De Regels Van Het Spel

De Regels van het Spel

INLEIDING TOT EN HANDLEIDING VOOR DE BEOEFENING VAN BHAKTI
Hayeshvar das
Sri Gaura Purnima
3 maart 1988 Amsterdam

DE REGELS VAN HET SPEL
Noch immer verla ngend val ik hem ten voet de Leraar mijn.
Veel te vroeg geroepen naar een heilig oord.
Mis ik hem als was het gister.
Het spel van Krishn a door hem aan mi j o n t v o u w t n o g s t e e d s n i e t v o l e i n d i g d.
Boeiend als altijd dichtbij en veraf.
Een nieuwe leraar gaf zijn zegen.
Ik prijs hem zelfs meer en w ijs eenieder zijn genade.

Bewerkt voor nieuw geïnitieerden
door Jagadbandhu das
Capelle aan den IJssel
8 juli 2007
2
INHOUDOPGAVE

HET SPEL ..................................................................................................................................................................... 5
Het onderricht van de Bhagavad‐gita ........................................................................................................................ 5
De waarachtige geestelijk leraar ................................................................................................................................ 6
De relatie leerling leraar ............................................................................................................................................ 7
De aandacht van de leerling verlicht de leraar .......................................................................................................... 8
Meester, dienaar en dienst ........................................................................................................................................ 8
De vijf basisregels van het Spel .................................................................................................................................. 9
Meditatie op de Heilige Naam ................................................................................................................................. 11
De tien overtredingen .............................................................................................................................................. 12
Sadhana: de weg van het gereguleerde leven ......................................................................................................... 13
De regels .................................................................................................................................................................. 14
Altaar ........................................................................................................................................................................ 14
Aratri ........................................................................................................................................................................ 15
Dienst ....................................................................................................................................................................... 15
Eerbetuigingen ......................................................................................................................................................... 16
Eerbetuiglngsmantra's ............................................................................................................................................. 16
Feesten en vasten .................................................................................................................................................... 19
Geboorte, huwelijk, dood ........................................................................................................................................ 20
Gedrag in de tempel................................................................................................................................................. 20
“Heilig afval” ............................................................................................................................................................ 21
Heilige teksten ......................................................................................................................................................... 21
De sattvische keuken en koken ................................................................................................................................ 22
KIeding en sieraden .................................................................................................................................................. 22
Kirtana ...................................................................................................................................................................... 23
Mala ......................................................................................................................................................................... 23
Mantra's ................................................................................................................................................................... 23
Offeren ..................................................................................................................................................................... 24
Omgang met niet‐bhakta's, bhakta's en de geestelijk leraar ................................................................................... 25
3
Ontspanning ............................................................................................................................................................. 26
Panchapatra ............................................................................................................................................................. 26
Planten en huisdieren .............................................................................................................................................. 27
Prasada ..................................................................................................................................................................... 27
Rechterhand ‐ linkerhand ........................................................................................................................................ 28
Reinheid ................................................................................................................................................................... 29
Sadhana .................................................................................................................................................................... 29
Tilaka ........................................................................................................................................................................ 30
Val ............................................................................................................................................................................ 31
Voeten en schoeisel ................................................................................................................................................. 31
Tenslotte .................................................................................................................................................................. 32
4
HET SPEL
Een westerling die het geestelijk onderricht van de Bhagavad‐gita als waar en zuiver accepteert,
weet in de regel niet dadelijk wat hij er in de praktijk van zijn dagelijks leven mee aanmoet. Het ligt
voor de hand dat hij eerst eens onderzoekt hoe men dit onderricht toepast in India, het land waar de
Bhagavad‐gita vandaan komt.
Het is duidelijk dat veel van de uiterlijke aspecten van het leven van de Bhagavata's niet klakkeloos
door een westerse bhakta kunnen worden overgenomen. Klimatologische en culturele
overwegingen zullen hem ertoe brengen de typisch Indiasche elementen van de Bhagavata‐traditie
terzijde te leggen en alleen datgene te aanvaarden wat universeel is.
Hij zal aan zijn nieuwe leven een algehele vorm geven die zo min mogelijk weerstand ontmoet in
zijn westerse omgeving. Deze handleiding tot de befoefening van bhakti, het liefdevol dienen van
Krishna en de Zijnen, is de neerslag van diverse op aanpassing ‐ niet op compromissen – gerichte
overwegingen van een westerling die jarenlang als een Indiase Bhagavata geleefd heeft en
geleidelijk naar een westers 'bhakti‐model' is toegegroeid. Er bestaat in India een eeuwenoude
traditie van leven volgens deze heilige tekst. Het is de traditie van de Bhaga‐vata's, de toegewijden
van Bhagavan, de Alvervulde, zoals Krishna in de Bhagavad‐gita wordt genoemd. De Bhaga‐vata's
leiden in barre, bijna naakte eenvoud hun innerlijk overrijke leven, sommigen in tempels en
kloosters, anderen in eigen huis.
Ze voorzien zich van uiterlijke kentekenen, waaraan hun omgeving hen dadelijk als bhakta's,
Krishna's toegewijde, herkent: de dubbele verticale kleistreep op het voorhoofd is er een van; het
kaalgeschoren hoofd met de losse lok aan de kruin een andere. Ze dragen slechts een of twee dunne
lappen, die hoewel altijd schoon, dikwijls gescheurd en gerafeld zijn, zodat ze er soms als bedelaars
uitzien.
Ze wil de nieuweling op weg helpen naar een peil van geloof en overgave, waarbij de bevreesdheid
voor het volgen van een geestelijk leraar plaats maakt voor vreugdevolle overgave aan zijn
liefderijke leiding. NB. Om een idee te krijgen van de meer traditionele Indiase weergave kan men
het boekje Arcana Dipika lezen van GPV ‐ Gaudiya Vedanta Publications. Verkrijgbaar via internet, in
de Tempel of op grote festiviteiten.
HET ONDERRICHT VAN DE BHAGAVAD‐GITA
Zonder aanvaarding van het onderricht van de Bhagavad‐gita en aanverwante teksten ‐ en zonder
de genade van Krishna ‐ kan niemand tot bhakti komen. De hoofdlijnen van dit onderricht luiden:
(1) Alle levende wezens in de ons omringende wereld ‐mensen, planten en dieren ‐ zijn in
hun kern identieke zielen, ieder voor zich ooit ten val gekomen uit hun oorspronkelijke geestelijke
staat en nu gevangen in zeer uiteenlopende stoffelijke omhulsels en bewustzijnsvormen.
(2) Deze zielen zijn onsterfelijk en verhuizen, wanneer hun lichaam het begeeft, naar de
kiem van een volgend lichaam, dat ze door hun geestelijke energie tot ontwikkeling brengen.
(3) De zielsverhuizing van lichaam tot lichaam wordt in grote lijnen geregeld volgens de wet
van het karma, de invloed van ons eigen doen en laten, die bepaalt of een ziel een 'hoger' of een
'lager' lichaam toekomt, of niet meer wedergeboren hoeft te worden.
5
(4) Ieder nieuw bestaan in een stoffelijk omhulsel is onvolkomen, aangezien dit omhulsel,
waarmee de ziel zich vereenzelvigt, onderhevig is aan ziekte, ouderdom en dood, zodat de ziel
daarin geen blijvende vrede en vreugde kent.
(5) Blijvende vrede en vreugde bestaan alleen in de zuiver geestelijke sfeer, Krishna's
Woning, waarheen de ziel zich op weg kan begeven vanuit de menselijke staat, doordat ze als mens
de Bhagavad‐gita kan begrijpen.
(6) Krishna's Woning is niet slechts een oord van ongerept Licht: dit Licht is Krishna's
uitstraling. Hijzelf, God in eigen Persoon, woont in het hart van het Licht met Zijn Wederhelft Radha
en alle eeuwig vrije en verloste zielen, die Hem in liefdevolle overgave dienen.
(7) De weg van liefdevolle overgave die naar Radha en Krishna in Hun Woning leidt is
eenvoudiger en tegelijk heerlijker dan de weg van volkomen verzaking van de stoffelijke wereld, die
tot vereniging met het Licht leidt, waardoor men zijn individualiteit verliest en met niemand, ook
niet met Krishna, de Alaantrekkelijke, een relatie kan onderhouden.
(8) De voorbereiding tot de terugkeer naar de zuiver geestelijke staat dient te gebeuren
onder leiding van een zelfverwerkelijkte ziel: deze manifesteert zich, hoewel ze innerlijk de
geestelijke sfeer toebehoort, in den lijve in de stoffelijke wereld als de geestelijk leraar.
(9) Die ziel is Krishna het dierbaarst die Zijn onderricht vertrouwelijk doorgeeft. De
geestelijk leraar zal zijn leerling dan ook altijd betrekken in activiteiten die vertrouwelijke
kennisverbreiding en de praktische toepassing van de kennis ten dienste staan. Dit leidt tot de
hoogste staat van geluk, met als gevolg dat de keten van dood en wedergeboorte breekt en de ziel
verlost binnenvalt in Krishna's Spel.
DE WAARACHTIGE GEESTELIJK LERAAR
De noodzaak van het volgen van een geestelijk leraar, door Krishna duidelijk aangegeven, betekent
dus dat de aspirant‐bhakta naar zo'n leraar op zoek dient te gaan. Krishna geeft de bhakta een
signalement mee: de leraar moet volkomen van de wereld onthecht zijn, vrij van verlangen naar
macht, geld en seks, en zich slechts wijden aan het liefdevol begeleiden van zijn leerlingen naar hun
Heer.
Zolang de nieuwe bhakta zich niet aan een levende leraar kan overgeven, doordat hij hem
onvoldoende kent en nog niet weet of hij hem werkelijk vertrouwen kan, dient hij de aanwijzingen
te volgen van een geestelijk leraar uit het verleden, die hij bijvoorbeeld kent uit diens geschriften. Zo
zijn er in het Westen velen die Srila A.C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada (1896‐1977), die de
wereld buiten India door zijn 'Bhagavad‐gita zoals ze is' met de praktische beoefening van bhakti
bekend heeft gemaakt, als geestelijk leraar aanvaarden in afwachting van hun ontmoeting met een
levende leraar.
Het is onjuist zich aan een verscheiden leraar vast te klampen, dat men geen andere leraar
meer wil kennen. Bij gebrek aan een levende leraar mist de bhakta namelijk zowel de nodige
persoonlijke bijsturing en aanmoediging als de nog belangrijker directe inspiratie. Hij mist de
mogelijkheid om de drie activiteiten te verrichten die Krishna de leerling terwille van zijn
geestelijke groei voorschrijft: (1) het brengen van eerbetuigingen aan de leraar, teneinde hem te
overtuigen van de werkelijke wil tot overgave aan Krishna, die hij vertegenwoordigt; (2) het stellen
6
van vragen toegespitst op de persoonlijke geestelijke vooruitgang van de leerling; (3) het bewijzen
van toegewijde dienst onder de deskundige leiding van de leraar.
Het ideaal is een leraar te vinden en te dienen die volkomen naar de geestelijke sfeer is
doorgebroken, zoals Srila Prabhupada en Srila B.R. Sridhara Deva Goswami er een was en zoals wij
er nu een zien in Sri Srimad Bhaktivedanta Narayana Maharaja. Het is beslist wenselijk zich over te
geven aan zo’n geestelijk leraar die zich in al zijn doen en laten op het dienen van Krishna richt. Men
kan in feite geen geestelijk leraar zijn zonder zelf een geestelijk leraar gediend te hebben tot diens
heengaan. Een geestelijk leraar in de zin van de Bhagavad‐gita maakt altijd door geestelijke
inwijding deel uit van een keten van geestelijk leraren, een sampradaya, die teruggaat tot een eerste
leraar, de stichter van zo'n sampradaya: Krishna Zelf of een van Zijn Avatara's. Een geestelijk leraar
voelt zich de eeuwige dienaar van zijn geestelijk leraar: altijd brengt hij hem zijn eerbetuigingen;
altijd mediteert hij op zijn kennis om daaruit voor zijn leerlingen te kunnen putten; altijd ziet hij de
begeleiding van zijn leerlingen als zijn persoonlijke dienst aan zijn geestelijk leraar.
DE RELATIE LEERLING LERAAR
Een leerling herkent de levende leraar niet alleen aan de hand van het signalement dat de Bhagavad‐
gita en andere teksten van hem geven, maar ook aan de ontroering die de ‐ diepere ‐ ontmoeting
met hem wekt. Zolang een nieuweling nog niet aan overgave aan een leraar toe is, zal de leraar zich
niet uitdrukkelijk aan hem kenbaar maken. Al zou de nieuweling omringd zijn door honderd
bhakta's die werkelijk als leraar zouden kunnen optreden, dan zou geen van hen de wijsvinger op
zijn eigen borst plaatsen en zeggen: "Probeer mij eens." Wel zal zo'n potentiële leraar een potentiële
leerling steeds geestelijke impulsen proberen toe te dienen, hem kennis schenken die hij verteren
kan, hem wegen wijzen die naar Krishna leiden, maar hoewel hij zo metterdaad al jaar en dag als
leraar werkzaam kan zijn, zal hij zich nooit met zo veel woorden als leraar opwerpen.
Leraar en leerling herkennen elkaar. Door zijn diepere inzicht gaat de herkenning van de
leraar aan die van de leerling vooruit. Een ware leraar staat overigens te allen tijde klaar iedere ziel
van dienst te zijn, dus in beginsel herkent hij bij voorbaat het hele mensdom als zijn hoog geëerde
leerling en is hij bereid, als Krishna het hem opdraagt en hem de faciliteiten biedt, de hele wereld
zijn geestelijke bijstand te verlenen.
De leerling herkent zijn leraar in het ervaren van diens onvoorwaardelijke dienende liefde
voor hem. Deze liefde is te vergelijken met de zelfwegcijferende genegenheid van een ouder, wie het
geluk van zijn kind werkelijk boven alles gaat. Het is in principe een ouderlijke vorm van liefde, door
haar opvoedende gerichtheid, die later, wanneer de leerling geestelijk op beide benen kan staan, een
sterk vriendschappelijk karakter kan krijgen. De leerling maakt dan ook het beste gebruik van de
omgang met zijn leraar wanneer hij zich onthoudt van familiariteit: een gemeenzame houding
getuigt niet van werkelijkheidszin, terwijl het juist de zin om tot de Werkelijkheid door te dringen
moet zijn, die de relatie tot de leraar haar gestalte geeft. Krishna benadrukt niet voor niets de
eerbetuiging door de leerling enerzijds en terughoudendheid van de leraar tegenover gebrek aan
eerbied anderzijds.
Ook voor de leraar geldt de wet van de eerbied, al kan de werking daarvan bij hem soms op
grofheid lijken. Zo kan hij met een leerling de vloer aanvegen om hem van het teveel aan ego af te
helpen dat de respectvolle wederzijdse omgang verijdelt. De leraar kan op dat ego moeten hameren
juist uit de diepste eerbied voor de ziel die erin gevangen zit. Hij zal dat echter niet doen, als hij niet
zeker weet dat zijn hamerslagen raak zullen zijn. Daarom accepteert hij ook alleen leerlingen van
7
wie hij zeker weet dat ze vooruit willen gaan: leerlingen die erkennen dat ze zich in een gevallen
toestand bevinden en alle hulp hard nodig hebben.
Eerbied over en weer betekent echter geen afstand. Waar onrealistische familiariteit een
onoverkomelijke blokkade vormt, creëert reële eerbied de bedding voor een ononderbroken stroom
van vertrouwelijkheid en genegenheid. Deze geestelijke genegenheid nu is de grond, de drijfveer, de
weg en uiteindelijk ook het doel van bhakti. Ze is de bhakti zelf en daardoor in alle fasen, ook in de
prilste van het begin, genietbaarder dan wat dan ook. Omdat bhakti de vervulling van al onze
emotionele behoeften is, moet zich dadelijk in het begin al de ervaring van waarachtige
vertrouwelijkheid en genegenheid openbaren. Dit is de toets van de authenticiteit van de relatie.
Bhakti is de weg van het hart.
DE AANDACHT VAN DE LEERLING VERLICHT DE LERAAR
De relatie van leerling en leraar is de voorbereiding op de relatie van de ziel en Krishna. De leraar
vertegenwoordigt, via de geestelijke erfopvolging van leraren (guru‐param‐para), welke door een
Avatara van Krishna uit de geestelijke sfeer in onze wereld is neergelaten, Krishna Zelf en Zijn
genade. Een leraar van het hoogste niveau (paramahamsa) is soms niet in staat zijn leerlingen
woordelijk te onderrichten, doordat zijn voortdurende vervoering hem de spraak beneemt. Een
leraar van lager niveau kent deze vervoering alleen bij vlagen, veelal ook vlagen van geringere
intensiteit, maar kennen moet hij ze, anders heeft zijn onderricht geen kracht en kan hij niet als
leraar worden beschouwd.
In elke werkelijke leraar moet Krishna's liefde zich geopenbaard hebben, anders kan hij haar
niet overdragen. Al is zijn ervaring van deze liefde maar sporadisch en net genoeg om er geestelijk
door overeind te blijven, dan brengt zijn geestelijke overdracht de ervaring weer op gang en
verhevigt haar: hoe intenser zijn overdracht, hoe intenser zijn ervaring. Doordat hij hoe dan ook
geeft, in dienst van zijn verscheiden leraar en Krishna, zegent Krishna zijn liefdevolle ijver met
verdieping van zijn kennis en verhoging van zijn vreugde. Daarom dient de leerling zijn leraar vraag
na vraag te stellen, want er komt veel meer uit de leraar, ook aan woordelijke antwoorden, dan de
leraar zelf beseft dat er in hem zit. Zoals Srila Prabhupada zegt: "De aandacht van de leerling verlicht
de leraar."
Dit is een heilig mysterie. Het proefondervindelijk werkzame verstand heeft er geen
verklaring voor. We kunnen alleen eerbiedig aannemen, uit geestelijke bron, dat de houding van
gehoorzame dienstbaarheid van de leraar, waarbij zijn verstand geen eigen onderzoek wil leiden,
maar zich laat leiden door Krishna's onderzoek naar zijn gewilligheid, alle blokkeringen in hem
wegneemt, zodat Krishna's wijsheid en liefde als nectar uit zijn mond en ogen komen vloeien. Hoe
meer hij Krishna terwille is, hoe meer Krishna zich van hem meester maakt. Door de leraar vraag na
vraag te stellen dwingt de leerling hem Krishna tot het uiterste terwille te zijn, zodat Zijn genade
hem overstelpt. Krishna geeft hem lotusogen en maakt zijn mond tot een lotusmond en de leerling
die zijn leraar zo ziet buigt zich voor zijn lotusvoeten neer.
MEESTER, DIENAAR EN DIENST
Als er geen moment komt waarop de leerling zijn leraar zo als Meester ervaart, kan hun relatie geen
vrucht dragen. Voor elke werkelijke leerling komt het ogenblik dat hij beseft dat zijn leven in
8
handen van zijn leraar ligt. Hij voelt zich dan zijn eigendom en begint zich aan zichzelf te ergeren
wanneer hij dingen doet, woorden uitspreekt of gedachten denkt, waarvan hij weet dat ze zijn leraar
geen voldoening schenken. Hij wil met al zijn gedachten, woorden en daden een bron van vreugde
zijn voor zijn leraar. Hij wil de volmaakte dienaar zijn van de dienaar van Krishna's liefde.
Zo'n “bloeiende” leerling steelt het hart van de leraar. Hoewel de leraar, evenals Krishna,
iedereen gelijk‐ en welgezind is, manifesteert hij mateloze genegenheid jegens de leerling die zich
aan zijn bescheiden meesterschap uitlevert. Zo'n leerling wordt voor hem Krishna's tastbare
genade. Hij wordt zijn dierbaar juweel en op zijn beurt levert de leraar zich aan deze volmaakt
gewillige en meegaande dienaar uit. In hun volgroeide geestelijke relatie zijn leraar en leerling zo
elkaars dierbaar eigendom, zoals ook Krishna het Eigendom is van wie zich in toegewijde liefde aan
Hem overgeeft.
Deze volgroeide relatie manifesteert zich overigens niet als een doorlopende tranenvloed.
De stroom van spirituele emotie over en weer neemt altijd de vorm aan ‐ en vormt altijd de kracht
van ‐ toegewijde dienst aan Krishna. Deze toegewijde dienst wordt onderscheiden in negen
activiteiten, en wel:
(1) geestdriftig luisteren naar uiteenzettingen van de heilige kennis (shravanam);
(2) de heilige kennis gretig uiteenzetten alsook de Heilige Namen van Radha en Krishna
verheerlijkend aanroepen (kirtanam), bij voorkeur in de vorm van de Hare Krishna‐mantra;
(3) mediteren op het gelukzalig Spel van Radha en Krishna met alle zielen (smaranam);
(4) Hun lotusvoeten en die van Hun vertegenwoordiger, de geestelijk leraar, dienen (pada‐
sevanam);
(5) Hen eren in Hun Gedaante als altaarbeeld, met eerbetuigingen,
offergaven, muziek, dans, zang (archanam);
(6) Krishna via de leraar praktische dienst bewijzen (dasyam), die rechtstreeks of zijdelings
verband houdt met de bijzondere taak van de leraar: kennisverbreiding;
(7) Radha en Krishna aanbidden (vandanam), niet om iets van Hen gedaan te krijgen, maar
om Hun toegewijde liefde te bewijzen;
(8) via de geestelijk leraar vriendschap met Radha en Krishna aangaan (sakhyam);
(9) zich volkomen aan Hen overgeven (atma‐nivedanam) .
DE VIJF BASISREGELS VAN HET SPEL
Wie tot deze zuivere geestelijke dienst wil doordringen, zo leren Krishna en Zijn vertegenwoordiger,
de geestelijk leraar, moet zich eerst ontdoen van de sterkste banden met de stoffelijke wereld.
Zonder deze banden te staken kan de leerling overigens ook niet in werkelijke relatie tot de leraar
treden. Wie per heilige gelofte deze banden verbreekt moet door de leraar worden aangenomen. De
leraar kan zich tegenover een leerling die zich wil overgeven weliswaar uiterst terughoudend
opstellen, op het onvermurwbare af, maar dat is alleen om diens ernst op de proef te stellen.
Verbreking van de materiële banden geschiedt door het volgen van de vijf basisregels, en wel:
9
( 1) onthouding van het eten van vlees, vis, ei en producten waarin deze substanties
verwerkt zijn;
(2) onthouding van het gebruik van alcohol, drugs, tabak, koffie, thee en wat dies meer zij;
(3) onthouding van 'ongeoorloofde seks';
(4) onthouding van kansspel en van eigenzinnig getheoretiseer
over het kennisonderricht;
(5) meditatie op de Heilige Naam.
Onthouding van het eten van vlees, vis enz. en het gebruik van alle dierlijke producten die door jacht
of slacht zijn verkregen zijn daden van mededogen tegenover zielen in meer ontwikkelde
levensvormen. In feite neemt men bij wat men ook eet altijd het lichaam tot zich van andere levende
wezens. Aardappels en rijstkorrels zijn ook lichamen van zielen, maar in zulke lichamen ervaart de
ziel, die ervan beroofd wordt, minder leed dan de ziel in een koe of kip die gekeeld wordt, al
probeert men dat nog zo vriendelijk te doen. Een dienaar van Krishna berokkent niemand onnodig
leed. Hij is het die inderdaad geen vlieg kwaad doet. Hij is niet alleen bekommerd, zoals zovelen, om
het welzijn van zeehondjes, panda's en blauwe vinvissen, maar ook om dat van spekvarken,
braadhaan en worstkoe. Hij ziet in alle wezens, van moskruimel tot mammoet, zijn broeder en
zuster, wier levensgeluk hem heilig is. Het spijt hem dat hij terwille van de instandhouding van zijn
lichaam andermans lichaam eten moet, en daarom gaat hij bij de keuze van zijn voedsel zo
mededogend mogelijk te werk. Zich dood vasten mag hij volgens de Bhagavad‐gita niet: hij dient
actief te zijn en zich te voeden met plantaardig voedsel, dat hij eerst aan Krishna offert.
Een dienaar van Krishna gebruikt ook geen producten van jacht of slacht als
gebruiksvoorwerp. Voorwerpen van leer of bont zal hij alleen gebruiken als hij met zekerheid weet
dat ze afkomstig zijn van dieren die een natuurlijke dood gestorven zijn. Een bhakta draagt normaal
geen leren riem, handschoenen, schoeisel, tas, jas, beurs, portefeuille en wat dies meer zij. Hij zit niet
op leren meubilair. Hij leest niet uit in leer gebonden boeken. Verder is hij altijd op zijn hoede bij de
aanschaf van producten die op het eerste gezicht niets met jacht of slacht te maken hebben, maar die
bij nader onderzoek stijf staan van een geleermiddel dat bijvoorbeeld van koeiebotten is
gefabriceerd: zoals gelatine, de meeste zeepsoorten, tandpasta's, kauwgums. Ook omdat er bij de
fabricage ervan slachtproducten zijn gebruikt onthoudt hij zich van het consumeren van
kristalsuiker en van de meeste brood‐ en kaassoorten uit de winkel. Al deze kieskeurigheid maakt
zijn leven er niet makkelijker op, maar we beweren dan ook niet dat het geestelijk leven, dat het
hoogste geluk brengt, niet een zekere inspanning vraagt.
De onthouding van tabak, drugs, alcohol enz. leidt uiteraard tot nuchterheid. Een dienaar van
Krishna heeft altijd een helder hoofd. Doordat hij vrij is van verslaving aan
bewustzijnsveranderende stoffen, sappen en dampen, kan hij in dienst van Krishna altijd
onverstoorbaar recht op zijn doel af gaan. In een wereld waarin bijna iedereen min of meer
beneveld is en van de ene verwarring in de andere valt, is de nuchtere toegewijde altijd in gezond
evenwicht.
De onthouding van 'ongeoorloofde seks' betekent dat de bhakta geen seksuele handelingen
verricht die niet het verwekken van wettige kinderen ten doel hebben. Dus is hij voor het oog van
Krishna ongehuwd, dan huldigt hij het celibaat. In een Krishna‐bewust huwelijk kunnen man en
10
vrouw zich uit liefde verenigen om een ziel, die hoe dan ook wedergeboren moet worden, als hun
kind bij zich te krijgen, opdat ze haar zullen kunnen leren hoe ze haar werkelijke geluk kan vinden.
Bij de beoefening van bhakti bewaren ongehuwde bhakta's en bhaktins de nodige afstand
van elkaar. Het momenteel in Nederland gebruikelijke gezoen links en rechts staat ver af van de
sfeer waarin de bhakti bloeit. Ongehuwde bhakta's en bhaktins zorgen ervoor dat ze nooit alleen
met elkaar zijn, zelfs niet in een telefoongesprek, tenzij het niet anders kan. Ze willen het koste wat
het kost vermijden elkaar op gedachten te brengen, welke vanzelf ontstaan door fysiek en/of
mentaal samenzijn, die de aandacht van de liefdevolle toewijding tot Krishna afleiden. Zo passen ze
het beginsel van de spirituele reinheid toe.
Wil men dit zorgvuldig bewaren van afstand tussen de seksen verwerpen als zijnde typisch
Indiasch, dan vergeet men dat de hele Indiase samenleving eeuwenlang doortrokken is geweest van
de geest van bhakti. De geleidelijke vermindering van de afstand tussen de seksen in India is recht
evenredig aan het verval van de bhakti in dit land, waarin ze aan de wereld geopenbaard werd. Een
westerse bhakta die ernst maakt met zijn geestelijke groei mag op dit punt Indiaser dan de Indiaas
zijn.
Het hele idee van deze afstand is dat men zich door het materiële mechanisme van de
seksuele aantrekking niet laat verlokken tot een valse vereenzelviging met zijn uiterlijke mannelijk‐
of vrouwelijkheid. De beginnende bhakta heeft geen 'realisatie' van zijn eeuwige identiteit. Of hij
uiteindelijk in de geestelijke wereld, wanneer hij in Krishna's Spel zal worden opgenomen, man of
vrouw, jongen of meisje zal zijn, zal hem pas in de hoogste bloei van zijn bhakti geopenbaard
worden. Hoe langer hij zich met de sekse van zijn lichaam blijft identificeren, hoe langer die
gelukzalige openbaring uitblijft.
De onthouding van kansspel en onnodig getheoretiseer over Krishna bhakti
leidt tot een leven in zuivere waarheid. Tijd noch energie gaat daarbij verloren aan de verdwazende
werking van de stoffelijke natuur, Maya, die slechts tot bedoeling heeft de ziel haar terugkeer tot
haar liefdesdienst aan Krishna te bemoeilijken.
Door het naleven van de vier beschreven onthoudingen verwerft de gebonden ziel zich dus
de vier positieve eigenschappen van mededogen, helderheid, reinheid en eerlijkheid. Zonder zich
deze eigenschappen steeds meer eigen te maken zal geen enkele bhakta erin kunnen slagen de vijfde
hoofdregel, die van het mediteren op de Heilige Naam, zo na te leven, dat hij door Krishna's genade
tot de staat van zuivere liefde zal worden bevorderd.
MEDITATIE OP DE HEILIGE NAAM
Pas wanneer de geestelijk leraar ervan overtuigd is dat de leerling in staat is de vier gevraagde
onthoudingen na te leven, zal hij hem, indien hem dit in alle nederigheid verzocht wordt, inwijden in
het mediteren op de Heilige Naam. Hoewel de leerling misschien al op de Heilige Naam heeft
gemediteerd, is dat niet als werkelijke meditatie te beschouwen, maar als voorbereiding daartoe.
Hoewel de Heilige Naam als klankenreeks al aan de leerling bekend kan zijn en dat in de meeste
gevallen ook is, aangezien deze klankenreeks als zodanig geen inwijdingsgeheim is, is daarmee de
Heilige Naam niet werkelijk aan de leerling bekend.
De werkelijke overdracht van de Heilige Naam, de overdracht van het wezen van de Naam,
dat niet in een klankenreeks is vast te leggen, geschiedt in het uur van de inwijding. De geestelijk
11
leraar, die als toegewijde dienaar van de Heilige Naam moet worden aangemerkt, heeft zijn
persoonlijke, diepere realisatie van de Naam. Het is nu vanuit deze realisatie, vanuit zijn liefde die
hij voor de Naam gekregen heeft, dat hij zijn leerling de Naam geeft. Hij geeft dus geen formule, zoals
een cijfercombinatie; waarmee iemand een bepaald slot kan openkrijgen, dat zich ergens in de
wereld der materiële begoocheling bevindt ‐ nee, hij geeft zijn liefde voor de Naam, waardoor de
leerling de toegang tot de hele geestelijke en materiële Werkelijkheid ontsloten wordt.
De geestelijke overdracht van de Heilige Naam kan overigens voor het gevoel van de leerling
weinig of geen verschil vertonen met het overige onderricht dat de leraar hem al ter voorbereiding
op zijn inwijding heeft toevertrouwd. Het feit wil dat de geestelijk leraar leeft uit zijn liefde voor de
Naam en in alles wat hij zegt of doet van deze liefde blijk geeft. Het is dus eigenlijk juist
geruststellend, wanneer de overdracht plaatsvindt op een manier die de leerling vertrouwd
voorkomt, al is er natuurlijk altijd de bijzondere 'ernst van het moment'. Immers, de verbintenis die
door overdracht van de Heilige Naam wordt aangegaan geldt voor altijd ‐ of zoals de traditie het
stelt: voor eeuwig. De leerling heeft zich voorgoed verbonden Krishna te dienen via de leraar; de
leraar heeft zich voorgoed verbonden Krishna te dienen via de leerling. Komt de leerling overigens
in dit leven niet tot Krishna, dan krijgt hij krachtens zijn inwijding de kans in een volgend leven tot
Krishna te komen. Hij volgt dan weliswaar waarschijnlijk een andere leraar ‐ in een enkel geval een
incarnatie van de leraar die hem inwijdde ‐, maar welke leraar hij ook dient, omdat zij allen Krishna
dienen, zijn zij allen één. Vandaar dat de leerling leraarverbintenis eeuwig wordt genoemd.
Anders dan een gewone naam, die altijd betrekking heeft op een persoon of zaak van
vergankelijke aard, heeft de Heilige Naam betrekking op de Onvergankelijke. Wanneer de Heilige
Naam met liefdevolle aandacht wordt uitgesproken, openbaart de Onvergankelijke Zich in de Naam.
Daarom is de Heilige Naam gelijk aan Degene die ermee benoemd wordt. De Naam is Krishna en
Krishna is de Naam. Dit is het kostbaarste geheim van elke bhakta en bhaktin.
DE TIEN OVERTREDINGEN
Hoewel de geestelijk leraar bij de inwijding in het mediteren op de Heilige Naam zijn liefde voor de
Naam toont en zo zijn leerling tot liefdevol mediteren wil inspireren, gebeurt het in veel gevallen dat
de leerling na verloop van tijd moeite met zijn meditatie krijgt. Dat komt dan doordat hij
'overtredingen' tegen de Heilige Naam begaat.
Deze overtredingen zijn de normaalste zaak van de wereld, omdat de leerling nu eenmaal
aan alle kanten door de wereld omringd is en innerlijk volkomen van de wereld doortrokken.
Teneinde de leerling te helpen met de Naam in het reine te komen, hebben de geestelijk leraren in
de lijn van Sri Chaitanya, de Gouden Avatar, die het mediteren op de Heilige Naam als de enige
verlossingsweg voor onze tijd heeft verkondigd, de overtredingen onderscheiden in tien
hoofdtypen. Aan de hand van deze lijst kan de leerling bij zichzelf nagaan welke overtredingen hij
begaat en zichzelf corrigeren. Mocht hij uiteindelijk 'foutloos' mediteren, maar ervaart hij niets van
Krishna's liefde, dan is het juist zijn trots op zijn foutloosheid die Krishna ervan weerhoudt hem in
Zijn liefde op te nemen. Sri Chaitanya leert in Zijn Achtledig Onderricht (Sri Chaitanya Caritamrta )
dat men de Heilige Naam alleen door uiterste nederigheid ertoe kan brengen Zich kenbaar te maken.
De tien overtredingen tegen de Heilige Naam (nama‐aparadha's) zijn:
(1) het beschimpen of kleineren van grote bhakta's, die de Heilige Naam verbreiden;
12
(2) menen dat de namen van goden, zelfs die van Brahma en Shiva, gelijk zijn aan de Heilige
Naam; of trachten de Hoogste Godspersoon los te zien van Zijn Heilige Naam en Eigenschappen, als
zouden Deze slechts van de wereld zijn;
(3) menen dat de geestelijk leraar een gewoon mens is en hem zijn verheven positie
misgunnen;
(4) geringschattend spreken over de heilige teksten;
(5) menen dat de heerlijkheid van de Heilige Naam op overdrijving of verbeelding berust;
(6) een eigen interpretatie geven van de Heilige Naam;
(7) menen dat men door kan blijven gaan met zondigen vanuit de gedachte dat de Heilige
Naam de terugslagen van alle zondig doen en laten teniet doet;
(8) menen dat het mediteren op de Heilige Naam van hetzelade niveau is als het bedrijven
van ritualistische activiteiten die materiële verheffing ten doel hebben;
(9) de heerlijkheid van de Heilige Naam openbaren aan mensen die er niets van begrijpen of
willen geloven;
(10) geen eerbied of liefde voor de Heilige Naam hebben en blijven denken dat men zijn
lichaam is en eigenaar van de bezittingen van het lichaam, ook al is men over de heerlijkheid van de
Heilige Naam onderricht;
Wie onder leiding van de geestelijk leraar getrouw zijn toegewijde dienst verricht en er bij
het mediteren op de Heilige Naam op let geen overtredingen te begaan, krijgt geleidelijk de
evenwichtige geest en het ontvankelijke hart waarin Krishna liefdevol Zijn genade legt.
SADHANA: DE WEG VAN HET GEREGULEERDE LEVEN
Maya, de begoochelende meesteres van de materiële wereld, probeert de bhakta steeds uit het lood
te slaan door hem met angst en lust en alles daar tussenin te laten reageren op ontwikkelingen en
gebeurtenissen waarmee ze hem confronteert. De geestelijk leraar helpt zijn leerling onverschillig te
worden ten aanzien van Maya's gerommel en gestook. Hij geeft hem behalve de Heilige Naam een
stramien voor al zijn levensdagen, waar hij niet van af mag wijken, tenzij met speciale toestemming.
Dit stramien wordt sadhana genoemd, het 'middel' dat tot het gewenste doel moet leiden; en de
leerling is dan de sadhaka, degene die het geboden middel te baat neemt.
Ideaal gesproken, neemt de bhakta zijn intrek in een ashram van zijn geestelijk leraar en
bewijst daar volgens de geldende regel zijn dienst aan Radha en Krishna, die vanaf Hun altaar zijn
leven steeds meer vergeestelijken. In Nederland staan zulke ashrams niet overal langs de weg,
terwijl bovendien niet veel bhakta's zich zonder meer van hun huiselijke en maatschappelijke
verantwoordelijkheden zullen kunnen losmaken. Daarom zullen ze van hun huis een ashram
moeten maken en er een altaar voor Radha en Krishna installeren.
Dit altaar nu vertegenwoordigt de leraar en Krishna tegelijk en geeft de leerling die er op de
gewenste manier mee omgaat de kracht en inspiratie om de hem opgelegde sadhana met succes toe
te passen. Het is als een zon, die zijn leven verlicht en verwarmt. Door in gereguleerde dienst met
zijn altaar om te gaan krijgt de bhakta zicht op alle innerlijke knelpunten die zijn overgave
13
bemoeilijken en leert zich daarmee meten. Als hij door deze weerstanden heen breekt naar de
levende bhakti, verschijnt er een tweede altaar, in het tempel van zijn hart. Waar hij ook gaat, overal
draagt hij Radha en Krishna met zich mee. En ieder die naar hem luisteren wil vindt de weg naar
onvergankelijk geluk in volmaakte schoonheid en liefde.
DE REGELS
De regels van het Spel dienen ertoe de aandacht van de bhakta, die zich eraan houdt, geleidelijk van
Maya's begoocheling af te wenden en op Krishna's Werkelijkheid te richten. Hij zal ze niet meteen
allemaal strikt kunnen navolgen, maar hoe meer hij daar in slaagt, hoe duidelijker hem het belang
van deze navolging wordt. De regels helpen hem een psychologische ommekeer in zijn leven teweeg
te brengen, de 'bekering' van uitbuiting tot toewijding.
Hieronder worden de belangrijkste aanwijzingen en regels gegeven. Waar een
tegenstribbelende leerling aan duizend aanwijzingen nog niet genoeg heeft, begrijpt een gewillige
leerling al uit tien waar het om gaat en weet hij zelfs zijn bhakti te ontwikkelen in omstandigheden
waarvoor nooit regels zijn geformuleerd.
Een bhakta die de regels wil volgen is rijp voor zijn “eerste initiatie”, waarbij hij zijn mala* en zijn
geestelijke naam ontvangt; een bhakta die plezier in het leven volgens de regels heeft gekregen is
rijp voor zijn “tweede initiatie”, waarbij hij de Gayatri‐mantra's ontvangt en de Murti ‐ het
Altaarbeeld van Radha‐Krishna ‐ dienen mag.
(Termen voorzien van een asterisk (*) worden apart besproken.)
ALTAAR
Het altaar dient te worden geplaatst in een (gedeelte van een) vertrek vrij van meubelen en vrij van
attributen die niet rechtstreeks met Krishna te maken hebben; in dit vertrek gaat men ongeschoeid
en men zit er op de grond.
Een altaar is meestal trapvormig, met drie plateaus, en staat in de regel tegen een muur
geschoven. Het kan in lichte kleuren worden geschilderd of met een schone doek, liefst van zijde,
worden bedekt. Bij het altaar hoort een scherm, waarmee het op gezette tijden aan het oog kan
worden onttrokken.
Bij het altaar behoren eveneens, afgezien van de bloemen en versieringen waarmee de
bhakta het verfraait, op een apart laag tafeltje ter linkerzijde, bepaalde attributen, zoals een
klepelbelletje, een koperen waterpotje met lepeltje (panchapatra*), een wierookstandaardje, twee
tot vier olielampjes, als ook een dienblaadje met een reeks kleine glaasjes of metalen bekertjes.
Op het onderste altaarplateau plaatst de bhakta, in de traditie van Srila Prabhupada,
eerbiedig van links naar rechts een portret van zijn Guru, van Srila Prabhupada, van Srila
Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakur, van Srila Gaura Kishora Das Babaji en van Srila Bhaktivinoda
Thakur, allen en face, zittend en ten voeten uit. Op het middelste plateau plaatst hij een afbeelding
van Sri Chaitanya, de Krishna‐avatara die door Zijn eigen leven Krishna‐bhakti onderwees, met Zijn
vier Metgezellen, allen en face, staande en ten voeten uit. Op het bovenste plateau tenslotte plaatst
hij een afbeelding van Radha en Krishna, en face, staande en ten voeten uit.
14
ARATRI
Aratri is het eren van Radha‐Krishna door Hun op gezette tijden of bij bepaalde gelegenheden
wierook, bloemen enz. te offeren. Bij een uitgebreide aratri worden wierook, ghivlammetjes, water,
een doekje, een bloem, de eer van de wuifkwast (chamara ‐ yakstaarthaar) en de koelte van een
waaier van pauwenveren geofferd. In de huiskamertempel kan door de beginnende bhakta worden
volstaan met wierook en een bloem. Hij verricht alle handelingen zo veel mogelijk met de
rechterhand*.
De bhakta brengt zijn eerbetuigingen*, reinigt zich met het panchapatra* en ontsteekt de
altaarlampjes. Hij stelt zich links van het altaar* op. Als hij een schelphoorn heeft, reinigt hij het
mondstuk met drie druppels uit het pancha‐patra, blaast drie tonen, die elk de heilige klank OM
vertegenwoordigen, reinigt het mondstuk opnieuw en legt de hoorn weg, terwijl eventueel
aanwezige bhakta's hun eerbetuigingen brengen. Vervolgens sprenkelt hij drie druppels op het
altaarbelletje, dat hij in de linkerhand neemt, en op de onderkant van drie staafjes wierook, die hij
aansteekt aan een altaarlampje, en terwijl hij het belletje lieflijk laat rinkelen beschrijft hij
klokwijzergewijs met de wierook, rustig en eerbiedig, vier cirkels om Krishna's voeten, twee om Zijn
navel en zeven om Zijn hele gedaante. Hetzelfde doet hij bij Radha, Chaitanya en Zijn Metgezellen
Nityananda, Advaita, Gadadhara, Srivasa en tenslotte bij alle Guru's,
van de oudste (rechts) naar zijn persoonlijke leraar (links). Tenslotte beschrijft hij met de wierook
enkele cirkels om het geheel van de eventueel aanwezige bhakta's ter ere van de Opperziel in hun
hart.
Hij plaatst de wierook in een standaardje aan de voet van het altaar en neemt nu, na
besprenkeling en onder hernieuwd belgerinkel, de offerbloem in zijn rechterhand en beschrijft ook
daarmee cirkels, ditmaal echter alleen rondom de voeten, vier maal bij elk en eenmaal om het geheel
der aanwezige bhakta's. Hij legt de aldus gewijde bloem aan de voeten van zijn leraar of geeft haar
aan een bhakta, die eventuele anderen eraan kan laten ruiken.
Tijdens het offeren zingt de offerende bhakta (pujari) de eerbetuigingmantra* voor zijn Guru
en voor Srila Prabhupada en de Panchatattva‐mahamantra en de Hare Krishna‐mahamantra (zie
Mantra's). In aanwezigheid van meer bhakta's kan een van hen voorzingen en zo een kirtana*
leiden. Tot slot blaast de offerende bhakta, zoals beschreven, weer driemaal op de schelphoorn en
brengt andermaal zijn eerbetuigingen, hierin door de anderen gevolgd.
DIENST
Minstens zo belangrijk als het mediteren op de Heilige Naam is de dienst die men doet. De Heilige
Naam geeft inzicht in het wezen van het dienen en het dienen geeft inzicht in het wezen van de
Heilige Naam. Een bhakta vraagt zich in elke situatie en bij elke verandering van situatie af: wat kan
ik hier en nu voor Krishna doen? De leerling die er niet in slaagt een innerlijke houding van gretige
dienstvaardigheid jegens de bhakta's, zijn leraar en Krishna te ontwikkelen, blijft hangen. Praktische
activiteit in Krishna’s dienst schenkt onze zinnen, die steeds naar de bevrediging van het nemen
zoeken, de hogere bevrediging van het geven, waardoor ze niets anders meer willen.
15
EERBETUIGINGEN
Eerbetuigingen dienen ertoe de bhakta te zuiveren van trots. Ze behoren met overgave te worden
gebracht in de situaties waarin ze gepast zijn aan bhakta's, de geestelijk leraar en voor het altaar*.
De diepere eerbetuigingen namaskara en dandavat kunnen vervangen worden door de anjali, indien
er niet‐bhakta's aanwezig zijn, die met schrik of spot op het voor hen ongewone eerbetoon kunnen
reageren.
Anjali
Zittend of staand, brengt de bhakta zijn handen met de palmen licht gebogen ter hoogte van zijn kin
tegen elkaar, waarbij de vingertoppen elkaar raken en waarbij hij degene die hij groet of eer brengt
respectvol aanziet; zijn hoofd buigend, raakt hij vervolgens met de vingertoppen van de nog steeds
samen geheven handen even zijn voorhoofd aan, waarna hij zijn handen laat zakken.
Namaskara
De bhakta knielt neer en raakt met zijn voorhoofd de grond aan, waarbij hij zijn handen gestrekt,
met de palmen omlaag, aan weerszijden van zijn hoofd legt; op zijn knieën overeind komend, brengt
hij de anjaligroet en staat op*
Dandavat
De bhakta legt zich languit met gestrekte armen neer en raakt eerst met zijn gesloten linkeroog, dan
met zijn gesloten rechter oog de grond aan; via namaskara en anjali staat hij op. De dandavat wordt
in de regel alleen door mannen gebracht. (dandavat betekent als een stok) De Murti's op het altaar*
en de geestelijk leraar worden door bhaktins altijd geëerd met de namaskara, door bhakta's met
namaskara of dandavat. Namaskara en dandavat worden voor de leraar meestal frontaal gebracht,
voor de Murti's altijd zijdelings, met de linkerzijde, die van het hart, naar Hen toegewend.
EERBETUIGLNGSMANTRA'S
Bij het brengen van een eerbetuiging* spreekt de bhakta altijd een passende eerbetuigingsmantra
uit, hetzij fluisterend, hetzij halfluid, de mantra voor de leraar hardop.
De eerbetuigingsmantra voor een bhakta luidt:
vancha‐kalpa‐tarubhyash cha
kripa‐sindhubhya eva cha
patitanam pavanebhyo
vaishnavebhyo namo namah
16
U, die elks diepste wens vervult,
0 dienaar van de Opperheer,
En die gevallenen verheft,
Zee van genade, breng ik eer.
De eerbetuigingsmantra voor Srila Bhaktivedanta Narayana Maharaja luidt:
namah om vishnu‐padaya
Radhikayai priyatmane
Sri‐Srimad‐Bhaktivedanta‐Naranaya
Iti namine
Ik breng mijn eerbetuigingen aan Vishnu’s plaatsbekleder;
die zeer geliefd is door Srimati Radhika.
Sri‐Krsna‐lila‐kathane
Sudaksam Audarya‐Madhurya‐gunais
Srila Narayana Maharaja is een expert in het beschrijven van Krsna lila.
Hij is begiftigt met de kwaliteiten van grootmoedigheid en zoetheid en
hij is de beste van de grote zielen. Omdat hij altijd Krsna’s zoetheid ervaart;
is Hij in staat deze zoetheid altijd aan anderen uit te delen.
Ik kniel neer met mijn hoofd voor zijn lotusvoeten.
Tridandinam bhakta‐siromanim ca sri‐Krsna‐padabja‐Dhrtaika‐hrdi
Caitanya‐lilamrta‐sara‐saram narayanam tvam satatam pradadye
Tridandi sannyasi Srila Narayana Maharaja het kroonjuweel van de toegewijden,
Is altijd in gedachte bij de lotusvoeten van Radha en Krsna in zijn hart,
17
speciaal als Krsna Srimati Rhadika dient. Hij mediteert diep op Sri Caitanya Mahaprabhu en de
wezenlijke redenen voor Zijn nederdaling. Ik buig mij neer voor de lotus voeten van Srila Narayana
Maharaja, die onnoembare transcendentale kwaliteiten bezit.
De eerbetuigingsmantra voor Sri Chaitanya luidt:
namo maha‐vadanyaya
krishna‐prema‐pradaya te
krishnaya krishna‐chaitanya
namne gaura‐tvishe namah
De Hoogst Genaderijke eer.
Weids strooit Hij Krishna's Liefde uit:
Krishna Chaitanya, Krishna Zelf,
Met stralende lichtgouden huid.
De eerbetuigingsmantra voor Sri Chaitanya en Zijn Metgezellen luidt :
pancha‐tattvatmakam krishnam
bhakta‐rupa svarupakam
bhaktavataram bhaktakhyam
namami bhakta‐shaktikam
Eer aan Sri Krishna, die Zich toont
In vijf Gedaanten: Krishna Zelf,
Zijn Avatar', Zijn Deelaspect,
Zijn Dienaar en Zijn Wederhelft.
De eerbetuigingsmantra voor Sri Radha luidt:
18
tapta‐kachana‐gaurangi
radhe vrindavaneshvari
vrishabhanu‐sute devi
pranamami hari‐priye
Aan Vrishabhanu's Dochter eer
Met Haar lichtgouden honinghuid.
Niemand bemint Sri Krishna meer:
Vrouwe van 't woud vol koningskruid.
De eerbetuigingsmantra voor Sri Krishna luidt :
namo brahmanya‐devaya
go‐brahmana‐hitaya cha
jagad‐dhitaya krishnaya
govindaya namo namah
Alle eer aan de Brahmanen‐Heer,
Die 't vee en 't priestervolk beschermt,
Aan Sri Govinda, Krishna, eer,
Die Zich over 't heelal ontfermt.
Zie voor meer informatie het Sr Gaudiya Giti‐guccha – Bhajan en Kitanboek.
FEESTEN EN VASTEN
De bhakta heeft zijn eigen feest‐ en vastendagen volgens de krishnaïetische maankalender. Op de
website www. purebhakti.com kan men deze Vaishnava kalender raadplegen en eventueel
downloaden. Zo is er zowel elf dagen na de volle maan als elf dagen na de nieuwe maan een dag
(ekadashi) waarop hetzij geheel gevast wordt, hetzij alleen gevast van granen, peulvruchten en de
producten daarvan. Verder zijn er de dagen waarop de 'verschijning' van bijvoorbeeld Radha
(Radhashthami), Krishna (Janmashthami), Chaitanya (Gaura Purnima) en de geestelijk leraar
(Vyasapuja) wordt gevierd. Op deze dagen begeeft de bhakta zich naar de ashram of de tempel in de
eigen omgeving van de geestelijk leraar en helpt hem er een feest van te maken.
19
GEBOORTE, HUWELIJK, DOOD
In India bestaat een heel stelsel van zogenaamde samskara's, louteringsriten, waardoor een
mensenleven al vanaf de verwekking tot maanden na de dood wordt begeleid. Het heeft geen zin de
typisch brahmaanse samskya‐traditie naar het Westen over te planten, omdat ze toegesneden is op
materiële levensverheffing en gebruik maakt van typisch Indische attributen.
De weg van bhakti laat op aanwijzing van de Bhagavadgita het Vedisch ritualisme links
liggen. Het is voor een bhakta voldoende te weten dat hij in al zijn levensverrichtingen en
levensfasen Krishna's liefdevolle dienaar moet willen zijn. Laat een Indiase bhakta zich
oudergewoonte soms nog wel wat aan de samskara's gelegen liggen, een westerse bhakta hoeft zich
er niet mee in te laten. Zonder meer legt hij bij zijn huwelijk zijn belofte van trouw af, ten overstaan
van zijn leraar, die het huwelijk zegent. Hij brengt zijn pasgeboren kind naar zijn leraar, die het
zonder meer zegent en zijn naam geeft. De leraar kan bij deze evenementen toepasselijke teksten
lezen en uitdiepen en de bhakta's voorgaan in kirtana*. Sterft een bhakta in aanwezigheid van mede
bhakta's, dan begeleidt men hem eveneens met kirtana, om hem te helpen zich op Radha‐Krishna te
richten. Zijn lichaam ‐ afval ‐ wordt zonder groot ceremonieel verbrand, terwijl de as in open water
wordt verstrooid.
In India wordt alleen de geestelijk leraar, in zittend mediterende houding, begraven. Boven
zijn lichaam richten zijn leerlingen een zogenaamde samadhi op en daaromheen kan een tempel
worden gebouwd, zoals voor Srila Prabhupada in Vrindavana. De Nederlandse wet op de
lijkbezorging staat zulke eer niet toe. De nagedachtenis van de leraar is overigens niet zo zeer
gediend met eerbetoon aan zijn lichamelijke resten als wel met geestdriftig voortgaan op de door
hem gewezen weg*.
GEDRAG IN DE TEMPEL
De bhakta betreedt de tempelkamer in staat van reinheid* en ongeschoeid. Met het rinkelen van een
belletje, bij de deur opgehangen, of met opgewekt handgeklap meldt hij zijn aanwezigheid, waarna
hij naar het altaar* loopt en zijn eerbetuiging* brengt. Moet hij handelingen rondom het altaar
verrichten, dan reinigt hij zich eerst met behulp van het panchapatra*.
Algemene regels zijn dat de bhakta het altaar nooit zijn rug toewendt of met gestrekte benen
naar het altaar zit. Ook zit hij niet met opgetrokken benen, met handen om knieën of enkels, voor
het altaar. De meest gangbare respectvolle manier van zitten is die met gekruiste benen, zonder
ergens tegenaan te leunen, handen in de schoot.
Voor het altaar wordt niet over wereldse aangelegenheden gesproken. De activiteiten in de
tempelkamer zijn aratri*, kirtana*, meditatie op de Heilige Namen, lezing en uitlegging van de
heilige teksten*, offeren* en verzorging en reiniging van het altaar en de kamer zelf. Als deze
activiteiten worden verricht, dient een bhakta zich niet als toeschouwer maar als deelnemer te
gedragen.
Het altaar kan door een gordijn of scherm aan het oog worden onttrokken. Dat gebeurt altijd
's nachts en overdag alleen wanneer Radha‐Krishna de maaltijd wordt geofferd of wanneer niet
bhakta's ‐ een verwarmingsmonteur, een deurwaarder ‐ uit hoofde van hun werk in de tempelkamer
moeten zijn. Ook wanneer bhakta's met elkaar de maaltijd
20
eer aandoen in de tempelkamer, wordt het altaar afgeschermd.
Bhakta's brengen elkaar of de leraar voor het onafgeschermde altaar geen diepe
eerbetuigingen, maar volstaan met anjali (zie Eerbetuigingen). Steeds wanneer het altaar wordt
'geopend' of 'gesloten', brengen de bhakta's hun diepe eerbetuigingen. Ze verlaten de tempelkamer
zo veel mogelijk achterwaarts, met eerbetuiging.
“HEILIG AFVAL”
Oude offerbloemen, wierookas, resten prasada* en dergelijke worden niet in de vuilnisbak gegooid,
maar zo veel mogelijk toevertrouwd aan stromend open water of ‐ wat de prasada betreft ‐ aan
dieren gegeven. Is er geen open water in de omgeving, dan kan het oneetbare “afval” in een aparte
zak bij de vuilnis worden gedaan.
HEILIGE TEKSTEN
De Bhagavad‐gita, het Bhagavata Purana, de leringen van Sri Chaitanya en de beschouwingen en
commentaren van Zijn discipelen en geestelijke nazaten zijn de heilige teksten die het verlangen
naar bhakti opwekken en het inzicht in het liefdevol dienen van Radha‐Krishna verdiepen. De
bhakta dient alleen die uitgaven te lezen welke zijn leraar hem aanbeveelt. Er is namelijk een
overstelpende overvloed aan uitgaven, vooral van de Gita, met commentaar dat de neiging tot bhakti
niet opwekt maar tegengaat. Te lezen uitgaven zijn 'De Bhagavad‐gita van Sri Srimad Bhaktivedanta
Narayana Maharaja, van Srila Prabhupada en 'The Hidden Treasure of the Sweet Absolute' van Srila
Sridhara Deva Goswami. Een krishnaïetische inleiding tot de Gita is 'Het koninklijk geheim' van
schrijver dezes (Chaitanya Cahier HS). De eerste negen boeken van het Bhagavata Purana, met
commentaar van Srila Prabhupada, zijn uitgegeven door de Bhaktivedanta Book Trust; de
Amsterdamse afdeling hiervan heeft de eerste drie delen gepubliceerd in Nederlandse vertaling van
schrijver dezes. Het tiende boek is daar ook uitgegeven als 'Het Krishna‐boek'. Ditzelfde tiende boek
verscheen in een herdichting naar het oorspronkelijk Sanskrit in afleveringen in de reeks Chaitanya
Cahiers (Vl‐25). Het grote werk over leven en leer van Sri Chaitanya, het Sri Chaitanya‐charitamrita
van Krishnadasa Kaviraja, in de vertaling van Srila Prabhupada, is eveneens uitgegeven door de
Bhaktivedanta Book Trust.
Een bhakta bejegent heilige boeken met eerbied. Hij raakt ze slechts met gewassen handen
aan en legt ze ter lezing op een lessenaar of op een schone, liefst zijden doek, waarin hij ze ook,
indien gewenst, vervoert. Hij legt ze nimmer op de grond of op een bank of stoel en brengt ze nooit
binnen in badkamer, toilet en andere onrein geachte ruimten. Hij leest ze niet in bed. Hij legt ze niet,
als hij kruisbeens zit, op de benen of op de voeten, maar houdt ze in zijn handen. Hij stapt nooit over
een lessenaar heen waarop een heilig boek ligt. Mocht hij een heilige tekst laten vallen, dan brengt
hij hem verontschuldigend naar zijn voorhoofd.
Voordat hij uit een heilig boek leest, zingt hij driemaal de mantra “Om namo bhagavate
Vasudevaya” ("ik breng mijn eerbetuiging aan de Alvervulde Heer, Vasudeva").
21
DE SATTVISCHE KEUKEN EN KOKEN
In de sattvische keuken wordt alleen eten bereidt in de geaardheid goedheid. Er worden geen vlees,
vis en eieren bereidt; bovendien worden er geen uien en knoflook (looksoorten) gebruikt. Deze
producten zijn dofmakend (tamas). De hele scherpe, zoute en zure voedingsmiddelen zoals azijn
(hartstocht bevorderend is rajas).
Sri Krishna verklaart hierover in onderstaand vers:

Het voedsel dat u lang laat leven en u energie, gezondheid, geluk en voldoening schenkt, smaakt lekker
en is voedzaam. Wijze mensen eten graag op die manier!
De altijd haastige, druk bezige figuren eten bij voorkeur dingen die bitter zijn of zuur, flink zout dan
wel pikant, droog of juist brandend scherp. Zo'n dagelijks menu loopt uit op pijn, psychische problemen
en ziekten. Degenen die het allemaal niet kan schelen, koken hun maaltijd dood en eten kliekjes of
dingen die oudbakken zijn, stinken, er vies uitzien of van ellende uit elkander vallen.
Bhagavad Gita, XVII: 810 (lied van God Krishna)
De bhakta betreedt de keuken in staat van reinheid*. Al is hij nog zo schoon, toch wast hij opnieuw
zijn handen. Voordat hij gaat koken, wast hij af en ruimt op, indien dit nog niet gedaan is. Bij de
afwas maakt hij onderscheid tussen offergerei, keukengerei en eetgerei. Hij wast het eerste niet in
het water van het laatste, legt het laatste niet op het eerste en gebruikt drie aparte droogdoeken.
Hij verricht bij het schoonmaken en koken alle handelingen zo veel mogelijk met de
rechterhand*. Bij het schillen van aardappels, het kneden van deeg, het snijden van fruit en wat dies
meer zij zit er niets anders op dan de linkerhand te gebruiken. Moet hij met de linkerhand een pan
aanraken, dan doet hij dat zo veel mogelijk met een doekje, bijvoorbeeld om een deksel op te lichten
of een handvat vast te houden terwijl hij met de rechterhand roert.
De bhakta, die zichzelf als Radha's dienaar ziet, die volgens Haar aanwijzingen Krishna's
maaltijd bereidt, proeft nooit tijdens het koken en snuift nimmer genietend de geuren op. Hij ruikt
met eerbiedige distantie om zich ervan te vergewissen of alles goed gaat en of het moment van
offeren* is aangebroken.
Tijdens het koken wast hij zo veel mogelijk af en ruimt zo veel mogelijk op, zodat wanneer
hij klaar is, Radha's keuken hemels blinkt. Tenslotte doet hij van alle gerechten een kleine
hoeveelheid in aparte kommetjes ‐ van zilver, roestvrij staal of glas ‐ met een bekertje water erbij en
een kleine lepel. Op een offerschaal draagt hij alles naar het altaar waar hij deze maaltijd via zijn
leraar offert aan Krishna waardoor deze voeding wordt omgezet in prasadam en Maha sattvische
voeding is geworden*.
KIEDING EN SIERADEN
Bhakta's en bhaktins gaan eenvoudig gekleed en zijn niet in mode geïnteresseerd. Strak zittende
kledij, die de lichaamsvormen accentueert, zoekt men in hun kleerkast tevergeefs. Wat ze dragen is
altijd schoon, met name hun 'lijfgoed'. Doorgetranspireerde kleren gaan dadelijk in de was.
Bij het verrichten van arati* of bij bijzondere feesten* kunnen bhakta's en bhaktins zich in
traditionele Indiase dracht hullen en tilaka* aanbrengen. Bij die gelegenheden kunnen de bhaktins
22
zich ook tooien met sieraden. In aanwezigheid van niet‐bhakta's, die de spot kunnen drijven met
dhoti's en sari's, is het beter simpele westerse kleding te dragen. Het is onwijs door niet‐wezenlijke
uiterlijke vormen potentiële aspiranten af te schrikken.
KIRTANA
Kirtana ‐ een van de grote krachtbronnen van de bhakti ‐ is het gemeenschappelijk verheerlijken
van Radha‐Krishna door het zingen van mantra's* en bhajans, met name tijdens de arati*. Het gaat
bij kirtana niet om belcanto en muzikale artisticiteit. Elke bhakta zingt zoals hij gebekt is, al is het
wenselijk dat hij zo veel mogelijk maat en toon houdt.
De kirtana wordt bij voorkeur slechts met ritmische instrumenten begeleid, zoals de Indiase
kleitrom (mridanga) en koperen cymbaaltjes (karatala's). Melodische instrumenten vragen te veel
aandacht voor zichzelf en halen het 'hart' uit de kirtana. Meerstemmige zang benadrukt evenzeer de
welluidendheid, met eender effect.
Een bhakta zingt iedere regel voor, de anderen zingen in beurtzang na. Een kirtana begint
met de eerbetuigings‐mantra* voor de geestelijk leraar en de mantra's* voor de dagelijkse
meditatie, gaat over op geestelijke liederen (bhajans) van de dichters onder de leraren en besluit
steeds met " Jaya Gurudeva" en "Hari bol", loftuitingen aan het adres van Guru en Krishna .
N.B. Binnen de sanga circuleren diverse bhajan zangboeken die te koop zijn via de Tempel of op
grote bijeenkomsten.
MALA
De mala is een bidsnoer van 108 houten telkralen en een hoofdkraal, dat de bhakta bij zijn initiatie
uit handen van de geestelijk leraar ontvangt en dat gebruikt wordt voor het mediteren op de Hare
Krishna‐mahamantra (zie Mantra's). De 108 kralen lopen van groot naar klein. In staat van
reinheid* legt de bhakta de grote kraal naast de hoofdkraal op de middelvinger van de rechterhand,
zet de rechterduim erop, rolt de kraal zachtjes heen en weer en zegt vol aandacht de Hare Krishna‐
mantra. Hetzelfde doet hij met de andere kralen, tot hij de hoofdkraal bereikt. Hij heeft dan een
'ronde' gemediteerd. Hij laat de hoofdkraal onberoerd, draait de mala om en gaat nu mediterend van
de kleine kralen naar de dikste. Zo 'chant' hij zijn ronden. Hij kan hardop, halfluid, prevelend of in
stilte mediteren, lopend, staand, zittend of ‐ als hij moe is ‐ liggend, op alle uren van de dag, in alle
jaren van zijn mensenleven.
De bhakta raakt de mala niet aan met zijn linkerhand noch met de wijsvinger van zijn
rechter, die als peutervinger onrein wordt geacht. Hij draagt de mala in een katoenen buidel, waar
hij zijn hand in kan steken, zodat de mala nergens door verontreinigd hoeft te raken. Hij legt of
brengt de mala niet op plekken waar hij ook de heilige teksten* niet legt of brengt.
Het Chaitanya Cahier 'Japamala ‐ mantrameditatie' (H2) geeft vele praktische wenken voor
het mediteren op de Hare Krishna‐mahamantra.
MANTRA'S
23
Bij het mediteren met de mala worden twee mantra's 'gebruikt', namelijk de Panchatattva‐
mahamantra en de Hare Krishna‐mahamantra. De eerste, waarmee de bhakta Sri Chaitanya en Zijn
Metgezellen aanroept, dient eenmaal voor het mediteren op de laatste te worden gezegd uit dank
aan Sri Chaitanya, omdat Hij de meditatie op de Hare Krishna‐mahamantra als de geestelijke
bevrijdingsweg voor onze tijd heeft verkondigd.
De Panchatattvamahamantra luidt :
Sri‐Krishna‐Chaitanya prabhu Nityananda
Sri‐Advaita Gadadhara Sri Vasadi‐Gaura‐Bhaktavrinda
Hij is niets anders dan de aanroep van Sri Krishna Chaitanya (Krishna Zelf), Prabhu Nityananda
(Krishna's eerste Expansie), Sri Advaita (Krishna's Avatara Mahavishnu), Gadadhara (Krishna's
Wederhelft Radha), Srivasa (de incarnatie van de grote bhakta Narada) en alle toegewijden in Zijn
lijn.
De Hare Krishnamahamantra luidt :
Hare Krishna Hare Krishna
Krishna Krishna Hare Hare
Hare Rama Hare Rama
Rama Rama Hare Hare
Hierin klinkt de drievoudige aanroep van Hare, Krishna en Rama. Hari is “Zij die (Krishna's en ieders
hart) steelt”, namelijk Radha. Krishna is “Hij die (Radha en elk levend wezen) aantrekt”. En Rama is
Krishna als “Vreugdebron”.
OFFEREN
Bij het offeren van voedsel, in kommetjes, met water en een lepel, op een offerschaal geplaatst, gaat
de bhakta, als steeds zo veel mogelijk rechtshandig, als volgt te werk. Hij brengt voor het altaar* zijn
eerbetuigingen*, reinigt zich met behulp van het panchapatra*, ontsteekt de altaarlampjes, plaatst
een brandend staafje wierook voor het altaar, sprenkelt drie druppels water op het altaarplateau
voor Radha‐Krishna en zet de offerschaal liefdevol voor Hen neer.
Vervolgens zet hij zich ter linkerzijde van het altaar met gekruiste benen neer op de grond,
sprenkelt waterdruppels op het altaarbelletje en zegt, terwijl hij er lieflijk mee rinkelt, driemaal de
eerbetuigingsmantra* voor zijn leraar, driemaal die voor Sri Chaitanya, driemaal die voor Radha en
driemaal die voor Krishna. Hij plaats dan het scherm voor het altaar en trekt zich na een
eerbetuiging zeven, acht minuten terug om Radha‐Krishna de gelegenheid te geven de liefde van zijn
offer tot Zich te nemen en het voedsel daardoor te heiligen.
24
Dan neemt hij het scherm weg, brengt zijn eerbetuiging, neemt de offerschaal en houdt deze
voor aan alle personen op het altaar om er hun deel van te nemen: aan Chaitanya, Nityananda,
Advaita, Gadadhara, Srivasa en tenslotte aan alle leraren van de oudste (rechts) tot de eigen Guru.
(Tijdens de 2e initiatie ontvangt de bhakta een aantal aanvullende regels voor het offeren Hij
ontvangt de Gayatri mantra als zijn Gurudeva hem hiervoor rijp acht.) Met het voedsel, dat nu
prasada* ‐ genade ‐ geworden is, verlaat hij de tempelkamer, leegt de kommetjes op een apart bord
en wast ze en droogt ze af voordat hij ook maar iets van het offermaal uitdeelt.
Wierook en bloemen worden geofferd als beschreven onder arati*.
OMGANG MET NIET‐BHAKTA'S, BHAKTA'S EN DE GEESTELIJK LERAAR
Een bhakta heeft met onvermurwbare atheïsten slechts de nodige zakelijke omgang. Argeloze niet‐
bhakta's geeft hij prasada* en geestelijke kennis. Bhakta's jonger dan hijzelf geeft hij goede raad en
het goede voorbeeld. Bhakta's van zijn eigen niveau schenkt hij zijn vriendschap. Gevorderde
bhakta's bewijst hij dienst en vraagt hij om diepere kennis.
Bhakta's gebruiken nooit elkaars persoonlijke spullen. Ze eten niet van elkaars bord en
drinken niet uit elkaars glas. Het laatste wat ze doen is elkaars schoenen dragen, uit respect voor de
voeten* van de ander, die als 'lotusvoeten' worden beschouwd, terwijl de eigen voeten als brokken
vuil worden gezien.
Bhakta's en bhaktins gaan alleen in een huwelijk onder vier ogen met elkaar om. Normaal
verrichten bhakta's hun dienst met bhakta's en bhaktins met bhaktins. Tijdens de maaltijd en de
kirtana* zitten ze doorgaans gescheiden van elkaar. (In India is deze scheiding zeer strikt.) Hoewel
ze elkaar met genegenheid bejegenen, raken bhakta's bhaktins nooit aan. Wel kunnen bhakta's
bhakta's aanraken en bhaktins bhaktins en elkaar bij een begroeting of afscheid omhelzen. Ze
kussen elkaar echter niet, omdat de mond als onrein wordt beschouwd.
De geestelijk leraar wordt altijd met een eerbetuiging* en zijn eerbetuigingsmantra* begroet,
het laatste ook bij telefonisch contact, en zo neemt men ook afscheid van hem. Hij wordt nooit bij
zijn naam genoemd, maar steeds aangesproken als Gurudeva, Guru Maharaja of Guruji. Ook onder
elkaar over hem sprekend, noemen zijn leerlingen hem niet bij zijn naam. Hij krijgt, wanneer hij
uitsluitend onder leerlingen verkeert, de beste zitplaats aangeboden en men geeft hem alles
waarvan men weet dat het hem goed doet. De leerling die het zich veroorloven kan hangt hem zelfs
een bloemenkrans om de hals; een minder draagkrachtige offert een staafje wierook aan zijn
voeten* en legt er een bloem bij neer.
De leraar leidt het gesprek. Als hij zwijgt, mag dit voor zijn leerlingen niet het sein zijn de
laatste nieuwtjes uit te wisselen of muziek op te zetten. De leraar is er om zijn leerling te zegenen
met kennis en inspiratie, maar dringt zich niet op. De leerling moet met de beschikbaarheid van zijn
leraar zijn voordeel leren doen.
De leerling probeert zo veel mogelijk leergierige mensen met zijn leraar in contact te
brengen en zijn geschriften een zo breed mogelijke verspreiding te geven. Hij heeft er plezier in
links en rechts giften te verzamelen en er zijn leraar mee te verrassen. Hij organiseert
bijeenkomsten in zijn huis, waarop hij vrienden en kennissen met zijn leraar in contact brengt en
allen op prasada* onthaalt.
25
Wanneer hij onder leerlingen is, wordt de leraar bij de maaltijd vooraf bediend, tenzij hij
erop staat zijn leerlingen te bedienen.
Met de gezinsleden van een gehuwde leraar gaan zijn leerlingen om met respect en
genegenheid. Ze beschouwen zijn vrouw als hun moeder, zelfs al is ze nog jong, en zijn kinderen als
hun broers en zusters.
Geen leerling zit op zijn leraars stoel of bed. Een leerling zit altijd lager dan zijn leraar,
desnoods op de grond, tenzij de leraar het anders wil. Eetgerei dat eenmaal door de leraar gebruikt
is wordt door geen ander gebruikt. Kortom: de leerling laat de leraar in alle omstandigheden in alle
opzichten voorgaan en gedraagt zich altijd bescheiden en dienstvaardig.
ONTSPANNING
Het leven van een bhakta is zo opwekkend, dat hij geen vakantie nodig heeft terwille van zijn
innerlijke ontspanning. Een bhakta echter die veel binnen werkt of in zijn dienst weinig
lichaamsbeweging heeft moet er geregeld uit om zijn fysieke conditie op peil te houden. Hij zal dan
zo veel mogelijk de rustigste plekken in de natuur opzoeken.
Bioscoop en TV hebben aan een bhakta een slechte klant. Hij kijkt alleen naar films en
programma's die hem dichter bij Krishna brengen of zijn inzicht in het mensenleven zo verdiepen,
dat hij zijn dienst aan Krishna erdoor kan verbeteren. Liefst heeft hij geen TV in huis, vanwege de
hypnotiserende, verlammende werking die ervan uitgaat.
PANCHAPATRA
Het originele panchapatra is een cilindrisch koperen potje, met bijbehorend lepeltje, gevuld met
heilig water, bijvoorbeeld van de Ganges.
De bhakta reinigt zich met dit water wanneer hij handelingen rondom het altaar moet verrichten.
Daarbij gaat hij als volgt te werk. Hij neemt het lepeltje in de linkerhand en laat een waterdruppel in
de palm van de rechter vallen, zegt “Om Keshavaya namah” ‐ "eer aan de Golvend‐gelokte" (Krishna)
en slurpt de druppel op. Hetzelfde doet hij nog tweemaal, nu met de mantra's “Om Narayanaya
namah” ("eer aan Hem in wie alle wezens rusten") en “Om Madhavaya namah” ("eer aan de Gemaal
van de Geluksgodin"). Een vierde druppel in zijn handpalm schudt hij zijdelings af.
Een roestvrij stalen kommetje of bekertje met dito lepeltje kan het panchapatra vervangen.
Water van Ganges of Yamuna is bij de geestelijk leraar te bekomen. Ook kan de bhakta deze rivieren
met een mantra bidden in het panchapatra te willen verschijnen, dat dan eerst met leidingwater
gevuld wordt. De mantra luidt:
Ganga cha yamuna chaiva
Godavari Sarasvati
Narmade Sindho Kaveri
26
jale 'smin sannidhim kuru
O Ganges, Yamuna, Godavari, Saravati,
Narmade, Sindhu, Kaveri hoor mij aan,
Wil in dit water binnengaan.
Het panchapatra kan steeds worden bijgevuld met leidingwater, dat geacht wordt van de heiligheid
van het restje Ganges‐ of Yamuna‐water doortrokken te raken.
PLANTEN EN HUISDIEREN
Een bhakta is verantwoordelijk voor het geluk van elk wezen waarvoor hij de zorg op zich neemt.
Dat betekent dat hij ze in Krishna's dienst probeert in te schakelen. Een kat is in te schakelen als
schrik van de muizen die Krishna's keuken tot hun foerageergebied willen maken. Een hond is in te
schakelen als bewaker van Krishna's eigendommen in een afgelegen ashram. De hond komt echter
het huis niet binnen en de activiteiten van de kat worden strikt tot de voorraadkamer of ‐kast
beperkt. Dieren houden voor de gezelligheid is er niet bij. Een huisdier welks dienst werkelijk
onontbeerlijk is wordt niet gevoed met blokjes runderhart maar met overgebleven prasada*.
De enige planten die men in een ashram binnenshuis kan verzorgen zijn die welke stevige,
geurige bloemen geven, die geofferd kunnen worden, en Tulasi, het heilig koningskruid, Krishna's
lievelingsplant. Wie thuis Tulasi verzorgt doet Krishna het grootste genoegen door Hem bij de
maaltijd haar blaadjes en vers uitkomende bloemtrosjes (manjari's) te offeren.
PRASADA
Prasada betekent genade en omvat alles wat men van de geestelijk leraar en Krishna ontvangt.
Prasada betekent in het bijzonder de aan Krishna geofferde maaltijd. Wat Krishna van de maaltijd
aanneemt is niet de voedselsubstantie, maar de liefde waarmee de gerechten voor Hem bereid zijn.
Deze goddelijke daad van het aannemen van de liefde van Zijn bhakta heiligt het voedsel, en wie er
van eet raakt erdoor vergeestelijkt.
Uit de kookpannen wordt slechts een klein gedeelte in kommetjes op het altaar geofferd (zie
Offeren). Hierdoor wordt niet alleen het voedsel in de kommetjes, maar ook dat in de pannen
prasada. Onmiddellijk na het offer wordt het voedsel uit de kommetjes als maha‐prasada
(bijzondere genade) op een apart bord gedaan, waarna de kommetjes worden afgewassen. Hierna
wordt de maaltijd meteen opgediend: alleen een dwaas laat Krishna's genade wachten.
In India zitten de bhakta's altijd met gekruiste benen op de grond en eten met hun handen.
Dit is de ideale toestand van eenvoud, die zo veel mogelijk navolging verdient. Eerst reciteren de
bhakta's een gebed, bijvoorbeeld: (De volledige tekst vindt men in het liedboek van de Sanga).
maha‐prasade govinde
27
nama‐brahmani vaishnave
svalpa‐punya‐vatam rajan
vishvaso naiva jayate
Voor wie niet zuiver handelt geldt
Dat hij nooit van zijn leven taalt
Naar Krishna of Zijn Heilige Naam,
Zijn dienaar of Zijn offermaal.
Dan wordt de maaltijd opgediend, eerst de maha‐prasada, eerst aan de kinderen, dan aan de
ouderen, dan aan de jongeren. Bedienen en eten geschieden uitsluitend met de rechterhand*. In
India eten mannen en vrouwen zo veel mogelijk apart. Tijdens de maaltijd wordt alleen over
Krishna gesproken en alles wat duidelijk met Hem verband houdt. Eventueel slecht nieuws wordt
voor na de maaltijd bewaard. Men eet geen prasada, maar doet hem eer aan, en dat gebeurt altijd in
een stemming van grote opgewektheid. De bedienende bhakta beijvert zich het iedereen naar de zin
te maken en zal niets tot zich nemen voordat iedereen volkomen voldaan is. Niemand schept
zichzelf bij, maar vraagt de prasada‐dienaar om meer. Mocht het zo uitkomen dat er van bepaalde
gerechten wat weinig is, dan zal hij niet aarzelen 'zijn deel' aan een ander te geven.
De prasada‐vereerders blijven niet zitten totdat iedereen uitgeëerd is. Zodra iemand zijn
bord leeg heeft, wast hij het zelf af en reinigt met water zijn mond en handen.
Prasada is in het geestelijk leven van uniek belang. Het is ondenkbaar dat bhakta's bij elkaar
komen zonder dat ze de prasada eer aandoen. Ook zullen ze niet‐bhakta's prasada aanbieden, opdat
ook zij gelegenheid krijgen hun leven te vergeestelijken. Zelfs als zij de betekenis van prasada niet
kennen, zo zeggen de heilige teksten, maken ze door het nuttigen van prasada geestelijk
vooruitgang, omdat Krishna's zegen er onherroepelijk op rust.
RECHTERHAND ‐ LINKERHAND
In de meeste culturen staat rechts voor goed en links voor kwaad. Het Latijnse neutrale woord voor
links, sinister, betekent in onze tijd niets anders dan boosaardig; terwijl het Surinaamse neutrale
woord voor links, kroektoe, in de taal waaraan het ontleend is, het Engels, oneerlijk (crooked)
betekent. Het geestelijk leven is natuurlijk aan goed en kwaad ontstegen, maar omdat bhakta's
vierentwintig uur per etmaal door de materiele wereld omgeven zijn, moeten ze in hun omgang
daarmee toch bepaalde regels volgen, en ook zij volgen de regel waarbij rechts goed en rein is en
links kwaad en onrein. Vandaar dat ze de rechterhand altijd reserveren voor offerhandelingen en
voor geven en ontvangen, terwijl de linkerhand wordt gebruikt voor de noodzakelijke omgang met
het onreine, zoals het onvermijdelijke verwijderen van ontlastingresten. Wie in India iets met de
linkerhand aanneemt wordt als een barbaar beschouwd. Het maken van onderscheid tussen links en
rechts helpt een bhakta zijn liefdevolle eerbied voor Radha‐Krishna gestalte te geven.
28
REINHEID
Een bhakta begint elke dag met een bad en het aantrekken van schoon 'lijfgoed'. In het Westen
raken bovenkleren niet altijd in een dag doorgetranspireerd, zodat ze soms iets langer gedragen
kunnen worden: niet echter door een bhakta die arati* doet of Krishna's maaltijd bereidt. Wanneer
deze zich ontlast heeft na zijn ochtendbad en voordat hij naar de keuken* of het altaar* gaat, dient
hij zich opnieuw te baden.
Bhakta's beschouwen het gebruik van droog toiletpapier als onvoldoende reiniging na de
stoelgang. Ze prefereren het gebruik van een fles water en reinigen zich daarbij met de linkerhand*,
die daarna duchtig met zeep gewassen wordt en waarmee ze zo min mogelijk offer‐ en keukengerei
aanraken en zeker nooit de prasada*.
Ook de mond geldt als onrein. Hoewel het eren van prasada, het reciteren van mantra's* en
het spreken over Krishna alleen door de mond kunnen plaatsvinden, vermijdt een bhakta het zijn
mond aan te raken, op een ballpoint te kluiven of een rijgdraad door te bijten. Hij zal zeker nooit
met een aan de mond bevochtigde vinger een bladzij van een heilige tekst omslaan. Heeft hij zijn
mond aangeraakt, dan wast hij zijn hand voordat hij er iets anders mee aanraakt.
Haar en nagels worden eveneens als onrein beschouwd, omdat het substanties zijn die ‐ zij
het langzamer ‐ zich als ontlasting van het lichaam afscheiden. Een bhakta vermijdt het zijn nagels
en haar in aanraking te laten komen met offer‐ en kookgerei. Een bhaktin doet tijdens haar
menstruatie geen dienst in de keuken of rondom het altaar. Voor een bhakta met een bloedende
wond geldt hetzelfde.
SADHANA
Sadhana is het 'middel' waardoor de bhakta zijn leven vergeestelijkt, de weg waarlangs hij onder
leiding van zijn leraar tot Radha‐Krishna gaat. Het is zijn geestelijk levensstramien van alledag. Het
kan er als volgt uitzien:
05.45: De bhakta komt uit bed, knielt neer met de woorden: "Alle eer aan Sri Guru, Sri
Chaitanya en Sri Sri Radha Krishna," bezoekt het toilet en neemt zijn ochtendbad, liefst koud of
lauw, waarna hij zich, eventueel na het aanbrengen van tilaka*, in staat van reinheid* naar het
altaar* begeeft.
06.00: De bhakta reinigt zich met behulp van het panchapatra*, neemt het scherm voor het
altaar weg, ontsteekt de altaarlampjes en brengt zijn eerbetuigingen*. Vervolgens neemt hij de
gevulde waterbekertjes weg, die voor Radha en Krishna, Chaitanya en Zijn Metgezellen en de Guru's
staan, gaat ermee naar de keuken, waar hij ze in een aparte kan ledigt, vult ze met vers water en
plaatst ze terug op het altaar en wel zo, dat ieder zijn eigen bekertje terugkrijgt. Al deze en andere
offerhandelingen verricht hij zo veel mogelijk met de rechterhand*.
06.05: Hij verricht arati*. Met het oog op eventuele huisgenoten
die nog willen blijven slapen zorgt de bhakta ervoor dat hij niet met stentorstem zingt en niet alle
lichten aan en uit knipt. Als hij door de manier waarop hij Krishna in de stilte van de vroege ochtend
zijn toewijding bewijst derden ergert, ergert hij Krishna.
29
06.20: De bhakta zet zich met gekruiste benen voor zijn altaar neer en reciteert (indien hij
nog niet is ingewijd) tellend op zijn vingers of (indien hij wel is ingewijd) met behulp van zijn mala*
zijn mantra's*.
07.20: Een heilige tekst* nemend, leest de bhakta, voor Krishna's genoegen liefst halfluid en
op welluidende toon, met grote aandacht enkele verzen met commentaar. In gezelschap van ashram
genoten of toehorende gasten, kan hij aan de hand van vragen dieper op de tekst in gaan.
07.40: De bhakta maakt Krishna's ontbijt klaar. In principe offert hij geen kant en klare
producten uit de winkel, zoals brood en jam, maar maakt hij deze dingen zelf. In een grotere ashram,
waarin een bhakta is die zich geheel aan het koken kan wijden, wordt dit beginsel altijd gehuldigd.
8.15: De bhakta begeeft zich naar zijn werk of zet zich aan de huiselijke arbeid. Hij accepteert
geen werk dat hem in problemen brengt met het volgen van de vijf basisregels van de bhakti. Zijn
inkomen gebruikt hij om zichzelf en de zijnen zonder luxe te onderhouden. Alles wat hij missen kan
schenkt hij aan de geestelijk leraar, opdat deze met behulp daarvan de kennis van de bhakti steeds
verder kan verbreiden. Op zijn werk gebruikt hij tussen de middag alleen voedsel dat hij aan
Krishna geofferd heeft, of hij eet niet. Bij thuiskomst neemt hij een douche en kookt Krishna's
avondmaal.
19.00: Hij offert Radha‐Krishna Hun avondmaal, bedient de zijnen en doet als laatste zelf de
maaltijd eer aan.
19.30: Hij verricht arati en kirtana*.
20.15: Hij leest als 's ochtends een heilige tekst op.
21.00: Hij mediteert op de Hare Krishna‐mantra.
21.30: Hij offert vers water, neemt de geofferde bloemen in dank weg, dooft daarna de
altaarverlichting, brengt zijn eerbetuigingen en plaatst het scherm voor het altaar.
22.00: Na een laatste eerbetuiging begeeft hij zich ter ruste.
Onverwachte gebeurtenissen, dringende omstandigheden en bijzondere opdrachten van de
geestelijk leraar kunnen het sadhana‐stramien doorkruisen. Zodra de situatie weer 'normaal' is,
keert de bhakta welgemoed tot zijn sadhana terug.
TILAKA
Tilaka is het teken van Krishna's lotusvoet, dat een bhakta op zijn voorhoofd en op romp en armen
aanbrengt met heilige klei (te bekomen bij de Sri Chaitanya Gemeenschap). Het teken heeft de vorm
van een langpotige hoofdletter U met recht eronder een veeg of stip in de vorm van een
(Tulasi)blaadje. De tilaka op armen en romp wordt schetsmatig aangebracht, terwijl die op het
voorhoofd met zorg wordt gemodelleerd met behulp van de 'bhakti‐vinger', de rechter ringvinger.
Alleen de tekens op de rechterarm worden aangebracht met de linker ringvinger, die met een
doekje is omhuld. Voor het aanbrengen wordt van de heilige klei in de linkerhandpalm met wat
water uit het panchapatra* een pasta gemaakt, die op het lichaam door de huidwarmte snel
30
opdroogt. Bij het aanbrengen, op twaalf plaatsen, worden mantra's uitgesproken ter ere van Krishna
in Zijn verschillende Godsaspecten:
voorhoofd: om keshavaya namah
buik: om narayanaya namah
borst: om mƒdhavƒya namah
keel: om govindaya namah
rechterzij: om vishnave namah
rechterarm: om madhusudanaya namah
rechterschouder: om trivikramaya namah
linkerzij: om vamanaya namah
linkerarm: om sridharaya namah
linkerschouder: om hrishikeshaya namah
nek: om padmanabhaya namah
onderrug: om damodaraya namah
Om voor de hand liggende redenen kan een bhakta in Nederland zijn tilaka het beste alleen in
besloten kring dragen.
VAL
Een bhakta die door de listen en lagen van Maya een of meer van zijn geloften verbreekt, dus
geestelijk gesproken ten val komt, stelt hiervan meteen zijn geestelijk leraar in kennis. Deze legt
hem dan geen disciplinaire tucht op, maar helpt hem zo goed mogelijk tot zijn sadhana* terug te
keren en geeft hem een vorm van dienst* waarbij hij minder risico's loopt. Uiteraard moet een
bhakta ernaar streven zo min mogelijk uit te glijden. Een 'recidivist‐ verliest de belangstelling van
zijn leraar.
VOETEN EN SCHOEISEL
In zijn geestelijke bescheidenheid ziet een bhakta zichzelf in elk gezelschap als de geringste: de
dienaar van de dienaars. In zijn hart buigt hij zich voor ieders voeten neer en plaatst hij ze zelfs op
zijn hoofd. Deze nederigheid geneest hem van alle opgeblazenheid, zodat zijn blik zich tot in het
oneindige verruimen, kan en hij Krishna's Werkelijkheid in haar schoonheid en lieflijkheid kan leren
zien.
Een bhakta zal nooit over iemands benen of voeten heen stappen. Hij zal nooit, zelfs niet in
broederlijke speelsheid, een andere bhakta met een voet aanraken. Wel mag hij bij een begroeting
met zijn handen de voeten van een bhakta aanraken, maar die zal ze terugtrekken, omdat hij ze als
31
onrein beschouwt. Alleen de geestelijk leraar zal bij een begroeting kunnen toestaan dat een leerling
zijn voeten aanraakt.
In een ashram kunnen op verschillende plekken rijen schoenen en sloffen staan, met name
voor de tempelkamerdeur. Een bhakta zal ervoor zorgen dat hij zijn eigen schoeisel nooit op dat van
een ander zet. Als er weinig ruimte is plaatst hij eerbiedig het schoeisel van een ander op het zijne.
In alle heilige teksten wordt eerbied voor de “lotus‐voeten” van de bhakta's en de leraar hemelhoog
geprezen. Zo zingt de grote bhakta Srila Narottama Dasa Thakura: “De lotusvoeten van mijn
verheven leraar zijn de woning van mijn volkomen toewijding: ik buig me vol aandacht voor ze
neer."
TENSLOTTE
Het gaat niet om de regels. De regels helpen een leerling tot bhakti te komen. IJzig strakke navolging
is daarom ongewenst. Maar even ongewenst is het ze te verwaarlozen. Wie zich door evenwichtige
naleving van de regels van Maya afschermt en op Krishna richt ziet zijn wijze volgzaamheid door
Krishna's genade veranderen in liefde en verrukking.
32

De Regels Van Het Spel

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

De Regels Van Het Spel

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

De Regels van het Spel

Veel te vroeg geroepen naar een heilig oord.

Mis ik hem als was het gister.

Het spel van Krishn a door hem aan mi j o n t v o u w t n o g s t e e d s n i e t v o l e i n d i g d.

Boeiend als altijd dichtbij en veraf.

Een nieuwe leraar gaf zijn zegen.

Ik prijs hem zelfs meer en w ijs eenieder zijn genade.

You might also like