E drejta nderkombetare publike

1.CILAT JANE ELEMENTET QENESORE QE DUHET PLOTESOHEN PER

LINDJEN E NJE ZAKONI NDERKOMBETARE?
-ELEMENTET QENESORE PER LINDJEN E NJE ZAKONI NDERKOMBETARE
JANE:1.PRAKTIKA E PERGJITHSHME E SHTETEVE,DHE 2.VETEDIJA E
SUBJEKTEVE QE DUKE VEPRUAR NE NJE MENYRE TE CAKTUAR
VEPROJNE NE PAJTIM ME RREGULLAT ZAKONORE..
2.CILAT JANE FUNKSIONET KRYESORE TE GJYKATES NDERKOMBETARE TE
DREJTESISE?
-a)THEMELIMI I GJYKATES B)ZGJEDHJA E
GJYQETAREVE,C)KOMPETENCA E GJYKATES ,C)PROCEDURA,VENDIMET
E GJYKATES,DH)EFEKTET E VENDIMEVE TE GJYKATES ,E)MENDIMET
KONSULATIVE,E)VEPRIMTARIA E GJYKATES,F)RASTI I KANALIT TE
KORFUZIT(RASTI ANGLO SHQIPETARE).
3.QKA NENKUPTON TERMI MODUS VIVENDI?
-SHPREHJE (TERM)PER MARREVESHJE ME TE CILEN ZGJIDHET
PERKOHESISHT NJE CESHTJE MIDIS SHTETEVE,PERDERISA NUK
ARRIHET NJE ZGJIDHJE DEFINITIVE E SAJE.
4.ANTARET E KONFEDERATES?
-KONFEDERATA ESHTE LIDHJE E DY APO ME SHUME SHTETEVE TE
PAVARURA.KRIJOHET ME MARVESHJE NDERKOMBTARE DHE KA PER
QELLIM MBROJTJEN E PAVARESISE SE JASHTME OSE TE MBRENDSHE
TE ANTAREVE TE SAJE.NDONJEHERE KRIJOHET PER TE
EVITUAR DOMINIMIN E NJE SHTETI ME TE FORTE . KONFEDERATA
AMERIKANE 1781 ,DHE KONFEDERATA GJERMANE 1815. KAN PASUR PER
QELLIM MBROJTJEN E PERBASHKET TE TE GJITHE ANTAREVE NGA
SULMI I JASHTEM..
5.CKA PERFAQSOJNE SERVITUTET NDERKOMBTARE DHE KUR SHUHEN
ATO ?-SERVITUTET NDRKOMBTARE PERFASOJNE KUFIZIME TE
JASHTZAKONSHME TE SOVRANITETIT TERRITORIAL TE NJE SHTETI TE
IMPONUARA ME MARRVESHJE ME TE CILAT NJE PJESE OSE TERE
TERRITORI I NJE SHTETI DUHET TE SHERBEJE PER DISA QELLIME OSE
INTERESA TE CAKTUARA TE SHTETIT TJETER.
6.LLOJET E SERVITUTEVE?
1.SERVITUTET POZIOTIVE-I JEPET E DREJTA NJE SHTETI QE TE
NDRRMARE VEPRIME TE CAKTUARA NE TERRITORIN E SHTETIT TJETER.
2.SERVITUTET NEGATIVE-I JEPET E DREJTAA NJE SHTETI QE TE
KERKOJE NGA SHTETI TJETER QE AI TE REZERVOHET NGA USHTRIMI I
SOVRANITETIT NE CESHTJE TE CAKTUARA.
3.SERVITUTET USHTARAKE-ME TE CILAT NJE SHTET KA TE DREJTE TE
MBAJE TRUPAT E VETA NE TERRITORIN E SHTETIT TJETER ,E DREJTA E
FLAMURIT TE AEROPLANEVE USHTARAK MBI TERRITORIN E SHTETIT
TJETER DHE ATERIMIT PER QELLIME TEKNIKE OSE E DREJTA E SHTETIT
QE TE KERKOJE NGA SHTETET E TJERA TE REZERVOHEN NGA
FORTIFIKIMI I NDONJE QYTETI APO ZONE.
02
4.SRVITUTET E KONOMIKE-PER QELLIME KOMERCIALE DHE TE
KOMUNIKACIONIT SIC JANE:E DREJTA E PESHKIMIT NE UJRAT
TERRITORIALE TE SHTETIT TJETER ETJ.
7.CILI ESHTE RROLI I “NDERMJETESUESIT” NE ZGJIDHJEN E
MOSMARRVESHJEVE NDERKOMBETARE.?
-NDERMJETESUESEI KONSISTON NE AKSIONIN E NJE SHTETI TE TRETE
TE NJE GRUPI TE SHTETEVE OSE TE NDONJE PERSONI
ADMINISTRATIV,ME QELLIM QE TE GJENDET ZGJIDHJA E NJE KONFLIKTI
MIDIS DY SHTETEVE,SHTETI I TRETE QE PARAQITET SI NDERMJETESUES
MERR PJESE NE BISEDIME MIDIS PALEVE NE KONFLIKT OSE ZHVILLON
BISEDIME ME TO..
8.SI CAKTOHEN ARBITRAT E ARBITRAZHIT ?
-PERCAKTIMI I ARBITRIT BEHET ME PAJTIMIN E PALEVE.SHTETET
VENDOSIN LIRISHT SE A DO TI BESOJNE ZGJIDHJEN E RASTIT NJE
ARBITRI APO DISA ARBITRAVE .NE KOHEN E MEPARSHME SI ARBITRA
ZGJIDHESHIN ME SE SHPESHTI PAPA DHE IMPERATORE GJERMANE
VARESISHT NGA FAKTI SE CILIT I JEPEJ EPERSIA.
9.SI MERREN VENDIMET NE GJYKATEN NDERKOMBETARE TE DREJTESISE ?
-VENDIMET E GJYKATES MERREN ME SHUMICEN E VOTAVE TE
GJYQTAREVE TE PRANISHEM.NE RAST SE VOTAT JANE TE BARABARTA
,ATEHERE VENDOS VOTA E KRYETARIT OSA VOTA E PERSONIT QE E
ZEVENDESON ATE (NENI 55).
10.CILAT JANE DY KUSHTET QE DUHET PLOTESUAR PER TE FITUAR
STATUSIN E PALES NDERLUFTUESE?
-KUSHT I DOMOSDOSHEM PER KETE NE CDO RASTE ESHTE?
1)QE TE ORGANIZOHEN FORCAT E ARMATOSURA DHE,2)TE
RRESPEKTOHET E DREJTA NDERKOMBETARE E LUFTES..
11.CKA NENKUPTON ARMEPUSHIMI I PJESESHEM DHE AI I PERGJITHSHEM?
-ARMEPUSHIMI I PJESESHEM ESHTE MARREVESHJE PER NDERPRERJEN
E ARMIQESIVE QE KA TE BEJE ME NJE PJESE TE KONSIDERUESHME TE
FORCAVE USHTARAKE DHE TE RAJONIT TE LUFTES,KURSE AI I
PERGJITHSHEM ESHTE MARREVESHJE E LIDHUR ME QELLIM TE
NDERPRERJES SE ARMIQESIVE MIDIS TE GJITHA FORCAVE TE PALEVE
NDERLUFTUESE DHE PER TERE RAJONIN E LUFTES..
12.CKA NENKUPTON VENIE E VETO-S NE MARRJEN E NJE VENDIMI NE
KESHILLIN E SIGURIMIT TE OKB-se?
-ME VENIE TE VETO-S NENKUPTOJME KUR NJE SHTET ANETARE I OKBS
NUK ESHTE I NJE MENDIMI NE LIDHJE ME SHTETET E TJERA ANTARE TE
OKB-SE LIDHUR ME NJE VENDIM TE MARRE PER NJE SHTET TE TRETE
,DHE SHTETI ANETARE I OKB-SE KA TE DREJTE TE VETO-S I CILI MUND
TA NDALOJE”BLLOKOJE”VENDIMIN .DMTH,ME VENIE TE VETO-S
03
NENKUPTOJME BLLOKIMIN E NJE VENDIMI NGA NJE SHTET PER ARSYE
TE NDRYSHME NE KESHILLIN E SIGURIMIT TE OKB-SE..
13.SI RREGULL E PERGJTHESHME,SOVRANITETIN E JASHTEM E RUAJNE:
A)ANTARET E FEDERATES
B)ANTARET E KONFEDERATES (E SAKTE)
C)TE DYJA
14.TERRITORI I NJE SHTETI MUND TE RRITET(NE MENYRE TE LIGJSHME)
A)
B)
C)ME ANE TE CEDIMIT (E SAKTE)
15.FILLIMI I LUFTES NE MES DY SHTETEVE KA PER PASOJE TE
DREJTEPERDREJTE:
A)NDERPRERJE TE MARDHENIEVE DIPLOMATIKE NE MES TE SHTETEVE
TE PERFSHIRA NE KONFLIKT ME NJERA TJETREN
B)
C)
16.E DREJTA E LUFTES NJEH VETEM NJE MENYRE TE PERFUNDIMIT TE
LUFTES -NENSHTRIMIN E NJE PALE NGA NJE PALE TJETER:
A)
B)E PA SAKTE
17.SHTETET NEUTRALE JANE TE DETYRUARA QE:
A)TE MOS MARRIN PJESE NE KONFLIKTE TE ARMATOSURA ME
KARAKTER NDERKOMBETARE
B)
C)
18.SUKSEDIMI ESHTE TERESI NORMASH PRAKTIKASH TE SE DREJTES
NDERKOMBETARE QE KANE TE BEJNE ME TE DREJTEN E LUFTES (APO TE
DREJTEN HUMANITARE)
A)E PASAKTE
B)
19.TRAKTATET LIGJE JANE?
-BURIM I DREJTPERDREJTE I SE DREJTES NDERKOMBETARE.ME TO
KONTRAKTOHEN RREGULLA TE REJA TE SJELLJES OSE VERTETOHEN
RREGULLAT EGZISTUESE,PERKUFIZOHEN OSE ABROGOHEN
RREGULLAT EKZISTUESE ZAKONORE OSE KONTRAKTUESE TE
KARAKTERIT TE PERGJITHSHEM,ATO PERMBAJNE RREGULLA TE
PERGJITHESHME QE ZBATOHEN NGA TE GJITHE,SIPAS TE CILEVE NE TE
ARDHMEN DUHET TE ZGJIDHET NDONJE CESHTJE E CAKTUAR.ME TO
RREGULLOHET NDONJE MATERIE E INTERESIT ME TE GJERE..
04
20.NDERSA TRAKTATET KONTRATA JANE :MARREVESHJE MIDIS DY OSE
DISA SHTETEVE DHE KANE PER OBJEKT RREGULLIMIN E NJE
QESHTJEJE TE CAKTUAR MIDIS ATYRE SHTETEVE.KETO NUK JANE
BURIM I DREJTPERDREJTE E SE DREJTES NDERKOMBTARE
,MEGJITHESE MUND TE KRIJOJNE TE DREJTE PARTIKULARE MIDIS
PALEVE .TRAKTATET KONTRATA JANE RREGULLISHT TE KUFIZUARA NE
PIKPAMJE TE KOHES DHE KONSUMOHEN ME PLOTESIMIN E OBLIGIMEVE
RECIPROKE TE PALEVE KONTRAKTUESE,KETO JANE RREGULLISHT
DYPALESHE DHE SHPESHHERE KRAHASOHEN ME MARRVESHJET MIDIS
PERSONAVE FIZIKE NE TE DREJTEN E MBRENDESHME.
21.ME VET FAKTIN E EKZISTIMIT SI SUBJEKTE TE SE DREJTES
NDERKOMBTARE KONSIDEROHET SE SHTETET I GEZOJNE DISA TE DREJTA
THEMELORE .CILAT JANE ATO DHE CILAT JANE DISA NGA DOKUMENTET
KRYESORE NDERKOMBETARE QE I PERMBAJNE ATO?
-JANE:E DREJTA E SOVRANITETIT DHE E PAVARESISE,E DREJTA PER
EKZISTENCE OSE VET EKZISTENCE,E DREJTA E BARAZISE,E DREJTA
PER TU RESPEKTU DHE E DREJTA PER KOMUNIKIM OSE E DREJTA PER T
MBAJT LIDHJE ME SHTETET TJERA OSE DETYRA PE TU REZRVU NGA
PERDORIMI I FORCES DHE KERCENIMI ME FORCE DHE PER TU REZERVU
NGA INTERVENIMI NE PUNET E SHTETEVE TJERA.DOKUMENTET
KRYESORE QE I POSEDOJNE ATO JANE:PROJEKTI ALVAREZIT ,KARTA E
OKB-SE,LIDHJA E KOMBEVE,PROJEKTI JUGOSLLAV,DEKLERATA MBI TE
DREJTAT DHE DETYRAT E SHTETEVE ETJ .
22.CILAT JANE FUNKSIONET KRYESORE TE MISIONIT KONSULORE?
-A)MBROJTJEN E INTERESAVE TE SHTETIT DHE TE SHTETASEVE
b)ZHVILLIMIN E MARDHENIEVE TREGTARE ,C)INFORMIMIN ME MJETE TE
LEJUARA MBI KUSHTET DHE ZHVILLIMIN TREGTARE,EKONOMIK
,KULTUROR ,SHKENCOR ETJ,C)USHTRIMIN E KONTROLLIT DHE DHENIEN
E NDIHMES ANIJEVE ,D)DHENIEN E NDIHMES SHTETASEVE TE TYRE NE
MBOJTJEN E TE DREJTAVE DHEI NTERESAVE PARA AUTORITETEVE TE
VENDIT,DH)KRYERJEN E FUNKSIONEVE TE NDRYSHME ADMINISTRATIVE
DHE TE NOTARIT NESE KJO SESHTE NE KUNDERSHTIM ME LIGJET E
SHTETIT TE PRANIMIT TE LINDJEVE E MARTESAVE ETJ,E)LESHIMIN E
PASAPORTAVE DHE DOKUMENTEVE TE UDHETIMIT SHTETASEVE TE
VET DHE VIZAVR PERSONAVE QE UDHETOJNE NE SHTETIN E TYRE.
23. CILI ESHTE FUNKSIONI KRYESOR I OKBSE E CILI I NATOS?
FUNKSIONI KRYESOS I OKB-SE ESHTE-A)TE DISKUTOJE PER TE GJITHA
QESHTJET QE KANE TE BEJNE ME RUAJTJEN E PAQES DHE TE SIGURISE
NDERKOMBETARE ,PERFSHIRE KETU EDHE CESHTJET E
CARMATIMIT,B)TE DISKUTOJE PER GJITHA QESHTJET OSE PUNET QE
HYNE NE KUADRIN E KESAJE KARTE ETJ.
05
24.FUNKSIONI KRYESOR I NATOS ESHTE QE TE RUAJE PAQEN DHE TE
RUAJE SIGURINE NGA NDONJE SHTET I CILIT ESHTE
RREZIKUAR TERESIA TERRITORIALE NGA NDONJE SHTET TJETER DHE
NE KETE RAST TE GJITHE ANTARET E NATOS JANE KUNDER SHTETIT I
CILI E PREK ANTARIN E NATOS .DMTH FUNKSIONI KRYESOR ESHTE
SIGURIA DHE PAQA.
25.NEN QFARE RRETHANASH MUND TE SHKARKOHET NJE GJYKATES I
GJYKATES NDERKOMBETARE TE DREJTESISE?CILA ESHTE PROCEDURA
-RREGULLAT E PROCEDURES JANE TE CAKTUARA ME STATUS DHE NE
RREGULLOREN E PUNES SE GJYKATES LENDA E MOSMARRVESHJES I
PARAQITET GJYKATES NE KOMUNIKIMIN E KOMISIONIT .GJYKIMI
ZHVILLOHET NEN DREJTIMIN E KRYETARIT OSE ZEVENDES KRYETARIT
APO GJYQETARIT ME TE VJETER .
26.CILAT JANE ARGUMENTET QE PERMENDEN ME SE SHPESHTI NGA
AUTORET QE THEKSOJNE SE E DREJTA NDERKOMBTARE ESHTE “MORAL
POZITIV NDERKOMBETARE”
-ARGUMENTET ME TE SHPESHTA QE I KANE QENDRUAR MOHUESIT
KANE QENE MUNGESA E ORGANIT SUPREM, DHE LIGJEVENESIT
MUNGESA E GJUKATAVE E SANKSIONEVE ETJ.ARGUMENTI I PARE QE
PERDORET KA TE BEJE ME NXJERRJEN E NORMAVE TE SE DREJTES
NDERKOMBETARE SIPAS MOHUESEVE DO TE KISHIN TE DREJTA
NDERKOMBTARE VETEM ATEHERE KUR ATO DO TE KISHIN MBI SHTETET
NJE PUSHTET ME TE LARTE .
27.CKA JANE ZAKONET NDERKOMBTARE E CKA TRAKTATET
NDERKOMBTARE ?SI KRIJOHEN NJERA DHE TJETRA?TREGONI NJE
SHEMBULL TE NJE NORME ZAKONORE TE SHENDRUAR NE TRAKTAT.
-ZAKONET NDERKOMBTARE JANE NORMA ZAKONORE TE CILAT
APLIKOHEN NE MENYRE TE PERSERITSHME ..TRAKTATET
NDERKOMBTARE JANE MARRVESHJE NDERKOMBTARE NE MES
SHTETEVE DY PALESHE APO TRI PALESHE.-ZAKONET KRIJOHEN ME
APLIKIMIN E NJE NORME TE MBRENDSHME NE NJE TERITOR TE
CAKTUAR DHE DUKE U APLIKUAR KRIJOHEN NE MARREVESHJE
POLITIKE APO EKONOMIKE NE MES TE DYAPO ME SHUME SHTETEVE ..
28.PSE ZHDUKJA E SHTETEVE NE KUPTIMIN KLASIK(DUKE MOS PERFSHIRE
PROCESET INTEGRUESE PSH BE-NE)ESHTE ME E VESHTIRE TE NDODHE PAS
LUFTES SE DYTE BOTERORE?
-KRIJIMI I OKB-SE DHE ORGANIZATAVE REGJIONALE NDODHEN NE
PARIM NELUFTEN PUSHTUESE DHE GJITHASHTU GJITHA SHTETET JANE
ANETARE TE OKB-SE .ZHDUKJA E SHTETEVE PAS LUFTES MUND TE
NDODHE VETEM NESE AI BASHKOHET ME NDONJE SHTETE APO
BASHKESI TJETER..

06
29.CKA MUND TE JETE E CKA NUK MUND TE JETE LENDE E TRAKTATEVE
NDERKOMBTARE?CILAT TE META E BEJNE TRAKTATIN NDERKOMBETARE
JURIDIKISHT TE PAVLEFSHEM?
-TRAKTATET NDERKOMBTARE JANE MARRVESHJE NE MES DY OSE ME
SHUME SUBJEKTEVE TE SE DREJTES NDERKOMBTARE ,ME QELLIM TE
KRIJIMIT ,NDRYSHIMIT E TE NDERPRERJES TE NDONJE RAPORTI
JURIDIK RECIPROK.TE METAT E BEJNE TRAKTATIN TE PAVLEFSHEM NE
QOFTESE TRAKTATI LIDHET ME MASHTRIM ,DHUNE,KANOSJE
,KORRUPSION..
30.CILA ESHTE PROCEDURA E PRANIMIT DHE PERJASHTIMIT TE SHTETEVE
NGA OKB?
-PEZULLIMI BEHET SIPAS NENIT 5 TE KARTES SE OKB-SE KA
PARASHIKUAR PARANDALIMIN E KTHIMIT TE TE DREJTAVE DHE
PRIVILEGJEVE TE LIDHURA ME CILESINE TE LIDHUR ME ANTARIN E
ORGANIZATES NE RAST SE NDAJ NJE ANTARI TE ORGANIZATES ESHTE
MARRE NDONJE VEPRIM PARANDALUES OSE SHTRENGUES.VENDIMI
MERRET SI TE NJEJTIN PROCEDUR SI PER PRANIMIN E ASAMBLESE SE
PERGJITHSHME MBI BAZE TE REKOMANDIMIT TE KESHILLIT TE
SIGURIMIT
31.DISKUTO SHKURTIMISHT KUPTIMIN E NDERMJETESIMIT DHE
ARBITRAZHIT SI MJET PER ZGJIDHJEN E MOSMARRVESHJEVE
NDEROMBETARE?CILI ESHTE DALLIMI THELBESORE NDERMJET TYRE?-
NDERMJETESIMI –KONSISTON NE AKSIONIN E SHTETIT TE TRETE TE NJE
GRUPI TE SHETETVE OSE TE NJE PERSONI,AUTORI ME QELLIM QE TE
GJENDET ZGJIDHJA MIDIS DY SHTETEVE KURSE 2..ARBITRAZHI KA PER
QELLIM ZGJIDHJEN E MOSMARRVESHJEVE MIDIS SHTETEVE NGA ANA E
GJYQTAREVE QE I ZGJEDHE VETE PALET NE BAZE TE RESPEKTIMIT TE
SE DREJTES .AS NJE SHTET PA PAJTIMIN E TIJE NUK MUND TE JETE I
DETYRUAR QE MOSMARVESHJEN E TIJE ME SHTETET TJERA TIA
NENSHKRUAJ NDERMJETSIMIT ,ARBITRAZHIT APO CILESDO MENYR TE
ZGJIDHJES PAQESORE,
32.ZAKONET NDERKOMBETARE?-ZAKONET NDERKOMBETARE KANE
MBETUR SI BURIM I RENDESISHEM NE ATO PJESE KU ENDE NUK ESHTE
KRYER KODIFIKIMI,I CILI NE ESENCE ESHTE ESHTE NJE PERCAKTIM ME I
SAKTE DHE SISTEMATIK I RRGULLAVE ZAKONORE.ELEMENTET APO
KUSHTET PER EKZISTIMIN E ZAKONIT JANE:
1.PRAKTIKA E PERGJITHESHME E SHTETETVE,
2.VETEDIJA E SUBJEKTEVE QE DUKE VEPRUAR NE NJE MENYRE TE
CAKTUAR VEPROJNE NE PAJTIM ME RREGULLA ZAKONORE.PRA
ZAKONIN NDERKOMBETARE E PERBEJNE PRECEDENT DHE VETEDIJA
MBI DETYRIMIN PER TU SJELL NE NJE MENYRE TE CAKTUAR.ZAKONI
NDERKOMBETARE KRIJOHET ME VEPRIM,POR NE DISA RASTE EDHE ME
MOSVEPRIM.NE KRIJIMIN E ZAKONEVE DUHET TE MARIN PJESE PJESA
ME E MADHE E SHTETETVE,SEPSE VETEM ATEHERE ATA KANE VLEREN
E OBLIGUESHME.
33.SUKSEDIMI TE MIRAT PUBLIKE?-SIPAS RREGULLIT TE GJITHA TE
MIRAT PUBLIKE QE GJENDEN NE TERRITORIN E CAKTUAR EDHE I
TAKOJNE ATIJ SHTETI KALOJNE NE DUART E
PASARDHESIT(TRASHEGIMTAREVE).NE RAST TE SUKSEDIMIT TE
PERGJITHSHEM BEHET BARTJA E TE GJITHA DETYRIMEVE DHE TE
DREJTAVE TE NGARKUARA NE PRONAT PULIKE,NE RAST TE SUKSEDIMIT
TE PJESESHEM LIDHEN MARDHENIE TE POSATCME KU BEHET NDARJA
OSE KOMPENSIMI.
34.FEDERATA,KONFEDERATA?-FEDERATA ESHTE BASHKESI E ME SHUME
NJESIVE(SHTETEVE)DHE KRIJOHET ME AKT PUBLIK TE
MBRENDSHEM(KUSHTETUT).SIPAS RREGULIT PLITIKA E
JASHTME:DERGIMI DHE PRANIMI I PERFAQESUESEVE
DIPLOMATIK,SHPALLJA E LUFTES,LIDHJA E PAQES,SIGURIA E
SHTETIT,MARDHENIET POLITIKE DHE FINANCAT JANE NE KOMPETENCE
TE FEDERATES SI TERESI.
KONFEDERATA ESHTE LIDHJE E DY OSE ME SHUME SHTETEVE TE
PAVARURA E KRIJUAR ME MARDHENIE
NDERKOMBETARE.PSHKONFEDERATA AMERIKANE 1871 DHEK
ONFEDERATA GJERMANE 1815.KONFEDERATA KA ORGANET E VETAQE
KANE FUQI TE CAKTUAR MBI SHTETET ANETARE.
35.ELEMENTET ,LLOJET E PERGJEGJESISE SE SHTETEVE?-PER EKZISTIMIN
E PERGJEGJESISE NDERKOMBETARE DUHET TE PLOTESOHEN KETO
KUSHTE:
A)TE EKZISTOJE VEPRIMI OSE MOSVEPRIMI ME TE CILIN CENOHET
QFARDO DETYRE E PERCAKTUAR ME NORMAT E SE DREJTES
NDERKOMBTARE.VEPRIMI- FILIMI I AGRESIONIT KUNDER NJE SHTETI
,SHKELJA E IMUNITETEVE DIPLOMATIKE,NDERSA LESHIMI(MOSVEPRIMI)-
MOSNDERRMARJA E MASAVE TE DUHURA PER MBROJTJEN E MISIONIT
DIPLOMATIK,MASAVEPER MBROJTJEN E SHTETESAVE TE HUAJ.
B)VEPRIMI I PALIGJSHEM DUHET TE MUND TI MVISHET SHTETIT SI
PERSON JURIDIK OSE SUBJEKT NDERKOMBETARE DHE ATE VETEM
NESE AKTI I TILLE SIPASDR.NDERK.ESHTE MOSPLOTESIM I NDONJE
DETYRIMI NDERKOMBETARE.
C)PER EKZISTIMIN E PERGJEGJESISE DUHET TE JETE SHKAKTARE DEMI
MATERIAL OSE MORAL.
D)DUHET TE JENE SHFRYTEZUAR TE GJITHA MJETET JURIDIKE QE
PARASHIHEN ME REND TE BRENDSHEM PER TE FITUAR KENAQJE.
LLOJET E PERGJEGJESIS SE SHTETEVE:PERGJEGJESIA
NDERKOMBETARE MUND TE JET:POLITIKE,MATERIALE DHE MORALE..
36.GJYKATA E NUREMBERGUT DHE TOKIOS,PARIMET E GJYKATES SE
NURENBERGUT?-GJATE LDB KUR SHKELJA E NORMAVE TE DR.NDERK,KA
MARRE PERPJESTIME TE PAPARA ,ALATET KANE PROKLAMUAR SE NJE
NDER QELLIMET E LUFTES ESHTE DENIMI I KRIMINELEVE TE LUFTES
DHE ME 1 NENTOR 1943 FUQITE E MEDHA KANE MARRE VENDIM SE DO
TI NDJEKIN DHE DENOJNE OFICERET USHTARET DHE ANETARET E
PARTISE NACIONAL-SOCIALISTE QE KANE QENE PERGJEGJES OSE
KANE MARRE PJESE NE MASAKRA DHE LIKUIDIME.NDERSA NE 8 GUSHT
1945 QEVERITE E BRITANISE SE MADHE ,SHBA-VE ,FRANCES DHE
BASHKIMIT SOVJETIK KANENENSHKRUAR MARREVESHJEN PER
NDJEKJEN DHE DENIMIN E KRIMINELEVE KRYESORE TE LUFTES DHE 4
ZEVENDES TE TYREDHE KA QENE KOMPETENTE
A)PER KRIME KUNDER PAQES?PER PERGADITJE,NXITJE OSE FILLIM TE
LUFTES.
B)PER KRIME TE LUFTES :SHKELJEN E LIGJEVE DHE ZAKONEVE TE
LUFTES PLAQKITJA ETJ.
C)PER KRIME KUNDER NJEREZIMIT-VRASJA SKLLAVERIMI DHE AKTE
TJERA JO HUMANE.
.GJUQI I NUREMBERGUT PAS PUNES GATI NJE VJEQARE 20 NENTOR
1945-1 TETOR 1946 I KA SHPALLUR FAJTORE DHE I KA DENUAR 12 VETE
ME VDEKJE,3 VETE ME BURGIM TE PERJETSHEM DHE 4 VETE ME
BURGIM PREJ 10-20 VJET.NDERSA GJYQI NE TOKIO ME 1 SHTATOR 194 I
KA DENUAR 5 VETE ME VDEKJE,16 VETE ME BURGIM TE PERJETSHEM
DHE 2 VETE ME BURGIM 7-20 VJET.
PARIMET E GJYKATES SE NURENBERGUT
1)CDO PERSON QE KRYEN NDONJE AKT I CILI ESHTE KRIM SIPAS SE
DR.NDERK.ESHTE PERGJEGJES DHE I NENSHTROHET NDESHKIMIT.
2)FAKTI SE E DR.NDERK.NUK PARASHEHDENIM PER NDONJE AKT I CILI
ESHTE KRIM SIPAS SE DR.NDERK.NUK E LIRON PERSONIN I CILI E KA
BERE ATE AKT NGA PERGJEGJESIA SIPAS KESAJ TE DREJTE.
3)FAKTI SE PERSONI I CILI KA BERE NJE AKT QE ESHTE KRIM SIPAS SE
DR.NDERK.,KA VEPRUAR SI SHEF I SHTETIT OSE FUNKSIONAR I
QEVERISE,NUK LIROHET NGA PERGJEGJESIA E KESAJ TE DREJTE.
4)FAKTI SE NJE PERSON KA VEPRUAR SIPAS URDHERIT TE QEVERISE
OSE TE EPRORIT NUK LIROHET NGA PERGJEGJESIA NESE KA PASUR
MUNDESI TE ZGJEDHJES MORALE
5)CILIDO PERSON I AKUZUAR PER KRIME KA TE DREJTE NE GJYKIM
JURIDIK.
6)KRIMET QE I SHTOHEN DENIMIT JANE KRIME KUNDER PAQES,KRIME
TE LUFTES DHE KUNDER NJEREZIMIT.
7)PJESEMARRJA NE CILENDO NGA KETO KRIME ESHTE KRIM KUNDER TE
DREJTES NDERKOMBETARE.
37.GJYKATA NDERKOMBETARE PENALE PER ISH JUGOSLLAVI?-KOMISIONI
I EKSPERTEVE NE RAPORTIN E PERKOHSHEM KA KONSIDERUAR SE NE
HAPSIREN PER ISH JUGOSLLAVI KA NDODHUR SHKELJE TE RENDA TE
DREJTES NDERK.HUMANITARE :VRASJE TE QELLMSHME ,SPASTRIME
ETNIKE,TORTURIME,DHUNIM ETJ DHE KESHILLITI SIGURIMIT ME QELLIM
TE NDALIMIT TE KETYRE SHKELJEVE DHE NXJERRJEN PARA
DREJTESISE PERSONAT PERGJEGJES PER TA VENDOSUR TE
THEMELOJE GJYKATEN NDERKOMBTARE PER NDJEKJEN E PERSONAVE
PERGJEGJES PER SHKELJE SRIOZE TE SE DR.NDER. HUMANITARETE
KRYERA NE TERRITORIN PER ISH JUGOSLLAVI QE NGA VITI
1991.GJYKATA ESHTE GJYKATE AD HOC DHE ESHTE KOMPETENTE PER
GJYKIMIN E PERSONAVE PERGJEGJES PER SHKELJE TE RENDE TE
KONVENTAVE TE GJENEVES NGA VITI 1994 PER CENIMIN E LIGJEVE DHE
ZAKONEVE TE LUFTES GJENOCIDE DHE KRIME KUNDER NJEREZIMIT
.KJO GJYKATE KA 11 GJYQTARE QE ZGJIDHEN NGA ASAMBLEJA E
PERGJITHSHME NGA 2 DHOMA NGA 3 ANTARE QE VENDOSIN NE
INSTANCE TE PARE DHE DHOMEN PER ANKESA ME 5 GJYQTARE.
38.GJYKATA E PERHERSHME PENALE NDERKOMBETARE?-PAS THEMELIMIT
TE GJYKATAVE PER ISH JUGOSLLAVI DHE RUANDE ESHTE AKTUALIZUAR
IDEJA PER THEMELIMIN E NJE GJYKATE PENALE TE PERHERSHME DHE
ME 7 KRRIK 1998 NE KONFERENCEN DIPLOMATIKE TE MBAJTUR NE
ROME ESHTE MIRATUAR DHE NENSHKRUAR NGA PERFAQESUESIT E
SHTETEVE STATUSE I ROMES I GJYKATES PENALE
NDERKOMBETARE.KJO GJYKATE DO TE JETE KOMPETENTE PER
DENIMIN E PERSONAVE PERGJEGJES PER KRIME LUFTE,KRIME KUNDER
NJEREZIMIT ,AKTE TE GENOCIDIT AGRESIVITETIN E SAJE DO TE JETE NE
HAGE.
39.CEDIMI?-ESHTE MENYRE E ZGJERIMIT TE TERRITORIT ME
MARDHENIE MIDIS DY SHTETEVE ,PRA TRANSAKCION MIDIS DY
SHTETEVE-CEDUSIT DHE FITUESIT QE KA PER OBJEKT BARTJEN E
SOVRANITETIT MBI TERRITORIN I CILI KATAKUAR SHTETIT TJETER.MUND
TE BEHET KOMPENZIM OSE FALAS,DHEM UND TE JETE REZULTAT I
BISEDIMEVE PAQESORE OSE I LUFTES.
40.LLOJET E SERVITUTEVE.NOCIONI,SHUARJA E
SERVITUTEVE?SERVITUTET NDERKOMBTARE NDAHEN NE :SERVITUTE
AKTIVE OSE POZITIVE ,NEGATIVE ,USHTARAKE DHE EKONOMIKE.
1.SERVITUTET POZITIVE-JANE ATO ME TE ILAT I JEPET E DREJTA E NJE
SHTETI QE NDERRMER VEPRIME AKTE TE CAKTUARA NE TERRITORIN E
SHTETIT TJETER PSH:TE SHFRYTEZOJE VIJEN HEKURUDHORE ,PORTIN
E NJE SHTETI ETJ.
2.SERVITUTET NEGATIVE-JANE ATO ME TE CILAT I JEPET E DREJTA E
NJE SHTETI QE TE KERKOJE NGA SHTETI TJETER TE MOS KERKOJE NGA
SHTETI TJETER TE MOS FORTIFIKOJ QYTETET APO ZONAT E CAKTUARA
KUFITARE TE MOS LEJOJE TE HYRJEN E FORCAVE USHTARAKE TE
SHTETEVE TJERA NE VENDE TE CAKTUARA ETJ.
3.SERVITUTET USHTARAKE-JANE ATO ME TE CILAT NJE SHTET KA TE
DREJTE TE MBAJE TRUPAT E VETA NE TERRITORIN E SHTETIT TJETER E
DREJTA E FLUTURIMIT TE AEROPLANEVE USHTARAK MBI TERRITORIN
TJETER
4.SERVITUTET EKONOMIKE-JA NE TE FITUARA QER QLLIME KOMERCIALE
DHE TE KOMUNIKACIONIT SI E DREJTE E PESHKIMIT NE UJERAT E
TERRITORIT TE SHTETIT TJETER,PRERJA E RUNJEVE ,SHFRYTEZIMI I
KULLOSAVE ,FURNIZII ME RRYME ELEKTRIKE OSE ME UJE,E DR.E
DALJES NE DETE NE NDONJE PORT ETJ.
,SHUARJA E SERVITUTEVE----SERVITUTET SHUHEN ASHTU SI JANE
KRIJUAR ,DO TE THOTE ME MARRVESHJE MIDIS SHTETEVE TE
INTERESUARA ME KALIMIN E AFATIT PER TE CILIN JANE KRIJUAR, ME
DOREHEQJE TE SHTETIT ME TEM IRE TE CILIT KA QENE KRIJUAR,
HESHTAZI OSE SHPREHIMISHTE ME BASHKIMIN E TERRITORIT TE
SHTETIT QE KA PERFITUAR DHE TERRITORIT TE SHFRYTEZUARME
ZHDUKJEN E INTERESIT TE SHTETIT TE AUTORIZUAR.
41.OKB,ANETARESIMI,PERJASHTIMI,ASAMBLEJA E
PERGJITHSHME,KESHILLI I SIGURIMIT?- OKB PERBEHET NGA TY
KATEGORI SHTETESH ANETARE ANETARET THEMELUES BURIMOR DHE
ANETARET E PRANUAR ME ANE MIDIS TE CILEVE NUK KA DALLIME DHE
AS PABARAZI.ANETARET THEMELUES TE ORGANIZATES SE KB KANE
QENE 51 SHTETET TE CILET KANE RATIFIKUAR KATEN..VENDIMIN PER
PRANIM E MERR NE KB ASAMBLEJA E PERGJITHSHME E KB ME DY TE
TRETAT E VOTAVE ME REKOMANDIM TE PERHERSHEM TE
K.S..PERJASHTIMI-MASA E PERJASHTIMIT SHQIPETOHET SI DENIM PER
SHKAKE TE CENIMIT TE KARTES,VENDIMIN E MERR ASAMBLEJA E
PERGJITHESHME,PROCEDURA E NJEJTE SI AJO E PRANIMIT.ASAMBLEJA
E PERGJITHESHME : PERBEHET NGA PERFAQESUESIT E TE
GJITHA SHTETEVE ANETARE TE KB NE ME SE SHUMTI NGA 5
PERFAQESUESIT E CDO SHTETI ,5 ZEVENDES TE PERFAQESUESEVE
DHE NUMRI I KESHILLETAREVE DHE EKSPERTEVE.SESIONET E
ASAMBLESE SE PERGJITHESHME NDAHEN NJE HERE NE VITE DHE
ZGJASIN DISA MUAJ DHE SESIONET E JASHTEZAKONSHME NE RASTE
TE CAKTUARA.NE FILLIM TE CDO SESIONI ASAM. E PERGJITHESHME
ZGJEDHE KRYETARIN DHE 7 NENKRYETARE,ASAM.PUNON PLENUM DHE
NE KOMITETE.KSHILLI I SIGURIMIT PERBEHET NGA 15 ANETARE 5 TE
PERHERSHEM DHE 10 JO TE PERHERSHEM .ANETARET E PERHERSHEM
JANE :KINA,FRANCA,SHBA, DHE MBRETERIA E BASHKUAR.NDERSA 5
VENDE U TAKOJNE SHTETEVE AFROAZIATIKE 2 SHTETEVE TE AMERIKES
LATINE DHE ZONES SE DETIT TE KARAIBEVE,2 SHTETE TE EVROPES
PERENDIMORE DHE 1 VEND SHTETEVE TE EVROPES LINDORE.
45,GJYKATA NDERKOMBETARE?-PERBEHTE NGA 15 GJYQTARE
ZGJEDHJEN E TE CILEVE E BEJNE KS DHE ASAMBLEJA E
PERGJITHESHME E KB .KANDIDIMIN E TYRE W BEJNE GRUPET
KOMBETARE TE GJYKATES SE PERHERESHME TE ARBITRAZHIT DHE
ATO ME SE SHUMTI 4 KANDIDATE ,2 PREJ TE CILEVE MUND TE
JENESHTEAS TE VETE.GJYQETARET ZGJIDHEN PER 9 VJET DHE MUND
TE RIZGJIDHEN PERSERI NUK MUND TE REVOKOHEN NGA FUNKSIONI
PERPOS NE RASTE SE NDONJERI NUK I PERMBUSH KUSHTET GJE QE
KONSTATOHET ME VENDIM UNANIM TE GJYKATE.GJYQETARET
GEZOJNE PAVARESI MORALE DHE MATERIALE ,PRIVILEGJ DHE IMUNITET
DIPLOMATIK.ATYRE U NDALOHET QFARDO FUNKSIONI POLITIK APO
ADMINISTRATIV .GJYKATA ZGJEDH KRYETARIN DHE NENKRYETARIN NE
QDO 3 VJET.
46.BURIMET E SE DREJTES NDERKOMBETARE PUBLIKE?
1.KONVENTAT
2.ZAKONET NDERKOMBETARE.
3.PARIMET E PERGJITHESHME JURIDIKE TE PRANUARA NGA KOMBET E
QYTETERUARA.
NDESA BURIMET NDIHMESE JANE
1.PRAKTIKA GJYQESORE
2.DOKTRINA
47.TRAKTATET NDERKOMBETARE?-JANE TE LIDHURA MIDIS DY OSE ME
SHUM SUBJEKEVE TE SE DREJTES NDERKOMBETARE PRA PAJTIMI I
VULLNETIT TE SUBJEKTIT I CILI MANIFESTOHET NEPERMES ORGANEVE
KOMPETENTE.SIPAS VEPRIMIT TE NORMAVE JURIDIKE TRAKTATET
NDAHEN NE 1.TRAKTATE LIGJE DHE 2.TRAKTETET KONTRATA.
48.SUBJEKTET E SE DREJTES NDERKOMBETARE?-JANE BARTESIT E TE
DREJTAVE DHE DETYRAVE NE MARDHENIET NDERKOMBETARE.
49.NJOHJA E KRYENGRITESEVE SI PALE NDERLUFTUESE?-NJOHJA E
KRYENGRITESEVE PARAQITET SHUME RRALLE POR ESHTE MJAFT E
RENDESISHME ME TE DR.NDERK.SHTETET NDONJEHERE DETYROHEN
TE HYJNE NE MARDHENIE ME KRYENGRITESIT PER TE SIGURUAR
MBROJTJEN E SHTETASVE TE VETE,INTERESAVE KOMERCIALE ETJKJO
NDODHE KUR FORCAT KRYENGRITESE MBAJENE NEN KONTRROLL NJE
PPJESE TE KONSIDERUESHME TE TERRITOREIT DHE NESE LUFTIMET
KANE MARRE ASO PERPJESTIMESH QE I MUNDESOJNE SHTETEVE TE
JASHTME TE TRAJTOJNE SI LUFTE TE VERTETE E JO SI LUFTE LOKALE.
50.QKA NENKUTON SUKSEDIMI?-SUKSEDIMI PARAQITET KUR NJE OSE ME
SHUME PERSONA NDERKOMBETARE E ZEVENDESOJNE NJE PERSON
TJETER NDERKOMBETARE ME CRAST BEHET BARTJA E SE DREJTES
DHE DETYRIMEVE NGA NJE SHTET QE KA NDERRUAR OSE HUMBUR
IDENTITETIN E VET NE SHTETIN TJETER OSE BASHKESI TJERA.
51.QKA ESHTE RETORZIONI?-ESHTE MASE E VETENDIHMES QE
NDERRMOERET SI KUNDERPERGJIGJE E DREJTUAR PER TI SHKAKTUAR
DEM SHTETIT QE NDERRMER AKTE TE PADREJTA NDAJ SHTETIT SI :NE
DISPOZITEN E DOGANAVE.