FOTOĞRAF VE RENK

Renk Nedir?

Renk, ışığın değişik dalga boylarının gözün retinasına ulaşması ile ortaya çıkan bir algılamadır. Bu
algılama, ışığın maddeler üzerine çarpması ve kısmen soğurulup kısmen yansıması nedeniyle çeşitlilik
gösterir ki bunlar renk tonu veya renk olarak adlandırılır. Tüm dalga boyları birden aynı anda
gözümüze ulaşırsa bunu beyaz, hiç ışık ulaşmazsa siyah olarak algılarız. İnsan gözü 380nm ile 780nm
arasındaki dalga boylarını algılayabilir, bu sebepten elektromanyetik spektrumun bu bölümüne
görünen ışık denir.

İki ana rengin karışımıyla ortaya çıkan ara renk, karışıma katılmayan ana rengin tamamlayıcısı olur.
Kırmızı için yeşil, mavi için turuncu, sarı içinse mor tamamlayıcı renk işlevi görür. Aynı zamanda
birbirlerine karşıt olan bu renkler birlikte kullanıldıklarında da denge oluştururlar.

İki yüzyıl kadar önce Isaac Newton gökkuşağı dediğimiz bu doğa olayını kendi evinde
gerçekleştirmiştir. Karanlık bir odaya tek bir güneş ışığına eş ışığı bir prizmadan geçirerek güneş tayfı
renklerine ayrıştırmayı başarmıştır. Bu renkler: macenta, kırmızı,sarı,yeşil, siyan mavisi, koyu mavidir.
Yıllar sonra fizikçi Young da Newton’un yaptığı deneyin tersini yaparak ışığı yeniden oluşturmuştur.
Tayfın altı renginin birer ışığını bir perdede birbiri üzerine düşürerek beyaz ışığı elde etmiştir.
Renk ile ilgili kavramlar:

Tayf: Rengin parlaklık ve saflık derecesidir. Renk açıldıkça parlaklığı ve ışık değeri artar, Koyulaştıkça
da karanlıklığı ve ışık değeri düşük olur.

Armoni: Renkler arsındaki ahenk ve uyum.

Kontrast: Karşıtlık. Açıklık-koyuluk gibi…

Ton: Rengin parlaklık derecesidir.

Kromatik:. Radyoaktif spektrum da insan gözünün algılayabildiği, 380nm – 780nm dalga boyu
arasında bulunan ve ışık ismi verilen bölümdür.

Akromatik: Beyaz ve siyah, bu iki rengin aralarında oluşturdukları ara renkler akromatik renklerdir.
Beyaz ve siyah radyoaktif spektrumda bulunmadığı için fizik tarafından renk olarak kabul
edilmemektedir.

Doygunluk: Doygunluk rengin ışığı yeterince yansıtması ve parlaklığıyla ilgilidir. O rengin, aynı ışık
ortamında renksiz bir gri tonuna oranıyla hesaplanır. Doygunluk azaldıkça renk, rengini yitirir ve siyaha
yaklaşır. Doygunluk sıfır olduğunda, renk siyahtır. Bir rengin en saf ve en kuvvetli hali de denilebilir.

Fotoğrafçılıkta Renk

Işık kaynaklarına göre renk dağılımı şu şekildedir;

Gün ışığı %33 mavi, %34 yeşil, %33 kırmızı Renksiz flaş ampulü %24 mavi, %36 yeşil, %40 kırmızı
Normal elektrik ampulü %12 mavi, %32 yeşil, %56 kırmızı Mum ışığı %6 mavi, %18 yeşil, %76 kırmızı
Işık ve renkle ilgili olarak sık sık karşımıza çıkabilecek bir terim de ‘Kelvin’dir. Kelvin, bahsedeceğimiz
konuyla ilişkili olarak araştırma yapan bir fizikçinin adı olmakla birlikte, fotoğrafta kullanılan anlamıyla
renk sıcaklığını ifade eder. Fotoğraf çekerken kullandığımız ışık kaynağının renk sıcaklığı,
fotoğrafımızdaki renkleri ve kalitelerini belirler. Işığın Kelvin derecesi düştükçe renk kırmızıya,
yükseldikçe maviye döner. Mavi ışığın soğuk, kırmızı ışığın ise sıcak bir etkisi vardır. Örneğin gün ışığı
5500 – 5600 Kelvin değerinde beyaz ışık verir. 500 Watt’lık bir stüdyo ampulü 3200 Kelvin değerinde,
200 Watt’lık bir ev ampulü 2900 Kelvin değerinde kırmızı ışık verirler. Bu değerler ışığın geliş açısına
göre değişirler.
Sıcak renkler, konuyu ön plana çıkarırken soğuk renkler, uzaklaştırır. Gün ışığının rengi sabahların
erken saatlerinde sarıdır, akşama doğru kırmızılaşır. Kışın gün ışığında yaza göre daha çok mavi
vardır. Deniz seviyesinden yükseldikçe mavilik ve ultra-viole ışınların etkisi artar. Doğrudan gelen
güneş ışığı gölgelere göre daha sıcak olur tonlu olur. Bulutlu ve puslu havalar mavi tonlu renkleri
vermek eğilimindedir.
 Ferdi DEMİRCAN-Sonbahar

Tamamlayıcı renkler dinamik ve hareket izlenimi verir, tahrik edicidir. Buna karşın bağlantılı
(uyumlu)renkler sakin ve dinlendiricidir. Bir fotoğraf düşününki masmavi, berrak bir gökyüzü, yemyeşil
bir kır, ağaçlar ve bir ağaca dayandırılmış mor bir bisiklet, insana huzur veren, insanı dinlendiren,
durgunlaştıran bir görüntü ama o bisiklet kırmızı ya da turuncu olsa(maviye ve yeşile kontrast bir renk)
daha dikkat çekici ve heyecan verici bir görüntü oluşurdu. Renkleri kullanarak verilmek istenen
mesajın etkisini arttırılabiliriz ya da azaltabiliriz. Reklâm veya tanıtım fotoğrafçıları, pasif düzenlemeyle
renkleri doğru kullanarak, mesajı en etkili şekilde verirler. Sanat, doğa, basın fotoğrafçılığında bunu
başarmak daha zordur; ancak rengin sırrını bilen fotoğrafçılar bunu da kolaylıkla başarır. Çoğu fotoğraf
sanatçısı kırmızı bir şapkayı veya çekim alanlarında kırmızı montlu, kırmızı ayakkabılı, kırmızı çiçeği,
bir şekilde kompozisyonlarına dahil etmek isterler.

Sarı: En parlak renk. Uyarı ışıklarında sarı tercih edilir. Ayrıca dikkat çekiciliğinden dolayı dünyada
taksiler sarıdır. Sonbaharın da baskın renkleri sarı ve sarı-turuncu, duygularımızı yakalayan, güçlü bir
çekiciliğe sahiptir. Neşeyi anlatır. Sarı zeka ,incelik ve pratiklikle de ilgilidir. Toplumsal yaşamı ve
birlikte çalışmayı yansıtan bir anlamı vardır. Geçiciliğin sembolüdür.Sarı ayrıca hüzün ve özlemin
rengidir. Sonbaharın tüm hüzünlü güzelliğinde onun her rengini izlemek mümkündür.

Kırmızı: En uzun dalga boyuna sahip olan kırmızı renk, özellikle de koyu bir arka plan ile birlikte
kullanıldığında öyle şiddetlidir ki, bir görüntüde yer alan küçücük kırmızı bir leke bile görüntünün her
yerini etkiler
 Ferdi DEMİRCAN-Altınpark(Ankara)

Mavi: Dünyanın hakim rengi olan mavi çekingen bir renk; dinlendiriciliği ve edilgenliği anlatır. Koyu
tonlarda ya da yoğun olarak kullanıldığında moral bozan, kasvet veren, açık tonlarda ya da beyazla
karışık kullanıldığında, yatıştırıcı ve güven veren bir etki yaratır. Mavi renk gökyüzünün ve geniş
ufukların, denizin simgesidir. Sınırsızlığı ve uzak bakışlılığı simgeler. Huzuru temsil eder ve
sakinleştirir.

Yeşil: Sessizliği anlatır. Doğanın ve baharın rengidir. Güven veren renktir. Yeşil yaratıcılığı körükler. Bu
yüzden büyük lokanta mutfaklarında yeşil tercih edilir. Hastanelerde de yeşil rahatlatıcı özelliği
nedeniyle kullanılır.

Birkaç Öneri:

1. Özel bir tercihiniz yoksa iki güçlü rengi aynı oranda bir arada kullanmayın. Yani
fotoğrafınızda renk hiyerarşisi oluşturun.
2. Rengin psikolojik etkilerini göz önünde bulundurun. İnsanlara fotoğraflarınızdaki
renkler hakkında sorular sorun.
3. Tamamlayıcı renkleri kullanmaya özen gösterin.
4. Günün hangi saatinde yılın hangi mevsiminde ne tür renklerin ortaya çıktığını
gözlemleyin.
5. Zıt renkleri de fotoğraflamayı deneyin.
6. Fotoğrafınızın mesajı ile renkler arasında bir uyum olmasına dikkat edin. Örneğin
romantik bir etki için pastel renkler kullanılabilir.
7. Tek rengin farklı tonlarıyla deneyler yapın. ( En kolay ve ekonomik yolu photoshop
kullanmaktır. )
8. Fotoğraf çekmeden önce makinenizin Kelvin ayarını yapmayı ustaca öğrenin. ( Beyaz
ayarı)
9. Doğru renk için doğru ışığı beklemekten çekinmeyin.
10. Photoshop gibi düzenleme programlarını iyi derecede biliyorsanız RAW formatında
fotoğraf çekin.
ÖRNEK FOTOĞRAFLAR