EKLER:

DERS NOTLARI

ENERJ: yapma kapasitesi veya deiiklik meydana getirme kabiliyeti olarak

tanmlanmaktadr. Yada konforlu ve rahat geimi salamak iin satn alnan para veya pein para.
ENERJ VERMLL: Binalarda yaam standard kalitesinin, hizmet kalitesinin ve
endstriyel ilemlerde retim kalitesinin azaltlmasna ve verimin dne yol amadan en az
enerjinin tketilmesidir.
ENERJ TASARRUFU: Mantkl ve ekonomik koullar dahilinde en az enerjinin
kullanlmasdr. Yani retimde, konforumuzda ve i gcmzde herhangi bir azalma olmadan
enerjiyi verimli kullanmak ve israf etmemektir.
AKTF ENERJ VERMLL: Srekli lm ve kontrole gre yeniden dzenleme.
PASF ENERJ VERMLL: Belli llerde dzenleme. htiyaca gre sistemi
dzenleyip ona gre almasn salamaktr. Yani ilk kurulum daima devam ediyor.
TOPLAM YNETM: Bir plan oluturularak yaplan tm etkinliklerdir.

PUK EVRM

ENERJ YNETM: En alt kademeden en st kademeye kadar tm birimleri iine alan bir
ynetimdir. Enerji kaynaklarnn ve enerjinin verimli kullanlmasn salamak zere
yrtlen eitim, ett, lm, izleme, planlama ve uygulama faaliyetlerini, ifade eder..
Enerji komitesi
Blm enerji koordinatr
Tesisin enerji yneticisi
Satn alma ve sat
alan gruplar
Finansal plan ve muhasebe
Yasal ilemler
 malat
Ar-ge

ENERJ VERMLL ETD: Enerji taramas,analizi, enerjinin deerlendirilmesi olarak

tanmlanr.Enerji etd yaplrken dokmantasyona dayal olarak ; enerji tr nedir, enerji
nerden geliyor, nerede kullanlyor, nereye atlyor?
ENERJNN RASYONEL KULLANIMI: Enerjinin tketiciler tarafndan sosyoekonomik
ve ekolojik adan en gerek il ve en uygun bir ekilde kullanlmasdr.
SRDRLEBLR KALKINMA: nsan ile evre arasnda denge kurarak, evreyi de
dnerek doal kaynaklar tketmeden, gelecek nesilleri de gz nne alarak bugnn ve
gelecein kalknmasn planlamaktr.
SRDRLEBLR ENERJ SSTEM: Yerel kaynaklar ve ebekeleri etkin olarak
kullanan, gider bakmndan etkin ve gvenilir enerji sistemidir.
GSMH(gayri safi milli hasla): Bir lke vatandalarna verilen bir yl iinde rettii toplam
mal ve hizmetlerin belli bir para karlndaki deeri.( Yurt d)
GSYIH(gayri safi yurt ii hasla): Yurt iinde yaplan tm faaliyetlerin parasal karl.
ENERJ TASARRUF POTANSYELLER
TEKNK POTANSYEL: Yrtme giderleri ile tasarruflar arasndaki ilikiye bakmadan,
kantlanm enerji veriminin teknolojinin ilgili yerde kullanlmasyla ilgili olarak elde edilen
enerji tasarrufunu belirtir.
EKONOMK POTANSYEL: Ekonomik kriterleri karlayan teknik olarak uygun olan
potansiyel enerji tasarrufudur.
PYASA POTANSYEL: Hem teknik, hem de ekonomik potansiyeli salayp, analiz
edenler asndan, piyasa asndan uygun olan enerji potansiyelidir.
ENERJ YOUNLUU: Gayri safi milli hasla bana(GSMH) tketilen enerji miktardr.

Enerji Younluu= =

Et= letmenin TEP cinsinden yllk enerji tketimi

Ed=TEP cinsinden iletmenin genel ynetim ve destek hizmetlerinin enerji tketimi
FE=lgili sektrn retici fiyat endeksi
Pi= Yl ierisinde retilen mal miktar
Fi= 2000 yl fiyatlar ile bin TL cinsinden yl ierisinde retilen mallarn piyasa fiyatlar
D=Mal retiminin ekonomik deeri
E=Yllk net enerji tketimi (mal retimi iin)
Enerji Younluu le Enerji Verimlilii Arasndaki Fark

oklu teknolojinin ve oklu rnlerin kyaslamann ne olduunun temelini oluturmak

asndan nemlidir. rnein elik retimdeki enerji verimlilii ile etanol retiminin enerji
verimliliini kyaslamak anlaml olmayabilir. Tm imalatn enerji younluunu kyaslamak
daha mantkldr.
YIL Enerji Younluu 1000 TEP/ milyon TL

2003 0.3

2004 0.3

2005 0.25

2006 0.24

2009 0.2

TEP=Enerji birimidir.(Ton Edeer Petrol)

1 TEP= 41.868 GJ = 11.625 W he

Enerji Yneticisi

Bina Sanayi

20.000 m veya yllk

enerji tketimi 500
TEP ve zeri ise enerji
yneticisinden destek
 Endstriyel ilemlerde 50000 TEP
ve zeri ise enerji yneticisi
sorumluluunda enerji ynetim
alr.
birimi kurulur.

R: Bir iletmede alt sl deeri 4000 kcal/kg yllk 5000 ton(t) yakt yaklsn. Ve 1000 MWh enerji
tketilsin.Bu iletmenin yllk enerji tketimi TEP olarak ne kadardr?

Miktar Enerji Kayna Younluk Alt sl deer TEP evrim

katsays
1t Ta Kmr - 6100 0.610
1t Linyit - 9000 0.3
1t Tala - 3000 0.3
1t Elbistan Linyiti - 1100 0.11
1t Ham Petrol - 10500 1.05
1t Fuel-oil No=6 - 9860 0.986
1t Fuel-oil No=4 940 9600 0.96
1000 m Doalgaz 0.967 8250 0.825
1t LPG - 10900 1.09
1000 m LPG 2.4 27000 2.7
1t kWh Elektrik - 860 0.086

rnek zm:

4000 kcal/kg kmr iin evrim katsays 0.4 TEPtir.

1MWh elektrik iin evrim katsays 0.086 TEPtir.

Toplam Enerji Tketimi = 0.4*5000+0.086*10000 = 2860 TEP

Enerji Kullanm, Verimlilii ve Azaltlmas ile lgili 3 Temel Aratrma Konusu Vardr:

1.Enerjinin Verimli Kullanlmas Enerji TasarrufuSanayide enerji tasarrufu

Yaplarda enerji tasarrufu

Gnlk yaamda enerji tasarrufu

2. Yeni Enerji Kaynaklarnn Bulunmas ve Kullanlmas

Gne enerjisi
Rzgar enerjisi
Jeotermal enerji
Gel-git enerjisi
Bioktle enerjisi
3. Enerjinin Depo Edilmesi ve Yeni Sistemlerin Kullanm

Is pompalarnn kullanm
Termal sl depolama teknikleri

kar depolama teknii

Enerji Tasarruf Potansiyeli

Sanayide % 20
Binalarda ve hizmet % 30
Ulamda % 20

Bir Fabrikada Nerelerde Enerji Tasarrufu Yaplabilir?

1.retim yaplan binalarda

malat yntemi deitirilebilir
Mevcut tezgahlarda mmkn olduunca s yaltm yaplabilir
Bina yaltm yaplabilir
Is geri kazanm yaplabilir
Baz cihazlar iki amal kullanlabilir.
2.Enerji retimi ve tketimi ile ilgili boru hatalarnda
Boru kaaklar nlenebilir
Boru yaltm yaplabilir
3.Istlan ve soutulan idari binalarda
4.Su sarfiyatnda
5.Elektrik kullanmnda

Enerji Tasarruf nlemlerinin Geri deme Amortisman Sresi Asndan

Snflandrlmas
1.letme nlemleri: yaltm istemeyen kk nlemlerdir.
2.Kk yaltml ve ksa amortisman sreli nlemler.(amortisman sresi 2 yldan az)
3.Byk yatrml ve uzun amortisman sreli nlemler(amortisman sresi 2 yldan fazla)

Basit Geri deme Sresi= denklem(1)

Geri deme Sresi= denklem(2)

n=

Denklem 2 de

Y= yatrm tutar

Gy= yllk tasarruf (kg/yl, lt/yl, m/yl)

Ty= ortalama yakt fiyat (TL/kg, TL/lt ,TL/m)

Lf= faiz oran (%)

Ly= yakt fiat art oran (%)

rnek:

Bir fabrikada 10.000 TL lik yatrm yaplmtr.Yllk 2000 TL tasarruf yaplmtr.Faiz oran
% 60, yakt art oran % 40 ise geri deme sresini bulunuz?

zm:

Basit Geri deme Sresi= = 5 yl ise n= 5tir

Geri deme Sresi = 5 =8.25

ENERJ VERMLL LE LGL MEVZUAT ZET

(Kanun, ynetmelik, tzk, ynerge ve almalar)

 lk ynetmelik 1995 : Enerji tketimi fazla olan sanayi kurulularnn enerji
verimliliinin artrlmas iin alnacak nlemler
Bu ynetmeliin kapsad kurulular: maden iletme, yllk enerji tketimi 2000 TEP
ve zeri olan yerlerde , ticaret odasnda ve zel endstriyel alanlarda.
kincisi 1996 ylnda duyruldu: Enerji yneticisi yetitirmek amacyla enerji ynetimi
ve kursu hazrlanmtr.

Yrrle Giren Mevzuat

2 Mays 2007- Enerji Verimlilii Kanunu No:5627

9 Ekim 20008- Binalarda Is Yaltm Ynetmelii No: 27019
25 Ekim 2008 Enerji Kaynaklarnn ve Enerji Kullanmnda Verimliliin Artrlmas
Dair Ynetmelik No: 27035
5 Aralk 2008 Binalarda Enerji Performans Ynetmelii No: 27075
6 ubat 2009 Enerji Verimlilii Kapsamnda Yaplacak Yetkilendirmeler,
Sertifikalandrmalar, Raporlamalar ve Projeler Konusunda Uygulanacak Usul Ve
Esaslar Hakknda Tebli No:27133

Yetkilendirme Belgesi

EE
TMMOB
Baz niversiteler
irketlere eitim veriliyor .Bunlarn yetkileri 5 yl geerlidir.
Enerji etd ve danmanlk hizmetleri 3 ylda bir yenilenmesi gerekir.
Enerji yneticisi bina ve sanayide bulunur.
VAP : verimlilik artrc projeler ve bunlar destekler.
EVD : Enerji verimlilii danmanl( enerjinin verimli kullanlmas ile ilgili
hizmet verir 3 yl sreyle yenilenmesi gerekiyor)
Enerji kimlik belgesi yllk 1000 TEP ve zeri olan binalara veriliyor.Snf A, B,
C. G ye kadar.

Enerji Yneticisi Olma Zorunluluu

Sanayide 1000 TEP ve zeri
Binalarda yllk enerji tketimi 500 TEP veya 20.000 m alana sahip binalarda
Kamu kurulular dnda kalan endstriyel ilemler 50.000 TEP ve zeri ise enerji
yneticisi bakanlnda enerji ynetim birimi oluturmak zorundadr.
Sanayide Nerelerde Enerji Tasarrufu Yaplabilir?
Kazanlarda
Basnl hava sistemlerinde
Is geri kazanm cihazlarnda( s deitircisi , rekpratr, ekonomizer, s
tekerlei)
Fan ve pompalarda
Elektrik motorlarnda