You are on page 1of 87
 
OSMANLININ GENEL YAPISI
Merkeziyetçi bir yönetim anlayışına sahiptir.
Teokratik ( dini karakterli) bir devlettir.
En uzun ömürlü Türk devletidir.
Çok uluslu bir devlettir.
Üç kıtaya yayılan tek Türk devletidir.
Tek bir hanedan tarafından yönetilmiştir.
Hunlardan sonra çağ açıp çağ kapatan ikinci Türk devletidir.
Son Türk İslam devletidir.
OSMANLI DEVLETİNİN KISA ZAMANDA BÜYÜME SEBEPLERİ
Bizans'ın sınırlarında kurulmuş olması (Coğrafi Konum)
Hakimiyetin tek elde toplanması (Merkeziyetçi yapı)
Başlangıçta güçlü Anadolu Beylikleri ile mücadele etmemesi.
Bizans'ın zayıf duruma olması.
Başlangıçta yetenekli padişahlar tarafından yönetilmesi.
Anadolu ve Balkanların siyasi birlikten yoksun oluşu.
Yoğun Türkmen göçleriyle nüfusun ve askeri gücün artması.
Başarılı bir iskan siyaseti uygulamaları.
Devlet teşkilatlanmasının başarılı temellere oturtulması.
Hoşgörüyü devlet politikası haline getirmeleri.
Tımar sisteminin olumlu katkıları.
Başarılı bir fetih politikası izlemeleri.(Gaza ve cihad anlayışı)
OSMANLI DURAKLAMA DÖNEMİ ISLAHATLARI (XVII.YY)
Sokullu'nun ölümünden (1579) Karlofça Antlaşmasının imzalanmasına (1699) kadar geçen dönemdir.Duraklama dönemi iç ve dış nedenleri şunlardır :
İÇ NEDENLER Devlet Yönetiminin Bozulması
Padişahların yönetimde yetersiz olması yönetimin sadrazam ve saray kadınlarına kalması
Tahta geçen padişahların küçük yaşta ve tecrübesiz olması.
Sancak usulünün bırakılarak kafes usulüne geçilmesi.
Devlet görevlerine rüşvet ve iltimasla yeteneksiz kişilerin getirilmesi.
İmparatorluğunGenel Yapısı
İmparatorluğun çok uluslu bir karaktere sahip olması.
Duraklama döneminden sonra Osmanlı maliyesinin bozulması sonrası milliyetçilik akımının da etkisi ileOsmanlıya bağlı ulusların ayaklanması.
Ordu ve Donanmanın Bozulması
III. Murattan itibaren Yeniçeri Ocağına usulüne uygun olmayan askerlerin alınması Yeniçeri Ocağınınbozulması.
Tımarların dağıtılmasmdaki adaletsizlik, tımarlı sipahilerin bozulmasına yol açar. (Yerini daha sonra iltizamsistemi alır.)
 
Padişahın ordularının başında sefere katılmaması.
Avrupada'ki askeri teknik gelişmelerin takip edilmemesi, donanmaya gereken önemin verilmemesi.
Maliyenin Bozulması
Uzun süren savaşlardan dolayı masrafların artması.
Gelirlerin azalmasına karşın israfın ve masrafların artması.
Ulufe ve cülus bahşişlerinin artması (saray masraflarının artması)
İpek ve Baharat yollarının önemini kaybetmesi.
Kapitülasyonların olumsuz etkisi.
Kapıkulu askerlerinin sayısının artması, Tımarlı sipahi sayısının azalması.
Osmanlı parasının değer kaybetmesi.
İlmiye Teşkilatının Bozulması
İlmi makamlara iltimasla atama yapılması.
Pozitif bilimlere önem verilmemeye başlanması (I. Ahmet sonrası)
Beşik ulemalığının ortaya çıkması.
Ulema sınıfının siyasi entrikalara karışması.
Medreselerin yozlaşması.- ( Sadece dini eğitime önem verilmesi)
DIŞ
NEDENLER
İmparatorluğun doğal sınırlarına ulaşması.
Avrupalıların Osmanlıya karşı ittifak oluşturmaları.
Avrupa'nın gelişen bilim ve teknolojisine Osmanlının ayak uyduramaması.
Kapitülasyonların İngiltere,Fransa'ya tanınan) olumsuz etkisi (Ticaret yollarındaki yön değiştirmekapitülasyon verilmesine yol açar)
Coğrafi keşiflerin olumsuz etkisi.
Avrupa da güçlü merkezi krallıkların oluşması.
DURAKLAMA DEVRİ (XVII YY) ISLAHATLARI GENEL ÖZELLİKLERİ
Islahatların temel amacı bozulan eski düzeni tekrar kurmaktı.
Islahatlar düşünce aşamasında kalmıştır.
Avrupa'nın etkisi yoktur.
Baskı ve şiddet uygulandığı için benimsenmemiştir.(yüzeysel)
Köklü çözüm yollan aranmamış geçici çözümler alınmıştır.
Islahatlar devlet politikası olmamış şahıslara bağlı kalmıştır.
Islahatlar duraklamayı durduramamıştır.
Islahatlara çıkarları zedelenen devlet adamları ve yeniçeriler karşı çıkmıştır.
Dönemin ıslahatçıları ; I.Ahmet, II. Osman, Kuyucu Murat Paşa, IV. Murat, Tarhuncu Ahmet Paşa (Lüksüyasaklar,denk bütçe yapar, öldürülür. IV. Mehmet dönemi)
IV. Murat, döneminde Koçi Bey Risalesinde sorunlara köklü çözümler sunulmuş, kuvvet ve şiddet yoluyladevlet otoritesi sağlanmıştır.(içki,tütün ve gece sokağa çıkma yasağı,kahvehanelerin kapatılması)
I.Ahmet döneminde "Ekber ve Erşad" sistemi getirilmiştir. Kuyucu Murat Paşa, baskı ve şiddetle devletotoritesini sağlamış. (Celali isyanlarını bastırmış) II. Osman, Yeniçeri Ocağını kaldırmak istemiş, saray dışıevlenmek istemiş, ama öldürülmüştür.Köprülüler (Köprülü Mehmet Pa ,Fazıl Ahmet Paşa,Fazıl Mustafa Paşa) askeri vemali düzenlemeler yapmış, devlet otoritesini sağlamıştır.
DURAKLAMA DÖNEMİ (XVII.YY) İSYANLARI
 
İstanbul (Merkez) İsyanları Nedenleri:
Kapıkulu askerlerinin ve yeniçerilerin maaşlarının zamanında ödenmemesi ve maaşların değeri düşükakçelerle ödenmesi.
Yeniçeri Ocağına uygun olmayan kişilerin alınması. Cülus dağıtımındaki aksaklıklar.Devlet adamları ve çıkarları zedelenen ulemaların orduyu kışkırtması.
Sonuçları:
Merkezi otorite zayıflamıştır.
Yönetimde ordunun etkisi artmıştır.
Halkın orduya güveni azalmıştır.
İstanbul'un huzur ve güvenliği bozulmuştur.
Celali İsyanları (Anadolu- Taşra) Nedenleri:
Halktan alman vergilerin artması.
Tımar sisteminin bozulması.
Vergi toplanmasındaki usulsüzlükler.
Köylünün ekonomik zorluklar yaşaması.
Eyalet sisteminin bozulması.
Sonuçları:
Anadolu da halkın can ve mal güvenliği kalmamıştır.
Eyalet yönetimi bozulmuştur.
Devletin geliri azalmıştır.
Anadolu halkının devlete olan güven bağlılığı azalmıştır.
Eyalet İsyanları
XVIII. yy'da devlet otoritesinin zayıflaması ile Erdel, Boğdan, Eflak gibi bağbeyliklerle Yemen, Bağdat, Basra, Trablusgarp gibi uzak eyaletlerde çıkan isyanlar.Amaç Osmanlıdan ayrılarak bağımsız olmak.
GERİLEME DÖNEMİ (XVIII. YY)
Karlofça Anlaşmasından (1699) ,Yaş Anlaşmasına kadar geçen dönemdir.
Karlofça Anlaşması ile yitirilen topraklar geri alınmaya çalışılmış ama başarılıolunamamış daha çok toprak kaybı olmuştur.
İlk kez batının bilim ve teknolojisinden yararlanılmaya çalışılmıştır.
Batının her alandaki üstünlüğü kabul edilmiştir.
Askeri yenilgilerin üzerinde durularak askeri alanda ıslahatlar yapıldı.
Dönemin ıslahatçılarından;
Lale Devri Islahatları (1718-1730)
1718 Pasarofça Anlaşmasından 1730 Patrona Halil isyanına kadar geçen süredir.
Dönemin padişahları III. Ahmet,sadrazamı Damat İbrahim Paşadır.
Döneminyenilikleri:
İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından ilk Türk matbaası açıldı.(1727) Matbaa'da dini kitaplarınbasımı yasaklanmıştır. Basılan ilk eser "Vankulu Lügatı'dır. Matbaa Avrupa'dan alman ilk teknik yeniliktir.
Matbaanın kağıt ihtiyacı için Yalova'da kağıt fabrikası açıldı.
Yeniçerilerden oluşan itfaiye teşkilatı kuruldu.(Tulumbacılar)
İlk çiçek aşısı uygulaması yapıldı.
Kumaş fabrikası ve Çini imalathanesi açıldı.
Avrupa'nın önemli merkezlerine ilk geçici elçilikler kuruldu.(ilk elçi Çelebi Mehmet)
Doğu klasiklerinden bazı eserler Türkçe'ye çevrildi .(Tercüme bürosu)
Klasik Osmanlı tarzı mimari terk edildi. Avrupa tarzında Rokoko ve Barok tarzı mimari eserler yapıldı.
Askeri alanda önemli bir ıslahat yapılmamıştır.
Kütüphaneler açıldı. Resim,minyatür,edebiyat ,azda olsa bilim alanında gelişmeler oldu.
Avrupa tarzında ilk ıslahatlar yapılmıştır.
Dönem Patrona Halil İsyanı ile son bulmuştur.
I.Mahmut döneminde
: Humbaracı (topçu) ocağı oluşturuldu, ordu onlu sisteme göre düzenlendi,Mühendishane-i Berri-i Hümayun (Kara Mühendishanesi Avrupa tarzında ilk teknik okul) açıldı. Kont de

Reward Your Curiosity

Everything you want to read.
Anytime. Anywhere. Any device.
No Commitment. Cancel anytime.
576648e32a3d8b82ca71961b7a986505