‫ماهنامه‌ اکتشاف و تولید‪ /‬شماره ‪ / 96‬آذر ماه ‪1391‬‬

‫معرفی و شبیه‌سازی تلمبه‌‌های درون چاهی نصب شده‬

‫در شرکت ملی مناطق نفت‌‌خیز جنوب‬

‫شرکت ملی مناطق نفت‌‌خیز جنوب‬ ‫محمد حسین غزل‪ ،1‬حمید عباسی عبدلی‬
‫‪2‬‬

‫مخزن مورد بررسي در اين مطالعه یکی از مخازن نفتی جنوب غرب ایران است‪ .‬عمق زیاد نواحي توليدي و پايين بودن ضريب بهره‌‌دهي چاه‬
‫باعث کاهش توان توليد و فشار سر‌‌چاهي مطلوب و در نتیجه بسته شدن چاه و یا ارسال نفت توليدي به جداكننده مرحله دوم می شود؛ لذا‬
‫به منظور تأمين فشار مورد نیاز مرحله اول بهره‌برداري از تلمبه درون‌‌چاهي استفاده می کنند‪ .‬دو چاه از این میدان در شرایط مختلفي هم چون‬
‫جریان طبیعی‪ ،‬نصب لوله مغزی در سایزهای مختلف و استفاده از انواع مختلف تلمبه‌هاي درون‌‌چاهی شبیه‌‌سازی شده‌اند‪ .‬در اين مطالعه‪ ،‬پس‬
‫از تحليل نمودارهاي عملكرد چاه و مخزن و هم چنين خصوصیات سیال این مخزن مشخص شد که به‌كارگيري لوله‌‌مغزي به تنهايي در بهبود‬
‫شرايط توليد چاه‌ها مؤثر نبوده و استفاده از روش‌‌هاي فرازآوري ضروري است‪ .‬در ادامه اين مطالعه استفاده از تلمبه‌‌هاي درون‌‌چاهي‪ ،‬تلمبه‬
‫تسمه‌‌ای ميله‌‌اي مكشي‪ ،‬الكتريكي و خالء پيشرو جهت نصب درون چاه‌‌ها شبیه‌‌سازی شد‪ .‬تحلیل نمودار‌‌های گرهی و فشاری بیان‌‌گر توانایی‬
‫دست‌‌یابی به شرايط مطلوب فشارسر‌‌چاهي و میزان توليد پس از استفاده پمپ مذكور است‪.‬‬
‫تلمبه درون‌‌چاهي الكتريكي‪ ،‬تلمبه تسمه‌‌ای ميله‌اي مكشي‪ ،‬تلمبه خالء پيشرو‬
‫تلمبه‌‌های درون‌‌چاهي از جمله تلمبه‌‌های ميله‌‌اي مكشي‪ ،‬الكتريكي و خالء‬ ‫مقدمه‬
‫شــركت ملي نفت ايران به عنوان تنها شــركت بهره‌بردار ميادين نفتي پيشرو بررســي شده است‪ .‬الزم به ذکر اســت که شبيه‌‌سازي چاه به وسیله‬
‫كشور همواره به دنبال يافتن راهكارهاي مناسب جهت تداوم توليد و فراهم نرم‌‌افزارهای شبیه‌‌ساز ‪ Pipesim 2009‬و ‪ Sub Pump‬انجام شده است‪.‬‬
‫کردن شــرايط تخليه حداكثری و البته صیانتی از مخازن بوده است‪ .‬در اين‬
‫راستا مطالعه و به كارگيري فناوري‌‌هاي مختلف جهت دست‌‌يابي به اهداف ‪ -1‬خصوصيات مخزن تولیدی مورد مطالعه‬
‫مخزن تحت بررسی از مخازن نفتي كربناته و داراي دو سازند توليدي‬ ‫فوق از وظايف بخش فني مجموعه‌‌هاي متولي توليد نفت و گاز مي‌باشــد‪.‬‬
‫گستردگي و پيچيدگي ميادين موجود در حوزه فعاليت شركت ملي مناطق با شــرایط فشاری متفاوت است‪ .‬از آنجا كه فشار مخزن باالتر از فشار نقطه‬
‫نفت‌‌خيز جنوب موجب به‌كارگيري فناوري‌‌هاي جديد‪ ،‬متناسب با شرايط اشباع اســت‪ ،‬مخزن فاقد كالهك گازي است‪ .‬هم‌‌چنين اختالف زياد بين‬
‫فشــار حباب و فشار مخزن سبب پايين بودن میزان گاز محلول در نفت این‬ ‫مخازن شده كه پمپ‌‌های درون‌‌چاهي نيز از جمله اين فناوري‌‌ها هستند‪.‬‬
‫هنگامــی که انــرژي طبيعي مخزن بــراي انتقال نفت تا ســرچاه كافي مخزن (حدود ‪ )400-500 SCF/STB‬شــده كه ایــن عامل در کنار درجه‬
‫نباشد و يا نتواند فشار سرچاهي مطلوب را تأمين کند‪ ،‬استفاده از روش‌‌هاي ‪ API‬پايين نفت‪ ،‬عمــق زیاد نواحي توليدي و پايين بودن ضريب بهره‌‌دهي‬
‫فرازآوري مصنوعي ضروري خواهد بود‪ .‬هدف اصلي اســتفاده از سيســتم مخزن (كه باعث افزایش افت فشار درون مخزن و به دنبال آن کاهش فشار‬
‫فــرازآوري مصنوعي در ابتدا‪ ،‬افزايش فشــار جرياني با هدف بهینه‌‌ســازی ته چاهی مي‌‌شــود)‪ ،‬از علل ناکافی بودن مقدار فشار سرچاهي و میزان کم‬
‫فرآینــد تولید و جلوگیری از هــرزروی نفت در مرحله فرآورش در واحد تولید از مخزن اســت‪ .‬پايين بودن فشار سرچاهي منجر به بسته شدن چاه و‬
‫بهره‌‌بــرداری و در مرحله بعد افزايش میزان توليد اســت‪ .‬این مهم با تجهیز یا ارســال نفت توليدي به جداكننده مرحله دوم و عدم دست‌‌یابی به شرایط‬
‫چاه‌‌هــای مورد نظر بــه تلمبه‌‌هــای درون‌‌چاهی حاصل مي‌گــردد‪ .‬در اين بهینه تولید و از دســت رفتن بخشــی از نفت همراه با گاز شــده كه این امر‬
‫مطالعــه‪ ،‬پس از تحليل نمودار‌‌هاي عملكرد چاه و مخزن‪ ،‬لزوم اســتفاده از ســبب كاهش كيفيت نفت و ســوزاندن گاز در جداكننده مي‌‌شود‪ .‬لذا به‬

‫‪65‬‬
 ‫مقــــالـــــات‬

‫چاه از مســیر کنار گذر (در صورت وجود تــوان توليد به صورت طبيعي)‬ ‫منظور تأمين فشــار الزم جهت انتقال نفت به ســطح و پس از آن به مرحله‬
‫را فراهم نمــود‪ .‬از ملزومات عمر طوالني اين نوع تلمبه‌ها اســتفاده از برق‬ ‫نخســت واحد بهره‌برداري‪ ،‬اســتفاده از تلمبه درون‌‌چاهي در عمق مناسب‬
‫پايدار با هدف جلوگيري از خاموش شدن تلمبه است؛ چراكه عامل اصلي‬ ‫توصیه می‌‌شود‪ .‬درادامه مطلب ضمن معرفی انواع تلمبه‌‌های درون‌‌چاهی به‬
‫كاهش طول عمر اين نمونه از تلمبه‌‌ها تعدد دفعات خاموش و روشن شدن‬ ‫بررســی نتایج شبیه‌‌سازی دو حلقه چاه که اطالعات آنها در جدول‪ 1-‬ارائه‬
‫آنهاســت‪ .‬جداكننده گاز نیز يكي ديگر از بخش‌‌هاي مهم رشــته تكميلي‬ ‫شده است می‌پردازیم‪ .‬هم‌‌چنین برای به دست آوردن رابطه تجربی مناسب‬
‫مجهز به تلمبه اســت كه با جدا‌‌ســازي و هدايت گاز به درون داليز‪ ،‬مانع از‬ ‫جریان دو فازی از آزمایش فشار جریانی استفاده شده است‪ .‬پس از مقایسه‬
‫ورود گاز به داخل تلمبه و از كار افتادن تلمبه می‌‌شود‪.‬‬ ‫منحنی فشــارها با انواع روابط تجربی‪ ،‬در نمودار فشار نسبت به عمق چاه و‬
‫در ابتــدا با اســتفاده از اطالعــات حاصل از آزمايــش بهره‌دهي چاه‪،‬‬ ‫تطابق آنها با یکدیگر و با توجه به کمترین میزان خطا‪ ،‬بهترین رابطه تجربی‬
‫فشار جرياني و اســتاتيك چاه با استفاده نرم‌افزار ‪ Pipesim‬شبيه‌‌سازي شد‪.‬‬ ‫را انتخاب مي‌كنيم‪ .‬بهترین رابطه به دســت آمده در چاه‌‌های مورد مطالعه‪،‬‬
‫شکل‪ 2-‬بیان‌‌گر متناســب بودن داده‌‌های جریانی در شرايط بررسی چاه با‬ ‫رابطه ‪ Mukherjee and Brill‬است‪( .‬نمودار‪)2-‬‬
‫رابطه تجربي ‪ Mukherjee and Brill‬اســت‪ .‬شــکل‪ 3-‬نيز نمودار عملكرد‬
‫چاه و مخزن ( فشــار ته چاه نســبت بــه میزان توليد) را نشــان مي‌دهد‪ .‬در‬ ‫‪ -2‬تلمبه الكتريكي درون‌‌چاهي‬
‫اين شــكل منحني آبي‌‌رنگ‪ ،‬بيان گر عملكرد مخــزن و نمودار قرمز رنگ‬ ‫اولين نوع تلمبه اســتفاده شــده در یکی ازچاه‌‌های ايــن مخزن‪ ،‬تلمبه‬
‫عملكرد ســتون چاه را نشان می‌‌دهد كه محل برخورد اين دو منحني‪ ،‬فشار‬ ‫الكتريكي درون‌‌چاهي اســت‪ .‬اين نوع تلمبه از نــوع گريز از مركز بوده و‬
‫و میزان توليد كنوني چاه اســت‪ .‬هدف از اين مطالعه‪ ،‬تغيير نمودار عملكرد‬ ‫تعــداد مراحل مورد نياز جهت نصب تلمبه در عمق مورد نظر و اندازة لوله‬
‫ستون چاه و رساندن آن به شرايط مطلوب مورد نياز است‪ .‬با توجه به فشار‬ ‫‌‌مغزي مناســب‪ ،‬براســاس شبيه‌‌ســازي چاه با نرم‌‌افزار و بر اساس اطالعات‬
‫كنوني ســرچاهي (‪ 125‬پام) و میزان توليد چاه (‪ 400‬بشــكه در روز)‪ ،‬لزوم‬ ‫حاصل از جريان طبيعي چاه‪ ،‬مشــخص مي‌‌شــود‪ .‬بخش‌‌هاي مختلف رشته‬
‫تكميلي مجهز به تلمبه درون‌‌چاهي به ترتيب از انتهايي‌‌ترين بخش تا ســطح‬
‫عبارتنــد از‪ :‬حس‌‌گر‪ ،‬موتور تلمبــه گريز ‌‌از‌‌ مركز‪ ،‬محافــظ موتور‪ ،‬تلمبه‬
‫درون‌‌چاهی‪ ،‬كابل‪ ،‬شــير يك‌طرفه‪ ،‬مســير كنارگذر (در صورت وجود)‪،‬‬
‫لوله‌‌هــاي مغزي‪ ،‬آويزه لوله‌‌مغزي‪ ،‬ژنراتور برق و اتاق كنترل (شــكل‪.)1-‬‬
‫يكي از حســاس‌‌ترين بخش های تلمبه‌‌هاي الكتريكــي درون‌چاهي‪ ،‬كابل‬
‫اســت كه از مزاياي اين نوع تلمبه‌ها به‌شــمار می‌‌رود؛ چراکه دسترســي به‬
‫حدفاصل توليدي جهت بررسي فواصل توليد از طريق مسير كنارگذر تلمبه‬
‫ال در صورت عدم عملكرد مناســب تلمبه مي‌توان‬ ‫را امكان‌پذیر کرده و عم ً‬
‫با بررســي‌هاي درون‌چاهي امكان رفع مشكل و يا در مدار تولید قرار دادن‬
‫‪ 1‬اطالعات استفاده سده در طراحی فرازآوری مصنوعی‬

‫چاه دوم‬ ‫چاه اول‬ ‫اطالعات‬

‫‪4384‬‬ ‫‪4445‬‬ ‫فشار استاتیک مخزن (‪)psia‬‬

‫‪250‬‬ ‫‪240‬‬ ‫دمای مخزن (‪)F°‬‬

‫‪2/07‬‬ ‫‪3‬‬ ‫شاخص بهره‌دهی (‪)STB/d/psi‬‬

‫‪425‬‬ ‫‪485‬‬ ‫نسبت گاز محلول (‪)Scf/STB‬‬

‫‪22/5‬‬ ‫‪20‬‬ ‫درجه سبکی ‪API‬‬

‫‪187‬‬ ‫‪125‬‬ ‫فشار سر چاهی(‪)psia‬‬

‫‪420‬‬ ‫‪400‬‬ ‫دبی تولیدی (‪)STB/d‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ 1-‬ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت ﭘﻤﭗ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ درونﭼﺎﻫﻲ‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫درصد تولید آب (‪)%‬‬
‫‪ 1‬متعلقات پمپ الكتريكي درون‌‌چاهي‬

‫در اﺑﺘﺪا ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻬﺮهدﻫﻲ ﭼـﺎه‪ ،‬ﻓﺸـﺎر ﺟﺮﻳـﺎﻧﻲ و اﺳـﺘﺎﺗﻴﻚ‬
‫‪66‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ‪ Pipesim‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻜﻞ‪ 2-‬ﺑﻴﺎنﮔﺮ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن دادهﻫﺎي ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ در ﺷﺮ‬
‫راﺑﻄﻪ ﺗﺠﺮﺑﻲ ‪ Mukherjee  and  Brill‬اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻜﻞ‪ 3-‬ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻮدار ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭼﺎه و ﻣﺨﺰن ) ﻓﺸ‬
 ‫ماهنامه‌ اکتشاف و تولید‪ /‬شماره ‪ / 96‬آذر ماه ‪1391‬‬

‫عملکرد پمپ‪ ،‬فشــار ورودی پمپ بيشتر از فشار نقطه حباب (منحنی قرمز‬ ‫به‌كار‌گيــري روش‌‌هاي فرازآوری مصنوعی جهت دســت‌‌یابی به شــرایط‬
‫رنگ) اســت‪ .‬هم‌‌چنین با توجه به فشار سر چاهی طراحی شده (‪ 500‬پام) و‬ ‫بهینه تولید اجتناب‌ناپذیر است[‪.]1‬‬
‫میزان تولید مورد نیاز (‪ 1500‬بشــکه در روز) و رابطه تجربی مورد استفاده‪،‬‬ ‫شــکل‪ 4-‬نمودار فشار سرچاهي نسبت به میزان توليد را نشان مي‌‌دهد‪.‬‬
‫تلمبه نصب شــده باید با فشــار ورودي و خروجي به ترتیب ‪ 2346‬و ‪3157‬‬ ‫با حساسيت‌‌سنجي نمودار نسبت به راندن لوله مغزي در اندازه‌‌هاي مختلف‬
‫پــام درون چاه فعاليت کنــد که با توجه به هد مورد نیاز (‪ 811‬پام)‪ ،‬پمپی با‬ ‫و ‪ 7‬اینــچ و هم چنين بدون لوله مغزي‪ ،‬حداکثر افزايش‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬
‫‪ 143‬مرحله و توان ‪3 7 hp‬مورد نیاز خواهد بود‪.‬‬ ‫فشار ســرچاهي براي تولید حدود ‪ 400‬بشكه در روز تقريباً معادل ‪ 220‬پام‬
‫شــکل‪ 7-‬نمــودار عملكــرد چــاه و مخــزن را بعد از نصــب پمپ با‬ ‫به دســت آمده است‪ .‬اين در حالي اســت كه حداقل فشار جرياني مطلوب‬
‫حساسيت‌‌ســنجي نســبت به درصدهای مختلف توليــد آب از صفر تا ‪40‬‬ ‫حدود ‪‌500‬پام است‪ .‬در نتيجه راندن لوله مغزي به تنهايي قادر به تأمين فشار‬
‫درصد نشــان مي‌‌دهد‪ .‬با بررسي اطالعات واقعي چاه مذكور دو ماه پس از‬ ‫سرچاهي مورد نياز نيســت‪ .‬لذا در اين چاه از تلمبه الكتريكي درون‌‌چاهي‬
‫زمان نصب پمپ‪( ،‬فشــار ســرچاهي ‪ 550‬پام و میزان توليد ‪ 1100‬بشكه در‬ ‫با طراحي فشار ســر چاهي ‪‌600‬پام و میزان تولید مورد نياز ‪ 1500‬بشكه در‬
‫روز همراه با‪ 40‬درصد آب) مي‌‌توان به طراحي انجام شــده اطمينان کرد و‬ ‫روز اســتفاده مي‌‌شــود كه با نصب تلمبه در عمــق ‪ 2283‬متر حفار‪ ،‬ضمن‬
‫شبيه‌‌سازي چاه‌‌هاي مشابه را با اطمينان بیشتري انجام داد‪.‬‬ ‫فشــار افزایی‪ ،‬چاه به شــرايط مطلوب نزديك می شود‪ .‬در شکل‪ 5-‬نمودار‬
‫عملكــرد تلمبه منتخب از نوع ‪ Reda‬در محدود طراحي نشــان داده شــده‬
‫‪ -3‬تلمبه تسمه‌‌ای ميله‌‌اي مكشي‬ ‫است[‪.]2‬‬
‫تلمبه ﻧﻤـﻮدار‬
‫ﺷـﻜﻞ‪5-‬‬‫ايندرنوع‬ ‫است‪.‬‬
‫ﮔـﺮدد‪.‬‬ ‫مكشي ﻣـﻲ‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ ميله‌اي‬
‫ﻣﻄﻠـﻮب ﻧﺰدﻳـﻚ‬ ‫شده‪ ،‬تلمبه‬
‫‌گرفته ﭼﺎه ﺑﻪ‬ ‫‪‌2283‬كار‬
‫ﻣﺘﺮ ﺣﻔﺎر‪،‬‬ ‫تلمبه به‬
‫نوعﻋﻤﻖ‬ ‫ﻧﺼﺐ ﺷﺪهدومين‬
‫ﻣﺬﻛﻮر در‬ ‫براي افزايش بازدهي‪ ،‬تلمبه بايد در عمقي نصب شود كه سيال ورودي‬
‫ﻣـﻲﮔـﺮدد‪ .‬در ﺷـﻜﻞ‪ 5-‬ﻧﻤـﻮدار‬ ‫ﻧﺰدﻳـﻚ‬ ‫ﻣﻄﻠـﻮب‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫ﭼﺎه‬ ‫‪،‬‬ ‫ﺣﻔﺎر‬ ‫ﻣﺘﺮ‬ ‫‪2283‬‬ ‫ﻋﻤﻖ‬ ‫در‬ ‫ﻣﺬﻛﻮر‬ ‫ﺷﺪه‬ ‫ﻧﺼﺐ‬
‫منظور‪.[2‬افزايش راندمان از‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ]‬ ‫ﻧﺸﺎن داده‬
‫ادامه به‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫دارد‪ .‬در‬ ‫ﻣﺤﺪود‬
‫‌اسب‬ ‫‪Reda‬بهدركله‬
‫ﻧﻮعشبيه‬
‫اوليهاز‌اي‬
‫ﻣﻨﺘﺨﺐ‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﻠﻤﺒﻪ‬
‫شــكل‬ ‫به تلمبه تك‌فاز باشــد‪ .‬همان‌طور که در شکل‪ 6-‬مشاهده می‌‌شود در نقطه‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﻠﻤﺒﻪ ﻣﻨﺘﺨﺐ از ﻧﻮع ‪ Reda‬در ﻣﺤﺪود ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ]‪.[2‬‬

‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬ ‫ﺷﻜﻞ‪ 4-‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﺸﺎر ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ و ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮاي ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻐﺰي ﺑﺎ ﻗﻄﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ‬‬ ‫ﺷﻜﻞ‪ 2-‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﻓﺸﺎر ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت آزﻣﺎﻳﺶ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ‬
‫قطرهاي مختلف‬
‫ﻗﻄﺮﻫﺎيباﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ‬‬
‫لوله مغزي‬ ‫براي‬
‫ﻣﻐﺰي ﺑﺎ‬ ‫تولیدﻟﻮﻟﻪ‬ ‫میزان‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮاي‬ ‫‌چاهي و‬
‫ﻣﻴﺰان‬ ‫فشارﺳﺮسر‬
‫ﭼﺎﻫﻲ و‬ ‫ﺷﻜﻞ‪4-‬مقايسه‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﺸﺎر‬ ‫‪4‬‬ ‫اطالعات‬
‫آزﻣﺎﻳﺶباﺟﺮﻳﺎﻧﻲ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت تجربي‬
‫توســطﺑﺎمعادالت‬ ‫‌‌بيني شده‬
‫ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫پيش‬
‫ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫فشارﺷﺪه‬ ‫پروفايل‬
‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬ ‫مقايســه ﻓﺸﺎر‬ ‫ﺷﻜﻞ‪2 2-‬‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ‬
‫آزمايش جرياني‬

‫ﻧﻮع‪Reda‬‬
‫‪   Reda‬‬ ‫ﺷﺪهازازﻧﻮع‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه‬
‫ﺗﻠﻤﺒﻪ اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﺷﻜﻞ‪-- 55--‬ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﻠﻤﺒﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻃﺒﻴﻌﻲ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫ﻣﺨﺰندردرﺷﺮاﻳﻂ‬
‫ﭼﺎه وﻣﺨﺰن‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮدﭼﺎه و‬
‫ﺷﻜﻞ‪3-3‬ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫ﺷﻜﻞ‪-‬‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻲ‬
‫‪ 5‬عملكرد تلمبه انتخاب شده از نوع ‪Reda‬‬ ‫‪ 3‬عملكرد چاه و مخزن در شرایط تولید طبیعی‬

‫در در‬
‫ﻃﻮرﻃﻮرﻛﻪﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻫﻤﺎن‬
‫ﺗﻚﻓﺎزﻓﺎزﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻠﻤﺒﻪﺗﻚ‬
‫وروديﺑﻪﺑﻪﺗﻠﻤﺒﻪ‬
‫ﺳﻴﺎل ورودي‬
‫ﻋﻤﻘﻲ ﻧﺼﺐ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﻴﺎل‬
‫ﺑﺎﻳﺪدردر ﻋﻤﻘﻲ‬
‫ﺗﻠﻤﺒﻪﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﺎزدﻫﻲ‪،‬ﺗﻠﻤﺒﻪ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶﺑﺎزدﻫﻲ‪،‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺑـﻪ‬
‫ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺮاي‬
‫ﻧﺴـﺒﺖ‬
‫ﻧﺴـﺒﺖ‬ ‫ﺳـﻨﺠﻲﻧﻤـﻮدار‬
‫ﻧﻤـﻮدار‬ ‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺖﺳـﻨﺠﻲ‬
‫دﻫﺪ‪.‬ﺑﺎﺑﺎﺣﺴﺎﺳﻴﺖ‬
‫ﻧﺸﺎنﻣﻲﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪراراﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﻴﺰانﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖﺑﻪﺑﻪﻣﻴﺰان‬
‫ﭼﺎﻫﻲﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﭼﺎﻫﻲ‬
‫ﻓﺸﺎرﺳﺮﺳﺮ‬
‫ﻧﻤﻮدارﻓﺸﺎر‬
‫ﺷﻜﻞ‪4-4‬ﻧﻤﻮدار‬
‫ﺷﻜﻞ‪-‬‬
‫ﻗﺮﻣـﺰ‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲﻗﺮﻣـﺰ‬‫ﺣﺒﺎب )‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲ‬ ‫ﻧﻘﻄﻪﺣﺒﺎب )‬
‫ﻓﺸﺎرﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮازازﻓﺸﺎر‬
‫ﭘﻤﭗﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ورودي ﭘﻤﭗ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ورودي‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫ﺷﻮددردرﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪهﻣﻲ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه‬‫ﺷﻜﻞ‪6-6‬‬
‫ﺷﻜﻞ‪-‬‬
‫ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬ ‫ﻟﻮﻟﻪﻣﻐـﺰي‪،‬‬
‫ﺑﺪونﻟﻮﻟﻪ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦﺑﺪون‬
‫اﻳﻨﭻو وﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪44112 2، 3، 31 21 2، 2، 27 87 8‬و و‪77‬اﻳﻨﭻ‬
‫ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬ ‫ﻣﻐـﺰي‪،‬‬ ‫ييﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫اﻧﺪاهزﻫهﺎﻫﺎ‬
‫ﻣﻐﺰيدردراﻧﺪاز‬
‫راﻧﺪنﻟﻮﻟﻪﻟﻮﻟﻪﻣﻐﺰي‬
‫راﻧﺪن‬
‫‪67‬‬
‫اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫اﻳـﻦ‬ ‫ﺷـﺪهاﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺨﺺﺷـﺪه‬
‫‪220‬ﭘﺎﭘﺎممﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻣﻌﺎدل‪220‬‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎًﻣﻌﺎدل‬
‫ﺑﺸﻜﻪدردرروزروزﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‬
‫‪400‬ﺑﺸﻜﻪ‬
‫ﺣﺪود‪400‬‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪﺣﺪود‬
‫ﺑﺮايﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫ﭼﺎﻫﻲﺑﺮاي‬‫ﻓﺸﺎرﺳﺮﺳﺮ‬
‫ﭼﺎﻫﻲ‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶﻓﺸﺎر‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺑـﻪ ﺗﺗﻨﻨﻬـﺎﻳﻲ‬
‫ﻬـﺎﻳﻲ‬ ‫ﻣﻐـﺰيﺑـﻪ‬
‫ﻟﻮﻟـﻪﻣﻐـﺰي‬
‫راﻧﺪنﻟﻮﻟـﻪ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪراﻧﺪن‬
‫اﺳﺖ‪.‬دردرﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫‪500‬ﭘﺎمﭘﺎماﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺪود‪500‬‬
‫ﻣﻄﻠﻮبﺣﺪود‬
‫ﺟﺮﻳﺎﻧﻲﻣﻄﻠﻮب‬
‫ﻓﺸﺎرﺟﺮﻳﺎﻧﻲ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞﻓﺸﺎر‬
‫اﺳﺖﻛﻪﻛﻪﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﺣﺎﻟﻲاﺳﺖ‬
‫دردرﺣﺎﻟﻲ‬
‫ﻓﺸـﺎر‬
‫ﻃﺮاﺣـﻲ ﻓﺸـﺎر‬
‫ﭼﺎﻫﻲﺑﺎﺑﺎﻃﺮاﺣـﻲ‬
‫درونﭼﺎﻫﻲ‬
‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲدرون‬
‫ﺗﻠﻤﺒﻪاﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬
‫ﭼﺎهازازﺗﻠﻤﺒﻪ‬
‫اﻳﻦﭼﺎه‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬ﻟﺬاﻟﺬادردراﻳﻦ‬
‫ﻣﻮردﻧﻴﺎزﻧﻴﺎزﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺎﻫﻲﻣﻮرد‬‫ﻓﺸﺎرﺳﺮﺳﺮ‬
‫ﭼﺎﻫﻲ‬ ‫ﺄﻣﻴﻦﻓﺸﺎر‬
‫ﺄﻣﻴﻦ‬‫ﻗﺎدرﻗﺎدرﺑﻪ ﺗﺑﻪ ﺗ‬
 ‫مقــــالـــــات‬

‫نوع تسمه‌‌اي ميله‌‌اي مكشي آن استفاده شده است‪ .‬سادگي عملكرد و امكان كشــيدن ميله مكشي‪ ،‬مجراي ورود ســيال به داخل پمپ بسته و با حركت‬
‫كنترل آســان اين نوع تلمبه از مزایای آن به‌شمار می‌‌رود‪ .‬مشكالت در اين گلوله در مجراي خروجي از پالنجر‪ ،‬سيال به داخل لوله مغزي منتقل شده‬
‫نوع تلمبه نيز اغلب بدون نياز به دكل تعميراتي رفع می شود‪ .‬موارد استفاده و در اثر تكرار اين مرحله فشار الزم جهت هدايت سيال به سرچاه و سپس‬
‫از نوع ارتقاء یافته اين تلمبه در چاه‌‌هایی است که توان توليد حداكثر ‪ 1000‬به واحد بهره‌برداري تأمین می‌‌شود‪.‬‬
‫مشــكل عمده اين نوع تلمبه‌‌ها عدم دسترســي به فواصل توليدي (در‬ ‫بشكه در روز را دارند‪ .‬با توجه به اهميت توليد در شرايط ايمن و تجهيزات‬
‫ســرچاهي‪ ،‬در مواردي كه فشار مخزن توان انتقال نفت به سطح را ندارد و صــورت نياز) و هم‌‌چنین میــزان تولید محدود آنهاســت‪ .‬از مزاياي ديگر‬
‫همچنيــن در مواردي كه از كار افتادن تلمبه منجر به بروز خطري از جانب اين تلمبه‌‌ها شرايط تعمير و نگهداري آسانتر آنها نسبت به تلمبه‌‌هاي ديگر‬
‫است‪.‬‬ ‫نشت طبيعي چاه مي‌گردد‪ ،‬از اين نوع تلمبه‌‌ها استفاده می‌‌شود[‪.]3‬‬
‫شــكل‪ 8-‬تســهيالت درون‌‌چاهي يكي از چاه‌‌هاي مجهز شده به تلمبه‌‌ ‬ ‫متعلقات تلمبه درون‌‌چاهي ميله‌‌اي مكشي شامل جداكننده گاز‪ ،‬تلمبه‪،‬‬
‫ميله متصل به تلمبه (با طول تقریبی ‪ 1000‬متر) و يك شاخه لوله صيقلي در ميله‌‌اي مكشــي در مناطق نفت‌‌خيز را نشان مي‌‌دهد‪ .‬پمپ مذكور با اندازه‬
‫اینچ ( به طول ‪ 8/775‬متر‪ ،‬نصب شــده در عمق‪ 770‬متر)‪ ،‬مجهز به‬ ‫تاج چاه به طول ‪ 9/5‬متر اســت که ضمن بــاال و پايين رفتن‪ ،‬موجب تولید‬
‫اینچ و مجموعاً ‪20‬‬ ‫نفت مي‌‌شود‪ .‬تعداد رفت و برگشت میله صیقلی‪ 3‬را با واحد تلمبه در دقيقه سيســتم مهار گاز به همراه ‪ 63‬شــاخه لوله مغزي‬
‫ﺷﻜﻞ‪ 8-‬ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت ﺗﻠﻤﺒﻪ ﻣﻴﻠﻪاي ﻣﻜﺸﻲ‬
‫اینچ و ‪ 99‬شــاخه ميله مكشي ‪ 1‬اینچ به طول ‪755‬‬ ‫نشــان مي‌‌دهند و جهت بهبود عملكرد اين نوع تلمبه‌‌ها‪ ،‬طول تلمبه و تعداد شــاخه لوله مغزي‬
‫رفت و برگشــت آن‌را افزايش می‌‌دهند‪ .‬فراينــد عملكرد تلمبه‌‌های ميله‌‌اي متر درون چاه مي‌باشد ‪.‬‬
‫ﺷﻮد‪:‬ميله‌‌اي مكشي توسط رابطه زير محاسبه مي‌‌شود‪:‬‬‫ﻣﻲتلمبه‬
‫توليد در‬
‫میزانﺎﺳﺒﻪ‬
‫راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﻣﺤ‬ ‫محفظه‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬
‫گلوله ودرون‬
‫ﻣﻜﺸﻲﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ‬‫اي)‪ 500‬ﭘﺎم(‬
‫عدد‬ ‫دو‬
‫ﻣﻴﻠﻪﺷﺪه‬
‫درﺳﺮقرارﭼﺎﻫﻲدادن‬
‫ﺗﻠﻤﺒﻪﻃﺮاﺣﻲ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪكهﻓﺸﺎربا‬
‫ﭼﻨﻴﻦاســت‬ ‫صورت‬
‫ﻣﻴﺰانﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫مكشــي بدين‬
‫رﻧﮓ( اﺳﺖ )ﺷﻜﻞ‪ . (6-‬ﻫﻢ‬

‫������������‪٠/١۴٨۴‬‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ‬‫پایينيﺑﻪاز‬
‫گلولهﺧﺮوﺟﻲ‬‫حركتورودي و‬ ‫وسیله‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر‬ ‫مكشــي‪ ،‬به‬
‫ﻧﺼﺐ ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬ﺗﻠﻤﺒﻪ‬ ‫راندنﻣﻮردميله‬
‫عمليات ﺗﺠﺮﺑﻲ‬
‫ضمنروز( و راﺑﻄﻪ‬ ‫تلمبه‪،‬‬
‫ﺑﺸﻜﻪ در‬ ‫)‪1500‬‬
‫��‬ ‫) ‪(١‬‬ ‫و‬
‫روي مجراي موجود‪ ،‬سيال به داخل محفظه تلمبه وارد شده و در زمان باال‬
‫ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬ ‫‪143‬‬ ‫ﺑـﺎ‬ ‫ﻲ‬ ‫ﭘﻤﭙـ‬ ‫‪،‬‬ ‫(‬ ‫ﭘـﺎم‬ ‫‪811‬‬ ‫)‬ ‫ﻧﻴﺎز‬ ‫ﻣﻮرد‬ ‫ﻫﺪ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻨﺪ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫ﭼﺎه‬ ‫ون‬ ‫در‬ ‫ﭘﺎم‬ ‫‪3157‬‬ ‫و‬ ‫‪2346‬‬
‫‪BO‬‬ ‫ﺗﻮان ‪ 37 hp‬ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪- 6-‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻓﺸﺎري ﺗﻠﻤﺒﻪ‬

‫‪ 6‬عملكرد فشاري تلمبه‬

‫ﺷﻜﻞ‪ 7-‬ﻧﻤﻮدار ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭼﺎه و ﻣﺨﺰن را ﺑﻌﺪ از ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖﺳﻨﺠﻲ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ درﺻـﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ آب از ‪ 0‬ﺗﺎ ‪ 40‬درﺻﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ اﻃﻼﻋﺎت واﻗﻌﻲ ﭼـﺎه ﻣـﺬﻛﻮر ‪ 2‬ﻣـﺎه ﭘـﺲ از زﻣـﺎن ﻧﺼـﺐ‬
‫ﭘﻤﭗ‪) ،‬ﻓﺸﺎر ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ ‪ 550‬ﭘﺎم و ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ 1100‬ﺑﺸﻜﻪ در روز ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‪ 40‬درﺻﺪ آب( ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﺮاﺣـﻲ‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻛﺮد و ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﭼﺎهﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ 7-‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺨﺰن و ﭼﺎه ﺑﻌﺪ از ﻧﺼﺐ ﺗﻠﻤﺒﻪ‬

‫‪ 8‬متعلقات تلمبه ميله‌‌اي مكشي‬ ‫‪ 7‬عملكرد مخزن و چاه بعد از نصب تلمبه‬

‫‪ -3‬ﺗﻠﻤﺒﻪ ﺗﺴﻤﻪاي ﻣﻴﻠﻪاي ﻣﻜﺸﻲ‬

‫دوﻣﻴﻦ ﻧﻮع ﺗﻠﻤﺒﻪ ﺑﻪﻛﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻠﻤﺒﻪ ﻣﻴﻠﻪاي ﻣﻜﺸﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﻠﻤﺒﻪ ﺷﻜﻞ اوﻟﻴﻪاي ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻛﻠﻪاﺳﺐ‬
‫‪68‬‬
‫دارد‪ .‬در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻓﺰاﻳﺶ راﻧﺪﻣﺎن از ﻧـﻮع ﺗﺴـﻤﻪاي ﻣﻴﻠـﻪاي ﻣﻜﺸـﻲ آن اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺳـﺎدﮔﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد و اﻣﻜﺎن ﻛﻨﺘﺮل آﺳﺎن اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﻠﻤﺒﻪ از ﻣﺰاﻳﺎي ﻛﺎرﺑﺮد آن ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪ .‬ﻣﺸﻜﻼت اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در اﻳـﻦ‬
‫ﻧﻮع ﺗﻠﻤﺒﻪ ﻧﻴﺰ اﻏﻠﺐ ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دﻛﻞ ﺗﻌﻤﻴﺮاﺗﻲ رﻓﻊ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮع ارﺗﻘﺎء ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻳﻦ ﺗﻠﻤﺒـﻪ در‬
‫ـﻦ و‬
 ‫ماهنامه‌ اکتشاف و تولید‪ /‬شماره ‪ / 96‬آذر ماه ‪1391‬‬

‫مي‌دهند‪ .‬تلمبه‌‌هاي خالء پيش‌رو براي نفت‌های ســنگين و داراي ذرات‬ ‫در رابطه فوق؛‬
‫جامد احتمالي مناسب بوده و تعمير آنها نيز مانند تلمبه‌‌هاي میله‌‌ای مکشی‬ ‫‪ =Q‬شدت جریان توليدي توسط پمپ (‪)STB/day‬‬
‫ســاده‌‌تر از نوع الکتریکی درون‌‌چاهی اســت‪ .‬میزان توليد حاصل از اين‬ ‫سرعت تلمبه (پمپ در دقیقه‪) Stroke per min -‬‬ ‫‪(STB/day‬‬‫ي ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ) ‪= N‬‬
‫ﻓﻮق؛‬
‫نوع تلمبه‌‌ها به نســبت بیشتر بوده و در صورت توان توليد مناسب مخزن‪،‬‬ ‫حجمي تلمبه‬ ‫‪ per‬بازده‬
‫‪( Stroke‬‬ ‫ﭗ در دﻗﻴﻘﻪ‪=Ev min -‬‬
‫ت ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ )‪(STB/day‬‬
‫بازده مطلوبي دارند‪ .‬اين نوع تلمبه‌‌ها از دو بخش سرچاهي و درون‌‌چاهي‬ ‫‪ =Sp‬طول مؤثر هر تلمبه (‪)in‬‬
‫ﺖ ﺗﻠﻤﺒﻪ‪) ،‬ﭘﻤﭗ در دﻗﻴﻘﻪ‪( Stroke per min -‬‬
‫تشكيل مي‌‌شوند كه بخش ســرچاهي به كمك انرژي الكتريكي‪ ،‬نيروي‬ ‫‪=Ap‬سطح مقطع پيستون (‪)in2‬‬ ‫ﻪ‪(in) ،‬‬
‫ﺣﺠﻤﻲ ﺗﻠﻤﺒﻪ‬
‫الزم جهت چرخش سيستم ميله متصل به میله مارپیچ را تأمين مي‌‌كند‪ .‬دو‬ ‫ﻣﺆﺛﺮ‪ 2‬ﻫﺮ ﺗﻠﻤﺒﻪ‪ =Bo(in) ،‬ضريب حجمي سازند (‪)bbl/STB‬‬
‫ن‪(in ) ،‬‬
‫ﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﭘﻴﺴﺘﻮن‪(in2) ،‬بازده حجمي تلمبه به دليل نشــتي اطراف پيســتون كمتر از ‪ 1‬و حدود قسمت سرچاهي دیگر این تلمبه‌‌ها‪ ،‬شامل اتاقك ثبت اطالعات جريان و‬
‫ﻧﺪ )‪(STB/day‬‬
‫‪(0/8‬بر اساس اطالعات ارائه شده توسط پیمانکار تلمبه‌‌های مکشـــی ژنراتور برق اســت‪ .‬در بخش درون‌‌چاهي جداكنندة گاز‪ ،‬لرزه‌‌گير‪ ،‬میله‬ ‫تا‬ ‫‪0/7‬‬
‫ﺐ ﺣﺠﻤﻲ ﺳﺎزﻧﺪ )‪(STB/day‬‬
‫ﻟﻴﻞ ﻧﺸﺘﻲ اﻃﺮاف ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 1‬و ﺣﺪود ‪ 0/7‬ﺗﺎ ‪)0/8‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫مكشي مارپیچ‪ ،‬نگهدارنده و لوله‌‌هاي مغزي‪ ،‬اجزاي رشته تكميلي هستند‪ .‬در اين‬ ‫‌‌اي‬ ‫ه‬ ‫ميل‬ ‫تلمبه‬ ‫نـــــياز‬ ‫مورد‬ ‫ســرعت‬
‫اﻃﺮاف ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 1‬و ﺣﺪود ‪ 0/7‬ﺗﺎ ‪)0/8‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫جنوب)‬ ‫‌‌خیز‬ ‫ﻧﺸﺘﻲنفت‬ ‫مناطق‬ ‫ﻤﻲ ﺗﻠﻤﺒﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‬
‫ي ﻣﻜﺸـــﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻔﺖﺧﻴﺰ ﺟﻨﻮب( اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮرد ﻧـــﻴﺎز ﺗﻠﻤﺒﻪ ﻣﻴﻠﻪاي ﻣﻜﺸـﻲ‬
‫اينچ‪ ،‬نوع تلمبه‪ ،‬میله مارپیچ به كمك ميله‌‌ای كه تا سطح باال آمده مي‌‌چرخد و‬ ‫‪2/875‬‬ ‫قطر‬ ‫به‬ ‫پيستوني‬ ‫با‬ ‫روز‬ ‫در‬ ‫‪600‬‬ ‫‪STB/day‬‬
‫ﻤﺎﻧﻜﺎر ﺗﻠﻤﺒﻪﻫﺎي ﻣﻜﺸـــﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻔﺖﺧﻴﺰ ﺟﻨﻮب( اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮرد ﻧـــﻴﺎز ﺗﻠﻤﺒﻪ ﻣﻴﻠﻪاي ﻣﻜﺸـﻲ‬ ‫توليد‬ ‫جهت‬ ‫مذكور‬
‫برابر سبب هدايت سيال مي‌‌شود[‪.]1‬‬ ‫ﺣﺠﻤـﻲ‪ 0/8‬و‬
‫ﺣﺠﻤـﻲ‬
‫ســيال‪ 0/8‬و‬ ‫حجمي‬ ‫ﻣﺘﺮ وﻣﺘﺮﺑﺎزده‬
‫ضريب و ﺑﺎزده‬ ‫فرضﺛﺮ ‪7‬‬
‫ﻃﻮلو ﻣﺆﺛﺮ ‪7‬‬
‫ﭻ‪ ،‬باﻃﻮل ﻣﺆ‬ ‫‪0/8‬‬ ‫ﭻ‪،‬‬
‫حجمي‪ 2/‬اﻳﻨ‬
‫‪ 2/875‬اﻳﻨ‬
‫بازدهﻗﻄﺮ ‪875‬‬
‫ﻗﻄﺮ‬
‫ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲﺑﺎ‪7‬ﺑﻪمتر و‬
‫ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ ﺑﻪ‬ ‫مؤثر‬
‫طول ‪600‬‬
‫‪ 600 STB/‬ﺑﺎ‬
‫ﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪STB/day‬‬

‫در ايــن بخــش از مطالعه چــاه دوم با اســتفاده از اطالعــات حاصل‬ ‫اﺳﺖ‪ 1‬ﺑﺎ‪:‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮبا‪:‬اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫است‬ ‫ﺳﻴﺎل‪1‬ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪1/1‬برابر‪/1‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬ ‫ﺣﺠﻤﻲﺑﺎ ‪1‬با‪/‬‬
‫ﺳﻴﺎل ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﺿﺮﻳﺐ‬
‫از آزمايــش بهره‌‌دهي‪ ،‬فشــار جريانــي و اســتاتيك و به وســیله نرم‌‌افزار ‬ ‫=‪Sp‬‬
‫=‪Sp‬‬ ‫‪7‬‬‫‪7‬‬‫×‬‫×‬‫‪3‬‬‫‪/‬‬‫‪3‬‬ ‫‪/‬‬
‫‪281‬‬‫‪281‬‬
‫×‬ ‫‪12‬‬ ‫×‬ ‫‪12‬‬
‫=‬ ‫=‬
‫‪275‬‬ ‫‪275‬‬
‫‪/‬‬ ‫‪406‬‬ ‫‪/‬‬‫‪406‬‬
‫‪in‬‬ ‫‪in‬‬

‫=‪ Sub Pump N‬شبيه‌‌ســازي شــد‪ .‬شــکل‪ 9-‬نمودار عملكرد چــاه و مخزن و‬ ‫=‪N‬‬
‫=) ‪(q×Bo)(0/1484 E ×A ×S‬‬
‫‪/ (0/ /(1484‬‬ ‫‪*Ev*E‬‬ ‫‪*Ap*S‬‬ ‫‪p) = (600*1/1) / (0/8414×0/8× (3/14×1/4375×1/4375) ×27‬‬
‫)‪N=(q*Bo‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬
‫)‪(q*Bo‬‬ ‫‪0/1484‬‬ ‫‪v*Ap*Sp) = (600*1/1) / (0/8414×0/8× (3/14×1/4375‬‬
‫(‪ )600×1/1( /) 0/1484 ×0/8 ×)3/14×1/43752(× 275/604‬هم‌‌چنین عملكرد این چاه ( فشــار ته چاه نســبت به میزان توليد) در شرايط‬
‫‪3/1 Stroke/ min‬‬
‫=‪ N‬موجود و با استفاده از رابطه تجربي ‪ Mukherjee and Brill‬را نشان مي‌‌دهد‪.‬‬ ‫‪N= 3/1 Stroke/ min‬‬
‫‌‌تواند منحني ســبز ‌‌رنگ ‪ A‬نشــان‌دهنده عملكرد ســتون چاه در شــرايط فشــار‬ ‫روزي‬
‫دقيقه م‬ ‫‪3/1‬ﺑﺎتلمبــه در‬ ‫ســرعت‬ ‫‌‌چاهي با‬ ‫تلمبه دردرون‬ ‫نتيجــه‬ ‫ﺗﻠﻤﺒﻪ درونﭼﺎﻫﻲ ﺑﺎ در‬
‫داﺷـﺘﻪﺑﺨـﺶ‬
‫اﺳـﺖ‪ .‬در‬ ‫ژﻧﺮاﺗـﻮر در‬
‫ﺑـﺮق‬ ‫‪600‬وﺑﺸـﻜﻪ‬ ‫ﻋـﺎت ﺟﺮﻳـﺎن‬‫اﻃﻼﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪي‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺛﺒـﺖ‬
‫ﻣﻲاﺗﺎﻗـﻚ‬ ‫دﻗﻴﻘﻪ‬
‫ﺷـﺎﻣﻞ‬ ‫ﺗﻠﻤﺒﻪﻫـﺎ‪،‬‬‫ﺗﻠﻤﺒﻪ‬ ‫ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ ‪3/1‬‬
‫دﻳﮕﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪.‬ســر‌‌چاهي ‪‌187‬پام و دبي ‪ 420‬بشــكه در روز و منحني ‪ B‬نشــانگر عملكرد‬ ‫داﺷـﺘﻪ‬ ‫‪ 600‬ﺑﺸـﻜﻪ در روز‬ ‫داشتهﺑﺎباشد‪.‬‬‫روز ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪي‬ ‫‪ 600‬در‬ ‫برابردربا دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻲ‬
‫‪STB/day‬ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫درونﭼﺎﻫﻲ ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪة ﮔﺎز‪ ،‬ﻟﺮزهﮔﻴﺮ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻪ ﻣﺎرﭘﻴﭻ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه و ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻣﻐﺰي‪ ،‬اﺟﺰاي رﺷﺘﻪ ﺗﻜﻤﻴﻠـﻲ‬
‫ﺗﻠﻤﺒﻪ‬ ‫تولیدی‬
‫ﻫﻲ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ‪3/1‬‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻪ ﻣﺎرﭘﻴﭻ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻴﻠﻪاي ﻛﻪ ﺗـﺎ ﺳـﻄﺢ ﺑـﺎﻻ آﻣـﺪه ﻣـﻲﭼﺮﺧـﺪ و ﺳـﺒﺐ ﻫـﺪاﻳﺖ ﺳـﻴﺎلســتون چاه در شرايط فشار سر چاهي ‪ ‌350‬پام است‪ .‬در اين شرايط منحني‬
‫ﺷﻮد]‪.[1‬‬‫ﻪﻫﺎي ﺧﻼء ﻣﻲ‪-4‬‬
‫مخزن و ســتون چاه یکديگــر را قطع نمي‌‌كنند‪ .‬اين مطلب نشــان می‌‌دهد‬ ‫تلمبه‌‌هاي خالء پیشرو‬ ‫ﭘﻴﺸﺮو‬
‫در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭼﺎه دوم ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻬﺮهدﻫﻲ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ و اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ و‬
‫اســتفاده اﻳـﻦكه چاه توان توليد تحت اين شــرايط را ندارد‪ .‬لذا با تغيير نمودار عملكرد‬ ‫ﭘﻴﭽﺸـﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ‬
‫مورد‬
‫ﻧـﻮع‬ ‫‌هاي‬
‫ﻣﺨﺰنازو ﻫﻢ‬
‫ﻫـﺎ‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮدتلمبه‬
‫ﺗﻠﻤﺒﻪ‬
‫ﻧﻮع ﭼﺎه و‬
‫انواع‬ ‫ديگر از‬
‫ﻧﻤﻮداراﻳﻦ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫پیشــرو يكي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﻜﻞ‪9-‬‬ ‫ﺷﺒﻴﻪﻣﻮرد‬
‫ﺳﺎزي ﺷﺪ‪.‬‬
‫خالء‬
‫‪Sub‬ﻫﺎي‬‫ﺗﻠﻤﺒﻪ‬ ‫تلمبهاز‌‌هاي‬
‫اﻧﻮاع‬ ‫ﻴﺸﺮوﭘﻴﺶرو ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ‬
‫ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ‪Pump‬‬
‫ﺧﻼء‬
‫‪Mukherjee‬ســتون چاه از طریق فشار‌‌افزايي توسط تلمبه خالء پیشرو مي‌‌توان به شرايط‬ ‫متصل‬
‫ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ‬ ‫اﻻﺳﺘﻮﻣﺮي‪ ‬ميلة‬
‫‪ and‬‬ ‫چرخــش‬
‫ﺗﺠﺮﺑـﻲ‬ ‫اﺳـﺘﻔﺎدهبا‬
‫آناز راازﺑﻄـﻪ‬ ‫داﺧﻠﻲو‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎبوده‬
‫پيچشــي‬
‫ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻮد و‬ ‫نوع‬
‫‪5‬‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ‬ ‫از در‬ ‫ﻣﻴﺰانه‌‌ها‬
‫ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ(‬ ‫نــوعﺑﻪ تلمب‬
‫درون‬ ‫‪4‬‬
‫اينﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﻣﺎرﭘﻴﭻ‬ ‫هســتند‪.‬‬
‫ﻣﻴﻠﻪﭼﺎه‬
‫ﺗﻪ‬ ‫ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺸﺎر‬ ‫ﭼﺮﺧﺶ ﻣﻴﻠﺔ ﭼﺎه )‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﻠﻤﺒﻪﻫـﺎ از ﻧـﻮع ﭘﻴﭽﺸـﻲ‬ ‫ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از اﻧﻮاع ﺗﻠﻤﺒﻪ‬
‫‪187‬ﭘﺎممطلوب رسيد‪.‬‬ ‫االســتومری‬
‫ﺑـﺎﭼﺎﻫﻲ‬
‫ﻓﺸـﺎر‬ ‫ﻓﺸﺎرراﺳﺮ‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂاز‬
‫ﺳـﻴﺎل‬ ‫ﺧـﻮدآن‬
‫داخليدر‬
‫ﭼـﺮﺧﺶﭼﺎه‬
‫ﺳﺘﻮن‬ ‫قســمت‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫ﻧﺸﺎن كه‬
‫دﻫﻨﺪه‬
‫ﻧﻤﻮده و ﺑﺎ‬ ‫‪5‬‬
‫نگهدارنده‬
‫ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫رﻧﮓ ‪A‬‬‫اﺳﺖ‬ ‫درون‬
‫ﺷﺪهﺳﺒﺰ‬‫ﻣﻨﺤﻨﻲ‬ ‫دﻫﺪ‪،.‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ‬‫مارپیچ‬
‫ﻣﻲ‬ ‫میلهﻧﺸﺎن‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ و‬ ‫به‪،‬‬
‫‪ Brill‬را‬
‫دﻣﺎ و ﻓﺸﺎر ﻣﺨﺰن‬
‫ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ‬
‫اﺳـﺖ‪ .‬در‬ ‫ﭼﺎﻫﻲ ‪350‬ﭘﺎم‬‫اﻻﺳﺘﻮﻣﺮي‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﺸﺎر ﺳﺮ‬ ‫داﺧﻠﻲ درآن از‬
‫ﻗﺴﻤﺖﺳﺘﻮن ﭼﺎه‬ ‫ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه‪ 5B‬ﻛﻪ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫درونروز و ﻣﻨﺤﻨﻲ‬
‫‪4‬‬
‫ﻣﺎرﭘﻴﭻ ﺑﺸﻜﻪ در‬
‫ﻣﻴﻠﻪ دﺑﻲ ‪420‬‬‫و‬ ‫ﺘﺼﻞ ﺑﻪ‬
‫حركتﺗﻮﻟﻴﺪ براساس شکل‪ 10-‬با نصب تلمبه خالء پیشرو در عمق ‪ 1586‬متري و‬ ‫ذرات ﺟﺎﻣـﺪ‬ ‫شده‪،‬‬ ‫داراي‬‫ســاخته‬
‫ﺳـﻨﮕﻴﻦ و‬ ‫طراحي و‬‫ﻧﻔـﺖﻫـﺎي‬ ‫مخزن‪،‬‬‫فشــارﺑﺮاي‬
‫ﺧﻼءوﭘﻴﺶرو‬ ‫شــرايط دما‬
‫متناســبﺪ‪.‬با ﺗﻠﻤﺒﻪﻫﺎي‬
‫اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﺨﺰن و ﺳﺘﻮن ﭼﺎه ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﻗﻄﻊ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﭼﺎه ﺗﻮان‬
‫ﺪه ﺑﻪ ﺳﻄﺢ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲدﻫﻨ‬
‫درونﻓﺸـﺎر‬‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـﻲرا ﺑـﺎ‬
‫ﺧـﻮد ﺳـﻴﺎل‬ ‫ﭼـﺮﺧﺶاز‬ ‫ﻧﻤﻮده و ﺑﺎ‬ ‫ﺣﺮﻛﺖﻣﻴﻠﻪ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪاﺳﺖ‬‫ﺷﺪه‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪباﻧﻴﺰ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ و‬ ‫ﺰن‪،‬‬
‫معادل‬
‫‪bbl/1492‬‬
‫ﺑﺸـﻜﻪ در‬ ‫تلمبه‬
‫ﺣـﺪود‬ ‫ضريب‪،2‬ثابت‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪي در‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮدپام و‬
‫ﺗﻠﻤﺒﻪ ﺟﺪول‪-‬‬ ‫اﺳﺎس‪300‬‬
‫چاهي‬‫ســرﺣﻠﻪ ﺑﺮ‬ ‫فشار‬
‫‪ 100‬ﻣﺮ‬ ‫گرفتنﭘﺎم و‬ ‫در نظر‬
‫ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ ‪600‬‬
‫انتقال‬
‫ﭼـﺎﻫﻲ‬ ‫ســطح‬ ‫ﻧـﻮعشــده به‬ ‫طراحي‬ ‫فشــار‬
‫ﺳﺎدهﺗـﺮ‬ ‫ﻣﻜﺸﻲ‬‫ســيالايرا با‬ ‫ﻫﺎي‬‫خود‬‫ﺗﻠﻤﺒﻪ‬‫چرخش‬
‫ﺗﺤﺖ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ را ﻧﺪارد‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﻮدار ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺘﻮن ﭼـﺎه از ﻃﺮﻳـﻖ ﻓﺸـﺎراﻓﺰاﻳـﻲ ﺗﻮﺳـﻂ ﺗﻠﻤﺒـﻪ ﺧـﻼءﻓﺸﺎر‬
‫کرده و‬
‫آﻧﻬﺎ‬ ‫ﺗﻌﻤﻴﺮ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮده و‬

‫روز را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺎﻣـﺪ‪،‬‬ ‫داراي ذرات‬
‫ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻣﺨـﺰن‬ ‫ﺗـﻮان وﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﺳـﻨﮕﻴﻦ‬ ‫ﻫـﺎي‬
‫ﺻـﻮرت‬ ‫ﻧﻔـﺖ در‬ ‫ﺑﺮاي‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮده و‬ ‫رو‬‫ﭘﻴﺶ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ‬
‫رﺳﻴﺪ‪  .‬‬ ‫ﺧﻼء ﺑﻪ‬
‫ﻣﻄﻠﻮب‬ ‫ﻫﺎي‬
‫ﺗﻠﻤﺒﻪﻫﺎ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ‬ ‫ﺗﻠﻤﺒﻪﻧﻮع‬
‫ﺗﻮان ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺎﺻﻞﺪ‪.‬از‬
‫ﭘﻴﺸﺮواﻳﻦ‬
‫ﻣﻲ‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨ‬ ‫ﺘﻘﺎل‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ن‬
‫درونﭼـﺎﻫﻲ‬
‫ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ‬ ‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـﻲ ﺑﺨﺶ‬
‫ﻧـﻮع ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ‬‫ﭼﺎﻫﻲ از‬
‫ﺳﺎدهﺗـﺮ‬
‫ﻣﻜﺸﻲدرون‬ ‫ﻣﻴﻠﻪاي‬
‫ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ و‬ ‫ﻫﺎيﺑﺨﺶ‬
‫ﺗﻠﻤﺒﻪ دو‬ ‫آﻧﻬﺎاﻳﻦﻧﻴﺰﻧﻮعﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺗﻠﻤﺒﻪﻫﺎ از‬ ‫ﺗﻌﻤﻴﺮ‬
‫دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻮﺑﻲ‬
‫دو‬ ‫ﻣﻨﺎﺳـﺐﻣﻲﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺨـﺰن‪،‬‬ ‫ﺗﻮﻟﻴـﺪرا ﺗﺄﻣﻴﻦ‬
‫ﺗـﻮان ﻣﺎرﭘﻴﭻ‬
‫ﺻـﻮرتﺑﻪ ﻣﻴﻠﻪ‬
‫ﻣﻴﻠﻪ ﻣﺘﺼﻞ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ در‬ ‫ﻧﺴﺒﺖﭼﺮﺧﺶ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮده و‬ ‫ﻻزم ﺟﻬﺖ‬
‫ﻧﻴﺮويﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲﺗﻠﻤﺒﻪ‬
‫ﻧﺮژياﻳﻦ ﻧﻮع‬
‫ﻞ از‬
‫ﻧﻮع ﺗﻠﻤﺒﻪﻫﺎ از دو ﺑﺨﺶ ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ و درونﭼﺎﻫﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ‬
‫ﻲ ﻧﻴﺮوي ﻻزم ﺟﻬﺖ ﭼﺮﺧﺶ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻴﻠﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﻴﻠﻪ ﻣﺎرﭘﻴﭻ را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬دو‬

‫ﺷﻜﻞ‪ 10-‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﺮﻫﻲ ﺑﻌﺪ از ﻧﺼﺐ ﺗﻠﻤﺒﻪ ﺧﻼء ﭘﻴﺸﺮو و ﺗﻠﻤﺒﻪ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ درونﭼﺎﻫﻲ‬ ‫ﺷﻜﻞ‪ 9-‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺨﺰن و ﭼﺎه ﻗﺒﻞ از ﻧﺼﺐ ﺗﻠﻤﺒﻪ‬
‫‪ 10‬عملكرد گرهي بعد از نصب تلمبه خالء پيشرو و تلمبه الكتريكي درون‌‌چاهي‬ ‫‪ 9‬عملكرد مخزن و چاه قبل از نصب تلمبه‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﻜﻞ‪ 10-‬ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﺗﻠﻤﺒﻪ ﺧﻼء ﭘﻴﺸﺮو در ﻋﻤﻖ ‪ 1586‬ﻣﺘﺮي و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺸﺎر ﺳﺮ ﭼﺎﻫﻲ ‪ 300‬ﭘﺎمدر ﻧﻤﻮدار ﺑﺎﻻ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺳﺒﺰرﻧﮓ ‪ A‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﭼﺎه )ﻗﺒﻞ از ﻧﺼﺐ ﺗﻠﻤﺒﻪ(‪ ،‬ﻣﻨﺤﻨﻲ آﺑﻲ رﻧـﮓ ‪ B‬ﺷـﺮاﻳﻂ ﭼـﺎه‬
‫و ﺿﺮﻳﺐ ﺛﺎﺑﺖ ﺗﻠﻤﺒﻪ ﻣﻌﺎدل ‪ ،5/04 bbl/day/RPM‬ﻧﻤﻮدار ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﺮﻫﻲ ﺷﺪت ﺟﺮﻳـﺎن ﻣﻌـﺎدل ‪ 1462‬ﺑﺸـﻜﻪﺑﻌﺪ از ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ ﺧﻼء ﭘﻴﺸﺮو ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺳﺮ ﭼﺎﻫﻲ ‪300‬ﭘﺎم و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺻـﻮرﺗﻲ ‪ C‬ﺷـﺮاﻳﻂ ﭼـﺎه ﺑﻌـﺪ از‬
‫در روز ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ در اﻳﻦ ﻧﻤﻮدار‪ ،‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻴﻦ دو ﻧﻮع ﺗﻠﻤﺒﻪ ﺧﻼء ﭘﻴﺸـﺮو و ﺗﻠﻤﺒـﻪ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـﻲﻧﺼﺐ ﺗﻠﻤﺒﻪ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ درونﭼﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺳﺮ ﭼﺎﻫﻲ ‪600‬ﭘﺎم را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬در ﺟﺪول‪ 3-‬اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫‪69‬‬
‫درونﭼﺎﻫﻲ ﻧﻤﺎﻳﺶ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺗﻠﻤﺒﻪ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ درونﭼـﺎﻫﻲ ﺑـﺎ ﻃﺮاﺣـﻲﻫﺮ دو ﭘﻤﭗ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ]‪.[1‬‬

‫ﺑﺎزده ‪%‬‬ ‫ﻫﺪ )‪  (ft‬‬ ‫دﺑﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪي )‪  (bbl/day‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪0‬‬
 ‫مقــــالـــــات‬

‫‪ 3‬اطالعات خروجي تلمبه خالء پيشرو و تلمبه الكتريكي درون‌‌چاهي‬ ‫‪ 2‬اطالعات منحني عملكرد تلمبه الكتريكي درون‌‌چاهي‬

‫پمپ الكتريكي درون چاهي‬ ‫پمپ خال پيشرو‬ ‫نوع پمپ‬ ‫بازده ‪%‬‬ ‫هد (‪)ft‬‬ ‫دبي توليدي (‪)bbl/day‬‬

‫‪2982/9‬‬ ‫‪1253‬‬ ‫فشار ورودي پمپ (‪)psig‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪0‬‬

‫‪4329/3‬‬ ‫‪1984‬‬ ‫فشار خروجي پمپ (‪)psig‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪300‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫درصد گاز آزاد در ورودي پمپ ‪%‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪900‬‬

‫‪228‬‬ ‫‪173‬‬ ‫دماي ورودي پمپ (‪)°F‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪1800‬‬

‫‪58/2‬‬ ‫‪22‬‬ ‫توان (‪)hp‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪2150‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪350/732‬‬ ‫دور در گردش (‪)rpm‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2850‬‬

‫‪3000‬‬ ‫‪1586‬‬ ‫عمق پمپ نصب شده (‪)m‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2900‬‬
‫‪31‬‬ ‫‪31‬‬ ‫قطر لوله مغزي (‪)inch‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1492‬‬ ‫‪1462‬‬ ‫میزان توليد (‪)bbl/day‬‬ ‫‪ ،5/04 day/rpm‬نمودار عملكرد گرهي شدت جریان معادل ‪ 1462‬بشكه‬
‫‪600‬‬ ‫‪300‬‬ ‫فشار سر چاهي (‪)psig‬‬ ‫در روز محاسبه می شود‪.‬‬
‫هم‌‌چنين در اين نمودار‪ ،‬مقايسه بين دو نوع تلمبه خالء پيشرو و تلمبه‬
‫نتيجه‌‌گيري‬ ‫الكتريكي درون‌‌چاهي نمايش داده شــده اســت‪ .‬همان‌گونه كه مشاهده‬
‫‪ -1‬براســاس بررســي‌هاي انجام شــده‪ ،‬تأثير به‌كارگيــري لوله مغزي‬ ‫مي‌شــود تلمبه الكتريكي درون‌‌چاهي با طراحي فشــار سرچاهي ‪ 600‬پام‬
‫مناسب (به تنهایی) در بهبود شرايط توليد چاه‌‌هاي مورد مطالعه ناچيز است‪.‬‬ ‫و ‪ 100‬مرحله بر اساس عملكرد تلمبه جدول‪ ،2-‬تولیدی در حدود ‪1492‬‬
‫‪ -2‬با استفاده از سه نوع تلمبه ميله‌‌اي مكشي‪ ،‬خالء پيشرو و الكتريكي‬ ‫بشكه در روز را نشان می‌‌دهد‪.‬‬
‫درون‌‌چاهي مي‌‌توان به شرايط مطلوب فشار سرچاهي و میزان توليد رسيد‪.‬‬ ‫در شــکل‪ 10-‬منحني سبزرنگ ‪ A‬شــرايط كنوني چاه (قبل از نصب‬
‫‪ -3‬عملكرد تلمبه‌‌های نصب شــده در چاه‌‌هــاي نفتی ميادين مختلف‬ ‫تلمبــه)‪ ،‬منحنی آبي رنگ ‪ B‬شــرايط چاه بعد از نصب تلمبه خالء پيشــرو‬
‫شــرکت مناطق نفت‌‌خيز جنــوب تا به امــروز بيان‌‌گر عملكــرد مطلوب‬ ‫با فشــار ســر چاهي ‪‌300‬پام و در نهايت منحنی صورتي ‪ C‬شرايط چاه بعد‬
‫تلمبه‌‌هاي ميله‌‌اي مكشي نسبت به دو نوع ديگر و عملكرد ضعیف تلمبه‌‌هاي‬ ‫از نصب تلمبه الكتريكي درون‌‌چاهي با فشــار ســر چاهي ‪‌600‬پام را نشان‬
‫الكتريكي شــناور به دليل پيچيدگي و حساســيت نسبت به پايداري جريان‬ ‫مي‌دهنــد‪.‬در جدول‪ 3-‬اطالعات خروجي هر دو تلمبه نمايش داده شــده‬
‫برق و هم‌‌چنين آســيب‌‌ديدگي كابل آنها حین عمليات راندن (که ســبب‬ ‫است‌[‪.]1‬‬
‫تعدد عمليات تعميراتی چاه‌‌ها می‌‌شود) و عمر كمتر از يك سال این تلمبه‌‌ها‬ ‫در نتيجه هر دو تلمبه تقريباً مي‌‌توانند شــرايط مطلوب فشار سرچاهي‬
‫بوده اســت‪ .‬لذا باید گفت که انتخاب چاه مناسب بر اساس شرايط مخزني‬ ‫و میــزان تولیــد مورد نظــر را تأميــن كنند‪ ،‬ولــي انتخاب نــوع تلمبه به‬
‫مطلــوب‪ ،‬از عوامل اصلي موفقيت تلمبه‌‌هــای درون‌‌چاهي در صنعت نفت‬ ‫محدوديت‌‌هاي عملياتي و توانايي شــركت‌‌هاي سازنده آن تلمبه بستگي‬
‫خواهد بود‪.‬‬ ‫دارد‪.‬‬

‫پا نویس ها‬
‫‪1.‬‬
‫‪ghazal.m@nisoc.ir‬‬ ‫‪3.‬‬
‫‪polish rod‬‬ ‫‪5.‬‬
‫‪stator‬‬
‫‪2.‬‬
‫‪abbasi1.h@nisoc.ir‬‬ ‫‪4.‬‬
‫‪rotor‬‬

‫منــــابع‬

‫‪[1] Vogel, J.V.: “Inflow Performance Relationship for‬‬
‫‪Solution-Gas Drive Wells,” JPT (January 1968) 83‬‬
‫�‪[2] Lea, J.F. and Patterson, J.: “Selection Consider‬‬
‫‪ations for Artificial Lift,” presented at the 1997‬‬
‫‪Artificial Lift Equipment Forum, Dubai.‬‬
‫‪[3] Neely, A.B. et al.: “Selection of Artificial Lift‬‬
‫‪Method,” paper SPE 10337 presented at the 2002‬‬
‫‪SPE Annual Technical Conference and Exhibition,‬‬
‫‪New Orleans, 26–29 September‬‬

‫‪70‬‬