2017717175055350-02matematik 1-8 PDF

T.C.
MLL ETM BAKANLII
MATEMATK DERS
RETM PROGRAMI
(lkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Snflar)
Ankara - 2017
T.C.
MLL ETM BAKANLII
MATEMATK DERS
RETM PROGRAMI
(lkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Snflar)
ANKARA - 2017
NDEKLER
RETM PROGRAMI'NIN TEMEL FELSEFES .......................................................................................... 4
RETM PROGRAMI'NIN GENEL AMALARI ........................................................................................... 6
RETM PROGRAMI'NDA TEMEL BECERLER ........................................................................................ 6
RETM PROGRAMI'NDA DEERLER ETM ....................................................................................... 9
RETM PROGRAMI'NDA LME VE DEERLENDRME YAKLAIMI .................................................. 10
RETM PROGRAMI'NDA REHBERLK YAKLAIMI ................................................................................. 12
RENME ALANLARI VE PROGRAMIN YAPISI ........................................................................................ 13
LKOKUL MATEMATK DERS................................................................................................................. 13
ORTAOKUL MATEMATK DERS.............................................................................................................. 16
RETM PROGRAMININ YAPISI .......................................................................................................... 17
RETM PROGRAMI'NIN UYGULANMASINDA DKKAT EDLECEK HUSUSLAR .................................. 18
1-8. SINIFLAR RENME ALANLARI'NIN SINIFLARA GRE DAILIMI .................................................. 20
1-8. SINIFLAR NTE VE ZAMAN DAILIMI .............................................................................................. 22
1. SINIF KAZANIM VE AIKLAMALARI ...................................................................................................... 30

Matematik Dersi retim Program
RETM PROGRAMI'NIN TEMEL FELSEFES
Eitim, bireyin ierisine doduu mill, manevi ve kltrel deerler bata olmak zere, yetenek, beceri,
tutum, estetik duyarllk gibi davranlar kazanlmasn ieren bir sretir. Bir eitim sistemini oluturan temel
gelerin banda retim program gelmektedir. Dolaysyla eitimde reform almalar retim programlar
zerinde younlamaktadr. Her retim program da bir eitim felsefesi zerine ina edilmektedir. Eitime ilikin
herhangi bir sistem tasarm, analizi veya dnm ncelikle sistemin kurulaca felsefi zeminin belirlenmesini
zorunlu klmaktadr. Eitim hedefleri, eitim felsefesi ve retim programlar arasndaki bu gl iliki, btnsel
tutarllk asndan nem arz etmektedir.
Hem renmenin hem de felsefenin merakla baladna ynelik gr gemiten gnmze deerinden
bir ey yitirmemitir. Bireyi renmeye ynlendirecek en nemli g bu merak duygusudur. nk renme
soru sormak, sorularna cevap almak, cevap alnamayan sorulara cevap bulmaya almakla balar ve birey
ayrt etmeyi, ardndan da bir araya getirmeyi renir. Bylece hem kendisini hem de iinde bulunduu dnyay,
yeniden ina etme kaygsn ve cesaretini kazanr. Benzer ekilde epistemolojik, sosyolojik ve estetik alardan
iyi, doru ve gzel kavramlar da rencinin mreffeh bir toplumu oluturan mutlu bir birey olmasnda
nemli yer tutmaktadr. yle ki bu kavramlar, ayr ayr ele alndklarnda btn bir insan yaamnn gerekliliklerine
karlk gelecek derinlie ve ierie sahiptir. Nitelikli ve hedefi hayata dnk bir eitim, iyi, doru ve gzel
kavramlarn temel almaldr.
Gnmzn sosyal ve ekonomik koullarnda etkin rol oynayabilecek bireyler yetitirebilmek, lkelerin
uluslararas alanda rekabet edebilirlii ile dorudan ilikilendirilmektedir. Bu durum; lkeleri sorumluluk sahibi,
problem zebilen, karar verme becerileri gelimi, eletirel ve inovatif dnebilen bireyler yetitirmeye imkn
salayacak bir eitim modeli arayna ynlendirmektedir.
birliine dayal renme, i birliini ve iletiimi temel alr. Farkllklara sayg gsterilmesine, farkllklarn
zenginlik olarak alglanmasna, dncelerin daha rahat paylalmasna ve nihayetinde yeni fikirlerin olumasna
ortam hazrlar. Bu balamda retim programlar; bireyi topluma, toplumu da bireye feda etmeyen, kii hak ve
hrriyetine saygl, uzlamac bireyler yetitirmek zerine temellendirilmitir. Bu anlayla bireyin sahip olduu
tm yeterlilikleri potansiyeli lsnde mmkn olduu kadar gelitirmesine frsat verecek; bireyin akln ve
duygularn salkl ekilde iletebilmesi iin gerekli olan bilgi, beceri ve anlay kazandrabilecek bir tasarm
dikkate alnmtr.
Sosyal beceriler bakalar ve evreyle olumlu etkileimi destekleyen davranlardr. Bu beceriler ierisinde
bakalarnn duygularn anlama, grup etkinliklerinde yer alma, cmertlik, yardmseverlik, bakalaryla iletiimde
bulunma, mzakere etme, sorun zme ve benzerleri yer alr. Burada nemli olan, kendisiyle ve toplumuyla
uyum iinde, sorumluluklarn bilen ve gereini yerine getirebilen, bir yandan mill, dier yandan da evrensel
deerleri iselletirmi z gven sahibi bireyler yetitirmektir.
Eletirel dnme yeni fikirlerin ortaya kmasn salar. Ayrca birey, dncelerini argmanlar ortaya koyarak
savunduu iin bu savunma, dncelerin tekrar deerlendirilmesine de olanak tanr. retim programlarnda
bu dnce biimini iselletiren, analitik ve yaratc dnme becerilerinin gelimesine izin veren bir yolla hayati
tecrbeyi zenginletirmeye, tarihsel birikimi tanmaya ve onu yeniden retebilmenin yollarna ulamaya nem
verilmitir. Bunun iin de hayatn her alannda uygulanabilecek eletirel sorgulama niteliine sahip olmann birey
iin olduu kadar, toplumsal yap iin de nemli olduu, bireylerin byle bir nitelie sahip olmasnn toplumun
gelimesi ve devamll asndan deer tad dncesi hkim klnmtr.
novatif dnme becerisi yeni kavraylara, zgn yaklamlara, yeni bak alarna, bir eylerin anlalmas
ve kavranmasnda yepyeni yollara nclk eden bir dnme biimidir. Genel olarak inovatif dnmenin
gelitirilmesinde nemli olan, bireylerin fikir retimini salayacak tekniklerin kullanlmas, farkl fikirlerin ortaya
atlmas, fikir retimine, hayal gcne, dnme becerilerinin gelitirilmesine dayal eitimin salanabilmesidir.
4
Gnmz eitim anlay rencinin bilgi dzeyinin deerlendirilmesinden ziyade, bilginin birey iin
anlaml ve yaantsal hle getirilmesi esasna dayanmaktadr. Eitim felsefesinde yaanan bu deiim, eitim
sistemlerinin yeniden dzenlenmesini, kapsaml ve srdrlebilir mdahalelerle srekli olarak yenilenmesini
zorunlu klmakta hatta bu gncelleme ve gelitirme almalarnn, eitimin ayrlmaz bir paras hline gelmesine
neden olmaktadr. retim programlarnda doa bilinciyle desteklenen bir evre anlayna sahip rencilerin
yetitirilmesiyle beraber, renmenin sadece okul meknlar veya snflarla snrl olmad, btn hayat kapsad
fikrini temele alan, renilenlerin gnlk hayatta kullanlabilmesinin yolunu aan bir yaklam dikkate alnmtr.
Estetik duyarllk ve estetik eitimi estetik yargnn bir bilgi yargs deil, bir beeni yargs olduu bilinci ile
hareket ederek rencinin gzel nesneye dair duyumlarn gelitirmeyi ve duygularn ifade edebilmesini amalar.
Bu yeni yaklam ile estetik eitiminin alan duygular olarak tarif edilmitir. Bu eitim araclyla rencinin hayal
gcnn gelitirilmesi ve rencinin hayal gc ile yaklat gzel nesneye dair hissettii duygular z gvenle
ifade edebilmesi beklenmektedir. Estetik eitiminin programa ilenmesinde hedef; fikirlerini, beenilerini
sunabilen, elenerek ve ilgi alanlarn gelitirerek renen, yksek motivasyonlu, eletirel dnme becerileri
gelimi, mutlu, estetik deerlere uzak olmayan, estetik hazzn izini sren, estetik bak edinebilmi, kendi hayal
gcn ortaya koyabilen, hayatn tek ynl ileyiini kendi tasarmlar ile zenginletiren bireyler yetitirmektir.
Estetik eitimi yoluyla birey, sanat eserlerini duygular yoluyla olduu kadar duyular araclyla da deneyimledii
iin somutlatrma yeteneini gelitirir. Bu sayede birey farkl duygularn farkl ekillerde anlatlabileceini
kavrad iin bir duygunun, bir durumun ne ekilde anlatlabileceine dair grleri geliir. Benzer ekilde
ifade yetenei gelien renci, olaylarn baka ekillerde ele alnabileceini bilerek farkl olaslklar sorgular.
Birok farkl olgu ile etkileim hlinde olan birey, bu nesneler arasnda veya bilgi, deneyim ve metinler arasnda
balantlar kurabilir. retim programlarnda niin var ettiimizi ve nasl gerekletirdiimizi bilmediimiz bir
gzellik ortaya koyma yerine, yaplan her estetik davrann veya rnn daima bir l ve hesap ile meydana
getirildii dncesiyle srdrlebilir bir estetik anlayn rencilere kazandrlmas hedeflenmitir. Yemek
kandan emeye, ku yuvasndan kapya kadar hayat, en ince ayrntsna varana dek, ssleme hassasiyeti
tayan bir gelenein bu imknlarnn tekrar ortaya karlmas beklentisiyle hareket edilmitir.
retim programlarnda rencilerin duygusal, zihinsel ve sosyal yeteneklerini mmkn olduu kadar e
lde gelitirmelerine imkn verilmitir. Ayrca eitlik, adil olma kavramlar zerinde youn olarak durulmu;
duygular dile getirme, dncelerini z gvenle ifade edebilme, neride bulunma veya bir fikri reddedebilme
haklar da dzeylerine uygun ekilde eitimin paras hline getirilmeye allmtr.
Gelecee k tutmada nemli bir yeri olan tarih bilgisi ve bilincinin rencilere doru bir ekilde kazandrlmas
iin tarihin komplekssiz bir ekilde aktarlabilmesi fakat dier taraftan da tarihin znesi olmu milletimizin byk
tarihsel baarlarnn da gz ard edilmemesi zerine eletirel bir tarih felsefesi gzetilmitir.
Genel olarak sanatsal, edeb ve kltrel almalar rencilerin dzeylerine uygun ekilde eitime dhil
edilmitir. Tarihi boyunca deiik medeniyetlere ev sahiplii yapm ve bu medeniyetlerin en gzde eserlerini
hl muhafaza etmekte olan bir lke olarak bu kltrel varlklarn ancak bilgili ve yaad dneme de belirli
bir tarih bilinciyle bakabilen bireylerin yetimesiyle gelecek nesillere aktarlabilecei dncesi gzetilmitir.
Ayn zamanda kendi ann tan olarak insann, sahip olduu kltrn dnda farkl kltrlerin zelliklerini ve
niteliklerini de renmesi gerektii, bunun hem kendi kltrmz asndan hem de genel olarak dnya kltr
tarihinin korunmas asndan nem tad dncesi dikkate alnmtr.
Sonu olarak retim programlarnda birey olmann ayn zamanda ok daha geni bir dnya ailesine ait
olmak olduunun bilincine varacak, yaad topluma ve lkesine, toprana samimi bir hisle balanacak, bilim
ve teknolojiyi etkin ekilde kullanarak gerekli teknik bilgi, birikim, beceri ve yeterliliklere sahip kuaklar yetitirmek
hedeflenmitir. Farkl disiplinlerin bir arada olduu ama nihayetin sadece bu disiplinlerin toplamndan ibaret
olmad, kendi niteliklerini tayan bir btne sahip ve ayn zamanda disiplinler aras etkileimin ak olduu
bir yaklamla sadece hedefi deil, yolu da ina eden bir ierikle retim programlar hazrlanmtr.
5
RETM PROGRAMI'NIN GENEL AMALARI
1739 sayl Mill Eitim Temel Kanununda belirlenmi olan Genel Amalar ve Temel lkeler dorultusunda
Matematik Dersi retim Program'nn ulamaya alt genel amalar u ekilde sralanabilir:
renci;
1. Matematiksel okuryazarlk becerilerini gelitirebilecek ve etkin bir ekilde kullanabilecektir.
2. Matematiksel kavramlar anlayabilecek, bu kavramlar gnlk hayatta kullanabilecektir.
3. Problem zme srecinde kendi dnce ve akl yrtmelerini rahatlkla ifade edebilecek, bakalarnn
matematiksel akl yrtmelerindeki eksiklikleri veya boluklar grebilecektir.
4. Matematiksel dncelerini mantkl bir ekilde aklamak ve paylamak iin matematiksel terminolojiyi ve
dili doru kullanabilecektir.
5. Matematiin anlam ve dilini kullanarak insan ile nesneler arasndaki ilikileri ve nesnelerin birbirleriyle ili-
kilerini anlamlandrabilecektir.
6. stbilisel bilgi ve becerilerini gelitirebilecek, kendi renme srelerini bilinli biimde ynetebilecektir.
7. Tahmin etme ve zihinden ilem yapma becerilerini etkin bir ekilde kullanabilecektir.
8. Kavramlar farkl temsil biimleri ile ifade edebilecektir.
9. Matematii renmede deneyimleriyle matematie ynelik olumlu tutum gelitirerek matematiksel prob-
lemlere z gvenli bir yaklam gelitirecektir.
10. Sistemli, dikkatli, sabrl ve sorumlu olma zelliklerini gelitirebilecektir.
11. Aratrma yapma, bilgi retme ve kullanma becerilerini gelitirebilecektir.
12. Matematiin sanat ve estetikle ilikisini fark edebilecektir.
13. Matematiin insanln ortak bir deeri olduunun bilincinde olarak matematie deer verecektir.
RETM PROGRAMI'NDA TEMEL BECERLER
Eitim, bireyin ierisine doduu kltrel deerler bata olmak zere, yetenek, beceri, tutum, estetik duyar-
llk ve olumlu davranlar kazanlmasn ieren bir sretir. Bireyin yaamnda eitim sreci ile meydana gelen
deiimin kalc hle gelmesi ve bireyin dnyadaki deiime ayak uydurabilmesi, gnmz eitim sistemlerinin
temel belirleyicileri olarak kabul edilmektedir. Eitim sreci ile kazanlan beceriler, bireyin yaam standartlarnn
gelimesinin yan sra lkelerin kresel rekabet kapasitelerine ve demokratik geliimlerine de nemli katklar-
da bulunmaktadr. Gnmzn sosyal ve ekonomik koullarnda aktif rol oynayabilecek bireyler yetitirebilmek,
eitim sistemlerinin uluslararas alanda rekabet edebilirlii ile dorudan ilikilendirilmesi, lkeleri rencilerini
sorumluluk sahibi, eletirel dnebilen, problem zme ve karar verme becerileri yksek bireyler olarak hayata
hazrlamaya imkn salayan bir eitim modeli arayna itmektedir.
Mill Eitim Bakanlnn eitim politikalar ve ncelikleri; temel eitim alm rencilerin mill, manevi, evren-
sel deerlere sahip; hem akademik hem de sosyal anlamda baarl olabilen; teknolojik gelimelere uyum sala-
yabilen; kendisine, toplumuna ve farkl kltrlere kar yksek dzeyde farkndalkla sayg duymay baarabilen,
hayata hazr, mutlu ve salkl bireyler olarak yetimelerini salamak ynndedir.
yi bir eitimin yolu bireysel farkllklar dikkate almaktan gemektedir. rencilerin renmeye kar doal ye-
tenek, ilgi, eilim, isteklerinin yan sra ailedeki yetime sreleri, ekonomik durumlar, etnik kkenleri, cinsiyetleri
ve benzeri birok durumlar farkllk gsterebilmektedir. Bu farkllklarn doutan m getirildii yoksa sonradan
m kazanld nemli deildir. nemli olan nokta, bu farkllklar dikkate alnmadan yaplacak eitimin beklenen
sonucu getirmeyeceidir.
6
rencilerin renme ve retmenlerin retme modellerini birbirine balamak iin bilgiyi edinmek, becerileri
gelitirmek ve yetkinlikleri artrmak eklinde ifade edilebilecek durumun birlikte ele alnmas gerekir. Bilginin
edinilmesinin kolaylat gnmzde bilgiyi kullanma ve retme n plana karken dier insanlarla birlikte mutlu
bir yaam srdrebilmek iin rencilerin temel becerilerinin de gelitirilmesine ihtiya duyulmaktadr. Dolaysyla
okullarda gerekletirilen eitim ve retim faaliyetlerinin ana erevesi olarak nitelendirilebilecek programlarda
temel beceriler konusuna gereken yeri ve nemi vermek gerekmektedir. retim programlarnda yer alan kaza-
nmlarn kapsad temel beceriler Trkiye Yeterlilikler erevesi esas alnarak ele alnmtr.
Mill Eitim Bakanl ve Yksekretim Kurulu bata olmak zere kamu kurum ve kurulular, ii ve iveren
sendikalar, meslek rgtleri ve ilgili sivil toplum kurulularyla i birlii ierisinde, ulusal ve uluslararas uzman-
lar ile akademisyenlerin katlmyla hazrlanan Trkiye Yeterlilikler erevesinin Uygulanmasna likin Usul ve
Esaslar Hakknda Ynetmelik, Bakanlar Kurulunun 2015/8213 sayl Kararyla 19 Kasm 2015 tarihli ve 29537
sayl Resm Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir. Sz konusu Ynetmelik gereince hazrlanan Trkiye
Yeterlilikler erevesine Dair Tebli ve eki Trkiye Yeterlilikler erevesi, 2/1/2016 tarihli ve 29581 sayl Resm
Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir.
Trkiye Yeterlilikler erevesi (TY), Avrupa Yeterlilikler erevesi (AY) ile uyumlu olacak ekilde tasarla-
nan; ilk, orta ve yksekretim dhil, meslek, genel ve akademik eitim ve retim programlar ve dier renme
yollaryla kazanlan tm yeterlilik esaslarn gsteren ulusal yeterlilikler erevesidir. TYnin genel hedefi, lke-
mizdeki tm yeterliliklerin tanmland, snflandrld ve bunun sonucunda yeterlilikler arasnda gei ve ilerle-
me gibi ilikilerin belirlendii btnleik bir yap sunmaktr. TYde hayat boyu renme kapsamnda her bireyin
kazanmas beklenen sekiz anahtar yetkinlik bulunmaktadr. Bunlar; ana dilde iletiim, yabanc dillerde iletiim,
matematiksel yetkinlik ve bilim/teknolojide temel yetkinlikler, dijital yetkinlik, renmeyi renme, sosyal ve va-
tandalkla ilgili yetkinlikler, inisiyatif alma ve giriimcilik algs, kltrel farkndalk ve ifade eklinde sralanmtr.
Anahtar yetkinliklerin hepsi ayn neme sahiptir nk her biri bilgi toplumunda baarl bir yaam iin katkda
bulunabilmektedir. Bu yetkinliklerin pek ou birbiriyle uyumakta, birbirini kapsamakta ve birbirini destekleme
esasna dayanmaktadr. Bu anahtar yetkinliklerin kapsam ksaca yle aklanabilir:
Ana Dilde letiim: Ana dilde iletiim; bireyin kelime bilgisi, ilevsel dil bilgisi ve dilin grevleri hakknda bilgi
sahibi olmasn gerektirirken eitli durumlarda hem szl hem de yazl iletiim kurma becerisine sahip olmay
iermektedir ve bakalar zerinde dilin etkisinin, olumlu ve sosyal farkndalkla dili anlama ve kullanma ihtiyac-
nn farknda olunmas anlamna gelmektedir.
Yabanc Dillerde letiim: Yabanc dilde yeterlilik kelime bilgisini, ilevsel dil bilgisini, iletiimin temel eit-
leri ile dilin kaynaklarnn farknda olmay gerektirirken, ayn zamanda mesajlar anlama; karlkl konumaya
balama, srdrme ve sonulandrma; bireylerin ihtiyalarna gre uygun metinleri okuma, anlama ve retme
becerilerinden olumaktadr. Dier taraftan yabanc dillere kar olumlu tutum, kltrel eitliliin deerini bilme,
dillere kar ilgi, merak ve kltrler aras iletiime kar farkndal iermektedir.
Matematiksel Yetkinlik ve Bilim/Teknolojide Temel Yetkinlikler: Matematiksel yetkinlik, gnlk hayatta

karlalan bir dizi problemi zmek iin matematiksel dnme tarz gelitirme ve uygulamadr. Matematiksel
yetkinlik, dnme (mantksal ve uzamsal dnme) ve sunmann (formller, modeller, kurgular, grafikler ve
tablolar) matematiksel modlarn farkl derecelerde kullanma beceri ve isteini iermektedir. Bilim ve teknolojideki
yetkinlik ise doal dnyay, fenni ve teknolojinin etkisini anlamann yannda doann temel prensiplerini, temel
bilimsel kavramlar, prensipleri ve metotlar, teknoloji ve teknolojik rnleri ve yntemleri bilmeyi iermekte olup
bireyin bilimsel aratrmann temel vasflarn tanmasna ve sonular tartma ve bunlar aydnlatmak iin akl
yrtme yeteneine sahip olmasna odaklanmaktadr. Bu yeterlilik, eletirel takdiri ve merak, etik sorunlara ilgiyi,
hem gvenlie hem de srdrlebilirlie saygy, zellikle kendisi, ailesi, toplum ve kresel konularla ilgili bilimsel
ve teknolojik gelimelere deer veren bir tutumu iermektedir.
Dijital Yetkinlik: Gnlk yaam ve iletiim iin bilgi toplumu teknolojilerinin gvenli ve eletirel ekilde kulla-
nlmasn kapsamaktadr. Sz konusu yetkinlik, bilgi iletiim teknolojisi iinde bilgiye eriim ve bilginin deerlen-
7
dirilmesi, saklanmas, retimi, sunulmas ve alverii iin bilgisayarlarn kullanlmas, ayrca nternet araclyla
ortak alara katlm salanmas ve iletiim kurulmas gibi temel beceriler yoluyla desteklenmektedir.
renmeyi renme: Her durumda renmeyi renme bireyin kendi renme stratejilerini bilmeyi, kendi
beceri ve niteliklerinin gl ve zayf ynlerini, uygun eitim, rehberlik veya destek frsatlarn aratrmay gerek-
tirmektedir. renmeyi renme becerileri ilk olarak daha fazla renme iin gerekli olan okuryazarlk ve biliim
teknolojilerini kullanma gibi temel becerileri kazanmay gerektirmektedir. Bireyin yaam boyunca renmeyi ba-
arma ve srdrmede motivasyonu byk nem tamaktadr.
Sosyal ve Vatandalkla lgili Yeterlilik: Bu yetkinlik; kiisel, kiiler aras, kltrel ve kltrler aras yeterli-
lii, ayrca sosyal ve alma yaamna bireylerin etkili ve yapc yolla katlmas iin bireyleri donatan davrann
tm formlarn ve gereken yerlerde fikir ayrlklarn zmeyi salayacak eitli davranlarla btnyle donan-
may iermektedir. Bu yetkinlie sahip bireyler sosyoekonomik gelime ve kltrler aras etkileimle ilgili olmal,
farkllklara deer vermeli, dier insanlara sayg duymal ve hem n yarglarla baa kmaya hem de uzlamaya
hazrlkl olmaldr. Vatandalkla ilgili yetkinlik ise insan haklarna tamamen saygl olmay, demokrasinin temeli
olarak eitlii iermektedir; bu da farkl din ve etnik gruplarn deer sistemleri arasndaki fark anlayp sayg
duyma temeline dayanan olumlu bir tavrla olacaktr. Bu yetkinlik, ayn demokratik prensiplere sayg gibi ulusal
ball salamak iin gerekli olan ve paylalan deerlere anlay ve sayg gstermek kadar sorumluluk hissini
ortaya koymay da iermektedir.
nisiyatif Alma ve Giriimcilik Algs: Bireyin dncelerini eyleme dntrme becerisini ifade etmektedir.
Amalara ulamak iin proje planlama ve yrtmenin yannda yaratclk, yenilik ve risk almay da iermektedir.
Bu yetkinlik, etik deerlerin farknda olmay ve iyi ynetim becerilerine sahip olmay gerektirmektedir.
Kltrel Farkndalk ve fade: Kiinin kendi kltrn tam olarak anlamas, kltrel tanmlamann eitlili-
ine sayg dorultusunda ak bir tutum iin temel olabilir. Olumlu tutum ayn zamanda bireysel ifade ve kltrel
hayata katlm yoluyla yaratclk, sanatsal ve estetik kapasiteyi gelitirmeyi de kapsamaktadr.
retim Programnda yer almas gereken temel beceriler, yukarda bahsedilen anahtar yetkinlikler bala-
mnda ayr bir balk olarak deil, kazanmlarn iinde rtk bir ekilde ve ayrca kazanmlarn altndaki akla-
malarla desteklenecek mahiyette verilmitir. Kazanmlar, anahtar yetkinliklerin biri veya birkayla birlikte mutlaka
ilikilidir. Btn yetkinlikler retim Programnda ele alnm olup rencilerin geliimleri, retmenlerin snf
iinde yapaca eitim ve retim yntem, strateji ve tekniklerinin eitlendirilmesiyle mmkn olabilecektir.
Bu yetkinliklerden bazlarnn Matematik Dersi retim Program'nda yer verilen kazanmlarla ilikisi aada
belirtilmitir.
Saylar okuma ve yazma, ritmik saymalar, problem zme ve kurma kazanmlar rencilerin ana dilde
iletiim yetkinliklerini gelitirmeyi,
Problem zme ve kurma, veri analizi, grafik okuma, bir ilemde verilmeyeni bulma ve benzeri kazanmlarla
rencilerin karar verme, olaylar ve olgular arasnda iliki kurma, sebep-sonu ilikisini ortaya koyma, anlama,
yorumlama becerileriyle matematiksel yetkinliklerini gelitirmeyi,
Tahmin etme ve tahmini sonula karlatrma, zihinden ilem yapma ve benzeri kazanmlarla rencilerin
fikirlerini harekete dntrme yeteneini gelitirme, kiisel beceri ve yetenekleri ortaya kartma ve gelitirme,
sosyal faaliyetlere katlm destekleme, karlat sorunlara zm retebilme becerileriyle inisiyatif alma ve
giriimcilik yetkinliklerini gelitirmeyi amalamaktadr.
Bu becerilere ek olarak matematie ait zel beceriler:
Matematik Dersi retim Program'nda, aadaki temel becerilerin gelitirilmesi amalanmaktadr:
Problem zme
Matematiksel sre becerileri:
8
letiim
Akl yrtme
Matematiksel modelleme
likilendirme
Duyusal beceriler
Psikomotor beceriler
Bilgi ve iletiim teknolojileri (BT)
Program'da kazandrlmas hedeflenen bu beceriler birbirleri ile balantl olmakla birlikte her renme ala-
nnda ele alnmas gerekmektedir. Problem zme becerisini kullanan bir rencinin bu srete akl yrtme,
iletiim gibi becerileri de kullanmas n grlmektedir. lkokulda bu becerilerin geliimi ileri snflardaki matematik
renimi iin de nemli bir role sahiptir. Bahsi geen becerilerin her snf seviyesinde matematiin her konusunda
pekitirilmesi gerekmektedir.
RETM PROGRAMI'NDA DEERLER ETM
rencilere iyi bir insan ve iyi bir vatanda olmalarn salayacak bilgi, beceri, tutum, davran ve alkan-
lklar kazandrmay amalayan eitim, bu ynyle deerlerle ekillenmi bir etkinliktir. Bu balamda okullardaki
deer eitiminin amalarndan biri rencilerin salkl, tutarl ve dengeli bir kiilik gelitirmelerini salamaktr. Bu-
nun iin bireyin ok ynl gelimesi nem tamaktadr. Ayrca insann tutum ve davranlarn biimlendirmede
nemli bir role sahip olan deerler, rencinin salkl ve dengeli geliimine katk salamaktadr.
Trk Mill Eitim Sisteminin temel hedefleri arasnda rencileri salkl, mutlu bir ekilde hayata hazrlamak,
iyi insan ve iyi vatanda olmalarn salayacak bilgi, beceri, deer, tutum, davran ve alkanlklarla donatmak
yer almaktadr. Bu balamda deerlerin eitim sreci ierisinde kazandrlmas ve yeni nesillere aktarlmas he-
deflere ulamada ve kltrel devamllk asndan da son derece nem tamaktadr.
Gnmz demokratik toplumlarnda, akademik baar kadar, insan ilikilerini dzenleyen pek ok deer gide-
rek daha fazla ne kmaktadr. Mill, manevi ve evrensel deerleri tanyan, benimseyen ve bunlar iselletirerek
davrana dntren bireyler yetitirmede aile, toplum, medyann yan sra retim programlarnn da nemli bir
etkisi bulunmaktadr. retim programlarnda derslerin doasna uygun olarak kazanmlar iinde yer alan deer
ifadeleri, rencilere hissettirilerek ve yaantsal hle getirilerek rtk bir biimde kazandrlmaya allmaldr.
Bu dorultuda kazanmlarn gerekletirilmesiyle deerlerin kazanlmasna katk salayaca dnlmektedir.
Ancak retim programnn uygulaycs olan retmenin deerler eitimine ilikin farkndalnn yan sra ye-
terlilii ve becerisi bu srete byk nem tamaktadr. Deerlerin kazanlma srecinde rehber olan retmen,
retim programnda yer verilen bilgi ve becerileri kazandrmann yan sra neyin iyi ve doru olduunu model
olarak ve etkinlikler yoluyla sunabilmelidir.
Bu erevede Matematik Dersi retim Program, bireylere matematiin gnlk yaantlarn iinde olduunu
anlamalar ve kullanmalaryla beraber renmeye deer olduunun hissettirilmesine vurgu yapmaktadr. Ma-
tematik dersi kapsamnda retilen konularn gereklilii bireyin kendi kiisel deerleriyle de yakndan ilikilidir.
Adalet, paylam, bilimsellik, esneklik, estetik, eitlik, zgrlk, sabr, sayg, sorumluluk ve tasarruf gibi deerlerin
matematik kazanmlaryla nasl ilikilendirilebileceine dair birka rnek aada verilmitir.
Adalet ve paylam: Bu deerlerin kazandrlmas iin renme-retme srecinde tm rencilerin etkin-

liklere katlmnn salanmasna nem verilmelidir. zellikle problem zme ve kurma gibi snf ii etkin katlm
gerektiren durumlarda buna zen gsterilmesi nemlidir.
Paylam problemlerinin tamamnda eit paylam esastr. Yalnz eit paylamn her zaman adil paylam
olamayaca durumlar da rneklendirilerek bu deer rencilere kazandrlabilir. Kesir ve blme ile ilgili kaza-
9
nmlarda matematiksel anlamdaki paylamann toplumsal ilikilerdeki paylama anlamyla ilikisi vurgulanabilir
(M.1.1.4.1. / M.2.1.5.1. / M.2.1.6.1. / M.3.1.6.2. / M.3.1.6.3. / M.3.1.6.4. / M.3.1.6.5. / M.5.1.2.8 / M. 6.1.5.5 /
M.6.1.5.6 / M.7.1.4.1 / M.7.1.4.7 / M.8.2.3.1).
Bilimsellik: Bilimsellik deeri, bilimsel metotlara uygun olarak rencilere bilimsel bak as kazandrmay
ierir. evremizdeki olaylarn incelenmesi, bununla ilgili verilerin toplanmas, bu verilerin dzenlenmesi, yorum-
lanmas ve anlaml bir btn haline getirilmesi sreci olarak ksaca aamalandrlabilecek bilimsel aratrma
sreci matematik retiminde veri/veri ileme renme alanlarnda n plana kmaktadr. zellikle Programdaki
bu renme alannda veri toplama ve deerlendirme ile ilgili kazanmlar (M.2.4.1.1. / M.3.4.1.1. / M.3.4.1.3.
/ M.4.4.1.1. / M.4.4.1.3. / M.5.3.1.1. / M.5.3.1.2 / M.6.4.1.1 / M.6.4.1.2 / M.7.1.4.3 / M.7.1.4.5. / M.7.2.1.3. /
M.7.4.1.4. / M.8.1.2.5. / M.8.2.2.3. / M.8.2.2.5 / M.8.2.2.6.) yardmyla bu deer kazandrlabilir.
Esneklik: Matematik sonular itibariyle belirli bir kesinlik ierse de matematik yapma srecinde farkl yakla-
mlar kullanlabilir. Problem zme ve kurma etkinliklerinde birden fazla yaklam dikkate alnabilir. Hatta baz
durumlarda sonular bile farkllk gsterebilir. Zihinden ilem yapma (M.1.1.2.5. / M.3.1.2.4. / M.4.1.4.4.) ve tahmin
etme (M.4.1.4.5. / M.4.1.5.4. / M.4.3.1.3.) ile bu srete kullanlabilecek ilem zellikleri (M.1.1.2.3. / M.3.1.2.2.. /
M.4.1.4.2) ile ilgili kazanmlar, esneklik deerinin retimi iin nemlidir. Ayrca lme renme alannda zellikle
standart olmayan l birimleri ile ilgili kazanmlardan (M.1.3.1.2. / M.1.3.1.3. / M.3.3.1.1. / M.3.3.3.1.) bu deerin
kazandrlmasnda yararlanlabilir.
Estetik: Matematik rntler ile ilgili bilgileri ierir. rntler say veya ekil biiminde karmza kar .
rntler matematiin temelini oluturur. (M.1.2.3.1. / M.1.2.3.2. / M.2.2.3.1.). Geometrik ekiller ile oluturulan
yaplarda simetri, yansma, teleme gibi unsurlar kullanlr. Matematik bu yaplardaki dzeni inceler. Bu dzey-
de simetri merkeze alnarak geometrik yaplar yardmyla rencilerde estetik deer gelitirilebilir (M.2.2.2.2.
/ M.2.2.3.2. / M.3.2.2.1. / M.3.2.2.2. / M.3.2.3.1. / M.4.2.1.5 / M.4.2.2.1. / M.4.2.2.2. / M.6.3.3.1. / M.7.2.1.3. /
M.8.3.2.3.).
Eitlik: Matematiksel dnmenin geliimi srecinde esas itibariyle ayn olan ama farkl temsil biimleriyle
gsterilebilen durumlar incelenir. rnein 1+7, 4.2, 16:2, 64, 2 gibi farkl temsil biimleri ayn oklua, yani 8e
karlk gelmektedir. Ayn okluun farkl gsterimleri, anlay, kavray, gr, grnm vb. farkllklarn aslnda
bir farkllk deil ayn eyin farkl grnmleri olarak dnlebilir. Farkllklara eitliin bu anlam ile baklarak
eitlik deerinin matematikteki eitlik kavramyla ilikisi kurulabilir (M.1.1.1.7. / M.1.1.2.3. / M.2.1.3.5. / M.4.1.5.7.
/ M.5.1.3.4 / M.5.1.5.4. / M.7.2.2.1.).
Tasarruf: Gnmz dnyasnda artan nfusla birlikte kaynaklarn verimli ve dikkatli bir ekilde kullanlmas
byk nem arz etmektedir. Matematik Dersi retim Program'nda zellikle lme renme alannda yer alan
kazanmlar bu deer erevesinde ele alnabilir (M.1.3.2.1. / M.2.3.2.3. / M.2.3.5.2. / M.3.3.4.2. / M.3.3.7.1.).
RETM PROGRAMI'NDA LME VE DEERLENDRME YAKLAIMI
retim programlarndaki bilgi, beceri ve deerlerin istenilen dzeyde kazandrlmas temel amatr. Bu
ama dorultusunda, rencilerin aktif olduu retim yaklamlarnn uygulanmas, renme ortamlarnn ve
materyallerinin amaca uygun seilmesi, becerilerin ve kazanmlarn sre ierisinde izlenmesi ve rencilerin
geliimlerinin kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle renme retme sreciyle lme ve deerlendirme
uygulamalarnn e gdml ve birbirini destekler nitelikte olmas gerekir.
retim programlarnda rencilerin sre ierisinde izlenmesi, ynlendirilmesi, renme glklerinin be-
lirlenerek giderilmesi, rencilerde anlaml ve kalc renmenin desteklenmesi amacyla srekli geri bildirimin
salanmasna ynelik bir lme deerlendirme anlay benimsenmitir. Elde edilen saysal deerlerin anlam
kazanabilmesi iin rencilerin geliiminin izlenmesi ve bu geliime bal olarak ynlendirilmesi, programlarda
nemsenen ilkeler arasndadr.
10
Eitim retim srecinde lme ve deerlendirme faaliyetleri; tanma, izleme ve sonu odakl olmak zere
farkl ekilde yaplabilmektedir. Tanma amal deerlendirme; retim programlarnda vurgulanan rencilerin
st dzey dnme becerileri, kazanmlar ve deerler asndan n renmelere ilikin dzeylerinin belirlenme-
sidir. zleme amal deerlendirme; asl amac rencilere not vermek olmayan, dnemin bandan sonuna kadar
retimi gelitirmek, rencilerin renme eksikliklerini belirlemek, ilgi ve yeteneklerini ortaya karmak amacyla
sre odakl olarak yaplan deerlendirmedir. Sonu odakl deerlendirmede ise renme retme sreci so-
nunda, renmenin ne dzeyde gerekletii tespit edilmekte ve rencilerin baar dzeyleri belirlenmektedir.
lme ve deerlendirme uygulamalar ekil 1de grld zere aamada ele alnabilir:
Tanma zleme-Biimlendirme Sonu (rn) Odakl
Amac: rencilerin dnem, nite Amac: Dnem bandan sonuna Amac: rencilerin kazanm ve be-
ve ders ncesinde beceri ve ka- kadar ncelik, rencilere not ver- ceri asndan ne dzeyde olduk-
zanmlar asndan n renmelere mek deil, renme eksiklerini belir- larnn, bir dier ifadeyle rencilerin
ilikin dzeylerinin belirlenmesidir. lemek ve renmelerini gelitirmek, baar dzeylerinin belirlenmesidir.
ilgi ve yeteneklerini ortaya karmak-
tr. Ayrca renme retme sreci-
ni biimlendirmektir.
Aralar: Hazrbulunuluk testleri, Aralar: zleme / nite testleri, uygu- Aralar: Dnem sonu snavlar,
gzlem, grme formlar, yetenek lama etkinlikleri, otantik grevler, de- uygulama snavlar, gzlem, gr-
testleri vb. receli puanlama anahtar, ak ulu me formlar, projeler vb.
sorular, yaplandrlm grid, tanlayc
dallanm aa, kelime ilikilendirme,
z ve akran deerlendirme, grup
deerlendirme, projeler, gzlem form-
lar vb.
ekil 1. lme ve Deerlendirme Uygulamalar
Deerlendirme, retim programlarnda kazandrlmak istenilen bilgi, beceri ve yetkinliklere rencilerin ne

oranda ulatklarnn tespit edilmesi ve tespit edilen eksik veya yanl renmelerin giderilmesi iin nlemler
alnmasnn salanmas asndan nemlidir. Deerlendirme renme ve retme srecinin bir paras olarak
dnlmelidir. Yaplan deerlendirme almalarnn srekli olmas nemlidir. retim ncesinde yaplan deer-
lendirme, renci hakknda bilgi edinilmesini ve renme hedeflerinin belirlenmesini; retim srasnda yaplan
deerlendirme, renci ve retmene geri bildirim verilmesini; retim sonunda yaplan deerlendirme ise ren-
me hedeflerinin karlanp karlanmad ve belirli alanlarda deiiklik yaplmas gerekip gerekmedii hakknda
karar vermeyi salayacaktr.
Deerlendirme almalarnda nemli bir husus, kazanmlara retmenin yan sra rencilerin kendi ken-
dilerine yapacaklar deerlendirmelerle ulamalarn salamak olacaktr. Bu hem rencilerin z gvenlerini, z
denetimlerini gelitirecek hem de onlara renmeyi renmenin yollarn aacaktr. Bu nedenle z deerlendir-
me, akran deerlendirme ve grup deerlendirmelerinin verimli bir ekilde gerekletirilebilmesi iin aama
uygulanmaldr. renci ilk aamada szel, ikinci aamada yazl olarak kendi renme srecine, performansna,
rnne ynelik deerlendirmelerde bulunmaldr. nc aamada ise dereceli puanlama anahtar, z deer-
lendirme formlar, dereceleme lekleri gibi eitli aralar kullanlarak puanlamalar yaplabilir. Bu aamalarn
srasyla uygulanmasna dikkat edilmelidir. rencilerden, birinci ve ikinci aamay etkili olarak kullandktan sonra
kendi rnne, akrannn rnne ve grup olarak yaptklar almalara ilikin puan vermesi istenir.
11
Btn dier almalarda olduu gibi lme ve deerlendirme faaliyetlerinde de bireysel farkllklar dikkatle ve
titizlikle gz nnde bulundurulmaldr. Ama hibir zaman rencileri yarglamak deil; akademik, sosyal veya
kltrel geliimlerini destekleyerek onlara yol gsterecek bir faaliyet olarak lme ve deerlendirme almalarn
yapmak olmaldr.
RETM PROGRAMI'NDA REHBERLK YAKLAIMI
Kiide var olan gizilglerin, yeteneklerin, kapasitenin ortaya konmas, kullanlmas ve gelitirilmesi amacyla
bireyin kendini gerekletirmesine yardm etmek retim programlarnda rehberlik almalarnn nihai amacn
oluturmaktadr.
Temel eitimi tamamlayan rencilerden;
Okula ve evreye etkin olarak uyum salamalar,

Potansiyellerini tam olarak kullanp eitsel baarlarn artrmalar,
Kendilerini tanmalar, kabul etmeleri ve gelitirmeleri,
Bakalarn anlamalar, kabul etmeleri ve kiiler aras etkileim becerilerini gelitirmeleri,
Topluma kar olumlu anlay ve tutum gelitirmeleri,
Hayatn gvenli ve salkl srdrmek iin olumlu tutum ve davranlar gelitirmeleri,
Eitsel ve mesleki gelecekleri iin gerekli alt yapya ulamalar
beklenmektedir.
retim programlarnda ele alnacak her trl rehberlik almalarnn ierii okulun zellikleriyle rencilerin
geliim dnemleri ve ihtiyalarna gre farkllk gstermektedir. Programlardaki rehberlik almalarnn ierii
bu dnemdeki ocuklarn geliim zelliklerine uygun, akademik baarlarn destekleyici ve eitim amalaryla
uyumlu biimde hazrlanmaldr.
Buna gre ilkokul sreci iinde rencinin kendini tanmas, ilgi, yetenek ve zelliklerini kefetmesi, gelitir-
mesi amalanr. Bu yllarda, kiisel ve sosyal rehberlik alannda zellikle benlik saygs, z ynetim, z denetim,
problem zme ve karar verme gibi kiiliin eitli ynlerini etkileyecek alanlarda bireysel geliimi salamaya
ynelik almalar nemli bir yer tutar. Bu dnemde ocuklarda sosyal ilgi ve ait olma duygusunu gelitirme,
bakalarnn ihtiyalarna duyarl olma, iletiim kurma, i birlii yapma gibi sosyalleme srecini kolaylatrma,
rehberlik almalarndan beklenen yararlar iindedir. Eitsel rehberlik alannda okula ilgi, zaman iyi kullanma,
planl alma, eitime deer verme gibi temel tutum ve becerilerin kazandrlmas amacyla uygun frsatlar ve
renme yaantlarnn kazandrlmas ok nemlidir. ocuun, i ve meslek yaamna ilikin olumlu deer ve
tutumlar gelitirmesi, meslekleri tanmas, mesleki alternatifleri incelemesi, eitsel ve mesleki kararlar arasndaki
ilikileri kurmas gibi amalarn gereklemesi rehberlik almalarnn kapsamnda yer alr.
Ortaokulda ise kiisel ve sosyal rehberlik alannda, rencinin kiilik btnln kazanmas, yetikinler dn-
yasna hazrlanmas, yaam felsefesini oluturmas, kendine gvenen, sosyal ilikilerde baarl, iletiim kurabi-
len, zaman verimli kullanabilen, i birlii yapabilen ve empati kurabilen gl bir birey olarak yaad ortama,
deiikliklere aktif uyum salamas amalanr. Eitsel rehberlik alannda, rencinin kendini tanmas, evrede
kendine ak eitim olanaklarn renmesi, gizilglerini gelitirmesi iin uygun ortam ve frsatlar salanmas
gerekir. Mesleki rehberlik alanndaysa i ve alma yaamna ilikin gereki deerlendirmeler yapmas, ken-
dine uygun seenekleri tanmas ve ilgi alanlarnn farkna varmas amalanr. Kendini gerekletirme yolunda
verecei tm kararlarda kendi zelliklerine ve evre koullarna duyarl ve bilinli olabilmesine allr.
retim program uygulanrken bireysel farkllklar, btn renciler iin olduu kadar zel gereksinimli -
renciler iin de zerinde hassasiyetle durulmas gereken konulardan biridir. Bu nedenle retim program uygu-
lanrken zel gereksinimi olan renciler iin gereken esneklik gsterilmeli; rencilerin ilgi, istek ve ihtiyalar
dorultusunda etkinlikler hazrlanmal ve planlamalar yaplmaldr.
12
RENME ALANLARI VE PROGRAMIN YAPISI
LKOKUL MATEMATK DERS:

lkokul Matematik Dersi retim Program; Saylar ve lemler, Geometri, lme ve Veri leme olmak zere
drt renme alanndan olumaktadr. Tm renme alanlarna her snf seviyesinde yer verilirken baz alt ren-
me alanlar belirli bir snftan sonra devreye girmektedir. Bu retim Program'nda yer alan renme alanlarnn
ve alt renme alanlarnn ieriini aadaki gibi zetlemek mmkndr.
Saylar ve lemler
Doal saylar alt renme alannda kazanmlar rakamlarn retimi ile balamakta, snf seviyesi arttka
daha byk saylar ve basamaklarn renilmesi hedeflenmektedir. 1. snfta rakamlarn renilmesinden sonra
20ye kadar olan saylar onluk ve birlik eklinde paralara ayrlarak basamak kavramna hazrlk yaplmaktadr.
Toplama ve karma ilemlerini destekleyici nitelikte para, para-btn ilikisi de sunulmaktadr. Saylar ile ilgili
kazanmlarda 20den kk saylar ile allmas istenmekle birlikte, 100e kadar ritmik saymalar da yaptrl-
maktadr. 2. snfta saylar ve ilemler renme alannn temel hedefi, basamak kavramnn retimidir. Modeller
kullanlarak 100den kk saylarn basamak deerlerine ayrlmas ve incelenmesi beklenmektedir. 3. snfta,
nceki snflarn devam niteliinde, basamakl saylarn modellenerek okunmas, incelenmesi ve bylece
basamak deeri bilgisinin geniletilmesi ve pekitirilmesi amalanmtr. Tek ve ift saylarn tanmlar ve bu
saylarn toplamlarnn tek mi ift mi olduunun incelenmesine yer verilmektedir. Ayrca bu snf seviyesinde eski
uygarlklarn kullanm olduu say sistemlerinin ve rakamlarn tantlmasna da yer verilmektedir. 4. snftaki
kazanmlar 4, 5 ve 6 basamakl saylarn okunmas, yazlmas, blklerine ayrlp basamak deerlerinin belirtil-
mesini iermektedir.
Toplama ve karma ilemleri, 1. snftan itibaren balamaktadr. Her iki ilemin farkl anlamlarnn modellerle
ele alnmas, aralarndaki ilikinin belirtilmesi, toplama ve karmann temel zellikleri, stratejiler kullanlarak zi-
hinden ilemler yaplmas, Program'n ana hedeflerindendir. arpma ve blme ilemleri bakmndan, 2. snftan
itibaren, modeller yardmyla farkl anlamlarn verilmesi nem tamaktadr. Snf seviyesi ilerledike arpma ve
blme arasndaki iliki kademeli olarak ele alnmaktadr. Zihinden arpma ilemi ve blme ileminin pekitirilmesi
3. snfta ele alnrken uzun blme ilemi 4. snfa braklmaktadr. Kesirler alt renme alannda 1. snfta btn
ve yarm kesirler ile ilgili farkndalk oluturulmaktadr. 2. snfta btn ve yarmn eyrek ile ilikisi verilmektedir.
Blme (gruplandrma, paralama) ilemine giriin yapld 3. snfta ise para-btn ilikisi vurgulanarak kesire
ait terimler tantlmaktadr. Ayrca birim kesir kavram ele alnarak pay ve payda arasndaki iliki pekitirilmektedir.
4. snfta basit, bileik ve tam sayl kesri tanmlamalar ve kullanmalar rencilerden beklenmekte ve kesirlerde
toplama ve karma ilemlerine giri yaplmaktadr. Paydalar eit kesirler ile toplama ve karma ilemlerinin
yaplmas ve uygun problemlerin zlmesi hedeflenmektedir.
Geometri
Geometri kazanmlar Program'n tm snf seviyelerinde yer almaktadr. Geometrik cisimler ve ekiller alt
renme alannda yer alan kazanmlarda 1. snfta rencilerden ekilleri ke ve kenar saylarna gre snflan-
drarak gen, kare, dikdrtgen ve emberi adlandrmalar, tanmalar ve model oluturmalar beklenmektedir.
Geometrik cisimleri gnlk hayattan verilen rneklerle (matematiksel adlandrlma yaplmadan) snflandrmalar
da hedeflenmektedir. 2. snfta daireye yer verilmekte ve dier ekillerin kenar ve ke saylarna gre snfland-
rlmas beklenmektedir. nce bilinen tek bir ekil kullanarak, daha sonra farkl ekiller kullanarak ekil modelleri
oluturmalar ve bunlar noktal kt zerine izebilmeleri hedeflenmitir. Ayrca rencilerin geometrik cisimleri
tanmalar ve modellemeleri beklenmektedir. 3. snfta rencilerin cisimlerin yzlerini, kelerini ve ayrtlarn;
kp, kare ve dikdrtgen prizma arasndaki benzerlikleri ve farkllklar belirlemeleri hedeflenmektedir. Ayrca cet-
vel kullanarak gen, kare ve dikdrtgen izmeleri; kare ve dikdrtgenin kegenlerini belirlemeleri beklenmek-
tedir. 4. snfn kazanmlar arasnda gen, kare ve dikdrtgenin kenarlarn ve kelerini isimlendirmeleri, kenar
zelliklerini belirlemeleri ve genleri kenar uzunluklarna gre snflandrmalar bulunmaktadr. rencilerin izo-
metrik veya kareli ktla, e kplerle oluturulan izimlere uygun yaplar oluturmas da bu snf seviyesinde ele
alnmaktadr.
13
Uzamsal ilikiler alt renme alannda ise 1. snfta rencilerin yer ve yn bildiren ifadeleri gnlk hayat
durumlar ile ilikilendirerek kullanmalar beklenmektedir. 2. snfta bir doru boyunca konum, yn ve hareketi
tanmlamak iin matematiksel dil kullanmalar ve evrelerindeki simetrik ekilleri bulmalar hedeflenmitir. 3. s-
nfta kare, dikdrtgen gibi ekillerin birden fazla simetri dorusu olduunu fark etmeleri ve bir paras verilen ekli
yatay veya dikey simetri dorusuna gre tamamlamalar beklenmektedir. 4. snfta simetrinin geometrik yap ve
modeller zerinden aklanmas ve simetri dorusunun izilmesine ynelik kazanmlara yer verilmitir. Ayrca
verilen bir eklin doruya gre simetriinin izilmesi hedeflenmitir.
Geometrik rntler alt renme alannda, 1. snfta rencilerin belirli bir geometrik rnty deneyimlerle
bulmalar hedeflenmektedir. geleri ekiller veya cisimler olan bir rntdeki ilikinin belirlenmesine ve eksik
braklan genin bulunmasna ynelik kazanmlara yer verilmektedir. En ok geli geometrik rnt olutur-
malar hedeflenmektedir. 2. snfta tekrarlayan bir rntde eksik braklan geleri belirleyerek tamamlama ve bir
rntdeki ilikileri grerek farkl malzemeler ile ayn ilikiye sahip rntler oluturma kazanmlar bulunmak-
tadr. 3. snfta kaplama yapmaya, yapt kaplama rntsn noktal ya da kareli kt zerine izmeye imkn
veren kazanmlar yer almaktadr.
Geometride temel kavramlar alt renme alannn, rencilerin hazrbulunuluklar dnlerek 3. snftan
sonra ele alnmasnn uygun olaca dnlmtr. rencilerin nokta, doru, n, doru paras gibi daha so-
yut kavramlar ifade etmeleri ve ay tanyarak evrelerinden rnekler vermeleri beklenmektedir. 4. snfta ren-
cilerin dzlemi tanmas, rneklendirmesi, ay oluturan kenarlar ve kesini belirlemesi, isimlendirmesi ve a-
lar snflandrmas hedeflenmektedir. Verilen bir ann iziminde, standart a lme aralarndan zellikle pergel
kullanlarak ann bir nn balang noktas etrafnda dndrlmesi ile olutuunu fark etmesi beklenmektedir.
lme
llecek zelliin belirlenmesi, karlatrma ve sralama yapma, nce standart olmayan daha sonra stan-
dart birimler kullanarak lme yapma ve son olarak da bu bilgileri uygulama ve yorumlama lme renme
alannn ilerleme srecini yanstmaktadr. Bu almalarda nce sezgiye dayal karlatrma ve sralama yapma,
sonrasnda standart olmayan ve olan birimler kullanarak lme yapmas hedeflenmitir.
retim Program'nda 1. ve 2. snflarda uzunluk lme, paralarmz, zaman lme, tartma ve sv lme alt
renme alanlarna ait kazananmlar bulunurken 3. snfta ise bu alt balklara alan lme ve evre lme alt
renme alanlar eklenmektedir.
1. snfta nce nesneleri uzunluklarna gre sralayp sonra standart olmayan uygun bir arala birimleri tekrar-
l kullanarak lme ilemini gerekletirmeye ynelik kazanmlara yer verilmektedir. 2. snfta renciler standart
olmayan birimleri kullanarak lme yaparken ayn birimin daha kk paralarna ihtiya duymalar gerektiini
fark etmeleri ve neden standart bir birime gerek duyulduunu aklamalar beklenmektedir. Standart lme birim-
lerini tanmalar ve uzunluklar standart aralar kullanarak santimetre ve metre cinsinden lmeleri hedeflenmek-
tedir. Modeller kullanarak ya da modelleme yaparak toplama ve karma ilemlerini ieren uzunluk problemlerini
zmeleri amalanmtr. 3. snfta rencilerin standart lme birimleri ile standart olmayan birimler arasnda
iliki kurmalarnn salanmas hedeflenmektedir. 4. snfta milimetreyi ve milimetrenin dier lme birimleri ile
ilikisini bilmeleri beklenmektedir.
Paralarmz alt renme alannn 1. snf kazanmlar, paralarmz tanmaya yneliktir. 2. snfta lira ve kuru
arasndaki ilikinin fark edilerek karlatrlmas, 3. snfta bu ilikinin gsterilmesi ve bu ilikilerle ilgili problemler
zlmesi hedeflenmektedir.
Soyut bir kavram olan zamann llmesi konusunda rencilerin belirli olaylar ve durumlar referans alarak
gnn blmlerini sylemeleri beklenmektedir. 1. snfta takvim kullanm ve takvimin zerindeki gnn ve ayn
belirtilerek kullanlmas, bir haftada 7 gn olduunun fark edilmesi hedeflenmektedir. Tam saatlerin okunmas
1. snfta balamakta, 2. snfta tam, yarm ve eyrek saatlerin okunmas ile devam etmektedir. Dakika-saat,
saat-gn, gn-hafta, gn-hafta-ay, ay-mevsim, mevsim-yl arasndaki ilikilerin aklanmas da bu snfta yer
almaktadr. 3. snfta rencilerin saati dakika ve saat cinsinden okuyabilmeleri hedeflenmitir. Buna ek olarak
14
dntrme ilemleri yaplmadan yl-hafta, yl-gn, dakika-saniye arasndaki ilikiyi aklayabilmeleri beklenmek-
tedir. 4. snfta saat-dakika, dakika-saniye, yl-hafta, yl-ay-hafta-gn ilikileri ve birini dieri cinsinden ifade etme-
leri ele alnmaktadr.
1. snfta tartma ve sv lme alt renme alanlarna karlatrmalarla balanlmaktadr. 2. snfta standart
lme biriminin neminin fark ettirilmesi ve arlklarn kilogram cinsinden llmesi, verilen nesnelerin ktleleri-
ne gre sralanmas hedeflenmektedir. Standart olmayan birimlerle svlarn miktarnn llmesi ve daha sonra
da standart olmayan kk birimler kullanarak iki farkl kabn kapasitesinin karlatrlmas kazanmlarna yer
verilmektedir. 3. snfta kilogram ve gramn nerelerde kullanldklarnn fark ettirilmesi ve bu birimler arasndaki
ilikinin aklanmas bulunmaktadr. Tahmine yer vermek asndan rencilerden nesnelerin arlklarn tahmin
ettikten sonra doruluunu aratrmalarna ynelik kazanmlara yer verilmitir. Standart sv lme biriminin ne
olduu ve gerekliliinin aklanmas, litre ve yarm litre ile lme yaptrlmas gerekmektedir. 4. snfta yarm ve
eyrek kilogramn gram cinsinden llmesi, kilogram ve gramn ktle lerken birlikte kullanlmalar yer almak-
tadr. Yine bu snfta ton ve miligramn kullanld yerlerin tahmin edilmesi ve problem zmede kullanlmas,
mililitre kavramnn aklanmas ve litre ile olan ilikisini ortaya koymaya ynelik kazanmlara yer verilmitir. Litre
ve mililitreyi birlikte kullanarak lme yapabilmeleri ve bir kaptaki sv miktarn rendii l birimleri ile tahmin
etmeleri amalanmtr.
evre ve alan ile ilgili kazanmlara 3 ve 4. snfta yer verilmitir. 3. snfta nesnelerin evrelerinin belirlenmesi,
geometrik ekillerin evre uzunluunun llmesi, hesaplanmas ve bunlarla ilgili problem zlmesi bulunmak-
tadr. Ayrca farkl byklkteki ayn cins iki geometrik eklin uygun malzeme ile kaplanarak alann ne olduunun
fark edilmesi hedeflenmektedir. Yine bu snfta bir alan standart olmayan lme birimleri ile tahmin etme ve do-
ruluunu kontrol etmeye ynelik kazanmlara yer verilmitir. 4. snfta ise kare ve dikdrtgenin evre uzunluklar
ile kenar uzunluklar arasndaki ilikinin aklanmas beklenmektedir. ekillerin alanlarnn bu alanlar kaplayan
birim karelerden olutuunun renciler tarafndan fark edilmesi beklenmektedir. Dier yandan kare ve dikdrt-
genin alannn arpma ve toplama ilemi ile ilikilendirilmesine ynelik kazanmlar bulunmaktadr.
Veri leme
Veri leme renme alan Saylar ve lemler renme alann da destekleyecek ekilde 1. snftan itibaren
ele alnmaktadr. Bu renme alan ekillendirilirken ilkokul dzeyindeki uluslararas snavlarda vurgulanan nok-
talar da gz nnde bulundurulmutur. Kazanmlar iki boyut erevesinde hazrlanmtr. lk olarak kazanmlar
ve snf seviyeleri veri retiminde ne kan model gz nnde bulundurularak oluturulmutur. Veri retimi
drt admdan olumaktadr: Aratrlabilir soru oluturma, veri toplama, veriyi ileme ve analiz etme ve sonular
yorumlama. Veri renme alannn bu admlar esas alnarak yrtlmesi esastr. Ele alnan aratrma problem-
leri ve saylar, snf snrllklar ierisinde dnlmelidir. kinci boyut ise verilerden yararlanarak eitli tablo ve
grafiklerin oluturulmas ve yorumlanmasdr. Ayrca snf seviyeleri arttka rencilerin daha fazla veri grubu ile
almalar salanmtr.
1. snfta en ok iki veri grubuna sahip basit tablolar okuma, 2. snfta verilen bir aratrma sorusu iin veri
toplama, veriyi tablo ve nesne grafii ile temsil edip yorumlama, sklk tablosu hazrlama ve ekil grafiini okuya-
bilme hedeflenmitir. 3. snfta en ok veri grubuna sahip basit tablolar okuma, yorumlama ve tablodan elde
ettii veriyi dzenlemesi beklenmektedir. 4. snfta ise stun grafiini incelemeleri ve oluturmalar hedeflenmek-
tedir. Ayrca elde ettii veriyi sunmak amacyla farkl gsterimler kullanmalar ve stun grafii ile tablo ve dier
grafiklerle gsterilen bilgileri kullanarak gnlk hayatla ilgili problemler zp kurmalar hedeflenmektedir.
15
ORTAOKUL MATEMATK DERS:
Ortaokul Matematik Dersi retim Program; Saylar ve lemler, Cebir, Geometri ve lme, Veri leme ve
Olaslk olmak zere be renme alannndan olumaktadr.
Saylar ve lemler
5. snfta rencilerden doal saylar okuyup yazmalar ve doal saylarda drt ilem yapmalar beklenmek-
tedir. Bu snf seviyesinde rencilerin tam sayl ve bileik kesirleri anlamlandrmalar, dnm yapmalar, pay-
lar veya paydalar eit kesirleri, birinin paydas dierinin paydasnn kat olan kesirleri sralamalar, bu kesirlerle
toplama ve karma ilemlerini yapmalar ve bu ilemleri anlamlandrmalar beklenmektedir. Ondalk gsterim
konusu ise 5. snfta ele alnmaya balanmaktadr. Ondalk gsterimin kesirlerle ilikilendirilmesi, toplama ve
karma ilemlerini yapmalar beklenmektedir. Saylar ve lemler renme alannda yzde kavramna da yer ve-
rilmekte, yzde kavramnn kesir ve ondalk gsterimlerle ilikilendirilmesi beklenmektedir. 6. snfta bu kazanm-
larn devam olarak doal saylarda ilem nceliini gerektiren kazanmlar yer almaktadr. Bu snf seviyesinde
doal saylarn arpan ve katlarna ynelik almalara da yer verilmitir. rencilerden bu seviyede kmelerle
ilgili temel kavramlar anlamalar, tam saylar anlamlandrmalar ve sralamalar beklenmektedir.
5. snfn devam olarak kesirleri sralama, karlatrma ve kesirlerle drt ilem yapmaya ynelik kazanmlar
6. snf seviyesinde yer almaktadr. rencilerin bu seviyede ayrca ondalk gsterimleri verilen saylar zm-
lemeleri, bu saylara ilikin arpma ve blme ilemlerini yapmalar ve oran kavramn anlamlandrmalar beklen-
mektedir.
7. snf Saylar ve lemler renme alan tam saylarla toplama, karma, arpma ve blme ilemleri ile bir-
likte rasyonel saylarn tantlmasn, karlatrlmasn ve rasyonel saylarla drt ilem yapp problem zmeyi
iermektedir. 7. snfta oran ve orant alt renme alanna gelince rencilerin oranlar verilen okluklar belirle-
meleri, gerek hayat durumlarn inceleyerek orantsal durumlar tespit etmeleri, doru ve ters orantl okluklar
anlayarak ilgili problemleri zmeleri beklenmektedir. Saylar ve lemler renme alan 7. snfta yzdeler ile son
bulmakta, bu alt renme alannda rencilerin yzde problemlerinde verilmeyen okluu bulmalar ve bir oklu-
u belirli bir yzde ile artrmaya veya azaltmaya ynelik hesaplamalar yapmalar beklenmektedir. 8. snfa gelin-
diinde ise arpanlar ve katlar, sl ifadeler ve karekkl ifadeler ele alnmaktadr. En byk ortak bleni (EBOB)
ve en kk ortak kat (EKOK) hesaplama ve ilgili problemleri zmek ile balayan renme alan, sl ifadelerle
ilgili kurallar ve ilemler ile devam etmektedir. Bilimsel gsterimler de yine 8. snfta yer almaktadr. rencilerin
karekkl ifadeleri anlamas, bu ifadelerle ilem yapabilmesi ve ondalk gsterimlerin karekklerini belirlemesi
beklenmektedir. Son olarak gerek saylar tanmalar ve rasyonel saylar ile irrasyonel saylar arasnda ilikiler
kurabilmeleri 8. snfta ele alnmaktadr.
Cebir
Cebir renme alanna ilikin kazanmlar ilk olarak 6. snfta yer almaktadr. Bu snf seviyesinde ren-
cilerden say rntlerinde istenilen terimi bulmalar, cebirsel ifadeleri anlamlandrmalar hedeflenmektedir. 7.
snfta iki alt renme alan vardr: cebirsel ifadeler ile eitlik ve denklem. Bu snf dzeyinde rencilerin cebirsel
ifadelerde toplama ve karma ilemlerini yapmalar, eitlik kavramn anlamalar ve birinci dereceden bir bilin-
meyenli denklemleri ve ilgili problemleri zmeleri beklenmektedir. 8. snfta Cebir renme alanna ok daha
geni yer verilmektedir. Bu seviyede cebirsel ifadeler ve zdelikler, dorusal denklemler, eitsizlikler konular
ilenmektedir. rencilerin cebirsel ifadeleri ve zdelikleri anlamalar ve cebirsel ifadeleri arpanlara ayrmalar
beklenmektedir. Bunlara ek olarak iki deiken arasndaki dorusal ilikinin incelenmesi ve denklem zmleri
yer almaktadr. Ortaokul cebir konular bir bilinmeyenli eitsizliklerin incelenmesi ile sona ermektedir.
Geometri ve lme
Bu renme alanna ilikin 5. snfta rencilerin doru, doru paras ve n gibi temel geometrik kavramlar
aklamas, gstermesi ve izmesi hedeflenmitir. rencilerin ayrca okgenleri isimlendirmeleri ve temel ele-
manlarn tanmalar amalanmtr. Bu seviyede dikdrtgen, paralelkenar, ekenar drtgen ve yamuun temel
16
zelliklerini anlamaya ynelik kazanmlara da yer verilmitir. Uzunluk llerini tanma, dntrme ve okgen-
lerin evre uzunlularn hesaplamaya ynelik kazanmlar yine bu seviyede yer almaktadr. rencilerin 5. snfta
dikdrtgenin alann santimetrekare ve metrekare cinsinden hesaplamalar, dikdrtgenler prizmasn tanmalar,
temel zelliklerini belirlemeleri, yzey anm izmeleri ve yzey alann hesaplamalar hedeflenmitir. 6. snfa
gelindiinde ise rencilerin a, e a ve ykseklik kavramlarn anlamlandrmalar, paralelkenar ve genin
alanlarn hesaplamalar beklenir. Bu seviyede ember kavram ve dikdrtgenler prizmasnn hacmini anlamlan-
drmaya ve hesaplamaya ynelik kazanmlara da yer verilmitir.
7. snf Geometri ve lme renme alannda aortay, ynde, ters, i ters ve d ters a kavramlar ele
alnp bunlarn zellikleri incelenmektedir. okgenler konusunda ise dzgn okgenler ve i ve d alar ele
alnmakta olup dikdrtgen, paralelkenar, yamuk ve ekenar drtgen incelenerek yamuk ve ekenar drtgene ait
alan bantlar oluturularak ilgili alan problemlerinin zlmesi beklenmektedir. ember alt renme alannda
ise emberde merkez a grd yaylar ile birlikte deerlendirilerek rencilerin emberin ve ember parasnn
uzunluunu, daire ve daire diliminin alann hesaplamalar beklenmektedir. Cisimlerin farkl ynlerden grnm-
lerinin izilmesi de 7. snfta yer almaktadr. 8. snfa gelindiinde genler alt renme alan derinlemesine ele
alnmakta ve rencilerin Pisagor bantsn anlamalar ve ilgili problemleri zmeleri beklenmektedir. Bu snf
dzeyinde dnm geometrisi alt renme alan ierisinde teleme ve yansma dnmleri verilmektedir. ok-
genlerde elik ve benzerlik kavramlar incelenmekte ve rencilerin e ve benzer okgenleri belirlemeleri ve ina
etmeleri beklenmektedir. Ayrca geometrik cisimlerden dik prizma, dik silindir, dik piramit ve koni ele alnmaktadr.
Veri leme
5. snf seviyesinde veri ileme renme alanna ilikin rencilerden veri toplamay gerektiren aratrma
sorular oluturmalar, bu sorulara uygun veriyi tablo, sklk tablosu ve stun grafiinden uygun olanlar ile gs-
termeleri ve yorumlamalar beklenmektedir. 6. snf seviyesinde ise iki veri grubuna ilikin veri elde etmeleri, bu
verileri dzenlemeleri ve analiz etmeleri beklenmektedir. rencilerin iki gruba ait verileri karlatrmada ve
yorumlamada aritmetik ortalama ve aklk kullanmas bu seviyede hedeflenen kazanmlar arasndadr. 7. snfta
daire ve izgi grafii kavramlar ele alnmakta ve rencilerin bu grafikleri yorumlamalar beklenmektedir. Bun-
larn yan sra ortalama, ortanca ve tepe deer kavramlarnn renciler tarafndan anlalmas, hesaplanmas
ve yorumlanmas beklenmektedir. Ayrca verileri uygun olan gsterimler ile sunmalar istenmektedir. 8. snfa
gelindiinde ise en fazla veri grubunu ieren izgi ve stun grafiklerini yorumlamalar ve aratrma sorularna
ilikin verileri uygunluuna gre stun, daire ve izgi grafii ile gstermeleri ve bu gsterimler arasnda uygun
olan dnmler yapmalar beklenmektedir.
Olaslk
Olaslk renme alan sadece 8. snfta yer almaktadr. Bu dzeyde rencilerin bir olaya ait olas durumlar
ve farkl olaslklara sahip olaylar belirlemeleri, e olaslkl olaylar incelemeleri ve basit olaylarn olma olaslk-
larn hesaplamalar beklenmektedir.
RETM PROGRAMI'NIN YAPISI

Program nitelendirilerek her bir nitede renme alanlarna gre hangi kazanmlarn ilenecei belirlenmi-
tir. Kazanmlarn yaps aada ematik olarak gsterilmitir.
17
RETM PROGRAMI'NIN UYGULANMASINDA DKKAT EDLECEK HUSUSLAR
renme-retme srecinde etkili olan birok faktr programn uygulanma srecinde de etkilidir. retim
yaklamnn belirlenmesinde ve renme ortamlarnn dzenlenmesinde programn nerileri ve kazanmlar er-
evesinde kalmak kouluyla retmenlere esneklik tannmaktadr. Program'n uygulanmasnda dikkat edilecek
esaslar aada sralanmtr:
rencilerin bireysel farkllklar ihmal edilmemelidir. Bu nedenle matematik retim almalarnda ren-
cilerin renme stillerini ve stratejilerini ne karan uygulamalara ncelik ve nem verilmelidir.
rencilerin nceki renmeleri tespit edilmeli ve etkin renmeyi destekler nitelikteki etkinliklerle renci-
lerin yeni matematiksel kavramlar nceki kavramlarn zerine ina etmeleri iin frsatlar sunulmal ve bu srete
renciler cesaretlendirilmelidir.
Yeni kavramlarn retiminde ve yaplacak olan deerlendirmelerde mmkn olduu lde somut mater-
yaller kullanlmaldr. Say kartlar, onluk bloklar, kesir takmlar, basit gnlk materyallerden elde edilecek eitli
modeller vb. bu materyallere rnek olarak gsterilebilir.
Matematik renme-retme srecinde rencilerin dncelerini szl olarak ifade etmeleri, matematik-
sel kavramlarn iselletirilmesi, anlalmas ve yaplandrlmasnda nemli bir yere sahiptir. renciler, retim
srecinde kavramlar nasl yaplandrdklarn sergilerken, bireysel ve bireyleraras iletiim kurmaya da tevik
edilmelidir.
Matematiksel kavramlarn renimi srecinde rencilerin dncelerini ifade edebilmeleri iin retmenle-
rin ynlendirmeleri gerekli ve nemlidir. Bu balamda, Bu probleme benzer bir problemle daha nce karlatn
m? Eer karlatysan nasl bir yol izlediini hatrlyor musun? Bu problemin zmnde ie yarayacak yolu bi-
liyor musun? gibi sorularla rencinin dnme srecini ortaya koymasna ve glendirmesine frsat verilmelidir.
Matematie kar olumlu tutum gelitirmenin matematik baars zerine etkisi gz ard edilemez. nite
ierikleriyle ilikili olarak uygun grlen blmlerde matematik oyunlarna yer vermeye allmaldr.
Matematiin hayatn bir paras olduu unutulmamal, bunun iin her frsat matematiksel dnmenin ge-
liimi iin deerlendirilmelidir. Bu amala dier derslerle Matematik dersi arasnda yeri geldike ilikilendirmeler
yaplmaldr. rnein gerek gnlk hayatta karlalan gerekse Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler dersi iinde yer
bulan ekmek israf, geri dnm, salkl ve planl hayat, vergi bilinci, sosyal gvenlik hak ve ykmllkleri gibi
konular zellikle vurgulanmal ve bu konularda rnekler verilmelidir.
Program'n uygulanmasnda renciler arasndaki bireysel ve kltrel farkllklar dikkate alnmaldr. Bu

balamda, matematik retim srecinde uygun yntem ve yaklamlar tercih edilmelidir.
Program'da yer alan cebire gei alt renme alan, matematiksel dncenin nemli bir alt boyutu olan ce-
birsel dnme asndan matematik retimi alannda yaplan almalar dikkate alnarak, ulusal ve uluslararas
almalar incelenerek hazrlanmtr. Cebire gei alt renme alanna ait kazanmlar ilenirken kazanmlarn
srasna dikkat edilmeli ve yeri geldiinde dier renme alanlarnda bulunan kazanmlarla cebire gei kaza-
nmlar ilikilendirilmelidir.
Program'da yer alan renme alanlar, alt renme alanlar ve kazanmlarn sralan, ileni sras deildir.
Her snf iin nerilen nite sralamas Program'da niteler ve Zaman Dalmlar bal altnda ayrca belirtil-
mitir. leni sralamasnda bu neriler dikkate alnmaldr.
18
Ders kitaplarnda, nitelerin genel sralamasnda bir deiiklik yapmamak kaydyla nite iindeki kaza-
nmlarn verili srasnda deiiklie gidilebilir. Snf seviyesine gre kazanmlar birletirilerek ilenebilir. Gerekli
hllerde bir kazanm baka bir nite altnda da ele alnabilir.
Bir kazanmn ileni sresi, bata rencilerin seviyesi olmak zere birok deikene baldr. Bu nedenle
Program'daki kazanmlara ynelik verilen ileni sreleri kesin olmayp yaklak deerleri belirtmektedir.
Matematik Dersi retim Program renciyi merkeze alan ve kavramsal anlamay nemseyen bir bak
asna sahip olmakla birlikte, Trkiye Yeterlilikler erevesinde (TY) belirlenen 8 anahtar yetkinlikle birlikte es-
neklik, estetik, eitlik, adalet ve paylam gibi deerleri de uygun kazanmlarla ilikilendirmeyi ne karmaktadr.
19
1-8. SINIFLAR RENME ALANLARININ SINIFLARA GRE DAILIMI
SINIFLAR
SIRA
RENME ALANI ALT RENME ALANI

1 2 3 4
Doal Saylar x x x x
Doal Saylarla Toplama lemi x x x x
Doal Saylarla karma lemi x x x x

SAYILAR VE
1 Doal Saylarla arpma lemi x x x
LEMLER
Doal Saylarla Blme lemi x x x
Kesirler x x x x
Kesirlerle lemler x
Geometrik Cisimler ve ekiller x x x x
Uzamsal likiler x x x x
2 GEOMETR
Geometrik rntler x x x
Geometride Temel Kavramlar x x
Uzunluk lme x x x x
evre lme x x
Alan lme x x
3 LME Paralarmz x x x
Zaman lme x x x x
Tartma x x x x
Sv lme x x x x
4 VER LEME Veri Toplama ve Deerlendirme x x x x
20
SINIFLAR
SIRA
RENME ALANI ALT RENME ALANI

5 6 7 8
Doal Saylar x
Doal Saylarla lemler x x
Kesirler x
Kesirlerle lemler x x
Ondalk Gsterim x x
Yzdeler x x
arpanlar ve Katlar x x
SAYILAR VE Kmeler x
1
LEMLER Tam Saylar x
Tam Saylarla lemler x
Rasyonel Saylar x
Rasyonel Saylarla lemler x
Oran x
Oran ve Orant x
sl fadeler x
Karekkl fadeler x
Cebirsel fadeler x x
Eitlik ve Denklem x
2 CEBR Dorusal Denklemler x
Cebirsel fadeler ve zdelikler x
Eitsizlikler x
Temel Geometrik Kavramlar ve izimler x
gen ve Drtgenler x
genler x
Uzunluk ve Zaman lme x
Alan lme x x
Geometrik Cisimler x x x
Alar x
3 GEOMETR VE LME Dorular ve Alar x
ember x
ember ve Daire x
Sv lme x
Dnm Geometrisi x
okgenler x
Cisimlerin Farkl Ynlerden Grnmleri x
Elik ve Benzerlik x
Veri Toplama ve Deerlendirme x x
4 VER LEME
Veri Analizi x x x
5 OLASILIK Basit Olaylarn Olma Olasl x
21
1-8. SINIFLAR NTE VE ZAMAN DAILIMI
1. SINIF NTELER VE ZAMAN DAILIMI
Sre
Kazanm
nite Ad Konular Kazanmlar
Says Ders Yzde
Saati (%)
M.1.2.2. Uzamsal likiler M.1.2.2.1. - M.1.2.2.2. 2 8 4
1. nite
M.1.3.4. Tartma M.1.3.4.1. 1 5 3
M.1.1.1. Doal Saylar M.1.1.1.1. - M.1.1.1.8. 8 40 22
2. nite
M.1.3.3. Zaman lme M.1.3.3.1 - M.1.3.3.3. 3 12 7
M.1.1.2. Doal Saylarla

M.1.1.2.1. - M.1.1.2.3. 3 18 10
Toplama lemi
3. nite
M.1.1.3.1. - M.1.1.3.2. 2 14 8
karma lemi

M.1.1.2.4. - M.1.1.2.6. 3 18 10
Toplama lemi
4. nite
M.1.1.3.3. - M.1.1.3.4. 2 14 8
karma lemi
M.1.3.2. Paralarmz M.1.3.2.1. 1 4 2
M.1.1.4. Kesirler M.1.1.4.1. 1 6 4
5. nite
M.1.2.1. Geometrik Cisimler
M.1.2.1.1. - M.1.2.1.2. 2 10 5
ve ekiller
M.1.2.3. Geometrik rntler M.1.2.3.1 - M.1.2.3.2. 2 6 3
M.1.3.1. Uzunluk lme M.1.3.1.1. - M.1.3.1.3 3 12 7
6. nite M.1.3.5. Sv lme M.1.3.5.1. - M.1.3.5.2. 2 8 4
M.1.4.1. Veri Toplama ve

M.1.4.1.1. 1 5 3
Deerlendirme
Toplam 36 180 100
22
Sre
Kazanm
Says Ders Yzde
Saati (%)
M.2.1.1. Doal Saylar M.2.1.1.1. - M.2.1.1.8. 8 26 14

1. nite

M.2.1.2.1. - M.2.1.2.2. 2 10 6
Toplama lemi

2. nite karma lemi
M.2.1.3.1. - M.2.1.3.2. 2 10 6
M.2.2.3. Geometrik
M.2.2.3.1. - M.2.2.3.2. 2 5 3
rntler

M.2.1.2.3. - M.2.1.2.5. 3 12 7
Toplama lemi
3. nite
M.2.1.3.3. - M.2.1.3.6. 4 14 8
karma lemi

M.2.1.4.1. - M.2.1.4.3. 3 20 11
arpma lemi
4. nite
M.2.1.5.1. - M.2.1.5.2. 2 16 9
Blme lemi
M.2.1.6. Kesirler M.2.1.6.1. 1 6 3
M.2.3.3. Zaman lme M.2.3.3.1 - M.2.3.3.3. 3 8 4

5. nite
M.2.3.2. Paralarmz M.2.3.2.1 - M.2.3.2.3. 3 7 3

M.2.4.1.1. 1 6 3
Deerlendirme
M.2.2.1. Geometrik Cisim-

M.2.2.1.1. - M.2.2.1.4. 4 10 6
ler ve ekiller
M.2.3.1. Uzunluk lme M.2.3.1.1. - M.2.3.1.6. 6 16 9

6. nite
M.2.3.4. Tartma M.2.3.4.1 - M.2.3.4.2. 2 5 3
M.2.3.5. Sv lme M.2.3.5.1. - M.2.3.5.2. 2 5 3
Toplam 50 180 100
23
Sre
Kazanm
Says Ders Yzde
Saati (%)
M.3.1.1. Doal Saylar M.3.1.1.1.- M.3.1.1.10. 10 20 11

1. nite Toplama lemi
M.3.1.2.1 - M.3.1.2.2. 2 6 3

M.3.1.3.1.- M.3.1.3.2. 2 6 3
karma lemi
M.3.1.2.3.- M.3.1.2.6. 4 10 6
Toplama lemi
2. nite karma lemi
M.3.1.3.3. - M.3.1.3.4. 2 6 3

M.3.4.1.1. - M.3.4.1.3. 3 10 6
Deerlendirme
M.3.1.4.1. - M.3.1.4.6. 6 20 11
arpma lemi
3. nite
M.3.1.5.1. - M.3.1.5.4. 4 16 9
Blme lemi
M.3.1.6. Kesirler M.3.1.6.1. - M.3.1.6.6. 6 18 10
M.3.3.5. Zaman lme M.3.3.5.1. - M.3.3.5.4. 4 8 5

4. nite
M.3.3.4. Paralarmz M.3.3.4.1. - M.3.3.4.2. 2 4 2
M.3.3.6. Tartma M.3.3.6.1. - M.3.3.6.3. 3 6 3
M.3.2.1. Geometrik
M.3.2.1.1. - M.3.2.1.4. 4 9 5
Cisimler ve ekiller
M.3.2.3. Geometrik
M.3.2.3.1 1 3 2
rntler
5. nite
M.3.2.4. Geometride
M.3.2.4.1. - M.3.2.4.3. 3 6 3
Temel Kavramlar
M.3.3.1. Uzunluk lme M.3.3.1.1. - M.3.3.1.5. 5 10 6
M.3.3.2. evre lme M.3.3.2.1. - M.3.3.2.4. 4 8 5

6. nite
M.3.3.3. Alan lme M.3.3.3.1. - M.3.3.3.2. 2 4 2
M.3.3.7. Sv lme M.3.3.7.1. - M.3.3.7.3. 3 6 3
Toplam 72 180 100
24
Sre
Kazanm
Says
Ders Yzde
Saati (%)
M.4.1.1. Doal Saylar M.4.1.1.1. - M.4.1.1.6. 6 18 9

1. nite Toplama lemi
M.4.1.2.1. 1 4 2
karma lemi
M.4.1.3.1. - M.4.1.3.2. 2 6 3
Toplama lemi
M.4.1.2.2. - M.4.1.2.4. 3 12 7
2. nite
karma lemi
M.4.1.3.3. - M.4.1.3.4. 2 10 6
arpma lemi
M.4.1.4.1. - M.4.1.4.6. 6 14 8
3. nite
Blme lemi
M.4.1.5.1. - M.4.1.5.8. 8 20 10
M.4.1.6. Kesirler M.4.1.6.1. - M.4.1.6.4. 4 10 6
M.4.1.7. Kesirlerle lemler M.4.1.7.1. - M.4.1.7.2. 2 6 3

4. nite
M.4.3.5. Zaman lme M.4.3.5.1. - M.4.3.5.2. 2 6 3
Deerlendirme
M.4.4.1.1. - M.4.4.1.4. 4 8 4
M.4.2.1. Geometrik Cisim-
ler ve ekiller
M.4.2.1.1. - M.4.2.1.5. 5 10 6
M.4.2.3. Geometride Temel
Kavramlar
M.4.2.3.1. - M.4.2.3.5. 5 10 6
5. nite
M.4.2.2. Uzamsal likiler M.4.2.2.1 - M.4.2.2.2. 2 5 3
M.4.3.1. Uzunluk lme M.4.3.1.1 - M.4.3.1.4. 4 10 6
M.4.3.2. evre lme M.4.3.2.1. - M.4.3.2.3. 3 6 3
M.4.3.3. Alan lme M.4.3.3.1. - M.4.3.3.2. 2 5 3

6. nite
M.4.3.6. Tartma M.4.3.6.1. - M.4.3.6.5. 5 10 6
M.4.3.7. Sv lme M.4.3.7.1. - M.4.3.7.5. 5 10 6
Toplam 71 180 100
25
Sre
Kazanm
nite Ad Konular
Says
Ders Yzde
Saati (%)
M.5.1.1. Doal Saylar 3 10 6
1. nite M.5.1.2. Doal Saylarla lemler 12 28 16
M.5.1.3. Kesirler 6 20 11
M.5.1.4. Kesirlerle lemler 2 15 8
2. nite M.5.1.5. Ondalk Gsterim 6 20 11
M.5.1.6. Yzdeler 4 15 8
M.5.2.1. Temel Geometrik Kavram-

6 15 8
lar ve izimler
3. nite M.5.2.2. gen ve Drtgenler 4 15 8

3 10 6
Deerlendirme
M.5.2.3. Uzunluk ve Zaman lme 3 10 6
4. nite M.5.2.4. Alan lme 4 12 7
M.5.2.5. Geometrik Cisimler 3 10 6
Toplam 56 180 100
26
Sre
Kazanm
nite Ad Konular
Says
Ders Yzde
Saati (%)
M.6.1.1. Doal Saylarla lemler 4 15 8
M.6.1.2. arpanlar ve Katlar 5 20 11
1. nite
M.6.1.3. Kmeler 1 5 3
M.6.1.4. Tam Saylar 3 10 6
M.6.1.5. Kesirlerle lemler 8 20 11
2. nite M.6.1.6. Ondalk Gsterim 8 20 11
M.6.1.7. Oran 3 10 6
M.6.2.1. Cebirsel fadeler 3 10 6
M.6.4.1. Veri Toplama ve Deer-

2 5 3
lendirme
3. nite M.6.4.2. Veri Analizi 3 6 3
M.6.3.1. Alar 3 10 6
M.6.3.2. Alan lme 5 15 8
M.6.3.3. ember 3 12 7
4. nite M.6.3.4. Geometrik Cisimler 5 15 8
M.6.3.5. Sv lme 3 7 4
Toplam 59 180 100
27
Sre
Kazanm
nite Ad Konular
Says
Ders Yzde
Saati (%)
M.7.1.1. Tam Saylarla lemler 5 30 17
1. nite
M.7.1.2. Rasyonel Saylar 4 10 6
M.7.1.3. Rasyonel Saylarla lemler 5 23 13
2. nite M.7.2.1. Cebirsel fadeler 3 10 6
M.7.2.2. Eitlik ve Denklem 4 20 11
M.7.1.4. Oran ve Orant 7 20 11
3. nite M.7.1.5. Yzdeler 4 15 8
M.7.3.1. Dorular ve Alar 2 7 4
M.7.3.2. okgenler 5 15 8
M.7.3.3. ember ve Daire 3 10 6
4. nite
M.7.4.1. Veri Analizi 4 15 8
M.7.3.4. Cisimlerin Farkl Ynlerden

2 5 3
Grnmleri
Toplam 48 180 100
28
Sre
Kazanm
nite Ad Konular
Says
Ders Yzde
Saati (%)
M.8.1.1. arpanlar ve Katlar 3 10 6
1. nite M.8.1.2. sl fadeler 5 15 8
M.8.1.3. Karekkl fadeler 8 25 14
M.8.4.1. Veri Analizi 2 12 7
M.8.5.1. Basit Olaylarn Olma

2. nite Olasl
5 12 7
M.8.2.1. Cebirsel fadeler ve zde-

4 15 8
likler
M.8.2.2. Dorusal Denklemler 6 30 17
3. nite M.8.2.3. Eitsizlikler 3 10 6
M.8.3.1. genler 5 18 10
M.8.3.3. Elik ve Benzerlik 2 8 4
4.nite M.8.3.2. Dnm Geometrisi 3 10 6
M.8.3.4. Geometrik Cisimler 6 15 8
Toplam 52 180 100
29
1. SINIF KAZANIM VE AIKLAMALARI
M.1.1. SAYILAR VE LEMLER
M.1.1.1. Doal Saylar
Terimler veya kavramlar: rakam, say, onluk, birlik, ritmik sayma
M.1.1.1.1. Rakamlar okur ve yazar.
a) Rakam ile say arasndaki fark vurgulanr.
b) Rakamlarn yazl ynne dikkat ettirilir.
M.1.1.1.2. Nesne says 20ye kadar (20 dhil) olan bir topluluktaki nesnelerin saysn belirler ve bu sayy
rakamla yazar.
a) Sayma almalar yaplrken son sylenen saynn nesne miktarn ifade ettii fark ettirilir.
b) 20ye kadar olan bir sayya karlk gelen okluun belirlenmesi salanr.
c) "nce", "sonra" ve "arasnda" ifadeleri kullanlarak 20'ye kadar olan saylar arasndaki ardklk
iliikisinin kavranmas salanr.
M.1.1.1.3. 100e kadar (100 dhil) ileriye doru birer, beer ve onar ritmik sayar.
a) Saylar renildike aamal olarak 100e kadar sayma almalar yaplr.
b) Verilen herhangi bir saydan balatlarak da sayma yaptrlabilir.
c) Beer ritmik saymalar 5'in katlarndan, onar ritmik saymalar 10'un katlarndan balatlr.
) 20den byk saylar yazma almalarna yer verilmez.
M.1.1.1.4. 20ye kadar (20 dhil) ikier ileriye, birer ve ikier geriye sayar.
a) Sayma, somut nesnelere dayal olarak yaptrlr.
b) Sayma almalarnda verilmeyen geyi bulmaya ynelik rneklere yer verilir. rnein 14, 12, 10, _ , 6, 4
M.1.1.1.5. 20ye kadar (20 dhil) olan saylarda verilen bir sayy, azlk-okluk bakmndan 10 says ile karlatrr.
M.1.1.1.6. Miktar 10 ile 20 (10 ve 20 dhil) arasnda olan bir grup nesneyi, onluk ve birliklerine ayrarak gsterir,
bu nesnelere karlk gelen sayy rakamlarla yazar ve okur.
M.1.1.1.7. Nesne saylar 20den az olan iki gruptaki nesneleri birebir eler ve gruplarn nesne saylarn
karlatrr.
Karlatrma yaparken eit, daha ok ve daha az ifadeleri kullandrlr.
M.1.1.1.8. 20ye kadar (20 dhil) olan saylar sra bildirmek amacyla kullanr.
M.1.1.2. Doal Saylarla Toplama lemi
Terimler veya kavramlar: toplama, toplam, toplanan, eit, art
Semboller: +, =
M.1.1.2.1. Toplama ileminin anlamn kavrar.
a) Toplama ileminin ayn trden nesneleri (toplanabilir olanlar) bir araya getirme, ekleme anlamlar
modelleme almalaryla fark ettirilir.
b) inde toplama anlam bulunan gnlk hayat durumlar yoluyla rencilerin yeterince deneyim
kazanmalarna zen gsterilir.
30
M.1.1.2.2. Toplamlar 20ye kadar (20 dhil) olan doal saylarla toplama ilemini yapar.
a) Toplama ileminin sembol (+) ve eit iareti (=) tantlr ve anlamlar zerinde durulur.
b) lem retiminde problem durumlarndan yola klmasna dikkat edilir.
c) renci ileme ait matematik cmlesini yazar ve modelle gsterir.
) Toplanan, toplam ve toplama terimlerinin anlamlar vurgulanr.
d) Yan yana ve alt alta toplama ilemi yaptrlr. Alt alta toplama ilemi verilirken ilem izgisinin eit
iareti ile benzer anlam tad vurgulanr.
e) Toplama ileminde sfrn etkisi aklanr.
f) rencilerin ilemi seslendirmeleri (sesli olarak ilemi aklamalar) istenir. rnein 5+2=7 ileminde
"Be art iki eittir yedi." veya "Be iki daha yedi eder." veya "Be ile ikiyi toplarsak yedi eder." gibi
aklama yapmalar istenir.
g) Toplamlar 10 veya 20 olan say ikilileri ile allr.
h) 20ye kadar olan doal saylar iki doal saynn toplam biiminde yazma almalarna yer verilir.
) Eldeli toplama ilemine yer verilmez.
M.1.1.2.3. Toplama ileminde toplananlarn yerleri deitiinde toplamn deimediini fark eder.
Bu durumun, toplamann deime zellii olarak adlandrld belirtilmez.
M.1.1.2.4. Toplamlar 20yi gemeyen saylarla yaplan toplama ileminde verilmeyen toplanan bulur.
a) lk aamada toplananlar verilip rencilerin toplam bulmalar istenir. kinci aamada birinci toplanan
ve toplam verilir, ikinci toplanan bulmalar istenir. Son aamada ise ikinci toplanan ve toplam verilir,
birinci toplanan bulmalar istenir.
rnein (sonucu 12 olan ilemler) saylarla ilemlere gemeden nce 12 saysnn toplamn oluturan
grsel modeller kullanlmaldr. 12 yerine farkl saylar da kullanlabilir.
8 bilyem vard. 4 tane de kardeim verdi. Ka bilyem oldu?
8 bilyem vard. Kardeimin verdii bilyelerle toplam 12 bilyem oldu. Kardeim bana ka bilye verdi?
Bir miktar bilyem vard. 4 bilye de kardeim verdi. Toplam bilyelerim 12 tane oldu. Daha nce ka
bilyem vard?
b) karma ilemi yaplmaz, zerine ekleme anlam vurgulanarak ilem yaplr.
c) Bu almalar yaplrken model kullanmaya zen gsterilir.
M.1.1.2.5. Zihinden toplama ilemi yapar.
a) Toplamlar 20yi gemeyen saylarla zihinden ilem almalar yaplr.
b) rencilerin zihinden ilem stratejileri gelitirmelerine imkn verilir. rnein say ikilileri, zerine
ekleme, 10a tamamlama gibi stratejiler bu snf seviyesinde kullanlabilir.
M.1.1.2.6. Doal saylarla toplama ilemini gerektiren problemleri zer.
a) Tek ilem gerektiren problemler zerinde allr.
b) Problem kurmaya ynelik almalara da yer verilir.
31
M.1.1.3. Doal Saylarla karma lemi
Terimler veya kavramlar: karma, fark, eksi
Semboller:
M.1.1.3.1. karma ileminin anlamn kavrar.
20ye kadar (20 dhil) olan bir okluktan belirtilen say kadar ayrlarak karma ileminin belirli bir
saydaki nesneden eksiltme anlam zerinde durulur.
M.1.1.3.2. 20ye kadar (20 dhil) olan doal saylarla karma ilemi yapar.
a) karma ileminin sembol () tantlr.

b) renci ileme ait matematik cmlesini yazar, modelle gsterir ve aklar.
c) Uygun problem durumlar kullanlr.
) karma, eksilen, kan, fark ve eksi terimlerinin anlamlar vurgulanr.
d) Yan yana ve alt alta karma ilemi yaptrlr.
e) rencilerin ilemi seslendirmeleri (sesli olarak ilemi aklamalar) istenir. rnein 7 2 = 5 ileminde
"Yedi eksi iki eittir be." veya "Yediden iki kt be kald." veya "Yedi ile ikinin fark betir." gibi aklama
yapmalar istenir.
f) Birbirine eit iki doal saynn farknn sfr olduu gsterilir.
M.1.1.3.3. Doal saylarda zihinden karma ilemi yapar.
a) 20ye kadar (20 dhil) olan iki doal saynn farkn zihinden bulur.
b) Onluk bozarak karma ynteminden bahsedilmez.
M.1.1.3.4. Doal saylarla karma ilemini gerektiren problemleri zer.
a) Tek ilem gerektiren problemler zerinde allr.
M.1.1.4. Kesirler
Terimler veya kavramlar: btn, yarm
M.1.1.4.1. Btn ve yarm uygun modeller ile gsterir, btn ve yarm arasndaki ilikiyi aklar.
a) Somut nesnelerle ilem yaplr.
b) Uygun ekil veya nesneler iki e paraya blnr, yarm belirtilir, btn ve yarm arasndaki iliki aklanr.
M.1. 2. GEOMETR
M.1.2.1. Geometrik Cisimler ve ekiller
Terimler veya kavramlar: kenar, ke, gen, kare, dikdrtgen, ember
M.1.2.1.1. Geometrik ekilleri ke ve kenar saylarna gre snflandrarak adlandrr.
a) gen, kare ve dikdrtgenin kenarlar ve keleri tantlr.
b) nce ekilleri snflandrma sonra gen, kare, dikdrtgen ve emberi tanma ve adlandrma
almalar yaplr.
c) En ok drt kenarl ekiller ve ember zerinde allr.
) Kare, dikdrtgen, gen ve ember modelleri oluturulur.
d) Geometri tahtas, ip, tel, geometri ubuklar vb. malzemeler kullanlarak geometrik ekiller modellenir.
32
M.1.2.1.2. Gnlk hayatta kullanlan basit cisimleri, zelliklerine gre snflandrr ve geometrik ekillerle
ilikilendirir.
a) Kullanlacak nesnelerin geometrik cisimlerden seilmesine dikkat edilir.
b) Geometrik cisimler (prizma, kre vb.) adlandrlmadan, kutu, birimkp, pet ie, kamp adr, pinpon
toplar gibi nesnelerin snflama yaplacak zellikleri (yuvarlak, keli, stnde dikdrtgen olan vb.)
listelenir.
c) Gnlk hayattan basit cisimler kullanarak farkl yaplar oluturulur.
) Gnlk hayattan geometrik cisim eklindeki nesnelerin yzleri inceletilerek geometrik ekillerle
ilikilendirme almalar yaplr.
d) Geometrik cisimlerin anmna girilmez.
M.1.2.2. Uzamsal likiler
Terimler veya kavramlar: e nesneler
M.1.2.2.1. Uzamsal (durum, yer, yn) ilikileri ifade eder.
a) Yer ve yn bildiren ifadelerin (altnda-stnde, etrafnda-solda-sada-arada-nde-arkada, yksekte-

alakta, uzakta-yaknda, iinde-dnda) gnlk hayat durumlarnda kullanlmasna ynelik almalar yaplr.
b) likiler ifade edilirken referans noktas belirlenmesine dikkat edilir.
c) Gnlk hayat rneklerinin yan sra modeller zerinde de almalar yaplabilir.
M.1.2.2.2. E nesnelere rnekler verir.
Elik kavram, snf ortamndaki uygun malzemeler bata olmak zere farkl modeller kullanlarak fark ettirilir.
M.1.2.3. Geometrik rntler
Terimler veya kavramlar: rnt
M.1.2.3.1. Geometrik ekiller veya geometrik cisme benzeyen nesnelerden oluan bir rntdeki kural bulur ve
rntde eksik braklan geleri belirleyerek rnty tamamlar.
Seilen geometrik cisim ya da ekillerin snf dzeyine uygun olmasna dikkat edilir.
M.1.2.3.2. En ok gesi olan rnty geometrik cisim ya da ekillerle oluturur.
M.1.3. LME
M.1.3.1. Uzunluk lme
M.1.3.1.1. Nesneleri uzunluklar ynnden karlatrr ve sralar.
a) Nesneler, lme yapmadan sadece karlatrlr.
b) Daha uzun / daha ksa gibi ifadeler kullanarak karlatrma yapmalar istenir.
c) Sralama etkinliklerinde nesne saysnn bei gememesine dikkat edilir.
) Bir nesnenin uzunluklarna gre sralanm nesne topluluu iindeki yeri belirlenir.
d) En az nesne arasnda uzunluk ilikileri yorumlanr ve geililik dncesinin geliimine dikkat edilir.
M.1.3.1.2. Bir uzunluu lmek iin standart olmayan uygun lme aracn seer ve lme yapar.
Birimler tekrarl kullanlrken bir balang noktas alnmasna, birimler arasnda boluk kalmamasna
birimlerin st ste gelmemesine ve hepsinin ayn dorultuda kullanlmasna dikkat edilmelidir.
33
M.1.3.1.3. Bir nesnenin uzunluunu standart olmayan l birimleri trnden tahmin eder ve lme yaparak
tahminlerinin doruluunu kontrol eder.
M.1.3.2. Paralarmz
Terimler veya kavramlar: Trk liras, kuru (kr.)
Semboller :
M.1.3.2.1. Paralarmz tanr.
a) 1, 5, 10, 25, 50 kr. ve 1, 5, 10, 20, 50 TL deerindeki paralar tantlr.
b) Bu paralarla hangi ihtiyalarmzn karlanabilecei fark ettirilir.
M.1.3.3. Zaman lme
Terimler veya kavramlar: ay, hafta, gn, saat
M.1.3.3.1. Tam ve yarm saatleri okur.
a) Sadece analog saatler kullanlr.
b) Gn ierisinde belirli etkinliklerin saatlerini gsterir. rnein kahvalt, le yemei, akam yemei,
uyku zaman, okulun balang ve biti saati vb.12 saat zerinden allr.
M.1.3.3.2. Takvim zerinde gn, haftay ve ay belirtir.
M.1.3.3.3. Belirli olaylar ve durumlar referans alarak sralamalar yapar.
Olaylar; nce-sonra, ilk-son, bugn-dn-yarn, sabah-le-akam, gece-gndz kelimelerini kullanarak

kronolojik olarak sralar.
M.1.3.4. Tartma
M.1.3.4.1. Nesneleri ktleleri ynnden karlatrr ve sralar.
a) nce iki nesne karlatrlr. Daha ar, daha hafif gibi kelimeler kullanlarak karlatrma sonularnn
ifade edilmesi salanr.
b) En az nesnenin ktlelerine gre sralamas yaptrlarak aralarndaki iliki yorumlatlr. En ar, en

hafif gibi ifadeler kullanlr.
M.1.3.5. Sv lme
M.1.3.5.1. Sv lme etkinliklerinde standart olmayan birimleri kullanarak svlar ler.
M.1.3.5.2. zde en az kaptaki sv miktarn karlatrr ve sralar.
Dolu-bo, daha ok-daha az, yars dolu gibi ifadeler kullanlarak karlatrma sonularnn ifade
edilmesi salanr.
34
M.1.4. VER LEME
M.1.4.1. Veri Toplama ve Deerlendirme
Terimler veya kavramlar: tablo, veri
M.1.4.1.1. En ok iki veri grubuna sahip basit tablolar okur.
a) rencilere okuldaki gnlk beslenme tablosu, takvim gibi ska karlatklar veya kullandklar
tablolar okutulur.
b) Snf say snrllklar iinde kalnarak salkl beslenme, obezite gibi konulara da deinilir.
35

Terimler veya kavramlar: basamak, basamak deeri, rnt, say rnts
M.2.1.1.1. Nesne says 100e kadar (100 dhil) olan bir topluluktaki nesnelerin saysn belirler ve bu sayy ra-
kamla yazar.
100e kadar olan bir sayya karlk gelen okluun belirlenmesi salanr.
M.2.1.1.2. Nesne says 100den az olan bir okluu model kullanarak onluk ve birlik gruplara ayrr, say ile ifade eder.
a) Aamal olarak nce 20 iinde almalar yaplr.
b) Deste ve dzine rneklerle aklanr.
M.2.1.1.3. Verilen bir okluktaki nesne saysn tahmin eder, tahminini sayarak kontrol eder.
M.2.1.1.4. 100den kk doal saylarn basamaklarn modeller zerinde adlandrr, basamaklardaki rakamlarn
basamak deerlerini belirtir.
M.2.1.1.5. 100 iinde ikier, beer ve onar; 30 iinde er; 40 iinde drder ileriye ve geriye doru sayar.
Ritmik sayma almalarnda, 100 iinde ileriye ve geriye birer sayma almalar ile balanr. Saylar
aamal olarak artrlr.
M.2.1.1.6. Aralarndaki fark sabit olan say rntlerini tanr, rntnn kuraln bulur ve eksik braklan geyi
belirleyerek rnty tamamlar.
a) Verilen say rntlerinin kural bulunmadan nce rntnn geleri arasndaki deiim fark ettirilir.
b) En ok iki gesi verilmeyen say rntleri kullanlr.
c) rntlerde kuraln bulunabilmesi iin batan en az ge verilmelidir.
rnein 5, 10, 15, _ , 25, _ , 35
M.2.1.1.7. 100den kk doal saylar arasnda karlatrma ve sralama yapar.
a) En ok drt doal say arasnda karlatrma ve sralama almalar yaplr.
b) Sra bildiren saylar "nce", "sonra" ve "arasnda" kavramlarn kullanarak szl ve yazl olarak ifade
etme almalarna yer verilir.
M.2.1.1.8. 100den kk doal saylarn hangi onlua daha yakn olduunu belirler.
Terimler veya kavramlar: elde, eldeli toplama
M.2.1.2.1. Toplamlar 100e kadar (100 dhil) olan doal saylarla eldesiz ve eldeli toplama ilemini yapar.
a) Toplamlar 100 gememek kouluyla iki ve say ile toplama ilemleri yaptrlr.
b) Toplama ileminde eldenin anlam modellerle ve gerek nesnelerle aklanr.
M.2.1.2.2. ki saynn toplamnda verilmeyen toplanan bulur.
a) Verilmeyen toplanan bulunurken zerine sayma, geriye sayma stratejisi veya karma ilemi kullandrlr.
b) Snf say snrllklar iinde kalnr.
36
M.2.1.2.3. ki doal saynn toplamn tahmin eder ve tahminini ilem sonucuyla karlatrr.
Snf say snrllklar iinde kalnr.
a) Toplamlar en fazla 100 olan 10 ve 10un kat doal saylarla zihinden toplama ilemleri yaplr.
b) Ardndan toplamlar 50yi gemeyen iki doal sayy zihinden toplama almalarna yer verilir.
rencilerin farkl stratejiler gelitirmelerine olanak salanr.
a) Problem zerken en ok iki ilemli problemlerle allr.
Terimler veya kavramlar: eksilen, kan
M.2.1.3.1. 100e kadar olan doal saylarla onluk bozmay gerektiren ve gerektirmeyen karma ilemini yapar.
Gerek nesneler kullanlarak onluk bozma almalar yaplr.
M.2.1.3.2. 100 iinde 10un kat olan iki doal saynn farkn zihinden bulur.
M.2.1.3.3. Doal saylarla yaplan karma ileminin sonucunu tahmin eder ve tahminini ilem sonucuyla karlatrr.
100e kadar olan saylarla ilemler yaplr.
M.2.1.3.4. Toplama ve karma ilemleri arasndaki ilikiyi fark eder.
a) Toplananlar ve toplam ile eksilen, kan ve fark arasndaki iliki vurgulanr.
b) lemsel olarak ifade etmeden nce bu iliki szel olarak aklanr. rnein Ali nin 3 kalemi var.
Babas 4 kalem daha alrsa Ali nin ka kalemi olur? probleminde 3, 4 ve 7 arasndaki iliki aadaki
gibi szel olarak ifade edilir;
lk kalem says + Eklenen kalem says = Toplam kalem says
lk kalem says = Toplam kalem says - Eklenen kalem says
Eklenen kalem says = Toplam kalem says - lk kalem says
M.2.1.3.5. Eit iaretinin matematiksel ifadeler arasndaki "eitlik" anlamn fark eder.
Eit iaretinin her zaman ilem sonucu anlam tamad, eitliin iki tarafndaki matematiksel ifadelerin
denge durumunu da (eitliini) gsterdii vurgulanr.
rnein 5+6=10+1; 15-3= 18-6; 8+7 = 20-5; 18= 16+2
M.2.1.3.6. Doal saylarla toplama ve karma ilemini gerektiren problemleri zer.
a) En ok iki ilemli problemlere yer verilir.
M.2.1.4. Doal Saylarla arpma lemi
Terimler veya kavramlar: arpma, arpm tablosu, arpan, arpm
Semboller: x
M.2.1.4.1. arpma ileminin tekrarl toplama anlamna geldiini aklar.
Gerek nesnelerin kullanmna yer verilir.
37
M.2.1.4.2. Doal saylarla arpma ilemi yapar.
a) arpma ileminin sembolnn (x) anlam zerinde durulur.
b) 10a kadar olan saylar 1, 2, 3, 4 ve 5 ile arpar.
c) arpma ileminde arpanlarn yerinin deimesinin arpm deitirmeyecei fark ettirilir.
) Yzlk tablo ve ilem tablolar kullanlarak 5e kadar (5 dhil) arpm tablosu oluturulur.
d) arpma ileminde 1 ve 0n etkisi aklanr.
M.2.1.4.3. Doal saylarla arpma ilemi gerektiren problemler zer.
Tek ilem gerektiren problemler zerinde allr.
M.2.1.5. Doal Saylarla Blme lemi
Terimler veya kavramlar: blme, blnen, blen, blm
Semboller:
M.2.1.5.1. Blme ileminde gruplama ve paylatrma anlamlarn kullanr.
a) Gerek nesnelerin kullanmna yer verilir.
b) 20 iinde doal saylarla kalansz ilem yaplr.
c) Blme ileminin sembolik gsterimine gemeden nce, blme ilemini ardk karma olarak modeller.
M.2.1.5.2. Blme ilemini yapar, blme ileminin iaretini () kullanr.
a) rencilerin blme ilemi srecinde verilen probleme uygun ilemi semeleri salanr.
b) Blnen, blen, blm ile bl izgisinin blme ilemine ait kavramlar olduu vurgulanr.
M.2.1.6. Kesirler
Terimler veya kavramlar: eyrek
M.2.1.6.1. Btn, yarm ve eyrei uygun modeller ile gsterir; btn, yarm ve eyrek arasndaki ilikiyi aklar.
Uzunluk, ekil ya da nesneler drt e paraya blnr, eyrek belirtilir.
M.2.2. GEOMETR
Terimler veya kavramlar: ember, daire, kp, kare prizma, dikdrtgen prizma, gen prizma, kre, silindir
M.2.2.1.1. Geometrik ekilleri kenar ve ke saylarna gre snflandrr.
a) gen, kare, dikdrtgen, daire ve emberin benzer veya farkl yanlar aklanr.
b) Verilen bir geometrik eklin dier geometrik ekillere benzeyip benzemediine ynelik almalara
yer verilir.
M.2.2.1.2. ekil modelleri kullanarak yaplar oluturur, oluturduu yaplar izer.
a) rencilerin ncelikle tek tr ekil modelleriyle almalar daha sonra farkl ekil modelleri kullanarak
da almalar yapmalar salanr.
b) Cisimlerin yzeyleri kullanlarak elde edilen ekillerle noktal kt zerinde izim almalar yaplabilir.
c) rencilerin farkl medeniyetlere ait sanat eserlerindeki sslemeleri fark etmeleri salanr.
38
M.2.2.1.3. Kp, kare prizma, dikdrtgen prizma, gen prizma, silindir ve kreyi modeller stnde tanr ve ayrt eder.
a) Cisimler biimsel olarak geometrik zelliklerine deinilmeden tantlr.
b) Gnlk hayatta karlalabilecek cisimler (pinpon topu, st kutusu, ie vb.) kullanlr.
M.2.2.1.4. Geometrik cisim ve ekillerin yn, konum veya byklkleri deitiinde biimsel zelliklerinin dei-
mediini fark eder.
a) Snf seviyesinde tantlan ekillere, cisimlere ve bunlarn zelliklerine arlk verilir.
b) Uygun bilgi ve iletiim teknolojileri ile yaplacak etkileimli almalara yer verilebilir.
c) boyutlu dinamik geometri yazlmlarndan yararlanlabilir.
M.2.2.2.1. Yer, yn ve hareket belirtmek iin matematiksel dil kullanr.
a) Bir doru boyunca konum, yn ve hareketi tanmlamak iin matematiksel dil kullanlr.
b) Uygun bilgi ve iletiim teknolojileri ile yaplacak etkileimli almalara yer verilebilir.
M.2.2.2.2. evresindeki simetrik ekilleri fark eder.
a) Simetrinin matematiksel tanmna girilmez.
b) Kare, gen, dikdrtgen ve daire bir kez uygun ekilde katlanarak iki e paraya ayrlr ve iki e
paraya ayrlamayan ekillerin de olduu fark ettirilir.
M.2.2.3.1. Tekrarlayan bir geometrik rntde eksik braklan geleri belirleyerek tamamlar.
a) En ok drt geli rntler zerinde allr.
b) Farkl konumlandrlm ekiller ieren rntlere de yer verilir.
M.2.2.3.2. Bir geometrik rntdeki ilikiyi kullanarak farkl malzemelerle ayn ilikiye sahip yeni rntler oluturur.
M.2.3. LME
Terimler veya kavramlar: metre (m), santimetre (cm), say dorusu
M.2.3.1.1. Standart olmayan farkl uzunluk l birimlerini birlikte kullanarak bir uzunluu ler ve standart olma-
yan birimin iki ve drde blnm paralaryla tekrarl lmler yapar.
a) Kttan bir eritle yaplan lmn ayn eridin yars ve drtte biri ile tekrarlanmas istenir.
b) Bir uzunluun ayn birimin daha kk paralaryla ifade edilebilecei fark ettirilir.
c) Birimler arasnda kat ifadeleri kullanlarak karlatrma yaplmaz.
M.2.3.1.2. Standart uzunluk l birimlerini tanr ve kullanm yerlerini aklar.
a) Metre ve santimetreyle snrl kalnr.
b) Standart lme aralar kullandrlr.
39
M.2.3.1.3. Uzunluklar standart aralar kullanarak metre veya santimetre cinsinden ler.
a) llen farkl uzunluklar karlatrma almalar yaplr.
b) Metre ve santimetrenin ksaltmayla gsterimine deinilir.
M.2.3.1.4. Uzunluklar metre veya santimetre birimleri trnden tahmin eder ve tahminini lme sonucuyla kar-
latrarak kontrol eder.
M.2.3.1.5. Standart olan veya olmayan uzunluk l birimleriyle, uzunluk modelleri oluturur.
a) rnein renkli eritler kullanarak birim tekrarnn da grlebilecei modeller oluturulur.
b) Say dorusu temel zellikleriyle tantlarak etkinliklerde kullanlr ve cetvelle ilikilendirilir.
M.2.3.1.6. Uzunluk l birimi kullanlan problemleri zer.
a) Tek uzunluk l biriminin kullanlmasna dikkat edilir.
b) zmnde birimler aras dntrme yaplmas gereken problemlere yer verilmez.
M.2.3.2. Paralarmz
M.2.3.2.1. Kuru ve lira arasndaki ilikiyi fark eder.
a) rnein on tane 10 kuruun, drt tane 25 kuruun, iki tane 50 kuruun 1 lira ettii vurgulanr.
b) Ondalk gsterimlere girilmez.
c) 100 ve 200 TL tantlr.
M.2.3.2.2. Deeri 100 liray gemeyecek biimde farkl miktarlardaki paralar karlatrr.
Karlatrma yaplrken tek birim (kuru veya TL) kullanlr.
M.2.3.2.3. Paralarmzla ilgili problemleri zer.
a) Snf say snrllklar iinde kalnr.
b) Dnm gerektiren problemlere girilmez.
c) Problem kurmaya ynelik almalara da yer verilir.
M.2.3.3. Zaman lme
M.2.3.3.1. Tam, yarm ve eyrek saatleri okur ve gsterir.
a) 24 saat zerinden zaman kullanmna rnekler verilir.
b) Tam saat, leden nce, leden sonra, sabah, le, akam ve gece yars kelimeleri kullanlr.
c) Analog ve dijital saat birlikte kullanlr.
) Saat zerinde ayarlama almalar yaplr.
M.2.3.3.2. Zaman l birimleri arasndaki ilikiyi aklar.
Dakika-saat, saat-gn, gn-hafta, gn-hafta-ay, ay-mevsim, mevsim-yl ilikileri ile snrl kalnr.
M.2.3.3.3. Zaman l birimleriyle ilgili problemleri zer.
40
M.2.3.4. Tartma
Terimler veya kavramlar: kilogram (kg)
M.2.3.4.1. Nesneleri standart aralar kullanarak kilogram cinsinden tartar ve karlatrr.
M.2.3.4.2. Ktle l birimiyle ilgili problemleri zer.
M.2.3.5. Sv lme
M.2.3.5.1. Standart olmayan sv lme birimlerini kullanarak svlarn miktarn ler ve karlatrr.
M.2.3.5.2. Standart olmayan sv lme birimleriyle ilgili problemleri zer.
M.2.4. VER LEME
Terimler veya kavramlar: etele tablosu, sklk tablosu, nesne grafii, ekil grafii
M.2.4.1.1. Herhangi bir problem ya da bir konuda sorular sorarak veri toplar, snflandrr, etele ve sklk tablosu
eklinde dzenler; nesne ve ekil grafii oluturur.
a) Veri toplarken Bir snftaki rencilerin en sevdii mevsimin, rengin hangisi olduunun sorulmas vb.
rneklere yer verilir.
b) Grafik olutururken verinin en ok drt kategoride organize edilebilir olmasna ve her veri iin bir
nesne kullanlmasna, nesnelerin yan yana veya st ste gelmesine dikkat edilmelidir.
c) Nesne ve ekil grafiinde yatay ve dikey gsterimler rneklendirilmelidir.
) Nesne grafii oluturulurken gerek nesneler kullanlmasna dikkat edilmelidir.
41

Terimler veya kavramlar: basamak, basamak deeri, yzlk
Semboller: >, <
M.3.1.1.1. basamakl doal saylar okur ve yazar.
ncelikle modeller kullanlarak basamakl saylar kavratlr.
M.3.1.1.2. 1000 iinde herhangi bir saydan balayarak birer, onar ve yzer ileriye doru ritmik sayar.
M.3.1.1.3. basamakl doal saylarn basamak adlarn, basamaklarndaki rakamlarn basamak deerlerini
belirler.
M.3.1.1.4. En ok basamakl doal saylar en yakn onlua ya da yzle yuvarlar.
M.3.1.1.5. 1000den kk en ok be doal sayy karlatrr ve sembol kullanarak sralar.
M.3.1.1.6. 100 iinde altar, yedier, sekizer ve dokuzar ileriye ritmik sayar.
M.3.1.1.7. Aralarndaki fark sabit olan say rntsn geniletir ve oluturur.
a) rnt en ok drt adm geniletilir.
b) rntye uygun modelleme almalar yaptrlr.
M.3.1.1.8. Tek ve ift doal saylar kavrar.
Tek ve ift doal saylarla allrken gerek nesneler kullanlr.
M.3.1.1.9. Tek ve ift doal saylarn toplamlarn model zerinde inceleyerek toplamlarn tek mi ift mi olduunu
ifade eder.
M.3.1.1.10. 20ye kadar olan Romen rakamlarn okur ve yazar.
Romen rakamlar yannda eski uygarlklarn kullandklar say sembolleri, rencilerin matematie ilgi
duymalarn salamak amacyla dzeylerine uygun biimde matematik tarihinden rneklerle tantlr.
M.3.1.2.1. En ok basamakl saylarla eldesiz ve eldeli toplama ilemini yapar.
M.3.1.2.2. doal say ile yaplan toplama ileminde saylarn birbirleriyle toplanma srasnn deimesinin
sonucu deitirmediini gsterir.
lemlerde parantez iareti bulunan rneklere de yer verilmelidir.
M.3.1.2.3. ki saynn toplamn tahmin eder ve tahminini ilem sonucuyla karlatrr.
a) Tahmin stratejileri kullanlr.
b) Yuvarlama, say iftleri ve basamak deerleri kullanlarak tahmin stratejileri gelitirmeleri salanr.
a) Toplamlar 100 gemeyen iki basamakl iki say; basamakl bir say ile bir basamakl bir say;10un
kat olan iki basamakl bir say ile 100n kat olan basamakl bir saynn toplama ilemleri yaplr.
b) Yuvarlama, say iftleri, basamak deerleri, zerine ekleme, saylar paralama gibi uygun stratejiler
kullanlr.
42
M.3.1.2.5. Bir toplama ileminde verilmeyen toplanan bulur.
a) kiden fazla terim ieren toplama ilemlerinde verilmeyen toplanan bulma almalar yaptrlr.
b) Doal saylarla yaplan toplama ilemlerinde basamaklarda en fazla bir verilmeyen ilem rnekleri de
kullanlmaldr.
a) Problem zerken en ok ilem gerektiren problemlere yer verilir.
b) En ok iki ilem gerektiren problem kurma almalarna da yer verilir.
M.3.1.3.1. Onluk bozma gerektiren ve gerektirmeyen karma ilemi yapar.
M.3.1.3.2. ki basamakl saylardan 10un kat olan iki basamakl saylar, basamakl 100n kat olan doal
saylardan 10un kat olan iki basamakl doal saylar zihinden karr.
zerine ekleme, saylar paralama gibi zihinden ilem stratejileri kullanlr.
M.3.1.3.3. Doal saylarla yaplan karma ileminin sonucunu tahmin eder, tahminini ilem sonucuyla karlatrr.
M.3.1.3.4. Doal saylarla toplama ve karma ilemlerini gerektiren problemleri zer.
a) Problem zerken en ok ilemli problemlerle snrl kalnr.
M.3.1.4.1. arpma ileminin kat anlamn aklar.
arpmann kat anlamnn, tekrarl toplama anlamndan farkl olduuna dikkat edilmelidir.
M.3.1.4.2. arpm tablosunu oluturur.
100lk tablodan yararlanarak ve liste eklinde yazarak arpm tablosunu oluturmalar salanr.
M.3.1.4.3. ki basamakl bir doal sayyla en ok iki basamakl bir doal sayy, en ok basamakl bir doal
sayyla bir basamakl bir doal sayy arpar.
a) Eldeli arpma ilemlerine yer verilir.
b) arpmlar 1000den kk saylarla ilem yaplr.
M.3.1.4.4. 10 ve 100 ile ksa yoldan arpma ilemi yapar.
M.3.1.4.5. 5'e kadar (5 dhil) arpm tablosundaki saylar kullanarak arpma ileminde arpanlardan biri
bir arttrldnda veya azaltldnda arpma ileminin sonucunun nasl deitiini fark eder.
Uygun tablolar kullanlarak arpanlardan biri bir arttka arpmn dier arpan deeri kadar artt veya
arpanlardan biri bir azaldka arpmn dier arpan deeri kadar azald fark ettirilir.
M.3.1.4.6. Biri arpma ilemi olmak zere en ok iki ilem gerektiren problemleri zer.
Problem kurmaya ynelik almalara da yer verilir.
43
Terimler veya kavramlar: kalan
M.3.1.5.1. ki basamakl doal saylar bir basamakl doal saylara bler.
a) Blme ileminde dier ilemlerden farkl olarak ileme en byk basamaktan balanmas gerektii vurgulanr.
b) Blme ileminde kalan, blenden kk olduunda ileme devam edilmeyecei belirtilir.
c) Somut nesnelerle yaplan modellemelerin yan sra, say dorusu vb. modeller de kullanlr.
M.3.1.5.2. Birler basamanda sfr olan iki basamakl bir doal sayy 10a ksa yoldan bler.
M.3.1.5.3. Blme ileminde blnen, blen, blm ve kalan arasndaki ilikiyi fark eder.
Blme ileminde blnenin, blen ve blm arpmnn kalan ile toplamna eit olduu modelleme ve
ilemlerle gsterilir.
M.3.1.5.4. Biri blme olacak ekilde iki ilem gerektiren problemleri zer.
M.3.1.6. Kesirler
Terimler veya kavramlar: kesir, pay, payda, kesir izgisi, birim kesir
M.3.1.6.1. Btn, yarm ve eyrek modellerinin kesir gsterimlerini kullanr.
a) Kesir gsterimlerinin okunmasnda, para-btn ilikisini vurgulayacak ifadeler kullanlr. rnein 1/4
kesri drtte bir biiminde okunur ve bir btnn 4e blnp bir paras alnd eklinde aklanr.
b) Pay, payda ve kesir izgisi kullanlan rnekler zerinden aklanr.
M.3.1.6.2. Bir btn e paralara ayrarak e paralardan her birinin birim kesir olduunu belirtir.
a) Btnn 1 olduu vurgulanr.
b) Verilen btnn e paralarndan bir tanesinin birim kesir olduu aklanr.
M.3.1.6.3. Pay ve payda arasndaki ilikiyi aklar.
Pay ve payda arasndaki para-btn ilikisi vurgulanr.
M.3.1.6.4. Bir okluun, belirtilen birim kesir kadarn belirler.
Problem model kullandrlarak zdrlr. Daha sonra ilem yaptrlr.
M.3.1.6.5. Pay paydasndan kk kesirler elde eder.
Kt, kesir bloklar, rnt bloklar ve say dorusu gibi eitli modeller kullanarak pay paydasndan
kk kesirlerle allmaldr.
M.3.1.6.6. Paydas 10 ve 100 olan kesirlerin birim kesirlerini gsterir.
Paydas 10 olan kesirleri, dier modellerin (uzunluk, alan vb.) yan sra say dorusu zerinde de
gsterme almalar yaplr.
44
M.3.2. GEOMETR
Terimler veya kavramlar: drtgen, begen, altgen, sekizgen, kegen, ayrt, yz, koni
M.3.2.1.1. Kp, kare prizma, dikdrtgen prizma, gen prizma, silindir, koni ve kre modellerinin yzlerini,
kelerini, ayrtlarn belirtir.
M.3.2.1.2. Kp, kare prizma ve dikdrtgen prizmann birbirleriyle benzer ve farkl ynlerini aklar.
a) Ke, yz ve ayrt zellikleri bakmndan karlatrma yaplr.
b) Kp ve kare prizmann, dikdrtgen prizmann zel birer durumu olmas zelliine deinilmez.
M.3.2.1.3. Cetvel kullanarak kare, dikdrtgen ve geni izer; kare ve dikdrtgenin kegenlerini belirler.
a) izim yaparken noktal, izometrik ve kareli kt kullanlr.
b) genin kegeninin olmad fark ettirilir.
M.3.2.1.4. ekillerin kenar saylarna gre isimlendirildiklerini fark eder.
a) Drtgen, begen, altgen ve sekizgen tantlr.
b) Gnlk hayattan ekillere rnekler (petek, kapa alm zarf, trafik iaret levhalar vb.) verilir.
c) ekiller; noktal kt, geometri tahtas vb. aralar zerinde gsterilir.
Terimler veya kavramlar: simetrik ekil, simetri dorusu
M.3.2.2.1. ekillerin birden fazla simetri dorusu olduunu ekli katlayarak belirler.
a) Kare, dikdrtgen ve daire ile snrl kalnr.
b) Dikdrtgende kegenin simetri dorusu olmad fark ettirilir.
M.3.2.2.2. Bir paras verilen simetrik ekli dikey ya da yatay simetri dorusuna gre tamamlar.
Simetrik eklin e paralarnn incelenmesi, ilikilendirilmesi ve e paralarn zelliklerinin fark edilmesi

salanr.
M.3.2.3.1. ekil modelleri kullanarak kaplama yapar, yapt kaplama rntsn noktal ya da kareli kt
zerine izer.
Birimi gen, kare, dikdrtgen olan ekil modelleri kullanlr.
M.3.2.4. Geometride Temel Kavramlar
Terimler veya kavramlar: nokta, doru, n, doru paras, a
M.3.2.4.1. Noktay tanr, sembolle gsterir ve isimlendirir.
M.3.2.4.2. Doruyu, n ve ay tanr.
Doruyu ve n tasvir eder, aya evresinden rnekler verir.
M.3.2.4.3. Doru parasn izgi modelleri ile oluturur; yatay, dikey ve eik konumlu doru paras modellerine
rnekler vererek izimlerini yapar.
45
M.3.3. LME
Terimler veya kavramlar: kilometre (km)
M.3.3.1.1. Bir metre, yarm metre, 10 cm ve 5 cm iin standart olmayan lme aralar tanmlar ve bunlar
kullanarak lme yapar.
rencilerin kula, adm, kar gibi bedensel ve ip, tel, kalem gibi bedensel olmayan lme aralar
tanmlamalar ve bunlar kullanarak farkl lme etkinlikleri yapmalar istenir.
M.3.3.1.2. Metre ile santimetre arasndaki ilikiyi aklar ve birbiri cinsinden yazar.
a) Dnmlerde ondalk gsterim gerektirmeyen saylar kullanlmasna dikkat edilir.
b) Dnmler somut uygulamalarla yaptrlr.
M.3.3.1.3. Cetvel kullanarak uzunluu verilen bir doru parasn izer.
M.3.3.1.4. Kilometreyi tanr, kullanm alanlarn belirtir ve kilometre ile metre arasndaki ilikiyi fark eder.
Birimler aras dnm ilemlerine yer verilmez.
M.3.3.1.5. Metre ve santimetre birimlerinin kullanld problemleri zer.
Problem zerken en ok iki ilemli problemlere yer verilir.
M.3.3.2. evre lme
Terimler veya kavramlar: evre
M.3.3.2.1. Nesnelerin evrelerini belirler.
M.3.3.2.2. ekillerin evre uzunluunu standart olmayan ve standart birimler kullanarak ler.
a) nce standart olmayan birimlerle lme yaplr.
b) Bir eklin evre uzunluunu lerken ayn kenarlar tekrar tekrar lmemesi ve llmeyen kenar
kalmamas gerektii vurgulanr.
M.3.3.2.3. ekillerin evre uzunluunu hesaplar.
a) Geometri tahtas, noktal veya kareli ktta verilmi olan kare, dikdrtgen veya bunlarn birleiminden
oluturulan ekillerin evre uzunluklar hesaplatlr.
b) emberin evresi hesaplanmaz.
M.3.3.2.4. ekillerin evre uzunluklar ile ilgili problemleri zer.
M.3.3.3. Alan lme
Terimler veya kavramlar: alan
M.3.3.3.1. ekillerin alann standart olmayan uygun malzeme ile kaplar ve ler.
a) Kaplama malzemesi olarak tek paralk renkli kt, plastik vb. malzeme kullanlabilir. Kaplama
yaplacak malzemenin tek para olmasna zellikle dikkat edilir.
b) Alan lmede birim says ve birim tekrarnn nemi vurgulanr.
c) rencilerin birim saysn sayarak sylemelerine ynelik almalara yer verilir.
46
) ki farkl eklin ayn trden standart olmayan birimlerle kaplanarak llmesi ve alanlarnn
karlatrlmasna ynelik almalar yaptrlr.
M.3.3.3.2. Bir alan, standart olmayan alan lme birimleriyle tahmin eder ve birimleri sayarak tahminini kontrol eder.
M.3.3.4. Paralarmz
M.3.3.4.1. Lira ve kuru ilikisini gsterir.
a) rnein 325 kuru, 3 lira 25 kuru eklinde ifade edilir.
b) Ondalk gsterime yer verilmez.
M.3.3.4.2. Paralarmzla ilgili problemleri zer.
a) Problemlerde tasarrufun nemine vurgu yaplr.
M.3.3.5. Zaman lme
Terimler veya kavramlar: saniye
M.3.3.5.1. Zaman dakika ve saat cinsinden syler, okur ve yazar.
a) Yl-hafta, yl-gn, dakika-saniye arasndaki ilikiyi aklar.
b) Dntrme ilemlerine girilmez.
M.3.3.5.3. Olaylarn olu srelerini karlatrr.
a) Grevlerin, belirli bir iin veya eylemin balamasyla bitii arasndaki srenin lm ve karlatrlmas
yaplr.
b) Kum saati gibi farkl zaman lme aralarnn kullanld rneklere de yer verilir.
M.3.3.5.4. Zaman l birimlerinin kullanld problemleri zer.
M.3.3.6. Tartma
Terimler veya kavramlar: gram (g)
M.3.3.6.1. Nesneleri gram ve kilogram cinsinden ler.
M.3.3.6.2. Bir nesnenin ktlesini tahmin eder ve lme yaparak tahmininin doruluunu kontrol eder.
M.3.3.6.3. Kilogram ve gramla ilgili problemleri zer.
a) Dntrme gerektiren problemlere yer verilmez.
M.3.3.7. Sv lme
Terimler veya kavramlar: litre (L)
M.3.3.7.1. Standart sv lme arac ve birimlerinin gerekliliini aklayarak litre veya yarm litre birimleriyle
lmeler yapar.
47
M.3.3.7.2. Bir kaptaki svnn miktarn litre ve yarm litre birimleriyle tahmin eder ve lme yaparak tahmininin
doruluunu kontrol eder.
M.3.3.7.3. Litre ile ilgili problemleri zer.
M.3.4. VER LEME
M.3.4.1.1. ekil ve nesne grafiinde gsterilen bilgileri aklayarak grafikten etele ve sklk tablosuna dnmler
yapar ve yorumlar.
Verilerin farkl blmlerini karlatrarak verinin tamam hakknda yorum yapmalar istenir. rnein bir
bakkalda bir haftada satlan ekmek saysn gsteren grafik incelendiinde hafta sonu satlan ekmek
saysnn dier gnlerde satlan ekmek saysndan daha fazla olduu fark ettirilir.
M.3.4.1.2. Grafiklerde verilen bilgileri kullanarak veya grafikler oluturarak toplama ve karma ilemleri gerektiren
problemleri zer.
a) Snf say snrllklar iinde kalnr.
b) Karlatrma gerektiren problemlere yer verilir.
c) Problem kurmaya ynelik almalara da yer verilir.
M.3.4.1.3. En ok veri grubuna ait basit tablolar okur, yorumlar ve tablodan elde ettii veriyi dzenler.
48
Terimler veya kavramlar: blk
M.4.1.1.1. 4, 5 ve 6 basamakl doal saylar okur ve yazar.
M.4.1.1.2. 10 000e kadar (10 000 dhil) yzer ve biner sayar.
M.4.1.1.3. 4, 5 ve 6 basamakl doal saylarn blklerini ve basamaklarn, basamaklarndaki rakamlarn

basamak deerlerini belirler ve zmler.
M.4.1.1.4. Doal saylar en yakn onlua veya yzle yuvarlar.
En ok drt basamakl saylarla allr.
M.4.1.1.5. En ok alt basamakl doal saylar byk/kk sembol kullanarak sralar.
M.4.1.1.6. Belli bir kurala gre artan veya azalan say rntleri oluturur ve kuraln aklar.
a) Artan veya azalan bir rntde her bir terimi, adm says ile ilikilendirir.
rnein 2, 5, 8,11, rntsnde birinci terim 1, ikinci terim 5 gibi.
b) Aralarndaki fark sabit olan say rntleri ile snrl kalnr.
M.4.1.2.1. En ok drt basamakl doal saylarla toplama ilemini yapar.
M.4.1.2.2. ki doal saynn toplamn tahmin eder ve tahminini ilem sonucu ile karlatrr.
Toplamlar en ok drt basamakl saylarla ilem yaplr.
M.4.1.2.3. En ok drt basamakl doal saylar 100n katlaryla zihinden toplar.
Elde edilecek toplamlarn en fazla drt basamakl olmasna dikkat edilir.
a) Problem zme etkinliklerinde en ok drt ilem gerektiren problemlere yer verilir.
b) En ok ilem gerektiren problem kurmaya ynelik almalara da yer verilir.
M.4.1.3.1. En ok drt basamakl doal saylarla karma ilemini yapar.
M.4.1.3.2. basamakl doal saylardan 10un kat olan iki basamakl doal saylar ve 100n kat olan
basamakl doal saylar zihinden karr.
M.4.1.3.3. Doal saylarla yaplan karma ileminin sonucunu tahmin eder, tahminini ilem sonucuyla karlatrr.
M.4.1.3.4. Doal saylarla toplama ve karma ilemini gerektiren problemleri zer.
a) Problem zme etkinliklerinde en ok drt ilem gerektiren problemlere yer verilir.
b) En ok ilem gerektiren problem kurma almalarna da yer verilir.
49
M.4.1.4.1 basamakl doal saylarla iki basamakl doal saylar arpar.
M.4.1.4.2. doal say ile yaplan arpma ileminde saylarn birbirleriyle arplma srasnn deimesinin,
sonucu deitirmediini gsterir.
lemlerde parantez iareti bulunan rneklere de yer verilir.
M.4.1.4.3. En ok basamakl doal saylar 10, 100 ve 1000in en ok dokuz kat olan doal saylarla; en ok
iki basamakl doal saylar 5, 25 ve 50 ile ksa yoldan arpar.
M.4.1.4.4. En ok basamakl doal saylar 10, 100 ve 1000 ile zihinden arpar.
M.4.1.4.5. En ok iki basamakl bir doal say ile bir basamakl bir doal saynn arpmn tahmin eder ve
tahminini ilem sonucu ile karlatrr.
M.4.1.4.6. Doal saylarla arpma ilemini gerektiren problemleri zer.
a) En ok ilemli problemlerle allr.
Semboller:
M.4.1.5.1. basamakl doal saylar en ok iki basamakl doal saylara bler.
a) Blnen ve blm arasndaki basamak says ilikisi fark ettirilir.
b) Blme ileminde blmn basamak saysn ilem yapmadan belirleyerek ilemin doruluunun
kontrol edilmesi salanr.
M.4.1.5.2. En ok drt basamakl bir sayy bir basamakl bir sayya bler.
M.4.1.5.3. Son basama sfr olan en ok be basamakl doal saylar 10, 100 ve 1000e zihinden bler.
M.4.1.5.4. Bir blme ileminin sonucunu tahmin eder ve tahminini ilem sonucu ile karlatrr.
M.4.1.5.5. arpma ve blme arasndaki ilikiyi fark eder.
M.4.1.5.6. Doal saylarla blme ilemini gerektiren problemleri zer.
a) Problem zerken en ok ilem gerektiren problem zerinde allr.
M.4.1.5.7. Aralarnda eitlik durumu olan iki matematiksel ifadeden birinde verilmeyen deeri belirler ve eitliin
salandn aklar.
rnein 8 + = 15 - 3
12 : 4 = +1
6 x = 48 - 12
M.4.1.5.8. Aralarnda eitlik durumu olmayan iki matematiksel ifadenin eit olmas iin yaplmas gereken ilemleri
aklar.
rnein 8+5 12-3 ifadesinde eitlik durumunun salanabilmesi iin yaplabilecek ilemler zerinde
durulur.
50
M.4.1.6. Kesirler
Terimler veya kavramlar: basit kesir, bileik kesir, tam sayl kesir
M.4.1.6.1. Basit, bileik ve tam sayl kesri tanr ve modellerle gsterir.
Modeller (say dorusu, alan modeli vb.) kullanlarak isimlendirme almalar yaplr.
M.4.1.6.2. Birim kesirleri karlatrr ve sralar.
a) Paydas en ok 20 olan kesirler zerinde alma yaplr.
b) Birim kesirlerin hangi byklkleri temsil ettii uygun modeller zerinde incelenir.
M.4.1.6.3. Bir okluun belirtilen bir basit kesir kadarn belirler.
a) Bir okluun belirtilen bir basit kesir kadarn bulma almalarna modellerle balanr, daha sonra
ilem yaptrlr.
b) okluk says en ok basamakl olmaldr.
c) Doal say ile kesrin arpma ilemine girilmez.
M.4.1.6.4. Paydalar eit olan en ok kesri karlatrr.
a) Karlatrma almalar yaplrken uzunluk, alan, say dorusu gibi modeller kullanlr.
b) Karlatrma yaplrken byk/kk sembolleri kullanlr.
c) Verilen bir kesri say dorusu zerinde sfr, yarm ve btnle karlatrma almalarna da yer verilir.
M.4.1.7. Kesirlerle lemler
M.4.1.7.1. Paydalar eit kesirlerle toplama ve karma ilemi yapar.
M.4.1.7.2. Kesirlerle toplama ve karma ilemlerini gerektiren problemleri zer.
M.4.2. GEOMETR
M.4.2.1.1. gen, kare ve dikdrtgenin kenarlarn ve kelerini isimlendirir.
M.4.2.1.2. Kare ve dikdrtgenin kenar zelliklerini belirler.
M.4.2.1.3. genleri kenar uzunluklarna gre snflandrr.
M.4.2.1.4. Anm verilen kp oluturur.
M.4.2.1.5. zometrik ya da kareli kda e kplerle izilmi olarak verilen modellere uygun basit yaplar oluturur.
Terimler veya kavramlar: ayna simetrisi
M.4.2.2.1. Ayna simetrisini, geometrik ekiller ve modeller zerinde aklayarak simetri dorusunu izer.
Kelebein kanatlar, iek, yaprak, kuma, kilim desenleri, harfler vb. modeller zerinde uygun yerlere
ayna yerletirilip e paralar gzlemlenerek bu nesnelerin simetrik olduklar fark ettirilir. Bu tr simetriye
ayna simetrisi veya aynaya gre simetri denildii vurgulanr.
M.4.2.2.2. Verilen eklin doruya gre simetriini izer.
51
M.4.2.3. Geometride Temel Kavramlar
Terimler veya kavramlar: dzlem, dar a, dik a, geni a, doru a
M.4.2.3.1. Dzlemi tanr ve rneklendirir.
M.4.2.3.2. Ay oluturan kenarlar ve keyi belirler, ay isimlendirir ve sembolle gsterir.
M.4.2.3.3. Alar, standart olmayan birimlerle ler ve standart lme birimlerinin gerekliliini aklar.
M.4.2.3.4. Alar standart a lme aralaryla lerek dar, dik, geni ve doru a olarak belirler.
a) Dik a referans alnarak karlatrma yaplr.
b) Geni a modelleri incelenirken doru adan byk olmamalarna dikkat edilir.
M.4.2.3.5. Standart a lme aralar kullanarak ls verilen ay oluturur.
a) A lmeye yarayan aralarn (iletki, gnye vb.) yardmyla ann, bir nn balang noktas
etrafnda dndrlmesi ile olutuu fark ettirilir.
b) Ayn lye sahip alarn durularndaki farklln, ann lsnde etkili olmad vurgulanr.
M.4.3. LME
Terimler veya kavramlar: milimetre (mm)
M.4.3.1.1. Standart uzunluk l birimlerinden milimetrenin kullanm alanlarn belirtir.
M.4.3.1.2. Uzunluk l birimleri arasndaki ilikileri aklar ve birbiri cinsinden yazar.
a) Milimetre-santimetre, santimetre-metre ve metre-kilometre arasndaki ikili dntrmelerle snrl kalnr.
b) Ondalk gsterim kullanlmasn gerektiren dntrmeler yaplmaz.
M.4.3.1.3. Dorudan lebilecei bir uzunluu en uygun uzunluk l birimiyle tahmin eder ve tahminini lme
yaparak kontrol eder.
Kilometre ile ilem yaplmaz.
M.4.3.1.4. Uzunluk l birimlerinin kullanld en ok ilem gerektiren problemleri zer.
M.4.3.2. evre lme
M.4.3.2.1. Kare ve dikdrtgenin evre uzunluklar ile kenar uzunluklar arasndaki ilikiyi aklar.
a) evre ve bir kenar uzunluu verilen dikdrtgenin veya evre uzunluu verilen karenin bir kenarnn
uzunluunu bulma etkinlikleriyle evre ve kenar uzunluklarnn ilikileri incelenir.
b) Bir karenin evre uzunluunun, bir kenarnn uzunluunun drt kat olduu buldurulur.
c) Bu tr almalarda kareli ya da noktal kt kullandrlacak (birim saysyla ilikilendirme yaplarak)

almalara yer verilir.
M.4.3.2.2. Ayn evre uzunluuna sahip farkl geometrik ekiller oluturur.
Noktal ya da izometrik kttan faydalanlarak etkinlikler yaplr.
52
M.4.3.2.3. ekillerin evre uzunluklarn hesaplamayla ilgili problemleri zer.
a) emberin evresine yer verilmez.
M.4.3.3. Alan lme
M.4.3.3.1. ekillerin alanlarnn, bu alan kaplayan birimkarelerin says olduunu belirler.
a) Tannan ekillerin yan sra kareli kt zerine izilen yaprak, el gibi girintili ekillerle de allr.
b) rnekler verilirken evre uzunluklar ayn, alanlar farkl ekiller zerinde almalar yaplr.
M.4.3.3.2. Kare ve dikdrtgenin alann toplama ve arpma ilemleri ile ilikilendirir.
a) Kare ve dikdrtgenin alanlarn birimkareleri sayarak hesaplar.
b) Sayma, tekrarl toplama ve arpma ilemleri yaplarak alan hesaplama almalar yaplr.
c) Bu almalar yaplrken satr-stun ilikisinden yararlanlr.
M.4.3.5. Zaman lme
a) Saat-dakika, dakika-saniye arasndaki dntrmeler yaptrlr.
b) Yl-ay-hafta, ay-hafta-gn arasndaki dntrmeler yaptrlr.
c) Dntrme yaplrken artk yl konusuna da deinilir.
M.4.3.5.2. Zaman l birimlerinin kullanld problemleri zer.
a) Problemlerde zaman ynetiminin nemine vurgu yaplr.
M.4.3.6. Tartma
Terimler veya kavramlar: ton (t), miligram (mg)
M.4.3.6.1. Yarm ve eyrek kilogram gram cinsinden ifade eder.
M.4.3.6.2. Kilogram ve gram ktle lerken birlikte kullanr.
M.4.3.6.3. Ton ve miligramn kullanld yerleri belirler.
Tonun ve miligramn ksaltma kullanlarak gsterimine yer verilir.
M.4.3.6.4. Ton-kilogram, kilogram-gram, gram-miligram arasndaki ilikiyi aklar ve birbirine dntrr.
Ondalk gsterim gerektirmeyen dntrmeler yaplr.
M.4.3.6.5. Ton, kilogram, gram ve milligram ile ilgili problemleri zer.
M.4.3.7. Sv lme
Terimler veya kavramlar: mililitre (mL)
M.4.3.7.1. Mililitrenin kullanld yerleri aklar.
Gnlk hayatta en ok kullanlan yerlere ve durumlara rnek verilir.
53
M.4.3.7.2. Litre ve mililitre arasndaki ilikiyi aklar ve birbirine dntrr.
Ondalk gsterim kullanlmaz.
M.4.3.7.3. Litre ve mililitreyi miktar belirtmek iin bir arada kullanr.
a) Modeller kullanlarak etkinlikler yaplr. rnein 1 bardak su 200 mL, 6 bardak su 1 litre 200 mL
eklinde ifade edilir.
b) Ondalk gsterim kullanlmaz.
c) Tasarruf konusuna deinilir.
M.4.3.7.4. Bir kaptaki svnn miktarn, litre ve mililitre birimleriyle tahmin eder ve lme yaparak tahminini kontrol eder.
M.4.3.7.5. Litre ve mililitre ile ilgili problemleri zer.
M.4.4. VER LEME
Terimler veya kavramlar: stun grafii
M.4.4.1.1. Stun grafiini inceler, grafik zerinde yorum ve tahminler yapar.
M.4.4.1.2. Stun grafiini oluturur.
Stun grafii oluturulmadan nce veriler nesne veya ekil grafii yardmyla dzenlenir. etele ve sklk
tablolar da kullanlabilir. lk yaplan almalarda kareli kt ve renkli birimkareler kullanlabilir.
M.4.4.1.3. Elde ettii veriyi sunmak amacyla farkl gsterimler kullanr.
a) Yatay veya dikey stun grafii, ekil grafii, nesne grafii, tablo gibi nceki snflarda renilen farkl
gsterimler kullandrlr.
b) Veri toplama srasnda dzeye uygun almalar yaplmasna dikkat edilir.
c) Veri toplama srecinde seilen konu ya da sorunun veri toplamaya uygun olup olmad zerinde
konuulur.
) rencilerin bu aamaya kadar rendii tablo ve grafik gsterimlerine uygun sorular kullanlr.
d) Verilere uygun grafik balklar ve birimler kullandrlr.
e) Snflanabilir (cinsiyet, gz rengi gibi) ve sralanabilir (boy sras, yarma sonular gibi) veriye uygun
farkl grafik gsterimlerinin kullanlmas ve uygun gsterimin belirlenmesi salanr.
f) ki veya daha fazla zellik kullanlr.
g) Bilgi ve iletiim teknolojilerinden yararlanlabilir.
h) Verilerin farkl gsterimlerinden yararlanlarak finansal okuryazarlkla ilikisi kurulur.
M.4.4.1.4. Stun grafii, tablo ve dier grafiklerle gsterilen bilgileri kullanarak gnlk hayatla ilgili problemler zer.
54

M.5.1.1.1. En ok dokuz basamakl doal saylar okur ve yazar.
M.5.1.1.2. En ok dokuz basamakl doal saylarn blklerini, basamaklarn ve rakamlarn basamak deerlerini
belirtir.
Bu saylar gerek hayatla ilikilendirme durumlarnda karlatrma ve anlamlandrmaya ynelik

M.5.1.1.3. Kural verilen say ve ekil rntlerinin istenen admlarn oluturur.
a) Sadece admlar arasndaki fark sabit olan rntlerle snrl kalnr.
rnein 7den balayarak er ilave etmek suretiyle oluan say rntsnn 6. admn bulunuz.
Koleksiyonuna birinci haftada 7 bilye ile balayan Bra, sonraki her hafta 3 bilye ilave ederse 5 hafta
sonra koleksiyonunda ka bilye olur?
rnein aadaki ekil rntsnde kare ve gen saylarn say rnts olarak belirtmeye veya
istenilen admda ka tane kare veya gen olacan bulmaya ynelik almalara yer verilir.
b) ekil rntlerine tarih ve kltrel eserlerimizden rnekler (mimari yaplar, hal sslemeleri, kilim vb.) verilir.
M.5.1.2. Doal Saylarla lemler
M.5.1.2.1. En ok be basamakl doal saylarla toplama ve karma ilemi yapar.
M.5.1.2.2. ki basamakl doal saylarla zihinden toplama ve karma ilemlerinde strateji belirler ve kullanr.
Olas stratejiler: Onluklar ve birlikleri ayrarak ekleme (45+22=45+20+2); zerine sayma

(38+23=38+10+10+3); saylar 10u referans alarak paralama (16+8=16+4+4=20+4); kolay toplanan
saylardan balama (13+28+27=13+27+28=40+28); onluklar ve birlikleri ayrarak karma (45-22=45-
20-2); onar onar eksiltme (38-23=38-10-10-3).
M.5.1.2.3. Doal saylarla toplama ve karma ilemlerinin sonularn tahmin eder.
Tahmin becerilerinin gelimesi iin tahminlerin, ilem sonularyla karlatrlmas yaplr.
M.5.1.2.4. En ok basamakl iki doal saynn arpma ilemini yapar.
M.5.1.2.5. En ok drt basamakl bir doal sayy, en ok iki basamakl bir doal sayya bler.
Kalanl blme ilemlerinde ondalk gsterimlere girilmez.
M.5.1.2.6. Doal saylarla arpma ve blme ilemlerinin sonularn tahmin eder.
Tahmin etmenin nemi vurgulanarak, tahmin becerilerinin gelimesi iin ilem sonularyla tahminlerin
karlatrlmas yaplr.
55
M.5.1.2.7. Doal saylarla zihinden arpma ve blme ilemlerinde uygun stratejiyi belirler ve kullanr.
Olas stratejiler: 10, 100, 1000 ve katlaryla arpma ve blme yaparken saynn sonuna 0 ekleme veya
karma; 8 ile arpmak iin kez iki katn alma; 9 ile arpmak iin 10 ile arpp sonutan bir kez
kendisini karma; saylardan birisinin yarsn, dierinin iki katn alarak arpma; 5 ile arpmak iin
sonuna 0 ekleyip yarsn alma; bir sayy 5e blmek iin iki katn alp 10a blme vb.
M.5.1.2.8. Blme ilemine ilikin problem durumlarnda kalan yorumlar.
Problem durumuna gre kalan ihmal edilir veya kesir olarak belirtilir. rnein 11 adet elmay 2 kiiye eit
olarak paylatrrken 1 kiiye ne kadar elma deceini bulmak iin kalan elma says kesirle ifade edilir.
M.5.1.2.9. arpma ve blme ilemleri arasndaki ilikiyi anlayarak ilemlerde verilmeyen geleri (arpan, blm
veya blnen) bulur.
a) Bir arpma veya blme ileminde verilmeyen geyi bulmaya ynelik almalara yer verilir. rnein
4 ? = 36 ifadesinde 4 hangi say ile arptmzda 36 edeceinin bulunmas iin 36nn 4e blnmesi
gerektii gsterilebilir.
b) arpma ve blme ilemleri arasndaki ilikiyi problem durumlarnda kullanmaya ynelik almalara
yer verilir. Ayn problem durumu bilinmeyenin ne olduuna bal olarak arpma veya blme ilemi
yapmay gerektirebilir. rnein her hafta 5 TL harlk alan Ahmet 7 hafta boyunca parasn biriktirmitir.
Bu sre iinde biriktirdii tm parasyla bir flt almtr. Ahmet flt ka liraya almtr? Ayn duruma
ilikin, bu kez blme ilemi yapmay gerektiren dier bir soru ise yle belirtilebilir: Her hafta annesinden
5 TL harlk alan Ahmet, fiyat 35 TL olan bir flt almak iin parasn biriktirmektedir. Ka hafta sonra
Ahmet istedii flt alm olur?
M.5.1.2.10. Bir doal saynn karesini ve kpn sl ifade olarak gsterir ve deerini hesaplar.
M.5.1.2.11. En ok iki ilem tr ieren parantezli ifadelerin sonucunu bulur.
rnein 5 x (12 - 6 ) veya 16 (4x2) gibi ilemlerde parantezin roln anlamaya ve parantezi kullanmaya
ynelik almalara yer verilir.
M.5.1.2.12. Drt ilem ieren problemleri zer.
a) Doal saylarla en ok ilemli problemler ele alnr.
M.5.1.3. Kesirler
M.5.1.3.1. Birim kesirleri say dorusunda gsterir ve sralar.
1
Birim kesirlerin hangi byklkleri temsil ettii uygun modellerle de incelenir. rnein kesri bir
3
1
btnn 3te 1ini temsil ederken 6 kesri ayn btnn 6da 1lik bir ksmn, yani daha kk bir
miktarn temsil eder. Dolaysyla 1 kesri 1 kesrinden daha kktr.
6 3
M.5.1.3.2. Tam sayl kesrin, bir doal say ile bir basit kesrin toplam olduunu anlar ve tam sayl kesri bileik
kesre, bileik kesri tam sayl kesre dntrr.
Uygun kesir modellerinden yararlanlr.
M.5.1.3.3. Bir doal say ile bir bileik kesri karlatrr.
Her doal saynn, paydas 1 olan kesir olarak ifade edilebileceine vurgu yaplr.
56
M.5.1.3.4. Sadeletirme ve geniletmenin kesrin deerini deitirmeyeceini anlar ve bir kesre denk olan kesirler
oluturur.
lemsel uygulamalara gemeden nce kesir modelleri ile kavramsal almalara yer verilir.
M.5.1.3.5. Paylar veya paydalar eit kesirleri sralar.
Birinin paydas dierinin paydasnn kat olan kesirleri sralamaya ynelik rneklere de yer verilir.
M.5.1.3.6. Bir okluun istenen basit kesir kadarn ve basit kesir kadar verilen bir okluun tamamn birim ke-
sirlerden yararlanarak hesaplar.
okluklarn birim kesir kadarn bulurken uygun modeller ile kavramsal almalara yer verilir. Doal say
ile kesrin arpm ilemine girilmez.
M.5.1.4.1. Paydalar eit veya birinin paydas dierinin paydasnn kat olan iki kesrin toplama ve karma ilemini
yapar ve anlamlandrr.
3
a) Gerek hayat durumlarnda bu ilemler yorumlanr. rnein bir pizzann n yiyen ocuk ayn
5
pizzann 1 ini yiyen ocuktan ne kadar fazla pizza yemitir?
10
b) Bir doal say ile bir kesrin toplama ilemi ile bir doal saydan bir kesri karma ilemleri de ele alnr.
M.5.1.4.2. Paydalar eit veya birinin paydas dierinin paydasnn kat olan kesirlerle toplama ve karma ilem-
leri gerektiren problemleri zer ve kurar.
M.5.1.5. Ondalk Gsterim
Terimler veya kavramlar: ondalk gsterim, tam ksm, ondalk ksm
M.5.1.5.1. Bir btn 10, 100 veya 1000 e paraya blndnde, ortaya kan kesrin birimlerinin ondalk gste-
rimle ifade edilebileceini belirler.
a) Ondalk gsterimin kesrin farkl bir ifade biimi olduu fark ettirilir.
b) Modeller kullanlarak ondalk gsterim ile kesirler arasnda iliki kurmalar salanr.
c) Paydas 10,100 veya 1000 olan kesir modelleri ile etkinlikler yaplr.
) Ondalk gsterimlerin okunular zerinde durulur. rnein 5,2 says, "be tam onda iki" eklinde okunur.
d) Ondalk ksm en ok basamakl olan saylarla alma yaplr.
M.5.1.5.2. Paydas 10, 100 veya 1000 olan bir kesri ondalk gsterim eklinde ifade eder.
Basit kesirlerle veya tam sayl kesirlerle yazma almalar yaplr.
M.5.1.5.3. Ondalk gsterimde tam ksm ve ondalk ksmdaki rakamlarn bulunduu basaman deeriyle ili-
kisini anlar.
Ondalk ksm en ok basamakl olan ondalk gsterimlerle snrl kalnr.
M.5.1.5.4. Paydas 10, 100 veya 1000 olacak ekilde geniletilebilen veya sadeletirilebilen kesirlerin ondalk
gsterimini yazar ve okur.
a) Kesirleri paydas 10, 100 veya 1000 olacak ekilde geniletirken modeller kullanmaya ynelik almalara
da yer verilir.
1
b) Ondalk gsterimleri tam sayl kesirlerle ilikilendirir. rnein 3,5 = 3 gibi eitliklerin anlalmasna
2
ynelik almalar yaplr.
57
M.5.1.5.5. Ondalk gsterimleri verilen saylar say dorusunda gsterir ve sralar.
a) Sralama yaplrken eit, byk veya kk sembollerinden uygun olan kullanlr.
b) Uygun kesir modellerinden de yararlanlr.
c) Ondalk ksm en ok basamakl olan ondalk gsterimlerle snrl kalnr.
M.5.1.5.6. Ondalk gsterimleri verilen saylarla toplama ve karma ilemleri yapar.
a)Toplama ve karma ilemlerinde virgllerin neden alt alta gelmesi gerektii ele alnr.
b)Toplama ve karma ilemlerinin kesirlerle yaplan ilemlerle ilikilendirilmesi gibi durumlar da incelenir.
M.5.1.6. Yzdeler
M.5.1.6.1. Paydas 100 olan kesirleri yzde sembol (%) ile gsterir.
Yzde semboln (%) anlamlandrmaya ynelik almalara yer verilir. %100den kk olan yzdelik
ifadeler ile snrl kalnr.
M.5.1.6.2. Bir yzdelik ifadeyi ayn bykl temsil eden kesir ve ondalk gsterimle ilikilendirir, bu gsterimleri
birbirine dntrr.
Sz edilen ilikileri anlamay kolaylatrc modellerle yaplacak almalara yer verilir.
M.5.1.6.3. Kesir, ondalk ve yzdelik gsterimlerle belirtilen okluklar karlatrr.
M.5.1.6.4. Bir okluun belirtilen bir yzdesine karlk gelen miktar bulur.
%100den kk olan yzdelik ifadeler ile snrl kalnr. Belirli bir yzdesi verilen okluu bulmaya
ynelik ilemlere girilmez.
M.5.2. GEOMETR VE LME
M.5.2.1. Temel Geometrik Kavramlar ve izimler
Terimler veya kavramlar: Dik a, dar a, geni a, paralellik, doru, doru paras, n, dikme
Semboller: , // , AB , [AB], |AB|, [AB, AB, AB, AB, m(A)
M.5.2.1.1. Doru, doru paras, n aklar ve sembolle gsterir.
Ayn dzlemdeki iki dorunun birbirlerine gre durumlar (kesien, paralel, akk) ele alnarak sembolle
gsterilir.
M.5.2.1.2. Bir noktann dier bir noktaya gre konumunu yn ve birim kullanarak ifade eder.
a) Kareli, noktal kt vb. zerinde almalar yaplr.
b) rnein A noktas B noktasnn 3 birim sanda/solunda; 2 birim aasnda/ yukarsnda; 4 birim

sann/solunun 2 birim yukarsnda/aasnda gibi
c) Gerek hayat durumlar ile ilgili rneklere de yer verilir.
58
M.5.2.1.3. Bir doru parasna eit uzunlukta doru paralar izer.
Kareli, noktal kt vb. zerinde yatay, dikey veya eik konumlu doru paralar zerinde allmas
salanmaldr.
M.5.2.1.4. 90lik bir ay referans alarak dar, dik ve geni alar oluturur; oluturulmu bir ann dar, dik ya da
geni al olduunu belirler.
b) Alar belirlerken veya olutururken referans olarak bir kdn kesinin, gnyenin veya bir alerin
kullanlmas istenebilir.
c) Alar isimlendirilerek ifade edilir.
M.5.2.1.5. Bir doruya zerindeki veya dndaki bir noktadan dikme izer.
M.5.2.1.6. Bir doru parasna paralel doru paralar ina eder, izilmi doru paralarnn paralel olup olmad-
n yorumlar.
b) Gerek hayat durumlaryla ilikilendirmeye ynelik almalara da yer verilir.
M.5.2.2. gen ve Drtgenler
Terimler veya kavramlar: okgen, dik al gen, dar al gen, geni al gen, ikizkenar gen,
ekenar gen, eitkenar gen, paralelkenar, ekenar drtgen, yamuk, kegen
Semboller: ABC
M.5.2.2.1. okgenleri isimlendirir, oluturur ve temel elemanlarn tanr.
a) Yalnzca dbkey okgenler ele alnr.
b) alarn toplam ve kegen saysna deinilmez.
M.5.2.2.2. Alarna ve kenarlarna gre genler oluturur, oluturulmu farkl genleri kenar ve a zelliklerine
gre snflandrr.
a) Kareli, noktal, izometrik kt vb. zerinde almalar yaplr.
b) Alarna gre gen olutururken veya yorumlarken 90lik bir ann bir kdn kesi, gnye,
aler veya benzeri bir ara kullanlarak belirlenmesi almalarna yer verilir.
M.5.2.2.3. Dikdrtgen, paralelkenar, ekenar drtgen ve yamuun temel elemanlarn belirler ve izer.
a) A, kenar ve kegen zellikleri zerinde durulur.
b) Kareli ve izometrik ktlarn yan sra dinamik geometri yazlmlar ile zel drtgenlerin dinamik
incelemelerine ynelik snf ii almalara yer verilebilir.
c) Kare, dikdrtgenin zel bir durumu olarak ele alnr.
) Yamuk tantlrken kenar iftlerinden en az birinin paralel olduu vurgulanr.
d) Yamuk eitlerine girilmez.
59
M.5.2.2.4. gen ve drtgenlerin i alarnn lleri toplamn belirler ve verilmeyen ay bulur.
alarn lleri toplam bulunurken kt katlama veya uygun modellerle yaplacak etkinliklere yer verilir.
M.5.2.3. Uzunluk ve Zaman lme
Terimler veya kavramlar: desimetre, dekametre, hektometre,
Semboller: dm, dam, hm
M.5.2.3.1. Uzunluk lme birimlerini tanr; metre-kilometre, metre-desimetre-santimetre-milimetre birimlerini bir-

birine dntrr ve ilgili problemleri zer.
Ondalk ksm en ok basamakl olan saylarla snrl kalnr.
M.5.2.3.2. gen ve drtgenlerin evre uzunluklarn hesaplar, verilen bir evre uzunluuna sahip farkl ekiller
oluturur.
evre uzunluunu tahmin etmeye ynelik almalara yer verilir.
M.5.2.3.3. Zaman l birimlerini tanr, birbirine dntrr ve ilgili problemleri zer.
a) Saniye, dakika, saat, gn, hafta, ay ve yl ele alnr.
b) Zaman ynetimi ile ilgili problemler ele alnr.
M.5.2.4. Alan lme
Terimler veya kavramlar: santimetrekare, metrekare
Semboller: cm, m
M.5.2.4.1. Dikdrtgenin alann hesaplar, santimetrekare ve metrekareyi kullanr.
a) Kare, dikdrtgenin zel bir durumu olarak ele alnr.
b) Ayrca alan kavramn anlamlandrmaya ynelik almalara yer verilir.
M.5.2.4.2. Belirlenen bir alan santimetrekare ve metrekare birimleriyle tahmin eder.
Tahminlerin lme yaparak kontrol edilmesine ynelik almalara yer verilir.
M.5.2.4.3. Verilen bir alana sahip farkl dikdrtgenler oluturur.
a) Kenar uzunluklar doal say olacak biimde snrlandrlr.
b) Geometri tahtas, noktal kt ve benzeri aralarla yaplan almalara yer verilir.
M.5.2.4.4. Dikdrtgenin alann hesaplamay gerektiren problemleri zer.
M.5.2.5.1. Dikdrtgenler prizmasn tanr ve temel elemanlarn belirler.
Kare prizma ve kp, dikdrtgenler prizmasnn zel durumlar olarak ele alnr.
M.5.2.5.2. Dikdrtgenler prizmasnn yzey anmlarn izer ve verilen farkl anmlarn dikdrtgenler prizmas-
na ait olup olmadna karar verir.
a) Kp ve kare prizma, dikdrtgenler prizmasnn zel durumlar olarak ele alnr.
b) Somut modellerle yaplacak almalara yer verilir.
c) Uygun bilgi ve iletiim teknolojileri ile yaplacak etkileimli almalara yer verilebilir. boyutlu
dinamik geometri yazlmlarndan yararlanlabilir.
60
M.5.2.5.3. Dikdrtgenler prizmasnn yzey alann hesaplamay gerektiren problemleri zer.
Kp ve kare prizma, dikdrtgenler prizmasnn zel durumlar olarak ele alnr.
M.5.3. VER LEME
M.5.3.1.1. Veri toplamay gerektiren aratrma sorular oluturur.
a) Aratrma sorusu oluturabilmek iin "Bir snftaki rencilerin en sevdii meyvelerin neler olduu bir
aratrma sorusudur ancak bir kiinin en sevdii meyvenin ne olduu sorusu aratrma sorusu deildir."
gibi rnekler zerinde durulur.
b) Aratrma sorular oluturulurken evre bilinci, tutumluluk, yardmlama, israftan kanma vb. konulara
yer verilir.
M.5.3.1.2. Aratrma sorularna ilikin verileri toplar, sklk tablosu ve stun grafiiyle gsterir.
a) Tek zellie ynelik sreksiz veri gruplaryla snrl kalnr. Srekli ve sreksiz kavramlara girilmez.
b) Verileri dzenlemek ve grafikle gstermek iin gerektiinde uygun bilgi ve iletiim teknolojilerinden
yararlanlr.
M.5.3.1.3. Sklk tablosu veya stun grafii ile gsterilmi verileri yorumlamaya ynelik problemleri zer.
Yanl yorumlamalara yol aan stun grafikleri de incelenir.
61
M.6.1.1. Doal Saylarla lemler
Terimler veya kavramlar: doal saylar, kuvvet (s), taban, sl ifade
Semboller: arpma iareti: .
M.6.1.1.1. Bir doal saynn kendisiyle tekrarl arpmn sl ifade olarak yazar ve deerini hesaplar.
M.6.1.1.2. lem nceliini dikkate alarak doal saylarla drt ilem yapar.
M.6.1.1.3. Doal saylarda ortak arpan parantezine alma ve dalma zelliini uygulamaya ynelik ilemler yapar.
a) Eitliklerin anlaml renilmesi iin modellerden yararlanlr.
b) rnein aadaki dikdrtgenin alan hesaplanrken parantez kullanmayla ilgili verilen

5(2+8) = 5.2 + 5.8 ve 5.2 + 5.8 = 5(2+8) gibi durumlar ayr ayr incelenebilir.
2 8
M.6.1.1.4. Doal saylarla drt ilem yapmay gerektiren problemleri zer ve kurar.
lemler yaplrken ilem zellikleri kullanlr.
M.6.1.2. arpanlar ve Katlar
Terimler veya kavramlar: arpan, kat, blen, asal say, ortak blen, ortak kat
M.6.1.2.1. Doal saylarn arpanlarn ve katlarn belirler.
M.6.1.2.2. 2, 3, 4, 5, 6, 9 ve 10a kalansz blnebilme kurallarn aklar ve kullanr.
a) 6ya kalansz blnebilme kuralnn 2 ve 3e kalansz blnebilme kuralndan yararlanlarak

gelitirilebilecei dikkate alnr.
b) Kurallarn kullanmnda harfli ifadelere yer verilmez.
M.6.1.2.3. Asal saylar zellikleriyle belirler.
Eratosthenes (Eratosten) kalburu yardmyla 100e kadar olan asal saylar bulunur.
M.6.1.2.4. Doal saylarn asal arpanlarn belirler.
M.6.1.2.5. ki doal saynn ortak blenleri ile ortak katlarn belirler, ilgili problemleri zer.
ki doal saynn en byk ortak blenini (EBOB) ve en kk ortak katn (EKOK) bulmaya ynelik
problemlere bu snf dzeyinde girilmez.
62
M.6.1.3. Kmeler
Terimler veya kavramlar: kme, eleman, birleim, kesiim
Semboller: { }, , ,
M.6.1.3.1. Kmeler ile ilgili temel kavramlar anlar.
a) Kme, eleman, birleim, kesiim kavramlar verilir. almalarda kavramsal dzeyde kalnr.
b) Say kmelerinin sembollerine ve kmelerde ilemlere girilmez.
M.6.1.4. Tam Saylar
Terimler veya kavramlar: tam say, pozitif tam say, negatif tam say, mutlak deer
Semboller: a
M.6.1.4.1. Tam saylar tanr ve say dorusunda gsterir.
a) Tam saylara olan ihtiyacn fark edilmesine ynelik almalara yer verilir.
b) Pozitif ve negatif tam saylarn zt yn ve deerleri ifade etmede kullanld vurgulanr. rnein
asansrde katlarn belirtilmesi, hava scaklklar vb.
M.6.1.4.2. Tam saylar karlatrr ve sralar.
a) Karlatrma yaparken byk saynn kk sayya kyasla say dorusunun daha sanda olduu
vurgulanr.
b) Tam saylar karlatrma ve sralamayla ilgili gerek hayat durumlarn ieren almalara yer verilir.
M.6.1.4.3. Bir tam saynn mutlak deerini belirler ve anlamlandrr.
Mutlak deerin say dorusunda ve gerek hayatta (asansr, termometre vb.) ne anlama geldii
zerinde durulur.
M.6.1.5.1. Kesirleri karlatrr, sralar ve say dorusunda gsterir.
Kesirleri sralamada kullanlacak stratejiler belirlenirken ilk nce rencilerin kendi stratejilerini
oluturmalarna imkn verilir. Kullanlabilecek stratejiler: kesirlerin btne olan yaknlklar, yarmdan
byk veya kk olmalar, yarma olan yaknlklar, birim kesirlerin karlatrlmas, payda eitleme
(denk kesirlerin dikkate alnmas).
M.6.1.5.2. Kesirlerle toplama ve karma ilemlerini yapar.
Gerek hayat durumlar ve uygun kesir modelleriyle yaplacak almalara yer verilir.
M.6.1.5.3. Bir doal say ile bir kesrin arpma ilemini yapar ve anlamlandrr.
a) rnein 6. 2 ifadesinin 6 tane 2 n toplam anlamna geldii ve 2 . 6 ifadesinin de 6nn 2 kadar

3 3 3 3
olduu ve bu ilemlerin ayn sonucu verdii vurgulanr.
b) Gerek hayat durumlar ve uygun kesir modelleriyle yaplacak almalara yer verilir.
c) Bir doal say 1den byk bir kesirle arpldnda sonucun bu saydan byk bir say, 1den kk
bir kesirle arpldnda ise bu saydan kk bir say olduunu anlamaya ynelik almalara yer verilir.
63
M.6.1.5.4. ki kesrin arpma ilemini yapar ve anlamlandrr.
a) rnein 1 . 2 ifadesinin 2 in 1 si (yani yars) ve 2 . 1 ifadesinin 1 nin 2 i anlamna geldii

2 5 5 2 5 2 2 5
vurgulanr.
b) Gerek hayat durumlar ve uygun kesir modelleriyle yaplacak almalara yer verilir.
M.6.1.5.5. Bir doal sayy bir kesre ve bir kesri bir doal sayya bler, bu ilemi anlamlandrr.
a) lk nce birim kesirlerle ilemler yaplr.
rnein 6 1 ifadesinin 6nn iinde ka tane 1 olduu, 1 2 ifadesinin de 1 'yi 2ye blmek (yani
2 2 2 2
1 nin yars) olduu modellerle fark ettirilir.
2
Daha sonra dier kesirlerle ilemler ele alnr.
rnein 3 3 ifadesinin 3n iinde ka tane 3 olduu, 3 3 ifadesinin de 3 3e blmek olduu

4 4 4 4
modellerle fark ettirilir.
b) Bir doal say 1den byk bir kesre blndnde sonucun bu saydan kk bir say, 1den kk
bir kesre blndnde ise bu saydan byk bir say olduunu anlamaya ynelik almalara yer verilir.
M.6.1.5.6. ki kesrin blme ilemini yapar ve anlamlandrr.
Blme ilemi anlamlandrlrken byk kesrin kk kesre blnd ve sonucun tam say kt basit
ilemler zerinde durulur. rnein 1 1 ifadesinin, yarmn iinde ka tane eyrek olduu anlamna
2 4
geldii modellerle ele alnr.
M.6.1.5.7. Kesirlerle yaplan ilemlerin sonucunu tahmin eder.
eyrek, te bir, yarm gibi kesirlerin kullanlabilecei gnlk hayata ilikin tahminlerle snrl kalnr.
M.6.1.5.8. Kesirlerle ilem yapmay gerektiren problemleri zer.
M.6.1.6. Ondalk Gsterim
Terimler veya kavramlar: zmleme
M.6.1.6.1. Blme ilemi ile kesir kavramn ilikilendirir.
a) Kesir gsteriminin ayn zamanda blme ilemini de ifade ettii vurgulanr. rnein 9 kesri ayn
2
zamanda 9un 2ye blnmesi anlamn tar. Bu kazanm kapsamnda tam blnemeyen doal saylarla
blme ilemi yapmaya ynelik almalara da yer verilir. Blme ileminde virgl kullanm zerinde
durulur. Virglden sonra en ok basamakl saylarla snrl kalnr.
b) Devirli ondalk gsterimler tantlr fakat devirli ondalk gsterimlerin kesre dntrlmesine girilmez.
M.6.1.6.2. Ondalk gsterimleri verilen saylar zmler.
rnein 253,47=2.100 + 5 .10 + 3 .1 + 4 . 1 + 7 . 1

10 100
253,47=2.100 + 5 .10 + 3 .1 + 4 . 0,1 + 7 . 0,01
M.6.1.6.3. Ondalk gsterimleri verilen saylar belirli bir basamaa kadar yuvarlar.
Saylar yuvarlamann salad kolaylklar zerinde durulur.
M.6.1.6.4. Ondalk gsterimleri verilen saylarla arpma ilemi yapar.
a) arpma ileminin anlamlandrlmasna ynelik almalara yer verilir.
b) Bir doal say 1den kk bir ondalk ifadeyle arpldnda sonucun o saydan kk olduunun
fark edilmesine ynelik almalara yer verilir.
64
M.6.1.6.5. Ondalk gsterimleri verilen saylarla blme ilemi yapar.
Blme ileminin anlamlandrlmasna ynelik almalara yer verilir.
M.6.1.6.6. Ondalk gsterimleri verilen saylarla; 10, 100 ve 1000 ile ksa yoldan arpma ve blme ilemlerini
yapar.
M.6.1.6.7. Saylarn ondalk gsterimleriyle yaplan ilemlerin sonucunu tahmin eder.
0,1; 0,25; 0,5 gibi ondalk gsterimlerin kullanlabilecei gnlk hayata ilikin tahminlerle snrl kalnr.
M.6.1.6.8. Ondalk ifadelerle drt ilem yapmay gerektiren problemleri zer.
M.6.1.7. Oran
Terimler veya kavramlar: oran, birimli oran, birimsiz oran
Semboller: a:b; a ; a/b

b
M.6.1.7.1. okluklar karlatrmada oran kullanr ve oran farkl biimlerde gsterir.
5:6, 5 , 5in 6ya oran gibi farkl gsterimler kullanlr.

6
M.6.1.7.2. Bir btnn iki paraya ayrld durumlarda iki parann birbirine veya her bir parann btne orann
belirler, problem durumlarnda oranlardan biri verildiinde dierini bulur.
rnek durumlar: Bir snfta kzlarn saysnn erkeklerin saysna oran 2/3 ise kzlarn saysnn snf
mevcuduna oran nedir?
Bir snfta kzlarn saysnn snf mevcuduna oran 2/5 ise erkeklerin saysnn kzlarn saysna oran nedir?
M.6.1.7.3. Ayn veya farkl birimlerdeki iki okluun birbirine orann belirler.
150 km
a) rnein 3 saatte 150 km giden bir aracn ald yolun geen sreye oran = 50 km/sa. olarak
3 sa.
yazldndan bu oran birimlidir. 6A snfnn toplad plastik kapaklarn saysnn 6B snfnn toplad
plastik kapaklarn saysna oran 180 adet = 3 olarak yazlr ve bu oran birimsizdir.
120 adet 2
b) Birimli oranlardan srat birimi olan km/sa. ile m/sn. arasnda dnmler yaplr.
c) Oranlardan biri verildiinde dierini bulmaya ynelik almalara girilmez.
M.6.2. CEBR
M.6.2.1. Cebirsel fadeler
Terimler veya kavramlar: cebirsel ifade, deiken, katsay, terim, sabit terim, benzer terim
M.6.2.1.1. Szel olarak verilen bir duruma uygun cebirsel ifade ve verilen bir cebirsel ifadeye uygun szel bir
durum yazar.
a) Cebirsel ifadelerde kullanlan harflerin saylar temsil ettii ve deiken olarak adlandrld belirtilir.
b) En az bir deiken ve ilem ieren ifadelerin cebirsel ifadeler olduu vurgulanr.
c) Terim, sabit terim, benzer terim ve katsay kavramlar ele alnr.
M.6.2.1.2. Cebirsel ifadenin deerini deikenin alaca farkl doal say deerleri iin hesaplar.
65
M.6.2.1.3. Basit cebirsel ifadelerin anlamn aklar.
Bu dzeyde 4a, a , 2a biimindeki cebirsel ifadelerin anlalmasna ynelik almalara yer verilir.
5 5
rnein a + a + a + a = 4a, 2b = b + b,
3+c = 3 + c , d = 1 . d gibi ileme dayal uygulamalarn yan sra aada rneklendii gibi uygun
5 5 5 5 5
modellerle almalar yaplr.
a a a a + a + a = 3.a = 3a
M.6.3.1. Alar
Terimler veya kavramlar: komu a, tmler a, btnler a, komu tmler a, komu btnler a,
ters a
M.6.3.1.1. Ay balang noktalar ayn olan iki nn oluturduu ekil olarak tanr ve sembolle gsterir.
M.6.3.1.2. Bir aya e bir a izer.
Kareli kt zerinde allmas istenir. Bununla birlikte aler ve benzeri aralar kullanlabilir.
M.6.3.1.3. Komu, tmler, btnler ve ters alarn zelliklerini kefeder; ilgili problemleri zer.
M.6.3.2. Alan lme
Terimler veya kavramlar: alan lleri, arazi lleri, ar, dekar, hektar
Semboller: km, hm, dam, m, dm, cm, mm
M.6.3.2.1. genin alan bantsn oluturur, ilgili problemleri zer.
a) Noktal veya kareli ktta genlerde ykseklik izme almalarna yer verilir. Geni al genlerdeki
ykseklikler de ele alnr.
b) genin alan bants oluturulurken dikdrtgenin alan bantsndan yararlanlabilir.
M.6.3.2.2. Paralelkenarn alan bantsn oluturur, ilgili problemleri zer.
a) Noktal veya kareli ktta paralelkenarn bir kenarna ait ykseklii izmeye ynelik almalara yer
verilir.
b) Paralelkenarn alan bants oluturulurken dikdrtgenin alan bantsndan yararlanlabilir.
c) Kare ve dikdrtgenin, paralelkenarn zel durumlar olduu vurgulanr.
M.6.3.2.3. Alan lme birimlerini tanr, mkm, mcmmm birimlerini birbirine dntrr.
M.6.3.2.4. Arazi lme birimlerini tanr ve standart alan lme birimleriyle ilikilendirir.
M.6.3.2.5. Alan ile ilgili problemleri zer.
gen, dikdrtgen ve paralelkenardan oluan bileik ekillerin (rnein ak zarf) alanlarn ieren
problemlere yer verilir.
66
M.6.3.3. ember
Terimler veya kavramlar: ap, yarap, merkez, ember, daire
Semboller: r, R,
M.6.3.3.1. ember izerek merkezini, yarapn ve apn tanr.
a) Pergel kullanmaya ynelik almalara yer verilir.
b) ember ile daire arasndaki iliki belirtilir.
M.6.3.3.2. Bir emberin uzunluunun apna orannn sabit bir deer olduunu lme yaparak belirler.
Bu sabit deere (pi) denildii vurgulanr. ile ilgili problemler verildiinde, kullanlmas istenen yaklak
deer her seferinde yi 3 alnz, 22/7 alnz, 3,14 alnz. gibi ifadelerle belirtilir.
M.6.3.3.3. ap veya yarap verilen bir emberin uzunluunu hesaplamay gerektiren problemleri zer.
Terimler veya kavramlar: birimkp, hacim, metrekp, desimetrekp, santimetrekp, milimetrekp
Semboller: m, dm, cm, mm
M.6.3.4.1. Dikdrtgenler prizmasnn iine boluk kalmayacak biimde yerletirilen birimkp saysnn o cismin
hacmi olduunu anlar, verilen cismin hacmini birimkpleri sayarak hesaplar.
a) rencilerin hacmi lmeye ynelik stratejiler gelitirmesine frsat verilir. rnein birimkpler saylrken
oluan tabakalarda kaar tane birimkp olduuna ve toplam ka tabaka bulunduuna dikkat ekilir.
b) Hacmi anlamlandrmaya ynelik almalara yer verilir. Hacmin, herhangi bir cismin bolukta kaplad
yer olduu vurgulanr.
M.6.3.4.2. Verilen bir hacim lsne sahip farkl dikdrtgenler prizmalarn birimkplerle oluturur, hacmin taban
alan ile yksekliin arpm olduunu gerekesiyle aklar.
a) Kare prizma ve kpn, dikdrtgenler prizmasnn zel bir hli olduu dikkate alnr.
b) Hacim bantsnn oluturulmas modeller yardmyla yaplr.
c) Verilen bir hacim lsne sahip, prizma olmayan farkl yaplar oluturmaya ynelik almalara da
yer verilir.
M.6.3.4.3. Standart hacim lme birimlerini tanr ve cm, dm, m birimleri arasnda dnm yapar.
Hacim lme birimleri m, dm, cm ve mm ile snrlandrlr.
M.6.3.4.4. Dikdrtgenler prizmasnn hacim bantsn oluturur, ilgili problemleri zer.
Bilgi ve iletiim teknolojilerinden, rnein boyutlu dinamik geometri yazlmlarndan yararlanlabilir.
M.6.3.4.5. Dikdrtgenler prizmasnn hacmini tahmin eder.
M.6.3.5. Sv lme
Terimler veya kavramlar: litre, desilitre, santilitre, mililitre
Semboller: L, dL, cL, mL
M.6.3.5.1. Sv lme birimlerini tanr ve birbirine dntrr.
a) Sv lme birimleri ile ilgili dnmler sadece L, cL, ve mL arasnda yaplr.
b) 1 litrenin 1 dm olduunu fark etmeye ynelik almalar yaplr.
67
M.6.3.5.2. Sv lme birimlerini hacim lme birimleri ile ilikilendirir.
Sv lme birimleri, hacim lme birimleriyle ilikilendirilerek sv llerinin temelde zel birer hacim
ls olduu vurgulanr.
M.6.3.5.3. Sv lme birimleriyle ilgili problemler zer.
M.6.4. VER LEME
Terimler veya kavramlar: ikili stun grafii, ikili sklk grafii, eksenler
M.6.4.1.1. ki veri grubunu karlatrmay gerektiren aratrma sorular oluturur ve uygun verileri elde eder.
a) rnein snfmzdaki kz ve erkek rencilerin en sevdikleri renkler nelerdir?
b) Be byk ilde 1990 ve 2010 yllarnda hizmet veren ka tane hastane vardr?
c) Sreksiz veri gruplaryla snrl kalnr. Srekli ve sreksiz veri kavramna girilmez.
M.6.4.1.2. ki gruba ait verileri ikili sklk tablosu ve stun grafii ile gsterir.
M.6.4.2. Veri Analizi
Terimler veya kavramlar: en kk deer, en byk deer, aklk, aritmetik ortalama
M.6.4.2.1. Bir veri grubuna ait akl hesaplar ve yorumlar.
M.6.4.2.2. Bir veri grubuna ait aritmetik ortalamay hesaplar ve yorumlar.
M.6.4.2.3. ki gruba ait verileri karlatrmada ve yorumlamada aritmetik ortalama ve akl kullanr.
Aritmetik ortalama ve akl gerek hayat durumlarnda yorumlamaya ynelik almalara yer verilir.
68
M.7.1.1. Tam Saylarla lemler
Terimler veya kavramlar: etkisiz eleman, yutan eleman, ters eleman, dalma zellii
M.7.1.1.1. Tam saylarla toplama ve karma ilemlerini yapar, ilgili problemleri zer.
a) karma ileminin, eksilen ile kann ters iaretlisinin toplam anlamna geldiini kavrar.
b) Tam saylarn kullanld asansr, termometre gibi aralar yatay, dikey say dorusu gibi modellerle
ilikilendirilerek toplama ve karma ilemlerine yer verilir.
M.7.1.1.2. Toplama ileminin zelliklerini akc ilem yapmak iin birer strateji olarak kullanr.
a) rnein 5+7+(-5)= ? toplamnda srasyla deime, birleme, ters eleman ve etkisiz eleman zellikleri
kullanlarak ilem u ekilde yaplr: 5+7+(-5) = 5+((-5)+7) = (5+(-5))+7=0+7
b) Toplama ileminin deime, birleme, ters eleman ve etkisiz eleman zellikleri ele alnr.
M.7.1.1.3. Tam saylarla arpma ve blme ilemlerini yapar.
a) Tam saylarla arpma ve blme ileminin anlamlandrlmasna ynelik uygun modellerle yaplacak
b) arpma ileminin deime, birleme, etkisiz eleman, yutan ve ters eleman zellikleri ile arpmann,
toplama ve karma ilemleri zerine dalma zelikleri incelenir.
M.7.1.1.4. Tam saylarn kendileri ile tekrarl arpmn sl nicelik olarak ifade eder.
Kuvvetin tek veya ift doal say olmas durumlar incelenir.
M.7.1.1.5. Tam saylarla ilemler yapmay gerektiren problemleri zer.
M.7.1.2. Rasyonel Saylar
Terimler veya kavramlar: rasyonel saylar, devirli ondalk gsterim
M.7.1.2.1. Rasyonel saylar tanr ve say dorusunda gsterir.
Her tam saynn paydas 1 olan bir rasyonel say olduu vurgulanr. Ayrca rasyonel saylarla ilgili
- a = -a = a durumu incelenir.
b b -b
M.7.1.2.2. Rasyonel saylar ondalk gsterimle ifade eder.
Devirli olan ve olmayan ondalk gsterimler zerinde durulur.
M.7.1.2.3. Devirli olan ve olmayan ondalk gsterimleri rasyonel say olarak ifade eder.
M.7.1.2.4. Rasyonel saylar sralar ve karlatrr.
Rasyonel saylar karlatrlrken kesirler iin kullanlan stratejiler dikkate alnabilir.
M.7.1.3. Rasyonel Saylarla lemler
M.7.1.3.1. Rasyonel saylarla toplama ve karma ilemlerini yapar.
Rasyonel saylarda toplama ileminin deime, birleme, etkisiz eleman ve ters eleman zellikleri incelenir.
69
M.7.1.3.2. Rasyonel saylarla arpma ve blme ilemlerini yapar.
Rasyonel saylarda arpma ileminin deime, birleme, yutan ve ters eleman zellikleri ile arpmann,
toplama ve karma ilemleri zerine dalma zellikleri incelenir.
M.7.1.3.3. Rasyonel saylarla ok adml ilemleri yapar.
a) ok adml ilemlerde hangi ilemin daha nce yaplaca ayralarla belirtilir.
b) Kesir izgisi kullanlarak verilen ilemlerde, ilem nceliinin kesir izgisine gre belirlendii
vurgulanr.
M.7.1.3.4. Rasyonel saylarn kare ve kplerini hesaplar.
M.7.1.3.5. Rasyonel saylarla ilem yapmay gerektiren problemleri zer.
M.7.1.4. Oran ve Orant
Terimler veya kavramlar: orant, doru orant, ters orant
Semboller: a:b, a , a/b , a = c

b b d
M.7.1.4.1. Oranda okluklardan birinin 1 olmas durumunda dierinin alaca deeri belirler.
3
(
rnein 24 TLye 3 kg deterjan alnabiliyorsa 1 kg deterjann 8 TLye alnmas 24 = 24 3 = 8 , pilav
33 1
)
tarifinde 2 bardak pirince 3 bardak su konuluyorsa 1 bardak pirince den su miktarnn 3/2 bardak
olmas ( 23 =
22 1
)
3 2 = 1,5 gibi durumlar incelenir.
M.7.1.4.2. Birbirine oran verilen iki okluktan biri verildiinde dierini bulur.
Gnlk hayat durumlarna ilikin rnekler zerinde almalar yaplr.
M.7.1.4.3. Gerek hayat durumlarn inceleyerek iki okluun orantl olup olmadna karar verir.
a) ki oran eitliinin orant olarak adlandrld vurgulanr.
b) Doru orantl okluklar ele alnr.
c) Doru orant grafiklerine girilmez.
M.7.1.4.4. Doru orantl iki okluk arasndaki ilikiyi ifade eder.
a) Doru orantl okluklar arasnda arpmaya dayal bir iliki olduu dikkate alnr.
rnein bir snfta kzlarn saysnn erkeklerin saysna oran 3:5 ise kzlarn says 3n, erkeklerin says
ise 5in ayn say kat olduu dikkate alnr.
M.7.1.4.5. Doru orantl iki oklua ait orant sabitini belirler ve yorumlar.
Verilen gerek hayat durumlar incelenerek orant sabitini belirlemeye ynelik almalar yaplr.
M.7.1.4.6. Gerek hayat durumlarn inceleyerek iki okluun ters orantl olup olmadna karar verir.
a) Ters orantl okluklarn arpmnn sabit olduunu kefetmeye ynelik almalara yer verilir.
b) Ters orant grafiklerine girilmez.
M.7.1.4.7. Doru ve ters orantyla ilgili problemleri zer.
lek, karm, indirim ve art gibi durumlar ieren problemlere yer verilir.
70
M.7.1.5. Yzdeler
M.7.1.5.1. Bir okluun belirtilen bir yzdesine karlk gelen miktarn ve belirli bir yzdesi verilen okluun ta-
mamn bulur.
a) %120 gibi %100den byk ve %0,5 gibi %1den kk yzdelik ifadelerin anlalmasna ynelik
almalara da yer verilir.
b) Bir okluun belirtilen bir yzdesini tahmin etmeye ynelik almalara yer verilir.
M.7.1.5.2. Bir okluu dier bir okluun yzdesi olarak hesaplar.
rnein 20 says 50nin %40dr.
M.7.1.5.3. Bir okluu belirli bir yzde ile arttrmaya veya azaltmaya ynelik hesaplamalar yapar.
M.7.1.5.4. Yzde ile ilgili problemleri zer.
M.7.2. CEBR
M.7.2.1. Cebirsel fadeler
M.7.2.1.1. Cebirsel ifadelerle toplama ve karma ilemleri yapar.
Cebirsel ifadelerle toplama ve karma ileminde uygun modeller kullanlr.
M.7.2.1.2. Bir doal say ile bir cebirsel ifadeyi arpar.
rnein 5 (x + 3) = 5x + 15
M.7.2.1.3. Say rntlerinin kuraln harfle ifade eder, kural harfle ifade edilen rntnn istenilen terimini bulur.
a) Admlar arasndaki fark sabit olan rntlerle snrl kalnr. Deiken kullanmnn nemi ve gereklilii
vurgulanr.
b) Say rntleri incelenerek rntnn kuraln bir deiken ile (rnein n cinsinden) yazmaya ynelik
almalar yaplr. rnein ilk drt terimi 3, 9, 15 ve 21 olan bir aritmetik rntnn kural 6n3 olarak
ifade edilir.
c) Gnlk hayat durumlarnda veya ekil rntlerindeki ilikileri rntye dntrerek kural bulmaya
ynelik almalara da yer verilir.
) Gnlk hayat durumu rnei: Birinci hafta 7 kelebekle koleksiyona balayan Emine, sonraki her hafta
koleksiyonuna 5 kelebek eklemektedir. Kelebek saysnn hafta saysyla ilikisini cebirsel ifade olarak
belirtiniz.
Hafta 1 2 3 ... n
Toplam kelebek says 7 12 17 ... ...
liki 5.1+2 5.2+2 5.3+2 ... 5.n+2
71
d) ekil rnts rnei: Her admda mevcut altgenlerden yalnz biriyle ortak kenara sahip olacak
ekilde altgen eklenerek oluturulan ekil rntsnde, altgen says ile toplam kenar says arasndaki
ilikinin cebirsel kural nedir?
Altgen says 1 2 3 ... n
Toplam kenar says 6 11 16 ... ...
liki 5.1+1 5.2+1 5.3+1 ... 5.n+1
M.7.2.2. Eitlik ve Denklem
Terimler veya kavramlar: eitlik, derece, bilinmeyen, denklem
M.7.2.2.1. Eitliin korunumu ilkesini anlar.
a) 7 + 2 = +3 gibi eitliklerin bozulmamas iin yerine gelecek sayy bulmaya ynelik almalar
yaplr.
b) Ekleme ve karma durumlarnda eitliin korunduunu gstermek iin terazi veya benzeri denge
modellerine yer verilir.
c) Eitliin her iki tarafna ayn saynn eklenmesi veya karlmas veya iki tarafn ayn sayyla arplmas
veya blnmesi durumunda eitliin korunmas ele alnr.
M.7.2.2.2. Birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemi tanr ve verilen gerek hayat durumlarna uygun birinci
dereceden bir bilinmeyenli denklem kurar.
M.7.2.2.3. Birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemleri zer.
Denklemlerdeki katsaylar tam saylardan seilir.
M.7.2.2.4. Birinci dereceden bir bilinmeyenli denklem kurmay gerektiren problemleri zer.
M.7.3.1. Dorular ve Alar
Terimler veya kavramlar: ters alar, i ters alar, d ters alar, ynde alar
M.7.3.1.1. Bir ay iki e aya ayrarak aortay belirler.
Dinamik geometri yazlmlarndan yararlanlabilir.
M.7.3.1.2. ki paralel doruyla bir keseninin oluturduu ynde, ters, i ters, d ters alar belirleyerek zellik-
lerini inceler; oluan alarn e veya btnler olanlarn belirler; ilgili problemleri zer.
a) Ayn dzlemde olan dorunun birbirine gre durumlar ele alnr.
b) ki dorunun birbirine paralel olup olmadna karar vermeye ynelik almalara da yer verilir. Bunu
yaparken dorularn ortak kesenle yapt alarn e olma durumlarndan yararlanlabilir.
72
M.7.3.2. okgenler
Terimler veya kavramlar: i a, d a
M.7.3.2.1. Dzgn okgenlerin kenar ve a zelliklerini aklar.
Yalnzca dbkey okgenler incelenir.
M.7.3.2.2. okgenlerin kegenlerini, i ve d alarn belirler; i alarnn ve d alarnn lleri toplamn

hesaplar.
alar toplamn kefetmeye ynelik almalara yer verilir.
M.7.3.2.3. Dikdrtgen, paralelkenar, yamuk ve ekenar drtgeni tanr; a zelliklerini belirler.
a) Kenarlarn oluturduu alarla birlikte ekenar drtgen, kare ve dikdrtgende kegenlerin

oluturduu alar da incelenir.
b) Kare, dikdrtgenin ve ekenar drtgenin zel bir durumu olarak ele alnr. Bunun yan sra dikdrtgen
ve ekenar drtgen, paralelkenarn zel hlleri olarak ele alnr. Ayrca dikdrtgen, ekenar drtgen ve
paralelkenar da yamuun zel durumlar olarak ele alnr.
M.7.3.2.4. Ekenar drtgen ve yamuun alan bantlarn oluturur, ilgili problemleri zer.
M.7.3.2.5. Alan ile ilgili problemleri zer.
a) gen, dikdrtgen, paralelkenar, yamuk veya ekenar drtgenden oluan bileik ekillerin alanlarn
bulmay gerektiren problemlere yer verilir.
b) Dikdrtgenin evre uzunluuyla alann ilikilendirmeye ynelik almalara yer verilir. Ayn alana
sahip farkl dikdrtgenlerin evre uzunluklar ile ayn evre uzunluuna sahip farkl dikdrtgenlerin
alanlar incelenir.
M.7.3.3. ember ve Daire
Terimler veya kavramlar: ember, daire, merkez a, yay, ember paras, daire dilimi
M.7.3.3.1. emberde merkez alar, grd yaylar ve a lleri arasndaki ilikileri belirler.
M.7.3.3.2. emberin ve ember parasnn uzunluunu hesaplar.
Merkez a ile ember parasnn uzunluu ilikilendirilirken orandan yararlanmaya ynelik almalara
yer verilir.
M.7.3.3.3. Dairenin ve daire diliminin alann hesaplar.
Merkez a ile daire diliminin alan ilikilendirilirken orandan yararlanmaya ynelik almalara yer verilir.
M.7.3.4. Cisimlerin Farkl Ynlerden Grnmleri
M.7.3.4.1. boyutlu cisimlerin farkl ynlerden iki boyutlu grnmlerini izer.
a) E kplerden oluturulmu yaplar ve bilinen geometrik cisimler kullanlr. izim iin uygun kareli
ktlar kullanlr. Yaplarn farkl ynlerden grnmlerinin ilikilendirilmesi istenir (n-arka ve sa-sol
grntlerinin simetrik olmas gibi).
b) Uygun bilgi ve iletiim teknolojileriyle etkileimli almalara yer verilebilir.
73
M.7.3.4.2. Farkl ynlerden grnmlerine ilikin izimleri verilen yaplar oluturur.
a) E kplerden oluturulmu yaplar ve bilinen geometrik cisimler kullanlr. E kplerle oluan yaplar
izmek iin izometrik kt kullanlabilir.
b) Uygun bilgi ve iletiim teknolojileriyle etkileimli almalara yer verilebilir.
M.7.4. VER LEME
Terimler veya kavramlar: izgi grafii, daire grafii, ortanca (medyan), tepe deer (mod)
M.7.4.1.1. Verilere ilikin izgi grafii oluturur ve yorumlar.
a) ki veri grubuna ait grafik oluturma almalarna da yer verilir.
b) Yanl yorumlamalara yol aan izgi grafikleri de incelenir.
M.7.4.1.2. Bir veri grubuna ait ortalama, ortanca ve tepe deeri bulur ve yorumlar.
Belli bir veri grubu iin bu deerlerden hangisinin daha kullanl olduunu anlamaya ynelik almalara
yer verilir. Bu dorultuda gerektiinde bilgi ve iletiim teknolojilerine yer verilir.
M.7.4.1.3. Bir veri grubuna ilikin daire grafiini oluturur ve yorumlar.
Daire grafii oluturulurken gerektiinde etkileimli bilgi ve iletiim teknolojilerinden yararlanlr.
M.7.4.1.4. Verileri stun, daire veya izgi grafii ile gsterir ve bu gsterimler arasnda uygun olan dnmleri
yapar.
74
M. 8.1. SAYILAR VE LEMLER
M.8.1.1. arpanlar ve Katlar
Terimler veya kavramlar: en byk ortak blen (EBOB), en kk ortak kat (EKOK)
M.8.1.1.1. Verilen pozitif tam saylarn pozitif tam say arpanlarn bulur, pozitif tam saylarn pozitif tam say
arpanlarn sl ifadelerin arpm eklinde yazar.
Bir pozitif tam saynn asal arpanlarn bulmaya ynelik almalara da yer verilir.
M.8.1.1.2. Verilen iki doal saynn aralarnda asal olup olmadn belirler.
M.8.1.1.3. ki doal saynn en byk ortak blenini (EBOB) ve en kk ortak katn (EKOK) hesaplar, ilgili
problemleri zer.
Alan ve hacim hesaplamay gerektiren problemlere girilmez.
M.8.1.2. sl fadeler
Terimler veya kavramlar: ok byk ve ok kk saylar, bilimsel gsterim
M.8.1.2.1. Tam saylarn, tam say kuvvetlerini hesaplar.
M.8.1.2.2. Saylarn ondalk gsterimlerini 10un tam say kuvvetlerini kullanarak zmler.
rnein 82,53 = 8 .10 + 2 . 10 + 5 . 10 + 3 . 10
M.8.1.2.3. sl ifadelerle ilgili temel kurallar anlar, birbirine denk ifadeler oluturur.
a 0 k, m, n tam saylar olmak zere
am
a0=1, 1n = a-n, a n = 1-n , a n. a m= a n+m, n = a m-n
a a a
( ba ) = ba
k k
(a n) m = a n.m, (a.b) k = a k . b k , k , (b 0)
M.8.1.2.4. Verilen bir sayy 10un farkl tam say kuvvetlerini kullanarak ifade eder.
rnein 51,210 5 says 51210 4 veya 5,1210 6 eklinde de ifade edilebilir.
M.8.1.2.5. ok byk ve ok kk saylar bilimsel gsterimle ifade eder ve karlatrr.
|a| , 1 veya 1den byk, 10dan kk bir gerek say ve n bir tam say olmak zere a x10 n gsterimi
bilimsel gsterimdir. ann pozitif olduu durumlarla snrl kalnr.
M.8.1.3. Karekkl fadeler
Terimler veya kavramlar: tamkare pozitif tam saylar, karekk, gerek say, irrasyonel say
Semboller:
M.8.1.3.1. Tamkare pozitif tam saylarla bu saylarn karekkleri arasndaki ilikiyi belirler.
Kare modelleri kullanlarak alanla kenar arasndaki ilikiden yararlanlarak bir sayyla karekk arasndaki
iliki ele alnabilir.
75
M.8.1.3.2. Tamkare olmayan karekkl bir saynn hangi iki doal say arasnda olduunu belirler.
rnein 31 saysnn 5 ile 6 saylar arasnda bulunduunu ve 6ya daha yakn olduunu belirlemeye
ynelik almalar yaplr.
M.8.1.3.3. Gerek saylar tanr, rasyonel ve irrasyonel saylarla ilikilendirir.
Tamkare olmayan saylarn karekklerinin rasyonel say olarak belirtilemediine (iki tam saynn oran
eklinde yazlamadna) dikkat ekilir. says bir irrasyonel say olarak tantlr.
M.8.1.3.4. Karekkl bir ifadeyi a b eklinde yazar ve a b eklindeki ifadede katsayy kk iine alr.
M.8.1.3.5. Karekkl ifadelerde arpma ve blme ilemlerini yapar.
Paydasnda a c veya a b gibi birden fazla terim bulunan ifadelerle ilemlere girilmez.
M.8.1.3.6. Karekkl ifadelerde toplama ve karma ilemlerini yapar.
Paydasnda a c veya a b gibi birden fazla terim bulunan ifadelerle ilemlere girilmez.
M.8.1.3.7. Karekkl bir ifade ile arpldnda, sonucu bir doal say yapan arpanlara rnek verir.
rnein 18 i doal say yapan arpanlara 2 , 5 2 ve 18 saylar rnek olarak verilebilir.
M.8.1.3.8. Ondalk ifadelerin karekklerini belirler.
Kesir olarak ifade edildiinde pay ve paydas tamkare olan ondalk gsterimlerin karekklerini bulmaya
ynelik almalara yer verilir.
M.8.2. CEBR
M.8.2.1. Cebirsel fadeler ve zdelikler
Terimler veya kavramlar: zdelik, arpanlara ayrma
M.8.2.1.1. Basit cebirsel ifadeleri anlar ve farkl biimlerde yazar.
a) Terim, katsay ve deikenin anlamlar zerinde durulur. Sabit terimin de bir katsay olduu vurgulanr.
b) x+5, 3x, x, -6y, a.b, 2a+2b gibi temel cebirsel ifadeler zerinde durulur.
M.8.2.1.2. Cebirsel ifadelerin arpmn yapar.
a) y(3y-2), (2x+3)(5x-1) gibi ilemler zerinde durulur.
b) Cebirsel ifadelerdeki katsaylar tam saylardan seilir.
c) Cebirsel ifadelerle arpma ilemini modellerle yapmaya ynelik almalara yer verilir.
M.8.2.1.3. zdelikleri modellerle aklar.
a) (a b) = a 2ab + b ve a - b = (a-b)(a+b) zdelikleriyle snrl kalnr.
b) zdeliklerdeki katsaylar tam saylardan seilir.
M.8.2.1.4. Cebirsel ifadeleri arpanlara ayrr.
a) Ortak arpan parantezine alma ile iki kare fark ve a 2ab + b biimindeki tamkare ifadelerin
arpanlara ayrma ilemleri ele alnr.
b) Cebirsel ifadelerdeki katsaylar ve kkleri tam saylar iinde kalacak biimde seilir.
c) Gruplandrarak arpanlarna ayrma yntemine girilmez.
) Tamkare olmayan ikinci dereceden ifadelerin arpanlara ayrlma ilemlerine girilmez.
76
M.8.2.2. Dorusal Denklemler
Terimler veya kavramlar: baml deiken, bamsz deiken, dorusal denklem, eim
M.8.2.2.1. Birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemleri zer.
Bu snf dzeyinde katsaylar rasyonel say olan denklemlere yer verilir.
M.8.2.2.2. Koordinat sistemini zellikleriyle tanr ve sral ikilileri gsterir.
Koordinat sistemi zerinde yer belirlemeyle gerek hayat durumlarn ilikilendirmeye ynelik
M.8.2.2.3. Aralarnda dorusal iliki bulunan iki deikenden birinin dierine bal olarak nasl deitiini tablo ve
denklem ile ifade eder.
a) Tablo ile yaplan gsterimlerde sral ikililer biiminde ifadelere de yer verilir.
b) ki deikenden birinin deerinin, dier deikenin ald deere gre nasl deitii ve bu durumda
hangisinin baml hangisinin bamsz deiken olduu incelenir.
M.8.2.2.4. Dorusal denklemlerin grafiini izer.
Dorunun eksenleri hangi noktalarda kestii, eksenlere paralellii, orijinden geip gemedii
durumlar ele alnr.
M.8.2.2.5. Dorusal iliki ieren gerek hayat durumlarna ait denklem, tablo ve grafii oluturur ve yorumlar.
Dorunun grafii yorumlanrken doru zerindeki noktalarn x ve y koordinatlar arasndaki iliki,

eksenleri hangi noktalarda kestii, orijinden geip gemedii, eksenlere paralellii durumlar ele alnr.
M.8.2.2.6. Dorunun eimini modellerle aklar, dorusal denklemleri ve grafiklerini eimle ilikilendirir.
a) Eimin iaretinin ve byklnn anlam zerinde durulur.
b) Gnlk hayatla ilikili modellemelerde eimin dikey uzunluun yatay uzunlua oran olduu dikkate
alnarak iareti zerinde durulmaz.
c) Gerektiinde uygun bilgi ve iletiim teknolojilerinden yararlanlr.
M.8.2.3. Eitsizlikler
Terimler veya kavramlar: byk veya eit, kk veya eit, eitsizlik
Semboller: ,
M.8.2.3.1. Birinci dereceden bir bilinmeyenli eitsizlik ieren gnlk hayat durumlarna uygun matematik
cmleleri yazar.
rnein Anaokuluna en az 3 yanda olan ocuklar kabul ediliyor.ifadesinde ocuklarn ya x ile

temsil edildiinde, eitsizlik x 3 olarak belirtilebilir.
M.8.2.3.2. Birinci dereceden bir bilinmeyenli eitsizlikleri say dorusunda gsterir.
x -1, -3 t < 7, a < 1 gibi durumlar inceletilir.
M.8.2.3.3. Birinci dereceden bir bilinmeyenli eitsizlikleri zer.
a) En ok iki ilem gerektiren eitsizlikler seilir.
b) Eitsizliin her iki taraf negatif bir say ile arplr veya blnrse eitsizliin yn deitireceinin fark
edilmesine ynelik almalara yer verilir.
77
M.8.3.1. genler
Terimler veya kavramlar: kenarortay, aortay, ykseklik, gen eitsizlii, dik kenarlar, hipotens,
Pisagor bants
M.8.3.1.1. gende kenarortay, aortay ve ykseklii ina eder.
a) Ktlar katlayarak, keserek veya kareli kt zerinde izim yaparak genin elemanlarn
oluturmaya ynelik almalara yer verilir.
b) Ekenar, ikizkenar ve dik gen gibi zel genlerde kenarortay, aortay ve yksekliin zelliklerini
belirlemeye ynelik almalara da yer verilir.
M.8.3.1.2. genin iki kenar uzunluunun toplam veya fark ile nc kenarnn uzunluunu ilikilendirir.
a) Somut modeller kullanlarak yaplacak etkinliklere yer verilebilir.
b) Uygun bilgisayar yazlmlar ile gen eitsizliini anlamaya ynelik almalara yer verilebilir.
M.8.3.1.3. genin kenar uzunluklar ile bu kenarlarn karsndaki alarn llerini ilikilendirir.
M.8.3.1.4. Yeterli sayda elemannn lleri verilen bir geni izer.
(1) kenarnn uzunluu, (2) bir kenarnn uzunluu ile iki asnn ls, (3) iki kenar uzunluu ile
bu kenarlarn arasndaki ann ls verilen genlerin uygun aralar kullanlarak izilmesi salanr.
Dinamik geometri yazlmlar ile yaplacak almalara yer verilebilir.
M.8.3.1.5. Pisagor bantsn oluturur, ilgili problemleri zer.
a) Pisagor bantsnn gerek hayat uygulamalarna ynelik almalara yer verilir.
b) Koordinat dzlemi zerinde verilen iki nokta arasndaki uzakl Pisagor bantsn kullanarak bulma
almalarna yer verilir. ki nokta arasndaki uzaklk forml verilmez.
c) Kenar uzunluklar verilen bir genin dik gen olup olmadna Pisagor bantsn kullanarak karar
vermeye ynelik almalar yaplr.
M.8.3.2. Dnm Geometrisi
Terimler veya kavramlar: yansma, teleme, grnt, simetri dorusu
M.8.3.2.1. Nokta, doru paras ve dier ekillerin teleme sonucundaki grntlerini izer.
a) Kareli veya noktal kt, koordinat sistemi zerinde almalar yaplr.
b) Dinamik geometri yazlmlar ile yaplacak almalara da yer verilebilir .
c) telemede ekil zerindeki her bir noktann ayn ynde hareket ettii ve ekil ile grntsnn e
olduu fark ettirilir.
M.8.3.2.2. Nokta, doru paras ve dier ekillerin yansma sonucu oluan grntsn oluturur.
a) Kareli veya noktal kt, koordinat sistemi zerinde almalar yaplr.
b) Dinamik geometri yazlmlar ile yaplacak almalara da yer verilebilir.
c) Yansmada ekil ile grnts zerinde birbirlerine karlk gelen noktalarn simetri dorusuna dik ve
aralarndaki uzaklklarn eit olduu bu nedenle ekil ile grntsnn e olduu fark ettirilir.
) Simetri dorularnn zerinde olan ekillerle de almalar yaplr.
78
M.8.3.2.3. okgenlerin teleme ve yansmalar sonucunda ortaya kan grntsn oluturur.
a) En ok iki ardk teleme veya yansmaya yer verilir.
b) Desen, motif ve benzeri grsellerde teleme veya yansma dnmlerini belirlemeye ynelik
c) Geleneksel sanatlarmzdan (ini, seramik, dokuma vb.) rnekler de dikkate alnr.
M.8.3.3. Elik ve Benzerlik
Terimler veya kavramlar: benzerlik oran

~ sembol, benzerlik iin ~
Semboller: elik iin =
M.8.3.3.1. Elik ve benzerlii ilikilendirir, e ve benzer ekillerin kenar ve a ilikilerini belirler.
a) Dzlemsel ekilleri karlatrarak e olup olmadklarn belirlemeye ynelik etkinliklere yer verilir.
b) E okgenlerde karlkl kenar uzunluklarnn ve a llerinin eit, benzer okgenlerde ise karlk
gelen a llerinin eit fakat kenar uzunluklarnn orantl olduu vurgulanr. E okgenlerin benzer
olduu ancak benzer okgenlerin e olmalarnn gerekmedii vurgulanr. KKK, AKA gibi genlerde
elik ve benzerlik kurallar zel olarak verilmez.
c) Somut modellerle, kareli ktla veya ktlar katlayarak yaplacak almalara yer verilir.
M.8.3.3.2. Benzer okgenlerin benzerlik orann belirler, bir okgene e ve benzer okgenler oluturur.
a) Somut modellerle, kareli ktla veya ktlar katlayarak yaplacak almalara yer verilir.
b) Gerektiinde uygun bilgi ve iletiim teknolojilerinden yararlanlr.
c) okgenlerde benzerlik problemlerine girilmez.
Terimler veya kavramlar: taban, ykseklik, yzey alan, piramit, silindir, prizma
M.8.3.4.1. Dik prizmalar tanr, temel elemanlarn belirler, ina eder ve anmn izer.
a) Somut modellerle almalara yer verilir.
b) Bilgi ve iletiim teknolojilerinden yararlanlabilir.
M.8.3.4.2. Dik dairesel silindirin temel elemanlarn belirler, ina eder ve anmn izer.
M.8.3.4.3. Dik dairesel silindirin yzey alan bantsn oluturur, ilgili problemleri zer.
M.8.3.4.4. Dik dairesel silindirin hacim bantsn oluturur; ilgili problemleri zer.
c) Dik dairesel silindirin hacmini tahmin etmeye ynelik almalara yer verilir.
) Dik dairesel silindirin hacim bantsn dik prizmann hacim bants ile ilikilendirmeye ynelik almalara
yer verilir.
79
M.8.3.4.5. Dik piramidi tanr, temel elemanlarn belirler, ina eder ve anmn izer.
c) Alan ve hacim problemlerine girilmez.
M.8.3.4.6. Dik koniyi tanr, temel elemanlarn belirler, ina eder ve anmn izer.
c) Alan ve hacim problemlerine girilmez.
M.8.4. VER LEME
M.8.4.1.1. En fazla veri grubuna ait izgi ve stun grafiklerini yorumlar.
M.8.4.1.2. Verileri stun, daire veya izgi grafii ile gsterir ve bu gsterimler arasnda uygun olan dnmleri yapar.
Farkl gsterimlerin birbirlerine gre stn ve zayf ynleri zerinde durulur.
M.8.5. OLASILIK
M.8.5.1. Basit Olaylarn Olma Olasl
Terimler veya kavramlar: olaslk, kt, olay, e olaslk, imknsz olay, kesin olay
M.8.5.1.1. Bir olaya ait olas durumlar belirler.
rnein 3 krmz, 5 mavi renkli topun bulunduu bir torbadan top ekilmesi olay ile ilgili olas durumlarn
saysnn 8 olduu ifade edilir . Birden fazla olayn olas durumlar ele alnmaz.
M.8.5.1.2. Daha fazla, eit, daha az olaslkl olaylar ayrt eder, rnek verir.
Olasl hesaplamay gerektirmeyen sezgisel durumlar ele alnr. rnein bir okuldaki tm retmen ve
rencilerin isimlerinin yazl olduu bir listeden rastgele ekilen bir ismin renciye ait olma olaslnn
daha fazla olduu, 15i erkek renci ve 15i kz renci olan bir snftan rastgele seilen birinin kz
renci olma olasl ile erkek renci olma olaslnn eit olduunu belirten almalar yaplr.
M.8.5.1.3. Eit ansa sahip olan olaylarda her bir ktnn olaslk deerinin eit olduunu ve bu deerin 1/n
olduunu aklar.
a) Kazanm ifadesindeki n, olas durum saysn temsil etmektedir.
b) Eit ansa sahip olan ve olmayan olaylar ayrt etmeye ynelik almalara yer verilir. Olasln bir
olayn olma ansna (olabilirliine) ilikin bir lm olduu vurgulanr.
M.8.5.1.4. Olaslk deerinin 0 ile 1 arasnda (0 ve 1 dhil) olduunu anlar.
a) mknsz olay ve kesin olayn olaslk deerleri vurgulanr.
b) Bir olayn olma olasl ile olmama olaslnn toplamnn 1 olduu fark ettirilir.
M.8.5.1.5. Basit bir olayn olma olasln hesaplar.
a) Zar atldnda tek say gelmesi gibi rnekler verilir.
b) Ayrk olan ve olmayan, baml ve bamsz olaylarn olaslna girilmez.
c) Birden fazla olayn olma olasl ele alnmaz.
80

2017717175055350-02matematik 1-8 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2017717175055350-02matematik 1-8 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

MLL ETM BAKANLII

RETM PROGRAMI'NIN TEMEL FELSEFES .......................................................................................... 4

RETM PROGRAMI'NIN GENEL AMALARI ........................................................................................... 6

RETM PROGRAMI'NDA TEMEL BECERLER ........................................................................................ 6

RETM PROGRAMI'NDA DEERLER ETM ....................................................................................... 9

RETM PROGRAMI'NDA LME VE DEERLENDRME YAKLAIMI .................................................. 10

RETM PROGRAMI'NDA REHBERLK YAKLAIMI ................................................................................. 12

RENME ALANLARI VE PROGRAMIN YAPISI ........................................................................................ 13

LKOKUL MATEMATK DERS................................................................................................................. 13

ORTAOKUL MATEMATK DERS.............................................................................................................. 16

RETM PROGRAMININ YAPISI .......................................................................................................... 17

RETM PROGRAMI'NIN UYGULANMASINDA DKKAT EDLECEK HUSUSLAR .................................. 18

1-8. SINIFLAR RENME ALANLARI'NIN SINIFLARA GRE DAILIMI .................................................. 20

1-8. SINIFLAR NTE VE ZAMAN DAILIMI .............................................................................................. 22

1. SINIF KAZANIM VE AIKLAMALARI ...................................................................................................... 30

2. SINIF KAZANIM VE AIKLAMALARI ...................................................................................................... 36

3. SINIF KAZANIM VE AIKLAMALARI ...................................................................................................... 42

4. SINIF KAZANIM VE AIKLAMALARI ...................................................................................................... 49

5. SINIF KAZANIM VE AIKLAMALARI ...................................................................................................... 55

6. SINIF KAZANIM VE AIKLAMALARI ...................................................................................................... 62

7. SINIF KAZANIM VE AIKLAMALARI ...................................................................................................... 69

8. SINIF KAZANIM VE AIKLAMALARI ...................................................................................................... 75

RETM PROGRAMI'NIN TEMEL FELSEFES

RETM PROGRAMI'NIN GENEL AMALARI

1. Matematiksel okuryazarlk becerilerini gelitirebilecek ve etkin bir ekilde kullanabilecektir.

2. Matematiksel kavramlar anlayabilecek, bu kavramlar gnlk hayatta kullanabilecektir.

8. Kavramlar farkl temsil biimleri ile ifade edebilecektir.

10. Sistemli, dikkatli, sabrl ve sorumlu olma zelliklerini gelitirebilecektir.

11. Aratrma yapma, bilgi retme ve kullanma becerilerini gelitirebilecektir.

12. Matematiin sanat ve estetikle ilikisini fark edebilecektir.

RETM PROGRAMI'NDA TEMEL BECERLER

Matematiksel Yetkinlik ve Bilim/Teknolojide Temel Yetkinlikler: Matematiksel yetkinlik, gnlk hayatta

Bu becerilere ek olarak matematie ait zel beceriler:

Matematik Dersi retim Program'nda, aadaki temel becerilerin gelitirilmesi amalanmaktadr:

Matematiksel sre becerileri:

Bilgi ve iletiim teknolojileri (BT)

RETM PROGRAMI'NDA DEERLER ETM

Adalet ve paylam: Bu deerlerin kazandrlmas iin renme-retme srecinde tm rencilerin etkin-

RETM PROGRAMI'NDA LME VE DEERLENDRME YAKLAIMI

Tanma zleme-Biimlendirme Sonu (rn) Odakl

ekil 1. lme ve Deerlendirme Uygulamalar

Deerlendirme, retim programlarnda kazandrlmak istenilen bilgi, beceri ve yetkinliklere rencilerin ne

RETM PROGRAMI'NDA REHBERLK YAKLAIMI

Temel eitimi tamamlayan rencilerden;

Okula ve evreye etkin olarak uyum salamalar,

RENME ALANLARI VE PROGRAMIN YAPISI

LKOKUL MATEMATK DERS:

ORTAOKUL MATEMATK DERS:

RETM PROGRAMI'NIN YAPISI

RETM PROGRAMI'NIN UYGULANMASINDA DKKAT EDLECEK HUSUSLAR

Program'n uygulanmasnda renciler arasndaki bireysel ve kltrel farkllklar dikkate alnmaldr. Bu

1-8. SINIFLAR RENME ALANLARININ SINIFLARA GRE DAILIMI

1-4. SINIFLAR RENME ALANLARININ SINIFLARA GRE DAILIMI

RENME ALANI ALT RENME ALANI

Doal Saylarla Toplama lemi x x x x

Doal Saylarla karma lemi x x x x

Geometrik Cisimler ve ekiller x x x x

Geometride Temel Kavramlar x x

4 VER LEME Veri Toplama ve Deerlendirme x x x x

5-8. SINIFLAR RENME ALANLARININ SINIFLARA GRE DAILIMI

RENME ALANI ALT RENME ALANI

1-8. SINIFLAR NTE VE ZAMAN DAILIMI