You are on page 1of 111

TEKN YAYINEV

CEZMf ERSZ
KIRK YILDA BR GBSN

Yazlar

c> Tekin Yaynevt


TRKE YAYIN HAKI.ARI

Kapak Tasanm
CEM YARKIN

Kapak Fotoraf
MERORHUN

Redaktr
KEMAL KUT U

26. Basm
(Tekin Yaynevi 1. Basm)
Ocak 2006

Bask ve Cilt
Yaylack Matbaas
Litros Yolu, Fatih Sanayi Sitesi, No: 12
Topkap / stanbul
Tel: 0212 567 80 03

TEKN YAYIN DAGmM SAN. ve TC. LTD. T.


Ankara Cad. Konak Han, No: 43
Caalolu stanbul

Tel: (0212) 527 69 69 512 59 84 Fax: (0212) 511 11 22


www.tekinyayinevi.com
E-posta: info@tekinyayinevi.com

ISBN: 975-478-256-3
Cezmi Ersz

. .

KIRK YILDA BiR GiBiSiN

1
Cezmi Er sz , 1959 ylnda s tanbul'da dodu. Kabata
Erkek Li sesi'ni bi ti rdi. Daha son ra s tanbul Siyasal Bilimler
Fakl tesi'nin Siyaset ve Kamu Y neti mi Blm'nden me
zu n oldu. nceleri edebiyat dergileri nde ii rleri ve ele ti ri
leri yay mland. Cumhuriyet, Gne, zgr Gndem,
Aydnlk gibi gnlk gazetelerde yazd. Daha son ra haftalk
Deli dergi si nde yazmaya balad. Halen , Leman dergisinde
yazyor. Ki taplar: "Kafl<a Market" (Aykr Yazlar, 1991),
"ehirden Bir ocuk Sevdin Yine" (iirler, 1993), "Hayat Bir
Emrin Var m?" (Deneme, 1993), "Haritann Yrtlan Yeri"
(Rportajlar/ Yazlar, 1994), ''Ancak Bir Benzerim ldrebi
lir Beni" (Deneme, 1994), "Son Yzler" (Rportajlar, 1994),
"Salarnn Karde Kokusu" (Deneme, 1995), ''Annelik Oyu
nu Bitti" (Deneme, 1996), ''Yok Karl Yznn" (Yazlar
/ iirler, 1997), "Krk Ylda Bir Gibisin" (Yazlar, 1997), "Ha
yallerini Yak Evi Ist" (Yazlar/ iirler, 1998), "ime Gir Ama
Sigaran Sndrme" (yk, 1999), "Bana Trke Bir Ekmek Ver"
(yk, 2000), "izofren Aka Mektup" (Anlat , 2001), ''Yine
Seninle Geldi Hayat" (Anlat , 2002), "Sutur Umutsuzlua
Kaplmak" (Anlat , 2004), "lrsem Beni Seninle Ararlar
imdi" (Deneme, 2004), "Zarfn Ben Aardm Sana Yazd
m Mektuplarn" (Mek tup , 2005), "Derinliine Kimse
Sevgili Olamad" (Yazlar/ iirler, 2006).

Web sitesi: www.cezmiersoz.com


Krk Ylda Bir Gibisin
K I R K YILDA B R G BiSN

Sevmek iin kard n sokaa . . .

Top rak yollar ve terk edi l m i kumsallar as l yurdundu


sen i n .

eh i r bitm iti . Paramparayd . He rkes eh i rden ka


may dn yord u .

Sense i nsanlara , u n utmaya terk ettikleri el hnerlerini


hat rlatan rya yoru m lar yap yord u n . nsanlar ehri terk et
mesin diye, geceleri kumsallarda grdn iyi kalpli perileri
anlatyord u n onlara . . .

nsanlar n ii mucizelere kal m t . Spermarketlerdeki


kasiyer k zlar n gzlerinde m ucize aryordu herkes; bozul
m u sokak lambalar nda . . .

Karaya kan, evlere soku lan tankerlerde. Alarm sesle


rinde . . . G ece haberlerinde . . .

Mor pencereli bir kap c dairesi nde kal yord u n .

Evi n i n her yerinden grlen kanatl bir a t yaard senin


le b i rl i kte. Akt b u n u n ad . Ard nda btn bir tarihin vard .
Hafzan vard .

Bildi kleri n , deneyi mleri n vard .

A m a kanatl at, btn bunlar k mserdi v e b u seni n ,


gizliden gizl iye, ok houna giderd i . . .

7
CEZMIE RSZ

At bazen seni de kmser, alr ban giderdi...


Byle zamanlarda evin ylesine rutubetli olurdu ki ya
tann altnda iki akrep sevgili beklerdi...
Yllardr pusuya yatm rutubet, fotoraflarn kalbini
oyard...
Mor pencereli bir kapc dairesinde kalyordun. Topran
altndayd evin. rtl arzularn, utanlm anlarn, ykm
larn, yurdun olan toprak yollarn, babo tankerlerin
snd kumsallarn altndayd...
Ve sen evinden ne kadar uzakta olursan ol, yine de
evini, o mor pencereni grrdn...
Gkyznde bile karl olmayan sevginle gz gze
geldiimde, ieriden yrtlan bir gz gibi kanayan o mor
pencereni, kimi geceler ehrin ok uzak semtindeyken bile
hisseder; iini bir ac kaplar; ne kadar istesen de o an artk
bir daha hi evine gidemeyeceini, evine varamayacan
dnrdn...
Evin, sanclar ve ateler iinde yanard...
Domak isteyen, ama bir trl doamayan bir anlamn,
bir duygunun sancsyla yanard; ateler iinde yanard...
Onca atltan sonra, evinde saklanan birine yeni
kefedilen bir yolun haberini getirircesine evine dnerdin.
Kimsenin haberi yoklu; sen, evinde kullanlmayan ruh
lardan, terk edilmi duygulardan, kimsenin adanmaya de
er grmedii aklardan oluan bir kabile kurmutun.
Herkes evine eyalar, dourgan silahlar, kt gnlerde
kullanlacak vaatler tarken, sen dostlarnn bir trl aa-

8
K I R K YI LDA BiR GiB S N

mad n kalpleri ni geti rirdin. Al ngan, kskn gzleri n i ;


kimsesiz yzleri n i ; ki msesiz bencil l iklerini. . .

Tan r'n n onca zel lii nden, sadece kendini h e p hakl


grn benimsemiti insanlar ...

Hep hakl kalabilmek iin de du rmadan ne buluyor1arsa


iiyorlard . . . Alkol , uyuturucu, suda zlen inanlar, gele
cek y l la r n mevsimleri. . .

Sen , sevmek iin kard n sokaa ama hayaletlerle


dnerdin evine ...

Kel imeleri n , anlamlar n hayaletiyle ...

ld halde, bunu kendisinden bile gizleyen dost


lar n n hayaletleriyle . . .

Sen sevmek iin kard n sokaa ama kimsesiz yok


sullarn cesetleri keserdi yol u n u . . .

eh i rde lm, sadece kimsesiz yoksullar n yaad bir


hastal k gibiyd i .

Ve yaad n sanan herkes, l m de i l , en ok len


kimsesiz yoksu l u n cinsel organ n merak ederdi.

Ve l m u n utturmak ii n , btn meydanlar , parklar,


yol lar cetvelle izerler ve kr bir kta ayd n lat rlard .

l m u n uttu rmak iin soluklanacak v e saklanacak yer


leri he rkese gste rirler, ard ndan hizmete aarlard . ..

Sense eh i rdeki btn solu klanacak, saklanacak yerleri


evine ta rd n . . .

Hayat ylesine eki l m i ti k i eh i rden, tek yaam beli r


tisi, kanlar ndaki deri n f s ltyd , gslerini jiletleyen isyan
karlar n . . .

9
CEZMi E R SZ

Sen sevmek iin kardn sokaa ama kaderine terk


edilmi kimsesiz yoksullarn cesetleriyle ve isyankarlarn
gslerinden akan kanlarn derin fsltlaryla dnerdin
evine...
ok yoksuldun, ylesine yoksuldun ki yoksullar bile kor
kard yoksulluundan, yoksulluk bile korkard. ..
Sandaki bir kvrm, duvara yansyan glgen, glgen
deki marur sesin, tenindeki kurtarlm bir koku, akln ka
rtrrd yoksulluun...
Modas gemi bir yoksulluktu seninkisi.
Tarih balasa da, bitse de hep ba dertte olan isyan
karlar evinde saklamaktan onur duyardn sen...
ocuksu, kurald, nefesi kendinden bir ate, bu onur
duygusunu hep smscak tutard...
O ok eski kadnlardandn sen. Anszn susar ve ehri o
paralanmam haliyle dinlerdin.
Henz domam ama domak iin sabrszlanan bir
anlamn, bir duygunun ln duyardn...
Bu la kendini adardn.
nk her acnn, her arnn, iinde bir karl vard.
Mor pencereli bir evin vard ve topran altndayd evin.
ehir bitmiti, paramparayd ve herkes ehirden ka-
may dnyordu...
Ama sen nerede olursan-ol, ehir bir btnd...
Mucize bir btnd. Kavumak ve ayrlmak bir btn
d...

10
K I R K Y ILDA BiR GiB S N

H e rkesi n her eyle bir i likisi , beraberlii vard v e bu


doal d ...

Sen , ok eski bir eye ak olan o eski kad n lardand n ...

Sen, birini sevdiinde btn dnyay , herkesin her eyle


i l ikisini sevendin...

Sen i n birini sevmen, dnyan n btn dertleri n i , btn


aclar n gslemeye haz r olduun anlamna gelirdi. ..

Ac lar ve sana akacak olan d nyan n her eyini daha


iyi ve kesintisiz alg lamak ii n , bildiin her eyi unuttur
dun. . .

Yal n lat r rd n kendini. Ar nd r rd n ...

Sen b i ri n i sevdiinde, kendinden nce btn d nyay


ku rtarmak iin severdin . ..

Sen, sevme k iin kard n sokaa ...

11
CEZM E R SZ

Dnyorum da, sanki hep bir kadnnkinden teydi


sevgin. Aslnda 'kadn gibi' sevmek neydi, onu da bilmiyor
dun, belki de aldrmyordun. Yine de en ok erkekleri se
verdin. Ama gen, yal, yakkl, irkin diye hi ayrmaz
dn. Bunlar senin iin ok deersiz ayrmlard.
alkan elleri severdin en ok. Yapt ie sevgiyle
balananlar. Dahas, bir eyler retirken kendisini yrei
nin ok derinlerindeki bir tutkuya kaptranlar. ..
Hi unutmuyorum, bir keresinde beni Kapalar'daki
bir bakrc atlyesine gtrm ve bana uzaktan elindeki
bakr parasndan adeta seviircesine bir mangal yap
maya uraan yal bir bakrc ustasn gsterip heyecan
la: "Bak nasl da akla alyor; ne olursun, ellerine, eki
ci tutuuna bak; gnlerdir buraya gelip onu seyrediyorum;
galiba ona ak oldum," demitin. Sana ak olurken her
eyine razydm. nk yal bir bakrc ustasna, iine
tapyor, diye ak olabildiin iin balanmtm sana ben...
Sonra o bakrc ustasyla sevitiini anlatmtn bana.
Onun becerikli ve sabrl parmaklarn anlatmtn. Geceleri
hi kapanmayan ve tutkuyla parlayan gzlerini. Bedenini,
sanki yllardr susuz kalmasna kana kana itiini...
Hibir kadnda grmemitim; kpr, yol, bina inaat
larnn nnde durur, uzun bir sre alanlar seyrederdin.

12
K I R K YI LDA BiR GiBi SiN

O karnca gibi alan iiler; ustalar bylerdi seni. O


gze aldklar risk, o alma hevesleri... Bense onlara
baknca, toplumcu duygu ve dncelerle kendimi koul
landrdm iin sradan bir sululuk duygusu duyardm en
ok. alanlar, aklma smr, sendika, ii snf, art
emek ve basky getirirdi. Oysa reten ve yaratan insana
olan sevginin bu dnceleri de yanna alp bilinmedik ve
artc duygu servenlerine srklerdi seni. Bir keresinde
bir fabrikada alrken bir iiye ak olmutun. Kara, kav
ruk ve ortaokulu bile bitirememi bu adama, alrken her
eyi unutup kendinden getii ve iine tutkuyla sarld
iin balanmtn. Kimseler anlayamamt beraberliinizi.
Senin byleyici ve adeta dokunulamaz bir gzelliin var
d ve iine tutkuyla bal dediin ve etkilendiin erkeklerse,
ne tuhaf, genel geer, llere gre "gsterisiz", daha da
te, "irkin" saylan insanlard... Oysa, irkinlik, gzellik gibi
kavramlar bu yanlsamal dnyann asl tuzaklaryd sana
gre. Sense insann iine girerdin ve oradaki tutkuya, r
pna, la, direnie dokunurdun. Ona sahip kardn.
Bu yzden sadece laf retenler, olmayan deerlerini pa
zarlamaya alanlar, hibir ey retmeden gsterile yeti
nenler, parlak szlerin altnda bencil ve asalak bir kiilik ta
yanlardan adeta nefret ederdin; ilgintir, evremizde byleleri
ylesine oktu ki. Bir eylere kar klar bile, sahte ve gs
teri iindi onlarn. Oyunlarla yaar, dn ve kullanlm y
klerle birbirlerini ve zaman tketmeye alrlard.
Oysa sana gre, kimi, iine tutkuyla bal uzun yol
ofrlerinin hibir kullanlm ve dn bir ykye ihtiyac
yoktu. nk onlar yollarda sert, acmasz ama o denli de
samimi olan yklerini hep yeniden yaratyorlard. Her eyi

13
C EZMi E RSZ

gerekti onlarn. Cesaretleri de... Suskunluklar da ... lm


leri de...
nsanlar ak olunca dnyaya almal, bu akn yan ba
nda sevgiyle balandklar bir yaratclklar, yaparken ken
dilerinden getikleri bir ileri olmal, derdin. Aklarnn yan
banda tutku ve inanlaryla talandrdklar bir i yolculuk
lar, soylu bir sabrlar olmalyd, sana gre insanlarn...
Gz sevdii insandan bakasn grmeyenler seni il
gilendirmezdi. nk sevmek, sana gre oalmayd, kasvet
le kapanm yreklerin bu iten ie kaynayan, coan, hak
szlklarla dolu, srprizlerin ve sevinlerin de hi eksik olmad
bu karmakark ve elikilerle paralanm dnyaya al
masyd. Sen ak olduunda yaptn ie daha da ok
balanrdn ve insanlara duyduun merhametin daha da
fazlalard. Hznn, acn, cokun, serseriliin, ayn younluk
ta artard.
ki kiilik bir bencillik ve karndakinin yreini yeme
oyununa 'ak' diyenleri anlamak mmkn deildi, sana
gre. Ak olduunda iinde tutkuyla yeniden yanmaya
balayan k, kim bilir, anlarnda sakladn ka yz ay
dnlatrd? Bu yzden, "Ak olmak iin bu duygu bana hep
"sevinli bir strap' veriyor," derdin...
imdi, tutkuyla retip yaratmann ve duyarl olmann ne
redeyse kmsendii bu dnyada, benden ok uzaktasn.
Bu bir zamanlar sevdiin ehirse, kendi zamanlarn ok
tan kaybetti.
Ama yine de seni ne zaman dnsem, sevginin tm
yollar yeniden aydnlanyor benim iin...

14
K I R K YI LDA B R G B S N

Sevdiimi hissedince, bu dnyaya yabanc olduumu


bir kez daha anl yorum . . . Bir yabanc y m bu d nyaya ve
dnyay ancak b i r yabanc olarak yaay p seyredince, hu
z u r b u l uyor, korkusuz ol uyoru m . .. Seni seviyorum ya, kim
seyle yar m yorum a rt k . Kimseye rakip deilim . Kimse
benim rahibim deil. tilmekte n , d lanmaktan hi korkmu
yoru m . l l k , tlden bir su sarm gibi sanki her yan m , ben
l i i mi, bakt m yerleri. Sanki ok zayf m ama bu za
y fl m beni ve sevgim i ylesine bir inatla ve gle koruyor
ki zaman zaman buna ok a r yorum. a r nca kendime
ve yabanc s olduum bu d nyaya iyilikle g l msyorum.

ocuklara okudu klar okullar, yaad klar evler, koup


oynad klar baheler, top sahalar, nas l kocaman, nas l
gizlerle d o l u v e usuz bucaks z, gr n rse, bu ya mda,
bana da a rt k bu yabancs olduum dnyadaki her ey
kocaman , gizlerle dolu ve usuz bucaks z, grnyor..

Sanki bir dl kaza n m gibiyim . ylesine bekledim ki;


ylesi ne dk nt , ylesine anlams z , bo , zava l l gnler
yaad m; o kr; o k s r yal n z l klara ylesine zorl uklarla
katland m ki sanki, bt n bunlar n kar s nda sevmek, se
vebil mek d l ve rilmi gibi imdi bana . . . Sanki biri, btn
bu yaad klar m grm, hi u n utmadan belleimin ve
kalbimin bir yerine yaz m , sonu nda s ram gel mi gibi. ..

15
CEZMi ERSZ

Sevgi yznden, yabancym bu dnyaya. Bu yzden,


dengelere, karlara dayanan hibir ilikimi srdrmyor;
korumak istemiyorum. Parayla ilikim pek kalmad artk.
Cebimdeki paralar baka bir gezegenin paralar sanki.
Tonlarca bir arlkm srtmdaki gelecek kaygs, parasz
kalp ele gne, muhta olma korkum. Nereden geliyor, bu
ocuksu umut, her eye yetebileceime olan gizli inan...
Nereden geliyor, bu cesaret...
Yaka paa, gzaltna alnan bir genci kurtarmak iin,
be-on polisin arasna girip: "Gtremezsiniz! Ne hakknz
var; gerekesi ne?" diye baryorum, avazm kt kadar.
Polisler irkilip bir an duraklyorlar. "nemli bir ahsiyet"
sanyorlar beni. nk onlara sadece "nemli ahsiyetler
den" korkmalar, ekinmeleri retilmi. Oysa benim
sadece sevip ak olabildiimi hissettiim iin bu denli
korkusuz ve cretkar olabildiimi bilseler, ne yaparlard, bu
durumu anlayabilirler miydi acaba? ..
Yemek yemediim, kendime bakmadm, uyku uyuya
madm halde, enerjim yine de iime smyor. Kalbim
patlayacak gibi. Yabancym bu dnyaya ama yine de ona
garip bir ykmllk duyuyormu gibiyim.
yle ki gnlerce yatalak bir kadn baucunda bekleye
bilir, ona bkmadan bakabilirim. Devletin yakt, sonra da
kimseyi sokmad terk edilmi kylere giderim. ldre
bilirler... Ne tuhaf, iimdeki bu sevgi yznden kendi l
mme bile, bir kardelik, bir yaknlk duygusu duyuyorum...
Sevgim yznden, btn balardan, btn sahte top
lumsal rollerden kopmu gibiyim...
Bir lokantada ter iinde kouturan garson, anszn elin
deki taba yere dryor; hi dnmeden eilip tek tek

16
K I R K YILDA BiR GiBiS N

k r k taba n paralar n topluyorum . Garson akn, i nsan


lar her zaman olduu gibi o hep yarg layc bak laryla ba
na bakyorlar. H i ald rm yorum . . . nk sevebi l mek d l
veri ldi bana . . . S ram geldi . B i r keye otu rup iki syl yo
ru m kendime. Gnl gzm kapalyken , duygular m bas
t r p ertelediim g n lerde nelere zlm m , nelere kayg
lan m m , kend i m i v e dnyay ne kadar eksik v e yan l ta
n m l am m , diye dnyoru m . Ama iimde cehennemi
yaatt m o g n lerin azab bile, u an beni zp yarala
m yor. Kend i m i yarg la m yor; sadece efkatle , hznle
a n m s yorum o g n le ri m i . lmcl bir kazadan henz kur
tulmu b i ri g i b i , h z n l bir acyla kendimi ve bedenimi
uzun y llar sonra yeniden sevmeye ba l yorum . . . Gemite
beni ezip yaralayan zamanla b i r soru n u m kal mad n his
sediyoru m a rt k . H ibir yere yetimek zorunda deil i m . Git
mek isted i i m yere zaten varm gibiyi m . Zaman, benim
iin artk ne boucu , ne dar bir dehl iz; ne de deil mesi
m m k n ol mayan , usuz bucaks z, bir kaos . . . Dakika . ..
Saat. . . G n . . . Y l . . . H ibi ri , hibiri s amaz ben i m , nas rl
b i r emeki e l i n i , b i r sokak lambas n , b i r yapra seyrede
rek geirdi i m anlara . . .

Eskisi g i b i , yete rsizliklerimde n , baar s z l klar mdan , fi


z i ksel kusu rlar mdan artk endieye kap l m yoru m . Onlar n
bana ait olduunu dnyoru m bu, sevebilen , kalbi nde
ak n s z s uyanan insana. Sevg i m uyan madan nce, bu
dnyaya, bu hayat n kurallarna gre kusur, yetersizlik sa
y p zldm ze l l i klerim a rt k sevg i m in, ak m n vaz
gei lmez b i rer paras d r. . . Sokakta kar latm i nsanlar,
sanki seni biraz nce grm g i b i le rd i r . . .

H ayvan lar n o hznl, o sahici baklar nda bi le, seni


gr r m . B i r ocuk yere der, b i r adam n yzne kap

17
CEZM E RSZ

serte kapanr, birisi bir bakasna kimselerin grmedii bir


incelik yapar; hemen aklma sen gelirsin. Tepkini, yznn
halini, lesiye merak ederim...
Sevemiyorken, iimde akn szs yokken, ha bire, dur
makszn konuuyorken; imdi, korkusuzca susabilirim.
Gnein kar toplamas gibi, sustuumda, sevgimi biriktiri
rim iimde...
Suskunluumu, bir tehdit, bir tavr olarak grenlerden
ise hi ekinmem; isterlerse beni dlayabilirler. Hem ben,
naslsa yabanc deil miyimdir, bu dnyaya... Aldrmam,
nk bilirim ki pek hissetmeseler bile, iimde uyanan
sevgimle beraber onlar da dnrm... Aslnda suskun
luumda onlarla daha derinden, daha iten konuurum...
Bu dnyaya yabancymdr ama bu dnya; bu hayat iin
belki de en nemli anlamlar gelip beni bulur. nk aslolan
grnen deil, arka odalarda saklanan, gizlenen, sesi,
haykr boulandadr. Aslolan, arka sokaklarda, gzler
den uzakta hkrklara gmlm bir kouturmadr...
Bu yzden, televizyonlardaki konumalar, grntleri
hep yadrgarm. Gazeteler, iimi tkar. Politikaclar basit,
zavall ve acnacak varlklar olarak grnr gzme: Ne di
yor, bu adamlar?
ite btn bu sefil yalanlarla zehirlenmi dnyay gr
dke, iimdeki ak, sevgiyi uyandrdn iin sana bir kez
daha minnet duyarm. Sen olmasaydn, ben daha ne kadar
dayanabilirdim bu rezil dnyaya, bu acmasz hayata... yi
ki varsn ve iyi ki iimdeki o ok eski yere dokundun; iyi ki...
Kadn, sevdii adama sorar: "Neden alyorsun?"
Adam, cevap verir: "Seni sevemediim iin!.."

18
KIRK YI LDA BiR G B S N

ite bu yzde n , bir kez daha, i y i ki vars n , diyorum sa


na . . .

Senin d e beni sevmeni elbette ok isterim . Belki de


inanmayacaks n ama sevmesen de olur. nk y l lard r,
sevg i m i n yle ok dman , yle ok muhaf z vard ki ben
seninle onlar at m ; inan, var olman bile yeterli ve sen i
seviyor o l m a k bile b y k n i met b e n i m i i n . . .

V e unu b i l k i b u sevg i m e , asla, birok kii n i n yapt gi


bi yetersiz l i kleri m i , kusurlar m , yal n z l k korkumu, baar
s zl klar m yklem iyoru m . Eer yle olsayd , yitirmekten
lesiye korkar, sen i kr b i r tutkuyla sahiplenirdim.

Oysa sen i , bir dine balan r gibi de i l , kendi zg rl


m sever gibi seviyorum . . .

19
CEZMi ERSZ

Ne kadar eksik yaadm, dnyana girince, seni tan


ynca anlamtm. lerine girmeden rendiim kitabi ve
karl olmayan bilgilerle durmakszn yarglyordum in
sanlar, hayatlar, ilikileri... Dnyay, kutsallndan ve o
byleyici karmaasndan ayrp hep bir teorik ereve
iine alyordum.
Seninse rlplak bir cokun, ayrmadan karna kan
herkesle paylatn sonsuz bir sevgin, adeta kutsal bir ya
am enerjin ve dinmeyen bir merakn vard. Srlarn, ara
ylarn paylatn her insana, o kocaman yreinde mut
laka bir yer ayrrdn...
Sokak insanlar, dlanmlar; fahieler, alkolikler, uu
rumun kenarnda yaayanlar, dkn sinema sanatlar,
isimsiz airler; otel insanlar, yalnzlar; kaybettikleri ruh
larn dnyay dolaarak arayan yol insanlar ... Yani sana
gre hayatn gizlerini ellerinde tutanlar, seninle dertleme
ye, sana ilerini dkmeye, srlarn paylamaya gelirlerdi.
Sana o tarifsiz aclarn, zmsz sorunlarn getirirlerdi.
Gecenin bir yars evine gelip son bir umutla kapn alar
lard.
Aclar ve sorunlar iinde sana gelen bu gece insanlarn
i odaya alr; onlara iki ikram eder, eer ikiliyseler onlara
kahve yapar ve derin fsltlarla konumaya balayarak, on-

20
K I R K YILOA Bi R GiBiSN

lar teselli etmeye alrdn. Bazen de bu derin fsldama


larn arasna, kr bir bak gibi hkrklar, lanetli inlemeler
girerdi.
Kimi geceler, Beyolu'ndan peine takp getirdiin kim
sesiz tinerci ocuklarla dolup taard evin. Sen onlarn
merhamet annesiydin. O acl, o fkeli ocuklar yannday
ken canlanr, neelenir ve durmakszn sarlrlard sana.
Onlar ykar, sonra da karnlarn doyururdun. Sonra kim
sesiz tinerci ocuklar yine karanlk sokaklarna dnnce,
iini keskin bir ac kaplar, sabaha kadar durmadan iki iip
dnyann bunca yoksunluu ve aresizlii nasl tadn
merak ettiini syler dururdun. Bu merakn, dnyann tam
ortasnda olduun, onu gerek yzyle grdn halde,
iinde koruduun sazlndan tryd. Cesaretle ve ken
dini hi korumadan atlrdn aclarn, ykmlarn, elikilerin
ortasna. Byle olduu iin, iyi kalpliliin sana gnl ra
hatl deil, yeni aclar, yeni sorunlar getirirdi. Ama btn
bunlar, seni hayata daha da balard...
O aralar ise ben, btn duygularm, arzularm, korku
ve elikilerimi gizleyip dnyay sadece teoriyi8 akla
maya ve yarglamaya urayordum. Bana gre senin dert
letiin, birok ey konuup paylatn, evine aldn,
para verdiin insanlar; bu dzeni yozlatran, yeterince
tanmaya uramadm, hatta kimi kez gizliden gizliye k
msediim ve teorik dnceme gre bu dtkleri zor
durumdan bir gn kurtulmas gereken insanlard. Seninse
onlarla aranda, byle teorik, yaam d bir mesafe yoktu;
aksine onlar eitin gryor, her eyi paylayordun onlar
la... Gizlerini, servenlerini, sevgilerini... Kimseyi kurtar
mak gibi bir derdin yoktu. Birini kurtarmak istemek, onu
aalamaktr, derdin... Yozlua gelince; sana gre, kimi

21
CEZM E R SZ

kez, aknlk ya da saflk, bizim yoz dediimizin tam


ortasndayd belki de. amurun dibi parlakt!..
Sana gre ben ve benim gibiler, duygularn, zaaflarn
ve elikilerini gizleyip onlar kimseyle paylamadan ve
srekli yapay bir bilin halinde yaayan insanlard. Bu yz
den dn hayatlarla, bakalarnn ahlaklaryla yasyorduk
ve kendimize zg gerek deerlerimiz oluamyordu.
Haklydn; kendimizin dna kmyorduk ve yara almyor
duk. Yaralanmayanlarn ise, ne sezgileri geliir, ne de in
sanlarla paylaaca sevgileri oalrd...
Oysa sen, hibir duygudan, hibir tutkudan, hibir ya
amdan kamamtn. En ok da bu yzden, sana akla
balananlara hep bir gnl borcu hissederdin. Bir sabah
sana geldiimde, odanda, belki de gece yatana aldn
birini grm, bunun zerine sana lanetler ederek o an hi
hakkm olmayan bir kskanlkla evinden ayrlmtm. Bir
ka gn sonra bu olay konumak iin bir araya geldiimiz
de, ben hi sormadan konuyu sen am, o gece odan,
dahas yatan paylatn ve sevgilin olmayan adamn
seni akla sevdiini ve kendisini ok yalnz hissettiini,
sana ihtiyac olduunu sylemi; beni bu denli seven
birine, kaplarm, ruhumu kapatamam, yaknlm ondan
esirgeyemem, demitin. Bu, benim anlamadm ve kabul
edemediim bir davrant; daha da te insann kendisine
yapt bir ihanetti. Bunu sylediimde, fkelenmi; sizler,
dier insanlar yok sayarak seviyorsunuz birbirinizi; birini
sevmek, bakalarna kaytsz kalmak deildir. Bir kiiyi
seviyor, sonra btn kaplarnz dnyaya kapatyorsunuz;
sevginizi, scaklnz, o bir kii dnda herkesten esirgi
yorsunuz. Ben ok yalnz kaldm, ok ac ektim. Bu bana,
kendimi karmdakinin yerine koymay, yani onu anlamay;

22
K I R K YILDA BR GBSN

yaad m tm aklar, tm sevgiler i s e bana ba lamay


retti , demitin ...

A radan y l lar get i , hep akl mda: "nsan kendini koru


madan yaad klar n unutmaz kolay kolay," derdin hep.
te onca yl geti , sen i , yani yaad klar n asla u nut
mad m. Anlayan ve ba layan bir sevgiyle anyorum seni,
sonsuza dek. . .

23
CEZMi ERSZ

"Olumun kanl fanilasn gnderdiler bana," diyordu


Urfal yal bir adam. Olu, insanlk tarihine zulmn kalesi
olarak geecek, Diyarbakr Cezaevi'nde tutsakt bir sredir
Cezaevine dmeden nce nianlanan olu, kanl fanilas
nn iinde bir de mektup gndermiti babasna. Grd
korkun ikence srasnda cinsel fonksiyonlarn yitirdiini
ve nianlsnn kendisinden umudu kesip bann aresine
bakmas gerektiini, sylyordu mektubunda. Bu acya ta
nk oldun sen. inanamyordun grdklerine ve kendini
inandrmak iin o kanl fanilaya defalarca dokunmutun.
Olunu zulmn karanlnda yitiren o bedbaht yal
adama, o trajik mektuba...
Ktlkle ve acnn hoyrat yzyle bu denli yakn
olmak, aniden iindeki btn aklar, inanlar, bekleyileri
ve avuntular silip gtrmt sanki. Birden kaybolmutun,
o buruk, o hazin ehirde. Saatler sonra, seni, gizemli ve
yoksul bir Arap kahvesinde, belki de hayatlarnda ilk kez
kahvelerine gelip oturan bir kadnla karlamann akn
l ve merakyla sana bakan onlarca yoksul Arap ve Krt
erkeinin arasnda bulmutum. Hissediyordum, parmakla
rnn ucu bile acyla szlyordu. Sen benim gibi deildin, bi
liyorum. Ben bir yaz adamydm; bu aclar beni de derin
den sarsyordu, bu aclar biraz da gerekiyordu bana...
nk biliyordun ki ruhum sakatlanmt benim. O gzel

24
K I R K YI LDA BR G B S N

gnlere, acya, mutsuzlua doyarak ulalacana inan


mtm bir kere. Beni, yaadklarm, hayatm bu hale ge
litirmiti ite. Ama yine de bana, "Sen aclardan garip bir
zevk alyorsun," derken hakszdn, inan. Dnsene; kar
latmz her dram, her katliam, her insanlk ayb, birbi
rimize ve gelecee olan inancmz sarsyordu. Buna kat
lanmak ok zordu. stelik dolatmz o corafyada, ac
dan kanmak mmkn myd? te Urfa'dan Diyarbakr'a
otobsle giderken, nmze oturan o gen ocuktan birlik
te dinlemitik, 4'1erin kendilerini Diyarbakr Cezaevi'nde,
alev alev, nasl yaktklarn. Kaldklar hcrelerin duvarlar
na, Atatrk'n veciz szlerini yazmalar iin cezaevi idare
si tarafndan verilen yalboya ve tinerlerle tututurmular
d o gen ve asi bedenlerini; zgrlkleri iin mcadele
eden drt Krt genci. Sonra geride, bir tek hcrelerinin de
mirlerine smsk sarl parmaklar kalmt. Bir de o kahra
man efsaneleri. .. Demir parmaklklarda o, yar yarya, kl
olmu ama yine de parmaklklara smsk sarl o drt ift
eli gren nbeti savc uzunca bir sre sustuktan sonra
sadece, "Bu nasl yrek?" diyebilmiti. Sonra seninle, o
ate altndaki ehirlerden, yanm, yklm, dahas boal
tlm kylerden, toplu mezarlardan ve canhra feryatlarla
biraz olsun yaama umuduna g eden insanlarn yann
dan gemitik. Beni, akn, ballklarn unuttuunu d
ndm bir anda kulama adeta fsltyla, "Utanyorum,
byle bir tarihi yaamaktan, derin bir utan duyuyorum.
ocuklarmz bizi lanetle anacak," demitin...
Ve sonra seni kaybetmitim o ate altndaki acl lke
de. Kim bilir, belki imdi Lice'de annesini yitiren bir bebee
bakyorsundur. Belki de Cizre'nin bombalanan da kyle
rinden birinde, btn bedeni yanklar iinde olan yal bir

25
CEZM E RSZ

kadnn yaralarn saryorsundur. Ya da yaklan kylerini


terk edip byk ehirlere kamak iin, oluk ocuk, yollara
den insanlara yaadn utancn ve bakaldrn anlat
yorsundur...
Bense akm gmyorum imdi iime. imdi, kalbinde
ki o derin utanc ve bakaldry paylamak istiyorum
seninle, en ok...

26
K I R K YI LDA BR G B S N

Bir yaz akamyd. Evlerden birinde toplanm, iki iip


sohbet ediyorduk. Sen de nasl olduysa, sk sk kapanp gn
lerce kmadn evinden kp gelmitin, o akam. Konu, bir
ara evlerimize temizlie getirttiimiz gndeliki kadnlardan
almt. Orada bulunan birok kii, bu kadnlardan bir e
kilde yaknyordu. Bu kadnlar evlerini yarm yamalak temizli
yorlar; erkenden " bitti!" deyip kp baka evlere gidiyorlar;
stne stlk, hak ettiklerinden ok daha fazlasn istiyorlard.
Kimisi evine gelen kadna pahal yemekler smarlad
n; kimisi de onlara eski giysilerini verdiini anlatyordu.
Bir an, yz yze, geldik seninle. Gzlerinde derin bir ac,
tarifsiz bir hayal krkl vard. Avularn skyordun. Kim
seye belli etmeden, yerinden kalkp arka odalardan birine
gittin. Yanna geldiimde titreyerek alyordun. Elini tutup
salarn okadm. "Neler konuuyor bu insanlar? Her ey
ne kadar umut krc, ne kadar sradan. Bu tip konumalara
tahammlm yok artk! ok ama ok inciniyorum," demi
tin bana. Sesin acya batmt.
Ruhuna ak olmutum o an. Ak insan yceltir ama
ben biraz nce tank olduumuz bayala, senin kadar
incinmediim iin, kendimi kirlenmi, dm hissediyor
dum. Zaten sana akm hi itiraf etmedim. Ne kadar d
sem de ben haddimi bilirim! ... Aslnda sana akla, sevgiyle

27
CEZMi ERSZ

balandklarn syleyenler karsnda; kendini hep ezik


hissederdin. Bir sevgiye o younlukta karlk verememek,
skard seni. Sana ak olduunu syleyenlere derin bir
merhametle ve gnl borcuyla balanrdn. Bu itiraf, mr
boyu balard seni; yakc bir sorumlulukla...
Sen ktlk yapanlara da kzamaz, onlarn durumuna
ok zlr, sanki ayana ivi batacak kk bir ocua
syler gibi onlar da telala uyarrdn, "Ktlk yapma, ca
nn yanar, zlrsn!" der gibiydin hep. Tpk, "Ak Klesi"
filminde kendisini yakalamak iin gelen kar-devrimci as
kerlere bir tramvayn arkasndan: "Askerler!.. Askerler!..
Yapmayn, halknz sizi affetmeyecek!.." diye baran o film
yldz gibiydin; "Ktlk yapmayn, yoksa ruhunuz sizi af
fetmeyecek!"
Sen ok eski bir duyguya, ok eski bir eye aktn hep.
Sanki dnyaya bir derin acy ekmeye gnderilmitin. Ak
yaralar gibi yayordun. evremizdeki hayat damlyordu,
irkinleiyordu ve sen evine daha sk kapanyordun. Bir
gn bana, "ylesine ac ekiyorum ki ou kez acdan
bitkin dyorum," demitin. Ama bir keresinde de kurtu
luumuz o acnn iinde, ona girmemiz gerekir demitin.
Etrafnda senin gibiler olsayd "kurtulutu" ama biz seni o
acnn iinde de yalnz braktk hep, tek bana. Seninle ko
nutuumda, ruhumdaki yara ruhumla barrd; rahatlar
dm. Ama ben, senin acna are olamazdm, biliyordum
bunu. Geri, hep ac deildi hayatn. Ama cokunluun,
servenciliin, uarln, o naif kabadayln, acdan alrd
gcn. Yaz geceleri, yazlk sinemalardan kp evlerimize
gelirken sk sk sokaklarda dans eder, arklar sylerdin.
Ben sana hayranlk ve biraz da hayretle baknca: "Bakma,
yle bana, benim beynimde esrar var, onu iiyorum imdi!"
derdin.

28
K I R K YILDA BR GBSN

lkemizde askeri darbe olmu, o vahi yzl otorite tm


hayatmza egemen klnm; uzun ve karanlk yllar bala
mt. Her taraftan kym ve lm haberleri geliyordu. Kor
ku ve ylgnlk, temas ettiimiz her eye sinmiti sanki;
umutsuzca savruluyorduk, drt bir yana. ite o yllar hem
salam kiiliin, hem de evinin ok kimse tarafndan bilinme
mesi yznden, askerler tarafndan aranan birok siyasi
kaak, sana snmt can havliyle. Senin iin hi sorun
deildi. Keke imkann olsayd da lmden, acdan ve bas
kdan kaan tm insanlar koruyup kollayabilseydin. Evine
snanlar iin endielenip zlyordun. Onlar rahat et
tirmek iin btn enerjini harcyordun. almadn, yani
paran olmad zamanlar, eten dosttan, bor alarak sana
snanlara erzaklar tayor, onlara yemekler hazrlyor,
bulaklarn ykyordun. Sen, tek bana cann diine tak
m didinip dururken, kaak siyasiler senin ykn payla
may hi akllarna getirmeden, sabahlara kadar pe pee
sigara iip dnyay nasl kurtaracaklarn, zaman zaman
ykselen sesleriyle, tartp duruyorlard. Bir sre sonra
onlardan duygusal olarak tamamen koptun. Ayn dili ko
numuyordun. Onlar hakszla, baskya, otoriteye kar
insanlard ama gndelik hayatlarnda, birbirleriyle ilikile
rinde, kar olduklar olumsuzluklar birbirlerine yaatmak
tan ekinmiyorlard. Bu dnyann insanlarydlar birou.

29
CEZMIE RSZ

Egolar ok glyd. Hayal dnyalar snrlyd. zel dn


yalar, fantezileri yoktu sanki. Birou siyasi etiketlerinden
syrlsalar, pekala toplumda her gn kar karya geldi
imiz sradan insanlardan biri olabilirlerdi sana gre. Sana
gelince; zaten varoluun bu dzene, bu topluma gre ay
kr, dahas, yasad saylrd. llerin bu dnyann l
leri deildi. Geerli ve hakim politik grlerin ve btn
bunlara alternatif olduu sylenen grlerin de insanlara
mutluluk ve zgrlk getireceine artk pek inancn kalma
mt sanki. "nsann znde onulmaz bir ktlk var," di
yordun; bu ktln, tm topya umutlarn felce urat
tn sylyordun. Ayrca ayakta kalmak ve direnmek,
sana ok anlaml gelmiyordu...
Sana gre, insan zndeki ktln yanndaki bir ba
ka felaket de doann lme yz tutmasyd. nsan, insan
yok ettii gibi, doay da onulmaz bir ekilde tketiyordu.
Yaralarmz karlk beklemeden saran doay... Perdele
rini rtp gnlerce evine kapanman, biraz da bu mahve
dilen doann ac lklarn duymamak, bir zamanlar ok
sevdiin ve kap kap sndn doadaki gizli snakla
rnn yok ediliini grmemek iindi.
Geriye, asl byk yolculuk kalyordu. dnyanda yap
tn o zorlu, o uzun yolculuk. dnyana yaptn yolculuk
srasnda da zaman zaman umutsuzlua kapldn oluyor
du. Yaptn onca kyasya mcadeleye ramen, iinde,
iddet, acmaszlk yani ktlklerden izler bulduunu
sylyordun. iddetten ne kadar ok nefret ederdin. nsan
larn silahlanp cephelere ayrld o kara gnlerde, baz
arkadalarn kendini koruman iin sana silah vermilerdi
de o silaha dokunmamm bile ve "Birisini ldrmektense,
ldrlmeyi yelerim," demitin. Bunu sana ok sonralar

30
K I R K YI LDA B R G B S N

sorduumda ise, "Birini ldrmenin bedelini ruhumun kal


dracana inanmyorum," demitin bana. ok iyi anlam
tm seni...
dnyana yaptn o keif yolculuklarnda, yazmak, en
gvendiin yoldand. Kazy, yazarak yapyordun sanki.
Sonra, o sayfalar ve geceler dolusu yazdklarn ne yapar
dn, nerelerde saklardn, hi bilemez ve ok merak eder
dim. Hemen, her yazdn, unutulmak ve yalnzlk korku
sundan yaynlayan bana, bu, ok srad ve tuhaf bir tu
tum gibi gelirdi. Bunu, sana sorduumda, "Benim hi sak
lanma, gizlenme derdim yok, zaten, olmamal ama sen
rkek, tutuk ve saknarak yazyorsun. Biliyorum yazarken
iten olmaya alyorsun ama bir kez tamamen plak
olmay denemekten de dehetli korkuyorsun," demitin.
Galiba haklydn. Tamamen plak olmaktan korkuyordum
gerekten. Aykr olmaya, i dnyaya yaplan keif yolcu
luklarna dman bir kurumdu, sana gre evlilik. zel ha
yata yaplan bir saygszlkt. Gemite yaptklarn hemen
hi kimseye anlatmazdn. Bandan ok ksa bir evlilik,
getiini duymutum. Bunu sana hi soramadm. Sadece
bir keresinde "evlilik insann ruhuna kirac almasdr," de
diini iyi hatrlyorum. Bir defasnda da bir filmden u diya
logu aktarmtn bana: "Yalnz kalmak m istiyorsun, ev
len!"

31
CEZMIERSZ

Evet, hayat senin iin, ak, iir, dans ve bitmeyen bir o


cukluk olmalyd. Bir gn kulama: "Akln varsa, ocuklu
unu cebine koy ve ka! demitin krk bir kahkaha eliin
de. Birok konuda donanml, yetkin biri olmana ramen,
uzun sre hibir ite kalamadn. G, para ilikileri, kulis,
entrika, ikiyzllk, yalan ve ofis iddeti... yeri senden o
esiz ruhunu istedii anda antan alp kar, parklara gi
derdin; uzak kylara... Ast st ilikilerinin o gizli hkmleri,
o sahte otorite, sana ne kadar uzakt. Sen insanlar ko
numlarna gre deil ruhsal zenginliklerine gre; kahra
manlklarna ve sakladklar srlarna gre deerlendirirdin.
Ak gibi, sevimek de senin iin, derin, youn, mistik ve
kutsal bir duyu biimiydi, tanrsald adeta. Sevimek, se
nin iin sevdiinin ruhuna inmenin doyumsuz bir yoluydu.
Gzyalaryla seviirdin; unutulmu bir acya dokunurcas
na. Vcudunun o gz kamatran beyazl, hem derin bir
ac verirdi, hem sonsuz bir balama gc olan merhamet
duygusu uyandrrd bende. ok ama ok gzeldin. Gzel
liin ruhunun yzne vuran ndan kaynaklanyordu.
nk artk, gzellik deyince insanlarn aklna kapak kz
lar, duygusuzluk, sahte, sevgisiz cinsellik, ruhsuz ilgiler
geliyor, ne yazk ki...
Biraz, Sabahattin Ali'nin, "Krk Mantolu Madonna"sy-

32
KIRK YI LDA BR GBSiN

d n ; biraz , Ahmet Hamdi Tanp nar' n "Huzur"da anlatt


Nuran a m a en o k d a Nilg n Marmara'yd n . Yine Tan p
nar' n , Yaz Yam u ru" hikayesindeki o by l , o uar ka
d ndan da sende ok izler vard . Masum bir sevin iin, ik
bal yakan kad nlardand n sen . . .

Bir cinneti n , bir karabasa n n yaand b u hayatta art k


yoks u n . yi ki de yoksu n , diyoru m ; nk ok ac ekerdin .
Beynindeki esrar da yetmezdi seni avutmaya.

l m n e kadar, sana olan ak m bir s r gibi saklay p


bu aka o derin merhametinle baland n iin, sana min
nettar m . ok yal n z m ve seni ok zlyoru m . . .

Sen ben i m iin, k rk y lda bir gibisin ; yle eksik , yle


hazin , yle parampara . . .

33
Kendi Kendine Konumaktr Ak
K I R K YILDA B R G B S N

ONU HATIRLAMAYA MECBUR


OLDUGUM U BLMYOR!..

Dn, beni derin duygularla sevdiini syleyen bir kadna


kar, kabuuna gizlenen, korkak, hatta ruhsuz biri gibi dav
randm... Hatta tedirginliimi, korkaklm bana hissettirdii
iin, fke bile duydum ona... Sebebi belliydi: Bu kabuuna
gizlenen, korkak, sevgi yeteneksizi birini, nasl bu denli gz
pek, bu denli koulsuz duygularla sevdiini syleyebilirdi ki
o... Grmyor muydu halimi, hissetmiyor muydu beni, ken
dimle bir trl rttrmeyen etrafmdaki derin boluu? Her
gn defalarca lanetler yadrdm, bakalarndan utanla
gizlediim bu sevgi yeteneksizi varl, nasl sevebilirdi...
Beni sevmekte srar ederek bana verdii ac ve sknt
nn farknda da deildi anlalan! ..
stelik btn korku ve kayglarma aldrmadan, hatta b
tn bunlardan sevgisine ve varlma ilikin gizemli dJyarllk
paylar karttn ileri srmesi beni iyiden iyiye geriletiyor;
evremdeki boluu biraz daha bytyor; kendimle bulu
mam salayan btn k yollarn kapatyordu...
Aslnda o beni, sevgisiyle yukarya, gnlk hayata, olup
bilen her eye, annda, hemen, orackta tepki vermeye a-

37
CEZMi E RSZ

ryordu. Birisine araba m arpt, hemen o yaraly kucak


layp hastaneye gtrmeye; birisi birisine bakla m sal
drd, stne mi yrd, hemen onlar ayrmaya; olay
kimin balattna dikkat edip, gerekirse mahkemede
tanklk yapmaya, komularla dayanmaya; ocuk byt
meye; kar apartmandaki gzleri grmeyen adama roman
okumaya; yan dairedeki yatalak kadna ila ve moral ta
maya aryordu... Oysa ben, ok istesem de bunlarn
hibirini yapamam. Elimden gelmez, beceremem. stesem
de hibir eye mdahale edemem, ben nmde, evremde
olup biten her eye maruz kalrm sadece. Dayak yiyen
adamn kendisini elleriyle, kollaryla korumasna; bakla
nan adamn, "Yandm anam!" diye barna; yarallara
yardma koan insanlarn ayak seslerindeki telal ve
abartl sevecenlie; yatalak kadn ziyaret edip karken,
kadnn minnetle glmsemesinin usul usul ve hznle
snp tamamen donmasna; mahkemede verilen ifadelere
deil de ifade veren insanlarn sanki baka bir gezegenden
dmlercesine o yabanc ve rkek ifadelerine; tam bu
esnada, orada yaanan btn bu gerginlik ve korkulardan
uzakta yalanan bir kediye; gne nn mahkeme cam
larndaki tozlu krlmalarna ve o anda bahede top
oynayan ocuklarn uzun yllar ncesinden gelen ve solmu
bir sevincin iimi actan seslerine; kendisine roman okunan
kr adamn, evresinde kimsenin grmedii yaratklar var
masna, belirsiz ama gl ifadelerle etraf izlemesine
maruz kalrm...
nk, en dalgn, en silik, en beceriksiz tanymdr,
nmden hzla gelip geen bu gndelik hayatn... Sadece
kimsenin ekmeye gerek grmedii, garip, ie yaramaz
fotoraflar art arda ekip belleimin gizli blgelerine kay-

38
K I R K YI LDA B R G B S N

deder dururum. Sonra ruhumun maarasna ekilirim,


usulca... Ve orada, tarihlerinden ve yurtlarndan kopan yzle
rin, seslerin, acemiliklerin, dikkate deer grlmeyen dav
ranlarn, ancak ters kta bir anlam tayan gizemli eliki
lerin zerine gm yamurlar yaar usulca, belli belirsiz...
Susar, hareketsiz seyrederim, yeryznde sr vermeyen
zamann parmaklarndan szan gm yamurunu... nk
sonunda, yarallar iyileir, hapishaneler dolar boalr, ocuk
lar byr, yatalak kadnlar lr, komular tanrlar...
Beni koulsuz ve mr boyunca seveceini syleyen
sevgili bir gn yorulur ve artk bir bakasna sunduu sev
gisini ona, uzak bir ehre gtrmeye karar verir. Otobsn
camna yaslad bitkin ba hafife titremektedir...
Aznn kenarndan szan, belli belirsiz, masum ve lk
nemde grrm yzm, kendimi... Uyanmasn, dinlensin
diye, elimi, bayla otobsn cam arasna yavaa yerle
tirir, sonra da azndan szan lk nemlilii usulca silerim.
nk beni maaramda brakt iin, ona sonsuza dek
minnet borluyumdur...
Bu yzden artk onunla her yere gider, onunla btn
sevgileri, zlemleri, aclar ve cokular yaarm... Onu kut
sal ve sarslmaz bir sevgiyle seven ve yarallarn hi dur
madan yardmna koan, olaylar annda gren, hemen ta
vr alan, mahkemede hakimin gzlerinden dikkatli bakla
rn hi ayrmayan, kavgalar annda ayran; sevildii iin,
buna fkelenmek, iine kapanmak yle dursun, yaama
drt elle sarlan ve kendine olan gveni ve sevgisi oal
dka oalan sevgilisinin yerine koyarm kendimi...
Hatta zaman zaman, garip, anlalmaz bir bolua d-

39
C EZMi E R SZ

p: "Sevgilerde yetmeyen bir eyler var, sanki bu btn


arkasnda gizli bir kap, u sisin ardnda beni bana hatrla
tan bir cmle, bir kelime var ama bulamyorum," dedii
zamanlarda, ona gremedii kapy gsterip; hatrlaya
mad cmleyi, kelimeyi usulca kulana fsldaynca gz
leri birdenbire sevinle ldadnda, bu, ruhumun maa
rasndan szan gm yamurlar gibi iimi aydnlatrd.
O, imdi, beni brakt maaramda geceler boyu kay
bolmu ak yzlerini ve yerin stnde hep eksik kalan ya
da unutulmu duygu hallerini, gm bir yamurun altnda
buluturup birletirdiimi de bilmiyordur...
stediim anda baka ruhlarn davetsiz konuu olduu
mu da... Maaramda ki ruhumun yerin stndeki ruhumla
bir trl birleip btnleemediini de bilmiyordur... te bu
yzden, kt olduumu ve her tr kla brnm ktlk
leri annda hissettiimi de...
Benim ktlmn bakalarna asla zarar vermeyen
ve sadece bana korkun cezalar veren bir ktlk oldu
unu da bilmiyordur...
imdi kendisine yeni bir sevgili bulan yerin stndeki
sevecen kadn, benim onu hi sevmediimi dnyor
dur... Elim, otobsn camyla ba arasndayken bile, onu
sonsuza dek unuttuumu sanyordur...
Ben kendimi bir maarada mr boyu yaamaya, ac
veren ve "sulu bir zevkle" mahkum ettiim iin, onu son
suza dek hatrlamaya ve ruhunda konuk olmaya mecbur
olduumu, hi bilmiyordur...

40
K I R K YI LDA BR G B S N

YO K KARILIGI YZNN

Yzn tayorum iimde gnlerdir; herkesin ilk akna


benzeyen yzn...
Yzn sayesinde ak tandm, yzn sayesinde kimse
siz kaldm. Yzn dndke, bu ehir bir arknn arka
snda yayordu kendi macerasn. Yzn dndke,
bu ehirdeki insanlar yle masum, yle iyi kalpliydi ki en
ktlleri bile acma duygusu uyandryordu bende. Yz
n dndke, kaybolmak istiyordum doduum bu
ehrin sokaklarnda... Yzn dnrken nasl bakyor
dum ki dnyaya, herkese Silahl Kuwetler rozeti takyorlar,
bir tek beni geiyorlard. .. Yzn iimde tarken, ilkokul
arkadalarma rastlyordum yollarda ...
Bir gn biriyle karlatm; beni, eski, ahap, ykld yk
lacak evine gtrd... yle zlemitim ki sarldm durdum
btn gece. Btn zlemlere, btn kavumalara yz'I
katlyordu; gz pek bir sevdal oluyordum yzn hayal
ettike ... Arkadam, yllardr isiz, kars ekip gideli bir o
kadar oluyor. U ocuu var. Byk olu evin hemen altn
daki lunaparkta kalecilik yapyor, ortanca olu evden ka
m oktandr, bir tek, kk kz okuyor.

41
CEZM E RSZ

Arkadam biliyor cebinde para olmadn ama bunu


belli etmemek iin, ceplerini yokluyor telala. Ama iki ge
rek bize, ocuklara yiyecek bir eyler. "Bende var, alrm,"
diyorum, ters ters bakyor bana. "Krk ylda bir rastladm
sana," diyor, "olur mu hi? .." Evin iinde gizli kahkahalar
atarak dolaan sincabn alyor kucana: "Gel, benimle!"
diyor. Denizin kenarndaki meyhanelere gidiyoruz. Hemen
satn alyor, birisi sincab. Sincap hi yadrgamyor yeni sa
hibini, sarlyor ona, gizli kahkahalarn atmaya devam ede
rek...
"nsanlar ok yalnz, gece sarlacak birini aryorlar, sin
caplar scack sarlr insanlara," diyor arkadam...
Bir bakkala giriyoruz; arkadam, satt sincabn para
syla iki, biraz yiyecek bir eyler ve okumaya devam eden
kzna ikolata alyor, en bynden...
Balkon yok evinde, pencereleri hep uuruma alyor.
Bir uurumun kenarna soframz koruyoruz. Aada, ren
garenk lunapark... "Bak, benim ocuk yine gol yedi," diye
gsteriyor eliyle." Bugnlerde, formsuz; ak mdr," nedir?
O kadar n, kalabaln arasnda gremiyorum kaleci
ocuunu...
Kaan ocuundan hi bahsetmiyor. Kznn kald
odann kapsn gururla gsteriyor. "alyor odasnda.
Dersini bitirmeden kmaz. O bambaka. Bir prenses kan
var onda..." Biraz sonra elinde ikolata, yavaa, kznn
odasnn kapsn alyor arkadam, kulana yalvarr gibi
bir eyler fsldyor. Kz yan gzle beni szyor, "Peki, ne
yapalm!" der gibi ban sallyor, sonra da kapsn ka
patyor. Yanma geliyor ama akl kznda, ben de bunca
yoksullukla kzna olan bu hayran halini dnyorum. Bu

42
K I RK YI LDA BR G B S N

suskunluk birbirimize olan sevgimizi arttryor. Sessizlii o


bozuyor. Yazlarn okuyorum, her hafta bir yere gidiyor
sun. Neler konuuyorsun bu kadar ok?
"Yabanclama, yalnzlk, kimlik bunalm gibi eyler,"
diyorum.
"Benim yabanclamam da bu ev," diyor, "ykmak isti
yorlar; kz okutmam gerek ama i bulamyorum, kimlik bu
nalmm da bu; yalnzlmda habire, gol yiyen ocuumu
seyrettiim bu evin penceresi," diyor... Sonra birden yz
me byk bir dikkatle bakyor; yz bir anda aydnlanyor,
tekrar snyor yzndeki k. "Sen ne aryorsun?" diye
soruyor.
"Bir yz aryorum," diyorum. "Yeniden eski halime dn
dm. lkokul ama... Sana yolda rastlamam ok anlam
lyd bence ..." Bu srada kz yanmza, uurumun kenarna
kadar geliyor, salar iki yandan rgl; ona duyduumuz
sevgiden hi etkilenmiyor sanki; mesafeli, ikiye dman
besbelli, yoksullua da; gzlerini pek amadan, La Fon
taine'den bir iir okuyor ezberden, Franszca. Yrtk orap
larn saklyor ve iirini bitirdikten sonra eteklerini iki yann
dan tutup reveransla selamlyor bizi. Hi konumadan ekip
gidiyor odasna sonra. Kapsnn kapann nefesimizi tu
tarak izliyoruz. "Demedim mi," diyor arkadam, "onda pren
ses kan var... "Haklymsn," diyorum, "Prenses kan var."
'Prenses', belli ki hibir zaman bir prens olamayacak
babasn pek umursamyor, babasnn hibir arkadan
da...
"u kaleci olun gelmeyecek mi?" diye soruyorum. "ok
gol yedii zaman gelmez, kalenin arkasnda bir kulbesi

43
CEZMi E RSZ

var, orada uyur," diyor, parmayla klar iinde bir yeri


gsteriyor, yine gremiyorum...
Tuvalete saklyorum gzyalarm. Bir ara bam kald
ryorum. Yldzlar gryorum. Bu ehirde yamur yad
nda slanan btn tuvaletleri, btn odalar dnyo
rum. Yzn dnyorum sonra, bu yoksullua bir ar
knn arkasndan bakan yzn... Bu yoksullua katlanma
gcn veren yzn...
Lunapark sndryor klarn. Gizli klar, yarm kalp
ler iziyor imdi gece aalarna.
"Yarn erkenden bir i grmesine gideceim ama pek
umudum yok. Neden i bulamyorum ben; yzme bakan
neden bir garip oluyor, ne var yzmde, iyice bir baksana,"
diyor... Arkadamn yzne baktmda iim titriyor; n
k, onun yznde senin yzn gryorum. Bu dnyaya
ait olmayan yzn. Kimsesizlerin yzn...
"Senin de yzn benimkine benziyor, biliyor musun; hepi
mizi yok edecekler, bizim yzmz onlar korkutuyor, bizim
gibilerin kkn kurutacaklar," diye endieyle syleniyor...
"Savarz," diyorum, bu szn azmdan nasl ktna
aarak. Yz umutla aydnlanyor o an. "Savarz," deil
mi," diyor ve boynuma sarlyor heyecanla: "Bunu diyecei
ni biliyordum... Biliyor musun, ben bu yzm yznden y
lesine yoksul kaldm, ylesine itildim ki; yzlerimiz iin,
yzlerimizi bu insanlara kantlamak iin, savarz, DEGL
M; bir daha syle, ne olur!" diyor... "Savarz!" diyorum bir
kez daha. Sonra uyuyoruz.
Arkadam bir ara uykusunda: "ocuklarn harlklarn
verdin mi?" diye baryor, evi oktan terk etmi karsna:

44
K I R K YI LDA BR G BSN

"ocuklarn harlklarn verdin mi?" Sonra yeniden bir


baka eski ryasna dalyor.
Dn akam sattmz sincabn grltsyle uyanyo
rum. Kim bilir, bu kanc dn eve. lkokul arkadam ve
prenses kan tayan kzndan eser yok. Yzm ykamak
iin tuvalete gidiyorum. Tuvalette bam kaldrp pencere
den gkyzne bakyorum. Yznle selamlayorum...
Tam kapdan karken, sincap ayaklarma kapanp elinde
ki ereveli bir fotoraf gsteriyor bana. Sensin bu. Yann
da lacivert takm elbiseli ilkokul arkadam. Yine yle sev
dal, yine yle imkansz, yine yle dnya d bakyorsun.
te bu srada kap alnyor. Ayorum. Kravatl, bond an
tal adamlar gryorum karmda, yanlarnda iki polis...
"Evi ne zaman boaltacaksnz?" diye soruyor kravatl
adamlardan biri. Hi dnmeden, ne zaman istersek, o
zaman, diyorum. Bir bakas: "O zaman, zorla ykarz,"
diyor. "Savarz!" diyorum, polislerin gzlerinin iine baka
rak. Sonra stlerine doru yryorum. Bir iki adm geri e
kiliyorlar ... Silahlarna davranyor polisler. te o anda y
zn hatrlamak istiyorum. Yzn grmek. Ama ne kadar
abalasam da gremiyorum yzn ... Kim bilir, ka yldr
bastrdm bir fkeyle, zincirlerimden boanrcasna polis
lerin zerine yryorum; yzmn yazgsn bedenime
saplanan kurunlardan nce grrken, senin yzn belir
miyor hayalimde ...
Anlyorum ki meer aklar bile, yaanan hayatlara kur
guluymu. En dayankl sanlan ak yzleri bile, yoksul bir
ilkokul arkadann evini savunurken, alp ban gidiyor
mu... Meer, her zaman, her yerde, her durumda, yok
mu yznn karl ...

45
CEZM E R SZ

SEN KADINLIGINDAN VAZGETN,


BEN ERKEKLGMDEN...

Peki, nasl gelmitik buraya, bu souk, bu doyumsuz


aydnla? Oysa daha biraz nce bunaltc, korunakl ama
yalnzlk dolu .odalarda birbirimizi kkrtyorduk...
Sen kadndn, ben erkektim: Birbirimize oynadmz bit
mez tkenmez oyunlarmz vard. Ve daha biraz nce, ne do
yasya yaayabildiimiz, ne de lekesiz bir mutlulukla lebildi
imiz odalarda, o buruk, o kirli tadn ok iyi bildiimiz d k
rkl iinde olmadk vaatlerde bulunuyorduk birbirimize...
Nasl gelmitik buraya, peki? Bu dondurucu yere, bu
ssz, bu kimsesiz ve souk le... Demek, zaman gel
miti; demek artk kar koyamamtk.
Yaban ama ok gl bir duygu, bizi buraya adeta s
rklemiti sanki. Bizi o sahte hayatta tutan onca yapayln
zerimizdeki etkisi demek buraya kadard.
nk artlk yapacak bir eyimiz kalmamt oralarda.
Ellerimizde sevgi adna, ak adna yazlm ve ok nem
siyor gzktmz, oysa inanmadmz, eskitilmi,
yapay, gln senaryolarla bildik rolleri tekrar tekrar oyna
maktan usanmtk ...

46
K I R K YI LDA BR GBSN

stelik, daha ocukluumuzu doya doya yasayamadan


zerimize giydirilen o binlerce yllk kadnlk ve erkeklik rol
lerimize sk skya bal kalarak; dahas, abartarak oyna
mamz gerekiyordu btn bu oyunlar. ..
Ama olmuyordu, gitmiyordu ite. Bin bir korku ve hile ile
zehirleyip bomaya altmz iimizdeki ocuk, lme
mekte direniyor ve stelik her gn biraz daha katlap mo
raran bedeniyle srekli can ekiiyordu. imizde bir trl
yatmak bilmeyen o vahi huzursuzluk, bu can ekimey
di ite...
ylesine tkanmtk ki bu sahte kimliklerden, rollerden,
bu yapay, bu k olmayan senaryolarn iinde oyalanp
durmaktan... Hem tkeniyor, hem de birbirimizi incitiyor, di
dikliyor, hrpalyor, hatta yok ediyorduk. Sanki kadn ve er
kek olunca, yok etmeye mecburmuuz sanyorduk birbiri
mizi. te btn bu tkenilerden, iimizdeki o vahi huzur
suzluktan kap bu buzdan, bu ssz aydnla gelmitik.
Buras, yle souk, yle kimsesiz ama yle sahici bir yerdi
ki bize zorla giydirilen kadn ve erkek rollerimizle burada
asla yaayamazdk...
Hi zaman kaybedemezdik ve zerimizdeki kadn ve er
kek giysileri bile, bize zaman kaybettiriyordu artk. Bu yz
den, hemen soyunduk. rlplak kaldk, dnyaya geldii
miz gndeki gibi; yalansz, hesapsz, karsz, trensiz, so
yunduk.
O buzdan ln ortasnda birbirimizden baka kimse
miz yoktu. nceleri biraz rkektik. Hi almamtk byle
si bir sevimeye. Ama morarma ayak parmaklarmzdan
balayp hzla dudaklarmza kadar sraynca, sanki ilk
kez hissettiimiz bir telala birbirimizi stmaya baladk...

47
CEZMi E R SZ

ite ayak parmaklarn, ite baldrlarn, karnn, gsn,


omuz balarn, ellerin, avularn... Baka hibir ey dn
meden, hibir eyi aklma getirmeden vcudunu styor,
kan dolamn salyordum, ana bir abuklukla... Ve sen
de beni ayn tela, ayn ana abuklukla styor, kanm
harekete geirmeye alyordun... Arlk birbirimiz iin rol
yoktu; kadn erkek ayrm, o gln, o yapay oyunlar kal
mamt aramzda. Kendimi kurtarmam iin, seni kurtar
mam gerekliini bile aklama getirmiyordum. yle ki organ
larmz birbirine karmt. Bu donan ayaklar, senin miydi,
yoksa benim mi? u moraran parmak ular sana m aitti,
yoksa bana m? Bilmiyorduk ikimiz de, ayrca bilmemiz de
gerekmiyordu. Birlikte var olmaktan baka bir ey dn
myorduk Birbirimizi donmaktan koruduka btnleiyor
duk sanki. Artk bizim iin ok uzak olan o gemite, bin bir
giz, sahte anlamlar, yapay gerilimlerin arkasnda gizledii
miz organlarmz, u an telal bir sevgiyle, merhametle, i
tenlikle, donmaktan koruduumuz bedenlerimiz iinde
bambaka bir anlamla duruyorlar; varlklarn, nefeslerimi
zin scaklna borlu olduklarn ok iyi biliyorlard...
Nefeslerimiz, bedenlerimiz, kanlarmz birbirine karn
ca rollerimiz yok oluyor, hzla iimizdeki ocua benze
meye balyorduk...
Btn o kadn ve erkek rollerinden, bizi tketen eki
melerden, stnlk ve egemenlik kayglarndan arnp bir
birimizi donmaktan korumaya altka, iimizde can e
kien ocuk diriliyor, yz, ilk gnk ifadesini alyordu...
Bedenlerimiz lmle snav verirken, ruhumu garip bir
hafiflik saryordu; baklarndan anlyordum. Senin de iin
deki o vahi huzursuzluk azalyordu usulca.

48
K I R K YILDA BR GBSN

Onca bask v e rollerden rkerek, kanlar m zdaki hcre


leri m ize gizlenen sevgilerimiz a a kyordu yava ya
va ; yle ki sen regl olmadan nceki haline dnmtn
sanki. Kad n olmadan nceki haline. Gzlerinde kutsal bir
p r lt , sonsuz bir safl k vard. Yznden iime gelen bir
k la ben de kendimi gryor, seninle ayn kutsal p rlty
paylat m h issediyordum. Ben de erkek ol madan nce
ki ki rletilmemi ocukluuma dnmtm.

im izde uyanan hafiflikle birlikte, yle garip, yle din


mez b i r g kazanm t k ki b i rbirimizi donmaktan koruya
rak bizim gibi kad n l k ve erkekli k rollerinden, stnlk ve
egemen l i k tutku lar ndan tiksinip ve tkendiimizi hissedip
yan m za, bu so u k le, bu sahici yere gelecek olanlar
y l larca bekleyebi l i rd i k . . . Burada yepyeni bir d lkesi ya
ratabi l me k iin . . . Beklerdik... Bekleyebilirdi k... Hi y l ma-
dan . . . Geriye dnmeyi asla akl m zdan gei rmeden... Yl-
larca...

49
CEZM E R SZ

KMN ZGRLGN SAVUNSAM


LMEM STYOR

Biliyorum, btn bu yaptklarmn ve hissettiklerimin ya


amak olmadn biliyorum...
Bu dnyann kurallarn hibir zaman renemeyecei
mi de biliyorum.
Btn gece kitap okuyorum ve okuduum her kitapla,
olmayan mutluluum biraz daha kararyor.
Ve sonra hep kendime soruyorum, "Ben bu kitaplar na
sl okuyorum da bu zmsz bir tuzak olan aynalar labi
rentinde, kendimi hep eksik, hep yetersiz, hep anlamsz
gryorum?" diye...
Sanki kendimden ve btn yaknlarmdan almak iin
okuyorum onca kitab ve ruhum nce ykanyor, sonra co
kulu bir rzgarla iiyor, hz alyor; sonra, naslsa kesiliyor
rzgar ve birden ben hi yol ,almadm anlyorum, hi
gelimediimi, hi deimediimi, gece boyu karanlk bir
denizde hep kendi etrafmda dndm anlyorum.
Birka yakamozun, bir iki oyuncu yldzn, kim bilir, ne
zaman batm batk teknelerin gzm aldn, benimle,

50
KIRK YI LDA BiR G BSN

yeniyetme bu ruhla, bir zaman oyu n u , bir hayal oyunu oy


nad n h issediyorum .. . Gari p , rktc bir oyun . ..

nk kural lar n asla rPnemedii m bu dnyada,


ki m i n zg rl n savu nsa m , benim lmemi istiyor.

insanlar b i rb i rleri n i yok etmesinler diye aralar na g i rer


ken , del i rdiim syleniyor bana ...

Hakl olmalar ndan korkuyoru m , nk kavgalar ay r r


ken gzme gelen klar bile alay ediyor sanki benimle.

Ben kavgalar ay r rke n , manzaralar bile erevelerin


den d ar akyor.

Renkler, irkin g l lerle birb i rine kar yor. Kendi ha


l i nde yaad n sand m onca ruh , onca gvde, en tan n
maz halde k yor kar m a .

B i rikmi o n c a iddet, ayaklar m kesiyor yerden .

Ru h lar n ve gvdeleri n b i rb i rleri n i ac maszca y rt p ka


natmas n n b i r kader olduu reti l iyor bana, rktc bir
tehditle .

Sanki bana; o a n , o s rada d nyaya gelmiim v e bu ra


daki kurallardan hibir haberim yokmu gibi davran l yor . . .

B u d nyadaki geerli akl n yiti rmi o ok yal i nsanlara


dedikleri g i b i , s rt mdan hafife iterek, "Had i , sen evine git,
bu ralarda oyalanma!" diyorlar son ra da bana . . .

B u ralarda oyalanma demek, bizim dnyam zda, ku


rallar n bizleri n , yani ru h lar n ve gvdelerini actarak ve
kanatarak y rtmaktan zevk alanlar n dnyas nda oyalanma
anlam na gel iyor ...

K u rallar deiti remediim iin gen ya mda akl n yitir-

51
CEZMi ERSZ

mi, ie yaramaz bir yal gibi evime dnerken, beni bunca


hayat acemisi klan eyin ktlklerim olduunu hissedi
yorum ve onlarla hesaplamak istiyorum bir kez daha...
Terk edilmi ama bu dnyada yaayan herkesin bir katil
heyecanyla mrnde mutlaka birka kez urad o istas
yona gidiyorum ben de...
Ve kendi ktlk trenimi bekliyorum, bir katil heyecanyla.
Kurbanlarm ve cinayetlerimin btn ipularn grmek
istiyorum...
Simsiyah, sonu gelmeyen, umutsuz bir tren geiyor
hzla nmden...
Bir tek pencere aryorum.
Bir tek...
yilikle aydnlansn cam.
Bir tek pencere olsun ve haykrsn istiyorum, "Bu dnya
da yaamak iin katil olmak gerekmez!" diye...
"Bir tek pencere sevinle fsldasn, bu dnyada yaa
mak anlaml ve gzel bir eydir, diye...
Biliyor musun, byle bir pencere olsa, o pencerenin ar
kasnda mutlaka senin hayalin olur, senin iyilik dolu yzn,
zlemin olur.
Ve belki ben yine de bu pencerenin ardna geip seni
oradakilere, yani bakalarna ktlerim.
nk ou kez rktr sevgin beni, nk hayallerimin
kanatlar yorulur, nk kalbim korkar sevginin bykl
nden.

52
K I R K YI LDA B i R GiBSN

Sonra ktlmn treni ekip gider.


Sana olan sevgim, parmamla skca bastrdm
damarmdaki kesikten akan kan gibi akmaya balar sonra .. .
O masum, o ocuksu, o kural tanmaz kanmla birlikte,
akar sana olan sevgim ...
Senin hakknda ne kadar konuursam konuaym, hep
son sz parmam kaldrdmda akan kan syler...
Senden ne kadar ok kurtulmak istersem isteyeyim,
seni sevmek bu dnyann kurallarna gre akld ve mit
siz bir eydir ama bu akldlk ve mitsizlik balar beni bu
hayata, yabancm olan hayata...
Bu dnyann sahibi olduklarn sananlarn hi tatmadk
lar o coku ve yaam sevgisini, bu yabanclk tattrr bana...
Ben ne zaman yorulsam sevginden ve ktlk treni ne
zaman gese nmden, seni hep bakalarna ktlerim.
Ama tren gidince, herkes gidince, seni, bir tek seni
sevdiimi ve bu yabancs olduum hayatta emin olduum
tek eyin sana duyduum bu sevgi olduunu anlarm...
Damarlarmdaki kesie skca bastrdm parmam
kaldrdmda akan, o masum, o kural tanmaz, o bereketli
kanm syler, bunu bana. . .
Ve bu kan, bana ite o zaman hatrlatr: Sevginden hi
korkmasaydm ve yorulmasayd kanatlarm hayallerinden,
savunduum her zgrlk hayatma kefil olurdu.
Ve bu hayattaki emin olduum tek eye, sevgine ger
ekten balanabilseydim, kendimden bu kadar uzakta ya
amazdm.

53
CEZMi ERSZ

Sevgine drst olsaydm, kendimi hem bu kadar yalnz


ve uzakta brakp hem de acmasz emirler yadran kt
bir Tanr gibi davranmazdm kendime.
Seni korkmadan, rkmeden, btn bilinmezliklerinle
sevseydim, benim iin ne bu hayatn kendisi ne de kural
lar bylesine nemli olmazd.
zleminle sevgini, ayn anda yaardm.
imdeki sevgini anlayabilseydim, ite o zaman okudu-
um btn kitaplar beni kendimle bulutururdu...
Ve durmakszn, geleceine ak olurdum...
Durmakszn, geleceime...
Sana ve bu dnyadaki yabanclma hep ak olur
dum...

54
K I R K YI LDA B R G B S N

IIGI GREN FLM LER GB SOLAR


BENZERLER ARASINDAK AK

Biliyorum, sana da yasak etmilerdi, evinize gelen o ok


garip, o ok uzak, o ok yakn insanlar. Sen, srarla sor
duka: "Onu unut, bir daha gelmeyecek, yle biri yok artk!"
demilerdi sana da. Benim gibi, kimselere benzemeyen
ocuklara balanmtn sen de. indeki bir yeri szlatan,
nedense sende hep ocukluunu anlatma istei uyand
ran, uar ve aslnda ok da iyi fark ettikleri bir uurumun
kenarnda yaamay seen...
kimiz de her defasnda armtk, neden hayat byle,
neden hzla bizden saklanyor, neden ok konutuka ken
dimizden giderek uzaklayoruz ve neden bizi bakalar,
baka insanlar hep aa ekiyor, tketiyor, diye... nce
bize grnrd, aramzda herkesten nce lecek insann
gzlerinin nnden geen bulut...
Bilirdik ki ikimizin de iinde insan ortasna kmam,
ama her eyin farknda, her eyi gren ve sesini iimizde
ki endielerin kst bir kei vard. Vard ama dnya bir
ok savatan sonra bizi birer pazarlamac yapmay baar
mt ile. Ama biz, bu yanmz unutmu gibi yapar, ka

55
CEZM E R SZ

ve zgrlk hikayeleri anlatarak birbirlerini avutan mah


kmlar gibi, bu durumdan bir gn kurtulacamza kendi
mizi inandrmak istercesine birbirimize kei yanlarmz
pazarlardk: Evimize gelen ve sonra kaybolan o garip
adamlar, bizde ocukluumuzu anlatma arzusu uyand
ran, iimizdeki bir yeri szlatan, uurumun kenarna terk et
tiimiz aklarmz; bakalarnn bizi aa ektiini ve ara
mzda herkesten nce lecek insanlarn gzlerinin nn
den geen bulutlardaki srr...
ararken, g bela bulduun bir ie alnman iin l
l, cana yakn, kibar gzkmeye abalarken, nasl da duy
gularn, biriktirdiin anlar yzst braktn; evine d
nnce, yalnz kaldnda btn bu yaptklarnn acsn
kendinden nasl da karttn hissediyorum, imdi de bu
radan. Sinemac, oyuncu; olmad, dans olmay arzulu
yordun; oysa imdi bir i bulup evinin kirasn deyebilmek
iin, mahcup oyunlar, kaamak danslar yapyorsun. Evine
gnderilen faturalara, makbuzlara bakarken kaslan kalbi
ni, birilerinden bor para bulabilmek iin telefon deflerini
heyecanl bir kaygyla kartrman dnyorum.
Sonra vcuduna bakyorsun: Bilinmedik bir uzaklkta
seni ok dndkten sonra sana ksm, belki de kay
bolmu birine bakar gibi oluyorsun. Daha da uzaklayor
vcudun senden. Salarndan, gsnden, gzlerinden,
bacaklarndan, biraz daha zaman istiyorsun. Zamanlar is
tiyorsun onlardan, esirgeyen, uzlamac, kendini anlatan
zamanlarndan biraz daha. Tpk, benim gibi...
"lmeyi bekliyorum bir an nce, bitip gesin her ey,
lm gelsin," diyorsun. "Bu benim yaamm olamaz, ben
hep srgndeyim. Ya fazlaym, ya eksiim. Ve bir hata, bir

56
K I A K YI LDA BiR G B S N

su, hep bir yanlg gibi yayorum. Bu dnyaya gre olu


mamm da, sanki farkl bir maddeden yaplm gibiyim,"
diyorsun ama bir taraftan da diini trnana takp sevme
diin bir ite alarak, biraz olsun para kazanp bu pa
ralarla kendine zamanlar satn almay dndn, sy
lyorsun bana. Ulalmas geciktike byyen hayallerini
hep esirgeyecek, yol gsterecek, onlara ne denli ge olsa
da hep bir frsat tanyacak zamanlar. Gerekirse duygu
larn daha uzun sre yzst brakabilir, kendinden vaz
geebilir, ayaklanp seni engellemesinler diye onlar ine
yebilirdin. Biliyordum, btn bunlar, beni kendinden uzak
latrmak iin anlatyordun biraz da. nk ben senin ben
zerindim ve insan ak olmak iin benzerini arard yllar
boyunca. Ama ikimiz de derinden derine anlamtk ki ne
denli youn duygularla ve uzun yllardr saklanm olursa
olsun benzerler arasndaki ak, bu irkin, bu acmasz
dnyayla karlatnda gren filmler gibi solar, kay
bolur, anlamszlar; kurtuluumuz olacan sanp onu
yaamaya kalktmzda, belki de bu yzden her defasn
da insafszca alrd bizden...
Bir trl benimseyemediimiz ama yine de bizi aa
eken, tketen, iimizi actan bakaarndan kap kap
sndmz evlerimizde; bizi kuatan ve her yaknlmza
her hayalimize, her hasretimize szan parayla ve paraszlk
duygularmzla; kendimizi bir srgn, bir yara, bir hata gibi
hissettiimiz bu dnyada lm beklerken bile kendimizi
yine de koruma kaygsyla ve artk gerekten de ne olabile
ceini bile dnmediimiz gzleri oyulmu beklentilerle
yaayp gidecek miydik byle? ..
Hatrlar msn, seninle souk bir k sabah, geceyi, sa
dece rlplak vcudunu rtt delik deik olmu bir bat-

57
CEZMi E R SZ

taniyeyle geirmi olan bir kadn grmlk. Her zorlua


altrd bedeni ve kiiliiyle nasl da gururlu, nasl da ta
vizsizdi. Kimse ona bir ey yapamyordu. Gelenekler, ya
salar, kurallar, onu hi ilgilendirmiyor; o deil, polisler on
dan ekiniyor; gece adamlar, gasplar, zorbalar ona asla
dokunmuyorlard. Sonra da, "te," dedin, "onca savatan
sonra akn son halesi belki de bu kadn," bu kadnn
yaad bu hayat...
Beni de inandrmtn buna. Belki de ancak byle yaa
dmzda ocukluumuzda grmemiz engellenen o ga
rip, ok uzak, o ok yakn insanlarla yeniden karlaa
cak; sokaklarmz, bize geri dnecek; bakalar bizi aa
ekecek gc bulamayacak; aramzda herkesten nce
lecek insanlarn gzlerindeki bulutun srlarn renecek
tik...
Belki de ancak byle yaadmzda kaldmz yerden
ocukluumuzu birbirimize anlatmaya balayacak, birbi
rimizin iinde uyandrdmz szy martacak, uurumun
kenarna terk ettiimiz aklarmza sahip kacaktk...
nk ancak byle yaadmzda oluan ve her geen
gn iimizdeki keii biraz daha derinlere gmmeye a
lan pazarlamac kiiliimizden kurtulabilecektik.

58
KIRK YI LDA BR GBSN

DUYGUSUZ SEVMELER TACR

Artk ok iyi anlyorum. Ak varsa; o asl, sevimeden


sonra balayandr... Peki byle balamyorsa ak; bir uu
rum alyorsa orada, sevitikten nce ve sonra yitirilenler
zleniyorsa...
Seni yargladm dnme, ama hissediyorum, gr
yorum ve buna engel olamyorum ne yazk ki. .. Ve grdk
lerim ac veriyor bana...
nk, buraya geldiinden beri benimle sevimeyi ak
lndan geirdiin iin, bana ylesine uzak ve ylesine ya
bancsn ki. .. Hem, nasl da aceleci, hoyrat, nasl da dikkat
sizsin ...
Sylediklerimin hibiri gemiyor sana... Bana deil, san
ki benden ok uzaktaki garip bir bolua bakyorsun ... Ora
da btn yitirdiklerini, ertelediklerini, isteyip de elinden
kaan btn frsatlar gryorsun sanki. ..
Frn gibi smscak bir odada, basz, kolsuz, ayaksz
bedenler hayal ediyorsun sanki. ..
Tarihsiz, itaatkar, kimliksiz, kimliksiz olduu iin sonsuz
cmert, sonsuz dilsiz bedenler... Bana ya da bir bakasna

59
CEZMi E R SZ

ait olup olmad bile nemli olmayan bedenler... u an


abartl, zorlama bir yaknln var bana kar...
Beni tarihsiz, kimliksiz ve ruhu olmayan bir beden ola
rak dnrken, aslnda kendini de yle hissetmeye zorlu
yorsun...
Benimle, kaybettiin benliini yeniden bulmak iin se
vimek istediine inandryorsun kendini...
Oysa u an beni duymadn, beni geitirdiin gibi,
kendini de duymuyor, kendini de geitiriyorsun...
Ve kendine bunu nasl yapabildiini dnmek bile iste
miyorsun imdi...
Bir yann, yam, gslerimi dnrken; bir yann
bana sonsuza dek ak olmay, ruhumda erimeyi, btn bu
araylarn ve savrulmalarn son bulmasn istiyor...
Ak istiyorsun ama bunun koulu, gzelliim, genli
im, diriliim oluyor yine de...
Hep ama hep ayryorsun, ruhumu bedenimden ... Ru
humu, gzelliimden, genliimden...
Beni imkansz bir ekilde ikiye blyorsun; beni umut
suz bir ekilde benden kopartyorsun...
Ruhum yor; yor, nk sen sadece bedenimle
ilgileniyorsun...
Sana heyecan veren, gzn karartan, ruhum, duygula
rm deil, bedenim... Dncelerim deil, gzelliim...
Dlerim deil, genliim, ekiciliim...
Beni, bedenime, gzelliime, genliime rakip klyor
sun...

60
K I R K YI LDA BR GBSN

kimizin arasna giriyor bedenim, genliim, diriliim ...


Seni tanmakta, anlamakta zorlanyorum... Beni gerekten
sevip sevmediini anlamakla zorlanyorum... nk gzel
liim, seni ikiyzl bir kle yapyor . ..
Hazlar ve duygusuz sevimeler taciri yapyor...
Seni byle hoyrat, seni byle maskeli grmeye dayana
myorum. Ruhumdan byle uzak... Kayboluunu kank
sam ... Seni, niye byle susuz ve niye byle dkn
olduunu unutmu grmeye dayanamyorum ...
Seni u an, hi sevimeden, gerek sen olarak grmek
iin yzlerce yl yalanmak ve nasl oluyorsa, ite yle
irkinlemek isterdim ... Bedenim, gzelliim deil, sadece
ruhum, o dinmeyen zlemim, o ksz acm sana ac ver
sin, seni duygulandrsn isterdim...
Ama olmayacak biliyorum. Olmayacak ve birazdan se
vieceiz... Sana kar koymayacam; nk seni yitir
mekten korkuyorum. Her eye ramen, korkuyorum ...
Bunu dnmenin seni sonsuza dek yitirmek olduunu bile
bile, korkuyorum bundan ....
Biliyorum, sevimemiz bittikten sonra o yapay neza
ketin, o zorlama cokun yerini hoyrat bir suskunlua ve ka
ytszla brakacak ... Zaten bandan beri aramzda var
olan o derin uurumun bu defa st alacak ... Bu oyunu
hep oynadk biz. .. Sen, sana verilmesini ok istediin akla
karlamaktan ok korktuun iin; ben, seni yitirmemek
iin, her eyi grmezlikten geldiim iin, hep oynadk bu
oyunu... Ve her defasnda, nmzde o karanlk uurum
ald. .. Her defasnda, ok sarslsam da yabancs deilim
bu duygunun, bu uurumun ...

61
CEZMi E R SZ

Masken dt imdi... Yolunu tamamen kaybettin...


Kendinlesin imdi...
Benimse, senin iin bedenim bitti... Bitti gzelliim, bitti
seni benden uzaklatran her ey... Ama biliyor musun bu
halini, bu pimanln seviyorum senin... nk sensin
bu... plak, mahcup, yenik ve en dipte... Bana imdi nasl
davranacan bilemiyorsun...
Anszn, u an, iinde bir ate yansa ve keke byle
anlarda hi olmadn kadar cesur olsan ve bana neden o
ok zlediin akndan bu denli korktuunu anlatabilsen.
Bu korkunun sende nasl bir inanszla yol atn ta
nmlayabilsen... Naslsa, ok seversem karlk gremem,
krlrm; ok seversem, bu aka layk olmadm, bana
benden ok gl biri tarafndan bir gn mutlaka sylenir,
diye sadece fiziksel gzellie tapnmay, iindeki o sonsuz
ak zlemine ramen nasl srdrebildiini bana itiraf ede
bilsen...
O zaman, ben de seni yitirmemek iin seninle her
sevitiimde, seni nasl yitirdiimi itiraf ederim...
Ve neden senin u anki pimanlnn ve dtn
boluun sebebinin, benim o bin yllk korkularmdan ve
alkanlklarmdan kaynaklandn anlatrm sana...
Biliyorum, bir an nce giyinip evinden gitmemi istiyor
sun... Bir an nce, iindeki dramla, iindeki krgnlkla ya
payalnz kalmak istiyorsun.
Birazdan, ekip kapy kacam evinden... Biliyorum,
birazdan, ben gidince, ite asl o zaman beni gerekten
dnmeye balayacaksn... Btn geceyi... Ve btn ha
yatn.

62
K I R K YILDA BR GBSiN

R u h u m u de i l , sadece bedeni m i ele geirerek kaybol


duun lde, yolu n u bulaca n san rken , nas l da yan l
d n . . . V e kimse a c ekmesin derken v e bu yzden ak
tan kaarken , i ki m izi de nas l sonsuz bir yal n z l a ve son
suz b i r meye terk ettiini rpererek dneceksin . . . Her
sevimemizden son ra, sefaleti bir kez daha kan tlanan bir
l i kteliimizi, btn o sahipsiz yzleriyle dneceksin . . .

V e imdilik, ben seni e n ok byle anlar n iin sevece


i m . . . Byle anlar n iin zleyecei m . . . Baka tutunacak bir
eyim yok, bu hayatta . . .

Beni , e n ok ben yan nda yokken zleyiini zleye


ce i m . . .

63
CEZM ERSZ

KEND KENDNE KONUMAKTIR AK ...

Bu gece yle ok ihtiyacm var ki sana sarlmaya, abar


tyorum seni... Bu ehir, bu hayat, iimdeki gizli ve yabanc
korkular ylesine hrpalyor ki insan, ylesine kimsesiz
brakyor ki, abartyorum sana duyduum ak...
ylesine korkuyorum ki bu gece evini bulamamaktan,
elimdeki jetonu smsk tutuyorum. Kaybolmamak iin adn
tekrarlyorum durmadan. Sanki evini bulursam, btn o
eski gnahlarn affedilecek. Diyorum ya, ite, bu gece seni
ve akmz abartyorum...
Dnyorum da sen hibir zaman ada, aklc bir
kadn olamadn. Hep bakalarnn acsn kendi acn gibi
yaadn. Eski bir fotoraftan kesilip bu dnyaya yapt
rlm gibiydin hep...
Kalbin, sebil emeler gibiydi. Hoyratt, herkes sana;
mecburdu sanki herkes, seni kullandktan sonra ihmal et
meye...
Bir kibrit alyorum bfeden. Geceleri, hele bir bana
ssz sokaklarda yrrken, insan sigaraya ne ok ihtiya
duyuyor. nsan kimseye anlatamad eyleri, sigarasna
anlatyor.

64
K I R K YI LDA BR G B S N

Dnya neden byle bir yer? Geceleri sadece sigaramz


la konuacaksak, herkesten ve her eyden phe ederek,
srekli saklanarak yaayacaksak, neden buradayz?
Birbirimize kar hep taktikler, planlar uygulayarak ve
uygun zamanlar ve frsatlar kollayarak yaayacaksak, ne
den bir arada olmak iin inat ediyoruz?
Peki, sen, bunca iyiyken ve senin, bu yzden, bu yzyl
da ve gelecek yzyllarda hi ansn olmadn kendime
inandrrken bile sormadan edemiyorum, "Yalnzlk korkun
mu seni bana balayan? Beni zaman zaman hi tanmad
n ve asla btnyle tanyamayacan aklna getirmedin
mi? Hi phelenmedin mi benden? Hi korkup tiksinme
din mi? Hi senden ok fazla olan yam, yllarn ruhum
daki telafi edilemez olan yorgunluunu dnmedin mi? ..
insanlardan ok abuk bkm ve kimselere haber
vermeden anszn alp bam baka ehirlere gitme huyu
mu. Hastalkl ve artk gen ve diri olmayan bedenimi. Al
kole dknlm ve keder bamls oluumu dnp
uzaklamak istemedin mi benden? ..
Sevgi de, ak da lekeli ve bu dnyann kirli kurallarn
dan uzak deildir deil mi?
Sevgililer de birbirlerine her eylerini anlatmyor, kay
betme korkusu ou kez drstln nne kmyor mu?
Bolua dmemek iin insanlar delicesine severken
bile, bir yanlarn korumaya almyorlar m?
Sylesene, senin de byle eyler gemiyor mu aklndan?"
Ne tuhaf, seni ok iyi tandm sanrken bile bunlar
dnp dnmediinden bir trl emin olamyorum .. .

65
CEZM E R SZ

Bense, bu dnyann karc mantna glkle direnen


ocuksuluumla ve sana duyduum sevginin boyutunu
kendime kantlayabilmek iin, nce kimselerle paylama
dm kitaplarmn birkan, sonra yarsn, bu da yetmedi,
kitaplarmn tmn sana verdim hayalimde. Kt, zor
gnler iin biriktirdiim paramn nce yarsn, sonra da
hepsini verdim. nce bir blmn ama o da yetmedi, ak
bittiinde geri almak zere zgrlmn tmn verdim
sana hayalimde . ..
Ama yine de dnmedim deil, senin iin lmeyi gze
aldm anlarda bile teninin genliini dndm; gs
lerinin diriliini. Kokunu.. . Estetik gzelliini . . . Btn bun
larn beklentilerime uygun olup olmadn ...
Senin iin lmeyi gze aldm anlarda bile, bir yannla
yabancmdn benim. Rakibimdin . . .
Sensiz yaayamayacam anlarda bile, sana ok da ih
tiyacm yokmu gibi davrandm. Baka alternatiflerim var
m gibi yaptm. Seni kaybetme korkum yznden, yasak
dlerimi gizledim senden .. . Kitap okumaktan skldn
iin, bir sre sonra seninle konuacak bir ey bulamaya
cam ve senden sklacam dndm. Banyodaki, o
bir trl deitirmediin plastik ve ou kez slak olan ter
liklerini bile; odann duvarna yaptrdn o piyasa ii kart
postallarn; zevksiz, yapma ieklerini; adn bile bilme
diim kimi yeni pop arkclarnn o anlamsz arklarn,
klip yaynlayan kanallarda elinde brakmadn kumanda
aletiyle srarla arayp bulmann ne kadar can skc oldu
unu bile dndm . . .
Sanki sevmenin bilimsel ve sosyolojik bir aklamas
varm gibi, "Ben byle bir kakn nasl sevebilirim?" diye
dndm...

66
K I R K YILDA BR GBSN

Ne zaman bunlar aklmdan gese, durdurmak isterdim


kaygl bir telala. nk byle anlarda, kimse deil, kendi
sevgime kendim rakip oluyordum, kendime yabanc . ..
Byle anlarda, seni, seninle beraber olan kendimi ve bu
ilikiyi dardan gzetleyen nc bir kii olurdum.
nc bir kii olduumda senin bylesi dncelere
kaplmadna inanr ve acrdm sana; benim gibi yanl ve
itenliini hayatn kurallaryla kirletmi bir adama sevgiyle
balandn iin, derinden acrdm...
Senin iin canm verecek olsam bile, bu nc kiiyi
belki de hibir zaman bilemeyecein iin, derinden acrdm
sana ...
te sokan buluyorum. Birazdan kapn aacaksn bana.
Ksk, miyop gzlerinle, m omuzlarn, titreyen ba
caklarn, komik geceliinle karlayacaksn beni... Sevginin
hayaletine bakar gibi akn baklarla bakacaksn bana...
Belki de, o bir zamanlar ok zlediin ama o bunu bildii
halde eve ayda ylda bir urayan baban karladn za
manlarda hissettiin o tarifsiz sevin ve heyecar, da kar
acak, bu, beni grdn andaki sevin ve heyecana ...
Hibir sevgi, hibir ak lekesiz, saf deildir, deil mi?
nsan urad btn hakszlklar, ektii btn aclar,
yaad btn korkularla, o gemi, o bir trl kavua
mad eski zlemleriyle sever ... Katlanarak ve eksilerek
sever, insan...
Erken lmlerin yreine brakt o aresiz yaralarla
sever. Ama ne kadar istese de saf, lekesiz, hesapsz kitap
sz olmay baaramaz, deil mi?

67
C EZMi E R SZ

Ne kadar sevse de elinde deildir, i nsan can ndan bile


ok sevdii i nsan bakalaryla kyaslamadan edemez .
Ve bir gn onun kendisini terk edeceini dnp bir
yan n sakl ve korunakl tutar hep de i l m i ?
H e r eyini, btn g i z i n i , sevgiyle paylat n a ne kadar
inand rsa da asl nda bilir ki kendi kendine konumaktan
baka bir ey deildir, ak . . . nk ne kadar saklansa da
bir yan kirlidir, karanl kt r, ak n . Bilinmezlikler ve rktc
s rlarla doludur.
Kim bilir, sen, belki d ardan gelen rktc seslerden
korktuun ve bu gece seni tehdit eden korku lardan koru
yaca m iin , bu denli sevi nle kar l yorsu ndur ben i . . .
Olsu n . Benim d e ok yce, ok kutsal sebeplerim yok,
beni sana getiren . . .
B u ehir, b u hayat, iimdeki gizli ve yabanc korku lar
ok h rpalad ben i ; bu gece senin bana bu dnyadaki en
yak n insan olduuna kendi m i inand rm olduum ii n ,
sana, yum uakl na sar l p uyumak istedi m . Hepsi, b u .
B u n u n iin h e r trl yalan syleyebiliri m . Ak abartabi
l i ri m , mesela . . . i l ikimizin lekesiz, saf, hesaps z ve kitaps z
olduuna i nanabilmek ii n , kendime v e sana her trl ya
lan syleyebiliri m . . .
B u korku larla dolu ve ssz gecede, ak m z hi olma
d kadar abartabi l i ri m . . .
B u gece , sen d e ak n kirl i , karan l k yanlarna ilikin
bildiin her eyi u n ut, sevg i l i m ! . .
Bu gece , sen d e ak m z aba rt ! . .
Hem, sen de bilirsin, kendi kendine konumakt r, ak! . .

68
K I R K YI LDA B R G B S N

BR YOLDA! BEKLEMEK

Sana "Ne iyi insan !" dediklerinde rkerdin; hep derin


den , rkerdin . . .
O anda iyiliini de i l , iinde ok iyi tan d n sand n
halde s e n i her defas nda a rtan ktln hisseder
din. . .
Lanetlenmi hastal klar n saklayan hastalar gibi , hi ol
mam bir gemie zlem duyarken yakalard n kendini. . .
Hi olmam bir gemi. Sen, yani . . . Ktln her his
sedite, kendini hep gemiine, da l p yok edilmesi an me
selesi olan, o savunmasz gemiine srgn gnderirdin . . .

nk sende her ey b i r btnd . . . Bugn, iinden uya


n p seni kskvrak yakalayan ktln, asl nda o ok
eskiye, gemiine ba l yd , kopmaz bir ekilde . . .

Sen b i rine b i r haks z l k , bir ac maszl k yapt nda, bu


ktlk sadece o ana de i l , btn bir gemiine, ocuklu
una, hayata ilk haz rlan a yay l rd . . .
yiliin de byleyd i : O kimselerin gremedii incelikleri n ,
dnleri n , hat rlay lar n , g i d i p veh i m l i dalgalarla bou
an ocukluuna bir son dakika annesi olurdu . . . Gelecek

69
CEZM i E R SZ

gnlerin dehetinden bylendii ii n , btn iddialar ndan


soyunmu bir melek anne olurd u . . .
Rakip deildi, iindeki sonsuz iyilik zle m i , iindeki k
tle; geceler boyu bau c u nda beklerd i , rkntsn giz
leyerek . . . nceliin ksz kal rd , rd , anla lmaz olur
du, iindeki son dakika an nesi ; her ihtimali dnr, i dn
yan daha fazla yaralanmas n diye kt ln dindirmeye
al rd . . .

Ktlne, ok eki bir diyeti derdin sen . . . Hayatla


henz bu denli kyasya yzlemem iken ve kar lat n
herkese kar g nahszl nla v n rke n , gizlenmi b i r
suu kanat rd n . . .

Masum iyetin i n hazz n sorgusuz ve benci lce yaarke n ,


onu anlamak i i n ktlne y e r aard n asl nda . . .

Y llar sonra, ok sonra, sen iindeki kt l dindir


meye ura rken, etraf n n kt l kle tamamen evrildiini
anlayacakt n . . .
indeki iyilikle, incelikle, sonsuz hat rlay la asla yat
mayan, aksi ne seni btn iyiliklerinden kopartmak, sadece
kt lklerinle ba baa b rakmak isteyen ve seni iindeki
bolua ektike glenen bir kt l k . . .

nk b u kt l k d arda, byk bir dikkatle ve asla


dalg n l a dmeden beklerdi seni . . .
in ac s , sen b u byk ve dnsz kt l kle bile ortak
'bir dil kurabileceini san rd n . . .

Oysa , iindeki ktl yat t r p uyuttuktan sonra,


ayak ular na bas p odadan d ar karken yakalard , o
sen i . . . Koru n maszken . . . Sust ! . .

70
K I R K YI LDA BR GBSN

ocukluuna balanan , o masumlukla lekelenmi su


zinciri apansz ayd n lan rd . . .
B u yzden seni yaralamak isteyen biri n i n , varl na kop
maz balarla balanan bu zinciri , h rs ve nefretle ekmesi
yeterdi asl nda . . .
Seni yaralamak isteyen , btn gemiini ve zlediin
her eyi bir anda elinden skp alma imkan na sahipt i ,
bylelikle . . .
D arda beklerdi seni , o byk, o as l ktlk, kendine
o gbela duyduun sayg y tamamen yitirmen iin . . . in
de bulac , zehi rl i ve sana ait olmayan bir bunal m yarat
mak iin beklerd i . . .
indeki iyi likle kt l k ayn deerde olsun , umudun
u m utsuzluunla ayn duyguyu hissettirsin sana, diye bek
lerd i .
B u n u bilirdin , anlard n , bu oyuna dmeni beklediklerini
ve onlara inat oynard n kendine ve onlara bu oyunu .. .

U m utsuzlua dtnde, sevinmi gibi yapard n . . .


D ndaki ktlk iindeki iyilii teslim ald nda, kendi
n i dorula n m gibi gsteri rdin . . .
Hayal ettii n , byk b i r zlemle beklediin eyler
avular ndan yere, o anlamsz bolua parampara k r l p
dkldnde, garip, hastal kl , u m utsuz bir neeyle sevin
mi gibi gsterirdin kend i n i . . .
Seni kendini rselerken grenler, bundan byk bir
keyif ald n san rlard . . .
Hayat n a g i ren herkesi yk malzemesi yapyor gibi
gr n rd n ; sanki o insanlar n senin iin hibir nemi yok-

71
C EZMIE RSZ

mu, ayn deerdeymi gibi, hemen hepsini bu sahipsiz


yknn, ii bo, sama ama ilgin; hibir dram olmayan
ama heyecan veric.i kahramanlarym gibi, anlatp durur
dun.
Seni grndn gibi yarglamaya hazr olanlara, sanki
hibir srrn yokmu gibi yapardn...
Onlara zaman aldatyormu, sanki hibir insan, hibir
olay sende derin ve kalc bir iz brakmyor; her ey iinde
gelge bir serven duygusu uyandryormu gibi anlatrdn
yaadn her eyi...
Seni hemen yarglamaya hazr, yani o gnlk bilincin
tutsa olanlar, seni hemen yadrgasn ve senden uzak
lasn istermi gibi yapardn...
lerini kolaylatrdn onlarn...
nk dndaki o amansz, o byk ktl birlikle
ap geebilmek iin; senin btn bunlar neden yaptn
bilen, anlalmayacan umarak, yllardr iinde gizlediin
o kutsal karmaay koulsuz kabullenen gerek dostunu,
yldan beklerdin yaral ve krlgan bir umutla...
Sana, "Ne iyi bir insan!" dediklerinde, rkerdin, hep de
rinden, rkerdin...

72
KIRK YI LDA BR G B S N

BLEKLERN DE JLET ZLER...


DZLERNDE MEN KOKUSU ...

Sevince yaralan rd o . Ama yaras henz iyilemeden,


yine sevmeye koard . Yaralanmaya . . . nk, bir yaban
gibi severdi o. Sanki bu dnya onun kabi lesi , kendisi, kabi
lenin kraliesi , sevdii i nsansa, sanki henz bir kazadan
ku rtulup kabilesine s n m , sevgiye, efkate mu hta, ko
runmas gereken ve hep giz dolu bir varl kt . . .

B u yzden , duygu lar n alveri dnyas n n kurallarna


indirgeyen eh i rlilerin oyunlar n hi renmemiti o . . . yi
letiren bir srarla ve efkatle bakard sevdiine. Hayran
l kla. Bir yaban gibi srekli doku n u rdu ona. Bir hastan n
atei n i ler g i b i . H e p kulak kesilirdi sevdiinin iinden ge
en nehirleri n , trenleri n , rengarenk gemilerin ssini duya
bilmek iin . . . Her sevgilisiyle nce kan kardei olmak ister
d i . Kan n ve ateli s rlar n paylamay severd i . Severken
ve payla rken yoru lmay da . . . Yanaklar yorgunluktan hep
yanard . Dizlerinde ocukluundan kalma imen izleri , i
men kokular hala d u ru rd u . Parmak ular nda, bak izik
leri olurdu hep. Bileklerinde, atardamarlar n n zerinde ise,
derin ama nedense kimseyi rktmeyen masum ve h
znl b ak izleri vard . .. Evet, yaamay ve sevmeyi ok

73
CEZM ERSZ

sevdii ii n , intihar ok denemiti . . . Yaamaya a m ,


derdi. . . Ama terk edilince, hep bana gelird i . ak n , fkeli ,
isyan dolu . Ve sorard , be ya ndaki bir kz ocuunun s
rarl merak yla: "Syler misin, insanlar neden sevmekten
bu kadar korkuyor, sevmekten ve balanmaktan? Neden
biri onlar ok sevince, telala kalplerini kapat yorlar? .. "

Byle syledikten sonra, nas l da acyla sar l rd bana.


Gsmde saatlerce alard . Zorlu kla kard , az ndan
szckler: "ok bir ey de i l , bi razc k ilgi, birazc k sevgi
bekledim ondan. Emin deilmi bana olan sevgisinden.
Ona ok balanmamam gerekirm i; yoksa, sonra ok z
l rm m . Byle ok sk de i l , birbi ri m ize i htiya duyduu
muz zamanlar birlikle olmal ym z . . . Ben ok duygusalm
m , benim sevgim o n u bouyorm u . . . "

Sonra fkeden ve hayal k r kl ndan yorg u n dnce,


onu yata ma yat r r, zeri ni yavaa rter, uyumas n bek
lerd i m . Uyu rken seyredince sevgim oal rd ona. Gzleri
yar aral k olurd u . Az gibi. Kirpikleri , fakir ocu klar n rz
garda can ekien uurtmalar gibi titrerd i . Yz ndeki iz
giler ylesine genilerdi ki sanki biraz daha incelikle bak
sam , bu izg i lere s n m melekleri grebilird i m . Az n
daki , salar v e tenindeki koku kendi koku ma ylesine ben
zerdi ki bu benzerl i k bana hem garip bir ac , hem de fke
dolu bir coku veri rd i . Evet, ikimiz de pek iyi besleneme
miti k, vcutlar m z gelimem iti , yiyip itikleri m iz b i rbirine
ok benziyord u . Biz, ikimiz, baka bir yerinden gelm itik bu
vahi, bu adaletsiz, bu herkesin birbirini k yaslay p d u r
duu hayat n . . .

Anlamlar, duygular, yzlerdeki ykler, kan m z cotu


ran an larla beslenm iti k biz . . .

74
K I A K YI LDA BR GBSN

Btn bunlar bildi i m , iime ald m halde , nedense ,


birden kan beynime srar, sevdii insan taraf ndan bu e
limsiz bedeni ve bu yorgun yz nedeniyle terk edildiini
dnrd m . Ve onu uyand rmadan yataktan kalkp tele
fon aard m , onu yaralayan "alaa" ve az ma geleni sy
lerd i m : "Sen ve senin gibiler; kar n maskeleri n izi . Hepiniz
s n f atlamak istiyorsunuz; hepinizin gnl gz kapal !
Hibir eyin ard ndakin i gremeyecek kadar bencil ve
yzeyselsiniz siz; hepi nizin akl fikri iyi beslenmi, protei n
alm , bak m l , pahal kokular srnen , boylu boslu burju
va kzlar nda! B rak n , artk bizim kzlar ! Onlar daha fazla
yaralamay n , oynamay n onlarla! Onlar sizin o hayran ol
duunuz kzlar gibi de i l . Sevgiyle arpan kalpleri var on
lar n . Sizi bir adam san p balan yorlar. Kalplerine inerek
seviyorlar. Sonra sizden tekmeyi yiyince hasta dyor,
sakat kal yorlar aylarca . . .
"

nce hi sesini karmazd kar mdaki , ylesine fkeli


olurd u m ki fkem korkutup sindiri rdi onu. Hem , sevgisiz in
san lar sulu hissederler kendilerini hep; sulu ve korkak.
Onlar da b i l i rlerdi asl nda, sevgisizliin byk su olduu
nu. Bir ara, "Siz kimsiniz, ne karyorsunuz, onun nesi olu
yorsunuz? gibisi nden bir eyler sorarlar: "Ben onun ben
zeriyim , ama sen bunu hi anlayamazs n ," deyip telefonu
yzlerine kapat rd m . . . Sonra bylesi olaylar ok old u . O,
ne zaman del ice bir sevgiyle sevip ard ndan yaralan p ya
da terk edilip bana gelse, ona bu ac y , bu hayal k r kl n
tatt ranlara telefonu a p az ma geleni syledim hep. A r
hakaret ettim . Tuhaft ; bana b i r g n bile bu yzden kz
mad . Tah m i n etmek zor deildi. Bu telefonlar m yznden
ba olduka aryor, iyi kt srdrecei bir i likisi ise,
a r darbe a l yord u .

75
CEZM E R SZ

Hay r, pek pimanl k duymuyord u m , bu yapt klar mdan!


nk biliyordum ki o adamlar n h ibi ri onun sevgisine
lay k deildi.
Biraz nce yine geld i . Yine terk edi l m iti . Sar ld . G
smde alad , saatlerce . Az ndan szckler gl kle
kyordu yine: "Neden insanlar sevmekte n , balanmaktan
bu kadar ok korkuyorlar? Neden biri onlar ok sevi nce,
kalplerini hemen , kapatyorlar? Benim istediim bi raz ilgi ,
biraz sevg i . ok ey m i istiyoru m?"
Sonra, yata ma yat rd m o n u . Usu lca rttm zeri n i .
Yeniden koklad m az n , salar n , teni n i . Benzerl iim izi
bir kez daha iime sindirmek isted i m .
Sonra o, y i n e fkesi nden v e isyan ndan yorg u n dt .
Ben yine yz n , yar a k gzlerini ve az n seyrettim .
Fakir ocuklar n uurtmalar gibi titreyen kirpikleri n i . . . Me
leklerin gelip s nd , yz izgileri n i . Sonra yine uykusun
da say klamaya balad . Sanki, kirl i , lmc l , amansz bir
sele kap l m gibi, birden boyn uma sar l p . "Ne olur, tut
ben i , sr kleniyoru m , bu sel beni al p gtrmes i n , ne olur,
s k sar l bana !" diye ba rmaya balad yine . . .

O kirl i , lmcl, o amansz sele kap l mas n diye s m s k


sar ld m ona, h e p olduu gibi . . . Bil iyord u m , sabah uyan n
c a bu gece yaad her eyi u nutacak . . . O n u z e n , yara
layan sevgi lisine koacak; dn gece sevg i lisine at m
telefonu bile rendiinde, h i b u n u n szn etmeyecek.
O yaban, o s m s cak kalbiyle yine sevmeye , balanmaya
devam edecek. Sevdii insanla, nce kan karde olmak is
teyecek. Bir yerlerden hemen bir ak bulup o uysa l ,
cmert kan n aktacak, dokunacak son ra o n a , bir yaban
gibi dnyadaki tek kabilen i n , tek kral iesi gibi .

76
K I R K YI LDA BiR GBSN

Kabilesinde, sevgilisini bir d e n i z kazas ndan h e n z kur


tulmu b i ri gibi kar layacak yine. inde saklad s rlar n
kendi ateli s rlaryla deitirmek isteyecek. B u n u ona b
yk bir sayg yla teklif edecek . Bir kralie olduu ii n ; eh ir
leri n , duygular a l veri i likisine i ndi rgeyen kurallar n h i
renemeyecek . . .

Yine, o ocuk uykusuna dal yor. Onu srklemek iste


yen sel ; geip gidiyor yan ndan . Boynu m u saran kol lar
geviyor . . . Yz ndeki izgilere yine melekler s n yor.
Dizleri yine hep imen kokuyor. Parmak ular ndaki bak
izlerine dokunuyoru m , efkatle. Bileklerinde, atardamarla
r ndaki derin ama ki m seyi rktmeyen masum ve hznl
j ilet izlerini grnce , yine, iim acyla ve iyil i kle rperiyor.
"yi ki biz byleyiz ! " diyorum iimden . . .

Evet , onu ok iyi tan yor ve anl yoru m . Peki , neden m i


sevg i l i olm uyorum on u n l a ? Yapmay n , ne olur! Ondan ba
ka, k i m i m var benim . . .

77
C EZMIE RSZ

SANA SUSUZ BALIKLAR GETRYORUM...

Sana susuz kal m bal klar geti riyoru m avularmda.


Fabri kalar n simsiya h , kimyasal s u lar kar yor, yan
ba nda otu rduumuz su lara . Sana l kular geti riyoru m ,
kanatlar nda paslan m kurunlar . . .

Dizlerimin zerine kp kendimi sana adamak istiyo-


rum . . . Oysa sadece can ekien l hartler b rakyorum
sana . . . Masumsun ve meleksin ama bu adas n sen de
benimle. Mesela, benimle bu can ekien doan n ortasn
da ve tepenin yamac ndaki terk edilmi, metru k evde yaa
may dnrken bile, gzndeki gne gzlnn sana
verdii rahatl , cam n n kalitesini, sana, yakp yak mad
n , geiriyorsun akl ndan. Bizi boan toplumsal kurallar ve
ilikilerden uzaklamam z konuurken, bacaklar na smsk
sar lan kotunu hat rlyorsun bir taraftan . Yeni ald n mavi
ceketine olan sevgin, bazen nne kyor her eyin .

Sen d e bil iyorsun, byle giderse a rt k gzelliimiz doa


dan gelmeyecek; son aalar kavru lu rken . . .

Kenar ndan kimyasal at klar n kar t , kirli sular n ak


t masa m za, y l lard r grmediimiz, kara gzlkl ok
eski bir arkada m z gel iyor . . . imdi o, ka t mendillerle ko-

78
K I R K Y I LDA BR G B S N

ruyor duygular n . Ba dndnde cebindeki anahtarl


s k yor, ikinizi d e siyah gzl klerinizin arkas ndaki yok olan
doadan gryorum . . . Bardak altlar , telefon kartlar , ga
zeteler, parmaklar m z , el lerimizi kesiyor hemen. Kanla
r m z d u rm uyor, son ra da. Her taraf m za yapt rd m z
plastik yara bantlar yetmiyor kan m z durdu rmaya . . . Ma
sam za gelen bu arkada, gnlerdir ok yorulup uykusuz
kalsa da ok para kazand n sylyor bize . Grevinin ha
yat tersyz etmek olduun u syl yor . . . Adeta say kla-ya
rak konuuyor bizimle.

ok g veniyorlarm ona al t televizyon kanal nda.


"Biz, demokrasi , adal k ve zgrlk iin svad k kol lar .
Rolmzn ad : Demokrasi iin kollar n svayan gen,
ada, bilgili ocuklar . . . " diyor. "Grevimiz, her eyi, uz
lamaya, modern , ada ve mutlu gr ntlere balamak.
Yoksulluk, g, aile felaketlerinin ard ndan hemen grkem
l i bir d n , bir iyerinin a l , bir magazin haberi verdii
mizde, zengi n l i k umudu daha da pekiiyor. Ekmek kuyru
u nda bekleyenleri, sigorta hastanelerinde ile eken has
talar , gecekondu y k mlar n srarla gsteriyoruz ki ardn
dan gelecek zengin l i k haberiyle, yoksulluk tiksintisi oal
s n ; zengin lie rabet, serbest ticaretin ve piyasan n gele
ceine u m ut arts n . . .

"Kendisini bir dnceye adayanlar , mala mlke nem


vermeyip durmakszn kendisini gelitirenleri , modalar , ye
nilikleri takip etmeyenleri, bi raz kak, biraz kompleksli ama
en ok geri kafal ve toplumd insanlar olarak gsteririz.
yle ki bunu nas l baard mz kimseler anlayamaz . . . .

"Sistem i eleti ri r gibi gzksek d e alttan alta: 'Vakit ge


i rmeden siz de zengi n l iklerden yararlan n . Aktif olun ve

79
CEZMi ERSZ

h z l d nn, an deerlendiri n ' , mesaj veri riz. Bylece


etraf , bir taraftan sistemi kyasya eletirirken, bir taraftan
da, bir an nce ve sistemden en ok nas l faydalanabiliri m ,
diye dolaan insanlar kaplar . . .
" zgrlk sz dilimizden hi dmez. Ama zg rl
en ok, iyi dans etme, s k s k tu ristik geziye kma, gz al
c ve szde ayk r giyinmek amacyla kullan rz. lgin ve
szde ayk r grnmeye al an, kstah; b u ras belki size
a rtc gelecek: Kurnaz, bencil ve bireysel karlarna
dkn insanlara yak tr rz zgrlk kavram n . . . Bir in
san dnyadaki en yeni teknoloj ileri takip ediyor ve ayn za
manda, tuhaf, ayk r giyin iyor; iyeri nde amirlerini tak m yor
ama b r tarafta, iyerinde en k sa zu rnanda en iyi yere
gelmeyi baaryorsa, zgrlk duygusu en gelimi kii
olarak tan t rz onu . . .

Btn bunlara kk lg n l klar, romantizme bulan m


duygusal ovlar, s rf dikkat eksin diye abart lan ru hsal s
k nt lar da eklenince, bu zg rlk anlay daha da renk
lenir, ekici hale gelir. Kah rama n m z hem asidir, hem ks
taht r; hem de iyeri nde en iyi yere gelmek istiyordur.
karlar na s k s k ya ba l yken duygu lar n d a yaamakta,
hatta ruhsal ac lar bile ekmektedi r . . . Kolay anla l mayan
biri de olsa, sonula bizden biridir!

"Sistemin ekonomik boyutu n u pek tart t rmayz kimse


ye. Oras adeta yasak blgedir. Ama zenginliin kay
na n , ekonom i k sm ry , tart m ad m z kada r
tart rz, zenginlerin zel hayatlar n v e k k rt c cinsel
lii . . . Cinsel zg rl, her eit dans etme zg rln
ve klk kyafet zg rln konumak daha ok iim ize
gel ir . .

80
K I A K YILDA BiR GBSN

"Gr nte oulcuyuzdur. Toplumun her kesimine yer


veriyor gr n rz. Ama yle kurgularz ki grntleri , zel
likle yoksullar , dar gelirlileri , iileri ve yal lar , yabanc ,
duygusuz, kaba, haks z ; varl kl ve gzel grnml olan
lar ise iyi kalp l i , i nce, hakl ve duyarl i nsanlar diye gste
ririz . . . N itekim bu kurgular m z sayesi nde en ok yoksullar
itilmiler ve haks z l a urayan az n l klar birbiri nden nefret
eder . . Demokrasi de zgrlk kadar s k kulland m z bir
kavramd r bizim . Demokrasiyi yle grntler ve kurgularla
veririz ki, demokrasi deyince insan n akl na komular ndan
daha baar l , zi rveye gzn dikmi, maddi adan kendisi
ni gvenceye alm , iyi eitim grd iin etkileyici konu
an ve sa l na dikkat eden bir insan gelsin isteriz . . .
"Demokrasi v e zgrlk szleri nin aras na srekli a
da d nyan n sunduu teknolojik yenilikleri n , f rsatlarn ve
bunun sonu nda kazan lacak olan bireysel zenginliin g
rntleri n i koyduumuzda insan , d nda hangi y k m ya
an rsa yaansn yine de ncelikle karlar n dn mek
ten a l koyam az kendisi n i . .. nk yle karma k, yle iin
den k lmaz kurgularz ki hayat , i nsanlar hibir hak iddia
edemez hale gelir sistemde n . Korkup sinilmesi iin yaparz
bu k u rg ular . . . Sonra da elence, dedi kodu, magaz i n , fut
bol ve mzik prog ramlaryla kuat rz duygular n . . . Btn
bunlar: Sen kk karlar nla ilgilen ve gnn gn et,
gerisini bize b rak, demek anlam na gel i r . . . "
Bir televizyon kanal nda hayat tersyz eden arkada
m z konumaktan yorulunca zeri zift kapl imenlere uza
n yor ve "Bana izin veri n , u gzelim suyun ak n seyre
deyim bi raz" diyor; siyah gzlklerini hi kartmad iin
suyun iindeki simsiyah kimyasal at klar grmyor . . .

81
CEZMi E R SZ

kimiz de tetikte bekliyoruz, nk bu eski arkada m z


sabahtan beri durmaks z n iki itii iin birdenbire soyu
nup: "Ben doay ok zledim , doay ; nefret ediyorum
yapt m iten, ald m paradan" diyerek kimyasal at klar n
kar t suya atlamak istiyor. Ve biz, onu , son anda engel
liyoruz . . .
ok srar edince de, siyah gzlkleri n i zorla kartarak
suyun gerek rengini grmesini sa l yoruz . . .

Bi raz sonra ikiden s z p kal nca da, evine gtrp onu


yata na yat ryoruz. Kar s , bize ondan dert yan yor; uyku
sunda kabus grp say klad n ve sk sk sabaha kar
uyan p balkona doru koarak kendisi n i aa atmak iste
diini an latyor. .. Sabah olu nca da gece yaad klar n n hi
birini hat rlamad n sylyor . . .
Sana susuz bal klar geti riyoru m , n e olur, dirilt onlar . . .
Sana paslan m kurunlarla vurulmu l kular geti riyo
ru m , ne olur, can ver onlara . . . Avular na l harfler b rak
yoru m , ne olur, on lara sol u k kat. . .
N e olur, kurtul d nceleri n i n , duygular n n nne ge
en btn yapay eylerden . . . Bu a n melei ve mas u m u
olmak sana yetmez . . . Sevg i m ize yetmez . . .

Her ey bize ba l , a rt k sen d e biliyorsu n .

Kazan rsak, gzelliimiz, yaayan doadan gelecek . . .


Kazan rsak, bizi bu hale sokanlar, bize m u hta hale
gelecek! . . Kazanamazsak, susuz bal klar, l kular, solu k
harfler kalacak bize . . .

82
K I R K Y ILDA B i R G i B i S i N

NSAN SEVNCE Y KALPL BR YOLCU


OLUYOR...

Seninle oal yor hayat m . Zaman n beni klten en


gelleri kalkyor, sen i dndke , sevg i l i , yaamad m
gnleri yaad m , grmediim kahramanlar m grd
m, onlar n o coku l u , o byk hayatlarna ortak olduumu
h issediyorum !
te , Halikarnas Bal k s , daha kimseler uyanmadan
Bodrum sokaklarna kpe ieklerinin tohum lar n o bere
ketli elleriyle ekiyor, sonsuz bir sevgiyle. Bi rka hafta son ra
Bod ru m ' u n yoksul ama neeli k zlar , o kpe ieklerini ku
laklar na tak p dolaacaklard r . . . Bu, Bal k ' n n hayat n n
en m utlu anlar ndan biri olacakt r . . .
Zali m leri n , yzlerce y l hapis verseler de, onun, kafas n
da yaratt zg rl hapishaneye sokamad klar smail
Beiki ' n i n , d arda olduu gnlerden bir gn, odas nda
al rken evin i su bast sylen i r. S u , al t odas n da
kaplar, ayak bilekleri nden yukarya ykselir ama o, iine
ylesine dal m t r ki fark etmez bile, neden sonra kar s
gelir ve ona evin sular alt nda olduu n u syler . . .
B i l i rs i n , sevdi klerime e n ok iek hediye ederi m . Ve
m utlaka sokaklarda, sepetlerinde, o rengarenk kovalar nda

83
CEZMi E R SZ

iek satan, o gle, o ho sohbet ingenelerden . . . Geen


gn fark ettim ki hep pazarl k ediyorum ben onlarla . . . Ne
kt, pazarl k edecek, o gzelim ingene iekiler m i kal
d , diye dnd m , yzm kzard . Yzm kzard . Ve
hemen akl ma, Y l maz G ney geldi . Sevgilisinin gn l n
almak i i n bir kamyonun arkas n tamamen g l yapra yla
dolduran Y l maz G ney . . . Y lmaz G ney, ingene ieki
lerle asla pazarl k etmem itir, eminim . . .
Arkadalar , Neyzen Tevfik'le iddiaya girmek isterler.
Yllardr stanbul sokaklarnda yaayan ve bu sre iinde
neredeyse hi ykanmam, ok yal ve meczup bir kad nla
otel odas nda bir sre belki de en fazla bir saat ba baa kala
caktr. Eer Neyzen bunu baar rsa, ona iki smarlayacaktr
arkadalar . Hi dnmeden, "peki ," der Neyzen Tevfik'e ve
o kad nla otel odas na girer. Bir saat, iki saat, saat . . . Kap
nn nnde bekleyenler merak iindedirler. Odada acaba ne
ler oluyordur? Kulak kabart rlar: ieriden ak szleri, sevgi
yakarlar ve ney sesleri gelmektedir. Birka saat sonra, sa
baha kar , Neyzen Tevfik, arkadalar n n , yan nda durmaz ,
kaar, dedikleri o ok yal , o meczup kad nla kol kola, gz
gze ve birbirlerine derin bir sevgiyle bakarak, kendilerini
seyredenlerin aknlk dolu baklar aras nda kp gider. . .
Zu l m n kales i , Diyarbak r Cezaevi'nde, zerlerinde uy
gu lanan insan l k d bask lar protesto etmek ii n , Ata
t rk' n veciz szlerini yazs n lar diye zorla verilen boya ve
tinerlerle kendilerini alev alev yakar, drt Krt genci . . .
Beyo l u ' n u n meyhanelerinde, kumarhanelerinde, ba
takhaneleri nde , bu hayat n , bu kemekein anlam n ve
anlams zl n araya n , kirli pardss n n yakalar kal k k ,
hznl bir adam dola r, bir ba na . . . Fah ieler, konso
matris kad n lar, kumarbazlar, pezeve n kler, fedailer, ofr
ler, torbac lar, esrarkeler, kendilerinden bildikleri bu ada-

84
K I R K YILDA B R G B S N

m hep, ak r diye a r rlar . . . lnce , cenazesine gittik


lerinde anlarlar onun byk bir yazar olduunu, Sait Faik
oldu u n u . Eminim , bir yazar olarak de i l , onlardan biri gibi
gmlmek isterd i , Sait faik. Uzaklardan , o sevdii sokak
insanlar na yle ba rd n duyar gibiyi m : "Ben sizden
bi riyim , ben de sizin gibi sokaklarn itilmi, ezik, isyankar,
neeli aniden coan, birden fkelenen insanlar ndan biri
yim. Sizden tek fark m u: Yaz masam deli olacakt m ! . . "
i te byle, sevgili, insan sevince btn hayatlara aina
oluyor, engelleri ykyor! Btn o esiz, o unutulmaz anlara
konuk oluyor . . . Hznl, tuhaf, hayret verici , trajik, cesur b
tn anlara, btn o unutulmaz jestlere . . . i nsan sevince, pro
fesrken, "Artk konumak anlamsz diyerek inzivaya ekilip
bahvanl k yapmaya balayan d n r ve dilbil imci
Wittgenstein' n yalnzln ve tkanm ln daha iyi anl yor . . .
Arkadalaryla birlikte kard edebiyat dergisi kapa
n nca, kalan borlar n , kimse demeye yanamad ii n ,
tek bana kuruu ku ruuna deyen Ouz Atay' n , o fkeyle
ve hznle talanm drstln daha iyi hissediyor . . .
i nsan sevince , sevg i l i ; henz yazmad romanlar n n
tel iflerinin k u m a r masas na sren v e kendisine: "Siz ne za
man roman yazacaks n z ?" diye soran kumarhane sahi
bine: "Roman m ite u an yazyoru m , " diyen Dostoyevs
ki'nin yaratc l na olan inancna ve uurumun kenar nda
ki korkusuz yaam na, bir kez daha hayran oluyor . . .
i nsan sevi nce, sevgili, ngiliz air, Lord Byron'un, Tan r'
ya meydan okuyarak, d nyada neden bulunduumuzu ve
burada olduumuz iin bizden ne yapmam z istendii so
rusunu sanki ilk nce kendisinin dndn ve yan t n n
da sanki kalbinde gezindiini hissediyor! . .
Ceplerine ak l talar doldu rup kendini gl sularna b -

85
CEZM E R SZ

rakan ngiliz romanc , Virgina Woolf'la beraber, lmn


mkemmelliiyle pyor.
26 ya ndayken bir delloda hayat n yitiren Rus yazar,
Lermontov'la geride kalan yaam n paylamak istiyor . . .
i nsan sevince, sevg i l i , sahibi taraf ndan k rbalanan
mazlum bir at n boynuna sar larak alayan ve at n titreyen
rkek teninde belki de btn ac ekenlere ve k rba alt n
d a olanlara sar lan yce hayat dkn Nietzche'yi, daha
derinden anlad n fark ediyor! . .
i nsan sevi nce, uu ru m u n kenar nda dola yor ve byk
ya yor, sevg i l i ! .. Bodrum sokaklarna kpe iekleri eken
Halikarnas Bal ks oluyor; o kpe iekleri n i kulaklarna
takan Bodrumlu kzlar oluyor . . .
Bin y l hkm verseler de, zal i m lere o bilge g l m seme
siyle ve sadece acyarak bakan ve al rken d nyan n o
s radan zorlu klar n unutan , smail Beiki oluyor . . .
Sevgilisinin kap s nne bir kamyon dolusu g l yapra
dken Y lmaz Gney; ya , st ba , duru m u ne o l u rsa ol
sun, sevmek, balanmak ve a k olmak iin sadece yan n
daki insan n gzleri n i n iine, yani kalbine baka n , Neyzen
Tevfik oluyor . . .
nsan sevince, sevg i l i , onuru iin kendini yakan tutsak
larla bir olup yanabil iyor! . .
i nsan sevi nce, sevg i l i , mesleki sfatlar ndan nefret eden
ve zg rlne kutsal bir sevda gibi ba lanan ama yine de
btn o grp hissettikleri n i , yazmazsa deli olan biri olu
yor, Sait Faik ol uyor! . .
nsan sevi nce , sevg i l i , b u tek boyutlu hayata meydan
okuyor, byk ya yor, kii liini tutsak alan engelleri y k p
geiyor! . . yi kalpli bir yolcu oluyor . . .
Seni sevdike, hayat m oal yor . . .

86
K I R K YI LDA B R G B S N

YOL ARKADALAR! BR BRNN


RAKB OLAMAZ...

Sana dokun unca , ki rletilmi ve tutsak al n m bir topra


a doku n u r gibi oluyoru m . Can ekien ve souyan bir ta
rihe dokun u r gibi. . .

Beden i n ss z ve kaygan. Terk edilmisin , aresizsin ,


a m a yine de e l i n i uzatm yorsun kimseye , kimseden yard m
istem iyors u n .
ine, benliine kolay kolay girilemez artk sen i n . Kap
lar n kapal . B i ri muhta olsa, bar nacak yer bulamaz sen
de . . .

Sen sende s nt s n , kimi saklayabilirsin k i derinli kle


rinde . . .
galcilere hemen hi direnmeden teslim olmu, korkak,
basi retsiz, silik halklar gibisi n .

Kukla devletler g i b i . . . D arda srp giden hayat nas l


etkileyebi l i rsin ki artk . . .
indeki zay fl k, hi kar koymadan d ardaki ktlk
leri n , zorbal k ve elikilerin biimini a l m .

87
CEZMi E R SZ

Birazck soluklanmak iin kendinden de i l , iindeki i


galciden izin alyorsun artk . . .
Bir dostun sana hakszl k ettiinde, z lecek yerde
garip b i r rahatl k duyuyors u n . n k sana haks z l k
etmeyip sevgini isteyince ne yapaca n bilem iyord u n .
H e m s e n kendine s nt s n , onu konuk edemezsin ki
igal edilmi benliine . . .
Sen igal edi lmi ve teslim olduun iin mahcup bir
kinle, sm r yasalar n n srmesini istiyorsun . . . Bedenleri
ve ruh lar t keten gelenekleri n , ldrc tabular n , yasak
lar n gc eksilmesin istiyors u n , bu yzden . . .
Srsn k i kimse kendisiyle ba baa kalmas n istiyor
sun. Daha da h z l dnsn arklar . . . Her ey h zla tkensi n ;
tkensin k i yzlemeye vaktin olmas n , iindeki tesl i m i
yetle, utanla . . .
Kimse kimseye b u yenilgiyi hat rlatmas n . . .
Cehennemde yaasan da cehennemden sz etmek ya
sak olsun; bir hayalet gibi srd rsen de varl n , kimse
sz etmesi n istiyorsun hayaletlerin varl ndan . . .
Bir zamanlar ii ni s tan sevg i n , imdi yollar karla kapl ,
unutu lmu, kaybolmu da kyleri gibi, uzakta . . .
ine ald n , diren meden teslim olduun igalci g
leri n , ktl klerin yollar ise alabildiine a k , veri m l i , g n
ortas nda . . .
Tutsakl nla, yabanc l nla, korkakl nla, her a n , her
daki ka berabersin . . .
inden makine t k rt lar geliyor . . . Paralar ve eyalar
sayan aletlerin t k rt lar . .. Her eyi lp toplayan gster-

88
K I A K YI LDA BR G B S N

geleri n , her an almaya h az r alarmlar n , sinyallerin dij ital


sesleri geliyor . . .

Duyuyoru m : iine biri yaklat nda ilk bulduu maa


raya , gizli bir keye s n mak iin kouan engellenmi
kaaklar n , rkek, bast r l m l klar geliyor iinden.

Maaralar na saklan madan nce iindeki her biri baka


baka zamanlara ait, baka baka i nsanlarn at , farkl
derinlikteki yaralar n , hep ayn , kaba ve duygusuz bir
rtyle rtmeye al yorlar sinsi bir telala . . .

Yaralar n b u rtnn alt nda sol uksuz kal yor, boulu


yor, kokuuyor . . .

Urad n haks zl klar, seni sen yapan ac lar, imdi


iindeki kt ln ayaklar alt nda . . .

Yaralar m baka i nsanlar n yaralaryla tan t rmad n ,


karde k lmad n ii n , merhametin , iyiliin, payla m n
olacakken nefretin, ac mas zl n oluyorlar . . .

Yaralar n ayn , kaba ve duygusuz rtnn alt nda sak


lad n iin seni zg rleti rmiyor, tam aksine, seni tutsak
alan iindeki ktl kkrtyorlar. . .
indeki gstergeleri n , aletlerin t k rt s , yaralar n n inil
tilerini oktand r bouyor . . .

Yine d e bir trl , u n utam yorsun kendin i . Bir trl , bildik


leri n i silemiyorsun zihninden . . .

Bildikleri n , u nutamad klar n , hissettiklerin iin mutsuz


oldu u n u san yorsu n . . .

M utsuz olmamak iin d e basit zevklere alt ryorsun


kendi n i , kolay etkilenmek, ynlendirilmek, haz r ve ege-

89
CEZMi E R SZ

men mutl u luklar n iinde sana ac veren her eyi , kendi n le


beraber yok etmek istiyorsun ama yine de kendini unu
tam yorsun .
Bu yzden, s e n i tutsak a l a n igalcilere , zorba l a , kt
lk glerine ve onlara direnmeden tesli m olan korkakl
n a deil, duygularna, bildiklerine, seni sana hat rlatan
belleine lanet ediyor, derin bir fke duyuyorsun . . .

Oysa iindeki sevgine, o yollar karla kaplanm o uzak


da kyleri gibi kaybolmu sevgine, onlar olmadan u laa
mazs n . . .
Sana asla, rakip olmadan ve gzleri m i n e n plak hal iy
le yreine dokun uyoru m . . . nk seni anlat rken kendi m i
hat rlad m .
Senin esareti n , yenilgin, ka lar n , beni m kilere k tut
tu. Seni gzlerken, kendime yakaland m . . .
Hem, ben, sana nas l rakip olabi l i ri m k i . . .

nk o yollar karla kap l da kyne, o kaybolmu


sevgine doru , beraber yolculua kaca z . . .

Yol arkadalar birbirine rakip olamaz, nk bil iyoru m


senin yollar n kaybettiin sevginde, bana ait birok anlam
ve cesaret sakl .. .

Hissediyoru m . . .

Kaybolmu sevginde, benim de kaybolmu sevgi m


var . . .

90
K I R K Y I LDA BR G B S N

AYAKKABILARIMDAK
KURUMU KAN LEKELER...

imdi bu rada deilsi n . Ruhuma b rakt n sz ve bana


sevgiyle bakan yzn n hayaliyle beraberi m artk. Sen git
tikten son ra, btn klar snd rp sadece gece lamba
s n yakt m . Mziimiz hep vard . Koku nu zledim sonra.
Parmaklar m bedenimde gezdirdim. Kokunu ararken, g
smde bir susam tanesi buldum . a yaklat rd m susam
tanesin i . Bugne dek ard nda b rakt n belki de en gzel
hat rayd , bu susam tanesi . Bana gelirken yolda yediin
sim itten geriye kalan, duda n n ya da dilinin bir kenarna
gizlenip kal m bu susam tanesin i , beni perken vcudu
ma b rakm t n . Bi raz daha a yaklat rd m susam tane
sini ve onda y llard r bu eh i rde yaad n umutlar ; terk
edilileri n i ; hep kalbine girerek sevdiin erkekleri , gzelli
inin rant n bir kez olsun bile kullanmay dnmeden
sevgilere kap l p gitmeni ; o sevgisiz otobslere gbela bi
nii n i ; gnlerce paras z kal n ama bu ndan hi yakn
may n ; koca bir gn yal n zca ay ve simitle geirii n i ;
l a f at l d nda i rkilii n i ; bu ehri n , bu lkenin h e r zerresine
sinmi o ac masz iddeti ve kaytszl duyumsad nda
seni anlayacak bir sevgiliye , bir cana hasret, sar lma istei
ni dnd m . Sonra tam kap dan karken bana sylediin

91
CEZM E R SZ

szler geldi akl ma. Szn ben i , en az geride b rakt n bu


susam tanesi kadar derinden etkiled i : "Neden bu kadar
huzursuz, neden bu kadar tedirginsin? Bak, ben ok m ut
luyum . . . Ltfen! . . Ltfen, rahat ol . . .
"

Bu szlerine sadece kederle g l msemiti m ; yaad m


tarihten duyduum utanla glgelenmi bir g l m seyiti
bu . . . Ve seni hi bilmedii n , tan k olmad n bir tarih y
znden zmek, senin belki de en m utlu olduun bir anda
neeni ka rm olmaktan dolay yaad m bir utant bu .. .
Oysa ben , hayat bir iir olsun istemez m iydi m , sevg i l i ? . . .
Hayat sonsuz ve lekesiz bir sar lma ols u n , istemez miy
dim? Ama olm uyord u , sevg i l i ! Ne zaman birazc k mutlu
olsam, ok ama ok k sa bir s rede glgelendi hep . . . Yaz
d m sevgi mektuplar n n zarf n yine ben at m . . .
Sana hi anlatmam t m : n iversite y l lar mda, hem
okula gider hem al rd m . Ancak yine de yetmezdi ka
zand m , okul harcamalar ma. Giyilmi, kullan l m ayak
kab lar sat l rd Eminn'ndeki bit pazarnda, imdi de sa
t l r. Bir gn yine bit pazar ndan ald m bir ayakkab tam
ortas ndan ikiye ayr l nca yine ura m t m oraya . . . Onca
ayakkab aras ndan bana uyan bir tek ayakkab vard ve
ben onu denerken bir ey gzme arp m t . Bu ayakkab
larn iinde siyaha alan lekeler vard . T rna m la kaz d m
v e birden iyice fark ettim ki ku ru m u k a n lekeleriydi bun
lar! .. fke ve tedi rg i n l i kle: "Bunlar kan lekeleri ," ded i m sa
tcya . . . Satc ise ayakkab lar hemen eli mden ald ve te
lala kan lekelerini bir an nce kaz maya al rke n : "Yok
bir ey, yok bir ey," dedi ama, yzndeki sulu ifadeyi
saklayamad bir trl . Ve ben , "Nedir bu kan lekeleri ?" di
ye diretince sonu nda iti raf etmek zorunda kald : "Bize bun
lar polisler satyor," ded i , "2 . ube'nin polisleri gece p
helenip gzalt n ald klar n falakaya ekiyorlar; tab i i ,

92
K I R K YI LDA B R G B S N

adamlar n ayaklar ok iiyor, gnlerce inmiyor bu ilik;


serbest b rakld klarnda, ne yaps n lar, ayaklar imi hal
de, ya yryerek ya da paralar kal m sa taksiyle evlerine
dnyorlar; onlardan geriye kalan ayakkab lar da polisler
bize satyor; biz de ayakkab lar n oras n buras n tamir
edip , iyice boyay p , cilalad ktan sonra tezgah m za koyup
satyoruz ," ded i . . .
As l ac olan neydi biliyor musun, sevg i l i , ben , o , satc
n n anlatt bu dehet yksnden zannettiin kadar ok
etkilenmem iti m ! . . Bunu sonra kendime hep sordum: n
k, ben bu lkede hep ky ma, zorbala alt r l m t m . Ba
na bir tek ey retilmiti sadece, olanlar olduu gibi kabul
etmem ve hi ses kartamam . . . Faizm, zorba l k ve id
det, h creleri me, hcrelerimize dek byle sinmiti ite . . .
Son ra ben o ayakkab lar hep giydim sevgili . . . Ve o gn
den son ra giydii m btn ayakkab lar n iinde, o kurumu
kan lekelerini hep hissett i m . Nereye giderse m , o kurumu
kan lekelerini de oraya gtrdm . . .
Tedirg i n i m , evet, sylediin gibi huzursuzum ve g
bela yakalad m mutluluumun bozu lmas na, glgelen
mesine hep haz r m ; nk genliim, hep uzu n , sonsuz,
ac dolu , bitmek bil mez cenaze trenleridir benim iin. Ka
arkada m z gmdk, bilmiyoru m . Ama o zamanlar lm
ok yceltil i rdi, ok iyi biliyoru m . " lm nereden gelirse
gelsin" derdik, nk hep. Ve lm, bir yerlerden kp ge
l i rdi m utlaka. Ve birimizi bulurd u . Hep sorard m kendime.
" nsan nas l dayan r bunca iddete, bunca ky ma, bunca
lme," diye . Ama daya n yormu, sevgili ! . . "
Tedi rginlii m i , huzursuzluumu affet . . . Ne kadar iste
sem de u nutamad m o kurumu kan lekeleriyle dolu olan
ayakkab lar m . . . O ard arkas kesilmez, o sonu gelmeyen ,

93
CEZMi E R SZ

ac dolu cenaze trenleri n i . . . l m n yceltildii g n leri . . .


Sana deri m ya hep, "Ak asl nda bir i m kanszl kt r. Seni
btn gcmle bile sarsam, hep yine bir eyler eksik kal
yor; " diye i nanma sen bana . . .
ek, git buralardan ! . . B u zorba , b u faist iklimden k !
Doyas ya sev, doyasya sar l , sevdiine! . . Dileri m , benim
bu lkede hep yaad m gibi, sevi nci n , mutluluun daha
balamadan glgelenmez.
imdilik senden tek dileim, bu bitmeyen k rg n l m , bu
yutkunarak yaay m , tedi rginliimi anlayabilmen. nk
bylesine derinden yaraland m iin, bedenimde b rakt n
susam tanesinden bu denli etkilenebiliyoru m . nk by
lesine derinden yaraland m iin, hi unutmuyorum ayak
kab lar mdaki o kurumu kan lekelerini. .. Ama ben unu an
lad m , sevgili; insan bu ksac k hayatta mutsuzlua, mutsuz
luuna izin vermemeli ama hi izin vermemel i ! . .
Belki d e b u denli ac ektiim ii n , sevdikleri m i bakala
rndan k skanmad m ben . . . Sevd i kleri m i n istekleri , seim
leri , mutl u l u klar beni de mutlu etti, hep . . . Sonra una da
inan ; seni de btnyle m utlu edebi lmek iin bu faizan
devletle, ru h lar cendereye alan bu zorba kltrel iklimle ve
bu aa l k toplu msal kurallarla bi rli kte , bu yaralanm ben
liimi de yok etmek iste rd i m . Ne olur, inan, buna! . . Ve ben
bu zorba, bu insan soluksuz b rakan iklimle birl i kte yok ol
du ktan son ra, sen yine de n'ol u r, u n utma; seviti kten son ra
bedeni mde b rakt n o susam tanesine bak p bak p h
znlendiimi ve hibir zaman o a r, o lanetli duygusu ndan
kurtu lamad m kan lekeleriyle lekelenmi olan ayakkab
lar m , h i un utma! . . Btn bunlar, zg rlne v e sevgile
ri ne sevgiyle sar lmaya olan arzunu ve inanc n biraz daha
oalts n . . . Bi raz daha! . . B i raz daha! . . Son ra da ne olur,
mutsuzlua hi izin verme! . .

94
K I A K YI LDA B R GBSN

FAKR BR KAHVEDE SEN BEKLERKEN ...

Seni fakir bir kahvede bekliyorum . Faki rler beni tan m az


ama aka kar sayg l d rlar.

Akta sz yoktur; fakirler, iinde szn gemedii var


l klar ve olaylar severler . . .

Fakirler, dtkleri ac masz ve sefil durumun fark nda


d rlar. Ama kan tlar sevmezler. Dram bakalar na b rak r
lar. B rak rlar, kendilerini hayat n dibine . . .

nk n e kadar uzaksan dnyan n ni metlerinden, ne


kadar uzaksan szden, kltrden , yeniliklerden, o kadar
sahibisindir dnyan n .

Btn bedeni n s n r zlemekten , beklemekten . . . Elle


rin , karn n , gzleri n , dizleri n ateten yanar. Dokunduun
her ey s n r. Sokaklardaki kirli ve yaln z aalar, unutul
mu lambalar n eri direkleri , am ur birikintileri , kullan l ma
yan bisi kletler doku nduun anda s mscak olur, beklemek
ten ve zlemekten . . .

Kirli gmlein, ular skk oraplar n , yorgun ayakka


b lar n bile byl bir s rla par ldar . . .

Beni m seni sevmem gibidir her ey, olmas gerektii

95
CEZMi E R SZ

gibidir. Seni, hi tan mad m insanlar n geldii fakir bir


semtteki , fakir bir kahvede beklemem gibidir.

Kahvenin oca na bakar m . Oca n mavi alevine . . . Mavi


alevde, sen in bu d nyaya gelmeden nceki halini dn
rm .

Bu dnyan n kurallar n , yasalar n ren meden nceki


halini.

Sz bilmeden, henz hibir dili konumadan nceki . . .


Baban n , topluma uyum salayas n ve art k s n rlar bilesin
diye; seni an nenden , annendeki yeryznden ve yery
znn en saf, en koruyucu imgelerinden koparmas ndan
nceki hal i n i . . .

Kabul ettike, iine g i rdike hayat n ; kurgu lad ka varl


n , giderek derinleen d k r k l klar ndan nceki. . . Ba
ard ka artan eksi kli i n i , glendike oalan yetersizlii
ni, al p abalad ka, peinden kot u ka hep ge
kald n zamanlardan nceki hali n i . . .

Seni sevmem, seni b u hayattan soymamd r. Seni sz


den , dillerden , yasalardan, vaatlerden , modellerden , kur
gularda n , k yaslarda n , beklentilerden, saatlerden soy
mamd r . . .

Seni sevme m , b u hayatta ak ad na sylen m i ve sy


lenecek her eyi silip atmamd r, belleimden . . .

Seni fakir bir semtte , fakir bir kahvede, bilinen btn


beklenti lerden uzak beklemem gibidir . . .

Byle zamanlarda, beni herkes u n utab i l i r. nemsen


meyi hi beklemem . Hibir vaat, hibir gelecek umudu beni
peinden srkleyemez .

96
K I R K YI LDA B R G B S N

Biri leri bana ktlk yapabil i rler; asla, kar l k vermem .


Onlara kar bir ktlk yapamayaca m hissettikleri
iin zerime daha ok geleceklerdir, biliyoru m . Olsu n , by
le zamanlarda itilip kak lmak houma bile gider, diyebilirim .
Ktle kar l k veremeyen bir kiilik sergilediim iin
evremde sayg n l k uyand rm yor oluu m , beni hi yarala
maz.

Kim beni defterine ald ysa, oradan silebilir.

Seni bekliyorum . . .
nmde b i r iir kitab , yan nda eski bir harita metot def
teri ve sen i , yeryz , gneten kopmadan nceki halinle
d n rken , drt kii , beni m otu rduum masada okey oy
nayacaklar n , arkadaki bir masaya gememi sylyorlar.

Hi a l n m yoru m ; kalkp arka masaya geerken, senin o


gemiteki kutsal bilinmezlii n , bu bilinmezliinin iinden
szan lt l sevg i n , garip bir merhamet duymama neden
oluyor, masa m kaplayan okeyci adamlara . . .

Kahvenin penceresinden dar , sokaktan geen insan


lara bakyoru m . i nsanlar n yzlerinde a rbal l k ve bilge
lik gryorum . Sanki onlar hi tan madan, buna gerek kal
madan , yzleri n i bile grmeden konuuyorum gibi geliyor
bana . . . nk onlara bakt mda sen i ; sen i n , dnya g
neten kopmadan nceki hal i n i ; ben i , benim i d nyamda
gizlediim btn s rlar bildiklerini ve bunu iten ie dn
dklerini hissediyoru m . . .

Seni fakir b i r semtle , faki r bir kahvede beklerken, grd


m her eyin ve herkesin birbi riyle bizi ve sevgi mizi ko
nutuklar n hissediyoru m .

97
CEZM E R SZ

Aalar, ocuklarla ; lambalar, zntlerle; yal l k , gk


kua yla bizi konuuyor . . .
Savgmiz, koptuu yerden birleti riyor hayat n b u son
suz ya k n l n . . . Bu yak n l k , dnya n n ok d ndaki bir
yer ! 8 birleiyor. Bu yer, u an pencereden grdm
herkesin iinden, iindeki bir a rzudan balyor . . .

Birazdan sen geleceksin . . . Hayat n sonsuz yak n l n n


nce koptuu, son ra d a s m s k balan d yerden . . .

Birazdan sen geleceksin ve dilsiz kalacak dnya . . . Her


kes bildii btn dilleri unutacak. . . Dnyan n gneten
kopmadan nceki halindeki sessizlik kaplayacak her yeri . . .

Birazdan sen geleceks i n ; yaanan sevin, dnyadaki


her eyi o kadar yetersiz b rakacak ki lm zleyecek
herkes. Dnyayla tan madan, szle tan madan nce,
herkese vaat edilen m kemmel lm . . .

Btn sevgileri n , btn sevimeleri n , e n ilkel, e n sahici


kkrtcs olan lm . . .

Birazdan sen geleceksin v e ben seni beklerken d


ndm, hissettiim btn bunlar bir anda u n utup bir
bakas olaca m . . .

Sen geleceksin ve aramza sz g i recek . . . Sevgime hep


yabanc , hep uzak olan bir dil g i recek . . .

Bugne dek ak zeri ne sylenmi ve sylenecek her


ey girecek . . .

Yasalar, ku rallar, beklentiler, vaatler, modeller, kyaslar,


say lar, saatler g i recek . . .

Sanki ok inan yormuum gibi, asl nda g u ru ruma a r

98
KIRK YILDA BiR GiBSN

dkn oldu u m u ; evremde ok nemsendiim i , sayg n


l k uyand rd m , bana ktlk yapanlara mutlaka mi
sillemede bulunaca m ; kimsenin beni defterden silmeyi
gze alamayaca n ; beni itip kakamayaca n anlatrm . . .
Bana sunulan vaatle rden , gelecek u mutlar ndan sz ede
rim . . . Sen gelmeden bi raz nce , okey oynamak isteyen
lerin beni m asamdan kald rd klar n ; benim buna hi, hay r ,
demeden , a rk a m asaya geti i m i bile, bir anda unuturum . . .

Ben bunlar konuu rke n , kahvenin oca ndaki mavi


aleve tak lacak gzn . . .

Mavi alevde, benim b u dnyaya gelmeden nceki hali


m i dneceksin . . . Bu d nyan n kurallar n , yasalar n ,
simgelerini re nmeden nceki hal i m i . . .

Sz bilmede n , henz hibir d i l i konumada n ; babam n


topluma uyum salayay m , kurallara boyun eeyim ve artk
s n rlar m bileyim diye, beni annemde n , annemdeki yery
znden, yeryzndeki en saf, en koruyucu imgelerimden
koparmas ndan . . .

Kabu l ettike, iine g i rd i ke , ciddiye ald ka hayat ; var


l m kurgulad ka, giderek derinleen d k r k l klar m
dan nceki . . .

Baard ka, artan eksikl i i m i ; glendike, oalan


yetersizl i kleri m i ; al p abalad ka, peinden kotuka,
bir kere yeryz nden kopart ld m ii n , art k her eye hep
ge kalaca m zamanlardan nceki halimi d neceksin . . .
Sen geleceksin ve top l u m sal kiiliklerim ize b rneceiz.
Bin y l l k e rkekl i k ve kad n l k kltr , esir alacak bizi. . .

A ram za sz g i recek . . . Ara m za d i l g i recek . . . Bize ait


olmayan kurallar gi recek .. .

99
CEZMi E R SZ

te o zaman, ben seni fakir bir semtte, fakir bir kahvede


beklediim anlar zleyeceim . . .
Seni e n ok sevdiimi hissettiim an lar . . .
te o zaman , sen beni m le fakir b i r semtte, fakir bir
kahvede bulumaya gelirken yaad klar n zleyeceksin . . .
Beni e n ok sevdiini h issettiin anlar . . .

Sen geleceksin ve ben sen i , e n ok, seni beklerken


sevdiimi h issedeceim . . .

1 00
K I R K YI LDA BR GBSN

BR YAZ G N, OCUKLUGUN,
KILIK BR SNEMADA,
N SIRALARDA OTURUYORDU ...

Kk salmak ve g kazanmak iin al t n ehir, seni


yine susuz; yine yal n z b rakt deil mi . . .

Peki , b i l m iyor muydun benimle sevitikten sonra bana


fke duyaca n ?

Yzn duvara dnk, uyuyormu gibi yapyorsun, oysa


bana duyduun o bor duygusundan nas l kurtulaca n
dnyorsun . . .

Beni zd n , k rd n , beni sevmediin ii n, bana


sulu bir fke duyuyorsun . . .

Peki, susuzluun dindi m i , korku lar n geti m i ? . . Varl


n n derinlerden gelen l biraz olsun azald m ? . . En
ok korku nca m sevimek istersin, yoksa varl ndan kur
tulmak iin m i ?

Peki , b e n i sevmediini b i l e b i l e , neden yan na gel iyo


ru m , neden seviiyoru m seninle, neden hayat na gi riyo
rum ? .. Seni inat , neredeyse bir klelii and ran sevgimle
r lplak ve savunmasz b rakt m bile bile, stelik y-

1 01
CEZMi E R SZ

zn bana deil duvara dnkke n , neden srarla sar l yo


rum sana? .. Ve nas l oluyor da btn bunlar bildiim hal
de, bu sar l tan korkun bir haz duyuyorum ? .. Yoksa ru
hum hasta m ben i m , itilmek, reddedilmek, zlmekten
zevk mi alyoru m ? . .
Yoksa genlerimde klelik duygusu m u var? . . Bolukta
kalmaktansa, kendimi seni sevdiime i nand r p dsel bir
s nak m yarat yorum kendime? . . Bunu dnmek beni
zaman zaman kayg land rsa da neden seni sevmekten
asla vazgemiyorum ? . .

Ama biliyoru m , senin iin her eyim i feda etmeye haz r


olduum halde, seni gerek anlamda henz tan m dei
lim . . .
Senin iin intihar etsem . . . Cmleye bak! . . Kime ait b u
cmle ! . . Bana ait de i l . dn alm m b i r yerlerden .
dn kelimelerle, cm lelerle, kendime b i r trajedi yarat
maya al yorum sanki. . .

Senden ayr l d ktan sonra , durmaks z n yaad klar m z


gz m n nnden gei riyoru m . . . Sanki ilikimizin bir t r
projesini kartyorum . . . B i r sonraki beraberliimize kadar,
arzular m , duygular m kurg u luyorum sanki . . . Seninle hi
yapmad m konumalar m , hayalimde oluturduum bu
ku rgunun iinde yap yorum ... Bana ileride b i r gn syleye
cekleri n i , duygusal geleceini bu ku rguya katyorum . . . Ne
denini bir trl bilemediim boluklar m hayalimde doldu
ruyor, asl nda hi tamamlanmayacak eksikl i kleri m i ken
dimce tamamlamaya al yo ru m . . . B i rileri , sana ba
land m iin son u m u n korkun olaca n sylyorlar . . .
Grnte yle; yaam m tehdit altnda. . . Evet, ayakta
kalmak, kklemek, g kazanmak ve gven iinde olmak

1 02
K I R K YILDA B R G B S N

ad na hibir ey yapm yoru m , seni sevmeye ba


lad mdan beri . Ve bundan dolay hibir korku duymuyo
rum . Sanki yaam tehdit alt nda olan ben de i l i m . Benden
ayr lan ve benden ayr larak asl nda beni m u hteem bir
zg rl e f rlatan , bir bakas . . . imdi sen , sana duy
duum ak n ve ba l l n kendimden ka p ku rtulmak
olduunu syleyeceksin ama ka p kurtulduum yaam m
bana ait deildi ki . . .

Biliyor musun , ben sana duyduum akla iimdeki


poliste n , a m i rleri mden, amans z , soluk ald rmayan kural
lardan , yapt r m la rdan kurtulmu oldum . . .

Ben sana duyduum akla, iimdeki hapishanenin


tnel i n i buldum . . .

Ben sana duyduum akla, okuldan nas l ka l r onu bil


dim . . .

Asl nda bil mede n , istemeden , hatta bana kayts z ka


larak beni gsz k l d n . Bu gszlk sayesinde btn
topl umsal rollerden yava yava koparp att lar beni . Byle
olaca n b i liyord u m . ime domutu san ki .

Hedefleri m i tamamen klttm ve kalan gcm de


ben yok ett i m . Gcm yok ettike , zerimde g ve bask
uygu layanlar ak n a dt ler. A rt k beni nas l kontrol ede
cekleri n i , bana nas l e m i r verecekleri n i bilem iyorlard .
Bylelikle b i r sre son ra gzden kartt lar ben i . . .

te bu, ie yaramaz diye gzden kart lan as l yan m


la sevd i m , sen i , b e n . . . Kar k y d a b rakt m , gl v e esir
yan m . Yzn senden alan ak mla ebediyen kle olmak
istediim yerde , yan nday m , imdi.

Evet, klen i m belki ama ben setim bu klelii, ben ta-

1 03
CEZMi E RSZ

sarlad m . Bu kleliin marur ve ba dik kral ben i m . Evet ,


ok ac ekiyorum ve utanm yorum bunu sana sylemek
ten . . . stelik bilmeni istiyoru m , isliyorum ki sen de benim
gibi ac ekesin . nk yle tarifsiz bir zevk, ylesine derin
bir coku veriyor ki bana bu ac , senin de tatman istiyorum
onu . . . Benim varl m sayesinde bu m u hteem duyguyla
buluman istiyorum . . . Bil iyor musun, ben gemiimi senin
le ren iyorum . . . Ben seninle ocu kluumun eli nden tutu
yoru m . ocu klu u m u n kanayan dizleri n i , bileklerindeki j ilet
izlerini sen inle pyoru m . . .

ocu k l u u m u n tese l l i s i z gece l e ri n i , s e n i n l e tese l l i


ediyoru m . ocu kluumun eli nden tutup yaz n ortas nda
tela, yal n z l k ve gzya kokan sinemalara gidiyoru m . B i r
bak yoru m , n s ralarda , yapayalnz, senin ocu kluun
otu ruyor. efkate , okanmaya a, m i n icik ba n gryo
rum , c l z omuzlar n . . .

Gelm iyoru m yan na, nk gelirsem, saklars n kend i n i .


Kanayan g u rurunla kapat rs n kendi ni . . . ocu k l u u m u
gnderiyorum yan na. . . I klar kararyor. . . Film ba l yor.
Ba m z bir k demeti evreliyor. te o zaman tuta m yo
rum kendi m i . Sevgiye ne ok ihtiyac m z olduunu ve
bunun hibir zaman dinmeyecei n i ok derinden hissedi
yoru m . Bir yaz gn k l k bir sinemada ocu kluumu o
cu kluunla yan yana, film seyrederken ylece b rakp ala
yarak d ar kouyoru m . . .

O ocuk byd ve imdi yz duvara dnk, onu sev


dike bana kin duyan , sadece teni ac kt nda, i dnya
s n yitirenler iin a rt k , hibir m ucize u m udu b rakmayan
bu l eh i rde, varl susuz kald iin beni a ra n , be
nimle seviti kten hemen sonra varl yeniden susayan biri

1 04
K I R K YI LDA B R GBSN

oldu . . . Her eyin fark nda, her eyi biliyor ve her eyden
korkuyor ama en ok sevmekten , sevilmekten korkuyor . . .
Kendini bir gn birisine btnyle, koulsuz adarsa, yl
lard r iinde bast rd sevg i , zlemini bir gn d ar
kart rsa, onulmaz bir yarayla kar lar mym, diye korku
yor; iindeki sevg i , zleminin asl nda hastal kl , doyumsuz,
aresiz bir tutkudan kaynaklan p kaynaklanmad ndan
e m i n olmad iin korkuyor . . .
Bu korkuyla kar lamamak iin iindeki sevgiyi bek
letiyor. Souk gece duvarlarna, a k olabilecei yzlerin
. resimlerini iziyor. Kimselere benzemeyen, asl nda hi ya
amam , belki yaam ama hayat n iine hi girmemi
Tan ra resimleri ve l anneler iziyor. Canlans nlar, ken
disiyle konusunlar diye, donuk portrelere kendi kan ndan
gizemli szler yaz yor. . . l resimlere yazd yaz lara
kendi yan t veriyor. Ben yaad m her yerde, bir tek onun
yzn gryorum . O ise kimseye benzemeyen bir yzn
peinde koarken , akamlar evine yzlerden sarho ola
rak dnyor . . . Sanki bir h z trenine bindirilmi de dnyay
oradan seyrediyorm u gibi, hibir yz akl nda tutam yor . . .

Sevgisini hi s namad halde , kendisini herkesten fark


l san yor. Ak bir i m kanszl kta, diyerek korkular na, kkleri
kadere uzanan varolusal nedenler aryor . . . Biliyoru m , sak
lasa da benim bir ak klesi olduumu dnyor. Oysa
as l kle kendisi, bir trl gerekten sevemedii iin
herkesin grnden etkileniyor; kimseye hay r diyemiyor.
G l olduunu sand dnyada kibar bir snt gibi ya
yor. Geceleri , uykusunda say klarken bile, iyi insan olmal ,
iyi lik yapmal , diyor ama onun iin iyilik, kendisi olamad
bu dnyada gcn pekiti rmek, biraz daha kkleebilmek,
gvende olmak istemekten baka bir anlama gelmiyor . . .

1 05
CEZMi E R SZ

Yan mda yatan ona sar ld ka, onu sevdiimi f s lda


d ka kula na, iindeki rktc uurumlara, ku rtulama
d kukularna yeniden dnyor . . . Ona her sar l m , ken
di elleriyle deri n lere gmd o esiz sevgisinin mezar na
gtryor onu. . . O mezar n ba nda, souk, u mutsuz
rzgarlar arpyor yzne.
Ben yapamam, kimse yapamaz . . . O mezar , bir tek ken
di aabil i r. O sevgiyi, oradan bir tek kendi kartabilir. Bunu
yapmaktan lesiye korktuu iin , onu sevgisinin mezarna
geti rdiim ii n , bana lanetler okuyor; bana sonsuz fke du
yuyor. . . Bir an nce benden kurtulup ona sevgisinin meza
r n hat rlatmayan , kendi yazd ve son u n u ok iyi bildi i ,
riski olmayan yklerine , duvarlarna ast v e kimselere
benzetemediini iddia ettii donu k yzlerine, Tan ra re
sim lerine, l annelerine dnmek istiyor. . . B i r ara, sanki
btn bunlar dndm duymu gibi, yzn bana e
vi riyor ve unu soruyor: "Peki , sen nereden bil iyorsun bana
duyduun ak n sahici olduu n u . . . Yaad klar n n bir kurgu
olmad ne malum? Hem, sylesene neden ben? Btn
bu hissettikleri n i , y llard r kurgulamad n nas l kan tlaya
bilirsin bana . . . " te o an, onun iin duyduum o deri n , o
tahamml edilmez acdan bile kuku duyuyoru m .

Hakl olabilird i . H e m size d e syledi m , onunla ilikimi


kurgulad m . Onunla hayalimde konutu u m u , onun duy
gusal gelecei n i , bana ileride b i r g n syleyeceklerini
tasarlad m , hayalimde ilikimizin kendimce eksiklikleri n i
tamamlamaya al t m . . . O n a duyduum a k bir anlam
da topyayd elbette ama ac s n sahiden ve imdiden his
settiim bir topya . . .
Beni kukuyla yaralad v e b i r u u ru m u n n n e
getirdii ii n , o n a kzam yorum b i l e . . .

1 06
KIRK YILOA BiR GBSN

Kim bilir, belki de btn s rlar m z bir yaz gn, s n


d m o k l k sinemada rastlad m , n s ralarda bir ba
na otu ran ocukluundad r . . .

Kim bilir, belki d e btn s rlar m z yan na gidersem ka


nayan g u ru ruyla iine kapan r diye, ocuklu u n u n yan na ,
kendi ocuklu u m u gnderdiimde v e film balad nda,
ocuk balar m z n evresini bir k demeti evirdiinde ,
konu tuumuz eylerdedi r . . .

u a n belki d e asla kavrayamad m z eyler, belki de o


an b i rb i ri m ize eilip usul ca dokunduumuz anlarda giz
lid ir . . .

Ama yine d e n e olur, b u sana duyduum ak n ac s n


bana o k grme ! . . zin ver, s e n yokken d e seninle konu
ay m ! . . nk bu konuma bir i m kans z , hi tamamlan
mayaca sylenen o derin eksikli i m izi ama abas d r. . .

nk ne kadar i m kans z olduu syleni rse sylensin ,


ak, b i r g n , b i r yerde , sonsuz b i r btnleme ddr . . .

1 07
K I A K YILDA B R G B S N

iindeki ler

K rk Y lda Bir G i bisin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . 5

Kendi Kendine Kon umakt r Ak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Onu Hat rlamaya Mecbur Olduumu Bilmiyor! . . . . . . . . . . . . . . . 37

Yok Kar l Yznn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

S e n Kad n l ndan Vazgeti n , B e n Erkekliimden . . . . . . . . 46

Kimin zgrln Savunsam lmemi i stiyor . . . . . . . . . . . . . . 50

l Gren Filmler Gibi Solar Benzerler


Aras ndaki Ak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

Duygusuz Sevimeler Taciri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Kendi Kendine Konumakt r Ak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Bir Yolda Beklemek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

Bileklerinde Jilet zleri . .. Dizleri nde imen Kokusu . . . . . . . . 73

Sana Susuz Bal klar Geti riyorum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

i nsan Sevince yi Kalpli Bir Yolcu Oluyor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

1 09
CEZMi ERSZ

Yol Arkadalar B i rbirinin Rakibi Olamaz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

Ayakkab lar mdaki Kurumu Kan Lekeleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

Faki r Bir Kahvede Seni Beklerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95

Bir Yaz G n , ocu klu u n , K l k B i r Sinemada,


n S ralarda Otu ruyordu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 01

1 10

You might also like