Professional Documents
Culture Documents
O PLANETA TERRA
Da
atmosfera
con osxeno
permtenos distinguir
Noite
mapas
fusos horarios
na sa confeccin
Norte
utilzanse
Oeste Leste
orientarnos na Terra
escala
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
pode ser
as sas consecuencias son
grfica
zonas trmicas
74
rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
2 O medio fsico da Terra.
Compoentes bsicos
A TERRA
distnguese por
axentes internos
constitudas por
son as augas que a forman
continentes circulan orixinando
modifcanse
pola accin de
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
axentes externos
por exemplo
75
rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable
3 O medio fsico da Terra.
Os continentes
OS CONTINENTES
son
Amrica
adoita subdividirse en
diferncianse por
0 1500 3000 4500 km
relevo augas
continental
inclen
ten
lmites
illas mares
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
como
costas
ten
golfos
76
rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
4 Os grandes conxuntos
bioclimticos da Terra
OS GRANDES CONXUNTOS
BIOCLIMTICOS
Zona fra
Zona temperada
Zona clida
Zona temperada
mediterrneo
Singapore
Altitude: 16 m
Temperaturas Precipitacins
montaas
(C) (mm)
Temperatura media: 26,7 C
Precipitacin: 2 150 mm
320
280
240
200
160
120
40 80
20 40
0 0
X FMAMX X A SOND
accin humana
localizacin
xeogrfica
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
desenvolvemento
sostible
Cumios
da Terra
espazos naturais
77
rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable
5 O medio fsico de Europa
O MEDIO FSICO DE EUROPA
difernciase do doutros
continentes por
FORMAS DE RELEVO
consta de unidades
bsicas
como as de
AUGAS
inclen
BIOCLIMAS
os mis estendidos
son
desembocan en
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
78
rea
fotocopiable
6 O medio natural
e as actividades humanas
O MEDIO NATURAL
a sa
achega aos seres pode provocar
explotacin
humanos da lugar a
riscos naturais
recursos naturais
Incidencia social
subsolo desigual
como como
ACTIVIDADES HUMANAS
problemas ambientais
afectan a
vexetacin solo
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
79
rea
fotocopiable
7 A Prehistoria
A PREHISTORIA nela produciuse
utiliza divdese en
proceso de
hominizacin
fontes especficas
protagonizado polos
son
escavacins Idade de
arqueolxicas Pedra
cobre
Homo sapiens
caracterizouse por
desenvolvemento
do comercio
sociedade tribal
aumento de
diferenzas sociais
grupos sociais
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
xefes polticos
80
rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
8 Mesopotamia
MESOPOTAMIA
varios pobos
como
Reino de Hammurabi Mar
(1792-1750 a. C.) Caspio
Tigre
Extensin do imperio
en tempos do rei asirio
ASIRIOS Asurnasirpal II (883-859 a. C.)
Nnive
ME AL
SO TA
PO Assur
u TA
fra
te
s
MI
A
Mari
ACADIOS
Mar Acad
Babilonia
BABILONIOS Nippur
Mediterrneo B A I X A M E S O P O T A M I A
Uruk S ULagash
ME
RI
Erid OS
Ur
Golfo
Prsico
caracterizouse por
arco e bveda
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
reinos
imperios
actividades
econmicas
baseadas en
81
rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable
9 Exipto
EXIPTO
foi unha civilizacin fluvial
caracterizouse por
localizada xunto ao ro
organizacin organizacin
poltica social
M a r M edit er r n eo
estaba presidida por inclua numerosos
Keops O Cairo
Gizeh
Kefrn Menfis
Micerinos
B AIXO E XI P TO
R
o
V
e r
N
M
il
o
m
a l l
Koptos
r
e
Nekhen
Kom Ombo
Edf
A LT O E X I P T O
Abu Simbel
Zona frtil
Mxima extensin do Imperio Medio
Zona baixo control exipcio
no Imperio Novo
0 250 500 km
organizacin
relixin
econmica
os seus deuses
baseada en era principais foron
politesta
Horus
outros traballos
Hator
legado cultural
e artstico
reflectida en
Entrada
Pozo
Capela
Cmara funeraria
82
rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
10 Grecia
GRECIA
polis
Corcira Illas EOLIA
TESALIA Esprades
Lesbos Prgamo
ETOLIA Mar A SIA
BEOCIA Focea
Delfos Skyros M ENOR
Tebas Eritrea
Cefalonia
PELOPONESO TICA Exeo feso
Corinto Atenas Samos
Olimpia Micenas Delos
LACONIA Naxos
Halicarnaso
Esparta
Mar Xnico
Illas Cclades Rodas Nome Cronoloxa Feitos destacados
Rodas
Creta
Guerras mdicas
490-338 a.C.
transmitronnos
adoptaron
non cidadns
son
xnica
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
templos
83
rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable
11 Roma
a civilizacin romana naceu en ROMA
LIGURES
ET
ILI
RI
RU
OS RAETIA
M
GALIA ONIA
SC
PAN
A
a
CI
A
r
d Negro
DA
Crsega
Mar
OS
ri DA
t ITALIA LMAMOESIA
ic CIA TRACIA CAPADOCIA
o HISPANIA
Roma ITA MACEDONIA ME
LIO ASIA SO
PO
LATINOS TA TAM
S M a r IA
SIRIA
M
MAURITANIA e d
Mar Tirreno i t e
r r n e o
Sardea TRIPOLITANIA
0 200 400 600 km EXIPTO
Sicilia
Mar
OS
S
EG
E SE
IN
GR
AX M
RT
CA
na sa evolucin histrica
ed
i t e
r r neo perodos
histricos atravesou por tres
Monarqua
(753-509 a. C.)
maxistrados e
xtensin da
romanizacin
grandes conquistas
caracterizouse por
tras a sa
activicades manifestacins divisin
organizacin social
econmicas artsticas producronse
baseadas en baseada na divisin entre inclen Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
relixin (oficial e
privada)
artesana
cultura
legounos
pinturas e mosaicos
invasins e reinos
xermnicos
84
rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
12 Espaa na Antigidade
ESPAA NA ANTIGIDADE
diferenciouse doutros
perodos histricos por
pobos prerromanos
co reino de como
antes de Cristo Coaa Castillo
de Henayo
o
Eb
Mi
Hemeroskopeion Sa Caleta
ian
ad
vir
rea da cultura alqui Seg Akra Leuke
Gu
Hispania romana
caracterizada por
Mar Cantbrico
LAIC
OS S
RE CNTA
Flaviobriga
VA organizacin
GA TU BRO SCON
AS
Asturica Numantia
S ES ILE
R
Iaca GET
E
Emporion
do territorio
Augusta Caesar S
Augusta Barcino
C E LT I B E R O S
S ONES
OS
Segobriga
NO VET
AN
Toletum Saguntum
TA
baseouse en
ET
SI Emerita Valentia
ED
LU Augusta
Olisipo CARPETANOS
Baecula
Corduba Cartago eo
n
TURDETANOS Nova
rr
te
di
OCANO Gades Me
Mar
ATLNTICO
GALLAECIA TARRACONENSIS
AT L N T I C O
LUSITANIA ICA
AR
LE
BA
CARTAGINENSIS
BAETICA
o
ANO
ne
rr
te
di
Me
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
OC
r
Ma
exrcito
85
rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable
Solucins
mapas conceptuais
1 O planeta Terra
O PLANETA TERRA
sistema solar
temperatura rotacin
moderada
Da
atmosfera
con osxeno
auga lquida
abundante
permtenos distinguir
Noite
utilzanse
Oeste Leste
sistemas de
proxeccin orientarnos na Terra
escala translacin
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
pode ser
as sas consecuencias son
grfica
as estacins
signos
zonas trmicas
convencionais
112
rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
2 O medio fsico da Terra.
Compoentes bsicos
A TERRA
distnguese por
estrutura en capas
terras emerxidas
axentes internos
constitudas por
son as augas que a forman
continentes circulan orixinando
oroxnese
illas
terremotos
ciclo da auga
terras
somerxidas volcns
modifcanse
costas pola accin de
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
axentes externos
por exemplo
temperaturas vexetacin
113
rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable
3 O medio fsico da Terra.
Os continentes
OS CONTINENTES
son
Amrica Oceana
adoita subdividirse en
Amrica
do Norte
Amrica
do Sur
diferncianse por
0 1500 3000 4500 km
situacin
inclen
ten
lmites
formas diversas illas mares
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
como lagos
costas
ros
chairas
ten
mesetas pennsulas
depresins golfos
cordilleiras cabos
114
rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
4 Os grandes conxuntos
bioclimticos da Terra
OS GRANDES CONXUNTOS
BIOCLIMTICOS
Zona fra
Zona temperada
Zona clida
Zona temperada
Singapore
Altitude: 16 m
Temperaturas Precipitacins
ocenico montaas
(C) (mm)
Temperatura media: 26,7 C
Precipitacin: 2 150 mm
320
continental
280
240
200
160
120
40 80
20 40
0 0
X FMAMX X A SOND
tropical
localizacin problemas
clima desastres naturais
xeogrfica ambientais
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
desenvolvemento
sostible
cumios
da Terra
espazos naturais
115
rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable
5 O medio fsico de Europa
O MEDIO FSICO DE EUROPA
difernciase do doutros
continentes por
FORMAS DE RELEVO
extensin
consta de unidades
localizacin
bsicas
Gran Chaira
Europea Pireneos
montes Alpes
Escandinavos
Apeninos
Os Vosgos
Alpes Dinricos
mesetas macizo Central
Crpatos
Xura
Cacaso
como as de Urais
AUGAS
Finlandia
Suecia
inclen
mares BIOCLIMAS
lagos
os mis estendidos
son
ros
ocano
Glaciar rtico
ocano Atlntico
mediterrneo polar
mar Mediterrneo
mares Negro e
Caspio
116
rea
fotocopiable
6 O medio natural
e as actividades humanas
O MEDIO NATURAL
a sa
achega aos seres pode provocar
explotacin
humanos
d lugar a
riscos naturais
recursos naturais
solo
climticos xeolxicos
incidencia social
subsolo desigual
como como
relevo
inundacins sismos
auga
atmosfera
vexetacin
ACTIVIDADES HUMANAS
problemas ambientais
afectan a
desenvolvemento sostible
117
rea
fotocopiable
7 A Prehistoria
A PREHISTORIA nela produciuse
utiliza divdese en
proceso de
hominizacin
idades
fontes especficas
protagonizado polos
son
escavacins Idade de Idade dos homnidos
arqueolxicas Pedra Metais
Paleoltico Neoltico
cobre
bronce
ferro
Homo sapiens
caracterizouse por
traballo do metal
caracterizouse por caracterizouse por
nomadismo sedentarismo
novos inventos como
instrumentos
pudo da pedra roda
de pedra
pequenas cidades
aumento de
dferencias sociais
sociedade tribal grupos sociais
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
118
rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
8 Mesopotamia
MESOPOTAMIA
Eufrates como
Reino de Hammurabi Mar
(1792-1750 a. C.) Caspio
Tigre
Extensin do imperio
en tempos do rei asirio
ASIRIOS Asurnasirpal II (883-859 a.C.)
Nnive
ME
u
SO
fra
te
AL
PO
TA
TA
Assur
MI
sumerios babilonios
s A
Mari
ACADIOS
Mar Acad
Babilonia
BABILONIOS Nippur
acadios asirios
Mediterrneo B A I X A M E S O P O T A M I A
Uruk S ULagash
ME
RI
Erid OS
Ur
Golfo
Prsico
caracterizouse por
escritura
cidades estado grupos sociais
cuneiforme
patesi
arco e bveda
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
reinos
templos e pazos
imperios
cermica vidrada
actividades
econmicas
baseadas en
agricultura de
regado
119
rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable
9 Exipto
EXIPTO
foi unha civilizacin fluvial
caracterizouse por
localizada xunto ao ro
organizacin organizacin
Nilo poltica social
M a r M edit er r n eo
estaba presidida por inclua numerosos
Keops O Cairo
Gizeh
Kefrn Menfis
Micerinos
V
e r
N
M
il
o
m
a l l
Koptos
r
e
Nekhen
Kom Ombo
Edf
A LT O E X I P T O
Abu Simbel
Zona frtil
Mxima extensin do Imperio Medio
Zona baixo control exipcio
no Imperio Novo
0 250 500 km
organizacin
relixin
econmica
agricultura de
regado os seus deuses
baseada en era principais foron
gandera
politesta Amon-Ra
Horus
Anubis
outros traballos
Hator
legado cultural
e artstico Osris
reflectida en
Entrada
Pozo
Capela
Cmara funeraria
120
rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
10 Grecia
GRECIA
Hlade
organizouse en perodos histricos
MACEDONIA
ILIRIA
CALCDICA
Troia
EPIRO
cuxos carcteres principais son
Lemnos
polis
Corcira Illas EOLIA
TESALIA Esprades
Lesbos Prgamo
ETOLIA Mar A SIA
BEOCIA Focea
Delfos Skyros M ENOR
Tebas Eritrea
Cefalonia
PELOPONESO TICA Exeo feso
Corinto Atenas Samos
Olimpia Micenas Delos
LACONIA Naxos
Halicarnaso
Esparta
Mar Xnico
Illas Cclades Rodas Nome Cronoloxa Feitos destacados
Rodas
. Polis
Creta
. Guerras mdicas
Clsica 490-338 a.C.
. Guerra do Peloponeso
transmitronnos
adoptaron
corintio
templos
esculturas
cermicas
121
rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable
11 Roma
a civilizacin romana naceu en ROMA
LIGURES
ET
ILI
RI
RU
OS RAETIA
M
GALIA ONIA
SC
PAN
A
a
CI
A
r
Crsega d Negro
DA
OS
ri DA Mar
t ITALIA LMAMOESIA
ic CIA TRACIA CAPADOCIA
o HISPANIA
Roma ITA MACEDONIA ME
LIO ASIA SO
PO
LATINOS TA TAM
S M a r IA
SIRIA
M
MAURITANIA e d
Mar Tirreno i t e
r r n e o
Sardea TRIPOLITANIA
0 200 400 600 km EXIPTO
Sicilia
Mar
OS
S
EG
E
IN ES
GR
AX M
RT
CA ed
i t e
r r neo perodos na sa evolucin histrica
histricos atravesou por tres
patricios comicios
conflitos sociais
pax romana
plebeos maxistrados e
xtensin da
romanizacin
grandes conquistas
crise do sculo iii
Senado
caracterizouse por
tras a sa
activicades manifestacins divisin
organizacin social
econmicas artsticas producronse
non cidadns
minera
relixin (oficial e
privada)
artesana
cultura
comercio
legounos
pinturas e mosaicos
lingua
invasins e reinos
dereito xermnicos
122
rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
12 Espaa na Antigidade
ESPAA NA ANTIGIDADE
diferenciouse doutros
perodos histricos por
pobos
pobos prerromanos
colonizadores
co reino de como
antes de Cristo Coaa Castillo
de Henayo
o
Eb
Mi
celtas iberos
celtas
Las Cogotas
Mago
Texo
Migracins celtas Jcar Ebusus
a
Hemeroskopeion Sa Caleta
ian
Tartessos
ad
vir
rea da cultura alqui Seg Akra Leuke
Gu
Hispania romana
proceso de
caracterizada por
conquista
Mar Cantbrico
LAIC
OS S
RE CNTA
Flaviobriga
VA organizacin
GA TU BRO SCON
AS
Asturica Numantia
S ES ILE
R
Iaca GET
E
Emporion
do territorio
Augusta Caesar S
Augusta Barcino
C E LT I B E R O S
S ONES
OS
Segobriga
NO VET
AN
Toletum Saguntum
TA
baseouse en
ET
SI Emerita Valentia
ED
LU Augusta
Olisipo CARPETANOS
Baecula
Corduba Cartago eo
n
TURDETANOS Nova
rr
te
di
Me
divisin provincial
OCANO Gades
Mar
ATLNTICO
GALLAECIA TARRACONENSIS
AT L N T I C O
LUSITANIA ICA
AR
LE
BA
romanizacin CARTAGINENSIS
BAETICA
o
de Hispania
ANO
ne
rr
te
di
Me
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
OC
r
Ma
exrcito cidades
123
rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable