TR TÜRK DİLİ

TÜRKÇE'NİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİ

TÜRK KÜLTÜRÜ

8102 nasiN
Türkçe Dergi

1 ıyaS
REUTERS/Umit Bektas

moc.igredeckrut.www

* Suriyeli Çocukların Eğitimi ve

Pictes Projesi

BU * Türkçe'nin Yabancı Dil Olarak

Öğretiminde Karşılaşılan

SAYIDA Sorunlar
* Yabancılara Türkçe Öğretimi
Türkçe Dergi ilk sayısı ile "Merhaba" diyor İçin Çevrimiçi Uygulamalar
 Türkçe Dergi
Nisan 2018 Türkçe Öğretimi/Türk Dili/Türk Kültürü Sayı I

BU SAYIDA NELER VAR ?

Merhaba: Gürkan Bilgisu  1

Pictes Projesi ve
Suriyeli Çocukların
Eğitimi: Editör  2-6

Türkçe'nin Yabancı Dil

Olarak Öğretiminde
Karşılaşılan Sorunlar: Gürkan Bilgisu  8-10

Yabancılara Türkçe
Öğretimi İçin Çevrimiçi
Uygulamalar: Editör  12-13

Türkçe Öğretimi İçin

Film Taviyeleri: Edtiör  14-15

Yabancı Dil Olarak

Türkçe Öğretiminde
A0 Düzeyi Üzerine
Yöntem Denemesi: Cihan Önder Günay  18-19

İL E T İŞİM

iletisim@turkcedergi.com

www.turkcedergi.com
01  TÜRKÇE DERGİ

MERHABA
YAZAR: GÜRKAN BİLGİSU

"Arapça bir dildir, Farsça yemeğin sonunda yenen tatlı, Türkçe ise sanat...."
İran Atasözü

 Türkçe varlığı M.Ö 3200'lü yıllara
dayandırılan yaşayan en eski ve müstesna
dillerden biridir. Türkçe tarihin çeşitli
dönemlerinde çeşitli lehçeler ve devletler ile
varlığını daima sürdürmeyi başarmıştır.
 Türkiye Türkçesi bugün tüm coğrafyalarda
yaşayan 100 milyon konuşuru ile beraber
Dünya'nın en çok konuşulan 11. dili
konumundadır. 
 Her ne kadar son dönemlerde Türkçe'nin
yabancı dil olarak öğretimi alanında önemli
çalışmalar ve yatırımlar yapılsa da Türkçe
bugün henüz hak ettiğini konuma ulaşabilmiş
değildir.  çalışmalar v.b pek çok konu ve
 Türkçe'nin dünya üzerinde hak ettiği yere
ulaşması için çabalaması gerekenler hiç
şüphesiz başta bu alanda emek sarfeden
öğretmenler ve akademisyenlerdir.
Yapılan/yapılacak çalışmalar Türkçe konuşuru
olmak isteyen bireylerin dil öğrenim sürecine
katkı sağlayacak ve Türkçe'yi hak ettiğini
konuma taşıyacaktır.
 Türkçe'nin yabancı dil olarak öğretimi
alanında çalışmaya başladığımda beri alandaki
eksiklere yönelik çalışmalar yapıp paylaşıyor
ve içerik üretmeye çabalıyorum. Yabancılara
Türkçe öğretimi online kaynak kütüphanesi
projesinden sonra bu alanda düşündüğüm
ikinci proje olan okuyacağınız "Türkçe Dergi"
projesi online tabanlı ve aylık ya da iki ayda bir
yayınlamayı planladığım bir çalışma.
 Türkçe Dergi'nin içeriğini Türk dili, Türk
kültürü ve Türkçe öğretimi sırasında
karşılaşılan sorunlar, alandaki yeni çalışmalar,
mültecilerin eğitimi, dilimizin farklı
coğrafyalarda öğretimi konusunda yapılan
çalışma oluşturacak.
 Umarım bu dergi çalışması Türk dili, Türk
kültürü ve Türkçe öğretimi konusunda faydalı
olur. Sizler de yaptığınız çalışma, etkinlik ve
makaleleri yahut fotoğraflarınızı iletişim
adresimizi kullanarak yayınlanması için
dergimize gönderebilirsiniz. 
 TÜRKÇE DERGİ
PICTES PROJESİ VE SURİYELİ
ÇOCUKLARIN EĞİTİMİ
PROJE MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI VE AVRUPA BİRLİĞİ İŞBİRLİĞİ İLE YÜRÜTÜLÜYOR
PICTES PROJESİ NEDİR ?
Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine
Entegrasyonunun Desteklenmesi” projesi Milli
Eğitim Bakanlığı ile AB Türkiye Delegasyonu
arasında «Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler için
Mali İmkan» anlaşması (FRIT) çerçevesinde
imzalanan sözleşme ile Suriyeli çocukların
Türk Eğitim Sistemine entegrasyonunda Milli
Eğitim Bakanlığının faaliyetlerini
desteklemeyi amaçlayan bir projedir. Proje
süresi 2 yıl ile sınırlıdır ve faaliyetler
03.10.2016 tarihi itibariyle başlamıştır. Proje
kapsamında ana hedefler geçici koruma
altındaki sığınmacıların eğitim öğretim
faaliyetlerine devam etmesinin sağlanması ve
Türk eğitim sistemine entegrasyonları
sürecine destek sağlamaktır.
02
PROJENİN YÜRÜTÜLDÜĞÜ İLLER
Proje Suriyeli vatandaşların yoğunlukta
yaşadığı 23 ilde uygulanmaktadır. Bu iller:
İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kayseri, Konya,
Kilis, Gaziantep, Mersin, Hatay, Malatya,
Şanlıurfa, Mardin, Batman, Diyarbakır, Siirt,
Kahramanmaraş, Adana, Sakarya, Kocaeli,
Osmaniye, Antalya ve Malatya'dır. 
PROJENİN AMACI
Geçici koruma altındaki Suriyeli vatandaşların
Türkiye’deki eğitime erişim sağlamalarına
katkı yapmak.
Geçici koruma altındaki Suriyeli öğrencilerin
Türk Eğitim sistemine entegre olmalarına
yönelik çabalarında Milli Eğitim Bakanlığını
desteklemek.
Detaylı bilgi için: pictes.meb.gov.tr
 TÜRKÇE DERGİ 03

TÜRKÇE
ÖĞRENİYORLAR
 Pictes kapsamında geçici
eğitim merkezleri, çadır
kentler ve devlet okulları
bünyesinde A1 ve A2
seviyelerinde Türkçe eğitimi
alan geçici koruma altındaki
öğrencilere dil derslerini
proje kapsamında
görevlendirilen 6000 Türkçe
öğreticisi veriyor. Öğrenciler
Yöbis ve e-okul gibi
sistemlere kayıt olup dönem
sonlarında karne alabiliyor.
Proje kapsamında kırtasiye,
giyecek ve servis gibi temel
ihtiyaçları da temin edilen
öğrencilerin Türkçe
yeterliliklerini ölçmek için
Pictes kapsamında olan
illerde 21 Nisan tarihinde
"Türkçe Yeterlilik Sınavı"
yapılması planlanıyor.
 TÜRKÇE DERGİ 04

SUR İ YEL İ ÇOCUKLARIN

E Ğİ T İ M VER İ LER İ
 Suriyeli mülteci çocukların okullaşma verilerine bakıldığında ise yıllara göre
çocukların okullaşma oranının önemli ölçüde artış gösterdiği görülmektedir. Bu
artışın başlıca sebebi ülkemizin göstediği cömerlik ve misafirperverliğin yanı
sıra doğru ve stratejik yürütülen Unicef ve AB işbirliğine dayalı projelerdir. Bu
projeler ve yapılan yardım ve teşvikler sonrası öğrencilerin Türk eğitim
sistemine entegre edilmesi planlanmıştır. Dünya üzerinde bu kadar büyük bir
göç kitlesini (tek seferde) kendi eğitim sistemine entegre etmeye çalışarak dil
öğretmeye çalışan tek ülke Türkiye'dir. Entegrasyon süreci kapsamında hem
devlet okullarında hem de geçici eğitim merkezlerinde Türkçe eğitimleri devam
etmekte, öğrencilerin bir an önce okullaşması sağlanarak "kayıp bir nesil"
oluşması engellenmek istenmektedir.
 TÜRKÇE DERGİ 05

Rakamlarla Suriyeli
Çocukların Eğitimi

Görseller: Setav
 TÜRKÇE DERGİ 06

Türkiye Suriyeli Çocukların

Eğitimi İçin Neler Yapıyor ?
Eğitim sisteminin Suriyeli çocukların ihtiyaçlarına daha iyi yanıt verecek
şekilde güçlendirilmesi için 9 İl eylem Planının (IFP) uygulanmasında Milli
Eğitim Bakanlığı’na teknik destek sağlanmıştır. 4 yeni plan başlatılmıştır ve 6
tanesi de başlatılmak üzeredir.
Suriyeli öğrencilerin Türkçe, İngilizce ve Arapça olarak, derslerindeki notlarını
ve okula devam durumlarını izlemek ve mezuniyet belgelerini düzenlemek için
Yabancı Öğrenci Bilgi İşletim Sistemine (YÖBİS) teknik ve fînansal destek
sağlanmıştır.
103 okul ve Geçici Eğitim Merkezi (GEM) inşa edilmiş ya da yeniden
donatılmıştır.
Kamplarda ve kamp dışında 7.600’den fazla Suriyeli gönüllü öğretmene aylık
teşvikler sağlanmıştır.
Kamplarda bulunan 1.300’dcn fazla öğrenciye Türkçe dil kursu verilmiştir.
2.850 öğretmene “Olağanüstü Durumlarda Sürdürülebilir Eğitim” eğitimleri
verilmiştir.
Kamplarda ve kamp dışında görev yapan 6.700 Suriyeli öğretmene psiko-
sosyal destek eğitimi verilmiştir.
Suriyeli ve Türkiyeli olmak üzere 220.000’den fazla çocuğa okul çantası ve
kırtasiye malzemesi dağıtılmıştır.
Okuma yazmaya destek amacıyla kamplarda 21 kütüphane kurulmuştur.
Okul öncesi eğitim kurumlarına ve tüm kamplardaki çocuk dostu mekânlara
50 erken dönem çocuk gelişimi (EÇG) seti sağlanmıştır.
Avrupa Birliği’nin finansal desteği ile oluşturulan Pictes Projesi kapsamında 23
öncelikli ilde Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun
Desteklenmesi Projesi geliştirilmiş ve uygulamaya konulmuştur.
Kızılay, Afad, Sağlık Bakanlığı gibi kurumlar ile işbirliği yapılarak öğrencilerin
sağlık, temel beslenme ve temizlik ihtiyaçları giderilmeye çalışılmıştır.

Kaynak: Sınıfında Yabancı Öğrenci Bulunan Öğretmenler İçin El Kitabı, Meb, 2017
 JOHAN VANDEWALLE

"…Anadili Türkçe olan bir kişinin kısa

cümlelerle düşündüğü, konuşma anında ise bu
kısa cümleleri çeşitli yollarla birbirine
bağlayarak karmaşık yapılar kurduğu
görüşündeyim. Bu 'cümle bağlama eğilimi' bazı
konuşurlarda zayıf, bazılarında ise adeta bir
hastalık derecesinde güçlü olabilir. Bu son
durumda ortaya çıkan dilsel yapılar, insan
zihninin üstün olanaklarını en güzel şekilde
yansıtıyor. Farklı dil gruplarına ait birçok dili
incelediğim halde şimdiye kadar hiçbir dilde
beni Türkçe’deki karmaşık cümle yapıları kadar
büyüleyen bir yapıya rastlamadığımı
söyleyebilirim. Biraz duygusal olmama izin
verirseniz, bazen kendime “keşke Chomsky de
gençliğinde Türkçe öğrenmiş olsaydı… “,
diyorum. Eminim o zaman çağdaş dilbilim
İngilizce’ye göre değil, Türkçe’ye göre
şekillenmiş olurdu…"
TÜRKÇE  DERGİ 08

TÜRKÇE'NİN YABANCI DİL OLARAK

ÖĞRETİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR
GÜRKAN BİLGİSU

GİRİŞ MATERYAL VE DÖKÜMAN EKSİKLİĞİNDEN

 Türkçe'nin yabancı dil olarak öğretimi
konusunda sahada deneyimleri olan bir
öğretmen olarak Türkçe öğretimi konusunda
yaşanan sıkıntı ve dil aktarım sürecindeki
sorunları kişisel ağ günlüğümde kaleme
almıştım. Bu yazıda aynı zamanda kendi
yaptığım anket çalışmasından gelen sonuçları
da derleyerek genel hatlarıyla yabancılara
Türkçe öğretimi sırasında öğreticilerin ve
öğrencilerin yaşadığı güçlüklere değinmeye
çalıştım.
KAYNAKLANAN SORUNLAR:
Sahada çalışan hemen herkesin en çok
muzdarip olduğu konu dil öğretimi alanında
kaynakların yetersizliği. Türkçe öğretimi yeni
yeni hak ettiği yeri bulan bir alan ve bu alanda
çalışmalar halen devam etmekte. Her gün yeni
kaynaklar hazırlanmakta, fakat mevcut
durumda kaynaklar yetersiz ve mevcut
kaynaklara ulaşmak sıkıntılı. Yunus Emre
Enstitüsü, Tömer v.b kurumlar bu alanda
çalışmalar yürütse de eksiklikler mevcut.

 Yazının temel planı Türkçe öğretiminde

karşılaşılan sorunları genel hatları ile madde
madde listelemek ve yazının sonunda çözüm
önerileri sunmak üzerine kurulmuş.
Okunabilirliği ve akılda kalıcılığı arttırmak
adına maddeler halinde izah edilen
sorunlardan genel hatlarıyla söz
edilmiştir. Yabancılara Türkçe öğretirken
karşılaşılan sorunları şu başlıklar altında
toplamak mümkün:
 TÜRKÇE DERGİ
DERS KİTAPLARININ EKSİK VE YETERSİZ
OLMASINDAN KAYNAKLANAN
SORUNLAR:
Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi için
hazırlanmış tüm ders kitapları Türkçe’yi
bildiği varsayılan öğrencilere yönelik
hazırlanmış durumda.      öğrenciler hareke sistemi kullandıklarından
...Fakat ülkemizde Türkçe’yi ve Türk alfabesini
hiç bilmeyen ve farklı milletlere mensup pek
çok yabancı bulunmakta. O öğrencilerin
seviyelerini gözönüne alan ve çocuklara
yönelik ders kitapları ne yazık ki mevcut değil.
Mevcut kitapların hemen hepsi belli bir yaş
gruna yönelik (+15 yaş). Anadili ve
kullandıkları alfabe farklı olan çocuklara
Türkçe öğretirken bu büyük bir sorun haline
gelmekte.
ÖĞRENCİ MOTİVASYONU VE YAŞANILAN
ÇEVREDEN KAYNAKLANAN SORUNLAR:
Türkçe öğretimi sırasında öğrencilerin derse
karşı ilgi ve tutumları, yaşadıkları ortam çok
önemli. Arap kökenli öğrencilere Türkçe
öğretirken derste kendi aralarında Arapça
konuşmaları öğrenmeyi ciddi olarak sekteye
uğratan dil sorunlarından. Yine yaşadıkları
çevrede öğrencilerin dile maruz kalmamaları,
izledikleri televizyon programlarının Türkçe
olmaması, ödevlerini yapmamaları gibi
konular öğreticilerin ve benim de şikayetçi
olduğum öğrenciden ve çevreden kaynaklı
Türkçe öğretimini sekteye uğratan
sorunlardan.
09
TÜRKÇE’NİN GRAMERİ VE FONETİK
YAPISINDAN KAYNAKLANAN SORUNLAR:
Yabancılara Türkçe öğretirken yaşadığımız
sorunlardan birisi de gramer ve fonetik
öğretirken öğrencilerin zaman zaman sorunlar
yaşaması. Özellikle Arap alfabesi kullanan
Türkçe’de yer alan vokal ve bazı konsonantları
telaffuz etmekte ve bu sesleri çıkarmakta
zorlanıyorlar.
Örneğin dudak sesleri olan “B ve P” seslerini
karıştırıp “Karbuz” gibi telaffuz hataları
yapabiliyor, yine “C ve J” seslerini birbirlerinin
yerine kullanabiliyorlar. Yine işin gramer
kısmında “Ad durum eklerinin hatalı
kullanımı”, “İyelik eklerinin bir türlü
öğrenilememesi” “Mecaz, atasözü ve deyimleri
anlamada zorlanmak” gibi dil ve düşünce ile
alakalı problemler alanda mevcut.
ÖĞRETİM ORTAMI VE ÖĞRETİM
TEKNOLOJİLERİNİN EKSİKLİĞİNDEN
KAYNAKLI SORUNLAR:
Yabancı dil olarak Türkçe öğretirken en
önemli ve olması gereken kriterlerden birisi
sınıfta yer alan öğrenci sayısı, sınıf oturma
düzeni ve öğrencilerin seviye sınıflarına göre
öğrenim görecekleri sınıflara yönlendirilmesi.
Tömer’lerde eğitim alan öğrenciler bu konuda
sorun yaşamazken ülkemizde misafir ettiğimiz
Suriyeli öğrencilerimizin eğitim gördüğü
sınıflarda ne yazık ki seviye sınıfları yapmak
bir hayli zor. Yine dil öğretirken öğretim
teknolojilerinin eksikliği büyük handikap. En
azından bir bilgisayar ve bir projeksiyon cihazı
yardımı ile dil öğrenenlere Türkçe ses ve
görüntü içerikli videolar izletilmeli, müzikler
dinletilmeli.
 SONUÇ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Gürkan Bilgisu

 Yabancılara Türkçe öğretimi alanında karşılaşılan sorunlara baktığımız

zaman en önemli sorunlardan ve acilen giderilmesi gerekenlerden birisi
bana göre materyal ve kaynak sorunlarının giderilmesi ile kitapların
güncellenmesi hususlarıdır. Özellikle küçük yaş gruplarında Türkçe’yi hiç
bilmeyen Latin alfabesi dışında alfabe kullanan bireylere yönelik yeni
yayınlar, kitaplar, materyaller üretilmeli ve alandaki eksiklikler
giderilmelidir.

 Bu konuda başta Yunus Emre Enstitüsü olmak üzere çeşitli kuruluşlar
çalışmalar yapmakta fakat burada biz öğretmenlerin ve eğitimcilerin de
derse girmek dışında kendimizi geliştirip alandaki çalışmalara katkıda
bulunmamız gerekiyor. Yine ülkemizde misafir olan ve Türkçe öğrenmek
isteyen bireylere ve Dünya’nın her yerinde Türkçe’yi öğrenmek isteyenlere
dilimizi öğretebilecek donanımda öğretmenlere ihtiyaç olduğundan
üniversitelerin Türkçe, Türk Dili ve Edebiyatı bölümlerinde “Türkçe’nin
yabancı dil olarak öğretimi” dersi zorunlu dersler arasında yerini almalı diye
düşünüyorum. Ek olarak teknolojik gelişmeler gözönüne alınarak uzaktan
eğitim yoluyla Türkçe öğretimi konusuna daha fazla eğilmeli (Yunus Emre
Enstitüsü’nü bu konuda tebrik etmek gerek.) ve mobil uygulamalar
geliştirerek Türkçe’yi evrensel bir dil haline getirmeye çalışmalıyız.
 Türkiye'den Manzaralar

Türk kahvesi- Lale- Taksim- Havalimanı- Türk bayrağı- Ürgüp- Efes- Tarlabaşı- Süleymaniye Camii
 TÜRKÇE DERGİ
 Yabancılara Türkçe Öğretimi
İçin Çevrimiçi Uygulamalar
Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Öğretim Portalı
 Yunus Emre Enstitüsü
tarafından oluşturulan
uzaktan eğitim Türkçe
öğretim portalı Türkçe’yi
öğrenmek isteyen yabancılar
için tavsiye edebileceğimiz ilk
çevrimiçi eğitim
kaynaklarından birisi. Avrupa
Dilleri Ortak Çerçeve
Programı dil kazanım
seviyelerine göre düzenlemiş
(A1, A2, B1, B2 ve C1) ders ve
etkinliklerden oluşan portal
aynı zamanda Türkçe’yi
öğrenmek isteyen
yabancıların kendi aralarında
iletişim ve rekabet
kurabilecekleri bir sosyal
medya platformu görevi
görüyor. 
12
 Türkçe öğrenmek isteyen
yabancılar hangi çevrimiçi
uygulamaları kullanmalı ?
Teknoloji geliştikçe dil
öğretim yöntem ve teknikleri
de gelişim gösteriyor.
Teknoloji temelli dil öğretimi
giderek yaygın bir hal alıyor. 
Türkçe'mizi de bir Dünya dili
haline getirme ideali
doğrultusunda kurum ve
kuruluşlar güzel çalışmalar
yapıyorlar. Dünya’nın her
yerinden insanlara
oturdukları yerden internet
ve bilgisayar yardımı ile 
 Liderlik tablosu, çeşitli
Türkçe öğrenebilecekleri
oyunlar, özel dersler,
eğitim portallarını sizin için
öğretmenlerden destek alma
derledik:
gibi seçeneklerin olduğu
öğretim portalında
kullanıcılar kazanımlardan
sonra test ve tekrar
yöntemleri ile Türkçe
öğrenme konusunda ilerleme
kaydedebiliyorlar. Türkçe
öğretim portalı 30 Haziran
2018 tarihine dek kullanıcılar
için ücretsiz sunulmuş
durumda. Yunus Emre
Enstitüsü Türkçe öğretim
portalını ziyaret etmek ve
ücretsiz üye olup belirttiğimiz
tarihe kadar kullanmak
isteyenler için link:
turkce.yee.org.tr
TÜRKÇE DERGİ 13

Yaşar Üniversitesi-Türkçe
Öğreniyorum Portalı

 Yaşar Üniversitesi tarafından

projelendirilen Türkçe Öğreniyorum
isimli Türkçe öğretim portalı ise yeni
benzer şekilde uzaktan eğitim yoluyla
yabancı dil olarak Türkçe öğretimi
alanına katkı sunan başarılı bir platform.
Yine etkileşimli dil öğretim metodlarını
tercih eden sisteme üye olan kullanıcılar
sistemde yer alan ders videolarını
izleyebiliyor, pdf formatında ders
notlarına erişim sağlayabiliyor. Sohbet
odası üzerinden kullanıcıların Türkçe
konuşma becerilerini geliştirebilmeleri
mümkün. Yine aklınıza takılan soru ve
sorunlar için forum kategorisi portalın
içerisinde yer alıyor. Şu an için toplam
53 bölümlük bir konu anlatımı mevcut.
Arapça, Rusça, Fransızca ve İngilizce
desteği sunan platforma üye olmak ise
ücretsiz.  Türkçe öğretim portalına üye
olmak ve içeriklere gözatmak isteyenler turkish.yasar.edu.tr
yandaki linkten siteyi inceleyebilirler:

Anadolu Üniversitesi-Anadil Türkçe

 Bir başka üniversitemiz olan Eskişehir Anadolu Üniversitesi tarafından projelendirilen Türkçe
öğretim portalı Ana-Dil Türkçe şimdilik yalnızca A1 ve A2 seviyelerinde ders içeriklerini kullanıcılara
sunan henüz deneme (beta) aşamasında olan uzaktan eğitim yoluyla Türkçe öğrenmek isteyenlerin
kullanabileceği bir platform. Animasyon ve Türkçe altyazılı videolar ile konuları öğretmeyi amaçlayan
sistemde yer alan dinleme-anlama metinleri de oldukça işe yarar türden. “Diller için Avrupa Ortak
Öneriler Çerçevesi”ne uygun olarak gerçek hayattan konular ile tematik bir yaklaşımla hazırlanan”
ders içeriklerine sahip olan bu platformda ek olarak oyunlar yoluyla da dil öğrenme becerilerinizi
geliştirmeniz mümkün. Yine ücretsiz üye olabileceğiniz ve faydalanabileceğiniz bir uygulama. Üye
olmak isteyenler için link aşağıda:

turkce.anadolu.edu.tr
Mini Türkçe Sözlük

vuslat.
Kavuşma. Ulaşma. Birleşme. Bir araya gelme.
Erişen, ulaşan manasındaki Arapça vasıl
kelimesinden türetilmiş olan kelime, bilhassa
sevgiliye kavuşma anlamında kullanılır.

intizar.
Bakma ve görme anlamlarına gelen nazar
kelimesinden türetilmiştir. Yaygın olarak
beddua manasında kullanılıyor olsa da, yolunu
gözleme anlamına gelmektedir.

peyderpey.
Azar azar. Yavaş yavaş. Parça parça. Birbiri
ardına. Dilimize Farsçadan geçen kelime ayak
ya da adım manasına gelen pay kökünden
türetilmiştir.

yakamoz.
Uyarıldığında ışık saçan tek hücreli bir deniz
canlısı ve bu canlıların denizde oluşturdukları
parıltı. Dilimize Rumcadan geçmiş olan kelime,
denizdeki ışıltı manasına gelen "diakamos"
sözcüğünden gelmektedir.
 TÜRKÇE DERGİ
Türkçe Öğretimi İçin Film
Tavsiyeleri
 Türkçe'nin yabancı dil olarak öğretimi
konusunda pek çok kaynak, döküman ve
materyal dil öğretim etkinlikleri esnasında
işimize yarıyor ve öğrenme öğretme sürecini
olumlu yönde etkileyebiliyor.  düşündüğümüz filmlerin bir derlemesini
 Biz de bu yazıda sizlere Türkçe öğretimi
esnasında dinleme-anlama becerisine yönelik
bir araç olan filmlerden söz edeceğiz ve
Türkçe öğretimi için bazı film önerilerinde
bulunacağız.  Dünya'nın en çok konuşulan
dillerinden İngilizce öğrenmek isteyenlere
tavsiye edilen "Dublajlı film izlemeyin,
altyazılı film seyredin." nasihatlerini hepiniz
mutlaka duymuş hatta İngilizce öğrenmek için
bir kısmınız uygulamışsınızdır. 
15
www.turkcedergi.com
Türkçe öğretimi için de geçerli olan ve etkili
olduğunu düşündüğümüz bu yöntemle Türk
kültürü ve Türkçe'yi etkili bir biçimde dilimizi
öğrenmek isteyenlere aktarabileceğinizi
sizler için yaptık. 
Listede yer alan filmlerin pek çoğunu Türk
dilini öğrenmek isteyen öğrencilere
izletebilir ve filmler aracılığıyla yeni kelimeler
ve Türk kültürüne diline dair unsurlardan söz
edebilirsiniz. Filmleri izletirken Türkçe
altyazılı olarak izletmeniz faydalı olacaktır.
İşte sizin için hazırladığımız filmlerin listesi:
TÜRKÇE DERGİ 16

Film Tavsiyeleri

Kış Uykusu
Nuri Bilge Ceylan'ın Cannes'da Altın Palmiye kazanan
müthiş filmi Kış Uykusu gerek sinema gerekse
01 kullanılan sade dil açısından öğrencilerinize
izletebileceğiniz filmlerden.

Kemal Sunal Filmleri

Kemal Sunal ve filmleri ülkemizde oldukça popüler ve
komik bulunan filmler. Özellikle Ortadoğu ve Balkan
02 coğrafyasında Türkçe öğrenen öğrenciler "Şaban"
olarak bildikleri Kemal Sunal'ın filmlerine
bayılıyorlar. 

Evliya Çelebi
Temel düzeyde Türkçe öğrenenler ve çocuklara
yönelik Türkçe öğretiminde kullanabileceğiniz yerli
03 animasyon filmi Evliya Çelebi-Ölümsüzlük Suyu  hem
seslendirmeleri hem de animasyonları ile ilgi çekici.

Fetih-1453
İstanbul'un fethini konu alan Türk yapımı Fetih 1453
hem Türk tarihinden izler taşıyan bir eser hem de
04 İstanbul gibi bir dünya şehrinin fethini konu alması
bakımından ilgi çekici bir yapım. 

Babam ve Oğlum
Çağan Irmak'ın yönetmenliğini yaptığı Türk
sinemasına damga vuran filmlerden birisi olan Babam
05 ve Oğlum 1980 darbesinin insanımız üzerindeki
etkisini konu almasının yanında Türk dili ve
kültüründen öğeler sunması yönüyle Türkçe
öğretiminde kullanabileceğiniz filmlerden. 
infografik
 TÜRKÇE DERGİ 18

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE A0 DÜZEYİ

ÜZERİNE YÖNTEM DENEMESİ
CİHAN ÖNDER GÜNAY

 Yöntem, sözlükte “bir amaca erişmek için izlenen, tutulan yol, usul, sistem, prosedür, politika” ve “Bilimde
belli bir sonuca erişmek için bir plana göre izlenen yol, metot” olarak geçmektedir. 
( http://tdkterim.gov.tr/bts/ : 09.05.2013).

 Yabancı dil öğretiminde geçmişten bu yana sürekli geliştirilmekte olan yeni kuramlar, yöntemler dilin
dört temel dinleme, konuşma, okuma, yazma becerilerinin paralel olarak geliştirilmesine yöneliktir
(Demirel, 2000). Avrupa Ortak Başvuru Metni(AOBM)  çerçevesinde hazırlanan programlarda hedef dilin
kazandırılması amaçlanan bir dil öğrenicisine dil öğretim süreci dahilinde ihtiyaç ve hazır bulunuşluk
düzeyi gözetilerek uygulanacak sabit bir yöntemden ziyade faydacı bir yaklaşımla seçmeci yöntemin
kullanımı tercih edilebilir. Bu yöntem anlamlı ve somut öğrenmelere imkan sağlayacak yöntemlerin bir
arada kullanımına olanak sağlaması neticesinde aktif ve etkin bir sürece olanak tanımaktadır. 

 Dil öğretiminde herhangi bir dil pasaportu veya dil dosyası sahibi olmayan dil öğrenicisine uygulanacak
eğitimde ilk amaç bireyin ait olduğu seviyeyi belirleyecek kıstasları oluşturmaktır. Bu hususta genel kanı
Avrupa Ortak Başvuru Metni kazanım tablosu uyarınca dört temel beceriyi kapsayacak bir  planlama ve
program hazırlamanın doğru olacağı  yönündedir.

 Özellikle son dönemde ülkemize komşu devletlerde yaşanan problemler neticesinde ülkemize gelen
misafirlerimize verilecek eğitim hususunda önemi gittikçe artan Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi alanı
ve bu alana duyulan ilginin zorunlu kıldığı dil öğretimi süreci ülkemizde bir ilkin gerçekleşmesi adına ciddi
bir önem arz etmektedir. Bu süreçte hedef dil olarak belirlenen Türkçe ve Türkçenin öğretimi sürecinde
başlangıç seviyesi “A0” dersi olmalıdır. Bu ders kapsamında yabancı dilin veya hedef dilin öğretimi
sürecinde amaç olarak sözel yeterlilik kazandırma fikrini benimseyen Toplu Fiziksel Tepki Yöntemi
kullanımı dil öğrenicisinin kaygı düzeyini azaltarak hedef dile karşı güdülemek amacına olanak sağlaması
açısından doğru bir tercih olarak nitelendirilebilir. Toplu fiziksel tepki yöntemi konuşma ile eylemi bir
arada bulundurması ve bunu yaparken canlandırmaya imkan tanıması ve emir kipiyle öğretmen
önderliğinde karşılıklı bir etkileşim neticesinde etkin bir dil öğretim sürecine imkan tanıması ile
öğrencinin fiziksel tepki ile cevaplandırabileceği bir eyleme hitap etmesi açısından temel seviyede
kullanıma uygun bir yöntemdir.
 TÜRKÇE DERGİ 19

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE A0 DÜZEYİ

ÜZERİNE YÖNTEM DENEMESİ
CİHAN ÖNDER GÜNAY

  Dil dosyası veya dil pasaportu sahibi olmayan 6-10 yaş A1 seviye dil öğrenicilerine hedef dili öğretme
sürecinde karşılaşılan temel problem alfabe öğretimidir. Bilişsel gelişim düzeyi ve dil edinim kuramları
düşünülmeden planlanacak bir öğretim süreci eksik ve faydasız bir dönüt verecektir. Bu durum
neticesinde karşılaştığımız sorun şu olmaktadır:

- Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesi sürecinde herhangi bir dilin alfabesine ve kurallarına hakim
olmayan bir bireyle gerçekleştirilecek dil öğretim sürecinde hangi yöntem kullanılmalıdır?

  Bu sorunun cevabı hala tartışılmaktadır fakat somut verilere dayanmamakla birlikte sahadaki
deneyimlerden yapılan çıkarımlar neticesinde; özellikle Arap diline hakim bireylerle gerçekleştirilen dil
öğretim sürecinde bireylerin herhangi bir hazırbulunuşluğa sahip olmadıkları gözetilerek söylenebilir ki
günümüzde sesletim ile beraber  kullanılan ilk okuma yöntemleri bütünsel bir dil öğretim metodu
geliştirme ve uygulama konusunda eksik kalmaktadır. Bu durum kelime öğretimiyle telafi edilebilir. Dört
temel beceriyi kapsayan bütünsel bir öğretim verme amacına ulaşmak için becerilere hitap eden farklı
materyaller geliştirilmesi şarttır. Bu doğrultuda işitsel-dilsel yöntem ile akılda yer edinen kelimeler
öğrencinin aktif rol aldığı iletişimsel yöntem ile pekiştirilebilir. Tümdengelim yaklaşımları hece ile öğretim
metotları da kullanılabilir. Burada ilk okuma yazma öğretiminde karşılaşılan hazır bulunuşluk olmaması
durumu göz ardı edilmeden desteklenerek gerçekleştirilirse (görsel materyaller , canlandırma ve drama)
olumlu sonuçlar alınabilir. Diğer bir yandan Arap soylu bireylere Türkçe öğretiminde karşılaşılan temel
problem sesli harf öğretimi ve doğru telaffuzudur. Bu konu da  hece yöntemi ve sesletimin birlikte
kullanılması ile belli bir yol alınabilmesi  mümkündür. Öncelikle sesli harfler öğretilmeli ardından sessiz
harflerle birleştirilerek hece haline getirilmelidir. Daha sonra seslerin tek halleri öğretilerek üç sesli
heceler oluşturulmalıdır. Bu hususta dil öğreticisinin yapacağı doğru telaffuz ve dikte çalışmaları, dinleme
etkinlikleri ve kartların kullanımı öğretimin içselleştirilmesi ve anlamlı, somut öğrenmenin sağlanması
açısından önem arz etmektedir.

 Yaparak yaşayarak edinilen saha deneyimlerinin yanıltıcı olma ihtimali düşüktür ancak esas söz hakkı bu
konuda alan uzmanlarına düşmektedir. Sahada çalışan bireyler olarak bu konuların daha çok gündeme
gelmesini temenni ediyoruz. 

Yararlanılan Kaynak: Demirel ,Ö. (2000). Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem Yayınları
E-MAİL
iletisim@turkcedergi.com facebook.com/turkcedergi

twitter.com/turkce_dergi
WEB
www.turkcedergi.com issuu.com/turkcedergi