You are on page 1of 581

მნიშვნელოვანი მოვლენა

ქართული არქეოლოგია დღეს კვლავ მძიმედ, მაგრამ მაინც იწყებს აღმა სვლას. ეს გარდუვალი
პროცესია არქეოლოგიური მემკვიდრეობით ისე გაჯერებულ ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა.
საზოგადოდ კი, არქეოლოგია არის ქართველოლოგიურ მეცნიერებათა დარგებს შორის
სრულიად გამორჩეული თავის ინტერნაციონალური ხასიათით, რაც პირველ რიგში
განპირობებულია ათასწლეულების მანძილზე ჩვენი წინაპრების მიერ განხორციელებული
მრავალრიცხოვანი საგარეო ურთიერთობებით. არქეოლოგიის ამავე ხასიათის საფუძველია
ყველაზე თანამედროვე მიღწევების ამ დარგში დანეგვის შეუქცევადი პროცესი, რასაც არქეოლოგია
დარგთაშორისი მეცნიერების ორბიტაზე გაჰყავს. შესაბამისად, ქართული არქეოლოგიის მომავლის
ანუ ქართველი სტუდენტობის წინსვლის ერთ-ერთი აუცილებელი პირობა არის უცხოენოვანი
ლიტერატურის, პირველ რიგში კი, ინგლისურენოვანი პუბლიკაციების, სწრაფად გამოყენება და
ათვისება. ბუნებრივია, რომ ამ პროცესში დიდი მნიშვნელობა ენიჭება სპეციალურად ამ
დარგისათის განკუთვნილი ლექსიკონის არსებობას. სწორედ ეს აუცილებლობა ჰქონდა
გათვალისწინებული ქალბატონ მარინა კაპანაძეს, როდესაც მან მრავალი წლის წინ ქართულ-
ინგლისური და ინგლისურ-ქართული არქეოლოგიური ლექსიკონის შექმნაზე დაიწყო მუშაობა. არ
შეიძლება არ აღინიშნოს, რომ ლექსიკონზე მუშაობა სრულიად განსხვავებული, მძიმე და ხშირად
არც თუ სათანადოდ დაფასებული შრომაა. სწორედ ამიტომ ამბობდნენ რომაელები, რომ ვინც
ღმერთმა გაიმეტა, მას ლექსიკონის შექმნა დაავალაო. ამ ხანგრძლივი შრომის შედეგი კი
ქალბატონმა მარინამ ამ რამოდენიმე ხნის წინ ივ. ჯავახიშვილის სახ. თბილისის სახელმწიფო
უნივერსიტეტის არქეოლოგიის ინსტიტუტში მოიტანა ერთადერთი თხოვნით - ლექსიკონის
გამოყენების საშუალება მისცემოდა არქეოლოგთა ახალგაზრდა თაობას.

ამჯერად საუნივერსიტეტო ვებ-გვერდზე ლექსიკონის ელექტრონული ვარიანტი განთავსდა, თუმცა


დიდი იმედი მაქვს, რომ მალე მისი გამოცემაც მოხერხდება.

ვსარგებლობ შემთხვევით და თსუ-ს არქეოლოგიის ინსტიტუტის სახელით უღრმეს მადლობას


მოვახსენებ ქალბატონ მარინა კაპანაძეს ამ შესანიშნავი საჩუქრისათვის

ვახტანგ ლიჩელი
winasityvaoba

Tqven winaSea inglisel, amerikel da avstraliel avtorTa naSromebidan 36 wlis


manZilze amokrefili sityvebisa da frazebis mcire krebuli, romlis daniSnulebaa
daexmaros arqeologs Tavisuflad waikiTxos da gaigos misTvis saintereso teqsti,
xolo survilis SemTxvevaSi Tavadac daweros naSromi inglisurad, radgan
leqsikoni Seicavs, magaliTad, abanos, aguris, beWdis, daTariRebis, Tixis, iaraRis,
keramikis, kecis, monetis, mZivis, nagebobis, obsidianisa da qvis nivTebis, ornamentis,
retuSis, samajuris, samarxis, saxuravis, feris, WurWlis sxvadasxva saxeobaTa
aRmniSvnel terminebs. inglisur-qarTul teqstSi ki mTeli rigi terminebi, frazebi
da frazuli zmnebis mravalnairi formebia warmodgenili. amrigad, es patara wigni
araa marto sityvaTa krebuli, riTic igi gansxvavdeba Cveulebrivi leqsikonebisagan,
romelSic zogjer ramdenime gverdiani statiis wakiTxvaa saWiro, rom miagno im
zust mniSvnelobas, romelic arqeologs SeiZleba gamoadges. Tu oqsfordis
cnobil leqsikonSi naxavT sityvebs be, do, get, have, let, make, set da bevr sxvasac,
amaSi advilad darwmundebiT. aRarafers vambob frazul zmnebზე, romlebic xSirad
iwvevs gaugebrobas teqstis Targmnisas. aq ar aris arcerTi sityva da fraza,
romelic Cemi Targmnilia inglisurad. TiToeuli maTgani aRebulia originaluri
teqstebidan, magaliTad, esa, Tu is ornamenti, romelic am teqstebSia CamoTvlili,
nanaxia TandarTul ilustraciaze, Sedarebulia qarTul dasaxelebasTan da ise
aqvs miwerili Targmani.

zogierT sityvas, qarTulsa Tu inglisurs, uweria ramdenime sinonimi, rac


saSualebas mogcemT SearCioT is, romelic yvelaze ukeT gamoxatavs Tqven azrs ama
Tu im mocemul SemTxvevaSi.

wignSi Sesulia sakuTar da geogrაfiul saxelTa mcire nusxa orive enaze da


gamoyenebul SemoklebaTa sruli sia.

sityvaTa am mcire krebuli dagexmarebaT gacilebiT advilad da bevrad naklebi


drois danaxarjiT gaigoT ucxoeli kolegis naSromi da Tavadac scadoT
inglisurad daweroT rame, Tu gramatikis saTanado codnac geqnebaT, radgan
gaumarTav winadadebas mainc veravin gaigebs...

mkiTxveli advilad mixvdeba, rom es naSromi ar warmoadgens srulyofilebis


nimuSs, radgan es Cems Zalebs aRemateba da arc arsebobs aseTi leqsikoni erTi
ubralo mizezis gamo-ena mudmivad icvleba da am cvlilebas TiTqmis veravin ver
eweva...egaa mxolod, aucilebelia arsebobdes rac SeiZleba meti sacnobaro
literatura da mkiTxveli Tavad moZebnis imas, romelic mas gamoadgeba...
me mecadineoba ar damiklia am TiTqmis oTxi aTeuli wlis ganmavlobaSi, rom am
krebuls es saxe mieRo. SeiZleba iyos orTografiuli Secdomebi gaparuli,
risganac Tavis dazRveva, veWvob, rom gamiWirdeboda, radgan kompiuteri jiutad
“aprotestebda” orenovan teqsts, qarTulis gamo yvelafers “Secdomad” miTvlida
da klaknili xazebiT gadamiwiTlebda xolme mTel teqsts. albaT waawydebiT
Secdomas aqa-iq, Tumca amas gavlena ar mouxdenia terminTa sizusteze. amitom
umorCilesad gTxovT, SemindoT, rom ver vajobe am manqanas...

siamovnebiT miviReb da didi gulisyuriT movekidebi yvela keTilganwyobil


SeniSvnas da rCevas, romelTac uSurvelad gadavcem imas, vinc isev SeeWideba am
saqmes im ganzraxviT, rom gaakeTos amaze ufro srulyofili da daxvewili
leqsikoni, romelic yovelTvis saWiroa ucxo enaze dawerilis ukeT gasagebad,
radgan erTi enis miTi babilonis godolTan erTad daingra da sxvadasxva xalxebma
maTTvis gaugebar enebs ucxo daarqves. aseTi cnobarebi namdvilad arasodes ar
iqneba zedmeti samecniero sazogadoebisaTvis da arc mjobnis mjobni daileva.

pativiscemiT,

marine kapanaZe,

avtori.

სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ელ-ბიბლიოთეკა


სიტყვებზე გადასასვლელად გთხოვთ, გამოიყენოთ
ანბანური საძიებელი
ELIBRARY.SOU.EDU.GE
სარჩევი

a absida=afsida n adj apse,absis/absidis


~Sverili/win waweuli n extending/pro-
abazana v bath-tub,alveus/alveusi sing/pl Lat
jecting apse
~gverdiTi flanking bath
absiduri=afsiduri adj apsidal
~Rrma plunge ~
aburZgnuli adj disheveled
abano n baths(pl),thermae/thermarum sing/pl
abjar-saWurveli n amour =armor
Lat
abjari(ix.javSani) n a suite of armour,cha-
~anfiladuri n bath-suite
in-mail,cataprahrt,harness
~grili n cool bath
~majis n braser,wrist cover/guard
~Tbili n warm ~ / tepidarium/tepidarii
~muxlis n knee ~ ~
sing/pl Lat
~sabarkuli n leg armour,thigh band,cover
~mSrali n dry-heat room
for thigh
~orTqlis n sweating bath/room
~saidayve n elbow cover, pass guard
~civi n cold bath,frigidarium/frigidarii sing/
~samkerduli(ix.polotiki) n breast
pl Lat.
plate
~cxeli n hot bath,calidarium/calidarii Lat.
~samklauri n oversleeve
abanoTubani n Sulphur Bath Complex/Site
~sayelo n gordet
abanos gaTboba heat(ing) system
~sawvive n leg armour,shin-ped
~ ~ iatakis qveS hypocaustus/hypoca-
abjarSi Casma v n encase(ment)
usta sing/pl Lat
abjriT Semosili adj mail clad
~ ~ orTqliT damp heat(ing) system
abjris firfita scale(s) of armour
~gamxurebeli n adj heater, heating
~ostati/abjrosani n armourer
~gasaxdeli changing room, apoditerium/
~wvivsakravi n pl usu. greaves
apoditerii n sing/pl Lat
agarani n villa, resort
~saqvabe n furnace room
ageba v n build,compose,construct(ion),form-
~saSxape n shower-bath
(ing)of sth,creat(ion)
~sacecxle n heating,praefurnium/praef-
~Zvel saZirkvelze construct on the top of
urnii n sing/pl Lat
earlier layer
~fila Sverilebiani tigula/tigulae ma-
agebuleba n fabric,pattern,structure,texture
matae n sing/pl Lat
agebuli adj built,composed,constructed,cre-
~qvabi n boiler
ated,formed
~qvabis Semkrebi n junction box
~tradiciaze/tradiciiT built/building on
~horizontaluri gaTbobis mili epi-
tradition
caustum/epicausta n sing/pl Lat
agegmva v ger plan(record,survey)(ing)
abedi(s) n adj amadeu,tinder
agvisto(ix.axalwlisani,mariamobisa,qvel
abzinda(si)=avSani/avSnisa n adj wormwo-
Tobisa) n August
od, Artemisia Lat.
agia-triada=sameba n the Trinity
abzindi(s) n adj clasp
agora n agora
~ena n tongue,ligula/ligulae sing/pl Lat.
agoranomos=bazrobebis zedamxedveli
abma(ix.abneva) v tie up
n sing/pl Gr. Agoranomos/agoranomi
abmuli adj tied/tying up agrafa n agrapha
abneva(ix.dabneva) v n confuse,confusion agrafi=balTa n agraphe, buckle
~mZivis v rope,string,thread aguri n adj brick
abneuli/abneulad adj adv inextricable(ly) aliz ~ lump/mud ~
abraamis xe/xis n adj Vitex(icis)angus castus ~bzenarevi=umi adobe ~, chaff tempered
abreSumi(s) n adj silk ~brtyel-amoburculi plano-convex ~
~gza n Silk Road/Rout ~brtyel-Cazneqili plano-concave ~
~elvareba n shot ~gamomSrali air/lump ~
~parki n adj cocoon ~gamomwvari baked(bakened/burnt) ~
~sasarCule n adj sarsenet ~gamouwvavi=umi not burnt(lump/pale) ~
~ Wia n silikworm ~ganivi broad ~
abreSumiviT adj silken ~damwvari over-burnt ~
abrisiF(germ) n sharp delineation, abriß Ger.
სარჩევი

~TaRis arch ~ ~gamarTuli adj upright


~Tixis clay ~ ~gamoCenili foremost sb, celebrity
~lavgardanis cornice ~ ~damkvidrebuli based in(country/place)
~marTkuTxa right-angled ~ ~didebuli n grandee
~mzeze gamomSrali sun-dried ~ ~Tanmxlebi n attendant
~mosapirkeTebeli facing ~ ~iaraRis momxmarebeli tool-using human
naxevari ~ half-brick ~mkvidri adj indigenous(eg Georgian)
~saqusle abutment ~ ~mozrdili adj adult, mature(age)
~saRumele kiln ~ ~moxrilad mosiarule adj slouching
~solisebri key(voussoir/wedge-shaped)~ ~pirvelyofili early human
~urTierTgadamkveTi RarebiT ~ with ~ ~ tandabali short stature
crossing grooves ~rigiTi commoner
~futuro hollow ~ ~risxva thunderbolt
~”qarTuli” quadrel,plinth ~ ~saSualo simaRlis average stature
~qvedis fire ~ ~tanmaRali(Tanamedrove) adj tall
~Rariani channeled/grooved ~ ~tanmorCili adj short,not tall
~xelnakeTi hand-made/lump ~ ~ucxo outlier
aguriT adv in brick ~frinveli human-bird
~naSeni adj n brick-built, brickwork ~Sua xnis adj middle-aged
aguris(ix.Rumeli) adj brick =winapari n forebear(s),forefather(s),fo-
~grZeli gverdi n edge/stretcher under,predecessor(s) of sb
~gunda n lump ~xelsawyos momxmarebeli tool using hu-
~damwyobi n ~ layer/mason man
~zeda farTe piri(ix.qveda) upper bed ~jansaRi robust
~mkeTebeli=meagure n ~ maker adamianis adj human,man‟s
~safeni n ~ flooring ~buneba humanity
~qarxana n brickworks ~gakeTebuli adj man-made, handiwork
~ qveda farTe piri(ix. zada) lower bed ~zemoqmedeba bunebaze/Careva human in-
~ wyoba n bricking,brick-work terference on…
~ ~ ganivad adv header ~Taviani adj human headed
~ ~ ganivi adj bricking in width,brick- ~miTiuri gadaqceva mglad n lycanth-
work thropy
~ ~ gverdiTi adj ~ in carinated side ~msgavsi maimuni anthropoid
~ ~ grZeli=viwro gverdiT on edge, ~msxverplSewirva human sacrifice
edgewise,stretcher on edge ~mxari(ix,WurWlis) n shoulder
~ ~ grZivi adj ~ in length ~ ~ daqanebuli drooping shoulder(s)
~ ~ Tarazuli adj coursed/horizontal~ ~nacxovrebi/saqmianoba human occupation
~ ~farTe gverdiT adv ~ on bed ~oTxad gakveTa v ger quarter(ing)
~ wyobaSi Casmuli brick-work bond ~ostatoba/xelovneba human ingenuity
agurfenili n adj brick paved/paving,pa- ~risxva thunderbolts
ved with bricks ~saqmianoba/Zalahuman agency/occupation
agurfila(filis) n adj tile brick ~simaRle life-size
adaTebrivi adj customary ~Seqmnili man-made
adaTi n custom, rite ~cxovreba n life
~yvelafris dawvis n holocaust ~warbzeda nawili n superciliary
adamamdeli adj pre-Adamite=Preadmite ~winapari n hominid
adamanti(s)/almasi(s) n adj diamond adamianisebri adj anthropomorphic, man-
adamiani n Homo ergaster,human(being),man like
~avadmyofuri(dabali/zrdaSeferxebuli ~ maimuni n ape
stunted growth adamianissaxovani adj with human face
~gamarTulad mosiarule Homo erectus, adamianoba n humanity
upright adamianurad adv humanly

2
სარჩევი

adamianuri adj (human) agency ~sakuTari original/own ~


~buneba/Tvisebebi the Humanities,humanity ~samsxverplo sacrifial/sacrifice ~
~mcdeloba/Zalisxmeva human endeavour ~sasurveli/sayvareli stpmp(ing) ground
~ostatoba/xelovaneba ~ ingenuity ~saxelwarmoqmnis/warmoSobis eponym-
~faqtori human agency ous site
adamis da evas samosi (sb in one‟s ) birth- ~uSoresi centridan outmost
day suite ~fexmosakidi footing,stepping stone
~vaSli Adam‟s apple ~yvelaze Sori centridan outmost
adasturebs v attests,confirms,documents, ~SeerTebis joint,junction,juncture,tie line
proves,testifies,testimonies,witnesses ~SemoRobili enclosure
warrants ~Sesqelebuli node of sth
~arsebobas sth confirms the existence of sth ~Cavardnili depressed/depression,sunken
~erTxel kidev/ufro rom... sty provides place,low lying area
yet further demonstration of the fact that.. ~Camoyalibebis formation zone
~popularobas sth attests to a popularity ~Casaxvis/warmoSobis home,place/point of/
~sapirispiros sty militates against sth for origin
~termins warrants the term ~carieli blanck/empty place
~warmomavlobas attests to roots ~centraluri central(ity)
adgeba=argia v fits ~ZiriTadi entire place/region
adgil-mamuli(s) adj farmstead ~warmomavlobis/warmoSobis locality/
adgilmdebareoba n locality,location,place- place of origin
ment,seat,site,locus/loci n sing/pl Lat. ~ wminda Holy/sacred place, sacred precinct
adgilnacvali adj displaced,dislocated,relo- ~ ~ da xelSeuvali n sacrosanct
cated,replaced adgilis adj of area (locality,site,spot)
~piri displaced person ~daTmoba give way to sb/sth
adgilsamyofeli n original spot,seat,whe- ~deda n hearth Goddess
reabouts ~sataxto=sajdomi seat of sb
dgilobrivad adv locally ~Sesavsebad (as if) to fit the space
adgili n area,locality,home,place(ment),po- adgilmdebareoba n sing/pl Lat. locus/loci,
int,position,post,room,seat,site,space, seat,site
spot adgilnacvali adj sth offset (by sb/sth)
~aRmoCenis/povnis find spot,locality,locati- adgilobriv adv locally,on the spot
on adgilobrivi adj domestic,host,indigenous,
~ beWdis/damRis locus sigili Lat. local,native,stationary,vernacular
~gadabmis isthmus ~versia local version
~gadagrexis bending ~Tavisebureba local peculiarity
~gasaCerebeli/dgomis stopping place ~mosaxleoba native people,the locals
~dabadebis birthplace ~nairsaxeoba local variety
~dakrZalvis place of burying ~samyaro ~ world
~damzadebis/warmoebis ~ of production ~saxe ~ shape
~ daniSnulebis n (place of) destination, ~saxesxvaoba ~ distinction
goal,point,summit ~tom(eb)i ~ communities/tribes
~vake plane ~forma ~ shape
~zarafxanis coinage place ~civilizacia indigenous civilization(s)
~igive at the same venue ~warmoeba/warmoebis (of) local production
~maRali high(est) altitude/place ~warmomavloba authencity of sb/sth
~mTavari Zeglze central focus of the site ~jiSi home grown
~mTiani mountainous terrain,rugged high- adgilobrioba n authencity
lands(landscape/terrain) adgilsamyofeli n seat
~moqmedebis scene
advilad adv easily,loosily,readily,simply
~rTuli tangled
~asaxsneli simple to explain
~saTanado/saWiro the right place
~aRmosaCeni detectable

3
სარჩევი

~aRsadgeni easy restored avzi n cistern, tank


~gasagebi intelligeble avTenturi adj authentic
~gasarCevi identifiable avTenturoba n authenticity
~gasawmendi easily cleansable avTvisebiani adj malignant
~dasamuSavebeli easy treated/worked avi adj bad,evil,fierce,malignant,nasty,terrible
~misadgomi easy access,accessible,acces- wicked
sibly ~Tvali evil eye
~sacnobi readily recognized ~Tvalis axsna v exorcise=exorcize
advildnobadi adj easy melted/melting avis movlineba vinmeze inflict evil on sb
advili adj easy ~momaswavebeli adj dire
advilsapobi adj ~ split avladideba n belongings (pl usu),property
advilxsnadi adj ~ soluble, solvent avlosi(sakravi) n sing/pl Lat. aula/aulae
adideT! v glorify, worship avJandi n stirrup
adidva v draw avtarqia n autarky
adiutanti n Lat. adjutans, Fr. Aide-de-camp avtokefalia n self governance,autokephaley
administraciuli adj administrative avtokefaluri adj autokephale Gr.
~erTeuli lathe avtonomia n autonomy
~centri administrative centre for… avtonomiuri adj autonomous
adre adj adv early,earlier,previously avtoportreti n self-portrait
~arsebuli antecedent,predecessor,pre- avtoreferati n abstract
existent/existing,ancestral to,origin avtori n author,originator,writer
~didi xniT long before the modern era ucnobi ~ anonymous author
samiwaTmoqmedo early agrarian(farming/pre avtoqtoni n autochton
agricultural) economy avtoqtonuri adj autochtonous
adreulad adv precociously avukulati n avunculate
adreuli(ix.qveda)adj early,earlier than any… avSani=abzinda(mcenare)(is) n adj wormwo-
=pirveli earlier, original od, Artemisia Lat.
~warmomavlobis sth of early/earlier origin avSara(ix.cxenis) n halter
aerTianebs v combines,comprises,incorpora- avxorcoba n adj adv lust(ful)(ly)
tes azaralebs lambasting
aerofoto n aerial photo(graphy)/view azela v ger knid(ing),(s)mash(ing),pug(ing)
~gadaReba v take ~ ~ azelili adj knidded,(s)mashed,pugged
avadmyofi adj ailing,ill,sick aziaro(mRvdelma) v communicate,give com-
suliT ~ adj insane munion
avadmyofoba n disease,illness,melady,sick- ~rasme v expose to,introduce sb to sth
ness aziduli adj stretched up
avadsaxsenebeli ill famed,infamous,notorio- azis(mag,saxeluri) v sth is set on sth
us aznauri(kaci/qali) n baron(ess),count(ess),
avaza n panther nobleman/lady
avanposti n outpost azomva v ger measure(record,survey)(ing)
avanscena n foreground,proscenium/proscenii azrze mimxroba v associate with sb in…
Lat. azrTa sxvaoba n discord
avanturini(s) n adj gold stone azri n assumption,claim upon,concept,ess-
avanturisti n maverik ence,idea,meaning,mind,notion,opinion,po-
avgarozi(s) n adj amulet(ic) int of view,implication,observation,reflection
avguri n augur sense,significance,pronouncement,suggest-
avdari n storm ion,theory,thinking,thought,statement,judge-
aversi=Subli n obverse,heads (pl usu) ment,view,position
aveji n fixture, furniture ~brZnuli n adage,quaint
~msubuqi flimsy ~ azurite=lurji malaqiti(s) n adj azurite
~saojaxo domestic equipment,fitment(s) aTabagi n atabeg
avejiT gawyoba v appoint aTasi/aTasobiT num adj thousand(s) (of)

4
სარჩევი

aTaswleuli n sing/pl millennium/millennia ion,prevent sb to dosth,disallow(ance),


aTaswlovani adj millennial taboo
aTdRiuri(aTwleuli/aTwliuri) n decade akrZaluli adj forbidden, tabooed
aTeuli(aTeulobiT/aTobiT) num adj ~xili forbidden fruit
tens (of) akuratuli adj accurate, precise
aTviseba v ger master(ing) akuratuloba n accuracy, precision
~adgilis v n accumulate(ion),occupy/ alabastri(s)=alabastroni(s) n adj ala-
occupation of the areas baster
~miwebis v ger open(ing) up alage n stile
~produqtis v consume alageba(ix.samarxis) v remove
=swavla v pick up alao(si) n adj malt
farTo ~ full use of sth ~ dalboba v liquer
aTla iribad ~ v bevel alayafi(ix.WiSkari) n gate
~Txlad v press of sth ~asawevi n portcullies
aTleti=mZleosani/Zalosani n athlete alebarda n Germ. hellebarde
aTmagi adj tenfold alesva v ger sharpen(ing)
aTqalaqi n Decapolis alesili adj sharpened
aTwaxnaga n adj decagon aleqsandriti(s) n adj Alexandrite
aTwleulis xnisa/aTwlovani adj decade alvis xe/xis n adj aspen,poplar
(s)-old alTe(si) n adj hollyhock=Altheae rosea
aiazma/aiazmis n adj Holy Water ~samkurnalo n adj marsh-mallow=Althae
~sasxurebeli n (a)sprinkle officialis Lat.
aivani n balcony alTuni(moneta) n altun
~gadmokidebuli ~ projecting out over sth ali n flame
aivniani adj balconied ~tyis feria n mermaid
akademiis gamocema n academic periodical ~wylis ~ n water-sprite, witch
akademiuri(ix.done) adj academic alibWe n flue
~gamocema scholarly edition aliz-aguri(s) n adj adobe(AmE),mud-
~wreebi academic world brick (BrE)
akazmuloba=aRkazmuloba n ammunition alizi n mud
akanTi(s) n sing/pl Lat. acanthi/acanthi ~bzenarevi n chaff-tempered ~
~msgavsi adj acanthus-like aliziT adv adobe, mud
akecva(ix.zeviT) v turn up ~Selesili adj clay-coated
akvamarini(s) n adj aquamarine ~Semtkicebuli adj sth held together with
akvani n cradle mortar
~civilizaciis home of civilization(s) alizi(s)(ix.baTqaSi) n adj adobe,mud,pi-
akveduki=belRari n aqueduct Lat. sé Fr., daub
akinaki(ix.maxvili) n lance,spear ~Semzadeba(kedlis ZirSi)mortar bedding
akldama(is) n charnel house,sepulcher,shrine ~xsnari(s) n adj mortar
~gvaris clan vault alTe(si) n adj hollyhock, Althea rosea Lat.
~TaxCa n bay,berth ~samkurnalo n adj marsh-mallow, Althea
akme(izmi) n akme(ism) Gr. officinalis Lat.
akrefa v pick, hand picking alilo n Christmas carol, Colyada (Gr)
~masalis v collect,pick,hand picking alisebri adj flame/flamy-like
~teqstis v compose/set up the text alkuni=Warli n kingfisher=Alcedinidae
akroliTuri adj acrolithic fam, Lat
almandini(s)=wiTeli iagundi(s)n adj
akropolisi n acropolis Gr.
almandine
akroteriumi(ix.frontoni) n sing/pl Lat.
almandiniti(s) n adj almandinite
acroterium/acroteria(acroteriumi); acro-
almasi(s) n adj uncut diamond
acroterion (Gr)
akrostixi n akrostichis Gr. alpuri adj alpine
akrZalva v n ban,forbid,prohibit/prohibit- aluviuri adj alluvial

5
სარჩევი

alqimia n alchemy ~Cawneuli adj convex and pressed


alqimikosi n alchemist amoburculi adj convex,hogged, proturbe-
alqimiuri adj alchemical rant,relief,swelling outwards,buckle
alya n v siege amogdeba v knock out
~nadirze/tyveebze v round up captives amogeba v dress,line
alyaSi moqceva v besiege/impale enemy amogebuli(ix.qviT) adj dressed, lined
alyis Semortyma v besiege,lay siege ~kedlebi lined walls
alCu da/Tu Toxani cross and/or pile ~TixiT clay lined
amala n retinue,suite,tendence,throng,rout ~ZelebiT lined with logs,timber framing of
amalgama/amalgamis n adj amalgama logs
amalgamiT dafarva v foil amoglesa=amogozva v doub with
amao adj futile,plough the sand,it is a dead fish amoglesili=amogozili adj doubed with
~Sroma unrewarded work amogleja v pull out
amaod adv in vain, unsuccessfully amovseba v fill in, pile up
amarTuli adj elated,emerging,topped,erec- ~siTxis Sesakaveblad v stop a leak
ted,upright,uplifted amovsebuli adj filled in,inserted,piled up
amaRleba(ix.SemaRleba) v n elevate/eleva- amozneqil-Cazneqili adj convexo-concave
tion,highten,make higher,raise amozneqili adj buckle,curved, hogged
~iesosi(dRe)=koxinjroba n v Ascension amozurguli adj backed
Day,Ascend(ing), Elevation (of the Host) amoTlili adj chiseled,hollowed
~jvris Exaltation of the Cross amoTxra v n dig out,disinterred,exhume/
amaRlebuli adj elevated,raised exhumation,unearth
ambavi(ix.gadmocema) n fable,happening(s), amoTxrili adj dug out,disinterred,exhumed,
incident,legend,matter,narration,story,ta- unearthed
le,tradition amoicnoba v identify,recognize
~gamogonili fabulous,imaginary,made up amokawvra v scratch out
~naambobi narrated,narration,narrative amokawruli adj scratched out
~namdvili episode,fact,true story amokveTa(ix.amoWra,mokveTa) v chase,curve,
ambioni n ambo, pulpit cut out,engrave,incise,sculpture
~sinagogaSi AAlmimari Theba ~adre amokveTilze v overengrave
ambis gadacema n v propagate/propagation, ~liTonze v engrave,incise/incision
transmit/transmission ~warweris v inscribe
ambra/ambris n adj ambergris amokverva(ix.kverva) v hammer
ameTvisto(si) n adj amethyst amokiTxva v reading
amier(gaaCnia romeli qveynidan) pref. =gaSifvra v decode,interpret
trans..,ultra..,cis… amokrefa v ger pick(ing), sort(ing) out
amierkavkasia(saqarTvelosTvis)(ix.imier) ~madnis xeliT hand picking=benefication
n Ciscaucasia=cis-Caucasia ~teqstidan v pick up
amilaxvari=amilaxori=mejinibeTuxuce- amolesva/amolesili v adj close(d) up
si n equarry amomavali adj rising
amin! excl. Amen! amomarTuli adj emerged/emerging,eleva-
WeSmaritad! ~ verily ted from sth, topped
amirbari n admiral amomtvreva/amongreva v n gauge
amirspasalari/spaspeti n commander-in- amomwvari adj burnt out
chief,field-marshal amomwuravi/amomwuravad adj comprehensi-
amisos(moneta)n sing/pl Lat. Amisus/Amisos ve(ly)
amoberili adj convex, swollen ~bibliografia/monacemebi exhaustive
amoberiloba n convexity, swelling bibliography/data
amobrunebuli adj inverted,overturned amonabeWdi(naSromi) n presswork,printout,
amoburcva v buckle reprint
amoburcul-reliefuri(ix.ornamenti) adj amonaridi=citata v n cite/citation,quote/
relief quotation

6
სარჩევი

amonaridis moSvelieba=citireba v quote tion,recognize/recognition


amonayari(Teslidan) n sucker ~SesaZlebelia sth is identifiable/recogni-
~mcenaris tanze n sprout zeable,sth is possible to identify/
amonagleji=amonatexi n hollow,loophole recognize
amonaWeri n cutting out ~SeuZlebelia sth is not identifiable/reco-
amongreva v hollow out gnizable,sth is not possible to identify/
amorCeva v adj choose/chosen,select(ed),sor- recognize
t(ed) out amocnobili adj identified,recognized,unrev-
amosavali=sawyisin initial,code word,primary ealed
~TariRi pivotal date amoZirkva/amoZirkvuliv adj deteriorate(ing)
~qronologiaSi pivotal for/in chronology root out,uproot(ed)
amoZraveba v drive, trigger
~wertili point of departure
~raime momarTulebiT propel towards…
amosvla v arise
amoZroba/amoZrobili v adj knock(ed) out,
~miwidan mcenaris v throw up
remove(d)
amotexva v thrust out
amoweva v lift, dessect
amotexili=amonatexi n adj loophole
amowva v burn out
amotvifvra v adj impress(ed),imprint(ed),
~xeze poker-work
press(ed)out,stamp(ed)
amowurva/amowuruli v adj deplete(ed),
amotivtiveba v appear,float,resurface
exhaust(ed),fade(d) out,peter out
amotumbva v pump out
amowydoma=amowyveta v become extinct,die
amoucnobi adj enigmatic,un(re)solved
out
amouwuravi adj inexhaustible,overwhelming amoWma liTonze v ger etch(ing)
amofena/amofenili v adj cover/pave(ed) amoWra/amoWrili v adj cut out
amofrqveva qanebis v n uplift(s) ~liTonze v engrave
amofxaWna/amofxeka v scrape out ~qvaze/xeze v carve,curve
amofrqveva v n erupt(ion) amoxapva/amoxapuli v adj bale(rake,scoop)
amoqargva/amoqarguli v adj embroider(ed) (ed) out
amoqmedeba v drive,enact,enable,put into ope- amoxveva/amoxveuli v adj twist(ed)
ration,trigger amoxocva/amoxocili v adj kill/massacre(d)
~ramis v enable sth amoxsna n v clue,solve
amoqolva/amoqolili v adj block(ed),clo- =gasaRebi n key to
se(d) seal(ed) ampiri n adj (Fr) Empire
~qvebiT block(ed) by stone walling
amJamindeli adj current
amoRarva/amoRaruli v adj excise/recess
amJRavnebs v bears,reveals,shows
(ed)
~gavlenas sth bears influence of sb/sth
~fuZe hollow base(d)
~kavSirs sth reveals/shows links with…
amoReba v n extract(ion),take out
~msgavsebas sth bears resemblance to sth
~konteqtidan v abstract
amridi(mexis/wylis) n offset
~siidan v delete
amsaxavi adj reflective,representative
~xmarebidan v withdraw
amsaxveli adj reflective of sth
amoRrueba/amoRruebuli v adj curve(d)/
amtani adj enduring, tough(er)
hollow(ed) out,notch(ed)
amoRunuli adj convex,curved amtanoba(ix.gamZleoba) n durability, stamina
amoSeneba(ix.amoqolva)v block up,build,cov- amfiTeatri n amphitheatron
er,face amfitrioni n amphitryon
amoSenebuli adj blocked up,built,covered amfiqtioni n amphictyony
amoSla/amoSlili v adj n delete(d)/delati- amfora n sing/pl Lat. amphora/amphorae
on,erase(obliterate,outline,remove,ef- ~apuliis n Puglia ~
face(d), sharp deliniation ~dergi n jar-like ~
amoSroba/amoSrobiliv adj dry/dried out/up ~zarisebri n bell ~
amoCiCqna/amoCiCqnili v adj pluck (ed) out ~TiTistarisebri n spindle-shaped ~
amocnoba(ix.cnobadi) v n identify/identifica- ~maragis Sesanaxi n storing ~

7
სარჩევი

~maRalyeliani n neck ~ edges by removing flakes


~ritoni n ~ rhyton ~anatkecebis Camomtvreva detach lithic
~sakidi n ~ pendant,amphora-like pendant flakes
~stafilosebri n carrot-shaped ~ anatkecze iaraRis keTeba make tool on
~tara n ~ tara,carrying/transport ~ flake
~quslwvetiani n ~ with pointed saucer anatkci ~ secondary flake
~welwvrili n ~ with interseption anatkeci(s) n adj chip,flake(d),long blade,
amforiski n sing/pl Lat. amphoriskos/am- lithic flake
phoriskoi ~amtvreva v flake
amqveyniuri adj eartherly, mundane ~kaJis n chert
amSenebeli(ix.eklesiis) n builder ~momtvreva remove flake
amCnevia v sth bears traces… ~moSoreba remove a flake
amZravi adj driving ~wvetiani bolo distal edge of the flake
amxedreba(winaaRmdeg)v play off one against anatomiuri wesrigi n anatomical order
amxedrebuli cxovelze astride animal(s) anafora n Gr. anaphora, cowl
amxsneli adj exponent of, explanatory anaqoreti n sing/pl Gr anchorite/ancho-
anabeWdi n mark,impress,(im)print,trace,ca- rites
chet (Fr) anaqronizmi n anachronism
~TiTis n fingerprint anaqronistuli adj anachronistic
anabeWdis gamosaxuleba n seal impression anbani(s) n alphabeth , ABC elements
anazRaureba v n compensate/compensation ~arqona illiteracy
for… ~marcvlovani n syllabar
anazomebi n pl usu. measurements ~qona literacy
anaTali qvaze n sposeshaves anbanuri adj alphabetical
anaTema n Gr. Anathema ~WeSmariteba n copy-book maxim
anaTemaze gadacema v anathemize angeloza(tyis mc.) n adj angelica= Ange-
anakrefi adj collected, picked up lica hirsuta Lat.
~masala surface material angelozi n angel, ethereal messenger
~ ~ zedapirze collect from the surface ~mfarveli tutelary angel
analebi n pl usu annals ~fuZis guardian angel
anali(1wlis) n annal angelozma daifara v protected the angel
analizi n sing/pl analysis/analyses angelozni n pl the heavenly hosts
v analysis angreva v destroy,smash
~gamowvlilviTi/dawuruli adj catchm- ~iatakis remove the floor
ment analysis angreuli adj beated,destroyed,smashed
=moxseneba analysis report andaza n proverb,saw,adage
~mxatvruli artistic analysis ~brZnuli n wise saw
analogi n analogy,correspondence andamati n charm, magic
analogiiT adv by analogy with… anderZi n deed,testament,will
analogis mixedviT adv at the analogy ~politikuri political demice
analogiuri adj analogous anderZiT uaris Tqma v bequest
anakrefi masala n surface findings anderZiT/anderZis datoveba v bequeath
anamtvrevi n adj chip(ed) anderZis datoveba(ix.aRsruleba) v be-
anarekli n adj reflection,repercussion queath,deed,make a testament
~zusti mirrored image ~damtovebeli n bequeathed
anasaxi n mark,doing traces of… trace aneuli n fallow, spring crop
anatvifri n cast, imprint aneqsia v n annex(ation)
~micvalebulis n death mask anTimoni(s)(ix.saolavi) n adj antimony,
anatkecebiT Semosworeba trim edges by re- cohl
moving small falakes anTimoniti(s) n adj antimonite
~cal mxareze uniface,unifacial anTologia n sing/pl Lat. corpus/corpora
anatkecebis mocilebiT Semosworeba trim anTropogenezi n anthropogenesis

8
სარჩევი

anTropogenuri adj anthropogenic apologia n apology


anTropomorfuli adj anthropomorphous apostati n apostate
ankeri/ankeriT gamagreba/damagreba n v apotrofuli adj apotropaic
anchor(age),grapple with aprili(ix.vardobisai,igrika) n April
ankesi n hook aJuri n ajour (Fr)
ankesis eklebi n pl barbs ~xuroTmoZRvruli n tracery
anklavi n enclave (Lat); enoikismos (Gr) aJuruli=Wviruli adj filigree,open-work
anomalia n anomaly (to) ~naqsovi open-work lace
anomaluri adj anomalous araberZnuli adj non-Greek=Nongreek
anonimi n anonym,anonymos (Gr) arabeski(arabeskebi)Nn arabesque (Fr)
anonimuri adj anonymous arabi n Arab(ian),Saracen
anotacia n v annotate/annotation arabuli adj AArabian
ansambli n company,ensemble aragamZle adj perishable(s),unstable
antablementi n antablature=entablement aragoniti(s) n adj aragonite
(Fr) aradamajerebeli adj flimsy
ante=anti n sing/pl Lat. anta/antae aradasavluri adj nonwestern
antefiqsi n sing/pl Lat antefixa/antefixo- aradidgvarovani n adj nonelite
rum aradidgvarovnuli adj non-elite(s)
anti... pref anti… counter… araerTxel adv repeatedly
antiTeza n antithesis araierarqiuli adj nonhierarchical
antiTezuri adj antithetical arakeTilSobili(ix.avi) adv base,lowborn,
antikvari(adamiani) n antiquarian lowclass,ignoble,malignant,mean
~ nivTi n antiquary,antique(s) aramecnieruli adj non/unscientific
antikvaruli adj antique,antiquarian aramiwiereba n unworldliness
antikuri(ix.xana) n Antique aramiwieri adj not of this world, unworldly
~samyaro Ancient=Antique World aramomTabaruli adj nonnomadic(al)
~swavlebani Antique Studies aramonaTesave adj unrelated to…
=Zveli adj ancient aramudmivi adj ephemeral,short-lived,uneven
~xanidan dRemde from Antiquity to the pre- aramyarad adv unsubstantially
sent aramyari adj unstable,unsubstantial
antikuroba n Antiquity aramwarmoebluri(dargi) adj nonprofit-
antiseismuri adj antiseismic (able)
antresoli=qoredi n attic,loft,mezzanine aranatifad adv carelessly
anfasi=winxedi n full face,en face (Fr) aranatifi adj careless,offhand
anfilada n row(series/suite) of rooms araorganuli adj inorganic
anwli(ს) n adj elderberry. Sambukus spp Lat. arasacxovrebeli adj nondomestic
anjama/anjamiani(ix.urmis) n hinge(d) arasrulad adv briefly,imperfectly,incomple-
anjamis Reraki n ~ pin tely,insufficiently
aorTqleba v n evaporate/evaporation ~Seswavlili sth imperfectly studied
aorTqlebuli adj evaporated arasruli adj brief,fractional,fragmentary,in-
aoSva=gadaxvna v plough over/up again complete,lacking/missing sty,sketchy,in-
apadana n apadana sufficient,scanty,simple
apani/apnisi(ix.ianvari,surwyunisi) n Ja- arasruloba n incompleteness,sketchiness
nuary arasrulfasovani adj inadequate,not of
aparati n apparatus full value
samecnero ~ scholarly(sciential/scientific)~ arasrulfasovnad adv inadequately
saxelmwifo ~ apparatus of state arasrulfasovneba n inadequatness
apnisi(ix.dekemberi,tirisdeni,qristeSo- arasrulyofilad adv imperfectly,insuffici-
bisa) n December ently, sketchily
apoikia n apoicia (Lat),apoikia/apoikiai (Gr) arasrulyofileba n disadvantage(s),im-
apokalifsi(ioane) n the Revelation perfection,sketchiness of sth,shortco-
apokrifi/apokrifuli n adj apocryp(al) ming(s)

9
სარჩევი

arasrulyofili adj imperfect,insufficient, aristokrati n aristocrat


sketchy ~STamomavlobiTi (sb of) blue/high blood
arasrulwlovaneba n infancy aristokratia(ix. samxedro) n aristocracy,
arasrulwlovani adj minor gentility,nobles
arastumarTmoyvrulad adv inhospitably ~miwaTmflobeli landed aristocracy
arastumarTmoyvruli adj inhospitable aristokratulad adv aristocratically
araswori adj adj erratic,imperfect,inadequate aristokratuli adj aristocratic,select
incorrect,wrong arkada n ambulatory, cloister
~azri/termini improper/misleading view/ armila n sing/pl Lat. armila/armilae
term armireba(ix.gamagreba) v n reinforce(ment)
~axsna/gageba v n misinterpret(ation ~ramiT reinforce sth by sth
~gageba v n imperfect understanding arnadi n fork for chaff
~wakiTxva v n misread(ing) arseba=qmnileba n being,creature
~xmareba(saxelis/sityvis) v misnomer, arsebiT(Tavisi) adv inherently
misuse arsebiTad adv in essence,virtually,intrinsical-
aratradiciulad adv uncommonly,uncon- ly,substantially
ventionally,unusually arsebiTi adj actual,essential,intrinsic,integral
aratradiciuli adj rare,uncommon,unfa- substantial
miliar,unusual,unconventional arseboba n v accommodate, existence,func-
arauadres adv no(t) earlier than… tion,presense,subsistence
araumetes adv mere, …(and) not more… ~ganagrZo live(d) on
arafriT gamorCeuli adj undistinguishable ~ganaxlda life/presence resumed
undistinguished ~dasturdeba sth provides testimony of
araqristiani n ignorant existence of sth; sth proves/proving
arayi/aryis n adj Arab. arak=arrak the existence; there is concerned the
araCveulebrivad adv incredibly,singularly existence of sth
araCveulebrivi adj exquisite,extraordinary, ~Sewyda sth ceased to exist/failed to survive
incredible,outstanding,remarkable,strik- ~xangrZlivad sth persist(s)(ed) for a long
ing,unequal,unusual,prime time
~bavSvi=ieso Special Child arsebobis bolo wlebi waning years
~ostatobiT of extraordinary workmanship ~ekon.forma mode of economis subsistence
arawvetiani adj pointless ~saSualeba resourses for subsistence
arawminda adj evil ~wesi subsistence pattern
argani n cudgel, rod arsebobisas adv during/in the timelife
argonavti n sing/pl Lat argonauta/argona- arsebobs v exists,sth is in presense/is pres-
utae ent,sth survives
are n span ~raRac droidan sth was created from…
are(ali)n area(l), field,natural habitat,sphere ~raRacis safuZvelze sth exists in the
~gavrcelebis pattern of distribution base of presense…
~Tematuri coverage of… ~sakmao sabuTi daskvnisTvis the evide-
areva v n fuse/fusion,disorder,mix(ing),inter- nce is enough to establish that…
sperse with sth,perplex(ing) arsebuli adj actual,available,common,curr-
~rameSi v confuse with sth ent,existent,existing,extant,present
are-mare n neighbourhood(s) ~adre/manamde sth ancestral to,antecedent,
arena n sing/pl Lat. arena/arenae; scaffold preexisting(existent/existence),prede-
areopagi n areopagus cessor,origin
areuli adj bedeviled, bewildering set of sth, ~odesme ever exist(ant)
inextricable,untidy ~ukve inherent
areuloba(ix.xana) n clutter,disorder,instabi- xangrZliv ~ sth long-lived/held
lity,riot,turmoil,unrest arsi=arseba n core,entity,essence,implicati-
~politikuri/samxedro unrest,upheaval on,matter,outline
ariTezisi=samkveTlo n sing/pl Gr. pos- ~ist. simarTlis kernel of historical truth
tophorium/postoporiumi ~sakiTxis gist of argument

10
სარჩევი

arsiT adv in essence arqitravi n archtrave


arsSi wvdoma v penetrate into very core of ~ori lilvakiT ~ with two fasciae
sth ~solisebri=solisebri qvebiT nagebi
artaSani n splint voussoir ~
artaxi n band(age) arqonti n Gr. archon(tos)
artileria n artillery arRavani(s)/iudas xe/xis n adj Juda‟s tree
artiSoki(s) n adj artichoke=Cynara Scolu- arRani n hurdy-gurdi
mus Lat. aryis xe/xis n adj birch –tree
arfa n harp arSia n border,fringe,hem
arqeografia n archaeography arSiamovlebuli adj bordered,fringed
arqeologia n archaeology arSiebis wyeba n series of borders
arqeologiurad adv archaeologically arCeva v choose,elect,opt,select
~dadgena identify archaeologically arCevani n choice,election,option for,selection
~dadastureba attested/establish ~ arCeviTi adj selective
~dadgena identify ~ arCevnebi n pl election
~dadgenili attested (established,located, ~parlamentSi general ~
witnessed) ~ ~Sualeduri n midterms
arqeologiuri(ix.dazverva) adj archaeolo- arCeuli adj chosen, elected,selected
gical arCivi n lot,share
~gaTxrebi ~ excavations arwivi(s) n eagle
~ ~ didi imedis momcemi rich excava- ~bude n aerie=aery
tion perspectives ~marTve n eaglet
~ ~ sistemuri systematic ~ ~mTis n golden eagle
~simdidre(ebi) ~ riches ~frTagaSlili in spread eagle position
~gaTxrebis Catareba conduct/undertake ~ arxari n moufflon sheep
~ ~ (s) warmoebisas through archaeological arxi(ix.Rari,wyalamridi) n channel
~ ~amridi n drain
~gaTxrebma gamoavlina emerged(reve- ~Tixis=keremikuli n tile-drain
aled,yielded) from ~ ~ ~sakanalizacio n sewer
~ ~ gviCvena ~ ~ demonstrated
~saniaRvre n ditch
~ ~ daadastura it has (been) appointed
~sarwyavi n arable/irrigation ditch
(fixed,established)
~sawreti draining channel
~ ~ ~ TariRi established date for…
~quCis n drain-pipe
~dakvirveba v n supervise/supervision
~wyalsawreti n catch-water drain
~kompleqsi n complex,context
~wylis n ditch, water-pipe
~monapovari/masala n evidence(s),find(s)
~ ~ xelovnuri n canal
~monacemi n evidence(s)
asazrdoebs v fuels
~arqeologiuri simdidre ~ riches
asaki(T)(s) n adv adj age
arqeometalurgi(a) n archaeometallurgy/ar-
~ daaxloebiT sb (of) about…years old
chaeometallurgist
arqetipi n archtype mag.20-25 wlis adult/sb between 20-25;
arqi... pref archi… sb in his/her 30s or 40s; sb aged betw-
een 13 and 16-17 years
arqidiakoni n Archdeacon
~zrdausruli subadult age
arqieli n Gr. Archiereus
yvela ~ every age
arqiepiskoposi n Archbishop,Primacy
asali(ix.cxenis) n horse-cloth
arqieratikoni n Gr. archieraticos
asatani adj bearable,tolerable
arqivi n pl archives
asaxavs v chronicles,depicts,mirrors,illustrates,
=Senaxva v ger archive(ing)
portrays,reflects,traces
arqivolti n archivolt ~mkafiod clearly reflected
~sami lilvakiT ~ with three fasciae ~farTod sth amply reflected
arqimandriti n Gr. Aarchimandrites ~xarisxs sty reflects thedegree/quality
arqiteqtonika n Gr. architektonike asaxva v depict,mirror,portray,reflect,reproduce

11
სარჩევი

~nawarmoebSi/naxatze v portray cohorts of…


asaxtomad SemarTuli adj leaping audencia n audience
asaxuli adj depicted,mirrored,portrayed,ref- auzi n basin,pool,pond,notation/notationis (n
this sing/pl Lat)
~nangrevebSi illustrated in ruins ~tbis basin of lake
asdevs v run(s)(ing) up aucilebeli adj essential,needed,requisite
aseulobiT num adv hundredsof,hundreds ~gamosakvebad wherewidal to feed
upon hundreds auwonavi adj incalculable
asvla v n climb,go up,mount,ascend/ascend afTari n hyena
~taxtze v n access(ion),ascend/ascend mRvimis ~ cave ~
the throne,enthrone(ment),the reign afTiaqari/afTiaqi n apothecary, chemist
asTakvi=kiborCxala n lobster aforizmi n saw, dictum/dicta (sing/pl Lat)
asisTavi n centurion aphorismos Gr.
asket(izm)i n askesis, ascetism afra n sail
asketuri adj ascetic afriani n adj sailer
asli(s) n copy,counterpart,duplication,forge- afsida(ix.absida) n apse
imitation,replica,mirror image afsiduri adj apsidal
~zusti mirror image afski(s) n adj film
~keTeba v copy,duplicate,make a copy/rep- ~frinvelis/cxovelis fexis n pellicle
lica,counterpart,replicate afcqvna/afcqvnili v adj chip(ed)
~mkeTebeli n copy maker,forger afxeka v peel off
asli(s)(mcenare) n adj spelt, German wheat aqandazi n dustpan,scoop,shovel,batti-
aso(ix.damwerloba) n character, letter lum/battili sing/pl Lat.
~mTavruli=didi n capital/initial letter aqati(s) n adj agate
~patara n low case/small ~ aqsonometria n axonometry
aso-aso=zustad adj literatim aqsonometriuli adj axonometric projection
~Tqma sityvis v spell(ing)(of) a word aRapi n funeral/funerary banquit/feast,aga-
asokirkita n literalist pe Gr.
asomTavruli n adj majuscule ~dakrZalvamde n wake
asortimenti n assortment (of articles) aRbeWdva v engrave,impress,imprint,mirror,
farTo ~ wide range of assortment mould the fact of…
asociaciuri adj associational ~mexsierebaSi imprint sty in one‟s memory
asparezi n field,realm ~ramiT mark with sth
~samecniero in the field of science aRgva v blend,crumble,decay,wipe off,tuck
aspidi(s)=fiqali/fiqlis n adj shale away,(full)sweep
astinomi n astynom(s) ~pirisagan miwisa vanish(ed) from the
astragalosi n sing/pl Lat astragalus/ast- faceof the earth,wipe of the face of
ragali the earth
astronomiuli adj astronomical aRgvili adj decayed,vanished,wiped off
asfalti(s) n adj asphalt aRdga v emerged,regained,prospered
asxma n v rope,string, thread ~nangrevebidan sth rose from ruins and
asxmula n rope/strand of (eg beads) ashes
atana v bear,endure, (with)stand sb/sth aRdgena v innovate,prosper again,reconstract,
~zeviT v take sth up(stairs) reestablish,regenerate,restore,
atarebs v wears, wearing rehabilitate
~viTarebis redress situation
atimia n Gr. Atimia
~imisa,risi ~ SeiZleba v retrieve
atkecva dartymiTi percussion flaking
~imisgan,rac darCa v n reconstitute(ion)
~dawneviT pressure flaking
~masalis v n restore/restoration,retrive/
~Camonatexidan n v flake
retrieval
atriumi n atrium
~mexsierebaSi v furbish
auarebeli adj abundant,a lot of,lots of,nu-
~momxdaris/suraTis v build up,restore
merous,overwhelming,countless,pile of,

12
სარჩევი

~qvaSi v retain in stone conventional(ly)


aRdgenili asj furbished,reestablished,rege- aRiniSna(ramiT) v sty is/was marked/noted
nerated,restored,rehabilitated,retrieved (by sb)
aRdgineba v n back from death,repair,rise ag- ~dResaswauli/TariRi sth celebrated
ain from the death,restore alive,resurrect by sb
(ion),resurgence of sth aRkazmuli(ix.akazmuloba,sartylis) adj
aRdgoma n adj resurgence,resurgent,revive vestured
aRdgoma(ix.saaRdgomo) n Easter aRkveTa v cut short,repel,suppress
~ebraelTa n Passover aRkveca(berad/monazvnad)(ix.Sedgoma) v
~mkvdreTiT v n resurgence,resurgent become a monk/nun,make a retreat,ta-
aRdgomidan amaRlebamde adv Easter-tide ke monastic vows/the veil
time aRkvecili(kaci/qali) n votary/votaress
aRdgomis kvira n Easter week aRlumi(ix.saaRlumo) n v parade
~meore dRe n Easter Monday aRmavali adj ascending, rising
aReb-micemoba n v commerce,give-and-take aRmavloba(ix.xana) n height, rise
aReba(ix.mosavlis) v ger derive, take(ing) aRmarTva v elevate,erect,mount,raise,rise
~qalaqis/cixis v dismantle, take, pick up ~borcvisa samarxze heap the mound
aRviris amodeba v n coercion ~miwis zedapiridan rising above…
aRzeveba(ix.xana) v n ascent,ascension,peak ~rameze perch on (top of sth)
(ing),rise of sb/sth,have one‟s heyday ~saZirkvelze erect on foundation(s) of sth
aRzrda v bring up,raise,rear,train,raise,nur- ~Zvel ~ ~ upon existing foundation
ture,foster,upbring(ing) ~taZris/Zeglis v erect,rear
~ganaTleba v n educate/education aRmarTi n climb,rise
aRzrdilni n sing/pl alumnae/alumnus Lat. aRmasvla v rise
aRzrdiloba n Lat. decorum/decora ~da daRmasvla rise and fall
aRTqma v behest,covenant, pledge,vow ~swrafi v upsurge
axali ~ the New Testament(Book/Law) aRmatebuleba vinme (his,her,your) highness
ucolobis/qalwulobis ~ celibacy/cha- aRmatebuli adj overarching,superlative,
stity,take a vow not to marry surpassed
Zveli ~ the Old Testament(Book/Law) aRmdgari(ix.mkvdreTiT) adj renewed,rebu-
aRTqmis dadeba=Tqma v vow ilt
Zveli ~ wignebi n pl Scrolls aRmzrdeli(ix.moZRvari) n counselor,tutor
aRTqmuli adj promised, votive aRmniSvneli adj emblematic,marking
~miwa Promised Land; Land of Covenant aRmomCeni n discoverer
aRiareba v n accept(ance/ing),acknowledge pirvel ~ the first ~
(ment),admit,appreciate(ion),approve aRmonaceni n pl shoots
(ance),confess(ion),proclaim,recogni- aRmosavleTi n the east,the Orient, Levant
ze/recognition axlo ~ n Near(Mid/ East) Asia
~vinmes avtoritetis conform to sb ukiduresi ~ easternmost, most easterly
~damoukideblobis/mefed hail sb/sth Soreuli ~ n Far East
~vinmes Zalauflebis assert sb‟s power Sua ~(arabeTi) n Middle East
~kultis practice cult of sb/sth aRmosavleTiT adv eastwards=eastings,in
~faqtis v n acknowledge(ment) the east
aRiarebis done n degree of acceptance aRmosavleTmcodne n Orientalist
aRiarebuli(a) adj accept,acknowledged,ap- aRmosavleTmcodneoba n Oriental Studies
proved, is/was belived/conventional, aRmosavlelebi n pl easterners, the Orien-
proclaimed,recognized,timehonoured tals
honoured aRmosavluri adj eastern,Oriental,Levantine
~sayovelTaod/Cveulebriv adj genera- ~gavleniT Orientallize(ing)
lly accepted ~gavlenis mqone(ni) Orientalia
~ adamiani/faqti timehonoured,acknow- aRmosavluroba n Orientalization
ledged aRmouCeneli adj undiscovered
~wesebis sapirispiro(d) adj adv un-

13
სარჩევი

aRmoCena v n bring to light,discover(y),detect recording/registering,registration


(ion),find,manifest,recover,turn up,unc- aRorZineba n v generate/generation,prosp-
over,unearth er,regain,reconstruct(ion),revive/revi-
~asabuTebs discovery provides (a) test- val,Renaisance,resurrect(ion),resur-
imony of existence of sth gence of sth
~dakvirvebis Sedegad v n observe aRorZinebis gza n revitalizing routs
(ation) aRorZinebuli adj generated,prosperous,re-
=saidumlos gaxsna v n manifest(ation), gained,reconstructed,revived
reveal/revelation aRreva v ger n confound(ing),confuse(ion),
~SemTxveviTi accidental/chance disco- mingle(ing) sth
very/find(s) aRricxva v ger fix/record(ing),register/regi-
aRmoCenebi n pl evidence(s), find(s) stration
calkeuli ~ individual ~ aRsavali=aRsavlis kari n Holy Doors,
aRmoCenebiT adv through finds… Royal Gates
aRmoCenili(a) adj (is) brought to light,disco- aRsazrdeli(ix,aRzrdilni) n sing/pl Lat
vered,found,revealed,unearthed, alumnus/alumni
uncovered aRsaniSnavi adj notable,noteworthy,outstand-
~sadme sth comes from N site/place ing,remarkable,spectacular,significant,sth
aRmoCnda v appeared,came from/to light,em- worth mentioning
erged,is proven to be…turned out aRsaniSnavia v sth noteworthy/significant,
~amao sth proved futile sth worth mentioning
aRmoCenis adgili n find spot,location,pro- aRsareba v n adj confess(ion)
venance mTqmeli ~ n cofessant
~momentSi at the time of discovery oTaxi ~ n confessional
~pirobebi the find circumstances of sth aRsaydreba v n elevate/elevation,enthrone
aRmoceneba v advent,emerge,come to being, (ment)
get sth start,grow up,rise of sth aRsruleba v n accomplish(ment),execute,
~ mcenaris/ramis v spring up execution,fulfil(ment),implement(ation)
aRmsarebeli=aRsarebis mTqmeli n con- resolve/resolution,administer
fesant ~ceremonialis perform a ceremony
~romelime religiis n believer aRtaceba n v admire/admiration,awe,delight,
aRmsarebloba n acceptance,adoption(of enthusiasm
certain religion) aRfrTovaneba n v (be) enrapture(d) by sth
aRmsareblobis Tavisufleba n religious aRfrTovanebuli adj enraptured
freedom aRqma v conceive,perceive/perception
aRmweri n interpreter aRqmuli adj perceived
aRnagoba n fabric, structure aRwevs v extends,lasts
2
aRniSvna v mark,mention,note,point out,refer zoma sth amounts to eg 3-5 m
to,state ~piks v peak(ing)
~glovis v observe ~rasme v reach(es)
~dResaswaulis v n celebrate sth,decora- aRwera v n account,catalogue,chronicle,depi-
tion of sth ct(ion),describe/description,document,
religiuri ~ ~ v observe (ation),portray,record
~wlisTavis v honour/mark an annivers- ~masalis v n record(ing),describe/descrip-
ary tion
aRniSvnis Rirsi(a) adj notable,noteworthy, ~mosaxleobis n census
remarkable,sth worth of mention(ing)/ ~mxatvruli artistic description
noting,sth deserves special mention, ~cxovrebis n biography,life story
sth especially noteworthy aRwerili adj catalogued,chronicled,discrib-
aRniSnuli adj marked,mentioned,noted,po- ed,documented,pertrayed,recorded
inted out aRweriloba n description,record
winaswar ~ previously noted aRwerilobiTi adj descriptive
aRnusxva n v ger census,fix(ing),inventory, aRweris furceli n recording sheet

14
სარჩევი

aRWurva v equip,fit(furnish,provide,refit,sup- acxadebs v argues, claims


ply) with sth aZvelebs v antedates, makes sth older
~axleburad v refit aZlierebs v heightens,strengthens…
~mowyobilobiT equip with installation aZnelebs v makes sth difficult
~ndobiT commission(ed) sb by sb aw... adv now,from now on
~uflebiT appoint,empower(give/invest) ~ gardacvlili adj the late
sb with authority ~ da maradis adv now and forever
aRWurvili adj equipped,furnished,provided awarmoebs v sb makes(manifactures,produ-
with sty,well found,empovered(in- ces,has in production)
vested,given) authority aweva v n ger elevate(ion),lift(ing),raise
~materialurad materially equipped aweria v sth is inscribed/bears an inscription
aRWurviloba n ammunition,armour,equip- awesebs v awards,impose,ordain
ment,furnishing,implementation,faciliti- aweuli adj elevated,lifted,upward directed,
es,gear,paraphernalia(pl),set of armour raised
~materialuri material equipments awon-dawonva v consider,deliberate
~saomari a set of accoutrements awyoba v ger construct,compose,fit(ing),install,
ayvaveba v n ger advance,flourish(ing),flower make up,mend(ing)
(ing),prosper(ity),revive/revival ~teqstis v compose,set up
ayvavebuli adj flourishing,prospering,prospe- awyobili adj composed,constructed,hung on
rous,thriving,blossoming installed,made up,mended,set up,
ayvana v pick aWreleba v spot with
~taxtze v n elevate/elevation,enthrone aWarbebs v preponderates,prevales
(ment) ~didad far exceeds
~Segirdad v ger apprentice,apprenticing axal... pref new(ly)
ayra v throw up axalgazrda adj adolescent, young
~iatakis/fenis v n remove/removal ~vaJi n fellow, youth
~xalxis v n (e)migrate(ion),resettle(ment) ~qali n girl, young lady
aSeneba v ger build(construct,erect)(ing) axalgazrdoba n adolescency
~nangrevebze build upon ruins axalgazrduli adj adolescent
~Zvel saZirkvelze build on top of earlier axaldaqorwinebuli=axalyoilni adj
foundation/structure newly-wed, just married
~xelaxla build anew, rebuild axali adj fresh,latter-day,modern,novel,rec-
aSia=arSia(ix.SeniSvna) n border,hem ent,up-to-date,innovative
~wignSi n margin =bolo adj (most)recent
aSliloba n (civil) unrest ~gamocema n new edition,recent publication
aSurma=yawimi n baldric, cross belt ~kvleva n recent study
aSuRi n minstrel poet sul ~ adj brand new
aCvenebs v displays, shows =ucnobi adj novel
aCqareba v quicken axalmoduri adj sty of new fashion
aCqarebuli adj quickened, rapid axalmosuli n newcomer,recent arrivals
aCrdili n shadow axalmSenebloba(ni) n (new)building activity/
acdena v miss activities,building campaign
aciveba(swrafi) cold snap axaluxi n shirt
acileba v avoid,challenge,eliminate,neglect, axalSeni n colony
preclude,prevent,ward off axalSobili n neonate
Tavidan v avoid,escape,honder,ignore,ob- axalwlisa(ix.enkenisTve,seqtemberi,sTu-
viate,preclude,prevent,shield,ward off lisa) n September
mizanze ~ n miss the target axalwlisani(ix.agvisto,mariamobisa,qvel
acla v peel off Tobisa) n August
acma(ix.asxma) v n rope,string,thread axasiaTebs v characterizes
acqvetili adj erect(ed)(ing),jutting axdena v n embody(ment),fulfil(ment)
~yurebi prick-ears axla adv currently,in a moment,in modern

15
სარჩევი

times,now(adays)at the present times, ~Sekaveba v coercion


newly,recently,at the time being ~CaxSoba v n suppress(ion)
axlad adv newly ajanyebuli n adj v insurgent, rebel
~aRmoCenili ~ discovered ajoba(ix.jobnis) v superior to sb/sth,emula-
~gaCenili adj emergent,emerging te,get upper hand,overcome,preponde-
~moqceva v n convert,proselytize(ation) rate
~moqceuli n novice,(newly)converted, b
ptoselytising
babilo(ix. maRlari) n arbor
~Seqmnili/Camoyalibebuli adj newly
babTa n band, bow,stole,ribbon
formed,emergent
axlavs v accompanies,conducts,sth is back babuawvera(si) n adj dandelion,taraxacum
ed up with sth baga n crib,manger,trough
~raime sabuTi v n encloses,enclosure bage=tuCi/bagis n lip
axlandeli adj current,modern,nowadays, ~safari n ~ cover
present,recent bageti n corner-and-base moulding
axleburad adv anew, in a new manner bagini n altar,temple,sanctuary
axleburi adj current,innovative,novel baginTmZarcveli n sanctuary robber
axlo adv close(by),near(by),hereabout(s), bagiri(s) n adj tow-rope
next to baguri adj stalled
~analogi close analogy of sth badagi(s) n adj must
~dasaruli near end badaxSi(s)=lali(s) n adj ruby
~erTmaneTTan in lockstep with sb bade/badis n adj net
~TanamSromloba ~ collaboration ~TevzsaWeri n siene
~kavSiri ~ links/have strong links,lease= ~ ~ tvirTebi n pl usu. weights
liase ~kvadratebis n grid
~msgavseba ~ comparison with sth,close si- ~sakidebi n pl stone weights
milarity ~ ~ tyviis n pl leads,net sinkers
~paraleli close parallel ~saqsovi n warp
~urTierToba ~ association with ~saqsov dazgaze gadaWimuli weighted
axlo-maxlo adv in the vicinity of… warp
axlobeli adj akin to sb, familiar ~ujredi n mesh
axlos(aa) adv close by,closely,near,in two =cxrili n networks
stone shots from some place badisebri adj netted
=gavs(dgas/kavSirSia) resembles, is clos- badro(s) n sing/pl Lat. discus/disci
ely associated with sth mtyorcneli n discus thrower
~stiliT sth is close in style to sth badura adj latticework,meshy,network
~Zalian adv (in)close proximity,at doorstep bavSvi n child,immature
axo(ix.saaxoe) n the clear land,slash-burn =Cvili n infant
clearing =ZuZuTa n suckling
axsna v n clarify/clarification,clue,explain/ex- = 4 wlamde n juvenile
planation,interpret(ation),illuminate(ion), bavSvis gaCena v give birth
elucidate bavSvobis wlebi n pl (in) formative years
~arasworad v n misinterpret(ation) baza n base(line)
~axleburad v n re-interpret(ation) bazari/bazris n bazaar,fair,market
axsovs v remembers,retains ~rigi n booth
axsenebs v reminds ~samomxmareblo consumer ~
~vinme vinmes/rames v mentions ~Canasaxovani burgeoning ~ ~
ajagruli adj bristled up bazilevsi=basilevsi n sing/pl Lat. basi-
ajamebs v summarise(s),sum(s) up leius/basilei
ajanyeba v n revolt against,rebel(lion),muti- bazilika n sing/pl Lat basilica/basilicae
ny,insurrection ~erTnaviani single-nave chapel
ajanyebis mowyoba v be in revolt, rise in reb- ~orabsidiani two-apse ~
ellion against

16
სარჩევი

~or/sameklesiani two/three church ~ = xma maRali bass


~wyvilabsidiani twin-apse ~ = ~ dabali baritone
bazilikuri adj basilican baJi(s) n adj dues,tax(a)
bazisi n sing/pl Lat basis/basisi,base(line) ~akrefa/daweseba v n tax(ation)
bazo n edge ~gadaxda v n pay(ment)
~detalze edge trenching ~ ~ naxiriT animal taxa
bazroba n fair, flea market baraTi(ix.werili) n letter
bazrobis dRe(8 dRian kviraSi) n sing/pl barambo(si) n adj borage=Borango officinal-
Lat. nundium/nundini lis Lat.
baTqaSi(s) n adj v ger mortar grout,plas- baraqiani adj abundant
ter(ing),staff barbarosi n barbarian
~TabaSiris plastering gypsum barbarosuli adj barbaric,barbarous,but-
~Tixis=alizis grout chery
~wyalgaumtari hydraulic grout barbotini n barbotine, ivy leaves
~xvinWanarevi pebble-dash barda/bardis n adj pie=Pisum Sativum Lat.
=xsnari staff bareliefi n bas-relief
baTqaSis pirveli/uxeSi fena rough coat bari=niCabi n spade
of plaster,pebble-dash =dablobi n dale,lowlands
baia(mcenare) n cowslips=Primula veris,mar- barispiri n blade
sh-marigold=Calta palustris =siRrme spade‟s depth
~mindvris n adj buttercup=Ranunculus bartyi n birdy
acris (Lat) barZayi(s)(ix.Zvali) n adj thigh
bakani n wash-basin barZayisa adj femoral
~kusi n adj tortoise-shell ~da menjis SeerTebis adgili n hip
baki n pen barji n fish spear, harpoon
~wylis n cistern,tank basri n keen, sharp, subtle
balani/balnis(ix.ZaZa) n adj hair bastioni n bastion,rampart
balaxeuloba n herbage,herbs batkani=kravi n lamb
balaxi(s) n adj grass ~saRvTo n sacral ~
~safari n herbage bati n goose
~Rero n blade frTa n goose-quill
balaxoba v graze batisti(s)(fr) n adj cambric, lawn
baldaqini n canopy; sing/pl Lat. ciborum/ batiyela n goose-neck; ogee; sing/pl
ciboria Lat. cuma/cumae
balzami(s) n adj balsam ~rvianis formis cuma reversa=ogee
balTa/balTis n adj buckle,buckle-loop,be- moulding
lt-clasp ~swori sinuous profile=cuma recta curve
~ena n tongue batonkacoba v n dominate/domination
~kauWi n chape =xalxi n pl usu. nobles
~rkali n loop baton-patroni n sb a complete master of
~fexsacmlis n shoe-buckle sb/sth
~qamris n belt-fastening batoni n lord, master,overlord
bali/blis n adj cherry ~cxovelTa ruler of beasts
balianoba(miwisZvris) n force,point batoniSvili(ix.ufliswuli vaJi/qali) n
baliSi n cushion,pillow infant(a),prince(ss)
~micvalebulis n head-stone batonoba v n dominate(ion), exercise domi-
~cxovelis TaTis n pad nance,primacy,reignhold command over…
balustra(da) n baluster,balustrade ~diplomatiaSi exercise in diplomacy
bambuki(s) n adj cane ~dampyroblis n supremacy
banaki n camp,stopping place ~vinmesi n (over)lordship of sb
~gaSla v set up a campA ~ucxo foreign domination/rule
bani(ani)(ix.saxuravi) n adj flat-roof(ed) batonobis gaZliereba v exert hegemony

17
სარჩევი

over sb ~mefsalmune n psalm reader, olonn


~qveS adv fall under domination/rule ~meWurWle n sacrist,treasurer
batonymoba n serfdom ~momxre(kaci/qali) n votary/votaress
gauqmeba v abolish ~ =moxuci n old
baqanze adv onto terrace(s)/platform(s) ~mwiri(kaci/qali) n monk/nun
baqanTa rigi n benches,series of level plat- beris gakreWa v unfrock
forms/terraces berketi n v level
baqani n dais,footing,lending,platform,sub- beroba(ix.aRkveca) n monastism
structure,terrace,tiere berobaze uaris Tqma v n renunciate(ion)
baqiaoba v brag about berZenTmoyvare=filenisti n adj
baqnebad danawevreba v make series of level philhellene
platforms,spill off into terraces,terrace berZnul(i) adj pref Graeco=Greco
~danawevrebuli leveled platforms,terraced berwi adj barren
baqnebiani adj steppd, tiered betoni(s) n v adj concrete
baqnebis rigi series of terraces ~Casasxmeli CarCo ficris n shattering
baqnis sayrdeni kedeli terrace wall beReli(ix.qveyana) n barn-shed,corn barn,
baqteriuli adj bacterial garner,granary
baRi n garden =xaro casemate
~ xilis n orchard bewveuli n peltry ware
baRCa n dooryard bewvi(s)(ix,balani,tyavi) n adj hair
baZgi(s)(mcenare) n adj holly,Ilex gen. Lat ~mosasxami n stole
bawari/bawris n adj rope,stringe,tench ~cxovelis n adj fur
~grexa n v twine ~cveTa v shed
be=windi n gage beWdva v ger (re)print(ing),type(ing)
begqondara(si) n adj thyme, Satureia hor- ~stamburi v ger print(ing)
tensis=Thumus Lat. ~fotosi v ger produce(ing)
bebia n grand-mother beWedi(ix.damRa) n (finger)ring,ringlet,cachet
bebiaqali n midwife (Fr)
begara n assessment ~brtyeli n hoop
~fuladi quit rent ~Tvliani finger-ring set with an inset
~SromiTi ervice rent, covree (Fr) ~sabeWdavi n seal/signet ring
begiauri(s) n adj cleaver=Galium aparine ~samefo/saxelmwifo n Great(Privi,State)
begqondara(si) n adj thyme=Thumus=Satu- Seal
reia hortensis (Lat) ~Sekiduli hanging/tied up finger-ring
bedi(ix.danaTvla) n destiny,fate,fortune beWdis axsna(ix.ganamtkica) v unseal
~gaiziara suffer the same fate ~adgili locus sigili Lat.
bediswera n destiny,doom,fate, Providence ~dasma v affix a seal,authrnticate,(put a)
beladi n leader stamp
~gvaris clan ~ ~Tvalbude n mount for an inset,setting
~tomis chieftain, tribal chief ~Tvali n gemstone,inset,insertion
beladoba n chiefdom ~Tvlis CarCo n (in)band
belvederi n pinnacle ~ ~ Casma v insert, mount in
beli n cub,whelp ~mcveli=mordari n keeper of the State
belti(s)=kordi(s) n adj turf Seal,refendary
belRari=akveduki n Lat. aquaduct(us) ~rkali n ring
bema n bema ~faraki(termini momawoda d. kaWaravam
beJva v crumple 1982 w.) n bezel
beri n mendicant,monk beWduri wera v ger write(ing) in block
~gadamdgari renounced monk capitals
~dayudebuli n anchorite,hermit,recluse bejiTad adv diligently,hard,painstakingly,ste-
~meklituri n sacrist adily
~mesawole n chamberlain ~damuSavebuli sty treated elaborately

18
სარჩევი

bejiTi adj hard-working,painstaking,stu- biskviti n biscuit


dious bisoni(s) n adj byssus
bza/bzis n adj box, willow bitumi(s) n adj bitumen
bzari n cleft,crack,fissure biurokratia n bureaucracy
~Tixaze n crack, flaw biusti n bust
~kedelze n chink =mkerdi n bossom
~liTonze n chap, flaw biZgi(s) n v impuls,impetus behihind sth,
~minaze n crack spark,spur to sth,stimulus,trigger
~qvaze n flaw ~mimcemi provoking(stimulating/tregger-
bze/bzis n adj chaff,shale,straw ing) factor
bzoba n Palm Sunday ~ramac azri dabada v n induce(ment)
bzobis kvira n Palm week ~ramis spur on by sth
bzinva(re) adj v gleaming,glossy, sheen biwiereba n profanity
~tyviisebri galena bijgi n prop,strut
~foladis n gloss, metal-burnish(ing) biji n spacing,pitch
bzinvareba n sheen = nabiji n step
~tyviisebri galena blagvi adj blunt,pointless
bibilo n lobe blanti adj boggy, sticky
~mamlis n crest bliskini n moat
biblia n (the) Bible/Scriptures bloki(qvis/xis) n block
bibliis mcodne n sb versed on the Bible/ blokireba v block,seal off
Scriptures blomad adv plentiful(ly)
~nawili,romelic xmamaRla ikiTxeba blumingi v ger bloom(ing)
wirvisas n lesson bma nagebobis nawilebis v n reinforce
~simfonia n reference (of) the Bible (ment)
~wignebi Zv.aRTqmis Books of the Old bneli adj dark,murky,obscure,shadowy
Covenant, Scroll(s) ~saqmeni hole and corner
~ ~ axali aRTqmis Books of the New bneliT mosili in/is mystery, mysterious,
Covenant shrouded
bibliografia n bibliograohy, literature bogiri n bridge
~yovlismomcveli exhaustive ~ ~Celtis road of brushwood
bigi(s) n adj tent-pole,timber bokveri n cub, whelp
bivrili=bivriti=berili(s)(ix.akvamarini) boli/bolva n v smoke
n adj beryl bolo adj the end(ing)/last,final
bikonusuri adj bicone/biconical ~gaxsnili loose end
biliki n alley(lane,path,track)way,chare,foot ~dartyma final blow
path ~safexuri/faza closing stage,final phase
~mTis n bargh,a path sloped up/down hill ~saxe final form
~sacalfexo n foottrack sul ~ hindermost
~Zelis/Zeluri n log-paved path =ukana tail end
~xeobaSi n defile =ukanaskneli the last, ultimate impuls
bilwi adj vicious ~wertili tail end
bimetali(s)/bimetaluri n adj bimetal(lic) wvetiani ~ cusp
bina n accommodation,apartment,flat,home, ~wlebi final years
housing,residence,settling,settlement boloze wamosacmeli terminal mounting
binadari n inhabitant,resident,settler bolSi gamoyvana v ger smoke(ing)
binadroba n v home,house,reside bomoni n altar, temple
binadruli(ix.cxovreba) adj settled =cecxlis taZari fire altar
binebad danawevreba v compartmentalize borani n ferry(boat)
bipiramiduli adj bipyramidal boranjo(si)=kitrisuna(si)=saro(si) n
birTvi n ball,bulk,core;nucleus/nuclei Lat adj borange=Borango gen. Lat.
~sabrZolo fighting weight borbali=Tvali(ix.urmis,RvTis) n wheel

19
სარჩევი

~kbilebiani toothed ~ ; cone-peg brinjaoTi dafarva/dafaruli v adj


borbliani adj wheeled bronze(d)
~transporti n vehicle brinjaos kultura Bronze culture
bordiuri n Fr. bordure,kerb ~mdnobeli/Camomsxmeli bronze caster/
borkilebi n pl bonds worker
borkili n fetter, gives,shackle ~naleqi n patina
boroti adj cruel,evil,malignant, wicked ~nivTebi bronzes,bronzework
~vinme n serpent ~sartyeli n bronze belt-plate
~suli n malignant d(a)emon(s),incubus/ ~swavlebani Bronze Studies
incubu sing/pl Lat. ~fulamdeli funqcia pre-monetary func-
~ ~ mouvlino inflict evil on sb tion of ~
borcvi(ix.samarxis)n hill(lock),knap,knill,rise brinjaosgan/brinjaosi adj (in) bronze
~bunebrivi natural eminence brma adj blind
~vulkanis lavis shield volcano brmad mibaZva copy slavishly
~xelovnuri artificial hill broli(s)(ix.mTis) n adj cut glass
~xeluxlebel in the native state brtyel-amoburculi adj planoconvex
borcvqveS(a) adv adj beneath the mound brtyelTava adj flat headed/topped
boseli n animal/cow shed,barn,byre,cattle- brtyeli adj even,flat,level,plain, platy
house brtyelmkerdiani adj flat-chested
bostani n kitchen garden brtylad dawyobili laid flat
boyvi n bast,basket,punnet brunva(ix.fuli) v n adj circle over,circu-
boZali n prick circulate(ion),revolve around,turn(ing)
boZeba v award, confer, grant ~detalis v pivot
~saxelosi v belt ~RerZze v n rotate/rotation
~titulis v dub bruni(ix.naxevar) n ger turn(ing)
~wodebis v estate investiture brZaneba v n command,order; sing/pl Lat.
boZi n block,chock,pole,pillar,post,shaft,stan- edictum/edicti
chion brZanebiT/brZanebulebiT adv under the or-
deda/Sua ~ king post ders,by sb‟s orders
~Tavisuflad mdgomi detached point brZanebis gacema v order,(relay) command
karvis sayrdeni ~ n tent-pole brZanebuleba(eklesiis/mefis) n v creed,
boZkinti n stake decree
boWko(vani) n adj fibre,fibrous,filament brZeni n adj wise
~xis n grain brZenkaci n ancient, wise man
bJutva v adj smoulder(ing)=smolder(ing) brZmedi n blast,forge,furnace
brali n fault brZnuli adj quaint, wise
braldeba v n accuse/accusation, claim up- ~gamonaTqvami n adage
on brZola n v battle,clash,combat,fight(s),fight
braqikrani n brachycranium (a battle),struggle,warfare
braqikranuli adj brachycranial ~aragadamwyveti indecisive war
brawixe/xis (mc) n adj Spiraea Lat. ~gadarCenisaTvis battle(fight/struggle)for
brbo n crowd, flock, mob, throng survival
brilianti(s) n adj diamond generaluri ~ decisive battle
briyvi adj ignorant ~vinmes/ramis winaaRmdeg battle(ing) sb,
brinjao(ix.naleqi) n bronze Campaign against sb/sth
mTavari ~ battle royal
~anTimoniani antimony ~
=omi warfare
~dariSxaniani arsenic/arsenious ~
~omSi(ix.omi) serve in the war
~kalamcire little tinned
~patiosani straight fight
~kalauxvi high tinned ~
=Cxubi n v fight
~kaliani tinned/stannous ~
~cxare tough battle
~klasikuri classical ~
~xelCarTuli hand to hand fight
~sarkisebri plate-glass ~

20
სარჩევი

brZolaSi adv in combat/fight ~vinmesi/ramisa nature of sb/sth


~gamowveva v defy zerele ~ cursory nature
~dacema vinmesi fall on battlefield ~iZleva v nature provides
~ ~ qalaqis/qveynis the fall ~rTuli intricate nature
brZolebs Soris Sesveneba n truce ~usiamo/civi bleak landscape
brZolis veli n battle-field,plain ~Sesaferisi ramisTvis n hospitable lands
~iaraRi n weapon =xasiaTi n nature
~velze dacema fall on battlefield the fall ~xeluxlebeli in the native satate
~ ~ marodieri(Fr) n v salvage bunebaSi=Tavisuflad adv on the loose
~miReba v accept a battle bunebiT... adv by nature of sb/sth
~mogeba v gain a battle bunebis... …of nature…
~Sewyveta armistice ~Zalebi n pl elements
brwyinva v sheen, sparkle, star bunebrivad adv by birth,naturally
brwyinvale adj brightest,brilliant,celebrated, bunebrivi adj artless,born,by birth,inborn,
gorgeous,luminous,marvelous,splended indigeneous,innate,native,natural,plain
~ostatoba superb workmanship ~gadarCeva v survive
~Svideuli Easter Week ~dacva natural defence
brwyinvaleba n brilliance,luster,resplenden- =Tandayolili indigeneous
ce,splendour =TviTnabadi organic
vinme sb‟s excellence/lordship ~movlenebi natural elements
brwyinvaled adv splendidly,superbly ~niWi native wit
brWyalebi(teqstSi) n pl quotes=quotation ~pirobebi natural condition(s)
marks ~pirobebis zegavlena exposure
brWyali n claw ~resursebi natural resource(s)
brWyviala adj sparkling ~Semcveloba (high/low)natural consent-
bude(ix.tyavis) n casing,housing,mortise, ration of sth in sth
nest,pod,rebate,sheath,slo =xeluxlebeli sth in the native state
~detalis Casasmelad n slot buni(ki) n bush,plug,shoe,stock
~revolveris n holster bunis qva n support
~Sverilis/wkiris n mortise bunioba n Midsummer‟s day, solstice
budeSi Casma v accomodate burbuSela(xis) n pl shavings
~Casmuli adj accommodated,embedded/ burTisebri adj ball-shaped
imbedded,inserted,secured,set in burTula n ball
buera(si)(mcenare) n adj butterbur=Patasit- burusi(ani) n adj mist(y)
es gen. Lat. burusiT mosili adj clouded by, obscure
buzmenti n stripe burRva v ger bore(ing),drill(ing),pierce(ing)
buki n trumpet burRi n auger, burin, drill
bula n bulla,docket ~patara microburin
bule n bula; sing/pl Lat. bule/bulae burcobi n swelling
bumberazi n adj giant, great, huge burji(ix.sivrce) n buttress,pile,pier,strong-
bumbuli(s) n adj feather hold
~nawarmi n featherwork ~kedlis wall-supporting post
bunagi n den,kennel, lair ~Senobis support-bearing post
bundovaneba n distraction, grey area,obcurity ~xidis (bridge) pier
bundovani adj ambiguous,faint,indefinite,mat, buteroli Fr. n bouterolle
obscure,sketchy,unclear,unrestrived,al- butko n pistil, stamen
usive,blurred,fugitive,shadowy,vague buRa n bull
bundovnad adv ambiguously,plainly,scarcely cxviris rgoli n nose-ring
vaguely ~wylis n bittern=Botaurus stellaris Lat.
buneba n landscape,nature,scenery
buSti liTonSi/minaSi n bubble, blister
~guluxvi adj n benevolent/benevolence
buCqi(ix.xe) n bush,shrub
~dazianebuli broken nature
buCqnari n bushes, brushwood

21
სარჩევი

~tyeSi n coppice,young forest,bushy gabrtyelebuli adj flattened


buxari n fire(place) gabrZoleba v make an attempt to hold/
buxris gverdiTi kedlebi n pl jambs keep
~Taro hob gabrwyineba v star
~nivTebi n pl fire-irons gabundovaneba n v blur
~Sida Taro n hob gaburRva v ger drill(bore,pierce)(ing)
bWe n door, gate(way) gaburRuli adj pierced
bjenebiani TaRi/kamara corbelled arch gagdeba v n bunish from some place,ex-
bjeni(s)(ix.sabjeni) n adj console,cor- pel,expulsion,get sb out,remove
bel,pier gageba v n perceive/perception
~TaRi/kamara corbel arch ~Canafiqris v apprehend
bjeniani adj corbelled/corbelling gagzavna v n dispatch, send, transmit/
transmission
g ~vinmesi raime mizniT v rout
gaadamianeba v n become human,humanify ~fostiT v (e-)mail, post
humanification,humanize gagrZeleba v n continue/continuity,continu-
gaadamianebuli adj humanized
ation,extend,go(hold/keep)on,pursue,last
gaafTrebuli adj tough ar/ver~ v n discontinue,discontinuous
gaaRmosavlureba v n ger Orientalize(ion) (ness)
(ing) ~ufro didxans v out last
gaaRmosavlurebuli adj Orientalized ~Zveli Cvevis carry over sth
gabatoneba v n (pre)dominate(ion),exercise gagrZelebuli adj continued, continuing
dominance gadaadgileba v n dislocate(ion),displace
gabatonebuli adj (pre)dominant,
(ment),move to,replace(ment),shift of sth,
~mdebareoba commanding position/view travel,transmit/transmission,transfer(ing),
~rameze hold command over sth traction,portability,mobility
~srulad(yvelgan,Zalze) overvelmingly axali ~ a new shift of sth(eg evidence)
dominant mosaxleobis ~ population shift
gabawvra/gabawruli v string along kulturis/formis v n transmit/transmis-
gabedva v dare,endeavour,make an effort,ven- sion
ture(s) ~teqtonuri filebis n upheaval
gabedulad adv boldly,courageously,vigor gadaadgilebuli adj dislocated,displaced,
(ous)ly replaced,shifted,transmitted,offset
gabeduleba n bravery,endeavor,prowess,vi- gadabargeba n adj logistics, logistical
gour gadabeWdva v ger ropy(ing),re(type)(ing)
gabeduli adj bold,brave,daring,intrepid,pro- gadabma v n ger bind(bond,bridge,link,join,
ud head,facy,venture,vigor(ous) tie)(ing),linkage
gaberva v ger blow(ing) uwyveti ~ v ger dovetail(ing)
~ambis v belly sth gadabmis ganiva tie-rod beam
gaberili(ix.naberi) adj blown, swollen ~detali n binding piece
gaberZnuleba v n Hellenize(ation) ~RerZi liTonis tie-rod
gaberZnulebuli adj Hellenized gadabmuli adj bound,bridge(join,link)(ed)
gabzarva/bzari v n crack gadabruneba v invert,turn over/upside down
gabzaruli adj cracked,flawy, spung gadabrunebuli adj inverted, turned over/
gabneva v n disseminate(ion),dispersal of upside down
sth,disperse among,disseminatein num- gadabugva v burn down
ber of sth,scatter about/over,strew across gadabuguli adj burnt down
TviT ~ selfdisperse/dispersal
gadagdeba v throw away
gabneulad adv sparsely,strewn across sth
gadagdebuli adj thrown away
gabneuli adj dispersed,disseminated,scat-
gadagvareba v n degenerate/degeneration,
tered,setter about/over,strewn
degrade/degradation
~mSenebloba rambling building
gadagvarebuli adj degenerate/degrade(d)
gabrtyeleba v ger flatten(ing)

22
სარჩევი

gadagrexa v ger bend/twist(ing) gadakecili adj bent over,turned up/down


gadagrexili(ix.adgili) adj bent gadakveTa v cross,cut, traverse the area
~erTmaneTze adj twisted ~ori ramis v n intersect(ion)
gadadgma v n move/put aside ~urTierT v cross/intersect each other/
~nabijis v take step one another
~xelaxla v n rearrange(ment) ~quCebis n crossroads,intersection,junction
gadadgmuli adj moved/put aside,rearrang ~jvaredinad v n criss-cross
ed gadakocna jvaredinad v oath-taking
gadadgoma v n retire(ment),resign(ation), gadalaxva v cross,pass over,overcome an
quit on,step aside/down ordeal,subdue,surmount
~mefis v n abdicate/abdication gadalesva v seal,smear,topcoat
~ ~ vinmes sasargeblod ~ in favour of sb gadalesili adj sealed, smeared,topcoated
gadadeba v delay,defer,postpone,put off until gadamdgari adj retired,resignated,quitted on
a late time gadamdnari adj smelted
~gverdze v put/set aside gadameteba v exceed
gadadis v sth moves onwards to/runs into gadametwrToba v ger overtemper(ing)
~raime rameSi sth passes into sth gadametwrTobili adj overtempered
~saukune/weli saukuneSi/welSi-N turns gadamzadeba v n transform(ation)
to N gadamkveTi adj crossing,intersecting each
gadadnoba v ger smelt(ing) other/one another
gadavardna xelisuflebis v extinguish gadamrCeni adj salvation
gadavarcxna v comb ~adamiani n rescuer
~ukan ~ back,sweepback (hair) gadamtani n carrier,carrying,transmitter
gadavla v ger cross(ing) gadamuSaveba v convert to,make/work into,
~Semoseuli mtris v march upon,override (re)make(cycle/work)
sth,sweep across ~xelaxla v ger re-make/shape(ing)
gadavleba Tvalis v take a look at sth ~naSromis ~ v ger re-cast(ing)
gadazidva v ger n carry(ing),transport(ation) gadamcemi n transmitter
shipment gadamweri n scribe
~sazRvao sth sea-borne gadamwvari adj burnt down,overburnt
gadazrda rameSi v grow/invigorate into gadamwyvetadadv determinative,pronouncedly
gadazrdili adj grown into gadamwyveti adj crusial,decisive,deciding,
gadaTariReba(ix.TariRi) v ger change determinative,firm,key,resolute,vigorous
the date,redate(ing) ~dartyma crusial blow,vital
gadaTariRebuli adj redated ~movlena key event
gadaTeTrebuli naweri n fair copy ~momenti/niSani decisive point in/for
gadaTxra/gadaTxrili v adj turn(ed) up ~niSani decisive point in/for…
gadaiylapa(qveyana) v tuck(ed) away (with) ~roli decisive role
gadakeTeba v n alter(ation),change,convert/co ~sityva the final say
nversion,modernize(ation),modify/modifi- ~Zegli crusial site
cation,rearrange(ment),recreate(ion),rede- ~xma casting/deciding vote
corate(ion),(re)(design,fashion,model,work) gadamWreli adj absolute,deciding,decisive,
reshape,restructure(ation),rebuild,transform definite,determined,firm
(ation),turn into sth gadanakeci n fold
gadakeTebuli adj altered,changed,convert-
gadanatexi(ix. T.W) n break,fragment
ed,,modernized,rearranged,modified,re-
gadanayari adj cast(s), reject(ed)
created,redecorated,redesigned,refash-
ioned,remodeled,transformed,remade, gadanacvleba v n dislocate(ion),displace
rebuilt,turned into sth (ment),shift,travel
gadaketva v tap (into sth) ~urTierTdakavSirebuli associated
gadakecva v bend over,fold,turn shifts in sth
~zeviT v turn up gadanacvlebuli adj dislocated,displaced,
~qveviT v ~ down shifted

23
სარჩევი

gadanawileba v n re-aliot(ment),re-distribute erTmaneTze ~ boloebi (sth with) the


(ion),re-assign,re-divide/division ends intermingled
gadanaxva reserve sth for sb/sth gadatan-gadmotana v carry(take/transport)
gadapranWuli adj florid,spectacular from one place to another,carrying,trans-
gadarecxva v n denude(ation),(under)cut/ trffic(ing),porting
mine gadatana v ger n carry(ing),carriage,convey,
gadarecxili adj denuded displace(ment),endure,relocate(ion),
~wyliT adj water-worn traction,,transfer(ing),transport(ation)
gadarTva ramidan rameze switch from…to... =gaZleba to weather (great) satback(s)
gadarCeva v n classify/classification,select ~yuradRebis divert attention from…to…
(ion) ~xelaxla v re-install(ation)
~uvargisis v ger cull(ing) gadatanili adj carried,conveyed,relocated,
gadarCeuli adj selected,selective transferred,transported
gadarCena v n rescue sb/sth from sth,keep gadatvirTuli adj over loaded/weight
safe,retrieve/retrival,salvage/salvation, gadatixvra v n partition
save,survive/survival,surviving,endure, gadatixruli adj partitioned
preserve,shed(ing) gadatrialeba v turn down
~uzrunvelyo ensure survival ~polit./saxelmw. n upheaval
gadarCeniTi adj rescue/salvage operation gadaudebeli adj clamorous,expedient to
gadarCenili adj kept safe,rescued,saved, do sth,urgent,prompt
survived/surviving gadaudebliv adv (do sth) without delay
gadarCenis mizniT adv with salvage aim ~Semowmeba sth cries out for testing
gadarwmuneba v argue out of sth gadaulaxavi adj compelling,insurmountable,
gadasasvleli n corridor,cross, pass unconquerable
gadasatani adj portable ~sirTuleebis Seqmna vinmesTvis v defy,
~advilad sth of easy carriage pose problem(s)
gadasafarebeli n cover, ceiling gadaurCa v survived
~sakurTxevlis n vestment gadauwyveteli adj unresolved,unsettled
~saceremonio ceremonial cover gadauWreli adj unresolved,unsolvable,un-
gadasaxadi n charge(s),contribution(s),duty, solved,inextricable
due(s),fee,impost,payment,tax,toll gadafareba v cover sth with sth
~erT sulze (pay)a polltax, fee gadafarebuli adj sth covered with sth
gadasaxadis amoqmedeba v enact (the) tax gadafarva v abolish,overlap/shadow,overlie,
(ation) span by
~gauqmeba abolish the tax ~zevidan v superimpose by sth
~dadgena v n enact(ion) ~erTmaneTis v overlap
~dakisreba v n impose(ition) the tax ~ramiT overlap sth wit sth
~daweseba v exact, levy gadafaseba v n reappraise,reassess(ment),
gadasaxadisgan gaTavisufleba v exempt, revalue/revaluation
remit gadafxeka v peel off,scrape out
~Tavisufali free from/of charge,taxfree gadaqceva v n begin to become..,converse/
gadasaxedidan.... adv from (eg Greek) pers- convert(ion),change into sb/sty,trans-
pective form(ation),turn sth into sth
gadasaxleba v n deport(ation),displace/reset gadaReba v n adopt(ion),borrow,copy,share,
tle(ment)migrate(ion) take from sb
gadasvla v n migrate(ion),mobility,moving, ~brmad copy slavishly
shift,transmit/transmission,disgression ~formis v n pattern
gadasinjva v n overlook,reconsider(ation),re- ~fotosi v take a photo
revise/revision gadaRma adv prep. across, beyond
gadasinjuli adj overlook(reconsider,revise) zRvis ~ oversea(s)
(ed) mTis=piriqiTa cis Caucasus=north ~
gadasuli erTimeoreze/erTmaneTze adj gadaRobva v cut/partition off,fence in
clinker built,overlapping/ridden gadayeneba v n dispose(ition),disposit(ion),

24
სარჩევი

oust(ed)(er) gadaxda v n pay(ment)


gadayvana v transfer ~valis v n return the debt,repay(ment)
~xalxis pass over sb,human porterage ~sikeTisTvis v n reward
~ ~ gemidan gemze n transshipment ~winaswar v n pre-pay(ment)
gadayra v discard,throw away gadaxdis forma n form of payment
gadayrili adj discarded,thrown away gadaxdisunariani adj payable
gadaSeneba v n come to an end, die out,ex- gadaxedva v look through,overlook,re-
tinct(ion),wither examine/view,revise
gadaSenebis piras adv sth endangered gadaxveva v ger twist(ing), wind(ing)
gadaSenebisagan xsna v save sb/sth from ~xelaxla v ger re-wind(ing)
extinction gadaxveuli adj twisted, winded
gadaSla=waSla v delete,erase,obliterate gadaxvna=aoSva v plough up again/over
gadaSlili=waSlili adj delate(erase,ob- gadaxlarTva v twist
literate(ed) gadaxra v n abnormality,anomality,bias,cont-
gadaCveva v give up, stop (doing) sth rast,diverge/divergence,diversion,dis-
gadacema v n convey,dispose/disposal,propa- crepancy,gravitate,incline(ation),lean
gate,transmit/transmission,hand over,pass towards sb/sth,skew,slope,tend
~enis/informaciis convay gadaxrili adj leaning,incline(d),oblique(ly),
~zepirsityvierebis ~ from mouth to mouth bent,slumping aside/down
~ostatobis/xelobis skill passes on from ~ukan/win bent backward/forward
sb to sb gadaxrukuli adj hard-baked
gadacvla v n exchange gadaxsna(ix.gaxsna) v open,(un)cover(open,
gadacureba v ger slip(ing) seal,veil)
gadaweva v put/set aside, remove gadaxureba v ger overheat(ing)
gadawera v make a copy,re-write gadaxurva(ix.saxuravi) v ger cap(cover
~pirjvris v cross oneself roof)(ing),span by,tile
gadawva v burn to the ground,fire swept thro- gadaxurvis saSualeba means of coping/ro-
ugh, set on fire fing
gadawvdoma v span gadaxuruli adj cap (cover/roof)(ed)
gadawyveta v decide,(re)solve,way out gadaxCuebuli adj decrepit
gadawyvetiT adv staunchly gadajaWva v interwine/twist
gadawyvetileba n decision,(re)solution,perc- gadajaWvuli adj intertwined/twisted
cept,determination,counsel,verdict gadajvaredinebuli adj criss-cross,crossed,
gadawyvetilebis miReba v decide,make a crosswise
a decision/decision making,pass a gadahyurebs v sth is facing sth,overlooks
resolution,resolve,settle ~dablobs sth dominates(river)valley
gadawyvetiT adv staunchly gadideba v n amplify/amplification,enchance/
gadawyvetili adj decided, solved enlarge(ment)
gadaWarbeba v exaggerate,exceed,overdraw in gadidebuli adj enlarged
sth gadineba v flow away from…
gadaWarbebiT adv predominately gadis(ix.midis) v sth goes across/along,cro-
~Sefaseba emphasize,overestimate,overstate sses,progresses,passes through,via…
gadaWarbebulad adv overrepresented,pred- =fanjara (mag.quCaze) (window) facing…
ominately gadmodineba n v cascades
gadaWarbebuli adj exaggerated,exceed gadmokecili adj outturned, turned out
~morTuloba drastic/exuberant decorati- gadmokidebuli adj perched in/out,project-
on/ornamentation ing out over sth
gadaWdobili adj tied together gadmonaSTi n holdover,relic(s),survival,survi-
gadaWimva (qargaze) v stretch vor(s),vestige
gadaWimuli teritoria stretches from…to.. gadmosxma v pour, tip
gadaWra(ix.gaWra) v cut away gadmotana v borrow,copy,derive,move
gadaxazva(ix.naxazis) v cross,delete,efface gadmotvirTva v ger unload(ing)

25
სარჩევი

gadmofrqveva v cascade, pour out gavrceleba v n distribute(ion),disseminate


gadmoReba v n adopt(ion), borrow (ion),dispersal,diffusion,expance(ion),
gadmoRebuli(ix.gadmotana) adj adopted, expand,extend,introduce,prevelance,
alien,borrowed,dependent on (some) proliferate(ion),expand,extend,pro-
model,derived pagate(ion),span,spread(ing) of
gadmoRma=piraqeTa pref. transCaucasus=so- ~gavlenis extend the influence
uth Caucasus ~gansxvavdeba nimuSebiT distribution is
gadmoSverili adj overhanging different with examples
gadmocema v n record,render/rendition,story ~droSi distribution in time
~ambis v n interpret(ation),render/rendition ~sivrceze distribution/expand(ing) across
=daxatva v n ger render(ing)/rendition broad area(geographic/time expance)
~Temis/sakiTxis v n treat(ment) ~swrafi rapid spread
=micema v ger give(ing) ~farTo wide distribution/expansion of sth
=naweriT/teqstiT v n articulate(ion) ~farTod was dominant in sth/widely distri-
~naxati(suraTi/qandakeba) v n articulate buted,distribution of sth as widely
(ion), depict(ion),render/rendition as possible
gadmocemis Tanaxmad adv it is clamed ~yvelaze/yvelgan spread above all…
that… story goes that… gavrcelebis (sa)zRvari line of distribution/
~manera manner/way of rendition/treatment expansion
gadmocemuli(a) v adj recorded ~areali/ruka distribution map/zone
~wina Taobebidan sth is heritaged… ~forma pattern of distribution
gaelveba n a glimpse ~formebi mechanisms of spreading
~wamieri a snapshot of sth gavrcelebuli adj common,distributed,ex-
gaemarTa=gaeSura v headed,marched,set tending,prevalent,predominantspanning,
off to some place (wide)spread,sth appears to run through
gaerTianeba v n centralize/consolidate(ation) ~yvelaze most common
of sb/sth,incorporate(ion) within,mer- ~Warbad sth (is) prevalent
ge(nce),unify,unite,union,conjoint gavrcoba v ger n branch(ing),expand,extent
~erT blokad absorb in block (ion),radiate(ion),spread across,span-
~erT qveynad unify as one state (ing),broaden
~ramesTan combine with sth ~miwebis v extend lands
=SeerTeba v conflate gavrcobili adj branched,extended,spread
=Sekvra v conjoin across
gavs(ix.imeorebs,) v bear resemblance,copy,
=CarTva v n incorporate/incorporation
duplicate,echo,is like(ned)/reminiscent,re-
~wevrad v n affiliate(ion) with sb
dolent of sth,resembles/resembling
~xelisuflebis qveS unify under a rule gazavebuli(ix.wyliT) adj deluted
gaerTianebiT adv by the incorporation/mer- gazeTva v smear with
gence gazviadeba v n embellish(ment)
gaerTianebuli adj centralize(consolidate,
gazi(ix.Txisfexa) n pl usu. pliers,tongs
conjoint,incorporate,join,unify,unite)(ed)
gaziareba v associate,impart,share,eliminate,
gaeSura v gear towards,head to,march,set off
enjoy
to some place
gazomva v n measure(ment)
gava(ix.Zvali) n sacrum
gazrda v n amass,enlarge(ment),exaggerate
gavarvarebuli adj white-hot
expand,extend,grow,increase,raise,
gavleba sazRvris v border
scsle up
~xazis v draw gazrdili(ix.zrda) adj advanced,enlarged,
gavlena v n affect,effect,impact,influence, extended,grown,increased
have a bearing/power on sb/sth,reper- ~zomaSi sth increased in size
cussion ~ramiT enhance by sth
gavleniani adj influential, prominent
gaTavadeba v ennoble
gavleniT adv influenced,under the influence
gaTaveba v end, finish
gavliT adv by way of… via…
gaTaviseba v n absorb(tion),acquaint,adopt

26
სარჩევი

(ion),acquire,become familiar with.., gaTxrebis gangrZoba v ger dig(ing) on,go


bring in sth on digging/excavating
gaTavisebuli adj acquired ~mimdinareobisas during/through excavati-
gaTavisufleba v discharge,free/set free,gi- ons
ve freedom,liberate(ation),release,rescue ~Sedegad from/in the result of excavations
~monobisgan emancipate,free ~Sedegebi excavation results
~tvirTisgan releave of load ~Semdgom(i) after/post excavations
~codvisgan absolve of sin ~Catareba conduct/undertake excavations
gaTavisuflebuli adj discharged,freed,li- ~warmoeba carry on/out excavations
berated,released,rescued gaTxrebisas gamoCena v come to light,dis-
~mona/yma n freedman mantle,expose,exposure
gaTamameba v be(come) bold gaTxrebma gamoavlina excavations reveal-
gaTanabreba v n align with sth,equate(ion) ed,sth has emerged/yielded from ex-
sb/sth with sb/sth cavations
gaTanabrebuli adj equated ~gviCvena excavations (have) demonstrated
gaTboba(ix.abano) v heat,make sb/sth warm (showed/yielded)
gaTeTreba v bleach,whiten ~daadastura excavations confirmed/evide-
~kiriT v lime-wash nced
gaTeTrebuli adj bleached,whitened ~ ~ Zeglze deposited on the site
~kiriT lime-washed gaigiveba v n assimilate(ion) to,associate
gaTelva v override sth (ion) with,identify/identification with sth
gaTvalva v bedevil,bewitch,put the evil eye ~ramesTan v associate,equate. identify
on… gaigivebuli adj associated,equated,identifi-
gaTvaliswineba v n consider(ation),envisa- ed
ge,make allowance,heed,note,reckon,reali- gaidialeba v n idealize/idealization
ze(ation),take(ing) into account,make allow- gakafva v cut down bushes and trees
wance gakeTeba v devise,do,fashion,make,manufactu
gaTvaliswinebuli adj considered,taken re,produce,provide,craft,execute
into account(consideration/view) ~erTi naWrisagan make in one single piece
gaTviTcnobierebuli adj knowledgeable ~raRaciT make sth by/with sth
gaTvla v n calculate(ion),think out ~xelaxla v anew,remake
ver ~ v n miscalculate(ion) gakeTebuli adj devised,done,fashioned fr-
gaTla v ger hew(ing) from sth,made,manufactured,produc-
~raime nayofis v ger peel(ing) ed,provided,crafted
~wveris/wvetis v ger sharpen(ing) gakeTilSobileba v n ger age(ing),ennoble
gaTlili adj dress(peel,sharpen)(ed),hewn (ment),refine(ment)
~kargad carefully dressed gakeTilSobilebuli adj aged,ennobled,re-
~odnav dressed/hewn a little fined
~uxeSad roughly dressed/hewn,crudely cur- gakvalva=gakvleva v feel(find,force,pave) a
ved,dressed way
gaTxevadeba v liqueify gakvaluli adj rut
gaTxeleba v ger thin(ing) gakvirtuli adj budding
gaTxova v call back, recall gakirva v ger whitewash(ing)
gaTxra v ger dig(ing) up,disintere,excava- gakicxva v condemn,convinct, rebuke
vate(ion)(s),expose to view,uncover gakontroleba v ger control(ing),command
~gadarCeniTi rescue excavation(s) ~teritoriis take(over) of (eg.Georgia)
~didi imedis momcemi excavation(s) of/ gakreWa(ix.beris) v cut,clip,share
with rich perspectives gakrialeba v polish, (re)furbish
=iTxreba axlais currently under excavation gakritikeba=ukmayofileba v castigate
~intensiuri extensive(ly) excavate(d)(ion) gakultureba v n acculturate(ion),cultivate
~sistemuri systematic excavation(s) (ion),culture,domesticate(ation)
~xelaxla v n re-excavate(ion)(s) gakulturebuli adj cultivated,cultured
galavanze sasiarulo biliki/gza battle-

27
სარჩევი

mentt/rampart walk ~Tavdasxma v n depredate/depredation


~garedan midgmuli koSki tower project- gamaognebeli adj amazing,breathstaking,be-
ing from the wall wildering.embarassing,incredible,puz-
galavani n fortress wall(ing),enclosing wall,en zling,startling,striking,daunting,dazzling
enclosure,surrounding wall gamargvla v ger weed(ing)
~damcavi defencive/retaining wall(ing),for- gamarTva v arrange,organize,repair,set up,un-
tification,rampart dertake,equip with installations
~iaqTaRebiT adj buttressed gamarTleba v n acquit(al),excuse,discharge
~qalaqis n city/town wall (ment),justify/justification,warrant
~Zelebis n stockade gamarTlebis moZebna v invent justification
galavanSi CaSenebuli koSki n turret gamarTlebuli(a) adj (is) acquitte(discharge,
galavniani adj fortified, walled justify)(ed)
galavnis kedelSi saTofuri n crenela- gamarTulebeli adj complicating factor
tion,pigeon hole gamarTuli(ix.adamiani) adj arrange(organi-
~iaqTaRi n battress ze,repair,wellappoint)(ed),serviceable,
~ ~ garedan n external ~ undertaken
~ ~ TaRiani n arc boundant gamartiveba v n facilitate,(over)simplify/simpli-
~ ~ Signidan n internal battress fication
~kuTxeebSi koSki tower where the angle of gamartivebuli adj facilitated,oversimplified
the wall changes gamarjveba v n carry the day,(win the)vic-
~qonguri n merlon tory,resulting victory
~Sverili zed asasvlelad n orillion Zviri/Zvirfasi ~ dearly-bought victory
galamazeba v ger dress(ing),intersperse with gamarjvebis ganmtkiceba claim victory
sth gamarjvebuli adj victor(ious), winner
galamazebuli adj dressed ~saxiT in the winning position
galaSqreba v campaign in,march,ready to gamaspinZleba v n entertain(ment),host,re-
to take the field,rise up against sb/sth gale,treat sb
galeva/ganleva v ebb,start to wane,temper, gamaRizianebeli adj provoking
wipe off,wither gamajansaRebeli adj curative,recreat(ion)
galeniti(s) n adj galena (ive)
galerea n gallery gambedavi adj vigorous
~daxuruli n ambulatory,porch gamgzavreba=wasvla n departure
galesva(ix.Selesva) v hone, whet gamge n head of, be in charge of sth
galewva v ger thresh(ing) gamgrZelebeli(gvaris,saqmis) n successor
galewili(ix.qveyana) adj threshed gamdidreba v n become rich,enrich(ment),ex
galife n riding breeches tend
galoba v sing hymns ~niadagis v fertilize
gama(ix.ferTa) n gamut gameoreba v imitate,recurrent,repeat,revise
gamagreba(ix.Semtkicebuli) v ger n butt- ~ramis keTebis v n reiterate(ion)
ress,entrench,fortify,harden,make stron- gamefeba v n accession,become a king,enth-
ger,reinforce(ment),strengthen(ing),toug- rone(ment),(the)reign
hten gamzadeba v make ready
~masis/xsnaris v ger concrete,harden(ing) gamzadebuli adj ready(made)
~cixis v n fortify/fortification gamzrdeli n educator,tutor
gamagrebuli(ix.masa) adj fix(fortify,harden, gamTxreli n excavator
reinforce,strengthen)(ed) gamiznulad adv intentionally, purposely
gamaerTianebeli adj centralizing,unifying gamiznuli(a) adj concerned,designed,extend
gamavali adj effluent, through.., via… ed,intended,purposeful/purposive
=gadahyurebs adj facing(eg street) gamiri kuTxovani n crump
gamalebuli adj aspiring ~nalisebri n staple
gamamxnevebeli adj encouraging in… gamijvna v delimit,deliniate,draw the line bet-
gamanadgurebeli adj devastating,sweeping ween this and that
~mkveTrad sharp deliniation

28
სარჩევი

gamijnuli adj delimited,deliniated gamoTavisufleba v disentangle


gamkeTebeli n creator,doer,maker gamoTvla v n calculate(ion),
gamkveTreba v emphasise,pick out,sharpen ~wlebis v ger reckon(ing)
stress gamoTla v n curve(hew,shape,square,sculp-
gamkvriveba v ger become hard,harden(ing), ture,trim)(ing),carve from,cut
toughten =gadakeTeba v recut
gamkvrivebuli adj hardened gamoTlili adj curved,hewn,shaped,squar-
gamklaveba v n handle, resist(ance) ed,sculptured,trimmed,carved,cut
~ mtris v stand out gamoTqma v n designate,express(ion),pronoun
gamo(isobiT) accordingly,because of sb/sth, ce/pronunciation,provide an idea/opini-
sth,on account of..,owed/owing to sth on,put forward,state(ment),voice
gamoavlina v sb/sth revealed sth gamoirCeva v distinctive,distinguished,defin-
gamoangariSeba v n calculate(ion),compute, ed,stands out
measure(ment), subtract gamoiyeneba v sth is available/employed as..,
gamoaSkaraveba v ger appear(bring/come) continues to be used,is used/is in use
to light,manifest/reveal(ing),belie/bely sth as.., is practiced/utilized as..,serves as...
gamoaSkaravebuli adj brought to light,re- ~farTod increasingly used
veiled gamoicnoba v sb/sth (is) identified by/as
gamoaCina v yield(ed) gamoiwvia v caused(generated,triggered) sth
gamoberili adj bulging gamoixata raRacaSi sth result in sth
gamobrZmeda v ger harden(ing),temper(ing) gamoixateba v is expressed,sth lies/results in
gamobrZmedili adj hardened,tempered sth
gamoburcva v protrude gamokveTa v ger carve,curve,hew,model,scul-
gamoburculi adj convex,protruding,protub- pture,shape,stress,trim(ing)
errant,prominence ~mkveTrad v clear-cut,deliniate,sharpen
gamoburculoba n convexity,prominence, focus
protrusion ~ramis v ger shape(ing),strike off
gamogoneba(ix.saxelis) v n contrive(ance), ~sakiTxis v delineate, highlight, stress
devicse/device,invent(ion),notion ~teqstSi v mark(ing). pick out in black
~gonebamaxviluri contraption invent ~qvisgan v chip,knap,sculp
~xelaxla v n reinvent(ion) gamokveTilad adv definitely
gamogonili adj fabulous,fiction,imaginary,in- gamokveTili adj carved,curved,cut,hewn,mo
vented deled,sculptured,shaped,stressed,trimmed
gamodgeba v sth will fit(hold.serve,suite)(as) to explicit,well-defined
do sth ~erTi naWrisgan curved in one piece
gamodevna(ix.gandevna) v sth replaces sth ~kargad/mkveTrad pronounced
gamodevneba v chase,persue(ing) ~mTlianad curved in the round
~nadirobisas v spy gamokvleva v n examine(explore,observe(at-
gamodis(ix.ibeWdeba) v (it) appears/comes ion),investigate(ion),study,survey
out gamokvleuli adj explore(investigate,study,
gamodnoba(ix.dnoba) v extract,obtain,release survey)ed
gamodnobiT adv by smelting ~kargad/cudad well/poorly served/studied
gamovlena v n bring/come to light,demonst- gamokverva v ger hammer(ing),shape(ing)
rate(ion),reveal/uncover sth,yield,iden- gamokverili adj hammered,shaped
tify,evolve gamokleba v n subtract(ion)
~ostatobis display(high level of)skill gamoleva v peter out
~Zalis tour de force gamolocva v ger charm(ing),spell(ing)
gamovlenili adj appeared,brought/come to gamomavali adj running away from…
light,reveal(uncover,yield)(ed) gamomgonebeli n inventor
gamovlineba(ni) n pl manifestation(s) of sth, gamomgonebloba n ingenuity
gamozamTreba v ger hibernate, winter(ing) gamomgonebluri adj inventive
gamoziduli adj projecting gamomdinare adj coming/derived from,cones-
gamozneqili adj convex,in relief,protuberant quential,emanating from,emergimg

29
სარჩევი

from sth,hense,sth inferred gamorCeva v contrast,define,discern,distinguish


adv consequently differentiate,distinct,reveal,winnow
~raRacidan/raRacisgan emanating from... ~ramiT v distinguish by sth
gamomdinareobs v sth is deduced as followes, ~uvargisis v ger cull(ing)
sth derived from sth,sth results from sth ~calke v differentiate
gamometyveleba(ix.saxis) n appearance,co- gamorCena n an act from mercenary motives
untenance,expression,mimic/miming =gamoparva sth escaped sb
gamomzeureba v bring to light,recover =gamotoveba v leave out
gamomJRavneba v bring out,make known,reve- gamorCenili adj left out, omitted
al gamorCeulad adv distinctively,exceptionally,
gamomricxavi adj exclusive particularly,significantly
gamomsaxveli adj depicting,express(ing),fe- gamorCeuli adj distinctive,distinguished/dis-
aturing,impressive,portraying,reproducing tinguishing,delimited by,outstanding,
gamomsaxveloba n artristry,expression,exp- eminent,significant,unusual,contrast-
ressiveness ing,discerned by sth
gamomsaxvelobas matebs sth adds further gamorCeuloba n conspicuousness,distinctne-
definition ss,exclusivity/exclusiveness,signi-
gamomsaxvelobiTi adj concise,expressive, ficance
eloquent,figurative,pithy gamosadegi adj applicable,available,construc-
gamomsaxvelobis miniWeba v emphasize tive,expedient,usable,useful,viable,
gamomuSaveba v elaborate,provide,work out/up apt,suitable,conductive,serviceable
gamomuSavebuli adj provided,worked out/ ~nakleb less useful,little avail
up gamosadegoba n usefulness,utilitarian,utility
gamomSvidobeba n adj forwell,retirement gamosavali n issue,way out,path away from
gamomSrali adj dried sth
~haerze adj air-dried gamosavlianoba n output
gamomcemeli n publisher gamosavlis moZebna v find an outlet in sth
gamomcemloba n press,publishing house gamosaTqmelad advili adj pronounceable
gamomwvari adj baked,burnt/burned,kilned gamosaTxovari n farewell,funeral,parting
~kargad well-baked/fired ~sityva funeral oration
~cudad poorly fired gamosakvlevi(a) v sth is a problem area,sth
gamomwvevi n challenging,provoking must be still explored
~mizezi agent of sth,cause for,triggering fac- gamosasyidi n ransom
tor gamosaqveynebeli(a) v sth still awaits (final)
gamomxatveli n adj indicative/indicator publication
gamomjobineba v n recover(y) gamosaRebi n duty,payment,tax
gamonabolqvi n pl fumes gamosaCeni adj (sth is) presentable
gamonagoni n imagery gamosaxavs v depicts,expesses,mirrors,feat-
gamonaTeba n pl gleams of… a glimpse of… ures,portrayes
gamonaTqvamin adage,pronouncement,saying, gamosaxva v n depict(ion),feature,mirror,port-
dictum/dicta n sing/pl Lat ray,render/rendition,reproduce/repro-
gamonaklisi n adj exception(al), sth singu- duction,express(ion),pattern
lar ~grafikulad v figure
gamonaklisiT adv with (few) exception ~mxatvrulad artistic expression
gamonaklisis gareSe adv without exception ~wina planze show front-on
gamonaklisoba n exclusivity gamosaxvis manera n manner/way of render-
gamonaxva v find ing/rendition,treatment
~saerTo enis v find common ground ~simkveTre n verve
gamongreva v break open ~teqnika n technique of execution
gamorecxva(saZirkvlis/sayrdenis) v gamosaxuleba n depiction,device,figure,(icon
(under)cut/mine image,imagery,impression,portrait/port-
gamoricxva v exclude, ignore, omit, remove, rayal,reflection,rendition,reproduction,
eliminate,rule out representation

30
სარჩევი

~anabeWdi n impression, imprint gamotana v bring forward,draw from,remove


~bundovani/gadRabnili splayed image ~mzis sinaTleze v n expose/exposure
~grafikuli line drawing gamotexva v break open
~damaxinjebuli adj deform(distort,muti- gamotireba deplore one‟s inability to do sth
late,warp)(ed) gamotoveba v n ignore,leave out,miss,omit/
~Tavis n representation of a head omission,sth escaped sb
~Tanmxlebi satellite image =gadaxtoma v pass over
~ikiTxeba v sth is properly faced/read gamotovebuli adj left out, omited
~kameasaviT qvaze portrayal gamouvali adj bind sb with sth,desperate,ho-
~mxatvruli artistic expression peless,inextricable
~nakveTi ingraving(s) gamouTqmeli adj expressless
~nivTze/scena a scene of… subject matter gamoukveTeli adj unrestricted
~plastikuri representation gamoukvleveliadj undiscovered,unexplored
~portretuli pictorial representation gamousadegari adj impracticable,insignificant
~religiuri religious expression unwanted,uselwss,worthless,irrelevant
~reliefuri relief imprint incongruous with sth,unavailable,unsui
~sagnis n depiction (of sth) table,sth is no help in sth,intangible
~sarkismieri n reflection gamousadegroba n disadvantage(s),impond-
~saxis facial expression(image,representati- erables
on) gamousworebeli adj ill-suited for..,irrecover-
~skulpturuli sculpture(d) image(s) able
~sqematuri diagrammatic depiction gamouqveynebeli adj sth still awaiting public-
~uxeSi crude image ation,unpublished
gamouyenebeli adj disused
~figuruli figurative
gamoucdeli adj inexperienced,novice,un-
~frontaluri adj forefront
skilled,suckling
~qandakeba image of sb/sth
~vinme n suckling
~welamde=welszeviT bust shot,represent-
~vinmes gakeTebuli inexpertly done
ation up to the waist
gamoucnobi adj enigmatic,mysterious,unco-
~xazebiT/joxebiT stick figure(s)
mmon,unknown
~xazovani liniar representation
gamouwvavi adj unbacked
gamosaxulebani n pl imagery
gamofena v n display,exhibit(ion),exposition,
gamosaxulebiT... adv sth depicting sth
layout,parad of..,show
gamosaxulebis amoSla(gadaxazva.waSla)
~grZeldeba exhibition runs from…until…
v afface
~kargi well appointed display/exhibition
gamosaxuli adj depict(mirror,portray,repre-
~moZravi traveling exhibition
sent,reproduce)(ed),shown,embodied
~mudmivmoqmedi continuous display/exhi-
~daxvewilad/ostaturad elaborately pat-
bition
terned
~muzeumSi (be on) display,material on show
~rogorc... sth depicted as…
gamofitva v ger drain,dry(ing),weather(ing)
~scena/scenebi sth bearing a scene of…
exhaust,deplete(ion)
gamosvla v come out
~adamianis v adj prostrate
~vinmes winaaRmdeg inveigh against sb
gamofituli adj dried,prostrated,weathered,
~krizisidan emerge from the crisis
exhausted,depleted
gamoslvaTa(bibliis me-2 wigni) n (the)
gamofuturoeba/gamofuRuroeba v holow
Exodus
gamoqandakeba v ger model/sculpt(ure)(ing)
gamosyidva(ix.codvis) v n atone(ment),ran-
gamoqandakebuli adj modeled,sculptured
som
gamoqarva v ger weather(ing)
gamosworeba v n improve(ment),retrieve/re-
~advilad sth subject to ~/suffered from ~
trieval,redress,correct
~Secdomis v rectify gamoqvabuli=qvabi n cave,cavern,cavity,
gamosworebuli adj improved hollow,rock shelter
~sacxovreblad living rock,rock shelter
gamosxiveba v n radiate(ion)
~xelovnuri n grotto

31
სარჩევი

gamoqveyneba v n ger publish(ing),publication ~gaTxrisasv n dismantle,expose/exposure


gamoqveynebuli adj advertised, published ~dRis sinaTleze come to light
gamoqna v ger form/trim(ing) ~daiwyo v sth began to appear
gamoqnili adj form/trim(ed) ~mkafiod sth came to the fore
gamoqomageba v n defend(ance), protect(ion) ~moulodneli fleeting appearance,intru-
gamoRviZeba v dawn, revive de/intrusion
gamoRma adv at this bank, cis… ~pirveli=uadresi the first emergence,
gamoyenebav n apply to,accept(ance),embrace, the earliest arrival/manifestation,
employ(ment),exploit(ation),put into the first trickle of sth appears…
practice,use,usage,in use,utilize ~raRacasTan erTad sth evolve along sth
~meoradi adj secondary use ~xelaxla re-appear(ance),resurface
~mravalferovani multifarious use gamoCenamde adv before the advent of sth
~samxedro military use gamoCenasTan erTad=gamoCenisTanave adv
~sruli full use with the appearance of sth somewhere
~sxvadasxva sth of intermediate use gamoCenili adj emerging,occurred,revealed,
~terminis use a term turned up,salient,uncovered
~farTo developed use,use sth widely,inc- ~adamiani best known,celebrated,celebrity,
reasingly used eminent,famous,outstanding,well-kn-
~SezRuduli restricted use of sth own,prime(sb),prominence/prominent
~Sewyda sth ceased to be used gamoCiCqna v pluck out
~xelaxla recycle,reuse,repeated use gamoCorkna v work up roughly
gamoyenebis gareSe without reference/use gamocalkeveba v n detail,distinguish,differe-
gamoyenebuli adj used,utilized ntiate(ion),divide off,isolate(ion),sepa-
gamoyvana v remove,take out rate(ion) from/of,single out,define,dis-
cern, insulate(ion)
~bolSi v ger smoke(ing)
~konteqstidan abstract sth from context
~kargad adv well finiSed
gamocalkevebuli adj discrete,differentiate,
~mzeze v ger jerk(ing)
isolated,separated from,singled out
~formis v ger shape(ing) gamocana/gamocanis n mystery,puzzle,riddle
~jiSis v ger nurture(ing) ~amoucnobi enigma(tic),mysterious
gamoyofa v n allocate(ion),apportiont(ment), ~gamocnoba v solve
detail,discern,distinguish,emphasize,high- gamocda v n adj examine(ation),experience,
light,isolate/isolation,identify/identification,
test(ing),trial(s)
delineate/deliniation,differentiate(ion),rele-
~drois the test of time
ase,demakate(ion),segregate(ion),single out
~mkveTrad v accentuate,steeply separate gamocdileba n confidence,experience,profic
~niSnebis v pick out features/signs iency,workmanship
gamocdilebis SeZena v gain ~
~tipis v delineate a type
gamocdili n adj expert,experienced,keen,
~calke v pick/single out
skilled
gamoyofili adj allocated,apportioned,detail
~xeliT nakeTebi sth expertly done
ed,discerned,differentiated,deliniat-
gamocema v n edit(ion),organize,issue,public-
ed,emphasized,highlited,identified,
isolated,released,segregated,singled out ation,publish
gamoSveba v let out sb/sth,issue sth ~avtoris gardacvalebis Semdgomi
~nawarmis(tyveobidan/cixidan)v release posthumous edition
~akademiuri academic edition/periodical
gamoSverili adj extending,perched out
~pirveli beWduri Lat. edition princeps
from,projecting,out of plumb
gamoSigvna v remove organs,scrape(ing) ~sruyofili/yovlismomcveli definitive
gamoSroba v dessicate, dry out publication of sth
~Sevsebuli da Sesworebuli revised
gamoCena v n ger advent,appear(ance),arrive/
edition
arrival,arise,dawn,emerge(nce),expose/ex
~calke separate edition
posure in an open emergence,extend,ma-
nifestation,occur(ance),reveal,turn up,co- ~xelaxla v n reprint,republish,repeated
me into existence,dawn,uncover,yield publication

32
სარჩევი

gamocemaTa seria Temaze... a series of pu- back


blications on (theme)… gamowrToba v ger anneal(ing),temper(ing)
gamocvla v n change,replace(ment) ~wyalSi ger quench-hardening
gamocnoba v n guess, identify sth by sth, gamowrTobili adj tempered
unreveal gamowurva v n ger extract(ion)(ing)
=saidumlos gaxsna v ger break(ing), ~madnidan v n isolate(ion)
crack(ing) gamowuruli adj extracted,isolated
gamocnobili adj unrevealed gamoWedva v ger beat(ing),forge(ing),ham-
gamococxleba v n liven up,nourish(ment), mer(ing),mint(ing)
revive/revival,reviving,vivify gamoWedili adj beaten,forged,hammer-
gamocxadeba v n announce(ment),declare(at- ed,minted
ion),proclaim/proclamation,publicize gamoWra v ger cut(ing) out
~angelozis message of… gamoxazva v ger draw(ing)
~bibliuri the Advent gamoxarateba v ger chise(ing)
~ioanesi the Revalation gamoxaratebuli adj chiseled
~memkvidris v n appoint(ment) gamoxarSva v ger n bleach/extrac(ing),
~religiis v found of (the Christianity…) distil(ation)
~RmerTis/RvTis the Epiphany gamoxarSuli adj bleach(distil,extract)(ed)
=xilva n providence gamoxatva v n depict(demonstrate,express,
gamocxoba v ger bake(ing) indicate(ion),display,represent(ation),
gamoZaxili v n echo, repercussion(s) signify
~Soreuli a far cry from.. ~daniSnulebis assume N significance
gamoZerwva v n model(ing) ~kvlevebSi spill over into issues
~saxis v n depict(ion) gamoxatvis manera n manner of depiction
gamoZerwili adj modeled ~saSualeba media of expression
gamoweva v pull out ~stilisturi xerxi v n device/devise,in-
gamoweuli adj jutted out,prominent,protrude strument(s)
(ing) gamoxatuleba n demonstration,depiction,ex-
gamowva v ger anneal,bake(burn,fire,kiln)(ing) pression,implication,impression,indi-
calcine,lcination cation
~gakontrolebuli controlled firing ~mWevrmetyveli the most telling indication
~msubuqi light firing of sth
~sxvadasxva ferad fire to distinct shades gamoxatuli adj articulated,depicted,exempli-
of (some color) fied by sth,expressed,reflected
~Ria open firing ~kargad well accentuated/depicted
gamowveva v call forth,cause,challenge=issue ~mkveTrad accentuated,ambiguous,marked,
challenge,impel,inspire by sb,orchestrate pronounced
(provoke,cause,engender) sth gamoxveta v clear away,shovel out,sweep
~interesis generate interest gamoxmaureba v acclaim,answer,echo,react,
~omis/ramis v trigger reply,respond
~sulebis v n evoke,invoke ~naSromze press comment on..,reference
gamowvevis miReba v plung=take the plung to sth
~winaSe face up to challenge gamoxsna v disentangle
gamowveuli adj (to be) caused by sth,cinsid- gamojanmrTeleba v n recuperate(ion)
er sth/by sth gamprialebeli n burnisher, polisher
gamowvlilviT v work out sth in detail(elabo- gamJRavneba v break a secret,leak out,reveal
rately,meticulously),punctiliously,in ~saidumlosi break a secret
fine details, thoroughly gamravleba v n multiply/multiplication,procre-
~Seswavlili sth studied in most details ate(ion),proliferate(ion),propagate(ion)
by scholars gamravalferovneba v n diversify,diversifi-
gamowvlilviTi adj elaborate,meticulous, cation
precise,punctilious,catchment analyses gamrudeba v n warp(ing)
gamownexa/gamownexili v adj press(ed) gamrudebuli adj warped

33
სარჩევი

gamsxvileba v ger thicken(ing) come run down,cncel(ation),crush,des-


gamsxvilebuli adj thickened troy,destruction,havoc,overcome,over-
gamsWvalva v n penetrate(ion) throw,override,perish,ravage of sb,sla-
gamsWvaluli adj penetrated ughter,vanish,bring down,eliminate,im-
gamtvreva ramiT v breach by sth poverish,fall,bring to heel,override
gamtkiceba v harden, make firm,substantiate ~xanZarSi end in fire
gamtkicebuli adj substantiated ganadgurebuli adj abolish(annihilate,crush,
gamurva v ger blacken(ing) delete,demolish,destroy,devastate,
obliterate,perish,vanish)(ed)… over-
gamuruli adj sooty, smulty
come with,overthrown
gamqrali adj defunct,disappeared,extinct,va- ganaTeba v ger light(ing), torch
nished ganaTebuli adj lighted/lit (badly/well)
gamyareba v harden strengthen
ganaTleba v n educate(ion),enlighten(ment),
gamyivani(xma)=tenori n tenor
intelligence,intellect,scholarship
gamyinvareba n adj glaciations ganaTlebuli adj educate,enlighten,learn(ed
gamyinvarebisSemdgomi...n adj postglaciation intellectual,intelligent,literate,scholar
gamZafreba v n intensify/intensification ganaTlebuloba n intelligence,literacy,scho-
gamZvinvareba v be/get angry/irate,storm off in larship,enlightenment
anger ganakidi=ganayeli n overhang(ing) eaves
~RvTaebis storm off in anger ganamarxebuli adj fossil
gamyofi adj dividing,separating ganamtkica v reinforced,strengthened
gamZvinvarebuli adj irate, tough ~beWdiT v sealed
gamZle adj long-live/stand(ing),enduring,last ganapira(ix.qveynis) adj extreme,marginal,
(ing),persistent,rigid,stable,steadfast,sub- outlier,outlying,outside,outskirts of..,
stantial,tough,sturdy,table,serviceable, periphery/peripherial,on the periphery
~masala adj durable,substantial ganapiroba... v is/was inspired by sb/sth
gamZleoba n durability,rigidness,stability,ste- ganapirobebs... v presupposes
dfastness,toughness ganasxvavebs... v contrasts, distinguishes,tells
gamwevi(ix.wyvili) adj traction them apart
gamwvaveba v peak ganaRdeba(ara fulis) v secure(d) sth
gamWvirvale(d) adj adv transparent(ly) ganayofiereba v n fertilize/fertilization,imp-
~naxevrad adj translucent regnate
gamWvirvaloba n serenity,transparence,tran- ganaSenianeba ger house building
sparent ganaCeni n doom, sentence, verdict
gamWoli adj transverce ganawileba v n arrange(ment),apportion,dis-
gamWriaxi n adj astute,a person of penetra- tribute(ion),separate,share,shift
tion,shrewd,subtle ganawyobs... v disposes/inclines to…
gamWriaxoba n insight ~sawinaaRmdegod v advise/incite against,
gamWriaxobiT adv sth done with necessary dissuade
acumen by sb ganaWeri n cut
gamxdari adj meager ganaxevreba v halve, semify
gamxela v undo (secret) ganaxevrebuli adj halved,semified
gamxmari adj dried, hardened ganaxleba v n ger anew(al),innovate(ion),
gamxneveba v n encourage(ment)(s),imbue mend(ing),regain,renewal,renovate,re-
gamxsneli n adj solvent store(ation),resume/resumption,resur-
ganagdo v disavow,give up,renounce face,restart,revise,modify/modification
ganago v n control,disposal,rule,run ganaxlebadi adj innovative
ganagrZo v continue,go/keep on,pursue sth ganaxlebuli adj anew(innovate,mend,modi-
~arseboba sty (seems) to continue well fy,regain,renew,renovate,restore,re-
~keTeba sb continues doing sth/the practice sume,resurface,restart,revise)(ed),re
ganadgureba v n abolish,annihilate,bring to trospective=retroactive,newborn
heel,delete,demolish,devastate,exting- ganbanva(ix.tilo,WurWeli) v n ablution(s),
ish,full sweep of sth,obliterate)(ion),be- lavabo(s),perform one‟s ablutions,cle-

34
სარჩევი

ansing ~dgoma v keep aloof from, stand aside


gangaSi n v alarm =yiraze(wyoba) adv in headers
gangaSis zarebi alarm bells ring ganzogadeba v n generalize(ation)
gangeb adv consciously,deliberately,purposely ganzomileba(ni) n dimension(s)
gangeba n fate, fortune, lot, Providence ganzrax adj adv deliberate(ly)
gangmirva v impale, slay ~damaxinjebuli deliberately mutilated
gangmiruli adj impaled, sline ~deformireba premediate deformity
gangrZoba v continue,go/keep on ganzraxva v n intend,intention
gandgoma v deceive ~winaswar(i) intention(al)(ly)
gandgomili n adj apostate ganzraxviT adv bias,deliberately,with inte-
~qveynis nawili break away region ntion of…
gandegili n ascet,hermit,recluse,reclusive ganzraxuli(a) v sth is intended
gandevna v n banish(ment) from,displace ~winaswar adj deliberate,intentional,pre-
(ment),drive away,exile,expel from,for- dicted
ce/obliterate out,oust,proscribe/proscr- ganTavseba v n arrange(install,place)(ment),di
iption stribute(ion),logistic,position
~eSmakis v n exorcise/exorcism ganTiadi n dawn
~mtris v besiege ganTqmuli adj best-known,noted,outstand-
~teritoriidan v evict from ing,promoted,sth reputed to be…
gandevnili adj banished from,besieged,dri- ~nayofierebiT promoted fertility
ven away,exiled,exorcised,evictedfrom, gani n breadth
forsed/obliterated out,ousted/ouster ~yira wyoba n header
gandideba v extol, glorify,glory, resound,thank ganze=yiraze(wyoba) n in headers
TviT ~ v n aggrandisze(ment) ganiaveba v n air(ing),ventilate(ion)
~RvTisa/RmerTisa v glorify, worship ganiaraReba v n disarm(ament),dismantle
gandobili n devotee, sacred ganiaraRebuli adj disarmed,dismantled
~vinme initiative figure ganieri adj broad, wide
ganebivreba v gratify, indulge, spoil ganiva n beam,cross bar,stringer,tie-beam,
ganebivrebuli adj indulgent, spoilt transom,traverse beam
ganedi(geogr) n latitude ~oTxkuTxa square-sectioned beam
ganeitraleba v n neutralize/neutralization ganivad adv crosswise
~gavlenis kill on impact ganivi adj cross(wise), transepted,transverse
~ubedurebis v n filtrate(ion) with disaster ~gayofa v cross division
ganeleba v cool,deteriorate(ion),lessen ganivkveTi n cross section
~interesis v decrease,diminish,lessen,re- ganivkveTSi adv in cross section
duce ganisazRvra v sth attributed(defined,identifi-
ganelebuli adj cooled,lessened,decreased, ed) as sth
diminished,reduced ~rogorc raRac tipi sth is attributable
ganviTareba v n advance, develop(ment),ev- to (some) type
volve,elaborate(ion),carry forward,culi- ganisvenebs (aq) v here dwells…
vate(ion),carry forward,elaborate,evolu- ganicdis(gavlenas) sb/sth bears influence/
tion,expand,start to,stimulate(ion) experiences sth,deals with sth
~dargis the spread of… ~naklebobas sb/sth is short of sth
~naxtomisebri adj leapfrogging model ~cvlilebas sth undergoes transformation
~raRacisgan derive/evolve from… ganiZarcva v dismantle
~Sewyda cut abruptly short by,continuity was ganixileba v sth is in question/under discus-
lost,sth was discontinued sion,is viewed as…
ganviTarebadi adj developing,emerging,evolv ~rogorc... sth is considered(discussed,re-
ing system of sth,progressive garded,viewed) as sth
ganviTarebuli adv advance(develop,expa- gankiTxva v give alms to sb, judge
evolve,cultivated,elaborate)(ed), gankiTxvis dRe the Doomsday,Judgement
extensive, flourishing Day
ganze(ix.gani) adv breadthwise,crosswisw

35
სარჩევი

gankuTvnili adj reserved for sb/sth ganmsazRvreli adj attributive,diagnostic,de-


gankurneba v ger cure,heal/mend(ing) terminative,defining,definitive,identi-
ganlageba v n arrange(ment),disposal,dis- fying,indicator
pose,disposition,house,lay on/out,dist- ~maCvenebeli indication/indicator of sth…
ribute (ion),place(ment),position, ganmtkiceba v n cement,corroborate,make
localise(ation),deposite(ion) sth stronger,reinforce(ment),strengthen,
~erT xazze v n align(ment) consolidate,maintenance of sth,secure
~morgeba v n accommodate/accomodation ~rameSi be confirmed in sth
~mWidrod closely packed ~saxelmwifosi maintain/maintenance of
~jarebis v n deploy(ment),station the state
ganlagebuli adj arrange(dispose,house, ganmxoloeba v n isolate(ion)
place,deploy,station)(ed),lied ganmxoloebuli adj isolated
localized,deposited ganoyiereba v n fertilize/fertilization
ganleva v temper ganpatiJeba v n execute(ion),punish(ment)
ganleqva v n seclude,seclusion ganpirobeba v n be due to sth,determine
ganmavlobaSi adv during+noun, for,in the (ation)
course of..,over along,through any/ ganpirobebuli adj conventional
some period,thoroughout,while+verb, ganpirobebulia v sth is bound/submitted
within overall rang of(centuries,years), by sth,sth is subordinated to sb/sth,sth is
over a/the period of… due to sb/sth,sb bound to do sth,submitted
droTa ~ duration,during,eventually,in the by,determined with
course of...,as time progressed ganrigi n agenda,itinerary,schedule,timetable
mokle drois ~ over a short period ganrisxeba v anger,enrage,fly into a rage,
ganmaTavisuflebeli n liberator storm off in anger
ganmamtkicebeli adj corroborative ganrisxebuli adj irate
ganmanaTlebeli n bringer of Christ,enlight- gansazRvra v n adj attribute(ion),asses(me
ener,Unimatrix(eg St Nino in Georgia), nt),catalogize,define/definition,attribu-
Illuminator(eg. St. Giorgi) te/attribution,determine(ation),fix(ation)
ganmarteba v n define/definition,clarify/clarifi- identify/identification,designate,limit/li-
cation,exemplify sth,illuminate(ion), mitation
elucidate through,interpret(ation) ~fasis v n appreciate(ion)
~axleburad v n reinterpret(ation) ~winaswar v n presuppose/presupposition,
~mizezis v n interpret(ation) (of) the reas- predetermine/predetermination
ons for sth ~xelaxla redefine/redefinition
ganmartebiTi adj elucidative,explanatory,illu- gansazRvreba n determination,determinative,
minating limitation,attribution
ganmartoebiT adv alone,in solitude,seclud- gansazRvrisaTvis... adv for definition of…
ed,in seclusion gansazRvro rogorc... v designate as…
ganmartoebuli adj secluded,in seclusion,so- gansazRvruli adj attributed,attributable to
le,solitary sth,considerable,considered,defined,
ganmasxvavebeli adj distinctive,distinguishing, identified,limited,particular,precise,ex-
indicative plicit,strict,subordinated
~erTmaneTisgan diagnostic,distinguishing ~xelaxla v n redefine/redefinition
~niSani distinctive/distinguishing feature gansakuTrebiT adv chief(ly),(e)specially,ex-
ganmbjeni n push,reinforcement ceptionally,exclusively,most important-
ganmge(beli) n master, sovereign ly,namely,in particular,particularly,sin-
ganmeorebadi adj recurrent,retroactive,repea- gularly,specifically,largerly
ting,repeatitive gansakuTrebulad adv especially,particula-
ganmeorebiT adv anew,repeatedly rly
ganmeorebiTi adj repeated, secondary gansakuTrebuli adj distinctive,exclusive,ex-
ganmeorebuli adj repeated quisite,extraordinary,outstanding,parti-
ganmmartebeli n adj interpreter,explanato- cular,special,specific,emphasized,pre-
ry,exponent of… eminent for certain reasons,singular

36
სარჩევი

~mniSvnelobis sth of exclusive/paramount gansxvavebuloba n difference,distinctiveness


importance/interest gansja v n judge(ing)(ment), view
gansakuTrebuloba n exclusiveness,exclusi- gantotvili adj branchy
vity ganuviTarebeli adj undeveloped
gansveneba v lie to rest ganuzomlad adv immeasurably
gansasvenebeli n resting place, shrine ganuzomeli adj immeasurable
gansacdeli n disaster,misfortune,the trial(s), ganukurnebeli adj incurable
trouble(s) ganumeorebeli adj exceptional,extraordina-
gansawmendeli n Purgatory ry,incomparably,outstanding,remark-
gansaxiereba v n image,embody(ment),per- able,unequaled,unexampled,unique,
form(ance),represent(ation) unparalleled,unprecedented
gansaxierebuli adj embody(incarnate,perfo- ganurCevlad adv indiscriminately,indistingui-
rm(ed) shably
gansaxilvelad adv for review ganusazRvreli adj indefinite,not attributed
gansaxilveli(a) sth is to be discussed/under (defined/determined),indistinguishable
discussion undefined,unidentified,unspecified,in-
gansaxleba v ger settle/settling distinct
gansvenebuli n adj dead,departed,expired ganusxvavebeli adj indistinguishable
aw ~ the late ganusxvaveblad adv indistinguishably
ganswavla n ger scholarship,train(ing) ganuyofeli adj inseperable,integral,undivid-
~bibliaSi (sb) verse(d) in the Bible ed
~Rrmad deep/profound education ~nawili ramisa n counterpart,the essenti-
ganswavluli n adj sb (deeply)educated, als
sb trained ganuwyvetliv adv continually
Rrmad ~ sb profound/deeply educated ganuxorcielebeli adj impracticable,irreali-
gansxeuleba v n embody(ment) zable
gansxeulebuli adj embodied ganfena v n lay out,radiate(ion)
gansxvavdeba v sb/sth contrasts with sth,diff- ganfenili adj lied out,layered,radiated
ers/diverges from,is at variance ganqorwineba v n divorse
~droSi differs in time ganyofileba n body,branch,department,
~TvisebiT ~ in quality unit
~ramisgan sth stands in(sharp)contrast to sth ~krebulSi n section
~raRaciT sth contrasting from sth with sth ganSla(ni) n front view(s)
~Zireulad sb/sth differs in essential way ganSoreba v ger part(ing)
gansxvaveba n v contrast/difference,discrepa- ~sulisa sxeulTan v n divorse
ncy,dissimilarity,distinction,divergen- ganStoeba n branch(ing),extention,offshoot
ce,oddness,differentiate,distinguish, ganCineba n precept, verdict
be at odds with sth,contrast,inequa- gancalkeveba v n isolate/separate(ion),grow
lity,otherness apart
~mdgomareobs difference consists in… gancalkevebiT adv be apart of sb/sth,separ-
gansaxavebiT adv in divergence from..,in con- ately
trast to sth,by way of contrast,ap- ~dgas/mdgomi sth stands/standing apart
art from..,unlike sth gancalkevebuli adj isolated,(semi)detach-
~ramisgan/raRacisgan quite apart from.., ed,separated,sole
by/in contrast with/to sth,in contra- gancda n excitement,experience,feeling
dictionto..,unlike (of) sth ~sulieri n experience, trial
~sxvebisgan unlike the other examples gancxadeba v n advertise(ment),appeal,infor-
gansxvavebuli adj contrasted/contrasting,di- m(ation),proposition,report,statement,
fferent/differing,distinct(ive),disparate, proclamation,pronouncement
dissimilar to,discrepant,diverse,diver- gancxroma v n amuse/enjoy(ment),delight,
gent,distinguishing,odd,unlike,unusual pleasure
~warmomavlobis sth of diverse origin,sth ganZze nadiroba n treasure hunt(ing)
of other than (certain) origin ganZTsacavi n the Treasury,thesaurus/the-

37
სარჩევი

sauri (n sing/pl Lat),treasure house twin(ed),binary


ganZi n treasure gapartaxeba v n disolate/devastate(ion),
~mravalnivTiani great number hoard gapartaxebuli adj devastated
~ucnobi treasure trove gapentva v ger beat(ing)
~fulis n hoard gapentili adj beaten
ganZis maZiebeli(monadire) n treasure hun- gapirovneba v allot, assign
ter =pirovnebad qceva v n personify/person-
~mcveli n treasurer ification
~samalavi n hideway gapoba v ger cleave/crack(ing),split
~Camarxva/dafvla v dig,hide gapobili adj cracked, cleft,split
~Segroveba v treasure gaprialeba v ger glaze(gloss,poilish,rub(ing)
ganwiruli adj condemn/doom(ed),be bound up
to do sth gaprialebuli adj polished, rubbed
~akeTo rame be bound to do sth gaJleta v n massacre
ganwmenda n v ger ablution,cleancing,purge gaJonva v n filter into/through,infiltrate(ion),le-
(ing),purify,purification(s) leak out
~monaniebiT v expiate gaJRenTva v imbue,oil,soak,steep
~msxverplSewirviT v n lustrate(ion) gaJRenTili adj imbue(oil,soak,waterlog)(ed)
ganwyoba n mood,sense, temper garantirebuli adj guarantee(d),warrant sth
~winaswari v n predispose/predisposition gardamavali adj intermediate,intervening,pa-
ganWvreta v n adj contemplate/predict(ion), ssing from…to..,transitional
discern,foresee(able) ~mdgomareoba (take) an intermediate stand
~winaswar v n adj (fore)sight/tell,predict ~mTavroba provisional government
(able)(ion) ~periodi passing, transitional
ganxeTqileba v n chasm=chism between,di gardamoxsna v n deposit(ion),descend from
sagree(ment)discord(ance),disrupt(ion) the Cross
split =tilo Shroud of Christ
ganxeTqilebis vaSli apple of discord, bone gardasaxva v n (re)incarnate(ion),transform
of contention (ation) into sth
~Semomtani n disenter gardasaxuli adj (re)incarnated,transformed
ganxilva v n confer,contemple,consider,de- gardatexa n crisis,critical moment,sudden
al with,debate,,discuss,examine(ation), change,turning point
(re)view,reason,scrutinize,treat(ment), gardauvali adj imminent,inescapable,inevi-
councel,judgement,reason with sb,reck- table,inavoidable
on(ing),treat(ment),judge,counsel,reckon garduvlad=gardauvalad adv inevitably
~xelaxla v n reconsider(ation) gardaqmna v n change,convert/convention,
ganxiluli adj dealt with,debate(discuss,ex- precreate/transform(ation) into…
amine,treat,(re)view)(ed) gardaqmnili adj change(convert,transform)
~zemoT/winaswar sth previously discussed (ed)
ganxorcieleba v n accomplish/fulfil(ment), gardaqmnis xana transformational era
bring to fruition,effect,enjoy,implement/ gardacvaleba v n ger cross the Great Di-
realize(ation),promote(ion),exercise vide/Stygian,death,depart(ure),lifeli-
~proeqtis v n implement(ation),launch ving,expire,perish,pass away,demise
~Zalauflebis v exrcise power/one‟s auth- ~moulodneli a sudden pass
ority ~udroo premature demise
ganjina n alcove,cupboard gardacvalebis Semdeg/Semdgomi adj adv
gaogneba v adj dazzle,startle(d) by sth posthumous(ly)
gaoTxmageba v quadruple ~dideba/saxeli ~ fame
gaoreba=1:2 v n bifurcate/bifurcation gardacvlili(ix.aw...) adj dead,decease/de-
gaorebuli adj two-fold depart(ed)
gaormageba=1x2 v ger entwist,(re)double(ing) gardi-gardmo adv transverse
twin(ing) gare adv external,exterior,out(er)(lying)(most),
gaormagebuli adj entertwisted,(re)double/ outside

38
სარჩევი

~sivrce exterior space garTuleba v n complicate(ion),enchance


garegani adj extrinsic (ment),hamper,hinder
garegnoba n appearance,countenance garTulebuli adj complicated,involved
~uRimRamo humble/modest ~ garTuli adj be engrossed/involved in
garegnobiT... adv in appearance doing sth
garegnulad adv in appearance/general out- garTxmuli/garTxma(Zirs) adj v n pros-
line,extrinsically,seemingly,visually trate(ion)
garegnuli adj external garigeba v n agree(ment),pact,treaty
~gansxvaveba difference,sty differing in sha- garideba saSiSroebas v ger flee(ing)
pe(design,form) gariJraJi n daybreak
~iersaxe n appearance,design principle gariskva v n risk,run the risk of+gerund,
~niSani/niSnebi n sing/pl features(s) take a plug,venture
~niSnebiT sb/sth in external attributes gariyva v run aground,supplant
garedan adv from/on outside,on the exterior gariyuli adj marginal,supplanted
gareT adv in open air,on the exterior,on the garicxva v n expel,expulsion
outside garkveva v n clarify/clarification,clear up,de-
gareva v ger implicate mix(ing) termine(ation),elucidate,explain,identify,
gareT(a) adj adv exterior,external,out(er)(si- shed light on sth
de)(wards) ~situaciaSi have to come to terms with
garemo n environment(s),midst,milieux/milien sth
(Fr),scenery,setting,sphere,surroundings, garkveviT adv clearly,definitely,distinctly,dire-
setting ctly
~bunebrivi/Cveuli n habitat garkveulad adv certainly,distinctly
~kulturuli cultural ambience garkveuli adj certain,clear/clarified,consid-
~nayofieri favourable circumstances erable,distinct,precise
~saTanado/nayofieri favourable circumst- garkveulia adj sth is clear/clarified
ances garkveuloba n clarity,distinctness
~usiamo/qariani/civi bleak landsacape garkveulwilad adv in certain/some ways
~xelsayreli comfort zone garnizoni(ix.cixioni) n garrison
garemoebaTa gamo adv because/on occasi garnituri n mounting,set,suite,garniture(Fr)
on of (certain) circumstance(s) gars... adv (a)round
~gaTvaliswinebiT after considering certa- ~akravs sth encloses sth
in circumstances ~uvlis teritorias v circuit,(en)copass,
~damTxveva juncture of ~ fring(ing) N area,rim
~mixedviT depending on ~ ~WurWels v rim
garemoeba(ni) n sing/pl circumstance(mom- garsakravi n foil,sheathing
ent,occasion,situation)(s) garsi(ix.feradi) n coat,cover,jacket,shell
~ojaxuri (due to) family circumstances garsSemovlebuli adj bordered(enclosed/
~Semarbilebeli extentuating ~ enclosing)with,encompassed
garemos damcveli n environmentalist garsSemosavleli n aisle,ambulatory,area-
~dacviTi adj environmental way,walking around area
garemoSi Cawerili adj inserted in environ- garRveva v n advance,breakthrough,make
ments breakthrough,rip,undo,unstitch
garesamyaro n outside world, exterior ~alyis/dacvis v breach, break
garesamyarosTan dakavSirebuli adj sb/ ~mcdeloba make a breakthrough/thrust to
sth linked with the exterior (in the direct- ~saqmeSi v break through,tour de force (Fr)
ion of sth) garRveuli adj ripped, undone
gareubani n outskirt(s), suburb garyvna v carnalize,subvert
gareuli adj savage,wild garyvnili adj vicious
~rameSi vinme adj sb involve(d) in sth garSemo adv around,surrounding
gareSe adj beyond,external,extraneous garSemortyma v encircle,enclose,encompass
garToba v n amuse(enjoy,entertain)(ment) girdle about,surround by sb/sth
garSemortymuli adj encircle(enclose,surr-

39
სარჩევი

ound)(ed),surrounding,encompassed ~napirze v go ashore


garSemoweriloba n circuit of,around/in cir- gasigrZeganeba v realize
cumference, girth gasinjva=sinjva/cda v ger try(out),test(ing)
garCeva v discern,distinguish,perceive ~samedicino v ger examine,probe(ing)
~SeiZleba sth can be discerned/distingui- gasrola v fire,shoot,throw
shed gasuli adj last,past
~Znelia sth is indistinguishable from sth ~weli n adj yesteryear
gasaazreblad adv for considering sth gasqeleba v ger thicken(ing)
gasagebi(a) adj clear,comprehensible,intel- gasceniureba v stage-craft
ligible,luminous,relevant,tangible, gaswvriv adv along(the course), lengthwise
understandable ~miwasTan ravages of sth
gasakviri adj astonishing,surprising ~RerZis along axis
gasamagreblad adv for strengthening of sth gaswvrivi adj long
gasamagrebeli adj fix(fortify,reinforce,streng- gasworeba v n ger correct(ion),align,even,
then,support)(ing) level(line,make)(ing) up,right,rectify
gasamarTleba v n judge,a trial on sb ~miwasTan n pl usu. ravages of sb
gasammageba v triple gasworebuli adj corrected,leveled,made
gasammagebuli adj triple(d),threefold up,rectified
gasamrjelo n allowance,fee,salary,wages gaswreba(ix.win) v outstrip,surpass
gasamrjelos mopoveba v earn money ~droSi v antedate,predate,presede
gasanTvla v ger wax(ing) gasxvla v ger lop off, prune(ing)
gasanTluli adj waxed, waxy gatana v n carry away,export(ion),remove,ta-
gasaocari adj astonish(embarrase,surprise, ke out
strike)(ing) gataceba n be mad about sth,passion,predi-
gasaocrad adv embarrassingly,surprisingly, lection
strikingly,unequaly ~adamianis v ger capture,kidnap/steal(ing)
gasarkvevi adj sth needing/needs clarification/ =motaceba v n abduct(ion) of sb
needs to be clarified ~ramiT/SromiT adj be carried away,eng-
gasarCevi adj identifiable rossed,inclined
~aSkarad clearly ~ gatenili adj packed with sth
~Znelad indistinguishable from sth gatexva v n ger break(age)(ing)
gasasvleli n alley(gang/passage)way,corri- ~sulierad v adj downheart(ed),prostrate
dor,cross(ing),exit gatexili adj broken/breakage
~Senobebs Soris n areaway gatoleba v equate with sb/sth, match
gasaRebi n key gatyaveba v fell, scrape
=amoxsna key to gatyianeba v n aforest(ation)
~saidumlosi v n clue gauareseba v n become worse,deteriorate
gasayari n ridge beam of the roof (ion),come down,worsen
gasayidi adj goods bound to market ~stilis/formis v n deteriorate(ion)
~fasi selling price gaubedavi/gaubedavad adj adv indecisive(ly)
gasacvlelad/gasacvleli adv adj sth ~moqmedeba v falter
for exchange gaubraloeba v n debase(ment)
gasawmendad advili adj easily cleansable gaugebari adj ambiguous,incomprehensible
gasaWiri n crisis,difficulty,trouble(s) involved,obscure,uncertain,unclear,weired
~daZleva overcome an ordeal/pallor of death gaugebrad adv ambiguously,inclearly
~momakvdinebeli the pallor of death gaugebroba n conflict,misconsept(ion),mis-
gasaxdeli(ix.abano) n cloack room understand(ing)(s)
gasaxleba v n banish(ment) from..,deport- gaugonari adj unprecedent(ed)
(ation), oust gaugrZelebloba v adj n discontinue,dis-
gasdevs v sth runs along/parallel,sth running continuesness
from…to… gaudabureba v ravages of sth
gasvla(ix.gariyva) v go out gauvali adj impenetrable(ness)

40
სარჩევი

gauvnebelyofa v n neutralize/neutralization defeat,nullify,rescind,reverse,stop


gauTavebeli adj continual,endless,inexhaus- gauqmebuli adj abolish(annule,cancel,cease
tible to function,nullify,reverse,stop)(ed),died
gauTvaliswinebeli adj sth not considered, away
(un)foreseen(expected,predictable, gauyo=uwilado v share
suspected) gauZlo v weather
gauTvaliwineblad adv without consider- gauwafavi adj amateur,prentice hand,raw,
ing sth,unexpectedly unskillful/unskilled
gauTvaliswinebloba n override sth gauwafavoba n unskilfulness
gauTleli adj coarse,rough gauwonasworebeli adj erratic, not balan-
gaukacrieleba v n abandon(ment),depopu- ced
late(ion),depletion,desert,devastate gauxednavi adj unbroken
gaukacrielebuli adj abandone(depopula- gafantva v n dispel,disperse/dispersal,diss-
te,desert,devastate)(ed),depletion minate(ion),scatter,spread,strew across,
gaumarTaoba n sth in disorder/direpair throw about
gaumarTlebeli adj sth that cannot be gafantulad adv isolated,separately
justified,sth unjustified gafantuli adj disperse(disseminate,scatter
gaumaZRari adj insatiable,voracious appetite (ed) about/over,spread,thrown about
~Zarcva rapacious plunder gafarToeba v n ger amplify/amplification,
gaumaZRrad adv insatiably enlarge(ment),expand(ing),flear out,
gaumaZRroba n insatiability splay,widen,broaden,evolve,extend
gaumaZRrad adv insatiably ~miRma extend beyond sth
gaumjobeseba v n improve(ment),modify/mo- gafarToebuli adj amplify(enlarge,expand,
dification,cultivate(ion),recover(y), extend,splay,widen)(ed),flear(ing)
refine(ment),rectify,enrich(ment), gafermkrTaleba v fade, pale
heighten,ameliorate gafermkrTalebuli adj faded, pale
gaunaTlebeli adj ignorant gafiltvra/gafiltruli v adj filter(ed)
gaunaTlebloba n ignorance gaflangva v waste
gaurkveveli adj abstract,ambiguous,eratic,il- gaflanguli adj squandered,wasted
legible,insignificant,indefinite,indistinct, gaformeba Zunwad/Zunwi sth modest(ly) or-
mysterious,not determined/identified,ob- namentation/ornamented,decoration/
scure,unclear,uncertain,unidentified,un- decorated
known,intricate gafrena(ix.buzi) v n fly
~daniSnulebis sth of uncertain/unknown = manZili n flight
use gafrenili=mfrinavi adj flying
~sfero bizarre area gafrTxileba v n caution, warn(ing) aga-
~(xel)naweri illegible/indecipherable ma- inst sth
nuscript/writing gafurCqvna v n flourish
gaurkvevlad adv ambiguously,illegibly,obs- gafufqva v n scald
curely gafuWeba v n damage,decay,deteriorate(ion)
gaurkvevloba n ambiguity,discrepancy,ob- deprecate,ravages of sb,spoil
scurity,(sth Is a) grey area,uncertainty, gafuWebuli adj damage(decay,deprecate)
tangle(d)(n v adj) (ed),spoiled/spoilt
gaurkvevlobaSi CaZiruli dormant in ob- gafcqvna v ger peel(ing), shell(ing)
curity gafcqvnili adj peeled, shelled
~Cakarguli dwindled in obscurity gafxviereba/gafxvierebuli v adj loosen
~CaZiruli dormant ~ ~ (ed)
gausworde vinmes v deal with sb,dispatch gaqalaqeba=qalaqad qceva v n urbanize(at-
gauswordes=gautoldes v match ion)
gautexeli adj unbowed gaqvaveba v n fossil(ize)(ation),harden,lapidi-
gauferuleba v n discolor(ate)(ion),wither fy,pertify,turn to stone
gauqmeba v n abolish/abolition,annul(ation), gaqvavebuli adj fossilize(harden,lapidify)(ed)
call off,cease to function,cancel,die away, turned to stone

41
სარჩევი

gaqristianeba(ix.moqceva) v n Christenize/ preted


Christenization,convert to Christianity gaSiSvleba v n denude(ation),dismantle,ex-
gaqristianebuli adj Chrisenized/Christen- pose/exposure
ed,converted to Christianity gaSiSvlebuli adj (de)nude(d),dismant-
gaqroba v come to an end,cease to exist,dec- led
cay,decline,die away/out,disappear,ebb, gaSla v n deploy(ment),diffuse(ion),distribu-
(become)extinct,extinguish,fade out,go- te(ion),expand,unfold
ne,pass from the scene,vanish,wipe off, ~Temis v evolve
wither gaSlili adj expanded,open,spread onto/
~srulad lape completely over
gaqrobis piras on the way to extinction,die ~did sivrceze adj wideranging
~saSiSroebasth is in danger of disappearing gaSotili adj be flat on one‟s back,extended
gaquculi adj lean stretched,supine
gaqceva v allude sb/sth,escape,flee,run,take gaSroba v ger air(ing),dessicate, dry(ing)
flight gaSuqeba v throw a light on.., cover widely in
gaqceuli adj escaped,fleeing, running the literature,enlighten
~cixidan n fugitive gaCaReba(ix.omis) v burst of sth
gaRaribeba/gaRatakeba v n impoverish(ed) ~cecxlis v make a fire
(ment) gaCena v advent,birth/rise of sth,come to being,
gaReba v ger open(ing), unseal emerge,generate,make appearance,
~mowyalebis v n ger donate(ion),give/ proliferate,spring up,start off
render(ing) =dabadeba ramis give rise to the birth
gaRviveba v light,,kindle,make a fire ~saWiroebis need arise,originate
a fire ~swrafad fast emerging
gaRma adv prep across,beyond,at the oppo- gaCenamde adv before the advent of sth
site bank gaCenisTanave adv from the first emergence
gaRmerTeba v n diefy/deification,divinize,ho- gaCexva(ix.Cexva) v clear, fell
idolize=idolose(ation),homage,worship gaCexili adj cleared, felled
gaRmerTebuli adj deified, worshipped gaCveuli adj familiar(ity) with sth
gaRrmaveba v deepen,enhance,exacerbate, gaCnda v appeared,emerged
make deep(er) gaCorkna v ger hew(ing)
gaRrmavebuli adj deepened gaCorknili adj hewn
gaRunva v ger bend(ing), warp(ing) gacalkeveba v n detach(ment),disarticulate/
gaRunuli adj bent, warped disarticulation
gayalbeba v n ger falsify/falsification,fabri- gacdena(ix.acdena) v miss
cate(ion) forge(ing),mimic sth gacdunebs v sth is tempting
=is, rac yalibdeba folsifiable gacelili mtrisgan(qveyana) swathes of N
gayalbebuli adj falsified, forged land
gayidva v n ger market/sell(ing) gacema v give, render
gayinva(ix.xana) v ger freeze(ing) gacveTa v decripite,rub,wear out, wither
gayinuli adj frozen gacveTili adj deteriorated,rubbed,worn
gayola v follow down/out
gayofa v n divide/division,separate(ion) ~kide/piri abride(d) edge(s)
~Tanabrad v ger halve(ing) ~fraza hackneyed phrase
=uwilado vinmes v share ~xmarebiT overuse(d)
=gamoyofa v apportion out to sb gacveTiloba n decrepitude
gaSaveba v ger blacken(ing) gacvla v n barter, exchange
gaSavebuli adj blackened ~saCuqrebis gift exchange
gaSveba v release gacvlili adj exchanged
gaSverili win adj protrude(ing) in front gacvlis kursi exchange rate=rate of ~
gaSifvra v n code-breaking,decode,decip- gaciveba v ger chill(ing)
here(ment),interpret(ation) gacivebuli adj cool,cold,hardened,rigid
gaSifruli adj decoded,deciphered,inter-

42
სარჩევი

gacnoba v acquaint,make acquaintance,get gawelva v lengthen, make sth longer,stretch


acquainted with sb,become familiar with gawelili adj lengthened,made longer,protr-
sb/sth,introduce/ontroduction acted
~adgilis get to know a locality gawveva v recrute
gacnobiTi adj introductory ~ ukan vinmesi/ramis call off on(some re-
gacofebuli adj frenzied ason),challenge,move back,
gacocxleba v n animate(ion),back from the recrute from,reverse
death,breath the life, bring back to life,en- gawvrileba (ramis) v battice,taper(ing)
liven,nourish,revitalize(ation),regain,revive, gawirva v condemn,doom, leave to the mer-
vivify/vivification,infuse deceased with life cy of fate
~bibl. come back to life,restore(ation) alive ~marcxisTvis inflict defeat on sb/sth
gacocxlebuli adj animated,regained,revi- gawmenda v n ger clean(ing),cleance,purify/
talilized,revived,restored alive purification,(re)furbish,rectify
gacra v screen, sieve, sift gawola v ger lie,lying
gacrili adj screened, sifted gawolili adj lying,stretched
gacxadeba v allege,claim,contend sth,voice, gawonasworeba v n (counter)balance
argue,manifest gawonasworebuli adj (well) balanced
gacxovelebuli adj active,brisk,bustling,ex- gawurva v strain,wring
tensive gawydoma v come to an end, die out
gaZarcva v depredation of sb,loot,plunder,ra- gawyveta v break of sth
nsack,ravages of sb,rob ~tradiciis break of tradition
gaZarculi adj loot(plunder,ransack,rob)(ed) ~xalxis n pl usu. depredations of sb
gaZeveba v banish from, expel,ouster of sb gawyoba v n adorn(ment),decorate(ion),furnish
gaZvaleba v n ossify/ossification ~sufris v serve
gaZleba v endure,last,weather,withstand gaWedva=CaWedva v be stuck,instuck,impact
gaZliereba v n amplify,back up,become gaWvartluli adj smutty, sooty
more intence,empower,enhance,entren- gaWianureba v n procrastinate(ion),protract
ch,escalate(ion),fortify,fuel,grow topro- gaWimva v alongate,extend
minence,make stronger,reinforce(ment),
gaWirveba n pl difficulty(es),hardship(s),endu-
accelerate(ion),be on the rise,rise to pro-
minence,strengthen,support rance,pallor,privations,trouble(s)
gaZlierebuli adj amplified,backed up gaWirvebaSi Cavardna v plung into…
empowered,enhanced,escalated,fortif- gaWirvebidan gamoyvana v carry sb through
ied,fueled,reinforced,strengthened,sup- troubles
ported,exacerbated gaWirvebiT adv painstakingly,with difficulty
gaZneleba v n hinder(ance) gaWirvebisas adv at sb‟s hour of need
gaZRola v carry out,conduct,head,hold,lead, gaWra v ger cut(ing)
manage,run sth gaWyleta v squeeze
gawafva v ger master(ing),skill gaxangrZliveba v prolonge
gawafuli adj sb advanced in doing sth, ~drois alongate,long
handy,mastered,skilled gaxda v become, take off
~xeli dub hand,skilful fingers ~cnobili vinme came to prominence
gawafuloba v n skill gaxedna v break in,manage(able)
gawevrianeba v n incorporate(ion) gaxexva v ger rub(ing)
gawvda xelis v hold out,outstretch,stretch gaxexili adj abrasion, rubbed
forward gaxvreta v hole,perforate,pierce,prick,spike
~saqmes v n manage(ment) gaxvretili adj holed,perforated,pierced,
gawvdili adj held out,outstretched,stretched pricked,spiked
forward,protrude in front gaxleCa v ger crack(ing),split
gaweva v n (re)move,traction gaxmaureba=gaxmianeba v publicize, voice
~ukan v move back gaxmoba(balaxis/naTesis) v wither
~ ~ =mofareba v overshadow gaxrwna v decay,mould away/down,perish
~Sromis v n invest(ment (of) labour gaxseneba v recall sth,remember,remind

43
სარჩევი

gaxsna v open,uncover,undo,unearth,unseal, gemo n v taste for sth,relish


unveil ~icodnen had taste for sth
~saidumlosi v break a secret, crack(ing) gemovneba n taste
~xelaxla v ger re-open(ing) ~ mdare chaste taste
gaxsnili adj open(ed),uncovered,unearthed, ~mxatvruli artistis ~
unsealed,unveiled ~natifi good ~
~bolo loose end gemsaSeni n shipyard
~ramisTvis sb/sth open to sth genealogia n adj genealogy
gaxuneba v ger fade(ing) genealogiuri xe n family tree
gaxunebuli adj discoloured,faded,tarnished genezisi n sing/pl Lat. genesis/geneses
gaxureba v ger anneal,heat(ing) geni n gene, sing/pl Lat. gens/gentis
gaxurebuli adj annealed,heated genia n d(a)emon
gajavreba v n be angry of/with sth/sb,anger ~niWi n the genius
gajereba v imbue,impregnate,replete with sth genialuri adj genius of sth
~ramiT touch with sth genialuroba n genius
gegma(ix.generaluri,samuSao,Sors) n con- geniosi n sing/pl Lat. genius/genii
cept,design,device,draft,plan,plot, geodezia n land survey
project,stratrgy geodezisti(ix.topografi) n leveler
~badisebri grid-plan layout geometriuli adj geometric(al)
~generaluri general plan, master plot georgina n dahlia
~kvadratuli squarish in plan gerbTmcodne n herald
~logikuri coherent plan gerbTmcodneoba n heraldry
~samnawiliani tripartite ~ gerbi=Rerbi n arms
~senakisebri cell-plan bulding ~farze n coat of arms
~situaciuri area sketch,environmental gerbiani=Rerbiani adj stamped
record,sketch location/plan,site re- gva(ix.dagva) v ger sweep(ing)
cord,sketch location/plan,site plan gvagonebs v recalls,resembles
~sworxazovani rectiliar plan
~Zalian closely resembles/resembling
~Sekruli/Semkvreli agglutinative plan
gvavaraudebinebs siggest(ing)(s) sth
~winaswar Sedgenili predetermined ~
gvaiZulebs v sty makes/reinforces to do sth
~jgufuri clustered ~
~vivaraudoT sth reinforces to view that…
gegmaze datana v ger plot(ing)
gvalva n arid spell=Younger Dryas,arid per-
gegmazomieri adj regular, systematic
od,drought
gegmareba(ix.gegma) n layout,planning gvalviani adj droughty,dry,hard baked
~swori/xazovani regular plan/layout naxevrad ~ semiarid
~Wadrakuli chess(board)/chequered plan gvami(ix.uxrwneli) n corpse
gegmarebiT,gegmiT,gegmaSi n adv in plan gvamcnobs v indicates(informs,reports)
gegmis ganxorcieleba v n implement(ation gvari(ix.muxli,sxvadasxva,Sto) n family/
~SemuSaveba v design(devise,nurture) a plan last name,clan
~Sesruleba v carry out a ~ ~mamis saxelidan/warmomavlobis maC-
gezi n rout venebeli n patronymic (name)
geizeri/geizeruli n adj geiser(ic) ~qaliSvilobis maiden name
gela(xelsawyo) n poker gvarianad adv considerably,fairly,generously
gelazi n oilpess,oil stone gvariT naTesaoba n descent relationship
gem(m)a n gem(m),gem-cutting,gemma/gem- gvaris adj clan
mae sing/pl Lat. ~muxli n decent
gemTmSenebloba n marine engineering ~fuZemdebeli n progenitor
gemi(s) n adj ship(„s), vessel ~Camomavali n descendant
~satvirTo n cargo gvarianad adv good deal
~ConCxi n hull gvariSviloba n ancestry
~cxviri n prow gvarovnuli adj clan
~ ~ Semkuli n sing/pl Lat. rostrum/rostra Sida ~ adj intraclan

44
სარჩევი

gvarwmunebs v convinces gviambobs v recounts, tells,the story goes


gvatyobinebs v informs that…
gvafiqrebinebs v suggest(ing)(ive)(s),suppo- ~teqsti/warwera (text/inscription) runs as
se/think that..,provides grounds to think… followes…
gvawvdis v offers,provides sb with sth,provid- gvianmosuli adj latecomer
ing sth,shows gvibiZgebs v sth hints/leads to…
gvaxsenebs v reminds gvimi(ix.Wa) n shell of well
gvela(si) n adj serpentine gvimra/gvimris n adj fern
gveleSapi n dragon ~tyis n adj Asplenium rutamurraria,Ophiog-
~frTiani n wivern=wyvern lossum vulgatum,Adiantum,Poly-
gvelTava adj snake-headed stichum
gveli(s) v adj snake( „s) gvirabi(s) n tunnel
=adamiani n serpent ~gaWra v drive a ~
~ena n tang ~kari postern gate
~tyavis gamocvla v molt gvirgvini n corona,crown,garland,headband,
~wiwili n young snake herms
gvelisebri=gveliseburi adj snaky ~saqmis coping stone
gvelsaxe adj snake face(d) ~Senobis n coping
gvergvi(ix.xatisuReli) n coil,collar,hoop, gvirgviniani adj crowned
neck-ring/torque gvirgviniT Semkoba v lie a wreath on crown
gverdela adj crooked,lopsided,oblique gvirgvinis dadgma v n crown,coronation
gverdze adv adjacently,close/next to, near ~dabruneba recover crown
~gadadeba leave(put/set) aside ~dawvna v braid
~gadaxra tilt ~mopoveba v take the throne
~gasdevs/misdevs followes =jvriswera v wedding ceremony
~gaweva v push aside gvirgvinisebri adj coronal
zed ~ at(on/over) the side gvirgvinosan(ni) adj (the) crowned(heads)
gverdi n face,flank,folio page,side gvirila(ix.ZaRlisqinZa) n adj comomile
~swori straight side ~gzispirebis n adj cloveleaf,mastricaria
~wiboiani carinated/inverted side Lat.
gverdi-gverd adv abreast,juxtaposed,side ~mindvris n adj ox-eye daisy
by side ~samkurnalo n adj Arctic comomile
gverdiT adv abreast,alongside,at the side of, gviristi v n stitch
beside,hereabouts,next to,there imm- gviCvenebs v demonstrates,documents,exhi-
edialy,in the direct vicinity bits,indicates,illustrates,represents,
~dadeba v juxtaposed performs,displays,shows,suggests
gverdiTi adj adjacent,adjoining,flank(ing), gvxvdeba(ix.saxeli,Cveulebriv) v sth is
lateral,side encountered(found,known,seen),occurs
=mimdebare adjacent to sth gza n high/roadway,road,rout,traffic,trip,via/
~mniSvneloba connotation track,viae(sing/pl Lat.),way
~nageboba contiguous structure ~aRorZinebis revitalizing routs
~xedi side-on rendering ~vinmes cxovrebis=kariera becom(ing)
gverdis avla v avoid,escape,ignore,leave, sb
leave(ing) aside ~zRvis/sazRvao sea lines/routs,seaways
~aSia=mindori n margin; ~mixveul-moxveuli winding road
~bolos SeniSvna n footnote ~navali beaten track
gverdulad adv sidevise ~oRro-CoRro bumpy,full of holes,ruttled ro-
gverdSezneqili adj concavesided, ogee ad, tortous
gverdSi dgoma v back sb ~savaWro=saqaravno trade road/rout
gverCacelili adj side-notched ~samdinaro river road/rout,waterway
gverdxedi n side elevation/view,side-on ren- ~samxedro military rout/highway
dering ~saurme cart-track

45
სარჩევი

~saxmeleTo land/valley road/rout(s),plain ~ gliptikosi n gluptikos Gr.


~ukana return journey glova v n adj greeve/mourn for/over,grief
~ukanaskneli last journey glovaSi adv in mourning
~SemovliTi detour, roundabout glovis dRe n (observe) a day of mourning
~SemoqmedebiTi career gluvi adj even, smooth
~Sua halfway,midway(down the road) gmanva v caulk
~Celtis road of brushwood gmani n caulk(ing) crown
~cudi heavy road gmiri(s) n adj hero(ine)( „s)
~cxovrebis becoming sb ~kulti n hero-cult
~Zelfenili log-paved/wooden foot pas- ~mTavari n central character
sage ~nawarmoebis n character
~xeobaSi defile, ridgeway gmiroba n enduring feat,heroism
gzad=gavliT adv by way of… via… gmiroba(ni) n pl deed(s),exploit(s),heroism
gzavnili n letter, message gmiruli adj epic, heroic
gzamkvlevi n itinerary, road map gmoba(ix.RvTis) v abuse
gzas acdena v go(lead.run) astray gmobiT adv deplorably
gzatkecili n highway gnoma n Gr. gnome
gzaSi adv along the way, en rout (Fr) gobeleni n gobelin, tapestry(work)
gzawvrili n foot passage, trackway gogirdovani adj hydrogen
gzajvaredini n crossroad(s), intersection ~wyali sulphide water
gzebi n pl. usu. Lines,ways gogona n girl, maiden
gzidan gadaxveva kamaTisas disgress to dis- gogra/gogris n adj pumpkin,squanche,
cuss squash=Cucurbita maxima Lat,
gziT=saSualebiT adv through sth ~orSimo n adj gourd
gzis asaqcevi n detour godebav n ger adj lament,mourn(ing),screed
~gakvalva v inch one‟s way through,lay/pa- godoli n tower
ve the way for… ~galavanSi n turret
~gakafva v make way to… ~kedlis sangrevi n sing/pl Lat. helep-
~gakeTeba=mgzavroba make (a) track olis/helepolim
~gakvleva v elbow(find,force) one‟s way ~calke mdgomi n keep
~gamkvalavi n sb leading the way godori(ix.kalaTi) n basket
~gaswvriv adv along road(s) godoryuri n fish-trap
~gayvana v raise the road golgoTa n Calvary
~dageba v pave,plank goliaTi n giant
~mosaxvevi n bend,curve,turning ~bibliuri n Goliath
gzispira/gzispiri adj road/wayside goliaTuri adj gigantic
gzispirebSi adv at the roadside gomi/gomuri n enclosure
gigantic/giganturi n giant,gigant(ic) gomuri=sacxovrisi n pit-house
gildia n guild gonio n goniometer, square
gimnazia n gymnasia gora(ki) n hill(lock),rise
giorgobisa(ix.noemberi,tirisdeni,tiris- gorgolaWi n castor
koni) n November gorda(ix.xmali) n sword
girCa/girCis n adj fir-cone gorva v ger roll(ing)
gisosebi=cxauri n adj lattice work gofrirebuli adj corrugated
giSeri/giSris=saTi(s) n adj gagate,jade, goSia=mliqvneli/morCili n hanchman
jet gragnili n roll, scroll
gladiatorTa adj gladiatorial gradacia n gradation, scale
gladiatori n gladiator graviura n engraving, print
glaukonituri adj glauconitic graki=grakla=grakli=brawixe n adj Lat.
glemurZi(ix.tyavi)=kanqveSa qoni n fat Spirala (mc)
glexi n countryman,farmer,farmhand,peasant granat-piropi(s) n adj garnet-pyropus/pi-
gliptika n glyptic,gliptique ropi

46
სარჩევი

grandiozuli adj immence, superb guda-nabadi n pl usu belongings


grandiozuloba n immencity gudastviri n pl usu bagpipes
grafi(ix.aznauri)(kaci/qali) n count(ess) gudura n bundle
grafika/grafikuli n adj graphic,line draw- guTani n plough (Br),plow (Am)
ing ~gasawevi n traction plough
~weris n drawing of script guTneuli n plough relay/team
grafiki n schedule guTnisdeda n ploughman/boy, tiller
grafikosi n draughtsman/woman ~piri n share of the plough
grafito n sing/pl Lat. graffito/graffiti ~piris frTa n mould board
gracia(ix.qalRmerTebi) n sing/pl Lat. gula n core
Grace(Gratia/Gratiae);n sing/pl Gr. gulani n collection of Christian Hymns and
Charit/Charites books,Gradual
graciozuli=moxdenili adj graceful gularZnili adj hardhearted
grdemli(s) n envil gulaRma adv backwards,on one‟s back
~gadasatani n stake gulaxdiloba=gulwrfeloba n fairness
~Sverili n beak gulgula n core
grekofili n adj philhellene ~aqerclili chipped ~
grexa v ger bend( twine,twist,wind)(ing) ~badrosebri disk-shaped ~
grexili(ix.xveuli) adj interlaced,rope,si- ~dartymis mza moedniT platform prepared
nuous,tendril,twirled,twisted,twirly,winding ~erTfuZiani single-based ~
grexilxazovani adj curvilinear ~iaraRi tool
grigali n vortex ~konusuri cone-shaped ~
grili adj cool ~orpolusiani two-pole ~
grifeli n adj slate pencil ~ orfuZiani two-based ~
grifoni(s) n griffin=griffon=gryphon ~prizmisebri prisme-shaped ~
~msgavsi adj griffin-shaped ~saWrisi chisel/cutter ~
~ufrTo adj wingless griffin ~solisebri tapered/wedge-shaped ~
~frTiani adj winged ~ gulTmisani n prophet
grova n v ger bunch(heap,nucleus,pile)of sth, guli=wiaRi n heart
cache(Fr),mass,package,stack ~sagnis n core
~nagvis/fekaliebis n midden =sarTvi n filling,staff
~xalxis n collection of people, crowd gulis guli n heart of hearts
grunti(s)(ix.wyali) n adj earth,soil gulisebri adj heart-shaped
~saxatav tiloze (first) coat(ing) guliskari n auricle
grZedi n longitude gulispiri n shirt-front
grZeldeba v continues=goes on,lasts,proce- gul-mkerdi(s) n breast, chest
eds/stretches from…to ~mala n sing/pl Lat. breast vertebra/verteb-
~gamoyeneba sth continues in use/to be used rae
~damzadeba sth continues to be made ~Rru n thorax
~droSi sth continues/lasts into/through gulmxeci/gulqva adj hardhearted
(any/all) period of time(age,day,week, gulsabnevi(s) n brooch, pin
year,century) ~diskosebri n saucer brooch
~muSaoba/samuSao works are in progress
~CarCo n brooch
~sigrZeSi sth extends
gulsavse(sagani) adj full, solid
grZelvadiani adj long-dated
gulsakidi n pendant
grZeli adj long, lengthy
gulsakinZi n breast fastening,clasp,pin
grZelfexa adj long-legged
gulqandi n brooch, pendant
grZivi adj continuous,long,longitudinal
gulwiTela Citi n robin
grZneuleba n wizardry
gulxeldakrefili adj arms folded across
grZneuli n adj magic(ian),soothsayer,wizard
breasts
gube n puddle gumbaTi n cupola,dome;cupole Lat.
guda n bag, sack ~bolowvrili/konusuri conical dome

47
სარჩევი

~naxevarwriuli n arch ~Rirebuleba n low price/value


~sferuli n dome dabanakeba(ix.jaris) v ger camp(ing)
~wvrili/wvetiani n spire dabaRi n tanner
gumbaTiani adj arched,domed,vaulted dabaxana n tannery
gumbaTis yeli n dome( trunk),drum dabegvra v n assess(ment),impost,tax(ation)
~ialqnebi n pl pendentives dabegrili adj imposted, taxed
~wveti n pinnacle dabeveba v n reserve(ation)
gumbaTisebri adj cupola-like,dome-shaped dabevebuli adj reserved
gumbaTovani adj domed dabeJva v crumple
gunda n (snow) ball dabeJili adj crumpled
~Tixis/miwis n clod, pad dabereba v ger age(ing)
gundad adv lumped together dabetoneba v n concrete
gundi n collection, group, team dabeWdva/dagozva v ger seal(ing)
~saero n chorus ~teqstis v ger print(ing), type(ing)
~saeklesio n choir dabeWdili adj printed,sealed, typed
gundruki(s) n adj Benjamin,frankincense, dabejiTebiT adv be precise/sure about
incense,myrrh sth,confidently,securely,tough,firmly
~kmeva v prise to the skies ~Tqma say/state sth with a good degree of
~kmeva=pirferoba v burn incense to sb probability/every confidence
~xe/xis n adj Benjamin/myrrh tree dabzarva v ger chap(ing),crack(ing)
gundurad adv all together, in group dabzaruli adj chapped, cracked
gunduri adj team dabinaveba v n ger accommodate(ion),logi-
gujari n (title) deed stic,house/settle(ing),home,store
~mosavlis n v adj garner(ed)
d dabinavebuli adj house(settle,store)(ed)
daadastura v admit(affirm,confirm)(ed) dabinduli adj dull,mat, smoke-coloured
daavadeba(ni) n sing/pl malady/maladies dabinZureba v n contaminate(ion),defile(me-
daarseba v ger constitute sth,establish/foun- nt),pollute/pollution
d(ing),start sth dabinZerebuli adj contaminate(defile,pollute
~xelaxla v n refound(ation) (ed)
daarsebuli adj established,founded,started dabla adv below,down,lower
daaCqara v precipitate ~daweva v discharge, lower
daaxloebav approximate,bring/draw together dablagveba v ger blunt(ing),dull
daaxloebiT adv v about,approximate(ly), dablagvebuli adj blunt
around,roughly dablobi n dale,lowland(s),low place,plain,
daaxloebiTi adj approximate valley floor
daba n country town ~datborili flooded plain
dabadeba n v birth,engender,give rise to the ~mdinariT floodplain,plain area of the ri-
birth of sth ver basin/valley
=Sesaqme n Genesis,the Nativity Story dablobSi adv down dale,in lowlands
~xelaxla n re-birth dabneva v scatter sth about/over
dabadebiT,mag.qarTveli adj Georgian by =abneva v n confuse(ion)
by birth ~ramisa rameze v pin
dabadebuli adj born dabneleba v ger grow dark, darken(ing)
dabalzameba v n ger embalm(ing),mummify ~mzis/mTvaris n eclipse
mummification dabneuli adj scattered about/over,dispersed
dabal... adj adv low…
~rame rameze adj pinned
~doneze (at) reduced level
daboloeba v n ger conclude/conclusion,
dabali adj diminutive height,low,short,squat
end/finish(ing),terminate(ion)
~doneze reduced level ~ramiT end/terminate sth with sth
~donis inferior,low-level daboloebuli adj end(finish,terminate)(ed)
~sinji n low grade dabraleba v blame

48
სარჩევი

dabreca v twist or turn to one side dagragna v ger roll(ing) up


dabrecili adj (a)skew dagragnili adj rolled up
dabrkoleba v n ger block(ing),barrier,han- dagrexa v ger curl up, twist(ing)
dicap,hinder(ance),obstacle,obstruct(ion) dagrexili adj curled up,sinuous,twisted
dabrtyeleba v ger flatten(ing) dagroveba v n accumulate(ion),amass,(com)
dabrtyelebuli adj flattened pool,pile,save,store
dabruneba v come/give back, return dagrovili adj accumulate(compile,pile,po-
~vinmes rame restore sth to sb ol,save,store)(ed)
~istoriaSi bring back into history dagubeba v ger dam(ing)
~ramisa v n regain,retrieve/retrieval dagrZeleba v n ger add,alongate(ion),len-
~sawyis mdgomareobaSi v retrieve gthen(ing),make sth longer,oblong
~ukan v give/move back back,return,work dagrZelebuli adj alongate(lengthen,oblon-
backward ge(ed)
~ ~ sakiTxze digress to discuss dadableba v ger drop to,lower(ing),make
~qonebis pirveli mflobelisaTvis v sth lower,reduce the height of sth
n revert,reversion dadablebuli adj lowered,made lower,red-
~Zvel mdgomareobaSi v n reinstate uced in height
(ment) dadamRva v ger brand(mark,stamp)(ing)
~Zvel rwmenaze sb revert to sth dadanaSauleba v n accuse(ation) sb for sth
~warTmeulis v recede,recover,resumption dadasturda(ix.Zeglze) v sth has been
dabjena v prop up, support on/upon affirmed(attested,confirmed,established
dabjenili adj propping up, supported on proved)
dagdeba v drop ar ~ sth disproved
dageba v fix,floor,haft,lay,mount,pave,pin,pla- ~arseboba sth has been recorde
nk,put on,stick,trap ~krizisi witnessed a crisis
dagebuli adj fix(floor,haft,mount,pave,pin, ~magaliTiT exemplified/documented by…
trap)(ed),laid,put on,stuck ~monapovriT documented by finds
dagegmareba v ger arrange(ment),design,lay ~ramiT confirmed by sth
out,plan/project(ing) ~raRac droidan attested from the Nth
~baduri grid/street plan century/millennium onwards
~da mSenebloba engineering dadastureba v n acknowledge(ment),admit,
~xelaxla v ger replane(ing) affirm(ation),attest,confirm(ation),exemplify,
dagegmarebuli adj arrange(design,plan,pro- indicate(ion),prove/proof,reassert,verify,
ject)(ed) reassert,witness
dagegmva v appoint, plan, schedule ~arqeologiurad identify archaeologicaly
~winaswar plan ahead ~dokumenturad v document
dagegmili adj planned,scheduled ~ramiT evidenced by sth
~Tavidanve planned from the outset ~ramis sth argues sth
dageSva v break in ~ ~ arsebobis v record
dagva v ger sweep(ing) ~rom arasworia/sworia prove that sth
dagvianeba v be late,detain sth,outdate is wrong/right,sth is proved wrong/right
~droSi time lag ~SeiZleba sth is verifiable/witnessed
dagvirgvineba v ger crown/top(ing),put a dadasturebuli adj acknowledge(admit,at-
coping stone test,confirm,prove,record,witness)(ed)
dagvirgvinebuli adj crown/top(ed) ~arqeologiurad identified archaeologicaly
dagleja/daglejili v adj tatter(ed) ~aqamde so far documented
dagmanva v block,brick up,caulk,immure,seal ~ramiT evidenced by sth
dagmanuli adj block(brick,immure,seal)(ed) ~Zeglze be in evidence at the site
dagmoba v n condemn/deplore(ation) dadgena v n allocate(ion),appoint,ascertain,
dagmobili adj condemned assess(ment),clear up,determine(ation),
document,employ,establish(ment),find
dagozva v caulk, putty,seal
out,fix,identify/identification,institute,lim-
dagozili adj caulked, puttied, sealed it,restrict,set,settle,state,substantiate,tra-

49
სარჩევი

ce,mark,adjust,designate,define,impose, sth,lambast,undermine
adjust, constitute,institute,validate ~vinmesi/ramisa v affect,lambast
~kultis v ordain N cult/deity dazarelebuli adj affected,damaged
~raime niSniT identify sth by sth dazga n bench
dadgenileba n creed,decision,resolution ~sazeinklo n lathe
~ winaswari draft resolution dazela v ger knead/pug(ing)
dadgenili(ix.saxe) adj allocate(appoint,as- dazverva v n reconnoitre/reconnaissance,
certain,document,establish,fix,identify,insti- intelligence
tute,prescribe,settle,state,trace,adjust, ~arqeologiuri v n ger explore(ation)
mark,prescribe)(ed),set prospect/sound(ing),survey,track up
dadgma v mount sth with sth,place(ment),posit, ~zedapiruli surface examination/pros-
put,set on/up pecting
~piesis v stage dazverviTi adj exploratory,prospecting
~ramisa rameze v rest upon,superimpose dazianeba v n damage,deteriorate(ion),distur-
sth,surmount sth by sth b(ance),harm,injure,destruction,
~xelaxla v n re-install(ation) suffer from sth
dadgmuli adj sth mounted with sth,placed, ~bun. movlenebiT ger adj weathering,we-
posited,put,set,staged athr beaten
~rame rameze sth terminating sth,sth termin- ~sxeulze bodily injury
ated (with) sth ~qalaze lesion
dadgoma(drois) v n advance,advent,arrive/ dazianebuli adj damage(deteriorate,disturb,
arrival,onset,start to set in injure)(ed)
dadgomamde adv before the advent/onset of ~naleqebiT weather-beaten
sth dazogva v n adj spare
dadgomasTan erTad=dadgomisTanave adv dazusteba v ascertain,define more precisely,
with the advent/onset of(century/time) elaborate(ion),indicate,make sure,
dadgomiT(drois) at the beginning of… rectify/rectification
dadgomisas ~ adv by comingling,at the beg- dazustebuli adj ascertained,defined more
inning/turn of eg. MBA precisely,elaborated,indicated,rectified
dadeba v mount,place(ment),put,superimpose dazRveva v n ensure,insure/insurance
~zavis enter into peace treaty with sb dazRveuli adj insured
~ramisa rameze superimpose sth daTabaSireba(ix.TabaSiri) v gypsum
dadebiTad adv assertively,favourably,posi- daTabaSirebuli adj gypsumed
tively daTanxmeba v n be content with sth,accept -
dadebiTi adj assertive,favourable,positive (ance),approve/approval,agree/concur-
dadnoba v ger (s)melt(ing) (ance),endorse to
daduReba(liToniT) v mend(eg leadmend), daTariReba(ix.TariRdeba,TariRi,saukune,
weld on qronologia) v n ger ascribe/provide
daduRebiT SekeTeba v cast on,mend,repair the date,date(ing),provision of the date,
daerqva... sth is/was ascribed(dubbed/termed). put sth in N cent/mill
daeWveba v n challenge ~arazusti/susti loose chronology
dava v n argue with sb, controversy ~arq.kompleqsis mixedviT date(d)(ing)
davakeba v ger level(ing) by archaelogical context
=vake v level ground ~savaraudo(d) adj adv tentative(ly)
daviTis varskvlavi n Hexogram ~SeiZleba sth can(may/might) be dated,sth
daviwroveba v battice,narrow,tapper dated/datable(by/to)
~zeviT n battice ~SeuZlebelia sty does not lend itself to an
daviwrovebuli adj narrow(ed),tapered exact date;sth is undatable
daviwyeba v forget ~jvaredini cross dating
daviwyebas mieca v n condone/condonation, daTariRebis mizani n purpose of dating
decayed into oblivion ~mizniT for dating purpose
dazaveba make paece/treaty with sb ~piroba/sabuTi reliable hallmark for dating
dazaraleba v affect,damage,suffer from daTariRebisas dayrdnoba v rely upon sth

50
სარჩევი

for dating dakerva=dakereba v ger patch(ing)


daTariRebisaTvis vargisi adj (sth)datable dakerili adj patched
daTariRebuli adj datable/dated(by/to),da- dakeWna/dakeWnili v adj incise(d),notch(ed)
teshaped/dating from... dakvadrateba v ger grid(ing),square off
~saerTo aRiarebiT admittedly dated dakvanZuli adj knotty
daTvaliereba(ix.movla) v n examine(exp- dakveTa v n book,order,reserve
lore,obseve(ation),survey dakvirveba v n ger consider(ation),observe
~gamofenis/xedis v ger view(ing) (ation),monitor(ing),supervise(ion)
daTvi n bear dakvla(ix.samsxverplod) v butcher,kill,sla-
~ganamarxebuli n fossil ~ Ursus deningeri ughter,stick
~mura ~ brown ~ dakvra(ix.dakroba) v play(ing)
~mRvimis ~ cave ~ dakideba v hang, suspend
daTvisterfa(si) n (sing/pl.Lat), adj acanth- ~jaWvze/jaWviT v hang by chains
us/acanthi dakidebuli adj hanging,hung,suspended
daTmoba v concede,let,recede dakisreba v n confer, impose/imposition
ar ~ hold one‟s own daklaknili adj serpentine,snaky,winding
daTqma v n arrange(ment),reserve(ation) dakleba v become less,downgrade,lessen,
daTqmis gareSe adv without arrangement recede,satback(s),wane
daira n tambourine dakmayofileba v n appease,confirm(ation),
daisi n decline,declining days,sunset conform,satisfy/satisfication,stir
dakaveba(ix.ukavia) v hold, occupy ~saWiroebis satisfy needs for sth
=dapatimreba v arrest,detain dakmayofilebuli adj satisfied
dakavebuli adj arrested,busy,employed,en- daknineba v n decay into(eg town into village)
gaged in,involved,occupied degrade/degradation,discount
dakavSireba v n associate(ion),bind to,con- ~vinmesi v dwarf sb by sb
duct,combine(ation),connect(ion),co-or- ~mniSvnelobis/ramis downplay sth
dinate(ion),link(age),relate(ion),sandwich dakninebuli adj degraded
tie,annex(ation),bridge(ing) dakodva v n castrate(ion),wound
dakavSirebiT...with regard to sth dakodili adj castrated,wounded
dakavSirebuli adj associated,bound,combi- dakonkreteba v give concrete expression
ned,connected,co-ordinated,in cojuncton to sth,render sth concret
with sth,intertwined,linked,related,tied, dakonserveba v n conserve/conservation
sandwiched,annexed dakroba/dakruli v attach(ed),stick/stuck
~mWidrod closely connected/touched,rele- dakrZalva v n ger burial/bury(ing),deposit
vant (ion),deposit(ion),dispose/disposal of a
~ramisa ramesTan v associate,attach,bind, a dead,inhume(ation),nterre/interment,
combine,connect,dove-tail,link make interment,lay to rest
urTierT ~ associated,coherent,connec- ~meoradi re-bury(ing),second burying
ted,interconnected,interlinking,related ~iesosi the Entomb(ment)
dakanoneba v n canonize/legalize(ation),legi- ~wesi burial rite(s),mortuary practice
timate,legitimize ~ ~ aRsruleba administer a rite of funeral
dakanonebuli adj canonized,legalized
dakrZaluli adj bury(deposit,entomb,inter-
dakargva v lose,miss,vanish
re)(ed)
~kontrolis lose control of sth dakuTxuli adj angular,cut,faceted
~teritoriis v n disrupt(ion) naxevrad ~ adj sub-angular
~ugzoukvlod v go missing dalageba v n ger arrange(ment),tide(ing)
~upiratesobis lose favor to sth ~doneebis/fenebis mixedviT v adj super-
dakarguli adj lost,missing,vaned impose(d)
dakawruli adj scraped ~niSnebis mixedviT arrangement determin-
dakbiluli adj cog(dentate,jag,notch,pro- ed by…
ng,denticulate,rib,scallop,serrate)(ed) dalamva v cover(ed) with silt
dakemsva/dakemsili v ger adj darn(ed)(ing) dalamuli adj silted
dakepva/dakepili v adj ger grind(ed)(ing)

51
სარჩევი

dalarva v whip damarcxebis Tavs moxveva inflict defeat on


dalaqaveba/dalaqavebuli v adj spot(ed), damarcxebuli adj beaten,defeated,fallen,
blur(ed),mottle(d) with sth prostrate,vanquished,in smiting position
dalboba v ger soak(ing) damarxva v ger bury/seal(ing)
daleqva v n settle at the bottom,sediment ~cocxlad bury alive
(ation) damasrulebeli adj ending,finishing
dalocva v bless,give one‟s blessing damateba v n ger add(ing)(ition),annex(ation)
~wirvis bolos v n benedict(ion) attachment,complenent/supply(ing)
~jvriT v sain damatebani n pl additions,supplements,adde-
dalocvili adj blessed(with sth) ndum/addenda,appendix/appendices
dalursmva v ger nail(ing) n sing/pl Lat.
~iesosi v ger rivet(ing) damatebiT adv in addition to sth,additionally
dalursmuli adj nailed, riveted damatebiTi adj additional,adjunctive,ancillary
daluqva/daluquli v ger adj seal(ing)(ed) complementary,external,extra,adjunct,
dalpoba v split, rot subsidiary,supplement(al)(ary)
damaarsebeli n founder,originator damatebuli ram n added piece
damabneveli adj baffle(confuse,disconcern, damatyvevebeli adj captivating
mislead,perplex,puzzle(ing),distractive damaSvrali n adj bay
damaboloebeli adj ending,final,terminal, damaxasiaTebeli adj characteristic,diagnost-
terminating ic,distinctive,distinguishing,indicative,
damabrmavebeli adj dazzling indigeneous,inherent,peculiar,signifi-
damagvirgvinebeli(ix.qva) adj coping icant for,similar,specific,typical
damagreba v n attach,haft,hold by,pin,reinf- ~raime adgilisTvis local to city/village,ci-
rce(ment) ty/village specific,vernacular
~liToniT v weld on damaxasiaTeblad adv characteristically
~ramis Tavze v mount on damaxinjeba v n deform(ation),distort(ion),
~RerZze v pivot deform(ation),distort(ion),mutilate,warp
damaxinjebuli adj corrupt(deformdistort,mi-
damadasturebeli adj admit(attest,confirm,
sname,mutilate,warp)(ed)
document,exemplify,prove,witness(ing)
damaxsovreba v keep/hold in mind,memorize,
argumentative,assertive,corroborative,
indicative remember,retain
damaimedebeli adj encouraging in.., sth of damajerebeli adj cogent,convincing/convic-
great promise tive,credible,eloquent,persuasive,
damakavSirebeli adj bind(connect,link)(ing) plausible,trustful,valid,weight
damajereblad adv confidently,cogently,con
damakmayofilebeli adj satisfactory
vincingly,eloquently,plausibly,trustfully
damakmayofileblad(ix.miCneva) adv in
damgegmavi n planner
satifactory way,satisfactorily
damdgeni adj determinative
damaluli adj hidden from
damdegi adj coming, ushering in
damamzadebeli n manufacturer
damdnari adj (s)melted
damamTavrebeliadj conclude(final,terminate)
damzadeba v ger craft(fabricate,process,work)
(ing)
damamkvidrebeli adj establishing (ing),make,manufacture,produce
~ramiT make with
damamtkicebeli adj corroborative,vindicating
~ramisa ramisgan v fabricate/manufacture
~sabuTis gareSe sth without document/
sth from sth
evidence
~ramisgan make of/from sth
damamcirebeli adj abusive,humiliating,in-
~iafi/Zviri cheap/expensive to make
sulting
damangreveli adj destructive,internecine damzadebuli adj craft(fabricate,manufacture
~vinme n destroyer process,produce,work)(ed),made
damTavreba v be over, end, finish
damangrevlad adv destructively
damTavrebisTanave adv shortly after sth
damarcxeba v n beat,defeat,fail(ure),fall,fizzle
damTavrebuli adj ended, finished
out,overcome,prostrate(ion),vanquish
=jobna v take over damTariRebeli adj dating

52
სარჩევი

~ niSani dating indication icient in sth,unaffiliated


damTxveva v n agree/coincide/coincidence,- damoukideblad adv independently,self-suf-
correlate/correlation ficiently,singularly,without outside help
~nawilobriv(i) partial coincidence ~amisa/imisa adv irrespective of sth
damTxveuli adj coincident,combined curr- damoukidebloba n independence,self-
ently,correlative sufficiency
~nawilobriv partially coincident damoqloneba(ix.moqloni) v ger rivet(ing)
damizneba v ger aim(ing),align,lay damoqlonebuli adj riveted
damkanonebeli n adj legislator,legislative,va- damoZRvra v n adj admonish(ment),admoni-
lidating tion,admonitory,lecture(n/v)
damkveTi n client damowmeba v n confirm(ation),testify/testifica-
damkvidrda v centered,deeply rooted,establi- tion,witness,be witnesed
shed,perpetuated ~beWdiT v affix aseal,put a stump, stump
damkvidreba v n assert,constitute(ion),estab- ~sasargeblod/sapirispirod v testify
lish(ment),institute(ion) against/to
~mosazrebis v n constitute(ion) ~saxalxod v n proclaim/proclamation
~sacxovreblad/momTabaris v sag,sink, damowmebuli adj concern(confirm,witness)
subside (ed)
~Cveulebis v become a custom dampali adj decayed,rotten, split
~xangrZlivad adv long establish(ed) dampyrob(el/lur)i adj n conquering,con-
~xelaxla v n (re)assert(ion)/establish(me nqueror,invider,intruder,occupant,
nt) subjugator
damkvidrebuli adj asserted,(long/well)esta- damrgvaleba v make sth round, round
blished, instiituted,ingrained,longsta- damrgvalebuli adj rounded
nding,persistant damreci adj n (gently) sloping,inclined,obliq-
damkvirvebeli n monitor,observer ue,receding,racking,slanting,steep
damnaSave n criminal,sb guilty of sth damsaxureba v n confer,deserve,earn,gain,
damokidebuleba v n attitude,concern,dispo- merit,win
sition,dependence,relation,treat(ment) damsaxurebiT adv in sb‟s/its own merit
damokidebulebaSi...adv in relation to..,in co- damsaxurebis qona v render great services
nnection with sb/sth damsaxurebisamebr adv according to merit
damokidebuli adj be bound,depend(ed/ent/ damskdari adj crackled
ing),subordinated damsxvreva v n batter,break(age),crack,crush
~vinme n a subject (eg king) destroy,fracture,fragment,shatter,smash
damokleba v ger shorten(ing),truncate damsxvreuli adj battered,broken,cracked,
damoklebuli adj shorten/truncate(ed) crushed,destroyed,fractured,fragmen-
damoneba v n enslave(ment),subject(ion) ted/fragmentary,smashed
damonebuli adj enslave/subject(ed) ~wvrilad adj shattered
damontaJeba/damontaJebuli v n adj install damsjeli adj n vindictive,punisher
(ation)(ed) damtvreva v beat,crush,fragment into pieces
damorCileba v n bring under,obey,subdue, damtvreuli adj beaten,fallen into pieces
submit/submission to,subordinate/ damtkiceba v n manifest(ation),prove
subordination,subjugate,subjugation damtkicebuli adj proved,substantiated,va-
~dampyrobelze v fallto sb lidated
~vinmeze lay in the power of..,subjugated/ damumieba v n mummify/mummification
subordinated to sb/sth damuqreba v endanger,threaten,warn against
~vinmes mier subjugate sb by sb damuSaveba v n ger master/process(ing),mo-
~rames conform to sth dify,trade,treat(ment),trim(ing),work(ing),
~moTxovnebze/wesebze v comply with sth, sth into sth,cultivate(ion),exploit(ation)
obeisance,submit the rules/rites ~daxvewilad work out carefully,scrutinize
~xelaxla v reassign ~zedmiwevniT v n elaborate/elaboration
damorCilebuli adj subject/subordinate(ed) ~imis,risi ~SeiZleba v workable
damoukidebeli adj independent,sb self-suff- ~madnis v n exploit(ation)

53
სარჩევი

~miwis v n cultivate/cultivation damwerlobis Semdgomi adj literate,record-


~mSvenivrad work out delicately ed history
~naxevrad half-work damwvari adj burnt down/out,scorched
~uxeSad roughly worked Zlier ~ overburnt
~winaswar pre-teat(ment) damwifeba v ger ripen, season(ing)
~xelaxla re-make/work,second work-up damwifebuli adj ripe, seasoned
damuSavebis procesi n (re)cycling process damwyebi n beginner,novice
damuSavebisas adv in working practices damWeri n catcher,cramp, holder
damuSavebuli adj master(process,treat)(ed) ~samedicino n depressor
~naxevrad adj half-worked; worked up damxvduri n v host
damfuZnebeli n founder damxmare adj aid,ancillary,auxiliary,facilitator,
damRa n brand,mark(er),punch,seal,stamp helpful,subsidiary
~piradi(Zv.romSi) n sing/pl Lat. Secret- ~adamiani n assistant,helper,supporter
um/secreta damxoba v turn sth upside down,subvert
~cxovelis yurze n earmark ~pirqve adamianis v prostrate oneself
~damsmeli n marker damxroba v n orient(ate)(ion) towards…
damRupveli adj disastrous, fatal damxrobili adj oriented/orientated towards..
damyareba v base on/upon,establish,focus damjdari adj seated
on,rely on/upon ~mosaxleoba/cxovreba n adj sedentary/
damyoli adj sth accommodating to sb/sth, sedentism
amenable,manageable,pliable damjere adj amenable
damSvideba v appease ,calm down,console, dana(ix.danis) n knife
pacify,placate,relieve,sedate ~basri subtle ~
damSvidobeba n v adj farewell,retirement ~gamosaSigni curving ~
damSrali adj dried ~erT/calfxiani one/single bladed ~
damcavi adj conservative,difencive,preserving, ~zurgiani/yuiani lop-eared ~
protecting,protective,preventive ~namgala sockle-like ~
damcveli n advocate,assertor,defender,gu- ~naxevarmTvarisebri bow-bladed ~
ardian,protector ~pirwvrili narrow-bladed ~
mxurvale ~ fervent advocate ~samdicino dissector
damcireba v n abuse,belittle,dishonour,hu- ~sasxlavi pruning knife
militate/humiliation,insult,prostrate ~saxvreti flake ~
~vinmes winaSe v adj prostrate ~tyavis budiT ~ on a leather sheath
damcirebuli adj dishonoured,humiliated ~qvis knife(like) tool
damcroba v n belittle,diminish,discharge,re- ~yasbis butchering ~ cleaver
duce/reduction,restrict,come down, ~walda chopper
wane,weaken ~xerxispiriani saw-bladed knife
~teritoriis v recede
danaTvla bedis v foretell
damcrobili adj diminish(discharge,reduce,
~saxelis v Christen (any name)
recede,restrict,wane,weaken(ed)
danakargi n toll, waste
damZimeba v laden,weight
danakeceba v n corrugate(ion)
damwerloba n script,writing,written language
danakuweba v hack and hew
~antikuri berZ/egv. hieratic script
danaleqebi n pl sediments
~asomTavruli majuscule ~
danaleqi n adj alluvium/alluvial,deposit(ed),
~asuruli/lursmuli cuneiform=wedge-
sediment(ary)
shaped characters
~zrdapiruli sedimentary deposition,surfa-
~gamartivebuli demotic script
ce stripping
~nusxa-xucuri=nusxuri minuscule ~
~meoradi placer=secondary deposit
~piktografiuli picture writing
~narCeni residue
~xazovani liniar script
~xelaxali recurrent deposition
damwerlobamdeli adj prehistory, pre/
danaleqis warmoqmna v n precipitate(ion)
proto literate
danamati adj n added/addition(s),additive(s),

54
სარჩევი

adjust,appendage danebeba(mters) v n surrender


danamdvilebiT adv certainly,plausibly,presu- ~Tavis v give up, leave alone
mably danergva v n inculcate,ingrain,introduce,pro-
~codna ramis know sth for sure pagete(ion),spread,begin to practice
danarTi n annex,supplement danergili adj inculcated,ingrained,introdu-
~naSromze/wignze n sing/pl Lat. appen- uced,spread
dix/appendices,index/indices danestianeba v moisten
~werilze=baraTze n enclosure(s) danestianebuli adj moist,sodden
danarCeni n adj the rest/remaining,reminder danis(ix.dana) mkeTebeli n cutler
danayva(ix.nayva) v crush,mill, pound ~piri n blade
danayofi n division,section ~piris keTebis xerxi blade technology
~yuTSi/CarCoSi n partition ~yunwi n haft, shaft
danaSauli n criminal, fault danisebri(ix.firfita) adj knife-shaped
danaSaulis gamosyidva v n atone(ment) daniSvna v n ger appoint(ment),constitute(io-
danaSrevi n adj sediment(s) n),mark(ing)
danawevreba v n break down,destruction, ~qalis v n betroth(al),intend,affiance
disintegrate(ion),dismember,diverge,divi- daniSnuleba=daniSnulebis n a clear
de/division,fragment(ation),mould,segre- meaning of sth,function,purpose,role,
gate/separate(ion),split,structure significance,status,task
~nawilebad spill off sth into sth ~savaWro sth trade oriented
~farTobis v screen by partitions ~sakulto/saritualo- sth for cult/ritual
~qveynis v adj batter(ed) purpose,cult,sacral
~tixriT/farTobis screen by partitions ~samxedro/saomari of military/(war)fare pur
~wvrilad (fracture in) small scale pieces pose
danawevrebuli adj broken down,divided, ~sxvadasxva of intermediate use
dismembered,fragmented/fragmentary, daniSnulebiT=daniSnulebis adv adj of
segmented,separated,regularly spaced purpose(s),intended for…
~Tanabar nawilebad regularly spaced daniSnuli adj affiance(allocate,appoint.
~metyveleba v n articulate/articulation assigne,betrothe,commission,intend,ma-
danawileba v n disaggregate/distribute(ion), rk,note)(ed)
fragment,(sub)divide/division danomvra v n ger number(ing)
~vinmeze v apportion out to sb ~winaswar v ger prenumber(ing)
danawilebuli adj distributed,fragmented/ daobeba v ger mould(ing)
disaggregated,fragmentary,subdivided daoTxili adj in all fours
danaxarji/danaxarjebi n costs,expendi- daokeba v harness,straddle
ture daorsuleba v impregnate
~drois constraints of time,time consuming daostateba v gain mastery of doing sth,
~mcdelobis v n invest(ment) of effort mastering
~fulis/Sromis v n invest(ment) of money/ daostatebuli adj keen,mastered, skilled,
labour skillful
danaxSireba v n ger carbonize(ation),char dapataraveba v dwarf,make sth less/smaller,
(ing) snap into sth
danaxSirebuli adj carbonized, charred dapatimreba v ger arrest,detain,imprison,re-
dangreva v n collapse,demolish(ion),destroy/ strain
destruction,fall in ruins,pill/tear down,re- dapatimrebuli adj arrested,detained,impri-
move,ruin soned
dangreuli adj collapsed,destroyed,fallen dapireba v n be aiming to do sth,intend/inte-
in ruin,pulled/torn dow,ruined tion,pledge,promise,vow
naxevrad ~ adj tumbledown dapirebuli adj promised,vowed
qveyana adj battered dapirispireba v n confront(ation),hostility,op
dandobiT adv sparingly pose/opposition
danduri(s) n adj purslane, Portulaca olera- dapirispirebuli adj opposed,opposing
ceea Lat. dapkureba v sprinkle,trickle

55
სარჩევი

~nelsacxeblis v perfume,scent ed,disturbed,violated


dapoba/dapobili v ger adj chop(ed)(ing) darCa v remained,retained in(eg stone),stayed
daproeqteba v design,devise,project darCena v n remain,stay,survive/survival
daproeqtebuli adj designed,projected darCenili adj left over,remained/reminder,re
dapyroba v n annex(ation),bring under sidual,the rest,stayed,survivor
control,capture,conquer/conquest, darCeva v ger shell(ing)
occupy/occupation,subdue by… darCeuli=garCeuli adj shelled
~xelaxla v reconquer darCilva v solder, weld on
dapyrobili adj conquered,occupied,subdu- darCiluli adj soldered, welded on
ed darwmuneba v argue,assume,assure,convin-
daJangva(ix.Jangi) v corrode,patinate, rust ce/convinction,ensure,persuade
daJanguli adj corroded, patinated,rusted darwmunebiT adv confidently,convincingly,
daJinebiT adv insistantly,persistently,steadily certainly,(un)plausibly
strongly darwmunebuli adj be certain(confident,con-
~moTxovna insist/persist in doing sth vinced,reliant,sure)
daraba n face-board,form(work),shutter darwmunebuloba n convonction
~xis face board,timber shuttering darwyuleba v drink
darabebi n pl formwork,timber-shuttering = bibl. v have a big drink
darabebiT dafarva v ger shutter(ing) darWoba v pierce, thrust
darabis frTa n leaf/wing of a sutter darWobili adj pierced
darbeva v n crackdown,massacre,sacrilege dasabami v n adv give birth/rise to sth,origin,
darbazin auditorium,chamber,hall,large room from the very beginning,from time
~audenciebis/sefe darbazi audience- immemorial
hall dasabuTeba v n argument,document(ation),
~misaRebi(sazeimo) reception room justify/justification,postulate(ion),reason
~mosacdeli vestibule dasabuTebuli adj documented,justified,pro-
~sataxto throne room ved,substantiated,reasonable,valid,
darbileba v soften witnessed
darbilebuli adj softened dasadgmeli ram(zevidan) n added piece
dargva v ger plant(ing) dasavleT(i) n adj Hesperia,Occident(al),we-
dargi n area of.., branch, field st,westward
=evropa/evropuli OOccident(al)
~aramwarmoebluri adj nonprofit(able)
ukiduresi ~ most westernly,westmost
darTva(Zafis) v ger spin(ing)
dasavleTiT adv westwards=westings
~ramisa rameze v apply,attach,enclose
~mimarTuli adj west bound
darTuli(Zafi) adj spun
dasavlelebi v pl the Occidentals,western-
=Tan applied,attached,enclosed
ers
darigeba v n deliver(y)
dasavlurad=evropulad adv Occidentally
dariSxani(s) n adj arsenic
dasavluri adj Occidental, western
dariSxaniani adj arsenical,arsenius
~mimdinareoba n west bound train
dariCini(s)(sakmazi) n adj cinnamon=cinn-
dasaTaureba v n (en)(sub)title, head
amonum gen (Lat)
dasakeraveba v n patch
dartyma v n blow,hit,impact,persecution,stri-
dasklavi xelsawyo n killing tool
ke,thrust on
~bolo final blow dasakrZalavi(ix.episedioni) adj funeral,
dartymiTi adj percussion funerary,mortuary
~baldaxini n sing/pl Lat. ciborum/ciboria
dartymis moedani striking platform
~ ~ naWeri n canopy
~wertili n bulb of percussion
~gvirgvini n funeral wreath
darqmeva v call sb/sth somehow,dub,label,na-
~darbazi n burial/funerary chamber
me,proclaim,term
darRveva v break,confound,destroy,disturb,vi- ~doqi,urna,qila n cinerary urn/vase
olate/violation ~etli n chariot,hearse
darRveuli adj broken,confounded,destroy- ~simRera n v lament, Epicedion(i) n sing/pl
Gr.

56
სარჩევი

epicedion(i) ~mWidrod teeming with residents/people


~taZari n funerary temple ~saero temporal settling
~forani n wooden bier ~savaWro trade settlement
~Senoba n charnel house ~sanavsadguro port settlement
dasamaxsovrebeli adj memorable,momen- ~sofluri rural area/settlement
tous ~qalaquri township.urban settlement
dasamtkiceblad advili adj provable ~xalxis v n populate/population
~Zneli adj unprovable ~ ~ xelaxla v n repopulate/population
dasamuSaveblad vargisi adj workable ~xelaxla v n reoccupy/occupation
~uvargisi adj not workable dasaxlebis simZlavre n intensity
dasasrulamde miyvana bring to heel ~simWidrove n density of population
dasasrul(s)...adv at the end..,and finaly,sum- dasaxlebuli adj inhabited/inhabiting by,
ming up… occupied,populated,settled
~miaxloeba encounter (the) end ~dafantulad/Txlad sparsely settled
dasasruli n climax,commencement,decline, ~mcired low population,thinly populated
end of sth,fall,final end/years,finish,end ~mWidrod/Warbad densely/heavily populat-
of sth,near end,waning years,tail end of.. ed,overpopulated,teeming with residents/
~daaCqara precipitate the end of sth people
dasasrulisken adv near end,start to wane, dasajerebeli adj believable
towards the end ~Znelad/Zneli hard to believe,highly unlike-
dasasruls miaxloveba v encounter end ly
dasaRupad ganwiruli adj sb doomed daserva v ger cut(ing),incise
dasayrdeni n footing, prop, support dasveleba v ger moisten(ing), wet(ing)
dasaSvebi(a) adj admittable,admissible,plausi- dasveneba v ger rest(ing), lie/lying
ble,(very)probable ~micvalebulis TaviT... with head orient-
dasaCuqreba v n confer,(gift)-giving,grant, ed towards…
endowe,present ~ ~ gamosaTxovrad lie sb in state
dasawyisi v n commence(ment),( (very)begi- dasvra n v blur, grime
nning,(the)start of,daybreak,prelude dasi n assembly,company,throng,troup
dasawyisidan(ve) adv at the start,initially,ori- daskvna v n assume/assumption,conclude/co-
ginally,at/from the outset nclusion,concept,consequence,inference,
dasawyisisTvis adv at the turn of (eg.MBA) observation,state(ment),sum up,summary
~drois by the beginning of (eg. MBA) synopsis/synopses (Lat),upshot
dasawyisSi adv at the beginning/start,day- ~amagrebs reinforce conclusion
break,head,initially,in early(eg 1920s), ~TavSekavebuli sobering ~
at first,onset of sth ~naucbaTevi/naCqarevi hurried ~
dasawyisSive adv from the onset/outset of… daskvnamde misvla v come to the conclusion
dasaxeleba(ix.saxeli) n v appelation,cite, daskvniTi adj concludive/conclusive,drastic,
designation,mention(ing),name(ing),no- final,summary,ultimate
menclature daskvnis gadaxedva v n revise/revision
dasaWuriseba v castrate,emasculate ~gakeTeba/gamotana n v resume
dasaxeleba v ger nam(ing) ~saxiT summaringly
dasaxleba v n habitate(ion),inhabit,hamlet, dasma v perch,put,set,sit
occupy/occupation,people,populate, ~mTis Tavze v perch on,set into/onto
settle(ment)
~ramisa rameze n mount on,put/rest on/
~gafantuld/dafantulad sparcely settled
upon,sit(surmount,superimpose)sth
~gviani/mogviano latesty occupation
by/on sth
~meCxeri thinly occupied (site) ~sadgarze/fexze v set/sit sty on a stand
~mogviano ater occupation of the site ~sakiTxis v put forward
~mudmivi permanent settlement daspirtva v preserve in alcohol
~mcired low population dasresa/dasresili v sdj stir, stirred
~mZlavri extensive ~ dasrulda v ended,finished,resulted in sth
~mWidro densely populated (site)

57
სარჩევი

dasruleba v n accomplish, bring to an end thrust


complete/completion,conclude/conclusion,end ~mTeli n emphasis placed on sth
(ing),finish,result,terminate(ion),put an end datvirTuli adj charge(load,pack)ed,laden
to sth,bring to heel datvifvra v ger press(punch,stamp)(ing)
dasrulebuli adj accomplished,ended,fini- datvifruli adj pressed, stamped
finished,terminated datireba n v cry for sb,lament, wailing
~saxiT consolidated(eg report),final form datixvra v n compartmentalize,partition,scr-
dasturdeba sth(is) attested(borne out by sth, een by partitions
confirmed,proved,recorded,witnessed) datixruli adj compartmentalized,partition-
sth can be traced… ed,screened by partitions
~arq.monapovriT shy is illustrated by the datkepna v ger beat, tamp(ing),tread(ing)
archaeological evidence datkepnili adj primed,rammed,trampled,
ver ~ sth remains unproved trodden
~magaliTiT sth is exemplified by/with datoveba v leave,walkout
~sabuTiT/CanaweriT sth is recorded from.. datotvili adj branchy
dasturi n attestation,confirmation,indication, datyveveba v n allure,cage-up,capture,capti-
evidence,justification,proof,testimony vate/captivation
~arsebobis an indication of sth datyvevebuli adj caged-up,captivated,ca-
~aSkara the clearest indication of sth ptured
~kidev erTi n by the same token daudasturebeli adj disproved,not confir-
mSvenieri ~ fine demonstration of sth med/documented,unjustified,unproved
naTeli ~ a stanning illustration of/to sth daudgeneli adj not definite(determined,do-
~pirdapiri/srulyofili stark testimony cumented),still debated,uncertain,undefin-
~ramisa testimony of sth,sth is ~ of sth ed,unidentified,unrestricted,unsettled,un-
~srulyofili stark testimony to sth specified,disputed,vague
~utyuari/mware poignant testimony ~warmomavlobis sth of uncertain origin
dasusteba v ger n delute,emasculate,debili- daudgenloba n ambiguity,obscurity,uncert-
tate(ion)prostrate,start to wane,weak- ainty
aken(ing) daudevrad adv awkwardly,carelessly,clumsi-
dasustebuli adj weakened, prostrate ly,incompletely,in a slip-shod way,
daswreba v n anticipate,admit/admission,par- offhand
ticipate/participation daudevroba n awkwardness,carelessness,
dasja v n execute(ion), punish(ment) clumsiness,incomplectness
dasjerda/dasjerde v sb is content/satis- dauviwyari adj memorable,unforgettable
fied dauzianebeli adj complete,intact,undistur-
dasjili adj punished bed
datana v complete sth,draw(plot/trace)on,ins- dauzustebeli adj not uncertainable,unce-
cribe,maintain,superimpose,transfer tain
~anabeWdis v stencil dauTariRebeli adj undated
~naxazze v plot/trace on daukonkretebeli adj vague
~rukaze v map(plot/trace) on daumagrebeli adj not fixed,unattached
~xelsawyoTi apply with sth daumarcxebeli adj invincible, undefeated,
datanili adj sth completed with sth,drawn unconquerable
daumorCilebeli adj recalcitrant,refractory,
(plotted/traced) on,inscribed,maintained
dataceba v n depredate/depredation(s) unbowed,unruly,unsubjugated
~da mRelvare turbulent
datborva v ger drawn(dump/flood)(ing)
~qalaqi/cixe adj impregnable
datborili adj drawned,dumping grounds,
daumorCilebloba n v defy
flooded area
datenianeba v ger moisten(ing) daumuSavebeli adj crude,raw,rough
datena=datenva v ger fill(pack,staff)(ing) daunawevrebeli adj unbroken,unpartitioned
datenili adj packed daundobeli adj grim,ruthless,severe
datvirTva v ger charge/load(ing),replete daundoblad adv grimly,severely
~Tanabrad ganawilebuli diagonal dauokebeli adj insatiable,overwhelming,pas

58
სარჩევი

sionate,varacious ~TovliT/ramiT v blanket


dauokeblad adv insatiably,varaciously ~Txlad v thinly-clad
dauokebloba n insatiability ~naTesebiT v carpet,cover
daupyrobeli adj unconquerable ~wyliT v dump,flood
daurwmunebloba n qualm dafaruli adj conceal(cover,deem,oversha-
dausabuTebeli adj not documented,flimsy, dow,roof,shelter)(ed), hidden
precarious,superficial,unfounded,unproved, dafarcxva v ger harrow(ing)
unreasonable,unsupported,unsubstantial dafdafi n (kettle)drum
~varaudis gamoTqma n v conjecture dafena v ger floor(pave,plank)(ing)
dausabuTeblad adv unsubstantially dafeneba v n accumulate/deposit(ion),strip
dausaxlebeli adj free land,not occupied ~vulkanuri fenebis stratovolcano
(settled,uninhabited) ~zedapiruli surface deposition/stripping
dausrulebeli adj continuing,endless,not dafenebuli adj accumulated,belaid down,
finished,unfinished deposited,juxtaposed,superimposed
dautixravi adj unpartitioned dafenili adj sth covered(floored/paved)
daufaravi adj unconcealed with sth
daufasebeli adj unrewarded daferdeba n inclination,slope
daufasebloba v n underestimate(ion) daferdebuli adj sloping
dauRalavi/daucxromeli adj tireless daferva v ger plate(ing)
dauRvinebeli adj immature daferili adj equipped, plated
dauyovnebeli adj (most) immediate daferflili adj sth reduced to ashes
dauyovnebliv adv immediately,instantly,mo- dafvla v bury, dig,hide
mentarily,promptly,without delay dafluli adj buried, dug, hidden
dauyovneblivi adj immediate,momentarily, dafna/dafnis adj bay,lourel,Laurus nobilis L.
prompt ~gvirgvini ~ wreath
dauyoliebeli adj recalcitrant ~gvirgvinosani loureat(ed)
dauyofeli adj not divided,unpartitioned ~ foTlisebri bay leaf-shaped
dauSreteli/daucxrobeli adj inexhaust- dafoladeba v forge, weld on with steel
ible dafufqva v scald
daucalkevebeli adj undivided dafuZneba v n base,found(ation), establish
daucvelad adv insecurely,unsecured (ment),start
daucveli adj insecure,unsecure =dasaxleba v settle
dauZinebeli mteri adj tireless,untired ~rameze base/found on sth
dauZleveli adj invincible,unconquerable dafuZnebuli adj base(establish,found,settle,
dauZlurebuli adj weakened start)(ed)
dauxelovnebeli adj pedlar dafqva v ger grind(ing),mill(ing),pound(ing)
dauxvewavi adj careless,crude,immature,offh- dafqvili adj grinded,milled,pounded
and,rough,unkempt,unsophisticated, dafSvna v ger crumple(crush,grind)(ing),fra-
not refined cture,grate
dauxvewaoba n carelessness,roughness,unce- dafSvnili adj crumbled,crushed,fractured,
rtainty grated,grinded
daujdomeli(bibl.) n Gr. Akathistos dafxvna/dafxvnili v adj crumble/crush(ed)
daujerebeli adj implausible,omprobable, ~wvrilad v adj fragment(ed)
incredible,sth highly unlike,unbelievable daqadneba v pledge
daujereblad adv highly unlikely,incredibly, daqaneba/daqanebuloba adj n v slope,ste-
unbelievably ep(ness)
daujerebloba n incredibility daqanebuli(ix.mxari) adj gently sloping,
daujildoebeli adj unrewarded slanting,steep
dafa n board,plank,plate,slab,scutcheon daqancva v exhaust
dafanjruli adj filigree,open-work daqaragmeba v (use) tilde (titlo)
dafarva v conceal,cope,cover,deem,hide, daqveiTeba v n degrade(ation),scale down
overshadow, roof,shelter daqvemdebareba v n depend(ance),subordi-
~gzebiT/qseliT v network

59
სარჩევი

nate(ion) to ~naSromze refer(ing) to…


daqvemdebarebuli adj depended,subordina- ~rameze v embark on sth
ted,subsidiary ~ramisa rameze v rest upon,support on/upon
daqvrivebuli adj widowed ~faqtze v pin down
daqiraveba v employ,hire,loan,rent dayrdnobili(a) adj sth carries(eg the roof),
daqiravebuli adj employed,hired,loaned, sth rested upon sth/supported by sth
rented dayursuli adj sb/sth with pricked ears
~vinme n employee =daxunZluli adj sth dotted/pappered
daqorwineba v ger marry(ing) with sth
daqorwinebuli adj married daSeneba v build on(to),construct on the top of
daqucmacebav disintegrate(ion),fragment(ing), earlier foundation/layer,raise the height
hack and hew,tack in(to) pieces ~adrindel saZirkvelze/fenaze construct
daqucmacebuliadj disintegrated,fragmented, on top of earlier foundation/level
hacked and hewn,tacked in(to) pieces daSenebuli adj sth built on(to)/upon
daRarva v ger channel,corrugate,floot/groo- daSveba v ger descend from sth,lower(ing)
ve(ing),strait,slot ~ramis v n accept sth as sth,acknowledge,
~kverviT v hammer dge,admit that sth could be done,
daRaruli adj corrugate(floot,groove,hamm- assume/assumption,concede,per-
ered,striate)(ed) mit,presume,presuppose
daRvenTeba v ger pour(ing), spill ~sadme v let in
daRvineba v ger (vint)age(ing),season(ing) ~qveviT v descend upon sth,come/go down
daRvra v spill ~xelis v let down an arm/a hand down
~sisxlisa qveynisaTvis shed blood (for daSvebuli adj assumed,lowered
one‟s country) ~azri/moqmedeba admitted,allowed
daRi n v brand,mark,stamp daSineba v ger bully(ing),frighten,intimidate
~sircxvilis n sing/pl Lat. stigma(tis) daSinebuli adj bullied,frightened,intimidated
daRmavali adj descending daSifvra v code,encipher
daRmarTi n declivity, slope(ing) daSla v n breakdown,disintegrate/disaggre-
daRupva v n die/death,destroy/destruction, gate(ion),dismantle,disperse,disrupt(ion),fa-
downfall,loss,perish,ruin ll into pieces,fragment(ation),disaggregate
daRupuli adj dead,destroyed,lost,perished, (ion),mould away/down,perish,split
ruined naxevrad ~ v n semidissociate(ion)
dayalibeba v ger cast(form,model,mould) daSna(safarikao) n foil
(ing) daSoreba raRacisgan v ger recede(ing)
dayalibebuli adj cast, formed,moulded daSorebuli(ix.qveynis) adj far, remote
dayeneba v n install(ation)(ment),put sth on daSoSmineba v placate
sth,set up daSreveba v n bedding,deposit(ion),sediment
~xelaxla v n re-install(ation)(ment) stratify/stratification
dayenebuli adj installed daSrevebuli adj accumulate/deposit(ed),
dayvana v reduce sth to sth,refine down into… sedimentary
dayovneba v delay, pause daSroba v dry-up
dayolieba vinmesi v reason daStrixva v ger hatch(ure)(ing),shade(ing)
dayofa v n break down,divide,class,fragme- daStrixuli adj hatchured,shaded
nt(ation),separate(ion),structure,categorise daCeCva v ger nap(ing)
dayofili adj broken down,divided,classed, daCvretili adj holed/holey,perforate/prick
fragmented,separated,structured (ed)
~nawilebad dismember(ed) daCiTva v ger print(ing),stamp(ing)
dayra/dayrili v adj pile(d) daCiTuli adj printed, stamped
dayrdnoba v base/focus on,lean on/upon, daCoqeba v genuflect,go down/sink on one‟s
rest on,support,terminate(ion) knees,kneel down
~daTariRebisas rely upon sth for dating daCoqili adj genuflected, knelt
~kamaTisas base sb‟s argument on sth;on daCrdilva v dazzle,obscure, shade
the basis of sth daCutva v n collapse

60
სარჩევი

daCqareba v n ger accelerate(ion),quicken ulence


(ing),precipitate(ion)(ing) daZerwva v apply/attach to,lay on
~movlenebis v precipitate the matters daZerwili adj applied/attached to, laid on
daCxvleta v ger prick(ing), score daZveleba v ger age(ing),make sth older
dacalkeveba v n disaggregate/separate(ion), daZvelebuli adj aged,dilapidated
differentiate(ion),grow apart daZirva v ger sink(ing)
dacalkevebuli adj discrete,separated daZleva v get over,master(ing) of sth,overco-
dacarieleba(ix.dacla) v empty me,undertake
dacarielebuli adj empty/emptied daZmobileba v ger twin(ing)
dacema v n be saked,dawn(drop,fall),fall away daZonZili adj tattered
/down,decline,decrease,discharge,(down) dawaxnageba v cut, facet
drop,prostrate,reduce/reduction,satback(s), dawaxnagebuli adj faceted
suffer collapse,wane,wither dawalikebuli adj move(ing) nose to tail
~brZolaSi fall on battlefield dawebeba v attach,paste,stick on
~qalaqis/cixis v n fall dawebebuli adj attached, stuck
~xarisxis quality/standard drop daweva v catch up
dacemis wlebi waning years dawera/dawerli v adj inscribe(d),write/
dacereba n battice,glacis,scarf written
~zeviT battice ~ise,rom ar waiSalos ~ ~ indelibly
dacerebuli adj squint, warped daweriloba n outline,spelling,tracing,way of
dacva v n ger custody,defend,difence,house, writing
guard,keepsafe,preserve(ation),protect daweseba v award,inact,ompose,institute,ord-
(ing)(ion),secure,shelter,support,wall dain,prescribe
=mofareba n v overshadow,shield dawesebuli adj award(impose,institute)(ed)
~piradi body guard daweuli adj lowered, reduced
~SesaZlebelia sth is defencible dawewva v ger nap(ing)
dacvarva v n dew, granulate(ion) dawva(ix.wesi) v burn down, scorch
dacveTa/dacveTili v adj wear/worn out ~koconze/cecxlze burn at the stake;co-
dacviTi adj defencive mmit to the flames
dacvis saWiroeba n need of security ~micvalebulis v n cremate(ion), pyre
dacilebuli adj far(away),remote ~yvelafris n holocaust
dacla v n empty,devastate(ion),depopulate ~jojoxeTSi v burn in hell
(ion),havoc dawveTeba v pour, spill
~soflis/qveynis v ravage sth dawvna v braid, plait
dacliliadj emptied,devastated,depopulated dawvrileba qvevidan zeviT v battice
=uqoneli material referent dawvrilebiT adv in details,explicitely,preci-
dacoba/dacobili v adj cork(plug,stopper) sely
(ed) dawvrilebiTi adj detailed
daculad adj defended,housed,kept safe,he- ~aRwera detailed/elaborate description
ld in store,preserve(protectsecure,shelter, dawvrilebuli adj tapered
support,wall)(ed),safe,secure(ly) dawinaureba v leave behind sb
daculoba n defencibility,keeping,providence dawindva v n betrothe/betrothal
preservation,security,safety dawinduli adj betrothed
dacureba/dacurebuli v adj drift/slip(ed), dawinwkvla v mottle,spatter,speckle,spot
dacxriluli adj honeycombed dawinwkluli adj dot(spatter,mottle,speckle,
dacxroma v calm down spot)(ed),polka
~rameze v swoop down/on dawmenda v n purify,purification,refine(ment)
daZabva v n intensify/intensification,tense/ten- dawmendili adj purified
sion dawnuli adj braided,interwoven,plaited
daZabuli adj intense,intensive,strained, dawola v n levy,lie,(put) pressure,tension
strenuous,taut dawolili adj lain
~urTierTobebi n pl usu. tensions
dawreta v channel off
daZabuloba n intencity,strain,tension(s),turb-

61
სარჩევი

dawuneba v despise,discard,dislike,reject daxerxva=xerxva v saw


dawunebuli adj discarded,rejected (da)xveva v (en)wind, wind round
dawyeba v n ger begin(ing),commence(ment), daxveuli adj enwinded,twisted,winding
dawn,get sth start to develop,give way daxvewa v n ger accomplish(ment),master
to sth,initiate,rise,start (ing),refine(ment),sophisticate(ion),
~ xelaxla v restsrt work carefully out
dawyebiTi adj beginning,initial,original,prima- daxvewilad adv deftly,elaborately,master-
ry,starting ly,ornately
dawyebisas adv at the commencement of sth ~gakeTebuli expertly done/made,well craf-
dawyebisTanave adv with the commencement ted
of sth ~gamosaxuli elaborately patterned
dawyebuli adj begun,initiated,started daxvewili adj accurate,accomplished,adva-
dawyevla v n curse,consign to,damn(ation), nced,efficient,delicate,elaborate,expressive,
imprication,prediction,put curse on sb elegant,,fancy,fine,graceful,high skill,maste-
dawyevlili adj damned,cursed red,mature,neat,ornate,quaint,refined,sophi-
dawyvileba v ger pair(ing),twin(ing) sticated,subtle,terse
dawyvilebuli adj paired, twinned daxvewiloba n delicacy,elaboration/elabora-
dawyoba v lay out, load,place,put tness,neatness,refinement,sophisti-
~rigSi align cation,subtlery
daWdeva v engrave,impress,incise,notch,stamp daxvreta/daxvretili v adj hole(y)
daWdeuli adj impressed,incised,notched daxlarTuli adj knotty
daWedeba v ger hammer(ing), nail(ing) daxli n booth, counter
daWedva(cxovelis) v hill, nail up, shoe daxmareba v n aid,assist(anance),contribute
daWera v arrest, catch (ion),help,promote(ion),support,
accommodate(ion),administer
~CarCoTi hold by frame
daxra v n incline/inclination,slope
~xelSi hold
daxrilad adv bias, pitched
daWeWyili adj crushed
daxrili adj be askew,bias,inclined,leaning,
daWimva n v stretch
oblique,pitched,slope/sloping
daWimuli adj stretched,taut ~cal mxares adj slanting, splay
daWimuloba n tension ~Sesasvleli/Casasvleli ramp, slope
daWirveba v necessitate sth daxriloba n bias,gradient,inclination,pitch,
daWirxna v ger beat,ram(ing),supercharge glacis,slope,steepness
daWirxnuli adj rammed, supercharged ~ganivi adj lateral tilt
daWknoba/damWkanari v adj wither(ed) ~grZivi adj liniar ~
daWmuWvna v crickle,crumple,rumple,trumple daxrilobis kuTxe n pitch
daWra/daWrili v adj apiece(d), cut daxraxna v ger screw(ing)
~arseba v adj hurt(ed),wound(ed) daxsomeba v bear in mind,remember,retain
daWyleta/daWyletiliv ger adj press(ed) daxunZluli(ara xe) adj (an area thickly)
daxavseba v be overgrown with moss dotted/peppered with sth
daxarisxeba v n ger categorize(ation),clas- daxurva v ger block(ing),close,cover,roof,
sify/classification,screen/sort(ing) shut
daxarisxebuli adj classified,sorted out =dasruleba v bring the curtain down on sth
daxasiaTeba v n categorize/characterize(at- daxuruli adj block(close,cover,roof)(ed),
ion),interpret(ation),portray shut
daxatva=xatva v ger draw(paint,render)(ing) daxSoba v close,lock
~zevidan Zvelze draw/paint on top of sth, wyaros ~ deprive of (re)source(s)
superimpose by sth dajabna v get upper hand,oppress,suppress
daxatuli adj drawv, painted dajameba v ger bulk,sum(marise)(ing),total
daxeva ukan v retreat dajarimeba v n fine,penalty,punish
daxelovneba v n master,practice,specialize dajaxeba v n collide/collision
(ation) in sth dajgufeba v n ger assemblage/assemble,
=xelovaneba n artistry assembly,group(ing)

62
სარჩევი

~mWidrod tightly grouped dekanozi n archpriest


~jgufad grouped together dekemberi(ix.apnisi,tirisdeni,qristeSo-
dajgufebuli adj assembled, grouped bisa) n December
dajda=Rirda v sth cost dekeuli n heifer
dajildoeba(ix.jildo) v n grace sth with dekoratiuli adj decorative
sth,grant,endowe,reward dekreti n decree
dajildoebuli adj bestowed,granted,re- demarSi v n walkout
warded sb by sb demiTologizacia v n demithologise
~niWiT sb gifted,endowed with.., (ation)
~raime TvisebiT adj imbued demoni n d(a)emon(s), Gr. daimon
~wiaRiseuliT adj endowed,furnished denari=dinari n sing/pl Lat. denarius/de-
dajira(mc) n (Lat) Salvia verticillata narii
dgari n king post,stud,tent-pole dendrologia n dendrology
dgas v stands/is standing,positioned dendroqronologia n dendrochronology
~axlos=gavs v sth closely resembles… dendroqronologiuri adj dendrochrono-
~gamarTulad v sb stands upright logical
~rameze v sty rests upon denTi(s)=Tofis wamali(ix.sapirwamle) n
~calke stand(s) alone adj gun-powder
dgeba=iwyeba v sth comes into being at/in ~ =tyvia-wamlis sawyobi n powder
dgimi n hackle, reed magazine
dgoma inf. standing derefani n corridor, gallery,passage(way)
mxarSi ~ v support sb despoti(a) n Gr. despot(ia)
dgomis adgili n stopping place despoturad adv arbitrarily
debiti n debitage despoturi adj despotic
debuleba n statement detalebi=nawilebi n pl fitments,fittings
dedaboZi n bearing/king post,central pole detalebis damWeri soli n cleat
~T-s formis n T-shaped pillar ~Semkvreli nawili binding piece
dedakaci=mdedri n female, woman detali(ix.sxmuli) n detail
dedamiwa(ix.qerqi) n the earth detalizacia v adj work out in detail,de-
dedamZuZe n foster-mother, wet-nurse tailed
dedani n adj original=genuine detalurad adv elaborately, in detail(s)
dedaqalaqi n capital(town),dominant city definicia v n define/definition
Tana ~ n co-capital deficituri=iSviaTi adj sth in short sup-
kuTxis/mxaris ~ cantonal/regional capital ply,scarce
deformacia v n deform(ity)
saerTo ~ central ~
~bunebrivi natural deformity
dedaqani(s) n adj alluvial(bed,native,parent)
~ganzrax premidiate ~
rock
dedofali n queen ~gaciebisas shrinking ~
dedoflis yvavili(mc) n nasturtium=Tro- ~grZivi liniar ~
paeolum Lat. ~dasaSvebi permissible ~
devna v n persecute/persecution,persue/per- ~moculobiTi size ~
suit ~sicocxleSi ~ in lifetime
~fexdafex adv hang on the rear ~uneblie unpremidiated ~
devnili n adj exile,outlaw,refugee ~wrTobisas by hardening/tempering ~
=gaqceuli patimari n fugitive ~xelovnuri artificial ~
=kanongareSe gamocxadebuli vinme deformirebuli adj deformed, warped
outlaw dvrili n nipple
devnilobaSi adv in exile/wondering exile dvrilisebri adj nipple-shaped
dezertiri n a fugitive from a battle dvrini(xma) bass profundo=profondo
dezi n claw dvutavrebi(ani) double T or W or H beam ce-
dezisebri adj claw-shaped iling when space between them is bow-
deka/dekis n adj Rhpdendron Caucasica Lat shaped

63
სარჩევი

diabazi=dioriti(s) n adj diabase,greenst- didebulad adv prominently,superbly


one didebuleba n bravery,greatness,grandour,
diagonalze=diagonalurad adv diagonal gorgeousnessmagnificence,majesty,fame,
ly numinous,resplendence,splendour
diagonali n diagonal didebuli adj dazzling,distinguished,grand-
diagrama/diagramuli n adj chart diagram (eur),great(est),glorious,elevated,intrepid
(atic),sharp deliniation majestic,magnificent,outstanding,promi-
diadema n diadem nent,splendid,superb
diadi adj grand, great, majestic = adamiani n grandee
diadoxos n sing/pl Gr. Diadochos/diado- ~karis n cortier,Gentleman of the house-
choi hold, nobleman
diakvani=diakoni n deacon,reader,sacristan, didebulni n pl nobles,nobility
saxton gvaris ~ clan aristocracy/nobility
diakvnoba n diaconate didi adj big,grand,great,large,major,promin-
diakritika n diacritics ent,vast, widescale
diametri n diameter=dia ~adamiani,mecnieri,swavluli n the
~ganivi cross ~ Great(s)
~gare outer ~ ~deda RmerTi the Great Mother Goddess
~grZivi longitudinal ~ didkacoba n lordliness
~saSualo medium ~ didmarxva=saaRdgomo(ix.marxva) n Lent
~udidesi the longest/maximum ~ didmarxvis pirveli dRe Ash Wednnesday
~umciresi the smallest/minimum ~ ~ ~ orSabaTi first Monday in
~Sida inner ~ Lent
diametrulad adv diametrically ~ wina dRe n Shrove Tuesday
~sapirispiro ~ opposite didmowame n Great Martyr
diaspora n Gr. diaspora didostati n Great Master
diatomuri(ix.wyalmcenare) adj diatom didcxvira adj big-nosed
diaqronuli adj diachronic(al) didZali adv multitudes of(objects/people)
did... pref large,big diTirambi n dithyramb
~farTobze over a vast/wide area dinasti(a) n dynast(y)
~xans adv for (a) long (time),over a long ~damkanonebeli/kanonmdebeli validating
didad(ix.metismetad) adv greatly,profoundly ~modis... ~ descend(ed)(s) from sb N
~aWarbebs v far exceeds dinastiuri adj dynastic
~damaimedebeli adj encouraging ~kavSiri/jaWvi ~ coherence
~madlieri adj (be) most grateful dineba(ix.qve...) n current, flow, stream
didgvarovani n adj noble ~mudmivi constant flux
didgvarovneba n celebrity dinebis sapirispirod adv upstream
didgvarovnebi n pl nobility dingi n snout
didgula(si)(mc) n adj Sambucus rocemosa dioriti n adj diorite
Lat diofiziti n adj Dyophysit
dideba n glory,glories of magnificenc,splen- diplomatia n diplomacy
dour,fame,grandeur ~saxalxo relations on human level
~gardasul droTa prosperity of earlier diplomatiuri adj diplomatic
times ~korpusi ~ corpse
ukvdavi ~ imperishable glory ~samsaxuri ~ service,exercise diplomacy
Zveli ~ former ~ ~urTierTobani ~ exchange
warsuli ~ the glories of the past,earlier ~urTieTobaTa Sewyveta close down ~ ~
prosperity,prosperity of earlier times dipteruli adj dipteral
didebiT adv with glory diptixi n diptych
didebis dReebi greatest days dire n bar, beam,floor joist, girder,joist
~mwvervali/mwvervalze n pinnacle ~ganivi cross/grating beam
~xana age of greatness dirhami=dirhemi n dirham

64
სარჩევი

diskanti(xma) n treble ~qveda lower ~


disko n disc=disk ~wylis water level/tabb
=firfita n plaque doneze adv on a level…
diqtatori n dictator erTnair ~ flush with…
diqtatura n dictatorship doniT adv with a level…
dnoba=lRoba v n ger fuse,fusing,fusion, doJi n doge (Ital), dux (Lat)
(s)melt(ing) doRi n horse-race
dnobadi=lRobadi adj fusible drakoni=gveleSapi n dragon
dnobiT Sereva=Sednoba v …by alloying drakonuli adj draconian
dnobis wertili n melting point drama(tuli)(tulad) n adj adv drama(tic)
dnobisas Sereva v alloy with sth (al)(ly)
do/dosi n adj buttermilk dramaturgi n play-writh
dogma n dogma drapireba=danakeceba v ger drape(ing)
dogmati n doctrine,dogma,law,tenet draqma n sing/pl Lat. drachma/drachmae
dogmaturi adj dogmatic naxevar ~ n sing/pl Lat.half/hemi drachma/
doza=ulufa n dosage/dose drachmae
doziT adv to a certain extent drekadi adj flexible,mild,plastic,pliable,tough
doinji n one‟s hands akimbo drenaJi n drainage
dokumentacia n documentation, record(s) ~daxuruli coverd ~
dokumentaciis Seqmna v ger record(ing) droebiT(ad) adv temporarily
dokumentirebuli adj documented droebiTi(ix.sadgomi) adj casual,interim,
dokumenturi adj documentary provisional,temporal,temporary,tentati-
dolabi(s) n adj milstone ve,transient,fugitive
~zeda n runner ~mTavroba interim government
~zeTsaxdeli n oil press/stone droTa ganmavlobaSi adv in the course of
~qveda n bedstone time,as time went by..,meanwhile,over
doli n drum time
~cxvarSi v calve, lambing N droidan moyolebuli da Semdeg... adv
doliqokrani/doliqokranuli n sing/pl thereafter
drois aTvla/gamoTvla v time reckoning
Lat. dolichocranium/dolichocrania
dolmeni(s)(ix.samarxi) n dolmen,megalithic ~dadgoma/mosvla v advance,arrive
chamber ~morevSi Cakarguli adj lost in the dark
~saxuravi qva n cap stone abysm of time
domba Bison bonanus Lat. ~Sesabamisi adj update, up-to-date
domeni n Fr. domain ~Skala time scale
domestikosi n Gr. domestikus ~wyvetili hiatus of time
dominireba v n (pre)dominate(ion) ~xangrZlivoba n timespan
done n altitude,degree,grade,level,,paramete- dromaderi n dromader
rs,phase,stage,state dromosi(ix,samarxis) n Lat. dromos
~akademiuri academic standard(s) dromoWmuli adj absolete,antiquated,dilapi-
~ganviTarebuli advanced stage dilapidated,out-of-mode,outmoded
~dalagebuli superimposed levels dromoWmuloba n dilapidation
~danawevrebuli split ~ droulad adv in time
~erTmaneTis momdevno successive levels drouli adj apportune,appropriate,relevant
~velis n level ~adamiani adj aged
~zeda upper ~ droSi adv in certain time
~Tanamedrove current ~ ~gadafaravs sty overlaps sty in time
~mecnieruli high/low level of scholarship, ~gamZleoba n durability,persistence,stability
scientific experience ~nacadi adj timehonoured
~mcdelobis level of effort ~Rrmad sth stretch(es)(ing) back into N pe-
~samSeneblo altitude,building level riod
~umaRlesi highest ~ yvela ~ at all times

65
სარჩევი

~SezRudulilimited temporarily ~qva/qvis n adj moonstone


~CamorCena v timelag between… ebjineba v props up, terminates on/upon
Cvens ~ nowadays egvteri=ekvderi n chapel(side)
dugma dedali Nn pl usu. eyes egzarqosi(ix.saegzarqoso) n Gr. exarch
~ mamali n pl usu. hooks (os)
dugmisebri adj hook-shaped edemi n Eden=Gardens of Eden
dumili v n (keep)silence,be silent evaleba v sb is obliged to do sth
«duJini» (Fr. douzaine) n dosen evangele=oTxTavi=saxareba n the Gospels
durgali(ix.dazga) n carpenter,joiner evoluciuri adj evolutionary
durgloba n carpentry evpatori n eupator
duqardi n pl usu. (a pair of) shares evqaristia n Gr. Eucharistia=Eucharist,the
duRabi(s) n adj mortar Blessed/Holy Sacrament
~ Txevadi n grout eziaro(ix.ziareba) v communicate
~daWirxna v ger supercharge(ing) ~mag.xelovnebas v expose to
duRili v ger boil(ing) ezo(ix.moZRvari) n court/door(yard)
~azris/politikuri n passion ~sameurneo n household
dRe n day(time) ~samSeneblo adj building site
gankiTxvis ~ Doomsday,Judgement day ~sasaxlis n court-yard
~da Ram around-the-clock ~ukana back-yard,patio/patios n sing/pl Lat
dResaswaulis ~ holiday ~Sida courtyard,atrium/atree (n sing/pl Lat
~wina ~ n eve ~wina n forecourt
uqme ~ n day off, Sabbath (Jewish) eTnarqi n etnarch
dRegrZeloba n long-live(d) eTnikuri adj ethnic(al)
dRevandeli adj current,modern/present ~umciresoba ~ minority
day,nowadays,today‟s,up-to-date Sida ~/eTnosTSorisi intraethnic
dReisTvis adv nowadays,at the time being ~warmomavloba ethnic significance
dRemde adv before us,hitherto,to this day,so ~wmenda ~ cleansing
far,up-to-date/present,recently eTnikuroba n ethnicity
~ cnobili hitherto/so far known ekala(si)(mc) n adj Smilax,acis
dRes adv nowadays, today ekali(ix.eklis) n barb, prickle,thorn
dResaswauli n festival,festivities, holiday ekvderi=egvteri n chapel(side)
~moZravi movable holiday ekvris v abutting/abuts,adjoins,is adjacent,
~sataZro patronal festive ~sofels/qalaqs ... is abutted by.., abut-
~uZravi immovable holiday ting…
dResaswaulis aRniSvna v n celebrate(ion) eklebiani adj barbed,prickly,thorny
dRveba v ger churn(ing), skim(ing) eklesia n church,ecclesia,ekklesia/ekklesi-
dRis n day‟s,daytime ae (Gr)
~sinaTle n daylight ~absidiani apsed church
~ ~ ixila came to light ~axlad miRebuli damoukideblobiT
~sinaTleze appear to ~ emergent church
~ ~ gamotana bring/come to ~ ~ganivi nefiT traverse-nave type ~ (N-S)
~wesrigi n agenda ~gumbaTovani domed ~
dRiurad/dRiuri adv adj daily ~danawevrebuli mklavebiT ~ segmented
dRiuri(s) n diary by transepts
~warmoeba v ger record(ing) ~darbazuli aisless vaulted/a single-nave
hall ~; kuppelhalle (Germ)
e ~darbazuli,minaSen(eb)iT aisles vaulted
ebani=qnari n lyre ~ with annex(es)
ebraelTa gafantva v the Dispersion,Diaspo- ~erTnaviani single nave ~
ra ~israelitTa moZravi ~ Tabernacle
ebraeli/ebrauli n adj Hebrew,Jew(ish) =kaTedrali cathedral, chapter (house)
~saritualo sakvebi kosher product ~karis court ~

66
სარჩევი

~kvadratSi Casmuli jvris gegmiT ~gumbaTis yeli n drum


cross-in- square plan ~ ~dagvirgvineba gumbaTiT v cap
=lavra n laura,monastery ~daraji n sing/pl Gr. Basilicarius/basilic-
~miZinebis Assumption church arii
~monastris monastery ~ ~darbazi mixakis foTlis formis n
~moqmedi used church clover-leaf-shaped hall
~orabsidiani two-apse ~ ~ezo n church yard, courtyard
~orgumbaTovani two-dome/cupola ~ ~ ~ galavniani n precinct
~sameklesiiani three-church ecclesia ~ekvderi n sing/pl Lat. sacrarium/sacraria
~ugumbaTo domeless church ~kaTedra n pew,pulpit
~umoqmedo disused ~ ~kalTa/wiaRi n folds(of church)
~Sverilabsidiani ~ with extending/per- ~kandelaki/meklituri n sacrist(an)
ched out apse ~kankeli n chancel, iconostass
~Caxazuli jvris formis ~ of an “insert- ~karibWe/winkari n church-porch,epistho-
ted Cross” type domos (Gr)
~Cndeba emerging church ~kverTxis mtvirTveli n verger
~centralurgumbaTovani central-dome ~kibeebiani/xarisxedi safuZveli n
~centralursaxuraviani central-roofed sing/pl Lat. pidium/podia
~centralurjvargumbaTovani central- ~konqi n conch, domed roof of church,semi
dome cruciform ~ circular apse
~waxnagovanabsidiani ~ with faceted ~rebuli n sing/pl Lat. clerus/cleri
apse ~kurTxeva v n dedicate/dedication
~win waweuli absidiT ~ with a projecting ~ ~ wawymedilis v n reconcile(ation)
apse ~kripta n crypt
~wyvilabsidini twin-apse ~ ~mamasaxlisi n churchwarden
~jvris formis cross-shaped ~ ~mamebi n pl usu. fathers of the church
eklesiaste n Ecclesiastes ~mamuli/Semosavali n temporalty
eklesiaSi ganxeTqileba v n disrupt(ion) ~mgalobeli n chorister
~eqvsi,an meti afsida/sveti n lobe ~mekuWnave n cellarer
~zaris rekva ZRvenis mirTmevisas sacr- ~meklituri/meWurWle(ix.aqve mcveli)
ing bell n sacrist,treasurer
~kverTxis mtvirTveli n verger ~minaSeni(ix.ekvderi) n annexe,sacrarium/
~mitanili ZRvenis kurTxeva n sacring sacraria (n sing/pl Lat),side chamber
~puroba church Feast ~mklavi=ganivi navi/nefi n transept(s)
~samsaxuri v officiate,celebrate,conduct ~morCili n lay brother/sister
~qadageba kaTedridan v pulpit ~moxatva v n embellish(ment)
~ZRvenis mitana v n donate(ion),expose ~mcveli(ix.aqve meklituri) n sacrist(an)
eklesiidan gankveTa/mokveTa v n commu- ~navi/nefi n nave
nicate(ion),curse by bell,book and candle ~narTeqsi narthex
eklesiis(ix.monastris,saeklesio,samonas- ~nefi(gverdiTi minaSeni) n aisle
tro,taZris) adj church‟s ~ganivi ~ n cross aisle
~amSenebeli=maSenebeli n Gr. Ktitor, ~oqsino n church curtain
donator (?) ~patronike=qandara n gallery=a raised
~afsida n apse floor/platform extending from an inner of
~aRsavlis kari n Holy Doors,Royal Gates a hall/church
~brma TaRi kedelze blind arch ~saaRmsareblo n adj confessional
~ganivi navi=nefi=transepti cross aisle ~sadiakvne/salaro n sacristry, vestry
~garSemo teritoria n parish ~sakurTxeveli n altar (table)=Holy table
~garsSemosavleli ambulatory,round-abo- ~salaro n sacristry,vestry
ut area/way ~samTaRiani kari triple arched porch
~gverdiTi minaSeni cross isle ~samkveTlo n sing/pl Lat. postophorium/
~gumbaTi(ix.gumbaTi) n dome postophoriumi; Arithesis Gr.

67
სარჩევი

~samreklo n belfry,bell/church tower,ste- colours,shine,tint


eple elviseburi/elviseburad adj abrupt(ly)
~samosis Sesanaxi robing room=metatorium elituri adj elites
~sanaTlio n baptistery eloliaveba(imeds/ocnebas) v nourish(es)
~sarkmelTa zeda rigi qorosTan n elferi n cast,hue,shade, tint
clerestory elCi(s) n ambassador/ambassadress
~satrapezo n refrectory ~TanaSemwe n envoy
~safarveli n cope elCoba n embassy
~safsalmune n ambo, pulpit emTxveva v accords(agrees,coincides,correla-
~saWurWle n treasury tes,corresponds)with,equates,followes,
~saxuravi(s) n roof(ing) serves,tends
~ ~ ganakidi=karnizis kiduli n eave emisari n emissry
~ ~ sayrdeni n point emisia v n emit, emission
~senaki n cell emijneba vinme sb refuses to acknowledge/
~sveti n pillar dissociates oneself from sb/sth
~siwminde n holiness, sanctity ~rame sth abuts against(on/onto), sth is ad-
~siwmindeTa xelyofa n v sacrilege, jacent
commit ~ emorCileba v sb/sth is subordinated to sb/
~stoa=stova n Gr. stoa sth
~qoro n choir emporiumi n sing/pl Lat. emporium/emporia
~SemoRobili teritoria n compound emsaxureba v serves, tends
~Zarcva v ger rob(ing) emyareba v sth (is) based on sth
~warCinebulni n dignitary of church emCneva v sth exhibits sty, sth seems…
~wiaRSi dabruneba v back to the folds ~kvali sth bears traces of sth
~winamZRvari n father/mither superior,prior- ena n tongue
(ess) gamarTuli ~ directness of language
~winkari n opisthodomos ~da damwerloba language and script
~wminda adgili sacred precinct ~damwerlobis mqone wtitten language
~xarisxedi safuZveli n sing/pl Lat. po- ~ mSobliuri mother/vernacular speech/
dium/podia language
eklesiuri adj monastic ~popularuli ~ (in)popularized manner/
eklis gvirgvini n crown of thorns language
ekonomia v economize, save on ~salaparako ~ n language
ekonomika/ekonomikis n economy(„s) ~saliteraturo ~ literary ~
~aramdgradi discrete economic system ~ucxo foreign ~
~sagareo outward-looking ~ Svili ~ daughter ~
~saSinao inward-looking ~ Ziri ~ parent ~
~susti diminutive ~ enagadmogdebuli adj (with) tongue put out
ekonomiurad adv economically enaze Sewyda wera language ceased to be
ekonomiuri adj economic written
~arsebobis forma mode of economical su- enaTesaveba(ix.SeiZleba) v (co)relates to, is
sistance akin/related
~safuZveli ~ basis/foundation for… endro(si) n adj Rubia(ca)=Galium spurium
~saSualeba ~ subsistance (Lat)
~urTierTobani ~ interactions enebi klasikuri the Humanirties
ekuTvnis v belongs to sb/sth,refers to eniT uTqmeli adj expressless,inexpressi-
elastiuri adj plastic, strechy ble
cocxali ~ in lively prose
elegia n eulogy
“enimki”=enis,istoriis da materialuri
elementi n feature,element,type
Kulturis instituti) ILHMC=the
eleqtrumi(s) n adj electrum=alloy of gold
Institute of Language,History and Ma-
and silver
terial Culture
elvareba n v brightness,brilliance,play of enis gadacema language convey

68
სარჩევი

~saSualebiT=zepirad convey by language ~SeerTeba/Sekvra hold together


~weris sistema writing system erTaderTi n but one,one and alone,the lone
enkaustika v wax colour(ing) erTgvaroba n homogeneity, uniformity
enkenisTve(ix.axalwlisa,seqtemberi,sTul erTgvarovani adj compact,homogeneous,
isari) n September uniform
enqeri n waistcoat erTgvarovnad adv evenly,homogeneously
eparqia n eparchy,eparchia (Gr) erTgvarovneba n homogeneity,the sameness
eparqiosi n eparch ~tipebis ~ of types
epigoni n epigon erTdroulad adv at one and the same time,
epigrafi n motto concurrently,contemporaneously,sim-
epiTalama=saqorwino simRera n sing/pl ultaneously
Gr. Epithalamium/epithalamiumi ~xdeba sth runs parallel to sth
epikuri adj epic erTdrouli adj combined,concutternt,conte-
epikurieli n feaster mporary,simultaneous
episedioni=dasakrZalavi simRera n sing/ ~damTxveva n contemporaneousness,si-
pl Gr. epicedion/epicedioni multaneousness
episkoposi n episcope ~ramesTan adj adv concurrently
episkoposis adj episcopal, episcope‟s erTdrouloba n contemporaneousness
~xarisxSi ayvana v episcopize erTeuli n individual,separate,unit
epistemologiurad adv epistemologically ~zomis measure/measuring unit
epistemologiuri adj epistemological ~monapovari isolated/single artifacts/finds
epistole n sing/pl Lat. epistola/epistolae; ~nivTi single example(item,specimen)
epistole (Gr) ~nimuSebi isolated examples
epitafia n epitaph ~sacvleli exchange unit
epitimia n penance ~Semadgeneli constituent ~ of…
epitimiadadebuli n patient ~SemTxveva/SemTxvevebi solitary instance,
epicentri n epicenter isolated case(s)
eponomi n eponym erTaderTi adj only one,single,unitary
eposi n epos,epic literature erTvis v joins
cxovelTa ~ n bestiary ~baraTs/naSroms ... is enclosed herewith
epoqa=era n age, epoch, era ~Tan is applied/attached
epoqis Sesabamisi adj period-specific sth erTi num adj one,only(one),single
era n era ~mTeli sth in one piece, sth as a whole
erbo(si) n adj grease, run butter ~ ~ naWrisgan sty made in one single
erboqva/qvis n adj touchstone piece,sth one-piece-cast
ergeba v fall to one‟s lot, sth passes to sb erTiani adj cumulative,unified,united
=morgeba v pertain to sth erTianoba n assemblage,togetherness,unifo-
erdo(ix.saxuravi) n flat roof rmity,unity
eresi=mwvalebloba n chris, heresy; erTierTmaneTze adv one over another
hairesis(Gr) ~gadasuli overlapping
eretikosi=mwvalebeli n heretic ~damokidebuli adj inter-dependent
eretikosis dawva koconze v faggot ~miyolebuli one after another
eretikuli=mwvalebluri adj heretical erTimeoris miyolebiT one behind the
erT... pref one… other
~xmaSi speak in/with one voice ~cvla succeed each other
erTad adv along(side)/together with sb/sty, erTmagi adj single
(all)together,in association with,sb juxtapo- erTmaneTze adv one over another
sed with sth,juxtaposition of sth and sth ~gadasuli clinker built,overlapping
~vinmesTan jointly with sb ~ ~ boloebi intermingled ends
~inventarTan along with inventory of grave ~dayrili heap(ed) upon one another
goods ~miwyobili=qereWi puttee
~yofna n togetherness erTmaneTi pron each other, one another

69
სარჩევი

erTmaneTis gadafarva v overlap erovnuli adj national


~miyolebiT adv alongside one another ~erToba n ~ unity
~momdevno adj consecutive,successive ~erTobis mTavroba National Unity Gover-
~msgavsi adj similar nment
~pirispir adv opposed,opposing ~TviTmyofadoba national identiry
erTmaneTSi gamavali adj contiguous,interco- ~samzareulo n ~ cuisine
nnecting ~warmomavloba n ethnicity
erTmmarTveli n sole ruler erozia v n denude(ation), erosion
erTmmarTveloba n autocracy,joint rule of sth esazRvreba v adjoins,borders,marches along,
one man rule sth is adjacent to sth
erTnairad adv equally esaWiroeba v requires, is required
erTnairi adj equal,identical,repeating,similar eskadroni n squadron
erTnairoba n equality,sameness,similarity, eskizi n sketch,scantling, trial
uniformity esse(i) n essay
erToba n association,combination,entity,toge- etapebad dayofa v phase
thrness,uniformity,unity etapi n phase,stage
~cocxali vital entity etapobrivi adj phased
~xalxis n commune,community,confeder- etiketi n etiquette
ation arq. masalis ~ n v label, tag
erToblivad adv jointly mimagreba etiketis v tally
erToblivi adj cumulative,joint,unified,united sagnis ~ n v label
~muSaoba/samuSao v n collaborate(ion) etimologia n etimology
erToblioba n v aggregate(ion),association, etimologizacia v etymologize
entity,synergy etiologi(uri) n adj etiology, etiological
erTobliobaSi adv collectivity,collectively etli(ix.sazidari,oTxTvala) n cart,chariot
erToTaxiani adj single-roomed ~dasakrZalavi n chariot,funeral ~, hearse
erTpirovnulad adv individually,personally ~erTadgiliani n box chariot
erTpirovnuli adj individual, personal ~msubuqi n light chariot
~mmarTveloba one man rule ~orTvala n carriage
erTsaxovani/erTsaxovneba adj n uniform- ~orcxena n two-horse team
(ity) ~oTxcxena n quadriga
erTferovani/erTferovnad adj adv mono- ~sabrZolo n chariot
tonous(ly) =sazidari n cart,carriage,vehicle
erTferovneba n monotony
~samTvala n tricycle
erTxel... adv once…
~sarbolo n race-chariot
~dReSi/kviraSi... per day(week,year)
~taxti n chariot-throne
~saukuneSi celential
~Wadrakis n rook
erTjer(adad) adv one at a time
etlis marTva v ride up a chariot
eri=xalxi n nation, pew
~ostati n cartwright
wvrili ~ n common people,mob,peop-
etrati n parchment
le of humble birth; n sing/pl Lat.
efineba v build up on sth,floor,pave,plank
plebs/plebes
eris mama n Pater patriae efuZneba v base,sth is rooted in sth
erisa=saero adj secular eqvemdebareba v is liable/subject to, prones to
erisTavT-erisTavi n Duke od Dukes eqvsgverda adj n hexagon
erisTavi n duke, earl(?) eqvskuTxa/eqvskuTxedi adj n hexahedral
eriskaci=mamuliSvili(ix.saero piri) n eqvsmxrivi adj six party
eminent/time honoured person eqvswaxnaga adj n hexahedron
eriskacobaSi adv in the world eqimbaSi n quack sorcerer, witch doctor
erkemali(ix.nerbi) n ram eqini n sing/pl Lat. echinus/echini
erkeri n Erker (Germ) eqo v n echo,repercussion
erovneba n ethnicity, nationality eqsedra n sing/pl Lat. exedra/exedrae
eqskursi n digression,excursus

70
სარჩევი

eqsoria n v exile exeba v applies(concerns,refers) to...


eqsoriaqmnili adj exiled ers) to…
eqspansia n expansion ~vinme raime sakiTxs naSromSi touch-
eqspansionisturi adj expansionistic es on…
eqspedicia n expedition naSromi ~ … refers to…
~mudmivmoqmedi a continuously in field sabuTi ~ document touches…
(archaeological) expedition exi n cave, hollow
eqspediciis mowyoba/Catareba v set up/ exmianeba v achoes,foreshadows,resounds
undertake excavations;take place responds,resonate
eqspertiza v n examine(ation) v
eqsploatacia v n exploitate(ion)
vadagasuli adj out-of-time
eqsploatatoruli adj exploitative
vadamde adre adv before some time, prior
eqspozicia=gamofena n v display,expose
vazi(s) n adj vine,Vitis Vinifera L. Lat
(tion)
~dagrexili adj sinuous
~mudmivi permanent ~ ~
~veluri n adj Vitis silvestris Lat.
eqsponati n exibit, museum piece
~kulturuli n Vitis Vinifera
eqstrapolacia n extrepolation
~rqa n rod
eqceva v someone treats sb somehow
~toti n grape vine
~droSi/rameSi sty fall(s) in /within
~ulvaSi n tendril
eyrdnoba v abutting from, rests upon,supp-
~usurvazi n adj Vitis silvestris Gmell Lat.
orts on,,terminates
vake(ix.dablobi) n adj level ground,lowland
~azrs/monacems rely upon
(s),plain
~naSroms refer to
valdebuleba n obligation
eSafoti n scaffold
valdebulebisgan gaTavisufleba v n
eSveba v ger descend(ing) from/towards
exempt(ion) from duties
eSvi(ix.kbili)(gvelis/ZaRlis) n fang
valdebuli adj be due(intended/obliged)
~spilosi/Roris n tusk
to sth,have/ought to..,should
eSmakeuli=eSmakis msaxuri n d(a)emon, a vali n credit,debt,impost,obligation
servant of a Devil valmoxda v pay a tribute
gandevna v drive, exorcise
vaJkacoba n bravery,prowess
eSmakoba n v deception,ploy,use stelth to lure
varaudi v n assume/assumption,contemp-
eSmakurad adv cunningly
late(ion),guess,hypothesis/hypothe-
eSmakuri adv cunning, tricky ses (Lat),infer(ence),presume,sup-
eSxi n zest pose/supposition,surmise
eCo n edze ~dausabuTebeli n v conjecture
ecado v fledge/make an attempt,strive for sth, ~winaswari v n presuppose/presuppo-
try sition,presumably, realized
~Zalian do sb‟s utmost varaudiT adv randomly
eZRvneba v (is) dedicated… to sb… varayi(ani) n adj gilt, gloss(y)
eweva v sb pulls sth/smokes vargisi adj applicable,appropriate,apt,avail-
~saqmianobas sb carries on(enjoys/practi- lable,germane,pertinent,relevant,satis-
ces) factory,feacible,fitting,suitable,usable,
ewereba(garemoSi) v insert(ed) tangible, valid
ewinaaRmdegeba v confronts,contradicts,op- ~gamosayeneblad worth of use
poses,resists,withstands,sth is contrary to sth ~dasaTariReblad datable
ewoda v dubbed (by sb) ~sakvebad edible
ewodeba/uwodeben v sb/sth is called/named ~saCveneblad presentable
as..;claim to be,identify,name ~sacxovreblad habitable
~saxeli/saxels sb/sth by name… vargisianoba n availability feacibility,validity,
eWvi n v doubt about sth,surmise,suspicion, aptitude in sth,useful(ness)
suspect,qualm vardi(s) n adj rose(bush)
eWvmitanili n adj suspect(ed) ~asfurcela n adj cabbage rose, Rosa

71
სარჩევი

centifolia (Lat) ~ Sua middle ~


vardkaWaWa n adj chicory=Cichorum Intubus velurad adv wild
Lat. ~izrdeba v grow in the wild
vardna/vardnili v adj drop/fall(ing),slide veluri(ix.cxovreba) adj wild
~wylis n falls ~adamiani n adj barbarian, sevage
vardobisa(ix.maisi,mariali(sa)n May,June veluroba n savagery, wildness
vardobisai(ix.aprili,igrika) n April venaxi=zvari n vineyard
varianti n variant, variety, version veneras Tma/Tmis(mcenare) n adj Adiantum
~adgilobrivi local peculiarity/version veragi adj perfidious
varskvlavi n v star veragoba n perfedity
~daviTis n Exogramm veraguli adj deceiful
~miuZRoda(mogvebs)…a star led them vertikaluri/vertikalurad adj adv up-
varduli n rosette right,vertical(ly)
varcli n trough vercxleuli(sufris) n plate, silverware
varcxniloba(ix.Tma) n hair(do,cut,dressing, vercxli(s)(ix.zodi,feri) n adj silver
style) ~masa fulSi n bulk ~
vasali n retainer, vassal ~minarevebiani adj base ~
vasaloba n allegiance from…to… ~nivT(eb)sty n silver object, silverwork
vaci n billy/he goat ~samkauli n ~ jewellery,silverwork
gantevebis ~ scapegoat vercxlis nivTi silver object,silverwork
vaWari n merchant, trader ~sulfidi n adj silver glance=sulfid
~Rvinis n wine merchant ~sufTa n adj pure silver
~Sualeduri n entrepot trader ~qloridi n adj horn silver=chloride
vaWroba v ger merchandise/market(ing) vercxlmkedi(s) n adj silver thread
~sazRvao sea-based trade(ing) vercxlmWedeli n silversmith
~saxmeleTo overland ~ vercxlmWedloba n silversmithary
~RviniT wine ~ verxvi(s) TeTri n adj poplar
=saz. fena tradespeople,the trade ~Savi n adj black ~
vaWrobaze gaTvlili sth trade-oriented vestibiuli n vestibule
vaWruli adj mercenary veto(s) n veto
vedreba v n ger appeal,beg,entreat(y),favo- ~ufleba right of ~
ur,intercede,invoke,pray/plead(ing) veSapi n whale
~gulmxurvale appeal hauntingly =qandakeba n vishap
~RmerTisadmi beseech/invoke God verZi(ix.erkemali,cxvari) n ram
veeba adj huge =saomari manqana n buttering ram
veziri n vizir viTareba(ni) n circumstance(s),condition(s),
velad adv afield moment,scene,state,term
velze(ve)(ix.ubani) adv afield,in the field,on vilaieTi n vilayet
site vinaoba n identification,identity,name
~daculi adj protected,sheltered vinme(s) n somebody,someone
~nakveTi n plot, section ~wyalobiT owing to sb
~Wrili n cutting viri n ass, donkey
veli(ix.dablobi,vake) n dale, field ~veluri n anager Gr.
~arqeologiuri n field, site viristerfa(si)=joristerfa(si) n adj
~brZolis n battle-field coltsfoot
~magnituri adj confining field virtuozi n adj virtuoso
velis done(ix.done) n level, phase virtuozuli adj masterly
~Tanamedrove done(ze) modern/present vitraJi(ix.mina) n stained glasswindow
ground level(plain/surface) vitrina(fr) n (shop) window
~zeda upper level ~muzeumSi n (show)case, vitrine (Fr)
~samSeneblo building ~ viwro adj confined,narrow
~qveda lower ~ ~gasasvleli n interstices,narrow passage

72
სარჩევი

viwroebi n pl narrows zardaxSa n casket


vneba n lust, passion ~sabuTebis n deed box
=tkena/tkivili v n hurt, pain zari(s)(ix.zaraki,rekva) n bell
~xorcieli n adj carnal(ity) ~dakrZalvisas n passing bell, toll(n/v)
vnebaTaRelva n passion,trouble ~datireba n v ger lament, wail(ing)
vinmes/ramis gamo the trouble with sb/sth ~samgloviaro n (a/the) knell
vnebis kvira=didi Svideuli n Passion zaris ena n clapper, tongue
Week ~liToni n bell-metal
~ ~ dRe n Passion Sunday ~mrekavi n bell-ringer
~kviris orSabaTi Saint Monday ~rekva v n chime, peal
~ ~ samSabaTi Good/Shrove Tuesday ~yuri n tang
~ ~ oTxSabaTi the Annunciation zarisebri adj bellshaped
~ ~ xuTSabaTi Moundy Thursday zarniSi n inlay
~ ~ paraskevi(wiTeli) Good Friday zafrana/zafranis(sakmazi) n adj saffron=
~ ~ SabaTi Easter Eve, Holy Saturday Crocus savitis Lat.
~miyeneba v n affect zeadamianuri adj transhuman
~ yvavili(s) n adj passion flower=Passi- zeapyrobili adj raised (eyes,hands)
flora gen. Lat. zeasvla v ger ascend(ing)
voluta n sing/pl Lat. volute/volutae zeaweuli adj elevated,high-swang, raised
vrceldeba v extends/ runs through,sapans, zebunebrivi adj uncunny, weird
spreads zegavlena n adj imfact on,influence,press-
~xangrZlivad sth with a long-lasting distri- ure on
bution zegani(ix.plato) n highlands(s), upland
vrceli adj broad,expanded,vast zeda(ix.done) adv supermost, upper
vulkani n volcano ~zRvari n upper border/limit
~mTvlemare/Camqrali dormant ~ ~nawili/tani n upper part
vulkanis krateri n caldera ~sarTuli n upstears
~amofrqveviT Seqmnili borcvi shield sul ~ n sth topmost/supermost
volcano zedadgari/zedsadgari n trivet
~krateris wina ferdi n ante-caldera zedamxedveli n overseer, supervisor
~nacris fena n tephra layer ~cixis n jailer
vulkanuri ferflis fena tephra layer zedamxedveloba v n supervise,supervision
z zedapirze adv on the face/surface
zadi n damage, defect, lost gare ~ ~ ~ exterior/outside ~
zavi n treaty Sida ~ ~ ~ interior/inside ~
~brZolebs Soris n armistice, truce zedapiri n area,side, surface
~samSvidobo n a peace treaty ~gadalesili adj topcoated
zavis dadeba v conclude/make treaty(peace) ~gare(Ta) n exterior,face,outer surface
enter into peace treaty with sb ~daxrili adj sloping ~
zambaxi(s) n adj iris ~erTgvarovani/erTferovani plain/smooth
zamTris Zili v n hibernate(ion) ~Tanamedrove present ground level
zamTrisa adj wintry ~koncentruli xazebiT ~ with concentric
zanduki=skivri n chest lines
zaraki(ix.zari) n rattle ~miwis terrain
zarali n damage,loss(es),waste ~saxmari bearing ~
v suffer losses ~swori even(level/plane) ~
zarafi=mezarafxane(ix.moneta) n coiner, ~ukana negative ~
(coin)minter ~uswormasworo chipped ~
zarafxana n mint ~uxeSi grind(hard/rough) ~
zarafxanis baJi n ~ duty ~Sida inner(interior,reverse) ~
zarbazani n canon ~wina positive ~
zarbaznis sazidari n gun-carriage ~xaoian-zoliani/xaoiani strained/striat-

73
სარჩევი

ion ~ zeTsaxdeli(ix.dolabi) n oil mill/press,


zedapiris damuSaveba v n treat(ment) oil-stone
~ ~ siTxiT v slip (wash) zeimi n v celebrate(ion),commemorate
~gazrda ornamentis saSualebiT corr- zeinkali n locksmith
ugate the surface zekari n pass
~mosworeba v ger dress(ing),making zela=zelva v ger knead/pug(ing)
smooth,smooth(ing),trim(ing) zemo adj up(per)
zedapiruli adj cursory,shallow,superficial, zemoT adv above, over,up(stairs)
surface zemoqmedeba v n effect, impact,induce
~dafeneba/damuSaveba surface stripping ~ TanabarZaliani diagonal thrust
~kvleva suface survey zemoxsenebuli adj above/previously ment-
zedapiruloba n sketchiness of sth ioned,noted earlier
zedaSe(ix.sazedaSe) n adj Holy/sacramental zeniti n heyday,zenith
wine ganviTarebis ~ v n heyday=hey
zedized adj adv consecutive(ly) day,flourish/peak of sth
zedmetad adv additionally,excessively,over zeoba n heyday=hey day,period of greatness,
(emphasized),too(much) in one‟s height/peak,have one‟s heyday
zedmeti adj additional,excessive,extra,sur- zepirad adv by heart, oral(ly)
plus ~Tqma v recite
~dro/fuli odd moment/mone zepiri gadmocema n legend, tradition
~saxeli n nickname zepirsityvierad adv from mouth to mouth
~xarji overhead costs zepirsityviereba n narrative art,oral literatu-
zedmetoba n surplus ure
zedmiwevniT(i) adv accurate(ly),meticulous zerele adj casual,cursory,inadvertent,sket-
(ly),precise(ly) chy,superficial
~damuSaveba v n elaborate(ion) ~buneba/xasiaTi cursory nature
~zusti adj meticulous,precise,precision zereled adv casually, cursorily,in most ge-
zedmiwevniT(i) adj meticulous(ly) nearl llight,inadvertently,supeficially
zednaSeni n superstructure zereloba n sketchiness
zedsadgami n added piece,extention zeSTagoneba n revelation
zedsakravi n packing zeca n heaven, sky
zedxedi n plan view zecad amaRleba/asvla rise into the sky
zevidan adv above,from above/over zecieri adj celestial
~adevs v overlies zeciereba n unworldliness
~gadafarva v superimpose by sth zecis manaTobelni=angelozni the heav-
~dadgmuli adj mounted, overlain enly hosts
~dadebuli adj sth lengthened,mounted, ~mnaTob(n) n sing/pl the heavenly bodies
with,superimposed zeciuri adj heavenly
~dasadgmeli adj added piece ~meufe n ~ King
zeviT adv above,over,up(stairs),upward(s), ~mxedroba/Zalebi n pl Hosts
at the summit zeZirkveli=cokoli n sockle
~akecili adj upturned zewari(xuroTmoZRvruli) n purlin
~Tavze/TavSi adv at the summit, over zewola v n (create) pressure/tension
=wverze adv atop zvavi n avalanche, lump
adj ~mimarTuli adj upward directed zvaraki n sacrifice, sin offering
zeTi(s) n adj oil zvini(s) n adj heycock, rick, stack
wminda ~ n adj Holy oil ~dadgma v raise a haycock
zeTiT gaJRenTili adj oiled, oily zvinuli(ix.samarxis) n heap, mound
zeTisxili(s) n adj olive ~damcavi adj embankment, rampart
~xe/xis n adj ~ tree ~miwis n agger, earthenwall
zeTovani adj oily ~xis earth and timber wall
~mcenare oil-yielding plant ziani n lesion

74
სარჩევი

ziareba(ix,wminda) n v communion,receive~ ~qirurgiuli n specillum


~sikvdilis win to administer extreme un- ~yuris n ear-probe,ligula/ligulae (Lat)
ction, to anoint zondireba v ger probe(ing),sound(ing)
~wminda Blessed Sacrament zoroastri/zoroastruli n adj Zoroast-
ziari adj common,exposed to, share sth rian
zigurati/zikurati n ziggurat zoroastrizmi adj Zoroastrianism
zili(xma)=kontralto n contralto zrda v n enhance,enlarge(ment),grow(th),
zodi n bar, ingot heighten,increase
~vercxlis n silver bullion ~popularobis v increase in popularity
zoli n applique,band,cordon,line,rib,stripe ~raodenobrivi v proliferate
~damcavi n preventive line ~Sesabamisi adj corresponding increase in..
~viwro n pl fringes of… increasing,progressive
~sanapiro coast(al)(line),(fringe) sea shore zrdadi adj excessive,expanding,increasing,
zoma n dimension(s),measure(ment)(s),mag- growing,progressive
nitude,size zrdasruli adj adult, mature
~namdvili instrument(length,width,height) zrdausruli adj immature, subadult age
~naturaluri actual/full size zro=tani xis n stuff,trunk
~saerTo overall dimensions zubri n auroch=Bos bonanus Lat.
~saSualo medium,normal zurgze adv on/upon back
zomas gadasuli adj excessive ~mimagrebuli sth attached to the back
zomaSi momatebuli adj extended ~mwolare (sb lying) backwards, on one‟s
2 back
zomebia... eg sth measuring 3 by 5 m
zomebis miReba v provide measures,take st- zurgi n back, reverse
eps zurgiani=amozurguli adj backed
zomierad adv moderately,modestly,sparingly zurgiT erTmaneTisaken=zurgSeqceuli
zomiereba n temperatness adv back to back
zomieri adv moderate,modest,reasonable, zurgimxare n rear surface
temperate zurgis gamagreba=mxardaWera v back
zomiT...adv measures/ measuring by… in size zurgs ukan adv behind someone‟s back
with..,dimensions from…to… ~umagrebs sth is backed up with sty; sb
~didi adj exaggerate(d) backs sb/sth
~erTi/erTnairi adj (sth of) uniform size zurgSeqceviT erTmaneTTan adv adorsed
raRac ~ adv at certain extent zurgCanTa n rucksack, valice
~saSualo adj (sth of) medium ~ ~eqimis n kit
~sWarbobs v surpass(ing)sth in ~ zurmuxti(s) n adj emerald
~Sesabamisi adj weiiproportioned zustad adv accurately,definitely,exactly,ex-
zomis dadgena v delineate,fix plicetely,in impressive manner,precise-
~erTeuli n measuring unit ly,properly,strictly,definitely,literary,aptly
zona n region, zone zusti adj apt,definite,detailed,explicit,exact,
~bunebrivi environmetal zone exquisite,precise,proper,secure,strict
zuCi n helmet
~buferuli buffer ~
zRapari n fable, tale
~geografiuli n zone
zRapruli adj fabulous
~klimaturi n climatic ~
zRva/zRvis n adj sea
~moqmedebis n region/zone
~ekvris N sea washes N country
=sartyeli n climate/temperate zone
~masala n extensive quantity of material(s),
~sasazRvro frontier ~
wealth of information
zonari/zonris n adj band, cord, lace
~Sida adj inland/landlocked sea
~gayra v lice, tie
zRvaze adv at/on (the) sea
=Tavsakravi n headband
~batonoba Lat. imperium maritimum
zondi n probe
~gasasvleli access to the sea,sea pass-
=kovzi n spoon-probe
age
~martivi simple-specillum probe

75
სარჩევი

zRvaosani(ix.mezRvauri) n seafarer zRude(ix.galavani) n barrier against,cofi-


zRvaosnoba n seafaring ne,enclosing(enclosure/surrounding)
zRvarze yofna v be on the verge of sth wall
zRvari n border,bound(ary),confine,edge, ~qvis n stone wall
mere,side,limit,line,level,margin,threshold, ~Zelis n double timber, timber wall
verge zRuderi n a site of ancient settlement
~zeda upper bed(border/limit) zRurbli n doorstep, threshold
~zusti exact line = kari n door-sill
~kulturuli cultural interface zRurblispira adj liminal space
~qveda lower bed/limit T
zRve n cattle-shed
TabaSiri(s) n adj gypsum,calcium sulphate,
zRviT adv sea (communication) routs
plaster of Paris
~da xmeleTiT sea and valley ~
~gamomwvari n adj calcined gypsum
zRvis(a) adj sea,marine,maritime,seaward
~xsnari gypsum plaster,calcium sulfate
~auzi n basin
TabaSiriT Selesva/Selesili v adj gyp-
~gadaRma/gadaRmeli adv adj overseas
sum plaster(ed)
~gayolebiT fringe seashore Tagvisara(si)=Zmerxli(s) n adj butcher‟s
~gza maritime rout(s) broom=box/knee holly=sweetbroom=
~done n sea-level, Ordnance Datum Ruscus Aculaetus(angustifolim) Lat.
~doneze dabla adv low-lying coast Tavadaznauroba n the nobility, noblemen
~ ~ ~ daweva v n transgress Tavadi(s) n earl, graf
(ion) ~batonoba n lordship of…
~donidan (height) above sea-level; at an/ ~didi n Grand Duke
the altitude Tavbrtyeli adj sth flat/plain headed/topped
~donis cvlileba change in level of the TavburTula adj ball-ended,spherical-head-
sea ed
~viwro sanapiro zoli fringe sea shore Tavgadasavali n adventure,biography,hagi-
~zRarbi n urchin ography
~iqiTa adj oversea(s),cis+ any sea Tavdamsxmeli n assaulter intruder,invader
~moqceva v n flow,flux Tavdapirvelad adv entirely,from the out-
~moqceva-ukuqceva n tide set,originally,previously
~mucelfexa marine gastropod Tavdapirvelad adv initially,originally
~napira adj seaside Tavdapirveli adj initial,original
~napiri=sanapiro n coast, shore ~niSani original feature
~pira adj maritime ~warmomavloba original significance
~sanapiro adj coast(al),quay,seaboard/si- Tavdasxma v n attack,invade/invasion,incurs-
de,shore,littoral sion,impact,depredation,inroad,intrusi-
~sanapiroze adv ashore, on the shore on,overrun,raid,rush,sortie
~sarewi n sea trade ~gamanadgurebeli depredation of sb
~ukuqceva v n ebb, reflux ~faruli adj sneackattack
~SesarTavi n mouth TavdaRma/TavdaRmarT(S)i adv downhill
~cxoveli n sea creature Tavdayira adv inverted,turned upside down,
zRvisken adv seaward (orientation) top to botteom
zRvispira/sazRvao adj maritime Tavdacva v n defend/defence from against
~zoli n ~ belt attack
~ ~ viwro fringe sea shore TavdacviTi adj defensive
zRvispireTi n seaside Tavdacvis unaris mqone adj tenable
zRvispiruli adj littoral TavdacvisTvis uvargisi adj untenable
zRvrebSi(jdeba) adv within the confines Tavdacobili adj corked up
zRvruli adj confined,critical,limited,maxi- Tavdaxveuli adj sth with tied/twisted end/top
mum,utmost Tavdaxra=Tavis dakvra v n (low) bow, nod
zRudari(ix.uReli) n dam ~miwamde bow to the ground

76
სარჩევი

Tavdaxuruli adj covered/mounted with, Tavisebureba(ni) n characteristic feature(s),


capped condition,distinctness,peculiarity,pro-
Taveli n ear, spike perty,pattern of sth,trait(s)
TavebiT erTmaneTze mikruli adj oppos- Taviseburi adj characteristic,distinctive,in-
ing heads dividual,peculiar,singular,specific,typical
Tavze adv above/over,at/on the top of TaviskveTa v n ger behead(ing),decapitation
~dadgma/dasma v perch on sth,superimpose, TavisTavadoba n adentity
top sth by sth TavisTvis yofna v hold sb‟s own,keep to
~dadgmuli/damagrebuli sth mounted sb‟s self
with sth,superimposed,topped by sth Tavisufali adj free
~wamosacmeli n cover,terminal mounting ~ramisgan adj devoid of sth
TavTavi(sebri) v adj spike/spiky Tavisuflad adv easily,freely,on the loose,
TavTuxi(s)(ix.xorbali) n adj hard wheat loosely,comfortably
~rbili n adj soft ~ , eincorn ~kiduli dangling
TavTxeli n ford, shallow water,shallowness ~mdgomi(mag.sayrdeni) detouched point,
Tavi n crown,cupola,head, -self,top free-standing
~msxlisebri pear-shaped head Tavisufleba n freedom,liberty
~reliefuri embossed/raised ~ ~rwmenis ~ of worship
~satexisebri chisel-shaped ~ ~sityvis ~ of speech
~sferuli sphere-shaped ~ Tavkveriani adj hammer-headed
~taris(ix.satevris) plug, tip Tavla n stable
~wignSi n chapter Tavmdabali adj humble, modest
~Wviruli adj open-work head Tavmdabloba n humbleness,modesty
Tavidan adv again,at the outset of sth,from Tavminebebuli adj abandoned, neglected
the beginning,initially,primary Tavmoyvareoba n self-respect
~dawyeba v restart Tavmoyra v n ger accumulate(ion),aggrega-
Tavidanve adv entirely,from the first,initially, te(ion),(a)mass,assemble/assemblage,con-
originally,previously,right from the beg- centrate(ion),consolidate(ion),converge(nce
ginning(outset/start) gather(ing),agglomerate(ion),bring/crowd to
~Caisaxa v stem(ed) originally from… gether,cluster,group
TaviT saiTme adv head oriented towards… Tavmoyrili adj accumulated,aggregated,
Tavis pron his, her(s), its contracted,consolidated,gathered,con-
~danebeba v give up vergent
~TavSi moicavs sth largerly comprises/in- ~raRacis garSemo centered around sty
volves Tavmjdomareoba v n chair, preside(ncy)
~mokveTa v behead,dicapitate TavmjdomareobiT adv under chairmanship
~portreti portrait head Tavs datydoma=Wiri n v plague
~qala(s) n sing/pl Lat. cranium/crania,skull ~daitexo rame v incure
~dazianeba n lesion ~iwonebs v sports
~ ~ deformacia skull deformity ~moxveva v n impose/imposition
~ ~ deformirebuli deformed skull Tavsaburavi=Tavsarqmeli n head(dress/
~ ~ Txemi(s) n adj sinciput(al) gear)
~ ~ kefa n back of the head Tavsakravi Tasma n headband
~ ~ nakeri n suture TavsarTi(ix.wignSi) n illumination
~Sekaveba v refrain from sth ~sityvis n prefix
~Semofargvla v limit onrself to… TavsasTumali n leaning headrest
~Sefareba v shelter Tavsafari n kerchief,scarf
~Sewirva saqmisTvis apply oneself to do Tavqudmoglejili adj adv frantic(al)(ly)
(ing) sth,vow oneself to a life of selsacri- Tavyriloba n congregation,convention,
fice gathering
~Svela flee, take flight TavSava(si)(mc) n adj marjoram=Origanum-
~wardgena v present oneself marjorana Lat.
TavSekavebuli adj sobering,temperate

77
სარჩევი

TavSesafari n v asylum,care home,charity, current(ly)


receptacle, refuge,shelter TanamebrZoli v to flock to sb‟s banner
~obolTa n orphanage Tanamedrove adj current,modernpresent,rec-
TavSesafris micemav accommodate,harbore cent,up to date
~moTxovnis ufleba right of sanctuary ~vinme vinmesi n contemporary sb
TavSeukavebeli adj intemperate Tanamedroveni n pl contemporaries
TavSeyra v congregate Tanamedroveoba n modernity
Tavxe n gable, lintel Tanamedroveobamde adv before the modern
Tavxvia adj roll-headed era,to this day
TaTi n paw ~didi xniT adre long before the modern
=Sverili n tongue era
~farfliani flipper ~ Tanameinaxeoba n commensality
TaTis baliSi n pad Tanamemamule n adj (fellow) countryman
Taiguli n bunch (of flowers) Tanamesaydre=TanammarTveli n adj co-
Talgamura=miwamxala n adj swede ruller,counterpart
Tamasa n cleat, rod Tanamecxedre=meuRle n husband/wife
Tamasuqi n bill Tanamoazre n follower,like-minded person,
Tana.... pref co… proponent
~avtori/avtoroba n co-author(ship) Tanamonawileoba n emplication
~arseboba v n co-exist(ance),sth sits with Tanamosaubre n counterpart
sth Tanamosaqme/moZme n counterpart
~dasaxleba n emporion, sub-settlement TanamSromloba v n collaborate(cooperate,
~droulad adv contemporaneous/simul- contribute)(ion),work alongside with sb
taneously with sth (ion),work alongside with
~drouli adj contemporaneous/contem- Tanatomeli n cognate/fellow tribesman
porary with,coterminous,current,sth of eq- Tana(deda)qalaqi n co-capital
uivalent date,simultaneous,update Tandayolili adj by birth,inborn,indigen-
~drouloba n contemporaneousness, ous,innate,ingrained,inherent,native
contemporaniety,simultaneousness Tanmdevi adj concomitant,consequent(ial)
~mdgomi=Tanamesagre n running mate Tanameinaxeoba n commensality
~mdevi adj concomitant(ly),ensuing Tanamesagre=Tanamdgomi n running mate
~ ~ =aucilebeli(mag.omisa-gaWirveba) Tanmimdevroba n order,sequence
sth bringing sty in its wake ~aRmavali ascending order
~ ~ movlena raRacis Semdeg adj ~daRmavali descending ~
(con)sequent(ial) ~fenebis sequence of deposition
~monawileoba v n involve(ment),parti- ~logikuri coherent account
cipate(ion),in sth ~sanimuSo master sequence
Tanabar manZilze adv regularly spaced Tanmimdevrulad adv gradually,(con)seque-
Tanabari adj (co)equal ntially
TanabarZaliani (ze)moqmedeba diagonal Tanmimdevruli adj coherent,consecutive,
thrust consequent,gradual
Tanabarwilad adv on equal terms Tanmimdevruloba n cohesion,sequence,suc
Tanabarxelisuflebianoba n balance of cession
power Tanmxvedri adj coincident
Tanabrad adv equally, evenly,steadily ~droSi coinciding/coincident in time with sth
Tanadgoma v n assist(ance) Tanmxlebi adj accompanying,companion,
~brZolaSi v flock to sb‟s banner attendant,satellite
Tanavarskvlavedi n constellation ~masala/masaliT (with)accompanying
Tanaziari n believer pieces
Tanamgzavri n adj satellite ~masalis gareSe without ~ ~
Tanamdgomi=Tanamesagre n running mate ~nivTi accompanying/concomitant item
Tanamdevi adj concomitant,consequent,con- Tanmxlebi n adj attendant,satellite
TanSezrdili adj inherent

78
სარჩევი

Tanxvdeba v accords,agrees,coincides,con- the beginning(years) of the N cent/mill


verges,correspond,match,resonate ~ ~ N aTasw/saukunidan M-is CaTv-
Tanxvedra v n accord(ance) with,agree liT sth ~ ~ in the N to through the M
(ment) of,in accordance with,coincide, cent/mill
coincidence,correspond(ence),correlate ~ ~ N aTasw/saukunidan M-mde
(ion),conform,equate,the sameness from the N to the M mil/cent.
Tanxvedrili adj coincident,corresponding, ~ ~ Sua xanebiT sth dated to/by
correlative,reconcileable middle late period
Tanxleba v n accompany(ment),attendd ~zustad sth is firmly dated to/by…
(ance),conduct,to float to sb‟s banner ~TiTqos.... sth seem(s) to date to/by…
Tanxmoba v n accept(ance),agree(ment),ap- ~ ~ Tanadrouli xaniT sth dating
prve/approval,consent,convention,endorse roughly contemporaneous of…
cohesion,understanding ~imave droiT sth date/dating in the same
sruli/udao ~ unquestioning acceptance time
Taoba n generation ~iseTi adreuli xaniT,rogoricaa...
momavali Taoba/Taobebi n posterity sth may be dated as far back as N
Taobebze gadacemav n transmit/transmission cent/mill
Taobebi momdevno n pl descendant(s) ~mijniT sth dating at the turn of..,sth date/
Taobebis ganmavlobaSi adv generational dating from between the turn of N-M
Taobidan Taobas adv generational, heredi- cent/mill
trary,mouth to mouth ~nivTiT/niSniT sth dated by some artifact/
Tarazo n spirit/water level feature
Tarazulad=horizontalurad adv cross ~savaraudod ostensibly/tentatively dated to
wise,horisontally ~sandod securely dated to…
Tarazuli adj cross,horizontal ~ukana ricxviT v antedates/antedating
Targi n model,pattern,matrix/matrices (n ~umetesad/umeteswiladmostly dated/dating
sing/pl Lat) ~ufro gviani ricxviT sty dates/dating
Targmna v n interpret(ation),translate(ion) by/to much later period
~pirdapiri literar translation ~N aTasw/sauk. I naxevris dasawyisiT
~sxva enaze v n render/rendition sth dating from the beginning of the
TariRdeba v sth is datable to..,dating/dates, 1st=earlier half/part of the N mill/cent
is dated to/by,is ascribed/assign- ~N aTasw/sauk. I naxevriT sth dating to/
ed a date,sth comes from N cent/mil from the 1st=earlier half/part of the N
~advilad sth is more readily/easily datable mill/cent.
~adreuli xaniTsth dated by/to early period ~N aTasw/sauk. dasawyisiT sth dating to/
ar/ver ~ sth is undatable From the beginning of the N mill/cent
~araugvianes... dated no later than… ~ N aTasw/sauk. I,II,III,IV meoTxediT sth
=arsebobs/xdeba sth exists/happens dated to/dating from the1st(2nd,3rd,4th)
~aTasw/sauk.ganmavlobaSi sth ~ ~ quarter of the N mill/cent
~N aTasw/sauk. SuaxanebiT sth dated to/
through N mill/cent
~ ~ N aTasw/sauk. da Semdgom dating from the mid N mill/cent
~N aTasw/sauk.ori Sua meoTxediT sth
sth ~ ~ in the N mill/cent
mill/cent.and beyond dated to/dating from the two middle
~ ~ N aTasw/sauk. dasawyisidan quarters of the N mill/cent
~N aTasw/sauk. II naxevris dasawyisiT
M-mde sth ~ ~ from the begin-
sth dated to/dating from the beginning
Ing of the N to the M mill/cent.
of the 2nd half/part of the N mill/cent
~ arq.kompleqsiT sth dated by archaeolo-
~N aTasw/sauk. II naxevriT sth dated to/
gical context
dating from the 2nd=later half/part of
~bolo wlebiT sth dating from final years
the N mill/cent.
~gviani xaniT sth dated to/by late period, ~N aTasw/sauk. boloTi sth dated to/
postdates dating from the end.fall of the N mill/cent.
~daaxloebiT date(ing) around/by… ~N aTasw/sauk. dasasruliswina xaniT
~dasawyisiT dated/dating to/by; dating from sth dated to/dating from before the

79
სარჩევი

close of the N mill/cent; sth dating ~miewereba ~ is attributable to N period


by late in the N mill/cent. ~modis the ~ lies..,the ~may be traced back
~N aTasw/sauk. boloTi an M-is dasa- to N cent/mill
wyisiT sth dated to/dating from the late ~ ~ mijnaze ~ ~ ~ at the turn of…
N mill/cent. or early M mill/cent. ~moyolebuli …dan da Semdeg from…on-
~N-M aTasw/sauk.mijniT sth dated to/ wards
dating from between the turn of the ~sadao disputable/disputed date
N-N mill/cent. ~savaraudo conjectural(hypothetical/ostensi-
~N an TiTqmis M aTasw/sauk. sth dated ble ~
to/dating from the N or even M cent/mill. ~sando reliable/secure ~
TariRi n v date/dating ~sawyisi baseline about.., starting ~
~absoluturi absolute ~ ~ ~susti loose chronology/date
~adreuli/dawyebis early/earlier ~ ~; low ~swvdeba date spans/stretches from…to…
chronology ~tipologiuri typology dating
~amosavali chronological anchor,pivotal date ~uswrebs sth precede sth
~arazusti/susti loose chronology/date, ~ ~faravs raRac periods date spans…
loose in parts ~fenebis mixedviT varve dating
~aramdgradi/cvalebadi vagary date/dating ~SedarebiTi comperative date
~gadadis/scildeba date runs into follow- ~SeiZleba mivakuTvnoT... sth could date
ing (period of time) to N period/century
~ganisazRvreba ~is attributable to N period ~ ~ Cajdes date can be placed..,
~ganmavlobaSi through/in any part of(peri- date rangs from the N to the M; date falls in
od,time) period..,in date sth falls in…
~gaurkveveli date loose in parts ~SemosazRvruli date is confined to the
~gviani sth late(r)(st) in date N period(century/millennium)
~ ~ droiT postdate ~Seusabamo insufficient date
~ ~ SuaxanebiT middledate ~SefardebiTi relative dating
~daarsebis foundation date ~Sua xanebamde sth dating before the
~daaxloebiT sadRac…sometime around… middle...
~dadgenili fixed date ~Suaxanebi middle stretch of…
~damrgvalebuli rounded ~ ~ ~ xanebis Semdeg sth dating after the
~droebiTi/pirobiTi provisional ~ middle…
~emTxveva date corresponds,in date sth falls ~Cadis Rrmad... date stretches back into the
in… N period
~erTnairi/Tanadrouli equivalent date ~cvalebadi vagary date/dating
~eqceva sth dated within (any) mill/cent. ~ZiriTadi pivotal date
~eyrdnoba date rests upon sth ~jdeba the date lies/spans…
~zedmiwevniT miaxloebuli closely app- ~ ~ zRvrebSi... date lies within the
roximate date confines
~zerele/zogadi rough date; sth roughly ~ jvaredini cross dating
dated TariRTan dakavSirebiT uxerxuloba un-
~zusti exact/precise date ease about dates
~TanmimdevrobiTi sequence dating TariRiT erTnairi equivalent in date
~ixreba... date inclines to the… ~uswrebs v predates
~meryevi/cvalebadi erratic date TariRis gansazRvra/dadgena v n asses/
~meryeobs dates/rangs from… in… establish(ment),provide the date for sth
~miaxloebiTi approximate/rough date ~aTvla iwyeba... baseline(is) about N cent…
~midis date may be traced back to N cent/mill ~gaaxalgazrdaveba push (date)forward
~ ~ Rrmad droSi date stretches back ~gadaxra v n incline(ation) of the date
into X priod ~damadasturebeli masala examples
~ ~Rrmad, roca...date goes back to time providing confirmation of the date
when… ~daZveleba push (date) back
~miekuTvneba sth dates drom… ~mixedviT...in date sth falls…

80
სარჩევი

~Secvla v ger change the date,redate(ing) ~ ~ qandake(be)biT~ decorated with figures


~cvalebadoba vagary of dating ~qva n arch/vault stone
TariRs aaxalgazrdavebs v postdates ~qusli n cousinet,haunch,impost
~amyarebs sth (strongly) supports the date ~quslis qva n springer
(ing) of sth ~Sida zedapiri n intrados
~aZvelebs antedates,stretch back to N cent/ ~Sua qva n keystone
mill,pushes back to… TaRiseburad adv archwise
~gvTavazobs/iZleva date is suggested by ~gakeTebuli sty made by cupping
sb/sth; sb/sth gives/offers the date TaRiseburi adj arch-like
~Seesabameba sth corresponds to some da- TaRszeda adj above/over arch
te(ing) ~nageboba n spandrel
Taro(ix.buxaris) n shelf Tayvaniscema v admire,adore,venerate
Tasma n cord,fillet,strap,string,twine TaxCa n alcove,niche
~Tavse/Tavis n headband Tbili=tfili adj warm
~fexsacmlis n shoe-string TbogamZle adj heatproof
Tasmisebri adj straplike Tburi adj thermal
Tafli(s) n adj honey Teatraluri adj scenic
Tafonomuri adj taphonomic Teatri(s) n adj theatre
TaRebis SeerTebis adgili n groin Tebervali(ix.mihrakani,surwyunisi) n
TaRedi=TaRnari n arcade,archway February
TaRTaSorisi sivrce n bay Tegva v ger draw(ing)
TaRi(ix.kamara n adj arch,canopy Tevzaoba v ger fish(ing)
~brtyeli/damreci flat/straight arch ~badiT v siene
~bjenebiani/bjenis corbel ~ TevzWera n fishery
~bjeniani/Sveriliani corbelling ~ sanapiro ~ strand ~
~ bjenis corbel ~ Tezisebi n pl. proceedings(eg of symposium)
~ganmtvirTavi/Semamsubuqebeli dis- Tezisi n sing/pl Lat. thesis/thesisis
charging/relieving ~ TeTra(si) n adj white lead,zink white,ceruse
~gvirabis n barrel = umarili(s) n adj whitewash
~ eyrdnoba... abutting from, rests upon TerTyvavila(si) n adj comfrey, Symphytum
~kasrisebri(naxvarwriuli/cilindruli gen. Officinale gen.
barrel(tunnel/wagon) arch TeTrwvera adamiani beard hoar with age
~ mavritanuli/nalisebri horseshoe arch Tela/Telis n adj elmtree=Ulmus (Lat)
~nalisebri horse-shoe ~ Telva v ger full(ing)
~ naxevarwriuli full center(perfect/round- Temi n commune,community
head),centering ~ Teodoliti n transit
~samcentriani basket ~ Teoforuli adj Theoporic
~svetebze dayrdnobili stiltered ~ Termuli(ix.wyaro) thermal
~triumfaluri triumphal arch ~damuSaveba v n ger thermo-treat(ment)
~unagira strainer ~ (ing)
~Sveriliani corbel ~ Tesva v ger sow(ing)
~cilindruli tunnel/wagon vault TesvisSorisi kulturebi n pl catch
~cicabo stilted ~ crops
~cru corbelled ~ Tesli n seed
~jvriseburi cross/groin vault Teslbrunva v n rotation of crops
TaRiani adj arched TefSebi(sakravi)(ix.WurWeli) n pl cymbal
TaRis adj arch TeZo(ix.Zvali) n hounch
~gare/zeda zedapiri extrados TeZos Tavi n hip
~naxevarrkali/qusli n haunch ~saxvevi n loincloth
~pilastri(ix.naxevarpiloni) n respond Tejiri n screen
~rkali n haunch, ogee Tvala=Tvaledi(ix.ornamenti) adj netted
~ube n spandrel Tvalbude(ix.beWdis) n eye-socket

81
სარჩევი

TvalzomiT(i) v n estimate(ion) by eye Tvisobrivad adv qualitatively


Tvali(ix.beWdis,urmis) n eye Tvisobrivi adj qualitative
avi ~ evil ~ Tvistomi n fellow tribesman
maxvili ~ eagle-eye(d),keen sight(ed) Tvlebiani=Tvliani=TvlebiT Semkuli
~patiosani/Zvirfasi precious/splendid adj inlayed with stones
stone ~samkauli inlayed/set with(any adornment)
~uWiravs v eye Tvlebiani=Tvliani adj wheeled
~Casasmeli n inset, insertion ~sazidari n carriage,cart
TvalisCini=mxedveloba n eye-sight ~transporti n vehicle
cular,pronouncd,visual Tvlema=wyvetili v n ger nod(ing)
TvalsaCino adj spectacular Tibva v ger mow(ing)
Tvalsawierze adv in sight,within proximity Tibisai(ix.vardobisa,ivnisi,marialisa) n
Tvalsawieri(s) n horizon,sight,vicinity June
~miRma adv within the sight Tiva/Tivis n adj straw,veld/wild grasses,tha-
TvalsawierSi adv within proximity/sight tch
Tvalyuris devneba v n observe(ation), TiTberi/TiTbris n adj v brass
watch TiTi(ix.mokecili) n finger
TvalSisacemad adv markedly,remarkably, ~araTiTi=usaxelo ring ~ ; annulary
strikingly ~bera=cera thumb
TvalSisacemi adj conspicuous,distinctive, ~neki/neka little finger
insistant,manifest,notable,noticeable,pro- ~saCvenebeli fore/index ~
minent,pronounced,remarkablesignificant, ~fexis toe(s)
striking,apparent,showy ~Sua middle finger
TvalCasmuli adj inserted/studded in TiTis gaSvera v finger
Tvalwarmtaci adj catchy,dazzling,pictures- TiTistari(s) n adj spindle
que,spectacular,eye catching ~Tavi n ~ tip
TviT... adv pref. even, self- Tikuni n nickname
~gabneva v selddisperse/dispersal Tilisma n amulet,talisman
~gamanadgurebeli/damangreveli adj self- Tilismis Zala n amuletic/talismanic
destruvtive act power
~gamorkveva v n self-determine(ation) Tirkmela soko(si) n adj truffle=Tuber
~gamravlebav n self-propagate/propagation brumale Lat.
~gandideba v n self-aggrandisze(ment) Tirkmeli/Tirkmlis n kidney
~gvema v n self-mortify/mortification ~qva n ~ stone,calculus/calculi(sing/pl Lat)
~kmayofileba v n self-satisfy/satisfaction Tixa/Tixis(ix.Tixis,uTixo) n clay,paste,
~marqvia=cru n adj imposter pottery
~mmarTveloba n selfgovernance/rule ~bzenarevi ~ n adj chaff/straw-tempered~
~ ~ qalaqis n adj municipal(ity) ~blanti ~ n adj tought ~
~mpyrobeli n autocrat ~gamomwvari ~ n adj baked ~
~mpyrobeloba n autocracy ~ ~ cudad n adj poorly-fired ~
~myofadi adj native, original ~gamouwvavi n adj unbaked ~
~myofadoba n identity, originality ~ganleqili n adj grinded/levigated ~
erovnuli ~ ~ national identity ~ ~ kargad n adj secluded(well-worked
~mxilveli n eye-witness levigated) ~
~nabadi adj innate,native,nugget,pure ~ ~ saSualod n adj medium-worked ~
~ ~ madnis naWeri n adj post ~ ~ cudad n adj badly-worked ~
~neburad adv arbitrarily,self-willfully ~damwvari n adj (over) burnt ~
~neburi adj arbitrary,self-willed/wilful ~danaleqi n adj alluvial ~
~Sewirva v self-sacrifice ~TeTri n adj china/porcelain
Tviseba n feature,property,quality,trait ~Txeli n adj watery ~
~memkvidreobiTi hereditary feature ~kiriani ~ n adj limed ~
=unari n capacity to do sth ~maudis mosaTeli ~ n adj fuller‟s earth

82
სარჩევი

~ minarevebiani ~ n adj clay with dashes ~sarevi n ~ mixer


(inclusions,insertions) ~saZvale n ossuary
~mkvrivi n adj tight clay ~tkepna v beat,pack
~mkvrivmarcvlovani n adj hard grain/ ~fila(iatakis) n paving tile
granular ~firfita n tablet
~mozelili n adj kneaded/pugged ~ ~comi(s) n adj paste
~msxvilmarcvlovani n adj coarse gra- ~WurWeli(ix.WurWeli) n container,pottery,
in/granular ~ vessel,ware
~mqise n adj rouch/rough ~ ~WurWlis natexi n (pot) fragment/sherd
~mWle n adj adobe(lean,loam,poor) ~ ~ ~ ~Sesafaseblad vargisi adj tangible
~ nazeli(ix.Tixatkepnili) adj v beat ~ ~ ~ warweriT n astracon
(en),tamp/temper(ed) mud, pisè (Fr) =astrakon (?)
~natkepni v adj beat(en)/packed ~ ~xsnari(s) n adj clay mortar
~ rbili n adj soft ~ Tixnari(s) n adj clayey/loam soil,clay ground
~romelic yvelganaa ubiquity Tixovani adj argillaceous,clayey
~saagure n adj brick(loam,pug) ~ ~fiqali/fiqlis n adj shale
~sameTuneo n adj ~ for pottering,pottery~ Tla(ix.xis) v ger hew(sharpen,trim)(ing)
~sayalibe n adj foundary ~ Tlili(ix.mina) adj cut, faceted
~saZerwi n adj ~ for modeling,modeling Tma/Tmis n adj hair
~uxeSi n adj rough ~ ~aweuli da ukan Sekruli ~pulled up in a
~fiqlis=aspidis n adj shale bun on top of the head
~forebiani n adj porous clay ~afuebuli ( ~ dressed in) fringe
~fxvieri n adj friable ~ ~ukan gadavarcxnili ~ pulled back
~Semavsebeli clay fill ~ ~ Sekruli=cxenis kudi ~ ~ ~ in a bun
~cecxlgamZle n adj fire ~ ~uxeSi kululebi frizzy hair
~cximovani n adj loam ~ ~Sekruli ~ arranged closely
~webovani tenacious ~ ~xveuli curle(d),wave/waving ~
~wvrilmarcvlovani n adj fine-grain/ ~jagara wiry ~
granular ~ Tmis dawvna v plait
~wyalgaumtari waterproof ~ ~nawnavi n pigtail
~xvinWanarevi pebble-dash/grit tempered ~ ~rgoli n lobed ~ ring
~ ~ mosalesi pisé- work ~ ~samkauli=mZivi n string
Tixalesili adj clayed,clay-lined ~sarWi n pin
Tixamiwa/miwis n adj loam(y) ~sayofi n head-dress
Tixatkepnili n adj beaten,cob,doubed ~SeWra=monazvnoba make a retreat,take
(tamped/tempered)mud,paddle,pisè (Fr) a vail
clay ground surface ~Ziri n hair-root
TixaSi Sereva ramis v switch Toki(s) n adj cord,rope,string
~koStebi lumps,lumped together TokiT Sekvra v ger lash(ing)
Tixiani adj clayey Tokis gorgali n coil
TixiT adv in/with clay Tokisebri adj cord(rope,string)-like
~Sevseba v clay fill Tolosi n sing/pl Lat. tholos/tholoi
~Selesili adj clay-coated(covered,lined) Tone n bread (clay) oven
Tixis adj (in) clay =sacxobi n bake-house, bakery
~gunda n clay ball,clod,lump of clay,pad Tora n Torah
~emulsia n ~ emulsion Toras Sesanaxi karada (Jew) Aron ha ko-
~zedapiri clay ground surface deshi
~zela v ger knead(make,pug,temper)(ing) Tori=Torni n carslet=carselet
~konusi n clay-nail Tormeti(ix.mociquli) num adj twelve
~lilvaki n rim, roller Tofi n gun,musket,rifle
~nakeToba/nawarmi n pottery,ware ~dasateni n single-action gun/rifle
~orTiTi n clay fork ~kaJiani n firelock

83
სარჩევი

~orluliani n double-barrel gun Txle(si) n adj sediment


~filTa n linstock Txmela(si)(ix.muryani) n adj alder-tree
Tofis wamali/wamlis n aj gunpowder Txra v ger n delve,dig(ing),excavate(ion),
~wamlis qisa n powder-flask scoop
~wamlis n powder magazine Txrili(ix.nayari,Wrili) n ditch,trench
ToqmaCi=spilenZis da TiTbris xelosani ~TavdacviTi n moat, fossa=fosse,rampart
n brazier TavdacviT Txrilze sasiarulo bili-
Toxi(s) n bill, hoe ki rampart walk
~basri bladed hoe TavdacviTi Txrilis gareTa damreci
~viwropiriani narrow bladed ~ kedeli n casemate
~Tixis/qvis n bathroi ~sadazvervo sondage trench
~piri n blade ~sacdeli exploratory/sounding ~;test pit/
~rqis n horn-hoe well
~farTepiriani wide-bladed hoe ~saZirkvlis Casadgmelifoundation trench
Toxisebri adj hoe-like Txrilis piri n lip of the ditch/trench
Toxli n young ewe ~Ziri n foot of the ~ ~
Tojina n doll TxrilSi(ix.WrilSi) adv in the trench/sec-
=marioneti tight-rope walked by sb tion
TrTvili(s) n adj hoar Txroba=mboba v n narrate(ion)(ive),recount,
Trimli(s) n adj Cotinus coggygria=Rhus (re)tell
Cotinus (Lat) TxrobaSi CarTuli adj blend into single
TuTa/TuTis n adj mulberry(tree) thread of narrative
TuTubo(si) n adj Rhus coriaria (Lat) TxrobiTi adj narrative
Tumc(a) adv conj (al)though,however,none- Txrobis xelovneba n narrative art
theless,nevertheless, thense,though i
Tundac adv even, at least iagundi(s)-lurji=safironi(s) n adj sapp-
Tuni n furnace,kiln hire
Tunis mili n tile ~wiTeli=lali(s) n adj ruby
Tunuqi(s) n adj tin-plate iadgari n deed, title deed
Txa(ix.vaci,Txis,nebrida) n goat iavnana n cradle song
~gareuli n caprid ialqani(ix.Senobis) n sail
~Sinauris winapari n bezoar=Capra aeg- iambi n iamb
agrus Lat. iambiko/iamburi n adj blank verse
Txevadi=Txieri(ix.siTxe) adj liquid ianvari(ix.apani,surwyunisi) n January
~saqoneli(savaWro) n pl commodities iaraRi n implement,tool,weapon
Txeli adj fine,shallow,slender,subtle,thin, ~Tavdasxmis=Setevis offencive weapon
watery ~Tavdacvis defencive ~
Txemi(ix.qala,Zvali) n crest,peak,top ~kaJis flint ~ ~ ~
Txemla/Txemlis n adj Alnus barbata Lat. ~mosaklavi n killing ~
Txilamuri n snow-shoe, ski ~sabrZolo=brZolis n arms, weapon
Txili(s) n nut; Corylus=Corulis avellana ~samedicino n instrument
L. (Lat) ~sameurneo agricultural implement,farming
~miwis n peanut=Arachis hypogaea Lat.
utensils
~tyis n hasel-nut ~satyorcni missle
Txa n goat ~saZgerebeli stubbing/thrusting weapon
~gareuli,Sinauris winapari n bezoar= ~qvargvalis flat/round ~
Capra aegagrus Lat. ~qvis pebble ~
Txis(a) adj caprine
~ ~ satyorcni n sing/pl Lat. anager/
~rqa/rqis n adj Capricorn
anageri
~tyavi(s)=Sevro(si) n adj caprid,ovicaprine =xelsawyo n tool
Txisfexa(kbilis amosaRebi gazi) n mo- iaraRis bude(ix.qarqaSi) n case
lar forceps ~galesva v whet

84
სარჩევი

~dayra v come down,lay down one‟s arms iafi=iaffasiani adj cheap


~kexi/nawiburi arris with fillet ~damzadeba v cheap to make
~JRaruni/qneva brandist(ing) weapons iaqTaRi=kontrforsi(fr)(ix.kuTxis) n
~qedi n (central) rib(bing) buttress,pier
~ ~ kexiT/nawiburiT arris with fillet ~TaRiani n arc boundant
iarliyi n v docket,label,mark,tag,tally ~kedlis garedan external buttress(ed)
iarseba(ix.TariRi) v accommodated(exist- ~ ~ Signidan internal ~
ed,persisted) until…subsisted through iaSma/iaSmis(ix.iaspi,liditi) n adj jasper
N time,lasted, lived on… ibeWdeba=gamodis v sth is in press/in prog-
~mravali saukune sth enjoyed lifespan of ress,is forthcoming
of many centuries igavi n fable
~N saukuneSi existed in the N century igrika(ix.aprili,marti,mirkani) March,April
~N saukunidan M saukunis CaTvliT ~ idayvi(ix.Zvali) n elbow
in the N century to through the M century idea n brainchild,concept,idea,notion
~N saukunidan M saukunemde ~ from the idilia n idyle
N century to the M century idiliuri adj idyllic
~ N saukunis ganmavlobaSi ~ through N idumaleba n mystery
century idumali adj mysterious,weird
~ ~ ~ ~ da Semdgom ~ beyond N idResaswauleba=izeimeba v is selebrated
century and onwards iezuiti n adj Jesuit
~N saukunis dasawyisidan M saukunemde ieratiuli adj hieratic
~from the beginning of the N century to M ierarqi(a)(ix.kibe) n hierarch(y)
century
ierarqiuli adj hierarchic(al)(ly)
~raRac dro lasted,lived on,subsist through
ieri n face,look,representation,shape
N time
iarusebiani adj graduated, stepped ieroglifi n hieroglyph
iarusi n circle,stage,tiere ieroglifuri adj hieroglyphic
iaspi(s)(ix.iaSma,liditi) n adj jasper iersaxe n shape
iatagani n yataghan garegnuli ~ n appearance
iataki(s)(ix.Zelfenili) n adj floor(ing) ieso(ix.mwyemsi,qriste,RmerTi) Jesus
~gamarTva v carry on,lounch,plank(a floor) yrma ~ Infant, Special Child
~dasagebi Zelebis CarCo bridging joist iesos gamosaxuleba eklis gvirgviniT n
~dasagebi Zelfenili floor-joist ecce
~deda Mother of God, Theotokos Gr.
~daweuli/CaRrmavebuli sunken floor
~vnebani(ix.vnebis) n the Passion
~Tixatkepnili(ix.Tixa) pisè flooring Fr.
~kvarTi n crucifixion coat
~Tixis fila n floor/pavin tile
~sxeulis zeimi samebis kviris mom-
~Tixis filebiT mogebuli=filaqani
devno xuTSabaTs Corpus Christi
tiled floor,tile flppring
~kenWebiT mogebuli cobbled area ~mkvdreTiT aRdgineba n v resurrect,
~kirqvisa da nagleji qvebis Semtkicebu the Resurrection
~Soba(ix.Soba) birth of Christ
li cementisebri xsnariT Terazzo floor
~Sobis adgilis(suraTis/modelis)
~koWi floor joist
Ggamosaxuleba the Nativity
~mzidi Zelfenili joist=bearing/floor joist
~Sobis eklesia the Nativity Church
~mofilaqneba v ger tile-floor(ing)
~ ~ naxati Nativity
~mofilaqnebuli adj tile(d) floor(ing)
iesosTan(axalSobil) mogvTa misvla
~nagleji qvis Terrazo floor
ZRveniT Magnificat
~fila Tixis n floor/paving-tile
ivaraudeba v sth is presumed/supposed
~ficari floor board
ivlisi(ix.kvirikobisa,mkaTaTve,quelTo-
~ficris/xis floor(ing) of deckboards,woo-
bai) July
den floor(ing)=floor boards ivnisi(ix.vardobisa,Tibisai,marialisa)
=parketi wooden floot=parquet
June
iatakqveSa adj clandestine ivriti n Ivrit

85
სარჩევი

izolacia v n insulate/isolate(ion) ~sazRvao empire of the seas


izolireba v n segregate(ion) impluviumi n sing/pl Lat. impluvium/imp-
izometria n isometry luviumi
izometruli adj isometric impozanturi=gadapranWuli adj specta-
izrdeba v sth increases/is increasing cular
iTifaluri adj ithyphallic imposti=TaRis qusli n impost (capital)
iTxovs v demands, requires ~sayrdeni n impost-seating
iTxreba/iTxreboda v (the site) is/was cur- impostis Casasameli sayrdeni n impost
rently being excavated;excavations ha- seating
have/had been undertaken impulsi(ix.biZgi) n impetus,impuls
ikvebeba v is fed by.., lives on… imJamad adv then (currently)
ikveTeba=Cans v sth is to be observed imJamindeli adj the then (current)
ikveceba v ceases (to be)… decreases imsaxurebs v deserves/deserving,merits
ikiTxeba v the script reads/isread,it says…; ina=hina/inisa n adj henna
it runs as follows… inarCunebs(ix.qondaT) v maintain/retain(s)
ar ~ v sth is illegible (ing)
~gamosaxuleba sth is properly faced/read inaxavs v house(s)(ing)/keep(s)(ing) safe
~naTlad sth is clearly read inaxeba v sth is held in store (housed,kept)
iklebs v sth decreases indauri(s) n turkey
ikonografia n iconography ~xorTumi n wattle
ikonografiiT/ikonografiulad adv in indiqti n indication
iconography inertuloba n heaviness, inertness
ikonografiuli adj iconographic(al) inventari n assemblage,equipment,invent-
ilari n earwig ory,stock
ili=hili(s) n adj cardamon ~Tanmxlebi accompanying/companion
iluzionisti n wizard grave goods/pieces
ilustracia=suraTi n illustration,picture ~samarxis context,funerary contents,gra-
ilustrireba=dasuraTeba v illustrate,pic- ve goods,offerings
ture investitura n Investitura Lat
ilustrirebuli=dasuraTebuli adj ill- inicialebi(s) n pl initials
ustrated ~dasma v initial
~mdidrulad/uxvad ~ richly ~ inkrustacia(ix.sadafiT) v n incrustate/
imedgacrueba v n frustrate,frustration incise(ion),inlay
imedi(ix.momavlis) n v hope inspirireba v n inspire/inspiration
~minavlebuli smoulder=smolder(ing) hope insignia n sing/pl insignia,symbol of autho-
~qona v be hopeful, hope rity
imeorebs v copies/copying sth,duplicates/ intalio n sing/pl Lat. intaglio/intaglio
duplicating sth,followes,imitates/imita- intensivoba n intensity
ting sth,sth is an echo of sth,sth echo- intensiurad adv intensively
es,sth,mirrors,repeats,shares ~Seiswavleba sth is ~ studied
imierkavkasia(saqarTvelosTvis ix.amier) ~nawyvet-nawyveti sketchy information
n Ciscaucasia=cisCaucasia incesti(s) n incest
imitacia(raime masalis) n simulating (eg ~Camdeni sb incestuous
marble) ionja birkiani n adj Grufberg=Medicago
imperatori n imperator,emperor/empress minima Lat.
imperatoris,imperiis,imperiuli,saimpe- iota(ix.mZivi) n minute bead
rio adj imperial ipodromi n hippodrome
~gvardia n Lat. praefectus iraga=kamania(si) n adj chamomile=Anthe-
~tituli romSi princeps (Lat) mis ssp Lat.
~prefeqtis rezidencia n sing/pl Lat. iranizacia v n Iranianise,Iranianisation
praetorium/praetoriumi iremi n sing. only deer
imperia n empire ~giganturi Giant deer=Megalaceros Lat.
~ararsebuli/gamqrali defunct ~

86
სარჩევი

~mamri 1 wlis n fawn isriswveris mWreli piri n blade


~furi n doe ~tari n arrow shaft
~xari n buck,moose,stag ~fuZe n stem
iremlaRi n roebuck ~qedi n rib
iribad adv obliquely,slanting,slantwise ~yunwi n shaft,tang
~Cacelili adj mowed ~wveti n point, tip
iribana n (counter)brace,strut isruli adj lancet, spire
irizebuli adj irisated,iridescent istoria(ix.saistorio,xelovnebis) history
irmis(a) adj corvine =ambavi n story, tale
~myviraloba belling/ruttling time ~bibliuri Bible story
~rqa utotebo n spice ~romlis Semowmebac SeiZleba verifiable~
~rqebi=qorbuda n pl only antlers istoriaze gadasvla disgression on ~
~rqis iaraRi antler tool ~gavlena have a (no) bearing on ~
~ ~ naWeri ~ segment istoriaSi Sesvla v enter historical stage
~ ~ samagri ~ fastening/toggle istoriidan gaqroba disappear from histori-
~ ~ toti ~ prong/tine cal records
~ ~ Reri ~ rod istoriis Semoqmedi/Semqmneli n history
~ ~ warmoeba ~ industry maker
irmismxala(si)(mc) n adj Serratula ~sawyisi dawn of history
isari n arrow istoriisaTvis adv towards a history of sth
~xuroTmoZRvruli ornamenti n dart istoriuli adj historic(al)(o)
isarmtyorcni n bow, scorpion ~garemo/CarCo historical setting
islamizacia v n Islamise/Islamisation =dokumenturi/realuri adj historical
isli(s) n adj thatch ~viTareba historical condition(s)
isris gasrolaze adv at bowshot ~saxe ramisa historic fabric of sth
isrisebri adj lancet ~simarTle kernel of historical truth
isrispiri=isriswveri n arrowhead ~sinamdvile historical conditions/realities
~gverdamoRaruli~ with a groove on one ~qarga/ConCxi ~ skeleton
side ~CarCo ~ framework/setting
~elifsisebri elliptic/spatulate ~ ~cnoba n record
~lancetisebri lanceolate ~ istoriuloba n historicity
~nestrisebri stinge-like/shaped ~ itevs v accommodates, houses, sth has
~ovaluri ovate ~ (certain)capacity,is enough,seats
~or/ormagzurgiani double-backed blade ityobineba v reports
~ormxrivdaqanebuli mxrebiT ogee ~ iudas xe/xis=arRavani(s) n adj Juda‟s tree
~orkapayunwiani ~ with barbed deltoid iudevelTa adj Jewish
tang ~diaspora n Dispersion
~orfrTiani grZeli yunwiT deltoid iudeveli n Jew(ish)
longtanged ~ ifani/ifnis n adj ashtree, Fraxinus (Lat)
~ ~ mokle ~ deltoid ~ iRlia n armpit
~rombisebri lozenge-shaped ~ iRumeni(a) n Father/Mother Superior, hegu-
~sadgisisebri pricker-shaped ~ menos Gr.
~samfrTiani barbed deltoid ~ with a tang iSviaTad adv infrequently,lessfrequently,oc-
~skviTuri Scythian ~ casionally,rarely,seldom
~sqelzurgiani heavy backed blade iSviaTi adj infrequent,occasional,rare,scanty,
~fiTxisebri iniar ~ scarce,uncommon
~foTlisebri leaf-shaped ~ ~gamoCena rare/scattered occurance
~frTebdaSvebuli tanged and barbed ~ ~xseneba little mention
~fuZe/quslamoRaruli hollow-based ~ iSviaToba n infrequency,rarity,scarcity,scan-
~yunwiani ~ with a shaft tiness
~wagrZelebuli oblonged ~ icavs v advocates, protects
~wamaxulwvetiani pointed ~ icvleba v changes,undergoes,transforms,

87
სარჩევი

varies kavSirebiT adv with communications(cont-


icnoba v sth is familiar(identified,identifiable acts,links)
recognizable) kavSirze miuTiTebs sth points to the ties
iZireba(advilad) adj sinkable with..,sth reveals links with…
iZleva v gives,offers,provides kavSiri n v cohesion,contact,link(age),tie
~SesaZleblobas sb/sth provides a possi- wminda ~ the Holy Alliance
bility kazemati n casemate=a box of mud brick
iZuleba v be forced, force sb, induce,sb/sth ~oTxkuTxa n enciente
compelled/made sb do,const- kazmi(s) n adj dosage
raint,necessitate,resolve ~CasatvirTi xvreli n hopper
iZulebiT adv under constrait,induced by… ~CatvirTva v stoke
iZulebiTi adj enforced,obliged kaTalikosi n Gr. katholikos
iZulebuli adj induced by sb/sth kaTarzisi n catharsis
iwamo v believe sth kaTarzisuli adj cathartic
iwarmoeba v sth is manufactured/inproduc- kaTedra n platform, sing/pl Lat. rostra/
tion rostrum
iwevs=matulobs v exceeds ~eklesiaSi n pulpit, Gr. kathedra
iwvevs v sth causes sth,calls for,stimulates ~universitetSi n chair, sub-faculty
iwinaswarmetyveleba sth is predictable kaTedrali n cathedral,chapter
ver ~ sth (is) unpredictable =Senoba n chapter house
iwyeba v sth begins, sth comes into being at/in kaTolike/kaTolikuri n adj Roman
starts off,stems from Catholic
ixmareba v sth is used/in use/current kaTolikoba/kaTolicizmi n Catholicism
~kvlav sth continues/persists in use, sth kakabi n partridge
Is still in use kakali/kaklis n adj walnut(tree), Junglas
~farTod sth is in common use, sth seem Regia Lat.
seem(s) current kala/kalis n adj tin
ixreba v inclines(leads,tends) to..,striding… ~namwvis fena n tin slag deposit
ixsenebs v recalls ~sabado n tannery
ixsenieba/ixseniebs v sb/sth figures/is me- ~Semcveli adj tin-bearing
ntioned kalaTa n basket, frail
ar ~ there is no mention (in the)… ~SroSanis formis n sing/pl Lat. cala-
ixsna v rescue sb from sth thus/calathi
ijra(sakvebi) n meal kalaTwvna n basketry
k kalamburi n pun
kaba n dress,rob,skirt kalami n nib
~didkalTiani n folded skirt ~namyenis n graft
~kudiT=SleifiT n Gr. syrma kalapoti(ix.mdinaris) n shoe
~nakecebiani appliated/pliated dress kalatozi n brick layer, (stone)mason
qveda ~ n skirt kalendari/kalendaruli n adj calendar
kabis bolo=Sleifi n hem, train (ical)
~bolos damWeri vinme n train-bearer kalTagrZeli adj long flapped
~kalTa n lap, tail kalTebdaqanebuli adj sloping sided
~nakeci n full-front kalipteri(ix.kramiti) n grooved tile
kavi n ploughshare kalmaxi n trout
~mecxvaris/faraonis n crook kalmistari n (fountain) pen, stylograph
kavSirebi n pl communications,contacts, kalo n barn, threshing floor
connotations,links,ties kalooba n threshing
~savaWro trade links kaloriferi(fr) n heater, n Fr. calorifere
~sazRvao sea ~ kama/kamis(sakmazi) n adj fennel=Foeniculum
~samdinaro water ~ vulgare
~saxmeleTo land ~ kamaTeli n pl only dice

88
სარჩევი

kamaTi n v controversy,debate,discussion ~gem(m)iT n cameo-cut gem(m)


kamaTlebi(ix.koWis) n pl only die/dice kameis keTebis teqnika cameo technique
kamania=iraga(si) n adj chamomile=Anthe- kamera n chamber,loculus/loculi Lat.
mis ssp. Lat. kameraluri/kameruli adj chamber
kamara(ix.bjeni,TaRi) n (cloister) vault kampania(ix.sabrZolo,savele) n campaign,
~brtyeli flat(plain,straight) vault expedition
~ ~ damreci flat arch ~mimarTo... wage ~ against sb
~bjenebiani(bjeniani/Sveriliani corbel- kanabe n canaba
led ~ ; corbelling kanalizacia n canalization,drain,sewer(age)
~bjenis corbel ~ ~daxurulin cesspit,covered sewer system
~ganmtvirTavi discharging/relieving ~ ~sawreti mili cesspipe
~gumbaTovani/qolgisebri domed ~ ~wyalgayvanilobasTan erTad sanitati-
~damreci flat ~ ~ on system
~varskvlava star-like ~ kanalizaciis Semkrebi n collector, sewer
~karvisebri hipped ~ kanafi(s) n adj hemp
~kasrisebri barrel/tunnel-vault kandeli n icon-lamp
~moSvilduli bow-shaped ~ kanelurebi(ani) n adj fluting,fluted
~nalisebri horse-shoe ~ ~ ~xSiri dence flutes
~naxevradbrtyeli half-flat ~ kaneluri n flute/fluting
~naxevradcilindruli wagon ~ kani(s) n adj cortex,skin
~naxevarwriuli barrel(centering,centre,full, ~kaklis/kvercxis n bobe,shell,lobus/
perfect,roundhead,semicircular) arch/vault lobi (Gr)
tunnel vault ~marcvleulis n hool
~orisruli double arrow/lancet ~ ~naoWebiani creased/wrinkled skin
~samcentriani basket ~ ~xis n rind
~safexuredi stepped ~ kanioni n canyon, water-gap
~sferuli cul de four (Fr) ~viwro narrow gully
~unagira strainer arch ~mSrali arid/shallow ~
~qvis stone ~ kanongareSe/gandevnili vinme adj outlaw
~Seisruli arrow/lancet-shaped ~ ~gamocxadeba v n prescript(ion),ban
~Sveriliani corbel(ing) ~ ~ kanonzomiereba n normality, regularity
~cilindruli barrel(tunnel/wagon) vault kanonzomieri adj normal, regular
~cicabo stilted ~ ~ kanoni n law
~cru corbelled ~ ~ ~adgilobrivi local canon/law
~wriuli barrel vault ~bunebis natural law(s)
~jvruli/jvaredini cruciform ~/groinvault ~dauwereli prescription
~jvrisebri cross/groin vault ~saxelmwifo public law/life
kamariseburad adj archwise kanonieri adj lawful
kamariszeda adj above/over arch/vault kanonizacia v n canonize/canonization
kamaris solebis SeerTebis adgili n ~wmindanad v saint
groin kanoniT adv (by) decree
~gare/zeda zedapiri n extrados kanonikuri adj canonical,iconic
~ ialqnebi n pl pendentives kanonmdebeli n law giver/maker
~naxevarrkali/qusli n haunch kanti=yaiTani n stripe
~sawyisi/Ziri springing line kancelaria n chancellery
~soli n quoin kancleri n chancellor
~fuZe=sawyisi=zeviT mimavali xazi kanWi n calf
springing line kanjari n anager, Equus heminius Lat.
~qusli n skewback kaparWi n quiver
~Rari n chute kapelani n chaplain
~Sida zedapiri n intrados kapitaluri adj main
kamea n cameo kapiteli n cap(ital)

89
სარჩევი

~bizantiuri BByzantine ~ ~cru n false door


~doriuli Dorian ~ ~wirTxli n gate-post,jamb,lintel
~ionuri Ionic ~ karibWe n gate(way)
~kompozituri=ionuri+korinTuli kariera(ix.Semoqmedeba)n career,curriculum/
composite curricula Lat.
~korinTuli Korinthian ~ karieri=axo n quarry
~romanuli Italic karieris damuSaveba v n exploit(ation)
kapitelis lilvaki n balteus kari(s) amyoli n door-post,jamb
~ylorti n caulicole ~amyoli/wirTxli n stile,stud
kapituli n Lat. Capitulum ~dgari=gverdiTi ~ wide-cheeks
kapiSoni=kunkuli n cowl ~didebul(n)i n courtier
kapucini n Capuchin ~ eklesia court church
kaJi(s) n adj flint, fire stone ~zRurbli n door-sill,doorstep
~anatkeci n chert ~kamara n lintel
~damuSaveba n flintwork ~kaci n guard
~dana flint knife ~kaci=moxele n official
~iaraRi(s) ~ weapon ~mwerali n scribe
~ ~ saxelosno silicon-mine-working ~sapire n frame
~Semcveli adj silicious ~frTa/daraba n doorleaf/wing
~sawarmo n silicious plant ~qusli n abutment
~saWrisi flint knife ~RerZi n door-bar
~furclovani tabular flint ~Riobi/CarCo n doorsocket,doorway,passa-
~xelsawyo silicious implement/tool ge
~ ~ kaJis piriT flint-edge-tool ~Suali(aseve fanjris) n mullion
kaJiani adj flinty ~CarCo n door frame/setting
kaJiT dakawruli adj flint scraped karnizi=lavgardani n cornice,moulding
~momarageba v flint karsti(s) n v carse
kaJmiwa/miwis n adj silica karCaketilad adv in seclusion, unsociably
karabadini n book of home cure karCaketili adj secluded, unsociable
karavi n marque, tent ~vinme adj reclusive
~mxedarTmTavris/Stabis n praetorium karCaketiloba n (in) seclusion
Lat. kasri n barrel
=parlamenti n assembly ~sabanao n washing-vat
karalioki(s) n adj goldcrest katabalaxa(si)=katispitna n adj catnip=
karati=yiraTi n carat Nepeta Cataria Lat.
karauli=jori n mule katalogi n catalogue,collection of articles
kargad adv well ~arq. masalis n handlist
kargi adj good,fine,kind,perfect katalogis Sedgena v catalogue
karvis sayrdeni boZi n tent-pole katafalki (ital)=salxinebeli n hearse
kari n door(way) katexizmo n catechism
~asawev-daswevi n portcullies katisebrni n felid/feline
~gamavali communicating/leading door katorRa(ix.samuSao) n penal servitude
~gverdiTi(ukana/faruli) n postern kauri(s) n adj cowrie=cowry
~kedlis centrSi centrally placed doorway kauWi n clasp,hob, hook
~niSebiani nitched doorway =sakidi n hinge(pin)
~orsagduliani bivalve ~ =sayrdeni n projection
~orfrTiani two-fold ~ kaSkaSa adj bright
~ukana back door,postern kaSxali n v dam
~flankirebuli flanking entrance = sagubari n weir
~ ~ orive mxares koSkebiT towers flank- kac-dRe n person-day
ing entrance kaci(ix.tyis,Sua,xazi) n male, man
~Semavali a door approached by stairs ~Tovlis Ice man

90
სარჩევი

~qalis msgavsi n androgene ~dangreuli battered ~


Sua ~ n go between/middle man ~dawaxnagebuli morebis short ~
kacis simaRle n life size ~idayvamde/welamde waist-height ~
kaciWamia n cannibal ~kazematis=saTofuris casemate ~
~eposSi n ogre ~kapitaluri=mzidi load-bearing ~
kacobrioba/kacobriobis n humanity,man- main/principal ~
kind ~kibis Wauris string ~
~warsuli human past ~mzidi(Sida) load bearing(spin/support-
kacuna n diminutive ing) ~
kaWari(ix.qva) n boulder ~(ara) mzidi(Sida) non-load-bearing ~
kaWkaWi n mocking bird ~natkepni miwis rammed earth/pisé ~
kbilana n cog,denticle,dentil,scallop,tenon ~niSebiani niched ~
kbilebiani adj cog(jagged,notched,prong,rib, ~orferda gable ~
serrate,tooth)(ed) ~ramis garSemo all-encompassing ~
~borbali toothed wheel ~saerTo(ori saTavsis) party/share ~
wminda ~ sth with small cogs ~saTofurebiani ~ topped by crenellation
kbili n tooth ~safexuredi stepped
~axali second teeth ~sayrdeni retaining(revetment/terrace) ~
~gverdiTi lateral ~ =tixari/tixris partition ~
~eSvi zeda eye-tooth ~facxis ~ of light framing of poles and twi-
~ ~ qveda canine gs/wattles= ~ of woven latticework of wattles
~nivris n clove ~qvis orive mxridan mopirkeTebuli ~
~orfesviani(8c) bicuspid of rubble core sandwiched between ashlar
~raime detalis n tenon masonry
~samfesviani=saZire molar teeth ~qongurebiani a ~ with battlement(s)
~sarZeve child‟s first ~, milktooth/teeth =Robe enclosure ~
~saZire axle/back(pre)molar,second) ~ ~yru blind/solid ~
~saWreli incisor ~ ~Sida spin ~
kbilis amosaRebi gazi=Txisfexa molar ~SiSveli blank ~
forceps ~Sua pier
~gvirgvini n crown ~Camketi closing ~
~fesvi n point ~cixe-simagris curtain=curtine wall
~foso n socket ~Zlieri sturdy wall
~cveTa v shed ~wnelis reed/wattle ~
kbode n bank,cliff,crag,precipice,steep =xis CarCo timber-framing
kedari/kedris n adj cedar ~xsnariT Semtkicebuli wall held togeth-
kedelze kiduli adj wall-hanging er with mortar
kedeli n wall(ing) kedlebis garSemoweriloba n circuit of
~amogebuli lined wall walls
~amridi retaining ~ kedlidan gamoSverili projecting from the
~baqnebis sayrdeni embanking/terrase ~ line of wall(s)
~brma=yru blank ~ kedlis amoyvana/ayvana v n erect(ion)/rise
~galavnis koSkebs Soris curtain=curtine~ of a wall
~burji n stronghold, wall supporting post
~gamagrebuli(ix.iaqTaRi) battered ~
~gadawyoba v re-lay the masonry
~ganivi cross/wide ~
~galesva/mopirkeTebav ger coat/finish(ing)
~gare=mosapirkeTebeli n face
~garRveva v burst/rip the wall
~grZivi far/long ~ ; long pan
~gaswvriv SemaRleba side bench(es)
~ ~ mzidi(Sida) spine ~
~TefSi wall plate
~dabali dwarf(low/short) ~
~mxatvroba n murals, mural/wall paintings
~damakavSirebeli chord ~
~ngreva v ger ram(ing)
~damcavi defencive(fortification/retaining)~
~pirimxaris wyoba facing
~ ~ = zRude enclosing ~

91
სარჩევი

~samagri n gudgeon kenkra n pl berries


~samkauli n wall ornament ~ 1 marcvali n berry
~sangrevi godoli n sing/pl Lat. hele- kentad adv solely
polis/helepolim kentavri n centaur
~ ~ manqana n battering ram kenti adj sole
~sahaero n wall-flue ~ricxvi odd number
~ simkvrive face kenwero n top
~ube n bay kenWebiT mofenili/moSandakebuli adj
~fasadin sing/pl Gr.orthostata/orthostatae pebbly,shingly,covered with pebble flo-
~qveda sqeli nawili step=thickening oring
~qveS underneath of the wall kenWebis safeni/baliSi n cobble/pebble
~Selesiloba n coat(dress,plaster)(ing) bed/flooring
~ ~ I fena rendering kenWi(s)/kenWovani n adj pebble, shingle
~Semovleba v encompass ~kenWisyris n lot
~Sida sivrce walled area kenWisyra v ballot, cast/drow lots
~Camketi closing wall kera n centre, seat, nidus/nidi (sing/pl Lat.)
~Ziri n base of the wall,floor,footing ~adgilobrivi local centre/seat
~ZirSi Semzadeba n bed(foot,ground)(ing) ~mSobliuri one‟s hearth and home
in ~uZravi immovable hearth
~ ~ ~ alizis mortar bedding keria=kera n hearth
~xis CarCo timber framing ~iatakSi=uZravi ~ fixed into the floor
kedelSi Cataneba v immure ~moZravi portable ~
~agurebis/qvebis samagri n gudgeon ~uZravi immovable ~
~kera wall fitted with a hearth ~SuaSi central ~
~Riobi/xvreli (wall)opening keramika(ix.Tixa,WurWeli) n pl ceramist,
~Casmuli raime sth engaged into the wall (earthen)ware,pottery
~Catanebuli bede(ebi) ramis Casasmel- ~bevri bzenarevi chaff-faced ~ ~
Aad n pigeon-hole ~bze/namjanarevi chaff-tempered ~ ~
~CaSenebuli intramural(ly) ~brwyinvaled naprialebi brilliantly polis-
kevri n thresher hed ~
keTeba v ger do(make,manufacture)(ing) ~ganaTxari excavated pottery
~namzadis v rough out ~ganleqili Tixis lavigated ~
~reliefis=ornamentis v relieve ~gluvzedapiriani smooth ~
~rukis v map ~dakbiluli ~ with cogs,ribbed/serrated~
keTebis xelovneba n skill ~damtvreuli adj beaten
~xerxi n means of solution,method,way of ~daxvewili,mSvenieri,Zvirfasis fine ware
keTilmorwmune adj righteous ~vardisfersarCuliani pink-lined pott-
keTilmowyobili adj comfortable,conveni- ery/ware
ent ~zedapirgaprialebuli/zedapirulad
keTilmsaxuri n adj devout, pious gamomwvari perfunctory burnished ~
keTilsurneleba n fragrance ~zonarsaxiani cord pottery/ware
keTilsurnelovani adj fragrant,redolent, ~TeTrgruntiani white ground pottery
sweetsmelting ~TeTrfiguruli white-figured ~ /ware
keTilSobileba(ix.simbolo) n nobility, ~TeTrad moxatuli white-painted ~ ~
nobleness,virtue ~Tokisebri corded ~ ~ =Liniarbandkera-
keTilSobili adj chivalrous,generous,noble mik (Ger)
pious ~Txelkedliani eggshell(shallow,slender)~
keTilSobiluri adj chivalry ~inkrustirebuli inlayed ~ ~
keisari n ceaser ~kanelurebiani fluted ~ ~
keklucoba sarkeSi v ger preen/tide(ing) ~kaklis naWuWisebri walnut-shell ~ ~
oneself ~kanopuri Canopic ~ ~
kelaptari n candle ~kargad gamomwvari high burnish ~ ~

92
სარჩევი

~kopebdasmuli pottery surmounted by ~wiTelkeciani red-clay ~


knobs ~wiTellakiani red-slip/varnished ~ ~
~lenturi band/tape ~ ~ coil-built ~ ~ ~wiTelfiguruli red-figured ~ ~
~liTonuri bzinvarebiT metal luster, imi- ~wiTelwernaqiani red slipped ware
tating metallic surface, bearing/imitating ~ ~ Savi sartyliT red-black banded ~
silvery sheen ~wiTlad gamomwvari red-baked(burnt/fired)
~morgvze/Carxze nakeTebi wheel-made ~ ~wiTlad moxatuli/SeRebili red painted
~ = pottered/shaped on potter‟s wheel painted ~
~moWiquli glazed ~ ~ ~Wilofiani matting ~ ~
~moxatuli painted ~ ~ ~xeliT naZerwi built by hand,handmade,
~mravalfiguriani many-figured ~ ~ handmodeled
~mcirefiguruli small-figured ~ ~ keramikaze liTonis bzinvareba n metal
~mxatvruli design ~ ~ luster
~nakadebiani serrated-stream ~ ~ keramikis(ix,Tixa,keci) adj ceramics,pottery
~naprialebi burnished/polished ~ ~ ~zedapiruli gamowva perfunctory burnish
~naWriTmogluvebuli cloth wiped ~ ~ ~keTeba/mzadeba n pottery-making
~orferad SeRebili polychrome painted ~ ~nawarmi n ceramic product, pottery
~poliqromuli polychromic(al) ~ ~ ~teqnologia(Si) (in) ceramic tacnology
~sada/Seumkobeli plain ~ ~Rumeli=Tuni n furnace kiln
~savarcxlispirul-talRuri serrated- ~warmoeba n ceramic/pottery production
wavy ~ ~wuni n regect
~samosuri Samian ~ ~ keramikosi=meTune n ceramist, potter
~samSeneblo building ~ keramikuli(ix.winare) adj ceramic, clay
~sarCuliani(ix.vardisfer...) lined ~ ~ ~masa ~ ceramic clay/paste
~saxis gamosaxulebiani anthropomorpho- ~nawarmi n earthen/stone(ware),pottery,
us ~ ~fxvnili n ceramic powder; opus albar-
~simboloiani symbol ~ ~ um/caementium Lat.
~spiralurad naprialebi spiral burnished ~yuTebi(sakvamuris) n box-tile
~sqelkedliani thick-shell ~ ~ kerati n boar, hog
~uxeSad naZerwi ~ made in a slip-shod kerpad qceva v n idolize/idolization
way; offhand ~ ~ kerpTayvanismcemeli n idolater/idolatress
~uxeSi barbotine/surface roughhand ~ kerpTayvanismcemloba n idolatry,paganism,
coarse/rough ~ superstition
~figurebiT Semkuli ~ decorated/paint- kerpTayvanismcemluri adj idolatory,idolat-
ed with figures rous
~fosoebiani ~ with cavities/holes kerpTmsaxuri n priest
~fosoebian-savarcxlispiruli ~ with kerpi n icon,idol,image
holes and ribs kerZi(ix.ulufa) n dish, meal
~qsoviliani matting/sacking ~ ~ kerZis mzadeba v ger cook(ing)
~Savad gamomwvari black-burnt/baked ~ ~ kerZo adj distinct,individual,own,particular,
~Savad moxatuli black-painted ~ ~ personal,private
~Savlakiani black slip/varnished ~ ~ ~sakuTreba private property
~Savpriala black-burnishe/polished,lustrous ~SekveTa private/special order
black burnished ~SemTxveva distinct case,phenomenon/phe-
~Savfiguruli black-figured ~ ~ nomena Lat. sing/pl
~SavWiquriani black-glazed ~ ~ ~xasiaTi speciality in sth
~Zalian priala high polish/highly burnished kerZod... adv mainly,namely,notably,(in)
~ZaZiani boggy/sacking ~ ~ particular(ly)
~ZelebiT nagebi samarxis timber ~ ~ kesoni n coffer; caisson (Fr)
~Zlier gamomwvari hard fired ~ ~ ket-kombali n stave
~wabla/wiTeli brown ~ keti n baton,club,rod
~wernaqiani engobaged ~ ~ kefa(ix.Zvali) n back of the head,occipit

93
სარჩევი

keci(ix.WurWeli) n clay,fabric ~linoliumze v ger linocut(ing)


~minarevebiani ~ ~ with inclusions/insert- ~samedicino v n excise/excision
ions ~spilenZze v copperplate
~uxeSi coarse fabric ~uxeSad v n rough out
~fSvnadi crisp ~ kveTili adj carved,curved,hewn,opus inter-
~cecxlSi damskadari fire cracked ralize
~wminda fine ~ ~ kverva v ger cold hammer(ing), pinch
~xvinWanarevi grit-tempered kverviT daRarva v ger hammer(ing)
kexze adv atop kverTxi mefis n staff, warder
kvadratebad dayofa v ger grid(ing) ~mRvdlis n crosier=crozier
~dayofili afj gridded =Standarti n mace, standard
kvadratebis bade n grid kverTxisTavi n mace head,knob,standard
kvadrati(ix.CaWdeuli) n square(d) circle mount
kvadratuli adj quadratic, square kveri n flat cake
2
~metri m ~sakulto angel food, cult loaf
~formis micema v square ~Saqris/naxSiris n knob
kvadri n block; sing/pl Lat. quadrum/quadro =CaquCi n hammer
kvadriga n sing/pl Lat. quadriga/quadrigae = ~ xis n mallet, punch
kvadrigariusi n sing/pl Lat. quadrigarius/ kverna n marten=Martes gen. Lat.
quadrigarii kvercxi(s) n adj egg
kvazi... combining form quasi… ~matlis n larva
kvaldakval adv in the footsteps of… ~naWuWi(s) n adj shell
kvali(ix.cecxlis,cxovrebis) n evidence, ~formis adj egg-shaped,ovate,ovolo
imprint,mark,scar,sign,trace kves-abedi(ix.tal-kvesi) n steel and tinder
=anasaxi n imprint, trace kvesi(s) n adj steel
= = namoqmedaris doing trace(s) kvestori n questor
~dazianebis n scar/trace of damage kvexna v brag about
~emCneva v sth bears traces of… kvinariusi n sing/pl Lat. Quinarus/Quinarii
~ar ~ v sty is not to be traced kvintesencia n quintessentia
~ngrevis n trace(s) of destruction kvira(ix.yovel) n week
= niSani n evidence,mark, sign ~dRe(mzisa,sauflo) n Sunday
kvals miyola v follow sb‟s steps Sobis ~ n Christmastide
kvamlsadeni(ix.sakvamuri) n chimney kviracxovloba(ix.Toma) Thomas' Sunday/
kvanZi n knot, nodule Week
kvarva v spear kvirikobisa(ix.ivlisi,mkaTaTve,quelTo-
kvarTi n garment bai) n July
~iesosi/uflis chasuble,crucifixion coat kvirti n bloom, bud
kvari n torch kvici n foal
kvartali(ix.sacxovrebeli) n district, quar- kviristavi(ix.Zvali) n knee-cup
ter ~TiTistarze n spindle-whorl
kvarci(s) n adj quartz kvlav(ix.ixmareba) adv (once) again/more
kvarciti(s) n adj quartzite kvlavindeburad adv still, as usual
kvarcxlbeki(s) n base,pedestal,pediment, kvleva v n examine/explore(ation),investigate
plinth (ion),research,study,survey
~TaRnaris n sing/pl Lat. stylobates/stylo- ~zedapiruli v n ger prospest(ion)(ing),
batis surface survey
~kubi n dado ~Zieba n v research, survey
kvdoma v decay,decrease,die out kvleviTi adj research
kveba n v diet,feed,live on,nourish,subsistance kvlevis sagani subject of study
kveTa v ger carve,curve,etch,fret,hew(ing) ~Sedegi product of research
~daxvewili adj delicate curving kvrinCxi(s) n adj sloe-bush=Prunus spinosa
~liTonze v ger engrave(ing) kibe(ix.xveuli) n flight/set of steps,stairs,

94
სარჩევი

staircase/way ~zeda upper ~


~adis staircase ascends ~ukana hind feet
~baqnidan baqnamde flight of stairs ~qveda lower limb
~ierarqiuli hierarchic stairs ~wina front feet
~karTan (a chamber) with a stair-case at the kiTara n sing/pl Lat. citara/citarae
door kilamura(si)(balaxi) n Polipodium vulgare
~karSi Semavali a door approached by kilita(ix.sasfante) n applique, button
stair-case kilita/kiliti n tab
~gadasatani/misadgmeli n ladder,scale ~brWyviala n sparkle
~Cadis staircase descends kilo n adj kilo
kibis baqani n landing =bude n mortise
~dasawyisi foot ~sagnis n rebate
~Tavi top kilokavi n dialect
~moajiri n pl usu. banisters kimaTioni=qimationi n Lat. cymatium
~safexuri n step (sing),cymation/cymationi (pl)
~safexuris sayrdeni/SemaRleba riser bo- kiparisi(s) n adj Cypress
ard,corbel kiri(s)(ix.kirqva) n adj lime
~saqcevi flight of stairs ~gamosawvavi Rumeli n lime-kiln
~ujredi n flight of steps ~damwvari burnt ~
~Cana n string wall,stringer,stair-well,sta- ~karieri n lime-pit
ircase well ~Camqrali hydrated=slaked ~
~Wauri n stair well ~Caumqrali quick ~
~Wauris kedeli string-well ~wyliani hydrated ~
kibo zRvis(ix.asTakvi) n crab kiriT Selesva/Selesili v adj lime/white
~aTfexa=langusti n lobster plaster(ed)/wash(ed)
~mdinaris n crowfish ~SeTeTreba/SeTeTrebuli v lime-wash(ed)
kiborumi n sing/pl Gr. ciborium=ciboria/cib- kiriani(ix.Tixa,qviSa) adj calcareous
riae kirkali n neck-ring
kide(ix.napiri) n edge,frontier,lip,mere,pheri- kirqva/kirqvis n adj limestone=calcium car-
phery,verge bonate
~gare(Ta) adj outer edge ~gamomwvari burnt lime=calcium oxide
~Sida adj inner ~ ~kaJiani=fiqali n adj chert
kideebdakbiluli adj cogged(jagged,not- ~Camqrali slaked lime=calcium hydroxide
ched,serrated) edge/side kirxsnari(s)(ix.WurWeli) n adj lime-wash/
kideebiT erTmaneTs mibjenili sth car- white,lime milk
vel-built/joined edge to edge ~keramikuli fxvnilis Semcveli opus
kideebs gadacilebuli adj sty puddling caementium
out of the edge ~samSeneblo/Sesalesi n lime mortar
~mibjenili sty puddling out to the edge kiseri n neck
kidev adv again,once again/more kistani n bludgeon
kideze adv at the edge kistofori(moneta) n cistophori
kidia adj suspending kiteli n tunic
kididan kidemde adv from edge to edge kitrana(si) n adj zucchini
kidisken adv towards the edge kitrisuna(si)=boranjo=saro n adj bora-
kidobani n shrine ge=Borago gen=Borango officinalis Lat.
~aRTqmis Ark of Covenant, Shrine kicura n beam(pole/ridge)
~noesi Noa‟s ark/boat kicuras sveti n ridge-pole
kiduli adj (over)hang(ing),pendant,pendu- ~ Zeli n ridge-beam
lous,suspend(ed)(ing),eaves klanWi n claw
Tavisuflad ~ adj dangle(ing) klasebad dayofa v n stratify,stratification
kidura adj sth on the periphery,peripherial klasi=fena n class
kiduri n limb klasikuri adj classic(al)(s)

95
სარჩევი

~kvlevebi/swavlebani Classical Studies kovzi(s)(ix.zondi) n adj spoon


klasifikacia(ix.qve) v n classify/classific- ~sinjis n test ~
ation ~tari n shank
~ganmeorebiT reclassify/classification koine n Gr. koine
klasicizmi n classicism kokori n bud
klasobrivi adj class koleqtiuri adj collective
~gansxvaveba ~ distinction ~mflobeloba joint ownership
~sazogadoeba stratified society koleqcioneri n collector
klde/kldis n adj cliff, crag, rock koleqcia n collection
~gamokveTili living rock koleqciis Sekreba v n amass,collect(ion)
~kalTaze adv on precipice kolonada=TaRnari n pillaring; collonade
~madani/madnis n adj rock (Fr)
~maRali/frialo towering crag(s) kolonadebiani adj colonnaded
~Sverili n hanging rock,rock-shelter kolonia(ix.winare) n sing/pl Lat. collonia/
~Sveuli/cicabo precipitous, clove colloniae
~wvetiani towering cliff kolonizatoruli adj colonizing
kldeze kveTa v rock curve/curving kolonizacia(ix.winare) v n colonize(ation)
~nakawri/naxati n graffiti=graffito kolonizaciamdeli adj precolonization
kldekari n gorge,ravine koloriti n colour(ing)
kldeSi nakveTi adj rock-hewn kolorituli adj colourful,picturesque
kldovani adj rocken composition,rocky, kolosaluri adj colossal
~xevi n clove kolosi n sing/pl Lat. collosos/colossus
kleba v become less,decrease,diminish,lesse- kombali n club
n(ing),diminution in sth,downdrop,fade, ~mecxvaris n crook
fall away,flow awayfrom,recede,reduce, komentari n v comment(ate)
wane,weaken(ing) komentatori n commentator,exponent of,
klebadi adj diminishing interpreter
klimati n climate komli n homestead
~araxelsayreli/mavne adverse ~ ~umiwo landless ~
~zomieri moderate,temperate ~ komodi n chest of drowers, dresser
~mavne/usiamo adverse ~ kompleqsi(ix.samarxeuli) n block,comp-
~mkacri/mZime harsh ~ lex,set
~mSrali hard baked kompleqsidan amoReba v abstract sth from~
~notio humid ~ kompleqsuri adj sth all embracing,complex,
~rbili clemency, mild ~ comprehensive
~sveli wet ~ kompleqsuroba n complexity
~civi cold ~ kompleqti n set
klimatis gaumjobeseba amelioration of ~ kompliviumi n sing/pl Lat. compluvium/
~cvlileba climat spell compluviumi
klimaturi adj climatic kompozicia n composition
~aramdgradoba ~ instability kompoziciuri adj composite,composed
~Taviseburebani ~ features kona(ix.Sekvra) n bunch,faggot,sheaf
~pirobebi ~ conditions sxivTa ~ box of beams,shaft of light
~stiqiebi n pl usu. elements kondaki n Hymnal; n Gr. kondakion
kmeva v incense konebad Sekvra v faggot
kobalti(s) n adj cobalt konkretuli adj concrete, specific
kodeqsi n code, sing/pl Lat. Codex/Codeces konservacia v n conserve/conservation
~ muxli n article,sentence konsoli=kronSteini n bracket,console,
kodva(ix.mkodavi) v n castrate/castration corbel,prop
~qvis v curve, quarry konspeqti n sing/pl Lat. sullabus/sullabi,
kodi n code synopsis/synopses
kodis gaxsna v crack, decode =monaxazi n abstract,outline,sketch

96
სარჩევი

konstatacia v n state(ment)(s) korZi n out growth, tumour


konstruqtori n structural engineer ~xis n knot hole
konstruqcia n structure kosmiuri adj mundane
konstruqciuli adj constructional,construc- kota(ix.satevari) n pommel
tive =Sverili budeSi Casasmeli n tenon
konsultanti=mrCeveli n adviser ~mimmarTveli n bare-faced ~
~swavluli n boffin ~Sida n free ~
~universitetis UUniversity Wits kofo n box-seat,coach-box,perch
konteqsti n (overall) context koSkebiani adj tower
konteqstidan amoReba v abstract sth from ~ koSki(ix.cixe) n tower
konteqsturi adj context(ual) ~galavanSi n turret
konteqstSi adv in/within (certain) context ~garedan midgmuli tower projecting from
~gaazreba/ganxilva treat sth within context the wall
~CarTuli integrated in(some kind of)context ~TavdacviTi n guard tower
kontinenturi adj mainland ~kedelSi saTofurebiT~ with crenelations
kontrabanda v ger smuggle(ing) ~kuTxeebSi ...where the angle of the wall cha
kontrabandisti n smuggler nges
kontrasti=gansxvaveba n contrast ~saTvalTvalo n patrol/wath tower/turret
kontrastisTvis=sxvaobisaTvis adv by ~ ~sasignalo n signal tower
kontroli v n control,hold ~ of sb/sth ~Catanebuli budeebiT pigeon tower
~gadavida v control of sth went to sb ~calke mdgomi n keep
~swyuria v hanker after control ~WiSkris orive mxares towers flanking the
kontrolqveS adv sb/sth under control of sb gateway
kontrforsi(fr)=iaqTaRi n v buttress kocna=gadakocna jvaredinad ger oath-
~TaRiani arc boundant taking
konturi n v conour, outline koconze dasawvvad boZze mibma v stake
konusi n cone, taper ~dawva v burn at the stake,commit to the
~ormagi double cone flames
konusisebri adj cone-shaped ~ ~ dakrZalvamde pyre
konusurTaviani adj cone-headed koSt(eb)i n lumped together, lump(s)
konusuri adj conical,tapered koconi n fire
konferencia n conference ~sasignalo n beacon-fire
konfiguracia n configuration ~sakremacio cremation ~
konqi n conch=domed roof of semicircular =sasjeli the flames/stake
apse ~saweso ceremonial(ritual,sacral) fire
koncentruli adj concentric kowaxuri(s) n adj berberis=Berberis vulga-
koncxi n cape, height,promontory ris Lat.
kopebdasmuli adj sth surmounted by knobs koWa n reel, spool
kopebiani adj knobbed, warty =Zira/Zirasi(mc) n adj caraway
kopi n bulge,boss,knob,wart koWa(si)=janjafili(s) n adj ginger=Zin-
~ZuZusebri mamiform boss giber officinale Lat.
~ZuZusTavisebri nipple-like ~ koWebi saTamaSo n cast(s)
koplebiani adj speckled ~samarCielo guesswork knuckle bones,
koptoni(s)=wewoni(s) n adj cake oracle bones
koWi(ix.Zvali) n ankle,bar,beam,girdle,joist
kordi=belti n turf
~gadabmis collar beam
kordian-humusiani adj turf and humus layer
~ganiva/mzidi n cross-bar,tie beam
ading,correct the press
koromi n clump,grove,wooded site ~ganivi n cross/grating bar
korpis xe/xis v adj cork-oak ~grZivi n sole beam
korpusi n block (of flats) ~iatakis n floor joist
~diplomatiuri/samxedro n corpse ~ mzidi/mwe n bressumer=breastsummer
korZebiani adj knotty ~cxovelis n sing/pl Lat. astragalus/ast-

97
სარჩევი

ragali ~nivTebis assemblage, set


~Weris n beam, girder ~himnebis Gradual, Hymnal
koWis gagoreba=mliqvneloba roll the dice krematoriumi n cinerator
koWisebri adj reel/spool-shaped kremacia v n cremate/cremation
koWli adj lame kremaciuli adj cremation
koWloba v limp kremli n sing/pl Lat. arx/arcis
koxinjroba n Ascension Day ~rusuli n kremlin
koxta(d) adj adv accurate(ly),dainty,elegant, kriala adj lustrous,polished
graceful(ly),neat(ly),refined,slender kriali v sheen
~gamoyvanili sth neatly shaped krialosani n pl only beads
kohorta n cogort krini (xma) n soprano
kravi n lamb kripta n sing/pl Lat. crypta/crypte; n Gr.
~dakarguli lost sheep krypte
~RvTis Lamb of God kriteriumi(s) n sing/pl Lat. criterion/criteria
kraveli(s) n adj lambskin ~dadgena v n hallmark
kravs erTad v tie together ~raRacis n pl only criteria for sty
krazana foTola(si)(mc) n adj Hypercifolia kroki (fr) (ix.gegma) n area sketch
Lat. kronSteini(germ)=konsoli n bracket,cor-
kramiti(s)(ix.fila) n adj tile bel,prop
~brtyeli flat/plain ~ krZalva/krZalulebav n respect(ful)(ness),
~ ~ gverdebakecili flat ~ with sides venerate/veneration,reverence (v)
turned up ku n tortoise
~damtvreuli crushed ~ ~zRvis n turtle
=kalipteri grooved ~ kubi n cube, regular hexahedron
=keramida ~ ~ with sides turned up kubisebri(ix.Zvali) adj cubical
~kexis bridge(bonnet,crest,ridge) ~ kubo n coffin
~kvadratuli quadrel ~gaurandavi rude-timber ~
~kidis/kiduri edge/side ~ kubokruli adj tartan
3
~lorfini flag ~ kuburi=kubSi adj cube (cm )
~naribandiani=narimandiani bent/gutter ~ kudi n tail
~sakvamuris box/flue ~ kuzi(ani) n adj hump(ed)
~saperange facing ~ kuTvnileba n identity,possession
~saxuravis roof(ing) ~ ~ramisadmi n attribution
~solisebri/soluri oussoir ~ kuTvnili(ix.adgili,wili) adj due,own,
~Rariani channeled/grooved ~ ,pantile,im- rewarding
brex/imbricis n sing/pl Lat. kuTxe/kuTxis(ix.midgomis,qveynis) n angle,
~Sublis frontal ~ ,antefixa/antefixorum Lat corner,quoin
kramitiT daxuruli adj tiled, tile-roofed ~blagvi obtuce angle
kramitis akecili gverdi n flange ~gadakveTis crossing/intersecting ~
~dasawyobi CarCo=Calangara n rafter ~gamoSverili salient ~
0
~ ~ Zelebi tile pillars ~gaSlili flat/straight=180 angle
~lilvaki tile groove/rim ~daxrili skew angle
~qarxana n tillery ~daxrilobis ~ of dip/obliquity,tilt
0
~Rumeli tile kiln ~marTi quadrantal angle=90
~ sakeci=iRlia=sagduli n leaf ~maxvili acute angle, arris
0
kreba(ix.sesia,sxdoma,mowveva) n conventi- ~ 45 mitre angle
on,meeting ~mravalkuTxa polyhedral angle
~saeklesio ecumenical council ~swori right/straight ~
~saxalxo n sing/pl Lat. comitium/comitii ~Sveuli vertical ~
krebiTi(ix.nakrebi) adj summary ~Sida interior/internal angle,quoin(ing)
krebuli(ix.eklesiis) n collection,corpus/ kuTxeSi mimwyvdeva v ger corner(ing)
corpora (n sing/pl Lat.) kuTxiT ramesTan adv at angles with…

98
სარჩევი

kuTxis(a) adj angle,angular,corner kurTxeva=mironcxeba v n bless,sanctify/


~gradusi/xarisxi n angle degree sanctification
~iaqTaRi corner buttress ~eklesiis v n dedicate/dedication
~muxli n bend ~mefis,mRvdlis v n anoint(ment),ordain,
~sveti corner pillar sacring
~qva n angular stone, quoin ~mironis v n consecrate the chrism
~Ziri corner bottom ~raindad v ger dub(ing)
kuTxovana n angle-iron ~puriT da RviniT bless with bread and
kuTxovani adj angular,corner, squarish wine
kulinaria n cookery ~sakurTxis/ZRvenis v sacring
kulisebi/kulisebs miRma n backstage ~wawymendili eklesiis v n reconcile/
kulminacia n culmination point reconciliation
kuloni=sakidi n pendant ~winaswar v pre-sanctify
kulti(s)(ix.xelosnobis) n adj cult ~wmindanad v n saint
~gavrceleba ~ spread kurTxeva(d) xeldasma v ordain, sacrifice
~gamosaxuleba ~ image kurTxevani n prayer book
~dadgena v ordain ~ of… kurTxeviT adv give sb‟s blessing to sb/sth
~saflavis grave ~ kurTxeuli adj the Blessed
~sikvdilis ~ of death ~miwa blessed soil
kultmsaxureba n pl only cult practices ~winaswar adj pre-sanctified
kultmsaxuri n priest kuria n curia
kultura n culture kurka/kurkis n stone
~materialuri material ~ kurkovan(eb)i n stone-fruit
~samzareulos narCenTa Kitchen midden ~ kurkuma/kurkumis n adj Curcuma longa
~sulieri intellectual development,spiritual~ kuwubebiani adj barbed
kulturam gaZlo v ~ endured long(er) kuwubo n scallop
kulturaSi Semotana v release sth in N ~ kuWis(a) n adj stomach(ic)
kulturis Camoyalibeba v n form(ation) kuWis Tavi=mzis/faSvis wnuli solar plex-
kulturuli adj cultivated,cultural us
~garemo ~ environment/setting l
~zRvari cultural interface labarumi n sing/pl Lat. labarum/labari
~TvalsazrisiT adv in terms of ~ affinities lagamamodebuli adj bridled
~memkvidreoba ~ heritage lagami(ix.cxenis) n bitwear/ n v bridle
~mimdinareoba ~ pattern lavgardani=karnizi n coping,cornise,moul-
~naSTebi n pl ~ debris ding
~wyvetili n ~ break ~ Taroiani shelved moulding
kululi n curl, ringlet lavra(ix.eklesia) n laura
kuneli(s) n adj haw(thorn) lazieri n queen
~ Savi n adj black haw laki(s) n adj laquer, slip, varnish
kunkuli=kapiSoni n cowl ~minanqruli enamel slip
kunZi n log, post ლakiani/ლაკწასმული adj laquered, slip
~TavsakveTi/sajalaTo n the block lakonikumi n sing/pl Lat. laconicum/laconi-
~fesvebiT tree stamp cumi=laconoci (Lat)
kunZuli n island lali(s)=wiTeli iagundi(s) n adj ruby
naxevar ~ peninsula lamaza(mc.) n adj compion, Lychnis/Silene
kunwula n truss spp. Lat.
~yurZnis mtevani n bunch lamazi adj beautiful,nice,pretty
~xilis swag of fruit lamela n sing/pl Lat. lamella/lamellae
kupidoni n cupid lami(s)(ix.dalamva) n adj silt
kupri(s) n adj tar lampari n icon(lamp)
~mcenaris(ix.fisi) n adj pitch lanCa n foot(ing), sole, loculus/loculi (n
sing/pl Lat)

99
სარჩევი

laparakis unari ability/faculty of speech, lenturi(ix.Zerwva) n bandlike


verbal ability leopardi n leopard
~niWi innate eloquence lerwami/lerwmis n adj reed, rush
lapislazuli(s)=lilaqva/qvis n adj la- ~safeni n rush,matting
pis-lasuli lerwi(mosawnavi) n rod, with
laJvardi(s) n adj azure ~vazis n adj tendril
lari=Toki n rope, string lerwisebri adj tendril-like
=keris mfarveli n sing/pl Lat. lar/laris lesva=galesva v n hone
lariqsi(s) n adj larch(tree), Larix (Lat) leqi(s) n adj sediment
lartya n cleat, lath, slat leqsi(ix.metri) n verse
~geodezistis n batten leqsis kiTxva v recite
lartyiT Sekvra v batten leqsika n vocabulary
lartyula n batten,lath leqsikoni n dictionary
lasti mownuli n adj wattle ~naSromis/wignis bolos n glossary
~safeni pole/stake flooring leSi n corpse
latani(s) n adj pole, stake ~frinvels/cxovelis n carcass
latifundia n latifundia ligatura n ligature, monogram
laureati n lauriate, prize winner liditi(s)=iaSma=iaspi(s) n adj jasper
lafani/lafnis n adj lime bast,bark=Ptero- livlivi v play of colors, tint
carya pterocarpa Lat. liTondamuSaveba=meliToneoba n metal
~xe/xis n adj hasel tree crafts/working
laqa n v spot, stain ~ganviTarebuli precocious metalworking
laqaSi(s) n adj cattail, reed liTonze minaduRi n soldering,scum(y)
laqebiani adj spotted, stained ~amokveTili cut in metal,engraved
laRi adj daring,fast,free,majestic,proud ~kveTa metal chasing/engraving
laye adj bad, rotten ~kupelireba cupellation technique
layuCebi n otolith ~nakeri n gap,joint line,junction,ridge
laSqara(si)=mxalSava=Savbalaxa n adj liTonTa Sednoba v conflate(meld/weld)
comfrey=Symphytum/Officinale gen. Lat. into each other
laSqari n host liToni(ix.xeze) n adj metal
laSqroba v n campaign against,launch, ~advildnobadi soldering ~
campaign,expedition,(rout)march(ing) ~TviTnabadi native/virgin ~
=salaSqrod mzad ready to take field ~Txieri molten ~
laSqrobis Sedegi n upshot of the ~ ~iSviaTi rare earth ~
laWe=sveli adj moist,wet ~keTilSobili precious ~
laxvari n lance, pike ~minarevebiani base/impure ~
laxtisTavi=kverTxisTavi n mace head, ~ morTuloba n v embosse(ment)
standard mount ~naprialebi burnished ~
lebani n bean ~naWedi beaten ~
~kaklis n karnel ~ornamentirebuli embossed ~
lebesi n sing/pl Lat. lebes/lebetis ~uminarevo non-shrinking ~
lebnianebi(ix.lobio) n pl beans ~uwrTobi non-tempered ~
legenda n legend,tale,traditional story ~feradi non-ferrous ~
legendaruli adj legendary ~furclovani sheet-metal
legioneri n legionary ~ Casasxmeli Riobi n opening for…
legioni n legion ~Cofura corroded ~
leibi n bedding ~Zneldnobadi refractory ~
lekverTxi=sakverTuli n garter,gaiter liToniT damagreba=CaduReba=Camagreba
strap v ger weld(ing) on/into, mend(ing)
leli(s)/lelqaSi(s) n adj rush ~mdidari metalliferrous site
lenti=babTa n band, ribbon ~Raribi less metal rich
lentisebri adj strapelike ~Cakereba v cast on, repair

100
სარჩევი

liTonmopoveba v n exploit(ation) of metals liTonuri adj metallic


liTonmqandakebloba n metal-chasing ~bzinvareba metal luster,metallic surface,
liTonis adj (in) metal silvery sheen
~aRmoCenamde adv Old World, pre-metal liTonSi/sxmulSi haeris buSti n blister,
~bzinva(reba) n gloss,metal-burnish/luster bubble
~(gamo)wrToba v ger temper(ing) liTonwarmoeba n metal producing/product-
~gaxureba v ger anneal(ing) ion
~gza n metal road lilaqva=lapislazuli(s) n adj lapisla-
~gube n stir suli
~gunda n bloom lilvaki=lilvi n roller
~zodi n bar, ingot ~iaraRze/nivTze n rib(ing)
~zoli n metal stripe ~naoTxali n echinus
~kveTa v ger chase(cut,engrave)(ing) =sartyeli n sing/pl Lat. fascia/fasciae
~masa monetaSi n bulk of (gold/silver…) =sorsoli n plait,rim,roller
~mdnobeli n rafter lilvsamkauli n grooved ornament
~miReba madnidan technique of recovering limani n liman
the metal from ore limbi n sing/pl Lat. limbus/limbi
~mopoveba v ger obtain(ing) metal(s) linza n lens
~morTuloba v n embosse(ment) linzis formis adj lentiform,lentoid
~moZieba m metaldetecting lipariti=rioliti(s) n adj rhyolite
~mxatvruli damuSaveba v ger chase(ing) lira=ebani=qnari n lyre
~nakeri n gap,joint (line),junction,ridge listeli n listel
~naprialebi adj burnished litavra(berZ) n kettledrum
~nawarmi n pl metalwors litania n litaneia
~naWeri n bar, piece literaturuli adj literary
~naxSirbadiT damuSaveba v n cement(ate ~wyaro ~ source
~nivTTa tipebi metal types liturgia(berZ) n liturgia,mass for sb
~nuJri n honeycomb saRmrTo ~ Communion service
~rgoli n quoit lobio(si) n adj kidney bean
~sadnobi avzi/tigeli n crucible,melting lodebiT nagebi made up of blocks
pot, pool lodebis zvavi n lump
~sakerveli n clamp lodi(s)(ix.qva) n adj block,boulder,lump
~samkauli n torque ~gaTlili n adj ashlar
~samsxmelo Riobi opening for input of ~daumuSavebeli unworked block
molten metal =kaWari n adj boulder
~saZiebeli xelsawyo n metal detector lodini v ger wait(ing)
~furceli n plate,sheet ~xangrZlivi long wait
~furclis gamokvervav hammer into sheet lolua n icicle
~fufxi/qerqi n patina,scab lomi n lion(ess)
~Reri n rod =xelsawyo n scrap iron
~Semkoba v ger emboss(ing) lomis bokveri n cub
~Semcveli adj metalliferrous ~msgavsi adj lionine
~Secxoba v nodulize lomsaxe n adj lion-faced
~CaduReba v weld into loJa n box
~ Cakereba v cast on, repair ~TeatrSi n pew
~Casasxmeli Riobi n opening for input ~masonTa n logge
of molten metal lorfini(ix.kramiti) n flat tile/stone,flag-
~wyluli n corrosion, scab ging stone
~xveuli=xvia(samkauli) n torque losi n elk
liTonisebri adj metal-like loya=Rawvi n cheek
liTonsadnobi qarxana n steelworks locva(ix.safeni) v ger n pray(er)(ing),de-
~Rumeli n melting furnace votions

101
სარჩევი

~vinmesTvis mass for sb ~tualetis n dressing ~


~mwuxris Evening Prayer,for ever,vespers, magistrosi n magistros
vigil(s) magiuri adj magic(al)
~samadlobeli thanksgiving service ~Tviseba/unari magical preoperty(ies)
~sauflo the Lord‟s prayer magnituri veli n confining field
~ciskris matins madani/madneuli(ix.wiaRiseuli) n ore
~Wamis win/mere benediction ~gamdidrebuli dressed ~
locvani n the Prayer Book ~damtvreuli drag ~
locvaSi garTuli adj discrete ~TviTnabadi embryonic/pure ~
~RamisTeva virgil(s) ~miwis zedapirze conspicuous/exposed ~
locvis aRvlena v offer up a prayer ~mongreuli freed ~
~Catareba v conduct a prayer ~SiSveli outcrop
lpoba(di) v adj decay, rot(ing) ~Cawolili embede(d) ~
ltolva v n aspire/aspiration ~ZarRvis matrix
ltolvili n adj refugee madli n blessing,good deed,grace
luTerani/luTeranuli n adj Lutheran madliani(ix.qveynis) adj abundant,benefitial,
lula n barrel, muzzle vitrous
lursmani/lursmnis n adj nail madnidan miReba/gamowurva v n ger ext-
~Tixis clay nail ract(ion),refine/recover(ing) metal from
~konusuri cone peg the ore,smelt(ing)
~farTeTaviani n stud, tingle madniT mdidari qanebi extensive deposits
=Wikarti n tack madnis gamdidreba v recover metal from the
~xis n (wooden)peg; peg figurine=nail ore
lursmnebiT moWedva v ger stud(ing) ~gamosavlianoba extraction(al) level,output
lursmuli adj cuneiform,wedge-shaped ~ ~ dabali poor ~ ~
~asoebi cuneiform characters ~ ~ maRali high ~ ~
~wera write in ~ script ~ ~ saSualo medium ~ ~
luskuma n shrine ~damuSaveba v n exploit(ation)
luwi ricxvi n regular number ~ ~ cikluri v ger (re)cycling stripping
lRoba=dnoba v ger melt(ing) ~zedapiruli/Ria ~ surface stripping
lRobadi=dnobadi adj fusible ~TviTnabadi naWeri n post
lRobis wertili n melting point ~maragi n deposit
lxini n banquit,feast; sing/pl Lat. sympo- ~mongreva v shatter the ore
sium/symposii ~mopoveba v ger n mine(ing),output, work
over mines
m ~ ~ maRaroSi v ger mine(ing)
magaliTze adv on the pattern,after the ~ ~ Ria wesiT surface stripping
example ~ ~ maRaroSi v ger mine(ing) by gallery
magaliTi n example,instance,sample ~ ~ SaxtSi v ger ~ by vertical shaft
~naTeli striking example ~natexi n squat
~nacnobi familiar sample ~recxva v wash(ing) ores
~wina the foregoing ~ ~ ~Semcveli adj ore-bearing
magaliTis damowmeba v refer to...,testify ~ZarRvi n vein
with… ~ ~ SiSveli outcropping ~
~moyvana/moSvelieba v cite example(s)
~xeliT akrefa v n benefication=hand pick
magari adj firm,hard,rebust,solid,strong,sto-
ing
ut,sturdy,substantial,tough mavedrebeli n adj interceding
magaroni=megaroni n hall-porch burial,ma-
mavzoleumi n sing/pl Lat. mausoleum/mau-
garon=megaron
solea
magia n magic
mavTuli(s) n adj wire
~Savi wizard(ry)
~grexili stranded ~
magida n table
~msxvili heavy-gauge ~

102
სარჩევი

mavne adj penocious ~saxeli patronymic name


mavritaneli/mavritanuli adj Moorish mamiseuli n adj paternal
mazdeani n fire-worshipper mamoba/mamobrivi v father(ed)
mazdeanoba n fire-worshipping mamoZravebeli n adj driver of sth,mover(s),
maTraxi n v switch, whip become a vehicle for sth
=faraoni n scourge mamri n adj male
maiolika/maiolikis n adj maiolica=majo- mamris=meomris Tviseba masculine=warlike
lica quality
maisi(ix.vardobisa,mariali) n May mamruli=(mama)kacuri n maleness
makebria(si)=cxeniskbila n adj pigeon‟s mamuli(ix.eklesiis) n estate,seat
milk ~ijariT n holding
maketi n mode(l) ~samemkvidreo n patrimony
makratela SeerTeba n dovetailing =samSoblo n home country
makrateli n pl usu scissors ~feodalis sasaxlianad n manor
~baRis n bill mamuliSvili n eminent/time honoured
~zambariani n pl usu scissors with spring person
~samedicino/cxvris saparsi n pl usu. manaTobeli n adj luminous
shares =mnaTobi n heavenly body
mala(ix.Zvali) n sing/pl Lat. vertebra/vert- manana(ix.nami) n adj heather,manna
ebrae mananis buCqnari n adj moorland
~kisris neck ~ ; neck bone mandili n scarf
~mkerdis chest ~ mandilioni=tilo iesos saxis anabeW-
~nagebobis n bay, range diT n Mandylion Gr.
~welis n lumbar vertebra manevruloba n maneuverability, mobility
~xidis n span manera(ix.poza,Sesrulebis,xerxi) n man-
malamo(si)=salbuni(s) n adj ointment,un- ner
guent ~damzadebis manner of manufacture
~wasma v rub on ~damuSavebis method of treatment
malaqiti(s) n adj malachite ~dauxvewavi careless(crude,cursory,imm-
~lurji n adj azurite ature,offhand,rough,unkempt)manner
male adv presently,rapidly,soon,shortly after ~daxvewili accurate(accomplished,delicate,
malamsrboli/Sikriki n courier elaborate,expressive,neat,sophis-
malfuWadi adj perishable(s) ticsted) manner
mama(o)(ix.eris) n father ~Cveulebrivi (in)general manner
Rirsi ~ venerable Father maneriT adv in fashion/manner
mamakaci n adj male,man maniSnebeli adj hinting/pointing to sth,indic-
mamakacis welze Semosaxvevi sasqeso or- ative factor for sth,foreshadow/signa-
ganos damcavi n jock-strap ling sth
mamamTavari n forefather,founder ~niSani n indication,hallmark,hint/point to
mamamZuZe n foster father, tropeios (Gr) mansarda n attic
mama-papeuli n ancestral property ~sacxovrebeli loft conversion
mamasaxlisi(ix.eklesiis) n head,official, mantia n cloack
senior man manZilze adv at(the) length of… within
~soflis n village headman (certain) distance
mamaRmerTi n God the Father,the Lord god manZili n distance,flight,passage
Pantocrator ~Tanabari sth at regular intervals,equidistant
mamaci adj valorous ~mokle short distance,shortline between…
mamacoba n prowess ~Sori long distance
mamebi=winaprebi(ix,eklesiis) n pl an- manWvali n kingpin,stud,tack
cestors,ancestry,forefathers manWkvala(si) n adj armillariella mellea Lat.
mamis=mamris xazi n male(paternal/pat- ~ cru n adj hypholoma sublateritium Lat
ronal) line maoxari n waster

103
სარჩევი

maJalo(si) n adj crab, white apple rue, Ruta Lat.


maragi(s) n adj fund,stock,storage,store,su- marili(s)(ix.eSxi) n adj salt
pply of sth marmarilo(si) n adj marble
~bevri plenty(ful) supply marmarilosebri=marmarisebri adj marb-
~gamoleva v (be) out of stock led,marble-like
~Sevseba v stock,supply martvili n adj martyr
~Sesanaxi n storage facilities,storeroom martviloba n martyrdom, torment (life)
maradi(uli)(ix.cxovreba) adj eternal,ever- marti(ix.igrika,mirkani) n March
lasting,forever.timeless,timelife martivad adv simply
maradisoba n perpetuity,timelessness ~nakveTi/naZerwi ~ moulded
maradiulad adv timelessly martivi adj artless,plain,rudimentary,simple,
maradiuloba n eternity, timelessness unsophisticated
maradmwvane adj evergreen martiriumi n sing/pl Lat. martyrium/mart-
marani(ix.WurWeli) n press-room,wine- yrii
cellar marto adv alone,isolated,lonely,singly,solely
marao(sebri)(ix.sarkmeli) n adj fan(like) martoobaSi adv in privacy, loneless
margaliti(s)(ix.sadafi) n adj pearl martoxela adj single
~oboli n adj pearl of orient martuReli n (horse)collar
~erTi brtyeli gverdiT n adj tympanium marula n horse-race
margvla v ger hoe,uproot,weed (ing) maryuJi n knot, loop
margili(s) n adj picket, stake marSruti/samarSruto n adj rout
~samijne n landmark marCieli n fortune-teller
~Casma v mark out marCieloba v n divine(ation),fortune telling,
mardi adj pernicious tell fortune,guesswork
mareki n beater marcvali n bean,corn,grain,seed
marTali adj honest,just,tighteous,true, marcvleuli/marcvlovnebi n adj Poaceae,
trustful poaceous cereal crops
marTebs=davalebulia=unda v owes ~umTavresi principal crops
marTebuli adj appropriate, relevant ~wamyvani staple crops/cereals
marTebuloba n on the relevance,relevancy marcvleulis ganiaveba(ix.qvis) v ger win-
marTva(ix.mmarTveloba,saxelmwifosi) v now(ing)
n administer/administration,come to con- ~moyvana v n cultivate,cultivation
troll,control,direct,drive system,helm, ~ormo n granary,grain,pit,storage pit
hold,lead,manage(ment),marshal into ~sasresi n quern,wheat stone
labour force,manage, run ~saSrobi n barn, hopper
~mkacrad rule gravely/severely ~Sroba ger corn-drying
~msubuqad rule with right hand ~wyaro source of grain
marTvis saWe/berketebi n paraphernalia ~jiSi strain of crops/grain
~xelovneba n state craft marcxena adj left
marTkuTxa adj rectangular,right angled marcxi n v defeat, fizzle out
marTkuTxedi n rectangle marcxnidan marjvniv adv left to right
~mogrZo n squarish marcxniv adv at/on the left,left-hand/wards
marTlmadidebeli n adj orthodox,catholi- marwuxi n pl usu pincers,tongs
cus(a)(um) (sing/pl Gr) marwyva balaxi(s) n adj Potentilla recta
marTlmadidebloba n Orthodoxy Hampe
marTlmadidebluri adj orthodox,catholice marwyvi(s) n adj strawberry
(Gr) ~mindvris n adj wild ~
mariali(sa)(ix.maisi,vardobisa) n May, marxva/marxuloba(ix.didmarxva,saSobao)
June v ger fast(ing)
mariamobisa(ix.agvisto,axalwlisani,qvel ~samdRiani ember fast,season,tide week
Tobisa) n August marxvis gatexa v break a fast=breakfast
mariamsakmeli/sakmlisa(ix.tegani) n adj ~wina dRe 1st day before fast

104
სარჩევი

marxili n sledge, sligh ~romelic qreba perishable material


~cxenSebmuli horse sligh(rides) ~ ~ ~ advilad material (so) sub-
marjani/marjnis n adj coral ject to decay
marjve adj convenient,proper ~romlis damuSavebac SeiZleba workable
marjvena adj right ~samuzeumo staff for museum
marjveni n spear ~samSeneblo building/generic material
marjvnidan marcxniv adv right to left ~ sacavSi daculi safe kept
marjvniv adv at/on the left,right-hand ~sicarielis Semavsebeli space-filling ~
masa n mass ~udreki rigid ~
~gamagrebuli concreted/hardened ~ ~uCveulo/ucxo alien ~
~gaciebuli hardened/rigid ~ ~Semavsebeli n fill(s)
~liTonisa monetaSi bulk of… ~Semkvreli agglutinative/binding material,
~miniseburi glaze ~ matrix
~moqnili plastic ~ ~Sesabamisi appropriate/respective fabric/
~mWidi cementing ~ ; tough material
~sagozavi putty ~Sesaswavli study material
~Secxobili clinker ~Wilofis matting material
~ZiriTadi bulk of sth ~Wreli patchy evidence
masazrdoebeli adj life-giving masalebi n pl contents of, materials
masala n artifact=artifact,evidence,fabric,find, ~konferenciis/simpoziumis proceed-
material ings of…
~anakrefi/zedapiruli surface/top finds, masaliT adv of (in,with)(certain,proper) mate-
material collected on the surface,surface rial
material masalis agebuleba/Semadgenloba n fabric,
~arqeologiuri archaeological material/ ingredients, texture
record ~agebuleba/Semadgenloba n texture,ingre-
~auarebeli flood of evidence/documentary dient(s)
~aRmoCenili/nivTieri artefactual evidence ~gamZleoba n durability/survival of material
~bevri sth found in profussion in… ~dalageba v n arrange(ment )(of) the ~
~gamZle adj durble ~Tavisebureba(ni) n particularity(ies)of ~
~ver ~ adj perishable ~katalogi n handlist
~zRva wealth of evidence/information ~mixedviT (designate) in terms of excavated
~TariRis damadasturebeli examples/ material
finds providing confirmation of date ~simdidre/siuxve panoply of (grave) goods
~keramikuli ceramic evidence ~simravle/wyeba strands of evidence
~maRali xarisxis high value material ~simcire patchiness/scrapes of evidence
~meti far more material ~raodenoba n amount(body,bulk,quantity)
~minisebri vitreous ~ of finds
~momdinare saidanme material coming/de- ~simravle strands of evidence
riving from N place(burial,settlement masivi n mass
~moqnili plastic material =teritoria n massif
~mravalferovani (far) wider rang of ma- masiurad adv massively
terial(s) masiuri adj mass(ive)(process),prominent
~mcire patchy evidence =ara fuye adj solid
~mwiri/uRimRamo meager/scanty material(s), ~gatana/Semotana v export/import of sth
scantiness of finds massive scale
~mWidi/Semkvreli bind(bond,cement,conn- ~nawarmi mass production items/pieces
ect(ing) material ~raodenobiT(formiT/woniT)adv massive
~nedli raw material ~warmoeba v mass produced/production,ma-
~nivTieri artefacts=artifcts,pieces,things sive process of mastering sth eg.
~ramis gasakeTeblad material(s) iron-making
~romelime Zeglis body of finds ~warmoebis adj mass produced works

105
სარჩევი

masiuroba n solidity ~krizisis n indication/indicator of crisis


maskarone n mascherone Ital. maqmani(s) n adj v tat
masobrivi adj massive maqo n lock-stitch, shuttle
~warmoeba mass production maRalganviTarebuli adj sth of high qua-
~xasiaTi(s) ~ character lity,highly developed/sophisticated
maspinZeli(kaci/qali) n host(ess) maRalzurgiani adj high-backed
maspinZloba v host, be a host maRali adj elevant,high,tall
uxvi ~ lavish entertainment ~done high level
masra n plug, socket, staff ~sinji high grade
masriseburi adj plug-shaped ~sfero(sazogadoebis)the high/upper crust
mastaba n mastaba ~Rirebuleba high price/value
masStabi n scale maRalkeTilSobileba(v) (your)Excellency
~didi grand/large ~ maRalmTiani adj Alpine, highlands
~mcire micro/small ~ maRalmxatvruli adj highly artistic
~farTo grand ~ maRalmxatvruloba n high artistry
masStaburoba n sth of large dimention(exte- maRaluwmindesoba(v) (your) Eminence/Grace
nsiveness,rang,scale) maRalfardovani adj high flown
maswavlebeli/ostati n master,teacher, maRalfexiani adj ~ pedestalled
preceptor maRalyeliani adj straight necked
matarebeli n bearer maRaro(s)(ix,Saxti) n adit, gallery,mine
~niSnebis bearer of clear features/signs ~gasafarToebeli xelsawyo n reamer
=transporti n train ~derefani gallery
mateba v n access(ion),add(ing),augment(at- ~Ria open pit mine
ion),enlarge(ment),exceed,growth,heighten maRaroeli=memeRaroe(ix.meSaxte) n miner
increase,promote,raise =mngreveli n coal/ore-hewer,getter
matebs v adds maRlari=babilo=talaveri n arbor,aven-
materialur-teqnikuri adj logistic(al) enue of high trunk vine trees;pergelle/
~uzrunvelyofa sth logistically provided pergellato (Ital)
materialurad adv materially maRlivi adj highrise building/structure,tower
~aRWurvili ~ equipped block
materialuri adj material maRlobebze n/pl adv on heights(of N areas)
~aRWurviloba ~ equipment(s) maRlobi n height,hill, rise
~gamoxatuleba tangible expression mayali n brazier(for Georgian barbecue)
~kultura material culture mayvali/mayvlis(ix.Jolo,ZaRlmayvala) n
~narCenebi tangible remains adj blackberry
~naSTebi material relics maSa=sakece n poker,tongs
~simdidre ~ wealth ~samedicino n pl tweezers
materiki=kontinenti(kunZulisTvis) n maSin adv then
mainland maSindeli adv (the) then, up-to-then
matiane n pl annals, chronicles ~donis zeviT above the then level
~ 1 wlis n sing annal, chronicle ~ ~ qveviT below ~ ~ ~
matitela(si)n adj Lat. Polygonum aviculre maCvenebeli n indication/indicator of sth,
matli n (earth) worm marking pointer of sth
~kvercxi n larva ~maRali donis sth display(ing) high level
matrica n sing/pl Lat. matrix/matrices ~mimarTuli adj indicator pointing…
matulobs v exeeds,extends,increases ~naSromis bolos n sing/pl Lat. index/
matyli(s) n adj fleece, wool(en) indices
~momcemi adj wool-bearing ~niSani n indicator
~CeCva ger carding ~ramis indicative(medium/suggestive) of sth
matyuara adj deceptive, false, lier ~rogorc as an indiction of sth
mauwyebeli n forerunner,foreshadow,harbin- ~xiluli conspicuous indicator of sth
ger,messenger,precursor maCvi n badger

106
სარჩევი

macdunebeli adj seductive, tempting ~dawvrilebiT n v recount


macduneblad adv seductively mbJutavi adj smoulder(ing)=smolder(ing)
macdurad adv deceitfully mbrunavi(ix.wre) adj revolving, rotating,
macduri n adj d(a)emon(s),deceitful turning
macne(ix.mauwyebeli) n inquirer mbrZanebeli n master/mistress
= samecn.gamocema bulletin mgalobeli n chorister
macocxlebeli adj life-giving ~Citi n song bird
macxovari n Christ the Saviour mgel-ZaRla n wolf-hound,dog wolf=wolf
macxovrebeli n habitant,resident, settler dog
macxovris kari Saviour‟s Gate mgzavri n passenger, treveller
~saxe tiloze gadasuli=mandilioni mgzavroba v n journey,track,travel, trip
n Mandylion Gr. = gza n passage, trip
mawoni/mawvnis n adj Caucasian/sour milk mgzavrobisas adv in rout (Fr)
maWankali(kaci) n procurer mgznebare adj vehement
~qali n match-maker mglad qceva(miTiuri)adamianisa n lycan-
maWankloba v n procure(ment) thropy
maWari/maWris n adj mustum=new wine mdabio(ri) n adj baseblood,low-class, a
maxaTi n bodkin person of humble position,peasant,
maxarebeli n Annunciator, evangelist plebeian
maxarobeli n messenger of good news ~warmomavlobis a person from a humble
maxasiaTebeli adj n characteristic, feature position
ZiriTadi ~ essential feature mdabiorni(ix.eri) n pl the common peop-
maxe=xaro n v trap le,people of humble birth,mob,plebs/
plebes (Lat)
maxvilgonivruli adj witty
mdare adj low grade,shoddy sort
maxvilTaRiani adj vaulted
~xarisxis sty of low/poor(er) quality,low
maxvili(ix.satevari) adj pointed,sharp
grade, shoddy sort
~goneba acute, subtle mdaRveli=Wdis damsmeli n marker
~Tvali eagle-eye(d),keen-sight(ed) mdgomareoba n arrangement,circumstances,
=iaraRi n sword conditions,position,state,status
~bolokveTili ~ with cut-away end ~gabatonebuli n principality
~kreta-mikenuri Creta-Mycenae ~ ~gamouvali n quagmire
~ mokle bill, short sword ~mdgradi adj firm
~muxliani cranked ~ ~myari n foothold
~namglisebri sickle-like ~ ~sazogadoebrivi be lower/higher in society
~orlesuli/orfxiani double-bladed ~ ~ ~ maRali n eminence
~saorxelo ~ held in both hands/used ~saomari martial law
with both hands ~socialuri social identity, ststus
~saCxvleti sharp ~ ~cudi sth (is) in disrepair
~saZgerebeli stubbing/thrusting ~ mdgomi(ix.Tavisuflad,calke) adj stand-
~calfxiani single-bladed ~ ing
~xmlisebri saber mdgradi adj conservative,persistent,stable
maxvilis dasma vn emphasis(e),make points ~moxazuloba/forma rigid outline/form
maxvilwiboiani adj planed ~pirobebi stable conditions
maxlobeli adj near ~safuZveli firm(er) ground
maxrCobela(si)(mcen) n adj tussock-grass, mdgradoba n persistence,stability
Aira caespitosa Lat. mdebare adj located,lying, situated
maja/majis(ix.abjari) n adj wrist ~mTis ZirSi adj submontane
mahmadiani n adj Mohammedan,Saracen mdebareoba n disposal,locality,(on the) locati-
mahmadianoba n Mohammedanism on,position,setting,sircumstance,site
mbzinavi adj bright, glossy ~gabatonebuli commanding position/view
mboba=Txroba v n narrate(ion),recount,(re) ~geografiuli geographic position
tell

107
სარჩევი

~zusti precise location ~zemoqmedebiT adv through ~ action


mdabareobs v lies, is located/situated,stret- ~kalapoti n bed
ches,extends,stands ~ ~ damSrali dry bed
mdedri=dedakaci n adj female ~ ~ Zveli old
~merZeuli lactating ~ ~ kaSxali/jebiri n weir
mdedris xazi ~ line ~toti n arm
mdedruli(Sdr.mamruli) Tviseba love qu- ~muxli n reach
ality ~napiri n bank, riverside
~sawyisi ~ origin ~ ~ cicabo n pl bluffs
mdelo n grassland/plot,lawn,meadow ~napiris daxriloba steepness of the ~
mdidari adj ample,opulent,replete with sth, ~piri/pira, napirebi n riverine area(s)
rich in sth,superb, wealthy ~riye n daw bank of the ~
~mecn.memkvidreoba ample scientific heritage ~ riyis qva(ix.qva) n adj riverine stone
~wyaroebiT adj rich in sources ~saTave n ~ head, upper reaches
mdidrulad adv abundantly,elaborately,lavis ~sanapiro n riverside
hly,exuberantly,richly superbly,sumptously ~foni n ford
mdidruli adj abundant,elaborate,exuberant, ~qvemo dineba/weli n down/lower stream
affluent,fashionable,imposing,lavish,lux- ~SeerTebis adgili mouth of confluence
urious,sumptuous,superb ~ ~ ~ zRvasTan n estuary,mouth
mdivani n scribe,scriptor,secretary
~Senakadi n tributary
~piradi private secretary
~SesarTavi=wyalSesayari n cofluence
~swavluli secretary
~Suaweli/welze n adv middle area/re-
mdinare n river
aches
~arasanaosno adj non-shipping,useless for ~Casma kalapotSi v n encase(ment)
transport ~xeoba n gorge
~daklaknili meandering ~
jebiri ~ gaswvriv n embankment
~erTvis mdinares ~ flows into together,
~ ~ ~ Camketi n dam,dike-dyke,weir
confluent ~
mdored adv smoothly
~ ~ zRvas ~ flows into the sea
mdumare(d) adj adv silent(ly)
~Tavad Wris kalapots ~ etches the way
mdumareba n silence
~kveTs qeds/xeobas ~ cuts through
~gardamavali periodis passing nod
~mdore soft/still flowing ~
meabreSumeoba n silkworm husbandry
~mTis mountain stream
meabjre n armourer
~miedineba/moedineba ~flows/sprangs forth
meandri n sing/pl meander
~saTaves iRebs v ~ rise(s)
~talRuri vawy ~
~sanaosno adj navigable/waterway ~
~xazovani liniar ~
~swrafi adj fast-flowing ~
mebaduri n seiner
~wyaluxvi a ~ with great deep/volume
mebalzame n embalmer
mdinareze adv on the river
mebaJe n tax collector
mdinaris adj fluvial, river‟s
mebaReoba n arboriculture
~auzi=qvabuli(ix.zRvis) n basin,watersh
mebostne n market gardener
ed
~gadalaxva v cross mebotneoba n market-gardening
~gadaketva/damorCileba v dam,straddle mebrZoli n adj fighter,fighting,militant,war-
~gadavla kalapotidan burst the banks, rior
megaroni n sing/pl megaron/megara Lat.
overflow
~ganStoeba n remification megzuri n guide
~gza n waterway =wigni ~ book=(K.Baedeker) (Germ)
~dablobi n floodplain, valley megobari n friend
~debiti n affluent ~uaxloesi n bosom friend
~dinebis sapirispirod adv upstream medaviTne n reader, sacristan, sexton
~zemo dineba/weli=dinebaze n adv ~ medaviTneoba n dogmatism
medali n medal

108
სარჩევი

medalioni n locket, medallion meTuneoba(ix.sameTuneo) n pottery making/


medasavleTeoba=evropisken mimarTuli production,pottering
n Occidentalism meTuneobamdeli adj aceramic,pre-pottery
medegi(ix.gamZle) adj persistant,stable,stead- mekavSire n orderly
fast mekasre n cooper
medegoba n resistance, stability mekerme n money-changer
medlis moWra v strike mekubove n coffin-maker, undertaker
meetle n coachman mela(mamri/mdedri) n fox/vixen
~meomari n charioteer, chariot-warrior mura ~ red fox
~raindoba n chariot-knighthood melani/melnis n adj ink
meetleoba n chariotry ~romelic ar iSleba/qreba indelible ~
~xeloba n carriagecraft meliTone n metalsmith/worker
mevaxSe n money-lender,argentarius meliToneoba(ix.metalurgia) n metalsmi-
mevenaxe n vinedresser/grower thary/working,metallurgy
mevenaxeoba n vine-growing, viniculture ~mxatvruli artistic metalwork
mezarafxane=zarafi n coiner ~feradi non-ferrous metallurgy
mezobeli n adj neighbor(ing) ~Savi ferrous ~
~axlo immediate neighbor melodia/melodiuri n adj tune(ful)
~kuTxe adjoining region melqiori(s) n/adj cupro-nickel, German
~teritoriebi surrounding regions silver
~qveynebi countries adjoining one another memadne(oba)(ix.madani) n miner, mine(ing)
~Zegli nearby site memamule=miwaTmflobeli n landowner,
mezoblad adv adjacently,in the direct vici- landlord/lady
nity,in neighbourhood/proximity,nearby, memamulisa adj manorial
side by side,thereabouts of… mematiane n annalist, chronicler
mezobloba n adjacency,neighbourhood,pro- memindvre-mesaqonle n agropastorialist
ximity ~measaqonleoba n agropastoralism
mezoblobaSi adv (in) thereabouts of… ~miwaTmoqmedi n agriculturalist,farmer
mezoblurad adv neighbourly memindvreoba=miwaTmoqmedeba n agriculture,
mezokranuli adj mesocranium farming
mezRvauri(ix.zRvaosani) n sailor, seafarer memindvria(cxoveli) n Microtina
meTauri(ix.fexosanTa) n head, leader memkvidre(kaci/qali)(ix.samemkvidreo) n
meTauroba v n head/helm at,leadership,pri- heir(ess),inheritor/inheritress,offsp-
macy ring,successor
meTaurobiT adv headed by sb ~pirdapiri=uSualo immediate ~
meTesleoba n seed-growing =saqmis gamgrZelebeli n successor
meTvalyure(ix.muzeumi) n inspector,spec- ~taxtis crown prince(ss),Prince(ss) Ro-
tator,supervisor,monitor yal,crown hereditary prince(ss)
meTvalyureoba v n ger control,inspect(at- memkvidreebis daxocva bavSvobaSi v n di-
ion)(orate),monitori(ing),supervise(ion), spatch=despatch
watch(ing) memkvidreoba n heredity,heritage,inheritance
meTodi(ix.xerxi) n method, way of… heritance,legacy of sth,asset
meTodis SemuSaveba v n define/evolve a ~kulturuli cultural heritage
method,define a method,definition of a ~mdidari ample ~
method ~samSeneblo building ~
meTodologia(ze)(Si) n (on/in) methodology ~sulieri intellectual ~
meTuluxCe n water-carrier ~taxtis n succession to the throne
meTune=keramikosi(ix.sameTuneo) n ceram- memkvidreobaze pretenzia make claims on
ist,potter the legacy of sb
meTuneTa ubani n the Potteries memkvidreobiT miReba v adj n inhere in,
meTunis damRa n potter‟s mark inherited,heritage(v),hereditably,here-
~morgvi=Carxi n potter‟s wheel ditarity,heritably,inherent,ancestral

109
სარჩევი

~gadacemagadacema v n transmit,transmiss- meoxebiT adv under/with patronage of sb


ion meoxi n patron,protector
~datovebis sabuTi n deed mepatrone n owner
~miReba v heritance mereme n horse-breeder/herd
memkvidreobiTi adj hereditary meriqife n cup-bearer
~Tviseba ~ feature merqani/merqnis n adj timber,wood,wood-
~mtroba n feud pulp
memkvidreobiToba n (dynastic) succession, ~rbilobi(s) n adj pith
heredity, survivance merqnisebri adj hard
memkvidreobisa n adj descent meryevi adj fluctuating,oscilating,varying
memkvidreobis wesi rule of succession meryeoba v rang from…to; vary (greatly)
memozaike n mosaic maker meryeobs... v average between…
memoriali n memorial (to) merZeuli adj lactating
memorialuri adj (co)memorial,memento of… merxi=grZeli skami n bench
~nivTebi n pl usu memorabilia of… ~gverdiTi n side bench
memuarebi n pl memoirs mesakuTre n man of property,proprietor,owner
menaxire n herdsman wvrili ~ petty proprietor
menaxSire n charcoal-burner mesakuTrulad/mesakuTruli gonebiT
menji(ix.Zvali) n femour;pelvis/pelves Lat. adv entrepreneurially-minded
meoTxedi(ix.ukana) num n quarter mesameuli adj tertiary
meoTxeuli adj quarternary mesaflave n grave-digger, interrer
meomari/molaSqre n combatant,military,sol- mesaqonle=mecxovele n breeder,cattleman/
dier,warrior farmer,pastorlist,stock breeder
~daqiravebuli mercenary mesaqonleoba(ix.mecxoveleoba) n cattle-
~meetle charioteer breeding,stock breeding/rising economy,
~fexosani=qveiTi soldier on foot,infantry- animal husbandry,herding
man v raise lifestock
~cxenosani cavalry soldier mesaydre(ix.Tanamesaydre) n successor
~xalxi warlike people mesawole n chamberlain
meomruli/meomruloba adj n militancy, mesaWe n the person at the helm
worlike mesaWurvle(ix.saWurveli,xelosani) n
meoradi(ix.dakrZalva) adj second hand, armourer,gunsmith
secondary meseri=Robe n fence,parapet.stokade,doub-
~gamoyeneba secondary use le palisade=pailing,timber
meordeba v re-appears,repeatedly re-occurs, mesvete n the Devout, pillarist, Stylite
is repeated,retroacts mesia bibl. n Messiah
meore num adj the second,secondly mestvire n piper
~naxevari the latter, second part metalurgia(ix.meliToneoba) n metellurgy
oridan ~ adj the latter metalurgiaSi daostatebuli sb‟s great
=sxva pron. another familiarity with ~
~xarisxovani adj secondary metalurgiuli adj metallurgical
meored adv for the second time, secondly ~saqmianoba ~ activity
~misvla second coming meteori n shooting star
~ gamoyeneba(ix.meoradi) second(ary)(ari- meti adv (far) more, N times as many as sth
ly) use(d) ~da ~ increasingly, more and more
meores mxriv adv secondly,on the other hand ~da mravalferovani (far) more and
meorexarisxovani adj collateral,minor,seco- wider range of sth
ndary metismetad adv badly,enormously,excessiv-
meocnebe n adj visionary ely,heavily,highly,lavishly,strongly,too,ut-
meox meyav! Patronimize me! terly,very
meoxeba v n encourage(ment),patronize/pat- ~gamartiveba v n oversimplify/simplification
ronage,support ~mniSvnelovani sth highly significant for…

110
სარჩევი

metismeti adj excessive,lavish,over… =monarqi n monarch


metnaklebad/naklebi adv adj mor or less ~moqmedi reigning ~
metobiT adv sth in excess of eg. 200 ~mjdomi...residing king
metopi n metope; metopa/metopae (sing/pl ~pativmoyvare/trabaxa vainglorious ~
Lat) ~sulieri adj spiritual ~
metopuri adj metopic ~susti/uunaro impotent ~
metoqe(oba) n rival(ry) ~yofili n viceroy
metri n meter ~cru adj false/moking king
=adamiani n master ~wminda da xelSeuvali sacrosanct
~leqsis n metre mefed kurTxeva v n ger anoint(ment),
metruli adj metric crown(ing)
metropolia n centre of empire, mother mefeTa rigi series of kings
country mefeTmefe n King of Kings
metsaxeli(s) n v nickname mefis nacvali(ix.qvrivi) n viceroy
~Serqmeva v dub ~gadadgoma v n abdicate/abdication (in fa-
metyeve n forester vour of sb)
metyveleba v speak ~dasma v n install(ment)(of) a king
metyvelebis unari n faculty of speech,or- ~meurve lord protector
al/verbal ability ~mier taxtis memkvidreobiT miReba v
metyveli adj (the most) telling,impressive succeed to the throne
~dasturi/sabuTi telling evidence ~mironcxeba/kurTxeva ger sacring
~magaliTi ~ example ~taxtis miReba sb assume(s)(d) the title of~
metyvelebs v speaks ~Camogdeba v n dethrone(ment),overthrow
Tavad ~ ~ for itself ~Zlierebis xana (in the) plentitude of king‟s
~sasargrblod in respect of sth power
meudabnoe(ix.udabno) n anchorite,hermit mefisa=dedoflisa=samefo adj royal
meurve(oba) n v custodian,custody,guard mefiswuli=ufliswuli=batoniSvili n
(ian)(ship),tutor(ship),ward(ship) inante/infanta, prince(ss)
meurne n farmer mefoba v n hold scepter,king,reign,royalty
meurneoba n economic life,economy,farm =batonoba n kingship
~naturaluri kind-economy ~erTi vadiT one-reign monarch
~saaxoe slash-and-barn=swidden cultivation ~ewera/uweria be bound to king…
meufe(ix.tyis) n Heavenly King, Lord =skiptris pyroba wielde the sceptre
=adamiani n master/mistress ~xangrZlivi/xanmokle long/short-reigning
=mRvdeli n (arch)bishop,metropolitan,reve- king/monarch
rend sb mefobis dros/xana n (during) the reign/roy-
meuRle=Tanamecxedre=qmari/coli n alty
yoke-mate ~simbolo n crown (is emblematic of royalty)
~mefis kacis n queen ~weli n regnal year of sb
~ ~ qalis prince consort ~xelT aReba v take over kingship
mefe(ix.qveSevrdomi) n king mefobisas adv under (series of) king(s)
~brwyinvale/mnaTobi the Resplendent mefobisTvis ganwiruli be bound to king…
~gadamdgari adj abdicated king mefrinveleoba n poultry husbandry
~gaugebarigaurkveveli obscure ~ mefsalmune n psalm reader, sexton
~gvariT/STamomavlobiT patronymic ~ mefuri adj kingly, regal, royal
~dakarguli/Cakarguli slot kings into la- mefutkre n honey-farmer
cuna of records mefutkreoba n apiculture, bee-culture
~damkanonebeli/kanonmdebeli validating ~ ~tyis wild-honey farming
~damokidebuli adj subject(ed) ~ meqalamne n bast-shoe maker
~daumorCilebeli unsubdued ~ meqanikuri adj power-driven/press
~didi Great King meqnare n harpist
~momdevno(ebi) subsequaent king(s) meqsele=mqsoveli n weaver

111
სარჩევი

meqrTameoba n bribary mewinave n adj leader,leading


meRvine n wine-grower mewisqvile n miller
meRvineTuxucesi n butler, cellarer mewisqvileoba ger milling
meRvineoba(ix.vaWari) n wine-making mewyeri n avalanche, landfall(slide/slip)
meyvseulad adv all of a sudden, suddenly mewyvile n running mate
meSaxte n collier,miner meWeWi n wart
meCeTi n mosque meWde n cutter, notcher
meCxerad adv sparsely,thinly meWurWleTuxucesi n minister of finances,
meCxeri adj scanty, sparce, thin treasurer
mecadineoba v ger study(ing), do lessons mexi n thunder(bolt)(s)
=mcdeloba v efforts (pl usu),endeavor mexileoba n arboriculture, fruit-growing
mecenati n patron(ess) mexis mfrqveveli the thunderer, Zeus
mecixovne=cixioni n guard, sentinel mexofe=meniCbe n oarsman, rower
~jari n garrison mexre n teamster
mecniereba n sciency, thought ~Ramis n night ~
~humanitaruli n humanities,scholarship ~Ziris n driver, teamster
mecnierebaSi mimdinareoba school of mexsiereba n memory, retention
thought mexsierebaSi aRdgena v n furbish, mental
mecnierTa jgufi scientific (advisory)body reproduction
mecnieri n scholar,scientist mejvare nefis n groomsman
didi ~ the great mejinibe n stable-man, groom
msoflio saxelis mqone scholar of inter- mejinibeTuxucesi(ix.amilaxvari) n equa-
national distinction rry
wamyvani ~ top scientist mejoge n drower,herdsman, horse-herd
mecniermuSaki n research fellow/assistant mehari=urvadi=yalimi n bride money
mecnierulad adv learnedly,scientifically mza(ix.nawarmi) adj finished, ready
mecnieruli adj scholarly,scientific mzad adj adv ready/readily, be ready
~dakvirveba v n observe/observation ~salaSqrod/saomrad ready to take field
~memkvidreoba scientific heritage mzadeba v n arrange(ment)(s),prepare(ation)
~ ~ mdidari ample ~ ~ (s)
~Semoqmedeba scholarly/scientific creativity ~sakvebis v n ger cook(ing),prepare/prepa-
mecxeneoba n horse-breeding ration
mecxvare(kaci/qali) n shepherd(ess) mzadyofna n preparedness, react positively,
mecxvareoba n sheep-rearing readily,willingness
mecxoveleoba(ix.mesaqonleoba) n animal mzardad adv excessively, increasingly
husbandry,stock-rising mzardi adj excessive,expand,extend,increa-
~baguri stalled ~ se)(ing),progressive
~bagur-mwyemsuri stalled and posture ~ ~gamoyeneba increasing(ly) use(d)
~mkvidri settled ~ ~sofeli/qalaqi bustling (city/village)
~momTabare pastoral-nomad ~ mzareuloba n culinary practice
~produqtebi pastoral production mze n the sun
~samTabaro posturing ~ mzebudoba n Midsummer‟s day, solstice
mecxoveleobis produqt(eb)i pastoral pro- mzeze gamoyvana v ger dry(ing), jerk(ing)
duction mzeTunaxavi n the (reigning) beauty
meZebari=ZaRli n hound, retriver mziani adj sunny
mewarme n manufacturer mzidi adj bearing, supporting
mewarmeoba n entrepreneurship,manufacturing mziTvi n dowry
activity mzis(ix.kuWis Tavi) adj solar
mewaRe n cobbler, shoemaker ~etli sun boat
mewveli saqoneli diary cattle, milch ~saaTi n gnomon, sundial
mewvrilmane(vaWari/xelosani) n petty ~sinaTleze gamotana v n expose/expos
trader ure

112
სარჩევი

~Casveneba v n decay, wither up mTvare n the moon


~Casvla v ger set(ing) ~axali/namgala crescent/new ~
mzomi xelsawyo n gauge ~iklebs/klebulobs v ger wane(ing)
mzralad xvna v autumnal ploughing ~imatebs/matulobs v ger waxe(ing)
mzrunveli n caretaker, custodian,guardian naxevar ~ crescent, half ~
mTa(ix.mTebi) n hill, mountain ~savse/Zveli full ~
~aRmarTuli v adj rise(s)(ing) mTvaris rkali(axali) n cusp
~dabali n quite ~simbolo moon symbol
~dablobze aziduli raising above plain ~formis crescent
=(bevri) saqme mass of work to do ~qalRmerTi Moon Goddess
~cicabo steep hill ~qva/qvis n adj moonstone
mTagoriani=mTiani adj hilly(ground),moun- mTvarisebri adj lunate
taineous,jugged terrain,rolling ground/hill(s), naxevar ~ adj lunate,semilunar
rugged landscape mTavarmarTebeli n general governor
mTagrexili n chain(s) of mountains=mou- mTvlemare(ix.vulkani) adj nodding
ntain chain/ridge mTianeTi n rugged highland(s),intermontane
mTagrexilis orive mxares adv sth lies/ly- zone,upland
ing astride a mountain ridge mTiani=mTagoriani adj hilly,jugged terrain,
mTavarangelozi n archangel mountainous,rolling ground/hill
mTavardiakoni n archdeacon mTibavi n cleaver,hay-maker, mower
mTavarepiskoposi n archbishop mTieli n highlender,hillman
mTavar(i) adj basic,chief,crusial,deciding,do- mTis adj mountain
minant,essential,focus,fundamental,head, ~broli(s) n adj rock crystal
important,key,main,major,pilot,pivotal,pri- ~bokvi(s)=nekerCxali n adj sycamore
mary,principal,top,underlying ~bruca(cxoveli) n Spalax
=tituli n Duke ~ganStoeba n spur
mTavarmarTebeli n general-governor ~kalTa/ferdi n flanck,hillside/slope
mTavarsardalin commander in chief,worlord ~Tavze adv on the top of a mountain
~ umaRlesi n supreme commander ~ ~ mdgomi ram sth perch(ing) on top of ~
mTavrdeba v sth breaks off/ends,starts to ~naSali(s) n adj hill-wash
wane ~niaRvari n adj mountain stream
mTavroba n government
~Sverili n brow of the hill
~droebiTi provisional ~
~Zira/wina adj foothill,submontane
~erovnuli erTobis National Unity ~
~Ziri n foot of mountain,piedmont,root of
~koaliciuri coalition ~
the hill
mTaze dadgmuli/mikruli sth perch(ing) on ~wina/wineTi/wini adj n foothills,submont-
slope/top of a mountain ane
mTaTa warmoqmna v mountain building mTixvi n squash
~rigebi/wyeba tangle of mountains mTlad adv entirely,fully,wholly,very…
mTaSi=mTebSi adv in the highland(s)/mounta- mTlianad adv completely,entirely,fully,in all/
ins,on the heighs of..,up hill whole,totally,wholly
~ da velebi n pl hills and dales mTlianadsxmuli adj one piece casting
mTebis sartyeli n belt(s) of ranges mTliani=erTi mTeli adj all-in-one,comple
mTebSi adv intermontane zone te,solid,whole
mTel(i)(s) adj adv complete,entire,intact,safe ~morisgan sth made from the trunk of single
unbroken,whole,sum total,total log
~nawili n constituent part ~naWrisgan sth made in one single piece
~periodis ganmavlobaSi within the overall ~raodenoba overall number/quantity
range of N period mTlianoba n integrity
~rogorc erTi n as a whole mTlianobaSi adv in all,entirely,on the
~cxovreba n lifetime whole,so far..,sth integral
mTels... adv thorough the… mTxovneli n applicant

113
სარჩევი

miamiti adj rustic midevna ramis v persecute


miamitoba n rusticity midis v moves, continues, progresses
miamit(a)(ura)d adv rustically midreka v incline to, whirl
miando vinmes rame v commission midrekileba n flair,inclination,liability,passi-
mianiSnebs v hints/points to,indicates,sth ma- on,penchant,predilection,proneness,
kes it likely that..,signals relish,tend(ency)
miaRwia v reached ~ ramisadmi n flair,proclivity/taste for sth
~zenits sb/sht ~ (his/her,its) zenith midrekili adj be inclined,proned,tended to
~rames v achieve(d),persue(d) to evolve into sth,liable
miaxleba v kiss the ground,prostrate one- miduReba v ger solder(ing)/weld(ing) on
self miduRebuli adj soldered/welded on
=axlos misvla v come nearer miekuTvneba v sth attributed to sth,sb/sth be-
miaxloeba v approach, come closer/nearer longs to/is assigned to
~gamoTvlisas v n approximate(ion) miendo vinmes v trust sb
~dasasruls near end mierTeba v n annex(ation),attach with
miaxloebiT adv approximately, roughly mierTebis manera/xerxi method/way of
miaxloebiTi adj approximate(d) attachment
~formiT approximating to some shape mierTebuli adj attached,incorporated
mibaZva(ix.minabaZi) v acquire,adopt,borrow, miesadageba v sth is relevant to sth
copy,emulate/imitate(ion),int- miewereba v sth is ascribed/assigned to sth,
ercept,replicate,share attributed,prescribed/prescripted to sb/sth,
mibaZviT adv in imitation of sb/sth sth is credited with…
mibma v n annex(ation),bind(ing),coordinate miviwyeba v forget
(ion),dovetail,lash,sandwich,tie miviwyebuli adj cowed,downtrodden,forgot-
mibmuli adj annexed,bound,coordinated,tied ten
mibneva=mimagreba v fix, pin mizani n aim,cause,intention.goal,objective,
mibruneba v go back to, (re)turn(ing) purpose of,reason for,summit,target
~sakiTxze v n resume/resumption mizandasaxuloba n intention
~saqmeze v n retrieve/retrieval,revert ba- mizanSewonili adj expedient
ck to sth mizanSewoniloba n expedience=expedien-
~ukan v disgress to do sth,recede cy
mibjena v n lean to, terminate/termination mizanSi amoReba v sight,take a sight,target
mibjenili adj adjoining,leaned/leaning to,te- mizezi n cause,reason,the root factor
rminated mizniT adv with the aim/purpose of doing sth
migeba(ix.pativis) v ansver, pay, reward miznis miRweva v achieve the aim
~misageblisa do homage miznobrivi adj international
migebeba v come/go out to meet, welcome ~daxmareba grant-in-aid
migvaniSnebs v hints to, points at(out,to) miTviseba v n appropriate(ation)
migviZRvis/mivyavarT v sb/sth leads to… miTi n myth
migracia v n migrate(ion),transhumance miTiTeba v n indicate(ion),check,note,hint to
migraciuli adj migration, migratory,trans- guide-line,point-out/to,precept,prescri-
humant ption,refer/tend,signal,tip,trace
migroveba(ix.mixveta) v pile, shovel ~gverdis bolos foot note
midamoebi n pl surroundings miTis Seqmna ger mythmaking
midgma v attach sth to sth,fix, lean to miTiuri adj fabulous, mythical
midgmuli=mibjenili adj leaned to,fixed naxevrad ~ semimythic
sth against sth,attachmmnet miTologia=miTosi n mythology
midgoma v n access,approach miTologizacia v n mythologise(ation)(ing)
~axleburi novel approach miTologiuri adj mythological
~obieqturi objective/unbiased ~ miipyro=miiqcia v attracted, captured
~subieqturi biased/subjective ~ miiRo v get,receive,take
midgomis kuTxe/mxare n angle of… ~saxe sth took the form of…

114
სარჩევი

~Camoyalibebuli saxe sth assumed a re- ~mTavari mainstream


gular character ~mxatvruli artistic tendency, trend
~xasiaTi sth acquired/took upon a cha- ~ZiriTadi n foundation courses
racter of… mimarTulebiT adv along the course of..,
mikedleba v join in the direction of…
mikedleuli adj joined mimarTulebis Secvla v turnaround
mikereba v gold together mimarTuli adj directed toward,focused on
mikerZoeba v (have a) bias towards,prejudice on sth,targeted for
~sawinaaRmdegod (have a) bias against ~gareT outward directed/direction, in the dir-
mikerZoebuli v adj be biased towards..,pre- ection of exterior
ferential,prejudiced ~erTmaneTisken opposed directed/direction
mikroba v adhere to,attach,cling ~zeviT upward directed
mikruli adj adhered,attached,clung ~mizanze targeted for
mikroliTi(s) n adj microlith ~qveviT downward directed/direction
~segmenturi segmented ~ ~Signi inward directed, in the direction of int-
~sworkuTxa rectangle ~ erior
~trapeciuli trapezoid ~ mimbaZvelad adv slavishly
mikroCasarTi(s) n adj microinset mimbaZveli n imitator
mikuTvneba v n assigne(ment),identify/iden- mimdebare adj abutting,adjacent,close/tight fit-
tification,include/inclusion, label sth ting,nearby,neighboring,adjoining
~ramisadmi v n attribute/attribution to… mimdevari adj follower,persecutor,persuing
~saxelis v apply a name/epithet,name after mimdevroba/mimdevrobiTi n adj sequence/
mikuTvnebuli adj assigned,attributed,belo- sequential
nging to,included in,labeled mimdinare adj current,developing,modern,
milaki n tube passing,present
milgayvaniloba n duct, pipe ~viTareba current state of sth
milebiani adj piped mimdinareoba n course,edifice,path,tenden-
mileva v ger wane(ing) cy,trend
mili(s) n adj hose, pipe ~xelovnebaSi artistic school
~muxli n elbow mimdinareobisas adv in the course of sth
~sakanalizacio n sewer mimdinareobs v sth is conducted/current,
~sawvimari kedelze n (descent) gutter sth is in progress,sth proceeds/is under-
~wyalsawreti catch-water drain going
milisebri adj tubular mimzidvelad adv engagingly, attractively
milocva v n congratulate(ion) on… mimzidveli adj anticing,attractive,catching,
milsadeni(s) n adj pipe-line catchy,captivating,engaging,invit-
ing,spectacular
~gayvana v n install(ation)(ment)
~Tema/sakiTxi focus of sth
mimagreba v n (a)fix(ation),attach/fasten to,at-
mimzidveloba n allurement(s),relish
tachment,fit,peg,pin
~dakarga v lose appeal
mimagrebis xerxi method of fitting
mimino n hawk
mimagrebuli adj (a)fixed,attached,bonded,fa-
mimmarTvli n adj directing,directional
stened,fitted,pegged,pinned
mimavali adj going,marching,walking mimndobi adj unsuspecting
mimarTebaSi vinmesTan/ramesTan adv in mimobneva/mimofantva v strew across
respect/with regard to sb/sth,in rela- mimobneuli/mimofantuli adj interspers-
tion with sb/sth,in terms of sth ed,scattered,spread about/over,strewn
mimarTva v apply/appeal to sb,approach/re- mimoqceva(ix.fulis) v circulate,flow of sth
ach with,address sb,direct,gear towards in and out,function
~TxovniT make a request,have a favour to mimoqcevaSi adv in circulation/currency
ask sb/sth,appeal, apply mimomxilveli n observer,reviewer
~naSromze refer to mimoxilva v n (over)view,review,survey
mimarTuleba n asphect,direction,trend ~mokle n sketch
=naSromi n review,survey

115
სარჩევი

~sakiTxis overview/review on N problem/ miniaturuli adj diminutive


topic minimaluri adj minimal,minimized
mimoxilviTi adj (over)(re)view article ~raodenoba n horsts
mimsgavsebuli adj likened =sawyisi initial, minimum
mimqrolavi adj running, flying ~codna ~ knowledge
mimRebi n adj recipient, receiver minimum... adv (at a) minimum…
mimxroba v accede to,endorse(ment),flock to minimumamde dayvana v minimize
sb‟s banner minis(ix.mina) adj glass
~vinmeze v rejoin/support sb ~Tla/kveTa v ger cut(ing)
~Tavisken v incline to ~masa/masis n adj molten glass
~rwmenaze v adhere to ~mberavi n blower
mimxrobili adj adherent,satellite ~mkveTeli n glass-cutter
~rwmenas n adherent ~pasta/pastis n adj glass paste
mina(ix.minis) n adj glass ~saberi mili n blow-pipe
~brma blind ~ ~comi(s) n adj paste
~dabinduli/Sebinduli frosted ~ miniseburi(ix.masa) adj glassen, glassy
~vitraJis=feradi stained ~ miniSneba v n cue,facilitate,flag,hint.point,im-
~Tlili cut ~ ply,indicate,prompt,signal
~Txieri molten ~ ~rameze v allude to sth,tend to
~kobaltiani smalt ~ miniWeba v attach,award,confer,impute
~fanjris window pane ~mniSvnelobis v place sth on a par with sth
minabaZi n adaptation,copy,imitation,replica ~uflebis v n entitle(ment)
~ucxo(uri) foreign adaptation ~wodebis(aristokratis) v ennoble
minavleba v mute,perish,smoulder ~ ~ (oficris) v n commission,estate in-
minavlebuli adj muted vestiture
minaduRi(ix.liToni) n adj scum(y) ~xarisxis v give degree of…
minanqari(minanqris/minanqruli) n adj minotavri n minotaur
enamel, glaze mipyroba v n attract(ion)
~masa ~ mass mirTmeva v make a present,present
~tixruli cloisonné (Fr), shippo =Sewirva v offer to, vote
minanqriani adj enamel(ed) =Wama v ger eat(ing)
~nivTebi enamel work mironi(s) n adj chrism
minarevi n additive(s), impurity(ies), mironmdinare adj (a plant) yielding ~
minareTi n minarety mironcxeba v n anoint(ment),anele,bap-
minaSeni n annexe,lean to-construction,lean-to tize,Christene,chrisma,sacring
-shed mironcxebuli adj anointed,aneled,baptiz-
=farduli n apprentice ed,Christened
=fligeli n wing mirqma v cuddele
minaweri n postscript mirCilva v ger solder(ing)
minaZerwi n sticky, stuck mirCiluli adj soldered
mindobiloba n v commission misabaZi adj exemplary
mindor-veli n grassland misabjeni n brace,strut
mindori n lawn,meadow,green misagebeli(ix.migeba) n payment,recompen-
~borcviani tussocky ce
~rveulis/wignis n margin misadageba v n accomode,adapt to,apply,con-
~saTesi n fledging field form(ity)
~faris field of a shield misadagebuli adj sth applicable for sth,ap-
mindorSi adv afield propriate,apt,available,comfortable,
minerali/mineraluri n adj mineral conformist
~resursi ~ resourse(s) misadgomebTan adv on the approaches of…
miniatura n miniature misadgomebi n pl access(es),approach(es)
miniaturisti n miniature-painter ~advili/moxerxebuli easy access(es)

116
სარჩევი

~gadaketili sealed off ~ ~ ~qalaqi/cixe adj impregnable


~Caketili adj blocked access(es)
~Zneli difficult access(es) miudgomloba n inaccessibility,impenetrability
misadgomi adj access(able) miuTiTebs v argues,alerts,fingers,implies,in-
misamZimreba v offer condolences dicates,points,remarks,signals,sth ar-
misani n magician, sorcerer/sorceress gues/speaks for sth
misasalmebeli adj welcoming ~sapirispiros militates against
misasvleli(ix.misadgomebi) n access miukerZoebeli adj impartial,unbiased
misaqseli n weft, woof miukerZoeblad adv detachedly,without bi-
misaqcieli n bent, turning as/prejudice to sty
misaRebad adv acceptably miukerZoebloba n detachment, impartiality
misaRebi adj acceptable,afficient,appropriate miumagrebeli adj unattached
conciderable,illigible,perceptible,plauci- miumxrobeli adj neutral
ble,preferable,sustainable miumxrobloba n neutrality
misaRwevi adj pursue miuRebeli(ix.yovlad) adj improper,unfa-
misawvdomi adj accessible miliar,unacceptable
~gaxado make sth available miuRebloba n rejection
~gaxda sth became ~ miuwvdomeli adj inaccessible,irreproachable
misawvdomoba n accessibility of/to sth not available,unachievable,unsurpassed,
misaxvedri adj comprehensible unattainable,unavailable,unrivalled
misdevs v adhere,accompany,pursue miqceva v draw
~religias sb practice(s)(ing) a certain religi- miReba(ix.mopoveba) v absorb,accept,acquai-
on nt,admit,adopt,approve,embrace,extract,
~saqmianobas sb carry(s)(ing) out business get,obtain,provide,participate,provide,pe-
rceive,take part in sth,achieve
misvla v arrive, come
~gulTbili give sb a warm welcome/a
misia n mission
cordial reception
misioneri/misioneroba/misioneruli n mi- ~miwebis v acquire territories
ssionary ~monawileobis participate/take part in..,
misnoba n sorcery,practice magic
partake in of..,intake
misteria n mystery ~oficialuri n reception
mistikuri adj mistic ~rezoluciis adopt(carry/pass) a resoluti-
mistikosi n visionary,visionist on
miswrafeba n v aspiration,be keen to do sth,in ~rwmenis v embrace (some) faith
ntention,passion/penchant for,strive for ~sakvebis/wamlisv n consume/consumption
misja v doom, sentence ~formis take the form of sth
~ sasjelis n v inflect(ion) ~cnobis get/glean information from sb/sth
misjili adj doomed, sentenced ~xarisxis v commence the degree
mitana v take,transport miRebis done/zoma degree of acceptance
mitaceba v capture, seize/seizure miRebuli adj absorbed,accepted,acquainted,
mitacebuli adj captured,seized adopted,approved,sth is believed(practiced,
mitoveba v abandone,desert,desolate,depo- widespread),customary,embraced,got,obta-
pulate,devastate,neglect ined,taken in...
~adgilis v retreat from some place ~wesi accepted practice,procurement pattern
mitovebuli adj abandoned,deserted,desol- miRma adv behind, beyond
ated,depopulated,devastated,left to miRmuri adj weired
itself,neglected miRweva v n achieve,acquire(accomplish,adv-
mitra n mitre, mitra (Gr) vance,attain)(ment),achieve,pursue,
mitropoliti n metropolitan reach
mityueba v beckon,lure sb back miRweuli adj achieved,acquired,attained,re-
~eSmakobiT use steakth to lure sb ached
miudgomeli adj inaccessible,approachless, miyeneba/miyrdnoba v lean against
impenetrable miyvana v drive,lead, take

117
სარჩევი

miyveba(ix.gasdevs,Semosdevs,Semouyveba) ~gadaxrukuli hard baked ~


v accompanies,followes ~damuSavebuli/saxnavi arable ground
~paralelurad runs parallel ~datborili dumping grounds
miyolebiT adv point after point ~daumuSavebeli/mouxnavi untilled ~
miyra v pile ~daweuli sunken ground
miSenebuli adj adjoining (chamber/room) ~vargisi terrain conductive for farming
miSvera v ger aim(ing) ~Tavisufali free land(s)
miSverili adj aimed ~ijariT holding
miCneva v consider,identify(interpret,regard) sth ~kordian-humusiani turf and humus earth
as sth,find sth expedient to do sth,think, ~kordiani turf
be reputed as..,reckon,conceive,ascribe, ~mosavliani/nayofieri fertile ground
deem,refer,perceive ~muSavdeba land under cultivation
~damakmayofileblad find sth satisfactory ~namkali reaped area
~rogorc... consider/perceived sb/sth as… ~nasveni of many years standing fallow
~simarTled take sth for granted ~natkepni rammed earth
miCneuli adj considered,found,identified,re- ~nayari (loose) spoil ~
garded,reputed,suggested,thought ~nayofieri fertile/fecund soil
miCumaTeba v silence
~nacriT ganoyierebuli ash-enriched ~
miCqmalva v draw a veil over sth,overshad-
~nawyalobevi allotment
ow,veil
~nestiani/notio wetland
miCqmaluli adj overshadowed,veiled
~noyieri fertile/mould soil
micvalebulze xorcis mocileba v defle-
~saTemo=saxalxo civic/community land
sh bidy,remove flesh from body
~saufliswulo/samefo crown domain/
micvalebulTa Tayvaniscema v n venerate,
veneration land,royal land(s)
~saxli n a house of the dead ~uvargisi bad(dry,unpromising,useless) soil
~sulebi n sing/pl Lat. numen/numina,numi- ~urwyavi dry-farming land
nous ~uZravi not dug/virgin soil
micvalebuli(ix.ConCxi) n adj corpse,dead, ~yamiri fallow land,fresh soil
deceased,occupant of the tomb ~CamonaSali eroded land
~baliSi=sasTumali n head-stone ~Camowolili dislocated(slid/slipped) land
~gvirgvini n (burial) wreath, herm(s) wminda ~ the Holy Land
~dakrZalva v lie to rest miwad qceuli adj vitrified
~dasveneba gamosaTxovrad lie sb in state miwaTmoqmedeba(ix.samiwaTmoqmedo,sofl-
~dawva v n cremate(ion) is meurneoba) n agriculture,farming,
~ ~ dakrZalvis win v pyre husbandry
~Tavsakravi n mortuary headbands ~guTnuri plough cultivation,tillage farming
~sareceli n bier, couch ~primitiuli primitive farming
micvalebulisTvis Cataneba v accompany ~sarwyavi irrigated ~
by gifts, put ~saxnavi plough agriculture
micvalebuls Catanebuli qonda... body miwaTmoqmedi n agriculturalist,farmer
(is/was) accompanied/conducted with… miwaTmflobeli n land(lady,lord,owner)
miZerwili adj set on miwamxala(si)=Talgamura(si)n/adj swede
miZineba v n repose, pass away miwas mowyvetili adj discrete
= bibl. the Assumption miwasTan gasworeba v demolish,raze to the
miZRvna v n concecrate(ion),devote(dedicate, ground
sacred)to,ordain,present miwayrili(s)(ix.zvinuli) n bulwark
=teqsti n dedication ~wina daqaneba/saxriloba n glacis
~xsovnisadmi concecrate to the memory of miwaSi amoTxrili dug into the earth
sb ~Cadgmuli sunken (below floor)
miwa/miwis(ix,niadagi) n adj earth,ground,la- ~Casmuli sunk into the earth
nd,soil ~Cafluli naxevrad partly sunken
~berwi/unayofo barren/sterile soil miwebeba v stick

118
სარჩევი

miwera ramisa rameze v ascribe sth to sth procurement


~ramisa vinmeze v assign/attribute sth to sb miwuri n dug-out=dugout,pit house
miweriloba n v precept,prescript(ion) =gomuri pigeon hole
miwvdena xelis v reach up one‟s hand to… naxevrad ~ n adj half sunk into the gro-
miwveva/mowveva v n invite/invitation und,semidugout,semi/subterrarian
~krebis call/invite a meeting miwyoba erTmaneTze v juxtapose
miwieri adj earthly,terrain,worldly miwyobili ~ adj juxtaposed
miwis aTviseba v ger open(ing) miWdobili adj contiguous
~azomva n v survet miWedebuli adj nailed
~aTviseba/gamoyeneba/damuSavebav landuse mixaki(s)(yvavili) n adj carnation
~gayidva/yidva/Cuqebis sabuTi n deed =sakmazi n adj clove
~goroxi/gunda clod(lump,pad) of earth =xe/xis n adj clove-tree
~damuSaveba v n break the soil,cultivate(ion) mixedva v look
finish,tillage,treat(ment) =movla v look after
~zeda adj above ground,overland/ground ~ukan a look back at sb/sth
surface mixedviT(ix.modelis,saxelis,tradiciis)
~zeda fena n topsoil land adv according/adhere to…
~zedapirze adv flush with the ground ~vinmesi after sb
~zedapiri n surface, terrain ~ramisa by shape/site
~Tanamedrove ~ n topsoil land mixvedra(ix.Cawvdoma) v n conceive,compre-
~Txeli fena n sparse topsoil hend,guess,perceive,percept(ion),realize,
~kide zRvasTan/sazRvarTan n tip winnow sth
~masivi n land-mass mixvedriloba n acumen of sb,insight,perce-
~mzomeli n surveyer, topographer ption,penetration
~miReba/SemoerTeba v acquire territory(ies) mixveta(ix.migroveba) v pile,shovel,sweep
~mosworeba v ger level(line,surface)(ing) mixrwnili adj sb in declining years,hoar
~muSa n farmhand mijna(ix.samijne) n border,boundary,limit,
~nakveTi n area,isolated pocket of land,plot margin,mere,limes/limitis (sing/pl Lat)
=margili/qva=samani n landmark
~ ~ nagebobebiT n farmstead
mijnaze adv between the turn of …
~nayofiereba n fertility,fecundity
mijriT(i) adv adj abbuted, close
~samuSaoebi n pl agricultural activities,ear-
mihrakani(ix.Tebervali,surwyunisi) n
thwork
~simcire=survili n land-hunger February
mka v ger reap(ing)
~ufali n master of the earth
mkaTaTve(ix.ivlisi,kvirikobisa,quelTo-
~Cawola v n dislocate(ion)
bai) n July
~wiaRi n bowels of the earth
mkalavi n tinker
~qveS(a) adj subterrarean,underground
mkafio(ix.mkveTrad) adj ample,bold,brilliant,
~ ~ gasasvleli n underpass
clear,highlighring,outstanding,sound,un-
~ ~ ryeva n tremor
ambiguous,valid
miwisqveSeTi(ix.jurRmuli) n cave,under- ~dasturi ample confirmation
world ~magaliTi valid sample
miwisZvra n assumption,eartgquack/shaking,
~mtkicebuleba bold claim(s)
shock
~nimuSi clear pattern
=dartyma n v blow
~niSani sound feature(sign,signal,trace)
~Zlieri adj violent (effect)
mkafiod adv amply,bildly,brilliantly,clearly,
~izomeba ~ measuring… eg 3-4 point on
soundly
Richter scale
~Cans v sth came to the fore,sth figures pro-
miwisZvris gamZle adj earthquake-proof
minently
~Zala n force
mkacrad adv harshly,gravely,strictly,severely
miwodeba v held to,make sth available,pass,
mkacri adj harsh,rigid,severe,strict,tough
submit,supply
mkerdi(s) n adj bosom,breast,chest
~masalis/saqonlis v n provide sb to sth,
~qalis n (female) breast

119
სარჩევი

~win wamoweuli out thrust breast ~kulti ruller cult


mkerdsakinZi(ix.sakinZi) n breast fastening, ~faqtiuri n regent
brooch,clasp ~wreebi rulling elite
mkvdrediT aRdgoma v n rise,rise again/ mmarTveloba(ix.marTva) v n administer/ad-
from the death ministration,control,govern(ance),regi
~aRmdgari resurrected ment,rule,run
mkveTrad adv brightly,(most)clearly(of all), ~erTpirovnuli autocracy,one-man rule
definitely,noticeably,obviously,sharply, ~koleqtiuri joint partnership
distinctly,pronouncedly,steeply,strongly ~msubuqi rule with light hand
~gamoyofili adj accentuated,steeply se- ~mZime rule with heavy hand
parated ~rkinis xeliT ironfist rule
~gamoxatuli niSani pronounced feature ~sruli complete control
(mark,sign) mmarTvelobiTi adj administrative
~moxazuli sth delin eated/traced in clear- mmarTvelobis qveS adv under control/sup-
cut manner pervision
mkveTri adj bold,bright,emphazing,intence,sh- ~ ~ moqceva v fall under power/rule
arp,intence,significant,strident,valid ~sistema n regim(ent)
~gamoTqma firm pronouncement(s) on... mnaTe(ix.eklesia/eklesiis) n sacristan,se-
mkvidrad adv solidly,sufficiently xton
mkvidri(ix.mosaxleoba) adj indigeneous,na- mnaTlavi n Baptist,Christener
tive,solid,well-built mnaTobi(ix.mefe) n heavenly body
=mcxovrebi n husband man,resident,settler mnaTobis naTeli(ix.wmindanis) n sing/pl
mkvlevari n explorer,investigator,researcher Lat. corona/coronae
mkvleli n assassine,killer,murderer mnaxveli(ix.stumari) n visitor
~tiranis n tyrannicide mniSvneloba(ix.sasicocxlo) n implicati
mkvleloba v n assassine(ation),homicide, on,importance,meaning,range,signi-
kill,murder ficance of sth
mkvrivi adj compact,dense,solid,tight ~gansakuTrebuli singular importance
mkiTxavi n soothsayer,sorcerer/sorceress ~gverdiTi/damatebiTi n connotation
~frinvelebis frenaze n auger ~damTariRebeli dating significance
~cxovelis Signeulobaze heruspices ~sawyisi original meaning(importance/sig-
mkiTxaoba n v augery,divination/divining,pra- nificance)
ctice magic,sorcery ~ZiriTadi primary meaning
mkirwylavi n paviour mniSvnelobiT adv with importance/meaning,
mklavi(ix.Zvali) n arm.branch,hose in range
mkodavi(ix.kodva) n cutter, notcher mniSvnelobis daknineba v downplay impor-
mkrexeli n blasphemer tance of sth
mkrexeloba v n blaspheme/blasphemy,sac- ~micema v place importance of sth
rilege ~ ~ simbolosTvis v embody a symbol
mkrexelobis Cadena v commit sacrilege ~mqone v sth looms large
mkrexeluri adj blasphemous,sacrilegious ~Semcireba v n deteriorate,deterioration
mkrTali(ix.feri) adj pale ~warmoCena/xazgasma v highlight
mkurnali(ix.saxalxo) n healer,physician mniSvnelovani adj consequential,important,
mkurnaloba v ger n cure,heal(ing),treat major,meaningful,notable,noteworthy,no-
(ment) teciable,profound,remarkable,significant,
mlaSe=mwuTxe adj saline, salty sunstantial,prime,striking,crusial,momen-
mlocveli n celebrant,prayer,worshipper tous,focal point,marked,fundamental,showy
adj interceding,praying,worshipping mniSvnelovanwilad adv substantially,to a
mmarTveli(s) n adj governor/governing,offi- great extent
cial,operator,ruler/ruling mniSvnelovnad adv considerably,importantly,
~kanonmdebeli n validating ruler noticeably,strikingly,substantiallly
~kuTxis/mxaris n provincial/regional gover- moazreba v associate as… think out
nor moazrovne n thinker

120
სარჩევი

~saRad adj generous-minded ~cocxlobs... memory lives on…


moalva v ger scorch(ing) mogonebaRa darCa... sth became but memory
moambe=macne n herald,messenger mogonebebi n pl memories,recollections,re-
=samecn.gamocema n bulletin, chronicle minicences
moaswavebs(ix.momaswavebeli) v foreruns, mogonili adj fabulous,fiction,imaginary
foreshadows mogrexa v ger bend(ing)
moaRwia(ix.Cvenamde) v reached mogroveba v n ger collect(ion),compile,foc-
moaxle n maid us,gather(ing),pile,build up on sth,make-
moajiri n balustrade up,agglomerate/agglomeration
~kibis n pl usu banisters mogrovili adj collected compiled,gathered,
mobaTqaSeba v ger coat/plaster(ing) agglomerated,madeup,piled
mobaTqaSebuli adj coated, plastered mogrZo adj elongated,oblong
mobeltva(ix,belti) v turf moda n fashion,mode
mobibine=moelvare adj iridescent modaSi(a)/moduri adj be in fashion/mode,
mobrecili adj skew fashionable,stylish
mobruneba v ger turn(ing) ~Semosvla v come into vogue
mogeba(ix.gamarjveba) v get profit; n avail, modgma n breed,tribe; genus/genera (n sing/
benefits,interest,profit,spoils pl Lat)
=dageba/mofena v cover,face,floor,pave,surfa modebuli(ix.gavrcelebuli) adj extend-
ce ed/extending,spanning
~kenWebiT shingly pavement modeli(s) n adj mode(l),pattern
~morebiT wood ~ ~mixedviT follow(ing) N model
mogebiT=momgebianad adv at a profit modernizmi n modernity
mogerieba v drive back modidan gasvla v go out of fashion,outdat-
~Setevis v fend off, repuls ed.outmode,unfashionable
mogvagonebs v sth is reminiscent of sth from modis v descends(extending,stems) from sth
(certain period/place),sth reminds sb/ modreka v ger bend(ing)
sth,recalls,resembles ~Tavis v bow,make obeisance
mogvare n namesake ~sulieri n adj depression,depressed
mogvareba v establish,fix,organize,settle,(re)- modurad adj in the height of fashion
solve sth moduri(ix.modaSia) adj fashionable,modish
~SesaZlebelia sth can be solved/is solvab- moedani n area,esplanade,landing,platform,
le square
~Znelia sth is difficult to establish/fix ~bazris market place
mogvarebuli adj organized,(re)solved,set- ~dartymis striking platform
tled ~samSeneblo building area/site
mogvepoveba v have (got) moevlina v sb/sth appeared/made an appe-
mogvTa misvla iesos sanaxavad 6 ianvars arance
n Epiphany, Magnificat moelvare adj iridescent
mogvebis mosvla(ix.naTlisReba) Epiphany movale(valis amRebi) n debtor
mogvi n sing/pl Lat. magus/magi movaleoba v charge,duty,responsibility,onus,
mogvianebiT adv later on,eventually,subsequ- task
ently movarayebuli adj glossy, plated
mogviano adj hense,later,subsequent movercxvla v foil,silver
~periodi later period ~Sida inner silver-plate
mogviTxrobs(teqsti) (text) runs as followes movercxlili adj silvered
mogzauri n adj traveler, traveling movla v look after,nurse,run by,take care
mogzauroba v n journey,tour(about),travel, =daTvaliereba v n visit(ation)
trip =patronoba v n maintain/maintenance
mogluveba v even, smooth movlena n affair,episode,event,evidence,ins-
mogoneba v memory,recall,recollect,remind,re- tance,matter,occasion,phenomenon/
member,reminesce phenomena n sing/pl Lat.

121
სარჩევი

=gamoCena=movlineba v n appear(ance) moTokva v n humble,hurness


=didi(dasamaxsovrebeli/RirsSesaniSna- moTqma v n screech
vi) momentous happening(s) moTxova v n argue,ask,demand,request
=movlineba (bibl) n Advent moTxovna v n call/demand for,challenge,cla-
~mTavari key event im,contend,postulate,require(ment)(s),
~Cveuli inherent episode/event requisition
movlenaTa azri/arsi implication of events moTxovnebi n pl call for,demands,objectives,
~ganviTareba proceed(ing) of events requirements,sth desired
movlenebi n pl developments moTxovnebis Sesabamisad adv under con-
~bunebrivi n pl natural elements ditions(needs,requirements)
movlenebiT savse adj eventful moTxovnileba n v dearth,need for,necessit-
movlineba n v descent ate,demand
movleniT aRiniSna v highlight by sth moTxovnilebaTa gaTvaliswineba v meet
mozaika/mozaikis n adj mosaic(s),tessalated needs/requirements for sth
~dakmayofileba v satisfy needs/requireme-
~kenWebis pebble mosaic
nts for sth,accommodate needs
mozaikiT dafaruli/mogebuli inlayed
moTxroba n story
with mosaic,installed,mosaiced.tesselated
moiazreba v sth is associated with sth
~mogeba/mofena v n install(ation)
moiTvlis v number
mozaikis dageba/mogeba v n inlay,install
moiTxovs v cries out for..,demands,implies
(ation)
~kenWi n sing/pl Lat. tessera/tesserae sth,is intended/required,requires,seeks to..
moimata v enlarged, increased
~ostati n mosaic maker, mosaisist
moimka/moimko Sedegi sb reap(ed) benefit
~teqnika tessera technique
of sth
mozaikur(i) adj mosaic, tessellated
moimoqmedo v do sth
~lenturi adj Lat. opus vermiculatum
moipoveba sth is provided at/in
~Sedgenili adj sectile
moicavs v comprise,compile,cover,contain,in-
mozardi n adj immature,juvenile,teenag-
clude,incorporate,embrace,network,in-
er,youth/girl,subadult age volve,accommodate,harbour
mozveri n ox ~mTel cikls v comprehend
~dakodili n steer ~ramdenime rames v constitute
mozidva(moizido) v ger bring(ing) ~sivrces v cover an area
mozomva v (make) measure(ment)(s) =swvdeba v embrace, span
~miwaze v mark out ~teritorias v encompase
mozomili adj measured,tempered ~farTod sth largely comprises sth
mozrdili(ix.adamiani) adj sth good sized/ moixsenieba(ix.moxsenieba,saxeli,xseneba)
sizeable v sth (is) mentioned by/in
moTavseba v n dispose/disposal,house(v),mo- ~mravalnairad sth is mentioned under vari-
unt,logistic/place(ment) within,acco- ous forms
modate,position,insert,situate moijare n tenant
~gverdiT v adj flank(ed)(ing)
mokavSire n v ally, alied,alien
moTavsebuli adj disposed,housed,mounted mokazmva v n decorate/decoration
placed on(upon,within),situated ~sarkeSi v ger preen(ing)/tide(ing) oneself
moTaTbireba v n consult(ation) with sb
mokalva v ger tin(ing)
moTelva(matylis) v felt
mokamaTe n contestant
moTelili(Sali) adj felted
mokauWebuli adj beaked, hooked
moTviniereba/moTvinierebuli v adj tam-
mokecva v bend,curve,fold
e(d)
mokecili adj bent,curved,folded
moTiTbrva/moTiTbruli(ix.TiTberi) v
~TiTebi clenched hand
adj brass(ed)
moTmena v bear,endure,tolerate,tolerance(n) mokvdavi(ix.ubralo) n adj mortal
moTmineba n patience mokvdineba v slay
moTminebiT adv with patience,patiently mokvdinebuli adj assassinated,commissi-
oed by,slain

122
სარჩევი

mokveTa v cut away,pierce ~urTierT mutually benefitial


mokvla v assassinate,kill,mortify,murder momdevno adj sb/sth following after sb/sth,fur-
mokvleva v n survey ther,succeeding,successive,subsequent,
mokiTxva v enquire=inquire,convey,greetings sth following sth
send one‟s greetings,give sb sb‟s best/ ~Taobebi n descendant
kind regards to sb,remember sb to sb ~mxare contiguous side
mokirwyvla v ger brick(ing),cobble,pave(ing) ~nivTi/sagani consecutive
mokirwyluli adj brick(cobble,paveslab)(ed) ~ufro gviani adj succeeding,subsequent
mokle adj brief,concise,short,minute,stubby, ~weli subsequent year/period
succinct momdinare(a) adv adj sth coming from…
~droSi adv briefly momdinareobs v coming/deriving from, sth is
moklebuli rasme sb/sth devoit of sth,la- current/originated,originating from sth/
cking sth somewhere,sth is provided by sb,sth
mokled adv briefly,in short/sum,shortly stamps from…
moklematyliani adj short haired/wool mometebulad adv increasingly
mokletariani adj short handled mometebuli adj added,increase(d)(ing)
mokluli adj assassinated,killed momzadeba v n arrange(ment)(s),get ready,
mokrZaleba n homage,reverence organize(ation),prepare(ation)(s)
mokrZalebuli adj unpretentious =gawrTvna raime saqmianobisTvis v gro-
mokrZalebulad adv shyly,simply,timidly, om for (certain) career
unpretentiously momzadebuli adj arranged,organized,prepar-
mokrZalebuli adj humble, moderate,mod- ed
est,simple,timid momTabare n adj nomad(ic)(al)
mokupvra v ger tar(ing) momTabaris damkvidreba sacxovreblad
molaparakeba(ni) v n negotiate(ion)(s),hold v sag,sink
talk(s),treaty momTmeni(ix.Semwynarebeli) adj patient
molaparakebis warmarTva n confer mominanqreba v enamel
molesili adj clay-lined,coated,plastered mominanqrebuli adj enameled
molivlive adj iridisent,soaring momijnave adj adjacent,abutted
molodini v n ger anticipate(ion),expect(ati- momlodine adj v contemplating
on)(s),prospect,wait(ing)for… momlocveli n pilgrim
moluski(s) n clam sastumto n pilgrim rooms
~kibos msgsvsi n shellfish mommaragebeli n supplier
~niJara n cockle shell momnusxavi adj enchanting
momavali adj future,further,prospective momoqmedeba v effect
uaxloesi ~ immediate/near future momrgvaleba v make sty round
momavalSi adv at a future date, in future momrgvalebuli adj rounded
uaxloes ~ in immediate/near future ~kargad adj well-rounded
momavlis imediT/momavlisken yureba momrgvalo adj rounded a little
look ahead to the future momrigebeli n arbiter/arbitrator,go between
~saqmea... sth lies in the future man,mediator
momakvdinebeli(ix.codva) adj deadly,mortal momqmedi adj (acting) currently,active,valid
the pallor if death ~gmiri/piri character,dramatic personal
momarageba v n cater,feed,furnish,fund,provi- momSvilduli adj bow-shaped
de,provision,stock,store,supply,acco- momCivani n pretender
modate momcveli adj covering,incorporating,involve
momaswavebeli adj diagnostic,forerunner,fo- (ing) all of sth,comprising,embracing
reshadowing,signaling momwamvleli adj poisonous
momateba v add,enlarge,extend,increase momwvari adj annealed
momatebuli adj added,enlarged,extended,in- momwifeba v ger age/season(ing),maturate
creased momwifebuli adj matured, seasoned
momgebiani adj available,expedient,gainful, momwyvdeva v drive in,enclose,pen,trap
profitable

123
სარჩევი

momwyvdeuli adj driven in,enclosed,penned, ~raodenoba n body of data


trapped ~fiz/qim. n pl readings eg. C14
momwyobi n organizer monacemi n (sing/pl Lat) datum/data,informati-
momxdari adj sth ensued on,record
momxduri n enemy,rival monacvleobiT adv sth proceeding byturns/
momxiblaviadj attractive,captivating,engaging taken in turn
momxmarebeli n buyer,consumer,user monawile n actor,figurant,part of,participant
momxre n adherent,ally,allied/allying,loyalist, monawileoba v n assist(ance),figure in,inter-
pro..,supporter vent,partake,participate(ion),play/take
~raime rwmenis n adj adherent part in sth
momxsenebeli n speaker monaxazi(ix.winaswari) n (out)line
mona(ix,monoba) n servant,slave ~mokle n outline, rough draft
~Tavisufali n freedman ~naSromis draft, sketch
~morCili(Tqveni) your obedient servant… mondomeba=survili v be keen on sth,want
~sataZro n hierodul mondomebuli adj keen to do/on doing sth
monad gayidva v sell into slavery monebiT vaWroba slavery business
monadire n hunter moneta(ix.samoneto,fuli) n coin
~Semgrovebeli n hunter-gatherer ~avtonomiuri autonomous ~
monazoni n nun,votaress ~bilonuri=xurda billon ~
monaTesave adj akin,cognate with sb,related, ~gacveTili trite ~
relative ~dawunebuli pattern ~
~sisxliT adj akin, cognate ~eleqtrumis electrum ~
~kultura/suli kindered culture/spirit ~zodi bar/ingot ~
monaTvla v ger Baptise/Christene(ing) ~minabaZi imitative ~
~wyalSi v n immerse/immersion ~miZRvnili donative ~
monaTxrobi n adj narration, narrated ~mxatvruli decorative ~
monakveTi n length, passage ~samaxsovro memorial ~
monamtvrevi adj clastic ~samajuri bracelet ~
monanie adj repentant ~samefo royal ~
monanieba v n confess(ion),repent(ance) for… ~srulfasovani full-value ~
monapovari n evidence,find/offering(s),gain, ~suberatiuli suberative ~
common heritage of sth ~sxivana gvirgviniT adiate ~
~mwiri meager/scant evidence ~Sesawiri votive ~
~savele field evidence ~Cazneqili bent inwards ~
~uxvi strands of ~ ~calmxrivi one-sided ~
monapovris Seswavla v harness the ~ ~cru avtonomiuri pseudo autonomous~
monasmi n dub, stroke monetaSi liTonis masa bulk of gold(sil-
Tavisufali ~ easy ~ ~ ver…)
monasteri(ix.eklesia,savane,samonastro) monetaruli/samoneto adj coinage,monetary
n cloister,monastery; monasterium/ winare ~ adj pre-monetary
monasterii (n sing/pl Gr) monetis gamoyeneba n v coinage
dedaTa ~ n convent ~gamosaxuleba/warwera waSlili adj
=kaTedrali n chapter(house) effaced
~mcire/patara n cell ~gamoSveba v n issue, pass current
monastruli adj monastic ~ganZi n hoard, treasure
monatreba v long sb, miss ~gacvlis kursi rate
~samSoblosi v n homesick(ness) ~zurgi n pile, reverse
monacemebi(s) n pl (body of)data,facts,gro- ~kanoniT daSvebuli sinjis/wonis dak
unds leba n remedium
~damTxveva v n adj coincide,coincidence,co- ~kverva ger coin-stamping
incident ~kide n tail; lituus/lituii (sing/pl Lat)
~mcire/Wreli patchiness of evidence ~liToni n coin metal

124
სარჩევი

~moWra v ger coinage, mint(ing) ~xelaxla v regain


~moWris gadasadi n mint duty mopovebuli saqonlis raodenoba n casts
~ ~ teqnika n coin mint technique morgeba v n accommodate/adapt(ation)(ing),
~mWreli=zarafi n caulker,coiner,minter adjust(ment),fit,match,rejoin,true out
~nominali n face value,nominalis/nomi- morgebulad adv aptly,fitting(ly)
nale (n sing/pl Lat) morgebuli adj afficient,apt,fitted/fitting,ge-
~raodenoba gansazRvruli wonis li- ared,matched,suited,adhere
Tonisagan n coin heap/pile morgvi n skein
~regalia n ~ regalia =meTunis Carxi n potter‟s wheel
~rkali=CarCo n tail mordari(ix.samefo) n a keeper of the State/
~tipi n coin type Great Seal
~Rirebuleba n ~ domination morevi n vortex
~ ~ dabali ~ of small ~ morTva v adorn,decorate,dress,embellish,
~ ~ maRali ~ of high ~ emboss,intersperse sth with sth,orna-
~Subli=piri n heads, obverse ment,garnish,spruce
~CarCo n tail ~figurebiT v figure
~waSlili gamosaxuleba/warwera effac- ~xelaxla v n redecorate/decoration
ed coin morTuli adj adorne(decorate,dress,embeli-
~wibo n plane, ridge, verge sh,emboss,ornament,garnish)(ed)
moniSvna v ger n designate(ion),label,mark morTuloba n appeal,attire,decoration,embe-
(note,trace)(ing) lishment,ornamentation
moniSnuli adj appointed ~adamianis n adornment
monoba v n bondage,dept slavery,slaving ~gare exterior decoration
monobaSi adv in bondage ~liTonze/liTonis v n embosse(ment)
monobis gauqmeba v n abolish, abolition ~nivTis n embellishment,decoration
monograma n monogram ~Sida interior decoration
monoliTi/monoliTuri n adj monolithic ~Zunwi humble/modest ~
monofiziti n adj monophysit=monophysis ~xuroTmoZRvruli architectural ~
monumenturi adj monumental mori n beam,block,felling,log,round billet/timb-
monumenturoba n monumental(ity) er,stake,thick wood
monurad adv slavishly morigeba=garigeba n agreement, treaty
monusxva(ix.gaTvalva) v n bewitch,cast a morideba v aschew, beware sth
magic spell over sb/sth,divine(ation),ench- morkalva v arch
ant morkaluli adj arched/arching bow-shaped
mooqroveba v gild,foil,gold-plate ~piri(mag.danis) arched blade
~Sida inner gold-plate(d) moryeva/moryeuli v adj shake(n)
mooqrovili adj gilded,dilt,gold-plated morCi n nodule,offshoot
mooWva v enlay/furnish with,stud morCilad adv obediently
mooWvili adj enlaid/furnished with,studded morCileba n v loyalty,obey/obedience,make
mopirdapire mxare(vinme) n counterpart obeisance,serve,submission to sb
mopirva v ger sharpen(ing) morCilebaSi yola v bring sb into submiss-
mopirkeTeba v ger n brick(dress,face,finish, ion
line,pave,rivet)(ing),pavement,rivetment morCili adj loyal,obedient,sb in sb‟s power,
mopirkeTebuli adj brick(dress,face,line,pa- be under sb
ve,rivet)(ed) morwmune n adj believer,faithful,pious
mopkureba v besprinkle,pour,spill,sprinkle morwmuneoba n faithfulness,piety,religiousness
mopoveba v n achieve/acquire(ment),attain,co- morwyva(ix.arxi) v n irrigate/irrigation
nquest,earn,extract,gain,get,obtain,output, mosagonari n rememberance,reminder
quarry,procure(ment),retrieve/retrival,scoop, mosagonrad adv in rememberance of sb/sth
win,work out memorials held for sb
~miwis qveS v ger mine/mining vinmes ~ in (loving) memory
~sabuTis/cnobis v gain ground,glean mosavali n crops, harvest

125
სარჩევი

~kargi good crop ~erTmaneTs sth is successive


~mcire low yield ~yvela danarCeni all else followes
~uxvi bumper crop mosevadeba(ix.sevada) v ger blue(burnish,
~cudi bad yield enamel,nieloe)(ing)
~wlis n sing/pl Lat. annona/annonae mosevadebuli adj blue(blue,burnish,enam-
misavliani adj fertile (ground) el,nieloe)(ed)
mosavlianoba n productivity mosvla v n ger arrive/arrival,come(ing)
mosavlis aReba v ger harvest(ing) meored ~ second coming
~moyvana v ger grow(ing) ~drois/xalxis v n arrive, arrival
mosazreba n argument,assumption,concept mosilva v ger silt(ing)
(ion),consideration,idea,interpretation, mosiluli adj silted
judgement,opinion,point of view/view mosinjva v n ger examine/explore(ation),
(point),reflection,statement,theory sound(ing),try/trial
mosazRvre adj adjacent,adjoin(ing),border(ing mosirmuli adj gold/silver-woven
on area,coterminous mospoba v n collapse,extinguish,march upon,
mosaTmeni adj bearable,tolerable obliterate(ion),remove/removal
mosalodneli adj anticipated,expectable,pre- mosriale(caze/wyalze) adj floating
dictable,prospective,suspectable mosuli(mteri/xalxi) n intruder
mosalodneloba n probability mosufTaveba v clean out/up, wipe
mosamzadebeli adj preparatory,preliminary moswavle(ix.qristesi) n pupil/student;
~periodi the level of effort alumna/alumnae (sing/pl Lat)
~samuSao arrangements,spade-work mosworeba v ger level(line,surface)(ing)
mosapirkeTebeli adj facing mosworebuli adj level(line,surface)(ed)
mosarTavi(ix.cxenis) n lackle,trinket motana v bring in from… fetch,transport
mosarkuli adj smooth motanili adj brought in from… fetched,
mosasxami n cloack,garment,topcoat transported
~bewvis n stole motaceba v abduct,capture,kidnap
=samefo porfiri n mantle motexva v break away
mosaxerxebeli adj convenient,suitable motexili adj broken away
mosaxvevi(ix.gzis) n scarf motexiloba n ger break(ing)
mosaxle(ix.mcxovrebi) n settler motivi n motive(ation), theme
~mkvidri n husband man, native settler ~mTavari/wamyvani n key-pattern
mosaxleoba n population motivtive adj floating
~axalmosuli n newcomer(s) motiral(n)(i) n adj mourner(s),mourning
~damjdari sedentary motyueba v cheat,deceive,impose,jokey
~mkvidri native people motyuebuli adj deceived
~mosuli alien ~ mougvarebeli adj unresolved
~mWidro dense population, overcrowd(ed) moudrekavi(sulierad) adj unshakable
~soflis parish, villagers mouvleli adj unkempt,untidy,neglected
~qveSevrdomi subject population mouvlina... v inflict sth on sb (eg evil)
~Sereuli/Wreli heterogeneous/mixed mouTvinierebeli adj untamed
population mouTmeneli adj impatience
~Warbi overpopulation/populated mouTmenlad adv impatiently
mosaxleobis raodenoba size of population mouTokavi adj indomitable spirit
~raodenoba/sixSire (high) density of ~ moulodnelad adv all of a sudden,suddenly
~Sereva demic diffusion moulodneli adj abrupt,intrusive,sudden,un-
mosaxleobisgan gawmenda v n devastate expected,unsuspected
(ion) ~gamoCena v fleeting/make appearance,come
mosaxseneblad micvalebulis(ix,sakur- into existence,turn up
sakurTxi,sulis...) drink/pray in remem- ~wawydoma v encounter
berance of the seceased moulodneloba n suddenness,uexpected-
mosdevs v sth followes sth,sth is followed by ness

126
სარჩევი

moumzadebeli adj not ready moqnili adj flexible,tempered


moumzadeblad adv abruptly moqniloba n facility,flexibility,plasticity
moumwifebeli adj immature moqceva(ix.zRvis) v n behave,behaviour
mouravi n district/region chief ~ramisa rameSi v accommodate,place sth
mouqneli adj awkward,clumsy,hard,rigid, into sth
stiff ~CrdilSi v shade
mouqneloba n awkwardness,clumsiness, moqcevaÁ v n convert/conversion to faith
heaviness,hardness,rigidness,stiffness moqceuli adj converted
mouxelTebeli adj indomitable moRalate n adj perfidious,traitor,treacherous
mouxerxebeli adj awkward,inconvenient, moRalaturad/moRalaturi adv adj dece-
undue,unsuitable atfully/deceatful
mouxerxebloba n disadvantage,inconve- moRvawe(ix.saxelmwifo) Honored sb
nience(n/v) ~TvalsaCino eminent figure/sb
mouxeSavi adj cumbersome ~sazogado public figure/man
mouxsenebloba v ger not mention(ing), moRvaweoba n activity(es),preoccupation
omit(ing) ~didi adamianis v flourish
mofareba v hide,shelter from,shield =cxovreba n affairs,life
=ukan gaweva v overshadow moRvaweobis sfero n (in the)realm of…
mofarebuli adj hidden,obscure,sheltered moRobili adj n enclosed,enclosure,fenced
from… moRoniereba v n ger inhance(ment), streng-
mofarcxva v ger harrow(ing) then(ing)
mofena v cover,face,floor,pave moRorRva v cover with ballast
~naTelis v cast(shed,throw) light on/up- moRunva v bend,curve
on,clarify,highlightsth,make sth clear moRweuli(ix.Cvenamde) adj sth (remained)
~naTlis v bless,consecrate,saint,sanctify extant
mofenili(ix.mogebuli) adj cover(face,flo- moyvana v bring/transport sb
or,pave)(ed) moyvaruli n adj amateur,lover/loving
mofilaqneba v n pave(ment) moyvasi(s) n neighbour
mofiqrali adj thinking,thinker ~siyvaruli love of ~
mofiqreba v develop an idea,elaborate,spe- moyinva/moyinuli v adj freeze/frozen,ice/icy
culate,think about.after,reason moyola=mboba v narrate,pour out,retell
mofiqrebuli adj thought about/after moyra ramisa rameze v sprinkle
mofriale adj floating moSandakeba(ix.kenWebiT) v ger level(ing)
mofxeka v scrape moSvelieba(paralelis) v cite examples/
moqanave=kiduli adj pendulous,tottering parallels
moqandake(kaci/qali) n sculptor(ess) moSvilduli adj arched,bow-shaped
moqancva v exhaust,override,tire out moSinaureba v n ger domesticate(ion),tame
moqanculi adj exhausted,tired out (ing)
moqargva/moqarguli v adj embroider(ed) moSinaurebuli adj domestic(ated)
moqiravne n adj hireling moSla v n disrupt(ion),erase,remove/removal
moqloni(s) n v adj rivet moSoreba(ix.Tavidan,niSnis) v dismantle,
~Tavi head/top of ~ discard,remove/removal,wipe
~moSoreba v ger rerivet(ing) moSorebuli(ix.Sori) adj removed,taken
~naxvreti n rivet hafting/hole away
moqmedeba v n act,activity(es),afoot to,function, moSurne(ix.Suriani) n adj envy,envious
operate,interplay moSuSeba v ger heal(ing)
~saomari military operation(s) moCarCoeba v border,case,edge,frame
~sapasuxo v n react(ion) moCarCoebuli adj bordered,cased,edged,
~Sewyda v sth ceased to function framed
moqmedebaSi adv be in operation moCveneba n ghost,mirage, pretend (v)
moqmedi adj acting,active,current,efficient,va- moCvenebiTad adv unsubstantially
lid(still),vigorous moCvenebiTi adj alleged,apparent,elusive,ep-

127
სარჩევი

hemeral,mirage,specious,unsubstan- keep sth in order,handle sth,rectify,


tial,visionery,weired spurse, stabilize(ation)
moCvenebiToba n elusiveness,visibility ~urTierTobebis establish relations
moCiTuli(ix.CiTva) adj printed mowesrigebuli adj discipline(establish,
moCuqurTmeba v ger curve(ing) stabilize(ed),kept in order,rectified
moCxubari adj fighting mowesrigebuloba n accuracy
mocaleoba(mocla/mocliloba) n in one‟s mowva v anneal
spare time,at leisure,leisure(time) ~medicinaSi cautery
mocemuli adj given, offered,present mowveva v n convoke,essemble,invite/invita
mocva(mag.sakiTxis) v embrace tion,summon
mocvarva v n granulate/granulation mowvna(ix.mownuli) v plait
mocvi(s) n adj billberry(blueberry/whimberry), mowinaaRmdege n v adj sb competing sb,
Vaccinium mirtillus Lat. con(tra) sb,counter..,opponent,rival,in-
mocile n rival surgent
mocileba=mocla v clean,discard,remove, mowinave adj n advanced,leader/leading
wipe mowinwkvla v splash
mociqulTa swori(ix.wigni) adj coequal mowifuli(ix.ostati) adj adult,advanced,
mociquli(ix.Suamavali) n apostle,disciple mature
Tormeti ~ The Twelve mowiweba n v awe
moculoba n bulk,capacity,volume mowme(ix.TviTmxilveli) n v witness
~naSromis length of paper mowmoba n v certificate
moculobiTi adj solid,space,by volume,volu- mownuli adj basketry,cane,wattle,wicker
metric (work)
mocxari(s) n adj currant(bush), Ribes ssp mowodeba v n call on sb (to do sth),proclaim/
~Savi n adj black ~ Ribes nigrum Lat. proclamation,provide
~wiTeli n adj red ~ Ribes rubrum Lat. mowoneba v n be keener on sth,favour,gain fa-
moZalade n offender vor,like,please
moZaleba=raodenobis mateba v ger add/ mowyaleba n benefaction,charity,clemency,fa-
increase(ing) vour,grace,mercy
moZebna=moZieba v adduce,look/seek for ~ RvTisa (by the) grace of God
moZvelebuli adj antiquated,obsolete mowyalebav(Tqveno) your Grace!
moZravi adj mobile,movable,migratory,port- mowyale(d) adj adv gracious(ly)
able mowyvladi adj vulnerable
moZraoba v n circulate/navigate(ion),gesture mowyoba v administer,arrange,make,organize,
motion,move(ment) repair,run sth,set up
~ramisken v ger inch(ing),itch(ing) ~ xelaxla v n re-establish(ment)
moZRvari n clergyman,pastor,priest mowyobili adj arranged,organized,run
=aRmzrdeli n master,mentor,metre,tutor mowyobiloba n arrangement,device,equi-
ezoÁs moZRvari Father procurator/procu- pment(s),facilities,fitment(s),gear,outfit,
ratoris (n sing/pl Gr) tackle
~sulieri n confessor mowyurebulad adv insatiably
moZRvreba n conception,doctrine,teaching(s) mowyurebuli(ix.saqmes) adj insatiable,thirsty
moZRvroba n tutorship ~swavlas adj acquisitive,mind(ed)
mowadinebuli adj anxious,keen to do/on mowyurebuloba n insatiability
doing moWedva(ix.lursmnebiT) v ger bind(ham-
mowamvla=sawamlavi v n infect,poison mer,hoop)(ing)
mowame n martyr moWediloba(ix.xatis) n mantle
pirvel ~ proto martyr moWera v n squeeze, tighten
mowafe(ix.moswavle) n pupil,student moWerilad adv tightly
mowernaqeba(ix.wernaqi) v angobe/angoba- moWerili adv tight
ge,dip in(to) a slip,raddle=ruddle moWiquli adj glazed
mowesrigeba v n adjust(ment),discipline,get/ moWra(ix.medlis,monetis) v cut away
moWyleta v squeeze

128
სარჩევი

moxazva v delineate,mark,outline,trace mraval... pref many… multy… poly…


moxazuloba n circuit of,configuration,conto- ~kuTxa/kuTxedi adj polygonal
tour,deliniation,lay out,outline,shape,tracing ~mxrivi adj versatile
moxalise n amateur, volunteer ~oTaxiani adj multyroomed
moxarke n tributary ~Jamier n adv Polychronion (Gr)
moxarul(n)i var(T) (we) appriciate… ~saTavsoiani adj multychambered
moxatva/moxatuloba v n paint(ing) ~saukunovani adj centuries old
~xelaxla v ger repaint(ing) ~safexuriani adj many/multy staged
moxatuli(ix.SeRebili) adj painted ~saxeoba n diversity/variety of shapes
moxdena v happen,take place,turn up ~saxovani adj many sided/shaped
moxdenilad adv aptly,engagingly,fittied/ ~sxiva adj many beamed
fittingly,gracefully ~feniani adj multy-layer
moxdenili adv graceful ~feri adj fency,many colored,multiply
moxdeniloba n elegance,grace colors,polychrome
moxele n clerk,official,officer ~ferovani adj diverse,diversified,varied,
moxerxebuli adj apt,comfortable,conve- bevildering,variegated,variety,various
nient,efficient,prompt,quiver ~ferovneba n diversity/variety of sth,mix-
moxerxebuloba n convenience,facility ed character of sth,complexity
moxetiale adj fugitive,nomadic, wandering ~fexiani adj polypod
moxveWa(ix.saxelis) v gain, win ~figuriani adj many-figured
moxibvla(ix.mojadoeba) v allure,bewitch, ~foTliani/furcliani adj multy-pet-
conjure up,impress alled
~silamaziT/WkuiT v captivate ~friziani adj multyfrieze
moxilva(ix.Zeglebis) v n explore(ation), ~RmerTianoba n polytheism
survey ~Sriani adj manylayered
moxmara=moxmareba v n consume/consumpt- ~ZarRva(si) n adj plaintain,Plantago lan-
ion,employ(ment),exploit(ation),help,use ceolata Lat.
moxmoba v call ~ZarRviani adj multiple
~sabuTis v n adduce(ment),refer(ence) ~waxnaga adj manysided,multy-facet,poly-
moxra v bend,curve,flex,warp hedral/polyhedron
moxreSva v n gravel ~wveriani adj multy-pointed
moxrili(ix.adamiani) adj bent,warped ~wliani adj sth lasting/standing (for) ma-
moxseneba v n account, inform(ation), report ny years
=sityva n speech ~jer adv for many times
=sityviT gamosvla give ~ to sb mravlad adv abundantly
moxsenieba v n commemorate(ion),mention/m mravlismetyveli adj eloquent
make a mention(ing), note mravlismomswre(a)sty holds more of (N...X
~naSromSi v n refer(ence) to sb centuries) history
~raime saxeliT note sb/sth under N name mrboli=mqroli adj flying, running
moxsna=moxda v dismantle,take off,uncover mrgval-brtyeli adj lentiform,lentoid
moxucebuloba n old age,declining years mrgvalad adv in round
moxuci n adj aged sb,aged,old mrgvali(ix.firfita) adj circular,round(ed)
~Rrmad adj elderly ~guli (samosze) round neck
moxSireba v frequenting mrevli n congregation,flock,fold,the parish
mojadoeba(ix.moxibvla) v n bedevil,bewitch mrevlis gaZRola v take up parish duties
conjure up,enchant,witch(craft),wizard(ry) ~wevri n layman/woman
mojadoebuli(ix.wre) adj bewitch/enchant mrewveli n manufacturer
(ed),conjured up mrewveloba v industry, manufacture
mpyrobeli n possessor, sovereign mrisxane adj fearsome,irate,severe,stern
mJava n acid(acidification,acidify,acidity) mrisxaneba n rage, severeness
mJave adj acid, sour mrokavi adj dancing
mJauna(si) n adj sorrel=Rumax acetosa (Lat) mrudi adj curve, oblique,stud

129
სარჩევი

mrudxzovani adj curviliniar mtkice(ix.sabuTi) adj firm,enduring,reliable,


mrCeveli n advisor,consultant,councellor resolute,secure,sound,sturdy,substantial,
mrwamsi n the Creed tenacious,unshaken
msazRvreli n modifier mtkiceba v argue,claim as,contendsth,posit,
msaxureba v n serve, service prove,state
msaxureuli didebulni service class ~xelaxla v n restate(ment)
msaxurTuxucesi n butler mtkicebuleba n claim,evidence,proof,state-
msaxuri n servant/maid ment,testimony
msajuli n judge tkiced adv allegedly,be adhered to,firmly,
msgavsad... adv correspondingly,like(wise) resolutely,staunchly,strongly
sb/sth,after sb, (sth) in an echo to sth mtredi n dove
msgavseba n affinity,correspondence,equality, mtroba(ix.memkvidreobiTi) n v enmity,
identity,likeness to,likelyhood,parallelism, hostility,rival(ry)
resemblance,sameness,similarity, ties mtrulad/mtruli adv adj envious(ly),host-
msgavsi adj counterpart,equivalent to,identi- ile
cal,homogeneous,near,related,sth resem- muguzali n brand,coal of fire,charred wood
bling sth,similar,sth bears similarities to sth mudara v entreat,plead
msgavsni adj the like mudmiv adv always,in perpetuity
msubuqad adv lightly; mudmiva n continuum
msubuqi adj insubstantial,light,not heavy mudmivad adv constantly,continuously,curre-
msurveli n applicant ntly,ever,invariably,regularly,steadily,
msuqani adj ample body,stout without break
msxverpli n prey,sacrifice,toll,victim mudmivi(ix.cecxli) adj constant,continu(ing)
~usisxlo bloodless victim continuous,(ever)lasting,invariable,long-liv-
msxverplSewirva v n immolate(ion),make/ ed,permanent,perpetual,persistant,regular
mudmivmoqmedi(ix.eqspedicia) adj adv per-
ordain sacrifice
~adamianis human sacrifice manent(ly)
mudmivoba n permanence,regularity
~usisxlo bloodless ~
mueZini n muezzin
msxvili adj bold,large,stout,thick
muzaradi n helmet
msxvreva v crush,ram,smash
~wvetiani spiked ~
msxali/msxlis n adj pear
muzeum-qalaqi n museum city/town
~formis adj pear-shaped, puriform
muzeumi(ix.gamofena) n museum
msxlisebr wagrZelebuli adj oblonged
~mxareTmcodneobis provincial/site ~
like pear
msjavrdebuli n adj convict, sentenced ~Ria cis qveS open-air ~
msjavri n conviction, sentence muzeumis(ix,samuzeumo,xelSeuvali) adj
msjeloba v n discuss(ion) museum‟s
~eqsponati n museum piece
mtanjveli adj harrowing,tantalizing
~vitrina n (show)case, vitrine (Fr)
mtacebeli n adj predator
~meTvalyure n custodian
mtevani(ix.xelis) n bunch,cluster
~mcveli n keeper
mteri n enemy,foe,hostile,rival
~ ~ seifis n treasurer
~dauZinebeli bitter(tireless/untiring enemy
~fondsacavi n museum‟s holdings(reserve
~mosuli n intruder
storage)
~Sida/Sinauri enemy within
muTaqa n bolser
mtveri/mtvris n adj dust
mulaJi n plaster cast
~mcenaris n adj pollen
mumia n mummy
mtvradqceuli adj poudered,pulverized
mumiis keTeba v n mummify/mummification
mtvreva v n batter,beat,break(age),crush,ma-
mundStuki(ix.cxenis) n cigarette-holder
sh,ram,tamp
murvi(s) n adj glaze
mtvrevadi adj brittle,fragile,rachis
muri(s)(ix.Semurva) n adj lamp-black,soot
mtvriana n anther
=nelsacxebeli n adj myrrh
mtvriani adj dusty
muryani/murynis=Txmela/Txmelis n adj

130
სარჩევი

alder-tree=Alnus (Lat) mqselavi n warp winder


murynari n alder-tree thicket mqsoveli n knitter, weaver
musika(ix.saero) n music mqrqali(ix.feri) adj dull, mat
musikaluri(ix.sakravi,yuTi) adj musical mRelvare adj exciting,impassionate,turbulent
musikosi n musician mRelvareba n excitement,riot,turbulence,tum-
muslimi n adj Moslem ult,unrest
mufTa/muftis n adj coupling sleeve,ferrule mRera v ger sing(ing)
mufti n Mufti mRvdeli(ix.Rirsi) n clergyman,divine,priest
muqara v n ger brandishing,threat(en) ~ziarebis mimRebi n celebrant
muqi(ix.feri) adj bold,dark mRvdelmTavari(ix.taxti)n chief priest,High
muSa n labourer,worker Priest,(arch)bishop,metropolitan
~dRiuri n day worker mRvdelmTavris sataxto n cathedral
~piri(mag.danis) n working end mRvdelmsaxureba n religious right/service
~pirutyvi beast of burden mRvdlis samosi n cope,vestment
~uvargisi/Savi n pedlar ~Semosva/samoseli v n sacred vestments
muSamba/muSambis n adj oil-cloth ~xarisxi n curacy
muSaoba v ger function/work(ing) ~xeldasma v ordain
muSaxeli n laborer, manpower Rvime n hollow,rock,shelter
muceli(ix.cxovelis.WurWlis) n stomach ~karstuli n cave
muWi n cupped hand ~xelovnuri n grotto
~raime mag.fqvili n handful mRvimeli n hermit
muxa/muxis n adj oak-tree=Quercus (Lat) mRvimovani adj area with many caves,hone-
muxlamde adv knee-length, up to knee ycombed
~siRrme knee-deep mRvrie(ix.feri) adj dull
muxli n knee myarad adv firmly
~gvarSi n rod ~damkvidreba establish ~
muxliani adj crank,elbow-shaped myari(ix.safuZveli) adj constant,consis-
muxlis modreka v n genuflect(ion),go do- tent,firm,solid,substantial
wn on one‟s knees ~sakvebi n pl solids
muxlmodrekili adj genuflected myvinTavi n diver
muxluxa/muxluxi adj n caterpillar myviraloba n belling/rutling time
muxnari n oak-tree thicket myinvari n glacier
muxudo(si) n adj pea myinvaruli(ix.xana) adj glacial
~iisferi n adj parple ~ myisierad adv immediately
mujira(ix.Subispiri,wverwamocmuli) n myisieri adj immediate
lancehead myife adj brittle, frgile,friable
mfarveli n patron,protective,protector,the mynoba(ix.kalami) v ger graft(ing)
Good Shepherd myrala=skunsi(cxoveli) n skunk, Mephitis
mfarveloba v n protect(ion) Lat.
mfeTqavi adj beating,palplable,throbbed,vib- ~ balaxi(s) n adj skinking weed
rant myudro=mSvidi adj homely
mflobeli n holder,laird of sth,owner,posses- mSenebeli n builder
sor,proprietor mSenebloba(ix.Seneba) v n building (acti-
mflobelisTvis dabruneba v n revert,re- tivities),engineering,construct(ion)(ing)
version ~gabneuli/uwesrigo rambling building
mflobeloba n domain, ownership mSeneblobis gaCaReba burst of construction
mfrinavi adj flying ~kanoni/wesi code of building
mqadagebeli n preacher ~meTodi construction method
mqadagebloba v ger preach(ing) ~teqnika n construction technique
mqargveli n embroiderer,needle-woman mSvenieri adj delicate,delicious,delightful,ele-
mqmneli n creator gant,fine,lovely,nice,pretty,semi-fine,
mqone v adj n bearing..,having..,owner sheen,splendid

131
სარჩევი

mSvenivrad adv delicately,deliciously,finely, ~ nemsi/ena n peg, pin


fairly,in a remarkable way,lovin- ~ rkali n bow
ly,nicely,prettily,well mSobeli n parent
mSvidad adv quietly, peacefully mSobiaroba v give birth,have a baby
mSvidi adj homely,pacific,peaceful ~cxovelis v calve
mSvidoba n consolation,peace mSobiarobisas adv in childbirth
mSvidobiani adj pacific,peace(ful/loving) mSobliuri adj native,parent,vernacular
mSvidobiT adv peacefully mSrali adj arid, dessicated,dry
=damSvidobeba forewell =gvalviani arid period
=micvalebulTan be/sleep in piece ~naxevrad adj semiarid
mSvidobismoyvare adj pacific mSralxevi n aridity,dry/shallow gully
mSvidobismyofeli n peace-maker mCagvreli n exploitator
mSvild-isari n bow and arrow mCagvreluri adj exploitative
mSvilda adj bow-shaped mCiTavi n linen printer
mSvildi n bow mCxibavi n sorcerer/sorceress
~daWimuli drawn ~ mcdari adj erroneous,fallacious,misleading,
Svildosani n archer, bowman mistaken
mSvildosnoba n archery mcdaroba n error,sth erring towards sth,fal-
mSvildsakinZi n bow-shaped pin,fibula/ lacy
fibulae(Lat) mcdeloba n attempt,effort,endeavor
~arbaleturi cross-bow fibula mcenare/mcenaris(ix.qarva) n adj plant
~budeabmuli ~ with a fastened catch plate ~bolqviani n clove
~budeakecili ~ with a urned up ~ ~ ~zeTovani oil-yielding plant
~bologadagrexili/gadawnuli ~ with a ~mravalwliani perennial ~
twisted end ~namyeni grafted ~
~gadajvaredinebulrkaliani crossbow ~parkosani leguminous ~
~gvela serpentine fibula ~saTesle seed ~
~diskosebri disk ~ ~sakvebad vargisi edible ~ , wild ~food
~zurgamokecili/idayvisebri elbowed ~ ~samkurnalo/sanelebeli herb(s)
~TiTa finger-like ~ ~saRebavis dye-plant
~mTlianadnaWedi one piece hammered ~ ~teqnikuri industrial crops
~morkaluli/rkalisebri ark bow ~xeze gasuli arboreal(vegetation)
~mSvildakiani/xemiani bow-shaped fibula mcenaris dargva(ix.fisi) v plant
~muxlzambariani ~ with a spring ~movla v nurture
~navisebri boat-like ~ ~rbilobi(s) n adj pith
~nemsabmuli ~ with fastened pin ~saTesle parki n pericarp
~orzambariani ~ with two springs ~qerqi n bark, cortex
~ornawiliani two-piece ~ ~Canasaxi n germ
~spiralisebri spiral ~ mcenareuli adj floral,vegetable,vegetational
~sxivana beamed ~ ~naSTi floral/plant remains
~urCxulisebri dragon ~ ~safari forest cover, vegetation
~qnarisebri harp/lyra-shaped ~ ~saRebavi vegetable dye
~Cveulebrivi violine bow mcenareuloba n plants,vegetation
~wurblisebri leech fibula mcveli n guard(ian)
~Wvintiani ~ with long sharp tie mcirdeba v sth becomes less/small(er),dimi-
~jvrisebri cross-like ~ nishes
mSvildskinZis bude n catch-plate mcire adj diminutive,meager,minute,minor,
~ ~ grZeli elongated ~ negligible,not copious/great,peddle,
~ ~ diskosebri disk ~ petty,restricted,small,slight,scanty
~ ~ Sverilebiani knobbed ~ ~azia n West Asia,Asia Minor
~ ~ oCofexa SesakraviT stilt ~ ~masStabiani adj small-scale
~ zambara n psring ~moculobis adj small volume

132
სარჩევი

~nivTi n bagatelle ~ ~ Signidan inner gold-plated ~


~plastika minor art ~moWiquli glazed ~
~ram fine ~mrgval-brtyeli discoid ~
~figuruli small figured ~mrgval-wakveTili lentoid ~
mcirericxovani adj less numerous,few/ ~msxlisebri hub/pear-shaped ~
very low in number ~ovaluri ovoid ~
mcirewlovani n adj juvenile ~oTxmagi xvia quadruple spiral ~
mcneba n commandment,precept ~rkalisebri ring-shaped ~
mcodne n expert,knowledgable about,learn- ~rombisebri rhomboid ~
ed,enlightened,connoisseur (Fr) ~sartylis type-setting belt set
mcoxneli n adj ruminant ~sferuli dawaxnagebuli ribbed ball-
mcuravi adj floating,swimming shaped
=gveli n snake ~sferuli ball-shaped ~
mcxovrebi(ix.mosaxle) n dweller,habitant, ~feradi oloured ~
occupant, resident,settler ~futuro/fuye hollow ~
~pirveli n the iriginal(s) ~Semkrebi junction ~
mZarcveli n burglar,plunderer,robber ~Sewyvilebuli twinned ~
mZafri adj aspiring,intence,sharp,violent ~Sindis kurkisebri dateshaped ~
mZebneli n searcher ~Sualeduri spacer ~
mZevali n hostage ~calmxriv gaxvretili ~ pricked at one
mZerwavi n modeler,sculptor end
mZvinvare adj irate,severe ~cilindruli cylindrical ~
mZvinvareba n storm of in anger ~waxnagebian-ormagkonusuri faceted
mZivi(s) n adj bead double conoid ~
~bikonusuri doubleconoid ~ ~waxnagebiani faceted ~
~ ~ grZeli long ~ ~ mZivis asxmula(ix.abma) n strand of beads
~bipiramiduli double-pyramid ~ ~gaxvreta v prick
~borblisebri wheel-shaped ~ ~naxvreti n eye-let
~gamyofi/Sualeduri (inter)spacer ~ mZivisebri adj beaded
~gaxvretili holed,pierced,pricked ~ mZivniRabi n mask-bead
~dabalcilindruli biconvex/lozen- mZivsakidi n pendant/pennant
geshaped ~ mzivsamkauli n beaded design
~dawaxnagebuli diamond-shaped ~ mZivfoCi n fringe
~ ~ burTula faceted ball-shaped ~ mZime(ix.samuSao) adj cumbersome,hard,hea-
~daxeTqili/napobi chopped ~ vy,massive
~dekoratiuli decorative ~ mZimed adv hard,heavily
~dominosebri dominoshaped ~ mZlavrad adv prominenetly
~elifsuri elliptic(al) ~ Zlavri(ix.simZlavre) adj extensive,intense,
~Tvaledi netted ~ powerful,prominent,strong,substantial,
~ToTxmetwaxnaga fourteen-faceted ~ vigo(u)r
~iota minute ~ mZlavroba v n dominate/domination
~kasrisebri barrel-shaped ~ mZori(ix.cxovelis) n corpse, dead body
~kvadratuli square ~ mware(d) adj adv bitter(ly),poignant(ly)
~konusuri conocal ~ mwarmoebeli(ix.centri) n manufacturer,
~laqebiani spotted ~ producer,productive
~linzisebri lens-shaped ~ mwarmoebloba n efficiency
~milakisebri tubular ~ mwarmoebluri adj efficient
~minis bugles ~ mwde n cup-bearer
~mogrZo-oTxkuTxa rectangle ~ mweri(ix.qarva) n insect
~movercxlili silvered ~ mwerali(ix.karis,sakaro) n novelist,scribe,
~ ~ Signidan inner silverplated ~ writer
~mooqrovili gilded ~ ~gamoCenili/didi n august,celebrity

133
სარჩევი

mwvave(ix.umwvavesi) adj burning, sharp mWevrmetyveluri adj sth the most telling
mwvalebeli/mwvalebluri n adj heretic(al) mWide=mWidi(ix.masa/masala) adj binding,
mwvalebloba(ix.eresi) n heresy cementing,viscous
mwvanili n herb(s) mWidro adj close,dence,tight,tough
mwvervalze adv at the summit ~kavSiri n be in lockstep with sb
mwvervali n peak,pinnacle,summit,top mWidrod adv closely,contiguously,densely,
~ganviTarebis heyday=hey day,in sb‟s hard packed,intimately,tightly,thickly
peak,peak of sth,at the apex of… mWirxne(d) adj adv close fitting,very close,
didebis ~ on the height of pinnacle rigid(ly),tight(ly)
~mag. poeziis high water mark mWreli(ix.piri) adj cut(slash,spal)(ing)
=simaRle n apex mxazveli n draughtsman/woman
~civilizaciis high-water mark of civiliza- mxali/mxlis=fxali n adj wild plant
tion mxalSava(TeTryvavila,laSqara.Savbalaxa
mwignobari(ix.sefe) n scholar comfrey,Symphytum/Officinale gen. Lat.
mwiri(ix.beri) adj meagre,poor,scanty,scat- mxardamWeri adj n supporting,supporter,
tered,sketchy,sparce sustainable
=adamiani n pilgrim,roamer,wanderer mxardamxar adv adj shoulder to shoulder
~codna nugatory/slight knowledge mxardaWera v n aid,acknowledge,back,endo-
=cota adj scant(y) rse(ment),encourage(ment),maimtain/mai-
mwife(ix.simwife) adj ripe ntenance,make a commitment,retain(ment)
mwifobisa(ix.oqtomberi,tiriskani,Rvino- support,sustain
bisa,sTvlisa) n October mxardaWeriT adv with the support of sb
mwkrivad adv empaneled mxare n face,side,part
mwkrivi n array,file,line,ridge,row ~gare external face, outer part/side
mwkrivSi adv in line, sth in a row ~orive (on) each/either side
~gatareba v gantlet=gauntlet ~sapirispiro contrarywise
mwolare adj lying,reclining ~susti weak place/point
~gverdze adv lying on one‟s side ~Zlieri strong ~ ~
~zurgze adv backwards, on one‟s back ~ukana rear part
~naxevrad adv reclined ~Sida internal face,inner part/side
~pirqve adv prone,lying with face down ~wina front part/side
(wards) mxari(ix.Zvali,WurWlis) n shoulder
mwuxareba v n grieve,grief ~daqanebuli drooping ~
mwuxarebis gamoTqma v express condolen- mxaris(ix.dedaqalaqi) adj cantonal,provin-
ce on cial,regional
mwuxri(ix.locva) n twilight ~daWera rameSi shore up sth for sb
mwyemsva v herd,shepherd, take care mxarSi dgoma v n endorse,stand up for sb,
mwyemsi(ix.menaxire,mecxvare) n shepherd support
~keTili=ieso Good Shepherd mxatvari(ix.fiTxi,xatis) n artist,draughts-
mwyemsmTavari n clergyman man/woman,painter/intress (qali/kaci)
mwyemsoba n pastoralism,herdind ~ilustratori n illuminator
mwyemsuri adj pastoral,posture mxatvarTuxucesi n Gr. archizographos
mwyobrad adv neatly mxatvroba(ix.portreti,scenis) n the arts,
mwyobri adj coherent, smooth,neat artistry
mxatvrulad adv artistically
mwyurvali adj thirsty
mxatvruli adj artistic,picturesque,scenic
mWada(soko)(si) n adj Lactarius determinus
~aRwera artistic description
mWedeli(ix.mesaWurvle) n blacksmith
~gamosaxva v express artistically
mWedloba n blacksmithary
~gamosaxuleba n artistic expression
mWevrmetyvelad adv eloquently
~gaformeba v n artistic setting
mWevrmetyveleba n eloquency,oratory
~literatura n imaginative literature
mWevrmetyveli adj eloquent,expressive,signi-
~saxe artistic design
ficant,most telling

134
სარჩევი

~Semoqmedeba ~ creativity nagazi n sheep-dog, wolf-hound


~xelosnoba ~ craftsmanship nagebi adj built/constructed by/of
mxatvruloba n artistry, picturesquesness ~mkvidrad adj well-built
mxatvrulobis TvalsazrisiT adv art- nageboba(ix. saxli) n arrangement,building,
istically construction,complex,structure
mxedarTa wodeba n knight estate ~arasacxovrebeli nondomestic building
~wodebis wevri(kaci/qali) n equestri- ~arxebiviT saZirkvliT channeled ~
an/equestrienne ~gadbmuli oTaxebiT ~ with a row of inter-
mxedari(ix.cxenosani,Wadrakis,javSnosani vened rooms
n equestrian,horseman/woman,knight, ~gamagrebuli buttressed structure
rider ~gamZle sturdy building/construction
mxedarmTavari n commander, war-lord ~gverdiTi contiguous ~ ~
mxedveloba n sight ~damatebiTi adjust/adjacent ~ ~
mxedvelobaSi miReba v n notate/notation ~damwvari burnt ~ ~
take sth into account/consideration ~damxmare supporting structure
mxedvelobiTi adj visual ~ergatiuli ergative structure
mxedris qandakeba equestrian statue ~TavdacviTi n casemate
mxedroba n cavalry,horse-riding aristocracy, ~iaqTaRiani(gare) externally buttressed
military men,warrior society structure
mxedruli(ix.damwerloba) adj martial, ~ ~ (Sida) internally ~ ~
military ~kazematuri casaemate construction
mxevali(ix.xadumi) n attendant,handmaiden, ~mTavari/ZiriTadi main building
mxerxavi n sawyer ~mTaze mikruli building perched on slope/
mxeci(ix.nadiri) n beast,wild(life) side of a mountain
mxecsaxe=nadirsaxe adj zoomorphic(al) ~mTidan gadmokidebuli ~ perched in
mxvnel-mTesveli n tiller ~mTis wverze ~ perched on top of a ~
mxvneli n ploughman ~mierTebuli adjoined/adjoining ~
mxlebeli(ix.mxevali) n attendant ~mimRebi n receptacle
mxolodSobili adj only begotten,single =minaSeni sxva nagebobaze lean-to con-
mxrebisken mimarTuli(sagnis) adj tange- struction=shed
tinal ~mkvidri well-built ~
mxsneli(ix.ufali) n rescuer ~msubuqi light building/structure
mxurvale dj fervent,hot,heating,impassionate ~orboZiani two-spindled ~ ~
mxurvaleba n v ember(s), heat ~ormaliani two-flenghted ~ ~
mxcovani adj old and eminent,venerable ~orsenakiani double chamber ~ ~
mjdomare(ix.cxenze) adj seated,sb in a ~ ~safortifikacio enceinte structure
position ~senakisebri cell-like/plan building/hut
mjobni yvelasi adj pre-eminent ~skisebri beehive construction
n ~ukoWo beam/girdles ~ ~
naadrevi adj early(er) ~frTebiani wing corridor house
naazrevi n interpretation ~qoxisebri hut-like structure
naambobi n adj narrated,narration,narrative ~Semkvreli agglunative ~
naanderZevi adj bequeathed,left to sb by sb ~wyvili twin ~
nabadi n (Caucasian) felt cloack ~xis CarCoiani timber-framed building
naberi adj blaster,(wind)blown,swell,swollen ~hilanis tipis Hilani type ~
nabeWdi adj (re)print-ed,typed nagebobani n pl installations
nabiZgebi adj triggered by sb/sth ~dakavSirebuli erTmaneTTan ZiriTadi
nabij-nabij adv point after point,step by birTviT clustertype=clustering/clusterity
step,inch(ing) towards sth ~erTmaneTTan konstruqciulad dakav-
naboZebi(ix.boZeba) adj granted Sirebuli agglunating/agglunative
nagavi(ix.samzareulos,samSeneblo) n nagebobis kuTxisa da fuZis morTuloba
garbage,midden,refuse,rubbish (ix.Senobis) corner and base moulding

135
სარჩევი

~agebuleba n fabric, texture naTeli naTlisa Light of Light


~nawilebis gamagreba v n reinforce(ment) naTesavebi/naTesaoba n kindered
~zeda zRvari upper bed naTesavi(ix.sisxliT) n kin, relative
~qveda ~ lower bed ~sisxliT cognate,kin(sman.ship)
nagvemi adj hurt(ed) ~uaxloesi closest/immediate relative
nagverduli(s)(ix.ficari) n adj slab naTesaoba(ix.gvariT,sisxliT) n kinship,
nagvis grova n midden relations among/between
~ormo n cesspool/pit,rubbish pit ~ramesTan bear affinity with sth
nagleji(ix.lodi,qva) n adj a piece of sth ~sulieri n affinity
(eg cloth),coursing,crushed naTesauri(ix.sisxliT) adj akin
nagorebi adj rolled ~siaxlove n affinity, kinship
nagrami=Svili n sing/pl offspring naTesi n pl usu. siftings
nadavli(ix.naqurdali,omis)=nanadirevi ~gazafxulis sewn field
n bag,booty,catch ~Semodgomis winter ~
nadebi(ix.naleqi,nafifqi) n dregs,patina, ~gamxmari withered
sediment naTvla=naTloba v n ger baptize/baptism,
nadimi n banquit,feast,regale,symposium/sy- christen(ing)
mposii (n sing/pl Lat) =wyliT v n immerse/immersion
nadiri(ix.mxeci) n beast,wild animal naTlad adv actually,clearly,definitely,explicit-
nadiroba n v ger hunt(ing),prey ely,ostensibly,soundly,vividly
=scena hunt scene ~ikiTxeba sth is clearly read/properly faced
nadnobi(s)(ix.wida) n adj smelting naTlia=naTlimama/deda n god-father/
~narCeni n pl usu. casting remains mother
navali adj beaten track naTlimamoba n favouritism,nepotism
navaraudevi adj conjectural,inferred,presum- naTlismcemeli n the Baptist/Christener
ed,supposed naTlisReba n ger christening
navardi v n gallop =dResaswauli n Epiphany
navi(s) n adj boat naTlisRebis wina dRe Twelfthnight=eve of
~formis adj naviform the Twelfth night
~cxviri n bow,prow naTlobis miReba v be baptized/christened
navisebri adj boat-shaped ~saxeli font name
navmisadgomi n quay ~wveuleba christening party
navsadguri(sayudeli/misadgomi) n bay, naTluli(vaJi/qali) n god-son/daughter
harbor area/side,quay nairgvaroba n wealth of shapes
~baJi harbour dues nairsaxeoba n offshoot,speciality in sth,vari-
~savaWro port of trade ety of sth
nazavi adj n mixed, mixture nairferi(ix.feri) adj sth of diverse colour
nazeli adj kneaded, pugged nairferoba(ix.siWrele) n mixed character
nazi adj delicate,flimsy,insubstantial,subtle, of sth
tender nakadi(ix.wylis) n flow,stream,watercourse,
nazmatyliani adj fine-haired current
nazoli(ix.nakeri) n champer,joint nakaduli n (mountain) stream
~Tarazuli bed-joint nakarnaxevi adj dictated by sb/sth,(as) sug-
naTali(ix.tlanqad) adj sculptured,trimmed gested
naTel-mironi n relationship of god-parents nakafi n adj abates=abattis,clearing
to godparents nakawri n adj abrasion,scratch,chipped,co-
naTelmosili adj radiant,resplendent mbed
naTelmxilveli n clairvoyant nakeTebi=nakeTi(ix.uxeSad) adj devised,
naTeli adj apparent,bright,clear,explicit,intell- done,made,modeled
igible,light(ed),luminous,manifest,obvious, nakeTebi adj done,made,worked
ostensible,overt,precise,pure,radiant,vivid nakeToba(ix.xis) n device, a piece of work
~wmindanis n sing/pl Lat. nimbus/nimbi nakeli(s) n adj (animal) dung,stallage

136
სარჩევი

~soko n Lat. Sordaria Neurospora ~CasarTi sickle-bush/inset


nakeri(ix.nazoli,xazi) n adj joint,seam, namdvilad adv actually,certainly,clearly,de-
sewn finitely,genuinely,really,truly
~Tarazuli(gadabmisas) n bed-joint namdvili(ix.ambavi,wevri) adj actual,authen-
nakecebiani=nakecebiT adj appliated skirt, tic,genuine,natural,original,real,sheer,true
drapery,(with)folds namdviloba n authenticity
nakeci(ix.naRuni) n adj bend(ing)/bent,tuck nameti adj (sth) surplus (of sth)
nakeWni n adj v notch namzadi(s) n half/semi-finished article/pro-
nakvalevze adv in the wake of sth duct,sketch,blanck
nakvalevi(ix.urmis) n imprint,scars,trace, ~keTeba v rough out
track,vestige namkali(ix.nawverali) n harvest
nakveTi adj cut,faceted,incised,modeled,work- namori(s) n adj beam,casemate,cast,round
ed up billet(timber)
~amokveTili adj engraved,pecked namosaxlari(s)(ix.nasadgomari,nasaxlari
~kargad(ix.tlanqad,uxeSad) neatly cut n habitation site,occupation,settlement
~miwis n area, plot,quarter ~adreuli earlier occupation
~ ~ nagebobebiT n farmstead ~ganadgureba/ganadgurebuli v n adj
~reliefurad n glyph devastate/devastation,devastated
nakvercxali/nakvercxlis n adj brand ~gaCnda/daarsda occupation/settlement
~minavlebuli n adj ember grew up
nakvTebi(ix.saxis) n pl points,traits ~gora settlement mound
~wakveTili pitched features ~kide n fringe(s)
nakleboba n infrequency,lack of sth,scarcity ~mogviano latter occupation
deficiency,shortage,sparsity ~mravalfeniani multy-layer/tiered settlem-
nakli(ix.siave,codva) n defect,fault,flaw,la- ent
ck/miss of sth,drawback,scar, ~mWidrod dasaxlebuli ~ teeming with
shortcoming(s),vice residents
naklovanebani n pl disadvantages,incomple- ~simZlavre n intensity
tenses ~sxivebad radial settlement
nakluli adj incomplete,lack of sth,sth is la- ~jgufad clustered ~
cking/missing namoqmedari n activities/doing traces of sb
nakrebi adj n assemblage,collected/collecti- namsxvrevi/namtvrevi n chip,piece,scrap,shr-
on,set(of sth),mounting,suite,corpus/cor- ed/shred,splinter
pora( n sing/pl) Lat ~qanis n debris
nakrialebi adj glazwd,glossyt,lustrous,po- namsxvrevebi n pl breakage,debris
lished ~wvrili small scale pieces
nakrZali n conservation park/woodland, namtvrevi(ix.namsxvrevi) adj chipped,chop-
(p)reserve ped,crushed
nakurTxiadj Holy,blessed,consecrated,sacred namuSevari(ix.reliefuri) n piece of work,
naleqi n dregs,pluvial,rain(s),rainy covditions, product,work done
snowfall(s),sediment ~mxatvruli artistic piece(s)
~brinjaoze n patina ~SemoqmedebiTi creative work(s)
naleqiani adj pluvious namyeni(ix.kalami) n adj grafted plant
naleqis mosvla v n precipitate,precipitation namceci(s) n adj crumble
nali(s) n adj (horse)shoe namwvi(ix.sanTlis) n burning cinders
~Sverili n calk namja/namjis n adj straw
nalia n barn, corn-drying,granary,hopper nanadirevi(ix.nadavli) n bag, catch
nalisebri adj horseshoe-shaped nanaxi(ix.napovni) adj found,seen
nalo n slide rails for rolling in/out nangrevi n debris,ruined,sth in ruins
naloliavebi adj cherished,nourished naomari=omgamovlili adj war-torn
namarxi adj fossilized naosnoba v n ger navigate/navigation,sail
namgala adj crescent(al) (ing)
namgali/namglis n adj reaping hook,sickle ~zRvaze shipping in the sea

137
სარჩევი

~mdinareze ~ on the river natura(mxatvris) n mode, sitter


~sanapiro coastal shipping naturalisturi/naturalisturad adj
naoWebi n pl gathers, puffs adv naturalistical(ly)
~kanze/saxeze creased, wrinkle(d)(s) naturaluri=bunebrivi/naturalurad
naperwkali/naperwklis n adj spark adj adv natural(ly)
napiri n edge naturmorti(s) n adj still life
napkurebi adj trickled naurmali n gauge
~nelsacxebliT adj parfumed,scented naucbaTevi adj offhand
napobi(ix.dapobili) adj split nafexuri n footprint
napovni(ix.SemTxveviTi) n adj discovered/ nafifqi n thin coating
discovery,find/found,godsent nafoti(s) n adj chip, splinter
~odesme so far found (anywhere) nafxaWni adj chip(ed)
napralebi(ani) n pl adj fissured, interstices naqalaqari n a site of ancient town
naprali(ix.RreCo) n aperture,breach,cleft, naqandakari adj sculpted,sculptured
crack,fissure,fracture,gap,slit naqargi(ix.qargva) n adj embroidered,nee-
~kldeSi n cleft, notch dlework
~niadagSi n chasm naqargoba n embroidery
naprialebi(ix.liToni) adj polished naqlibi n filing
narandi n rebate naqsovi(ix.Wviruli) adj n knitted,textile,we-
nargile n hookah aved
narevi adj n fused/fusion,mixed/mixture naqurdali n booty,loot
narecxi(ix.naSali) n pl slops naqurTeni(s) n adj sapwood
narTeqsi n Gr narthex naRara n trumpet
nari(s)=narSavi(s) n adj thistle naRari n notch
=sawoli n plank-bed naRaris dacema v blow a trumpet
~yazarmaSi/cixeSi n bunk naRvarevi(ix.xrami) n silt, torrent
naribandi(s)=narimandi(s) n v chase,fillister, naRvenTi n deposit, pool
groove,rabbet naRuni=nakeci n v bend,buckle, fold
~kuTxovani adj mitered groove nayalbevi n falsification, forgery,imitation
~amoReba v chase,notch nayari(ix.wili) n debris,dung,embankment
~amosaRebi satexe n chasing chisel,gauge ~riTac samarxi/Txrilia amovsebuli
nariyali n adj drift, shingle n pl only falls
narkvevi n sketch nayarSi gaWra/gaWrili v adj mine(d)
narCevi(ix.CenCo) n adj selection(s),select(ed) nayva v ger pound(ing)
narCenebi/narCeni n pl debris,leftovers,refu- nayvavilari n pl, adj pockmarks, pocky
se,remains,reminder,residual,survivor/ nayidi adj bought, purchaced
trace(s),vestige,wast nayofi n fruit(s)
~samSeneblo n pl remnants,rubbish ~ZuZumwovris, ufro adamianis 8 kvi-
narCili adj n soldering ris asakSi n foetus
nasadgomari(ix.namosaxlari) n (ancient/ nayofiereba(ix.miwis) n efficiency,fertility
former) occupation,settlement nayofierebis rituali fertility rite(s)
nasaxlari n (remains of earlier) human ~qalRmerTi Goddess of Fertility
habitation nayofieri adj abundant,fertile,fruitful,produc-
naseri n cut, incision tive,profitic
nasesxebi(ix.gadmoRebuli) adj adopt(bor- naSali(ix.mTis,nayari) n debris
row,loan)(ed),lent naSTebi n pl remains/remnants of sth
nasvreti n hole,sponge naSTi(ix.mcenareuli) n rest
natexi n scrap,shatter,sherd ~Sesafaseblad vargisi tangible remnants
~mcire fragment naSieri=nagrami n offspring, scion (ada-
natvifri(ix.tvifvra) adj pressed,stamped mianis)
natifi(ix.gemovneba) adj fine,slim,slender naSovni adj n pl earned/earnings, gained,
natkepni adj packed,rammed won

138
სარჩევი

naSromze gamoxmaureba n comment on... ~savaWro product traded


~SeniSvna/Sefaseba reference point ~xelosnuri n craft production
nawarmoebi(ix.asaxva) adj manufactured,pro-
~dayrdnobiT reference to sth duced
naSromi n article issue,paper,piece,publicati- =naSromi/teqsti n text,work
on,research,study treatise,work,writing(s) nawarmoebis gmiri n character
~damajerebeli/sando persuasive work ~Tema/Sinaarsi n plot
~dasrulebuli through work nawerebi n pl manuscripts,writings,works
~Temaze/sakiTxze paper(study/work) on N naweri(s) adj writing,written
problem/topic ~gadabeWvda v ger type(ing)
~mravali avtoris multyauthored study ~gadaTeTrebuli fair copy
~sanimuSo exemplary work nawverali(ix.namkali) n harvest/stubble
~srulyofili/yovlismomcveli magist- field
erial work nawiburi n edge,fillet,verge
~xelmZRvanelobiT... under supervision… nawiburiani adj voussoir
naSromis damowmeba/miTiTeba v reference nawilaki n particle
~ jvaredini ~ cross ~ nawilebad adv sth in parts
~Semokleba v n abridge(ment) nawilebi(ix.wminda) n pl fittings,parts,pi-
naSuri n wane eces
naCexi adj chopped nawilebis SeerTeba v n join(ery)
naCvevi adj familiar to,sty enjoyed nawili n detail,fraction,a glimpse of sth,part,
naCvenebi adj demonstrated,depicted,indica- portion,quarter,section,segment
ted,(re)presented,shown ~SemorCenili sth extant/(p)reserved
naCvreti n gap,hole,perforation ~Semadgeneli component member,consti-
naCuqari adj granted, presented tuent part,counterpart
naCuqrobis sigeli n sunnud ~centraluri middle part
naCqarevi=naucbaTevi adj hasty,hurried,pre- ~ZiriTadi fundamental component
cocious nawil-nawil adv in part(s)
nacari(ix.nacriani...) n ashes, cinder nawilobriv adv briefly,discretely,in part,par-
nacartuta(d) adj pulverized tly,partially
nacarqaTama(si) n adj goose-foot,orach, nawilobrivi adv partial
Chenopodium sp (Lat) nawlavebi n pl intestines
~wiTeli Chenopodium rubrum (Lat) nawnavi n plait
nacarwmendili(s) n adj lye nawrTobi adj tempered
nacemi adj beaten nawyalobevi adj donated,granted,rewarded
nacexvi adj threshing nawyvet-nawyveti adj desultory,fragmentary,
nacnobi adj common, familiar, known sketchy
~adamiani n acquaintance nawyveti n fragment,gobbet,a piece of sth
nacriani/nacrovani adj ashy ~teqstis extract,fragment,passage
nacris(ix.fena) adj ashes, cinder naWdevi(ix.ornamenti) adj n excised,incision
~ormo n ashpit incised,notch(ing)
nacxovrebi(ix.fena) adj inhabited naWedi(ix.liToni) adj hammered
naZarcvi n booty ~cxlad adj forged
naZerwi adj modelled,moulded naWeri(ix.ulufa) n piece
~mSvenivrad finely modelled =qsovili n adj cloth,textile
~tlanqad/uxeSadvv offhand,sth model- ~welze Semosaxvevi n loin-cloth
led in a slip-shod way/roughly modeled naWrebad daWra/daWrili v adj apiece(d)
naZvi(s)=soWi(s) n adj fir-tree naWrilobevi n scar, wound
naZvnari(s) n adj fir-wood naWuWgaclili adj shelled
naZravi(ix.fena) adj dislocated,displaced,dis- naWuWi n lobe,shell, lobus/lobi (sing/pl Lat)
turbed,removed naxazze datana v plot/trace on
nawarmi n pl articles,fabrics,product(ion) ~Crdili n v ger shade(ing)

139
სარჩევი

naxazi(ix.Strixi) n adj draughting,drawing, naxmari(ix.gacveTili) adj used, second


film,record hand,worn
~samuSao working sketch naxnavi(s) n adj furrow, ploughland
naxazis gadaxazva v ger redraw(ing) ~siRrme n tilt
naxazSi Casma v insert naxsenebi adj cited,mentioned
naxanZrali n adj burnt site of fire,traces ~axlaxans/zemoT just/above mentioned
of fire ~winaswar previously mentioned
naxati(ix.naxazi,Soba) n adj drawing,paint- naxtomi n v caper,jump,leap,spring,sprut
ing,record ~teqnologiaSi n upspring in technology
~kargad gadmocemuli adv well-articulated naxtomiseburi adj leapfrogging model
~kldeze painted image=pictograph ~wyvetili n intermittent
~xeze paint(ed) on wood naxSirbadi(s) n adj carbon
naxevar... pref. half… hemi… semi… ~monacemebi C14-sigma confidence
~bruni n half turn 14
~radioaqtiuri ~ radioactive=C =C14
~miwuri n partly sunken naxSirbadiani adj carbonized
~piloni(ix.TaRis...) n respond naxSiri(s) n adj (char)coal
~rkali n halfhoop,haunch ~mura n adj lignite
~sferuli adj semispherical ngreva(ix.kvali) v n crumble,demolish(ion),
~toni(ix.feri) n half tint destroy,destruction,fall down,havoc,rum
~fabrikati n (sty) half-finished ~sangrevi manqaniT v ger butter/rum(ing)
~Crdili n penumbra ngrevis gamomwvevi/mizezi n agent of dest-
~wriuli adj semi-circular ruction
naxevari adj half ~zona extent of ~
naxevari adj pref. demi,half,hemi,partly,semi ndoba n v confidence,credence,credit,reli-
naxevrad adv pref. half..,hemi..,semi..,sub... ance/rely in(on,upon),feel/have reliance,
~gamWvirvale adj semitransparent trust
~gvalviani adj semiarid ndobisa da erTgulebis niSani=wm.denis-
~daSla semi-dissociation is droSa n oriflame
~daxvewili adj semi-fine neba(ix.RvTis) n v will
~mag. qarTveli adj Georgian half cast nebadarTuli adj allowablw/allowed,permi-
~mTvarisebri adj semi-lunar ssible,permitted
~miTiuri adj semi-mythic ~kanoniT adj authorized
~miwieri adj semi-subterrarian nebarTva n v permit,permission
~miwuri adj semi/sub-terrarian nebayoflobiT adv voluntarily
~mudmivi adj semi-permanent nebrida n wild goat‟s skin
~sakuWnao/sawyobi n semi-cellar nedlad adv crudely
~sworkuTxa adj sub-rectangular nedleuli(s) n raw material(s),stock
~udabno adj semiarid ~ZiriTadi n pl commodities
~RmerTi n demigod ~wyaro n sourse of raw material(s)
~Sebrunebuli adj half-faced/turned nedli adj crude,immature, raw
~SiSveli adj half-naked nekerCxali/nekerCxlis=mTis bokvi n
~Zvirfasi adj semiprecious adj maple-tree
~wriuli adj sub/semi-circular neknebi erTad n pl rib-cage
~xis adj half-timbered nekni(s) n adj rib
naxelavi n a piece of work, work nekrologi n pl usu. obituaries
naxerxi(s) n adj sawdust nekropoli n sing/pl Lat. necropolis/nec-
naxexi adj abrasion/abrasive,ground ropolises
nel-nela/nel-nelobiT adv little by little
naxva v find,see
neli/nela adj adv slow(ly)
~xelaxla v retrieve
nelsacxebeli/nelsacxeblis(ix.muri,fiT
naxvreti n hole,mesh,perforation
xi) n adj aromatic ointment(s),perfu-
naxiri n cattle, lifestock
me,scent
naxiris moparva v round up

140
სარჩევი

~zeTovani n adj anoint ~jgufebad clasterine


~dapkureba v perfume,scent nivTi(s) n article,artifact,item,object,thing
~wasma v anoint ~bunebiT by nature of N object
nemsi(s)(ix.naqargi) n needle(„s) ~gaurkveveli unknown ~
~yunwi n eye ~damTariRebeli diagnostic/dating item
nerbi n ewe ~dasrulebuli finished article/object
nesti n humidity,moisture ~Tavisi xarisxiT sth in its merit
nestiani adj humid,moist,sodden,wet ~mosagonari memento/memorabilia of…
nesto(ebi) n nostril, nares (pl usu. Lat) ~tipiuri type item
netarad adv blessfully ~uxeSad damuSavebuli sth that receiv-
~aRiareba v n beatify,beatification ed less attractive treatment=treated
netarebani n pl the Beatitudes (Methew 3- less attractively
11) ~Zvirfasi dear object, luxury item
netari n adj sb the Blessed,beatific,blissful nivTis(ix.morTuloba) bolo n end,termi-
nefe(ix.patarZali) n bridegroom nal,tip
nefriti(s) n adj jage,greenstone,nephrite ~gamZleoba n obstinatness
neqtari/neqtris n adj nectar ~moulodneli Sexvedra v come across
neSti n ashes,dust,earth,remains ~oreuli n counterpart
neSompala/neSompalis n adj humus ~sartyeli n band, cordon
niadagi(s)(ix.gamdidreba,miwa,ucxo) n ~qedi n midrib,rib(ing),rim
adj soil,terrain nivTiereba(ix.mWide,Semkvreli)n substance
~ayalo clay/loam soil ~xsnadi adj solvable
~gamofituli exhausted ~ nivTieri adj artifactual,material, substantial
~danaleqi colluvial soil,deposit,alluvium/ ~monapovari found pieces
alluvia Lat. nivTSi CarCenili xis naSTi n stump
~eweri bushy/shraby soil nivniva n rafter
~Tixnari clayey ~ ~kuTxis hip ~
~kiriani limestone ~ ~mTavari/ZiriTadi common(main,principal)
~kldovani rocky ~ =Zeli joist
~mwiri hungry ~ ~wvrili valley rafter
~nariyi alluvial ~ nivnivas fexi common/valley rafter
~nayofieri ramis ganviTarebisTvis se- nivnivebis damagreba=Sekvra truss
edbed for (civilization) nivnivqveSa Zeli n counter-lating
~notio/wyliani wetland nikapi n chin
~noyieri fat/fruitful soil nimbi(ix.naTeli) n brouch, halo
=safuZveli soil ~wmindanis n gloriole, nimbus/nimbi
~fxvieri crumbly soil (sing/pl Lat)
~xvinWiani gravelly ~ nimuSi n cast(s),example,pattern,sample,spe-
niamori=qurciki n antilope,saiga cimen,scantling
niaRvari n avalanche,flood,silt,stream,torrent ~miuwvdomeli unattainable example/spec-
niaxuri(s) n adj celery=Apium graveolens imen
nivelireba v ger level(ing)=leveling ~raRacis representative of sth
niveliri(ix.lartya) n level ~calkeuli isolated example(s)
nivTebi n pl articles,artifacts,items,objects, ~wina the foregoing example/sample
things nimuSis aReba(velze)=SerCeva n v sample
~erTad sth juxtaposed/in a juxtaposition nimfa tyis/wylis n dryad/naiad
~kuTvnili paraphernalia niori/nivris n adj garlic
~romlebic yvelganaa mag. qoTani obiqu- ~kbili n clove
itous item(s) niJara/niJaris n adj shell
~samsxverplo/Sesawiri votive objects ~konqoiduri conchoidal fracture
~saWiro/Cveuli utility,utilitarian ~ ~mamlis deziswbri dentalium/dentalia n
~Catanebuli funerary gift(s) sing/pl Lat.

141
სარჩევი

~maraosebri n fan-like shell canopy ~wodebis aRmniSvneli badge(s) (of rank)


~savarcxela n scallop-shell ~ ~wylis water-mark
~jamisebri n sing/pl Lat.calyx/calyces niSanwyali not a scrap of sth
~xveuli n wreath niSnad... ... as a mark/token of…
niJrovani adj shell-rock niSnebi(s)=niSani n pl usu. attributes,traits
niskarti(ix.sawveTuri) n beak ~mqone charged with sth
niskartisebri adj beak-like/shaped ~gadajaWvuli adj intertwined traits
niRabi n mask ~Semcirebuli adj sealed-down features
~dasakrZalavi=micvalebulis burying/ ~Sereva v intertwine
death ~ niSnis dadeba(ix.Camocileba) v blaze
~portretuli portrait ~ ~damsmeli n marker
~saweso ceremonial/ritual ~ ~micema v flag sth
~cxovelsaxiani animal ~ niSnoba n v betrothal/betrothe,engage(ment)
niRbiani adj masked sb niSnuli(s) n hatchure, mere
niyvi(s) n adj saffron milk-cap, Amanita cae- ~dasma velze v track up the site
sarea Lat. ~velze n sample
niSa(ix.walo) n alcove,bay,niche,recess niCabi n shovel,spade
~qandakebisaTvis kedelSi n hovel ~navis n oar
~cxoveli blazed (animal) niCbisebri adj sth spatulate in shape
niSandoblivi adj diagnostic,(highly)signifi- niWi n faculty for..,gift(s),genius,skill,talent,wit
cant,noteworthy ~bunebrivi native wit
niSani n attribute,evidence,emblem,feature,hi- ~mxatvruli artistic skill
nt,indication/indicator,(land)mark,mark, ~naTeli outstanding gifts
(er),medium,omen,sign(al),significance, ~samxedro military skill
siren,spark,symbol,trace,trait =talanti dowry
~aradamaxasiaTebeli alien asphect of sth
~RvTivbiZebuli=RvTiuri n sing/pl Gr.
~arsebiTi/ganuyofeli n integral feature
c(h)arisma/c(h)arismata
~brunvis n case ending niWieri adj sb able,bright,gifted,keen,skilled,
=gamoxatuleba n indication/indicator of sth smart,talented
~damaxasiaTebeli n attribute,characteristic, niWis gaRviveba v nourish
diagnostic,hallmark,trait nixri n pl usu. dues
~damTariRebeli dating indication noemberi(ix.tirisdeni,tiriskoni,giorgo-
~lursmul damwerlobaSi n glyph bisa) n November
~lursmuli sityvis aRmniSvneli n logo nominali n face value,nominalis/nominale
gram (sing/pl Lat.)
~mkveTrad gamosaxuliexaggerated feature nomokanoni n Nomocanon Lat.
~ndobisa da erTgulebis n oriflame norCi adj delicate,diminutive,tender,young
~okulturi n sigil notacia n v lecture,notatia
~pirobiTi conventional sign notio adj damp
~rom nivTi originalia cachet (Fr) nukleusi n core, nucleus/nuclei (sing/pl Lat)
~savaWro trade mark nukri=Svlis ~(ix.Sveli) n calf,fawn
~sasveni punctuation mark nuncio n sing/pl Lat. nuncio/nuncios
~saqonels yurze n earmark nuJri(ix.liTonis) n hob, knot
~samxedro damsaxurebisaTvis n medal nusxa n text
~sawyisi formative element =sia n list
~ubralo/Cveulebrivi mere emblem/sign nuSi(sebri) n adj almond(y)
~ucnauri bizzare feature
~SemTxveviTi fugitive trace o
~SemorCenili extant/preserved feature oazisi n sing/pl Lat. oasis/oases
~cudi ominous sign obeliski n obelisk
~ZiriTadi essential feature obi(s) n adj mould
=winaTgrZnoba n anticipate(d),sign,weird oboli(ix.margaliti) adj orphan,parentless

142
სარჩევი

=fuli n sing/pl Lat. obolus/oboli ~biZgi n v trigger ~


obsidian(s)(ix.retuSi,qva) n adj obsidian ~gamarjvebis simbolo trophy
~ze-tute n adj paralkaline ~ ~gamowveva trigger war
~madani/wyaro n adj deposit of ~ ~zurgi home front, rear
~tute-volframiti n adj cal-alkaline ~ ~kvali evidence of war
oda(ix.saxli) n ode ~manqana n war machine
odiTgan adv from time immemorial ~muqara menace ~
ovali/ovaluri n adj oval(oid),ovoid,ovate ~nadavli prey
~arawesieri roughly oval ~Sedegi war aftermath
~Suaze gaWrili bisected ~ ~saSiSroeba menace war
oTaxi(ix.wyeba) n room ~Sedegi (war) aftermath
~misaRebi n parlour ~Semdgomi post-war
~sastumro guest room ~wamowyeba levi/unleash a war
~wina/Sesasvleli n anteroom ~warmarTva feat a ~
oTx... pref quadric… tetra… ~warmoeba v conduct ~
oTxgverda/waxnagaadj four-sided,tetrahedral ~wina pre-war
oTxTavi=saxareba=evangele n (Four) ~xelovneba art of warfare
Gospels omSi gamarjvebis simbolo n trophy
oTxTvala n four wheel cart,wagon omfalosi n sing/pl Lat. omphalos/omp-
oTxkuTxa adj quadrangular,rectangular,squ- halomes
are(d) omfori(ix.xatis) n chasuble
~ganivkveTiani adj squaresectioned onagari n battering ram
oTxkuTxedi n quadrangle,rectangle,square opisTodomosi n sing/pl Gr. opisthodomos
oTxkuTxediviT adj adv subrectangular /opisthodomi
oTxmagi=oTxjeradi adj fourfold,quadruple opozicia n opposition
oTxmxrivi adj quadrilateral ~Sida backbench rebellion
oTxnawiliani adj four-part, quadruple(d) or... pref double… two…
oTxfurcliani adj quadrifoil or-orad adv two-by-two
oTxSabaTi(ermisa,merkuri) n Wednesday orad gayofili=1:2 adj bifurcated,one
oTxcxena n a coach and a four,quadriga/ devided into two
quadrigae n sing/pl Lat. oraTeulobiT adv scores of =10+10
oTxxmiani adj four part orakuli(ix,taZari) n oracle
oTxjer(adi) adv four times,quadruple(d) or(mag)boloiani adj double-ended
olari n stole orboZiani adj two-spindled
ole n copse, coppice orgia n orgy
~nakaduliT n bayou ordeni n order (eg Franciscan)
olqi n cantonal region orderi(ix.nebarTva) n mode,order
ombalo(si) n adj meadow sweet, Menta =brZaneba n v order
pulegium=Pea pratensis Lat. =sabuTi n warrant
omboxi=yavarjeni n cramp ordiskoiani adj double-disc
omgamovlili adj war-torn orenovani adj bilingual
omi n war(fare) oreuli n a person‟s double,twin
~aragadamwyveti/uSedego indecisive ~ orvolutiani adj double-volute
=brZola v do battle with sb orTabrZola n (single) combat
~gamarjvebisaTvis war waged to win orTava adj bicepal,double/two headed
~dapyrobiTi ~ of conquest orTvala adj two-wheeled
~dausrulebeli inconclusive ~ ~etli n carriage
~SesanarCuneblad ~ waged to hold ~zarbaznis n gun-carriage, limber
~samagieros gadaxda campaign of revenge ~msubuqi n light chariot
~samoqalaqo=Sina=ZmaTa civil/internecine~ orTiTa adj forked
struggle/war..,internal strife orTiTi n bident,pitchfork
omis gaCaReba v break out(outbreak/inleash)~ ~Tixis clay fork

143
სარჩევი

orTostata n orthostat=basalt slabs ~amokveTili chased ~


orTostataTa rigi row of orthostats ~amoRaruli incised ~
orTqli(s)(ix.abanos) n adj steam ~ ~ reliefi grooving relief
orTqlsadeni n ~ pipe ~ ~ sartyeli pressed band
oriarusiani adj two-staged/tiered ~amoWmuli liTonze biting(aquatint,etch-
originali adj authentic ing) design
=dedani n original ~astragali n astragal
orive(ix.ori) adj both ~badisebri net pattern,reticulate(d)
~zedapirze adv on ~ faces ~badisebri rombebi hatchered triangles
~mxares adv on either/each side ~badura cross-hatchered/fret design,trellis
~SemTxvevaSi adv in either case motif
orisruli adj double arrow/lancet ~baduri samkuTxedebi cross-hatched train-
orkapa adj two-horned/pointed gles
orlebniani n adj two-row ~bawrisebri/Tokisebri(ix.grexili)
ormagad adv doubly corded ornament
ormagboloiani adj double-ended ~berZnul-romauli farisebri pelta
ormagtesebri adj beamed,double-crutch motif
ormagxvia adj double spiral/volute ~bumbulisebri feather ornament
ormagi adj double,dual,twofold ~bunebis scenebi naturalistic design
ormaliani adj two-flenghted ~butkosebri pestil design
ormo n hole,pit ~gamarjvebis victory motif
~maragis storage pit ~gamqrali kill-off pattern
~nagvis/fuWi qanisn rubbish pit,wast-dump ~geometriuli (sub)geometric pattern
~narCenebis n bin,dumping rubbish,refuse ~ ~ araTanabari scaline geometric
dump ~gvirgvinis wreath motif
~sakvebis mosamzadebeli/sacxobi ~gofrirebuli corrugated,fluting/rippled
cooking/roasting pit design/pattern
~sameurneo n refuse dump/pit ~grexili(ix.bawrisebri) guilloche(rope,
~sawreti vertical drain tendril,wreathened) design/motif
~silosis storage bin/pit ~ ~ mrudxaziani curvilinear pattern
ormwkriva(d) adj adv (in) double row ~grexilxazovani curvilinear motif
ormxrivamozneqili adj biface,lenticular ~grigala=Tevzifxuri herring-bone de-
ormxrivdamuSavebuli adj bifacially worked coration
~dakruli/reliefuri n sing/pl Lat.
ormxrivdaqanebuli adj gable
emblema/emblemata
ormxrivCazneqili adj double-concave(d)
~daZerwili applique design
ormxrivi adj bifacial/lateral,binaly opposi-
~dekoratiuli decorative pattern
tes,double/two sided/fold
~datvifruli stamped decoration
ormxrivoba n reciprocity
~daRaruli chanelled/chased design/pat-
ornamenti(ix.ornamentirebuli,uornament
tern
to,foTlis) n decoration,deco-
~daStrixul-daCvretili perforated
rative pieces,design,embelishment,
design
motif,ornament(ation),pattern
~daStrixuli stroke ornament
~adamiani-cxoveli human-animal compos-
~ ~ samkuTxedebis rigebi rows of
ition
~adamianis Tavis ornamentation in the form hatchured triangles
~dawinwkluli mottle(d)
of human head(s)
~amoburculi cordon ornament ~daWdeuli impressed design
~ ~ zoli naWdevebiT applique ~ ~ wertilebi impessed (with) dots
cordon(s) ~daxatuli Zvelze painted onto old/previ-
~amokawruli scratched out pattern ous decoration
~amokveTil-amoRaruli chased and incis- ~daxvewili carefully worked out ~
ed design ~daxlarTuli mat design/pattern

144
სარჩევი

~erTmaneTSi Caxveuli wreebi interlac- ~naZerwi stucco ornament


ing circles ~ ~ bageti moulding
~vazis ulvaSisebri=lerwisebri ten- ~nawiburi=wibo fillet=listel
drill-like motif ~naWdevebis notching
~zanuri/zenuri xviebi double curl (run- ~ ~ sartyeli line of notching
ing spiral,scroll,volute) design ~naWdevi curved (impressed,sigilate)
~zigzagi lenturi band-like zigzag ~ pattern,incised feature(s)
~zoli cordon pattern, appliqué ~ ~ xazebis incised (with) lines
~zoomorfuli zoomorphic pattern ~niJara shell design
~Tevzis qerclisebri scale ~ ~ ~ maraosebri fan-like shell canopy
~Tevzifxuri=grigala herring-bone motif
decoration ~ ~ savarcxela scallop-shell canopy ~
~Tvala netted design ~ormagxvia double spiral/volute design
~TiTiT gakeTebuli rusticated ~ ~ ~ gvirgvinis/lavgardanis qveS
~Tokisebri(ix.bawrisebri) corded ornam- modillion with double volute=scroll
ent modillion
~inkrustacia inlaid design ~ ~ damarbilebeli as a mitigating do-
~kalaTaSroSanisebri formis n sing/ uble helix for sth
pl Lat. calathus/calathi ~ ~ostaturad gamosaxuli elaborately patt-
~kvercxi(sebri) egg/ovolo design terned
~kibis(ebri) ladder motif ~peplisebri design of butterfly triangles
~kiborCxalis sacecisebri lobster claw ~parketisebri parquet design
lobe ~reliefi(ix.reliefuri) relief decora-
~kiduli/Sveuli xazebi lines pendant tion
from the rim ~ ~ brtyeli flat relief
~kldeze nakveTi carved pecked motif,pet- ~ ~ dabali bas(low/shallow) ~
roglyph ~ ~ kedlis wall ~
~kopebi bosses,bulgs,knobs,warts ~ ~ maRali high ~
~koWa/koWisebri reel pattern ~ ~ msubuqi light/low relief ~
~kubokruli chequered pattern ~ ~ natvifri stamped ~ ~
~laqaSisebri reeding ~ ~ ~ ormxrivi double ~ ~
~lentur-Sevronuli band and chevron ~ ~ ornamentuli ornamental ~
design ~ ~ Rarebis grooving ~
~lenturi band stamps/band-like ~ ~ ~ cru false relief decoration
~ ~ zigzagi band-like zigzag ~ ~reliefuri relief decoration,emblema/
~lerwisebri=vazis ulvaSisebri tend- emblemata design Lat.
ril-like motif ~rvianis formis figure eight motif
~malturi jvrisebri Maltese-Cross ~ ~rTuli/uxvi opulent decoration
~martivi simple design ~ ~ foTlis nawili n foliole
~mdidruli rich/sophisticated decoration ~rigebis sartyeli belt of rangs
~mTavari=wamyvani key pattern ~rombebi(T) rhombi design
~mravalferovanibewildering array of motifs ~rombuli xveulebi design of reticulated
~mcenareuli floral design design rhombi
~ ~ wnuli entwined vegetation ~ ~S formis S-motif,sigmate design
~nadirobis scenebi hunting pattern(s) ~savarcxlisebri(ix.niJara) comb imp-
~nakawri comb pattern ression ornament
~nakawrebis erToblioba series of ~ ~ nakadebis comb-shaped stream-like
scratches design
~nakveTi cut/faceted design, opus ~ ~ natvifri design of comb-shaped
interralize stamps=stamped design
~naoWebis design of gathers/puffs ~ ~ wertilovani comb-shaped dotted ~
~naCvretebiani perforated design ~samkuTxedebis bade cross hatchured trian-

145
სარჩევი

gles ~cxovelis saxis ornamentation in a form


~sanadiro scenebiT hunting motif of an animal shape
~sartyeli band/belt design ~cxoveluri animal design
~ ~ Cawneuli interwoven bands ~Zunwi artless(humble,simple) decoration
~ ~ CaWdeuli recessed band ~ ~wertilebi TeTri pastiT Sevsebuli
~ ~ Caxveuli interlaced bands white-filled pointileé design
~ ~ xazebis belt of lines ~ ~ wvrili rows of neat dots
~safexuredi stepped ~ ~wertilTa rigebi rows of dots in several
~ ~ svetze/Senobaze rings bands
~saxis gamosaxulebiani face design ~wertilovan-texili dotted broken-line
~sworxazovan-geometriuli rectilinear- design
geometric ~ ~wertilovani dotted pattern,pointileè des-
~talRisebri curveliniar/rippled decoration ign,punctuate ornamentation,stripple ~
~texili xazebis rocker pattern ~wertilovanis msagavsi likewise in
~ ~ wertilovani beads of slanting poitileè~
puncture line ~wiwvisebri pine-tree pattern
~totisebri cauliculus/cauliculi (Lat) ~wminda xis entwined vegetation of a sacred
design tree design
~faris shield ~ ~wnuli guilloche design
~farflisebri flipper-shaped motif ~wreebi erTmaneTSi Caxveuli design
~figuruli figural design of interlacing circles
~foTliani/foTlovani foil design/pattern, ~wreebis decoration of lockrings,penanular
leaf(y)motif/pattern,palmette/petalled design
motif ~wyvetili xazebis design of distinct jabs,
~foTlis meoTxedi quarter round recto punctured pattern
~foTlovani leafy/palmette design,foliage ~Wadrakuli chess/chequered design
~ ~ xvia design of leafy tendril ~xazebis erToblioba series of scratches
~fosoebi pattern with pits of sunken dots, ~ ~ sartyeli belt(s) of ranges
pitted decoration,cavetto motif, ~xazTa konebis design of boxes of stripes
dimple pattern ~xazovan-meandruli liniar-meander design
~foCebi/funjebi fringy ~ ~ ~ nakveTi liniar-cut ~
~frinvelis bid decoration ~ ~ wertilovani liniar and punctured ~
~frCxilis modillion,thumbnail curved line ~xazovani liniar ~
~frCxilisebri finger nail/nail-shaped de- ~xazovani frizi liniar frieze ~
sign ~xaris Tavis bucranium ~
~qerclisebri scale pattern ~xvia gaSlili loose coils
~qviT nagebi stone-built design ~xvia ornamentuli cartouche
~qsovilis textile design ~xviebis curlicue design
~Rarebi reliefuri grooving relief ~xveulebis scroll/curvilinear pattern
~Rari canal, sima (Gr) ~xorblis marcvlisebri wheat-shaped
~Rariani=daRaruli chased pattern pattern,grain motif
~yvavili fleuron ~xSiri Sevronebis ornament of multiply
~yvavilovani(ix.kalaTa) floral pattern chevrons
~Sereuli bewildering array of motifs ~javSnisebri(meomris) trophy design
~Sveuli xazebis lines pendant from the rim ornamentiT adv by decoration/ornamentation
~Sida ornamenti interior decoration ornamentirebuli adj adorned,decorated,
~CaWdeuli sartyeli recessed band fancy,ornamented
pattern ~gadaWarbebulad drastic/exuberant deco-
~CaWrili curved design ration/ornamentation
~CaxlarTuli intricate/involved ~ ~uxvad highly ornamented
~CxiriT gakeTebuli rusticated decoration ornamentis gareSe=uornamento adj un-
~cvara bead(ed) design,granulation decorated
~gareSe unadorned,undecorated

146
სარჩევი

~dasatani borbali n roulette ~xelsawyos mkeTebeli n toolmaker


~saxe n design,motif,pattern ostatoba n artisan skill,craft in..,craftsman-
~ ~ gamqrali kill-off pattern ship,masterhood/ship,mastery,skill,
~ ~ dadgenili/damkvidrebuli set pat- ingenuity,enduring feat,prowess,
tern workmanship
ornamentuli adj decorative (pieces) ~daxvewili skilled craftsmanship
~saxeebi decorative schemes =xelovaneba craft in,skill,workmanship
~ ~ yvelaze xSiri representational des- ostatobis gamovlena display high level of
ign skill
ornamentSi Casma/Cawera adj insert ~mwvervali n sing. usu. acme
ornawiliani(ix.yalibi) adj two-piece/part ostaturad adv deftly,elaborately,masterly,
oroli(s)(ix.Subi) n lance,spear skilfuly
~mtyorcneli n spear-thrower ostaturi adj enduring,skilful
or-orad(ix.wyvilad) adv two-by-two osteoqondrozi n osteohondromatose
orpolusiani adj two-pole osuariumi n sing/pl Lat. ossuarium/ossuarii
orprotomiani adj double-protomed oforti(s) n etching
orrqiani adj two-horned ~keTeba v itch
orsagduliani(ix.kari) adj bivalve oqra/oqris n adj ochre,sienna
orsaTavsiani/senakiani adj double-chamber ~Savi n adj bog-ore
orsafexuriani adj two-grade/stage oqro(ix.oqros(i),feri) n gold
orsaxovani adj two-faced ~bajaRlo n adj 24 carat(pure,solid) ~
orsvetiani adj two-columned/spindled ~mkrTali n adj electrum
orsorsoliani adj double-barelled ~rifebis n reef gold
orsulad adv be pregnant with… ~furclovani n adj gold foil
orsuli(ix.samarxSi) adj pregnant ~Cveulebrivi n adj 14 carat ~
orsqesiani adj bisexual oqromkedi(s) n adj gold thread
ortesebri adj beamed,double-crutch ~yalbi n adj tensil
orfeniani adj two-layered oqromWedeli n goldsmith
orferda adj gable oqromWedloba=saiuveliro saqme n
orferi adj bichrome goldsmithary,jewellery
orfrTiani(ix.kari) adj olonnade oqromWedlobis skola school of ~
orfurcela adj two-petalled oqropiri n adj divine,gold-mouthed,Chry-
orfxiani=orlesuli adj double-bladed sostom (Gr)
orRara adj double-chanelled oqros(i) adj gold
orRerZiani adj two-spindled ~varayi n adj tensil
orRobe n country-road,lane ~zodi gold bullion
orSabaTi(mTovarisa,MmTvare) n Monday ~Tmiani adj golden-haired
orSimo(ix.gogra) n goud ~kveTa golden section
orCliqiani adj clown-footed ~madani gold ore
orZarRva adj twin-core ~maragi ~ reserve
orwaxnaga adj two-sided/faceted ~masa fulSi bulk gold
orwevri adj binominal ~maZiebeli gold digger
orwvera adj double-pin ~nakeToba goldwork,sth made of gold
orwneliani adj double-twig ~nivTebi ~ ; gold objects
orxelisuflebianoba n diarchy ~recxva gold washing
osana Hossana ~sabado/sarewi gold field,placer
ospi(s)=ugrexeli(s) n adj lentil, Lens cu- ~salaro ~ mine
linaris Lat. ~samkauli jewellery=jewelry
ostati(ix.xelosani) n artisan,craftsman, ~saukune golden age
master ~sawmisi ~ fleece
~gamocdili(daxelovnebuli/mowifuli) ~urdo ~ Hord
master,skilled craftsman ~firfita/folga gold foil/leaf

147
სარჩევი

~ ~ mrgvali ~ plaque palimfsesti n palimpsest


~feri/ferad moelvare goldish palinologia n palinology/palynology
~frTiani gold-winged palitra(ix.ferTa gama) n palette
~yaiTani ~ lace palma/palmis n adj palm-tree
~Semcveli ~ bearing palmeta n palmette
~ ~ qviSa ~ dust/sand palo n peg, picket
~Sualedi golden mean panagea=panagia n panagia
~ZarRvi gold(bearing) vein panaSvidi n dirge
~wesi Golden rule pandusi(fr) n ramp, slope
~wvima ~ shower panegiriki n panegyric
~xelebi skilful hands panelebad/panelebianiadv adj empanneled
oqrouloba n goldwork,jewellery=jewelery paneli(ix.cokoli) n panel(ing)=wainscot
oqroferili/curvili adj gilded,gold-pla- ~mosapirkeTebeli n face-board
ted ~naxevardiumiani board=1,27 cm.
oqroqsovili(s) n adj gold-cloth/spun panTeoni n pantheon
oqrocercva(si) n adj pie pano n panel,plaque
oqsino(si)(ix.eklesiis) n adj gold-woven panta vaSli(s) n adj wild apple
oqtomberi(ix.mwifobisa,sTvlisa,tiriska- ~msxali/msxlis ~ pear
ni,Rvinobisa) n October papi n Pope
oRro-CoRro adj bumpy,full of holes papirologi n papyrologist
ocobiTi Tvla n vegisimal system papirologia n papyrology
owinari(ix.Wa) n shadoof,sweep, winch, papirusi(s)(mcenare,qaRaldi,Zv.teqstebi)
wind-lass n adj papyrus=papyrus/payri (Lat)
oxeri=sabralo adj homeless, poor papis adj Pope‟s, papal
oxraxuSi(s) n adj parsley=Petroselium cris- papoba n papacy
pum Lat. paraklisi(s) n public prayer,trental
~veluri chervil, Anthriscus crispum Lat. ~gadaxda v n serve, service
ojaxi(ix.samefo) n domus,family, household paraleli n v comparable,parallel
=saxli/fuZe n family, hearth paralelurad adv sth runs parallel with sth
~calke nuclear family paraleluri adv adj parallel
ojaxis adj domestic ~droSi simultaneously
~ufrosi n head of the family ~mihyveba sth runs parallel
ojaxoba n family, home ~Soreuli a far cry from…
=saqmianoba n householding/keeping parametri n parameter
ojaxuri adj domestic,family,household parapeti n parapet
~cxovreba n domesticity ~saTofurebiT n battlement
~wre family circle paraskevi(diosisa,venera) n Friday
~wiTeli n Good Friday
p pariki n wig
parki(ix.abreSumis) n bag, package
paginacia n numbering (of) pages = baRi n park(land)
paemani n appoint(arrange/engage)(ment) parkosnebi(mcenare) n pl beans,legumes,
paiki n pawn leguminous plants,hulled,pulses,Legimi-
paiWi(s)=paWiWi(ix.paWanaki) n gaiter,leg- nosa/Legiminisae Lat.
ging parkosnis CurCa n hull, pod
~samagri gaiter strap parfiumeria n perfume
palata n chamber pasaJi n arcade, passage
=sacavi n Armoury Museum ~lit/mus. n passage
palati=darbazi=sasaxle n hall, palace paskvili n bill
=saxlis qveda sarTuli n groundfloor pasportizacia v n ger certify/certification,
palestra n sing/pl Lat. palestra/palestrae document(ation),label(ing)
pasportizebuli adj certified,documented,

148
სარჩევი

labeled patruqi n wick


pasta/pastis n adj paste paqti n pact
~miniseburi glaze ~ pawawina adj diminutive,minute, tiny
pastoforiumi n sing/pl Lat. pastophor- paWanaki n strap
ium/pastophorii pemza/pemzis n adj pumice stone
pasqalia n paschal cycle/tables pentva v scotch
patara(ix.cida) adj little, small pepera n great grandfather
patarZali=dedofali(ix.nefe) n bride perangi(s)(ix.jaWvis) n shirt
~dobili n bridesmaid,maid of honour ~gulispiri n shirt-front
patieba(ix.codvis) v excuse,forgive,pardon ~qvis(gare) stone dressing/facing
pativayriloba n atimia ~ ~ (Siga) fettling
pativi n honour(s),homage,respect pergamenti(s)(naweri teqsti) n adj parch-
pativis migeba(ix.Rirsi) v pay one‟s res- ment,pergament (Germ.)
pect(homage,tribute) to sb periodebad dayofa v n divide/division into
~micvalebulisaTvis pay (a) tribute(s)/last periods
respect to sb periodi n part/period of time,stage
pativiscema n v admire,do homage,esteem ~moicavs the period embraces/spans
sb,hold veneration,have respect for sb, ~sawyisi initial period of sth
pay (a) tribute ~wina prelude
pativiscemis gamomxatveli adj honorific ~winare preceding period, period after a
~niSani mark of favour short period, in the wake of…
~sagani venerated object periodizaciav n devide/division into periods
pativsacemad adv in honour perioduli adj periodical
~Seqmna ramis design sth ~ ~ perioduloba n recurrent
patimari n prisoner perimetri n perimeter
~gaqceuli n fugitive peripetia n sing/pl La. peripeteia/peripetia
patimris Sewyaleba n clemency peripteri n peripteros
patimroba n imprisonment peripteruli adj peripteral
~samudamo n v lifer,sentence sb to life,jail peristili n peristyle
for life peristiluri adj perisstylon
patina/patinis(ix.Jangi) n adj patina periferia(ze) n adv periphery, on the ~
~avi common(malignant,pernicious) ~ periferiulad adv peripherially
~keTilSobili noble ~ periferiuli adv peripherial
patiniT dafarva v patinate, tarnish personali n board,personale,personnel,staff
~dafaruli adj patinated, tarnished personaJi n character,personage
patiosani(ix.Tvali) adj fair,honest personifikacia=pirovnebad qceva v n
~adamiani straight man personify,personification
~brZola ~ fight ~raime abstraqtulisa n Gr. prosopopeia
~sityva word of honour personificirebuli adj personified
patiosneba n fairness,honesty,piety perspeqtiva n perspective,prospects
patriarqati n patriarchat ~moxazva v ger foreshorten(ing)
patriarqi n (Gr) patriarch(os) peSvi n cupped hand
patrikiosi n patrician, patrikios (Gr) ~mag.fqvili n handful
patriciusi n patricius pewi n gloss, zest
patronaJiT... in sb‟s charge pigmenti n pigment
patronati/patronatuli n adj patronatus pikze adv at the peak
patroni n holder,master,overlord,superior pilastri(ix.TaRis) n pilaster
=mfarveli n patron piloni n Gr. pillar,pylon
~ramis n owner,proprietor naxevar ~ n respond
patronike n gallery piradad adv in person, personally
patronoba v n own,patron,patronage for… piradi adj confidential,own,personal,private
patronymoba n superiority ~sakuTreba personal/private possession/

149
სარჩევი

property pirvelobaSi Secileba v contest


~Semadgenloba stuff pirvelobis xana n days of one‟s prime
~wyena personal invective piri(ix.samuSao,tyis) n mouth
piramida/piramiduli n adj pyramid =adamiani=pirovneba n individual,person
pirati/piratoba n pirate, piracy ~iaraRis/xelsawyosi working end
piraqeTa=gadmoRma pref. cis(eg Caucasia) ~momqmedi n character,dramatic personae
piraRma adv backwards,on one‟s back,supine ~mWreli n blade-let,bush
pirbade n veil ~saero n civilian,layman,mundane
pirdapir adv actually,definitely,directly,parti- ~sasuliero n clergyman
cularly,really,literary,straightforwardly ~saxe n face
pirdapiri(ix.STamomavali) adj direct, im- ukuRma ~ adj wrong side
mediate,straight(forward),strict Sida ~ adj inner covering/surface
~analogi direct analogy/parallel waRma ~ adj right ~
~cnoba firsthand information wina ~ adj front
pirdapiroba n directness,frontality piriani adj bladed
pirdaRebuli=pirRia adj open-mouthed =patiosani adj honest
pirvandeli adj first,initial,original piriT... adv sb/sth facing…
pirvel... particle/pref first,primary,proto… pirimxare n front/right side
~mniSvnelovani adj sth of primary importa- pirisagan miwisa wipe of the face of the
nce earth
~mosuli n firstcomer pirispir adv v confronted sith sth,face(ing)
~rigSi adv firstly,primarily each other,face to face,opposed
~sataxto adj the first/oldest capital piriqiTa=gadaRma pref. cis… (eg Caucasia)
~samSoblo n proto-home piroba n v condition,promise
~sawyisi n antecedent,beginning,initial,ori- pirobebi(s) n pl usu. circumstances,conditi-
ginal,primary,pioneering,the root, ons
spring-well ~povnis the find circumstances of sth
~qmnili adj primary,primaveral,primitive,pri- ~samuSao working conditions
mordial ~saukeTeso adj optimum
~yofili adj primaveral,primitive,early hu- ~saWiro requisite ~
man,savage ~Sesabamisad under ~
~yofileba n savagery ~cxovrebis living ~
~wodebuli(mag.andria) pillar apostle ~ ~ Cveuli uniform conditions/housing
~wyaro(ix.cnoba) n first/initial principle,first- pirobiTad adv conventionally,relatively
hand evidence/information,primary pirobiTi adj conventional,provisional
origine/source
pirobiToba n convention
~xalxi n proto folk
pirovneba n individual,person(ality)
~xarisxovani adj (sth of) first class/rite
pirovnebis dadgena v establish
~ ~ mniSvnelobis (sth of) paramount
pirovnuloba n personality
importance
pirvelad adv efficiently,firstly,formarly,for pirometalurgia n pyrometallurgy
the first time,originally,at first pironebiani adj dovetailed
pirveladve adv originally pironi n dowel
pirveladi adj immemorial,original,pioneer- piropi(s) n adj pyrope
ing,primordial,primary(ly) piroteqnologia n pyrotechnology
pirveli adj earliest,efficient,earliest,first,fo- piruku adv contrariwise,counterrevolution
rmative,foremost,initial,maiden,original pirutyvi n animal,beast
pioneer(ing),the premier pirqve adv inverted, upside down
~gamoCena the earliest manifestation of sth ~garTxma v n prostrate/prostration
oridan ~ adj the former ~garTxmuli adj prostrate(d)
pirveloba n supremacy pirRia adj gaping mouth,open-mouthed
~gadadis... ~ passes to… pirSuSxa(si) n adj horse-radish=Cochlearia
~sportuli n championship,competition armoracia (Lat)

150
სარჩევი

pirwminda(si)(balaxi) n adj horehound, ~ormagi straddle/straddling ~


Ajuga reptans L, Marrubium vulgare ~swori correct/proper ~
pirwmindad adv completely, totally politikosi n politician
pirwavardnili adj egregious politikuri adj political
pirjvari n (sign of) cross ~gadatrialeba/Zvrebi n upheaval(s)
pirjvris gadawera v cross/sign oneself ~daZabuloba political constrait(s)
~sami TiTiTmark the sign with three fingers ~duRili n passion
pitiaxSi n Pers. Pitiax ~erTeuli n polity
pitna baRis n adj mint(s), Menta ssp Lat. ~viTareba political situation
peppermint, Mentapiperita Lat. ~TamaSi play political hand
~veluri=viris pitna n adj oregano, ~iaraRi ~ weapon
Origanum majorana Lat. ~monapovari n spoils
piqtografiuli adj pictograph,picture ~upiratesoba v n dominate/domination
writing poliqromuli adj polychromic(al)
pkureba v imbue,sprinkling of sb polotiki=samkerde iaraRi n breast
plagiati v n plagiarize.plagiarism armour
plani n plane pontifiki n sing/pl Lat. pontifex/pontificis
~ukana (against/on) background portali n portal
~wina foreground,front portiki n porch,portico
planSeti n plane-table portikiani adj porticoed
plastika=xelovneba n (the) plastic arts portreti(s) n adj icon,portrait
~mcire n minor art ~Tavis ~ head
~ ~ nimuSi n figurative moulding ~mxatvroba n portraiture
plastikuri adj fluent, plastic portretisti n portraitist
~gamosaxuleba figurative representation portretuli adj iconic,portrait
plastikuroba n plasticity ~gamosaxuleba v n depict(ion)
plastilini(s) n adj plasticine ~elementi v iconic element
plato n sing/pl Lat. plateaux/plateau, tab- porfiri(s) n adj porphyry
le-land,upland ~mwvane n adj greenstone
pleada n constellation ~samefo n mantle
plebei/plebeuri n adj plebeian ~wiTeli n adj purple ~
pleqtra n sing/pl Lat. plectrum/plectra postoforiumi n sing/pl Lat. postoporium/
plinTusi n plinth postoporii
podiumi(ix.safexuredi) n podium/podia prasi(s)=prasa n adj leek= Allium porrum
poezia poetry, verse (Lat)
~zepiri oral poetry presbiteriumi n sing/pl Lat. presbiterium/
povna v detect,find,pin down,retrieve presbiterii
~SeiZleba v detectable prestiJi/prestiJuli n adj prestige/pres-
poza n condition,pose,posture,state,stance tigious
~Tavisufali easy,natural,relaxed ~saqoneli prestige goods
=manera n condition,pose,stance pretori n praetor,praetorius Lat.
~mdgomare standing posture,stance pretoria n sing/pl Lat. praetorium/praetorii
~mwolare reclining posture prefeqti n prefect
~mjdomare seated ~ priala adj glossy,lustrous,polished,shining
~taxtze mjdomi enthroned ~nakleb adj low shine
pozaSi/pozis dayeneba v pose priali n v gloss,luster,shine
pozicia n attitude,position prizma/prizmuli n adj prisma(tic)
poligonaluri adj polygonal principati n principate, principatus
polisi n Gr. polis,polity principi n maxim,principle,tenet
politia n Gr. politia ~ZiriTadi n fundamentals
politika n policy principia n principium
~mcdari erroneous ~ programa n programme,sullabus/sullabi (Lat)

151
სარჩევი

produqti n output,product ~savaWro trading station


~gverdiTi/Tanmdevi n by-product ~samxedro/sayrdeni (strong) point
~lpobis decay product puri(s) n adj bread
~meoradi adj secondary ~ ~da Rvinis gadaqceva qristes xorcad
~mTavari adj staple ~ da sisxlad v n consecrate(ion)
~narCeni waste products ~nakurTxi n eulogia
~saboloo end/final product ~safuvriani adj unleavened bread
~Sualeduri intermediate ~ ~usafuvro adj leavened ~
produqtiuli adj efficient ~qerqi(s) n adj crust
produqtiuloba n afficiency purni winadagebisani(msgefsamde yovel
proeqti(s) n device,draft,project SabaTs trapeze ideba 12 puri, ro-
~avtori n planner melsac miirTmevs marto mRvdeli
~gakeTeba/Sedgena v design,identify n shewbread
~wamyvani/winaswari pilot project puroba n banquit,feast
provincia=qveynis kuTxen cantone,province ~eklesiaSi church feast
provinciuli adj cantonal,provincial pwkaredi(Targmani) n horse
proza n narration,prose
prozaikosi n novelist J
prozauli=usaxuri adj unimaginative
prozelitizmi n proselytism Jadeiti(s) n adj jade
prokonsuli n sing/pl Lat. proconsul/pro- JamTaaRmwereli n chronicler
consulares Jami(ix.wirva) n time (for sty)
prokonsulTa adj proconsularis Jamianoba=Wiri n pest,plague
prokuratori n procurator Jamn-gulani n Gradual
propileioni n propylaen Jamni(9 wigni) n Book of Hours
proporciebi n pl usu. proportions Jangva v corrode,patinate,rust
~dawolili recumbent ~ Jangi(s)(ix.patina) n adj rust
~daxvewili accurate(delicate,refined,sophi- ~moSoreba v (re)furbish
sticated) ~; sth elaborate/wellpro- Jangiani adj patinated, rusted,rusty
portioned Jangmia/miwis n adj ochre
proporciuli adj proportional,wellpropor- Janri n genre, plot
tioned Jasmini=ucveTela n adj jasmin
proskenioni n Gr. proskenion
Jesti n gesture
proskeniumi n sing/pl Lat. proscenium/pros-
Jolo(s) n adj raspberry,crimson berry, Ru-
cenii; proscaenium
bus ida eus Lat.
proskomidia(ix.samkveTlo) sacrifice/sacri-
Jolosa da mayvlis hibridi n adj logan-
fial on the credence table
berry
prostili n Gr. prostylos
Jonva v n leak(age)
proto... pref. proto…
JRaruna n adj rattle,rattling,trinket
protoma n curved in protome,protome
JRera v chime
profesionali adj skilled
JReradi=mJReri adj voiced
profili n profile
JRurtuli v n chirrup,mattin
~msubuqi delicate/gentle ~
~sagnis/Senobis n elevation r
S ~ S - profile rabi=Sluzi n floodgate,lock
profilirebuli adj profilered,profiler (Fr) rabi(ni) n rabbi
profilSi adv in profile,profile view radiokarbonati(s)/radiokarbonuli n
procesia n procession adj carbon radioactive
puansoni=punsoni n poinconè (Fr) raza n click,latch
punqti n paragraph,point raindi(ix.kurTxeva) n knight
~amosavali/sawyisi starting point raindoba(ix.xana) n chivalry
~bolo n terminal raindulad adv chivalrously, in manner of

152
სარჩევი

chivalry ~vake adj plane ~ ~


rainduli adj chivalrous ~maRalmTiani adj highland terrain
raioni n district ~mTagoriani/mTiani adj mountaineous ~;
rapira n (sword) rapier rugged highlands landscape(terrain/top-
rafa n window sill ography)
rbili=lbili(ix.xasiaTi) adj mild,soft, ~rTuli adj tangled highland
tender ~swori adj flat/plain ~
rbilobi(ix.mcenaris) n soft part of sth ~wyalqveSa adj under-water ~
rgoli(ix.xelis) n coil,hoop,link,ring(let) reliefiT... adv sth in relief
Sua ~ middle ring reliefis keTeba v relieve
rgolisebri adj annular ~keTebis teqnika repousee technique
realgari(s) n adj realgar reliefurad adv sth in clear-cut manner
realur(i) adj actual,factual,real ~dakruli n sing/pl Lat. emblema/emb-
~pirovneba a potentially identifiable/real lemata
individual ~nakveTi adj glyph
regalia n sing/pl Lat. regale/regalia reliefuri adj embossed/repose work/relief,
regenti n regent sth in relief
redaqtori n editor ~namuSevari embossed/raised work
~mTavari GGeneral Editor relikvariumi n sing/pl Lat. reliquarium/re-
redaqcia n editorial office liquarii
~teqstis v ger n edify,editing,redaction relikvia n sing/pl Lat. reliquia/reliquiae
=sxvagvari wakiTxva v n edit(ion),interpr- reliqti/reliqturi n adj relic
et(ation),recension of the text rema(ix.cxeni,cxenis) n sing/pl Lat. equi-
redkolegia n editorial board tium/equitii
revandi(s) n adj rhubarb, Rheum (Lat) renesansi n Renaissance, renaissance
reversi=zurgi n pile,reverse repertuari(s) n adj repertoire=repertory
reziume n abstract,resumé,summary,syno- reproduqcia v n reproduce,reproduction
psis/synopses (n sing/pl Lat) ~naxatis reproduce painting
rekva v ger clang(ing),ring(ing) reskripti=imperatoris werilobiTi pa-
~zaris v n chime,peal,toll suxi mimarTvaze,romelsac kanonis
rekonstruqcia v n reconstruct(ion),res- Zala aqvs n sing/pl Lat. rescriptum/
tore/restoration rescriptumi
religia n religion resursebis saWiroeba n covet resourses
~წarmarTuli n superstition resursi(T) n reserve,resource(s)
religiamdeli adj prelerigion ~mdidari adj resourse rich
religiis msaxureba religious practices ~Raribi adj ~ poor
~miReba v adopt,embrace restavratori n restorer
religiuri(ix.cxovreba) adj pious,religious, restavracia v n restore/restoration,retrieve
sacred retuSi(s)(keTeba) n ger flacke/retouch(ing)
~gamosaxuleba n religious expression(s) ~(a)wneviTi pressure ~
~grZnoba n ~ sensibility ~brtyeli plain ~
~Tanamdebobis piri ~ official ~gamafxianebeli sharpening ~
~saqmianoba n ~ activity ~gamTanabrebeli levelling ~
~Sewirva ~ dedication ~gamrandavi planning ~
~CarCoebi ~ precincts ~dakbiluli notching/pronging ~
~wyoba ~ institutions ~damablagvebeli blunting ~
reliefi(ix.ornamenti,xis) n relief ~damasrulebeli finishing ~
~beqobiani adj sloping/steepy ~ ~damreci sloping ~
~borcviani adj downy/hilly ~ ~dartymiTi blowing ~
~brtyeli.swori adj planar relief ~dawneviTi pressure ~
~daserili/daRaruli adj broken/indented ~irgvlivi circular ~
~daxrili adj sloping terrain ~ ~kidis edge(marginal/rib) ~

153
სარჩევი

~kontrdartymiTi counter-blowing ~ ~Camwkrivebuli (sth arranged in) street


~kontrolirebadi controlled ~ type
~meoradi secondary ~ ~ Cawyoba v n align(ed)(ment)
~mkafio/mkveTri abrupt/sharp ~ riza n cope,planet,vestment
~msxvili coarse/large-scale ~ rizaliti n (Ital) risalita
~mcocavi creeping ~ rikuli n bar, baluster
~nawilobrivi partial ~ rioliti=lipariti(s) n adj rhyolite
~naxevradRrma half-deep ~ riski n v hazard,peril(s),risk
~naxevradcicabo half abrupt/steep ~ risxva v n fly into rage,proscription
~oriarusiani distaged/double stage ~ ritorika/ritorikuli n adj rhetoric(a)
~ormxrivi bifacet(ed) ~ ritorikis gareSe adv to talk not posture
~pirimxaris front/right side ~ rituali(s)(ix.wesi) n ceremony,ritual,rite
~regularuli=wesieri regular ~ ~dakrZalvis funerary rite/ritual
~solutreuli Solutrean ~ ~dacva observe the ritual,observance of ritual
~uwesrigo irregular ~ practice
~Rrma deep ~ ~Tanaxmad adv ritually
~Canatexebiani ~ with breakings ~saidumlo mysterious ritual
~calmxrivi nonbiface ~ ~Sesruleba v perform/practice ~
~cicabo abrupt/steep ~ ~xangrZlivi protracted ~
~wvrili/wminda fine ~ ritualurad adv ritually
~Wavlisebri current ~ ritualuri adj ceremonial,cult,ritual(ized),
retuSis keTeba v ger fleke/retouch(ing), sacral
work over ~danawevreba v ritual destruction through
~ostati/xelsawyo n flaker burial
retuSori(piriani) n chisel-like ~ riye/riyis(ix.qva) n adj daw bank of the river
referati n abstract,essay ricxvi(ix.cifri) n figure,numeral,number,
recenzenti n reviewer quantity
recenzia n review; v criticize,review =TariRi n date
recepti n prescription,recipe ~iracionaluri irrational number
rehani(ix. SaSkvlavi) n adj basil, Ocinum ~kenti odd ~
basilicum Lat ~luwi even ~
rvakuTxa n adj octagon(al) ~martivi prime ~
rvawaxnaga n adj octahedron,octahedral ~mTeli whole ~
rvianis formis adj figure-eight,sigmate ~racionaluri rational ~
rTva v ger spin(ing) ~ukana antedate
rTveli n v harvest,vintage ~wina postdate
rTulad adv inextricably ricxobrivi adj numerical
rTuli adj alusive,complex,complicated, ~upiratesoba ~ superiority
compound,curlicue,difficult,elaborate, ricxovnoba n amount(s),number of sb/sth
opulent,problematic,sophisticated rkali n ark,bow,brooch circle,ferrule,fillet,ro-
rig... adv certain,desperate=disperate,some undel,shaft
riggareSe adj out of turn,(exra)ordinary,em- ~amoRaruli/CaWdeuli recessed circle
ergency ~gadajvaredinebuli crossbow ~
rigi... adj considerable… ~zeviT gaxsnili upward open ~
rigi(ix.xazi) n array,order,range,rank,row,a ~marcxniv ~ circle open on the left
series of… ~marjvniv ~ ~ ~ ~ ~ right
=wyeba n course,file of,line,queue,row ~qveviT ~ downward open circle
~wyobaSi(aguris/qvis) n course of rkalis garSemo adv around the circumfere-
rigiTi adj common,ordinary nce
rigis mixedviT adv in a ranked order ~Sida mxare inner part of an arch/a hoop
rigSi(a) adv in the line(queue/stroke) rkalisebri adj arched,bowshaped,circu-
igive ~ adv on the same line lar,penannular

154
სარჩევი

rkaluri adj arched,bowshaped ~banakis mTavari moedani=mxedarTmTav-


rkina(ix.rkinis) n iron ris karavi=samxedro sabWo=Stabi
~betoni(s) ferro-concrete,reinforces concrete n sing/pl Lat. praetorium/praetoriumi
~ madneuli(s) ~ ore rombi n sing/pl Lat. rhomb/rhombi
~meteoruli n adj meteoric iron rombisebri/rombuli(ix.ornamenti) adj
rkinanarevi adj ferriferous rhomb-shaped
rkinaqva/qvis n adj iron-stone rostra n sing/pl Lat. rostrum/rostra
rkiniT SeWedili adj iron-bound rotonda n rotonda
rkinis(ix.Wedva,xana) adj iron roWo n capercailzie
~gamoyeneba v ger iron-use(ing) rto=toti=Sto n branch
~damuSaveba v iron-working technology rtoebiani adj branchy
~damuSavebis daxvewa mastering of ~ ~ ruka n map
~daferva v ger iron-plate(ing) rukaze datana v plot/trace on
~dnoba v ger found(ing),melt(ing) ~saxelis SenarCuneba v keep the name
~madani/madnis n adj iron ore(s) on the map
~ ~ motana v ger bring(ing) ores ~Strixi n hatchure
~ ~ Semcveli adj iron bringing ore(s) rukis keTeba v ger map(ing)
~madnidan gamodnoba v ger bloom(ing) rumbi(ix.tiki) n water/wine skin (usu.made
~masiuri warmoeba massive process of of ox-hide)
iron working rustika/rusti n rusticus
~miReba v n procure(ment) of ore/iron rustikis keTeba v n rusticate(ion)
~oqsidi(s) n adj oxide ore rqa/rqis=rqisebri Sverili(ix.sayviri) n
~pirveli niSani first trickle of iron adj horn
~saidumlo n secret of iron ~basri n adj sweeping horn(s)
~saxelosno iron founding, foundry ~garsi(s)=rqovana(si) n adj cornea
~sulfidi(s) n adj sulphide ore ~siuxvis Horn of Abundance/Plenty,cor-
~farTo gavrceleba great expansion of nucopia ( n sing/pl Lat)
rqamotexili adj polled
iron use,broad distribution of iron ore(s)
~Semosvla n emergence/introduction of iron rqebdagrexili adj with horns bent
~Semcveli containing iron,ferruginous rRveva v n confound,destroy/destruction,de-
rko(si) n adj acorn deteriorate/deterioration
ryeva v n ger fluctuate/fluctuation,lumbast
rkosebri adj acorn-shaped
(ing),sway,upheaval
rodini(s)=qvasanayi(s) n grinding bowl,
=rxeva v ger shake(ing)
mortar
rCeba v remains,survives
~qva/qvis=filTaqva n adj pastle,pounder
rCeva v n advise/advice,recommend(ation),
rozmarini(s) n adj rosemary=Rosmarinus
suggest(ion)
offIcinalis (Lat)
~faseuli helpful suggertion
rokaili n rocaille Fr.
rCeuli(ix.Sromebi) adj distinguished,outst-
roli(s) n part,role
anding,selected,significant,terse
~gansazRvruli adj designated role
rCilva=darCilva v ger solder(ing) on
~Sesruleba v figure
rCilviT Casmuli adj inserted
~TamaSi v play a role
rcxila/rcxilis n adj beech-tree,Car-
rom conj. But
pinus Caucasicus Lat.
romaeli mxedarTmTavris karavi n sing/pl rZe/rZis(ix.feri) n adj milk
praetorium/ praetoriumi Lat. ~qalis n adj breast ~
romani(nawarmoebi) n novel
~mowvela v milk
=siyvaruli n romance
rwmena n belief(in sth),consept,convention(s)
romanuli adj Italic,Romany,Romanus,Ro-
Creed,faith,persuasion,tonet
mance ~aRiarebuli adj associate(d)
~enebi (the) Romance languages
~warmodgenebi n pl usu. beliefs
~orderi Italic order
rwmenaSi ganmtkiceba(ix.udreki) v be con-
romauli adj Roman
firmed in confession of Christ,unwavering

155
სარჩევი

in one‟sfaith ~gamosavlianoba n ore output


rwmenidan miqceuli n adj apostate ~damuSaveba v work, be worked
rwmenis Tavisufleba n freedom of wor- ~Ria n open pit mine
ship,religious freedom ~ZarRvi/ZarRvuli n adj vein(mine)
~kidobani(ebraelTa) Aron ha kodeshi sabazo adj base,basic
(Jew), Ark of Covenant, Shrine sabaziso adj basis
~simbolo n symbol of persuasion sabani Wreli n patchwork,quilt
~Ralati give up/turn away from one‟s be- sabaRe(ix.mebaReoba) adj horticultural
lief,apostacy=apostasy sabeli n rope,tie
rwmunebis sigeli n credential saberveli n pl usu. bellows,blowpipe
rwmunebuli n attorney sabeWdavi(ix.beWedi,Rili) n bullae,clay sea
rwyva v n irrigate/irrigation ling,cretulae,sealing,signet,stamp seal
rjuli n belief,faith ~brtyeli n stamp seal
rjuls gandgomili adj apostate ~cilindruli n stamp cylinder
rxeva v ger rock(ing) sabeWdavis gamosaxuleban seal impression
~saxeluri/yuri n knob
s ~teqsti n seal legend
sabeWuri(ix.samxariRlie) n shoulder strap
saabazano n bathroom saboloo adj concludive,conclusive,consoli-
saagarako adj country,resort dated,eventual,final,ultimate
saaTi n clock,watch ~saxis micema v finishing touch
=drois monakveTi n hour sabolood adv at last,conclusively,entirely,
~mzis n gnomon,sundial eventually,finaly,ultimately
~qviSis n hour/sand glass sabrZolo(ix.xelovneba) adj battle, fighting
~wylis n water-clock ~naTloba baptism of fire
saaTis isris mimarTulebiTadv clock-wise sabuTi n argument,document,evidence,indic-
~ ~ sapirispirod adv counter ~ ation,proof,record,testimony
~sizustiT adv like clockwork ~gansxvavebuli adj contrasting evidence
saalyo adj siege =dasturi n evidence,varrant
~manqana n scorpio,siege engine(s) ~mtkice adj firm evidence
~nageboba(ni) n siege structure(s)/work(s) ~pirdapiri adj direct testimony,stark evide-
saanderZo adj bequest nce
~udao adj irrefutable argument
saarako adj epic
~utyuari adj compelling evidence,poignant
saarsebo adj living,subsistance
testimony
~modeli n subsistence model
=wyaro n source
~saqmianoba n ~ activity
sabuTiT…adv by an argument
~forma/wesi n mode of subsistance
sabZeli n hay-loft,a shed of chaff
saarqivo adj archival
sabjeni=bjeni n pier,prop
saaqao n earthly/this life,life before the future
sagalobeli n chant,gospel,hymn
life
sagamofeno adj display,exhibition
saaqimo adj curative,healing
sagamocemo(ix.wina) adj publication
~wigni book of home cure
sagani(ix.sagnis) n article,artifact,item,object,
saaRdgomo adj paschal
subject
~dResaswauli Easter (holiday)
~ganxilvis n case in point
saaRlumo(ix.aRlumi) adj parade
~gaurkveveli n miscellaneous object
saaRmsareblo(taZarSi) n adj confessional
~Tayvaniscemis n venerated ~
saaRricxvo(ix.wigni) adj registration
~romelic yvelganaa(mag.qoTani) n ubi-
~furceli recording sheet
quitous/utilitarian ~
saaxoe(ix.meurneoba) adj slash and burn/swi- ~yoveldRiuri utilitirarian ~
dden cultivation saganZuri(s) n treasury
sabado(s) n adj mine, ore(deposit),outcrop
~mcveli n treasurer
~aTviseba v n exploit(ation)

156
სარჩევი

sagareo adj exterior,foreign,outer,outward ro) adj church,ecclesiastical


sagduli(ani) n adj leaf,valve(d) ~samosis salaro n sacristry
sagebi(ix.safeni) n mat, rag ~samsaxuri v afficiate,celebrate,conduct,
sagvareulo n adj ancestral,clan,descent,fa- serve/service(s)
mily,pedigree ~saqmianoba n religious work
~nivTi n heirloom=heir loom ~Semosavali n temporalty
sagvartomo adj pedigree ~cxovreba ecclesiastical life,monasticway
sagzali n provision of life
sagzebeli n fire-altar ~wigni vestry book
saglinvela n roller ~xuroTmoZRvreba ecclesiastical architec-
sagnebis nakrebi n set of…(certain objects) ture
sagnis anatvifri n cast,imprint saeparqio adj diocesan
~bolo n foot ~skola church secondary school
~gverdi n side saepiskoposo adj archbishopric,archdiocese,
~Tavi n top Episcopal,Episcopate
~profili n elevation saerTo adj common,communal,general,ov-
~warbi n fold,groove(s),rabbet,slot verall, total
sagubari n dam lake,reservoir ~warmomavloba cognate origin/significance
saguSago n barrier,gate,guard post,outpost, saerTod adv formerly,in common/general,ge-
picket neraly
sada adj artless,blank,humble,modest,plain, saerisTavo n dukedom
simple saero(ix.piri,cxovreba,xelisufleba,xel
sadave(ebi) n halter,reins ovneba,xuroTmoZRvreba) adj lay,mun-
sadazvervo adj exploratory,prospecting,so- dane,public,secular,social,temporal,worldly
ndage,sounding,trial ~saqmeni temporal affairs
~ormo n test-pit/well ~cxovrebidan gandgoma make a retreat
~ ~ sakontrolo n control/testing pit saeqsperto adj expertly (researches)
sadauroba vinmesi n etnicity saeWvo adj ambiguous,doubtful,dubious,hesi-
~ramis origin,original significance tant,questionable,precarious,suspectable,
sadafi(s) n adj mother of pearl suspicious,uncertain,challengeable
saeWvod adv ambiguously,doubtfully,questi-
sadafiT inkrustirebuli adj nacred
onably,precariously
sadgami=sadgari n base,plinth,prop,stand,
savazne n bandoleer,cartridge belt
support
savalalo(d) adj adv regretful(ly),sad(ly)
sadgisi n awl,pricker
savaldebulo adj indispensable/obligatory
sadgomi n dwelling(place),lodging,housing,
to/for,required
home,settling site,stopping place
savaluto adj currency
~droebiTi temporary fwelling/lodge
savane(ix.udabno) n shrine
~monadireTa hunters‟ house
=monasteri n cell
sadideblad adv extol(ing)
=samoTxe n paradise
sadinarebiani adj chanelled
savaraudo adj anticipatory,assumed,assump-
sadinari n mouth
tive,conjectural,expectable,feacible,hypo-
sadiskusio(ix.sakamaTo) adj argumentati-
thetical,inference,plausible,potential,pre-
ve,controversial sumed,presumptive,probable,provisional,
sadme adv anywhere,elsewgere,wherever prospective,supposed,suspectable,alleg-
~sxvagan elsewhere,somewhere else ed,eventual,suggesting,tentative
sadnobi adj foundry,smeltry,smithy savaraudod adv apparently,considerably,hy-
sadrenaJo adj drain(ing) pothetically,possibly,presumably,presu-
sadurglo adj wood-working mptively,probably,randomly,supposedly,
sadResaswaulo adj celebratory,ceremonial, tentativly
festive,holiday savarcxeli/(da)varcxna n v comb
saegzarqoso adj exarchate savarcxlisebri adj comb-shaped
saeklesio(ix.eklesia,eklesiis,samonast- savaWro adj commercial,trade(ing)

157
სარჩევი

~garigeba n bargain sing/pl Lat)


~urTierTobani trade relations ~dabali fena lower class,general society
~centri n trading post,emporium/emporia ~zeda ~ upper crast(er)/ranks of society
(n sing/pl Lat.) ~mravalricxovani ~ populous social strata
savedreblad... adv entreaty ~saSualo ~ middle class
savele adj field ~fenebad dayofa v n stratify/stratification
~dRiuri ~ diary, notes ~Sekvra v bond the society
~kvleva-Zieba ~ researches sazogadoebrivi adj public,social
~monapovari ~ evidence ~xasiaTis adj public character
~samuSao ~ work sazomi n measure,yardstick
~sezoni ~ season sazrdo n a living
savse adj full/replete of sth sazrdooba v fuel
~pirTamde sth packed with sth sazurge adj back,dorsal,over the shoulders
~sicocxliT adj vibrant sazRauri n toll
sazavo SeTanxmeba n treaty trade sazRvao(ix,gza,saxelmwifo) adj maritime,
sazamTro=zamTris adj winter,wintry marine,sea(ward)
sazedaSe adj Holy, sacramental ~vaWroba sea-based trade(ing)
sazeimo adj celebration,celebratory,ceremo- ~gadazidva sea-borne
nial,triumphal sazRvaosno adj nautical,naval
~miReba n reception sazRvarze/sazRvarTan adv on the bord-
~ritualis monawile(ni) celebrant(s) ers of (any country)
~Sexvedra tribute sazRvari(ix.tyis,WiSkari) n border(line),
saziaro adj common,(to) share(d) sth boundary,confine,frontier,interface
sazidari(ix.etli,oTxTvala) n cart,carria- between,threshold
ge,vehicle ~gadaulaxavi/dauZleveli unconquerable
~adamianis n sedan chair frontier
~msubuqi light chariot ~daculi fortified frontier,limes n Lat.
~samTvala n tricycle ~kulturuli cultural interface
sazogado(ix.moRvawe) adj common,public ~saerTo share border
sazogadodadv in general,generally speaking =CarCo n coverage,scope
sazogadoeba n public,society sazRvravs v defines,determines,identifies,
~dabali general population/society,lower judges,marks
classes sazRvrebs iqiT/miRma adv beyond confines
~maRali upper ranks of society,high classes sazRvrebSi adv (sth lying) within the bord-
~narCevi select society ers/confines
~saero secular ~ sazRvris gavleba(ix.qva) v border
~saxelmwifoebriobamde misuli state le- ~gareT adv beyond border(s)
vel society ~dadgena v define border(s)
~swavlulTa learned society ~moSla v eraze (established) borders
sazogadoebaSi damkvidreba v obtain/win ~Signi adv witin the confines of…
the footing ~sveti/qva n adj border post/stone
~did simaRleze adv at the altitude sazRvrispira adj frontier, marginal
~mniSvnelovani mdgomareoban foreground saTadarigo adj spare
~triali v move/mingle in society ~nawilebi n pl fitments,fittings
~cnobili vinme n eminence ~nawili n sing spare part
sazogadoebidan gariyva v n ostracise/ost- saTavado n duchy,principality
racism,supplant saTave n beginning,commencement,source
~garideba v go into retreat ~daudo sb/sth gave birth/rise to sth
~gariyuli adj ostracized,social outcast saTaveebze Tvalis gadavleba/gadevneba
sazogadoebis ganStoeba n remification v n affiliate/affiliation
~daSla v n disintegrate/disintegration saTaves iRebs…v sth is rooted in sth,sth stems
~fena n class,section,stratum/strata (n from sth

158
სარჩევი

saTaveSi Cadgoma v head,set out/stand at saidumlodadv clandestinely,in secret/secrecy


the head of sth saidumloeba=saidumlo n enigma,myste-
saTavis dadeba v lay the foundation,origin- ry,sacrament,secret,secrecy
ate,give the rise to sth saidumloebiT mosili/moculi adj enig-
~damdebi vinme n originator matic,mysterious,sth surrounded by
~ ~ rame n originative mystery,weird
~moZieba v n affiliate/affiliation, look/seek saidumloebrivi adj mysterious, weird
for saidumlos amoxsna/gaxsna n v clue,expo-
saTavno n dowry se/exposure
saTavsi=saTavso(ix.sakani) n chamber,co- ~gamJRavneba break a secret
partment,structure,room saizolacio(ix.izolacia) adj insulating
~damoukidebeli independent/separate sailustracio(d) adj adv exemplary,illust-
structure rative
~damxmare accessory(ancillary,subsidiary) ~ramisa for illustration of sth
chamber,sacristry,supporting structure saimedo adj dependable,hopeful,never-failing,
~erTmaneTSi gamavali communicating reliable,safe,secure,trustworthy
chambers/rooms ~nakleb less secure
=minaSeni annexe saimedod adv hopefully,safely,securely
~miwisqveSa n hypogeum saimedooba n reliability,solidity
~ 1 oTaxiani single room structure saistorio adj historic(al)
~ufanjro n blind chamber saiqio(ix.saaqao,cxovreba) n afterlife,the
saTamaSo n toy beyond,the future/other life,kingdom co-
saTanado adj appropriate,apt,aptitude,cohe- me,next world,Hades
rent,considerable,fair,fitting,formal,germa- sakaTalikoso(ix.kaTalikosi) adj Cath-
ne,proper,proxy,relevant,required,requisi- olikos
te,sufficient,sustainable sakaTedro n adj cathedral,minstrel
saTanadod adv appropriately,properly,relev- sakalao=samkalao n tinning,tinsmith‟s shop
antly,sufficiently,aptly sakamaTo(a) adj controversial,debatable,mat-
saTao adj head,leading ter of debate,debated,haggling,polem-
saTauri(ix.qve...) n caption,head,title ic,problrmatic,sth under discussion
saTauriT adv under (this) rubric sakamaTod adv polemically
saTayvano=saTayvanebeli adj venerated sakanalizacio(ix.kanalizacia) adj cana-
saTvalavSi Cagdeba v take sth into (a)co- lization,sanitary
unt ~mili n cesspipe
saTevzao adj fishing ~nageboba sanitary engineering
~mowyobiloba n fishing gear ~sawreti ormo catch pit
saTvistomo n colony,friendly society of per- ~sistemacanalization,sanitation,sewer system
sons coming from same country sakani(ix,saTavsi,samarxis) n chamber,lo-
saTi(s)=giSeri/giSris n adj (g)agate culus/loculi (n sing/pl Lat.)
saTibi n meadow ~cixis n (prison) cell
saTiTe n thimble sakanWuri(ix.paiWi) n anklet,shin-pad,shack-
saTleli(kaJis/obsid.) n piéce éqaille Fr les
saTnoeba n virtue sakare(ix.karis) adj door
saTofuri n crenellation,gap, loophole sakaro=karis(ix.samefo) adj courtly,royal
saTofuris gakeTeba v crenellate sakace(ix.taxtrevani) n litter, stretcher
saTxari n digging stick,trowel sakeisro(kveTa) adj Caesarian
saidumlo(ix.rituali,wminda) n adj clan- sakerveli n patch
destine,confidential,enigmatic,mysterio- ~liTonis n clamp
us/mystery,sacrament(al),secret,secrecy sakerpe n idol place
~naweri cryptographic writing saketi n bolt,closure,latch,lock,trigger
~sabWo Privi Council ~TokiT gadbmuli n latch (tied with a rope)
~sacavi hiding place, cashè (Fr) =urduli n lock(ing)
~seroba the Last Supper sakece=maSa n pl usu. tongs

159
სარჩევი

sakvamuri(s) n adj chimney,drain,flue,funnel ~samfrTaTaviani ~ with three lacinate


shaft head
~keramikuli yuTebi Sedgenili 4 kra- ~satexisebri ~ with chisel-shaped head
mitisagan n box flue/tile ~sekiraTaviani ~ with pole-axe head
sakvarTuli(ix.lekverTxi) n gaiter strap ~T- sebri crutch-headed ~
sakvebad vargisi adj edible ~sferulTaviani ~ with sphere-shaped
sakvebi(s)=saWmeli/saWmlis n diet,food- head
staff,meal ~tansacmlis clothes pin
~damzadeba v ger forage(ing) ~tyavis ~ toggle
~damamzadebeli n forager ~yayaCos parkisebri poppy-headed ~
~maragi n provision ~Sekiduli tied-up bow-shaped ~
~mTavari/ZiriTadi n core of sb‟s diete,die- ~Zvlis n bone toggle
tary ~WvirulTaviani ~ with open-work/filigree
~momzadeba v ger n cook(ing),prepare/pre- head
parathion,process(ing),produce/pdod- ~xaxvisTava bulb-headed ~
duction sakinZis Tavi n pin-head/top
~mopoveba v n procure(ment) ~damagreba/mimagreba v pin
~myari solids ~Reri n pin-rod
~narCenebi food waste,garbage,remains sakire ormo n lime-pit
sakvlevi(Tema,sakiTxi) adj problem area saklavi n stock for slaughter
sakidi(ix.yunwi,yuri,Cxaruna) n peg,rack, sakmazi(ix.Sekmazva) n spice
stand,tang sakmao adj enough
=kauWi n projection sakmeveli/sakmevlis(ix.gundruki(s) n
=samkauli n pendant,pennant adj incense, thus
= ~ suraTiT n locket sakontrolo adj control,testing
sakiTxze... on aspects/the question… sakoWuri(ix,paiWi,sakanWuri) n strap
sakiTxi n aspect,issue,matter,question,probl- sakravi(ix.TefSebi) n (musical) instrument
em,theme,thing(s),topic ~eniani the reeds of…
sakiTxisaTvis…on/towards a history ofsb/sth, ~klaviSebiani keyboard instrument
on aspects of… ~sasule (xis) the woods
sakinZi n brooch,clothes pin,fastener,fibula,
~simebiani stringed instrument
garment secure,hasp,(safty)pin
~Casaberi=sasule wind ~
~borblisebri wheel-shaped pin
sakravis satuCe n mouthpiece
~burTula ball/globe-headed ~
sakrebulo n assembly
~gedis yelisebri swan-like ~
sakrZalavi(ix.samarxi,saxli) n burial
~grexili twirly ~
sakuTari adj own,personal,private,self-cent-
~diskosebri ~ with discshaped head,
ered
saucer-headed pin
sakuTreba n belongings,property
~vazisebri vase-headed ~
sakuTrebaSi adv sth in possession
~Tavbrtyeli flat/plain headed=flat-topped
sakulto adj cult,religious,shrine
~TavburTula ball-ended(sphere,spherical)
~darbazi n cella(e),cult chamber
~Tavkveriani/CaquCisebrTaviani hammer-
~rituali n cult ritual
headed ~
~Tavdaxveuli ~ with tied/twisted end/top ~saqmianoba n cultic practices
~Tavxvia n roll/spiral headed ~ ~sivrce n cult/sacred space
~maryuJTaviani knot/loop headed ~ sakulule(samkauli) n spiral hair-pin
~mzesumziris yvavilisebri sunflower ~ sakurTxeveli n altar,credence table,sanc-
~morkaluli ring-headed ~ ctuary,shrine
~warmarTuli pagan sanctuary
~orTaviani two-heade ~
sakurTxevlis safari n vestment
~ormagtesebri beamed double-crutch ~
sakurTxi n gifts for repose of sb‟s soul
~reliefurTaviani ~ with embossed/rais-
sakuWnao(saostigno) n cellar,lumbar(stock-
ed head
ing/store) room,pantry

160
სარჩევი

salamuri n fife=pipe samarcxvino adj disgraceful


salaSqrod adv ready to take field ~daRi n sing/pl Lat. stigma/stigmatis
salbi(s) n adj Sag, Salvia officinalis Lat. samarxebsSoris sivrce intraburial space
salbuni(ix.malamo) n ointment samarxeuli adj burial
salesi(ix.qva) n grind/rub stone,knife-sharp- ~kompleqsi ~ context(contents,sequence)
ener funerary context
~wmindamarcvlovani fine grain grind/rub ~kompleqsis gareSe ~ lack(ing) (of)
stone,touchstone archaeological context
salewi(ix.lewva) adj threshing ~masala ~ set
salocavi(ix,taZari) n chapel,meeting ho- ~nivTebi n pl usu. finds,grave goods,of-
use,place of worship,sanctuary ferings
salte n fillet samarxvo adj meager
salxinebeli(sulisa) n Purgatory samarxze borcvis aRmarTva v heap the
salxinebeli=katafalki(ital) n hearse mound
samagri(ix.gamiri,Cangali) n brace,factener ~Zelfenili n over tomb girder
er,prop samarxi(ix.samare,saflavi) n burial,grave,
~damWeri n fitting, stud interment,a single cemetery,resting
~Tarazuli n clamp place/point,tomb
~Senobis nawilebis(Tarazuli) n brac- ~akldama n charnel house,sepulcher,aq-
es,timbering ueldam (Jew)
~ Sveuli n dowel ~alizis adobe/mud-brick burial/tomb
samadlobeli n thanks(giving) ~arasruli/dazianebuli partial burial
~RvTis mimarT Eucharist ~arxSi trench grave
samalavi n barrier,ceiling,screen,cachè (Fr) ~bavSvis infant/juvenile burial
~adamianis n hideout ~gauZarcvavi unrifled burial/tomb
samamulo adj domestic ~gaZarculi plundered/robbed ~ ~
samani=mijna boundary,landmark ~geja burial log
=manZilis maCvenebeli n milestone ~gorasamarxi=yorRani barrow burial,buri-
samanWvle n rivet(hole) al mound,tumulus/tumuli n sing/pl Lat.
~dazianebuli damaged(disturbed,incomp-
~samkuTxa V-perforation Llete) burial/tomb
samaradiso=samaradJamo(ix.wyevla) adj ~didgvarovanTa elite tomb
endless,eternal,everlasting,forever ~dolmeni dolmen,megalithic chamber,tab-
samaradisod=samaradJamod adv for..,
le-stone burial/tomb
forever ~eklesiis iatakis qveS sing/pl Lat. cry-
~SenarCuneba v n perpetuate/perpetuation
pta/crypte
samare(ix.samarxi) n grave ~erTxel gamoyenebuli primary burial
samarTebeli n razor ~etli chariot ~
samariseburi adj deathly,sepulchral ~Taro burial/tomb with a shelf in one side
samarovani=sasaflao n burial ground/site, ~Tixis yuTi funeral urn of clay
cemetery,grave yard,necropolis/nec- ~Tixisfila clay plinth grave/tomb
ropolies (Lat)
~inhumaciuri inhumation burial/grave
~dasaxlebis miRma extramural cemetery
~katakombi catacomb ~ ~
~kargad Semoxazuli well-circumscribed ~
~kacis male ~
~mravaliarusiani multy-stage cemetery
~kenotafi(ix,samaxsovro) sing/pl Lat.
~mravalfeniani multy-layer(ed) ~
cenotaphium/cenotaphi
~mowyvetili/Sori distant ~
~kldeSi nakveTi rock-cut burial/tomb
~ rigiTi common/ordinary ~
~koleqtiuri mass/multiply ~ ~
~saerTo sargeblobiscommunal burial site
~kramitiT daxuruli tile-roofed ~
samarovnis kide n fringe
~kramitsamarxi tile/tile-built ~
samartvilo adj excruciating,torment
~kromlexi cromlech (Welsh)
samarSruto adj rout
~lodsamarxi stone-box burial/tomb
samarCielo(ix.koWebi) adj divination

161
სარჩევი

~magaroni/megaroni hall-porch burial,ma- ~qvayuTi cist-grave,stone-lined cist tomb


garon=megaron ~qvevrsamarxi ceramic container,clay cist
~mastaba mastaba (jug/pithos)burial
~mdidruli burial rich of offerings,lavish ~qviT nagebi=qvis stone-built/chamber ~
(richly furnished,wealthy) burial/tomb ~qviT/ZegliT n tomb
rewarding in finds/offerings,burial with ~Raribuli scanty burial
panoply of goods ~yorekldiani quarry stone ~
~mdinareSi river burial ~yuTi funeral urn
~mTavari central/main tomb ~ ~ qvis cist, urn of stone
~miwaSi earthen grave ~ ~ Tixis urn of clay
~miwisqveSa (?) n hypogeum ~Saxturi(ix.Wa) shaft grave
~mravaljer gamoyenebuli multiply burial ~CasasvleliT saxuravidanchamber tomb
~nawilobriv gaTxrili in part excavated ~CaSvebuli inlet burial/tomb
~ori micvalebuliT double burial ~ZelebiT amogebuli burial/tomb with timb-
~oriarusiani two-staged ~ er framing of logs,log burial chamber
~ormosamarxi earthen/roofed pit,pit/shaft to- ~Zelsamarxi burial framework
mb,simple pit interment ~wriuli qvayriliT ~ with circular bar-
~orsenakiani double-chamber burial/tomb row
~orsulis burial of female with foetus Wa~ (ix.Saxturi) burial well,burial in a well
~orjer gamoyenebuli secondary tomb ~xeluxlebeli intact/undisturbed burial
~oqroTi savse(ix.mdidruli) gold samarxis alageba v ger collect(lift,pick)(ing)
laden ~ ~aRnagoba n burial construction
~ramdenime micvalebuliT(ix.koleqtiu- ~borcvi n mound
ri) multiply burial/tomb ~borcvis Tavi n summit of the mound
~ritualuri ritual ~ ~ ~borcvqveS(a) adv adj beneath the mound
~sakani/senaki n chamber ~gareT adv out of/outside the grave
~saknis/senakis Sesasvleli n antecham- ~ganwmenda v n purify/purification,rectify/
ber rectification
~samarovnis gareT out of context tomb ~gamarTva v n arrange(ment)
~samaxsovro(ix.kenotafi) (co)memorial/ ~gamyofi fila septal slab
memorable burial/tomb ~gaZarcva v lot,plunder,rob
~saojaxo family ~ ~ ~gaxsna v bring to light,uncover,unearth
~sarkofagi sing/pl Lat. sarcophagus/sar- ~gora n barrow
cophagi ~ ~ qvamiwayriliani n ~of soil and stones
~safexurebiani stapped burial/tomb ~dazianeba v n disturb(ance),intrude/intrusi-
~saxeldaxelo hasty ~ on
~saxlis iatakis qveS tomb sunken into ~darbazi n funerary chamber
floor,grave sealed with floor ~zvini/zvinuli n heap,mound
~taZari temple-tomb ~inventari n companion/contemporary
~uzvinulo moundless ~ ~ objects,contents,context,grave goods
~uTavo micvalebulis decapitated burial offerings
~uinventaro empty ~ ~kompleqsi n burial/grave context
~uormoo pitless ~ ~laqa ~ spot
~urna furerary urn ~ormo n pit
~uflis Lord‟s grave ~ ~ kuTxeebmomrgvalebuli subrectan-
~filasamarxi plinth/slab-built burial/tomb gular ~
~filaqviT daxurulislab-covered ~ ~ ~ ~ qviT nagebi da daxuruli cist tomb
~forani wooden-bier ~ ~ ~sakani/senaki ~ chamber
~qalis female ~ ~ ~saknis saxuravi qva n cover,lid,slab
~qvamiwayriliani soil and stone barrow ~ ~ ~ ~ xvreliT n part-hole
~qvasamarxi/qvayuTi stone-box ~ slab
~qvayriliani(ix.gora...) barrow ~saxuravi burial cover/roof

162
სარჩევი

~ ~ qvayuTis n cover, lid together


~ ~ gvirgviniT/sayrdenebiT cor- ~brtyeli flat ~
belled roof ~grexili/xveuli torque/twisted ~
~ ~ dolmenis cap stone ~erTmaneTze gadasuli boloebiT ~
~ ~ Zelfenili girder/overtomb cover with the ends intermingled
~saxuravis Sida mxare inner ceiling ~zurgSedrekili ~ with the back bent in-
~uReli n baulk wards
~yrili(ix. gora) n barrow, heap ~mklavis/samklauri n armlet
~Sesasvleli n entrance shaft,porthole ~mSvildosnis n bracer, wristguard
~ ~ daxrili sloping ramp samajuris Sesakravi n snap
~ ~ derefani n antechamber samganzomilebiani adj three-dimensional
~ ~ saxuravidan tomb approached samganzomilebianoba n thee-dimensionality
from above by staircase samganyofilebiani adj tripartite
~ ~ qviT amogebuli porthole lined samgloviaro adj funeral,mournful
with slabs,stones ~galoba n dirge
~ ~ filebiT mogebuli flagged ~zaris rekva v knell
area ~procesia funeral procession
~Sesasvlelis mosagebi filebi samdivno n secretariat
porthole slabs samdinaro(ix.mdinare,gza) adj river
~Signi inside the grave sameba n One in Three=Three in One=Trinity;
~wre qvebiT n peristalith the Godhead/Godfather,the Son and
~xelaxla gaTxra v n re-excavate(ion) Holy Spirit
~ ~ gaxsna v ger re-open(ing) ~dRe Whitsun Day
~xis sareceli n wooden bier ~dResaswauli Trinity Sunday
samarxisTvis sagangebod sth for funerary sameTuneo(ix.meTuneoba,qura,Rumeli) adj
use,sth produced for funerary use potter(ing),potter‟s
samarxSi aRmoCnda the tomb contained/yie- samekavSireo adj liason
lded..,burial provided..,there have been samemkvidreo(ix.memkvidreoba) adj inheri-
recovered from the burial… tance
~gamyofi fila septal slab ~baJi n ~ tax
~micvalebuls axlda/Catanebuli ~kanoni n ~ law
qonda... body was accompanied… ~mamuli n patrimony
~nayari miwa n pl only falls samenovani adj trilingual
~nivTebs Soris Camateba v intersperse samercxuli n dovecot,gable window
~Cadgma v construct,deposit,put in sameurneo(ix.cxovreba) adj economic,ho-
~Casveneba v lie to rest usehold
~Cataneba v accompany/conduct the body ~ormo refuse dump
~Cawyoba v encase gifts in the burial/tomb ~saTavsi n household,larder, pantry
samaxsovro adj comemorative,(co)memor- ~ ~ damxmare n accessory chamber
ial,memorable samefo(ix.porfiri) n kingdom,realm,royal
~saCuqari n token (ty)
=saxsovari/mosagonari n rememberance ~brZaneba n royal command
samajuri(ix.moneta,fexis) n bracelet ~gaerTianebuli n coalescing kingdom
~boloebgadaRunuli ~ with the ends bent ~gvaris sb of the royal blood
~boloebgadaxveuli ~ ~tied ends ~didebuleba royal magnificence/mani-
~boloebgaSlili ~ ~ expanded ends festation
~boloebgafarToebuli ~ ~ widened~ ~kari(s) court(ly),royal(ty),Royal Household
~boloebgaxsnili ~ ~ open(penannu- ~ ~ didebuli n courtier
lar/loose) ~ ~ojaxi(s) Royal Family/Household
~boloebdaxveuli/Tavebdaxveuli ~ with ~ ~ wevri n royalty
twisted ~ ~rezidencia royal resodence
~boloebSeerTebuli ~ with the ends held ~samflobelo n realm

163
სარჩევი

~taxti n (royal) throne samijne(ix.mijna,samani) adj landmark


~Zalaufleba n regal power samkauli(s) n adj adornment,mounting,dre-
~warmomavloba n royalty ssing objects,ornament(s),decoration/de-
~xazi royal line corative pieces
~xazis umcrosi Sto cadet branch of royal ~saxe n design
line ~mxatvruli saxe artistic ~
~xelisufleba royal ~ samkerde adj breast
~xelisuflebis simbolo emblem of roy- samkerduli(ix.polotiki,cxenis) n bre-
alty=crown ast plate, pectoral
~jari royal troops samkveTlo=ariTezisi(berZn) n sing/pl Lat.
samefos adj kingdom,royal pastophorium/pastophoriumi (Lat),creden-
~dasusteba v felter ce table
~dacema v suffer collapse,wane samklauri n armlet
~Seqmna v create/forge kingdom samkuTxa(ix.ornamenti) adj gabled,trefoil,
samecniero adj scholarly,sciential,scientific, triangular
learned samkuTxedi n adj triangle
~aparati scholarly apparatus ~araTanabargverdebiani scaline ~
~aparatiT aRWurva v reference ~guli samosze(ix.mrgvali) n adj V-
~dakvirveba v n observe/observation neck
~kvleviTi adj research,scientific ~maxvilkuTxa n oxygon
~ ~ dawesebuleba n research centre ~wveriT gareT outward pointing triangle
~literatura n scholarly literature ~ ~ zeviT upward ~ ~
~literaturaSi/brunvaSi Semosvla ~ ~ qveviT downward ~ ~
v filter into scholarly literature ~ ~ Signi inward ~ ~
~naSromi paper,treatise,work samkurnalo adj curative,healing
~sabWo n board of scholars/scientists samlocvelo(ix,saxli,warmarTuli) n
~sazogadoeba learned society chapel,sacrarium/sacraria(Lat),sanc-
~xarisxi(s) (university) degree tuary,oracle,temple
~ ~ miReba v n commence(ment) (of)~ ~warmarTuli pagan sanctuary
~ ~ mopoveba v gain ~ sammagi adj threefold,triple
~ xelmZRvaneli n supervisor of studies sammxrivi adj trilateral
samzareulo n adj cook house,kitchen samnawiliani adj threefold,tripartite
~erovnuli n cuisine samoTxe n Eden, paradise
~nagavi kitchen debris ~dedamiwaze Heaven before sb dies
~narCenebi ~ rubbish samomxmareblo adj consimer
~narCenTa kultura kitchen midden culture samonastro(ix.saeklesio) adj conventual,
~saqmianoba n kitchen practice monastic
samzeri(ix.Cafxuti,CaCqani,wina) n visor ~kompleqsi monasterial complex
samTaviani adj three-headed ~meurneoba monastery economy/keeping
samTavro n dukedom,principality ~miwebi chapter lands
~mcire petty principality ~skola convent/priory school
samTamadno adj ore mine(ing) ~cxovreba monastic way of life
samTiTa=samTiTi n trident samoneto(ix.moneta,monetaruli,monetis)
samTo(saqme) adj n mining adj coinage,monetary
samosaxlo n settling
~gamonamuSevari n mine work-out,mining
samosi(ix.porfiri) n costume,clothes,gar-
working
~samuSaoebi mining work ments,array,rainment,robe,vesture
~viwro/momdgari adj tight,fitted tightly,
~xelsawyo(eb)i n pl miner tool(s)
skin tight
samikitno n sing/pl Gr. thermopolium/ther-
~mdidruli adj smart clothes,finery
mopoliumi
~micvalebulis n cerecloth
samizne(ix.damizneba) n target
~mRvdlis n cope,sacred vestments
samiwaTmoqmedo adj agricultural,farming

164
სარჩევი

~saeklesio n attire,chasuble,riza,robs ~ ~ garda gaTxrisa n v ger record(ing)


~specialuri n habit ~hipoTeza working hypothesis,tentative
~talRisebri nakecebiT …with billowing problem
drapery samuSaoTa warmoeba v carry out,direct,run
~ welSi gamoyvanili fitted tightly at the samfexa/samfexi(ix.Stativi) adj n three-
waist legged,tripod
samoqalaqo adj civic,civil(ian) ~cecxlze dasadgmeli n andiron,trivet
~areuloba civil unrest samflobelo n ager (Lat), compound,es-
samociqulo adj apostolic(al) tate,domain,possession,realm
~teqsti sakiTxavi n Gr. Aprakos samfoTola adj tripetalous
samrevlo adj parish samRebro n dye-house
~skola priory school samRvdeloeba n clergy,monks,ministry,pries-
samrewvelo adj manufacturing tly class,priesthood
samsaxuri(ix.saeklesio,saxelmwifo,jari) ~TeTri secular clergy
v n serve/service(s),employ(ment),fun- ~ maRali dignitary
ction,work ~Savi regular clergy
samsaxuris gaweva v render the service samyaro(s) n macrocosm,universe,world,mile-
samsWvali n kingpin, nail, ux/miliew (Fr)
samsxverplo n adj (sacrifice) altar,sacrificial ~antikuri Antique world/sphere
~mSvidobis altar of piece ~berZnuli Greek ~ ~
~qristianuli credence table ~klasikuri Classical ~
~cecxli(warmarTuli) sacrifial fire ~romauli Roman ~
samsxverplod dakvla n v mortuary,ritual ~Seqmna(ix.Sesaqme) v n create/creation of
slaughter,sacrifice the world
samsxverplos dakvla v n immolate/imm- samyofeli n home of…
olation =sacxovrisi n home,residence
samsxvrevela n crusher samSabaTi(ariasi,marsi) n Tuesday
samsxmelo(ix.WurWeli) adj n casting(fou- samSeneblo(ix.xelovneba,xe-tye) adj
nding,smelting) house,foudry building,construction,engineering
~nawiburi n cast line ~detalebis samagri n brace(s)
~ormo n casting/founding pit ~detali constructive detail
~yalibi n cast,mould,casting mould ~nagavi/narCeni n remnants,rubbish,spoil-
samtro adj hostile earth
samtuCa(ix.WurWeli) adj triple rim,tripoid ~saqme n building,engineering
(rimmed) ~teqnika architectural engineering
samudamo(ix.patimroba) adj lasting,long- ~fena building layer/level
lived,perpetual ~horizonti n phase
samudamod adv forever,irrevocably samSvenisi n knick-knack,trinket
samuzeumo(ix.masala,muzeumis,xelSeuva- samSvinveli n moving spirit and heart
li) adj museum‟s samSoblo(ix.monatreba) n home(country/
samuSao(ix.savele,samsaxuri) n affair(s), land)
labour,matter,job,occupation,work(ing) ~meore second home
~gadarCeniTi rescue operation ~pirveli(ramis) n home
~gegma working plan samwaxnaga adj three-edged
~didi grand scale work samwevri n adj trinominal
~iZulebiTi forced labour samwuxaro(d) adj adv alas,pitily,regretab-
~katorRuli penal service ly,sad(ly),unfortunate(ly)
~moedani n area,space samwyemso(ix.mwyemsi) adj pastoral
~mZime ard/robust labour/work samwyso n congregation,flock,fold,parish
~Zala n manpower samWedlo n forge,smithy,a shop for produ-
~Zalis marTva marshal into labor force ction of metal objects
~Zeglze v n excavate/excavation samxareo adj cantonal,regional

165
სარჩევი

samxariRlie(ix.sabeWuri) n baldric ~manqana ~ ram


~Tasma n shoulder belt/strap sanelebeli n seasoning(s), herb(s), spice
~savazne n bandoleer,cartridge belt sanemse n etui=etwee
samxatvro adj art sanerge n sing/pl Lat. arboretum/arboreta
samxedro adj military sanTeli/sanTlis n adj candle
~aRWurviloba n accountrement ~wvrili n taper
~aristokratia warrior aristocracy ~namwvi n draft
~banaki military camp sanTiobo n room for a newly-wed couple
~korpusi n pl usu. corps saniavo(ix.ganiaveba) n adj ventilator
~mTavroba military government saniSne(ix.niSani) n landmark, sign
~moqmedeba(ni) ~ act(ion)/operations sanukvari adj precious,sacramental
~saqme soldiering saolavi n adj antimony,dye,hair/eyebrow,
~tituli n rank kohl
~xalxi n military establishment saomari(ix.iaraRi) adj military,war(fare/like)
~xuroTmoZRvreba ~ architecture ~teqnika n weaponry
samxerxao n timber works,sawmill(s) saomrad ganwyobili adj sb bristle in….
samxece n menagerie saostigno(ix.sakuWnao) n lumbar/stocking,
samxre(ix.sabeWuri,samxariRlie) n should- room,pantry
er-belt/mantle saojaxo adj domestic,family,household
samxreTeli n southerner sapalne n load,pack
samxreTi n south sapatimro cixe-simagreSi n cassemate
samxreTiT adv southward(s),to the south sapatio adj distinguished,honorary,respect-
ukiduresi ~ most southern,southmost, ive
southernmost ~wodeba honorary degree
samxreTuli adj southern sapatriarqo n adj patriarchy,patriarchal
samjer adv three times,trice saperange adj facing
~gazrdili adj threefold sapirwamle n powder flask/horn
sanadiro adj hunting sapirwone n counterweight,tas-de-charge(Fr)
~bade n ~ net sapkurebeli n sprinkler
sanavsadguro(ix.dasaxleba) adj port saprialebeli n adj polisher,polishing
sanaTlavi adj christening saprocesio adj processional
sanaTlio n sing/pl Lat. baptisterium/bapti- sapyrobile(ix.qveskneli) n jail,prison
terii saraji n harness maker,saddler
sanaosno adj nautical,navigable sardali n commander
sanapiro adj marginal,quau sardafi n basement,cellar for storage
~dakbiluli deeply incised ~Rvinis(ix.marani,samikitno) wine cellar
~dacva coastal defence sardioni(s) n adj carnelian=cornelian
~zoli coast land,coastal area/line,stripe sardoniqsi(s)=frcxila/frcxilis n adj
~zRvis quay,shore,seaside sardonyx
~mdinaris river bank/side sarevela n weed(s)
~moqceviT datborili n foreshore sarevelebiani adj weedy
sanapiroze adv along/on the shore(s) saredaqcio adj editorial
zustad ~ right on the coast of… sarekela n trigger
sanaqebo adj complimentary (person) sareceli=taxti(ix.micvalebulis) n
sanacre adj ash berth,bier,couch
~ormo n ashpit ~sasikvdilo n deathbed
sanawile n shrine sarze gasma v impale sb
~moZravi=satarebeli n sing/pl Lat. cibor- sarTvi(ix.CarTva) n filling
um/ciboria sarTuli n floor,storey
sanaxaobrivi adj showy,spectacular,visual ~pirveli n groundfloor
sanaxevrod=naxevrad(ix.naxevar...) adv half sarTulSoris(i) adv adj interstorey
sangrevi=saomari adj battering sari(s) n adj peg,picket,pole,post,stake

166
სარჩევი

~ormo post/stake hole sartyeli(ix.lilvaki,mZivi) n band,belt,cor-


~Robis railing pillar bel
~wvetiani speky ~brinjaosi n belt-plate
saritualo adj ceremonial,ritual ~geografiuli n area,zone
~Cacma investiture scene ~klimaturi climatic girdle/zone
sarke/sarkis n adj looking glass,mirror ~CaWdeuli recessed band
~mina plate glass sartylis aRkazmuloba(ix.mZivi) n belt-
~CarCo n brooch,frame set
sarkinozi=arabi=mahmadiani n Saracen sarCo(s) n adj livelihood
sarkisebri adj smooth ~Sovna v earn one‟s ~ by doing sth (eg.
sarkmeli/sarkmlis n adj window teaching sb sth)
~antresolis=qoredis dormer ~ sarCuli(ix.keramika) n lining,loculus/loculi
~asawev-dasawevi sash/sliding ~ n sing/pl Lat.
~gadanakeci n fold sarwmunoeba(ix.rwmena,ucxo) n belief,faith
~gadmosakeci pivoted ~ sarwmunoebaze mimxroba v adhere to (any)
~garedan midgmuli samCarCoiani bay ~ faith
~dekoratiuli false ~ sarwmunoebis gavrceleba v n propagate
~erT alaTiani single-sashed ~ (ion)
~miReba v accept(adopt,embrace)the faith,
~erkeri=Sveriliani n bay ~
get any religion,be converted
~ ~ nexevarwriuli n compass ~
~Secvla v n converse/conversion
~erkeruli oriel ~
sarwmunoebrivi adj confessional,religious
~veneciuri picture ~
sarwyavi adj irrigation,irrigating
~Tavxe/kamara n lintel
sarWi n peg
~TaRiani round headed ~
~Tmis n hair pin
~karisebri,ezoSi gamavali French ~
~nivTis n stud
~maraosebri n fan-light
sasazRvro adj boundary,frontier,marginal,
~mbrunavi revolution ~
outlandish
~mTlianminiani, didi picture ~ ~zoli border line
~mrgvali feradi miniT rose ~ with ~zona frontier zone
stained glass ~posti boundary post
~rafa n ~ sill
sasaklao n abattoir,butchery,slaughterho-
~sagduliani sash ~
use
~saventilacio/sahaero ventilating ~ sasamarTlo n court
~ ~ mbrunavi n airvent nafic msajulTa ~ jury trial system
~saTauri crest sasanTle n candelabrum,candlestick
~saTvalTvalo inspectation(view,watch)~ sasafante kilita n ammunition pounch
~sapire n (a window) bordered with frame, sasafeTqle(ix.safeTqeli) adj temple
framing ~rgoli ~ ring
~saxuravSi gaWrili n skylight
~sakidi ~ pendant
~qarsis mica ~
sasaflao(ix.samarovani) n burial ground/
~Seisruli lancet ~
site,grave yard
~Suali n mullion sasaCuqre=sasaCuqro(ix.naCuqrobis) adj
~Cveulebrivi=Cveneburi n casement donative
~Tavxe/kamara n lintel sasaxle n court house,mansion,palace,palat-
~framugiT transom ~ tial building
~qudi=warbi n window-beam =administracia administrative palace
~cxauri n lattice-work system
~wirTxli n stud sasaxlisa adj palatial
sarkmlebis zeda rigi taZarSi n cleres- sasTumali(ix.micvalebulis) n pillow
tory sasikvdilo adj deadly
sarkofagi n sing/pl Lat. sarcophagus/sar- sasicocxlo(d) adj adv vital(ly)
cophagi

167
სარჩევი

~mniSvnelobis sth of vital importance ~dResaswauli patronal festival


sasmeli n beverage,drink(s) ~ ~ (qrist./warmarT.) wakes
sasoflo/sofluri adj country,rural sataxto adj capital,seat of king,throne
~sameurneo adj agrarian,agricultural activity/ satevari(ix.iatagani,maxvili) n dagger
economy ~alisebri flamy-shaped ~
sasowarkveTileba n dispear ~bolokveTili ~ with cut (away)end
sasresi(ix.wamlis) n grind stone,quern, ~mTlianadsxmuli one piece cast(ing) ~
pastle ~morkaluli ~ with arched blade
sasroli(ix.qvargvali) adj throwing ~muxliani cranked ~
sastiki adj brutal,cruel,grim,inexorable,sharp ~namglisebri sickle-like ~
severe,tough ~orlesuli=orfxiani double/two-bladed
~TviT herodeze sb to out Herod ~saCxvleti pointed/sharp ~
sasule(ix.sakravi) n air-hole,drain,flue,out- ~saZgerebeli stubbing/thrusting ~
let ~uSaSaro ~ without flutes, unfluted ~
sasuliero adj church,ecclesiastical,relidious, ~farTeqediani ~ with wide rib(ing)
theological ~foTlisebri leaf-like ~
~akademia/seminaria theological academy/ ~fxiani bladed ~
seminary ~qediani ~ with a rib, ribbed ~
~musika sacred music
~ yunw-Reroiani stemmed
~piri n clergyman, priest
~SaSariani/SaSariT ~ with(a) chute(s)/
~wodeba n clergy,priesthood rank
flute(s)
~wodebis miniWeba v ordain ~Sedgeniltariani ~ with composite/
~ ~ miReba v enter the ministry,take sectioned handle
holy orders ~xmlisebri sword-like ~
sasufeveli n the Kingdom of Heaven satevris vada n ricasso, shaft
sasyideli n payment,recompence ~kexi/kota n pommel
saswavlo adj educational ~kotisTavi n hilt pommel
~dawesebuleba ~ institution ~mxari n shoulder
~centri seat of learning ~piri n blade
saswauli(s) n magic,marvel(s),miracle play, ~ ~ mWreli n edge
sign,wonder ~samanWvle(naxvreti) n rivet hole/slot
~moxdena v accomplish(perform,work) mira-
~satare n handle
cle/marvel(s)
~ ~ Sverili n haft,shaft
saswaulmoqmedeba/moqmedi n miracle-
~ ~ xveli n hole
working
saswori(s) n adj balance,scales (pl usu) ~tari(ix.tari) n handle,handle-grip
~zodiaqo n Scales ~ ~ masriani/Rru plug-shafted,socket-
~pina n pan,scale ed,staff
~ ~ orkapa double funnel-shaped
~uReli n beam
~ ~ firfitebdakruli handle with a
sasxlavi n bill,pruning knife
pair of scales
sasxleti n trigger
~ = xelis Casavlebi n hilt
sasjeli(ix.RvTis) n punishment
~ ~ xis n buff
~misja v n inflect(ion)
~taris dageba v fix,haft,mount,pin,put
~oTxad gankveTa v quarter
on,stick
satanjveli n grief,torment ~ ~ dagebis xerxi method of hafting
satare(ix.Sverili,xvreli) n handle ~ ~ dasamagrebeli adgili pirze n
satacuri(s) n adj asparagus, asparagus butt
Gr. ~ ~ Tavi n haft,halve,handle,hilt,plug,
=sakvebi n adj Asparagus var.altiltis=Cato shaft,tip,top
=samkurnalo n adj Asparagus officinalis ~ ~ kide n flange
sataZro(ix.mona) adj sth of church( place of ~ ~ mili n hob
worship, temple) ~ ~ qedi central ribbing,midrib

168
სარჩევი

~ ~ ~ kexiT/nawiburiT arris with fillet ~bolo late X century,tail end of the X cent.
~ ~ qudi cupila, (head) top ~ ~ wlebi final years of the century
~ ~ ~dafanjruli filigree,open-work ~gviani wlebi late X century
~ ~ Camagreba v haft,terminate ~dadgomasTan erTad with the advent of ~
~ ~ ~ liToniT v insert, weld ~dadgomisas as the ~ dawned,by the beg-
~fxa n edge of X ~
~yunwi n tang ~dadgomisTanave with the onset of ~
~SaSari n chute,flute ~dasaruli the end of the ~
satexe(ix.Tavi,naribandi) n chisel ~dasasrulisTvis the ~ draw to close
~brWyalisebri n claw ~ ~dasasruliswina before the close of the ~
satvirTo(ix.gemi) adj freight ~dasawyisi the beginning/turn of the ~
satiri n satyr ~dasawyisSi in the early X ~
satitulo(ix.furceli) adj title ~meoTxedi(romelime) 1st,2nd,3rd,4th qu-
satixre/tixari adj n partition arter of ~
satkepni/satkepnela n rammer,roller ~naxevari ~ 1st-2nd half/part of the ~
satomo/tomobrivi adj tribal ~Sua(xanebi) mid Nth ~ ; mid century
satransporto saSualeba(ix.transporti) saukuno(ix.saukuneSi) adj secular
n mobility,means of transport saukunod adv for centuries
satrapezo n refrectory,triclinia=triclinium/tri- saukunoebrivi adj ancient,eternal,venerable
cliniae (n sing/pl Lat) Sua ~ adj medieval=medeival
satrapi n satrap,governor saurme(ix.gza) adj cart
satrapia n satrapy saufliswulo adj prince/princess‟s,seat of
satrapiis/satrapuli adj satrapal prince
satriumfo adj triumphal sauflo(ix.uflisa) adj domain estate
satuCe n mouthpiece sauReltexilo adj crossing,pass,mountain
satyorcni adj throwing pass lands
~manqana n sing/pl Lat. ballista/ballistae saucxoo adj excellent,magnificent,splendid
saukune(ix.TariRdeba,) n century=c safanti(s) n adj small-shot
~arasruli scanty ~ safarveli(ix.eklesiis) cover(ing),cope,
~gadadis(mohyva,cvlis)saukuneSi/saukun- mantle,tunic
es ~ turns to ~ safarvelis axda/Camocileba v disman-
saukuneebi n pl usu. centuries tle,uncover
~1 aTasw. bolo da meoris pirveli cen- safari n adj cover(ing),cope,mantle
turies straddling X and Y millenia ~Casasafrebeli n ambush
~Sua Middle Ages=MA safarqveS adv under cover
~ ~ adre Early MA safasuri n cost,payment in..,wages for…
~ ~ ganviTarebuli Advanced Feudal- safeTqeli n temple
ism,High MA safeni n bed,cover,cushion,pavement
~ ~ gviani Late MA ~locvisTvis n prayer carpet/rag
~gviani middle late ~riyis qvebis cobble/pebble bed
saukuneebgamovlili adj timehonoured safexuredi(ix.plintusi) n adj corbie
saukuneTa ganmavlobaSi adv within the step,necking rings,staggered/
overall range of centuries,over the ce- staggering,stepped
turies ~saxuravze(ix.saxuravi) n crowstep
~mijna turn of X and Y centuries safexurebi urTierTmomdevno successive
~mtveri adv the mould of time stages
~siRrmeSi adv (in) anciency safexurebiani adj (1,2,3…) tiered
~Sesayarzeadv between the turn of centuries safexurze adv at/on this/that stage
saukunes swvdeba sth span(ing) X century safexuri n stage
saukuneSi erTxel adv secular ~kibis n step
saukunis adj century‟s safexuriani/safexurebiani adj stepped
~adreuli wlebi beginning of the ~ safironi(s)=lurji iagundi n adj saphir

169
სარჩევი

saflavi(s)(ix.samare,samarxi) n grave ~ ~ wvrilfexa cloven footed cattle,


~kulti grave cult small domestic animal
~qva grave marker/stone,tomb stone ~ fufunebis luxury goods
safortifikacio adj enceinte,fortification saqonlis gadarekva v drift,pastoral mobility,
safsalmune n ambo (Gr),pulpit transhumance
safutkre n bee-garden ~gadatana v n ger transport(ation)(ing)
safuZvelze adv on the base(basis/grounds) ~gamravleba v rear animals/stock
of sth ~gza n cattle track, droveway
safuZveli n base(line),basis,foot(ing),found- ~dakvla v n butcher(y)
ation,founding,ground(s),principle(s), ~damRa n v mark
real cause ~damwyvdeva v pen livestosk
~mtkice/myari firm ground(s) ~iarliyi n v bulla=docket
~Caeyara v stem from… (somewhere) ~movla/Wmeva v ger nurture(ing)
safuZvelSive(ix.ZirSive) adv entirely,fun- ~moparva v round up
damentally,inherently ~mravalferovneba/nairsaxeoba n wide
safuZvlad dadeba v posit range of goods
~iqca v sth became the basis for sth ~nasuqoba n fettening of cattle
safuZvlebi n pl usu (the) very roots ~suladoba n livestock
safuZvlianad adv substantially,thoroughtly ~warmoeba v manufacture,produce
safuZvliani adj thorough saqorwino adj marriage,marital,wedding
safuZvlis moxmoba v substantiate ~simRera n epithalamium/epithalamiumi n
~Seqmna v form the basis,give the rise to… sing/pl Gr.
provide grounds for/to,think ~fici n wedlock
~Cayra v lay the basis/foundation saqristiano n adj Christiandom,Christian
safqvavi n milling saqsovi adj knitting,textile,weaving
safxeki n end/sidescrapper ~bade n warp
~boloretuSiani n grattoir ~badis tvirTebi n loom-weight(s)
saqalaqo adj city,municipal,urban ~dazga n loom
~cxovreba urban activity/life ~ maqo n shuttle
saqalebo n sing/pl Lat. gynaeceon/gynaecee ~qseli n warp
saqaravno(ix.qaravani) adj caravan saqusle adj shoe
saqajavi(s) n adj press saqSeni(ix.saberveli) n tuyere
~lodi n weight saqcieli n behaviour,proceeding(s)
saqebi/saqebari adj complimentary saRaravi adj goffering,waving
saqvabe(ix.abanos) n furnace room saRebavi(s)(ix.mcenare(uli),cvilis) n adj
saqme n affair,busuness,task,work dye,paint
keTili ~ good deed(s) ~aramdgradi adj fugitive
saqme(ni) n deed(s) ~galesva v ger grind(ing)
saqmes mowyurebuli adj zealous ~gasalesi n pallete
saqmro n bridegroom,fiancé , suitor ~gaxuneba v ger tarnish(ing)
saqoneli(ix.prestiJuli) n goods,staff, ~kargi adj good,vitue of color
ware saRvTo/saRmrTo(ix.batkani,liturgia,we-
~gasayidi/savaWro commodities, goods rili) adj Holy, sacral
(bound to market) saRvTismetyvelo adj theological
~Txevadi n commodities saRi adj fresh,intact,prudent,sanity,virginal
~iSviaTi scarce goods/ware saRirali n fee
~masiuri warmoebis mass produced goods sayalibe adj mould
~malfuWadi n perishable(s) saybeuri(ix.cxenis) n cheek-lace
=naxiri/pirutyvi n cattle,(life)stock saydari(ix.eklesia,saxelobaze) n church
~ ~ mewveli diary cattle,mammalian sayevari n crow-bar,lever,swingle/whipple
~ ~ msxvilfexa drift,herd,large domes- tree
tic animal sayelo n collar

170
სარჩევი

sayviri n bugle sacdeli adj sounding,tentative,testing, trial


~rqis n horn ~ormo trial pit
~ ~ formis n trumpet sacduri n seduction
sayinule n ice-box/house saceremonio=saweso adj ceremonial
sayoli=uaxloesi naTesavebi n pl usu. ~safari ~ cover
relatives saceri/gacra n v screen=sieve
=naxir-frinveli n pl usu. livestock saceci n claw
sayofacxovrebo adj communal sacecxluri n censer
~nivTi n consumer sacvleli adj changeable,exchange
sayrdeni(ix.firfita) n basis,bolsar,butt- ~erTeuli n exchange unit
ress,footing,jamb,pile,pivot,point,pier, sacnobaro adj reference
prop,projection,resting place,stuncheon sacobi n bung,plug,stopper
support sacxedre=morgi n mortuary
~qva n adj abutment stone sacxenosno adj equestrian
~wertili n support sacxobi n bekery
sayure n ear-ring ~Rumeli backing oven …
~sxivana beamed ~ sacxovrebeli n adj domestic,dwelling,hab-
saSemodgomo adj autumnal itation site,home,house(ing),resid-
saSviliSvilo adj hereditary ence,residential
saSinao/Sina adj domestic ~kvartali n living/residential district/qu-
~moxmarebisaTvis sty for ~ consume/use arter(s)
saSobao adj Christmas=Xmas ~nageboba n domestic structure,house
~marxva n Advent ~pirobebi n pl usu. accommodation faci-
saSualeba(ix.iZleva,xerxi) n aid,instrume- lities,living conditions
nt,means,method,mode,source,way of sacxovreblad vargisi adj habitable
solution,tool ~uvargisi adj untenable
saSualo adj averaged,mean,medium,mid sacxovreblis mowyoba v spurse up
(dle) sacxovrisi n adobe(cottage),dwelling(adobe
saSualod adv averagedly,in an average habit housing,living place,apartment,prae-
of..,medium torii=praetorio Lat.
saSualoze dabali/maRali adj below/ saZgidi n bulk head,cross piece,dam,stra-
over average ight arch,tie plate
saSuamavlo adj arbitrarianintermediary,me- saZerwi adj modeling,moulding,ctucco mould-
diatory,mediatorial,mediative ing
saSuble adj forehead saZvale(Tixis) n ossuary
saCale n fuding/futing rack saZiebeli(wignis) n sing/pl Lat. index/indic-
saCeCeli n wool-carding es
saCexi n animal-shed,byre,pen,run saZiebo adj searching
saCvenebeli adj demonstration,significant saZiravi n bob,sinker,weight
saCveneblad vargisi adj presentable saZirkvelze daSeneba v build on
saCino adj eminent Zvel ~ ~ build on top of/upon earlier/exist-
=xiluli adj visible ing foundation
saCrdilobeli n overhanging,penthouse saZirkveli n basement,(foundation)deposit,
saCuqari n gift,grant,present infrastructure,rubble-packing
gacvla v ger gift-exchange(ing) ~adrindeli/Zveli existing foundation
miReba v accept/get present ~zolebad/rigebad grill plan of supporting
micema ger gift-giving stones
sacavi(ix.saidumlo,siZveleTa) n recepta- ~mtkice sraime saqmisTvis sth built on a
le,repository,storage(room) rock
~Zvlovani masalis osteon storehouse ~qvis stone base/foundation
sacavSi daculi adj sth held in storage(cha- saZirkvlis dadeba=dawyeba v n initiate,ini-
mber) tiation
~mrgvali SemaRleba(miwisa) n sing/pl

171
სარჩევი

Lat. pulvinus/pulvini sawyisidan adv from the first principle


~Cadgma/Cayra v lay/put the base/faundation sawyisis micema v give rise to the birth of sth
saZmo n brotherhood ~moZieba v n affiliate/affiliation
saZovari n cattle-run,commonality,(grazing) sawyisSive adv from the outset
land,pasture sawyobi n storage chamber,storeroom/area,
~saTemo n commomn,grazing area,lease,pa- store/warehouse
sturage ~satvirTo n magazine
saZovrad vargisi adj pasturable saWapne adj tug
saZromi n entry, manhole saWe(qveynis) n the helm(of State)
sawamlavi/mowamvla n v poison ~Caibaro=Seudge marTvas v take the helm
sawarmo n mill,works,undertaking(s) saWeTmpyrobeli=saWesTan n sb (be) at
sawarmoo adj producing,productive the helm/realm
~cikli productive cycle saWeqi n scraft
sawafi n dumb-bell,weight saWmeli(ix.sakvebi) n diet,food, meal
saweri adj writing saWreTeli n chisel
~mowyobiloba ~ implements/utensils,desk- saWrisi(ix.Tavi) n burin,chisel,knife
set ~amoRarulpiriani n convex chisel
~frTa n goose-quill saWurveli(ix.abjari) n armour
sawerteli n goad saWurvelTmtvirTveli(ix.mesaWurvle) n
saweso adj cult,ritual armourer
~ganbanva n Ablution saWurisi n eunuch
~koconi cult(ceremonial,ritual,sacral)fire saxalifo n k(h)alipat
~cecxli n pire saxalxo adj public
sawvavi n adj fuel ~mkurnali=jara eqimi water-caster
ara ~ n adj nonfuel saerTo ~ country wide
sawveTuri n beak saxareba=oTxTavi=evangele n Gospel(s),
sawvimari n raincoat Scripture(s)
~mili n gutter saxaso adj regal
~milis piri n mouth,spout,water-spote saxate n icon room,iconostass
~ ~ ~ cxovelis saxiT n adj gargoule saxe n appearance,countenance,facefeature,
sawnaxeli n wine press(a one-piece-hewn form, image,mode,pattern,shape,
huge wooden container for pressing significance
grapes with men‟s bear feet) ~bolo adj final form
sawoli n bed,berth,couch =gamosaxuleba n depiction,icon-image,imp-
sawoni n adj weight(ing) ression,portrayal,reflection,repro-
~mowyobiloba ~ instruments duction
sawreti adj drain ~dadgenili set pattern
~wvimis(Tixisa) n sing/pl Lat. imbrex/imb- ~vinmesi/ramisa n image
ricis ~sawyisi adj basic character
~mili n cesspipe,tile drain ~umetyveloexpressionless face/countenance
~ormo n catch pit ~Cofura adj pitted
sawuri n screen,sieve saxedari n donkey
sawyisi n adj base/basic,beginning,initial,ori- saxelgatexili adj notorious
ginal,formative,pioneering,prime,primary, saxelganTqmuli/moxveWili adj celebrate,
very roots,spring-well famous,foremost,outstanding,
~miwieri n earthly origin renowned,luminary
~moRvaweobis n apprenticeship,start career ~vinme n celebrity
~faza n pioneering phase saxeldaxelo adj hasty,rough-and-ready
~Camoyalibebis n formative stage,initial,em saxeldobr adv namely
ergent saxelze/saxelobaze vinmesi adj dedica-
=Canasaxovani infancy ted to sb,named after
~codna n initial knowledge saxeli n label,name,term

172
სარჩევი

~avi/cudi ill fame ~wyobileba n rule,statehood,state institut-


~adamianis n first name,forename ions
~damaxinjebuli misnomer,misname ~xidi(kavkasia) n bridge land
~ewoda sb/sth named (from)… saxelmwifoebrivi adj statehood
~kargi good name,fame ~wyoba n state institutions
~mieniWa sth named after… ~saxelmwifoebriobamde misuli n state-
~modis/momdinareobs the name derives level society
from saxelmwifoTaSoris(i) adv adj state-to-
~ukvdavi imperishable name state
~Sedgenili hybrid ~ saxelmwifos gaZRola v be at the helm
~Seiqmna v coined from..,invented of… ~daSla v n disintegrate/disintegration
~STamomavlobiTi/memkvidreobiTi ~kuTvnili adj state-owned
patronymic name ~marTva v (be in) govern(ment), rule,run
~jgufuri group term ~marTvis xelovneba n statecraft
saxeliT vinmesi adv in the name of..,on ~marTuli adj state-managed/run
behalf of..,in sb‟s name ~mfarvelobiT adv under the ouspices of
saxelis araswori xmareba v misname state
~gadarqmeva v re-name ~SenarCuneba v n maintain/maintenance
~gamogoneba/Seqmna v n coin(age),inve- ~warmoSoba n v rise of state
nt(ion) name/word for… saxelo n sleeve
~darqmeva v dub,term =Tanamdeboba n belt-power
~magieri an alies for (eg Paris) saxelobaze... adj dedicated to…
~miniWeba/wodeba v name after saxelobis... adj named from…
~mixedviT (as the name) suggests… saxelovani adj famed,famous,important,well-
~mopoveba/moxveWa v achiev/gain fame/ known
name saxelos boZeba v belt
~SenarCuneba rukaze v keep the name saxelosno n craft-shop,manufacturing(work)
on the map shop
~Secvla v rename saxeluri n attachment,handle,hand-grip(ho
saxelmZRvanelo n guide to… ld/grasping),shaft
~damxmare n facility ~azis handle is set on…
=wigni n guide/text book,manual ~aqvs sth is provided with a handle
saxelmwifo n realm,state,politia/politiae n ~burTula n knob
sing/pl Gr. ~gauxvretavi n handle without ring
~aparati n apparatus of state ~grexili n twisted handle
~axladwarmoqmnili/Canasaxovani n em- ~ ~ yulfisebri n twisted loop ~
erging state ~dakbiluli n spurred ~
~TviTmpyrobeluri n empire ~zeaweuli n high-loop(swang)/upswang ~
~manqana n state machine ~lenturi n strap-like ~
~marTva v n govern(ance),be in government ~ maryuJisebri n loop ~
~mniSvnelobis adj sth of state importance ~mrgvalganivkveTiani n furrowed ~
~moRvawe n statesman ~pirsa da mxarze~ linking rim and shoulder
~moxele n civil servant,official ~rqisebri n boast horned ~
~sazRvao n marine/naval power,maritime =sakidi ~ for hanging
state/thalassocracy,empire of the seas =Sverili n ledge handle, lug
~samsaxuri n public service =cru yuri n false handle
~simbolo n state symbol saxeluris Tavi n handle-top,haft,halve,hilt,
~urTierToba(ni) relation(s) on a state shaft,top
level ~mimagreba v attach
~Ralati n high treason ~msgavsi adj handlelike
~Semosavali n revenue ~narCeni n remain/trace of attachment/handl
~Canasaxovani adj emerging state ~Camagreba v haft,terminate

173
სარჩევი

~ ~ liToniT v weld,insert ~svetebiani n post ~


~xvreli n eye ~RmerTebis n ~ of the gods
saxelSecvlili adj renamed ~ximinjebze n pile-dwelling
saxelwodeba n appellation,designation,na- =xis oda n blockhouse,log-cabin
me,term,title saxlisa adj household
saxeoba n form.kind,shape,sort,species saxloba n family,household
saxeobaTa zeda fenebi n pl upper story of saxmeleTo(ix.gza) adj land,terrestrial
sorts saxmili(ix.qura,Rumeli) n furnace,kiln,ov-
~nakrebi n corpus/corpora of shapes en,praefurnium/praefurnii (n sing/pl Lat)
~simravle wealth of shapes saxnisi(s) n adj plough(share)
saxeobrivi adj one of the kind ~piri n ~ blade/share
saxesxvaoba n variant/version of sth ~frTa n mould board
saxecvlileba v n alter(ation) ~wveri n plough-tip
saxecvlili adj altered saxovani(ix.saxieri) adj decorated,picture-
saxvevela n winch,windlass sque
saxvevi n bandage saxoki(ix.safxeki) n racloir,scraper
saxvreti(ix.dana) n bore,drill,perforator,pri- saxotbo(ix.xotba) adj complimentary,eulo-
cker gy, motto
saxiani=nakveTi(ix.keramika,wyoba) adj saxraxnisi n wrench
decorated,opus interralise Lat. saxrCobela n bough
saxieri(ix.saxovani) adj sth with certain saxsari(ix.cxovrebis) n joint
features ~detalebis SemaerTebeli n swivel
saxizari n castle =finansebi n financial capability
saxiT adv in appearance(clear-cut manner/ = Zala n mainspring
form) saxsovari(ix,mosagonari,saCuqari) n re-
~vinmesi in the person of… memberance,reminder
saxis adj face,facial,one of the kind saxuravi n cover,lid,roof(ing),roof covering/
~gamometyveleba n countenance top
~gamosaxuleba n facial expression ~banuri/erdo flat roof
~micema v fshion into sth =bani/miwuri erdo earthen ~
~nakvTebi n pl features,traits ~gamZle sturdy ~
yvela ~ sth of every kind ~ gvirgvinuli a) a roof of rows of beams.
~Secvla change countenance(form/shape) b) stepped roof(ie when each course of
saxleuli/saxlkari n homestead boads/stones partially over-sails the
saxli(ix.RvTis) n building,home,house one below it until the boards/stones
~mag.bagratovanTa the Bagrations‟ House eventually meet or leave only a small
~ezoTi/nakveTiT n farmstead gap which can be spanned by a cap/
~isliT daxuruli n reed-covered ~ coping stone).
~minaSenebiT=frTebiani wing corridor hou- c) roof of rows of beams spanned by a
cap/coping stone.
se
d) each course of stones is stepped 5
~micvalebulTa a ~ of the dead,mortuary~
5 to 10 cm behind the course below.
~miwuri n pit-house ~gumbaTiani domed(shell,vaulted) ~
~mrudxazovani n curvilinear ~ ~eyrdnoba rasme sth carries the ~
~oTaxebiani n cell ~ ~ ~ svetebs columns carry the ~
~oTaxebiT derefnis orive mxares corri- pillared ceiling/roof
dor ~ ~Tixatkepnili doubed roof
~savaWro n business house ~islis reed covered/thatched ~
~sakrZalavi/micvalebulTa n charnel/ ~kamariani vaulted ~
mortuary ~ ~karvisebri bee-hive shaped,hipped(psvili-
~samlocvelo n meeting ~
on/pyramidal) ~
~senakisebri n cell-like hut ~kiduli(fardulis/Cardaxi) eaves,lean-
~svetebze n dwelling elevated on poles to construction/roof

174
სარჩევი

~konusuri conical ~ ~ 1 cxenis n stall


~koWovani sole-beamed ~ sajiSe n nursery, adj pedigree
~kramitis tiled ~ , timber and tile ~ sahaero(ix.Rumeli) n air-hole, blast
~lorfinis flag-stone/tile ~ ~gziT adv by-air
~orkalTa four-fitched ~ ~kedlebSi n wall-flue
~ormxrivdaqanebuli gambrel/saddle ~ ~foto n aerial
saddle back/ridge ~ ~Saxti/xvreli air/wind-hole, wind catch
~ orferda sloping ~ (er)(scoop,tower,trap)
~ ~ zed dadgmuli safexurediT segmenturi adj segmental=segmentary=
n crowstep =segmented
~orwvetiani hipped ~ sevada/sevadis(ix.mosevadeba) n adj nielo
~piramiduli steeple ~ ~Savi black enamel
~samkuTxa gabled ~ sezonuri adj seasonal,transhumant
~sarTulebSorisi interstorey ceiling sezonuroba n seasonality
~safexuredi stepped ~ seismurad(ix.anti...) adv seismically
~sayrdenebiani corbelled cover seismuri(ix. anti...) adj seismic
~trapeciuli trapezoid roof seifi(ix.saganZuri) n safe
~unagira saddle(back) ~ seli(s) n adj flax(en)=Lunum usitatssimum
~ficris ~ of planks Lat.
~yavris batten ~ ~kolxuri n adj Linium bienne Mill Lat.
~calmxrivi(minaSenis) lean-to-roof ~qsovili(s) n adj linen
~calferda pitch ~ seminari n workshop
~cilindruli barrel ~ senaki(ix.samarxis) n adobe,cell
~Zelebis log roofed,girder ~ senakisebri adj cell
~Zel-miwuri earth and girder ~ senati n Senate
~Zelfenili/Zelurigirder cover,log roofed separatistuli kuTxe/mxare breakway
~wamaxulwvetiani peak-shrine region
~wvetiani koSkurebiT roof with pin- septemviri n sing/pl Lat. septemvir/septem-
nacle(s) viri
saxuravidan ganaTeba light allowed in(to) serafimi n seraph(ic)
through a gap in the roof(ing) seria/seriebi n serial, series(no sing)
saxuravis gamarTvav carry on,launch,set up ~gamocemaTa a series of publication(on
~gasayari=koWi n ridge beam of the roof theme…)
~Tavxe n gable,lintel seroba(ix.saidumlo) n feast,Church Feast
~Tavxis mali n bay,range sesterciusi n sing/pl Lat. sestertius/sester-
~kalTa/qanobi n pitch tiusi
~kexi n peak of gable sesxeba(ix.gadmoReba) v lend
~kramiti n roof-tile sentencia n gnome,maxim
~lavgardani n coping,moulding setyva n hail
~lartya n roof-batten sefe=sauflo=samefo adj the Lord‟s,Royal
~mansarda/qoredi n attic,garret, loft conve- ~darbazi throne room
rsion,mezanine ~droSa processional flag
~moajiri n parapet (Ital) ~mwignobari Secretary of State
~sayrdeni(ix.eklesiaSi) n pier.pile ~sityvaspeech of welcome,inaugural address
~ ~ Sverili n squinch ~qali n made of honour
~fila n flag-stone/tile,roof slab ~wuli=ufliswuli n prince(ss)
~Sverili lavgardanis Tavze n eave sefiskveri n communion bread,Host
~Sida mxare n inner ceiling seqstiliusi n sing/pl Lat. sextilius/sextilia
~CarCo n framework,rafter seqstus n sing/pl Lat. sextus/sextusi
sajabadro n armoury,arsenal seqtemberi(ix.axalwlisa,enkenisTve,sTul
sajaro(d) adj public(ly) lisari) n September
sajinibo n stable seqcia(ix.sesia) n section

175
სარჩევი

=sxdoma n workshop siamaye n pride


sexnia n namesake ~Selaxuli wounded ~
svastika(ix.jvari) n swastika siaruli n v ger walk(ing)
svetebiani adj columned,colonnaded ~gamarTuli upright (walking)
svetebis bade n grid of pillars ~moxrili slouching gait
sveti n column,pier,pillar,pole,post,support სიასამური(ს) n adj sable
~dolabebiani n column in drums siaxle n know-how,(in)novation,novel(ty)
~erTi mTliani n monolithic column shaft ~aqamde ucnobi n novel
~Tavisuflad mdgomi n detouched column ~Semotanili n adj novel(ize)(d)
~kanelurebiani n fluted/ribbed shaft siaxlove n affinity,closeness,nearness,pro-
~maRali n high trunk column ximity
~naTlisa n pillar of light siaxloveSi adv close by,in the neighbour-
naxevar ~ n pilaster hood of sth,in close proximity,in im-
~sayrdeni n support bearing column/post mediate vicinity of sth
~fanjris or frTas Soris(qvis/xis) sibere n old age, hoar
n mullion(ed) siberis wlebi n declining years
~calke mdgomi n free stsnding pillar/post sibrtye n flatness,plane
~cxoveli n Life Pillar ~daxrili inclined plane/surface
~wina n advance post sibrtyiT adv flat(wise),prone
svetis baliSi n dado sibrtyobrivi adj plane
~gvirgvini n crown sibrZne n wisdom
~ ~ pirveli first ~ =ima folia Lat. sigane n breadth,width,traverse
~ ~ meore second ~ =secunda folia Lat. ~raRacis CaTvliT ... width including…
~gula n shaft siganeze adv across the breadth/width,bre-
~dolabi n drum adth/crosswise,diametrical cross,at width
~Tavi n drum-cap/capital siganeSi adv in width
~Tavze safexuredi n necking rings ~ siganiT adv at ~
~ormo n posthole mTeli ~ at full ~
~rkali(svetis garSemo) n sing/pl Lat. sigeli(ix.naCuqrobis) n (title)deed
astragal/astragali dacvis ~ n safe-conduct deed
~safeni n base sigluve n smoothness
~safexuredi ornamenti n rings sigrZe(ix.SemorCenili) n footage, length
~sayrdeni n bolsar,chock,footing ~metrobiT n footage
~tani/RerZi n shaft, trunk ~raRacis CaTvliT …length including…
~qusli n abutment sigrZe-siganiT adv at (full) length and width
~cilindruli nawili n drum sigrZe-siganeze adv in ( ~ ) ~ ~ ~
~Ziri n column base,sockle,stem sigrZeze adv at length,length/longwise
svetnari(s) n cloister,colonnade sigrZeSi adv in ~
~sayrdeni qvis fila n sing/pl Lat.stylo- sigrZiv adv along,length/longwise,in length
bates/stylobatae (Gr) sigrZivi adj far,in length,length/longwise
svinaqsari n calendar, sunago (Gr) ~gaZliereba v n exaggerate/exaggeration
svla n procession sigrZivoba n lengthiness
~taqtikuri n ploy sigrZiT... adv …long, in length
sTvlisa(ix.oqtomberi,tiriskani,mwifo- mTeli ~ adv at full length
bisa,Rvinobisa) n October sidable n diminutive height
sTulisari(ix.axalwlis,enkenisTve,seq- sidiade n eminence,hrandeur,greatness,lof-
temberi) n September tiness,magnificence,majesty,magnitu-
sia(ix.nusxa) n list,roster de,paramountcy,prominence,splendour
siaSi Setana v n enroll(ment) sidide n magnitude,quantity,paremountcy,
siadvile n easiness,simplicity size,value
siave(ix.nakli) n evil,imperfectin,vice siviwrove n narrowness
~mouvlina v inflict evil ~zRvruli confined ~

176
სარჩევი

sivrce(ix.samarxebsSoris) n area,expance, ~msxvili/uxeSi n adj coarse ~


field,range,space,vicinity ~wminda n adj fine ~
~burjebs Soris n bay silaburi adj syllabary
~saz.sargeblobis public pricinct siliani=qviSiani(ix.mosilva) adj sandy
~saerTo sargeblobis n communal open silosi(s) n adj silo
space silueti n silhouette
~Ria open area/space sima=wyalsawreti n sing/pl Lat. sima/sim-
~Sevsebuli figurebiT space within sth fill ae
ed with figures simagre n hardness,solidity,strength
~Sualeduri n landing =kedeli n fortification wall
sivrceze adv across/over area/expance,spati- =Senoba n bastion,fort(ress)
al(ly) simagrisTvis adv for stability
geografiul ~across geographic expance simamace n valour=valor
did ~ over a large area simarTle n fairness,truth
droiT ~ across time expance ~(da)faruli the truth behind
farTo ~ ~ broad ~ simartive n facility,simplicity
sivrcis dadgena v constitute the space simaRle n altitude,height,elevation,loftiness
~SemosazRvra v border,confine,enclose, ~idayvamde/welamde waist height
outline ~raRacis CaTvliT ...length including…
~Semavsebeli sogmani n dowel ~sruli full elevation
sivrcobrivi/sivrcobriv(ad) adj adv spa- ~sxvadasxva various elevation
tial(ly) simaRleebis miRweva v attain new height
sivrculi adj space,spacious,spatial simaRleze adv elevation of…
sizmari n dream simaRliT(mTeli) adv at (full) height
dasizmreba v dream of simaRleSi adv in height
sizuste n accuracy,certainty,confidence,ex- ~mateba v ger rise(ing)
actness,fidelity,precision,punctuality,sure- simaxvile(ramis) n sharpness (of sth)
ness
simbiozi n symbiosis
~udidesi utmost exactness/sureness of
simbolizacia v n symbolize/symbolization
touch
sizustiT(ix.saaTis) adv with accuracy(ex- simbolizmi mdidari/Warbi n exuberant
actness/precision) symbolism
siTamame n boldness,courage simbolizmiT datvirTuli adj replete with
siTbo n wormth symbolism
~gaumtari adj heatproof
simbolo n emblematic,medium,symbol
siTxe(ix.Txevadi) n liquid
~keTilSobilebis ~ of hono(u)r
~Txeli thin ~
~mefobis n crown emblematic of royalty
~susti weak ~
~omSi gamarjvebis n trophy
~mucelSi n ascite
~rwmenis n creed,symbol of persuasion
~wyalwyala watery liquid
~falosis n phallic symbol
sikvdili n die,cross the Styx
~Zalauflebis n symbol of power
=dacema n v fall
simboloTa jgufi n set of symbols
~naadrevi/udroo premature end
simbolos azri/arsi n meaning of symbol
~uecari sudden end
simboluri adj emblematic,symbolic,
sikvdilianoba n mortality
simdidre n affluence,fortune,luxury,richness,
sikvdiliT dasja n Capital punishment,
splendor,wealth
death penalty ~TvalSisacemi adj showy
sikvdilis Semdgomi adj posthumous
simetria n symmetry
siklosi n sing/pl Lat. siclos/siclus
simeCxere=simeCxre n scantiness,sparse-
sikoxtave n delicacy,elegance,neatness,preci
ness,sparsity
sion simi n cord,string
sila/silis(ix.qviSa) n adj sand(s)
simindi(s) n adj corn,maize

177
სარჩევი

~taro n ear singuri(s) wiTelin adj cinnabar,vermillion


simkveTre n clarity,intensity sineste n humidity
simkvrive n compaction,compactness,hard- sinTezi v n fuse/fusion,synthesize/synthesis
ness,solidity,tension,thickness sinTrononi n synthronon
simokle n conciness,shortness sinkretizmi n syncretism
simpoziumi n sing/pl Lat. symposium/sym- sinodi(s) n adj Synod(al)
posii,workshop sinotive n humidity, moisture
simptomaturi adj diagnostic sinqronuli adj contemporaneous,synchro-
simravle n abundance/abundness,array,ex- nous
tensiveness,great number of sth,large/le- sinjara n test-tube
gion,quantity,multitude of sb/sth,rout,pro- sinjva v ger test(ing),try(ing) out
fussion,array(flood,strands,wealth) of sth, sinji(s) n hallmark,sample,standard
simrgvale n curvator=curving ~aReba v sample,take a test
simrude n incline,inclination,slope ~damRa/dasma n v hallmark
simsubuqe n facility,lightness siraji n wine-merchant,wintner
simtkice n density sirbile n softness
~Zalis n energy ~ sirTule n complication,complexity,difficult-
simqrqale(ix.feri) n matness ty,disadvantage,elaboratness,problem,
simRera(ix.mRera) n song trouble
simyife n brittleness sirinozi n mermaid,water-sprite
simcire n dearth,paucity of sth,rarity,scanti- sirma n braid,galoon,lace
ness,scarcity,sparcity,shortage,lack sircxvili(ix.daRi) n disgrace
~arq.masalis infrequency of finds,patchiness sisadave n artlessness,plainness,simplicity,
scrapes of evidence restraint
~cnobebis sketchiness of information sisvele n moist
simZime n heaviness,weight sisrule n plenitude
simZlavre(ix.fenis) n capacity,power,stre- sisruliT adv to full capacity
ngth,vigor=vigour sistema(ix.gaTbobis,sakanalizacio,qseli
simwvave n sharpness n edifice of sth, system
simwire n paucity,poverty,scantiness sistematuri adj regular,systematic
simwife n maturity,ripeness sistemuri adj system
simWidrove n density sisufTave n cleanliness/cleanness,neatne-
simxurvale n heat ss,purity, tydeness
sinagoga(Si) n synagogue sisqe n density, thickness
~ambioni n Almimari Theba (Jew) ~daSrevebis deepness/thickness of stratifi-
~galera=xezraT naSim n Khezhrat cation
Nashim (Jew) siswore n accuracy,correctness,fairness
~karada,sadac Tora inaxeba n Aaron sisxli(s) n adj blood
ha-kodeshi (Jew)=Arck of Covenant, sisxliani/sisxlismRvreli adj bloody
Shrine sisxliT da gvariT naTesaoba kin and
sinaze n brittleness,delicacy,softness discent relationship,proximity
sinaTle n brightness,clarity,flash,light ~naTesavi blood/cognate with relative
sinaTlis mofena v elucidate ~naTesaoba kinship,relationship
sinamdvile n evidence,real life,reality,reliabili ~naTesauri by birth, kin relationship
ty sisxlis gamoSveba(ix.WurWeli) v n ger
~istoriuli historical conditions/realities blood-let(ing), venesection
~ramis n genuineness ~daRvra samSoblosTvis v shed blood
sinamdvileSi adv in actual fact,in reality for one's country
sinamdvilis dadastureba v n authentica- ~Rvra n v bleed(ing)
te/authentication ~Sededeba v clot
sinarnare n delicacy,facility,smoothness sisxlisgan dacla v delute
sinatife n subtlery sisxlismRvreli adj bloody

178
სარჩევი

sisxlisRvra n bloodshed siCqare n speed,velocity


sisxlZarRvi n blood vessel sicariele n blank,emptiness,hollow,void of
sitara n citara lacuna/lacunae n sing/pl Lat.
sityva n word sicocxle n life span/time-life,vivacity
~gamosamSvidobebeli forewell speech ~xangrZlivi long lifespan
~daskvniTi concluding remarks ~xanmokle short ~
~misasalmebeli/sefe key note speech, sicocxleSi(ix.deformacia) adv during/in
speech of welcome the lifetime
~moswrebuli well-aimed word ~erTxel rac xdeba sth of a time-life
=moxseneba n speech sicocxliT savse adj vibrant
~nasesxebi n loanword sicocxlis bolo wlebi the twilight years
~frTiani n byword,pithy saying(s) ~gamoxatva v signify life
~Sesavali introductory speech ~gawirva/Sewirva v consecrate life to sth,
sityva-sityviT adv literary,verbatim,word lay down one‟s life for sb/sth
for word ~micema v engender/infuse life
sityvaTa TamaSi n play of words ~saSualeba/wyaro n means/sourse of live-
sityvani n glossary lihood
sityvaZunwi adj concise,sparing of words ~Zala n life force,marrow
sityvierad adv in words,verbally ~xalisi n stamina
~gadmocema v verbalize ~xangrZlivoba n life-span/time,time-life
sityvis araswori xmareba v misname ~saS. ~ life expentancy
n misnomer ~savaraudo ~ longevity,man's expectation
~gadaxazva(amoSla/waSla) v efface of life,life expectancy
~gatexa v go back on one's promise ~xe n the Tree of Life
~micema v give the floor sicocxlisunariani adj resilient,viable,vital
~fuZe n root sicocxlisunarianoba n durability,tenancy,
~Seqmna v n coin(age), invent(ion) for… vitality
~Ziri n stem siZvele n anciency/ancienty,(hoar)antiquity,
siuJeti n subject matter,topic,subplot oldness
siuxeSe n clumsiness,roughness WaRara ~ n adj hoar antiquity
siuxve(ix.rqa) n abundance/abundness,op- siZveleebi n pl antiquities
ulence,plantiness,profussion of,splendo- siZveleTa sacavi n archive,repository
ur,extensivenessplentitude,repletion,flow siZvelis grZnoba n sense of age
of sth,surpluses,surge of sth siZliere n intensity,magnitude,prominence
sifrifana adj delicate,fine,flimsy,light,refin- siwminde(ix.taZari) n holiness,purity,sancti-
ed,slender,sparce,thin ty,sacredness,sacrament
siqa n caulking iron, dies (pl only) =raime n shrine
siqvele(ix.omSi) n proweness =sagani n object of worship,sacred object/
siRaribe(ix.Rariboba) n poverty,penury thing
~monapovris n meagerness/scantiness of siWabuke(ix.siyrme) n adolescence/adoles-
finds,remains cency,youth
siRaribeSi adv (live) in penury siWarbe n abundance,affluence,domination,
siRrme n depth(ness) prevalence,surpluses
siRrmeSi adv in the depth of… siWrele n diversity of colors/sth else,mixed
~midis v sth can be traced back to… character of sth,patchwork
siRrmiseulad adv thoroughly sixSire n frequence=frequency,intencity
siRrue n cavity ~aRmoCenebis (in)frequency of finds
siyvaruli n v love (of sb/sth) ska n (bee)hive
~ramis v penchant/have taste for sth ~gareuli n wood-bine
siyrme n youth skalpeli n dissector.scalpel
siyrmis Svili n adj first born skami grZeli=merxi n bench
siSore n remotness skarabea n scarab

179
სარჩევი

skeptuxi n sing/pl Lat. sceptuchus/sceptu- soWi(s)=naZvi(s) n adj fir-tree


chi; Gr. skeptoukhai ~evropuli n adj silver fir=Abies nordma-
skeptuxia n Gr. skeptouchoi nniana
skene n sing/pl Lat. scenium/scenii; scene(?) soxane n adj earthen floor
skivri n chest spaspeti(ix.amirspasalari) n commander-
skiptra n scepter=sceptre in-chief
skiptris pyroba=mefoba hold sceptre spilenZ-brinjao(si) n adj copper-bronze
skulpturuli(ix.qandakeba) adj sculptured ~sadnobi adj copper-smelting
~gamosaxulebani n imagery spilenZi(wiTeli) n adj (red)copper
skunsi=myrala n skunk, Mephitis Lat ~dariSxaniani n adj arsenic/arsenious ~
skutumi n sing/pl Lat. scutum/scuti ~TviTnabadi n adj native
sneuli/sneuleba n adj sick(ness) ~pirveladi n adj crude ~
sogmani n dowel ~teqnikurad sufTa n adj tough-cake
~Casma v interline ~yviTeli=TiTberi n adj brass
soio(si) n adj soya spilenZiT dafarva v copper
soko(si)(ix.nakelis) n adj mashroom spilenZis zodi ~ ingot
~kedlis mxatvrobis damzianebeli n ~kveTa v copperplate
sing/pl Lat. fungus/fungi ~madani/madnis n adj ~ ore,raw ~
soli(s) n adj peg,spike,wedge ~mdnobeli n ~ smith
~detalebis damWeri n cleat ~fuli n ~ coin
~formis micema v edge ~Semcveloba n mass of native copper
~Casma v wedge in ~ZarRvi n ~ vein,copperbearing vein
solidi n sing/pl Lat. solidus/solidi spilo(ix.jari) n elephant
soliviT SeWra v edge,lense spilos Zvali/Zvlis n adj ivory
solisebr wamaxuli adj tapered ~ZvliTa da oqroTi adj chryselephantine
solisebri adj cuneiform,tapered,wedge- spirali/spiraluri n adj convoluted,spiral
shaped ~ormagi n adj double-spiral
soliteri n tapeworm spiralis 1 bruni/xvia n wreat
sonRuli(frinveli) n gerfalcon sra(ix.sasaxle) n palace
sorgo(si) n adj sorghum sresa v ger stir(ing)
soro n barrow,den,hole,lair srola v throw
sorsoli(ix.lilvaki) n barrel,braid,plait, ~TofiT v fire, shoot
rim,roller,wisp srulmasStabiani adj full-scale
~wyvili double barrel(ed) sruluflebiani adj enjoing full rights,com-
sofeli n country(side),settlement,village petent,full member
~mTebSi n inundating within mountains srulfasovani adj sth of full value
~patara n hamlet srulqmna/srulyofa v n accomplish(ment),
soflis adj rural,village complete,finish
~mamasxlisi n village headman srulwlovani adj sb of lawful age
~meurneoba n agricultural activities,farming srute n crossing,strait
and animal husbandry stadia n stage
~ ~ Camoyalebebuli fully fledged agricult- stadioni n sing/pl Lat. stadium/stadia
ure stateri n sing/pl Lat. statera/staterae
~ ~ urwyavi rain-fed farming statia(ix.naSromi) n article,essay,paper
~muSa(ix.glexi) n farmer,farmhand =katalogi n collection of articles
~mcxovrebni=mrevli n parish statiis bolos SeniSvna n sing/pl Lat.
sofluri adj bucolic,pastoral,rural appendix/appendices=appendixes
~Semogareni rural surroundings statikuri(ix.uZravi) adj static
sofiti n Ital. soffit ~poza ~ pose/posture
~kesonebiani ~ with coffers statueti n statuette
~yvavilebiani kesoniT ~with fleuron coffer statusi n status
status stela n stele, sing/pl Lat. stela/stelae

180
სარჩევი

~gamarjvebis n victory ~ stumris miReba v n receive/recieval,recep-


stendi n stand tion
stepi n steppe(land)(s) stumroba v n visit(ation)
stili n style stupa n stupa
~ampiri EEEEmpire ~ sudara n cerements,grave clothes,sheet,
~aRmosavluri=orientalisturi Orienta- shroud
OOOO OOOO OO listic ~ suvereniteti n sovereignty
~gonebamaxviluri/rTuli Daedalic=Dae- suverenuli adj sovereign
dalian ~ suldgmuloba(suldgmulobs) v nourish
~dauxvewavi unkempt ~ sulebis gamowveva v invocate,evoke
~dxvewili terse ~ ~gamomwvevi n invocative
~lakonuri/SekumSuli pithy ~ ~gandevna conjure away/out
~martivi poor/simple ~ suleTi n kingdom come
~mdidruli opulent/rich ~ sulTmofenoba n the Whitsum Day
~metaforuli/saxovani figurative ~ suli n genius,genii=geniuses,mentality,soul,
~sofluri rural ~ spirit
~cxoveluri animal ~ ~ganuteva the breadth went out of sb
~Zveli Old Style ~da guli life and soul
stilizacia v n style, stylization ~daumorCilebeli(mouTokavi,mRelvare
stilizebuli adj stylized n indomitable spirit
~Zalze increasingly ~ ~drois the genius of period
stiliT adv in term of style epoqis ~ n Zeitgeist (Germ.)
stilis gauareseba v n deteriorate(ion) sulierad SeZvra v move
~damkvidreba v become persistant suliereba n mentality
~mimarTuleba n mainstream sulieri adj mental,spiritual,sacred,theolo-
~msgavseba n similarity of style gical
~sakiTxSi in terms of ~ ~erToba n togetherness
~Semqmneli n generator of N ~ ~samyaro n inner world
~Casaxva/aRmoceneba the rise of ~ ~sialove n effinity
~Caqsova fuse into a ~ of… sulis mosaxsenebeli n requiem
stilisturad adv stylistically ~SemZvreli adj breah-taking,harrowing,soul
~axlos close in style shaking
stilisturi adj stylistic ~STaberva/Caberva v enliven,imbue,infuse,
~ xerxi n ~ device inspire
suliskveTeba n aspiration to,striving for
stilobati n sing/pl Lat. stylobate/styloba-
sulisCamdgmeli n initiator,generator
tae
stilosi n sing/pl Lat. stilus/stili suliwmi(n)da n Holy Spirit,Spirit of God
stilSi adv in sb's custom;in customs of sth sunamo n amber,perfume,scent
stiqari n ebb,cotta suni(ix.surneli,usuno) n scent
stiqarosani n sticheron ~kargi n perfume
stiqia/stiqiebi n element(s)=earth,air,fire, ~cudi n odor
water suniti n adj Sunnite
=amindi n storm suraTi n depiction,photo,picture
stiqiuri adj elemental,spontaneous,uncont- surinji(s) n adj red lead
rolled surneli n aroma,flewer,flavour,odour,scent
~ubedureba n natural calamity/disaster ~damaTrobeli adj sth redolent of sth
stoa=stova n church-porch, stoa (Gr) surnelovani adj fragrant,perfumed,scented,
strategosi n Gr. strategos sweet
stumarTmoyvare(ara~) adj (in)hospitable suro(si) n adj ivy
stumarTmoyvareoba(ara~) n (in)hospitability sursaTi n (food) product
stumarTmoyvrulad(ara~)adv (in)hospitably surwyunisi(ix,apani,ianvari) n January,
stumarmaspinZloba n hospitality February

181
სარჩევი

sustad adv badly,poorly,weakly sxveni n attic,garret,loft


susti adj faint,frail,poor,vulnerable,weak sxivana adj beamed,radiating
sufTa(ix.wminda) adj clean,pure sxivebad gaSla v n radiate/radiation
sufra n table-cloth ~gafantva v divergent,in a radial fashion
sfero n area,field,realm,sphere sxivebi gafantuli adj divergent
sferuli(ix.Tavi) adj global,spherical sxivTa kona n box of beams,shaft of light
sfinqsi n sing/pl Lat. sphinx/sphinges sxivi n beam,gleam,ray
sfragistika n sphragistics sxivisa/sxivuri(ix.sxivana) adj radial
sqeli adj thick,heavy sxivmosili adj radiant
sqellanCiani adj thick-soled shoe sxivmfeni adj beaming
sqema n chart,diagram,device,pattern,scheme sxivurad adv radially
sqematizacia v n schematize/schematization ~ganlagebuli adj radial
sqematuri adj diagrammatic,schematic,sche- sxivuri adj radial
matized,sketchy sxmuli n cast(ing),ingot,smelting
sqematuroba n sketchiness of sth =detali n cast, detail
sqesi n gender, sex sjuli=rjuli belief,faith
sqizma n schism sjulis ficari n records,table
sqolastikosi n scholasticos=scholasticus
scena n scene
t
tabaki n table,tray
~TeatrSi n boards,stage
tal-kvesi n flint and steel
~raime nivTze sth bearing a scene of…
talavari(ix.maRlari) n Khevsurian gar-
scenaze dadgma v enact,stage
ment/shirt
scenari n scenario,stage craft
talani n gallery,passage
scenidan wasvlav go off/pass from the scene
talanti n gifts,talent
scenis mxatvroba n stage painting
talaxi(s)(ani) n adj mud(dy)
sceniuri adj scenic
talki(s) n adj soapstone,steatite
swavlebani n teaching(s)
talRa n wave
=Studiebi n pl usu. studies
talRisebri/talRovani adj curvilinear,ripp-
swavlul(n)i n sing/pl authority,learned
led,wavy
man/men,scholar,wit(s)
tanadi adj stately
swvdeba v embrace(s), span(s)
tangaZarculi adj dismantled
~...dan...mde v sth ranging from…to;runs thr-
tandabali/tanmorCili adj not high/tall,
ough…
short
sworgverda adj straight-sided
=pirvelyofili adamiani short stature
sworkuTxa adj rectangular,square-cut
tani n body,shaft,stem,torso
sworkuTxedi n rectangle
~zeda nawili upper part of body
~kuTxeebmomrgvalebuli n adj subrectan-
~mTeli life-size
gle/rectangular
~moqnili slender-built body
sworupovari adj matchless
~qveda nawili lower part of ~
sworxazovani adj direct,(recti)liniar
tanisamosi(ix.samosi) n clothes
sworxazovnad adv straightforwardly
~tanze momdgari adj skin-tight,tightly fitted
sworxazovneba n straightforwardness
~yoveldRiuri adj casual
sxeuli n body,flesh;corpus/corpora (Lat)
tanmaRali(ix,sveti,xe) adj tall
~moqnili slender built body
tanjva(ix.wameba) n v torment,torture
~tlanqi awkward/clumsy ~
tanjuli(ix.wamebuli) adj torment,tortured
~ucxo extraneous/foreign ~
tarani n v ger ram(ing)
sxeulis dazela v n embrocate/embrocat-
tareba v ger carry(ing)
ion
~dazianeba v n bodily injury ~tansacmlis v ger wear(ing)
~morTva/moxatva v n decorate/decoration ~titulis v carry a title
~welszeda nawili n bust tarze mibma v bind sth to sth
sxvaoba n contrast,difference,variation tari n handle

182
სარჩევი

~gaxvretili adj holed tegani(ix.mariamsakmeli)n adj rue,Ruta Lat.


taris dageba v fix,haft,mount,pin,put on,stick tevadi adj capacious
~Tavi n handle top tevadoba n bulk,(have) capacity
~Camagreba v haft tevri n thicket
tarsikoni(s) n adj morocco,Levanter tengamZle adj moisture proof
tarxuna/tarxunis(mwvanili) n adj terrag- tenva v ger pack(ing)
on=Artemisia dracunculus Lat. teniani adj moist
tafa gasaTbobad brazier=brazero terasa(ix.baqani) n terrace
~ ~ gadasatani portable ~ ~ terasuli adj stepped,terraced
tafobi n hollow,small valley terakota/terakotis n adj terracotta
~tyiani wooded hollow ~ostati n coroplast
taZari(ix.eklesia,saydari) n cathedral, teritoria n domain,area,range,stretch,te-
church,oracle,shrine,temple rrain,territory
~samlocvelo n sanctuary ~garSemo n neighbourhood(s),surrounding
~siwmindis n shrine of sanctity regions/territory
~qalaqi n city/town of worship ~didi vast area/vicinity,vast/wide expance
~cecxlis n fire altar/temple extensive area,large territory,soil
~warmarTuli n oracle,sanctuary,shrine, ~ekvris/mezobeli v abbuts,adjoins
temple ~vinmes xelSi eg. Georgian-hold
taZrad miyvaneba v the presentation in the ~vrceli broad stretch of territory,vast area
temple ~mosazRvre border(ing) on area/land
taZris teritoria/Semogareni n precincts ~mowyvetili=Sori n discrete area
taxi n (wild) boar ~mcire restricted area
~eSvi n fang =sivrce n range,stretch
2
taxtze asvla v ascend/come to the throne ~farTobiT... area ranging from N m
~asvlis dRe n regnal day ~Semorkaluli n an arc of territory
~Tavdasxma/Seteva v assault on the throne ~SemoRobili n compound, walled area
~mjdomi n enthroned figure ~ZiriTadi n core territory
~uari memkvidris sasargeblod v (politi- teritoriaze adv over/within the territory,on
cal) demise sb's soil
taxti n throne ~gadaWimuli adj running/stretched across
~mRvdelmTavris n table ~gavlena v hold sway over an area
~uflis LLord's (the Holy) ~ ~Rrmad adv deep in the territory
~xis=sawoli n tresle-bed ~Zalauflebis gavrceleba v extend sb‟s
taxtidan gadagoma v n abdicate/abdication rule over territory
~ ~vinmes sasargeblod v abdicate in fa- teritoriebi garSemo surrounding regions
vor of sb teritoriis garSemo adv around the area
taxtis gadasvla v n pass ~dakaveba v take over the territory
~ ~ memkvidreze v n demise ~dakargva/Camocileba v n disrupt(ion)
~dakaveba v assume/take the throne ~damcroba v recede into core/smaller territ-
~dakavebisas/miRebisas adv on assuming ~ ry
~mitaceba v seize the ~ ~dacla/mitoveba v n devastate(ion)
~miReba v assume the ~ ~mierTeba v n annex(ation)
~ ~ memkvidreobiT v succeed to the ~ ~miRma adv outside the area
~survilis arqona v eliminate claims to ~nawili n part/slab of territory
the ~ ~farTobi ramis garSemo n arc of land
~SenarCuneba v uphold the ~ ~Semcireba v recede
taxtrevani n litter,palankeen=palanquin teritoriuli adj territorial
tba n lake ~mTlianoba ~ integrity
~damSrali dried ~ ~mowyoba ~ arrangement
~xelovnuri n dam lake ~qseli n ~ network
tbispira/piri n lakeland/side teritoriuloba n territorialty

183
სარჩევი

termini(s) n term texili(ix.xazi) adj broken


~dadastureba v warrant the term tvini n brains
~Seusabamo n antilogy ~zurgis n pith
~Seqmna v coin/invent the term for… ~qerqi n adj cortex
terfi n foot tvirTbrunva n commodity circulation
tetradraqma n sing/pl Lat. Tetradrachma/ tvirTmzidaoba n draught
Tetradrachmae tvirTva v burden,load
tetratemorioni n sing/pl Lat. Tetratemo- tvirTi n baggage,burden,charge,load
rion/Tetratemorioni ~mSoblis/Svilis n v tax
tetrarqi(a) n tetrarch(y) tvifvra v ger emboss/stamp(ing),
teqnika n technique tiara n tiara
~xelsawyo-iaraRebis keTebis tool/weap- tibikoni=tipikoni n Gr. typikon
on working ~ tivtiva n float
teqnikuri adj technological,technical tivtivi v n ger float(ation)(ing)
teqnologia n technology tiki(ix.rumbi) n water/wine skin (usu.made
~Camoyalibebuli n mastered ~ of goat-hide)
~Canasaxovani fledging ~ tilo(si) n adj cloth
teqstebis simravle n wealth od textual evi- ~gansabaneli n lavabo towel
dence ~saxatavi n canvas
teqsti n (in)script(ion),record,text ~uxeSi n adj sackcloth
~arasruli sketchy text ~xami adj unbleached
~gvatyobinebs/ikiTxeba=teqstSi weria timpani n sing/pl Lat. tympanum/tympani=
the script reads/runs as followes,says tympan(on)
~gviambobs v text concerns sb/sth tipi n type
~dakavsirebuli ~ (is) concerned with sth ~gabatonbuli predominant ~
~damaxinjeb(a)(uli) v adj corrupt(ed) text ~gavrcelebuli common,widespread ~
~exeba v text pertaining to sb/sth ~ganmsazRvreli diagnostic(leader/leading)
~samuSao=qvaze gadasatani master ~ ~daxvewili accurate(afficient,ornate,refined
~ucvleli adj literatim ~ZiriTadi basic ~
~qvaze n stone-written ~ ~wamyvani leading ~
teqstis aSia n margin tipikoni n typicon
~aSiaze SeniSvna n apostil tipiuri/tipiurad adj adv typical(ly)
~bolos SeniSvna n sing/pl Lat. appen- tipologia n typology
dix/appendices=appendixes tipologiuri/tipologiurad adj adv
~gverdis bolos SeniSvna n foot-note typological(ly)
~nawyveti n passage,piece tirani n tyrant
~Sesworeba=koreqtura proof correcting/ tirania n tyranny
reading,proofread,correct the press/text tire n dash,hyphen
teqstobrivad=zustad adv literatim,textu- tirisdeni(ix.noemberi,tiriskoni,giorgo-
tually bisa) n November,December
teqstobrivi adj textual tiriskani(ix.mwifobisa,sTvlisa,oqtombe-
teqstSi SeniSvna n reference ri,Rvinobisa) n October
~wyvetili n chasm tiriskoni(ix.noemberi,tirisdeni,giorgo-
teqtonikuri adj tectonic bisa) n November
~napralebiT SemosazRvruli terito- tirifi=Zewna n willow,with
ria,romelic sxva adgilebTan Sedare- tirifis=Zewnis(ix.wneli) adj withy
biT dabla daweuli n graben=rift valley titveli adj bare,nacked,nude
~fila n plate titulatura n titulary
~filebis gadaadgileba v plate shift,up- tituli(s) n title
heaval ~gadacema v descend
~gaxsna/naprali v n fault tixari(ix.datixvra,minanqari,) n partition
=kedeli ~ wall

184
სარჩევი

~Sida inner ~ carry on the ~


tixrebiT danawevreba v screen by partiti- ~gavlenis qveS adv influenced by traditions
ons ~gaqroba v disappear,go out
tkboba n bliss,felicity; v admire,enjoy,feast ~gawyveta v break of tradition
tkepna v ger ram(ing),tamp(ing),tread(ing) ~damkvidreba v become/make a custom
tkeCi(s) n adj stave,tag ~darRveva destroy the tradition(s)
tkili(s) n adj malm,marl ~dacva v n observe/observance (of) ~
~qva/qvis n adj malmstone ~mixedviT adv sth made in the N ~
tkipa n tick ~narCeni/naSTi n fronge of X tradition
tlanqad adv clumsily,roughly ~uaryofa v abandone/break with ~
~naTali/nakveTi roughly cut(hewn/worked ~Sesusteba v n restrict(ion)
up) tradiciuli adj traditional,in the ~ of…
~naZerwi adj ~ modeled =Cveuli adj common,current
tlanqi adj clumsy,rough transgresia n transgression
tobi(Tevzi) n Chondrostoma transkulturuli adj transcultural
toga n toga transmigracia n transmigration
tolaRi n foot binding,puttee transporti(ix.satransporto) n transport
tolgverda adj equilateral ~borbliani n vehicle
toli(a)(ix.udris) adj v equal,match,sth is transportiT adv on mobiliary
equivalent in value to sth trapezi n dining/refectory table
=gadasaxuri n roofing paper v have a meal
=swori adj (co)equal trapecia n sing/pl Lat. trapezium/trapezia
=fardi adj match trapeciuli adj trapezoid(al)
tolferda adj isosceles traqtati n treatise
tomara/tomris n adj sack ~politikuri n agreement,treaty
tomTa Soris(i) adj inter/intra clan triada n triad
tomi n tribe triali v n ger circulate/circulation,revol-
=wigni n volume ve around sth,turn(ing)
tomis adj tribal triangulacia n triangulation
~beladi n chieftain,tribal chief tribuna n platform, stand
tomobrivad adv tribally tribuni n tribunus
tomobrivi adj agnatical,tribal triglifi n triglyph
tondo n Ital. tondo triviumi n trivium
toni(ix.naxevar..,feri) n tint triklinumi n sing/pl Lat. triclinia=triclinium/
topografi n surveyer, topographer tricliniae
topografiuli adj topographic trikonqi n Gr. triconch
qveynis ~ samsaxuri n Ordnance Survey triptixi n Gr. triptych
torevti(ka) n toreut(ic)(s) triumvirati n triumvirate
torsi n sing/pl Lat. torso/torsi triumviri n triumviri
torfi(s) n adj beat bog,peats triumfi n v triumph
torfnari(s) n peaty soil ~sruli crowning ~
totebiani=datotvili adj branchy trompi n Fr. trompe
toti n branch,snag tropari n anthem, troparion (Gr)
~gverdiTi adj lateral branch trotuari n pavement,sidewalk (AmE)
tradicia n heritagr,tradition tualeti(ix.magida) n latrine
~gamZle/mtkice adj enduring tradition =morTuloba/Cacmuloba n ger dress(ing)
~mxatvruli adj artistic ~ tunika n sing/pl Lat. tunica/tunicae
tradiciaze agebuli adj building/built on turniri(ix.Sejibri) n tournamrnt
tradition tufi(s) n adj hassock
tradiciiT adv by tradition,sth belongs to ~vulkanuri n adj tuff
X ~ ~kiriani n adj tufa
tradiciis gagrZeleba(ix.uaryofa) v ~miniseburi=ferflis n adj vitric tuff

185
სარჩევი

~namtvrevi n adj ground tuff tyis gavrcelebis sazRvari timber line


tufis/tufogenuri adj tuffaceous ~ganadgureba/Semcirebav n deforest(ation)
tuCi n lip ~gaSeneba v n forest(ation)
tuCiani(ix.WurWeli) adj beak-spouted ~gaCexva v forest clearance
tuCsafari n lip-cover ~zoli n timber line
tyavi(s)(ix.Txa/Txis,xaris,xis) n (raw) hide ~kaci n devil, wood goblin
~bewviT n felt,fur,hide ~meufe n master of wood
~bude n leather sheath ~nakveTi n tracks of timber
~gamoyvanili=tyavis n adj leather ~napiri n outskirts of wood
~gamocvla(gvelis) v molt ~neiliTi n Forest Neolithic
~glemurZi=qoni n adj fat ~piri n edge of the forest/wood
~glemurZis/qonis mosaSorebeli kunZi ~sakvebis damamzadebeli n forest forager
n stake ~safari n forest cover
tyapuWi n sheepskin coat ~sixSire n density
tye(ix.tyiani,tyis,utyeo,Sori) n forest, ~feria n dryad
wood(land) ~Cexva v ger fell(ing)
~axalgazrda new/young forest ~Wra v lumber
-buCqi n coppice(d) woodland tyorcna v sling,shoot,throw
- veli n forest-steppe tyruSuli n adj hurdle-work,twinning,wattle
- mdelo n forest-meadow ~aliziT Selesili wattle and daub
~meCxeri sparce wood hourdis
~nakafi wood-cutting area tyupi/tyupad(ix.gaormagebuli) n adj
~namarxi fossilized wood twin(ed)
~samSeneblo timber ~ u
- stepi n partially wooded steppe
uadgilo adj irrelevant,out of place,no room
~udaburi=uRrani n thicket
for sb/sty
~foTlovani deciduous forest
~adgilas dadeba v mislay
~fstis pistachio woodland
uamravi adj heap/mass of sb/sth,large qua-
~qserofiluri xerophile ~
ntity/quantities,numerous,pile of,uncoun-
~Sereuli mixed ~ table
~wvrilfoTlovani small-deciduous ~ uangaro adj gratuitous (work)
~wiwviani coniferous ~ ~daxmareba generous help
~xSiri n thicket uari(s) v refuse,refusal
~jag-rcxilis wood of hornebeam ~Tqma n refuse,withdrow
tyemali n wild plum-tree ~ ~ anderZiT v bequest
tyve/datyveveba n v captive ~ ~ miwaze/uflebaze sxva qveynis sa-
~omis n prisoner of war sargeblod omis Sedegad v n ce-
tyveoba n captivity de(ssion)
tyvia n bullet uaryofa v cancel,challenge,demolish,disap-
~gula/guli n ~ core prove/disapproval,disallow,neglect,ov-
=liToni n adj lead erthrow,repel sb/sth,refuse,reject,resist
~ ~ naxSirbadiani=naxSirJangiani n =acileba v n decline,refute(ation),repuls
adj cerussite challenge
tyvianarevi adj leaded ~sazogadoebisagan v supplant
tyviiT daduReba/daduRebuli n adj ~cnobis v cull
lead-mend uaxlovdeba v comes nearer,reaches
tyiani adj (area) dark with woods,wood(ed) =gavs sth is readily comparable
land,woody ubadlo adj incomparable,matchless,unequ-
~adgili/qveyana tinbered/thickly forested ivalent,surpassed
area/country ubani/ubnis n adj block,district,suberb
~zona n timber line ~velze area,plot,site
tyiT dafarva v cloack with trees, wood ~ufrosi n site supervisor

186
სარჩევი

ubatono adj lordless surance,fund(ing),provide/provision,


~xalxi unruly people secure,well-being
ube(kedelSi,xidis) n bay ~ramis v guarantee
=mkerdi n bossom uzrunvelyofili adj wellprovided for sth
uberebeli adj timeless ~SemosavliT adj endowed with sth
ubiZga v push(ed) sb uzurpacia v n usurp(ate)/usurpation
ubralo adj artless,bare,cheap,artless,bare, uzurpatori n usurper
cheap,humble,mere,modest,natural,or- uzustoba(ni) n ambiguity,suspicion,uncer-
dinary,plain,simple tainty/uncertainties
~mokvdavi n a mere mortal,man of mould uTavo adj headless
ubralod adv intimately,merely,just a.., ~micvalebuli adj decapitated
simply uTanabro adj irregular,uneaven
ubraloeba n artlessness,simplicity uTanabroba n disparity,inequality,uneven-
ubrZolvelad adv without striking a blow ness
ugvianesi adj the latest uTanasworoba(ix.uflebrivi) n inequality
ugzooba n absence of roads uTanxmoeba n v conflict,confront(ation),con-
ugzo-ukvlo(d) adj dissipation,senseless, tention,controvert/controversy,
useless discrepancy
~dakarguli sb go(es) missing ~vinmesTan v be at odds/bring into conflict
ugrexeli(s)=ospi(s) n adj lintel,wild buck- with sb
wheat ~socialuri n social conflict
udabno(ix.meudabnoe,savane) n desert uTvistomo adj sb of humble origin,sb with-
=gandegilisTvis n hermitage out kith or kin
=monasteri n laura,monastery uTiTo adj lacking fingers or toes
~naxevrad n semiarid uTixo(ix.ukeramiko) adj without clay
udaburi adj deserted,not settled uTxovari(s)=wiTeli xe/xis n adj maha-
udamwerlobo adj having no written lang- gony=Swetenia mahagony Lat.
uage,prehistory uiaraRo adj unarmed
udanaSaulo adj innocent uimedo(d)adj adv beyond hope,failure,hope-
udidebulesoba(vinme) OOne‟s Magesty lless(ly)
udrekad adv firmly,impenetrably,unshakably uiRblo adj failure
udreki(ix.masala) adj impenetrable,inflex- ukadrisa=ZaRlis ena(mcenare) n adj dog‟s
ible,rigid /hound‟s tongue
~adamiani firm/inexorable person ukan adv backward(s) behind,to the rear
~rwmenaSi unwavering in one‟s faith ~daubruneblad adv irrevocably
udrekoba n firmness,impenetrability ~daxeva/wasvla v digress,diversion,recede,
uduRabo(ix.wyoba) adj dry retreat,satback(s)
uebro adj matchless,unequalled =win adv back(eg a year back)
uerTdeba v (ad)joins,links ~waReba v withdrow
uvado(ix,uwyveti) adj perpetual ukana adj dorsal,hind(er),rear
uvargisi(ix,uRirsi) adj bad,imperfect,imp- =bolo adj tail end
racticable,poor,unfit,useless,worthless ~meoTxedi n hind quarter
uvercxlo=uqoneli adj propertyless ~mxare n rear surface,reverse
uvnebeli/uvneblad adj adv intact(ly) ~mxares adv on the reverse
uzado adj irreproachable,splendid ~nawili n backdrop of=backcloth
uzarmazari adj colossal,extensive,huge,im- ~naxevari n hind part
mence,mass of..,overwhelming,prof- ~win adv hinder part before
ound,tremendous,utmost ~xedi n back sight
~teritoria huge area,extensive territory ukanasknel modaze adv in the latest fashion
uzenaesi(ix.RmerTi) adj imperial,supreme ~wlebSi adv in the last years
uzrunveloba n carelessness ~xans adv lately,recently
uzrunvelyofa v n ger assure,ensure/en- ukanaskneli adj the last,latter,recent,final,ul-

187
სარჩევი

timate umarTeblo adj unacceptable


=axali adj recent umarili(s) n adj whitewash
ukanono(d)adj adv illegal(ly),lawless,unlawful umartivesi adj elementary,easiest
~miTviseba v misappropriate umaqnisi adj sth ill suited for.., useless
~Svili n baseblood,base-born,illegitimate umaRles adv adj top…
child ~mwvervalze be at its/one‟s greatness
ukanonoba n illegitimacy umaRlesi adj highest,superb,supreme,tallest
ukeramiko adj aceramic,pre-pottery umaRlesoba(vinme) (your) Honour/Worship
ukvdavad adv timelessly umboni n hogged plate,hog-locked plate,
ukvdaveba n eternity,immortality,life eternal,ti- n sing/pl Gr. umbo/umbonis
melessness umetyvelo(saxe) adj expessionless
ukvdavi adj enduring,eternal,everliving,immor umecreba n (bonds of) ignorance
tal,imperishable,timeless umTavresad adv mainly,most commonly,pri-
ukvdavyofa v n eternalize/eternize,immort- ncipally
alize,record umTavresi adj basic,chef,essential,fundamen-
~vinmesi v n perpetuate(ion) (of)one‟s name tal,crusial,dominant,main,sth of major
ukidegano adj boundless,infinite importance,principal,primary,the root,
ukiduresi adj extreme,marginal,tail end predominant,vital,sth (is) paramount
uklaso adj classless umi adj raw,uncooked
ukmarisoba n deficiency,lack of sth,paucity uminarevo adj pure, solid
uku adj adv conversely,inverse,inverted,re- umiwawylo=umiwo adj landless
current,retroactive,reverse umiwoba n lack of land
~kavSiri n feedback umkerdo adj breastless
~Zala n imposed on by sb,retroactive umoqmedo adj disused,dormant,ineffective
ukugdeba v n cast away,overthrow,refutation umrwmesi=umcrosi adj junior, minor,secun-
~mtris v repel dus
ukugeba/ukugebiTi(ukuqceviTi) v adj ret- umciresi adj the least,minor
roactive,returns(n pl) umciresoba(ix.eTnikuri) n minority
ukudineba n back current umwvavesi adj crucial
ukudo adj tailless umwikvlo adj chaste,pure,righteous
ukuviziri n backsight umwifari adj immature,unripe,subadult
ukuneTi n darkness umjobesi adj fitting, preferable
ukuniTi ukunisamde adv from time eternal unagira adj two humped
ukurkali n reversed curve(bow,shaft) unagiri(s)(ix.uRel..,cxenis) n saddle
meoTxedi ~ reverse quarter round ~dadgma v saddle
ukurnebeli adj incurable ~ ~ sapalnis v empanel
ukuqceva v recede,reflux,repercussion ~Tasma mucelze n girth
ukuRma adv back to the front,controversly,inn- ~kexi n pommel
ner/wrong side,inside out ~qalis n side-saddle
ukuRmidan adv on the inner side ~ostati n harness maker,saddler
ulevi/uleveli adj endless,inexhaustible, unakero adj seamless
never ending unaklo adj intact,normal,perfect,safe,whole
uleveloba the Infinite unar-Cveva(ix.Cvevebi) n awareness,skill
ulvaSi n moustache unari(ix.midrekileba,saqmianoba,Seswevs)
ulufa n bit, portion n ability,faculty,means,efficiency,skill(s)
=kerZi/naWeri n helping ~kiTxvis,metyvelebis,weris reading,or-
umagaliTo adj unprecedent al,writing ability
umaduri adj ungrateful unariani adj (sb) able (of sth)
umaduroba n ungratefulness unaris mqone adj capable,efficient
umanko adj virgin ~armqone=unarSezRuduli adj disable
~Casaxva n the virgin birth,Immaculate Con- unarSezRuduli adj sb disable
caption unda (auxiliary word) have to,must,ought to,

188
სარჩევი

should other
unebarTvo adj unauthorized ~gadaWdobili adj interlocking
uneblie(d) adj adv accidental(ly),unintenti- ~gadaxveuli adj interlase(d)(ing)
onal(ly) ~dacilebuli adj diverging
unetaresi adj Blessed ~zurgSeqceuli adj adorsed,back to back
unetaresoba(ix.uwmindesoba) sb Blessful ~momdevno adj consecutive,subsequent
unuJrebo adj straight grained ~monacvle adj interchangeable
uomrad adv without striking a blow ~monacvleobiT adv interchangeably
uornamento adj chaste,plain,undecorated ~Cawnuli/Caxveuli adj interlace(d)(ing),
upasuxo adj dumb,not/un answered interwoven
upativcemloba v n disrespect to sb/sth ~CaWideba v interlock
upiratesad adv in favour of,in the main, urTxeli(s) n adj yew ,Taxus gen
mainly,predominately,primarily,prevailing urika n wheel-barrow
(ly),respectively,sth is par exellence ~xelis n hand-barrow,cart
upiratesi adj benefitial, pre-eminent,superior urmis gaweva v pull
upiratesoba n advantage(s) upon sth,bene- ~dandali/dandlebi n v batten
fit(s),preference,predominance,pre-eminen- ~Tvali n wheel
nce,precedence,priority,prevelance,supre- ~ ~ manebiani adj spoke(d) wheel(ed)
macy,dominate/dominance,benefit,privilege ~ ~ masiuri=umanebo adj disc/solid
upiratesobiT adv preferentially,in preferen- wheel,wheel of solid wood
ce with… ~ ~ jvaredinmanebiani adj cross-bar ~
~sargebloba v enjoy privileges ~Tvlebis dasamagrebeli RerZi n ax-
upiratesobis dakargva v lose favor to sth le-tree
~miniWeba v advantage,favour sb/sth,give ~ ~ SemaerTebeli ~ n shaft
priority to sb/sth ~ ~ RerZi gadis... axle passes…
~miniWeba v favor,give primacy to sth,predil- ~Tvlis garsakravi/salte n batten,fel-
ection for sth,privilege loe,rim,tyre
~miReba v enjoy privileges ~ ~ ~ liTonis n fender
~mopoveba v take advantage of sth,take the ~ ~mili RerZis Casasmelad n hob
lead in sth ~ ~ morgvi n nave
~mqone adj favored
~ ~ ~ manebiT n nave, hub
~qona v hawk the superiority
~ ~ nakvalevi n gauge,wheel-track
upirovno adj impersonal
~ ~ ostati n cart/wheelwright
upriani adj apt,germane
~ ~ resori(laT) n spring
upyria(ix.xelT) v grasps,holds,holding
~ ~ resorqveSa anjama n spring hinge
uraSa(si)(balaxi) n adj Lat. Poterium
~ ~ rkali gare n felly
sanguisorba
~ ~ ~ Sida n felly,hub(Sida/gare=
urbanizacia v n urbanize/urbanization
=fersos)
urbanizebuli adj urbanized
~ ~ sagduli n brake
urdo n hord=horde
~ ~salte=garsakravi n batten
urduli n closures,lath,locking,slide-valve
~ ~ferso n rim,stud
~Rerakiani n pin tumbler lock
~ ~keTebis xelovneba n chariotry
uremi n (ballock)cart
~kandribi(kandrivi/kirkali) n ring
~borbliani n wheeled ~
~rvili n (draught) pole,shaft
~oTxTvala/saZne n four-wheeler ~,wagon
~uReli n (horn) yoke
~orTvala n two-wheeled ~ ,wheeler
~ ~ caluReli horse collar,whithers yoke
~Sebmuli n animal-drawn cart
~uRlis apeur(eb)i n binding(s)
~Cardaxiani n tilt(ed) ~
~ ~ tabiki n king-bolt,pintle
urvadi=yalimi n bride money
~Sebma v attach to,harness,yoke
urTierT (part of Georgian compound no-
~Cardaxi n tilt
uns,adjectives) each ohter,one another,
~CarCo n pl usu. chassis
mutual
~gadamkveTi adj crossing/intersecting each ~Zara n (chariot) box

189
სარჩევი

~Zaris CarCo n undercarriage angelozTa ~ Lord of Hosts


~Wali=Wavli n peg ufalo,Seismine! God,answer!
~Wilibi=WiWlaqi=riki n axle-pin ~Seiwyale! Lord,have mercy upon sb
~xelna n pole,shafts ufero/uferuli(ix.feri) adj colourless,
urna n (funerary) urn discolored,dull,insipid
uro(ix.qvis) n knob ufexo adj legless
=mcenare n Lat. Ischaemum Caucasicus uflebrivi adj legal,lawful,rightful
~mWedlis n hammer,sledge ~Tanasworoba legal equality
~naxevarwriuli n gauge ~uTanasworoba ~ inequality
~sabrZolo n battle hammer uflis(a) adj Lord's,Master‟s,Saviour‟s
urosmcemeli n hammerer ~saflavi Holy Sepulcher (the)
urqo adj hornless,polled ~saxli Master's palace
urRvevi adj indestructible ~taxti Lord's (Holy) table
uryevad(ix.utexad,udrekad) adv adhere ufliswuli n archduke,prince(ss)
uryevi(ix.udreki,utexi) adj abiding,const- uformo adj form/shapeless
ant,firm,inexorable,solid ufrTo adj wingless
urCxuli n dragon,monster ufskero adj bottomless
urCxulTan mebrZoli n dragon fighter ufskruli n abysm,precipice
urci(s)(ix.qondara) n adj Ziziphora uqme n dayoff,Sabbath
urwmuno adj irreligious,unbeliever uqmi adj dissipate
~Toma Doubting Thomas uqoneli adj needy,propertiless
urwmunoeba n irreligion uqonloba n lack of sth
usapiro adj uncovered uqonlobiT adv by lack of sth
usafrTxo(d) adj adv safe(ly),secure(ly) uqrobi adj inextinguishable
usaxelo adj anonymous,nameless uReli(ix.urmis,samarxis,Senobis,Wrilis)
usaxlkaro(ba) adj n homeless(ness) n harness,yoke
usaxuravo adj roofless,unroofed mart/caluRelicxenis n horse collar,wi-
usaxuri adj faint,feature/shapeless,undis- thers yoke
tinguished,unimaginative,tonement uReltexili(ix.gasasvleli) n corridor,
usistemo adj unsystematic pass
usisxlo adj bloodless gadasvla v traverse a pass
usiuJeto adj lack of/lacking subject/topic uRel-unagiri n yoke-seddle
usicocxlo(d) adj adv lifeless(ly) uRelqveS/uRelSi adv under the heel/yoke
usruli(ix.droSi) adj incomplete(d),per- uRelSi Sebma v n harness
petual,unfinished uRimRamo adj faint,modest,humble
usruloba n incompleteness,perpetuity uRirsi(ix.uvargisi) adj unworthy
usulo adj inanimate uRmerTo adj Godless,irreligious
usuno adj odorless uRmerToba n irreligion
usupi(s)(balaxi) n adj hyssop,Hyssopus uRrani(x.tye) n adj thicket
Lat. uRrmesi adj the deepest
usurvazi(s) n adj (wild) vine uyalibo adj not moulded
uswormasworo(d) adj adv irregular(rough, uSno clumsy,odd
unequal,uneven)(ly) uSobeli n heifer
uswrebs(ix.droSi) v precedes,preceding… uSoresi(ix.warsuli) adj farthest
usxeulo(ix.uxorco) adj incorporeal uSreti adj inexhaustible
utexad/utexi adv adj persistant(ly),unbe- uSurveli v adj lavish
arable/unbearably uCarCoo adj unframed
utixro adj unpartitioned uCinari adj invisible,occulated
utyeo(ix.tyiani) adj tree/woodless ucveTela(si)=Jasmini(s) n adj jasmine
uulvaSo adj moustachless ucveTeli adj durable,long-live
uuflebo(ix.mona,muSa) adj rightless,tied ucveTeloba=gamZleoba n durability
ufali=mxsneli n Lord,Master,Saviour ucvleli adj constant,invariable,unchanged

190
სარჩევი

unaltered,steady,undisturbed roken,uninterrupted
ucnobi adj not defined/definity,illegible,mys- ~ganviTareba unbroken continuity
ryous,uncommon,undefined,undescribed, ~xazi n continuous/solid line
unknown uwyvetliv adv continuously,without break
~adamiani n stranger uwyvetoba n continuity,permanence
~warmomavloba sth of undescribed nature, uwylo(ba) adj n arid(ity),aridness
sb/sth of unknown origin uWiravs v holds,grasps,occupies
ucodveli adj innocent uWknobi adj adv n timeless(ly)(ness)
ucodveloba n innocence uxamlo adj barefooted
ucolo adj single uxarisxo(d) adj adv poor(ly),sth of poor
ucolobis aRTqma n adj celibacy,celibate, quality
take a vow not to marry uxerxul(ad)(i) adj adv awkward(ly),in-
ucxviro adj noseless convenient(ly), mean
ucxo adj alien,extraneous,foreigen(er),stran- uxeSad adv coarsely,clumsily,crudely,of-
ge,uncommon,unknown,unusual fhand,scratchily
=gareSe foreign,outsider ~damuSavebuli roughly worked
~niadagze on foreign soil ~nakeTi scratchily done,made
~sarwmunoeba different faith ~nakveTi roughly carved(cut,hewn)
ucxoeli n foreigner,overseas(person),alien uxeSi adj coarse,clumsy,rough.tough
ucxoobaSi adv in foreign,yore and foreign uxeSmatyliani adj coarse hair
ucxouri adj foreign,imported,overseas uxvad adj abundantly,lavishly
uZvelesi adj oldest,(the most) ancient ~Semkuli adj frequently embellished/
~droidan dRemde from the earliest time ornamented
until today uxvi adj abundant,lavish,opulent,plenty(ful)
uZravad adv immovably,rigidly,tightly ~Semkuloba frequent embellishment/orna-
=mWidrod adv close fitting,rigid,tight mentation
uZravi adj immovable,not movable,motionless uxilavi(ix.Zala) adj allusive,hidden,invi-
standing,stationary,static sible
= ucvleli adj undisturbed,untouched uxmari adj disused,unused
uwarwero adj uninscribed uxorco adj ethereal, incorporeal
uwesrigo(d) adj adv irregular,random(ly), uxrwneli adj chaste
out of order ~gvami adj imperishable
uwiboo adj unribbed uxrwnelad adv chastely,imperishably
uwignuri adj ignorant,illiteral uxrwnelobis aRTqma n celibacy,celibate,
uwin=win adv N(time) back,before,early take a vow not to marry
uwindeli adj former,previous uxsovari adj immemorial
uwmindesze uwmindesi(uwmindesTa Soris) ~droidan/xanidan from time ~
Soris) adj Holy of Holies ~drois/xanis adj immemorial,primordial
uwmindesi adj Holy, purest uxucesTa sabWo n council of elders
uwmindesoba(vinme) one's Holiness,Reveren- uxucesi n adj doyen,elder,oldest,patriarch,
ce/Reverend sb senior
~da unetaresoba one's Holiness and ujiSo adj base,low-born/bred
Beattitude ujredebiani adj meshy
uwodeben(ix.ewodeba) v sb/sth is identified/ ujredi n cell
named as…
uwodo v claim to be,identify,name,refer to f
uwonado adj weightless favni n Faun,Satyr; sing/pl Lat. faunus/fauni
uwrTobi adj not tempered faza n phase
uwyalobo v beneficium,collate,grant ~momdevno adj sequential ~
uwyvetad adv ceaselessly,continuously, ~sawyisi adj initial ~
perpetually ~wina adj earlier,previous
uwyveti adj continuing,continual,continuous, faTalo(si) n adj ivy
consecutive,permanent,perpetual,unb- faiansi(s) n adj delf=delfth,faience

191
სარჩევი

faifuri(s) n adj China clay,porcelain farTxuna adj floppy


~biskviti(s) n adj biscuit fari(s)(ix.Rerbi) n adj draw,plate,shield
fakiri n fakir ~berZnul-romauli n sing/pl Lat.pelta/
falangi n phalange peltae
falari n sing/pl Lat. phalarae/phalarum ~garsakravi n shield bands
falosi n sing/pl Lat. phallus/phalii ~mrgvali n roundel
~simbolo n phallic symbol ~mindori n field of shield
falosisebri adj phallic farikaoba n fencing
fanatikosi(ix.morwmune) n religionist farisebri adj shield-like
fantazia(ix.warmosaxva) v n fancy,fantacy, fariseveli adj n hypocrite, Pharisee
image,imagination,invention(ion),invol- farisevloba n hypocrisy/hypocrite
ve(ment) farisevluri adj hypocritical
fantaziis nayofi n imaginary farsmanduki(s) n adj yarrow, Achillea
fantastiuri adj weird gen. Lat.
fanqriT=fanqarSi adv in pencil faruli adj clandestine,hidden,latent,myst-
~naxati n drawing erious,secret
~xatva v ger draw(ing) ~Zalebi mystic powers
fanqris narCeni n stump faruloba n secrecy
fanCaturi n pavilion,summer house farfli n fin
fanjara(ix.sarkmeli) n casement,window ~qudis n brim
fara n flock,herd farCa/farCis n adj brocade,goldcloth,tissue
faravs v covers farcxva/farcxi v n harrow
=moicavs v embraces fasadi n facade,front(age),fronted part,ortho-
~Zvel saZirkvels v build up on sth stata/orthostatae (sing/pl Gr),side
faraki n bezel (see Eng-Geo.text) ~mTeli entire facade
faraoni(s) n pharaoh(„s) fasadiT... ken... adv fronted…
~maTraxi n scourge fasdaudebeli adj incalculable,inestimable,
farga(Tevzi) n pine-perch invaluable,priceless
farda n curtain faseuli adj valid,valued,valuable
=safari screen,veil faseuloba n asset,value
fardagi n rag,trapestry ~namdvili/WeSmariti intrinsic value
fardi=toli adj match(ing) faseulobani n pl usu values,valuables
fardis axda v belie ~sulieri n pl usu fundamentals
=gamJRavneba break a secret fasi n charge,cost,fee,price,(monetary) value
farduli n booth,hovel,penth-house,shed ~gasayidi n rip/selling price
=minaSeni n apprentice,lean-to construction ~nebismieri at all costs
farexi n pen,sheep-hold fasis dadeba v n avaluate/avaluation
farTe=farTo adj broad,comprehensive, ~codna v have taste for sth
extensive,vast,wide fasobs v sth is appreciated/prized
~aTviseba(teritoriis) extensive occupat- faskunji n fire-bird
ion fauna,faunis,faunuri n adj fauna(l)
~ ~ = gamoyeneba full use fafari n mane
~masStabiani adj extensive,large scale fafarayrili adj disheveled
farTi=are n span(of…) faqizi adj exquisite,neat,refined,tide
farTobi n area,esplanade,square faqsimile=xelrTva n signature
~mTliani total area faqtoria n trading post
=nakveTi n plot faqtura n sing/pl Lat. matrix/matrices,text-
~Zeglis extent of the site ture
farTod adv broadly,extensively,widely faSa n pashe
farTovdeba v widens,is widening faSvi n maw
~boloSi/TavSi sth flears out at the end/top ~mzis wnuli=kuWis Tavi solar plexus
~SuaSi sth widens at the middle area faCuCebi n pl booty

192
სარჩევი

faceri n casting-net,fish-trap fenaTaSorisi adj interlayer


faceti(ix.wminda) n facet fenaSi adv in/within level
facxa n reed-lined adoby,wattle (dwelling) fenebad adj accumulated,deposited,layered
covered with clay,wattle and doub dwel- ~ganlageba v n superimpose/imposition
dwellindg/hut,light framing of poles and fenebi erTmaneTis momdevno n successive
twigs/wattles,a woven latticework of wat- layers/phases
tles doubed with clay,wattle-and-daub hut fenebis Tanmimdevroba n sequence of de-
fekalia n midden position
~ganamarxebuli n pl usu coprolites fenis mocileba v dismantle,remove
felsi(moneta) n follies (Gr) ~simZlavre n compaction
fena n coating,deposit,layer,level,sequence, fenovani adj flacky,layer(ed)
ce,stratum/strata (sing/pl Lat) feodali/feodaluri(ix.xana) n adj feudal
~adamianis kult.narCenebis Semcveli ~swavlebani Feudal Studies
mantiferous layer feodalizmi(ix.Sua saukuneebi)n feudalism
~bundovani/gaurkveveli woolly ~ feodaluri feudal
~gamoqaruli weather(ing) ~ feradi(ix.Wreli) adj colour(ed)(ful),florid,
~danaleqi sedimentary deposition,superfici- multiply colors
al level ~garsi n iris
~dangreuli/ngrevis destruction ~ feradovani adj colourful
~dafenili adj coating,layered ferdi=gverdi=pandusin pitch,slope,sloping
~zeda=ukanaskneli(Tanamedrove velis ferdobi n hillslope/side
doneze) top(most)/uppermost area/layer ~ cicabo steep hillside
~kordian-humusiani turf and humus layer fergadasuli adj discolored
~kordiani turf ~ ferebi ZiriTadi primary colours
~kulturuli cultural layer/level,phase(s) ferebis simkveTre virtue of colors
of occupation ~teqnika(several) colour technique eg
~ ~ sqeli long cultural sequence four-colour
~meoradi danleqis placer/secondary dep- ~Sereva v intermingle
osit ~Sexameba v n combine colors.color combin-
~mWidrod dasaxlebuli populous social ation
strata ferTa gama n range(scale/shades) of colours
~nacris n adj ash layer ~TamaSi v play of ~
~nacxovrebi altitude,habitation(inhabited, ~ siuxve n richness of ~
occupation) area/level ~cvla v n alter colors,color alteration
~naZravi dislocated(displaced,disturbed,re-
feri n colour=color
moved) layer
~aguri adj brick red,orange-on-buff,terracot-
~nivTebis Semcveli artifact bearing ~
ta
~pirveli(qveda,Zira) basal(first/lower) ~
~alisferi adj mauve,scarlet,vermillion
~samSeneblo building layer/level
~aramdgradi adj fugitive cilor
~sezonuri danaleqis n varve
~aramkveTri adj colourless
~uZravi in situ (Lat), virgin(al)soil,undespoil-
~baci adj dull,light,pale(colored),soft
ed/undisturbed ~
~bolisferi adj smoke-coloured
~qanis fenebs Soris interleaved with…
~brinjaosferi adj tan
qve ~ n sing/pl Lat. substratum/strata
~gaurkveveli adj floating color
~qveda underlying layer/level
~gardamavali adj intermediate
~yadimi virgin(al) soil
~gaxunebuli adj discolored
~Sua(ix.Sua) middle area/level
~dabinduli adj dull,matt,smoke-coloured
~CamonaSali eroded layer
~erTi adj monochromatis
~Camowolili dislocated(slid,slipped) ~
~vardisferi adj fugitive cilor,pink
~Zvelze daSenebuli n constructed on top
~vercxlisferi adj silver
of earlier ~
fenaTa rigi/wyeba(Zeglze) suite of layers ~Taflisferi adj (dark) brown
~Cawola v n dislocate/dislocation,fault,slip ~Tbili adj soft color

193
სარჩევი

~TeTri adj white ~mwvane adj green, jade


~ ~ wiTelze adj white-on-red ~ ~ baci adj gosling colour
~Tivis adj flaxen ~ ~ mkveTri adj meadow green
~iasamnisferi adj lilac ~naTeli adj bright/salient colour
~iisfer-wiTeli adj purplish-red ~nairferi adj diverse ~
~iisferi adj violet ~narinjisferi adj orange ~
~kvamla adj smoky,turbid ~nacrisferi adj blae,grey
~kremisferi adj creamy ~oqrosferi adj golden
~ ~ TeTri adj creamy-white ~oqrosfrad moelvare adj goldish
~kupriviT Savi adj jet-black ~orferi adj bichrome
~laJvardisferi adj sky-blue ~porfiri adj purple
~lega adj dark grey ~Jangisferi-wiTeli(ix.mowiTalo) adj
~lurji adj blue rust-red
~ ~ muqi adj dark blue,indigo ~Jolosferi adj crimson
~mdidruli adj rich in colour ~JRali adj buff,oriole
~mdogvis adj mustard yellow ~ruxi adj buff,grey
~mewamuli adj purple ~rZis adj mat-white
~mkveTri bright,intence,stronger in colour ~salaTis adj apple-green
~mkrTali adj fade,pale ~samferovani adj trichromatic
~movardisfro pinkish ~sawyisi adj primary colour
~ ~ lilisferi adj mauve tone ~spilos Zvlis adj ivory-white
~movercxlisfro adj silvery ~tyviis adj blae,leaden-colored
~moTaflisfro adj light brown ~ufero/uferuli adj colourless,dull
~moiasamnisfro adj ~ lilac ~ferflis adj ashen
~moiisfro adj ~ violet ~firuzis adj azure,torquise
~moTeTro adj whitish ~foladis adj iron-grey
~molurjo adj bluish ~qviSis adj sandy
~ ~ nacrisferi adj slate ~Rvinisferi adj dark pink,reddish-brown
~ ~ foladisferi adj steel-blue ~yviTeli adj fugitive,yellow
~momwvano adj greenish ~ ~ Ria adj flaxen
~monacrisfro adj grayish ~yornisferi adj raven colour
~moyviTalo adj yellow ~Sav-lega adj beige-black
~ ~ wablisferi adj buff,fawn,tan ~Savi adj black
~ ~ ~ Ria adj fawn ~ ~ TeTrze adj black-on-white
~ ~ mowiTalo adj rosewood ~ ~ kupriviT adj jet black
~mooqrosfro adj goldish ~Sindisferi adj crimson,purple
~moSavo adj blacky ~Calisferi adj beige,light chestnut,flaxen
~ ~ lurji adj bluish-black ~cisferi adj pale-blue,sky-blue
~mocisfro adj pale-blue ~cocxali adj vivid colour
~mowablisfro adj brownish ~ZiriTadi adj primary colour
~mowiTalo adj reddish ~Zowisfweri adj crimson,purple
~ ~ Jangisferi adj copper-coloured ~wablisferi adj brown
~ ~ wablisferi adj purplish-brown ~ ~ baci adj ecru
~ ~ wablisferi=Jangisferi adj ferrugi- ~ ~ dabinduli adj matt-brown
nous ~ ~ Ria adj biscuit/hazel color
~mrvalferi adj colorful ~wiTel-iisfer-wiTeli adj purplish red
~mtredisferi adj blue-grey,dove-colour ~ ~ mura adj reddish-brown
~mura adj black,brown ~ ~ wablisferi adj deer
~muqi adj dark color ~wiTeli adj red
~yviTeli/wiTuri adj tan ~ ~ ~ aramdgradi adj fugitive color
~mqrqali adj dull,mat ~ ~ dawinwkluli adj mottled red
~mRvrie adj dull,turbit ~ ~ qliavisferi adj plum-red

194
სარჩევი

~wiTliT kremisferze adj red on cream ~fexze adv adj cross-legged


~wiTuri adj auburn fexis awyoba cxovrebisTvis v catch up
~Wreli adj manycoloured,motley ~guli n sole
~WuWyisferi adj drab ~dasadgmeli/mosakidi n stepping stone
~xorcisferi adj flash-coloured ~ ~ jdomisas n plinth
feria(ix.tyis,wylis) n fairy,mermaid ~mokideba v settle,step,widespread
feris gafermkrTaleba n fade,pale ~nakvalevi n footprint
~naxevartoni n half-tint ~rgoli n anklet,bangle
~simkveTre n intensity/virtue of color fexmardi adj fleet on foot
~simkveTriT adv by ~ ~ ~ fexmokidebuli adj widespread
~toni n tint fexosanTa meTaurin Lat. magister peditum
feri(s)cvaleba(bibl) n the Transfiguration fexosani n soldier on foot
fermkrTali adj fade,pale ~fariT n targeteer
fermweri n artist,(icon) painter fexsacmeli n footgear/wear,shoe
ferumarili=fer-umarili n adj rouge ~Wvintiani a shoe with upturned toes
and ciruse fexsacmlis abzindi n shoe-buckle
~wasma v whiten ~Tasma n shoe-string
ferfli(s)(ix.WurWeli) n adj ash(en) ~cxviri n toe
~vulkanuri n adj tephra fexSiSveli adj bare-footed
ferSecvlili adj discolored fTila n tow
ferwera n figurative/imitative arts fibula(ix.mSvildsakinZi) n sing/pl Lat.
~dazguri easel painting fibula/fubulae
ferxorciani adj corpulent,obese figura(ix.mcire) n figure,figurine
ferxuli(ix.cxovrebis) n sing/pl Lat. cho- =adamiani n figure
rea/chorea =didi ~ eminent ~
fesvgadgmuli adj deeply rooted,ingrained ~ ~ n fulsome ~
fesvebi(T) n pl usu. the origins/very roots ~TabaSiris/pastis plaster-cast ~
~aqvs=midis sth is rooted in sth… ~sqematuri n schematic ~
~Rrmad midis ~ go back to..., have the ~joxis saxiT n stick ~
roots in… ~hibriduli hybrid ~
fesvi(ix,kbili,Ziri) n root figuraluri/figuruli adj figurative
=sawyisi n radical figurebiani=figuruliadj figured,stucc-
fesvgadgmuli/mokidebuli adj deepruted, oed
inveterate figures damzadeba v figure
fesi=feska n tarboosh fiTxi=zondi n probe,situla/situlae Lat.
festoni n v festoon ~mxatvris n palette-knife
fetvi(s) n adj millet, Panicum miliaceum Lat ~nelsacxeblis/wamlis n dipstick,putty
feStamali=winsafari n apron fila(ix.qaSanuris,qvis) n slab
fexbakiani adj palmette/webbed foot ~alizis/talaxis n mud slab
fexdafex adv in the footsteps,in lockstep ~gamyofi n septal ~
with sb/sth,keep abreast ~kramiti n tile
~devna v hang on the rear =lodi n flag stone
=Tan adv in the wake of sth ~saperange n facing slab/tile
fexebgadaSlili adj legs akimbo ~sasresi n grinding slab
fexebgaSlili dgoma/jdoma v straddle ~qvafenilis/xis n slab
fexebi/fexTa n pl legs filakvani(ix,Surduli,qvis) n catapult
~ukana hind ~ filaqani n flagging,pavement,(area) paved
~qveS adv beneath someone with slabs
~wina fore ~ filaqnis fila/qva n adj flagstone
fexze dgoma(ix.siaruli) v stand upright filebiT mogebuli adj flagged,paved
~mdgari adj standing,upright filTa Tofi(ix.qva) n linstock
fexi(ix.WurWlis) n leg ~qva n pastle,pounder

195
სარჩევი

filenisti=berZenTmoyvare n philhellene fiWa/fiWis n adj honeycomb


filigrani=Wviruli n filigree fiWvi(s) n adj pine-tree, Pinus (Lat)
filogenetikuri adj phylogenetic flangi/flanki n flank
finiki(s) n adj date(s) flankirebuli adj flanked,flanking
~palma/palmis n adj date palm flate n precipice,ravine
~fitolitebi n pl date palm phytoliths fligeli n wing
firmani n injuction,order floba v n ger possess(ion),hold(ing),have
firuzi(s) n adj turquoise (ing) sth in possession of…
firusula(si) n adj primrose, Primula gen ~mdgomareobis v n control
firfita n foil,plaque,plate,scale,sheet,tablet ~xelisuflebis v exercise power
~anjamiT n hingrd tablet floti n fleet
~damWeri n catch plate foTliani(ornam) adj foile,leaf-motif,leafy
~danisebri n knife-shaped ~ foTlis nawili svetze n foliole
~mrgvali n plaque ~meoTxedi n quarter round recto
~oTxmagi xvia n quadruple spiral foTlisebri adj leaf-like,petal-shaped
~sayrdeni n spacer sheet foTlovani(ix.xvia,xe) adj floral,leafy,palm-
~Sualeduri n spacer sheet ette,petal(ed)
firfitadakruli adj plated foToli n leaf
~tari n (handle with) a pair of plates(at foTolwnuli n garland
both of its sides) fokusi n v focal point,focipe,focus
firfitiseburi adj foil (plate,sheet)-like foladi(s) n adj steel
firficari/ficris n adj playwood ~mosevadebuli blue-burnished ~
~mosapirkrTebeli n adj vaneer ~rbili mild ~
fisi(s)(ix.kupri) n adj tar ~sadnobi n steelworks
~mcenaris n adj pitch,resin,thus ~um.xarisxis shear steel
fisiani adj pitchy ~wrToba v ger steel(ing),temper(ing)
fituli n staffed animal/bird ~ ~ wyalSi v ger quench-harden(ing)
fiqali/fiqlis n adj ground plate foladisebri(ix.bzinvareba)adj metal/steel
=aspidi/Tixovani(ix.qarsi n adj shale folga/folgis n adj foil
=kaJiani kirqva/kirqvis n adj chert folianti n folio, foliant (Gr)
=Savi(WaWis qva/qvis) n adj schist fondebis mcveli n keeper
fiCxi(s) n adj brushwood ~gacema/micema v ger fund(ing)
~kona n adj faggot wood fondi(ix.xelSeuvali) n fund
~konis Sekvra v faggot foni(ix.mdinaris) n background
ficari/ficris n adj wooden board, plank forani(ix.dasakrZalavi) n bier
~gaurandavi rude timber forebiani=forovani adj foraminated,poro-
~iatakis n deck/floor board,planked floor us
~mosapirkeTebuli face board,finished pla- fori n pore
nks forma n figure,form,layout,makeup,mode,
~nagverduli(s) n adj slab pattern,shape
~ 2 diumiani n adj plank=5,8 cm ~gamZle/ucvleli rigid outline
~3 diumiani n adj timber=7,62 cm ~daxvewili sth terse (in) form
~sqeli n timber plank ~Tavisufali/martivi easy form/style
~SemaRlebis n rise-board ~kuTxovani adj angular shape
fici n v oath, swear,vow ~mravalnairi array/wide range of shapes/
saqorwino ~ n wedlock varieties
ficis miReba v take the oath(s) ~mxatvruli artistic form
fiwali n (pitch) fork ~sawyisi first/initial ~
~orTiTa n socketed ~ ~Camosxmuli shaped ~
~samTiTa n treedent ~ ~warmoebuli derivative ~
~saTive n heyfork ~wesieri regular ~ , shape
fiwlis kbili n prong formiTadv by form,in the shape of..,in design

196
სარჩევი

~msgavsi adj counterpart,in the shape of sth, frontoni(s) n attic,pediment,fronton (Fr)


sth similar in form/shape ~ornamenti-Sverili n sing/pl Lat.
Secvlili ~ sth in altered form acroterium/acroterii
formis aReba/miReba v take the form of sth ~qva n fronton/pediment stone
~gadaReba v adopt/borrow the form ~ ~ sayrdeni n kneeler
~damkvidreba v become persistant frCxili(ix.ornamenti) n (finger)nail
~micema v fashion,shape,work sth to proper ~sayrdeni gvirgvinis an lavgardanis
shape qveS n modillion
~moxazuloba n shaped outline frCxilisebri adj finger-nail-shaped
~Sevseba v complete/fill in (the form) frcxila/frcxilis=sardoniqsi(s) n adj
forminqsi(sakravi) n phorminx sardonyx
forovaneba n porosity fsalmuni n psalm(os) Gr.
forposti n frontier =krebuli n Psalter
foson cavetto,cavity,fillet,hole,grooving,morti- fsevdo(part of compound word),adj pseudo…
se/swivel hole,sunken dot fsevdonimi n pseudonym
~boZis/svetis n posthole ~mwerlis n pen-name
~brunvis n swivel-hole fskeri n bottom
foCi n sing/pl Lat. fimbria/fimbriae fsta/fstis n adj pistachio
=funjebi n fringe,tassel fuTa n bundle
foCiani adj fringy fuladi adj monetary,pecuniary
focxi n rake ~begara quit rent
fragmenti(ix.Tixis) n fragment,piece,scrap ~meurneoba n monetary management
fragmentuli adj fragmentary ~Rirebuleba n ~ value
fragmentuloba n gragmentariness ~jildo n gratuity
fraza n phrase fulamdeli adj pre-monetary
~gacveTili hackneyed ~ ~funqcia n ~ function
frena v ger n fly(ing),flight fuli(ix.moneta) n money
freska/freskis(ix.Semkuli) n fresco,mural ~auarebeli a pot of ~
~teqnika fresco technique ~gamomuSavebuli earned ~ , earnings
~Semkuli adj embellished,ornamented ~gamosasyidi ransom
~xatva mSral baTqaSze wylis saRe- =zodi currency bar
baviT n secco (Ital) ~mimoqcevaSi (money) in currency
freskiT Semkuli adj frescoed ~mogroveba v collect, save
frTa(ix.guTnis,saweri) n wing =moneta coined money
frTagaSlili adj flying ~msxvili money in large domination
frTebiani/frTiani adj vaned,winged ~spilenZis copper coin
frTosani(ix.cxeni,xari) adj winged ~Segrovili adj saved/savings, fund
~suli n sing/pl Lat. ~ genius/genii ~wvrili small coin, token money
~qali n ~ female ~xurda billon coin, change (n)
frizi n frieze Ffulis adreuli niSani early form of
~morkaluli n sing/pl Lat. torus/tori money
frinveli n bird ~brunva/mimoqceva v currency,monetary
~gadamfreni n migratory ~ /~ of passage circulation,function
~mtacebeli n ~ of pray ~brunvaSi/mimoqcevaSi gaSveba v put
~Sinauri n fowl,poultry into circulation
~wylis n waterfowl ~brunvidan/mimoqcevidan amoReba with-
~Waobis n wader drow from circulation
frinvelis mkerdis Zvali n wishbone ~gadamcvleli=mekerme n money-changer
~ ~ ~ didi,wvetiani n carinate ~gamoSveba n v issue (by sb)
~ frTa n flag, wing ~dagroveba,mogroveba v ger save(ing)(s)
frontaluri adj frontal ~danaxarji n v invest(ment)
frontaluroba n frontality ~Segroveba v collect,save

197
სარჩევი

~ mimoqceva monetary transaction fxali/fxlis=mxali/mxlisn adj wild plant


~moWran v ger coinage,mint(ing),strike(ing) fxvieri adj boggy
~niSani n bank note,bill fxvnilad qceva v n levigate/levigation
~nominalin face value,nominalis/nominale fxvnili(s) n adj powder(y)
(sing/pl Lat) ~galesva v ger grind(ing)
~Rirebuleba n (monetary) value ~salesi qva n slab
funduki n arcade, town-house fxiani=mWreli adj bladed
funji(ix.foCiani,yalami) n brush fxizeli adj shrewd
=samkauli n fringe,tassel
funjiani adj fringy
q
qadageba v n homily,preach(ify),propagate/
funjiT xatva=Rebva v ger paint(ing)
propagation
furi(ix.iremi) n cow
=Wkuis swavleba v n exhort(ation) about
furne n bakery,bake-house,furnus/furni (Lat)
qadagebani n pl Homilies
furceli n leaf,sheet of paper
qadagebis wakiTxva eklesiis kaTedridan
~liTonis n plate
v pulpit
~nabeWdi n printed page,printer's sheet qadagi n preacher
~natvifri adj pressed/stamped ~ qala/qalas(ix.Tavis,kefa,Zvali)n adj skull,
~satitulo adj front/title page cranium/crania (sing/pl Lat)
~ukana mxare n overleaf ~dazianeba n lesion
~Ria n authority paper ~Txemi(s) n sinciput(al)
~yvavilis n petal ~nakeri n suture
~Sewyvilebuli n double sheet ~sarqveli n sing/pl Lat. calva/calvae
~CanarTi n leaflet,loose leaf qalamani(ix.xamli) n bast-shoe,sandal
~cal mxares danomrili n folio qalaqad qceva/qalaqmSenebloba v n deve-
furceliviT gabrtyeleba v hammer into lop into town,urbanize/urbanization
sheet qalaqgareT adv country(out of town),suberb
furclovani(ix.liToni) adj sheet qalaqgegmareba/gegmarebiTi n adj town-
futkari n bee planning
~mamri n drone qalaqelebi n town folk
futkris nestari/danestvra n v stinge qalaqva/qvis n adj stone image of a female
futuro(ix,fuye) adj hollow(ed),shallow(ed) qalaqmSenebeli n urbanist
out qalaqmSenebeli n urbanist
~milaki n tubular cavity qalaqmSenebloba v n urbanize/urbanization
fufuneba/fufunebisn adj luxury/luxurious qalaqwarmoqmna n townformation
~sagnebi n pl luxuries,luxury items qalaqi n city(site),town
~saqoneli n pl luxury goods ~ayvavebuli n thriving city
fuRuro n hive ~axalSeni n colony
fuye(ix.futuro) adj hollow,tubular ~gamoqvabuli n cave city
fuZe(ix.angelozi) n base ~dgas/mdebareobs v lies,stands,is situated
~mrgvali(miwis an qvis) n sing/pl Lat. ~zemo n upper city
pulvinus/pulvini ~Tavisufali n free town
=ojaxi/saxli n family, hearth ~mTavari dminant(major,mother,principal)~ ~
fuZeamoRaruli adj hollow-based ~muzeumi n museum ~ ~
fuZemdebeli n creator,founder ~patara/daba n town
~gvaris n ancestor,forefather,patriarch, ~pirveli/Ziri n mother ~ ~
progenitor, root ~pirvelsataxto n the first/oldest capital
fuZemdebluri adj the first principle
~savaWro-saxelosno n town of trade and
fuWi adj empty,mere,vain
commerce
fSvnadi adj friable ~sanapiro n coastal city
fxa/fxis n adj bone ~sataxto n capital ~
~danis n edge ~saxelmwifo n city-state=polity
~mWreli n blade

198
სარჩევი

~taZari n city/town of worship qandakeba n figure,image,sculpture,statuet(te)


~Camoyalibebuli n full fledged city ~anabeWdi n squeeze of sculpture
~cixe citadel,stockaded town ~kargad gadmocemuli n adj well-articul-
~wminda HHoly City ated
qalaqis adj city's,town's,municipal ~mrgvali n sculpture/statue (curved) in the
~alya/Semowyoba n v siege,surround round
~axlo(s) adv in the vicinity of city/town ~msuqani/xorcsavse n obese figure,corpul-
~gavrceleba v n grow(th) of city ent sculpture/statue
~galavani n city wall ~mcire n figurine,a piece of sculpture,a small
~gareubani/Semogarenin pl outskirts,sub- sculpture,statuette
erb ~patara n figurine
~gaCena v n emerge(nce) of the city-site ~filaze n statue-menhir
~damSveneba v n embellish(ment) ~SiSveli n nudity
~zRvari n town-line qandakebaTa jgufi n statuary
~TviTmmarTveloba n municipality,munici- qandakebis TvalebSi rkalebi n pl phosp-
municipal/self-government henes
~kide n edge ~teqnika n statuery technique
~mTavari quCa n the main thoroughfare qanebis ganlageba n bedding,pattern
~saqmiani nawili/centri n downtown qani(s) n adj rock
~saxeli Seiqmna/daerqva city derived its ~axalgazrda adj recent ~
name from… ~gamonamuSevari n exhausted ore,rock out-
~Semogareni n pl pricincts crops
~WiSkari n city gate ~gamoqarva v ger weather(ing)
qalaqobamdeli adj pre-urban ~gaSiSvleba v n denude/denudation
qalaquri adj urban setting deda ~ n parent rock,virgin soil
qalaqwarmoqmna n townformation mcuravi ~ n floating rock
qali(s) n female,woman ~namtvrevi n clast,debris
~mkerdi n female bosom/breast ~narCeni n residual rock
~msgavsi kaci n androgyne ~rbili n adj softstone
~xazi n female line fuWi ~ n adj barren rock/ore
qaliSvili n maiden ~CamonaSali eroded ~ ~
qaliSvilobis gvari n ~ name ~Camowolili n dislocated(embeded,slid,
qalki(s) n adj Lat. chakcum/chalci slipped) rock
qalta n cattle yard, pen qanobi n pitch,slope side
qaluri adj feminine qaragma n tilde,titlo
~sawyisi female origin qaravani n caravan
qaluroba/qaloba n feminity ~aqlemebis n camelcade
qalRmerTi n goddess qarafi n steep
~marcvleulis corn ~ qarbuqi n blizzard
~nayofierebis goddess of fertility qargva(ix.naqargi) v embroider
qalcedoni(s) n adj chalcedony qargili n centering,full corner arch,stringer,
qalwuli n chaste,maiden,virgin tubbing
qalwulis sartyeli n sing/pl Lat. zona/ qarva/qarvis n adj amber
zonae mcenare qarvaSi ~ Flora
qalwulobis aRTqma(ix.ucolobis) n adj mweri/cxoveli ~ Fauna
v celibacy,celibate,take a viw not to marry Savi ~ n adj jet
qamandi n v lasso,noose qarvasla n caravanserai,coaching inn
qamari(ix.sartyeli) n belt,weist-band qari n wind
qamriani/qamarSemortymuli adj belted ~wvimis momtani adj rain bearing wind
qamris balTa n belt-clasp qarizma n Gr. c(h)arisma/c(h)arismata
~Semokvra v gird qarizmatuli(ix.RvTivSTagonebuli) adj
~SemoWera=gaWirveba v tighten a belt c(h)arismatic

199
სარჩევი

qariSxali n storm qeCo n nape


qarsafari n windshield qva(ix.qvaze,qviT,qvis...) n stone
qarsi(s)(ix.fiqali) n adj mica,shale ~amosaqoli/saWeqi adj n seal ~
~Semcveli adj micaceous ~anatkecebiT cal mxares adj n uniface/
qartia n Charte unifacial ~
didi ~ Charta Magna ~beWdis/gemmis adj n gemstone
uflebaTa ~ Rights Charte ~bordiuris n adj kerb
qarqaSi n v scabbard ~bunebrivi n adj Oriental+romelime ji-
~liTonis n chape Sis qva
~tyavis n sheath ~gadabmis n adj bonder
~ Cageba v sheathe ~(ga)Tlili n adj ashlar(block),dressed
qarCi n mattock,winged axe stone
qato(si) n no pl . adj brain ~gverdebSemotexili n adj core
qafqiri n straining spoon ~damagvirgvinebeli n adj coping stone
qafCa n mortar board,trowel ~damuSavebuli n adj dressed(trimmed/wo-
qaSanuri(s)(ix.Sorenkeci,WurWeli) n adj ked) ~
glazed clay ~dasaklavi/mosaklavi n adj killing instru-
~fila/filis n adj glazed tile ment
qaCali adj bald ~dasamuSavebeli/xeluxlebeli n adj no-
qacvi(s) n adj Sea Buckthorn, Hippophaё gen dule,nucleus
qaji n elemon ~dasamuSaveblad vargisi n adj workable
qeba(i)(ix.Tavis) n v praise stone
~dasartymeli n adj precursor
qebis Rirsi adj praiseworthy
~daumuSavebeli n adj bastard(crude,rough,
qebuli/naqebi adj praised
undressed,unworked) stone
qedi(s) n adj mountain,ridge,range
~daSlili n adj crumbled ~
~ganStoeba n remification
~didi n adj knoll
~sagnis n crest,peak
~dolmenis saxuravi n adj cap ~
~wyalgamyofi adj permeable of water
~veSapi n adj vishap
qedmoxra v cringe; n servility
~vulkanuri=felziti=felsiti n adj pu-
qeifi n v carous
mice stone,felcite=felstone
~RamisTeviT n v wake
~Tavkiduris n adj corner stone
qelexi n funerary banquit/feast
~TaRis n adj arch/vault ~
~dakrZalvamde n v wake
~ ~ quslis n adj springer
qereli(s) n adj hemp
~ ~ Sua n adj keystone
qereWi=qercli n pl only scales ~TirkmelSi n adj kidney stone
~erTmaneTze miwyobili adj puttee ~Tlili n adj ashlar-block,coating/curved ~
qeri(s) n adj barley,oat, Hordeum vulgare sp- ~kameris saxuravi n adj cover,lid,slab
ontaneum Lat. ~ ~ ~ xvreliT n adj part-hole ~
~SiSvelmarcvlovani n adj Hordeum dist-
~kari n door block
ichum Lat.
~kaWari lodi n adj boulder
qerubimi/qerubini(ix.serafimi)n cherub(ic),
~ ~ qva n adj cobble(irregular,rag,rubble) ~
cherubim/cherubin (n sing/pl Lat)
qerqin envelope,jacket,cover, scales (pl only), ~kuTxedi/kuTxis n adj corner(key,quoin,to-
shell othing) ~
~dedamiwis n earth's crust ~lamis n adj mudstone
=safari n cover,envelop ~lodi(ix.lodi) n adj stone block
~teqtonikuri napralebiT SemosazRvru ~madani/madnis n adj block ore,rock outcrop
li n rift valley=graben ~marcvlis sasresi n adj wheat stone,man-
~tvinis n (cerebral) cortex os and mutates (AmE)
~mosapirkeTebeli n adj coating stone,orth-
qerclisebri(ix.qereWi) adj flacky,imbricat-
ostat
ed,scaly
~mfeneli n paviour
qeCa/qeCis n adj felt

200
სარჩევი

~nagleji(natexi/fleTili) n adj irregular rough ashlar,rusticated/roughly worked ~


(rubble,rug) rock/stone ~fenili n causeway,cobbled way,flagging,
~nakveTi n adj sculptured ~ paving,pavement
~namtvrevi n adj chipped ~ ~filaqnis(ix.aqve lorfini) n adj flag ~
~naprialebi n adj abrasive/polished ~ ~fleTili n adj irregular(rubble,rug) ~
~natexi(texili/fleTili) n adj lump,ru- ~frontonis n adj fronton/pediment ~
ble ~ ~ ~ sayrdeni n adj kneeler
~naxevrdZvirfasi n adj semi-precious ~ ~qanidan momtvreuli n adj rock(s)
~naxexi n adj ground ~ ~ ~ ~ xelsawyosTvis n adj tool st-
~or mxares anatkecebiT n adj biface/bifa- one
cial ~ ~qvafenilis n adj block/cobble ~
~ormxriv atkecili n adj biface ~ ~quslis n adj pivot stone,springer
~patiosani/Zvirfasi n adj precious/splen- ~Riobis n adj bond stone,parpen
did ~ ~yoris(ix.yore) n adj boulder/rublle ~
~rbili n adj softstone ~ ~ Semavsebeli n adj rubble-fill
~rgvali(s) n adj water-worn gravel/stone ~Sirimis=kiriani tufi n adj traventino
~ ~ sasroli n adj flat/round weapon ~Surdulis n adj sling missle/stone,round/
~ ~ ~ iaraRi n anager/anageri n sphere sling-stone
sing/pl Lat. ~Camketi n adj filling slab/stone,key ~
~riyis n adj daw(cobble,pebble,river) stone ~ ~ frCxilebiani n adj bracketed ~
riverine cobble/stone,core-form rock ~Camotexili n adj removed ~
~ ~ kenWi n adj (river) pebble ~ ~ qvis dasamuSavebeli CaquCi n adj
~ ~ xelsawyosTvis n adj core-form stone soft hammer
~ qviT mogebuli adj cobbled area ~CuqurTmiani n adj molding=moulding
~ qvis iaraRi n pebble stone weapon ~Zalian magari n adj super hard stone
~ ~ iataki n ~ flooring ~wvetiani n adj pointed ~
~ ~ qvafenili n causeway,river-stone ~wuni n adj discard(ed) ~
road-way ~wyliT narecxi n adj water-worn ~
~ ~ Sre n pebble layer ~xelsawyosTvis vargisi n adj core form,
~ ~ xelsawyo n pebble stone tool core-form rock,lithic core
~rodinis(filTaqva/qvasanayi) n pastle,po- ~xeluxlebeli n adj nodule
under ~xurda n adj cobble/rubble stone
~rustikis(ix.aqve uxeSad) n adj boss qvabuli(ix.gamoqvabili,mdinaris,Senobis)
~sazRvris n adj border-stone n hollow,robber-trench
~salesi n adj grind(hone/rub) ~ qvaze adv in/on stone
~samSeneblo n adj building ~ ~danaleqi fena n chemical coating,rock
~sanaxelao/sasinji n adj touchstone varnish
~saniSne n adj sign stone ~dartma v hit,percussion
~saperange n adj coating/fscing slab/stone ~dartymis wertili n bulb of percussion
~sapnis n adj steatite ~kveTa v carve(curve/sculpture)(ing)
~sasresi n adj grinding/wheat stone ~naweri adj stone-written
~sasroli manqanis n adj flat/round ~ ~retuSi(ix.retuSi) n ger retouch(ing)
~satyorcni n adj ballista ~ ~saxeluris amosadebi rgoli n carrying
~saflavis n adj grave/tomb stone/marker ring
~sayrdeni n adj abutment/supporting sone ~uxeSad kveTa v rough out
~sawyisi n adj springer ~CuqurTmis mWreli n lapicide
~saxexi n adj grind stone ~xelis Casavlebi hand grasping,haft,to aid
~ ~ qvis saprialebeli n adj abrider grasping,proximal surface
~sveti(s) n adj landmark qvaTesla(si)(mc) n adj Lithosperum orvence L
~ ~ sayrdeni n bolsar qvakaca n stone image of a male
~sipi n adj log qva-miwayrili(ani) n adj stone and soil bar-
~uxeSad gaTlili=rustikis n adj boss, row

201
სარჩევი

qvaSi amokveTili adj curved/cut in stone ~gaZRola/marTva v be at the helm,govern,


~darCa v retained in ~ practice,rule
~nakveTi adj curved from stone,sculpted, ~guli/centri n core area,heartland,heart of
stone curved the country
qve... pref. sub… under(lying) ~daqucmaceba v batter,partition
~periodi n sub-period ~dacla v depopulate,devastate,foray a land
~safexuri n substage ~viwro zoli n fringr of the country
~saxeoba n subspecies ~Tovliani mwvervalebis n snow-capped
~tipi n subtype landscape
~faza n subphase ~kide n extremity of the country,ledge
~fena n substratum/substrata n sing/pl Lat ~kuTxe/mxare n cardinal point,province,region
~jgufi n subgroup site
qvebi erTmaneTis momdevno n consecutive ~ ~ ~ vargisi ramisTvis(stumarTmoy-
blocks vare/Sesabamisi) n hospitable lands
qvebiT amoqolva v block by stone walling ~ ~ ~ mTa n high/up lands
qvebis gadabma kuTxeebSi v ger quoin(ing) ~ ~ ~mTianeTi n hilly,highland,mount-
~morgeba v n accommodate/accommodation aineus
qveda adj base,bottom,lower,inferior ~ ~ ~mivardnili/miyruebuli n god-
=adreuli adj earlier forsaken
~done n lower level ~ ~ ~mowyvetili n breakaway,cut off
qveiTi(ix.meomari) n walker part(s)
qveli adj valorous ~kuTxeebad.mxareebd dayofa v regional
qveskneli n hell, the underground makeup
~mierTeba v n annex(ation)
=sapyrobile n dungeon
~nawili n part of the country
qveyana n country, the world
~ ~ ZiriTadi n core territory
~beReli n adj grain basket,sourse of grain
~raioni n district
~dangreuli/danawevrebuli adj battered
~siRrme n hinterland
~daclili adj depopulated,devastated
~siRrmeSi adv deep in the country,far inland
~zRvaze gasasvlelis gareSe adj land-
~Siga/Sida n hinter land,inland,mainland,in
locked
~mdidari n land of plenty,wealthy country the interir
~Signi adv within the country
~ ~ liTonebiT adj metalliferrous
~Soreuli n cusp region,cut off part,far land,
~ ~ wiariseuliT adj endoved,furnished,
outlying,uotmost,outermost
rich of minerals
~ ~ centridan n outmost part/region
~mezobeli n neighbouring/surrounding coun-
~CamorCenili n sprawling region
ry/countries
~mSobeli n parent country qveynisTvis sisxlis daRvra v shed blood
~wyaroebiT n sprigy ~ for one‟s country
qveSevrdomi adj inferior,retainer,subordinate,
~mineraluri wylebiT n rich of wlls
subject
~Warbi mosaxleobiT n overpopulated,
=moqalaqe(oba) n citizen(ship)
suffering from overpopulation
qviani adj lapidose,stony
qveyanaSi Rrmad adv deep into the country/
qvianoba n stoniness
within the territory,far inland
qveynis n country‟s qvidan momtvreva/Camotexa v remove
~aoxreba n v foray ~gamokveTa v chip
~gaerTianeba v bring the country together qviT adv in/with stone
~ganapira(s) adj adv outlying,outskirts,peri- ~amogeba(amoSeneba/mopirkeTeba) v stone-
phery line
~gaTavisufleba v n liberate/liberation ~nagebi adj stone-built
~ganapira(s) adj adv ~Seneba v mason,stone-build
~ganuyofeli nawili n inseperable part of ~xuro=kalatozi n stonemason
the country qvis adj lithic,(in) stone

202
სარჩევი

~aTla Txlad v press off nagleji ~ naxexi nivTi n ground stone


~anaTali n spokeshaves artifact
~anatkecebis mocilebiT Semosworeba v nagleji ~ CaquCi n ground stone hammer
trim edges by removing smaller edges ~namgali n sickle
~ ~ Camomtvreva v detach lithic flakes ~namzadi n blank
~anatkecze iaraRis keTeba v make tool of ~namzadis damzadeba v rough out
flake ~namtvrevi n chip
~anatkeci n flake,long bladelithic flake ~nivTis gadakeTeba v n modify/modification,
~anatkecis amtvreva v flake rework
~ ~ momtvreva v remove flake ~ostati n knapper
~ ~ wvetiani bolo n distal edge of the ~ ~perangi n stone dressing/facing
~axo n ongoing source for stone,outcrop(ing), ~samtvrevi xelaswyo n knapper
quarry ~samtvrevi ~ CaquCi n hammer stone,hard
~baliSi n headstone hammer
~blagvi bolo n blunt/proximal end/surface ~sasresi n quern
~burRi n burin,drill ~ ~ unagirisebri n saddle ~
~(gamo)kveTa v chip,curve,sculpture ~sasroli/satyorcni iaraRi n projectile
~gamosavali n outcrop tool
~garSemo Semomtvreva v chip over ~ ~ iaraRi=filakvani n anager/anage-
~gasrolaze adv stone shot ri n sing/pl Lat.
~gaxeTqva v break open ~ ~ manqana n ballista/ballistae n sing/pl
~grdemli n envil stone Lat.
~daTxeleba v ger thin(ing) ~ ~ manqanis qva(rgvali) n flat/round
~damsxvreva v ger crus/knap(ing) stone
~damuSaveba v ger knap(shape,strike,work)(ing ~satexe n celt
~ ~ dartymiT adv percussive ~safeni n pavement
~dana n knife(like) tool ~ ~ cokoli n plinth,stone base
~dartymiT atkecva v percussive flaking ~safxeki n scraping tool
~dasrulebuli xelsawyo n finished tool ~saZirkveli n stone foundation/based
~dayvana saTanado formamde v n reduce/ ~sawarmo/warmoeba n stone industry
reduction ~saWrisi n cutting tool
~debiti n stone debitage ~soli n toothing
~zvavi n avalanche,lump ~uro n stone hammer
~industria n chipped stone/lithic industry ~ ~ welSi gamoyvanili n stone hammer
~kalatozi=xuro n stonemason with an interseption
~kanis asacleli dana n spokeshave ~fila n flag-stone,stone slab
~kide n edge ~filaze kveTa v incise
~kideebis Semosworeba n trim edges ~SalaSini n spokeshave
~kodva/mtvreva v ger chop(curve,knap,quar- ~Semadgenloba n rock structure
ry)(ing) ~Camomtvreva v chip.strike
~maragi n stone deposit ~Camonatexi n removed piece
~mTleli n stone curver/cutter ~Camonatexidan atkecili n eraillure
~mibma tarze v bind ~Camonatexis dasamuSavebeli CaquCi n
~mmtvreveli(mtexeli,mkveTeli) n knapper soft hammer
~mtexeli n stone crusher ~CaquCi n hammer stone
~mtvreva uxeSi v rough out ~wanazardi n nodule
~mcire natexebi n pl microliths ~wveti n sharp tip
~mcodne(oba) n lithologist/lithology ~wuni n v discard
~mWreli bolo n distal/sharp end ~wyoba(ix.wyoba) n stonework
~mWreli piri n distal ~xelsawyo xorcisTvis n butchering tool
~nageboba n stone structure ~xelsawyos keTeba v lithic produce/produ-
~nagleji n irregular (rubble,rug) stone tion

203
სარჩევი

~xexva v ger grind(ing) qolga n parasol,umbrella


~xowi n adz qolgis damWeri n attendant,parasol bearer
qvisgan adv in/out of stone qonguri n battlement (pl usu),corbie-step,
~gamokveTa v strike off crenellation,merlon
~zedmetis mocileba v come off the stone ~safexuredi crenelation,corbie-step
qvitkiri(s) n adj stone and lime wall qondara(si)(ix.urci) n adj thyme
qviSa n sand qondari/qondris(sakmazi) n adj savory=
~kiriani n adj malm Satureia (Lat)
~msxvilmarcvlovani n adj coarse(grain) qoneba/qonebrivi n adj estate,fortune,lega-
sand cy,property,sufficiency,wealth
~oqros Semcveli n adj gold dust ~mdgomareoba n factor of wealth,position
~wmindamarcvlovani n adj fai(grain) sand ~moZravi nnnmovable property
qviSamxali/mxlisa(mc)(ix. qoTana) n adj ~naSovni n pl usu. earnings
compion,Lychnis ssp/Silene ssp Lat. ~piradi n paraphernalia,private property
qviSanarevi adj gritty ~urTierToba(ni) n disposal
qviSaqva/qvis n adj blae,sandstone ~uZravi n immovable property,realty
~kiriani n adj calcareous sandstone ~cenzi n property qualification
~rbili n adj hassock qonebaze pretenzia make claims to the lega-
~udabnosi n adj sarcen cy of sb
~carculi diunebis n adj sarcen qonebis dabruneba patronisTvis v n re-
~wmindamarcvlovani n adj poststone vert/reversion
qviSiani adj sandy ~miTviseba v n appropriate/appropriation
qviSis(ix.feri) adj sand ~CamorTmeva v property forfeit
~marcvali n ~ grain qoni(s)/gaqonva(ix.cximi) n v grease
~saaTi n ~ glass qoniani adj greasy
~sabado n ~ pit qorbudan adj antlers (pl only),beamed horns
qviSrobi(s) n pl. only sands qoredi n attic,mezzanine
qvrivi n widow qorepiskoposi n suffragan bishop,vicar
~kaci n widower qorkandeli n chandelier
~mefis/mTavris n dowager qoronikoni n Chronicon,paschal cycle/table
qimationi=kimationi n cumatium/cumationi= qorwineba(cxovelTa,wminda,wesi) n marri-
cymation n sing/pl Lat. age,matrimony,wedding
qimi n crest ~kanonieri n wedlock
qimiuri Semadgenloba n chemicalcompositi- ~saukeTeso n eloquent espose
on/constituents ~Sereuli n intermarriage
qinZi(s) n adj coriander=/Coriandrum sativum= ~SeuRleba v harness
cilantro Lat. ~xelaxla v n remarry/marriage
qinZisTavi(ix,sakinZi) n safty pin qorwinebamdeli adj antenuptial,before marr-
~Sublis n forehead pin iage
qiori=qoiri n funerary garland,wreath qoxi n hut,log cabin
qisa n purse qrTami/micema n v bribe,cross sb's palms
qitoni n chiton qrizanTema/qrizanTemis n adj feverfew,
qiSmiSi(s) n pl. usu..reisins Chrisanthemum parthenium Lat.
~1 marcvali n reisin qriste(s)(ix,ieso,RmerTi) Jesus Christ
qlamida n chlamys ~gamosaxuleba eklis gvirgviniTn ecce
qlibi n file ~dalursmva v rivet
qmna v n ger constitute,create/creation,form ~meored mosvla Second Coming
(ing),make(ing),provide ~mimdevari/moswavle n disciple
qmnileba(ix.arseba) n creation ~mkvdreTiT aRdgoma n the Resurrection
qnari=ebani n lyre ~swavlebani n pl teachings
qoba n hem ~sxeuli=puri=sefiskveri n Host
qoTana(ix.qviSamsxali) n adj compion ~sxeulis dResaswauli Corpus Christy

204
სარჩევი

~taxtze mjdomi n Christ in Mjesty/Glory ~sayrdeni n ~ anchor


~Soba n birth of Christ, the Nativity ~CarCo n ~ scope
~Sobamde before the birth of Christ=BC ~CarCoSi adv within the chronology
~Sobidan after the birth of Christ=Anno Do- ~cxrili n chronological table
mini=AD qronometri(a) n chronometer/chronometry
~xorcad da sisxlad gadaqceva purisa qrcvini n ferret, Mustela fure Lat.
da Rvinis v n consecrate/consecration qseli(ix.sistema) n net(works)
qristesisxla(si) n adj celandine=Cheli- ~momaragebis n procurement ~
donium gen Lat. ~savaWro n trading ~
qristeSobisa(ix.apnisi,dekemberi,tirisde ~saqsovi n warp
ni) n December =sistema n system
qristianad moqceva(ix.monaTvla) v n ~Sualeduri n median networks
Christenize/Christenization,convert to qsenoni=saavadmyofo n hospis,hospital
Christianity qsova v produce textile,textile production
~axladmoqceuli n catechumen ~qsovilis v weave
qristiani/qristianuli(ix.samsxverplo)
~yaisnaRiT v crochet
n adj Chrisian
~CxirebiT v kneat
ara ~ n adj ignorant
qsovili(s) n adj cloth,textile
qristianoba n Christianity
=agebuleba n fabric,matrix,texture
qristianobaze axlad moqceuli n cate-
~agebuleba n texture
chumen
~SeRebva v imbue
qristianobamdeli(ix.xana) adj pre-Christi-
~warmoeba n textile manufactue
an=Prechristian
qristianobis gamomcxadebeli/damdgeni qtitori n Gr. donator, ktitor
n founder of Christianity qudi n cap,hat
~amRiarebeli(Tanaziari/maRiarebeli) ~bewvis n fur hat,galerus/galeri (sing/pl.Lat)
n believer ~ebrauli n skull-cap
~danergva v n ger found(ing),propagate/ ~skviTuri n callote
propagation,spread ~ufarflebo n toque
~Semotana v n introduce.introduction ~farfliani n panama,sunhat
qristianuli adj Christian ~Calma n turban
~sakurTxeveli credence table quelTobai(ix.ivlisi,kvirikobisa,mkaTa-
qronika/qronikebi pl usu. annals,chronicles Tve) n July
qronografi(adamiani) n chronographi qulaja n short robe
qronografia n chronography qura(ix.Rumeli) n furnace,kiln,oven,stove
qronologia(ix.daTariReba,TariRi,TariR qurumi(ix.RvTaebis) n auger,priest,sacrific-
deba) n chronology er,sorcerer
~absoluturi adj absolute ~ ~berZnul periodSi n flamin
~arazusti adj loose ~ ~egvipteSi n hieratic
~zogan gaurkveveli n ~ loose in parts ~kaci/qali n bacchant(e),priest(ess),sor-
~SedarebiTi adj relative ~ cerer/sorceress
~Camketi chronological anchor qurumoba n priesthood
qronologiaSi amosavali sth pivotal in/for =adamianebi n priestly cast
cgronology,chronological anchor qurquma=kurkuma=ili n adj turmeric, Curc-
~wyvetili/xarvezi n gap,pause uma longa Lat.
~wyvetilis Sevseba v bridge(the gap) qurciki n antilope,saiga
qronologiis awyoba v hang on quslamoRaruli adj hollow based
qronologiuri adj chronological qusli n heel, sima (Gr),haunch,swivel=pivot
~zRvari n ~ margin ~saxsriani(ix.quslis) n swivel
~Tanmimdevroba n ~ (con)sequence ~fexsacmlis n sole
~TvalsazrisiT adv from ~ standpoint qusliani(ix.fexi,WurWeli) adj ring-based,
~kvlevebi n pl usu. studies soled,leg with a hill
~sazRvrebi n ~ coverage quslis bude n swivel-hole

205
სარჩევი

quCa(ix.qalaqis) n street ~damagreba v pivot


~gverdiTi n side ~ RerZi n axis,pin,spindle,shank,stem
~mTavari n Lat. decumenus maximus ~mTavari main/pivotal axis
~ ~ meore ~ n sing/pl Lat. cardo/ ~muxliani bent ~
cardiness Rvarcofi n mud and stone stream
quCabandi/quCis Sesaxvevi n alley,lane RvarZli(s)(mc) n adj Lat. Lotium sp
qceva(ix.gadaqceva,pirovnebad)v n behave, Rvawli n pl usu. contributions
behaviour,demeanor=demeanour,manners Rvawlmosili adj eminent,time honoured
qceviTi adj behavioral Rvedi(ix.Wapnis) n strap,thong
R RvTaeba n deity,divine/divinity,idol
Razli(s) n adj wool(en) ~mdinare n river god
~Zafi(s) n adj yarn ~mfarveli n protective/tutelary diety
Rala n quit rent,payment ~miwis mkurnali n healer of the earth
Ralativ n abandone(ment),betray/betrayal, ~nayofierebis n Goddess of Fertility
deceive,mislead,perfidity,treachery ~qari n wind god
~meuRlis v n deceive,adultery (Fr) RvTaebad qceva v n ger deify/deification,ido-
~qveynis/RmerTis n treason lise=idolize, worship(ing)
RamisTeva v be(keep,stay) awake RvTaebis qurumi n flamin
~avadmyofisTvis v sit up RvTaebriv(ad)(i) adv adj divinity,divinely,
~locvaSi n vigil(s) divine,numinous(ly)
RvTaebrioba n divinity,numinousness
~micvalebulisaTvis/taZarSin v wake
RvTivboZebuli(ix.niWi)adj God-given/send
Rarva v cut,flute,goffer,wave
RvTivkurTxeuliadj the Blessed,divine,right
Rari(ix.arxi) n channel,chute,ditch,duct,gro-
RvTivSTagonebuli adj c(h)arismatic
ove,notch,slot,mortise
~sawreti n drain gutter RvTis(a) adj God‟s,Divine
~Camosxmisas gaCenili n duct (produced ~borbali n God's Wheel
during the cast) ~(gan)dideba v glory,thank God/goddes
Rariani adj chanelled,chuted,chased,fluted ~gmoba v n blaspheme,blasphemy
Raribad adv poorly ~kari n God's gate
Raribi(ix.siRaribe)adj needy,poor,not copi- ~kravi n Agnus Dey/Dei
ous,impoverished ~mgmobi adj blasphemous
~adamianis memkvidreoba/qoneba n asset ~neba n providence
~monapovari scant(y) finds/remains ~sadidebeli n Gr. Doxology
~cnobebi sketchy information ~sasjeli visiting of plague
Rariboba(xalxi) n the poor ~saxli n Master's Palace
RaRadebs v speaks ~Rrubeli n special cloud
~Tavad sth ~ for it/themselves ~wyalobiT adv by the grace of God
Rebva(ix.saRebavi) v ger colour/paint(ing) ~xalxi n God's people
Rele n brook,stream,watercourse ~xalxis maswavlebeli n leader of ~ ~
Reraki(ix.Rero) n peg,pin,rod ~xma n God's voice
~futuro tubular rod ~metyveleba n theology
~xis n stick,(wooden) peg ~metyveli/metyveluri n adj divine,
Rerbi(s) n adj (coat of) arms Evangelist,theologian,theological
~fari n scutcheon ~morCileba(mosaoba) n godliness,piety
Rero(ix.Reraki) n rod,shaft,stick,stem ~moSiSi(moSiSoba) adj n god-fearing,
~narCeni n stump piety
~foTlis/yvavilis n stalk ~msaxureba n v ger liturgy, liturgical
Rerovani adj stem service,worship(ing)
~msaxuri n God's helper, priest
Reroiani adj stemmed
RvTismSobeli n Mother of God=Our Lady=
RerRili(s) n adj coarse-ground maize,grits
the Virgin=Theotokos (Gr)
(pl only),hominy
~oqrosTaviani n Gold-Headed Virgin=The-
RerZze adv along the axis

206
სარჩევი

otokos Chrysokephalos worthy of…


RvTismSoblis gamocxadeba n the Annun- Rirsi adj be worthy,worthy of,deserving..,
ciation(to Mary) venerable
~gamocxadeba the Annunciation ~mama/mRvdeli (his/her) Reverence/Revere-
~miZineba n the Assumption,Dormition of the nd, Saint
Virgin=Koimesis ~mowame Venerable Martyr
~safarveli n Shroud Rirssaxsovari adj memorable
~safarvlis dResaswaulin the Protection RirsSesaniSnaviadj momentous,notable,no-
~Sobis dResaswauli=RvTisSobloba? teworthy,outstanding,remarkable,signi-
the Birth of Mary ficant,very important,celebrated
RvTiuri adj divine,God-like RirsSesaniSnaoban landmark,show-piece/pla-
RvTiuroba n divinity ce,site
Rvia/Rviis n adj juniperberry, Juniperus gen. RiRilo(si)n adj daisy=centaurea=centaury
Lat. RmerTebis damSvideba v appeade
Rvinis(ix.vaWari,vaWroba,sardafi,WurWe- ~didi deda n Great Mother of the gods
li) adj wine ~mwkrivi/rigi n godly line
~mJava/mJavis n adj tartaric acid ~saxli n temple tomb(and house of gods)=
~qva/qvis n adj tartar hierothesion Gr.
~Sewirva v n (pre)libate/libation,pour a libat- RmerTi n God,god(ess),the Deity
ion to… ~adgilobrivi n resident god/spirit
~warmoeba v n produce,production mama ~ the Lord God,Pantocrator
Rvino(ix.zedaSe) n wine ~mfarveli n God Protector/Saviour,Pastor,
Rvinobisa(ix.mwifobisa,sTvlisa,oqtombe- Saviour,Shepherd
ri,tiriskani) October ~uzenaesi n the Most High
RviZli n adj liver ~qariSxlis n storm-god
~da-Zma sibling ~yovlad brZeni All Wise God
~naTesavebi n pl. siblings ~yovlismpyrobeli/Semoqmedi God Allmi-
RvlarWnili adj fanciful,intricate ghty
Ria(ix,feri) adj exposed,open,overt,unlock- ~yovlisSemZle n the Omnipotent
ed,unsealed RmerTisgan gamocda v tax
~cis qveS adv outdoor(s),open-air,open to RmerTma daifara God took care
the elements ~Seismina God answered
Riad adv explicitely RmerTo,acxovne!(ix.ufalo) God! rest his/
Rili(s) n adj button her soul
~sabeWdavi n button-seal ~daifare! God! save him/her
~yunwi n tang RmerTqali(ix.qalRmerTi) n Goddess
Rilkilo(ix.yvavili) n button-hole Robe n paling,palisade,(railed)fence,railings,
Riobi(ix.karis) n opening surrounding wall
Rirebuleban availability,cost,fee,charge,va- =kedeli n enclosure wall
lue, worthwileness of..,admittance ~cocxali n hedge
~mxatvruli n artistic value Robis sarebi/ficrebi n railing pillars
~sacvleli n exchange ~ ~Semovleba v encompass
~sruli n full cost Romi(s) n adj Beauv,Italian millet,Sataria itali-
Rirebuli adj available,costly,relevant,valid ca
valuable Roris birka(si)(balaxi) n adj Xanthium
Rirseba(ix.tituli) n benefitial properties, ~soliteri n Taenia solium=Fasciola heap-
dignity,merit,prestige,stature atia
Rirsebebi n pl usu. accomplishments,prop- RorRi(s) n adj ballast,crushed stone,gra-
erties,qualities vel,grit
~mxatvruli artistic qualities RoRnoSo(si) n adj clamson
Rirsebis grZnoba n dignity, self-respect RreCo n clearance
~simbolo n symbol of dignity Rrma(d) adj adv deep(ly)
Rirseuli adj notable,respected,respecful, ~fesvgadgmuli adj deeply ingrained/rooted

207
სარჩევი

~wasuli=Zveli sth goes back to the Nth yalimi=mehari=urvadi n bride-money


cent/mill yalioni(ix.xvirTqli) n pipe
Rrmuli n cavetto,cavity,concavity yamiri n bed-rock, fallow-land,fresh ground,
~litonis gaciebisas/Seklebisas n fun- virgin soil
nel yana n ploughed field,siftings
Rru(ix.futuro) n depression, dip yanis Wleqi(s)(balaxi) n adj Polygonum
Rruiani adj hollowed,shallow convolvulus
Ruza n anchor yanwi n drinking horn
Ruzis CaSveba v doke yaribi n roamer
Rumeli=qura n furnace,kiln,heater,oven,sto- yaryumi(s) n adj ermine
ve,uterus yasabi n butcher
~gamosawvavi n burning furnace/kiln yasbis dana n cleaver
~TaRiani n domed ~ ~ yaCaRi/yaCaRoba n robber(y)
~sadnobi n melting ~ yaCaRobiT Tavis gatana v live from ~
~sakremacio n cinirator yawimi=aSurma n baldric,cross belt
~sameTuneo n potter's furnace yajari n sing/pl Lat. ibis/ibis=ibides
~sawrTobi n temper ~ yba n jaw
~civsaberi n blower ~zeda n upper ~
Rumelis TaRi n roof, vault ~qveda n lower ~ ; mandible
~kazmis Rari n chute yda(ix.tarsikoni) n binding cover
~sawvavis CasatvirTi n stock-hole ~qaRaldis n paperback
~saxmili=sacecxle n sing/pl Lat. pra- yezraT naSim=galerea sinagogaSi
efurnium/praefurnii Khezrat Nashim (Jew)
~saxmilze wamosacmeli n nozzle yelburi=gaTxovili qali n married lady
~CatvirTva v stock yeli(ix.kiseri,WurWlis) n throat
~xonCa n loading chute ~zRvis n spit
Runva v bend,curve ~ ~ gasasvleli n isthmus
y ~xeobis n notch
yelsabami n necklace,strand of beads
yabalaxi n hood
yelCemi=gauTxovari qali n maiden
yadimi(s) n adj bed-rock,virgin soil
yvavili(s)(ix.Rero) n adj flower
yavari/yavris n adj lath,loculus,shingle
~Txilis/kaklis n adj catkin
yavarjeni=omboxi n cramp
~mravalfoTliani n multy-petalled
yazarma n Ital. barracs
~furceli n petal
yaiTani n braid,lace,stripe
~RilkiloSi n carnation
yaisnaRi(ix.qsova) n crochet
~jami n sing/pl Lat. calyx/calyces
yalami(ix.funji) n brush
yvaviloba(ix.ayvaveba) v flourish,flower
yalbi adj allege(d),false,pseudo
yvavilwnuli n v festoon,garland
yalibi(ix.uyalibo) n cast,mo(u)ld
yvelawmindis dRe n All Saints' Day
~daxuruli n closed mould=lost wax
yvelganmyofi(ix.RmerTi) n Omnipotent
~Tixis n loam mould
yveli(s)(ix.damwifeba) n adj cheese
~ornawiliani n two-piece ~
yvelieri n Shrovetide
~orsagduliani n bivalve ~
yvrimali(s) n adj cheek-bone
~samsxmelo n casting ~
yidva v buy,consume,purchace
~Ria n open ~
~gayidva v ger market(ing)
~haerze gamomSrali air-dry sand ~
~gayidvis sagani n pl usu. commodities
yalibiT adv obtain(ed) from mould
yinvari n glacier
yalibis keTeba v mould making/working
yinvaris maxlobeli adj peri-glacial
~keTebis ostati n mould craftsman
yinulis dnoba v thaw
~ ~ ostatoba n ~ craftsmanship
yira(ix.wyoba) adj header
yalibSi Camosxmuli adj cast from the
yiraTi=karati n Arab. carat
mould
ylorti(s) n adj (off)shoot,sprout

208
სარჩევი

yma n bond(ager/man),serf ~orkapa n barbed-deltoid tang


ymawvili n adolecent yunwReroiani adj stemmed
ymawvilkacobaSi/qalobaSi adv in early yurad Reba v heed
youth yuradReba n attention
ymoba(Si) n adv (sb in) bondage,dept-slavery yuradRebiT adv attentively,take sth seriously
yovel pron. each yuracqvetili adj prick-eared
~dRiuroba n daily life/routine, yure n bay
~kvireuli/kvireulad adj adv weekly yureba v contemplate,spectate,watch
~mxriv(i) adv adj comprehensive(ly) yuri(ix.nivTis,WurWlis) n knob,handle,
~wliurad adv annually,yearly ledge,lug
~wliuri adj annual =sakidi n handle(ledge,lug) for hanging up
yovlismomcveli adj all embracing,compre- yuriani adj eared,handled,knobbed,lugged
hencive,consistent,largely,representati- yuriT moTreuli adj far-fetched
ve,magisterial,overall yuris bibilo n lobe
yovlismomcveloba n complexity ~niJara n auricle
yovlismpyrobeli n the Allmighty ~narCeni nivTze n remain/trace of atta-
yovlisSemZle n all-powerfull achment/handle
~Semoqmedi the Omnipotent Creator yurZeni/yurZnis(ix.vazi) n adj grapes
yovlisSemZleoba(ix.SemZleoba) n Omni- ~kufxali/mtevani n cluster
potence ~wipwa/wipwis n adj pip
yola(ix.qona) v have (got)
yore(ix.Zel..,wyoba) n rubble stone walling
S
~kedliani adj quarry stone walling SabaTi(kronosisa;ix.didi,ebraelTa) n
yoris amoSeneba v rubble,rubble fill/packing Sabbath,Holy Saturday,Saturday
Sabi(s) n adj aliem
~qva/qvis n adj rubble
Savbalaxa(si) n adj motherworth, Leonurus
~Semavsebeli qva n rubble-fill
gen. Lat.
yofa n entity,everyday terms
Savebi=ZaZebi n pl only weeds; v wear
yofiTi adj household,social
mourning for…
yofili adj cidevant,ex..,former(ly),original Savi zRva/zRvis(ix.auzi,magia,muSa,feri,xe
(ly),yesteryear n adj Black Sea=BS,(Euxinus) Pontus
yofna v n abide,be,exist,presence ~garSemo adv around the BS,Cir(c)umpontic
yofnis v accommodates, sth is enough ~midamoebi the BS/Pontic area
yoymani n v doubt,fluctuate,hesitate/hesitati- ~mxare(Si) (in) the BS/Pontic region
on,uncertainty ~pira qveynebi countries adjoining BS
yoSi n dustpan,shovel
~pireTi/piruli Circumpontic area,the BS
yoCi(faris) n bell-wether
lands/littoral
yrili n barrow,bulk,embankment,heap ~sanapiroebze/sanapiroebi the BS littoral
~sasimagro n agger,rampart,sheathing(s) littoral
yriloba n assembly,convention SaviT TeTrze adv black-on-white
~adgili n assembly place SalaSini(s) n adj plane
yrma n infant ~kalapoti n stock
yru adj damb Samoti(s) n adj fire-clay
yua(ara puris) n butt,hub Samfuri n spit brooch
yuTi(ix.sabuTebis,wamlis) n box Sandali n candlestick
~musikaluri n sounding ~ Saragza n highway/road,track way
~saxuravis Sida mxare n inner ceiling Saravandi-wmindanis n sing/pl Lat. nimbus/
~qvis n larnax nimbi
~Calageba v ger box(ing),encase ~mnaTobis n corona,halo
yulfi n coil,knot,loop Sardi(s) n adj urine
~ormagi n double knot/looped ~buSti n bladder
yunwi(ix.Sesabamis sagnebTan) n ring,shaft, SariaTi n Sharia
stock,tang SaSari(ix.satevari) n flute

209
სარჩევი

SaSkvlavi(s)(ix.rehani) n adj basil, Oci- Sedgena(ix.proeqtis) v n compile/compilati-


mum gen. Lat. on,compose/composition,design,make up
Saxti(ix.maRaro) n mine,pit/vertical shaft Sedgenili(ix.awyobili,saxeli)adj compo-
Saxtis gasafarToebeli xelsawyo n re- site,composed,compound,mended,sectioned
amer Sedgeniloba n structure
~derefani n gallery Sedgoma berad/monazvnad(ix.aRkveca) v
Sahi n Shah make a retreat
Seberili adj swollen ~movaleobis Sesrulebis v take office
Sebilwva(ix.dabinZureba)v n profane,profa- ~saqmis v embark on the (eg study) of…
niety =Sekleba v contract,shrink in size
Sebinduli adj frosted Sedegi n aftermath,consequence,crop(s),eff-
Sebma/Sebmuli(ix.urmis) v adj fasten tie fect,issue,outcome,repercussion,result,
Sebolva/Sebolili v adj smoke(d) upshot
Sebruneba/Sebrunebuli(ix.naxevrad) v Sedevri n masterpiece,masterwork
adj turne(d) Sedis v sb/sth goes in,enters,is included,sth
~sxvadasxva mxares v turn every which way involves sty,leads in(to)
uku ~ adj inverted Sednoba v n alloy,conflate(ion),frit
Sebumbluli adj plumage Sednobili adj conflated
SebRalva(ix.Sebilwva) v n defile(ment), SeduReba v ger conflate, solder/weld(ing)
profane,profaniety SeduRebuli adj soldered,welded
Segirdi n (ap)prentice SeerTeba(ix.mimagreba) v (ad)join,connect,
Segirdoba n apprenticeship hold together,link,compact,enroll,san-
Seglesva/Seglesili(ix.Selesva) v adj dwich,unite
doub(coat,plaster,putty,rough coat of ~gamWoli/Cacelili through-splayed scarf
plaster ~erTad v hold together
Segoneba v n advise/advice,command(ment), ~erTmaneTze piris gadadebiT v lap
exhort(ation) about,presept ~TaTura halving lap,bird's mouth
Segragna/Segragnili v adj roll(ed) ~Tarazuli horizontal joint
Segroveba v n ger collect(ion),compile/com- ~makratela/ulursmo dovetailing
pilation,gather(ing) (together),amass ~ori ramisa v n align(ment)(of) two pieces
~erT grovad v n cumulate/cumulation ~piri-pirze join edge to edge,bed joint
~erT mTelad v n aggregate/aggregation ~saqmeSi be involved in(to),subscribe to
Segrovili(ix.fuli)adj collected,compiled, ~qveynis v n annex(ation)
cumulated,gathered (together) ~SeWriT v mortise
Segueba v n adapt(ation) to sth,adjust to,agree ~ ~ da kbiliT notched lap
with,accommodate(ion),get used to ~Sveuli vertical joint
=TanamSromloba v work alongside with sb =CarTva incorporate into
Seguebis periodi n a passing nod to… SeerTebis adgili(ix.xazi,xerxi) n bed
~unari n adaptability joint,junction,juncture
~unaris mqone adj adaptable saxsrovani ~ bude swivel hole
Seguebuli adj adapted/adjusted to,used to SeerTebuli(ix.mimagrebuli) adj joined,
Sedarebav adjust,check,collate,compare,con- connected,held together,linked,united
fer,correlate,verify ~raRaciT adj joined by
~ramisa ramesTan v n compare sth with sth, ~Sua feniT adj sandwiched
juxtapose,versus sth Seesabameba v accords,corresponds,tallies
SedarebiT adv comperatively,considerably, Seesatyviseba v sth coincides with sth
relatively Seexedeba part. sth is presentable
~mogviano adj subsequent Sevardeni n falcon
SedarebiTad adv comperatively,relatively Sevardna v break through
SedarebiTi adj comparable/comperative,re- SevardniT nadiroba n falconries
lative Seviwroveba v contract,intercept,make sth
Sedgeba v comprises/consists of sth, sth is narrower,narrow,squeeze
composed of sth

210
სარჩევი

~vinmesi v be pushed,supplant,pressure on Sekveca/Sekvecili v adj cease,restrict(ed)


Sevroni/Sevronuli n adj Fr. chevron Sekvra(ix.kona) v bind,fasten,hold(piece,tie)
Sevseba(ix.maragis,wyvetilis) n v comple- together,pack(age)
te,(in)fill out,maintain,accession,makeup, n sheaf
pack(ing) ~aliansis v forge
=srulyofa v n supply/supplement ~erTad adv arrange closely,fasten/hold to-
Sevsebuli adj filled out,completed,supplied together
Sezidva v n bring in, import =kona n box,bunch,sheaf
Sezneqa v curve inwards ~rkalebiT v ger hoop(ing)
Sezneqilgverdebiani adj concavesided ~wriulad/wris v conjoin in circle
Sezneqiliadj concave,curved inwards,incised Sekiduli adj hanging,tied up
Sezneqiloba n concavity Sekleba v n contract(ion),shrink in size
Sezrdili adj fittingly matched Sekmazva(ix.Sekazmva) v ger mix in,seson-
SezRudva v n circumscribe,confine,diminish, (ing)
limit(ation),restrain,restrict(ion) Sekowiweba v cobble/piece together
SezRuduli adj frontier nature of sth,limited, Sekreba v n add(ition),assemble/assemblage,
restricted,temperate,shallow bring/piece together,gather/meet(ing)
=damcrobili adj diminished Sekrebili adj brought/pieced together,ga-
=viwro adj confined thered
~ramiT adj sth bounded by sth Sekruli adj agglunative,bound,consolidated
SezRuduloba n constraint,meagerness fastened,sandwiched,tied
SeTavseba ramesTan v n combine/combina- ~wre n conjoint circle
tion SekumSva v compact,compress,contract,cons-
SeTanazomeba v apportion out to… trict
SeTvaliereba v n contemplate,discern,eye, SekumSuli adj concise,contracted,compact-
survey,view ion,succinct
SeTviseba v n absorb(tion) into,acquire,mas- Selaxva v hurt sb's pride/rights,wound
ter(ing),embrace,pick up,take in Selaxuli adj hurted,wounded
SeTvla v send a word by messenger Selesva(ix.TixiT,Seglesva) v coat.daub,
SeTqma/SeTqmuli v n promise/vote(d),votive dress,plaster,stucco
SeTqmuleba v n consire/conspiracy,plot ~aliziT v clay
SeTqmuli n conspirator ~gare(dan) v plaster,stucco
SeTxzva v n compose/composition,concoct ~kiriT v limecoat
SeTxzuli adj composed,concocted,fabul- ~TabaSiriT gypsum plaster
ous ~sqlad v adj thick-plaster(ed)
SeTxova v ask, beg ~uxeSad roughly plasred
SeiaraReban v arm(s),armament,armour,we- ~xsnariT v smear
aponry,fit,weaponize/weaponization Selesili adj clayed,coated,
SeiaraRebuli adj armed plasered,stuccoed,limecoated
~kbilebamde adj Fr. cap-a-pie ? Selesiloba n coating,dressing,plaster(ing),
~Seteva n assault(s) stucco
Seisvleba(Sedis) v is approached/entered… Selocva v n charm,incantation,invoke,
Seisruli adj lancet,spire spell,sorcery
Seiswavleba v sth is studied/is under inves- Selocvili(ix.gaTvaluli,monusxuli)
tigation/study,is suveyed adj bewitched
Seicavs v comprises/comprising sth,covers, Semadgeneli n component member(constitue-
contains, includes,involves/involving sth, nt) unit of sth,formative element/principle
incorporates,involves/involving sth,houses Semadgenloba n assemblage,composition,
Se(m)iwyale, ufalo! Lord, have mercy up- contents,fabric,makeup,matrix,texture
on me/sb ~qimiuri n chemical compound
Sekaveba(ix.Tavis) v n refrain,retent(ion),halt, Semavali adj incoming,incorporating,reflex
retain Semavsebeli n complementary,fill(ing)(s),infill,
Sekazmva(ix.cxenis) v harness subsidiary

211
სარჩევი

SemarTuli adj raised rroundings, thereabouts


~asaxtomad adj leaping SemogarenSi adv in the environs/vicinity of..,
~saqmisaTvis adj sb ready to do sth within surroundings
SemaRleba n elevated point,elevation,eminen- Semoglesva/Semogozva v color(wash)
nce,hillock,platform,rais(ed)/high place Semodgma ramisa rameze v elevate,superim-
~mrgvali(miwis/qvis) n sing/pl Lat. pulvin- pose
us/pulvini Semodgmuli adj perched on top of sth,sup-
~xelovnuri n podium erimposed
SemaRlebis saydeni n riser Semodgoma/Semodgomis(ix.saSemodgomo)
~ficari n rise-board n adj autumn(al)
SemaRlebuli adj elevated,raised, ~naTesi n winter field
Semajamebeli adj summarizing SemoerTeba v bring into, include
Semgrovebeli(ix.monadire) n gatherer Semovla v round
Semgrovebloba n food gathering =Semowmeba v n inspect(ation)
Semguebeli/Semguebloba adj adaptive,ad- ~wm.adgilebis v n visit(ation)
aptable,adaptability Semovleba v border,encompass,outline
Semdgeneli n compiler ~rkaliviT v ark round
Semzadeba(ix.kedlis) v n prepare/preparat- SemovliTi(ix.gza) adj roundabout
ion SemozRudva/SemozRuduli v adj enclo-
SemzRudveli adj limiting se(d),enclosure,fence(d),wall(ed)
SemTxveva n accident,case,chance,episode,ev Semoifargleba v sth is confined to sth
ent,incident,instance,occasion Semokaveba v carry a fence around,circumscri-
SemTxveviT adv accidentally,by chance,casu- be,enclose
ally,hapazardly,incidental,occasionally, Semokavebuli adj fenced around
precariously,stray ~adgili n compound,enclosure
SemTxveviTi adj accidental,casual,hapazard Semokleba v abbreviate,abridge,contract,cur-
incidental,occasional,odd,random, tail,shorten,make sth shorter
stray,transient,sporadic Semoklebani n pl usu. abbreviations
~monapovari/napovni sth found by chance Semoklebuli adj abbreviated,abridged,brief,
SemTxveviToba n (by) pure chance contracted,shortened
Seminde, ufalo! remit me, God! ~saxiT adj (in) brief
Seminva v fit with glass Semokreba v center around
Semiwyale,ufalo! Lord,have mercy upon me Semokruli adj covered with,wrapped in
Semkavebeli v adj impede(ing),retain(ing) Semolageba v encircle sth with sth,put sth
Semkvreli adj agglutinative,binding,cement- (eg stones) around sth
ing,connecting Semomtani n bringer,importer,intruder
Semkoba v adorn,decorate,dress,embellish,em Semomqmedi n author,creator,founder
boss,figure,furnish,grace,ornament =RmerTi n the Creator
~xelaxla v n redecorate/decoration Semomavali adj incoming
Semkrebi n adj collector,junction Semomwirveli n benefactor,contributor,dona-
Semkuli adj adorned,decorated,dressed,em- tor,voter
bellished,embossed,fancy,figured, Semonaxva v keep,preserve,retain
furnished,ornamented Semonaxuli adj preserved, held in store
~dafnis gvirgviniT adj loureated ~kargad sth (is) in good condition
~mdidrulad adv exuberant decoration, ~cudad sth poor in preservation
richly adorned Semoparva v filter into
~freskiT adj frescoed Semorkaluli adj arked around
Semkuloban adornment,decoration,dressing, SemorCa v remains,sth (has) survived
embellishment,furnishing,ornamentation SemorCena v n preserve,survive/survival,rem-
Semlocveli n exorsist,whisperer ain,sustain
Semmurveli n embalmer SemorCenili adj extant,left over,lingering,
Semobruneba v ger turn(ing) (a)round preserved,remained,remaining,saved,
Semogareni n pl usu. neighbouring areas,su- survived,surviving from..,survivor(s)

212
სარჩევი

Semosavali n earning(s),income,issue,pro- ~esaWiroeba sth cries out for testing


fit,spoils ~xelaxla v n re-examine/examination
Semosavleli n ambulatory,areaway,walk- Semowmebuli adj adjusted,checked,collated,
ing-around area controlled,inspected,tested,verified
Semosavliani adj gainful Semowyoba(ix.alya) v enclose,outline
SemosazRvra v border,confine,enclose,out- SemoWra v n influx,intrude/intrusion
line,mark the edges of (certain place) SemoWrili adj n intrusive,influx,intruder
SemosazRvruli adj bordered/bounded by, Semoxazvav n delineate,demarcate/demarcati-
confined to,outlined,restricted on,designate/designation,encircle,en-
Semosdevs v sth runs (a)round (circumference) compass,outline,sicumscribe,trace
Semoseva v n intrude/intrusion,raid Semoxazuli adj delineated,demarcated,de-
~mtris v march upon,sweep across signated,encircled,encompassed,outli-
Semosva v apparel,clothe,dress ned,sircumscribed,traced
Semosvla v n arrive/arrival,filter into,inco- Semoxveva/Semoxveuli v adj enwind(ed)
me,influx,intrude/intrusion,pour in Semsubuqeba v alleviate,ease,facilitate,lighten
Semosiliadj appareled,clad,clothed,dressed Semswavleli adj study
Semosuli dj filtered into,introduced,inserted Semtvreva v break in/open
imported,intruded/intruder Semtkiceba v ger cement(ing),hold together,
Semosworeba v touch up, trim reinforce,stabilize
Semosworebuli adj tiouched up,trimmed ~xsnariT v hold together with mortar
Semotana v n bring in from..,drow into,form, Semtkicebuli adj cemented,held together,re-
import(ation),insert,introduce into,int- inforced,stabilized
roduction of… Semurva(ix.gamurva,Semmurveli) v embalm
Semotanili adj brought in from..,drown Semusvra v destroy,demolish,ruin,shatter,
into/from,imported,introducwd by sb smash
Semoteva n v attack SemuSaveba v design,devise,define,evolve,pro-
SemousazRvravi adj unrestricted vide,set up,work out
Semouyveba v runs round SemuSavebuli adj designed,devised,defined,
Semofantuli(ix.dakarguli) adj scatter- evolved,provided,set up,worked out
ed over,spreaded,thrown about Semfasebeli n referee
Semofargvla v confine,limit Semqmneli n author,creator,designer,formati-
Semoqmedeba n creativity,creation of sb ve,founder,generator,originator
SemqmedebiTi adj creative,originative SemSvebi n v inlet
Semo(m)qmedi n the Creator SemSvelebeli n helper,spell
~adamiani n adj creator,creative SemSleli adj hampering,hindering
~yovlisa n the Omnipotent Creator SemCneva v detect,discern,notice,observe
SemoReba v n adopt(ion),asher,bring in,empl- SemCerebeli adj retaining
oy(ment),institute/institution,introduce Semcdari adj mistaken
~xelaxla v reintroduce Semcveli adj sth bearing(consisting,contain-
SemoRebuli adj adopted,ashered,brought in, ing)(of|) sth,comprising
employed,instituted,introduced Semcveloba n content,consentrating of sth
SemoRobva v carry a fence around N area Semcvleli adj comprising,substitude,succe-
~fiCxis konebiT(ix.fiCxi) v faggot ssor
Semorobiliadj compounded by sth,enclosed Semcireba v alleviate,contract,curtail,decrease
SemoSveba/SeSveba v admit,let in,inlet diminish,discharge,downgrade,drop,
SemoZarcva v dismantle dwarf,lessen,reduce,scale down
SemoZarculi adj dismantled Semcirebuli adj alleviated,contracted,curta-
Semowiruloba n aid,benevolence,contribut- iled,decreased,diminished,discharged,drop
ion,grant ped,dwarfed,lessened,reduced,scaled down
~miznobrivi n grant-in-aid Semcxvari=Secxobili adj baked,clotted,
Semowmeba v adjust,check,collate,control,insp- coagulated
SemZvreli adj touching
ect,test,verify
SemZle(oba) adj n (cap)able,capability

213
სარჩევი

~ekonomikuri economic subsistance Senobis burji n support-bearing post


Semwynarebeli adj indulgent in, tolerant ~gadaxurva(ix.saxuravi) v ger roof(ing)
Semwynarebloba n common will,indulgence, ~ganiavebis sistema wind-catch(er),wind-
tolerance hole(tower/trap)
Semwynarebluri adj tolerable,tolerant ~gare mosapirkeTebeli zedapiri n face
SemWidroeba v compact ~gvirgvini n corbelling,coping
SemWidroebuli adj concise,compact, (put ~kexi n crest
sth) in close order ~ialqani n pendentive
Semxvedri adj counter… (eg answer/offer) ~mala n bay,range
Semjdari(ix.cxenze) adj sb sitting on sth ~miwiszeda nawili n superstructure
Senadnobi(s) adj alloy,conflation of metals ~ miwisqveda ~ n substructure
SenaerTi n formation,unit ~nakveTuri n casemate
SenarCuneba v n hold,keep,keep safe,mainta- ~nawilebi erTmaneTTan konstruqciul-
in/maintenance,preserve/preservation,retain, ad erTmaneTTan dakavSirebuli adj
survive/survival,sustain,uphold agglutinating, agglutinative
~samudamod v n perpetuate(ion) ~nawilebis gamagreba v n reinforce(ment)
SenarCunebuli adj intact,kept safe,maintai- ~perangi(gare) n dressing,facing
ned,preserved ~ ~ (Sida) n fettling
Senacvleba v substitute ~sartyeli/Sverili n corbel
SenaZeni n adj acquisition,consumed,purcha- ~safuZveli=saZirkveli n basement,fou-
sed ndation
~Zvirfasi n booty ~saxuravi n roof(ing)
Senaxva v house,keep,maintenance,store ~uReli n edge
Senaxuliadj housed,kept,held in store,maint- ~fasadi n front
ained,stored,preserved ~frTa/fligeli n wing
Sengreva v break throught ~qvabuli n ditch,foundation,trench
Sendeba v sth is being built ~CarCo n body,carcass,(frame)work,skeleton
Sendoba v excuse,forgive,pardon,repose ~ ~ xis timber frame(ing)(work)
SendobisaTvis adv for repose of sb ~ConCxi n carcass,frame(work),shell,truss
Seneba v ger n build(ing),construct(ing)(ion) ~xedi romelime n elevation
Seneleba v ger slow down,slackening ~xis CarCo timber frame(ing/work)
SeniSvna v n comment,note,notice,re-critisize/ Sepyroba v capture,seize,take
criticism,remark Sepyrobili vinme ramiT adj afflicated/po-
=aRniSvna v state ssessed by sth,absessed by an idée fixe
~aSiaze n apostil Seracxva(raime cudis,ix.dabraleba) v
~teqstSi n v reference frame up
SeniSvnebi... n pl usu. notes on… wmindanad ~ v n beatify/beatification
Senoba n building,structure Serbileba v allay,alleviate,soften
~damxmare SenobebiT associated auxiliary ~ Sereva v n add,blend together,combine/com-
~konstruqciulad dakavSirebuli erT- bination,fuse/fusion,influx,include/inclu-
maneTTan ZiriTadi birTviT cluster-ty- sion,intrude/intrusion,involve,merge into,
pe=clustering ~ mix,stir,pemetrate/penetration,switch
~mTavari/ZiriTadi main building Sereuli adj miscellaneous,mixed
=minaSeni lean-to construction=shed Serujva/Serujuli v adj burn,burnt/burned
~samaxsovro n commemorating building Serqmeva v proclaim
~senakebisebri n cell-plan ~ Seryeva v shake
~skisebri beehive structure ~reputaciis v undermine
~Sewyvilebuli n twin structure SerCeva(ix.nimuSis) v n choose,select(ion)
~STambeWdavi n imposing building SerCeviTi adj selective
~xis CarCoTi n timber-framed building SerCeuli adj (well) chosen,selected
Senobebi gverdi-gverd adj juxtaposed bui- Serwyma v n bring together,combine,couple in-
ldings fuse/graft into,interflow,match,meld,mingle

214
სარჩევი

merge(nce) Seqmna v create,design,develop,devise,embo-


Serwymulad adv in combination with… dy,equip,execute,establish,fashion,furnish,in-
Serwymuli adj combined,merged vent,originate,produce,provide,shape,form
SerWoba v imbed,thrust in ~xelaxla v n recreate/recreation,reinvent
Sesakravi n fastener,fastening (ion)
Sesamoseli(ix.samosi) n apparel,attire,cloth- =xelovneba n skill
es,dressing,mounting Seqmnili adj composed,created,creation,de-
Sesandobari n v remittal,repose signed,devised,embodied,executed,for-
Sesasvleli(ix,saknis,samarxis) n access, formed,invented,originated,produced,pro-
entrance,entry vided,shaped
~binaSi/SenobaSi n consistorium,porch Seqcevadi/Seqceuli adj opposite,reverse(d)
~ daxrili n (sloping) ramp reversible
=xvreli n inlet Seqceuli adj reverse
Sesaqme(ix.dabadeba) n the Genesis,the Book SeRrmavebuli adj recessed
of Creation SeRunva v curve inwards
Sesayari(ix.saukuneTa) n crossroads SeRunuli adj concave,curved inwards
Sesawiri n adj donation,souvenir,(votive) SeRweva v n penetrate/penetration,make
offering(s) way to
Sesawevari n offertory Seyelva v ger cut(ing)
Sesaxedaoban appearance,face,form,image,) Seyvana v lead in/to,usher
(out)look SeSa/SeSis n adj fire-wood
Sesaxvevi(quCa) n alley,lane SeCveneba v n curse,consigne,dumn(ation),
Sesisxlxorcebav n acquire,acquisition,ass- impricate/imprication
ert(ion) SeCvenebuli adj cursed, dumned
Sesmena v realize,understand SeCveuli adj (be) accustomed/familiar to,
~RmerTis mier God answered been/got used to
Sesuaruli adj soiled,stained Secdomili adj n be in error,lost,sinful,sinner
Sesusteba(ix.gavlenis) v reduce,weaken Secileba/ciloba v n rival(ry)
Sesqeleba/Sesqelebuli v adj thicken(ed) ~pirvelobaSi v contest
Sesyidva v buy,purchace Secodeba(ix.codva) v be sorry for sb,pity
Setakeba n clash,combat,encounter Secxoba(ix,Semcxvari)v bake,clot,coagulate
Seteva v n attack,counter sb with sth,storm SeZRola(ix.gaZRola) v asher,lead
~zurgidan v take the rear Sewebeba n v adhesion,gum,stick,become
~faruli n sneak attack sticky
SeteviTi adj offencive Sewebebuli adj gummed,stuck
Setevis mogerieba v repuls Seweva v push in(to),squeeze in
Setyueba v allure,backon,lure sb back Sewevna(ix.Sesawiri)v n contribute/contributi-
Setyupeba/Setyupebuli v adj twin(ed) on,donate/donation
SeumCneveli adj invisible,not seen/noticed, Sewera/Sewerili v adj appoint(ed)
obscure SewinaaRmdegeba(ix.winaaRmdegoba) v n
~TvaliT adj not perceptible contradict(ion),challenge,objecr(ion),
Seuswavleli adj unexplored,unknown rejoinder
Sewirva v n donate(ion),immolate(ion),
SeuRleba v n join,junction,juncture
offer,present,sacrifice,transfer,vote
SeuRlebuli adj harnessed,yoked in
~Sromis v apply oneself to doing sth
Seuwynarebloba n intolerance
Sewiruloba(ix.Semowiruloba) n contri-
Seferva v ger colour(ing),touch up
bution,donation
Seferiloba n colouring Sewova v absorb(tion),take in
Seficva v swear,vow Sewyaleba(ix.patimris)n v clemency,mercy,
Seficuli adj sworn,vowed have mercy upon sb
SefuTva v envelope,wrap Sewyvilebuli adj doubled,twinned
SefuTuli adj wrapped SeWedva/SeWediliv adj ger bind(ing),bound,
Seqeba(ix.qebuli) v praise hooping, plate(ing)

215
სარჩევი

SeWediloba n binding,cope,revetment(s) STaberva v enliven, imbue


SeWra v n cut,encroach,invade/invasion STavardna v plunge into
SeWyleta/SeWyletiliv adj bend/bent,press STamomavali n descendent
(ed) in ~pirdapiri n immediate/lineal ~
Sexameba v n adapt(ation)to,combine/combina- ~Rirseuli n successor
tion,match STamomavloba n generation,posterity
Sexamebuli adj adapted,combined,well mat- STamomavlobiT adv descended from..,here-
ched ditably,heritably
SejavSnuli adj steel armoured/clad STamomavlobiTi adj hereditary
Sejaxeba v n clash STanTqma v n ger absorb(tion),merge(ing)
Sejvareba/Sejvarebuli v adj ger inter- STasvla n Ascension
breed(ing),interbred Siga adj core,domestic,inner,internal,interior
Sejibreba/Sejibri v n compete/compete- SigTavsi n contents,filling
tion,contest,tournament Signeuloba n pl usu. entrails,intestines
~smaSi n drinking bout Sida(ix.ezo,winaaRmdegoba) adj inner,inter-
Sva(ix.Soba) v give birth nal,interior
Sveli-furi (ix.iremi,iremlaRi,nukri, ~ganxeTqileba n strife
Svlis) n doe Siiti n Sheete=Shia
~xari n roebuck Sikriki n courier,messenger
Sveri n recess SimSa n line
~Cacelili n splayed ~ SimSiloba n femine
Sverilzurgiani adj hog-backed Sinamosamsaxure n house-serf
Sverili(ix.bude) n boss,flange,knob,ledge, ~kaci n sevant
lug,nubbin,overhang(ing),projecting;(adj) ~qali n maid
projection,protrusion,sprout,tenon,corbel Sinamrewveli n handycraftsman
(ing)
Sinamrewveloba n cottage industry,handy-
~aqsonometriuli axonometric projection
craft
=ena n tang,tongue
Sinauri adj domestic
=TaTi n tongue
Sinayma n serf,servant
~satare n haft,shaft
SinnakeTi adj home made
~wvetiani n spike
Sinnaqsovi adj homespun
Sveriliani adj extending,flanged
SiSveli adj bare,nacked,nude
Sveulad rameze adv flush with,perpendicular
~xelebiT adv with bare hands
to sth,plumb with sth
Siferi(s) n adj slate
Sveuli(ix.klde) adj plumb,upright,vertical
Sifri(s) n adj code
ara Sveuli=gamoSverili out of plumb
~gaxsna crack the code,decode,decipher
=xelsawyo n plumb bob
Skala n scale
Svideuli=vnebis kvira n Passion Week
Sla(ix.rRveva) v confound,crumble
brwyinvale ~ Easter Weel
Sladi adj perishable
Svidwaxnag(a)(i) n adj heptagon(al)
Slaki(s)(ix.wida,juRa) n adj cinder,clinker
Svidmefoba n heptarchy
~ormo n cinder pit
SviTi(s)(ix. joriskuda) n adj horse/ma-
Slami(s) n adj silt, v slime
re'stail
Sleifi(ix.kabis) n tail
Svili(ix.nagrami) n child,offspring
~siyrmis n first-born Sluzi(ix.rabi) n lock
~ukanono n baseblood Soba(ix.kvira,Sva) v bear,give birth, n birth
~uZRebi n prodigal =dResaswauli n Christmas=Xmas
Svilosnoba n child birth = ~ wina dRe n Xmas Eve
Svindi=Sindi(s) n adj cornel,cornelian =Soba iesosi=naxati n the Nativity
cherry,dogwood, Cornus gen. Lat. Sobamde 4 kviriani periodi n Advent
Svita(s) n adj horsetail, Equesetum gen Lat Solti/gaSoltva n v whip
Svria/Svriis n adj oaths, Avena sp Lat Sorenkeci(s)(ix.qaSanuris) n adj tile
= "kafeli" n adj Dutch ~

216
სარჩევი

saperange ~ facing tile ~wvetiani pointed ~


SorsmWvreteli adj (sb) anticipated Subispiris masra n lance/spear rest
SorsmWvreteloba v n anticipate/anticipation ~ ~ boloSi gafarToebuli lance/
Spati(s) n adj spar spear-head flearing out/widening at the end
Srameli n shed ~liTonis qarqaSi n chape
Sre n deposit,layer;stratum/strata (Lat.sing/pl) ~qedi n midrib
Sroma n labor=labour ~Rru tari n plug-shaft
~amao,daufasebeli,unayofo n unreward Subldabali adj lowbrowe(d)
(ed)(ing) ~ Subldaqanebuli adj retreated forehead
~mZime n ard ~ SublmaRali adj high-brow(ed)
~xeliT n manual job Sublsakravi n frontlet diadem
SroSani(s)(ix.kalaTa) n adj lily Sublsafari n frontlet
Stab-bina n headquarters Subli(s)(ix.monetis) n forehead
Stabi n staff ~samkauli n diadem,frontal adornment
~generaluri n general ~ ~Rru n sinus
Standarti(ix.kverTxi,laxtisTavi) n Subosani n lance-knight,soldier-on-foot
mace,standard Subsatyorcni n spear-thrower
Sto(ix.rto,toti) n branch Suka n lane
=gvarSi n line Surduli(ix.filakvani) n catapult,slingshot
StoSi(s) n adj cranberry,Vaccinium sp (Lat) =Tokmobmuli qva n sling
Strixi n dash SurduliT srola v sling a missle
~naxazze n stroke Surdulis qva n round/sphere sling stone
=niSani n feature,trait SurTxi n wild turkey
~rukaze n hatchure Suq-Crdili n chiaroscuro,light and shade
Studiebi n pl usu. studies effect,treatment with shade and light
Sturmi=Seteva n v storm Sxami(ani) n adj poison(ous)
Sua(ledi) n mean,medium Sxapri(s)(mcenare) n adj Sparganium
Sualeduri adj intermediary,intermediate, C
spacer
Caglesa v cement
Suamavali adj n interpreneur,intermediary
Cadgma(ix.saZirkvlis)v construct(deposit,fit,
SuamavlobiT adv through the medium og sb
set) into,frame,insert,lower/put in
Suasagebi n adj spacer
Cadgmuli(ix.Casmuli)dj constructed,(depo-
Subi(s)=oroli(s)(ix.Subsatyorcni) n
sited,fitted,set)into,framed,inserted,lo-
adj spear wered/put in
~mtyorcneli n javelin/spear thrower Cadgoma(ix.saTaveSi) v stand/step in
~satyorcni n javelin Cadri n yashmak
=xelSubi n lance CaduRabeba/CaduRabebuli v adj cement
Subismagvari adj lanceolate (ed),lime(d)
Subispiri/wveri n pike/spear-head,project- Cavardna v fall down,thumble into
ile point Cavardnili adj fallen down/into,sunken,thu-
~alisebri n flame/flamy-like spear-head mbled into
~grZelmasriani long-plugged ~ Cavleba(ix.xelis) v grasp,grip,hold
~masragaxsnili open-plug ~ Cazneqa v bend/press in
~masriani plugged ~ Cazneqil-amozneqili adj convexo-conca-
~ ~ Rru tariT plug shafted/socketed~ ve,ogee
~ormagzurgiani double backed blade Cazneqili adj pressed in
~patara=mujira(ix.wverwamocmuli) n ~ormxriv adj double-concave(d)
lance-head Cakargva v be lost,dwindle in obscurity
~sqelzurgiani heavy backed blade ~drois morevSi/wyvdiadSi be lost in the
~foTlisebri leaf-like spear-head dark abysm of time
~qediani mid-ribbed ~ Cakereba(ix.liTonis) v sew in
~wvermomrgvalebuli round-tipped ~ Cakerebuli adj cast on,repaired,sewn in

217
სარჩევი

Caketva v block,close,cage up,fasten,lock, Camoqloneba v n ger rivet(ing)


shut Camoqna v ger form(trim/shape)(ing)
Caketili adj blocked,closed,caged up,faste- Camoqnili adj (perfectly) formed(shaped,
ned,nclosed,locked,shut trimmed),slender
Cakvdoma v n decay,decline/declination,dec- Camoqniloba n slenderness
rease,die away,langwish,perish Camoyalibeba(ix.Seqmna) v n create/cre-
Cakvla v mortify,tear the soul of sth ation,emerge(nce),form(ation),formulate/
Cala/Calis n adj chaff,straw formulation,constitute,fashion,forge,give
Calageba v ger bag(ing),pack(ing) rise to sth,makeup,originate,refine,shape,
~nivTebs Soris v ger intervene(ing) set up,structure
Calboba/Cambali v adj soak(ed),wet ~dawvrilebiT v recount
Calma n turban =Seqmna v n establish(ment)
Camagreba v fix,frame,haft,hold by,insert,mo- Camoyalibebis periodi/sawyisi n formative
uld,terminate,weld stage
Camarxva v bury,interre ~wlebi n pl usu. formative years
Camketi(ix.qva) adj barring,closing,stopper Camoyalibebuli adj created,formed,formula-
Camkvdari adj decayed,decreed,died away,ex ted,established,mastered,originated,refin-
tincted,languished,perished ed,shaped,set up
Camogdeba v throw down CamoSla v collapse,dislocate,slide,slip
~taxtidan v n deposit(ion),dethrone(ment) CamoSoreba v cut off,remove,tuck away
Camogdebuli adj dethroned,overthrown,thro- ~xelisuflebidan v rempve from power
wn down CamoCexva v hack away/off
Camokideba/Camokidebuli=kiduli v adj ~weraqviT v hack
hang(ing),hung,suspend on… Camocileba v n eliminate,remove,removal
Camomsxmeli n caster ~niSnis v share off a feature,deny sth,the
Camomyalibebeli n adj former,formative character of sth
CamonaSali(ix.miwa,qani,Camowola)n debris ~ramisgan v ger decede(ing)
Camongreva(ix.Cangreva) v collapse,crush,de- Camocla v unload
story,gobbet,push down,runoff Camocma v draw/put on,move over,rejoin
CamorTmeva v n expropriate(ion) Camocmuli adj drawn/put on,moved over
~qonebis v oust Camowola v collapse,dislocate,fault,slice,slip
~Semosavlis/wyalobis v n deprivate/de- CamoWra v curtail,cut/tuck away,hack off,trunc-
privation,seize/seizure ate
CamorTmeuli adj deprivated,expropriated, CamoWrili adj curtailed,cut/tucked away,
seized hacked off,truncated
CamorTmeulis dabruneba v n revert,rever- Camqrali(ix.kiri) adj extinguished
sion ~vulkani dormant volcano
CamorCena v lag Camwkriveba v aligne,file,juxtapose,line up
~droSi n time ~ Camwkrivebuli adj lined up
CamorCeniloba n backwardness Camjdari adj driven,edged into,sb sitted
Camosakidi(ix.Camokideba) adj hanging ~WuWyi n grime
Camosasvleli n discend Canavleba/Canavluli v adj perish(ed)
Camosacmeli n cover,mounting,terminal CanarTi(ix.danarTi,furceli)n bush,insert
Camosvla v n arrive/arrival,come down,desc- (ion),inclusion
end Canasaxi n foetus=fetus,simple beginning of st
Camosxma v cast,found,mould,pour Canasaxovani adj in embrio,embryonic,in infa-
~mxatvruli shaped casting ncy,rudimentary,seminal
~uyalibo not moulded casting ~bazari adj burgeoning market
~yalibSi cast(ing) from mould ~warmoeba adj fledging industry
Camosxmuli adj cast,moulded ~xelisufleba adj fledging authority
Camotana(ix.motana) v ger bring(ing) CanasaxSive gaqroba v fizzle out
Camouyalibebeli adj unsettled Canafiqri n conception,design of sth,intention

218
სარჩევი

CanafiqrSi adv in essence, intentionally ~mWreli piri n blade-let,bush


Canaweri n deed,note,record Casafreba(ix.safari) v n ambush,ensconce
CanaWeri n mortise Casaxva v n ger beginning,conceive,emerge
Canaxazi n drawing (nce),origin(ate),stem from sth/some-
Canaxati(fanqriT) n record,sketch (n/v) where,rise, burgeon
Cangali(ix.gamiri) n fork Casaxleba v n colonize/colonization,settle,
~buxarSi/keriaze n pot-hook populate/population
~nawilebis SemaerTebeli n brace Casveneba(ix.mze) v n coffin,place/put into
Cangreva v collapse,destroysink Casma v accommodate,compress,embed,drive/
Cangreuli adj collapsed,destroyed,sunken edge into,include,interline,insert,mount
Canergva v impress on,inculcate,instill (put,setwedge) in
CanTqmuli adj tucked away ~Tvlis v mount in,insert
CanCqeri n pl usu. falls ~miwaSi v dig into ground, sink
Cardaxi(ix.urmis) n awning,eaves,penthho- ~ramisa v key sth into stj
use,shelter ~ ~ ramiT v embed sth with sth
Careva v n intervene/intervention ~sogmanis v interline
~adamianis n human interference ~Soris v embed/sandwich between
CarTva v n comprise,incorporate/incorporate- =Cayeneba v frame,insert
on,involve(ment),embed,engage,integrate/ Casmuli adj accommodated,bordered by,
integration,include/inclusion,key into,place compresseddriven/edged into,embed-
within ed in,included,interlined,mounted/set in
~ekonomiuri v economic inflication ~ miwaSi sunk(en)
~sarTvis v fill Cataneba(ix.kedelSi) v accompany by gifts,
~cxovrebaSi v draw into the life of… place in burial,put in tomb
~xelaxla v n reincorporate/reincorporation Catanebuli nivTebi n pl usu. funerary gifts
Carigebuli rigSi adj aligned Catareba v carry out,conduct,hold/run sth,org-
CarCo n border,confine,framework,setting, anize,perform,take place,undertake
shell Catena v prime
~betonis Casasxmeli n incasement.shatter- CatvirTva v charge,load
ing Catvifvra/Catvifruli v adj press(ed) in
~gemis n shell CauZiravi adj unsinkable
~Tvlis n mount for,setting Cafloba v immerse,inundate,sink into
~nagebobis n framework,shell Cafluli adj immersed,inundated,sunk into
=sazRvari n coverage,scope Cafxuti(ix.CaCqani) n headgear,helmet
~Zaris n undercarriage Cafxutiani adj helmed
~xis n timber-frame Caqolva v flaile alive,hail with stones,stone
CarCoebs scildeba v sth passes outside/is Caqsova v employ in,fuse into,interweave,
beyond the scope of sth knit in
CarCoTi daWera v hold by a brooch/frame Caqroba v extinguish,slack
~Sekvra v frame ~CanasaxSive v fizzle out
CarCos gadacilebuli adj sth passes/runs CaquCi(ix.CaWedeba,xis) n hammer
outside of brooch(confine,frame) ~ormxrivi n two-sided ~
~mibjenili adj sth puddling out to the edge Caqceva v collapse
CarCoSi(ix.qronologiuri) adv framed, in CaRarul-amoRaruli adj grooved
frame CaRaruli adj curved inwards
CarWoba v casp(dig,drive) in(to),embede,lo- CaRrmaveba v deepen,dip
wer into ground/pit n cavity,depression,grooving,hole
Carxze amoyvana v throw on the wheel CaRrmavebuli adj deepened,dipped,sunken
Carxi=morgvi n potter's wheel CaRunuli adj curved inwards
Carxis kvali n wheelmark Cayeneba(ix.Casma) v frame,insert
Casaberi(ix.sakravi) adj windblown Cayra v fill up,throw into
CasarTi(s)(ix.namglis) n liner CaSeneba/CaSenebuli(ix.kedeli) v adj build

219
სარჩევი

in,embed,immure CenCo(si) n chaff,husks(pl only),marc


CaSla(ix.CamoSla) v fail to do sth,sth appe- Ceqma(ix.cxenosnis) n boot
ared/is the failure Cexva(ix.tyis) v chop,hack,hew
CaCqani(ix.Cafxuti,samzeri) n helmet Cveva/.Cveuleba) n custom,habit
Cacelva/Cacelili v adj mow(ed),splayed ~myari consistent habit(s),strong proven
Cacma v dress,put on abilities in sth
Cacmuloba n robs ~SemorCenili extant habit(s)
Cacucquli adj sit(ing) on sb‟s hounches,squ- Cvenamde adv before us
atted ~moaRwia sth remained extant
CaZirva(ix.Cafloba) v merge into,sink ~moRweuli sth extant
is, rac iZireba adj sinkable Cvili(2 wlamde) n infant,neonate; adj soft
CaZiruli adj sunk Cviloba(Si) v adv (in) infancy
~zRvaSi adj submerged CiTva(daCiTva/moCiTva) v ger print(ing)
Cawera v inscribe,record,write down CiraRdani n torch
Cawerili(ix.garemoSi,ornamentSi) adj Cirgvi(ani) n adj bush(y)
scribed,recorded,written down Citi(ix.frinveli) n bird
CawveTeba v drip,pour ~vaSla(s) yviTeli Acer palmatum Lat
Cawvna/Cawnuli v adj plait(ed)/weave(d) into ~ ~ wiTeli Pyracantha Lat
interweave/interwoven=guilloche ~mgalobeli n song ~
Cawola v go to bed,lie down,collapse,disloca- CitisTaviani adj bird-headed
te,fault Citis msgavsi adj bird-like
Cawyoba v pack,put CiCaxvi n craw
~erT xazze/rigSi v n align(ment) Cixi n dead-lock,snap
~nivTebs Soris v intervene CixSi momwyvdeva v confound,perplex
CaWdeva v incut,(im)press in Cliqi/Cliqosani n adj hoof(ed)
CaWdeuli adj incut,impressed,pressedin,su- ConCxedi n frame(work)
perimposed ConCxi(ix.micvalebuli) n skeleton
~kvadrati n quadratum incusum
~arasruli fractional(incomplete/partial) ~
CaWedeba=CaWedva v hammer,instuck=stuck in
~gaSotili extended ~
CaWideba v cling
~dazianebuli damaged ~
CaWra(ix.gaWra) v cut in/into,notch
~danawevrebuli diarticulated ~
CaWrili adj curved,cut in/into,notched
~didi tanis robust ~
CaWyleta/CaWyletili v adj bend/bent,
~zurgze mwoli ~ on (its)back
dent(ed)
~TaviT... ~ head oriented/pointed to(wards)…
Caxazva v ger draw(ing),record(ing)
~TavmokveTili decapitated ~
~ramisa rameSi n insert
~kidurebmoxrili crouched ~, ~ in a
Caxazuli adj drawn,inserted,recorded
contracted positin/withcurved extrem-
Caxergva/Caxergili v adj block(ed) in/up,
ities
clog(ed) ~mokecili/moxrili in contracted position
Caxveva/Caxveuli v adj twist(ed) in
~mokrunCxuli crouched(squatted/in tightly
Caxveul-CaxlarTuli adj interlaced,quaint
flexed) position
CaxlarTuli adj complex,curlicue,elaborate, ~moxrili flexed ~
inextricable,intricate,involved,knotted ~muxlebmokecili ~ with bent/flexed legs
CaxlarTuloba n complexity
~mwolare lying ~
Caxmaxi(s) n lock
~ ~ gverdze ~ ~ on the left/right side
~fexi n trigger
~ ~ zurgze ~ ~ on one's back,backwards,
Caxraxna/Caxraxnili v adj wrench(ed) in
supine
Caxuteba v cuddle ~ ~piraRma ~ ~ front up,supine
CaxSoba v mortify,subdue,suppress,vanish ~ ~pirqve ~ ~ with face down(wards),
Celti(s)(ix.gza) n adj brushwood,curdi- front down,prone
roy,hurde ~fexebmokecili barZaysa da muxlSi
~safeni n pole/stake flooring ~ with legs crouched

220
სარჩევი

~Canasaxis formiT in embryonic/foetal po- ~mociquli n ethereal messenger


sition ~naTeli n ~ light
~Zalze moxrili tightly flexed position ~qveS adv under the sky
~xel-fexgamarTuli=gaSotili ~ with ~ ~ =gareT/haerze adv open air
stretched extremities ~qveSeTi n the world
~xel-fexmokecili(ix.kidurebmoxrili) cad adv in the heaven/sky
with crouched/curved extremities calsaswori steelyard
ConCxis(a) adj skeletal cal mxares adv at one side
~Zvlebi areuli disarticulated bones cali n one, piece,record
ConCxs Catanebuli hqonda skeleton(s) was/ ~wyvilis n one of a pair
were accorded grave goods… calke adj alone,apart,distinct,individual,is-
Cofura(ix.liToni) adj pitted,pock-marked olate(d),separate,single
face adv privately,separately,singly,solely
CoCori n foal ~mdgomi adj alone,free-standing,(semi)
Coxa(ix.axaluxi) n Caucasian coat detached
Crdili(ix.naxazi,naxati) n shade,shadow calkeuli adj desultory,individual(istic),iso-
CrdilSi moqceva v deem by, obscure lated,particular,scattered,separate,
~Sesvla v n immerse/immersion single,stray
Crdilo adj north(ern) calmxrivad adv unilaterally
CrdiloeTi n adj north calmxrivi adj one sided/track,unilateral
ukiduresi ~ northernmost calpira/calfxiani adj one/single bladed
CrdiloeTiT adv northwards calsaswori n steelyard
Crdiloeli n Norse caluReli(ix.jidao) n horse-collar,withers
Crdilouri adj northern yoke
Cubini adj Argus-eyed cal-calke adv alone,apart,each by itself,se-
Cuglugi(ix.culi) n pole-axe parately
Cumi adj mute carieli(ix.dacla) adj empty
Custi n slipper carci n chalk
~naWris n canvas sneakers carciani/carcis(ix.xana) adj chalky
Cuqeba v n grant,present ~qaRaldi chalk paper,everlay
CuqurTma n curve,fret-work,filigree cacxvi(s) n adj lime-tree, Tilia (Lat)
~waSlili adj obliterated cda v n attempt,effort,endeavour,strive,seek
CuqurTmiani adj carved to learn,try/trial(s),test
CuqurTmis mWreli n curver cdomileba n error,misclosure
~qvaze n lapicide cdomilebis zRvari n margin of error,clo-
~waSala v n obliterate/obliteration sure error
~Wra v ger curve(ing) cdomili(ix.Semcdari,cTomili,codvili)
CuxCuxi/CuxCuxa v adj bubble/gurgle(ing) adj sb misled/mistaken
cduneba(ix.Secdena) v n entice,seduce(me
Cqifi n pl inly tweezers
nt)seduction,tempt(ation),lead sb into
Cxaruna n trinket
temptation,lure,allurement
~sakidi n ~ pendant
cela n sing/pl Lat. cella/cellae,shrine
Cxvleta v pin,stab,stick celva v ger mow(ing),scythe
Cxiri n stick celi n mower,scythe
~liTonis n rod cementi(s) n v adj cement
~windis n knitting pin cenzi n qualification,working experience
Cxubi/CxubSi n v adv (in) combat,fight cenzori n censor
c centraluroba n centrality
ca/cis(ix.zeca,feri) n adj sky centri n center,core,focus,focal point,seat
~kamara n firmament ~mTavari nerve-centre of sth
~kide/kiduri n horizon ~mizidulobis center of gravity
~manana n manna,little pieces of bread ~mwarmoebluri manufacturing/producing
centre

221
სარჩევი

~ramis n v the core,focus,heart ~ornamenti beaded design


~savaWro trading post cvaradasmuli adj sth covered with sweet
~samyarosi n hub pies
centridan gadaxrili adj off-center cvari=nami(ix.wveTi) n adj dew
centriT... adj centered/centering...,focused/ cveTa v wear
focusing cviliT dafarva v waxen
centris garSemo adv center around sth cvili(s) n adj (bees) wax(en)
centrSi adv sth centered sth ~gamoxda v ger bleach(ing)
centuria n centuria ~gareuli futkris n adj ozocerite=
centurioni n centurion =ozokerite
cerad adv obliquely,slantwise ~modeli n wax pattern
ceremoniali n ceremonial,paraphernalia ~modeliT Camosxma v ger cast(ing) by
(pl usu) wax pattern
~daxvedris welcoming ceremony ~modelis dakargvis xerxi closed=lost-
~sakulto/saritualo cult practice wax casting/technique
cereco(si)(sakmazi) n adj dill=Anethum ~saRebavi n wax colour
graveolens Lat. cvla v n alter(ation),change,diversify/diver-
cerodena(ix.cida) n dwarf,pygmy sification,transform(ation),vary/variation
cerusiti(s) n adj cerussite cvladi adj varying
cercvela(si) n adj sweet-pie,vetch,Vicia cvlileba n alteration,change,modification,
sp. Lat. shifr from…to,transformation,variation
~mware n adj bitter vetch=Vicia sp. Lat. cvlilebis Jams adv while the sway
cercvi(s) n adj pea ~xana transformational era
cecxlgamZle adj fire/heat-proof cvlis... v sth passes into sth
cecxlTayvaniscema/cecxlTayvanismceml cTomili(Sdr.cdomili) n planet
loba=mazdeanoba n fireworshipping ciali v n play of colours,tint
cecxlTayvanismcemeli=mazdeani n fire- cialinuri cista n hyalid cyst
worshipper cida(ix.cerodena) n inch=2,54 cm
cecxli(ix.sagzebeli,samsxverplo,saweso =patara adj dwarf,span
n fire civad(ix.naWedi,Wedva) adv coldly
~gansawmendeli adj pure(ing),purifying ~ civWedva v ger rivet(ing)
~minavlebuli adj smouldering=smoldering cikani n kid
~mudmivi adj flaming urn cikli(ix.moicavs,sawarmoo) n cycle
~saweso n pire cilindri n barrel, cylinder
~Sua n hearth cilindruli/dabal ~ adj cylindric(al),low
~Zlieri adj roaring fire cylinder
cecxliTa da maxviliT adv with fire and ciloba v n rival(ry)
sword cincxali adj brand new
cecxlis ali/ena n flame circeli(s) n adj cranberry, Vaccinium ssp.
~gaRviveba/gaCaReba v light,make a fire Lat.
~kvali n fire trace(s) cis adj celestial,heavenly
~taZari n fire-altar ~qveS adv open to the elements
~SenarCuneba n custody cisartyela/cisartyelis n adj rainbow
cecxlSi damskdari adj fire-cracked cisTvala(si) n adj bluebell, Scilla gen.Lat.
~namyofi adj sth with coating from burning ciskari(ix.locva) n dawn,sunrise
cexva v ger thresh(ing) cista(ix.samarxi) n cist-grave
cvalebadi adj changeable,changing,mobile, cisferyanwelebi n pl usu. (society of po-
shifting,unstable,varying,varied ets and writers in the 1920s) Blue Horn
~xarisxiT adv to varying degree citadeli n citadel, arx/arcis ( sing/pl Lat)
cvalebadoba n fluctuation,variability,variation, citata n citation,excert,quote/quotation
variegation,variety,wavering,wwile sway citatis gamoyeneba/motana v cite, quote
cvara n adj granulation,granulated ciuri adj astral,celestial,heavenly,stellar

222
სარჩევი

~sxeuli n pl celestial body ~Zalian bevri/zRva wealth of information


~sxeulebis ganlageba alignment of celes- cnobadi adj cognizable,identifiable
tia bodies cnobari n handbook,reference
cifri(s) n adj figure,number ~anbanze n directory
~datana naxazze v transfer a figure ~mokle n shorthand manual
ciyvi(ix.kverna) n squirrel cnobebi n pl infirmities
~zoliani chipmunk-Tamias gen Lat. ~mwiri/wyvetili sketchy information
cicabo n adj precipitous,steep(ness),vertical cnobili adj apparent,familiar,knowledgab-
~ferdobi n hillside le,(well)known,notable,notorious,renowned
~Casasvleli rapid descent ~adamiani n prominent,timehonoured
cicxvi n deeper,scoop nakleb ~ poorly known
cixe/cixis n adj castle,citadel,jail,prison, =saxelganTqmuli adj renowne
enceinte,castellum/casteli (n sing/pl Lat) ~xerxi n the known means
~bunebrivi natural fortress cobola n bung
~kedlis Ziridan damreci damcveli ke- codva n heresy,imperfection,sin stigma/stig-
deli n stone glacis matis(n sing/pl Lat),vice
~koSki mTaze n hillfort ~momakvdinebeli n mortal sin
~mdebareobs mTaze v fortress sits atop hill =nakli n vice
~saSiSi n awesome fortress/fortificatio ~sapatiebeli venial sin
~simagre n bastion,castellum,citadel,fort codvaSi Cavardna v fall into heresy
(ress),fortification,stronghold codvili adj lost,sinful,stray; sinner (n)
~ ~ TxriliT n redout ? codvis gamosyidva v n atone(ment),expia-
~ ~ saTofurebiTa da qongurebiT te
embattled citadel/stronghold ~patieba v absolve
~simagreSi sapatimro n cassemate ~upatiebloba=dagmoba v condemn
~qalaqi n citadel,stockaded town ~Sendoba v n be absolved in/of sin
Sida ~ n sing/pl Lat. acropol/acropolies ~Cadena v commit a sin, sin
=cxovreba n pl usu. bonds codna v n awarwness,be familiar with sth,fa-
cixeze Semowyoba v n enclose,siege,surro- miliarity with(certain)aspects of..,experi-
und ence,intelligence,know(ing)(ledge),scho-
cixidan gaTavisufleba v release larship
cixioni n garrison codnis salaro n wellof knowledge
cixis alya(ix.sakani,cixe) n v siege ~taZari n shrine of ~
~aReba=jobna=damarcxeba v take over cokoli n footing,plinth, socle,substructure
~galavani n fortress wall,walling =paneli n dado
~ ~ koSkidan koSkamde n curtain wall coli n wife
~koSki n turret ~uncrosi n concubine
~qonguri n merlon col-qmari n married couple
Sverili ~ kedelze n orillion col-qmroba n matrimony,wedlock
cixoriumi(s)(mc.cikori) n adj cichorium col-qmruli adj matrimonial
cneba n conception comi(s)(ix.Tixis,minis) n adj dough,pastry
cno=aRiaro v acknowledge cocxa(si) n adj teff, Eragrostis abyssinca
~vinme/rame ramed v recognize sb/sth as sb/ Lat.
sth cocxali adj (a)live,animated,in flesh,living,
=icno v n recognize/recognition palpable,vibrant,vital
cnoba v n acknowledge(ment),evidence,infor- cocxana(si)(mc) n adj Lat.Verbena officinalis
mation,record cocxi n broom
~araorazrovani adj unambiguous cra v sieve
=aRiareba v n recognize/recognition cremli n tear
~aSkara clear/firsthand evidence cremlisebri adj drop-like
~werilobiTi n v record cru adj false,pseudo,quasi,specious
=wyaro n informarion.source ~morwmune adj superstitious

223
სარჩევი

~rwmenan prejudice,popular belief,superstition cxenTevza n sea-horse


~Cveneba(ficis miuxedavad) n perjury cxenkaci=kentavri n sing/pl Lat. Centaurus/
cudad(ix.uxarisxod) adv badly,poorly Centauri
~daculi adj sth in a very poor state cxensaSeni n stud farm
cul-samkauli n axe-pendant cxenebis Secvla v relay
~CaquCi/uro n axe-hammer cxenze mjdomi ride,(riding) upon back
~weraqvi n mattock ~Sejdoma v mount in horseback
culi(ix.sekira,qarCi,Ceglugi)n axe,wedge cxeni n horse,onagri=Equus anager
~amorZaluri n pole-axe ~ajilRa=faSati not emasculated ~
~bolofrTiani n end-winged axe mare,vaulting ~
~brtyeli n flat ~ ~bedauri/hune n fast/racer ~
~didi=mokletariani n hatchet ~gauxednavi n unbroken ~
~egvipturi=axloaRmosavluri n anchor ~gerge n a young ~
axe,Near Eastern scallop axe ~gverdiTi n outrunner ~
~mxrebiani n shouldered ~ ~doRis n racer
~ormagi n double ~ ~Tafla n (dark) brown ~
~oryura=satare xvreliT n socketed ~ ~iabo=taiWi n gelding ~
~sabrZolo n battle ~ ~lafSa n jade ~
~solisebri n shoe-last celt ~ ~sabrZolo n cavalry(troop,war) ~
~frTiani=qarCi n winged ~ ~samgzavro n saddle ~
~qvargvalis n chopper ~saspalne n pack ~
~qvis pirTxeli n ground axe ~ubelo n bare-back ~
~yuadaqanebuli/daSvebuli n lop-eared ~ ~ulayi n stallion
~yuakveriani n axe-sledge ~fornis n dry-horse
~yuamiliani n socket-eared axe ~frTosani n Pegass,winged ~
~Ruzisebri(ix.egvipturi) n anchor ~ ~yalyze adj rear(ed) ~
~Sverilebiani n trunion ~ ~Sekazmuli adj harnessed/saddled ~
~welSi gamoyvanili n an axe with inter- ~Sesabmeli adj draught/wheeler ~
seption ~Sua adj draught ~
~wiboiani n flanged axe ~calrqa n unicorn
~xelculi n handaxe ~cxensaSenis n stud ~
culiT gamokveTili adj linrd with cobble ~wabla n bay ~
~moWra v chop with axe ~wminda sisxliani n thoroughbred ~
culis dasamagrebeli Wrili n notch ~Waki n mare ~
~mili n socket ~xelniT adj shaft(thiller,wheeler) ~
~piri n cutting edge ~jiSiani adj pure-bred ~
~satare n haft,shaft-hole cxenis alagmva(ix.unagiri) v bridle
~frTa n wing ~asali n horse-cloth
~qusli/weli n stop-ridge ~aRviri n bit,bridle
~yua n butt ~ ~ lagmiani n bit,curb
~ ~ CaquCisebri n hammer butt ~ ~ ulagmo n shaffle(bit)
~Sverili n trunion ~avJandi n srirrup
~wibo n flange ~avSara n halter
~warmoeba n axe manufacture ~balaxi(mcenare) n adj honey suckle
curvili adj plated ~gadasafarebeli n caparison
cxadi adj n licid(ity) ~gamxednavi n horse master
cxavi n screen,sifter,sieve ~daWedva v heel,nail up,shoe
cxare adj burning,hot ~Tvalsafari n pl usu. blinkers
~brZola/kamaTi adj tough ~kbila(makerbia/wamala)ZaRlniora=
=cxoveli adj (most) intence,lively,heated ZaZa(mcenare) n adj pigeon‟s milk
cxauri n lattice-work ~lagami n bitwear,(bitted) bridle,gear,mo-
cxedari n corpse uth piece

224
სარჩევი

~ ~ misaSvebi saybeurebiT n bit with ~gareuli n moufflon ~=Ovis musimon Lat.


let in shaffles ~dakarguli n lost ~
~ ~ 2-3 nawiliani n two/three link bit ~dedali=nerbi n ewe
~lagmis nawili n canon,one or two can- ~dumiani n fatty-tailed=steatopygous sheep
on,bit ~verZi n rum
~ ~ tuCqveSa jaWvi n curb ~ ~ dakodili n wether
~mosarTavebi n gear,harness,horse attac- ~make n ewe in yearn
hments(furniture,trappings) ~wiTeli n red sheep=Ovis orientalis
~mosarTavis fgoli/maryuJi n larret cxvirsafari n nose-cover
~mundStuki n horse bit,mouthpiece cxvirwamaxuli adj sharp-nosed,sharpened
~navardi n v gallop nose
~nali n shoe cxviri(ix.gemis,navis) n nose
~nalis lursmani n horse nail ~arwiviseburi n hooked ~
~sabmuri n tather ~kexiani n aquiline ~
~sadave(ebi) n halter,reins (pl only) cxviris kexi/fuZe(ix.xaris) n bridge of
~sadavis rgoli n rein-ring the ~
~savarcxeli n horse-comb cxvirismieri adj nasal
~samkerduli n belly/breast band,saddle- cximi/cximiani(ix.qoni) n adj fat(y)
girth cxlad(ix.naWedi) adv hotly
~saybeuri(ix.qalis) n cheek-piece,shafle cxovel...…suff. animal..,animated,beast,life..,
(s) living…
~saZue n breech-band,crupper,rump ~frinvelTan seqsi n bestiality
~uzangi n stirrup cxovelmyofeli adj life giving
~unagiri(ix.unagiri) n saddle cxovelmyofloba n firmness,stability
~ ~ qalis side ~ cxovelsaxe adj zoomorphic
~ ~ ostati=saraji n harness maker, cxovel-Citi n bird-like animal
saddler cxovelTa n pl animals‟
~uReli n horse-collar,withers yoke ~batoni n ruler of the beasts
~fafari n mane ~eposi n bestiary
~qedi/qeCo n withers ~mfarveli n master/mistress of animals
~qurdi n horse-stealer ~qorwineba n belling(rutling,pairing) sea-
~qurdoba n horse-stealing son/time
~Sekazmva v harness ~Sewirva v (mortuary) animal sacrifices
~wabla(si) n adj horse-chestnut,Aesculus cxoveli suf. adj n animal,beast,bestia/besti-
hippocastanum (Lat) ae(n sing/pl Lat), life,living
~wamala(si)=kbila(si) n adj pigeon‟s milk ~aburZgnuli/ajagruli adj disheveled
cxenisebrni n equid ~balaxismWameli adj herbivore animal
cxenosani n horseman/woman,mounted ~gamwevi adj pack/traction ~
~gvardia n Horse Guards ~ ~ wyvili adj paired draught
~ ~ Royal Horse Guard ~gareuli adj wild animal
~da fexosani jari n horse and foot ~enagadmogdebuli n tongue hanging out
~meomari cavalry/horse soldier,mounted ~make animal in yarn
worrior ~mebrZoli/moCxubari adj fighting ~
~msubuqi jari n light horse ~morqenali adj butter
~tomi n horse-riding tribe ~mtacebeli adj bloodthirsty ~ ; predator,
~RmerTebi n pl rider-gods raptor
cxenosnis Sarvali n riding breeches ~ ~ xorcis mWameli n carnivore
~Ceqma n ~ boots ~mcoxneli adj ruminant ~
cxenosnoba n horseback riding ~mwolare adj recumbent ~
cxenSebmuli adj horse-drown ~saSineli adj creature, monstrous ~
cxvar-Zroxa n cattle,drove ~tvirTmzidi adj pack ~
cxvari(ix.koWebi,makrateli) n sheep ~ukana fexebze mdgari adj prance(d),

225
სარჩევი

rampart ~Sewyveta v cease life


~Sxamiani n tount(ing) ~waxnagebi n pl facets of life
~cocxali adj (a)live ~wesi n lifestyle(paradigms),residence ru-
wyaro ~ n life-spring le,rules(styles,ways)of life,subsistan-
~wyvilCliqiani/Cliqiani n ortiodactyl ce pattern
~xmeleTis(adamianic) n terrestial ~xangrZlivoba n lifespan
cxovelis bewvi(s) n adj fur cxovrebiseuli adj worldly
~muceli n belly cxoneba v n save,eternal salvation
~mZori/leSi n carcass cxonebuli adj Blessed
~ulvaSi n pl usu. wiskers cxratyava(si)(mc) n adj honeysuckle,Loni-
~saxis/formis in the shape of animal(s) cera gen. Lat.
~qedi/qeCo n withers cxrili n networks,table
~Sewirva v animal sacrifice ~monacemTa n data sheet
~wina nawili n forepart.protome Z
~ ~ fexebi fore legs Zabri n funnel
~ukana ~ hind ~ Zabrisebri adj crater-shaped
cxoveluri adj animal(istic) Zal-Rone n effort,force
~naSTebi n pl faunal remains Zala(ix.Zalis) n force,magnitude,might,pow-
cxovreba(ix.miRvaweoba,CarTva,cixe) v n er,strength
adj activity,affairs,dwell,lifespan/time, ~gamwevi n pulling/traction power
habitate/habitation,house(ing),life, ~damcavi adj protective power(s)
reside,resident
~Tanabrad moqmedi diagonal thrust
binadrul cxovrebaze gadasvla v
Tilismis ~ talismanic power
sag=subside=sink
~mamoZravebeli n driving force
~binadruli adj settled life
~samuSao n labour force
~damjdari adj n established(settled,villa-
~samxedro n force(s)
ge),sedentary ~,sedentism
~veluri n wildlife ~uxilavi/faruli adj hidden ~
~vinmesi n biography,life story,in the ~SemoqmedebiTi adj creative power
footsteps of sb ~warmmarTveli n determining force
~zRvarze adv live on the edge Zalagamoclili adj prostrated
~karCaketili adj secluded/unsociable life Zaladoba(ix.moZaleba) v n dominate/do-
~maradiuli adj eternal/everlasting ~, mination,sway,violete/violence
time~ Zaladobrivi adj violent
~miwieri adj worldly ~ Zalaufleba(ix.samefo) n authority,might,
~momTabare adj non-sedentary power
~mSvidobiani adj live at piece (with sb) ~usazRvro/SeuzRudavi n exuberant ~
~religiuri adj contemplative/religious ~ ZalauflebiT aRWurva v invest authority
~saero adj secular/worldly ~ Zalauflebis aRiareba v assert one‟s po-
~sameurneo adj economic ~ wer
~gavrcoba v display/extend rule
~saqalaqo adj urban ~
~ganxorcieleba v exercise of power
~soflad/qalaqad adv village/city ~
~zenitSi n in plantitude of sb‟s ~
~sulieri adj intellectual.spiritual ~
~mitaceba v seize power
~wmindanTa n life stories of saints
~mopoveba v gain power
cxovrebaSi adv in sb's life,lifetime,time-life
~ ~ vinmeze v n (maintain) control
~gatareba v n embody(ment)
~mwvervalze adv at the height of one‟s po-
cxovrebis ganaxleba v resume life
wer
~kvali n evidence/mark of human occu-
~niSani n statement of ~
pation
~siWarbe n exuberance of ~
~mizani n reason for living
~qona v power lay in the hands of sb
~saxsari n livelihood
ZalauflebisTvis brZola v jostle for posi-
~ferxulSi adv in vital context
tion

226
სარჩევი

ZalaSi Sesvla v come into force,constitute ZaRlis ena/enis(mcenare)=ukadrisa(si) n


Zaldautaneblad adv easily adj dog‟s/hound‟s tongue
Zalebi aramiwieri n pl powers not of this ~pilwa(si)(mc) n adj Album graecum Lat.
world ~pitna/pitnis n adj deadly nightshade
~reproduqciuli n pl reproductive powers ZaRlmayvala(si) n adj bramble,European
Zalze adv badly,crucially,closely,deeply,dra- blackberry
matically,extreme(ly),greatly,heavily,hig- ZaRlniora=cxeniskbila=ZaZa(mcenare) n
ly,immensely,increasingly,overwhelming adj pigeon‟s milk
ly,particularly,severely,very,violently,utmost ZaRlyurZena(si) n adj Lat.Solanum nigrum
~bevri adj outnumbering Lat,cow(fox/lingon)berry,red bilberry, red
~Sori adj extremes whortleberry=Vaccinium vitis idaea Lat.
Zalian adv absolutely,extremely,highly,intrin- ZaZa(ix.ZaRlniora) n adj pigeon‟s milk
sically,specially,very(much) ZaZa/ZaZis balnis n adj hair-cloth/shirt
~bevri adj outnumbering ~tomris n adj sackcloth
ZaliT(ix.iZulebiT) adv by forse ZaZebi=Savebi n pl usu. mourning,be in ~
mTeli ~ adv with ferver Zaxveli(s) n adj guelder-rose, Viburnum
Zalis aRdgena v regain strength,revive opulus Lat.
~gmovlineba v tour de force Fr. ~TeTri n adj snowball tree,wintorthur,
~gamocda v n emasculate/emasculation,pro Viburnum nodum Lat.
strate/prostration Zgide n bulkhead,cross piece,dam,tie plate
mamoZravebeli ~ mopoveba v gain mome- Zebna v ger n delve(ing),detect(look,seek,se-
ntum arch)(ing) for,hunt,navigate,pursue/pursu-
~micema(gamxneveba/Semateba) v n encour- it,quest for,sound(ing)
age(ment) Zegl(eb)ze(ve) adv in/on site(s),onsite
~mokreba v gather strength,mature ~aRmoCnda(ix.samuSao)the site provided sth
~mqone adj mighty,strong,valid ~dadasturda sth has been deposited on
~simtkice n energy density the site
~Semateba v n add, encourage(ment) ~mTavari adgili n central focus of the ~
Zalismieri adj forceful,violent ~napovnia deposited on the site,originate(d)
Zalisxmeva n v effort(s),endeavour,invest site,originate(d)
(ment)(of) energy,strive for sth ~yvelaze Zveli adgili n vintage point
Zara(ix.CarCo) n box,superstructure Zeglebi(s) n pl monuments, sites
ZarRvi(ani) n adj vein(ed) ~warsulis the record(s) of the past
~gaSiSvlebuli(madnis) outcropping vein ~moxilva v n visit(ation)
ZarRvuli(ix.sabado) adj vein ZeglTa dacva v n protect(ion)
Zarcva v forge,pillage,plunder,prey,rob ~dacvis sammarTvelo (former) Main Direc-
~gaumaZRari n rapacious plunder(ing) torate for Protecting Historical Monum-
~dapyrobilis v sack ents(later devided into two centres: 1-
Zafi(s)(ix.Razli) n adj filament,string Georgia Chubinashvili National Resear-
~gaormagebuli adj intertwisted ch Centre for Georgian Art History and
and Reservation. 2-National Agency for
~gorgali n skein
Protection of Cultural Heritage
~Sulo n hank Zegli n monument site
Zafsagrexi dazga n spinning wheel ~adgilis mixedviT(mTavari/ZiriTadi) n
ZaRlis ena=ukadrisa(mc) n adj dog‟s/ eponymous site
hound‟s tongue ~arqeologiuri n area,site
ZaRlisqinZa(si)=gvirila/gvirilis n adj ~gamarjvebis n victory monument
comomile ~ganmsazRvreli,mTavari adj key site
~gzispira n adj cloveleaf=Matricaria Lat
~dauzianebeli adj undisturbed ~
~mindvris n adj ox-eye daisy
~daculi adj protected ~
~samkurnalo n adj Arctic comomile
~ ~ velze adj sheltered ~
ZaRliskbila(si)(mc) n adj adder‟s/spear
~iTxreba v is currently under excavation
tongue
~mezobeli n nearby ~

227
სარჩევი

~mowyvladi n vulnerable ~ floor bearing/bridging joist


~rTuli adj complicated ~ Zelqva/Zelqvis n adj sycamore
~sanmuSo/tipiuri adj type ~ Zel-yore/yoris n adj crib-work
~umniSvnelovanesi adj crusial ~ ZenZ-foCebi n pl frayed edges
~uZravi adj immuvable/standing ~ , mo- ZenZeruki n sing/pl Lat. ibis/ibides=ibis
nument ZenZi(s) n adj waste
~Ria n open-air site Zera n kite,vulture
~Seiswavleba v is intensively examined Zerwva(ix.Carxi) v ger model(ing),pot,sculp-
~Seiqmna v caary off ture
~wamyvani/ZiriTadi adj key/pilot site ~lenturi n coil method to build a pot,mo-
~werilobiTi n record(s) deling with clay bands
Zeglis aRmarTva v set up ~tlanqi adj handmade,modeled by hands,
~aRwera v ger record(ing) offhand
~gadarCena v n save, salvage Zerwvis tradicia n potting tradition
~gavrcelebis farTobi extent of the site ZeZvi(s) n adj blackthorn=buckthorn
~gaTxra/gamTxreli v n excavate/site Zewkvi(s) n adj chain
excavator Zewna=tirifi n willow,with
~gaTxris strategia n onsite strategy of Zewnis adj withy
excavations Zvalze kveTa v (bone) curve(ing)
~gaxsna v unveil the monument ZvalTmcodne(oba) n osteologist,osteology
~ ~ velze v uncover,unearth,unseal Zvali(ix.Zvlis,xerxemali) n bone
~ ~ xelaxla v ger re-open(ing) ~barZayis n thighbone,femur/femora (Lat)
~dacva v n preserve/preservation,protect ~beWis n shoulder blade,scapula/scapulae
(ion) ~boqvenis n pubic/share bone
~ ~ velze v ger shelter(ing) ~gavis=jvriseburi n sacral ~
~ ~ sacavSi v ger keep(ing) safe ~enisqveSa n hyoid/lingual ~
~Sesaferisi kvleva v site-specific explora ~Tavis qala(s) n skull ~ ; cranium/crania
tion ~ ~ ~ firfita n table ~
~Sida nawili n intersite=intrasite part ~ ~ ~ Zvali n pariental ~
~centri n central focus of the site ~TeZosi n flank ~
Zeglisdeba/Zegliswera n code,collection ~TiTis n finger ~
of laws,edict,decree ~Txemis n pariental/sinciputal ~
ZelebiT amogebuli(ix.galavani,saxuravi) ~ ~ da Sublis n calvaria,frontal bones
adj sth lined with logs,tinber framing and parientals
of logs ~idayvis n cubit,funny bone,ulna/ulnae
Zeli(s) n adj beam,log,purlin,tie-beam,timber ~kefis n occipital ~
~gadabmis bridging joist,collar-beam,small ~kvadratuli n quadrate ~
beam ~kviristavis n kneecap,patella/patellae
~ganivi n cross/grating beam,stringer ~kiduris(ix. kiduri) limb ~
~Tarazuli/mTavari n purlin ~kisris I mala n atlas
~mokle small beam ~ ~ II mala ~ n axis
~romelsac eyrdnoba Senobis mTeli sa ~koWis(adamianis) n ankle ~
xuravi=Tarazuli=mTavari ~ n purlin ~ ~ (cxovelis) n astragalus/astragali
~Casobili n stake ~kubisebri n cube-shaped ~
~cxoveli n Life Pillar ~kudusunis n coccyx
~wvrili n scantling ~laviwis n collar ~ ; clavicle
Zelmiwuri(s)(ix.saxuravi) n adj earth ~loyis n cheek/zygomatic ~
and timber pile building ~lulovani n hollow ~
Zeluri(ix.biliki) adj timber
~majis n wrist ~
Zelfenili(ix.gza) n girder cover
~menjis n pelvic ~
~razec iataki igeba n bearing joist
~ ~ ToToeuli n sing/pl ischium/ischia
~CarCo,romelzec ageben ficris iataks
~mkerdis n breast ~

228
სარჩევი

~mtevnis=nebis n (meta)capral ~ (s) Zvirfasiadj dear,dearlyloved,precious,sacred


~muxlis n knee ~ ~qvis mkveTeli n lapidary
~mcire menjis n sing/pl .fibula/fibulae ~SenaZeni n booty
~mxris n sing/pl . humerus/humeri Zvliani=Zvlovani(ix.sacavi) adj bony,os-
~wina ~ n forearm ~ teon
~navisebri n crescent ~ ~masala n bone object(s)
~neknebi yvela n ribcage Zvlis adj (in) bone
~nekni n castal bone,rib ~kveTa v bone carving/cutting
~safeTqlis n temporal ~ ~mkveTeli/sakveTi n bone cutter
~saxis n face ~ ~morCi n apophysis
~solisebri n cuniform=cuneiform ~; ~namsxvrevebi n pl bone-splits
lateral (sphenoid, wedge-shaped) ~ ~simkvrive n bone density
~sxivis n sing/pl Lat. radius/radii ~tvini(s) n adj marrow
~tabuxis n hesd.top of femur/femora Zvlissazrdela n periosteum
~terfis n foot ~ ; metatarsus/metatarsi Zvrebi n pl usu. changes
~wina ~ n (meta) tarsal ~ ~politikuri n pl usu. upheaval
~falangis n phalange ~ Zieba(ix.Zebna) v search(ing) to find sth
~fexis=qv.kiduris n leg ~ Ziebani n pl usu. researches,surveyes
~quslis n tarsal ~ =gamocema=Jurnali n Studies (eg in
~ybis(saxisa da qalas SemaerTebeli) History)
n yoke ~ Zira(si)=koWa(si) n adj caraway
~ ~ zeda n upper jaw ~ Zireulad adv drastically,essentially,in ess-
~ ~ qveda n lower ~ ~ ; mandible entail way,fundamentally,principally
~yuris n stirrup,stapes/stapedes Zireuli adj drastic,essential,fundamental,
~Sublis n frontal ~ principal
~ Zvlis Rru n frontal sinuce ZirTeTra(si)n adj parsnip=Pastinaka savita
~cxviris n nasal/nose ~; vomer Ziri(ix.Wrilis) n base(ment),bottom,found-
~ZiriTadi=naxevarmTvarisebri n semi- ation,underside
lunar ~ Ziriani adj based
~wvivis didi n shinbone,tibia/tibiae ZiriTadad adv basically,chiefly,essentially,
~ ~ mcire n sing/pl fibula/fibulae fundamentally,largerly,mainly,in main,
~jvriseburi=gavis n sacral ~ mostly,primarily,principally
ZvalSesalagi n burial,ossuary,shrine ZiriTadi adj basic,entire,fundamental,key,
Zvelad adv formerly,in ancient/old times, main,primary,principal,proper,staple
in antiquity Ziris gamoTxra/gamorecxva v undercut/
=Zvel droSi adv in former/olden days mine
Zveleburad adv in timehonoured way Zirtkbila(si) n adj golden-locks
Zveleburi adj ancient,antique,old(fashioned) Zirfesvianad adv to foundation
timehonoured ~SeZra shake to ~
ZvelTagan adv from the earlies times ZirSive adv fundamentally,inherently
ZvelTaganve adv anciently ZirZveli adj indigeneous,original, sth of
ZvelTaZveli adj inveterate long standing,timehonoured
Zveli(ix.xalxi) adj ancient,old,proper Zleva v conquer,defeat,win a victory
Zalian ~ adj Age-old,lapidated,old ZlevaÁ v n (gain the) victory
ancient ~sakvirveli n marvelous victory
Zvelmoduri adj anriquated,old-fashioned,ou- Zlevamosileba/Zliereba n powerfulness
tmoded,vintage Zlevamosili adj potrnt(ial),powerful,triump-
ZvelisZveli adj ancient, Age-old hant,victorious
ZviradRirebuli adj costly,expensive,high- Zlier adv badly,bitterly,enormously,extensi-
ly priced vely,heavily,highly,sharply,strongly,violently
Zvirfaseuloba n items of value,jewelery, Zlieri adj extensive,powerful,strong,vigoro-
valuables us,tense

229
სარჩევი

Zlierni ama qveynisani those in power ~SeiZleba v readable


Zmadnafici/Zmadnaficoba n sworn brother walekva v inundate,wash across
(hood) walo n alcove,bay,niche,recess
ZmaTa omi n internecine war wamali/wamlis(ix.fiTxi) n adj medicine,
Zmerxli=Tagvisara n adj butcher‟s/sweet remedium,remedy
Broom,box/kneehole,Ruscus Aculeatus= ~momzadebis wesi n sing/pl Lat. Codex/
Ruscus aculeateus angustifolia Lat. Codices
Zmoba n brotherhood,fraternity ~galesva v ger grind(ing)
Zmuri adj brotherly ~gasalesi qva n stone slab
Zna/Znis n adj sheaf ~yuTi n medical case
Znelbedoba n pl usu. hardships ~Seyvana v convey
Zneldnobadi adj refractory wamaxuli adj carinate(point,sharpen,taper)
Znelad adv hardly,scarcely,with difficulty (ed),well-defined
Zoveba v graze,pasture,tend wameba(ix.jvarze) v n bring sb to trial,mar-
ZonZ(eb)i n pl usu. rag(s) tyrize,torment,torture
Zoweuli(ix.porfiri) n purple mantle =iwamo v believe
Zowi(s)(ix.feri) n adj almandinite,garnet wamebuli n martyr
Zu n adj female wamlekavi adj sweeping
Zua/Zuis n adj horsehair wamodgoma v arise,get/stand up
Zunwad adv modest(ly) wamomarTva v n emerge(nce)
Zunwi adj humble,mean,miser,greedy wamomwyebi n initiator,originator,ring leader
ZuZu n breast,teat wamosacmeli n cover,terminal mounting
~cxovelis n gland wamosasxami n cloack,mantle
ZuZumte n foster brother/sister wamoyeneba/wamoWra/wamoweva v advance
ZuZumwovari n adj mammal ~Tezis v put forward
~Canasaxi n embrio ~xelaxla v reassert
ZuZusebri(ix.kopi) adj mamiform wamocma v cover with,move over,put on,supe-
ZRveni n gift,offering,present rimpose
wamoweva=daweva v catch up
w wamowolili adj reclining
wabaZva v n imitate/imitation wamowyeba v n begin,commence(ment),enter-
wabilwva(ix.garyvna,waryvna) v n carnali- prise,give start to sth,initiate,promo-
ze(ation),defile(ment),paganize(ation), ote(ion),undertake
profane,profaniety wamtvreva v chip,crack
wabilwuli adj carnalize(defile,paganize)(d) wamyvani adj chief,leading,top(eg scholar)
wabli(s)(xe) n adj chestnut(tree) wanazardi n node,nodule,offshoot,outgrowth
cxenis ~ n adj horse ~ wanwala(Waobze gadasasvleli) n side
wagoreba v ger roll(ing) walk pavement
wagrexa v ger wind(ing) warafi n coppice(ing),grove,spring wood
wagrZeleba v n alongate/alongation,extend, warbzeda adj superciliary
oblong (Fr),stretch warbi(s) n adj brow
wagrZelebuli adj alongated,long,oblong ~nivTis/sagnis n fold,groove,rabbet,slot,
(Fr) sima/simae (n sing/pl Lat)
wavi n (marsh)otter, mink ~rkali n brow ridge
wakveTa v cutaway,cut rut,truncate warTmeva(ix.wahgvaro) v deprive,take away
wakveTil-bikonusuri adj truncated-bicon- warmavali adj fugitive,temporal,transient
ical warmavaloba n temporality
wakveTili adj cutaway,raked,truncated
warmarTad moqceva v n paganize(ation)
wakiTxva v ger read(ing)
warmarTi n headen,infidel,ignorant,pagan,
~araswori v misread
warmarToba n heathenism,pagandom,paga-
~leqsis v recite
nism
~sxvagvari v n edit(ion),interpret(ation), warmarTuli adj heathenish,pagan(ized)
resense/resension

230
სარჩევი

~religia n superstition =sadauroba (eg Georgian) pedigree,sb of


~sakurTxeveli/samlocvelo n pagan (Georgian liniage/origin),descet/origin
sanctuary = ~ gaurkveveli sb/sth of questionab-
~samsxverplo n sacrifial altar le origin
~taZari n oracle, temple ~saerTo cognate origin/significance, roots
warmateba n advance,prosper(ity),success (pl usu)
warmatebis miRweva v prosper,succeed ~savaraudo n alleged liniage of sb
~mwvervalze adv be at the height of one‟s ~socialuri sb‟s social background
fame ~sxvadasxva sth of different origin
warmatebuli adj blooming,prospering,pros- ~ucnobi sth of undescribed nature
perous,success(full),thriving =wyaro n pl usu. the origins,provenance of
warmodgenebi(ix,rwmena) n imagery warmomavlobis adj eg. Georgian-born
warmoeba n v industry,manufacture,process ~dadastureba v attest roots
(ing)(ion),produce/production ~dadgena v plot
~masobrivi n mass-production ~mixedviT adv on the pedigree of…
~momgebiani n expedient warmomdgari adj sth based on N prototype
~sakvebis n food production warmomSobi adj n originative,originator
~saqmis v administrate,conduct warmonaqmni n body
~Canasaxovani n fledging industry warmosadgeni adj thinkable
~winareindustriuli n pre-ndustrial warmosadegi adj stately
~xelosnobis nawrmisv manufacture goods warmoqmna v n emerge(nce),originate/origina-
~xelosnuri n craft industry/production tion,form(ation),rise
warmoebaSi damkvidrebuli adj sth (is) warmoSva v give birth/rise to sth, provide
dominant in production/manufacture warmoSoba v n begin to emerge,birth,derive,
warmoebis adgili n place of production (spring,stem) sth from sth,origin(ate)sth,
~gamarTva v set up occur(ance)
~gaZRola v run warmoSobili adj based,derived,originated,
~kvdoma v decrease of production produced
~meTodi n method of manufacture ~raRacisgan sth stemmed from sth
~teqnologia n manufacturing technology ~sadRac adj generated at/in
~forma/wesi n mode of production warmoSobiT(ix.warmomavloba) adj sb of
~centri n centreof/for production,produ- N (eg Georgian) origin,Georgian by dis-
ction centre,seat of manufacture/pro- cent,sb comes/hailes from (any country)
duction,factory site warmoSobs v arises,causes,constitutes,pro-
~winare warmoeba n pre-industry/industrial vokes,sth gives birth(rise,way) to sth,
warmoebuli adj derived/derivative,manufac- derives,generates
tured, produced ~viRacisgan v descend from…
~masobrivad adv mass-produced ~nayofierebas v stems fecundity
warmoTqma v sound out words ~raRacisgan v descend/stemmed from…
warmomavloba n ancestry,background,identi- =qmnis v promotes sth
ty,liniage,original significance,the origins warmoCena v bring to light,come to the fore,de-
of sth,roots,provenance monstrate,display,loom before sb,
~adreuli sth of early origin expose,highlight,introduce,manife-
~gansxvavebuli sth of diverse origin st,provide,render,reveal,unveil,yield
~daudgeneli sth of uncertain/not well do- warmoCenili adj brought to the light,demo-
cumented origin nstrate(display,render,reveal(ed),shown
~erovnuli n ethnicity exposed,highlighted,introduced,loomed,
~Tavdapirveli original significance manifested,provided,unveiled,yielded
warmtaci adj delightful
~keTilSobili sb of noblr birth
warsuli n adj anciency/ancient,antiquity,go-
~mdabio=araaristokratiuli sb from
ne,past,yesteryear
humble position
~uSoresi adj yore
~ramisgan derived/derivation from sty
~Rrma extreme antiquity

231
სარჩევი

~Soreuli deep prehistory,distant past watexa v chip,crack


warsulis gadmonaSTi n a survival of times wauSlelad(ix.melani) adv indelibly
past warTmeva v take sth away from sb
~Zeglebi records of the past warTmeulis dabruneba v n revert,revers-
warsulSi Cakarguli adj lost in the dark ion
abysm of time waqceva v fell down
waruvali adj timeless waqceuli(ix.damarcxebuli)adj fallen down
waruSleli adj indelible waRma adj adv right (side)
~STabeWdileba ~ impression waSla v delete,erase,obliterate
warRvna v n (water) flood waSlili adj deleted,erased,obliterated
~bibliuri n the Deluge waZRola vinmesi give access to…
waryvna v defile,paganize wawera(ix.warwera) v inscribe
warCinebuli n adj aristocrat,high rank(ing) ~Zvel nawerze v inscribe on top of (earlier
individual,noble(man/woman) inscription/text)
warCinebulni(ix.eklesiis,karis) n pl usu. wawveteba v ger sharpen(ing)
elite,nobles,the nobility wawvetebuli adj sharpened,spired
warwera(ix.damwerloba)n v adj inscription, wawydoma v n come across,encounter again
inscribe(d) with,label,script,text,writing waxnagi n facet
~anbanuri alphabetic inscription wahgvaro=waarTva v n disallow(ance)
~asomTavruli adj majuscule ~ (termini wberi n press
(mogvawoda akad. z. aleqsiZem 2012 w) webo/dawebeba n v glue,gum
=dawera v inscribe, write webovaneba n stickness,viscosity
~damTariRebeli adj dating inscription webovani adj adhesive,sticky,tough,viscous
~kldeze n rock ~, inscribed rock welamde adv up to the waist
~lapidaruli adj lapidaries ~ welvadi adj lengthening,streachy
~maRalfardovani adj highflown ~ welze Semosaxvevi naWeri n lion-cloth
~miZRvnis/naCuqrobis adj dedicatory ~ welTaRricxva(ix.qronologia) n chrono-
~mosaxsenebeli adj prayer ~ logy
~nusxa-xucuri=nusxuri(mrgvlovani weli n waist
da kuTxovani) minuscule ~ (termini weli(wadi) n year
mogvawoda akad. z. aleqsiZem 2012 w) ~wels cvlida v N year turned to M…
~orenovani adj bilingual ~ weliwadSi erTxel adv once a year,per
~samaxsovro adj commemorative ~ year,yearly
~samkauli adj decorative.ornamental ~ weliwdeuli adj annual,yearly
~samSeneblo adj building ~ welszeda adj bust
~saxotbo adj eulogistic ~ ~gamosaxuleba n bust shot
~freskuli adj fresco ~ welSi gamoyvanili adj intersepted
~qvaze n stone-written ~ ~samosi ... fitted tightly at the waist
~qtitoris adj donator‟s,ktitor's ~ wera(ix.wawera) v scribe,write
~Rerbze n motto ~beWduri v write in block capitals
~Zeglze n monumental writing wera-kiTxvis/metyvelebis unari n oral
~waSla v efface and writing ability
~waSlili adj effaced,obliterated inscrip ~mcodne n literate
tion ~ucodinari n illiterate
~wertilovani adj dotted/pointilee ~ ~ucodinroba n illiteracy
warweriani adj inscribed weraqvi n bill,hack,mattock (n/v), pitcher
=warweriT adj sth bearing an inscription weriTi sistema n writing system
warweris amokveTa(ix.datana) v inscribe ~sistemis gardaqmna v n convent(ion) of ~
~mqone adj sth bearing an inscription ~Cvevebi n pl writing habits
~waSla v efface werili=baraTi(ix,wminda) n letter,message
warxdoma v breathe one's last screed
wasma v apply ~mociqulTa Acts of Apostles,Epistles

232
სარჩევი

~saRvTo/wminda(ix.wminda) n Holy Scip- ~cxovrebis n mode of life


ture/Writ,Scripture,Epistle,the Epistles ~ZiriTadi n principle
werilobiT adv (in) written (form) ~werilobiTi n canon
werilobiTi adj epigraphic,written wesierad adv orderly
~istoria n recorded history wesiereba n accuracy,regularity
~wyaro n (written) records/source wesieri(ix,forma) adj orderly,regular
weris grafika n drawing of script ~adamiani/saqme adj respectable
wernaqi(s) n adj angobe/angobage,ruddle,slip wesis ageba burial services
wernaqiani/wernaqiT adj angobaged ~ aRsruleba administer a rite
wernaqiT dafarva v slip,dip into the slip ~gadacema v n propagate/propagation
wero n crane,heron,Adeidae n Lat. ~dadgena v enshrine
wertilebiT dafaruli adj sth thickly dot- ~darRveva v offence the rules
ted,dotty ~dacva v n observe/observation
wertili(ix.ornamenti) n dott,full stop wesrigi n accuracy,order,regularity
~aTvlis/amosavali n point of departure ~anatomiuri n anatomical order
~bolo n tail end wewoni(s)=koptoni(s) n adj cake
~gadakveTis n node of sth wvdoma v insight/penetrate into
~dnobis/lRobis n melting point ~gamowvlilviT(i) detailed insight
~duRilis n boiling ~ ~siRrmeebSi v pierce to the depth of…
~sawyisi n origin,starting ~ ~xeliT v grasp sth
~sayrdeni n footing,foothold from where.. wvevamdeli n recruit
impost seating,point of rest,support wveTva v ger drip(ing)
~umaRlesi n culmination/high ventage point wveTi n dribble,drop
~(Se)mobrunebis) n turning ~ wver-ulvaSi n beard and moustache
~Sexebis n meeting ground,point of contact wveri n beard,turf
wertilis dasma v put an end ~borcvis/mTis n summit
wertilovani(ix.ornamenti)adj beaded,dot- ~grZeli n long-grown beard
ted,dotty,pointileè ~ ~ TeTri beard hoar with age
wertilovanis msgavsad adv likewise a ~mTis n hill-top,summit
pointileè ~sagnis n point.tip,top
wesebi n pl usu. practices,rules wverze ramis adv atop (of sth)
wesebis dacva v confirm(observe,submit) to wveriT gareT adj outward pointing tip
the rites/rules,follow the rites/rules ~zeviT adj upward ~ ~
=morCileba v comply with rites/rules
~qveviT adj downward ~ ~
~sapirispirod adv unconventional(ly)
~ Signi adj inward ~ ~
wesi n custom,habit,manner,mode,order,pat-
wverosani adj bearded
tern,pracrice,principle,rite,rule
wverwamaxuli adj sth sharp-pointed/tipped,
~dadgenili n routine
spired
~dakrZalvis n burial(funeral,funerary,mort-
wverwamocmuli=mujira n sth tipped
uary) rite of passage,burial customs/
wvetana n point(ed) ,sharpened, spired
practices,mortuary practices,practice
of burying ~gverdCacelili n side-notched ~
~dawvis n cremation,practice of burning, a wveti(ix.wveri) n point,tenon,tip,thorn
rite of commiting to flame ~ = wvetura n gable
~miRebuli adj accepted rule wvetiani adj pointed,sharpened,spired
=rigi n order grZel ~ n tall pointed
=rituali n custom,practice,rite,ritual wveuleba n gathering(s),party
~qorwinebis n marital/marriage patterns/ wveulebis gamarTva v throw feast
rites,the institution of marriage wvivmaRali adj sb long-legged
~Sesruleba v n observe/observance,prac- wvivsakravi(s)(ix.tolaRi) n garter strap,
tice stocking suspender
~SeZenis n procurement pattern wvivi(s) n shin
wvlili(s) v n contribute/contribution(s) to,

233
სარჩევი

input,put effort into sth win(ix.ukana) adv prep ahead,before,forward,


wvima n v rain(fall) in front of..,pre…
wliuri raodenoba n annual rainfall ~aRdgoma v resist sb/sth
wvimiani adj pluvial,rainy condition(s) ~gaswreba/uswrebs v presedes/pressed-
~Rrubeli n rain-bearing cloud(s) ing,ante/predates
wvna v braid,plait,tat,weave,wicker ~gaSverili adj protrude(ing) in front
~godris/Robis v ger twin(ing) ~gaWra v go ahead/forward
~ ~ kalaTis ger basket-making ~uswrebsv foreshadows,outstrips,surpasses
wvrilad adv in small pieces ~ ~ droSi v antedates,predates,prese-
~damsxvreuli adj shattered des
~danayili adj fine crushed/pounded ~wamoweva v put forward
wvrili adj fine,sharp,slender,slim,sly ~wamoweuli adj promoted
wvrilkbila adj small toothed,with samall ~wasuli adj well advanced
cogs wlebis ~ adv years before
wvrilkristaluri adj fine crystalline =uwin(droSi) adv eg years back(before,
wvrilmani n fry/small items early)
~ambis/movlenis chapter and verse of sth wina adj pref. earlier,front(al)(ly),pre…
wvrilmarcvlovani adj fine grained ~planze adv (sth shown) front-on
wvrilfexa(ix.saqoneli) adj small ~plani n foreground
wiaRi n bedding,heart,womb ~samzeri=viziri n foresight
wiaRiseuli(ix.madani) n mineral ore,riches ~ukan adv front part back,hinder part before
(sing/pl) winaaRmdeg adv against, counter…
~sasargeblo n pl usu. minerals winaaRmdegi n adj contra(s)=con(s)
~simdidre n mineral wealth winaaRmdegoba v n confront(ation),contradict
wiaRiseuliT dajildoebuliadj furnished (ion),controversy,discrepancy,object(ion),
~mdidari adj minerally wealthy disadvantage(s),oppose/opposition,resi-
wibo n arris,carination,fillet,listel st(ance),rival(ry),withstand(ing)
~mkveTri n sharp rib,sharply carinated ~Sida(polit./samTavrobo) n backbanch
wiboiani(ix.gverdi) adj ribbed rebellion,rebellious(ly)(ness)
wigni(ix.saaqimo) n book,volume winaaRmdegobis gaweva v challenge,contra-
~aRweris n cadastre dict,object,oppose,resist sth,withstand
winaaRmdegobrivi adj contradictory,contro-
~mociqulTa n pl usu. Books of Apostles
versial,discrepant
~saaRricxvo n register,registration book
winaaRmdegobrioba n contradiction,contro-
~sainventaro n check list
versy,opposition,resistance
~samagido n handbook winadacveTa v n castrate/castration,circumci-
wigniereba n literacy se/circumcision
wignis n sing/pl Lat. appendix/appendices winamavali adj antecedent,foregoing,preced-
~marjvena wina furceli n recto ing,precursor
~saZiebeli n sing/pl Lat. index/indices winamdebare(ix.naSromi) adj the present
~Semkuloba(ix.TavsarTi) n book illumina- = wina adj previous
tion winamorbedi=manamade arsebuli adj an-
wida/widis=juRa n adj burning,clinker, tecedent,fore(bear,most,runner),
dross,slag(ed) precursor
~grova n slag heap ~adamiani n ancestor,predecessor
wivi(s) n adj dung winamZRvari n father/mother superior,prior
wiTeli xe=uTxovari(ix.feri) n adj mah- (ess),premise
hagony,Sweitenia mahagony Lat. =piroba n prerequisites
wiTlad(ix.paraskevi,feri,xe) adv sth in red =wyaro n source
~SeRebili adj painted in red winamZRoli n leader,prior
~ ~ tuCi/Rawvi adj rouge(d) ~Tavadaznaurobis n Marshal of nobility
wiTuri adj auburn,ginger winamZRoloba n leadership,take the lead in
wili(ix.nawili) n fortune,part,portion,share sth

234
სარჩევი

winaparTa kulti n ancestor worship winsvla v n advance(ment),advantage,faci-


winapari n ancestor,antecedent,forebear(s), litate,headway,make advance(headw-
forefather(s),founder,predecessor,pro- way,progress),prosper
genitor winswreba v anticiparte,antedate,precede(nce
~bibliuri n root(pedigree) predate
~saerTo n the first father/mother winwila n cymbalo
winapiroba n key to,precondition,predispos- winwkali n sweet pea,spot
ing condition(s),prerequisite,premise winxedi n (front) elevation,full face,en face
winaprebi=mamebi n pl ancestry (Fr)
winare prep adj pre.., preaccessible,pre-ex- winxediT/winxedSi adv by elevation
isting/existent wipwa/wipwis n adj pip
~keramikuli adj aceramic,pre-pottery wirva v n serve,service(s)
~kolonizaciamdeli adj precolonization ~mwuxris/serobis n for ever,vespers
~koloniuri adj precolonising ~Jamis n song of liturgy
~liTonis adj pre-metal using ~samadlobeli thanksgiving ~
~xanebi n preceding period(period after a ~ciskris n Matins
short period),in the wake of… wirvis bolos dalocva v n benedicite/be-
winasityvaoba n foreword, preface nediction
winaswar adv ahead,beforehand,in advance, wirTxli(s) n adj gate post,jamb,stile
presupposedly,previously,provision- ~zeda n lintel
ally,tentatively ~kamara n ~ arch
~ganzraxviT adv deliberately ~karis/fanjris n stud
~ganwyoba n v predispose/predisposition wirwkimali(s)(ix.wkiri) n peg
~mWvreteli n visionary,visionist ~bude n peg-hole
~Sedgenili adj predetermined wisqvili(s)(ix.wisqvilis) n adj mill
winaswari adj precursor,prelude,previous,pro- ~doluri n crushing cylinder
visional,tentative ~saRvariani n mill race
~monaxazi n preliminary/rough outline ~wylis n water-mill
winaswarmetyveleba v n divine/divination, ~xelis n grain-rubber,hand-mill,quern
foretell,predict(ion),prophesy wisqvilis borbali n mill-wheel
~SeiZleba v (sth is) predictable ~Tavara n stud
winaswarmetyveli n divine,divinatory,foreru- ~qva n mill-stone
nner,precursor,predictor,prophet(ess),seer, ~ ~ zeda n runner
visioner ~ ~ qveda n bed stone
winaswarmetyvelurad adv anticipatorily
~Rari n chute,mill-race
winaswarmetyveluri adj anticipatory,pro-
~xvimiri n seeder
phetic
~xvimiris kriWa n phalii
winaswarmWvreteli n visionary/visionist
wifeli/wiflis n adj beech-tree=Fagus
winaRoba n barrier/obstacle against
Silvatica
winaSe adv before,in face of sb/sth
wiwaka n adj pepper, Piper gen. Lat
windauxedaoba n precipitation
~cxare n adj hot/red pepper, Capsicum
windaxedulad adv cautiously,with caution,
annuum Lat.
deliberately wiwviani/wiwvovani adj conifer(ous)(s)
windaxeduleba n caution,have foresight,
~fisi n adj thus
providence,wariness
wiwvnari n adj conifer(s)
windaxeduli adj cautious,prudent,wary
wiwibo(si) n adj beech nut
winda n sock,stocking
wiwibura(si) n adj buckwheat, Fagopurum
windi n gage
esculentum Lat.
winidan adv (from) outside face/front side
wiwmati(s) n adj chenopod=Amaranthaceae,
winkari n hallway,porch,vestibule
Lat. cress=Lapidium Lat.
winmswrebi adj ancestral to,antecedent,fo- wkiri(s) n adj dowel,joint,peg,wooden pin
remost,forerunner,foreshadowing,pre- ~meore detalis fosoSi n tenon
ceding

235
სარჩევი

~Casma v drive/wedge in ~xvia n adj canning wattle,wreath


wkriali n v ger peal(ing),ring(ing) ~xviara adj rambling wattle
wlebi bolo/dasaruli adj final.waning ye- wodeba n rank(junior/senior), title
ars ~oficris n v commission,estate investi-
~dacemis adj final years ture
~mZime/mSieri adj lean times wodebis miniWeba v ennoble,grace
~Semdgomi adj years afterword ~miReba v assume rank/title
wlebiT ukan adv go back to some years,ye- wre n circle,lock,ring
ars back ~mbrunavi adj lathe-turned circle
wlebis ganmavlobaSi adv over years ~mojadoebuli adj vicious ~
wlebSi adv in years ~oficialuri adj official quarters
bolo ~ in recent years =sazogadoeba n circle
ukanasknel ~ last years ~Sekruli n conjoint ~
wlis(a)mag.20-25 adj adult between/to 20-25 wreta v drain(age)
daaxloebiT 20-25 ~ sb about 20-25 wrexazi n circle,circuit
years old wrToba v steel,temper
wlisTavi(s) n anniversary wriapi n crampon
~aRniSvna v commemorate/mark ~ wriulad adv in circuit/curves
wliuri/wliurad adj adv annual(ly),yearly wriuli adj annular,circular,circumscribed
wmenda v purge wuni n v discard,drawback,refuse,reject
wminda adj divine,Holy,sacred,Saint (ion)(s),waste
~adgili/sivrce n cult(sacred,holy) space wuwuni v n complain(t)
~andrias jvari Saltire wuxili n v grief,grieve,regret,sadden
~marcvlovani adj fine grain wyalamridi/sawreti n drain(age)
~nawilebi n pl usu. (holy) relics ~arxi n Fr. goût
=sufTa adj clean,pure wyalgamtari n water-ditch/pipe
~teqstebi n pl usu. hieratica wyalgamyofi(ix.qedi) adj water-parting/shed
~ufleba n divine right wyalgaumtari(ix.baTqaSi) adj impenetrab-
~facetiani adj fine faceted le,waterproof/tight
~qalaqi n Holy City wyalgayvaniloba(ix.kanalizacia,wyalsa-
=Zvirfasi adj sacred deni) n (water)pipe/supply,drain
~werili Holy Script/Scripture wyaldidoba n water-flood
~werilis ganmarteba v expound wyalvardnili n waterfall,falls(pl usu)
~wylis adj pure,very(eg very Greek) wyalze siaruli v ger walk(ing) on top of
=xalasi adj pure the water
wmindad adv purely,sacredly wyal(n)i n water
wmindaTawminda adj Holy of Holies ~gamdinare n running ~
wmindani n divine,Holy,hypocrite,saint ~ganixvnen v the ~ opened up
mfarveli ~ patron duty/saint ~gruntis n ground/subsoil ~
wmindanoba n sainlines ~macocxlebeli n live-giving ~ = ~ of ife
wneli(s) n adj twig(s),wooden peg ~mlaSe n adj brackish ~
~liTonis n rod ~sasmeli n adj fresh ~
~mownuli adj woven wattle wyalmarCxi adj low-water level,not deep,
~safeni n switch/twig flooring shallow
~tirifis n with wyalmcenare n adj water plant,Dinoflagella-
wnexi n v press(room) ta
~berketiani n lever press ~kaJis Semcveli n adj diatom
~xraxniani n screw ~ wyaloba v n donate/donation,grace,grant,
wnori(s)=tirifi(s) n adj willow mercy
wnuli n adj guilloche,hurde,wattle,wickwork wyalobiT adv by the grace of sb,owed/ow-
~mosawnavi adj wicker ing to sb/sth
RvTis ~ by the grace of God
~cru n adj pseudospiral

236
სარჩევი

wyalobis CamorTmeva v n deprivate(ion) ~Sevseba v bridge/fill a gap


wyalsatevi/sacavi n dam lake,pond,reservoir =Sualedi n interval
wyalsaqcevi n discharge ~xazi n punctured line
wyalsacavi n dam lake,basin,pond wyvilad adv in couples/pairs
wyalsawreti n catch-water drain(pipe),gutter, wyviladi adj twin
sewer wyvili n adj couple,pair,set
~Sveuli vertical drain ~gamwevi n paired draught
wyalqveSa adj underwater wyliT adv by/with water
wyalSemkrebin basin,catch-water drain,sewer ~gazavebuli adj watwred
wyalwaRebuli adj failure ~gaJRenTili adj saturated with,soak/step
wyal-wyala adj watery (ed)in,waterlogged
wyaro n 1. brook,spring(well); 2.background, ~dafarva v drawn(ing) of sth
(origin,prodenitor; 3. information,source ~momarageba v (water) supply
~damatebiTi n complementary/supplement- wylis adj water
ary source ~gamomSvebi n ~ outlet
~Termuli n thermal spring ~gamtari n ~ pipe
~informaciis information source ~gaumtari adj ~ tight
~literaturuli n literary/literate context ~dagroveba/Sekaveba v retain water
~mTavari n actual/main source of sth ~debiti n abb,flow,debitage
~mineraluri n well ~maZiebeli n ~ diviner
~mTavari n basic headwaters/source ~nakadi n ~ course
~moicavs v harbour ~napiras adv at the water's edge
~nedleulis source of raw material ~saaTi n ~ clock
~saarsebo n subsistance ~sarke n face, ~ teble
=saTave n source ~saqaCi n ~ pump
~sinaTlis light shaft ~sacavi n body of water
~uSreti n everlasting/living ~ ~feria n ~ sprite, witch
~cxoveli n life-spring ~qveSeTi n under ~ kingdom
=warmomavloba n the origins,provenance ~SemSvebi n ~ inlet
~werilobiTi n written record/source ~SroSani n ~ lily
wyarod (moe)dineba v jet spout wylisgan/wyliT narecxi adj water-worn
wyaroebidan qreba v disappear from the re- wyluli(ix.liTonis) n nodule,ulcer
cords wyoba n bond,bricking,course,institution,lay-
wyaroTmcodneoba n source study er,masonry,setting,structure,system
wyeba=rigi n range,row,source,series of… ~aguris n course of bricks,coursed bricking
~oTaxebis n suite of rooms ~ ~ grZeli gverdiT stretcher on edge,
~ubedurebaTa n chapter of accidents edgewise
wyevla n v curse,incantation,impricate/im- ~gadabmulad/gadabmuli bonded ~
prication ~gamTanabrebeli levelling course
~krulvis SeuTvla... v hail curses on/upon ~gani/yira header, in headers
~samaradiso n eternal damnation ~ganivi adj inbod masonry
wyvdiadi n abusm,darkness ~gareT gamoburculi qvebiT=rustiki
~drois (sth lost in)dark abysm of time n v bosse,rusticate(ion)
wyveta n v break,discontinue/discontinuity,gap ~grigala/Tevzifxuri adj herringbone
interrupt(ion),pause bond/work
wyvwtadi adj discrete ~duRabiani n adj masonry
wyvetilad adv intermittently ~isodomuri n adj isodomomos ~
wyvetili(s) n break,discontinuosness,caesu- ~kedlis pirimxris facing,veneer
ra/caesurae (n sing/pl Lat.),chasm,gap, ~lenturi/mozaikuri n Lat. opus vermi-
hiatus,interlude,pause culatum
~iqmneba sth constitutes a gap in sth ~mSrali n adj ashlar technique,dry building/
~ucabedi n sharp break stone masonry,stonework

237
სარჩევი

~nakveTi/saxiani adj Lat. opus interralise WapniT gadazidva v n cartage


~orTostatuli adj orthotichous ~ Wapnis Rvedi n tag
~piri-pirze adj close-fitting ~ Warbad adv abundantly
~rigebad adv adj coursed/coursing ~ ~gavrcelebuli adj prevalent
~rombuli xveulebiT adj adv reticulated ~dasaxlebuli adj overpopulated
~saxiani opus interralise Warbi adj abundant,affluent,over...prolific,
~socialuri social system too many/much,outnumbering
~uduRabo n adj dry ~ Warbobs v outnumbers,predominates,preva-
~uformo/uxeSi adj random ~ ils,stands out
~qerclisebri adj embricated ~ Warli=alkuni n kingfisher
~qvis n course of stones,stonework Warxali wiTeli n adj beet(root), Beta
~ ~ mSrali dry stone masonry/work vulgaris Lat.
~qvitkiri n course of stones/stonework Wauri n shaft,well
(wall)held together with lime mortar, ~kibis n stair-well
stone and lime wall ~sahaero n air-shaft/vent
~yira in headers ~sinaTlis light well/shaft
~yoruli n quarry stone masonry,rubble WaRara/WaRariT mosili adj hoar
stone wall(ing) ~siZvele hoar antiquity
~ciklopuri adj Cyclopean ~ WaRi n chandelier,luster
~WyorduRabis rubble masonry WaSnagiri n cellarer
wyobis gadawyoba v re-lay the masonry WaWa/WaWis n adj grape husks
~gamagreba v ger bond(ing) Waxraki n screw
~lodebi mWidrod closely joined ashlar Wde(ix.mdaRveli) n hew,incision,mark,notch
blocks Wdeva v incise,impress,mark,stamp
~rigi aguris/qvis n course (of masonry), Wedadi adj ductile,malleable
line,row (of orthostats) Wedadoba n ductility
~Sekvra v bond Wedva v ger beat(ing),hammer(ing),repossage
~Semtkiceba v superimpose and stabilize ~civad v ger cold hammer(ing)
with mud mortar ~cxlad v ger forge(ing)
~Sualeduri rigi course Wedvis teqnika n hammering technique
~teqnika n masonry technique Weduroba(ix.xelovneba) n v copperplate,
~qveda nawili n lower courses engrave,relief work
wyobileba(ix.saxelmwifo) n rule ~pirimxridanv chase,embosse/embossage
wyobili adj coherent ~ukuRmidan v low relief,repossé design/rep-
wyrTa=idayvidan Sua TiTis wveramde) n ossage
adj cubit=0,45cm; ell=1,4 cm Weneba n v gallop
W Weri(s)(ix,koWi) n ceiling
Wa/Wis(ix.owinari) n adj well ~dvutavrebze double T,H or W ceiling=be-
~Tavze rkaliT n arc well am ceiling with spaces between
the beams are bowed
Wabuki n adolescent,youth
~TaRi/rkali ~ arch
Wabukoba n adolescecy
~Sida mxare inner ~
Wabukuri adj adolescent
~svetebze n pillared ~;roof supported by
Wadari/Wadris n adj plane-tree, sycamore
columns
Wadraki(s) n adj chess
WerqveS adv indoors
~dafa n check/chessboard
erT ~ adv under one roof
Wadrakuli(ix.gegmareba) adj chess,chequ-
WeSmaritad! excl. verily!
ered
=namdvilad adv actually,presumably,really,
WanWiki n bolt
truly
Waobi(ani) n adj bog(y),marshe(s),swamp(s)
WeSmariteba n innate truth,maxim,truth,
(y)
~aRiarebuli n truism
Waobianoba n swampy nature of the terrain
~faruli the truth behind
Wapani n tag,tow

238
სარჩევი

~RvTiuri n God's truth ~Ziri n floor


WeSmariti adj authentic,genuine,sheer,subli- Wriloba/daWra n v wound
me,true,veritable ~Ria adj sore ~
~buneba n intrinsic nature of sth Wrilobis Sexorceba v heal
~fasi n intrinsic value WrilSi adj adv in section
~xelovneba n sublime art WurWeli n container,pottery containe/ves-
WeWketa=mWada soko n adj Lactarius volumes sel,ware
Lat. ~azarfeSa n wine bowl
Wvavi(s) n adj rey, Secale cereale Lat. ~araRrma adj not deep/shallow ware
Wvartli(s) n adj grime ~alabastroni n Gr. alabastron
Wvinti n long sharp tip/toe ~aribalosi=sazeTe ~ n sing/pl Gr. ary-
Wvintiani n shoes with upturned toes balos/arybaloi
Wviruli(ix.Tavi) adj ajour (Fr),claustra,fili- ~badia n tub
gree,sth (in) open-work ~bakoiani adj rimmed
~naqsovi n adj open-work ~barZimi n chalice
~teqnika n filigree technique ~bawrisebri n band-built
Wvreta v contemplate,gaze ~bikonusuri n singular shouldered
Widaoba(ix.brZola) v ger wrestle(ing) ~boTli n bottle,vial
Wikarti n tack ~ ~ brtyeli n flagon
Wilofi(s) n adj mat,matting ~bokali(ix.sirCa) n goblet
~masala matting material ~ ~ ufexo n beaker
WinWari/WinWris n adj Lat. Urtica ~boca(minis) n carboy
Wipi n bellybutton,navel ~brtyelZiriani adj flat based/bottomed
~samyarosi n bellybutton of the Universe container/ware
Wiri=Jamianoba n v plague ~gamoberili n swollen container
=ubedureba n pest,plague ~gamZle n sturdy ~
Wirxli n hoar ~geja qvis n reservoir
Wiquri(s) n adj glaze(ing) ~ ~ xis n wash-tub
WiSkari n gate(way) ~gamoberili adj bulging ware
~pandusiT gate approached by ramp ~gamouwvavi adj unbaked ~
=sazRvari n barrier,outpost ~gamomwvari adj baked ~
Wkua n mind,mentality,nous,wit ~gamoZerwili adj fashioned/pottered ~
Wnavi(s)=circeli(s) n adj prickly ash, ~ ~ raRac formiT ~ fashioned into a
Sorbus Lat. shape of sth
Woni n furrier ~gansabaneli n lavabo basin
Woromi n cataract,rapids ~gverdSezneqili/Cakecili adj concave-
Worfliani adj freckled sided/ogee vessel
WoWonaqi n windlass ~gluvzedapiriani n smooth-faced ware
Wra(ix.tyis) v ger cut(ing) ~gobi n trough
Wrela-Wrula adj patchwork ~gogrisebri adj guard-shaped ware
Wreli adj fancy,florid,morley,manycolored, ~grafini(ix. boTli brtyeli) n flagon
specky,variegated ~dabali adj squat-form ware
Wrili n cut,section ~ ~ xarisxis n drab/monochrome ~
~ganivi n cross section ~dabalmucliani n low-bellied container
~gverdiTi n profile ~ ~dabalyeliani adj low-necked ~
~grZivi n longitudinal ~ ~damrecpiriani n a container with bewelled
~dazianebuli n damaged/intruded ~ rim
~velze=Txrili n trench ~damRiani adj ~ beari(ing/carrying a
~sadazvervo n prospect ~ stamp, ~ with the impression of a stamp
~Sveuli n elevation view ~damxmare n vessel-support (used in kiln)
Wrilis gamoqarva v weathering ~dekoratiuli adj decorative/display ware
~uReli n baulk ~dergi n clay cistern,jar

239
სარჩევი

~didi zomis adj vessel larger in form/ ~kiafosi n sing/pl Lat. cyathus/cyathi
plump in shape ~kilike n Lat. kylike,kylix
~dora n jar ~kirxsnaris(saduRabe) n sing/pl Lat.
~doqi n jug mortarium/mortarii
~ ~ ukan gadaweuli yeliT n recess ne- ~koka=Cafi n pitcher
cked jar ~kopebiani n knobbed ware
~einoqoa=oinoqoa n ewer,oinochoe/oino- ~kotila(0,273l) n kotylai
choai (n sing/pl Lat) ~koWobi n tumbler
~embazi n font,luter/luteris (Gr. sing/pl) ~koxta adj slender ware
~vaza/larnaki n vase ~krasauli=krasouli n krasobolion Gr.
~ ~ maRalfexiani n high-footed ~ ~krateri n crater
~ ~ qalis mkerdis formis n figure of a ~lambaqi n saucer
bust ~langari(ix.sini) n ashet,dish,platter,tray,
~ ~ sxeulis formis/figuruli n patera/paterae (n sing/pl Lat)
figure~ ~larnaki(ix.vaza) n vase
~vardisfersarCuliani adj pink-lined ~lekoTosi n sing/pl Lat. lecythos/lecythi
ware ~loTonis n metal ware,powter,utensils
~varcli n trough,vat ~liTonisebr naprialebi n metallic ware
~ ~ sabanao n bathtub ~luTeria n sing/pl Gr. luter/luteris
~vedro n bucket,pail,situla/situlae (Lat) ~maTara n (pilgrim) flask,water-bottle
~viwroyeliani adj container with narrow ~maragis Sesanaxi n food vesse,storage
neck,narrow-necked ware bin,store jar
~zeTis(ix.aribalosi,sazeTe) n oil-can ~marani n double/triple pot,kernos/kernoi
~ziarebis n communion cup,pix=pyx (Lat) (n sing/pl Gr)
~ ~ kveris Sesanaxi n pix-keeper ~maRalfexiani adj high-foot(ed)/stemmed=
~ziarWurWeli n communicating vessel pedestalled vessel
~Tavdaxuruli adj lidded ware ~maRalyeliani adj long/straight-necked ~
~Tasi n bowl ~mTeli adj complete/intact ~
~TaRari n jar with straight sedes ~minis adj glass ware=glassware
~TeTrgruntiani white ground ware ~ ~ WurWlis gadasatani n crate for
~TefSi n plate packing glassware
~ ~ gadafriala n platter ~minosuri n depas-shape ware=depas/de-
~ ~ dabalkedliani n shallow plate pata n sing/pl Lat.
~Timiaterioni n sing/pl Gr. thymiate- ~miwaSi Cafluli n container buried up to
rium/thymiateria the shoulders
~Tixis adj earthenware,pottery ~mravalfexa n polypod vessel=cult table
~ ~ naWrebiT nagebi n pottery built with ~mrgvalmucliani round-bodied ware
slabs of clay ~mrgvalZiriani adj round based ~, con-
~Txelkedliani adj shallow/thin walled wa- tainer with rounded underside
re ~msxlis formis adj pear-shaped/pyriform
~kaTxa n bowl,goblet ware
~ ~ yuriani n stainer ~msxlisebr wagrZelebuli adj vessel
~ ~ yuriT da xufiT n trankard oblonged like a pear
~kaklis naWuWisebri adj walnut shell- ~mudmivi cecxlis n flaming urn
shaped ~muqad gamomwvari n dark faces burnished
~kalTebdaqanebuli adj slopingsided ware
ware ~muqi n dark ware
~kasri n vat ~mucliani n fat ~
~kedlis n plaque ~mcire zomis n small ~
~kenWis(yris) Casayreli n sing/pl Lat. ~mZime n heavy-duty ~
situla/situlae ~naprialebi n burnished,polished ware
~keci(mWadis) n sing/pl Lat. scaldino/ ~ ~ Zalian n highly burnished ~
scaldini

240
სარჩევი

~omfalosi n sing/pl Lat. omphalos/omph- ~sarwyulebeli n trough


alomes ~sarwyuli(ix.vedro) n bucket,pail
~ormagi adj twin pot ~ ~ minis n carafe,hydria/hydriae (Lat)
~oryura adj two-handled ware ~sasakmevle n censer,thurible;btilum/batili
~patera n sing/pl Lat. patera/paterae ( n sing/pl Lat)
~pelike n pelike ~sasmisi n beaker,drinking vessel,goblet,pa
~piTosi n sing/pl Lat. pithos/pithoi tera/paterae,situla/situlae(n sing/pl Lat)
~pina n plate,pan ~sasmuri n container,drinking cup for wine
~pinaki n chalice,mesomphalos,phiala/phia- ~saRebavis n painting utensil
la/phialae (n sing/pl Lat.),pinax/pinakes ~saRvine n sing/pl Gr. oinochoe/oinochoai
(n sing/pl Gr) ~ ~ minis n carafe,ewer
~pirgadaSlili adj container with bent ~sacecxluri(ix.sasakmevle) n censer
out(offset,overturned,outcurving,sloping ~sacremle n sing/pl Lat. lacrimarium/lac-
out) rim rimarii
~pirmoyrili adj ~ with incurved/curved ~saZvale n ossuary
inwards rim,rail-square rim ~sawveleli(ix.sarZeve) n milking vessel
~odnav ~ bewelled vessel ~sawuri n strainer
~pirSesqelebuli adj ~ with rolled/thicken ~sawyao n measuring vessel,chous/choes
ed rim (n sing/pl Gr)
~piqsida n sing/pl Gr. pyxidis/pyxidas ~saxile n fruitstand,pedestalled,slender-
~ritoni n sing/pl Gr. rhyton/rhyta stemmed bowl
~rkalebiT nagebi n coil-built vessel,potte- ~saxuraviani(ix.Tavdaxuruli) n lidded
ry built with coils vessel
~rodini n grinding bowl,mortar ~svetisebri n column-shaped ware
~rofi n tank, tub, vat ~sini(ix.langari) n ashet,tray
~sada n plain pottery/ware ~sirCa(ix.bokali) n glass goblet
~sadinariani n hole-mouth pot ~sisxlis gamosaSvebi n bleeding cup
~saduRabe n sing/pl Lat. mortarium/morta- ~situla n sing/pl Lat. situla/situlae
rii ~skifosi n Gr. skyphoi; scyphus/scyphi
~sadRvebeli n churn,creamery,skimmer (n sing/pl Lat)
~ ~ kasrisebri,mbrunavi barrel churn ~sokos formis n mashroom-shaped ware
~ ~ sadinari n hole-mouth,tube ~sura n jar
~sadResaswaulo adj festive ware ~ ~ minis n carafe
~sazeTe n oil can ~ ~ samtuCa n tripoid rimmed jar
~ ~ daCvretilsaxuraviani n flask- ~ ~ tuCiT,fexiT,yuriT n ewer
castor,aryballos/aryballoi(n sing/pl Gr) ~ ~ ukan gadaweuli yeliT n recessed
~sakvebis mosamzadebeli n food-process- necked jar
ing ware ~ ~ yuriani n jar
~sakrZalavi n interment vessel ~sufris n cover(serving/table) vessel/ ware
~samarile n salt-cellar/holder ~sferulmucliani adj globular ~
~samelne n ink-pot/stand ~sqelkedliani adj heavy,valled ~
~sameurneo adj household ware ~sworgverdiani n straight-sided ~
~samzareulo adj kitchen ~ ~tafa n brazier,frying pan
~samtuCa adj vessel with triple rim.tripod/tri- ~ ~ gaTbobisaTvis cecxlis dasanTe-
poid rimmed ~ baT n brazero=brazier
~samfexa adj tripod ~ ~ ~ ~ gadasatani portable brazier
~sanaTlavi(ix.embazi) n font ~tigeli n crucible,melting pot,pool
~sanelsacxeble n sing/pl Lat. balsamar- ~tiki n water/wine-skin
ium/balsamarii; epichysis/epichysisis ~tolCa n mug
(n sing/pl Gr); perfume/scent bottle ~tuCaweuli n vessel with rising spout
~saritualo adj ritual vessel
~tuCiani n spouted jar
~sartyliani n banded ware
~ubralo n plain pottery/ware
~sarZeve n milk bowl/jug

241
სარჩევი

~uornamento n plain/undecorated ~ ~yelwvrili adj narrow/tubular necked


~ufexo n foot/stemless ~ ~yuriani adj handled ~
~ufskero n bottomless ~Savpriala n dark burnished vessel
~uyuro n handleless ~Sezneqilgverdiani n concavesided ~
~uxeSad naZerwi n offhand/handmade ~, ~SezneqilZiriani n concave based vessel,
wares modeled in a slip-shod way omphalos
~uxeSi n rough ware ~Sesarevi/Semrevi n mixing ~
~farTemucliani n broad-bodied/wide-be- ~Sesqelebuli n swollen container
llied ~ ~Sida(Wilofis) n inner vessel of mat
~farTepiriani n wide-mouthed ~ ~Camosakidi n hanging ware
~farTeZiriani n container with wide unde- ~Camosasxmeli n vessel for serving
rside ~CamCa n dipper,ladle,situla/situlae ( n sing/pl
~ferflis Casayreli (micvalebulis) Lat)
n ash/cinerary urn,recipient vessel ~Carxze amoyvanili adj vessel thrown on
~fexiani adj footed/pedestalled ware; the wheel
a vessel on a stem ~Cafi(ix.koka) n pitcher
~fiala n chalice,vial,phiala/phialae (Lat) ~calyura adj one/single-handled ware
~fialisebri adj chalice-form ware ~cecxlSi namyofi adj vessel with fire
~qanTarosi n sing/pl Lat. cantharus/ traces
canthare ~cicxvi(ix.CamCa) n dipper,scoop
~qaSanuris adj gazed pottery/ware ~ ~ liTonis(Camosasxmeli) n shank
~qvabi n cooking pot,(souce)pan,stew-jar, ~Zvirfasi adj fine ware
stewing pot ~Zirbrtyeli adj flat based/bottomed ~
~ ~ Tixis/liTonis n casserole ~ZirfarTo adj vessel with wide underside
~ ~ patara n sing/pl Lat. patera/paterae ~ZirSezneqili adj ~ with underside bent
~ ~ saaraye n elembic inwards
~ ~ samfexa 3-4 yuriT n cauldron ~Zirwvetiani adj ~ with pointed underside
~ ~ spilenZis(Sdr.spilenZi) n copper ~wablisferkeciani adj brown-clay ware
~qvabqoTana n jug,stewing pot,situla/situlae ~wamlis n sing/pl Lat. urguentarium/ungu-
n ing/pl (Lat) entarii
~qvevri(s) n clay cistern, jug (buried up to ~wamwamebis saRebavis(ix.anTimoni;termi-
shoulders into the ground) ni mogvawoda b-nma i.gagoSiZem 2003
~ ~ saxuravi n wooden lid with an air- w) n cohl tube
hole through it ~welSi gamoyvanili intersepted
~qila n pot,trefoil-shaped jug ~wernaqiani n slip ware
~ ~ uyuro n jar ~wvetiani n pointed ware
~ ~ qusliani n jug ~wiboiani n angular body.shoulders
~qoTani n pot ~wminda nawilebis n sing/pl Lat. chrismari-
~ ~ sakvebis mosaxarSad n cooking/st- um/chrismarii, shrine
ewing pot ~ ~ wylis n stoup
~ ~ Ramis n urinal ~wylis amosaRebi(Widan) n sing/pl Gr.
~qoco n jar kados/kadoi
~qusliani adj ring-based ware ~Wraqi n oil-lamp
~quslwvetiani adj container with pointed ~xaxvis formis adj vessel with bulbous
underside body
~Rvinis n ewer,wine-cup ~xeliT naZerwi adj hand-made/offhand
ware
~ ~ Sesawiri n libation bowl,patera/paterae ~xelada n pitcher
(n sing/pl Lat) ~ ~ samtuCa n triple rimmed ~
~yanwi n horn ~xeliT nagebi n band-built, pottery built
~yeliani adj necked ware with slabs of clay,coil-built vessel,
~yelmaRali adj long-necked ~ pottery built with coils

242
სარჩევი

~xonCa(ix.langari,sini) n tray ~ ~ gare n exterior,outer surface


~xufiani adj lidded ~ ~ gluvi adj smooth ~ ~
~xrika n ladle/scoop made of goud ~ ~ erTgvarovani adj plain/smooth ~
~jami n basin/bowl,cupel,patera/paterae Lat ~ ~ koncentruli xazebiT adj ~ ~
~ ~ didi n pancheon with concentric lines
~ ~ kalTebdaqanebuli adj sloping- ~ ~ liTonuri bzinvarebiT silvery sh-
sided ~ een
~ ~ samsxmelo/Camosaxmeli n pouring ~ ~ mogluvebuli adj smoothed ~ ~
bowl ~ ~ ~ wyliT adj slip,surface-wash(ed)
~ jamis Sida sivrce n bowl ~ ~ ~ xeliT adj smoothed with wet
~ ~ ~ fskeri n floor hands
~jamisebri adj chaliceform ~ ~ uswormasworo adj chipped ~ ~
~jamfila n chalice ~ ~ uxeSi,xaoiani,xorkliani adj
~xrika n ladle/scoop made of goud chipped(coarse/rough) ~ ~
~hidria n bucket,pail,hydria/hydriae ~ ~ xaoian-zoliani adj strained/stri-
(Lat.sing/pl) ation ~ ~
WurWelze mimagrebuli adj n attach(ment) ~zedapiris gazrda gofrirebiT corrug-
WurWels aklia(nawili) a certain part/piece gated surface augment
is missing ~ ~ damuSaveba v n treat(ment)
~gars uvlis v rim ~ ~ ~ siTxiT v slip,surface wash
WurWlidan amoReba v n extract/extraction ~ ~ mosworeba v smooth(ing),surface
~dasxma/Camosxma v pour,tip ~kalTa(ix.kalTa) n hem, side
WurWlis amoyvana v ger pot(tering),stretch/ ~keTeba bawrisebri TixiT v coil method
throw on wheel to build a pot
~bako=gvirgvini(ix.piri) n lip,rim ~keci(ix.Tixa) n clay,fabric
~ ~ gadaSlili adj bent-out(flaring,out ~ ~ minarevebiani adj ~ ~ with dashes
turned,splayed) ~ (inclusions,impurities,insertions)
~ ~ ~ zevidan brtyeli adj tabled ledge ~ ~ kvarcis ~ adj ~ ~ with quartz
~ ~ gadmokecili,swori adj projecting ~ ~ ~ kiris ~ adj ~ ~ with lime
~ ~ ~ Zirs daxrili adj downturned ~ ~ ~ qviSanarevi adj ~ ~ gritty,with sand
~ ~daZerwilSveriliani adj molded ~ ~ ~ Carxis kvaliT adj ~ ~ with wheel-
~ ~zeviT akecili adj upturned ~ marks
~ ~mkveTrad gadaSlili adj offset ~ ~kopi(ix.kopi) n dot,knot,wart
~ ~pirmoyrili adj curved inwards ~ ~muceli=tani(ix.gverdi) n body
incurved/inverted ~ ~ ~ bikonusuri adj biconical ~
~ ~sorsoliani adj rolled ~ ~ ~ gamoberili adj bulging ~
~ ~sqeli adj thick rim/roll ~ ~ kvercxisebri adj egg-like ~
~ ~swori adj plain rim ~ ~ konusuri adj conical ~
~ ~talRovani adj rilled ~ ~ ~ msxlisebr wagrZelebuli adj ~
~ ~Sesqelebuli adj thickened ~ oblonged like a pair
~ ~gadakecili/Cacelili adj beveled ~ ~ ~ msxlisebri adj pear-shaped/puri-
~ gverdi(ix.muceli,tani)n body wall,side form~
~ ~ gamozneqili adj convex ~ ~ ~ sferuli adj globular ~
~ ~ kanelurebiani adj ribbed ~ ~ ~ swori adj straight ~
~ ~ mkveTri wiboTi adj sharply carinated ~ ~ swrafad gafarToebuli adj abru-
~ ~ uwiboo adj unribbed ~ ptly/sharply widening ~
~ ~ Sezneqili adj concavesided/ogee~ ~ ~ farTovdeba v ~ widens
~ ~ wiboiani adj sharply carinated/ribbed ~ ~ Seberili adj swollen ~
~gverdis nawili n side piece/section ~ ~ Zirisken swrafad Seviwrovebuli
~zeda nawili n upper part adj ~ narrowing abruptly to the body
~ ~ wiboiani adj carinated ~
~zedapirze adv on the exterior
~mxari(ix.mxari) n shoulder
~zedapiri n exterior,surface

243
სარჩევი

~ ~ ganieri adj wide ~ ~ ~ mucelze n belly-handle(d)


~ ~ daqanebuli adj sloping ~ ~ ~ rgoluri n ring handle
~ ~ mkveTrad ~ adj sharply ~ ~ ~ ~ samnawiliani n tripartite ~
~ ~ odnav ~ adj gently ~ ~ ~ ~ sacereTi Tavze n ~ with thumb rest
~mxrisa da gverdis nawili n shoulder ~ ~ scildeba pirs zemoT ~ reaches
and body piece/section over the mouth/rim
~moxatuloba(ix.ornamenti) n adornment, ~ ~ tuCsa da mxarze ~ from shoulder to lip
decoration,ornamentation ~ ~ ukan Cabrunebuli n recurved ~
~namtvrevebi n junk, shred(s) ~ ~ firfitiT da SveriliT with hand-
~pir-gverdi n rim and side piece/section le plate and spur
~piri(ix.bako) n lip,mouth,rim ~ ~ yulfisebri n loop handle
~ ~ gadaSlili adj everted(flaring,spla- ~ ~ Sverili n ledge/projecting ~
yed) ~ ~ ~ ~ Sveriliani n spur
~ ~ gadmokecili adj outturned(overlap- ~ ~ Sverilisebri n lug
ping turned out) ~ ~ ~ cru n false handle, lug
~ ~ dakbiluli adj notched/serrated ~ ~saxeluris mimagreba v attach,fit
~ ~ damreci adj beveled rim ~ ~ mimagrebis xerxi n method/way of
~ ~ zevidan brtyeli adj flat ~ fitting on…
~ ~ lilvakiT/sorsoliT adj mouth ~ ~ msgavsi adj handlelike
with roller ~ ~ narCeni n remain/trace of…
~ ~ moyrili curved inwards/inward curv- ~saxuravi/xufi n lid
ved rim ~sipriale n burnish
~ ~ niskartisebri/aweuli beaked=rising ~tani=muceli n body
spout ~tevadoba n capacity
~ ~ sayvirisebri adj trumpet-shaped ~ ~tuCi n lip,rim
~ ~ farTovdeba v mouth flears out ~fexi n base,foot,pedestal,stem
~ ~ ~ boloSi v ~ widens at the end ~ ~ gadabrunebuli n turned foot
~ ~ ~ TavSi v flares out at the top ~ ~ gaSlili n spreading ring ~
~ ~ ~ SuaSi v widens at the middle ~ ~ maRali n tall foot/stem
~ ~ Sesqelebuli adj thickened ~ ~ mrgvali n ring-shaped base/foot
~piris qvemoT adv just below the rim ~ ~ naZerwi/figuruli n molded ~
~raime nawili n section ~ ~ rgoluri n ring ~
~sadgami n pedestal,stem ~ ~ qusliani n ring base(d) ~
~sadinari/sawuri n hole for pouring,pi- ~ ~ Sveriliani projecting ~
erced tube ~fexis da tanis nawili n foot and bo-
~sartyeli n band,cordon,girth dy/cup section
~sarCuli n inside,line(ing) ~ ~ zeda rkali n fillet
~saxeluri(ix.yuri) n attachment,handle ~fskeri(ix.Ziri) bottom,floor
~ ~ burTula n knob.lug ~qoba n rim
~ ~ gadakvanZuli n double handle ~qusli n ring base
~ ~ gauxvretavi n handle without ring ~ ~ aweuli n raised ring
~ ~ grexili n double-twisted loop, ~ ~ naxevarwriuli friziT n outer
twisted handle face/torus
~ ~ zeaRmarTuli n high-swang ~ ~ ~ orsafexuriani n lower member in
~ ~ Tokisebri(ix.grexili) n rope ~ two
~ ~ kalaTisebri n basket ~ ~ ~ tuCiani n concave moulding/lipped
~ ~ kopiT Tavze n ~ with a wart ~ ~ Sezneqili n concave moulding/mold-
~ ~ lenturi n strap-like ~ ing
~ ~ maryuJisebri n loop ~ ~ ~ Signi SeWrili n recessed bottom
~ ~ milisebri Tarazuli n cannon- ~quslis baliSi n cushioned underside
shaped ~ ~ ~ zeda nawili/yeli n upper member,
~ ~ mrgvalganivkveTiani n furrowed ~ lip

244
სარჩევი

~ ~ sayrdeni n resting surface erced handle


~ ~ ~ Rariani n grooved ~ ~ ~yuris narCeni n stamp (iof the handle)
~ ~ Raris qveda nawili n lower mem- ~Sekowiweba=aRdgena v ger n gum(ing),
ber with scraped groove restore/restoration
~ ~ Sida sicariele-konusi n cone ~SemorCenili nawili n (p)reserved
~ ~ ~ Rru n concave underside/cen- part/section
tral nipple ~Sidapirze adv on the interior/inside
~ ~ CaWrili zoli n scraped groove ~Sidapiri n inner (sur)face,interior
~yeli n neck(ing) ~Sua nawili n middle part
~ ~ gamouyofeli n non-separate ~ ~cxviri n spout
~ ~ ganieri n wide ~ ~Zir-gverdi n bottom and side piece/
~ ~ dabali n short ~ section
~ ~ maRali n long ~ ~Ziri(ix.fskeri) n bottom,floor,resting
~ ~ farTovdeba v ~ widens,widening ~ surface
~ ~ cilindruli n cylindric ~ ~ ~ garedan n underside
~ ~ Zabrisebri n funnel-like ~ ~ ~ ~ brtyeli n flat ~
~ ~ wvrili n narrow/tubular ~ ~ ~ ~ gamoburculi n protruding ~
~yelisa da piris nawili neck and rim ~ ~ ~ Sezneqili n bent inwards ~
piece/section ~ ~ ~ qusliani n ring-based ~
~ ~ ~ tanis ~ neck and body ~ ~ ~wveti n point
~yuri(ix.saxeluri) n attachment,hand ~ wibo n arris
grip/hold,handle ~xazebad gamowva v streak-burnish
~ ~ brtyeli n flat handle ~xufi n lid
~ ~ grexili yulfi n twisted loop ~ WuWrutana n peephole
~ ~ dakbiluli n spurred ~ WuWyi(ix.feri) n dirth,drab,filth
~ ~ dekoratiuli n ornamental ~ ~Camjdari n grim
~ ~ zeaweuli n upswung ~ WuWyiani adj dirty,untidy
~ ~ ~ maryuJisebri n high loop ~ Wyleta(gaWyleta,daWyleta) v squeeze
~ ~ Tasmisebri/lenturi n strap-like ~ WyorduRabi(s)(ix.wyoba) n adj quarry
~ ~ irmis rqisebri n antler ~ stone/rubble masonry
~ ~ kalaTisebri n basket ~ x
~ ~ lentisebri n strap-like ~ xadumi n maid of honour
~ ~ lentisebri SuaSi RariT n ~ ~ xavsebi(mcenare) n Sphagnum,sphagos/
with a chute sphagi (Lat.sing/pl)
~ ~ ~ ~ wiboTi n ~ ~ with an arris xavsi(ani) n adj moss(y)
along it xazgasma(ix.xazi) v n accentuate(ion),high-
~ ~ maryuJisebri n loop ~
light,mark,(over)emphasize,stress,underline
~ ~ milisebri Tarazuli n canon- xazgasmuli adj accentuated,emphasized,
shaped ~ delineated,stressed,underlined
~ ~ orluliani n double-barreled ~ xazva v n lune drawing
~ ~ ormagi n double-loop ~ xazze dawyoba v form a line,(in the) line
~ ~ ~ grexili n double-twisted loop ~ xazi n line
~ ~ pirsa da mxarze n handle linking rim ~gadabmis ~ juncture
and shoulder ~gamyofi adj clear/deviding ~(between)
~ ~ rqebiani n horned ~
~gverdiTi adj sideline
~ ~ rqisebri,uxeSi n boast horned ~
~zusti adj exact ~
~ ~ sakidi n ~ for hanging up=hang-
~kacis adj male ~
ing up handle
~mTavari n mainstreem
~ ~ ~ rgolebi n pl carrying/holding
~mokle n dash
rings
=nakeri n joint (line)
~ ~ Sverili n ledge,lug,handle
~naWdevi n incised ~
~ ~ Sveulad gaxvretili n vertically pi-
=rigi n range of…

245
სარჩევი

~talRisebri n rippled ~ ~niaRvari n stream of people


~texili adj broken line ~Sefareba v harbour
~qalis adj female ~ xalxisgan daclili adj depopulated,de-
~SeerTebis n tie ~ vastated
~wyvetili punctured ~ xalxuri(ix.xelovneba) adj folk
xazina n fisc, fiscus/fisci (Lat.sing/pl) xamanwka n oyster
~saturnis taZarSi n sing/pl Lat. aerari- xami adj hard,rigid
um/aerarii ~tilo(si) n adj unbleached textile
xazis gavleba v line xamli n sing/pl Lat. sandalion/sandalia
~gasma(ix.xazgasma) v emphasize,stress xana n age,era,period
xazovaneba n liniarity ~adre(uli) adj early
xazovani adj lined,liniar,ruled ~ ~ samiwaTmoqmedo adj early agrarian/fa-
xazSi adv in stroke rming,pre-agricultural
xalaTi n robe ~ufro adreuli adj earlier
xalasi(ix.wminda) adj native,pure,virgin ~antikuramdeli adj Preantique=pre-
xalifa n calip=kalip Antique
xaliCa n carpet ~antikuri adj Antique (in Antiquity)
~mfrinavi n magic carpet ~areulobis adj troubled/unrest times
xalxebis Sereva v demic diffusion ~arqauli adj Archaic
xalxTa adj demic ~aRzevebis adj have one‟ heyday,period of
~gadasaxleba v n re-settle(ment) greatness
~didi ~ n folk movement ~aRmavlobis adj ~ of height
xalxi n folk,general population,men,people ~aRorZinebis adj Renaissance, revival
~avtoritetuli n authority/authrities times
~bareli n pl lowlanders ~aRmSeneblobis adj revival times
~bevri/uamravi n scores of people ~ayvavebis adj period/time of flourish/pros-
~daumorCilebeli n unruly people per(ity)
~erTad Sekrebili n assembled ~batonobis adj period/times of domina-
=eri n nation tion/supremacy
~bneli adj Dark Ages
=wvrili eri n common people,mob,peo-
~brinjao-rkinis adj Bronze-Iron Period
ple of humble birth,plebs/plebes
~meomari n warlike people ~brinjaosi adj Bronze Age/Period=AB
~mesaqonle n cattle breeder(s)/men ~adre ~ adj Early Bronze ~ ~ =EB
mTeli ~ the entire ~ ~gviani ~ adj Late ~ ~ ~ =LB
~miwaTmoqmedi n farming ~ ~Sua ~ adj Middle ~ ~ ~ =MB
~msajuli n People's court ~gadasvlis adj period of transition/tran-
~narevi/Sereuli adj admixtured ~ sitional ~
~gamococxlebis adj nourishing/reviving~
pirveli ~ n proto-folk
~gardamaval(i) adj transitional ~; in tran-
=fena n strata
sition
~yvelaze meti n populous sacral strata
~ ~ xanis mdumareba n passing nod
~Zveli n the Ancients
~gardaqmnis adj transformational era
xalxiT gaWedili adj teeming with people
~gafurCqvnis n plentitude of one‟s power
xalxis(ix.RvTis) gadayvana v convey
~geometriuli adj Geometric
~gabneva n v dispersal,disperse
~gviandeli/gviani adj late(in date),Late
~gadaadgileba/moZraoba v n move(ment)
Ages
transhumance/transhumant ~ adre ~ adj early mid…
~gadayvana v human porterage,pass over
~ Sua ~ adj middle late
~gawyveta v depredate/depredation
~gviani adj later,subsequent
~grova/jgufi n collection of people
~daisi/dasasrulis adj climax,decline/
~erToba n commune,community
declining days,end,finish,fall
~masa n populace ~dacemis adj climax,down,wane
~mozidva v attract people

246
სარჩევი

~didebis adj hours of greatness under sb, ~Sua(ix.Sua) adj middle


greatest days,period of greatness ~ ~ xanebi n mid ages/years
~dinastiuri adj Dynastic ~carculi adj Cretaceous
~eladuri adj Helladic ~cvlilebebis n adj transformational era
~elinisturi adj Hellenistic ~Zveli adj anciency,Ancient,early
~eneoliTuri adj Eneolithic ~wina(re) pref pre…
~zeobis adj heyday=hey day,period of xanamde adv prior to N age
greatness,in one‟s peak/height of reign, xanas wvdeba v span(ing) the period from N
flourish to N
~klasikuri adj Classic xanaSi adv in the age of.., at the time of…
~mezoliTis adj Mesolithic ~da Semdgom adv from/in N age/period
~momdevno adj following,succeeding,subse- and onwards
quent Znelbedobis ~ adv in troubled times
~musties adj Mousterian xangamZleoba n the lengths of…
~myinvaruli adj Ice Age xangrZliv(ad) adv continuously, for a long
~neoliTis(ix.tyis) adj Neolithic time,long held/lasting
~paleoliTi n adj Palaeolithic xangrZliv arsebuli adv (too) long lived
~adre/qveda ~ n adj Early/Lower ~ ~damkvidrebuli adj long established
~gviani/zeda ~ n adj Late/Upper ~=Epipa- xangrZlivi adj continuing/continuous,durab-
laeolithic le,lasting,long duration(standing,term),
~ ~ musties varianti adj Clactonian prolonged,protracted,sustained
~zeda ~ adj Upper ~ ~rituali n protracted ritual
~qveda ~ adj Lower ~ ~sicocxle n lifespan of many centuries/
~Sua ~ adj Middle ~ years,longevity
~pirvelobis adj days of one's prime ~tradicia n agelong tradition
~plioceni n adj Pliocene xangrZlivoba n continuation,continuity,dura-
~plio-pleistocenin adj Plio-Pleistocene tion,durability,length of time,longivity,
~raindobis Age of chivalry time scale/span
~rkinis adj Iron Age/Period= IA=IP ~ramis n etend of sth
~ ~adre ~ adj Early Iron Period= EIA=EIP xandazmuli adj aged
~ ~gviani ~ adj Late Iron Period= LIA=LIP xanebamde adv until long ago
~ ~ farTo aTvisebis adj a fully iron- xanebi(ix.xana) n pl usu. ages
working=Full Iron Age=established iron- gviani ~ later age(s)/year(s)
working Sua ~ mid ages
~spilenZ-brinjaosi adj Copper-Bronze ~ gviani ~ mid ages/years
period Sua xanebis Semdeg after the middle
~spilenZ-qvis adj Copper-Stone ~ of N cent/mill
~spilenZis adj Copper ~ xanebSi adv at N times, in ages
~uadresi adj earliest ~ bolo ~ adv in recent years
~udamwerlobo adj Prehistory xanidan(ix.uxsovar) adv from time…
~ukeramiko=meTuneobamdeli=winarekera- xanis adj of N age/period
mikuli adj Prepottery period ~bolo(s)adv (at) the end of period/closing
~uliTono adj Premetal ~ stage,tail end of the period
~feodaluri(ix.Sua saukuneebi) adj ~ganmavlobaSi adv over the period
Feudal ~gviani ~ adj (of) later in date
~qalkoliTis adj Chalcolithic ~ ~dadgoma v advance/advent (of certain
~qvis adj Stone~ time),arrive/arrival,onset of N period/
~qristianobamdeli=winareqristianuli time
Prechristian=pre-Christian ~ ~dadgomisas with the advent/onset of…
~qristianuli adj Christian ~ ~dasawyisi n by the beginning of N age
~SedarebiT mogviano adj later,subsequ- ~wyvetili n gap,nod(ing),passing nod
ent xanmokle adj brief,ephemeral,short lived/term

247
სარჩევი

not long lasting,succinct(ly) ~mZime adj heavy tribute


~gamoCena v n fleeting appearance ~Semosvla v pour in ~
xanmokleoba n short-live(d) xaro(ix.ormo,xafangi) n hole,pit
xans aklebs(ix.aaxalgazrdavebs) v post- ~beRelSi n casemate
dates,makes sth younger ~ marcvleulis n granary
~matebs(ix.aZvelebs) v antedates,makes ~ormoSi marcvleulis n casemate
sth older xar-uremi(ix.uremi) n bullock cart,oxcart
ukanasknel ~ adv lately,recently xarSebmuli adj ox-drawn
xanSi Sesuli adj elderly xarjze vinmesi/ramisa adv on the expence
mokle ~ in short order of sb/sth,owing to…
xanZari n conflagration,(wild)fire xasa n concubine
xanZarma daasrula v ended in fire xasiaTi n character,feature,nature
xanZarSi dawva v go up in flames ~gansxvavebuli n of different character
xao n pile ~uwyveti n sustained nature
xaoiani adj harsh,gritty xatva(ix.freska) v ger paint(ing)
xaraCo n brace,scaffold,strut ~fanqriT v ger draw(ing)
xarbi(ix.sixarbe) adj greedy xati(ix.jvari) n icon
~Zarcva n rapacious plunder ~gamosasvenebeli n Processional Icon
xareba(bibl) n the Annunciation ~karedi n hinged ~
xarvezi(ix.wyvetili) n damage,defect ~samsxverplos ukan n altar piece
xari n bull,ox ~xelTuqmneli n the Saviour not made
~dakodili n bullock by hands,the Shroud,imprint on towel,
~zodiaqosi n Taurus Ceramyon
~uReli n yokes-team xatis Tayvaniscema n ger icon-honouri(ing)
~ frTosani n bull-bird ~moWediloba n cope,icon frame-work/
xaris(a) adj ox's, bovine setting
~Tavi n ox-head ~omfori n riza
~ ~ qandakeba n sing/pl Lat. bucranium/ xatisuReli(ix.gvergvi) n coil(pendant),
bucrane collar,neck-ring
~rqa/rqis n adj oxhorn xatmebrZoli n iconoclast
~tyavi(s) n adj bovid,oxhide xatmweri n icon-painter
~cxviris rgoli n cattle-leader,nose-ring xatwera n icon-painting
xarisfaSva(si)(soko) n adj morel xatovaneba n picturesquessness
xarisxedi n stepped podium/podia (Lat. xatovani adj ideographic,pictographic,pictu-
sing/pl) resque
xarisxi n degree,level,merits,quality,rate, xatwera v n icon-paint(ing)
sort,standard,value xafangi(ix.xaro) n v spring,trap
~dabali/mdare adj inferior/low quality xaxa n jaws,mouth
~maRali adj high-quality(rate,standard) xaxadaRebuli adj (with) jaws wide open
~samecniero n university degree xdeba(ix.TariRdeba,TariRi) v sth is con-
~umaRlesi adj sth of top quality ducted,between..,sth takes place..,hap-
~cvalebadi adj varying degree pens…
~cudi adj inferior quality xe n tree,wood
xarisxiani adj good quality/standard,high gr- ~buCqi n shrub
ade ~dagrexili n bentwood
xarisxiT... adv in some degree ~dapobili split wood
xarisxis gauareseba v ageing,drop of stan- ~eklebiani thorn tree
dard ~maRali adj high-trunk tree
xarisxobrivi adj one of degree,qualitative ~napobi=dapobili split wood
xarki(s) n adj impost,toll,tribute ~nuJrebiani knot-hole(d)
~dadeba v tribute to… ~tye(ix.xis masala) n adj timber
~dakisreba v exact,impose, tribute is led… ~ ~ samSeneblo n adj hardwod

248
სარჩევი

~wiTeli=uTxovari n adj mahagony= ~gaxsna v ger re-open(ing)


Sweitenia mahagony ~daarseba v n refound(ation),re-invent
~wminda n the Holy Tree ~dabadeba n re-birth
xedva n look,opinion,view,vision ~dakrZalva v re-bury
xedviTi adj visual ~damkvidreba/mowyoba v adj n re-estab-
xedvis simkveTre n ~ clarity lish(ed)(ment)
xedi n elevation,outlook,raised plan,scenery, ~dasaxleba/dapyroba v n reoccupy/reoc-
view(s) cupation,resettle(ment)
~aerofotoTi n singlr view ~daxatva(moxatva,SeRebva) v repaint
~aqsonometriuli adj axonometric ~ ~qorwineba v n remarry/remarriage
~gabatonebuli adj commanding position ~Semkoba v n redecorate(ion)
~gaswvrivi Wrilis adj cross sectional ~ ~SemoReba ramis v n reintroduce/reintrod-
~geometriuli flat projection uction
~gverdiTi adj side-on rendering ~Seswavla v re-examine(ation)
~grZivi adj longitudinal ~ ~Seqmna v reinvent(ion)
~zevidan=zedxedi adj plan/top ~ ~warmoeba v n reproduce/reproduction
~izometriuli flat projection ~xseneba repeated mention/reference
~msxvili planiT adj close ~ xelborkili n handcuffs,wristlet
~nagebobis adj elevation ~ xeldasma v impose,ordain
~nawilibrivi Wrilis adj cut-away ~ xelebaweuli adj sb with hands raised,outst-
~perspeqtivaSi adj perspective ~ retch above head
~sami meoTxedi adj three-quarter ~ xelebgaSverili adj outstretched hands
~sarkismieri adj opposite hand ~ xelebCamoSvebuliadj arms hanging at sides
~ukana adj back elevation/sight xeleuri n sheaf
~uknidan adj dorsal/rear ~ xeleCo n axe
~qvevidan adj bottom ~ xelT adv available,hold(in hand),have got,
~Sveuli Wrili/proeqcia adj elevation ~ at the hands of sb,sth in one‟s custody
~STambeWdavi imposing sight ~upyria clatch(grasp,hold)(ing)
~Sida adj inside ~ ~ ~ teritoria eg. Georgia-held
~winxedi/frontaluri adj front(al) ~ ~ ~ Zalaufleba v power lay in the han-
~WrilSi adj sectional ~ ds of sb
xevi(ix.xeoba) n gully xelTaa(vinmesi) in one‟s custody
xeze(ix.amowva,naxati) adv over wood,on xelTaTmani n mitten
the tree ~TiTebiani n glove
~gadakruli liToni n beaten bronze/ xeli=mtevani(ix.SiSveli) n hand
gold ~ar migviwvdeba sth is not available
~gasuli mcenare n arboreal vegetation ~gauwafavi adj inexpertly (done),unskilled,
~kveTa n wood curving unskilful
xeibari adj physically disable ~gawafuli adj dab hand
xelapyrobili adj hand lifted up to God ~TiTebmoxrili adj clenched ~
xelaxla adv anew,newly,re-,repeatedly oqros ~ adj skilful fingers
~ageba/aSeneba v re-build/construct xelidan gaSveba v miss(a chance)
~aRmoCena v rediscover xeliT nakeTebi adj handmade
~gadakeTeba/mowyoba v n rearrange(ment ~Sroma manual work
~gadamuSaveba naSromis v re-cast/make ~wvdoma v grasp
~gadanawileba n re-allotment xelis gawvdenaze adv closer at hand
~gaTxra v n re-excavate(ion) ~Txova v ask hand in marriage,offer of ma-
~gamoyeneba v recycle,re-use,resurrect rriage,propose/proposal
~gamoCena v n reappear(ance),reoccure/re- ~miwvdena v access,reach
occurrance ~mowera v affix,endorse,put one's signa-
~ganawileba v n redistribute(ion),re-divide/ ture,sign,subscribe
division ~rgoli n bangle

249
სარჩევი

~Sevleba v touch xelmokleoba n penury


~SemSleli adj hampering,hindering,ham- xelmosakidi n boss,grasping,knob
pering,hindering,preventive,baffling/ xelmowera(ix.xelrTva) v n sign,signature
complicating factor,impeding xelmoweriT... adj signed by sb
~SeSla n v disadvantage,hamper,handicap, ~da beWdiT adj signed and sealed
hinder,preclude,prevent,prohibit,thwart, xelmwife n emperor,sovereign
be at pains to thwart xelmwifeba n autocracy,imperialty,reign
~Sewyoba v n assist(ance),promote(ion), xelmwifebrivi adj kingly,regal,stately
support,stimulate,fuel,contribute xelmwifoba n v reign
~ ~ ganviTarebis v foster xelnakeTi adj handmade,handicraft,handi-
~ ~ ramiT v prompt work manuals (n pl)
~ ~ =daCqareba v precipitate xelnaweri(ix.xelwera) n draught(BrE),draft
~ ~ raRac mimarTulebiT n propel sb (AmE), hard copy,(manu)script
towards… ~gaurkveveli adj illegible
~ Cavleba v grasp,hold,thrust ~TeTri n fair copy
~CamorTmeva v shake/sieze hands ~Savi n rough ~
~Casavlebi n attachment for grasping,aid xelnaweris gamravleba v mamfold
hafting,hand grasping ~Semkoba(ferebSi) v n illuminate(ion)
xelisguli n palm xelnawerSi adv in draft
xelismomkide n best man xelnaxlebi adj damaged,disturbed
~patarZlis n braidsmaid,maid of honour xeloba n craft(of sth),skill,trade
xelisufali n authority,lord ~daxvewa ger mastering
xelisufleba n authorize/authority,power(s), ~daxvewili adj (sth made in) highest skill
rule xelobiT... adv (shoemaker) by trade
~damkanonebeli adj validating authority
xelovaneba n arts and crafts,artistry,craft,fa-
~saero adj temporal power
cility,prowess,proficiency,human inge-
~umaRlesi adj supremacy nuity,skill,workmanship
~Canasaxovani adj fledging authority xelovneba n (fine)art(s),the arts field
xelisufalni n pl the powers that be… ~gamoyenebiTi adj applied/decorative arts
xelisuflebaSi mosvla v come to power ~ganzrax Seqmnili n deliberately contrived
~mosvlis pretenzia n claim to authority hybrid art
~yofna v be in power ~Tanamedrove adj contemporary art
xelisuflebidan CamoSoreba v remove sb ~keTebis/qmnis n skill
from power ~mdabiuri adj plebeian/popular art
xelisuflebis gadavardna(ix.floba,xel- ~modernizmi n modernity
Si) v extinguish ~monumenturi n monumental art
~damxoba/Camogdeba v breakdown,collapse ~mcire plastika n minor art
extinguish,overthrow,topple ~omis n art of warfare
~morCileba n allegiance,be loyal(ty)
~oficialuri n official art
~morCili adj be in sb's power/under po-
~plastikuri adj plastic arts
wer,be loyal
~sabrZolo adj martial ~
~niSani/simbolo n emblem of power,
~saeklesio adj ecclesiastical ~
insignia(pl usu),symbol (of authori-
ty),staff ~saero adj secular art
~sajdomi n seat of power ~samSeneblo adj architecture,civil engine-
~qveS adv under sb's power/a rule ering
~ ~ gaerTianeba n unify under a rule ~sanaxaobrivi n visual art
~xelSi Cagdeba v sieze power ~saxviTi adj pictorial arts
xelmeored(ix.xelaxla) adv once again ~ferwera n decorative arts
~cxenosnobis n horsemanship
xelmisawvdomi adj accessible,attainable,
~Weduri adj relief work
avaiable,readily,preaccessible,tangible
xelmisawvdomoba n accessibility,availability ~WeSmariti adj sublime art
xelmiuwvdomeli adj unavailable ~xalxuri n folk art

250
სარჩევი

~xelovnebisaTvis Art for Art's sake ~samedicino n instrument


xelovnebaTmcodne n art critic,master of ~sameuneo n implement
arts ~saprialebeli n burnisher,polisher
xelovnebaTmcodneoba n art criticism ~saWiro n requisite tool
xelovnebis gaCena/Casaxva v (a)rise (of art) ~sxva xelsawyos gasakeTebeli n medi-
~istoria n history of art dium for tool technology
~istoriuli buneba n art-historical nature ~ufro mZime saqmisTvis n heavy-duty tool
of sth xelsawyoze xmarebis kvali n notched to-
~mimdinaeoba n artistic school ol,signs of wear
~mcire nimuSi n mobiliary xelsawyos mkeTebeli/ostati n toolmaker
~nimuSTa aralegaluri bazari n cland- ~xmareba n tool
estine art market ~xmarebis kvali n tool mark(s)
~ ~ warmoeba n artistic production xeluxlebeli(ix.uZravi) adj complete,int-
~nawarmoebi/nimuSi n art object/work,mast- act,underspoiled,undisturbed,untouch-
earpiece,object/work of art ed,virginal, sth in the native state,unto-
~skola n school of arts uchable
~stili n art-style xelyofa v n deprive,encroach(ment)
~taZari n shrine of arts xelSekruleba n agreement,contract,conven
~forma n art form,mode of art tion,pact
xelovnuri adj artificial,not natural ~samSvidobo n treaty
xelovnuroba n artificiality ~Sesworebuli adj amended
xelosanTa uxucesi n Gr. ergasteriarchos xelSekrulebis dadeba v bond
xelosani n artisan,craftsman ~dacva/Sesruleba v n observe/observation
~damRa n craftsman's mark xelSeuvali adj kept,preserved,untouch-
~xalxi n craftspeople able
xelosnebi n craftspeople ~samuzeumo faseulobani n pl usu.
= xalxi n artisanship inalienable museum values
xelosnoba=xeloba n artisanship,crafts xelSeuxebeli adj (the) untouchable(s)
xelosnobis kulti n mastery cult xelSubi(ix.Subi) n lance,javeline
~nawarmi n craft product(s)/production, xelSubispiri(ix.Subispiri) n lancehesd
craft item xelculi(ix.culi) n handaxe/stone
~nimuSi n masterpiece of craftsmanship xelwera(ix.xelnaweri) n handwriting
~niWi n craft skill ~gaurkveveli adj indecipherable ~
xelosnuri saqmianoba n craft activity xeoba(ix.mdinaris,xevi) n basin,gorge,pass,
~warmoeba n craft industry/production ravine
xelrTva v n sign(ature) xeobis yeli(ix.gza) n notch
xelsafqvavi n grainrubber,handmill xergili n obstacle
~qvis n quern xerTvisi n confluence,influx
xelsaqme n (handi)crafts(embroidery,knitting xerxemali(ix.Zvali) n back-bone,spinal
sewing) column,vertebra/vertebrae (n sing/pl Lat)
xelsayreli adj apt,auspicious,convenient, ~mkerdis nawili n breast part
condictive,desirable,favourable ~welis nawili n lumbar ~
xelsayreloba n desirebility xerxva v ger saw(ing)
xelsawyo(ebi) n machine(s),tool(s) xerxi n saw,means(method,way)of practice,
~gamsworebeli n straightener technique
~damxmare n facilities ~damagrebis(zevidan) n method of haft-
~damWeri n holder ing/mounting on
~Tixis dasamzadebeli n clay modeling = manera,meTodi,saSualeba n method/
tool way of solution
~iaraRis damzadeba v tool working ~SeerTebis n jointing method,juncture
~ mzomi n gauge xerxkbila(si)(mc) n adj Screnata Lat.
~ramis dasamzadebeli n processing tool xetiali v potter(ing) about,roam,wander at
random

251
სარჩევი

xe-tye/tyis n adj lumber, timber ~TaRi/Tvali n ~ arch


~avejis/samSeneblo n adj hardwood ~mala n span
~dacureba v n drift ~savali nawili n stringer,superstructure
xvadi n adj male ~ube n bay
xvavi(ix.simdidre) v n heap xiT SeWedili adj timbered,wooden-cored
xvarTqla(si)(balaxi) n adj convonvulus xiTxuro=durgali n carpenter
xvedri(ix.wili) n destiny,doom,fate,fortune, xiTxurooba=durgloba n carpentry
the lot of sb xili(s) n adj fruit
xveva v ger curl(twine,twit,wind)(ing) ~baRi n orchard
xveta v ger sweep(ing) ~gaTla v peel
xveulebi n pl scrolls ~kunwula swag of fruit
xveuli n curl,curve,ringlet,rolling,scroll ximinji(ix.saxli,xidi) n stake, pila/pilae
adj curlicue,curvilinear (n sing/pl Lat)
=grexili adj winding,wreathen ~wyalSi n pile
=daxveuli adj enwinded,twisted,winding xis adj of wood,timber,wood(en)
~Tma n curley(curled,twisted,waved) hair ~boZi/sveti n pillar
~kibe n wrought staircase ~burbuSela n pl usu. shavings
~niJaris n wreath ~damuSaveba n carpentry,woodworking
~oTxmagi n quadruple spiral ~zrdis rgolebi n annular/growth rings
~ ~ firfita ~ plaque ~Tla v ger trim(ing)
~ornamenti/samkauli adj torque ~kveri=CaquCi n mallet,punch
xvewi n racloir,scraper ~korZi n knot hole
xvia n cartouche,curlicue,helix/helices(n sing/ ~kunZi/mori n log
pl Lat),roll,scroll,spiral,tendril,torque, ~ ~ fesvebiT n tree-stump
rolling,volute,whorl ~lursmani n wooden pin
~zanuri/zenuri n double curl(scroll,vol- ~masala n adj timber
ute),running spiral ~moWra v ger fall(ing)
~naxevari n half spiral/volute ~nakeTobani n carpentry,woodwork
~ormagxvia n double ~ ~ ~narCeni nivTSi n stump
~foTlovani n leafy tendril ~nawili rbilobsa da naqurTens Soris
xviara adj creeping n adj heart wood
~mcenare n clinging/creeping plant ~naxSiri(s) n adj charcoal
xvinWa/xvinWis n adj grit,pebbles ~nuJri n knob,hob
xvinWanarevi(ix.Tixa) adj pebble-dash ~reliefi n wooden relief
xvirTqli(s)(minerali) n adj meerschaum ~rkali n treering
xvna(ix.naxnavi) v n cultivate/cultivation,till ~safeni n planking/timber flooring
~naxnavi tiled field ~sveti(ix.saxli) n pillar
xvreli n aperture,breach,hole,hollow,perfor- ~tani n stock,trunk
ation,vent ~tari n butt
~amovseba v insert ~taxti n tresle-bed
~mZarcvelis robber-trench ~tyavi=qerqi n adj rind
xvreta v ger bore(drill,hole,prick)(ing) ~cikli n annual growth cycle
xidi n bridge ~Ziri n stem
~asawevi n draw/hoist ~ ~wliuri rkali n girdle
~bondis/dakidebuli n suspension ~ ~xuroTmoZRvreba n wooden architecture
~gadasakidi bogiri n foot-bridge, xisti adj hard
gang-way xifTani n short robe
~TaRisebri/morkaluli n hogged ~ xiSti n bayonet
~ZelebiT gakeTebuli n stringer ~ xiwvi n splinter
~ximinjebze n pier ~ xleba v n accompany,attend(ance)
xidis burji/sveti n pier,pile xma(ix.RvTis) n v sound,voice
~gadeba v bridge ~bani dabali n Ital. baritone

252
სარჩევი

~ ~ maRali n Ital. bass xorcsavse adj ample body


~gadamwyveti adj casting/deciding vote xorcSesxma v n embody(ment),incarnate/in-
~gamyivani n Ital. tenor carnation
~dvrini n Ital. bass profundo=profondo xorcSesxmuli adj embodied,incarnated
~diskanti n Ital. treble xotba n eulogy,motto,praise
~zili n Ital. contralto xotbis Sesxma v n libate/libation,praise
~krini n Ital. soprano xocva-Jleta n v butchery,massacre,slaugh-
~moguduli hollow sound ter
xmali n saber,sword xowi n adz
~gorda n single bladed sword xoWo(romelic anadgurebs nivTebs miwa-
~sisxliT gausvreli n maiden ~ Si) n wireworm
xmara/xmareba v n employ/employment,use xrami n gully
~grZeldeba v be in use,continues in use, =naRvarevi n silt,torrent
persists xreSi(s) n adj chad,gravel,grit,pebble
~saxelis/sityvis arasworadn misnomer xrova n pack
~farTo v widespread use xrtili n cartilage,tendon
xmarebaSi darCena v persists xrtilovani adj cartilaginous
~Semosvla come in(to) use xseneba v cite,(make a) mention/reference
xmarebidan amoReba/gamosuli v adj out- ~araa v there is no reference there to sth
mode(d),obsolete,sth ceased to be used, ~xelaxla v repeated mention/reference
drop/go out of use, xsenebis gareSe v without reference to sth
xmarebis kvali n sign(s) of use/work xsenebul iyavn... prayed for him/her
~xangrZlivi n have long be used xsenebuli adj cited, mentioned
xmeleTi n earth xsna n v boon,deliver sb from sth,rescue sb
xmeleTiT(ix.zRviT) adv valley communic- from sth, salve/salvation
ation routs xsnari(s) n adj mixture,mortar,plaster
xmeleTis adj terrestrial ~alizis/Tixis n adj clay mortar
xniT adv for(long,short) time/period of time ~Tixis clay mortar
~adre adv long before ~Txeli n adj watery ~
xnis(a) adj …old (eg. decades-old) ~kiris/kirxsnari n adj lime ~
Sua ~ middle age(d) ~samSeneblo n adj grout,mortar
xnuli n farrow ~sqeli n adj hard mortar
xonCa n tray ~Semkvreli n adj bind(cement,connect)
xoragi n viants,victuals necting) ~
xorbali/xorblis(ix.TavTuxi,jejili) n ~Sesalesi=baTqaSi n staff
adj club wheat,Triticum (Lat) ~hidravlikuri n adj hydraulic grout=
~magarin adj flint/ hard wheat,Triticum durum opus signinum (Lat),water mortar
~mdare n adj Lat. Triticum vulgare vill xsnariT galesva v plaster,smear
~orTesliani/ormarcvala n adj emmer, ~Semtkicebuli adj held together with mo-
Triticum Schubl/tugidum dicoccoides rtar,cemented with..,reinforced by sth,
~puris n adj bread wheat,Triticum sp. stabilize with sth,superimpose and sta-
~rbili n adj soft wheat=einkorn,Triticum bilize with mud mortar
cum aestivum/monococum (Lat) xsnaris gamagreba v ger harden(ing)
~Rivi(s) n adj germ xsnili n break of the fast=breakfast
xorbliT vaWroba v corn/grain trade xsnilis bolo dRe n last day before fast
xorklebiani adj bumpy xsovna n memory/memories
xorklianoba n scaliness ~da ar daviwyeba (as) a tribute to the me-
xorci(s) n adj flash, meat mory of (the) dead
xorcieldeba... is underway to do sth xsovnisadmi miZRvnili eg.tribute concert
xorcieli adj carnal desire/pleasure xsomeba v bear in mind
~garyvna/wabilwva n v carnality,carnal- xuTTavi n Pentateuch
ize,carnalization xuTSabaTi(iupiterisa,afrodite) n

253
სარჩევი

Thursday ~ brigada n brigade


didi ~ Moundy Thursday ~ garnizoni n garrison
xuTkuTxa adj pentagonal ~daqiravebuli/moqiravne adj auxiliary/
xuTkuTxedi n pentagon hired army,mercenary
xundi n stock ~divizia n battalion
xurda(ix.fuli,qva) n change ~korpusi n pl only corpses
xuroTmoZRvreba(ix.saeklesio,samxedro) ~msubuqi cxenosani light horse cavalry
n architecture ~polki n regiment
~saero n civil ~ ~saxmeleTo n ground forces
xuroTmoZRvruli adj architectural ~spiloebze n elephantry
~aJuruli/Wviruli n tracery ~qveiTi n sing/pl infantryman/men
xurtkmeli(s) n adj gooseberry (bush) ~cxenosani n cavalry
xurxumi(s)(mcenare) n adj Salsola nodulusa ~ ~ da fexosani horse and foot army
xurjini n saddle/shoulder bag ~Zlieri n formidable
xufi n cover,lid jaridan daTxova v release from service
xucesi n priest jaris ganlageba v n distribute/distribution
xuWuWi adj curly,scroll ~gaSla v n develop(ment),deploy(ment)
xSuli adj tight(y) ~dabanakeba v n garrison,station
j ~Tavmoyra v mass an army
jagarayrili/aSlili adj disheveled ~kaci n soldier,warrior
jagari n bristles ~ ~ ajanyebuli nawilidan n guerrilla
jagnari n shrubbery,bush,young forest ~saTaveSi sb set out at the head of army
jagrcxila/rcxilis n adj (wood of) ~ukandaxeva v draw back
hornbeam tree=Carpinus orientalis ~Sekreba v master an army
jado n charms,magic(no pl),wizardry ~Semowyoba v enclose,siege,surround
~gakeTeba v bedevil ~Seqmna v set up
~sityva magic word ~Cayeneba v n station
jadoTi Sekvra v exorcise=exorcize,spell jarima/dajarimeba n v penalty,penalize
jadosnoba=jadoqroba v junx,sorcery, jarSi gawveva v n recruit(ment)
witchcraft,wizardry ~samsaxuri v n serve,service
jadosnuri=jadoqruli adj magic jafara n jay
jadoqari n magician,warlock,wizard jayva n penknife
~qali n witch jaSuSad gadabireba v n recruit(ment)
javari(ani) n adj waviness,wavy jaSuSi/jaSuSoba n v ger spy(ing)
javSani(ix.abjari) n armour,cuirass jaWvze dakideba v hang by chains
~kibosi n crust jaWvi(s) n adj chain
~kusi n shell ~perangi n coat of chainmail,cuirass,mail,
~qvis n stone shell shirt of mail hauberk
javSnosani mxedari n cuirassier ~perangiani adj sb mailed
jalaTi n executioner ~rgoli n link
~sikvdilmisjilis n executor jgufad adv in group,grouped,claster in
janjafili(s) n adj ginger, Zingiber office- groups,cluster of sth/around sth
nale Lat. jgufi n body,collection,group,team
jara n spinning wheel ~sagnebis/Senobebis n cluster of…
~eqimi n water-caster ~ucxo n outlier group
jargvali n reed-lined adoby,log cabin ~Semswavleli n study group
jarTi(s) n adj scrap iron ~ZiriTadi n core ~
jari n army,military,troops jgufurad adv in clastered composition
~aqlemebze n camelry jgufuri adj clastered
~batalioni n battalion jdeba(ix.TariRi) v falls(is placed,lies)
~ batalionis nawili n company within the confines,embed,fit in sth
~saerTo suraTSi fit into picture

254
სარჩევი

jebiri(ix.mdinaris) n dam,dike=dyke,weir aranthus gen. Lat


jejili n pl usu. corn-shoots jogi n drove,herd
jvalo(si) n adj sackcloth jori n hinny,mule
jvaredi n cross joriskuda(si)=SviTi(s) n adj horse-tail=
~gulisebri n heart-shped ~ mare's tail
jvaredinad adv crosswise,crucially joristerfa(si) n adj coltsfoot
~Sekruli adj cross-hafted joxi n stick,staff
jvaredini adj cross,crusial jojgina n brace,strut
~damowmeba literaturis v cross-refe- jojoxeTi(s) n adj hell,inferno,Hell
rence ~zRurbli/karibWe n limbo
jvarze gakvra=jvarcma v n crucify,crucu- jojoxeTuri adj hellish
fixion jojoxeTSi STavardna v burn in Hell,the
jvarTamaRleba n the Ascenssion,Exaltat- Harrowing to Hell
ion of the Cross jurRmuli n (confine in) dungeon
jvari(ix.xati) n Cross juRa(ix.wida) n clinker,slag
~bolnuris msgavsi n Maltian/Maltese ~; juja n squat
pattee h
~gamosasvenebeli n Processional ~
haergamwmendi xvreli n air-shaft/vent
~mkerdsakidi n breast/pectoral ~
haerze gamoSroba/gamomSrali v adj air-
~ormagi n the Diesis
dry(dried)
~sawinamZRvro n Distinguished Service=
haeri(s) n adj air
=Processional ~
~buSti(liTonSi,minaSi) n bubble,blister
=svastika n swastika pelta
~gamWvirvaloba n serenity
~cxovelmyofeli n the Life-Giving ~
~SekumSva v trap
~wminda andriasi n Saltire
haerovani adj ethereal,flimsy,insubstantial
~wminda=egvipturi=sicocxlis simbolo
haerovneba n ethereality
n Ankh-Ankh
jvarosani n crusader haersadeni n blast
= mcenare n sing/pl Lat. adj Crucifera/ hava n climate
Cruciferae ~zomieri adj temperate ~
jvarosnuli laSqroba n crusade ~mSrali adj arid
~msvleloba n procession ~naxevrdmSrali adj semiarid
jvridan gardamoxsna v descent from the ~naleqiani/wvimiani adj pluvial
Cross deposit/deposition ~nestiani/notion adj humid,moist,sodden,
jvriT dalocva v n sain(liness) wet
~jvris gamosaxva v touch Cross with ~rbili adj mild
the image of Cross ~civi adj cold ~
jvris mklavi n transept ~cxeli adj hot ~
~tani n stem,trunk haramxana n harem
jvrisebri=jvaruliadj cross-like,cruciform harmonia(Si) n (in) harmony
jvriswera n wedding ceremony harmoniulad adj harmoniously
jidao(ix.caluReli) n withers yoke harmoniuli adj harmonious
jildo/dajildoeba n v award,reward haji(adamiani) n Hadji
~omSi gamarjvebisa n decoration,trophy ~meqaSi n hadj
jiqi n ounce,snow leopard hegemoni n hegemon
jiRa n crown hematiti(s) n adj haematite=hematite
jiSi(s) n breed, species(pl.usu),pedigree hemitetartemorioni(moneta) n sing/pl
~adgilobrivi n home grown hemitetartemorion/hemitetartemorioni Lat
~gamoyvana v breed,nurture heptarqia n heptarchy
jiSiani adj high/pure bred heraldi n herald
jixvi n Caucasian goat,ibex/ibices Lat. heraldika n blazonry,heraldics
jijilaya/jijilayis n adj amaranth=Am- heraldikuri adj heraldic

255
სარჩევი

herma(hermesis Tavi) n sing/pl Lat. herma/ kuTvnilebiTi saxelebi


hermae
hermafroditi n adj hermaphrodite
herodeze sastiki adj out- Herod
a
herodesaviT sastiki n Herodean aaron Aaron
hercogi(ix.Tavadi) n Duke abazgi Abazgio (Gr), Abazgi (Lat)
hetera n hetaira abazgeTi Abazgia
heqsametri n hexameter abdalonimus Abdalonymus
heqtari n hectare=ha abe (apolonis orakuli) Abae
hibridi/hibriduli n adj hybrid abel bibl. Abel
hidravlikuri(ix.xsnari) adj hydraulic abesalom bibl. Absalom
hilza n case abia bibl. Abijah
(h)ili(s) n adj cardamon abigail=abigeil bibl. Abigail
himationi n himation abimeil bibl. Abimmail
himnebis wigni n hymnal abisinia=eTiopia bibl. Abyssinia
himni n chant,hymn abiud bibl. Abiud
~saeklesio n gradual abraam bibl. Abram=Abraham
~saxelmwifo n anthem abu zimbel Abu Simbel
hipetraluri adj hypaetral agaTarqide Agatharchides
hipoTeza(ix.samuSao) n sing/pl Lat. agaTia sqolastikosi Agathias Scholasti-
hypothesis/hypotheses,speculation cos
~gamoTqma v hypothesize agaTokle Agathocles
hipoTeturad adv hypothetically,tentatively agaTon Agathon
hipoTeturi adj hypothetic,tentative agamemnon Agamemnon
hipostili/hipostiluri n adj hypostyle agariste Agariste
holistikuri adj holistic agia triada Hagia Trias-Ados=(H)agia
holokosti(ix.yvelafris dawvis wesi) Triadha
n Holocaust agrikola Agricola
homogenuroba n homogeneity agripa Agrippa
hopliti n sing/pl Lat. hoplete/hoplitai agripina Agrippina
horeliefi n high relief ada bibl. Adah
horizontaluri=Tarazuli adj horizon- adad bibl. Admah; Adad=Addu
tal,level (warmarTuli)
horizonti n horizon adadnirari Adadnirari
~zeda n surface adam bibl. Adam
~ samSenebli/sacxovrebeli n level, adonis Adonis (adonic)
phase adrian (H)adrian
~qveda n subsurface adriane Adrian=Hadrian(us)
humanitaruli adj humanitarian adrianes vila Villa Adriana
~dargebi n scholarship adrianipolis Adrianople=Adrianopolis
~dargebis mecnieri n scholar adriatikis zRva Adriatic Sea=Issa
humanuri adj humane ae=aia Aea
humanuroba n humanity aecius=ecius Aetius
huni n Hun avan bibl. Javan
avgias Tavla Aegean Stables
avguste=avgustus Augustus
avgustine (netari) Augustinus Sanctus=St
avenariusi Avenarius
aviane Avianus
avinioni Avignion
avitus Avitus
avicena/avicene Avicenna=Ibn Sina

256
სარჩევი

avreliane=aureliane Aurelian alkmeniande Alkmaeonidae


avreliusi Aurelius al mina Al-Mina
avrora Aurora altamira Altamira
avstralopiteki Australopitekos alJiri Algeria
avRaneTi Afganistan amazaspi Amazaspus
azerbaijaneli Azeri amaTefelni bibl. Hemathite
azia Asia amani Amman
~mcire Asia Minor amastrisi Aastris
azo Azo ambrozi Ambrose
azovi Azov ambrozia Ambrosiae
azor Azor ambrozio kontrini Ambrozio Contrini
aTanadore Athanadorus ambrosi=ambrozius Ambrosius
aTanadore rodoseli Athanadorus of ambrosi milaneli Ambrose of Milan
Rhodes amiane marcelini Ammianus Marcellinus
aTanase aleqsandrieli Athanasius of aminadab Amminadab
Alexandria amirani=promeTe Prometheus
aTena Athena amon bibl. Amon
aTena palada Athena Pallas ados=Pallados amonios saka Ammonios Sakkas
aTena prTenonis Athena Parthenos amonios hermia Ammonios Hermias
aTeneli/aTenuri Athenian amoniusi Ammonius
aTeneumi Atheneum amorgos Amorgos
aTeni Athnae=Athens amoreveli Amorean=Amorite
aTonis iverTa monasteri Hagion Oros amos Amos
aTonis mTa Mount Athos amuki Amuq
aTqalaqi Decapolis amuru Amurry
ai Ai amfipolis Amphipolis
ai-eT Tel Ai-Et Tell amfitus(i) Amphitus
ai xanum Aï Khanoum ana bibl. Hanna(h)
aia triada Ayia=Hayia Triadha anabazisi Anabasis
aieti Aeetes=Aietes anakofia Anakopia
akvila Aquila anakreon(i) Anacreon
akvilea Aquileia anakreonti Anacreont
akvil(us) mani(us) Aquilius Manius anastasi(os) Anastasios
akvinkum(i) Aquincum anastasi(us) Anastasios=Anastasius
akvitania Aquitania anatolia Anatole; Anatolia (Gr);
akraga Acragas Anadolu (Turk)
akusile argoseli Akusilaos of Argos anaqsagora/anaqsagore Anaxagoras
alalaxi=alalahi Alala(k)h anaqsimandre Anaximander
alamani Alamanni anaqsimene Anaximenes
alan(eb)i Alan(i) anahita Anahita
alaja huiuki Alaça Hüyük/Höyük angelosebis dinastia Angeloi
alah(i) Al-lah angicia Angitia
albinus=alsinus Albinus=Alcinous angora=Ankara Angora=Ankara
alepo Alep(po)=Haleb andaluzia Andalusia
aleqsandre didi/makedoneli Alexander andoside Andocides
the Great=Alexander of Macedon andreas grifiusi Andreas Gryphius
aleqsandre severosi Alexander Severus andria kreteli Andreas of Kresios
aleqsandria Alexandria andria pirvelwodebuli Andrew the Pillar
aleqsi bibl. Alexios=Alexius Apostle
aliSar huiuki Alishar Höyük andrias (wm) jvari Saltire
alkamene Alkamenes andromaqe Andromachus
alkibiade Alcibiades andromeda Andromeda=Andromede

257
სარჩევი

andonike kiroseli Andronicus of Cyrrus apuliis Puglia


andrinike rodoseli Andronicus of Rhodes apiane Appian
anTemius AAnthemius apiis gza Appia(n) Way (Eng); Via Appia
anTeos/anteos Antheus=Antaios (Lat)
anTimoz iverieli Antim Iverianul arabuli qveynebi Middle East
ani(si) Ani(s) aragvi Aragus=Aragvi
aniTa/anita Anitta aradelni Arvadite
anisete Anicetus aram(i) Aram=Ram
ankus marcius Ancus Marcius arameuli Aramaic
anona Annona arganTonius(i) Arganthonius
anJu Anjou argonavti Argonaut
anselm(i) bibl. Anselm argonavtika Argonautica
antigon gonaTa Antigonus Gonatas argos(i) Argos=Argus
antigon calTvala Antigonus One-Eyed ardaSir(i) Ardashir
antigone Antigone ares Ares
antimaqe/antimaqos Antimachus arete Aretas
antinoe Antinous arzrumi Erzurum
antipolis(i) Antipolis ariadne Ariadne
antiope Antiope ariadnes gorgali Ariadne‟s clew
antioqia Antioch(eia) ariane Arrian
antioqe/antioqos Antiochus ariane flavius Arrianus Flavius
antioqos askaloneli Antiochus of Asca- arianeloba/arianizmi Arianism
lon aristagore Aristagoras
antitavros(i) Anti-Toros/Taurus aristarq(os) Aristarchus
antifane Antiphanes aristarq kolxeli Aristarchus of Colchian
anton(i) bibl. Antony aristarq samoTrakieli Aristarchus of
antonia Antonia Samothrace
antoninianTa dinastia Antonine aristarq samoseli Aristarchus of Samos
antoninianus Antoninianus aristeqmos Aristaechmus
antonius(i) Antony aristide Aristides
antonius lucius(i) Antonius Lucius aristobol(i) Aristobolus
antonius markus(i) Antonius Marcus=Mark aristokle Aristocles
Antony aristomaqe Aristomachus
antonius pius(i) Antonius Pius ariston qioseli Ariston of Chios
antoniusis kedeli Antonine Wall=Wall of aristotele Aristotle
Antoninus aristotelianoba Aristotelianism
anqialos Anchialus aristofane Aristophanes
apolinarius(i) Apollinarius aristoqsene Aristoxenus
apolodor damaskeli Apollodorus of Da- arkadia Arcadia
mascus arkadius(i) Arcadius
apolon(ios) rodoseli Apollonius of armagedon(i) bibl. Armageddon
Rhodes/Apolonii Rhodii armazcixe Harmozika
apolon Hhegemoni Apollo Hegemon arran bibl. Haron
apolonia Apollonia arsen iyalToeli Arsen of Ikalto
apolonis(a) Apollinaris arsesilos Arcesilaus
apolonis dResaswaulebi Apollinares arsesilos sineli Arcesilaus Cyrene
apolonis taZari Apollinare arsinea Arsineous
apolonius Apollonius arsinoe Arsinoe=Arsinoë
apoqsimene Apoxymenes arslanTefe Arslantepe
apuleus(i) Apuleius artaban Artabanus
apuleus seqstus(i) Apuleius Sextus artavaz(idebi) Artavasd(es)
apulia Apulia artaqse Artaxes

258
სარჩევი

artaqserqse Artaxerxes aqevelTa/aqeveli Achaean


artaqsia Artaxias aqemenidi Achaemenide
artemida/artemide Artemis aqemeniduri Achaemenian
artemidore efeseli Artemidorus of aqilevsi Achilles
Ephesus aqilevsis qusli Achiles tendon
artoke Artoces aqiles Achillas
arukeveli bibl. Artike aqim bibl. Achim
arfaqsad Arphaxad aqolis/axolis Akholis
arqanjelo lamberti Archangelo Lamberti aRaTi Agatha
arqeme Archemus aRa-mahmad-xani Aga-Mohammad-Khan
arqeopolisi=noqalaqevi=cixe-goji aSeli(s)/aSeluri Acheul(ian)
Archaeopolis aSkenazi/asqanazi Ashkenaz
arqileos Archelaus axaCCarku Akhachcharku
arqiloqe/arqiloqos Archilochus axiava hhijavā=Ahhiuwa
arqimede sirakuzeli Archumedes of Syra- axlamu Ahlamu
cuse axul-abaa Akhul-Abaa
arSak(i) Arsaces ahuramazda Ahuramazda
arSakidi Arsacid
asa Asa
b
asarmoT bibl. HHazarmavet baal(i) Baal
asizi/asisi Assisi/Asisium baalbek(i) Baalbek
asineveli bibl. Sinite babilon(i) bibl. Babylon; Babel (ebr)
asiria/asureTi Assyria babilonis godoli Babel tower
asklepiade samoseli Asclepiades of babilobis oromtriali Babel
Samos babiSka Babyshka
asklepion(i) Asclepion balbinusi da pupienusi Balbinus and Pu-
asklepios(i) Asclepios=Asclepius pienus
asos(i) Assos=Assus balTazar(i) Balthasar=Balthazar
aspasia Aspasia balkaneTi(s) n-k Balkan Peninsula
asparuk Aspsuroukhis/Asparuces barbale bibl. Barbara
asur/aSur(i) Assur barTlome bibl. Bartholomew
asqanaz=aSkenaz(i) Ashkenaz bari Bari
ataulfi Athaulf barnaba bibl. Barnabas=Barnaby
atika Attica baroko Baroque
atikeli/atikuri Attic barqai Barqai
atila Attila basil(i) bibl. Basil(ios)
atlanta Atlanta basili kesarieli Basil of Caesarea
atlanti Atlant=Atlas basili sofoneli Basil from/of Sofene
atlasis mTebi Atlas Mountains basili zarzmeli Basil of Zarzma
atrevsi Atreus baski Basque
atropatena Atropatene basra Basra
aurelius/avrelius Aurelius baqkanalia Bacchanalia
afrodizia Aphrodisias baqki (kaci/qali) bacchant(e)
afrodite Aphrodite baqtria Bactria
afrodite knideli A(p)rodite of Cnidos baRdadi Bag(h)dad
afsarosi=afsarunti=gonio/md.Woroxi(?) baxus(i) Bacchus
AApsarus=Apsarunt beTeli bibl. Beth-el=Bethel
afsirte Apsyrtos=Asyrtus beTlemi bibl. Bethlehem
afSil(eb)i Apsilae/apsilii beiruTi Beiruth
aqadi bibl. Accad=Akkad beijesulTani Beyçesultan
aqaz Ahaz belvedere Belvedere
aqea Achea belujistani Beluchistan

259
სარჩევი

beniamin(i) bibl. Benjamin samxreTi Cisalpina


benediqt bibl. Benedict=Benedikt Crdilo Transalpina
beotia Boeotia galilea Galilee
berberi Berber (person/people) galileveli Galilean
berezani Berezan galus Gallus
berZeni/berZnuli Graeco-Greco; Greek gamalieli Gamaliel
(Br.E) gamocxadeba bibl. Revelation (the)
biblosi Byblos ganimede Ganymedes
biTinia Bithynia gebar bibl. Obal
bizantia Bizantium=Byzantine gediqli-Turq Gedikli-Turk
bizantioni Byzantium geTa/geta Geta
bikenti Vincent gelasi kesarieli Gelasius of Caesarea
bil el-quT(i) Bil El-Qutt genua Genoa=Genua
birafaraxi Biraparakh geoTefe/gioTefe/goiTefe Gëitepe
biuiuk giuluCek Büyük Gülüçek georg(i) George
biSapuri Bishapur gergesevelni bibl. Gergasite
biWvinTa(biWvinta/pitiunti) gerar bibl. Gerar
Pityuntis=Pitys germania Germania
boa (dedofali) Boa germanikus Germanicus
bolduin(i) Baldwin gibeon Gibeon
bolonia Bologn gibraltaris srute the Straits of Gibraltar
boniface Boniface gienos(oCamCire)(sTan) Gyenus
boos Boaz ginozar(i) Ginozar
borea Boreas giozluyule Gözlü Kule
borisTene Borysthenes giorgi kedrene Georgius Cedrenus
boskoreali Boscoreale giorgi pasimere Georgius Pohymeres
bosfori (yirimis) Bosphorus (Crimean) gioqsis veli Göksy Valley
boRazyoi Bogazkoy giuldenStadt iohan anton Güldenstaedt
brindizi Brindisi(um) Johan Anton
brindiziumi (Teatri) Brindisiumi glicerius Glycerius
brutus(i) Brutus gneus Gnaeus=Gn
buda Buddah gog(i) Gog
bukoliki/bukolikuri Bucolici goTi Goth
bucefali Bucephalus golan(i) Golan
g golgoTa Calvary=Golgotha
gabla Gabla gomora Gom(m)orah
gabriel bibl. Gabrielle gonzaga Gonsaga
gai(us) Gaius gonio AApsarus/Gonio/Gonyo
gaius iulius Gaius Julius gorgipia Gorgippia
gaius iulius sivilis Gaius Julius Civilis gorgona (meduza) Gorgo (medusa)
gaius kaligula Gaius Caligula gordia Gordias
gaius keisari Gaius Caesar gordias kvanZi Gordian knot
gaius helvius cina Gaius Helvius Cinna gordia(ne) Gordian
galaTea Galat(h)ea godion(i) Gordion
galaTia Galatia gotarze Gotarzes
gale/gali(kibeles qurumi) Gallae gra(k)xus Gracchus
galenus Gallienus gracian(e)(i) Gratian
galerius Galerius grigol Gregorius=Gregory
gali(adamiani) Gall grigol nazianzeli Gregory of Nazianzus
galia Gallia grigol saswaulmoqmedi (?) Gregorius
narbonis Narbonensis=Narbonne (ho) Thaumaturgos
grigol sinaiti Gregorius Sinaites

260
სარჩევი

guadixu Guad-vkhu diodore sikulus Diodorus Siculus


gubaz Gobazes diodore sicilieli Diodorus of Sicillia
gurgen Gourgenes diodote Diodotes
d diokletiane Diocletian=Heathen
daviT David diokletiane gaius avrelius valer(us)
daTan bibl. Dedan Diocletian Gaius Aurelius Valerius
diomide Diomides
dakia Dacia
dion Dion
dalmacia Dalmatia
dio(n) kasius Dio Cassius
dalmacius Dalmatius
dionise Dionisios=Dionysius=Dionysus
damasko Damascus
dionise aleqsandrieli Doinisius of Alex-
danae/danaia Danaë
andria
danaelebi Danaoi
dionise areopageli Dionisios of Areopagi-
danaidebi Danaides
tes
daniel mesvete Daniel the Stylite dionise mileTeli Dionisius of Miletus
dante aligieri Dante Alighieri dionise periegete Dionisios (ho) Periegates
dardanelis srute/helesponti
dionise sirakuzeli Dionisius of Syracuse
Hellespont
dionise halikarnaseli Dionisius of Halica-
darialis kari Dariel=Daryal pass
nassus
darios Darius
dionisiebi Dionysia
darius Dareus=Darios
dioskurebi DDioscoriades=Dioscurias
dase bibl. Rasen
dioskuri Dioscuri(ados)
dafne Daphne
dioskuria/cxumi/soxumi Dioscuria(s)
dafnisi Daphnis
diofante Diophantos
debora bibl. Deborah
diubua de monpere Dubius de Montpereux
dedalosi Daedalus
dodamin Dodamin
dedalusi(Zv. berZnul xelovnebaSi)
dodona/dodone Dodona=Dodone
Daedalic
doloqocefal(ur)i Dolochocephale
deklaÁDiklah
doliqokrani Dolochocranium
delos Delos
doloqokranuli Dolichocrania
delfos Delphi
domicia(n)(e) Domitia(n)
demetra Demeter
domicila Domitilla
demetrius Demetrios=Demetrius
domicila aleqsandre Domitolla
demikrite Demokritus
Alexander
demosTene Demosthenes
domicius Domitius
decibalos Decebalus
domicius ulpiane Domitius Ulpian(us)
decius Decius
dorielebi Dorieis
diadumenianus Diadumenianus
dorieli Dorian
diana Diana
doriuli Doric
diarbaqiri Diyarbakir
dorofore polikliteli Doryphorus of
didima Didyma
Polyclitus
didius iuliane Didius Julianus doroTea bibl. Dorothea
dio kok(c)ianus Doi Cocceianus dorra bibl. Hadoram
diogene Diogenes dosiTeos Dositheus
diogene apoloneli Diogenes of Apollonia druzus/drusus Drusus
diogene laert(el)i Diogenes Laertus druid(izm)i Druid(ism)
diogene sinopeli Diogenes Sinopeus drusila Drusilla
diogene cinikosi Diogenes the Cynic duka/dukebi Dukas/Dukai
diogenes kasri Diogenis praetorium dunai Danube
diodore Diodorus dura evropos Dura Europos
diodore kronosi Diodorus Cronus duumviri Duumviri
diodore pasfaros Diodorus Pasparos

261
სარჩევი

e el-akaba El-akaba
ea Ea el-mina El Mina
eber Eber el obeidi El Obaid
ebinezer Ebenezer el faoum El Faium
ebraelTa salocavi Tabernacle el jem(i) El Djem
ebraeli/ebrauli Hebrew/Jew(ish) elagabalos Elagabalus
egeosis zRva Aegean=Icarian Sea elalam/alim bibl. Elam
egeoseli/egeosuri Aegean elam(i) (qveyana) Elam
egevsi Aegeus=Aigeus elene bibl. Ellen=Helen
egina Aegina elene mSvenieri Helen of Troy
egnate Egnatius elefTer(i) Elutherae
egvipte/egvipteli/egvipturi Egypt(ian) eleqtra Electra
edesa Edessa elia Elea=Elia
eva bibl. Eva=Eve elia/ilia bibl. Eljas=Elijah
evagrius ponteli (?) Evagrius Ponticus eliazar bibl. Eleazar=Eleazer
evbea Euboea eliakim bibl. Eliakim
evbulide mileTeli Eubulides of Miletes elini Hellen
evgeni bibl. Eugene elinizacia Hellenize(ation)
evgeni(us)(i) Eugenius elinizebuli Hellenezed=/hellinized
evdeme rodoseli Eudemos of Rhodes elinizmi Hellenism
eveli bibl. Hivite elinisturi Hellenistic
evTidemos Euthydemus elinuri Hellenic=Hellenistic
evklide Eucleides=Euclid elisa/elise bibl. Elisha
evmene pergameli Evmenes of Pergamum elisabed bibl. Elisabeth=Elizabeth
evpatridebi Eupatrides eliu bibl. Elihu
evridike Euridice eliud bibl. Eliud
evripide Euripides elius Aelius
evropa (kontinenti) Europe elmodad bibl. Elmodad
evrope Europa emanuil(i) bibl. Emmanuel=Immanuel
evstaTe/evstaTi Esthatius ematiimelni bibl. Anamim
evstaTi Tesalonikeli Eusebius of emilia bibl. Aemilia
Thessalonica emelian bibl. Aemilian
evstaTi/evsevi kesarieli Eusebius of emilius paulius makedoneli Aemilius
Caesarea Paulius Macedonicus
evstaTi makrombolite Eustathius of empedokle akrageli Empedocles of Acra-
Macrembelites gas
evstaTi mcxeTeli Eustathius of Mtskheta endimioni Endymien
evterpe Euterpe enea(s) Aeneas
evtropius Eutropius eneos(i) Oeneus
evfronios(i) Euphronios enlil(i) Enlil
evfranori Euphranor enos Enos
evfrati Euphratus enoq/enuq bibl. Enoch
ezekia/ezikia bibl. Hezekiah eolia Aeoli(s)/Aeolia
ezikieli bibl. Ezecheil=Ezekiel eoluri Aeolic=Aeolian
ezope/esope Aesop(os) epaminonda Epaminondas
ezra bibl. Ezra epigone Epigonus
eTiopebi Aithiopos epidavros(i) Epidaurus
eTiopia/abisinia Ethiopia epidavros pimela Epidaurus Pymela
ekbaTana Ecbatana epikure Epicurus
ekvestruli orderi Equestrian order epikureloba/epikurianizmi Epicurianism
eklesiaste Ecclesiastes epimene Epimenes
epifane konstantinopoleli Epiphanius

262
სარჩევი

from/of Constantinople viqtor(i) Victor


epiqtite Epiktetos volacius Volacius
erazm(i) bibl. Erasmus vologase Vologases
erast(i) bibl. Erastus vulkan(i) Vulcan
eratosTene Eratosthenes z
erayi Iraq
zabulon bibl. Zabulon
ergotimos(i) Erotimos
zagros Zagros
eriTria Eretria
zara bibl. Zarah
erot(eb)i Erot(is)
zaqaria Zachariah
eros(i) Eros
zevax Zevakh
esTer(i) bibl. Ester=Hest(h)er zevsi Zeus
esrom bibl. Hezron zenobia bibl. Zenob(ia)
esqile Aeschylus zenon Zeno
esqine Aeschines zenon eleli Zenon of Eleates
etna Aetna=Etna zenon efeseli Zenodotos of Ephesios
etruria Etruria zenon kitioneli Zenon of Kitieus
etruski Etruscus zoia bibl. Zoe
etruskuli Etruscan
zoroastri/zoroastruli Zoroastrian
efemenidi Epimenidas
zoroastrizmi Zoroastrism
efemia bibl. Euphemia
zorobabeli bibl. Zerubbabel
efeseli Ephesios=Ephesius
zosime bibl. Zosimos=Zosimus
efeso (qalaqi) Ephesos=Ephesus
efrem(i) bibl. Ephraim T
eqidne Echidna Tavrida Taurida
Tavrizi Tabriz
v Tales Thales
valarSapati Valarshapat Talia Thalia
valentinian(i) Valentinian Tamar bibl. Tamar
valerian(us) Valerian(us) Tara bibl. Terah
valerius maqsimianus Valerius Maximianus Tarsa bibl. Tarah
valerius flakus Valerius Flaccus Tasos Thasos=Thasus/Thasian
vandali Vandal Tebe Thebes
vanis tba Van (lake) Tevdore bibl. Theodore
varahran Varahran Tezevsi Theseus
vardan Vardanes
Teirani Tehran=Teheran
varsqen Varsken
Tel aviv(i) Tel Aviv
varcixe/rodopolis Rhodopolis
Tel-ajul Tell Ajjul
vatikani Vaticano
Tel deir ala Tell Deir Alla
vezuvi Vesuvius Tel-el-amarna Tel-el-Amarna
vena Vienna=Vienne Tel el-huS(i) Tell el-Hush
venera Venus Tel Taia Tell Taya
venera miloseli Venus de Milo Tel Taneq Tell Ta'nnek
venecia Venetia Tel mor(i) Tell-Mor
verginius(i) Verginius Tel rima Tell Rimah
verona Verona Tel sifri Tell Sifr
verus lucius Verus Lucius Tel harmal(i) Tell Harmal
vespasiane Vespasian
Temida Themis
vinicianus Vinicianus
Temistagora Themistagora(s)
virgilius(i) Virgil(ius)
Temistios Themistios=Themistius
vitelius(i) Vitellius
Temisto Themisto
vitruvius Vitruvius Temistokle Themistocles
vifsanius(i) Vipsanius Temur lang/leng=lang Temur Tamerlan

263
სარჩევი

Teodora Theodora iafa Jaffa


Teodore Theodoros=Theudorus iafet bibl. Japhet
Teodos(ius) Theodosius iahve Jahva
Teoklite Theclit=Theocrit=Theocritus idiSi Jüdisch
Teos(i) Theos ieguda Jugurtha
Teofane Theophanes iektan bibl. Joktan
Teofane bizantieli Thephanes Bisantios iemeni Yemen
Teofane mitilineli Thephanes of ieran bibl. Jeran
Mytiline ieremia bibl. Jeremia(h)
Teofane JamTaaRmwereli Theophanes ieriqoni bibl. Jericho
Chronographi ieronime bibl. HHeironymus
Teofane homologeti Thephanes Homolo- ierusalimi bibl. Jerusalem
Getes iese bibl. Jesse
Teofile Theophilus ieso bibl. Jesus=Joshua
Teofobius Theophobius ieso nazareveli bibl. Jesus of
Teofrate Theophratos Nazareth
Tera Thera ieRova Jehovah
Tergi Thergi=Terek ivdiTi bibl. Judith
Termi Thermi ivliane Julianos=Julianus
Termopile Thermopylae ivriTi Ivrit
Teron Theron iliada Iliad
Tesalia Thessalia=Thessaly iliria Illyria
Tesalonika/Tesalonike Thessalonica ilirielebi Illyrioi
Teseioni Teseyon ioaTam bibl. Jotham
Tefe gavra Tepe Gaura/Gawra ioakime bibl. Joachim
Timarxos Timarkhos ioane damaskeli John (of) Damaskenos
TimesTios Timesthius ioane zedazneli John (of Zedazeni)
Tiras bibl. Tiras Zedazneli
Tiridate/tiridate Tiridates ioane zosime bibl. John Zosimos
Tisbe Thisbe ioane italosi John Italos
Tobel (adamiani) bibl. Tubal ioane kinamosi John Kinnamos
Toma magistrosi Thomas Magistros ioane malala John Malalas
Toma urwmuno bibl. Doubting Thomas ioane maxarebeli/RvTismetyveli(me-4saxa-
Tomas kvira bibl. Thomas' Week rebis "gamocxadebis"avtori John
Tomas kvira=kviracxovloba Thomas' the Apostle(Divine/Elder)
Sunday oiane naTlismcemeli/winaswarmetyveli
Tora Torah (markozis saxarebis mixedviT)
Tori Tori John the Baptist
TorRama Togarma ioane obolTmfarveli John Orphanotro-
Trakia Tracheis=Tracea phos
Trasimaqos Thrasymachus ioane oqropiri bibl. John Chrysostom
Tubal(eb)i Tubal(s) ioane umiwawylo John the Landless
TukiTide Thucydides ioane cibus(i) John Tsibus
iob(i) bibl. Job=Jove=Jovis
i iobab bibl. Jobab
iazdagird Yazdagird
iobal/iobel bibl. Jabal
iazon Aeson
iobed bibl. Obed
iakob(i) bibl. Jacob
iobosleli bibl. Jabusite
iakob zebedesi bibl. James
ioviane bibl. Jovian
ianus(i) Janus
ioil(i) bibl. Joel
iared bibl. Jared
iokaste Epicaste=Iocasta
iason(i) Jason=Iason
ion kasian(i) John Cassian

264
სარჩევი

iona Jonash=Jonas=Ion k
iona qioseli Ion of Chios kadici Cadiz
ionaTan Jonathan kadme/kadmos(i) Cadmos
ionia/ioneli Ionia(n) kaen(i) bibl. Cain
ionuri Ionic kavad Cavad
ionuri kapitelis xvia Ionic roll kavkasia Caucasia=Caucasus
ioram bibl. Jehoram kavkasiis iberia=qarTlis samefo Cau-
iorgan Tefe Jorgan Tepe casian Iberian Kingdom
iordane bibl. Jordan kavkasieli=kavkasoidi Caucasoid
iosafat Jehoshaphat kavkasiuri Caucasian=Caucasic
ioseb(i) bibl. Joseph(us) kazanliki=yazanliyi Kazanlik
ioseb flavius(i) Josephus Flavius kainan bibl. Cainan
iosia/ioahim Jehoiachim kairo Cairo
irida/iris bibl. Iris kalen hisar(i) Kallen Hissar
irine bibl. Irene kaligula Caligula
irineos(i) bibl. Irinaeus kalistrate samoseli Callistrates of
irod(i)/herode Herod(es) Samos
isa(a)k bibl. Isaak kalimaqe Callimacus
isaia bibl. Isaiah kalistine Callisthenes
isTmia bibl. Isthmia kalisto Callistus
isida/isis Isis kalifso Calypso
ismail/iSmail bibl. Ishmael kampana Campana
ismene Ismene kampania(provincia) Campania
isokrate Isocrates kana(galileis) Cana of Galilee
ispahani Isfahan=Ispahan kandid(i) Candidus
israeli(ti) Israel(ite) kandid krasus Candidius crassus
istria Histria=Istria kaneS Ksanes
isqia Ischia kapadokia/kabadikia Cappadocia
italoit(i) Italiot=Italiote kapitoliumis mTa Capitoline Hill
iuda bibl. Judah=Jude kapri Capri
iudea bibl. Judaea=Judea kapua Capua
iudimeli Judimean karatas semaiuk Karatas Semayük
iuvenal Juvenal karakala/yarayala Caracalla
iul bibl. Hul karTageni Carthage=Carthago
iulia bibl. Julia kariatidebi Caryatides
iulian Julian karinus da numerian Carinus and
iuliane Julianos=Julianus Numerian
iulius Julius kasandra Cassander
iulius gandgomili Julian the Apostle kasiane del pocco Cassiano del Pozzo
iulius keisari Julius Caesar kasiodore Cassiodorus
iulius(klavdiusTa dinastia) Julio kasiope Cassiope
iulius marciali Julius Martialis kaspiis zRva Caspian/Hycarian Sea
iulius nepo Julius Nepos kasius Cassius
iulius peligne Julius Paelignus kastor Castor
iunona Juno=Iuno kastorius Castorius
iupiteri Jupiter=Iuppiter katilina Catilina=Catiline
iustine Justine kato Cato
iustiniane Justinian(us) kato umcrosi Cato M. Porcius the Younger
ifigenia Iphigenia kato ufrosi Cato M. Porcius the Elder
iSTar(i) Ishtar katulus Catul(l)us
kafar zold Kafar szold

265
სარჩევი

kafToriimelni bibl. Caphthorian kom-eS-Sukafa Kom-Esh-Shukafa


kelasuri/klisura Cerasus komagene=qumuxi Commagene
kelt(ur)i Celt(ic) komnene Komnene
kenomani Cenomani komneni/komnenosi Komnenos
kentavri Centaurus komod(i) Commodus
kesarea Caesarea komos(i) Kommos
kesarion(i) Cesarion konia Konya
kvintiane Quintianus konstantina Constantina
kvintiliane Quintilian(us) konstantine Constantine
kvintilius Quintillus konstantinopoli/stamboli Constantinop-
kvintus Quintus le=Constantinopole
kvatroCento Quattrocento konstancius Constantius
kvirinalis mTa Quirinal Hill kopt(ur)i Copt(ic)
kviproseli/kviprosuli Cyproit korinTi/korinTo Corinth(us)
kviprosi Cuprus koriolan(os) Coriolanus
kibela/kibele Cybele kornelius Cornelius
kiziki Cyzicus kornelius nepo Cornelius Nepos
kizil(i) Quizil korneliusebi Cornelii
kikladebi Cyclades korsika Corsica
kikladuri Cycladic korfu Corfu
kiknosi Cycnos kos(i)(kunZuli) Cos
kilikia,kilikieli,kilikiuri Cilicia(n) kras(us) Crassus
kimiria,kimirieli,kimiriuli Cimmeria(n) kremona Cremona
kimirielebi Κimmerioi krezi Croesus
kimerikon Kimmerikon kreta Creta=Crete=Krete
kipriane Cyprian kreteli/kretuli Cretan
kirke Circe kronos(i) Kronos
kiros(i) Cyrrhus kum/qum Tefe Kum Tepe
kitelni bibl. Kittim kumra Kumra
kiSi Kish kupidoni Cupid
klavdi ptolemaios(i) Claudi Ptolomaei kursunlu/kurSunlu Tefe Kursunly Tepe
klavdiane Claudian kusura Kusura
klavdios II goTi Claudius II Gothicus kutaia=quTaia=quTaisi Kutaia=Cotais
klavdiosTa dinastia Claudian Dynasty kuSan(i) Kushan
klavdiusebi Claudii kuSi(qalaqi) Cush
klazomena Clazomenae l
klement(i) Clement laban/lavan bibl. Laban
klement aleqsandrieli Clement of levimielni bibl. Lehabin
Alexandria lazare bibl. Lazarus
kleopatra Cleopatra lazi Lazi
kleofrade Kleophrades lakerna/laqerna Lacerna
klio Clio lakonia.lakonieli,lakoniuri Laconian
klisTene Klisthenes lamaxus Lamachus
klitarqe Cleitarchus lameq Lamech
klodius albinus Clodius Albinus lavilat bibl. Havilah
knidos(i) Cnidos=Cnidus langobardi Langobardi
knosos Cnossos=Cnosus laodikia Laodikia
kolizeumi Colisseum=Colosseum laokoon(i) Laocoön
kolofon Colophon la-ten(i) La Tène
kolxi,kolxebi,kolxeTi Colch(is) laqiSi/laCiSi Lachish
kolxosi Colchos levkadia Levcadia
kolxuri Colchian

266
სარჩევი

levkoTea Leucothea mavrikios Maurikios


leila bibl. Leila mavritania,mavritaneli,mavritanuli
lemnos(i) Lemnos Mauritania(n)
leon Leo(n) maTe bibl. Mattew=Mattias
lepide Lepidus maTusala bibl. Methusael=Mathuselah
lesbos Lesbos maioran Majoran
leto Leto makedonia,makedoneli,makedonuri Mace-
lia bibl. Leah donia(n)
libia Libya makiaveli Machiavelli
libius severus Libius Severus makron(eb)i Macrone(s)
liborne Libourne makrinius Macrinius
liguria,ligurieli,liguriuli Ligu- malael bibl. Mehujael
ria(n) malase Malassas
lidia,lidieli,lidiuri Lydia(n) maleleil bibl. MMahalaleel
livi bibl. Livi mamertini Mamortinum
likurge bibl. Likurgos maniqeveli Manichean
lisandre Lysandros maniqeveloba/maniqeizmi Manichean
lisimaqe Lysimachos marTa bibl. Martha
lisipe Lysippus mari Mari
lisistrate Lysistratus mariam(i) bibl. Maria(m)=Mary
lisifide Lysippides mariam magdalineli bibl. Maria
liqsus Lixus Magdalene
licinian Licinianus mariamlik Mariamlik
licinius Lisinius marius Marius
loT(i) bibl. Lot mark antonius Mark Antony=Markus Antoni-
longinoz Longinus us=Antonius Markus
lorenco vala Lorenzo Vala markoz bibl. Mark
luda bibl. Lud markoman(eb)i Marcomann(i)
ludimielni bibl. Ludim markomanuli Marcomanic
lui Louis markus avrelius Marc(us) Aurelius
luka bibl. Luke markus verus Markus Verus
lukiane bibl. Lucian markus vespasiane agripa Markus Vespasi-
lukiane samosateli Lukianus of Samosa- anus Agrippa
teus markus klavdius marcelus Markus
lukrecius fronto Lucretius Ftonto Claudius Marcellus
lukulus l. licianus Lucullus L. markus lucius Markus Lucius
Licinius markus opelius makrianus Markus Ope-
lusida/lucila Lucilla llius Marcianus
lutecia Lutetia markus tulius ciceroni Markus Tulius
luqsori Luxor Cicero
marmarilos zRva/propontis Propontis
lucius Lucius
maroko Maroc(co)
lucius verus Lucius Verus
marsi Mars
lucius kornelius cina Lucius
marsisadmi miZRvnili Martialis
Cornelius Cinna
luciferi Lucifer marcelinus Marcellinus
marcelus Marcellus
m marcian(us) Marcian(us)
magna grecia Magna Graecia marcius Marcius
magnencius Magnentius masis bibl. Mesha
magog(ix.gog) bibl. Magog mataTe bibl. Matthan
madim bibl. Madai maqsentius Maxentius
mavsole/mavsoli/mavzol(os) Mausolus maqsimian Maximian

267
სარჩევი

maqsiminus Maximinus miqael fsilosi Michael Psellos


maqsimus Maximus miqei bibl. MMicah
macesta Macestus mogvTa kari Gate of Magi
maxare Machares moirebi Moirai
maxlon(i) Machlon momzen(i) Mommsen
megara Megara mose bibl. Moses
megido Megiddo mose xorenaci Moses Chorenaci
medea Medea moses(i) Mosaic
medina Medina mosiniki Mossynoeci
mezara Mezara mosoq bibl. Moshech
melania Melania mosul(i) Mosul
melesia Melesias mosqe Moschos
meliso samoseli Melissos of Samos mosxi Moschus
melos/milos Melos moxirisi Mocherisis
melpomene Melpomene mtkvari Cyrus=Mtkvari
memnon Memnon muza Muse
memfisi Memphis muzeioni=muzebis taZari Museion
menadebi Menades n
menandre Menander nabaTea Nabatae
menandre protiqtor Menandros Protictor nabopolosari Nabopolissar
menelae Menelaos nazareveli bibl. Nazarene
meot(eb)i Meoti(s) nazareTi bibl. Nazareth
meribanes Meribanes naTaniel(i) bibl. Nathaniel
merkuri Mercury naid(i) bibl. Nod
mersin(i) Mersin narcis(i) Narcissus
mesala Mesalla nafTalem bibl. Naphtali
mesana,mesane,mesani Messana naqor bibl. Nahor
mesarim/mesaraim Mizraim naqsos(i) Naxos
mesopotamia Mesopotamia naxSon bibl. Nahshon
meqa Mecca naxWevani Nakhichevan
midas(i) Midas naharia Naharya
miTra Mithras nea pafos Nea Paphos
miTridate Mithridates neapoli(i) Naples
miTridate evpatori Mithridates Eupator nebaroT/nimrud bibl. Nimrud
miTridate pergameli Mithridates of Perga- nemea Nemea
mum nemezida Nemesis
mikeneli/mikenuri Mycenian neokesarea Neocaesarea
mikeni Mycenae neo-piTagorenealoba Neo-Pythagoreanism
mileteli/mileturi Milesian neo-platonizmi Neo-Platonitas
mileti Miletos=Miletus neo-platonikosi Neo-Platonicus
mindel(i) Mindel neoptolome Neoptolemus
minerva Minerva
neptun(i) Neptune
minoseli/minosuri Minoan
nerva Nerva
minosi Minos
neron(i) Nero Julius Caesar
minosur-mikenuri Minoan-Mycenae neron tiberius klavdius(ix.tiberius)
mioceni Miocene Tiberius Claudius Nero
mirmekia Mimekii nerse Nerseh=Nerses
mirmrkioni Myrmekion nestor(ianeleb)I Nestor(ians)
misimiani Misimiani nestor(ius) Nestorius
mitiliane Mytiline nefTalimelni bibl. Nephtuhim
miqael/mixeil bibl. Michael nikandre Nikandre
miqael ataliate Michael Attaleiates

268
სარჩევი

nikandro Nicander (h)onorius Honorius


nikator selevki Nicator Seleucus onofre Humphrey=Humphry
nike Nike opa (mosavlisa da nayofierebis qal-
nikea Nicaeae=Nice RmerTi) Ops
nikeas kreba Nic(a)ea Council orakuli Oracle=oracle
nikeforion(i) Nicephorion orencius(i) Orentius
nikita qoniate=xoniati Nicitae Choniatae oreste Orestae=Orestes
nikifore Nikephores oreq(i) bibl. Erech
nikoloz Nicholas orioni Orion=Urion
nikoloz damaskeli Nicolaus of Damascus orode Orodes
nikomaqe Nicomachus oronti=md. el-as Orontes
nikomede Nicomedes orqomene Orchomenus
nikomedia Nicomedia orfevsi=orfeosi Orpheus
nikopolis Nicopolis orfizmi Orphism
nikofsia/tuafse Nikofsis orfikuli Orphic
nilosi Nile os bibl. Uz
nime Nimes osiris(i) Osiris
nimrud(i) Nimrud ostrakizmi Ostracism
nimrud daRi Nimrud Dagh oqsinirxos Oxyrchynchus
nimfeion(i) Nymohseion=Nimphaeum=Nym- oqtavian(e) Octavia(n)=Octavianus
phaion oCamCire Gyenus
ninevi(a) Nineveh p
niobe bibl. Niobe pavia Pavia
niobid(i) Niobid pavle bibl. Paul
nisa Nisa pavlikianoba Paulikianoi
niqozia Nicosia palestina Palestina=Palestine
noe bibl. Noah palestineli/palestinuri(ix.filistime
noema bibl. Naamah li) PPalestinian
noqalaqevi/arqeopolisi/cixegoji Arha- paliastomi Paliastom
eopolis palmira Palmyra
numerian(e) Numerian pamflia Pamphlylia
numidia Numidia panaTenea Panathenea
o pandore Pandore
obedi(a) Obadia panelinizmi Panhellenism
obod(i) Obodas panelinisturi Panhellenic
odisea Odysey panonia Pannonia
odisevs(i) Odysseus panopolis(i) Panopolis
ovidius(i) Ovid pantikapeon(i) Panticapaeum
ozia bibl. Uzzia papis olqi States of the Church
oTo=oto Otho parTen(i) Parthenes
oidipos(i) Oedipus parTenon(i) Parthenos=Parthenos
olbia Olbia parTia Parthia
olibrius Olybrius paris(i) Paris
olimpeiumi(iupiter olimpielis taZa- parmenide eleli Parmenides of Elea
ri) Olimpeium parmenion(i) Parmenion
olimpi (mTa) Olympus parnasi Parnassus
olimpia Olympia paros(i)/faros(i) Paros
olRa bibl. Olga pasife Psiphae
omanidi Omanide patrokle Patrocles
omfale Omphale patrusimelni bibl. Pathrusim
onomastikoni Onomastikon paflagonia Paphlagonia

269
სარჩევი

pafos(i) Paphos polemo Polemo


paxom(i) bibl. Pachomius polemon Polemon
pegas(i) Pegasus polemon aTeneli Polemon of Athens
pevtinger(i) Peutinger polemon levkadieli Polemon of Leodicea
pelagia bibl. Pelagia polemonium(i) Polemomonium
pelazgi Pelazgian polibios Plybios
pelopones(i) Peloponnes(us) polidore Polydorus
penileos(i) Peneleos polievqte Plyeuctus
penelope Penelope polikarpe Polycarp
pepitrin(i) Pepytrin poliklite Polycleitus=Polyclitus
pergamon(i) Pergamon=Pergamos polikrate Polycrates
pergamos(i) Pergamum polimneste Polymnestus
perikle Pericle(s) polimnia Polyhymnia
peroz Peroz poluqs Polux
perse Perses poluqsus (?) Polluxus
persevsi Persaeus pompei (kaci) Pompeii
persenius niger Persennius Niger pompei (qalaqi) Pompeja=Pompeji=Pompei
persepolis(i) Persepolis pompeia (qali) Pnmpia
persefone P(h)ersephone pompeopolisi Pompeopolis
pertineqs Pertinax pomponia Pomponia
petra/cixisZiri Petra pompeus(i) Pompei(us)
petre bibl. Peter pompeus didi Pompei the Great=Pompeius
petre iberi Peter the Iberian Magnus=Gnaeus Pompeius
petronius(i) Petronius pompeus seqstus=meore Pompeius Sextus
petronius maqsimus Petronius Maximus pompeus strabo Pompeius Strabo
petronius sekundus Petronius Secundus pompeus trogus Pompeius Trogus
piaca armenia Piazza Armenia pomponius mela Pomponius Mela
piza Pisa ponto (saxelmwifo) Pontos=Pontus
piTagora(ix. neo...) Pythagoras ponti polemoniak Pontus Polemoniacus
piTagoreaneli/piTagoreaneloba Pytha- porfile Porphyry
gorean(ist)(ism) porfirios Porphyrios
piTodore Pythodores=Pythodorus poseidoni Poseidon
pilade Pylades posidonius Posidonius
pilate pontoeli Pilate Pontius postumus Postumus
pinarius Pinarius praqsikle naqsoseli Praxicles of Naxos
pindare Pindar praqsitile Praxitiles
pirenei Pyrenees praqsitile knideli Praxitiles Cnida
piros(i) Pyrros preneste Praeneste
pitiunti/pitius/biWvinta Pityuntis=Pityus prisko(saalyo manqanis Semqmneli)Priscus
pius Pius prisciliane Priscillian
platon(i)(zmi) Plato(n)(ism) probus Probus
pletorius celer n. marcius Plaetorius prozerpina Proserpina
Celer N. Marcius prokle Proclus
plinius uncrosi Plini the Junior Minor/ prokofi Procopius
Young=Gaius Plinius Junior(Minor/Younger prokofi kesarieli Prokopios Kaesarein-
plinius ufrosi Plini the Elder nsis
(Major/Secundus=Gaius Plinius Secundus prokruste Procrustes
(Major/Elder) promeTe/amirani Prometheus
plotini PPlotinos propontis/marmarilos zRva Propontis
plutarqe Plutarch(os) protagora Protagoras
plutarqe lukulusi Plutarchos Lucullus proxor Prochor
pluton(i) Pluton ptolemais Ptolemais

270
სარჩევი

ptolemaios Ptolemaios savaTa bibl. Sabtah


ptoleme/ptolome Ptolemy=Ptolemaios savakaTa bibl. Sabtecha
ptolemeebi Ptolomaioi=Lagidai savan=savar bibl. Sheba
ptolome Ptolemies savlak Saulaces
publius Publius savromasi Sauromaces
publicius Publicius sala bibl. Salah
publicius agripa Publicius Agrippa saladini Salah-ad-Din
punikuri omebi Punic Wars salaTiel bibl. Shealtiel
J salaÁ bibl. Salax
Jan Sarden(i) Jean Chardin salef bibl. Sheleph
salmon bibl. Salmon
r salome(a) Salome
ragav bibl. Reu saloniki Salonica
radamist Radamistλα samareelni bibl. Zemarite
ramah bibl. Ramah samaria Samaria
ramzes/ramses Ramses samoTrakia Samothrace
ras-Samra Ras-Shamra samosata Samosata
raRmai/reRmai bibl. Raemah=Raamah samoseli/samosuri Samian
raxil bibl. Rachel samos(i) Samos
rea Rhea samson bibl. Samson
rebeka bibl. Rebecca=Rebekah Samuel bibl. Samuel
regium Regium sara bibl. Sara(h)=Sarai
reims(i) Rheims sargon(i) Sargon
remedelo Remedelo sardanapal(i) Sardanapalus
remi Rhemiτο sardes Sardes
remus Remus sardi Sardis
renesansi Renaissance sardinia Sardinia
reqab bibl. Rehab sardur(i) Sardour
risis/risuli periodi Riβ (Germ) sarkinozi Saracen
rifaT bibl. Riphat samatia/sarmati/sarmatuli Sarmat(ia)(n)
robuam bibl. Rehoboam sasanidi Sassanian=Sassanid
rodelni bibl. Gentiles satana Satan=the Tempter
rodopolis/varcixe Rhodopolis satiri Stur
rodos(i) Rhodes satirikon(i) Satyricon
rodoseli/rodosuli Rhodium=Rhodius saturnaliebi Saturnalia
rodosis kolosi Collosus of Rhodes saturni Saturn
romi Roma=Rome saturnis taZris xazina Aerarium
romoT bibl. Rohoboth saul bibl. Saul
romulus Romulus saurmag Saurmag
romulus avgustul Romulus Augustulus safaridebi Sapharides
roqsana bibl. Roxana safo lesboseli Sappho of Lesbos
ruben bibl. Reuben sebasteion(i) Sebasteion
rubikoni Rubicon sebastopolisi/cxumi/soxumi Sebastopolis
ruT(i) bibl. Ruth sebvoma bibl. Zeboim
rustika Rusticus severiane Severianos
rufinus Rufinus severos (Severan) Severus
rufus Rufus sevsamora/wiwamuri Seusamora
s seT/siT bibl. Seth
saba bibl. Seba sela bibl. Zillah
saberZneTi Greece=Magna Graecia selevk(i) Seleucus
saduk bibl. Zadok selevkia Seleuceia
sadukevel(n)i bibl. Saduce(es)

271
სარჩევი

selevkid(i) Seleucid sofio bibl. Sophio


selCuki/selCukuri Seljuk(ian) sofirad (mTa) Sophar
sem(i) bibl. Shem sofokle Sophocles
semiramida/Samuramati Semiramis sofron Sophron
semit(ur)(izm)(i) Semit(ic)(ism) soxumi/cxumi/sebastopolisi Sebastopolis
senaris bibl. Shinar sparseTi/sparseli/sparsuli Persia(n)
seneka Seneca Lucius Annaeus spartak(i) Spartacus
septimus Septimius spartokidebi Spartokidai
serafita Serapeitis split(i) Split
servius tulius Servius Tullius stabia Stabia
serna bibl. Doreas stamboli/konstantinopolo Istanbul
seruq bibl. Serug stesiqore Stesichorus
sesklo Sesklo stefane Stephen
sesostris Sesostris stefane bizantieli Stephanos from Biz-
seqst(us) Sextus antium
svetonius Suetonius stefanoz(i) Stephanus
sibila bibl. Sibil=Sybil stiqsi Stygian=Styx
siderun bibl. Siderun stoicizmi Stoicism
sidon(i) Sidon strabon(i) Strabo
sim(e)on logoTeti Symeon Logothetes strato Strato
sim(e)on metafrasti Symeon Metaphrastes stratofilos Stratophilus
simon bibl. Simon subarTu/subatu Subartu
sinas mTa Sinai Mount suza Susa
sinedrioni Sanhedrin suziana Susiana
sineli (vinme) Sinaite sula Sulla
sinopi/sinopeli/sinopuri Sinope(an) susana bibl. Susan(na)(h)
sioni bibl. Zion sfinqsi Sphinx
sirakuzi Syracuse sqefarnas Sceparnas
sirenebi Sirenes scipion Scipio
siria/sirieli/siriuli Syria(n) scipion azieli Scipio Asiagenus
sifoni (kikladebis kunZuli) Siphonos t
sicilia Sicilia=Sicillia=Sicily tabiT bibl. Tabitha
skanda Scanda tavris mTa Taurus=Toros Mountains
skviTi(a) Scyt(h)ia(n) talan bibl. Calneh
skilaqsi Skylax tanagra Tanagra
skliarosi Skleros tanais Tanais
skribonia Scribonia tantalos Tantalos
skriboniane Scribonianus tarkvin(ius) Tarquinii=Tarquinius
skribonius(i) Scribonius tarsu(s) Tarsus
smirna Smirna=Zmyrna tarSiS/TarSiS bibl. Tarshish
sogdiana Sogdiana taqsila Taxila
sodom(el)(i)/sodomuri Sodom(ian) taqsile Taxile
sokrate Socrates tacit(us) Tacitus
soli Soli tacitus markus klavdius Tacitus
solomon(i) bibl. Solomon Markus Claudius
solomonis sibrZne Wis=Wisdom of Solo- tacitus publius kornelius Tacitus
mon Publius Cornelius
solon Solon taxt-e-belki Takht-e-Belki
solutre(uli) Solutre(an) tegea Tegea
sostrate egeoseli Sostratus of Aegina tevtoni Teuton
sosus pergameli Sosus Pergamum temenos Temenus
sofilus Sophilus

272
სარჩევი

tereza bibl. Teresa u


terentius/terencius Terentius ugarit(i) Ugarit
tertuliane Tertullian ulpia Ulpia
terfsiqore Terpsichore ulpiane domicius Domitius Ulpian(us)
tercia Tertia umbria/umbrieli/umbriuli Umbria(n)
tiberiane Tiberianus urania Urania
tiberius Tiberius urarteli/urartuli Urartian
tiberius iulius aleqsandre Tiberius urartu Urartu
Julius Alexander urgete Eurgetes
tiberius klavdius neron(i) Tiberius
ur(i) Ur
Claudius Nero uria Uriah
tibri Tiber
urmia Urmia
tibur Tibur
uruki/uruqi Uruk
tigran Tigranes
utika/utica Utica
tigranokerti Tigranocerta
ufir bibl. Ophir
tigrafate Tigrapate
ufica Uffizi
tigros(i) Tigris
timagora epikureli Timagoras the f
Epicurean fabius maqsimus kvintus Fabius Maximus
timarqide Timarchides Cunctator
timoTe bibl. Timothy fabiusebi Fabii
timon Timon faziseli/fazisuri Fabricius
timosTene Timosthenes fazisi/fasisi Phasisian
timostrate Timostratus faleg/falek bibl. Peleg
tindare Tindaris fanagoria/fanagorieli/fanagoriuli
tiri Tyre Phanagoreia(n)
titus flavius makrianus Titus Flavius farez(i) bibl. Perez
Macrianus farisevel(n)i bibl. Pharisee(s)
tifon Typhon farnavaz didi Pharnabazus the Great
ticius Titius farnavazianTa/farnavaziani Pharnabazid
tixe Tiche faros(i)/paros(i) Paros
tixe antioqeli Tiche of Antioch farsansi Farasanses
tixe-fortuna Tiche-Fortuna farsman(i) Pharsmanes
torkvato taso Torquatus Tasso fausta Fausta
traiane Trajani=Traiani faustina Faustina
trapizoni Trabzon=Trapesus (Gr) fasargadeni Pasargadae
trpizonis Tapesitos feniqsi Phoenix
trasimaqos Trasymachus fehlevi Pahlavi
trasimene Trasimene fidene Fidene
trebonius Trebonius fidias(i) Phidias
triboniane Tribonian(us) feliqsi Felix
triboniane gali Tribonian(us) Gallus filadelfos Philadelphos
trieri Trier filida Phyllis
triklinius(i) Triclinius filipe bibl. Philip(us)
tripoli Tripoli filipe arabi Philip(us) the Arab
tristan Tristan filipeion(i) Philippeion
trifon Tryphon filipopolisi Philippopolis
troa Troy filistimeli/palestineli Pholisim=
tulia Tullia =Philistine
tulius Tullius filistimelni bibl. PPhilistinians
tunisi Tunisia fimbria Fimbria
finikia/finikieli/finikiuri Phoenicia(n)

273
სარჩევი

firuzabadi Pirusabad qam bibl. Ham


fisistrate Pisistratus qanaanelni bibl. Canaatites
filokrate Philocrates qanaani bibl. Canaan
filoktiste Philoktistes qaraz qazisi Karaz-Kazisi
filon(i) Philon qarTli Caucasian Iberian Kingdom
filostrate Philostratus qaritebi Charites
filoqsene Philoxenus qaron(is) navi Charon('s) ferry
filoqtete Philoctetes qarqemiSi Carchemish=Karkamiš =Karga-
flaviane Flavianus miš
flavianebi/flaviosTa Flavian(s) qasqebi/qaSqebi Kaška(ia)
flavios Flavius qaSmiri Kashmir
flaviusebi Flavii qeTevan Catharine=Catherine
flandria Flabders qen hasan Can Hasan
floriane Florian qeronea Chaeronea
florencia Florentia qerCis srute Kerch strait
foka Phokas qetel bibl. Heth
fokia Phokaia qimera Chimera
folaTli Polatli qioseli/qiosuri Chian
forum(i) Forum qiosi/xiosi Chios
forum avgustum Forum Augustum qironi Cheiron
~ alien ~ Alieni qiulTefe Kultepe=Kül Tepe
~ apium ~ Apii qloa=simwvane Chloe
~ avrelium ~ Aurelium qrizipe Chrysippus
~ galorum ~ Gallorum qristefore Christopher
~ iulium ~ Julium qristine Christin(e)
~ korneli(i) ~ Cornelii qsantipe Xanthippe
~ kesaros ~ Caesaris qsenokrate Xenocrates
~ romanum ~ Romanun qsenofane Xenophanes
~ traiani ~ Traiani qsenofon aTeneli Xenophon of Athens
~ transistorum ~ transistorum qsenofonte Xenophon
~ facis=mSvidobis ~ Pacis qserqse Xerxe
fortuna Fortuna=Fortune quTaisi/kutaia/quTaia Cotaisi=Kutaia
fortuna primigenia Fortuna Primigenia qum Tefe/kum Tefe Kum Tepe
fraat(i) Phraataces=Phraates qfar-monaS Kfar Monash
frankebi Franks R
fraqsifane Praxipanes Raza Gaza
frigia P(h)rygia Razil bibl. Uzal
frigieli/frigiuli Pryge=Phrygius RaTer bibl. Gather
friqse Prixeus=Prixus Raidad bibl. Irad
fsevdo qsenofonti Pseudo-xenophon Ramer bibl. Gamer
fsiqe Psyche
fud bibl. Phut
y
yazanliyi/kazanliki Kazanlik
fulvia Fulvia
yandagari Kandagar
q yaraTefe Karatepe
qaldea Chaldaea yarayorumi Karakoram=Karalorum
qaldevel(n)i Chaldee(s) yarahisari Karahisar
qaleb bibl. Caleb
qalkedoni Chalcedon
S
Savi zRva Pontus=Pontus Poleminiacus=
qalkiope Chalciope
=Euxinus Pontus
qalkoliTi Chalcolite
Sampolion(i) Shampollion
qalkoliTuri Chalcolithic
Samuramati/semiramida Semiramis

274
სარჩევი

Sapur Shapur xiroqitia/xiroxitia Khirokitia


Sarden Jan Chardin Jean xlorus Clorus
Sah abasi Shah Abas xmelTaSua zRva Mare Nostrum=Mediterra-
Svab(eb)i Sueb(i) nian Sea
Siiti Shiite=Shia xorasani Khorasan=Khurasan
Sirazi Shiraz xorezmeli/xorezmuli Choresmian
Sorapani Sarapanis=Shorapani xorezmelebi Chorasmii
Sumeri Sumer xorezmi Chorezm
C xosro Chosroes
xuriti Huriti
CaTal huiuk Çatal Hüyük
CexeTi Czech xus bibl. Cush

c j
jalal-ed-dini Jallal-ad-din=Jalhal-ad-
cestius Cestius
ciklopi Cyclope din
juanSer Juansher=Djuansher
cila Cilla
cincinati Cincinnatus h
circea Circeii hada/heda Hadda
ciceroni kvintus tulius Cicero Quint- haifa Haifa
us Tullius halaf(i) Halaph
cixe-goji/noqalaqevi Archaepoilis halikarnasi Halicarnassus
cixisZiri/petra Petra halStati Hallstatt
crufilipe Andriskos hama Hama
cxumi/soxumi Sebastopolis hanibali Hannibal
w harmozika/armazcixe Harmozica
harpia/harpiebi Harpia/Harpiae
waTe Tsates
hasuna Tell Hassuna
wiwamuri/sevsamora Seusamora
haji Hajj
wina azia Middle east/West Asia
wminda sofia Sancta Sophia hajilari Hačilar
hebron(i) Hebron
W hekaTe Hecate
Woroxi Apsarus=Apsarunt hekaTe(os) mileTeli Hecataeus of Miletos
x hekuba Hecuba
xaTi Chatti=Hatti helespinti/dardanelis srute Helles-
xaTebi(xeTebi/xeTuri)(ix.axali) Hittite(s) pont
xalani bibl. Calah heliogabal(i) Heliogabalus
xalibi Chalybe heliodor(i) Heliodorus
xaTusa Hattuša heliopolisi Heliopolis
xaTusili Hattušili(š ) helios(i) Helius
xarTumi Khart(o)um henioxi Heniochi
xariton Chariton hera Hera
xasrolimelni bibl. Chasluhim herakle Heracles=Heracleus
xeTi Hatti(te) heraklea Heraclea=Heraclia
xeTuri Hatti(te) heraklia Trakiis Heraclea-in-Trahis
axali xeTuri Neo-Hittite heraklea pontosi Heraclia Pontica
xeofsi Cheops heraklion(i) Heracleon
xersonesi Chersonese=Chersonesus heraklide Heraclidae=Heraclides
xersoni Cherson heraklide lembos Heracleides Lembos
xefren(i) Chepren heraklios Heraclius
xiloni Chilon heraklite Heraclitus
xion heraklieli Chion of Heraclea herkulanum Herculaneum
xiosi/qiosi Chios herkulesi Hercules

275
სარჩევი

herkulesis svetebi Pillars of Hercules hinduyuSi Hindu Kush


hermes(i) Hermes hipaTia Hypatia
hermes fraqsiteli Hermes of Praxitiles hiparqe Hipparchos
hermia Hermias hipia Hippias
hermogene Hermogen hipokoon(i) Hipocoön
hermogeniane Hermogenianus hipokrate Hippocrates
hermonasa Hermonasa hipokrates fici Hippocratic Oath
hermopolisi Hermopolis hipomene Hippomenes
herod didi Herod the Great hiponaqsi Hipponax
herode/irodi Herod(es) hiram bibl. Hiram
herodeze sastiki to out Herod hisarlik(i) Hissarlik
herodiane Herodianos=Herodianus hisiporte Hyssiportus
herodote halikarnaseli Herodotos=He- homeros(i) Homer(os)
rodotus Hallicarnasus homerosis himnebi Homeric Hymns
heron(i) Heron homeruli Homeric
herostrate Herostratos (h)onorius(i) Honorius
herofile Herophilos horacio Horatius
hesione Hesione horacius(i) Horace=Horatius Quintus Flac-
hesiod(e) Hesiod(os) cus
hefesto Hrephaestus=Hephaistos hormazd Hormazd
heqtor(i) Hector horoz-Tefe Horoz-Tepe
hiblea Hyblaea hosidius GgeTa Hosidius Geta
hidacius Hydatius huni Hun

276
სარჩევი

278
სარჩევი

keep ~ fexdafex miyola


A abrider n saxexi,rTic ixexeba zedapiri
abandon(ment) v n gaukacrieleba,dacla,
abridge(ment) v n Semokleba (mag.naSro-
mitoveba,tradiciis uaryofa
mis)
abandoned adj gaukacrielebuli,dacli-
abridged adj Semoklebuli
li,mitovebuli,uaryofili
abroad adv sazRvargareT
abas (ment) v n dacema.degradacia
from ~ sazRvargareTidan,sxva qveyni-
abat(t)Is n nakafi adgili
dan
abbreviate(ion)(s) v n Semokleba(ni)
abrupt adj elviseburi,swrafi,moulod-
abbreviated adj Semoklebuli
neli,ucabedi,ucebi
abdicate(d)(ion) v adj n mefobaze uaris
abruptly adv ucabedad,uceb,ucbaT,swra-
Tqma,taxtidangadadgoma/gadamdgari
fad
abdomen n muclis Rru
cease ~ v uceb Sewyveta ramis keTe-
abiding adj uryevi
bis
ability n unar-Cveva,unari
cut ~ short by… v dauyovnebliv/mosx-
~ of speech laparakis unari letiT Sewyveta ramis
oral/verbal ~ metyvelebis ~ absence n aryofna,ararseboba,arqona
writing ~ weris ~ absent v adj armyofi/ardamswre.aryofna
able adj unaris mqone,SemZle,niWieri sadme/ramis
be ~ v SemZle, SeZlo rame absolute adj gadamWreli,sruli
ablution(s) n saweso ganbanva absolutely adv savsebiT,srulad
perform one's ~ v ganbanvis ritualis absolve v patieba,Sendoba
Sesruleba ~ of/in sin codvis Sendoba
abnormal(ity) adj n anomaluri/anomalu- absorb(tion) v n STanTqma,miReba,Sewova,
roba,aranormaluri/aranormalu- SeTviseba,gaTaviseba
roba,normidan gadaxra
absorbed adj STanTqmuli,Sewovili,SeT-
abode n v sadgomi/sacxovrisi,cxovreba Tvisebeli,gaTavisebuli
sadme ~ in/into v saqmeSi/fiqrSi Cafluli
abolish(ment) v n gauqmeba,ganadgureba,
abstract n adj mokle Sinaarsi,nawyveti,
gadafarva,Sewyveta
avtoreferati; gaurkveveli,aramk-
abolished adj gauqmebuli,ganadgurebuli. veTri,abstraqtuli
Sewyvetili abuct(ion) v n gataceba, motaceba
abolition n gauqmeba,anulireba
abundance n siWarbe,siuxve,simravle ra-
about prep Sesaxeb ramisa... mis
adv daaxloebiT abundant adj auarebeli,baraqiani,far-
above prep adv …ze(viT),zemoT Tod gavrcelebuli,mdidruli,ux-
~ all ufro metic..,garda,ukeT,umeteswi- vi,nayofieri,Warbi
lad,garda(am)yvelafrisa,yvelafer- abundantly adv baraqianad,mdidrulad,ux-
Tan erTad,yvelaze metad,ufro metic vad,Warbad
~ the ~ mentioned garda yovelive zemo- abundance n simravle,siuxve,siWarbe
Tqmulisa... abuse n v gmoba,damcirebaSeubraleb-
~ cited/listed zemoT CamoTvlili loba,Seuracxyofa
~ discussed ~ ganxiluli abusive adj damamcirebeli,Seuracxmyo-
immediately ~ sth zed (iqve/zustad) ra- feli
Racis Tavze abut on v sazRvris qona/mosazRvreoba
~ the law kanonze maRla ramesTan
~mentioned zemoT naxsenebi,zemoTqmuli abutted adj adv mijriT,momijnave;
~ one another erTmaneTze(dawyobili) ~by sth ekvris/easzRvreba (teritotia/
abrade v gaprialeba,gacveTa,gaxexva nageboba)
abrasion n nakawri,naxexi,gaxexvis kvali abutting from adj esazRvrebs/ekvris(teri-
abrasive n adj naprialebi qva; sapriale- toria/nageboba),momijnave
beli abutment n karis/svetis qusli
abreast adv gverdiT,gverdi-gverd abuts on(to) v ekvris...
სარჩევი

abysm n ufskruli accessory adj damxmare(saTavsi)


lost in the dark ~ of time drois morevSi/ accident n (ubeduri/usiamovno)SemTxveva
warsulSi Cakarguli it is no ~ that… SemTxveviTi araa,rom...
abyss n wyvdiadi accidental adj uneblie,SemTxveviTi
academic adj akademiuri,mecnieruli sth does not seem ~ (raRac) ar unda
~edition akademiuri gamocema iyos SemTxveviTi
~periodical akademiis perioduli gamo- in view of ~ discovery of sth… Tu gaviT-
cema=Jurnali valiswinebT (am) SemTxveviT aR-
~world akademiuri/samecniero wre(eb)i moCenas(rogorc faqts)
acanthe/acanthi n sing/pl Gr. akanTi acclaim v gamoxmaureba
acanthus/acanthi n sing/pl Lat. akanTi; n accommodate v misadageba,morgeba,miyene-
adj daTvisterfa(si) ba,morigeba azrTa sxvaobisas,Sexma-
~like adj akanTisebri/msgavsi tkbileba,urTierTSerwyma,Segueba,
accede to v daTanxmeba/mimxroba rameze aRWurva,dabinaveba=mowyoba,moqceva
accelerate(ion) v n gaZliereba,(d)aCqareba, ramisa rameSi,momarageba,Ramis saTe-
mateba vi,TavSesafris micema,budeSi Casma
accelerated adj (d)aCqarebuli ~needs moTxovilebaTa dakmayofileba
accentuate(ion)(d) v n adj mkveTrad gamo- moTxovnebis Sesabamisad
yofa/gamoyofili,xazgasma/xazgas- accommodation n binadroba,saTavsi,sa-
muli,aqcentireba/aqcentirebuli cxovrisi/sacxovrebeli,jaris da-
accept v aRiareba,daTanxmeba,Tanxmoba, naveba
miCneva,sarwmunoebis miReba,Sefase- ~facilities sacxovrebeli pirobebi,sa-
ba,CaTvla cxovreblad saWiro nivTebi
~ a battle v brZolis miReba accommodations n pl RamissaTevi=Weri,
~ for a job v samsaxurSi miReba WerqveS
if ~ sth as sth Tu davuSvebT,rom... accompanied adj Tanmxlebi ram,axlavs
acceptable adj misaRebi without being ~ by sth Tanmxlebi
acceptably adv misaRebad masalis gareSe
acceptance n aRiareba,Tanxmoba,miReba, accompany v Tanxleba,gayola
Sefasebs,Tanxmoba,CaTvla accompanying adj Tanmxlebi
unquestioning ~ upirobo Tanxmoba accomplish(ment) v n asruleba,daxvewa,
accepted adj aRiarebuli,misaRebi,miRebu- dasruleba,srulqmna,srulyofa,
li,Sefasebuli,CaTvlili,SeTanx- miRweva ramis,Sesruleba
mebuli accomplished adj srulqmnili,srulyofi-
~idea miRebuli azri li,dasrulebuli(nivTi/saqme)
accomplishment n srulyofileba
~ in principle principulad aRiarebul-
accomplishments n pl Rirsebebi
~ practice miRebuli wesi
accord v damTxveva,Tanxvedra,morgeba,
generally/universally ~ sayovelTaod
Sexameba
aRiarebuli,Cveulebriv...
~sth to sth SesabamisobaSi moyvana,mogva-
access(see approaches) n Sesasvleli,
reba
misadgomi,misasvleli
~ with v Sejereba
difficult ~ Zneli misadgomi/misasvleli
give ~ to waruZRve vinmes,Sesasvleli accordance n Sesabamisiba
sadme in ~ with adv Tanaxmad..,Sesabamisad,Se-
accessibility n (xel)misawvdomo/misawvdo- sabamisobaSi
moba,misadgomad advili ~ with n Sesabamisoba ramesTTan
accessible adj advilad misadgomi/misawv- accorded adj Sesaferisi, Sesabamisi
domi,anu is,risi miRwevac SeiZleba according to… adv mixedviT vinmesi/rami-
accession n zrda,mateba,taxtze asvla, sa
Sevseba,Setana,SeerTeba raime saqmeSi accordingly adv amitom,amrigad,Sesabami-
accessioned adj raime damuSavebulu,anu sad
is,rasac emCneva adamianis namoqmedari account n v angariSi,moxsenebiTi baraTi
mosazreba,aRwera ramisa

2
სარჩევი

~ for v n axsna-ganmarteba rom/rogorc...


on ~ of quantity raodenobis gaTva- acme n usu. sing. ostatobis mwvervali
liswinebiT acorn n adj rko(si)
take into ~ gaTvaliswineba,mxedvelo- ~ shaped adj rkosebri
baSi miReba acquaint v gacnoba vinmesi,gaTaviseba ra-
taking ~ of the specifics Taviseburebe- misa
bis gaTvaliswinebiT acquaintance n nacnobi adamiani,gacnoba
sth ~ (s) sth raRac aixsneba raRaciT ~ with sb/sth v gacnoba vinmesi/ramisa
accountability n pasuxismgebloba acquaintant n nacnobi adamiani
accountant n aRmricxveli,moangariSe acquainted adj gacnobili
accounting ger aRricxva acquire(ment) v n miRweva,miReba,mopoveba,
accoutrement n pl usu. Meomris/samxedro SeZena,moxveWa,Sesisxlxorceba,
aRWurviloba ~ a character of… v raRac xasiaTis mi-
acculturate (ion)(culture) v n gakultureba Reba
accumulate (ion) v n dagroveba,dafeneba, ~ an evidence v raime cnobis mopoveba
Tavmoyra, grova ~territories miwebis SemoerTeba
accumulated adj dagrovili,dafenebuli, acquiring ger mopoveba,SeZena
Tavmoyrili acquisition n SeZena,SenaZeni
accuracy n wesrigi,mowesrigebuloba,si- acquit(al) v gamarTleba(damnaSavis)
zuste,siswore,zedmiwevniT acrolithic adj akroliTuri
with ~ adv sizustiT across pron. adv (ga)daRma
accurate adj daxvewili,uSecdomo.sxarti, ~ area/broad expance adv (farTo) sivr-
koxta ceze
accurately adv zedmiwevniT,zustad,kox- ~ temporal/time expance adv droiT siv-
tad,daxvewilad,uSecdomod ceze/sivrceSi
accuse v dadanaSauleba acropol(ies) n sing/pl Lat. Sidacixe=akro-
~ of sty v brails wayeneba,vinmesTvis poli
bralis Seracxva acroterium/acroterii n sing/pl Gr. { fronto-
accusation n braldeba acroterium/acroteria n sing/pl Lat.{ nis or-
accustom(ed) to v adj SeCveva/SeCveuli namentuli Sverili=akroteriumi
aceramic adj ukeramiko act v n (mo)qmedeba,saqmianoba,aqti
Acer palmatum n adj Lat. CitivaSla(si) acting adj mo(m)qmedi(mag.direqtori)
achieve(d)(ment) v adj n miRweva/miRwe- ~ currently adj mudmivmoqmedi
uli,mipoveba/mopovebuli; miRweva= action n (mo)qmedeba
warmateba coordinated ~ SeTanxmebuli ~
acid(ic) n adj mJava,mJave,mJavuri activate(ion) v n gaaqtiureba
acidification n mJavianoba,mJavis Semcveli actively adv aqtiurad
acidify v mJaviT dabinZureba activities n pl saqmianoba,namoqmedari,moq-
acidity n mJavianoba medeba(ni)
acknowledge(d) v adj dadastureba/dadas- activity n (mo)qmedeba,saqmianoba,moRvawe-
turebuli,gageba/gagebuli,Segneba/ oba
Segnebuli; madlierebis gamoxat- regular ~ Cveuli saqmianoba
va,ramis daSveba,xseneba,aRiareba, actor n monawile ramis,msaxiobi kaci,
mxardaWera momqmedi
~ sth v aRiareba/aRiarebuli rame, actress n msaxiobi qali
cnoba ramis actual adj arsebuli,aSkara=namdvili,ar-
acknowledgement n aRiareba,dasturi, sebiTi,aqtiuri,realuri,faqtiuri
xelwerili,Setyobineba,oficialu- ~beginning realuri dasawyisi ramisa
ri gancxadeba ~size namdvili=naturaluri zoma
in ~ samadloblad ramisa...
in ~ fact sinamdvileSi
acknowledgements n pl madlobebi naSro-
actually adv namdvilad,realurad,naT-
mis/wignis boloSi
lad,TvalnaTliv,marTlac,pirda-
acknowledging as… iTvleba/miRebulia,

3
სარჩევი

pir,aSkarad,WeSmaritad,faqtobrivad mierTeba/mierTebuli,SeerTeba/Seer-
acumen n gamWriaxoba,gonebamaxviloba, Tebuli
goniereba,mixvedriloba adjoining adj gverdiTi,mimdebare,mibmuli
acute adj maxvili=wvetiani,wamaxuli mierTebuli,miSenebuli,mosazRvre,
... ad interim vinme raime movaleobis/Ta- erTmaneTze mibjenili(agurebi/
namdebobis droebiT(i) Semsrulebe- qvebi/Senoba)
li adjoins v ekvris,esazRvreba rames rame
adamant adj Seudrekeli,Seuvali adjunct(ive) n adj danamati,damatebiTi
adapt v Segueba,morgeba,Sexameba adjure v ficis Tqma
adaptability n Semguebloba,Seguebis una- adjust(ed) v adj morgeba/morgebuli,Segu-
ri eba/Seguebuli,Sedareba/Sedarebuli,
adaptable adj Semguebeli,Semguebluri Semowmeba/Semowmebuli
not ~ adj Seuguebeli adjustment n morgeba,mowesrigeba,SeTanx-
adaptation n Segueba,minabaZi meba
foreign ~ ucxo(uri) minabaZi administer/administration v n marTva,mmarT-
adapted adj Seguebuli,gamartivebuli veloba,mowyoba,aRsruleba,saqmis
adapting adj Semguebluri warmarTva/warmoeba
adaptive adj Semguebeli,Semguebluri administrative adj administraciuli,mmarT
add v damateba,dagrZeleba,momateba,Se- velobiTi
reva ~ system administracia,mmarTvelobis
added adj damatebuli,danamati,momate- sistema
buli,mometebuli admire(ation)(r) v n Tayvaniscema,pativis-
~ piece n zedsadgami,zevidan dasad- cema;Tayvanismcemeli,aRtaceba
gmeli ram,danamati admissible adj dasaSvebi
addendum/addenda n sing/pl Lat. damateba admit v aRniSvna,aRiareba,dadastureba,
(ni) daSveba ramis,SeSveba sadme vinmesi
Adder’s tongue n adj ZaRliskbila (mc) admittance n daswreba(leqciaze,Cveneba-
addition n (da)mateba,danamati ze,SeSveba sadme
in ~ garda amisa,damatebiT,Tanac... admitted adj daSvebuli,miRebuli,SeTan-
xmebuli,SeSvebuli sadme
in ~ to sth garda(amisa),miTumetes,rom
admittedly adv aRiarebulad,saerTo
in ~ with (amasTan)erTad,damatebiT
aRiarebiT
raRacasTan
admitting… adj damadasturebeli...
additional adj zedmeti,damatebiTi
admixture(d) v adj Sereva/Sereuli,narevi
additionally adv damatebiT,garda amisa, -
admonish(ment) v n gadarwmuneba,gafr-
zedmetad
Txileba,damoZRvra
additions n pl damatebani
admonition n gafrTxileba,damoZRvra
additive adj danamati,minarevi
admonitory adj gamafrTxilebeli
address n v misamarTi,mimarTva vinmesad-
adobe n senaki=kelia,alizi,umi/bzena-
mi,misamarTis dawera rameze
revi aguri
adduce v dasabuTeba,sabuTis/dasturis
adj v alizis,aliziT Selesva
moZieba/moxmoba
n adj (AmE) aliz-aguri(s)
adducing sth/by ~ sth v sabuTis moxmobiT
adequate(ly) adj adv sakmarisi/sakmarisad, ~ cottage n miwuri saxli
Sesabamisi/Sesabamisad adolescence n siWabuke
adhere v (darCe) erTguli vinmesi/ramisa adolescency n siWabuke,Wabukoba,axal-
adv (Se)uryevlad gazrdoba
~ faith v (romelime) sarwmunoebaze mim- adolescent n adj axalgazrda/axalgaz-
xroba rduli,ymawvili,Wabuki/Wabukuri
adhesive adj webovani Adonic adj adonisuri
adiantum n adj veneras Tma (mc) adopt(ion) v n Svilad ayvana=Svileba,
gadmoReba=mibaZva,sesxeba,raime sar-
adjacent adj gverdiTi, mimdebare
wmunoebis miReba
adjoin (ed) v adj dakavSireba/dakavSirebu-
~ measures v zomebis miReba

4
სარჩევი

~ a rule v wesad qceva advisory board n mrCevelTa sabWo


~ opinion of sb v vinmes azris gazi- advocate n v momxre,damcveli; dacva,
areba mxardaWera,mimxroba
adopted adj naSvilebi,gadmoRebuli fervent ~ mxurvale damcveli
vinmesgan adz n xowi
adorer n Tayvnismcemeli aerarium/aerarii n sing/pl Lat. saturnis
adorn(ed) v adj morTva/morTuli,gawyo- taZris xazina
ba/gawyobili,Semkoba/Semkuli aerial n avia/sahaero foto
adornment n morTuloba,samkauli aesthetic(al)(s) n adj esTetika,esTetikuri
~ mounting n samkauli aetiological adj etiologiuri
adorsed adj (AmE) urTierTzurgSeq- aetiology n etiologia
ceuli affair n movlena
adult adj mozrdili,zrdasruli ada- affairs(see temporal) n pl saqme(eb)(n)i,samu-
miani Sao,moRvaweoba=cxovreba
advance(s) n v winsvla,ganviTareba,miR- affect v gavlena,dazaraleba,zemoqmedeba
wevebi,sakiTxis/Tezisis wamoyene- affiance v pirobis micema daqorwinebaze
ba/wamoWra;romelime xanis dad- affianced adj daniSnuli(sacole/saqmro)
goma,ayvaveba,ganviTareba afficiate v eklesiaSi samsaxuri
in ~ adv winaswar afield adv mindvrad,mindorSi,velad/
~post n wina sveti(raime nagebobis) velze
advanced adj ganviTarebuli,gazrdili, affiliate(ion) v n saTavis/sawyisis moZieba,
gawafuli,daxelovnebuli, Tvalis gadevneba saTaveebze,gaer
win wasuli Tianeba,SeerTebawevrad miReba,
advancement n winsvla,gamosworeba ram- ubedureba
is, ganviTareba, winsvla affinity n (naTesauri/sulieri) siaxlove,
advancing adj zrdadi,mzardi simpaTiis qona vinmes mimarT
advantage n upiratesoba,warmateba,winsv- affix (ation) v n mimagreba ramisa rameze,
la rameze,xelis mowera=xelrTva
~ upon sth upiratesoba rameze/rames- ~ a seal v beWdis dasma sabuTze
Tan SedarebiT affluence n simdidre,siWarbe
Advent (the) n gamocxadeba/movlineba affluent n adj mdinaris wylis debiti;
(bibl),saSobao marxva,4 kviriani mdidruli,Warbi
periodi Sobamde afford v nebis/saSualebis micema
advent v n romelime xanis dadgoma,aR- afoot to v mzadyofnis gamoxatva
moceneba(ara mcenaris),gamoCena,gaCe- aforest(ation) v n tyis gaSeneba,gatyianeba
na romelime xalxis misvla/mosvla afraid predict.. adj SeSinebuli,SiSis
romelime teritoriaze
grZnoba
~ after/before v romelime xanis dad-
be ~ of sb/sth v SeSfoTeba,SiSi
mis Semdeg/dadgomamde
after prep. adv conj. Semdeg,Semdgom; mas
adventure n Tavgadasavali
Semdeg,rac...
adverse adj arasaxarbielo/xelsayreli,
not long ~ arcTu didi xnis mere, male
mavne
~ sb/sth adv msgavsad,mixedviT
adversity n ubedureba
afterlife n saiqio
against ~ adv Tavdasxmis pasuxad
aftermath(s) n ubedurebis/omis Sedegebi
advertise v gancxadebis gamoqveyneba,gamo
afterwards adv Semdeg
cxadeba
again adv kvlav,kidev Tavidan,xelaxla
advice n darigeba,rCeva,Segoneba
~ and ~ adv kvlav da kvlav
accept/take ~ v rCevis miReba
once ~ adv kidev erTxel
constructive/useful ~ sasargeblo
against prep. winaaRmdeg
rCeva
~this/that background adv am/im fonze
advise v darigeba,rCeva,Segoneba
agate n adj aqati(s)
advisable adj sasurveli(a)
age n v asaki,xana;daRvineba,momwifeba
adviser n mrCeveli

5
სარჩევი

~ of greatness didebis/zeobis xana ahead adv win(aswar)(aris)(swrafva)


~ old adj ZvelisZveli,ZvelTaZveli aid n v saSualeba,daxmareba,damxmare
sb in his/her 30s or 40s vinme 30-40 wlis aide n TanaSemwe
sense of ~ siZvelis grZnoba Aide-de-camp n Fr, adiutanti
subadult ~ zrdausruli,umwifari ailing adj avadmyofi, susti
aged adj asakovani=drouli,wlovani, aim n v mizani; damizneba,miSvera,dapi-
mxcovani,xandazmuli reba(gaakeTo/Tqva rame)
~between N and N years daaxloebiT main ~ mTavari mizani
N da N asakisa aimed adj gamiznuli,damiznebuli
ageing ger dabereba,daZveleba,daRvine- aimless(ly) adj adv umizno
ba,momwifeba,xandazmuloba air n adj v haeri(s), ganiaveba=haeris
agelong adj xangrZlivi(mag. tradicia) gawmenda
ages n pl xanebi ~ dried adj haerze gamomSrali
in ~ adv xanebSi ~ dry v ~ gamoSroba
agenda n dRis wesrigi ~ hole=wind ~ n sasule=sahaero(Tonis/
ager n Lat. miwa,miwis nakveTi,qveynis quris)
kuTxe,samflobelo ~ shaft/vent n sahaero/haergamwmendi
agger n yrili xvreli/Saxti
agglomerate(ion) n v mogroveba,Tavmoyra aisle n gasavleli rigebs Soris, ramis
agglunative/agglunating konstruqciulad garsSemosavleli sivrce,nefi=gverdi
erTmaneTTan ZiriTadi birTviT da- diTi minaSeni eklesiaze
kavSirebuli nagebobebi,webovani ram cross ~(see transept) eklesiis ganivi ne-
aggrandize(ment) v n gandideba fi=transepti
self ~ TviTgandideba akin adj monaTesave,naTesavi,axlobeli,
aggregate(ion) v n adj dagroveba,erTob- msgavsi
lioba,Tavmoyra,mogroveba alabaster n adj alabastri(s),alabastroni
dis ~ danawevreba, daSla alas! int. samwuxarod, vai,rom...
agnatical adj tomobrivi albeit conj Tumc(a), da mainc...
Agnus Dei Lat. RvTis kravi Album graecum n adj ZaRlis pilwa(si)(mc
agora n Gr. agora alchemist n alqimikosi
agrapha n agrafa alchemy n alqimia
agraphe n agrafi (ix.balTa) alcove n ganjina,TaxCa,niSa,walo
agrarian adj sasoflo-sameurneo alder tree n adj Txmela/Txmelis=muryani/
early ~ adresamiwaTmoqmedo murynis
agree v daTanxmeba,Tanxvedra,damTxveva alert to sth v miTiTeba,rom…
agreed adj SeTanxmebuli,Sejerebuli Alexandrite n adj aleqsandriti(s)
not ~ adj SeuTanxmebeli alied adj mokavSire(Ta)
agreement n SeTanxmeba=xelSekruleba, alien adj gadmoRebuli,ucxo(eli)
Tanxmoba,garigeba,morigeba,po- ~ domination ucxoelTa batonoba
litikuri traqtati align with sb v TanamSromloba/kavSiri
agricultural adj sasoflo-sameurneo,sami- vinmesTan
waTmoqmedo,memindvreoba aligned adj erT rigSiganlagebuli/Cawyo
~ activities/ecinimy soflis meurneoba bili,Carigebuli,erT rigad dawyo-
~ implements sasoflo-sameurneo bili
iaraRebi align(ment) v n erT xazze ganlageba,rigSi
pre ~ adresamiwaTmoqmedo Cawyoba,SeerTeba
agriculturalist n memindvre=miwaTmoqmedi alight v Camosvla(transportidan,cxeni-
agriculture n memindvreoba=miwaTmoqme- dan,Camovakeba(daRmarTidan)
deba alike predict. adj (erTmaneTis) msgavsi
plough ~ saxnavi miwaTmoqmedeba adv erTnairad
agropastoral adj memindvre-mesaqonle(oba) alive adj cocxali
agropastoralist n memindvre-mesaqonle keep ~ v cocxlad SenarCuneba

6
სარჩევი

all adj pron adv yvela,yoveli,sul,yvela- vsi


feri,yvelani allumina n adj Tixamiwa/miwis
~ embracing adj yovlismomcveli allurement n cduneba,mizidulobis Zala
~ ~ study kompleqsuri Seswavla allusive adj uxilavi
~ in one mTliani=erTi mTeli alluvial adj danaleqi
~ kinds of… yvelanairi,yovelgvari alluvium/alluvia n adj Lat. danaleqi fena/
~ the same miuxedavad imisa,rom… qani,konglomerati
~ and singular yvela da TiToeuli ally n mokavSire
~ of a sudden moulodnelad,uceb almandine n adj almandini(s)=wiTeli ia-
~ together=altogether yvela erTad gundi(s)
in ~ mTlianad,mTlianobaSi,sul,Sede- almandinite n adj Zowi(s)
gad,jamSi almond(y) n adj nuSi(s)(ebri)
in ~ likelihood yvelanairi niSniT almost adv TiTqmis
all-powerful adj yovlisSemZle ~ immediately after sth adv dauyovnebliv
all-wise adj yovlad brZeni (TiTqmis) maSinve
allege v gacxadeba ramis,mtkiceba alone adv ganmartoebiT,marto,calke,
alleged adj moCvenebiTi,yalbi,savaraudo cal-calke
~conspiracy with sb savaraudo SeTqmu- ~ of sth adv mxolod
leba vinmesTan vinmes winaaRmdeg let ~ sth Tavi rom davaneboT...
~liniage of sb vinmes savaraudod ufro ~ stand(ing) calke dgas/mdgomi
keTilSobiluri warmomavloba along adv gaswvriv,sigrZiv,gayolebiT
allegedly adv (TiTqos) usafuZvlo(d) ~ the axis RerZze,RerZis gaswvriv
allegiance n xelisuflebis morCileba ~ with sb/sth… prep. vinmesTan/ramesTan
~ from…to… vasaloba=xelisuflebis alongside adv gverdiT,erTad
morCileba ~one another adv erTmaneTis miyole-
alert to sth miTiTeba,rom… biT
alien adj ucxo(uri), aradamaxasiaTebeli run ~ gasdevs
alignment n ganlageba,mdebareoba ~with adv vinmesTan/ramesTan erTad
along with sth (raRac) raRacasTan erTad alongate(d) v adj wagrZeleba/wagrZelebu-
alleviate v Semsubuqeba,Serbileba,Semci- li
reba aloofness n ampartavneba
alley n quCa(bandi),Sesaxvevi alotment n nawyalobevi miwa
~ way n gasasvleli alphabetic(al) adj anbanuri
alliance n kavSiri ~ list anbanze dalagebuli nusxa/sia
in ~ with adv kavSirSi vinmesTan alpine adj alpuri,maRalmTiani
Almighty (the) n yovlisSemZle=RmerTi already adv ukve
Almirary Theba ambioni sinagogaSi,saidan- ~ familiar Cveuli,Cveulebrivi
ac ikiTxeba Tora also adv ...c, agreTve
allocate(ion) v n dadgena,Tanxis daniSvna altar n bagini.bomoni, sakurTxeveli,sam-
gamoyofa sxverplo
allure v datyvveba,mizidva,moxibvla,Sec- fire ~ cecxlis taZari
dena=cduneba ~ of peace mSvidobis samsxverplo
allow v nebis darTva,ramis daSveba,saSu- ~ piece samsxverplos ukana xati
alebis micema sacrifial ~ warmarTuli samsxverplo
allowable adj dasaSvebi,nebadarTuli side ~ egvteri=ekvderi
allowance n gasamrjelo alter(ation) v n (Se)cvla,(saxe)cvlileba
allowed adj nebadarTuli altered adj Secvlili, saxecvlili
alloy v n adj Sednoba,Senadnobi(s) in ~ form Secvlili saxiT,saxecvlili
allude v daeyrdno vinmes/rames,moixsenio alternating adj cvladi,cvalebadi
~to above mentiond zemoxsenebulis mi- alternative adj magieri=Semcvleli=meore,
xedviT sxva
~ to the shape of sth raime formis msga- ~ to sth ramis magieri

7
სარჩევი

although conj. pron. amasTan,TiTqos,Tum- amidst adv Soris(ramdenime rames)


c(a),miuxedavad imisa,rom… ammunition n aRkazmuloba,aRWurviloba
altitude n simaRle,samSeneblo done,nacx- ~ pounch n sasafante kilita
ovrebi fena among(st) pron Soris...
at an ~ simaRleze(zRvis donidan, sazo amount n raodenoba
gadoebaSi) ~(s) to raRac aRwevs raRac zomas/
altogether adv erTbaSad,sul,yvela erT- farTobs, moicavs
Tad,sruliad/srulebiT in ~ of… raRac raodenobiT...
altun n alTuni (moneta) large (in) ~ of sth didi raodenoba ramis
alumna/alumnae n sing/pl Lat.(AmE) mos- small ~ /part of sth mcire ~ ~
wavle/studenti gogo/qali amphictyony n amfiqtioni
alumnus/alumni n sing/pl Lat. (AmE) mos- amphitheater n amfiTeatri
wavle/studenti vaJi amphitryon n amfitrioni
alumni n (AmE) kursdamTavrebuli(qali/ amphityron n amfitironi
kaci) amphora/amphorae n sing/pl Lat. amfora
always adv yovelTvis ~ pendant n ~ sakidi
amadeu n adj abedi(s) ~ rhyton n ~ ritoni
amaranth=Amaranthus gen. Lat. n adj ji- ~ tara=carrying=transport ~ n ~ tara
jilaya(si) ~ with a pointed saucer n quslwvetiani~
amass(ed) n adj dagroveba/dagrovili, ~ with interception n welwvrili ~
Tavmoyra/Tavmoyrili,koleqciis Sekreba
bell ~ n zarisebri ~
amateur n adj moxalise.moyvaruli=di-
carrot-shaped ~ n stafilisebri ~
letanti,gauwafavi
jar-like ~ n ~ dergi
amaze(d)(ing) v adj gaogneba,gamaognebeli
neck ~ n maRalyeliani ~
ambassador/ambassadress n elCi kaci/qa-
Puglia ~ n apuliis ~
li (ix. saelCo)
spindle-shaped ~ n TiTistarisebri ~
amber n adj qarva/qarvis,sunamo
storing ~ n maragis Sesanaxi ~
~ Fauna mweri/cxoveli qarvaSi
amphoriskos/amphoriskoi n sing/pl Gr. amfo-
~ Flora mcenare qarvaSi
riski
ambergris n adj ambra/ambris
ample adj v mkveTri,mkafio,mniSvnelova-
ambience n garemo
ni,uxvi;mdidari,tevadi, sarze gasma
ambiguity n bundovaneba,daudgenloba,ga-
~ confirmation of sth mkafio dasturi ra-
urkvevloba,orazrovneba
misa
ambiguous(ly) adj adv bundovani/bundov-
~ evidence uxvi monapovari,saukeTeso
nad,arazusti/zustad,aramkafio(d),ga-
sabuTi ramisa
urkveveli/gaurkvevlad,gaugebari/ga-
~ scientific heritage mdidari mecnieruli
ugebrad,orazrovani/orazrovnad,sa-
memkvidreoba
eWvod
amplification n gaZliereba,gadideba,zrda,
ambition n urvili,miswrafeba,swrafva,pa-
,mateba
tivmoyvareoba
amplified adj gaZlierebuli,gafarToebu-
ambo n ambioni,safsalmune
li
ambulatory n daxuruli galerea,TaRnari
amplify v gaZliereba,gadideba,gafarTo-
arkada,garsSemosavleli
eba,ganviTareba,zrda
ambush v n Casafreba;safari(Casasafrebe-
amply adv aSkarad,TvalnaTliv,Tvalsa-
li)
Cinod,mkafiod,mSvenivrad,uxvad
ameliorate(ion) v n gaumjobeseba
~ demonstrated uxvad warmodgenili,
amenable adj damjere,damyoli,morCili,
mSvenivrad Cans...
pasuxismgebeli vinme
amulet n avgarozi,Tilisma
amenably adv morCilad
amuletic adj avgarozisa,Tilismisa
amendment n Sesworeba
~ power Tilismis Zala
move an ~ v Sesworeba,Sesworebis
amuse (ment) v n garToba,gancxroma,
Setana
siamovneba
amethyst n adj amrTvisto(si)

8
სარჩევი

anager n kanjari angel n angelozi


anachronism n anaqrinizmi ~ food sakulto kveri(ix.sefiskveri)
anachronistic adj anaqronistuli Angelica n adj tyis angeloza(si), Angeli-
anaerobic adj uhaero(ba)(Si) Ca hirsuta Lat.
analogous adj analogiuri anger n v sibraze,mrisxaneba; gabrazeba,
analyses/analysis n analizi ganrisxeba,gajavreba
artistic ~ mxatvruli ~ angle n kuTxe,kuTxisa,kuTxeSi,mimarTu-
catchment ~ gamowvlilviTi ~ leba,sakiTxisadmi midgoma
analyze v analizi,gaanalizeba acute ~/ arris/closed ~ maxvili kuTxe
anaphora/anaphorae n sing/pl Gr. anafora at ~ with sth kuTxiT ramesTan
anathema n Gr. anaTema blunt/obtuce ~ blagvi kuTxe
anathemise v Gr anaTemaze gadacema crossing ~ gadakveTis ~
anatomical adj anatomiuri ~ degree kuTxis gradusi
0
~ order ~ wesrigi flat/straight ~ gaSlili ~ 180
anatomy n anatomia interior/internal ~
ancestor(s) n gvaris fuZemdebeli=wina- intersecting ~ gadakveTis ~
pari,mamebi=winaprebi ~ iron n kuTxovana liTonis
ancestral to adj winamorbedi=winmswrebi. mitre ~ 450-iani ~
manmade arsebuli,memkvidreobiTi, obtuse ~ blagvi ~
sagvareulo pilyhedral ~ mravalkuTxa ~
~ property mama-papeuli,memkvidreobi- right ~ swori ~
Ti qoneba salient ~ gamoSverili ~
ancestry n warmomavloba=memkvidreoba, skew ~ daxrili ~
gvariSviloba,winaprebi=mamebi quadrantal ~ Sveuli ~
anchor n v Ruza,Ruzaze dayeneba=Ru- quoin (ing) ~ Sida ~
zis CaSveba,ankeri(T) damagreba vertical ~ Sveuli ~
~ like adj Ruzisebri quadrantal ~ marTi kuTxe=900
anchorage n ankeriT damagreba tilt n daxrilobis kuTxe
anchorite n anaqoreti=meudabnoe=dayude- angobaged adj mowernaqebuli,wernaqiani
buli beri =angobiani
anciency n siZvele,saukuneTa siRrme angobe n adj v wernaqi(s),mowernaqeba
in ~ saukuneTa siRrmeSi,Zvelad angular(see stone) adj dakuTxuli,kuTxisa,
ancient n adj brZenkaci; gardasuli,sauku- kuTxovani
neobrivi,Zalian Zveli,Zveleburi, animal n adj cxoveli,pirutyvi,cxovelu-
ZvelisZveli,warsuli ri
in ~ times adv Zvelad ~ husbandry n mesaqonleoba
the most ~ adj uZvelesi large domestic ~ msxvilfexa saqoneli
anciently adv ZvelTaganve small ~ ~ wvrilfexa ~
ancillary adj damatebiTi,damxmare prance(d) ~ wina fexebze mdgomi cxo-
~ chamber n damxmare saTavsi veli
and conj da (kavSiri) rampart ~ ukana ~ ~ ~
~ beyond… da Semdeg... ~ scene(s) cxoveluri scena/scenebi
~ finally… da bolos... ~ shed n boseli,saCexi,saqonlis sad-
~ more particularly da ufro zustad… gomi,qalta
~ not even all that… da ara marto es… taunt(ing) ~ Sxamiani cxoveli
~ so… da amdenad... animalistic adj cxoveluri
~ so forth/on da ase Semdeg=a.S. animate(ion) v n gacocxleba
~ such like da msgavsni animated adj gacocxlebuli
andiron(see trivet) n samfexi(cecxlze da- anklet n sakanWuri,fexis rgoli(samkla-
sadgmeli) uri)
androgen n qalis msgavsi kaci annal n erTi wlis matiane=anali
anew v ga(n)axleba,xelaxla dawyeba annals n pl analebi,matiane

9
სარჩევი

annalist n mematiane si(ix. kramiti)


anneal v mironcxeba,gaxureba,(gamo)wva/ antenuptial adj qorwinebamdeli
wrToba anteroom n wina oTaxi,holi
anneal(ed) v adj liTonis gaxureba; mom- anthem n tropari,saxelmwifo himni
wvari anther n mtvriana
annex(ation) v n mimateba,mibma,miSeneba, anthropogenetic adj anTropogenuri=ada-
teritoriis mierTeba=aneqsia,dakav- mianis mier Seqmnili
Sireba; danarTi (rameze) anthropoid n adamianisebri/msgavsi
annex(ed) n adj minaSeni; mibmuli,miSene- anthropologist n anTropologi
buli,aneqsirebuli anthropology n anTropologia
annihilate(d)(ion) v n adj ganadgureba,ga- anthropomorphous adj anTropomorfuli
nadgurebuli anticing adj mimzidveli
annniversary n wlisTavi anticipate(ion) v n molodini,winaTgrZno-
celebrate ~ wlisTavis zeimi/zeimoba ba,SorsmWvreteloba
mark ~ ~ aRniSvna anticipated adj mosalodneli,SorsmWvre-
annona/annonae n sing/pl Lat. wlis mosa- teluri
vali be ~ v iyo SorsmWvreteli
annotate(ion) v n ganmarteba,anotacia antilogy n Seusabamo termini(ramisTvis)
announce(ment) v n gancxadeba,Setyobi- antilope n niamori,qurciki
neba antimonite n adj anTimoniti(s)
annual(ly) adj adv (yovel)wliuri/wliur- antimony n adj anTimoni(s)
ad,weliwdeuli antiquarian n antikvari(adamiani)
annul v gauqmeba,anulireba antiquary n antikvari(nivTi)
annular adj rgolisebri,wriuli antiquated adj dromoWmuli,moZvelebuli,
~ ring(s) xis zrdis(wliuri)rgol(eb)i Zvelmoduri
annulary n araTiTi=usaxelo TiTi antique adj antikuri,antikvaruli,Zvele-
Annunciation (the)=Annunciation to Mary n buri
xareba=RvTismSoblis mimarT antiquities n pl siZveleebi
gamocxadeba antiquity n antikuroba,siZvele
Annunciator n maxarebeli in ~ antikur droSi,Zvelad
anoint n adj zeTi(s)=nelsacxeb(e)li(s) extreme ~ Rrma/Soreuli warsuli
anoint(ment) v n mironcxeba,nelsacxeb- antirust adj Jangis/koroziis
cxeba/wasma sawinaaRmdego
anomalous adj anomaluri antiseismic adj antiseismuri
anonymous=anon. adj usaxelo,ucnobi, antler prong n irmis rqis tots
anonimuri
~industry irmis rqis warmoeba
answer n v pasuxi
~ rod n ~ ~ Reri/Rero
answerable adj pasuxismgebeli,pasuxgasa-
~tine n ~ ~ wanazardi
cemi
~ tool n ~ ~ iaraRi
answered adj napasuxebi,pasuxgacemuli
antlers n pl only irmis qorbuda rqebi
not ~ adj pasuxgaucemeli,upasuxo
anxious adj mowadinebuli
answering adj sapasuxo
any pron. raime,romelime
anta/antae n sing/pl Lat. ante=anti
in ~ case adv ramenairad,yvela/yovel
antecedence n winswreba=upiratesoba
SemTxvevaSi
antecedent adj (wina)morbedi/pari,winmsw-
~ body pron vinme
rebi
~ thing " rame
antecedents n pl pirovnebis/pirovneba-
~ way adv rogorme,rogorRac,yo-
Ta warsuli(istoria)
vel/yvela SemTxvevaSi
antedate v daZveleba=xanis momateba,win-
~ where av sadme,yvelgan
swreba
apadana n apadana
antedating adj raime,rac ukana ricxviT
apart adv prep garda,calke
aTariRebs rasme
~ from sb/sth garda vinmesi/ramisa
antefixa/antefixorum n sing/pl Lat. antefiq-

10
სარჩევი

~of sb/sth calke vinmesgan/ramisgan vileba,Serbileba daZabulobis


apartment n sacxovrisi,sacxovrebeli appellation n dasaxeleba,saxelwodeba,sa-
ape n adamianisebri maimuni xeli
aperture n naprali, xvreli appendage n danamati ramis, danarTi
apex/apexes=apices n wveri,umaRlesi wignis
wertili,mwvervali appendix/appendices=appendixes n sing/pl .
at the ~ of …mwvervalze(ostatobis) Lat. danarTi naSromze(ilustra-
apiculture n mefutkreoba ciebisaxelTa saZiebeli a.S),dama-
apiece(d) v adj danawevreba/danawevrebu- teba(ni),SeniSvna naSromis bolos
naWrebad daWra/daWrili apple (tree) n adj vaSli(s) xe/xis
apocryphal adj apokrifuli ~ of discord ganxeTqilebis vaSli
apoicia/apoiciae n sing/pl Lat. apoikia applicable adj vargisi,gamosadegi,Sesaba-
apoikiai ? n Gr. apoikia misi
apology n apologia ~ for sth adj misadagebuli
apostacy=apostasy n rwmenisgan gandgoma, applicant n ganmcxadebeli,mTxovneli,
rjulis Ralati maZiebeli
apostil n SeniSvna wignis aSiaze application n Txovna,gancxadeba,mimarT-
apostle n qristes mociquli va
apostolic adj samociqulo applied adj raime TandarTuli rameze
apothecary n afTiaqari ~ to ewodeba rame,exeba rames,erTvis
raime rasme
apotropaic adj apotrofuli
~ arts gamoyenebiTi xelovneba
apparatus n aparati,xelsawyo
applique n kilita,zoli,naqargi
~ of state saxelmwifo aparati
~ design daZerwili ornamenti
apparel n v morTuloba,Sesamoseli,Se-
mosva apply v gancxadebiT/TxovniT mimarTva,
wasma ramisa rameze,daZerwva,miZer-
appareled adj Semosili,morTuli(mag,xati)
wva,misadageba,Tan darTva ramisa
apparent adj aSkara/TvalnaTlivi,moCvene-
rameze,gadasma,Selesva,SeRebva
biTi,naTeli,SedarebiT cnobili(a),
~ oneself on doing sth Tavis Sewirva
udao
saqmisTvis
apparently adv aSkarad,TvalnaTliv,uda-
appoint v gadasaxadis dadgena/Sewera,
od,ueWvelad,amdenad..,savaraudod
memkvidris gamocxadeba,dagegmva,
Sedegad
Tanamdebobaze daniSvna,(drois/Sex-
appeal v mimarTo vinmes TxovniT
vedris) daniSvna
appear v gamoCena,movlena=movlineba,
appointed adj dadgenili,moniSnuli,
amotivtiveba(ara wylidan)A
moxazuli,Sewerili
~ in certain manner gamoCena raRac sa-
appointment n paemani,Sexvedra,Tanamde-
xiT/formiT
boba
~ to light gamoCena,gamoaSkaraveba,dRis
apportion(ed) v adj gamoyofa/gamoyofili,
naTleze gamosvla
ganawileba/ganawilebuli
make an ~ v gamoCena=movlineba
apportune(ly) adj adv drouli,droulad
appearance n garegnuli iersaxe=gamome-
appraise(d) v adj Seaseba,Sefasebuli
tyveleba,saxe,Sesaxedaoba,garegnoba,
appreciate(ion) v n dafaseba,Sefaseba,aRi-
gamomoCena
areba
in ~ adv garegnobiT,garegnulad,sa-
in ~ for sth Sefaseba damsaxurebisamebr,
xiT,gamometyvelebiT
ramis SefasebisaTvis…
~of sb/sth vinmes/ramis gamoCena
appreciated adj aRiarebuli,dafasebuli
with the ~ of sb/sth vinmes/ramis gamo-
apprentice n v Segirdi,Segirdad ayvana
CenasTan erTad
apprenticeship n Segirdoba,Segirdobis/
fleeting ~ moulodneli gamoCena
swavlis periodi; moRvaweobis/saq-
…appears to be… v Cans...
mianobis (da)sawyisi
~ to run through… v Cans,moicavs...
apprenticing ger Segirdad ayvana
appease v damSvideba,morjuleba,gaad-
appreciate(ion) v n dafaseba,gansazRvra,

11
სარჩევი

Sefaseba is codniT,Sesabamisad
approach n v miaxloeba,damokidebuleba/ ~ fitted adj morgebuli (detali/samosi)
midgoma vinmesadmi/ramisadmi aquamarine n adj akvamarini(s) fff
~ to problem sakiTxisadmi midgoma aquate(d) sth with sth v adj gaTanabreba/ga
in ~ for sth damsaxurebisamebr Sefase- Tanabrebuli(rame ramesTan)
ba,ramis SefasebisaTvis aquation n gaTanabrebuli
approaches(see access) n pl misadgomebi aqueduct n akveduki
on the ~ of… misadgomebTan… arable adj sarwyavi/damuSavebuli miwa
approachless adj miudgomeli,miuwvdome- aragonite n adj aragoniti(s)
li,Seuwvdomeli arak n adj Arab. arayi/aryis
appropriate adj vargisi,misadagebuli,mor- arbitrarily adv despoturad,TviTneburad
gebuli,saTanado,saWiro,Sesabamisi arbitration n saSuamavlo ganxilva/sasa-
Sesaferisi; v miTviseba marTlo
~ position morgebuli/Sesabamisi adgi- arbor n adj maRlari(s) vazi(s)=babilo
li/mdgomareoba arboreal vegetation xeze asuli sxva mce-
appropriatness n drouloba,vargisiano- nare
ba,Sesabamisoba arboriculture n mebaReoba,mexileoba
approval n Tanxmoba arc=ark n rkali (wrewiris nawili)
approve v daTanxmeba=aRiareba,miReba ~around Semorkaluli
~ a bill v kanonproeqtiskanonis miReba ~ boundant TaRiani (sa)bjeni,iaqTaRi=
~ a request Txovnis dakmayofileba kontrforsi
approved adj aRiarebuli,miRebuli,Se- arcade(see town) n TaRedi=TaRnari,fun-
Tanxmebuli duki,qarvasla
approximate adj daaxloebiTi,miaxloebi- arch n adj pref. TaRi(s),kamara,(naxevar)
Ti,miaxloeba,raRac sizustiT wriuli gumbaTi
v daaxloeba/miaxloeba gamoTvlisas above/over ~ TaRszeda/kamariszeda ~
approximated adj daaxloebiT,miaxlo- basket ~ samcentriani TaRi
ebiTi,miaxloebuli corbel(ed) ~ Sveriliani/cru ~
approximately adv daaxloebiT,miaxlo- discharging/relieving ~ ganmtvirTavi/Se-
ebiT mamsubuqebeli ~
approximating to… miaxloebiT raime ci- flat/straight ~ brtyeli ~
frTan full(perfect/round head) ~ naxevarwriuli~
~ to some shape miaxlebiT raime for- horseshoe ~ nalisebri/mavritanuli ~
masTan intrados n TaRis Sida zedapiri
approximation n miaxloeba raime cifr- ~ like adj TaRisebri
Tan perfect/rounded ~ naxevarwriuli ~
appurtenances n pl aucilebeli nivTebi
stilted ~ cicabo ~
April n aprili=vardobisai=igrika stiltered ~ svetebze dayrdnobili TaRi
Aprakos Gr. samociqulo(sakiTxavi teqs- strainer ~ unagira TaRi
ti)
~ way TaRnari, TaRedi
apron n feStamali=winsafari
archaeology(er)(ist) n arqeologi
apse n absida=afsida
archaeological adj arqeologiuri
perched out ~ Sverili afsida
~ complex/context arqeologiuri komp-
extending/projecting ~ win waweuli afsi-
leqi/konteqsti
da
~riches arqeologiuri simdidreebi
apsidal adj absiduri=afsiduri
archaeologically adv arqeologiurad
apt v morgeba,misadageba
~ attested ~ dadasturebuli
adj vargisi,misadagebuli,morgebuli,
~ located ~ dadgenili mdebareoba
maxvili,upriani,Sesabamisi,Sesafe-
~ traced ~ dadasturebuli(mag.va-
risi,gamosadegi,zusti
raudi)
aptitude(in sth) n vargisianoba,saTanadooba
archangel n mTavarangelozi
niWi,unari,Sesabamisoba
archbishop n mTavarepiskoposi,meufe(o) !
aptly adv zustad,morgebulad,kargad,saqm-

12
სარჩევი

arqiepiskoposi areal n are(ali)


archbishopric adj episkoposoba,saepisko- areaway n gasasvleli Senobebs Soris,)
poso (gars)Semosavleli sivrce
archdeacon n mTavardiakoni/diakvani arena/arenae n sing/pl Lat. arena
archdiocese adj saepiskoposo argasteriarchos n Gr. xelosanTuxucesi
arched adj gumbaTiani,TaRiani,morkalu- argillaceous adj Tixovani,Tixis Semcveli
li,moSvilduli,rkalisebri.rka- arguable adj sadao,sakamaTo
luri arguably adj adv sadao(d),risi damtkice-
archer n moisari,mSvildosani bac SeiZleba,sakamaTod
skilled mounted ~ cxenosani moisari me- argue v Tqma,gacxadeba,mtkiceba ramis,
omari moTxovna,kamaTi,mtkiceba,darwmun-
archery n mSvildosnoba ba vinmesi
archetype n arqetipi ~against/for mtkiceba ramisa sawinaaR-
arching adj morkaluli Mdegod/sasargeblod
architecture n xuroTmoZRvreba ~ along the line of sb ramis mtkiceba
civil ~ saero ~ vinmes azris mixedviT/vinmesTan
ecclesiastical ~ saeklesio ~ erTad
sacral ~ ritualuri/saritualo ~ ~for sth raRac miuTiTebs/laparakobs
archival adj saarqivo raRacas/raRacaze
archive v arqivSi qona/Senaxva,daarqi- ~ that… v amtkico,rom...
veba argument n v sabuTi/argumenti,dasabu-
archive(s) n arqivi,siZveleTa sacavi Teba
archivolt n adj Ital. arqivolti(s) base sb's ~ on sth v dayrdnoba raime
~ with three fasciae ~ sami lilvakiT argumentze
archpriest n dekanozi by ~ am/im sabuTiT/argumentiT...
architrave n adj Fr. arqitravi(s) dismiss ~ uaryo argumenti
~ with two fasciae ~ ori lilvakiT arid adj mSrali=uwylo
voussoir ~ solisebri ~ ~ gully mSralxevi,mSrali kanioni
archwise adv adj TaRisebr(i),.kamari- ~ spell gvalva
sebr(i) aridity n uwyloba,mSralxevi
ard(ous) adj mZime,Sromatevadi,Zneli aridness n simSrale,uwyloba
area n adgili,are,arqeologiuri Zeg- arise v adgoma,amosvla,gamoCena,wamodgo-
li,miwis nakveTi,(samuSao)moedani, ma,wamo(i)Wra,gaCena,Casaxva
kvlevis sfero,dargi,sivrce,teri- ~ of art xelovnebis gaCena/Casaxva
toria velze,zedapiri,moedani,far- ~ a discussion kamaTis gaCaReba
Tobi aristocracy n aristokratia,warCinebulni
~cobbled ~ kenWebiT mofenili moeda- aristocrat n aristokrati,warCinebuli
ni Ark of Covenant(see Aron…) n (ebraelTa)
~of discussion gansaxilvel sakiTxTa aRTqmis/rwmenis kidobani,Toras Se-
wre sanaxi karada sinagogaSi
~of human habitation nasaxlari,namo- arm n mklavi
saxlari stubby arms mokle mklavebi
~ sketch kroki (fr) armila/armilae n sing/pl Lat. armila
adjoining ~ mosazRvre/mezobeli teri- armillariella mellea n adj manWkavala soko
toria armistice n zavi brZolebs Soris
building ~ samSeneblo moedani armlet n samklauri,mklavis rgoli(sam-
extensive ~ didi/vrceli teritoria kauli)
in ~ … farTobiT… armour n (abjar)saWurveli,aRWurvilo-
grey ~ bundovani/gaurkveveli(mag.teqs- ba,javSani,SeiaraReba
tSi) ~manufacture iaraRis warmoeba
over a wide ~ did farTobze scales of ~ abjris firfitebi
total ~ sruli farTobi suite of ~ abjari=javSani(sruli

13
სარჩევი

nakrebi) ~ barbed deltoid wit a tang orkapa-


breast plate n samkerduli yunwiani ~
cover for thigh=thigh band sabarkuli ~ deltoid orfrTiani ~ mokle yunwiT
elbow cover=gantlet=gauntlet=pass gu- ~ ~ longtanged orfrTiani ~ grZe-
ard n saidayve li yunwiT
gordet n sayelo ~ elliptic/spatulate elifsisebri ~
knee cover/guard n muxlsafari ~ hollow-based fuZeamoRebuli ~
over-sleeve n samklauri ~ lanceolate lancetisebri ~
leg-armour,shin-pad n sawvive ~ leaf-shaped foTlisebri ~
braser,wrist-cover/guard n majis sfari ~ liniar fiTxisebri ~
armourer n abjrosani,meabjre meomari/ ~ loznge-shaped rombisebri ~
xelosani,saWurvelTmtvirTveli ~ oblonged wagrZelebuli ~
armoury=arsenal n sajabadro ~ ogee ~ ormxrivdaqanebuli mxre-
Armoury Museum n palata=sacavi biT
arms n pl. gerbi=Rerbi, raime sabrZolo ~ ovate ovaluri ~
iaraRi ~ pointed wamaxulwvetiani ~
army n adj jari,saomari ~ pricker-shaped sadgisisebri ~
mass an ~ v jaris Segroveba ~ Scythian skviTuri ~
aroma n surneli ~ stinge-like/shaped nestrisebri ~
aromatic adj surnelovani ~ tanged and barbed frTebdaSvebuli~
~ ointment n adj nelsacxebeli ~ with a groove on one side gverdamo-
Aron ha-kodeshi Ark(see Ark…) rwmenis ki- Raruli ~
dobani=Toras Sesanaxi karada ~ with a shaft yunwiani ~
around adv gars,garSemo,daaxloebiT blade of an ~ isriswveris mWreli piri
~ the circumference adv rkalis garSemo point/tip ~ ~ ~ wveti
~ the world adv mTels qveynierebaze rib ~ ~ ~ qedi
arrange v gamarTva,dalageba,mogvareba, stem ~ ~ ~ fuZe
mowyoba,daTqma,(mo)mzadeba,organizeba tang ~ ~ ~ yunwi
~closely v erTad Sekvra arsenal n arsenali=sajabadro
~the material masalis dalageba arsenic(al) n adj dariSxani(s)
arranged adj gamarTuli,dalagebuli, arsenious adj dariSxaniani
mogvarebuli,mowyobili,daTqmu- art(see arts) n adj xelov(a)neba,samxatvro
li,momzadebuli,organizebuli, awareness of ~ xelovnebis gageba/
SeTanxmebuli codna
arrangement n mowyoba=organizeba,Sex- captivating ~ Tvalwarmtaci/momxibla-
vedra=paemani,nageboba=Senoba,da- vi xelovneba
gegmareba,ganTavseba,ganlageba,ga-
clandestine ~ market xelovnebis ni-
nawileba,danawevreba
muSTa Savi bazari
arrangements n pl. mzadeba,mosamzadebe-
~ critic=master of arts n xelovnebaTm-
lisamuSao(ebi),zomebi
codne
array n v mwkrivi,simravle,jari,Cacmu-
~ criticism n xelovnebaTmcodneoba
loba,Cacmeva
decorative arts ferwera
arrest n v dapatimreba,daWera
folk ~ xalxuri xelovneba
arris n sagnis qedi,wibo,maxvili kuTxe
~ form xelovnebis forma
~ with fillet kexiani/nawiburiani qedi
~history xelovnebis istoria
arrival n Camosvla,gamoCena,misvla,Semo-
hybrid ~ hibriduli xelovneba
svla,gamoCena, raRac drois dadgoma
~minor mcire plastika
arrive v Camosvla(soflidan,qalaqidan,
monumental ~ monumenturi xelovneba
qveynidan),romelime xanis dadgoma
~ object=object of ~ xelovnebis nimuSi
arrow n isari
of warfare omis xelovneba
~shaft isrispiris yunwi
pictorial ~ saxviTi xelovneba
arrowhead n isrispiri/wveri
representative ~ saxviTi xelovneba

14
სარჩევი

~ style ~ stili ~ degree xelovnebaTmcodneobis sa-


articulate(ion) n v Tqma,metyveleba, gadmo- mecniero xarisxi
cema/gamosaxva naxatze/qandakebaSi ~faculty ~ fakulteti
articulated adj gamoxatuli,gadmocemuli ~graduate ~ fakultetis kurs-
artifact= rtifact n (gaTxrebisas) napovni damTavrebuli
nivTi/nimuSi, artefaqti artwork n xelovnebis nawarmi/nimuSi
artefactual adj nivTieri arx/arcis n sing/pl Lat. akropoli,kremli,
article n sagani,nivTi,naSromi,statia citadeli,cixesimagre
~ has evolved from… naSromi Seiqmna… aryballos/aryballoi n sing/pl Lat. aribalo-
current ~ winamdebare naSromi si
illuminating ~ ganmartebiTi ~ as… conj. adv radgan..,rogorc..,ramdena-
artichoke n adj artiSoki=Cynara Scolumus dac
Lat. ~a consequence rogorc Sedegi
articles n pl nawarmi ~a general rule ~ wesi
finished ~ mza nawarmi ~a mark niSnad...(raRacisa)
artificial(ly) adj adv xelovnuri/xelovnur- ~a token of… niSnad, rogorc niSani,
ad garantia
artificiality n xelovnuroba ~a whole (rogorc) mTeli
artillery n artileria ~as far as ramdenadac
artisan n ostati,xelosani ~ if TiTqos,rogorc
~ skill (xelosnis) ostatoba ~followes amgvarad,amrigad
artisanship n xelosnebi (xalxi) ~for… rac Seexeba...
artist n mxatvari=fermweri ~just sth rogorc mxolod raRac...
artistic adj mxatvruli ~it seems TiTqos, rogorc Cans...
~ creativity ~ Semoqmedeba ~the name suggests saxelis(vinmes/
~expression mxatvruli gamosaxva ramis)mixedviT
~ licence ~ Tavisufleba ~ such rogorc aseTi...
~motif mxatvruli Tema/motivi ~ well as iseve,rogorc...
~ produqtion xelovnebis nimuSTa war- ascend v asvla sadme/taxtze
moeba ascending adj amavali,aRmavali
~ school (romelime)mimdinareoba xelov ascension n aRzeveba,asvla
nebaSi=skola Ascession Day (the)/Exaltation of the Cross
~ skill mxatvruli niWi jvarTamaRlebis dResaswauli
highly ~ maRalmxatvruli ascent v asvla,amaRleba
~ ~ craftsmanship ~ ostatoba ~ the throne v taxtze asvla
artistical adj mxatvruli ascertain v dadgena,dazusteba,danam-
artistically adv mxatvrulobis Tvalsazri- dvilebiT gageba ramis,Sedareba
siT ramisa ramesTan
artistry n gamomsaxveloba,mxatvruloba, scertained adj dadgenili,dazustebuli,
artistizmi,xelovaneba Sedarebuli
high ~ maRalmxatvruloba aschew v Tavis arideba/Sekaveba,mori-
artless(ness) adj n bunebrivi,gulwrfeli, deba
martivi,sada/sisadave,ubralo(eba) ascribe v miawero vinmes/rames rame
arts(see art) n xelovneba ~ a date daTariReba,daaTariRo rame
applied ~ gamoyenebiTi ~ ascribed adj miewereba vinmes/rames
decorative ~ dekoratiuli ~ ash n adj nacari/nacris,ferfli(s);sa-
fine ~ saxviTi ~ nacre
~ field xelovneba ~ tree n adj ifani/ifnis, Fraxinus gen.
master of ~ =art critic n xelovnebaT- ~ enriched nacriT ganoyierebuli
mcodne prickly ~ n adj circeli(s)/Wnavi(s),
museum of fine ~ xelovnebis muzeumi Sorbus Lat.
plastic ~ plastikuri ~ Ash Wednesday didmarxvis pirveli

15
სარჩევი

dRe assess (ment) n v gaazreba,gansazRvra,


ashes n pl nacari,neSti,wida,juRa ramis dadgena,dabegvra,Sefaseba,
ashet n sini,langari Seswavla, begara
ashlar n adj (ga)Tlili/damuSavebuli asset(s) n pl (Raribi)adamianis memkvidre-
qva/qvis=qvaTlili(s) oba,faseuloba,qoneba
~block gaTlili qva/fila assiduous(ly) adj adv gulmodgine(d)
rough (hewn) ~ uxeSad gaTlili/damu- assidousness n gulmodgineba
Savebuli qva/fila assign(ed) to v adj mikuTvneba/mikuTvnebu-
ashlar-block n adj (ga)Tlili qva li,drois/dRis daniSvna
ashore adv napirze(zRvis) ~date gansazRvra TariRis,daTariReba
ashy adj nacris,nacriani,nacrovani assist(ance) v n daxmareba,Tanadgoma,mo-
aside adv gverdiT mowileobis miReba,xelSewyoba
ask(see asylum) v (Se)kiTxva,(mo)Txova, assistant n adj damxnare,xelSemwyobi,Tana-
Txovna mdgomi,asistenti
~hand in marriage xelis Txova(qalis- associate n kolega; v gaziareba azri
Tvis) kavSiri, urTierToba
askew adj dabrecili ~sth with sth gaazreba/dakavSireba ra-
asparagus n adj Asparagus officinalis misa ramesTan/gaazreba
satacuri(s) associated adj gaazrebuli,dakavSirebuli
~var.Altiltis=Canto Lat. sakvebad vargisi aRiarebuli,gaziarebuli
~officinalis Lat. samkurnalo ~ to each other urTierTdakavSirebuli
aspect n sakiTxi,aspeqti association n kavSiri,urTierToba,erToba
aspen n adj alvis xe/xis erToblioba,sazogadoeba
asphalt n adj asfalti(s) in~with sb/sth kavSirSi vinmesTan/rames-
aspiration n ltolva,miswrafeba,swrafva Tan
aspire v ltolva,swrafva assortment n asortimenti
aspiring adj gamalebuli,mZafri,swrafi wide range of ~ farTo ~
aspringle n aiazmis sasxurebeli assume(d) v daskvnis gamotana,darwmune-
assassinated adj mokluli,mokvdinebuli ba/darwmunebuli,miReba,miTviseba,
assassination n mokvla,mokvdineba,mkvle- daSveba,varaudi
loba ~supreme command umaRlesi mTavar-
~ attempt mkvlelobis mcdeloba sardlobis miReba
assassine n v mkvleli,mokvla/mokvdineba assumption n azri,daskvna,varaudi,Te-
assault n v SeiaraRebuli SeiaraRebuli oria,miwisZvra,mosazreba,moCvene-
Tavdasxma,Seteva biToba
assault on ~ Seteva/Tavdasma taxtze Assumption (the) n miZineba (bibl)
assaulter n Tavdamsxmeli assumptive adj dasaSvebi,savaraudo
assemblage n erTianoba,krebuli,nakrebi, assure v vinme darwmuneba,uzrunvelyofa
Semadgenloba,Sekreba,jgufi,ko- astonish(ed)(ment) v adj n gaoceba,gaoce-
Leqcia,nakrebi,inventari buli
assemble(d) v adj dajgufeba,Tavmoyra,Se- astonishing adj (ga)saocari
kreba,Sekrebili xalxi astragal/astragali n sing/pl Lat. rkali svet
assembly n (Tav)yriloba,dasi=Tanamoaz- ze(ornamenti)
reni,karavi=parlamenti,sakrebulo astragalus/astragali n sing/pl Lat. astraga-
~ place TavSeyris adgili losi
assert (ion) v n sakiTxis wamoyeneba,Sesis astral adj ciuri
xlxorceba,mtkiceba,rom...aRiareba... astride v gadakideba tvirTis/amxedreba
mtkicebuleba cxovelze
~ one’s rights vinmes uflebis dacva astute adj gamWriaxi
assertive(ly) adj adv dadebiTi/dadebiTad, asylum n TavSesafari
damadasturebeli/damadastureblad ask for ~ TavSesafris moTxovna
assertor n damcveli,momxre,qomagi ~ seeker ~ maZiebeli
at pron. zed,gverdze,iqve, ……Si

16
სარჩევი

~all times yvela droSi attained adj miRweuli,mopovebuli


~first glance/sight erTi SexedviT attempt n v cda,mcdeloba
~full length mTel sigrZeze,mTeli have an ~ scado...
sigrZiT attend v daswreba(raime RonisZiebaze),
~ ~ tilt mTeli ZaliT Tanxleba vinmesi
~ ~ width mTel siganeze,mTeli si- attendance n Tanxleba
ganiT attendant n mxevali,mxlebeli,Tanmxlebi
~a great extent mniSvnelovanwilad adamiani
~last bolos da bolos attention n yuradReba
~least Tundac.., sul cota… deserve ~ yuradRebis damsaxureba
~one and the same time erTsa da ima- divert ~ from…to… ~ gadatana/Camoci-
ve dros leba
~one single time erTaderTxel draw ~ ~ mipyroba/miqceva(ken)
~one’s own expences sakuTari xarje- focus ~ ~ gamaxvileba rameze
biT particular ~ gansakuTrebuli ~
~ the beginning dasawyisSi(ve),dasawyi- pay ~ to… ~ miqceva rameze/vinmeze
edan receive ~ vinmem/ramem miipyro ~ raRa-
~ ~ daybreak of… gamTeniisas,dasawyis- ciT
Si,dasawyisidan ~ ~ from sb ~ damsaxureba
~ ~ end bolos,dasasrul(s) turn ~ mimarTva ~ (ken...)
~ ~ head of… (ramis)dasawyisSi=TavSi worthy of ~ vinme/rame ~ Rirsi
~ ~ opposite bank gaRma, meore napirze attentively adv yuradRebiT
~ ~ present stage of… am/axlandel done- attest(ed) v adj dadastureba/dadasture-
ze buli,miTiTeba
~ ~ ~ moment/time axla ~to sth adasturebs raRacas
~ ~ same place iqve,imave adgilas sth ~ from the Nth century (and) onwards
~ ~ side of… zed(ramis)gverdze/gverdiT raRac dasturdeba N saukunidan
~ ~ (very) start (zustad/swored) dasawy- da Semdgom
isSi ~ ~ from…to… raRac dasturdeba
~ ~ time in question gansaxilveli drois ...dan ...mde
monakveTSi attesting adj damadasturebeli
~this/that time am/im dros attic n sxveni,qoredi,frontoni,antreso-
athlete n mZleosani/Zalosani=aTleti li,mansarda
atimia n pativayriloba=atimia attire n saeklesio (Se)samoseli/morTu-
atop adv zeviT/zevidan,kexze,ramis wver loba
ze(mag.mTis) attitude n damokidebuleba ramisadmi,po-
atrium/atree n sing/pl Lat. Sida ezo=atri- zicia
umi attorney n rwmunebuli,veqili=advokati
attach(ed) v adj dakroba/dakruli,damage- attract v miqceva/mizidva,mipyroba
reba/damagrebuli,dawebeba/dawebebu- ~attention yuradRebis miqceva/mipyroba
li,daZerwva/daZerwili,mierTeba/mier attraction n mizidva/miziduloba
Tebuli,miniWeba/miniWebuli,Tan dar- attractive adj mimzidveli,momxiblavi,sa-
Tva/darTuli,dakavSireba vinmesTan/ surveli
ramesTan attributable adj raime,risi gansazRvrac
attachment n saxeluri/yuri raime sag- SeiZleba
nis,minaSeni,damateba attribute n v gansazRvreba,gansazRvra,ni-
remain/trace of ~ saxeluris/yuris nar- Sani damaxasiaTebeli
Ceni/kvali saganze ~ to (ramis) mikuTvneba ramisadmi
attain v miRweva/mopoveba ramis attributed adj gansazRvruli,mikuTvnebu-
~new heights axali simaRleebis miR- li
weva be ~ to sth rame mieweros rasme
attainable adj xelmisawvdomi;is,risi miR- attributes n pl niSnebi
wevac SeiZleba

17
სარჩევი

pick out ~ niSnebis gamiyofa auxiliary adj damxmare,damatebiTi,meSve-


attribution n kuTvnileba ramisadmi,gansa- li( ara maSveli),daqiravebuli
zRvr(eb)a jari
attributive adj ganmsazRvreli avail n v sargebeli,mogeba
auburn(see color) adj wiTeli availability n vargisianoba,sargebloba,
auger n burRi sandooba,Rirebuleba,xelmisawvdomoba
augment (ation) v n (ga)zrda zomaSi available adj aRiarebuli,arsebuli,gamo-
augur n avguri,mkiTxavi,qurumi adegi,vargisi,misadagebuli,misaw-
augury n mkiTxavi frinvelebis frenis vdomi,momgebiani,sasargeblo,Sesa-
mixedviT ferisi
aureus/aurei n sing/pl Lat. aureusi(moneta) ~on line xelmisawvdomi
auricle n yuris niJara sth is (not) ~ xelmisawvdomia/miuwvdo-
auroch,Bos bonasus Lat. zubri melia
auspice n kargis momaswavebeli niSani avalanche n zvavi,mawyeri,niaRvari
auspicious adj xelsayreli avenue n xeivani,ganziri,quCa
authentic adj adgilobrivi=avTenturi,aS- major ~ mTavari quCa
kara=namdvili ~ of high trunk vine trees maRlari venaxi
authenticate v beWdis dasma,dadastureba average(dly) adj adv saSualo(d)
imisa,rom raRac yalbi araa below ~ saSualoze dabali/dabla
avTenturobis dadastureba ~between meryeobs...
authenticity n adgilobrivoba=avTentu- in an ~ of… saSualod
roba=namdviloba over ~ saSualoze maRali/maRla
authorized adj nebadarTuli sax.uwyebe- avid adj sasurveli
bis mier avoid(ance) v n Tavidan acileba,gver-
authoritative adj avtoritetuli dis avla
authorities n pl xelmZRvaneloba,xelisuf- await v lodini
leba,xelisufalni,avtoritetu- sth still ~ publication (naSromi) jerac
li mecnierebi ar gamoqveynebula
authority n Zalaufleba, avtoriteti= awaken(ing) v ger gaRviZeba,gamoRviZeba,
swavluli,xelisufleba GG gamofxizleba
display ~ Zalauflebis gavrcoba award n sargo=xelfasi,jildo; v
fledgeling ~ Canasaxovani Zalaufleba jildos daweseba, dajildoeba
have ~ of… uflebamosileba awarded adj dawesebuli,dajildoebuli
leading ~ wamyvani avtoriteti(mec- aware adj gonieri,SemZle ramis,wera-ki-
nierebaSi,sazogadoebaSi) ra- Txvis mcodne
me (sxva) saqmeSi be ~ of… gacnobiereba
authorize v vinmesTvis ramis davaleba/ awareness n survili/wadili icode ra-
uflebamosilebis miniWeba me,unar-Cveva
authorship n avtoroba ramis away adv Sors(manZili raRac adgili-
autocepaly n eklesiis damoukideblo- dan
ba=avtokefalia part. ...dan
autochton(ous) n adj adgilobrivi=av- ~ from (raRac adgili)dan
toqton(ur)i pass(ing) ~ v ger miZineba=gardacvaleba
autocracy n erTmmarTveloba,TviTmpy- awe n aRtaceba,mowiweba
robeloba,xelmwifeba,av- awesome adj saSiSi,SiSis momgvreli,Si-
tokratia SiT moculi,saSineli,sapativcemo
autocrat n erTmmarTveli,TviTmpyrobe- awesstrike by sb Caunergo SiSi,SiSiT Se-
li,avtokrati pyrobili, vinmesgan daSinebuli
autokephaley n Gr. avtokefalia awkward(ly) adj adv mouqneli/mouqnelad,
autumn n Semodgoma GGGGmouxerxebeli/mouxerxeblad,uxerxu-
autumnal adj Semodgomis,saSemodgomo li/uxerxulad,uSno(d),daudevrad
~ ploughing saSemodgomo naxnavi/xvna awkwardness n daudevrad,mouqneloba,
uxerxuloba,siuSnove

18
სარჩევი

awl n sadgisi Babel n babilonis oromtriali


awning n Cardaxi Babel tower n babilonis godoli
axe n adj culi(s),xeleCo bacchant(e) n qurumi kaci/qali
~ hammer n cul-CaquCi/uro bachelor n bakalavri
~ pendant n cul-samkauli/sakidi back(see current,head,yard) n zurgi,cxo-
~ sledge n yuakveriani culi velis qedi ; adj sazurge ; adv ra-
~ with interseption welSi gamoyvanili ~ Rac drois ukan ; v mxardaWera,zur-
anchor ~ egvipturi=aRmosavluri=Ru- gis gamagreba,gverdSi dgoma
zisebri ~ ~ elevation n ukana xedi/fasadi
battle ~ sabrZolo ~ ~ to back adv urTierTzurgSeqce-
chopper n qvargvalis ~ uli,erTmaneTicken zurgebiT
double ~ ormagi ~ ~ to front adv ukuRma
end-winged ~ bolofrTiani ~ ~ to the fold eklesiis wiaRSi dab-
flanged ~ wiboiani ~ runeba
flat ~ brtyeli ~ ~ to the wrong side ver gaTvla,cu-
hatchet n didi,mokletariani ~ di arCevani
lop-eared ~ yuadaqanebuli/daSve- backbench n Sida opozicia
buli ~ back-bone n adj xerxemali,xerxemlis
mattock n cul-weraqvi,qarCi backcloth=backdrop n ukana nawili ra-
Near Eastern scallop ~ axloaRmosavlu- misa,foni
ri=egvipturi ~ backed adj amozurguli,zurgiani,mxar-
pole-axe n amorZaluri ~ daWerili
socket-eared ~ yuamiliani ~ background n mdgomareoba,foni,ukana
socketed ~ oryura satare xvreli- plani,warmomavloba,wyaro
ani ~ against this/that ~ am/im fonze
~ of the point/topic sakiTxis istoria
shoe-last celt ~ solisebri ~
backstage n kulisebi,kulisebs miRma
shouldered ~ mxrebiani ~
backward(ness) adj n CamorCenili; Camo-
trunion ~ Sverilebiani ~
rCeniloba
winged ~ frTiani ~ ; qarCi
backwards adv gulaRma=piraRma,zurgze,
axe butt culis yua
ukan,piruku
~ cutting edge ~ mWreli piri
bad adj avi,laye,cudi,uvargisi
~ flange ~ wibo
badly adv metismetad,sustad,cudad,Zal-
~ haft culis satare
ze/Zlier
~ hammer butt ~ CaquCisebri yua
~ needed aucilebeli,Zalze saWiro
~ notch ~ dasamagrebeli Wrili
baetyl/betyl n adj lodi(s)
~ shaft-hole ~ satare
baffling adj damabneveli,imedis gamcrueb-
~ socket ~ mili eli,warumatebeli,xelis SemSleli
stop-ridge ~ qusli/weli bag n guda,nanadirevi,parki,CanTa
trunion ~ Sverili baggage n v bargi, itvirTo rame
wing ~ frTa baggy pants tomarasaviT Sarvali
axis n (simetriis) RerZi bagpipes n pl gudastviri
bent ~ muxliani/moxrili ~ bagatelle n mcire ram nivTi
main ~ mTavari ~ baggage n v tvirTi, itvirTo
axle(see tooth) n lilvi,RerZi bail n girao
~ pin Wilibi bailout v ubedurebisagan daxsna,gadar-
~ tree Tvlis(mag.urmis) RerZi Cena
axonometric adj aqsonometriuli bake(d) v adj gamocxoba/gamomcxvari,
axonometry n aqsonometria gamowva/gamomwvari,Secxoba//Semcxvari
azure n adj laJvardi(s)(minerali) bake-house/bakery n Tone,furne,sacxobi
azurite n adj lurji malaqiti/azuriti baking adj sacxobi
B

19
სარჩევი

balance n v saswori,gawonasworeba,wonas- ~ sb/sth garda, Tu ar CavTvliT...


GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGworoba barb (ed) n adj ekali/eklebiani,kuwubebi-
~ of power Tanabarxelisuflebianoba ani
balanced adj gawonasworebuli barbed-deltoid tang orkapa yunwi
balconied adj aivniani bare adj ubralo,titveli, SiSveli
balconies projecting out over sth gadmokide- with ~ hands SiSveli xelebiT
buli aivnebi barefooted adj uxamlo,fexSiSveli
balcony n aivani,qandara TeatrSi barely adv odnav, Zlivs, kinaRam
baldric n samxariRlie yawimi bargain n savaWro garigeba,momgebiani
bale v wylis amoxapva SenaZeni, tvirTi
balista/ballistae n sing/pl Lat. satyorcni bargh n mTis biliki
manqana baritone(cf.bass) n bani=dabali xma
ball n burTi,burTula,birTvi,gunda,sfe- bark n adj v lafani/lafnis,mcena-
ro ris qerqi(s), yefa
ball-shaped adj burTula,burTisebri barley,Hordeum vulgare Lat. n adj qeri(s)
ballast n adj RorRi(s) barn n kalo,nalia,boseli(bibl)
ballot n v kenWisyra,xmis micema barn-shed n beReli
cast ~ = cast a vote xmis micema barracs n Ital. yazarma
balsam n adj GGr. balzami(s) barrel(see churn) n kasri,Tofis lula,
balsamarium/balsamaria n sing/pl Lat. sa- sorsoli,gvirabis TaRi,cilin-
nelsacxeble dri,cilindruli saxuravi
balteus n kapitelis lilvaki,listeli barreled adj sorsoliani
baluster(see bar) n rikuli barren adj berwi
balustrade(see banisters) n moajiri ~ soil berwi/unayofo miwa
ban(ing) n ger akrZalva barrier n dabrkoleba,saguSago,samala-
band n zoli,sartyeli,lenti,beWdis vi,sasazRvro WiSkari
Tvlis CarCo ~against… winaaRmdegoba.winaRoba,
recessed ~ CaWdeuli sartyeli zRude
banded adj sartyliani raime barring adj Camketi
band-like adj lentisebri,sartylisebri barrow(see burial) n gorasamarxi.qvayri-
bandage n v artaxi,saxvevi; Wrilobis liani samarxi,yrili
Sexveva stone and soil ~ qva-miwayriliani gora
bandle n FfuTa barter n v gacvla naturiT
bandoleer n savazne base n baza,bazisi,sadgami,sadgari,sa-
bangle n fexis/xelis rgoli fuZveli,fuZe,Ziri,kvarcxlbeki
banish(ment) v n gagdeba,gandevna,gasax- adj arakeTilSobili,dabalsinjiani,
leba,gaZeveba qveynidan mdare,minarevebiani,sabazo,qveda
banisters(see balustrade) n pl usu. kibis v dafuZneba/damyareba ramisa rameze
GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG Gmoajiri baseblood n adj ukanono Svili, mdabio,
bank n banki,gverdi,kbode mdabiori
banner n alami base-born n nabiWvari=ukanono Svili
banquit n lxini,nadimi,puroba based in adj damkvidrebuli/dasaxlebu-
baptism n naTloba=mironcxeba li,dafuZnebuli
~ of fire sbrZolo ~ ~ on adj damorCilebuli,damyarebli
baptisterium/baptisterii n sing/pl Lat. sanaT- rameze,warmoSobili raRacisgan
GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG lio ~ upon adj dsmyarebuli raRacaze(azr-
baptistery n sanaTlio ze,saganze)
baptize(d) v adj monaTvla,mironcxeba,mo- baseline n baza,bazisi,safuZveli,sawyi-
naTluli=mironcxebuli,saxelis si,saidanac TariRis aTvla iwyeba
darqmeva/danaTvla basement n sardafi
bar(see baluster) n zodi,dire,liTonis basic adj mTavari,sabazo,sawyisi,umTav-
GGGGGGGGGGGGGGGGGGGG GnaWeri/rikuli resi,ZiriTadi

20
სარჩევი

~character mTavari/sawyisi saxe/forma ~hot bath=calidarium/calidarii n sing/pl


~ source sawyisi wyaro Lat. cxeli abano
basical(ly) adj adv ZiriTadi/ZiriTadad., ~hypocaustus/hypocausta n sing/pl Lat.
umeteswilad abanos iatakqveSa gaTboba
basil n adj SaSkvlavi(s), Ocimum gen. Lat. ~junction box abanos qvabis Semkrebi
basil n adj rehani(s),Ocimum basilikum Lat. ~praefurnium/praefurnii n sing/pl Lat.
basileios/basileus n sing/pl bazilevsi/ba- GGGGGGGGGGGGGGGGG abanos sacecxle
silevsi ~sweating bath/room=sauna orTqlis
basilican adj bazilikuri abano
~tigula/tigulae mamatae n sing/pl Lat.
basilicarius/basilicarii n sing/pl Gr. eklesi-
Sverilebiani fila(orTqlis
is daraji
GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGgasatareblad)
basin n auzi,wyalSemkrebi,jami(WurWe-
~warm bath=tepidarium/tepidarii n sing/pl
li),tbis auzi
Lat. Tbili abano
lavabo ~ n gansabaneli Tasi
bathtub n sabanao varcli
sloping-sided ~ kalTebdaqanebuli
batilum/batili n sing/pl Lat. aqandazi,sasa-
jami
sasakmevle
basis n baza,bazisi,safuZveli,sayrdeni
baton n keti
adj bazisis, sabaziso
battalion n batalioni(ix. division)
on the ~ of… raRacis safuZvelze,ra-
batten n geodezistis lartya
Racaze dayrdnobiT
batter n dacereba/daviwroveba qvevidan
basket(ry) n godori,kalaTa;kalaTwvnis
zeviT (mag, kedlis)
xelovneba
batter(ed)(ing) n ger adj msxvreva,mtvreva;
bas-relief n adj bareliefi(s)
GGGGG damsxvreuli,damtvreuli
bass(cf.baritone) n bani=maRali xma
battered wall iaqTaR(eb)iT gamagrebuli
~ profondo=profundo n dvrini kedeli
bast-shoe n qalamani battering adj sangrevi(saomari)
bastion n bastioni, cixe-simagre ~ram kedlis sangrevi manqana=onagari
bath n abazana battice n daviwroveba/dawvrileba qvevi-
flanking ~ gverdiTi ~ dan zeviT(mag. kedlis)
plunge ~ Rrma ~ battle n v adj brZola/SeWideba,sabrZo-
bath-house n abano lo
~ room saabazano oTaxi fall in ~ brZolaSi dacema
sulphur ~ gogirdis ~ ~field brZolis veli
bathroi n Tixis/qvis Toxi ~royal mTavari brZola
baths n pl , thermae/thermarum n sing/pl battlement n qonguri,parapet saTofure-
Lat. abano biT
~ bath-suite n anfiladuri ~ ~ walk cixis galavanze sasiarulo bi-
~ changing room=apoditerium/apoditerii n liki
sing/pl Lat. abanos gasaxdeli baulk n uReli samarxSi/WrilSi
~cold-bath=frigidarium/frigidarii n sing/pl bay n TaxCa akldamaSi,nagebobis mala,
Lat. civi ~ navsayudeli,ube(zRvis,kedlis,xi-
~cool bath grili ~ niSa,walo,sivrce burjebs/svetebs
~damp heating abanos gaTboba orTq- Soris
liT adj damaSvrali
~dry-heat room mSrali ~ bay n adj dafna/dafnis, Laurus nobilis
~epicaustum/epicausti n sing/pl Lat. aba- bay leaf-shaped adj dafnis foTlisebri
GGGG GGnos gasaTbobi horizontaluri bayonet n xiSti
milebi bayou n ole nakaduliT
~furnace room abanos saqvabe bazaar n bazari
~heater n ~ gamxurebeli be v arseboba,yofna
~heat(ing) v ger ~ gaTboba/gaxureba ~ able v unaris qona, Segwevdes unari
~ system ~ gaTbobis sistema ~ absolved of sin v codvisgan gaTavi-

21
სარჩევი

suflebuli, codvaSendobili buli


~ adhered to… v mtkiced... ~ under danger v safrTxis qveS yofna
~ apart of sb/sth v gacalkevebiT ~ underway to do sth xorcieldeba raRac
~ askew daxrili zedapiri ~ up to par karg doneze=kargi rogorc
~ at the height of one's fame warmatebis yovelTvis
mwvervalze yofna bead n mZivi, cvara (1 cali)
~ at the helm qveynis saTaveSi yofna, ball-shaped ~ sferuli mZivi
qveynis saWis pyroba barrel-shaped ~ kasrisebri ~
~ backward(behind,slow) v CamorCena biconvex ~ dabalcilindruli ~
~ biased towards… mikerZoebuli chopped ~ napobi ~
~ carried away v gatacebuli ramiT coloured ~ feradi ~
(mag,kiTxviT) conical ~ konusuri ~
~ certain(confident,convinced) v darwmu- cylindrical ~ cilindruli ~
nebuli yofna dateshaped ~ Sindis kurkisebri
~ commited to do sth v mzadyofna ra- decorative ~ dekoratiuli ~
mis gasakeTeblad diamond-shaped ~ dawaxnagebuli ~
~ consistent v damTxveva discoid ~ mrgval-brtyeli/diskosebri
~ content/satisfied v iyo kmayofili, dominoshaped ~ dominosebri ~
dasjerde rasme double-conoid ~ bikonusuri ~
~ converted v sarwmunoebaze moqce- ~ pyramid ~ bipiramiduli ~
uli,sarwmunoebamiRebuli elliptic(al) ~ elifsis formis ~
~ employed v dakavebuli kvleviT faceted ~ waxnagebiani ~
~ empovered to ask for asylum v Tav- ~ ball-shaped ~ burTula dawaxna-
Sesafris moTxovnis uflebamo- gebuli ~
sileba
~double-conoid ~ dawaxnagebuli or-
~ flat on one's back v gaSotili wola/
magkonusuri ~
mwolare
fourteen-faceted ~ ToTxmetwaxnaga ~
~ forced v iyo iZulebuli
glazed ~ moWiquli ~
~ in (the) mode v modaSi(a)
gilded ~ mooqrovili ~
~ in/under sb('s power) v vinmes/xelis-
holed(pierced,pricked) ~ gaxvretili ~
uflebis morCili
hollow ~ futuro/fuye ~
~ in use v ixmareba,aris xmarebaSi
hub/pear shaped ~ msxlisebri ~
~ in vaning hours viRac/raRac saaTebs
iTvlis inner gold-plated ~ Signidan mooqrovi-
~ intended to… v iyo valdebuli li ~
~ interested in sth iyo dainteresebuli ~ silver ~ ~ ~ movercxli-
~ keen to do sth iyo dainteresebuli/ li ~
mondomebuli gaakeTo rame interspacer ~ Sualeduri ~
~ higher/lower in society v maRali/daba- junction ~ Semkrebi ~
li saz. mdgomareoba lens-shaped ~ linzisebri ~
~ obliged to v iyo valdebuli lentoid ~ mrgvalwakveTili ~
~ on a par with sb Tanaswori=iseTive long conoid ~ grZeli bikonusuri ~
Kargi,rogorc sxva lozenge shaped ~ rombisebri ~
~ out of stock v maragis gamoleva minute ~ iota/iotisebri ~
~ over v saqmis/ramis dasruleba netted ~ Tvaledi ~
~ perpetuated v saukunod damkvidreba ovoid ~ ovaluri ~
~ precise/sure about v dabejiTebiT.darw- pricked at one side calmxrivgaxvretili
munebiT,danamdvilebiT rectangle ~ mogrZo-oTxkuTxa ~
~ reliant darwmunebuli yofna rhomboid ~ rombisebri ~
~ sacked v dacema=ganadgureba qveynis ribbed ball-shaped~sferul-dawaxnagebu-
~ stuck v gaWedili,CaWedili li
~ superior v jobna vinmesTvis,warmate- ring-shaped ~ rkalisebri ~
spacer ~ Sualeduri ~

22
სარჩევი

spotted ~ laqebiani ~ bearded adj wverosani,wveriani


square ~ kvadratuli ~ bearer n vinme/rame matarebeli raime
tubular ~ milakisebri ~ Tvisebis/niSnis
twinned ~ Sewyvilebuli ~ bearing adj ger mzidi,matarebeli ra-
bead adj mZivis ime niSnisa,tareba
~eye let n ~ mZivis naxvreti ~ an attempt to do sth damokidebuleba
=mask bead n mZivniRabi raime mcdelobisadmi
~pendant/pennant n mZivsakidi ~ joist Zelebi,razec iataki igeba
strand of beads n mZivis asxmula ~ on sth v დამოკიდებულება რამისადმი
beaded adj mZivisebri,cvaradasmuli,wer- shape sb's ~ vinmes damokidebulebis
tilovani Camoyalibeba ramisadmi
~ design n mZivsamkauli sth ~ sth nivTze gamosaxulia raRac
beads n pl krialosani sth ~ features aqvs niSnebi…
~ of slanting punctured vessel texili ~ post dedaboZi,mzidi boZi/sveti
wertilovani xazi(ornamenti) beast n mxeci,nadiri,pirutyvi,cxoveli
beak n niskarti,grdemlis wvetiani ~ of barden muSa pirutyvi
Sverili beat v (gamo)Wedva,Tqvefa,vinmes damar-
~spouted vessel n tuCiani WurWeli cxeba, cema,mtvreva,(da)tkepna/Wirxna
~ like/shaped adj niskartisebri beated adj angreuli,damtvreuli
beaked adj niskartisebri beaten adj damarcxebuli=waqceuli,
beaker n Rvinis Wiqa,ufexo sasmisi, gamoWedili,damtvreuli,Tixatkep-
sasmisi nili,natkepni
beam n dire,mori,sasworis uReli,sxi- ~ track gakvaluli/navali gza
vi,Weris koWi,ganiva,Zeli,are,farTi beater n mareki
collar ~ gadabmis koWi beating adj mfeTqavi (mag. guli)
grating ~ ganivi koWi/Zeli beatific(ation) n adj netari,netaradgamo-
tie/traverse ~ ganiva (koWi) cxadeba
beamed adj ormagtesebri Beatitudes (the) n pl netarebani (bibl)
~ horns datotvili rqebi beatify v netarad gamocxadeba
box of beams sxivTa kona beat(root)=Beta vulgaris Lat. Warxali
beaming adj sxivmfeni beautify v galamazeba,Selamazeba
bean n lebani(ara kaklis),marcvali beauty n silamaze
beans n pl usu. lebnianebi(marcvle- reigning ~ pirveli mzeTunaxavi
uli) the ~ n mzeTunaxavi
bear, Urus deningeri Lat. n daTvi beautiful(ly) adj adv lamazi/lamazad,kox-
v atana,moTmena,qona=tareba ta(d)
brown ~ n mura daTvi because conj imitom,rom...
fossil ~ ganamarxebuli daTvi ~ of circumstances adv garemoebaTa
~ in mind v gaTvaliswineba,mxedve- gamo
lobaSi qona=xsomeba ~ of sb/sth vinmes/ramis gamo
~ inscription(s)/signs raRacas aqvs ~ of what/which ris gamoc...
warwera/niSnebi,matarebelia beckon v mityueba,Sertyueba
raime niSnebis become v (gada)qceva vinmed/ramed,gax-
~ relations to sb/sth saqmis/urTier- doma ramed
Tobis qona vinmesTan/ramesTan ~ basis v gaxda safuZveli
~ no ~ ~ ~ ~ araferi aqvs sa- ~ better v gaumjobeseba,ukeTesoba,gamo-
erTo vinmesTan/ramesTan keTeba
~ trace(s) emCneva kvali/niSnebi ~ but memory v mogonebaRa darCa
bearable adj asatani,mosaTmeni ~ clear v garkveva ramis,gaxda naTeli
beard n wveri (kacis) ~ coarse/rough v gauxeSeba
~ and moustache n wver-ulvaSi ~ a custom v Cvevad qceva,tradiciis/
long-grown ~ grZeli wveri GGGGGG Cveulebis damkvidreba

23
სარჩევი

~ extinct v amowyveta,amowydoma beg v vedreba,Txovna,maTxovroba


~ hard v gamkvriveba begin v dawyeba,Casaxva,warmoSoba,wamo-
~ human v gaadamianeba wyeba
~ a doctor/king v eqimad/mefed gaxdoma ~ to become v gadaqceva
~ less v kleba,Semcireba ~ to emerge v daiwyo gaCena(gamoCena,
~ mascot for… v gaxda bednierebis mom- warmoSoba)
tani beginner n damwyebi
~ intense v gaZliereba beginning adj ger sawyisi, (da)sawyisi,
~ a monk/nun v berad/monazvnad aRkve- dasabami,Canasaxi,saTave,pir-
ca./edgoma velsawyisi
~ organic part v gaxda organuli nawili at the ~ adv dasawyisSi,TavSi
~ persistant v damkvidreba=gabatoneba right from the ~ Tavidanve/maSinve
ramis behave v moqceva
~ possible v gaxda SesaZlebeli behaviour n saqcieli,qceva
~ prevailing v gaxda upiratesi,mieniWa inherent ~ Cveuli saqcieli
GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG GGupiratesoba behead(ed) v adj Tavis mokveTa,Tavmok-
~ poor v gaRaribeba,gauareseba (formis) veTili
~ rich v gamdidreba beheading ger TaviskveTa
~ run down v ganadgureba,dacema(qveynis) behest v aRTqma
~ sb/sth v gaxde vinme/rame behind prep adv ukan; miRma,ukan
~ small v dapataraveba,Semcireba being n arseba(cocxali)
~ worse v gauareseba,gafuWeba v arian/iyvnen ra...
bed adj sawoli,mdinaris kalapoti ger arseboba,yofna
cobble/pebble ~ kenWebis safeni benjamin n adj gundruki(s)
~ joint gadabmis Tarazuli nakeri ~ tree n adj gundrukis xe/xis
lower ~ qveda zRvari, aguris/qvis belfry n samreklo
qveda piri belie v gamoaSkaraveba, fardis axda
~ rock yadimi belief n azri,mosazreba,rwmena,rju-
~ stone n wisqvilis qveda dolabi/qva li,sarwmunoeba
tresle ~ xis taxti=sawoli ~ in sth ramis rwmena
upper bed zeda zRvari, aguris/qvis popular ~ cru rwmena
zeda piri turn away from one's ~ rwmenis Rala-
bedding n daSreveba,qanebis ganlageba, ti
GGGGG GGleibi,wiaRi,Semzadeba kedlis beliefs n pl rwmena-warmodgenebi
ZirSi,safuZveli=sayrdeni believable adj dasajerebeli,is, risi
bedevil v gaTvalva, mojadoeba dajerebac SeiZleba
bedrock n adj dedaqani(s) believe v dajereba
bee n futkari believed adj aRiarebuli,miRebuli
~ culture n mefutkreoba is ~ that… amboben,rom..,aRiarebulia/
= drone n mamri futkari miRebulia
~ garden n safutkre believer n morwmune
~ hive=hive n ska belittle v damcireba,damcroba,arafrad
~ hive n skisebri nageboba/Senoba Cagdeba
beech nut n adj wiwibo(si) bell n adj zaraki(s),zari(s)
beet n adj wiTeli Warxali Beta vulgaris ~alarm bells ring gangaSis zarebi
Lat. ~ clapper/tongue n zaris ena
~ ~ like adj wiwibosebri ~ metal n ~ liToni
~ tree n adj rcxila/rcxilis Passing ~ zaris rekva dakrZalvi-
before adv sanam,uwin,win(aSe) sas
pron …mde,win ~ ringer n ~ mrekavi
~ us adv dRemde,Cvenamde Sacring ~ zaris rekva amaRleba dRes
beforehand adv winaswar ~ shaped adj zarisebri

24
სარჩევი

~ tang n ~ yunwi/yuri lo)


~ tower n ~ samreklo beneficial adj madlieri
~ wether n faris yoCi benefit n sargebeli,sargebloba,upirate-
belling adj ger cxovelTa qorwineba,make- soba
GGoba,irmis myviraloba in ~ of… sasargeblod,sakeTildReod
~ season/time myviralobis dro benefitial adj sasargeblo,momgebiani,sar-
bellows n pl usu. saberveli gebliT,sasikeTo
belly n cxovelis muceli,faSvi benefits n pl usu. mogeba,sargebeli
~ band n cxenis samkerduli bening for adj keTili,mosavliani,Sedegi-
belong to v ekuTvnis vinmes rame ani
sb/sth is likely to ~ TiTqos/ufro miekuT Benjamin tree=Vitex agnus castus Lat. sakmev
GGGGGGGGGGGGGGGGGGG Tvneba Llis/sakmlis xe
belongings n pl usu. avladideba,guda- bent adj (gada)grexili,gaRunuli,mokeci-
GGGGGGGGGGGG Gnabadi,sakuTreba li,moRunuli,CaWyletili
beloved adj sasurveli,sayvareli,Zvirfa- ~ in adj Cazneqili
si ~ over adj gadakecili
below(cf.beneath,under) adj pron qveviT,qve- bequathered adj naanderZevi
moT bequest adj v saanderZo,anderZiT
belt n qamari,sartyeli uaris Tqma rameze
v saxelos=Tanamebobis boZeba berberis=Berberis vulgare Lat. n adj kowaxu-
~ fastening n qamris balTa ri(s)
~plate n brinjaos/liTonis sartyeli berries n pl usu. Kkenkra
~ power n Tanamdeboba berry n kenkris/yurZnis 1 marcvali
~ set n sartylis aRkazmuloba berth n TaxCa akldamaSi,taxti=sa-
type-setting ~ sartylis mZivebi woli=sareceli
belly n v muceli, ambis gaberva beryl n adj bivrili(s),berili(s)
belted adj qamriani,qamarSemortymuli beseech v vedreba,Txovna
bench n merxi,skami,durglis dazga beside adv gverdiT
side ~ merxi kedlis gaswvriv besides prep adv amasTan.., garda
benching ger baqnis keTeba=dateraseba amisa...
bend n gzis mosaxvevi=misaqcieli,mux- besiege v alyaSi moqceva,alyis
GGGGGGGGGGGGGxli=kuTxe,nakeci,naRuni Semortyma
v gaRunva,(gada)(mo)grexa,modreka, basirged adj alyaSi,alyaSemortymu-
GGGGGGGGGGG mokecva,(mo)Runva,SeWyleta li
~back/forward ukan/win gadaxrili besprinkle(d) v adj mopkureba,napkuri
~ in v Cazneqa best adj saukeTeso
~ over v gadakecva ~ known adj gamoCenili,(saxel)gan-
bending n gadagrexis adgili,nakeci,na- Tqmuli,kargad/saukeTesod
GGGGGG GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG GG Runi cnobili
ger grexa ~ man n nefis=saqmros xelismom-
beneath(cf. below,under) adv qve(S)(mag.qvis kide
GGGGGGGG Gnoxis), qveda, faruli bestia/bestiae n sing/pl Lat. cxoveli,
~ the mound adv borcvqveS(a) mxeci,nadiri
benedicite v (da)locva wirvis Semdeg bestiary n cxovelTa eposi
benediction n locva Wamis win/mere,wir- betray(al) v n Ralati
vis Semdeg ~ the influence of sth amJRavnebs/emCneva
benefaction n mowyaleba,Sesawiravi gavlena(s)
~ the links with amJRavnebs kavSirs
benefactor n amagdari/Semomwirveli kaci
betroth(al) v n Qqalis daniSvna/dawin-
benefactress n ~ ~ qali
dva,niSnoba
beneficence n gulmowyaleba,sikeTe
betrothed adj daniSnuli,dawinduli
beneficent adj gulmowyale,keTili
between prep Soris...
~properties Rirsebebi(kargi/sasargeb-

25
სარჩევი

~the turns of the centuries saukuneTa bifurcate(d) v adj gaoreba=erTis gayofa


Sesayarze orad=1:2
bevel v aTla big(cf. large) adj didi
beverage n sasmeli bilateral adj ormxrivi
beware adv frTxilad bilingual adj orenovani
~ sth morideba vinmesi/ramisa bill n angariSi/qviTari,baRis makrateli,
bewelled adj odnav pirmoyrili/damrec- GGGGGGfulis niSani,Tamasuqi,kanonproeq-
piriani WurWeli ti,sasxlavi,Toxi
bewildering adj gamaognebeli,areul-da- ~ board n gancxadebebis dafa
reuli billberry n adj Vaccinium mirtillus Lat. mocvi
bewitch(ed) v adj gaTvalva/gaTvaluli, red ~ n adj ZarlyurZena(si)
monusxvamonusxuli,Selocva/Seloc- bimetal(ic) n adj bimetali,bimetalurii
vili bin n nagvis WurWeli,narCenebis ormo
beyond prep garda... storage ~ silosis ormo
adv gareSe,GgaRma,gadaRma,miR- binary adj gaormagebuli,ormxrivi
ma,Semdeg eg in 1915 and ~ bind v Sekvra,SeWedva,mibma,gadabma,dakav-
1915 wels da Semdgom… GGGGGGGGGGGGG Sireba,mimagreba
~ the confines of… sazRvrebs gareT/ binding(see hooping)n adj ger yda,SeWedi-
miRma loba; mWidi,damakavSirebeli,Semkv-
~ the country qveynis gareT GGG GGreli; moWedva,SeWedva
sty is ~ sb raRac aRemateba vinmes ~ material Semkvreli masala
Zalebs ~ piece(see tie) makavSirebeli/gadabmis
the ~ n saiqio GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG GGGnawili
bezel n beWdis faraki(The term was kindly binominal adj orwevri
offered by Ms D.Kacharava in 1980) bio diversity bio-mravalferovneba
bezoar=Capra aegagrus Lat. n Sinauri biography n biografia=Tavgadasavali=
Txis winapari cxovreba
bias n azris mimarTuleba,daxriloba, bipartite adj ormxrivi
midrekileba,mizani,undobloba, bipolar adj orpolusiani
mikerZoeba bipyramidal adj bipiramiduli
adj adv daxrili;daxrilad,diago- birch-tree n adj aryis xe/xis
nalze/diagonalurad bird n Citi,frinveli
v gavlenis qona/moxdena rameze, ~ headed adj Citis/frinvelisTaviani
mikerZoeba,gadaxra,undobloba ~ like adj Citis/frinvelis msgavsi
biased adj mikerZoebuli ~ ~ animal n cxovel-Citi
~ against ~ sawinaaRmdegod ~ of passage n gadamfreni frinveli
~ towards ~ sasargeblod ~ of pray n mtacebeli ~
Bible n biblia song ~ n mgalobeli Citi
Bible story Bbibliuri ambavi/istoria birth n dabadeba,(warmo)Soba
bicepal adj orTava by ~ adv dabadebiT..,dabadebuli...
bichrome adj orferi ~control Sobadobis kontroli
bicker v kinklaoba, wakideba give ~ v gaCena=mSobiaroba,Soba,Sva,
bicone/biconical adj bikonusuri dawyeba,saTavis/dadeba,sawyisis
biconvex adj ormxrivamoburculi/amo- GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG micema
zneqili give rise to the ~ dabadeba/safuZvlis
bident n adj orTiTi,orTiTa Cayra ramisTvis
bier n forani ~ mark n xali
wooden ~ dasakrZalavi xis ~ ~ day n dabadebis dRe
biface adj raime ormxrivdamuSavebuli ~ ~ suite adamisa da evas samosi=
bifacial adj orsaxovani,ormxrivi dediSobila
bifacially worked adj ormxrivdamuSavebu- biscuit n adj biskviti(s)=mouWiqavi Tixa
li bisected adj Suaze gaWrili

26
სარჩევი

bishop n meufe(mRvdlis xarisxi) na


suffragan ~ qorepiskoposi ~ with bread and water puriT da wyliT
Bison bonanus n domba kurTxeva
bit n nawili/naWeri raRacis,lagmiani blessed adj dalocvili,kurTxeuli,na-
FFFFFFFFFFFFFFFFFF FaRviri kurTxi,unetaresi
a ~ adv adj odnav,cota(odeni) Blessed (the) adj netari,RvTivkurTxe-
~ ~ with let in shaffles n lagami misaSvebi uli
saybeurebiT Blessed Sacrament (the) evqaristia
~ ~ of n arCivi,ulufa Blessed Soil (the) kurTxeuli miwa
~ ~ ~ sth n raRacis umciresi nawili blessing ger madli
2-3 link ~ n 2-3 nawiliani lagami blessful(ly) adj adv netari,netarad
bitter(ly) adj adv mware(d),Zlier blight v dazaraleba,dazianeba
~ enemy dauZinebeli mteri blind adj brma
~vetch=Vicia sp. Lat. n adj cercvela(si) blister/bubble n haeris buSti liTonSi/
bitumen n adj bitumi(s) minaSi
bivalve adj orsagduliani blinkers n pl usu. cxenis Tvalsafar(eb)i
bizarre adj gaurkveveli,ucnauri block n lodi,mori,sayrdeni boZi,kvadri,
black(see color) adj Savi qvaTlili,xorgi,ubani=kvartali,
~ on white adv SaviT TeTrze saxli=korpusi,kompleqsi,lodi
blackberry n adj mayvali/mayvlis v amoqolva,dabrkoleba,daxurva,
~ bushes n mayvlovani dagmanva,gasasvlelis/Sesasvle-
blacken(ed) v adj gamurva/gamuruli,ga- lis Caqceva/Caketva
Saveba/gaSavebuli ~ by stone walling qvebiT amoqolva
blackhorn n adj ZeZvi(s) ~ in v Caxergva
blacksmith(ary) n mWedeli; mWedloba, made up of several blocks Sedgenili
samWedlo saqme ramdenime nawilisagan(mag. sa-
blade n anatkeci, mWreli piri/fxa,danis cxovrisi)
piri ~ ore n adj qvamadani/madnis
blade-let n raime sagnis mWreli piri unworked ~ daumuSavebeli lodi
bladed adj piriani=fxiani ~ up v amoSeneba,Caxergva
blae n adj qviSaqva/qvis block (the) n saqondaqre,TavsakveTi kunZi
blank n adj namzadi; sada,usaxuri,sica- blocked adj amoqolili,dagmanuli,Caqce-
riele,carieli adgili,qvis natexi uli Sesasvleli
~ place carieli adgili blockhouse n oda saxli
~ verse n iambiko blood n adj sisxli(s)
~ wall SiSveli kedeli blue ~ adj cisfersisxliani
blancket v n dafarva,saburveli ~ relative n sisxliT naTesavi
blaspheme(r) v n mkrexeloba/mkrexeli, shed ~ for one’s country samSoblosaT-
RvTis gmoba/mgmobi vis sisxlis daRvra
blasphemous adj mkrexeluri ~ vessel n adj sisxlZarRvi
blasphemy n mkrexeloba bloodgood n adj CitivaSla(si), AcerA
blast n brZmedi,sahaero=haersadeni Palmatum Lat.
bloodless adj usisxlo
blaster adj naberi
bloodshed n sisxlisRvra
blaze(d) v adj niSnis dadeba;niSacxoveli
bloom n kvirti,madnidan gamodnobili
blazonry n heraldika
liToni
bleach(ed) v adj gaTeTreba=gamoxarSva/
v ayvaveba/yvaviloba(gazafxulze)
gaTeTrebuli, (cvilis) gamoxda/
liTonis gamodnoba madnidan
gamoxdili
blow n v dartyma=aliyuri,berva,naRaris
blend v aRgva
dacema,qaris qrolva
~into v CarTva
~ into v Caberva
~together v erTad Sereva
blower n civsaberi Rumeli
bless v dalocva,kurTxeva,naTlis mofe-

27
სარჩევი

blown adj gaberili,naberi muceli/tani WurWlis


blowpipe(see bellows) n saberveli ~ oblonged like pear msxlisebr wagrZe-
bludgeon n kistani lebuli tani WurWlis
bluebell n adj cisTvala(si)(mc) pear-shaped=pyriform ~ msxlis form-
blueberry n adj lurji mocvi(s) is tani WurWlis
blue-burnish(ed)(see colour) v adj mosevade- scientific ~ mecnierTa/samecniero
ba,mosevadebuli GGGGGGGGGGGGGGGGGG Gjgufi
Blue Horn (member(s) n pl usu. cisferyan- straight ~ swori tani (WurWlis)
welebi swollen ~ Seberili muceli(WurWlis)
blued adj mosevadebuli upper ~ = upper part of the ~ adamianis/
bluffs n pl cicabo kalTebi WurWlis tanis zeda nawili
blunt v adj dablagveba,blagvi ~ wall WurWlis gverdi/kedeli
blur n v laqa,dalaqaveba,dasvra,gabundo ~ widening/widens abruptly/sharply WurW-
vaneba,waSla,reputaciis Selaxva lis tani farTovdeba swrafad
blured adj bundovani,waSlili ~ was accompanied/conducted with… mic-
boar n kerati,taxi valebuls Catanebuli qonda/axlda...
board n adj ficari/ficris,dafa,perso- boffin n swavluli-konsultanti
GG GGnali=TanamSromlebi,sabWo,naxevar- bog n Waobi
diumiani paneli/ficari ~ ore n adj Savi oqra,Waobis madani
face ~ daraba boggy adj blanti.fxvieri,Waobiani
floor ~ iatakis ficari/parketi boil(ed) n v adj duRili/anaduRari,(mo)
mould ~ guTnispiris frTa xarSva,moxarSuli
rise ~ SemaRlebisTvis gamosayenebeli boiling adj ger mduRare,duRili
ficari bold adj gabeduli,Tamami,mkveTri,mkafio,
boards n scena TeatrSi meloti=qaCali
boast v amayoba,trabaxi ~ claim(s) mkafio mtkicebuleba(ni)
~ in v amayoba raime kargiT ~ spirit gabeduli(sulis mqone)adami-
boat n navi ani
~ shaped adj navisebri boldly adv gabedulad,Tamamad
Bodily injury sxeulis dazianeba bildness n gabeduleba,siTamame
bodkin n maxaTi bolsar n muTaqa,sayrdeni
body n sxeuli,tani,micvalebuli(samar- bolt(see latch) n saketi
xSi),TanamSromlebi=Stati,ganyo- bond v aguris/qvis wyoba/wyobis gamag-
GGG ganyofileba,warmonaqmni,WurWlis reba/Sekvra,xelSekrulebis dadeba
muceli/tani,jgufi,Senobis tani/ ~ stone Riobis qva
CarCo,jgufi bondage n monoba,tyveoba,ymoba
advisory ~ mrCevelTa sabWo/jgufi bondager n yma qali
awkward/clumsy ~ adamianis/WurWlis bonded adj mimagrebuli=SeerTebuli;
tlanqi sxeuli/tani gadabmuli wyoba (aguris/qvis)
biconical ~ bikonusuri tani(WurWlis) bonder/bondstone n gadabmis qva (wyoba-
bulbous ~ xaxvis formis ~ ~ Si)
bulging ~ gamoberili ~ ~ bondman n yma
carinated ~ wiboiani ~ ~ bonds n pl usu. borkilebi-cxovreba=
decision-making ~ gadawyvetilebis cixe
GGGGGGGGGGGGGGG mimRebi jgufi bone(see vertebra) n adj Zvali/Zvlis,
egg-like adj kvercxisebri(tani WurW- Tevzis fxa/fxis
lis) ankle ~ koWis Zvali (adamianis)
foreign ~ ucxo sxeuli apophysis n Zvlis morCi
globular ~ sferuli tani(WurWlis) atlas n kisris I mala
~ guard piradi dacva axis n ~ II ~
~ narrowing abruptly to the underside Zi- breast ~ n mkerdis Zvali
sken swrafad Seviwrovebuli calva/calvae n sing/pl qalasarqveli

28
სარჩევი

carpal/hand n xelis mtevani quadrate ~ n kvadratuli Zvali


~ ~ n ~ mtevnis/nebis Zvali radius/radii n sing/pl sxivis ~
castal(see rib) ~ n nekni rib(see castal) n nekni
cervical vertebra/vertebrae n kisris ma- ribcage n yvela nekni erTad
la/malebi sacral bone n gavis=jvrisebri Zvali
cheek(see zygomatic) ~ n loyis Zvali sacrum n gava
collar ~ = clavicle n Llaviwis ~ scapula n BbeWis Zvali
coccux ~ n kudusunis ~ semilunar bone n naxevarmTvarisebri=
cranium/crania(see skull) n sing/pl Tavis ZiriTadi Zvali
qala skull(see cranium) n Tavis qala
crescent ~ n navisebri Zvali ~ bone n Tavis qalas Zvali
cube-shaped ~ n kubisebri ~ shinbone(see tibia) n wvivis didi ~
cubit/funny(see ulna) ~ n idayvis ~ shoulder blade n beWis ~
cuneiform=cuniform/lateral(see wedge- sphenoid ~ n solisebri ~
shaped) ~ n solisebri ~ spine n xerxemali
~density Zvlis gamZleoba/simtkice stapes/stapedes n sing/pl yuris Zvali/
face ~ n saxis ~ Zvlebi
femur/femora(see thigh) n barZayis ~ sternum n mkerdis Zvali me-5 neknTan
head/top of femur n tabuxis ~ stirrup(see stapes) n yuris Zvali
fibula/fibulae n sing/pl Lat. wvivis mcire tarsal n wina terfi
finger ~ n TiTis ~ ~ bone(s) n ~ ~ Zvali/Zvlebi
foot n terfi temporal ~ n safeTqlis ~
foot ~ n terfis Zvali thigh(see femur) ~ n barZayis ~
forearm ~ n wina mxris ~ thoratic vertebra/vertebrae n sing/pl
frontal ~ n Sublis ~ mkerdis mala/malebi
~ sinuce n Sublis Zvlis Rru tibia/tibiae(see shinbone) n sing/pl wvi-
highbone n usaxelo Zvali vis didi Zvali
hollow ~ n lulovani ~ ulna/ulnae(see cubit) n sing/pl idayvis
humerus n wina mxris ~ ~ saxsari
ischium/ischia(see pelvic) n sing/pl upper jaw(see lower) ~ n zeda ybis Zva-
menjis ToToeuli Zvali li
kneecap n kviristavi vomer(see nazal) n cxviris ~
leg bone(s) n fexis Zvali/Zvlebi wedge-shaped(see cuneiform) ~ n so-
lingual ~ n enisqveSa ~ lisebri ~
lower jaw ~ /mandible(see lower) n wrist ~ n majis ~
qveda ybis ~ zygomatic(see cheek) ~ n loyis ~
lumbar vertebra/vertebrae n sing/pl bone carver/cutter n Zvalze/Zvlis mkveT-
welis mala/malebi eli
manumbrium n mkerdis Zvali(la- ~ carving/cutting n ~ ~ kveTa
viwis ZvlebTan axlos ~ of contentation ganxeTqilebis vaS-
metacarpal (see capral) ~ n mtevnis/ li
nebis Zvali in ~ adj Zvlis(a) (nivTi)
metatarsal(see tarsal) n wina terfi ~ objects n Zvlovani masala,Zvlis
~ bone(s) n wina terfis nivTebi
Zvali.Zvlebi ~ splint(s) n Zvlis namsxvrev(eb)i
nasal/nose(see vomer) ~ n cxviris ~ bony adj Zvliani,Zvlovani
pariental ~ n Txemis ~ book n v wigni; SekveTa=dajavSna
latalla/patellae(see kneecap) n sing/pl Books of Apostles mociqulTa wignebi
kviristavi Books of the New Covenant axali aRTqmis
pelvic(see ischium) n menjis Zvali Books if the Old Covenant Zveli aRTqmis
pelvis n menji book of home cure samkurnalo wigni=
phalange n falangi karabadini

29
სარჩევი

Book of Hours Jamni=cxra wigni ~ and side piece WurWlis Zir-gverdi


~ register/registration ~ saaRricxvo wig- bottomless adj ufskero,uZiro
ni bough n saxrCobela
boon n xsna bought adj nayidi
boot n Ceqma boulder n adj kaWari(s),lodi(s),daumuSa-
bootee n faCuCebi beli qva/qvis,yore/yoris qva
booth n farduli bound n adj (sa)sazRvaro,gadabmuli,da-
booty n Zvirfasi SenaZeni;nadavli= kavSirebuli,mibmuli,Sekruli,Se-
naqurdali Wedili
borage=Borango officinalis Lat. n adj baram- beyond ~ adv sazRvars gareT
bo(mc) ~ by adj ganpirobebuli ramiT
borange n adj boranjo=kitrisuna=saro ~ to do sth viTareba,roca raRacis gake-
(si), Borango gen(mc) Teba ganpirobebulia ramiT
~ n adj barambo, Borango officinalis within ~ adv sazRvrebs Signi
border(s) n v a®Sia,(sa)zRvari,mijna, boundary n zRvari,mijna,samani,saxelmwi-
CarCo GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG GGGfo sazRvari
beyond ~ adv sazRvris miRma/gareT adj sasazRvro
erase the ~ sazRvrebis moSla ~ post ~ posti
~land n mosazRvre qveyana,sasazRvro bounded adj SemosazRvruli
zoli ~ by sth ~ ramiT
~ line n sazRvari=sasazRvro zoli boundless adj ukidegano,usazRvro,usas-
on the ~ of… sazRvarze/sazRvarTan rulo
~post n sazRvris boZi/sveti bovid=bovine adj xarisa
share ~ saerTo sazRvari 2 qveyanis bow n babTa,mSvildi,mSvildsakinZis
~ stone n sazRvris qva rkali,navis cxviri,isarmtyorcni
within ~ adv sazRvris Signi n v Tavis dakvra/daxra
bordered adj garsSemovlebuli ramiT, ~ and arrow mSvild-isari
moCarCoebuli,SemosazRvruli drawn ~ daWimuli mSvildi
~ by adj CarCoSi Casmuli ~ man n mSvildosani
bordering adj mosazRvre ~ shaped adj morkaluli,moSvilduli,
~ on area ~ teritoria GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGrkalisebri,rkaluri
bore n v burRi,saxvreti; xvreta ~ ~ pin n mSvildsakinZi,mSvilda-
born adj bunebrivi,dabadebuli,Sobi- kiani/xemiani mSvildsakinZi(see fibula)
li (at) ~ shot adv isris gasrolaze=manZi-
Georgian ~ qarTuli warmomavlobisG li
borne out by sth dadasturebulia=das- bowels of the earth miwis wiaRi
turdeba ramiT bowl n Tasi, jami
borrow(ed) v adj gamoReba/gadmoRebuli= libation ~ n Rvinis Sesawiri ~
mibaZva/minabaZi=sesxeba/nases- milk ~/jug n sarZeve
xebi,Txoveba.naTxovari pouring ~ n samsxmelo jami
borrower n msesxebeli=is,vinc isesxa box n adj loJa,yuTi,Zara; bza/bzis
bosom n mkerdi=ube ~ of beams sxivTa kona
~ friend uaxloesi megobari ~ flue/tile n oTxi kramitiT Sedgenili
boss n kopi,Sverili,saxeluri=xelmo- sakvamuris yuTi
GGGGsakidi,rusti(ka)=kedlis mopirkeTe- ~holley n adj tagvisara,Zmerxli (mc)
ba win gamoburculi uxeSad damuSa- ~ seat n kofo
vebuli didi qvebiT brace n samagri, misabrjeni, iribana,Se-
both adj adv pron. orive nobis nawilebis samagri,xaraCo,
on ~ faces orive zedapirze jojgina
bottle n boTli counter ~ iribana
scent ~ n sanelsacxeble bracelet n adj samajuri(s)
bottom n adj fskeri,Ziri; qveda flat ~ brtyeli ~

30
სარჩევი

snap n samajuris Sesakravi mad


torque/twisted ~ grexili/xveuli ~ bravery n gabeduleba,didebuleba,vaJka-
~ with bent ends boloebgadaxve-
uli ~ coba,trabaxi
~ ~ ~ inwards back zurgSezne- brazero n tafa,romelSic cecxls anTe-
qili~ ben gaTbobis mizniT
~ ~ closed ends boloebSeerTe- brazier n mayali,tafa,ToqmaCi=spilenZis
buli ~ da TiTbris xelosani
~ ~ expanded ~ boloebgaSlili ~ breach n v naprali,xvreli,gamomtvreva
~ ~ intermingled ~ = intermingled ~ sa- bread n adj puri(s)
majuri erTmaneTze gadasuli unleavened ~ usafuaro puri
boloebiT breadth n sigane
~ ~ open/penannular ~ boloebgaxsni- across the ~ adv siganeze
li ~ breadthwise adv siganeze.siganiT
~ ~ tied ~ boloebgadaxveuli ~ break(see sharp) n v wyvetili,wyveta,mo-
~ ~ twisted ~ boloebdaxveuli ~ texiloba; (ga)texva/wyveta,darRveva
~ ~ widened ~ boloebgafarToebu (ga)texva/wyveta,darRveva,mtvreva,
li~ msxvreva
brachicranial adj braqikranuli ~ down v anawevreba,daSla,dacema(mag.
brachicranium n braqikrani vaWrobis),xelisuflebis damxoba
bracket n bjeni,konsoli ~ ~ into pieces v nawilebad daSla
bracketed adj frCxilebSi Casmuli ~ in v gaxedna,dageSva,Semtvreva
~ keystone frCxilebiani Camketi qva ~ of the fast v marxvis gatexva
brackrts n pl frCxilebi teqstSi ~ off v damTavreba,Sewyveta
braid n v sirma,sorsoli,yaiTani; (da) ~ ~ from sth Camocileba raime
wvna სaqmiდან
braided adj (da)wnuli ~ open v gamongreva,gamotexva,Semt-
brain n pl only qato vreva, qvis gaxeTqva
brainchild of sb vinmes gonebis/fantazi- ~ out a war v omis gaCaReba
is nayofi,idea,naazrevi sharp ~ swrafi/ucabedi wyvetili
brandish weapons v iaraRis JRaruni=muqa breakwater n zRvis talRebis amridi
ra ~ the soil v miwis damuSaveba
brains n pl tvini breakage n namsxvrevebi,mtvreva,msxvreva
bramble n adj ZaRlmayvala breakdown n v (da)Sla,rRveva
branch n rto,toti,Sto,filiali,mecni- breakfast(see break of the fast) n sauzme
erebis/warmoebis dargi,vazis breaking n motexiloba
lerwi breakthrough(s) n garRveva
v gavrcoba breakwater
branched adj gavrcobili,gantotvili breast n adj mkerdi,ZuZu; samkerde
branching n adj ganStoeba; datotvili ~ band(see band) cxenis samkerduli
branchy adj gantotvili,datotvili,to- ~ brooch gulsabnevi
tebiani ~ fastening mkerdsakinZi
brand n v damRa/dadamRva,daRi,nakver- ~ plate samkerduli(firfita)
cxali out thrust ~ win wamoweuli mkerdi
~ of Cain kaenis codva=stigma ~ summer =bressumer=bressomer n mzi-
~ new adj sul axali=cincxali di koWi
braser n mSvildosnis majis safari wear on ~ v mkerdze gakeTeba/tareba
brass n adj v TiTberi/TiTbris,moTiT- breastless adj umkerdo
brva breathe v sunTqva
brassed adj moToTbruli ~ one's last warxdoma=sikvdili
brave adj gabeduli,vaJkaci,Tamami breathlacking adj sulis/sunTqvis Semkvre-
bravely adv gabedulad,vaJkacurad,Tama- li

31
სარჩევი

breathtaking(ly) adj adv gamaognebeli/gama- is wyoba


ogneblad,sunTqvis Semkvreli/Semkv- ~ ~ bond (aguris/qvis) wyobaSi
relad,SemZvreli/SemZvrelad Casmuli
breech-band n saZue ~ works n aguris qarxana
breed n v modgma,jiSi; saqonlis gamrav- bricked adj aguriT mogebuli
leba,jiSis gamoyvana bricking ger aguris wyoba
breeder n mesaqonle herringbone ~ grigala/Tevzifxuri ~
breeding ger cxovelTa qorwineba ~ in carinated side ~ gverdiTi ~
bribe n v qrTami, qrTamis micema ~ in headers yira ~
brick n adj aguri(s) ~ in length ~ grZivi ~
v aguriT mogeba/mokirwyvla ~ in width ~ ganivi ~
abutment ~ saqusle aguri ~ on edge(edgewise/stretcher on edge)
adobe ~ bzenarevi=umi ~ ~ ~ grZeli gverdiT
air ~ gamomSrali ~ coursed/horizontal ~ ~ Tarazuli ~
arch ~ TaRis ~ bridal adj saqorwino
baked/bakened ~ gamomwvari ~ ~ bath ~ abazana
broad ~ ganivi ~ bride n patarZali=dedofali
~ built/work aguriT naSeni ~ money n mehari,urvadi,yalimi
burnt ~ damwvari ~ ~ groom n nefe=saqmro
clay ~ Tixis ~ bridesmaid(see best) n patarZlis dobi-
cornice ~ lavgardanis ~ li=xelismomkide
~ edge/stretcher aguris grZeli gverdi bridge n v xidi/bogiri; gadabma,napra-
facing ~ mosapirkeTebeli ~ lis Sevseba,SeerTeba,xidis gadeba
fire ~ qvedis ~ ~ arch n xidis Tvali
~ flooring aguris iataki/safari ~ the gap v wyvetilis Sevseba(mag.
hand-made ~ xelnakeTi ~ qronologiaSi)
half ~ naxevar-aguri draw/hoist ~ n asawevi xidi
hollow ~ futuro ~ foot ~ n gadasakidi bogiri
in ~ adv adj aguriT/aguris hogged ~ n amoburculi/morka-
key/voussoir ~ solisebri ~ luli xidi (mag. besleTis)
kiln ~ saRumele ~ ~land saxelmwifo xidi=saqarTvelo
~ layer/mason n kalatozi ~ of the nose cxviris fuZe
lump n mzeze gamomSrali aguri, pile ~ xidi ximinjebze
aliz-aguri,xelnakeTi aguri ~ pier xidis burji
~ maker n meagure=aguris mkeTebe- stringer ~ Zelfenili xidi
li suspension ~ bondis xidi
mud ~ n adj aliz-aguri(s) bridging joist gadabma, Zelebis CarCo,ro-
overburnt ~ damwvari ~ melzec igeba iataki
pale=not burnt ~ gamouwvavi/umi ~ bridle n v aRviri,lagami; alagmva
~ paved/paving=paved with bricks agur- brief adj arasruli,mokle,Semoklebuli,
Fenili xanmokle
~plano-concave brtyel-Cazneqili ~ briefly adv arasrulad,mikled,maSinve,na-
~plano-convex rtyel-amoburculi~ wilobriv,swrafad(ve),xanmokled
plinth/quadrel ~ qarTuli ~ brigade n brigada-jaris nawili
right-angled ~ marTkuTxa=sworku- bright adj maxvili,mbzinavi,mkveTri,naTe-
li,niWieri,kaSkaSa
Txa ~
brighten v gabrwyineba,ganaTeba,kaSkaSi
sun-dried ~ mzeze gamomSrali ~
brightly adv mkveTrad,naTlad
tile ~ agurfila
brightness n elvareba,sinaTle,sikaSkaSe
~ up v dagmanva
brilliance n brwyinvaleba,elvareba
voussoir ~ solisebri ~
brilliant(ly) adj adv brwyinvale(d),mkafio(d
wedge-shaped ~ solisebri ~
brim n qudis farfli,WurWlis bako/pi-
~ work n aguriT nagebi/naSeni, agur-

32
სარჩევი

ri antimony ~ n adj anTimoniani brijao


brindled adj laqebiani GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG(si)
bring v mozidva,(Ca)motana arsenic=arsenious ~ n adj dariSxaniani
~an end to sth dasruleba ramis classical ~ klasikuri ~
~back into history istoriaSi dabruneba hightinned ~ kalauxvi ~
vinmesi/movlenisa in ~ adj brinjaoTi/brinjaosi
~down v ganadgureba little tinned ~ kalamcire ~
~ forward v gamotana,warmoCena plate-glass ~ sarkisebri ~
~ in(to) v Setana/Semotana stannous/tinned ~ kaliani ~
~ in from v Semotana sadmeidan bronzed adj brinjaoTi daferili
~in god(s) axali/sxva RmerTis aRiare- bronzecaster/worker n brinjaos ostati=
ba mdnobeli/Camomsxmeli
~ out v gamomJRavneba bronzes/bronzework n pl brinjaos niv-
~ together v daaxloeba,erTad Sekreba Tebi
~ under control v dapyroba brooch n adj gulsabnevi(s),gulqandi(s),
~ up v aRzrda mkerdsakinZi(s); rkali/CarCo
~ to an end v dasruleba (beWdis Tvlis,gulsabnevis,sarkis...)
~ to fruition v aRsruleba,ganxorciele- spit ~ Samfuri
ba brook n nakaduli,Rele,wyaro
~ to light v dRis sinaTleze gamotana, broom n cocxi
gamoaSkaraveba,gamovlena,gamomze- brother(hood) n Zma, Zmoba,saZmo
ureba, samarxis gaxsna sworn ~ n Zmadnafici,Zmadnaficoba
~together v mogroveba,Sekreba brotherly adv Zmuri
~ ~ in sth Tavmoyra/mogroveba ramisa brouch n nimbi,rkali
rameSi ~ ridge n warbis rkali
~ to trial v wameba ~ of the hill mTis Sverili
bringer n (Se)momtani brush n funji,jagrisi,yalami
~of Christ(see Enlightener,Unimatrix) ganma- brushwood n adj buCqnari(s),Celti(s)
naTlebeli=qristianobis Semomtani/ road of ~ Celtis gza
GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGgamavrcelebeli bubble/blister n haeris buSti liTonSi/
brisk adj gacxovelebuli minaSi
bristle sb at sth ajagruli/saomrad ganwyo bubble(ing) v ger CuxCuxi duRilisas
bili bucket n sarwyuli,hidria
bristled up adj ajagruli buckle=buckle-loop n balTa=agrafa;
bristles n pl usu. jagari naRuni
brittle(ness) adj n mtvrevadi,myife;simyife chape n balTis kauWi
broad adj ganieri,vrceli,farTe loop n ~ rkali
~ evidence of sth uamravi masala/sabuTi tongue n ~ ena
~ interest farTo interesi buckle v amoburcva,amozneqa
~ stretch of territory vrceli teritoria bucolic adj sofluri
in ~ sense of sth farTo gagebiT bucranium/bucrane n sing/pl Lat. xaris Ta-
broaden v gavrcoba,gafarToeba vis qandakeba
broadly adv farTod buckwheat n adj wiwibura(si), Fagopurum
brocade n adj farCa/farCis esculentum Lat.
broken adj (ga)texili,damsxvreuli,damt- bud n kokori
vreuli,arasruli,wyvetili bugle n sayviri
~ away adj motexili ramisgan rame build v ageba,(a)Seneba,(amo)Seneba
~ down adj daSlili ~ anew v Tavidan/xelaxla aSeneba
~ line texili xazi ~by hand xelnakeTi/naZerwi keramika
bronze(see monetary) n adj v brinjao(si), ~ in(to) v CaSeneba
brinjaoTi dafarva ~on/upon v daSeneba=simaRlis moma-
teba

33
სარჩევი

~on top of earlier structure(s) Zvel saZir- bulk of… raodenoba/Semcveloba raRaci-
Kvelze daSeneba GGGGGGGGGGsa raRacaSi, ZiriTadi birTvi
~ upon existing foundation Zvel sa- bulkhead n Zgide
Zirkvelze daSeneba bulkwark n TavdacviTi miwayrili
~upon ruins nangrevebze aSeneba bumpy adj oRro-CoRro gza,xorklebi-
builder n (a)mSenebeli,aRmaSenebeli GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG Gani zedapiri
building(see lean) n ger adj saxli,Senoba, bunch n kona,Sekvra,yurZnis mtevani,jgu-
Seneba,samSeneblo,mSenebare,qanis fi,nakrebi sagnebis
sveti/zoli, nageboba bundle n guda,fuTa
~ area/site samSeneblo ezo/moedani bung n sacobi,cobola
~campaign axalmSeneblobebi bunk n nari=sawoli
channeled ~ Senobis saZirkveli,ro- burden n tvirTi
melic Sedgeba qvis paralelu- bureaucracy n biurokratia
wyobebisgan,rac qmnis Rarebs burgeoning adj axladgaCenili/Casaxuli
code of ~ mSeneblobis wesi mag. vaWroba
~ level ~ done burgler n mZarcveli
~ heritage ~ memkvidreoba burial(see grave,tomb) n samarxi,saflavi
main ~ mTavari/ZiriTadi nageboba adj (da)sakrZalavi; v dakrZalva
~ material(s) samSeneblo masala adobe/mud-brick ~ alizis samarxi
mountain ~ mTaTa warmoqmna arrange ~ v samarxis gamarTva
~nondomestic arasacxovrebeli nage- ~ antechamber samarxSi Sesasvleli(mag
Boba GGGGGG derefani)
substantial ~ gamZle nageboba barrow n yrili samarxis Tavze
terrazzo floor=buttressed ~ kirqvis da baulk n uReli samarxSi
sxva jiSis qviT nagebi da cemen- ~ chamber samarxissakani=dasakrZala-
tiseburi xsnariT Semtkicebuli vi darbazi
nageboba ~ with circular barrow wriulqvayriliani
~timber-framed xis CarCoiani samarxi
built adj agebuli,amoSenebuli,aSenebuli, ~ construction samarxis aRnagoba
nagebi ~ contents (context, complex) samarxeuli
~in CaSenebuli kompleqsi=SigTavsi
~ on adj daSenebuli ~ with corbelled roof samarxis sayrdeneb-
~ ~ the traditions trdiciebze/tradi- ze gamarTuli gvirgvinuli saxu-
ciebis mixedviT agebuli ravi
well ~ adj kargad/mkvidrad nagebi ~ cover/roof sაmarxis saxuravi
bulb n bolqvi=xaxvis Tavi, elnaTura ~ custom(s),habit(s),rite(s) dakrZalvis we-
bulbous adj xaxvis Tavisebri sebi
bule (see bulla) n bule decapitated ~ uTavo micvalebulis ~
bulge n kopi flagged area in ~ filebiT mogebuli
bulging adj gamoberili Sesasvleli samarxSi
bull n buRa,xari ~ framework Zelsamarxi
~ bird n frTosani xari girder cover of ~ samarxis Zelfenili
bulla(see bule,docket) n bula,savaWro sa- saxuravi
qonelze/WurWelze Sesabmeli niSani ~ ground/ground-site(see cemetery) samaro-
~ =clay sealing=stamp seal(see cretula) n vani
sabeWdavi ~ heap/heap n samarxis zvini
bullet n Tofis tyvia ~ log Ggeja-samarxi
~core n satyorcni birTvi log ~ chamber ZelebiT nagebi saTavso
bulletin n biuleteni; macne=moambe(samec- ~ mound samarxis borcvi/zvini
niero gamocema) beneath the ~ borcvqveS(a)…
bullock n dakodili xari ~ rich of offerings (masaliT) mdidari sa-
~ cart n xar-uremi,xarSebmuli uremi marxi

34
სარჩევი

=resting place gansasvenebeli kmeva=pirferoba


~ with a shelf in one side Taro ~ ~ out v amowva rameze
~ ~ timber framing of logs ZelebiT amoge- ~ to the ground (gada)bugva/wva
buli ~ burned=burnt adj gamomwvari,damwva-
= tumulus/tumuli n sing/pl Lat. gora ~ ri,Serujuli
~ well= ~ in a well ~ WaSi ~ down adj damwvari
~ wreath n micvalebulis gvirgvini ~ out adj amomwvari
barrow ~ gorasamarxi ~ site of fire naxanZrali
chariot ~ etli ~ burning n adj ger wida/widis, wva
double-chamber ~ orsenakiani ~ ~ cinders n adj namwvi(s)
damaged(disturbed,incomplete) ~ da- ~ furnace/kiln gamosawvavi Rume-
zianebuli ~ li
empty ~ carieli/uinventaro ~ burnish(ed) v adj gaprialeba,naprialebi
family ~ saojaxo ~ gamowva keramikis
hall-porch ~ = magaron=megaron mega- perfunctory ~ zedapiruli gamowva
roni spiral ~ spiralurad gamowva/gapriale
hasty ~ saxeldaxelo samarxi ba
intact/undisturbed ~ xeluxlebeli ~ streak ~ xazebad gamowva/gaprialeba
jug ~ qvevr ~ burnisher n gamprialebeli,saprialebeli
lavish(richly furnished,wealthy) ~ mdid- burrow n soro
ruli ~ burst sth v garRveva(mag.kedlis),aRzeveba
mass ~ koleqtiuri ~ afeTqebagacxoveleba raime saqmi-
memorial ~ samaxsovro ~ anobis
moundless ~ uzvinulo ~ bury(ing) v ger damarxva,dakrZalva,dafv-
multiply ~ mravaljer gamoyenebuli ~ vla,Camarxva
pit/shaft ~ ormosamarxi ~alive cocxlad damrxva
bush n buni(ki),buCqi,mWreli piri,Casar-
pitless ~ uormoo ~
Ti
plinth/slab-built ~ fila ~
bushy adj buCqnari(T) dafaruli
plundered/robbed ~ gaZarculi ~
business n saqme,saqmianoba
quarry stone ~ yorekedliani ~
~ house savaWro saxli
ramp/slope n daxrili Casasvleli
~ like adj saqmiani
river ~ ~ mdinareSi
bust n tanis welszeda nawili=biusti
rock-cut ~ kldeSi nakveTi ~
~ shot ~ ~ gamosaxuleba
scanty ~ Raribuli ~
bustling adj gacxovelebuli,mzardi
~ service wesis ageba
busy adj saqmiani,saqmiT datvirTuli,
shaft ~ Wa samarxi/samarxi Wa
dakavebuli
slab-covered ~ filaqviT daxuruli ~
but adv conj garda/mxolod; magram
stepped ~ safexurebiani ~
~ a single mxolod erTi
stone-box ~ lodi/qva ~
~ on the other hand samagierod.., meores
stone-built ~ qvis/qviT nagebi ~
mxriv...
tile/tile-built ~ kramit ~
butcher n v dakvla,yasabi,xocva-Jleta
trench ~ ~ arxSi
butcher’s Broom=box/knee holly=sweet broom
two-staged ~ oriarusiani ~ n adj Tagvisara=Zmerxli, Ruscus
unrifled ~ gauZarcvavi ~ Aculeatus=Ruscus Aculeateus angusti-
wooden-bier ~ forani ~ foliu Lat.
buried adj damarxuli,dafluli butchery n sasaklao,mkvleloba,dakvla,
burin n saWrisi, burRi xocva-Jleta
burn v gamowva,dawva,Serujva butler n meRvineTuxucesi,msaxurTuxuce-
~ at the stake koconze dawva si
~ down v gadabugva,(ga)dawva butt n yua (ara puris)
~ in hell jojoxeTSi dawva butter n adj karaqi(s);morqenali cxove-
~ incense to someone gundrukis

35
სარჩევი

li Caesar n keisari
butter and eggs=Linaria vulgaris (Lat) n adj caesura/caesurae n sing/pl Lat. wyveti-
seli(s) li
butterbur=Petasites gen (Lat) n adj buera- cage-cup v Caketva
(si)(mcenare) cake n adj namxcvari,wewoni(s)(kopto-
buttercup=Ranunculus acris (Lat) n adj ni)
mindvris baia(si) calathus/calathi n sing/pl Lat. SroSanis
buttering ger ngreva kedlis sangrevi formis kalaTi(ornamenti)
manqaniT calcine(ation) v n gamowva
~ram sangrevi=saomari manqana=verZi calculate(ion) v n angariSi,gamoTvla
buttermilk n adj do(si) caldera n didi qvabi(esp),vulkanis krate
butter vetch=Vicia sp. Lat. n adj mware cer- ri
cvela(si) (mc) ante ~ vulkanis krateriswina terito
button n adj kilita/kilitisa,Rili(sa) ria
~ hole n Rilkilo calendar(ical) n adj kalendari/kalenda-
~ seal n Rili-sabeWdavi ruli,svinaqsari
~ shaped adj Rilisebri calendrical adj kalendaruli
buttress n v Fr. iaqTaRi=gamagreba=kon- calf n nukri,xbo, wvivi=kanWi
trforsi calip n xalifa
buttressed adj iaqTaRebiT gamagrebuli call v saxelis darqmeva,daZaxeba,uwo-
externally ~ iaqTaRi kedlis garedan do vinmes/rames rame saxeli
internally ~ iaqTari kedlis Signidan ~ back v ukan gawveva/gamoTxova
~structure iaqTaRebiani nageboba ~ for v moTxovnileba=moTxovna
buy v (Ses)yidva ~ forth v gamowveva ramis(mag.xmauris)
by prep. adv ...iT, ...mier,...mixedviT ~ in v stumroba, sanaxavad Sevla
~ analogy with… analogiiT ramesTan ~ into question v raRac badebs kiTx-
~ birth adj adv bunebrivi/bunebrivad, vas
Tandayolili,dabadebiT..,sisx- ~ off v SeCereba,ukan gawveva
naTesauri,warmoSobiT( mag.Ge- ~ on v mowodeba,mouwodo vinmes ga-
orgian by birth) akeTos rame
~ comparing with Sedarebis saSualebiT callote n skviTuri qudi
~ contrast with sth gansxvavebiT calm v adj damSvideba,mSvidi
raRacisგან ~ down v dacxroma,damSvideba
~ decoration ornamentiT/ornamentis mi- calorifere n Fr. kaloriferi
xedviT calva/calvae n sing/pl Lat. qalasarqveli
~ decree kanoniT,dekretis mixedviT calvaria(see frontal) Sublis(a)
~ form formiT,formis mixedviT Calvary n golgoTa
~ heart zepirad(mag. leqsi) calve v pirutyvis mSobiaroba=doli
~ product gverdiTi produqti calyx/calyces n sing/pl Lat. yvavilis ja-
~ so doing amiT..,amis gakeTebiT..,Tu ase mi,niJara
moviqceviT... camelcade n aqlemebis qaravani
~ volume moculobiTi camelry n jari aqlemebze(meomrebi)
~ way of… gavliT.., gzad... cameo n kamea
~ wide margine didi gansxvavebiT ~ technique kameis keTebis teqnika
byre n boseli, saqonlis sadgomi cameo-cut gem(m) n kamea gem(m)iT
byword n frTiani sityva camp(ing) n v ger banaki,dabanakeba
byssus n adj bisoni(s) set up a ~ dabanakeba,banakis dacema
C campaign n v laSqroba,kampania(savele,
saomari)
Cabbage rose=Rosa cantifolia Lat. asfurce
Lla vardi ~afield laSqroba=brZolis veli
cache n grova,samalavi ~ against sb/sth v brZola vinmes/ramis
winaaRmdeg
cadastre n aRweris wigni

36
სარჩევი

~of revenge sapasuxo/samagieros gada- have ~ itevs...


saxdeli brZola to full ~ mTeli sisruliT
wage ~ against sb brZola/kampania vin- ~to do sth midrekileba,unari,Tviseba
mes winaaRmdeg caparison n cxenis gadasafarebeli
can n Tunuqis WurWeli caper n naxtomi
oil ~ n sazeTe ~ capital(see cap) n adj dedaqalaqi,sataxt-
can v SeZleba(Tandayolili/SeZenili sataxto qalaqi,umaRlesi
unari) ~ letter mTavruli(didi) aso
~ be deduced through SesaZlebelia central ~ mTavari/sataxto qalaqi
~ ~ paralleled eZebneba paraleli,Se- Tbilisi)
ba mivamsgavsoT/SevadaroT Capital punishment sasikvdilo ganaCeni=
~ ~ traced through SeiniSneba kvali sikvdiliT dasja
~ ~ witnessed SeiZleba dadastureba Capitulum n Lat. kapituli
canaba n kanabe Capricorn n adj Txis rqa/rqisa
canal(see channel) n xelovnuri arxi/Ra- caprid n adj gareuli Txa;gareuli Txis
ri tyavi(s)=Sevro(si)
cancel(ed) v n adj ganadgureba/ganadgu- caprine adj Txisa
buli,gauqmeba/gauqmebuli,uaryo- caption n warwera ilustraciaze
fa/uaryofili captivate(d) v adj datyveveba/datyvevebu-
candelabrum n sasanTle,Sandali li; moxibvla,mzeris mitaceba(si-
candle n kelaptari,sanTeli lamaziT,raime niSniT,WkuiT)
candlestick n sasanTle,Sandali(1 sanT- captivating adj damatyvevebeli,momxiblavi
lis) captive n v tyve, datyveveba
canning n wnuli,xvia captivity n tyveoba
canon n kanoni=werilobiTi wesi=dawe- capture v adamianis gataceba,dapyroba,
rili kanoni,zarbazani mitaceba,datyveveba,Sepyroba
~ bit n lagmis nawili ~ attention yuradRebis mizidva
canonical adj kanonikuri Capuchin n kapucini
canonize(d)(ation) v adj n dakanoneba/da- carafe n minis saRvine/sarwyuli
kanonebuli,kanonizacia/kanonize- carat n Arab. karati=yiraTi
buli caravan (sarai) n qaravani,qarvasla
canopy n baldaqini-naWeri, TaRi caraway n adj koWa,Zira(si) (mc)
cantharus/canthare n sing/pl Lat. qanTa- carbon n adj naxSirbadi(s)
rosi 14
~ radioactive=C n adj radioaqti-
cantone(see district) n qveynis mxare/kuT-
uri ~
Txe,provincia
carbonize(d) v adj danaxSireba,naxSir-
cantonal adj samxareo,provinciis,pro-
badiani
vinciuli
carboy n minis boca
~ capital kuTxis/mxaris dedaqalaqi
carcass n frinvelis/cxovelis leSi
(mag. soxumi,quTaisi)
Cardamon n adj kurkuma,janjafili(s),
~ region olqi
(h)ili(s)
canvas n saxatavi tilo
carding ger adj matylis CeCva/saCeCi
canyon n kanioni
cardo/cardiness n sing/pl Lat. meore quCa
cap n svetis Tavi=kapiteli,kokardi-
care n v zrunva
ani quid, v gadaxurva,Tavdaxurva
~ home n TavSesafari
~ stone dolmenis saxuravi brtye-
career n SemoqmedebiTi gza,moRvaweoba,
li qva
saqmianoba=kariera
capable adj SemZle=unaris mqone
start ~ SemoqmedebiTi gzis/saqmianobis
capability n SesaZlebloba=unari
dasawyisi
capacious adj tevadi
careful(ly) adj adv frTxili,frTxilad
capacity n moculoba,simZlavre,tevadoba
~ dressed kargad gaTlili/damuSa-
Semcveloba
vebuli

37
სარჩევი

go ~ into v Cawvdoma azrSi/arsSi carse n adj karsti(s)


carefree adj uzrunveli carselet=carslet n Tori=Torni
careless(ly) adj adv dauxvewavi/dauxvewa- cart n etli,sazidari,uremi
vad,uzrunveli/uzrunvelad,uyurad- bullock ~ xar-uremi
Rebo(d) tilted ~ Cardaxiani uremi
carelessness n daudevroba,uzrunve- two-wheeled ~ orTvala ~
loba,uyuradReboba cart adj saurme,urmis(a)
caretaker n mzrunveli axle n Tvlebis dasamagrebeli ganivi
carinated adj wamaxuli,wiboiani RerZi
~ inverted side wiboiani gvardi batton/tyre n Tvlis garsakravi salte
carination n wibo,yvavili RilkiloSi binding n apeuri
carnation n adj mixaki (yvavili) box n Zara
carnelian=cornelian n adj sardioni(s) brake n sagduli
carnivore n adj xorcis mWameli/mtacebeli chassis n pl CarCo
carous n v qeifi draught-pole=pole=shaft n rvili
carpenter(see joiner) n durgali=xiT- felly n Tvlis gare da Sida rkali
xuro fender n Tvlis liTonis garsakravi
carpet(see rag,cover) n noxi,fardagi,xali- hob n Tvlis Sua mili/xvreli RerZis
Ca Casasmelad
v dafarva, mofena ramisa ramiT horn-yoke=yoke n uReli
magic ~ mfrinavi xaliCa king-bolt=pintle n tabiki
carriage n gatana=transportireba,sa- nave n Tvlis morgvi manebiT
zidari peg n Wali
carriagecraft n meetleoba=xeloba pole/shafts (pl) n xelna
carrier n gadamtani/matarebeli vinme/rame rim n ferso
carry v gadatana,gadatan-gadmotana, shaft n Tvlebis SemaerTebeli grZivi
gadazidva,tareba RerZi
~away v gatana,gadaRvra spring n Tvlis resori
~forward v ganviTareba sprung hinge resorsqveSa anjama
~ on gaswio raime saqmianoba,datvir- tilt n Cardaxi
Tva modis/aqvs..,saxuravis gamar-
~ track saurme gza
Tva,iatakis dageba
undercarriage n Zaris CarCo
~ ~ excavation(s) gaTxrebis warmoeba
wheel n adj urmis Tvali/Tvlis
~ ~ traditions tradiciis gagrZeleba
cross-bar ~ jvaredinmanebiani ~
~ out v gaZRola(Catareba,warmarTva),
disc ~ masiuri=umanebo ~
ramis/saqmis warmoeba,misdio raime
~ with spokes manebiani Tvali
saqmianobas,reformis gatareba,saq-
mis bolomde miyvana,gegmis Sesru- cartage n urmiT/WapniT gadazidva
leba, gamocda ramis cartouche n ornamentuli xvia
~ ~ sb's promise pirobis Sesruleba cartridge belt n savazne
~over of sth v gagrZeleba Zveli Cveule carve v gamoTla/kveTa qvaze(Zvalze/xeze
bis carvel-built adj erTmaneTze piri-pirze da-
~ through v gaWirvebidan gamoyvana yobili aguriT/qviT nagebi
~ the day gamarjveba cascade n v kaskadi, gadmo(e)dineba
~ a fence round SemoRobva case n bude=hilza,viTareba,vitrina mu-
~ the roof saxuravi eyrdnoba/dayrdno- zeumSi,SemTxveva,CanTa
bilia… a ~ in point ganxilvis sagani
~ a title titulis qona/matarebeli,titu- in ~ …. Tu..,am/im SemTxvevaSi
lovani in any ~ yvela SemTxvevaSi
carrying adj ger gadamtani,tareba ~ either ~ orive SemTxvevaSi
~rings qvabze saxeluris amosadebi cased adj moCarCoebuli
rgolebi casemate n Sida kedelze, an yrilze mi
dgmuli gareTa damreci gverdi Tav-

38
სარჩევი

dacviTi Txrilisa; Senobis nakveTu sani jari


ri,xaro beRelSi,kazemati,namori catapult n filakvani,Surduli
~construction kazematuri nageboba cataract n Woromi
~ wall beRlis/kazematis kedeli catarsis n kaTarzisi
casement n fanjara (Cveneburi) catartic adj kaTarzisuli
cashe n saidumlo sacavi catch n v nanadirevi; daWera vinmesi/
casing n raime sagnis bude ramisa
casket n zardaxSa ~ up v daweva(daewio vinmes/rasme)
casp v CarWoba ~ plate n damWeri firfita(mag.sarkisa)
cast(see casting) n v elferi,sagnis ana- catechism n Gr. katexizmo
tvifri,forma=yalibi,detali,sxmu- categorize v gansazRvra,daxarisxeba
li,nimuSi,nayari=gadayrili,mopo- cater for sb v vinmes momarageba
vebuli/warmoebuli saqonlis ra- cathedral n mRvdelmTavris sataxto,sa-
odenoba,kasta; dayalibeba,yalib- kaTedro taZari,kaTedrali
Si Camosxma Catholikos n adj kaTalikosi=kaToli-
~ away v ukugdeba kosi,sakaTalikoso
~ detail n sxmuli catkin n Txilis/kaklis yvavili
~ from mould yalibSi Camosxma catnip n adj katabalaxa=katis pitna, Ne-
~ light on v naTelis mofena sakiTxze peta Cataria Lat.
~ line samsxmelo nawiburi cattle n pl only naxiri,saqoneli
~ lots v kenWisyra,wilisyra ~ barn/house n boseli
~ a magic gaTvalva,monusxva ~ breeding mesaqonleoba=menaxireoba
~ on(cf sew in) v daduRebiT SekeTeba, diary ~ mewveli saqoneli
liTonis Cakereba ~ farmer n mesaqonle
priestly ~ sasuliero pirTa/qurumTa ~ man n mesaqonle=mecxovele
kasta ~ run n saZovari
casted adj Camosxmuli ~ track n saqonlis gadasareki gza
~ in one piece(see casting)mTlianad- Caucasian adj kavkasieli,kavkasiuri
sxmuli ~ Iberian Kingdom qarTlis samefo
caster n Camomsxmeli ~ coat Coxa
castigate v gakritikeba=ukmayofileba ~ goat jixvi
casting n ger sxmuli,detali,Camosxma ~ milk mawoni
~ house samsxmelo saxelosno Caucasoid (the) n kavkasieli=kavkasoidi
~ mould ~ yalibi cauldron n samfexa,ramdenime yuriani qva-
~ net faceri bi
one piece ~ mTlianadsxmuli caulicole n ylorti kapitelze(ornam)
~ remains nadnobis narCeni cauliculis/cauliculi n Lat. totisebri orna-
shaped ~ mxatvruli Camosxma menti
~ vote gadamwyveti xma arCevnebSi caulk(ed) v adj dagmanva/dagmanuli,dago-
castle n cixe,saxizari zva/dagozili
castelum/casteli n sing/pl Lat. cixe(simag- caulking crown gmani
re) ~ iron siqa
castrate(d) v adj dasaWuriseba/dasaWuri- cause n v sababi,mizani,mizezi;gamowveva
sebuli,dakodva/dakodili ramis
casual adj droebiTi,yoveldRiuri,Sem- give ~ v mizezis micema
TxveviTi,Cveuli,zerele,zedapiruli without ~ adv umizezod
~glance Tvalis Gadavleba/Sevleba causeway n riyis qvis qvafenili
catalogize v aRwera,daxarisxeba,daxasi- caution n v sifrTxile,windaxeduloba
aTeba with ~ adv sifrTxiliT,windaxedu-
catalogue n v katalogi ; aRwera,kata- lad
logis Sedgena cautious(ly) adj adv windaxeduli,windaxe-
cataphract n abjari, makedonelis cxeno- dulad

39
სარჩევი

cavalry(the) n mxedroba,mxedrioni,cxeno- cell n senaki=kelia,sakani


sani jari=kavaleria (pl verb) ~like hut senakisebri qoxi
~ man/soldier cxenosani meomari ~plan building senakisebri gegma(reba)nnn
cave n gamoqvabuli,exi,karstuli mRvi- cella/cellae n sing/pl Lat. cela=sakulto
me, miwisqveSeTi darbazi
~ city n kldeSi nakveTi qalaqi cellar n sakuWnao,sardafi
cavern n gamoqvabuli wine ~ Rvinis ~
cavetto n foso,Rrmuli cellarer n eklesiis mekuWnave,meRvineT-
cavity n gamoqvabuli,siRrue,foso,Rrmu- uxucesi, WaSnagiri
li,CaRrmaveba celt n satexe (qvis)
cease v gaqroba,Sekveca,Sewyveta cement n adj v cementi(s),saduRabe
~ to be important mniSvnelobis/saWiro- xsnariT Semtkiceba=dacementeba
ebis dakargva cementation n rkinis damuSaveba nax-
~ to exist arsebobis Sewyveta SirbadiT
~ to function moqmedebis Sewyveta cementing adj mWide=mWidi,Semkvreli
ceased adj Sewyvetili cemetery n samarovani,sasaflao
ceaseless(ly) adj adv daudgromeli,usas- common/ordinary ~ rigiTi samarovani
rulo,uwyveti/uwyvetad extramural ~ samarovani soflis/qalaqis
caesar n keisari miRma
cedar n adj kedari/kedris multy-layer(ed) ~ mravalfeniani ~
cede(see cession) v omis Sedegad uaris multy-stage ~ mravaliarusiani ~
Tqma miwaze/uflebaze sxva qveynis single ~ samarxi,romelic ar ukavSir-
sasargeblod arcerT samarovans=ganmartoebuli
ceiling n Weri,samalavi cenotapium/cenotapi n sing/pl Lat. kenota-
~ arch Weris rkali fi
inner ~ saxuravis/weris Sida mxare censer n sasakmevle,sacecxluri
interstorey ~ sarTulebSorisi gadaxurva censor n cenzori
pillared ~ svetebze dayrdnobili We- census n v nusxa, aRnusxva,mosaxle-
ri obis aRwera
celandine=Nepata Cataria Lat. n adj kataba centaury n adj RiRilo(si)
laxa(si) (mc) Centaurus/Centauri = centaur n sing/pl Lat.
celebrate(ion) v n dResaswaulis aRniSv- cxenkaci=kentavri
na=dResaswauloba;saeklesio sam- center v adv gaerTianeba,Tavmoyra,
saxuri=ritualis Sesruleba,ze- centriT(sadme), (AmE n centri)
imi,dResaswauli ~around v gaerTianeba ramis garSemo
celebrated adj brwyinvale,gamoCenili,sa- nerve ~ mTavari centri(sakiTxis,dasa-
xelganTqmuli,saxelmoxveWili xlebis,Zeglis)
celebrity n brwyinvaleba,didsulovneba ~ upon sth v yuradRebis gamaxvileba
~(prime writer) didi mwerali(mag."SoTa, raime monacemze/faqtze
ilia,akaki,vaJa da galaktioni") centered adj dmkvidrebuli,Tavmoyrili
celential adj is,rac saukuneSi erTxel ~ around sth gaerTianebuli raRacis
xdeba garSemo
celery=Apium graveolens (Lat) n adj niaxu- centering adv centriT.., n qargili
ri(s) central adj mTavari,sakvanZo,umTavresi
~ cabbage=Brassica pekinensis (Lat) n adj Sua(Si),centraluri
Cinuri kombosto(si) ~character mTavari gmiri
celestial adj (ze)ciuri,zecier(n)i centralize(d) v adj gaerTiaeba/gaerTiane-
alignment of ~ bodies ciur sxeulTa gan- buli,Tavmiyra/Tavmoyrili,cent-
lageba ralizacia/centralizebuli
celibacy(see vow) n ucolobis/qalwulo- centralizing adj gamaerTianebeli
bis aRTqma centric n centristi
celibate adj uxrwneli centre(see center) n BrE kera ramis,Sua-

40
სარჩევი

Casaxvis adgili,centri within the overall range of centuries sau-


~ of empire metropolia kuneTa ganmavlobaSi
manufacturing ~ mwarmoebeli ceramic adj keramikis,keramikuli
centuria n centuria ~ paste n adj keramikuli masa/masis
centurion n centurioni ~ powder n adj ~ fxvnili(s)
century=c saukune ~ product ~ nawarmi
advent of the ~ saukunis dadgoma ~ production keramikis/keramikuli war-
before the close of the ~ saukunis da- moeba
sasruliswina periodi ceramics(see container,pottery,vessel,ware)
beginning of the ~ saukunis dasawyisi n pl keramika
between the turn of the centuries sauku- ceramist n keramikosi
neTa mijnaze Ceramyon n xelTuqmneli xati
by the beginning of N century saukunis cereal n sakvebad vargisi romelime
dasawyisisTvis marcvleuli
~ downed saukune dgeboda/dadga ~ crops marcvleulis mosavali
~ drew to close ~ ileoda...… cereals n pl marcvlovnebi
~ progressed ~ gadioda/midioda.., cerecloth n micvalebulis samosi
saukunis ganmavlobaSi cerements(see grave) n adj sudara/suda-
~ turned to the ~ saukunes mohyva ~ ris
early ~ saukunis dasawyisi=adreuli ceremonial n adj ceremoniali; saritu-
wlebi alo=saceremonio=saweso
end/fall of the ~ saukunis bolo/dasa- ~ cover saceremonio gadasafarebeli
sruli ceremony n RonisZieba,ceremoniali
first=1st half/part of the ~ saukunis I perform a ~ ceremonialis aRsrule-
naხევარი ba/Catareba
first=1st quarter of the ~ saukunis I me- certain… rig(i) n adj vinme/rame gan-
oTxedi sazRvruli
fourth=4th ~ ~ ~ ~ IV ~ ~ (a~) adj garkveuli vinme/rame
in the course of the ~ saukunis ganmav- in ~ ways garkveulwilad
lobaSi sb is certain viRac Tanaxmaa…
late ~ saukunis gviani wlebi sth is ~ (raRac) naTelia(namdvilia,
later/second(2nd) half/part of the ~ sau- adgenilia)
kunis II naxevari certainly adv aucileblad,danamdvi-
mid ~ saukunis Sua xanebi lebiT,marTlac,namdvilad
scant ~ arasruli saukune certify v pasportizacia
second=2nd quarter of the ~ saukunis cerussite n adj cerusiti=naxSitJangiani
II მეოთხედი tyvia(liToni)
sth enjoyed lifespan of many centuries- ra- cession(see cede) n uaris Tqma miwa-
Racam iarseba mraval saukunes ze/uflebaze sxva qveynis sa-
straddling centuries momijnave saukune- sargeblod
ebi(mag.III da II aTaswleulebis) cesspipe n sawreti mili
tail end of ~ saukunis miwuruli cesspit n daxuruli kanalizacia
the mold of ~ / time saukunis/drois cesspool n nagvis ormo
mtveri chad n adj xreSi(s)
the turn of the ~ saukunis damdegi chaff n adj bze/bzis,Cala/Calis,Cenჩო(სი)
third=3rd quarter of the ~ saukunis III ~faced/tempered adj bzenarevi
meოთხედი ~ ~ mud n adj bzenarevi alizi
two middle quarters of the ~ saukunis shed of ~ sabZeli
Sua ori meoTxedi chain n adj Zewkvi(s),jaWvi(s)
with the advent/onset of the ~ saukunis chain-mail n jaWvis perangi
dadgomisas(dadgomisTanave,dad- chains n pl usu. xelborkili
gomasTan erTad chair n v skami, kaTedra universi-

41
სარჩევი

tetSi; Tavmjdomareoba undergo ~ ganicada cvlileba ramem


~ man/person n Tavmjdomare changeable adj sacvleli(is,risi gacvl-
sedan ~ xeliT satarebeli sa- ac SeiZleba),cvalebadi
zidari adamianis gadasa- changed adj Secvlili
yvanad changes n pl Zvrebi=cvlilebebi
chairmanship n Tavmjdomareoba channel(see canal) n v bunebrivi arxi,sru
chalcedon(y) n adj qalcedoni(s) te; daRarva
chalcum=chalci n adj qalki(s) draining ~ sawreti arxi
chalice n barZimi,pinaki,fiala,jamfila ~off v dawreta Raris saSualebiT
chaliceform n fialisebri,jamisebri chanelled adj daRaruli,sadinarebiani,Ra
chalk n adj carci(s) riani
~ paper n adj carcis qaRaldi(s) ~building Senobis saZirkvelSi qvebi ri-
chalky adj carciani,carcis gebadaa Cawyobili da qmnis arxebs
challenge n v gamowveva,daeWveba,uaryofa,
SewinaaRmdegeba,moTxovna,acile- chant( see anthem,gradual,hymn) n himni
bis micema,ukan gawveva chap(ed) n v adj bzari liTonze; dab-
issue/pose ~ v gamoiwvio vinme,sakiTx- zarva/dabzaruli
dayeneba/wamoWra,sirTulis chape n liTonis qarqaSi
gamowveva/warmoSoba chapel n karis eklesia,samlocvelo
challengeable adj saeWvo,eWvis gamomwvevi, ~ side n egvteri=ekvderi
sadao chaplain n kapelani
challenger n gamomwvevi vinme ramis,pre- chapter n Tavi wignSi,kaTedrali,cxov-
dendenti rebis rTuli periodi
chamber n adj darbazi,dasakrZalavi sa- ~ and verse of sth (ambis) wvrilmanebi
ani,saTavsi,senaki; kameruli; palata ~ house n aTedkrali=sakaTedro
accessory(ancillary,subsidiary) ~ damxma- ტaძარი; სახლი,სადაც ყველა
re saTavsi მღვდელი იკრიბება
blind ~ ufanjro saTavsi ~ lands samonastro miwebi
funerary ~ dasakrZalavi darbazi ~ of accidents ubedurebaTa wyeba
multiply ~ (d) didisivrce datixruli cxovrebaSi
saTavsebad char(ed) v adj danaxSireba/danaxSirebu-
chamberlain n mesawole/mefsalmune beri li
chamomile n adj veluri gvirila/gviri- character n xasiaTi/saxe; nawarmoebis
lis,ZaRlis qinZa Matricaria spp.Lat gmiri=personaJi,rekomendacia
~ n adj iraga,kamania, Anthemis spp.Lat samsaxurSi miRebisas,forma
champer n dacereba,nazoli basic ~ sawyisi/ZiriTadi saxe/forma
championship(see tournament) n pirveloba central ~ mTavari gmiri nawarmoebis
=Sejibri different ~ gansxvavebuli/sxvadasxva
chance n adj SemTxveviToba/SemTxveviTi, xasiaTis
SesaZlebloba,Sansi mass ~ bevri=masobrivi xasiaTis
a ~ find SemTxveviTi napovni take upon the ~ xasiaTis miReba=roca
by ~ adv SemTxveviT raRac Rebulobs raRac xasiaTs
lucky ~ bednieri SemTxveva characteristic adj damaxasiaTebeli
chancel n kankeli ~ feature ~ niSani
chancellery n kancelaria characteristically adv aRsaniSnavia/damaxa-
chancellor n kancleri siaTebelia, rom…
chandelier n qorkandeli,WaRi characterize v daxasiaTeba
change n v cvlileba,xurda(vaWrobisas); characterized adj daxasiaTebuli
gadakeTeba gamocvla,Secvla ~ by sth raRac xasiaTdeba raRaciT/da-
~ into v gardaqmna/qceva vinmed/ramed maxasiaTebelia raRacisTvis
thoroughgoing ~ sruli/yovlismomcveli charcoal n adj naxSiri(s)
cvlileba ~ burner n menaxSire

42
სარჩევი

chare n biliki chemist n afTiaqari


Charentia(n) n adj musties qveperiodi=ne- chenopod(see goosefoot),Chenopodium Lat.
andertalelis epoqa n adj xvarTqla(mc)
charge n adj v movaleoba=tvirTi,Tav- chequered adj Wadrakuli,kubokruli
dasxma,fasiani; datvirTva/CatvirTva ~ plan ~ gegmareba
free of ~ ufaso cherished adj naloliavebi(ocneba/misw-
in ~ of sth xelmZRvaneli ramis rafeba)
sb in ~pasuxismgebeli/xelmZRvaneli chert n adj kaJis anatkeci; kaJiani kir-
charging police dacvis policia qva/kirqvis,qarsi(s)
chariot(see etli) n etli cherub n qerubimi=qerubini
ride up ~ etlis marTva chervil n adj niaxuri(s)/veluri oxraxu-
charioteer n (meomari )meetle Si(s), Anthriscus cerefolium
chariotry n etlis/urmis keTebis xe- chess n adj Wadraki,Wadrakuli
lovneba ~ plan Wadrakuli gegmareba
charisma(tic) n adj qarizma(tuli) ~ board n Wadrakis dafa
charitable adj saqvelmoqmedo chest n zanduki,mkerdi,skivri
charity n gulmowyaleba,TavSesafari, chestnut n adj wabli(s)
qvelmoqmedeba chevril n adj niaxuri(s),veluri oxraxu-
charm n v andamati,momxibvleloba,xib- Si(s), Anthriscuscerefolium Lat.
li; monusxva,moxibvla,Selocva chiarocruso n kontrasti,SuqCrdili
charms n no pl jado chicory n adj vardkaWaWa(si), Chichorium
charnel house n dasakrZalavi adgili/na- Intybus Lat.
geboba,akldama,saxli sakrZalavi chief adj mTavari,wamyvani
charred adj danaxSirebuli ~ designer ~ konstruqtori
chart n v monacemi, datana rukaze ~ priest mRvdelmTavari
chase n v naribandi=narimandi; nariman- chiefdom n beladi/beladoba
dis amoReba/amokveTa,liTonze kveTa chiefly adv gansakuTrebiT,umeteswilad,
waRma piridan ZiriTadad
chased adj Rariani chieftain n tomis beladi
chasing ger kveTa,mqandakebloba(qvis,xis, child n bavSvi
liTonis) ~ birth n Svilosnoba,mSobiaroba
~ chisel narimandis amosaRebi satexe in ~ ~ adv mSobiarobisas
chasm n ganxeTqileba; napali niadagSi, chil(ing) v ger gacieba
ufskruli,wyvetili,gamotovebu- chime n v zaris JRera/rekva
li adgili teqstSi chimney n sakvamuri
chaste adj uornamento; umwikvlo=uxrw- chin n nikapi
eli=qalwuli chink n bzari kldeze.qvaze
~ taste mdare gemovneba chip n v anamtvrevi,nafoti; amtvreva,
chastely adv uxrwnelad afcqvna,wamtvreva,watexa,anatkeci,na-
chasuble n iesos kvarTi,saeklesio sa- foti
mosi=kvarTi,omfori ~over v garSemo Semomtvreva
cheap adj iaf(fasian),martivi,ubralo chipmunk=Tamias gen. Lat. n zoliani ci-
cheaves n pl Zna yvi
check n v niSnuli,aRniSvna=miTiTeba, chipped adj anamtvrevi,afcqvnili,namtvre
Semowmeba,Segueba vi,Camotexili,wamtvreuli,watexili
~ list n sainventaro wigni chipping n ger qvis namtvrevi, mtvreva
checked adj Semowmebuli chisel n v satexe,saWrisi,saWreTeli; amo
cheek n loya,Rawvi Tla,gamoxarateba
~ bone n yvrimali claw ~ brWyalisebri satexe
~ lace n qalis saybeuri=samkauli convex ~ amoRarulpiriani satexe/saW-
~ piece/shaffles n cxenis saybeuri risi
cheese n adj yveli(s) chiseled adj amoTlili,gamoxaratebuli

43
სარჩევი

chisel-top n saWrisis Tavi/wveri chronography n qronografia


chiton n qitoni chronological adj qronologiuri
chlamys n qlamida ~anchor amosavali/sawyisi TariRi
chock n (sayrdeni) boZi ~coverage qronologiuri sazRv-
choice(see choose) n arCevani rebi
choir n eklesiis mgalobelTa gundi,qo- ~ margin ~ zRvari
ro ~ scope ~ CarCo
choose(see choice) v amorCeva,arCeva,Ser- ~ sequence ~ Tanmimdevroba
Ceva ~studies qronologiuri kvlevebi
~ for sth upiratesobis miniWeba raRa- ~ table ~ cxrili
cis gamo from ~ point of view/standpoint ~
chop(ed) v adj (da)poba/pobili,(da)Cexva/ TvalsazrisiT
Cexili,damtvreuli,naCexi chronology(see date/dating) n welTaRri-
chopper n danawalda, safxeki cxva,qronologia
chorea/choreae n sing/pl Lat. ferxuli absolute ~ absoluturi qronologia
chorister n eklesiis mgalobeli fixed ~ dadgenili/ucvleli TariRi
chorus n momReralTa(saero) gundi loose ~ arazusti/gaurkveveli ~
chosen adj amorCeuli,narCevi,SerCeuli low ~ adreuli/qveda ~
chous/choes n sing/pl Gr. sawyao WurWeli pivotal for ~ amosavali ~
chrism n eresi,qrizma relative ~ SedarebiTi ~
chrisma n adj mironi(s) within the ~ arsebuli qronologiis
consecrate the ~ mironis kurTxeva CarCoebSi
sth yielding ~ mironmdinare chronometry n qronometria
chrismarium/chrismarii n sing/pl Lat. wminda- chryselephantine adj raime Semkuli spi-
nawilebis Sesanaxi WurWeli los ZvliTa da oqroTi
Christ(see Shroud) n qriste church(see ecclesia) n eklesia,taZari
Christ the Savior(see God,Jesus) macxovari apsed ~ absidiani eklesia
christen(ed) v adj monaTvla,saxelis dana aisles vaulted=a single nave hall ~ =
Tvla,monaTluli kuppelhalle (Germ) darbazuli ~
Christendom n saqristiano ~ ~ ~ with side annexes ~ ~
christener n mnaTlavi,naTlismcemeli gverdiTi minaSenebiT
christening ger adj naTlisReba=naTloba= central cupola/dome plane ~ centralur-
naTvla; sanaTlavi gumbaTovani ~
Christian adj qristiani,qristianuli ~ ~ ~ cruciform ~ centralur
pre ~ adj winareqristianuli jvargumbaTovani ~
Christianity n qristianoba central-roofed ~ centralursaxuravi-
convert to ~ qristianad მოქცევა=გაქრის- ani ~
tianeba court ~ karis eklesia
founder of ~ qristianobis damdgeni= cross isle eklesiis ganivi navi=nefi=
oficialur religiad gamomcxa- transepti
debeli cross-shaped ~ jvris formis ~
Christianize(d) v adj qristianad moqceva= cross-in-square ~ kvadratSi Cawerili
gaqristianeba; gaqristianebuli jvris formis ~
Christmas=Xmas n adj qristeSoba=Soba; domed ~ gumbaTovani ~
saSobao disused ~ umoqmedo ~
Christmastide n Sobis kvira domeless ~ ugumbaTo ~
chronicle(d) n v adj 1 wlis matiane; Jam- emergent ~ axladdamoukidebloba-
TaaRwera/aRwerili,aRnusxva/aR- miRebuli ~
Nusxuli,aRwera/aRwerili ~hall ~ darbazuli ~
chronicler n mematiane,JamTaaRmwereli ~monastery ~ monastris ~
chronicles n pl matiane ~ of an "inserted Cross" type Caxazuli
Chronicon n qoronikoni jvris formis~

44
სარჩევი

~segmented by transepts ~ transeptebiT conjoint ~ Sekruli wre


danawevrebuli darbaziT crossbow ~ gadajvaredinebuli rkali
single-nave ~ erTnaviani salocavi downward open ~ qveviT gaxsnili ~
three-church ecclesia ~ sameklesiani ~ ~ open on the left marcxniv ~ ~
traverse-nave type ~ ganiv-nefiani(n-s) ~ ~ open on the right marjvniv ~ ~
twin-apse ~ wyvilafsidiani ~ recessed ~ amoRaruli/CaWdeuli ~
two-domed ~ orgumbaTiani ~ upward open ~ zeviT gaxsnili ~
~ with extending/perched out apse Sveril- circuit n v garSemoweriloba,garsSemovla
absidiani ~ in ~ adv wriulad
~ with faceted apse waxnagovanafsidiani circular adj rkalisebri,wriuli
~ ~ a projecting apse Sverilafsidiani circulate v brunva,mimoqceva,triali
church adj eklesiis,saeklesio,sasuli- circulation n brunva,mimoqceva,triali
ero,sataZro put into ~ brunvaSi/mimoqcevaSi gaSveba
~cap v gumbaTis dadgma/dagvirgvineba withdrow from ~ brunvidan amoReba
~compound eklesiis teritoria circumcise(ion) v n winadacveTa
~ curtain ~ oqsino circumference n garSemoweriloba
~ dome ~ gumbaTi around ~ garSemo
~embellish v eklesiis moxatva in ~ adv garSemowerilobiT
~ Feast puroba eklesiaSi Circumpontic SavizrvispireTi/garSemo
~narthex eklesiis narTeqsi circumscribed adj (garSe)moxazuli,Semo-
~pllar v sveti eklesiaSi sazRvruli/Semokavebuli
~ porch=episthodomos n Gr. eklesiis circumstances n pl usu. garemoebani,viTa-
karibWe reba,mdgomareoba,pirobebi,mdebareoba
~side-chamber n eklesiis minaSeni in mysterious ~ gaurkvevel viTarebaSi
~ tower n samreklo in no ~ araviTar SemTxvevaSi
~ yard=courtyard n eklesiis ezo ~ of discovery=the find ~ of sth aRmoCenis pi-
churchwarden n eklesiis mamasaxlisi robebi
churn n v sadRvebeli,sawveleli(Wur- circumstantial adj araarsebiTi
Weli; dRveba circumvent n v gadaxra; gadaxveva gzaze/
barrel ~ kasrisebri/mbrunavi sadR- gzidan
vebeli cire perdue technique cvilis modelis da-
chute n Rari,kazmis Casayreli xvreli kargvis wesiT Camosxma
chuted adj Rariani cis… amier/gadmoRma(saqarTveloSi
ciborum/ciboria n sing/pl Lat. gadasatani myofisTvis)
wile,dasakrZalavi baldaqini Ciscaucasia/Caucasus (see Trans..) n amier-
ciborum/ciboria=ciboriae n sing/pl Gr. kibo- kavkasia(saqarTvelosTvis qedis
rumi gadmoRma)
cidevant adj yofili cist (grave) n qvayuTi,qvevrsamarxi, cista
cilanto n adj qinZi(s),Coriandrum sativum cistern n avzi
Lat. citadel n Sida cixe, cixe-simagre
Cinamon=Cinnamonum ge. Lat. n adj dari- citara/citarae n sing/pl Lat. kiTara
Cini(s) citation n amonaridi=citata
cinder n adj nacari/nacris cite v dasaxeleba,CamoTvla,xseneba
cinders n pl wida ~ example/instance magaliTis moyvana/
cinerary vase/urn n ferflis Casayreli moSvelieba
WurWeli cited adj naxsenebi,CamonaTvali
cinerator n sakremacio Rumeli citizen(see town) n moqalaqe,romelime
cinnabar n adj wiTeli singuri(s) qveynis qveSevrdomi
cinnamon=Cinnamomum gen. n adj dariCi- citizenship n moqalaqeoba
ni(s) take ~ v moqalaqeobis miReba
circle n iarusi,rkali,wrexazi,wre=sazo- city(see town) n adj qalaqi(s),saqalaqo,
gadoeba qalaquri

45
სარჩევი

coastal ~ sanapiro(zRvis) qalaqi mofena rameze


edge of a ~ qalaqis ganapira nawili clarity n garkveuloba,simkveTre,sinaTle
emergence of the ~ qalaquri დასახლე- clairvoyant n naTelmxilveli
Bbis gaCena clandestine(ly) adj adv iatakqveS(a),faru-
full fledged ~ Camoyalibebuli ~ li,saidumlo,ukanono
~lord qalaqis Tavi clash n v brZola,Setakeba
lower ~ qvemo qalaqi clasp n abzindi.kauWi,mkerdsakinZi
major/principal ~ mTavari ~ class n adj sazogadoebis fena-=klasi;
mother ~ pirvelqalaqi klasobrivi
parent ~ mSobliuri ~ v dayofa,klasifikacia
upper ~ zemo ~ ~ distinction klasobrivi gansxvaveba
~ derived its name from… qalaqs saxeli classical adj klasikuri
daerqva...… ~ influenced klasikuri(s) gavleniT
~ gate qalaqis karibWe/WiSkari classification n daxarisxeba,klasifikacia
~ sit qalaqi,qalaquri tipis dasaxle- classified adj daxarisxebuli,klasifici-
ba rebuli
~ state qalaqi-saxelmwifo classify v daxarisxeba,klasificireba
~ style qalaquri stili ~ sth as sth daarqva raRacas raRaca
~ of worship qalaqi-taZari ~ under types tipebad dayofa
cis… pref. (saqarTvelodan)gadaRma,piri- classless adj uklaso
qiTa clastrine n nivTebi jgufebad
civic adj moqalaqeobrivi,samoqalaqo clatch sth v xelSi Wera,xelis Cavleba
civil adj samoqalaqo claustra(see openwork) adj Wviruli
~ architecture saero xuroTmoZRvreba claw n brWyali,dezi,saceci
~ servant saxelmwifo moxele ~ shaped adj brWyalis/dezisebri
~ strife samoqalaqo uTanxmoeba,Sex- clay n v adj Tixa/Tixis,WurWlis keci,
la-Semoxla keramikuli masa,aliziT/TixiT Se-
~ war samoqalaqo omi lesva
civilian n adj moqalaqe/samoqalaqo piri; adobe(lean,loam,poor) ~ mWle Tixa
samoqalaqo alluvial ~ danaleqi ~
Clactonian adj paleoliTis qvis indust- badly worked ~ cudad ganleqili ~
ria=musties periodi baked/fired ~ gamomwvari ~
clad adj Semosili chaff-faced/tempered ~ bzenarevi ~
~ in… Seferva ferebad ~ fill n v TixiT Sevseba.Tixis Semavse-
claim n v gancxadeba=mtkicebuleba,moTx beli
ovna,Tqma,daCemeba,pretenzia brick(loam,pug) ~ saagure ~
claimant n uflebis mqone vinme brown ~ adj wablisferkeciani
(it is) claimed that… gadmocemis Tanaxmad.. burnt/overburnt ~ damwvari ~
clamorous adj gadaudebeli china/porcelain ~ TeTri ~ =faifuri
clamp n liTonis sakerveli, samSeneb- coarse grain/granular ~ msxvilmarcvlo-
lo detalebis Tarazuli samagri vani ~
clan n adj sagvareulo,gvari covered with ~ TixiT Selesili
~ aristocracy/nobility gvaris didebulni fine grain/granular ~ wmindamarcvlovani~
~ descendant ~ Camomavali fire ~ cecxlgamZle ~
~ leader ~ beladi foundry ~ sayalibe ~
~ vault ~ akldama friable ~ fxvieri ~
clang v rekva fuller's earth n matylis mosaTeli ~
clarification n axsna,ganmarteba glazed ~ n dj qaSanuri(s)
clarified adj axsnili,ganmartebuli, grinded/levigated ~ ganleqili Tixa
garkveuli hard grain/granular ~ mkvrivmarcvlovani~
sth needs to be ~ raRac saWiroebs ~ground surface Tixatkepnili,Tixiani,Ti-
clarify v axsna/ganmarteba ramis,naTelis xis zedapiri

46
სარჩევი

in ~ adj adv Tixis,TixiT ~ out/up v mosufTaveba


kneaded/pugged ~ mozelili ~ cleanliness/cleanness n sisufTave
levigated ~ ganleqili ~ cleansable adj is,risi gawmendac SeiZle-
limed ~ kiriani ~ ba
~lined TixiT Selesili cleanse v (ga)(n)wmenda=ganbanva
loam ~ cximovani ~ cleansing adj ger gansabaneli; ganbanva
medium worked ~ saSualod ganleqili ethnic ~ eTnikuri wmenda
modeled ~ = ~ for modeling saZerwi ~ clear adj aSkara,garkveuli,TvalnaTlivi,
~modelling tools Tixis mosamzadebeli/sa- mkafio,naTeli,dadgenili,uRrublo
Zerwi xelsawyoebi ~ beyond question ueWveli(a), kiTxvas
~ nail Tixis lursmani ar badebs
packed ~ natkepni ~ ~cut mkveTrad gamoxatuli/gamokveTi-
poorly baked/fired cudad gamomwvari ~ li
porous ~ forebiani ~ ~ land axo
rouch/rough ~ mqise/uxeSi ~ ~ line gamyofi xazi
secluded/well-worked ~ kargad ganleqi ~ mind(ed) mkafio azrovneba,gonebana-
li ~ Teli
shall n adj fiqali,fiqlis ~ not ~ auxsneli,bundovani,gaurkveve-
soft ~ rbili ~ li
straw-tempered ~ bzenarevi ~ ~ pattern mkafio nimuSi
tenacious ~ webovani ~ clearance n naprali, RreCo
tight ~ mkvrivi ~ clear(ed)(ing) v adj n tyis gaCexva; gaCe-
tought ~ blanti ~ xili; nakafi (buCqnari,tye)
unbaked ~ gamouwvavi ~ ~ away v gamogva,gamoxveta
~ for pottering=pottery ~ sameTuneo ~ ~ up v garkveva,dadgena
waterproofing ~ wyalgaumtari ~ clearest adj aSkara
~ with dashes(impurities,inclusions,inser- ~ indication of sth aSkara dasturi…
tions) minarevebiani ~ clearly adv aSkarad,TvalnaTliv,garkve-
~ ~ lime inclusions kiris minareve- viT,mkafiod,mkveTrad,naTlad,Riad
biani ~ ~ fitted assumption mkafiod Camoyalibe-
~ ~ quartz ~ kaJis ~ ~ buli/misadagebuli azri
~ ~ sand ~ qviSis ~ ~ ~ of all aSkarad
~ ~ wheelmarks keci Carxis kva- ~ read mkafiod/naTlad ikiTxeba
liT sth is ~ seen TvalnaTliv Cans
clay adj Tixis,keramikuli ~ stated mkafiod Camoyalibebuli
~ ball/lump Tixis gunda cleat n adj Tamasa/Tamasis,lartya/lar-
~ cistern n qvevri tyis
~ emulsion Tixis emulsia cleave v gapoba
~ fork ~ orTiTi cleaver n mTibavi, yasbis didi dana
~ mixer ~ sarevi ~ Galium aparine n adj Lat. begiauri (mc)
~ mortar ~ xsnari cleft n adj bzari,naprali kldeSi; gapo-
bili
~ oven ~ Tone
clemency n gulmowyaleba,patimris Se-
clay-coat(ed) v adj TixiT Selesva/Sele-
wyaleba
sili
clerestory n sarkmlebis zeda rigi taZar
clay-lined adj TixiT amogebuli/molesi-
Si
li
clergy n samRvdeloeba
clayed adj aliziT Selesili,Tixalesi-
li ~ rank sasuliero/samRvdelo
xarisxi
clayey adj Tixiani,Tixovani
regular ~ Savi samRvdeloeba
~ soil Tixnari(s)
secular ~ TeTri ~
clean adj v sufTa; gasufTaveba,gawmenda,
moSoreba,mocileba,mocla clergyman n moZRvari,mRvdeli,mwyemsmTa-

47
სარჩევი

vari,sasuliero piri,xucesi closely adv mWidrod


clerk n moxele ~ related monaTesave,mWidrod dakavSire-
clerus/cleri n sing/pl Lat. eklesiis krebuli buli
click n raza ~ resembles/resembling axlos dgas,gavs,
client n damkveTi,myidveli mogvagonebs…
cliff n kbode,klde,xrami closeness n siaxlove
towering ~ wvetiani klde closest adj uaxloesi
climate n hava,klimati closing adj damaboloebeli,Camketi
adverse ~ mavne/cudi ~ ~ date=deadline bolo vada ramis
amelioration of the ~ havis gaumjobeseba ~ stage bolo safexuri,xanis dasasru-
cold ~ civi ~ li
harsh ~ mkacri ~ ~ wall Camketi kedeli
hot ~ cxeli ~ closure n v saketi/urduli, kamaTis
mild ~ rbili ~ Sewyveta
~spell havis cvlileba clot(ed) v adj Secxoba,Secxobili/Semcx-
temperate ~ zomieri ~ vari
climatic adj klimaturi cloth n adj naWeri/naWris,qsovili(s),mau-
~conditions ~ pirobebi di(s),tilo(si)
~features ~ Taviseburebani,Tvisebebi clothe(d) a adj Semosva/Semosili,Seferva/
~instability ~ aramdgradoba Seferili
climax n daisi=dasasruli,dacemis xana clothes n pl (tani)samosi,tansacmeli
climb n v aRmarTi ;asvla,acoceba,aZvro- fitted tightly at the waist welSi gamoyvani-
ma sadme li
clink of light aTinaTi smart ~ mdidruli tansacmeli
clinker n adj wida/widis, juRa succinct(tight,fitted tightly,skin tight) tanze
~ built erTmaneTze gadasuli(mag.kraმი- momdgari,viwro
clothing n (samefo)samosi, Sesamoseli
ti)
folds of ~ tansacmlis kalTebi
cloack n v mantia,mosasxami,dafarva
~with billowing drapery samosi talRiseb-
~with trees tyiT/xeebiT daburuli
ri nakecebiT
~room gasaxdeli(mag.TeatrSi)
cloud(ed)(y) n v adj Rrubeli; RrubliT
clock n kedlis/magidis saaTi dafarva; moRrubluli,Rrubliani
clockwise adj adv saaTis isris mimarTu- ~ by burusiT mosili
lebiT
clove n adj mixaki (sakmazi)
like ~ saaTiviT zustad
cloveleaf=Matricaria Lat. n adj gzispirebis
clog(ed) v adj Caxergva,Caxergili gvirila(mc)
cloisonné n adj tixruli minanqari/minan- cloven-footed adj orCliqiani cxoveli
qris
club n kombali,keti
cloister n TaRnari/svetnari,monasteri
clue n v gamocanis/saidumlos gasaRebi;
~ vault monastris kamara/konqi saidumlos amoxsna/gaxsna,mixvedra
close v adj adv amoqolva,daketva,daxSva, clump n koromi
daxurva,Caketva; axlo(s),mijriT(i),
clumsily adv daudevrad,tlanqad,uSnod,
daxSuli,mWidro(d),daxuruli,iqve,
uxeSad
siaxloveSi
clumsiness n daudevroba,siuSnove,siuxe-
~ identity didi msgavseba
Se
in ~ order SemWidroebuli
clumsy adj daudevari,mouqneli,tlanqi,
~ parallelism axlo/mWidro msgavseba uxeSi,uSno,maxinji
~ fitting mWidrod=uZravad,morgebulad, cluster n v jgufi, Tavmoyra
mWirxned
clustered adj Tavmoyrili,Sejgufuli
~ in style to sth stiliT axlos ramesTan
clustering=clusterty(see agglutinative) n Ziri-
~ to adv gverdze,gverdiT,iqve,axlos Tadi birTviT erTmaneTTan kons-
~ up v amolesva truqciulad dakavSirebuli sxva
very ~ Zalian axlos, mWirxned

48
სარჩევი

nagebobebi coating n ger baTqaSi.Selesiloba=fena;


clutter n areuloba,uwesrigoba dafarva,gadalesva
cnemide n knemida ~ from burning cecxlSi namyofi=muriT
co… pref. Tana… dafaruli
~ author(ship) n Tanaavtori,Tanaavto- cob n Tixatkepnili
roba cobalt n adj kobalti(s)|
~ capital n Tanadedaqalaqi cobble together v Sekowiweba
~ chair n TanaTavmjdomare cobbled adj mokirwyluli
~ current adj Tanmxlebi ~ way qvafenili (gza)
~ ~ circumstances ~ viTareba cobbler n mewaRe
~ director n Tanadireqtori cockle shell n adj moluskis niJara
~ exist(ance)(ent) v n adj Tanaarsebo- cocoon n adj abreSumis parki(s)
ba,Tanaarsebuli code n v Zeglisdeba=kodeqsi,kodi=Sif-
~ finance n v Tanadafinanseba ri, daSifvra
~mingling connection(s) urTierTkavSiri ~ breaking gaSifvra
~ operate(ion) v n TanamSromloba coequal adj mociqulTa swori; toli=
~ ordinate(d)(ion) v adj n dakavSireba/da swori
kavSirebuli,mibma/mibmuli,SeTan- coffer n Fr. kesoni(ornamenti)
xmeba/SeTanxmebuli,Sejereba/Seje- coffin n v kubo; kuboSi Casveneba
rebuli cog(ed) n adj kbilana; dakbiluli,kbile
~ relate(ion) v n Tanxvedra biani
~ ruler n Tanamesaydre/mmarTveli cogency n damajerebloba
coach n etli cogent adj damajerebeli,udao
a ~ and four oTxcxena etli cogently adv damajereblad,udaod
coach-box n kofo cognate(with) adj sisxliT monaTesave,na-
coaching inn n sastumro,qarvasla Tesavi
coachman n meetle of ~ origin(roots,significance) saerTo
coagulate(d)(ion) v adj n Secxoba/Secxobi- warmomavloba/warmomavlobis
li ~ tribesman/woman Tanatomeli
coal n adj naxSiri(s) cognition n Semecneba/Segneba,goneba,codn
coarse adj gauTleli,uxeSi human ~ adamianis Semecneba
~ hair adj uxeSmatyliani cognitive adj goni(Ti),SemecnebiT(i)
coercion n Sekaveba,aRviris amodeba,Sek- cognizance n Semecneba,Secnoba
umSva,Zalis gamoyeneba cognizant adj Semmecnebeli,Semecnebis
coursing adj nagleji unaris mqone
coarsely adv uxeSad cognize v Semecneba,Secnoba
coast n zRvis sanapiro/napiri coherence n Tanmimdevruli kavSiri
right on the ~ zed sanapiroze coherent adj gamarTuli,gadabmuli,Tanmi-
coastal(see city) adj sanapiro mdevrobiTi,logikuri,mwyobri,saTa-
~ area n sanapiro nado,urTierTdakavSirebuli,logi-
~ defence ~ dacva kuri,wyobili
~ line ~ zoli ~sequence/succession logikuri Tan-
~ shipping ~ naosnoba mimdevroba
~ strip ~ zoli coherently adv Tanmimdevrulad
coastline n sanapiro zoli cohesion n Tanxmoba,Tanmimdevroba,
coat n v baTqaSi,garsi,palto; mobaTqaSe kavSiri
ba,Selesva,saxatav tiloze grun- cohl-tube n wamwamebis saRebavis Sesana-
tis datana xi WurWeli(the term was kindly offer-
~ of arms farze gamosaxuli Rerbi red by Mr. I. Gagoshidze 2003)
~ of chain mail jaWvis perangi cohort n kohorta
first ~ grunti saxatav tiloze cohorts of sb auarebeli xalxi,kohortebi
coated adj molesili,Selesili coil(see collar) n v gorgali,rgoli,rkali

49
სარჩევი

Semorkalva, yulfi rafxane


~ pendant n gvergvi,xatisuReli coincide v Tanxvedra,Sesatyvisoba/Sesaba
coin (see money,name,term,word,heads) n misoba,Sexameba,damTxveva
adj moneta/monetis ~ partially nawilobrivi Tanxvedra
autonomous ~ avtonomiuri moneta ~ with damTxveva
pseudo ~ ~ fsevdoavtonomiuri ~ coincidence n Tanxvedra,damTxveva,Sesaba-
bar/ingot ~ moneta-zodi misoba
bent inwards ~ Cazneqili moneta coincident adj Tanxvedrili,damTxveuli,
billon ~ xurda fuli Sesabamisi,Sesatyvisi
bracelet ~ samajuri-moneta coinciding in meaning Tanxvedrili/igive
decorative ~ mxatvruli ~ mniSvnelobiT
~ domination/measurement monetis Rire- ~ in time with sth Tanxvedrili droSi
buleba colander n sawuri
donative ~ miZRvnili/saxelobiTi mone- cold(ly) adj adv civi,civad
ta collaborate(ion) v n erToblivi muSaoba,
full-value ~ srulfasovani ~ TanamSromloba
~ of high ~ maRali Rirebulebis ~ in ~ with sb TanamSromlobiT
~ ~ small ~ dabali ~ ~ vinmesTan
~ heap/pile monetis raodenoba gansazR- collapse n v (da)ngreva/Cutva,mospoba,Can-
vruli wonis liTonisagan greva/Camongreva,CamoSla,xelis-
imitative ~ minabaZi moneta uflebis damxoba,kolafsi
issue a ~ monetis gamoSveba suffer ~ dangeva,dacema(qveynis)
lituus/lituii n sing/pl Lat. monetis kide collar(see coil) n gvergvi=xatisuReli,mar-
memorial ~ samaxsovro moneta tuReli,sayelo samosis
~ metal monetis liToni collate(d) v adj Sejereba/Sejerebuli(mag.
~ mint technique ~ moWris teqnika monacemebis)
~ minter ~ mWreli=zarafi collateral adj meorexarisxovani
~ minting ~ Wra colleague n TanamSromeli,kolega
~ obverse ~ Subli=aversi collect v masalis akrefa,samarxis alage-
one-sided ~ calmxrivi moneta ba,mogroveba,Segroveba
pattern ~ dawunebuli ~ collected adj nakrebi, Segrovili
~ pile/reverse monetis zurgi=reversi ~ funds Segrivili fuli,fondebi
~ plane ~ wibo ~ works naSromTa krebuli
radiate ~ moneta sxivana gvirgviniT collection n gundi,krebuli,nakrebi,koleq-
cia,jgufi
~ regalia monetis regalia
~ of articles statiebis krebuli,katalo-
royal ~ samefo moneta
gi(mag.gamofenis)
small ~ wvrili fuli
~ ~ Christian Hymns and Books(see Gradual)
suberative ~ suberatiuli moneta gulani
trite ~ gacveTili ~ ~ ~ laws Zeglisdeba=kanonTa krebuli
~type monetis tipi collective adj koleqtiuri,erToblivi
votive ~ Sesawiri moneta ~ leadership ~ mmarTveloba
cion v Seqmna collectively adv erToblivad,erToblioba-
~ a name(term/word) for sth saxelis Si
(terminis/sityvis) Seqmna ramis- collector n Semkrebi=koleqcioneri; Semk-
Tvis,rac manmade ar iyo cnobili rebi=koleqtori
an ar erqva amas, Tu imas collegial adj kolegialuri
~ a word sityvis Seqmna collegium n Lat. kolegia
coin-stamping ger monetis kverva collide v Sejaxeba
coinage n ~ moWra collier n meSaxte
~place zarafxanis/moWris adgili collision n Sejaxeba,Sexvedra
coined money fuli monetis saxiT colluvial adj aluviuri=danaleqi
coiner n monetis mWreli=zarafi=meza- colonnade(d) n adj svetnari=kolonada;

50
სარჩევი

svetebiani golden adj oqros ~


collonia/colloniae n sing/pl Lat. kolonia goldish adj mooqrosfro,oqrosfrad
colonize(ation) v n Casaxleba=koloniza- moelvare
cia gosling ~ adj baci mwvane
colonizing adj kolonizatoruli green/jade adj mwvane
colonnade(d) adj svetnari,svetebiani greenish adj momwvano
colony n qalaqi-axalSeni,saTvistomo grey adj nacrisferi,ruxi
colorwash v Semoglesva=Semogozva,SeReb grayish adj monacrisfro
va hasel adj Ria wablis ~
colossal adj uzarmazari,kolosaluri intense ~ adj mkveTri ~
colosseum n kolizeumi intensity of ~ feris simkveTre
colour/color(see coloured) n v feri,Sefer- intermediate ~ gardamavali ~
va,(Se)Rebva iron-grey adj foladis ~
~alteration ferTa cvla ivory-white adj spilos Zvlis ~
ashen adj ferflisferi light ~ adj baci ~
auburn adj wiTuri ~ brown adj moTaflisfro
azure adj firuzis ~ ~ chestnut adj Calis ~
beige adj lega,Calis ~ lilac adj iasamnis ~
bige-black adj Sav-lega light ~ adj moiasamnisfro
bichrome adj orferi mat ~ adj mqrqali ~
biscuit adj Ria wablisferi ~ white adj rZis ~
black adj Savi,mura mauve adj alis ~
black-on-white adj Savi(T) TeTrze ~ tone adj movardisfro-lilis ~
blacky adj moSavo multiply ~ mravalferi,feradi
blae adj nacris/tyviis ~ mustard-yellow adj mdogvis ~
blue adj lurji orange adj narinjis ~
blue-grey/dove ~ adj mtredis ~ orange-on-buff adj aguris ~
bluish adj molurjo oriole(see buff) adj JRali
bluish-black adj molurjo-moSavo pale ~ adj mkrTali/baci ~
brick-red adj agurisferi ~ blue adj mocisfro,cisferi
brown adj wablis/Taflisferi,mura pink adj vardis ~
brownish adj mowablisfro pinkish adj movardisfro
buff(see oriole) adj moyviTalo-wablis plum-red ~ adj wiTeli qliavis ~
feri,JRali,ruxi purple adj mewamuli.Sindis/Zowis ~
burgundy adj Rvinisferi purplish-brown ~ adj mowiTalo-wablis~
~combination ferTa Sexameba range of colors ferTa gama
copper-coloured adj mowiTalo-Jangis- raven ~ adj yornis ~
feri red adj wiTeli
creamy adj kremis ~ red-black ~ adj wiTel-Savi ~
creamy-white adj kremisferi-TeTri red on cream ~ adj wiTliT kremisferze
crimson adj Jolos(Sindis,Zowis)feri reddish adj mowiTalo
dark ~ adj muqi ~ ~ brown adj mowiTalo-mura
~ blue/indigo adj muqi lurji rosewood adj moyviTalo-mowiTalo
~ brown adj Taflis ~ salient ~ adj kaSkaSa/naTeli ~
deer adj wiTel-wablis ~ scarlet adj alis ~
diverse ~ nairferi silver(y) adj vercxlis~,movercxlisfro
drab adj WuWyis ~ sky-blue adj cis/laJvardis ~
dull ~ adj baci,mRvrie feri,uferuli slate adj molurjo-nacris ~
ecru adj baci wablis ~ soft ~ adj baci/Tbili ~
fade ~ adj mkrTali ~ steel-blue adj molurjo-foladis ~
fawn adj Ria moyviTalo-wablis ~ tan adj brinjaos/wiTuri ~
flexen adj Calisferi,Ria yviTeli terracotta adj agurisferi=terakota

51
სარჩევი

trichromatic ~ adj samferovani varcxna; davarcxnili,dakawruli,


turquoise adj firuzis ~ nakawri
turbit ~ adj mRvrie ~ combination n erToblioba,Serwyma
vermillion adj alis ~ in ~ with sth Serwymuli ramesTan
violet adj iis ~ combine v dakavSireba,damTxveva,Serwyma,
light ~ adj moiisfro Sexameba
virtue of ~ feris simkveTre combined adj dakavSirebuli,erTdro-
vivid ~ adj cincxali/cocxali ~ uli
white adj TeTri ~ currently erTdrouli/Tanadro-
white-on-black adj TeTri(T) Savze uli,damTxveva
white-on-red adj TeTriT wiTelze ~ with sb/sth dakavSirebuli vinmes-
whitish adj moTeTro Tan/ramesTan
yellow(ish) adj yviTeli/moyviTalo come v misvla,mosvla
coloured(see colour) adj feradi,Seferili ~ across v SemTxveviT(i) Sexvedra/
leaden ~ adj tyviisferi wawydoma ramisa
~ back v ukan dabruneba
flash ~ " xorcis ~
~ ~ to life v gacocxleba (bibl)
mat ~ " dabinduli ~
~ down v qveviT/Zirs Casvla,danebe-
many ~ " Wreli=mravalferi
ba, iaraRis dayra,gauareseba,
multy ~ " mravalferi=feradi
damcroba, kraxi
smoke ~ " bolisferi,dabinduli
~ forward v Segebeba,win gamosvla
colourful adj kolorituli,feradi,fera-
~ from v vinme/rame modis raime ad-
dovani,mravalferi
gilidan(mag.vinme aris saqarT-
colouring n Seferiloba,koloriti
velodan/nivTi nanaxia samarx-
colours n pl ferebi/ferTa Si/fenaSi)
play of ~ ferTa TamaSi/elvareba ~ in/into v Sesvla,STasvla
primary ~ sawyisi/ZiriTadi ~ ~ into being v aRmoceneba(dargis.xe-
rich in ~ mdidruli ferebi,ferebiT
lovnebis)
mdidari
~ ~ contact v dakavSireba vinmesTan/
richness of ~ ferTa simdidre/siuxve
ramesTan
scale/shades of ~ ferTa gama
~ ~ the hands of sb xelSi Cavardna
stronger in ~ mkveTri ~
~ out v gamosvla
coltsfoot n adj viristerfa(si),jorister-
~ ~ to meet v migebeba
fa(si)
~ ~ sphere v moqceva/Sesvla raime
column n adj sveti(s)
sferoSi
~ abutment ~ qusli
~ ~ use v xmarebaSi Semosvla
~ base(socle,stem) ~ Ziri
~ ~ view v gamoCena,TvalSi moxved-
~bolsar(chock,footing)~ sayrdeni,sadga-
ra
ri
~ to v gamoCena,mosvla
~ dado ~ baliSi
~ ~ agreement v Tanxmobis miRweva,
~ drum ~ dolabi
SeTanxmeba
~ drum-cap ~ Tavi
~ ~ an end dasruleba,gaqroba,gada-
~ in drums dolabebiT Sedgenili ~ Seneba
fluted ~ shaft kanelurebiani ~ ~ ~ conclusion v daskvnamde misvla
free standing ~ calke mdgomi ~ ~ ~ a decision v gadawyvetilebamde
high trunk ~ maRali ~ misvla,gadawyvetilebis
monolithic ~ shaft erTi mTliani= miReba
daunawevrebeli ~ ~ ~ the fore v mkafiod gamoCena,win
~ necking rings safexuredi ~ Tavze wamoweva
~ shaft ~ gula/RerZi ~ ~ light v gamoaSkaraveba,gamovlena,
~ trunk ~ tani gamoCena,dris sinaTlis
columned adj svetebiani xilva
comb(ed) n v adj savarcxeli; (da)(gada) ~ ~ the idea v ideis gaCena,azramde

52
სარჩევი

misvla commit v raime arasworis.ukanonos Cade


~ ~ terms with sth v situaciaSi gar- na
kveva ~ to the flames v cecxlze dawva,cecxls
~ upon v Sexvedra misce
comfrey n adj TeTryvavila,laSqra,mxal- commitment n dapireba,piroba
Sava,Savbalaxa,Symphytum.gen/Offici- committee n komiteti
nale gen. commodities n pl Txevadi masa=siTxe; sa-
coming adj ger damdegi,momavali; mosvla vaWro saqoneli,nedleuli
dadgoma raRac drois common n adj saTemo saZovari; arsebu-
~ from v (ga)momdinare..,momdinare(a) li,gavrcelebuli,rigiTi,saerTo
in ~ into contact with sth Sexebisas ra- sazogado,tradiciuli,Cveuli,
mesTan Cveulebrivi,xSiri
comitium/comitii n sing/pl Lat. saxalxo kre commonage=commonality n saerTo saZo-
ba vari,Zovebis ufleba am saZovarze
command n v brZaneba,gakontroleba,war find ~ ground saerTo enis gamonaxva
marTva the ~ people=the commons wvrili eri=
hold ~ over sth gabatoneba(mag.gzebze) mdabiorni
commander n mxedarTmTavari,sardali ~ to all mankind zogadsakacobrio
~ in chief n mTavarsardali ~ will Semwynarebloba
commandment n mcneba,Segoneba commoner n rigiTi adamiani
commemorate v zeimi,wlisTavis aRniSvna commonly adv sazogadod,Cveulebriv,xSi
commemoration (in) of sth mosagonrad rami rad
sa ~ found Cveulebriv gvxvdeba
commemorating adj samaxsovro most ~ ufro xSirad,umetes SemTx
commemorations n pl wlisTavis aRniSvna vevaSi
moxsenieba commonplace adj gacveTili=Cveuli
commemorative adj samaxsovro become~ gaxda Cveuli
~inscription samaxsovro warwera communal adj saerTo sargeblobis ram
commemorial adj memorialuri,samaxsov- ~open space saerTo sargeblobis are
ro commune/community n erToba,Temi
commence(ment) v n dawyeba,wamowyeba communicate v ziareba,urTierToba
~ the degree samecniero xarisxis miRe communication n kavSiri,urTierToba
ba avenue of ~ urtiertobaTa gzebi
comment n v SeniSvna,komentari; SeniSv- Communion n ziareba
nis gakeTeba ~ bread n sefiskveri
~ on v n SeniSvna rameze ~ service saRmrTo liturgia
commensality n Tanameinaxeoba community n Temi, erToba
commentate v komentaris gakeTeba compact(ness) adj n mkvrivi,simkvrive
commentator n komentatori companion n Tanmxlebi,Tanamonawile,
commerce n aReb-micemoba,komercia kompanioni
commercial adj savaWro,komerciuli ~ object(s) Tanmxlebi nivTebi=in-
commission n mindobiloba,komisia,uf- ventari
lebamosileba company n dasi,ansambli,sazogadoeba
v uflebis gadacema/micema,Sekve n pl. verb batalionis erTi
Ta,vinmesTvis ramis mindoba, nawili
Tanamdebobaze daniSvna,davale- comparable adj raime,risi Sedarebac Se-
bis micema iZleba ramesTan,msgavsi=paraleli
~with v samxedro wodebis miniWeba compare v Sedareba
commissioned by ndobiT aRWurvili,uf- compared adj Sedarebuli
lebamosili,uflebamosileba, (by)comparing with… Sedarebis saSu-
mokvdineba ramiT vinmes mier alebiT
~ for sb/sth gankuTvnili vinmesTvis/ra- comparison n Sedareba
misTvis

53
სარჩევი

by ~ with=in ~ with sth SedarebiT raRa- completeness n mTlianoba,sisrule,


casTan srulyofileba
~ with sth msgavseba ramesTan completion n dasruleba
compartment n bina,saTavsi/saTavso complex n adj kompleqsi,nageboba; rTu-
compartmentalize v raime sivrcis dana- li
wevreba/datixvra burial ~ samarxeuli ~
compass v n gars Semovla,kompasi ~ problem rTuli sakiTxi
compatibility n Tanaarseboba complex(ity) adj n rTuli,CaxlarTuli,
compatible adj Tanaarsebuli,Sesabamisi kompleqsuri; sirTule
~ with sth Sesabamisi ramesTan complicate(d) v adj garTuleba; garTule-
make sth ~ with sth ramis moyvana Se- buli,Tavsamtvrevi,rTuli
sabamisibaSi ramesTan complicating adj gamarTulebeli,xelisSem
compatibly adv Tanaarsebulad,Tanaarse- Sleli
bobiT complication n sirTule
compel v iZuleba complimentary adj saqebi,saqebari,saxotbo
compelling adj gadaulaxavi component adj Semadgeneli
~evidence utyuari sabuTi ~ member ~ nawili
compensate(ion) v n anazRaureba=kompen- compose v ageba,awyoba,Sesruleba,Seqmna,
sacia Sedgena,SeTxzva
comperative(ly) adj adv SedarebiTi,Seda- ~ the text teqstis dabeWdva=akrefa
rebiT… composed adj agebuli,awyobili,Sedgeni-
compete v Sejibreba,Sejibri li
competence n sandooba,codna kargad,uf composite adj Sedgenili
lebamosileba,kompetencia composition n Semadgenloba=qsovili
competent adj uflebamosili,kompetentu- ramis,kompozicia,Txzuleba
ri compound v adj rTuli,Sedgena/Sedgeni-
competing adj Sejibris monawile,mowina- li,SemoRobili teritoria
aRmdege chemical ~qimiuri Semadgenloba ramis
competition n v Sejibri comprehend v moicavs
competitor n samecniero xarisxis maZieb- comprehension n azrovneba,gaazreba,ga-
eli,Sejibris monawile geba
compile(ation)(r) v dagroveba,mogroveba; comprehensive adj amomwuravi,srulyofi-
damgrovebeli,Teoretikosi, li,yovlismomcveli
kompilatori ~school zogadsaganmanaTleblo skola
compiles v moicavs,aerTianebs comprehensively adv yovlismomcvelad,
compion=Lychnis/Silene spp Lat. n adj la- yovelmxrivad
maza=qoTana (mc) compress v SekumSva,SemWidroveba
complain(t) n v wuwuni,sayveduri,ukmayo- comprise v floba=qona
fileba comprises v aerTianebs,aqvs,Seicavs,
complement n v damateba,Sevseba flobs, moicavs(sakuTar TavSi)
with(out) full ~of sb (ara)sruli Semad- comprising adj momcveli,Semcveli
genlobiT largerly ~ farTod moicavs
complementary adj damatebiTi concave adj Sezneqili,SeRunuli
complete adj v erTi mTeli,dasrulebu- concavesided adj gverdebSezneqili
li,dauzianebeli,mTeli,mTliani,sru- concavity n Sezneqiloba,Rrmuli
li,asruleba,srulyofa,srulqmna conceal(ed) v adj damalva/damaluli,da-
~ master of… baton-patroni farva/dafaruli
completed adj sruli,dasrulebuli, conceit n v Tavis qeba
srulyofili conceive v Casaxva,mixvedra,gonebiTwar-
completely adj pirwmindad,savsebiT,sru- modgena,azris gaCena,miCneva,
lad,sruliad,srulyofilad gaazreba,aRqma
~ different savsebiT/sruliad gansxva- ~ of sth warmodgenis qona(rameze)
vebuli,sapirispiro

54
სარჩევი

concentrate v Tavmoyra,koncentracia requisite ~ aucilebeli/saTanado pi-


~ on point sakiTxze SeCereba=yuradR- robebi
ebis gamaxvileba conditions n pl viTareba,pirobebi,proce-
concentrated adj Tavmoyrili,koncentri- sebi
rebuli inevitable ~ ucilobeli pirobebi
concentration n Tavmoyra,koncentracia life/living ~ cxovrebis ~
~ of sth Semcveloba ramisa rameSi unavoidable ~ gardauvali viTareba
concentric adj koncentruli under ~ raRac viTarebaSi/pirobebSi
concept n v azri,daskvna,mosazreba,gage- condolen(ce)(t) v n TanagrZnoba,samZimari,
ba,idea,saerTo warmodgena damSvideba; TanagrZnobis gamom-
conception n azri,moZRvreba,Canafiqri, xatveli vinme
warmodgena,koncefcia offer condolences v misamZimreba
conceptual adj konceptualuri condone v daviwyeba(s) mieca
concern with v daTanxmeba rameze,gamiznu- conduct v saqmis gaZRola,eklesiaSi sam-
li(a),exeba saxuri,xelmZRvaneloba,raime Ronis
sth ~ sth (mag.teqsti)exeba/gvamcnobs... Ziebis Catareba/gaZRola,Tanxleba
concerned adj damowmebuli ~ further v Semdgomi xelSewyoba
concerning sb/sth dakavSirebiT/kavSirSi conductive adj gamosadegi,vargisi,xelsay
vinmesTan/ramesTan,exeba vinmes/ reli
mes/rasmes,Sesaxeb vinmesi/ramisa conductor n xelmZRvaneli
conch n konqi cone n konusi
conchoidal adj niJarisebri,konqoiduri ~headed konusurTaviani
concise(ness) adj n mokle,SemWidroebu- ~ shaped adj konusisebri
li,SekumSuli,gamomsaxvelobiTi, confederation n xalxis erToba
sityvaZunwi; simokle,sityvaZunwoba confer v ganxilva,damsaxureba,dasaCuqre-
conclude v daboloeba,dasruleba,daskv- ba,Semateba
nis gakeTeba conferring importance matebs mniSvnelobas
~ a treaty zavis dadeba ~ prestige on sb matebs saxels/
concluding adj daskvniTi,bolo,damamTav- Rirsebas
rebeli confess(ion) v n aRsarebis Tqma,monanieba
~ remarks daskvniTi/saboloo sityva/ ~ Christ irwmuno/iwamo qriste
SeniSvnebi confessant n is,vinc aRsarebas ambobs
concludive adj daskvniTi,saboloo confessional n adgili taZarSi,sadac
conclusion n daskvna aRsarebas amboben=saaRmsa-
hurried ~ naCqarevi ~ reblo; sarwmunoebrivi
~ supported by… daskvnas amyarebs/ confessioner n aRsarebis mTqmeli=aR-
ganamtkicebs… msarebeli
basis for ~ daskvnis(Tvis) safuZveli confessor n sulieri moZRvari
conclusive adj gadamwyveti,daskvniTi confidence n ndoba/sandooba,gamocdile-
concoct v SeTxzva ba,codna
concomitant adj Tanmdevi,Tanmxlebi confident adj damajerebeli,sando,
concret(e) n adj betoni(s), konkretuli confidential adj saidumlo=konfidencia-
concubine n umcrosi coli,mona qali= luri=piradi
xasa confidently adv dabejiTebiT,darwmune-
concurrent(ly) adj adv Tanmdevi,erTdro- biT,sandod
uli/erTdroulad configurate v moxazva,Camoyalibeba
condemn(ed) adj gakicxva/gakicxuli,dag- configuration n moxazuloba,forma
moba/dagmobili configure v gamoxatva,Semoxazva
condition n mdgomareoba,manera,pirobebi, confine n v zRvari,zRude,sazRvari,Car-;
poza Co,SemosazRvra,adgilis/sivrcis
in good/bad ~ karg/cud mdgomareoba- SemosazRvra/sazRvrebSi moqceva
Si ~ in dungeon jurRmulSi Cagdeba

55
სარჩევი

confined adj (Semo)(sa)zRvruli ~ with dakavSirebuli vinmesTan/rames-


confining adj SemomsazRvreli Tan
~ field magnituri veli ~ ~ each other erTmaneTTan dakavSi-
confirm(ation) v n dadastureba,faqtis rebuli
damowmrba; dasturi connecting adj (da)makavSirebeli
~ for sth dasturi ramisa connection=connexion n kavSiri
confirmed adj ganmtkicebuli,dadasture- bring into ~ with sth dakavSireba rames-
buli Tan
be ~ in confession of Christ ganmtkiceba co-mingling ~ urTierTkavSiri(Tana...)
rwmenaSi in ~ with sth kavSirSi ramesTan
confirming adj damadasturebeli,damamtki- in this/that ~ raime TvalsazrisiT
cebeli make a ~ dakavSireba
conflagration n xanZari connoisseur n Fr. mcodne
~swept sth xanZarma gaanadgura connotation n damatebiTi mniSvneloba
conflate v 2 liTonis Sednoba,raRace- connote v damatebiTi mniSvnelobis qona
ebis gaerTianeba,SeerTeba conquer(ed)(ing)(or) v adj n dapyroba,dap-
conflation n Senadnobi,Sednoba yrobili,dapyrobiTi,dampyrob(el)i
conflict n v gaugebroba,uTanxmoeba,janyi conquest n dapyroba,mopoveba
ensue ~ gaugebrobis/uTanxmoebis wa- conscious(ly) adj adv cnobieri; gonebiT,
rmoSoba Segnebulad,gangeb,Semmecnebeli
confluence n SesarTavi,xerTvisi consciousness n TviTSegneba,Semecneba
conform v miTiTebebis/wesebis dacva,misa self ~ TviTSegneba/Semecneba
dageba(morgeba/Segueba) consecrate(ion) v n kurTxeva, miZRvna,naT-
~ standards standartebis dakmayofile- lis mofena,puris da Rvinis gadaq-
ba ceva qristes xocad da sisxlad,Tav-
~ to v misadageba moyra
confound v aRreva,(da)rRveva,CixSimomwy- ~ life to sth sicocxlis Sewirva/miZRvna
vdeva,Sla ~ the chrism mironis kurTxeva
confront(ation)(ing) v n adj dapirispireba, ~ to the memory of sb miZRvna vinmes
dapirispirebuli,SeebrZolo vin- xsovnisadmi
mes,win aRudge vinmes/rasme consecrated adj nakurTxi
confuse(d)(ion) v adj n areva,adamianis da- consecution n Tan(a)mimdevroba
bneva/Secbuneba,SeSla ramis consecutive adj TanmimdevrobiTi,Tanmim-
conglomerate n adj konglomerati(s) devruli/urTierTmomdevno,
congregate(ion) v n TavSeyra,Tavyriloba uwyveti
congregation n samwyso,mrevli consecutively adv zedized,Tanmimdevro-
congratulate v milocva biT
on behalf of sb I ~ gilocavT vinmes sa- consent n v Tanxmoba
xeliT consentrate(d) v adj Tavmoyra/Tavmoyrili
congruence n Sesatyvisoba consequence n daskvna,Tanmimdevroba,Se-
conical(see cone) adj konusuri degi ramisa
conifer(s) n wiwvovani,wiwviani,wiwvnari as a ~ rogorc Sedegi
conjectural adj navaraudevi,savaraudo in ~ of sth ramis Sedegad
conjecture n v varaudi consequent adj Tanmdevi,Tanmimdevruli,
in ~ adv varaudiT/varaudSi momdevno
conjuction n kavSiri consequential adj logikurad gamomdina-
in ~ with sth adv kavSirSi raRacasTan re,mniSvnelovani,pativmoyvare,
conjure up v moxibvla,mojadoeba Sesaferisi,vargisi
connect(ed) v adj dakavSireba/dakavSire- consequently adv amdenad,amitom,amrigad,
buli,SeerTeba/SeerTebuli aqedan gamomdinare..,Sedegad,Sesa-
~ in some way rogorRac dakavSirebu- bamisad…
li conserning to… exeba,urTierToba aqvs…

56
სარჩევი

conservatism n konservatuloba,konserva ganmtkiceba


tizmi consolidated adj saboloo(saxiT),gaerTi-
conservative adj mdgradi,konservatiuli anebuli,Tavmoyrili
conserve(ation) v n dakonserveba,konserva consort n mmarTvelis=mefis meuRle
cia the queen ~ mefis coli=dedofali
consider v awon-dawonva,ganxilva,gaTva- the prince ~ mefe qalis qmari
liswineba,miCneva,fiqri,CaTvla, conspicuous adj TvalSisacemi,SesamCnevi
gaazreba,dakvirveba conspicuously adv naTlad, SesamCnevad
~ sth as… gaazreba/ganxilva ramis conspicuousness n gamorCeuloba,brwyin-
rogorc..,miReba(miCneva/CaTvla) valeba
rogorc… conspirator n SeTqmuli
considerable adj garkveuli,gansazRvru- constant(ly) adj adv mudmivi/mudmivad,mya-
li,gonieri,misaRebi,mniSvnelovani, ri/myarad,uryevi/uryevad,ucvle-
sagrZnobi,saTanado,sakmao,rigi li/ucvlelad
~ advance(changes,interest) sagrZnobi constellation n Tanavarskvlavedi,pleada
winsvla,cvlilebebi,interesi constituent(s) n adj mTelis Semadgeneli
considerably adv gvarianad,TvalSisace- ram/nawilebi
mad,mniSvnelovnad,sagrZnoblad, chemical ~ qimiuri Semadgenloba
savaraudod,sakmaod,SedarebiT, ~fundamental ~ ZiriTadi Semadgenelni
SesamCnevad ~part ~ nawili
considerate adj v azriani,Wkvianuri,goniv- ~unit ~ erTeuli
ruli; gaTvaliswineba constitute v damkvidreba azris/mosazreb-
consideration n azri,naazrevi,nafiqrali mtkiceba azris/daskvnis,daarseba
take into ~ mxedvelobaSi miReba daarseba,moicavs,Camoyalibeba,da-
under ~ gaTvaliswinebiT ramisa dgena,dafuZneba,ZalaSi Sesvla
considered adj gaTvaliswinebuli,gansa- ~power Zalauflebis gavrceleba...
zRvruli,miCneuli,navaraudevi, ~space ramis gavrcelebis dadgena
Cafiqrebuli(a) constraint n iZuleba
~ as miCneuli rogorc… constrict v SekumSva
~ by ~ vinmes mier construct(ed) v adj ageba/agebuli,nagebi,
as ~ to be iTvleba/miCneulia,rom aSeneba/aSenebuli,naSeni,awyoba/
aris… awyobili,anawyobi
sth must be ~ as raRac miCneul unda ~ by sb agebuli/nagebi vinmes mier
iqnes rogorc… ~ in v Cadgma(mg.samarxSi)
considering… adv gaTvaliswinebiT… ~ of sth nagebi raime masaliT
after ~ sth ramis gaTvaliswinebis Se- ~on the top of earlier layer Zvel saZirk-
degad/Semdeg velze daSeneba
for ~ sth ramis gasaazreblad/vara- construction n adj v nageboba,samSeneblo,
udisTvis… ageba
consign v vinmesTvis ramis mindoba beehive ~ skisebri nageboba
~ to prediction v dawyevla,SeCveneba burst of ~ mSeneblobis gaCaReba
consist of… v raRac Sedgeba raRacisgan ~ detail samSeneblo detali=nawili
consistent adj myari,Sesabamisi,SeTanxme- ~method mSeneblobis meTodi
buli constructive adj gamosadegi,Rirebuli,kon-
~ habits ~ Cvevebi struqciuli
consistently adv Tanmimdevrulad,Sesabami ~ details samSeneblo detalebi
sad ~ idea Rirebuli azri/idea
consistorium n Sesasvleli (binaSi,saxl- consubstantial adj erTarsi
Si)
consult(ation) v rCevis micema=konsulta-
console n Fr. bjeni,konsoli
cia
console(ation) v n damSvideba,simSvide in ~ with moTaTbirebiT/SeTanxmebiT vin
find ~ hpovo simSvide/mSvidoba mesTan
consolidate(ion) v n gaerTianeba,Tavmoyra,

57
სარჩევი

consultate v moTaTbireba/SeTanxmeba vin- li


mesTan lacking archaeological ~ arqeologiuri
consulting/consultative adj sakonsultacio kompleqsis gareSe
consume(r)(see market) v n moxmareba,momx out of ~ konteqstis gareT/miRma
marebeli=myidveli within the ~ konteqstSi
~ goods farTo moxmarebis sagnebi contextual adj konteqstisa,konteqstSi
consumption n moxmareba contiguous(ly) adj adv miWdobili,mWidro
public ~ saerTo moxmarebisTvis(raime) (d),mezobeli,erTmaneTSi gamavali
contact v n kavSiri/dakavSireba,Sexeba continual adj gauTavebeli,usasrulo,uwy-
be in ~ with sb/sth kavSirSi vinmesTan/ veti,xangrZlivi
ramesTan continually adv ganuwyvetliv,mudmivad
contain (ing) v adj Seicavs.moicavs ; Semc- continuation n gagrZeleba,xangrZlivoba
veli continue v gagrZeleba,gangrZoba
container(see ceramics,pottery,vessel,ware) ~ in use/to be used grZeldeba gamoye-
n WurWeli neba
~ for drinking n sasmisi ~ to be made ~ damzadeba
contemplate(ion) v n ganWvreta,varaudi, sth ~ through ~ raRac drois gan-
Seswavla,mofiqreba,Tvaliereba mavlobaSi
contemplative life(see religious) religiuri continuing adj dausrulebeli,uwyveti,
cxovreba xangrZlivi
contemple v ganxilva continuity n uwyvetoba,xangrZlivoba,gan-
contemporaneous(ly)(ness) adj adv n Tana- viTareba
drouli=droSi sinqronuli,erTd- ~was lost Sewyda ganviTareba
roulad,Tanadroulad;erTdroul continuous(ly) adj adv grZivi,mudmivad,uwy
oba,Tanadrouloba veti/uwyvetad,xangZlivi/xan-
contemporaniety n ramdenime movlenis/sag grZlivad
nis Tanadrouloba ~ in field arch. exp. mudmivmoqmedi arq.
contemporaries n pl Tanamedroveni Eqspedicia
contemporary adj erTdrouli,Tanadro- continuum n mudmiva=qonTinuumi
uli,mimdinare,vinme/rame vinmes/ra- contour n moxazuloba,konturi
mis Tanamedrove contra=con(s)(see opponent,pro..) adj sapi-
~ objects Tanmxlebi sagnebi(mag.micva- rispiro,mowinaaRmdege
lebulis) contract n v xelSekruleba;zomaSi mok-
~ with sb/sth Tanamedrove vinmesi/ramisa leba=Sekleba,Seviwroveba,SekumSva
contend v gancxadeba,moTxovna,mtkiceba, worker under ~xelSekrulebiT momuSave
brZola,kamaTi,Sejibri observe ~ xelSwkrulebis Sesrule-
~for control brZola kontrolisaTvis ba=dacva
content n v momxre kenWisyrisas,ramis Si contraction n zomaSi mokleba/Sekleba
naarsi;dasjerde rasme,kmayofile contracted adj Seklebuli zomaSi
ba,Semcveloba ramis contradict v SewinaaRmdegeba,sityvieri wi
be~with sth dayabulde rasme naaRmdegobis gaweva
contents of… masalebi..,SigTavsi ramisa, contradicting adj ewinaaRmdegeba rasme
Semadgenloba,Semcveloba contradiction n SeuTavsebloba
table of ~ Jurnalis/wignis sarCevi in ~ of/to gansxvavebiT raRacisgan/sa-
contest(ant) n v n kamaTi,Sejibri; moka- pirispirod
maTe=kamaTis monawile contradictory adj sapirispiro,sawinaaRmde-
context n konteqsti,samarxeuli inven- go,winaaRmdegobrivi
tari/SigTavsi contradistinction n urTierTSepirispireba
abstract sth from ~ konteqstidan amogle- contralto n zili(sasimRero xma)
ja,gamocalkeveba contrarily adv sapirispirod
archaeological ~ arqeologiuri ~ contrariwise adv piruku,sapirispirod
in the ~ adv konteqstSi contrary adj sawinaaRmdego
in vital ~ cxovrebis ferxulSi Cabmu-

58
სარჩევი

on the ~ piriqiT,sapirispirod convention n gardaqmna,kreba,yriloba,Tan


~ to adv sapirispirod ramisa xmoba,xelSekruleba
~ to the expectation molodinis sapiris conventional adj aRiarebuli,Cveuli,
pirod,miuxedavad molodinisa cnobili,pirobiTi
on the ~ piriqiT ~ sign pirobiTi niSani
contrast n v gansxvaveba; sxvaoba conventionally adv Cveulebriv,pirobiTad
in ~ adv sapirispirod ramisa,ramis- convention(s) n rwmena
gan gansxvavebiT converge (nce)(nt) v n adj Tavmoyra,Tanx-
contrasted from adj gansxvavebuli vedra,Tavmoyrili
contrasting adj gansxvavebuli,sapirispi- conversation n saubari
ro,gansxvavebuli enter the ~ saubarSi CarTva
~ from adj gansxvavebuli ramisgan conversely adv piriqiT,sapirispirod,ukan
~ with adj sapirispiro ramisa conversion n moqceva raime sarwmunoeba-
contribute v daxmareba,TanamSromloba,Se- ze
wevna,SesZino vinmes rame,xel- convert v n gadakeTeba,gardaqmna
Sewyoba ~ into v gadaqceva,gardaqmna vinmed/ra-
~ to v wvlilis Setana med
contribution n gadasaxadi,daxmareba,Semo- ~ to v gadamuSaveba
wiruloba,TanamSromloba,xel- ~ to Christianity qristianad moqceva
Sewyoba,Sewevna,wvlili,Senatani ~ to faith v romelime sarwmunoebaze
~ lay in… (vinmes) miuZRvis wvli moqceva
contributions n pl Rvawli converted adj gadakeTebuli
contributor n Tanamosaqme,Semomwirveli, newly ~ axladmoqceuli rwmenaze
Semwe convey v gadatana,xalxis gadayvana
contrive v (ga)mogoneba,Seqmna convex adj amoberili,amoburculi,amo-
control n v adj mmarTveloba,Tvalyuris Runuli,gamoberili
devneba,Semowmeba,Zalaufleba; marT- ~ and pressed adj amoburcul-Cawne-
va,meTvalyureoba,mmarTveloba,flo- uli
ba,Semowmeba; sakontrolo convexity n amoberiloba,amoburculoba,
bring under ~ damorCileba vinmesi/ gamoburculoba
qveynis convexo-concave adj Cazneqil-amozneqili
come ~ ~ meTvalyureobis qveS convince(d) v adj vinmes darwmuneba,dar-
hold ~ of sb/sth marTva vinmesi/ramisa wmunebuli
in ~ of sb vinmes meTvalyureobis qveS convincing(ly) adj adv damajerebeli; dar-
lose ~ kontrolis dakargva... wmunebiT,damajreblad
maintain ~ Zalauflebis mopoveba vin- less/more ~ nakleb/metad damajerebeli
meze convinction n dajerebuloba,gakicxva,
outside one’s ~ vinmes meTvalyureob- rwmena
is miRma convinctive adj damajerebeli
controversial adj sadao,sakamaTo,winaaRm- convoke v mowveva(krebis/sxdomis)
degobrivi convoluted adj spiraluri
contriversy n azrTa sxvaoba,dava,kamaTi, cook n v mzareuli; saWmlis momzadeba
uTanxmoeba,winaaRmdrgoba ~ house n samzadi
~ about sth azrTa sxvadasxvaoba/wina- cooked adj mza(moxarSuli/Semwvari),ara
aRmdegoban umi
~ is focused on sth uTanxmoebas iwvevs… cookery n kulinaria,sasusnavi,delikate-
matter of ~ kamaTis/uTanxmoebis sagani si,namcxvari
convay v gadacema (mag. informaciis) cool(ed) adj v grili/gagrilebuli,gane-
convenience n keTilmowyobili,mosaxer- lebuli; gagrileba/ganeleba
xebeli,upiratesoba cooper n mekasre=kasrebis ostati
convenient adj marjve,moxerxebuli,mosa- coparticipate(ion) v n Tanamonawileoba
xerxebeli,xelsayreli cope n saeklesio samosi,xatis SeWedi-
convent n (dedaTa) monasteri

59
სარჩევი

loba,riza,safar(ebel)i ~form xelawyosTvis vargisi riyis qva


~ with sth v ramis dafarva ramiT ~group ZiriTadi jgufi
coping n adj lavgardani; damagvirgvine- lithic ~ qva,romelic xelsawyos gasake-
beli Teblad varga
~stone n damagvirgvinebeli qva prisme-shaped ~ prizmisebri ~
put a ~ ~ v saqmis dagvirgvineba single-based ~ erTfuZiani ~
copious adj mdidari tapered/wedge-shaped ~ solisebri ~
~ finds mdidari arq. monapovari ~ tool gulgula-iaraRi=xelsawyo
not ~ ~ mcire/Raribi ~ ~ two-based ~ orfuZiani ~
copper n adj v spilenZi(s),spilenZiT da two-pole ~ orpolusiani ~
ferva corelate with v damTxveva,dakavSireba
arsenic/arsenious ~ n adj dariSxaniani ~ coriander(see cilanto) n adj qinZi(s), Cori-
~ bronze n adj spilenZ-brinjao(si) andrum sativum Lat.
crude ~ n adj pirveladi ~ cork(ed) up v dacoba,Tavdacobili
native ~ n adj TviTnabadi ~ corn n adj marcvlovanTa Tesli=marc-
~ ore n adj ~ madani vlovnebi,marcvleuli
raw ~ nedli ~ (madani) ~ barn n beReli
red ~ wiTeli spilenZi ~ drying n nalia,marcvleulis saS-
~ smelting adj spilenZsadnobi robi
~ smith n spilenZis mdnobeli ~ shoots n pl jejili
yellow ~ yviTeli spilenZi=TiTberi ~ trade marcvleuliT vaWroba
copperplate v spilenZze kveTa cornea n rqovana
coppice n ole,warafi corner n adj kuTxe, kuTxisa
~(d) woodland tye-buCqi, warafi=tye ~ buttress kuTxis iaqTaRi
copse n ole far-flung ~ qveynis Sori mxare
copy n v asli,minabaZi; mibaZva,(gada)beW- ~ pillar kuTxis sveti
dva,gameoreba=gadaReba,aslis gakeTeba ~stone kuTxis qva,qvakuTxedi ramis
~ book n rveuli corner-and-base moulding nagebobis ku-
~ ~ maxim anbanuri WeSmariteba Txisa da fuZis morTuloba=bageti
hard ~ xelnaweri teqsti cornice n lavgardani,karnizi
copying ger (gada)beWdva cornucopia/cornucopiae n sing/pl Lat.
coral n adj marjani/marjnis siuxvis rqa
corbel n bjeni,saryeli,Sverili,konso- corona/coronae n Lat.sing/pl gvirgvini,
li.kibis safexuris sayrdeni mnaTobis rkali/Saravandi
corbelling n Senobis Sverili gvirgvini coronation(see crown) n gvirgvinis
cord n adj zonari,Tasma,Toki,simi; Toki- dadgma=koronacia
sebri coroplast n terakotis ostati
cordial adj gulTbili corporate adj korporaciuli
~ reception ~ maspinZloba/miReba corps n pl diplomatiuri/samxedro
cordiality n gulTbiloba,keTilganwyoba korpusi
cordially adv gulTbilad corpse n gvami,micvalebuli,mZori,
cordon n zoli,sartyeli leSi,cxedari
core n arseba/arsi,birTvi,gula,gulgu- corpulent adj fer-xorciani,msuqani
la,nukleusi,dasamuSaveblad gamza- Corpus Christy n qristes sxeulis dRe-
debuli gverdebSemomtvreuli qva saswauli samebis kviris momdev-
~area ZiriTadi teritoria no xuTSabaTs
bullet ~ tyviis gula corpus/corpora n sing/pl Lat. adamianis
chipped ~ aqerclili ~ tani,anTologia,krebuli/nakrebi
ramis
chisel/cutter ~ saWrisi ~
correct(ion) v n adj Sesworeba, swori
cone-shaped ~ konusuri ~
~ the press teqstis Sesworeba=ko-
~diete ZiriTadi sakvebi
reqtura
disc-shaped ~ badrosebri ~

60
სარჩევი

correctly adv sworad count n v aznauri; (da)Tvla


correctness n siswore countenance n gamometyveleba,garegnoba
corrector n Semsworebeli=koreqtori counter n adv v daxli; sapirispiro(d),
correlate(ion) v n Sedareba ramisa rames- sapasuxo(d);winaaRmdegobis gaweva
Tan,Sesabamisoba(Si) ~ attack sapasuxo Seteva
correspond v damTxveva,Tanxvedra,Sesaba- ~balance v ZalTa Tanafardoba/wonas-
misoba,mimowera woroba
correspondence n Tanxvedra,Sesatyviso- ~ brace n adj iribana(si)
ba,Sesabamisoba,mimowera ~ clockwise(see clockwise) adv saaTis
corresponding adj Tanxvedrili,Sesabami- isris sapirispirod
si,Sesatyvisi,msgavsi ~ lating n nivnivqveSa Zeli
~ member n wevr-korespondenti ~ part n mopirdapire mxare(molapara-
correspondingly adv Sesabamisad Kebisas,kamaTisas,saubrisas,mopa-
corridor n gasasvleli, derefani suxe),ramis ganuyofeli/Semadge-
~house n saxli derefniT oTaxebis neli nawili,oreuli,Tanamosaubre
1 an 2 mwkriviT ~ weight n sapirwone
corroborate v damajereblobis mimateba/ ~revolution revoluciis sapirispiro,
damateba,dadastureba Uuku(Rma),piruku
corroborative adj gamaZlierebeli,dama- countless adj uTvalavi,auarebeli
dasturebeli country n adj sofeli, qveyana; soflisa,
~ support damatebiTi sabuTi sofluri,sasoflo,saqveyno/qveyni-
corrode(d) v adj (da)Jangva; daJanguli, sa,saagarako
Jangiani,Cofura liToni ~ adjoining a sea zRvispira qveyana
corrosion n Jangi,liTonis wyluli ~ man n sofleli,glexi
corrugate(d) v adj daRarva/daRaruli, ~ out of town qalaqgareT
gofrirebuli,danakeceba/da- parent ~ samSoblo,warmoSobis adgi-
nakecebuli li/qveyana
corrupt v teqstis damaxinjeba ~ road orRobe
cortex n adj mcenaris qerqi(s),tvinis ~ side sofeli/soflad
qerqi ~ town daba
cortier(see courtier) n karis didebuli=ka- ~ wide adj mTeli qveynis,saerTo sa-
riskaci=moxele xalxo
co-ruler n Tanamesaydre/mmarTveli coup adj warmatebuli
cost n v fasi=Rirebuleba, Rirs… couple n adj v wyvili,dawyvileba/Sewyvi-
prohibitive ~ Zviri=Zalze Zviri leba
costly adj Zviri=Zvirfasi,(Zvirad)Rirebu- in couples adv wyvilad,wyvilebad
li courage(ous) n adj gambedaoba/gabedule-
costs n pl (dana)xarjebi,Tanxebi siTamame; gabeduli,Tamami
costume n samosi,kostumi courageously adv gabedulad,Tamamad
coterminous adj Tanadrouli,mosazRvre courier n malemsrboli,Sikriki
cotta n stiqari course n mimdinareoba,kursi,nakadi,rigi,
cottage n saxli,qoxi wyeba,Sualeduri rigi wyobaSi
~ industry Sinamrewveloba along the ~ rigis gaswvriv
couch n sareceli,sawoli foundation ~saZirkvlis wyoba
council n sabWo in due ~ gansazRvruli drois Semdeg
~ of elders uxucesTa ~ in the ~ of sth raRacis mimdinareobisas
Dissertation Council sadisertacio ~ in the ~ of time droTa/raime drios gan
Privi Cauncil saidumlo ~ mavlobaSi
counsel n v ganxilva,gadawyvetileba, levelling ~ gamTanabrebeli wyoba
TaTbiri,rCeva coursed masonry wyoba(aguris,qvis) rige-
counselor n aRmzrdeli,mrCeveli,razmis bad
meTauri court n samefo/sasaxlis kari,taZreuli,

61
სარჩევი

sasamarTlo(adgili,Senoba) wamtvreva,watexa
~ house n sasaxle cracked adj dabzaruli
~ martial n v samxedro sasamarTlo crackled adj damskdari,dabzaruli
~ yard n ezo- eklesiis,Sida cradle n akvani; raimes Casaxvis adgili
courtesy Tavazianoba,zrdiloba.sikeTe craft n xeloba,xelovaneba,xelosnoba,Se-
courtier(see cortier) n karis didebuli= qmna,codna ramis keTebis
kariskaci ~ activity xelosnuri saqmianoba
courtly adj sakaro=karis ~area saxelosno(Ta) adgili
cousinet n TaRis qusli ~ of sth manera,xelovaneba
coutious(ly) adj adv frTxili/frTxil- ~ in sth ostatoba ramis keTebisa
ad ~ industries xelosnuri warmoeba
covenant v aRuTqva RmerTs rame ~item xelosnobis nimuSi/nawarmi
Land of the ~ aRTqmuli miwa ~ production xelosnobis nawarmi,xe-
cover n gadasafarebeli,garsi,samala- losnuri warmoeba
vi,safarveli,safeni,raime nivTis ~ product xelosnobis nawarmi
Tavze/boloze wamosacmeli,saxu- ~ skill xelosnobis niWi/unari
ravi,yda,xufi (see carpet) ~ system ~ sistema
corbelled ~ sayrdenebiani saxuravi crafted adj damzadebuli
samarxis Tavze crafts n pl xelosnobis sxvadasxva dar-
girder ~ Zelfenili/Zeluri saxura- gebi
vi samarxze ~people xelosnebi
overtomb ~ samarxis Zelfenili craftsman(ship) n ostati,xelosani,mxat-
saxuravi vruli xelosnoba
slab ~ samarxis gadasaxuravi qvis crag(s) n kbode,madnis namtvrevebi
fila towering ~ frialo klde
under ~ safarqveS cramp n gamiri,omboxi,yavarjeni
~ widely farTod moicavs,sakiTxis crampon n wriapi
farTod gaSuqeba cranberry n adj Zaxveli(s), Viburnum opu-
~ with dafarva/daxurva ramisa ramiT lus Lat.
wamocma ramisa rameze cranberry n adj circeli(s), Vaccinium ssp
~ ~ ballast/stone moRorRva Lat.
v gadaxurva,dageba,dafarva,gadafa- cranium/crania n sing/pl Lat. Tavis qala
reba,amofena,(a)mogeba,mofena,amo- crank adj muxliani raime sagani
Seneba,mocva=moicavs crate n minis WurWlis gadasatani Wur-
coverage n sazRvari=CarCo,geografi- Weli
uli/Tematuri areali crater n krateri=WurWeli; krateri vul
covered adj amofenili,amoSenebuli,gada- kanis
xuruli,dafaruli,daxuruli,mo- ~ shaped adj Zabrisebri
culi
craw n CiCaxvi
~ widely in literature sakiTxi farTod
creamery v sadRvebeli
ganxiluli literaturaSi
creased adj naoWebiani kani
covering n adj safari,safarebeli,saxura-
create(d) v adj ageba/agebuli,(Se)qmna/qmni
vi ; momcveli
nuli,Camoyalibeba/Camoyalibebuli
cow n furi,Zroxa
~tension v zewola
cowberry n adj ZaRlyurZena(si)(mc)
~the world samyaros Seqmna
cowed adj miviwyebuli
creation n qmnileba,Semoqmedeba,Seqmnili
cowl n anafora,kunkuli=kapiSoni
ram,Camoyalibeba
cowrie=cowry n adj kauri(s)
~ of sb vinmes Semoqmedeba/qmnileba
cowshed n boseli
creative adj SemoqmedebiTi
cowslips=Primula veris Lat. baia (mc)
~ power ~ Zala
crab(see crowfish) n zRvis kibo; maJalo
~ works ~ namuSevari/naSromi
vaSli
creativity n Semoqmedeba
crack n v bzari Tixaze/minaze; dabzarva

62
სარჩევი

artistic ~ mxatvruli ~ criticize v gakritikeba


scholarly ~ mecnieruli ~ crochet n v yaisnaRi(T) qsova
Creator (the) n Semoqmedi=RmerTi cromlech n (Welsh) kromlexi
creator n Semoqmedi,Semqmneli,fuZemdebe- crook n faraonis/mecxvaris kavi
li,damfuZnebeli crooked adj gverdela
creature n arseba,qmnileba crop n mosavali,Sedegi
credence n damajerebloba,ndoba bad ~ cudi mosavali
sb/sth adds/gives ~ damajereblobas ma- bumper ~ uxvi ~
tebs/sZens good ~ kargi ~
~ table qristianuli sakurTxeveli crops n pl marcvleuli
credential n (ndobis)mandati,sabuTi,rwmu- catch ~ TesvisSorisi kulturebi
nebis sigeli crosier=crozier n mRvdlis kverTxi
credible adj sando Cross n jvari;
credibility n sandooba,TiTqmis namdvili breast/pectoral ~ mkerdsakidi jvari
credibly adv sandod,zustad descend from the ~ gardamoxsna
credit(see.debt) n vali,sesxi Diesis (the) ormagi jvari
(sb/sth) is credited v miewereba vinmes/ra Distinguished Service/Processional ~
mes gamosasvenebeli ~
creditor(see debtor) n mevale=gamsesxebeli heart-shaped ~ gulisebri ~
Creed n rwmena mag. qristianuli Life-giving ~ cxovelmyofeli ~
creed n kredo, rwmenis simbolo make the sign of ~ with three fingers
creep v fexakrefiT siaruli,cocva pirjvris gadawera sami TiTiT
~ into v SeZvroma Maltian ~ malturi ~ (bolnuris
creeping adj mcocavi msgavsi)
~ plant xviara mcenare Saltire n wm. andrias ~
cremate(d)(ion) v adj n micvalebulis da- touch ~ with the image of the ~ jvris
wva=kremacia; damwvari=kremirebuli gamosaxva jvriT
crenellate(ion) v n galavanSi/koSkis ke- adj gadamkveTi,ganivi,Tarazuli,
delSi saTofurebisa da ambra- jvaredi(ni)
zurebis mowyoba ~ bar ganiva,mzidi koWi,jvris
topped by~ qongurebiani,satofurebiani mklavebi=ganivi Zeli
Crescent(al) adj namgala=mTvaris formis ~ beam ganivi koWi/Zeli
fertile ~ nayofieri adgili ramisTvis ~ belt yawimi
cress=Lepidium Sativum Lat. n adj wiwmati ~ bow gadajvaredinebuli rkali
(s) (mc) ~ dating jvaredini daTariReba
crest n Txemi,sagnis qedi,qimi,sarkmlis ~ division ganivi gayofa
saTauri,mTis wveri ~ hafted adj jvaredinad Sekruli
cretula(ae) Lat. n sing/pl. sabeWdavi ~hatched triangles samkuTxedebis bade
crib n saqonlis baga ~ legged adj fexi-fexze gadadebu-
~ work n Zel-yore li
crickle(d)(see crumple) v adj daWmuWvna,daW- ~ like adj jvrisebri=jvruli
muWnuli ~ piece saZgidi,Zgide
cringe v qedis moxra ~ reference literaturis jvaredini
criss-cross v adv adj jvaredinad gadakve- damowmeba
Ta,daqselva(arxebiT/gzebiT),jvare- ~ section ganivkveTi,ganivi Wrili
dini v gadavla,gadakveTa,gadalaxva,
crisp adj xraSuna,fSvnadi gadaWra(gzis,mdinaris,mindvris)
criterion/criteria n sing/pl Lat. kriteriumi gadaxazva,pirjvris gadawera
critic(see) n kritikosi ~ oneself v pirjvris gadawera
critical(ly) adj adv zRvruli/zRvrulad, ~ sb’s palms v qrTamis micema
kritikuli/kritikulad ~ the Great Divide/the Styx v gardacva-
criticism/critique n kritika (kargi/cudi) leba

63
სარჩევი

crossroads n gzaTa Sesayari,gzajvaredi- crucifix(ion) v n jvarze gakvra=jvarcma


ni ~ coat iesos kvarTi
crossing(see cross) n adj gasasvleli,gada cruciform adj jvrisebri,jvruli
sasvleli;sauReltexilo,gadamk- crucify v jvarze gakvra=jvarcma,wameba
veTi crust n puris qerqi, kibos javSani
~point n gadakveTis adgili cry n v tirili,yvirili,Zaxili
crosswise adj adv gadajvaredinebuli, a far ~ from…Soreuli gamoZaxili
jvaredini/jvaredinad,Tarazulad, ~ for sb davtiriT…
siganeze,ganivi sth cries out for sth raRac aucileblad
crowd n v xalxis mogroveba/jgufi,brbo, saWiroebs mag. dadgenas/Semow-
crowfish(see crab) n mdinaris kibo mebas
crown n v gvirgvini(kbilisac),Tavi ra- crypta/crypte=crypt n sing/pl Lat. kripta
mis; jiRa; gvirgvinis dadgma/dag- cryptographi adj saidumlo=kriptografi-
virgvineba uli
~domain/land safliswulo mamuli/miwa crystallize v dakristaleba/kristalizacia
~prince(s) taxtis memkvidre uflis- C-shaped naxevarwriuli
wuli (vaJi/qali) cub n beli,bokveri
~of thorns(see ecce) eklis gvirgvini cube n kubi(sxeuli)
crowned adj gvirgvinosani,gvirgviniani, cubical adj kubisebri
dagvirgvinebuli cubit n wyrTa=0,45 sm
the ~ heads n pl gvirgvinosanni cuddle v mirqma,Caxuteba
crowning adj damagvirgvinebeli cuddly n xveuli (forma)
~ triumph sruli triumfi cudgel n argani
crude(ly) adj adv daumuSavebeli,dauxewa- cue n v niSani, miniSneba
vi,nedli/nedlad,uxeSad cuirass n meomris javSani
cruel adj boroti cuirassier n javSnosani (adamiani)
crumble n v namceci; beJva,(da)fSvna/da- cuisine=kitchen n (erovnuli) samzareulo
fxvna,(da)Sla,ngreva
cul de four Fr. n sferuli kamara
crumbled adj dafSvnili,dafxvnili,daS-
cul de sac Fr. n Suacecxli
lili,dabeJili
culinary n adj kulinaria,kulinaruli
crumbling adj Sladi,fSvnadi
~practice mzareuloba
crump n gamiri (boloebakecili marTi
cull v raime cnobis uaryofa,gadarCeva,
kuTxiT) uvargisis gamorCeva,gamoricxva
crumple(d)(see crickle) v adj daWmuWvna/daW- culminate n v kulminacia(is) miRweva
muWnuli cult n adj kulti; sakulto/saweso
crunch v n tkacuni.WraWuni,Wriali ~activity sakulto saqmianoba
crupper n cxenis saZue ~ centre sakulto centri
crusade(r) n jvarosnuli laSqroba,jva- ~chamber ~ darbazi
rosani
~ image kultis gamosaxuleba
crush v ganadgureba,(da)msxvreva,nayva,
~ of death sikvdilis kulti
ngreva,fSvna,fxvna,(Camo)ngreva
for ~ sakulto
crushed adj ganadgurebuli,(da)msxvreu-
grave ~ saflavis kulti
li/nayuli,dangreuli,f(x)Svnili,
namtvrevi,nagleji,Camongreuli ~ loaf sakulto kveri
~ stone n adj RorRi(s) ~ object ~ sagani
crusher n samsxvrevela ~ practice(s) saklto/saweso ceremoni-
ali=am ceremonialis aRsrule-
crusial adj aucilebeli,gadamwyveti,kri-
ba,kultmsaxureba
tikuli,sapasuxismgeblo,udidesi,
umTavresi,umwvavesi,mniSvnelovani/ ~ purpose sakulto/saweso daniSnule-
umniSvnelovanesi Bis
~ site gadamwyveti/umniSvnelovanesi ~ritual ~ rituali
Zegli ~space ~ sivrce
crucially adv aucileblad,Zalze ~ spread kultis gavrceleba

64
სარჩევი

cultic adj sakulto curiosity n cnobismoyvareoba/wadili


cultivate(d)(ion) v adj n miwis damuSaveba, curious(ly) adj adv ucnauri/ucnaurad,ara
moyvana raimesi, xvna Cveulebrivad
swidden ~ saaxoe meurneoba curl n v kululi,xveuli,xvia; (da)xveva
cultural adj kulturuli curle(d) adj xveuli, xuWuWi Tma
~affinity kulturuli msgavseba/siaxlo- ~ up v dagrexa,dagrexili
ve curlicue adj rTuli,saocari,ucnauri,Cax-
~break ~ wyvetili larTuli
~debris ~ naSTebi curly adj xveuli,xuWuWi
~environment ~ garemo currant n adj mocxari, Ribes spp. Lat.
~formation zone kulturia Camoyalibe- black ~ Savi ~ ~ nigrum Lat.
Bis adgili red ~ wiTeli ~ ~ rubrum Lat.
long ~ sequence sqeli ~ fena currency n adj fulis brunva,valuta/sa-
culturally adv kulturulad,kulturis valuto
TvalsazrisiT ~ bar fuli-zodi
culture n kultura in ~ fuli mimoqcevaSi
material ~ materialuri ~ current n adj dineba,nakadi; axlandeli,
culture=culturize(see acculture) v gakultu- Tanamedrove,raime mimdinare erT-
reba droulad ramesTan,tradiciuli,
cultured=culturuzed adj gakulturebuli winamdebare (mag. naSromi)
cumbersome adj mouxeSavi,mZime,uxeSi sth is ~ mimdinareobs/xdeba raRac;
cumulate(ion) v n raimes grovad Sekreba kvlav/jer kidev)ixmareba/xma-
cumulative adj erToblivi rebaSia
cuneiform adj solisebri back ~ ukudineba
~ characters lursmuli asoebi ~ indication of sth (aSkara) dasturi rami
in ~ lursmulad sa
~ script lursmuli damwerloba pass ~ fulis/monetis gamoSveba
coniferous n adj wiwviani xe/xis ~ state of sth mimdinare viTareba,arsebu
li mdgomareoba ramisa
cup n finjani
sth seem ~ Cans(raRac)farTod moixma-
~ bearer n meriqife,mwde
reba
bleeding ~ sisxlis gamosaSvebi Wur-
~ tender sagadasaxado erTeuli
Weli
currently adv amJamad,axla,raime erTdro-
~ board n ganjina,WurWlis karada
ulad ramesTan,mudmivad
communion ~ ziarebis WurWeli
curriculum/curricula n sing/pl Lat. swavlisa
culellate v liTonze amoWril figuraSi
da Sromis ganvlili gza
sxva liTonis Casxma
~ vitae (BrE)(cf.resume) SromiTi (avto)bi-
cupid n kupidoni
ografia
cupidity n angareba
curse n v SeCveneba,wyevla
cupola(see dome) Fr. n gumbaTi,raime sag-
~ by bell,book and candle eklesiidan gan-
nis Tavi
kveTa
~ like adj gumbaTisebri
cursed adj dawyevlili,SeCvenebuli
cupped hand n peSvi,muWi
cursory adj arasistemuri,dauxvewavi,zere
cupro-nickel n adj melqiori(s)
le,zedapiruli
curacy n mRvdlis xarisxi
~ assessment zedapiruli Sefaseba
curative adj ganmkurnebeli,gamajansaRebe-
~ glance at sth Tvalis Sevleba rameze
li,samkurnalo
~ manner dauxvewavi manera
curb n lagmis tuCqveSa jaWvi,lagmiani
~ nature zerele buneba/xasiaTi
aRviri
cursorily adv bundovnad,zereled
cure n v mkurnaloba,gamojanmrTeleba,
curtail(ment) v n Semokleba,Semcireba,Ca-
gankurneba
moWra
~ by the touch gankurneba SexebiT
curtain n farda
curia n kuria

65
სარჩევი

curvator(see curving) n simrgvale ~ out v (g)amoWra,(amo)kveTa


curve(d) v n adj (mo)kecva/Runva,(amo)kve- ~short v aRkveTa raime moqmedebis
Ta qvaze/xeze,CuqurTmis Wra; nake- ~through v kveTs/Wris mag.mdinare qeds
ci,gzis mosaxvevi,CuqurTma; (amo)- cutler n danis mkeTebeli ostati
zneqili/zurguli,(mo)kecili/Runu- cutter n Wdis damsmeli
li,moCuqurTmebuli,CaWrili cutting adj ger mWreli(mag.piri);Wra,Wri-
=cuma recta ~ =sinuous profile grexili li velze
batiyela ~ out n amonaWeri
~in one piece raimes gamokveTa er- cyathus/cyathi n sing/pl Gr. kiafosi
Ti mTliani naWrisgan cycle n cikli
~ into v amoRrueba productive ~ sawarmoo cikli
~ inwards v SeRunva,CaRunva cyclic adj cikluri
pollen ~ mtvrianebis mrudi cycling adj. Ramis damuSavebis cikluri
curver n CuqurTmis mWreli wesi
(in) curves adv wriulad cylinder n cilindri (sxeuli)
curving(see curvator) n simrgvale low ~ dabalcilindruli
curvilinear adj grexilxazovani,talRova- cylindric(al) adj cilindruli
ni,talRisebri,xveuli cyma/cymae n sing/pl Lat. batiyela
~house mrudxazovani saxli ~ recta n swori ~
~pattern ~ ornamenti ~ reversa n rvianis formis ~
cushion n baliSi (sawolSi) cymatium/cymationi n pl Lat. kimaTi-
cusp n axali mTvare,rkali,raime sag- onebi=qimationebi
nis wvetiani Sverili,mrudis moxris/ cymatium/cymation n sing/pl Gr. ki-
ori mrudis gadakveTis wertili maTia=lilvaki
custodia/custodiae n sing/pl Lat. dacva,Se- cymatium n sing. Lat. kimaTioni=qi-
narCuneba(cecxlis),luqi mationi
custodian n mzrunveli,meurve,muzeumis cymbal n TefSebi (sakravi)
meTvalyure cymbalo n winwila ~
custody n dacva,meurveoba cypress n adj kiparisi(s)
custom n adaTi,Cveva/Cveuleba,wesi=ri- Cyzicus n kiziki (fuli)
tuali
become ~ v Cveulebad qceva,wesad da D
mkvidreba dado n zeZirkveli,paneli,cokoli,kvar-
in ~ (s) of… (raime) stilSi cxlbekis kubi bazasa da karnizs
customary adj adaTebrivi,aRiarebuli,Cve- Soris,svetis baliSi
uli,wesad aRiarebuli Daedalian/Daedalic adj gonebamaxviluri,
customs and mores wes-Cveulebani CaxlarTuli,rTuli,absurduli
cut n (ga)naseri/naWeri,gadanaWeri,ganiv- da(e)mon n demoni,macduri,avi suli
kveTi,Wrili drive/exocise ~ avi sulis gandevna
adj gaWrili,daWrili,dakuTxuli,da- malignant ~ avi/mavne suli
waxnagebuli,Tlili regular ~ namdvili eSmaki
v (ga)Wra,daserva,dawaxnageba,(wa)Tla/ dagger n satevari
kveTa,Rarva,(Se)yelva/Wra cranked ~ muxliani ~
~ abruptly short by v moulodneli/ double/two-bladed ~ (or)lesuli/fxiani
swrafi Sewyveta ramis keTebis double handled ~ saorxelo ~
~ away v gadaWra,mokveTa,CamoWra,wak- flamy-shaped ~ alisebri ~
kveTa leaf-like ~ foTlisebri ~
~ down trees and bushes v gakafva one piece casting ~ mTlianadsxmuli ~
~ in/into v gaWra,CaWra pointed/sharp ~ saCxvleti ~
~ in metal/stone v liTonze/qvaze kveTa ribbed ~ qediani ~
~ glass n adj broli(s) short ~ mokle ~
~ off v (Camo)Soreba/Wra sickle-like ~ namglisebri ~

66
სარჩევი

stubbing/thrusting ~ saZgerebeli ~ damage n v zadi,ziani,dazianeba,nakli;


sword-like ~ xmlisebri ~ gafuWeba,dazianeba,dazaraleba,
unfluted ~ uSaSaro ~ zarali
~ with arched blade morkaluli ~ damaged adj dazianebuli=nakluli niv-
~ ~ (a) chute(s)/flute(s) SaSariani ~ Ti/xelnaxlebi samarxi
~ ~ composite/sectioned handle Sedgen- damb adj yru
iltariani ~ damn(ed) v adj dagmoba/dagmobili,dawyev
~ ~ cut end bolokveTili ~ la/dawyevlili
~ ~ wide rib farTeqediani ~ damnation n gmoba,wyevla
dagger adj satevris dandelion n adj babuawvera(si)
~ blade ~ piri danger n safrTxe,saSiSroeba
~ butt ~ taris dasamagrebeli adgili under ~ adv safrTxis qveS
~ chute/flute ~ SaSari dangerous adj saSiSi,SiSis momgvreli
~ edge ~ mWreli piri dangling adj Tavisuflad kiduli
~ midrib ~ qedi dare v gabedva
~ handle ~ satare/tari daring(ly) adj adv gabeduli/gabedulad,
~ ~ buff ~ xis tari Tamami/Tamamad,laRi/laRad
~ ~ double funnel-shaped ~ orkapa ~ Darius/Darii n sing/pl Lat. dariki(moneta)
~ ~ filigree/open-work ~ dafanjruli~ dark(en) adj v bneli,muqi; dabneleba,ga-
~ ~ flange ~ taris kide muqeba/damuqeba
~ ~ haft ~ satare Sverili be in ~ arcodna,gaurkvevlobaSi yofna
~ ~ halve ~ saxeluris Tavi ~ ~ darkness n sibnele
top ~ saxeluris Tavi/taris qudi darn(ed) v adj dakemsva/dakemsili
~ ~ hilt ~ tari=xelis Casavlebi ad- dart n isari/soli=xuroTmoZRvruli de-
gili tali
~ ~ hob ~ taris mili dash n mokle xazi,tire,Strixi
~ ~ hole ~ satare xvreli dashes n pl minarevebi(mag.TixaSi)
~ ~ plug-shafted/socketed ~ masriani datable adj daTariRebisaTvis vargisi=
Rru tari is, risi daTariRebac SeiZleba
~ ~ rivet-hole/perforation ~ samanWvle sth is more readily ~ raRac ufro
naxvreti (advilad)TariRdeba
~ ~ V-perforation ~ samkuTxa samanWv- date n dro,TariRi,kalendris ricxvi
le naxvreti absolute ~ absoluturi TariRi
~ ~ with a pair of scales ~ firfitebdak- approximate ~ miaxloebiTi ~
ruli tari closely ~ ~ zedmiwevniT ~ ~
~ pommel ~ kexi ascribe the ~ daTariReba=TariRis mi-
~ ricasso ~ vada kuTvneba
~ shaft ~ satare Sverili assess/assign ~ TariRis gansazRvra/
~ ~ top ~ saxeluris/taris Tavi dadgena
~ shoulder ~ mxari ~can be placed… TariRi SeiZleba Caj-
~ staff ~ vada,masriani Rru tari des…
~ tang ~ yunwi change the ~ TariRis Secvla=gadaTa-
riReba
daily adj adv dRiuri/sayoveldReo; dRi-
comperative ~ SedarebiTi TariRi
urad/dRisiT
confirm(ation) (of) ~ v n TariRis dadas-
~ life/routine yoveldRiuroba
tureba raime masaliT/faqtiT
dais n baqani
corresponds… TariRi Tanxvdeba(emTx-
dale n veli=dablobi,veli mdinariT
veva,modis,Seesabameba)
down ~ adv dablobSi
disputable/disputed ~ sadao ~
deliver me (from sth) mixseni,ufalo!
early ~/earlier in ~ adre(uli) TariRi(T)
dam n v zRudari=uReli,kaSxali,saZgi-
equivalent ~ erTnairi ~
di,Zgide,jebiri; wylis dagubeba/ga-
~ in ~ Tanadrouli=erTnairi ~
daketva, sagubari

67
სარჩევი

erratic ~ meryevi/cvalebadi ~ ~ by/to TariRdeba…


establish ~ for… TariRis gansazRvra/ ~ ~ ~ around N ages ~ daaxloebiT
dadgena N xanebiT
exact ~ zusti TariRi ~by some artifact ~ raime nivTiT
~falls in/within the period… TariRi eqceva ~ ~ feature ~ ~ niSniT
(modis,faravs,jdeba)… ~by/to early ages ~ adreuli xanebiT
fixed ~ dadgenili/mtkice TariRi ~ ~ ~ late ~ ~ gviani ~
foundation ~ raimes daarsebis TariRi ~ ~ ~ middle ~ ~ Sua ~
in ~ TariRiT/TariRis mixedviT… ~ ~ ~ ~ late ~ ~ gviani Sua ~
in ~ sth falls in… TariRi(T) Tavsdeba/ can(may/might) be ~ SeiZleba(albaT/
Tanxvdeba savaraudod) daTariRdes…
incline of the ~ TariRis gadaxra ~ ~ ~ be ~ as far back as N cent/mil.
~ ~ to the… TariRi ixreba ...ken SeiZleba(albaT/savaraudod)daTa-
late in ~/later ~ gviani TariRi(T) riRdes iseTi adreuli xaniT ro-
~ lies… TariRi modis/faravs...… goricaa...…
~ ~ within the cinfines of… TariRi jdeba ~ ~ ~ be ~ as late as… SeiZleba
(sa)zRvrebSi… (albaT/savaraudod) DdaTariRdesDD
pivotal ~ amosavali TariRi DD iseTi gviani xaniT rogorica…
precise ~ zusti TariRi firmly ~ by/to TariRdeba zustad/myarad
provide/provision of ~ TariRis dadgena ~ from… TariRdeba...…
push back ~ TariRis gadaweva ukan/da- ~ ~ onwards aqedan moyolebuli
Zveleba mostly ~ umetesad/ufro TariRdeba...…
~ rangs from…in…TariRi meryeobs ...dan… ostensibly ~ savaraudod TariRdeba...
...mde roughly ~ zereled/winaswarulad ~
~ ~ from…to… ~ Tavsdeba …dan...mde securely ~ saimedod/myarad ~
relative ~ SefardebiTi ~ tentavily ~ miaxloebiT,savaraudod ~
reliable ~ sando ~ ~to… TariRdeba...
rough ~ zogadi/winaswari ~ ~to early/late ~ adre/gvian...
rounded ~ damrgvalebuli ~ ~ to no later than… TariRdeba araugvi-
~runs into following (N period of time) Ta- anes…
riRi gadadis momdevno periodSi ~ within cent/mill. ~ sauk/aTaswl. So-
secure ~ sando/myari TariRi ris periodiT
~spans TariRi vrceldeba/faravs... date(s) n adj finiki(s)
starting ~ amosavali/sawyisi ~ dates from v TariRdeba/miekuTvneba…
sth gives ~ raRac iZleva N TariRs ~ from between the turn of cent/mill. ~
uneasy about ~ gaurkvevloba TariRiTan sauk./aTaswlwulebis mijniT
mimarTebaSi dateshaped adj daTariRebuli
date v daTariReba dating n TariRi(daTariReba),daTari-
~around…TariRdeba daaxloebiT... Rebuli
~ before the close of th N cent/mill ~ sauk/ absolute ~ absoluturi ~
aTaswl.dasasrulis wina xaniT cross ~ jvaredini daTariReba
~ by late in the cet/mill. ~ N sauk/aTasw. sequence ~ Tanmxvedri TariRi
dasasruliT sth corresponds to some ~ raRac Sesa-
~ by archaeological context ~ arqeoleo- bamisia raRac TariRisa
giuri kompleqsis mixedviT sth supports the ~ TariRs amyarebs...…
~comes from…TariRdeba ...dan typology ~ tipebis mixedviT daTa-
~ to the same time ~ imave droiT riReba
seem to ~ to/by ~ TiTqos unda Ta- varve ~ daTariReba fenebis mixed-
riRdebodes… viT
dated adj daTariRebuli adj damTariRebeli
~admittedly sandod/saerTo aRiarebiT ~ event ~ movlena
~ by sb ~ vinmes mier ~ indication ~ niSani/gamovlineba

68
სარჩევი

~ inscription ~ warwera Zeba,gamoCena,dawyeba


~ item ~ nivTi/sagani day n dRe
~ significance ~ mniSvneloba/damaxasi- All Saints' Day yvelawmindis dRe
aTebeli niSani ~ break n gariJraJi
adj daTariRebuli(raRac peri- in sb's ~ vinmes(mag.ilias)dros
odiT) ~ off n dasvenebis=uqme dRe
~ after the middle of… ~ Sua xanebis ~ light n dRe,dris sinaTle
Semdgomi periodiT modern ~ dRevandeli,Tanamedrove
~ before the middlr of… ~ Sua xaneba- one ~ erTxelac...…
mde periodiT present ~ dRevandeli
~ from TariRdeba/daTariRebuli to this ~ dRemde,aqamde,Tanamedrove-
~ ~ the beginning of N cent/mill. ~ N veobamde
sauk/aTasw. dasawyisiT days of one's prime vinmes pirvelobis
~ ~ between the turn of the cent/mill. ~ xana
N-N sauk/aTasw. mijniT dazzle v dabrmaveba,daCrdilva,Seferva
~ ~ the N cent/mill. or even N cent/mill. ~ dazzling adj didebuli,Tvalwarmtaci,ga-
an N sauk/aTasw. an ufro N sauk/ maognebeli,TvalismomWreli
aTasw. deacon n diakvani
~ ~ the 1st half/part of the N cent/mill. ~ dead n adj micvalebuli=gansvenebuli;
N sauk/aTasw. I naxevri mkvdari
~ ~ the 1st(2nd,3rd,4th) quarter of the N it is a ~ fish amaoa=aqedan araferi gamo
cent/mill. ~ I(II,III,IV) meoTxediT va
N sauk/aTasw. deadline n ramis Sesrulebis bolo vada
~ ~ last quarter of the N cent/mill. ~ N deadlock n Cixi
sauk/aTasw. bolo meoTxediT deadly nightshade n adj ZaRlis pitna(mc)
~ ~ the late N cent/mill. or early N cent/mill. deal n raRacis nawili,sakmaod bevri
~ N sauk/aTasw. boloTi, an N sauk/
a good ~ didi raodenoba/wili
aTasw. dasawyisiT
~ with v azris gaziareba,ganxilva,ur-
~ ~ the later half/part of the N cent/mill. ~
TierToba,ganicado rame
N sauk/aTasw. meore naxevriT
~with sb/sth v urTierToba vinmesTan/
~ ~ the mid N cent/mill. ~ N sauk/aTasw.
Ganxilva ramis
SuaxanebiT
dealing n ger qceva,Camorigeba
~ ~ (at) the turn of… TariRdeba mijniT.
be ~ with sth saqme gvaqvs...…
~ roughly contemporaneous… ~ TiTqos Ta-
nadrouli periodiT/TiTqos Tana- we are ~ with… saqme gvaqvs...
droulia dealings n pl urTierTobebi…
~ to the end/fall of the N cent/mill. ~ N sauk/ dear adj sanukvari,Zvirfasi
aTasw. boloTi/dasasruliT dearly adv siyvaruliT...
~ to the two middle quarters of the N cent/mill. ~ bought victory Zviri/Zvirfasi gamarj-
~ N sauk/aTasw. Sua ori meoTxediT veba
~ to the same time ~ imave droiT,rac… ~ loved Zalze sayvareli/Zvirfasi
datum/data n sing/pl Lat. monacemi,cnoba adamiani
~ base/sheet n monacemTa baza dearth n simcire,moTxovna/moTxovnileba
~ coincide/are consistent monacemebi death(see die) n daRupva,sikvdili
emTxveva ~ mask micvalebulis saxis anatvifri
~ rely upon… monacemebi eyrdnoba… deathbed n sasikvdilo sareceli
stratigraphic ~ stratigrafiuli ~ deathly adj samariseburi
unsufficient ~ Seusabamo ~ debasement n gaubraloeba
daub v Selesva,wasma debatable adj sakamaTo
daughter n qaliSvili=gogo(na) Svili debate n v ganxilva,kamaTi
daunting adj saSiSi,gamaognebeli,rTuli arose a ~ kamaTis wamowyeba
dauntless adj uSiSi,uSiSari hot ~ cxare kamaTi
dawn n prep. v ganTiadi,ciskari;gamoRvi- matter/subject of ~ ganxilvis/kamaTis

69
სარჩევი

Tema/sagani yofa/uaryofili,(Ca)kvdoma/mkvdari
debilitate v awon-dawonva,yoymani,dasuste- declining days daisi,bolo/mimwuxris dRe
ba ebi
debitage n maragi=debiti ~ years siberis wlebi/mixrwnileba
debris n pl (Camo)naSali,nayari,namsxvre- declivity n daRmarTi
vebi,nangrevebi decode(d)[see decipher(ed)] v adj amokiTx-
debt(or)[ see credit(or)] n vali; movale= va/amokiTxuli,gaSifvra/gaSifruli
visac vali aqvs aRebuli) decorate(d) v adj gawyoba/gawyobili,mo-
decagon n adj aTwaxnagi(sxeuli),aTwax- kazmva/mokazmuli,morTva/morTuli,
naga Semkoba/Semkuli(Semkobili),saxiani,
decapitate(see burial) v Tavis mokveTa ornamentirebuli
decapitation n adj Tavis kveTa,Tavmoikve- decoration(see design,motif,ornament,pattern)
Tili n morTuloba,Semkuloba,ornamenti,
decay n v dasasruli=kvdoma; gaxrwna, ornamentacia,samkauli
gafuWeba,gaqroba,daknineba,aRgva pi- applique ~ zoli-ornamenti
risagan miwisa,mzis Casveneba,lpoba, architectural ~ xuroTmoZRvruli samka-
(Ca)kvdoma,daviwyebas mieca,Caikarga uli
~ into v damcroba(mag. qalaqisa bas-relief ~ dabali reliefi ~
soflad),daknineba body ~ samkauli,sxeulis moxatva
decayed adj aRgvili,gamqrali,gafuWe- chanelled ~ daRaruli ~
buli,gaxrwnili,dakninebuli, exterior ~ gare morTuloba
damcrobili,dampali,Camkvdari false relief ~ cru reliefi ~
deceased n adj micvalebuli,gardacv- herring-bone ~ grigala/Tevzifxuri ~
lili interior ~ Sida morTuloba
deceitful(ly) adj adv veraguli/veragulad, light/low relief ~ msubuqi reliefi ~
moRalaturi/moRalaturad mode of ~ ornamentis saxe
December n dekemberi=apnisi=tirisde- ~ of applique cordon(s) amoburculi zoli
ni=qristeSobisa naWdevebiT
decide(d) v adj gadawyveta/gadawyveti- ~ of gathers naoWebis ~
li,gadawyvetilebis miReba ~ of hatchered triangles badisebri rombeb-
deciding adj gadamwyveti,gadamWreli, is ~
mTavari ~ of lock rings wreebis ~
~ vote gadamwyveti xma ~ of pressed band amoRaruli sartyeli
deceive v gandgoma,motyueba,Ralati, opulent ~ mdidruli(rTuli/uxvi) ~
ndobis gacrueba pittied ~ fosoebiani ~
decipher(ed)(ment)[see decode(d)] v adj plain/simple ~ martivi(sada.Zunwi) ~
n gaSifvra/gaSifruli
relief ~ reliefuri ~
decision n gadawyvetileba,dadgenileba
relief-work ~ maRali reliefis ~
~ making body gadawyvetilebis mim-
rippled ~ talRisebri ~
Rebi jgufi
rusticated ~ CxiriT gakeTebuli ~
decisive adj gadamwyveti,gadamWreli
sophisticated ~ mdidruli/rTuli ~
~ blow ~ dartyma
stamped ~ datvifruli/natvifri ~
~ point ~ mniSvnelovani
decorative adj ornamentuli
sakiTxi
~art ferwera
~ ~ to explain sth gadamwyveti ram
ramis asaxsnelad ~ pieces ornamenti,samkauli
decboard n iatakis ficari decrease v dacema,dacxroma,(Ca)kvdoma,
kleba,interesis ganeleba,Semcireba
deckboards n pl ficris iataki
~ of production warmoebis kvdoma
declare v aRiareba,gamocxadeba
decreased adj daklebuli,damcxrali,ga-
~ against the King moiTxovo mefis
nelebuli interesi,Semcirebuli,
Camogdeba
Camkvdari
decline(d) v adj acileba,gaqroba/gamqra-
decree n v eklesiis/mefis brZanebuleba,
li,dasruleba,dacema/dacemuli,uar

70
სარჩევი

dekreti; brZanebulebis gamocema ~ one’s position vinmes azris dacva


decrepit(ude) v adj n gacveTa; gadaxCu- defended adj daculi
ebuli; gacveTiloba defender n damcveli=damcavi
decumenus maximus Lat. mTavari quCa defer v saqmis gadadeba
dedicate v eklesiis kurTxeva,miZRvna deficiency n ukmarisoba,nakleboba
dedicated adj erTguli,Tavdadebuli defile(see ridgeway) n gza xeobaSi
~ to miZRvnili vinmesadmi, taZari/naS- defile(d) v adj dabinZureba/dabinZurebu-
romi vinmes saxelze li,SebRalva/SebRaluli,Semusvra/
dedication n miZRvna Semusruli,ganadgureba/ganadgure-
deduce v Tvalis gadevneba buli,wabilwva/wabilwuli
deduct(ion) v n daqviTva defilement n wabilwva
deed n v sigeli,gujari,iadgari,Canawe- define v gansazRvra,SemuSaveba,ganmarte-
gmiroba; anderZis datoveba ba,gamocalkeveba,dadgena ramis
~ box n sabuTebis Sesanaxi yuTi ~by sth ramis mixedviT gansazRvra
safe conduct ~ dacvis sigeli ~ a method meTodis SemuSaveba
title ~ sigeli defined adj gansazRvruli
deeds n pl gmirobani less ~ nakleb gamokveTili
good/bad ~ keTili/boroti saqmeni not ~ ganusazRvreli
deem v adv mofareba,CrdilSi moqceva, defining adj ganmsazRvreli
mofarebulSi,CrdilSi definite adj aSkara,gadamWreli,garkveuli,
deem under v miCneva,CaTvla zusti
deemed by sth adj dafareli,miCqmqluli definited adj gansazRvruli
deep adj adv Rrma(d) definitely adv aSkarad,garkveviT,zustad,
~ in to adv Rrmad, Signi TvalnaTliv
~ prehistory Soreuli warsuli definition n gansazRvreba,ganmarteba,defi
~within (territory) qveynis siRrmeSi nicia
deepen(ed) v gaRrmaveba,CaRrmaveba/CaRr- add further ~ naTels xdis,matebs gamom-
mavebuli saxvelobas
deeper n adj cicxvi; ufro Rrmad ~ publication yovlismomcveli gamocema
deeply adv Rrmad,Zalze definitively adv aSkarad,zustad,naTlad,
~ingrained Rrmad fesvgadgmuli mkveTrad,pirdapir
deepness n sisqe,siRrme,kulturuli fe- deflesh v micvalebulisTvis xorcis mo-
nebis sisqe=sixSire cileba
deeprooted adj fesvgadgmuli,fexmokide- deforest(ation) v tyis gaCexva,gaSiSvleba
buli deform v formis Secvla,damaxinjeba
deer n sing. only iremi deformed adj damaxinjebuli,(forma)dak-
Giant ~=Megalaceros Lat.giganturi iremi arguli/Secvlili
defeat(ed) v adj damarcxeba/damarcxebu- deformation n deformacia
li,Zleva/Zleuli,imedebis msxvre- artificial ~ xelovnuri ~
va,ramis gauqmeba by hardening/tempering ~ ~ wrTobisas
defect n danaklisi,nakli,zadi,xarvezi liniar ~ grZivi ~
defence v (Tav)dacva natural ~ bunebrivi ~
~ against v dacva ramisgan permissible ~ dasaSvebi ~
defencibility n daculoba premidiated ~ ganzrax ~
defencible adj is,risi dacvac SeiZleba, shrinking ~ gaciebisas ~
vinme,visac Tavis dacva SeuZlia size ~ moculobiTi ~
defencive adj damcavi,(Tav)dacviTi skull ~ Tavis qalas ~
~ wall damcavi kedeli/galavani unpremeditated ~ uneblie ~
defend v gamoqomageba,dacva ~ in life time sicocxleSi ~
~ from against attack Tavdacva Tavdas- deformity n deformirebuloba
xmisgan deft(ly) adj adv daxvewili/daxvewilad,
~ a thesis disertaciis dacva ostaturi/ostaturad

71
სარჩევი

defunct adj gardacvlili,micvalebuli, muli,Camorigeba/Camorigebuli,Camo


gamqrali,ararsebuli tareba/Camotarebuli
defy v brZolaSi gamowveva,daumorCileb Deliver me from sth RmerTo! mixseni...…
loba,gadaulaxavi sirTuleebis delivery n darigeba,Camorigeba
Seqmna vinmesTvis Deluge (the) n warRvna (bibl)
degenerate(d)(ion) v adj n gadagvareba,dak deluted adj gazavebuli siTxe
nineba; gadagvarebuli delve into v Cafloba,CaRrmaveba,CaZirva,
degrade(d) v adj gadagvareba/gadagvare- Txra,Zebna
buli,daqveiTeba/daqveiTebuli
degree n done,kuTxis gradusi,xarisxi demand(for) n v moTxovna,moTxovnileba
~ of acceptance aRiarebis done sth in ~ moTxovnileba rameze
to some ~ raRac xarisxiT demarcate/demarcation v n gamoyofa,Semo
to such a ~ imdenad,rom… xazva
university ~ samecniero xarisxi demarcated adj gamoyofili,Semoxazuli
varying ~ cvalebadi xarisxi(T) demeanor=demeanour n saqcieli/qceva
deification n RvTaebad qceva demi… pref naxevari/naxevrad
deify v ~ ~ demigod n naxevradRmerTi
deity n RvTaeba (warmarTuli) dendalion n adj babuawvera(si)
protective ~ mfarveli RvTaeba denial(see deny) n uari
delay(ed) v adj gadadeba/gadadebuli,da- demic adj xalxTa
yovneba/dayovnebuli,Seneleba,Seyov- ~ diffusion ~ Sereva
neba,Seferxeba demise n v uZravi qonebis gadacema an-
delete(d)(ion) v adj n ganadgureba/ganad- derZiT,taxtis gadasvla memkvidre-
gurebuli,amoSla/amoSlili,si- ze,gardacvaleba,taxtze uaris Tqma
idan amoReba,CuqurTmis/warwer- memkvidris sasrgrblod
is waSla political ~ politikuri anderZi
delf=delfth(see faience) n adj faiansi(s) premature ~ udroo gardacvaleba
deliberate adj auCqarebeli,awonil-dawo- demolish(ed)(see raze) v adj (da)ngreva/
nili,winaswar ganzraxuli /ngreuli,miwasTan gasworeba/
deliberately adv ganzrax,gangeb,Segnebul- gasworeba/gasworebuli,uaryofa/
ad,sagangebod,auCqareblad, uaryofili,Semusvra/Semusruli
frTxilad,windaxedulad demolition n uaryofa,miwasTan gasworeba,
~ mutilated ganzrax damaxinjebuli ngreva,musvra
delicacy n daxvwiloba,sikoxtave demon(see daemon) n demoni
delicate adj daxvewili,mSvenieri,msubuqi, demonstrate(ed) v adj Cveneba/naCvenebi,war
norCi,sifrifana,delikaturi modgena/warmodgenili/warmoCena/
delicately adv koxtad,mSvenivrad warmoCenili,gamofena/gamofenili
~ worked daxvewilad/mSvenivrad da- conclusively ~ bolomde warmoCena
muSavebuli demonstration n gamofena,gamoxatuleba,
delicious(ly) adj adv mSvenieri,mSvenivrad gamovlineba,Cveneba
delight n v aRtaceba,gancxroma,sixaruli demote v daqveiTeba samsaxurSi
delighted adj aRtacebuli,madlieri,mad- denarius/denarii n sing/pl Lat. denari
lobeli,gaxarebuli denote(d) v adj gamoxatva/gamoxatuli,aR-
delightful(ly) adj adv mSvenieri/mSvenivrad, niSvna
warmtaci dense(ness) adj n simWidrove,sixSire
delimit(ed) v adj gamijvna/gamijnuli density n simWidrove,susqe,sixSire
~ by sth gamoyofili,gamorCeuli ra- bone ~ Zvlis simtkice/gamZleoba
miT ~of population mosaxleobis simWidrove
delineate(d) v adj Semoxazva,Semoxazuli, densly adv mWidrod
sakiTxis gamokveTa,xazgasma ~ populated ~ dasaxlebuli
deliver(ed) v adj ganawileba/ganawilebu- dentalium shell n eSvis formis niJara
li,darigeba/darigebuli,ganawile- dentated adj dakbiluli
ba/ganawilebuli,gadacema/gadace-

72
სარჩევი

dented adj CaWyletili deposition n ganlageba,dafeneba


denticle/dentil n kbilana deposits n pl madani,madniT mdidari
denticulate(d) v adj dakbilva,dakbiluli qanebi,wyaro ramis,naSTi,
denude(d) v adj gadarecxva/gadarecxili, axo=karieri
gaSiSvleba/gaSiSvlebuli depredations of sb Zarcva,dataceba,xalxis
denudation n gadarecxva,gaSiSvleba amowyveta,qveyanaSi SeWra,gama-
deny(see denial) v uaryofa,uaris Tqma nadgurebeli Tavdasxma
~ sth the character of sth Camoacilo ra- depression n Rrmuli,CaRrmaveba
imes rame niSani deprecate(d) v adj gafuWeba/gafuWebuli
depart(ed) v adj gardacvaleba,gardacv- deprive(d) v adj xelyofa/xelyofili,war-
lili meva,akrZalva,uflebis CamorTmeva
departure n gamgzavreba,gardacvaleba ~ of (re)sourse wyaros daxSoba
department n ganyofileba,sammarTvelo, depth n siRrme
uwyeba in the ~ of… siRrmeSi...…
depend v daqvemdebareba pierce to the ~ of… siRrmeebSi SeRwe-
dependable adj saimedo, sando va/wvdoma
dependence n damokidebuleba vinmeze/ spade's ~ barispiri(siRrme)
rameze depthness n siRrme
depended adj damokidebuli ~ ~ depute v vimes Secvla=movaleobis Ses-
dependent adj damokidebuli ruleba
inter ~ erTmaneTze/urTierT damokide- deputy n magieri=droebiTi Semcvleli
buli ~ director direqtoris moadgile
depending on… damokidebuli rameze.., derivation n nawarmoebi=warmoebuli(mi-
ramis mixedviT nabaZi/sityva)
dependent upon sb/sth adj damokidebuli derivative n minabaZi,warmoebuli(sityva)
on model gadmoRebuli raRacidan/ derive(d) from v adj warmoeba/warmoebuli,
saidanRac warmoSoba raRacisgan(mag. proto-
depict(ed) v adj asaxva/asaxuli,gamosaxva/ tipidan),gamomdinare raRacisgan
gamosaxuli,gamoxatva/gamoxatuli, descend to v daSveba zevidan qveviT,mo-
gamoZerwva/gamoZerwili(saxis),war- dis/momdinareobs,warmoiSva...
mosaxva/warmosaxuli ~ from the Cross gardamoxsna
depicting adj gamomsaxveli/amsaxveli ~ upon sth daSveba/Camosvla daRmarT-
depiction n gamosaxuleba,gamoxatuleba, ze/kibeze
suraTi descendent n ramis warmomadgeneli,STa-
~in details dawvrilebiT/detalurad momavali,momdevno Taobebi
aRwera/gamosaxva descended from… STamomavlobiT...…
depletion n amowurva,gamofitva,gaukac- descending adj daRmavali,momdinare(wi-
rieleba napridan)
deplore v gamotireba,sinanuli descent n v Camosasvleli; daSveba,Camo-
deploy(ment) v n saqmianobis gamarTva, vla,Camomavlobis,warmomavlobis,
jaris gaSla sagvareulos wevri,muxli gvarSi,
depopulate(d)(ion) v adj n mosaxleobis- wyaro,memkvidreobis gadacema,titu-
gan dacla/daclili,gaukacri- lis gadasvla
eleba/gaukacrielebuli ~ relationship gvariT naTesaoba,Camomav
depose v gadayeneba Tanamdebobidan lobiT(i)
Deposit(ion) v n jvridan gardamoxsna describe(d) v adj asaxva,aRwera/aRwerili,
deposit n v naRvenTi,Sre; Cadgma(mag.sama- daxasiaTeba/daxasiaTebuli
rxSi),Camarxva,dakrZalva,dafene- description n aRwera=aRweriloba
ba,raime wiaRiseulis maragi,sabado descriptive adj aRwerilobiTi
deposited adj Cadgmuli,Camarxuli,dakr- desert(ed) n v adj udabno; gaudabureba/
Zaluli,dafenebuli,danaleqi gaudaburebuli.gaukacrieleba/ga-
~ on the site raime dadasturebuli ukacrieleba,mitoveba/mitovebuli
Zeglze deserve v damsaxureba ramis,Rirsi ra-

73
სარჩევი

mis impressed ~ daWdeuli ~


sth ~ special interest raRac imsaxurebs/ liniar ~ xazovani ~
iwvevs interess,sagulisxmoa liniar and punctured ~ xazovan-wertilo-
~ ~ to be taken seriously raRac imsaxu- vani ~
rebs/Rirsia seriozuli mid- liniar-cut ~ xazovan-nakveTi ~
gomis/yuradRebis liniar frieze ~ xazovani frizis ~
design(see decoration,motif,ornament,pattern) liniar-meander ~ xazovan-meandruli ~
n ornamenti(s), saxe lobster claw lobe ~ kiborCxalis sace-
aquatint(biting,etching) ~ liTonze amoW- cisebri ~
muli ornamenti mat ~ daxlarTuli ~
artless ~ sada,Zunwi ~ naturalistic ~ naturalisturi ~
band ~ sartyeli ~ ~ of boxes of strips xazTa konebis ~
band and chevron ~ lentur-Sevronuli ~ ~ butterfly triangles peplisebri ~
~ like lenturi ~ ~ ~ comb-shaped stamps savarcxlisebri
band-like zigzag ~ lenturi zigzagis ~ natvifri ~
band stamp ~ lenturi ~ ~ ~ distinct jabs wyvetili xazebis ~
bead(ed) ~ cvara ~ ~ ~ interlacing circles erTmaneTSi Caxve-
belt ~ sartyeli ~ uli wreebis ~
bucranium ~ xaris Tavis ~ ~ ~ leafy tendril foTlovani xviis
canal ~ Rari ~ liniar ~ xazovani ~
carefully worked-out ~ daxvewili ~ ~ ~ recessed band CaWdeuli sartylis
cauliculus/cauliculi ~ totisebri ~ penannular ~ wreebis ~
chased/incised ~ amokveTili ~ perforated ~ daCvretili/naCvretebiani
chased and incised ~ amokveTil-amo- pestil ~ butkosebri ~
Raruli
pointilee=likewise pointilee ~ wertilova-
chase(ing)=embosse(ing) ~ wina mxridan
nis msgavsi ~
naWedi ~
punctate ~ wertilovani ornamenti
chequered=chess ~ Wadrakuli ~
rectilinear geometric ~ sworxazovangeo-
comb-stamped ~ savarcxlisebr natvif
metriuli ~
ri
reposeè=repossage ~Weduroba furclis
comb-shaped dotted ~ savarcxlisebr-
ukana mxridan=dabali relief
tilovani ~
representational ~ ornamenti,romelic
comb-shaped stream-like ~ savarcxlise- yvelaze xSiria
nakadebis ~ reticulated ~ rombuli xveulebis ~
cross-hatched ~ badura ~ rhombi ~ rombuli ~
curlicue ~ xviebis ~ rich ~ mdidruli ~
curved ~ CaWrili ~ rippled ~ gofrirebuli ~
curve-liniar=curvilinear ~ talRisebri ~ running spiral/volute ~ zanuri xviebis ~
dotted broken-line ~ wertilovan-texili rusticated ~ TiTiT gakeTebuli ~
double spiral/volute ~ ormagxvia ~ simple ~ martivi/sada ~
egg/ovolo ~ kvercxisebri ~ stepped ~ safexuredi ~
entwined vegetation ~ mc,wnulis ~ stone built ~ qvis wyobiT gamoyvanili ~
face ~ saxis gamosaxulebis ~ tendril ~ grexili ~
figural ~ figuruli ~ textile ~ qsovilis ~
fillet/listel ~ nawiburis/wibos ~ trophy ~ meomris javSnisebri ~
finger-nail/nail-shaped ~ frCxilisebri ~ white filled pointillè ~ TeTrad amovsebuli
floral ~ mcenareuli ~ wertilovani ~
fluting ~ gofrirebuli ~ wreathened ~ grexili ~
foil/leafy ~ foTliani ~ design v dagegmareba,daproeqteba,Sed-
fret ~ badura ~ gena,SemuSavebaSeqmna,Camoyalibeba
guilloche ~ wnuli ~ ~ a plan gegmis Sedgena/SemuSaveba
humble ~ ubralo,mokrZalebuli,sada in ~ adv formiT

74
სარჩევი

~ on sth Canafiqri detain v vinmes/ramis Sekaveba,Seyovneba,


~ to conform ro… ramis Seqmna ramis dayovneba,dakaveba=dapatimreba,dag-
Sesabamisad vianeba ramis
designate v gamoxatva=Tqma,moniSvna,Semo detect(ion) v n aRmoCena,povna,Zebna
xazva,gansazrvra,dadgena detectable adj is,rac advilad SeiZleba
~ as… aRniSvna/ganszRvra rogorc...… aRmoCndes
~in terms of excavated materials gansazRv- deteriorate(d)(ion) v adj n dazianeba/dazi-
Ra gaTxrili masalis mixedviT anebuli,gauareseba/gauaresebu-
~ role rolis gansazRvra li,gacveTa/gacveTili;stilis/
use sth to ~ sth ramis gamoyeneba ra- mis gauareseba/gaqroba,ganeleba,
mis gamosaxatavad rRveva
designated adj moniSnuli,gansazRvruli determination n gansazRvra,gansazRvreba,
designation n dasaxeleba,moniSvna,saxel- gadawyvetileba,dadgena,gadam-
wodeba wyveti,mizanswrafuloba=mimar
designer n Semqmneli,modeliori,xuroT- Tuleba
moZRvari determinative adj ganmsazRvreli,gadamwy-
disintegrate(ion) v n sazogadoebis daSla veti,damdgeni
desirability n sasurveloba,xelsayreloba determine v gansazRvra,garkveva,ganpiro-
desirable adj sasurveli beba,dadgena
desire(d) n adj survili,sasurveli determined adj gansazRvruli,ganpirobe-
desk n merxi bebuli,dadgenili
not ~ adj gaurkveveli,daudgeneli,uc-
desk-set n saweri mowyobiloba
nobi
desolate(d)(ion) v adj n gapartaxeba/gapar-
dethrone(ment) v n mefis Camogdeba tax-
taxebuli,mitoveba/mitovebuli
tidan
despatch=dispatch v n gagzavna
detour n gzis asaqcevi,SemovliTi gza,
~as infants bavSvobaSive daxocva memk-
Semosavleli
vidreebis
devastate(d)(ion) v adj n ganadgureba,ga-
despise v dawuneba,zizRi,siZulvili
partaxeba,xalxisgan dacla(gawmen-
despite sth miuxedavad raRacisa
da,mitoveba); gaukacrieleba/gaukac-
despote (of sth) prep miuxedavad raRacisa rielebuli.mitovebuli adgili
destill(ed) v adj gamoxda/gamoxdili(mag. devastating adj gamanadgurebeli
spirti)
develop(ment) v n ganviTareba,Seqmna
destination n daniSnulebis adgili
~ further Semdgomi/Rrma ganviTareba
destiny n bedi(swera),wili,xvedri
intellectual ~ sulieri ganviTareba
destroy v mTlianobis (da)ngreva/rRveva,
~ the idea azris ganviTareba/gamoTqma
ganadgureba,daRupva,daSla,Semus-
~ a photo foto firis dabeWdva
vramospoba,angreva,gafuWeba
developed adj ganviTarebuli
destroyer n mngreveli
highly ~ adj maRalganviTarebuli
destruct(ion) v n daRupva,ngreva,rRveva,ga-
developing adj mimdinare(ambavi),ganviTa-
nadgureba
rebadi
~level dangreuli fena
developmental adj ganviTarebiTi,ganviTa-
ritual ~ ritualuri ngreva
rebiTi
destructive(ly)(ness) adj adv n daamangreve-
developments n pl movlenebi
li,damangrevlad,destruqciuloba
device(see devise) n gamosaxuleba,gamo-
desultory adj arasistematuri
χxatvis xerxi,,kompozicia,gegma,nake-
detach v qvis/qvidan Camomtvreva
Toba,proeqti,stilisturi xerxi,sqema
detached adj Tavisuflad/calke mdgomi
devil n tyis kaci,eSmaki
~ point ~ ~ sayrdeni
devise(d)(see device) v gakeTeba/gakeTebu-
detail n v detali,nawili; gamoyofa li,gamogoneba/gamogonebuli,dap
in ~ (s) adv detalurad,dawvrilebiT roeqteba/daproeqtebuli,SemuSave-
in fine ~ adv gamowvlilviT ba/SemuSavebuli,Seqmna/Seqmnili
detailed adj zusti,dawvrilebiTi devoid of sth raime moklebuli rames

75
სარჩევი

(mag.Rirsebas) die(see death) v daRupva,sikvdili


devoid of sth arqona ramis,moklebuli ra ~ away v gaqroba=Sewyveta,Cakvdoma
mes,Tavisufali ramisgan,Seubrale ~in short order gaqra/Cakvda erTmaneTis
beli miyolebiT
devote(d) v adj miZRvna ~ out v amowydoma(gawydoma,gadaSeneba,
~ much care to zrunva,yuradRebis kvdoma) xalxis
mipyroba deification n gaRmerTeba
~ to naSromi miZRvnili raime saki- deified adj gaRmerTebuli
Txisadmi diefy v gaRmerTeba
devotee n marTlmorwmune diet n sakvebi,dieta,kveba
devotions n pl locva v dietis dacva
Devout (the) n adj mesvete, RvTismosavi core of sb’s ~ mTavari/ZiriTadi sakvebi
dew n adj nami(s),cvari(s),cis manana/ma- dietary n ZiriTadi sakvebi
nanis differ v gansxvaveba,gamorCeva
diaconat(e) n diakvnoba=diakvnebi(adami- ~ from sth ~ raRacisgan
anebi) ~ ~ each other/one another ~ erTma-
diadem n diadema neTisagan
diadochoi n Gr. diadoxosi ~in degree xarisxiT gansxvaveba
diagnostic adj ganmsazRvreli,damaxasi- ~in quality TvisebebiT ~
aTebeli Tvisebebi,ganmasxvavebeli ~ in time droiT/drosi gansxvaveba
momaswavebeli,niSandoblivi difference n gansxvaveba,sxvaoba
~ event/item ganmsazRvreli(damTari- little ~ odnav/mcire sxvaoba
Rebeli,maniSnebeli) mov- ~ in sth sxvaoba raRacaSi
lena/sagani
show ~ avlens/Cans sxvaoba(s)
diagrammatic adj sqematuri
different adj gansxvavebuli,sxvadasxva
dialect n kilo(kavi)
at ~ location sxvadasxva adgilas
diameter=dia n diametri
~hands in work sxvadasxva xelobis ada-
cross ~ ganivi ~
Mianebis Sroma
inner ~ Sida ~ little ~ odnav gansxvavebuli
longest/maximum ~ udidesi ~
markedly ~ aSkarad gansxvavebuli
longitudinal ~ grZivi ~
sth ~ to sth raRac gansxvavebuli raRa-
medium ~ saSualo ~ cisgan
minimum/smallest ~ umciresi ~ sth of ~ purpose ~ daniSnulebis
outer ~ gare ~ ~ opinion/points of view ~ azri/
diametrical cross siganeze Sexeduleba
diametrically adv diametrulad differentiate(d)(ion) v adj n gamorCeva,gamo-
~ opposite ~ sapirispiro calkeveba,gansxvaveba,gadarCeuli,
diarchy n orxelisuflebianoba danawilebuli,danawevreba
diary(see cattle) n dRiuri ~ sth from sth gamorCeva ramisa ramisgan
Diaspora n ebraelTa gabneva/gafantva differing adj gansxvavebuli
diaspora n dasaxleba,diaspora ~ in sth ~ ramiT
dice n pl only kamaTlebi difficult adj rTuli,Zneli
roll the ~ koWis gagoreba vinmesTvis face ~ sirTulis/siZnelis winaSe
dictate(d) v adj karnaxi/nakarnaxevi(ramiT/ make sth ~ by sth saqmis garTuleba ra-
vinmes mier),brZaneba/nabrZanebi miT
dictator(ial)(ship) n adj n diqtatori,diqta ~ to determine Znelia/Wirs dadgena/gansa-
toruli,diqtatura zRvra
dictionary(see vocabulary) n leqsikoni ~ to establish/fix Zneli(a) mosagvarebe-
dictum/dicta n sing/pl Lat. gamonaTqvami, mosagvarebeli/mosagvareblad
mosazreba,aforizmi difficultness n sirTule
didrachma/didrachmae n sing/pl Lat. did- difficulty n sirTule,siZnele,gasaWiri
raqma (moneta) with ~ adv gaWirvebiT,Zlivs,Znelad

76
სარჩევი

diffuse(ion) v n gaSla,gavrceleba,SeRwe- in/not ~ arapirdapiri


va direction n mimarTuleba,marTva,warmarTva
dig v barva,(ga)Txra,dafvla,damarxva,Ca- from/to every ~ yvela mxridan/mxares
marxva in the ~ of sth ramis mimarTulebiT
~ into v miwaSi CarWoba,Casma,Cadgma under the ~ of sb vinmes xelmZRvanelo-
~ on v gaTxrebis gagrZeleba biT
~ out v amoTxra directed adj mimarTuli raime,warmarTu-
digging ger adj Txra,saTxreli li saqme
~ stick saTxari downward ~ qveviT mimarTuli
dignitary n maRali sazogadoeba=warCine- inward ~ Signi ~
bulni opposed ~ erTmaneTisken ~
~ of church eklesiis warCinebulni outward ~ gareT ~
dignity n Rirseba,Rirsebis grZnoba upward ~ zeviT ~
digress(ion) v n sxva Temaze gadasvla,Te- directional adj mimarTuli
midan gadaxveva directly adv garkveviT,pirdapir,uSualod
dike=dyke n jebiri ~ for the use of sth raimes gamoyeneba pir-
dilapidated adj daZvelebuli,dromoWmuli, dapiri daniSnulebiT
Zalian Zveli sth points ~ to sth raRac pirdapir mi-
dilapidation n dromoWmuloba,siZvele uTiTebs raRacaze
dilema n dilema director(ate)(y)(see deputy,president) n xelm-
horns of ~ dilemis marwuxebi ZRvaneli=direqtori=reJisori=
dill=Anethum graveolens n adj cereco(si) diriJori, mmarTveloba,sammarT-
dilute v gazaveba xsnaris,Sesusteba ram- velo,raime cnobari dalagebuli
is,sisxlisgan dacla anbanis mixedviT
dimension(s) n pl zoma, zomebi Directorate n direqtoria
~ from…to… zomebi(T) ...dan…...mde directorial adj directiuli
diminish(ed) v adj damcroba/damcrobili, dirge n panaSvidi,samglovisro galoba
Semcireba/Semcirebuli,interesis dirth n WuWyi,sibinZure
ganeleba/kleba dirty n binZuri,WuWyiani
diminishing adj klebadi disadvantage(s) n v sirTule=siZnele=
diminute v gaqroba winaaRmdegoba; nakli,nalkovaneba
diminution in sth kleba ramis (ni),xelis SeSla
diminutive n adj kacuna; mcire/susti disagree(d)(ment) v adj n ar daTanxmeba=
~height dabali winaaRmdegoba; SeuTanmebeli,Seusa-
diocesan adj saeparqio bamo,SeuTavsebeli; gaugebroba,ga-
Diophysit n adj diofiziti urkvevloba,ganxeTqileba,azrTa
dip n v Rrmuli,Cafloba,CaZirva,Cadeba sxvaoba,uTanxmoeba,SeuTanxmebloba,
~into slip mowernaqeba Seusabamoba
diplomacy n diplomatia disaggregate(ion) v n daSala,dacalkeveba
danawileba
deft ~ daxvewili/ostaturi ~
disallow v aukrZalo vinmes rame,wahgvaro
dipper n CamCa
vinmes ramis ufleba
dipstick n nelsacxeblis/wamlis amosaRe-
disappear(ance)(ed) v n adj gaqroba, gamq-
bi fiTxi
rali
dipteral adj dipteruli
disappoint(ed)(ment) v n adj imedis gacru
dipteros n orfrTiani arseba
eba=imedgacrueba; imedgacruebuli
diptych n diptixi
disapprove v ar daTanxmeba,ukmayofileb-
dire adj avismomaswavebeli is gamoxatva
direct v (war)marTva,saqmis warmoeba,mecn. disapprovingly adv uaryofiTad,ekmayofi-
kvlevis xelmZRvaneloba,mimarTva lod
ramisa raime mimarTulebiT
disarticulate v gabneva,danawileba,daSla
adj pirdapiri,swori,sworxazovani,
~bones/remains areuli Zvlebi/narCene-
uSualo
bi,danawevrebuli

77
სარჩევი

disaster n gansacdeli,ubedureba,katas- sth under ~ ganixileba(axla),sakamaToa


trofa disentangle v gamoxsna,gamoTavisufleba,
filtrate with ~ ubedurebis ganeitraleba kvanZis gaxsna
disastrous adj damRupveli disgrace(ful) n adj sircxvili samarcxvi-
disavow v ganagdo (mag. macduri,eSmaki) no
disc=disk n disko dish n langari,TefSi, kerZi(romelime)
discard n v wuni,dawuneba disheveled adj ajagruli,fafarayrili,
~ entirely uaryo raime gadaWriT/Tavi- jagaraSlili
danve dishonour n v damcireba,vinmes upativ-
discend v modis,momdinareobs cemloba
discendent n STamomavali dishonoured adj damcirebuli
discent n warmomavloba disinability n uunaroba
discern v gamorCeva,garCeva,ganWvreta,Sem- disintegrate(ion) v n daSla,danawevreba,
Cneva,gamoyofa,gamocalkeveba daqucmaceba
~ from v ramisgan gamoyofa disinterest(ed)(ly) adj adv uangaro(d)
discerned adj gamorCeuli,gamoyofili disinterred(d) v adj miwidan amoTxra/amo-
discernible adj Zlivs dasanaxi/SesamCnevi Reba,amoTxrili/amoRebuli
discharge n v wyalsaqcevi; gaTavisufle- dislike v dawuneba,ar mowoneba
ba,gamarTleba(braldebulis),dab dislocate(d)(ion) v adj n ramis gadaadgi-
la daweva,damcroba,dacema,samsa- leba,gadanacvleba,adgilis Secvla
xuridan daTxovna,ramis Semcireba ~ land Camowolili miwa
discharged adj daTxovnili,gaTavisufle dismantle(d) v adj gaSiSvleba/gaSiSvle-
buli,gamarTlebuli,damcrobi- buli,gaSla,safaris axda/moSore-
li,dabla daweuli,Semcirebuli ba,SemoZarcva,tanT ganZarcva/gan-
disciple n qristes mowafe/mimdevari,moq- Zarvuli,fardaaxdili,cixis gani-
ceuli araReba,dangreva,moxsna ramis
discipline v mowesrigeba dismember(ed) v adj danawevreba/danawev-
discolor(ate)(ion) v n gauferuleba,feris rebuli,nawilebad dayofa/da-
Secvla yofili
discontinue(see continue) v Sewyveta dismiss(ed) v adj gaTavisufleba/gaTavi-
discontinuity n (Se)wyveta suflebuli,daTxovna/daTxovnili
discord(ance) v n ganxeTqileba,gaugebro- disorder(ed) n v adj areuloba,areulobis
ba,azrTa sxvaoba,ukmayofileba,Se xana,uwesrigoba; areva/areuli
usabamoba disparate adj gansxvavebuli,nivTebi,rome-
discount(ed) v adj (fasis) dakleba,SeRava- Ta Sedarebac SeuZlebelia,Seusabamo
Ti,daklebuli,daknineba,gaiafeba despair n sasowarkveTileba
sth to be ~ as… raRac araa mxedveloba disparity n uTanabroba,Seusabamoba
Si misaRebi ~ between… Seusabamoba or rames
discover(ed)(er)(y) v adj n aRmoCena/aRmoCe Soris
nili,aRmomCeni, aRmoCena dispersal/disperse n v gabneva,gafantva
discrediting adj arasando Dispersion(the) n iudevelTa gafantva
discrepancy n gadaxra,Seusabamoba,gansx- displace(d)(ment) v adj n gadaadgileba/
vaveba,uTanxmoeba gadaadgilebuli,gadanacvleba/
discrete adj dacalkevebuli,locvaSi gar gadanacvlebuli,gandevna,gandev-
Tuli,realobas mowyvetili,Sori= nili; Secvla ramisa ramiT,ad-
mowyvetili,aramdgradi/wyvetili gilnacvali,vinmes Seviwroveba
discretely adv aqa-iq,nawilobriv sth ~ by sth raRac Secvlili raRaciT
descriptive adj aRwerilobiTi display n adj v gamofena=eqspozicia; sa-
discus/disci(see disc) n sing/pl Lat. badro, gamofeno; gamofena,gamoxatva,Cveneba,
disko warmoCena,warmodgena
~ thrower n badros mtyorcneli ~authority Zalauflebis gavrcoba/gan-
discuss(ed)(ion) v adj n kamaTi/ganxilva; xorcieleba
ganxiluli ~high level maRali donis maCvenebeli

78
სარჩევი

~ ~ ~ of skill ostatobis maRali ~ past Soreuli warsuli


Ddonis gamovlena distinct v adj gamorCeva;aSkara,gansxvavebu
on ~ in gamofenilia... li,garkveuli,askara,gamokveTili
sth ~ sth raRacas emCneva raRac=gviC- ~ case/phenomenon kerZo SemTxveva
venebs ~from sth gansxvavebuli raRacisgan
displeasure n ukmayofileba sth ~ from sth raRac gansxvavebuli
disposal n moTavseba,dakrZalva,gadacema, raRacisgan
micema,ganlageba,ganTavseba,ramis distinction n gamorCeuloba,gansxvaveba,gan
Tavidan acileba masxvavebeli niSani,saxesxvaoba
dispose(d) v adj moTavseba,moTavsebuli, distinctive adj gamorCeuli,gansxvavebuli,
Tvidan moSoreba gansakuTrebuli,aSkara,TvalSi-
disposition n ganwyoba,damokidebuleba, sacemi,TvalnaTlivi,originaluri
xasiaTi ~ feature ganmasxvavebeli niSani
disproportion(al) n adj uTanabroba=ara- distinctively adv aSkarad,garkveviT,gamor-
proporciuloba,disproporcia; Ceulad,gansxvavebulad.TvalSi
uTanabro=araproporciuli sacemad
disprove(d) v adj ar/ver dadastureba; distinctiveness n gansxvavebuloba
daudasturebeli distinctly adv garkveviT,garkveulad,gansx-
dispute(d) v n adj kamaTi,gaurkveveli, vavebulad,aSkarad,mkveTrad
daudgeneli,sadao distinctness n gaurkvevloba,Tavisebure-
matter of ~ kamaTis sagani ba,gamorCeuloba
disputed adj aradamajerebeli,sakamaTo, distinguish(ed) v adj gamorCeva/gamorCeu-
saeWvo li,gamoyofa/gamoyofili,gamocal-
disrepair adj gacveTili,gaumarTavi,cud keveba/gamocalkevebuli.gansxvave-
mdgomareobaSi ba/gansxvavebuli,rCeuli,origina-
disrupt(ed) v adj ganxeTqileba,daSla/ luri,sapatio,(Rrmad)pativcemuli
daSlili,moSla/moSlili ~ by sth gamorCeva/gamorCeuli ramiT
disruption n ganxeTqileba(eklesiaSi,xeli ~ from ~ ~ calke
suflebaSi),daSla(mag.C14-is), distinguishable adj rac gamoirCeva ramiT
ngreva,kraxi,teritoriis dakargva distinguishing adj damaxasiaTebeli,ganmas-
dissatisfied adj daukmayofilebeli,ukmayo- xvavebeli,gansxvavebuli,(gamo)
filo rCeuli
dissector n samedicino dana distort(ed) v adj faqtis damaxinjeba,ro-
disseminate v gabneva,gavrceleba lis daknineba; dakninebuli/
dissenter n ganxeTqilebis Semomtani,di- damaxinjebuli
sidenti distract(ion) v n yuradRebis gafantva/Ca-
dissimal adj sxvadasxvagvari mocileba
dissimilar(ity) adj n (ara)erTgvarovani/erT distraught by sth dabneuli,Sewuxebuli,
nairi,sxvadasxvanairi,gansxvaveve gondakarguli,Wkuidan gadasuli
buli,araerTgvarovneba,gansaxva- district n kvartali,raioni,ubani
vebuloba distribute(d)(ion) v adj n gavrceleba/gavr-
dissipate(d) v adj danawileba/danawilebu- celebuli,ganawileba/ganawile-
li,gafantuli,uqmi buli,jaris gaSla/ganlageba
dissociate v gamocalkeveba ~ map gavrcelebis ruka
~ oneself from sb/sth gamijvna vinmesgan/ pattern of ~ ~ saxe/forma
Ramisgan sth with longstanding ~ raRac vrcel-
distal n qvis mWreli piri deba xangrZlivad
~edge anatkecis wvetiani bolo sth with wide ~ farTod gavrcelebu-
distance n daSoreba,manZili li
at a/the ~ of… (raRac) manZilze… the picture of ~ of sth ramis gavrcele-
from ~ adv Soridan bis suraTi
long ~ didi/Sori manZili distrust v undobloba
distant(ly) adj adv Soreuli/Sori disturb(ance)(ed) v n adj vinmes Sewuxeba,

79
სარჩევი

mTlianobis darRveva(mag. samar- metyveli; winaswarmetyveleba,marCi-


xisTvis xelis xleba); Sewuxebu- eloba; wminda,RvTaebrivi,RvTivkur-
li,dazianebuli,xelnaxlebi Txeuli,RvTisa,RvTiuri,RvTismetyve-
disunite(d) v adj daSla erTobis luri
disused adj gamouyenebeli,umoqmedo,uxma- ~ right wminda ufleba
ri divinely adv RvTaebrivad
ditch n Txrili,saniaRvre arxi,Rari divining ger mkiTxaoba
foot of the ~ Txrilis Ziri divinity n RvTaeba,RvTaebrioba
lip of the ~ ~ piri divison n danayofi
dithyramb n diTirambi divorse n v ganqorwineba,sulis ganSore-
dive(r) v n (Ca)yvinTva; myvinTavi ba sxeulisgan
divergence n gansxvaveba do(cf make) v (ga)keTeba mag. saSinao da-
in ~ from… gansxvavebiT raRacisgan, valebis e.i. sxvisi naazrevis, anu sa-
sxvafriv varjiSo sxvam dawera-Sen akeTeb…)
divergent adj gansxvavebuli,gafatuli, ~ homage v pativiscema,migeba misageb-
gSlili,gadaxrili,gadaxris gamo lisa
~ angles sxvadasxva midgoma/Sexedu- ~ sb's utmost Tavdauzogavad/Zalian Se-
leba(sakiTxisadmi) Ecado
diverging adj gansxvavebuli,urTierTda- docket(see bulla) n v iarliyi,iarliyis
cilebuli Sebma
diverse adj (aSkarad) gansxvavebuli/sa- document n v sabuTi; dadastureba,aR-
pirispiro,sxvadasxva wera
diversified adj mraval(gvari,nairi,feri, ~touches sabuTi exeba...
ferovani,mxrivi),sxvadasxvanairi documented adj aRwerili,dasabuTebu-
~ economy mravaldargobrivi ekonomi- li,dadasturebuli
ka ~ by sth dadasturebuli ramiT
diversify v gamravalferovneba,cvla richly ~ kargad dasabuTebuli
diversion n v gadaxra,gansxvaveba,ukanda- so far ~ aqamde dadasturebuli
xeva well ~ sabuTiT dadgenili=dasabuTebu-
sth of ~ colour nairferi li=dadasturebuli
diversity n sxvadasxvagvaroba,mravalnair documentary adj n dokumenturad,dokume-
oba,mravalferovneba,simravle nturi(mag.filmi),sabuTebi
~ of colours ferTa siWrele flood of ~ sabuTebis siuxve,simravle
divert v mimarTva (ken…) doctoral adj sadoqtoro
~attention from… yuradRebis Camocile- ~ degree doqtoris xarisxi
ba ~thesis sadoqtoro disertacia
~ ~ from…to… ~ gadatana/ doe n furiremi,furi-Svili
mimarTva doer n (ga)mkeTebeli
divide v gayofa,danawevreba,dayofa dog’s tongue n adj ukadrisa=ZaRlis ena
~ from v gamoyofa ramisa ramisgan dogmatism n medaviTneoba,dogmatizmi
~ into periods drois monakveTebad/peri- dogwood=Cornus gen. Lat. n adj Svindi(s)
odebad dayofa doing ger keTeba
~ off v gamocalkeveba,ramisgan gamo- ~ traces anasaxi,namoqmedari,damuSa-
yofa vebis kvali
divided adj gayofili,danawevrebuli,ga- dolichocranium/dolichocrania n sing/pl Lat.
yofili doliqokrani,doliqokranuli
dividing adj gamyofi dolmen n dolmeni
~ line ~ xazi domain n sauflo/samefo miwa=domeni,
divination adj n samarCielo,marCieloba ; samflobelo,teritoria,mamuli,
gaTvalva,monusxva,winaswar- Semoqmedebis sivrce
metyveleba public ~ sajaro mflobeloba
divinator n winaswarmetyveli dome(see cupola) n gumbaTi(naxevarsfe-
divine n v adj wmindani,oqropiri,RvTis- ruli)

80
სარჩევი

~ trunk gumbaTis yeli ~ frame/setting karis CarCo


~ shaped adj gumbaTisebri ~ jamb/post karis amyoli
domed adj gumbaTiani,gumbaTovani ~ leaf/wing ~ frTa(cali mxare),daraba
~ furnace/kiln TaRiani Rumeli nitched ~ niSebiani kari
~ roof gumbaTiani saxuravi ~ socket n karis Casasmeli Riobi
~ ~ of semicircular apse konqi ~ step n ~ zRurbli
domestic adj Sina(uri),moSinaurebuli,sa- at the ~ ~ Zalian axlos,yurisZirSi
ojaxo,saSinao,adgilobrivi,oja- ~ way n ~ Riobi
xuri,sacxovrebeli,samamulo,mo- ~ yard n ezo
Sinaurebyli dormant adj mTvlemare,umoqmedo
~activity Sina meurneoba/saqmianoba ~in obscurity gaurkvevlobiT moculi
~equipment saojaxo aveji/nivTebi Dormition (the) n miZineba
~ quarter raime dasaxlebis sacxovrebe dorsal adj sazurge
Lli nawili dosage n adj kazmi(s)
~ structure sacxovrebeli nageboba dosen n raime 12 cali ("duJini")
domesticate(d)(ion) v adj n moSinaureba/ dosens/many ~ n pl mravali
moSinaurebuli,meurneobis marT- dot n wertili=ornamenti,kopi
vis swavleba,romelime qveynis adgi- dotted adj wertilovani ornamenti,da-
lobrivi jiSebi winwkluli.daCvretili
dominance n batonoba/metoba ramisa thickly ~ wertilebiT dafaruli
dominant adj gabatonebuli,mTavari,umTav (ornamenti)
resi,gavrcelebuli,ZiriTadi ~with sth datvirtuli,daxunZluli
~ city mTavari qalaqi/dedeqalaqi doub(ed) v TixiT Seglesa/Seglesili
~ in production (of sth) gabatonebuli (Selesva/Selesili)
(raRacis) warmoebaSi double v adj gaormageba; ormagi
overwhelmingly ~ srulad gabatonebuli ~ arrow/lancet adj orisruli
dominate(d)(ion) v adj n gabatoneba/gaba- ~ barreled adj orsorsoliani
tonebuli,moZaleba=Zaladoba, ~ bladed adj orfxiani/orlesuli
mZlavroba,politikuri upira-
~ chamber adj orsaTavsiani/senakiani
tesobis qona,batonoba
~ chanelled adj orRara
~ river-valley raRac gadahyurebs dab-
~ concave(d) adj ormxrivCazneqili
lobs(mdinariT)
~ cone adj ormagi konusi
domus n saxli,ojaxi
~ crutch adj ormadtesebri
donate(d)(ion) v adj n Sewirva,Sewevna; na-
wyalobevi/Senawiri; wyaloba,Se- ~ curl adj zanuri/zenuri xvia
sawiri,Semowiruloba ~ disc=disk adj ordiskoiani
donative adj sasaCuqro ~ ended adj ormagboloiani
done adj gakeTebuli,nakeTebi,nakeTi ~ headed adj orTaviani
doom n v bediswera,ganaCeni; gawirva, ~ pin adj orwvera=ormagwvetiani
misja ~ row adj adv ormwkriva(d)
doomed adj dasaRupad ganwiruli, ~ sheet n Sewyvilebuli furceli
misjili ~ sided adj ormxrivi
Doomsday n gankiTxvis dRe ~ twig adj orwneliani
door n bWe, kari ~ timber n xis boZebis ormagi mwkriv-
~ approached/approaching by staircase iT gakeTebuli kedeli
karSi Semavali kibe=nagebo- ~ ~ wall n Zelis zRude
ba karTan kibiT ~ volute adj orvolutiani
~ ~ by ramp karTan pandusi doubled adj gaormagebuli,Sewyvilebuli
~ bar karis RerZi doubt n v eWvi,eWqveS dayeneba,yoymani
~ block n qvakari beyond ~ udaod
centrally placed ~ centrSi gaWrili ~ have no ~ eWvs ar iwvevs,ueWveli
~door n cru kari nagging ~ Semawuxebeli eWvi
~ flow open karni ganixvnen… no ~ because of sth raRac udao/ueWve-

81
სარჩევი

lia drapery n nakecebiani naWeri


no ~ that… eWvi araa,rom… drastic(ally) adj adv gadaWarbebuli,daskv-
doubtful(ly) adj adv saeWvo(d),eWviT niTi,Zireuli/Zireulad
doubtless(ly) adj adv udao(d),ueWveli/ueW- draught n tvirTaweoba,tvirTmzidaoba
velad draughtsman/woman n grafikosi mxatva-
dough n adj comi(s) ri(kaci/qali)
dountless adj uSiSari draw n fari
dove n mtredi v (see paint) (da)xatva fanqriT/kal-
~ tailed adj uwyvetad gadabmuli-erTma- miT,Tegva,rukaze/naxazze datana,
neTSi Casmuli boloebiT, xazis gavleba,xazva,gaweva,gaTreva
pironebiani,mibma,dakavSireba ~ attention yuradRebis gamaxvileba/mi-
~ tailing n uwyveti gadabma,ulursmo pyroba
SeerTeba ~ back v ukan gaweva/daxeva ramis
dowager n mefis/mTavris qvrivi ~ conclusion(s) daskvnis/daskvnebis gamo
dowel n sogmani,wkiri tana
down n prep dacema=dacemis xana,Wabukis ~ from v gamotana,xalxis mozidva;
RinRli; qveviT/qvemoT Semotana(garedan,sadmeidan)
~ fall n dacema,daRupva ~ inferences daskvnebis gakeTeba/gamo-
~ hearted adj sulierad gatexili,gul- tana
gatexili ~ into v Semotana(Signi)
~ hill adv TavdaRma(rTze)(rTSi),qveviT ~ into life v cxovrebaSi CarTva
~ to… …mde ~ lots kenWisyra
~ town n qalaqis saqmiani nawili ~ the line between… gamijvna,xazis gav-
~ trodden adj miviwyebuli leba(Soris)
~ wards adv pirqve ~ on v Camocma,wamocma,miaxloeba rame
downdrop n dacema,kleba sTan
downplay v realuri mniSvnelobis dak- ~on experience ramis keTeba gamocdil-
nineba,arasaTanado Sefaseba ebaze dayrdnobiT
downstream n mdinaris qvemo dineba ~ together v daaxloeba
dowry n niWi=talanti,mziTvi,saTavno ~ a vail over v miCqmalva
doyen n uxucesi drawback n nakli,wuni
drab n WuWyi,dabali xarisxi drawing n grafikuli naxati,naxazi,Ca-
drachma/drachmae n sing/pl Lat. draqma naxati
draconian adj drakonuli ~ of script weris grafika
draft n naSromis monaxazi,gegma,naxazi, drawn adj daxatuli,daxazuli
proeqti=naxazi,sanTlis namwvi conclusion is ~ from… daskvna gamotani-
in ~ xelnawerSi (teqsti) lia raRacis safuZvelze
~ resolution winaswari dadgenileba ~ on datanili naxazze/rukaze
dragon n gveleSapi,urCxuli dream n v ocneba,sizmari,xilva
~ fighter n urCxulTan mebrZoli ~ about v ocneba
drags n pl naleqi (mag. WurWelSi) ~ of v dasizmreba
drain n v adj amridi/sawreti arxi; gamo- Dreissencia n moluskis saxeoba
fitva;sasule,sakvamuri,kanalizacia, dress n kaba,samosi,morTuloba,Cacmul
wyalgayvaniloba oba
catch-water ~ wyalsawreti arxi/mili v gaTla,galamazeba,morTva,mopir-
~ pipe(see sima) ~ mili keTeba,Selesva,Semkoba,Semosva,Ca
tile ~ wyalsawreti arxi Tixisa cma,zedapiris damuSaveba
vertical ~ sawreti ormo ~ the ore madnis gamdidreba
drainage n v (da)wreta,drenaJi ~ rehearsal generaluri repeticia
dramatically adv amaRelveblad,dramatu- dressed adj gaTlili,morTuli,mopirke-
lad,gamaogneblad Tebuli,Semosili,Semkuli/Semko-
drape/draping n danakeceba=drapireba bili

82
სარჩევი

dressing n morTuloba,Selesiloba,Cac- ~ soil unayofo miwa


muloba ~up v amoSroba
ger nivTis zedapiris damuSaveba dryad n tyis feria=ali
~ object adamianis mosarTavi/samkauli dual adj ormagi, or…
~ table tualetis magida dub n v monasmi(mxatvris); metsaxelis
dribble n wveTi Serqmeva,titulis boZeba,rain-
dried adj (ga)(da)mSrali,gamomSrali,gam- dad kurTxeva
xmari easy ~ Tavisufali monasmi(mxatvris)
drift n v nariyi=nariyali; xe-tyis dacu- ~ hand gawafuli xeli=ostati
reba dubious adj aramdgradi,saeWvo
drill n v burRi/gaburRva,saxvreti/gaxvre- duchy n saTavado
ta duct n Rari
drink v n daleva/sma; sasmeli ductile adj Wedadi=Wedvadi
drinking bout Sejibri smaSi ductility n Wedadoba
~ cup for wine n sasmuri due n adj sawevro Sesatani; kuTvnili
drip v CawveTeba,wveTva be ~ to sth raRac eqvemdebareba raRac-
dripping adj raime WurWeli,romelsac as(gamowveuli raRaciT,damo-
gasdis masSi Casxmuli siTxe kidebulia raRacaze)
drive v miyvana,manqanis marTva,(war)mar- ~ to v vinmes/ramis gamo (isobiT),wya-
Tva,amoqmedeba,amoZraveba lobiT
~ away/from v gandevna dues n pl baJi, gadasaxadi
~ in v mimwyvdeva/momwyvdeva dug adj dafluli,Cafluli
~in/into v SerWoba/CarWoba; erTi deta- ~ in adj miwaSi Cafluli
lis Casma meoreSi dugout=dug out(see dwelling) n miwuri
~inspiration STagonebis gamowveva/miReba semi ~ ~ n naxevradmiwuri
~ a tunnel gvirabis gaWra duke n mTavari(tituli),erisTavi
driver n (Ziris) mexre, manqanis mZRoli, Duke of Dukes n erisTavT-erisTavi
raimes mamoZravebeli dukedom n saerisTao,samTavro
driving adj amZravi,gamwevi dull adj dabinduli,mqrqali,mRvrie
dromader n saomari aqlemi=dromaderi dumb adj munji,upasuxo
dromos/dromi n sing/pl Lat. dromosi ~ bell n sawafi
drooping adj adamianis daqanebuli mxre- dummy n vinme vinmes magieri
bi dumn(ation)(ed) v n adj SeCveneba,SeCvene-
drop n v cvari/wveTi;dagdeba,dawveTeba, buli
Semcireba,daweva,mitoveba,davardna dump n adj nagavsayreli; notio,
~ like adj cremlisebri v datborva,wyliT dafarva
~out of use v xmarebidan gamosvla ~ heat system orTqliT gaTboba
~standard xarisxis dacema refuse ~ narCenebis ormo
~ to v ramis dadableba ~rubbish nagvis grova
dropping adj vardnili dumping grounds datborili(miwebi)
dross n adj wida/widis dung n adj nayari(s),nakeli(s),wivi(s)
drought(y) n adj gvalva,gvalviani dungeon n jurRmuli=cixe
drove n saqoneli=naxiri,jogi duplicate v aslis gakeTeba,gameoreba,mim-
~ way saqonlis gza gvaneba
drover n mejoge durability n gamZleoba(droSi)ucveTelo-
drown v wyliT dafarva,daxrCoba ba,amtanoba,xangrZlivoba
drum n doli,dafdafi durable adj gamZle,ucveTeli,xangrZlivi
dry v gamofitva,gaSroba,mzeze gamoyvana duration n xangrZlivoba
~ farming land/soil urwyavi miwa ~ in time droSi gamZle(oba)
~ gully mSralxevi long ~ didi xnis gamZle(oba)
~ out v adj (amo)(damo)Sroba; gvalvi- during pron ganmavlobaSi
ani,mSrali,uduRabo ~ + noun ~ manam sanam

83
სარჩევი

~ sb's reign vinmes mefobisas earlier adj adv adre; droSi wina,(ufro)
dust n mtveri,neSti adreuli=pirveli
dustpan n yoSi,aqandazi not ~ than… adv arauadres...…
dusty adj mtvriani ~ than… ufro adre, vidre...…
duty n valdebuleba,movaleoba,gamosaRe- earliest adj adv uadresi=pirveli
bi=gadasaxadi,baJi the ~ manifestation of sth ramis pirveli=
duties n pl Tanamdeboba,movaleoba uadresi gamoCena
exempt from ~ valdebulebisagan gaTa- early adj adv adre(uli),(u)win,Zveli,ad-
visufleba rindeli,naadrevi
dwarf n v juja, dapataraveba,Semcireba as ~ at the beginning of… jer kidev ro-
dwell v binadroba,cxovreba dis...…
~ on detail(question,topic) SeCereba=yura- earmarking n damRa saqonlis yurze,gan-
dRebis gamaxvileba raime Temaze/ masxvavebeli niSani,niSani imisa
sakiTxze rom raRac ekuTvnis vinmes/rames
dweller n binadari,mcxovrebi earn v gamomuSaveba,fulis Sovna
dwelling n sadgomi,sacxovrisi,cxovreba ~ the degree samecn. xarisxis mopoveba
~ adobe aliziT nagebi sacxovrisi earned adj gamomuSavebuli,naSovni,mona-
~elevated on poles saxli svetebze povari
~half sunk into ground(see dugout) naxev- earnest adj erTguli
radmiwuri sadgomi/sacxovrisi earnings n pl SromiT naSovni=mopovebu-
~ place n sadgomi,sacxovrisi li Tanxa
dwindle v dakargva,gaqroba,CaZirva earth n (deda)miwa, neSti=micvalebuli
~in obscurity gaurkvevlobaSi Cakargva= ~ and timber pile building Zel-miwuri sa-
gaqroba sacxovrisi
dye n saRebavi (qsovilis) ~ and timber wall xisa da miwis zvinu-
~ house/works n samRebro li
~ plant n mcenare,romelic saRebavad clod of ~ miwis goroxi/gunda
gamoiyeneba fuller's(see fulling) ~ maudis/matylis
~ stuff n saRebavi=siTxe saTeli Tixa
vegetable ~ mcenareuli saRebavi ~ shattering adj aqamde arnaxuli,samya-
dyer n mRebavi ros SemZvreli,dRemde arnaxuli
dynaty n dinastia ~ work miwis samuSaoebi
~descend(ed) from …dinastia saTaves earthen adj miwis(a)
iRebs/modis... ~ floor n soxane
dynastic adj dinastiuri(xana) ~ wall=earthenwall n miwayrili,zvinu-
~coherence/succession dinastiuri li
Tanmimdevroba ~ ware=earthenware n adj Tixis nawar-
mi/WurWeli; Tixis
earthly adj amqveyniuri,miwieri
E ~ origin miwieri sawyisi
each pron adj TiToeuli earthquake(shock)=earth shaking n miwis-
~ by itself cal-calke Zvra
~ one pron TiToeuli ~ magnitude of the ~ 3-5 by the Richter
~ other pron erTmaneTi(2 vinme/rame) scale miwisZvris magnituda 3-5 rixte
eagle n arwivi ris skaliT
golden ~ n mTis ~ ~ proof adj miwisZvris gamZle
eagle-eye(d) adj arwivi=maxvil(i) Tva- earth's crust n miwis qerqi
li(ani)=Cubini earwig n ilari
eaglet n arwivis marTve ease(see easy) v gaadvileba,Semsubuqeba
ear v adamianis/cxovelis yuri,Taveli, easel n molberti
simindis taro ~ painting dazguri ferwera
ear-ring n sayure easily adv advilad,Tavisuflad,Zalda-
beamed ~ sxivana ~ utaneblad

84
სარჩევი

~ cleansable is,rac advilad iwmindeba economic adj ekonomi(k)uri,sameurneo


easiness n siadvile,formis simsubuqe ~ life meurneoba,sameurneo cxovreba
east n adj aRmosavleTi economically adv ekonomi(k)urad
in/to the ~ aRmosavleTiT,aRmosavleTis economy n ekonomika/ekonomia,meurneoba
ken inward looking ~ Sida ~
Easter n adj aRdgoma/saaRdgomo ecumenical adj ekumenuri
~ Eve vnebis kviris SabaTi ~ council saeklesio sabWo
~ Monday aRdgomis meore dRe Eden n samoTxe (bibl)
~ Week aRdgomis kvira(7 dRe)=brwyin- edge n adj zRvari,kide,napiri,nawiburi,
vale Svideuli Senobis uReli,kidisa
Easter-tide time dro aRdgomidan amaRle- at the ~ kideze
bamde ~ into v Casma ramisa rameSi
easterly adv aRmosavleTiT ~ to ~ piri-pirze (wyoba)
most ~ adv ukiduresi aRmosavleTi(T) towards the ~ kidisken
eastern(most) adj adv aRmosavluri,ukidu edged adj Casmuli
resi aRmosavleTi(T) ~with sth moCarCoebuli ramiT
eastward(s) adv aRmosavleTiT,aRmosavle edible adj raime sakvebad vargisi
Tisken edict n Zegliswera,brZaneba,ediqti
easy(see ease) adj advili,Tavisufali,ma edifice n nageboba,SexedulebaTa sistema
rtivi ~ of sth mimdinareoba ramisa
~ access to advilad misadgomi,moxer- edify v teqstis redaqtireba
xebuli gasasvleli/misasvleli, edit(ing) v ger gamocema (naSromis,wignis)
xelmisawvdomi edition n gamicema,redaqcia=redaqtireba,
~ dab/stroke Tavisufali monasmi sxvagvari wakiTxva=gageba
~ form ~ forma revised ~ axali/Sesworebuli da Sev-
~ melted advildnobadi sebuli gamocema
~ pose Tavisufali poza separate ~ calke gamocema
~ restored advild aRsadgeni editor n gamomcemeli,redaqtori
~ split advilsapobi General ~ mTavari ~
~ soluble advilxsnadi nivTiereba editor-in-chief n mTavari/pasuxismgebeli ~
~ style martivi stili editorial adj sagamomcemlo,saredaqcio
~ treated/worked advilad dasamuSavebe- ~ board n redkolegia
eli masala ~ office n redaqcia(dawesebuleba)
eave n saxuravis Sverili lavgardanis educate v ganaTleba/ganswavla vinmesi
Tavze educated adj ganaTlebuli,ganswavluli
eaves n kiduli saxuravi, Cardaxi deeply ~ Rrmad ganswavluli
ebb n v stiqari; galeva,gaqroba,zRvis education n aRzrda,ganaTleba
ukuqceva
~ experience ganaTlebis done/cenzi
ebon a adj Savi xe/xis
get ~ ganaTlenbis miReba
ecce n iesos gamosaxleba eklis gvirg-
educational/educative adj saganmanaTleb-
viniT
lo
ecclesia(see ekklesia) n eklesia
educator n aRmzrdeli=gamzrdeli
Ecclesiastes n eklesiaste
edze n eCo
ecclesiatical adj sasuliero,saeklesio
effect v gavlena,Sexeba,ganxorcieleba,ze
~ architecture saeklesio xuroTmoZRv-
moqmedeba,momoqmedeba,Sesruleba,ga-
reba
vlenis/efeqtis moxdena
echinus n naoTxali lilvi(ornamenti)
be in ~ v moqmdeba
echinus/echini n sing/pl Lat. eqini
be in ~ for some time moqmedeba raRac
echo n v gamoZaxili,eqo;,gamoxmaureba= droSi
exmianeba effected adj (raime,razec) zegavlena mox-
in an ~ of sth exmianeba=imeorebs da
eclipse n mzis/mTvaris dabneleba effective(ness) adj n sasargeblo,efeqtu-

85
სარჩევი

ri/efeqturoba,gavlenismomxdeni elect(ed) v adj arCeva/arCeuli (arCevneb-


effector(see effect) n Semsrulebeli Si)
effeminate n qalaCuna election (s) n pl arCevani,arCevnebi
efficiency=efficiency n sargeblianoba=efeq snap ~ vadamdeli arCevnebi
turoba,mwarmoebluroba,produq electrum n adj mkrTali oqro(si)=eleq-
tiuloba,unari,sinamdvile trumi=oqro+vercxli
efficient(ly) adj adv pirveli/pirvelad,efe elegancy n sikoxtave
qturi,momqmedi,produqtiuli,go- elegant adj daxvewili,koxta, mSvenieri
nivruli,daxvewili,misaRebi,mor elements=earth,air,fire,water n stiqia=deda-
gebuli,moxerxebuli,unaris mqone miwa,haeri,cecxli,wyali ; ziarebis
effluent adj gamavali,gamdinare pur-Rvino; anbani
effort n v cda,mcdeloba elemental adj stiqiisa,stiqiuri
level of ~ mcdelobis done elementary adj dawyebiTi,umartivesi
efforts n pl mcdeloba(ni),mecadineoba=Se- elements n pl amindi,bunebrivi movlenebi
ecado ~have taken their toll klimatma Tavisi da-
make all possible ~ yvela Rone ixmaro, Ri daasva/kvali daamCnia
rom...… harsh natural ~ mkacri klimaturi piro
egg n adj kvercxi(s); kvercxi=ornamenti bebi
~ shaped adj kvercxisebri=kvercxis open to the ~ Ria cis qveS
formis elemon n qaji
~ shell=eggshell n adj kvercxis naWuWi(s elephant n spilo
Txelkedliani(WurWeli) elepantry n spiloebze amxedrebuli ja-
egregious adj pirwavardnili,namdvili ri
either pron yovelgvari,yovelnairi,rome- elevant adj maRali
lime elevate(ion) v n aRmarTva,aRsaydreba,tax-
~ …or pron an...…an...… tze ayvana,ramis Semodgma rameze,
enjoy v siamovneba aweva,SemaRleba, amaRlebuli
~ sth ganxorcieleba ramis ~ of Host amaRleba(relig.dResasw)
ekklesia/ekklesiae n sing/pl Gr.(see ecclesia) elevated adj amaRlebuli,(ze)aweuli,Se-
n eklesia marlebuli,maRali,didebuli
elaborate adj v dawvrilebiTi,daxvewili, ~from sth amomarTuli raRacidan
gamowvlilviTi,rTuli,detaluri, ~ point SemaRlebuli adgili
SesaniSnavi,CaxlarTuli;gaazreba, elevation(s) n (win)xedi=fasadi, simaRle-
ganviTareba,gamomuSaveba,dazuste- Ebze...
ba,zedmiwevniT damuSaveba ramis at lower/upper ~ dabal/maRal doneze/
elaborately adv daxvewilad,dawvrilebiT, simaRleze
mSvenivrad,detalurad back ~ ukana xedi=fasadi
~ proportioned daxvewili(proporciebi full ~ winxedi,sruli simaRle
~ treated bejiTad/mSvenivrad dmuSave- eligible adj saWiro
buli eliminate v acileba,aRmofxvra,ganadgure
elaborateness n sirTule,daxvewiloba ba,ramisTvis azris Camocileba
elaboration n daxvewiloba,sizuste elite n adj warCinebuli,elituri
elated adj a(R)marTuli elites n elita
elbow n idayvi; milis muxli; non ~ adj araelituri
~ one's way gzis gakvleva bevr xalxSi elk n losi
~ shaped adj muxliani,muxlisebri ell n wyrTa=1,4 sm
elder(see older) adj asakiT ufrosi(ojax- elmtree n adj Tela/Telis
Si,jgufSi) elongate v gaWimva,dagrZeleba,drois ga-
~ berry n adj anwli(s),Sambukus spp xangrZliveba,wagrZeleba
~ man n mamasaxlisi, uxucesi elongated adj mogrZo,dagrZelebuli,wa-
elderberry n adj Sambukus spp Lat anwli grZelebuli
elderly adj xanSi Sesuli,Rrma moxuci eloquence n mWevrmetyveleba

86
სარჩევი

eloquent(ly) adj adv mWevrmetyveli,mWevr- waRma piridan;Semkuli,relief-


metyvelurad,mravlismetyveli,dama- uri liToni;(ix.repoussage)
jerebeli,gamomsaxvelobiT,saukeTeso embossement n samkauli,liTonis Semku-
elsewhere adv sadme,sxvagan,sadRac,yvel- loba
gan,sxva adgili/adgilas embrace v miReba(sarwmunoebis),xelis
elucidate v garkveva,axsna.ganmarteba,si- Semoxveva,mocva ramis(mag.sakiTxis)
naTlis mofena gamoyeneba,SeTviseba,mocva/moicavs
elude v Tavis arideba vinmesTvis ~ period moicavs raRac periods
eluded adj dagvianebuli,rasac didxans ~deity/religion aRiareba RvTaebis/religi
elodnen is
alusive adj rTuli,xangrZlivi,moCvenebi- In the ~ of sth gavlenis qveS yofna
Ti,matyuara,iluzoruli ~theme moicavs Temas...
allusiveness n moCvenebitoba,Znelad gada embrocate(ion) v n sxeulis dazela
sawyveti sirTule,raime mosag- embroidery n naqargi=naqargoba
varebeli embroider(ed)(er) v adj n (mo)qargva,moqar-
emanating from… gamomdinare aqedan...… guli,naqargi ; mqargveli
emancipate(d)(ion) v adj n monobisagan ga- embryonic adj Canasaxovani,TviTnabadi
Tavisufleba/gaTavisuflebuli embryo n ZuZumwovris Canasaxi=embrioni
emasculate v dasusteba,Zalis gamocla, in ~ Canasaxovani,CanasaxSi
dasaWuriseba emerald n adj zurmuxti(s)
embalm(er) v n dabalzameba=Semurva;Sem- emerge v aRmoceneba,gaCena=Casaxva,gamo-
murveli Cena,Camoyalibeba=warmoqmna,wamo-
embankment n damcavi zvinuli, yrili, marTva
jebiri gzis gaswvriv ~ from the crisis gasaWiridan/krizisidan
embark on sth ramis dawyeba,saqmis Sedgo gamosvla
ma,dayrdnoba rameze(msjelobisas) (as) it ~ (s) that… irkveva,rom...…
embassy n elCoba,saelCo emerged adj aRmdgari,amarTuli,amomar-
embed(ed)=imbed(ed) v adj Casma/CarWoba Tuli,warmoqmnili
ramisa rameSi; Casmuli/CarWobili, emergence n gamoCena(mag.rkinis)
moTavseba ramisa rameSi emergency adj gauTvaliswinebeli
embellish(ed)(ment) v adj n morTva/morTu emergent adj axali/es-esaa gamoCenili
li,Semkoba/Semkuli; morTuloba (Camoyalibebuli/warmoqnili) ram,
ornamenti,gazviadeba/gazviadebuli axlad Casaxuli,sawyisi
embellishing sth raime damaSvenebeli rami emerging adj raime iseTi,race es-esaa
ember n adj minavlebuli nakvercxali, isaxeba(Cndeba,yalibdeba)
cxeli nacari,mxurvaleba,sicxe sth fast ~ swrafad gaCenili ram
~post samdRiani marxva weliwadSi 4- eminence n amaRleba,sidiade,SemaRleba,
jer(1-~fast,2-~season,3-~tide,4-~week) simaRle,maRali mdgomareoba saz-
emblem n niSani,emblema Si, (samRvdelo)uwmindesoba
~ of power Zalauflebis niSani natural ~ bunebrivi borcvi/SemaRleba
emblema/emblemata n sing/pl Lat. emblema; eminent adj amaRlebulu(grZnoba,stili),
reliefuri=raime zedapirze gamoCenili,damsaxurebuli,(Tval)
dakruli ornamenti saCino,eriskaci,Rvawlmosili)ada-
emblematic n simbolo ramis miani,mniSvnelovani
emblemic adj simboluri ~ figure didi adamiani
embodied adj gansxeulebuli,xorcSesx- ~ role played by sb mniSvnelovani ro-
muli lis Sesruleba raime saqmeSi
embodiment n gansaxiereba,gansxeuleba, emissary n emisari
xorcSesxma empanel v sasapalne unagiris dadgma,
embody v gansxeuleba,Seqmna,xorcSes- panelebiT gawyoba/dafarva
xma,gansaxiereba,gamosaxva,vxovreba- empanelled adj panelebiani
Si gatareba emperor n xelmwife=imperatori (kaci)
emboss(ed)(ing) v adj liTonze kveTa emphasis n xazgasma

87
სარჩევი

~is/placed on sth xazgasma.datvirTva/yu- xis CarCo betonis Casasxmelad,


radReba modis... xiT mopirkeTeba,abjarSi Casma
emphasize(d) adj gadaWarbebiT Sefaseba/ encasement n mopirkeTeba
Sefasebuli,xazgasma/xazgasmuli enchance(d) v adj gaZliereba/gaZliere-
yuradRebis gamaxvileba,gansakuT- buli,Rirebulebis mateba
rebuli mniSvnelobis miniWeba, enchant(ed)(ing) v adj monusxva,monusxu-
gamomsaxvelobis micema li,momnusxveli; mojadoeba,moma-
over ~ v gadaWarbebiT Sefaseba jadoebeli,mojadoebuli
emphasizing adj mkveTri enceinte n forti,safortifikacio nage-
~ that… miTumetes,rom...… boba,kazemati cixe-simagreSi
employ v gamoyeneba,xmara/xmareba,samuSa- encircle(d) v adj garSemortyma/garSemor-
oze ayvana tymuli,Semovleba/Semovlebuli,
~ for sth gamoyeneba ramisTvis/rameSi Semoxazva/Semoxazuli
~ in azris Caqsova rameSi enclave=enoikismos (Gr) n anklavi
employed adj saqmiT dakavebuli enclose v garSemortyma,Semovleba=Semo-
employee n daqiravebuli TanamSromeli Robva,momwyvdeva,cixeze Semowyo-
employment n saqmiT dakavebuloba,samsa- ba,SemozRudva,Semokaveba,Tan dar-
xuri Tva(mag,sabuTze/werilze)
employer n damqiravebeli enclosed adj garSemortymuli,Semovlebu-
emporia n Lat. emporia li=SemoRobili,SemozRuduli
emporion n Gr. Tanadasaxleba=emporioni Semokavebuli
emporium/emporia n sing/pl Lat. savaWro ~ here with… (aqve) Tan erTvis…
centri=emporiumi enclosing with… garsSemovlebuli ramiT
empower(ed) v adj vinmes aRWurva ufle- enclosure n v danarTi sabuTze/werilze;
bamosilebiT,vinmesTvis ufleba- gomi,(Semo)zRudva/kaveba,Caketva
amosilebis micema/qona;ufleba- ~ wall Robe=kedeli,galavani
mosilisili,gaZlierebuli,Zala- encompass(ed) v adj wris Semovleba,Se-
uflebiT aRWurvili movlebuli,Semoxazva/Semoxazuli,
empress n xelmwife=imperatori (qali) moicavs,Seicavs,kedlis Semovleba
emptied adj daclili,fuWi encompassing adj momcveli,Semcveli
emptiness n sicariele encounter n v Sexvedra,wawydoma(moulo-
empty v adj dacla,carieli=daclili, dnelad,SemTxveviTi)
uazro,fuWi ~end v dasasrulis moaxloeba
~ place carieli adgili=sicariele= near ~ v miaxloeba
Araraoba ncourage(d)(ment)(ing) v adj n gamxneveba
emulate(ion) v n Sejibri,jobna,mibaZva,ma- gamxnevebuli,gamamxnevebeli,da-
galiTis aReba imedeba,daimedebuli,damaimedebe
enable v SeZlo(s) vinmem rame,SeaZlebi- li;Zalis Semateba,waxaliseba/
no(s) vinmes rame,aamoqmedo,aamuSao, waxalisebuli,wamaxalisebeli,
gaxado rame SesaZlebeli waqezeba,xelSewyoba
~ sb to do sth vinmesTvis saSualebis mi- encroach(ment) v n SeWra sadme,xelyofa
cema gaakeTos rame end n ramis bolo,daisi,dasasruli
enact v amoqmedeba,daweseba,dadgena,pies- v gaTaveba,gaqroba,damTavreba,das-
esis dadgma scenaze ruleba,daboloeba
enamel n adj v minanqari/minanqris,momi- at the ~ ramis bolo(s)
nanqreba blunt/proximal ~ blagvi bolo ramis
~ mass minanqris masa bring an ~ to sth dasruleba ramis
~ slip minanqruli laki distal/sharp ~ mWreli bolo ramis
black ~ Savi sevada in the ~ bolos,sabolood
~ work minanqriT Semkuli nivTebi premature ~ naadrevi/udroo sikvdili
enameled adj mominanqrebuli towards the ~ bolosken,dasasrulisken
encase sth in sth v budeSi Casma ramis,yuT ended adj daboloebuli
Si Calageba,mopirkeTeba,dafarva, endanger v damuqreba=raRacas elis sa-

88
სარჩევი

frTxe engrave n v Weduroba; aRbeWdva,(amo)kve-


endeavour n v cda,Seecado,mcdeloba,Za- Ta liTonze,civad kveTa/Wedva
lisxmeva engravings n pl.usu Weduroba(ni),liTon-
ending adj bolo,damaboloebeli ze datanili gamosaxuleba(ni)
endless adj gauTavebeli,dausrulebeli, engrossed in adj saqmeSi/fiqrSi Cafluli
ulevi,usasrulo,samaradiso enhance v saSiSroebis zrda/gaZliereba
endorse v daTanxmeba,mimxroba danaSaulis damZimeba,dargis mo-
endowe(d) with v adj uzrunvelyofa,uz- Roniereba(mag.meTuneobis),gazr-
runvelyofili SemosavliT.daji- a,gaZliereba,gaRrmaveba
ldoeba/dajildoebuli(adamiani enigma(tic) n adj gamocana,saidumloeba;
niWiT,qveyana bunebrivi simdidriT) (g)amoucnobi,saidumloebiT moculi
ends n pl raime sagnis boloebi enjoy v garToba,gancxroma,saqmianoba,ga-
intermingled ~ erTmaneTze gadasuli bo ziareba/floba ramis,sargebloba
loebi ramiT,ganxorcieleba ramis
endscraper n safxeki ~ links kavSirebis qona
endure v (gad)atana,gaZleba,gadarCena,mo- ~ priviledges upiratesobis miReba,upira
Tmena tesobiT sargebloba
enduring adj amtani,gamZle,mtkice,ukvdavi ~ sth sargebloba ramiT
~feat gmiroba,ostatoba enjoyed adj naCvevi
~tradition Zlieri/gamZle tradicia enjoyment n garToba
enemy(see enmity) n mteri enlarge(d)(ing)(ment) v adj ger n gadideba/
~ within Sinagni/Sida ~ gadidebuli,(ga)zrda/gazrdili,ga-
en facé n Fr. winxedi=anfasi farToeba/gafarToebuli,(mo)mate-
enforce(d) v adj iZuleba=aiZulo vinme, ba/momatebuli
iZulebuli,iZulebiTi enlay n v zarniSi,mozarniSeba
enfranchise v gaTavisufleba xalxis,mo- enlighten v ganaTleba vinmesi,gagebineba
qalaqeobis micema,daqiravebuli ramisa,gaSuqeba sakiTxis
miwis gadacema sakuTrebaSi enlightened adj ganaTlebuli,mcodne
engage v daniSvna qalis/kacis;samuSa- enlightener(see bringer,unimatrix) n ganmana-
oze ayvana,yuradRebis mipyroba Tlebeli
~ into combat brZolaSi CaTreva Enlightment n ganmanaTlebloba(epoqa)
~ oneself to do sth valdebulebis aReba enlightment n ganaTleba/ganaTlebuloba
~ ~ to sb vinmeze daniSvna/dawin- enlist(ed) v adj CamoTvla,CamoTvlili
dva enliven(ed) v adj gacocxleba=sulis STa
~sb in doing sth aiZulo vinme gaakeTos berva,gacocxlebuli,sulCadgmuli
raRac,daakavo raime saqmiT,Car- enmity(see enemy) n mtroba
ramis keTebaSi ennoble v gakeTilSobileba,aristokra-
~ sb into sth raime saqmianobaSi CaTreva tis wodebis miniWeba
engaged adj daniSnuli qali/kaci,saqmiT enormous(ly) adj adv auracxeli,bevri,
garTuli/dakavebuli,kedelSi uzarmazari
Casmuli rame enough n adj adv sakmao, sakmari(sad)
engaging adj mimzidveli,momxiblavi (si),samyofi
engagement n niSnoba,Sexvedra=paemani enquire=inquire v (mo)kiTxva,ambis gageba
engagingly adv mimzidvelad,moxdenilad enrage(d) v adj ganrisxeba,ganrisxebuli
engender(ing) v adj ger gamravleba/momr- enrapture by v aRfrTovaneba ramiT
avleba,gamowveva,aRgzneba,Soba=si enrich(ed)(ment) v adj n gamdidreba,gamdi-
cocxlis micema,dabadeba,ukmayo- drebuli,gaumjobeseba
filebis gamowveva mutual ~ urTierTgamdidreba
~emotion emociis aRZvra enrol=enroll(ment) v n aRniSvna,siaSi Seta
engine n iaraRi=xelsawyo,Zrava na,registracia
engineering n adj dagegmareba da mSeneb- en rout adv Fr. gzaSi,mgzavrobisas
loba,mSenebloba,samSeneblo ensconce v damalva,Camalva,Casafreba
saqme; samSeneblo ensemble n ansambli

89
სარჩევი

enshrine v ritualis/wesis dadgena/damk- environs n pl Semogareni(soflis,qalaqis


vidreba envious adj Suriani/moSurne,mtruli
enslave(d)(ment) v adj n damoneba,damone- envoy n elCi
buli envy n Suri
ensure v darwmuneba,dazRveva,uzrunvel- enwind(ed) v adj (da)xveva/xveuli
yofa eparch(y) n eparqiosi,eparqia
entablature=entablement n Fr. antablemen- ephemeral adj droebiTi=aramudmivi,xan-
ti mokle,moCvenebiTi
enter v n Sesvla sadme,Sesasvleli epic adj gmiruli,epikuri
~ the conversation saubarSi CarTva ~ literature eposi=epikuri literatura
~ the sea zRvaSi Sesvla epicedion/epicedioni n sing/pl Gr. simRera
enterprise n gabeduli/didi wamowyeba micvalebulis dakrZalvisas(mag.
entertain(ment) v n maspinZloba,garToba lileo)
entertwisted adj gaormagebuli=urTierT- epicenter n epicentri
gadaxveuli epigone n epigoni
enthrone(d)(ment) v adj n taxtze asvla/ epigraphic adj werilobiTi
asuli,ayvana/ayvanili,dasma/das- epichysis/epichysisis n sing/pl Lat. sanelsa-
muli,aRsaydreba cxeble=epixizisi
entire adj mTeli/mTels..,sruli,pirveli, Epipalaeotithic adj epipaleoliTuri=gvia-
sawyisi,uwyveti,ZiriTadi ni zeda paleoliTuri
the ~ people mTeli xalxi Epiphany(see Magnificat) n naRlisReba=
entirely adv Tavdapirvelad,Tavidanve, RvTis gamocxadeba(dResaswauli)
mTlad,mTlianad,safuzvelSive, mogvTa misvlis dRe Cvil iesosTan
srulad,sruliad,mxolod,sabo- episode n movlena,SemTxveva,epizodi
lood,savsebiT,samudamod epistemic(aly) adj adv SemecnebiTi/Semec-
in ~ adv mTlianobaSi nebiTad
entitle(ment) v n dasaTaureba,uflebis Epistle n wminda werili=epistole
micema epistola/epistolae n sing/pl Lat. epistole
entitled to adj uflebis qona,uflebamosi- Episcopal/Episcopate adj saepiskoposo
li Episcope n episkoposi
entity n arsi,erToba,erToblioba,erTad epitaph n epitafia
erToba,realurad arsebuli orga- epithalamium/epthalamiumi n sing/pl Gr. epi-
nizmi, yofa Talama=saqorwino simRera
entomb(ed)(ment) v adj n dakrZalva,dakr- eponym(ous) n adj eponimi,eponimuri
Zaluli epos n eposi
Entombment n qristes dakrZalva
equal adj Tamabari,Tanatoli,Tanaswori
entrails npl Signeuloba msgavsi,erTnairi
entrance(see entry) n Sesasvleli,kari be on ~ footing Tanabari uflebiT sar-
flanking ~ flankirebuli kari gebloba
entreat n v vedreba,mudara ~ in age/size (Tana)toli asakiT/zomiT
entrench v gaZliereba on ~ terms Tanabarwilad
entrepreneur n Suamavali,sawrmos mflo- equality n erTianoba,erTnairoba,Tanaswo
beli,mewarme,antrepreniori roba,msgavseba
entrepreneurship n mewarmeoba,Suamavloba ~ of power Tanasworuflebianoba
entrepreneurially minded mesakuTrulad equally adv erTnairad,imgvaradve,Tanab-
ganwyobili adamiani rad,tolad
entry(see entrance) n saZromi,Sesasvleli equarry n amilaxvari=mejinibeTuxucesi
enumerate(ed) v adj CamoTvla/CamoTvli- equate with v gaTanabreba=gatoleba,Tanx
li vedra
envelop n v konverti,yda; SefuTva equestrian n adj mxedarTa wodebis wevri,
envil(see beak) n grdemli sacxenocno
environmental adj (bunebrivi) garemo equestrian/equestrienne n mxedari kaci/qa-
environment(s) n garemo,Semogareni

90
სარჩევი

li Zalze,Zalian
~ statue mxedris qandakeba ~ as… miTumetes,rom...…
equiangular adj tolkuTxa produced ~ as grave goods raime gakeTe-
equid n cxenamde arsebuli cxenisebri buli sagangebod samarxSi Ca-
arseba sataneblad
equidistant(ly) adj adv Tanabari manZili(T) esplanade n moedani, farTobi
equilateral adj tolgverda essence n (ZiriTadi) azri, arsi
equip(ment) v n aRWurva/aRWurviloba, in ~ arsebiTad,arsSi/arsiT
daferva,Seqmna,inventari essential adj arsebiTi,mniSvnelovani,mTa-
equipped adj aRWurvili,daferili vari,saWiro,aucilebeli,umTavresi
equitium/equitii n sing/pl Lat. rema-cxenebis ZiriTadi
equivalent adj Tanabari,toli,Sesabamisi, ~ feature mTavari/ZiriTadi niSani
Sesatyvisi in ~ way Zireulad
~ in value to sth udris=tolia fasiT/ essentially adv ZiriTadad,Zireulad,umTa-
xarisxiT vresad,mniSvnelovnad
sth of ~ date raRac Tanadrouli, essay n esse,Txzuleba,naSromi
igive TariRi(ani) establish v daarseba,mogvareba,garkveva,
era n era, xana dadgena,Seqmna,Camoyalibeba,mowes-
eraillure n Camonatexi qvidan atkecili rigeba,dalageba,damkvidreba,damya
anatkeci reba,dafuZneba
erase(d) v adj amoSla/amoSlili,gadaS- ~ firmly mtkiced(myarad,uryevad)damkvi-
lili,waSla/waSlili dreba
erect(ed) v adj ageba,aRmarTva/aRmarTu- ~ opinion azris Camoyalibeba
li(Zeglis,taZris,jvris),kedlis ~ someone’s identity vinmes vinaobis dad
amoyvana gena
ergasteriarchos n Gr. xelosanTuxucesi established adj ganviTarebuli,daarsebu-
ergative structure qarTuli moTxrobiTi li,mogvarebuli,garkveuli,dadge-
brunvis Sesabamisi forma,romelic nili,Seqmnili,Camoyalibebuli,mo-
miuTiTebs gamkeTebels=qvemdeba- wesrigebuli,dalagebuli,damkvid-
res mag. gio-m gaakeTa rebuli,damyarebuli,dafuZnebuli
ermine n adj yaryumi(s) ~ life damjdari cxovreba
erode(d) v adj gamofitva,daleqva/danale- ~ opinion damkvidrebuli azri/Sexedu
qi leba
~ land (Camo)naSali miwa estate n adj qoneba,sauflo miwa,samf-
erotic adj erotikuli lobelo; mamuli,qonebrivi
erratic adj gaurkveveli,gauwonasworebe- ~ investiture v vinmesTvis wodebis miniWe
li adamiani,raime araswori/arasando ba
errogance n ampartavneba esteem sb dafaseba/pativiscema vinmesi,
erroneous(ly) adj adv mcdari,SecdomiT Sefaseba,miCneva
error n cdomileba,mcdaroba,Secdoma estimate v gulisxmoba,Sefaseba
literar ~ enobrivi Secdoma ~ by eye TvalzomiT(i) Sefaseba
margin of ~ cdomilebis zRvari estimation n Sefaseba
sb in ~ Secdomili,codvili etch v kveTa,ofortis keTeba,amoWma or-
erosion(see erode) n gamofitva,erozia namentis,gravireba
erstwhile adj yofili, Zveli ~in folk memory CabeWdva xalxis mexsie-
~territories adre/odesRac kuTvnili te- rebase
ritoriebi ~the way gzis gakvalva(mdinaris kala-
eruption n amofrqveva poti gakvala mdinarem)
escape v arideba=daqceva,Tavidan aci- eternal adj maradi(uli),samaradiso,sauku
leba,Tavis arideba(morideba,Sekaveba) noebrivi,ukvdavi,samaradJamo
eschew v gverdis avla,Tavis arideba ~ life maradi(uli) sicocxle/cxovreba
especially adv gansakuTrebiT,sagangebod, eternity n maradiuloba,ukvdaveba
eternize v ukvdavyofa

91
სარჩევი

ethereal adj uxorco,haerovani ~ life maradi(uli) cxovreba


~ light ciuri naTeli ever-living adj ukvdavi
~ messenger cis mociquli every pron TiToeuli,yvela
ethereality n haerovneba everybody yvela (adamiani)
etnicity n erovneba,eTnikuri warmomavlo- everyday adj yoveldRiuri,Cveuli
ba ~ life yoveldRiuroba
etui=etwee n sanemse sth of ~ life yofiTi
Eucharist n samadlobeli, evqaristia ~ terms yoveldRiuroba=yofa
eulogia n nakurTxi puri everything n yvelaferi,yoveli
eulogy n adj elegia,xotba; saxotbo everywhere adv yvelgan
eunuch n saWurisi evict from v gandevna teritoriidan
eupator n evpatori evidence n niSani,cnoba,dasturi,masala,
evacuate(ion) v n evakuacia kvali,sabuTi,samxili,sinamdvile
evaluate(d)(ion) v adj n Sefaseba,Sefase- namdvile,mtkicebuleba,movlena,
buli=fasis dadeba damadasturebeli faqti/viTareba
Evangelist n maxarebeli,RvTismetyveli acquire ~ cnobis mipoveba
evaporate(d)(ion) v adj n aorTqleba/aorT ample ~ mtkice/mravali sabuTi
qlebuli as~ rogorc dasturi/sabuTi ramisa
even adj gluvi,swori be in ~ dadastureba ramis arsebobisa
adv gacilebiT...… collateral ~ arapirdapiri ~
v gasworeba,mogluveba,mosworeba compelling ~ utyuari sabuTi ramisa
particle ...c, ki, maSinac ki,roca..,Tu.., field ~ savele monapovari
Tundac, TviT, jer kidev firm ~ mtkice sabuTi ramisa
~ if… Tundac…. first hand ~ pirdapiri/utyuari cnoba
but ~ so asec ron iyos… ~ for/of sth sabuTi ramisa
~ less kidev ufro naklebi ~ for identity warmomavlobis damadastu-
~ more kidev meti...…(c) rebeli sabuTi
~so da mainc..., asec rom iyos... insufficient ~ arasakmarisi ~
~ stronger gacilebiT Zlier(i) meager ~ mwiri/uRimRamo masala
~though miuxedavad imisa,rom... most telling ~ metyveli dasturi/sabuTi
evening n adj saRamo(s) ~ of occupation cxovrebis kvali
Evening Prayer mwuxris locva ~ of warfare omis ~
evenly erTgvarovnad,Tanabrad,sworize- sound ~ mtkice sabuTi
dapiri strands of ~ monapovris siuxve
event(ful) n adj movlena,ambavi; movlene- supplying ~ damatebiTi ~
biT savse(xana) evidence v dadastureba ramis
transient ~ SemTxveviTi movlena evident(ly) adj adv aSkara(d),udaod,ueWve
eventual(ly) adj adv saboloo; bolos,sa- lad
bolood,mogvianebiT,Sedegad(rami- evocate/evoke v sulebis gamowveva,gone-
sa),Semdgom amisa..,SemdgomSi,sava- baSi gacocxleba ramis
audo(d),TandaTan,sabolood,droTa evocation n ~ ~
ganmavlobaSi evocative adj sulebis gamomwvevi,goneba-
ever adv odesme Si ramis gamcocxlebeli ram
hardly ~ Znelad Tu odesme...… evolution n ganviTareba,winsvla
everage n saerTo jami in ~ ganviTarebis procesSi,ganviTa-
in ~ Sedegad,jamSi ebaSi
everengrave(ing) v ger liTonze arsebul evolutionary adj evoluciuri
gamosaxulebaze zevidan axlis evolve v gaSla,gafarToeba,gamovlena,
amokveTa TandaTan ganviTareba
evergreen adj maradmwvane ~ a method meTodis SemuSaveba
everlasting adj gamZle,maradi(uli),mudmi- evolved adj Seqmnili,SemuSavebuli
vi,samaradiso,uSreti ~ from ganviTarebuli raRacisgan

92
სარჩევი

evolving adj is,rac viTardeba emerge from ~ gaTxrebiT gamoCnda…


evil n adj siave; avi, boroti from ~ gaTxrebis Sedegad
~ eye avi Tvali ~ have been undertaken Zegli (iTxrebo-
ewe nerbi=dedali cxvari da...)
~ in yarn make cxvari ~ revealed/yielded gaTxrebma gamoavlina
young ~ Toxli through ~ gaTxrebis mimdinareobisas
ewer n sura (WurWeli) undertake ~ ~ Catareba
ex… pref yofili excavator n gamTxreli (arqeologi)
exacerbate v gaZlireba/gaRrmaveba ramis exceed v gadaWarbeba/sWarbobs…
gasma far ~ didad sWarbobs
exact adj zusti excellence(your ~) (Tqveno) brwyinvalebav!
~ line ~ ganyofi (xazi) excellent adj saukeTeso,saucxoo,SesaniS
not ~ arazusti navi
exactly adv zustad,swored except prep garda
more or less ~ amaTuim sizustiT,cotad exception n adj gamonaklisi,gansakuT-
Tu bevrad rebuli,sagangebo
exactness n sizuste with the ~ of sth garda raRacisaa
with ~ adv sizustiT without ~ gamonaklisis gareSe
exaggerate(d)(ion) v adj n gadaWarbebiT exceptional(ly) adj adv gansakuTrebuli/
Sefaseba/Sefasebuli;gaZliereba, gansakuTrebulad,sagangebo(d)
zrda,xazgasma excess n siWarbe
~features mkveTrad/xazgasmiT gamoxat- in ~ of…raRac metobiT/siWarbiT
uli niSnebi excessive adj zomas gadasuli,zedmeti,me-
exam(ination)(ine) n v gamocda,daTvali- tismeti
ereba,Seswavla,avadmyofis gasinjva ~ quantity mzardi raodenoba
Zieba,ganxilva,dazverva,mosinjva, excessively adv mzardad,metismetad
SeTvaliereba,gamokvleva,eqpertiza exchange v gadacvla,gacvla,gacvla-gam-
examine(d) v ganxilva/ganxiluli,Seswa- ocvla,birJa
vla/Seswavlili for ~ gasacvlelad, sacvleli
example n magaliTi,nimuSi gift ~ saCuqrebis gacvla
as ~magaliTisaTvis,rogorc magaliTi ~ unite gacvlis/sacvleli erTeuli
by way of ~ magaliTisTvis... ~ value sacvleli Rirebuleba
cited ~ xsenebuli ~ in ~ for… magier,magivrad,samagierod
familiar ~ nacnobi ~ exchanged adj gadacvlili,gacvlili
for ~ magaliTad… excise v samedicino kveTa
foregoing ~ wina magaliTi excised adj amoRaruli,naWdevi
isolated ~ erTeuli ~ excission n naWdevi
modern ~ Tanamedrove ~ excite v aRelveba,aRZvra
striking ~ naTeli/TvalSisacemi ~ ~ interest of sb interesis aRZvra/gamo-
telling ~ metyveli ~ wveva
valid ~ mkafio/faseuli ~ exclude v gamoricxva
exarch(ate) n egzarqosi,saegzarqoso excluding sb/sth garda vinmesi/ramisa
excavate v (ga)Txra exclusive(ly) adj adv gamomricxavi,gansaku
excavated adj gaTxrili Trebuli; mxolod da mxolod,
in part ~ nawilobriv ~ gansakuTrebiT
…is currently being ~ (Zegli) iTxreba… exclusiveness n gansakuTrebuloba
excavation n qvabuli,(ga)Txra exclusivity n gansakuTrebuloba,gamorCe-
is/was under ~ iTxreba/iTxreboda uloba
post ~ gaTxris Semdgom(i) excommunicate(ion) v n eklesiidan gank-
excavations n pl gaTxrebi veTa
coduct ~ gaTxrebis Catareba excruciating adj samartvilo
~ demonstrate/show ~ gviCvenebs… excuse(d) n v adj gamarTleba,patieba,Se-

93
სარჩევი

ndoba; napatiebi,Sendobili in(wandering) ~ adv devnilobaSi


excursion n eqskursia exist(ance)(ing) (see date,dated,dating) v n
excursus n eqskursi adj arseboba,yofna,arsebuli
execute v aRsruleba,Seqmna,dasja,Sesru- come into ~ gamoCena/gaCena ramis
leba,ganpatiJebagakeTeba/Sesru- mode of ~ arsebobis forma
leba ramis sth proving the ~ of sb/sth raRac damada-
~ sth in sb’s name ramis aRsruleba/Ses- sturebeli ramis arsebobisa
ruleba vinmes saxeliT exist(ed) v arsebobda/iyo
execution n aRsruleba,gamosaxva,Sesru- ~ beyond the N cent/mill and onwards ar-
leba,sasjeli sebobda N sauk/aTasw. da Semdgom
technique of ~ gamosaxvis/Sesrulebis ever ~ odesme arsebuli(raime)
teqnika ~from the N to the M arsebobda N-dan…
executioner n sasjeli, jalaTi M-mde
executive adj aRmasrulebeli
executor n aRmsrulebeli=Semsrulebe- ~ in any part of N cent/mill arsebobda
li mTeli N sauk/aTasw. ganmavlo
exedra/exedrae n sing/pl Lat. eqsedra baSi
exeed v mateba ~ in the N cent/mill arsebobda N sauk/
exemplary adj misabaZi,samagaliTo,sail- Tasw.
ustracio,tipiuri ~ in the N cent/mill to throughthe M cent/mill
exemplified adj magaliTiT dadasturebu- arsebobda N da M sauk/aTasw.
li ganmavlobaSi
exemplify by… ramis dadastureba magali ~ through N cent/mill arsebobda mTeli
TiT N sauk/aTasw.ganmavlobaSi
exempt v gadasaxadebisgan gaTavisuf- ~ without break until today arsebobs
leba dRemde mudmivad
~ from duties valdebulebebisagan ga- existent adj arsebuli
Tavisufleba non ~ adj ararsebuli
exemption n gaTavisufleba exit n gasasvleli=kari
exercise n v savarjiSo,varjiSi,ganxor- Exodus n gamoslvaTa,wigni me-2(bibliis)
cieleba,Relva/wuxili,gamoxatva,
exodus n xalxis masiuri wasvla
ganxorcieleba,upiratesoba,marTva
Exogramm n daviTis varskvlavi
saqmianoba raime sferoSi
exorcise=exorcize/exorcism v n jadoTi Se
~ the minds of scholars (sakiTxi)aRelvebs
kvra,eSmakis gandevna,avi Tvalis
mecnierebs
axsna
~ one's rights to sargebloba uflebiT
expand(ed) sth v adj gaZliereba/gafarTo
exert v gaZliereba
eba,gaSla,raime saqmianobis gavr-
~influence over sb/sth gavlenis gaZlie- coba,ganviTareba,gavrceleba; gav-
reba rcobili,gafarToebuli,gaSlili,
~ oneself to the utmost extent Zalian Se- gazrda/gazrdili,mateba
ecado...… ~ through the region gavrcelda raRac
exhaust(ed)(ive) v adj amowurva/amowuru- sivrceze
li,moqancva.moqanculi,amomwuravi, expanding adj mzardi
yovlismomcveli,gamofitva,daRla
expanse(ion) n v sivrce,gavrceleba
exhibit(ion) n v sagamofeno eqsponati,
wide ~ of sth ramis farTo gavrceleba
gamofena,cveneba,warmoCena
expansionist adj eqspansionisturi
~ability to do sth keTebis unaris qona
expense(s) n sing/pl xarji/xarjebi
exhort(ation) v n qadageba
at the ~ of… vinmes xarjiT; xarjiT…
exhume(d)(ation) v adj n micvalebulis
at one's own ~ sakuTari xarjiT
amoTxra=eqshumacia, amoTxrili
expensive adj Zviri
exigency n saWiroeba
expect(able)(ation) v adj n molodini;sava-
exile(d)(see expel) v adj gandevna=eqsoria,
raudo/mosalodneli; molodini
gandevnili=eqsoriaqmnili

94
სარჩევი

expected adj mosalodneli wavla,dazverili,Seswavlili


expedient adj mizanSewonili,gamosadegi, ~ every avenue yvela saSualebis
gadaudebeli,gonivruli,saswrafo, gamoyeneba
gonivruli,momgebiani,saWiro,mo- exponent n Semsrulebeli
Txovnilebis Sesabamisi ~ of amxsneli raRacis
expedition n eqspedicia; kampania(savele/ export(ation) v n gatana=eqsporti
saomari) expose v gamoCena,gaTxra,dris sinaTle-
expel(see exile) v gandevna,gaZeveba,gagde- ze gamotana,warmodgena,warmoCena
ba,garicxva ~in an open saidumlos gazsna,sinaTle
expend upon v xarjva rameze/ramisTvis ze gamotana
experience v ganicada(mag.Semoteva),gav- ~ to v eziaro rames (mag. xelovnebis)
lenis qona,gamocda exposition n gamofena=eqspozicia
field of ~ kvlevis sfero exposure n dRis sinaTleze gamotana
experience(d) n adj gancda,gamocdileba, large ~ didi farTobi gaSiSvlebuli
gamocda=sulieri gancda;gamo- expound v wminda werilis ganmarteba
cdili,codna express(ed) v adj gamoTqma,gamoxatva
~sth ganicada cvlileba/rame vinmem (azris,ideis)
experiential adj empiriuli=gamocdileba- ~ by sth gamoxatva ramiT
ze dafuZnebuli ~ condolence on death mwuxarebis gamo-
expert adj mcodne,gamocdili,specialis- Tqma gardacvalebis gamo
ti,eqsperti expressing adj gamomsaxveli,gamomxatve-
~ knowledge specialuri ganaTleba li
expertly adv gamocdilad,daxvewilad,saq- expression n gamometyveleba,gamoxatule-
mis codniT ba,gamosaxuleba,gamoTqma
expiate v gawmenda monaniebiT,codvis sth finds ~ in… raRac gamoixateba ra-
gamosyidva RacaSi
expire(d) v adj gardacvaleba ; gansvene- expressionless adj umetyvelo(saxe)
buli,gardacvlili expressive adj daxvewili,gamomsaxveli/
explain v axsna amomsaxvelobiTi,mWevrmetyveli
~ by sth axsna ramiT expressless adj eniT (gamo)uTqmeli
explanation n axsna exclusion n gagdeba,garicxva
explanatory adj ganmartebiTi,ganmmartebe- exquisite adj araCveulebrivi,gansakuTre-
li buli,daxvewili,srulyofili,zu-
explicable adj is,risi axsnac SeiZleba/mo ti,Zlieri gancda,faqizi/wminda
eZebneba axsna nakeTebi ram
explicit adj aSkara,mkafio,Camoyalibebuli extant adj SemorCenili nivTi/Cveva; Cve-
gamokveTili,naTeli,zusti,dawvrile- namde moRweuli,arsebuli
biTi,gansazRvruli,araorazrovani ~ in piece of sth ramis SemorCenili na-
explicitely adv araorazrovnad,zustad, wili
ueWvelad,mkafiod,naTlad,Riad extend v (mo)mateba,gavrceleba,gaWimva,ga
~ studied mkafiod Camoyalibebuli Zliereba,gavrcoba,wagrZeleba,da-
explicity n araorazrovneba grZeleba,gamoCena,gamdidreba,zrda
exploit(ation) v gamoyeneba,sabados aTvise- ~ across gavrceleba teritoriaze
ba/damuSavebs; madnis mopoveba, ~beyond… ~ raRacis miRma
ramis gamoyeneba ~ from…to.. dawyebuli …...dan…...mde
exploit(s) n gmiroba(ni) ~ from and onwards dawyebuli …...dan
exploitative adj mCagvreluri,eqsploata- da Semdgom
toruli ~lands miwebis/samflobelos gavrcoba
exploration n daTvaliereba,dazverva, ~rule over territory Zalauflebis gavrco
kvleva,Seswavla ba raRac teritoriaze
exploratory adj dazverviTi,sacdeli extended adj gavrcobili,gaSotili
explore(d) v adj dazverva,daTvaliereba, extending adj gavrcelebuli,modebuli,
kvleva,mosinjva,SeTvaliereba,Ses- mzardi

95
სარჩევი

~from…modis,vrceldeba saidanRac extraordinary adj araCveulebrivi,gansakuT


extensive adj mzardi,auarebeli,mravali, rebuli,saocari,uCveulo
gacxovelebuli,didi,Zlieri, extreme adj adv ganapira nawili,ukidure
farTe,umetesi,mZlavri si; metismeti,Zalze
~ area didi farTobi in the ~ uaRresad
~ part of the area farTobis didi nawi- ~ point of view eqstremaluri Tvalsazri
li=didi farTobi extremely adv ukiduresad, Zalze,metisme
~ plans momavali/didi gegmebi tad
~ quantity didi raodenoba extremes adj rTuli,ukiduresi,Zalze...
extensively adv umeteswilad,warmatebiT, extremity n ukiduresoba, kiduri
Zlier,farTod,mZlavrad extrinsic(ally) adj adv garegani,garegnu-
~ studied intensiurad Seiswavleba lad
extensiveness n simravle,sifarTe,masSta- exuberance n siWarbe,SeuzRudaoba
buroba exuberant adj gadaWarbebuli,mdidruli
extent n v sigrZe,sivrce,gavrcoba,xangr- eye n Tvali(organo); nemsis yunwi;saxe-
Zlivoba luris/taris naxvreti/xvreli
in such an ~ imdenad,rom… ~catching adj Tvalwarmtaci,mimzidveli
~of destruction ngrevis gavrcelebis are eyeless adj uTvalo
to a certain ~ raRac doziT/doniT eye-sight n TvalisCini=mxedveloba
extention n mateba,gavrceleba,gaWimva,gaZ- ~ socket n Tvalbude (ara beWdis)
liereba,gavrcoba ~ tooth n eSvi=adamianis kbili
exterior n adj gare=eqsterieri ~ witness n TviTmxilveli
on the ~ gareT,garedan eyes n pl dedali dugma,Tvalebi
~space gare sivrce travel ~ over v Tvalis movleba
~ surface gare(Ta) zedapiri
external adj gare(Ta)(Se), damatebiTi
F
fable n ambavi,gadmocema,zRapari,Tqmule-
~ attributes garegnuli niSnebi
ba,igavi
extinct(ed)(ion) v adj n gadaSeneba/gadaSe-
fabric n agebuleba,masala,WurWlis keci,
nebuli,gaqroba/gamqrali,Camkvdari
Senobis struqtura,masalis aRnagoba
become ~ gaqroba
coarse ~ uxeSi keci
on the way to ~ gaqrobis piradpiras
crisp ~ fSvnadi ~
save sb/sth from ~ vinmes/ramis gadarCe-
respective ~ masalis saTanado/Sesaba-
na gadaSenebisagan
misi Semadgenloba
extinction n zedsadgami,ganStoebs
~ with dashes(inclusions,insertions) minare
extentusting circumstances Semarbilebeli
vebiani keci
garemoebani
~ ~ quartz inclusions kvarcis minareve-
extentuation n bodiSi,nawilobiv gamarT-
biani keci
leba
fabricate v damzadeba,gayalbeba
extermine(ation) v n ganadgureba,daxocva
fabrics n pl nawarmi
extinguish v cecxlis Caqroba/minavleba,
sth made in all ~ raime damzadebuli yve
ganadgureba,gaqroba,mospoba
lanairi masalisagan
~ the rule xelisuflebis gadavardna/
fabulous adj zRapruli,gamogonili,SeTx-
dasruleba
zuli,miTiuri,mogonili,warmo-
extole v gandideba
udgeneli,ararsebuli
extra adj damatebiTi,(zed)meti,kidev meti
facade n fasadi
extract(ion) v n gamodnoba,gamowurva,mopo
veba,WurWlidan amoReba,miRe- face n adj saxe/saxis,ieri,Sesaxedaoba,sa
ba,miReba,gamonawuri=eqstraqti gnis romelime mxare;(a)mogeba/amoSe-
~ level madnis gamosavlianobis done neba,dageba,mofena,mopirkeTeba,gare
mosapirkeTebelikedeli,nagebobis
extrados n TaRis zeda zedapiri/gare
farTe gverdi/mxare, ramis zedapiri
mxare
v ramis pirispir, gadis/gadahyurebs
extraordinarily adv saocrad,uCveulod
~ board n daraba

96
სარჩევი

~ danger saSiSroebis winaSe faded adj gafermkrTalebuli,gaxunebu-


~each other erTmane/tis pirispir li
=facade fasadi faggot n v fiCxis konebad Sekvra,adgi-
inner ~ Sida piri/sivrce lis SeRobva,fiCxkonebiT;ere-
~inward iyureba Signi tikosis dawva koconze
~outward ~ gareT  ~ wood fiCxis kona
~ surface gare(Ta) zedapiri faience n adj faiansi(s)
~ to ~ pirispir fail v sakiTxis Cavardna,gamocdaze CaW-
in ~ of sb/sth vinmes/ramis winaSe ra,saqmis CaSla,xelis mocarva,
from outside ~ winidan damarcxeba,wageba
sth ~ to follow raRac ar emTxveva…
full ~ winxedi
failure adj warumatebeli,xelmocaruli,
~ sth raRac(mag.saxli)gadahyurebs
wyalwaRebuli,uvargisi,umaqnisi,Ca-
(mag.vels)
Cavardnili sakiTxi,gamocdaze CaW
faced adj amoSenebuli/amogebuli,mogebu-
rili,uiRblo
li,mofenili,mopirkeTebuli
faint adj bundovani,uRimRamo,usaxuri,um-
facet n v waxnagi=faceti; dawaxnageba
niSvnelo
faceted adj dakuTxuli,dawaxnagebuli,
fair n adj bazroba; samarTliani,saTana-
nakveTi
nado,miukerZoebeli
facial adj saxis(a)
~ copy gadaTeTrebuli xelnaweri
~ expression saxis gmosaxuleba
fairful adj SiSismomgvreli
facilitate v gaadvileba,gamartiveba,miniS-
fairly adv gvarianad, sakmao(d),saocrad
neba,xelSewyoba,gaadvileba
~ certain savsebiT sando/swori
facilitator n damxmare,xelSemwyobi
~ clear ~ naTeli
facility n damxmare saxelmZRvanelo/xel-
~ possible ~ SesaZlebeli
sawyo,mowyobiloba,SesaZlebloba,
xelSemwyobi piroba,simartive,sim- fairness n gulaxdiloba,patiosneba,simar
subuqe,sinarnare,xelovaneba Tle,siswore,siwrfele
~ of xelovaneba qmnisa,manera fairy n feria
~ for sth midrekileba ramisadmi faith n ndoba,rwmena,rjuli=sjuli,sarw-
munoeba
~storage maragis Sesanaxi saTavso
adhere of any ~ mimxroba romelime sar-
facing n adj mopirkeTeba,Selesiloba;
munoebaze
saperange=mosapirkeTebeli raime
masala,kedlis pirimxaris wyoba different ~ ucxo sarwmunoeba
gadis,gadahyurebs,gamavali embrace the ~ sarwmunoebis miReba
~ each other pirispir unwavering in one's ~ rwmenaSi udreki/
fact n namdvili ambavi,monacemi,faqti uryevi
as a matter of ~ faqtiurad,rogorc faithful adj erTguli,qveSevrdomuli
faqti fakir n fakiri
by the ~ that… im faqtiT, rom...… falcon n Sevardeni
in ~ faqtiurad falconry n SevardniT nadiroba
in spite of the ~ that… miuxedavad imisa, fall n v dasasruli,daisi,dacema,vardna,
rom… sikvdili,tyis Wra,dacema=damarcxeba
factory n qarxana,fabrika,warmoeba ~away/down v dacema,kleba
~ site warmoebis dagili/centri ~ behind v CamorCena
factual adj aRiarebuli,realuri ~ down v dacema,kleba,Zirs Cavardna,
waqceva
faculty n unari/Zala ramis keTeba,fakul-
teti ~ in ruin v dangreva
~ for niWi ~ into v Cavardna rameSi
facy adj gabeduli,Tavxedi ~ into hands v xelSi Cavardna
fade v adj gafermkrTaleba,gaxuneba;fer- ~ into pieces v nawilebad daSla
mkrTali,kleba ~to sb damorCileba vinmeze
~ out v amowurva,gaqroba ~ under domination vinmes batonobisqveS

97
სარჩევი

~ ~ power/rule ~ mmarTvelobis fang n eSvi(gvelis,mglis,ZaRlis)


qveS fantasy n fantazia
~victim Seewira, emsxverpla far adj adv Soreuli,Sori,gacilebiT…
fallacious(ly)(ness) adj adv n mcdari,Sec- as~ as imdenad,ramdenadac…
domiT,sicrue,tyuili ~ away adv Sors
fallacy n tyuili,mcdaroba by ~ =far adv gacilebiT
fallen adj davardnili,damarcxebuli,da- ~ exceeds didad aWarbebs
cemuli,waqceuli ~flung connections Sori kavSirebi
falling adj ger vardnili,vardna ~ ~ distribution farTo gavrceleba
fallow n aneuli ~ ~ network farTo qseli
~ land yamiri miwa from ~ away Soridan
falls n pl CanCqeri,wyalvardnili ~ from… Sors raime adgilidan
false adj cru,yalbi ~ ~ the truth simarTlisagan/sinamdvi-
falter v gaubedavi moqmedeba,yoymani,Sesu lisgan Sors
steba,waforxileba ~less gacilebiT naklebi(mwiri/cota)
fame n (kargi/saxelovani)saxeli,dideba, so ~ mTlianobaSi,odesme,ramdenadme
didebuleba faraway adv Sors,Soreuli
achieve/gain ~ saxelis moxveWa farewell n damSvidobeba
good ~ kargi saxeli far-fetched adj yuriT moTreuli
ill ~ cudi ~ far-flung adj Soreuli,moSorebuli,Rrmad
~ imperishable ukvdavi ~ Sesuli
be at the height of one’s ~ warmatebis ~distribution farTod gavrceleba
mwvervalze yofna farm n v meurneoba=mesaqonleoba+miwaT-
famed adj saxelovani moqmedeba(baR-venaxi+bostani+ya
familiar adj nacnobi,Cveuli,Cveulebrivi, na+saqoneli); misdio romelime
cnobili,xSiri,ojaxis suli/wevri am saqmianobas
be ~ SeCveuli farmer n meurne,miwaTmoqmedi,glexi,sof-
~ to nacnobi,Cveuli lis muSaki=fermeri
~ sample nacnobi magaliTi farmhand n miwis muSa
~ with sth raRac icnoba raRaciT,vinme/ farming n adj miwaTmoqmedeba/samiwaTmoq-
/rame cnobili ramiT medo+mesaqonleoba
familiarity n axlo nacnoboba,siaxlove, early ~ economy adresamiwaTmoqmedo
ramis Zalian kargad codna saqmianoba
family n adj ojaxi,saxloba,saxli=fuZe irrigated ~ sarwyavi miwaTmoqmedeba
saxleuli,ojaxoba,saojaxo,sagva- ~ people miwaTmoqmedi xalxi
reulo primitive ~ primitiuli miwaTmoqmedeba
~ circle ojaxuri wre/garemo rain-fed ~ wvimis imedaT myofi meurne...
head of the ~ ojaxis ufrosi tillage ~ guTnuri meurneoba
~ name gvari(ojaxis gvari) farmland n miwa
~ tree genealogiuri xe farmstead n saxli ezoTi/nakveTiT,ad-
famine n SimSiloba gil-mamuli
famous adj saxelovani,cnobili farret n qrcvini,Mustela furo Lat.
fan n marao farrow n xnuli
fan-light(see window) n maraosebri sarkme- fascia/fasciae n sing/pl Lat. lilvaki/lil-
li vi=sartyeli
fan-like adj maraosebri fascinate v moxibvla,aRtacebaSi moyvana,
fanciful adj ucnauri,RvlarWnili mojadoeba
fancy n adj fantazia,warmosaxva;uCveulo, fascinating(ly) adj adv gamaognebeli/gama-
ucnauri,warmodgena,warmoudgeneli ogneblad;momxiblavi/momxiblavad
morTuli,Semkuli,daxvewili,Wreli fashion n v moda,forma,formis micema
someone of great ~ vinme didi fantazi ~ from sth Seqmna ramisgan ramisa
is mqone go out of ~ modidan gasvla

98
სარჩევი

in ~ am/im maneriT,modaSi(a) in ~ of sth upiratesad,sasargeblod,


~ in many varieties mravalnairi dasacavad
formis lose ~ aRar mowondaT raRac
in the latest ~ ukanasknel modaze favourable adj sasurveli,sayvareli,nayo-
latest ~ ukanaskneli moda fieri,xelSemwyobi,saTanado,Cveuli
fashionable adj moduri,mdidruli gavrcelebuli,xelsayreli,Sesafe-
fashioned adj gamoyvanili,gamoZerwili risi,saTanado,dadebiTi,sasurveli
~ from sth gakeTebuli/Seqmnili ramis- ~ circumstances for sth xelSemwyobi pi-
gan robebi ramisTvis
~ into shape of sth gamoZerwili raRac favored adj upiratesobis mqone
formiT favourite n adj favoriti,sayvareli
fast n adj v adv marxva/marxuloba,swra- sth is ~ mowonebiT sargeblobs
fi/swrafad,laRi/laRad favouritism n naTlimamoba
break a ~ =breakfast marxvis gatexva= fawn n nukri
sauzme feacibility n vargisianoba
last day before ~ marxvis wina dRe feacible adj savaraudo,SesaZlebeli; is,
fasten v Sekvra,mimagreba,rameze ramis risi gakeTebac SesaZlebelia
Sebma,karis Caketva fecundity n miwis nayofiereba
~together v erTad Sekvra fear n v SiSi,SeSineba
fastened adj mimagrebuli,SeerTebuli fearless(ly) adj adv uSiSari,uSiSrad
fastener n samagri,Sesakravi fearsome adj mrisxane,saSiSi,SiSismomgv-
fastening n sakinZi,Sesakravi reli,saSineli
belt ~ sartylis balTa feasible adj SesaZlebeli(is, risi Sesru-
fasting ger marxuloba lebac SeiZleba),vargisi,Sesabamisi
fat n adj cximi(s),msuqani Feast=church feast n puroba=trapeze ek-
fatal adj damRupveli,sabediswero,fata- lesiaSi
luri feast v n azriT/saubriT tkboba,lxini,
fate n bedi(swera),gangeba,xvedri,bedi molxena,nadimi/nadimoba
father n v mama, mamao!(mimarTva); mamoba, throw ~ v wveulebis gamarTva
mamobis gaweva,mamobrivi zrunva feaster n lxinis/purobis monawile
first ~ saerTo winapari=pirveli mama feast(ing) v ger puroba,wveuleba
foster ~ mamamZuZe feat n adj sabrZolo gmiroba/Tavdadeba;
great grandfather pepera=didi babua daxelovnebuli
venerable ~ Rirsi mama (mRvdeli) feather n adj bumbuli(s)
Father procurator ezoÁs moZRvari feature(d) n v adj Tavisebureba,Tviseba,
Father(see Mother) Superior eklesiis winam (da)maxasiaTebeli niSani,saxis nak-
ZRvari kaci=iRumeni vTi/Strxi; gamosaxva/gamosaxuli
Fathers of the church eklesiis mamebi featureless adj usaxuri
fault n v brali,danaSauli,nakli,Secdo- featuring adj gamomsaxveli
ma; miwis/fenis Cawola February n Tebervali=mihrakani=surwy-
~ finder n kritikani unisi
fault(ing) n naprali teqtonikur filebs fecundity n nayofiereba
Soris fee n gasamrjelo,xelfasi,Rirebuleba,
fauna(l) n adj fauna,faunis/funuri=cxo- honorari
veluri feed v kveba,Wmeva
~remains cxoveluri naSTebi ~ by sth momarageba ramiT
faunus/fauni n sing/pl Lat. favni feedback n ukukavSiri,rCeva
favor=favour v amjobino,upiratesoba mia- feel v grZnoba,SegrZneba,SegrZnoba
niWo,keTilganewyo/ganwyoba ~ a way gzis garkveva
favour n v keTilganwyoba,mowoneba,pati- ~ uncertain orWofoba
vi(scema) feeling n grZnoba
~ sb/sth upiratesobis miniWeba fell v n tyis Cexva,cxovelis gatyaveba;

99
სარჩევი

mori feudal n adj feodali,feodaluri


felid/feline adj katisebrni feverfew n adj qrizanTema, Chrisanthemum
fellow n axalgazrda kaci,vaJkaci,ymawvi- parthenium Lat.
li biWi few/a few adj cota (Tvladi)
~ children/pupils Tanatolebi fewer adj ufro naklebi
~ country man/woman Tanamemamule ~in number naklebi raodenobis
~ of (a certain group/society) romelime no ~ aranakleb(i)
sazogadoebis wevri fibrous adj boWkovani
~ tribesman/woman Tanatomeli,Tvisto fibula/fibulae n sing/pl Lat. mSvildsakin-
mi Zi
felsites=felstone n adj vulkanuri qva fel arc bow ~ morkaluri/rkalisebri ~
siTi qvis xelsawyoebisTvis beamed ~ sxivana ~
felt n adj v qeCa/qeCis,cxovelis tyavi bew boat-like ~ navisebri ~
viT; matylis moTelva; nabadi/nabdis crossbow ~ arbaleturi/gadajvare-
~ cloack n nabadi (samosi) dinebulrkaliani ~
female n adj dedakaci=qali,mdedri,Zu, cross-like ~ jvrisebri ~
furi disc/disk ~ diskosebri ~
~ line mdedris xazi dragon ~ urCxulisebri ~
~ origin mdedruli sawyisi elbowed ~ zurgamokcili ~
femaleness n qaloba,qaluroba finger-like ~ TiTa ~
femine adj qaluri harp-shaped ~ qnarisebri ~
feminine adj mdedrobiTi/mdedruli,qal- leech ~ wurblisebri ~
lis/qaluri one-piece hammered ~ mTlianadnaWedi
feminity n qaluroba serpentine ~ gvela ~
femoral adj barZayisa spiral ~ spiralisebri ~
femour n menji two-piece ~ ornawiliani ~
fence(d) n v adj meseri,Robe;Se(mo)Robva/ violine ~ Cveulebrivi ~
(Se)moRobili ~ with a fastened catch-plate budeabmuli
fencing n farikaoba ~ ~ ~ ~ pin nemsabmuli ~
fend off v Setevis mogerieba ~ ~ ~ spring muxlzambariani ~
fennel= Foeniculum vulgare n adj kama (sak- ~ ~ ~ turned up catch-plate budeakeci-
mazi)
li ~
ferriferous adj rkinanarevi
~ ~ ~ twisted end bologadagrexili/
ferrule n rkali
gadawnuli ~
ferry(boat) n borani
~ ~ two springs orzambariani ~
fertile adj nayofieri,noyieri,mdidari,uxvi
fibula/fibulae adj mSvildsakinZis(a)
~ soil ~ miwa
catch-plate ~ bude
Fertile Crescent teritoria,romelic moi-
disc=disk ~ ~ diskosebri ~
cavs das.azias,nilosis vels da
elongated ~ ~ grZeli ~
deltas,Crd-aRm.afrikas
knobbed ~ ~ Sverilebiani ~
fertility n nayofiereba
stilt ~ ~ ~ oCofexa Se-
~ rite nayofierebisadmi miZRvnili ri-
sakraviT
tuali/wes-Cveuleba
peg/pin ~ ena/nemsi
fertilize v niadagis ganoyiereba
spring ~ zambara
festival n dResaswauli
fiction n raime gamogonili(tyuili/yalbi
festive adj sadResaswaulo
ambavi,fiqcia
festoon n Fr. yvavilwnuli=festoni
fidelity n erTguleba,sizuste
fetch v motana
field n adj(see shield) are(ali),asparezi,
fetter n borkili
arqeologiuri veli,mindori,sivrce;
fettling n Senobis Sida Selesiloba kvlevis sfero,samuSao Tema;savele/
fetus=foetus n Canasaxi velisa,dargi
feud n memkvidreobiTi mtroba ~ diary/notes savele dRiuri

100
სარჩევი

in the ~ velze saxvevi=Tasma


in the ~ of science samecniero asparez- filling n SigTavsi,sarTvi
ze fillister n narimandi
~ marshal n amirbari/amispasalari fill(s) n Semavsebeli masala
~od experience kvlevis sfero film(see photo) n foto/kinofiri,afski,
~ of a shield (gerbis/sabrZolo)faris filmi
mindori ~ develop a ~ firis gamJRavneba
~ researches savele kvleva-Zieba filter into v Semosvla mag. samecniero li-
~ season ~ sezoni teraturaSi,SeRweva sadme/rameSi
stubble ~ nawverali ~ through v gaJonva
~ work ~ samuSao filth n WuWyi
fierce adj avi,gaavebuli,mkacri fimbria/fimbriae n sing/pl Lat. foCi/foCebi
fife=pipe n stviri,salamuri fin n Tevzis farfli
fight n v adj brZola; mebrZoli,moCxuba- final adj bolo,daskvniTi,damaboloebeli
ri,sabrZolo,omi saboloo
fighter n meomari,mebrZoli ~ examination saxelmwifo gamocda
fighting adj mebrZoli,moCxubari ~ phase bolo/daskvniTi faza
~ weight sabrZolo birTvi ~ say gadamwyveti sityva
figurative adj figuruli,figurraluri, finale n dasaruli,finali
pirdapiri,gamomsaxveli finally adv bolos,sabolood, da bolos..
~art ferwera ~ crafted product mza nawarmi
~moulding plastikis nimuSi finance(s) v n dafinanseba,finansebi
~represantation figura,plastikuri ga- minister of ~ meWurWleTuxucesi=finan-
mosaxuleba sTa ministri
~style saxovani/metaforuli stili find v n povna; napovni nivTi,monapovari
figure n grafikuli gamosaxuleba,ricx- masala
vi/cifri,figura,forma ~ out n gageba(ambis),gamorkveva,dadge-
obese ~ xorcsavse qandakeba na
outer ~ gare(Ta) gamosaxuleba/figu- single ~ erTeuli monapovari
ra ~ a solution gamosavlis/gzis povna;gada
plaster-cast ~ TabaSiris/pastis ~ wyvetilebis miReba
v Semkoba,angariSi,moxsen(i)eba,yo- ~ spot aRmoCenis/povnis adgili
fna,grafikuli gamosaxva,ramis finds n pl samarxeuli masala/nivTebi
warmodgena,rolis TamaSi,moqme- body of some ~ napovni nivTebis jgu-
deba,figurebiT Semkoba,figures fi
damzadeba,moqmedeba surface/top ~ anakefi/zedapiruli masa-
~ in v monawileobis miReba rameSi la
figure-eight adj rvianis formis fine adj kargi,mSvenieri,natifi,sifrifana
figured adj figurebiani wminda,wvrili,daxvewili,naTeli
~ panel saxiani/figurebiani paneli ~ crushed/poundered wmindad dafxvnili/
figurine n mcire qandakeba,figura danayili
filament n Zafi,boWko ~ crystalline wvrilmarcvlovani/krista-
file n v mwkrivi; qlibi; damwkriveba,mwk- luri
rivSi dawyoba,Camwkriveba ~ demonstration of sth mSvenieri dasturi
filigree n adj CuqurTma; Wviruli=filig- ramisa
rani ~ grained wvrilmarcvlovani
~ technique Wvirulis keTebis teqnika ~ haired nazmatyliani
fill v avseba,datenva,sarTvis CarTva,srul finely adv mSvenivrad,SesaniSnavad,sabo-
yofa,Sevseba lood
~ in v amovseba ~crafted mSvenivrad damzadebuli
~ up v Cayra finery n mdidruli samosi
fillet n rkali,nawiburi,wibo,salte,foso, finger n v TiTi,TiTiT Cveneba/miTiTeba

101
სარჩევი

fore/index ~ saCvenebeli ~ cemloba=mazdeanoba


little ~ neka/neki ~ fired adj gamomwvari
middle ~ Sua ~ firelock n kaJiani Tofi
~ nail frCxili firing ger gamowva
~ nail-shaped frCxilisebri controlled ~ gakontrolebuli ~
ring ~ araTiTi/usaxelo ~ open ~ Ria wesiT gamowva
~print TiTis anabeWdi siderite ~ sideratis(Spatis minerali)
~ ring n beWedi Semcvelis gamowva
hanging up ~ ~ Sekiduli ~ ~technique gamowvis teqnika
~ ~ set with an inset Tvliani ~ ~temperature ~ temperatura
thumb bera/cera ~ firm afj gadamwyveti,gadamWreli,mtkice,
finish n v bolo,dasaruli; gaTaveba,das- myari,magari,medegi,Seuryeveli,udre-
ruleba,moTaveba,srulqmna,srulyo- ki(adamiani),mkvidri,mkveTri,uryevi,
fa,miwis damuSaveba,mopirkeTeba uZravi,gamZle,mdgradi,sando
finished adj dasrulebuli,mza ~ground mtkice safuZveli
~articles mza nawarmi ~ pronouncement(s) on… mkveTri azri/
~object dasrulebuli/mza nivTi azrebi raime sakiTxze
~well kargad gakeTebuli/damuSavebul firmament n cis kamara
finishing adj ger damaboloebeli,mopirke- firmly adv mtkiced,mkveTrad,myarad,udre-
Teba kad,uryevad,Seuryevlad,dabejiTebiT
~ touch bolo xelis Sevleba,sabo- ~ established myarad damkvidrebuli
loo saxis micema firmness n amtanoba,simtkice,utexoba,
fir-cone n adj naZvis girCa/girCis cxovelmyofeloba
fir-tree n adj naZvi(s) first num adj pirveli;pirvandeli,sawyisi,
fir-wood n naZvnari upirvelesi
fire n v koconi,cecxli,xanZari;gamowva, at ~ pirvelad,dasawyisSi
TofiT srola ~ born siyrmis Svili
~ altar sagzebeli=cecxlis taZari ~ capital pirvelsataxto=dedaqalaqi
beacon ~ sasignalo koconi ~ class/rite pirvelxarisxovani
~ bird (the) n faskunji ~ comer pirvelmosuli
ceremonial(ritual/sacral) ~ saweso ~ ~ crown=ima folia (Lat) pirveli gvirgvi-
~cracked cecxlisgan damskdari svetze
cremation ~ sakremacio ~ ~ discoverer pirvelaRmomCeni
ended in ~ raRac cecxlma gaanadgura for the~time pirvelad
~ irons n pl usu. buxris nivTebi from the ~ gaCenisTanave
~ place n buxari from the ~ principle sawyisidan
~ proof adj cecxlgamZle ~ hand information utyuari cnoba
pure(puring/purifying) ~ cecxli gansa- ~ mother(see father) saerTo winapari
wmendeli qali
roaring ~ Zlieri cecxli ~ name adamianis saxeli
sacrifial ~ samsxverplo ~ ~ principle pirveli=sawyisi=fuZemdebe-
~ stone n adj kaJi(s) li
~swept through cecxlma gadawva firstly adv pirvelad,pirveli...
~to distinct shades sxvadasxva ferad ga- fisc=fiscus/fisci n sing/pl Lat. xazina
mowva fish n v Tevzi,Tevzaoba
~ traces cecxlis kvali ~ spear n barji
with ~ and sword cecxliTa da maxvi- fishery n TevzWera
liT strand ~ sanapiro TevzWera
~ wood n SeSa fishing adj ger saTevzao,Tevzaoba
~ worship(er)(ing) v n ger cecxlis Tay- fissure(d) n adj bzari,naprali/napralebi-
vaniscema,cecxlTayvanismceme- ani
li=mazdeani,cecxlTayvanism- fit(ed) v adj morgeba/morgebuli,miyeneba,

102
სარჩევი

mimagreba/mimagrebuli,Sevseba coarse ~ msxvili ~


~ into v adj Cadgma/Cadgmuli counter-blowing ~ uku/kontrdarty-
~ tightly mWidrod Semotmasnili miTi ~
fitment(s) n saWiro nivTebi,mowyobiloba creeping ~ mcocavi ~
fitting n adj samagri=damWeri,saTadarigo current ~ Wavliseburi ~
nawili/detali,umjobrsi,morgeba/ deep ~ Rrma ~
morgebuli,Sesaferisi,vargisi,saTa- distaged/double stage ~ oriarusiani ~
nado,awyoba edge ~ kidis ~
~ method of… mimagrebis xerxi fine ~ wvrili/wminda ~
fittingly adv morgebulad,Serwymulad,je- front/right side ~ pirimxris ~
rovnad half-abrupt ~ cicabo ~
~ matched Sezrdili half-deep ~ naxevrad Rrma ~
fitment(s) n pl saTadarigo nawil(eb)i half-steep ~ naxevrad cicabo ~
fix v gansazRvra,dadgena,damagreba,Camag- irregular ~ uwesrigo ~
reba,mogvareba,taris dageba,SekeTeba large-scale ~ msxvili ~
~against sth raRac midgmuli raRacaze levelling ~ gamTanabrebeli ~
~ at mimagreba notching ~ dakbiluli ~
fixed adj gansazRvruli,gamagrebuli,ga- partial ~ nawilobrivi ~
samagrebeli,normirebuli,SekeTebu- plain ~ brtyeli ~
li,dadgenili planning ~ gamrandavi ~
~date dadgenili/zusti TariRi pressure ~ awneviTi ~
not ~ daumagrebeli mag.saxeluri pronging ~ dakbiluli ~
~point myari/uZravi sayrdeni/wertili regular ~ regularuli ~
fixture n saxlis aveji rib ~ kidis ~
fizzle out v CanasaxSive gaqroba,Caqroba, secondary ~ meoradi ~
damarcxeba/marcxi,fiasko sharp ~ mkafio/mkveTri ~
flag n droSa
sharpening ~ gamafxianebeli ~
under the same ~ erTi droSis qveS
sloping ~ damreci ~
flagging n qvafenili
Solutrean ~ solutreuli ~
flagon n brtyeli boTli
steep ~ cicabo ~
flagstone n adj qvis lorfini/fila ~ with breakings Canatexebiani ~
~ pavement lorfinis qvafenili flag n v droSa,miniSneba=niSnis micema
flaile alive v cocxlad Caqolva flame(s) n ali,cecxlis ena
flair n midrekileba (mag. enebisadmi) ~ like adh alisebri
flake n v anatkeci,retuSis keTeba/atkec- go up in ~ xanZarSi dawva
va,amtvreva
flamin n RvTaebis qurumi
detach/remove lithic ~ anatkecis Camomt-
flaming adj aalebuli
vreva
~ urn mudmivi cecxlis WurWeli
~ knife n saxvreti=dana
flamy-like adj alisebri
secondary ~ meored atkecili anat-
flange(d) n adj Sverili(ani)
keci
flank n gverdi,flangi,flanki
flaked adj anatkeci,atkecili
flanked n adj flankirebuli
flaker n retuSis mkeTebeli/sakeTebeli
iaraRi sth ~ by sth raRac gverdebze raRaciT
chisel-like ~ piriani retuSori flanking adj gverdiTi,gverdebze ramiT=
flankirebuli
flaking n ger retuSi,retuSis keTeba/at-
kecva flap n v kabis kalTa,frTebis qneva
abrupt ~ mkafio/mkveTri retuSi flash n sinaTle,xorci(adamianis/cxove-
bifacet(ed) ~ ormxrivi ~ lis)
blowing ~ dartymiTi ~ flask n maTara
blunting ~ damablagvebeli ~ flask-castor n daCvretilsaxuraviani saze
circular ~ irgvlivi ~ Te

103
სარჩევი

flat n adj adv bina; brtyeli=swori; sibr ~ work ~ damuSaveba


tyiT flinty adj kaJiani
~ cake n kveri flipper paw farfliani TaTi
~ chested adj brtyelmkerdiani float n v tivtiva;tivtivi,nivnivi,friali,
~ dish n TefSi mogluveba zedapiris
~ headed/topped adj brtyelTava floating adj mosriale,mofriale,motivti-
~ roofed adj erdoiani,baniani,brtyelsa- ve,cvalebadi,gaurkveveli feri
saxuraviani flock n fara(cxvris), xalxis brbo
flatness n sibrtye the ~ n samwyso
flatten(ed) v gabrtyeleba/gabrtyelebu- flood(ed) n v adj wyaldidoba; datborva/
li;dabrtyeleba/dabrtyelebuli datborili,walekva,raime Zalian
flatwise adv brtylad,sibrtyiT bevri=zRva raodenobiT,warRvna
flaunt adj aSkara,gamokveTili ~plain datborili dablobi/vake
flaw(y) n adj bzari/gabzaruli(Tixa,li- floodgate n rabi,Sluzi
Toni,qva),gabzaruli flooding ger datborva
flax n adj seli(s), Linum usitatissimum Lat. floodplain n dablobi mdinariT
flaxen adj selis(a) floor n v iataki,kedlis/Wrilis Ziri,sar-
flear(ed) out v adj gafarToeba/gafarTo- Tuli,WurWlis fskeri/Ziri;dageba,
ebulo mogeba=mofena; Senobis sarTuli
~ at the end ~ ~ boloSi ~ boards ficris iataki
~ at the top ~ ~ TavSi ~ joist(see joist) dire, koWi
fledge=fledgle v dafrTianeba,mcdeloba sunken ~ daweuli iataki
a full~ city srulyofili/Camoyalibeb- wooden ~= parquet parketis iataki
uli qalaqi flooring n ger iataki; dageba,mogeba=mofe-
~attempts to do sth ecado(gaakeTo rame) na
fledged adj Camoyalibebuli ~ wooden ~ ficris iataki
fledging=fledgling adj Canasaxovani floppy adj farTxuna
flee n v garideba,saSiSroebisgan gaqce- floral adj mcenareuli,foTlovani
va,gaparva daqorwinebis mizniT florid adj metismetad morTuli,feradi,
~ from temptation gaeqce cdunebas Wreli
fleece(see golden) n adj matyli(s) flourish v n ayvaveba=yvaviloba; ayvavebis/
fleet n floti zeobis xana,ganviTarebis zeniti,di-
~ on foot fexmardi di,adamianis yvelaze nayofieri mo-
fleeting adj moulodneli,wamieri,warmava- moRvaweobis periodi
li flourishing adj gazafxulze ayvavebuli
fleuron n yvavilisebri=yvavilis formis mcenare;ayvavebuli,ganviTarebu-
ornamenti,yvavili li,warmatebuli
flewer n surneli flow n dineba,zRvis moqceva,wylis naka-
flexed adj moxrili di(dineba,debiti),ramis siuxve
flexibility n drekadoba,moqniloba ~away from gadineba,kleba,wasvla sad-
flexible adj drekadi,moqnili medan
flight n manZili(raime),(ga)frena,gaqceva, ~into v erTvis/Caedineba mdinare mdi-
Tavis Svela nares/zRvas
~ of steps n kibe,kibis erTi monakveTi ~ of sth in and out mimoqeva
flimsy adj nazi,msubuqi,sifrifana,haerova ~ together wyalSesayari/xerTvisi sa-
ni,(ara)mdgradi/damajerebeli,dau- idanac ori mdinare ukve erTad
sabuTebeli,meryevi miedineba(mag.mcxeTaSi aragvi da
flint n adj v kaJi(s), kaJiT momarageba mtkvari)
~ and steel tal-kvesi ~ of words sityvebis niaRvari
~ edge raime iaraRis kaJis piri flower(ing) n v ger adj yvavili(s); yvavi-
~ knife kaJis dana loba; ayvavebuli
tubular ~ furclovani kaJi(s) fluctuate(ing) v adj yoymani; aramdgradi,

104
სარჩევი

meryevi,ryeva,cvalebadoba ~ movement xalxTa gadasaxleba


flue n alibWe,sasule,sakvamuri follow v gayola,miyola,midevneba,sxvisi
fluent(ly) adj adv mdovre(d),narnari/narna- moqmedebis/mamoqmedaris gameoreba;
rad;gamarTuli saubari/gamarTulad azris/Sexedulebis gaziareba/mxar-
mosaubre daWera
flush adj pirdapiri,gadamwyveti ~ a model modelis mixedviT
~ with Sveulad ~ sb's steps gayve vinmes kvals(mamis,
flute(d) n v adj kaneluri,Rari,SaSari;da- maswavleblis)
Rarva; kanelurebiani,Rariani follower n Tanamoazre,mimdevari
fluting adj n danakecebuli,kaneluri following adj momdevno,Semdegi,Semdgomi
flux n dineba,zRvis moqceva,liTonis wi- folsification n nayalbevi
dad qceva folsified adj gayalbebuli,nayalbevi
fly(ing) n v adj buzi,mweri; (ga)frena; folsify n gayalbeba
mfrinavi,frTagaSlili font n embazi,litonis sadnobi WurWeli
foal n kvici,CoCori ~ name naTlobis saxeli
focal adj mTavari,mniSvnelovani,ZiriTadi food n adj sakvebi(s),saWmeli(s)
~ point n centri,fokusi,ZiriTadi saki- ~gatherer/gathering n Semgrovebeli,Sem
Txi grovebloba
focipe n fokusi ~preparation/processing sakvebis momza-
ficus adj guli,mTavari,centri,ZiriTadi deba
~of investigation kvlevis sagani/mizani ~production sakvebis momzadeba/warmoeba
focus(ed) v adj Tavmoyra/Tavmoyrili,mog- ~staffs sakvebi
roveba,damizneba-fotoobieqtivis ~surpluses sakvebis siWarbe
mimarTva,yuradRebis gamaxvileba, foolhardy adj Tavganwiruli
~ on mimarTuli/SeCerebuli raRaca- foot n terfi,WurWlis fexi,safuZveli,
ze,yuradRebis gamaxvileba/miqce- borcvis/mTis Ziri
va rameze/vinmeze ~ binding tolaRi
sharpen ~ miznis gamokveTa,yuradRebis ~ and cup section WurWlis fexisa da
gamaxvileba nis nawili
focused adj mizanmimarTuli,SeCerebuli ~gear/wear(see shoe) n fexsacmeli
raRac sakiTxze ~ hill(s) n mTis Ziri,mTiswina,mTisZira
focusing adj centriT…. ~ ~ plain area of a river basin mTiswina
foe n mteri zoli mdinaris auzSi
foetal adj Canasaxovani,embrionuli in the ~ ~ mTiswineTi
foetus n nayofi ZuZumwovris, ufro ada- ~ hold n fexis mosakidi,sayrdeni wer-
mianis, 8 kviris asakSi tili,myari mdgomareoba
foil n adj v folga/folgis,firfita/fir ~ing n dasayrdeni,Semzadeba=safuZve-
fitis,garsakravi(s),safarikao daSna, li=sayrdeni,fexis mosakidebe-
movercxvla,mooqroveba li adgili,sayrdeni wertili,
foile adj foTliani (ornamenti) svetis sayrdeni
fold n v sagnis warbi; gadakecva,mokecva ~ note n SeniSvna gverdis bolos
the ~ n samwyso ~ passage n gzawvrili
folded adj gadakecili,mokecili ~ print n nafexuri
folding doors n pl orsagduliani kari ~ ring=ring ~ WurWlis qusli=rgoluri
folds n pl eklesiis kalTa/wiaRi,nakecebi fexi
samosze ring-based ~ ~ qusliani ~
foliage n foTlovani ornamenti ring-shaped ~ ~ mrgvali/rgoluri
folio n folianti,cal gverdze danom- spreading ring ~ ~ gaSlili rgoluri
rili furceli ~ track n sacalfexo biliki
foliole n rTuli foTlis nawili(orna- webbed ~ fexbakiani (fexi)
menti) footage n sigrZe metrobiT(futebiT)
folk n adj xalxi,xalxuri foothill n mTiswina,mTisZira

105
სარჩევი

footing n lanCa,fexis mosakidebeli ad- in ~ ucxoobaSi


gili,kedlis Ziri,sayrdeni wer- ~ langiage ~ ena
tili on ~ soil ~ ucxo niadasgze/miwze
on an equal ~ Tanabari uflebiT ~ rule ~ batonoba/mmarTveloba
sound ~ mtkice safuZveli foreigner n ucxoeli
foot print n nafexuri foreman n xelosani
for prep adv …Tvis, radgan(ac);ganmavlo foremost adj udidesi,winamorbedi,winmsw-
baSi,garda rebi,wina,mowinave,pirveli,gamo-
~ company Tanameinaxeoba=kampaniis ga- Cenili adamiani
weva ~ authority avtoriteti(romelime dar-
~ ever n mwuxris locva gSi)
~ protection against… dacvis mizniT forename n adamianis saxeli
forager n saqonlis sakvebis mommaragebe- forenamed adj zemoT naxsenebi.zemoxsene-
li buli
foraging ger saqonlis sakvebis mogroveba forepart n wina nawili(sagnis/cxovelis)
foraminated adj forebiani=forovani forerunner n adj winmswrebi ram; momaswa-
foray n v Tavdasxma,Semoseva vebeli,winamorbedi,mauwyebeli,
~a land qveynis aoxreba/ganadgureba, foresee v winaswar ganWvreta
dacla foreseeable adj raime, risi ganWvretac
forbid(en) v adj akrZalva/akrZaluli winaswar SeiZleba
~ fruit akrZaluli xili foreshadow n v cudi winaTgrZnoba,win-
force n v Zala; iZuleba,iZulebiT gaake- swreba, (S)exmianeba=analogiuria
Tebino vinmes rame,miwisZvris Zala/ foreshadowing adj momaswavebeli,winms-
balianiba wrebi,mauwyebeli,maniSnebeli
by ~ ZaliT,iZulebiT foreshortening ger rakursis gansazRvra
come into ~ ZalaSi Sesvla(mag.kanon- foresight n v windaxeduleba,winaswar
nis) ganWvreta
determining ~ warmmarTveli Zala forest n adj v tye/tyis,tyiT dafarva,tyis
~driving ~ mamoZravebeli Zala gaSeneba
~ one's way gzis gakvleva(xalxSi) ~clearance tyis gaCexva
~ out v gandevna ~ cover mcenareuli/tyis safari
forceful adj Zlieri,Zalismieri,Ronieri de~ tyis mospoba/ganadgureba
forces n pl Zalebi(mag.samxedri) deciduous ~ foTlovani tye
ford n TavTxeli,mdinaris foni ~ meadow n tye-mdelo
fore adj wina small ~ ~ wvrilfoTlovani ~
~ bear n winapari(adamiani) edge of the ~ tyispiri
~ boding n (cudis momaswavebeli)niSa- new/young ~ axalgazrda tye
ni ~ steppe n tye-veli(stepi)
~ court n wina ezo xerophile ~ qserofiluri ~
~ father n gvaris fuZemdebeli=mama(mTa forested adj tyiT dafaruli
vari) thickly ~ uRrani/xSiri tyiT dafaruli
~ fathers n pl mamebi=winaprebi forester n meteve
~ going adj zemoTqmuli,winamavali foretell v daanaTlo vinmes rame(ara saxe-
~ ground(s) n wina plani li),winaswarmetyveleba
forebear(s) n winamorbedi forever adv samaradisod=samaradJamod,ma
foreground n wina plani,avanscena,saz-Si rad,sul,samudamod
mniSvnelovani mdgomareobis qona forge n v brZmedi,samWedlo(saxelosno);
forehead n adj Subli(sa),saSuble gamoWedva,cxlad Wedva,dafolade-
ba,aslis gakeTeba=gayalbeba,Seqmna,
~ pin Sublis qinZisTavi
aliansis Sekvra,Camoyalibeba
foreign adj ucxo(uri),ucnobi,gareSe
~kingdom samefos Zlivs Sekowiweba
~ body ~ sxeuli
forged adj gamoWedili,cxlad naWedi
~ domination ~ batonoba

106
სარჩევი

forgery n nayalbevi,minabaZi,asli fortuitous(ness) adj n SemTxveviT(i);sruli


forget v daviwyeba SemTxveviToba=bedis saCuqari
forgive v patieba,Sendoba fortunate(ly) adj adv bednieri=iRbliani;
forgotten adj daviwyebuli,miviwyebuli iRblad,sabednierod
fork n Cangali,fiwali,orTiTi fortune n bedi,gangeba,qoneba,warmateba
socketed ~ orTiTa fiwali ~ teller n marCieli
treedent ~ samTiTa ~ ~ telling ger marCieloba
form n v Sesaxedaoba,saxe,forma;(Se)qmna, forum(see "proper names") n forumi
Camoqna,formis micema forward adv win
a ~ of sth saxe(oba),forma fossa=fosse n TavdacviTi Txrili wyliT
~ an opinion azris/Sexedulebis Camoya fossil(ize)(d) n v adj ganamarxebuli ram;
libeba ganamarxeba,gaqvaveba,namarxi
by ~ …formiT… foster v zrunva,xelSewyoba,aRzrda,mov-
in ~ saxiT,formiT la,loliaoba,xelis gulze tareba
in the ~ of sth ramiT/raRac formiT ~brother ZuZumte vaJi
formal adj saTanado,swori,oficialuri ~father mamamZuZe
formarly adv Tavidanve,pirvelad ~mother dedamZuZe
formation n SenaerTi,warmoqmna ~sister ZuZumte qali
formative adj sawyisi,pirveli,Camoyalibe- foul adj cudi
bis periodi,xelSemwobi ramis found v adj daarseba,Camoyalibeba,Camos-
~elements sawyisi niSnebi ramis xma,aRmoCenili,napovni,dasabuTeba,
~stage ~ safexuri dafuZneba
~ years Camoyalibebis wlebi badly/well ~ cudad/kargad dasabuTeb-
former adj yofili,wina,Zveli,zemoxsene- uli
buli,uwindeli ~ of Christianity qristianobis gamocxa-
~ glory Zveli dideba deba
in ~ days Zvelad,Zvel droSi ~on sth dafuZneba rameze
the ~ oridan pirveli,sawyisi ~ pieces monapovari masala,napovni niv-
formerly adv saerTod Tebi
formidable adj mZime,rTuli,saSineli,saSi- foundation n safuZveli(ekonomiuri,nage-
Si,Znelad gansasazRvri,uzarmaza- bobis),saZirkveli, Ziri
ri,STambeWdavi(cudi ram),didi jari, build sth upon foundation arsebul/Zvel
rTuli,STambeWdavi saZirkvelze sxva Senobis ageba
~mountaineous terrain mTagoriani/Znel- ~ course ZiriTadi mimarTuleba,saZirk-
lad gadasalaxi teritoria vlis wyoba
~ task mZime amocana/movaleoba ~ date daarsebis TariRi
forming ger qmna(formireba) ~ decree Canaweri(brZaneba) ramis daar-
formless adj uformo sebis Sesaxeb
formulate/formulation v n Camoyalibeba lacking any ~ usafuZlo
form(work)(see shutter) n daraba lay/put the ~ saTavis dadeba,saZirkvlis
fortification n galavani,dacva,damcavi ke- Cayra/Cadgma
deli/sistema shake to ~ Zirfesvianad SeZra/SeZvra
fortified adj galavniani,daculi solid ~ myari safuZveli
fortify v gamagreba,dacva without ~ usafuZvlod
fortifying adj gasamagrebeli,damcavi founded adj daarsebuli,Camoyalibebuli,
fort n cixe-simagre Camosxmuli
forthcoming adj gamomavali(axla rom founder n damaarsebeli,damfuZnebeli,ma-
ibeWdeba) naSromi mamTavari,fuZemdebeli,Semqmneli,
fortress n cixe-simagre winapari
founding n ger samsxmelo,safuZveli;da-
natural~ bunebrivi ~
arseba,rkinis dnoba
~sits atop hill mTis wverze ~
~ house samsxmelo saxelosno
~ wall zRude,galavani

107
სარჩევი

foundry n samWedlo,samsxmelo saxelos- ~ standing adj Tavisuflad/calke


no mdgomi
four pref. num oTx..., oTxi ~ town Tavisufali qalaqi
~ fold adj oTxmagi,oTxjeradi freedman n gaTavisuflebuli mona/yma
in all fours daoTxili=oTxze mdgomi freedom n Tavisufleba
adamiani ~ of speech sityvis ~
~ part adj oTxnawiliani,oTxxmiani ~ of worship rwmenis ~
~sequential phase meoTxeuli faza freely adv Tavisuflad
~sided oTxgverda freeze(see frozen) v gayinva
~ times adv oTxjer freight adj satvirTo
~ wheel cart/wagon oTxTvala sazidari frenzied adj gacofebuli,gacxarebuli
fowl n Sinauri frinveli frequence=frequency n sixSire
fox berry n adj ZaRlyurZena frequent(ing) v ger moxSireba,xSiri
fraction n nawili ramis frequent(ly) adj adv xSiri,xSirad
fractional adj arasruli,fragmentuli ~ ~ embellishment/embellished uxvi Sem-
fracture n naprali kuloba/uxvad Semkuli
fracture(d) v danawevreba/danawevrebuli, fresco(ed) n adj freska/freskiani=fres-
dafSvna/dafSvnili,dafxvna/dafx- kiT Semkuli,freskuli
nili,daqucmaceba/daqucmacebuli ~ technique freskis keTebis teqnika
fragile adj myife fresh adj axali(puri/gazeTi);sufTa
fragment v danawileba,danawevreba,dayof (haeri)
fragment(ary)(ed) v n adj nawili,nawyveti, ~ ground/soil yamiri
fragmenti; arasruli,danawevre- fret v kveTa
buli,fragmrntuli; wvrilad ~ work n CuqurTma
dafxvnili friable adj fSvnadi
~into daSla,damtvreva,danawevreba Friday n paraskevi=diosisa; venera
fragmentariness n arasruloba,fragmen- Good ~ wiTeli ~
tuloba friend(ly) n adj megobari/amxanagi;megob-
fragmrntation n dayofa,danawileba,dana- ruli
wevreba in a ~ way adv megobrulad
fragrance n keTilsurneleba friendliness n megobroba
fragrant adj keTilsurnelovani frieze(see torus) n frizi
frame n v CarCo,moCarCoeba,ConCxedi;Car- frighten(ed) v adj daSineba/SeSineba;daSi-
CoSi Casma/Camagreba,Cadgma/Cayeneba nebuli/SeSinebuli
ramisa rameSi,karis sapire,nagebo- fringe(d) n adj funji(ornamenti),mZivfoCi;
bis CarCo/ConCxi arSiamovlebuli,kide ramis,
timber ~ Senobis xis CarCo naSTi/narCeni ramis
~ work n ConCxedi,saxuravis CarCo,Se- fringing ger gars uvlis raRac farTobs
nobis ConCxi fringy adj funjebiani
timber ~ work nagebobis xis CarCo frit n adj v minisebri Slaki(s),Sednoba/Se
framed adj moCarCoebuli,CarCoSi Casmu- cxoba
li frizzy hair uxeSi kululebi
framing n ger CarCo; moCarCoeba from prep. …dan
timber ~ Senobis CarCo, xis aguri ~ above zevidan
frantic adj Tavqudmoglejili(gaqceva) ~ after mas Semdeg
fraternity n Zmoba ~ antiquity to the present antikurobidan
frayed edges n pl ZenZ-foCebi dRemde
freckled adj Worfliani ~ beginning to the end Tavidan bolomde
free v adj gaTavisufleba; Tavisufali, ~ each other/one another erTmaneTisagan
laRi ~ edge to edge kididan kidemde
~ of/from charge ufaso(d) ~ here aqedan
~ land dausaxlebeli miwa judging ~ sb/sth Tu ganvsjiT vinmes/ra-

108
სარჩევი

mis mixedviT… ri; adj aramdgradi,gaurkveveli,


~ now aqedan..,amis mere.., droebiTi,warmavali,moxetiale
~ ~ on amis mere, dReis amas iqiT fulfil(ment) v n aRsruleba,axdena,Sesru-
~ outside garedan leba,ganxorcieleba
~ over zevidan full adj (gul)savse,sruli
~ that time forth mas Semdeg,iqidan moyo- ~ cost sruli Rirebuleba
lebuli da Semdgom ~ face winxedi
~ the beginning dasawyisidan,Tavidan ~ height sruli simaRle
~ ~ earliest time uZvelesi droidan ~ scale srulmasStabiani
~ ~ ~ ~ until today uZvelesi ~ size sruli=naturaluri zoma
droidan dRemde ~ stop wertili (sasveni niSani)
~ ~ first Tavidanve,Tavdapirvelad ~ of holes oRro-CoRro
~ ~ outset Tavidanve,Tavdapirvelad ~ ~ idea(s) ideebiT savse=Wkviani
~ this point of view am TvalsazrisiT,am ~ ~ sense(s) aziT/gonierebiT savse=
mxriv datvirTuli
~ this/that viewpoint/point of view am/im sth of ~ value srulfasovani
TvalsazrisiT ~ use sruli/farTo aTviseba/gamoyene-
~ time immemorial odiTgan(ve),uxsovari ba(mag. rkinis)
droidan fulling(see earth) ger matylis Telva
~ ~ to time drodadro fully adv mTlad,mTlianad,savsebiT,sru-
~ until prep. …dan …mde lad
front n adj (see shirt) fasadi,wina piri/pla fulsome adj raime didi zomis
ni,pirimxare; wina fumction(al) v n adj daniSnuleba,moqmede-
in ~ of prep. win ba,funqcia; arseboba,mimoqceva,
~ part back wina ukan moqmedeba; funqcionaluri
~ view(s) ganSla(ni) serve~ asrulebs funqcias
frontage n adv fasadi(T)… functionality n moqmedeba,funqcionireba,
frontal (see calvaria) adj wina,Sublis funqciuroba
~ adornment/diadem Sublis samkauli fund(ed)(ing) n adj v ger maragi(sa),fondi
frontality n pirdapiroba,frontaluroba (sa)/safondo; fuliT uzrunvelyo-
fa=fondebis gamoyofa;dafinanse-
fronted part fasadi
buli/damfinansebeli;dafinanseba
frontier n adj sazRvari/sasazRvro,kide/
fundamental(ly) adj adv umTavresi,Zire-
kidisa,forfosti,SezRuduli
uli/ZiriTadad,ZirSive,funda-
~nature of sth SezRuduloba rameSi/ra-
menturi,safuZvlianad,safuZ-
mis
velSive,mTavari,ZiriTadi
~zone sasazRvro zoli
sth of ~ importance udidesi mniSvnelo
frontlet n Sublsafari
bis
~ diadem Sublsakravi
fundamentals n pl ZiriTadi principebi/we
frosted adj Sebinduli (mina) sebi
frozen(see freez) adj gayinuli funds n pl Tanxebi=fondebi
fruit n xili funeral n adj dakrZalva; dasakrZalavi,
~ growing mexileoba samgloviaro
~ stand n saxile vaza ~feast aRapi/qelexi dakrZalvis Semdeg
fruitful adj nayofieri ~ habit/rite dakrZalvis wesi
fruits n pl xileuli; monagari=Sedegi= ~ oration gamosaTxovari sityva
Sromis nayofi ~ procession samgloviaro procesia
frustrate(ion) v n imedgacrueba
~ urn (da)samarxi yuTi=urnasamarxi
frying pan n tafa
funerary adj dasakrZalavi
fuel n v sakvamuri,sawvavi;waqezeba,gaxe-
~ banquit/feast aRapi,qelexi
leba vinmesi,ubiZgo...gaZliereba,xel-
~chamber dasakrZalavi darbazi
is Sewyoba
~ contebts/context samarxeuli masala
fugitive n cixidan gaqceuli=Zebnili,mwi-

109
სარჩევი

for ~ use samarxSi Casatareblad(niv- daqanebuli,wveti,wvetura


Tebi) peak of a ~ saxuravis kexi
~ garland qiori=qoiri gablet adj samkuTxa
~gifts samarXSi Catanebuli nivTebi gagate n adj giSeri/giSris
~rite(s) dakrZalvis wesi/wesebi gage n windi=be
~ ritual dakrZalvis rituali gain v mopoveba,miReba,Sovna,SeZena,damsa-
~ temple taZari sakrZalavi xureba
~ urn (see funeral) (da)samarxi yuTi=ur- ~ degree samecn. xarisxis mopoveba
na samarxi ~ experience gamocdilebis SeZena
fungus/fungi n sing/pl Lat. soko.romelic ~ favour mowonebis damsaxureba
azianebs kedlis mxatvrobas ~ ground sabuTis mopoveba
funnel n Zabri,sakvamuri ~ mastery of sth daostateba rameSi
~influences damdnari liTonis Camosas ~ power Zalauflebis ~
xmeli WurWeli,Camosxmuli li- ~ the victory gamarjvebis mopoveba,Zle-
Tonis gaciebis mere zedapize vaÁ
gaCenili Zabrisebr Rrmuli gained adj mipovebuli,miRebuli,naSovni,
~ shaped adj Zabrisebri SeZenili,damsaxurebuli
fur n cxovelis tyavi bewviT gaze n v mzera,cqera,Wvreta,gansakuTre-
~ coat n bewvis qurqi buli yuradRebis sagani
furbish v liTonis gakrialebs/gawmenda, gaiter(see garter) n sakvarTuli,paiWi=pa-
Jangis moSoreba,mexsierebaSi aRdgena WiWi
furnace(see kiln) n Tuni,qura,Rumeli ~ strap paWiWis samagri,sakoWuri,lek-
temper ~ sawrTobi Rumeli verTxi
furnish(ed) v adj gawyoba/gawyobili,mooW- gale n qariSxlis simZlavris aRmniSvne-
va/mooWvili,Semkoba/Semkuli,moma- li erTeuli
rageba/momaragebuli,aRWurva/aR- galena n adj galeniti(s),tyviis bzinvare
Wurvili(qveyana madneuliT) ba
furnishing adj ger aRWurviloba (ara sam- galerus/galeri n sing/pl Lat. bewvis qudi
xedro),Semamkobeli,momarageba gallery n talani,galerea,maRaro,derefa-
furniture n aveji ni
furnus/furni n sing/pl Lat, Tone=furne galoon n sirma
furrier n Woni(tyavis/bewveulis mkeravi) gallop n v navardi cxenis
furrow n naxnavi=moxnuli miwa gamut n gama
further adj adv momavali,momdevno,Semdegi gang n banda,jgufi
Semdgom(i);Rrmad,ufro metic gang-way n gasasvleli
a little ~ on mogvianebiT gangway n mdinareze gadasakidi bogiri
furthermore adv garda amisa/imisa,ufro gantlet=gauntlet n mwkrivSi gatareba=sas-
metic jeli
fuse(ing) v ger dnoba,lRoba,Sereva gap n naCvreti,saTofuri,naprali,xarve-
~ among v Sereva zi,nakeri liTonze,wyvetili droSi/
~ into v Caqsova(mag.stilSi),Serwyma qronologiaSi
fusible adj dnobadi,lRobadi bridge/fill a/the ~ wyvetilis Sevseba qro
fusion n areva,Sereva,Serwyma,dnoba,sinTe nologiaSi
zi,narevi garantee v uzrunvelyofa
futile adj amao,uazro garbage n nagavi
sth proved ~ raRac aRmoCnda amao ~ pit nagvis ormo
future n adj momavali Garden of Eden edemi, edemis baRi
at a ~ date momavalSi garden(ing) n baRi,mebaReoba
look ahead to the ~ yureba momavlisaken garland n gvirgvini,foTol/yvavilwnuli
sth lies in the ~ raRac momavlis saqmea… garment n kvarTi,mosasxami,samosi
~secure samosis samagri
G garments n pl samosi
gable(see window) n adj Tavxe,ormxriv-

110
სარჩევი

garner n v beReli,marcvleulis dabina- in only most ~ light zereled


veba ~ manner Cveulebrivi manera
garnet n adj Zowi(s) ~ picture Cveuli suraTi
garnet-pyropus/piropi n adj Lat. granat-pi- ~ situation ~ mdgomareoba
ropi(s) ~ staff generaluri Stabi
garnish v kerZis galamazeba/morTva ~ studies of… zerele mimoxilva
garret n sxveni generalization/genralize n v ganzogadeba
garrison n v cixioni,garnizoni; jaris generalized adj ganzogadebuli
dabanakeba generally adv saerTod,sruliad,Cveuleb-
garter(see gaiter) n lekverTxi,sakvarTu- riv,sazogadod
li ~ accepted sayovelTaod aRiarebuli
~ strap wvivsakravi ~ speaking… sazogadod…
gastate n ganayofierebuli Tesli generate(d) v adj aRorZineba/aRorZinebu-
gastropod n mucelfexa(arseba) li,gaCenili,warmoSobili,Casaxuli
gate n (kari)bWe,saguSago,WiSkari da ganviTarebuli,(warmo)Soba
~ post n karis wirTxli generation n aRorZineba,Taoba,STamomav-
~ way n karibWe, WiSkari loba
gather(ed) v adj mogroveba/mogrovili,Se- generic adj Cveuli/Cveulebrivi,saerTo
groveba/Segrovili,Tavmoyra/Tav- generous adj uangaro,gulkeTili,gul-
moyrili,Sekreba/Sekrebili mowyale,keTilSobili,uSurveli,go-
~ together erTad Segrovili/Sekrebili gonivruli,didi,mozrdili,bevri,gu-
gatherer n Semgrovebeli luxvi,nayofieri,gulkeTili
gathering n ger Tavyriloba; (Se)groveba), ~ mind(ed) saRi azri,saRad moazrovne
Semgrovebloba ~ work uangaro Sroma/daxmareba
gathers n pl naoWebi (ornamenti) generously adv gvarianad,gonivrulad,uS-
gauge n mzomi xelsawyo(raime),namzadi, urvelad,(gul)uxvad,keTilSobilad
urmali=urmis Tvlis nakvalevi Genesis (the) n dabadeba,Sesaqme
gaze genesis/geneses n Lat. genezisi
gear n v aRWurviloba,xelsawyo-iaraRi. genius (the) n genia=niWi,suli
mowyobiloba,morgeba,mimarTva,gae- genius n genialuroba, genialuri vinme
Suro sadme genius/genii n Lat. geniosi
geared adj morgebuli genius n suli
geiser(ic) n adj geizeri(s),geizeruli the ~ of the period drois/epoqis suli
gem=gemm n gem(m)a gens/gentis(see gene) n sing/pl Lat. geni
~ cutting ger gem(m)is kveTa gentle adj msubuqi,odnavi,frTxili
gemma/gemmae n sing/pl Lat. gem(m)a gentility n aristokratia,keTilSobilni,
gemstone n gem(m)is qva,beWdis Tvali warCinebulni
outside face of ~ gem(m)is wina mxare gently adv odnav,frTxilad
retrograde surface of ~ gem(m)is ukana ~ sloping damreci,daqanebuli
mxare genuflect(ed) v adj muxlis modreka(moyra
gender n sqesi(gramatikuli) moxra),daCoqeba;muxlmodrekili
gene(see gens/gentis) n geni (moyrili,moxrili),daCoqili
general adj aRiarebuli,saerTo,sazogado genuine adj namdvili,udao,utyuari,deda-
sayovelTao,zogadi,Cveuli,Cveul- ni ramis,wminda wylis,WeSmariti
ebrivi,saerTo genuinely adv gulwrfelad,namdvilad
~ director direqtori, genuineness n sinamdvile/utyuaroba ra-
~ features saerTo/Cveuli niSnebi mis
~ governor mefisnacvali,mTavarmarTebe genus/genera n sing/pl Lat. saxeoba
li geochemical adj geoqimiuri
in ~ adv zogadad,sazogadod,saer- geometric(al) adj geometriuli
Tod gerfalcon n sonRuli (frinveli)
in ~ character saerTo daxasiaTebiT germ n mcenaris Canasaxi=Rivi

111
სარჩევი

German silver n adj melqiori(s) ~ a start wamowyeba,sawyisis micema


germane n vargisi,saTanado,Sesaferisi ~ and take v aReb-micemoba
gesture n moZraoba,Jesti ~ authority (Zala)uflebis micema
get v miReba,mopoveba ~ birth v Soba=Sva,dasabamis micema
~ into v Sesvla,SeZvroma ~ ~ to the notion that… varaudis gaCena
~ to know v gacnoba ~ communion ziarebis micema/aziaro…
~ to sth miRweva ramis ~ degree of… xarisxis miniWeba
~ over v daZleva ~ freedom Tavisuflebis micema/gaTavi-
~ ready v momzadeba sufleba
~ religion v sarwmunoebis miReba ~ impuls biZgis micema
~ sb out v vinmes gagdeba ~ in danebeba mters/siZneles
~ sth start v ramis dawyeba/aRmoceneba ~ one's blessing dalocva
~ ~ ~ to develop v gaviTarebis da- ~ over to v adgilis daTmoba raRacis-
wyeba Tvis
~ up v adgoma (dawolilis) ~rise to sth dawyeba/sawyisis micema
~ upper hand jobna vinmesTvis ~ sb a warm welcome vinmes miReba gul-
~ used to sb/sth vinmes/ramis SeCveva/Se- Tbilad
gueba ~ the floor sityvis micema=dapireba
gestation of sth n momwifeba(sakiTxis) ~ the rise to… safuZvlis Seqmna,Camoyali
getter n mimRebi ramis,mngreveli=saba- beba,azris/ramis dabadeba(gaCe-
dos mompovebeli Cena),dasabamis micema
ghost n moCveneba ~ up(cf.stop doing sth) v Tavis danebeba/mi
giant n adj bumberazi,goliaTi,giganti nebeba,mitoveba
(mecnierebis,xelovnebis) ~ way gzis/adgilis daTmoba,gadadgoma
gift n v saCuqari,dasaCuqreba glacial adj myinvaruli
~ exchange n saCuqrebis gacvla glaciations(s) n gamyinvareba
~ giving ger saCuqris micema,dasaCuqreba glacier n adj yinvari.yinulovani
gifted adj dasaCuqrebuli,niWiT dajil- glacis n miwayrilis wina dacereba/dax-
doebuli riloba
gifts n pl niWi=talanti,samarxis invent- stone ~ qvis cicabo jebiri cixe-simag-
tari ris garSemo mtrisgan/stiqiisgan
outstanding ~ naTeli/gansakuTrebuli dasacavad
niWi gladiator(ial) n adj gladiatori, gladi-
~ for repose the soul sakurTxi atorTa
gig n etli glance n v gamoxedva,Tvalis gadavleba/
Sevleba
gigantic adj goliaTuri,giganturi
casual ~ zerele(d) Tvalis Sevleba
gild(ed)/gilt v adj mooqroveba/mooqrovili
glass n adj mina/minis
ginger n adj janjafili(s)/koWa(si);wiTu-
blind ~ brma/dabinduli ~
ri, Zingiber officinale, Lat.
cut ~ Tlili ~
gird v ekvris,sazRvravs,qamris Semokvra
~ cutter n minis/minaze kveTis ostati
girder n dire, Weris koWi
~ cutting ger minis Tla/kveTa
~ cover Zelfenili samarxis Tavze
frosted ~ Sebinduli ~
girl n gogo(na)
~ goblet n sirCa,bokali
girdle n sagnis weli, xis wliuri rkali
nagebobis/Senobis koWi molten ~ Txieri mina
~ about v garSemortma ~ paste minis pasta/pastis
girth n v garSemoweriloba,garsSemowera smalt ~ kobaltiani ~
unagiris Sesakravi Tasma,sartyeli stained ~ vitraJis/feradi ~
WurWelze ~ ware minis WurWeli
gist of sth arsi ramis glassen/glassy adj minisebri
give(ing) v ger micema,gacema=gaReba,gada- glaze n adj v murvi(s),Wiquri(s),gaprial-
cema/gadmocema eba,moWiqureba

112
სარჩევი

glazed(see clay) adj moWiquli,gaprialebu- gobbet n saTargmni teqstis nawyveti


li,nakrialebi gobelin n gobeleni
gleaming adj ger bzinvare(ba) goblet n kaTxa,(fexiani)sasmisi
glimpse mcinare nawili ramis,gaelveba, go-between man n Suakaci
gamonaTeba,wuTieri STabeWdileba, god n warmarTuli RmerTi
Tvalis Sevleba bring in ~ RmerTis dadgena=SemoReba
global adj msoflio,globaluri God(see Christ,Jesus) n RmerTi
globular adj sferuli God Allmighty Semoqmedi=yovlisSemZle
glories of magnificence dideba/didebuleba RmerTi
~ of the past warsuli(s) dideba God answered RmerTma Seismina
glorify v (gan)dideba God forbid sb should do sth RmerTma daifa
gloriole n wmindanis nimbi ros(vinme raime cudis gakeTebisagan
glorious adj didebuli,SesaniSnavi God the Father mamaRmerTi
glory n (gan)dideba the Father,theSon and Holy Spirit mama, Ze
gloss n v liTonis bzinva(reba),pewi,pri- da suliwminda
ali; gaprialeba God-given adj RvTivboZebuli
glossary n leqsikoni naSromis/wignis God head (the) RmerTi=sameba
bolos Godless adj uRmerTo
glossy adj varayiani/movarayebuli,kria- God-like adj RvTiuri
la/naprialebi,mbzinavi,priala God,rest his/her soul ! RmerTo,acxovne!
glue(d) n v adj webo,dawebeba,dawebebu- God, save him/her !RmerTo,daifare/uSvele
uli/miwebebuli God - sent adj napovni,RvTivboZebuli,
gluptuikos n Gr. gliptikosi RmerTis gamogzavnili
glove n TiTebiani xelTaTmani God took care RmerTma daifara
glyph n reliefurad nakveTi figura lu God's Gate RvTis kari
rsmul damwerlobaSi God's helper RvTis msaxuri
gnome n sentencia God's people RmerTis rCeuli xalxi=eb-
gnomon n mzis saaTi raelebi
Gnosticism n gnosticizmi leader of ~ ~ RmerTis rCeuli xalxis
gnow v ReWva maswavlebeli
go(ing) v ger wasvla God's voice RvTis xma
~ ahead/forward v win gaWra god-daughter n naTluli(qali)
~ ashore v zRvis napirze gasvla god-father n naTlimama
~ astray v gzas acdena god-fearing adj RvTismoSiSi
~ back to v siRrmeSi wasvla godforsaken adj mivardnili(miyruebuli/
~ ~ ~ one’s promose v sityvis gate- RvTisa da kacisagan daviwye-
xa buli) adgili romelime qveyanaSi
~ down on one’s knees v daCoqeba god-mother n naTlideda
~ in v Sesvla sadme god-son n naTluli (vaJi)
~ on v gagrZeleba,gangrZoba goddess n qalRmerTi/qalRvTaeba
~ out v gareT gasvla,tradiciis gaqro corn ~ marcvleulis qalRmerTi=
ba demetra
~ ~ of fashion modidan gasvla ~ of fertility nayofierebis qalRmerTi
~ ~ to meet v migebeba godliness n RvTismorCileba/mosaoba
~ over again gadaxedva=Semowmeba godly adj RmerTis/RmerTebis
~ sight-seeing v daTvaliereba=eqskursia goffer v Rarva
~ up v asvla going adj ger mimavali,wasvla
goad n sawerteli gold n adj oqro(si)
goal n amocana,mizani,daniSnulebis ad- ~ bearing adj oqros Semcveli
gili ~ bullion ~ zodi
goat n Txa bulk ~ ~ masa fulSi
billy/he ~ n vaci ~ cloth n adj farCa/farCis

113
სარჩევი

~ digger ~ maZiebeli ~ bounds to market gasayidi/sabazro ~


~ dust/sand ~ Semcveli qviSa grave ~ samarxeuli masala/inventari
~ field ~ sabado/sarewi mass-produced ~ masiuri warmoebis sa
~ foil ~ firfita,furclovani oqro saqoneli, masobrivad warmoebuli
~ lace ~ yaiTani prestige ~ prestiJuli saqoneli
~ leaf ~ firfita/furceli goodwill n keTilganwyoba,kwtili neba,
made of ~ oqrosi/oqrosgan gakeTebu- mzadyofna sikeTis sakeTeblad
li cinfirm ~towards…keTilganwyobis dadas
~ mine ~ salaro tureba vinmes mimarT
~ mouthed adj oqropiri (adamiani) goose n bati
~ ore ~ madani gooseberry n adj xurtkmeli(s)
~ plaque ~ mrgvali firfita goosefoot n adj xvarTqla(si)(mc),=Cheno-
~ plated adj mooqrovili/oqroferili podium Lat.
pure ~ wminda=bajaRlo oqro ~ neck n batiyela (ornamenti)
~ reserve ~ maragi ~ quill n batis frTa (saweri)
~ smith n oqromWedeli Gordian knot gordias kvanZi
~ smithary n oqromWedloba gorge n kldekari, xeoba(mag. pankisis)
school of ~ ~ oqromWedlobis skola gorgeous adj brwyinvale,didebuli
~ spun n adj oqroqsovili(s) gospel n sagalobeli
~ stone n adj avanturini(s) Gospels (the) n pl saxareba, oTxTavi
~ thread n adj oqromkedi(s) gourd n adj orSimo gogra/gogris, Lege-
~ vein oqros ZarRvi naria Lat.
~ washing ger ~ recxva ~ shaped adj gogrisebri WurWeli
~ winged adj ~ frTiani gouge n v naxevarwriuli uro/samtvre-
~ work n oqrouloba=oqros vela
nivTebi gourd n adj orSimo gogra/gogris
~ woven n adj oqsino(si)=naWeri,mo- govern(ance)(or) v n saxelnwifos marT-
sirmuli va,mmarTveloba; mmarTveli
goldcrest n adj karalioki(s) government n mTavroba
golden(see eagle) adj mooqrovili,oqros- unity ~ koaliciuri ~
feri governor-general(see general) n mefisnacva-
~ age oqros xana/saukune li
~ fleece n oqros sawmisi graben n dedamiwis qerqis nawili,rome-
~ haired adj ~ Tmiani lic SemosazRvrulia teqtoniku-
~ mean ~ Sualedi ri napralebiT da momijnave adgi
lebTan SedarebiT dablaa daweuli
~ section ~ kveTa
Grace n gracia
~ shower ~ wvima
grace n v gulmowyaleba,madli,wyaloba,
goldish adj oqrosferi,oqrosfrad moel
dajildoeba,Semkoba,miniWeba ramis
vare
by the ~ of God RvTis wyaloba
goliath n goliaTi (bibl)
sb’s ~ (vinme) Tqveno brwyinvalebav/mo
gone adj gardasuli,wa(r)suli,gamqrali
wyalebav
goniometer n gonio (xelsawyo)
graceful(ly) adj adv moxdenili/moxdenil-
good adj kargi,brZnuli,sasargeblo,na-
ad,koxta(d),graciozuli/graci-
Teli
ozulad,daxvewili/daxvewilad
~ deed(s) madli=keTili saqmeni gracious adj mowyale (guli/vinme)
~ fame/name kargi saxeli=saxeliani grade n done,safexuri,xarisxi
Good Friday wiTeli paraskevi Gradual n saeklsio himnebis krebuli,gu
good quality/standard kargi xarisxi(s) lani, Jamn-gulani; saeklesio himni
~ sized adj mozrdili gradual adj TandaTan(obiT),damreci,Tan-
~ taste kargi/natifi gemovneba mimdevruli
goodness n sikeTe gradually adv TandaTanobiT,TandaTan,na-
goods n pl (savaWro) saqoneli bij-nabij,TanmimdevrobiT

114
სარჩევი

graduate v um.. saswavleblis dasruleba grave(see burial) n adj samarxi(s)=samara/


graduated adj danayofebiani(mag.saxazavi), samaris
iarusebiani,kursdamTavrebuli catacomb ~ n katakombi
Graeco… adj pref berZnul… clay plinth ~ n Tixisfila samarxi
graft v n (da)mynoba, namyenis kalami ~ clothes(see cerements) sudara
~ into v Serwyma ~contents/complex samarxeuli inventari
graffito/graffiti n sing/pl Lat. grafito kompleqsi
graffito n adj grafiti(s) ~ digger n mesaflave
grain n marcvali double ~ 2 micvalebuli 1 samarxSi
~ basket puris beReli=xorbliT mdi- ~ goods samarxeuli nivTebi
dari qveyana ~ marker saflavis(maniSnebeli) qva
~ rubber n xelsafqvavi ~sealed with floor samarxi saxlis iatak-
source of ~ marcvleulis wyaro is qveS
strain of ~ ~ jiSi ~ spot samarxis laqa
~ yield ~ mosavali shaft ~ Saxturi samarxi
grand adj didi,diadi,didebuli ~ yard sasaflao/samarovani
~ Duke didi Tavadi/mTavari gravel n adj RorRi(s),xreSi(s)
grandee n didebuli=vinme aristokrati gravely adv adj mkacrad
grandeur n adj didebuleba,sidiade;dide- gravelly adj xvinWiani miwa
buli,dideba gravitate towards…gadaxra romelime mxa-
grandiose adj grandiozuli res
granary n beReli,marcvleulis ormo/xa- gravity n miziduloba
ro,nalia ~center mizidulobis centri
grant(ed) n v adj saCuqari,wyaloba,jil- graze(ing) v ger n Zoveba/saZovari
do,boZeba/naboZebi,Cuqeba/naCuqari, great adj bumberazi,diadi,didi
dasaCuqreba,dajildoeba,boZeba, ~ chance didi SesaZlebloba
ZRveni ~ difference ~ sxvaoba
~ aided adj is,rac SemowirulobebiT ar- ~ majority didi umetesoba
sebobs/moqmedebs ~many mravali
~ in-aid miznobrivi daxmareba=subsidia sth of ~ promose imedis momcemi
take sth for ~ ~ CaTvalo rogorc arse to a ~ extent umeteswilad,didwilad
buli/damtkicebuli,rom es Great Martyr didmowame
asec unda iyos Great Mother of Gods RmerTebis didi de-
grantee n piri,romelic Rebulobs da RmerTi
grants greatly adv didad,Zlier,Zalze
grants n pl stipendia greatness n didebuleba,sidiade,umaRle-
granulate(d)(ion) v adj n cvaraTi dafarva si mwvervali=warmateba
dafaruli; cvara=ornamenti age/hours of ~ didebis xana
grape n adj yurZeni/yurZnis at one's ~ vinme warmatebis umaRles
~ husks n pl; adj WaWa/WaWis mwvervalze
grapple n v kauWi/kavi,kauWis gamodeba greats (the)(see scholar) n pl didi adami-
grasp v wvde rames xeliT,Caavlo/waav- ani(mecnieri,mwerali...)
lo xeli,xelT pyroba greaves n pl only abjris wvivsakravi
grasping n xelmosakidi=saxeluri greaze n adj v qoni(ani)(s), qonis wasma/
grass(land/plot) n adj balaxi(s),mdelo,min- gaqonva
dor-veli greed(y) n adj sixarbe, xarbi
grate(d) v adj dafSvna,dafSvnili green(see colour) n mindori
grateful(ly) adj adv madlieri/madlobeli; greenstone n adj diorite,diabazi,nefri-
madlierebiT ti,mwvane porfiri (s)
grattoir(see scrapper) n boloretuSiani sa grid n kvadratebis bade
fxeki ~ plan badura dagegmareba
gratuity n samxedro/fuladi jildo grief n glova,satanjveli,wuxili

115
სარჩევი

griffin=griffon=gryphon n grifoni in ~ gundurad,jgufad,jgufurad


~ shaped adj grifonisebri ~term jgufuri saxeli ramisa
winged ~ frTiani grifoni within the ~ jgufSi=jgufis Signi
wingless ~ ufrTo ~ grouping ger dajgufeba,Sejgufeba
grieve(see grief) for/over v glova,wuxili groupped adj dajgufebuli,Tavmoyrili,
grim adj daundobeli,sastiki Sejgufebuli
grime n v Camjdari WuWyi/Wvrtli,dasvra tightly ~ mWidrod Sejgufuli/dawyobil
grind v dafSvna,dafqva,dakepva,saRebavis/ ~togrther v dajgufebuli,jgufad
wamlis galesva,xexva,sresa grout n adj alizi(s)=Tixis duRabi(s),sam
~ iron n zedadgari Seneblo xsnari(s)
grinding ger fSvna,fqva,kepva hydraulic ~ hidravlikuri xsnari
~ bowl n rodini,qvija mortar ~ baTqaSi
grip v xelis Cavleba,CaWideba grow v (ga)zrda,mosavlis moyvana
grit(see gravel) n adj RorRi(s),xvinWa/xvin- ~apart calke,gverdze,cal-calke,gan-
Wis,xreSi(s) calkevebiT
~tempered xvinWanarevi ~ dark dabneleba
grits n pl RerRili ~ into v gadazrda ramisa rameSi
gritty adj xaoiani ~ up v aRmoceneba,daarseba
grizzly adj saSineli/saSiSi,umniSvnelo, ~ to prominence gaZliereba
usiamovno,saZageli growing ger adj zrda; zrdadi/mzardi
groin n kamaris solebis SeerTebis wer- grown adj gazrdili,gadidebuli
tili home ~ adgilobrivi,Sinnazardi
grotto n xelovnuri gamoqvabuli/mRvime growth n gaZliereba,zrda
grove n koromi,warafi ~ ring(s) xis zrdis rgol(eb)i
groom n mejinibe stunded ~ zrdaSeferxebuli adamiani
groove n v naribandi=narimandi,sagnis grufberg=Medicago minima Lat. n adj bir-
warbi,Rari;daRarva/daRaruli kiani ionja/ionjis
mitered ~ kuTxovani narimandi guarantee(d) v n adj dapireba=garantiis
grooved adj CaRarul-amoRaruli micema; piroba=garantia;uzrun-
~ ornament lilvsamkauli velyofili=garantirebuli
~ tile kalipteri guard n v mcveli/cixioni; dacva
grooving n foso ~ post n sadarajo posti
ground n adj miwa/miwis,adgili,naxexi,sa- guardian n meurve,mzrunveli,damcveli
fuZveli(mag.azris) ~ angel mfarveli/fuZis angelozi
above ~ miwiszeda/zeviT guardianship n mzrunveloba,meurveoba
fertle ~ noyieri miwa gudgeon n qvebis samagri Reraki kedel-
~ floor n palati=saxlis qveda sarTu- Si
li guilder rose=Viburnum opulus Lat. n adj wi-
find common ~ gamonaxo saerTo ena Teli Zaxveli(s)
~ forces saxmeleTo jari guess v n gamocnoba,mixvedra; varaudi
level ~ vake adgili guesswork n marCieloba
present ~ ~ velis Tanamedrove zeda ~ knuckle bones samarCielo koWebi
piri/done guest n stumari
~ slate n adj fiqali/fiqlis guidance n xelmZRvaneloba
grounding n Semzadeba=safuZveli=sayr- under/with ~ of… xelmZRvanelobiT
deni guide n v megzuri,warmarTva
groundless adj usafuZvlo ~ book ~ (wigni)
grounds n pl monacemi/monacemebi ~ with v xelmZRvaneloba
~ for… safuZveli raime mosazrebis guild n gildia
provide ~ for sth safuZvlis Seqmna ra- guilloche n wnuli
ime mosazrebisaTvis gully n naRvarevi,xevi,xrami
group n gundi/jgufi,dajgufeba gum(ed) n v adj webo; dawebeba/dawebebu-

116
სარჩევი

li,miwebeba/miwebebuli,Sewebeba/Se- hair n adj balani/balnis,bewvi(s),Tma/Tmis


webebuli,WurWlis Sekowiweba/Seko- ~ arranged closely Sekruli Tma
wiwebuli frizzi ~ uxeSi kululebi
gun n Tofi ~pulled back ukan gadavarcxnili Tma
~ carriage n zarbaznis sazidari ~ ~ up in a bun on top of the head ~
double-barrel ~ orluliani Tofi Sekruli da moxveuli zeviT
~ powder n adj Tofis wamali/wamlis ~ring Tmis samagri rgoli
single-action ~ dasateni Tofi ~ root Tmis Ziri
gurgle(ing) v ger nakadulis CuxCuxi ~ shirt balnis ZaZa
gutter(see drain-pipe,sima) n wyalsawreti, ~style varcxniloba ramenairi
arxi,sawvimari mili kedelze swept-back ~ ukan gadavarcxnili Tma
descent ~ Sveuli sawvimari mili Seno- ~ do(dressing,cut,style) n varcxniloba
baze ~ pin(see spiral) n Tmis sarWi/samagri
gymnasia n gimnazia ~ waved/waving (da)xveuli Tma
gynaeceon/gynaecee n sing/pl Lat. saqale- half(see halve) adj adv naxevar(i),naxevrad,
bo sanaxevrod
gypsum=calciummsulfate n adj v TabaSiri ~ cast (eg Georgian) naxevrad(mag.qarTve-
(s),daTabaSireba=TabasiriT amovseba li)
calcined ~ gamomwvari TabaSiri ~ faced naxevradSebrunebuli
plaster(ing) ~ sabaTqSe/Sesalesi ~ finished naxevradgakeTebuli,namzadi
~ plastered TabaSiriT Selesili =naxevarfabrikati
gypsumed adj TabaSiriT Selesili/Sev- ~ hoop naxevarrkali
sebuli,TabaSirwasmuli ~ moon naxevarmTvare
gyves n pl borkil(eb)i ~ spiral/voluta naxevarxvia
~ timbered naxevrad xis
H ~ tint naxevartoni (feris)
habit n Cveva,Cveuleba,wesi,specsamosi ~ turn naxevarbruni
burial/funeral ~ dakrZalvis wesi ~ way n adv Sua gza(ze)
habitable adj sacxovreblad vargisi ~ worked namzadi,naxevrad damuSavebu-
habitant n mcxovrebi li
habitat n Cveuli(sacxovrebeli)garemo hall n darbazi=palati
habitate(ion) v dasaxleba,cxovreba audience ~ sefe/sazeimo darbazi,saau-
dencio darbazi
~level nacxovrebi fena
hallmark n v ganviTarebis umaRlesi do-
~site namosaxlari
ne,sinjis damRa,maniSnebeli,niSani,
habitual adj Cveuli
kriteriumi;sinjis niSnis dasma,kri
hack(ed) n v adj Cexva.daCexili,weraqvi
teriumis dadgena,damaxasiaTebeli
~ and hew(n) adj danakuweba,danakuwebu- NniSani
li hallway n winkari
~ off v CamoCexva/CamoCexili,CamoWra/Ca- halo n wmindanis Saravandi,mnaTobis rka
moWrili li
hackle n dgimi halt v Sewyveta ramis keTebis
hadj n haji=rituali bring to a ~ Sewyveta
Hadji n hajis Semsrulebeli adamiani halter n avSara, sadave
haematite=hematite n adj hematiti(s) halve(see half) n v tari/taris Tavi;Tanab-
haft(ed) n v adj satare Sverili,saxelu- rad gayofa
ris Tavi; damagreba/Camagreba saxe- hamlet n patara sofeli,dasaxleba,Temi
luris/taris
hammer n v kveri=CaquCi,uro;gamoWedva,
haft(ing) n saxeluri,xelis Casavlebi
daWedeba,kverva,kverviT Rarva
aid ~ xelis Casavlebis gakeTeba qvis battle ~ sabrZolo uro
iaraRze/xelsawyoze
hard ~ qvis samtvrevi qvis CaquCi
haggling adj sakamaTo
hard ~ technique qvis mtvrevis teqnika
hail n v setyva; misalmeba ramis

117
სარჩევი

~ headed adj Tavkveriani antler ~ irmis rqis saxeluri


~into shape Fformis micema WedviT basket ~ kalatis saxelurisebri
~into sheet liTonis furclis gamokve- boast horned ~ rqisebri/rqebiani ~
rva canon-shaped ~ miliseburi Tarazuli
soft ~ Camotexili qvis dasamuSavebe- saxeluri
li qva double-barelled ~ orluliani yuri
stone ~ qvis uro=qvis xelsawyos sa- double-loop ~ ormagi ~
keTebeli qva=CaquCi double-twisted loop ~ ormagi grexili ~
stone ~ with an interseption welSi gamo- false ~ = lug cru tari/yuri
yvanili ~ ~ flat ~ brtyeli yuri
two-sided ~ ormxrivi CaquCi/uro ~ from shoulder to lip saxeluri azis tuCsa
hammered adj gamoWedili, naWedi da mxarze
hammerer n urosmcemeli furrowed ~ mrgvalganivkveTiani yuri
hammering technique Wedvis teqnika high loop ~ zeaweuli maryuJisebri ~
hamper(ing) v adj dabrkoleba,garTuleba high-swang ~ zeaweuli ~
xelis SeSla/SemSleli horned ~ Sverilebiani ~
cold ~ civad kverva insert a ~ saxeluris Camagreba
forge into shape by ~ formis micema Caqu- ledge/projecting ~ saxeluri=Sverili
CiT WedviT ~ like adj saxeluris msgavsi
hand n v xelis mtevani; micema=Cabareba, ~linking rim and shoulder saxeluri azis
miwodeba,ostatis xeli piras da mxarze
at/in sb’s hands vinmes xelSi loop ~ maryuJisebri saxeluri
~ axe n xelculi ornamental ~ dekoratiuli ~
~ barrow/cart n xelis urika ~ reaches over the mouth saxeluri scdeba
~ book n samagido wigni,cnobari (zeviT) pirs
~built WurWeli,romelic Tixis bawri- remain/stamp of a ~ saxeluris narCeni
seburi naWrebiT spiralurad ring ~ rgoluri saxeluri
Sendeba spurred ~ dakbiluli ~
clenched ~ TiTebmokecili xeli strap-like ~ Tasmisebri/lenturi saxelu
close(r) at ~ xelis gawvdenaze ri
~ cuffs n pl xelborkili strap-like ~ with an arris along it lenturi
dab ~ gawafuli ~ yuri SuaSi wiboTi
~ full n muWi/peSvi(mag.wyali,Txili) strap-like ~ with a chute along it lenturi
~grasping xelis Casavlebi yuri SuaSi wiboTi
~ grip/hold n saxeluri,yuri ~ top saxeluris/taris Tavi
in ~ xelT trace of ~ saxeluris/yuris kvali/nar-
~ list n katalogi,CamonaTvali Ceni
~ made adj xelnakeTi,xeliT/tlanqad twisted ~ grexili saxeluri(yuri/tari)
naZerwi ~ hoop ~ grexili yulfisebri ~
~ mill n xelsafqvavi upswing ~ zeaweuli ~
on one ~ erTis mxriv weld a ~ saxeluris Camagreba liToniT
on the other ~ meores mxriv ~ without ring gauxvretavi yuri
~ out v Camorigeba handled adj saxeluriani,yuriani
~ over v gadacema,miwodeba belly ~ WurWeli mucelze dasmuli sa-
~print xelis anabeWdi xeluriT
~ to ~ fight xelCarTuli brZola handmade adj xelnakeTi
~ writing n xelwera handmaiden n moaxle
handicap n v dabrkoleba; xelis SeSla handsom(ly) adj adv lamazi,mSvenieri,gu-
handiwork n xelnakeTi luxvi/guluxvad
handle n adj saxeluri,tari,yuri;satare, handy adj gawafuli (xeli,xelosani)
raime saxeluriani handycraft(s) n Sinamrewveloba,xelnakeTi
handle(d) v marTva,marTuli,mowesrigeba nivTebi; xelosnoba,xelsaqme

118
სარჩევი

handycraftsman n Sinamrewveli hardships n pl gaWirveba=Znelbedoba


~ on v qronologiis awyoba plung into ~ gaWirvebaSi Cavardna
~ up v dakideba harem n haramxana
hanging n adj sakidi(ramis Camosakidad); harm(ed) n v adj ziani,dazianeba/daziane-
(Se)kiduli buli
~ rock kldis Sverili harmonius(ly) adj adv harmoniuli/harmoni-
hank n Zafis Sulo ulad
hanker after sth wyurvili=survili ramis harmony n harmonia
haphazard(ly) adj SemTxveviT(i) harness n v cxenis misarTavebi,urmis/
~ arrangement ~ mdebareoba cxenis Sebma,uReli,aRviri,aRviris
happen(s)(ed)(see date,dating,exist) v mox- amodeba,aRWurviloba,abjari/abj-
dena=xdeba=moxda ris Cacma,vinmes moTokva/daokeba,
~ beyond the N cent/mill and onwards … qorwineba=SeuRleba
xdeboda N sauk/aTasw. mere da ~ maker n saraji=unagiris ostati
iqidan moyolebuli ~ the evidence monapovris Seswavla
~ from the N cent/mill to the M cent/mill xde- harp(ist) n qnari=arfa; meqnare
boda N sauk/aTasw-dan romelime harpoon n barji
sauk/aTasw-mde harrow n v farcxi, dafarcxva
~ in the N cent/mill xdeba/xdeboda N sau- harrowing adj mtanjveli,saSineli,sulis
kuneSi/aTaswleulSi SemZvreli
~ through N cent/mill ~ ~ N sauk/ harsh adj uxeSi,mkacri,xaoiani,Seubrale-
aTasw. ganmavlobaSi beli
happening(s) n ambavi/ambebi ~ climate mkacri klimati
happily adv bednierad,sabednierod haruspex/haruspices n sing/pl Lat. cxovel-
happy adj bedniri is Signeulobaze mkiTxavi
harbinger n macne,mauwyebeli harvest n v rTveli,namkali,mosavali;mo-
harbor n v navsayudeli,navsadguri,Ruz- savlis aReba
is CaSveba,TavSesafris micema,vin- ~ field n nawverali
meze gabrazeba,wyenis damaxsovreba, hasp(see fastening,pin) n sakinZi
moicavs,maragis/wyaros(mag.kaJis) hassock(see tuff,tufa) n adj tufi(s),qviSaqva
qona qveyanaSi qviSaqvis
harborside n navsadguri/sanavsadguro haste adv aCqarebiT
hard adj adv mouqneli,magari,xami=uxeSi, hasty adj naucbaTevi,naCqarevi
mZime,merqnisebri,Zneli,xisti; hat n qudi
bejiTad.magrad,mZimed,Znelad hatch(ing) v ger adj daStrixva; daStri-
~baked mSrali,mcxunvare,gadaxrukuli, xuli
gvalviani ~mark daStrixuli niSani sabeWdavze
~ hearted adj gulqva hatched adj dastrixuli
~wheat n adj magari xorbali/xorblis rows of ~ triangles dastrixuli samkuTx-
=TavTuxi(s) edebis rigebi
~ wood n samSeneblo xe-tye hatchure n Strixi
harden v masis/xsnaris gamagreba=gaci- haunch(es) n pl adamianis TeZoebi,cxove-
eba=gamyareba,gamkvriveba,raime samSe- lis ukana barklebi;naxevarrkali,
neblo masalis xsnariT gamagreba qusli(raime detalis)
hardened adj gaciebuli=gamxmari=gamag-
sitting on ~ Cacucquli
rebuli masa
hauntingly adv gulmxurvale(d)
hardhearted adj gularZnili,gulmxeci,Se-
~appealing gulmxurvale(d) vedreba
uvali
have v qona,yola(yvela droSi)
hardly adv odnav,Zlivs,Znelad
~ a baby v mSobiaroba
~ ever adv iSviaTad Tu.., odesme
~ got v qona/yola(awmyo droSi)
hardness n simkvrive,simagre,siZnele,si-
~ a power on sb gavlenis/Zalauflebis
xiste
qona vinmeze
hardship n sirTule,usiamovneba

119
სარჩევი

~ in production warmoeba ramis heal v gankurneba/mkurnaloba;Wrilobis


~ to=must v unda=valdebulia(awmyo moSuSeba/Sexorceba
droSi) healed adj gankurnebuli,Sexorcebuli
havoc n ganadgureba,dacla,ngreva healer(see physician) n mkurnali
haw n adj kuneli(s) ~ of the earth miwis mkurnali RvTaeba
black ~ n adj Savi kuneli(s) healing adj ger samkurnalo,mkurnaloba
hawk n mimino health(y) n adj janmrTeloba;janmrTeli/
~ the superiority upiratesobis mopoveba= jansaRi
qona heap n grova,zvinuli,yrili,xvavi
hay n adj Tiva/Tivis ~ of uamravi
~ cock n Tivis zvini v dagroveba,daxvaveba
~ fork n saTive fiwali ~ the mound smarxze borcvis
~ loft n sabZeli aRmarTva
hazard n v riski ~ upon another erTmaneTze dayra ramis
head n Tavi,sagnis wveri,meTauri,saTa- hearse n katafalki (ital.)
uri,xelmZRvaneli,mamasaxlisi,winam- heart n guli(adamianis,cxovelis,qveynis)
ZRoli,gamge,ufrosi ramis,mTavari wiaRi
adj mTavari ~ land n qveynis (Sua)guli
v gaZRola,dasaTaureba,meTauroba,sa- ~ of hearts gulisguli
TaveSi Cadgoma,warmarTva,xelmZRva- ~ shaped adj gulisebri
neloba,gamgzavreba=gaeSuro sadme ~ ~ cross ~ jvaredi
back of the ~ kefa hearth n kera=keria,Sua cecxli,ojaxi,
~ band Tavsakravi zonari saxli=fuZe
chisel shaped ~ satexisebri Tavi ~ goddess adgilis deda
~ dress n Tavsaburavi,Tavsarqmeli, immovable ~ uZravi kera
Tmis (ga)sayofi one's ~ and home mSobliuri kera
embossed ~ Semkuli ~ raime sagnis portable ~ gadasatani/moZravi ~
~gear Tavsaburavi,Tavsarqmeli heat(see hot) n v sicxe,simxurvale; gaT-
~ of the family ojaxis ufrosi boba,gaxureba
openwork ~ Wviruli Tavi raime sag- ~ proof adj TbogamZle,cecxlgamZle
nis heated adj gaxurebuli=gacxelebuli;ga-
~pointing….TaviT ...ken cxovelebuli,cxare=cxoveli
raised ~ reliefuri ~ ~ ~ heater n Rumeli=kaloriferi,gamxurebe-
representation of a ~ Tavis gamosaxu- li
leba Heathen = diokletiane
~ rest n TavsasTumali(sawolSi) heathen n adj warmarTi(vinme);ulmobeli
rivet ~ manWvlis/moqlonis Tavi heathenish adj warmarTuli
~ stone n qvis baliSi(micvalebulis) heathenism n warmarToba
~ to ~ erTmaneTis pirispir heating adj ger gamaTbobeli,gamxurebeli
headed adj Taviani raime gaTboba
~ by sb adv vinmes meTaurobiT ~ system gaTbobis sistema
~ ~ sth adj sagani Tavze ramiT/da- Heaven n samoTxe dedamiwaze
boloebuli ramiT heaven n (ze)ca
double ~ orTaviani heavenly adj (ze)ciuri
flat/plain ~ Tavbrtyeli ~ body ciuri sxeuli,mnaTobi
header(see bricking) n gani, yira ~ hosts angelozni=zecis manaTobelni
headless adj uTavo ~ king zeciuri meufe
heads(see coin) n pl monetis Subli heavily adv metismetad,Rrmad,mZimed,Zal-
headwaters n pl mTavari wyaro,mdinaris ze,Zlier,uxvad
zemoweli/saTave heaviness n inertuloba,mouqneloba,sim-
headway n winsvla Zime
heaf n Zna heavy adj mZime

120
სარჩევი

~duty tools mZime/gamZle iaraRi hemi… pref. naxevari/naxevrad


~ road cudi gza hemitetartemorion/hemitetartemorioni n sing/pl
hecatombe(s) 100 cxovelis/xaris Sewir Lat. hemitetartemorioni(moneta)
va hemp n adj kanafi(s),qereli(s)
hecatombion n hekatomba hence adv amitom,amdenad,gamomdinare,
hecatompolis=Creta asqalaqi mogviano,aqedan..,Semdgom,Sedegad
Hecatompylos=Thebes asWiSkriani henceforth=henseforward amieridan=aqedan
hedge n cocxali Robe moyolebuli
heed v gaTvaliswineba,yuradReba henna n adj ina/inis (saRebavi)
heel n v (fexsacmlis) qusli; cxovelis hense adj conj aqedan moyolebuli,Sesa-
daWedva bamisad,Sedegad,amrigad,amgvarad,e.i.
bring sth to ~ ramis miyvana dasasrulam- heptagon(al) n adj Svidwaxnagi,Svidwaxna-
de=ganadgureba=dasruleba ga
heavy ~ Zlieri Cagvra heptarchy n Svidmefoba
leave house~formost sikvdili=mokvda herald n v malemsrboli,macne,moambe,ger-
under the ~ uRelqveS bTmcodne,uwyeba/Setyobineba,mauwye-
heifer n dekeuli,uSobeli beli,momaswavebeli
height(s) n aRmavloba,maRlobi,simaRle heraldic adj heraldikuri
diminutive ~ dabali,sidable heraldics/heraldry n gerbTmcodneoba=he-
in the ~ of fashion ukanasknel modaze raldika
~ of reign zeoba=mefoba herb n sakmazi/samkurnalo mcenare
on the ~ of some area maRlobebze, herbivore adj balaxis mWameli cxoveli
mTebSi herd(sman) n fara,jogi; menaxire/mejoge
heighten(ed) v adj amaRleba=simaRlis mo herding n measqonleoba,mwyemsoba
momateba; amaRlebuli=simaRle- here adv aq(ve)
Si,mateba,gaZliereba grZnobis ~ dwells… aq gnisvenebs…
heir(ess) n memkvidre kaci/qali hereabout(s) adv aqve,axlos,gverdiT
helepolis/helepolim n sing/pl Lat. kedlis hereafter adv Semdgom amisa..,SemdgomSi
sangrevi manqana hereditary adj memkvidreobiTi
helix/helices n sing/pl Lat. xvia ~ feature ~ Tviseba/niSani
Hell n jojoxeTi ~ prince(ss) memkvidre ufliswuli
burn in ~ jojoxeTSi dawva heredity n memkvidreobiToba
the Harrowing of Hell jojoxeTSi STas- herein adv aq, amaSi(a)
vla ~after qvemoT... Semdgom...
hell n qveskneli ~lies Semdeg, aq modis...
Helladic adj eladuri herespice n cxovelis Signeulobaze mki-
Hellenization n gaberZnuleba=elinizacia Txavi
Hellenize(d) v adj gaberZnuleba/gaberZnu- heresy n mwvalebloba=eresi=codva
lebuli fall into ~ codvaSi Cavardna
Hellenism n elinizmi heretic(al) adj mwvalebeli/mwvanebluri,
Hellenistic adj elinisturi eretikosi/eretikuli
helm v saxelmwifos gaZRola/marTva Heritage=Jews n ebraelebi
be at the ~ saxelmwifos saTaveSi yofna heritage n memkvidreoba,tradicia
take the ~ Caibaro saxelmwifos marTva ample ~ mdidari ~
the man at the ~ mesaWe, saWeTmpyrobeli building ~ samSeneblo ~
helmed adj Cafxutiani cultural ~ kulturuli ~
helmet n zuCi,muzaradi,CaCqani,Cafxuti intellectual ~ sulieri ~
help(er) n v daxmareba/xelSewyoba; dam- scientific ~ mecnieruli ~
xmare,SemSvelebeli,Semwe heritaged adj wina Taobebidan gadmocemu-
helpful adj damxmare,sasargeblo li=memkvidreobiT
helping n naWeri=ulufa heritance v memekvidreobiT miReba ramis
hem n arSia,qoba, jamis kalTa herma/hermae n sing/pl Gr.=herm(s) herma

121
სარჩევი

hermaphrodite n adj hermafroditi ~ brow(ed) SublmaRali adamiani


hermit(age) n gandegili, dayudebuli be- ~ flown adj maRalfardovani
ri,mRvimeli ~ footed adj maRalfexiani
hero(ic)(ism)(ine) n adj gmiri kaci;gmiru- ~ grade adj maRali xarisxi(ani)
li,gmiroba; gmiri qali ~land terrain maRalmTiani/mTagoriani
~ cult n gmiris kulti ~ land(er) adj n maRalmTiani; mTieli
Herodian n vinme sastiki/Seubralebeli ~ lands n pl mTianeTi
out-Herod v gadaaWarbo herodes sisa- ~ office maRali=sapasuxismgeblo Tanam
tikeSi deboba
heron=Ardeidae Lat. wero ~ pedestalled maRalfexiani
hesitant adj saeWvo ~ quality/standard maRali xarisxis
hesitate(ion) v n orWofoba,yoymani ~ rank(ing) individual warCinebuli vinme
heterogeneity n araerTgvarovneba,sxvada- ~ relief horeliefi
sxvagvaroba ~ road n Saragza
heterogeneous(ly) adj adv araerTgvarova- ~ skill daxvewili
ni/araerTgvarovnad,narevi,Wre- ~ society maRali sazogadoeba
li ~ standard maRalsinjiani(liToni)
hew v n (wa)Tla,Cexva,(gamo)kveTa,gaTla, ~ stemmed adj maRalfexiani
(ga)Corkna,gamoTla,Wra; Wde ~ swang zeaweuli
hewn adj (gamo)Tlili/kveTili=nakveTi ~ treason saxelmwifos Ralati
hexahedral adj eqvskuTxa/eqvskuTxedi ~ trunk maRaltaniani sveti/xe
hexahedron n eqvswaxnagi (sxeuli) ~ water mark of… umaRlesi mwvervali
hexameter n heqsametri ~ way n gzatkecili
heyday=hey day n ganviTarebis mwverva- highlight(ed) v adj gamoyofa/gamoyofili
li=zeniti,zeoba,zeobis xana an xazgasma/xazgasmuli sityva,gamo-
have one’s ~ aRzevebis/zeobis xana aSkaraveba,gamokveTa,warmoCena,xazga-
hiatus n sing/pl wyvetili sma,didi mniSvnelobis miniWeba
hibernate v gamozamTreba,umoqmedoba n ramis gamoyeneba rogorc faqti
hibernation n zamTris Zili (magaliT,momenti)
hidden adj (da)maluli/faruli,uxilavi highly adv amaRlebulad,didad,metisme-
hide(see rawhide) n adj v tyavi bewviT/bew tad,uxvad,Rrmad,Zalian,Zalze,Zlier
viani tyavi; damalva,dafarva,ganZis ~ developed maRalganviTarebuli
dafvla,mofareba ~ priced ZviradRirebuli,Zviri; Zalze
hideaway v ganZis samalavi dafasebuli/qebuli adamiani; naS-
hideout n adamianis samalavi romi romelmac maRali Sefaseba
hiding place samalavi, sidumlo sacavi daimsaxura
hierarchial adj ierarqiuli ~ significant for… Zalze mniSvnelovani
non~ adj araierarqiuli ~ sophisticated daxvewili
hierarch(ic)(y) n adj ierarqi,ierarqiuli, ~ unlike daujerebeli
ierarqia ~ unlikely daujereblad,Znelad dasaje-
~ stairs ~ kibe rebeli
hieratic n qurumi (egviptesa dasaberZneT highten v amaRleba ramis,simaRlis(mo)ma-
Si) teba,gaZliereba,gaumjobeseba
hieratica n wminda teqstebi hilani type adj hilanis tipis Senoba Tu-
hierodoul n sataZro/taZris mona qeTSi
hieroglyph(ic) n adj ieroglifi/ierogli- hill n borcvi,gora(ki),maRlobi,mTa
furi atop ~ mTis wverze raime
high adj adv maRali=didi; maRla ~ fort n cixe-koSki mTaze
~ backed maRalzurgiani ~ side/slope n ferdobi,mTis kalTa
~ blood wminda sisxliani/sisxlis steep ~ cicabo mTa
~ bred kargad aRzrdili adamiani,ji- root of ~ mTis Ziri
Siani cxoveli ~ top n mTis wveri

122
სარჩევი

~ wash n mTis naSali toriisaTvis


hillock n SemaRleba swor reliefze= hit v dartyma, xelis kvra
borcvi/goraki hither and thither aq(ac) da iq(ac)
hills and dales mTebi da velebi hitherto adv aqamde=dRemde
hilly(ground) adj mTiani,mTagoriani ~ unknown dRemde ucnobi
hilt n saxeluris/taris Tavi Hittitology n xeTologia
~ pommel kotisTavi hive(see bee) n fuRuro
himation n himationi hoar n adj siZvele,sibere,mixrwnili,Wa-
hind(er) adj ukana Rara,WaRariT mosili
~ legs ~ fexebi ~ antiquity siZvele
~ quarter ~ meoTxedi beard ~ with age moxucis TeTri wveri,
~ part ~ naxevari mxciTmosili vinme
hinder v garTuleba,dabrkoleba,saqmis hoard n ganZi
gaZneleba,xelis SeSla great number ~ mravali nivTis Semcve-
~ part before ukana win li ~
hinderance n dabrkoleba hob n Taro buxarSi, kauWi
hindering adj xelis SemSleli hoe(see horn) n v Toxi, Toxna,margvla
hindermost adj sul bolo/ukana ~ blade n Toxis piri
hinge(see icon,tablet) n anjama bladed ~ basri Toxi
~ pin anjamis samagri Reraki ~ narrow-bladed ~ viwropiriani ~
hinny n jori ~ wide-bladed ~ farTopiriani ~
hint(ing) n adj niSani; maniSnebeli hoeing adj ger ToxniTi/saToxni;Toxna,
~ to v biZgi=miTiTeba=miniSneba margvla
hinterland n qveynis Sida mxare hog n kerati
hitermost adj uaxlesi ~ backed adj Sverilzurgiani
hip n barZayis Zvlisa da menjis SeerTe hogged adj amoburculi, amozneqili
bis adgili,TeZos Tavi ~ plate n umboni
hire(d)(ling) v adj n daqiraveba/daqiravebu hold v (war)marTva,xelT pyroba/qona,xe-
li; moqiravne (mag.jari) xelis Cavleba,xelSi dakaveba,Senar-
historic adj istoriuli Cuneba,saqmis gaZRola,mxardaWera,mi-
~ fabric istoriuli saxe ramisa devna,ganviTareba,miCneva
~ occasion ~ movlena ~ by v damagreba ramisa ramiT,CarCo-
Si Casma,CarCoTi daWera
historical(see setting) adj istoriuli/sais-
torio(is, rac dokumenturad da ~ by sb mosazrebis mxardaWera
dasturebulia) ~ in raime RonisZiebis gatareba/Catare
~ conditions istoriuli viTareba ba
~ framework ~ CarCo ~ in high esteem by sb didad dafaseba
vinmesi,pativiscema
~ realities ~ sinamdvile
~ in mind damaxsovreba,mexsierebaSi qo-
historicity n istoriuloba
na,xsomeba
history n istoria
~ in store daca/Senaxva sacavSi
bring an end to the~ vinmes/ramis istoriis
~ influence gavlenis qona vinmeze/rameze
dasruleba
~ more of (any country's) history mravlis-
dawn of ~ istoriis dasawyisi=proto-
istoria momswre qveyana(saqarTvelo)
have a/no bearing on ~ (ar)iqonia gavlena ~ on v saqmis gangrZoba
istoriaze ~ out v xelis gaSvera/gawvda(ara sama-
~maker istoriis Semoqmedi Txovrod)
recorded ~ damwerlobis gaCenidan ~ scepter mefoba=skiptris floba
da Semdgomi periodi ~ sth does not ~ water raRac ver uZlebs
the ~ of man(kind) kacobriobis isto- kritikas
ria ~sth by sth ramisTvis raime xelis mosa-
towards a ~ of sb/sth vinmes/raimes is- kidis gakeTeba

123
სარჩევი

~ to v miwodeba ~ place ~ adgili


~ together v erTad SeerTeba/Sekvra ~ Sacrament evqaristia
~ ~ with mortar (samSeneblo) xsnariT ~ Saturday didi SabaTi
Semtkiceba ~ Scriptures wminda werili
~ the view that… ganaviTaro raime azri ~ shrine ~ adgili
~ up v Seyovneba ~ Spirit suliwmi(n)da
~ veneration Tayvaniscemis mopoveba ~ Sepulcher (the) uflis saflavi
holder n damWeri xelsawyo=Stativi,pat- the descent of ~ ~ suliwmi(n)dis
roni ramis gardamosvla
holding n ger saijaro mamuli/ijara; ~Table uflis(wminda) taxti,sakurTxe-
pyroba veli
holdover n gadmonaSTi ~ Tree wminda xe
hole n xvreli,soro,ormo,naxvreti,nasv- ~ water aiazma
reti,foso,satare xvreli,xaro, ~ wine zedaSe
Rrmuli,naCvreti ~ Writ wminda werili
air/wind ~ sahaero xvreli/Saxti homage n mokrZaleba,pativiscema,valde-
stock ~ kazmis CasatvirTi xvreli buleba
v (ga)xvreta,daxvreta ramis home(cf.house) n saxli=kera,samyofeli,
~ for pouring WurWlis sadinari(mag.sa- samSoblo,ojaxi,ojaxoba,bina,adgi-
dRveblisa) li miCenili vinmesTvis/ramisTvis
swivel ~ saxsrovani SeerTebis bude v binadroba,dabinaveba
holed=holey adj daCvretili,daxvretili adv Sin
holiday(see vocations) n adj dResaswauli/ ~ art xelovnebis mcire nimuSi
sadResaswaulo;Svebuleba,ardade- at ~ Sin
gebi be ~ ~ gavrcelebuli,Cveuli,miRe-
Holiness n siwminde (bibl),wmindanoba buli,xmarebuli,Sesabamisi
one's ~ vinme(s) uwmindesoba ~ country mamuli=samSoblo
holirelics n pl wminda nawilebi ~ front omis zurgi
hollow n v adj (gamo)qvabuli,exi,mRvime,ta- ~grown adj adgilobrivi,(Sina)uri,Sin-
fobi,Rrmuli,Rru,xvreli; (amo)nag- nazardi
leji/natexi,futuro/fuye,gamofu- ~ land samSoblo
Ruroeba(mag.rqisa sayanwed) ~ less adj usaxlkaro,sabralo,oxeri
~ based fuZe/quslamoRarulii ~ made SinnakeTi
~ out v amongreva,amoRrueba ~ of samyofeli vinmesi/ramisa
wooded ~ tyiani tafobi ~ of civilization(s) civilizaci(eb)s akvani
hollowed adj gamoqvabuli,Rruiani,amoT- ~ sickness n miwis yivili=samSoblos
lili,amoRruebuli monatreba=nostalgia
holly=Ilex gen. Lat. n adj baZgi(s) (mc) ~ span adj Sin naqsovi
hollyhock=Altheae rosea Lat. n adj alTe(si ~ stead n komli,mamuli,saxleuli,saxl-
holocaust(see rite) n yvelafris dawvis kari
adaTi/wesi homey adj myudro
Holocene n adj holoceni feel ~ mSvidad=Tavi igrZno ise,rogorc
Holy n adj wmindani; wminda,uwmindesi,sa- Sin
zedaSe homicide n mkvleloba,mkvleli
~ Alliance wminda kavSiri Homilies n pl qadagebaTa wigni
~ city ~ qalaqi homily n qadageba
~ Land ~ miwa hominid n adamianis msgavsni=adamianTa
~ matrimony ~ qorwineba ojaxis wevri(primatebic da Tana-
~ of Holies uwmindesi uwmindesTa So- medrovenic)
ris,wmindaTawminda,uwmindesze hominy n RerRili
uwmindesi Homo ergaster=hominid hominidi
~ oil wminda zeTi homogeneity n erTgvarovneba

124
სარჩევი

substantial ~ of types tipebis myari ~ hord=horde n urdo


homogeneous adj erTgvarovani horehound n adj pirwminda(si) (balaxi)
hone n v salesi qva, (ga)lesva horizon n Tvalsawieri,horizonti
honest(y) adj n gulwrfeli,marTali,pa- horizon(less) adj usazRvro
tiosani; gulwrfeloba/siwrfele, horn n adj rqa/rqis; rqisebri Sverili
patiosneba,simar/Tle bent ~ dagrexili rqa
honey n adj Tafli(s) drinking ~ yanwi
~ comb n adj fiWa/fiWis; nuJri li- ~ hoe rqis Toxi
Tonze ~ less adj urqo
~ combed adj Jangisagan dacxriluli Horn of Plenty siuxvis rqa
liToni, an klde gamoqvabulebiT horse n cxeni, teqstis bwkaredi
~ farmer n mefutkre ~ and foot cxenosani da fexosani jari
~ moon n Taflobis Tve ~attachments/furniture cxenis mosarTave
wild ~ tyis/gareuli futkris Tafli bi
~ ~ farming tyis mefutkreoba bare-back ~ ubelo ~
honeysuckle=Lonicera gen. Lat. n adj cxra- bay ~ wabla ~
tyava(si) (mc) ~ breeding n mecxeneoba
honorary adj sapatio(direqtori/mdivani) brown(dark-brown) ~ Tafla cxeni
~ degree ~ wodeba cavalry(troop/war) ~ sabrZolo ; kavale-
honorific adj sapativcemo(d),pativsacemi, ria
pativiscemis gamomxatveli ~ chestnut=Aesculus hippocaustanum n
honour n v keTilSobileba,Tayvanis/pa- adj Lat. cxenis wabli(s)
tiviscema; dafaseba ~ cloth n ~ asali
~ anniversary wlisTavis aRniSvna pativ ~ collar n ~ uReli=caluReli
sacemad ~ comb n ~ savarcxeli
(designed) in the ~ (Seqmnili)vinmes pa draught/wheeler ~ Sua/Sesabmeli ~
tivsacemad… ~ drawn adj cxenSebmuli
It's sb' s ~ to do sth maqvs pativi… dry ~ fornis ~
honourble adj pativcemuli,pativsacemi fast ~ bedauri,taiWi
honoured adj pativcemuli ~ gear n lagami
~ sb moRvawe gelding n iabo
honours n pativi ~ guards cxenosani gvardia
hood(see cowl) n yabalaxi harnessed/seddled ~ Sekazmuli ~
hoof(ed) n adj Cliqi, Cliqosani ~ hear n adj Zua/Zuis
hook n ankesi,kauWi ~ herd n mereme
hookah n nargile ~ jade n lafSa cxeni
hooks n pl mamali dugma ~ larret n cxenis mosarTavis rgoli=mar
hook-shaped adj dugmisebri yuJi
hoop n brtyeli beWedi,gvergvi,rgoli, light ~ msubuqi kavaleria
rkali ~ man/woman mxedari/cxenosani kaci/qa-
half ~ naxevarrkali li
inner part of a ~ rkalis Sida mxare mare faSati,Waki
hooping(see binding) ger moWedva,SeWedva mare/vaulting ~ ulayi
hope n v imedi; imedis qona ~ master n cxenis gamxednavi
~ upon v imedis damyareba ~ nail ~ nalis lursmani
hoped adj nanatri outrunner ~ gverdiTi cxeni
long ~ didi xnis ~ pack ~ sasapalne ~
hopeful(ly) adj adv imediani,imediT savse; ~ race n doRi,marula
imedianad,vimedovneb... ~raddish n adj pirSuSxa(si) (mc)
hopeless(ly) adj adv uimedo(d) ~ rein-ring n cxenis sadavis rgoli
hopper n nalia, kazmis CasatviTi xvre- ~ reins n pl ~ sadaveebi
li ~ rider n mxedari, cxenosani

125
სარჩევი

~ radish(Colchlearia armoracia Lat.) n adj ena/enis (mc)


pirSuSxa(si) hour(ly) n adv adj saaTi, saaTobriv(i)
relay horses cxenebis Secvla gzaSi ~ glass n qviSis saaTi
~ riding ger cxenosnoba house(cf.home) n bina,saxli=Senoba,sad-
~ ~ tribe cxenosani tomi gomi,dacxovrisi,taZreuli(mag.bag-
Royal Horse Guard samefo gvardia rationTa saxlis)
seddle ~ samgzavro/sajdomi ~ cell ~ oTaxebiani saxli
shaft(thiller) ~ Sua=xelniani ~ corridor ~ saxli oTaxebiT derefnis
~ shoe n nali orive mxares
~ ~ shaped adj nalisebri curvilinear ~ mrudxazovani saxli
~ sleigh rides cxenSebmuli marxili ~of the dead micvalebulTa saxli
~ soldier n cxenosani meomari ~of gods RmerTebis saxli
~ stallion n ulayi pit ~ miwuri saxli
~ stealer n cxenis qurdi ~ serf n Sinamosamsaxure(ara moaxle
~ stealing ~ qurdoba treasure ~ ganZTsacavi(ara muzeumSi)
~ stirrup n uzangi wing corridor ~ minaSenebiani/frTebiani
~ tail=mare's tail n adj joriskuda(si)= saxli
SviTi(s)/Svita(Svitis), Equisetum v ger ganlageba,dabinaveba,moTavse-
gen. Lat. ba,inaxavs,itevs,Seicavs,binadroba
tather n cxenis sabmuri housed adj ganlagebuli,dabinavebuli,
thoroughbred ~ wmindasisxliani ~ moTavsebuli
winged ~ = Pegass frTosani ~ household n adj sameurneo ezo,saxloba,
horsts n raRacis minimaluri raodenoba saxleuli,ojaxi; sameurneo,saojaxo
ojaxuri,yofiTi,sameurneo,sakaro/ka-
horticultural adj sabaRe
risa
horticulture n mebaReoba
householding/keeping ger ojaxoba=saoja-
hose n mklavi(ara adamianis),sarwyavi mi
xo saqmianoba=ojaxis gaZRola
li
housing n sadgomi,sacxovrisi/sacxovre-
hospitable adj stumarTmoyvare,vargisi,Se-
beli,cxovrebis pirobebi,cxov-
saferisi
reba,binadroba
hospital(ize) n v saavadmyofo=qsenoni;sa-
hovel n qoxi,farduli,niSa qandakebisaT-
avadmyofoSi gadayvana
Tvis kedelSi
hospitality n stumarTmiyvareoba,stumar-
how pron. ranairad,rogor,ramdenad
maspinZloba
however conj. Tumc(a),magram,ra Tqma un-
Hossana n osana
da
Host(the) n sefiskveri
hub n samyaros/yuradRebis centri; yua
sacring bell at elevation of ~ amaRlebis
(ara puris)
zaris rekva
huge(ly) adj adv bumberazi,veeba,uzarmaza
Host(s) n pl zeciuri mxedroba
ri; Zalian,Zalze
Lord of Hosts angelozTa ufali
hull n gemis ConCxi; parkosani mcenaris
host n v laSqari, maspinZeli kaci,damxv- parki,parkosnebi
duri,adgilobrivi,maspinZloba human n adj adamiani; adamianuri,keTili
hostess n maspinZeli qali,diasaxlisi
~agency adamianis Zala,adamianuri sa-
hostage n mZevali mianoba/faqtori
hostile n adj v mteri;samtro,mtruli,mtr- ~animal composition adamiani-cxovelis
roba ornamenti(mag,kentavri)
~ relations mtruli urTierToba ~ being adamiani
hostility n dapirispireba,mtroba ~bird adamiani-frinveli
hot(see heat) adj gaxurebuli,cxeli ~ faced admianis saxiani/saxovani
~ debate cxare kamaTi ~ headed ~ Taviani
hotly adv cxlad,cxared ~occupation adamianis saqmianoba/nacx-
hound n meZebari ZaRli ovrebi,namosaxlari
hound’s tongue n adj ukadrisa(si)=ZaRlis ~ past kacobriobis warsuli

126
სარჩევი

~ sacrifice adamianis msxverplSewirva cell-like~ senakisebri ~


tool-using ~ adamiani,romelic ukve ~like structure qoxisebri nageboba
xmarobs raime xelsawyos palm-leaf ~ palmis foTlebiT nagebi
humanify(see humanize) v gaadamianeba qoxi
Humanities (the) n pl adamianis buneba/Tvi wattle-and-daub ~ facxa
sebebi; humanitaruli mecnierebani, hybrid adj Sedgenili,hibridi/hibriduli
romlebic Seiswavlis klasikur ~ figure hibriduli figura(mag.kentavri
enebs,literatures,mecnierebas hydria/hydriae n sing/pl Gr. hidria,minis
humanity n adamianoba,kacobrioba,humanu- sarwyuli
roba,adamianis buneba hydrogen sulphide adj gogirdovani
humanize(d)(see humanify) v adj gaadamiane hymn(see anthem) n sagalobeli,himni
ba/gaadamianebbuli Hymnal n himnebis krebuli-kondaki
humanly adv adamianurad hypaetral adj hipetraluri
humble adj v TavSekavebuli,sada,ubralo hyphen n tire
mokrZalebuli; moTokva hypholoma sublateritium Lat. n adj cru ma-
~ notion mwiri/Zunwi azri/warmodgena nWkvala soko
~ origin uTvistomo(ba) hypocrisy n TvalTmaqcoba,,pirmoTneoba,
person from ~ position mdabio warmomav- farisevloba
lobis adamiani hypocrite n TvalTmaqci,pirmoTne,farise-
humid(ity) adj n nestiani,notio;sineste,si veli
notive hypogeum n miwisqveSa saTavsi
humiliate(ing)(ion) v adj n damcireba,damam- hypostyle adj hipostiluri
cirebeli hypothesis n hipoTeza
hump(ed) n adj kuzi(ani) hypothesize v hipoTezis gamoTqma
humus n adj neSompala/neSompalis hypothetic(al)(ly) adj adv savaraudo(d),hi-
hundred num adj asi poTeturi/hipoTeturad
hundreds adj aseulobiT
~ upon ~ ~ da ~ I
hung adj dakidebuli,Camokidebuli iamb(ic) n adj iambi, iamburi
hunt v nadiroba ibis=Threskiornis n ibisi-isidas frinveli
~ scene nadirobis scena ibis/ibides,ibis n Lat. ZenZeruki,yajari
hunter n monadire Ice Age myinvaruli xana
~ gatherer n ~ Semgrovebeli ice(see icy) n adj yinuli(s)
hunting adj ger sanadiro, nadiroba ~ box/house n sayinule
~net v sanadiro bade icon n xati
~patterns nadirobis wesebi/Temebi ~ frame-work/setting xatis moWediloba
hunters’ house monadireTa sadgomi ~ image n portretuli gamosaxuleba
hurdle-work adj tyruSuli hinged ~ karedi xati
hurdy-gurdy n arRani ~ honouring xatis Tayvaniscema
hurt v daSaveba=tkena,Tavmoyvareobis Se- ~ lamp n kandeli,lampari xatis win
laxva(siamayis,Tavmoyvareobis),wye- ~ painter xatmweri,fermweri
nineba ~ painting xatwera
hurted adj daSavebuli,daWrili,nagvemi,na ~ room saxate
cemi iconic adj portretuli,kanonikuri
husband n qmari iconoclast n xatmebrZoli
~ man mkvidri mosaxle iconography n ikonografia
husbandry n miwaTmoqmedeba in ~ ikonografiiT,ikonografiuli
animal ~ mesaqonleoba respective ~ Sesabamisi ikonografia
poultry ~ mefrinveleoba iconostass n kankeli
silkworm ~ meabreSumeoba icy(see ice) adj civi,yinulovani
husk(s) n pl CenCo idealize(d) v adj gaidialeba/gaidialebu-
hut n qoxi li

127
სარჩევი

identical adj msgavsi,toli/swori morideba,gamoricxva,yuradRebis mi-


nearly ~ TiTqmis erTnairi Rma datoveba
identifiable adj is,risi (amo)cnobac SeiZ- ignored adj gamotovebuli,yuradRebis mi-
lebanacnobi/cnobili Rma datovebuli
~ as cnobili,rogorc… ILHMC abbr. enimki
identification n gansazRvra,gansazRvreba, iligible adj misaRebi,sasurveli,Sesaferi
vinaoba (si)
~ with sb/sth gaigiveba vinmesTan/rames- ill(ness) (see sick) adj avad(myofi),avadmyo-
Tan foba
identified adj gansazRvruli,garkveuli ~ fame cudi saxeli (aqvs gavardnili)
archaeologically ~ arqeologiurad da- ~ famed avadsaxsenebeli,cudi saxel-
dasturebuli is mqone
~as… ~ miCneuli/wodebuli rogorc ~ suited for… umaqnisi
~by… (gamo)icnoba raRaciT the ~ avadmyofebi(xalxi)
confidently ~ damajereblad/sandod da illegal adj arakanonieri,ukanono
dgenili illegiance from…to… qveSevrdomoba
not ~ gaurkveveli,ar/ver gansazRv- illegible adj aramkveTri/gaurkveveli nawe-
ruli ri,ucnobi
identify v amocnoba,gansazRvra,garkveva,vi inscription/text is ~ warwera/teqsti ar
naobis dadgena,mikuTvneba,proeq- ikiTxeba
tis Sedgena,gamoyofa.gamovlena illegibly adv gaurkvevlad (naweri)
~archaeologically arqeologiurad dada- illegitimacy n ukanonoba (ramis)
stureba illegitimate adj ukanono
~sb/sth by sth dadgena/gansazRvra ra- ~ child ~ Svili
ime niSniT Illion=Willion n ilioni
~with sb/sth gaigiveba vinme/ramesTan illiteracy n uwignuroba,anbanis arqona
identifying adj ganmsazRvreli illiteral/illiterate adj wera-kiTxvis ucodina-
identity n erTnairoba,TviTmyofadoba,kuT ri
vnileba,TavisTavadoba,msgavseba, illuminate v xelnaweris Semkoba feradi
saxeli,vinaoba,.mdgomareoba naxatebiT, axsna,ganmarteba
~ of interests interesTa Tanxvedra illuminating adj ganmartebiTi
ideographic adj xatovani illumination n TavsarTi(teqstis)
idol n kerpi Illuminator n ganmanaTlebeli(mag.wm. nino)
~ place n sakerpe illuminator n mxatvari ilustratori
idolater/idolatress n kerpTayvanismcemeli illusive adj iluzoruli
kaci/qali illustrate(d) v adj dasuraTeba/dasuraTebu-
idolatorous/idolatory adj kerpTayvanismcem- li,Cveneba,ilustrireba/ilustri-
luri rebuli,asaxva/asaxuli
idolizarion/idolize n v kerpad qceva ~by sth asaxuli ramiT
idyle/idyllic n adj idilia,idiliuri illustration n ilustracia
ie=i.e.=that is to say e.i.=eseigi for ~ of… sailustraciod ramisa
if conj Tu stanning ~ of the point naTeli dasturi
if not more so u meti/ukeTesi ara ramisa
if not sth aramcTu illustrative adj sailustracio
ignoble n adj qvena grZnoba; arakeTilSo- image n gamosaxuleba,gansaxiereba,saxe,
bili Sesaxedaoba,kerpi,saxe=warmodgena,
ignorance n arcodna=ucodinroba,gau- fantazia,figura,gamosaxuleba
naTlebloba,umecreba,uwignuroba crude ~ uxeSi gamosaxuleba
ignorant adj gaunaTlebeli,uvici,umecari, mirror ~ zusti asli,anarekli
uwignuri,arasmcodne,warmarTi in sb's own ~ gonebiT warmodgena
ignore v gverdis avla,Tavidan acileba. imagery n gamonagoni,warmodgenebi(gone-
ugulvebelyofa,yuradRebis miuqce- bis),warmosaxviTi gamosaxuleba,
vloba,gverdis avla,Tavis arideba/

128
სარჩევი

gamosaxulebebi bevri/ramdenime ~ holiday uZravi dResaswauli(mag.Soba)


religious ~ religiuri warmodgenebi ~ property ~ qoneba
imaginable adj is,risi warmodgenac SeiZ- immovably adv uZravad
leba immure(d) v adj dagmanva/dagmanuli,kede-
imaginary adj (ga)mogonili,ararealuri, lSi Cataneba/Catanebuli,CaSe-
fantaziis nayofi neba/CaSenebuli
imagination n gonebiT warmodgenili ram, impact on/upon v gavlenis moxdena rame-
fantazia,STagoneba,warmodgena, ze,dartymis miyeneba,zemoqmedeba,
warmosaxva biZgi,gavlena,zemoqmedeba,Sejaxeba
in the ~ warmosaxvaSi increase ~ gavlenis zrda/mateba
imagine v gonebiT warmosaxva/warmodge- ~on sth gavlenis moxdena rameze
na reduce ~ ~ kleba/Semcireba
difficult to ~ Zneli warmosadgenia,warmo- impale v sarze gasma,gangmirva
udgenelia ~enemy mtris moqceva alyaSi
imbed v SerWoba,Casma impart sth with sb vinmesTvis ramis gazi-
imbrex/imbricis n sing/pl Lat. wvimis sawre- areba=saziarod
ti Tixis Rari,Rariani kramiti impartial(ity) adj n miukerZoebeli,samarT-
imbricated adj qerclisebri liani;miukerZoebloba/samarTli-
imbue(d) v adj gaJRenTva/gaJRenTili,pku- anoba
reba/napkurebi,gamxneveba,Segulian- impede v xelis SeSla,gaxda raRac Se-
eba,cru rwmenebiT gajereba uZlebeli,Semkavebeli raime
imfact on v zegavlena ~ recognition of eg shape SeuZlebelia
imitate v mibaZva,wabaZva,imitacia formis garkveva
imitating… v imeorebs impel v aiZulo imoqmedos,gamowveva,iZu-
imitation n asli,minabaZi,mibaZva leba
in ~ of … mibaZviT… imperfect(ly) adj adv araswori/arasworad,
imitative arts n ferwera arasrulyofili/arasrulyofilad
Immaculate Conception umanko Casaxva imperial adj imperiis,imperiuli,imperato
immature adj arasrulwlovani=bavSvi,da- ris,suverenuli,uzenaesi
uxvewavi,dauRvinebeli,zrdaus- imperium maritimum Lat. batonoba zRvaze
ruli,moumwifebeli,umwifari impetus n biZgi, impulsi
immeasurable adj ganuzomeli implant v danergva,Canergva(ara mxolod
immeasurably adv ganuzomlad mcenaris)
immediate adj pirdapiri(mag.memkvidre), implausible adj daujerebeli
uSualo/uaxloesi(naTesavi/sagani) implement n v xelsawyo=sameurneo iara-
swrafi,dauyovnebeli,myisieri Ri,mowyobiloba; aRsruleba,gan-
immediately adv maSinve,dauyovnebliv, xorcieleba,momarageba,Sesruleba
swrafad ~ an idea azris gatareba,Canafiqris
immemorial adj uxsovari drois ganxorcieleba
from time ~ ~ droidan implementation n aRWurva,ganxorcieleba,
immence adj uzarmazari,uzomo,grandi- Sesruleba
ozuli ~ unit momaragebis ganyofileba
immencely adv Zalze,metismetad implication n gamoxatuleba,mniSvneloba,
immencity n sidide,sidiade,grandiozu- Tanamonawileoba
loba ~for sth azri/mosazreba ramis Sesaxeb
immerse(ion) v n Cafloba,CrdilSi Ses- implicit(ly) adj adv arapirdapiri/arapird-
vla,(mo)naTvla wyliT/wyalSi apirad,upirobo(d),sruli morCileba
imminent adj gardauvali implied adj nagulisxmevi
immolate(ion) v n Sewirva,samsxverplos impluvium n Lat. impluviumi
dakvla imply v gulisxmoba ramis,miTiTeba,mo-
immortal(ity)(ize) adj n v ukvdavi,ukvdaveba Txovna
ukvdadavyofa impenetrability n udrekoba,Seuvaloba,Se-
immovable(see hearth) adj uZravi uRwevadoba,gauvaloba,miudgomloba

129
სარჩევი

impenetrable adj gauvali,Seuvali,SeuR- imposted adj xarkdadebuli


weveli,miudgomeli,gaumtari imposter n TviTmarqvia,cru(mag.mefe)
impenetrably adv udrekad,Seuvalad impotent adj uunaro/susti(mag.mefe)
imperfect(ion)(ly) adj n adv arasrulyofi- impoverish(ed) v adj gaRaribeba/gaRaribe-
li,uvargisi; arasrulyofileba, buli,gaRatekeba/gaRatakebuli,ga-
nakli,codva; (ara)srulad/srul- nadgureba,sarCo-sabadeblis warT-
yofilad,cudad meva, uRimRamo
imperialty n xelmwifeba impracticable adj gamousadegari,saxmarad
imperishable adj gamZle(is,rac ar/ver nad uvargisi,SeuZlebeli,gamuxorci-
gurdeba),ukvdavi,uxrwneli(gvami) elebeli,Seusrulebeli
~ glories maradi/ukvdavi dideba imprecate v (da)wyevla
~ magnificence ~ ~ didebuleba/sidi- imprecation n wyevla
ade imprecise adj arazusti
imperishably adv uxrwnelad impregnable adj daumorCilebeli,miudgo-
impersonal adj upirovno, upiro meli(mag. bastioni)
implausible adj daujerebeli,simarTlis impregnant v ganayofiereba,daorsuleba,
Seusabamo gajereba ramiT
imply v gulisxmoba,varaudi impress n v anabeWdi;daWdeva,STagoneba,
imponderables n pl gamousadegari=rame- amotvifvra,aRbeWdva,STabeWdile
rumeebi bis moxdena,moxibvla,aRfrTovaneba
import(ation)(ed)(er) v n adj n Semotana ~ on Cagoneba,Canergva,STagoneba
(qveyanaSi),Semotanili,Semomtani impressed adj amotvifruli,daWdeuli,na-
importance n mniSvneloba,saWiroeba Wdevi
place~ on sth mniSvnelobis micema rami- impression n STabeWdileba,gamosaxuleba
sTvis gamoxatuleba,anabeWdi
sb of great ~ mniSvnelovani pirovneba create ~ STabeWdilebis Seqmna
singular ~ gansakuTrebuli mniSvnelob indelible ~ waruSleli STabeWdileba
sth of great(no/small)~ raime didi/mcire impressionistic adj impresionistuli
mniSvnelobis, umniSvnelo impessive adj gamomsaxveli,metyveli,STam
~ ~ minor ~ ~ naklebmniSvnelovani beWdavi
~ ~ outstanding ~ ~ gamorCeulad ~ demonstration metyveli suraTi/gamo-
mniSvnelovani xatuleba
~ ~ paramount/prime ~ pirvelxaris- imprint(ed) n v gamosaxuleba/anabeWdi,nak
xovani(gansakuTrebuli,udide- valevi,anatvifri,anasaxi,kvali;
si) mniSvnelobis,uaRresad mniSv- amotvifvra,aRbeWdva
nelovani ~ on a towel xelTuqmneli xati
important adj mniSvnelovani,mTavari,saxe- imprison(ed)(ment) v adj n dapatimreba/da-
lovani patimrebuli,patimroba
less ~ naklebmniSvnelovani improbable adj SeuZlebeli=warmoudge-
utterly ~ uaRresad mniSvnelovani neli,daujerebeli
very ~ Zalze ~ improbably adv SeuZleblad=warmoudgen
vitally ~ sasicocxlod ~ lad
importantly adv mniSvnelovnad improper(ly) adj adv (ara)wesieri/wesierad
impose v Tavs moxveva,xeldasma,xarkis (ara)swori/sworad,miuRebeli/mi-
dadeba/dakisreba,dadgena,saweseba uReblad
imposing adj mdidruli,STambeWdavi improve(d) v adj gamosworeba/gamoswore-
imposition n xarkis dakisreba,xeldasma, buli,gaumjobeseba/gaumjobesebuli
dadgena,daweseba impulse n biZgi,impulsi
impossibility n SeuZlebloba ramis ultimate ~ Zlieri ~
impossible adj SeuZlebeli impure adj minarevebiani=arasufTa/xalasi
impost n adj v TaRis qusli,gadasaxadi ; impurities n pl minarevebi
di; xarki(s); xarkis dakisreba imput to sth mieweros,mieniWos
~ seaing impostis dasadgmeli adgili in prep …Si

130
სარჩევი

~ situ Lat. uZravi,xeluxlebeli li


inability n uunaroba inclination n daxriloba,simrude
inaccessibility n miudgomloba include(d) v adj Setana/Setanili=CarTva/
inaccessible adj miudgomeli,miuwvdomeli CarTuli(naSromSi,saqmeSi),mikuT
inadequate adj Seusabamo,araswori vnebuli
inadvertently adv zereled,uyuradRebod, including adj Semcveli,maT Soris.,CaTvla,
SemTxveviT Semcveli,maT Soris,CaTvliT
inalienable(see untouchable) adj xelSeuva- inclusion n CanarTi,SemoerTeba,CarTva
li inclusions n pl minarevebi
~ museum values ~ samuzeumo fase- incoherent adj araTanmmdevruli,Seusaba-
ulobani mo,fSvnadi
inanimate adj usulo incomparable adj Seudarebeli,ubadlo
inappropriate adj arasaTanado,Seuferebe- income n v Semosavali,Semosvla
li incomer n imigranti
inaptly adv uadgilod,Seufereblad incoming adj Semavali,Semomavali
inattention n uyuradReboba incompatible adj SeuTavsebeli,Seusabamo,
inattentive adj uyuradRebo gamousadegari
inaugural adj sainauguracio incompatibility n SeuTavsebloba,Seusabam-
~ lecture Sesavali leqcia oba
inavoidable adj is,rasac Tavidan ver aci- incomplete(d)(ly) adj adv arasruli=naklu
leb li; usruli=dausrulebeli;ara-
inavoidably adv uciloblad srulad,usrulad,daudevrad
inborn adj bunebrivi=Tandayolili incompleteness n arasruliba,usruloba,
incalculable adj auwonavi,fasdaudebeli daudevroba
incantation n jado sityva,Selocva,wyev- incongruous adj Seusabamo,gamousadegari
la inconsequential adj uadgilo,Seusabamo
incapable adj uunaro,ver SemZle ramis inconsistency n araTanmimdevruloba,Seu-
incarnate v winaparTa gamosxva/gamoCena, sabamoba
gardasaxva,inkarnacia inconsistent adj Seusabamo
incarnated adj gardasaxuli,gansaxierebu- icorporate(d)(ing)(ion) v adj n gaerTianeba/
li,xorcSesxmuli gaerTianebuli,SeerTeba,CarTva/Car-
incarnation n gardasaxva,inkarnacia Tuli,mierTebuli,momcveli,Semava-
inch n cida=2,8 sm li,gawevrianeba,momcveli/moicavs
~one’s way through…gzis gakvalva,neli incorporeal adj usxeulo=uxorco
moZraoba=winsvla incorrect(ly) adj adv araswori,arasworad
incense n adj v gundruki(s),sakmeveli/sa- inconsequential adj umniSvnelo
kmevlis; sakmevlis kmeva inconsistence n SeuTavsebloba
incentive n wamaxalisebeli,xelSemwyobi inconsistent adj SeuTavsebeli
incest(uous) n adj incesti; incestSi dam- inconvenient(ly) adj adv mouxerxebeli,ux-
naSave,incestis Camdeni erxuli/uxerxulad
incidence n SemTxveva increase(d) n v adj (ga)zrda,(mo)mateba,mo-
incidental(ly) adj adv SemTxveviT(i) moZleba,gazrdili,momatebuli,mo-
incise(d) v adj dakeWna/dakeWnili,daserva/ lebuli
naseri,amokveTa,daWdeva/daWdeuli increasing adj mzardi,zrdadi,moZalebu-
inkrustireba,amotvifvra li,mometebuli
~features naWdevi saxeebi ever ~ mudmivad mzardi
incision n Wde,naseri,inkrustacia ~in complexity mzardi/zrdadi sirTule
inclement adj Seubralebeli vinme,mkacri/ ~in number mzrdi raodenoba
usiamo klimati ~in popularity mzardi popularoba
incline(d) v adj (ga)daxra,midreka,mimxro- ~ in size zomiT/zomaSi gazrdili
ba; damreci,gadaxra,daxriloba increasingly adv mzardad,mometebulad,
~to do sth gatacebuli ramiT,midreki- ufro da ufro,Zalze
~used farTo gamoyeneba

131
სარჩევი

incredible adj araCveulebrivi,gamaognebe- indicator n maCvenebeli,niSani


li,warmoudgeneli indigenous n aSkara,adgilobrivi,bunebr-
incredibly adv saocrad ivi,Tandayolili,mkvidri,ZirZveli
incredulous adj vinme undo=skeptikosi ~ civilization ZirZveli civilizacia
incrustate(d)(ion) v adj n inkrustireba/ink indirect(ly) adj adv arapirdapiri/arapirda
rustirebuli,inkrustacia pir(ad),iribi/iribad
incubus/incubi n sing/pl Lat. boroti suli indiscriminately adv ganurCevlad
inculcate v Canergva=STagoneba vunmesT- indispensable to/for aucilebeli,gamonak-
vis ramisa, danergva ramis lisis gareSe,savaldebulo
incurable adj (gan)ukurnebeli indisputable adj udao
incursion n Tavdasxma,SeWra sadme indisputably adv udaod
incut v adj CaWdeva/CaWdeuli indistinguishable adj ganurCeveli,ganusxva-
indebtedness n movaleobis grZnoba,val- vebeli raRacisgan,vergasarCevi
Si yofna,valis qona indistinguishably adv ganurCevlad=ver ga-
indeed adv marTlac(rom...),Tumc(a) arCev,ganusxvaveblad
indecipherable adj gaurkveveli (xel)nawe- individual adj n erTeuli,erTpirovnuli,
ri kerZo,calkeuli; pirovneba
indecisive adj orWofuli,gaubedavi,moyoy- ~ finds calkeuli aRmoCenebi
mane,uSedego ~ interested dainteresebuli piri
indefiniable adj aramkveTri potentially identifiable ~ realuri pi-
indefiniably adv aramkveTrad rovneba
indefinitable adj aramkveTri,ganusazRvre- individualistic adj calkeuli,kerZo,indivi-
li dualisturi
indefinitably adv aramkveTrad.ganusazRv- individually adv (erT)pirovnulad,saTiTa-
relad od
indefinite adj bundovani,gaurkveveli,ganu- indoctrinate v STagoneba=Cagoneba
sazRvreli,daudgeneli indomitable adj mouTokavi,mouxelTebeli
indelible adj waruSleli ~ spirit daumorCilebeli/mRelvare su-
leave ~ mark on history waruSleli kva- li
lis datoveba istoriaSi indoor(s) adj adv Sin(a), SenobaSi,WerqveS
identical adj msgavsi=identuri induce(ment) v n iZuleba; biZgi,ramac az
identified adj damowmebuli,gansazRvruli ri dabada,zemoqmedeba
identity n msgavseba,identuroba indulge v Cafloba
indepedence n damoukidebloba ~ in sth v nebivroba ramiT
independent(ly) adj adv damoukidebeli,da- indulgence n SeRavaTi,Semwynarebloba
moukideblad indulgent in… Semwynarebeli
indestructible adj urRvevi industrial adj sameurneo,sawarmoo
index/indices n sing/pl Lat. saxelTa saZi- ~ activities ~ saqmianoba
ebeli wignis bolos,danarTi industry n warmoeba
indicate v gamovlena,gansazRvra,gamoxat- ineffective adj araefeqturi,uSedego,umoq-
va,gulisxmoba ramis,dadasture- medo
ba,miTiTeba/miniSneba,mianiSnebs. inequal adj Seusabamo,uTanabro,uTanaswo
niSnavs..,azris Camoyalibeba,gamo ro
xatuleba inequality n Seusabamoba,uTanabroba,uTa-
indicated adj naCvenebi nasworoba,gansxvaveba
indicating adj maCvenebeli raRacisa legal ~ uflebrivi uTanasworoba
indication n gamoxatuleba,gansazRvra,das inescapable adj garduvali,udao,gverds
turi,maCvenebeli ramisa,mauwyebe- rom ver auvli
li,niSani,sabuTi inevitable adj gardauvali,ucilobeli,aS-
the most telling ~ mWevrmetyveluri gamo- kara,aucilebeli
xatuleba ramisa inevitably adv uciloblad
indicative adj gamomxatveli,ganmsazRvre- inexhaustible adj amouwuravi,daucxrobe-
li,maCvenebeli

132
სარჩევი

li,dauSreteli,uSreti mnili Rrmuli


inexorable adj Seubralebeli,ulmobeli, hold ~ gavlenis qona rameze
sastiki,udreki,uryevi,Seuvali immediate ~ uSualo ~
inexorably adv Seubraleblad,ulmoblad, sb open to ~ from sb vinmesgan vinmeze
sastikad,adrekad,uryevad,Seuvalad gavlenis advilad moxdena
inexperienced adj gamoucdeli sphere of ~ ~ sfero
inexpertly adv ucodinrad,dauxvewavi xe- through ~ gavleniT
liT/gamoucdelad gakeTeba ramis under ~ ~ qveS
inexpressible adj eniT (gamo)uTqmeli; is, ~ upon sb/sth gavlena vinmeze/rameze
risi gamoxatvac eniT SeuZlebelia ~ washed across (gavlenam) waleka
inextinguishable adj uqrobi influenced adj is,razec moxdenilia (ze)
inextricable adj abneuli,areuli,rTuli, gavlena
gadauWreli,gamouvali,CaxlarTuli ~ by sb/sth vinmes/ramis (ze)gavleniT
inextricably adv abneulad,areulad,gaurk- influential adj gavleniani.wonadi
vevlad,gadauWrelad,CaxlarTulad influx n Semosvla(garedan),SemoWra,Sere-
infamous adj avadsaxsenebeli va, mdinareTa xerTvisi
infancy n Cviloba,arasrulwlovaneba,ra- inform v gacxadeba,gamocxadeba,gagebine-
mis sawyisi/Canasaxovani mdgomare- ba,Setyobineba,moxseneba
oba(mag.metalurgiis) information n ambavi,sakiTxi,Setyobineba,
in ~ adv CvilobaSi cnoba,informacia
Infant(see Special) n yrma ieso ~ about/on cnoba ramis Sesaxeb/rameze
infant n bavSvi,yrma,Cvili on the basis of ~ raime cnobis safuZ-
infanta n mefis asuli velze
infante n mefis Ze=ufliswuli informative adj sainformacio,informaci-
infantryman n qveiTi meomari uli
infect v dasnebovneba,mowamvla infomatory adj sainformacio
infer v varaudi informity n cnobebi,informaciuloba
inference n adj daskvna,savaraudo infrastructure n Senobis miwisqveSa nawi-
draw ~ on sth daskvnis gamotana li
inferior adj damokidebuli,qveda,qvemdgomi, infrequency n simcire,naklebi sixSire
cudi,qveSevrdomi,xelqveiTi ~ of finds masalis/nivTebis simcire
~ quality dabali xarisxi(s) infrequent(ly) adj adv iSviaTi, iSviaTad
inferno n jojoxeTi infuse v aRanTo vinme siyvaruliT,sulis
infill n v Semavsebeli, Sevseba STaberva,gacocxleba
Infinite(the) n uleveloba,usasruloba ingenuity n gamomgonebloba,ostatoba
infinite(ly) adj adv ukidegano(d),usasrulo ingot n zodi,namzadi,sxmuli
(d),usazRvro(d) ingredient n raime nazavis erT-erTi Se-
inflexible adj udreki=ara drekadi madgeneli masala
inflict v Tavs moxveva ingrain v danergva,Canergva
~defeat on sb gawirva damarcxebisaTvis ~deeply Rrmad Canergva/fesvgadgma
~evil on sb mouvlino vinmes avi/boroti inhabit(ant)(ed) v n adj binadroba,dasax-
~pain tkivilis miyeneba leba,cxovreba; binadari,mcxovre-
influence n v (ze)gavlena bi; dasaxlebuli
artistic ~ mxatvruli ~ inhere(nt)(ly) v adj ekuTvnis; memkvidre-
come/fall under ~ gavlenis qveS moxvedra obis miReba; (Tan)dayolili/Sezr-
decline of ~ gavlenis Sesusteba dili,memkvidreobiTi,damaxasiaTebe-
exposed to the ~ of sb/sth vinmes/ramis ga- li,Cveuli; (mTeli)arsebiT,safuZvel
vlenas damorCilebuli Sive,ZirSive,Cveuli
extend the ~ gavlenis gavrceleba,gafar- ~ significance damaxasiaTebeli niSani
Toeba inheritance n memkvidreoba
gain ~ ~ mopoveba ~ law samemkvidreo kanonmdebloba
funnel ~ liTonis gaciebisas warmoq ~ tax samemkvidreos baJi

133
სარჩევი

inhuman adj araadamianuri,boroti,ugr- ~ side Sida/ukuRma piri


Znobi ~ silver-plate Sida movercxvla
inhume(ation) v n damarxva=inhumacia innocence n udanaSauloba,ucodveloba
initial adj v amosavali,dawyebiTi,pirveli, innocent n adj udanaSaulo,ucodveli
pirvandeli,(pirvel)sawyisi; minima- innovate(d) v adj aRdgena/aRdgenili,ga-
luri,xelmowera marto iniciale- axleba/gaaxlebuli
biT innovation n siaxle
~ knowledge minimaluri codna ramis innovative adj axali,axleburi,ganaxleba-
~ letter gvar-saxelis pirveli asoebi= di
didi asoebi innumerable adj uTvalavi
~phase sawyisi faza input n wvlili
~primary stage sawyisi etapi imprecise(ly) adj adv arazusti/arazustad
~ script didi asoebiT naweri; asomTav- aramkveTri/aramkveTrad
ruli inquire(r) v n mbis gageba, (mo)kiTxva; is,
initially adv dasawyisidanve,dasawyisSi= vinc ambavs kiTxulobs
pirvelad,Tavidanve inroad n Tavdasxma
initials n pl inicialebi=gvar-saxelis ~into territory SeWra teritoriaze,Tav-
pirveli asoebi dasxma
initiate(d) v adj dawyeba/dawyebuli=wamowy insatiable adj gaumaZRari,dauokebeli,ras-
eba/wamowyebuli,inicireba/inici- me mowyurebuli
rebuli,saZirkvlis dadeba insatiably adv gaumaZRrad,dauokeblad,mo-
initiation n iniciacia wyurebulad
initiative adj sainiciacio insatiability n gaumaZRroba,dauokebloba,
~figure gandobili(vinme) mowyurebuloba
initiator n sulisCamdgmeli,wamomwyebi, inscribe(d) v adj dawera/dawerili,wawera/
iniciatori wawerli,warweris amokveTa/gake
injuction n firmani Teba,aRwera,Cawera,Caxazva; (saga-
injure(d) v adj dazianeba,daSaveba=ramis ni) warweriT
tkena,daSavebuli,natkeni inscription n warwera
injury n ziani alphabetic ~ anbanuri ~
ink n adj melani/melnis bears/bearing ~ …aqvs ~
~ poit/stand n samelne bilingual ~ biligva=orenovani ~
inlaid design inkrustacia building ~ samSeneblo ~
inland n adj qveynis Sida nawili(s)/Signi commemorative ~ samaxsovro ~
far/further ~ siRrmeSi/Rrmad qveyanaSi dating ~ damTariRebeli ~
~ sea Sida zRva decorative/ornamental ~ ~ samkauli
inlay with v mooWva,Semkoba dedicatory ~ miZRvnis/naCuqrobis warwe-
~ ~ stones TvlebiT mooWvili/Semku- ra
li eulogistic ~ saxotbo ~
inlet n v Riobi,Sesasvleli ;SeSveba,Se- fresco ~ freskuli ~
moSveba highflown ~ maRalfardovani ~
innate adj bunebrivi,Tandayolili ktitor's=donator’s ~ qtitoris ~
~eloquence laparakis niWi,enamWevroba lapidaries ~ lapidaruli ~
~ truth WeSmariteba majuscule ~ (qarTuli)asomTavruli
inner adj Siga,Sida,Sina(gani) minuscule ~ (qarTuli)nusxa-xucuri
~ ceiling yuTis saxuravis Sida zedapi- (kuTxuri/mrgvlovani)
ri obliterated ~ waSlili ~
~ face Sidapiri WurWlis pointileè ~ wertilovani ~
~ gold-plate Sida mooqroveba prayer ~ mosaxsenebeli ~
on the ~ side ukuRmidan,Sida mxares rock ~ kldeze gakeTebuli ~
~ part of an arch rkalis/TaRis Sida mxa ~ runs as followes… warwera gvamcnobs…
re insect n mweri

134
სარჩევი

insecure adj (ara)sando/saimedo,daucveli ba;gamowveuli,waqezebuli,


be~ about sth ar endo/iyo darwmunebu- STagoneba,Sulis STaberva
li rameSi ~ by adj gamowveuli/ganpirobebuli ra-
insecurely adv (ara)myarad/saimedod,dau- miT.STagonebuli
cvelad sth ~ suggestion raRacam warmoSva azri
inseparable adj ganuyofeli,daunawevre- install(stion)(ed) v n adj awyoba/awyobili,
beli;is,rac ar/ver danawevr- dadgma/dadgmuli,dayeneba/dayenebu-
deba li,nageboba,mfed dasma vinmesi
inset n v CasarTi,samkaulSi Casasmeli instance n movlena,SemTxveva
Tvali; Casma,Camagreba for ~ magaliTad
insert v Semotana=danergva,Cayeneba,Camag- in ~ raRac SemTxvevaSi
reba,Cadgma,Casma,xvrelis amovse- instantly adv dauyovnebliv,xSirad
ba,garemoSi/ornamentSi Cawera/Ca instead adv samagierod
xazva rameSi,Tvlis Casma budeSi ~ of magier/magivrad ramisa
rCilviT Casma isthmus n yeli(mag.panamis arxi),gadabmis
inserted(see insert) adj Semotanili=da- adgili
nergili,Cayenebuli,Camagrebuli, instigate v Segulianeba,waqezeba,xelis
(Tval)Casmuli,amovsebuli,Cawerili Sewyoba ramisTvis
insertion n CanarTi,Casasmeli Tvali instill v (raime) azris CawveTeba
insertions n pl minarevebi institute(d)(ion) v adj n daweseba/dawesebu-
inside n adj adv SigTavsi,WurWlis Sida- li,dadgena/dadgenili,damkvidreba/
piri=sarCuli; Signi(Ta);Signi(T) damkvidrebili,SemoReba/SemoRebuli,
on the ~ Signidan,Sida(zeda)pirze dawesebuleba,wyoba,instituti/institu-
~ uot Sidapiri gareT=ukuRma piri cia
insight n gamWriaxoba,mixvedriloba,intu- ~ of marriage qorwinebis instituti
icia,arsSi wvdoma,SorsmWreteloba institutional adj instituciuri
~ into v wvdoma (arsSi) institutionalize(d) v adj Camoyalibeba,Camo-
insightful adj gonivruli,Rrma yalibebuli
insignia n sing/pl insignia institutionally adv instituciurad
insignificance n gaurkvevloba,bundovane- instruct v ganswavla,mecadineoba,wrTvna
ba=umniSvneloba ramisa vinmesi
insignificant adj araarsebiTi,gaurkveveli, instructive adj sagulisxmo,Wkuis saswav-
umniSvnelo lebeli
insipid adj uintereso instrument n musikaluri sakravi,samedi-
~ food ugemuri sakvebi cino instrumenti
insipidely adv uinteresod killing ~ mokvdinebis iaraRi/saSualeba
insist v daJineba,gajiuteba stringed ~ simebiani sakravi
~ on doing sth daJinebiT moTxovna ga- instrumental adj xelSewyobi
akeTos vinmem rame instuck v gaWedva=CaWedva=CaWedeba
insistant(ly) adj adv daJinebuli/daJinebiT insubstantial(ly) adj adv usafuZvlo(d)
jiuti/jiutad insufficient(ly) adj adv arasakmarisi/sakma-
insofar adv imdenad,rom...,imdenad,ramde- risad,arasruli/srulad,gamousa-
nadac… degari,Seusabamo(d)
insomuch as… radgan… insulate(ing)(ion) v adj n gamocalkeveba,
~ that… imdenad,rom… izolacia,izolireba,saizolacio
inspect(ation) v n zedamxedveloba,Semow- insult v damcireba,Seuracxyofa,wyenineba
meba vinmesi
~ round v Semovla Semowmebis mizniT insulting(ly) adj adv damamcirebeli,damam-
inspected adj Semwmebuli cireblad
ispectorate n zedamxedveloba insure sth v uzrunvelyo rame
inspiration n STagoneba insurgent n adj ajanyebuli,mowinaaRmdege
inspire(d) v adj gavlena=gamowveva=waqeze insurrection n ajanyeba
intact adj mTeli,dauzianebeli,xeluxle-

135
სარჩევი

beli(nivTi,samarxi,fena),ucvleli intercourse v urTierToba


intactly adv uvneblad,xeluxleblad interdependent adj urTierTdamokidebuli
intaglio/intagli n sing/pl Lat. intalio interest n v interesi,daintereseba
intake v monawileobis miReba arise ~ interesis aRZvra/gamowveva
intangible adj gamousadegari,usaxuri have ~ in sth interesis qona,daintere-
integral adj arsebiTi,ganuyofeli seba
integrate(ed) v adj gaerTianeba.gaerTiane- lose ~ in sth ~ gaqroba/dakargva
buli,CarTva/CarTuli main point of ~ interesis mTavari
~ in context konteqstSi CarTuli sagani
intellectual(see development,heritage) adj su- sth of great ~ uaRresad saitereso
lieri, inteleqtualuri interested adj dainteresebuli
~ climate ~ ~ garemo/klimati ~ in ~ ramiT/rameSi
intelligible adj advilad gasagebi,gonivru- interesting adj saitereso
li,naTeli interestingly adv sainteresoa, rom...
intelligence n ganaTleba,ganaTlebuloba, interests n pl interesebi
codna,inteleqti,dazverva in ~ of sb vinmes interesebSi
intelligencia (the) n pl inteligencia interface between… sazRvari/gamyofi or
intelligent adj ganaTlebuli,gonieri,san- rames Soris
domiani,Wkviani interference n zemoqmedeba bunebaze/Careva
intend v ganzraxva=daapiro ramis gake- interim adj Sualeduri
Teba; qalis daniSvna ~ director/president moqmedi=movaleobis
intended adj gamiznuli,ganzraxuli,Ca- droebiT Semsrulebeli
fiqrebuli ~ government droebiTi mTavroba
intense(ly) adj adv cxare,cxoveli,daZabu- in the ~ drois monakveTi movlena
li/daZabulad,mkveTri,mZafri/mZaf interior(see internal) n adj interieri; Siga/
rad,mZlavri Sidazedapiri/nawili qveynis
intensify v gamkveTreba,gaZliereba,daZabva in the ~ Signi ramis,anda qveynis
gamZafreba on the ~ Sidapirze (mag.WurWlis)
intensity n simkveTre,sixSire,siRrme,daZa- ~ world (qveynis) Sida nawili/samyaro
buloba,simZlavre(mag.namosaxlaris) interlaced/lacing adj grexili,urTierTga-
intensive(ly) adj adv intensiuri/intensi- daxveuli,Cawnuli,Caxveuli
urad interline v sogmanis Casma/CarWoba
~ studied intensiurad Seiswvleba
interlinking n adj urTierTkavSiri/dakavSi
intention n ganzraxva,miswrafeba,swrafva, rebuli
Canafiqri interlocking adj (urTierT)gadaWdobili/da
with ~ of … ganzraxviT… mokidebuleba/CaWideba
intentional(ly) adj adv winaswarganzraxviT. interlude n wyvetili=antraqti
gamiznuli/gamiznulad intermarriage n Sereuli qorwineba
inter pref. Sida… intermediary adj saSuamavlo,Sualeduri,
interact(ion) v n urTierToba,urTierTqme- Suamavali
deba,urTierTkavSiri,zemoqmedeba intermediate adj raime Sualeduri=saSu-
mutual ~ urTierTzemoqmedeba alo zomis, gardamavali
interbreed/bred v adj Sejvareba/Sejvare- take an ~ stand Sua(leduri) adgilis
buli dakaveba
interceding adj mlocveli,mavedrebeli,Se- interment n v samarxi, dakrZalva
bralebis/Sewyalebis mTxovneli make ~ dakrZalva
intercession n Suamdgomloba simple pit ~ ormosamarxi
intercept v mibaZva,Seviwroveba vinmesi intermingle(ing) v adj Sereva(mag.ferebis),
interchange(able)(ably) v adj adv urTier- gadaxveuli,Sereuli
Tgacvla(monacvle/monacvleobiT intermittent(ly) adj adv naxtomi(sebr),wyve-
interconnect(ed)(ion) v n adj urTierTkav- tili/wyvetilad
Siri/dakavSirebuli,erTmaneTSi ga- intermontane adj mTebs/mTebSi moqceuli
mavali

136
სარჩევი

internal(interior) adj Siga/Sida,Signi(dan) intestines n pl Signeuloba,nawlavebi


~ strife Sinaomi intimately adv mWidrod,ubralod,megobru
internally adv Signidan lad,piraduli
internecine adj urTierTgamanadgurebeli/ ~associated axlo/megobrulad dakavSi-
momakvdinebeli rebuli
interpersonal adj adamianebs Soris… intimidate v muqara,daSineba
interplay v n urTierTkavSri into prep. …Si
interpret v axsna,sxvagvari gageba/wakiTx- intolerable adj autaneli,miuRebeli,mouT-
va,gaazreba,ganmarteba,miCneva,Tar- meneli ram
gmna,teqstis gansxvavebuli redaq- intolerance n Seuwynarebloba
cia,ambis gadmocema(amokiTxva/gaaz intra (see …inter) pref. Sida…
reba)=gaSifvra,axsna intraburial adj samarxTaSorisi
interpretation n Tvalsazrisi,Sefaseba,ga- ~ space ~ sivrce
azreba,axsna,daxasiaTeba,miCneva, intraclan adj Sidagvarovnuli
Targmna,mosazreba,naazrevi,gan- intraethnic adj SidaeTnikuri
marteba,axsna
intramural adj kedelSi Catanebuli/CaSe
a tricky ~ brZnuli/eSmakuri gansazRv- nebuli
ra
intrasite adj Zeglze, Zeglis Sida/Signi
interpreted adj axsnili,gaazrebuli,gan-
intrepid adj gabeduli,didebuli,uSiSari
martebuli,miCneuli,wakiTxuli,
intricate adj Tavsamtvrevi,rTuli,Rvlar-
gadmocemuli,amokiTxuli
Wnili,CaxlarTuli,gaurkveveli
interpreter n mTargmneli,interpretatori
~nature rTuli buneba ramis
interre v damarxva=Camarxva,dakrZalva
intriguing adj sainterso,sayuradRebo,gamo
interregional adj qveynis kuTxeebs Soris,
rCeuli
SidakuTxuri
intrinsic(ally) adj adv WeSmariti,WeSmari-
interrelated adj urTierTdakavSirebuli
tad,namdvili/namdvilad
interrelation n urTierTdamokidebuleba/
~ nature of sth raRacis ~ buneba
kavSiri; (kavSir)urTierToba
introductory adj gacnobiTi,Sesavali
interrelationship n urTierTdamokidebuleb
~ speech Sesavali sityva
interrer n mesaflave
introduce(d) v adj gacnoba vinmesTvis vin-
interrupt(ed)(ion) v adj n (Se)wyveta/wyveti-
mesi/ramisa,(Se)motana=SemoReba,
li
gavrceleba,danergva,Semosvla,ga
intersect(ing)(ion) v adj n urTierTgadakve- cnobili,danergili,warmoCena
gadamkveTi,gadakveTis adgili,gza
introduction n Sesavali (naSromis)
jvaredini
intrude(r) v n SeWra/SemoWra sadme; (Se)
intersepted adj raime sagani welSi gamo-
momtani,vinme/rame Semosuli
yvanili
intruder n dampyrobeli,SemoWrili vinme
intersite adj Zeglze,Zeglis Signi
intruse(ion) v n SeWra=Sereva;Semosvla/Se
intersperse v galamazeba,morTva,Sereva
moWra,moulodneli gamoCena,amo
raime nivTebis
frqveva
interspersed adj mimobneuli,mimofantuli
intrusive adj moulodneli gamoCena/Semo-
interstice n viwro gasasvleli,naprali Wra,SemoWrili,Semotanili
intertwine(ed) adj gadajaWva/gadajaWvuli, inundate v walekva,Cafloba
gadaxveva/gadaxveuli
inundating adj Cafluli
interval n wyvetili,Sesveneba,manZili
~withi mountains mTebSi Cakarguli
at regular ~ Tanabar manZilze
invade/invasion v n Tavdasxma
intervene(ing) v adj urTierTSereva/Sere-
invaluable adj fasdaudebeli
reuli,gardamavali,saqmeSi Careva
invariable adj uamravi,ucvleli
intervened adj erTmaneTis gverdiT/miyo-
invariably adv ucvlelad
lebiT
invective n adj wyena, mamxilebeli
intervent(ion) v n monawileoba,Suamavloba
inveigh v lanZRva/Seuracxyofa vinmesi
interweave/woven v adj Caqsova qsovilSi;
invent(ed) v adj gamogoneba/gamogonili
urTierTCawnuli/Caxveuli,dawnuli

137
სარჩევი

(mag.radio),sityvis Seqmna(mag,ro- inward(s) adv Sig(ni)(T)


noda) face ~ iyureba Signi
~ name saxelis Seqmna raime movle- Iranianize(d) v adj iranizacia,iranizebul
nis/sagnisaTvis irate adj mrisxane,mZvinvare,gabrazebuli
invention n gamogoneba iridescent adj moelvare=irizebuli,mobi-
inventive adj gamomgonebluri bine
inventor n gamomgonebeli iris n adj feradi garsi(s), zambaxi(s)
inventory n v nusxa,inventari; aRnusxva irisated adj moelvare=irizebuli
inverse adv v uku; azris gadabruneba/da- iron n adj v rkina/rkinis, uTo,uTooba
maxinjeba ~ bound adj rkiniT SeWedili
invert(ed) v adj gadabruneba; amobrunebu- broad distribution of ~ rkinis farTo ga
li,gadabrunebuli,Tavdayira,pir- vrceleba
qve,uku,Sebrunebuli ~ ~ ~ ~ ore(s) ~ sabadoeb-
invest(ment) v n Tanxis micema=daxmareba is simravle/siWarbe
Ddaxarjuli/danaxarji(fuli/Sroma) first trickle of ~ pirveli/uadresi gamo-
~ authority ZalauflebiT aRWurva vin- Cena
mesi ~ founding rkinis saxelosno
~of effort/labour daxarjuli mcdeloba/ fully ~ using ~ sruli aTviseba
Sroma great expansion of ~ use rkinis farTo
~energy Zalisxmeva gamoyeneba
invested adj aRWurvili introduction of ~ technology rkinis da-
investigate(d) v adj (gamo)kvleva/kvleuli, muSavebis teqnologiis gacnoba
Seswavla/Seswavlili, Zieba= meteoritic ~ meteoruli rkina/rkinis
kvleva ~ ore/store madneuli rkina
investigation n (gamo)kvleva ~ plating n ger rkinis sakerveli,rkin-
in the ~ kvlevaSi niT dakereba
investigator n mkvlevari ~ stone n adj rkinaqva/qvis
investiture scene saritualo Cacmis scena ~ using ger rkinis gamoyeneba
inveterate adj fesv/fexmokidebuli,Zvel- ~ working ger ~ damuSaveba
Ta-Zveli mastering of ~ ~ daxelovneba rkin-
invigorate v gardaqmna,gaZliereba is damuSavebaSi
~into empire gardaiqmna imperiad irreal adj warmosaxviTi
invincible adj dauZleveli irrealizable adj auxdeneli,ganuxorciele-
invisage v gaTvaliswineba,warmodgena beli
invisible adj uCinari,uxilavi,SeumCneveli irrecoverable adj aunazRaurebeli,gamous-
invitation n dapatiJeba,mowveva worebeli,ganukurneli
invite v dapatiJeba,mopatiJeba,miwveva/mow- irrefutable adj udao
veva,yuradRebis mizidva irregular adj arawesieri,aramudmivi,uTanab
invited adj dapatiJebuli,mowveuli ro,uswormasworo,uwesrigo
inviting adj mimzidveli irregularity n uswormasworoba,aramudmi-
invocate(ion) v n sulis gamowveva voba
invoke v Selocva,vedreba,mowodeba,sule irregularly adv uwesrigod,uswormaswo-
bis gamowveva rod,aramudmivad,arawesierad,uTa-
involve v CarTva/Careva raime saqmeSi nabrod
~ sth v Seicavs rasme irrelevance=irrelevancy n adj umarTebulo-
involved adj CarTuli,Careuli,CaxlarTu- ba,Seusabamoba
li,gaugebari,garTulebuli irrelevant adj uadgilo,umarTebulo,ud-
~in doing sth misdio raime saqmianobas roo,Seusabamo,gamousadegari
involving adj Semcveli,momcveli,saWiro- irreligion n uRmerToba,urwmunoba
ebs,moiTxovs irreligious adj urwmuno,uRmerTo
involvement n gamomgonebloba,Tanamonawi irreplaceable adj Seucvleli
leoba irreproachable adj miuwvdomeli=Seudare-

138
სარჩევი

beli,uzado storage ~ maragis Sesanaxi dergi


irrespective of sth damoukideblad,miuxeda- jasmine n adj ucveTela(si) (mc)
vad imisa,Tu ra… jasper n adj iaspi(s),iaSma/iaSmis,liditi
irresolute adj orWofuli (s)
irrevocably adv samudamod,ukan daubruneb javelin n oroli=Subi
lad ~ thrower Subis mtyorcneli
irrigate(ed)(ing) v adj (mo)rwyva,morwyuli, jaw n yba
sarwyavi lower ~ qveda ~
irrigation n adj (mo)rwyva,sarwyavi upper ~ zeda ~
~ ditch sarwavi arxi jaws n pl (cxovelis) xaxa
Islam(isation) n islami(zacia) ~ wide open xaxadaRebuli
island n kunZuli jealosy n eWvi
isolate(d)(ion) v n (gamo)yofa/calkeveba, jerk v mzeze gamoyvana
ganmxoloeba,madnidan gamowurva ; Jesuit n adj iezuiti
erTeuli,calkeuli Jesus(see Christ,God) ieso
isolated adj erTeuli,calkeuli,marto, jet(see jade) n adj giSeri/giSris
gamocalkevebuli
~ black adj kupriviT Savi
~ case(s)/example(s) erTeuli SemTxve-
~ spout wyarod moedineba
va/SemTxvevebi,nimuS(eb)i
jewellery n Zvirfaseuloba=samkauli,
asosceless adj tolferda samkuTxedi
saiuveliro saqme
issue n Sedegi=gamosavali,gamocema=naS
gold ~ oqrouloba=oqros samkauli
romTa krebuli,naSromi,Semosavali
silver ~ vercxlis samkauli
sakiTxi
job n samuSao,samsaxuri
v gamoSveba(fulis,wignis,Jurnalis)
~ title n Tanamdeboba,samsaxurebrivi
italicize(d) v adj kursiviT gamoyofa/wera, wodeba
kursiviT gamoyofili,naweri jock-strap n mamakacis samosis nawili,
italics n pl daxrili asoebi teqstSi romelic icavs sasqeso organoebs
item n sagani,nivTi,nimuSi brZolis/Sejibris dros
craft ~ xelosnobis nimuSi join v SeerTeba,mimagreba,mierTeba,mibma,
fry/small items wvrilmani gadabma
ithyphal(ic) adj iTifaluri ~ sb SeuerTde vinmes saqmeSi
itinerary n ganrigi,gzamkvlevi ~ sth gaxde raime organizaciis wevri
ivory n adj spilos Zvali/Zvlis jockey v motyueba/gacureba vinmesi
Ivrit n ivriTi joined adj SeerTebuli
ivy n adj suro(si),faTalo(si) ~ by sth ramiT ~
closely ~ mWidrod dawyobili
J ~ edge to edge piri-pirze SeerTebuli
jacket n garsi,qerqi,kostumi joiner(see carpenter) n durgale,xiTxuro
jade(see jet) n adj giSeri/giSris,nefriti joint n adj saxsari(adamianis/cxovelis),
(s),Jadeiti(s) wkiri; erToblivi,koleqtiuri,Seer-
Tebuli,gaerTianebuli,nakeri,Seer-
jagged adj (kideeb)dakbiluli,raime kbi-
Tebis adgili
lebiani nivTi
bed ~ piri-pirze SeerTeba
~terrain mTagoriani mxare/qveyana
horizontal ~ SeerTebis Tarazuli xazi
jail n v sapyrobile,cixe; cixeSi Casma
~ line SeerTebis adgili=nakeri liTon-
~ for life samudamo patimroba
ze,nakeris xazi
jailer n cixis zedamxedveli
vertical ~ SeerTebis Sveuli xazi
jamb n karis amyoli,wirTxli,sayrdeni
jointing method SeerTebis xerxi
January n ianvari=surwyunisi-=apani/ap-
jointly with sb vinmesTan erTad
nisi
joist n dire,koWi,nivniva,Zeli
jar n dergi,dora,yuriani sura,doqi,qo-
co,uyuro qila floor bearing(bridging) ~ CarCo,romelzec-
daigeba ficris iataki
~burial n qvevrsamarxi

139
სარჩევი

jostle v brZola(Zalauflebis/Tanamdebo- justify v gamarTleba,dasabuTeba


bisaTvis) jutted out adj amoweuli
journal n Jurnali juvenile n 4 wlamde bavSvi
journey n v mgzavroba,mogzauroba juxtapose v dafeneba,ramis dadeba ramis
jubilee n iubile gverdiT,ramis ramesTan Sedareba
jubiliant n iubilari juxtaposed adj gverdi-gverd,erTierTmane-
jubiliate(ion) v n iubiles aRniSvna Tze,ori/meti nivTi erTad…
Judah's tree n adj arRavani(s)=iudas xe/ ~ with raime ramdenime ramesTan erT-
xisA ad,Sedarebuli rame ramesTan
judge n v mosamarTle; gansazRvra,gark- juxtaposition n urTierTSedareba,ganlage-
veva,gansja,gasamarTleba ba,mdebareoba
~ as… gansajo/CaTvalo rogorc…
~ by/from sth gansja ramis mixedviT
K
kados/kadoi n sing/pl Gr. Widan wylis amo
~to be miCneva vinmesi/ramisa vinmed/ram
saRebi WurWeli
ed
karst(ic) n adj karsti,karstuli
Judgement Day gankiTxvis dRe
katholikos n Gr. kaTolikosi=kaTalikosi
judgement n azri,mosazreba,Sexeduleba,
keen adj basri,maxvili,gamocdili,daos-
Sefaseba
tatebuli,cxare,pikanturi,Zlieri
jug n saRvine,doqi,qvevri,qusliani qila,
(qari,yinva,tkivili,dardi),gamZaf-
qvabqoTana
Zafrebuli,gamWoli mzera,imedga-
juice n wveni crueba
July n ivlisi=quelTobai=kvirikobisa/ ~interest didi/cocxali interesi
mkaTaTve
~ on sth mowoneba ramis
jump n v naxtomi,xtoma
~ to do/on doing sth mowadinebuli,dain-
junction n adj gzajvaredini,nakeri li- teresebuli,Zlier moyvruli ra-
Tonze; Semkrebi mis,miswrafeba,Zlieri survili
~ line SeerTebis adgili=xazi gaakeTo rame
juncture n SeerTebis/gadabmis adgili ~ sight n maxvili Tvali/mzera,kargi
~ of circumstances garemoebaTa damTxve- mxedveloba
va/Tanxvedra kennel n bunagi
June n ivnisi=Tibisai=vardobisa/mari- keep n v calke mdgomi koSki; Senaxva,
Junifer-berry n adj Rvia, Juniperus gen. Lat. dacva,SenarCuneba,Semonaxva
junior(see senior) adj umcrosi ~aware of sth saqmis kursSi yofna
junx n jadosnoba=jadoqroba ~ doing sth saqmis gangrZoba
jurisdiction n iurisdiqcia ~to function moqmedeba
jury trial system nafic msajulTa sasama- ~ in order wesrigSi qona(yvelafris)
rTlo ~ on v gangrZoba (rasac akeTeb)
just adj adv marTali,miukerZoebeli,sama- ~ safe v gadarCena,dacva,Senaxva
rTliani; es-esaa,zustad,mxolod, ~ silence v siCumis dacva
swored,ubralod
~to themselves iyo SenTvis/TavisTvis
~ as iseve rogorc..,zustad ise ro-
keeper n muzeumis/fondebis mcveli
gorc…
~ of the State Seal saxelmwifo/samefo
~ because of mxolod imitom,rom…
beWdis mcveli=mordari
~ for the sake of… imitom/imis gamo,rom
keeping ger dacva,daculoba, Senaxva
~ cited axlaxan/es-esaa CamoTvlili
kept adj daculi,Senaxuli,xelSeuvali
~ mentioned ~ naxsenebi
~ safe daculi,gadarCenili
~ now axla(xans)
kerb n v bordiuris qva/qvebis dawyoba,
justice n samarTali,samarTlianoba kide raime sagnis
justification n gamarTleba,dasabuTeba,das- kerchief n Tavsafari
turi
kernos/kernoi n sing/pl Gr. marani
justified adj gamarTlebuli,dasabuTebu-
kernel n kakalis lebani,Txilis guli
li
~of truth simarTlis arsi/guli

140
სარჩევი

kettledrum n dafdafi, litavra (berZ) Kingdom of Heaven (the) sasufeveli


key n v adj gasaRebi;gadamwyveti,mTavari, kingdom n samefo
sakvanZo, gaxsna ramis,Casma rameSi coalescing ~ gaerTianebuli ~
~ information mTavari monacemi/cnoba ~ come saiqio,suleTi
~ note adj sakvanZo/ZiriTadi azri forge ~ gaWirvebiT Seqmna samefosi
~ ~ speech misasalmebeli sityva underwater ~ wylisqveSeTi,wyalqve-
~ motif/pattern mTavari motivi(ornamen- Sa ~
tis) kingfisher n alkuni,Warli, Alcedinidae
~ stone n TaRis Sua qva,kuxis/Camketi fam, Lat.
qva kingly adj mefuri,xelmwifebrivi
~ to n amoxsna(gasaRebi/pasuxi)ramis kingpin n samsWvali
Khevsurian shirt xevsuruli talavari kinship n sisxliT naTesavi/naTesauri
Khezhrat Nashim (Jewish) galerea sina- kinsman/men n naTesavi/naTesavebi
gogaSi kiss v ambori,kocna
kid n cikani ~ the ground miaxleba,umdablesad Ta-
kidnap v adamianis motaceba vis dakvra
kidney n Tirkmeli kit n eqimis (zurg)CanTa
~bean n adj lobio(si) kitchen n samzareulo
kill v dakvla,daxocva,(mo)kvla ~ debris/rubbish samzareulos nagavi/na-
kill-off adj gamqrali,aRararsebuli rCenebi
kill-on impact v gavlenis ganeitraleba ~ garden n bostani
kiln (see furnace) n Tuni,qura,Rumeli ~ middenculture samzareulos narCene-
kilned adj gamomwvari bis kultura
kin n naTesavi ~practice samzareulo saqmianoba
~ and discent relationship sisliT da gva- knap n v borcvi,mTis wveri,Camomtvreva,
riT naTesaoba qvis damuSaveba(atkecva,Camotexva)
~ relationship naTesaoba,naTesauri knapper n qvis mtvreveli xelosani
sb without kith or ~ uTvistomo knapping ger qvis kodva/mtvreva
kinship n sisxliT naTesaoba/naTesauri, knead(ed) v adj (mo)zelva,dazelili/mo-
axlobloba,siaxlove zelili
kind n adj saxeoba; keTili,sasikeTo,gul knee n muxli
Tbili,gulkeTili,kargi ~ cup n kviristavi
~ economy naturaluri meurneoba ~ deep adj siRrme muxlamde
one of the ~ erTi aseTi... ~ length n sigrZe ~
sth of this ~ amgvari knee holly n adj Tagvisara,merxli (mc)
kindly adv Tbilad=keTilad kneel/knelt down v adj daCoqeba,daCoqili
kindred n adj naTesavebi/naTesaoba,gvari, kneeler n frontonis sayrdeni
ojaxi,tomi; monaTesave knell n samgloviaro zaris rekva
~culture/soul monaTesave kultura/suli knick-knack n samSvenisi
king n v mefe, mefoba knife n dana
abdicated ~ gadamdgari ~ bow-bladed ~ naxevarmTvarisebri ~
be bound to ~ iZulebuli emefa(vinme) butchering/cleavern ~ yasbis ~
dethroned/overthrown ~ Camogdebuli ~ curving ~ gamosaSigni ~
install ~ mefed/mefis dasma lop-eared ~ zurgiani/yuiani ~
patronymic ~ mefe gvariT/mamiT narrow-bladed ~ pirwvrili ~
slot ~into lacuna of recored teqstebSi Ca- one/single bladed ~ calfxiani ~
karguli/gamqrali mefe pruning ~ sasxlavi ~
subject ~ qveSevrdomi/damorCilebuli ~ saw-bladed ~ xerxispiriani ~
subsequent ~ momdevno ~ sickle-like ~ namgala ~
the Resplendent ~ brwyinvale.manaTo- knife adj danis
beli ~ ~ blade ~ mWreli piri
unsubdued ~ daumorCilebeli mefe ~ haft/shaft ~ yunwi

141
სარჩევი

~ leather sheath ~ tyavis bude SiZem, 2003 w)


~like tool n qvis dana koine n Gr. koine
~ shaped adj danisebri Kolyada n alilo
~ ~ plate ~ firfita kotylai n Gr. WurWeli,romelSic eteva 1
~ sharpener n danis salesi seqsteria,anu 1/6 kongia,anu
knight n raindi,mxedari; WadrakSi-mxeda daaxloebiT 0,273 l
ri ktitor n Gr. qtitori
~ estate mxedroba=raindTa wodeba kylix=kylike n Gr. kilike
knit(ed)(er) v adj n CxirebiT qsova/naqso-
vi; mqsoveli
L
~ in v adj CxirebiT naqsovSi Caqsovili labarum/labari n sing/pl Lat. konstantine
didis kverTxi
knitting ger adj qsova,saqsovi (Cxirebi)
label(ed) n v adj masalis etiketi,masali-
~ pin windis Cxiri
siTvis etiketis gakeTeba;etiketiani
knob n burTula saxeluri,Sverili,xel
masala,moniSvna
mosakidi=saxeluri,uro,kverTxis
geographical ~ geografiuli saxeli
Tavi,kopi,Saqris kveri
labour=labor n v Sroma
knobbed adj kopebiani,yuriani
~ ard ~ mZime ~
knock v dakakuneba
~division/dovision of ~ Sromis danawile-
~ out v amogdeba,amoZroba
ba
knoll n borcvi,qvadidi
~force samuSao Zala
knot n yulfi,kvanZi,maryuJi
forced ~ iZulebiTi Sroma
~ hob xis nuJri
~input SromiTi wili
~ hole ~ korZi
~intensive Sromatevadi
knotted adj CaxlarTuli
unrewarded/enrewarding ~ amao(daufase
knotty adj dakvanZuli,kvanZebiani.korZebi-
beli/unayofo) Sroma
ani,daxlarTuli
labourer=laborer n mSromeli,muSa
know(n) v adj codna, cnobili
laborious adj Sromatevadi
earliest~ raRac yvelaze adre cnobili
lace n zonari,sirma,yaiTani
long ~ ~ didi xania ~
Lacerna n laqerna
sb ~ for sth vinme cnobili ramiT
lack of v arqona,uqonliba,aklia,simcire
~ sth for fact danamdvilebiT ~
ararseboba ramis
~ sth in advance winaswar ~
by the ~ of… ramis uqonlobiT…
knowing ger gaazreba,mixvedra,codna
~ of subject/topic siuJetis arqona=usiuJe
knowledge n codna to
at the present stage of ~ codnis am doneze lacking contact with sth saerTo araferi
expert ~ srulyofili/sruli codna aqvs…
increase ~ codnis gaRrmaveba lackle n cxovelis mosarTavi
nugatory ~ mwiri codna laconicum/laconicumi n sing/pl Lat. lako-
shrine of ~ codnis taZari nikumi
state of ~ ~ done lacrimarium/lacrimarii n sing/pl Lat. sacrem-
well of ~ ~ salaro/wyaro le
knowledgeable adj cnobili Lactarius voumes Lat. n adj WeWketa soko
deeply ~ Zalian ~ lactating adj meZuZuri,merZeuli
known adj nacnobi,cnobili lacuna/lacunae n sing/pl Lat. sicariele
~ as far back as… raRac ladder n gadasatani/misadgmeli kibe
cnobilia/gvxv- ~motif kibis(ebri) ornamenti
deba jer kidev rodidan/raRac lade v n datvirTva,damZimeba
droidan
lading n tvirTi
better ~ ukeT Seswavlili/cnobili
ladle n CamCa,xrika
kohl n adj anTimoni(s)
ladyship (see lordship) (Tqveno) aRmatebu-
~ tube wamwamebis saRebavis WurWeli lebav(mowyalebav,umaRlesobav)(qali)
(termini mogvawoda b-nma i,gago-
lag v neli winsvla,CamorCena

142
სარჩევი

time ~ droSi CamorCena nis


lai v dadeba,dasveneba ramis ~ owner n miwismflobeli,memamule
~ to rest gasveneba,micvalebulis dasve- pockets of ~ miwis nakveTi
neba,samarxsi Casveneba ~route saxmeleTo gza
laid on adj daZerwili royal ~ samefo/sauflo(saufliswulo
~ down adj dafenebuli miwa
lain adj dawolili ~ slide/slip n mewyeri
lair n bunagi,soro slid ~ Camocurebuli/Camowolili ~
lake n tba ~ survey geodezia
basin of ~ tbis auzi temple ~ eklesiis/sataZro miwa
dam ~ wyalsacavi xelovnuri topsoil ~ miwis Tanamedrove zedapiri
~ land/side n tbispiri ~ under cultivation damuSavebuli ~
Lamb of God RvTis kravi ~use v miwis gamoyeneba/aTviseba
lamb n batkani,kravi landed n adj miwismflobeli; miwaze daS
~ sacral ~ saRvTo batkani vebuli/damjdari
lambast(ing) v ger dartyma,ryeva,dazara- ~ aristocracy miwismflJobeli aristo-
leba kratia
lambing ger doli cxvarSi landing n ger kibis baqani, miwaze daSve-
lambskin n adj kraveli(s) ba,Sualeduri sivrce
lame adj koWli landscape n buneba,garemo,landSafti
lamella/lamellae n sing/pl Lat. lamela ~archaeology landSafturi arqeologia
lament n v datireba,godeba,dasakrZala- blanck ~ qariani(civi/cudi) garemo
vi simRera(mag. lile) rugged ~ mTagoriani garemo
lamp n lampa(ri) snow-capped ~ Tovliani mwvervalebis
~ black n adj muri(s) mxare
lance(see pike) n laxvari,oroli,(xel)Su lane n biliki,Suka,orRobe,Sesaxvevi qu-
bi,patara Subi Cis,quCabandi
~ head n mujira laneway n biliki,quCa,Sesaxvevi
~ knight n Subosani languish(ed) v adj Cakvdoma,Camkvdari
~ rest n Subispiris masra language(see speech,tongue) n ena(salapa-
~ ~ flearing out at the end ~ ~ bolo- rako)
Si gafarToebuli ~and script ena da damwerloba
lanceolate adj Subismagvari ~ceased to be written Sewyda am/im enaze
lancet adj (Se)isruli,isrisebri wera
land(s) n adj v miwa/miwebi,miwis,saxmele- ~convey enis gadacema
To, miwaze daSveba convey by ~ enis meSveobiT/zepirad ~
civic/community ~ saTemo/saxalxo miwebi vernacular ~ mSobliuri ena
~deed miwis Cuqebis(yidva/gayidvis)sa- written~ damwerlobis mqone ena
buTi ~writing system am/im enis weris sistema
fertile ~ noyieri/nayofieri miwa convention of ~ ~ ~ am/im enis weris
free ~ Tavisufali ~ sistemis gardaqmna
~ hunger miwis nakleboba/simcire lap n kalTa
~ less adj umiwo lapidice n qvaze CuqurTmis mWreli
~link saxmeleTo kavSiri/gza lapidified adj gaqvavebuli,qvad qceuli
~locked qveyana,romelsac zRvaze gasas- lapidify v gaqvaveba,qvad qceva
vleli ar aqvs lapidose adj qviani
~ lord/lady memamule kaci/qali lapis-lasuli n adj lilaqva/qvis,lapisla-
~ mark n adj samani,mijna,sacnobi niSani, zuli
raime RirsSesaniSnaoba,samijne ma- lapse v gaqroba ramis
rgili/qva,niSani laquer n adj laki(s)
~ mass ~ masivi lar/laris n sing/pl Lat. lari-keriis mfarve-
~ of plenty madliani/mdidare mxare qvey- li RvTaeba

143
სარჩევი

larch=Larix n adj lariqsi(s) latter n adj sakace; oridan meore=ukanas


large(cf. big) adj didi (moculobiT) kneli
~amount(number,quantity) didi raodenoba ~ date adj Tanamedrove
~ scale did/farTomasStabiani,masSta- ~ day adj axali
buri ~ part meore nawili/naxevari
largerly adv umTavresad,umeteswilad,Zi- lattice motif badura/baduri ornamenti
riTadad,gansakuTrebiT latticework adj badura,gisosebi,cxauri
~ comprises/onvolves farTod moicavs launch v gamarTva(iatakis,saxuravis)mo-
~ representative yovlismomcveli wyoba,gamarTva
~ ~ picture ~ suraTi ~ campaign laSqrobis/omis warmarTva
larnax n qvis yuTi laura n lavra (monasteri)
larva n matli=kvercxi (mweris) laureate n v laureati=dafnis gvirgvino
lash v mibma,TokiT Sekvra sani; dafnis gvirgviniT Semkoba
lasso n v qamandi, qamandis modeba laureated adj dafnis gvirgviniT Semkuli
Last Supper (the) saidumlo seroba laurel n adj dafna/dafnis
last v arseboba,gaZleba,gagrZeleba ~ wreath dafnis gvirgvini
last adj bolo,gasuli,wina lavabo n ganbanva
~ of all (yvelaze) bolos ~ basin gansabaneli WurWeli/jami
~ journey ukanaskneli gza=gardacva- ~ towel ganbanvis mere SesamSralebe-
leba li tilo
the ~ uaxlesi,ukanaskneli lavish adj v mdidruli,(gul)uxvi,metisme-
~ years ukanaskneli wlebi(vinmesi) ti,uSurveli; gacema uxvad/uSurve
lasting adj gamZle droSi,mudmivi,samuda- lad
mo,xangrZlivi ~ entertainment uxvi maspinZloba
lastly adv da bolos… lawishly adv (gul)uxvad,mdidrulad,me-
lastmentioned (the) of… es ukanaskneli tismetad,uSurvelad
lasts through… raRac grZeldeba raRac law n samarTali,kanoni
drois ganmavlobaSi ~ abiding adj kanonmorCili
latch(see bolt) n raza ~ giver/maker n kanonmdebeli
latch together v erTmaneTze gadabma ~ making ger adj kanonSemoqmedeba, sa-
late adj adv gvian(i),gviandeli kanonmdeblo
~ comer n gvian mosuli lawful adj kanonieri,uflebrivi
~ in date gviani xanis ~ age srulwlovaneba
late (the) adj aw gansvenebuli lawless adj ukanono
lately adv bolo dros/xans,ukanasknel lawn n mindori,mdelo
xans lay v damizneba,(mozaikis)dageba,mdebare-
later adj gviandeli,mogviano,Semdgomi oba ramis
adv mogvianebiT,Semdgom ~ the base saqmisTvis saZirkvlis Cay-
just ~ cota gvian ra
~on adv mogvianebiT ~ brother/sister morCili eklesiaSi(kaci
latent adj faruli /qali)
lateral adj gverdiTi ~down one's life for…sicocxlis gawirva
~ part ~ nawili ~ ~ the scepter mefobaze uaris Tqma
~ teeth ~ kbilebi ~ in the power of… vinmeze/rameze damor
~ tilt ganivi daxriloba Cileba
latest adj bolo,uaxlesi,ugvianesi ~ man n araprofesionali=diletanti;
lath n adj yavari/yavris,lartya,lartyu- saero piri=eriskaci
la ~ on v daZerwva ramisa rameze,ganla-
lathe n administraciuli erTeuli geba
~ turned circle mbrunavi wre ~ out v ganfena,dawyoba,dagegmareba,ga-
mofena,forma,moxazuloba,gan-
latifundia n latifundia
lageba
latrine n tualeti

144
სარჩევი

~ ~ sth to sb gaacno vinmes mag. gegma ~ to an idea vinmes miyvana raime azram-
~ sb in state micvalebulis dasveneba de
gamosaTxovrad(ara panaSvidi) ~ to/in v Seyvana,SeZRola
~ siege v alyis Semortyma lead v adj tyvia/tyviis
~ the way for… gzis gakvalva vinmesT- ~ mend tyviiT daduRebuli=SekeTebu-
vis/ramisTvis li
~ to rest dakrZalva red ~ n adj surinji(s)
layer(see level) n fena,Sre,wyoba leaded adj tyvianarevi
accumulated/deposited ~ dafenebuli leader n winamZRolo.ufrosi,mewinave/mo-
artifact bearing ~ nivTebis Semcveli ~ winave,meTauri,beladi,ganmsazRvreli
ash ~ nacris fena leadership n meTauroba
basal ~ qveda/Zira fena leading adj wamyvani,winamZRoli
construct on top of earlier ~ Zvel fenaze ~ door gamavali kari(or saTavsos So-
dageba/daSeneba ramis ris)
cultural ~ kulturuli ~ ~ to the idea mivyavarT raRac azramde
dislocated(displaced,removed) ~ naZravi/ ~ type wamyvani tipi
Camowolili ~ ~ the way gzis gamkvalavi
disturbed ~ dazianebuli ~ leads n pl saTevzao badis saZiravebi
eroded ~ gamoqaruli/naSali ~ leaf n foToli,sagduli
fault of ~ fenis Camowola ~ like adj foTlisebri
inhabited ~ nacxovrebi fena ~ motif n foTliani ornamenti
interlayer ~ fenaTaSorisi ~ ~ wing n daraba
lower ~ qveda=pirveli ~ leafy adj foTliani,foTlovani
mentiferous ~ adamianis kult. narCene- ~ tendril foTlovani xvia
bis ~ league n gaerTianeba,kavSiri
middle ~ Sua ~ bind into ~ ligaSi/kavSirsi gaerTianeba
slid ~ dacurebuli ~ leak(age) n v Jonva
slip of ~ fenis dacureba ~ out v informaciis/saidumlos gaJo-
slipped ~ dacurebuli/Camowolili ~ nva
top(most)/uppermost ~ (sul) zeda ~ lean v adj miyrdnoba,miyudeba rameze,ga-
turf ~ kordiani ~ quculi
turf and humus ~ kordian-humusiani ~ ~ against v miyrdnoba rameze
underlying ~ qveda ~ ~ on/upon v dayrdnoba,miyrdnoba
upper ~ zeda ~ ~times mSieri(unayofo/mZime)dro/wlebi
virgin(al)(undespoiled/undisturbed) ~ uZravi ~ to v midgma,mibjena,miyudeba
woolley ~ gaurkveveli fena ~ to roof kiduli saxuravi
li ~ to construction/shed sxva Senobaze mi-
layout n gegma Senebuli nageboba/farduli
grid-plan ~ badisebri ~ ~ towards sb/sth gadaxra vinmesken/rami-
sken
lead v gaZRola,waZRola,miyvana,iZuleba,
marTva,saqmis warmarTva,misdevs/ewe- lean-to-roof n calmxrivi saxuravi(mina-
va vinme rame saqmianobas,miyvana Senis)
~ astray gzas acdena leap n v naxtomi,wamoxtoma
~ into temptation SecdomaSi Seyvana,cdu- leapfrogging adj naxtomiseburi(ganviTar)
neba leaping adj asaxtomad SemarTuli cxo-
~ sth v saqmis gaZRola/xelmZRvaneloba veli
sth ~ sb to sth raRacas mivyavarT raRa- learn v (Se)swavla,ambis gageba/Setyoba
cisken/raRacamde learned adj ganaTlebuli,naswavli,swav-
sth ~ to sth raRacam gamoiwvia raRac luli,Seswavlili,SeZenili codna
take the ~ in sth upiratesobis mopove- fellow of ~ society swavlulTa sazoga-
ba,winamZRoloba,jobna doebis wevri
~ to v gadaxra learnedly adv mecnierulad,saqmis codniT

145
სარჩევი

lease n saTemo saZovari legitimately adv kanonierad,sworad


lease=liase closely axlo kavSiri/TanamS- legitimise v dakanoneba
romloba legs akimbo adj adv muxlebSi moxrili
least adj umciresi da gadaSlili fexebi
at ~ sul cota,umciresi legume(s) n parkosani,orlebniani mc.
at the very ~ sul cota... lekythoi n Gr. lekiTosi
the ~ bit odnavadac ki... lend(er) v n (ga)sesxeba,(ga)msesxebeli
leather n adj gamoyvanili tyavi(s) lend sb to sth v vinmes CaTreva cud rameSi
~ jacket tyapuWi length n sigrZe, monakveTi
leave(see left) v datoveba,mitoveba,wasvla at ~ of raRac manZilze/sigrZeze
~ alone Tavis minebeba,vinmes mitoveba, at full ~ mTeli sigrZiT/sigrZeze
rom araferi vTqvaT… at full ~ and width mTeli sigrZe-siganiT
~ aside gverdze gadadeba,gverdis avla in ~ sigrZeze,sigrZivi,sigrZiT,sigrZeze
~ out v gamotoveba,gverdis avla in ~ and width sigrZe-siganeZe
~ to v anderZiT datoveba=naanderZevi ~ including… sigrZe raRacis CaTvliT
~to itself Tavis minebeba ramisTvis ~ of paper naSromis moculoba
lebes/lebetis n sing/pl Lat. lebesi ~ of time drois monakveTi/xangrZlivoba
lecture n v leqcia, Wkuis darigeba=nota on the ~ sigrZeze
ciis wakiTxva lengthen(ed) v adj dagrZeleba/dagrZele-
inaugural ~ Sesavali leqcia buli,gawelva,wagrZelebuli
~ hall/room auditoria lengthening adj welvadi
lecturer n leqtori lengthwise adj adv (si)grZiv(i);sigrZeze
ledge n Sverili,kide(qveynis),mTebis mwk- lengths (the) n xangamZleoba
rivi, yadimi lengthy adj grZeli Zalian, aylayuda
leek=Allium porrum n adj prasi(s) lens n linza
left adj marcxena;datovebuli,mitovebuli Lent n didmarxva
at/on the ~ marcxniv lent(see lend) adj nasesxebi
~ hand adj adv marcxena,marcxniv lenticular adj ormxriv amozneqili
~over from…(wina periodis)narCen(eb)i lentiform/lentoid adj linzis formis
~ to right adv marcxnidan marjvniv lentil n adj ugrexeli(s)=ospi(s), Lens
leftovers n pl narCenebi culinaris Lat.
leg n fexi (adamianis,cxovelis,sagnis) leopard n leopardi
fore ~ wina ~ lesion n raime dzianeba Tavis qalaze
hind ~ ukana ~ less adj adv naklebi,nakleb(ad)
~ less adj ufexo ~ attractive nakleb metyveli/mimzidve-
legacy n adj memkvidreoba,qoneba/qonebri- li
vi ~ convenient ~ moxerxebuli
legal adj kanonieri,nebadarTuli,ufleb- ~ defined ~ gamokveTili
vi ~ important ~ mniSvnelovani
~ equality uflebrivi Tanasworoba ~ known ~ cnobili
~ inequality ~ uTanasworoba ~ numerous naklebi raodenobis
legalize(d)(ion) v adj n dakanoneba/dakano- ~ plastic nakleb plastikuri
nebuli ~ suitable ~ misadagebuli/mosaxer
legend(ary) n adj zepiri gadmocema,legen xebeli
da,legendaruli lessen(ed) v adj kleba,interesis ganele-
legible to sb gasagebi vinmesTvis Semcireba; daklebuli,Semcirebuli
legiminous plant n parkosani mcenare lesson n gakveTili,bibliis is nawili,
legion n bevri,uTvalavi romelic xmamaRla ikiTxeba ekle-
~ quantity simravle siaSi wirvisas
legionary n legioneri let v nebis darTva,saSualebis micema
legislate/legislature v n kanonSemoqmedeba ~ in v SeSveba,SemoSveba
legislator n kanonmdebeli letter n baraTi=werili; anbanis aso

146
სარჩევი

capital ~ didi aso liberty n Tavisufleba


cover ~ daxuruli werili lice v zonaris gayra
low case ~ patara aso licorice n adj Zirtkbila(si), Glycyrrhiz glo-
~of introduction/reference ~ sarekomenda- bra Lat.
cio werili lid n xufi=saxuravi,saknis gadasaxuravi
~ of thanks samadlobeli ~ fila
lettered adj wera-kiTxvis mcodne part-hole ~ samarxi saknis saxuravi
letters n pl Srifti lie n v tyuili; (ga)(da)wola,tyuilis
bold(dark,heavy) ~ muqi/mkveTri ~ Tqma
Levallois n levalua lier n matyuara
Levant(ine) n adj aRmosavleti,armosav- lies v 3-rd p. sing. mdebareobs (mag.ekle-
luri sia)
level(see layer) n (velis)done,zRvari,sa- liew n magieri
fexuri,fena,niveliri,samSeneblo/na- in ~ of magier/magivrad
nacxovrebi fena Life Pillar n sveti/Zeli cxoveli
v zedapiris gasworeba(davakeba,moswo- life n sicocxle,cxovreba,moRvaweoba
reba) after ~ = after-life n adj saiqio
at the ~ of… doneze ~ and soul suli da guli
basal ~ sawyisi=pirveli=Zira fena ~ before the future ~/this ~ saaqao
building ~ samSeneblo done contemplative ~ religiuri cxovreba
cultural ~ kulturuli fena deformity in ~ deformacia sicocxleSi
inhabited ~ nacxovrebi ~ established ~ damjdari cxovreba
lower ~ qveda done eternal/everlasting ~ maradiuli ~
mid ~ saSualo done/donis ~ expentancy sicocxlis saS.xangrZli-
middle ~ Sua fena/done voba
~of development ganviTarebis done facets of ~ cxovrebis waxnagebi=Tavi-
~of effort mosamzadebeli periodi,mcde seburebani
lobis done ~force sicocxlis Zala
split ~ danawevrebuli/wyvetili done future/other ~ saiqio cxovreba
sth of the same ~ igive donis vinme/ra- ~ giving adj masazrdoebeli,macocxle-
me beli,cxovelmyofeli
subsistence ~ saarsebo ~ in one's ~ sicicxleSi
successive ~ erTmaneTis momdevno ~ in seclusion/unsociable karCaketili
underlying ~ qveda fena (cxovreba)
upper ~ zeda done/fena ~ leaving ger gardacvaleba
leveler n geodezisti ~ member mudmivi wevri
levelling adj ger swori; gasworeba,niveli- secluded ~ karCaketili cxovreba
reba settled ~ binadruli/damjdari ~
lever n sayevari ~ span sicocxlis xangrZlivoba
levigate v fxvnilad qceva,ganleqva short ~ ~ xanmokle sicocxle
levigated adj ganleqili Tixa ~ size naturalurizomis=kacis simaR-
levy v gadasaxadis daweseba,zemoqmedeba lis
=dawola ~ spring ~ wyaro=wyaro cxoveli
liability n midrekileba still ~ naturmorti
liable to v adj midreka,daqvemdebarebuli ~ stories of Saints wmindanTa cxovreba
libate(pre ~) v Rvinis Sewirva ~ story cxovreba vinmesi,cxovrebis am-
libation(pre ~) n xotbis Sesxma,Rvinis Se- bavi
wirva ~ style=lifestyle n adj cxovrebis wesi
pour a ~ Rvinis Camosxma take on a ~ cxovreba
liberate(d)(ion) v adj n (ga)Tavisufleba,ga ~ threatening sicocxlisTvis saSiSi
Tavisuflebuli way of ~ cxovrebis wesi
liberator n ganmaTavisuflebeli lifeless adj usicocxlo

147
სარჩევი

lifer n samudamo patimroba limbo n mitovebuli adgili, jojoxeTis


lifesize n mTeli taniT(naxati,qandakeba) zRurbli
lifespan/time n sicocxle/sicocxlis xan- limbus/limbi n sing/pl Lat. limbi
grZlivoba,cxovreba lime n adj v kiri(s), CaduRabeba
~ of many centuries raRac arsebobs/ ~ bast n adj lafani/lafnis
cocxlobs saukuneebis manZilze burnt~=calcium oxide n adj damwvari ki-
lifestock n saqoneli,naxiri ri
raise ~ saqonlis movla ~ coat(ed)(ing) v adj n kiriT Selesva,
lifestyle n cxovrebis wesi Selesili,kiris Selesiloba
lift(ed) v n adj aweva/amoweva,lifti; awe- ~ kiln n kiris gamosawvavi Rumeli
uli ~ milk n adj kirxsnari
light(ing) n adj v ger sinaTle=naTeli; ~ mortar n adj samSeneblo kirxsnai(s)
naTeli=Ria feri,msubuqi,sifrifana ~ pit n kiris karieri
anTeba,gaRviveba,ganaTeba,cecxlis ~ plastered/washed kiriT Selesili/Se-
gaCaReba TeTrebuli
~ and shade effect SuqCrdili quick ~ Caumqrali kiri
allow ~ in(to) sinaTle Semodis... slack(ed)/hydrated ~ =calcium hydroxide
appear to ~ dRis sinaTleze gamoCena Camqrali ~
bring to light ~ ~ gamotana ~ wash(ed) v adj kiriT SeTeTreba/Se-
cast the ~ naTelis/Suqis mofena TeTrebuli
come to ~dRis sinaTle ixila/gamoCena limes/limitis n Lat. mijna,gamagrebuli=ga-
~ house n Suqura zRvaSi lavniani,gamagrebuli sazRvari
in the ~ of… … Suqze limestone=calcium carbonate n adj kirqva/
see the ~ of the day dRis sinaTlis nax- kirqvis
va=gamoCena limetree(see lime bast) n adj cacxvi(s)
~ shaft/well n sinaTlis SemosaSvebi Wa- liminal adj zRurblispira,Zlivs aRsaqme-
uri nagebobis WerSi li ram
shed ~ naTelis mofena rameze/garkveva limit n v zRvari; dadgena,zRvris dadeba,
lighten v Semsubuqeba SezRudva,SesaZleblobebis Semo-
lighthearted adj uzrunveli fargvla
lightly adv odnav,msubuqad ~ oneself to Tavis SezRudva
lightness n simsubuqe limitation(s) n SezRudva
lightning n sanaTuri limited adj zRvruli,SezRuduli,Semo-
lignite n adj mura naxSiri(s) fargluli,gansazRvruli
ligula/ligulae n sing/pl Lat. abzindis ena, limiting adj SemzRudveli
ligula limitless adj SeuzRudavi
like v adj adv mowoneba,msgavsi,TiTqos limp v koWloba
~ sb/sth vinmes/ramis msgavsad line n v xazi,Sto gvarSi,rigi,SeerTeb-
~ hood n msgavseba is xazi,saxazavi,SimSa,zoli,zRvari;
in all ~ ~ Zalze gavs amogeba,gasworeba,mosworeba,xazva,
~ minded adj Tanamoazre mopirkeTeba,amogeba,Camwkriveba
likelihood n albaToba along wahat ~ saiT/ra mimarTulebiT
in all ~ yvelanairi niSniT/yvelanairad ~drawing n ger grafika,grafikulad ga-
moxazva
likeliest (the) adj uaxloesi msgavseba
godly ~ RmerTebis mwkrivi(taZarSi)
likely adv TiTqos
in the ~ erT xazze ganlageba,mwkrivSi
is ~ that… savaraudod,TiTqos
~ of distribution/expansion gavrcelebis
is highly ~ savsebiT SesaZlebelia
zRvari
it is ~ that… TiTqos, rogorc Cans…
punctured ~ wyvetili xazi
very ~ savaraudod, ufro…
springing ~ kamaris fuZe=sawyisi,ze-
likened adj mimsgavsebuli(a)
moT mimavali xazi
likewise adv aseve, masgavsad ramisa
~ up v Camwkriveba
limb n kiduri (adamianis,cxovelis)
lineage n warmomavloba(mag.QqarTuli)

148
სარჩევი

linearity n xazovaneba lit adj anTebuli,ganaTlebuli


lined adj xazovani,Selesili literacy n ganaTlebuloba,codnis done,
clay ~ TixiT Selesili wera-kiTxva/kiTxvis codna,wigni-
~ walls amogebuli kedlebi ereba
~ with logs ZelebiT amogebuli literal adj pirdapiri,zusti
linen n adj seli(s) (qsovili) in the ~ sense of… pirdapiri gagebiT
linen printer n mCiTavi ~ translation pirdapiri Targmani
liner n CasarTi literally adv sityva-sityviT,zustad
lingering adj SemorCenili literalist n asokirkita
lingon berry n adj ZaRlyurZena(si) literary adj adv literaturuli,sityva-
liniar adj grZivi, (swor)xazovani sityviT
~ deformity grZivi deformacia ~ language saliteraturo ena
~design xazovani ornamenti ~ source literaturuli wyaro
~ representation xazovani gamosaxule- literate adj ganaTlebuli,ganswavluli,na-
ba kiTxi
~ tilt grZivi daxriloba ~context literaturuli wyaro/teqsti
lining n ger sarCuli; gasworeba,moswore literatim adj zusti/ucvleli teqsti; aso-
ba,mopirkeTeba aso=zustad teqstis mixedviT
link n v Zewkvis/jaWvis rgoli,kavSiri; literature n literatura
gadabma,dakavSireba,SeerTeba imaginative ~ mxatvruli ~
linkage n SeerTeba,kavSiri in the ~ literaturaSi
linked adj gadajaWvuli,dakavSirebuli ~on…literature sakiTxze...
~ with the exterior garesamyarosTan da- outpouring ~ mravali naSromi=Sromeb-
kavSirebuli is simravle
linking adj (da)makavSirebeli lithic adj qvis(a)
links n pl kavSirebi ~artifact(s) qvis nivT(eb)i
establish ~ kavSirebis damyareba ~flake qvis anatkeci
have ~ with sb/sth kavSirebis qona... ~industry ~ industria/warmoeba
linocut v adj linoliumze kveTa/nakveTi ~reduction qvisTvis formis micema
linstock n filTa Tofi litter n xeliT satarebeli taxtrevani
lintel n adj ospi/ugrexeli, Lens culinaris, little adj patara, cota (uTvladi)
Lat. a ~ adj adv cota(uTvladi); nakleb,
lintel n sarkmlis Tavxe/kamara; karis ze- odnav
da wirTxli ~ avail nakleb gamosadegi
~ arch sarkmlis/wirTxlis kamara ~ known ~ cnobili
lion(ess) n xvadi/Zu lomi ~ by ~ adv TandaTan
lion-faced adj lomsaxe littoral n adj zRvis zoli=sanapiro;
lionine adj lomis msgavsi zRvispiruli
Lion’s Gate lomTa kari liturgical adj saRvTismsaxuro=liturgi-
lip n bage/tuCi,kide; WurWlis piri,bako, uli
gvirgvini ~ services RvTismsaxureba
flaring ~/rim WurWlis gadaSlili piri liturgy n RvTismsaxureba=liturgia
lip-cover n tuCsafari live v adj adv cxovreba,cocxali=cxove-
liqueify v gaTxevadeba li,cocxlad
liquid n adj siTxe; Txieri,Txevadi ~ in full cxovrebis duRili/cxovreba
thin ~ Txeli siTxe duRs
watery ~ wyalwyala ~ ~ in penury gaWirvebaSi/siRaribeSi cxov
weak ~ susti ~ reba
liquorice n adj Zirtkbila(si)=Glycyrrhiza long ~ gamZle
globra (mc ) Lat. Long Live! mravalJamier!
list n v nusxa,sia,CamonaTvali; CamoTvla ~ on… kveba(arseboba,cxovreba)ramiT,
listel n listeli, wibo ganagrZo arseboba/cxovreba

149
სარჩევი

~ unsociably cxovreba karCaketilad qusls exeba ukanas TiTi=mWidrod


livelihood n cxovrebis saxsari in ~ with sb mWidro kavSirSi vinmesTan
lively adv gacxarebuli=cxare=cxoveli, in ~ with sth Zalian axlos raRacasTan
cocxali Loctarius deterrimus n adj Lat. mWada=WeWke-
in ~ prose cocxali eniT.cocxlad ta soko(si)
livelihood n arseboba,sicocxle loculus/loculi n sing/pl Lat. darbazi,sakani,
means/sourse of ~ saarsebo saSualeba/ sarCuli,lanCa
wyaro locus/loci n sing/pl Lat. adgilmdebareoba
liven up v gamococxleba lodge(d)(ing) n v adj sadgomi; moTavseba,
livestock n naxiri,saqonlis suladoba Sefareba/Sefarebuli
living n sazrdo loft n sxveni,antresoli
mode of ~ cxovrebis wesi loftily adv amaRlebulad
the ~ cocxlebi (adamianebi) loftiness n sidiade,simaRle
living adj uSreti,cocxali,mcxovrebi lofty adj amaRlebuli
~ conditions sacxovrebeli pirobebi ~mountains maRali mTebi
ever ~ source uSreti wyaro log n Zeli,kunZi,(na)mori,sipi qva
~ place samyofeli,sacxovrisi ~ cabin n qoxi
~ quarter sacxovrebeli kvartali ~ paved path Zelfenili biliki
~ standard cxovrebis done whole ~ mTliani mori
load n v sapalne,tvirTi; datvirtva,da- loganberry n adj kenkra=Jolo+mayvali
wyoba,CatvirTva loggia n loji
relieve of ~ tvirTisagan gaTavisufleba logogram n sityvis aRmniSvneli lurs-
loaded adj datvirTuli muli damwerlobis niSani
loading chute Rumelis CasatvirTi Rari= logographer n logografi
xonCa loincloth n TeZoze Semosaxvevi naWeri
loam n qviSa da Tixanarevi niadagi lone (the) n erTaderTi,marto erTi
lobe n yuris bibilo,kvercxis/kaklis na long adj grZeli,xangrZlivi,wagrZelebu-
WuWi,Teslis kani,eklesiaSi 6 an meti li,grZivi,gaswvrivi
afsida/sveti ~ ago didi xnis win
lobed adj danawevrebuli ~ before didi xniT adre (raRacamde)
lobster n asTakvi,aTfexa kibo,langusti ~ cultural sequence sqeli kulturuli
~ claw lobe kiborCxalis saceci (orna- fena
menti) ~distance Sori,Soreuli,didi manZili
local(ly) adv adj adgilobriv(i) ~established didi xnis damkvidrebuli/
sth ~ to some place Cveuli ram raime Camoyalibebuli
adgilisaTvis ~ flapped adj kalTagrZeli
the locals n pl ~ mosaxleoba ~ lasting xangamZle,xangrZlivi
localize v ganlageba ramisa sadme ~ legged wvivmaRali
locality n adgili,adgilmdebareoba ~ live adj ucveTeli,droSi gamZle,xan-
~ of origin warmoSobis adgili grZliv cxovreba,dRegrZeloba
locate(d) v adj ganTavseba,moTavseba; mde- ~ lived adj gamZle,dRegrZeli,mudmivi,
bare samudamo,xangrZliv arsebuli
location n adgilmdebareoba,aRmoCenis ad not ~ ago cota/arcTu didi xnis win
gili not ~ lasting xanmokle
lock n v saketi,Caxmaxi,wre,rabi,Sluzi; ~ pan grZivi kedeli
Caketva ~ rang adj xangrZlivi moqmedebis ra-
pin tumbler ~ Rerakiani saketi/urduli diusi
~ smith n zeinkali ~ standing adj damkvidrebuli,miRebuli
~ stitch n maqo ~ term xangrZlivi
locked adj Caketili longevity n sicocxlis xangrZlivoba,
licking n saketi,urduli xangrZlivi sicocxle,mravalwliani
lockstep n dogma/siaruli ise,rom winas longing to adj misadagebuli

150
სარჩევი

longitude n grZedi dakargva


longitudinal adj (si)grZivi loss n danakargi,danaklisi,daRupva,nak-
longivity n xangrZlivoba li,zadi
longthiness n sigrZivoba suffer ~ (es) dazaraleba,danakargebi
longwise adv sigrZiv lost adj dakarguli,Cakarguli,Secdomi-
lone (the) adj erTaderTi li=codvili
look n v gamometyveleba,gamoxedva,ieri, ~ in the dark abysm of time drois wyvdi-
Sesaxedaoba,Sexeduleba,xedva; adSi Cakarguli
yureba ~sheep dakarguli kravi/cxvari(bibl)
~ after v movla ~wax technique cvilis dakargvis teq-
~ ahead to the future momavlisken yureba nika
~ at v Sexedva rameze lot n kenWisyris kenWi,xvedri
~ for v Zebna a ~ of pron. bevri, didi raodenoba
~ forward to sth mouTmenlad lodini lots of pron. mravali,bevri
~ out v gaxedva gareT; frTxilad! lovely adj mSvenieri,sayvareli(mag.Tojina
~ through v gadaxedva,gadaTvaliereba, lovingly adv mSvenivrad
Tvalis gadavleba low adj dabali, mcire
looking glass n sarke ~ bow mdablad Tavis dakvra
loom n v saqsovi dazga,Tavs iCens,Cans, ~ born mdabio(ri)
ikveTeba ~ brow(ed) Subldabali
~ before sb warmoCena vinmes winaSe ~ class dabali donis
~over people xalxis SeSineba ~ grade(d) dabali/mdare sinjis/xaris-
~ weights saqsovi badis tvirTebi xis
loop n maryuJi,yulfi ~level dabali donis/xarisxis
loophole n amonagleji,amonatexi,saTo- ~ quality ~ ~ xarisxis
furi lower adj v daSvebuli,qve(da),qve(mo); dab
loose adj Tavisufali,moSvebuli,bundo- la daweva,dadableba
vani,arazusti,gaurkveveli ~ area qvemo (sofeli)
~chronology arazusti/saeWvo daTariR- ~ into a pit CarWoba,Casma
eba lowlander n adj bareli=baris mcxovrebi
~end gaxsnili bolo ramis lowlands n pl bari,vake=dablobi,veli
~leaf CanarTi furceli low-lying area dabali/Cavardnili adgili
loosen v niadagis gafxviereba (zogjer daWaobebulic)
loosily adv advilad,Tavisuflad loyal adj morCili,qveSevrdomuli
loot n v naqurdali=nadavli; (ga)Zarcva loyalty n morCileba,qveSevrdomoba
looted adj gaquduli,gaZarculi ~towards sb morCileba vinmes mimarT
lop-off v gasxvla lucidity n sicxade
lopsided adj gverdela licky adj bednieri
Lord n ufali=meufe=RmerTi ~ chance SemTxveviT(oba),bedis gaRime-
Lord God(the)(see Pantocrator) mama RmerTi ba,bednieri SemTxveva
Lord's Prayer sauflo locva lug n Sverili-yuri,burTula saxeluri
Lord's Table uflis taxti cru yuri
lord n batoni lugged adj yuriani
lordless adj ubatono lumbar room saostigno,sakuWnao
lordliness n didkacoba (xalxi) lumber v n tyis Wra, xe-tye
lordship(see ladyship) n Tavadis/mTavris luminary adj saxelganTqmuli/moxveWili
batonoba; Tqveno aRmatebulebav(mo luminous adj brwyinvale,naTeli,manaTo-
wyalebav,umaRlesobav) kaci beli,gasagebi
lose v dakargva luminosity n brwyinvaleba,sinaTle
~appeal mimzidvelobis/momxibvlelob- lump n zvavi,lodi,texili/fleTili qva,
is dakargva gunda,xelnakeTi gamouwvavi mze-
~favor to sth mowonebis/upiratesobis ze gamomSrali aguri

151
სარჩევი

~together v Sewebeba erTad koStebad magnificent adj saucxoo,udidesi,SesaniS-


lunate adj (naxevar)mTvarisebri navi,Cinebuli
lure v Setyueba,cduneba,motyueba magnitude n sidiade,sidide,miwisZvris
use stealth to ~ mimarTo eSmakobas misa- simZlavris sazomi erTeuli=magni-
tyueblad/misazidad tuda,sidide,zoma
lust n xorcieli vneba magus/magi n sing/pl Lat. mogvi
luster=luster n bzinvareba (mag,margalit- mahagony=Sweitinia mahagony n adj uTxo-
is),brwyinvaleba vari(s)=wiTeli xe/xis
lustrate(ion) v ganwmenda msxverplSewir- maid n moaxle,mxevali,Sinamosamsaxure
viT (qali)
lustrous adj kriala,nakrialebi,bzinvare ~ of honour patarZlis dobili
~black burnish bzinvare Savpriala maiden n gogona,qaliSvili,qalwuli,ga-
luter/luteris n sing/pl Gr. luTeria=embazi, uTxovari
sadinariani didi jami ~ name qaliSvilobis gvari
Lutheran n adj luTerani/luTeranuli mail n v jaWvis perangi; fostiT gagza-
luxuries n pl fufunebis sagnebi vna
luxurious adj mdidruli,fufunebis… ~ clad adj abjriT Semosili
luxury n adj simdidre,fufuneba mailed adj jaWvis perangiani
~ goods/items fufunebis sagnebi=saqo- main adj mTavari,sakvanZo,ZiriTadi
neli main (the) adj umTavresi
lycanthropy n adamianis miTiuri gadaqce- in the ~ adv upiratesad
va mglad mainland n kontinenturi
lye n adj nacarwmendili mainly adv upiratesad,upirveles yovli-
lying adj gawolili,mwolare,mdebare sa,ZiriTadad,umeteswilad,umTav-
~ backwards=on one's back=supine zurg- resad,kerZod
ze mwolare(micvalebuli) mainspring n mamoZravebeli Zala/wyaro,
~ on the side gverdze mwolare saxsari=Zala
~ with face down=downwards=prone pir- mainstream n ZiriTadi/aRiarebuli azri/
qve mwolare mimdinareoba
lyre n ebani=qnari maintain v movla,mxardaWera,SenarCuneba,
xelSewyoba
M ~contact kavSiris SenarCuneba
mace n kverTxi,laxtisTavi ~ pressure zegavlena,Seviwroveba
~ head/mount laxtisTavi maintained adj mxardaWerili,SenarCune-
magaron=megaron n magaroni=megaroni buli,xelSewyobili
magazine n sawyobi well ~ kargad SenarCunebuli
magic n no pl. adj grZneuleba,magia,jado, maintenance n mxardaWera,SenarCuneba
saswauli; grZneuli,jadosnuri,ma- maiolica=majolica n adj maiolika/maioli-
giuri kis
~ belt jadosnuri=magiuri sartyeli maize(see greets,hominy) n adj simindi(s)
~ formula ~ formula coarse-ground ~ n adj RerRili(s)
~ power ~ Zala majestic adj diadi,didebuli,laRi
~ type jadosnuris msgavsi/tipis majesty n didebuleba,sidiade
~ word jadosnuri sityva one's ~ (vinme) udidebulesoba(mimar-
magical adj magiuri,saswaulebrivi,ja- Tva)
dosnuri major adj mTavari,udidesi,wonadi,mniSv-
magician n grZneuli,misani,jadoqari nelovani,umTavresi,Zireuli
(kaci) ~avenue mTavari gza,ZiriTadi mimar-
magister peditum fexosanTa jaris meTa- tuleba,xeivani
uri ~factor mtavari piroba/faqtori
Magnificat(see Epiphany) mogvTa misvla ~gap mniSvnelovani wyvetili
Cvil iesosTan majority n adj umetesoba,umravlesoba;
magnificence n sidiade,didebuleba

152
სარჩევი

umetesi,umravlesi doma; samuSaoTa mwarmoebeli


in the ~ umravlesobiT manageable adj v martvadi,damyoli,gaxe-
in the great ~ of instances umeteswilad, edna,is,risi Sesrulebac SeiZleba
umetes SemTxvevSi... mane n fafari
the vast ~ didi umetesoba manger n baga (saqonlis)
majuscule adj asomTavruli damwerloba manhole n miwisqveSa saZromi
make(cf do) v gakeTeba (imisi,rac saku- Manichaeism n maniqeveloba
Tari naazrevia mag. namcxvari) Manichean n maniqeveli
~headway winsvla manifest v adj gamoaSkaraveba,TvalSisa-
~impression STabeWdilebis moxdena cemi,aSkara,naTeli,Cveneba,aRmoCe-
~interment dakrZalva na,damtkiceba,gacxadeba,warmoCena
~sb do sth aiZulo vinme gaakeTos… sth became ~ aSkara gaxda,gamoaSkarav
~sb to do sth gaakeTebino rame mag. da
raRacam amatira.gamacina sth ~ itself in sth raRacam Tavi iCina
~sth older/younger v daZveleba/gaax- raRacaSi
algazrdaveba manifestally adv aSkarad
~thrust to…garRveva=Sesvla teritori- manifestation(s) n gamovlineba(ni),gamoCena
aze ~ of sth ramis gamovlineba
maker n gamkeTebeli ramisa manifold adj sxvadasxvagvari
makeup v n forma,Sedgena,Serigeba,mog- mankind n kacobrioba
roveba,Camoyalibeba,agebuleba,Sem- manna n mananis burRuli/cis manana
adgenloba,Sevseba,xasiaTi ramis manner n manera,wesi
malachite n adj malaqiti(s) careless(crude,cursory,immature,offhand,
melady n raime daavadeba rough,unkempt) ~ dauxvewavi manera
meld v ori sxvadasxva liTonis Sednoba delicate(accurate,accomplished,elaborate,
male(see female) n adj (mama)kaci/kacuri, neat,sophisticated) ~ daxvewili manera
mamri,mamrobiTi,xvadi=mamali general ~ Cveulebrivi ~
~ line kacis(mamis/mamris) xazi in clear-cut ~ naTlad,mkveTrad,garkve-
maleness n (mama)kacoba/kacuroba ulad,reliefurad
malignant adj avi(patina),arakeTilSobi- in the consistent ~ Tanmimdevruld
li,avTvisebiani in the following ~ amgvarad,Semdegnairad
malleable adj Wedadi ~ of creation(execution,rendition,treatment)
mallet n xis CaquCi Sesrulebis manera
mamfold v xelnaweris gamravleba ~ of depiction gamoxatvis ~
mamiform adj ZuZusebri ~ of manufacture damzadebis ~
mammal n ZuZumwovari ~ of rendering gadmocemis ~
mammalian n adj mewveli saqoneli manor n mebatonis mamuli
mammary glands n sarZeve jirkvlebi ~ house mebatonis saxli mamulSi
man n adamiani,(mama)kaci manorial adj mebatonis,sabatono
best ~ nefis xelismomkide/mejvare manos and metates AmE. zeda da qveda
go between ~ Suakaci qvebi marcvlis sasresad
~ like adj adamianisebri manpower n muSaxeli, kacis Zala
~ made adj adamianis gakeTebuli mansion(see palace) n sasaxle
~ of mould ubralo mokvdavi mantle n safari, samefo porfiri
~ of straw vinmes magieri purple ~ Zoweuli/porfiri(samosi)
~ of wide reading nakiTxi adamiani manual n adj saxelmZRvanelo,xeliT ga-
man’s expectation of life sicocxlis sava- sakeTebeli/saxmari
raudo xangrZlivoba manuals n pl xelosnobis nawarmi=xelna
~ handiwork adamianis xeliT gakeTe- keTi
buli manufacture n v gakeTeba,damzadeba,war-
manage(r)(ment) v n mogvareba,maerTva,mo- moeba
xerxeba,saqmis gaZRola/gawv- seat of ~ warmoebis centri

153
სარჩევი

technique of ~ damzadebis teqnika dadamRva,niSnis dadeba,dadaRva,Semo


manufactured adj damzadebuli,warmoebu- sazRvra,gamokveTa,Wdeva,xazgasma,aR-
li niSvna,moniSvna,dadgena
~ goods xelosnobis nawarmi ~ anniversary wlisTavis aRniSvna
manufacturer n mwarmoebeli high-water ~ mwvervali mag.poeziis
manufacturing adj mwarmoebeli ~merchandise damRa raime saqonelze
~activity mewarmeoba ~ of favour pativiscemis niSani
~centre mwarmoebeli/samrewvelo ~ of occupation cxovrebis kvali
centri ~off v Semosazrvra
~technology sawarmoo teqnologia ~out v moniSvna,mozomva,margilis Cas-
manuscript n xelnaweri (axali/Zveli) ma
many adj bevri (Tvladi) ~ the edge SemosazRvra
~ coloured adj mravalferi, Wreli tool ~ xelawyos xmarebis kvali
~ fold adj sxvadasxvagvari marked adj aRniSnuli,SesamCnevi,niSniani
~ times adv bevrjer,mravaljer niSandadebuli,mkveTad gamoxatuli
map(ing) n v ger ruka,rukis keTeba,ru- ~ by sth aRsaniSnavi(a) raRaciT
kaze datana ~ superiority aSkara upiratesoba
draw(plot/trace) on the ~ rukaze datana ~with sth aRbeWdili ramiT
maple tree n adj nekerCxali/nekerCxlis markedly adv SesamCnevad,aSkarad,savseb-
marble n adj marmarilo(si) biT,sagrZnoblad,TvalSisacemad
in ~ adv adj marmariloTi/marmarilosi ~different/similar aSkarad gansxvavebuli/
~ like=marbled adj marmarilosebri msgavsi
simulating ~ marmarilos msgavsad/msga- marker n Wdis/damRis damsmeli,damRa
si ~of sth maCvenebeli/niSani ramis
March n marti=igrika=mirkani marking adj aRmniSvneli,maCvenebeli
march n v mwyobrSi siaruli=marSi market n adj v bazari; sabazro;bazroba
~against/on country galaSqreba qveyanaze =vaWroba=yidva-gayidva
~upon n v mtris Semoseva,laSqriT burgeoning ~ Canasaxovani bazari
gadavla qveyanaze=mospoba,dalaSqvra clandestine art ~ xelovnebis nimuSTa
marches… v pr.simp.3rd p. esazRvreba… ukanono bazari
mared adj aRiarebuli consumer ~ samomxmareblo bazari
margin n aSia=furclis mindori,zRvari ~ led economy sabazro ekonomika
marginal adj ganapira,kidis,sanapiro,sasa- ~ place bazari=bazris moedani
zRvro,ukiduresi,gariyuli marl n afj tkili(s)
marine(see maritime,naval) adj zRvisa,sazR- marriage(see marital,matrimony) n adj qor-
vao wineba,saqorwino
~gastropod n zRvis mucelfexa ~ alliance saqorwino kavSiri
~ power sazRvao saxelmwifo before ~ qorwinebamdeli
marital(see marriage,matrimony) adj saqorwi institution of ~ qorwinebis instituti/
no wesi
~ pattern/rite qorwinebis wesi ~ pattern/rite ~ forma/wesi
maritime(see marine,naval) adj sazRvao, married adj gaTxovili,coliani,daqorwi-
zRvispira,zRvis sanaspiro nebuli
~ belt zRvispira zoli ~ couple col-qmari=daqorwinebuli
~route zRvis/sazRvao gzebi(T) wyvili
~state sazRvao saxelmwifom marrow n adj Zvlis tvini(s),arsi,arseba,
sicocxlis Zala
~trade zRvis/sazRvao vaWroba
marry v gaTxoveba,colis SerTva=daqor-
marjoram n adj TavSava(si)(sakmazi),Origa-
wineba
num majorana n adj TavSava(sakmazi)
marsh n Waobi
~ n adj cereco(si), Origanum spp.
marshal v maTva ramis(ara transportis)
mark n v anasaxi,anabeWdi,daRi,damRa,kva-
marshaled adj ganlagebuli
li,niSani; mozomva,moniSvna,daniSvna,

154
სარჩევი

marshmallow n adj alTe(si) (balaxi),Alth- lili qvebis wyoba


eae officinalis Lat. mass(see burial,production) n adj v masa,ma-
marsh-marigold n adj baia(si)(mc),Calta pa- sivi,masiuri,uamravi,uzarmazari,bev-
lustris Lat. ri; Tavmoyra; locva,liturgia
marshotter(see mink,otter) n wavis evropu- ~burial koleqtiuri samarxi
li jiSi ceramic ~ keramikuli masa
marque n karavi clinker ~ Secxobili ~
marten n kverna Martes gen. Lat. enamel ~ minanqris ~
martial adj mxedruli, samxedro glaze ~ minisebri ~
~ arts sabrZolo xelovneba hardened ~ gaciebuli ~
~ law saomari mdgomareoba molten glass ~ damdnari minis ~
Martialis n marsisadmi miZRvnili ~ of bevri,uamravi,uzarmazari
martyr n martvili,mowame,wamebuli paste ~ keramikuli masa=pasta
proto ~ pirvelmowame plastic ~ moqnili masa
martyrdom n martviloba ~ produced masiurad warmoebuli
martyrium/martyrii n sing/pl Lat. martiri- ~ production masiuri nawarmi/warmoeba
umi rigid ~ magari/udreki masa
martyrize(see torture) v wameba massif n masivi=teritoria
marvel n saswauli massive(ly) adj adv masiuri/masiurad,di-
marvelous adj ubrwyinvalesi,gasaocari di/didad,masobrivi/masobrivad,mZime(d)
~ victory ZlevaÁ sakvirveli on ~ scale didi/masiuri raodenobiT
masculine adj mamruli,meomruli massacre n v amoxocva,gaJleta,darbeva,
mash(ed) v azel(v)a/azelili,(da)mtvreva xocva-Jleta
damtvreuli Master n ufali,meufe,mfarveli,patroni,
mask n niRabi RmerTi
animal ~ cxovelsaxiani ~ master n batoni,ostati,maswavlebeli,aR
burying ~ dasakrZalavi/micvalebulis~ mzrdeli,moZRvari,ga(n)mgebeli,mfar
ceremonial/ritual ~ saweso ~ veli
pertrait ~ portretuli ~ v gawafva,daostateba,xelobis daxvewa
mason n kalatozi daostateba=daxelovneba
masonry(see bricking,stone) n aguris/qvis adj daxelovnebuli
wyoba ~ of cattle pirutyvis mfarveli RvTaeba
ashlar ~ Tlili qvis ~ ~ ~ ceremonies RonisZiebis wamyvani=
ashlar technique mSrali wyobiT Seneba ceremonmaisteri
close-fitting ~ piri-pirze ~ ~ ~ the earth miwis mfarveli RvTaeba=
Cyclopean ~ ciklopuri ~ ufali
dry ~ (see stonework) mSrali wyoba ~ ~ woods tyis meufe
dry-building ~ mSrali/uduRabo ~ ~ plot gengegma
embricated ~ qerclisebri ~ mastered adj daostatebuli,daxelovne-
herringbone ~ grigala/Tevzifxeri ~ buli,daxvewili
inbod ~ ganivi ~ masterhood n ostatoba
isodomos ~ isodomuri ~ mastering ger daxelovneba rameSi
opus interralise saxiani ~ masterly adv daxvewilad,virtuozulad,
opus vermiculatum mozaikuri/lenturi~ ostaturad
quarry stone ~ yoruli ~ masterpiece n xelovnebis nimuSi,Sedevri
random ~ uformo/uxeSi ~ Master's Palace(see Master) uflis saxli
re-lay the ~ wyobis xelaxla gadawyoba mastership n ostatoba
rubble core sandwiched between ashlar ~ mastery n ostatoba,daxelovneba rameSi
qviT nagebi kedeli mopirkeTebuli ~ cult xelosnobis kulti
orive mxridan qvis filebiT mat n adj sagebi,safeni,Wilofi(s),dabin-
rusticate(ion) v n rustiki=fasadze mkve duli,bundovani,mqrqali
Trad gamoburculi,uxeSad gaT- match v adj gatoleba=gasworeba vinmes-

155
სარჩევი

Tan/ramesTan,Sexameba,morgeba,miyene- Tis/naSromis),samuSao,Sinaarsi,saki-
neba; toli=fardi Txi,Tema,nivtiereba,masala,mizezi
~maker n maWankali qali no~ how mniSvneloba ar aqvs rogor..
no ~ for sth Seusabamo ~ of concern sazrunavi
sth ~ sth Tanxvedra,Sexameba ~ ~ controversy uTanxmoebis sagani
matchable adj morgebuli,Sesaferisi,Sexa ~ discussion/dispute ganxilvis/kamaTis~
mebuli ~ ~ great difficulty saZnelo/Zneli saqme
matched adj morgebuli,Sexamebuli ~ ~ interest dainteresebis sagani
matchless adj ubadlo,uebro,sworupova- matting n lerwmis=Wilofis safeni
ri,Seudarebeli mattock n Tox-weraqvi=qarCi
mate n magieri,meuRle,mewyvile mature adj damwifebuli,daRvinebuli,dax
material n adj masala; nivTieri=materi- vewili,zrdasruli,momwifebuli
aluri ~ age srulwlovanebis asaki,zrdasru-
arrange ~ masalisdalageba/mowesri- li
geba mature v ganviTareba
constructed of ~ nagebi raRac masaliT maturate v damwifeba/momwifeba mag. yve-
~ culture materialuri kultura lis,daRvineba
differencies in ~ sxvaoba masalaSi matured adj daRvinebuli,momwifebuli,
~ equipment materialurad aRWurvili ganviTarebuli
high value~ maRali xarisxis saqoneli maturity n simwife,mowifuloba,momwife-
plastic ~ drekadi.moqnili masala buloba
~referent uqoneli/Raribi vinme/qveyana mausoleum/mausolea n sing/pl Lat. mavzo-
~ relics materialuri naSTebi leumi
space filling ~ sicarielis Sesavsebi/ maverick n seqtanti,disidenti
Semvsebi masala maw n faSvi
timber ~ xis masala maxim n principi,sentencia,WeSmariteba
vitreous ~ minisebri/minis masala copy-book ~ anbanuri WeSmariteba
~wealth materialuri simdidre maximum adj zRvruli,udidesi,maqsimumi
wide rang of ~ mravalferovani ~ at a ~ maqsimum…
materials n pl masalebi Maximus adj didi(mag. aleqsandre)
building ~ samSenebli ~ May n maisi=mariali=vardobisa
bone/osteon ~ Zvlovani ~ may v SeiZleba,albaT
perishable ~ masalebi,romlebic nad- ~ be adv albaT,SesaZloa
gurdeba/qreba(siZvelis/drois ~ ~ explained aixsneba,SeiZleba aixsnas
xangrZlivobis gamo) ~ ~ paralleled eZebneba paraleli
raw ~ nedleuli ~ meadow n mdelo,mindori,saTibi
~ subject to decay masalebi,romlebic Za ~ sweet n adj ombalo(si), Pea pratensis
lian advilad qreba=lpeba=mtvrad Lat. (ix.MMenta…)
iqceva meager adj mwiri (raodenoba masalis),
materially adv materialurad arasakmarisi,gamxdari,mcire,samarxvo
matins=matins n ciskris locva ~evidence mwiri/uRimRamo masala
meticulous(ly) adv adj gamowvlilviT(i), meagerness n simwire,sigamxdre,SezRu-
zedmiwevniT(i) duloba
matness n bundovaneba,simqrqale meal n kerZi,sakvebi,ijra,ulufa,trapeze
matrimony(see marital,marriage) n col- mean n adj v Sualedi; mcire,mdare,ara-
qmroba=qorwineba keTilSobili,uxerxuli,susti,Zunwi,
matrimonial adj ojaxuri saSualo; gulisxmoba ramis
matrix n Semkvreli nivTiereba,madani,Se- meander n sing/pl meandri
madgenloba/qsovili ramis liniar ~ xazovani ~
matrix/matrices n sing/pl Lat. forma,Targi, wavy ~ talRuri/talRovani ~
yalibi,matrica meaning(ful) n adj mniSvneloba; mniSvne-
matter n ambavi,arsi,movlena,sagani(kama- ni=azriT saves,mravalmniSvnelovani

156
სარჩევი

meaningless(ly) adj adv umniSvnelo(d),uaz CarCoTi moniSnuli


rod(d), aramkveTri meld v Sereva/Serwyma ramisa ramesTen
means n saSualeba,unari,xerxi melt(ed) v adj dnoba,lRoba; damdnari
by ~ of sb/sth saSualebiT vinmesi/ra- melting adj ger sadnobi; dnoba
misa ~ furnace sadnobi Rumeli
by no ~ udaod,ueWvelad,araviTar Sem ~ point dnobis wertili
TxvevaSi ~ pot tigeli
~ of solution gadawyvetis/mogvarebis member n wevri
xerxi,ramis gakeTebis saSualeba membership n wevroba
~ ~ subsistence saarsebo saSualeba ~ fee sawevro Sesatani
meant adj nagulisxmevi memento of…mosagonari ramisa,samaxsov-
meanwhile adv amasobaSi,jerjerobiT, ro nivTi
amavdroulad,droTa ganmavlobaSi memorabilia n pl usu. samaxsovro/memori-
measure n v sazomi; (g)azomva,mozomva, ri nivTebi
gamoangariSeba memorable adj dauvuwyari,Rirssaxsovari
~against zomebis miReba ramis sawi- memories n pl mogonebani
naaRmdegod memorize v damaxsovreba,xsomeba
measuring… zomiT.., woniT… memory n mexsiereba,xsovna,mogoneba
~ by… zomiT… menagerie n samxece
~ 3 by 5 zomebia/zomiT 3x5 mend(ed) v adj awyoba/awyobili,gaaxleba
measurement(s) n zoma/zomebi gaaxlebuli,gankurneba/gankurnebu-
measures zomebis miReba=zomebi li,mowesrigeba/mowesrigebuli,Sed-
~ 25 x 56 m zoma/zomiT... gena/Sedgenili,SekeTeba/SekeTebuli
meat n adj xorci(s) (sakvebi) mendicant(see monk,votary) n beri
medal n medali Menta pulegium n adj Lat. ombalo(si)
medallion n medalioni mental adj gonebrivi,saazrovno,sulieri
media n saSualeba ~ reproduction mexsierebiT aRdgena
~of expression gamoxatvis ~ ~ work gonebrivi samuSao
median adj Sualeduri mentally adv gonebiT,gonebaSi,sulierad
mediate/mediatiom v n Suamavloba mentality n Wkua,goneba,gonebrivi ganviTa
mediator(y) n adj momrigebeli,Suamavali; Tareba(SesaZlebloba,wyoba),suli-
saSuamavlo ereba
medical adj samedicino,samkurnalwamlo mention(ed) n v adj aRniSvna,dasaxeleba/
~ case wamlebis yuTi dasaxelebebuli,moxsenieba/moxse-
medicine n adj wamali/wamlis niebuli,xseneba/xsenebuli
Medieval=Medeival adj Sua saukuneebi,Sua- above ~ zemo(T)xsenebuli
saukunoebrivi just ~ axlaxan/es-esaa naxsenebi
medium adj adv saSualo(d),Sua(ledi),sa- mentioning ger (mo)xsenieba
Sualeba,maCvenebeli ramis not ~ ger mouxsenebloba
~ size saSualo zomis/sididis mentor n moZRvari=aRmzrdeli
through the ~ of sth ramis saSualebiT mercantile adj merkantiluri
meerschaum n adj xvirTqli(s)(minerali) ~ minded merkantilurad ganwyobili,
meet v Sexvedra,vinmes gacnoba merkantiluri daniSnulebiT
~ requirements moTxovnilebaTa dakma- mercenary n adj moqiravne mebrZoli; an-
yofileba(mag.sakvebze,wirwelze) garebiani,vaWruli
from ~ motives gamorCenis mizniT
meeting n (Se)kreba, Sexvedra
merchandise(ing) v ger vaWroba
~ house n salocavi
merchant n vaWari
Megalaceros n giganturi iremi
mercy n wyaloba,(gul)mowyaleba,Sewya-
megalithic adj megaliTuri
leba
~ chamber dolmen
mere n adj zRvari,kide,mijna,niSnuli;
megaron/megara n sing/pl Lat. megaroni
fuWi,ubralo,umniSvnrlo,Cveulebrivi
Meher Kapisi n Turk. cru kari kedelze

157
სარჩევი

~fact ubralo faqti ~ refractory ~ Zneldnobadi ~


~ mortal ubralo mokvdavi ~rich liTonebiT mdidari mxare/qveyana
merely adv ubralod,umetesad ZiriTadad ~ road liTonis gza
merge(d) into v adj Serwyma/Serwymuli,Se- sheet ~ furclovani ~
reva/Sereuli,Cafloba/Cafluli ~ smith(ary) n meliTone(oba)
mergeing in STanTqma erTisgan meorisa soldering ~ advildnobadi ~
mergence n urTierTSerwyma ~ stripe liTonis zoli/lenti
meridional grow gafarToeba samxreTisken ~ types ~ nivTTa tipebi
merit v damsaxureba,Rirseba ~ work(s) ~ nawarmi
sth ~ sth raRac imsaxurebs raRacas ~ worker n meliTone
merlon n qonguri ~ working n meliToneoba,liTonis damu-
mermaid n ali,sirinozi,tyis feria Saveba=metalurgia
mesocephalic n saSualo zomis Tavis qa- metallic adj liTonuri
liani=mezocefali ~ ware liTonisebr naprialebi WurWe-
message n Setyobineba=gzavnili,gamocx li
adeba,zeSTagoneba,cnoba metalliferrous adj liTonis Semcveli,li-
messenger n moambe,mauwyebeli,Sikriki ToniT mdidari
~ of good news maxarobeli metallurgical adj metalurgiuli
send a word by ~ SeTvla/SeuTvala ~ activity ~ saqmianoba
Messiah n mesia metallurgy n metalurgi(a)
masocranium n mezokranuli ferrous ~ Savi ~
Mesolithic adj mezoliTis,mezoliTuri great familiarity with ~ metalurgiis (Za-
mesomphalos n pinaki lian) kargi codna
metal n adj liToni(s) non-ferrous ~ feradi ~
base/impure ~ minarevebiani ~ metamorphose n v metamorfoza
beaten ~ naWedi liToni metatorium n Lat. eklesiis saWurWle/sa-
~ blooming blumingi=liTonis gabrtye laro
leba method n meTidi,saSualeba,xerxi
~ burnish/luster liTonis/liTonuri ~of attachment/fitting mierTebis manera/
bzinva(reba) xerxi
~ burnishing ~ foladisebri ~ ~ ~hafting/mounting on damagrebis xerxi
~ chasing liTonmqandakebloba,liTon- ~ ~manufacture warmoebis meTodi
ze kveTa ~ ~solution gadawyvetis meTodi/xerxi
corroded ~ daJanguli/Cofura liToni ~ ~treatment damuSavebis ~ ~
~ crafts/working liTondamuSaveba=meli- methodology n meTodologia
meliToneoba on ~ meTodologiaze(dayrdnobiT),me-
embossed ~ Semkuli/ornamentirebuli TodologiaSi
ferrous ~ Savi liToni meticulous(ly) adj zedmiwevniT(i) zusti,
in ~ liToniT/liTonis gamowvlilviT(i)
less ~ rich liTonebiT Raribi mxare/ metopa/metopae=metope n sing/pl Lat. meto
qveyana pi
~ like adj liTonisebri metopic adj metopuri
molten ~ Txieri liToni metre n leqsTwyobis metri
obtain ~ liTonis mopoveba/miReba metric adj metruli
native/virgin ~ TviTnabadi ~ metropolitan n mitropoliti
non-ferrous ~ feradi ~ mezzanine n qoredi
non-shrinking ~ uminarevo ~ mica n adj qarsi(s)
not tempered ~ uwrTobi ~ microburine n patara burRi
precious ~ Zvirfasi ~ microinset n mikroCasarTi
~ production liTonwarmoeba microlith(s) n mikroliTi,Qvis namtvrevebi
~ rare earth ~ iSviaTi ~ rectangle ~ sworkuTxa ~
recover the ~ from ore madnis gamdidreba segmented ~ segmenturi ~

158
სარჩევი

trapezoid ~ trapeciuli ~ milk n adj v rZe/rZis; (mo)wvela


mid… pref. Sua... breast ~ qalis rZe
~century N saukunis Sua xanebi/Sua sa- mill n v sawarmo,wisqvili; danayva,dafqva
ukune bed stone wisqvilis qveda qva
~ way n adj Sua gza(ze),SuaSi hand ~ (grain rubber/quern) xelis wisq
~ wife n bebiaqali vili
midden n nagavi phalii n xvimiris kriWa
middle adj Sua,saSualo ~ race wisqvilis Rari; saRvariani wis
after the ~ of… Sua xanebis Semdeg qvili
~ Ages ~ saukuneebi runner n wisqvilis zeda qva
at the ~ stop Sua(ze) seeder n adj xvimiri(s)
before the ~ of… Sua xanebamde ~ stone ~ qva
~ late=middle late gviani ~ xanebi water ~ wylis wisqvili
~ layer/level ~ fena ~ wheel ~ borbali
~ man ~ kaci,Suamavali milled adj (wisqilSi) dafqvili
~ part ~ nawili miller n mewisqvile
~ ring ~ rgoli milling n ger safqvavi,mewisqvileoba;fqva
midriff n diafragma millennial adj aTaswlovani,aTaswleulis
might(see may) n adv Zala; albaT,savara- millennium/millennia n sing/pl Lat. aTaswle-
udod,Zliereba,Zalaufleba uli
mighty adj Zlieri,Zalian didi,didi Za- over the ~ ~ aTaswleulis/aTaswleul-
lis mqone,Ronieri ebis ganmavlobaSi
migrate(ion)(see Exodus) v n gadasaxleba, millet n adj fetvi(s), Panicum miliaceum,
qveynidan wasvla Lat.
~in age gadasvla (sxva) xanaSi mimic adj mimbaZveli,aranamdvili,mimika,
~ to…from…gadasvla.migracia gayalbeba
migratory adj moZravi,migraciuli miming n gamometyveleba,mimikis eniT
~ bird gadamfreni frinveli minarety n minareTi
mild adj drekadi,zomieri,rbili mind n azri goneba,Wkua,mexsiereba
Milesian adj mileTeli bear in ~ xsomeba.gonebaSi qona
milistone n samani=sazRvris/manZilis maC- open ~ gaxsnili goneba
venebeli qva questioning ~ moazrovne goneba
mileux/milieu n Fr. samyaro(ebi),garemo minded adj gonieri
militancy n meomruloba,meomruli ganwyo open ~ gonebagaxsnili
ba mine n adj v maRaro,sabado,xvreli,Sax-
militant n mebrZoli,aqtivisti ti; samTo;madnis mopoveba
military adj samxedro,saomari,mxedruli ~ bottom Saxtis Ziri
~ act(ion)/operation(s) ~ moqmedeba(ni) ~ tools samTo xelsawyoebi
~ camp ~ banaki ~ work out ~ gamonamuSevari
~ encounter ~ ~ Setakeba miner n samToeli,memaRaroe,meSaxte
~establishment samxedroebi,meomrebi mineral n adj minerali/mineraluri,gana-
~ important samxedro TvalsazrisiT Txari
mniSvnelovani ~ ore wiaRiseuli
~ government ~ mTavroba ~wealth wiaRiseuli simdidre
~ men mxedroba,samxedro pirebi minerals n pl sasargeblo wiaRiseuli
~ purpose samxedro daniSnulebis mingle v areva,Sereva
~ road/highway ~ gza ~ in society sazogadoebaSi triali
~rout ~ gza/marSruti mining n adj memadneoba,samTo saqme;samTo
~ skill ~ niWi ~ work samTo samuSao(ebi)
the ~ samxedroebi(xalxi) minimum n adj minimum(i)
militate against v adasturebs/miuTiTebs at a ~ ~ sul cota...
sapirispiros ministry n samRvdeloeba

159
სარჩევი

enter the ~ sasuliero wodebis miReba misread v adj arasworad wakiTxva/waki-


mink(see marshotter,otter) n wavis amerik- Txuli
uli saxesxvaoba miss v (g)acdena,monatreba,gamotoveba,
Minoan adj minoseli/minosuri dakargva=maklia,SesaZleblobis xe-
minor adj mcire,naklebi,arasrulwlova- lidan gaSveba
ni,umrwmesi=umcrosi,umniSvnelo,pa- ~ off v nakleboba ramis=aklia raRac
tara,mcire,naklebi ~ the target mizanze acdena
~art mcire plastika missing adj dakarguli, nakluli (nivTi)
sth of ~ importance naklebmniSvnelovani mission n amocana,misia
minority n umciresoba missionary n misioneri
minotaur n minotavri missle n satyorcni iaraRi
minstrel adj sakaTedro sling ~ n v Surdulis qva/srola
mint v n monetis/medlis moWra;zarafxa- misspell v sityvis arasworad dawera
na misspelt=misspeld adj arasworad daweri-
~ duty zarafxanis baJi li
minter n zarafi misprint n Secdoma nabeWdSi=mbeWdavis
mints n adj baRis pitna, Menta spp. Lat. Secdoma
minuscule adj nusxa-xucuri damwerloba mistake n v Secdoma; Secdena=Secdomis
minute(see bead) n adj wuTi;pawawina, daSveba
mcire,mokle by a ~ SecdomiT
minutes n pl oqmi, stenograma mistaken(ly) adj adv (Se)mcdari,SecdomiT
miracle n saswauli mistic adj mistiuri
accomplish/work ~ saswaulis moxdena mistreat(ment) v n vinmesadmi cudad moq-
~ working n saswaulmoqmedi ceva
miraculous(ly) adj saswaulebrivi/saswaul mistress(see master) n mbrZanebeli/meufe
ebrivad qali,qalbatoni,mfarveli qali
mirage n adj moCvenebiTi,warmosaxviTi,mi mistrust v n undobloba=ver ndoba
raJi misunderstand(ing)(s) v n ver gageba=ara-
mirror(ed) n v adj sarke; asaxva/asaxuli, sworad gageba; gaugebroba(ni)
arekvla/areklili,aRbeWdva,gameoreba misuse v aradaniSnulebisamebr(araswo-
~image zusti asli,anarekli rad/borotad) gamoyeneba
~like adj sarkisebri mite n wvlili
misappropriate v ukanonod miTviseba mitre n mitra
miscalculate v ver gaTvla/gaTvaliswineba mitten n calTiTa xelTaTmani
miscellaneous adj sxvadasxva,gaurkveveli mix v (g)areva,Sereva
mischief n ubedureba ~ in v saWmlis Sekmazva
misfortune n gansacdeli, ubedureba mixed adj areuli,narevi,Sereuli
misinterpret(ation) v n arasworad/araswo- ~ character nairferoba,siWrele
ri axsna=gageba=interpretacia mixture n nazavi,narevi,xsnari
mislay v uadgilo adgilas dadebuli moat n bliskini,TavdacviTi Txrili
da amis gamo dakarguli ram mob n brbo,mdabior(n)i,wvrili eri
mislead(ing) v adj daRalateba,SecdomaSi mobile adj moZravi,cvalebadi
Seyvana,Ralati; araswori,mcdari mobiliary n xelovnebis mcire nimuSi
misleading adj damabneveli,matyuara ram, mobility n moZraoba,cvalebadoba,trans-
araswori porti,manevruloba,gadasvla,gada-
misled adj Semcdari (vinme) tana,gadaadgileba
misname v saxelis Tqma/dawera damaxin- mode n orderi=forma,saSualeba,mode-
jebulad li,maketi,natura mxatvrisaTvis
misnomer n damaxinjebuli saxeli,ara- forma,xerxi,moda,wesi
sworad naxmari sityva,Secdoma ~ of art xelovnebis forma
by a ~ SecdomiT ~of economic subsistence ekonomiuri
mosogony n qalTmoZuleoba=lurjwvera arsebobis forma

160
სარჩევი

~of living cxovrebis wesi siuri,monastruli


model(ed) n v adj modeli; (gamo)Zerwva/ monastery n monastery
qandakeba.(gamo)Zerwili/qandakebuli, ~complex samonastro kompleqsi
naZerwi,Camoyalibeba,Seqmna Monday n orSabaTi, mTovarisa; mTvare
~ by hand tlanqad/xeliT naZerwi Saint ~ vnebis kviris orSabaTi
finely ~ mSvenivrad naZerwi/nakveTi money(see coin) n fuli
modeller n mZerwavi,moqandake ~changer fulis gadamcvleli=mekerme
modellimg adj ger saZerwi; Zerwva,formis coined ~ moneta=fuli monetis saxiT
Seqmna,modelireba earned ~ gamomuSavebuli=naSovni fu-
~ technique Zerwvis teqnika li
~ with clay bands lenturi Zerwva ~ lender mevaxSe
moderate(ly) adj adv zomieri/zomierad, token ~ wvrili fuli
mokrZalebuli/mokrZalebulad monetary adj fuladi
modern adj axlandeli,dRevandeli,Tana- ~ management ~ meurneoba
medrove,mimdinare pre ~ fulis gaCenamde periodi
~ day axlandeli ~ ~ function of bronze brinjaos wina-
in ~ times axla re fuladi funqcia
~ plain/surface velis Tanamedrove done ~ sirculation fulis brunva
modernity n Tanamedroveoba ~ transaction ~ mimoqceva
modernize(d)(ation) v adj n gaTanamedrove- ~ value fuladi Rirebuleba/Sefaseba
droveoba/gaTanamedrovebuli,gada- monitor(ing) n meTvalyure(oba),morige,ze-
keTeba,gadakeTebuli damxedveloba
modest(ly) adj adv mokrZalebuli/mokrZa- monk(see mendicant,votary n beri,mwiri
lebulad,ubralo(d),uRimRamo(d), monks n pl samRvdeloeba
saSualo(d),Tavmdabali/Tavmdablad monochromatic adj erTi ferisa,monoqro-
TavSekavebuli/TavSekavebulad,mokr muli
Zalebuli/mokrZalebulad,saSualo monogram n ligature,monograma
(d),sada(d),Zunwi/Zunwad,zomieri monograph n adj monografia/monografi-
modification n cvlileba=ganaxleba,Secv- uli
la ukeTesiT,gaumjobeseba monolithic adj daunawevrebeli=erTi
modify v gaumjobeseba=ganaxleba,morge- mTliani,monoliTi,monoliTuri
ba,Secvla,gadakeTeba/gadamuSaveba ~ column shaft erTi mTliani sveti
modillion= modillion with double volute=scroll
Monophysit n adj monofiziti/monofizi-
modillion frCxili gvirgvinis,an lavgar-
turi
danis qveS (ornamenti)
monotonous(ly) adj adv erTferovani/erT-
modish adj moduri
ferovnad
moist n adj nesti(ani),teni(ani),danesti-
monotony n erTferovneba
anebuli
monstrous adj uzarmazari,saSineli,urCx-
moisten v danestianeba,datenianeba,das-
xulisebri
veleba
monument(al)(see site) n adj Zegli,monumen
moisture n adj orTqli,sinotive,teni,nes-
turi
ti; orTqlis
~art monumenturi xelovneba
~ proof adj tengamZle
victory ~ gamarjvebis Zegli
mold n mtveri,obi,yalibi
~writing monumenturi warwera
~ of time saukuneTa mtveri
monumentality n monumenturoba
molt v (gvelis) tyavis gamocvla
mood n ganwyoba=xasiaTi
momentarily adv dauyovnebliv,swrafad
Moon Goddess MmTvaris qalRmerTi
momentous adj RirsSesaniSnavi,mniSvne-
moon n mTvare
lovani
crescent/new ~ axali mTvare
momentum n mamoZravebeli Zala
full ~ savse ~
monastic(ism) adj n monastruli,samonas-
~ symbol mTvaris simbolo
tro; beroba
moonstone n adj mTvaris(ebrauli) qva/
~ way of life saeklesio,samonastro,ekle

161
სარჩევი

qvis ~ maker=mosaisist ~ ostati


moorland n mananis buCqebiT dafaruli pebble ~ kenWebis mozaika
adgili mosaiced adj mozaikiT dafaruli
moot adj mwvave,sadao,saCqaro mosque n meCeTi
~ point/question sadao sakiTxi moss(y) n adj xavsi(ani)
more adj umetesi,meti(c),ufro metad overgrown with ~ daxavsebuli,xavsmode-
far ~ gacilebiT meti buli
~or less cotad Tu bevrad,metnaklebad Most High uzenaesi=RmerTi
not ~ than araumetes vidre... most adj umetes..,umetesi,ukiduresi
~ than likely aSkarad Mother of God= Theotokos (Gr) deda RvTis
morel n adj xarisfaSva(si) (soko) mSobeli
moreover adv ufro metic Mother Superior(see Father) eklesiis wina-
mores n pl Lat. Cvevebi mZRvari qali=iRumenia
morning n dila mother n deda
Morning Prayer ciskris locva ~ city(see capital) mTavari qalaqi
morocco n adj tarsikoni(s) ~ country samSoblo, metropolia
mortal(see mere) n adj mokvdavi,momakvdi- first ~ saerTo winapari qali
nebeli ~ language/tongue MmSobliuri ena
~ sin momakvdinebeli codva ~ of pearl(see pearl) n adj sadafi(s)
mortality n sikvdilianoba ~ worth n adj Savbalaxa(si), Leonurus
mortar n adj rodini; alizis/samSeneblo Gen. Lat.
xsnari(s), duRabi(s) motif(see decoration,design,ornament,pattern)
~ bedding alizis/duRabis Semzadeba n ornamentis saxe(oba), motivi
kedlis ZirSi cavetto ~ fosoebis ornamenti
~ board n qafCa curvilinear ~ grexilxazovani ~
cementing/connecting ~ Semkvreli xsna figure-eight ~ rvianis formis ~
ri flipper-shaped ~ farflisebri ~
clay ~ Tixis ~ fringy ~ foCebis/funjebis ~
lime ~ kirxsnari guilloche ~ grexili ~
pebble-dash ~ kenWebnarevi duRabi/ hunting ~ nadirobis scena ~
baTqaSi ladder ~ kibisebri/kibis msgavsi ~
water ~ =hydraulic ~ hidravlikuri ~ lattice ~ baduri ~
mortarium/mortarii n sing/pl Lat. duRabis leaf ~ foTliani ~
mosazeli WurWeli Maltese Cross ~ malturi jvris ~
mortified adj mokvdinebuli,CaxSobili palmette ~ foTlovani/palmetis ~
mortify v mokvdineba,mokvla,Cakvla,CaxSo pelta ~ berZnul-romauli farisebri~
ba petalled ~ foTlovani=yvavilis furc-
mortise n foso,romelSic jdeba meore lisebri ~
detalis Sverili/wkiri rope ~ grexili/Tokisebri ~
~ slot bude, Rari S-motif S-is formis ~
mortuary n sacxedre=morgi,micvalebuli scallop-shell canopy ~ savarcxela niJa-
sa,sakrZalavi ris ~
~ headband micvalebulis Tavsakravi/ tendril-like ~ lerwisebri/vazis ulvaSi-
gvirgvini sebri ~
~ house micvalebulTa saxli sakrZa- trellis ~ badura ~
lavi
wreathened ~ grexili ~
~ practices dakrZalvis wesi
motion(less) n adj moZraoba, uZravi
mosaic n adj mozaika/mizaikis,mozaikuri,
motivate(ion) v n miznis dasaxva=motivi-
mozaikiT dafaruli
reba,mizani=motivacia
inlayed with ~ mozaikiT dafaruli/moge-
motive n mizani=motivi,mizezi
buli
mottle(d) adj dawinwkluli
lay with ~ mozaikis dageba
motlley adj Wreli

162
სარჩევი

motto n adj epigrafi,xotba; saxotbo mountaineous adj mTiani,mTagoriani


warwera Rerbze ~terrain mTagoriani reliefi
moufflon sheep n arxari Ovis musimon Lat mounted adj raime Tavze dadagmuli/wa-
mould n adj v yalibi=forma/sayalibe, mocmuli ramiT
obi(s),noyieri miwa;aRbeWdva,yalib- mounting n adj Sesamoseli,sagnebis nak-
Si Camosxma,Camagreba,daobeba rebi,saganze dasamatebeli nawi-
air-dry sand ~ haerze gamomSrali ya- li,an masze wamosacmeli ram
libi mourn for/over v glova,godeba
~ away/down v daSla,gaxrwna,danawev- mourner n mgloviare=motirali
reba mournful adj samgloviaro
bivalve ~ orsagduliani yalibi mourning n ger ZaZebi; glova/godeba
~ board guTnispiris frTa in ~ adv glovaSi
closed/lost wax ~ daxuruli yalibi= observe a day of ~ glovis dRis aRniS-
cvilis modelis dakargvis vna
~ craftsmanship yalibis keTebis osta- moustache(less) n adj ulvaSi, uulvaSo
toba,codna,meyalibe(oba) Mousterian n adj mustie,musties xana
loam ~ Tixis yalibi mouth n piri,xaxa,sadinari,mdinaris Se-
obtain from ~ dayalibebiT/yalibiT erTebis adgili zvasTan/sxva mdi-
miRebuli naresTan
~ of time saukuneTa mtveri from ~ to ~ Taobidan Taobas
open ~ Ria ~ gaping ~ pirRia,xaxadaRebuli
two-piece ~ ornawiliani yalibi mouthpiece n sasule sakravis satuCe,
~ working yalibis keTeba cxenis mundStuki
moulded adj yalibSi Camosxmuli,gamokve- movable adj moZravi,gadasatani
Tili,nakveTi movable adj gadastani,moZravi
not ~ casting uyalibo Camosxma ~ holiday moZravi dResaswauli(mag.aRd-
moulding n adj lavgardani,naZerwi orna- goma)
menti,bageti; saZerwi ~ property ~ qoneba
mound n borcvi=miwis zvinuli samarx- move v gaweva,(gada)adgileba/weva,gadas-
ze vla erTi adgilidan meoreze,moZra-
summit of ~ borcvis wveri oba,gadasaxleba,sulierad SeZvra
Moundy Thursday didi xuTSabaTi gadatana/gadmotana
mount v taris dageba,asvla,dadgma/moT- ~ aside gverdze miweva/gadadeba
avseba,zrda,cxenze Sejdoma ~back v ukan dabruneba/gawveva ramis
~ for… Tvalbude (mag.beWdis) ~ in society szogadoebaSi triali
~ in v Tvlis Casma (mag. beWedSi) ~ over v Camocma,wamocma
~ on v dasma/wamocma ramisa rameze,da- sth ~ onwards to… raRac gadadis raRa
magreba,zevidan dadeba,aRmarTva caSi
~ on horseback v cxenze Sejdoma ~ to v gadaadgileba
~ with v ramis dadgma rameze/ramis movement n moZraoba
Tavze mover(s) n mizez(eb)i,mamoZravebeli Zala
mountain n adj mTa/mTis, maRalmTiani moving adj moZravi,SemZvreli
~ area mTianeTi=mTa ~ spirit and heart samSvinveli
~ building mTaTa warmoqmna mow(ing) v ger Tibva,celva
~ chain/ridge mTagrexili=qedi mowed adj iribad Cacelili
chains of mountains mTaTa jaWvi=mTa- mower n mTibavi, celi
grexili=qedi much adj adv bevri(Tvladi),gacilebiT..,
~lofty ~ maRali mTa ufro
~ pass(es) mTis uReltexil(eb)i ~ later gacilebiT gvian
permeable of water wyalgamyofi qedi ~ less(er) ~ mcire/nakleb...
~ stream mTis mdinare,niaRvari ~ more ~ meti
tangle of…. mTebis rigi/wyeba ~ of the… udidesi nawili ramisa

163
სარჩევი

mud n adj talaxi(s),Tixatkepnili,ali- ~ piece muzeumis eqsponati


zi(s) ~ preserve(storage,holdings) muzeumis sa-
~and stone stream Rvarcofi cavi
~ brick n adj aliz-aguri(s) provincial ~ mxareTmcodneobis muzeumi
boxes of ~ ~ kazemati (fr) site ~ mxareTmcodneobis muzeumi
tempered ~ nazeli/natkepni Tixa staff for ~ samuzeumo masala
chaff ~ ~ bzenarevi alizi/talaxi music(al) n adj musika/musikaluri
muezzin n mueZini ~ instrument ~ sakravi
mug n kaTxa,tolCa must n adj v badagi(s); unda
mulberry n adj TuTa/TuTis muster v jaris Sekreba
mull sth over v gansja,mofiqreba,fiqri mustum(see new) n Lat. maWari
mullion n sveti karis/fanjris or frTas mute(d) adj munji,minavlebuli,Cumi
Soris mutilate(d) v adj damaxinjeba,damaxinjebu-
multi pref. mraval... li
multiauthored adj mravalavtoriani naS- mutiny n ajanyeba
romi mutual adj urTierT...
multichambered adj mravalsaTavsoiani ~ aid/help(ing) ~ daxmareba
multifarious adj sxvadasxvanairi,Wreli ~ contact ~ kavSiri
~ use mravalmxrivi gamoyeneba ~ dependence ~ damokidebuleba
multifrieze adj mravalfriziani ~ enrichment ~ gamdidreba
multi-petalled adj mravalfoTliani(yvavil ~ influence ~ gavlena
multiply v adj gamravleba,xSiri,mraval- mutually adv urTierT...
gzis,gazrda ~benefitial ~ sasrgeblo/momgebiani
~burial=mass burial koleqtiuri samarxi ~ depended ~ damokidebuli
multiplication n gamravleba ~ exclusive ~ gamomricxavi
multiroomed adj mravaloTaxiani ~ interrelated ~ dakavSirebuli
multitude of sth simravle,didZali raode- Mycaenian adj mikenuri
noba sagnebisa,brbo,mravali,umetesi myriad adj uTvalavi, myriad(eb)i
multivillage n adj ramdenime TavdacviTi myrrh n adj muri(s) (nelsacxebeli)
Txrili erTad ~ tree n adj muris mdinare xe/xis
multitude of sth simravle,mravali,didi ra mysteries n pl misteriebi,saidumloebani
odenoba ramis ~surrounding sth saidumloebiT moculi
multy-purpose adj mravali daniSnulebis mysterious adj bneliT mosili,gaurkveve-
mummification n dabalzameba=mumifikacia li,(gamo)ucnobi,idumali,saidum-
mummify v dabalzameba,damumieba lo,ucnobi,faruli
mummy n mumia ~ circumstances gaurkveveli viTareba
mundane n adj eriskaci=arasasuliero ~ name ucnobi saxeli
piri; saero, miwisa/miwieri mystery n misteria,saidumlo,gamocana,
~artifact/item saero nivTi idumaleba
~food/pottery mwiri sakvebi,keramika ~ name ucnobi saxeli
~pleasures miwieri siamovnebani mystic adj faruli,mistiuri
municipal(ity) adj n saqalaqo, qalaqis ~ power ~ Zalebi
TviTmmarTveloba myth(ical)(making) n adj ger miTi(uri),mi-
mural(s) n freska=naxati,kedlis mxat- Tis Seqmna
vroba mythological adj miTologiuri
musket n Toki mythologise(d) v adj miTologizeba/miTo-
murky adj bneli,saSineli/saSiSi,nislian logizebuli
Muse n muza mythologusing adj ger miTologiuri,miTo-
museum(see untouchable) n adj muzeumi,sa- logizacia
muzeumo de ~ miTologiurobis Camocileba
~ city/town muzeum-qalaqi
open-air ~ muzeumi Ria cis qveS
N

164
სარჩევი

nacred adj sadafiT inkrustirebuli national(ity) adj n erovnuli,erovneba


nacked(see nude) adj SiSveli ~ cuisine ~ samzareulo
naiad n wylis feria=ali ~ identity ~ TviTmyofadoba/kuTvni
nail(see peg) n v lursmani,samsWvali,Ti- leba
Tis frCxili ~ unity ~ erToba
~ up v cxovelis daWedva nationhood n erovnuloba,saxelmwifoeb-
name n v vinaoba=gvari;ramis saxeli/sa- rioba
xelwodeba; saxelis darqmeva,dasa- native adj bunebrivi,mSobliuri,xalasi,
xeleba,CamoTvla,wardgena,wodeba (TviT)myofadi/nabadi,adgilobrivi,
cumulative ~ erTiani saxeli Tandayolili
execute in sb’s ~ ramis gakeTebe/Sesru- ~ inhabitant(living/settler) adgilobrivi
leba vinmes saxelze mcxovrebi
~ derives from… saxeli modis/warmoSo- ~ people/population mkvidri xalxi/mosa-
bilia xleoba
~ is a mystery/mysterious ~ (amo)ucnobia ~rock v adj dedaqani
~ is unknown ~ aravin icis/uc ~sth in the ~ state bunebrivi,ucvleli,
nobia xeluxlebeli
achieve/gain the ~ saxelis moxveWa natives (the) n pl adgilobrivni=mkvidri
as the ~ suggests… ~ mixedviT… mcxovrebni
big ~ (saxel)ganTqmuli/moxveWili Nativity (the) n Soba (naxati)
coin/invent the ~ saxelis Seqmna raime natural adj bunebrivi,ubralo,namdvili,
axlisaTvis aSkara,Tavisufali,saerTo
in the ~ of… vinmes saxeliT ~elements bunebrivi movlenebi
kep the ~ saxelis SenarCuneba ~ habitat bunebrivi areali/samyofeli
named after… ewoda saxeli=vinmes saxe- ~ law(s) bunebis kanon(eb)i
lobisa naturalist(ic)(ally) n adj adv naturalisti,
nameless adj usaxelo,ucnobi naturalisturi,naturalisturad
namely adv kerZod,saxeldobr ~design/motif mcenareuli ornamenti
and ~ kerZod ki... ~ shown naturalisturad gamosaxuli
naming ger wardgena,saxelis darqmeva naturalize(d) v adj moqalaqeobis miReba,
namesake n sexnia (ukve) romelime qveynis moqalqe
nap v daCeCva,dawewva naturally adv bunebrivad
nape n cxovelis qeCo nature n buneba,xasiaTi
nares n pl nestoebi broken ~ dazianebuli buneba/garemo
narrate(d)(ion) v adj n Txroba/mboba; mona nautical adj sazRvaosno
Txrobi; ambavi,naambobi,(mo)Txroba naval(see marine,maritime) adj sazRvaosno
proza,mokle Sinaarsi ~ power sazRvao saxelmwifo
narrative n adj TxrobiTi,Txroba,ambavi, nave n eklesiis navi/nefi
naambobi navel n kopi
~ art Txrobis xelovneba,zepirsityvi- naviform adj navisebri,navis formis
ereba navigable adj sanaosnod vargisi(mag.mdi-
narrow v adj daviwroveba,viwro nare)
~ gully viwro xevi/kanioni navigate(ion) v n naosnoba
~ passage ~ gasasvleli near adj adv axlo/maxlobeli; axlo/max-
narrowness n siviwrove loblad,gverdiT
confined ~ zRvruli ~ near-by adv mimdebare,mezobeli,mezoblad
narrows n pl viwroebi (mTebSi) nearby adv axlo(s),axlomdebare,gverd-
nasal adj cxviris(mieri) iT,iqve,maxloblad
nasturtium n adj dedoflis yvavili(s), nearest adj adv uaxlesi, uaxloesi
Tropaeolum Lat. nearly adv lamis,TiTqmis
nasty adj avi,saZageli nearness n siaxlove
nation n eri,xalxi neat adj daxvewili,faqizi,koxta,kopwia,

165
სარჩევი

sufTa negative adj uaryofiTi


rows of ~ dots wvril wertilTa rigebi ~ surface ukana zedapiri
(ornamenti) neglect v ugulvebelyofa,uyuradRebod
neatly adv daxvewilad,faqizad,koxtad, mitoveba,Tavis arideba,acileba,
kopwiad,kargad,sufTad,mwyobrad uaryofa
~ cut kargad kveTili ram neglected adj mitovebuli,uaryofili
~ shaped koxtad gamoyvanili,koxta neglectfully adv uyuradRebod
formis negligible adj mcire,umniSvnelo,araraoba
neatness n sikoxtave,sisufTave,daxvewi- vinme
loba negotiate(ion)(s) v n pl molaparakeba(ni)
necessarily adv mainc da mainc,ucilob- neighbour n moyvasi,mezobeli
lad,aucileblad,rogorc wesi immediate ~ axlo/uSualo mezobeli
necessary adj saWiro,aucilebeli love of ~ moyvasis mezobeli
feel ~ CaTvalo rame aucileblad neighbourhood n mezobloba,aremare,Se-
necessitate v moiTxovo,aiZulo,gaxado mogareni
raime aucilebeli,daWirveba/daisa- in the ~ iqve,siaxloveSi,mezoblad,sa-
Wirova vinmem/ramem rame mezobloSi
necessities n pl yoveldRiuri moxmarebis neighbourhoods n pl Semogareni
sagnebi neighbouring adj mimdebare,mezobeli
necessity n aucilebloba,saWiroeba neither pron. arcerTi
by the ~ to do sth aucileblobiT/saWi- ~…nor pron. arc..arc
roebiT gamowveuli neo-classicism n neoklasicizmi
neck(see throat) n kiseri nephrite n adj nefriti(s)
~ ing n WurWlis yeli nepotism n naTlimamoba=nepotizmi
long ~ ~ ~ maRali ~ nest(le)(d) n v adj bude ;Casma/Casmuli
narrow.tubular ~ ~ ~ wvrili ~ ramisa rameSi/rame rameSi
non-separate ~ ~ ~ gamouyofeli ~ net n bade,qseli
short ~ ~ ~ mokle ~ hunting ~ sanadiro bade
wide ~ ~ ~ ganieri ~ ~ sinkers saTevzao badis saZiravi tyvi
widening ~ ~ ~ yeli,romelic Tanda- ebi
Tan farTovdeba netted adj badisebri,Tvala,Tvaledi
~ lace n yelsabami network n adj v bade/badura,moicva/dafa-
~ ring n gvergvi,kirkali,xatisuReli ro(mag.gzebiT qveyana)
necked adj yelian WurWeli networks n qseli,cxrili
necropolis/necropolies n sing/pl Lat. nekro- trading ~ savaWro qseli
poli=samarovani neutral(ity) adj n miumxrobeli/miumxrob-
nectar n adj neqtari/neqtris loba,neitraluri/neitraliteti
need n v saWiroeba,moTxovnileba neutralization n gauvnebelyofa,neitrali-
~arise Cndeba saWiroeba zacia
~for/of sth moTxovnieba/saWiroeba ramis neutralize v ~ ~
free from ~ saWiroebisagan Tavisufali never adv arasodes
in ~ of saWiroebs… ~ ending adj dausrulebeli,ulevi
~ to be done/made saWiroa… ~failing adj sando/saimedo,uRalato
there is no ~ araa saWiro nevertheless adv conj. da mainc,miuxeda-
needed adj saWiro,aucilebeli vad amisa/imisa(yvelafrisa),
much ~ Zalze saWiro Tumca,udaod
needs v n pl saWiroebs; moTxovnilebani New Book/Law(see Old) axali aRTqma
for the ~ of… saWiroebisaTvis New Testament (the)(see Old) axali aRTqma
satisfy ~ for sth moTxovnilebis dakmayo- new adj axali
filebsa ~ born adj ganaxlebuli
needle(work) n nemsi, naqargi ~ comer adj axalmosuli
needy adj gaWirvbuli,uqoneli,Raribi ~ wine(see mustum) maWari

166
სარჩევი

newly adv axlad,xelaxla,xelmeored nomadism n momTabareoba


~ discovered axlad aRmoCenili nominalis/nominale n sing/pl Lat. fulis
~ formed ~ Seqmnili nominali
~ trained gawafavi,damwyebi nominate v wardgena
newsletter n sainformacio biuleteni nominee n nominaciaze wardgenili vin-
next adj momavali,momdevno,Semdegi me
~ door adv mezoblad Nomocanon n nomokanoni
~ of kin uaxloesi naTesavi non… pref. Ara...…
the ~ Semdegi(rigSi) ~domestic arasacxovrebeli(nageboba)
~ to adv …Tan,axlos,iqve,gverdiT,gver- ~elité aradidgvarovani/elituri
dze ~ existant adj ararsebuli=ararealuri
~ world saiqio (ix. saiqio) =zRapruli
nexus n pl/sing kavSiri(mag.adamiani da ~fuel is,rac araa sawvad vargisi
garemo) ~governmental adj arasamTavrobo
nib n liTonis kalami(kalmistris) ~ Greek araberZnuli
nice(ly) adj adv lamazi/lamazad,koxta(d), ~ identical(ly) adj adv araerTgvarovani/
mSvenieri/mSvenivrad erTgvarovnad
niche n TaxCa,walo,niSi ~meat uxorco/araxorciani sakvebi
nickname n v Tikuni,metsaxeli; metsaxe- ~ naturalistic aranaturalisturi
lis darqmeva ~nomadic(al) aramomTabaruli
nidus/nidi n sing/pl Lat. ramis Casaxvis ~ profit(able) adj aramomgebiani
adgili/kera ~ ~ organization aramwarmiebeli=Semo-
nielo(ed) n adj sevada/sevadis; mosevadeba savlis armomcemi dawesebuleba
mosevadebuli ~reflecting adj araamreklavi zedapiri
night n adj Rame/Ramis ~western aradasavluri
at ~ adv RamiT none pron. aravin,arcerTi,araferi
~ teamster n Ramis mexre nonsence n uazroba,sisulele
nightly adj adv Rameuli; Ram-RamobiT nonetheless adv da mainc,,.Tumc(a),miuxe-
nighttime adv RamiT davad imisa,rom...; aranakleb…
nimbus/nimbi n sing/pl Lat, wmindanis naTe noonday n keTildReobis mwvervali
li=nimbi normal adj Cveulebrivi,saSualo zomis
nipple n dvrili,ZuZusTavi normality n kanonzomiereba
~ like/shaped dvrili/ZuZusTavisebri normally adv kanonzomierad,saerTod,sa-
Noa’s ark/boat noes kidobani yovelTaod,Cveulebriv
nobility adj n keTilSobileba, warCine- Norse n adj Crdiloeli
bulni,didgvarovneba north n adj CrdiloeTi,Crdilo…
the ~ n pl didebulni,Tavadaznauroba, northern(most) adj Crdilouri,ukiduresi
warCinebulni CrdiloeTi
noble adj keTilSobili,warCinebuli northwards adv CrdiloeTiT
noblemen n pl Tavadaznauroba nose(see nasal,sharp) n cxviri
nobles n pl karis didebulni,keTilSo- aquiline ~ kexiani ~
Sobilni,warCinebulni bridge of the ~ cxviris kexi
nod(ing)(see passing) n v adj Tavis dakvra ~ cover n cxvirsafari
/daxra,Tvlema; wyvetili droSi ~ less adj ucxviro
nodal adj sakvanZo,centraluri hooked ~ arwivisebri/mokauWebuli ~
node n kvanZi(centri),gadakveTis werti- sharpened ~ wvetiani ~
li,wanazardi,Sesqelebuli adgili notable adj aRsaniSnavi,sayuradRebo,Rir
nodule n kvanZi,liTonis wyluli,wana- sSesaniSnavi,Rirseuli,TvalsaCino,
zardi,qvis xeluxlebeli natexi TvalSisacemi,mniSvnelovani,Sesan-
nodulize v Secxoba Snavi,aRniSvnis Rirsi,SesamCnevi,sa
nomad(ic)(al) n adj momTabare(vinme),mom- grZnobi,mniSvnelovani
Tabare/momTabaruli notably adv SesamCnevad,TvalsaCinod,ker-

167
სარჩევი

Zod,sagrZnoblad,mniSvnelovnad novel ~ bolo/uaxlesi siaxle rame


notatia n notacia novel n axali/aqamde ucnobi,Semotanili
notation/notationes n sing/pl Lat. sacurao siaxle; romani=nawarmoebi
auzi ~approach to sth axleburi midgoma
notation n notacia,SeniSvna,mxedveloba- ~traits axali damaxasiaTebeli niSnebi
Si miReba novelize(d) v adj gaaxleba,siaxlis Semo-
notch n v naprali kldeSi,nakeWni,xeobis tana,ganaxlebuli
yeli,Wde; dakeWna,Wdeva novelty n siaxle
notched adj dakbiluli,dakeWnili,kbile- novelist n prozaikosi
biani November n noemberi=tirisdeni=tiris-
~ edge/side dakbiluli kide=kideebdak koni=giorgobisa
biluli novice n damwyebi=gamoucdeli ; romeli
~tool xelawyo,romelsac etyoba xmare- me rwmenaze axladmoqceuli
bis kvali now adv axla
notcher n Wdis damsmeli ~ and for ever aw da maradis
notching n naWdevi before ~ aqamde
note n v miTiTeba,SeniSvna,moniSvna,Cawe- by ~ am droisTvis
ra,CaniSvna,Canaweri,gaTvaliswineba, nowadays(s) adj adv axlandeli; dRes,ax-
aRniSvna,yuradRebis miqceva la,Cvens droSi,dReisTvis
noted adj aRniSnuli,ganTqmuli,SeniSnu- nozzle n Rumelis saxmilze wamosacmeli
li Nth romeliRac…
~earlier zemoTnaxsenebi nubbin n Sverili
noting ger aRniSvna,SeniSvna nuclear adj calke,birTvi
worth ~ aRniSvnis Rirsi ~family 1 ojaxi-sazogadoebis birTvi
notes on… SeniSvnebi… nucleus/nuclei n sing/pl Lat. birTvi,nukle-
noteworthy adj aRniSvnis Rirsi,mniSvne- usi,dasamuSavebeli,xeluxlebeli qva
lovani,RirsSesaniSnavi,sayurad- ~ of sth grova/jgufi ramis
Rebo,niSandoblivi nude(see nacked) adj SiSveli
notice n v cnoba/Setyobineba; SemCneva/Se nudity n siSiSvle;SiSveli figura(qanda-
niSvna keba)
~ board gancxadebebis dafa nugatory adj mwiri(mag.codna)
noticeable adj originaluriSesamCnevi, nugget adj TviTnabadi
xelSesaxebi,sagrZnobi,TvalSisa- number n v ricxvi,ricxovnoba,cifri,ra-
cemi,TvalsaCino,aRniSvnis Rirsi
odenoba; danomvra,CamoTvla,(mo)iTv
mniSvnelovani,aSkara
lis
noticeably adv TvalsaCinod,TvalSisace-
a ~ of… rigi..,araerTi,ramdenime
mad,SesamCnevad,aSkarad
a ~ of sth raime didi raodenobiT
notify v Setyobineba
a ~ more kidev ramdenime
notion n azri,varaudi,mosazreba,warmod-
far fewer in ~ then… gacilebiT mcire/
gena,idea
naklebi vidre…
have no ~ warmodgenis arqona rameze
few(er) in ~ mcire raodenoba
~of sth azri,mosazreba,idea
in large ~ didi raodenobiT
notorious adj avadsaxsenebeli,aRiarebu-
in the ~ of… raRac ~
faqti
increase in ~ raodenobis mateba
notwithstanding prep. miuxedavad…
irrational ~ iracionaluri ricxvi
nourish v eloliavo rames/isuldgmulo
large in ~ ~ raodenoba
ramiT (mag. ocnebiT),gaaxleba,gaco
cxleba,gamococxleba,niWis gaRvi- no=number nomeri
gaRviveba,kveba ~ of ricxovnoba,rigi..,araerTi,ramdenime
nourished adj gaaxlebuli,gamococxlebu prime ~ martivi ricxvi
li,naloliavebi (mag. ocneba) reduction in ~ raodenobis kleba
nous n Wkua=inteleqti significant ~ garkveuli/sagrZnobi rao-
novation n siaxle denoba

168
სარჩევი

whole ~ mTeli ricxvi rame


numbering ger danomvra,numeracia,pagina- objection n winaaRmdegoba
cia objective n adj mizani,moTxovna,problema;
numberless adj uTvalavi obieqturi
numen/numena n sing/pl Lat. RvTaebis qan objectives to… moTxovnebi raimes/vinmes
dakeba,RvTaebrioba,micvalebulTa mimarT (mag.naSromisadmi)
sulebi,didebuleba,orakulTa ga- objectivity n realuroba,obieqturoba
monaTqvamebi obligation n valdebuleba
numeral n ricxvi=cifri treaty ~ molaparakebix Sedegad aRebu-
numerical adj ricxobrivi li valdebuleba
~ superiority ~ upiratesoba obligatory to/for adj savaldebulo
numerous adj uTvalavi,mravali,mraval- oblige sb to do sth aiZulo vinme gaakeTos
ricxovani rame
numinous adj RvTaebrivi obliged adj iZulebuli,iZulebiTi
nummus/nummi n sing/pl Lat. numi be ~ valdebuli
nun(see votaress) n monazoni oblique(ly) adj adv damreci,gverdეla,iri
nuncio/nuncios n sing/pl Lat, nuncio=vati- bi,dacerebuli,daxrili,iribad,dam-
kanis elCi sxva qveyanaSi recad,daxrilad,dacerebulad,cerad
nundium/nundini n Lat. bazrobis dRe 8 arapirdapiri/arapirdapirad
dRian kviraSi obliterate(d) v adj amoSla/amoSlili,gada-
nurture v aRzrda,swavleba,jiSis gamoyva Sla/gadaSlili,waSla/waSlili,ga
nasaqonlis moSeneb,mosavlis mo- nadgureba/ganadgurebuli
yvana,gegmis SemuSaveba ~ out v gandevna
nutritional value kvebiTi Rirebuleba oblivion n daviwyeba,miviwyeba
decay into ~ daviwyebas mieca
O oblong(Fr)=long wagrZelebuli
oak tree n adj muxa,muxis xe/xis
oblong(ed) v adj dagrZeleba/dagrZelebu-
~ land/thicket n muxnari
li,wagrZeleba/wagrZelebuli
oar n navis niCabi
obolus/oboli n sing/pl Lat. oboli (moneta)
oarsman n mexofe=niCbis momsmeli
obscure adj v bundovani,burusiT mocva/
oasis/oases n sing/pl Lat. oazisi
mosili,gaugebari,gaurkveveli,
oat n adj qeri(s) SeumCneveli
oath n fici obscured adj gabundovanebuli,daCrdi-
~ take the ~ ficis miReba luli.burusiT mosili
~ taking jvaredinad gadakocna obscurity n bundovaneba,gaurkvevloba,da
oatmill=oat(s) straw n adj Svria/Svriis, udgenloba
Avena Sativa, Lat. observance n raime movlenis aRniSvna
obedience/obeidance n morCileba masTan dakavSirebuli ritualis
obedient(ly)(see lay brother) adj adv morCi- aRsrulebiT
li; morcilad,umorCilesad observation n daTvaliereba,Seswavla,mec
obeisance n mdablad Tavis dakvra,pati- nieruli dakvirveba=(gamo)kvle-
vi va;religiuri wesis dacva/Sesru-
pay ~ saTanado pativis migeba,pativis leba,dakvirvebis Sedegi
cemis gamoxatva results of ~ dakvirvebaTa Sedegebi
obelisk n obeliski observations n pl dakvirvebani=dakvirve-
obese adj msuqani=xorcsavse bis Sedegebi
obey v damorCileba(bedze,brZanebaze) observe v daTvaliereba,Seswavla,dakvir
obituaries n pl mosagonari=nekrologi veba=(gamo)kvleva,religiis/tradiciis
obituary n adj damkrZalavi dacva/Sesruleba,SemCneva,aRmoCena da-
bject n v mizani,nivTi/sagani ; SewinaaRm- kvirvebis Sedegad
degeba=winaaRmdegobis gaweva observed adj SeniSnuli,daculi,gamokve-
unknown ~ gaurkveveli sagani Tili
votive ~ samsxverplo/Sesawiri vinme/ obsidian n adj obsidian(s)

169
სარჩევი

cal-alkaline ~ tute-volframitiani ~ by sb/sth ~ vinmes mier/ramiT


paralkaline ~ zetute-volframitiani occupy v adgilis/qveynis dakaveba/dapy-
obsolete adj gadamWreli,sruli,moZvele- roba,adgilis aTviseba=dasaxleba
buli,xmarebidan gamosuli,waSlili occur(ance) v n gamoCena,warmoSoba,ad-
obstacle n dabrkoleba,winaRoba,xergili gilmdebareoba,SemTxveva,gavrcel-
obstinate adj jiuti eba,sabado
obstinateness n sijiute=droSi gamZle- octagon(al) n adj rvakuTxedi (sxeuli),
oba=xangrZliv arseboba(raime rvakuTxa
(raime nivTis mag.satevris,orna- octahedral adj rvawaxnaga
mentis,formis,mimdinareobis) octahedron n ~ sxeuli
obstruction n dabrkoleba October n oqtomberi=tiriskani=Rvinobi-
obtain v Sovna=saxelis moxveWa,mopoveba, sa=mwifobisa/sTvlisa
miReba,madnis (gamo)dnoba/wurva=mi- odd n adj kenti ricxvi; gansxvavebuli,
Reba,SeZena=yidva ucnauri,SemTxveviTi
~ the footing sazogadoebaSi damkvid- oddness n ucnauroba
reba odds n gansxvaveba,upiratesoba,uTanxmo-
obtained adj naSovni,mopovebuli,moxveWi eba
li be at ~ with sb/sth uTanxmoebaSi/gaurkve
obtuse adj blagvi kuTxe lobaSi yofna
obverse(see coin) n monetis Subli=aversi ode n oda (nawarmoebi)
obviate v Tavidan acileba odds n pl SesaZleblobebi
obvious adj aSkara,naTeli with heavy ~ against… didi upirateso-
sth of ~ use garkveuli daniSnulebis biT
raime nivTi=sagani odor n simyrale=cudi suni
obviously adv aSkarad,naTlad odorless adj usuno ram
occasion n garemoeba=SemTxveva,SesaZleb odour n surneli
loba,sababi off-center adj centridan gadaxrili
on ~ zogjer,xandaxan offence=offense v Seuracxyofa,wyenineba,
on ~ of garemoebaTa gamo wesis darRveva,cudi qceva
occasional(ly) adj adv SemTxveviTi;dro da offencive n adj Seteva/Semtevi,sawyeni,Tav-
dro,zogjer,SemTxveviT,xandaxan dasxma=Seteva
occasions n pl garemoebani offender n moZalade
Occident n dasavleTi=evropa offer n v SeTavazeba,micema,miwodeba
Occidental adj dasavluri=evropuli ~ to mirTmeva=Sewirva
Occidentalism n medasavleTeoba=dasav- offering n Sesawiri
leTiT/evropisken mimarTuli offerings n pl samarxeuli/monapovari ma-
Occidentally adv dasavlurad=evropulad sala,micvalebulisaTvis Catane-
Occidentals (the) n pl dasavlelni(xalxi) buli nivTebi,ZRveni salocavSi
=evropelni mitanili
ochre(see sienna) n adj oqra/oqris offertory n Sesawiri,Sesawevari,ZRveni
occulated adj uCinari offhand adj dauxvewavi,zereled(naucba-
occupant n dampyrobi,mcxovrebi Tevad/daudevrad)nakeTebi,uxeSi
~of the tomb micvalebuli office n adj dawesebuleba,Tanamdeboba=
occupation n nasadgomari,samuSao=saqmi saxelo.samuSao oTaxi=kabineti;sa-
anoba,namosaxlari,dapyroba,adgilis kancelario
dakaveba,dasaxleba officer n mmarTveli,saxelmwifo moxele,
~ had grown up… namosaxlari gaCnda… oficeri
human ~ namosaxlari,adamianis saqmi- official n adj Tanamdebobis piri,mamasax-
anoba lisi,samefo karis moxele; ofi-
phase(s) of ~ kulturuli=nacxovrebi cialuri
fena ~ affairs/business samsaxuris saqmeebi
occupied adj dakavebuli/dapyrobili ~ arts oficialuri/nebadarTuli xe-
lovneba

170
სარჩევი

~ quarters oficialuri wre omphalos/omphalomes(omphali) n sing/pl


officially adv oficialurad Lat. omfalosi,WurWlis Sezneqi-
officiate v eklesiaSi samsaxuri li Ziri
offset adj adgilnacvali,gadaadgilebul on pron (adgilisa da drois gamomxat-
offshoot n v ylorti,wanazardi,ganSto- veli (eg on table, on Sunday)
eba,nairsaxeoba; gavrcoba- ~a visit vizitad,vizitiT
offshore adv adj sanapirodan Sors, Sori ~back zurgze=gulaRma=piraRma
offspring n sing/pl Svili=nagrami=naSieri ~behalf of sb/sth vinmes/ramis interesebSi
often adj adv xSiri,xSirad ~each/either side TiToeul/orive mxareze
ogee n adj batiyela,TaRis rkali; gver ~face side pirimxares
dSezneqili,Cazneqil-amozneqili ~one hand erTis mxriv
~ moulding rvianis formis batiyela ~ the contrary piriqiT
ogre n kaciWamia (eposSi) ~ ~ loose Tavisuflad
oil n adj zeTi(s) ~ ~ hand meores mxriv
~ cloth n adj muSamba/muSambis ~ time droze,droulad
~ lamp n Wraqi onager/onagri n sing/pl Lat. qvis sasroli
~ mill(press/stone) n zeTsaxdeli iaraRi=onagari=filakvani
~ press= ~ stone n gelazi onager/onagri=Equus onager Lat. cxenamde
~ yielding plant zeTovani=zeTis Semcve- arsebuli cxoveli-cxeni?viri?jori?
li mcenare once adv erTxel,odesRac,odesme,radgan
oiled adj zeTiT gaJRenTili ~ again/more erTxel kidev,kvlav
oily adj zeTiani,zeTovani the ~ erT dros…
oinochoe/oinochoai n sing/pl Gr. saRvine One in Three sameba
WurWeli=oinoqoa one num pron erTi; vinme
ointment(see unguent) n malamo,salbuni ~ after another erTmaneTze miyolebiT,
Old Book/Law Zveli aRTqma erTimeoris mere
Old Style Zveli stili (kalendari) ~ and only erTaderTi
Old Testament (the)(see New) Zveli aRTqma ~ another urTierT/erTmaneTi(roca ar-
old adj beberi,moxuci,Zveli,Zveleburi is orze meti vinme/rame)
~ ancient Zalian Zveli=uZvelesi ~ at a time mxolod erTxel,erTjer(ad-
~ and eminent mxcovani dad)
~ fashioned Zvelmoduri ~ behind the other erTimeoris miyole-
in ~ times Zvelad biT/ukan
olden adj Zvel(i) ~ bladed calpira=calfxiani
in ~ days Zvelad,Zvel droSi ~ for another ase Tu ise
older(see elder) adj asakiT ufrosi,ufro ~ handler n calyura WurWeli
Zveli(beberi,moxuci) ~ man rule erTpirovnuli mmarTveloba
oldest adj uZvelesi,uxucesi ~ more kidev erTi
oldness n siZvele ~ of the… erT-erTi
oligarchi(es) n sing/pl oligarqi ~ over another erTi-erTmaneTze,erTma-
oligarchy n oligarqia neTze
Olympic adj olimpiuri ~ sided calmxrivi
~ Games ~ TamaSebi ~ track ~ moZraoba
ominous adj avi,Semzaravi,cudi ~ tear on from… erTi wlis Tavze/Sem-
~ sign cudi niSani deg
omit(ed) v adj gamoricxva/gamoricxuli, oneness n erTsaxeoba(mag. RmerTis)
gamotoveba/gamotovebuli ones pron pl vinmeebi,isini
omnipotence n yovlisSemZleoba ongoing adj Semdgomi
Omnipitent (the) n yovlisSemZle=RmerTi only adj mxilod,marto,erTi
Omnipotent Creator (the) yovlisSemZle ~ begotten mxolodSobili
Semoqmemoqmedi=RmerTi ~ one erTi,erTaderTi
omnipresent n adj yvelganmyofi ~ one of this kind erTaderTi aseTi

171
სარჩევი

Onomastikon n Gr. onomastikoni oppress v dajabna,daTrgunva


onset n romelime xanis dadgoma oppressive adj damTrgunveli
at the ~ drois/xanis dadgomisas option n arCevani
onsite adv adgilze,Zeglze optimum adj saukeTeso/xelSemwyobi(piro
onto (see on) prep ze(d) ba/viTareba)
onus n sing/pl movaleoba,pasuxismgeblo- or an…
ba ~ the like da msgavsni…
onward(s) adj adv da Semdgom(i),Semdgom oracle n taZari,orakuli
mag. from MBA and ~ Sb xanasi da Sem ~ bones samarCielo koWebi
dgom oral adj zepiri
open v adj gaReba,gaxsna,gadaxsna; gaSli ~ literature zepirsityviereba
li,gaxsnili, Ria orally adv zepirad
~ air buneba=bunebis wiaRi,gareT, cis orator(y)(see terse) n mWevrmetyveli/mWevr-
qveS metyveleba
~ minded adj gonebagaxsnili orchard n xilis baRi
~ mouthed pirRia,xaxadaRebuli ordain v mRvdlis kurTxeva/xeldasma,ra-
~ to sth gaxsnili raRacisTvis mis dadgena/daweseba,miZRvna
~ up v aRmoCena, adgilis(miwis/terito ordeal n gasaWiri,sirTule
riis) aTviseba overcome ~ gasaWiris/sirTulis daZ-
~ work(see claustra) adj dafanjruli,Wvi- leva
ruli,aJuruli order n brZaneba,rigi,wesi/wesrigi,Sekve-
~ ~ lace aJuruli naqsovi Ta,firmani,xuroTmoZRvruli orderi,
opened adj gaRebuli,gaxsnili,gadaxsni- Tanmimdevroba
li v brZaneba,dakveTa,SekveTa,mowesri
opening n Riobi geba
operate(ion) v n saqmianoba,moqmedeba in ~ to do sth for… imisaTvis,rom..,raTa…
be in ~ moqmedebaSi yofna make to special ~ sagangebo SekveTiT
rescue/salvage ~ gadarCeniTi samuSao gakeTeba/damzadeba ramis
operator n mmarTveli private ~ kerZo/sagangebo SekveTa
opinion n azri,Sexeduleba,Tvalsazrisi, orderly adj adv n wesieri,wesierad,Sikriki
mosazreba,STabeWdileba,xedva ordinary adj sayovelTao,rigiTi,Cveuleb-
as general ~ aRiarebuli/miRebuli az- rivi,ubralo
ri/Sexeduleba ordinarily adv Cveulebriv
in sb’s ~ vinmes azriT… ordinate(ion) v n kurTxeva,xeldasma
opisthodomos n opistodomosi=taZris ore n adj madani,sabado,madneuli; madnis
winkari madneulis,rkinis madani
opponent(see contra,pro…) n mowinaaRmde- beneficiation/picking ~ madnis Segroveba
ge=oponenti xeliT
opportunity n SesaZlebloba ~bringing ~ madnis Semotana qveyanaSi
provide ~ SesaZleblobis micema conspicuous ~ miwis zedapirze xilu-
oppose v adj dapirispireba,SewinaaRmde- li madani
geba,winaaRmdegobis gaweva; sapiris ~ deposit sabado
piro dressed ~ gamdidrebuli madani
opposed adj dapirispirebuli=uku... ~ mine/mining samTamadno
urTierTsapirispiro oxide ~ rkinis oqsidi
opposing adj mopirdapire,sapirispiro,sa- ~ removed by smelting madnis gamdidre-
sawinaaRmdego ba misi (gamo)dnobiT
~heads kefiT ertmaneTTan(ianusi) shatter ~ madnis ngreva/nagleji
opposite adj sapirispiro,Seqceuli,sawi- sulphid ~ rkinis sulfide
naaRmdego,meore mxares washing ~ madnis recxva
in ~ direction sapirispiro mimarTulebiT oregano=marjoram n adj viris pitna(si),
opposition n winaaRmdegoba Origanum vulgare ssp. Lat.

172
სარჩევი

oregano n adj TavSava(si), Origanum mar- mneli,wamomwyebi


jorana Lat. origins (the) n pl fesvebi,warmomavloba
organic adj organuli,bunebrivi orillion n TavdacviTi Sverili galavnis
~ member/part ~ nawili kedelze
organize(ation)(d)(r) v adj n gamarTva/ga- ornament(see decoration,design,motif,pattern)
marTuli,momzadeba/momzadebuli, n ornamenti
mogvareba/mogvarebuli,gamocema/ calathus/calathi ~ SroSanis formis ka-
gamocemuli,organizeba/organize- laTa ~
buli,Catareba/Catarebuli,xelmZR cartouch ornamentuli xvia
vaneloba; organizacia=dawesebu- comb impression ~ savarcxlisebri ~
leba,xelmZRvaneli=organizatori corded ~ Tokisebri ~
orgy n orgia cordon ~ amoburculi ~
orient=orientate v mimarTva=damxroba feather ~ bumbulisebri ~
~ towards… damxroba …ken granulation ~ cvara
oriented=orientated adj damxrobili O grooving relief amoRaruli reliefi ~
Orient(al)=East(Mid/Near)Asia(see Occident) ~in the form of animal shape cxovelsaxe ~
n adj armosavleTi/aRmosavluri, ~in the form of human heads adamianis Ta-
azia/aziuri vi ~
~ Studies aRmosavleTmcodneoba ~of loose coils gaSlili xviebis ~
Orientalize v gaaRmosavlureba,aRmosavlu ~ of multiply chevrons xSiri Sevronebis ~
ri gavlena
~ of cross-hatched triangles samkuTxa badi-
Orientalizing adj gaaRmosavlurebuli,aR-
sebri ~
mosavluri gavleniT
punctate ~ wertilovani ~
~ horizon aRmosavlurobis Tvalsawi-
rows of dots in several bands wertilovani
eri(T)(dan)
~ ramdenime rigad
Orientals (the) n pl aRmosavlelebi=aRmo-
stroke ~ daStrixuli ~
savleTis xalxebi
stucco ~ naZerwi ~
origin n dasabami,warmomavloba,pirveli=
sawyisi ~ of tight(er) coils/spirals xSiri xveulebi
~ cause pirvelmizezi ornamental adj ornamentuli
place/point of/for ~ Casaxvis/warmoSo- ornamentation n ornamenti,ornamentacia
bis adgili ornaments n pl samkaul(eb)i
original adj dedani=originali,namdvili, ornate(ly) adj adv daxvewili/daxvewilad
pirvandeli,pirveli,sawyisi=pir- ~style daxvewili stili
velsawyisi,TviTmyofadi,yofili, orphan n adj oboli
ZirZveli orphanage n obolTa TavSesafari
~ function Tavdapirveli daniSnuleba orphism n orfizmi
~ significance ~ warmomavloba,sada- ortiodactyl n wyvilCliqiani
uroba orthodox n adj marTlmadidebeli,marTl-
originality n TviTmyofadoba,originaloba, madidebluri
utyuaroba orthostata/orthostatae n sing/pl Gr. kedlis
originally adv dasawyisidan(ve),Tavidan(ve), fasadis qveda nawili=orTostata,
Tavdapirvelad,pirvelad(ve),yofili mosapirkeTebeli qva
originals (the) n pl pirvelmcxovrebni ~basalt slabs bazaltis qviT mopirkeTe-
originate v saTavis dadeba,Seqmna,Camoya- buli fasadis qveda nawili
libeba,warmoSoba,warmoqmna.gaCe- oscilate v meryeoba
na,Casaxva oscilation adj meryevi
~ from sth ganviTareba/warmoSoba rami- ossification n gaZvaleba
sa ramisgan ossified adj gaZvalebuli
originative adj saTavis damdebi rame,Semoq ossify v gaZvaleba
medebiTi,warmomSobi ostensibly adv savaraudod
originator n avtori,damaarsebeli,inici- ostentation n trabaxi=gamofena
atori,saTavis damdebi,Semqm- ostentation(s) n pl xmis micemisas Tavis

173
სარჩევი

Sekaveba valavi(8 to 1 rvajer)


osteon adj Zvliani,Zvlovani out-of-date adj dromoWmuli
~ storehouse Zvlovani masalis sacavi out of fashion modidan gasuli
Ostracism n ostrakizmi out of place adj adv uadgilo(d)
ossuary n ZvalSesalagi,Tixis saZvale out-of-time adj vadagasuli
other pron sxva,meore outpost n sasazRvro WiSkari,saguSago,
~ than sb/sth gansxvavebuli vinmesgan/ avanposti
ramisgan outpouring adj Warbi,niaRvari ramis,sim-
otherness n gansxvavebuloba.sxvanairoba ravle
otherwise adv sxvanairad,sxvagvarad,sxva- output n v madnis gamosavlianoba/mona
friv,winaaRmdeg SemTxvevaSi povari; madnis mopoveba
~ of sth anda,sapirispirod ramisa high ~ ~ ~ maRali
Otter(see mink,marshotter) n adj wavi(s) modest ~ ~ ~ zomieri/saSualo
ought to v unda (moraluri valdebule- poor ~ ~ ~ dabali/cota
bis gamomxatveli) outright adj sruli,pirdapiri
ounce n jiqi outset n (da)sawyisi
out prep. gare(Ta) outshine v jobna
outbreak v omis gaCaReba outside adj adv gare,ganapira nawili; ga-
outcome n gamosavali=Sedegi re(Ta)
outcrop(see mine,ore) n SiSveli sabado, ~ of prep garda
qvis axo/gamosavali on the ~ gare(dan)(T)
~rock n adj qvamadani/madnis outsider n gareSe,ucxo
outcropping vein madnis gaSiSvlebuli outskirt n qveynis(qalaqis,soflis) ganapi
ZarRvi ra nawili/mxare
outdate(d)/outmode(d) v modidan gasvla/ outskirts n pl gareubani,Semogareni
gasuli outstanding adj (gamo)rCeuli,aRsaniSnavi,
outer adj gare(Ta) gansakutrebuli,ganTqmuli,mka-
~ face/surface ~ zedapiri fio,RirsSesaniSnavi,didebuli,
outermost adj qveynis uSoresi kuTxe araCveulebrivi,gansakutrebuli;
outgrowth n korZi,wanazardi gamoCenili adamiani
outing n qalaqgareT wasvla/laSqroba outstretch(ed) v adj gawvda/gawvdili win
outlast v rac grZeldeba raRac droze xeli/fexi
metxans ~above head zeviT aweuli xeli
outlet n gamosavali outstrip v win gaswreba
find an ~ gamosavlis povna outturn(ed) v adj gadmokecva,gadmokecili
outlandish adj sasazRvro outward(s) adv gareT
outlet n sasule (Tonis,Rumelis) ~ loking adj sagareo
outlier adj ganapira nawili(siflis/qala- oval(oid)=ovolo adj ovali,ovaluri
qis), ucxo/gareSe adamiani roughly ~ arawesieri ovali
~of group jgufisTvis ucxo ovate adj kvercxis formis=ovaluri
outline n arsi,daweriloba,monaxazi,moxa- oven n Rumeli
zuloba,mokle konspeqti,xazi bread ~ puris sacxobi(furne/Tone)
v gadaxazva,mokled moxazva,(Semo) overdraw v gadaWarbeba
sazRvra/xazva,Semovleba,cixeze ovolo adj kvercxiseburi
Semowyoba oven(see furnace,kiln,stove) n Rumeli
rigid ~ mdgradi/ucvleli moxazuloba over pron. zemo(T) vertikalurad,zed,
outlook n Sesaxedaoba,xedi gverdze
outlying adj gare,ganapira,Soreuli ~ along ganmavlobaSi
outmoded adj dromoWmuli,modidan gasu- ~ arch TaRszeda
li=Zvelmoduri ~ side gverdze
outmost adj gare ~ shoulder zurgze=sazurge
outnumbering adj Warbi=Zalian bevri=uT- overall adj adv yovlismomcveli,saerTo;

174
სარჩევი

jamSi=mTlianobaSi cis gawyveta,erTmaneTze gadasuli


~ dimensions saerTo zomebi overrun v Tavdasxma
~impression ~ STabeWdileba oversea adv zRvis gadaRma/gadaRmeli,
~ number mTliani raodenoba ucxouri
~ picture yovlismomcveli suraTi overseer n zedamxedveli
overarching adj aRmatebuli overshadow(ed) v adj miCqmalva/moCqmalu-
overburnt adj zedmetad/Zlier damwvari li,dafarva,gadafarva,ukan gadawe
overcome v daZleva,damarcxeba,jobna,ga- va,dacva ramis,Ddabneleba
mklaveba oversimplification n metismetad gamartive-
~barrier siZnelis/winaaRmdegobis gada- ba
laxva oversimplified adj ~ gamartivebuli
~ with v adj ganadgureba,daTrgunva ra- oversimplify v ~ gamartiveba
miT; daTrgunuli overstate v gadaWarbebit Sefaseba
overcrowd(ed) v adj Warbi mosaxleoba,xa- overt adj Ria,sajaro,aSkara,naTeli
lxiT gaWedili overtly adv Riad,sajarod,aSkarad,naTla
overemphasize v zedmetad xazgasma,gada- overtemper(ed) v adj gadametwrToba/
WarbebiT Sefaseba,gamuqeba gadametwrTobili
overestimate(d)(ion) v adj n gadaWarbebiT overthrow v ukugdeba,uaryofa,ganadgure-
Sefaseba/Sefasebuli ba,xelisuflebis damxoba/Camog-
overflow n napirebidan gadasvla mdinari deba
overground adj miwiszeda overturn(ed) v adj amobruneba/amobrune-
overhang n adj ganakidi=ganayeli,Sveri- buli, gadabruneba/gadabrunebuli
li,Cardaxi,kiduli overuse(d) v adj xmarebisgan gacveTa/gac
overhanging n adj saCrdilobeli, gadmo- veTili
Sverili overview v n mimoxilva,mimoxilviTi naS-
overhaul n v kapitalurad SekeTeba romi
overhead adj zedmeti overwhelm v napirebidan gadmosvla,dat-
~ costs damatebiTi xarjebi borva,walekva
~ projector proeqtori overwhelming adj auracxeli,uzarmazari,
overheat(ed) v adj gadaxureba/gadaxure- uTvalavi
buli overvelmingly adv Zalze,usazRvrod
overland adj miwiszeda,saxmeleTo ~dominant gabatonebuli,Warbi
overlap v erTmaneTis gadafarva ovicaprine n adj gareuli Txis tyavi(s)
~ in time droSi gadafarva owe/owing v davalebuli/valSi yofna
overlapping adj erTmaneTze gadasuli (ara fuliT),vumadli...
overlay v dadeba=adevs ~ to sb/sth vinmes/ramisgamoisobiT/wya-
overlie/lain v adj zevidan dadeba/dadebu- lobiT
li,dadgmuli,gadafarva owes v 3rd p.simp.pr. davalebulia/mar-
overlord n patroni Tebs (ara fuli)
overlordship n batonoba owing to latest finds bolo aRmoCenrbis mi-
overlook v gadasinjva,Tvalis Sevleba/ xedviT/wyalobiT
movleba,gadaxedva,revizia, ~to sth ramis gamo/wyalobiT
zevidan gadahyurebs raRacas own v adj v kuTvnili,sakuTari;qona=
overlooks v 3rd p. sing. simp.pr. gadahyu- floba
rebs hold sb’s ~ Rirsebis SenarCueneba,ar
overlord n batoni,meufe,mbrZanebeli daTmoba,sakuTari azris/qonebis
overpopulated adj Zalze mWidrod dasax- SenarCuneba,TaisTvis yofna
lebuli,Warbad dasaxlebuli owner n mepatrone,mflobeli,patroni
overpopulation n Warbi mosaxleoba ownership n mflobeloba,patronoba
overrepresent v gadaWarbebiT warmoCena ox(see bull) n xari
override v moqancva,uaryofa,gauTvalis- ~ cart n xar-uremi
winebloba,gadavla,gaTelva,qan- ~ drawn adj xarSebmuli
~eye daisy n adj mindvris gvirila(si)

175
სარჩევი

~ head n xaris Tavi periodi=myviraloba


~ hide n adj xaris tyavi(s) pairs n pl wyvilebi
~ horn n adj xaris rqa/rqis in ~ adv wyvilad/wyvilebad
oyster n xamanwka pair(ed) n adj wyvili,dawyvilebuli
palace(see mansion) n sra-sasaxle,palati
P High ~ (Palestine) mTavari taZari pale
pacific adj mSvidi,mSvidobiani,mSvidobis-
stinaSi(see shrine kretaSi)
moyvare
Palaeolithic adj paleoliTuri
pacify v damSvideba
palaestra/palaestrae n sing/pl Lat. palest-
pack n v sapalne,xrova(mag.mglebis);(Ca)
ra
tenva,Calageba
palankeen=palanquin n xeliT satarebeli
~animal gamwevi cxoveli
taxtrevani
package n parki,Sesaxvevi masala,grova
palatial adj sasaxlisa
packed adj gatenili,pirTamde saves,Cala
~building nageboba farTe SesasvleliT
gebuli,Cawyobili
2-3 svetiT/pilastriT erT rig-
closely/tightly ~ mWidrod ganlagebuli
ad da ukan didi oTaxiT
hard ~ matrix datvirTuli,Sevsebuli
~complex sasaxlis kompleqsi
~with debris nangrevebiT savse
pale(d)(see coliur) v adj gafermkrTaleba=
packet n parki feris wasvla; gafermkTalebuli,
packing n ger zedsakravi,Sevseba (fer)mkrTali
pact n paqti paling=palisade n Robe,meseri
pad(see paw) n cxovelis TaTis baliSi pallete n palitra
paddle n Tixatkepnili ~ knife n mxatvris fiTxi
pagan n adj warmarTi,warmarTuli palimpsest n adj palimfsesti(s)
pagandom n warmarToba,kerpTayvanis- palisade n cocxali Robe,xis meseri
mcemloba Palm Sunday bzoba
paganize v wabilwva,warmarTad moqceva ~ Week bzobis kvira=7 dRe
paganized adj wabilwuli,warmarTad moq palm n xelisguli
ceuli
date ~ n adj finikis palma/palmis
paganism n warmarToba,kerpTayvanismcem
~ tree n adj palmis xe/xis
loba
palmette n adj palmeta/palmetis; foT-
page n gverdi (rveulis,wignis)
lovani; fexbakiani
pail n sarwyuli
palpable adj aSkara,sagrZnobi,mfeTqavi
pain n v tkivili
palynology(st) n palinologoa,palinolo-
painful(ly) adj adv mtkivneuli/mtkivneul- gi
ad,didi wvalebiT
pan n qvabi(WurWeli), pina
painstaking(ly) adj adv bejiTad,gaWirveb-
long ~ grZivi kedeli
iT=didi mecadineobis fasad,bejiTi,
panagia n panagea=panagia
sagangebo(d),gamowvlilviT(i)
panegyric n panegiriki
paint n v saRebavi,Rebva,saRebavebiT xatva
panel(ing) n paneli=pano
moxatuloba
Panhellenistic adj panelinuri
~onto v daxatva rameze zevidan
Panhellinism n panelinizmi
painted adj daxatuli,moxatuli,SeRebili
panoply adj simdidre,siuxve
~image piqtograma,naxati kldeze
panther n avaza
painter n mRabavi,mxatvari
Pantocrator(see the Lord God) n mama Rmer-
paintress n mRebavi,mxatvari (qali)
Ti
painting n ger naxati, xatva,(Se)Rebva
pantry n sakuWnao
~utensils saxatavi xelsawyoebi
pants n pl. usu. Sarvali
pair n adj wyvili
baggy ~ tomarasaviT Sarvali
one of the ~ wyvilis cali
papacy n papoba
paired adj dawyvilebuli,Sewyvilebuli
paper n adj qaRaldi(s); naSromi=statia
pairing ger cxovelTa qorwineba
~ has been created/evolved… naSromi Se-
~ season/time cxovelTa qorwinebis

176
სარჩევი

iqmna… frCxilebi teqstSi


~ is designed in honour of sb ~ ~ otive n v nelsacxebeli,sunamo,kargi
vinmes sapativcemod suni; nelsacxeblis pkureba
the present ~ winamdebare ~ ~ bottle sanelsacxeble
otiv adj papis parentials n pl usu Txemis Zvlebi
papyrology n papirologia parfumed adj napkurebi,surnelovani
papyrus/papyri n sing/pl Lat. papirusi=mce parish (the) n mrevli,samwyso; teritoria
nare/qaRaldi eklesiis garSemo
par-excellence adv upiratesad,ZiriTadad parliamentary adj saparlamento
parad n v gamofena parsley=Petroselinum crispum n adj oxra-
parade n v adj aRlumi(s) gamarTva,saaR- xuSi(s)
lumo parsnip=Pastinaka savita n adj ZirTeTra
~ ground sadResaswaulo/saaRlumo part n (na)wili,nawyveti,periodi,wevri,
adgili sagnis mxare/nawili,roli
paradise n samoTxe front ~ wina nawili
paragraph n abzaci,paragrafi,punqti(ra- in ~ nawilobriv
ime sabuTis,kanonis,teqstis) in parts nawilebad
parallel n adj adv paraleli,paraleluri, lower ~ qveda nawili
paralelurad middle ~ Sua ~
close(st) ~ axlo(uaxloesi) paraleli upper ~ zeda ~
run ~ to sth raRac xdeba erTdroulad partake v monawileobis miReba
run ~ with sth viTardeba/gasdevs para- partial(ly) adj adv nawilobriv(i)
lelurad,mihyveba ~burial dazianebuli samarxi
sth~ (to) sth rame ramis paraleli/pa- ~ coincidence/coincide ~ damTxveva
raleluri ~ overlap ~ gadafarva
~ with sth paraleli aqvs/eZebneba ~skeleton arasruli ConCxi
paralleled adj paraleluri; msgavsi participant n monawile
sth can/may be ~ raRacas eZebneba para participate(ion) n v monawileoba,monawile
leli obis miReba
parallelism n msgavseba,paralelizmi particular adj kerZo,gansazRvruli,gancal
parameters n pl zomebi,parametrebi kevevebuli,calkeuli,sagangebo,
paramount adj gansakuTrebuli,uaRresi/ gansakuTrebuli,uaxloesi mego
uaRresad,udidesi,upirvelesi, bari,zusti
uZlieresi in~ gansakuTrebiT,kerZod
sth of ~ significance raRac udidesi mni- particularity n Tavisebureba
Svnvlobis mqone particularly adv mxolod,aSkarad,kerZod,
paramountcy n sidide/sidiade ramis raime gansakuTrebuli aRniSvnis
paraphernalia n pl usu. aRWurviloba;sar- nis Rirsi,mxolod da mxilod
ritualo ceremoniali,piradi qo- … and more ~ ufro zustad ki..,kerZod
neba,kuTvnili nivTebi,marTvis be- ~associated with sb/sth pirdapir/uSua-
ketebi lod dakvSirebuli vinme/ramesTan
parapet n meseri, parapet partinent adj vargisi
parasol n qolga parting ger ganSoreba
attending ~bearer Tanmxlebi qolgis partition(ed) n adj v danayofi yuTSi/Car-
damWeri CoSi,tixari,ganyofileba; satixre;
parchment n adj pergamenti(s),etrati(s), gatixvra/datixvra,gadatixvra; da-
pergamentze naweri teqsti tixruli,danawevreba/danawevrebuli
pardon v n patieba,Sendoba ~ off v gadaRobva
parent n adj mSobeli,mSobliuri ~ wall tixris kedeli
~city/country mSobliuri qalaqi,samSob partly adv nawilobriv,naxevrad
lo partner(ship) n v partniori,partnioroba
~rock dedaqani paschal adj saaRdgomo
parentheses/parenthesis n sing/pl Lat.

177
სარჩევი

~ cycle/table qoronikoni,pasqalia ~mobility saqonlis gadarekva


pass n adj v uReltexili/sauReltexi- ~ nature mwyemsuri buneba/bunebis,mesa-
lo,zekari ; miwodeba,gadawodeba, qonluri
taxtis gadasvla/gadacema ; gamocdis ~production sasoflo-sameurneo warmo-
Cabareba ba/produqcia
~ a law kanonis miReba pastoralist n mwyemsi,mecxvare,mesaqonle
~ away v miZineba=gardacvaleba pastoralizm n mwyemsoba=mesaqonleoba
~ into sth raRacis gadasvla raRacaSi pastry n adj comi(s)
~ outside CarCoebs gadacileba (mag. pasturable adj saZovrad vargisi
statiis) pasturage n saZovari
~ over gadalaxva,gamotoveba,gadatana/ pasture v n saqonlis Zoveba,saZovari
gadayvana xalxis/tvirTis patch(ed) n v adj sakerveli; dakerva/
~ through v gadis (mag.gza) sadRac,gasa dakerili,dasakeraveba/dasakera-
svleli,ureltexili vebuli,laqa
traverse a ~ uReltexilze gadasvla patchiness n siWrele,simcire
passage n drois monakveTi,teqstis nawy ~of evidence masalis/monapovris ~
veti,gzis nawili,gasasvleli,manZi patchwork n adj areuloba,gaugebroba,mim
li,talani,srute baZveliba,kompilacia,naWrebiani
passageway n gasasvleli,derefani,ta- sabani,siWrele,Wrela-Wrula
lani,karis Riobi patchy adj mcire, Wreli
passing(see away,bell) adj gamavali,garda- evidence is ~ masala/monapovari mcirea
mavali,mimdinare Pater patriae eris mama=uaRresad damsa-
~ nod to… gardamavali xanis mdumare- xurebuli pirovneba mag. i. Wa-
ba=Seguebis periodi vWavaZe
Passion (the)(see Saint) n iesos vnebani patera/paterae n sing/pl Lat. Rvinis Sesawi
~ flower=Passiflora gen. n adj; vnebis ri WurWeli,patera,langari,jami
yvavili pathway n biliki
Passion Sunday vnebis kvira (dRe) patrician n patrici
Passion Week vnebis kvira=didi Svide- patricius n patriciusi
uli path n biliki, raime mimdinareoba
passion n grZnoba,gataceba,midrekileba, ~ away from sth gamosavali
miswrafeba,vneba(sulieri/xorcieli), patience n moTmineba
duRili(azris/politikuri) with ~ adv moTminebiT
consuming ~ SeZenis/mopovebis dauoke- patient(ly) adj adv momTmeni,moTminebiT
beli survili patina(te)(d)(see pernicious) n v adj li-
~ flower=Passiflora Lat. n adj vnebis yva Tonis qerqi=Jangi=patina/patinis,
vili(s) (mc) Jangis mokideba=patiniT dafarva,
passionate adj dauokebeli daJanguli=patiniT dafaruli
Passover n ebraelTa aRdgoma(dResaswa- patriarch n gvaris fuZemdebeli/uxucesi=
uli) patriarqi
past n adj warsuli,gardasuli patriarchal adj sapatriarqo
distant ~ Soreuli ~ patriarchy n sapatriarqo
glories of the ~ ~ dideba patrician n patrikiosi
human ~ kacobriobis ~ patrimony n samemkvidreo mamuli
records of the ~ warsulis Zeglebi patron(ess) n qvelmoqmedi kaci/qali
survival of times ~ ~ gadmonaSTi patron(ize) n v meoxi/meoxeba,patronoba,
paste n adj v Tixis/minis comi(s); dawebe patroni, mfarveloba
ba ~ duty/saint mfarveli wmindani
pastime n drostareba patronage n meoxeba,zrunva
pastle n rodinis qva=sasresi ~ for patronoba
pastophorium/pastoporiumi n sing/pl Lat. under/with the ~ of sb vinmes mzrunve-
samkveTlo=ariTezisi lobiT/meoxebiT
pastoral adj mwyemsuri,samwyemso,sofluri

178
სარჩევი

patronal adj mfarveli,mamis(euli) set ~ damkvidrebuli saxe


~ festival sataZro dResaswauli sigilate ~ naWdevi ornamenti
~line mamis xazi wheat-shaped ~ xorblis marcvliseb-
patronatus n adj partonati,patronatuli ri ~
patronimize me! meox meyav! ~ with pits of sunken dots fosoebiani ~
patronymic adj STamomavlobiTi gvari zoomorphic ~ zoomorfuli ~
~king mefe gvariT/STamomavlobiT paucity n ukmarisoba,simwire,simcire
~ name mamis saxeli=gvari mamis saxe- pause n v wyvetili/xarvezi qronologi
lis mixedviT aSi; dayovneba,SeCereba,wyveta
pattee n Fr. bolnuris msgavsi jvari pave v (a)mofena,mofilaqneba,mokirwyv-
pattern (see decoration,design,motif,ornament la,dafeneba,mogeba=dageba
n Targi,forma,modeli,agebuleba,qa- ~ the way for… gzis gakvalva gakvalva/
nebis ganlageba,sqema,wesi,nimuSi, vinmesTvis/ramisTvis
saxe,wesi,forma ~ with stone slabs qvis filebiT mogeba=
v formis gadaReba,Targis gakeTeba mofilaqneba
burnished ~ naprialebi ornamenti paved adj (a)mofenili,mofilaqnebuli,
chequered ~ kubokruli/ujreduli ~ mokirwyluli,mogebuli,dagebuli
curvilinear ~ grexili/mrudxazovani ~ pavement(see shingly) n filaqani,qvafeni
hunting ~ nadirobis Tema/wesi li,qvis safeni
net ~ badisebri ornamenti flagging=flagstone ~ lorfinis qvafe-
~of sth ramis wesi/nimuSi nili
chased ~ Rariani/daRaruli ornamenti side walk ~ trotuari, Waobze gadasas-
comb ~ nakawri ~ vleli wanwala
cordon ~ zoli(ani) ~ paving n ger filaqani,qvafenili; dageba,
curved ~ naWdevi ~ mogeba,mokirwyvla
curvilinear ~ xveulebis ~ paviour n mkirwylavi=qvafenilis damge-
decorative ~ dekortiuli ~ bi
dimple ~ foso ~ paw(see pad) n cxovelis TaTi
dotted ~ wertilovani ~ pawn n paiki
double curl/scroll ~ zanuri=zenuri xvi- pay v gadaxda
ebis ~ ~ attention yuradRebis miqceva
foil ~ foTlovani ~ ~ last respect to sb uknaskneli valis
floral ~ mcenareuli ~ moxda
geometric ~ geometriuli ~ ~obeisance saTanado pativis migeba
impressed ~ naWdevi ~ ~ a proper respect saTanado/Sesaferisi
pativis migeba
intricate/involved ~ CaxlarTuli ~
~ the tribute valmoxda vinmes/ramis
key ~ mTavari/wamyvani motivi orna-
winaSe,xarkis gadaxda
mentSi
payable adj gadaxdisunariani
mat ~ daxlarTuli ornamenti
payment n sasyideli,safasuri,gadasaxa-
parquet ~ parketisebri ~
di,misagrbeli,gamosaRebi,xarki
pine-tree ~ wiwvisebri ~
pea n adj muxudo(si),cercvi(s),oqrocer-
punctured ~ wyvetili xazebis ~
cva(si), Pisum gen Lat.
quarter round recto ~ foTlis meoTxedi
~ nuts n adj Arachis hypogaea Lat. miwis
svetze
Txili
recessed band ~ CaWdeuli sartyeli
peace n v mSvodoba/simSvide,damSvideba/
reeding ~ laqaSisebri ornamenti
daSoSmineba
reel ~ koWisebri ~
be/sleep in ~ iZine mSvidad=mSvidobiT
rocker ~ texili xazebis ~
live at ~ mSvidobiani cxovreba
scale ~ qerclisebri ~
make ~ with sb dazaveba,zavis dadeba
scratched out ~ amokawruli ~
peaceful adj mSvidobiani
second crown=secunda folia ~ meore
~ relations ~ urTierTobani
gvirgvini svetze

179
სარჩევი

peacefully adv mSvidobianad peep v Wvreta/cqera WuWrutanaSi


peacefulness v simSvide ~ hole n WuWrutana
peak n sagnis qedi,mwvervali,Txemi peer(s) n Tanatol(eb)i,Tanabarufle-
v aRzeveba,ganviTarebis mwverval- bian(eb)i
is miRweva,saqmis gamwvaveba peg(see nail) n wkiri,palo,lursmani
at the ~ mwvervalze,pikze cone ~ konusuri lursmani
in one’s ~ zeoba vinmesi ~ figurine/wooden ~ xis lursmani
in one’s ~ of reign mefobis/zeobis pegged adj mimagrebuli
mwvervalze pelike n pelike
~ of sth ganviTarebis zeniti peltry ware n bewveuli
peaking adj mwvervalisken=aRmavlobiT pelvis/pelves n sing/pl Lat. menji
mimavali saqmianoba mag. mefoba pelta/peltae n sing/pl Lat. berZnul-roma-
peal n v wkriali,rekva mag. Zaris uli fari
peanuts n adj miwis Txili(s), Arachis hy- pen n v kalmistari,saqonlis baki,fa-
pogaea Lat. rexi;momwyvdeva,damwyvreva
pearl n adj margaliti(s) ~ name n mwerlis fsevdonimi
large,round and even ~ oboli margali- penal(ize) n v sasjeli,dasja,dajarimeba
ti penalty n jarima
pear n adj msxali/msxlis penchant n midrekileba,siyvaruli ramis
~ shaped adj msxlisebri pencil n fanqari
peasant n glexi,mdabio,miwis muSa in ~ fanqriT naxazi/naxati
peat bog n adj torfi(s) pendant n gulsakidi,gulqandi,sakidi,ku
pebble n adj kenWi(s),kenWovani loni
covered with ~ floor kenWebiT mogebuli trinket ~ Cxaruna sakidi
iataki pendulous adj kiduli=moqanave
~ dash kenWebSereuli baTqaSi,uxeSad penetrate(d)(ion) v adj n SeRweva,mixvedra,
mobaTqaSebuli (Ca)wvdoma,Sereva,Sesvla.gamsWvalva
~ floor(ing) riyis qviT/kenWebiT mogebu- a person of ~ (n) gamWriaxi
li iataki ~ into hinterland SeRweva qveynis siRrme-
~ layer ~ qvis/kenWebis fena/Sre Si,SeWra qveyanaSi
pebbled adj mokirwyluli ~ into very core of things arsSi wvdoma
pebbles n pl xvinWa peninsula n naxevarkunZuli
river ~ riyis qva/qvebi penknife n jayva dana
pectoral adj samkerde,samkerduli pennant n alami
peculiar(ity) adj n damaxasiaTebeli,Cveuli pennanular adj rkalisebri
Cveulebrivi; damaxasiaTebeli ni penned(see pen) adj momwyvdeuli
Sani,Tavisebureba,ucnauroba pentagon(al) n adj xuTkuTxedi(sxeuli);
pecuniary adj fuladi xuTkuTxa
peddle adj mcire,umniSvnelo Pentateuch n xuTTavi
pedestal n kvarcxlbeki,WurWlis fexi penth-house n farduli,saCrdilobeli
pendentives n pl gumbaTis/kamaris ialq penumbra n naxevarCrdili
nebi penury n siRaribe,xelmokleoba
pedigree adj sagvartomo,sagvareulo,gva- people n v xalxi,xalxis dasaxleba
riSvili,gvariSviloba,winaprebi ~areas teritoriebis dasaxleba/aTvi-
Georgian ~ qarTuli warmomavloba seba
on the ~ of sth warmomavlobis mixedviT ~ of humble birth wvrili eri=mdabiorni
pediment n kvarcxlbeki,trotuari, warlike ~ meomari xalxi
frontoni pepper n adj Piper gen. wiwaka/wiwakis
~ stone frontonis qva hot/red ~ n adj Capsicum annuum cxare
pedlar n gamoucdeli(ucodinari/cudi) wiwaka
muSa=Savi muSa,Worikana vinme peppered with sth daxinZluli mag, gamoq-
peel v gaTla,(g)afcqvna,afxeka,acla vabulebiT

180
სარჩევი

peppermint=Mentha piperita Lat. n adj baRis perhaps adv albaT,SesaZloa


pitna peri-glacial adj yinvaris maxlobeli
perceive v aRqma,grZnoba,mixvedra,gaazre- peril n riski,saSiSroeba
ba,Segneba,garCeva ramis perimeter n perimetri
perceived adj aRqmuli,micneuli period(see divide,pioneering) n drois mona
~as sth raRac miCneuli rogorc... kveTi=xana=periodi
generally ~ sazogadod aRiarebuli by the beginning of ~ drois daswyisis-
percent(age) n procenti,procentuli Se- Tvis,xanis dadgomisTvis
madgenloba final ~ daskvniTi/ukanaskneli faza
percept(ion) v n aRqma,grZnoba,SegrZneba, ~ of domination/supremacy batonobis
gaazreba,mixvedra/mixvedriloba xana
~ of space sivrcis aRqma ~ ~ flourish/prosper(ity) ayvavebis ~
sensory ~ gonebiT/grZnobiT aRqma ~ ~ grearness aRzevebis/didebis ~
~studies aRqmiTi Seswavla ramis ~ ~ height aRmavlobis ~
perch n v kofo,Tavze/wverze dasma/Semo- ~specific am/im droisTvis damaxasiaT-
dgma ramis ebeli
~ on sth Tavze ramis dadeba/dasma ~ of time drois monakveTi
~on top of mountain mTis wverze aRmar- ~ ~ transition=transitional ~ gadasvlis/
Tuli/daSenebuli,mTaze mikruli gardamavali ~
nageboba ~ ~ spans from…to… drois monakveTi
perched out from… (gamo)Sverili moicavs/swvdeba …dan…mde
~in gadmokidebuli(mag, mTidan) sth embraces ~ raRac xdeba/xdeboda
percent(age) n procenti/procentuloba raRac periodis ganmavlobaSi
high/low ~ maRali/dabali ~ sth spans the ~ swvdeba periods...
percussion n Setakeba sth stretches back into the Nth ~ Rrmad
bulb of ~ dartymis wertili/centri midis droSi…
hard ~ mZime Stakeba through Nth/over the ~ raRac drois
percussor n qva,romliTac vartyamT me- ganmavlobaSi
ore qvaze iaraRis keTebisas periodical n perioduli gamocema
percussive adj dartymiTi periosteum n Zvlissazrdela
~flacking dartymiTi atkecva peripheral(ly) adj gamapira,kidura,perife-
perfect(ly) adj adv kargi/kargad,mSvenieri/ riuli/periferiulad
mSvenivrad,unaklo,SesaniSnavad ~touch periferiuli Sexeba
perfidious adj veragi,moRalate periphery n kide ramis,qveynis ganapira
perfedity n veragoba,Ralati mxare
perforate(d)(ion) v adj n gaxvreta/gaxvre- on the ~ ganapira(s),kideze,periferiaze
tili,daxvretili,daCvreta/daCv- peripeteia/peripetia n sing/pl Lat. peripetia
retili,nasvreti,naCvreti peripteral adj peripteruli
V-perforation samkuTxa samanWvle nax- perish(ed) v adj daSla/daSlili,minavle-
vreti ba/minavlebuli,Canavleba/Canavle-
perforator n saxvreti xelsawyo buli,daRupva/daRupuli,gardacva-
perform v Sesruleba,ritualis Catare- leba/gardacvlili,Cakvdoma/Camkv-
ba,warmodgena,Cveneba dari
performance n sanaxaoba,warmodgena,speq- perishability n Sladoba=is,rac SeiZleba
takli gaqres
performed adj Sesrulebuli,warmodgeni- perishable(s) adj n/pl is,rac iSleba/qreba
li (mag. qsovili); malfuWadi masa-
performer n Semsrulebeli lebi(arqeologiuri TvalazrisiT)
perfunctory adj zedapiruli peristalith n samarxis wre qvebiT Sekru-
~ burnish ~ gamowva li
pergelle/pergelato n Ital. maRlari vazi=ta- peristyle n peristiluri
laveri=babolo peristylon adj peristiluri

181
სარჩევი

permanence n mudmivoba,uwyvetoba ri piri


permanent(ly) adj adv mudmivi/mudmivad, stateless ~ moqalaqeobis armqone pi-
uwyveti/uwyvetad rovneba
~ display(ed) mudmivi gamofena/mudmi personage n personaJi
vad gamofenili personal adj piradi,sakuTari,erTpirov-
~ settlement mudmivi dasaxleba/sacxov nuli
risi personality n pirovneba/pirovnuloba
permissible adj dasaSvebi personnel n personali
~ deformity ~ deformacia,for- personally adv piradad,erTpirovnulad
formis Secvla personification n pirovnebad qceva,perso-
permission n nebarTva nifikacia
permit(ed) n v adj nebarTva,ramis daSveba personified adj pirovnebad qceuli,per-
saSvi; daSveba,nebis darTva,saSu- sonificirebuli
alebis micema; nebadarTuli personify v pirovneba qceva, personifi-
permission n nebarTva cireba
pernicious(see patina) adj avi,mavne,avi pati person’s double vinmes oreuli
na=Jangi perspective n adj momavali,perspeqtiva/
perpendicular adj Sveuli/Sveulad perspeqtiuli,Tvalsazrisi
perpetual adj usasrulo,mudmivi,gamZle,sa from the ~ of sth am/im gadmosaxedidan/
mudamo,uwyveti,uvado,droSi usruli TvalTaxrdviT/TvalsazrisiT
~ snow maradiuli=mudmivi Tovli rich ~ didi/imadismomcemi momavali
perpetually adv mudam/mudmivad,uvadod, persuade v vinmes darwmuneba
uwyvetliv persuasion n rwmena
perpetuate v vinmes ukvdavyofa,ramis sa- symbol of ~ rwmenis simbolo
mudamod SenarCuneba persuasive(ly) adj adv damajerebeli/dama-
perpetuation n ukvdavyofa jereblad,sando(d),sarwmuno(d)
~ of one’s name saxelis ~ persue v devna,gamodevneba vinmesi,misd-
perpetuity n mardisoba,usasruloba,mTe- io rasme(azri,saqme)
li sicocxle pertain to… ekuTvnis/exeba rasme(teqsti)
in ~ mudmiv,maradiulad pertified adj gaqvavebuli
per se adv Fr. TavisTvis,calke pertify v gaqvaveba
perplex v garTuleba,dabneva,areva,CixSi pertinent adj Sesaferisi,saWiro
Sesvla pervasive adj is,rac vrceldeba(gavrcel
perplexive adj damabneveli deba/gavrcelda),yovlismomcveli
persecute(ion) v n dasja/devna qristiano pest n ubedureba,Wiri
bisaTvis,midevneba petal(ed) n adj yvavilis furceli; foT-
persecutor n mimdevari(mag.islamis) lovani
persist v daJinebiT ramis moTxovna,saku- petal-shaped adj foTlisebri
Tar sityvaze dgoma,gamZleoba droSi petalous adj foTlovani,furclovani
~ in use raRac kvlav ixmareba/rCeba peter out v amowurva,gamoleva,galeva
xmarebaSi patroglyph n kdeze nakveTi=petroglifi
~ still raRac kvlav arsebobs petty adj mcire,wvrili
persistence n gamZleoba,ucvleloba,ji- pew n kaTedra eklesiaSi,loJa TeatrSi
utoba grZeli zurgiani skami kaTolikur
persistent(ly) adj adv jiuti/jiutad,mede- eklesiaSi; xalxi=eri
gi,mdgradi,gamZle,udreki,uryevi, phalange n falangi
gamZle,damkvidrebuli,utexi/ute- phalerae/phalerum n sing/pl Lat. falari
xad,daJinebiT phalli n xvimiris kriWa
person(see humble) n piri=pirovneba phallic adj falosisebri/falosuri
~day(week…) kac-dRe(kvira…) ~symbol falosis simbolo
in ~ piradad phallus/phalii n sing/pl Lat. falosi
in the ~ of vinmes saxiT pharaoh n faraoni
juridical/natural ~ iuridiuli/fiziku-

182
სარჩევი

phase n velis done,safexuri,faza piedmont n mTis Ziri


undergo ~ fazis gavla pier n Sua kedeli(or saTavss Soris),
pheasant n xoxobi iaqTaRi=kontrforsi,xidis burji,sa-
phenomenon/phenomena n sing/pl Lat. mov- xuravis sayrdeni,sveti,sayrdeni
lena,SemTxveva,fenomeni pierce v darWoba,gaxvreta,gaburRva
phiala/phialae n sing/pl Lat. pinaki pierced tube WurWlis sadinari
philhellene n berZenTmoyvare=filenisti piety(see pious) n RvTismosaoba/moSiSoba,
phorminx n forminqsi pativiscema,patiosneba
phosphenes n pl rkalebi TvalebSi pigeon n mtredi
photo(see film) n adj foto(suraTi) ~ hole n miwuri,saRore,farexi
take a ~ suraTis gadaReba pigeon’s milk n adj makebria,cxeniskbila/
phrase n fraza wamala,ZaZa,ZaRlniora (mc)
hackneyed ~ gacveTili ~ pigment n pigmenti mag, oqra
phylogenetic adj filogenetikuri pigtail n nawnavi
physician(see healer) n mkurnali pigweed=Amaranthus Lat. n adj mwvane ji-
pick v aReba(Ziridan),akrefa,ayvana xel- jilaya(si) (mc)
Si,yvavilebis mokrefa,samarxis ala- pike(see lance) n laxvari
geba pila/pilae n sing/pl Lat. ximinji
hand ~ xeliT akrefa pilaster n naxevarsveti,pilastri
~ out v calke gamoyofa,sakiTxis wamo- pile(see coin,pila) n v xidis burji,ximin-
weva ji,xao,saxuravis sayrdeni; dagroveba
~ ~ in black gamokveTa,moxazva,gamuqeba mixveta,miyra,mogroveba,daxvaveba,dayra
~ ~ features damaxasiaTebeli niSnebis ~ dwelling n saxli ximinjebze
gamoyofa ~ of uamravi
~ up v akrefa,amokrefa,aReba(qalaqis/ci ~ ~ sth grova ramis
xis),aTviseba,miReba,SeTviseba ~ up v amovseba
picket n margili,palo,sari,saguSago= piled adj dagrovili
piketi pilgrim n mwiri,momlocveli,piligrimi
pictograph n adj piktografi(uli) ~ flask mogzauris maTara
pictographic adj xatovani,piktografiuli ~rooms momlocvelTa sastumro
pictorial n adj suraTze/suraTiT gamosax- pillage n v Zarcva
uli,saxviTi xelovneba pillar(s) n boZi,sveti,kolona
~representation portretuli gamosaxu- grid of ~ svetebis bade
leba ~ apostle pirvelwodebuli(mag.andria)
picture n v suraTi,dasuraTeba ~ of light sveti naTlisa, sinaTlis
~ writing piktografiuli damwerloba sveti
picturesque adj naTeli,xatovani,Tvalwar railing ~ Robis sarebi/ficrebi
mtaci,kolorotuli,saxieri=saxo- T-shape ~ dedaboZi,sveti
vani,originaluri pillaring n svetnari=kolonada
picturesquessness n xatovaneba,mxatvru- pillarist n mesvete
loba pillow n baliSi,sasTumali
piece n naWeri/nawili ramis,nivTieri pilot adj mTavari
masala,cali,namrvrevi/namsxvrevi,naS- pin n v gulsabnevi/sakinZi,lilvi=RerZi
romi(statia,wigni,gamokvleva) Tmis sarWi,qinZisTavi,Reraki,Reri;ta-
in one ~ erTi mTeli,erTi naWrisgan ris dageba,Cxvleta,mimagreba,mibneva,
gakeTebuli ram damagreba
in small pieces wvrilad danawevreba ball-ended(ball/globe headed,sphere/
small-scale ~ ~ danawevrebuli spherical headed) ~ TavburTula ~
~ of work nakeToba,namuSevari beamed/double-crutch ~ ormagtesebri ~
~ together erTad moTavseba(Sekreba/Se breast ~ (gul)sakinZi
kvra) bulb-headed ~ xaxvisTava ~
piecemeal adj adv nawil-nawil clothes ~ tansacmlis samagri

183
სარჩევი

crutch-headed ~ T-sebri ~ piracy n piratoba


flat/plain headed/topped ~ Tavbrtyeli ~ pirate n pirati
hammer-headed ~ Tavkveriani=CaquCiseb- pire n ritualuri=saweso cecxli
rTaviani ~ pisé n Fr. alizi(s), Tixatkepnili
~ head/top sakinZis Tavi ~wall natkepni miwis kedeli
knot/loop headed ~ maryuJTaviani ~ ~work mosalesi, Tixa+xvimWa
poppy-headed ~ yayaCos parkisebrTa- pistachio n adj fsta/fstis
viani ~ pistil n butko
ring-headed ~ morkalulTaviani ~ pit n ormo,ormo=xafangi,Saxti
~ rod sakinZis Reri ash ~ nacris ormo
roll/spiral headed ~ Tavxvia ~ casting/founding ~ samsxmelo ~
saucer headed ~ diskosebrTaviani ~ catch ~ sawreti ~
sunflower ~ mzesumziris yvavilisebri cinder ~ Slakis ~
swan-like ~ gedis yelisebri ~ cooking/roasting ~ sakvebis mosamzade-
tied-up bow=shaped ~ SekidulTaviani beli/sacxobi ormo
twirly ~ grexili ~ grain/granary ~ marcvleulis Sesanaxi~
two-headed ~ orTaviani ~ ~ house m gomuri,miwuri
vase-headed ~ vazisebrTaviani ~ lime ~ sakire ~
wheel-headed ~ borblisebrTaviani open ~ mine Ria sabado,Riad mopoveba
~ with chisel-shaped head satexisebrTavi- refuse ~ nagvis ormo
ani ~ roasting ~ gamosawvavi/saWmlis mosamza-
~ ~ discshaped ~ diskosebrTaviani ~ debeli ormo
~ ~ embossed/raised ~ reliefurTavi- ~ shaft Saxti
ani ~ pitch n (saxuravis) qanobi,mcenaris fisi,
~ ~ filigree/open-work ~ WvirulTaviani kupri,daxriloba,daxrilobis ku-
~ ~ pole-axe ~ sekiraTaviani ~ Txe, biji,ferdi,qanobi
~ ~ sphere-shaped ~ sferulTviani ~ pitched adj adv daxrili, daxrilad
~ ~ three lacinate ~ samfrTaTaviani ~ pitcher n Cafi,xelada,weraqvi
~ ~ tied/twisted end/top Tavdaxveuli pitchfork n orTiTa fiwali
pinax/pinakes n sing/pl Gr. pina(ki) pitchy adj fisiani
pinned adj sakinZiT dmagrebuli/Sekruli pitfall n mcdaroba,satyuara,xafangi
pincers n pl marwuxi pithos/pithoi n sing/pl Gr. piTosi
pinch v kverva ~burial n qvevrsamarxi
pinched adj wakveTili pithy adj gamomsaxvelobiTi,mravalmniSv-
pin dawn v povna,daWera,kedelTan miyene- nelovani,lakonuri,SekumSuli
ba,faqtebze dayrdnoba,yuradRe- pitiax n pitiaxSi
bis miqceva pitted(see pock…) adj Cofura saxe
pine-tree n adj fiWvi(s) pity n v sibraluli,Sebraleba/Secodeba
pioneer n damwyebi,pirveli pivot v n RerZze damageba, ramis brunva
pioneering adj pirveli,(pirvel)sawyisi RerZze, qusli
~ phase pirveli faza pivotal adj centraluri,amosavali,ZiriTa
~study pirveli Sroma raRac Temaze di,mTavari
~survey ~ kvleva ~ ~ ~for chronology amosavali qronologi-
pious(see piety) adj keTilSobili,RvTis- isaTvis
mosavi/moSiSi,morwmune,religiuri ~role mTavari roli
pip n adj wipwa/wipwis pix=pyx n ziarebis misaRebi WurWeli
pipe n mili,salamuri,stviri, place n v adgili; dadeba,ganlageba,gan-
~ duct n milgayvaniloba Tavseba,dawyoba,dadgma,moTavseba
~ line n milsadeni/wyalsadeni blank ~ carieli adgili
piped adj milebiani ~importance on sth mniSvnelobis mini-
piper n mestvire Weba ramisTvis
piquant adj pikanturi ~ in burial saflavSi Cataneba

184
სარჩევი

in ~ of magivrad sibrtye
in the right ~ saTanado/saWiro adgi- ~ table n planSeti
las ~ tree n adj Wadari/Wadris
~ into v moqceva ramisa rameSi planed adj maxvilwiboiani
~ of destination daniSnulebis adgili planet n riza, cTomili=planeta
~ ~ human habitation nasaxlari plank n adj v ficari/ficris; iatakis da
~ ~ origin ramis Casaxvis adgili geba/dafena,ordiumiani ficari
~ ~ production warmoebis ~ finished ~ mosapirkeTebeli ficari
~ ~ worship salocavi planner n gegmis/proeqtis Semdgeni
~ ~ within v moTavseba ramisa rameSi planning ger (da)gegmareba
out of ~ uadgilo(d) plano convex adj brtyel-amoburculi
stopping ~ banaki,sadgomi,dgomis ad- plano-concave adj bryel-Cazneqili
gili plant n adj v mcenare/mcenaris; dargva,
~sth on a par with sth mniSvnelobis mi- sawarmo,saxelosno
niWeba ramesTan Tanasworobaze clinging ~ xviara ~
placed adj dadebuli,moTavsebuli creeping ~ mcocavi ~
placement n adgili,adgilmdebareoba dye ~ saRebavis ~
placer n oqros sabado grafted ~ namyeni ~
~deposit meoradi danaleqi fena leguminous ~ parkosani ~
plague n v Savi Wiri; ubedurebis=Wiris oil-yielding ~ zeTovani ~
Tavs datydoma wild ~ food sakvebad vargisi veluri ~
visiting of ~ RvTis sasjeli wild ~ mxali/fxali
plain n adj vake=dablobi=veli ;Cveuleb- ~ remains mcenareuli naSTi/naSTebi
rivi,uornamento,aSkara,swori(zeda- plaque n (diskosebri) firfita,kedelze
piri),martivi,bunebrivi,ubralo,sada dasakidi TefSi,pano
above ~ dablobze aRmarTuli mTa plaster v n baTqaSi(T) Selesva/Seglesa,
~ surface erTgvarovani/erTferovani mobaTqaSeba
zedapiri ~ cast mulaJi
plainly adv bundovnad, odnav ~ of Paris n adj TabaSiri(s)
plainness n sisadave rough coat of ~ baTqaSis pirveli/uxe-
plait n v nawnavi,sorsoli ; (da)(mo)wvna Si fena=Seglesili
~ in to=into v Cawvna ramisa rameSi plastered adj mobaTqaSebuli,molesili,
plan(ing) n v ger gegma; dagegmva,dagegma- Selesili,Selesiloba
reba thick ~ sqlad Selesili
agglutinative ~ Semkvreli/Sekruli gegma white ~ kiriT Selesili
bipartite ~ ormxrivi ~ plastering n adj xsnari,Selesiloba,baT-
cell~ building senakisebri ganlagebis ~ qaSi(s)
clastered ~ jgufuri ~ plastic n adj plastika; drekadi/moqnili
general ~ generaluri ~ plasticine n adj plastilini(s)
grid ~ layout badisebri ~ plasticity n moqniloba,plastikuroba
grill ~ gansazRvruli intervaliT ri- plate n adj v dafa,umboni,fari,firfita,
gebad dawyobili qvebi,razec TefSi,sasworis pina,sufris vercx-
dgas nageboba leuli,liTonis furceli ; firfi-
in ~ gegmaSi, gegmiT tisebri ; daferva,SeWedva garedan
~from the outset Tavidanve dagegmili liTonis furcliT
skech ~ situaciuri ~ ~ glass sarkis mina
working ~ samuSao gegma shallow ~ dabalkedliani TefSi
planar n vake/swori adgili/relief ~shift teqtonikuri filebis gadaadgi-
leba
plane n adj SalaSini,sibrtye,plani,mone- plated adj daferili,movarayebuli,(oqro)
tis wibo; sibrtyobrivi,vake adgili curvili,firfitadakruli
~ surface=inclined ~ daxrili zedapiri/ plateau/plateaux n plato

185
სარჩევი

platform(see terrace) n baqani,moedani,kaTe- moxnuli


dra,tribuna,SemaRleba ~agriculture/cultivation guTnuri/saxnavi
make series of level~ baqnebis gamarTva miwaTmoqmedeba
striking ~ dartymis moedani ~ boy/man guTnisdeda,mxvneli
platter n gadafriala TefSi,langari ~ blade saxnisis piri
plausible adj dasaSvebi,damajerebeli, ~ field yana
sarwmuno,wesieri,sando,sinamdvil- ~ land n naxnavi,moxnuli miwa
is Sesaferisi mould board of a ~ saxnisis frTa
~opinion misaRebi azri/Sexeduleba ~ over/up again v aoSva
plausibly adv danamdvilebiT ~ relay/team guTneuli
play n v TamaSi(romelime),piesa; TamaSi ~ share saxnisi,kavi
scenaze(cxovrebaSi,Wadrakis),dakvra ~ tip saxnisis wveri
romelime instrumentze traction ~ gasawevi guTani
~ bill n afiSa ploy n Semkoba,saqmianoba,taqtikuri
~ of colours elvareba,ferTa TamaSi/ci- svla,sayvareli saqme
ali pluck out v gamoCiCqna
~ ~ words sityvaTa TamaSi plug n v buni(ki),masra,sacobi,taris Ta-
~ part in…/a role monawileobis miReba, vi; Tavis dacoba
rolis TamaSi speqtaklSi ~ shaped adj masrisebri
~polititical hand politikuri TamaSi plumb n adj Sveuli (xelsawyo); Sveuli,
~ wright n dramaturgi cicabo
plead(ing) v ger vedreba,mudara out of ~ gamoSverili
please v asiamovno/isiamovno ~ with Sveulad remeze
pleasure n gancxroma,siamovneba plunder(ed)(er) v adj n (ga)Zarcva,gaZarcu-
plebeian n adj mdabio(ri)=plebei,mdabi- li,mZarcveli
uri/plebeuri plunge v STavardna,dabrkoleba,dacema,
plebs/plebes n Lat. mdabior(n)i=plebsi kleba,damabrkolebeli
plectrum/plectra n sing/pl Lat. pleqtra ~ onto v gaWirvebaSi Cavardna
pledge v daqadneba,dapireba,vedreba,Txov take the ~ gamowvevis miReba,gariskva,Se-
na,valdebuleba,dagiraveba Wideba rame saqmeze
plenary adj plenaruli pluvials naleqiani=wvimiani hava
~ session ~ sxdoma pock-marked(see pitted) adj Cofura (saxe)
plenitude n sisrule,siuxve pod n parkosni mcenaris parki; bude
in the ~ of one’s power vinmes Zalaufle- podium/podia n sing/pl Lat. podiumi; taZ-
bis ayvavebis/gafurCqvnis xanaSi ris safexuredi/kibeebiani safuZve-
plentiness n siuxve li Senobis,xelovnuri SemaRleba
plentiful adj uxvi,uamravi poet n poeti
plenty adj mravali,bevri,uxvi minstrel ~ aSuRi
in ~ adv uxvad poetic adj poeturi
~ of adj bevri=Tavzesayreli poetry n poezia
plethora n simravle oral ~ zepiri poezia
pliable adj damyoli,drekadi,moqnili poignant adj utyuari,mware,avi
pliers n pl gazi (xelsawyo) ~testimony utyuari sabuTi/dasturi
plinth n kvarcxlbeki,sadgari,plinTusi, poinçone n Fr. puansoni=punsoni
cokoli,fexis dasadgmeli mjdoma- poison n v sawamlavi=Sxami; mowamvla=
re adamianisaTvis,qvis safeni moSxamva=daSxamva
Plio-Pleistocene n plio-pleistoceni poisonous adj momwamlavi,Sxamiani
Pliocene n plioceni point n v sakiTxi,maxvili,sayrdeni,wveti/
plot n v nakveTi/ubani velze,gegma,nawar- wveri,wvetana,adgili=punqti,kbilis
moebis Tema/Sinaarsi; gegmaze(rukaze, fesvi,saxuravis sayrdeni,niSnuli,
naxazze) datana ramis,dadgena wertili;miTiTeba,daniSnulebis ad-
plough(ed) n v adj guTani,saxnisi; xvna/ gili,wawveteba,miniSneba,wvetana

186
სარჩევი

boiling ~ duRilis temperatura straddle/straddling ~ ormagi ~


essential ~ mTavari sakiTxi polis n polisi
focal ~ umtavresi,ZiriTadi,mniSvnelo- polish(ed) v adj gakrialeba/gakrialebu-
vani,fokusi li,gaprialeba/gaprialebuli,pri-
from this/that ~forward aqedan moyole- ala,naprialebi,nakrialebi
buli high ~ Zalian priala
in ~ of fact sinamdvileSi polisher n saprialebeli (xelsawyo)
make ~ yuradRebis gamaxvileba,maxvi- polishing adj ger saprialebeli,gapriale-
lis dasma ba
~ ~ previously miniSneba,sakiTxis Politia n Gr. politia=saxelmwifo
winaswar wamoweva political adj politikuri
melting ~ dnobis wertili/temperatu ~ weapon ~ iaraRi
ra politician n politikosi
moot ~ mwvave(sadao/mTavari)sakiTxi polity n polisi,politikuri erTeuli
~of contact urTierTobis/Sexenis adgi- polled adj rqamotexili=urqo
li/wertili pollen n adj yvavilis mtvriana/mtveri
~ of departure aTvlis/amosavali wer- polltax n erTi sulis gadasaxadi
tili pollute(d)(ion) v adj n dabinZureba/dabin-
~ of/for origin Casaxvis adgili Zurebuli,mowamvla/mowamluli
~ of rest sayrdeni wertili polychromic(al) adj poliqromuli
~ ~ view azr,TvalTaxedva,Sexeduleba polyglot n adj poligloti,mravalenovani
~ out/at v miniSneba raRacaze,SeniSvna, polygonal adj mravalkuTxa
mianiSnebs.., miTiTeba Polygonum convolvulus Lat. n adj yanis
~ out v gamoyofa ramisgan wleqi (mc)
projectile ~ Subiswveri poilyhedron n adj mravalwaxnagi,mraval-
starting ~ amosavali/sawyisi wertili waxnaga
strong ~ samxedro/sayrdeni ~ pommel n kota/kexi sagnis,unagiris kexi
~ to v miniSneba pond auzi,gubura,wyalsatevi/sacavi
~ ~ the ties with… miuTiTebs kavSirebze ponder on sth v fiqri raime sakiTxze
vantage ~ moxerxebuli adgili pontifex/pontificis n sing/pl Lat. pontifiko-
pointed n adj wvetana; maxvili=wvetiani, si
wamaxuli pool auzi,gube,liTonis naRvenTi,sadno-
sharp ~ adj basrwvetiani,wverwamaxuli avzi,dagroveba
tall ~ wvetana poor adj sabralo,Raribi=oxeri,sawyali,
pointer to sth maniSnebeli/maCvenebeli ra- gamousadegari,Raribuli,mwiri=
misa cota,uvargisi
pointing adj ger maniSnebeli,mაჩვენებელი ~ extraction(level,output) madnis dabali
worth of ~ aRniSvnis Rirsi gamosavlianoba
pointileé adj Fr. wertilovani ~in preservation cudad Semonaxuli
likewise ~ werilovanis msgavsi the ~ n pl Rariboba=xalxi
pointless adj blagvi,uazro,usafuZvlo poorly adv uxarisxod=cudad,Raribulad
points n pl nakvTebi Zalze
poker n cecxlis saCxreki,gela(xelsa- ~ fired cudad gamomwvari
wyo) ~ known naklebcnobili
~ work n xeze amowva/amomwvari ~ preserved cudad Semonaxuli=dazian-
pole n adj boZi,sari,latani(s),kicura ebuli
central ~ Sua/mTavari boZi populace n xalx-=masa,dabali fenebi
tent ~ n karvis sayrdeni boZi poplar n adj alvis xe/xis
policy n politika popular adj cnobili,popularuli,mdabi-
current ~ mimdinare ~ uri
erroneous ~ mcdari ~ popularity n popularoba
proper ~ swori ~ gain ~ popularobis mopoveba

187
სარჩევი

increase in ~ popularobis mateba/zrda neba),daxatva=gamosaxva,daxasiaTeba


popularized adj popularuli portrayal n gamosaxuleba,gamosaxuleba
in a ~ language/manner ~ eniT/enaze brtyel zedapirze amoburculi
popularly adv popularulad portrayed adj gamosaxuli
~known kargad/sayovelTaod cnobili portraying adj gamomsaxveli
populate(d) v adj dasaxleba(cariel adgi pose(see posture) n v poza/manera,sakiTx-
lze), dasaxlebuli is dasma,pozaSi dgoma/wola
dencely/heavily ~ mWidrod dasaxlebuli ~problem sirTulis Seqmna,azris Camo-
population n mosaxleoba.xalxi yalibeba/SeTavazeba
alien ~ mosuli ~ ~question kiTxvis dasma/Camoyalibeba
~density mosaxleobis simWidrove posit v dadgma,sakiTxis dasma,mtkiceba,sa
general ~ dabali sazogadoeba fuZvlad dadeba(raime azrisTvis),
heterogeneous ~ Wreli mosaxleoba warmodgena,warmoCena,miCneva
local ~ /the locals adgilobrivi ~ position n v adgili,mdgomareoba,Tanamde-
low ~ mcired dasaxlebuli boba,damokidebuleba,Tvalsazrisi,
mixed ~ Sereuli ~ TvalTaxedva,,azri,ganlageba,moTa-
vseba,mdebareoba
native ~ mkvidri ~
appropriate ~ saTanado/Sesaferisi ad-
size of ~ mosaxleobis raodenoba
gili/mdgomareoba
subject ~ qveSevrdomi mosaxleoba
commanding ~ gabatonebuli mdebare-
populous adj xalxmravali
oba/xedi,Sexeduleba,azri
~social strata saz-is xalxmravali fena
in contracted ~ moxrili/mokecili Con-
porcelain(see clay) n adj faifuri(s) Cxi
porch n winkari,daxuruli galerea,por- geographic ~ geografiuli mdebareoba
tiki
positioned adj mdgari,ganlagebuli,mdeba-
pore(s) n fori/forebi re
porosity n forovaneba positive(ly) adj adv dadebiTi,dadebiTad
porous adj forebiani=forovani possessed adj Sepyrobili ramiT
porphyry n adj porfiri(s) ~by spirits sulebis mier Sepyrobili
port n navsadguri possess(or) v n floba=qona sakuTrebaSi
~of trade savaWro ~ mepatrone,mflobeli
~ settlement sanavsadguro dasaxleba possession n kuTvnileba,samflobelo,sa-
portability n adj gadatan-gadmotanis SesaZ kuTreba,qoneba,floba
lebloba,gadasatanad vargisi in ~ mflobelobaSi
portable adj gadasatani,moZravi ~ in posterity mudmiv ~
~ hearth ~ kera possibility n SesaZlebloba
portal n portali remove ~ SesaZleblobis mospoba
portcullies n asawevi alayafis (WiS)kari possible adj SesaZlo,SesaZlebeli
porterage n gadaadgileba possibly adv albaT,savaraudod,SeiZleba,
human ~ xalxis gadayvana SesaZloa
porthole n samarxSi Sesasvleli post… pref. ramis Semdgomi
~ lined with slabs qvis filebiT amogebu- post n v pref. boZi,sveti,posti=Tanamde-
li ~ boba,adgili,fosta,fostiT gagzavna,
portico(ed) n adj portiki(ani) madnis/naxSiris TviTnabadi natexi
portion n ulufa/nawili,arCivi,wili boundary ~ sasazRvro posti
a ~ of mTelis nawili ~ free safosto gadasaxadisagan Tavisu
portrait n adj suraTi=portreti,portre- fali
tuli guard ~ sadarajo
~ head Tavis gamosaxuleba=portreti ~glacial gamyinvarebis Semdgomi=holo-
self ~ avtopotreti ceni
portraitist n portretebis mxatvari ~graduate n aspiranti
portraiture n portreti(s) mxatvroba ~hole svetis/saris ormo/foso
portray v nawarmoebSi asaxva(aRwera/Cve- ~house svetebiani saxli

188
სარჩევი

king ~ dgari, deda/Sua boZi anthropomorphous ~ saxis gamosaxule-


~stone wm.marcvlovani qviSa-qva/qvis biani keramika
support bearing ~ Senobis/mzidi burji band(coil-built/tape) ~ lenturi ~
T-shaped ~ dedaboZi beaked=rising spout ~ aweuli/niskarti-
~ war omisSemdgomi seburpiriani ~
postage safosto gadasaxadi black-burnished/polished ~ Savpriala ~
postal adj safosto black-burnt ~ Savad gamomwvari ~
postdate v TariRis gaazalgazrdaveba= black-figured ~ Savfiguruli ~
daTasriReba ufro gviani droiT, black-glazed ~ Savad moWiquli ~
vidre iyo black-painted ~ ~ SeRebili ~
posterity n STamomavloba,momavali Taobe black-slip/varnished ~ Savlakiani ~
bi boggy/sacking ~ ZaZiani ~
postern n gverdiTi(ukana/faruli) kari brilliantly poilished brwyinvaled napri-
posthumous(ly) adj adv gardacvalebis alebi~
Semdgomi/Semdeg brown ~ wabla/wiTeli ~
~edition gardacvalebisSemdgomi ga- building ~ samSeneblo ~
mocema ~built with coils Tixis rgolebiT nagebi~
~fame gardacvalebisSemdgomi dide- ~ ~ ~ slabs of clay Tixis naWrebiT ~~
ba/saxeli Canopic ~ kanopuri ~
postophorium/postophorii n sing/pl Lat. pos- chaff-faced/tempered ~ bzenarevi ~
toforiumi cloth wiped ~ sveli naWriT mogluve-
postpone v gadadeba(krebis/Sexvedris) bulzedapiriani ~
postulate v n dasabuTeba coarse ~ uxeSi ~
posture(see pose) n uZravi=statikuri coil method Tixis grZeli”bawriT” Zer-
poza,mdgomareobaEOBA wva[ix.aqve cord(ed)]
enthroned ~ taxtze mjdomi ~container/vessel Tixis WurWeli
reclinig ~ mwolare
cord(ed) ~ zonarsaxiani/Tokisebri ~
seated ~ mjdomare
~ decorated with figures figurebiT Sem
standing ~ mdgomare
kuli ~
pot n v qila,qoTani; Zerwva,WurWlis
design ~ mxatvruli ~
amoyvana Carxze
egg-shell/shallow ~ Txelkedliani ~
cooking ~ qvabqoTani
engobaged ~ wernaqiani ~
double/triple ~ marani(sasmisi)
excavated ~ ganaTxari ~
~ hook n Cangali=naWa buxarSi/keriaze
fine ~ mSvenieri(saukeTeso,Zvirfasi) ~
milking ~ sawveleli(WurWeli)
fluted ~ kanelurebiani ~
oil ~ sazeTe ~
glazed ~ moWiquli ~
~stand qoTnis sadgami
handmade/modeled ~ xeliT naZerwi ~
stewing ~ kerZis mosamzadebeli ~
hard fired ~ zlier gamomwvari ~
twin ~ ormagi ~
high burnished kargad gamomwvari ~
potent adj Zlevamosili,Zlieri,damaje-
inlayed ~ inkrustirebuli ~
rebeli,Zliermoqmedi
lined ~ sarCuliani ~
potential adj SesaZlebeli,potenciuri,po-
many-figured ~ mravalfiguriani ~
tenciuroba,savaraudo,Zlier,Zle-
vamosili matting ~ Wilofiani ~
potter(ing) n adj ger meTune/meqoTne,same- offhand ~ uxeSad naZerwi ~
Tuneo,meTuneoba painted ~ moxatuli/SeRebili ~
potter’s n adj meTunisa,sameTuneo pink-lined ~ vardisfersarCuliani ~
~ mark meTunis damRa polished ~ naprialebi ~
~ wheel ~ morgvi/Carxi polychromic(al) ~ mravalferi=poliqro-
pottery(see ceramics,container,vessel,ware) muli ~
n pl Tixis nawarmi(nakeToba(ni), red-baked ~ wiTlad gamomwvari ~
keramika,WurWeli) red-black banded ~ wiTel-Savi sartyle-
biani ~

189
სარჩევი

red-clay ~ wiTelkeciani ~ powder n fxvnili


red-figured ~ wiTelfiguruli ~ ~ flask/horn sapirwamle
red-fered=fired red ~ wiTlad gamomwvari ~ magazine Tofis wamlis sawyobi
red-painted ~ wiTladSeRebili ~ powdered adj mtvrad qceuli
red-slipped ~ wiTwlwernaqiani ~ powdery adj fxvnilad qceuli
red-varnished ~ wiTellakiani ~ power n (Zala)ufleba,Zliereba,xelisuf
ribbed/serrated ~ dakbiluli ~ leba
rough ~ uxeSi ~ be in ~ xelisuflebaSi yofna
round-bodied ~ mrgvalmucliani ~ be in/under ~ Zalauflebis qveS yof-
sacking ~ qsoviliani ~ na,xelisuflebis morCili
Samian ~ samosuri ~ come to ~ xelisuflebaSi mosvla
serrated-stream ~ nakadebiani ~ ~ driven adj meqanikuri xelsawyo
serrated-wavy ~ savarcxlispirul-tal- exercise ~ xelisuflebis ganxorci-
Ruri ~ eleba=marTva,Zalauflebis
small-figured ~ mcirefiguruli ~ gamoyeneba
smooth ~ gluvzedapiriani ~ gain ~ Zalauflebis mopoveba
~surmounted by knobs kopebdasmuli ~ pulling ~ gamwevi Zala
symbol ~ simboloiani ~ regal/royal ~ samefo Zalaufleba/xe-
tall-necked ~ maRalyeliani ~ lisufleba
thick-shell ~ sqelkedliani ~ remove sb from ~ xelisuflebidan Ca-
thin-walled ~ Txelkedliani ~ mocileba vinmesi
timber ~ ZelebiT nagebi samarxis ~ seize ~ Zalauflebis xelSi Cagdeba/
walnut-shell ~ kaklis naWuWisebri ~ mitaceba
well-baked ~ kargad gamomwvari ~ talismanic ~ Tilismis Zala
wheel-made ~ Carxze nakeTebi ~ temporal ~ saero xelisufleba
to the full extent of one’s ~ mTeli/sru-
white-figured ~ TeTrfiguruli ~
li ZalauflebiT
white-filled pointillé ~ TeTri pastiT amo-
powerful(ness) adj n Zlevamosili,mZlav-
vsebulwertilebiani ~
ri,Zlieri; Zlevamosileba
white-painted ~ TeTrad moxatuli ~
all ~ yovlisSemZle
~ with cavities/holes fosoebiani ~
powerless adj uZluri=Zalauflebis ar-
~ ~ cogs dakbiluli ~
mqone
~ ~ holes and ribs fosoebian-savarcx-
the powers that be Zlierni ama qveynisa-
lispiruli ~ ni
~ ~ vertically pierced handle vertikalu- powers n pl Zalebi
rad gaxvretilyuriani ~ practical(ly) adj adv gamosadegi/moxerxe-
~ made in a slip-shod way uxeSad naZerwi buli=praqtikuli; TiTqmis,
~ making/production keramikis (da)mzade- praqtikulad
ba,meTuneoba practice(see custom,rite,rule) n v wesi; wes-
~ ware Tixis/keramikuli nawarmi is/ritualis Sesruleba,varjiSi=
potting ger WurWlis Zerwva mecadineoba,daxelovneba rameSi,
~tradition Zerwvis tradicia saqmianoba,qveynis marTva
poultry n Sinauri frinveli begin the ~ of sth raimes danergva
pound n v filTaqva=qvasanayi=rodinis ~ cult/cult ~ kultmaxureba
qva; (da)nayva ~ magic misnoba,mkiTxaoba
pounded adj danayili,dafSvnili,dafqvi- in ~ praqtikulad
li ~ of burning dawvis wesi
pour(ing) v ger gadmosxma,daRvenTeba,daw- ~ ~ burying dakrZalvis wesi
veTeba,dasxma,mopkureba,CawveTeba practiced adj damkvidrebuli,miRebuli
at the time of ~ Camosxmisas practices n pl wesi,xerxi,saqmianoba,ritu-
~ out amofrqveva=gulis gadaSla,ramis ali
mboba=gadmofrqveva mortuary ~ dakrZalvis wesi
poverty n siRaribe,masalis simwire

190
სარჩევი

praefurnium/praefurnii n sing/pl Lat. saxmi- precipitate v daCqareba=xelis Sewyoba,


li/sacecxle rom dacqardes rame
praetor n pretori precipitous adj Sveuli klde=cicabo
praetorian(n) n Ppretoria/pretoriuli preclude v Tavidan acileba/moSoreba,xe-
praetorium n mxedarTmTavari ; mxedarT- lis SeSla,ar daSveba ramis
mTavrisa da misi Stabis karavi ~sb from sth vinmes Camocileba ramisgan
praetorium/praetorii n sing/pl Lat. preto- precocious adj arasaTanado,naCqarevi
ria pre-condition(s) n winapiroba/pirobebi,wi-
praise n v qebaÁxotba ; (Se)qeba.xotbis na viTareba
Sesxma precolonisation n kolonializaciamdeli
~ to the skies gundrukis kmeva=caSi ay- precolonising adj winare koloniuri
vana=qeba precursor n winamavali,winaswarmetyveli
praised adj qebuli predate(see postdate) v TariRis daZvele-
praiseworthy adj (Se)qebis Rirsi ba=datariReba ufro adreuli xa
pray(er) v n locva,vedreba; mlocveli niT, vidre iyo
offer up a ~ locvis aRvlena predecessor n adre/manamde arsebuli,wi-
Prayer Book (the) n kurTxevani,locvani namorbedi(adamiani)
prayer-carpet/rag n safeni locvisTvis predicament adj rTuli(usiamo/uxerxuli)
praying ger vedreba,locva viTareba
pre… pref. …mde(li),wina(re),manmade predict v winaswarmetyveleba
~ war omamdeli/omiswina predictable adj is, risi winaswarmetyvele
Preadamite=pre-Adamite adj adamamdeli bac SeiZleba
preach(er) v n qadageba; mqadagebeli/qa- predicted adj nawinaswarmetyvelebi
dagi prediction n ganWvreta,winaswarmetyvele-
preaching ger mqadagebloba,qadageba ba
preamble n Sesavali,preambula predictor n winaswarmetyveli
Preantique=pre-Antique adj antikuramde- predilection n daintereseba,gataceba,mid-
li=winare antikuri rekileba ramis keTebis
precarious(ly) adj adv dausabuTebeli/da- predominance n upiratesoba,siWarbe
usabuTeblad,arasaimedo(d), predominate v ametebs,Warbobs,(ga)batone-
usafuZvlo,saeWvo(d) ba,dominireba
precede v win gaswreba,winswreba predominated adj gabatonebuli
sth ~ sth raRac uswrebs raRacas predominately adv gadaWarbebulad,umetes
precedent n precedenti wilad,upiratesad
preceding adj wina(mavali),winswrebi predomination n batonoba,upiratesoba
~ period wina periodi predominant adj gabatonebuli,gavrcele-
percept n v mcneba,Segoneba,moweriloba, buli,Cveuli
ganCineba; miTiTeba pre-eminence n upiratesoba
Prechristian=preChristian adj qristianobam- pre-eminent adj gamorCeuli,gansakuTrebu
deli,winareqristianuli li,upiratesi,saxelganTqmuli
precinct n eklesiis galavniani ezo/Semo- preen v sarkeSi keklucoba
gareni pre-existance(existent/existing) adj adreve
religious ~ religiuri CarCoebi (manmade,ukve) arsebuli
precise adj gamowvlilviTi,zusti,zedmi- preface n Sesavali,winasityvaoba
wevniTi,punqtualuri prefer(able)(ness) v adj n amjobino; misa-
precisely adv gamowvlilviT,zustad,zed- aRebi,umjobesi,sasurveli; upirate-
miwevniT,swored, rom… soba
precision n sizuste preferably adv upiratesad,umjobes…
with ~ sizustiT preference n upiratesoba
precious adj sanukvari,Zvirfasi in ~ with… upiratesobiT
precipice n kbode,flate,ufskruli,cica- preferent adj upiratesi
kalTa mTis preferred adj is,rasac upiratesoba eniWe-

191
სარჩევი

ba presentable adj gamosaCenad/saCveneblad


prejudice n v mikerZoeba,undobloba,cru vargisi
rwmena presentation n wardgena
without ~ miukerZoeblad ~ to the temple taZrad miyvaneba
prejudiced adj mikerZoebuli presented adj naCuqari,naCvenebi,warmodge
prelibate(ion)(see libate) v n Rvinis Sewir- nili
va presently adv axla,male,maSinve
preliminary adj winaswari presentment n cudi(s) niSani
preliterate adj damwerlobamdeli preservation n dacva,SenarCuneba,Semonax-
prelude adj wina(swari),wina periodi,pre- va
ludia good state of ~ kargad Senaxuli,karg
pre-metal adj uliTono,winare liTonuri mdgomareobaSi
~ using liTonis Semosvlis winare... preserve(d) v adj dacva/daculi,SenarCune
premice n winapiroba ba/SenarCunebuli,Semonaxva/Semonax-
premier (the) adj pirveli uli,Senaxuli,xeluxlebeli,Semor-
pre-monetary adj fulamdeli-sanam fuli Cenili,gadarCena/gadarCenili
Semividoda ~ in alcohol spirtSi Senaxva/Senaxuli
primacy in sth upiratesoba raRacaSi poorly ~ cudad Semonaxuli
primordial adj uZvelesi/uxsovari drois/ ~ to a height(length/width) of Nth cm/m Se-
droidan morCenilia raRac simaRlis
prentice n Segirdi (sigrZis/siganis)
~ hand gauwafavi/Segirdis xeli preserving adj damcavi,damcveli
preoccupation n moRvaweoba preside v Tavmjdomareoba
prepare v mzadeba,momzadeba,Semzadeba president n Tavmjdomare,prezidenti
preparation(s) n mzadeba ~ director direqtori(dawesebulebis)
preparatory adj mosamzadebeli press n v gamomcemloba,sawuri,wberi,sa-
pre-pay v winaswar gadaxda qajavi,wnexi; daWyleta,wnex(v)a
preponderance n siWarbe ~ back v gamownexa
preponderate v gadaWarbeba,jobna ~ comment on… gamoxmaureba naSromze
pre-pottery adj meTuneobamdeli,ukeramiko ~ in v Catvifvra,Cazneqa,SeWyleta,CaWde
~Neolithic=the dénouement (Fr) ~ neoliTi va
pre-publication n winasagamocemo in ~ ibeWdeba(axla) naSromi
prereligion adj religiamdeli lever ~ berketiani wnexi
prerequisite adj winamZRvari,winapiroba ~off sth v aTla Txlad
(aucilebeli) ~ room oTaxi,adac wnexi dgas
pre-sanctified adj winaswarkurTxeuli screw ~ xraxniani ~
presbiterium n Lat. presbiteriumi pressure n wneva,zegavlena
prescribe v urCio vinmes ra da rogor ~ on v zegavlena=zewola=dawola
gaakeTos,rekomendaciis micema presswork n amonabeWdi (teqsti)
prescript(ion) n brZaneba,miweriloba,reko- prestige n Rirseba,prestiJi/prestiJuli
mendacia,recepti,dauwereli kanoni prestigious adj Rirsebis Sesaferisi,pres-
precede v gaswreba/winswreba(droSi)ro- tiJuli
ca raRac win uswrebs raRacas presumably adv rogorc Cans..,albaT,sava-
presence n arseboba,yofna raudod,winaswari varaudiT,aSka
present n adj v saCuqari=ZRveni;axlande- rad,WeSmaritad,danamdvilebiT
li,awmyo,mimdinare; dasaCuqreba, presume v varaudi=ivaraudo,miCneva
wardgena/warmodgena,moZRvna,Cu- presumed adj savaraudod,navaraudevi
qeba,Seswavla,arsebuli presumption n (winaswari) varaudi
~ day Tanamedrove presumptive(ly) adj adv savaraudo(d)
~ oneself sakuTari Tavis wardgena presuppose v winaswar ivaraudo rame,gu-
the ~ winamdebare lisxmoba ramis
up to the ~ day/century Cvens dromde presupposition n winaswari varaudi

192
სარჩევი

pretend(er) v n Tavis moCveneba; momCivani velesi,ZiriTadi,dawyebiTi,pirve-


pre-treatment n winaswari damuSaveba ladi,ubralo,amosavali,mTavari
prettily adv lamazad,koxtad,mSvenivrad ~burial erTxel gamoyenebuli samarxi
pretty adj lamazi,koxta,mSvenieri ~ principle upirvelesi wesi/principi
prevail(s) v Warbobs ~ origin/source pirvelwyaro
prevailing(ly) adj adv upiratesi,upirate- prime v adj Catenva; umTavresi,upirvele-
sad si,sawyisi,ubralo,mniSvnelovani,
prevalance v n aWarbebs/sWarbobs; upi- araCveulebrivi,saukeTeso
ratesoba,siWarbe,jobna ~ cause pirvelmizezi
prevalent adj gavrcelebuli,Warbi,siWarbe primely adv SesaniSnavad
prevent(ive) v adj xelis SeSla,(Tavdacva, primeval adj pirvelqmnili/yofili
(Tavidan)acileba/arideba primitive adj pirvelqmnili/yofili
previous adj wina,uwindeli prim(ed) v adj datkepna/datkepnili
previously adv adre,Tavidanve,Tavdapirve- primrose n adj Primula gen, firusula(si)
lad,manamde,winaswar prince(ss) n ufliswuli/batoniSvili
~ cited zemoT CamoTvlili vaJi/qali
~ discussed zemoT/winaswar ganxiluli consort ~ mefe qalis meuRle(mag.daviT
~ mentioned ~ ~ naxsenebi soslani)
~ noted ~ ~ aRniSnuli/ Prince(ss) Royal taxtis memkvidre uflis-
SeniSnuli wuli/mefis asuli
prevision n cudi winaTgrZnoba princeps n Lat. princepsi-romis impera-
prey n v nadavli,msxverpli,nanadirevi, toris tituli
nadiroba,Zarcva,Cagvra,wameba editio ~ Lat. pirveli beWduri gamoce
price(less) n adj fasi; fasdaudebeli=Se ma
ufasebeli principal adj Zireuli,ZiriTadi,sakvanZo,
selling ~ gasayidi fasi mTavari,umTavresi,principuli
precincts n pl Semogareni ~ crops umTavresi marcvlovnebi(ama
prick n v boZali; (ga)xvreta,daCvreta Tu im qveyanaSi)
~ eared adj yurebdacqvetili principality n gabatonebuli mdgomareoba=
pricked adj gaxvretili,daCvretili wamyvani, samTavro
pricker n sadgisi principally adv umTavresad,umeteswilad,
prickle n ekali ZiriTadad
prickly adj ekliani principate=principatus n principati
~ ash=sorbus Lat. n adj StoSi,Wnavi(mc) principium n principia
pride(see proud) n siamaye principle n debuleba,norma,safuZveli,we-
priest(ess) n kult/kerpTmsaxuri,qurumi, si,principi,mTavari,ZiriTadi,pir-
velmizezi,Semadgeneli nawili
moZRvari,mRvdeli,RvTismsaxuri,xucesi
(kaci/qali) print v (da)beWdva/CiTva
chief/high ~ mRvdelmTavari(kaci) printed adj dabeWdili/nabeWdi,daCiTuli
priesthood n mRvdloba,samRvdeloeba,qu- ~ page teqstis anabeWdi
rumoba(saqmianoba,xalxi) printer n mbeWdavi,mCiTavi
~ rank sasuliero wodeba printer’s sheet nabeWdi furceli=koreq-
priestly cast sasuliero pirTa/qurumTa tura
kasta printing ger stamburi beWdva
primacy n pirveloba,me/tauroba,batono- printout n amonabeWdi teqsti
ba, arqiepiskoposi prior n eklesiis winamZRvari kaci
give ~ to sth upiratesobis miniWeba ~ to… adv …mde,wina(awari),ufro
with ~in sth upiratesobiT mniSvnelovani,apriori
primarily adv upiratesad,upirveles yov- ~to this age aqamde,am xanamde
lisa,upirvelesad,pirvel rigSi, prioress n eklesiis winamZRvari qali
ZiriTadad priority n upiratesoba
primary adj (pirvel)sawyisi/qmnili,upir- give ~ upiratesobis miniWeba

193
სარჩევი

high on the list of sb’s ~ was… viRacis- proclaim(ed) v adj aRiareba/aRiarebuli,


Tvis mTavari prioriteti iyo... gamocxadeba/gamocxadebuli,
prismatic adj prizmuli damowmeba
prison n v sapyrobile=cixe=xaro ; dapa- proclivity n midrekileba ramisadmi
timreba proconsul/proconsulares n sing/pl Lat. pro-
~ cell cixis sakani konsuli
prisoner n patimari procreate(ion) v n gamravleba
~of war omis dros tyved ayvanili procurator n prokuratori
private adj kerZo,piradi procure v mopoveba,uzrunvelyofa,maWank-
privations n pl arqona,gaWirveba,siduxWi- loba
re,ararseboba ramis procurement n miReba,SeZena=yidva,saqon-
Privi Council saidumlo sabWo lis miwodeba,maWankloba
Privi Seal samefo/saxelmwifo beWedi ~network mimaragebis/miwodebis qseli
privilege n v upiratesoba,upiratesobis ~of ore rkinis miReba
miniWeba,nebis darTva ~pattern miRebis/SeZenis wesi/forma
prize n v prizi, Sefaseba procurer n maWankali kaci
~ winner gamarjvebuli=priziori prodigal n uZRebi Svili
prized adj pativsacemi,dafasebuli,Zvir- produce v gakeTeba,gamovlena,damzadeba,
fasi Seqmna,fotos beWdva,warmoeba,war-
highly ~ uaRresad pativsacemi vinme, warmoSoba raRacisgan
didad fasobs/fasobda raRac ~from v gakeTeba/Seqmna ramisgan ramis
pro(s)…(see con) pref. momxre,Tanaxma ~milk/wine rZis/rvinis warmoeba
probability n albaToba,varaud,SesaZleb- produced adj Seqmnili/warmoebuli
loba mass ~ masobrivad ~ ~
probable adj SesaZlebeli,SesaZlo,sava- producer n mwarmoebeli(vinme)
raudo,dasaSvebi producing adj mwarmoebeli(vinme/rame)
probably adv albaT,savaraudod,SesaZloa product n nawarmi,namuSevari,produqti
probe n fiTxi=zondi by ~ gverdiTi produqti
problem n amocana,sakiTxi,problema secondary ~ meoradi produqti(cxvari-
~ area sakvlevi Tema xorci/cxvari-matyli)
problematic adj sakamaTo,rtuli,saeWvo production n produqcia,speqtakli
proceed v mimdinareoba,ganviTareba,gagr- ~ centre warmoebis/mwarmoebeli centri
Zeleba in ~ iwarmoeba…
~ along a path ganviTareba raRac mimar mass ~ masiuri warmoeba
TulebiT mode of ~ warmoebis forma/wesi
~ from… to… grZeldeba …dan…mde seat of ~ warmoebis Casaxvis adgili
proceeding adj mimdinare productive adj nayofieri,produqtiuli
~ by turns monacvleobiT mimdinare gan ~ cycle sawarmoo cikli
viTareba productivity n mosavlianoba,produqti-
proceedings n pl saqmeebi/saqmeni,saqci- uloba
eli,sesiis/simpoziumis masalebi profane v SebRalva,wabilwva
process n v procesi,warmoeba,damuSaveba, profaniety n sibilwe
damzadeba,momzadeba(sakvebis) profanity n biwiereba
migratory ~ gadasaxlebis procesi profess n qadageba
~ of converting gardaqmnis procesi proficiency n gamocdileba,codna,xelova-
processing ger warmoeba,damuSaveba,damza neba,profesiuloba
deba profile n profili
~tool ramis dasamzadebeli xelsawyo in ~ profilSi
procession(al) n adj rigi,Tanmimdevroba, profiler(ed) adj Fr. profilirebuli
procesia,saprocesio profit n mogeba,sargebeli
proclamation n oficialuri gancxadeba, at a ~ mogebiT,momgebianad
ramis gamocxadeba gross ~ saerTo Sida produqti

194
სარჩევი

profitable adj momgebiani,sarfiani pronounceable adj advilad gamosaTqmeli


profitably adv momgebianad.sarfianad pronounced adj mkveTrad gamoxatuli,aS-
profound(ly) adj adv uzarmazari,Rrmaaz- kara,TvalsaCino,TvalSisacemi
rovani,Rrmad codna,uZlieresi,di- ~ feature(mark/sign) mkvetrad gamoxatu
dad,saguldagulo(d),Zireuli,sruli li niSani
profusely adv (gul)uxvad,metismetad pronouncedly adv mkceTrad,aSkarad,xaz-
profusion of… siuxve,simravle gasmiT,gadamwyvetad
sth found in ~ uxvad aRmoCnda masala pronouncement(s) on azri raRacis Sesa-
progenitor n gvaris damfuZnebeli/mama- xeb,gancxadeba,gamonaTqvami
mTavari,winapari,wyaro=originali pronunciation n gamoTqma(sityvis)
progress n v ganviTareba,winsvla proof(see prove) n dasturi,mtkicebuleba,
progressive adj zrdadi,mzardi,ganviTare- sabuTi
badi ~ correcting/reading teqstis Sesworeba=
prohibit(ion)(ive) v n adj akrZalva,xelis koreqtura
SeSla;Zviri ~ of sb’s identity vinmes piradobis dama-
project n v gegma,proeqti ; agegmva/dageg- dasturebeli sabuTi
mareba,daproeqteba proofread n teqstis sesworeba=koreqtu-
pilot ~ winaswari/wamyvani proeqti ra
projecting adj gamoziduli,gamoSverili prove(see proof) v damtkiceba,dadasture-
projection n kauWi=sakidi,sayrdeni ba
flat ~ izometriuli xedi/proeqcia proved adj damtkicebuli,dadasturebu-
proliferate v raodenobrivad gamravleba, li
zrda,gaCena ramis,gavrceleba ~ right dadasturdasimarTle/siswore
prolong(ed) v adj gagrZeleba,xangrZlivi ~ wrong ~ rom arasworia
prominence n siZliere,Zliereba,gamoCe- prop n bjeni,bijgi,samagri,sayrdeni,kon-
nili,cnobili,Sverili,gamoburculi soli,sadgami ramis
come to ~ gaxda cnobili/diadi ~ up v dbjena ramisa rameze
rise to ~ gaZliereba (mag.qveynis) propping up adj raRac dabjenili raRa-
prominent(ly) adj adv didebuli/didebu- caze
lad,masiuri,STambeWdavi/STam- propagate(ion) v n romelime religiis
beWdavad,didi=cnobili pirov- gavrceleba/danergva; ambis/wesis
neba,TvalSisacemi; gamoweuli gadacema,xelSewyoba,gamravleba
~ specialist in sth didi mcodne specialis- self ~ TviTgamravleba (mag. mcenare)
ti ramis propel v amoZraveba,xelis Sewyoba raR-
promise(d) n v adj piroba;dapireba/Sepi- ac mimarTulebiT
reba ; dapirebuliSepirebuli propellant adj mamoZravebeli Zala
Promised Land aRTqmuli miwa=israeli proper adj zusti,swori,saTanado,ZiriTa-
promising adj imedis momcemi di,jerovani,marjve=Sesabamisi,gar-
promote(ion) v mateba,xelSewyoba,daxma- kveuli,Zveli
reba,win wamoweva eg. ~ Mtskheta Zveli mcxeTa
prompt v adj adv swrafi/swrafad,azris ~ respect saTanado pativi
Canergva,gadaudebeli,Seuferxebeli, properly adv zustad,sworad,saTanadod,
Sexseneba,karnaxi,moxerxebuli,dauy- jerovnad,(Sesabamisi) danisnule-
ovnrblivi,gamoiwvia,xeli Seuwyo biT,sworad
prone adj adv sibrtyobrivi; pirqve mwo- ~ faced/read Cans/ikiTxeba kargad(war-
lare wera,naxazi,naxati,ornamenti)
~to sth midrekili raRacisken(mag,mtv- properties n pl usu. Rirsebebi
revadi) beneficent ~ keTili/kargi ~
proned to adj midrekili magical ~ magiuri Tvisebebi
proneness n midrekileba propertied adj mdidari,SeZlebuli vinme
prong(ed) n adj fiwali/fiwlis kbili; propertiless adj uqoneli
dakbiluli/kbilebiani sagani property n adj avladideba,qoneba=SeZle-
pronounce v gamoTqma=warmoTqma ba,Tviseba,sakuTreba,Rirseba; qone-

195
სარჩევი

brivi ba,damarcxeba,Tavis damcireba,su-


intellectual ~ inteleqtualuri sakuTre- lierad gatexva,dasusteba,Zalis
ba gamocla
personal/private ~ kerZo/piradi ~ protect(ed) v adj gamoqomageba,dacva,mfar
prophecy n winaswarmetyveleba veloba,daculi
prophetic adj winaswarmetyveluri protecting adj ger damcavi/damcveli ; dac
prophet(ess) n gulTmisani,winaswarmetyve va
li(kaci/qali) protection n dacva
propitious adj Sesaferisi/xelSemwyobi for ~ against… dacvis mizniT
~ opportunities xelSemwyobi pirobebi Protection (the) RvTismSoblis safarvlis
proportion(al) v adj zomaSi Sesabamisoba= dResaswauli
SeTanxmeba ; SeTanazomebuli= protective adj damcveli,mfarveli
proporciuli ~diety mfarveli RvTaeba
proportioned adj zomiT/zomaSi Sesabamisi ~ genii mfarveli sulebi
=SeTanazomebuli ~sculptures ~ qandakebebi
elaborately/well ~ daxvewili forma/zoma protector(ate) n mfarveli,damcveli,meoxi,
koxtad Camosxmuli RmerTi-mfarveli; dacva=proteq-
proportions n pl zomebi,proporciebi torati
proposal/propose n v SeTavazeba,xelis proto… pref. sawyisi,pirveladi.wina(re)
Txova ~cuneiform lursmulis winare…
Propontis adv pontisken ~ literate adj damwerlobamdeli
proportion n nawili, proporcia ~ type n prototipi
large ~ didi nawili ramis base(d) on ~ ~ prototipidan (ga)mom-
propping adj sabjeni,sayrdeni dinare
proprietor(see petty) n patroni=mesakuTre= derive from ~ ~ ~ ganviTarebuli
mflobeli protome(d) n adj wina nawili=protoma,
propyläen n propileoni protomiani
proscenium/proscenii n Lat. avanscena´pro- curved in ~ protomis formiT gamokve-
proskeniumi Tili
proscription n gandevna,risxva,kanongareSe double ~ orprotomiani
gamocxadeba protracted adj gaWianurebuli,xangrZlivi,
prose n proza droSi gawelili
proselitize v axali/sxva religiis miReba protrude(ing) v adj gamoburcva,gamoburcu
proselitized adj axladmoqceuli li,gamoSverili,gamoweuli
proselitism n prozelitizmi ~in front win gaSverili/gawvdili
prospect(ing) n v adj ger molodini; daz- protrusion n Sverili,gamoburculoba
verva,dazverviTi/sadazvervo,Se- proturberance n gamoburculoba
saZlebloba protuberant adj (amo/gamo)burculi,gamoz-
prospective adj momavali,mosalodneli,sa neqili
varaudo proud(see pride) v adj amayoba; amayi,laRi
prospects n pl molodini,perspeqtiva ~ head gabeduli adamiani
prosper(ed) v n adj warmateba,winsvla; ay prune(see knife) v (ga)sxvla
vaveba,aRorZineba,warmatebis miR- provable(ness) adj is,rac advilad mtkic-
weva,winsvla deba=advilad dasamtkicebeli ram
prospering adj ayvavebuli,warmatebuli prove(d) v adj dadastureba/dadasturebu
prosperity n dideba,keTildReoba,maradi- li,dasabuTeba/dasabuTebuli
uloba,momavali Taobebi,warmateba, sth ~ futile raRac aRmoCnda amao
ayvaveba,STamomavloba provenance n aRmoCenis adgili,wyaro,
~ of earlier times dideba gardasul dro warmomavloba
Ta ~study wyaroTmcodneoba
time of ~ ayvavebis/didebis xana proverb n andaza
prosperous adj ayvavebuli,warmatebuli provide v warmoCena,cnobis mopoveba,(Se)
prostrate(ion) v n miaxleba,pirqve damxo-

196
სარჩევი

qmna,azris gamoTqma,warmoeba,uzru- pseudospiral n adj cru wnuli/xvia


velyofa ramiT,SemuSaveba,miwode- pubic region boqvenis midamo
ba(masalis/cnobis),gamovlena,gamo- public n adj sazogadoeba,sazogado(ebri-
muSaveba,momarageba vi),saxalxo,saero,sajaro
~ at/in v cnobis mopoveba ~domain sajaro mflobeloba
~ by sth momarageba ramiT ~character sazogadoebrivi xasiaTi
~link gviCvenebs/qmnis kavSirs ~ figure/man sazogado moRvawe
~ sth gamovlena ramis ~ prayer paraklisi
~ with v miwodeba,momarageba,aRWurva ~precinct saz.sargeblobis sivrce qal-
ramiT laqis SemogarenSi
~ ~ an opportunity= ~ a possibility Sesa ~ service sajaro/saxelmwifo samsaxu-
Zleblobis micema ri
provided adj aRWurvili masaliT/SesaZ- wider ~ farTo sazogadoeba
leblobiT,gamomuSavebuli,gamov- publication n adj naSromi,gamocema,sagamo-
lenili,SemuSavebuli,uzrunvel- cemo
yofili ramiT series of publications gamocemaTa seria
Providence n bediswera,gangeba publicise=publicize v gacnoba,gaxmianeba,
providence n daculoba,RvTis neba, gamo- gamoqveyneba,gaxmaureba,gamocxa-
cxadeba deba,Setyobineba
providing adj momcemi,xelSemwyobi publicly adv saxalxo(d),sajaro(d)
province n qveynis kuTxe/mxare;provincia publish(ed) v adj gamoqveyneba/gamoqveyne-
provincial adj provinciuli buli,gamocema/gamocemuli
proving adj damadasturebeli,damamrkice- publisher n avtori,gamomcemeli
beli publishing adj ger sagamomcemlo,gamoqvey-
provision n adj sagzali,sakvebis maragi neba=gamocema
provisional adj droebiTi ~ house n gamomcemloba
provocation n provokacia puddle n gube
provocative adj provokaciuli puddling out of the edge kideebs gadacile-
provoke v biZgis micema,ramis gamowveva, buli
gaRizianeba ~ ~ to ~ ~ ~ mibjenili
provoker n wamqezebeli,provokatori puffs n pl naoWebi (ornamenti)
provoking adj gamaRizianebeli,gamomwvevi pug(ed) v adj (mo)zelva; mozelili,aze-
prow n gemis/navis cxviri lili
prowes n gabeduleba,ostatoba,srulyo- pull v gaTreva,gaweva,gamoweva,moqaCva,ur-
fileba,xelovaneba,mamacoba,vaJkacoba mis wayvana
proweness n siqvele ~ down v dangreva
proximate adj uSualo,uaxloesi ~out v amogleja,gamoweva
proximity n siaxlove=mezobloba,sisxl- pulpit n ambioni=safsalmune
iT naTesaoba pulse n v majiscema,Zala,impulsi
close/in ~ siaxlove,Zalian axlos, strong/weak ~ Zlieri/susti ~
gverdiT,mezoblad pulse(s) n pl parkosnebi
~dictated siaxlovem ukarnaxa pulverized adj mtvrad/nacartutad qce-
within ~ TvalsawierSi uli
proximal surface qvis blagvi bolo xelis pulvinus/pulvini n sing/pl Lat. qvis/miwis
Casavlebad mrgvali formis SemaRleba=sa-
proxy adj zusti,saTanado,Sesabamisi Zirkveli
prudent adj gonivruli pumice stone n adj pemza/pemzis
Psalter n fsalmun(n)i=wigni pump v n tumbva, tumbo
psalm n fsalmuni(romelime) ~ out v amotumbva
~ reader mefsalmune beri pun n kalamburi
pseudo… pref. yalbi,cru,fsevdo punch n v damRa,xis CaquCi; datvifvra
pseudonym n fsevdonimi punctuate adj wertilovani

197
სარჩევი

~ornament(ation) ~ ornamenti ~aside v gverdze gaweva


punctual(ity) adj n punqtualuri/punqtual ~back v ukan daweva,TariRis daZveleba
oba=sizuste ~ down v dangreva,Camongreva
punish v ganpatiJeba, dasja ~forward v win waweva,TariRis gaaxal-
punishment n sasjeli gazrdaveba
~ from God RvTis sasjeli put v adj dadeba,dadgma,Cadeba; dadebu-
punitive adj damsjeli,sadamsjelo li,dadgmuli,Cadgmuli
pupil n mowafe,moswavle ~ a coping stone saqmis dagvirgvineba
puppet n Tojina,marioneti ~ a stop to sth SeCereba ramis
purchace(d)(r) v adj n (Ses)yidva, SeZena ; ~ a stamp beWdis dasma
nayidi,SeZenili,myidveli ~ an end to sth ramis dasruleba
purposive adj gamiznuli ~ an idea into effect raime azris gatareba
pure adj wminda,naTeli,xalasi,uminarevo, ~ aside v gverdze gadadeba(gadadgma,ga-
umwikvlo,sruli,sufTa,TviTnabadi daweva)
by ~ chance sruliad SemTxveviT ~curse on sb dawyevla vinmesi
purely adv mxolo,,srulad,wmindad ~effort into sth wvlilis Setana,mcdeloba
purest(see Holy) adj uwmindesi ~ forward sakiTxis wamoyeneba,azris
Purgatory n gansawmendeli,salxinebeli gamoTqma
purge v ganwmenda (bibl) ~ in v Cadgma,Cadeba,Casma
purging adj ger ganmwmendi,ganwmenda ~ in tomb samarxSi Cataneba
purification n gawmeda,dawmenda ~ into operation amoqmedeba
purified adj gawmendili,dawmendili ~ off v gadadeba saqmis gviani drois-
purify(ing) v adj gawmenda,gamwmendi,dawmen Tvis/SemdegisaTvis
da/dawmendili ~ on v Cacma tanze,Tavze daxurva,ta-
purity n siwminde,sisufTave ris dageba/wamocma,Camocma
purple(see colour,mantle) adj mewamuli ~ pressure v gavlena,dawola,zewola
purlin n zeli,zewari(xuroTmoZRvruli) ~sb/sth in N cent/mill. daaTariRo,miakuT-
purplish-red adj iisfer-wiTeli vno...
purpose n daniSnuleba,daniSnulebis,mi- ~sth on asound footing daayeno raRac sa
zani qme mtkice safuZvelze
~built sagangebod aSenebuli raRacis- ~ the evil eye on/upon v gaTvalva/monusx
Tvis va
for the ~ of… mizniT… ~to use raRacis gamoyenebis dawyeba
of ~ daniSnulebiT ~ upon v dasma/wamocma ramisa rameze
~ of dating daTariRebis mizani/mizniT puttied adj dagozili,Seglesili
on ~ gangeb,sagangebod putty n v sagozavi masa,erTmaneTze miwy-
~shift(ed) daniSnulebis Secvla obili(mag.qereWi),tolaRi,dagozva
purposeful adj gamiznuli,mizanmimarTuli puzzle n (g)amocana,Tavsatexi
sagangebo puzzling adj gamaognebeli,damabneveli
purposely adv gamiznulad,gangeb,sagange- pylon n piloni
bod Pyracantha n adj Lat. narinjisferi/wiTe-
purslane n adj Portulaca oleracea Lat. dan- li CitivaSla (mc)
duri(s) (mc) pyramid n adj piramida.piramiduli
pursue v n devna,gamodevneba,Zebna,gagrZe pyre v micvalebulis dawva dakrZal-
leba,miaRwio rames,saqmianoba vis win
resolutely ~ mtkiced/uryevad ganagrZo pyrometallurgy n pirometalurgia
keTeba ramis pyrotechnology n piroteqnologia
persued adj misaRwevi,miRweuli pyrope n adj piropi(s)
hardly ~ Zlivs misaRwevi/miRweuli pyxis/pyxides n sing/pl Lat. piqsida
pursuit v devna,Zebna,swrafva,saqmianoba, Q
Sesruleba
quack n eqimbaSi
push n v biZgi,xelis kvra
quadrangle n adj oTxkuTxedi(sxeuli),

198
სარჩევი

oTxkuTxa ~ divine kvazi/cru RvTaeba


quadrate n kvadrati(sxeuli) quay n sanapiro
quadratic adj kvadratuli queen n dedofali
quadratum incusum CaWdeuli kvadrati quench-hardening ger foladis wrToba
quadri… pref. oTx... wyalSi
quadrifoil adj oTxfurcliani quern n xelis wisqvili=marcvlis sas-
quadriga/quadrigae n sing/pl Lat. oTxcxena resi=qvis xelsafqvavi
etli saddle ~ unagirisebri ~
quadrigarius n kvadrigariusi quest for v Zebna,Zieba
quadrilateral adj oTxmxrivi question n v kiTxva/sakiTxi; gamikiTxva,
quadrum/quadro n sing/pl Lat. kvadri dakiTxva
quadruped(s) oTxfexi novel approach to the ~ sakiTxisadmi ax-
quadruple adj oTxmagi leburi midgoma
~spiral bead ~ xvia mZivi on the ~ (am/im) sakiTxze
~ ~ plaque ~ firfita perplexing ~ damabneveli/CixSi momqcevi
quagmire n Waobi=gamouvali mdgomare- kiTxva
oba pose a ~ kiTxvis dasma
quake(see tremor) n miwisZvra the ~ is that… saqme imaSi/isaa rom…
qualification n gamocdileba=kvalifikacia the ~ is rather how… saqme ufro isaa
=cenzi Tu rogor…
qualified adj gamocdili,daxelovnebuli the ~ of when… sakiTxi isaa,Tu rodis.
qualify v daxelovneba the ~ of great debate sakamaTo sakiTxi
qualitative(ly) adj adv tvisobrivi/Tvisob- questionable adj saTuo,saeWvo
rivad,xarisxobrivi/xarisxobrivad questionably adv saTuod,saeWvod
qualities n pl Rirsebebi questionary n kiTxvari
quality n Tviseba,xarisxi questioning ger gamokiTxva
qualm v eWvi,yoymani,sindisis qenjna ~mind moazrovne goneba
quantities of… didi raodenobiT.., bevri questor n kvestori
large ~ ~ uamravi quick(en) adj v swrafi,sxarti ;
quant adj brZnuli,daxvewili,original- daCqareba
ri,CaxlarTuli quickened adj daCqarebuli
quantity n raodenoba,simravle quickening ger daCqareba
enormous ~ uTvalavi quickly adv maSinve,swrafad
excessive ~ mzardi raodenoba quiet(ly) adj adv mSvidi,mSvidad
in ~ … …raodenobiT quinarius/quinarii n sing/pl Lat. kvinariusi
vast ~ didi raodenoba quit v Tanamdebobidan gadadgoma
quantitative(ly) adj adv raodenobrivi/ra- quite n adv dabali mTa; sakmaod
odenobrivad quit rent Rala=fuladi begara
quarry n v qvia axo; qvis kodva/mopoveba, quiver n v kaparWi,kankali,Relva,SiSiT
karieri frTebis qneva,cocxali,moxerxebuli
~ stone masonry yoruli wyoba quoin(ing) n kamaris soli,soli,saTav-
~ stone WyorduRabi sos/kuTxis qva,oTaxis Sida kuTxe
~ stone wall(ing) yorekedliani quoit n liTonis rgoli
Quartenary n meoTxeuli periodi quote(ation)(s) v n amonaridis moyvana,fa-
quarter n meoTxedi,sacxovrebeli kvar- sis dadgena=Sefaseba,amonaridi,
tali,nawili,nakveTi brWyalebi/winwklebi teqstSi
living/residential ~ sacxovrebeli kvar-
tali
R
rabbet n sagnis warbi,naribandi=nari-
~ round recto foTlis meoTxedi(orna- mandi
menti)
race n doRi, marula
quartzite n adj kvarciti(s)
~ chariot n sarbolo etli
quasi… adj cru…
racer n bedauri,doRis cxeni

199
სარჩევი

racking adj damreci ~ plan(see elevation) xedi


racksack n zurgCanTa ~ work n reliefuri namuSevari
racloir n saxoki,xvewi raisins n pl adj qiSmiSi(s)
raddle=ruddle v mowernaqeba rake n v focxi, moficxva
radial adj radialuri,sxivisa/sxivana ~ out v amoxapva
in a ~ fashion sxivebad,radialurad ram(see battering) n v verZi,erkemali,ked-
~settlement radialuri dasaxleba lis sangrevi=onagari; daWirxna,dat
radially adv sxivurad,radialurad kepna,Sengreva,mtvreva
radiant n adj naTel-mironi;naTeli,sxiv- rambling adj uwesrigo,gabneuli
mosili ~building uwesrigo mSenebloba
radiate v sxivebad ganfena/gaSla,gavr- ~wattle xviara mcenare
coba,gamosxiveba rammed adj daWirxnuli,datkepnili,ona-
radiated adj sxivebad gaSlili,gavrcele- gariT Sengreuli
buli ~earth wall natkepni miWis kedeli
radiating adj sxivana rammer n satkepni mowyobiloba
radiation n gamosxiveba,sxivTa kona ramp n daxrili Casasvleli,zedapiri,
radical adj gadamWreli,sawyisi,fesvi,Ziri- pandusi
Tadi principi,radikaluri rampant adj ukana fexebze mdgomi cxove-
radioactive adj radioaqtiuri li
rafined adj daxvewili rampart n bastioni.damcavi zvinuli/kede
raft n tivi li,miwayrili,saimagro yrili,
rafter n nivniva,saxuravis CarCo,liTonis gerbze gamosaxuli ukana frxebze
liTonis mdnobeli(adamiani) mdgomi cxoveli
common/valley ~ nivnivas fexi ~ walk cixis galavanze sasiarulo bi-
hip ~ kuTxis nivniva liki/gza
main/principal ~ mTavari/ZiriTadi ~ ramshackle adj ususuri,arasaimedo,naxev-
rag(see carpet) n iatakis safeni,tilo, radmoSlili
fardagi random adj SemTxveviTi,uazro,uwesrigo
rage n v mrisxaneba,risxva,ganrisxeba randomly adv uwesrigod,varaudiT,sava-
rags n pl ZonZebi raudod
railings(see pillars) n Robe(xis) rang from…to… (see vary) v meryeoba
rails for rolling in/out nalo(ebi) ~ of sth mravalferovneba Temebis/sag-
rain n v wvima nebis
~bearing sawvimari mag.Rrubeli range n nagebobis mala,mnisvneloba,siv-
~ bow n cisartyela rce,teritoria,mTagrexili=qedi
a ~ of other… rigi sxva…
~ coat n sawvimari
~ fall n wvima belt of ranges rigebis/xazebis sartyeli
annual ~ ~ naleqis wliuri raodenob in ~ … mniSvnelobiT
~ ment n samosi ~of colors ferTa gama
rainy adj wvimiani ~ of sth saxeoba(ni),rigi,xazi
~conditions naleqiani/wvimiani wider ~ of sth (gacilebiT)mravalfero-
vani
raise v wamodgoma,wamoweva,fexze dayene-
ranging from…to… swvdeba …...dan…...mde
ba,aweva=mateba,aRmarTva,amaRleba,
aRzrda,sakiTxis wamoWra,gazrda rank n wodeba,rigi
~ lifestock mesaqonleoba,saqonlis mov- high/low ~ maRali/dabali wodebis mqo-
la ne
~ the hope v daimedeba in a ranked order rigis/wodebis mixed-
~ the road v gzis gayvana viT
ransack(ed) adj (ga)Zarcva/Zarculi
raised adj (ze)aweuli/apyrobili,amaRle-
buli,SemaRlebuli ransom n v gamosasyidi,gamosyidva
~ place SemaRleba=SemaRlebuli adgi- rant(ing) against v qadageba ramis winaaR-
li mdeg

200
სარჩევი

rapacious adj gaumaZRari,xarbi ~ negatively uaryofiTi pasuxi


rapid adj swrafi,cicabo ~ positively dadebiTi pasuxi=mzadyof-
~ descent cicabo Camosasvleli na
~ glance at… Tvalis gadavleba/Sev- ~ to sth damokidebuleba ramisadmi
leba reaction n gamoxmaureba=reaqcia
~ spread swrafi gavrceleba read v (amo)(wa)kiTxva
rapidly adv male,swrafad,uceb inscription is ~ as followes warwera iki-
rapids n pl Woromi iTxeba…
rapier n rapira reader n diakvani,mkiTxveli,sakiTxavi
raptor n mtacebeli cxoveli wigni,universitetis profesori(?)
rare(ly) adj adv iSviaTi,iSviaTad readable adj teqsti/naweri,romlis waki-
rarity n iSviaToba,simcire Txva/amokiTxva SeiZleba
raspberry n adj Jolo(si), Rubus ida eus readersheep n docenti,mkiTxvelTa wre
Lat. reading ger kiTxva
rate n gacvlis kursi,xarisxi ~ and writing wera-kiTxva
rather adv gvarianad,ramdenadme,sakmaod, readily adv advilad,mzadyofna(Si),advi-
(ixmareba ufro uaryofiTi mniSvne- lad,ubralod,swrafad
lobiT),ufro(metic),uaresi(c) ~ available xelmisawvdomi
14
~ of… ufro… readings n pl monacemebi mag. C -is
~ than… (ufro) vidre… ready adj adv mza=gamzadebuli; mzad
ratio(s) n Sefardeba,Sesabamisoba,propor ~ to do sth SemarTuli saqmisaTvis
cia,koeficienti ~ to take field salaSqrod/saomrad mzad
age/sex ~ asakobrivi/sqesobrivi ~ reaffirm(ation) v n xelaxla dadastureba
~is about… Sefardeba daaxloebiT... real adj namdvili,realuri
rational adj gonivruli,moazrovne,moxer- ~ cause ~ ~ mizezi
xebuli,Sesaferisi,saTanado ~ individual ~ ~ pirovneba
rattle n zaraki,JRaruna ~ life cxovreba,sinamdvile=realoba
rattling adj moJRarune,JRaruna realgar n adj realgari(s) (minerali)
~ attachmrnt(s) JRarunebi(mosarTavi/sam realistic adj cxovrebiseuli,realuri
kauli) ~ member namdvili wevri
ravage v ganadgureba,Zarcva,gaudabureba realities n pl sinamdvile
qveynis dacla,gafuWeba,ngreva, historical ~ istoriuli ~
miwasTan gasworeba reality n sinamdvile,realuroba
ravine n kldekari,flate,xrami in ~ sinamdvileSi
sheer ~ cicabo xrami realizable adj raime,risi ganxorcielebac
raw adj gauwafavi,daumusavebeli,nedli, SeiZleba
umi realization n ganxorcieleba=realizacia
~ material/stock nedleuli realize(d) v adj mixvedra,ganxorcieleba,
rawhide(see hide) n adj tyavi(s) gaTvaliswineba,gaazreba,Sesmena,gage
ray n sxivi ba,gasigrZeganeba; ganxorcielebuli
raze to the ground(see demilish) miwasTan re-allotment n xelaxla gadanawileba
gasworeba really adv namdvilad,pirdapir
razor n raime danisebri sagani,samarTe- ~ indeed marTlac rom…
beli ~ seen aSkarad Cans/ikiTxeba
re- pref. xelaxla ramis gakeTeba realm n samefo,samflobelo,asparezi,
reach v miRweva ramis/sadme moRvaweobis sfero,saxelmwifo
~ a decision gadawyvetilebis miRwea reamer n maRaros/Saxtis Sesasvlelis
~ a zenith zenitis miRweva gasafarToebeli xelsawyo
~ sb vinmesTvis TxovniT mimarTva reap v (mo)mka
reaches n pl misadgomebi mag. cixis ~ the benefit of sth Sedegis/sargeblis
react v gamoxmaureba,sapasuxo moqmedeba miReba/momka
=pasuxi,Sexmianeba reaped adj namkali,nawverali

201
სარჩევი

reaping ger (mo)mka rebel against v ajanyeba vinmes winaarmdeg


~ hook n namgali rebelion n Sida opozicia,ajanyeba xeli-
reappear=re-appear(ance) v n xelaxla suflebis winaaRmdeg
gamoCena backbench ~ SidasamTavrobo winaaRm-
~ repeatedly kvlav da kvlav/xelaxla degoba
gamoCena re-birth n xelaxla dabadeba
reapprise v RirebulebaTa gadafaseba,Ri- re-build v ~ ageba/aSeneba
sagnis Rirebulebis Secvla re-bury v ~ meoradi dakrZalva
rear v adj aRzrda,taZris/Zeglis aRmar- recalcitrant adj daumorCilebeli,dauyoli
Tva;ramis ukana nawili/mxare, ebeli,jiuti
saqonlis=naxiris gamravleba recall v gaxseneba,ukan gaTxova/gawveva,mo
~ front zurgi (frontis) goneba ramis,mogvagonebs...
hang on the ~ fexdafex devna vinmesi recalls v 3rd p.simp.pr. mogvagonebs…
leave sth in the ~ raRacis ukan=mofare- strikingly ~ aSkarad ~
bulad datoveba re-cast v xelaxla Camosxma raime nivTis
~ legs ukana fexebi /naSromis gadamuSaveba
~ surface ~ mxare=zurgimxare recede v ukuqceva,warTmeulis dabrune-
take in the ~ zurgidan Seteva ba,(da)kleba,sakuTari azris uaryo
~ the stock saqonlis/naxiris gamravle fa,ramis/ramisgan Camocileba,dacx
ba roma,daTmoba,uaris Tqma,ukan daxe
to the ~ ukan va,damcroba
rearrange(d)(ment) v adj n xelaxla mowy receding adj damreci,Signi Seweuli,mima-
oba/mowyobili,gadakeTeba/gadake vali,daSoreba raRacisgan
Tebuli receive v moReba
reason n v sababi,mizezi; fiqri,mofiqre- ~ attention yuradRebis mipyroba/miqceva
ba,kamaTi,ganxilva,dayolieba vin- ~ communion ziarebis miReba
mesi,dasabuTeba,argumentireba,go- receipt n recepti,qviTari
niereba,azrovneba,gaazreba ramis recent adj axali,Tanamedrove,ukanaskne-
~ for mizezi ramisa li=uaxlesi,axlandeli
~ for living cxovrebis mizani ~ rock axalgazrda qani
for the ~` (gamo)isobiT ~ times bolo xans
for the ~ beyond sb’s control vinmesgan ~ years ~ wlebSi
damoukidebel garemoebaTa/ recently adv axlaxans,bolo dros/xans,
mizezTa gamo axlad…
for this/that ~ amis/imis gamo/mizeziT most ~ ager axla,axlaxans
~ to sababi ramis until ~ aqamde,dRemde
reasonable adj angariSgasawevi,gonieri/ recension n teqstis sxvagvari wakiTxva,
gonivruli,sayuradRebo,safuZv- recenzia
liani,zomieri,dasabuTebuli receptacle n saTavsi,sacavi,mimRebi nage-
sth seems ~ gonivruli Cans raRac boba,TavSesafari
~ way out gonivruli gamosavali reception n sazeimo/oficialuri miReba;
reasonably adv gvarianad,sakmaod,(keTil) sastumroSi- misaRebi=registracia,
gonivrulad stumarTa miReba=maspinZloba
~identified gansazRvruli,dadgenili recess n v walo; amoRarva
reassemble v xelaxla Sekreba/Sexvedra recessed adj amoRaruli,ukan gadaweuli
reassert v sakiTxis xelaxla wamoWra, ~ band ~ rkali/sartyeli
vinmes/ramis xelaxla damk- recipient n mimRebi
vidreba/wardgena sadme reciprocal adj urTierT...
~ sth as… amtkico rame rogorc… reciprocity n ormxrivoba,urTierTqmede-
reassess(ment) v n xelaxali Sefaseba ba/gageba…
reassign v xelaxla damorCileba vinmesi recite v leqsis wakiTxva=zepirad Tqma
xelaxla gadanawileba ramis reckon v angariSi(gonebiT),ganxilva,Ca-
rebel n ajanyebuli (vinme)

202
სარჩევი

Tvla,fiqri,miCneva,vinmes/ramis im Zeglis arwera/aRnusxva


edis qona,gaTvaliswineba,wlebis records n pl werilobiTi Zegli
gamoTvla recount v mboba,CamoTvla,Txroba,azris/
reclassify v xelaxali klasifikacia saTqmelis dawvrilebiT Camoyali-
reclined adj naxevradmwolare beba
reclining adj mwolare,wamowolili recover v avadmyofis gamomjobineba,aRmo
recluse n adj gandegili Cena,warTmeulis dabruneba,gamomze-
life of ~ gandegiloba ureba
recognition n cnoba vinmesi/ramisa,aRi- ~from tomb samarSi aRmoCnda/vnaxeT
areba re-cover(ed) v adj aRmoCena.aRmoCenili
modern ~ of sth raRacis axleburi ga- ~ from the burial samarxSi aRmoCnda…
geba/gaazreba recruit(ment) v n jarSi gawveva,jaSuSad
recognizable adj is,risi cnobac SeiZleba gadabireba; wvevamdeli,axalwveuli
recognize v aRiareba,cnoba,miReba rectangle n marTkuTxedi,sworkuTxedi
recognized adj amocnobili,nacnobi,aRi- rectangular adj marTkuTxa,sworkuTxa
arebuli,mirebuli ~in plan gegmaSi ~ ~
is ~ as… aRiarebulia/cnobilia ro- rectify v Sesworeba,gasworeba,dazusteba,
gorc… gaumjobeseba,mowesrigeba,gawme-
recollect v mogoneba=mogvagonebs da,Secdomis gamosworeba,moxri
recollection(s) n pl mogoneba(ni) lis gasworeba
ecommend(ation) v n rCeva,rekomendacia rectilinear adj sworxazovani,Sveuli
recompence v n migeba(misageblisa),sasyi recto n wina mxare, wignis wina marjvena
deli,fasi/anazRaureba furceli
recomprehension n xelaxla gaazreba ra- recture from v ukan gawveva
misa recumbent adj dawolili proporciebi,
reconcile v morgeba/SesabamisobaSi moyva- mwolare cxoveli
na ramisa ramesTan,wawymendili ek- recurre(nt) adj uku; uku=is,rac kvlav
lesiis ganwmenda/kurTxeva gamoiyeneba,ganmeorebadi,drodadro
reconquer(or) v xelaxla dapyroba/damyr- gameoreba ramis,xelaxali,periodu-
robeli loba
reconsider(ation)(ed) v n adj gadasinjva/ ~deposit(ion) xelaxali danaleqi
gadasinjuli,xelaxla gaazreba/ recurring adj axlandeli,mimdinare
gaazrebuli recut v adj adre gamoTlili nivTidan
reconstitute(ion) v n viTarebis aRdegena axlis gamoTla
imisgan,rac darCenilia recycle v xelaxla gadamuSaveba ramis
reconstruct(ed)(ion) v adj n aRdgena/aRdge- da isev gamoyeneba
nili,aRorZineba/aRorZinebuli, redaction n teqstis redaqcia
xelaxla ageba/agebuli,rekons- re-date(ed)(ing) v adj ger gadaTariReba/
truqcia gadaTariRebuli
record n v cnoba=Canaweri,istoriuli rediscover(ed) v adj xelaxla aRmoCena/aR
cnoba,oqmi,sjulis ficari; aRri- moCenili
cxva/aRnusxva,Cawera;Zeglis azom- redefine v ramis xelaxla gansazRvra
va/aRwera;sabuTi,dasturi/dadastu redisigne(d) v adj gadakeTeba/gadakeTebu-
reba imisa, rom raRac arsebobs li
recorded adj aRricxuli,Cawerili,aRnus re-disribute(ion) v n xelaxla ganawileba
xuli,azomili/aRwerili Zegli, re-divide/division v n ~ gayofa/ganawi-
werilobiTi leba
~history werilobiTi wyaroebiT dada- redecorate(d)(ion) v adj n xelaxla Sem-
turebuli istoria=damwerlo- koba/Semkuli
bis gaCenidan da Semdgom redness n siwiTle
sth is ~ from… raRac dadasturebulia redolent adj damaTrobeli surneli,keT-
sabuTiT/CanaweriT ilsurneleba
recording ger aRricxva/aRnusxva,Cawera, sth ~ of sth raRac mogvagonebs/gavs...

203
სარჩევი

redouble(d) v adj xelaxla gaormageba ~ book n cnobari


redress v aRdgena,gamosworeba cross ~ naSromTa jvaredini damowme-
~situation viTarebis gamosworeba ba/miTiTeba
reduce(d)(ion) v adj n (da)kleba=daweva/ make a ~ to…SeniSvnis gakeTeba raime
daklebuli,daweuli,damcroba/ naSromze
damcrobili,dacema/dacemuli,Sem- ~ the Bible bibliis simfonia
cireba/Semcirebuli,interesis ga- with ~ to sth im TvalsazrisiT/imis
neleba,Sesusteba/Sesustebuli gaTvaliswinebiT,rom..,dayrdno
~ in height dadablebuli biT(cnobaze/literaturaze)
~ in length damoklebuli without ~ to sth naSromebis/wyaroebis
~ in size zomaSi Semcirebuli gamoyenebis/xsenebis gareSe
~level donis daweva/dabal doneze,nela refer(ed) to… adj v Sesabamisi
~ the impact gavlenis Semcireba ~ as ixsenieba rogorc…
~sth to sth raRacis dayvana raRacamde paper is ~ to naSromi exeba…
reduction n damcroba,kleba.Semcireba ~ to as… gansazRvruli,rogorc…
reed n adj dgimi,lerwami/lerwmis,laqa- referent adj uqoneli,arasmqone,daclili
Si(s),isli(s) referring to N naSromze dayrdnobiT…
~and wattle wall lerwmis da tyruSuli refers to v 3rd p. pr.simp. naSromi exeba…
kedeli refine(d)(ment) v adj n azris/Canafiqris
~covered isliT daxuruli daxvewa/Camoyalibeba,daxvewiloba,
~lined adoby n facxa,jargvali gaumjobeseba,gakeTilSobileba
reeding n laqaSisebri ornamenti refined adj daxvewili,koxta,ketilSobi-
reef n adj rifi(s) li,dawmendili
reel n koWa(Zafis) ~down into sth raRac dayvanili raRaca
~ shaped adj koWisebri/koWismagvari mde
re-elect(ion) v n xelaxla arCeva refining ger madnis gamodnoba
re-emerge/emergence v n xelaxali gamo- refit v SekeTeba,jaris axali aRWurvilo-
Cena biT SeiaraReba
re-enter v ~ Sesvla reflect(ed) v adj asaxva/asaxuli,arekvla/
re-establish(ed)(ing)(ment) v adj ger n xe- areklili sarkeSi,warmodgena
laxla aRdgena/aRdgenili(mo- amply ~ fartod asaxva
wyoba/mowyobili,damkvidreba/ reflecting/reflective adj amsaxveli,amrekla-
damkvidrebuli) vi
re-examine(d)(ation) v adj n xelaxla Ses- reflection n asaxva,anarekli,sarkismieri
wavla/Seswavlili gamosaxuleba
re-excavate(d)(ion) v adj n xelaxla gaTx- reflective adj amsaxveli
ra/gaTxrili reflex adj Semavali
re-fashion(ed) v adj gadakeTeba/gadakeTe- reflux n zRvis ukuqceva
buli reform n v gadakeTeba,reforma
refectory(see triclinia) n satrpezo eklesi- carry out a ~ reformis gatareba
aSi refound(ation) v n xelaxla daarseba
refer to v daeyrdno sxva naSroms,gamo- refractory adj gamZle,medegi,daumorCile-
iyeno(daimowmo/moiSvelio) lite- beli
ratura(exeba raRacas),igive iTq- refrain v Tavis Sekaveba
mis(raRacaze),ekuTvnis,miiCneva refuge n TavSesafari
~ example moixmo magaliTi seek for ~ v TavSesafris Zebna
reference n adj v teqstSi CarTuli Seni- refugee n devnili,ltolvili
Svna,miTiTeba/SeniSvna gverdis bo- refurbish v liTonis gakrialeba,Jangis
los; cnoba(ri),sacnobaro;naSro- moSoreba,ramis gaaxleba
mis aRWurva samecniero aparaTiT, refusal n uari
daxasiaTeba-rekomendacia,Sefaseba, refuse n v uari,nagavi; uaris Tqma,uar-
gamoxmaureba,damowmeba/miTiTeba yofa
(naSromis),SeniSvna

204
სარჩევი

~ dump/pit sameurneo/narCenebis ormo wevrebuli/dayo


~ to acknowledge gamijvna ramisgan,ra- regulate(ion) v n marTva,mowesrigeba
mis auRiarebloba/miuRebloba rehabilitate(d)(ion) v adj n uflebis/ufle-
refute v raime azris uaryofa/ususurob- bebSi aRdgena/aRdgenili,reabi-
is damtkiceba litacia
regain(ed) v adj gacocxleba,ganaxleba, reign n v xelmwifeba/xelmwifoba,mefo-
aRorZineba/aRorZinebuli,xelaxla ba=taxtze yofna/jdoma,mefobis xa
mopoveba,ramis ukan dabruneba; aR- na; gamefeba,mefoba,batoniba
mdgari during the ~ mefobisas,mefobis ganmav-
regal adj mefuri,saxaso,xelmwifebrivi lobaSi/dros
~ manifestation samefo didebuleba reigning adj moqmedi mefe
~ power ~ Zalaufleba ~beauty pirveli mzeTunaxavi
regale n nadimi reincarnate(d)(ion) v adj n xelaxla gar-
regale/regalia n Lat. regalia dasaxva/gardasaxuli
regard v dafaseba,pativiscema,miCneva,fiq- reinforce(ment) v n gamagreba,gamZlavraba,
ri iZuleba,ganmtkiceba,gazliereba,
with ~ to sb/sth vinmesTan/ramesTan dakav armireba,damagreba,ganbjena/gan-
SirebiT/mimarTebaSi mbjeni
regarded adj miCneuli(a) ~ an idea azris gamyareba/ganmtkiceba
regarding sth mimarTebaSi raRacasTan sth ~ to view that… gvaiZulebs viva-
regardless of… miuxedavad raRacisa… raudoT, rom…
regenerate(d)(ion) v adj n aRdgena/aRdgeni reinforced adj gaZlierebuli,gamagrebu-
li,aRdgineba iZulebuli vinme
regent n faqtiuri mmarTveli=regenti ~by sth raRaciT Semtkicebuli/gamag-
regim(ent) n mmarTveloba,mmarTvelobis rebuli
sistema,reJimi,polki reinforcing adj gamamagrebeli,maiZulebe-
region n qveynis romelime kuTxe/mxare li
(mag.qarTli), (moqmedebis) zona reinstall(ment) v n xelaxla dadgma,daye-
cus ~ qveynis Soreuli kuTxe neba, gadatana
regional adj kuTxuri,kuTxisa,samxareo reintegrate(ion) v n saqmeSi Cartva,integ-
~ make up administraciuli/samxareo racia
dayofa reinterpret(ation) v n xelaxla gaazreba/
register n v adj aRnusxva,aRricxva ; sa- axsna,interpretacia
aRricxvo reintroduce v xelaxla SemoReba/gacnoba
~ book saaRricxvo wigni ramis
regnal adj mefisa,mefoba re-invent(ion) v n ~ Seqmna/gamogoneba,
~ day/year taxtze asvlis dRe/weli xelaxla daarseba
reiterate v erTi da igive ramis Tqma/ga-
~year
regret n v sinanuli=wuxili keTeba ramdenjerme
regrettably adv samwuxarod reject(ed) n v adj gadanayri=wuni; dawune
ba,uaryofa=ar miReba; gadanayari,
regular adj gegma/kanon(zomieri),mowesri-
uaryofili,miuRebeli,dawunebuli
gebuli,mudmivi,sistemuri,Camoyali-
bebuli,Cveuli,Cveulebrivi,wesieri rejection(s) n uari,miuRebloba,wuni
assume ~ character Camoyalibebuli sa- rejoin v raime nawilebis erTmaneTze mo
xis/xasiaTis miReba rgeba/miyeneba,mikedleba/mimxroba
vinmeze,Camocma ramisa rameze
~ hexahedron kubi (sxeuli)
rejoinder n pasuxi
~ layout/plan swori/xazovani gegmareba
relate v dakavSireba
regularity n kanonzomiereba,mudmivoba,
wesrigi related adj dakavSirebuli,monaTesave
regularly adv mowesrigebulad,mudmivad, relating adj makavSirebeli,monaTesave
wesierad relation n kavSiri,naTesaoba,urTierToba
~spaced erTmaneTisgan Tanabar manZil in ~ to sth kavSirSi raRacasTan
ze daSorebuli/danawevrebuli relations n pl naTesaoba,urTierTobani

205
სარჩევი

establish ~ urTierTobaTa mowesrigeba relief n adj reliefi geografiuli/orna-


maintain ~ with urTierTobis qona mentuli; amoburculi,reliefuri
~ on human level saxalxo diplomatia broken/intended ~ daserili/daRaruli
relationship n naTesaoba,kavSiri down/hilly ~ borcviani ~
~among/between urTierTdamokidebu- flat/plain ~ swori ~
leba high ~ maRali ~
bear (no) ~ to sth saerTo (ar) aqvs ra- ~ imprint reliefuri gamosaxuleba
RacasTan,arafriT ukavSiredeba in ~ gamozneqili,reliefiT(orn)
descent ~ gvariT naTesaoba mountaineous ~ mTiani relief
kin ~ naTesauri planar ~ vake/swori ~
~ of god parents to god parents naTelmi- sloping/steepy ~ beqobiani/daxrili ~
ronoba under-water ~ wyalqveSa ~
relative n adj naTesavi; monaTesave,Sedare relieve v reliefis keTeba,igrZno Sveba
bTi,Sesabamisi,SefardebiTi religion(ist) n religia ; morwmune fanati-
~in harmony SedarebiT harmoniaSi kosi
relatively adv pirobiTad,SedarebiT,Sesa- religious adj religiuri,sakulto,sasuli-
bamisad ero
relatives n pl naTesaoba=sayoli ~activity religiuri saqmianoba
relativity n albaToba,SedarebiToba,Sesa- ~ dedication religiuri Sewirva
bamisoba ~expressions ~ gamosaxulebebi
relaxed adj modunebuli,Tavisufali,ga- ~ institution ~ wyoba
Tavisuflebuli ~ intent/purpose ~ daniSnulebis
re-lay v gadawyoba(mag. kedlis daSla da ~official(s) ~ Tanamdebobis pirebi
ageba),Secvla ~ right/service mRvdelmsaxureba
~ command brZanebis gacema ~significance religiuri mniSvneloba
~ horses cxenebis Secvla gzaSi ~ use religiuri gamoyenebis
release v (cixidan) gaTavisufleba/gamo- ~ work ~ saqmianoba
Sveba,gaSveba,jaridan daTxovna, relish v kmayofileba,tkboba,gemo,midreki-
axali wignis/saqonlis gamoSveba, leba ramisadmi,mimzidveloba
gamodnoba,gamoyofa,Semotana kul relocate(d) v adj adgilis Secvla,adgil-
turaSi,warmoebis dawyeba
nacvali,gadaadgileba/gadaadgi-
releave v gaTavisufleba lebuli,gadatana/gadatanili,ga-
~ of load tvirTisgan ~ danacvlebuli
relentless adj Seubralebeli,daundobeli reluctant adj usurvilod,arcTu momxib-
relevance=relevancy n drouloba,marTebu lavi/mimzidveli,ewinaaRmdegeba...
buloba,Sesabamisoba rely in(on,upon) v ndoba vinmesi/ramisa
relevant(ly) adj adv vargisi,saTanado,Sesa- ~ upon for dating daTariRebisas dayrd-
bamisi/Sesabamisad,drouli/drou- noba rameze(mag.formaze)
lad,marTebuli/marTebulad,san- remain(ed) v adj darCena/darCenili,nar-
do,wonadi,Rirebuli Ceni,SemorCena/SemorCenili
reliable adj saimedo,sando,sarwmuno,aSka- ~ extant (raRacam) moaRwia Cvenamde
ra,gonivruli ~ a mystery rCeba/darCa gaurkveveli/
~ hallmark for… sakmarisi piroba raRa- ucnobi
cisTvis ~ unproved ~ ~ dausabuTebeli
reliability n gamZleoba droSi,saimedooba, remaining adj danarCeni,SemorCenili
sinamdvile,sandooba
remains n pl. naSTi,neSti,narCeni,saWmlis
reliance n ndoba
narCenebi
feel/have ~ in ndobis qona ~ of human habitation nasaxlari=namosax
heavy ~ on sth Zlieri ndoba ramisa lari
place ~ on ndobis gamocxadeba remake v SekeTeba,xelaxla gakeTeba,ga-
relic n reliqvia,reliqti gadamuSaveba
relic(s) n gadmonaSTi remark n v SeniSvna
relics n pl wminda nawilebi

206
სარჩევი

~ to/upon v miTiTeba sxva sxva enaze,ambis gadmocema,Ses


remarkable adj sakvirveli,TvalsaCino, ruleba,migeba misageblisa
TvalSisacemi,mniSvnelovani,aR- ~ great services to… vinmes/ramis winaSe
aRsaniSnavi,aRniSvnis Rirsi,sao- didi damsaxurebis qona
cari,sayuradRebo,araCveulebrivi ~ sb vinmes warmoCena
RirsSesanisnavi rendering adj gamomsaxveli
in a ~ way araCveulebrivad,mSvenivrad rendition n gaReba=gacema,gamosaxva,Targ-
remarkably adv saocrad,TvalsaCinod,Se- mna,gadmocema
samCnevad,saocrad,Sesanisnavad, renew(al)(ation)(ed) v n adj ga(n)axleba,ga-
remarriage/remarry n v xelaxla qorwineba (n)axlebuli,aRmdgari,aRdgenili
remedium n monetis kanoniT daSvebuli renounce(d) v adj ganagdo(mag.eSmaki), ga-
wonis,ansinjis dakleba; saSualeba, damdgari beri
wamali renovate(d) v adj ganaxleba/ganaxlebuli,
remember(ance) v n damaxsovreba,(da)xso SekeTeba/SekeTebuli
meba,mogoneba,daxseneba,mogoneba, renovation n ganaxleba
saxsovari renowned adj cnobili vinme,saxelganTq-
remification n sazogadoebis/qedis ganSto muli
eba renunciate(ion) v n berobaze uaris Tqma
remind(er) v n gaxseneba,Sexseneba,moago- rent(ed) v adj gaqiraveba/daqiraveba,gaqi-
no vinmes rame; (da)narCeni; mosago ravebuli/daqiravebuli
nari,saxsovari reoccupate/reoccupation/reoccupy v n v
reminiscent of sth ramis msgavsi ram(eg sth xelaxla dasaxleba/dapyroba
is ~ of sth),mogvagonebs… reoccure/reoccurance v n xelaxla gamoCe-
reminisce(nces) v n pl mogoneba,mogonebebi na
remit(al) v n codvis Sendoba,Sesandoba- reoccurring adj ganmeorebadi
ri; gadasaxadisgan gaTavisufleba re-open(ing) v ger xelaxla gaxsna/amoqme-
remnant(s) n narCen(eb)I,naSTi deba
remodel(ed) v adj gadakeTeba/gadakeTebu- repaint(ing) v ger xelaxla daxatva(mo-
li xatva,SeRebva)
remote adj dacilebuli,daSorebuli,mo- repair(ed) v adj SekeTeba/SekeTebuli,ga-
Sorebuli,Soreuli,Sori marTva/gamarTuli,mowesrigeba,
remoteness n siSore aRdgineba(bibl),aRdgenili
removal/remove n v CamoSoreba,dangreva, repay v valis/samagieros gadaxda,pasu-
alageba,miweva,moSoreba,laqebis amo- xis gacema
yvana,amoZroba,mospoba,gaweva,gatana, repeat(ed) v adj gameoreba; ganmeorebiT,
ayra(iatakis/fenis),gagdeba,gamoricx- gsnmeorebuli,xelaxali
va,(Camo)texva/mtvreva,gadatana,gadawe- ~figures erTi da igive figurebi
va,waSla,moSoreba,gamotana,gamoyvana- ~ mention/reference xelaxali xseneba
moSla ~ use xelaxali gamoyeneba
~flesh fom body xorcis moSoreba sxe- repeatedly adv ganmeorebiTi,xelaxla,xSi
ulidan rad,kvlav da kvlav,isev da isev
~ from one’s sight TvalTagan moSoreba= repent(ance) for sth v n monanieba
mxedvelobidan dakargva repentant adj monanie
~from power xelisuflebidanCamoSo- repercussion n gamoZaxili,eqo,gavlena,Se-
reba degebi,anarekli
~ possibility SesaZleblobis mospoba repertoire=repertory n repertuari
removed adj CamoSorebuli,alagebuli,mi repertory n sacavi,sawyobi
weuli,moSorebuli,amoZrobili,ga repetitive adj ganmeorebadi/ganmeorebiTi
weuli,gatanili,ayrili=naZravi= replace(d)(ment) v adj n gamocvla/Secvla
gadaweuli fena,waSlili,gamota- vinmesi/ramis vimeTi/ramiT ; gamo-
nili,gamoyvanili,moSlili cvlili,Secvlili,adgilnacvali,
rename v saxelis gadarqmeva gadaadgileba/gadaadgilebuli
render v gaReba=gacema,gamosaxva,Targmna ~sb by sb vinmes Secvla vinmeTi

207
სარჩევი

sth ~ sth raRac gamodevnis/cvlis ra- reputedly adv aRiarebuli TvalsazrisiT


Racas saerTo aRiarebiT
replane(ing) v ger xelaxla dagegmva/da- request n v (mo)Txovna
gegmareba make a ~ (mo)Txova
replaster v xelaxla Selesva require v moeTxoveba vinmes, raRac saWi-
replete with sth adj saves(gajerebuli,mdi- roebs/iTxovs raRacas
dari,datvirTuli) ramiT,uxvi required adj saTanado,saWiro,sasurveli;
repletion n siuxve is, rac moTxovnilebiT sargeblobs
replica(te) n v asli,minabaZi; aslis gake- requirement(s) n pl moTxovnileba(ni) ra-
Teba,mibaZva ime saqonelze),saWiroeba(ni)
reply v gamoxmaureba,pasuxi,Sexmianeba requisite adj aucilebeli,saWiro,saTanado
repopulate(ion) v n xalxis xelaxla dasa rerivet(see rivet) v moqlonis moSoreba
xleba rescind(ed) v adj gauqmeba,gauqmebuli
report(ing) n v ger moxseneba,angariSi; Se- rescriptum/rescriptumi n sing/pl Lat. reskrip
tyobineba,gacxadeba,moxseneba vin- ti
nmesTvis ramis,angariSgeba rescue v gadarCena,gaTavisufleba,warT-
repose n v miZineba,Sendoba/Sesandobari, meva,xsna
ganisvene... ~ excavation(s) gadarCeniTi gaTxrebi
for ~ of sb vinmes SendobisaTvis ~operation(s) ~ samoSao(ebi)
repository n siZveleTa sacavi rescued adj gadarCenili
repossé relief/work (Fr) reliefuri rescuer n maSveli,gadamrCeni
~ technique reliefuri ornamentis ke- research n v adj naSromi,(gamo)kvleva;
Tebis teqnika kvleva,Zieba,(samecniero)kvleviTi
repoussage/repoussé n dabali reliefi/ ~design kvlevis gegma
Weduroba,romelic keTdeba Caqu- ~fellow mecniermuSaki qali/kaci
CiT furclis ukana mxridan ~ ~ junior/senior ~ ~ ~ umcrosi
represent v wardgena,asaxva,warmosaxva, /ufrosi mecn. muSaki(qali/kaci)
gamoxatva,Cveneba ~ centre samecniero-kvleviTi dawesebu-
representation n gansaxiereba,ieri,nimuSi, leba
gamosaxuleba ramis ~ is in progress kvleva momdinareobs/
pictorial ~ portretuli gamosaxuleba Rrmavdeba
representative n adj nimuSi,warmomadgene- ~ low/high level of ~ kvlevis dabali/maRa
li,amsaxveli,warmomadgenlobiTi li done
represented adj gamosaxuli,naCvenebi,war- scholarly ~ mecnieruli kvleva
modgenili ~ work kvleviTi samuSao,samecniero
represents v 3rd p.simp.pr. gamoxatavs,war- Tema
moadgens researcher n mkvlevari
reprimand v sayveduris Tqma,dasja staff/team of researchers mkvlevarTa
reprint n v amonabeWdi=teqsti ; naSromis jgufi
xelaxla gamocema/dabeWdva researches n pl Ziebani
reproduce(d) v adj asaxva,gamosaxva/gamo- reseed v xelaxla daTesva.nayofis Tes-
saxuli,xelaxla keTeba/warmoeba lad qceva
~ painting reproduqcia(mag.naxatis) resemblance n v msgavseba,mogvagonebs
reproducing adj gamomsaxveli resemble(s) v pr.simp. gavs,mogvagonebs
reproduction n gamosaxuleba broadly ~ xSirad imeorebs...
reproductive adj mwarmoebluri,reproduq- resembling sth msagavsi,(mo)gvagonebs
ciuli reservation n gadanaxva,dajavSna,momarage
republish/republication v n xelaxla/xelax- ba,Senaxva
ali gamocema reserve n v nakrZali,resursi; gadanaxva,
repuls v acileba=uaryofa,Setevis moge- dajavSna,momarageba,Senaxva
rieba reserved adj gadanaxuli,dajavSnuli,mo-
reputed adj aRiarebuli,miCneuli maragebuli,Senaxuli
~ to be ganTqmulia,miRebulia,cnobilia

208
სარჩევი

~for sb vinmesTvis gankuTvnili/gadana- in this/that ~ am/im TvalsazrisiT


xuli pay one’s ~ to b/sth pativis migeba
~ part/section SemorCenili nawili vinmesTvis/ramisTvis
reservoir n geja,wyalsacavi,wyalsatevi proper ~ saTanado pativi
re-settle(ment) v n xelaxla dasaxleba, with ~ to… rac Seexeba…
xalxis ayra=gadasaxleba with ~ to sb/sth damokidebulebaSi vin
re-shape(ed) v adj gadamuSaveba/gadamuSa- mesTan/ramesTan
vebuli,formis Secvla/formaSecv- respected adj pativcemuli,Rirseuli
lili,gadakeTeba respectful(ly)(ness) adj adv n sapativcemo,
reside v cxovreba sadme Rirseuli; pativiscemiT,Rirse-
residing adj mjdomare ulad; mokrZaleba,krZaluleba,
resign(ation) v n gadadgoma pativiscema
resin n adj mcenaris fisi(s) respective(ly) adj adv sapatio=sagangebo;
reside(nce) v n binadroba,cxovreba ; sa- pativsacemi,upiratesad,Sesabamisad
cxovrebeli,samyofeli,bina respectness n krZaluleba
be in ~ cxovreba sadme resplendence n brwyinvaleba,didebuleba
royal ~ samefo rezidencia Resplendent(the) n mefe-mnaTobi,brwyinva-
~ rule cxovrebis wesi le mefe
resident(ial) n adj binadari,mcxovrebi,ad- resplendent adj naTelmosili
gilobrivi,sacxovrebeli respond n v pasuxi,naxevarpiloni,TaRis
~ quarter sacxovrebeli kvartali pilastri
residual/residue(see rock) adj narCeni,dana- ~favourably gamoexmauro/upasuxo dade-
leqi=narCeni biTad
resign(ate)(ion) v n samsaxuridan wasvla, response n v pasuxi,gamoxmaureba
uflebamosilebis moxsna,Tanamde- in ~ to sth pasuxad ramisa
bobidan gadadgoma in ~ to the needs pasuxad saWiroebisa
resist(ance) v n winaaRmdegobis gaweva/ responsible adj sapasuxismgeblo,pasuxis-
gamklaveba; winaaRmdegoba,medego- mgebeli vinme rameze
ba,uaryofa,narCeni ~ for vinme pasuxismgebeli raRacaze
resolute adj mtkice,uryevi,gadamwyveti responsibility n pasuxismgebloba,movale-
resolutely adv mtkiced,uryevad oba
resolution n gadawyvetileba,dadgenileba, on sb’s ~ vinmes pasuxismgeblobiT
gadawyveta,aRsruleba relieve of ~ pasuxismgeblobisgan gaTavi-
adopt(carry/pass) a ~ dadgenilebis miRe sufleba
ba undertake ~ pasuxismgeblobia aReba
resolve v gadawyveta,gadawyvetilebis mi- rest n v (da)narCeni,naSTi,dasveneba,Sesve
Reba,aiZulo=iZuleba,gadaqceva ra- neba
misa ramed ~ on/upon v dasma ramisa rameze
resonate v rezonansi,exmianeba,Tanxvdeba ~ upon v dayrdnoba/dadgma ramisa ra-
resort n agaraki=kurorti meze
resound v vinmes gandideba, exmianeba restart v ganaxleba,xelaxla dawyeba
resource n resursi resting place sayrdeni,gansasvenebeli=sam-
~ poor/rich resursebiT Raribi/mdidari arxi
respect n v pativi(scema),krZalva restoration n aRdgena/aRdgineba,restavra-
in all respects yvela SemTxvevaSi cia,rekonstruqcia
in every ~ yvelafriT,yvelanairad restore(d) v adj aRdgena/aRdgenili,aRdgi
in some ~ towards… ramesTan mimar- neba; restavracia/restavrirebuli
TebaSi warTmeulis dabruneba
in respect of sth ramis sasargeblod ~ alive mkvdreTiT aRdgena
in ~ of/to rac Seexeba… restorer n aRmdgeni=restavratori
in ~ of sth raime TvalTaxedviT, restrain v Sekaveba,SezRudva,alagmva,dapa-
raimesTan mimarTebaSi timreba
restrained adj TavSekavebuli

209
სარჩევი

restraint n sisadave return n v dabruneba


restrict(ed) v adj Sekveca/Sekvecili,damc- in ~ samagierod,sapasuxod,pasuxad
roba/damcrobili,dadgena,SezRud- ~ journey ukana gza(ze)
va/SezRuduli,mcire raodenoba, returns n pl ukugeba
Sesusteba/Sesustebuli re-type(ing) v ger teqstis xelaxla gada-
restructure(ation) v n gadakeTeba beWdva
restructured adj gadakeTebuli reuse v n xelaxla gamoyeneba
result n Sedegi=nayofi revalue(ation) v n gadafaseba,xelaxla Se
in~ of… Sedegad faseba,rirebulebis Secvla
resulted in sth raRac dasrulda raRaciT reveal v aRmoCena,warmoCena,gamovlena,
resulting in… Sedegi gamoixata raRacaSi gamoaSkaraveba,gamJRavneba/gamo-
results from… gamomdinareobs… mJRavneba,gamoCena
resume(AmE) n avto/SromiTi biografia ~ links with… amJRavneba/naTels xdis
v ganaxleba,Sewyvetilis gagrZele kavSirebs
ba,daskvnis gakeTeba revealed adj gamovleneli,gamoaSkaravebu
resumé n Fr. reziume li,warmoCenili
resumption n ukan danruneba/miReba,ga- revealing that… maCvenebeli imisa,rom…
naxleba ramis Revelation n gamocxadeba(ioane RvTis-
resurgence n saqmianobis ganaxleba,aRor metyveli)
Zineba,aRdgena,mkvdreTiT aRdgoma revelation n gamocxadeba,zeSTagoneba,aR-
Resurrection(the) n aRdgineba mkvdreTiT moCena,saidumlos gaxsna
resurrect(ed)(ion) v adj n mkvdreTiT aRd- revenge n v SurisZieba
gineba/aRdginebuli campaign of ~ SurissaZiebeli omi
retain v aRbeWdva,darCena,SenarCuneba,Se- seek ~ SurisZiebis wyurvili
kaveba,mxardaWera take ~ on sb ~ vinmeze
~ in stone aRbeWdva/kveTa qvaSi=darCa revenue n saxelmwifo Semosavali
qvaSi Reverence (the) n Rirsi mama
~water wylis Sekaveba=dagroveba reverencae v krZalva/krZaluleba,pativ-
retainer n qveSevrdomi iscema
retaining adj damcavi,SemCerebeli,Semkave- reverse n adj monetis zurgi; uku,sapir-
li rispro,Seqceuli
~ wall sayrdeni kedeli v ramis Secvla sapirispiro ramiT
retell v mboba,Txroba,moyola ~ quarter round meoTxedi ukurkali/bru
retent(ion) v n Sekaveba ni
rethink(see reassess) v xelaxla gaazreba reversed curve ukurkali
reticulate(d) adj badisebri ornamenti reversion n sawyis mdgomareobaSi/warTme
retinue n amala ulis dabruneba
retire(d) v adj gadadgoma/gadamdgari ; pen revert v CamorTmeulis/warTmeulis ~
siaze gasvla/gasuli adrindel rwmenaze dabruneba
retouch(ing) v ger retuSis keTeba,retuSi ~back to sth miubrunde rasme
abrupt ~ cicabo ~ revetment(s) n mopirkeTeba,Semokvra ra-
controlled ~ sakontrolo ~ misa rameze
finishing ~ damasrulebeli ~ review n v adj naSromi=momoxilva,Jurna-
marginal ~ kidis ~ li,recenzia; mimoxilva/mimoxil-
nonbiface ~ calmxrivi ~ viTi,ganxilva,Sefaseba,Tvalis
retreat v ukandaxeva,saero cxovrebidan gadavleba
gandgoma,wasvla ~ article(book/paper) mimoxilviTi naSro
~from some place wasvla,mitoveba mi
go into ~ sazogadoebidan garideba reviewer n mimomxilveli,recenzenti
retreating adj daqanebuli revise v naswavlis gameoreba,sakiTxis
retroact(ive) v adj gameoreba; uku, ganmeor gadasinjva=revizia,teqstis Ses-
woreba(ara koreqtura)
ebadi,ukuZala
revised adj gadasinjuli

210
სარჩევი

~ edition Sevsebuli da Sesworebuli ~design mdidruli ornamenti


gamocema ~ in finds/of offerings monapovriT/nivTeb-
revision n sakiTxis gadasinjva=revizia iT mdidari samarxi/Zegli
revisit v mibruneba ~ of minerals wiaRiseuliT mdidari
~a subject mibruneba raime sakiTxze ~ of wells mineraluri wyaroebiT ~
revitalize(d)(see rout) v adj gacocxleba/ ~ style mdidruli stili
gacocxlebuli,aRgineba/aRmdgari richly adv mdidrulad,uxvad
revival n aRorZineba ~ adorned(decorated,furnished) mdidru-
~ times aRorZinebis/aRmSeneblobis lad Semkuli
xana richness n simdidre
revive(d) v adj aRorZineba/aRorZinebuli, ~in sth mdidari ramiT qveyana
gamococxleba/gamococxlebuli, rick n zvini
ganaxleba/ganaxlebuli,aRdgoma, rickety adj meryevi(mag.mtkicebuleba)
gamoRviZeba,ayvaveba,gafurCqvna rid v gaTavisufleba raRacisgan,Tavi-
revives v simp.pr. asuldgmulebs dan moSoreba ramis
reviving adj is,rac RorZindeba,aRorZine- riddle n gamocana,saidumlo
badi ride(r) v n cxenis Weneba,mxedari,cxeno-
revolt n ajanyeba,janyi sani
revolve around v brunva,triali ~ god(s) n cxenosani RmerTi/RmerTe-
revolving adj mbrunavi bi
revolutionize v gardaqmna,revoluciis mox ~ up chariot etlis marTva
dena ridge n mwkrivi,mTagrexili=qedi,nakeri
reward n v jildo; dasaCuqreba,dajil- liTonze,kicura
doeba,sikeTisTvis sazRauris mige- ~beam n gasayari=Weris koWi
migeba,erTgulebis(amagis,Sromis) ~way(see defile) n gza xeobaSi
dafaseba,fuladi jildo riding ger cxenze jdoma,Weneba
rewarded adj dajildoebuli ~ boots cxenosnis Ceqmebi
rewarding adj kuTvnili ~ breeches ~ Sarvali
~ in finds/offerings monapovriT mdidari ~ upon cxenze mjdari
rewind v xelaxla gadaxveva/saaTis mo- rifle n Tofi
marTva rift valley n dedamiwis qerqis nawili Se-
re-work v gadakeTeba,gadamuSaveba mosazRvruli teqtonikuri nap-
re-write v (xelaxla) gadawera ralebiT,romelic momijnave ad
rhetoric adj ritorikuli gilebze ufro dablaa daweuli
rhetorica n ritorika right n v adj ufleba; gasworeba; swori,
rhomb/rhombi n sing/pl Lat. rombi marjvena=xeli,RvTivkurTxeuli,mar-
rhomb-shaped adj rombisebri Tali vinme/rame
rhubarb=Rheum gen. Lat. n adj revandi ~ angled adj marTkuTxa
Rhus coriaria n adj TuTubo(si) at/on the ~ marjvniv
Rhus cotinus=Cotinus coggygria n adj Trim- divine ~ wminda ufleba
Lli(s) ~ hand n adv marjvena xeli; marjvniv
rhyolite n adj rioliti=lipariti(minera have the ~ uflebis qona
li) Ital. in one’s own ~ sakuTar uflebebSi
rhyton/rhyta n sing/pl Gr. ritoni ~ now axlave=am wuTSi
rib n nekni,zoli,wibo,satevris/Subispi- ~ of inheritance ufleba memkvidreobaze
ris qedi ~ of sanctuary TavSesafris moTxovnis
~ cage n yvela nekni erTad ufleba
sharply carinated ~ mkveTri wibo ~ of veto vetos ufleba
ribbed adj kbilebiani,dakbiluli,wiboiani ~ side waRma piri ramis
ribbon n lenti/babTa ~ to left(see left) marjvnidan marcxniv
rebellion n ajanyeba rightly adv samarTlianad,sworad
rich adj mdidari,mdidruli rights n pl uflebebi

211
სარჩევი

~ assert one’s ~ vinmes uflebebis dacva oba


by ~ uflebiT… ~ into the sky zecad amaRleba
commission ~ uflebis gadacema/mini- give ~ to sth saTavis dadeba/dasabam-
Weba vinmesTvis is micema ramisTvis
exercise one’s ~ to uflebiT sargeb- ~of state saxelmwifos warmoSoba
loba ~of sth gaCena/dawyeba ramis,aRzeveba
hurt sb’s ~ vinmes uflebebis Selaxva ~ up against sb galaSqreba vinmes wina
invest with ~ uflbebiT aRWurva,uf- aRmdeg
lebamosilebis miniWeba riser n kibis safexuris SemaRleba
righteous adj marTali ~ board kibis safexuris sayrdeni
rightful adj uflebrivi,uflebis mqone rising adj amomavali,aRmavali,aweva,simaR-
rightless adj uuflebo leSi mateba
righty adv samarTlianad ~above the plain dablobze aRmarTuli
rightminded adj Wkviani,WkuaTmyofeli borvi/gora
rigid n adj gaciebuli masa ; magari,udre- risk n v riski,gariskva=riskis gaweva
ki,moudrekavi,medegi,xami(mag.tilo), run the ~ v garisko rame
mkacri,uxeSi rite(see holocaust) n wesi,adaTi
rigidly adv uZravad,uryevad adminisrer ~ at funeral dakrZalvis wes-
rigidness n sixiste,Seuguebloba is aRsruleba
rim(see vessel) n v sorsoli,Wurwlis pi ~ burial/funeral ~ dakrZalvis wesi
ri, gars evleba/uvlis conform to the ~ wesis/wesebis dacva
incurved ~ pirmoyrili follow/submit the ~ ~ ~ ~
outcurved ~ pirgadaSlili funerary ~ dakrZalvis wesi
remains n pl naSTi,narCenebi marital/marriage ~ qorwinebis wesi
rind n xis tyavi/kani mortuary ~ dakrZalvis wesi
ring n v beWedi,wre,rgoli,yunwi,rkali; ~ of commiting to the flame dawvis ~
zaris (da)rekva ~of passage dakrZalvis wesi
~ base n WurWlis qusli ritual n adj rituali,wesi; ritualuri/
~ leader wamomwyebi saritualo,saweso
middle ~ Sua rgoli ~ ceremony ritualuri ceremoniali
ringing ger rekva mysterious ~ saidumlo rituali
ringlet n xveuli,xvia,rgoli,kululi,be- ~ purpose ~ daniSnulebis
Wedi=samkauli observe the ~ practice ritualis dacva
rings n pl safexuredi svetze/Senobaze perform the ~ ritualis Sesruleba
(ornamenti) ritually adv ritualurad,ritualis Tanax
rip n v kedlis garRveva mad
~ off v (ga)Zarcva rival(ry) n v mowinaaRmdege,metoqe,Suri,
ripe(n) adj v mwife,damwifebuli; damwi- Suri,Surli ; mtroba,metoqeoba,mo-
feba cileoba,winaaRmdegoba,mteri/mtr-
ripeness n simwife oba
ripple(d)(s) adj talRisebri,talRovani, ~ sb mtroba vinmesi
CuxCuxi,talRebi dinebis river n adj mdinare,samdinaro
rise n maRlobi,SemaRleba(reliefze), arm of the ~ mdinaris toti
borcvi,aRmarTi,goraki ~bank/side mdinaris napiri
v aRmavloba,Casaxva(mag.xelovnebis), basin of the ~ mdinaris auzi(qvabuli,
warmoSoba,warmoqmna,aweva,aRmarT- xeoba)
va,kedlis amoyvana,gaCena,aRmoce- bed of the ~ ~ kalapoti
neba,mateba,aRmasvla,mateba,aRmarTva bend n mdinaris muxli
~ again/from the death v mkvdrediT aRd- by ~ mdinareze mgzavroba/gadazidva
goma ~cobble/pebble riyis qva/kenWi
be on ~ gaZliereba,gaCena confluence of the ~ mdinaris SesarTa-
~ in rebellion against… ajanyebis mowy- vi(adgili)

212
სარჩევი

confluent ~ mdinare,romelic erTvis waterway samdinaro gza/sanaosno ~


sxva mdinares rivet(see rerivet) n v adj manWvali,moqloni
dam n v mdinaris jebiri/gadaketva damoqloneba,mopirkeTeba,daWedeba,da
daw bank of the ~ riye lursmva,civWedva,samanWvle
down/lower stream of the ~ mdinaris qvemo ~ hafting/hole samanWvle naxvreti
weli/dineba head/top of the ~ moqlonis Tavi
dry ~ bed mdinaris damSrali kalapoti riveted adj damoqlonebuli,Camoqlonebu-
estuary n mdinari zRvasTan SeerTebis li,dalursmuli
adgili riveting ger damoqloneba.Camoqloneba
fast flowing ~ swrafi mdinare riza n xatis omfori,saeklesio samosi
flow into together ori ~ erT mdinared road n gza(tkecili)
moedineba SeerTebis Semdeg along ~ gzispiri,gzis gaswvriv
~flow into the sea ~ erTvis zRvas ~ of brushwood Celtis gza
~floodplain of the ~ mdinaris dablobi= ~ map sagzao ruka,gzamkvlevi
axlomaxlo napirebi rutted ~ naurmali/oRro-CoRro gza
ford of the ~ mdinaris foni ~ way n gza,qvafenili
god mdinare – RvTaeba roam(ing) n v adj ger xetiali,moxetiale
~head/upper reaches of the ~ mdinaris saTa- roamer n mwiri,yaribi
ve roast(ing) v ger Sewva,Ggamowva
meandering ~ daklaknili ~ rob(ed)(er)(y) v adj n (ga)Zarcva/Zarculi;
middle area/reaches of the ~ mdinaris Sua mZarcveli; Zarcva,yaCaRoba
weli live from robbery cxovreba yaCaRobiT
mountain river/stream mTis mdinare/naka- robe(s) n samosi(saero,samefo,saeklesio)
duli xalaTi,mantia,kaba
mouth of the confluence mdinaris mdinare- robing room n eklesiaSi samosis Sesanaxi
sTan/zRvasTan SeerTebis adgili robust adj jansaRi,Ronieri,magari
non-shippimg ~ arasanaosno mdinare ~intellect jansaRi inteleqti
old ~ bed mdinaris Zveli kalapoti ~work mZime samuSao
on the ~ mdinareze rock n adj klde/kldis,mRvime,qani(s),nag-
reach of the ~ mdinaris muxli leji qva,lodi,kldemadani
remification of the ~ ~ ganStoeba bed ~ n adj yadimi
~rises in… mdinare saTaves iRebs… ~ crystal v adj mtis broli(s)
~side n mdinaris sanapiro ~ curving ger kldeze kveTa
~ ~ port samdinaro navmisadgomi ~cut tomb kldeSinakveti samarxi
soft/still flowing ~ mdore mdinare dislocated(slid/slipped) ~ Camowolili
~sprans forth… mdinare moedineba… qani
steep(ness)(of the) bank mdinaris cicabo eroded ~ gamoqaruli/CamonaSali ~
napiri/daxriloba exhausted ~ gamonamuSevari ~
straddle a ~ mdinaris damorCileba floating ~ mcuravi ~
swell v mdinaris adideba ~ hewn adj kldeSi nakveTi
through ~ action mdinaris zemoqmedebiT living ~ sacxovrebeli gamoqvabuli
tributary of the ~ mdinaris Senakadi ~outcrops gamonamuSevari qani
upstream n dinebis sapirispirod parent ~ dedaqani
~of the ~ ~ zemo dineba/weli recent ~ axalgazrda ~
~useful/useless for transport vargisi/uvar- residual ~ narCeni ~
gisi sanaosnod shell ~ niJrovani ~
weir on the ~ jebiri mdinareze ~shelter gamoqvabuli
~with great volume of water wyaluxvi ~ ~structure Qqvis nageboba kldeSi
riverine n adj kirqva/kirqvis ~varnish danaleqi fena kldeze
~area mdinarispiri/pirebi rocky adj kldovani
~cobbles/stones riyis qvebi rod n liTonis/xis Reri(Rero,Reraki,wne
~location mdinarispira mdebareoba li),vazia rqalerwi,keti,Cxiri,muxli

213
სარჩევი

gvarSi, Tamasa rulebuli gadamxuravi qviT


tubular ~ futuro Reri/Reraki pavilion ~ karvis/pavilionisebri ~
roe n adj qviriTi(s) pillared ~ svetebze dayrdnobili ~
roebuck n Sveli-xari,iremlaRi pitched ~ calferda ~
role n roli,daniSnuleba sloping ~ orferda ~
decisive ~ in sth gadamwyveti roli sole-beam(ed) ~ koWovani ~
rameSi steeple ~ piramiduli ~
designate ~ rolis gansazRvra stepped ~ safexuredi ~
gender ~ sqesis roli sturdy ~ gamZle ~
~ model misabaZi vinme, modeli thatched ~ islis ~
~ of sth in the origin of sth raRacis roli tiled=timber and tile ~ kramitis ~
raRacis CamoyalibebaSi ~top saxuravi,bani
pivotal ~ mTavari roli trapezoid ~ trapeciuli ~
play a ~ rolis Tamasi/Sesruleba under the one ~ erT WerqveS
roll v n (wa)goreba,Segragna; gragnili, vaulted ~ kamariani ~
xvia roofed adj (ga)daxuruli
~ headed adj Tavxvia roofing adj saxuravi,gadamxuravi
thick ~ WurWlis bako/gvirgvini ~ paper n adj toli(s)
~ up v dagragna roofless adj usaxuravo
rolled adj nagorebi,Segragnili rook n etli WadrakSi
roller n saglinvela,lilvaki,sorsoli, room(see throne) n oTaxi,adgili=sivrce=
lilvi,satkepnela farTobi ramis mosaTavseblad
rolling v adj xvia,daxveuli furceli, ~ for newly-wed couple sanTiobo
gorva,mgoravi guest ~ sastumto oTaxi
~ground mTagoriani adgili large ~ =hall darbazi
~hill mTiani,mTagrexiliani reception ~ misaRebi=sastumro darba-
roof(see cover) n v adj saxuravi(s),Rume- zi
lis TaRi; gadaxurva row/series of ~ (s) anfilada
~ batten lartya store ~ sakuWnao, sawyobi
bee-hive shaped ~ karvisebri/Tavdayi- throne ~ sefes darbazi(sadac samefo
ra qvevrisebri saxuravi taxti dgas
conical ~ konusuri saxuravi ~ to expand sivrce
domed(shell/vaulted) ~ gumbaTiani roomed adj moTavsebuli
doubed ~ Tixatkepnili ~ one/two…~ erT/oroTaxiani
earthen ~ miwuri bani=datkepnili root n bibliuri winapari,gvaris fuZem-
miwis ~ debeli,mcenaris fesvi,sityvis fuZe
eaves kiduli ~ , Cardaxi ~ factor umTavresi mizezi
flag-stone/tile ~ lorfinis ~ have ~ in… fesvebi midis…
flat and earthen ~ banuri/bani ~ ~ of hill mTis Ziri
four-fitched ~ orkalTa ~ ~ out v amoZirkva
gabled ~ samkuTxa ~ ~ plant n adj Zirxvena(si)
gambrel(saddle/saddle back,ridge) ~ the ~ pirvel(sawyisi),umTavresi
ormxmxrivdaqanebuli ~ rooted adj fesvebiani
girder/log ~ Zelebis ~ deeply ~ Rrmad fesvgadgmuli
hipped ~ orwvetiani ~ roots n pl wyaro=fesvebi=warmomavloba
lean-to ~ kiduli(fardulis,sxva Se- very ~ safuZveli,sawyisi,fesvebi
nobaze midgmuli nagebobis/ rope n adj v asxmula,lari=Toki,sabeli,
fardulis saxuravi,Cardaxi bawari ; grexili,Tokisebri ; mZivis,an
~line saxuravis xazi sxva ramis asxmula
~ of planks ficris saxuravi rosemary(Rosmarinus officinalis Lat) n adj
~ of rows of beams spanned by a capsrone rozmarini(s)
gvirgvinuli gadaxurva das- rosette n varduli

214
სარჩევი

roster n nusxa=sia routmarch n laSqroba


rostrum/rostra n sing/pl Lat. kaTedra, gemis row n mwkrivi,rigi(aguris/qvis wyobaSi),
Semkuli cxviri wyeba
rot v (da)lpoba in a row mwkrivSi
rotate v brunva RerZis garSemo ~ of rooms anfilada
rotating adj mbrunavi rower n mexife,meniCbe
rotation n brunva royal adj samefo,mefuri,sakaro=karis,me-
~ of crops Teslbrunva fisa/dedoflisa
rotten adj dampali,laye at ~ command mefis/samefo brZanebiT
rotting adj lpobadi cadet branch of ~ line samefo ojaxis
rouge v loyis/tuCis SeRebva wiTlad= umcrosi Sto
gawiTleba ~ power samefo xelisufleba
~ and ciruse fer-umarili ~residence ~ rezidencia
rouged adj wiTlad SeRebili(loya,tuCi) sb of the ~ blood ~ gvaris
rough adj daumuSavebeli,gauTleli,uxe- ~ throne ~ taxti
Si,winaswari,uswormasworo,dauxve- ~ troops ~ jarebi
wavi,tlanqi Royal Gates aRsavali,aRsavlis kari
~ draft varaudi,mokle monaxazi royalties n honorari
~ out v n namzadis (ga)keTeba,uxeSad royalty n taZreuli,mefoba,samefo ojax-
mtvreva/kveTa,qvis namzadi is wevri,mefobis xana,samefo war-
roughly adv TiTqos,tlanqad,uxeSad,daax- momavlobis
loebiT... rub v G(ga)cveTa,xexva
~ modeled uxeSad naZerwi ~on with…malamos/nelsacxeblis wasma
~oval/rectangle arawesieri ovali/marT- ~ stone salesi qva
kuTxedi ~ up v gaprialeba
~ work(ed) up v adj gamoCorkna/gamoCor rubbed adj gacveTili,gaxexili
knili,daumuSavebeli rubbish n narCenebi,nagavi
roughness n siuxeSe,uxeSoba,uswormaswo ~ pit nagvis ormo
roba rubble v yoris amoSeneba
rouletting n rkali ~ fill/packing v ger ~ ~
round adj adv v mrgvali; gars..,garSemo; ~ masonry n adj WyorduRabi(s)
damrgvaleba,momrgvaleba,Semovla= ~ stone nagleji qva/qvis
Semowmeba ~ ~ wall(ing) yore
~ the world mTels msoflioSi,msofli- rubric n saTauri
os garSemo under ~ saTauriT...
~ billet/timber n adj namori(s) ruby n adj wiTeli safironi(s)=lali(s)
~up alyaSi moqceva,naxiris moparva =badaxSi(s)
roundabout n SemovliTi gza ruddle(see raddle) n adj wernaqi(s)
roundel n rkali rude-timber n adj gaurandavi ficari/fic-
rout n v amala,areuloba,mRelvareba,sim- ris
ravle ramisa,gacamtvereba,mtris ga- rudimentary adj martivi,Canasaxovani,ganu-
nadgureba,saRamos miReba,vinmes ra- viTarebeli
ime mizniT sadme gagzavna rue=Ruta Lat. n adj mariamsakmeli(s)=re-
rout(s) n adj gza,mimarTuleba,marSruti, vandi(s)(ix.tegani)(mc)
samarSruto rug n iatakis safeni,noxi
main ~ mTavari gza.mimarTuleba rugged adj uswormasworo,mTagoriani
maritime ~ sazRvao gza/gzebiT ~ highlands mTianeTi/mTiani
revitalizing routs aRorZinebis gza ~landscape/terrain mTiani/mTagoriani
sea/valley ~ sazRvao/saxmeleTo gza ~topography mTagoriani mxare
trade ~ savaWro ~ ruin(ed) v adj daRupva/daRupuli,dangre-
routine n yoveldriuroba,rutina va/dangreuli,Semusvra/Semusruli
busuness ~ yoveldriuri saqmianoba ruin(s) n pl nangrevebi

215
სარჩევი

build upon ~ nangrevebze aSeneba runner n wisqvilis zeda qva


in ~ nangrevebad qceuli running adj morbenali,mrboli,gasdevs
rule n v wesi,mmarTveloba,xelisufleba, ~ across gadaWimuli teritoria(ze)
saxelmwifos marTva/gaZRola ~along gasdevs
adopt a ~ wesad qceva ~ ~ the sides gasdevs gverdebze
conform to the ~ wesebis dacva ~ away from gamomavali
follow the ~ wesis dacva/Sesruleba, ~ from…to… gasdevs …dan…mde
misdio wess ~ mate n mewyvile
joint ~ of sb erTmmarTveloba ~ spiral zanuri/zenuri xvia
~out gamoricxva ramis runoff v Camongreva
residence ~ cxovrebis wesi runs along v gasdevs...
submit the ~ wesis dacva rural adj soflis,sofluri,sasoflo
~ultimately saboloo mmaTveli ~ area sofluri garemo/dasaxleba
under a rule xelisuflebis QqveS ~ style ~ stili
unify under a ~ ~ ~ gaerTianeba ~ surroundings soflis/sofluri Semo-
~with a light hand msubuqi mmaTveloba gareni
ruled adj marTuli, xazovani rush n adj v lerwami/lerwmis(safeni),
ruler n batoni,mmarTveli,saxazavi leli(s)/lelqasi(s) ;Tavdasxma
~ cult mmarTvelis kulti rust(ed) n v adj Jangi,daJangva,daJanguli
~ of beasts cxovelTa batoni rustic(ally) n adj adv glexi;miamiti,miami-
sole ~ erTmmarTveli turad
rules of succession memkvidreobis wesebi rusticate(ion) v n fasadi mopirkeTebuli
ruling adj mmarTveli mkveTrad/axeSad damuSavebuli,
~ clique ~ jgufi gamoburculi qvebiT
~ elite (Fr) ~ elita/wre rusticate v gauxeSeba
~ party(see state) ~ partia rusticity n miamitoba
rumbling adj xviara rut n adj wibo,navali=gakvaluli
ruminant n adj mcoxneli cut ~ wakveTili
rumming ger ngreva sangrevi manqaniT ruthless adj Seuvali,Seubralebeli,daun-
rumours n pl miTqma-moTqma,Worebi,xmebi dobeli
rump n saZue ruthliness n simkacre
rumper n Wori ruttling time myviraloba=cxovelTa qorwi
rumple v daWmuWvna nebis dro/periodi
run n v samsaxuri; gaqceva=sirbili, rye n adj Wvavi(s), Secale cereale Lat.
(war)marTva=saqmis gaZRola,ra- S
mis amuSaveba,Catareba,muSaoba Sabbath n SabaTi(uqme dRe paraskevi,kvi-
~ after v miyolagadevneba,Semdeg… ra)
~ aground v napirze gariyva saber n calfxiani maxvili
~ along v gasdevs sable n adj siasamuri(s)
~ (a)round circumference v Semosdevs, sack n v guda,tomara ; dapyrobili
Semouyveba qveynis Zarcva
~ as followes… teqsti/warwera gvatyo- sackcloth n adj uxeSi tilos(i),jvalo(si
binebs… sacral adj saweso,saRvTo,wminda
~ astray v gzas acdena ~lamb saRvTo batkani
~ behind v ukan miyola sacrament(s) n ziareba,siwminde,wminda
~ by v movla,saqmis gaZRola Sesawiri=ZRveni
~ into v Sexvedra,SeCexeba,raRac gada- Blessed Sacrament wminda ziareba
dis raRacaSi sacramental adj sanukvari,sazedaSe
~ ourside of brooch(confine,frame) raRac ~wine zedaSe
scildeba CarCos sacramentum n samxedro valdebuleba,
~ parallel v misdevs paralelurad erTgulebis fici
~ through v moicavs,swvdeba sacrarium/sacraria n sing/pl Lat. samlocve

216
სარჩევი

lo,ekvderi,eklesiis minaSeni Zegli)


sacred adj nakurTxi,wminda,gandobili, ~ kept sacavSi daculi masala
sulieri,religiuri,Zvirfasi safeguard n usafrTxoeba
Sacred Tree wminda xe safely adv Tamamad
entwined vegetation of a ~ ~ design wmin- saffron=Crocus sativus n adj zafrana/zaf-
da xis mcenareuli wnulis or- ranis (sakmazi)
namenti Saffron milkcup=Amanita caesarea Lat n adj
~ object siwminde niyvi(s)=keisris soko
~ place wminda adgili sag v momTabareobidan binadar cxovre-
~ to miZRvnili vinmesadmi baze gadasvla
~vestment mRvdlis saceremonio samo- sag n adj Salvia officinalis Lat. salbi(s)
si/Semosva sagum n sagum(i)
sacredly adv wmindad saiga n niamori,qurciki,saiga
sacredness n siwminde sail(er)(ing)(or) n v n ger n ialqani; naos-
sacrifice n v zvaraki,samsxverplo; samsx- noba zRvaSi; afriani navi; naosno-
verplos dakvla ba; mezRvauri
~ altar/place samsxverplo sakurTxeveli sain(liness) v n dalocva jvriT=naTlis
/adgili mofena; wmindanoba
ordain ~ msxverplSewirvis daweseba Saint=St(see day,Monday) n wmindani
sacrifecer n qurumi saint(see life) n adj v wmindani; wminda;
sacrificial n adj msxverplSewirva,samsxver wmindanad kurTxeva(kanonizacia/
plo Seracxva)
~altar warmarTuli samsxverplo salary n gasamrjelo=xelfasi
~fire samsxverplo cecxli salient adj win wamoweuli
~place ~ adgili ~color naTeli/kaSkaSa feri
sacrilege n mkrexeloba,eklesiis siwmin- saline(see salty) adj mlaSe,mwuTxe
ndeTa Zarcva/xelyofa salt n adj marili(s)
commit ~ v mkrexelobis Cadena ~ cellar/holder n samarile
sacrilegious adj mkrexeluri Saltire(see Cross) n wm. andrias jvari
sacring n ZRvenis mitana eklesiaSi,kur- salty(see saline) adj mariliani,mlaSe
Txeva,mefis/episkoposis kurTxe- salvage n v gadarCena,brZolis velze
va/mironcxeba nadavlis mogroveba=Zarcva
~ bell zaris rekva amaRlebis dResas- ~operation(s) gadarCeniTi samiSao(ebi)
waulze/wminda ZRvenis mirTmevisas salvation n adj xsna; gadamrCeni,gadarCe-
sacrist n eklesiis meklituri,meWurWle niTi
beri salve v xsna
sacristan n mnaTe,diakvani same pron. igive,imave
sacristry n sadiakvne,eklesiis salaro sth of the ~ sort igivenairi
sacrosanct n adgili/mefe wminda otive sameness n msgavseba,Tanxvedra,erTgva-
Seuvali rovneba
saddle n unagiri sample n v magaliTi,nimuSi; magaliTis/
~ bag xurjini cxenze/virze nimuSis dasaxeleba(SerCeva
~ girth cxenis samkerduli aReba velze)
side ~ qalis unagiri sanctify v kurTxeva,naTlis mofena
saddler(see harness) n saraji=unagiris sanctity n siwminde
ostati shrine of ~ siwmindis taZari
sadly adv savalalod,samwuxarod sanctuary n taZari,sakurTxeveli,samloc
safe n v adj adv sacavi=seifi; SenarCune velo,salocavi
ba ; usafrTxo(d),unaklo=mTeli,sa- pagan ~ warmarTuli sakurTxeveli/
imedo,daculi samlocveli
~ conduct deed dacvis sigeli ~ robber baginTmZarcveli
~ intact mTeli=xeluxlebeli(sagani/ sand n adj qviSa/qviSis

217
სარჩევი

coarse ~ msxvilmarcvlovani ~ savery n adj Satureia Lat. qondari


fine ~ wmindamarcvlovani ~ savings n pl danazogi(fuli)
~ glass qviSis saaTi Saviour n mfarveli=RmerTi,macxovari,
~ grain ~ marcvali ufali
~ pit ~ sabado the ~ not made by hands xelTuqmneli
sandstone(see hassock) n adj qviSaqva/qvis xati
calcareous ~ kiriani qviSaqva/qvis Saviour’s Gate macxovris kari
sandal n xamli=sandali savory=Satureia n adj qondari/qondris
sands n pl qviSrobi saw n v aforizmi,xerxi/(da)xerxva
sandwich(ed)(ing) v adj ger ori fenis Se- ~tooth n xerxis kbili
erTeba Sua=mesame feniT,mibma,da- sawdusts n adj naxerxi(s)
kavSireba sawn adj daTesili
sandy adj qviSiani,qviSisferi ~ field gazafxulis naTesi
Sanhedrin n sinedrioni,brZenTa/uxuces- sexton n mnaTe,diakvani,mefsalmune beri
Ta sabWo Zv. ierusalimSi say v Tqma
sanitation n wyalgayvaniloba+kanaliza- ~ strictly zustad/mkacrad ~
cia saying n ger gamonaTqvami=frTiani sity-
sapphire n adj lurji safironi(s)=iagun va; Tqma
di(s) it goes without ~ TavisTavad igulisxmeba
Saracen n sarkinozi=mahmadiani=arabi scab n liTonis wyluli(qerqi,fufxi)
Sarsenet n adj abreSumis sasarCule scabbard n v qarqaSi; qarqaSSi Cageba
sarcophagus/sarcophagi n sing/pl Lat. sar- scaffold(ing) n arena, eSafoti,xaraCo
kofagi scald v (ga)fufqva,(da)fufqva
sardonyx n adj frcxila/frcxilis,sar- scaldino/scaldini n sing/pl Lat. keci(gamo-
doniqsi(s) sacxobad)
satellite n adj Tanamgzavri, momxre=mimx- scale n ferTa gama/palitra,firfita,
robili,Tanmxlebi Skala,gadasatani/misadgmeli kibe,
satisfaction n (da)kmayofileba sasworis pina,qereWi,masStabi
satisfactorily adv damakmayofileblad ~down/up v damcroba,daqveiTeba,Semci-
satisfied adj (da)kmayofilebuli reba,mateba,zrda
satisfy v (da)kmayofileba,dasjerde rac grand/large ~ didi/farTo masStabi(ani)
gaqvs micro ~ mcire masStabi(ani)
~ requirements akmayofilebs/dakmayofi- ~ of sth farTobi ramisa
leba moTxovnebis/moTxovnilebis on a large(r)/small(er) ~ didi/mcire mas-
satrapal adj satrapiis StabiT
satrapy n satrapia scales n pl qereWi=qercli/qerqi,saswori
satter about/over v gabneva Scales n pl saswori(zodiaqo)
Satur n satiri=favni scaliness n xorklianoba
saturate(d) v adj gajereba/gajerebuli scallop(ed) n adj kbilana,kuwubo; dakbi-
Saturday(see Sabbath) n SabaTi=kronosisa luli,kuwubebiani
Holy Saturday=Easter Eve didi/vnebis scaly adj qerclisebr(i)
kviris SabaTi scant adj meCxeri,iSviaTi,arasakmarisi,
Saturnalia n pl saturnaliebi mcire,mwiri
satyr n satiri ~evidence mwiri masala
saucepan n qvabi scantiness n simcire,simwire,simeCxere,
saucer n lambaqi ukmarisoba,iSviaToba
savage(ry) adj n gareuli=veluri,Seubra ~ of finds monapovari masalis simcire/
lebeli/Seubralebloba,veluri/velu simwire
roba,pervelyofili=xeluxlebeli scantling n nimuSi.eskizi,sufTad Semok-
save(d) v adj gadarCena,gadanaxva,Senaxva, vercxili qva
fulis dagroveba ; gadarCenili, scanty adj mwiri=umniSvnelo raodenob-
gadanaxuli is,iSviaTi,meCxeri,arasruli,Raribu

218
სარჩევი

li,mcire anti(ganurCevlad dargebisa)


~ finds/remains Raribi(mcire/mwiri) mo- ~ of international distinction(see greats)
napovari msoflio saxelis mqone swavluli
scapegoat n gantevebis vaci scholarly adj samecniero,mecnieruli
scar n kvali/nakvalevi,naWrilobevi, ~ apparatus ~ aparati
nakli ~ literature ~ literatura
~ of damage dazianebis kvali scholars n pl swavlulni
scars n pl nakvalevi board of ~ samecniero sabWo
scarab n skarabea ~ for many generations mecnierTa Taobe-
scarce(ly) adj adv iSviaTi; bundovnad, bi
Zlivs,Znelad ~ have hunted in vain swavlulni amaod
scarcity n iSviaToba,nakleboba,simcire, daSvrnen…
ukmarisoba scholarship n codna,stipendia,mecnieru-
scarf n mandili,Tavsafari done,humanitaruli mecnierebebi,
scatter about v mimofantva mecniereba,ganaTleba/ganaTlebu-
~ over v gafantva,mimofantva,mimobne loba,aRricxvianoba
va,gabneva high/low level of ~ mecnierebis maRali/
scattered adj mimobneuli,mimofantuli, dabali done
calkeuli,mwiri,gafantuli,iSviaTi scholasticus n sqolastikosi
~occurance iSviaTi gamoCena school n skola,mimdinareoba(mag,xelov-
thinly ~ aqa-iq mimobneuli nebaSi,mecnierebaSi)
scene n scena,viTareba,moqmedebis adgi- ~ of arts xelovnebis skola
li science n mecniereba
go/pass from/off the ~ scenidan wasvla, sciential adj samecniero
gaqroba ramis ~ experience mecnieruli gamocdileba/
on the ~ adgilze done
scenery n buneba,garemo,xedi ~ heritage ~ memkvidreoba
scent n v sunamo,nelsacxebeli,suni,sur- ample ~ ~ mdidari samecniero memk-
neli; nelsacxeblis (da)pkureba vidreoba
~ bottle n sanelsacxeble,nelsacxeb- scientific adj mecnieruli/samecniero,kvle
lis boTli viTi
scented adj surnelovani,napkurebi scientist(cf.scholar) n mecnieri(teqnikur
scepter n skiptra dargebSi)
schedule n v adj ganrigi; dagegmva/dageg- top ~ wamyvani ~
mili scimitar n satevari,romelic moklea da
~around sth raRacaze Tanxvedra/damTx- moxrili-iyenebdnen musulmanebi
veva,raRacis mixedviT (ix. iatagani)
scheduled/scheduling adj dagegmili/gaweri scion n naSieri (adamianis)
li saqmianoba raime scissors n pl makrateli
schematize(d) v adj sqematuri ~ with spring zambariani ~
schema/scheme n sqema scoop n v cicxvi,xrika,aqandazi,Txra,mo-
decorative ~ dekoratiuli sqema poveba
schematical(ly) adj adv sqematuri/sqematu- scope(s) n sazRvari=CarCo,monaxazi
rad beyond ~ raRac scildeba CarCoebs
schematize(d) v adj sqematurad gamosax- ~of work naSromis CarCo(ebi)
va/sqematizebuli within ~ raRac jdeba CarCoebSi
scheptuchi=scheptoukhi n sing/pl Lat/Gr. scorch v dawva,moalva.mowva
skeptuxi scorching adj mwveli,dambugavi
sceptuchia=skeptoukhia n Lat/Gr skeptuxia ~sun mwveli mze
schist n adj Savi fiqali/fiqlis;WaWis score v daCxvleta
qva/qvis scores of sth mravali ram (mag.taZari)
scholar(cf.scientist) n mecnieri,swavluli, scorpio n morieli; isarmtyorcni/saal-
(humanitarul dargebsi),stipendi- yo manqana

219
სარჩევი

scotch n pentva mosaxuleba; (amo)kveTa,gamoqan-


scourge n faraonis maTraxi dakeba;Zerwva
scrap n namsxvrevi,namtvrevi small ~ mcire qandakeba
~ iron n jarTi, lomi(xelsawyo) ~in the round mrgvali qandakeba
not a ~ of… araviTari niSanwyali… sculptured adj nakveTi=naqandakari
scrape v gatyaveba,dakawvra sculptoress n moqandake,mZerwavi,skulp-
~ out v amofxeka,amofxaWna tori(qali)
scraped adj dakawruli,mofxekili scum(my) n adj minaduRi liTonze; mina-
scrapes of sth simcire ramis (mag,masalis) duRiani
scrapper(see grattoir) n saxoki,safxeki,xve- scutcheon n Rerbis fari=mindori
wi scutum/scuti n sing/pl Lat. skutum(i)
scratch n nakawri scypus/scypi n sing/pl Lat. skifosi
~ out v amokawvra scythe n v celi,celva
scratchely adv uxeSad sea n adj zRva; zRvis(a),sazRvao
~ done/made ~ nakeTebi ~ based trade/trading sazRvao vaWroba
screech n v moTqma ~ board n zRvis sanapiro
screed n v baraTi=werili, godeba ~ borne sazRvao gadazidva
screen n v samalavi,Tejiri,ekrani,safa- ~ creature zRvis cxoveli
ri;gacra,saceri,cxavi,sawuri,daxa- fringe ~ shore Zalian dakbiluli sana
risxeba piro zRvisa
~by partitions datixvra,tixrebiT danawe ~ horse n cxenTevza
vreba raime sivrcis landlocked ~ Sida zRva (mag. Savi)
screw n v Waxraki,xraxni; Caxraxna ~ lines/ways sazRvao gza
scribe v wera ~passage sazRvao gasasvleli/gza
scribe/scripor n mdivani,gadamweri,mwerali ~side n adj adv zRvis sanapiro,zRvis-
=medaviTne pireTi; zRvispira; zRvaze,zRva-
script(see inscription) n (xel)naweri,warwe- sTan
ra,teqsti,damwerloba ~ trade n zRvis sarewi
demotic ~ gamartivebuli damwerloba ~washes… zRva ekvris/zRvispiri(a)
hieratic ~ ieratiuli ~ seafarer n zRvaosani,mezRvauri
liniar ~ xazovani ~ seal n v beWedi=damRa,sabeWdavi; beWdis
majuscule asomTavruli dasma,amoqolva,dabeWdva,daluqva
minuscule nusxa-xucuri dagozva,dafarva,damarxva,gada-
monumental monumenturi lesva
~ reads(runs as followes/says) warwera iki ~cutter sabeWdavis ostati(mkeTebeli)
Txeba/gvauwyebs… cylinder ~ cilindruli sabeWdavi
secular ~ mxedruli damwerloba Great Seal saxelmwifo beWedi
Scripture n biblia,saxareba,wminda weri- ~ impression damRis anabeWdi
li ~legend sabeWdavze datanili teqsti
scroll n adj gragnili,zanuri=zenuri ~ring sabeWdavi beWedi(TiTze wamo-
xvia,xveuli sacmeli)
~ modillion sayrdeni frCxili Senobis stamp ~ sabeWdavi
gvirgvinis/lavgardanis qveS sealed adj beWeddasmuli,dabeWdil,amo-
(ornamenti) qolili,daluquli
scrolls n pl xveulebi(ornamenti) sealing n ger sabeWdavi,beWdis dasma
Scrolls n pl Zveli aRTqmis wignebi seam(less) n adj nakeri, unakero
sculp v qvaSi kveTa,gamoqandakeba, search(er)(ing) v n adj ger Zieba,Zebna;
sculped adj nakveTi,naZerwi,skulpturu- mZebneli; saZiebo
li ~ and exploration kvleva-Zieba
sculptor n mZerwavi,moqandake,skulptori in ~ of sth raRacis ZebnaSi
(kaci) season(ed)(ing) n v adj ger weliwadis
sculpture n v qandakeba,skulpturuli ga- dro; sezonuri; kerZis Sekmazva;

220
სარჩევი

damwifeba/momwifeba(mag.yvelis), is,rac saukuneSi erTxel xdeba,


daRvineba/daRvinebuli,Sekmazuli eriskaci=saero piri
seasonal(ity) adj n swzonuri,sezonuroba ~ art saero xelovneba
seasonings n pl sanelebeli,sakmazi ~ education ~ ganaTleba
seat n v dasajdomi adgili,(da)jdoma; ~ music ~ musika
(adgil)samyofeli/mamuli,centri ra- secure adj v mtkice,sarwmuno,zusti,saime
mis,adgil(mamul)i,kera,savarZeli,tax do; ganaRdeba,uzrunvelyofa,dacva
ti garmrnt ~ tansacmlis samagri(mag.sak-
~of a prince saufliswulo/sataxto ad- inZi)
gili (qalaqi/sofeli) less/more ~ nakleb/metad daculi
~of authority xelisuflebis samyofi ad ~sth sgainst sth rRacis dacva raRacis-
gili(qalaqi/sofeli) gan
~ of sth kera/Casaxvis adgili secured adj daculi,(raime)budeSi Cade-
seated adj damjdari,mjdomare buli,ganmtkicebuli,ganaRdebuli
in a ~ position mjdomare securely adv daculad,saimedod,dabeji-
secco n mSral baTqaSze wylis saReba- TebiT,uxifaTod
vebiT xatva security n daculoba,usafrTxoeba,saime-
seclude(d) v adj ganleqva; ganleqili,kar dooba
Caketili,ganmartoebuli/ganmar- for ~ reasons usafrTxoebis mizniT
toebiT need of ~ dacvis/saimedoobis saWiroe-
seclusion n karCaketiloba ba/aucilebloba
in ~ karCaketilad sedentary adj damjdari(aramomTabare)
second n num adj wami, meore non ~ momTabare cxovreba
~ burying meoradi dakrZalva ~population ~ mosaxleoba
~ coming meored mosvla sedentism n damjdari(aramomTabare)cxo-
~ crown=secunda folia meore gvirgvini vreba
secondarily adv meored sediment(ary) n adj naleqi,Txle; danal-
~ used meored gamoyenebuli eqi/danaSrevi
secondary adj ganmeorebiTi,meorexaris- ~deposition danaleqi fena
xovani,meoradi,naxmari nivTi see v danaxva
~products revolution meoradi produqteb- ~ sights daTvaliereba=eqskursia
is revolucia(cxvari-matyli-Sali) seed n v Tesli,marcvali,Tesva
~ use meoradi gamoyeneba +bed n nayofieri niadagi
secondly adv meored, meores mxriv ~gestate mcenaris Rivi
secrecy n saidumlo(eba),faseuloba ~of discord Surlis saTave/marcvali
secret n adj saidumlo,faruli seeder(see mill) n adj xvimiri(s)
secretariat n samdivno seek v Zebna,swrafva ramisaken,survili
secretary n (swavluli) mdivani ~afer material masalis Zebna
~ general generaluri mdivani seem v Cans..,gavs..,TiTqos…
private ~ piradi ~ sth ~ to continue well raRac kvlav arse-
secretum/secreta n sing/pl Lat. piradi be- bobs=ganagrZobs arsebobas
Wedi/damRa Zv.romSi seemingly adv albaT,garegnulad,Sesaba-
sectile adj mozaikuri,Sedgenili misad
section n nawili,Wrili,ganyofileba,seq- seer n winaswarmetyveli
cia segment(al)(ary) n adj nawili,segmenti/seg
cross ~ ganivi Wrili menturi
in ~ WrilSi seismic adj seismuri
longitudinal ~ grZivi Wroli seismoresistant adj seismomedegi
~ of sth ramis nawili(mag.WurWlis) seize v Cavleba,wavleba,dapyroba,Sepyro-
profile ~ gverdiTi ~ ba
sectioned adj nawilebisagan Sedgenili ~power/thron Zalauflebis/taxtis mita
secular adj saero,erisa,saukuno(ebrivi)= ceba

221
სარჩევი

seizure n mitaceba seniority n asakiT ufrosoba


seldom adv iSviaTad sense n azri,mniSvneloba,grZnoba,goneba
select(ion)(s) v n adj arCeva,SerCeva,gadar- ganwyoba
Ceva,amorCeva;rCeuli Sromebi in narrow ~ of sth viwro gagebiT
~board mimRebi komisia in restricted ~ SezRuduli mniSvnelo-
~society narCevi sazogadoeba biT
selected adj arCeuli,SerCeuli,narCevi in some ~ raRac mniSvnelobiT
~ works rCeuli Sromebi in the strict ~ zusti/pirdapiri mniSvne
selective adj SerCeviTi/arCeviTi,gadarCe- lobiT
uli ~ of age siZvelis grZnoba
self pref. TviT, Tavad senseless adj ugunuri
~ awareness TviTSegneba/SeZleba sensibility n grZnoba,SegrZneba
~ consciousness TviTSegneba religious ~ religiuri grZnoba
~disperse TviTgabneva xalxis sentence n v winadadeba,kodeqsis muxli;
~ governance/rule(see autokephaley) TviT sasjelis misja sasamarTloSi
mmarTveloba ~ sb to death sikvdilis misja
~ interest angareba sentenced adj is, visac misjili aqvs=
~ knowledge TviTnaswavli msjavrdebuli
~ mortify/mortifification TviTmkvleloba/ sentinel n mecixovne
gvema separate v adj dayofa,danawevreba,gayofa
~ respect Tavmoyvareoba,Rirsebis gancalkeveba,dacalkeveba,ganawi-
grZnoba leba; kerZo,erTeuli,sxvadasxva,
~ sacrifice v Tavis Sewirva/miZRvna calke(uli)
~satisfy TviTkmayofileba ~ from v gamocalkeveba
~sentered egocentruli separated adj gamocalkevebuli,dayofi-
~ taught TviTnaswavli li,danawevrebuli,dacalkevebuli
sell(see price,slavery) v gayidva separately adv dafantulad,gancalkeve-
semi pref. naxevar..,naxevrad..,naxevari biT,cal-calke
~ arid gvalviani,naxevrad udabno September n seqtemberi=sTulisai=axal-
~ cellar naxevradsardafi wlisa/enkenisTve
~ dissociation naxevraddaSla septemvir/septemviri n sing/pl Lat. septemvi-
~fine Txeli,mSvenieri,naxevrad daxvewi ri
li sepulchral adj samariseburi
~ finished product namzadi sepulchre n akldama
~ lunar naxevarmTvarisebri sequence n (Tan)mimdevroba/mimdevrulo-
~ mythic naxevradmiTiuri ba,fena WrilSi
~ precious maxevradZvirfasi (qva) a master ~ sanimuSo Tanmimdevroba
~ sircular naxevradwriuli ~of deposition fenebis Tanmimdevroba
~ spherical naxevradsferuli sequential adj momdevno
~subterrarian naxevradmiwuri sequentially adv TanmimdevrobiT
~ terrarian naxevradmiwuri serenity n haeris sisufTave,gamwvirvale-
ba,sinaTle
~transparent naxevrad gamWvirvale
serf n yma
semified adj ganaxevrebuli
~ servant n Sinayma
semify v ganaxevreba
serfdom n batonymoba
seminal adj Canasaxovani
abolish ~ batonymobis gauqmeba
seminary n seminaria
serial n seria
send(er) v n gagzana,gamgzavni
sericulture n meabreSumeoba
senior(see junior) adj uxucesi,asakiT uf-
series(see publication) n no sing. seria/se-
rosi
riebi,rigi,Tanmimdevroba
~ artist/painter mxatvarTuxucesi
~ of… erToblioba,rigi,wyeba
~ man mamasaxlisi
~ ~ borders arSiebis wyeba
~ lecturer docenti

222
სარჩევი

~ ~ level platforms baqanTa rigi/wyeba ~symbols simboloTa wyeba/nakrebi


sermon n qadageba ~off to some place gaemarTo/gaeSuro
serpent n adj gveli,boroti,moRalate,Su sadme
riani ~on v dadgma/dasma,miZerwva ramisa
serpentine n adj gvela ; daklaknili rameze
serrated adj dakbiluli,kbilebiani ~on fire v (ga)dawva
sertificate n cnoba=sabuTi,mowmoba,ates- ~out at the head saTaveSi Cadgoma
tati ~up v mowyoba,Camoyalibeba,SemuSaveba
servant n Sinamosamsaxure(kaci) teqstis akrefa,iatakis(saxuravis/
~ of a Devil eSmakis msaxuri,eSmakeuli warmoebis) gamarTva,Zeglis aRmar
sivil ~ saxelmwifo moxele Tva,dadgma/dayeneba ramis
serve v sufris gawyoba,momsaxureba; sa- ~ with v TvlebiT Semkoba/Semkuli
xelmwifo/jarSi samsaxuri,(mRvdel) setback v n dacema=dakleba,Seyovneba,uk-
msaxureba,morCileba,gamoyeneba an daxeva,warumatebloba
~as sth gamoiyeneba rogorc..,asrulebs weather ~ gadatana/gaZleba raime sir-
raRac funqcias… Tulis
~in war brZola omSi setting n beWdis Tvalbude,xatis moWedi-
~out the term arCevnebis Sedegad mopov- loba,viTareba,garemo,agebuleba,Ca-
ebuli vadis dasruleba co,garemo,mxatvruli gaformeba,
~some purpose emsaxureba raRac mizans mzis Casvla,wyoba,momoxilva
aqvs raRac daniSnuleba historical ~ istoriuli viTareba/CarCo
served adj gawyobili,mirTmeuli settle v dasaxleba,dafuZneba,damkvidreba
poorly/well ~ masala/sakiTxi cudad/kar- Casaxleba,gadawyveta,mogvareba
gad gamokvleuli ~ a problem sakiTxis mogvareba
service n saxelmwifo samsaxuri,mRvdel- settled adj binadruli,dasaxlebuli,mog-
msaxureba=liturgia,wirva… varebuli
in ~ samsaxurSi ~ life damjdari cxovreba
~ rent SromiTi begara settlement n nasadgomari,nasaxlari,namo-
render in ~ samsaxuris gaweva saxlari,sacxovrebeli,dasaxleba
thanksgiving ~ samadlobeli wirva/ ~ mound goranamosaxlari
locva nodal ~ mTavari/centraluri ~
serviceable adj gamZle,gamarTuli,mtkice, specialized ~ specializebuli dasax-
sasargeblo,yuradRebiani leba(mag.mesaqonleTa)
serviceberry=Sambukus spp. Lat. n adj anw- sub ~ n Tanadasaxleba
li(s) two/three…tiered ~ ori/sam...feniani ~
services n pl samsaxuri,momsaxureba settler n binadari,mosaxle,mcxovrebi
servility n qedmoxra vinmes winaSe settling(see temporal) n dasaxleba,samosax-
session n sxdoma,sesia lo,mdebareoba
sestertius n sesterciusi ~ site sadgomi
set n v adj nakrebi/wyvili sagnebisa; severe(ly) adj adv mkacri/mkacrad,mZvinva-
dadgma/dadgmuli,dadgena/dadge- re(d),daudobeli/daundoblad
nili; samarxeuli masala severeness n simkacre
~about v Seteva sew in(cf. cast on) v naWris Cakereba
~aside v gverdze gadadeba/gadaweva sewer(age) n kanalizacia,sakanalizacio
~ ~ some place adgilis gamoyofa mili/arxi,naxmari wylis sadinari
ramisTvis ~facilities kanalizaciis gayvaniloba/
~ free v gadavisufleba vinmesi mowyobiloba
~ in v budeSi/CarCoSi Casma sewn adj nakeri=Sekerili
~ into/onto v Cadgma,Casma,dadgma/dadeba, shackle n borkili
moTavseba shade n v Crdili; CrdilSi moqceva,da-
~of armour sabrZolo aRWurviloba Strixva,daCrdilva,moCrdilva,mo-
~of steps kibe, kibis ujredi fareba ; Crdili naxatze
~ of colours ferTa gama=palitra

223
სარჩევი

shadoof n owinari ~ holder n mewile=wilis mflobeli


shadow n adj (a)Crdili,Crdilovani ~ of plough guTnis piri
shadowy adj bundovani,bneli,saSineli ~ sth with sb uwilado=gauziaro; raime
shaffle=shaffle-bit n ulagmo aRviri saziaro vinmesTan
shaft n yunwi,sakvamuri,satare Sverili, ~ sth with sth raRaciT gavs(mogvagonebs,
rkali,lilvi=RerZi,boZi,saxeluri, imeorebs)
tani/Rero svetis/xis, Wauri,tari shared adj raRac saerTo sargeblobisT
~ bow ukurkali vis,gaziarebuli,gadaReba,mibaZva
~holed gaxvretilrkaliani shares n pl duqardi=cxvris saparsi mak-
~ of light sinaTlis sveti,sxivTa kona rateli; samedicino makrateli
~straightener taris gamsworebeli Sharia n SariaTi
~ top n saxeluris/taris Tavi sharp adj basri,wamaxuli,wvetiani,maxvi-
shake v (Se)ryeva,moryeva,rxeva li,mZafri,wvrili,mkveTri
~ hands xelis CamorTmeva ~ break moulodneli(swrafi/ucabedi)
~ to the foundation Zirfesvianad SeZvra wyvetili
vinmesi/ramisa ~ nose wvetiani cxviri
~up aRelveba/mRelvareba,SenjRreva sharpen(ed)(see nose) v adj wamaxva/wamaxu
in the ~ up mRelvarebisas li,(g)alesili=mopiruli,fanqris
shaken adj moryeuli,SeZruli ris gaTla,wawveteba/wawvetebuli
shale n adj Tixa-fiqali/fiqlis,bze/bzis ~focus gamkveTreba,miznis gamokveTa,
shallow(ed) adj fuye,futuro,Rru(iani), yuradRebis gamaxvileba
wyalmarCxi,Txeli,Txelkedliani, sharply adv aSkarad,mkveTrad,Zlier
zedapiruli,SezRuduli sharpness n sakiTxis simwvave,sagnis si-
~ gully=shallowness mSralxevi maxvile
~relief dabali relief(ornementi) shatter(ed) n v adj natexi; wvrilad dams
~ water TavTxeli xvreva/damsxvreuli,ganadgureba,
shaman(istic) n adj Samani,Samanuri mongreva,ngreva,Semusvra
shame(ful)(less) n adj sircxvili; samarcx sheaf n kona,Sekvra,xeleuri
vino,usircxvilo shear of/off v Camocileba
shank n damdnari liTonis Camosasxme- ~ some features raime niSnis dakargva
li cicxvi,kovzis tari,RerZi, tani sheath(ing) n bude, garsakravi, tyavis
shape n v ieri/iersaxe,saxeoba,forma; qarqaSi,qvebiTgakeTebuli damca-
ageba,Seqmna,Camoyalibeba,Camoqna,ga- vi yrili
mikveTa,gamoTla,formis gamoyvana shed(see chaff) n v farduli,Srameli;
angular ~ kuTxovani forma kbilis cveTa,gadarCena=dacva
in ~=in the ~ of… formiT/saxiT… ~ light on/upon naTelis mofena sakiTxze
shaped(see casting) adj Camosxmuli=Camoq- sheen v adj brwyinva,bzinva; mbrwyinavi/
nili,raime formis mqone ram, mbzinavi,mSvenieri,kriali
~ by hammering kverviT gamiyvanili mirror-like ~ sarkisebri kriali
~ outline formamicemuli silvery ~ vercxlisebri ~
~up v gamokveTa,Camoyalibeba,saTana- sheep n no pl cxvari
do formis micema ~ dog n nagazi=mecxvaris ZaRli
shaping ger formis micema/Camoqna fatty-tailed ~ dumiani cxvari
shapeless adj usaxuri,uformo ~ fold n farexi
shard=sherd n Tixis WurWlis natexi/ lost ~ dakarguli kravi
framenti moufflon ~ arxari=gareuli cxvari
share n v adj wili=arCivi; gaziareba, ~ rearing mecxvareoba
uwilado vinmes rame;kuTvnili ~ skin n adj cxvris tyavi(s)
gadaReba/mibaZva ~ ~ coat n tyapuWi
~ by v gaziareba (ara grZnobis) steatopygous ~ dumiani cxvari
~ features/traits with… raRacenaTesaveba sheer adj namdvili,sruli,WeSmariti
raRacas raime niSnebiT ~ravine cicabo xrami

224
სარჩევი

sheet n firfita,furceli/furclovani ~ buckle n fexsacmlis abzindi


hammer into ~ CaquCiT furclad gabr ~ maker n meCeqme,mewaRe
tyeleba soled ~ qusliani fexsacmeli
~ like adj firfitisebri,furclovani ~ string n fexsacmlis Tasma
shelf n Taro ~ with long sharp tip/toe Wvintiani fex-
shell(see rock) n v garsi,naWuWi,niJara,kus sacmeli
javSani,Senobis ConCxi ; darCeva=gaf- ~with upturned toes Wvintiani ~
cqvna shoot n v ylorti; srola,tyorcna
~ of well gvimi(Waze) soots n pl mcenaris aRmonaceni/jejili
shelled adj gafcqvnili,naWuWgaclili shop n v maRazia,saxelosno; vaWroba=
shellfish n kibos msgavsi moluski yidva
shelter n v (TavSe)safari,farduli,mRvi- work ~ n saxelosno
me,Cardaxi; dafarva,mofareba,Zeglis shopping ger vaWroba=yidva
dacva velze ~ area adgili,sadac vaWroben
rock ~ kldis Sverili=TavSesafari shore(see ashore) n zRvis sanapiro/napiri
sheltered adj dafaruli,daculi,Sefare- along the ~ zRvis gayolebiT/sanapi-
buli roze
Shepherd n v mfarveli=mwyemsi=RmerTi; ~ line sanapiro zoli
mwyemsva on the ~ sanapiroze
Good ~ (the) mwyemsi=RmerTi/ieso short adj mokle sagani,dabali adamiani,
shepherd(ess) n ~ kaci/qali xanmokle ram
sherd=shred n qsovilis nagleji,WinWi be ~ of sth ramis nakleboba
shield n v fari,dacva,mofareba,Tavidan ~ hand manual mokle cnobari
acileba ~ handled mokletariani
~ bands faris garsakravi ~ haired/wool mokle Tmiani/matyliani
field of ~ faris mindori in ~ mokled
~ like adj farisebri in ~ order mokle xanSi
shift(ing) v adj gadaadgileba,ganawileba; ~ lived/term dRemokle,xanmokle(oba),
cvalebadi,gadasvla,gadanacvle- aramudmivi
leba,cvlileba ~reign xanmokle mefoba
associated ~ urTierTdakavSirebuli shortage n nakleboba,simcire
gadanacvleba/cvlileba shorten(ed) v adj damokleba/damokebuli,
plate ~ teqtonikuri filebis gadaad- Semokleba/Semoklebuli
gileba shortline n mokle manZili
Shiite=Shia n adj Siiti shortly adv mokled
shin n wvivi ~ after adv maSinve,sul male,ramis das
shine n v brwyinva(le),elvareba,naTeba, rulebisTanave
priali shortness n simokle
high/low ~ Zalze/nakleb priala shot v n (ga)srola, abreSumis elvareba
shingle n adj nariyi=nariyali,kenWi/kenWo should v unda, valdebuleba
vani,yavari/yavris shoulder n mxari(adamianis,cxovelis,Wur-
shingly adj kenWebiT mofenili Wlis)
~ pavement kenWebis/kenWovani safeni ~ bag xurjini
ship(ing) n v ger gemi,gemiT naosnoba drooping ~ daqanebuli mxari adamianis
shipment(s) v n saqoneli,tvirTi,tvirT- sloping ~ ~ ~ (WurWlis)
zidva ~ to ~ mxardamxar
shipyard n gemsaSeni
wide ~ ganieri ~ ~
shirt n perangi,axaluxi
shovel n v aqandazi,niCabi,yoSi; dagva,mig
~ front n gulispiri roveba,mixveta
shoe n v adj fexsacmeli,fexsacmlis ~ out v gamogva,gamoxveta
kalapoti,cxenis nail,buni(ki); cxo- show n v sanaxaob=warmodgena; Cveneba,
velis daWedva; saqusle gamofena

225
სარჩევი

~ assymption/opinion adasturebs mosaz- on/over ~ gverdiT/gverdze


rebas sharply carinated ~ WurWlis gverdi
~ case n muzeumis vitrina mkveTri wiboTi
~front-on wina planze(Cveneba/gamosaxva) unribbed WurWlis uwiboo gverdi
~ piece/place RirsSesaniSnaoba ~ wise adv gverdulad
on ~ gamofenaze/Cvenebaze sided adj gverdiani
~ the links with… amJRavnebs kavSirs… one/two… ~ erT/or... gverdiani
shower n Sxapi,Sxapuna wvima sideline n gverdiTi xazi
showiness of sth TvalSisacemi ram sidescraper n safxeki
showy adj TvalSisacemi,myvirala,ugemo- siege n v adj alya; alyis Semortyma,qa-
no,brwyinvale,araCveulebrivi laqze Semowyoba; saalyo
shrewd adj gamWriaxi,fxizeli,angariSi- ~ engines/works saalyo nageboba/manqa-
ani,praqtikuli nebi
shrine v sakurTxeveli,savane,taZari,Zval lay ~ to castle/town alyis Semortyma,
Sesalagi,kidobani,gansasvenebeli, alyaSi moqceva
wminda nawilebis Sesanaxi WurWe- siegecraft n saalyo manqanebi/mowyobilo-
li=sanawile,sakulto adgili,sam bebi
locvelo,cela,luskuma,akldama, siene n v bade, badiT Tevzaoba
peak ~ (Crete) mTavari taZari kretaze sienna(see ochre) n adj oqra/oqris
(ix. high palace) sieve n v saceri, (ga)cra,cxavi/gacxaveba
shrink v zomasi Semcireba/Sedgoma sift(ed)(er)(ings) v adj n; n pl (ga)cxaveba/
Shroud (the) n xelTuqmneli xati cra,(ga)cxavebuli/crili; cxavi;
Shroud of Christ gardamoxsna –tilo natesi=yana
shroud n sudara sight n v mxedveloba,Tvalsawieri,sana-
Shrove Tuesday didmarxvis wina dRe xaoba,RirsSesanisnaoba; mizanSi
shrub n (xe) buCqi, jagi amoReba
shut v daketva/daketili,Caketva/Caketi- in ~ adv Tvalsawierze
Caketv/Caketili,daxurva/daxuruli lose ~ of the fact mxedvelobidan gamorCe
shuttle(see spool) n maqo na
shatter n daraba take a ~ mizanSi amoReba
shuttering ger darabebiT dafarva sightman/woman n eqskursiamZRoli
timber ~ xis daraba sightsee(ing) v ger RirsSesaniSnaobaTa
shy adj mokrZalebuli,morcxvi daTvaliereba
sicken v avad gaxdoma raime daavadebiT sigil n okulturi niSani
sickle n namgali sigmate adj rvianis formis
~ bush/inset namglis CasarTi sign(see signature) n v niSani=winaTgrZno
~ like adj namglisebri ba,saswauli,kvali,ramis momaswavebe-
siclos=siclus n siklosi li niSani,xelrTva ; xelis mowera
sick(ness) adj n avadmyofi/avadmyofoba, raime sabuTze
sneuli/sneuleba ~ of Cross pirjvari=pirjvris gadawe-
sickle n namgali liTonis/qvis ra
side n gverdi,zedapiri,zRvari,WurWlis ~ of use/work xmarebis kvali
kalTa/gverdi signed adj xelmowerili
all/every ~ yvela/TiToeuli gverdi ~ and sealed xelmowerili da beWed-
along ~ gverds gasdevs dasmuli raime sabuTi
~ by side gverdi-gverd,erTmaneTis signal n v niSani;miniSneba,miTiTeba,Cve-
gverdiT neba,moswavebs/momaswavebeli
carinated inverted ~ wiboiani gverdi signature n niSani,xelrTva
from the ~ of sb vinmes mxridan signet n sabeWdavi
~notched adj gverdCacelili ~ ring ~ beWedi
on each ~ TiToeuli ~ significance n mniSvneloba,Rirebuleba,da
~on rendering gverdiTi xedi daniSnuleba=saxe

226
სარჩევი

accord ~ Seesabameba mniSvnelobas (ornamenti) ; wyalsawreti


assume ~ gamoxatavs daniSnulebas/ similar adj (erTmaneTis)msgavsi,erTnairi,
mniSvnelobas igive
cultic ~ sakulto mniSvneloba ~ in sth raRaciT msgavsi
paramount ~ udidesi mniSvneloba similarity n msgavseba
significant adj RirsSesaniSnavi,rCeuli, sth has many points of ~ with sth raRac
mWevrmetyveli,TvalSisacemi,Tval- mravali NniSniT gavs raRacas
saCino,niSandoblivi,mniSvnelovani simple adj sada,martivi,ubralo,arasru-
gamorCeuli,STambeWdavi,mkveTri,sa li,mokrZalebuli
grZnobi,gamorCeuli simplicity n simartive,siadvile,sisadave,
~ for damaxasiaTebeli vinmesTvis/ramis ubraloeba
Tvis simplification n gamartiveba
highly ~ for…Zalze mniSvnelovani,uaR- simplified adj gaadvilebuli,gamartivebu-
resad damaxasiaTebeli li
in ~ number garkveuli raodenobiT simplify v gaadvileba,gamartiveba
less/more ~ nakleb/metad mniSvnelova simply adv advilad,martivad,sadad,ub-
ni ralod
on a ~ scale sagrZnobi masStabiT ~ moulded martivad nakveTi/naZerwi
significantly adv sagrZnoblad,TvalsaCi- simultaneous(ly)(ness) adj adv n (Tana)
nod,gamorCeulad,TvalSisacemad, drouli/droulad/drouloba,
mkveTrad,mniSvnelovnad,gacilebiT amav/imavdroulad
signify v gamoxatva,niSnavs,miuTiTebs sin(er) n v adj codva, codvis Cadena=Se-
signature(see sign) n xelrTva=faqsimile codeba ;codvili=Semcode,Secdomili
put one’s ~ xelis mowera ~ ful adj codvili=Secdomili
silence n v mdumareba,siCume,miCumaTeba ~ offerimg zvaraki
silent adj mdumare,Cumi venial ~ sapatiebeli codva
silhouette n silueti since pron/adv radgan(ac),ramdenadac,Tu;
silica n adj kaJmiwa/miwis mas Semdeg,rac.., iqidan moyolebuli
silicious=siliceous n adj kaJis Semcveli,kaJi ~ that time im droidan,mas Semdeg
silicon-mine-working n kaJis iaraRis saxe- sincipital adj Txemis(a)(Tavis qalaze)
losno sinciput n Txemi (Tavis qalasi)
silk(en)(worm) n adj abreSumi(s)/abreSumi- sinergy n erToblioba=sinergia
viT; abreSumis Wia sing(see song) v (si)mRera
Silk Road/Route abreSumis gza ~ hymns v galoba
silt(see slime) n v adj niaRvari,sila,(S)la single adj erTiani,erTmagi,erTaderTi,mar
mi(s); dalamva=mosilva; naRvarevi, to(xela),mxolodSobili,calkeuli,
~ torrent naRvarevi erTaderTi,erTeuli,saerTo
silted adj dalamuli,mosiluli ~ bladed calpira,calfxiani
silver n adj v vercxli(s); movercxvla ~ cemetery samarxi (erTi)
~ bullion vercxlis zodi every ~ TiToeuli
~glance=sulfide vercxlis sulfidi ~ finding erTaderTi monapovari
horn ~ =chloride ~ qloridi ~ out v calke gamoyofa,gamocalkeveba
~jewellery ~ samkauli ~roomed erToTaxiani
~ plate v movercxvla singly adv marto,mxolod,calke
~smith(ary) n vercxlmWedeli/mWedloba singular adj mxolobiTi,gansakuTrebuli
~ thread n adj vercxlmkedi(s) in ~ uCveulo
~ ware n vercxlis WurWeli sth ~ raRac gamonaklisi,uCveulo,gan-
~ work n ~ nivTebi/samkauli sakuTrebuli
~ woven adj mosirmuli vercxliT singularly adv damaxasiaTeblad,uCveul-
silvered adj movercxlili od,ucnaurad
sima/simae(see drain-pipe,gutter) n sing/pl sink v daZirva,CaZirva,Cangreva,Camongre-
Gr. nivTis warbi(qusli/Rari) eva,Cawola(fenis)

227
სარჩევი

~ into v Cafloba skein n Zafis gorgali


~to a depth of N m N metrze Cadgmuli skeletal adj ConCxisa
miwaSi ~ remains ConCxis narCenebi
sinker n saZiravi skeleton n adamianis ConCxi
sinuous adj (da)grexili mag.vazi;areuli crouched ~ mokrunCxuli ~
~profile=cuma recta curve grexili bati- damaged ~ dazianebuli ~
yela diarticulated ~ areuli/danawevrebuli ~
siren n niSani=signali fractional ~ arasruli=nakluli ~
sirens n pl sirenebi ~ in a contracted position kidurebmoxrili
sit(see set) v (da)jdoma ~ lying ~ mwolare…
~ on stand dasma raime sadgarze/fexze ~ ~ on the side ~ gverdze ~
~with sth Tanaarseboba ~ ~ ~ back(wards)/supine zurgze/piraR
site n qveynis kuTxe/mxare,arqeologiuri ma ~
Zegli,adgili,mdebareoba ~ ~ with face down(wards)/prone ~ pirqve
~excavator n Zeglis gamTxreli ~ ~ ~ bent/flexed legs ~ muxlebSi mox-
extent of the ~ Zeglis gavrcelebis rili fexebiT ~
farTobi ~ ~ ~ crouched/curved extremities ~
habitation ~ dasaxlebuli,sacxovrebe- xel-fexmokecili/mokrunCxuli ~
li,namosaxlari ~ ~ ~ legs crouched ~ muxlebsa da
in/on the ~ Zeglze barZaySi moxrili fexebiT ~
inland ~ Zegli qveynis Sida raionebSi ~ ~ ~ head oriented towards… damxro-
key ~ ganmsazRvreli(ZiriTdi/wamyvani bili TaviT ……ken
mTavari) Zegli ~ ~ ~ stretched extremities ~ xel-fex-
~museum mxareTmcodneobis muzeumi gamarTuli ~
~of ancient settlement zRudari partial ~ arasruli ~
~ ~ ~ town naqalaqari skeptouhoi n Gr. skeptuxia
out of ~ Zeglis(teritoriis)gareT sketch n namzadi,Canaxazi,Canaxati,eskizi
~plan situaciuri gegma ~ location situaciuri gegma
~specific ZeglisTvis vargisi/damaxasi- working ~ samuSao naxazi
AaTebeli sketchiness n simcire,sqematuroba,aras-
type ~ tipiuri/sanimuSo Zegli ruloba,zereloba,arasrulyofi-
vulnerable ~ mowyvladi/gadasarCeni ~ leba,zedapiruloba
sitter n mxatvris natura sketchy adj zerele,sqematuri,arasrulyo
sitting adj mjdomare,mjdomi,Semjdari fili,mwiri,mcire,bundovani
situate(d) v adj ganlageba,moTavseba; gan- skew v damaxinjeba,gadaxra
lagebuli,mdebare,moTavsebuli skew adj dabrecili,mobrecili
situation(s) n viTareba,mdgomareoba; gare- skewback n kamaris qusli
moebani skilful adj daxelovnebuli
~ is as followes ~ ~ aseTia… ~ fingers oqros xelebi
situla/situlae n sing/pl Lat. fiTxi,zondi, skill n niWi,unari,xelovaneba,xeloba,mid-
CamCa,qvabqoTana,sasmisi,vedro,ken- rekileba,specialisti,ostati,osta-
Wis Casayreli WurWeli(arCevnebi toba,gawafuloba,Seqmnis xelovane-
sas), situla ba,codna,keTebis unary
six party adj eqvsmxrivi ~passes on from sb to sb codna/xeloba
sizable adj Sesabamisi,mniSvnelovani,moz- gadadis mamidan/dedidan Svilze
rdili skilful(ly) adj adv ostaturi/ostaturad
size n zoma,sidide skilled adj gawafuli=mowifuli ostati,
daunting ~ Zalian didi zomis niWieri,daxelovnebuli,mcodne,
~deformity moculobiTi deformacia xelgawafuli,profesionali
in ~ with… zomiT...… ~ craftsmanship daxvewili ostatoba
~of… zoma/raodenoba ramis ~ in doing sth gawafuli raRacis keTe-
surpassing in ~ sWarbobs zomiT baSi

228
სარჩევი

skills n unari,niWi moqnileba


skimmer n sadRvebeli slide v miwis/fenis Camocureba/Camowola
skin n adj kani(s) ~ rails for rolling in/out nalo(ebi)
skinking weed n adj (m)yrala balaxi(s) slight(ly) adj adv mwiri(mag.codna),odnavi,
skintight adj tanze momdgari samosi mcire,umniSvnelo,odnavi; odnav,
skirt n kalTa,kabis bolo(Sleifi),bo ramdenadme
lo/qveda kaba slim adj wvrili,Txeli,natifi,Camoqnili
folded ~ kalTiani kaba slime(see silt) n adj Slami(s);SlamiT da-
pleated ~ nakecebiani ~ ~ farva
skull n Tavis qala sline adj gangmiruli
~ cap n ebraelTa qudi sling n Surduli Tokze gamobmuli qviT
skunk n Mephitis Lat. myrala=skunsi(cx) ~(round/sphere)stone Surdulis qva
sky n adj (ze)ca, cis slingshot n v Surduli; tyorcna
in the ~ (ze)caSi slip n adj v laki(ani),wernaqi(ani); miwis/
skyphoi n Gr. skifosi fenis Camowola/Camocureba,mowerna-
slab n qvis fila,ficari,nagverduli, qeba,lakiT dafarva; Tixis WurWlis
dafa,nawili,samarxis gadasaxu- zedapiris damuSaveba wyliT,an sxva
ravi qva siTxiT
mud ~ alizis/talaxis fila dip in(to) a ~ mowernaqeba
~ of territory teritoriis nawili slipped adj mowernaqebuli
part-hole ~ samarxis gadasaxuravi fi- slope n daRmarTi,Tavqve,ferdobi,dafer-
la SuaSi xvreliT deba/ferdi,xrami,daxriloba,qanobi,
septal ~ gamyofi fila samarxSi daxra,pandusi
slack v Caqroba ~ side n qanobi
slag n adj wida/widis,juRa,namwvi sloping n adj ferdi; damreci,daxrili,da
slain adj mokvdinebuli ferdebuli,daqanebuli
slam sb for alleged ties gamoaSkaraveba… gently ~ odnav daqanebuli
slanting n adj adv daqaneba; cal mxares ~ ramp damreci Sesasvleli
daxrili ram,damreci,daqanebuli, sharply ~ cicabo,Zalze daqanebuli
iribi; iribad ~ sided kalTebdaqanebuli
slantwise adv iribad,cerad ~ surface daxrili zedapiri
slash-burn area saaxoe slot n v Rari,sagnis warbi,naribandi=na-
~ clearing axo rimandi; daRarva,Raris gakeTeba
~ cultivation saaxoe meurneoba saganze,mkveTara,gamomwyvdeva,ur-
duliT Caketva ramis
slashing adj mWreli
slow(ly) v adj adv Seneleba; neli,CamorCe
slat n lartya
nili; neli; nela
slate n adj Siferi(s)
~ down v Seneleba,Seyovneba,Seferxeba
~ pencil grifeli
slump v kleba,Semcireba
slaughter n ganadgureba,dakvla,xocva-
~in number mcire/naklebi raodenobiT
Jleta
sly adj wvrili
slave n mona
small adj mcire,wvrili,moculobiT pa-
slavery=slaving n tyveoba
tara
debt ~ monoba
~ dimension/size mcire zomis
sell into ~ monad/tyved gayidva
~ figured mcirefiguruli
salavishly adv monurad,morCilad,minbaZve
~ scale mciremasStabiani
lad
~ ~ pieces wvrili namsxvrevebi
~copied brmad gadmoReba ramis/mibaZva
~ valley tafobi
slay v gangmirva,mokvdineba
~ volume mcire moculobis
sledge n marxili,uro
smash(ed) v adj damsxvreva/damsxvreuli,
sleeve n saxelo
Semusvra/Semusruli,ganadgureba/
slender(ness) adj n sifrifana,Txeli,Ca-
ganadgurebuli,areva/areuli,aze-
moqnili,wvrili,mwiri(masala); Ca-
lva/azelili

229
სარჩევი

smear v xsnariT gadalesva; gazeTva soak v gaJRenTva/dalboba(Calboba) siT-


smelt(ed) v adj gadadnoba/gadamdna- xiT
ri,dadnoba/damdnari,dnoba,lRoba soapstone n adj talki(s)
smelting n ger nadnobi,sxmuli,gamodnoba soaring adj molivlive
by ~ gamodnobiT sobering adj tavSekavebuli, frTxili
~ house samsxmelo saxelosno social adj sazogadoebrivi,yofiTi,soci-
smeltry n sadnobi ~ aluri,yofiTi,saero
Smilax,acis n adj ekala(si) ~ sciencies sazogadoebrivi mecniere-
smithy n samWedlo,liTonis sadnobi bani
smiting position damarcxebulis mdgomare- ~standing socialuri mdgomareoba
oba ~ status sazogadoebrivi mdgomareoba
smoke n v boli,kvamli;Sebolva,TuTu- ~ structure sazogadoebis Semadgenloba
nis moweva society n sazogadoeba
~ coloured adj dabinduli,bolisferi bond the ~ saz-is Sekvra/SekavSireba
smoky adj kvamla (feri) friendly ~ of persons coming from same
smooth adj v sarkisebri,mosarkuli,glu- country saTvistomo
vi,mwyobri,datkepnili; mogluveba, learned ~ swavlulTa sazogadoeba
mosworeba mingle/move in ~ sazogadoebaSi triali
smoothly adv mdored state-level ~ saxelmwifoebriv donemde
smoothing ger mogluveba ganviTarebuli sazogadoeba
smoothness n sigluve,sinarnare stratification in ~ sazogadoebis fenebad
smuggle(ing) v ger kontrabandistoba dayofa
smulty adj gamuruli stratified ~ klasobrivi sazogadoeba
smutty adj gaWvartluli upper ranks of ~ sazogadoebis zeda fe-
snake n gveli nebi
~ face gvelsaxe socioeconomic adj social-ekonomiuri
~ headed gvelis Taviani sociopolitaical adj socialpolitikuri
snaky adj gvelisebr daklaknili socket n bude,masra,kbilis/Tvalis foso
snap n v Cixi,kbena,kbilis Cavleba,vin- socle n zeZirkveli,cokoli
mes daWera=xelis taceba,saqmis sodden adj nestiani
naCqarevad keTeba soffit n Ital. sofiti
cold ~ swrafi aciveba ~ with coffers kesonebiani ~
~into sth dapataraveba,Semcireba ~ with fleuron coffer sofiti yvaviliani/
~shot of sth (wamieri) gaelveba yvavilisebri kesoniT
sneak adj faruli soft adj v rbili; darbileba,Serbileba
~attack ~ Seteva/Tavdasxma soften v darbileba
snipper n nagleji/nawyveti masalis/inf- softness n sirbile,sinaze
ormaciis softstone n adj rbili qva/qvis
snout n dingi soil n niadagi,miwa,grunti
snow n Tovli alluvial/deposit ~ nariyi niadagi
~ ball n adj Viburnum nodum Lat. TeTri barren(sterile/useless) ~ berwi/unayofo ~
Zaxveli bushy/shraby ~ eweri ~
~ leopard jiqi clay/loam ~ ayalo ~
~ shoe n Txilamuri clayey ~ Tixnari ~
so adv ase,ase rom..,amrigad… colluvial ~ aluviuri
~ as ise,TiTqos... crumbly ~ fxvieri ~
~ -and-so es da es exhausted ~ gamofituli ~
~ called egreTwodebuli=e.w. fat/fruitful ~ noyieri ~
~ far amdenad, ramdenadac gungry ~ gamofituli/mwiri ~
~ so is era...… limestone ~ kiriani ~
~ that ise,rom/rogorv not dug ~ uZravi ~
~ to say ase vTqvaT… top ~ miwis zeda fena/zedapiri

230
სარჩევი

virgin(al) ~ yadimi ~ where pron. sadme,sadRac


wetland notion/wyliani ~ son n vaJi(Svili)
solar adj mzisa,solaruli sondage n adj dazverva,sadazvervo
solder(ed) v adj miduReba/miduRebuli,Se- ~ trench sadazvervo Txrili
duRebs/SeduRebuli,daduReba/da- song(see sing) n simRera
duRebuli,rcilva,damoqloneba/da- ~ bird mgalobeli Citi
moqlonebuli ~ of liturgy Jamis wirva
~ on v darCilva/darCiluli soon adv male
soldering n minaduRi/narCili liTonze ~ after(words) male raRacis Semdeg
soldier(see warrior) n meomari,jariskaci soot n muri,Wvartli
cavalry ~ cxenosani ~ soothsayer n grZneuli(vinme),mkiTxavi
~ on foot fexosani ~ sophisticate(d)(ion) v adj n daxvewa; rTu-
soldiering n samxedro saqme li,daxvewili,mdidruli,SesaniS-
sole n adj fexisguli,lanCa,fexsacmlis navi;daxvewiloba,mdidruloba,si-
qusli; erTiani,erTaderTi,kenti,gan- rTule,sibrZne,minarevebiani
calkevebuli,ganmartoebuli sophistry n sofistika
~ beam grZivi koWi soprano n krini
solely adv calke,marto,mxolod sorcerer/sorceress n mCxibavi,mkiTxavi,mi-
solicitor n iuristkonsulti,veqili sani kaci/qali
solid adj moculobiTi,masiuri,myari, sorcery n jadosnoba=jadoqroba,Seloc-
(gul)savse,mkvidri,soliduri va
~ foundation myari safuZveli sorely adv Zalze
solidity n simagre,simkvrive,saimedooba,ma- sorghum n adj sorgo(si)
siuroba sorrel=Rumex Lat. n adj mJauna(si)
solids n pl myari sakvebi sort(s) n v saxeoba,xarisxi; daxarisxeba
solidus/solidi n sing/pl Lat. solidi ~ out v amorCeva,amokrefa(mag.teqsti-
solitary adj ganmartoebuli dan),daxarisxeba
~ instance erTeuli SemTxveva shoddy ~ mdare xarisxis
solitude n simartove upper story of ~ saxeobaTa zeda safe-
in ~ ganmartoebiT xuri
solstice n mzebudoba sortie n mtris moulodneli Tavdasxma
solution n gadawyveta,gadawyvetileba soul n suli
~to problem problemis gadawyveta sound n v adj bgera,xma ramis; mosinjva
solve(d) v adj mogvareba/mogvarebuli, =zondireba,,Zebna,Zieba,Dazverva,mo-
gadawyveta/gadawyvetili,amoca- sinjva; jansaRi,mtkice,mkafio
nis amoxsna ~ feature(sign,signal,trace) mkafio niSani
~ problem sakiTxis gadaWra ~out v warmoTqma
some pron. rame,ramdenime,cota(odeni), sounding adj ger sadazvervo,mosinjva=
zog(i),rig(i) dazverva,sacdeli gaTxra
~ body pron vinme ~ box musikaluri yuTi
~ day ®odesme ~ trench sacdeli Txrili
~ how pron rogorRac,ramdenadme,TiT- soundly adv aSkarad,naTlad
qos,raRacnairad sour adj mJave
~ if not all nawili mainc Tu yvela ara ~ milk araJani,naRebi
in ~ degree raRac odenobiT/xarisxiT source n saTave,wyaro=sabuTi,saSuale-
in~ instances rig SemTxvevebSi ba,winamZRvari
in ~ way rogorRac,garjveulwilad basic ~ mTavari wyaro
~ of zogi everliving ~ uSreti ~
~sort of sth ramenairi,raRacnairi information ~ informaciis ~
~ thing pron. raime,raRac ~of raw material nedleulis ~
~ times pron. zogjer,xandaxan actual ~ mTavari wyaro
~ what pron raRac,odnav,rogorRac… ~study wyaroTmcodneoba

231
სარჩევი

south n adj samxreT(i) ~for sth arasakmarisi,mcire,cota


southern adj adv samxreTuli,samxreTiT ~ wood meCxeri tye
~ most adv ukiduresi samxreTi sparsely adv gabneulad,meCxerad,gafantu
southerner n samxreTeli(adamiani) lad
south(ern)most adj adv ukiduresi samxre sparsity n simeCxre,simcire,iSviaToba
Ti(T) spatial adj sivrcobrivi,sivrculi
southward(s) adv samxreTiT spatially adv sivrcobrivad,sivrceze
souvenir n Sesawiri ram, suveniri spatulate(in shape) adj niCbisebri
sovereign n adj xelmwife,ga(n)mgebeli,su- speak(see speech) v metyveleba,laparaki
vereni; sruluflebiani,suverenuli ~ out v daufaravad laparaki rameze
sow v Tesva ~for sth miTiTeba raRacaze
space n adj adgili=sivrce,samuSao mo- spear n v akinaki,Subi(spiri),oroli;
edani,farTobi,kosmosi; moculo- marjveni(adamianis) ; kvarva
biTi,sivrculi ~ chape Subispiris liTonis qarqaSi
~of time drois monakveTi flame(like) ~ alisebri Subispiri
open ~ Ria sivrce long-pligged ~ grZelmasriani ~
perception of ~ sivrcis aRqma ~ midrib Subispiris qedi
spacer(see bead) adj (Sua)leduri/sagebi mid-ribbed ~ qediani ~
spacing n biji,dacileba=manZili,inter- open-plug ~ masragaxsnili ~
vali openplugged ~ masriani ~
spacious adj sivrculi plug-shaft Subispiris Rru tari
spade(see depth) n bari, niCabi plug-shafted/socketed ~ Subispiri mas-
~ work n mosamzadebeli samuSao riani Rru tariT
Spalax n mTis bruca (cxoveli) pointed ~ wvetiani ~
span n v adj xidis mala; gadawvdoma= ~ rest Subispiris masra
gavrcoba,gavrceleba;patara,cida,are, ~ ~ flearing out at the end ~ ~ boloSi
farTi,vrceldeba,swvdeba,moicavs, gafarToebuli
drois monakveTi round-tipped ~ wvermomrgvalebuli ~
~ by v gadafarva/gadaxurva ramisa ~ thrower Subis mtyorcneli
ramiT ~tongue n adj ZaRliskbila(si) (mc)
~ from…to… moicavs(swvdeba,grZelde- special adj gansakuTrebuli,kerZo,sagan-
ba) sivrces/dros gebo,specialuri
spanning adj ger gavrcelebuli,modebu- Special Child(see Infant) yrma ieso
li,momcveli; gavrcoba specialist n adj specialisti,sagangebo
~period/territory moicavs/swvdeba peri- non ~ araspecialisti
ods/teritorias specialization n daxelovneba rameSi,das-
spandrel n TaRis ube,TaRszeda nageboba pecialeba
~ decorated with figures qandakebebiT mid-career ~ saSualo donis(ara cod-
Semkuli TaRis ube niT) specialisti
spar n adj Spati(s) speciality n nairsaxeoba,gansakuTrebulo-
spare n v adj dazogva;zedmeti,saTadari- ba,specialoba
go,gafrTxileba ramis specialized adj daxelovnebuli,specialu-
~ part saTadarigo nawili ri,sagangebo
~ sb from sth gameteba vinmesi,ver gaT- specially adv sagangebod,specialurad
vla specialty n specialoba
sparing of words sityvaZunwi species n pl usu. saxeoba,jiSi
sparingly adv arcTu iSviaTad specific(al)(ly) adj adv damaxasiaTebeli,sa-
spark n adj naperwkali;brWyviala,biZgi, gangebo,gansakuTrebuli,konkre-
Segulianeba,niSani ramis tuli,specifiuri; gansakuTrebu-
sparkle v brwyinva lad,gansakuTrebiT,sagangebod
sparse adj meCxeri,iSviaTi,nakleboba,gab- city/village ~ qalaqis/soflis(Tvis) da-
neuli,meCxeri,Txeli maxasiaTebeli

232
სარჩევი

specimen n nimuSi,magaliTi maxuli


speckled adj dawinwkluli,koplebiani spirit n adj suli,spirti
specky adj Wreli ~ and letter of sth suliskveTeba da si-
spectacle n sanaxaoba,speqtakli zuste ramisa
spectacular adj aRsaniSnavi,TvalismomWre ~ and matter suli da materia
li,sanaxaobrivi,mimzidveli,Se- ~ level n Tarazo
saniSnavi,Tvalwarmtaci,Tvalsa- sb poor in ~ suliT mdabali
Cino,STambeWdavi,gadapranWuli, ~world sulebi, suleTi
efeqturi,impozanturi spiritual adj sulieri
spectate v yureba,Tvalyuris devneba ~ leader ~ lideri
spectator n meTvalyure ~ life ~ cxovreba
speculate(ion) v n fiqri,hipoTeza,speku- splay(ed) v adj gaSla,gafarToeba; raime
lacia cal mxares daxrili,gafarToebuli,
speech(see language,speak) n sityva=mox- gaSlili,gadRabnili,bundovani
seneba,laparaki,salaparako ena splendid(ly) adj adv didebuli/didebul-
give ~ to sb moxsenebis wakiTxva/gake- ad,saucxoo(d),SesaniSnavi/SesaniS-
Teba navad,mSvenieri/mSvenivrad,Zvirfa-
~ of welcome misasalmebeli sityva si/Zvirfasad
terse ~ mokle da tevadi ~ splendour n dideba,didebuleba,sidiade,
speed n siCqare=siswrafe,rbola siuxve,sidiade,simdidre
speck n aTinaTi splinter n namsxvrevi,namtvrevi
specky n adj xis sari; wvetiani,Wreli split v adj dapoba/daCexva;napobi,danawev-
spell n v drois monakveTi,Semcvleli, reba,gaxleCa,gapoba
SemSvelebeli,gamolocva,Selocva, spoil(ed)=spoilt v adj gafuWeba/gafuWebu-
sityvis aso-aso warmoTqma li,dazianeba/dazianebuli
~ over v gaTvalva,monusxva,Selocva spoils n pl mogeba,politikuri monapova-
spellimg ger marTlwera ri ; Semosavali
sphere n samyaro; sfero=areali;sfero= spokeshaves n safxeki,qvis sarandavi xe-
sxeuli lsawyo,qvis kanis asacleli dana,
~ of influence gavlenis sfero Qvis anaTali
spherical adj sferuli sponge n nasvreti
~ headed TavburTula,sferulTaviani spontaneous(ly) adj adv Cveuli/Cveuleb-
spice n sakmazi riv,bunebrivi/bunebrivad,Ta-
spike(d) n v adj Taveli/TavTavi,wveti visTavad,spontanurad
(ani),xiwvi spool(see shuttle) n koWa,maqo
spill v daRvra,danawevreba,danawileba ~ like adj koWisebri
~off sth into sth nawilebad danawileba spoon n kovzi
~off into terraces baqnebis gakeTeba straining ~ qafqiri
~over into issues kvlevebSi gamoxatva sporadic(aly) adj adv erTeuli,SemTxvevi-
spin(ing) v adj ger (da)rTva; mbrunavi; Ti; drodadro,SemTxveviT,xanda-
(da)rTva xan, uceb
~ wheel n jara=Zafsagrexi dazga sport v Tavis mowoneba
spinal column n adj xerxemali/xerxemlis spot(see stain) n v adgili,laqa,winwkali;
spindle n TiTistari,lilvi=RerZi dalaqaveba
~ tip/top TiTistaris bolo/Tavi in a ~ light at… yuradRebis centrSi
~ whorl n kviristavi ~ with v (da)Wreleba
spine n xerxemali spotlight v yuradRebis centrSi moqceva
spinx/sphinges n sing/pl Lat. sfinqsi ramis
spiral n adj xvia(ra), spirali spotted adj dalaqavebuli,dawinwkluli
spout n Sverili,WurWlis tuCi/cxviri
~ hair-pin sakulule
sprained adj naRrZobi
spire(d) n adj wvrili da wvetiani gumba-
Ti ; (Se)isruli,wawvetebuli,wverwa sprawling adj samorCenili kuTxe qveynis
spread v adj gavrceleba,gavrcoba,gafan-

233
სარჩევი

tva,raime dargis ganviTareba/daner squash=Cucurbita maxima Lat. n gogra,


gva,matebazrda squat(ed) n adj madnis natexi,dabali,ju
~ abroad/over v mimobneuli,mimofantu- ja;Cacucquli,miwaze garTxmuli
li aqueeze v n moWyleta/gaWyleta,Seviwro
~ across v favrcoba/gavrceleba raime veba,anabeWdi
teritoriaze squinch n Sverili,romelsac eyrdnoba
~ onto v gaSlili saxuravi
spreaded adj Semofantuli squint adj dacerebuli
spreading ger gavrceleba,gavrcoba stab(ing) v adj Cxvleta,saCxvleti
mechanisms of ~ gavrcelebis formebi stable(see stall) n adj Tavla,sajinibo;ucv-
spreadeagle adj frTagaSlili arwivi leli,mdgradi,gamZle
in~ position ~ arwivis ~ man n adj mejinibe; mdgradi,medegi,
formiT gamZle,Seuryeveli(adamiani)
spring n v adj gazafxuli(s),zambara,nax- stability n gamZleoba,mdgradoba,Seuryev-
tomi,wyaro(wyali),nakaduli,xafan- loba
gi(s) dageba for ~ simagrisaTvis,gamZleobisTvis
~ crop aneuli stabilize v mowesrigeba
~ up v aRmoceneba(ara marto mcenaris) ~with sth Semtkiceba (mag.aliziT)
~ well(see well) n wyaro(wylis),sawyisi, stably adv mdgradad,Seuryevlad
pirvelwyaro stack(ed) n adj grova,zvini; dawyobili
~ wood n warafi stadium/stadia n sing/pl Lat. stadioni
springer n TaRis(kamaris/quslis) qva staff n v dawesebulebis personali=Sta-
springy region/site wyaroebiT mdidari ti,Stabi,piradi Semadgenloba,same-
kuTxe/mxare fo kverTxi,Statiani TanamSromeli;
sprinkle(r) v n (mo)pkureba,sxureba; aiaz- joxi,masra, ; amovseba,datenva,Sesa-
mis sapkurebeli funji lesi zsnari,baTqaSi
S-profile S-formis/profilis staffed adj gatenili,datenili
sprout n amonayari=ylorti mcenaris ~ animal/bird cxovelis/frinvelis fi-
tanze tuli
spruce v mowesrigeba,gaprialeba,morTva, stag n xariremi
interieris gaformeba stage n v adj done,safexuri,Teatris sce
spun adj darTuli(Zafi) ena,stadia,iarusi; gasceniureba,piesis
spur n mTis ganStoeba,biZgi dadgma,sasceno, periodi
~on by sth raRacam raRacas misca biZgi broad/short ~ didi/mokle periodi
~ to sth biZgi ~ craft n scenari
oti v waqezeba closing ~ bolo safexuri/faza
sput n naxtomi formative ~ Camoyalibebis/sawyisi ~
squander(ed) v adj gaflangva/gaflangu- sub ~ n qvesafexuri
li staggered/staggering adj safexuredi
square n v adj adv moedani,farTobi;gon- stain(see spot) n v adj laqa; dalaqaveba
io(xelsawyo);gamoTla,waTla;oTxku stained adj dalaqavebuli,laqebiani,Sesu-
Txa;zustad,kvadrati,kvadratuli, aruli
kvadratis formis micema,gverdebis ~ glass feradi/vitraJis mina
gasworeba ~ ~ window vitraJi
~ cut adj sworkuTxa stainer n yuriani kaTxa
~ off v dakvadrateba staircase/way(see door) n kibe
~sectioned adj oTxkuTxa ganivkveTiani ascending/discending ~ aRmavali/daRma-
squared adj oTxkuTxa vali ~
~ circle n kvadrati (sxeuli) ~well kibis Wauris kedeli
squarish adj kuTxovani,kvadratuli stairs n pl kibe(ebi)
~plan gegmaSi kvadratuli flight of ~ kibe baqnidan baqnamde
squash n mTixvi stair-well n kibis Cani

234
სარჩევი

stake n adj latani(s),sari,margili,ximin- ~commodity mTavari nedleuli


ji,boZkinti ~ crops ~ mcenareuli kul-
stalk n foTlis/yvavilis Rero turebi
stall(see stable) n erTi cxenis sadgomi ~ topic ~ Tema
stallage n adj nakeli(s) star n v varskvlavi; kaSkaSi,naTeba,brwy-
stalled adj baguri inva, gabrwyineba
stamen n butko shooting ~ meteori
stamp n v beWedi=damRa,daRi,satvifra- stark adj pirdapiri,naTeli,aSkara
vi,siqa,tvifri; daWdeva,datvifvra, ~testimony pirdapiri sabuTi/dasturi
daRarva,daCiTva,beWdis dasma,amo- starkly adv mkveTrad,savsebiT
tvifvra start n v dasawyisi; dawyeba,romelime
cylinder ~ cilindruli sabeWdavi xanis dadgoma
~seal brtyeli sabeWdavi ~ career moRvaweobis/saqmianobis dasa-
stamped adj amotvifruli,darvifruli, wyisi
natvifri,Rerbiani ~off v Cndeba,iwyeba gamoCena ramis
~ sheet natvifri furceli ~ out from… ramis gaTvaliswinebiT
stamping ger tvifvra,Rarva,CiTva,Wdeva ~ to develop ganviTarebis dawyeba
stamps from… momdinareobs right from the ~ Tavidanve
stamina n sicocxlis xalisi,gamZleoba started adj dawyebuli
droSi, amtanoba starting adj dasawyisi,dawyebiTi,sawyisi
stance n manera,poza,dgoma ~ point sawyisi wertili
stanchion n sadgari startle(d)(ing) v adj gaogneba/gaognebuli,
stand n v sadgari,sadgami,tribuna,Stati gamaognebeli,saocari
vi,WurWlis fexi/qusli; (da)dgo- stasis/stases n Lat. uZraoba
ma.gaZleba,atana state(see person) n v adj saxelmwifo,
~alone marto/calke dgoma mdgomareoba,viTareba,poza; aRniSv-
~apart gancalkevebiT/TavisTvis ~ na,miTiTeba,daskvna,dadgena,SeniSv-
~ at the head of… saTaveSi dgoma na,mtkiceba; saxelmwifo(ebrivi)
~ out v gamorCeva, mtris gamklaveba ~ clearly mkafiod Camoyalibeba
~ sb/sth vinmes/ramis atana ~ craft saxelmwifos marTvis xelovne-
~ up v adgoma (damjdarisa) ba
~ up fot sb mxarSi amodgoma emerging ~ Canasaxovani saxelmwifo
~ upright gamarTulad dgoma (ara oTx- ~ explicitely mkafiod Camoyalibeba
ze) good ~ of sth raime karg mdgomareoba-
standard n sinji,done,xarisxi,Standarti Si
kverTxi,standarti ~ is as followes mdgomareoba/viTareba
~drop standartis/xarisxis gauareseba aseTia...…
high ~ maRali done/donis ~ is the same ~ ~ ucvlelia
~ mount Standartis Tavi ~level society saxelmwifoebriobis do-
standardized adj standartuli nemde misuli sazogadoeba
standing adj ger mdgomi,uZravi; dgoma ~ machine saxelmwifo manqana
long ~ adj gamZle ~managed saxelmwifos marTvaSi
standpoint n tvalsazrisi ~ of affairs saqmis viTareba
stands v 3rd p.simp.pr. dgas/mdebareobs ~ of sth done/mdgomareoba ramis
vinme/rame(qalaqi/Zegli) ~ owned adj saxelmwifos kuTvnili
stanning illustration of the point naTeli das- ~ party(see ruling) mmarTveli partia
turi ramisa relations on a ~ level urTierTobani sa-
staple n adj morkaluli gamiri;ZiriTa- xelmwifo doneze
di/mTavari produqti(marcvleuli/ rise of ~ saxelmwifos warmoSoba
naxiri) ~ service saxelmwifo samsaxuri
~ cereals ZiriTadi marcvleuli(rome sth of ~ importance ~ mniSvnelobis
lime qveyanaSi) ~ symbol ~ simbolo

235
სარჩევი

~ system ~ sistema ~ armoured/clad SejavSnuli


under the auspices of ~ saxelmwifos quench-hardening foladis wrToba
mfarvelobis qveS wyalSi
stated adj Camoyalibebuli steelyard n calsaswori
statehood n saxelmwifoebrioba steep n adj daRmarTi,qarafi,xrami; dam-
stately adj saxelmwifoebrivi,STambeWdavi reci,cicabo,daqanebuli,metismeti
warmosadegi,tanadi steeped in adj Cafluli
statement n mosazreba,gadawyvetileba,si- steeple n samreklo
marTle,dadgenileba,gamonaTqvami,fo steeply adv mkveTrad
rmulireba,Cveneba,mtkicebuleba,kons ~ separated ~ gamoyofili
tatacia,oficialuri angariSi,azri, steepness n daxriloba,daqaneba/daqane-
,debuleba,mtkiceba,mdgomareoba/viTa buloba,kbode
reba steer n dakodili=kastrirebul mozveri
statera/staterae n sing/pl Lat. stateri stele=stela/stelae n sing/pl Lat. stela
state-to-state adj saxelmwifoTaSoris(i) victory ~ gamarjvebis ~
static adj uZravi=statikuri stem n svetis(xis,jvris) tani,sityvis Zi
station n v sadguri; jaris ganlageba ri,fuZe,Rero,RerZi,WurWlis fexi
(dabanakeba,Cayeneba) v dayrdnoba=eyrdnoba
stationary adj adgilobrivi,uZravi,staci- ~fecundity nayofierebis xelSewyoba
onaruli ~ from sth v GgaCena/warmoSoba ramisa
statuary n qandakebebi/qandakebaTa jgufi ramisgan,raRac saTaves iRebs…
pieces of ~ qandakebaTa nimuSebi stemmed adj (yunw)Reroiani
~technique (gamo)qandakebis teqnika high ~ maRalfexiani(mag.WurWeli)
statue n qandakeba stencil v trafaretiT ramis anabeWdi
~ in round mrgvali ~ stencilled adj trafaretiT gadmoRebuli
~ menhir ~ filaze step n v nabiji,kibis safexuri; fexis
statuette n mcire qandakeba gadadgma=siaruli
stature n Rirseba, adamianis simaRle ~ by ~ adv nabij-nabij
status n socialuri mdgomareoba=statu ~ down Tanamdebobidan gadadgoma
si,daniSnuleba flight of ~ (s) kibis nawili baqnidan
emblemic ~ simboluri statusi baqnamde
object of ~ statusis maCvenebeli niSa- take ~ nabijis gadadgma.zomebis mire-
ni mag. kverTxi ba
~symbol statusis maCvenebeli simbolo steppe(land)(s) n stepi
staunchy adj adv mtkice(d), gadaWriT,ur- partially wooded ~ tye-stepi
yevad,erTgulad stepped adj baqnebiani=terasuli,safexu-
stave n adj ket-kombali; tkeCi(s) rebiani=afexuredi,iarusebiani,da-
stay n v darCena saxsruli
stead n (adamianis) magieri ~ podium/podia n sing/pl Lat. safexure-
steadfast(ness) adj n medegi,gamZle,Seur- di podiumi,xarisxedi
yeveli; gamZleoba stereotype n stereotipi
steadily adv bejiTad,daJinebiT,Tanabrad, sterling adj maRalsinjiani
uryevad stewardship n xelmZRvaneloba
steady adj ucvleli,uryevi,saimedo under the ~ xelmZRvanelobiT
steam n adj orTqli(s),oxSivari(s) stick n v joxi,Cxiri,Reraki,Rero,Reri;
~ pipe orTqlis gamosasvleli mili miwebeba,CarWoba,Cxvleta,dakvra=dak-
steaming adj (raime,rasac) orTqli/oxSi- roba,taris dageba,dakvla
vari asdis ~ on v dawebeba
steatite n adj sapnis qva/qvis=talki(s) ~figure joxebiT/xazebiT gadmocemuli
steel(see tinder) n v adj kvesi,foladi; fo gamosaxuleba
ladis wrToba; foladis stickness n webovaneba
~ and tinder kves-abedi(s) sticky adj webovani

236
სარჩევი

stiff adj moudrekavi beface ~ ormxrivatkecili ~


stigma/stigmatin n sing/pl Lat. sircxvilis ~block lodi
daRi=stigma block/cobble ~ qvafenilis ~
stile n alage,wirTxli,karis amyoli bond ~ /bonder gadabmis ~
still adv adj jerac.jer kidev,kvlav(ac), boulder(roughly worked,rubble,unworked)
kvlavindeburad; mSvidi ~ nagleji)fletili,yoris) ~
~ debated jerac daudgeneli/sakamaTo bracketed ~ frCxilebiani Camketi ~
~ remains ~ , kvlav rCeba building ~ samSeneblo ~
stilus/stili n sing/pl Lat. stilosi ~ ~ ger qviT Seneba
stimulate(d)(ion) v adj n waxaliseba/waxa- ~built adj ~ nagebi
lisebuli ~ ~ design qvis wyobiT gamoyvanili
stinge n v nestari; danestvra ornamenti
~ like adj nestrisebri cap ~ dolmenis saxuravi ~
stipple n wertilovani ornamenti carved from ~ qvaSi nakveTi ram
stir v dakmayofileba,sresa,liTonis gube chipped~industry qvis industria/sawarmo
~ in v Sereva coating/facing ~ saperange ~
stirred adj dasresili cobble/pebble/river ~ riyis ~
srirrup n uzangi cobble/rubble ~ xurda ~
stoa n stoa come off the~ qvisgan zedmeti nawileb-
stock n v maragi,inventari,saqoneli=na- bis moSoreba
xiri=pirutyvi; tari,yunwi;xis tani, coping ~ damagvirgvinebeli ~
buni(ki) ; momarageba,RumelSi kazmis corner ~ qvakuTxedi(Tavkiduris/kuTxis)
CatvirTva crude ~ daumuSavebeli ~
~breeder n mesaqonle crumbled ~ daSlili ~
~for slaughter saklavi=saqoneli ~crusher n qvismtexeli
~hole kazmis CasarvirTi xvreli curved ~ qvaTlili
stock-rising n mesaqonleoba,mecxovele- ~ ~ qvaSi nakveTi
oba daw ~ texili/fleTili qva
nomadic ~ momTabare ~ ~ dressed/treated ~ daumuSavebeli ~
posturing ~ samTabaro/mwyemsuri ~ ~ dry stonework/masonry qvis msrali wyo
settled ~ mkvidri(ara momTabare) ~ ~ ba
stalled ~ baguri ~ ~ envil ~ qvis grdemli,romelzec ideba
stalled and posture ~ bagur-mwyemsuri ~ dasamuSavebeli qva
stockade(see town) n meseri, Zelebis ga- filling ~ Camketi/sicarielis Semvsebi ~
lavani flag ~ n adj qvis lorfini
stoicism n stoicizmi ~foundatin qvis saZirkveli
stole n babTa,olari,bewvis mosasxami fronton/pediment ~ frontonis ~
stomach n muceli (adamianis) ~glacis qvis
stomp(ing) adj adgili,sadac adamians uy- grave/tomb ~ saflavis ~
vars yofna,sasurveli,sayvareli grid/rub ~ salesi ~
stone n adj v qva/qvis,kurka/kurkis; qve- ground ~ naxexi/nalesi ~
biT Caqolva hand ~ qvis xelculi
abutment ~ sayrdeni qva ~ image qvis qandakeba
~and lime wall qvitkiri(s) ~ ~ of a male/female qvakaca/qalaqva
angular/toothing ~ kidis/kuTxis ~ in ~ qviT,qvis,qvaSi
arch/vault ~ TaRis ~ irregular ~ kaWari qva=qvis nagleji
ashlar(dressed/worked) ~ damuSavebuli key ~ TaRis Sua/kuTxis Camketi ~
(ga)Tlili ~ ~ lined qviT amogebuli/mopirkeTebuli
ballista ~ satyorcni ~ ~ mason n kalatozi
~based qvis saZirkvliani/Ziriani,qvaze ongoing source for ~ qvis axo qvis sakma
dafuZnebuli xelosniba/xelsawyo risi maragiT
bastard Zalian magari ~ orthostat ~ mosapirkeTebeli qva

237
სარჩევი

out of ~ qvisgan storey(see floor) n sarTuli


parpen n Riobis qva storing adj ger momarageba
pivot ~ saqusle ~ ~ jar maragis Sesanaxi WurWeli
precious/splendid ~ Zvirfasi ~ storm(ing) v ger Seteva=Sturmi,qariSxali
pumice ~ vulkanuri ~ ~off in anger gamZvinvareba
quoin ~ kuTxis/kuTxedi ~ Storm god qariSxlis RmerTi/RvTaeba
rag(rubble/rug) ~ kaWari/nagleji(nate- story n ambvi,gadmocema,moTxroba,isto-
xi ~ ria,sakiTxi
ruffle ~ Worfliani ~ the ~ goes that… gadmocema gviambobs…
scantling sufTad SemoTlili ~ there is a ~ that… amboben,rom…
sculptured ~ nakveTi/naqandakari ~ stout adj msxvili,msuqani,gamZle,magari,
seal ~ amosaqoli ~ gabeduli
semiprecious ~ naxevradZvirfasi ~ stove n qura,Rumeli
~ shot(from N spot) qvis gasrolis man- straddle v fexebgaSlili dgoma/jdoma
Zilze(raRac adgilidan) (mag. cxenze),SeCereba/Sekaveba
~ slab qvis fila;wamlis sasresi qva/fi- ~ a road gzis gadaketva
la straddling ger daokeba,unagiris dadgma
stepping(see step) ~ fexis mosakidi ad straight adj swori,gamarTuli(dgoma),pir-
gili dapir(i)
superhard ~ Zalian magari(graniti) ~ ~angle swori kuTxe
undressed ~ daumuSavebeli qva ~ arch saZgidi
voussoir ~ solisebri qva ~fight/man patiosani brZola/kaci
~wall qvis kedeli/zRude straightforward adj pirdapiri
~ware n keramikuli nawarmi ~process swori procesi
water-worn ~ wyliT narecxi/qvargvali straightforwardness n sworxazovneba
wheat ~ marcvlis sasresi ~ straight-sided adj sworgverda
~ work n adj qvis wyoba/wyobis straightway adv maSinve,imwamsve
~ ~ bond qvis wyobaSi Casmuli strain n v warmomavloba(gvari,jiSi,tomi)
~working qvis damuSaveba siTxis (gada)wurva,daZabuloba
~written qvaze naweri ~ of grain marcvleulis jiSi
stony adj qviani strained adj daZabuli
stool n uzurgo skami strainer n sawuri
cross-struted ~ jvaredinfexebiani dasa- strait(ed) v adj daRarva/daRaruli
keci skami strand n asxmula,simravle/wyeba ramis
stop v gaCereba,SeCereba,Sewyveta.gaqroba ~ of beads mZivi,yelsabami
banakis/dgomis adgili strange adj ucxo,ucnauri,saocari,sakvir
~ doing sth(cf.give up) gadaCveva ramis veli
stopped adj gaCerebuli,SeCerebuli,Sewy- in a ~ fashion ucnaurad
vetili strangely adv saocrad,ucnaurad
stopper n sacobi, Camketi stranger n ucnobi/ucxo adamiani
stoppered adj Tavdacobili strap(like) n adj Tasma/Tasmisebri,Rvedi
storage(see store) n maragi,Senaxva,sacavi strategy n gegma,monaxazi,strategia
~ bin maragis Sesanaxi WurWeli ~specialized ~ sagangebo atrategia
~bin/pit silosis ormo stratification n daSreveba,dafeneba,fenebad
~chamber n sawyobi dayofa
~facilities maragis Sesanaxad saWiro na- thickness of ~ daSrevebis sisqe
geboba da WurWeli stratified adj daSrevebuli
store n v adj maragi(s),momarageba/dagro ~society klasebad dayofili sazoga-
veba,Senaxva doeba
~ house(see storage) n sawyobi stratify v daSreveba
~ jar maragis Sesanaxi WurWeli stratovolcano vulkanis dafenebuli amo-
~room sakuWnao,sacavi nafrqvevi lava/ferfli

238
სარჩევი

stratum/strata n sing/pl Lat. Sre, fena stretchy adj welvadi,elastiuri


basal ~ pirveli=qveda fena strew across v gabneva/mimobneva,gafantva
sub ~ ~ qvefena ~across v mimofantva
straw n adj bze/bzis,namja/namjis,Cala/Ca- strict(ly)(ness) adj adv n zusti,mkacri,gan-
lis,Tiva/Tivis sazRvruli,pirdapiri; zustad,mkac-
stray adj SemTxveviTi; codvili rad,mainc da mainc, xistad ; sizuste,
streak(ed) v adj moxazva/moxazuli ra- simkacre,sixiste,pirdapiroba
ime gansxvavebuli/mkveTri feris stride(s) n warmateba/warmatebebi saqmeSi
saRebaviT strident adj susti (mag.mosazreba)
stream n nakadi,nakaduli,Rele,niaRvari, striding adj ixreba
dineba ~east(west…)wards ~ aRmosavleTiT...
street n quCa ~left/rightwards ~ marcxniv/marjvniv
street-type adj erT rigad ganlagebuli= strife n Sina ganxeTqileba/janyi
erT rigSi Cawyobili strike v dartyma, medlis/monetis moWra,
strength(en)(ing) n v adj Zala,simagre; gaZ- qvis Camomtvreva/damuSaveba
liereba,moRoniereba,gamagreba,Za- ~off v gamokveTa ramis(mag.qvisgan)
lis micema,ga(n)mtkiceba,gamZlav- striking adj araCveulebrivi,TvalSisacemi
reba,mosazrebis gamyareba; gammag- saocari,mniSvnelovani,mimzidveli,
rebeli,gasamagrebeli STambeWdavi,aSkara,TvalSisacemi,
regain ~ Zalis aRdgena.mokreba gansakuTrebuli
strenuous adj daZabuli, saWiro ~ example naTeli magaliTi
stress n v dartyma=stresi,maxvili(bge- ~platform dartymis moedani
raze); xazgasma/yuradRebis gamaxvi strikingly adv askarad,TvalSisacemad,mni-
leba raime sakiTxze,sakiTxis gamo- Svnelovnad
kveTa string n v Zafi,mZivis asxmula,mZivi-Tmis
stressed adj maxvildasmuli(bgera),xaz- samkauli,Tasma,simi; asxma
gasmuli,gamokveTili ~along v gabawvra/Camwkriveba
stretch n v sivrce=teritoria; gaWimva, ~ like adj Zafis/Tokisebri
wagrZeleba,gadaWimva sivrceze(mag, stringer n ganivi Zeli,kibis Cana,qargili,
qveynis),gavrceleba,gaWimva/daWimva, zewari,xidis savali nawili
drois/sivrcis monakveTi sripe n yaiTani/buzmenti,(sanapiro) zo-
~ across gadaWimuli teritoriaze li
~back v aZvelebs/TariRs wevs ukan strive(ing) v ger swrafva,eswrafvode rames
~back into v SeRweva drois siRrmeeb- cdilobde
Si stroke n monasmi, Strixi
~ forward v xelis win gawvda easy ~ Tavisufali monasmi
~ from…to… swvdeba/gadaWimylia sivr- in a ~ rigSi, erT xazze
ce, grZeldeba(dro) strong adj Ronieri,mZlavri,magari,sarwmu
middle ~ Suaxanebi(sauk/aTasw) no,mtkice
~of 9time/space) drois/sivrcis monakve- ~ evidence mtkice sabuTi/dasturi
Ti ~ proven abilities myari Cvevebi
~ on v qargaze gadaWimva ~ similarity Zlieri msgavseba
~ ~ wheel WurWlis amoyvana Carxze ~ taste for balance zomierebis grZnoba
~ up v zeaziduli/aweuli (xel(eb)i) stronghold n kedlis gasamagrebeli bur-
stretched adj gawolili,gadawolili,ga- ji,cixe-simagre
daWimuli teritoria,gaSotili strongly adv aSkarad,metismetad,Zlier
adamiani structure n saTavsi,nageboba,Senoba,Sedge-
stretcher n sakace niloba,socialuri Semadgenlo-
stretches v 3rd p.simp.pr. gaSlilia/swvde ba/wyoba,agebuleba,aRnagoba
ba teritorias,mdebareobs(qveya- v sivrcis danawevreba/dayofa
na) adjoining ~ mierTebuli saTavsi
stretching from…to… gadaWimulia …...dan… agglutinative ~ Semkvreli masa/nageboba
...mde

239
სარჩევი

buttressed ~ iaqTaRebiT gamagrebuli ~ stupor n gaxeveba,gaSeSeba,gonebis gaTiS


hut-like ~ qoxisebri ~ va
independent/separate ~ damoukidebeli ~ sturdy=Lotium temulentum Lat. n adj maTro
rock ~ qvis nageboba/Semadgenloba bela rvarZli(s) (mc)
supporting ~ damxmare ~ sturdy adj Zlieri,janmrTeli,mtkice,maga-
twin ~ Sewyvilebuli nageboba ri,gamZle
structured adj Camoyalibebuli style n v stili ; stilis Seqmna=stili-
straddle v aerTebs,moicavs momijnave na- zeba
pirebs/teritoriebs(mag,kavkasioni) animal ~ cxoveluri stili
struggle n v brZola chaste(poor/simple) ~ martivi ~
internesine ~ between… Sinaomi close in ~ of… stiliT axlos rames-
strut n bijgi,jojgina Tan
stubby adj mokle,kotita elevated/high ~ amaRlebuli stili
stucco(ed) n adj v Selesiloba,saZerwi; in terms of ~ stiliT,stilis mixedviT/
Selesv/selesili garedan, figu- sakiTxSi
rebiani generator of ~ stilis Semqmneli
stuck adj minaZerwi,dawebebuli,dakruli, mainstream ~ ZiriTadi/mTavari stili
dasmuli(mag.yuri/saxeluri),miwebe- ~of life cxovrebis wesi=stili
buli opulent/rich ~ mdidruli ~
~ in adj CaWedebuli rise of ~ stilis aRmoceneba(gaCena/Ca-
stud n v samagri,damWeri,sarWi,manWvlis saxva)
Tavi; mooWva,lursmnebiT moWedva similarity of ~ msgavseba stilis/stilSi
~ farm cxensaSeni terse ~ daxvewili stili
~ horse cxensaSenis cxeni unkempt ~ dauxvewavi ~
studded adj TvalCasmuli (mag,beWedi) stylistic(aly) adj adv stilisturi/stilis-
student n moswavle,studenti turad
~ of local lore mxareTmcodne stylization n stilizacia
studied adj Seswavlili stylized adj stilizebuli
far ~ Rrmad Seswavlili increasingly ~ Zalze stilizebuli
~ in great deal Rrmad Seswavlili stylite n mesvete (gandegili)
properly ~ saTanadod ~ stylobates/stylobatis=stylobat n sing/pl Lat.
studies n pl kvlevebi svetnaris sayrdeni=saerTo kvar
Antique ~ antikuri ~ cxlbeki
Bronze ~ brinjaos (xanis) ~ stylobates/stylobatae n sing/pl Gr. svetnar-
Classical ~ klasikuri (periodis) ~ is sayrdeni qvis filebis mwkrivi
Feudal ~ feodaluri (xanis) ~ stylograph n kalmistari
studious adj bejiTi sub… pref. qve…
study n v (Se)swavla,(gamo)kvleva,mecadi- subadult age mozardi,zrdausruli
neoba; naSromi subconscious(ness) adj n qvecnobieri/qve-
angle of ~ kvlevis mimarTuleba cnobiereba
by ~ of …SeswavliT subbranch n qvedargi
~ of local lore mxareTmcodneoba subdivide v danawevreba
~ in most detail gamowvlilviT Seswavla subdivision n danawevreba,qvedanayofi
sth lacking ~ arasaTanadod ~ subdue sb damorCileba,dapyroba,CaxSoba,
gadalaxva,Sesusteba
undertake ~ kvlevis Catareba
subdued adj damorCilebuli
stuff n savaWro saqoneli,piradi Semad-
genloba,TanamSromelTa Stati,xis suberb n (gare)ubani,qalaqgareT(i)
zro subgroup n qvejgufi
stump n Reros narCeni raime nivTSi subject(see rang) n v siuJeti,kvlevis/sas-
stunning adj gamaognebeli wavlo sagani,qveSevrdomi=damoki-
debuli,Tema,damorCileba,damone-
stunted adj Seferxebuli(mag.zrda)
ba=daqvemdebareba,sakiTxi,Tema
stupa n stupa

240
სარჩევი

daunting ~ saSiSi/urtulesi Tema subsist(ance) v n arseboba


~ king sxva mefis qveSevrdomi mefe ~activities saarsebo/arsebobisTvis saWi
~ matter gamosaxuleba nivTze,sakiTxi, ro saqmianoba
Sinaarsi,mTavari Tema economic ~ pattern ekonomiuri arsebo-
~ of study Seswavlis sagani/Tema bis wesi
~to im pirobiT rom.., Tu..,dadgenileb- ~economy arsebobisTvis saWiro eko-
is dacviT nomika
subjected to… adj daqvemdebarebuli means of ~ saarsebo saSualeba
subjection n winaaRmdegoba mode of ~ arsebobis wesi/forma
subjective adj subieqturi ~model/pattern ~ ~ ~
subjectively adv subieqturad ~pattern arsebobis wesi
subjugate(ion) v n damorCileba,dapyroba resources for ~ saarsebo resursebi
subjugated adj damorCilebuli ~through…iarseba raRac drois ganmav-
subjugator n dampyrobi lobaSi
subliminal adj qvecnobieri subspecies n pl usu. qvesaxeoba(ni)
~ self ~ “me”/ ‘’Tavad…” substance n nivTiereba
submerge(d) v adj zRvaSi CaZirva/CaZiru- substantial adj nivTieri,SeZlebuli,Semcv-
li,zRviT dafarva/dafaruli leli,sagrZnobi,wonadi,solidu-
submission n wardgena,(da)morCileba ri,arsebiTi,seriozuli,myari,mZ-
bring sb into ~ iZulebiT(i)damorCileba lavri,Zlieri,gamZle,mniSvnelovani
submit v wardgena(gagzavna,mitana,miwode ~ contribution didi/wonadi wvlili
ba) naSromis gamosaqveyneblad,miTi substantially adv mniSvnelovnad,ZiriTad-
Tebis(proeqtis,wesebis) dacva,war- ad,sagrZnoblad,safuZvlianad
gena gansaxilvelad,mtkiceba ramis, ~different arsebiTad gansxvavebuli
raime azris daSveba substantiate(ion) v n simarTlis dadgena,
~ a paper naSromis wardgena safuZvlis (gan)mtkiceba (kamaTSi)
~ a question werilobiTi SekiTxva methodological ~ meTodologiuri mtki
submitted by gansazRvruli(a),ganpirobe- ceba ramis
buli(a) ramiT substantiated adj dadgenili,gamtkicebu-
submontane adj mTisZira(raime mdebare li,dasabuTebuli
mTis ZirSi ~ by the evidence sabuTiT gamagrebuli
subordinate v n damorCileba,daqvemdeba- substitute(ion) v n Secvla,Senacvleba,
reba,qveSevrdomi cvlileba,moadgile,Semcvleli
subordinated adj damokidebuli,gansazR- substratum/substrata n sing/pl Lat. qvefena
vruli substructure(see superstructure) n baqani,sa-
subperiod=sub-period n qveperiodi Zirkveli
subphase n qvefaza subsurface n qveda horizonti
subplot n qveTema subterranean(see semi..) adj miwisqveSa,na-
subrectangular adj TiTqmis oTxkuTxa,ku- xevradmiwuri
Txeebmomrgvalebuli subtitle(d) n v adj qvesaTauri,dasaTaure-
subregion(al) n adj qveregioni/regionuli ba,dasaTaurebuli
subscribe to v raime saqmeSi SeerTeba,pre- subtle(ry) adj n daxvewili,maxvili,nazi ;
sis gamowera sinatife,daxvewiloba,txeli,basri,
~ to the view daTanxmeba raime azrze/Se gamWriaxi
xedulebaze subtype n qvetipi
subsequent adj momdevno,gviani,mogviano, subvert n garyvna,damxoba,damarcxeba
Semdgomi,Seasbamisi succeed(ed) sb v adj vinmes Secvla/Sec
subsequently adv mogvianebiT,SemdgomSi, vlili vinmeTi,warmatebis miRwe-
Semdgom,Sedegad,Sesabamisad… va rameSi
subsidiary(see chamber) adj damatebiTi,da- ~ each other erTimeoris Secvla
qvemdebarebuli,damxmare,Semavse ~ in sth warmatebis miRweva rameSi
beli ~one another erTmaneTis Secvla
~sb by sb vinmes Secvla vinmeTi

241
სარჩევი

~to the throne taxtis miReba memkvidre- suggest(ed)(ion) v adj n rCeva,miCneva,SeTa-


obiT vazeba,narCevi,miCneuli; azri,mo-
succeeding adj momdevno mosazreba,varaudi,savaraudo(d)
~period ~ xana/periodi suggesting sth gvafiqrebinebs,gvavaraude
success(ful)(ly) n adj adv warmateba/warma binebs... savaraudod...
tebuli,warmatebiT/warmatebulad suggestion n azri,mosazreba
succession n Tanmimdevroba,Tanmimdevru- helpful ~ saWiro/faseuli rCeva
loba,memkvidreobiToba suggestive adj raRac maCvenebeli ramis,
dynastic ~ dinastiuri memkvidreobiTob miuTiTebs rasme,gvafiqrebinebs
in ~ TanmimdevrobiT,erTmaneTis miyo- ~of sth maCvenebeli,savaraudebeli
lebiT suitable adj mosaxerxebeli,gamosadegi,va-
rules of ~ memkvidreobitobis wesebi rgisi,Sesaferisi
~ to the throne taxtis memkvidreoba suite n amala,sagnebis nakrebi/jgufi
successive(ly) adj adv (erTmaneTis) mom- v morgeba,xels (m)aZlevs
devno,TanmimdevrobiT ~ of layers fenaTa rigi/wyeba
successor n saqmis gamgrZelebeli,vinmes ~ of rooms oTaxebis rigi/wyeba=anfila
magieri=momdevno,taxtis memkvidre, da
STamomavali,Semcvleli suited adj morgebuli
succinct adj mWidrod momdgari samosi, suitor n saqmro
(xan)mokle,SekumSuli,mokle sullabus/sullabi n sing/pl Lat. konspeqti,
succumbed to… aragamZle=midrekili ga- programa,muSaobis/samuSao gegma
qrobisaken masala sulphid n sulfidi
such pron. amgvari,amnairi,aseTi Sulphur Bath Complex Site abanoTubani
~ as iseTi,rogoricaa… sum n jami(cifrebis),Sejameba,Tanxa
sucker n amonayari Teslidan in ~ jamSi=Sedegad, mokled…
suckling n baSvi,romelic jer kidev Zu- ~ of money Tanxa
Zus wovs,gamoucdeli vinme ~ total saerTo jami
sucrose n adj saqaroza/saqarozis ~ up v Sejameba=dajameba,daskvnis gake
sudden adj uecari,moulodneli Teba
all of a ~ meyvseulad,moulodnelad summarily adv mTlianobaSi,mokled,dask-
~ change moulodneli gardatexa/ nis/Sejamebis saxiT...
cvlileba summarize(d) v adj Sejameba/Sejamebuli,
~ death(end/pass) uecari/moulodneli daskvnis gakeTeba
gardacvaleba summarizing adj Semajamebeli
~ undulation of the earth’s crust miwisZvra summary n adj daskvna=reziume; daskvni-
suddenly adv uceb,moulodnelad,male Ti,krebiTi,nakrebi
sudennesss n moulodneloba summed adj dajamebuli,Sejamebuli
suffer v Sewuxeba,tanjva,dazaraleba summer n adj zafxuli,sazafxulo
~catastrophy katastrofis gadatana ~ house fanCaturi
~crisis krizisis ~ summit n mwvervali,saboloo mizani,da-
~from sth dazaraleba ramiT niSnulebis adgili,Sekreba=
~the same fate igive bedi ewia/gaiziara konferencia,niSnuli
suffice it to say that… sakmarisia iTqvas, ~of mount mTis wveri
rom… perch on the ~ Tavze/wverze dasmuli/
~ it to mention… sakmarisia aRiniSnos Semodgmuli; gagmohyurebs
sufficient(ly) adj adv saTanado(d),sakmari- dablobs(mag.cixe)
si/sakmarisad,mkvidrad,sagrZnobi summon v dabareba(gamoZaxeba,miwveva)
sagrZnoblad,sakmaod summons n gamoZaxeba=uwyeba=Setyobi-
non~ (ara)sakmarisi/sakmarisad neba
~ widespread sakmaod/sakmarisad(far- sumptuous adj mdidruli
Tod) gavrcelebuli sun n mze
suffragan bishop qorepiskoposi ~ boat mzis etli

242
სარჩევი

~ dial n ~ saaTi is/Senobis miwiszeda nawili,zed-


~ hat n ~ farfliani qudi naSeni,zevidan daSenebuli,xidis
~ set n daisi=mzis Casvla savali nawili
Sunday n kvira dRe, sauflo/mzisa suprvise v dakvirveba(mag.arqeologiuri),
~ school sakvirao skola xelmZRvaneloba
sunken adj Cangreuli,Cawolili,CaRrma- supervision n ~ ~
vebuli,CaZiruli,Cavardnili,daS- under ~ of sb vinmes xelmZRvanelobiT/
vebuli,miwaSi Casmuli mmarTvelobis qveS
~below sth raRac raRacaze dabla,Cad- supervisor n zedamxedveli,meTvalyure,
gmuli damkvirvebeli
~ dott foso ~ of studies samecniero xelmZRvaneli
~into floor iatakSi/iatakis qveS supine adv piraRma=gaSotili
partly ~ naxevradCafluli(miwaSi) supplant v gagdeba=gariyva=Seviwroveba
Sunnite n adj suniti supplement n v adj danarTi,momarageba,
sunnud n naCuqrobis sigeli Sevseba,damateba,damatebiTi ram
sunny adj mziani supplements n pl damatebani
superb adj didebuli,grandiozuli,mdi- supplied adj aRWurvili(ara iaraRiT),mo-
dari,mdidruli,umarlesi,ketilSo- maragebuli
bili,brwyinvale,amaRlebuli(grZ- supplier n mommaragebeli
ba) supply n v maragi; aRWurva,momarageba,da
superbly adv didebulad,brwyinvaled mateba,miwodeba,srulyofa,Sewevna,
supercharge v daWirxna Sevseba
superciliary n adj adamianis warbzeda na- support(see post) n sadgari,(qveS)safeni,
wili; warbzeda sayrdeni wertili,Stativi,meoxeba
superficial(ly) adj adv garegnuli,zedapir- v mxarSi dgoma,daxmareba,xelSe-
uli,zerele;dausabuTebeli,araseri- wyoba,mimxroba vinmeze,gaZli-
ozuli ereba ramiT,mxaris daWera,das-
~level danaleqi fena daskvnis gamagreba ramiT
~ similar savsebiT msgavsi ~ by sth azris dacva.gamtkiceba raime
sabuTiT
superimpose(d) v adj dasma/wamocma rami-
sa rameze;zevidan dadebuli/wamo- ~ on/upon v dabjena/dayrdnoba ramisa
cmuli,CaWdeuli,naxatis datana Rameze
~by sth Zvel naxatze zevidan daxatu- through the ~ of sb/sty vinmes/ramis
li sxva naxati daxmarebiT/meSveobiT
~image(s) daxatuli/datanili gamosa- with the ~ of sb vinmes daxmarebiT/
xuleba mxardaWeriT
~layer(s) dadebuli,dafenebuli supported adj gamagrebuli,mxardaWerili
superimpost n raime Semodgmuli rameze supporter n momxre.mxardamWeri
superior n adj patroni,upiratesi supporting adj mzidi,mxardamWeri,raime
ramis gasamagrebeli,erTmaneTze
~ to jobna,umjobesia
gadasuli,sayrdeni
superiority(see numerical) n upiratesoba,
~ evidence damamtkicebeli sabuTi
patronymoba
~ structure damxmare nageboba
hawk ~ upiratesobis mopoveba/qona
suppose(d) v adj fiqri,varaudi,CaTvla,
marked ~ aSkara/xazgasmuli upirate-
rom…
soba
supposedly adv albaT,savaraudod
superlative adj aRmatebiTi,aRmatebuli
supposition n varaudi
superposed adj zeda
supra(sth) Lat. xsenebuli..
supersede v vinmes Secvla=magieroba
supremacy n umaRlesi xelisufleba,upi-
superstition n cru rwmena,kerpTayvanismce
ratesoba,pirveloba,dampyroblis
mloba,warmarTuli religia
batonoba
superstitious adj crumorwmune
~ passes to… upiratesoba eniWeba…
superstructure(see substructure) n nagebob-
supreme adj uzenaesi,umaRlesi,vinme yve-

243
სარჩევი

laze ufrosi ri,gasaocrad,saocaria...


suppress(ion) v n dajabna,ajanyebis Cax- surrender v danebeba,mters Cabareba(qala-
Soba,Sekaveba,aRkveTa qis,tyved)
surface n v adj zedapiri; zedapiris mos surround(ed) v adj garsSemortyma/garsSe-
woreba(mogeba,amofena,dageba),miwi mortymuli,alyis Semovleba/al-
szeda,zedapiruli yaSemovlebuli,qalaqze/cixeze
collect from the ~ masalis akrefa zeda- Semowyoba
pirze surrounding adj garSemo,mezobeli(sagne-
~ examination/prospecting zedapiruli bi,mxare,kuTxe qveynis),moicavs
dazverva ~ territory garSemo/mimdebare terito-
~ find(s)/material anakrefi/zedapiruli ria
masala surrounds/surroundings n pl garemo,Semoga-
bearing ~ saxmari ~ reni
chipped ~ uswormasworo/xaoiani ~ suspect n v eWvmitanili, eWvi vinmeze
coarse ~ xorkliani ~ suspicion n eWvi
even ~ swori ~ survey n v naSromi=gamokvleva=mimoxil-
grind(hard/rough) ~ uxeSi ~ va,agegmva,(gamo)kvleva,dazverva,
inner/interior ~ Sida ~ mokvleva; kvleva-Zieba,Seswavla
level/plane ~ swori ~ surveyor n mkvlevari
modern ~ velis Tanamedrove done survival n is,rac SemorCenila,gadarCena,
plain ~ sada zedapiri masalis gamZleoba,SenarCuneba
resting ~ WurWlis Ziri/fskeri ~ of times past warsulis (gadmo)naSTi
rough ~ uxeSi,xorkliani,xaoiani ~ survive v SenarCuneba,SemorCena,darCena,
slip/wash ~ wyliT mogluvebuli ~ gadarCena,bunebrivi gadarCeva
smooth(ed) ~ gluvi(erTgvarovani, sth failed to ~ Sewyda/Sewyvita arseboba
mogluvebuli ~ sth ~ no longer raRac aRar arsebobs
~ smoothed with hand xeliT mogluve- survived adj gadarCenili,SemorCenili
buli ~ surviving from… SemorCenili raRac
strained ~ xaoian-zoliani ~ droidan,gadarCenili
striation ~ xaoiani ~ survivor n gadarCenili/SemorCenili vin-
~sripping zedapiruli dafeneba,madnis me/rame
ria wesiT mopoveba survivors n pl (gadmo)naSTi,narCeni
~survey zedapiruli kvleva/Seswavla suspect v eWvi=varaudi
treatment of ~ zedapiris damuSaveba suspectible adj mosalodneli,saeWvo
~with concentric lines koncentrulxazebi non ~ adj yovlad miuRebeli
ani zedapiri suspend(ed) v adj droebiTi akrZalva,
surfacing ger miwis zedapiris moswore- CamoqveiTeba,kidia/kiduli
ba ~on sth raRac kidia raRacaze
surge of sth n siuxve ramis suspicion n eWvi,varaudi
surmise that… n eWvi, rom... suspicious adj saeWvo
surmount(see pottery) v ramis rameze das- sustain(able)(ing) v adj SenarCuneba,Semor-
ma/dadgma,gadalaxva sirTulis Cena,mxardaWera; misaRebi,saTanado;
surname(family/last ~) n gvari (adamianis) mxardamWeri
surpass(ed) v adj gaswreba,jobna,sWarbo- sustained adj xangrZlivi
bs; aRmatebuli suture n nakeri Tavis Qqalaze
~in size/quantity sWarbobs zomiT/raoden swag of fruit xilis kunwula
obiT swamps n pl Waobi
surplus of sth raime nameti/zedmeti,siWar- swampy adj Waobiani
be,zedmetoba,siuxve ~ nature of terrain niadagis Waobianoba
surprise n v siurprizi; gaoceba,gakvirve Swastika n svastika
ba ~ pelta svastika-jvari
surprising(ly) adj adv gasakviri.(ga)saoca- sway n v Zaladoba,gavlena,ryeva,cvale-

244
სარჩევი

badoba ~of persuasion rwmenis ~


hold ~ gavlenis qona(teritoriaze) ~of power Zalauflebis ~
~opinion towards…azris gadaxra…...ken overt ~ aSkara ~
under sb’s ~ vinmes gavlenis qveS replete with ~ simbolizmiT datvirTuli
while the ~ ryevebis dros symbolism n simbolizmi
swear n v fici; daficeba,Seficva exuberant ~ gadaWarbebuli ~
swede n adj Talgamura, (miwa)mpala/mxa- ~of maleness mamris/mamruli ~
la(si) symmetry n simetria
sweep n v Wis owinari; (da)gva,(mi)xveta, bilateral ~ ormxrivi ~
ganadgureba,walekva symposium/symposii n sing/pl Lat. lxini;
~ across v mtris Semoseva=gadavla simpoziumi
full ~ aRgva, sruli ganadgureba synchronous adj erTdrouli=Tanadro-
sweeping adj gamanadgurebeli,wamlekavi, uli=sinqronuli
raRac farTobis mTlianad syncretism n sinkretizmi
momcveli ram Synod(al) n adj sinodi(s)
~horns basri rqebi synopsis/synopses n sing/pl Lat. daskvna,re
sweet adj tkbili,surnelovani ziume
~broom n adj Tagvisara,Zmerxli(s) (mc) synthesis n sinTezi
~ pea n winwkali synthesize v sinTezi(reba)
~ pie n adj cercvela(si) synthronon n sinTrononi
sth covered with ~ ~ raime cvaradasmu system(atic) n adj sistema=qseli; sistemu
li/cvaraTi Semkuli ri=sistematuri,gegmiuri
~ smelting adj keTilsurnelovani
swell n burcobi,(g)amoberiloba,SemaRle
ba
T
tab n kiliti
swelling adj gamoberili,gamoburculi
Tabernacle n israelitTa moZravi ekle-
swidden cultivation n saaxoe meurneoba
sia
swift adj swrafi,daiyovneblivi
Table n sjulis ficari
swim(ing) v adj curva; mocurave,sacurao
table n magida,tabaki,mRvdelmTavris tax
~ pool sacurao auzi
xti,cxrili=tabula,Tavis qalas
switch n v maTraxi, CarTva riame saqmeSi
firfita
Sereva ramisa rameSi
~ cloth n magidis sufra
~from…to gadarTva saqmidan saqmeze
~ land n plato
swivel n detalebis SemaerTebeli saxsa-
~ of contents wignis sarCevi=Sinaarsi
ri/qusli
tablet n Tixis firfita, wamlis abi
swollen adj gamoberili,Seberili,naberi.
hinged ~ anjamiani/gadabmuli firfit
amoburculi,SemaRlebuli adgili
ebi
nivTze
tack n v raime sagnis Tavi,Wikarti,pata-
swoop down/on v dacxroma=daacxre ra-
ra lursmani; danawevreba,daqucmaceba
mes
tad adv odnav
sword(see dagger) n maxvili
~earlier/later odnav adre/gvian
Creta-Mycenae ~ kreta-mikenuri ~~
tag n adj tkeCi(s),Wapnis Rvedi,Wapani,ar-
double-handled ~ saorxelo ~
qeologiuri masalis etiketi
~ rapier n rapira
tail n kudi,kabis grZeli bolo=Sleifi,
single-bladed ~ calfxiani ~
kalTa,monetis kide(rkali,CarCo)
~ with cut end bolokveTili ~
~end bolo/ukiduresi wertili ramis
sworn adj Seficuli
tailless adj ukudo
syllabari n adj marcvlovani=silaburi an
tained n adj kaliani amalgama/amalgamis
bani
take v aReba,miReba,miyvana,mitana,cixis/
symbol(ic)(ized) n adj niSani=simbolo;
qalaqis aReba,Sepyroba
simboluri
~ advantage of sargebloba ramiT
phalic ~ falosis simbolo
~ away v warTmeva,waReba

245
სარჩევი

~ care v movla,zrunva,mwyemsva(bibl) tambourine n daira


~ decision v gadawyvetilebis miReba tame(d) v adj moSinaureba/moSinaurebu-
~ duties over saqmeebis/movaleobis miRe li
ba tang n sagnis yunwi
~ the form of… formis aReba/miReba tangle n wyeba,rigi,simravle
~for granted simarTled miCneva ramis tank n avzi
~ from sb gadaReba vinmesgan tankard n yuriani kaTxa xufiT
~ holy orders sasuliero wodebis miReba tangible adj sagrZnobi,gasagebi,sagnobri-
~ in v SeTviseba,Sewova vi,materialuri,xelSesaxebi
~ in count saTvalavSi CaTvla,gaTvalis- ~expression materialuri gamoxatul-
wineba eba ramis
~ into account gaTvaliswineba,mxedvelo in~ adj gamousadegari
baSi miReba ~remains/remnants materialuri naSTi
~ into consideration gaTvaliswineba tangle(ed) n v adj absurdi,gaurkvevloba,
~ measures zomebis miReba uwesrigoba,rTuli,CaxlarTuli
~ monastic vows/the veil berad/monazvnad tannery n dabaxana
aRkveca tantalizing adj mtanjveli
~ office Tanamdebobis miReba taper n v wvrili sanTeli; daviwroveba,
~ on v Sesruleba dawvrileba
~ on the full of being daniSnulebis sru- tapered adj dawvrilebuli,solisebr wa-
lad Sesruleba maxuli,solisebri
~ out v amoReba, gareT gatana tapestry(work) n gobeleni,fardagi
~over vinmes jobna,xelT aReba ramis tap into sth v Caketva sadme
~ ~ the territory teritoriis dakaveba ~ ~ the wealth simdidreSi Cafluli
~ part in sth v monawileobis miReba tar n adj v kupri(s),fisi(s); mokupvra=
~ photo v suraTis gadaReba kupriT dafarva
~ place v xdeba,mimdinareobs,tardeba, tarboosh n fesi=feska (qudi)
ewyoba/mowyoba(RonisZieba) target n v mizani=samizne; damizneba
~ sight v mizanSi amoReba ~ day/time daniSnuli dro ramis dasas
~the throne gvirgvinis mopoveba,taxtis ruleblad
dakaveba targeted for… gamiznuli ramisTvis,damiz-
~ up v zeviT atana/waReba nebuli
~ upon the character raime xasiaTis mi- targeteer n fexosani mebrZoli fariT
Reba tarnish(ed) v adj patiniT dafarva/dafa-
~ upon oneself v kisreba/ikisro rame ruli,gaxuneba/gaxunebuli
~ a vow v aRTqmis dadeba tarragon n adj ტarxuna/tarxunis, Artemi-
~ a vow not to marry uxrwnelobis=celi sia dracunculus Lat.
batis aRTqma tartar n adj Rvinis qva/qvis
~a while drois mogeba/idrovo tartaric acid n adj Rvinis mJava
takeover v gakontroleba teritoriis task n amocana,davaleba,daniSnuleba,mo-
tale n ambavi,istoria,zRapari,legenda valeoba,mizani,saqme
talent n niWi,talanti easy/hard ~ advili/Zneli saqme
talented adj niWiT taste n v gemovneba; gemos gasinjva
dajildoebuli,niWieri ~for sth midrekileba ramisadmi,siyvar-
talisman n Tilisma uli ramis,(icodnen gemo)
talismanic(see power) adj Tilismis have little ~ for sth ar mowoneba,survil-
talk(s) n v saubari; molaparakeba(ni) lis arqona
tall n adj xarki(s), (tan)maRali tassel n funji (ornamenti)
tally v Seesabameba tat n v maqmani; wvna
~closely kargad Seesabameba Taurus n xari (zodiaqos niSani)
~with sth ramis Sesabamisi, etiketis tax n v baJi,begara,gadasaxadi,Svilis/
Sebma rameze mSoblis vali=tvirTi; gamocda Rme-

246
სარჩევი

rTisgan,dabegvra,gadasaxadis dawese ~ affairs saero saqmeni


seba,baJis akrefa ~ power ~ xelisufleba
taxa n baJi=gadasaxadi ~ settling ~ dasaxleba
animal ~ gadasaxadis gadaxda naxiriT temporality n warmomavloba
taxation n baJis akrefa,dabegvra temporally limited droSi SezRuduli
taxed adj dabegrili temporalty n saeklesio mamuli/Semosava-
teach(er) v n ganswavla vinmesi=swavleba li
maswavlebeli temporarily adv droebiT(ad)
teachings n pl swavleba(ni),moZRvreba temporary adj droebiTi
team(ster) n gundi,jgufi; Ziris mexre tempt(ation)(ed)(ing) v n adj cduneba; cdu
tear n v cremli; dagleja,daxeva nebuli,macdunebeli,biZgis mimcemi
~ down v dangreva Ten Commandments/Tablets aTi mcneba
~ into pieces v dafleTa ten(th) num adj aTi,meaTe
~shaped adj cremlis formis tenable adj gamZle,Zlieri,jansaRi,Tadac-
teat n ZuZu vis unaris mqone
technical(ly) adj adv teqnikuri,teqnikurad tenacious adj mWidi,jiuti,mtkice,Seudre-
technique n ramis keTebis teqnika keli
teeming with people mWidrod dasaxlebu- tenaciously adv jiutad,mtkiced,Seudrek-
li,xalxiT gadaWedili lad
teff=Eragrostis abyssinca Lat. n adj cocxa tenacity n sicocxlisunarianoba
(si) (mc) tenant n mdgmuri,moijare
tell v (gamo)Tqma, mboba tend v swrafva,midrekileba,Zoveba,movla
~ fortune v marCieloba emTxveva/damTxveva,emsaxureba rasme,
~ off v sayveduris Tqma gadaxra
~sth apart ganasxvavo erTmaneTisgan tended adj midrekili
telling adj metyveli,Zlieri,Zireuli, tendence n amala
Rrma,SesamCnevi tendency n mimdinareoba,midrekileba,mi-
~ example ~ magaliTi marTuleba,swrafva,tendencia
~ evidence ~ dasturi tender adj norCi,nazi,rbili xasiaTis
~ indication mravlismTqmeli/mWevrmety- mqone
veli gamoxatuleba ramisa tending adj ger midrekili; midrekileba
temper n v ganwyoba,xasiaTi;(gamo)brZme- tendon n adj xrtili(s)
da/wrToba,rameSi ramis Sereva Achiles ~ aqilevsis qusli
temperate(ly)(ness) adj adv n zomieri; zo- tendril n vazis ulvaSi,grexili, xvia
mierad,zomiereba,TavSekavebuli ~ like adj lerwis/ulvaSisebri
tempered adj nawrTobi,minarevebiani tenet n principi
chaff/sand ~ bze/qviSanarevi mag. Tixa tenfold adj aTmagi,aTjeradi
not ~ uwrTobi,uminarevo tenon n Sverili=wkiri erTi detalisa
tempering adj ger sawrTobi; wrToba meoreSi Casasmelad
temple n safeTqeli,warmarTuli samlo- tenor n gamyivani(momRerlis xma)
cvelo,taZari,bomoni; sasafeTqle, tentatively adv miaxloebiT,savaraudod
sataZro tenuously adv odnav,sustad
~dedicated to… taZari vinmes/ramis saxe- tense v adj daZabva,daZabuli
lobaze tensil n adj yalbi oqromkedi(s),oqros
funerary ~ dasakrZalavi taZari varayi(s)
~pendant sasafeTqle sakidi tension n dawola,daZabuloba,daWimulo-
~ring ~ rgoli ba,simkvrive
sth for ~ use sataZro/taZarSi mosaxmari tensions n pl daZabuli uTrTierTobebi
~tomb=hierothesion Gr. taZari-samarxi tent n karavi
tempo n ritmi,tempi ~site karvebis qalaqi
change ~ ritmis/tempis Secvla tentative(ly) adj adv savaraudo(d),sacde-
temporal adj droebiTi,saero,warmavali li,winaswar(i),droebiT(i),hipoTe-

247
სარჩევი

turi,samuSao hipoTezis saxiT tessera/tesserae n sing/pl Lat. mozaikis


tephra n adj vulkanuri nacari/ferfli kenWi,mozaika
tenuous adj aramyari,susti ~ technique mozaikis dagebis teqnika
term n v saxeli/saxelwodeba=termini, test n v (gamo)cda,Semowmeba,(mo)sinjva
vada=dro=semestri,sakiTxi,raimes- ~ of time drois gamocda
Tvis saxelis darqmeva, ewoda... ~ pit/well sadazvervo ormo/Wrili
group ~ jgufuri saxeli ramis ~ spoon sinjis kovzi
long/short ~ xangrZlivi/xanmokle take a ~ sinjis aReba
termed adj saxeldarqmeuli ram,ewoda... ~ tube sinjara
terms n pl viTareba testament n anderZi
terminal n adj nivTis bolo; bolo,dama- testify v damowmeba,dadastureba
boloebeli,ukiduresi ~ against v ~ ~ sapirispirod/sawi-
~ mounting raime saganze wamosacmeli naaRmdegod
ram ~ to v ~ ~ sasargeblod
terminate v dabjena,mibjena,dayrdnoba ~ with example ~ ~ damtkiceba maga-
ramisa rameze,Camagreba liTiT
~ upon v ramis dayrdnoba rameze testimony n sabuTi
~ with v sagnis bolos daboloeba direct ~ pirdapiri ~
ramiT ~ for sth v dadastureba ramis
terminated (with sth) raime sagani dabolo- ~of sth dasturi/sabuTi ramisa
ebuli ramiT on the ~ of sb viracis mtkicebiT...
terminating sth ramis damamTavrebeli/da- poignant ~ utyuari/wyalgauvali ~
maboloebeli ram,dadgmuli rameze stark ~ to sth srulyofili ~
rame ~to sth dasturi/sabuTi ramisa
termination n daboloeba raime sagnis testing adj (gamo)sacdeli
terrace n v baqani=terasa; baqnis/baqnebis tetartemorion/tetartemorioni n sing/pl Lat. te-
keTeba=dateraseba tartemorioni
series of terraced baqnebis rigi tetra… pref. oTx…
terraced adj baqnebiani=daterasebuli=te tetrahedral adj oTxgverda,oTxwaxnaga
terasuli
tetrahedron n ~ sxeuli
terracing adj ger terasuloba,dateraseba
tetrarch(y) n tetrarqi(a)
embanking wall for ~ baqnis gasamagrebe-
text n teqsti
li kedeli
~ book n saxelmZRvanelo=wigni
terragon=Artemisia dracunculus Lat, n adj
tarxuna/tarxunis compose/set up ~ teqstis akrefa=da-
beWdva
terrain n miwa/miwis zedapiri,miwieri,ad-
gili,reliefi,teritoria master ~ samuSao teqsti(romelsac
kveTdnen qvaze/gadawerdnen)
mountainous ~ mTiani/mTagoriani re-
liefi ~pertaining to sth teqsti exeba...(Temas)
rugged ~ mTagoriani ~ ~ reads… teqsti ikiTxeba…
Terrazzo Floor building kirqvis nagleji ~ runs as followes… ~ gvamcnobs,teqs-
qviT nagebi tidan vigebT…
terrestrial n xmeleTis cxovelebi maT So- textile n adj qsovili(s),saqsovi
ris adamianic ~manufacture qsovilis damzadeba
terrible adj avi,saSiSi,saSineli textual(ly) adj adv teqstobrivi/teqstob-
terrify(ing) v adj daSineba,SiSismomgvreli rivad,zustad
territoriality n teritoriuloba texture n agebuleba,Semadgenloba,faqtu
territory n teritoria ra
thalassocracy n sazRvao saxelmwifo
terse adj daxvewili,rCeuli
than(cf. then) conj. vidre
~ orator mWevrmetyveli
thank n v madloba, madlobis Tqma,(gan)
tertiary n adj mesameuli periodi
dideba
tessellate(d) v adj mozaikis dageba; moza-
thankful(ly) adj adv madlieri/madlobeli;
ikiT dafaruli,mozaikuri

248
სარჩევი

sabednierod thesis/thesisis n sing/pl Lat. Tezisi


thanks to sb/sth vinmes/ramis wyalobiT thick adj sqeli,msxvili
thanksgiving(see service) adj samadlobeli ~ wood(see timber) n mori
that pron. is, rac, im thicken(ed) v adj gasqeleba/gasqelebuli,
thatch n adj isli(s) gamsxvileba/gamsxvilebuli,Sesqe-
thaw v yinulis dnoba leba/Sesqelebuli
thematic adj Tematuri thicket n gauvali(uRrani/xSiri) tye/tev-
theme n Tema(nawarmoebis),sakiTxi ri
recurring ~ mimdinare Tema thickly adv mWidrod
then(cf.than) adv maSin ~ dotted wertilebiT dafaruli=werti
the ~ adj maSindeli lovani ornamenti
thence adv iqidan moyolebuli,Semdeg; thickness(see stratification) n sisqe,simkvri-
Tumc(a),amdenad,amgvarad ve
~ forth adv aqedan moyolebuli,Semd- thigh n adj barZayi(s)
gom amisa… thimble n saTiTe
theologian n RvTismetyveli,Teologi thime n adj gareuli/viris pitna, thymus
theological adj saRvTismetyvelo,RvTis- ssp. Lat.
metyveluri,sulieri,Teologi- thin adj v sifrifana,meCxeri,Txeli/gaTxe
uri leba,wvrili
~ academy/seminary sasuliero semina- ~ coating nafifqi=naleqi
ria thing n (monapovari)nivTi,sagani,sakiTxi
theology n RvTismetyveleba,Teologia thining n ger siTxele, gaTxeleba
theophoric adj Teoforuli think v fiqri,dafiqreba,gaazreba,miCneva,
theorist n Teoretikosi CaTvla,rom…
theory n azri,mosazreba,Teoria ~ about/after v mofiqreba
in ~ Teoriulad ~ of v sakiTxisadmi midgoma
Theotokos=Mother of God n RvTismSobeli ~ out v gaazreba,moazreba,mofiqreba
Theotokos Chrysokephalos=Golden Headed ~ thinkable adj warmosadgeni=is, rac SeiZ-
oqrosTaviani RvTismSobeli leba moifiqros adamianma
there adv iq thinker n moazrovne
~ immediately iqve gverdiT thinking n ger azri; fiqri
thereabouts n pl Semogareni thinly adv meCxerad,Txlad
in ~ of mezoblobaSi/samezobloSi ~clad ~ ~ dafaruli
~ of adv mezoblad third num adj mesame
thereafter adv raRac droidan moyole- thirsty adj mwyurvale
buli da Semdgom,Semdgom amisa, this pron. es, am
Semdeg(Si),amieridan,amis Semdeg ~ kind/sort amgvari
thereby adv da amdenad(amrigad,amgvarad) ~ and that es da/Tu is
therefore adv amis gamo/mizwziT,aqedan thither adv iq, im adgilas,yvela mxares
gamomdinare/moyolebuli,amis Se- tholos/tholoi n sing/pl Lat. Tolosi
degad..,amitom,am mizeziT..,amasTan thong n Rvedi
(ave),amavdroulad thorn(y) n adj ekali/eklis,ekliani/ekle-
therein adv aq/iq(ve),amaSi/imaSi biani
thermal(see treatment) adj Termuli,cxeli, thorough adv srulyofili,yovlismomc-
Tburi veli,safuZvliani,absoluturi,
~ well ~ wyaro gamowvlilviTi,dasrulebuli
thesaurus/thesauri n sing/pl Lat. (ganZT)saca ~time droTa ganmavlobaSi
vi,leqsikoni(Semcveli ara mar- thoroughgoing adj yovlismomcveli,sruli
to sityvebisa,aramed rigi fra- thoroughly adv yovelmxriv,srulyofilad
zebisa) Rrmad,safuZvlianad,absoluturad
thesis n sadisertacio Tema=naSromi=di- thoroughout adv ganmavlobaSi (drois)
sertacia though adv …da mainc.., Tumc(a),miuxeda-
thesis/theses n sing/pl Lat. Teza

249
სარჩევი

vad raRacisa ~ contacts kavSirebis meSveobiT


even ~ miuxedavad imisa, rom... ~ period raRac drois ganmavlobaSi
thought n adj azri,fiqri; Cafiqrebuli(a) ~ sb/sth vinmes/ramis meSveobiT/saSu-
nafiqri(a) ualebiT
~ out adj gaazrebuli(a) throw v gadagdeba,srola,tyorcna
sth is ~ to be miRebulia,miCneulia ~ about v gafantva,mimoyra
thoughtful(ly) adj adv dafiqrebuli,goni- ~ away v gadayre,gadagdeba
eri,Wkviani; gonivrulad,Wkvi- ~ down v Camogdeba,Zirs dagdeba
anurad ~ light on v naTelis mofena=sakiTxis
thoughtless adj daufiqrebeli,uyuradRe- gaSuqeba
bo ~ on the wheel WurWlis amoyvana Carx-
thread n adj Zafi(s) ze
unifying ~ gamaerTianebeli Zafi ~ up v zeviT agdeba/ayra, miwidan mce-
threat(see danger) n v SiSi,saSiSroeba,sa- naris amosvla
frTxe,muqara throwing adj ger satyorcni; tyorcna
in the wake of ~ saSiSroebis win thrown adj gadagdebuli,natyorcni,nasro
pose a/no ~ to sb/sth ~ (ar)Seqmna li
under ~ SiSis qveS hursday n xuTSabaTi=iupiterisa; afro-
threaten v damuqreba,muqara,SeSineba dite
Three in One(see Trinity) sameba thrust v darWoba,SerWoba,dartyma
three num adj sami diagonal ~ Tanabrad moqmedi Zala=Tana
~ dimensional adj samganzomilebiani barZaliani moqmedeba
~ edged adj samwaxnaga ~ far from… v gandevna
~ fold adj sammagi,samnawiliani,gasamma- ~ in v SerWoba
gebuli ~ out v amotexva,amomtvreva,amogleja
~ headed adj samTaviani thumble into v raRacaSi Cavardna
~ legged adj samfexa thumbnail curved frCxilisebri ornamenti
~ partite adj samnawiliani thunder(er) n mexi, mexis mfrqveveli
~ times adv samjer thurible n sasakmevle
thresh(ed)(er) v adj n (ga)lewva,cexva; ga- thus n adj adv sakmeveli/sakmevlis,wiwvi-
lewili,nacexvi; kevri ani,xis fisi; miuxedavad imisa..,amri-
threshing adj ger nalewi,salewi,nacexvi; gad..,amasTan..,amgvarad..,amdenad...
kalooba,lewva,cexva thwart v gadaRobeba,xelis SeSla,xazeb-
~ floor kalo is gadakveTa
threshold n zRurbli,(sa)zRvari thyme n adj qondara(si)(ix.urci)(mc)
~ line gamyofi zRvari thyme(Thumus=Satureia hortensis Lat) n adj
thread n v Zafi; Zafze asxma,Zafis gayra begqondara(si)
thriving adj ayvavebuli,warmatebuli tiara n tiara
throat(see neck) n yeli (adamianis,cxove- ticket n bileTi,qviTari
lis) tide n adj v zRvis moqceva-ukuqceva; fa-
throbbed adj cocxali/sicocxliT savse, qizi; dalageba/milageba(mag,saxlis)
mfeTqavi ~ week samdRiani marxva
throne(see royal) n adj taxti,sataxto tidiness n sisufTave
assume the ~ taxtis dakaveba/miReba tidy adj sufTa,gasufTavebuli,dalagebu-
come to the ~ taxtze asvla li
on assuming the ~ taxtis dakavebisas/ tie n v yelsaxvevi,kaSne,halstuxi,sabeli
miRebisas kavSiri,Sebma=Cabma,Sekvra,dakavSire-
~ room sefe darbazi ba,gadabma,mibma
uphold the ~ taxtis SenarCuneba ~ line gadabmis/SeerTebis xazi
throng n amala,brbo ~ plate saZgidi,Zgide
through prep. adv gziT,gavliT,saSuale- ~together erTad Sekvra
biT ~ up v abma

250
სარჩევი

tied adj gadabmuli,mibmuli,Sekruli,uuf ~floor Tixis filebiT mogebuli iataki


lebo till(age) v n xvna,miwis damuSaveba,naxnavi
~ employee uuflebo moqiravne tillery n kramitis saxelosno
~ ends daxveuli boloebi till prep. v ...mde (manamde); miwis damuSa-
~to sth damokidebuli/mibmuli rameze veba
~ together gadaWdobili ~ now aqamde
~ up Sekiduli ~ today dRemde
tiere n iarusi,fena,safexuri tilled adj damuSavebuli/moxnuli miwa
2,3..tiered 2,3...feniani tiller n mxvneli,mxvnel-mTesveli,guTnis-
tiered adj baqnebiani,safexuredi deda
ties n pl usu. kavSirebi tilt n daxrilobis kuTxe,gverdze gada-
cut ~ with sb kavSirebis gawyveta vinmes xra,naxnavis siRrme
Tan titlo(see tilde) n qaragma
tight adj (da)xSuli=yru,mWidro,uZravi, timber(see thick) n adj bigi,mori,Zeli,xe-
mWirxne tye(masala); Zeluri,xis(a),samdiumi
~rope walked by sb vinmes mier marTuli ani ficari
tighten v (Se)moWera ~ framing of logs ZelebiT amogebuli
tightly adv mWidrod,uZravad,mWirxned ~ line tyis gavrcelebis zRvari/zoli
~ fitted momdgari samosi,morgebuli ~ works n samxerxao
detali timbered adj xiT SeWedili
tilde(see titlo) n qaragma,qaragmis niSani ~ area/country tyiani adgili/qveyana
tile n adj kramiti(s),Tunis mili(s),So- timbering n Senobis nawilebis samagri
renkeci(s) time n dro,vada,xani
antifixa/antifixorum n sing/pl Lat. Sublis as ~ went by droTa ganmavlobaSi
kramiti at N time(s) (romelime) droSi/xanebSi
bent/gutter ~ naribandiani=narimandi- be in effect for N ~ moqmedeba raRac dro
ani ~ Si
bonnet(bridge,crest,ridge) ~ kexis ~ by the N ~ raRac droisTvis
box ~ = box flue sakvamuris ~ ~ consuming drois danaxarji
chanelled/grooved ~ Rariani ~ for a long ~ xangrZlivad
~drain Tixis/keramikuli mili for many ~ (s) bevrjer,mravaljer
Dutch ~ Sorenkeci=kafeli for the ~ being amjerad
edge/side ~ kidis/kiduris ~ from the earliest time(s) ZvelTagan
facing ~ saperange Sorenkeci from the earliest ~ until today uZvelesi
flag ~ n lorfini droidan dRemde
flange of a ~ kramitis akecili gverdi from ~ immemorial dasabamidan
flat/plain ~ brtyeli kramiti from ~ to ~ drodadro,xandaxan
~ ~ ~ with sides turned up brtyeli from that~forth moyolebuli iqidan da
gverdebakecili ~ Semdeg
floor/paving ~ iatakze dasasgebi Tixis from this~forwsrd aqedan moyolebuli...
fila go back to~when…midis drois iseT si-
~flooring Tixis filaqniani iataki RrmeebSi,rom...
frontal(cf.antifixa) ~ Sublis ~ good stretch(es) of~karga xnis manZilze
glazed ~ QaSanuris Sorenkeci ~honoured eriskaci,didi adamiani,aRi-
~ groove/rim kramitis lilvaki arebuli,Rvawlmosili,raime Zir-
grooved ~ kalipteri Zveli,cnobili,saukueebgamovli-
~ kiln kramitis gamosawvavi Rumeli li,droSi nacadi,Zveleburi
pantile ~ Rariani kramiti in ~ ~ way Zveleburad
roof(ing) ~ saxuravis ~ in ~ droulad
voussoir ~ soluri/solisebri ~ on ~ droze
~ with sides turned up keramida over ~droTa ganmavlobaSi,damatebiTi
tiled adj kramitiT daxuruli dro

251
სარჩევი

~reckoning drois aTvla/gamoTvla today's adj dRevandeli,sadReiso


~scale drois monakveTi toe n fexis TiTi,fexsacmlis cxviri
~span ~ xangrZlivoba long sharp ~ fexsamlis Wvinti
~table n ganrigi toga n toga
that/this ~ im/am dros together pron. erTad
towards(certain) ~ am/im droisTvis ~ with sb/sth vinmesTan/ramesTan ~
troubled ~ (s) areulobis/Znelbedobis togetherness n erToba,erTianoba,erTad,
xana siaxlove,sulieri erToba
timelag between droSi CamorCena or ram- token n samaxsovro saCuqari,dasturi
es Soris by the~ dasturi/dasturad imisa,rom...
timeless adj maradi(uli),waruvali,usas- tole n baJi,gadasaxadi
rulo tolerable adj asatani,mosaTmeni,Semwynareb
timeliness n Tanadrouloba luri
timely adv drouli(a) tolerance n Semwynarebloba/Sewynareba,
timing n ramis Sesrulebis vada,drois atana
gansazRvra/daniSvna tolerant adj Semwynarebeli,Semwynareblu-
timespan n drois monakveTi/xangrZlivo- ri,amtani
ba sb ~/have ~ attitude towards other religions
tin n adj v kala/kalis; mokalva Semwynarebeli sxva religiebis
~bearing kalis Semcveli mimarT
~slag kalis namwvi tolerate v atana,moTmena,Sewynareba
~ smith n mkalavi tomb(see burial) n samarxi,saflavi(qviT/
tinder(see steel) n adj abedi(s) ZegliT)
tingle n farTeTaviani lursmani ~approached from above by staircase sa-
tinker(see tin) n mkalavi marxSi Sesasvleli zevidan kibiT
tinnery n kalis sabado central/main ~ mTavari ~
tinning=tinsmith's shop n samkalao saxelo clay plinth ~ Tixisfila ~
sno (co)memorial/memorable ~ samaxsovro
tint n livlivi,elvareba,ciali,romelime ~ contained… samarxSi aRmoCnda...
feris toni double-chamber ~ orsenakiani ~
tiny adj pawawina,cida empty ~ carieli ~
tip n v sagnis wveri/wveti,taris Tavi,mi- gold laden ~ oqroTi savse ~
wis kide zRvasTan,WurWlidan hall-porch ~ magaroni=megaroni
gadmosxma inhumation ~ inhumaciuri ~
downward pointing ~ QqveviT mimarTuli inlet ~ CaSvebuli ~
wveri in part excavated ~ nawilobriv gaTx-
inward ~ ~ Signi ~ ~ rili ~
outward ~ ~ gareT ~ ~ lavish(richly-furnished/wealthy) ~ mdid-
upward ~ ~ zeviT ~ ~ ruli ~
tire out v daRla,moqancva male ~ (mama)kacis ~
tired adj daRlili,moqanculi memorial ~ samaxsovro ~
tireless adj dauRalavi,daucxromeli moundless ~ uzvinulo ~
tiresome adj damRleli,damqancveli,mZime multiply ~ mravaljer gamoyenebuli ~
tissue n adj farCa/farCis ~ of female with foetus orsulis ~
title n adj v (saxel)wodeba,tituli/sati- over ~ girder cover Zelfenili samar-
tulo,naSromis saTauri; dasaTaure- xis Tavze
ba pit ~ ormosamarxi
~ deed iad(a)gari,gujari pitless ~ uormoo ~
~ page satitulo furceli plinth/slab-built ~ filasamarxi
titled adj dasaTaurebuli ritual ~ ritualuri ~
titulary n tituli,titulatura secondary ~ meored=orjer gamoyene-
today adv dRes buli ~

252
სარჩევი

slab-covered ~ fila-qviT daxuruli child's first ~ sarZeve kbilebi


stone-box ~ lodsamarxi eye ~ zeda eSv(eb)i
tile/tile-built ~ kkramitsamarxi incisor ~ saWreli kbilebi
temple ~ =hierothesion Gr. taZari-samar lateral ~ gverdiTi ~
xi second ~ axali ~
tile-roofed ~ kramitiT daxuruli toothed adj kbilebiani(sagani)
~ with a shelf in one side Taro ~ small ~ wvrilkbila ~
~ with circular barrow wriulqvayrili- ~ wheel kbilebiani borbali
ani ~ top n Tavi,Txemi,wveri,wvti,kenwero,mTa-
~ with timber framing of logs ZelebiT amo vari,ufrosi(ara asakiT)
gebuli ~ ball-ended ~ TavburTula(sagnis)Tavi
~ under barrow gorasamarxi chisel-shaped ~ satexisebri ~
toggle n tyavis samosis Sesakravi nivTi ~ finds zedapiruli=anakrefi masala
tonement adj usaxuri flat/plain-topped Tavbrtyeli ram
tonet n rwmena handle ~ saxeluris/taris Tavi
tongs n pl gazi,marwuxi,sakece openwork ~ Wviruli ~
tongue(see language,speech) n ena(organo/ rivet ~ manWvlis/moqlonis ~
salaparako),abzindis ena; TaTi/Sve- ~soil miwis zeda fena
rili sxva detalSi Casasmelad ~ ~ land miwis Tanamedrove zedapiri
~hanging/put out enagadmogdebuli tied ~ Tavdaxveuli ram
too adv metismetad,Zalze,agreTve,…...c ~to bottom Tavdayira
~ many/much metismeti,zedmeti(Tvladi twisted ~ Tavdaxveuli/gadaxveuli ~
/uTvladi) topcoat n v palto,mosasxami, raime zeda-
tool n iaraRi=xelsawyo,saSualeba piris gadalesva bolo feniT
v xelawyos xmareba, xelsawyoebiT topic n sakiTxi,Tema,siuJeti
aRWurva polemic ~ sakamaTo/sadao Tema/sakiTxi
butchering ~ xorcis dasamuSavebeli topmost adj sul zeda
xelsawyo topodrapher n topografi
cutting ~ saWrisi qvis(a) topped adj amarTuli.amomarTuli,zevi-
finished ~ dasrulebuli xelsawyo dan dadagmuli, Tavdadgmuli ram
~heavy duty ~ gamZle xelsawyo toque n ufarflebo qudi
~kit xelawyoebis nakrebi/Casawyobi yu- torch n v CiraRdani,kvari,farani,ganaTeba
Ti/CanTa toreut n torevti
make~on flake anatkecisgan iaraRis/ torment n v adj tanjva=wameba,satanjve-
xelsawyos (ga)keTeba li martviloba,samartvilo
~maker n xelsawyos mkeTebeli/ostati ~ life martviloba,martvilis cxovre-
notched ~ ~romelsac xmarebis kvali ba
etyoba tormentor n tanjuli
projectile ~ satyorcni iaraRi qvis(a) torquatus n torkvato
scraping ~ safxeki qvis(a) torque n adj liTonis samkauli,rgoli,
~ shed n xelsawyoebis Sesanaxi far- xvia,xveuli
duli turquoise n adj firuzi(s)
~stone xelsawos gasakeTeblad vargi- torrent n Rvari,naRvarevi,xrami
si qva torso/torsi n sing/pl Lat. torsi
~using human xelsawyos momxmarebeli tortoise n xmeleTis ku
adamiani ~ shell n adj kus bakani/baknis
~working xelsawyo-iaraRis damzadeba torture(d) n v adj tanjva-wameba; tanjva=
tooth/teeth n kbil(eb)i wameba; natanji,nawamebi,wamebuli
axle(back/(pre)molar) ~ saZire(samfesvi- torus/tori n sing/pl Lat. morkaluli frizi
ani) ~ total(ly) adj adv v sruli,sul;srul(i)ad,
bicuspid ~ orfesviani ~ (8 cali) mTlianad,savsebiT,dajameba
canine qveda eSv(eb)i touch v Sexeba, xelis xleba

253
სარჩევი

~ up v Seferva,Semosworeba sth can be~back to… raRacis kvali mi-


~with sth gajereba ramisa ramiT,Sexeba dis ufro Rrmad...droSi
touching adj sulis SemZvreli traceless(ly) adj adv ukvalo(d)
touchstone n adj erboqva,sanaxelavo qva, tracery n xuroTmoZRvruli aJuri
wmindamarcvlovani salesi qva tracing ger daweriloba,moxazuloba
tough adj amtani,jiuti,Seubralebeli,ma- track n nakvalevi=kvali,gza,mikvleva
gari,gamZle,webovani,xisti make ~ mgzavroba=gzis gakeTeba(mag.1,
toughtness n amtanoba,sijiute,Seubrale- 2,3 gzoba)
bloba,simagre,gamZleoba,sixiste, ~up the site midamos/Zeglis dazverva
webovaneba zedapirulad(da)niSnulebis
tour de force Zalis gamovlineba/gamov- dasma saTanado adgilebSi
lena ~ way n v gza(wvrili),Saragza
one reign ~ ~ ~ mefobis erTi periodi tract n nakveTi/farTobi(mag.tyis)
tournament(see championship) n Sejibri, traction n adj gadatana,gaweva/gamwevi,gada
turniri adgileba
tow n fTila,Wapani ~power gamwevi Zala
towards prep. …ken trade n adj v xeloba,xelosnoba,vaWroba
tower(see torret) n adj godoli,koSki;koS- savaWro,vaWroba-xelosnoba,warmoeba,
kebiani damuSaveba
guard ~ TavdacviTi koSki ~item vaWrobis sagani
patrol/watch ~ saTvalTvalo koSki ~links/rout savaWro gza/gzebi
~project from the wall galavanze garedan maritime ~ sazRvao vaWroba
midgmuli koSki ~mark ~ niSani
~where the angle of the wall changes kuTx- ~oriented vaWrobis mizniT,savaWro da-
is koSki niSnulebiT/daniSnulebis
town(see city) n daba,qalaqi ~ road saqaravno(saxmeleTo) gza
~ folk(see citizen) n moqalaqe/qalaqeli ~ with sb/sth vaWroba vinmesTan/ramiT
~ formation qalaqis Seqmna/Camoyalibeba trade(the) n vaWrebi/vaWroba(xalxi)
~ house funduki traded adj warmoebuli(nawarmi),savaWro
~ line qalaqis (sa)zRvari (d)/gasayodad (gam)(dam)zadebuli
~ of trade and commerce vaWar-xelosan- trade-off on sth SeTanxmeba rameze
Ta=savaWro-saxelosno qalaqi trader n vaWari,mwarmoebeli
~ of worship qalaqi-taZari/samlocvelo intrepot ~ Sualeduri vaWari
~ planning qalaqgegmareba tradespeople n vaWroba=xalxi(sazogado
stark state-run ~ Camoyalibebuli qala ebis nawili)
qi trading adj ger savaWro; vawroba,xelos-
stockaded ~ cixe-qalaqi noba
township n qalaquri dasaxleba,qalaq- ~ network savaWro qseli
warmoqmna ~ post ~ adgili/centri,faqtoria
toy n saTamaSo ~ quarter rabaTi
trace n v anasaxi,niSani,kvali,naSTi,nar- tradition n tradicia,zepiri gadmocema
Ceni,nakvalevi,anabeWdi,asaxva,(Se)mo- carry on/observe the ~ tradiciis dacva
xazva,moniSvna,kvalis damCneva,miTi- disappear/go out of ~ ~ gaqroba
Teba,dadgena,Tvalis gadevneba make sth in the ~ of… ~ mixedviT mi-
doing traces namoqmedaris kvali xedviT gakeTeba ramis
~ of damage dazianebis ~ observance of ~ tradiciis dacva
~ of fire naxanZrali,cecxlis ~ on ~ tradiciaze,tradiciiT
~ on v (Se)moxazva,naxazze/rukaze da- sth belongs to N ~ am/im tradiciiT
tana traditional adj tradiciuli
~ the process Tvalis gadevneba ~ story gadmocema,legenda
traced adj asaxuli,(Se)moxazuli,moniS- traffic(ing) n ger gza,gzaze moZraoba/mimo-
nuli,dadgenili svla,gadatan-gadmotana

254
სარჩევი

tragic n adj tragikosi,tragikuloba; transition n gadasvla


tragikuli in ~ gardamaval xanaSi
train n v kabis bolo(Sleifi); mecadine- transitional adj gardamavali,warmavali
oba,varjiSi,swavla,wrTvna,ganswav- ~ period ~ xana
la,aRzrda translate v Targmna
~ bearer kabis/mosasxamis bolos dam- translation n Targmani
Weri(mxevali/bavSvi) translucent adj naxevrad gamWvirvale
trained adj ganswavluli,gawvrTnili transmigration n transmigracia
training adj ger sawvrTneli; wrTvna transmission n gadasvla,gadaadgileba
trait n Tavisebureba,damaxasiaTebeli ni- (kulturis,formis),gadacema Ta-
Sani/Strixi,Tviseba obidan Taobas/memkvidreobiT,ga-
traits n pl. saxis nakvTebi, niSnebi dagzavna,Setyobineba
traitor n moRalate transmit v gadacema(Taobidan Taobas),ga-
trajectory n traeqtoria dasvla,gadaadgileba,gadagzavna,Se
trampled adj datkepnili tyobineba,memkvidreobiT gadacema
trans… pref.(cf.cis…) gadaRma(mag. kavkasi- transmitted adj gadacemuli Taobebs...
onis qedis) transmitter n gadamtani,gadamcemi
Transcaucasia(see cis…) n imierkavkasia transom n ganiva
(saqarTvelosaTvis Crdilo- transparence/transparency n gamWvirvalo-
kavkasia=qedis gadaRma) ba
transcultural adj transkulturuli transparent(ly) adj adv gamWvirvale(d)
transepted adj ganivi transport n v transporti; (gada)zidva/ta
transepts n pl jvris mklavebi na,mitana,motana
transfer n v asli,gadacema,gadatana,as- means of ~ satrnsporto saSualeba
lis gakeTeba,gadmotana,gadmoReba, transported adj gadaziduli,gadatanili
Sewirva,gadayvana,gadaadgileba transporting adj ger gadamtani; gadazidva,
Transfiguration (the) n feriscvaleba gadatana
(iesosi) transverse n v adj adv gadakveTa; gamWo-
transform(ation)(ed) v n adj gardaqmna/ga- li,ganivi; gardi-gardmo
daqmnili,dakeTeba/gadakeTebuli, trap n v maxe,xafangi=xaro; momwyvdeva=
Secvla; cvlileba;gadaqceva/gada- daWera; haeris SekumSva
qceuli,gadamzadeba trapeze n trapecia
~sth into sth gadaqceva/gardaqmna ramisa trapezium/trapezia n sing/pl Lat. trapecia
ramed trapezoid(al) adj trapeciuli
transformational adj Semcvleli,gardamqm- travel n v adj mgzavroba,mogzauroba,ga-
neli daadgileba,gadanacvleba
~era gardaqmnis/cvlilebis xana ~ costs/expances mgzavrobis xarjebi
transgression n sanapiro zolis daweva traveler n mogzauri
zRvis doneze dabla traveling adj ger moZravi; mogzauri,mogza-
transshipment point adgili,sadac xdeba uroba
xalxis/tvirTis gadatan-gadayvana ~ exhibition ~ gamofena
erTi gemodan meoreze traventin(e)(o) n adj Sirimis qva/qvis=ki
transhuman adj zeadamianuri riani tufi(s)
transhumance n saqonlis sezonuri gada traverse v gadakveTa,gadasvla=traversi
rekva,xalxis gadaadgileba ~beam ganiva (nagebobaSi)
transhumant adj migraciuli,sezonuri tray n sini,langari,xonCa,tabaki
~camp sezonuri banaki treacherous adj moRalate,moRalaturi
~lifesyle ~ cxovrebis wesi treachery n Ralati,undobloba
~nomad(ic) ~ momTabare tread(ing) v ger (da)tkepna
transient adj aramdgradi,droebiTi,SemTx- treason n (samSoblos)Ralati
veviTi,warmavali
high ~ saxelmwifo(s) ~
transit n v Teodoliti; gadasvla(mag.tax
treasure n ganZi
tis,periodis)

255
სარჩევი

~ hunter ganZze monadire,ganZis maZiebe mo)cda,eskizi


li trials (the) n pl gansacdeli
~ hunting ganZze nadiroba triangle n samkuTxedi
~ trove ucnobi ganZi downward pointing ~ ~ wveriT qve-
treasurer n meWurWleTuxucesi,muzeumis viT
saganZuris mcveli, eklesiis inward ~ ~ ~ ~ Signi
meWurWle beri outward ~ ~ ~ ~ gareT
treasury n ganZTsacavi upward ~ ~ ~ ~ zeviT
treat v miwis damuSaveba,ganxilva/Seswav- triangular adj samkuTxa
la,mkurnaloba,Temis/sakiTxis gad- tribal adj satomo,tomobrivi
mocema,sakiTxisadmi midgoma,kvleva ~ chief tomis beladi
~ sb moqceva(damokidebuleba,mopyroba) tribally adv tomobrivad
vinmes mimarT tribe n tomi=modgma=xalxi
~ sb with favour pativiscemiT mopyroba tributary n moxarke
~ sth damuSaveba ramis tribute n xarki
treated as… ganxilul/miRebul iqna ro- as a ~ to pativsacemad,sapativcemod
gorc... heavy ~ mZime xarki
treatise n gamokvleva,traqtati,mecnieru- lay a ~ / ~ to v xarkis dakisreba
naSromi ~pour in from…xarki Semodis ...dan
treatment n damuSaveba,mkurnaloba trickle(d) v adj n (da)pkureba;napkurebi,ni-
thermo ~ n Termuli damuSaveba Sani
treaty n zavi,morigeba,polit. traqtati, first ~ of iron rkinis pirveli=uadresi
SeTanxmeba gamoCena
enter into~with sb zavis dadeba triclinia=triclinum/triclinae n sing/pl Lat. tri-
make~ zavis dadeba/dazaveba klinumi=satrapezo
~trade sazavo SeTanxmeba tricycle adj samTvala
treble n adj diskanti ~ vehicle ~ sazidari
Tree of Life(the) sicocxlis xe trident n adj samTiTi; samTiTa
tree n adj xe,xis(mag. tani,toti) trifle n raime umniSvnelo
~ stump xis kunZi fesvebiT trigger n v Tofis sasxleti/Caxmaxi,amoq-
treeless adj utyeo medeba,gamowveva,biZgis micema
treering n xis wliuri rkali triggered by… adj gamowveuli (..mier)
trefoil adj samkuTxa triggering adj gamomwvevi
tremor n ryeva=mcire miwisZvra triglyph n triglifi
trench n Wrili,Txrili trilateral adj sammxrivi
exploratory ~ sacdeli/sakvlevi ~ trilingual adj samenovani
foundation ~ saZirkvlis Casadgmeli trim(ed) v adj gaTla/gaTlili,waTla/waT
qvabuli lili,gamokveTa/gamokveTili,gamo-
prospect ~ sadazvervo ~ qna/gamoqnili,Camoqna/Camoqnili,Se
robber ~ mZarcvelis xvreli mosworeba/Semosworebuli,gaSala-
treak n v jaris laSqroba,sacxovrebl- Sineba/gaSalaSinebuli
ad sxvagan gadasvla trimming ger zedapiris damuSaveba
tree n adj xe/xis(mag.toti) Trinity(see Three in One) n sameba,agia-tri-
trend n mimarTuleba,midrekileba,viTa- ada
reba,tendencia Trinity Sunday samebis dResaswauli
artistic ~ mxatvruli mimdinareoba trinket n samSvenisi,mcire ram nivTi
trental n panaSvidi ~ pendant Cxaruna sakidi
trepidate(ion) v n SiSi, Relva trinominal n samwevri
with ~ SiSit,RelviT trip n v mgzavroba,mogzauroba,gza
tresle-bed n xis taxti=sawoli tripartite adj samganyofiebiani/nawiliani
triad n triada tripetalous adj samfoTola
trial n sulieri gancda/gansacdeli,(ga- triple(d) adj sammagi,gasammageba/gasammage-

256
სარჩევი

buli (d),uryuarad; sandooba,ueWvelo-


tripod n adj samfexi=Stativi; samfexa ba; sando,sarwmuno,saimedo,ndo-
triptych n triptixi bis Rirsi,utyuari,ueWveli
triumph n v triumfi truth n simarTle,WeSmariteba
crowning ~ sruli ~ god's ~ RvTiuri ~
triumphal adj sazeimo=triumfaluri in ~ WeSmaritad
triumphant n adj Zlevamosili=triumfa- truthful adj marTali
tori try v cda,(mo)sinjva
triumvirate n triumvirati ~ on v samosis mosinjva
triumviri n rtiumviri ~ out v (mo)sinjva
trivet(see andiron) n samfexi cecxlze da- tub n badia
sadgmeli tubbing n qargili
trodden adj datkepnili tube n milaki/mili; WurWlis xvreli
trompe n Fr. trompi siTxis gadmosawurad
trong n dasi=jgufi tubular adj milisebri,fuye
troops n jari ~ cavity futuro,siRrue/Rru
tropeios n Gr. mamamZuZe tuck away v CanTqma,ganadgureba,aRgva
trophy n simbolo/jildo omSi gamarj- pirisagan miwisa
vebisaTvis, omis nadavli Tuesday n samSabaTi, ariasi; marsi
trouble(see time) n v gasaWiri,ubedureba, Good Tuesday vnebis kviris samSabaTi
gansacdeli,sirTule,saSiS- tufa n adj kiriani/kirqviani tufi(s)
roeba; vinmes Sewuxeba tuff n adj vulkanuri tufi(s)
trough n baga,gobi,varcli,sarwyulebeli vitric ~ miniseburi=ferflis tufi
troup n Teatris dasi tuffaceous adj tufisa,tufogenuri
trout n kalmaxi tuft n mamakacis sqeli wveri
trowel n qafCa tug adj saWapne
truce n Sesveneba brZolebs Soris tumbledown adj naxevraddangreuli
trudge v gzis gakvalva(TovlSi) tumbler n koWobi
true adj aSkara,namdvili,marTali,utyu- tumour n korZi,wanazardi
ari,WeSmariti,swori,erTguli, tumult n areuloba,mRelvareba,SfoTi
gulwrfeli tumulus/tumuli n sing/pl Lat. gorasamarxi
~ friend erTgulu/namdvili megobari tune(ful) n adj melodia,melodiuri
~ story namdvili ambavi tunic n garsi,kiteli,mundiri,safarveli,
truffle=Tuber brumale Lat. n adj Tirkmela tunika
soko(si) tunica/tunicae n sing/pl Lat. tunika
truly adv marTla,WeSmaritad tunnel n gvirabi
trumpet n buki,naRara,rqis formis sayvi- tunny=Thunnus gen. Lat. n adj Tinusi(s)
ri turban n Calma
blow a ~ naRaris dacema turbid adj mRvrie,kvamla
trumple v daWmuWvna turbulence n mRelvareba,daZabuloba
truncate v damokleba,wakveTa,CamoWra turbulent adj daumorCilebeli da mRel-
truncated adj wakveTili vare(istoria qveynisa),daZabuli
~ biconical adj wakveTil-bikonusuri ~ rule mRelvare/mousvenari(xelisufleba
trunk n svetis/xis zro=tani turf(see layer) n adj v belti(sa),kordi(sa);
truss n kunwula, Senobis ConCxi mobeltva
trust n v ndoba turmeric n adj kurkuma, Curcuma longa Lat.
trustful(ly) adj adv sando(d),damajerebeli/ turmoil n areuloba,uwesrigoba,xmauri
damajereblad,marTali,ndobiT turn n v bruni,rigi,jeri; brunva,mobrune
not ~ adj adv arasando(d) ba,Sebruneba,triali,gadakecva
trustfulness n damajerebloba ~against sb Sebruneba/mimarTva vinmes
lacking ~ damajereblobas moklebuli winaaRmdeg
trustworth(ily)(ly)(ness)(y) adj adv n sando ~ around v azris Secvla,mimarTulebi-

257
სარჩევი

dan gadaxveva grexa,(gada)xlarTva


at the ~ of N century/period saukunis/xan- ~ in v Caxveva
is dadgomisas ~ to one side dabreca
~ down v gadatrialeba,gadabruneba, twisted adj amoxveuli,grexili,(da)xve-
qveviT gadakecva uli
in ~ adv samagierod,Tavis mxriv ~ ends/top (Tav)daxveuli/gadaxveuli
~into v gadaqceva/gadakeTeba ramed twisting adj ger (da)xveuli; grexa,xveva
~of N and N mil/cent mijna N da N aTasw/ two num. adj ori
sauk. ~ by ~ adv or-orad,wyvilad
~ out that… aRmoCnda,rom... ~ columned/spindled adj orsvetiani
out of ~ riggareSe ~ faced adj orsaxovani
~ round v Semobruneba,Setrialeba ~ faceted/sided adj orwaxnaga
~ to v mibruneba sakiTxze/saqmeze ~ flenged afj ormaliani
~ to one side dabreca ~ fold adj ormagi
~ up v gamoCena ~ ~ door orfrTiani kari
turned out adj gadakecili,gadmokecili, ~ grade/stage adj orsafexuriani
mobrunebuli ~ headed adj orTava
~ every which way sxvadasxva mxares mi- ~ horned/pointed adj orkapa,orrqiani
brunebuli raRaceebi ~ humped adj unagira
turning n adj ger gzis mosaxvevi=misaq- ~ layered adj orfeniani
cieli; mbrunavi; brunva ~ part/piece adj ornawiliani
~ point Semobrunebis wertili,gardate ~ petalled adj orfurcela
xa ~ pole adj orpolusiani
turret(see tower) n galavanSi CaSenebuli ~row adj orlebniani
koSki ~ spindled asj orboZiani.orRerZiani
patrol/watch ~ saTvalTvalo ~ ~ staged/tiered adj oriarusiani
turtle n zRvis ku ~ times adv orjer
tussock-grass=Aira caespitosa Lat. n adj
~ wheeled adj orTvala sazidari/etli
maxrCobela(si) (mc)
tying up adj abmuli
tutelary adj mfarveli
tympanion n Gr. timpanioni (taZari)
~deity/angel ~ RvTaeba/angelozi
tympanist n dairaze damkvreli
tutor(ship) n aRmzrdeli/gamzrdeli=meur
tympanum/tympani n sing/pl Gr. timpani
ve=moZRvari; moZRvroba
tympanium n margaliti brtyeli gverd-
tweezers n pl Cqifi,maSa
iT
Twelve (the) Tormeti mociquli
type(d) n adj v tipi/tipaJi; tipiuri;
twelve/twelfth num. adj Tormeti/meTor-
(gada)beWdva(teqstis); nabeWdi
mete
typical(ly) adj adv damaxasiaTebeli/damaxa
twice adv orgzis,orjer
siaTeblad,Cveuli,Cveulebrivi,
twig n adj wneli(s)
tipiuri/tipiurad
twilight n mwuxri
typicon n Gr. tipikoni
the ~ years sicocxlis bolo wlebi
typing ger beWdva
twin n adj v tyupi/tyupiscali,oreuli
typist n mbeWdavi(teqstis)
wyvil(adi); dawyvileba,xveva
typological(ly) adj adv tipologiuri/tipo-
~ core adj orZarRva
logiurad
~structure Sewyvilebuli nageboba
tyre n saburavi,urmis Tvlis garsakravi
twine n v bawari,Tasma,grexa,xveva
tyranny n tirania
twinned adj dawyvilebuli,Sewyvilebu-
tyrant n tirani
li,gaormagebuli,Setyupebuli
Tyrsenoi n etruski
twinning adj ger tyruSuli; daZmobileba,
xveva U
twirled adj grexili ubiquitous adj Cveuli/Cveulebrivi,yovel-
twist v (amo)xveva,(gada)xveva/grexa,(da) dRiuri (sagani mag. jami)

258
სარჩევი

ubiquity is,rac yvelganaa (mag. Tixa) unchallenged adj udaoa,araa sakamaTo


ubrupt adj moulodneli,ucabedi,swrafi unchanged adj ucvleli
ulcer n ubedurebis saTave,liTonis unclear adj bundovani,gaugebari,sayoymano
wyluli uncommon(ly) adj adv umniSvnelo,uCveul
ultimate adj bolo,daskvniTi,saboloo (d),(gamo)ucnobi,aratrediciuli,
ultimately adv umeteswilad,ufro,uaRres- aratradiciulad,iSviaTi,ucxo
ad,uaRresad,bolos da bolos,Sedegad uncompromised adj Seurigebeli,ukompro-
uminatrix n ganmanaTlebeli miso
unable adj uunaro,uZluri uncompromising adj Seurigebeli
unachievable adj miuwvdomeli,miuRweve- unconquerable adj Seuryeveli,mouxelTe-
li beli,gadaulaxavi,daumarcxebeli
unadorned adj uornamento ~frontier gadaulaxavi/dauZleveli saz-
unaffiliated adj damoukidebeli,arawevri vari
unalteration n ucvleloba unconvincing(ly) adj adv aradamajerebeli,
unaltered adj ucvleli aradamajereblad
unambiguous(ly) adj adv utyuari/utyuar- uncooked(see unbaked) adj umi (sakvebi)
ad,araorazrovani,zusti,mkafio(d) uncountable adj uamravi,uTvalavi
unanimity n erTsulovneba uncover v Zeglis gaxsna velze,safaris
unanimous(ly) adj adv erTsulovani/erT- axda/Camoxsna,gamoCena=gamovlena,
sulovnad,erTxmad gaxsna,gadaxsna,gadaxda(safaris)
~ accepted erTxmad aRiarebuli uncovered adj usapiro,daufaravi,gaxsni-
unanswered adj upasuxo(d) darCenili li,gadaxsnili,gaTxrili,aRmoCenili
unarmed adj uiaraRo,SeuiaraRebeli uncut adj gauWreli/dauWreli,dauwaxna-
unattached adj daumagrebeli,miumagre- gebeli
beli undatable(cf. datable) adj is, rac ar/ver
unattainable adj miuwvdomeli TariRdeba=risi daTariRebac Se
unavailable adj uvargisi,gamousadegari, uZlebelia
xelmiuwvdomeli undated adj dauTariRebeli
unavoidable adj gardauvali undecided adj daudgeneli,orWofuli,sa-
unbaked(see uncooked) adj gamouwvavi=umi sayoymano
unbelievable adj daujerebeli,zRapruli undecorated adj uornamento
unbelievably adv daujereblad indefined adj daudgeneli,ucnobi,ganusa-
unbeliever n urwmuno zRvreli
unbleached adj xami (mag.tilo) undeniable adj is,risi uaryofa SeuZle-
unbowed adj gautexeli,daumorCilebe- belia,rasac gverds ver auvli
li under(cf.below,beneath) pron. adv pref. qve-
unbreakable adj utexi; iseTi ram,rac ar viT/qveS
tydeba ~ chairmanship vinmes TavmjdomareobiT
unbroken adj mTeli,daunawevrebeli,uwy- ~ conditions moTxovnilebis/pirobebis
veti,gauxednavi cxeni Sesabamisad
~ continuity uwyveti ganviTareba ~ constraint iZulebiT
uncanny adj arabunebrivi,gamoucnobi,sa- ~ control/power mmarTvelobis qveS
eWvo ~ current n qvedineba,qvecnobiereba
unceremonious(ly) adj adv ubralo(d),ara- ~ direction of… vinmes miTiTebiT
oficialur(ad)i,uceremonio(d) ~ investigation/study raRac Seiswavleba
uncertain adj gaugebari,dauxvewavi,saeWvo, Seswavlis procesSi/stadiazea
arasando,daudgeneli,sayoymano, ~ one's power vinmes Zalauflebis qveS
gaurkveveli,cvalebadi ~sb vinmes mefobis/mmarTvelobis qveS
~ origin saeWvo warmomavloba underdeveloped adj ganuvitarebeli,sust-
uncertainty n eWvi,gaurkvevloba,daudgen- tad ganviTarebuli
loba,dauxvewaoba,yoymani,azrTa underestimate(ation) v n arasaTanado/nak-
sxvaoba=SeuTanxmebloba=uzustoba lebi Sefaseba,ramis daufasebloba
undergo v gamcda/gadatana ramis

259
სარჩევი

~ transformation (Se)cvla (raRac icv- lobis


leba) undespoiled adj uZravi fena,xeluxlebe-
undergoing adj v mimdinare(obs) li
underground n adj miwisqveSeTi,miwisqve- undeveloped adj ganuviTarebeli
Sa undiscovered adj aRmouCeneli,gaurkveve-
underlie v safuZvlad dadeba ramisa ra- li
misTvis undisputable adj udao (is,rac araa sa-
underline v xazis gavleba,xazgasma kamaTo)
underlying adj qve(da),ganmsazRvreli,dama- undisputed adj ueWveli=is,razec aRar
tebiTi daoben
~ system n qvesistema undisputedly adv udaod
~unity in sth ZiriTadi kavSiri raRacis undistinguished adj arafriT gamorCeuli=
safuZvlad usaxuri
undermine v Ziris gamoTxra=Ralati,vin- undisturbed adj xeluxlebeli,uZravi,ucv-
nmes reputaciis Selaxva,ramis Se leli,dauzianebeli(fena,samarxi,
ferxeba/dazaraleba,saZirkvlis/ Zegli)
sayrdenis gadarecxva/gamorecxva undo v garRveva,axsna=gaxsna
underneath adv qveS,qveda,faruli undone adj garRveuli,gaxsnili
~the wall kedlis qveS undoubted(ly) adj adv ueWveli,ueWvelad
underpass n miwisqveSa gasasvleli undressed adj daumuSavebeli
underside n adj WurWlis Ziri; qveda undue adv mouxerxebeli
bent inwards ~ ~ Sezneqili ~ unearth(ed) v adj amoTxra/amoTxrili,sa-
flat ~ ~ brtyeli ~ marxi(s) gaxsna/gaxsnili velze
protruding ~ ~ gamoburculi ~ unease n uxerxuloba,gaurkvevloba,
ring-based ~ ~ qusliani ~ ~about sth ~ ~ raRacasTan dakavSire-
rounded ~ ~ momrgvalebuli ~ biT
undersigned adj qvemore xelismomwerni... uneasily adv uxerxulad,gaurkvevlad,Se-
understand v gageba,gaazreba,Sesmena boWilad,mousvenrad
make sb ~ gaagebino vinmes unequal(ity) adj n araTanabari,uswormas-
understandable adj gasagebi woro; uTanabroba,uswormasworoba
understandably adv gagebiT...(moekido) unequalled adj uebro,ubadlo,Seudarebe-
understanding ger gageba ramis,goneba,Tan li
xmoba,SeTanxmeba unequally adv araTanabrad,sxvadasxvana-
to sb's ~ vinmes gagebiT irad
understood adj gagebuli unequivocal adj araorazrovani
sth is ~ without saying uTqmeladac gasa- uneven(ly)(ness) adj adv n araTanabari/
gebia=igulisxmeba araTanabrad,uTanabro(d),sxvada-
undertake(r) v n saqmis dawyeba/Sedgoma, sxvairad,uswormasworo(d)
daZleva,wamowyeba,ramis kisreba; unavoidable adj ucilobeli; is,rasac Ta-
gakeTeba=Catareba ramis,ivaldebu vidan ver aicileb
lo ramis gakeTeba,mesaflave,me- uneven(ly) adj adv uswormasworo(d),Seu-
kubove sabamo(d),araregularuli/araregu-
undertakings n saqme/saqmianoba,sawarmo larulad
undervalue v arasaTanadod Sefaseba unevenness v uswormasworoba,Seusabamo
underwater n adj wyalqveSeTi,wyalqveSa ba,araregularuloba
underway n gzad... unexpected adj moulodneli,gauTvalis-
be ~ to do sth xorcieldeba raRac... winebeli,ucabedi
underwear n sacvali unexpectedly adv moulodnelad,gauTva-
liswineblad,ucabedad
underworld (the) n miwisqveSeTi,qveskneli
unexpectedness n moulodneloba
undescribed adj ucnobi=is,rac araa aR-
unexplored adj Seuswavleli
werili
sth of ~ nature raRac ucnobi warmomav- uniface adv calmxriv,cal mxareze
unfair(ness) adj n usamarTlo(ba)

260
სარჩევი

unfamiliar adj uCveulo,miuRebeli,ucnobi, madgeneli/mTelis nawili,ramis er-


aratradiciuli Teuli
unfavourable adj arasaxarbielo constituent ~ Semadgeneli nawili
unfinished adj arasruli=usruli; raime, unitary adj erTaderTi,unitaruli
rac dasrulebuli araa unite(d) v adj gaerTianeba ; erTiani,erT-
unfit adj uvargisi oblivi
unfold(s) in sth ganviTareba/gaSla ramis ~ as one state erTqveynad gaerTianeba
unfold(ing) of sth gaSla/ganviTareba rameSi ~ within themselves TavianT TavSi aerTi
unforgettable adj dauviwyari anebs
uniform adj Cveuli/Cveulebrivi,erTgvar- unity v kavSiri=erToba
ovani,erTnairi universe (the) n samyaro
~size erTi zomis unjust(ice)(ly) adj n adv usamarTlo(ba)(d)
uniformity n erTnairoba,msgavseba,erTian- unjustified adj gaumarTlebeli,daudastu-
oba/erToba rebeli,usamarTlo
unfortunate(ly) adj adv ubeduri/saubedu- unkempt adj dauxvewavi
rod,samwuxaro(d) ~ style ~ stili
unfounded adj dausabuTebeli unknown adj (gamo)ucnobi,Seuswavleli,
unframed adj uCarCoo ucxo
unfrock v beris gakreWa unlawful adj ukanono
ungrateful(ness) adj n umaduri; umadure- unleash v kamaTis/omis gaCaReba
ba unleavened adj usafuaro puri/comi
unguent(see ointment) n adj malamo(si),sal unless adv manam sanam,winaaRmdeg SemTx-
buni(s),nelsacxebeli/nelsacxeb- vevaSi
lis unlike adj gansxvavebuli/gansxvavebiT
unicorn n calrqa cxeni ~sb/sth gansxvavebiT vinme/ramisgan
unidentified adj daudgeneli,ganusazRvre- ~ the other examples sxvebisagan gansxva
li,gaurkveveli vebiT
unified adj gaerTianebuli,erTiani,erTob- unlikely adv gansxvavebulad
livi,unificirebuli unlimited adj SeuzRudavi
~ entity erTarsi,erTarsoba unload v gadmotvirTva,dacla,Camocla
uniform(ity) n adj n forma=samosi; Cveule unlock(ed) v adj gaReba/gaRebuli,gaxsna
brivi,Cveuli,erTgvarovani,erTsa- /gaxsnili(saketi)
xovani,tipiuri; erTnairoba,msgav- unmistakable adj Seucdomeli,uSecdomo,
seba,erTgvaroba,erTsaxovneba aSkara
unify v gaerTianeba unmistakably adv Seucdomlad,uSecdom-
~ under a rule xelisuflebis qveS gaer- od,aSkarad
Tianeba unmistaken adj Seucdomeli,uSecdomo
unifying adj gamaerTianebeli unnatural(ly) adj adv arabunebrivi/ara-
unilateral(ly) adj adv calmxrivi; calmxri bunebrivad
vad unnecessary adj is,rac araa saWiro/
unimaginative adj usaxuri=prozauli,STa- aucilebeli
gonebas moklebuli unoccupied adj Dausaxlebeli/Tavisu-
uninhabited adj dausaxlebeli fali(carieli) adgili;
uninscribed adj uwarwero usaqmo adamiani
unintended adj uneblie=aragamiznuli unnoticed adj SeumCneveli,uyuradRebod
unintentional(ly) adj adv uneblie(d) mitovebuli
uninterrupted adj uwyveti unparalled adj is,rasac ar aqvs parale-
~ succession ~ Tanmimdevroba li
unique adj unikaluri unpartitioned adj utixro,dautixravi,da-
uniquely adv araCveulebrivad,gasaocrad, uyofeli,daunawevrebeli
unikalurad unprecedent adj umagaliTo,gaugonari,
unit n SenaerTi,ganyofileba,raRacis Se- aqamde ucnibi,uprecedento
unprecise adj aramkafio,arazusti,ara-

261
სარჩევი

mkveTri li,araprofesionali
unpredictable adj is,risi winaswarmetyve- unskilfulness n gauwafaoba,gamoucdeloba
leba/gaTvla SeuZlebelia,raime unsociable adj karCaketili
gauTvaliwinebeli unsociably adv karCaketilad
unpremeditated adj uneblie unsolved adj mougvarebeli,gadauWreli,
unpretentious(ly) adj adv mokrZalebuli/ daudgeneli,gadauwyveteli
mokrZalebulad,upretenzio(d) unsophisticated adj dauxvewavi,martivi
unpromising adj uimedo,umomavlo unspecified adj daudgeneli=ganusazRvre-
unprovable adj is,risi damtkicebac Wirs li
=Znelad dasamtkicebeli unstable adj (ara)mdgradi/myari,susti,cva
unproved adj daudasturebeli lebadi
unpublished adj gamouqveynebeli unstitch(ed) v adj garRveva,garRveuli
unquestionable adj udao,ueWveli unsubdued adj daumorCilebeli
unquestionably adv udaod,ueWvelad unsubjugated adj daumorCilebeli
unravel v garkveva unsubstantial(ly) adj adv aramyari/aramyar-
~relationships urtiertobebis garkveva ad,dausabuTebeli/dausabuTeblad
unreal(ly) adj adv ararealuri,ararealu- unsuccessful(ly)(ness) adj adv n warumate-
rad beli/warumateblad,warumateb-
unreasonable adj uazro,uwkuo,dausabuTe- loba,amao(d)
beli unsufficient(ly) adj adv arasakmao(d),arasak
unrelated adj raime,rac araa dakavSire- marisi/arasakmarisad,arasando(d)
buli ramesTan,saerTo araferi unsuitable adj Seuferebeli,mouxerxebe-
aqvs/aqvT li,rac xels ar gaZlevs,gamo-
unrepentant adj is,vinc ar inaniebs imas, usadegari,Seusabamo,uvargisi
rac mosananiebeli aqvs unsupported adj gaumagrebeli=dausabuTe
unresolved adj gadauWreli,mougvarebeli, beli, anu ramis mtkiceba sabu-
amoucnobi,gaurkveveli,gadauwy- Tis gareSe
veteli unsurpassed adj ubadlo
unrest n areuloba,mRelvareba unsuspected adj gauTvaliswinebeli,mo-
civil ~ saxalxo areuloba/aSliloba ulodneli
unrestrained adj TavSeukavebeli unsuspecting adj mimndobi,miuxvedreli
unrestricted adj gamoukveTeli,daudgene- unsystematic adj usistemo
li,bundovani,SemousazRvravi untanable adj sacxovreblad/TavdacvisT-
unretouch adj araretuSirebuli vis uvargisi
unreveal(ed) v adj (g)amocnoba/amocnobi- untested adj Seumowmebeli(mag.daskvnis
li siswore/sizuste)
unrewarded adj amao,aunazRaurebeli,da- untidy adj areuli,uwesrigo,WuWyiani
ujildoebeli until… prep. ...mde, manam,sanam...
~ labour daufasebeli Sroma ~long ago am bolo xanebamde,arcTu di
inribbed adj uwiboo di xnis win
unroofed adj usaxuravo untilled adj mouxnavi/daumuSavebeli miwa
unruly adj umarTavi,daumorCilebeli,uba- untouchable(s)(see inalienable,museum) n
tono xelSeuvali,xelSeuxebeli
unseal v beWdis(damRis,luqis) axsna,sa- untouched adj ucvleli,uZravi,xeluxle-
marxis gaxsna,ramis gadaxsna/gaReba beli
unsealed adj (ga/da)xsnili,gaRebuli unused adj uxmari
unsettled adj Camouyalebebeli unusual(ly) adj adv araCveulebrivi,gansx-
unshakable adj sulierad udreki,uZravi/ vavebuli,aratradiciuli,uCveulo,
uryevi ram sakvirveli,ucxo,gamorCeuli; uCve-
unshakably adv udrekad,uryevad,uZravad ulod,ucnaurad
unshaken adj mtkice,uryevi/Seuryeveli, unveil v warmoCena,Zeglis/qandakebis gax-
uZleveli sna,safaris axda
unskillful=unskilled adj gauwafavi,gamoucde unwavering adj ucvleli=rac cvlilebas

262
სარჩევი

ar eqvemdebareba luri
~ in one's faith rwmenaSi udreki uprising n ajanyeba
unwillingly adv uxalisod,usurvelad,usi- uproot(ed)(ing) v adj ger (ga)margvla,amo-
amod Txra,amoZirkva/amoZirkveli,margvla
unworldly adv aramiwieri upside down adv pirqve,Tavdayira
unworldliness n aramiwiereba,zeciereba upspring n naxtomi (ganviTarebaSi)
unworthy adj uvargisi,uRirsi upstream adv n sapirispirod molodini-
up pron. zeviT(ken),zemo(T) sa/dinebisa,mdinaris zemoweli
~ to… …mde upward directed adj aweuli,zeviT mimarTu
~ to… cm/m(long,thick,wide) sm/m-de,raR- li
ac (zomamde) urban adj saqalaqo,qalaquri,qalaqis
~ to date=uptodate tanamedrove,sadRe- ~ activity ~ cxovreba
iso,dRevandeli,dRemde ~setting qalaquri (mo)wyoba
~ to today dRemde ~ settlement qalaquri dasaxleba
~ to… until …mde urbanism n qalaqoba,urbanizmi
~ to the waist gamosaxuleba welamde seeds of ~ qalaqobis Canasaxi
upbringing ger aRzrda urge n v Txovna,ramis mtkiceba
up-date v modernizacia urgent adj gadaudebeli,swrafi
upheavel(s) n politikuri gadatriale- urguentarium/urguentarii n sing/pl Lat. wam-
ba(ryeva,Zvrebi),teqtonikuri fi- lis WurWeli
lebis gadaadgileba urinal n Ramis qoTani
up hill adv mTaSi urn n yuTi=urna
uphold v Senarcuneba ramis ~ of clay Tixis yuTsamarxi
upland(s) n zegani,plato,maRlobi,mTa= urtica n adj WinWari/Winwris (mc)
mTianeTi usage n gamoyeneba
uplift(s) v n aweva,mateba,amofrqveva use n v gamoyeneba,xmara/xmareba
uplifted adj aRmarTuli,zeaweuli, cad because of frequent ~ xSiri gamoyenebis
asuli gamo
upon prep. –ze come into ~ xmarebaSi Semosvla
upper adj zeda continue in use xmareba grZeldeba,dar-
~story of sth zeda rigebi/fenebi Cena xmarebaSi
uppermost adj (sul) zeda drop/go out of ~ xmarebidan gamosvla
upright adj gamarTuli,gamarTulad mo- full ~ (sruli) gamoyeneba (mag.rkinis)
siarule adamiani increasing ~ mzardi/farTo ~
upshot n kvanZis gaxsna,daskvna,Sedegi is in ~ gamoiyeneba,aris xmarebaSi
ramis is in common ~ farTod (mo)ixmareba
upstairs adv zeviT=zeda sarTulze is still in ~ kvlav/jer kidev grZeldeba
upsurge n swrafi aRmasvla gamoyeneba
up-to-date adj axali,Tanamedrove,aqamde, multifarious ~ mravalmxrivi/sxvadasxva~
dRemde of intermediate ~ sxvadasxva daniSnule-
up-to-then adj maSindeli iT(daniSnulebis) gamosayenebeli
upturned adj zeviT akecili of uncertain/uncommon ~ gaurkveveli da
upward(s) adv zeviT(ken) niSnulebis
~ directed zeviT mimarTuli persist in ~ xmarebaSi darCena
upon prep. -ze sign of ~ xmarebis kvali
~ back zurgze used adj gamoyenebuli,naxmari
upper(see jaw,layer,part) adj zeda,zemo ~ as gamoiyeneba/ixmareba rogorc...
~ border/limit zeda zRvari be/get ~ to SeCveva
~ crust(er) sazogadoebis zeda fena/fe- cease to be ~ Sewyda xmareba,xmarebi-
nis warmomadgeneli dan amoReba
uppermost adj sul zeda increasingly ~ mzardad/farTod ~
upright adj gamarTuli,Sveuli=vertika- is ~ gamoiyeneba,ixmareba

263
სარჩევი

~ to this end am/Cveuli TvalsazrisiT validating adj dakanoneba,kanonieri,kanon-


useful adj gamosadegi,saWiro,sasargeblo mdebeli
see sth as ~ miiCnio rame gamosadegad validation n dadgena,Zalis micema
usefulness n vargisianoba,saWiroeba validity n vargisianoba
useless adj gamousadegari,uvargisi,umaq- valley(see rafter) n nivnivas fexi,veli=da-
nisi blobi mdinaris
user n gamomyenebeli=momxmarebeli ~floor dablobi
usher v Sesvla/Sebijeba,SeZRola sadme rift ~ dedamiwis qerqis is nawili,rome-
wamowyeba raime saqmis,SemoReba lic SemosazRvrulia teqtoniku-
usual adj Cveuli,Cveulebrivi ri napralebiT da ufro dablaa,
~ pattern Cveuli wesi vidre mezobeli teritoriebi(ix.
usually adv Cveulebriv graben)
usurp v uzurpireba valor=valour n omSi Tavganwirva,siqvele
usurpate v uzurpireba valorous adj Tavganwiruli,mamaci,qveli
usurpation n uzurpacia valuable adj mniSvnelovani,Rirebuli,wo-
usurper n uzurpatori nadi,faseuli
utensils n pl QWurWeli valuable(s) n pl (Zvir)faseuloba(ni)
uterus n Rumeli valuation n Sefaseba
utilitarian n yoveldRiurad saWiro sagnebi value n v fasi,sidide,Rirebuleba; dafa-
utility n sargeblianoba,sargebeli,saWiro seba/Sefaseba
nivTi face ~ fulis nominali
utilize as.. gamoiyeneba rogorc... intrinsic ~ namdvili/WeSmariti fasi
utmost adj adv uzarmazari,zRvruli,uzo nutritional ~ kvebiTi Rirebuleba
mo; Zalze,Zlier sth not of full ~ arasrulfasovani
~ exactness/sureness of touch udidesi si sth of full ~ srulfasovani
zuste valued adj Sefasebuli,faseuli
sth of ~ importance raRac udidesi/ valueless adj gamousadegari,uvargisi
Zalze didi mniSvnelobis valuer n Semfasebeli (vinme)
utterly adv metismetad=Zalze,aSkarad, value(s) n pl faseuloba(ni),Rirebuleba-
savsebiT,uaRresad,sruliad (ni)
~ significant for… Zalze damaxasiaTebe- valve(d) n adj sagduli,sagduliani
li vaned adj frTiani=frTosani=frTebiani
vanish(ed) adj gaqroba/gamqrali,ganadgu-
V reba/ganadgurebuli,CaxSoba.CaxSo-
vacant n Tavisufali adgili ~ from the face of the earth aRgva/aRgvili
vacate v gadadgoma,adgilis gaTavisuf- pirisagan miwisa
fleba/dacla vanity n amaoeba,sakuTari Tavis qeba
vacuum n vakuumi vanquish(ed) v adj damarcxeba/damarcxe-
vagary n cvalebadoba buli
vague adj bundovani variability n aramdgradoba, cvalebadoba
vaguely adv bundovnad variable adj aramdgradi,cvalebadi,cvla-
vain adj fuWi di
in ~ amaod variance n gansxvaveba
vainglorious adj pativmoyvare,trabaxa be at ~ gansxvavdeba
valley n veli/dablobi mdinariT variant n saxesxvaoba,varianti
valice n zurgCanTa variation n cvalebadoba,cvlileba
valid adj momqmedi,wonadi,vargisi,mkveTri, variations on the theme variaciebi Temaze...
aSkara,damajerebeli,Rirebuli varied adj mravalferovani,cvalebadi
~ reason safuZvliani mizezi variegated adj Wreli,mravalferovani
~ sample mkafio magaliTi variegation n cvalebadoba,siWrele
validate v dadgena,Zalis micema raime ga- variety n (nair)saxeoba,(mraval)nairoba/
dawyvetilebisaTvis,gacvlis kur- saxeoba/ferovneba,cvalebadoba,va-
sis dadgena,ratifikacia

264
სარჩევი

rianti vegetational adj mcenareuli (safari)


various adj mravalgvari,mravalferovani, vegisimal system ocobiTi Tvla
sxvadasxva vehement adj mRelvare,mgznebare
under ~ forms mravalnairad vehicle n borbliani=Tvliani sazidari/
variously adv sxvadasxvagvarad transporti
varnish n v laki, lakis wasma ~for sth gamtari(mag.cvlilebebis),xel-
varrant n dasturi,sabuTi Semwyobi
varve n sezonuri naleqis fenebi ~of magic jadosnobis xelSemwyobi
vary v meryeoba,cvalebadoba,cvlileba, veil(ed) n v adj ride,safari,farda,pirba-
(Se)cvla de=vuali; miCqmalva/miCqmaluli,da-
varying adj aramdgradi,sxvadasxva,cvale- faruli
badi,cvladi vein(ed) n adj ZarRvi,ZarRvuli,ZarRviani
to ~ degrees cvalebadi xarisxiT ~ mine ZarRvuli sabado
vase n larnaki,vaza outcropping ~ madnis gaSiSvlebuli
figure ~ sxeulis formis ~ ZarRvi
figure ~ of a bust qlis mkerdis formis velocity(cf. speed) n siCqare
mqone ~ venerable adj pativcmuli,pativis Rirsi,
~ painting vazis/vazaze mxatvroba mxcovani,saukunoebrivi=Zveli
vassal v vasali ~sb Rirsi mama (mRvdeli)
vast adj vrceli,farTe,Zalian didi,mra- venerate(ion) v n Tayvaniscema,krZalva
valferovani venerated adj Tayvansacemi,saTayvano,
~ area/expance vrceli teritoria krZalviT mopyrobis Rirsi vinme/
~ majority didi umravlesoba rame
~topic didi/farTe Tema ~ object Tayvaniscemis sagani vinme/rame
~vicinity vrceli Tvalsawieri veneration n krZalva,Tayvaniscema
vastly adv farTod,Zalze venture v gabedva=gariskva,riskiani wamo
vat n kasri,varcli wamowyeba
vault(see line) n kamara,konqi,konusis venturer n TavgadasavalTa maZiebeli
formis wvetiani gumbaTi,Rumelis verbal(ly) adj adv sityvieri,sityvierad
wvetiani gumbaTi,Rumelis TaRi,ka- verbatim adj sityva-sityviT
mara copy in ~ zusti aslis gadaReba
arrow/lancet-shaped ~ Seisruli kamara ~ reprint zustad gadabeWdva(xeliT)
barrel ~ naxevarwriuli ~ verdict n ganaCeni,ganCineba
bow-shaped ~ moSvilduli ~ verge n kide,nawiburi,(ramis) piras
cloister ~ kamara,konqi be on the ~ of doing sth TiTqmis gadawyve
cross/groin ~ jvrisebri ~ tilia ramis gakeTeba
cruciform ~ jvaredini kamara vergent from sapirispirod ramisa
domed ~ gumbaTovani/qolgisebri ~ verger n eklesiis kverTxis mtvirTveli
double arrow/lancet ~ orisruli ~ verifiable adj risi dadasturebac SeiZle-
flat/plain ~ brtyeli ~ ba (mag.velze,wyaroebiT)
half-flat ~ naxevradbrtyeli ~ verified adj Sedarebuli,Semowmebuli
hipped ~ karvisebri ~ not ~ adj Seumowmebeli
semicircular ~ naxevarwriuli ~ verify v Sedareba/Semowmebasinamdvilis/
star-like ~ varskvlava ~ sisworis dasadgenad
stepped ~ safexuredi ~ Verily! adv WeSmaritad!
stone ~ qvis ~ vermillion n adj wiTeli singuri(s)
tunnel ~ cilindruli ~ vernacular adj adgilobrivi,mSobliuri
wagon ~ naxevarcilindruli ~ versatile adj mravalmxrivi
vaulted adj (maxvil)TaRiani verse(see blank) n leqsi,poezia
vegetable n adj bostneuli,mcenareuli versed in sth adj ganswavluli,gamocdi-
~ dye mcenareuli saRebavi li,daxelovnebuli,mcodne ramisa
vegetation n mcenareuloba mag. bibliis

265
სარჩევი

version n saxeoba,saxesxvaoba,nairsaxe- ~ modeled in a slip-shod way/offhand ~ uxe-


oba,versia Sad naZerwi ~
versus=v=vs prep. prop. pirispir,sapiris- mushroom-shaped ~ sokos formis ~
pirod ramisa narrow necked ~ viwroyeliani ~
vertebra/vertebrae(see bone) n sing/pl Lat. ~ oblonged like pear msxlisebr wagrZe-
xerxemlis mala/malebi lebuli ~
chest ~ mkerdis ~ ~ ~ on stem fexiani ~
lumbar ~ welis ~ ~ one-handler ~ calyura ~
neck ~ kisris ~ ~ pear-shaped/pyriform ~ msxlis formis
vertical adj Sveuli=vertikaluri,cicabo pedestalled ~ maRalfexiani ~
~ shaft Saxti pink-lined ~ vardisfersarCuliani ~
verve n gamosaxvis simkveTre plain ~ uornamento ~
very adv metismetad,Zalze,Zalian plump in shape ~ didi zomis ~
vespers n mwuxris locva pointed ~ wvetiani ~
vessel(see ceramics,container,pottery,ware) n polypod ~ mravalfexa ~
WurWeli pottery ~ Tixis ~
beak-spouted ~ tuCiani ~ recipient ~ ferflis Casayreli ~
broad-bodied ~ farTemucliani ~ rimmed ~ bakoiani ~
butter churn sadRvebeli ring-based ~ qusliani ~
~ carrying a stamp=with the impress of stamp ritual ~ ritualuri/saritualo ~
damRiani ~
round based ~ mrgvalZiriani ~
coil-built ~ Tixis bawariviT gZeli na-
serving ~ sufris ~
WrebiT spiralurad nagebi ~
shallow ~ Txeli/Txelkedliani ~ ; ara-
column-shaped ~ svetisebri ~
Rrma=gadafriala ~
concave-sided/ogee ~ gverdSezneqili=
silver ~ vercxlis ~
Sezneqilgverdiani ~
sloping sided ~ kalTebdaqanebuli ~
cult tables sakulto ~
small ~ mcire zomis ~
dark-burnished ~ muqad gamomwvari ~
smooth-faced ~ gluvzedapiriani ~
decorative ~ dekoratiuli ~
spoted ~ tuCiani ~
drinking ~ sasmisi ~
squat form ~ dabali ~
fat ~ mucliani ~
stemless ~ ufexo ~
festive ~ sadResaswaulo ~
straight-necked ~ maRalyeliani ~
flat based/bottomed ~ Zirbryeli ~
straight-sided ~ sworgverdiani ~
food ~ maragis Sesanaxi ~
~ support ~ quraSi Casadgmeli damxmare
footless ~ ufexo ~
~ thrown on the wheel Carxze amoyvanili
~ for serving at table Camosasxmeli ~
tripod ~ samfexa ~
handleless ~ uyuro ~
tripod=tripoid rimmed ~ samtuCa ~
hanging ~ Camosakidi ~
undecorated ~ uornamento ~
heavy-duty ~ mZime ~
wide-bellied ~ farTemucliani ~
heavy walled ~ sqelkedliani ~
wide-mouthed ~ farTopiriani ~
high-feet/footed ~ maRalfexiani ~
~ with bent-out(everted,offset,outcurving,
hole-mouth ~ sadinariani ~ splaying out) rim pirgadaSlili ~
in the shape of some figure raime formis ~ ~ curved inwards(incurving,inverted)
mqone ~ rim pirmoyrili ~
inner ~ of mat Sida=Wilofis ~ ~ ~ flat underside brtyelZiriani ~
interment ~ (da)sakrZalavi ~ ~ ~ the narrow neck viwroyeliani ~
lidded ~ Tavdaxuruli ~ ~ ~ pointed base qusl/Zirwvetiani ~
long-necked ~ maRalyeliani ~ ~ ~ rising spout tuCaweuli ~
low-necked ~ dabalyeliani ~ ~ ~ rounded underside mrgvalZiriani
measuring ~ sawyao ~ ~ ~ thickened rim pirSesqelebuli ~
milking ~ sawveleli ~ ~ ~ triple rim samtuCa ~
mixing ~ Sesarevi ~ ~ ~ underside bent inwards ZirSezneqi-

266
სარჩევი

li ~ from the point of ~ of… vinmes/ramis


~ ~ wide underside farTeZiriani ~ TvalsazrisiT
vestibule n winkari,vestibiuli in ~ of sth ramis gaTvaliswinebiT/
vestige n kvali/nakvalevi,narCeni,gadmo- TvalsazrisiT
naSTi in ~ that… im TvalsazrisiT,rom...
vestment n sakurTxevlis safari,saekle- in ~ of the fact that… im faqtis gaTva-
sio samosi,riza liswinebiT,rom...
vestry v sadiakvne,eklesiis salaro long standing ~ miRebuli/xangrZlivar-
~ book saeklesio wigni sebuli azri
vesture(d) n adj aRkazmuloba/aRkazmuli, pervacive ~ gavrcelebuli azri/Sexe-
samosi duleba
vetch=Vicia sp. Lat. n adj mware cercve- ~ point n Tvalsazrisi
la(si) (mc) posit a ~ azris/Sexedulebis Camoya-
vexed adj garizianebuli,aRelvebuli libeba
via… n prep. Lat. gza,gavliT,gzad,saSu- profile ~ profilSi (xedi)
albiT(mag.via Gori goris gavliT) promote the ~ aCans/badebs azrs,rom...
viable adj nayofieri/sicocxlisunariani refute ~ azris/Sexedulebis uaryofa,
azri/Teoria azris ususurobis damtkiceba
vial n boTli,fiala share the ~ gaziareba/daTanxmeba ra-
viants(see victuals) n pl xoragi ime azrze/Sexedulebaze
vibrant adj sicocxliT savse,cocxali, strident ~ susti azri/mosazreba
mfeTqavi support the ~ azris/Sexedulebis mxar-
vice n nakli,codva=siave; magieri,moad- daWera/gamagreba
gile three quarter ~ sami meoTxedi xedi
~ chair n Tavmjdomaris moadgile ~through sb’s eyes vinmes TvalTaxedviT
viceroy n mefisnacvali,vice-mefe viewed adj ganxiluli,miCneuli
vicinity n sivrce sth can/must be ~ as sth raRac SeiZleba/
immediate ~ uSualo siaxlove unda ganvixiloT/miviCnioT ro-
in ~ axlos,mezoblad,axlo-maxlo,Se- gorc...
mogarenSi viewpoint n azri,Sexeduleba
in the direct ~ gverdiT,mezoblad,uSu- pitfall of ~ mcdari Sexeduleba
alo siaxloveSi views n pl xedi
vicious adj bilwi,garyvnili vigil(s) n RamisTeva locvaSi,mwuxris
~ circle mojadoebuli wre locvebi
victim n msxverpli vigor=vigour n Zala,somZlavre,simtkice
victor n gamarjvebuli (vinme) vigorous adj Zlieri,energiuli,gadamwy-
victorious adj gamarjvebuli,Zlevamosili veti
victory n gamarjveba villa n agarani, vila
~ motif gamarjvebis motivi village(cf. country) n sofeli
vin a ~ gamarjveba=gamarjvebis mopove fully fledged ~ Camoyalibebuli ~
ba,ZlevaÁ ~ headman soflis mamasaxlisi
victorous adj gamarjvebuli,Zlevamosili ~ life damjdari cxovreba
victuals(see viants) n pl xoragi ~inundating within monts mTebSi Caflu-
vied with Sejibri vinmesTan li sofeli
view n v Sexeduleba=xedva,xedi; daTva- vindicate v damtkiceba
liereba,SeTvaliereba,Sexedva vindicating adj damamtkicebeli
aereal ~ aeropoto vindictive adj damsjeli,Surismgebluri
~ as sb/sth ganixilo rogorc... vine(see wild,wine) n adj (usur)vazi(s)
challenge a ~ mosazrebis uaryofa =grape ~ vazi,vazis toti
come into ~ gamoCena,TvalSi moxvedra vine=Vitis Vinifera n adj Lat. kulturuli
commanding ~ gabatonebuli azri/Se- vazi
xeduleba viniculture=vinegrowing n ger mevenaxeoba/

267
სარჩევი

meRvineoba visir=visor n CaCqanidan samzeri


origins of ~ mevenaxeobis warmoSoba=fes visual(ly) adj TvalsaCino(d),mxedvelobi-
vebi Ti,sanaxaobrivi,xiluli/xilulad
vinedresser/grower n mevenaxe ~impressive garegnulad STambeWdavi
vinegarden/yard n venaxi, zvari vital adj sasicocxlo,cocxali,sicocx-
vintage n meRvineoba,rTveli,daRvineba lisunariani,umTavresi,gadamwyveti,
adj raime Zalian Zveli=uZvelesi, aqtiuri,uaRresad mniSvnelovani
kargad gamokveTili,Zvelmoduri ~living entity sicocxliT savse cocxa-
~point yvelaze Zveli da kargad Semo- li erTianoba
rCenili adgili Zeglze vitality n sicocxlisunarianoba
violate v Zalis gamoyenebiT vinmes ufle vitally adv sasicocxlod/uaRresad auci-
bis darRveva lebeli
violation of rights uflebaTa darRveva vitex/vitexicis n sing/pl Lat. adj abraamis
violence n sibraze,gacxareba,Zaladoba xe/xis
~ will breed ~ Zaladoba Sobs Zaladobas vitreous adj minisebri,minis
violent adj Zalismieri,Zaladobrivi,Zli- vitrified adj miwad qceuli
eri vitrify v miwad qceva
violently adv Zlier,ZaliT vitrous adj madliani
Virgin (the) n RvTismSobeli qalwuli vivacity n cicocxle,sicocxlisunarian-
Dormiton of the ~ = Kiomesis Gr. RvTis- oba,gamococxleba
mSoblis miZineba vivid(ly) adj adv aSkara(d),TvalnaTlivi/
Theotokos Chrysokephalos=Golden Head- TvalnaTlivad,cocxali/cocxlad,
ed ~ oqrisTaviani RvTismSobeli xiluli,naTeli
virgin n adj qalwuli; umanko,xalasi vivification n gacocxleba,gamococxleba
~ soil yadimi vivified adv gacocxlebuli,gamococxle-
the ~ birth umanko Casaxva buli
virginal adj xeluxlebeli,uZravi (fena) vizier n veziri
virtual adj faqtiuri,realuri,sagnobrivi vocabulary n leqsika,sityvaTa maragi,
virtually adv faqtiurad,realurad,sagno- leqsikoni
brivad vocation n mowodeba(iyo mag. arqeologi)
~the same garegnulad erTnairi vocations(see holoday) n pl ardadegebi
virtue n keTilSobileba=sikeTe,moqmede- vogue n moda
ba,Zala come into ~ modaSi Semosvla
virtuoso n virtuozi voice n v xma; gaaxmiano(gaamxilo/Tqva
viscosity n mWideoba,webovaneba is,rac jer ar Tqmula
viscous adj mWide,webovani voiced adj mJReri(mag.Tanxmovani),JRera-
vishap n veSapi=qandakeba di(mag.sakravi,xma)
visibility n warmosaxviToba,xilvadoba Volcano v hefesto=mWedlobis RmerTi
visible adj aSkara,TvalnaTlivi,saCino, volcano n vulkani
xiluli shield ~ amofrqveuli laviT warmoqmni-
vision n xilva,xedva,mxedveloba li borcvi future,myife ferdobebiT
visionary n adj vinme araCveulebrivi ni- volume n raodenoba=Semcveloba; tomi=
Wis mqone,geniosi,meocnebe,winas- wigni
warmetyveli volumetric adj moculobiTi
visioner n mxilveli,winaswarmetyveli voluntarily adv nebayoflibiT
visionist n mistikosi volute/volutae n sing/pl Lat. voluta
visit(ation) n v stumroba/stumrad misvla, vilute n xvia,volute
muzeumis/RirsSesaniSnaobebis daT- voracious adj gaumaZRari,Rormucela
Tvaliereba,wminda adgilebis movla ~apetite dauokebeli mada
visiting of plague RvTis sasjeli vortex n grigali,morevi
visitor n stumari,mnaxveli votaress(see nun) n monazoni,momxre (qa-
vision n xilva,xedva li)

268
სარჩევი

votary(see mendicant,monk) n beri,momxre all encompacing ~ mTeli teritoriis


(kaci) SemomsazRvreli kedeli
vote n v ZRveni,Sesawiri,saarCevno xma; base of the ~ kedlis Ziri
Sewirva,xmis micema battered ~ dangreuli kedeli
voter n Se(mo)wirveli,amomrCeveli bearing/supporting ~ mzidi kedeli
votive(see object) adj aRTqmuli,SeTqmu- blank ~ SiSveli ~
li,Sesawiri blind/solid ~ yru ~
~ building Senoba,sadac raime rituali casemate ~ kazematis/kazematuri ~
sruldeba chord ~ damakavSirebeli ~
~ offering(s) Sesawiri (ram) city/town ~ qalaqis galavani/kedeli
voussoir(see architrave) adj nawiburiani, cross/wide ~ ganivi ~
solisebri curtain/curtine ~ galavnis ~ koSkebs
vow(see celibacy) v Seficva,ga(n)cxadeba, Soris
dapireba,aRTqmis dadeba daubed ~ Selesili kedeli
~ oneself to a life of… Sewiro Tavi raime defncive ~ damcavi ~
saqmes dwarf ~ dabali ~
take a ~ not to marry uxrwnelobis aR- enclosing ~ galavani, zRude
Tqma enclose/enclosure ~ galavani, Robe
vowed adj Seficuli far ~ grZivi kedeli
vulnerability n mowyvladoba ~fitted with hearth buxari/kera kedelSi
vulnerable adj mowyvladi,susti ~flue kedelSi datanebuli sahaero
vulture n Zera fortification ~ damcavi kedeli; simagre
W gable ~ orferda kedeli
wader n Waobis frinveli ~hanging kedelze Camosakidad damza-
wage v gamarTva,warmoeba raime saqmis debuli nivTi
wagon n oTxTvala,saZne uremi lined ~ amogebuli kedeli
wailing ger zari=datireba load-bearing ~ mzidi ~
wainsscot n paneli long pan ~ grZivi ~
waist n weli (adamianis) low/short ~ dabali ~
~ band n qamari main ~ kapitaluri ~
~ coat n enqeri niched ~ safexuredi ~
~ height simaRle odayvamde=welamde ~opening Riobi(xvreli,naxvreti) ke-
up to the ~ welamde delSi
wait for v lodini ~ornament kedlis morTuloba/samka-
wake n aRapi dakrZalvamde; gemis nak- uli
valevi wyalze party/share ~ ori saTavsis saerTo
in the ~ of sth fexdafex,nakvalevze kedeli
~ of sth ramis wina periodi/xana ~plate n kedlis TefSi
walk n v siaruli,seirnoba rammed esrth ~ natkepni miwis kedeli
battlement/rampart ~ cixis galavanze reed/wattle ~ mownuli facxis ~ =
sasiarulo biliki/gza ~of light framing of poles and twigs/wattles=
~ out v demonstratiulad wasvla pro ~of woven latticework of wattles mownuli
testis niSnad=datoveba=wasvla facxis kedeli
~ upright gamarTuli siaruli(or fex- retaining ~ amridi(damcavi,sayrdeni)
ze) kedeli sxva kedlisaTvis
walker n (qveiTad) mosiarule revetment ~ sayrdeni kedeli
walking adj ger mosiarule,mimavali,si- step=thickening ~ kedlis qveda nawi-
aruli lis gasqeleba
~ around area(see ambulatory) garsSemo- stepped ~ safexuredi kedeli
savleli spine ~ Sida grZivi mzidi ~
wall n v kedeli; dacva,kedlis Semovle- string ~ kibis Cana
ba sturdy ~ Zlieri kedeli

269
სარჩევი

~supporting post(see stronghold) kedlis ward off v Tavidan acileba


burji warder n samefo=mefis kverTxi
surrounding ~ galavani ware(see ceramics,container,pottery,vessel) n
terrace ~ sayrdeni kedeli WurWeli,savaWrod gamiznuli saqone
underneath the ~ kedlis qveS li
walled adj galavniani carrot-shaped ~ Zirwvetiani WurWeli
walling n galavani coarse ~ (clay/fabric) uxeSkeciani ~
walnut n adj kakali(xe)/kaklis(xis) dark ~ muqi ~
~ shell shaped ware kaklis naWuWisebri ~ faced burnished=DFBW muqad gamom-
WurWeli vari ~
~ tree n adj kaklis xe/xis drab=monochrome ~ erTi feris dabali
wander v n xetiali,gzis dakargva,azri- xarisxis ~
dan gadaxra=dabneva,bodva; mogza- fine ~ Zvirfasi ~
uroba fine ~ (clay/fabric) wmindakeciani ~
wander at random uazrod xetiali footed ~ fexiani ~
wanderer n mgzavri=mogzauri=moxeti- glazed ~ qaSanuris ~
ale,mwiri=(mo)mlocveli globular ~ sferulmucliani ~
wandering ger xetiali/moxetiale,dabne- handled ~ yuriani ~
uli/dabneuloba highly burnished ~ Zalian naprialebi ~
in ~ exile devnilobaSi knobbed ~ kopebiani/Sverilebiani ~
wane n v dacemis xana;dacema=damcro- long-necked ~ yelmaRali ~
ba,(da)kleba,mileva metallic ~ liTonisebr priala ~
waned adj damcrobili,dacemuli(mag. narrow-necked ~ yelwvrili ~
kultura),daklebuli,Semcirebuli necked ~ yeliani ~
waning ger adj kleba,mileva,klebadi,mi- pedestalled ~ fexiani ~
levadi,dacema plain ~ sada/ubralo ~
~years arsebobis bolo wlebi red-slipped ~ wiTelwernaqiani ~
want n v survili,ndoma ring-based ~ qusliani ~
for ~ of sth simciris/saWiroebis gamo single-handled ~ calyura ~
war(see people) n adj omi; saomari slip ~ mowernaqebuli/wernaqiani ~
~aftermath omis Sedegi table ~ sufris ~
at ~ omSi=saomari viTareba tubular-necked ~ yelwvrili ~
break a ~ omis gaCaReba two-handled ~ oryura ~
evidence of ~ ~ kvali white ground ~ TeTrgruntiani ~
feat a ~ ~ warmarTva warehouse n sawyobi
inconclusive ~ dausrulebeli omi warlike adj meomari,saomari
manace ~ omis muqara ~quality meomruli/meomris mamakacuri
~of conquest dapyrobiTi omi Tviseba
~purpose saomari daniSnulebis warlock n jadoqari
ruthless ~ machine omis daundobeli warlord n mTavarsardali
manqana warm(th) adj n Tbili,siTbo
~torn adj omgamovlili warn(ing) v ger gafrTxileba
unleash a ~ omis wamowyeba warp n v saqsovi bade; gamrudeba,gaRun-
wage ~ v SebrZoleba,omis gamocxade- va,damaxinjeba
ba weighted ~ dazgaze gadaWimuli saq-
~ ~ against sb eomo vinmes sovi bade
~ waged to hold omi SesanarCuneblad ~ winder n mqselavi
~ waged to win omi gamarjvebisaTvis warped adj damaxinjebuli,dacerebuli,
warfare n omi,Setakeba,omis warmarTvis formaSecvlili=deformirebuli
xelovneba=xerxi,brZola,saomari, warrant n sabuTi ramis,gamarTleba,orde
saomari moqmedebebi ri=brZaneba,amarTlebs raRacas
art of ~ omis xelovneba warrior(see cavalry,equestrian,horse knight,mi-

270
სარჩევი

litary,rider,soldier) n meomari running ~ gamdinare wyali


~ aristocracy samxedro aristokratia ~ shed n wyalgamyofi
~ society mxedroba (xalxi) ~ sick daWaobebuli
wily ~ eSmaki/cbieri meomari ~ skin rumbi
wart(y) n burcobi,kopi/kopebiani,meWeWi- ~ sprite ali,sirinozi, ~ feria
(ani) ~ supply wyalmomarageba/miwodeba
wash v (ga)recxva ~ table ~ sarke
~ across v gadarecxva,walekva under ~ wyalqveSa
~ tub n xis geja ~ ~ kingdom wylisqveSeTi
waste n adj v ZenZi(s);mocdena,gaflangva, ~way samdinaro gza,sanaosno mdinare
wuni(ani),danakargi,zarali,narCenebi ~ worn wyliT/wylisgan nagorebi/na-
~dump fuWi(uvargisi,gamonamuSevris) recxi
Sesagrovebeli ormo watered adj wyliT gazavebuli,morwyuli
waster n maoxari,gamcdeni water's edge wylis napiri/kide
watch n v majis/jibis saaTi; yureba= watery adj wyalwyala
Tvalyuris devneba wattle n adj lartya,xvia;mownuli,tyru-
watchward n maCvenebeli raRacis Suli,wneli(s)
water n adj v wyali,wylis, morwyva ~and doub dwelling facxa (Selesili)
~bird wylis frinveli ~coated/civered with clay TixiT Selesili
body of ~ wylis maragi(mdinare,tba...) ~dwelling facxa (Seulesavi)
~ bottle maTara rambling ~ xviara
~ buffalo kameCi wave n v talRa,Rarva
~ carrier meTuluxCe wavedwaving(see hair) adj (da)xveuli
~ caster jara eqimi=mkurnali waver v orWofoba
~ clock wylis saaTi waviness n Javari
~ course ~ nakadi/dineba. Rele wavering adj cvalebadi,cvalebadoba
~ ditch ~ arxi wavy adj talRisebri,talRovani,javari-
~ diviner ~ maZiebeli ani
~ fall n wyalvardnili,CanCqeri wax n adj v cvili(s), gasanTvla
~ flood warRvna,wyaldidoba casting by ~ pattern ~ modeliT Camo-
~ fowl n wylis frinveli sxma
fresh ~ sasmeli wyali mdinaris ~ colour ~ saRebavi,enkaustika
~ gap kanioni lost ~ casting ~ modelis dakargvis
ground/subsoil ~ gruntis wyali xerxiT Camosxma
hydrogen sulphide ~ gogirdovani ~ ~ pattern ~ modeli
~ inlet wylis gamSvebi waxed adj gasanTluli
~ level Tarazo waxen adj v cvilisa,gasanTvla
~ level/table ~ done waxing ger amaRleba,aRzeveba,mateba(mag.
~ lily ~ SroSani mTvaris)
live-giving ~ = ~ of life wyali macocxle ~and waning dacema,kleba(mag.mTvaris)
beli waxy adj cviliani
~ logged adj wyalSi nadebi,wyliT gaJ- way n gza,saSualeba,xerxi
RenTili be under ~ viTardeba
low ~ level wyalmarCxi mdinare find ~ to gzis monaxva/gakvalva
~ mark wylis niSani give ~ to sth warmoSva,gza mieca,daiwyo
~ outlet ~ gamomSvebi(mowyobiloba) adgilis daTmoba=Secvla
~ parting wyalgamyofi in such a ~ as iseTnairad,rom...
~ pipe wyalgayvaniloba,wyalsadeni, in the following ~ Semdegnairad
wylis mili in the same ~ ingvaradve=imnairadve=
~ plant wyalmcenare Zveleburad=Cveulad,rogorRac,
~ proof/tight wyalgaumtari rogorme,ramdenadme
~ pump wyalsaqaCi long ~ from Sors sadmeidan/ramisgan

271
სარჩევი

make ~ gavrceleba weddimg n adj gvirgvinis dadgma=qorwi-


~of attachment/fitting mierTebis/mimagre- neba=jvriswera; saqorwino
bis xerxi ~ ceremony saqorwino ceremonia
~ ~ doing sth ramis keTebis xerxi wedge n soli,culi
~ ~ life cxovrebis stili/wesi ~ in v Casma ramisa rameSi(mag.solis)
~ ~ rendition gadmocemis manera/xerxi ~ shaped characters lursmuli asoebi
~ ~ solution gadawyvetis saSualeba/ ~ ~ script ~ damwer-
xerxi loba
~ ~ thinking azrovneba wedlock n kanonieri qorwineba,col-qmro
~ ~ treatment damuSavebis/gamosaxvis ma- ba,saqorwino fici
near/xerxi Wednesday n oTxSabaTi,ermisa; merkuri
~ ~ writing weris manera/xerxi weed n v sarevela balaxi; (ga)margvla
~ out n gamosavali week(ly) n adv kvira(7 dRe); (yovel)kvire
~ side n adj gzispiri; gzispira uli
trudge ~ through gzis gakvalva weft n misaqseli
weak(en) adj v dauZlurebuli/uZluri, weight n v wona,saqajavis qva=lodi,saZi-
susti ; kleba,dasusteba/Sesusteba ravi,sawafi,sawoni,simZime; awonva
weakened adj dasustebuli,Sesustebuli weighting adj asawoni
weakly adv odnav,sustad ~ instrument (a)sawoni mowyobiloba
weakness n sisuste weightless adj uwonado
wealth v adj qoneba,simdidre,xvavi weighty adj damajerebeli,wonadi,safuZv-
~of information mdidari masala liani
~of textual evidence teqstebis simravle weild v xelT pyroba
wealthy adj mdidari,mdidruli weir n mdinaris jebiri/kaSxali,saguba-
weapon(cf.implement,tool) n sabrZolo ri
iaraRi weird n adj niSani=winaTgrZnoba; sabe-
defencive ~ Tavdacvis iaraRi diswero,saidumloebrivi,zebunebrivi
flat/round ~ qvargvalis ~ weired adj moCvenebiTi,gaugebari,fatal-
flint bladed ~ kaJis piriani ~ uri,fantastiuri
offencive ~ Tavdasxmis ~ welcome(ed)(ing) v adj migebeba; misasal-
pebble ~ qvis ~ mebeli,sasurveli
single-bladed ~ calfxiani ~ weld v SeduReba,liTonTa Sednoba
stubbing/thrusting ~ saZgerebeli ~ ~ into v CaduReba detalisa detalSi
weaponize(ation) v n SeiaraReba ~ on v daduReba,CaduReba,darCilva,mi-
weaponry n SeiaraReba,iaraRi duReba(liToniT)
wear v tansacmlis tareba,Cacma=xmareba, ~ on with steel dafoladeba
raime niSnis/warweris arseboba/qona well n adv Wa,(mineraluri)wyaro,kibis Wa
(mag.kramitze,satevarze,eklesiaze), uri; kargad
gadatana adgilidan adgilze,cveTa ~ accentuated/pronounced kargad gamo-
~ out v (ga)(da)cveTa xatuli
trace(s) of ~ xmarebis kvali ~ aimed kargad gaTvlili,sxarti,mo-
weather(ed) n v adj amindi; gamoqarva/gam- swrebuli
oqaruli,gadatana,gaZleba ramis ~ appointed gamarTuli,mowyobili
weathering ger gamoqarva as ~ as iseve, rogorc...
subject to ~ is,rac advilad iqareba ~baked/fired kargad gamomwvari
suffer from ~ gamoqarviT dazianeba ~built mkvidrad nagebi
weave(see knit) v qsovilis/kalaTis ~chosen kargad SerCeuli
qsova ~crafted daxvewilad/kargad gakeTebuli
~ in to/into v Caqsova/Cawvna qsovilSi ~ defined kargad gamoxatuli,wamaxuli
weaved adj dazgaze naqsovi ~ depicted ~ gamoxatuli
weaver n mqsoveli=meqsele ~ deposited towards sb/sth keTilganwyo-
weaving ger adj qsova; saqsovi(dazgaze) bili vinmes/ramis mimarT

272
სარჩევი

~endowned kargad dasaCuqrebuli whelp n beli,bokveri


~ established damkvidrebuli when pron. roca
~ found aRWurvili=gamarTuli whether Tu ara...Tu, anda
~ known gamoCenili,saxelovani,kargad or ~ an Tu...
cnobili=kargi saxelis mqone whereby roca
less ~ known nakleb Seswavlili/cno- ~sth maT Soris
bili where(ever) sad(ac),saidan(me)
~modelled kargad gamokveTili/Camoqni- ~ abouts adv miaxloebiTi adgili/ad-
li gilmdebareoba
~ of information Semecnebis wyaro=sala- ~ from saidan,saduri
ro whereas maSin, roca...Tumca,xolo,vidre
~ off adj SeZlebuli=mdidari whereupon conj. roca
~ organized kargad mowyobili/organi- wherewithal to feed gamosakvebad aucileb-
zebuli eli saSualeba=fuli
~propertioned daxvewili,zomiT Sesaba- whet v iaraRis galesva
misi,nagebi which rac,romelic,romlis
~ refined daxvewili of ~ romelTagan
~ reflected kargad asaxuli/gamoxatuli from ~ romlisganac,romelTagan(ac),sa-
~ stratified ~ stratificirebuli idanac
~ to do mdidari vinme, sakmarisi whimberry=Vaccinium mirtillus Lat. n adj mo-
~watered kargad morwyuli cvi(s)
welfare n keTildReoba while n prep. drois monakveTi; sanam,maS-
welter of sth simravle, auracxeli ram in roca..,manam sanam,radgan,ramdena-
west n adj dasavleTi dac,ganmavlobaSi,Tumca,miuxedavad
~bound train dasavluri mimdinareoba imisa, rom...
~bound freight train dasavleTisken mimar whilst maSin, roca...
Tuli whims of… moTxovnileba(ni)
western(er) adj n dasavluri; dasavleli whip n v Solti/gasoltva,maTraxi/gamaT
westernmost adj ukiduresi dasavleTi(T) raxeba,laris gavleba,dalarva
westward(s) adj adv dasavleTi(T) whirl v midreka
wet adj v nestiani/notion,sveli; dasve- white(see colour,ware) v adj gaTeTreba; Te
leba,dalboba=Calboba Tri(feri)
wetland n nestiani/Waobiani miwa ~ hot adj gavarvarebuli
whale n veSapi (cxoveli) ~ wash n adj v TeTra(si),umarili(s),ki-
whatever rogorc ar unda.., raime (sxva) riT SeTeTreba
whatsoever sruliad whiten(ed) v adj gaTeTreba,fer-umarilis
wheat n adj xorbali/xorblis wasma; gaTeTrebuli
bread ~ Triticum sp. Lat. puris xorbali within adv ganmavlobaSi
emmer ~ Triticum turgidum dicoccoides witness n v mowme,adasturebs,damowmeba,
Lat. kulturuli 2 Tesliani ~ vxedavT,vakvirdebiT
flint ~ Triticumdurum Lat. magari ~ we ~ mowmeni vxdebiT...
hard ~ magari xorbali=TavTuxi Whitsum Day samebis DdRe
soft ~ = einkorn rbili ~ whole adj adv mTeli=unaklo=sruli=da-
~ stone n marcvleulis sasresi uzianebeli; sul,yovlad
~ germ n adj xorblis Rivi(s) in ~ mTlianad
wheel n borbali=Tvali in the ~ saerTod,sazogadod
~ barrow n urika on the ~ mTlianobaSi
God's ~ RvTis borbali ~ sum sruli Tanxa/jami
~of solid wood umanebo Tvali urmis wholesome adj sasargeblo
~ mark n (sameTuneo) Carxis kvali wholly adv savsebiT,sul,srulad,yovlad,
~ wright n Tvlebis mkeTebeli ostati mTlianad,Tavidan bolomde,mTlad,
wheeled adj Tvlebiani sruliad

273
სარჩევი

~ clear savsebiT naTeli willingly adv didi sirviliT/siamovnebiT


whorl n xvia willingness n mzadyofna,survili
whortleberry=Vaccinium vitis idaea Lat. n adj willion=Illion n ilioni
ZaRlyurZena(si) (mc) willow(see withe) n adj bza/bzis,Zewna/Zew-
whose visi,risi,romelTa,romlis nis,wnori(s),tirifi(s)
why pron. ratom win v gamarjveba,mogeba,mopoveba,damsaxu-
~ not ratom(ac) ara... reba
this is ~ amitom ~ the footing sazogadoebaSi damkvidre-
wick n patruqi ba
wicked adj avi.boroti winch n saxvevela, owinari
wicker v n adj wvna,wneli,mownuli wind n v qari; (wa)grexa,xveva
wickwork n adj wnuli ~ blown adj naberi,Casaberi
wide adj farTe,ganieri,didi,vrceli ~ catc(er)(scoop,tower,trap) sahaero xvre-
~ cheeks karis gverdiTi dgari li
~ distribution farTo gavrceleba ~ god qari RvTaeba
~ expance didi teritoria ~ instrument sasule/Casaberi sakravi
~ rang of goods saqonlis farTo asor- ~ round v Semoxveva
timenti ~ shield n qarsafari
~ranging farTod=did sivrceze gaSli winded adj dagrexili,daxveuli
li winding adj grexili,(da)klaknili,xveuli,
~ scale adj didi mixveul-moxveuli gza
~spread farTod gavrcelebuli widlass n owinari
~ ~ use farto gamoyeneba window n fanjara,sarkmeli,maRaziis vit
widely adv farTod rina
~ covered ~ gaSuqebuli(sakiTxi) bay ~ Senobaze garedan midgmuli
~ found/spread ~ gavrcelebuli samCarCoiani fanjara
~ practiced ~ gamoyenebuli=daner- ~ beam fanjris qudi/warbi
gili casement n Cveulebrivi fanjara
~ spread aRiarebuli,miRebuli,fexmo- dormer ~ antresolis fanjara
kidebuli French ~ minebiani kariviT didi ~
widen(ed) v adj gafarToeba,gafarToebu- romelic ezoSi gadis
li gable ~ samercxuli
widow(ed)(er) n adj n qvrivi qali; daqv- picture ~ mTlianminiani didi fanja-
rivebuli; qvrivi kaci ra
width n sigane rose ~ mrgvali ~
across the/on ~ siganeze sash ~ asawev-dasawevi ~
at ~ siganiT ~ sill fanjris rafa
at full ~ mTeli siganiT skylight n saxuravSi datanebuli fan
~ including… sigane raRacis CaTvliT jara
wielde the sceptre skiptris pyroba=mefoba slit ~ Zalian viwro da grZeli ~
wife n coli ~ with stained glass feradminiani ~
wig n pariki wine(see vine) n adj Rvino,Rvinis
wild adj gareuli,veluri ~ bowl n azarfeSa
~ animal ~ cxoveli ~ cellar=winery n marani
~ apple maJalo vaSli(s) ~ cup n Rvinis Wiqa
~ fire n xanZari ~ making meRvineoba
~ grasses Tiva ~ merchant=wintner siraji
grow in the ~ is,rac velurad izrdeba ~ skin n rumbi, tiki
~ vine usurvazi ~ press n yurZnis sawuri=sawnaxeli
wildness n veluroba ~ trade RviniT vaWroba
will n anderZi,neba,survili ~ vault Rvinis sardafi
~ to live nebisyofa wing n frTa,nagebobaze minaSeni=flige-

274
სარჩევი

li ~ ~ exception of… garda


~ corridor house frTebiani/minaSenebiani ~ ~ proviso that… im pirobiT,rom...
saxli ~ ~ purpose of… …mizniT
winged adj frTiani,frTosani,frTebiani ~ ~ utmost exactness didi sizustiT
~ female frTosani qali withdrow v gamoweva,(xmarebidan) amoReba,
~ genius/genii ~ suli winadadebis dasma/wamoyeneba,ukan
~ horse=Pegas ~ cxeni daxeva/waReba,warTmeva,uaris Tqma
winner n adj gamarjvebuli,mogebuli withe(see willow) n lerwi,tirifi,Zewna
winnow v povna,gamorCeva,mixvedra(mag.Se- wither(ed) v adj gadaSeneba/gadaSenebuli,
cdomis) gacveTa/gacveTili,gaqroba/gamqra-
winter n adj v zamTari; zamTrisa/sazamT- li,naTesis gaxmoba,dacema(mag.kul-
ro; gamozamTreba turis),mzis Casveneba=arsebobis Se-
~ field Semodgomis naTesi wyveta,daWknoba,galeva,gauferuleba
wintering ger gamozamTreba withers n cxovelis qedi
wintner n siraji ~ yoke jidao,caluReli
wintorthur n adj TeTri Zaxveli,Viburnum withstand v atana.gaZleba
nodum, Lat. withy adj tirifis/Zewnis
wintry adj zamTris,zamTris Sesaferisad within adv prep/pron. (Si)gni(T),Soris; -Si
wipe v mosufTaveba,moSoreba,gadawmenda ~ N period raRac drois ganmavlobaSi
~ of the face of the earth aRgva pirisagan ~ N radius ~ radiusSi
miwisa ~ the confines (sa)zRvrebSi
~ off v aRgva,gaqroba,galeva ~ the sight TvalsawierSi
wire n adj mavTuli(s) withhold v Tavis Sekaveba
wisdom n sibrZne without prep. gareSe
wise adj brZeni,brZnuli ~ bias miukerZoeblad
~ man brZen(kac)i ~ considering sth ramis gauTvaliswineb-
wish n v ocneba,survili lad
wiskers n pl cxovelis ulvaSi(mag.katis) ~ delay gadaudebliv
wisp n sorsoli ~ doubt ueWvelad
wit(s) n niWi,Wkua,swavluli ~ strikig a blow ubrZolvelad
be sb's wits' end gamosavlis arqona,gamo witness n v mowme; dadastureba,damowme-
uval mdgomareobaSi yofna ba
be out sb's ~ gagiJeba witnessed adj dadasturebuli,dasabuTe-
native ~ Tandayolili niWi buli
witch n jadoqari qali witnessing adj damadasturebeli
~ craft n jadosnoba,jadoqroba wits= University ~ n pl swavlulni
~ doctor n eqimbaSi witty adj gonieri,Wkviani,dafiqrebuli,max
Witch Hasel n adj Hamamelis Virginiana= vilgonivruli
Hamamelis gen. Lat. virjiniuli wivern=wyvern n frTebiani gveleSapi
Txili wizard n jadoqari
with prep. …Tan wolf n mgeli
~ all the features… yvela niSniT ~ dog n mgel-ZaRla
~ difficulty gaWirvebiT.Zlivs ~ hound n mgel-ZaRla, nagazi
~ face down pirqve mwolare woman n qali
~ heavy odds against… didi upirateso- womb n wiaRi
biT wonder n v saocreba,saswauli; gaoceba
~ many caves mRvimovani wonderful(ly) adj adv saocari,saocrad
~ regard to ramesTan momarTebaSi wood n adj tye/tyis,,merqani/merqnis,xis
~ releaved heart damSvidebuli guliT ~ cut v xeze kveTa
~ small cogs raime wvrilkbilebiani ~ cutting area sakafi tye
~ the advent/onset of… dadgomisas (ro- edge of the ~ tyispiri
melime xanis) fossilized ~ namarxi tye

275
სარჩევი

~ goblin tyis kaci ~ of art xelovnebis nimuSi


~ land(s) n tyiani adgili,tye ~ ~ ~ of outstanding significance gansaku
~ of hornebeam trees jag-rcxilis tye gansakuTrebuli mniSvnelobis/
painted on ~ xeze naxati Rirebulebis mqone xelovnebis
sparce ~ meCxeri ~ nimuSi
split ~ napobi xe ~ out v mopoveba,miReba,Sedegis miReba
sth over ~ raime gadakruli xeze ~ out/up v gamomuSavebs
timber ~ samSeneblo xe-tye=masala ~ out in detail detalurad damuSaveba
~ work n xis nakeTobani ~ ~ thoroughly sakiTxis gamowvlilviT
~ working adj sadurglo,xis damuSaveba damuSaveba/Seswavla
dasamuSavebeli ~over retuSis keTeba
wooded adj n tyiani; koromi ~over mines madnis mopoveba
wooden adj xis(a) piece of ~ naxelavi,namuSevari
~ architecture ~ xuroTmoZRvreba robust ~ mZime samuSao
~ bier dasakrZalavi forani (xis) second ~ up meoradi/xelaxla damuSa
~ cored xiT SeWedili veba
~ foot passage Zelfenili biliki ~sth into sth ramis damuSaveba.formis mi
~ pin xis wkiri cema
~ relief ~ reliefi (ornamenti) ~up v damuSaveba
woodland n tye workable adj is,risi damuSavebac SeiZle-
woodless adj utyeo ba
woods n pl tye worked up adj gamokveTili=nakveTi
dark with ~ tyiT daburuli worker n muSa
outskirts of ~ tyis napiri day ~ dRiuri ~
woody adj tyiani working adj momuSave,muSa,damzadeba
woof n misaqseli ~ end iaraRis=xelsawyos samuSao piri
wool n adj matyli(s),Sali(s) ~ in… vinme momuSave raime masalaze(mag.
~bearing matylis momcemi qvaze/xeze)
workman(ship) n muSa; ostatoba,xelova-
~ shares n pl usu. cxvris saparsi mak-
neba,gamocdileba
rateli
workshop n saxelosno,seminari,seqciuri
woolly adj gaurkveveli,bundovani
muSaoba,seqciis sxdoma
word(see coin) n sityva
works n pl sawarmo,saxelosno,Semoqmede-
~ for ~ sityva-sityviT
biTi namuSevrebi,(na)Sromebi
~ of honour patiosani sityva
~ are in progress muSaoba grZeldeba...
sound out ~ sityvis warmoTqma
world n adj msoflio,qveyniereba,samyaro
work n v samuSao,Txzuleba,naxelavi,saq-
(mag.berZnuli); miwieri
me,naSromi=gamokvleva,samsaxuri,na-
around the ~ mTels qveynierebaze
warmoebi; muSaoba,Sroma
creation of the ~ samyaros Seqmna
~ alongside with daTanxmeba TanamSrom-
inner ~ sulieri samyaro
lobaze
~backward dabruneba ukan in the ~ eriskacobaSi
~carefully out= ~ out carefully daxvewa,kar outside ~ garesamyaro(romelime qveyni-
saTvis)
gad damuSaveba
primeval ~ pirvelqmnili samyaro
~done namuSevari,gakeTebuli saqme;
yoCaR!(Seqeba) spirit ~ suleTi,sulTa samyaro
~ ~ in accordance with requirements worldly adj miwieri,saero
srulfasovani naSromi,romelic worldwide=of ~ msoflio(mag.mniSvnelobis
yvela moTxovnas akmayofilebs worm n matli
~crudely uxeSad damuSaveba/keTeba wormwood n adj abzinda (balaxi)
exemplary ~ sanimuSo/misabaZo naSro- worn(see wear)(down/out) adj gacveTili
mi worse adj uaresi
~ into v gadamuSaveba worsen v gauareseba

276
სარჩევი

worship n v Tayvaniscema,vinmes gaRmerTe naweri,wawerili


ba=RvTaebad qceva,RvTis (gan)dideba ~ down adj Cawerili
~about sb locva vinmeze,gaRmerTeba vi ~ language damwerloba=ena,romelsac
mesi aqvs anbani
worshipped adj gaRmerTebuli having no ~ language udamwerlobo ena
worshipper n mlocveli(vinme) ~ record werilobiTi Zegli/wyaro
worshipping adj ger mlocveli/maRmerTebe ~ source ~ wyaro
li,gaRmerTeba borne out by ~ source raRac dastur-
worth of Rirebuli deba werilobiTi wyaroTi
~ ~ mentioning aRniSvnis/xsenebis Ri- wrong adj araswori
rsi be ~ Secdena=Secdomis daSveba
~noting aRnisvnis Rirsi ~ side ukuRma piri
sth is ~ Rirs=fasi,Rirs gakeTeba wrongly adv arasworad
~ to use saxmarad gamosadegi/vargisi
worthless adj gamousadegari,uvargisi
X
xerophile(see forest) adj qserofiluri
worthwhile(ness) adj n Rirebuli; Rirebu-
Xmas=Christmas n adj Soba,saSobao
leba,mniSvnelovani(a)
worthy adj Rirebuli,Rirseuli,Rirsi Y
wound n v Wriloba/naWrilobevi; vinmes yam (wild) n adj xmelTaSuazRvispiruli
daWra,Tavmoyvareobis Selaxva= mcenaris kartofilisebri Zirxve-
gulis tkena na(si), Dioscorea gen Lat.
sore ~ Ria Wriloba yard n ezo
wounded adj dakodili=daWrili back ~ ukana ~
wrap(ed) v adj SefuTva/SefuTuli,Sexve- yardstick n sazomi(mag.metriani)
va/Sexveuli yarn n adj Razli(s)
wreak n SurisZieba (?) yashmak n Cadri
wreath(en) n adj xvia,qiori=qoiri,micva- yataghan n iatagani
lebulis gvirgvini,niJaris xveuli year(ly) n adj adv weli(wadi); weliwde-
~ motif gvirgvinis motive(ornamentSi) uli,(yovel)wliuri/wliurad
wrench n saxraxnisi yarrow n adj farsmanduki(s), Achilea gen,
~ in v Caxraxna Lat.
wrestle(r)(ing) v n ger Widaoba,moWidave year round mTeli weli
wrinkle(d) n adj naoWi saxeze; naoWebiani= years n pl wlebi
danaoWebuli saxe about 2-4 ~ old daaxloebiT (mag 2-4
wrist(guard)(let) n maja; mSvildosnis ma- wlisa)
jis safari; xelborkili adult betweem/to 20-25 mozrdili (20-25
Writ(see Holy) n saRvTo werili wlisa)
write v (da)wera,wawera ~after wlebis Semdeg
~ down v Cawera ~afterword Semdgomi wlebi
~ in block capitals beWdurad wera declining ~ siberis wlebi
writer n mwerali, naSromis avtori final ~ bolo wlebi,dasasruli
writing n adj ger damwerloba/naweri; we- formative ~ Camoyalibebis ~
riTi; wera,saweri for ~ wlobiT,wlebis ganmavlobaSi
~ ability weris unar-Cveva,unary in the last ~ ukanasknel wlebSi
~ implements saweri mowyobiloba last ~ bolo/ukanaskneli wlebi
~instruments ~ ~ of many ~ standing fallow nasveni miwa
case for ~ ~ ~ mowyobilobis yuTi recent ~ bolo wlebi
in ~ werilobiT yesteryear n gasuli weli,warsuli,yo-
nonmonumental ~ ara Zeglis/Zeglze fili
gakeTebuli warwera yet adv ramdenadac,jer kidev ara,da
writings n pl nawerebi,naSromebi mainc,arcTu
written adj werilobiTi,dawerili,weriTi, ~another kidev erTi

277
სარჩევი

as ~ jer kidev ara A


~ frequently arcTu iSviaTad Aaron aaron
yew=Taxus.gen (Lat) n adj urTxeli(s) Abae abe (apolonis orakuli)
yield v gamoCena,gamovlena,warmoCena Abazi(o) Gr/Lat abazgi
n sargebeli Abazgia Gr/Lat abazgTa qveyana=abazgeTi
low ~ mcire mosavali/mosavliani Abdalonymus abdalonimus
yoke n v uReli; urmis Sebma Abel Bibl. abel(i)
~ fellow meuRle (kaci) Abigail Bibl. abigail/abigei
yoked in adj SeuRlebuli,uRelSi Sebmu- Abiah Bibl. abia
li Abimail Bibl. abimeil(i)
yokes team uReli(mag.xari),xar-uReli Abiud Bibl. abiud(i)
yore adv didi xnis win,uSores warsul- Abra(h)am Bibl. abraam(i)
Si Absalom Bibl. abesalom(i)
~ and foreign ucxoobaSi=ucxo qveyana- Abu Simbel abu-zimbel(i)
Si Abyssinia abisinia=eTiopia
young adj axalgazrda,norCi Achaean aqevelTa/aqevel(n)i
~ lady ymawvili qali Achaemenian aqemeniduri
Younger Dryas klimaturi aramdgradoba= Achaemenide aqemenidi
gvalva Accad=Akkad Bibl. aqadi
youth n Wabuki,ymawvili,mozardi,siyrme, Achea aqea
siWabuke Acheul aSeli
in early ~ ymawvilobaSi,ymawvilqaloba- Achillas aqiles
Si/kacobaSi
Achilles aqilevsi
yurt n iurta
Achim Bibl. aqim
Z Acragas akraga
zealous adj saqmes mowyurebuli,saqmisT- Adad=Addu adad
Tvis Tavdadebuli Adadnirari adadnirari
zealouslu adv Tavdauzogavad Adah Bibl. ada
Zeitgeist n Germ. epoqis suli Adam Bibl. adam(i)
zero num adj nuli ; nulovani Admah Bibl. adad
zest n eSxi=marili Adonis Adonis(i)
ziggurat n zikurati adriam=Hadria(us) Adriane
Zion n sioni Adrianople=Adrianopolis adrianopolis(i)
Ziziphora n adj urci(s),qondara(si) (mc) Adriatic Sea(see Issa) adriatikis zRva
zona/zonae n sing/pl Lat. qalwulis sar- Aea ae(a)
tyeli Aeetes=Aietes aieti
zone n zona,garemo Aegean egeoseli/egeosuri
comfort ~ xelsayreli garemo Aegean Sea (see Icarian) egeosis zRva
environmental ~ bunebrivi ~ Aegeus=aigeus egevsi
patchwork of ~ ~ ~ zonebis siWrele Aegina egina
frontier ~ sasazRvro zona Aelius elius
~of operation moqmedebis ~ Aemilia Bibl. emilia
small distribution ~ gavrcelebis mcire Aemilian emelian
areali Aemilius Paullius Macedonicus emilius pa-
zoomorphic adj cxovelsaxe=zoomorfuli ulius makedonikus
zucchini n adj kitrana(si) Aeneas enea(s)
Aeoli(s)=Aeolia eoli(a)
Aeolic=Aeolian eoleli/eoluri
Aetius (a)ecius/etuis
Aetna=Etna etna
Aerarium saturnis taZris xazina
Proper and Geographic Names

278
სარჩევი

Aeschines esqine Amazaspus amazaspi


Aeschylus esqile Amman amani
Aeson iazon(i) Ammianus Marcellius amiane marcelin(i)
Aesop(os) ezope/esope Aminadab aminadab(i)
Agamemnon agamemnoni Ammonios Hermias amonios hermia
Aga-Mohammad-Khan aRa-mahmad xani Ammonios Sakkas amonios saka
Agariste agariste Ammonius amonius(i)
Agata aRaTi Amorean=Amorite Bibl. amoreveli
Agatharchides agaTarqide amorgos amorgos(i)
Agathias Scholasticos agaTia sqolasti- Amos amos(i)
kosi Amphipolis amfipolis(i)
Agathocles agaTokle Amphitius amfitius(i)
Agathon agaTon/aRaTon Amuq amuki/amuqi
Agia=Hagia Triadha agia-tiada=sameba Amurru amuru
Agricola agrikola Anabasis anabazisi
Agrippa agripa Anacreon anakreon(i)
Agrrippina agripina Anacreont anakreont(i)
Ahaz aqaz Anadolu(cf. Anatole) Turk. Aanatolia
Ahhijavâ/Ahhiuwa axiava Anahita anahita
Ahlamu axlamu Anakopia anakofia
Ãhuramazda ahuramazda Anamim Bibl. ematiimel(n)i
Ai ai Anastasios anastasi(os)
Ai-Et Tell ai-eT Tel(i) anastasius=Anastasios anastasi(us)
Aï Khnoum ai xanum Anatole=Anatolia Gr. Aanatolia
Aithiopos eTipelebi/eTiopebi Anaxagoras anaqsagora/anaqsagore
Akhachcharku axaCCarku Anaximander anaqsimandre
Akholis aqolis/axolis Anaximenes anaqsimene
Ahkhul-Abaa axul-abaa Anchialus anqialos/anqialus(i)
Akusilaos of Argos akusile argoseli Ancus Marcius ankus marcius(i)
Alaça Hüyük/Höyük alaja/alaCa huiuki Andalusia andaluzia
Alala(k)h alalaxi/alalahi Andocides andokide
Alamanni alamani Andreas of Kresios andria kreteli
Alan(i) alan(eb)i Andew the Pillar Apostle andria pirvelwo-
Albinu=Alcinous albinus/alkinus debuli
Alcibiades alkibiade Andriskos cru filipe
Alcmaeonidae alkmeniade Andromachus andromaqe
Alep(po)=Haleb alepo Andromeda=andromeda andromeda
Alexander the Great/of Macedon aleqsandre Andronicus of Cyrrus andronike kiroseli
didi/makedoneli Andronicus of Rhodos andronike rodose-
Alexander Severus aleqsandre severos(i) li
Alexandria aleqsandria Angeloi angelosebi(s) (dinastia)
Alexius=alexios Bibl. aleqsi Angitia angicia
Alishar Höyük aliSar huiuki Angora=Ankara angora/Ankara
Alkamenes alkamene Anicetus anisete
Al-lah alah(i) Ani(s) ani(si)
Al-Mina al-mina Anitta anita
Altamira altamira Anjou anJu
Ambrose ambrozi Annona anona
Ambrose of Milan ambrosi milaneli Anselm Bibl. anselm(i)
Ambrosiae ambrozia Antaios anTaosi)
Ambrosius ambrozius/ambrosi Anthemius anTemius
Amastris amastrisi Anthus anTeos(i)

279
სარჩევი

Anthony Bibl. anton(i) Aquitania akvitania


Antigone antigone Aragus=Aragvi aragvi
Antigonus Gonatas antigon gonata/gonaTa Aram=Ram aram(i)
Antigonus One Eyed antigon calTvala Aramaic arameuli
Antim Iverianul anTim(oz) iverieli Arcadia arkadia
Antimachus antimaqe Arcadius arkadius(i)
Antipolis antipolis(i) Arcesilaus arkesilos
Antinous antinoe Arcesilaus Cyrene arkesilos kirene(li)
Antioch(eia) antioqia Archaeopolis arqeopolisi=noqalaqevi=
Antiochus antioqe/antioqos cixegoji
Antiochus of Ascalon antioqe askaloneli Archangelo Lamberti arqanjelo lamber-
Antiope antiope ti
Antiphanes antifane Archelaus arqelaus
Anti-Toros/Taurus antitavros Archilochus arqiloqe
Antonia antonia Archemus arqeme
Antonine antoniniani (dinastia) Archimedes of Syracuse arqimede siraku-
Antonine Wall=Wall of Antininus antoniusis zeli
kedeli Ardashir ardaSiri
Antoninianus antoniniane Ares ares(i)
Antonius Lucius antonius lucius(i) aretas arete
Antonius Marcus=Mark Antony antonius Arganthonius arganTon(iusi)
markus Argonaut argonavti
Antonius Pius antonius pius(i) Argonautica argonavtika
Antony antoni Argos argos(i)
Aphrodisias afrodizia Ariadne ariadne
Aohrodite afrodite Ariadne’s clew ariadnes gorgali
Apollinarius apolinarius(i) Arianism arianeloba/arianizmi
Appian apiane Aristaechus aristeqos
Appia(n) Way=Via Appia apiis gza Aristagoras aristagore
Apollinare apolonis taZari Aristarchus aristarqe
Apollinares apolonisadmi miZRvnili Aristarchus of Colchian aristarq kol-
dResaswaulebi xeli
Apollinaris apolonis(a) Aristarchus of Samos aristarq samoseli
Apollinarius apolinarius(i) Aristarchus of Samothrace aristarq samo-
Apollo (Hegemon) apolon(i) [hegemon(i)] Trakieli
Apollodorus of Damascus apolodor da- Aristides aristide
maskeli Aristobolus aristobol(i)
Apollonia apolonia Aristocles aristokle
Apollonius apolonius(i) Aristomachus aristomaqe
Apollonius of Rhodes apolon rodoseli Ariston of Cios ariston qioseli/xioseli
Apoxymenus apoqsimene Aritophanes aristofane
Appuleius Sextus apuleus seqstus(i) Aristotle aristotele
Aprodite of Cnidos afrodite knideli Aristotelianism aristotelianoba/aristo-
Apsarus afsarosi telianizmi
Apsila(e)=Apsili(i) afSil(eb)i Aristoxenus aristoqsene
Apsyrtos=Apsyrtus afsirte Arkite arukeveli
Apuleius apuleus(i) Armageddon armagedoni
Apulia(see Puglia) Aapulia arphaxad arfaqsad(i)
Aquila akvila Arrian ariane
Aquileia akvilea Arrianos Flavius ariane flavius(i)
Aquilius Manius akvilius manius Arsaces arSak(i)
Aquincum akvinkum(i) Arsacid arSakidi

280
სარჩევი

Arsen of Ikalto arsen iyalToeli Avianus aviane


Arsinoe=Arsinoëarsinoe Avicenna=Ibn Sina avicena/ibn sina
Arsineous arsineus Avignion avinioni
Arslantepe arslanTefe Avitus avitus(i)
Artabanus artaban Ayia=hayia Triada aia triada
Artvasd(es) artavazid(eb)i Azo azo
Artaxerxes artqserqse Azor azor
Artaxes artaqse Azov azovi
Artaxias artaqsia B
Artemidorus of Ephesus artemidore efe- Baal baal(i)
seli Baalbek baalbeki
Artemis artemida/artemide Baldwin bolduini
Artoces artoke Babel=Babylon Bibl . babiloni
Arvadite aradelni Babyshka babiSka
Asa asa Bacchanalia baqkanalia
Asclepiades of Samos asklepiade samo-s bacchant(e) baqki (kaci/qali)
seli Bachus baxus(i)
Asclepion asklepion(i) Bactria baqtria
Asclepios=Asclepius asklepios(i) Bag(h)dad baRdadi
Ashkenaze aSkenazi ebraelebi Balbinus and Pupienus balbinus(i) da pu-
Asparuces=Aspauroukhis asparuki/asparux pienus(i)
Aspasia aspasia Balkan Peninsula balkaneTi(s) n-k
Assisi=Asisium asizi/asizium(i) Balthasar=Balthazar Bibl. balTazari
Assos/Assus asos(i) Barbara Bibl. barbale
Assur asur(i)/aSur(i) Bari bari
Assyria asiria Barnabas=Barnaby Bibl. barnaba
Athanadorus aTanadore Baroque baroko
Athanadorus of Rhodes aTanadore rodo- Baqai barqai
seli Bartholomew Bibl. barTlome
Athanasius of Alexandria aTanase aleqsan- Basil(ios) Bibl . basili
drieli Basil of Caesarea basili kesarieli
Athaulf ataulfi/aTaulfi Basil of Sofene basili sofoneli
Atheaneum aTeneumi Basil of Zarzma basili zarzmeli
Athena aTena Basque baski
Athens Pallas ados=Pallados aTena palada Basra basra
Athena Parthenos parTenonis aTena Beiruth beiruTi
Athenae=Athens aTeni Beluchistan belujistani
Athenian aTeneli/aTenuri Belvedere belvedere
Atlant=Atlas atlanti Benedict=Benedikt Bibl. benediqte
Atlanta Aatlanta Benjamin Bibl. beniamini
Atlas Mountains atlasis mTebi Berber (people) berberi (xalxi)
Atreus atrevsi Berezan berezani
Atropatene atropatena Bethel=Beth Bibl. beTeli
Attica atika Bethlehem Bibl. beTlemi
Augustinus Sanctus (aq) netari avgustine Beyçesultan beijesulTani
Augustus avgustus(i) Bil El-Qutt bil el-quT(i)
Aurelian avreliane/aureliane Biraparakh birafaraxi
Aurelius avrelius(i) Bishpur biSapuri
Aureolus aurelius(i) Bithynia biTinia
Aurora avrora Bizantium=Byzantine bizantia
Australopitekos avstralopiteki Boa boa (dedofali)
Avenarius avenarius(i)

281
სარჩევი

Boaz boos Carinius and Numerian karinius da numeri-


Boeotia beotia an(e)
Bogazkoy boRazyoi Carthge=Carthgo karTageni
Bologn(ia) bolonia Caryatides kariatidebi
Boniface bonifaci Casluhim Bibl. xaslorimelni
Boreas borea Caspian Sea(see Hyrcanian) kaspiis zRva
Borysthenes borisTene Cassander kasandra
Boscoreale boskoreali Cassiano del Pozzo kasiane del pocco
Bosphorus(Crimean) bosfori (yirimis) Cassiodorus kasiadore
Brindisi(um) brindizi Cassiope kasope
Brundisium brundiziumi (Teatri) Cassius kasius(i)
Brutus brutus(i) Castor kastor(i)
Bucephalus bucefali Castorius kastorius(i)
Bucolici bukolik(ur)(i)=sofluri Çatal Hüyük CaTal huiuki
Buddah buda Catharine=Catherine qeTevan(i)
Büyük Gülüçek biuiuq guluCek Catilina=Catiline katilina
Byblos biblosi Cato kato
Byzantium(see Bizantium) bizantioni Cato M. Porcius the Elder kato m. porcius
C ufrosi
Cadiz kadisi Cato M. Porcius the Younger kato m. por-
Cadmos kadme/kadmosi cius umcrosi
Caesarea kesarea/kesaria Catulus=Catullus katulus(i)
Cain Bibl. kaen(i) Caucasia=Caucasus kavkasia
Cainan Bibl. kainan Cavad kavad(i)
Cairo kairo Celt(ic) kelt(ur)i
Calah Bibl. xalan(i) Cenomani kenomani
Caleb Bibl. qalebi Centaurus kentavri
Caligula kaligula Cerasus kerasus=kelasuri/klisura(?)
Callicrates of Samos kalikrate samoseli Cerberus cerberi
Callimachus kalimaqe Cesarion kesarion(i)
Callisthenes kalistene Cestius cestius(i)
Callistus kalisto Chsaeronea qeronea
Calliope kaliope-epikuri poeziis muza Chalcedon qalkedoni
Calneh talan(i) Chalciope qalkiope
Calvary=Golgotha golgoTa Chacolite qalkoliTi
Calypso kalifso Chalcolitic qalkoliTuri
Campana kampana Chaldaea qaldea
Campania kampania (provincia) Chaldees qaldevel(eb)i
Canidius Crassus kanidius krasus Chalybe xalibi
Candidus kandid(i) Champollion J.F. J.Ff.Sampolioni
Can Hasan qen hasan(i) Chardin J. J. Sardeni
Cana of Galilee kana galileis Chariton xariton(i)
Canaan Bibl. qanaani Charites qaritebi
Canaanite(s) Bibl. qanaanel(n)i Charon’s Ferry qaronis navi
Caphtorim Bibl. kafTorimelni Chatti=Hsatti=Hittites xaTi,xaTebi/xeTebi,xe-
Capitoline Hill kapitoliumis mTa Turi
Cappadocia kabadokia Cheiron qironi
Capri kapri Cheops xeofsi
Capua kapua Chepren xefreni
Caracalla yarayara=karakala Cherson xersoni
Carchemish=Karkamiŝargamiŝ qarqemiSi Chersonese=Chersonesus xersonesi
Chian qioseli/qiosuri=xioseli/xio-

282
სარჩევი

suri Corinth(us) korinTi=korinTo


Chios xiosi Coriolanus koriolanos
Chilon xiloni Cornelii korneliusebi
Chimera qimera Cornelius kornelius(i)
Chion of Heraclea xion heraklieli Cornelius Nepos kornelius nepo
Chloe Lat. qloa=simwvane Corsica korsika
Chlorus qlorus Cos kos(i) (kunZuli)
Chorasm(ian)(ii) xorezmi/xorezmelebi= Cotaisi=Kutaia quTaisi=quTaia
xvarazmi=xvarazmelebi Crassus kras(us)
Chosroes xosro Cremona kremona
Christine qristine Creta=Crete=Krete kreta
Christopher qristefore Creta-Mycenae kreta-mikenuri
Chrysippus qrizipe Cretan kreteli/kretuli
Chrysostom John=John Chrysostom ioane Croesus krezi
qrizostomi=oqropiri Cupid kupidoni
Cicero Quintus Tullius kvintus tulius Curpus kviprosi
ciceroni Cush xus(i); Bibl. kuSi (qalaqi)
Cilicia(n) kilikia,kilikieli.kilikiuri Cubele kibela/kibele
Cilla cila Cyclades kikladebi
Cimmeria(n) kimiria,kimirieli/kimiriuli Cycladic kikladuri
Cincinnatus cincinati Cyclope ciklopi
Circe kirke Cyclopean ciklopuri
Circeii circea Cycnos kiknosi
Claudian klavdian(e) Cyprian kipriane
Claudian Dynasty klavdiosTa dinastia Cyproit kviproseli/kviprosuli
Claudii klavdiusebi Cyrrhus kirus(i)
Claudii Ptolomaei klavdi ptolomaios(i) Cyrus kirosi=mtkvari
Claudius II Gothicus klavdius II goTi Cyzicus kiziki
Clazomenae klazomena D
Clement klement(i) Dacia dakia
Clement of Alexandria klement aleqsan- Daedalic dedaluri (Zv. berZ. xelovne-
drieli baSi)
Cleitarchus klitarqe Daedalus dedalosi
Cleopatra kleopatra Dalmatia dalmacia
Clio klio-istoriis muza Dalmatius dalmacius(i)
Clodius Albinus klavdios albinos Damascus damasko
Cnidos=Cnidus knidos(i) Danaëdanae/danaia
Cnossos=Cnosus knosos(i) Danaides danaidebi
Colchian kolxuri Danaoi danaelebi
Colch(is) kolxeTi,kolxi/kolxebi Daniel the Stylite Ddaniel mesvete
Colisseum=Colosseum kolizeumi Dante Alighieri dante aligieri
Colophon kolofoni Danube dunai (mdinare)
colossus of Rhodes rodosis kolosi Daphne dafne/dafna (saxeli)
Commagene komagene=qumuxi Daphnis dafnis(i)
Commodus komodi Dariel=Daryal pass darialis kari/xeoba
Constantina konstantina Dareus=Darios darius(i)
Constantine konstantine Darius darios(i)
Constantinople=Constantinopole(see Istanbul) David daviTi
konstantinopoli
Deborah Bibl. debora
Constantius konstancius(i)
Decapolis aT(i)qalaqi
Copt(ic) kopti/kopturi
Decebalus decibalos(i)
Corfu korfu

283
სარჩევი

Decius decius(i) Dolichocranium doliqokrani


Dedan daTan Domitia(n) domicia(n)(e)
Delos delos(i) Domitilla domicila
Delphi delfosi Domitilla Alexander domicila aleqsandre
Demeter demetra Domitius domicius(i)
Demetrios=Demetrius demetrios(i) Domitius Ulpian(us) domicius ulpian(e)
Demokritus demokrite Dorian dorieli
Demosthenes demosTene Doreas Bibl. serna
Diadorus Cronus diodore kronosi Doric doriuli
Diadorus Pasparos diodore pasfarosi Dorieis dorielebi
Diadorus Siculus diodore sikulus Dorothea Bibl. doroTe
Diadumenianus diadumenianus Doryphorus of Polyclitus dorifore poli-
Diana diana/daiana kliteli
Didius Jubilianus didius iuliane Dositheus dosiTeos(i)
Didyma didima Druid(ism) druid(izm)i
Diklah diklaÁ Drusilla drusila
Dio Cassius dio(n) kasius(i) Drusus druzus/drusus
Dio Cocceianus dio(n) kok(c)ianus Dubois de Montpereux diubua de monpere
Diodoros of Sicillia diodore sicilieli Dukai dukebi (dinastia)
Diodorus diodore Dukas duka
Diodotos diodote Dura Europus dura evropos
Diogenes diogene Duumviri duumviri
Diogenes of Apollonia diogene aploneli E
Diogenes the Cynic diogene cinikosi Ea ea
Diogenes Laertius diogene laerti Ebenezer ebinezer
Diogenes Sinopeus diogene sinopeli Eber eber
Diokletian Ganius Aurelius Valerius diokle- Ecbatana ekbatana
tiane gaius avrelius valeri(us) Ecclesiastes eklesiaste
Diomides diomide Echidna eqidne
Dion dion Edessa edesa
Dionisios=Dionysios=Dionysus dionise Enoch Bibl. enoq/enuq,enox
Dionisios (ho) Areopagites dionise areopa- Egnatius egnate
geli Egypt egvipte
Dionisios (ho) Pariegetes dionise pariege- Eguptian egvipteli/egvipturi
te El-Akaba el-akaba
Dionisios of Syracuse dionise sirakuzeli El-Djem el-jemi
Dionysia dionisiebi El-Faium el-faiumi
Dionysius of Alexandria dionise aleqsan- El-Mina el-mina
drieli El-Obaid el-obeidi
Dionysius of Halicarnassus dionise hali- Elagabalus elagabali
karnaseli Elam Bibl. elami (qveyana)
Dionysius of Mletes dionise mileTeli Elea=Elia elia
Diophantos diofante Eleazar=Eleazer Bibl. eliazar
Dioscuria(s) dioskuria Electra eleqtra
Dioscuri(ados) dioskuri Eliakim Bibl. eliakim
Dioscuriades=Dioscurias dioskurebi Elias=Elijah Bibl. ilia
Diyabakir diarbaqiri Elihu Bibl. eliu
Djuansher=Juansher juanSer(i) Elisabeth=Elizabeth Bibl. elisabedi
Dodamin Bibl. dodamin Elisha Bibl. elise
Dodona=Dodone dodona/dodone Eliud Bibl. eliud
Dolichocephale doloqocefal(ur)i Ellen=Helen Bibl . elene
Dolichocrania doliqokranuli

284
სარჩევი

Elmodad Bibl. elmodad Europa evrope (qalRmerTi)


Elutherae elefTeri Europe evropa (kontinenti)
Emmanuel=Immanuel Bibl. emanuil Euripides evripide
Empedocles of Acragas empedokle akraga Eurydice evridike
Endymien endimioni Eusebius of Caesarea evsevi kesarieli
Enlil enlil(i) eusebius of Thessalonica evsevi Tesaloni-
Enos enos keli
Epaminondas epaminonda Eustathios of Macrembolites evstaTi mak-
Ephesos=Ephesus efeso (qalaqi) rombolite
Ephesios=Ephesius efeseli Euterpe evterpe-liriuli poeziis muza
Ephraim Bibl. efrem Euthydemus evTidemos
Epicaste=Iokasta iokaste Eutropius evtropius(i)
Epicureanism epikureloba Euxinus Pontus=Pontus Euxinus=Pontus Pole-
Epicurus epikure miniacus=Pontus Savi zRva
Epidaurus epidavrosi Eva=Eve Bibl. eva
Epidaurus Pymela epidavros pimela Evagrius Ponticus evagrius ponteli
Epigonus epigone Ezecheil=Ezekiel Bibl. ezikieli/ezekia
Epiktetos epiktete Ezra Bibl. ezra
Epimenes epimene F
Epimenidas epimenidi Fabii fabiusebi (dinastia)
Epiphanios of Constantinople epifane kons- Fabius Maximus Quintus Cunctator fabius
tantinopoleli maqsimus kvintus kunqtatori
Equestrian ekvestruli (cxenosani/sacxe- Fabricius fabricius(i)
nosno) Farasanses farsans(i)
Erasmis Bibl. erazm Fausta fausta
Erastus Bibl. erast(i) Faustina faustina
Erastosthenes erastoTene Felix feliqs
Erato erato-erotiuli poeziis muza Fidenae fidene
Erech Bibl. oreq Fimbria fimbria
Eretria eritria Flanders flandria
Ergotimos ergotimos Flavian flavianTa/flaviosTa(dinastia)
Eros eros(i) Flavians flavianebi
Erotis erotebi Flavianus flaviane
Erzurum arzrumi Flavii flaviusebi
Estathius evstaTe/evstaTi flavius flavius(i)
Ester=Hest(h)er Bibl. esTer Floretia florencia
Ethiopia eTiopia Florian florian(i)
Etruria etruria Fortuna=Fortune fortuna
Etruscan/Etruscus etruskuli/etruski Fortuna Primigenia foptuna primigenia
Euboea evbea Forum forumi
Eubulidas of /miletes evbulide mileTeli ~ Augustum ~ avgustum
Eucleides=Euclid evklide ~ Alieni ~ alieni
Eudemos of Rhodes evdeme rodoseli ~ Apii ~ apium
Eurgetes urgete ~ Aurelium ~ avrelium
Eugene Bibl. evgeni ~ Caesaris ~ kesaros
Eugenius evgeni(us)i ~ Cornelii ~ korneliusebis
Eumenes of Pergamum evmene pergameli ~ Gallorum ~ galorum
Eupatrides evpetridebi ~ Julium ~ iulius
Euphemia Bibl. efemia ~ Pacis ~ facis=mSvidobis
Euphranor evfranor(i) ~ Romanum ~ romanum
Euphratus evfrati (mdinare) ~ Traiani ~ traianes(i)
Euphronios evfranios(i) ~ transistorum ~ transistorum

285
სარჩევი

Franks frankebi Göksy Valley gioqsis veli


Fulvia fulvia Golan Golan(i)
G Golgotha=Calvary golgoTa
Gabla gebla Gomer Bibl. Ramer
Gabrielle Bibl. gabrieli Gommorah=Gomrrah gomora
Gaius gai(us) Gonsaga gonzaga
Gaius Caesar gai(us) keisari/cezari Gordian gordia(n)(e)
Gaius Caligula gaius kaligula Gordias gordia
Gaius Helvius Cinna gaius helvius cina Gordion gordion
Gaius Julius gaius iulius Gogippia gorgipia
Gaius Julius civilis gaius iulius sivilis Gorgo (medusa) gorgona (meduza)
Gaius Plinius Junior(Minor,Younger)=Plini the Gotarzes gotarze
Junior plinius umcrosi Goth goTi (adamiani)
Gaius Plinius Secundus(Major,Elder)=Plini the Gourgenws gurgen(i)
Elder plinius ufrosi Gözly Kule giozlu yule
Galatea=Galathea galaTea Gracchus grakhus
Galatia galaTia Graeco=Greco berZnul(i)
Galerius galerius Gratian graciane
Galilean galileveli Gregorius=Gregory grigoli
Galilee galilea Gregorius Nysses grigol niseli
Gall gali (adamiani) Grigorios Sinaites grigorios sinaeli
Gallae gale/gali (kibeles qurumi) Grigorios (ho) Thaumaturgos grigorios
Gallia galia saswaulmoqmedi ( ?)
Cisalpine samxreT galia Gregory of Nazianzus grigol nazianzeli
Narbonensis=Narbonne narbonis galia Gryphius Andreas grifiusi andreas
Transalpina CrdiloeT galia Guad-ikhu guadixu
Gallienus galenus Güldenstaedt Johan Anton giuldenStadi
Gallus galus iohan anton
Gamaliel gamalieli Gyenus Ggienos (oCamCiresTan)
Ganimedes ganimede H
Gather Bibl. RaTer Hačilar hajilari
Gaza Raza Hadda head
Gedikli-Turk gedikli-Turq Hadoram Bibl. dorra
Gëitepe gioTefe Hadrian (h)adrian
Gelasius of Caesarea gelasi kesarieli Hagia Trias-ados=Triadha agia triada
Georg georg Hagion Oros aTonis iverTa monasteri
Georgius Cedrenas giorgi kedrene Haifa Hhaifa
Georgios Pohymeres giorgi pasimere Halaph halafi
Genoa=Genua genua Halicarnassus halikarnasi
Gentiles rodelni Hallstatt HhalStati
Gerar Bibl. gerar Ham Bibl. qam(i)
Germania germania Hama hama
Germanicus germanikus Hanna(h) Bibl. ana
Geta geTa/geta Hannibal hanibali
Gibeon gibeon Harmozica Hharmozika=armazcixe
Gibraltar Strait gibraltaris srute Haron Bibl. arran
Ginozar ginozar Harpia(e) harpia/harpiebi
Girgasite Bibl. gergesevelni Hatti=Hittite(s)=Chati xaTi,xaTebi,xeTebi,
Glicerius glicerius(i) xeTuri
Gnaeus= Gn gneus neo-Hittite=Neohittite axali xeTuri
Gobazes gubaz Hattuša xaTusa
Gog(see Magog) gog(i)

286
სარჩევი

Hattušili(šxaTusili Hezekiah Bibl. ezekia


Havilah Bibl. lvilat Hezron Bibl. esrom
Hazarmaveth Bibl. asarmoT Hindu Kush hindu yuSi
Hebrew ebraeli/ebrauli Hipparchos hiparqe
Hebron hebron Hippias hipia
Hecate hekaTe Hippocoön hipokoion(i)
Hecateus of Miletos hekaTe(os) mileTeli Hippocrates hipokrate
Hector heqtor(i) Hippocratic Oath hipokrates fici
Hecuba hekuba Hippomenes hipomene
Heironymus Bibl. ieronimus Hipponax hiponaqs(i)
Helen=Ellen elene Hiram Bibl. hiram
Heliodorus heliodori Hissarlik hisarlik(i)
Heliogabalus heliogabali Histria=Istria istria
Heliopolis heliopolis Hivite Bibl. eveli
Helius helios(i) Homer(os) homerosi
Hellespont helesponti=dardanelis Homeric homerosis/homeruli
srute Honorius (h)onorius(i)
Hemathite Bibl. amaTefelni Hoplete hopliti
Heniochi henioxi Horace horacius(i)
Hephaestus=Hephaistos Hhefesto Horatius horacio
Hera hera Horatius Quintus Flaccus horacius kvintus
Heraclea herklea flakus
Heraclea-in-Trahis Trakiis heraklea Hormazd hormazd
Heracleides heraklide Horoz-Tepe horoz-Tefe
Heracleides Lembos heraklide lembos Hosidius Geta hosidius geta
Heracleon herakleoni Hul Bibl. iul(i)
Heracles=Heracleus herakle Humphrey=Humphry onofre
Hrraclia Pontica pontos heraklea Hun huni (adamiani)
Heraclidae heraklide Huriti xuriti=huriti
Heraclitus heraklite Hyblaea hiblea
Heraclius heraklios Hydatius hidacius
Herculanum herkulanumi Hypatia hipatia
Hercules(see Pillars) herkulesi Hyrcanian=Caspian Sea kaspiis zRva
Hermes hermesi Hyssiportus hisiporte
Hermes of Praxiteles hermes fraqsiteli I
Hermias hermia Iason=Jason iason(i))
Hermogenes hermogen(i) Icarian=Aegean Sea egeosis zRva
Hemogenianus hermogeniane Illiad iliada
Hermonasa hermonasa Illyria iliria
Hermopolis hermopolis(i) Illyrioi ilirielebi
Herod(es) herode Iocasta=Epicaste iokaste
Herod the Great herod didi Ion of Chios iona qioseli
Herodianos=Gerodianus herodiane Ion=Jonah=Jonas iona
Herodotos=Herodotus herodote Ionia(n) ionia/ioneli
Heron heron(i) Ionic ionuri
Herophilos herofili Ioulianos=Julianus iuliane
Herostratos herostrate Iphigenia ifigenia
Hesiodo(s) hesiode Irad BBibl. Raidad
Hesperia dasavleTi Iraq erayi
Hesione hesione Irenaeus Bibl. irineos(i)
Heth Bibl. qetel Irene Bibl. irine

287
სარჩევი

Iris Bibl. irila/irisi John Chrisostom Bibl. ioane qrizostomi=


Isaak Bibl. isa(a)k(i) oqropiri
Isaia Bibl. isaia John (of) Damaskenos oane damaskeli
Ischia isqia John the Divine ioane winaswarmetyveli
Isfacan=Ispahan ispahani John Italos ioane italosi
Ishmael Bibl. ismail/iSmail John Kinnamos ioane kinamosi
Ishtar iSTari John the Landles ioane umiwawylo
Isis isis/isida John Malalas ioane malala
Ismene ismene John Orphanotrophos ioane orfanotro-
Isocrates isokrate fosi=obolTa mfarveli
Israel israeli John Tsibus ioane cibus(i)
Israelite israeliti John of Zedazeni=Zedazneli ioane zedazne-
Issa=Adriatic Sea adriatikis zRva li
Istanbul=Constantinople stamboli John-Zosimos ioane-zosime
Isthmia isTmia Joktan Bibl. iektan
Isria=Hisria istria Jonash=Jonas=Ion iona
Iuno=Juno iunona Jonathan ionaTan
Iuppiter=Jupiter iupiteri Jordan Bibl. iordane
Ivrit ivriti Jorgan Tepe iorgan Tepe
Izmir izmiri Joseph(us) Bibl. ioseb(i)
J Josephus Flavius ioseb flaviusi
Jabal Bibl. iobal/iobel Jotham Bib. ioTam
Jabusite Bib. iebosleli Jovian ioviane
Jacob Bibl. iakob Juansher=Djuansher juanSer(i)
Jaffa iafa Judah=Jude Bibl. iuda
Jahva iahve Judea=Judaea Bibl. iudea
James Bibl. iakob zebedesi Jüdish idiSi
Janus ianusi Judith Bibl. ivdiTi
Japhet Bibl. iafeti Jegudah ieguda
Jared Bibl. iared Julia iulia
Jason=Iason iason(i) Julian iulian
Javan Bibl. avan Julian the Apostate iulian apostate=gan-
Jean Charden Jan Sardeni dgomili
Jehoiachim Bibl. iosia/ioahim Julianos=Julianus ivliane/iuliane
Jehoram Bibl. ioram(i) Julio iulius (klavdiusTa dinastia)
Jehoshaphat Bibl. iosafat Julius Martialis iulius marciali
Jeran Bibl. ieran Julius Nepos iulius nepo
Jeremia(h) Bibl. ieremia Julius Paelignus iulius pelin/peligne
Jerico Bibl. ieriqoni Jun(na)=Iuno iunona
Jerusalem ierusalimi Juppiter=Iuppiter iupiteri
Jesse Bibl. iese Justine iustine
Jesus=Joshua Bibl. ieso Justinian(us) iustiniane
Jesus of Nazareth Bibl. ieso nazareveli Juvenal iuvenal(i)
Jew(ish) ebraeli/ebrauli K
Joachim Bibl. ioakime Kafar-Szold kafar-zoldi
Job=Jove=Jovis Bibl. iob(i) Kallen Hisar yalen/kalen hisar(i)
Jobab Bibl. iobab Kandagar yandaRari
Joel Bibl. ioil(i) Kanesh qaneS/kaneS
John the Baptist=Christener Bibl. ioane Karahisar yarahisar(i)
naTlismcemeli Karakoram=Karakorume yarayorum(i)
John Cassian ion kasiani KarataşSemayük yaratas/karatas semaiuk
Karatepe yaraTefe

288
სარჩევი

Karaz Kazisi qraz qazisi Licinianus liciniane


Karkamiš=KargamišCarchemish qarqemiSi Lehabin Bibl. lavimeilni
Kartli=Caucasian Iberian Kingdom qarTlis Leila Bibl. leila
samefo Lemnos lemnos
Kashmir qaSmiri Leo(n) leo(n)
Kaška(ia) qasqebi/qaSqebi Lesbos lesbos(i)
Kazanlik yazanliyi Lisinius licinius(i)
Kerch(strait) qerCi(s) (srute) Leto leto
Kfar Monash qfar monaS Leucothea levkoTea
Khart(o)um xarTumi Levant(ine) aRmosavleTi,aRmosavleli/aR
Khirokitia xiroxitia/xiroqitia mosavluri
Khorasan=Khurasan xorasan(i) Levcadia levkadia
Kimmeria kimiria Libius Severus libius severus(i)
Kimmerikon kimerikon(i) Liborne liborne
Kimmerioi kimirielebi Libya libia
Kish kiSi Liguria(n) liguria,ligurieli/liguri-
Kittim Bibl. kitelni/kitelebi uli
Kleophrades kleofrade Likurgos likurge
Klisthenes klisTene Livi Bibl. livi
Kommos komos(i) Lixus liqsus(i)
Konya konia Longinoz longinoz
Kolchos kolxosi Lorenzo Vala lorenco vala
Kom-Esh-Shukafa kom-eS-Sukafa Lot Bibl. loT(i)
Komnene komnene Louis lui
Komnenos komneni/komnenosi Lucian Bibl lukiane
Krete=Creta=Crete kreta Licifer luciferi
Kronos kronos(i) Lucilla lusila/lucila
Kultepe=Kül Tepe qiulTefe Lucius lucius
Kum Tepe qum Tefe Lucius Cornelius Cinna lucius korneli-
Kumra kumra/qumra us cina
Kushan kuSan(i) Lucius Septimus Severus lucius septi-
Kursunly Tepe kursunlukurSunlu Tefe mus severus
Kusura kusura Lucius Verus lucius verus
Kutaia=Cutaisi quTaia/quTaisi Lucretius Fronto likrecius fronto
L Lucullus L. Licinius lukulus l. lici-
Laban Bibl. laban/lavan nius
Lacerna laqerna Lud Bibl. ludda
Lachish laqiS/laqiS Ludim Bibl. ludimielni
Lconia(n) lakonia,lakonieli/lako- Like Bibl. luka
niuri Lukianus of Samosateus lukiane samosa-
Lagidai=Ptolomaioi ptolomeebi teli
Lamachus lamaq/lamax(us) Lutetia lutecia
Lambert Archangelo arqanjelo lamberti Lydia(n) lidia,lidieli/lidiuri
Lamech lameq Lysandros lisandre
Langobardi langobardi Lycimachus lisimaqe
Laocoön laokooni Lysippides lisifide
Laodikea laodikea Lysippus lisipe
La Tene laten(i) Lysistratus lisistrate
Lazarus Bibl . lazare M
Lazi lazi Macedonia(n) makedonia,makedoneli/make-
Leah Bibl. lia donuri
Macestus macesta

289
სარჩევი

Machares maxare Mattew=Mattias Bibl. maTe


Macheline maxlon(i) Matthan Bibl. mataTe
Machiavelli makiaveli Mathuselah=Methusael Bibl. maTusala
Macrinius makrinius(i) Maurikis mavrikios(i)
Macrone(s) macron(eb)i Mauritania(n) mavritania,mavritaneli/mav-
Madai Bibl. madim ritanuli
Magna Graecia magna grecia=didi saber- Mausolus mavzolus(i)
ZneTi Maxentius maqsentius(i)
Magnetius magnecius(i) Maximian maqsiminus
Magog(see Gog) Bibl. magog(i) Maximus maqsimus
Mahalaleel Bibl. malaleil Mecca meqa
Majoran maioran Medea medea
Malassas malase Medina medina
Malta malta Megara megara
Maltese malteli/malturi Megiddo megido
Manasseh Bibl. manase Mehujael Bibl. malael(i)
Mandrocles mandrokle Melania melania
Marathon maraToni Melesias melesia
Mark(us) mark(us) Melissos of Samos meliso samoseli
Mark(us) Aurelius mark(us) avrelius(i) Melos melos
Marcellinus marcelin(us)i Melpomene melpomene-tragediis muza
Marcellus marcelus Memnon memnon(i)
Marcian marcian(e) Memphis memfisi
Marcius marcius Menades menadebi
Marcomann(i)(ic) markoman(eb)i/markoma- Menander menandre
nuli Menandros Protictor menandre protiqto-
Mare Nostrum=Mediterranean Sea xmelTa- ri
Sua zRva Menelaos menelae/menelaos
Mari mari Meoti(s) meot(eb)i
Maria(m)=Mary Bibl. mariam(i) Mercury merkuri
Maria Magdaline Bibl. mariam magdaline- Meribanes meribanes
li Mersin mersin(i)
Mariamlik mariamlik(i) Meshech Bibl. mesoq
Marius marius Mesoporamia mesopotamia/SuamdinareTi
Mark Bibl. markoz(i) Messalla mesala
Mark Antony=Markus Antonius=Antonius Mar- Messana mesana
cus mark antoniusi Messiah mesia
Markus Claudius Marcellus markus klavdi- Metapontum metapont(i) (qalaqi samx.
us marcelus italiaSi)
Markus Lucius markus lucius(i) Mezara mezara
Markus Opellius Macrianus markus opeli- Micah Bibl. miqei
us makrianus Michael Bibl. miqael(i)
Markus Tullius Cicero markus tulius ci- Michael Attaliates miqael ataliate
cero(ni) Michael Psellos miqael fselos(i)
Markus Verus markus verus Midas midas(i)
Markus Vespasianus Agrippa markus vespa- Milesian mileTeli/mileTuri
siane agripa Miletos=Miletus mileTi
Mars marsi Mindel mindel(i)
Martha Bibl. marTa Minerva minerva
Martialis marsisadmi miZRvnili Minoan minoseli/minosuri
Martianus marcianus Minoan-Mycenae minosur-mikenuri
Mash Bibl. mosox Minos minos(i)

290
სარჩევი

Miocene mioceni Neoptolemus neoptolome


Mirmekii mirmekia Neo-Pythagorean neopiTagorianeli
Misimiani misimiani Neo-Pythagoreanism neo-piTagorianizmi
Mithras miTra Neptune neptuni
Mithridates miTridate Nero Julius Caesar neron iulius keisari
Mithridates Eupator miTridate evpatori Nerseh=Nerses nerse
Mithridates of Pergamum miTridate perga- Nerva nerva
meli Nestor(ian)(s) nestor(ianel)(eb)i
Mizraim Bibl. mesarim/mesaraim Nestorius nestor(ius)
Mocherisis moxirisi Nica(ea) council nikeas kreba
Moirai moirebi Nicander nikandro
Mommsen momzeni Nicator Seleucus nikator selevki
Morocco(see morocco) maroko Nicaea=Nice nikea
Moschos mosqi Nice nike
Moschus mosxi Nikephorion nikeforion(i)
Moses Bibl. mose Nicetae Choniatae nikita xoniati
Mosses Chorenaci mose xoreneli/xore- Nicholas nikoloz
naci Nicolaus of Damascus nikoloz dama-
Mossynoeci mosiniki skeli
Mosul mosuli Nicomachus nikomaqe
Mount Athos aTonis mTa Nicomedes nikomede
Muse(s) muza/muzebi Nicomedia nikomedia
Museion muzeioni(muzebis taZari) Nicopolis nikopolis(i)
Mycenae mikeni Nicosia niqozia
Mycenian mikeneli/mikenuri Nikandre nikandre/nikandro
Myrmekion mirmekion(i) Nikephores nikifore
Mytiline mitiline Nikofsis nikofsia=tuafse
N Nile nilosi
Naamah Bibl. noema Nimes nime
Nabatae nabaTia Nimrod Bibl. nebaroT
Nabopolassar nabopolasar(i) Nimrud nimrudi
Naharya naharia Nimrud Dagh nimrud daRi
Nahor Bibl. naqor Nineveh ninevi(a)
Nahshon Bibl. naxSon Niobe Bibl. nibe
NakhiChevan naxWevani Niobid niobidi
Naphtalim Bibl. nafTalem Nisa nisa
Naphtuhim Bibl. nefTalimilni Noah Bibl. noe
Naples neapoli Nod Bibl. naid
Narcissus narcissi Numerian numerian(e)
Nathaniel Bibl. naTaniel(i) Numerianus numerianus
Naxos naqsosi Nuymidia numidia
Nazarene Bibl. nazareveli Nymphaeion=Nymphaeum=Nymphaion nim-
Nazareth Bibl. nazareTi feion(i)
Nea Paphos nea pafos O
Nemea nemea Obadia obedi(a)
Nemesis nemezida Obal Bibl. gebar
Neocaesarea neokesaria Obed Bibl iobed
Neo-Hittite axali xeTuri Obodas obod
Neo-Platonicus neo-platonikosi Octavia(n)(us) oqtania(ne)
Neo-Platonism neo-platonizmi OCtavius oqtavius
Neo-Platonitas neo-platoniZzmi Odysey odisea

291
სარჩევი

Odysseus odisevsi Parmenides of Elea parmenide eleeli


Oedipus oidiposi Parmenion parmenion(i)
Oeneus eneos(i) Parnassus parnasi
Olbia olbia Paros parosi
Olga Bibl. olRa Parthenon=Parthenos parTenoni
Olybrius olibrius Parthenes parTeni
Olimpeium olimpeiumi(iupitr olimpi- Parthia parTia
pielis taZari) Pasargadae fasargadeni
Olympia olimpia Pasiphae pasife
Olimpus olimpi (mTa) Pathrusim Bibl. patrusimelni
Omanide omanidi Patrocles patrokle
Omphale omfale Paul Bibl. pavle
Onomasticon onomastikoni Paulikianoi pavlikianoba
Ophir Bibl. ufir Pavia pavia
Ops opa (mosavlisa da nayofirebis Pelagia Bibl. pelagia
qalRmerTi) Pelazgian pelazgi
Oracle=oracle orakuli Peleg Bibl. faleg/falek
Orchomenos orqomene Peleponnes(us) peloponesi
Orentius orencius(i) Pegasus pegasi
Orestae=Orestes oreste Peneleos peneleos(i)
Orient(al) aRmosavleTi/aRmosavluri Penelope penelope
Orion=Urion orioni Pepytrin pepitrini
Orodes orode Perez Bibl. farez(i)
Orontes md.oronti=el-as(i) Pergamum pergamos(i)
Orpheus orfevsi/orfeosi Pericle(s) perikle
Orphic orfikuli Peroz peroz
Orphism orfizmi Persaeus persevsi
Osiris osirisi Persennius Niger persenius niger(i)
Ostracism ostrkizmi Persepolis persepolis(i)
Otho oTo=oto Perses perse
Ovid ovidiusi Persia(n) sparseTi,sparsely/sparsuli
Oxyrchynchus oqsirinxos Pertinax pertine(qs)
P Peter Bibl. petre
Pachomus Bibl. paxom Peter the Iberian petre iberi
Pahlavi fehlevi Petra petra=cixisZiri
Palaeostom paliastomi Petronius petronius(i)
Palestina=Palestine palestina Petronius Maximus petronius maqsimus
Palestinian palestineli/palestinuri Petronius Secundus petronius sekundus
Palmyra palmira Peutinger pevtinger
Pamphylia pamfilia Phanagoria(n) fanagoria,fanagoreli/fa-
Panathenea panaTenea nagoruli
Pandore pandore Phraates fraat(i)
Panhellenic panelinuri Pharisee(s) Bibl. farisevel(n)i
Panhellenism panelinizmi Pharnabazid farnavazianTa/farnavaziani
Panhellenistic panelinisturi Pharnabazus the Great farnavaz didi
Pannonia panonia Pharsmanes farsman(i)
Panopolis panopolisi Phasian faziseli/fazisuri
Panticapeium pantikapeoni Phasis=Phacici fazisi/fasisi
Paphlagonia paflagonia P(h)ersephone persefone
Paphos pafos Phidias fidias(i)
Paris paris Philadelphus filadelfos(i)
Philestinian(s)=Philisim=Philistine filisti-

292
სარჩევი

mel(n)i=palestineli Polidorus polidore


Philip(us) Bibl. filipe Poyeuctus polievqte
Philip(us) the Arab filipe arabi Polymnia polimnia-sahimno poeziis muza
Philippeion filipeon(i) Polymnestus polimneste
Philippopolis filipopolis(i) Pompei the Great=Pompeius Magnus=Gnaeus
Philocrates filokrate Pompeius pompeus didi
Filoctete filoqtete Pompeia pompeia (qali)
Philoktistes filoqtiste Pompeii pompei (kaci)
Philon filon(i) Pompeja=Pompeji=Pompei pompei (qalaqi)
Philostratus filostrate Pompeius=Pompei pompeus(i)
Philoxenus filoqsene Pompeius Sextus pompeus seqstus/meore
Phoenicia(n) finikia,finikieli/finiki- Pompeius Strabo pompeus strabo
uri Pompeius Trogus pompeus trogus
Phoenix feniqsi Pompeopolis pompeopolisi
Phokaia fokia Pompona pompona
Phokas foka Pomponius Mela pomponius mela
Phraataces fraati Pontos=Pontus ponto (saxelmwifo)
Phud Bibl. fud(i) Pontus=Polemniacus=Euxinus Pontus Savi
Phrygia frigia zRva
Phyllis filida Pontus Polemniacus ponto(s) polemniaki
Piazza Armenia piacaAarmenia Porphyrios porfirios(i)
Pilate Pontius Bibl. pilate ponteli Porphyry porfile
Pillars of Hercules herkulesis svetebi Poseidon poseidoni
Pinarius pinarius(i) Poseidonius poseidonius
Pindar pindare Postumus postumos
Pirusabad firuzabadi Praeneste preneste
Pisa pizza Praxicles of Naxos praqsikle naqsoseli
Pisistratus fizistrate/fisistrate Praxipanes praqsifane
Pityuntis=Pityus pitiunti/pitiusi Praxitiles praqsitile
Pius pius(i) Praxitiles Cnida praqsitile knideli
Plaetorius Celer N. Marcius pletorius ce- Priscillian prisciliane
ler n. marcius Priscus priskus (saalyo manqanis gamom-
Plato(n)(ism) platon(izmi) gonebeli)
Plini the Elder(see Gaius) plinius ufrosi Prixeus=Prixus friqse
Plini the Minor(see Gaius) plinius umcro- Probus probus(i)
si Prochor proxor(i)
Plotines plotini Proclus prokle
Plutarch(os) plutarqe Procopius prokofi
Plutarchos Lukulus plutarqe lukulusi Procrustes prokruste
Pluton pluton(i) Prokopios Kaesareinsis prokofi kesarieli
Polatli folaTli Prometheus promeTe=amirani
Polemo polemo Propontis propontis=pontisken=marmari-
Polemon polemon los zRva
Polemon of Athens polemon aTeneli Proserpina prozerpina
Polemon of Laodicea polemon levkadieli Protagoras protagora
Polemonium polemonium(i) Pryge=Phrygius frigieli/frigiuli
Polluxus poluqsos Prygia frigia
Polux polux(i) Pseudo-Xenophon fsevdo qsenofonti
Polybios polibios(i) Psyche fsiqe(a)
Policarp polikarpe Ptolemaioi=Legadai ptolomeebi
Polycleitus=Poyclitus poliklite Ptolemaios ptolemaios(i)
Polycrates polikrate Ptolemais ptolemais(i)

293
სარჩევი

Ptolemies ptolome Roma=Rome romi


Ptolemi=Ptolemaios ptoleme/ptolome Romulus romulus
Publicius publicius(i) Romulus Augustulus romulus avgustulus
Publicius Agripa publicius agripa Roxana Bibl. roqsana
Publius publius Rubicon rubikon(i)
Puglia apuliis Rufinus rufinus
Punic Wars punikuri omebi Rufus rufus
Pylades pilade Rusticus rustika
Pyrenees pirene(eb)i Ruth Bibl. ruT(i)
Pyrros piros(i) S
Pythagoras piTagora Sabtah Bibl. savaTa
Pythodores piTodore Sabtecha Bibl. savakaTa
Pithodorus piTodoros Saducee(s) Bibl. sadukevel(n)i
Q Salah Bibl. sala
Quatrochento kvatroCento Salah-ad Din saladini
Quintianus kvintiane Salax Bibl. salaÁ
Quintilian(us) kvintiliane Salmon Bibl. salmon
Quintillus kvintilus Salome salome(a)
Quintus kvintus Salonica saloniki
Quintus Tullius Cicero kvintus tulius ci- Saltire wm. andrias jvari
cero(ni) Samaria samaria
Quirinal Hill kvirinalis mTa Samian samoseli/samosuri
Quizil kizili Samos samosi (kunZuli)
R Samosata samosata
Raamach=Raemah BBBibl. raRmai/reRmai Samothrace samotrakia
Rachel Bibl. raxil(i) Samson Bibl. samson(i)
Radamist radamist(i) Samuel Bibl. samuel(i)
Ram=Aram aram(i) Sancta Sophia wminda sofia
Ramah Bibl. ramah Sanhedrin sinedrioni
Ramses ramzes/ramses Sapharides safaridebi
Ras-Shamra ras-Samra Sappo of Lesbos safo lesboseli
Rebecca=Rebekah Bibl. rebeka Saracen sarkinozi
Regium regium Sara(h)=Sarai Bibl. sara
Remedelo remedelo Sarapanis=Shorapani Sorapani
Remus remus/remi Sardanapalus sardanapali
Rehab Bibl. reqab Sardes sardes(i)
Rehoboam Bibl. robuam Sardis sardi
Rehoboth Bibl. romoT Sardinia sardinia
Renaissance renesansi Sardour sarduri
Resen Bibl. dase Sargon sargoni
Reu Bibl. regav Sarmatian sarmati
Reuben Bibl. ruben Sassanian=Sassanid sasanidi
Revelation Bibl. gamoxcadeba (ioane) Satan satana
Rhea rea Saturn saturni
Rheims reimsi Saturnalia saturnaliebi
Rhemi remi Satyr satiri
Rhode rodos(i) Satyricon satirikoni
Rhodium=Rhodius rodoseli/rodosuli Saul Bibl. saul
Rhodopolis rodopolisi=varcixe Saulaces savlak(i)
Riphat Bibl. rifaT Saurmag saurmag(i)
Riß Germ. ris(i)/risuli Sauromaces savromaki

294
სარჩევი

Scanda skanda Socrates sokrate


Sceparnas sqefarna Sodom(ian) sodomi,sodomeli/sodomuri
Scipio scipion Sogdiana sogdiana
Scipio Asiagenus scipion azieli Soli soli
Scribonia skribonia Solomon Bibl. solomon(i)
Scribonianus skriboniane Solon solon(i)
Scribonius skribonius(i) Solutre(an) solutre(uli)
Scythia(n) skviTia,skviTi/skviTuri Sophar Bibl. sofisad (mTa)
Seba Bibl. saba Sophilus sofilus
Sebasteion sebasteioni Sophio Bibl. sofio
Sebastopolis sebastopolisi,cxumi=sixumi Sophocles sofokle
Seleuceia selevkia Sophron sofron(i)
Seleucid selevkidi Sostratus of Aegean sostrate egeoseli
Seleucus selevki Sosus of Pergamum sosus pergameli
Seljuk(ian) seljuki,seljukuri Spartac(us) spartak(i)
Semiramis semiramida/Samuramiti Spartokidai spartakidebi
Semit(ic)(ism) semit(ur)(izm)i Sphinx sfinqsi
Seneca Licius Annaeus seneka lucius ene- Split split(i)
os Stabia stabia
Septimus septimus States of the Church papis olqi
Serapeitis serafita Stephanos from Bizantium stefane bizanti-
Serug Bibl. seruq eli
Servius Tullius servius tulius Stephanus stefanozi
Sesklo sesklo Stephen stefane
Sesostris sesostris Stesichorus stesiqore
Seth Bibl. srT/siT(i) Stoicism stoicizmi
Seusamora sevsamora/wiwamuri Strabo strabon(i)
Severianos severiane Strato strato
Severus=Sevran severus Stratophilus stratofile
Severus Alexander aleqsandre severos Stygian stiqsi
Shah Abas Sah abas Stylite mesvete
Sapur Sapur(i) Subartu subartu
Shealteil Bibl. salaTiel Sueb(i) Svab(eb)i
Sheba Bibl. savan/savar Suetonius svetonius(i)
Sheleph Bibl. salef Sulla sula
Shem Bibl. sem(i) Sumer Sumeri
Shinar Bibl. senaris Susa suza/suzi
Shiraz Sirazi Susan(na)(h) Bibl. susana
Sibil=Sybil Bibl. sibila Susiana suziana
sicilia=Sicillia=Sicily sicilia Symeon Logothetes simon logoTeli
Siderun siderun Symeon Metaphrastes simon metafrasti
Sidon sidon(i) Syracuse sirakuzi
Simon Bibl. simon(i) Syria(n) siria,sirieli/siriuli
Sinai Mount sinas mTa T
Sinaite sineli (vinme) Tabitha Bibl. tabiT
Sinite Bibl. asineveli Tabriz Tavrizi
Sinope(an) sinopi,sinopeli/sinopuri Tacitus tacit(us)(i)
Siphonos sifoni(kikladebis kunZ.) Tacitus Markus Claudius tacitus markus
Sirenes sirenebi(s) klavdius
Skleros skliarosi Tacitus Publius Cornelius tacitus publi-
Skylax skilaqs us kornelius(i)
Smyrna=Zmirna smirna Takht-e-Belki taxt-e-belk(i)

295
სარჩევი

Takht-e-suleiman taxt-e-suleiman Theodosius Teodosi


Tamar Bibl. Tamar Theodoros=Theodorus Teodore
Tamerlan Temur lang/leng(i),lang Te- Theophanes Teofane
mur Thephanes Bisantios Teofane bizantieli
Tanagra tanagra Theophanes Chronographi Teofane qrono-
Tanais tanais grafi=JamTaaRmwereli
Tantalos tantalos Theophanes Homologetes Teopane homolo-
Tarah Bibl. Tarsa geti
Thalia Talia-komediis qalRmerTi Theophanes of Mytiline Teofane mitiline
Trquinii=Tarquinius tarkvini(us)(i) Theophobius Teofobius
Tarshish Bibl. TarSiS/TarSis Thephilus Teofile
Tarsus tarsu Thephrastes Teofraste
Taurida Tavrida Thephratus Teofrate
Turus=Toros Mountains tavris mTebi Theos Teos
Taxila taqsila Thera Tera
Taxile taqsile Thergi=Terek Tergi
Tegea Tegea Thermi Termi
Tehran=Teheran Teirani Thermopylae Termopile
Tell Ajjul Tel ajul(i) Theron Teron
Tell Aviv Tel aviv(i) Thessalonika Tesalonika
Tell Deir’Alla Tel deir’ala Thessalia=Thessaly Tesalia
Tell-el-Amarna Tel-el-amarna Thepiae Tespia
Tell el-Hush Tel el-huS Theseus Tezevsi
Tell Harmal Tel harmal Thisbe Tisbe
Tell Hassuna Tel hasuna Thomas (Doubting) urwmuno Toma
Tell Mor Tel mor Thomas' Week Tomas kvira=7 dRe
Tell Rimah Tel rima Thomas' Sunday kviracxovloba=
Tell Sifr Tel sifr kvira dRe
Tell Ta’annek Tel Ta’aneq Thomas Magistros Toma magistrosi
Tell Taya Tel Taia Thucydides Tukidide
Temenus Temenos Tiber tibri (mdinare)
Tepe Gaura/Gawra Tefe gavra Tiberianus tiberiane
Terah Bibl. Tara Tiberius tiberius(i)
Terentius terenti Tiberius Claudius Nero tiberius klavdius
Teresa Bibl. terezia neron(i)
Terpsichore terfsoqore-cekvis muza Tiberius Julius Alexander tiberius iulius
Tertia tercia aleqsandre
Tertulian tertuliane Tibur tibur(i)
Teseyon Teseioni Tigranes tigran(i)
Teuton tevtoni Tigranocerta tigranokerti
Thales Tales(i) Tigrapate tigrafate
Thalia Talia-komediis muza Tigris tigrosi
Thasos=Thasus Tasos Timagoras the Epicurean timagora epikuri-
Thebes Tebe li
Themis Temida Timarchides timarqide
Themistagora Temistagora Timarkhos timarxos
Themistios=Themistius Temistios Timesthius timesTios(i)
Themisto Temisto Timon timon(i)
Themistocle Temistokle Timostheneas timosTene
Theoclit=Theocrit(us) teoklite Timistratus timistrate
Theodora Teodora Timothy Bibl. timoTe
Theodore Bibl. Tevdore Tiras Bibl. Tiras

296
სარჩევი

Tiridates Tiridate V
Titius ticius Valarshapat valarSapat(i)
Titus Flavius Macrianus titus flavius Valentinian valentiniane
makrianus Valerian(us) valeriane
Tograma ToRrama Valerius Flaccus valerius flakus
Torah Tora Valerius Maximianus valerius maqsimianus
Toros=Taurus tavris mTa Van vanis tba
Toquatus Tasso torkvato taso Vandal vandali (adamiani)
Trabzon=Trapesus Gr./Lat. trapizoni Varahran varahran
Trackeia=Tracea Trakia Vardanes vardan(i)
Trajani=Traiani traiane Varsken varsqen(i)
Trpesitos trapizonis(a) Vatican vatikani
Trasimene trasimene Venetia venecia
Trasymachus trasimaqe Venus venera
Trebonius trebonius(i) Venus de Milo venera miloseli
Tribonian(us) triboniane Verginius virginius
Tribonian(us) Gallus triboniane gali Verona verona
Triclinius triklinius(i) Verus Lucius verus lucius
Trier trieri Vespasian vespasiane
Tripoli tripoli Vessyvius vezuvi
Tristan tristan(i) Via Appia via apia
Troy troa Victor viqtor(i)
Tryphon trifon(i) Vienna=Vienne vena
Tubal Bibl. Tubal (adamianis saxeli) Villa Adriana adrianes vila
Tubal(s) Tubal(eb)i (xalxi) Vincent bikenti
Tullia tulia Vinicianus viniciane
Tullius tulius Vipsanius vifsanius
Tunisia tunisi Virgil(ius) virgilius(i)
Tyche tixe Vitellius vitelius
Tiche of Antioch tixe antioqiis/antioqeli Vitruvius vitruvius(i)
Tiche Fortuna tixe-fortuna Volacius volacius(i)
Tyndaris tindare Vologases vologas(e)
Typhon tifon(i) Volcan vulkani
Tyre tire X
Tzates waTe Xantippe qsantife
U Xenocrates qsenokrate
Ugarit ugariTi Xenophanes qsenofane
Ulpia ulpia Xenophon qsenofon(i)
Umbria(n) umbria,umbrieli/umbriuli Xenophon of Athens qsenofon aTeneli
Ur uri Xerxe qserqse
Urania urania-astronomiis muza Y
Urartian urarteli/urartuli Yazdagird iazdagird
Urartu urartu Yemen iemeni
Uriah (i)uria
Z
Urion=Orion orioni Zabulon Bibl. zabulon/zebulon
Urmia urmia Zachariah zaqaria
Uruk uruk(i) Zodok Bibl. saduk
Utica utika Zagros zagros(i)
Uz uz(i) Zaboim Bibl. sevboma
Uzal Bibl. Razil Zamarite Bibl. samareelni
Uzzia Bobl. ozia Zeno(n) zeno(n)

297
სარჩევი

Zenob(ia) Bibl. zenobia v=verb zmna


Zenon of Eleates zenon eleeli Welsh uelsuri
Zenonof Kitieus zenon kitoneli P
Zerah Bibl. zara Punctuatoin marks
Zerubbabel Bibl. zorobabeli
Zeus zevsi [ ] brackets
Zevakh zevax : colon
Zillah Bibl. sela - dash
Zion Bibl. sioni ! exclamation mark
Zmyrna=Smyrna smirna ( ) parenthesis=round brackets
Zoe Bibl. zoia ; semicolon
Zosimos=Zosimus Bibl. zosime … series of periods
Znodotos of Ephesius zenon efeseli . full stop
" " quotation
Abbreviations used in the
Roman figures
Dictionary
V=5, X=10, L=50, C=100, D=500, M=1000
adj=adjective zedsarTavi saxeli
adv=adverb zmnizeda Abbreviations used in scholarly
Arab=Arabian arabuli literature
conj=conjunction kavSiri
Fr=French franguli ac=account angariSi(teqsti)
ger=gerund gerundi AD=Anno Domini qristeSobidan=ax. w.
Germ=German germanuli AH=Anno Hegirae hijra/hijriT 622 w.
Gr=Greek berZnuli a la lettre (fr) pirdapir=sityva-sity-
Ital=Italian italiuri viT
Jew=Jewish ebrauli a.m.= ante meridiem (laT) Ramis 12-dan
Lat=Latin laTinuri dRis 12-mde
n=noun arsebiTi saxeli * asterisk varskvlavi teqstSi
BC=Before Christ qristeSobamde=Zv. w.
no pl=no plural ar ixmareba mravlo- c/ca=circa TiTqmis/daaxloebiT
biT ricxvSi cent(c/cc)=century saukune
no sing=no singular ar ixmareba mxolo- cf=compare Sdr=Seadare
biT ricxvSi ch=chap=chapter Tavi wignSi/naSromSi
num=numeral ricxviTi saxeli
cis… amier/gadmoRma(ix.leq-
Pers.=Persian sparsuli sikonSi)
pl=plural mravlobiTi ricxvi dept=department ganyofileba
pl only=plural only ixmareba mxolod Dr=Doctor doqtori(samecn.xaris-
mravlobiT ricxvSi xi,eqimi)
pl usu=plural usually Cveulebriv mravlo- eg=for example magaliTad
biT ricxvSi ed=editor/edited by redaqtori/redaqtire-
pref=prefix TavsarTi=prefiqsi buli vinmes mier
prep=preposition Tandebuli et al=et alii (fr) ...da sxvebi(avtorebi
Scot=Scottish Sotlandiuri etc=et cetera a.S.= ase Semdeg
sing=singular mxolobiTi fig=figure diagrama,suraTi,naxazi
sing. only=singular only ixmareba mxolod Heb=Hebrew ebrauli/ebraeli
mxolobiT ricxvSi
ib=ibidem/idem iqve/igive avtoris
sb=somebody vinme
ie=ia est=that is to say (laT) e.i.=eseigi
sth=something rame
KT=knight raindi
suf=suffix bolosarTi=sufiqsi
NT=New Testament axali aRTqma
usu=usually Cveulebrivi
op.cit xsenebuli naSromi

298
სარჩევი

OT=Old Testament Zveli aRTqma vs=versus sapirispirod/winaaRmdeg


par=paragraph abzaci,paragrafi ramisa
p.c.=percent procenti via… gavliT/gzad saidanme sadme (ix.
p.m.=post meridiem Lat. dRis 12-dan leqsikonSi)
Ramis 12-mde viz=videlicet=namely kerZod; sxva sityve-
per se TavisTvis/calke biT rom vTqvaT...
S=St=Saint wminda(ni) vol=volume tomi=wigni
see ix=ixile v v=vice versa Lat. …da piriqiT...
sic iwereba im sityvis Semdeg, romelic Xmas=Christmas Soba (dResaswauli)
sadmeidan gadmowereT da iciT, rom 26/9/13

299

You might also like