Index Scholae Aestivae MMXIII

pag.2 pag. 15
1. In Italia (cap. I) 23. Cum Sexto post ludum
2. Puer puellam (cap. III) (cap. XXI)
pag. 3
3. In foro Romano Publius Ovidius Naso
Carmina
4. Dedalus et icarus (cap. XXVI) pag. 16
pag. 4 24. Tristia
5. Marcus noster
6. Est mihi Paulus (cap. VI) Gaius Valerius Catullus
7. Gellia atque Gellius (cap. XIV) pag. 17
pag. 5 25. Lugete
8. In familia Iulii (cap. II) 26. Ad Dianam
9. Iulius portatur a uno servo
pag. 6 Publius Vergilius Maro
10. Marcus mane surgit Aeneis
11. Carmen de Quinto aegro pag. 18
(cap. X-XI) 27. Conticuere omnes
pag. 7 28. O Miseri
12. Ecce Caesar pag. 19
13. Urbis ardent tecta Romae 29. O socii
pag. 8
14. In via Romana (cap. VIII) Quintus Horatius Flaccus
15. Iulius via Latina ad villam 30. Ad Rempublicam
suam it (cap. VI)
pag. 9
16. Praedones (cap. XXIX) Carmina Burana
pag. 10 pag. 20
17. Sum navem (cap. XXIII) 31. Gaudeamus igitur
18. In portu opperiuntur (cap. XVI) pag. 21
pag. 11 32. Ad mortem festinamus
19. Ecce villa magna (cap. V)
pag. 12 Carmina Sacra
20. Ludi Magiter pag. 22
21. Iam est mane surgit sol 33. Ut queant laxis (hymnus S.
(cap. XIV) Ioannis Baptistae)
pag. 14 pag. 23
22. En pervenit mensis Ianuarius 34. Aurora mane rubescente
(cap. XIII)
Verbi Incarnati Institutum
1. In Italia (cap. I) - (Oh my darling, Clementine)
In Italia est Brundisium
Tusculumque: oppida sunt.
Fluvii multi insulaeque
Multae in Italia sunt.
In Europa est Italia
Est Hispania Galliaque.
Estne Aegyptus in Europa?
Minime! Non ibi est!
Ubi Aegyptus est? In Asia?
Num in Asia Aegyptus est?
Minime! Non ibi est!
Minime! Non ibi est!
Ubi fluvius unus magnus,
Ibi Aegyptus; ibi est.
Num est Rhenus in Aegyptus?
Minime! Non Rhenus est.
Num Danuvius ibi est?
Minime! Minime!
In Aegypto Nilus est!
In Aegypto Nilus est!
34. Aurora mane rubescente
Aurora mane rubescente,
Maria, mihi es in mente;
Imago tua animae
mihi inest omni tempore.
Vi tentationis me torquente,
Maria, mihi es in mente;
Me tristem laetum efficis,
afflictum non me deseris.
Et terrae nocte inruente,
Maria, mihi es in mente;
Tu mihi es in animo
cum surgo vel obdormio.
Extrema hora veniente,
Maria, eris mihi in mente;
deficiens cum vires me,
o, recordabor tum de Te!

2. Puer puellam (cap. III) - (Popoff )

Puer puellam ecce pulsat improbus quae cantitat.
Puella plorat, mater venit liberosque interrogat.

Et irata improbum filium tux tax

verberat iam atque pulsat Marcum filium tux tax.
Quintus Iulium qui dormit nunc vocat :
«Heus!» Sed pater, quia dormit, eum qui vocat non audit.
Laetus dormit et sic stertit «rh, ah, rh, ah, rh, ah, ah!»

Marcus plorat non iam laetus. Quem nunc mater verberat?

Marcum. Ecce pater audit «Quis sic plorat uhu uhu?»

Pater venit filiumque interrogat,

valde iratus ecce pater Marcum suum interrogat;
Quintus dicit «Marcus puellam pulsat»:
valde iratus ecce pater Marcum filium pulsat
Pulsat tux et pulsat tux tax, pater puerum verberat.

2 23
 Carmina Sacra 3. In foro Romano - (Alla fiera dell’est)
In Foro Romano Et ecce ignis
33. Ut queant laxis (hymnus S. Ioannis Baptistae) duobus nummis quo uritur lignum …
Ut queant laxis Resonare fibris Non fuit vasti spatium per orbis musculum parvum
Mira gestorum Famuli tuorum sanctior quisquam genitus Iohanne, mihi pater emit. Et ecce aqua
Solve polluti Labii reatum qui nefas saecli meruit lavantem Qua exstinguitur ignem …
Sancte Iohannes. tingere limphis. En adest feles,
quae edit murem Et venit taurus
Nuntius caelo veniens supremo O nimis felix meritique celsi quem duobus nummmis Qui bibit aquam …
te patri magnum fore nasciturum, nesciens labem nivei pudoris, mihi pater emit.
nomen et vitae seriem gerendae prepotens martyr heremique cultor, En adest canis, Et venit lanium
ordine promit. maxime vatum! qui mordet felem Qui mactat taurum …
quae edit murem
Ille promissi dubius superni Serta ter denis alios coronant quem duobus nummmis En angelus mortis
perdidit promptae modulos loquelae; aucta crementis, duplicata quosdam; mihi pater emit. Est supra lanium …
sed reformasti genitus peremptae trina centeno cumulata fructu
organa vocis. te, sacer, ornant. Et ecce baculum, Et tandem Dominus
Quod pulsat canem … supra angelum mortis …
Ventris abstruso positus cubili Nunc potens nostri meritis opimis
senseras regem thalamo manentem, pectoris duros lapides repelle
hinc parens nati meritis uterque asperum planans iter, et reflexos 4. Dedalus et icarus (cap. XXVI) - (Row, row, row your boat)
abdita pandit. dirige calles,
Daedalus et Icarus sunt in labyrintho,
Antra deserti teneris sub annis ut pius mundi sator et redemptor excogitabunt fugiendi modum:
civium turmas fugiens, petisti, mentibus pulsa luvione puris ut aves volabunt.
ne levi saltim maculare vitam rite dignetur veniens sacratos
famine posses. ponere gressus. Daedalus omnia habet ad alas parandas,
Artem volandi nunc filium docevit
Praebuit hirtum tegimen camelus, Laudibus cives celebrant superni fugiendi causa.
artubus sacris strofium bidentis, te, deus simplex pariterque trine,
cui latex haustum, sociata pastum supplices ac nos veniam precamur: Sursum ad deorsum, en, alas movendo
mella locustis. parce redemptis! in aera levantur inter solem et mare:
quam audaces sunt!
Caeteri tantum cecinere vatum
corde praesago iubar adfuturum; Icarus volando iam valde fessus est:
tu quidem mundi scelus auferentem solem adspiciendi gratia in caelum ascendit,
indice prodis. sed ecce cadit.
22 3
5. Marcus noster
Marcus noster stultus vere est,
stultior stultissimus.
Odit pensum, querit ludos,
non edendo fit satur.
Sed praeceptor tristis vere est,
tristior tristissimus.
6. Est mihi Paulus (cap. XII)
Est mihi Paulus cognomen,
quia sum brevis ac parvus, sed
manus aspice et pugnum fuge:
sum fortis, fortis Paulus!
Fortior miles nullus est
in exercitu Romano.
Familia est exercitus:
pedites, equites sunt fratres,
pater unus est dux exercituum,
cum “Dic! Duc! Fac! Fert!” iubet.
Fortiori nos paremus,
quia est baculum ei grave.
7. Gellia atque Gellius (cap. XIV)
Gellia atque Gellius
viam petunt in Alpes.
urceos manu tenent
aqua nova replendos.
Ecce Gellius prior
cadit caputque frangit,
quem secuta Gelliast
subinde se revertens.
4 21
Reddit plagas haud indignas,
vae tuo tergo, puer.
His factis fit Marcus doctus,
doctior doctissimus.
Patria in manibus nostris
atque vita vestra est; cum
gladios, arcus monstramus eis
iam metu, metu, metu
barbari hi hostes fugiunt
iaciuntque ad terram scuta.
Impetui cum finis est
petunturque in castris lecti,
claudo oculos et quos video?
Marcum, Iuliam et Quintum
qui clamant: “O, avuncule!
tu nos defendis a malo!”
Mater ut videt malum
silens utrumque curat.
namque uterque vapulat
bibitque uterque acetum.
32. Ad mortem festinamus
Ad mortem festinamus, peccare desistamus.
Scribere proposui
de contemptu mundano,
ut degentes seculi
non mulcentur in vano.
Iam est hora surgere
a sompno mortis pravo.
Vita brevis breviter
in brevis finietur,
mors venit velociter
que neminem veretur,
omnia mors perimit
et nulli miseretur.
Ni conversus fueris
et sicut puer factus
et vitam mutaveris
in meliores actus,
intrare non poteris
regnum Dei beatus.
Tuba cum sonuerit,
dies erit extrema,
et iudex advenerit,
vocavit sempiterna
electos in patria,
prescitos ad inferna.
Quam felices fuerint,
qui cum Christo regnabunt.
Facie ad faciem
sic eum adspectabunt,
Sanctus, Sanctus, Dominus
Sabaoth conclamabunt.
Et quam tristes fuerint,
qui eterne peribunt,
pene non deficient,
non propter has obibunt,
heu, heu, miserrimi,
nunquam inde exibunt.
Cuncti reges seculi
et in mundo magnates
adventant et clerici
omnesque potestates,
fiant velut parvuli,
dimitant vanitates.
Heu, fratres karissimi,
si digne contemplemus
passionem Domini
amare et si flemus,
ut pupillam occuli
servabit, ne peccemus.
Alma Virgo Virginum,
in celis coronata,
apud tuum filium
sis nobis advocata
et post hoc exilium
ocurrens mediata.
Vile cadaver eris: cur non peccare vereris?
cur intumesce quaeris? ut quid pecuniam
quaeris?
quid veges pomposas geris? ut quid
honores quaeris?
cur non paenitens confiteris? contra
proximum non laeteris?
 Carmina Burana
31. Gaudeamus igitur
Gaudeamus igitur,
Iuvenes dum sumus;
Post iucundam iuventutem,
Post molestam senectutem
Nos habebit humus.
Ubi sunt, qui ante nos
In mundo fuere?
Vadite ad superos,
Transite ad inferos,
Ubi iam fuere.
Vita nostra brevis est,
Brevi finietur;
Venit mors velociter,
Rapit nos atrociter;
Nemini parcetur.
Vivat academia,
Vivant professores,
Vivat membrum quod libet,
Vivant membra quae libet;
Semper sint in flore.
20
8. In familia Iulii (cap. II)
In familia Iulii sunt duo filii parvi
Marcus et Quintus et una quoque filia;
Pereat tristitia, liberi sunt tres, sed multi quoque servi
Pereant osores, et ancillarum numerus non parvus est!
Pereat diabolus
Quivis antiburschius, Iulius Romanus vir dominusque
Atque irrisores. et pater liberorum est;
ancillarum est Aemilia domina multarum, sed
Quis confluxus hodie mater quoque filiorum et filiae!
Academicorum? Servorum magnus in familia Iulii est
E longinquo convenerunt, numerus, sed non magnus liberorum;
Protinusque successerunt Cornelio vero est servorum quoque
In commune forum. numerus parvus, neque liberi sunt tres!
Vivat nostra societas, Sed quis est Marcus? Est Romanus puer!
Vivant studiosi Cuius est filius? Iulii Aemiliaeque!
Crescat una veritas, Num Medus quoque, Davus, Syra Deliaque
Floreat fraternitas, Iulii Aemiliaeque sunt et filii et filiae?
Patriae prosperitas.
Minime! Non sunt: ancillae et servi sunt!
Alma Mater floreat, Aemilia et Iulius sunt eorum domini!
Quae nos educavit; Ancillae multae sunt et servi quoque:
Caros et commilitones, familia Iulii magna neque parva est!
Dissitas in regiones
Sparsos, congregavit. 9. Iulius portatur a uno servo - (Un elefante si dondolava)
Iulius portatur ab uno servo Davus et Ursus et Syrus quoque
Tusculo it ad villam suam, Iulium portant in lectica,
sed quia Iulius est vere crassus sed quia Iulius est vere crassus
secundus servus advocatur. Leander quoque advocatur.
Iulius portatur a Davo et Urso Iulius portatur a quattuor servis
inter servos via Latina, iam prope villam apud familiam
sed quia Iulius est vere crassus sed quia Iulius est vere crassus
tertius servus advocatur. non iam lectica sustinetur.
5
10. Marcus mane surgit (cap. XXII)
Marcus mane surgit et it lavatum:
facile dictu difficile factu.
Marcus corpus lavit, it Quintum
pulsatum
res foeda visu, terribile factu.
Quinto corpus dolet nunc venit
ploratum
terribile auditu ridiculum factu.
11. Carmen de Quinto aegro (cap. X-XI) - (Alouette)
Quattuor pulli in nido sedent, quos
Marco Quintus capere ipse vult.
Vult aut non vult – non potes,
sed ex arbore cadit:
cadere videt ex arbore Marcus
Quin-tum!
Dum puer hic in terra iacet, ut
mortuus, patrem Marcus vocat.
Accurrut iam Iulius,
Iulia, Margarita;
aperire oculos Te iubet pater,
Quin-te!
Perterrita hunc portari videt mater
iubetque ostia aperire nunc,
arcessi et medicum, plenum aquae
poculum,
in lectum imponi, relinqui ibi
Quin-tum!
6 19
Iulius redit domum, Iulia it eum
salutatum
pulcherrimum visu pulcherrimum
factu.
Medus cum Lydia exit ambulatum
mirabile dictu facile factu.
Discipulus post ludum est fatigatus
ire dormitum est facile factu.
Ecce crassus medicus adest iam,
Spectat dentes aegri pueri,
sed pulmones, venter, iecur,
caput, cerebrum et cor,
sana et manus est: unus pes dolet
Quin-to!
Lacrimae in genis pueri sunt,
sentit cultrum bracchio apponi.
Hic oculos claudit,
venam ille aperit:
horrent nunc capelli palpitat
corque Quin-ti!
Stultum esse medicum putant hunc,
stultum esse dicunt et clamant,
pater, mater, liberi, servi, ancillae
et canis:
“Abi hinc, medice, necesse est
dormire Quin-tum”.
Dormi, Quinte, bonam noctem.
29. O socii (Liber I, 18- 207)
O socii—neque enim ignari sumus ante malorum—
O passi graviora, dabit deus his quoque finem.
Vos et Scyllaeam rabiem penitusque sonantis 200
accestis scopulos, vos et Cyclopea saxa
experti: revocate animos, maestumque timorem
mittite: forsan et haec olim meminisse iuvabit.
Per varios casus, per tot discrimina rerum
tendimus in Latium; sedes ubi fata quietas 205
ostendunt; illic fas regna resurgere Troiae.
Durate, et vosmet rebus servate secundis.’
Quintus Horatius Flaccus
30. Ad Rempublicam (carmen I. 14)
O navis, referent in mare te novi
fluctus. O quid agis? Fortiter occupa
portum. nonne vides, ut
nudum remigio latus
et malus celeri saucius Africo
antemnaeque gemant ac sine funibus
vix durare carinae
possint imperiosius
aequor? Non tibi sunt integra lintea,
non di, quos iterum pressa voces malo
quamvis Pontica pinus,
silvae filia nobilis,
iactes et genus et nomen inutile:
nil pictis timidus navita puppibus
fidit, tu, nisi ventis
debes ludibrium, cave.
Nuper sollicitum quae mihi taedium,
nunc desiderium curaque non levis,
interfusa nitentis
vites aequora Cycladas.
 Publius Vergilius Maro 12. Ecce Caesar - (Oh my darling, Clementine)
Aeneis Ecce Caesar nunc triumphat
qui subegit Gallias,
27. Conticuere omnes (Liber II, 1- 13) ecce turbam nunc reducit,
Conticuere omnes intentique ora tenebant quae refert victoriam.
inde toro pater Aeneas sic orsus ab alto:
Infandum, regina, iubes renouare dolorem, Hunc vocamus Tuberonem,
Troianas ut opes et lamentabile regnum fronte quod summa sedet
eruerint Danai, quaeque ipse miserrima vidi tuber ingens, sicut Alpes
erigunt campis caput.
et quorum pars magna fui. quis talia fando
Myrmidonum Dolopumue aut duri miles Vlixi Hic secundus Ahenobarbus,
temperet a lacrimis? et iam nox umida caelo cuius ex mento subit
praecipitat suadentque cadentia sidera somnos. messis ardens igneorum
sed si tantus amor casus cognoscere nostros crinium quae pullulat.
et breuiter Troiae supremum audire laborem,
quamquam animus meminisse horret luctuque refugit, Deinde totum qui capillis
incipiam. Rufus illustrat locum,
non Apollo sic rubescit,
non cometarum chorus.
28. O Miseri (Liber II, 24- 49)
O miseri, quae tanta insania, cives? Mox videbis Scipionem
Creditis avectos hostes? Aut ulla putatis claudicantem sedulo,
dona carere dolis Danaum? Sic notus Ulixes? semper incumbit bacillo,
Aut hoc inclusi ligno occultantur Achivi, quod regit tardos pedes.
aut haec in nostros fabricata est machina muros,
(...) Quidquid id est, timeo Danaos et dona ferentes!. 13. Urbis ardent tecta Romae
Urbis ardent tecta Romae;
ferte fontes, ferte rivos.
en flammas, en flammas!
tecta Romae dant ruinas.
Imperatorem Neronem
in Palatino sedentem
18
Crassipes post ambulabit
qui pedes crassos habet:
dormiunt infantium par
singulis in calceis.
Ultimus tandem satelles
sordidus Cento venit,
obsitos magna colorum
copia pannos gerens.
Militaris multitudo
per vias sic ambulat:
ecce Caesar nunc triumphat
qui subegit Gallias.
Audies omnes canentes,
dumque proculcant solum
quisque se laudant vicissim,
nomen exclamant suum.
aspectas, aspectas,
en Nero qui dulce cantat.
Christianos ad leones
machinatores malorum!
Festina, festina,
et feris da mox saginam.
7
14. In via Romana (cap. VIII)
In via Romana Medus ambulat cum Lydia
pulchra femina eius quae eum valde amat
et in via Romana est Albinus tabernarius
Lydia ante tabernam eius consistit cum Medo.
Ornamenta venduntur in taberna Albini
qui semper multum clamat: “Emite ornamenta
lineas margaritarum, anulos gemmatos
vere parvo pretio stant: emite, venite!”
Nunc iam in taberna sunt nostri Lydia et Medus
“Quanti illa linea stat?” nunc amica rogat.
“Haec” respondet Albinus “centum nummis constat”
“Quantum pretium autem est illius anuli?”
Dicit Medus Albino, quia non habet pecuniam
magnam sed Lydiam amat eique anulum emit
“Centum nummis quoque stat ille anulus gemmatus,
sine gemma nonaginta eius pretium est.”
Dicit Medus iratus: “Magnum est illius pretium!”
Lydia cui valde placet: “Huic digito convenit!”
Medus ergo hunc anulum Lydiae suae emit
Lydia valde laeta est et ei osculum dat.
Gaius Valerius Catullus
25. Lugete (carmen III)
Lugete, o Veneres Cupidinesque,
et quantum est hominum
venustiorum:
passer mortuus est meae puellae,
passer, deliciae meae puellae,
quem plus illa oculis suis amabat.
( ... quem plus illa oculis suis amabat)
nam mellitus erat suamque norat
ipsam tam bene quam puella
matrem,
nec sese a gremio illius movebat,
sed circumsiliens modo huc modo
illuc
ad solam dominam usque pipiabat.
26. Ad Dianam (carmen XXXIV)
Dianae sumus in fide
puellae et pueri integri:
Dianam pueri integri
puellaeque canamus.
Qui nunc it per iter tenebricosum
illuc, unde negant redire quemquam.
(Qui nunc it per iter tenebricosum
illuc, unde negant redire quemquam
illuc, unde negant redire quemquam.)
At vobis male sit, malae tenebrae
Orci, quae omnia bella devoratis:
tam bellum mihi passerem abstulistis
O factum male! o miselle passer!
Tua nunc opera meae puellae
flendo turgiduli rubent ocelli
tu Lucina dolentibus
Iuno dicta puerperis,
tu potens Trivia et notho es
dicta lumine Luna.

O Latonia, maximi tu cursu, dea, menstruo

15. Iulius via Latina ad villam suam it (cap. VI) magna progenies Iovis,
quam mater prope Deliam
Iulius via Latina ad villam suam it deposivit olivam,
Medus procul a villa Romam ambulat
quia Romae pulchra puella est montium domina ut fores
Lydia quam Medus valde amat silvarumque virentium
et a qua amatur itaque cantitat. saltuumque reconditorum
amniumque sonantum:
metiens iter annuum,
rustica agricolae bonis
tecta frugibus exples.
Sis quocumque tibi placet
sancta nomine, Romulique,
antique ut solita es, bona
sospites ope gentem.

8 17
 Publius Ovidius Naso Cornelius quoque via Latina vehitur
Romam it ad villam quae Tusculi est
nunc Cornelius qui equo vihitur
24. Tristia (Tristia I.3; 1-24) est inter Tusculum et Romam
Cum subit illius tristissima noctis imago, neque est fessus quia non ambulat.
qua mihi supremum tempus in Vrbe fuit,
cum repeto noctem, qua tot mihi cara reliqui, Iulius propre villam suam nunc iam est
labitur ex oculis nunc quoque gutta meis. Medus autem qui timet dominum suum
procul a eius villa abest
Iam prope lux aderat, qua me discedere Caesar et ante eum iam Roma est
finibus extremae iusserat Ausoniae. per portam intrat Lydiamque salutat.
Nec spatium nec mens fuerat satis apta parandi:
torpuerant longa pectora nostra mora. 16. Praedones (cap. XXIX) - (Popeye)
Non mihi seruorum, comites non cura legendi, Praedones ecce sumus Praedones olim fuerunt,
non aptae profugo uestis opisue fuit. ut rapiamus venimus: foedissimi qui erant:
Non aliter stupui, quam qui Iouis ignibus ictus et merces et feminas fuit surdus et caecus et
uiuit et est uitae nescius ipse suae. deinde omnes nautas nonnulli claudi,
ut statim occidamus qui in freto navigabant
Ut tamen hanc animi nubem dolor ipse remouit, et protinus eamus. cum pecuniam quaererent.
et tandem sensus conualuere mei,
adloquor extremum maestos abiturus amicos, Praedones venerunt huc Praedones feri sumus
qui modo de multis unus et alter erat. ut omnia raperent: vos omnes necabimus
et merces et feminas et ita feroces
Vxor amans flemem flens acrius ipsa tenebat, deinde omnes nautas vobiscum erimus,
imbre per indignas usque cadente genas. ut occiderent statim, ut nemo iam salvus sit:
Nata procul Libycis aberat diuersa sub oris, et protinus abirent. ut moriamini omnes.
nec poterat fati certior esse mei.
Praedones ecce sumus Praedones nos terrebant,
Quocumque aspiceres, luctus gemitusque sonabant, foedissimi habemur: et omnes orabant ut
formaque non taciti funeris intus erat. ille est surdus, ille sibi parceretus
Femina uirque meo, pueri quoque funere maerent, caecus, ille claudus, navis serbaretur
inque domo lacrimas angulus omnis habet. et in freto versamur, cum pecuniam haberent,
cum pecunia alliciamur. quam tradere eis possent.

16 9
17. Sum navem (cap. XXIII) - (For he’s a jolly good fellow) 23. Cum Sexto post ludum (cap. XXI) - (Supercalifragili...)
Sum navem iam conscensurus Et videbis ecce iam nos Cum Sexto post ludum Marcus noster pugnavit
Romamque relicturus mare esse transituros et primum Sextus pugno suo Marci os pulsavit;
et Graeciam petitu-u-rus, nos fluctos non mersu-u-ros sed deinde venit Titus qui Sextum verberavit
o cara Lydia! umquam mea Lydia. et omnes pueri in via humida iacuerunt.
O cara Lydia! Formosa Lydia, Sextus erat supra Marcum et cum verberabat
Mea carissima! pulchra pulcherrima! Marcus Titum en vocavit qui statim advenit:
oppugnavit Sextum qui clamabat magna voce
Neque servi sumus futuri, Et nunc tibi solo dico Sed nemo audivit Sextum clamare “Tata Mamma!”
nec Dominis parituri, villam mox emptum iri
nec latine locutu-u-ri: filios datum tibi i-iri Marcus deinde ivit domum sordidissimus
sola lingua graeca. a me te amatum iri et pater qui eum videt statim interrogavit:
Sola lingua graeca. semper mea Lydia, “Oh mi filii carissime, dic: quis te pulsavit?”
Amata Lydia! futura uxor mea, “A Sexto in via hodie ego pulsatum sum! ”
o Lydia Lydi-a! “Sextus erat nimis fortis, fere tam quam boves”
“Tu mi filii sordidus es tam quam porcus crassus.
18. In portu opperiuntur (cap. XVI) Cur tan sordida est vestis candida atque nova?
Humine iacuisti?” “Ita!” Marcus ei respondit.
In portu opperiuntur nautae ventum secundum
omnesque praeter Medum iam navibus laetantur: Marcus in cubiculo suam vestem mutavit
nam noster Medus vix navigare in alto mari patitur. Sed (en!) mater in solo sordes eius conspexit:
“Aliquis sordidis pedibus hic ambulavit!”
Omnes in villa Iulii de mari loquebantur Dixit Iulius porcum intravisse: “Marcus filius tuus!”
Neptunumque dicebant necesse esse vereri, Deinde venit Marcus noster matrique est mentitus
nam magnis undis et tempestate nauta in mari moritur. Dixit se in ludo bonum discipulum fuisse
“Omnes magister verberavit sed me laudavit
Sed Lydia consolatur Medum valde timentem quia pulchre scripsi: ecce! Tabulam ostendo!”
eosque inter se, ecce, vide iam laetentes,
et nunc iam nihil quod potest fieri Medum terrere, en, potest. Primun mater sumpsit tabulam eamque aspexit
deinde filium rogavit: “Prave alii scripserunt?”
En tandem aliquando ventus secundus flat, Respondit ergo Marcus: “Tantum ego laudatus sum!
et nunc nautae conscendunt suas ipsorum naves, Alii non bene scripserunt: hoc solum ego feci!”
et Lydia et Medus proficiscuntur in Graeciam patriam suam. Pater sumpsit tabulam quia Marco non credebat,
et legit litteras quas certe filius non scripsit.
“Hoc manu tua scriptum non est falsa narravisti!
Es mentitus, Marce, sed me fallere non potes!”
10 15
22. En pervenit mensis Ianuarius (sap. XIII)
En pervenit mensis Ianuarius
domus omnes nive alta operiuntur;
in lacubus nunc est glacies et omnes pueri
laeti ludunt, dum, in coelo nubes sunt.
Sed ex nubibus subito imber cadit:
iam abit ianuarius mensis frigidus,
venit nunc Februarius sed velox ille abit
ecce Martius Aprilisque: incipit ver.
In campi sunt multi flores albi nunc
aa sunt lilia et ut margaritae splendent;
ecce Maius afert rosas quae multum olent;
ecce Iunius: nunc es aestas calida.
Dies nunc in anno sunt longissimi
et meridie altus vere splendet sol
Totam aestatem sunt calores et mense Iulio
dierum horae sunt longissimae in anno.
Sed Augustus mensis quoque nunc venit
cui nomen antiquis temporibus
erat sextilis: sextus erat mensis anni
et post eum September mensis (en) venit.
Mense Octobri cadunt folia arborum:
est autumnus: tempus non iam calidum.
Veniunt post Octubrem postremi menses anni:
En Novembre et Dicember: rursus cadit nix.
Autumnus nos iam est, nunc hiems est
Et non iam ilustrat sol.
14
19. Ecce villa magna (cap. V) - (Casetta in Canadà)
Ecce villa magna et pulcher hortus: Iulii sunt
et ibi habitat pater cum filiis et cum servis.
In villa magna sunt duo ostia et fenestrae multae,
est atrium, impluvium, peristylum et cubicula.
Aemilia pulchra femina est cum multis ancillis
quae etiam pulchrae sunt sed Syra valde foeda est
ea habet magnum nasum sed bonum vere animum
Sed quia est sic foeda sine viro semper est.
Nunc Iulia, Aemilia, et liberi in horto sunt
et etiam ancillae multae cum eis in horto sunt.
Sed quia Iulius abest a villa sine eo sunt
et ambulant in horto: eum expectant in villa.
Sed quia Iulia rosas pulchras et lilia videt
ab Aemilia discedit et eas laeta carpit;
nunc quinque rosas habet, cum eis ex horto venit
“Mater” clamat “vide rosas pulchras quas habeo”.
Sed Marcus puer improbus “tu foeda” dicit “es”
et cum Quinto eam ridet sed mater “tacete pueri”.
Sed Marci verba puellam Iuliam non delectant;
cum una rosa abit Iulia, quae valde plorat.
Nunc alias rosas capiunt filii et in aqua ponunt.
Aemilia Syram Deliamque ex atrio vocat,
in peristylo eae audiunt Quintum qui plorat:
“Ite ancillae: quid agit Quintus?” “In impluvio est!”
11
20. Ludi Magiter Davus servus excitat Marcum,
nunc puer neuter iam dormit:
Ludi Magiter Aut nostram pilam Quintus cubat alter frater stat.
quantos labores iactabimus nos
nobis dedisti. clava saligna! Marcus a Davo poscit:
“Da mihi aqua: nam sordidus sum!”
Certe innocens tu Tunc dabimus nos Puero roganti servus iam paret:
imberbis infans nobismet ipsis affert aquam valde frigidam.
numquam fuisti! quidquid volemus! Marcus aqua faciem lavat,
deinde aurem utramque lavat.
Odi magistros Cum vesperascet Davus nunc ad Quintum it
odi libellos cena apponemtur aegrum puerum qui bibere vult.
pensumque longum! laetique edemus!
Quintus poculum aquae plenum
Nam feriarum Tum dormiemus postulat a servo suo Davo.
tempus videtur sommo spulti, Dum Quintus aquam bibit
dulce et decorum dulci, profundo! eum bibentem Davus aspicit.
Uter puer valet hodie?
Sol iam vocat nos, RESPONSUM MAGRISTRI: Marcum valentem parentes advocant:
caelum serenum, “Cape omnes res tuas!”
rivi fluentes! Grex improborum, inquit pater qui malum Marco dat.
numquam quieti,
Natabimus nos numquam silentes! Marcus stilum et tabulam habet,
uncoque hamo solus in via ambulat,
pisces capiemus. Ite in malam rem, secum regulam et malum habet,
aut vapuletis. “Tecum panem quoque fer!”
Aut nostro pede Ite in malam rem! Dicit pater discedenti
pulsabimus nos puero qui eum salutat.
follem volantem! Nullam rem relinquit iam;
Marcus: “Vale!”: abire tempus est!
21. Iam est mane surgit sol (cap. XIV) - (Ah! Vous dirai-je, Maman)
Iam est mane surgit sol,
gallus canens omnes excitat.
Marcus quietus adhuc dormit,
Quintus vero dolens vigilat.
Puer uterque est in cubiculo,
12 13