You are on page 1of 76

DOĞA, TARİH VE SANAT ŞEHRİ

.
KIRKLARELI
Kırklareli, Karadeniz sahilinde bir tarih ve
orman şehri. Istranca Dağları’ndan hudut
boylarına, İğneada Longoz Ormanları’ndan
Dupnisa Mağarası’na dek çok sayıda tarihi,
Yayıncı jeolojik, arkeolojik ve doğal zenginlik
Doğan Burda barındıran şehir son dönemde gittikçe
Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.
artan ölçüde ilgiyi üzerine çekiyor.
İcra Kurulu Başkanı
Cem M. Başar
Atlas’ın bu sayıda hediye ettiği Kırklareli
Yayın Direktörü kitapçığı, okurlarımızı şehrin doğal, kültürel
Murat Köksal
Yayın Yönetmeni
ve arkeolojik değerlerinde ayrıntılı bir
Kansu Şarman gezintiye çıkarıyor. Kırklareli Belediyesi’nin
Yazı İşleri Müdürü (Sorumlu)
Mustafa Türker Erşen işbirliğiyle hazırlanan çalışma, Atlas’ın
Tasarım usta fotoğrafçısı Turgut Tarhan’ın
Bahadır Erşık
Tüzel Kişi Temsilcisi objektifinden karelerle ilin doğal ve kültürel
Mehmet Rauf Ateş
zenginliklerini tanıtmayı amaçlıyor.
Fotoğraflar
Turgut Tarhan Görsellerle birlikte verilen bilgiler için
Yönetim Yeri
Kuştepe Mah. Mecidiyeköy Yolu Cad. No: 12
Kırklareli İl Kültür Müdürlüğü’nün
Trump Towers Kule 2, Kat 23
34387 Şişli - İstanbul
hazırladığı Kırklareli Kültür Varlıkları
Tel: 0212 410 35 66 - Faks: 0212 410 35 64 Envanteri ve Kırklareli Belediyesi Kültür
Baskı ve Cilt
Bilnet Matbaacılık ve Yayıncılık A.Ş. ve Tanıtım Kitabı’ndan yararlanılmıştır.
Dudullu Organize San. Bölgesi 1. Cad. No:16
Ümraniye-İSTANBUL
Bu kitapçığın hazırlanmasına katkıları için
Tel: 444 44 03 • Fax: (0216) 365 99 07-08
Kırklareli Belediye Başkanı Mehmet Siyam
© Haziran 2018. Her türlü kullanımı izne tabidir. Tamamen
veya kısmen, kaynak gösterilerek dahi kopyalanamaz.
Kesimoğlu’na teşekkür ederiz.
Atlas dergisinin armağanıdır, parayla satılmaz. ATLAS
Kalbi Mustafa Kemal
diye atan şehrimiz Kırklareli
Kırklarelimiz, kendine özgü kültürü, doğası ve tarihiyle
farklılık yaratan, geçmişte birçok antik yerleşime merkez
olmuş ve sınır geçiş bölgesi olması dolayısıyla stratejik
önem taşıyan bir ilimizdir. Tarih boyunca konuk ettiği
medeniyetlere ait izler taşıması nedeniyle, Trakya
Bölgesi’nin ve ülkemizin en dikkat çekici illerindendir.
Eşsiz doğası, Istranca Dağları, bir doğa harikası olan ve
Trakya’nın turizme açılmış tek mağarası olma özelliğini
taşıyan Dupnisa Mağarası, birçok endemik türü içinde
barındıran florası ve güneşe dönen ayçiçekleri gibi yüzünü
Mehmet Siyam Kesimoğlu Mustafa Kemal Atatürk’e dönmüş halkıyla Kırklarelimiz,
Kırklareli Belediye Başkanı ziyaret edeni tekrar tekrar kendine çekecek kadar güzel ve
ayrıcalıklıdır.
Mutlaka görülmesi gereken Aşağıpınar ve Kanlıgeçit
höyükleri, Vize amfitiyatrosu, Tarihi Hızırbay Camii,
Lüleburgaz Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi, çizimlerini
Fatih Sultan Mehmet’in yaptığı ve İstanbul’un fethinde
Bizans surlarına delik açmakta kullanılan şahi topların
da döküldüğü Demirköy Fatih Dökümhanesi, Dupnisa

2
Mağarası, İğneada Longoz Ormanları, Yayla Mahallesi
tarihi evleri ve daha bir çok güzellikleriyle Kırklarelimiz
tam bir kültür ve doğa cennetidir.
Son dönemde Yayla mahallemizde inşa ettiğimiz
Atatürk Evi ile büyük önderimizin Selanik’teki evinin bir
kopyasını halkımızın ziyaretine açtık. Bunun yanında
Atamızın babası Ali Rıza Efendi’nin adını verdiğimiz
Kırklareli Kültür Evi de şehrimiz sakinlerinin ve turistlerin
büyük ilgisini çekiyor.
Kırklarelimiz ülkemizin okuma yazma oranı en yüksek
illerinden biridir. Ayrıca üniversitelere en çok öğrenci
yerleştiren illerimizin de başında yer alır. Nabzı Mustafa
Kemal diye atan ve Atatürk ilke ve devrimlerini yüreğine
kazımış Kırklareli halkı, medeniyet ve aydınlık timsalidir.
Farkımızı yaşamak, tarihimize dokunmak, kültürümüze
yakından şahit olmak isteyen herkesi Kırklarelimize
bekliyoruz.

Sevgi ve saygılarımla...

3
ORMANŞEHİR
KIRKLARELİ

1368 yılında Osmanlılar


tarafından fethedildi Kırk­
lareli. Roma döneminde­
ki adıyla Saranta Ecclesia:
Kırkkilise. Atlas yazarı Halil
Gökhan’ın anlatımıyla “Ana­
dolu ve Balkanlar arasın­
da binlerce yıldır bir köprü
kıta görevini görmüş olan
Trakya’nın tarih içinde en
çok geçişe ve istilaya uğra­
mış ve bu yüzden de birçok
güzelliğini, zenginliğini top­
raklarının altında saklayan
köprü kent Kırklareli”.
Cumhuriyet yıllarına ka­
dar adı Kırkkilise olan şehir

4
5
için Evliya Çelebi şunları Karadeniz ile çevrili. Ilıman (longoz) ormanı bulunu­
yazmış: “Edirne eyaletine bir iklim kuşağı altındaki yor. Istranca Dağları’ndan
vergi veren başlıca sancak­ 6550 kilometrekarelik yüzöl­ Karadeniz’e doğru akan de­
tır. Bayındır köyleri vardır. çümünün yarısından fazlası relerin denize ulaşmadan
Kalesi yoktur. Şehrin dört orman ve fundalıklarla kaplı. oluşturduğu bataklıklarda
tarafında karataşlık, kırmızı Lüleburgaz, Babaeski, Pınar­ oluşan longozlarda birbirin­
topraklı bağ ve bahçeleri var­ hisar, Vize, Demirköy, Peh­ den özel ağaç türleri ve en­
dır ki insan içinde kaybolur. livanköy, Kofçaz ilçeleriyle demik bitkiler yer alıyor.
Şehir kat kat kiremit örtülü, birlikte topraklarının yüzde İğneada Longoz Orman­
bayındır, yüksek saraylarla 35’i ekili ve dikili alanlardan ları doğal sit alanı ve yaban
süslü sevimli bir kasabadır. oluşurken orman ve bitki ör­ hayatı koruma statüsü ile
Halkı zevk sahibidir. Yirmi tüsü bakımından Türkiye’nin Türkiye’nin 39’uncu Milli
bin kadar bağı vardır. Sulu en zengin bölgelerinden biri. Parkı olarak ilan edilmiş bir
üzümleri olur.” Kırklareli’nde Istran­ bölge.
ca Dağları ormanlarındaki İğneada Longoz Orma­
Istranca Dağları ve meşe, dişbudak, karaağaç, nı’nda kayın, dişbudak, saplı
subasar ormanları gürgen, kızılağaç, söğüt, ka­ meşe, sapsız meşe, ova aka­
Trakya bölgesinde Yıldız vak ve yaprak döken ağaçla­ ğacı, çınar yapraklı akağaç,
(Istranca) Dağları ve Ergene rın yanısıra subasar ormanla­ üvez, ıhlamur, kızılağaç,
Ovası üzerinde yer alan Kırk­ rı ile dünyada az bulunur bir mürver, kızılcık, karaağaç
lareli kuzeyinde Bulgaristan eko sisteme de ev sahipliği ve gürgen ağaçlarının sadece
ile sınır komşusu. yapıyor. bir arada bulunmalarıyla bile
Güneyinde Tekirdağ, ba­ Kırklareli sınırları içindeki eşsiz bir sıradışılık oluşturur.
tısında Edirne, doğusunda İğneada’da üç ayrı subasar Subasar ormanları kış ve
6
bahar mevsimlerinde bütü­ Subasar ormanlarını bes­ bölgesi olarak kullanılıyor.
nüyle suyla kaplıdır. Yaz ve leyen Bulanık Dere, Rezve Sadece kuşlar da değil
sonrasında zemindeki su bir Deresi ve diğer akarsular elbette. Longoz ormanları
miktar çekilse de içindeki ile ormanın içinde bulunan kuşların yanı sıra pek çok
bitki türleriyle birlikte tro­ göller ve bataklıklar aynı za­ memeli, balık, sürüngen, bö­
pikal ormanlara benzer bir manda göçmen kuşlar tara­ cek gibi hayvan türlerinin de
yapıya bürünürler. fından barınak ve beslenme yaşam alanı.
7
MERKEZ- KARAUMUR BEY CADDESİ
Kırklareli’nin merkezdeki önemli
caddelerinden caddelerinden Karaumur
Bey Caddesi. Karakaş Mahallesi’ndeki
cadde ismini Sultan Yıldırım Bayezid’in
lalası Kara Timurtaş Paşa’nın dört
oğlundan biri olan Umur Bey’den alıyor.

8
9
10
Nüfusu yaklaşık 74 bin olan
Kırklareli ‘nin genel görünümü.

11
BÜYÜK CAMİ
Kırklareli Büyük Cami (Hızır Cami). 1383 yılında Köse Mihalzade Hızır Bey tarafından yaptırılmış, kare
planlı bir yapıdır. Aynı anda 1000 kişinin ibadet edebileceği bir kapasiteye sahip cami 1824 ve 1887
yıllarında onarım geçirmiş. Balkan Savaşı sırasında yıkılan minaresi yeniden yapılmış.

12
ALMANÇEŞMESİ
Karaumur Bey Caddesi
ile Yayla Caddesi’nin
birleştiği noktada
yer alan mermer,
dört yüzlü Alman
Çeşmesi, 20’nci yüzyılın
ilk çeyreğinde Hacı
Adil Bey tarafından
yaptırılmış.
13
ATATÜRK EVİ
Yayla Mahallesi’nde Atatürk’ün Selanik’teki evinin
bir kopyası Kırklarelili vatandaşların katkılarıyla inşa
edildi. Atatürk Evi’nin içinde Atatürk’ün, Ali Rıza Efendi
ve Zübeyde Hanım’ın silikon heykelleri yer alıyor.
Atatürk Evi Kırklareli’ndeki ilk ve ortadereceli okullar
tarafından her gün coşku ve merakla ziyaret ediliyor.

14
ALİ RIZA EFENDİ KÜLTÜR EVİ
2017 Aralık ayında açılışı yapılan kent kültür evine
Atatürk’ün babası Ali Rıza Efendi’nin adı verildi. Evin
içinde Bulgaristan, Yunanistan ve Karadağ’ın yanısıra
Kırklareli yöresine ait objeler ve eşyalar sergileniyor.

15
ARASTA ÇARŞISI
Kırklareli’nin en önemli tarihi mekânlarından biri olan Arasta Çarşısı. Cumhuriyet Meydanı’ndaki çarşı
aslında 1383 yılında Köse Mihalzade Hızır Bey tarafından yaptırılan hamam ve caminin de olduğu yapı
grubunun bir parçası. Osmanlı döneminde altın, gümüş gibi değerli eşyanın alınıp satıldığı bir çarşı olarak
kullanılmış. Günümüzde turistik el işlemesi ve tekstil ürünleri satılıyor.

16
KIRKŞEHİTLER ANITI
Sultan I. Murat zamanında Kırklareli’nin ve Rumeli’nin Osmanlılar
tarafından fethi sırasında şehit düşen kırk akıncının anısına
yaptırılan Kırkşehitler Anıtı.

17
KIRKLARELİ MÜZESİ
1894 yılında mutasarrıf Neşet Paşa ve belediye reisi Hacı Mestan
Efendi tarafından yaptırılan bina 1930 yılında Gazi Mustafa
Kemal tarafından da ziyaret edilmiş. 1962 yılına kadar fiilen
belediye binası olarak kullanılan bina restorasyon sonrasında
1994 yılında Kırklareli Müzesi olarak ziyarete açıldı.

18
TARİHİ GAR BİNASI
Kırklareli’nin artık kullanılmayan tarihi gar binası..
Yaklaşık 100 yıllık geçmişe sahip gar binası bugün
metruk bir durumda. Gar binası ve gar alanı
Kırklareliler için bir yaşam merkezi.

19
20
FEVZİ ÇAKMAK CADDESİ
Kırklareli şehir merkezi günün her
saatinde hareketli ve yoğun. Fevzi Çakmak
Caddesi ile Fırın Sokak’ın birleştiği
noktada bulunan bu ahşap bina şehrin
geçmişinin özel bir parçası.

21
22
YAYLA MAHALLESİ
Göç, Kırklareli’nin geçmişinde önemli bir yer tutuyor.
Yayla Mahallesi’ndeki Yayla Parkı’nda bulunan Göç Anıtı,
o günlerde yaşanan zorluklarun anısını yaşatmak için
yapılmış (solda). Şehrin tarihi Yayla Mahallesi, restore
edilen eski taş binaları ve yenilenmiş yüzüyle Kırklareli
sakinlerinin ve turistlerin ilgi odağı (üstte ve altta).

23
24
KARAGÖZ KÜLTÜR SANAT VE KAKAVA FESTİVALİ
Kaynağını Kırklarelililerin, Şeytandere olarak adlandırılan Akarsu
mevkiinde çadır kurarak, ateş yakarak ve piknik yaparak bir araya
geldikleri Hıdırellez kutlamalarından alan Kakava şenlikleri 1990’lı
yıllardan itibaren Kırklareli Belediyesi tarafından düzenlenen Kırklareli
Karagöz Kültür Sanat ve Kakava Festivali adını aldı. Yurtiçi ve dışından
sanatçıların, yazarların, dans ve folklor ekiplerinin katıldığı kültür-sanat
buluşması olarak düzenlenen festival Kırklareli’nde Karagöz Heykeli
Meydanı’ndan başlayıp renkli ve coşkulu bir kortejle İstasyon Alanı’na
kadar devam eder. Festival kentin turizmine, tanıtımına ve ekonomik
gelişimine katkı sağlıyan bir etkinlik.

25
AŞAĞIPINAR HÖYÜK KAZI ARŞİVİ

Aşağıpınar Höyüğü

26
27
AŞAĞIPINAR HÖYÜK KAZI ARŞİVİ
AŞAĞIPINAR HÖYÜĞÜ
Kırklareli’nin arkeolojik faaliyetlerinin
merkezini Aşağıpınar ve Kanlıgeçit kazıları
AŞAĞIPINAR HÖYÜK KAZI ARŞİVİ

oluşturuyor. Aşağıpınar Mevkii İÖ 6500 ile


4300 yılları arasındaki dönemi, Kanlıgeçit
ise İÖ 3200 ile 2000 yılları arasındaki
döneme tarihleniyor. Prof. Mehmet
Özdoğan’ın verdiği bilgilere göre Aşağıpınar

28
mevkiindeki kazılarda ilk yerleşimden sonra
insan topluluğunun iki bin yıl buradaki varlığını
sürdürdüğü, giderek yerel koşullara uyum
sağladığı, bir yandan Anadolu’dan getirdikleri
kültürel öğeleri devam ettirirken diğer
yandan Balkanlar’a özgü yeni bir yapılanmayı
gerçekleştirdikleri izlenir.

29
30
VOLÇAN KÖPRÜSÜ
Osmanlı döneminden kalma Volçan
FOTOĞRAF: ERHAN BAYCAN

Köprüsü, Istrancalar’dan doğan ve Türkiye-


Bulgaristan sınırının önemli bir hattını
çizen Rezve Deresi üzerinde yer alır. Kesme
taş ve üç kemerli köprünün günümüzde tek
kemeri sağlam olarak bulunuyor.
31
32
CEHENNEM DERESİ VE ŞELALELERİ
Kırklareli coğrafyası birbirinden güzel doğal zenginlikleri ziyaretçilerine
sunuyor. Bunlardan biri de Vize’nin Kızılağaç Köyü yakınlarındaki
Cehennem Deresi ve şelaleleri.

33
34
DUPNİSA MAĞARASI
İl merkezinin yaklaşık 50 km kuzeydoğusundaki Sarpdere Köyü
yakınlarındaki Dupnisa Mağarası, Istranca Dağları’nın en yüksek
noktası olan Mahya Tepesi eteklerinde yer alıyor. 3150 metrelik
Dupnisa Mağarası sarkıt ve dikitleriyle turistlerin sıkça ziyaret ettiği
doğal güzelliklerden biri.

35
36
BULANIK DERE/ İĞNEADA
Kaynağını Istranca Dağları’ndan (üstte) alan Bulanık Dere, İğneada’daki
subasar (longoz) ormanlarının ana su kaynaklarından birini oluşturuyor
(karşı sayfada) .

37
PANAYIR İSKELESİ
Kırklareli’nin Karadeniz sahilindeki
kumsallarından Vize’nin Kışlacık Köyü
sınırıları içindeki Panayır İskelesi Mevkii.

38
39
40
MAHYA TEPESİ
Kırklareli’nin Demirköy ilçesi sınırları
içinde bulunan ve Istranca Dağları’nın en
yüksek noktası olan Mahya Tepesi 1031
metre yüksekliğinde.

41
42
SAKA GÖLÜ LONGOZU
İğneada Longoz
Ormanları’nın yedi gölünden
biri. Diğerlerinden farklı
olarak içerde değil kumsalın
kıyısında bulunan Saka Gölü
Longozu sazlıklarla kaplı
ve içinde pek çok balık türü
yaşıyor.

43
44
DEMİRKÖY FATİH DEMİR DÖKÜMHANESİ
Demirköy’de İstanbul’un fethi sırasında kullanılan topların güllelerinin döküldüğü yer
olan tarihi dökümhanede Osmanlı ordularının savaş malzemeleri ile gemi, top ve silah
yapımında kullanılan demir aksamın bir bölümü üretiliyordu. 15’inci yüzyıl ve sonrasında
uzun süre kullanılan dökümhane için 2000’li yıllarda başlayan kazı çalışmalarında,
aralarında top güllelerinin de yer aldığı buluntular ortaya çıkarılmış (solda). Kapaklı
Köyü’ndeki dolmen (altta).

45
KIYIKÖY KALESİ
Kıyıköy Kalesi, 6’ncı yüzyılda Bizans
İmparatoru İustianianos devrinde
yapılmış. Güneyinde Kazandere ve
kuzeyde Pabuçdere arasında denize doğru
uzanan bir sırt üzerinde bulunan kalenin
iki ana giriş kapısı günümüze ulaşmış.

46
47
48
AYA NİKOLA MANASTIRI
Bizans döneminde 6’ncı ila 9’uncu yüzyıllar arasında kulanılmış Aya Nikola
Manastırı. Bizans dönemi kaya manastırlarının örneklerinden biri olan
manastırın zemin katında kilise, aşağıda ayazma, üstte ise keşişler için
bölümler yer alıyor.

49
KIYIKÖY FALEZLERİ
Kıyıköy’ün kuzeyinde ve güneyinde yer
alan falezlerin güney bölümünün hava
fotoğrafından görünümü. Dalgaların kıyı
hattını aşındırmasıyla oluşan bu falezler
Kırklareli sahilinin mutlaka görülmesi
gereken doğal güzellikleri arasında yer
alıyor.

50
51
KIYIKÖY LİMANI
Yakın geçmişe kadar adı Midye olarak bilinen
Kıyıköy’ün tarihi limanı. Trakya bağlarından
antik Dionisos Yolu üzerinden Kıyıköy
limanına amforalar içinde taşınan şaraplar,
buradan Avrupa limanlarına gönderilirmiş.
Bu nedenle Kıyıköy tarihi bir liman kasabası
olarak ticari öneme de sahip.

52
53
PABUÇ DERE
Istranca (Yıldız) Dağları’ndan
doğan Pabuç Dere, üzerinde
Pabuç Dere Barajı aracılığıyla
İstanbul’un su ihtiyacını
karşılayan kaynaklar arasında.

54
55
56
KIYIKÖY SAHİLİ
Kırklareli’nin Karadeniz sahilinde özellikle
yerli turistler tarafından denize girmek
için en çok tercih edilen bölgelerinden
biri olan Kıyıköy sahilinde Pabuç Dere’nin
denize döküldüğü yerde küçük bir plaj
yer alıyor. Arkada ise Serves (Servi) Burnu
görülüyor.

57
KÖMÜRKÖY
İğneada Longozu’nda
yetişen endemik
orkide türlerinden biri
(solda). Vize’ye bağlı
Kömürköy’de odun
kömürü yapmak için
çalışan aileler (sağda).

58
59
MERCAN DEDE TÜRBESİ
Kırklareli’nin Kofçaz ilçesine Topçular
Köyü’nde Alevi Bektaşi inanç
önderlerinden olduğu belirtilen
Mercan Dede’nin Türbesi.

BİNBİR OKLU AHMET BABA TÜRBESİ


Rumeli’nin fethi döneminde Sultan
I. Murat’ın Pınarhisar’ı alması için
görevlendirdiği komutanlardan
biri olan Binbir Oklu Ahmet
Baba’nın Pınarhisar’daki
türbesi, Erenler Köyü girişinde
bulunmaktadır.

60
PINARHİSAR KALESİ
Bizans döneminde inşa edildiği
belirtilen Pınarhisar Kalesi
Osmanlı döneminde birkaç
kez onarılmış. Kale Pınarhisar
ilçesinin kuzeyinde bölgeye
hâkim bir tepede yer alıyor.

SOKOLLU MEHMET PAŞA KÜLLİYESİ


Sadrazam Sokollu Mehmet
Paşa tarafından Lüleburgaz ilçe
girişinde Mimar Sinan ve hassa
mimarlarına 1569-1570 yıllarında
ibadet, ticaret ve eğitim amaçlı
yaptırılan külliye inşa edildiği
dönemde cami, medrese, çifte
hamam, arasta, köprü, çeşme,
dış avlu, sarnıç ve kaldırımdan
oluşuyordu.

61
LİMANKÖY DENİZ FENERİ
İğneada’ya birkaç kilometre
uzakta bulunan Limanköy’de
yer alır. Karadeniz’in en
batısındaki deniz feneridir.
Sultan Abdülmecit döneminde
Fransızlara yaptırılan fener,
halk arasında Fransız Feneri
olarak da bilinir.
62
63
ŞÜKRÜPAŞA KÖYÜ SAZ EVLER
Demirköy ilçesine bağlı
Şükrüpaşa Köyü’nde
günümüze çok az sayıda
ulaşan geleneksel saz
evlerden biri.
64
65
66
AMFİTİYATRO-VİZE
Kırklareli Müzesi başkanlığında Vize’de
1995’te başlatılan ve üç yıl süren kazılar
sonunda Roma döneminden bir tiyatro
gün yüzüne çıkarıldı.

67
AYASOFYA CAMİİ
Vize ilçesinde 6’ncı
yüzyılda Bizans
İmparatoru İustinianos
döneminde kilise
olarak yapılmış,
14’üncü yüzyılın
ikinci yarısında cami
olarak düzenlenmiş
olan Ayasofya Camii
ibadete açıktır.

68
69
70
VİZE KALESİ
İÖ 76-72 yıllarında inşa edildiği tahmin edilen
kale Bizans döneminde onarım görmüş. Güney
yönündeki surlar yaklaşık 3-4 m yüksekliğinde ve
büyük taş bloklardan yapılmış. Günümüzde surların
güneydoğusunda yuvarlak kemerli bir giriş bulunuyor.

71
KIRKLARELİ’NDE CUMHURİYET BAYRAMI
Her Cumhuriyet Bayramı Kırklareli caddelerinde şenlik havasında geçiyor. Belediye Başkanı
Mehmet Siyam Kesimoğlu ve Kırklarelililer bir 29 Ekim gecesi sokaklarda kutlama yapıyor.

72
DOĞA, TARİH VE SANAT ŞEHRİ

You might also like