Professional Documents
Culture Documents
—————
E-mail: khanhvanphan@hcmut.edu.vn
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 1 / 73
NÎi Dung
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 2 / 73
Tích phân kép
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 3 / 73
Tích phân kép
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 4 / 73
Tích phân kép
P
n
Xét lim f (xi , yi ). xi . yi
n!1 i=1
N∏u giÓi h§n trên tÁn t§i ko phˆ thuÎc vào cách chia
mi∑n D, và cách chÂn i∫m xi , yi thì ta ‡nh nghæa:
RR /n Pn
f (x, y )dxdy = lim f (xi , yi ). xi . yi - gÂi là tích
n!1 i=1
D
phân kép (bÎi 2) trên mi∑n D cıa hàm f (x, y ).
‡nh l˛
Hàm liên tˆc trên mÎt mi∑n óng, b‡ ch∞n, có biên trÏn
t¯ng khúc thì kh£ tích trên mi∑n.
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 5 / 73
Tích phân kép
To§ Î Decartes
Là to§ Î thu ˜Òc b¨ng cách chi∏u vuông góc xuËng các
trˆc to§ Î Ox, Oy , là hª trˆc ta làm quen phÍ thông.
y
A
y
x
0 x
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 7 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
RR Rb y2R(x)
thì: I = f (x, y )dxdy = dx f (x, y )dy
D a y1 (x)
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 8 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
N∏u
( D:
cy d
x1 (y ) x x2 (y )
Rd x2R(y )
thì: I = dy f (x, y )dx
c x1 (y )
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 9 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
Ví dˆ 1
RR
Tính I = x 2 ydxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
y = x 2, y = 4
RR
V™y x 2 ydxdy =
D
R2 R4
dx x 2 ydy
2 x2
R2 1 2 2 4
= 2 (x y )|x 2 dx
( 2
2x 2 1
R2 512
D: = 2 (16x 2 x 6 )dx = 21
x2 y 4 2
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 10 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
Ví dˆ 2
RR 2
Tính I = x ydxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
p D
x = y , y = 2 x, y = 0
Cách (
1:
0x 1
D1 :
0y x2
(
1x 2
D2 :
0y 2 x
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 11 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
R1 Rx 2 2
R2 2R x
V™y I = dx x ydy + dx x 2 ydy
0 0 1 0
R1 1 2 2 x2
R2 1 2 2 2 x
= 2 (x y )|0 dx + 2 (x y )|0 dx
0 1
R1 1 6
R2 1 2 71
= 2 x dx + 2 (x (2 x)2 )dx = 210
0 1
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 12 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
Ví dˆ 2
RR 2
Tính I = x ydxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
p D
x = y , y = 2 x, y = 0
Cách(2:
0y 1
D: p
y x 2 y
R1 2R y
V™y I = dy x 2 ydx
p
0 y
R1
= ( 13 x 3 y )|2pyy dy = 71
210
0
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 13 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
Ví dˆ 3
RR 2
Tính |x y |dxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
y = 0, y = 4, x = 2, x = 2
(
2x 2
D1 :
x2 y 4
(
2x 2
D2 :
0 y x2
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 14 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
R2 R4 2
R2 Rx 2 2 352
V™y I = dx (y x )dy + dx (x y )dy = 15
2 x2 2 0
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 15 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
Ví dˆ 4
RR
Tính I = (x + y 2 ))dxdy trên mi∑n
D
D: OAB : O(0, 0), A(1, 2), B(2, 1).
Pt t AB : y = 3 x, OA :
x
y = 2x,
( OB : y = 2
0x 1
D1 : x
y 2x
(2
1x 2
D2 : x
2 y 3 x
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 16 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
R1 R2x 2
R2 3R x
13
V™y I = dx (x + y )dy + dx (x + y 2 )dy = 4
0 x 1 x
2 2
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 17 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
Ví dˆ 5
R2 R1 y 2
Tính dx e dy
0 x
2
R1 2
Nh™n xét: Ta không th∫ tính TP e y dy , nên ph£i Íi
x
2
th˘ t¸ lßy TP
(
0y 1
D:
0 x 2y
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 18 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
R1 R2y R1 R1
e y dx = [xe y |2y
2 2 2
V™y I = dy 0 ]dy = 2ye y dy
0 0 0 0
R1 2 2
= e y d(y 2 ) = e y |10 = e 1
0
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 19 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
Ví dˆ 6
p
R2 R2y
Íi th˘ t¸ lßy tích phân: I = dy f (x, y )dx
p
0 y
p 2
x = 2y ) y = x2 , x 0
p
x = y ) y = x 2, x 0
( p
0x 2
D1 : x 2
y x2
(p2
2x 2
D2 : x 2
2 y 2
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 20 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
p
R2 Rx 2 R2 R2
I = dx f (x, y )dy + dx f (x, y )dy
p
0 x2 2 x2
2 2
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 21 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
Ví dˆ 7
RR
Tính (|x| + |y |)dxdy , vÓi D : |x| + |y | 1
D
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 22 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
R1 1R x R1 R0
I = dx (x + y )dy + dx (x y )dy
0 0 0 x 1
R0 R0 R0 R
x+1
+ dx ( x y )dy + dx ( x + y )dy
1 x 1 1 0
Nh™n xét: Do mi∑n D là mi∑n Ëi x˘ng vÓi x, y , hàm f
R1 1R x
là hàm chÆn /v x, y , nên: I = 4 dx (x + y )dy = 43
0 0
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 23 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
Ví dˆ 8
RR
Tính I = (x + y )dxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
x 2 + y 2 1, y 0
(
1x 1
D: p
0y 1 x2
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 24 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
p
R1 1R x 2 R1 y2
p
1 x2
V™y I = dx (x + y )dy = (xy + 2 )|0 dx
1 0 1
R1 p
= [x 1 x 2 + 12 (1 x 2 )]dx
1 p
Nh™n xét 1: Hàm x 1 x 2 là hàm l¥, c™n Ëi x˘ng nên
TP b¨ng 0
R1 1
I = 2 (1 x 2 )dx = 23
1
Nh™n xét 2: Có th∫ nh™n xét mi∑nRR D Ëi x˘ng vÓi bi∏n
x, hàm x là hàm l¥ theo x nên I = xdxdy = 0
RR D
Câu h‰i: Tính I = x + x 3 y + y 5 x + xy 6 dxdy trên
D
mi∑n D giÓi h§n bi: x 2 + y 2 1 KQ: I = 0
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 25 / 73
Tích phân kép trong to§ Î Decartes
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 26 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
To§ Î c¸c
Ÿng vÓi 1 i∫m A n¨m trên m∞t phØng, xét r = OA 0,
' là góc tính t¯ tia Ox tÓi tia OA vÓi quy ˜Óc chi∑u + là
chi∑u ng˜Òc chi∑u kim Áng hÁ. BÎ (r , ') ˜Òc gÂi là to§
Î c¸c cıa i∫m A
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 27 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ
1 Cho
( ˜Ìng tròn: x 2 + y 2 = 4. Xét trong hª to§ Î c¸c
x = r cos '
y = r sin '
(r cos ')2 + (r sin ')2 = 4 , r 2 = 4 , r = 2
2 ˜Ìng thØng y = 1. Ph˜Ïng trình trong to§ Î c¸c:
r sin ' = 1, hay: r = sin1 '
3 ˜Ìng thØng y = x. Ph˜Ïng trình trong to§ Î c¸c:
r sin ' = r cos ', , tan ' = 1, hay ' = ⇡/4 _ 5⇡/4
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 28 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ 1
RR
Tính I = (x + y )dxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
x 2 + y 2 1, y 0
S˚
( dˆng to§ Î c¸c
x = r cos '
y = r sin '
Thay vào pt:
(r cos ')2 + (r sin ')2 = 1
) r(= 1
0r 1
D:
0'⇡
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 30 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
R⇡ R1
I = d' (r cos ' + r sin ').rdr
0 0
R⇡ 3
= [(cos ' + sin ') r3 ]|10 d'
0
1 2
= 3 (sin ' cos ')|⇡0 = 3
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 31 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ 2
RR
Tính (x + y 2 )dxdy , vÓi D : y = 1, x = 0, y = px , s˚
3
D
dˆng to§ Î c¸c.
(
x = r cos '
y = r sin '
r cos
p '
y = px3 , r sin ' = 3
) ' = arctan p13 = ⇡
6
y = 1 , r = sin1 '
(
⇡ ⇡
6 ' 2
D:
S˚ dˆng to§ Î c¸c: 0 r sin1 '
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 32 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
⇡ 1
R2 R
sin '
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 33 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ 3
RR
Vi∏t c™n cıa tích phân fdxdy , vÓi
D
2 2 1
D : x + y 1, x 2 trong to§ Î c¸c.
p
Giao i∫m 1
± 23 )
( 2 ,p
) tan ' = ± 3 p
) ' = ± arctan 3 = ± ⇡3
x = 12 , r = 2 cos 1
'
(
⇡ ⇡
S˚ 3 ' 3
( dˆng to§ Î c¸c: D: 1
x = r cos ' 2 cos ' r 1
y = r sin '
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 34 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ 4
RR
Vi∏t c™n cıa TP f (x, y )dxdy , vÓi
D p
2 2
D : 1 x + y 4, x y 3x trong to§ Î c¸c
(
x = r cos '
y = r sin '
p
y = 3x ) ' = ⇡3
y = x ) ' = ⇡4
1 x2 + y2 = r2 4 )
1 (r 2
S˚ dˆng to§ Î c¸c: ⇡ ⇡
4 ' 3
D:
1r 2
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 35 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ 5
RR x+y
Tính I = x 2 +y 2 dxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
(x 1)2 + y 2 1, y 0
S˚
( dˆng to§ Î c¸c
x = r cos '
y = r sin '
Thay vào pt:
(r cos ' 1)2 +(r sin ')2 = 1
) r(= 2 cos '
0 ' ⇡2
D:
0 r 2 cos '
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 36 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
⇡
R2 2 cos
R ' r cos '+r sin '
I = d' r2 .rdr
0 0
⇡
R 2
= [(cos ' + sin ')r ]|20 cos ' d'
0
⇡
R2
= (1 + cos 2') + sin 2'd'
0
⇡
= 2 +1
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 37 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ 6
RR
Tính I = fdxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
(x 1)2 + y 2 1, x y x
(
x = r cos '
y = r sin '
Thay vào pt:
(r cos ' 1)2 +(r sin ')2 = 1
) r(= 2 cos '
⇡ ⇡
4 ' 4
D:
0 r 2 cos '
S˚ dˆng to§ Î c¸c
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 38 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
⇡
R4 2 cos
R '
I = d' f (r cos ', r sin ').rdr
⇡ 0
4
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 39 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ 7
RR
Tính I = fdxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
(x + 1)2 + y 2 1, x + 2 y
(
x = r cos '
y = r sin '
Thay vào pt:
(r cos '+1)2 +(r sin ')2 1
) r 2 cos '
x + 2 y , r cos ' + 2
2
r sin ' , r sin ' cos '
S˚ dˆng to§ Î c¸c
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 40 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
(
3⇡
'⇡
4
D: 2
sin ' cos ' r 2 cos '
R⇡ 2Rcos '
I = d' f (r cos ', r sin ').rdr
3⇡ 1
4 sin ' cos '
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 41 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ 8
RR
Tính I = x + ydxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
x 2 + y 2 1, x 2 + (y 1)2 1, x 0
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 42 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
(
x = r cos '
S˚ dˆng to§ Î c¸c
y = r sin '
( (
⇡
2 ' 0 0 ' ⇡6
D1 : D2 : V™y
0r 1 2 sin ' r 1
⇡
R0 R1 R6 R1
I = d' (r cos ' + r sin ').rdr + d' (r cos ' +
⇡ 0 0 2 sin '
2 p
3 ⇡ 11
r sin ').rdr = 8 6 + 24
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 43 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ 9
RR
Tính I = xydxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
(x 2)2 + y 2 1, y 0
S˚
( dˆng to§ Î c¸c
x = r cos '
y = r sin '
Thay vào pt:
(r cos ' 2)2 +(r sin ')2 = 1
, r 2 4r cosp '+3 = 0 ,
r = 2 cosp' ± 4 cos2 ' 3
3 ⇡
cos ' 2 )0 ' 6
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 44 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
⇡
p 2
2 cos '+
R6 R 4 cos ' 3 2
V™y I = d' r sin ' cos '.rdr
0
p 2
2 cos ' 4 cos ' 3
Nh™n xét: C™n cıa r ph˘c t§p, khó tính tích phân!!
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 45 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
y0
y0
A
y r
'
00 (x0 , y0 ) x0
x0
0 x
0
Ta
( dÌi hª trˆc to§ Î c¸c v∑ gËc
( O (x0 , y0 ):
x 0 = x x0 = r cos ' x = r cos ' + x0
,
y 0 = y y0 = r sin ' y = r sin ' + y0
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 46 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ:
Xét ˜Ìng tròn x 2 + y 2 = 2x
(
x = r cos '
Trong hª to§ Î c¸c: thì pt ˜Ìng
y = r sin '
tròn: (r cos ')2 + (r sin ')2 = 2r cos '
, r 2 = 2r cos ', hay r = 2 cos '
Trong hª to§( Î c¸c m rÎng, dÌi gËc O v∑ tâm hình
x = r cos ' + 1
tròn I (1, 0) thì pt ˜Ìng tròn:
y = r sin '
(r cos ' + 1)2 + (r sin ')2 = 2(r cos ' + 1),
r2 = 1 , r = 1
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 47 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 48 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ
RR
Tính I = xydxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
(x 2) + y 2 1, y
2
0, (VD9 ph¶n to§ Î c¸c)
S˚ dˆng
( to§ Î c¸c m
x = r cos ' + 2
rÎng
y = r sin '
Thay vào pt:
(r cos ')2 + (r sin ')2 = 1
,r =1 ,0r 1
0'⇡
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 49 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
R⇡ R1
V™y I = d' (r cos ' + 2)r sin '.rdr
0 0
R⇡ 1
= 4 sin ' cos ' + 23 sin ' = 4
3
0
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 50 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ
RR x+y
Tính I = x 2 +y 2 dxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
(x 1) + y 2 1, y
2
0, (VD5 ph¶n to§ Î c¸c)
S˚ dˆng
( to§ Î c¸c m
x = r cos ' + 1
rÎng
y = r sin '
Thay vào pt:
(r cos ')2 + (r sin ')2 = 1
) r(= 1
0'⇡
D:
0r 1
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 51 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 52 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 53 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ
1 Cho ˜Ìng ellipse: x 2 + 4y 2 = 4.
2
, x4 + y 2 = 1. (
x = 2r cos '
Xét trong hª to§ Î c¸c
y = r sin '
(2r cos ') + 4(r sin ') = 4 , r 2 = 1 , r = 1
2 2
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 54 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 55 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
(
r1 r r2
N∏u D: thì
'1 (r ) ' '2 (r )
Rr2 'R2 (r )
I = dr abr.f (ar cos ', br sin ')d'
r1 '1 (r )
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 56 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ
RR
Tính I = (x + y )dxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
x 2 + 2y 2 4, y 0
2
x2
x 2 + 2y 2 4 , 4 + y2 = 1 S˚
( dˆng to§ Î c¸c
x = 2r cos '
p
y = 2r sin '
Thay vào pt:
(r cos ')2 + (r sin ')2 = 1
) r(= 1
0r 1
D:
0'⇡
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 57 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
R⇡ R1 p p
I = d' (2r cos ' + 2r sin ').2 2rdr
0 0
p R⇡ p 3
= 2 2 [(2 cos ' + 2 sin ') r3 ]|10 d'
p 0 p
2 2
= 3 (2 sin ' 2 cos ')|⇡0 = 83
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 58 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
Ví dˆ
RR
Tính I = (x + y )dxdy trên mi∑n D giÓi h§n bi:
D
x 2 + 2y 2 4, 0 y x
(
x = 2r cos '
p
y = 2r sin '
Thay vào pt:
(r cos ')2 + (r sin ')2 = 1
)
p r =1
2r sin 'p= 2r cos '
tan ' = 2 p
S˚ dˆng to§ Î c¸c ) ' = arctan 2
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 59 / 73
Tích phân kép trong to§ Î c¸c
(
0r 1
D: p
0 ' arctan 2
p
R 2 R1
arctan p p
I = d' (2r cos ' + 2r sin ').2 2rdr
0 0
Chú ˛: Do trong hª to§ Î c¸c m rÎng, các trˆc ã b‡
kéo giãn theo tø lª, nên góc ' cÙng thay Íi.
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 60 / 73
Ÿng dˆng tích phân kép
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 61 / 73
Ÿng dˆng tích phân kép
Ví dˆ
Tính diªn tích mi∑n D giÓi h§n bi: p
x 2 + (y 1)2 1; x 2 + (y 2)2 4, x y 3x
S˚
( dˆng to§ Î c¸c
x = r cos '
y = r sin '
Thay vào pt:
(r cos ')2 +(r sin ' 1)2 = 1
, r = 2 sin '
(r cos ')2 +(r sin ' 2)2 = 4
, r = 4 sin '
, 2 sin ' r 4 sin '
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 62 / 73
Ÿng dˆng tích phân kép
p
r cos ' r sin ' 3r cos ' ) ⇡4 ' ⇡
3 V™y
⇡ ⇡
R3 4 sin
R ' R3 p
SD = d' rdr = 6 sin2 'd' = ⇡4 3 3
4 + 3
2
⇡ ⇡
4
2 sin ' 4
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 63 / 73
Ÿng dˆng tích phân kép
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 64 / 73
Ÿng dˆng tích phân kép
RR
V = |f (x, y )|dxdy
D
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 65 / 73
Ÿng dˆng tích phân kép
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 66 / 73
Ÿng dˆng tích phân kép
Ví dˆ
Tính th∫ tích khËi b‡ giÓi h§n bi các m∞t:
z = 5 x 2 y 2 , z = 0, x 2 + (y 1)2 1
R2⇡ 2 r4 2r 3 7⇡
V = [2r 4 + 3 sin ']|10 d' = 2
0
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 68 / 73
Ÿng dˆng tích phân kép
Ví dˆ
Tính th∫ tích khËi b‡ giÓi h§n bi các m∞t:
z = 4 y 2 , z = y 2 + 2, x = 1, x = 2
Trong mi∑n Dxy chÂn 1 i∫m (0, 0), thay vào z ta có m∞t
trên là m∞t z = 4 y 2 , RR
m∞t d˜Ói là z = y 2 + 2
Th∫ tích cıa khËi: V = (4 y 2 (y 2 + 2))dxdy
Dxy
R2 R1 2
R2 2 3 1
V = dx (2 2y )dy = (2y 3 y )| 1 dx
1 1 1
4
= 3(4 3) =8
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 70 / 73
Ÿng dˆng tích phân kép
Ví dˆ
Tính th∫ tích khËi b‡ giÓi h§n bi các m∞t:
z = 4 y 2 , z = y 2 + 2, x = 1, x = 2
Cách 2: ChÂn: 1 x 2, tìm hình chi∏u xuËng Oyz:
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 71 / 73
Ÿng dˆng tích phân kép
Pt giao i∫m:
z = 4 y2 = y2 + 2
, y = ±1
Hình chi∏u xuËng mp Oyz:
D
(yz :
1y 1
y2 + 2 z 4 y2
RR
Th∫ tích cıa khËi: V = (2 ( 1))dydz
Dyz
2
R1 4R y R1
V = dy 3dz = 3(4 y2 (y 2 + 2))dy = 8
1 y 2 +2 1
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 72 / 73
Ÿng dˆng tích phân kép
(Th.S.Phan Th‡ Khánh Vân) Tích phân kép Ngày 30 tháng 3 n´m 2017 73 / 73