Turkiye’de Osmanlh: tarihciliginin son ceyrek yiizyili: Bir bilanco denemesi* Ohtay Ozel** - Gékhan Cetinsaya*** ‘Bu yar, yazidaanlan bacon mada ve mane olumsusluklaa agen, onlarakat- ‘eda bulunmadan ve onlarn kurbantolmadan azine ve halls nyeteelinden gele- in en isin yepmaya galgan’geng” meslekasanimz tha ediyoru, Girig 1977, Torkiye'de Osmanh tarhclig gin énemt bir yale, Bu yl, daha sonra ageleneksellegecek olan Osmanlt S0syai ve Ekonomik Tarihi Kongrelernin ilk Ankaraida toplandh Oldukga kapsamlt ve genis Kaul toplanuya Tarki- yelden ve yurtdyindan onemli trihgler katkida bulund, Toplantinin dazen- ieyicllerinden ve Osmank tarihiliginin bayak islmlerinden Hail Inalek ae Honugmasinds gelisen Osmanlt sosyo-ekonorik taihgiliginin bir degertendir, resin yaplyor, yeni arastirma alanlarnigaretediyordu (1980), Aymtyilin di- fer onemilgeligmesi, ABDide Binghamton Universitestinde kurulan Fernand Braudel Centerin bayak iddiayla yayina baslayan dergistReview'un ilk sayisine da Osmanla tarthine de yer agmasi, geng kugaktan bin tart iki sosyal bilims Ginin kaleminden Osmani tartcilginin gelecek gondeminiigret eden iddiah yazan. yayinlamasiydi (lslamoglu ve Keyder, 19772). Séz Konusu yazrain Torkgest, ayo yil Tarkiye'de yayuana baslanan bir basa iddial sosyal bilim ielten bap fn be Topo BEE, Gog ME Berka 188 Kol 1 eke. {eile Bosna ofa do clude ver br semposyom aan TOV kim Nope lifles, 24-25 Subat 2001, soz Konus edilebil. pieetroblemer tek Sat tes tr dee ane cat gibi de gérdlebitir. hs Os neces omar at, p01 “TOnxIvE'DE OSMANL TARIMGIIBINW SON GevREK YORYI 9 dergisinde, Toplm ve Bilim'de yayynlands (Islamoglu ve Keyder, 19770)? ‘Bu manzara bir tesadfan sonucu degildi. Uzunca bir stiredir Avrupa'da ta rihgiligin gindemini belirleyen *sosyal tarih” yazuminin birikim ve agiunlan, Halil Berktayn deyimiyle, Marksist olmayan ama ondan esinlenen ve beslenen Fransiz Annales Olculu dzerinden Amerika Birlesik Devletlerine tasinmus ve Durada Immanuel Wallerstein'n neo-Marksistcizgisiyle brlesmisti. Bu birles- me bir bakima Marksist dctim tarn tartgmalan iginde bir siredir gindeme agucigim: Koyan Asya Tipi Uretinn Tara yaklagi ile Watfersein'n gelistedigt Kapitalist Dunya Sistemi yaklaguminin senteziydi, Wallerstein ABD'dekt bir grup Tark sosyal bilimciyle olan ortak mesaisi Szerinden Ankara'da yapilan toplanuya da bizzat katrimis, Osmanh tarihininvtaibglliginin danya tariht ve tarihgiligiyle nasil eklemlenebilecegi tzerine baz Onerilergetirmist!? Islamtog. Iw ve Keyderin anulan makalesi tam da boyle bir baglamda gondeme gelmis, Halil inalck danya olgegindeki bu “sosyo-ekonomik tarth” egliminin iginden bir tarihei olarak konusmust Halil Inaleuki daha geng kugsktan Islamoglu ve Keyderle yakinlastiran bu ortam, dle getirdikleri gords ve yaklasumlar arasindaki derin farkiiklan ora dan kaldirmayordu gtiphesiz, Inalcik Tarkiye'deki modern akademik tarihcili- {in en’ dnernliisimlerindendi,Islamoglu ve Keyder ise 1970er boyunea Turk entelektiel solunun akademik kanacims temsil etmekteydiler. Inalcak gibi exis- ralacini ABDde strdurmekte olan her iki sosyal billmeiden Ilamoglu, grubun ‘Osmanh arsiv kaynaklan uzerinde galigmaya bales belki de ilk ismiyl Inala’, ondan once Omer Lath Barkauvin kullanchgr kaynaklan kullaniyor, ayo temalar tzerinde duruyor ama onlari tamamen fark bir kuramsal erce- vede degerlendiriyord. Bu sirade Tarkiye'dcki akademik Osmankt tariheligh bit Kanadiyla Barkan- Aka, Inalek clagisinde sosyo-ekonomik tarih yonsinde gelisieken, Istanbul Universitesi Tarh Bolumu'nde odaklagan bir bask grup Tayyip Gokbilgin ve Cengiz Othonlu azerinden ayn kulvarda aragurmalar yardtdyordu.? Osmanks sesyo-ekonomik tarihinin Inalek kusogundan bir bagka bayuk ismi Mustafa ‘Akdagin vefaumin (1972) azerinden epeyce ytl gegmig ama onun ézellikle ge- nig halk ktelerinin sosyal ve skisadi yagamlarin belirleyen kogullar dzerine yogunlagan ézgan ama taruiginal tarihligi Ankara‘da Dil ve Tarih Coprafya 2 buyanye ayn dergde veren bir yantin bh te, 1978 2 Bhs Wallerstein ve Kaaba, 1980 ‘4 Bu gpninbayieasimler raunds Ankaratéa Yasar Yocel, Muzafer Arikan, Yavus Eran, zettrgeng Yocel Onksys, Murs Gace, Ibe Grea, itanbutéa Sxl lit Fakalte finde att Gog, Sabi gener, Hal Shilioglo, Mehmet Geng. Yavuz Cezar, Tevik Giran Sniabie, 5 lstanbur'ds ane kan mle arasinds, bi ate Hacetepe Unveratende de rer yapms olan fahmeth Meat Goyang ve halen clnalarey buyuk st verimiikle saaren MOBanat KOU og bir soe sonra amide Tats Bolom krack olan karodan Sih Obaran ve Zeki ‘Ahan tkvedlabie10 ‘oxTay OZEL- GOKHAN GETINSIYN Fakaltesinde sini da osn end takipgierni yacatmigt. 1976'dafisans cpt mine baglyan Hacetepe Universite! Tavih Bolame ile ay yilardagelgen ge Universitet Trih Bolama bir boyutuyla Annales zerinden Osman s0s- yal arihine aglan yeni pencereler olarak dikati ekerken, ODTU Tarth Bola- mi'nde Sura Fatoght ilk yazlariny hen kaleme almaya baslamet. Ama Torkiye'deki Osman tris bunlardan ibaret dep. Ankarads Tork Ta rih Kurumu gevresinde odalanan Cumburietin ik arbi kagagindan Enver ya Karal ve Bekir Stk Baykal andeiginde bir grup tai Istanbulidanka- lan Resat Kaynar ve Tai Zafer Tonaya gibi ismlerle bicikte dah ziyede por zitvistaydinlanmaci bir yakagimla son dnem Osman tartine yogunlagmis lar Istanbul Universitesi Tari Boltmo de MonieAktepe ve 1908'de kaybet- ‘TTK'nin bu baglamda devreye giemesi ve anilan aligmalardan baslicalarin. 80lerin sonlarmdan iibaren yayinlamaya baslamasim, © ana kadar meveudy 12 Bu galymalara 1990ada ebleneileco be bapa drek iin bee Os, 1958, Burada tari det {ever Bigtayarteknlojsinin mkanlanya degetiendimekonvnungo Hocetepe Uneste $i Tarn BBlOmd'ngen Ramazan Acun‘on Gc ganar hatiatmak yerine Scat 12 Osyitsonra bu salymnann Ingitcei de yaynianacaer klamadioina, 1954 14 Bunun Bistro iin Bh, Ox, 181 15 Osreank tarhligicin by ted Ozerine belt in be, Oz, 1988, ‘TORKIVEDE Os TARINGLIGININ SON GEYREX YOZYILA v7 kealmarog kit eskigalismalanin yeni baskslanyla dare esl goz Ondine abd funda olumla bir hareketlk olarak gorinek gerekiz."® ‘Osmanh tarihgliginin kuramsal agdan hig de pavlak olmayan bu éénemin- de, yine de bir kag ismin kisicel gayreteryle one eikugint gormekteyiz, Omer La Barkan‘ ealismalarnin one bir kismini hemen 8Olerin basnda bir ‘etapta derlenerek yayanlanmasininozelikle bu dénemde azalarak da olsa de- ‘vam eden uretim tazi tartismalarinn devarninda ve yeni nesiltaihgllerin for- rmasyonunda dnemli bir katkis olmustur (Barkan, 1980)” Cumhuriyet done- rminin bir baska buyak iktsattarihgis Sabei F Ulgenecin yllar once yayinlan- rig en oneml galismasimin yeniden yaysnt ve bunu takibeden yeni eserler Osmanh sosyal ve ekonomik tariininiginde taugabilecegi Kuramsal cerge- velerin gesitiligini gostermesi aciindan donemin diger kayda deger bir gelis- rmesidit (19Sia, 19816). 8Olerin oftalaninda ve ikinel yansinda bu isilerin tezgahinda yetigmis Osmanltiktsattathgilet Yavuz Cezar, Ahmet Tabakogla vve Ahmed Guner Sayar'tn calismalan doneinin en Onemli dbl arasinda sa yilialidr (Cezar, 1986; Tabakoglu 1985 ve 1986, Saya, 1986). Ankara‘da ise 1980lerin sonlanina kadar ODTU'de ders veren Suraiya Faroghi'yi ozelbille aikretmek gerekir. Daha cok disanda ve ingilizce yayin yapan Faroqhinin her bir! alanunda omen bite kath olan kitapan ile Osman tarhint dunya tar nin temel problematikeri gergevesinde ele alan yaratic ve Ogretici makaleleri tbs donemde bitbirinstakip etmigtr** Yine ayni donemde Hacetepede Ahmet ‘Yasar Ocak Babailr Isyan‘'n ardinlan ozllikle Koproloznankine benzer me- todolojik boyutuyla one gikan ilk donet Osmank tarihine dair caligmalanyla dikat celomis,acleta 90ardaki daha bayuk galgmalarinn igaretlerini vermistir (1980; 1982; 1983; 1985). 19. yazyil targiigine bakugimizda ise, Osman ve Bat argiulerni veya Os- rmanbc ve Bat dillerindeki brinctl kaynaklan kullanarak Tanzimat, Abdatha rid ve Megrutiyet donermlerine odaklagan caligmalarin (yukseklisans ve dok- tora tezlerinin) belirginlesmeye basladigm: gorayoruz. Bunun en onemli or- nekleri $akra Hanioglu'nun doktora ve dogentik galymalan olan Doltor Ab dullah Cevdet (1981) ve ltihat ve Teralhi Cemiyet: ve Jon Tasklal (2985) kitap- laridr (Haniogla, 1981 ve 1985). Hem Osmanlica hem de her dildeki yabanct kaynaklan birarada kullanarak, hem tecriden kalleerak hem belge Kullanarak, rmeveut butn kaynaklan sonuna kadar taketen Hanioglu bu galismalariyle 1 Bu arada Ome Ln Barkan'n Enver Marie ya nce hesulsiy Hasavendigar aa Tah rie Bettrernin de shay ayn rum bu dSoemdek! en Semi yoy fate nda soymahair ke, Barkan ve Msg, 15, 17 arkanin maalelerinn éneml darn vayama anbul Ulvrite nit Pokies! ‘Mecmuasrnn, 1985 yl ghar. Ora. Prt. Omer atl Bavkar'a Armaan Soy (@VT (issr'83p bu bapumés br bapa One yay olde ‘8 SurapsForoghnin bu dénemde basian bayheaKitaplan gn bk, Faronh 1884 (Torkces 1958; 198718 LOKTAY OZEL - GOKHAN GETINSAVA Turk tarthilginde mevcutegilimlenden bazdarim deplsirmigt Vine bu gigh- de Zafer Toprk ve Mim Kemal Okeintzenden bluedeblins Copa, 1982; Oke, 1982). Bu ag ismin de doktora calgmalanin Istanbul Universite lisisat Fakiltesinde yapmasi ve 8Olerde bagyapit! Tarkiye'de Siyasi Patlerin ‘genisletilmis basksintyayinlayacak olan Tank Zafer Tunaya'dan bizzat etkllen- ameleritesaddf olmasa gerek."* Ozellikle Osmanlca birncll kaynallaedan (ar. six gazete, dergi, yazma) kalkarak 19. yozyil Osmanlttarihint yeniden yaztna ve yorumlama girisimi Bogazii'nde Engin Akar ve Selim Dering, Ankara'da ise ber Ortayi ve Sina Akgine devam etmigtir(Aksin, 1980 ve 1983: Ona 1981)2° 1980 erin ortlarinda 19, yazyila ait yeni arsiv Koleksiyonlarinin sel mmasylabirlikte daha ds hz kazanan bu egilim Gzllkle I, Abdulhamid dne- ‘mine ilgyiartiacak ve asl Granlerini 90lann basindan iibsen vermeye bas: layacaku, Genig kitlelere d@nak yayinlards ofdugu gibi, doneme damgesim: vuran nent calgmalann bayak bir kisms oniversite diinda gergeklest Bu beplan da bir tcafien Mete Tuncay, Cemil Kogak ve Hikmet Ozdemir Atatorkten 12 Mara kadarki donersintarihinin o zamana kadar “esmi tari" gercevesinde ele alinagelen pek gok boyutunu tartsmaya agan orjnal caligmalanyla Omer bir cgi acaricen, Asaf SavagAkat ve Ahmet Insel aymt tarcsmaya iktsat¥eaos- yoloji boywtunda dneml lestirl kathilarda bulundular (Tuneay, 1981; Kogale 1986; Ozdemir, 1986; Akat, 1983; Insel, 1990), Cumhuriyet denemi targa, Jarsmin da ard ardina yayanlanan Tarkiye Uzevine Tezlerile ak bit kaulimeis, olan ve daha ziyade alternaiftrih yazma lddiasylaortaye cikan Yalan Ko cal’ yine gens yankilar yaratan Aydin Userine Tele tarismay daha gerile- re, Osmanlnin son donemine tasidh Osmanls tari baglaminca bir bask kol Osmanhrnun kapitalistesfefmelme] ya da Dinya Kapitaizmine eklemlenme sareclerine egiitken, Halil Berkiay ve Mehmet Ali Kilcbay brbirtardinea bas sslan kitaplan ve yazilaryla Osmanh orem tarzinn dzgallag sorununu gin- ddemde tattlar (Berktay,1983a; Kiligbay, 1982), Orinal Osmanlt kaynaklarny kllanmayan,tarusmalariny Barkan, Akdag ve [nalcik'n sundugu olgusl bilgi ler dzerinden yordten bu calismalar baglaminda Berktay, daha da ilergiderek Cumhuriyet donernt tarihilginin topyektn sistematikelesiisine grist ve bu arada 80ferin sonlarinda ve Srlikle 9Olanin baslannda Osmmank tariiigine yonellmis en kapsam ve siddetl elegtrleri Kaleme al Mehmet All Kilg- 19 BkzTunaya, 1986-1989, Bu calgmanin ik Sain te ct hande 1952 de gecesi 20 Bu noktada, fokr0 Hanioplvaun anian M, 1990'lar: Ozel ve dzerk sektoriin yilescligi 12 Eylal doneminde YOK'n belirli uygulamalan bundan sonraki on yila damn- gasim vuracak Inzl bir gelisim ve donuishinan 2eminint olusturde, Esas olarak 1982 Anayasasinin egitim ve ogretimi dazenleyen temel hakamlerini dayanak alarak uygulamaya konulan iki onemli adim 9O'area akademnik fealiyetlerinin kurumsal gergevesini hem pekigtitdi hem de genisleut.lIkt, 1980 lere damgast- ni vuran dinivetsiteleri Kontrol altuna alma gabast (1. YOK Dénem), tkincis ise daha ziyade 1990larda éne gikan ve Yoksek Ogretim Kurulu'nun “kantitauit ‘afant"st olarak adlandhelabilecek hedef tammmunin Turkiye siyasi tarihindeki Ucunca Demirel Donemi'nin populist politikalanyla birlesmesi sonucu yasa nan “universite patlamasi” (11. YOK Donemi) By patlamanin hem olumluyu hem olumsuzu iginde barmdiran iki farkh bo- yyutu, dolayrsiylaikili bir karakteri soz Konusudur. YOK'e hakim olan kantitatif takin daha 80'lerde meveut kadvolar ve tniversiteler banyesinde ogrenci kon- tenjanlarimn arurinast gibi gorece masum bir ihtlyacin karslazmasina dondk 23 Bhs, Bloch, 1989 ve 1985; Pree, 1984; Febre, 1995; Braudel, 1992 988-190 ve 1982 Duby, Soap ve 1908 dyna bk. Boratsy 985 24 none gaigston in Be. Tu, 1979; 1986: 1989 25 Galqmatanndanéxmeker i Be. Keogh 1981 19 19919; 19918; 199; 1998 1998.20 OKTAY OZEL-GOKHAN GETINSAA bir aginikla baslamas, bu ise beraberinde kaginilmaz bir fakulte, bolom ve og- retim gorevlisi artigimt getirmigti, Bu amagla girgilen sagdan soldan ogretim porevlisi devsirme uygulamasina Arastirma Gérevlist kadrolarinin a9in siill- mest ve onlara ders verdirilmest eklenmigt. Bu aceleciigin ve hazirikstz uygu- lamalann gahikast 1992 yilnda 3837 sayih yasa ile Tarkiye sathinda bir sefer- de 21 oniversitenin agilmast karayla yasand. Toplumsal geligme tle yaksek ‘ogrenim ve bilimsel Oretim arasindaki denklem tersinden kurulmug, Gniversite toplumun geri kalmis bolgelerinin ekonomik ve kultirel geligmesinin ondina acacak bir vasa olarak gordlmdsta. O gonden sonra benzer universiteler bene zer sekillerde cogu il merkezinde agilmaya, igelere kadar fake ve yoksek ckullar girmeye devam ett. Yukanda deginilen akademik anlamda “tagralag 1a” sOrecinin en énemli kurumsal gelismesiniifade eden bu teritoryal genie ze sirecinde “tabelatniversitlei” olarak anilmaya baslanan bu okullarn og setim gorevlsiihtiyacr buyuk élgade 1980erin sonlarnda doktoralarim bitir- ‘mip 12 Ela kadrolanyla karglanch, Bu bir Onceki donemin siyasi kadrolagma- sinin Turkiye sathinda yayimast anlamma gelmekteydi. Tarkiye'nin 90Tarda igine girdigh oldukea seg ve kontroll Wberallegme surecinde “bir anda kont- rolden gikan” goklu ve goguleu talepler uzerinden ken iginde aynsan ve ge- sitlenen bu kadrolarin, bu sorece karst girsien 28 Subst midahalesinin bir di- ger onerali hedefi haline gelisi, 12 Eylal rejiminin Turkiye'ye dayatmaya calis- ‘ug poltkalanin da bir glkmazinaigaret etmekteydi, Bu yagananlan aslinda bir bakima kendini toplumun azerinde konurlandiran “devlet” ie kendisini ik dardan dislanmis géren ve 12 Eylil rejiminin dzel kogullannda “agin siyasalla- san” toplum Kesimlerinin kamusel alana hakim olma rmeadelesinin tiversi- teler baplamunda yasanan bir tezahura olarak degerlendirmek mamkiinddr IL YOK Donemine éaragasim vuran Universite patlamasinindiger ayagim ise agesmist yine 80lerin ortalanina kadar uzanan dzeVvakaf Gnivetsitelerinin ku- rulmast olusturmaktadir, 604i yillann bayak bakistne YOK baskam olarak damgasinu vuran Thsan Dogramacr'nin girismleriyle bayok bit taresma yarata- ak 1984 tarihinde Ankata‘da kurulan Bilkent Universitest ozelwakif tniversi- {eler zincirinin ilk halkasin olusturdu, Bu dniversitenin ve ardindan geleeek diger vakaf Gniversitelerinin kurulug gerekgeleriarasinda one gikan gelismis dayanin baydk niversiteleriyle her agidan yangabilecek aniversiteler ihti- yA oldugu argamam, bir bakima boyle bir yarga eldeki devlet dniversiteleriye rir defterinin tam tanskripsiyonu, ya da bunlardan kalkarak yapilan cok sinirh TORKIVE'DE OSMAN TARE (SIN SON GevReK YURI 23 bir sosyo-ekonomik analiz gabasi2” Bayuk cogunlugu Yaksek Lisans ve Dok- {ora tezi olarak hazirlanan bu galismalar arasinda son yllarda klasik donemin ‘yanisita 18, yuzyil sonu ve 19. yozyihn ilk yarssna ait galismalarin da gogal- maya basladigimi gormekteyiz En cok tim verter diger bir alan ise Ostman tariheliginde kullanilan temel yatma metinlrin (vakanavis tarhler, sefaet- nameler vb) edisyon-krtikleri oldu, Bazi tiniverstelede belli bir doneme ait olmak azere ve belli bir proje dahilinde yurauildagena gordagamuz bu cabs- rmalara, fstanbul Universitesi Tarih Boluma'nde Kemal Beyeilli danigmanhgin- da yapilan ve 18. yazyilsonu-19. yazyil bags yazma metinlerine odaklanan bir dizi doktora tezini arnek gosterebiliriz”® Upanca olarak en cok goze carpan ise, il nerf Srmeklerini Inalei’in rale- tedrisinden. gegmis Ortayl'ain 1970lerde ortaya koydugu, teskilat ve kurumlar tarihgiligi diyebilecegimiz alandit, Bu alanda Marmara Universitesi Tari ve Tktisat bolomlerinde gercel lestrten galismalar billassa dikkat cekmistir2? “Anilan donemde Osmanl trihgiligt baglaminda deginilmest gereken bir bag- a husus ise, Yaksek Lisans ve Doktora tezieti diginda Gniversite tanh bolumle- rinde yapilan gahismalarin genel olarak 'yldonamari’ veya “sempozyurnlar odaklt olmasicir. Tarihilerimizin doktora (ve belli dogentik) sonrasinda aret- tiklerinin onemli bir asm daha gok cgi yildontmlet ve sempozyumila ves Tesiyle kaleme allan caligmalar olmustus. Bu dzellikle tasra Gniversiteleriin, cogalmasindan sonsa hakim bir egilim halini amiga benzemektedit. Bir yanda 196] Ataturk Yilndan 1989 Tanaimatin 150. Yilclonimane,” 1998 Cumbur yetin 75. Yat kutlamalanndan 1999 Osmanlinm 700. yildénamo kulamalan- na? (muhtemelen 20034e Istanbul'un fethinin 450, yildonamane) wzanan bir ‘lagi, diger yanda sadece tagra Gniversielrinin degil hemen hemen her il vali ‘ikesinin, bazt kaymakamhiklarin ve belediyelerin diazentediklerigesiti “ya o yorenin tarthine ya dao yorede yetigmis bir Tork beyagane hasredilmis)sem- pozyurtlara wzanen ¢izgi?? Cogunluklskitaplastinlan bu faalyeterin gok say da tarihgiyi cezbeltigh, bunun giderck sitir wemankik alanlan disinda bie “a rhe! turizmine’ donustagand soylemek herhakle abartma sayilmaz. 27 vlc nb eh 18 oe 98 Oma 1198, 7h cms ts Oxi a rt 9 O95, nage, 1858 98. Ste nots tras aca 2p brat Bean, han Gar 88 i 993, 3 a rat ur mises ao 9 rh a, na 98 Kom an rsh di cdl Woonona Fe eet annmarin 50 vison Utara Senpryms 15: Vide ae a2 an home ih nl lane arse gti niki 72, vt Sores isles Snes Koatenon 0 vi stn vane Sas es one 1 a trian tel te Meets Rore Wats rus Us Sempnyur, 20 Sen ha re eng 0 as sagen Tree an 9 tie Eatons Rr Senponome arith 8)24 [OKTAY OZEL- GOKHAN GETINSAVA Dniversitelerimizin tarih Dofumferinde yapilan Osman: tarihgiliginin bir ulus-devlet ya da yore tarhsiligine indirgenme egiimmi de 901k yillarn bir diget ‘onemli Ozelligh olarak kargimaza gikt. Ele alunan konular/kigiler/olaylar bayak oleade ‘milli tarih ve cografya'nin smurlan igerisinden sect, fstisnalar olsa bile bunlar genetlikte ya ‘uifli mesele’sayilan (Bulgaristan Torker gibi) ya da Kiginin dogdugw/gogtoga (veya aile koklerinin oldugu) yer itibariyle secilen onulardi. Bu bakimdan Osmank Imparatorlugu'nun Anadolu cogralyas di- sinda Kalan bolgeleri dzerine gok az saysda calseua yapald; bax konudalt ists nalar Ise ya yertdisinda yapilan doktora galgmalarinin devams piteligindeydi ya da o bolgelerden gelip Turkiye'de master/doktora yapan ogrencilere ait Son yillarda her ne kadar bu istisnalarin sayist anmaya basladiysa da, s02 ko- ‘usu epilimi arturan ozellikle tasra Gniversiteferinde Seleukular’dan Curmhu- slyeve sadece o iin veya bolgenin tarihini calismakseklinde belie cizgldit.* Buinun diginda kalan alanlarda ise, aralaninda gergekten Kaliteli galigmalara rastlanan, basla Ermeniler olmak vzere gayri Maslimler, misyoneelik, yabanct okuillar gibi (milli mesele’addedifen) konularin One ciktig goruld.™ Goze ¢ pan bir bagka tlging nokta galislan konulardakt etnilveinseVmesteki tecihlerle ‘igi sinirhliklar oldu. Oyle ki, goguntukla kadinlar kadin, Gerkezler Gerkez, Museviler Musev, askerleraskerttarih() cali gibi ir ‘grdtrnez yasa’s02 ko- ‘nusuydiu, Bir bagka sulle se, tah boldmlerinin genelliklesadece belli Kons {an gahg(ur)masi, digerlerini antversitenin diger bélamlerine burakmastdht. Or negin, iktisat tarshi iktisatgilar, egitim taribi eitimeiler, hulkuk tartht hulkukgu lar tarafindan caislu/calisiimalchr gibi bir anlayay egertentignn! bu donemde de srdirda, Radek omnege aykan ve multiisipliner egitim ve donanim eksikligi- nin bir sonucu olan bu durumdan gikigin ik adi olarak taeih bolamleri mf ‘edatinda sosyal bilimlerin (sosyotoji, siyast bili, iktisat gibi) diger dallarne daha agurlkh yer verilmesinin geregi bir kez dah kendin’ hissettied, 1090ands deviet aniversitelerinde yapilan tarih galigmalartna genel olarak bbakilacak olursa, belintilmesi gereken ilk nokta bu baglamda en veritlialanin, cogunlukla iktisat veya iktisadi ve idari bilimler fakaltelerinde ya de buntaca bagl enstivdlerde yapilan iktiset tard gaitsmafari oldugudur. Bu alanda bir yandan geng kusak tarihsilerin cok sayida makale ve kitap yayanladigint her de hocalarnn toplu eserlerinin basilmaya baslandigim gorayoruz.® Finans Tat (© Boyakgehir dniveratleringe de rastanan by lain en bajar Gehlert Tat bs lamer erneates 234 Exmeni serunu ile igi camer bu donemde de devam et Ormek olarak bk so, 1990 Melajola, 2001. rel soruru Conosonce TOnkiye'de yeylanan ve von ttle eether ur Salado bit ign ba. Aca, 1999, Gays Mosler airaiors orc cara ke. ‘in 1944 ery, 1990, Bosh, 1988: Emacen, 9992. AMyonarl felt’ ve yabace la gin Bk. Kacatwjoe, 1989 Polat 1950, 435 Gan kujagn clair bua saymaya mk yok ancakdipnot 386k! ibiyoarayala ynlenareoiine ocara gence yu emekle yriei: Insc 1995, 1805, 2080 solos, {L390 Geng, 200; Saran, 2008 Gran 1998; Cray, 2000 TORKIVE'DE OSAHANLTARINGILIGININ SON GEYREK YOZYII 25 hi altgmalan da bir baska verimil alan oldu Ayr gekilde, Kenai bilimse! rer rinolojisnt, paradigmalarin olusturmu ve kalicelt druinler vermeye baslaing bir baska alan da bili taribgiligh olarak goze carpmaktadne. Ozellikle, Istanbul Universitesi Edebiyat Fakiiltest bonyesindeki (agagida IRCICA vesilesiyle de sbzedilecek olan Ekmeleddin thsanoglu baskanligindaki) Bim Tatihi baleana- non fealiyetleri kwvang vericiya.” Ancak caligmalanyla uluslararasalanda On yapmis bu belamin anlaslamaz bir nedenle kapaus.gergekten tzanti ver cid 1090'ar (Bo'lerde baslayan yeniden canlanmanin bir devamy olarak) Tanz\- ‘mat, Abduthamid ve Megruciyet donemleri tzerinde siya dai ve dagunce ta ribs gaigmalarinin cogalmaya bagladghyllar old, Idare ve tepkllatcarhiigh seckin Omeklerini Tanzimat dzerinde verirken, en ok ilgiyi Abdalhamid ve “Megrutiyet donemlertgormistir* 90lar aym zamande gag ve nafs galisma- Janindan ack ve Kain galigmalanina sosyal tari cesitli konularinda kayda deger gahgmalara sahne oldu? Dagince tarihi alannda ise 80'ler ve 9Olarda Hltisim Yayonlarznm ardarda yayimladigh Serif Mardin topku galismalasi 1. yoayil baglaminda onemli bir yeniden digimme vesfesiofurken.® Osmanh ta- sik bt de en az galglan bu alanindaki ail harekethlik neredeyse tek ba- sina Ahmet Yasar Ocak’in 90larda zirve noktasina ulagan orijinal galigmalanyla yasandh, Once Kalenderiler, ardidan da Malhidler ve Zmlhlar, yalntzca Toe ye tarhsiliginin degil genel Osmank tathiiginin son yillardaki en énemal ga- ligmafantarasiadaki yerini ald. 90'larda Osmank tarhgiligi adina yaprlan ol- ddukga sorunlu ama onemaliisleden biti, aril ve yontemi haklt olarak tar- ugilan Ahmet Akgindiz'tn 1990%dan itibaren yayinlamaya basladige dokuz ciltik Osmank Kanunnameteréyd. Osman arsv ve kttaphanelerinde bul % 2. Kazgun 991 ve 1955; Eder, 1987 ve S988 Ayia 1996 e200 Pamuk. 1998; Berke 2000 27 9041 Kurlan bu bole gay ign bez. Oomaab int Areata, ftanBol Unrate Eden aka oh BoLminan Ruruanon 10, idename icnabe Bye eimetestin eaoghna Armaan 38 Ornek olarak bk, Bind 1990; Oran 1992; frase 1952 Seidenhodl, 198: Tokay, 1995 Sftun te: Kuro 1988 Auk, 2600, 239 Ornek olarak bis Haag, 1355p, 1999; Ean, 1996 Sal, 1957 Okay, 198; 199: 200; Gok 196; Alc 888 ‘ ‘igerSnemk alyala kin bk Torkone, 191; Kara, 1998. Basnyann hive Biyoatat “© Sanna yp ttt rin ern ore ign Bing, 200i ve 20M {kz Oca, 190; 158, 1986 199. Rime Yer Ocak yn Hand analy alt Ho {ettepe Onlyertesinde Fans Unan ve tus eke gb gene Kus eagle bu aiana Sete bu Bolumde Osman? Cajon we iam tain Odd arama Konusy trae Jeneynesie nemt Lada bulundu. bu anda gercekiten Br bags One Calgma bee ip. 7, ‘sings hukux formasyoru olan idm Hukvky dering calamari one gan Ahmet Ago ‘ron biyck metodol)k srular Keren apie eg] cachyigh oDlane snr, Selle Oman Delt pin TOD, Kurc YieDoGino eine bopaminda Sk aca tevigyon ecru ve pope Osman arin 20, yazyin snd ahha sel icc Binmeyen Ose (199) Ktabinda br Ret dake Kenn gostermii Bu donemae26 LOKTAY OZEL- GOKHAN GETINSAYA nnan bitin kanurnnaineer!orijinallerl ve gevrimyazilanyla kapsama iddiasinda- ‘Ki bu galisma bu bakimndan icerdigi sorunlan ve belki daha da onemlisi, tek Ki sinin gayteiyle alundan kalkilamayacak cesamette bir fg chinaktan kaynakla- nan diger handikaplanyla, Turkiye'de ekip galginast rub ve pratiheksikligint bir kez daa ortaya hoyan gaze bir omek olarak da aighginizdek’ mses na yerini al 9011 yllarin en netaltgelismelerinden olan ozeWalaf Gniversitelere gen

You might also like

• CFT SL

  

  Document26 pages

  CFT SL

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Abd by Frs

  

  Document2 pages

  Abd by Frs

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• AHMET AVNI KONUKUN HANENDE MECMUASI Ve H

  

  Document16 pages

  AHMET AVNI KONUKUN HANENDE MECMUASI Ve H

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• • Magazines
  • Podcasts
  • Sheet music
• Kynkc SZLKLR

  

  Document6 pages

  Kynkc SZLKLR

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Bir Atasözümüzün 700 Yıllık Tarihi - İlhan Başgöz (Palatino)

  

  Document5 pages

  Bir Atasözümüzün 700 Yıllık Tarihi - İlhan Başgöz (Palatino)

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Bi 6 Li 0 Gra 679

  

  Document2 pages

  Bi 6 Li 0 Gra 679

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Din Vs Ock PDF

  

  Document42 pages

  Din Vs Ock PDF

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Amca Ve Teyze Kelimeleri Hakkında - Tekin, Talat (1960) PDF

  

  Document12 pages

  Amca Ve Teyze Kelimeleri Hakkında - Tekin, Talat (1960) PDF

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Albania SRC

  

  Document18 pages

  Albania SRC

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Eski Osmanlica Mansuroglu - 01

  

  Document30 pages

  Eski Osmanlica Mansuroglu - 01

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• XVI. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı İmparatorluğunda Yaşayan Gayrimüslimlerin Nüfusu

  

  Document28 pages

  XVI. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı İmparatorluğunda Yaşayan Gayrimüslimlerin Nüfusu

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• 2 9 28 Mak Ibrani Harfli R

  

  Document20 pages

  2 9 28 Mak Ibrani Harfli R

  Mehmet Kalkan

  No ratings yet
• Târîhî Türk Şîveleri 1979 Mehmet Akalin

  

  Document135 pages

  Târîhî Türk Şîveleri 1979 Mehmet Akalin

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Türkiye Türkçesinde Ses Uyumu - Mecdut Mansuroglu

  

  Document13 pages

  Türkiye Türkçesinde Ses Uyumu - Mecdut Mansuroglu

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Balkanlar'Da Türk Tasavvuf Edebiyatı'Na Genel Bakış

  

  Document26 pages

  Balkanlar'Da Türk Tasavvuf Edebiyatı'Na Genel Bakış

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Kosova Türkleri. Sıradışı' Bir Türk Diasporası - Bilig 2012

  

  Document22 pages

  Kosova Türkleri. Sıradışı' Bir Türk Diasporası - Bilig 2012

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Ahmet Caferoğlu Akhisar Ve Cihanbeyli Ağızları

  

  Document38 pages

  Ahmet Caferoğlu Akhisar Ve Cihanbeyli Ağızları

  Turcology Tirana

  No ratings yet
• Türkçe İslami Terimlerin Kaynakları Üzerine - Süer Eker

  

  Document20 pages

  Türkçe İslami Terimlerin Kaynakları Üzerine - Süer Eker

  Turcology Tirana

  No ratings yet