ZEKA OYUNLARI 5,6,7 Ve 8. Sınıflar

K7,K
=(.2<81/$5,
YH6QDU
g5(70(1/(5d1
g5(700$7(5<$/
Yazarlar
Komisyon
DEVLET KTAPLARI
KNC BASKI
, 2016
MLL ETM BAKANLII YAYINLARI.........: 6077
YARDIMCI VE KAYNAK KTAPLAR DZS ........................................................: 557
16.?.Y.0002. 4510
Bu kitap Mill Eitim Bakanl, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ile TBTAK arasnda
imzalanan Eitimde birlii protokol kapsamnda hazrlanmtr.
Kitabn her hakk sakldr ve Mill Eitim Bakanlna aittir. Kitabn dzeni, metni, soru
ve ekilleri ksmen de olsa hibir ekilde alnp yaymlanamaz.
ETM MATERYALLER GELTRME EDTR

Dr. Abdullah AVUOLU
Dr. Fahrettin GKTA
Dr. Enes YILMAZ
ETM MATERYALLER GELTRME GRUBU
Dr. Emin AYDIN

Dr. Ali zgr KSEL
Dr. Elif SAYGI
Dr. Fatih SULAK
Dr. etin RT
Yusuf LMEZ
Aye Damla GEM
GRSEL TASARIM UZMANLARI

eyma SIRAKAYA Hafsa OLCAY
Volkan PKN Hseyin DKER Rabia ALABAY
DL UZMANI
Mehmet SIIRCI
ISBN 978-975-11-3964-1
Mill Eitim Bakanl, Talim ve Terbiye Kurulunun 04.08.2015 gn ve 7752472 sayl

yazs ile eitim arac olarak kabul edilmi, Destek Hizmetleri Genel Mdrlnn
10.05.2016 gn ve 5526273 sayl yazs ile ikinci defa 15.796 adet baslmtr.
Korkma, snmez bu afaklarda yzen al sancak; Bastn yerleri toprak diyerek geme, tan:
Snmeden yurdumun stnde tten en son ocak. Dn altndaki binlerce kefensiz yatan.
O benim milletimin yldzdr, parlayacak; Sen ehit olusun, incitme, yazktr, atan:
O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dnyalar alsan da bu cennet vatan.
atma, kurban olaym, ehreni ey nazl hill! Kim bu cennet vatann uruna olmaz ki feda?
Kahraman rkma bir gl! Ne bu iddet, bu cell? heda fkracak topra sksan, heda!
Sana olmaz dklen kanlarmz sonra hell. Cn, cnn, btn varm alsn da Huda,
Hakkdr Hakka tapan milletimin istikll. Etmesin tek vatanmdan beni dnyada cda.
Ben ezelden beridir hr yaadm, hr yaarm. Ruhumun senden lh, udur ancak emeli:
Hangi lgn bana zincir vuracakm? aarm! Demesin mabedimin gsne nmahrem eli.
Kkremi sel gibiyim, bendimi iner, aarm. Bu ezanlar -ki ehadetleri dinin temeli-
Yrtarm dalar, enginlere smam, taarm. Ebed yurdumun stnde benim inlemeli.
Garbn fkn sarmsa elik zrhl duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- tam,
Benim iman dolu gsm gibi serhaddim var. Her cerhamdan lh, boanp kanl yam,
Ulusun, korkma! Nasl byle bir iman boar, Fkrr ruh- mcerret gibi yerden nam;
Medeniyyet dediin tek dii kalm canavar? O zaman ykselerek ara deer belki bam.
Arkada, yurduma alaklar uratma sakn; Dalgalan sen de afaklar gibi ey anl hill!
Siper et gvdeni, dursun bu hayszca akn. Olsun artk dklen kanlarmn hepsi hell.
Doacaktr sana vadettii gnler Hakkn; Ebediyyen sana yok, rkma yok izmihll;
Kim bilir, belki yarn, belki yarndan da yakn Hakkdr hr yaam bayramn hrriyyet;
Hakkdr Hakka tapan milletimin istikll!
Mehmet kif Ersoy

GENLE HTABE
Ey Trk genlii! Birinci vazifen, Trk istikllini, Trk Cumhuriyetini,

ilelebet muhafaza ve mdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegne temeli budur. Bu temel, senin en
kymetli hazinendir. stikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek
isteyecek dhil ve hric bedhahlarn olacaktr. Bir gn, istikll ve cumhuriyeti
mdafaa mecburiyetine dersen, vazifeye atlmak iin, iinde bulunacan
vaziyetin imkn ve eraitini dnmeyeceksin! Bu imkn ve erait, ok
namsait bir mahiyette tezahr edebilir. stikll ve cumhuriyetine kastedecek
dmanlar, btn dnyada emsali grlmemi bir galibiyetin mmessili
olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatann btn kaleleri zapt edilmi, btn
tersanelerine girilmi, btn ordular datlm ve memleketin her kesi bilfiil
igal edilmi olabilir. Btn bu eraitten daha elm ve daha vahim olmak zere,
memleketin dhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dallet ve hatt hyanet
iinde bulunabilirler. Hatt bu iktidar sahipleri ahs menfaatlerini,
mstevllerin siyas emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret iinde
harap ve btap dm olabilir.
Ey Trk istikbalinin evld! te, bu ahval ve erait iinde dahi vazifen,
Trk istikll ve cumhuriyetini kurtarmaktr. Muhta olduun kudret,
damarlarndaki asil kanda mevcuttur.
Mustafa Kemal Atatrk
77E<7>Z
$.,/<h5h70(9(/(02<81/$5, .......................................... 1
Sudoku ........................................................................................................................... 3
Sudoku....................................................................................................................... 7
OHP .DUHVL................................................................................................................... 16
OHP .DUHVL .............................................................................................................. 20
SD\ %uOPD .................................................................................................................... 26
dLW ................................................................................................................................... 29
dLW............................................................................................................................... 34
.DkuUo ........................................................................................................................... 39
.DkuUo ...................................................................................................................... 44
Sg=(/ 2<81/$5 ............................................................................................. 55

$QDJUDP........................................................................................................................ 57
$QDJUDP ................................................................................................................... 59
.HOLPH %uOPD ................................................................................................................ 61
.HOLPH $Y ..................................................................................................................... 63
.HOLPH $Y ................................................................................................................ 66
*(20(75. 0(.$1. 2<81/$5 ............................................... 69

7DQJUDP ......................................................................................................................... 71
7DQJUDP .................................................................................................................... 75
SoPD .S .................................................................................................................... 81
SoPD .S ............................................................................................................... 84
*HoPHWULk HkLOOL SoUuODU........................................................................................ 88
-HQJD ............................................................................................................................. 90
dL]JHOHU .......................................................................................................................... 92
dL]JHOHU ..................................................................................................................... 101
+$),=$ 2<81/$5, ......................................................................................... 105

5HVLP +DWUODPD .......................................................................................................... 107
5HVLP +DWUODPD ...................................................................................................... 110
5HVLP +DWUODPD ................................................................................................. 113
5HVLP (OHPH ............................................................................................................... 117
5HVLP (OHPH........................................................................................................... 120
dLIWLQL %uOPD ............................................................................................................. 121
S75$7(- 2<81/$5, ................................................................................... 123

5HYHUVL........................................................................................................................... 125
Go ................................................................................................................................... 128
.LEULW d|SOHUL................................................................................................................. 133
.LEULW d|SOHUL ............................................................................................................ 135
.LEULW d|SOHUL ....................................................................................................... 137
0DQJDOD......................................................................................................................... 139
0DQJDOD.................................................................................................................... 141
7Lk 7Dk 7o ................................................................................................................. 147
7Lk 7Dk 7o ............................................................................................................ 149
SD\ 7DKPLQ (WPH ......................................................................................................... 153
SD\ 7DKPLQ (WPH .................................................................................................... 155
=(. S258/$5, .............................................................................................. 157
gUQW............................................................................................................................ 159
gUQW ....................................................................................................................... 161
gUQW .................................................................................................................. 166
)DUkO g]HOOLL %uOPD ..................................................................................................... 168
)DUkO g]HOOLL %uOPD ................................................................................................ 170
)DUkO g]HOOLL %uOPD ........................................................................................... 172
.uUW .u]u 2W ............................................................................................................... 174
)HQHU YH .|SU ........................................................................................................ 176
YDODQF YH 'oUuFu %HkoLOHU .................................................................................. 178
7oSODU YH 7HUD]L ................................................................................................... 181
S|]Fk GUuSODPD ......................................................................................................... 185
S|]Fk GUuSODPD .................................................................................................... 187
S|]Fk GUuSODPD................................................................................................ 188
$PSuOOHU YH 'PHOHU ................................................................................................... 189
.$<1$.d$ ..................................................................................................................... 191

NSZ
P
7
&

P

<

7
^
'

,
^

K
<
,

K 7

P
^

<
^

D ' '

K
Bir oyunun trne gre hangi basamakta yer aldnn belirlenmesi iin aadaki tablo kullanlabilir.

Dzey /Oyunlar Balang dzeyi Orta dzey
leri dzey
1. Verilen ipularn dorudan 1. pularnn hangi dzeyde 1. zme ulamak iin derin
veya farkl sralarda deer- kullanlacann tespit edildi- ve ok sayda deneme yanl-
lendirerek ilerleme kaydedi- i oyunlardr. mann yapld oyunlardr.
Akl Yrtme len oyunlardr.
ve 2. Baz ksa deneme yanlmalar 2. Oyuna zg oyuncunun
lem Oyunlar sonucunda yanl seenekle- kendi stratejilerini gelitirdi-
rin elendii oyunlardr. i ve kulland oyunlardr.
3. Oyuna zg temel strateji-
lerin kullanld oyunlardr.
1. Tm olaslklarn listelene- 1. Kelime daarcnn kullan- 1. zme ulamak iin akll

Szel Oyunlar rek ilerleme kaydedildii larak kurala uygun kelimele- tahminlere dayal aramala-
oyunlardr. rin tretildii oyunlardr. rn yapld oyunlardr.
2. Oyuna zg temel strateji- 2. Oyuna zg oyuncunun
lerin kullanld oyunlardr. kendi stratejilerini gelitirdi-
i ve kulland oyunlardr.
1. Sistematik olmayan ve az 1. Az sayda ve sistematik veya 1. ok sayda ve sistema-

sayda deneme yanlmalarla sezgisel deneme yanlmalar- tik veya sezgisel deneme
zlebilen oyunlardr. la zlebilen oyunlardr. yanlmalarla zlebilen
Geometrik - Meka- oyunlardr.
nik Oyunlar 2. Tek bir kilit fikrin bulunma-
syla zlebilen oyunlardr. 2. Birden ok kilit fikrin
kullanlmasyla zlebilen
oyunlardr.
1. Hafzada tutulmas gereken 1. Hafzada tutulmas gereken 1. Hafzada tutulmas gereken
az sayda nesne barndran orta sayda nesne barndran ok sayda nesne barndran
oyunlardr. oyunlardr. oyunlardr.
Hafza Oyunlar 2. Hafzada tutulmas gereken

nesnelerin hangilerinin oldu-
u balangta belirsiz olan
oyunlardr.
1. Klasik oyunlarn sadece 1. Oyuncunun temel stratejile- 1. Klasik oyunlarda oyuncunun

kurallarn uygulayarak ri kulland oyunlardr. kendi stratejilerini gelitir-
oynanan oyunlardr. dii ve bakalarnn dene-
2. En iyi stratejisi belli olan ve yimlerinden yararland
bu stratejilere kolay ulala- oyunlardr.
Strateji Oyunlar bilen oyunlardr.
2. En iyi stratejisi belli olan ve
bu stratejilere detayl bir
analiz sonucu ulalabilen
oyunlardr.
1. Kolayca tahmin edilebilen 1. Kolay tahmin edilemeyen ve 1. Deneyim gerektiren sorular-

ve tek aamal zme sahib tek aamal zme sahip dr.
sorulardr. sorulardr.
Zek Sorular 2. Kolayca tahmin edilemeyen
2. Aamalar kolay olan soru- sorulardr.
lardr.

K
H Y H
U W P
O < O D U
$ k \ u Q
H P 2
O
H V L
. DU
P
OH
dLW
o k u
u U o S ud
. Dk
O P D
\ %u
S D
ZEK OYUNLARI
/(02<8 1 /$5,
$.,/<h5h70(9 (
WNVD O
YH ULOH QL SX oOD UQ G H HUO HQ GLUHUH NYH\DOQ ]F DP DQ
$N O\ U WP HR \X QOD U D WDU]Q GD NL
UDN VR QX FD XOD OD Q oR X QOX NOD WHN NL LOLN EX OPDF
oNDU P ODU \D SD -
LVH PD QW NV DO oN DU P ODU Q \D Q VUD G| UW LO HP ELO
R\ XQ ODUGU O HP R\ XQ ODU Q LKW L\D o
G R\ XQ ODU GU %X R\ XQ ODUGD SUR EOH PL o| ]P HN LoL
JLV LQL Q GH NX OOD QO
Q GD YH ULOL U
GX \X ODQ W P ELO JL R\ XQ XQ ED
oOD UQ KD QJ L
PL WDP DP HQ YH \D E \ N |Oo G H Do NW U $Q FD N LSX
d| ] P \| QWH OHU
JH UHN WL LQH ND UDU YH UP HN J o ROD ELO LU GR U X VH oLP
VUD\ OD GH H UOH QG LUP HN DN LVH o| -
Q o| ]P H V UHV LQL NV DOWDE LOLU KDWDO VH oLP OHU \D SP
\D SP DN SUR EOH PL UD ELO LU
LQL X] DWD ELO LU YH \D SU RE OHP Lo |] PH\L LP Nk QV ]OD W
] P V UHV
XYDUVD\ OD-
HO ELU EL OJL\H YH\D GR QD QP DVDK LS ROG X
2\ XQ XR \Q D\DQ NL LQ LQ |]
OG U
PD ] 3URE OHP OHU WH No |] P
oR N
JLV D\ DU RUW DP QG D R\ QD QD Q WDE OR GR OGX UPD WDU]
.k W ND OHP LOH YH\D ELO Q ED ]OD U
ND WHJ RU LQL Q |U QH NOH UL DUD VQ GD \H U DO U %X QOD UGD
VD \GD R\ XQ EX N
$% & ND GD UN ROD \ PD \Q WD UOD V EX OP DFDOD U PD QW
VX GR NX D SD UWP DQ ODU o LW ND UHV L
EX OP DF DOD U WDS D \LQ \ DQ J ND UH ND UDO DPDFD LO HP
ND UHV LD PL UDO EDWW
HL OH P WDPDP ODPDG U
NH QG RN X ND NX UR E| OP HF HY
2
Akl Yrtme ve lem Oyunlar
Sudoku
n Bilgi
^
d Gerekli Malzemeler
< <

Stun
2 4 6 1
Blge
6 2
2 4 5 1
1 4 2 Satr
2 1
1 3 6 5
^

d ^
^
7

3
ZEK OYUNLARI
1. Bir rakam, herhangi bir stunda yalnzca bir kez kullanlr.

2. Bir rakam, herhangi bir satrda yalnzca bir kez kullanlabilir.
3. Bir rakam bir blge zerinde yalnzca bir kez kullanlabilir.
5 4 6 1 3
doru
6 6
2 2 5 4 6 5 3
doru
yanl
yanl
3 3
4 2 2 3
6 3 4 3
doru yanl
^
zml rnek
b -
A B C D E F -

1 5 2 4 6 1 3

2 6 1 3 5 2 4 &

3 2 4 5 1 3 6
& & -
4 3 6 1 4 5 2 & &
z -
5 4 5 2 3 6 1
& &
6 1 3 6 2 4 5

Sudoku
4
rnek 1
3 3 1 6 2 4 5
4 1 6 4 5 2 1 6 3
6 5 4 3 2 1 6 5 4 3 2
2 4 3 5 2 4 3 6 5 1
2 6 5 2 4 3 1 6
1 5 2 6 3 1 5 2 4
rnek 2
4 3 5 2 4 3 1 6
3 6 1 3 6 2 4 5
5 2 4 3 6 1 5 2 4
2 4 5 2 4 5 6 3 1
4 5 6 1 3 4 5 2
1 6 4 5 2 1 6 3
Sudoku
5
ZEK OYUNLARI
rnek 3
3 4 1 6 3 4 5 2 1 6
2 5 3 2 6 1 5 4 3
2 1 2 6 3 5 4
6 5 3 4 1 6 2
6 5 6 1 2 4 3 5
4 5 2 1 4 5 3 6 2 1
rnek 4
2 3 5 1 2 3 4 5 1 6
1 5 3 2 1 6 5 3 4 2
2 1 6 5 3 2 1 4 6 5
5 4 2 3 5 4 6 2 3 1
4 2 6 3 4 1 2 6 5 3
5 3 2 4 6 5 3 1 2 4
Sudoku
6
Sudoku
^ d

<

zml rnek
b
A B C D E F G H I
1 9
2 8 9 4 3 1
3 5 7 6 2 8
4 8 3 1 4 5 6
5 1 3
6 6 9 8 3 7 4
7 5 2 1 7 8
8 8 2 4 1 9
9 4
Sudoku
7
ZEK OYUNLARI
1. /
/
7 &
,
A B C D E F G H I
1 9
2 8 9 4 3 1
3 5 7 6 9 2 8
4 8 3 1 4 5 6 2
5 1 3
1 1
6 6 9 8 3 7 4 1
7 5 2 1 7 8
8 8 2 4 1 9
9 4
Sudoku
8
2. ' , /

'

& & z
& ' /
A B C D E F G H I
1 5 1 9
2 8 9 4 3 2 1
3 5 7 6 9 2 8
4 7 8 3 1 4 5 9 6 2
5 1 7 8 3 5
6 2 6 5 9 8 3 7 4 1
7 5 2 1 7 8
8 8 2 4 1 9
9 4 2
Sudoku
9
ZEK OYUNLARI
3. 7 &
& & 7
, , z

A B C D E F G H I
1 3 8 5 1 9
2 8 9 4 3 2 1 5
3 5 7 6 9 2 8
4 7 8 3 1 4 5 9 6 2
5 1 2 7 6 8 3 5
6 2 6 5 9 8 3 7 4 1
7 5 2 1 7 8
8 7 8 2 4 1 9
9 4 9 8 2 7
Sudoku
10
4.
P 7
/ ' / m
' b /
/ P / ' '

A B C D E F G H I
1 6 3 2 8 5 1 4 9 7
2 8 9 7 4 3 2 1 5 6
3 5 7 6 9 3 2 8
4 7 8 3 1 4 5 9 6 2
5 1 2 7 6 8 3 5
6 2 6 5 9 8 3 7 4 1
7 5 2 1 7 6 8 4
8 7 8 2 4 5 1 9
9 4 9 8 2 7 3
Sudoku
11
ZEK OYUNLARI
5. P ^
z
^

A B C D E F G H I
1 6 3 2 8 5 1 4 9 7
2 8 9 7 4 3 2 1 5 6
3 4 5 1 7 6 9 3 2 8
4 7 8 3 1 4 5 9 6 2
5 9 1 4 2 7 6 8 3 5
6 2 6 5 9 8 3 7 4 1
7 5 2 9 3 1 7 6 8 4
8 3 7 8 6 2 4 5 1 9
9 1 4 6 5 9 8 2 7 3
Sudoku
12
rnek 1
6 2 3 5 7 4 6 2 1 3 9 8 5 7
3 8 6 4 9 2 3 7 8 6 4 5 9 2 1
5 1 8 4 5 9 1 2 7 8 6 4 3
9 1 3 4 2 8 9 5 6 1 7 3 4
1 4 3 8 5 1 4 6 3 9 7 2 8 5
5 8 2 1 7 5 3 4 8 2 1 6 9
3 9 2 6 8 3 7 9 2 4 5 1 6
1 4 5 6 3 2 9 1 4 8 5 6 3 7 2
6 1 4 6 2 5 7 1 3 4 9 8
rnek 2
7 8 3 7 9 6 1 4 8 5 2
5 8 7 9 4 5 6 8 2 7 3 9 1 4
1 9 3 7 1 4 2 9 8 5 3 7 6
2 1 3 6 2 9 5 1 3 6 4 8 7
4 1 8 2 9 3 4 1 7 8 5 2 6 9 3
8 7 4 9 1 8 3 6 7 4 9 5 2 1
8 4 7 9 6 8 4 5 2 7 1 3 9
9 1 6 7 4 5 9 2 1 3 6 8 7 4 5
3 2 6 7 5 3 4 9 1 2 6 8
Sudoku
13
ZEK OYUNLARI
rnek 3
5 1 4 3 6 5 7 1 8 2 4 9
8 5 3 1 2 7 8 9 4 5 6 3 1
4 1 2 6 7 4 9 1 3 2 6 7 8 5
9 4 1 5 9 8 2 6 7 4 1 5 3
1 9 3 6 7 1 4 5 9 3 8 6 2
5 3 1 4 6 5 3 1 8 2 9 7 4
7 8 3 4 6 5 2 7 8 3 9 4 1 6
8 3 4 1 5 8 3 9 4 6 1 5 2 7
4 5 3 9 1 4 6 2 5 7 3 9 8
rnek 4
1 6 5 1 9 2 3 4 6 8 5 7
1 3 9 4 8 5 7 1 2 3 6 9
6 8 3 7 6 5 8 9 1 4 2
6 3 1 2 4 6 3 8 1 2 5 7 9 4
6 7 2 1 4 9 3 6 8 5
5 7 8 1 9 5 4 6 7 8 2 1 3
5 7 6 5 4 7 2 6 1 9 3 8
9 8 4 5 1 2 6 9 8 3 4 5 7 1
3 4 6 8 1 3 9 5 7 4 2 6
Sudoku
14
PE
P 7

<

P P

P

/
/

P
P ^

P

P

P

P
z

P

- - -
Sudoku
15
ZEK OYUNLARI
7<
n Bilgi
7
Gerekli Malzemeler
<

7
zml rnek
A B C
1 3 + 13

2 + 1 10
+ +
3 + 9 6
23 7 37

P

z
P
7
3 x B1 + C1 = 13
3 x A2 + A3 = 23

16
1.

P
A B C
1 3 + 7 13

2 + 1 4 10
+ +
3 + 9 6
23 7 37
2. 7

A B C
1 3 2 + 7 13

2 6 + 1 4 10
+ +
3 5 8 + 9 6
23 7 37
7<
17
ZEK OYUNLARI
rnek 1
/ 3 2 6 / 3 4 2
/ /
+ 1 9 2 + 7 1 9
+ + + + + +
5 + 49 5 8 + 9 49
17 29 13 17 29 13
rnek 2
/ 3 8 / 2 7 3
/ /
9 + 0 4 9 + 5 0
+ +
+ 2 3 6 + 1 2
6 12 36 6 12 36
7<
18
PE
P

7
<-

P ^

P

P

^
P

P

7<
19
ZEK OYUNLARI
7<
7<KP^
z

P

P

P

7 -

-

20
zml rnek
A B C
1 / 8
/
2 5
+ +
3 31
1 29 13
1. 7
2.

A B C
1 6 / 3 4 8
/
2 5
+ +
3 31
1 29 13
7<
21
ZEK OYUNLARI
3.

A B C
1 6 / 3 4 8
/
2 2 7 1 5
+ +
3 5 8 9 31
1 29 13
rnek 1
/ 1 4 / 1 3 1
/ /
+ 2 2 9 + 5 2
+ +
7 7 6 8 7
14 3 23 14 3 23
7<
22
rnek 2
/ 12 4 9 / 3 12
+ +
+ 11 2 5 + 1 11
+ +
+ 9 7 6 + 8 9
42 39 11 18 39 11
rnek 3
/ + 10 6 / 2 + 7 10
/ + / +
+ 32 3 + 1 8 11
+ + + + + +
+ 10 5 4 + 9 10
7 5 24 7 5 24
7<
23
ZEK OYUNLARI
rnek 4
/ 2 4 3 / 6 2
+ + / + + /
+ 9 7 1 + 2 9

+ 112 5 + 9 8 77
6 36 24 6 12 24
rnek 5
4 8 4 1 4

1 2 3 7 1
+ / + + / +
21 5 6 9 21
21 2 3 21 2 3
7<
24
PE
P o

P P
o
P o o ô

P o o o
o o
P o
oo
P o -
o
ô
P
o
o o

P o o o
oo o
7<
25
ZEK OYUNLARI
^
n Bilgi
^

^ o
d ^

^ o o

o

rnek 1
, ^ 378
s ^ 9 9 8 3 7 40
7b>D>Z
1 =
2 =
3 =
4 = &
5 =
rnek 2
, ^ 496
s ^ 5 3 7 5 4 25
7b>D>Z
1 =
2 =
3 =
4 = &
5 =
26
rnek 3
, ^ 642
s ^ 3 8 2 4 4 80
7b>D>Z
1 =
2 =
3 =
4 = &
5 =
rnek 4
, ^ 486
s ^ 8 9 8 5 2 75
7b>D>Z
1 =
2 =
3 =
4 = &
5 =
rnek 5
b -
-
54 o o

27 19
13 3
^
27
ZEK OYUNLARI
rnek 6
b o o -
16
o o =
14 =
o
16 =
20
17 15 17 17
rnek 7
b
o
24 12 6
17 32 7
25 8
rnek 8
1 6 o -
o
o 9 o

^
28
it
n Bilgi
o
Gerekli Malzemeler
,
<
o
1 3 1 3
2 1 2 1
3 1 3 1
z o 1 2
3 o ^ o
o
'
o o
29
ZEK OYUNLARI
^dz
7 0

o o o o
o o
< o o

zml rnek

1 3 3
2 2 3 0
3 2 2
4 1 2 0 3
5 2
A B C D E
1. 2 4 0 o 1
2 4 o
1 3 3

2 2 3 0

3 2 2

4 1 2 0 3

5 2
A B C D E
it
30
2. 2 3

1 3 3

2 2 3 0

3 2 2

4 1 2 0 3

5 2
A B C D E
3. o o 1 o
o 4 o

1 3 3

2 2 3 0

3 2 2

4 1 2 0 3

5 2
A B C D E
it
31
ZEK OYUNLARI
rnek
2 2 2 2 2 2
2 1 2 1
1 3 3 1 3 3
2 0 2 2 2 0 2 2
3 3 3 3 3 3
it
32
PE
P o 7

o o
o
< o
o
P o o P
o
o o
o /
55 77 o o
o
P o o o

ô
P
o
P o o
o o

oo -ooo
it
33
ZEK OYUNLARI
it
KP^
z 7 3
3 o o
o o o
3
3

3 3 3

3
o o 3
o o o
3
3
<do 3 o
o o o
1 o o o

3 1
34
<7 3 o

o o o 7 1 o

o o
o o
3 3
1 1

zml rnek
1 2 2
2 3 1 2
3 2 3 2 3
4
5 3 2 2
A B C D E
it
35
ZEK OYUNLARI
1. 5 3 o o
2 3 o 3
o o 1

1 2 2
2 3 1 2
3 2 3 2 3

4
5 3 2 2
A B C D E
2. 2 o
o o 3 3 3 2

1 2 2
2 3 1 2

3 2 3 2 3

4
5 3 2 2
A B C D E
it
36
3. d 1 1 2 2 3 4 5 5 5 4
5 5
1 2 2
2 3 1 2

3 2 3 2 3

4
5 3 2 2
A B C D E
rnek 1
3 3 3 3
2 3 2 3
2 1 3 2 1 3
2 2 2 2
3 1 2 3 3 1 2 3
rnek 2
3 2 2 3 2 2
2 2
2 2 3 3 2 2 3 3
2 1 2 1
3 2 3 3 2 3
it
37
ZEK OYUNLARI
PE
P o o

o o o o

^ o
o
P o o P
o
o o
P o
o
o /
55 o 77 o
o
P o o
o oo o o

ô
P

o
P o o
o o

oo -ooo
it
38
<
n Bilgi
<o o 1 9
, Gerekli Malzemeler
o o o K <
o
o
o
o
K o o
o
z o o
A B C D 1 o 18 2 3
4 o
1 18 6 1 8 9 = 18 3 o
3
2 1 2 10
11 3 3 3 o
o 3 3 3
3
11
8 1 2 o o
20
4 9 3 8 o 2 3 4
P 2 3 o
2 3 o
o
dz
<o o o
o o P
o 3 o 1 2 = 3 2 1 = 3 o
o o 17 o 8 9 = 17
9 8 = 17 o o
39
ZEK OYUNLARI
zml rnek
A B C D
1 16 10
15
2 3
3
10
4
4
1. 4 4 4 4 o
o 7 A B C D
o 4 o 1 3
o b 2 3 1 16 10
3 4 o o
2
15
3
1 2 o K
3
10
o o o 4 1 2
o 3 = 2 4 = 3
4
4
o
3 1
2. 1 16 2 3 o
o 16 o A B C D
7 9 o 3
9 o
1 16 10
2
15
3 3 3 o 10 o 9 6 3
K 3 = 7 2 = 9 o <
3
10
7 1 2

4
4
2 = 15 9 = 6 3 = 10 7 2 = 1 3 1

<
40
rnek 1
19 19
24
9 24
11 11
17
3 8 17
30 30
6 7 9 8
16 16
7 9
rnek 2
17 35 17 35
16 16
30 9 7 30
24 24
8 9 7
17 17
17 16 17
8 9 16
28 28
8 5 6 9
30 30
9 6 8 7
<
41
ZEK OYUNLARI
rnek 3
9 24 9 24
9 9
20 14 20 1 8 14
27 27
3 4 3 7 8 9 3 4
4 11 4 11
11
1 3 11 7 1 3
6 3 6 3
4
2 1 3 4
2 1
25 25
9 7 1 8
4 4
1 3
rnek 4
24 4 24 4
12 12
9 3
8 8
4 4
7 1
3 3
17 16 17 16
1 2
26 26
8 9 3 6
16 16
9 7
<
42
PE
P o o 7

< o o
ô
P o o P
o
o o

o /
o o

P o o o

P oo ô

P
o
P o o o o

P
o o o o
P
z o o o o

P o o o
o o

ooo - oo - oo
<
43
ZEK OYUNLARI
<
<KP^
ô o
o o o
o o o

o oo
o
, d K
2 3 12
2 4 13
2 16 79
2 17 89
3 6 123
3 7 124
3 23 689
3 24 789
4 10 1234
4 11 1235
4 29 5789
4 30 6789
5 15 12345
5 16 12346
5 34 46789
5 35 56789
6 21 123456
6 22 123457
6 38 356789
6 39 456789
7 28 1234567
7 29 1234568
7 41 2456789
7 42 3456789
44
K
o o
o
o
A B C D
1 18 13
2
12
3
17
4
11
2
C2 + D2 = 12 C3 + D3 = 17
o (a) C2 + D2 + C3 + D3 = 29 P
C2 + C3 + C4 = 18 D2 + D3 = 13
o
o
<
45
ZEK OYUNLARI
zml rnek
A B C D E F G H I J K L
1 28 7
6
2
4
3 6 3
3 5
4 4 6
5
6 8
28 6 5 3
6
4 7 7
3 3
7
3 6 6
4 3
8
5 6 8
5 12
9
10 3
6 12 10
10 3
7
6 4 3
5
6
3
11 7 37
12 9 7 6
<
46
1. E11 + E12 = 6, F11 + F12 = 4, G11 + G12 = 3 E12 + F12 + G12 = 7 o

&'o P 1 2 3
P E12 + F12 + G12 = 7 o o
1 2 4 &12 2 4 P F12 = 1 o
F11 = 3, G11 = 1, G12 = 2, E12 = 4 E11 = 2 o
< > o 1 2 o b 11
37 o ^ o 37 o 8
o >11 8 o >10
1 2 o > >o
1 28 7
6
2
4
3 6 3
4
3 5
4 6
5
6 8
28 6 5 3
6
4 7 7
3 3
7
3 6 6
4 3
8
5 6 8
5 12
9 10
6
3
12 10
10 3
7
6 4 3
5
6
3
2 1
11 7 37
2 3 1 9
12 9 7
4 1 2
6
<
47
ZEK OYUNLARI
<><> >>o <<o

P <2 <3 1 2 <3 2 o
>3 2 o P <<> > o <1
28 o o 1 7
7 <8
J8 = 1, J9 = 2 I9 = 1 o o <1
28 o 6 <6
>><<<::/ I6 = 4 o o
1 28 7
6
2 2 4
4
3 6 3
1 3
4
3 5
4 6 2 3
5
6 8
28 6 5
2 1 5 3
6
4 7 7
3 3 4 6 1
7
3 6 6
4 3
4 2
8
5 6 8
5 12 1 7
9 10
6
3
1 2 12 10
10 3
7
6 4 3
5
6
3
2 1
11 7 37
2 3 1 9
12 9 7
4 1 2
6
<
48
3. G6 + H6 = 3 o 1 2 o F7 + G7 + H7 = 6 o
1 2 3 o ,7 4 H6 = 2
H7 = 3 o o G6 = 1, G7 = 2, F7 = 1, G8 = 3, F8 = 2,
E8 = 1 E9 = 3 o 5 28 o
o 1 2 3 4 5 6 7 o o 7
12 o o B12 = 2, B11 = 1
C11 = 6 o z 5 9 o
C10 = 5 o D9 = E9 = 3 o D9 = 2, D10 = 3
C10 = 4 o B7 + C7 = 3 B8 + C8 = 5 B7 + C8 = 3 o
C7 + C8 = 5 o P 7 8 2 3 o P
B7 = 1, B8 = 2, C6 = 1, D6 = 3, D5 = 1, E5 = 5, E4 = 1 F4 = 2 o
1 28 7
6
2 2 4
4
3 6 3
1 3
4
3 5
4 1 2 6 2 3
5
6 8
28 1 5 6 5
2 1 5 3
6
4 7 7
3
1 3 3 1 2 4 6 1
7
3 6 6
1 2 4
1 2 3 3
4 2
8
5 6 8
2 3 5 1 2 3 12 1 7
9 10
5 2 3 6
3
1 2 12 10
10 3
7
4 3 6 4 3
5
6
3
2 1
11 7
1 6
37
2 3 1 9
12 9
2 7
7
4 1 2
6
<
49
ZEK OYUNLARI
/:<o 1 2 3 11
37 o ,11 /11 :11 <11
4 5 6 7 <11 7
<12 3 o o o
^ <<:/:,/,
I10 = 3
1 28 7
6
2 2 4
4
3 6 3
1 3
4
3 5
4 1 2 6 2 3
5
6 8
28 1 5 6 5
2 1 5 3
6
4 7 7
3
1 3 3 1 2 4 6 1
7
3 6 6
1 2 4
1 2 3 3
4 2
8
5 6 8
2 3 5 1 2 3 12 1 7
9 10
5 2 3 6
3
1 2 12 10
10 3
7
4 3 6 4 3
5
2 3 6
3
2 1
11 7
1 6
37
2 3 1 4 6 5 7 9
12 9
2 7
7
4 1 2
6
2 1 3
<
50
rnek
9 4 17 6 9 12 28 7
9 7 6
5 5
36 4
3
7 3 5
4 6
6 8
28 6 5 3
4 7 7
3 3
3 6 6
4 3
5 6 8
5 12
10 3
6 12 10
7 5 3
3 6 4 3 6
7 37
9 7 6
<
51
ZEK OYUNLARI
zm
9 4 17 6 9 12 28 7
9 7 6
5 2 3 4 5 1 2 4 2 4
36 4
2 3 1 6 4 5 7 8 3
1 3
7 3 5
3 4 4 2 1 6 2 3
6 8
28 1 5 6 5
2 1 5 3
4 7 7
3
1 3 3 1 2 4 4 2
3 6 6
1 2 4
1 2 3 3
6 1
5 6 8
2 3 5 1 2 3 12 1 7
10 3
5 2 3 6 1 2 12 10
7 5 3
3 4 3 6 4 3 2 3 6 2 1
7 37
1 6 2 3 1 4 6 5 7 9
9 7 6
2 7 4 1 2 2 1 3
<
52
PE
P o o
E o o

, o o ô -

P o o P
o o
P o
o /
o o
P o o o
oo o
P oo ô

P
<
53
ZEK OYUNLARI
P o o o o

P

o o o o
P
z o o o o

P o o o
o o

ooo - oo - oo
<
54
Q O D U
\ u
] H O2
S |
P OD U
J UD
$QD
u OPD
O L P H%
.H
$Y
PH
.HOL
ZEK OYUNLARI
S Z E L OY U N L A R
Q YH\D
DO oN DU P ODU QQ \D Q VUD V| ]F N GD D UF NOD UQ GD
2\ XQ FX ODU Q PD QW NV RU LGH NL R\ XQ ODU
ULQ GH Q ID\ GD ODQ GN ODU R\ XQ WU OHU LGL U %X NDWHJ
JH QH O N OW UOH DV
L ND U ON O R\ XQ WDN P R\ XQ X YH\D WDN P EX OPDF
WHN NL LOLN ROD ELO HF H L JLE
ELUGH Q oR N
ROD ELO LU 7 UQ H ED O ROD UDN R\ XQ XQ SUR EOH PL Q
H NLO OHU LQG H GH o| ] P R\ XQ X WDVDU OD\DQ

ELO LU HQ L\L VWU DWH ML YH \D
VWUDWH MLV L YH\D o| ] P ROD
ELO LU
NL LWD UDI QGDQ GD EL OLQ PH\H
ODU
Q ED ] |U QH NOH UL DUD VQ GD DQ DJ UDP ODU LIUH R\ XQ
6| ]H O R\ XQ ODU Q L\L ELO LQH
N \H UOH W LUP H
V| ]F N JU XS ODP D V| ]F N DUDPD NH OLP HD Y YH V| ]F
NH OLP HE XOPD FD N
DF DW UO HUL G HE XN DS VD PGDG H HUO HQ GLU LOH ELO LU $Q
\H UD OU % D] NDUHE XOP P L\ RNVD
VX QX QD QD OLWL NE HF HUL YH V| ]F N NX UJXVX ]HUL QG HQ
EX OP DFDQ Q YX UJX
OGX X D\ UP E XG H HUO HQ GLU PH GH |Q HPWD \DFDNWU
JH QH ON OW U ]HUL QG HQ P LR VD PQ GD
OR ODQ NO DV LN ND UH EX OP DF DW UO HUL ]H Nk R\ XQ ODU NDS
* HQ HON OW UHGD \D
GH H UOH QG LULO PH PH OLG LU
\GDOD QD ELO LU
R \X QF XV |] F NG D DU F QGDQ ID UN O HN LOOH UGH ID
6| ]H OR\X QOD UGD HN
\X QX QG DY HUL OHQ KD UIO HUG HQ DQ ODP OV |]F NOH UW UHWP
gU QH LQ NH OLP HE XOP DR V| ]F N OHU L
|] F N\ HUO H WLU PH R\ XQ XQ GD OLVWH ROD UDN YH ULOP L
JH UHNPH NWH\NHQ V
N H NLO GH ELU WDE OR\ D \H UOH W LUP HN JH UHNPH NWH GLU
ELU ELU OHU L\O H X\ XP OX ROD FD N $ NO
ELO JLV L GD KD \R X Q NX OOD QO PD NWD GU NL QF L |U QH
ON |U QH NWH V| ]F N NOHU LQ \D SV
OHP 2 \X QOD U JU XE XQ DG DK D\DN QG U $Q FD N V| ]F
< UW PH YH |] PH
ON ODU QO Q V ]V UD ODU J LEL R\X QF XQ XQ SURE OHP Lo
KD UIO HUL QN XOODQ PVN
LOLG LU
VWUDWH MLV LQL EH OLUO HP HG HHWN
56
Szel Oyunlar
Anagram
n Bilgi
Anagramlar belirli kelime veya kelime
Gerekli Malzemeler
grlarnaki arerin yerlerinin
<alem lk
eirilmeiyle yeni
anlaml kelimelerin ele eilmeiir Prnein
4 ari A L 7 M kelimeinin arerinin aee yerlerini eirerek 7 M L A
kelimeinin ele eilmei
57
ZEK OYUNLARI
PE
Prenilerin erli grlar olrmalarn alayn

Kyna balang olarak grlaran A - ^ - L - / kelimeinen 4 ari yeni kelimeler
remelerini ieyini
'rlara rekleri kelimeleri klara yamalarn yleyini
ir re onra er gran evalarn ieyini
Prenilerin blklar er yeni kelimenin anlamn na aylamalarn
alayn
,er grba rei or kelime kaar an verini
A-^-L-/ A-^-/-L ^-/-L-A ^-A-L-/
Kyn anlalkan onra oyn 4 ari 7W< A^</ ^<7 AL7M ve hLh^ kelimelerinin
er biri iin ayr re vererek oynan
7-W--< -<-7-W W--<-7
A-^-<-/ /-^-<-A <-/-^-A
-^-<-7 ^--<-7 <--^-7
A-L-7-M 7-M-L-A M-A-L-7
h-L-h-^ ^-h-L-h h-^-h-L
Prenilere 10 akika verini ve oyn 5 ari ZA<AM ÂL7, ve AL/< kelimeleri
iin oynan
Z-A-<-A-M <-A-Z-A-M A-Z-<-A-M M-A-Z-<-A
^-A-L-7-, ,-A-L-7-^ 7-,-L-A-^ ^-A-,-7-L ^-7-L-A-,
A--L-/-< -A-<-/-L <-A--L-/ A-<--/-L -A-L-/-< -A-L-<-/
Prenilerin n arkaalarnn iimlerinen anagramlar olrmalarn ieyini
n ala kelime ieren iimleri belirleyini
Anagramlar
58
Szel Oyunlar
Anagram
E
Prenilere anagramlarn belirli kelime veya kelime grlarnaki arerin

yerlerinin eirilmeiyle yeni anlaml kelimelerin ele eilmei oln
arlan
Prenilerin erli grlar olrmalarn alayn
<elimenin banaki arerin bir ar iki ar onna gemeiyle olan
kelimelere evirli kelimeler eniini yleyini Prnein -M-7-Z- 7-Z--M
Kyna balang olarak grlaran M-A-- 7 kelimeinin ilk arni ona gererek
A--7-M kelimeini olrmalarn ieyini
,er grba 5 akika iine ieikleri 4 ari kelimelerin aee ilk arerini
kelimelerin onna ekleyerek yeni kelimeler ele emeleri gerekini yleyini
ir mikar re veriken onra grlarn evalarn ieyini
Prenilerin blklar er yeni kelimenin anlamn na aylamalarn
alayn
59
ZEK OYUNLARI
,er grba rei or kelime kaar an verini Aaa ba rnekler verilmir
A-^-/-Z ^-/-Z-A -L--< L--<- -M-7-E M-7-E-

K-A-d-/ A-d-/-K K-A-z-A A-z-A-K A--A-M -A-M-A
Kyn anlalkan onra er grba 10 akika verini ve oyn 5 ari kelimeler

iin oynan
-^-d-A-d ^-d-A-d- Z--E-- -E---Z

K-A--M-A A--M-A-K K-A-E--A A-E--A-K
K-/-Z-M-A /-Z-M-A-K K-A--L-/ A--L-/-K
Prenilere 10 akika verini ve oyn 6 ari kelimeler iin oynan
K--Z-7-M- -Z-7-M--K K-A--/--/ A--/--/-K

K-A-Z-A-L-/ A-Z-A-L-/-K
K-A-d-L-A-M-A A-d-L-A-M-A-K K-A-b-/-E-M-A A-b-/-E-M-A-K

K-A-d-/-L-M-A A-d-/-L-M-A-K
K--^-d-7-Z-M- -^-d-7-Z-M--K K-A--A-Z-d-M-A A--A-Z-d-M-A-K
Anagramlar
60
Szel Oyunlar
Kelime Bulma
n Bilgi
Kelime blma oynna ama kark ekile
verilen 8 aren yararlanarak neen belirlenen Gerekli Malzemeler
bir ree en a 3 ari en ala 8 ari kelimeler ^lk kalem
remekr relen kelimeler ar ayna gre
anlanrlabilir
rnek 1
P T S O E Y L E
Aldnz Puan
rnek 2
A Z P R T O I H
Aldnz Puan
rnek 3
Y C E E K N F
Aldnz Puan
rnek 4
M E E K R G T
Aldnz Puan
61
ZEK OYUNLARI
PE
^na kelime blma oynn ann

Prenilere er bir rnek iin 90 aniye re verini
Anlam kelimelerin eerlenirmeye alnmayaan belirni
,areri kark ekile aaya ya renilerin 90 aniye iine kelimelerini
ier arkaalarna germeen blmalarn yleyini
90 aniyenin onna en n kelimeyi blan reninin evabn na aylan
Kelime bulma
62
Szel Oyunlar
<
n Bilgi
Kelime av genellikle ikrgenel bir abloya
yerlerilmi arer arana verilen bir Gerekli Malzemeler
^lk kalem
lieeki kelimeleri arama oynr Kelimeler
yaay ikey veya kegenler ynne ark
areren olr Kelimeler olan aa ykaran aaya aan ola veya aaan
ykarya yerlerilmi olabilir
K N H N X \Z
\ V WI G \IJ
ID V OMQ V G Y M
K H IN D MHODV
W D X \ Z KH J H K I N DXZ X \D
HV D H D H N X D Z R G D D N
D X \ H JIK W E X Q PV
N IJ UF \ DVMQ
DVNHX\ ZHPQE]Z[H ODHXIHUDVRX \
X DV \ G NX I G K G P YQ X \ D JDV
N U X RW\ O N V D GOX YE M
K G F O D T H DV ON Q o Q N M K K
NMV MN D H ONIP J N X KEMN
D X H K I D H D H
F W J X J O X
U G \ M W Y XOLQ
E N LKJ I H Z IHJ V
M K J Y [
\WIHDVK XSSKMILM\WJYQ
\ W U W Z H R
X
63
ZEK OYUNLARI
PE
^na kelime av oynn ann danm aaaki rnee bener bir ablo ve
lie vererek yan
Prenilere kelimelerin nal olrlabileeini birka rnekle gerini
Prenilerle kabl eilmeyen rmlar aylan
Liee olmayan anlaml kelimelerin blnmann bir yarar olman belirni
Krallar yeeri kaar aklankan onra na aaaki oyn oynayn
H b K K U M P A S T I M
U T U R L Y R S T U S T
M U E R U T U K U K A C
HUKUK7 MUAF
U K Y M M M T K H U R 7 HUMUS MUCUR
Z T A B U G R U K L A N HUSUMET MURT
HUSUS MUSLUK
M U A H K S Z S U S M A HUZUR MUT7
U T U R B U U N U T Y KUMUL TUN
KURGU TURP
S E Y K R S T H C M F E KUTU TUTKU
L H U K U K 7 U R F A T KUTUR TUTUCU
KUYU TUZ
U L A H A T R U M C U S
G P U C U T U T U L M A
b H U M U b K U M U Z J
aa onra rerli grlar olrarak aaaki oynlara bener oynlar

oynamalarn alayn
Grlarn oyn krallarna gre oynay oynaman konrol eini ve gerekli
rmlara renilere yarm oln
<
64
Szel Oyunlar
A K S A M A K A R K A
S A H N E S I N K I L A
7 S F I Z I S N A S S
AKSAK SAADET
S U R S A S S A N S A R ALACAKLI SADE
E A I E A I S S T N S K ALAN SANAT
ALIK SANIK
S H I L T E D A A S R A ANANAS SANSAR
A N C A K D N N F I A S ANISAL SANSIZ
ARSA SANTRAL
N N N C P A A T I A A K ASAF SARI
T R A U S S C R S S S A AS7ST SIFAT
AZIK SINDI
I S S N L S A A T O 7 A
R A A R A S A L L D S K
A T A T A K A S T A T S
renilerle oyn bir e emalar eerek rnein lke bakenleri renkler

aylar liei vererek oynan
G M D N O B Z 7 L T V O
L A M 7 N K A M P A L L
O N E B E L A G 7 R E S
BERL7N M7NSK
B A T T E L A V V N 7 O BERN OSLO
M G Z B E R N 7 L L S V DUbANBE PAR7S
HARTUM PEK7N
O U F T P 7 L A F V M K HELS7NK7 PRAG
L A T J K A M 7 L A T O KAMPALA RABAT
KOLOMBO R7GA
O A V R 7 A T Y N D P S L7MA T7FL7S
K D U b A N B E 7 U A L L7ZBON VADUZ
MANAGUA VALETTA
R A B A T H D U K Z R U
N P 7 K N 7 S L E H 7 S
L K A M P A L A P D S M
<
65
ZEK OYUNLARI
<
PE
Kelime av oynnn krallarn arlan

Her reniye ayn oyn kn verini ve en ka ree lieeki kelimeleri
blmalarn ieyini
En ka amana m kelimeleri or blan reniyi oynn galibi ilan eini
Oynn galibinen angi raeileri kllann na aklaman ieyini
Daa onra na aaaki raeileri kllanmann oyn kaanmak iin bir
avana olraan aklayn
Lieeki kelimeleri verilen raan bam ekile aramak
Taay ar n ve kegenler boyna aramak
Kelime lieini raan aramak yerine orak ellii olanlar beraber aramak
rnek 1e S ari kelimelere ek ek bakmak yerine SAN ile balayan
kelimelere bakarak 5 ane kelimeyi ayn ana arayabiliri
Lieeki ibir kelimee yer almayan anak abloa yer alan areri kara-
lamak
Bna bener baka eknikler erine renilerle arn
Farkl emalar eerek yeni oynlar arlayn B oynlara lie vermeyini
aee ema verini rnek 2e eir ve ile iimlerinen olan bir oyn
verilmir Hayvan iimleri lke iimleri oomobil iimleri ana iimleri gibi
emalar a kllann
renileri kk grlara ayr aaaki oyn oynan
Grlarn oyn krallarna gre oynann konrol eini ve gerekire ilar
verini
66
Szel Oyunlar
rnek
K E D I R N E N Z E Z E
b Z N N B U R S N A N E
H A B E b N 7 A S R N P
ADIYAMAN ENEZ
B U S A Z E M T 7 N O A AFYON F7N7KE
N N A L K A B D L N L R AKKIbLA HINIS
ARA 7D7L
7 K 7 Y K E K 7 L A Z BAKLAN K7L7S
S I N I H A I S K Z B A BESN7 KUbADASI
BODRUM MU)LA
L 7 D 7 F O B b A U U O BULDAN ORDU
F A L Y A U R P L N R R BURSA PAZAR
ED7RNE S7NOP
D B O D R U M D ) A A D
A N I S A D A b U K S D
E S A K N K A M A N U
<
67
ZEK OYUNLARI
NOTLAR
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
68
Geometrik - Mekanik Oyunlar
k Y H
H W U L O D U
H o P \ u Q
G Q L k 2
H k D
0
UD P S
7D QJ D .
SoP
HOHU
dL]J
QJD
-H
ZEK OYUNLARI
.2<8 1 / $ 5
*(20(75.0(.$ 1
H\ |Q WHP OHU LQG HQ X ]D PV DOG QP HE HF HULVLQ GH QHO

2\ XQ FX JH RP HWU LNG QP ULG HN L
GD QY H\ DP RWR UE HF HUL OHU LQG HQ ID \GDOD QU % XNDWH JR
J| ]NRR UG LQD V\ RQ XQ DWDN P R\ XQ X
NL LO LN EX OP DF DOD UR ODE LOH FH L JLE LNDU O NO R\X QYH\
R\ XQ ODU WHN UX OP X
2\ XQ ODU Q oR X QG D |Q FH GH Q UHWLOP L YH\D ROX WX
H NOL QG H GH ROD ELO LU LU
LN XOO DQ OD ELO LU YH \D GL MLWD OR UWD PODUGD QID\ GD ODQ OD ELO
R\ XQ JH UHo OHU H NLO
NOH U ROD UDN WDQ JUD P SR O\R PL QR N S VD \P D
dR N ELO LQH Q ED ] |U QH PH ND QLN
QWO HU G P R\ XQ ODU UX ELN N E VR PD N SOH UL
ROX WX UP D ODE LUH ELO LU
MH QJDYH\DS ER]OD UVD\ OD
D\ UP DE LOP HF HOH UL PL ND GR
70
Tangram
n Bilgi
Tangram oyununda ama verilen kk
Gerekli Malzemeler
aralardan en a amle ile ve en ka rede
Tangram e
neden gerilen bir ekli elde emekr Bai
angram 7 aradan oluan bir eka oyunudur Tangram aralar ile geomerik bir
ekil oluurulabileei gibi eya inan veya bir ayvan gr ya da alabek bir
ar veya ay oluurulabilir 7enilen ekli elde edebilmek iin 7 arann amamn
kullanmak gerekir
rnein ekildeki angram 5 ade gen 1 ade kare ve 1 ade aralel kenardan
olumakadr
3
7
4
5 2
6
1
71
ZEK OYUNLARI
PE
renilere angram oyunu akknda n bilgiler verini Oyununun amann

angramn 7 eklinin amamn kullanarak ormlar oluurmak olduunu
arlan Balang deyinde angram aralarnn er birinin arkl renklerde
olma oyunu daa kolay ale gereekr
renilerin ikier kiilik grular oluurmalarn ve er grubun bir angram
akmnn olman alayn
Grularn angram aralarn inelemeleri iin bir mikar re anyn Daa onra
angram aralarnn aranda nal bir iliki olduunu orunu rnein erangi
genel blge eklindeki iki ara birleerek bir kareel blge oluuruyor mu
Paralardan balarn bir araya gererek dikdrgenel blge oluurulabiliyor
mu Ka arkl okgenel blge modeli var
Daa onra aada verilen kek grn yamalarn ieyini Her grubun bu
gr ya yamadn konrol edini
Kek grnden onra rayla aada verilen kedi ve avan grlerini

yamalarn ieyini Her grubun alman konrol edini Figrlerin yamnda
raklik kaanmak iin aadaki kar rneklerinden aydalanabilirini
Tangram
72
Her grubun verilen grleri kolaylkla

yan ark eini aman aa-
daki gibi grular ara yarma den-
leyebilirini Figrlerin yamnda
orlanan reniler iin arkl gr-
lerle almalar ekrar edilir
Taaya bir gr yann ve bu gr ilk ne yaann gr karn alaan

yleyini
Yarmann kurallarn aklayn Tolam yanlaak gr ayn rnein

10 ane bir gru gr amamladnda yarmann duraan ikini gre
geileeini ve yarmann onunda en ok gr yaan grubun yarmann galibi
olaan yleyini
Yanlan gr ilk yaan gruba gr karn verini ve grubun gr doru ya

yamadn konrol edini Daa onra baka bir gr yann ve ilk yaan
gruba yanlan gre ai kar verini Eer grularn ibiri yanlan gr
yaamyora baka bir gr yann Yarmann onunda grularn yaamad
grlerin nal yaldn gerini
Grular grleri ok l yaara grlerin orluk dereeini arrn
Yarma biken onra angram aralaryla erbe modeller oluurmalarn

ieyini Oluurulan modelleri ineleyini Kullanlan kar ayna veya belirli
bir reye bal olarak arkl ieriklerde yarma denleyebilirini En ok kar
kaanan oyunun galibi olur
Tangram
73
ZEK OYUNLARI
Tangram eni yoka
Bir karon veya er bir k yardmyla angram yaabilirini renileri ikierli

grulara ayrn
Her gruba kare biimindeki bir karon erine evel yardmyla yandaki gibi
igiler idirini 4 ei ar ve un ierek 16 ane kk kare oluurmalarn
alayn Bu kk kareler aralarnn ellikleri akknda yorum yamalarn
kolaylaraakr
Daa onra karonu iilen yerlerden maka yardmyla kerini renilerin
iimleri yaarken evel kullanmalarna ve igiler erinden keim iini aa
yamalarna dikka edini
iimlerde veya keme ilemlerinde aa yaan grulara yardm edini

eueduliargallerie681-angram-ard
Tangram
74
Tangram
Gerekli Malzemeler
Kare ve yumura angram e
1 2
9 3
3 4
2
5 6 1
8
4
7 6
8 9 5
PE
Kare angram oyununda emel kuraln 7 arann amamnn kullanlma ureyle

ienen modelleri yamak olduunu arlan
renilerin er kiilik grular oluurmalarn ve er grubun bir angram enin
olman alayn Tangram aralarnn ek renk olmana dikka edini
Grularn angram aralar ile erbe modeller yamalar iin bir mikar re
anyn Daa onra angram aralarnn amamn kullanarak ka arkl drgen
modeli yaabileeklerini orunu Grularn yledikleri drgen modellerini
yamalarn ieyini
75
ZEK OYUNLARI
Daa onra yanda verilen knl

mum grn yamalarn ieyini
Her grubun bu gr ya
yamadn konrol edini
knl mum grn yakan onra

yanda verilen grleri yamalarn
ieyini Her grubun alman
konrol edini Figrlerin yamnda
raklik kaanmak iin aadaki kar
rneklerinden aydalanabilirini
Tangram
76
Tangram
77
ZEK OYUNLARI
Tangram
78
Daa onra grular ara bir yarma denleyini

Taaya bir gr yann ve bu gr ilk ne yaann gr karn alaan yleyini
Oyunun kurallarn aklayn Tolam yanlaak gr ayn rnein 10 ane
bir gru gr amamladnda oyunun duraan ikini gre geileeini ve
oyunun onunda en ok gr yaan grubun gali geleeini yleyini

Kaanan grubun gr doru ya yamadn konrol edini Figr karn
kaanan gruba verini Daa onra baka bir gr yann ve yalan gre ai
kar kaanan gruba verini Eer grularn ibiri yanlan gr yaamyora
baka bir gr yann Oyun biken onra grularn yaamad grlerin
nal yaldn gerini Grular grleri ok l yaara yumura angramna
geini
Yarmann onunda er gruba grleri nal yaklarn angi raeileri
kullandklarn orunu Figrleri oluururken dikka ekleri nokalar oyun

randa karlaklar orluklar ve oyun akkndaki dnelerini aklamalarn
ieyini
Oyunun banda bir re ya da grleri oluuraak kar ay belirleyerek arkl

ormalarda yarmalar denleyebilirini En ok kar kaanan gru oyunu da kaanr
Kare angramla yalan yarma biken onra yumura angramna geini

renilere kare dnda baka angram bili bilmediklerini orunu Daa onra
yumura angramn ann
Ek Bilgi: Farkl iimlerde birok angram eidi vardr Bunlardan

en ok bilinenleri kareel angramdan onra yumura ve kal
angramlardr Yumura angram 1800lerin oranda kareel
angramn devam olarak oraya k dnlen doku aral
bir angramdr Yumuraya benedii iin yumura angram olarak
adlandrlmakadr
Tangram
79
ZEK OYUNLARI
Kare angramla yan ekinliklerin bir benerini yumura angramla da

yaabilirini Aadaki grleri kullanabilirini
Bn oyunlar biken onra renilere Si bir angram oluuraydn ne
yaardn oruunu ynelni ve er reniden kendi angramn oluurman
ieyini Oluurduklar angram aralaryla kendilerine ai bir gr yamalarn
ieyini Bu ekinlik iin k ve kalem kullandrn Yumura angram eni
yoka bir karon veya er bir k kullanarak renilerinile birlike angram
yaabilirini

inerave-maomeaer-angram-ggbml
Tangram
80
Soma Kp
n Bilgi
Danimarkal Pie Hein arandan 1936 ylnda ia Gerekli Malzemeler
edildii ylenen oma k birbirine e 27 kk Soma k
kle yalm 7 aradan oluan bir oyundur
Oyunda ama 7 arann amamnn kullanlmayla 333lk bir k meydana

germekr Bu ke oma k denir Soma k 7 arann diiliine bal olarak
birok arkl yolla oluurulabilir Soma knn aralar ile ken baka kr kule
irami ylan vb birok model yalabilir Soma k angram beneri bir oyundur
1 2 3
4 5 6 7
81
ZEK OYUNLARI
PE
renilerin ikier kiilik grular oluurmalarn ve er grubun bir oma k

enin olman alayn
Grulara oma k aralarn inelemeleri iin bir mikar re anyn Daa
onra er bir arann ka e ken oluuunu ve bu aralarn balar ile bir
k modeli yal yalamayaan orunu renilerin yorumlarn dinleyini
Daa onra grulardan bir k yamalarn ieyini Her grubun k ya
yamadn konrol edini
K ka amanda yaamayan grulara ek re anyn abuk yaan grularn
kn bounu ve ekrar yamalarn ieyini Bu ekilde er grubun en a
dea k yaman alayn abuk yaan grulara k nal oluurduklarn
ve er deanda ayn yolu ileyi ilemediklerini orunu
er dea k yakan onra grulardan k oluururken iledikleri raeileri
anlamalarn ieyini Her k oluurmada iledikleri admlarn ayn olu
olmadn orunu Paralar angi ra ile ve nal yerlerdiklerini adm adm
anlarn ve no edini Grularn k oluurmak iin kullandklar arkl
yollar na aylan Grularn daa arkl yollar bulunu bulunamayaan
arman alayn
Grular aadaki gibi bir yol ilememi ie i arkl bir yol olarak bunu unabilirini
1 2 3 4 5 6 7
2 5
6 4 1
7
3
1. Adm 2. Adm 3. Adm 4. Adm 5. Adm 6. Adm 7. Adm
Soma Kp
82
Grulardan 1 numaral ara ile balamak kouluyla k yamalarn ieyini

abuk yalyora re uarak yarma ava verebilirini 7lk yaan grubu
alklarn
Daa onra grulardan 2 numaral ara ile balamak kouluyla k yamalarn
ieyini 7lk yaan grubu alklarn Bu ekilde devam edilerek en on 7
numaral ara ile balamak kouluyla k yamalarn ieyini Her deanda ilk
yaan grubu alklarn
K yamalar iin grulara makul reler anyn abuk yaan grularn dier
aralarla k oluurmalarna iin verebilir veya bu grular bekleebilirini
7enilen aradan balamak ureyle k yaamayan grular ynlendirebilirini
Balang deyinde k dnda baka bir model yamalarn iemeyini
renilerin k oluururken arkl yollar keemelerini alayn
Oyunun banda bir re belirleyerek arkl yaklamlarla yarma denle-
yebilirini
En l k yaan veya k yamada en ala arkl yol kullanan gru oyunu
kaanr

maemae-baeleiendeomaubem
Soma Kp
83
ZEK OYUNLARI
Soma Kp
PE
Soma k oyununun emel kuraln arlan Paralarn amamn kullanmak

aryla baa k olmak ere birok arkl model yamann mmkn olduunu
iade edini
renilerin er kiilik grular oluurmalarn ve er grubun bir oma k
enin olman alayn
Grulardan oma klerini bomalarn ve ekrar k yamalarn ieyini Soma
knn aralar ile erbe modeller yamalar iin belirli bir re anyn Daa
onra oma knn aralarnn amamn kullanarak ka arkl rima modeli
yaabileeklerini orunu Grulardan yledikleri rima modellerini yamalarn
ieyini
84
Yanda verilen merdiven modelini yamalarn ieyini

Her grubun bu modeli ya yamadn konrol
edini
Merdiven modelini yakan onra yanda verilen ekli

oluurmalarn ieyini Her grubun alman konrol
edini bekiller ok abuk oluuruluyora aada rnek
olarak verilen ekilleri de yarabilirini
Soma Kp
85
ZEK OYUNLARI
Daa onra grular ara bir yarma denleyini Taaya bir ekil yann ve
grulardan bu ekli yamalarn ieyini
Yarmann kurallarn u ekilde oluurabilirini 7lk ne yanlan ekli yaan
gru 10 uan 2 yaan gru 6 uan 3 yaan gru 4 uan alaakr 3 gruan
onra 3 dakika daa ek re annaak ve bu rede yaanlar 2 uan yaamayanlar

0 uan alaaklardr En ok uan olayan oyunu kaanr Taaya yanlan ekli
10 dakika iinde ibir gru yaamaa kime uan alamayaakr Ayn anda ekli
yaan grular ayn uan alaaklardr Tolam 10 ekil orulaakr Farkl kurallar
konulabilir
Grularn aldklar uanlar aadaki gibi bir ablo alinde aaya yann veya
bir kda no edini
1. grup 2. grup 3. grup ....

....

Toplam
Grularn ekilleri doru ya yamadklarn konrol edini Oyun biken onra

grularn yaamad ekillerin nal yaldn gerini Grular ekilleri ok
l yaara ekillerin orluk dereeini arrn
Yarma biken onra grulara ekilleri nal yaklarn angi raeileri
ilediklerini orunu
Yarma iin aadaki ekilleri kullanabilirini
Soma Kp
86
Soma Kp
87
ZEK OYUNLARI
'b^
rnek 1
bekildeki birim aralarn birlei nokalardan dnme areke uygulandnda

aadaki ekillerden angii elde edilebilir
A B C
rnek 2
Bir kn 5 arkl erekden grnmleri verilmir Kn ak alindeki bo
kuular doldurunu
12
88
rnek 3
bekildeki iim bir kuu olaak ekilde kalanra aadaki ekillerden angii elde
edilebilir
rnek 4
bekildeki olarn merkelerinin birleril-
mei ile elde edilen ka kare iilebilir
<
'b^
89
ZEK OYUNLARI
Jenga
n Bilgi
Birbirine e dikdrgenler rima eklindeki 54
Gerekli Malzemeler
aa blokan oluan enga bireyel veya birden
Jenga akm
ala rakile oynanan bir denge oyunudur 7na
emek anlamna gelen engada oyuna er kaa
3 blok olmak ere 18 kalk bir kule oluurarak balanr Kule oluururken bloklar
er kaa birbirine dik olarak diilir 7lk 3 blok yaay ekilde diilmie ndeki 3 blok
dikey ekilde diilmelidir Oyunular rayla bir blou eker ve kulenin ne yine
balangaki gibi dierler Teedeki ilk 3 blok alnama Oyununun ede alan blok
ekke ayayan kulenin dengeini bomadan kuleyi ykelmekr Kuleyi deviren
oyunu oyunu kaybeder
Her oyunu bloklar ekmek iin ek elini kullanmak ve dokunduu blou ekmek
orundadr En eki ra amamlanmadan bir alndaki radan a alnama
Eer ekrar oynanmak ienire bloklar olay kule aline germe grevi oyunu
kaybedenindir
90
PE
Jenga oyununu ann ve enga bloklarn inelemeleri iin renilere re

anyn
Sn yeleri ei olaak ekilde iki gruba ayrn
Her iki grubun birer yeini eerek bn nn grebileei bir yerde remen
maa gibi enga oyununu oynamalarn ieyini
Oyunda kuleyi deviren oyununun 0 raki oyununun 1 uan alaan
yleyini Bu oyun biken onra er iki grubu emilen birer kii daa eini ve
oyunu oynaarak onuu uanlayn
Bu ekilde bn gru yelerinin birer ke enga oynamalarn alayn ve bn
uanlar kaydedini Gru yelerinin amam oynadkan onra en ok uan alan
grubu oyunun galibi ilan edini
Her oyunda kulenin devrilmeden ne ka ka olduunu ay kaydedini Buna
gre en ykek ka oluuran iki oyunuyu belirleyini Bu kiilerden kuleyi
devirmeyeni bn oyunlarn galibi ilan edini
Snn galibi olan oyunudan nal bir raei ilediini aklaman ieyini
Kulenin ra veya maa gibi d ve er bir emin erine kurulmana dikka edini
Jenga kuleinin bir oyunda en ala ne kadar ykeleeini orunu Gelen evalara
gre oyun oynamakn belirlen kalarda kule yamalarn ieyini
Der iinde aman kalra n ii bir enga urnuva denleyebilirini
Jenga
91
ZEK OYUNLARI
izgeler
n Bilgi
igeler arkl nokalarda a oluuraak ekilde birlerilmi dorulardan oluan bir
ekilden dorular krmadan ekilmeden ve yeni dm noka eklemeden yeni
ekiller elde emeken ibarer
1 dm
1
Dm deil
Yay
3 dm 4 dm
3
Nokalar dm dmleri balayan dorular yaydr Dme bal olan yaylar o

dmn dereeini verir genin al keleri 3 ve 4 dereeden dmler iken ee
kei dm olma nk bir yayn erinde kabul edilir Buna karlk adaki ek
balanl noka 1 dereeden bir dmdr Sonu olarak rnek igemide 3 dm
ve 4 yay bulunur
92
PE
Ekinlie balamadan ne renilere ige konuu ile ilgili n bilgileri uygun

rneklerle verini n bilgileri renilere aklayn
Genel aklamann ardndan igelerin gnlk ayamn angi nokalarnda
kullanldn renilerle arn
renileri iki kiilik grulara ayrn
7kini aamada ekilleri krmadan aralamadan veya yrmadan ei bkme
ve kalama yoluyla ekillerin ald yeni grnmler erinde durunu Bunu
yaabilmek iin aadaki adam aaya ierek renilerden yukardaki
arlar alayaak ekilde yeni grnmler imelerini ieyini
reni iimlerinden igeye rnek veya rnek olmayan durumlar eerek

doru ve yanl dnmleri aada gerini
Doru dnmlerden balar unlar olabilir
izgeler
93
ZEK OYUNLARI
Aadaki gibi ba yanl dnmleri ebeleriyle birlike gerini
Bir igi eklenmi Bir igi krlm

Yeni dm olumu
Bu kmn onunda rnek ve rnek olmayan durumlarla ilgili akrobak arekeler

yaan bir adam rnei gibi gerek ayaan rnekler verebilirini
Bu aamada genel yeenei len navlarda oka orulan ooloik elik
orularndaki mana dayal aadaki gibi orulardan aydalanabilirini
Sorulara nal yaklalaa ile ilgili bilgi vermek amayla aadaki orular erek
balayn
rnek 1
K L M N ve P areri ile gerilen dm nokalar bekil 1deki gibi birbirine
balanmr bekildeki balan aylar ve birbirine balanan arer deimemek
aryla bekil 2 elde edilmir bekil 2de areri uygun ekilde yerlerini Kaynak
2008 YS oruu
P L
N M
ekil 1 ekil 2
izgeler
94
1. bekil 1de 3 dme ai ek noka P nokadr bekil 2de ne bunu yakalamak

gerekir
P L
P
N M
2. bekil 1de 3 dme ai ek noka olan P nokana bal 2 nokadan biri erbe
N dieri baka bir nokaya baldr K Bunlar da ekeleyelim
K K
P L
P
N M N
izgeler
95
ZEK OYUNLARI
3. Daa onra rayla Pye bal dm L ve Kya bal dm M belirlemek

kalyor Alnda bu orunun iki arkl m var K ve Lnin yeri deirile de
bn balanlar ayn kalyor
K K L
P L
M
P
N M N
Dierine gre bira daa or olan aadaki ikini oruyu da n
rnek 2
K L M N P ve R areri bekil 1deki gibi birbirine balanmr bekildeki balan
aylar ve birbirine balanan arer deimemek aryla bekil 2 elde edilmir bekil
2de areri uygun ekilde yerlerini Kaynak 2008 YS oruu
P K
N R
L M
ekil 1 ekil 2
izgeler
96

m baamak baamak aadaki gibi gerini
1. bekil 1de en ala dm ayna ai noka veya nokalar ei emekle
me balayabiliri En ala 3 dml nokalarn bulunduu grlmekedir
Bu nokalardan iki ane vardr N ve R bekil 2de ne bu nokalar yakalamak
gerekir Bu nokalar yerlereeimi iki ane 3 dml noka olduuna gre bir
eim yamam gerekeek 7ki durum yledir
P K
R
N R
N
L M
Durum 1
P K
N
N R
R
L M
Durum 2
2. 7ki durumdan angiinin geerli olduunu bulabilmek iin er ikiinin bal

bulunduu dmleri inelememi gerekeek
3. nelikle bekil 1de er ikiine bal erbe bir dm olu olmadna bakarak
bir eleme yaabiliri Byle bir dm olmad grlmekedir
4. bimdi bekil 1den erbe dm bulu bu dmn Nye ve Rye uaklna
bakarak bir kya yamam gerekeek Bakm aman erbe nokann M
Rye 2 ba Nye ie 3 ba uaklnda olduunu gryoru Bu bilgimii bekil 2ye
izgeler
97
ZEK OYUNLARI
uyarlarak Durum 1in doru olduunu anlayabiliri Hemen boaki dm M ve

ona yakn dm de K olarak ekeleyebiliri
M
P K
K
R
N R
N
L M
Durum 1
5. bimdi dier dmleri de iareleyerek m amamlayalm R ile N arandaki

dm L ve K ile N arandaki dm de P olarak iarelenir
M
P K
K
R
N R L
N
L M P
Durum 1
Daa onra bu r orular me raeileri erine bir n arma balan

Bu armay akiben renilerden nerilen raeileri kullanmalarn ieyerek
arkl bir oru eyle almalarn alayn Bunun iin aadaki orular
kullanabilirini
izgeler
98
Aadaki orularda balan aylar ve birbirine balanan arer deimemek aryla

bekil 2 elde edilmir Her bir oru iin bekil 2de areri uygun ekilde yerlerini
rnek 3
K L M
N R
ekil 1 ekil 2
rnek 4
P K
N R
L M
ekil 1 ekil 2
izgeler
99
ZEK OYUNLARI
rnek 5
L
K P
N M
ekil 1 ekil 2
rnek 6
P R S
O N T
ekil 1 ekil 2

oymgovrbelge1-12673gemi-yillara-ai-inav-oru-ve-evalariml
izgeler
100
izgeler
PE
Balang deyi igeler ekinliinin n bilgi kmndaki bilgileri arlan

Herangi iki yay dm dnda keimeyen igelere dlemel ige ad verilir
Dlemel igelerdeki emel ilikinin ke iin aadaki rnei kullann
rnek 1
Aadaki alarda ka ane dm yay ve blge bulunduunu abloya yan Da
kalan blgeyi de ayaa
a) b) c)
Si de yukardakine bener alar oluurarak dm yay ve blge aylarn yan
zz

a 5 5 8
b
c
rencilere Dm blge ve yay aylar aranda bir iliki grebiliyor muunu

oruunu orunu Ka bir dnme ve deneme reinden onra rencilerinii
DB=Y2
onucuna ynlendirini
Hangi igelerin el kaldrmadan ve geilen yaydan bir daa geilmeden
iilebileceinin anlalma iin aadaki alrmay rencilerle birlike n
101
ZEK OYUNLARI
rnek 2
Aadaki igelerden angilerini elinii kaldrmadan ve geini yaydan bir daa
gemeden iebilirini
a) b) c) N O d)
T U
K L
M
P R S V Y
rencilerin d kk dndaki igelerin el kaldrmadan iilebileceini keeme-

lerini alayn Daa onra dr ige iin de er dmn derecelerini yan
rencilere El kaldrmadan iilebilecek igelerle ilgili bir iliki grebildini mi
oruunu orunu Ka bir dnme ve deneme reinden onra rencilere bu
r igelerde ya m dmlerin derecelerinin i olduunu ya da iki ane ek
dereceye ai dm olma gerekini aklayn
rencilere el kaldrmadan iilebilecek igeler idirini Gel rnekleri na
aylan En ala rnek reenleri dllendirini Gerekire aadaki oruyu
kullanabilirini
rnek 3
Aadaki ekillerden angilerini elinii kaldrmadan ve geini yerden bir daa
gemeden iebilirini Bu koullara ek olarak baladn nokaya dnmek kouluyla
angi ekilleri iebilirini Bilim ve Teknik Say 547)
izgeler
102
Soruyu erken aadaki orularla rencilerinii ynlendirini

Hangi ekillerin iilmei imkndr Neden
Hangi ekiller nereden balanlra balann iilebilir Neden
Hangi ekillerin iilmei balang nokalarna baldr Neden
Derecei ek olan iki dm olma durumunda ekilleri imeye oradan balamalar
konuunda rencileri ynlendirini
Ekinliin on blmn Knigberg robleminin mne ayrn
<
Knigberg Ruyada yer alan ve gnmde Ba Ruyann byk endri merkei
olan bir eirdir beir baka bir neir ile birleen Pregel Nerinin erana kurulmuur
Knieo adndaki ada iki nerin birlei yerin oranda yer almakadr Aday ve
neirleri birleren 7 ane kr vardr
18 yyda Knigbergin Belediye Bakan er gn eri gemekedir Ancak er

eerinde bir krden iki dea gemekedir
Yedi krnn er birinden yaln bir kere gemek kaydyla bn eri gemek
maemakel adan mmkn mdr
Neden
Hangi arlarda bu mmkn olabilir
Yukardaki orularla rencileri me ynlendirini
izgeler
103
ZEK OYUNLARI
<
Yolu ierken bir dme gelindiinde bu dme bir ane gelen bir ane de bu
dmden giden yay olmal Dmlerin derecei i olmaldr
Bu ar iime baladm ve iimi birdiimi dm olmak ere iki dm
dndaki bn dmler iin geerli olmaldr
Kaca m iin en ala iki ane ek dereceli dmn var olma arr Balang
ve bi dmnn ayn olduu durumda ie er dmn dereceinin i olma
gerekir
5
3
Knigberg roblemine ai yukardaki ekilde er bir dmn dereceini

grmekeyi Grld gibi ek dereceli dm ay 2den aladr Bu da
Knigbergde ienen ekilde bir yry roann olmann mmkn olmad
anlamna gelir
Knigbergde bir ane daa kr yalm olayd olam 8 kr) er krden

am olarak bir ke geerek roa amamlanabilirdi
izgeler
104
O D U
\ u Q
] D 2
D I
+
D PD
+DWUO
L P
5HV
OHP H
(
LP
5HV
ZEK OYUNLARI
HA FIZA OYU N LARI
LGH NL
P KD I]DQ Q NX OOD QO G R\ XQ WU OHU LGL U %X NDWHJ RU
.V D YH\D X] XQ G| QH DN P R\ XQ X
LO LN EX OP DF DOD UR ODE LOH FH L JLE LNDU O NO R \X QYH\DW
R\ XQ ODU WHN NL
QW U QH J| UH J| UVH OY H\ DV |]HO KDI]DN XOODQ OD ELO LU
H NOL QG HG HR ODE LOLU 2 \X D\D NQ
R\ XQ ODU DH E XOP DR \X QOD U H OH WLU PH UHV LP KDWU ODP
%X NDWHJ RU LGH NL N
FLV LP OHU L WDQ PD R\ XQ X YH \| Q EX OP D R\ XQ ODU |U QH
SOD Q IRWR UDI ODU YH ULOP L
ROD UDN YH ULOH ELO LU
106
Hafza Oyunlar
Z,
P
7ki kii ile oynanan oyunda oyunculardan biri arkl
'D
emalardaki ayvan biki manara oomobil in-
Reim kar eleri
an ar ay vb) reim karlarn dierek rakibine
belli bir reliine 10 n) gerir Raki oyuncudan
beklenen karlarn ne olduunu aklda umadr Sonra karlar olanr ve oyuncunun
elindeki karlarda angi reimlerin olduunu ylemei ienir Ka aneini bildii no
edilir Daa onra ra deiimiyle oyun devam eder 7abe ay en ala olan oyuncu
oyunu kaanr Oyun arkl emalardaki karlarn karrlmayla oynalra an akr
ile doru amin yama imali aallm olur
Bu eviyede karlarn aada uulma erinde durulacakr Balang eviyeinde

arkl diililer denenmeyecek en emel diili rnein 18) kullanlacakr Bu
eviyedeki deikenler aman ve aklda uulacak nene aydr
107
ZEK OYUNLARI
PE
rencilerden ikier kiilik grular oluurmalarn ieyini rencilere mmkn

olduu kadar arkl emalardaki elerle almalar iin ra anyn
Balang iin er grubun bir reim enin olman alayn
Grulara ellerindeki reim elerini incelemeleri iin belirli bir re anyn Daa
onra er bir remin ne anlan veya neye ai olduunu orunu rencilerin
yorumlarn dinleyini
Oyuna balamadan nce er grubun nnde korlar kaydemek iin bo bir
k bulundurman alayn Her gru iin karlar maa ne dime iini i
balamaln
Her gruba 12 ila 16 ane kar gelecek ekilde karlar dan Grulardaki
rencilerde ei mikarda kar olman alayn
Oyuna ilk balayan rencinin karlarn amamn dier rencinin grebilecei
biimde aman alayn ve bir re onra rnein 15 aniye) kaaman
ieyini
Dier oyuncudan reimlerde neler olduunu ylemeini bekleyini
Her oyuncunun iabe ay kadar uan alacan ve daa onra rann dier
oyuncuya geeceini arlan
rencilerden oyunu bir ur daa oynamalarn ieyini
Oyun onunda en ok uan alan rencileri dllendirini
Oyun onunda rencilerle reimleri arda umak iin neler yaklar erine
ka bir n arma yan
Ayn oyunu reim elerini deiri reyi 2-3 aniye aalarak birka ur daa
oynan
Oyunun onunda renin arda umaya ekii erine rencilerle ka bir n
arma yan
rencilere arda uulma gereken reim aynn armann arlamaya ne
gibi bir ekii olduunu orunu
Derin onunda aa oyunlarndaki iki emel deikenin aman ve aada
uulacak nene ay) nemini anlan

ngmnaonalgeograiccomgamememory-game
Z,
108
Hafza Oyunlar
P
rencilere ekildeki abloya dikkali bir ekilde
bakarak ekillerin yerlerini aalarnda umalarn
yleyini Daa onra ekilleri karrarak
belirlediini bir re ieriinde ekillerin yerlerini
bulmalarn yleyini Yeri doru amin edilen ekil
ayna gre rencilere uan verini
P
Sn onar kiilik grulara ayrlr ve er gru ember olur renciler birer eir ad eer
emberde bir renci oyunu balar ve ei eir adn yler Srada olan dier
renci ilk rencinin ei eri ve kendi erini yler nc renci rayla ilk
iki rencinin eirlerini ve kendi erini yler ve bu rn emberdeki on renciye
kadar devam eder Arkadann ei eri arlayamayan renci oyundan elenir
Ankara
Ankara 7anbul
Erurum ?
Ankara 7anbul
109
ZEK OYUNLARI
Z,
Farkl emalardaki ayvan biki manara oomobil inan ar ay vb) reim

karlarnn arkl yalardaki 22 23 44 vb) garalar erindeki yerleimleri
oyunculara belli bir reliine rnein 10 n) gerilir ve karlarn yerlerini aklda
umalar ienir Sonra karlar olanr 7kinci aamada oyuncunun elindeki karlar
ilk gerilen yerlere yerlermei ienir 7abe ay en ala olan oyuncu oyunu
kaanr
110
Hafza Oyunlar
PE
nceki deydeki kaanmlar elemek andan ka dnem aay nrlayan

iki emel deikenin aman ve aada uulacak nene ay) olduunu
rencilere arlan Sadece el aklama ile yenmek iemiyoran
balang deyindeki kar ayn arrarak rencilere oyunu oynan
Oyunun kurallarn rencilere n bilgide verildii gibi aklayn
Oyuna ilk olarak 33 ile balayn Eer eknoloik donanmn yeerli ie ilk oyunu
rencilere Inerne erinden oynan
Sralarn aranda dolaarak oyun oynayan grular ileyini
Hl oynayan grulardan oyunu birme relerini kaydemelerini ieyini
On beer dakikalk oyun relerinden onra kaanan rencileri alklan
Bu aamann onunda oyunun genel kurallarn ve el kaanma raeilerini
rencilerle birlike eleyini
Sonraki urlarda 34 44 ve 45 diilileri iin oyunu rencilere ekrar oynan
Farkl diililerin arda umaya olan ekii erine ka bir n arma
yan
Sn iinde raei oluurmada roblem yaandn dnyoran aadaki
aa ekniklerini rencilerle aylan ve denemelerini evik edini Bai
bir Inerne aramayla kullanlabilecek baka aa eknikleri akknda bilgi
edinebilirini
ellikle ar oyunlarnda karlarn erindeki areri

birlererek aada daa kalc olan baka bir kelime veya cmle oluurarak
arlama kaaieini arrmadr rnein B-R-D areri BuRaDa olarak daa kolay
arlanabilir ale gerilerek birlerilebilir
, Nenelerle balan kurabileceini ikyeler oluurarak aada

uulabilecek nene aynn arrlmadr
Yukardaki iki raeiyi gelirmek iin roekiyon erinden ragele arkl diililer
yanarak rencileriniden ikye veya akro remelerini ieyebilirini
Z,
111
ZEK OYUNLARI
Bu aeiler ile oyunu erli bir ur daa oynan Ekiini rencilerle arn
7kinci der aande rencileri yarrn
Raki elemei yaarken ya daa nce oluurulmu grular kullann ya da
rakileri kura ile belirleyini
rencileri yarma ava iine okmak iin bir kor eelei umalarn alayn
Her urda 5 oyun erinden yalan yarmalarn galilerini belirleyini ve aaya
yan Bir onraki ur iin yeniden kura ekerek elemeleri belirleyini Yarmann
birinciini bu ekilde belirleyini
Yarma galilerine oyun kaanma raeii kullan kullanmadklarn orunu

ngmnaonalgeograiccomgamememory-game
Z,

Hafza Oyunlar
Z,
7inde ayrn barndran ooraarda nceden

kural verilmemi bilgileri ooraara belli bir re 'D
bakkan onra arlamak ileri eviyedeki aa Yakn lan ooraar
oyunlarnn bir rdr

rencilerin nlerine konulmu ooraara odaklanarak 10 n bakmalar ve oora
iinlerine kaydemeleri ienir Foora kaalr Daa onra ooraaki arkl
nenelere ai ayrnlardan arlayabildiklerini kural olmakn yaklak konumlar ile
birlike ylemeleri ienir rnein inanlara ai ciniye giyim a rengi maaa
iimleri oomobillerin renk ve markalar vb Foora elinde uan kii bu bilgilerden
doru olanlarn ayar Sonra ra dier oyuncuya geer ve arkl bir ooraa oyun
ekrar edilir En ala doru bilgi yakalayan oyuncu oyunu kaanr
PE
rencilere ikili grular oluurmalarn yleyini

Fooraar er gruba ikier ane olmak ere ragele dan
Teknoloik donanmn yeerliye nceden kaydedilmi ooraar roekiyonla
yanarak ilk oyunu bn nn kalmyla oynayn Kaanan rencileri
dllendirini
rencilerle oyun akknda konuunu ve aada aklanan bireyel oyun
blmne geini
Snrl ayda oora olduu iin grular aranda oora deiimi yaarak oyunu
birka ur daa oynan Her ur onunda kaanan rencileri dllendirini
Oyun akknda n arma yan rencilere angi arlama raeilerini
kullandklarn orunu
113
ZEK OYUNLARI
rencilerle bir nceki deyde verilen raeinin yenilenmi veriyonu olan

aadaki raeiyi aylan
Nenelerin konumlar ile neneler aranda iinden

elerme yamak iin nenelerin koordinalarn rnein G2) nene ile rnein
mor rl erkek ocuu) inen elermeleri mor rl erkek ocuu G2) iyi bir
arlama raeii olabilir Bakn Reim 1) Ancak bu raeiyi ooraarda ayrn
arlamada kullanrken u ekilde bir deiiklik gerekebilir Foora kaanda kk
karelere ayrarak ayali bir koordina dlemi oluurulabilir Bakn Reim 1 - 2)
Reim 1
A B C D E F G H
Z,
114
Hafza Oyunlar
Reim 2
A B C D E F G H
Bu dea oyunun arkl ve daa or olan ikinci rne geini rencilerin daa
nceki oyunda ooraarla i karlamam olmalarna dikka edini Fooraar
er gruba ikier ane olmak ere ragele dan rencilere oynayacaklar
oyunu aklayn rendikleri raeiyi kullanmalarn ieyini Oyunda er
oyuncu birer oora eer ve kendi oorana ai belirli bir ayda rnein
12 ade) nene-konum bilgiini kardaki oyuncunun grmeyecei ekilde bir kda
yaar Kura ile oyuna balanr 7lk oyuncunun nne nceki oyundaki gibi) oora
konur ve ooraa odaklanarak 10 n bakma ve oora inine kaydemei
ienir Foora kaalr Daa onra dier oyuncu nceden yad nenelerin
konumlarn veya belirli konumdaki nenelerin ne olduunu orar 7abe ay
kaydedilir Sonra ra dier oyuncuya geer ve dier ooraa oyun ekrar edilir
En ala doru bilgi yakalayan oyuncu oyunu kaanr
Z,
115
ZEK OYUNLARI
Teknoloik donanmn yeerliye yukardakine bener bir oyunu bn na

oynayn
Snrl ayda oora olduu iin grular aranda oora deiimi yaarak oyunu
birka ur daa oynan Her ur onunda kaanan rencileri dllendirini
Oyun akknda n arma yan rencilere angi arlama raeilerini
kullandklarn orunu
Sn arman aadaki orularla ynlendirini

Hangi raeileri kullandn?
Bu raeileri nal kullandn? rnek verebilir miini?
Kullandn raeiler kaanmanda ekili oldu mu?
Bu oyun rnn daa nce oynadn aa oyunlarndan ark nedir?
Bu oyun iin nceki rendiini raeilerden arkl raeilere iya duydunu
mu?
Vaki kalra renciler aranda aadaki yarmay denleyini Bu yarma iin
ala amana iya duyulur ve yarmay ynemek or olabilir
Yarmadan nce bir nceki dere rendikleri kaanma raeilerini
uygulamalar konuunda rencileri evik edini
Gerek ayaa yakn oram olma andan rakileri kura ile de

belirleyebilirini
rencileri yarma ava iine okmak iin bir kor eelei umalarn
alayn
Her urda 5 oyun erinden yalan yarmalarn galilerini belirleyini

ve aaya yan Bir onraki ur iin yeniden kura ekerek elemeleri
belirleyini Yarmann birinciini bu ekilde belirleyini
Z,
116
Hafza Oyunlar
Z
Reim eleme oyunlar genellikle 2 kii ile oynanan

Yaln bana oynamak da mmkndr) kar 'D
oyunlardr Karlar karrldkan onra reimli Kar e
araar grlmeyecek ekilde belli bir den
iinde rnein 12 kar iin 34) maa erine yerlerilir Oyuncular karlar ikili
olarak nce birini onra dierini) a kaarlar Eer reimler ayn ie oyuncu 1 uan
alr ve karlar oyundan karlr Oyuncu bir oyun akk daa kaanr Reimler arkl ie
karlar ekrar kaalr
Oyundaki ama kardaki oyuncudan daa ala doru elerme yamakr Orada
ibir kar kalmayncaya kadar oyun devam eder ve en ok uan alan oyunu kaanr
Oyundaki krik noka karlar kaaldkan onra reimleri aada uabilmekr
117
ZEK OYUNLARI
PE
Oyunun orluk eviyei iki akre baldr kar ay ve karlarn diili biimi
Balang eviyeindeki oyunlarda kar ay 12yi gememelidir Kar diililerini
baien ora doru ayarlaman or ama mmkndr Balanga yan yana ve
imerik diililerle bala er oyunda bir yan yanal ve imeriyi aalacak
diililer yamalar konuunda rencileri ynlendirebilirini
Bu oyun iin elinideki e ay nemlidir Eer elinide renci ay kadar e mevcu
ie balang aamanda er renciye 1 e vererek iin geminide oyunun
kurallarn renmelerine yardmc olabilirini En ideal durum ikierli grulara birer
ade oyun e vermekr Dolayyla ekinlik bu ideal durum iin aarlanmr
Yukardaki aklama kmndaki oyun kurallarn rencilere aklayn
rencilerin ikier kiilik grular oluurmalarn ve er grubun bir aa kar
enin olman alayn Grular oluururken yeenek ilgi ve ya deikenleri
andan bener veya yakn elemeler yamaya dikka edini Bener ekilde kar
e eiminde rencilerin yeenek ya ve ilgi gibi elliklerini dikkae alman
uygun olacakr
Grulara ellerindeki kar elerini incelemeleri iin belirli bir re anyn Bu
rencilerin ellerindeki e oyuna balamadan nce anmalar oyuna odaklanma
ve nmalar iin aydal olacakr
Balang aamanda ralarn aranda dolaarak bireyel orulara ceva verini
nemli bulduunu nokalar bn na aylan
K
Alan er remin kaanmann baka bir remin almana bal olduu aadaki
iki arlk alrma rencilerin ka dnemli aalarnn nrlarn anlamalarna
yardmc olabilir Bu alrmadaki en byk orluk deneleme ile ilgilidir 7kili grularla
aln aman bir renci dier dier renci er onra dime ra deiir
7inde olam 3 e i olan 12 ane kaal remi rencilerin nne diini
rencilerden e olanlar bulmalarn ieyini Oran abi kalmak ere 4 ve 5 i
iin alrmay ekrar erini
Z
118
Hafza Oyunlar
En l yaan rencileri dllendirini

Ayn alrmay bu dea amana kar yarn rnein 9 kaal reim iine 2 ane
e reim gilenir ve rencilerden 30 aniye iinde e olanlar bulmalar ienir
Kademeli olarak aman beer aniye aallarak ayn alrma ekrar edilir
Bu iki alrmadan onra renciler iin aada umaya eki eden akrler
konuunda erbe arma oram oluurunu
Gerekire armay aman nr ve nene ay akrlerinin ekii erine
doru ynlendirini ve rencilere bu iki akr nal deerlendirdiklerini o-
runu
K
Her grubun nnde korlar kaydemek iin bo bir k olman alayn Her
gru iin karlar maa ne dime iini i balan
Sralarn aranda dolaarak oyun oynayan grular ileyini
Hl oynayan grulardan oyunu birme relerini kaydemelerini ieyini
On beer dakikalk oyun relerinden onra kaanan rencileri alklan
Bu aamann onunda oyunun genel kurallarn ve el kaanma raeilerini
rencilerle birlike eleyini
z
Vaki kalra ikinci der aanin bir kmn yarma iin ayrn rencileri kura
ile elerdiken onra oyunu urlar alinde oynan Sn birincii ikincii ve
ncn belirleyini
Z
119
ZEK OYUNLARI
Z
PE
Reim eleme oyununun kurallarn arlan

Bu aamada bir nceki deyin kaanmlar ile ilikilendirmek iin balang
deyindeki iki alrma bu dea daa ala ayda kaal reim ile ekrar yarlr
Alrma onranda aman nr ve nene ay akrlerinin yeniden aln
iini
Alan er reim bir bakann alma ile kaanmaldr Aadaki iki arlk
alrma rencilerin aada uma becerilerini gelirmelerine yardmc
olacakr Bu alrmadaki en byk orluk deneleme ile ilgilidir 7kili grularla
aln aman bir renci dier dier renci er onra dime ra deiir

Hafza Oyunlar

1. 7inde olam 3 e i olan 16
ane kaal reim rencilerin
nne diilir rencilerden e
olanlar bulmalar ienir Oran
abi kalmak ere 4 ve 5 i iin
alrma ekrar edilir En l ya-
anlar dllendirilir
Ayn alrma bu dea amana
kar yalr rnein 12 kaal
remin iine 3 ane e reim gi-
lenir ve bu reimlerin 30 aniye-
de bulunma ienir Kademeli
olarak aman beer aniye aal-
larak ayn alrma ekrar edilir
Oyun Grularn 12 kar ile oyunlara balamalarn alayn Sralarn aranda
dolaarak grularn renme larna bal olarak kar aylarn kademeli olarak
ikier veya drder arrn Bu eviyedeki en ala kar ay 18dir
Oyunun orluk eviyei karlarn diilii ile de ilgilidir Ayn reimli karlarn
birbirlerine uakl ve aimerik durular arka veya imerik durular
aaldka) oyun orlar Ama bu durumu konrol alnda umak iin yle bir yol
aki edebilirini Yaran ikililerden ra gelen dieri grmeden karlar dier Si
de er renci iin kar diebilirini ama bu vaki alaca iin nerilme
Balanga yan yana ve imerik diililerle bala er oyunda bir yan yanal ve
imeriyi aalacak diililer yamalar konuunda rencileri ynlendirebilirini
er dea oyun oynandkan onra gruaki rencilere oyunu kaanmak iin
angi yollar ilediklerini anlarn Her oyunda iledikleri admlarn ayn olu
olmadn orunu Kullanlan arkl yollar na aylan Daa arkl yollar
bulunu bulunamayacan grularn arman alayn
Alerna olarak eer na raei oluurmada roblem yaaran) aadaki
raeiyi na aklay denemelerini evik edebilirini
Z

ZEK OYUNLARI
<^
Oyun ilerledike ba karlarn yerleri aa kacakr Bunlarn aklda uulmalar
ok nemlidir Bir kar dndrldken onra eer nceden grmlere) ikinci
karn yerini arda umalar gerekmekedir Haa gl renciler bunu daa
kolay yaabilirler Karlarn yerleri ile reimler aranda iinden elerme yalma
gerekir Ba renciler iin ie karlarn koordinalarn rnein A2) reim ile rnein
oomobil) inen elermeleri oomobil A2) iyi bir arlama raeii olabilir
Genel raei oyuncunun nce am olarak emin olduu kar ilerini amadr Tam
olarak emin olunmayan karlar arandan ie nce daa a emin olunan a onra
daa iyi bilineni amak avana alayan bir ynemdir
Bu aeiler) ile yeniden bir erli ur daa oyna ekili olu olmadn n
armana aabilirini
Haa yarma 7kinci der aande aadaki yarmay denleyini rnein
kua elemelerine bener ekilde rencileri yarr birinciyi belirleyebilirini
Bu yarma iin ala amana iya vardr ve yarmay ynemei or olabilir
Yarmadan nce bir nceki dere rendikleri kaanma raeilerini uygulamalar
konuunda rencileri evik edini
Raki elemei yaarken daa nce oluurulmu grular kullann Ancak gerek
ayaa yakn oram olma andan rakileri kura ile de belirleyebilirini
rencilerin yarma ava iinde olma iin bir kor eelei umalarn
alayn
Her urda 5 oyun erinden yalan yarmalarn galilerini belirleyini ve aaya
yan Bir onraki ur iin yeniden kura ekerek elemeleri belirleyini Bu ekilde
yarmann birinciini belirleyini
Yarmann galilerine n nnde belirli oyun kaanma raeileri oluuru
oluurmadklar ynnde orular orunu
Z

W H M L
SW U D
Q O D U
\
2 7ou
D k
7
7Lk H D OD
WP J
K P L Q ( 0DQ
\7 D
SD
Go
H UV L
5HY
OHUL
d|S
LEULW
.
ZEK OYUNLARI
,
675$7(-2<8 1 /$5
GH QYHND]DQ DQ -
KD ID ]OD R\ XQ FX QX QE LUE LULQ HNDU R\ QD G ND\ EH
NL YH\D GD NL LQL Q
W UOH ULG LU 7 UQ HJ |UH R \X QOD UV IU WR SOD PO E LU
ODU Q EX OXQ GX X R\ XQ P KD OLQ GH
ND ]D QF QD H LW ROP D\ DE LOLU 7D UDI ODU ELUH\ YH\D WDN
ND \E UDN LEL Q \X Q-
ELO JL ED OD QJ oW DW P WD UDI ODUDD oN RODE LOLU % D] R
ROD ELO LUOH U 2\ XQ OD LOJ LOL HWDUDIOD -
ELU OHU LQG HQ JL ]OH GLN OHU LE LOJ LOH UR ODE LOLU ED] OD UQ GD LV
ODUGD WD UDI ODU QELU HUL R ODV O DGD\DO HW NH QOH
U
QG DQ |Q FH | UHQ HP HG LNO
UQ R\ XQ XQ EH OOLELU D DPDV XQ ODU
Q oR X QG D |Q FH GH Q UH WLOP L JH UHo OHU NX OOD QO U 2\
EX OXQ DE LOLU 2\ XQ ODU
DE LOLU
ELO JLV D\DUD ND U GDR\Q DQ
OL] LLP Nk Q-
WDP RO DUD N DQ DOL ]H GLO HE LOH QEDV LW R\ XQ ODUGD QD QD
SW UDWHML R\ XQ ODU DU
D N R\ XQ ODU DX ]D QD QJ HQ L ELU \H OSD ]H GH \H UD OUO
V] RODQ VR QG HUH FH ND UP R\ XQ XQ
RO GX X YH RO DV O Q ELU HW NH QR OPDG R\ XQ ODUGD EL OH
7 P ELO JLO HUL QD oN ]
UD QD OL] \D SP D\ S UDW LN ROD UDN HQ JH OOH\HE LOLU % XWDU
\D SVDOND UP D NO WDP EL FX ODU Q
XQ ODU GH QLU VD WUD Qo YH JR JLE L %X QH GH QOH R\ XQ
R\ XQ ODUD NOD VLN R\ O WDNWLN OHU LQL
UP DOD UQ GD PD QW NV DO oN DU P ODU Q \D Q VUD VH]J LVH
VWUDWH ML ROX WX UQ -
XQ FX ODU Q GH QH \LP OHU LQL R\ XQ XQ GH L LN D DPDOD
NH QG LOH ULQ LQ YH ED ND R\
N XOODQ PD \
QR UWD V R\ XQ VR QX N VD G| QH PO LD QD OL] YH ND OS ODU
GD NL Do O R\X
| UHQ PH OHU L| QH P WD U
GD |U QH NY HUL OHE LOLU % LOJ LQL QW P WD UDI ODUDD oN RO -
6W UDWHML R\ XQ ODU QD oR NVD\ RWK HOO R
QLQ LQ EX OXQ PD G R \X QOD UDWLN WD N WR VDWUD Qo J R
GX X YH RODV ON HW NH HWNHQ LQL Q EX -
DOD YH GD PD oH LW OHU L |U QH N J| VWH ULOH ELO LU 2O DV ON
UHYHUV L PD QJ oN
|U QH NR ODU DN J| VWH ULOH ELO LU 7D UDI ODU Q ED ]OD UQ DD
OXQ GX X R\ XQ ODUDLVH WD YOD
HYHD PL UDO
H UOH ULQ HD oN RO PD G R \X QOD UD GD VD \ WDK PL QHWP
ROD QE LOJ LOH ULQ GL
ELO LU
EDWW |U QH NR ODUDN J| VWH ULOH
124
Strateji Oyunlar
Reversi
n Bilgi
Reveri 88 karelik ek renkli aran aana
Gerekli Malzemeler
bener bir alanda 64 ala oynanan bir oyundur
Reveri akm
66 veya 1010 karelik eileri de vardr) Oyun
alarnn bir y iya dier y beyadr
Karlkl rakilerin alar biri iya dieri beyadr
Balanga oyun aann orandaki dr

kareye iki iya ve iki beya a yandaki gibi konur
Daa onra rayla oyuncular bu alarn komu
karelerine alarn koyarak oyuna devam ederler
Oyunun amac rakilerden biri mmkn olduu
kadar ok ayda ulun beya ylerini yukarya
dndrmeye alrken dierinin iya yleri
yukar dndrmeye almadr Tm kareler
dolduunda oyun bier
Oyuncu aadaki alarn komuu olmayan

karelere an koyama
Oyuncu yaay dikey veya ara olarak alarn
rakibin alar ile kendi alar erana dimelidir
Oyuncunun alar aranda kalan alar er
dner renkleri deiir) ve oyuncunun kendi
a olur Eer oyuncu mevcu durumda rakibin
ibir an ele geiremiyora amle ra
rakibe geer
125
ZEK OYUNLARI
Aada beya iya ele geirmir Bir onraki amlede de iya beya ele geirmir
1. hamle (beyaz)
2. hamle (siyah)
PE
rencilerin ikier kiilik grular oluurmalarn ve er grua bir reveri

akmnn olman alayn Gru aylarn reveri akm ayn dikkae alarak
oluurunu)
Grulara reveri akmn incelemeleri iin bir mikar re anyn Daa onra
reveri oyununu anarak kurallarn aklayn
Her grubun kendi iinde oyunu bir dea oynaman ieyini
Grularda kaanan oyunculara oyunu kaanmak iin ne r bir raei ilediklerini
orunu Kaanmak iin dikka edilmei gereken uular aklamalarna ra
verini
Reversi
126
Strateji Oyunlar
Daa onra ayn oyuncularn a renklerini deirerek) ekrar oynamalarn

alayn Kaanmak iin reveri alarn nal dimeleri gerekini orunu
Oyunda kaanmak iin alar genel olarak oradaki 16 kareyi armadan
yerlermenin avanalar olu olmadn orunu Bu karelere a yerlerdiken
onra oyuncunun -keleri rakibe vermemek iin- ke karelerin komu karelerine
mmkn olduu kadar a yerlermei gerekini ierini Kelere
oynamann avanal olduunu aka kelerin arandaki yerlere oynamann
deavanal olduunu vurgulayn
Oyunlar biken onra reveri urnuva veya re odakl bir yarma
denleyebilirini
Reveri akmn yoka

Bir karon veya er bir k yardmyla reveri
aa yaabilirini
rencileri ikierli grulara ayrn Gru-
lardan bir karon veya kd kare olacak
ekilde kenarlarndan kemelerini ieyini
Grularn kare eklindeki bu karon veya
kdn erine cevel yardmyla yandaki
gibi igiler imelerini alayn 8 ei
ar ve 8 ei un iilerek 64 kk
kareel blge oluurmalarn alayn)
Daa onra baka bir kan veya karondan keerek birbirine e 64 ara
Paralar kareel blgelerin iine acak boyularda olmal) elde edini Paralar
kare veya daire eklinde olabilir
64 arann er birinin bir yn iareleyerek veya arkl bir deen ierek reveri
alar aline gerini
rencilerin iimleri yaarken cevel kullanmalarna ve reveri alarn
oluurmak iin yaklar keim iini aa yamalarna dikka edini
iimleri ve keimleri aal yaan grulara yardm edini

rikiediaorgikiReveri
Reversi
127
ZEK OYUNLARI
Go
n Bilgi
Jaonca 7go ince teii Korece Baduk)
Go emelleri 4000 yl nceine dayanan aa
Gerekli Malzemeler
Go akm
erinde oynanan bir oyundur Go ilk olarak
inde oraya kmr ve gnmde Dou
Ayada ve ellikle Jaonya Kore ve inde ok yaygn ekilde oynanmakadr Bu
nedenle go Dou Ayadaki ele akmlarla yaygn olarak ilikilendirilir ve genellikle
bir denge oyunu olarak nielendirilir
Go 19 19luk bir aa erinde iya ve beya alarla oynanan iki kiilik bir raei
oyunudur Oyuna iya aa ai oyuncu balar Oyuncular rayla aadaki yaay ve
dikey igilerin keiim nokalarna alarn koyarlar Bu iki kural aran ve dama gibi
yaygn olarak bilinen dier oyunlardan arkldr Taaya konan alar areke eme
eir aln aadan kaldrlmadklar mddee konulduklar yerde kalrlar Talarn
aranda erangi bir iyerari bulunma bn alar e deerdedir Oyunun amac
alan evirmek ve raki alar eir emekr 7ki oyuncu da kendiine yarar alayan
amle kalmaynca a geerek amle yamalar ve oyun ona erer
128
Strateji Oyunlar
Go kurallarnn bai olma nedeniyle ok ka bir re iinde renilebilir ancak yine

kurallarnn a olma ve amle eilemelerinin ala olma nedeniyle grndnden
daa karmak bir yaya air Bu nedenle Dnya Saran bamiyonunu yenen
bilgiayar yalmlar olmakla birlike roeyonel bir go oyuncuunu yenebilecek bir
yalm en gelirilememir Go bulunduundan bu yana er bir amlei birbirinin
ayn olan ek bir oyunun bile oynanmad dnlmekedir
Oyunu renmek iin yeni balayanlar daa kk boyulardaki aalarda
9 9 veya 13 13) oynayabilirler Yine go oyununun ilk ve en nemli kural olan a
almay renmek iin aari go adnda daa bai bir oyun aarlanmr
Atari Go
Aari go go oyununu renmek iin 99luk aada oynanan gonun bai bir
eilemeidir Kurallar u ekildedir
1. Oyunculardan biri iya a dieri beya a alr Oyuna iya aa ai oyuncu
balar ve oyun ona erene kadar oyuncular rayla amle yaarlar Talar keiim
nokalarna konulur Taann kenarlarndaki ve kelerindeki nokalara da
konulabilir)
2. Rakibin alarndan bir blmnn igiyle bal olduu nokalardan er biriini
kendi ayla kaaan kii o alar eir alr ve aadan kaldrr bekillerde
grld gibi iya A B veya C ile gerilen yerlerden birine oynara beyan
an alarn) eir alr Ancak D ile gerilen yere oynara a eir alama nk
beya an igiyle bal olduu er yeri kaamamr
Go
129
ZEK OYUNLARI
3. Siya E veya F nokalarna oynara yine beyan alarn eir alr Bir an kenarda
ya da kede olma aadan kaldrlman engelleme
4. Tek a konulduu aman aadan kaldrlabilecek alara aari durumundaki

alar denir bekilde beyan ek a aari durumundadr ve iya G ile gerilen
yere oynara o ek a eir alabilir Ancak ra beyadaya buraya oynayarak
kurulabilir Bu durumda iyan bu iki a alma iin 3 yere daa oynama
gerekir
Go
130
Strateji Oyunlar
G 1 3
5. Rakibin alarndan en a bir aneini eir alarak aadan kaldran ilk kii oyunu
kaanr
PE
Yukarda n bilgi kmnda verilen go ilgili genel bilgiyi rencilerinie aklayn

Go oyununun 1919luk aada oynandn belirni Oyun renilirken daa
kk boyulu aalarda da 99 1313) oyunun oynanabileceini vurgulayn
Oyun oynanrken keiim nokalar ele alndndan 99 byklndeki bir go
aann 88 byklnde birim karelerden oluan ekil olduunu belirni
Go oyununun kurallarndan ilkinin a alma kural olduunu yleyini Bu kural
renmek iin aari go oyunu oynanacan ancak go ile aari go oyunlarnn arkl
olduunu vurgulayn
n bilgi kmndaki aari go oyununun kurallarn rencilere aklayn
rencilerin oyunun kurallarn anlamalar iin iki gnll rencinin erkein
grebilecei ekilde aari go oynaman alayn
Tm rencilerin kurallar anlamalar iin erkein ikierli olarak oyunu oynaman
alayn Grular oluururken yeenek ilgi ve ya deikenleri andan bener
veya yakn elemeler yamaya dikka edini Grularda iya ve beya alar alan
kiinin rayla deimeini alayn
Go
131
ZEK OYUNLARI
Sralarn aranda dolaarak bireyel orulara ceva verini nemli olarak

grdn orulara bn nn duyaca ekilde ceva verini
Der boyunca er 15 dakikada bir yeni grular oluurunu Yeni grular
oluururken oyunda baarl olan rencileri birbirleriyle elerini
7lk derin onunda baarl olan rencilerden nal bir raei ilediklerini na
aklamalarn ieyini Sraeiler erinde na arn
7kinci der bir yarma denleyini rencileri kura ile elerini ve urlar alinde
oyunu oyna n birinciini ikinciini ve ncn belirleyini Oyuna kimin
balayacan da kurayla belirleyini
Elinide 1919luk aalar mevcua doya klaryla aann boyularn
kln Go akmn yeerli ayda deile karona 88lik birim karelerden
oluan go aa iini veya doya kdna idiini go aan ookoi ile
oalarak rencilere dan Saran aan da alerna go aa olarak
kullanabilirini
Go alarnn yeerli olmama durumunda iya ve beya avla ullarn ya da
dmeleri go alar olarak kullann Bunlarn da mevcu olmama durumunda
rencilerden doya kdyla oaln go aalarnda k ve kalemle oyunu
oynamalarn ieyini

godorgr
Go
132
Strateji Oyunlar
<
n Bilgi
Kibri leri oyunu iki kii ile oynanan bir
raei oyunudur Oyuna balamadan nce bir
Gerekli Malzemeler
Kibri leri
maann erine belli ayda kibri konur
7ki kii rayla amle yaar Sra gelen kii kibri
lerinden bir ya da iki aneini alr Oyuncular bu ekilde oynamaya devam ederler
Oyundaki ama en on kibri n almakr ve en on kibri n alan kii oyunu
kaanr Bu oyun iinden ilem yama oyunu olarak da bilinir
133
ZEK OYUNLARI
PE
n bilgi kmndaki oyun kurallarn rencilere aklayn

grebilecei ekilde 10 kibri yle oyunu oynaman alayn
Tm rencilerin ikierli olarak 10 kibri yle oyunu oynaman alayn
Grular oluururken yeenek ilgi ve ya deikenleri andan bener veya yakn
elemeler yamaya dikka edini
Bu aamada ralarn aranda dolaarak bireyel orulara ceva verini nemli
olarak grdn orulara bn nn duyaca ekilde ceva verini
Der boyunca er 10 dakikada bir yeni grular oluurunu Yeni grular
oluururken oyunda baarl olan rencileri birbirleriyle elerini Grular
deirirken oyunun da 15 ya da 20 kibri yle oynanman alayn
Daa onra 20 kibri yle oynanan oyun iin bir yarma denleyini rencileri
kura ile elerini ve urlar alinde oyunu oyna n birinciini ikinciini ve
ncn belirleyini Oyuna kimin balayacan da kurayla belirleyini
Yarmadan onra rencilere birinci oyuncunun mu yoka ikinci oyuncunun
mu daa ok kaandn orunu rencilerin ilk oynamalarnn m yoka ikinci
oynamalarnn m avana alayacan dnmelerini alayn
Oyun 3 kibri yle oynand aman ya da 3 kibri kald aman) iki ara
da en iyi ekilde oynara oyunu kim kaanr? Ayn oruyu dr kibri iin de
rencilere orunu Bu orulara rencilerin ceva vermeini ieyerek raei
oyunlarnda en iyi oynama kavramn rencilerin keemeini alayn
Yeerli kibri yoka lak krdan ya da ubuk kullann Bunlarn mevcu
olmama durumunda oyunu k ve kalemle kalan kibri ayn yaarak)
oynan Tecrbe kaandkan onra rencilerin 20den geriye doru gidi
iinden ilem yaarak oyunu oynamalarn alayn
<
134
Strateji Oyunlar
<
n Bilgi
Kibri leri oyunu en bai aliyle 10 kibri yle oynanr ve ra gelen kii kibri
lerinden bir ya da iki aneini alr Genellerilmi kibri leri oyunu n kibrit
yle oynanr ve ra gelen kii kibrit lerinden 1, 2, ... , k taneini alr Bu oyuna
da kibrit leri nk) diyecei rnein kibrit leri 153) oyunu 15 kibrit yle
oynanr ve ra gelen kii bir iki ya da kibrit alr
Genellerilmi kibrit leri oyununda belirli ayda kibrit yle iki kii rayla
amle yaarak yukarda kurallar tanmlanm olan oyunu oynarlar
7ki renci de en iyi ekilde oynara kibrit leri 102) oyununu kim kaanr?
PE
Balang deyi kibrit leri oyununun n bilgi kmndaki oyun kurallarn

rencilere aklayn
n bilgi kmnda anlalan oyunun genellerilmi alinin kurallarn rencilere
aklayn
rencilerin oyunun kurallarn arlamalar iin iki gnll rencinin erkein
grebilecei ekilde 10 kibrit yle oyunu oynaman alayn
Tm rencilerin kurallar arlamalar iin erkein ikierli olarak 10 kibrit
yle oyunu oynaman alayn Grular olutururken yetenek ilgi ve ya
deikenleri andan bener veya yakn elemeler yamaya dikkat edini
135
ZEK OYUNLARI

olarak grdn orulara btn nn duyaca ekilde ceva verini
Der boyunca er 10 dakikada bir yeni grular oluturunu Yeni grular
olutururken oyunda baarl olan rencileri birbirleriyle elerini Grular
deirirken oyunun da 15 ya da 20 kibrit yle oynanman alayn
Daa onra rencilere birinci oyuncunun mu yoka ikinci oyuncunun mu daa ok
kaandn orunu rencilerin ilk oynamalarnn m yoka ikinci oynamalarnn
m avanta alayacan dnmelerini alayn
Oyun 3 kibrit yle oynand aman ya da 3 kibrit kald aman) iki tara
da en iyi ekilde oynara oyunu kim kaanr? Bu oruya rencilerin ou ikinci
oyuncu diyora ayn oruyu 5 ve 6 kibrit iin de orunu
n katlar kadar kibrit yle baland aman birinci oyuncu nal oynara
oynan ikinci oyuncunun kaanma trateii olduunu rencilerin keetmelerini
alayn Kibrit leri 152) oyununu ikinci oyuncunun kaanacan belirni
10 kibrit oyununda kibrit leri 102) ie birinci oyuncunun bir kibrit
alarak balaynca rakibi ne yaara yan oyunu er aman kaandn
rencilere gterini
Son olarak 20 kibrit yle oyunu kibrit leri 202) kimin kaanacan
rencilerin bilmeini iteyini Birinci oyuncunun en iyi amleinin iki kibrit
almak olduunu rencilerin keetmeini alayn
Yeterli kibrit yoka lak krdan ya da ubuk kullann Bunlarn mevcut
olmama durumunda oyunu kt kalemle kalan kibrit ayn yaarak)
oynan Tecrbe kaandktan onra rencilerin 20den geriye doru giderek
iinden ilem yaarak oyunu oynamalarn alayn
<
136
Strateji Oyunlar
<
En on kibrit n alan kii oyunu kaybeteydi kibrit leri 102) oyununu kim
kaanrd?
PE
Balang deyi kibrit leri oyununun n bilgi kmndaki oyun kurallarn

rencilere aklayn
Orta dey kibrit leri oyununun n bilgi kmndaki oyunun genellerilmi

alinin kurallarn rencilere aklayn
rencilerin genellerilmi oyunun kurallarn anlamalar iin iki gnll

rencinin erkein grebilecei ekilde kibrit leri 20 3) oyununu oynaman
alayn
Tm rencilerin kurallar anlamalar iin erkein ikierli olarak kibrit leri

20 3) oyununu oynaman alayn Grular olutururken yetenek ilgi ve ya
deikenleri andan bener veya yakn elemeler yamaya dikkat edini
olarak grdn orulara btn nn duyaca ekilde ceva verini
137
ZEK OYUNLARI

olutururken oyunda baarl olan rencileri birbirleriyle elerini Grular
deirirken kibrit leri 25 3) ve kibrit leri 20 5) oyunlarnn da oynanman
alayn
Daa onra rencilere birinci oyuncunun mu yoka ikinci oyuncunun mu daa ok
kaandn orunu rencilerin ilk oynamalarnn m yoka ikinci oynamalarnn
m avanta alayacan dnmelerini alayn

Bir iki ya da kibrit alnarak oynand ve drdn katlar kadar kibrit yle
oyuna baland aman birinci oyuncu nal oynara oynan ikinci oyuncunun
kaanma trateii olduunu rencilerin keetmelerini alayn
Kibrit leri 20 3) oyununu ikinci oyuncunun kaanacan belirni Raki ne
yaara yan er eerinde drdn ka olacak ekilde kibrit brakabileceini

gterini
Kibrit leri 25 3) oyununda birinci oyuncunun bir kibrit alarak balaynca
rakibi ne yaara yan oyunu er aman kaandn rencilere gterini
Bir iki drt ya da be kibrit alnarak oynand ve alnn katlar kadar

kibrit yle balandnda birinci oyuncu nal oynara oynan ikinci oyuncunun
kaanma trateii olduunu rencilerin keetmelerini alayn
Kibrit leri 20 5) oyununda birinci oyuncunun iki kibrit alarak balaynca

rakibi ne yaara yan oyunu er aman kaandn rencilere gterini
En on kibrit n alan kii oyunu kaybeteydi kibrit leri 10 2) oyununu
ikinci kiinin kaanacan rencilerin keetmelerini alayn
Yeterli kibrit yoka lak krdan ya da ubuk kullann Bunlarn da olmama

durumunda oyunu kt kalemle kalan kibrit ayn yaarak) oynan
renciler tecrbe kaandktan onra 20den geriye doru gidi iinden ilem
yaarak oyunu oynamalarn alayn
<
138
Strateji Oyunlar
Mangala
n Bilgi
Mangala 48 tala iki kiiyle karlkl olarak
Gerekli Malzemeler
oynanr Her oyuncunun nnde alar kuyuu
Mangala takm
ve a taranda birer ainei vardr Oyunun
balangcnda talar er kuyuya drder tane
gelecek ekilde dalr Tm talar e deerdir ve oyuncular kendi ainelerinde
mmkn olduu kadar ok ta birikrmeye alrlar Oyun onunda en ok ta tolayan
kii oyunu kaanr
Oyuncular rayla amle yaarlar Sra gelen kii kendi nndeki al kuyudan bo
olmayan erangi biriindeki tm talar alr Talardan bir taneini o kuyuya brakr ve
dier talar birer tane aat ynnn terindeki kuyulara ve ainelere rayla brakr
Braklan on ta oyunda krik bir neme air
Braklan on ta kendi aineine gelire oyuncu bir amle yama akk daa kaanr
Oynayan kiinin kuyuunda bir tane ta vara bu ta adaki kuyuya tayabilir Bu
durumda ra dier kiiye geer
Sra gelen kii talar rayla brakrken rakibin kuyularna da ta brakmak orunda
kalabilir Son brak ta rakibin kuyularndan biriinde bitere ve o tala birlikte
kuyuda i ayda ta bulunura kuyudaki tm talar aineine tar Bu durumda
amle ra dier kiiye geer
139
ZEK OYUNLARI
Braklan on ta oyuncunun kendi blgeindeki bo kuyulardan birine gelire ve bu

kuyunun karndaki kuyu bo deile oyuncu kar kuyudaki talar ve brak on
ta alarak bu talar kendi aineine ekler Bu durumda amle ra dier kiiye geer
Herangi bir kii kendi blgeindeki kuyulardaki tm talar birire oyun ona
erer Oyunu biren kii rakibinin kuyularndaki tm talar kendi aineine ekler
Haineinde en ok ta olan kii oyunu kaanr 7ki tara da 24er taa aie oyun berabere
biter
PE
Yukarda n bilgi kmnda verilen mangala oyununun kurallarn rencilere

aklayn
Mangala oyununun arkl eitlemeleri ve bunlara g arkl kurallar olabileceini
rencilere anlan
rencilerin oyunun kurallarn anlamalar iin iki rencinie erkein grebilecei
ekilde mangala oyununu oynan
Oyunda beraberliin de olabileceini vurgulayn
alayn Grular olutururken yetenek ilgi ve ya deikenleri andan bener
veya yakn elemeler yamaya dikkat edini Grularda oyuna ilk balayan kiinin
rayla deimeini alayn
olutururken oyunda baarl olan rencileri birbirleriyle elerini
Baarl olan rencilerden nal bir tratei ilediklerini na aklamalarn
iteyini Strateiler erinde na tarn
Daa onra bir yarma denleyini rencileri kura ile elerini ve turlar
alinde oyunu oyna n birinciini ikinciini ve ncn belirleyini Oyuna
kimin balayacan da kurayla belirleyini
Elinide yeterli mangala takm olmama durumunda oyunun talarla ve kutularla
oynanman alayn

mangalacomtr
Mangala
140
Strateji Oyunlar
Mangala
PE
Balang deyi mangala etkinliinin n bilgi kmnda verilen mangala oyununun

kurallarn rencilere aklayn
Mangala oyununun arkl eitlemeleri ve bunlara g arkl kurallar olabileceini

rencilere belirni Balang deyinde anlalan mangala oyunundaki
kurallardan balarn deirerek yeni bir mangala eitlemei tanmlayacan
rencilere vurgulayn
n bilgi kmnda verilen yeni oyunun kurallarn rencilere aklayn
Yeni tanmlanan oyunun balang deyindeki oyundan arklarn belirni
rencilerin yeni oyunun kurallarn anlamalar iin iki gnll rencinin erkein
grebilecei ekilde oyunu oynaman alayn
Oyunda beraberliin de olabileceini vurgulayn
veya yakn elemeler yamaya dikkat edini Grularda oyuna ilk balayan kiinin
rayla deimeini alayn
grdn orulara btn nn duyaca ekilde ceva verini
141
ZEK OYUNLARI
15 dakika gekten onra oyundaki ilk amlenin ne olabileceini rencilerle

tarn Arka arkaya iki amle yamak iin oldan nc kuyudan balamak
gerekini rencilerin keetmelerini alayn ekilden taki edebilirini)
Mangala
142
Strateji Oyunlar
En adaki kuyuda 1 ta onun olundaki kuyuda 2 ta olduu durumda bu

kuyulardaki talarn eini kendi ainelerine nal alabileceklerini rencilere
orunu ekilden taki edebilirini) Cevabn nce en adaki kuyuyu onra onun
olundaki kuyuyu boaltmak olduunu yleyini
Mangala
143
ZEK OYUNLARI
Buna ilaveten adan nc kuyuda da 3 ta olma durumunda ne yalma

gerekini rencilerin keetmelerini alayn bekilden taki edebilirini)
nceki rnekteki gibi iki kuyudaki talar aineye aktardktan onra 3 ta olan
kuyuyu oynatmann nal bir onu verdiini rencilerle tarn 7kinci amleden
onra ra akknn rakibe geeceini belirni
Mangala
144
Strateji Oyunlar
Mangala
145
ZEK OYUNLARI
Kendi blgelerinde bo kuyular oluturmann aydalarn rencilerle tarn bu

ayede rakibin blgeindeki kuyular almak iin bir tedit oluturulabilir)
Raki blgede bo kuyular olduunda neler yalabileceini rencilerle tarn
o kuyunun karna gelen kuyunun boallma ya da boalan kuyuya yeni bir ta
ekleyecek ekilde amle yalma iki rnek tratei olabilir)
Strateileri tarktan onra yeni grular oluturunu Yeni grular olutururken
oyunda baarl olan rencileri birbirleriyle elerini rendikleri trateileri
uygulamalarn iteyini
Vakit kalra bir yarma denleyini rencileri kura ile elerini ve turlar
alinde oyunu oyna n birinciini ikinciini ve ncn belirleyini Oyuna
kimin balayacan da kurayla belirleyini
Elinide yeterli mangala takm olmama durumunda oyunun talarla ve kutularla
oynanman alayn

mangalacomtr
Mangala
146
Strateji Oyunlar
Tik - Tak - To
n Bilgi
Tik-tak-to oyunu iki kii ile 3 3 boyutlarnda bir
Gerekli Malzemeler
tata erinde oynanr 7ki oyuncu rayla amle Kt ve kalem
yaar 7lk oyuncu tatadaki bo karelerden birine
y yaar Ayn ekilde ikinci oyuncu da bir kare eerek O yaar Bir radaki tundaki ya
da kegen erindeki karede kendi iarenin bulunman alayan ilk oyuncu oyunu
kaanr Tm kareler dolduktan onra bu art alanamama oyun berabere biter
K
K
147
ZEK OYUNLARI
PE

grebilecei ekilde k - tak - to oyununu oynaman alayn
Oyunda beraberliin olabileceini vurgulayn
veya yakn elemeler yamaya dikkat edini Grularda ilk oynayan kiinin rayla
deimeini alayn
olutururken oyunda baarl olan rencileri birbirleriyle elerini
7kinci der bir yarma denleyini rencileri kura ile elerini ve turlar
alinde oyunu oyna n birinciini ikinciini ve ncn belirleyini Oyunu
kaanana 2 uan berabere birenlere 1 uan verini Oyuna kimin balayacan
da kurayla belirleyini
Yarmadan onra rencilere birinci oyuncunun mu ikinci oyuncunun mu daa
ok kaandn yoka oyunun daa ok berabere mi biini orunu rencilerin
ilk oynamalarnn m yoka ikinci oynamalarnn m avanta alayacan
dnmelerini alayn
Tik - Tak - To
148
Strateji Oyunlar
Tik - Tak - To
PE
Balang deyindeki k - tak - to oyununun n bilgi kmndaki oyun kurallarn

rencilere aklayn
grebilecei ekilde k - tak - to oyununu oynaman alayn
veya yakn elemeler yamaya dikkat edini Grularda ilk oynayan kiinin rayla
deimeini alayn
10 dakika onra yeni grular oluturunu Yeni grular olutururken oyunda
baarl olan rencileri birbirleriyle elerini
rencilere birinci oyuncunun mu ikinci oyuncunun mu daa ok kaandn yoka
oyunun daa ok berabere mi biini orunu Ayrca iki kiinin de en akll ekilde
oynad aman oyunu kimin kaanacan orunu Bu oruyu cevalandrmak iin
nce birka tanm yaaca Tatann merkeindeki kareye orta kelerindeki
drt kareye ke dier drt kareye ie kenar diyelim Ayrca ilk oyuncu Aler
ikinci oyuncu da Ara olun
rencilere Alerin ka arkl amle yaabileceini orunu Simetri kavramndan
baederek kelerden erangi biriinden balamann ayn olacan rencilere
anlan
ncelikle Alerin ilk amleini ortaya ya durumlar inceleyini Simetriyi
g nne alnca Arann oynayabilecei ka eenek olduunu rencilere
orunu Ara kenarlardan biriine genellii bomadan ol taraaki kenar olun)
oynadnda Alerin oyunu kaanmak iin a eki keye oynayacan
belirni ekilden taki edebilirini)
149
ZEK OYUNLARI
Alper kazanr.
Bu amle onunda Arann oyunu kaybetmemek iin tek eenei ol alt keye
oynamakr Ancak bu durumda bile Aler ol t keye oynad aman Arann
yaabilecei bir ey yoktur Aler t kenara ya da a alta oynayarak oyunu kaanr
Bu onular rencilerle tarn Arann ata ya yamadn rencilere
orunu
Ara yanl bir tratei ilemir Kenarlardan birine oynamak yerine kelerden
birine oynamaldr Ara ilk amleinde genellii bomadan ol t keye oynam
olun Alerin yaabilecei amleleri rencilerle tarn Alerin a alt
keye oynad durumlar anali etmeye devam edini
Alper kazanr.
Alper kazanr.
Berabere kalnr.
Tik - Tak - To
150
Strateji Oyunlar
bimdi Ara kenarlardan birine oynara Aler ekillerde gterildii gibi oynayarak
oyunu kaanr Ancak Ara kelerden biriine oynara oyun berabere biter Bu
onular rencilerin keetmeini alayn
Aler a alt ke dnda bir yere oynaa da Ara en iyi amleleri ya aman
oyun berabere biter Bu durumlarn analilerini rencilerle birlikte yan Aler
ilk amleini ortaya ya aman iki tara da en iyi ekilde oynaynca oyunun
berabere biteceini rencilere yleyini
7kinci olarak Alerin ilk amleini kelerden birine ya durumlar inceleyini
Genellii bomadan Aler ilk amleini ol t keye yam olun Ara orta
dnda bir yere oynara oyunu kaybeder Tm durumlarn incelendii ekle bakarak
bunun doru olduu raatlkla grlebilir Bu onular rencilerle birlikte anali
edini
Alper kazanr.
Alper kazanr.
Alper kazanr.
Alper kazanr.
Tik - Tak - To
151
ZEK OYUNLARI
Arann ilk amleini ortaya ya ve Alerin a alt keye oynad durumu

ele aln Arann bu durumda keye oynadnda kaybedeceini ancak kenara
oynara oyunun berabere biteceini vurgulayn Durum incelemeleri yine
ekillerden grlebilir
Alper kazanr.
Berabere kalnr.
Alerin a alt dnda baka yerlere oynad durumlarda da kaanamayacan

rencilerle birlikte anali edini Yani Aler ilk amleini kelerden birii yaara
ve iki tara da en iyi ekilde oynara oyun berabere biter Bu onucu rencilerin
keetmelerini alayn
Alerin ilk amleini kenara yama durumunda da oyun berabere biter Bu
durumun analilerini rencilerin yaman alayn
Tik - Tak - To
152
Strateji Oyunlar
^d
Say tamin etme oyunu iki oyuncu ile oynanr

Gerekli Malzemeler
Her iki oyuncu arkl 4 rakamdan oluan
Kt kalem
0 bata olabilir) bir ayy aklndan tutar ve dier
oyuncu taminlerde bulunarak bu ayy bulmaya
alr Tamininiin doru olma durumu 4A0B ile iade edilir Bu iadede A ar ile
doru yerdeki rakam ay B ar ile yanl yerdeki rakam ay belirlir rnein
2A2B iadei bu rakamlarn doru ayy oluturan rakamlar olduunu rakamlarn
erangi ikiinin doru ve dier ikiinin ie yanl yerde olduunu belirr Sayy daa
a taminde bulan oyuncu oyunu kaanr
1405 0A1B
2837 0A2B
3542 0A2B
8396 1A1B
3092 0A1B
4679 0A1B
153
ZEK OYUNLARI
PE
Sna ay tamini oyununu tann Kullanlan notayonun iyice anlalman

alayn Eer rencilerin anlama daa kolay olacaka A ve B yerine ve
iaretlerini de kullanabilirini
Tataya bir ay yaarak deiik taminlere nal karlk verileceini rencilere
gterini rnein tuuunu ay 2085 olun 9275 taminine 1A1B karlnn
verileceini belirni Burada 5 yerinde ama 2 yerinde deildir 2805 taminine ie
2A2B karl verileceini belirni
rencilere taminlerin karlklarnn ylenmei randa ok dikkatli olmalar
gerekini arlan Tek bir atann bile oyunu boacan anlan
Ceva verirken atal bilgi veren ilk oyuncunun oyunu kaybedeceini belirni
Kurallar yeteri kadar aklandktan onra n iki gruba blerek bir oyun oynan
Oyun onunda daa a ayda taminle ayy bulu bulamayacaklarn na
tarn
Grularn oyunu kurallarna gre oynay oynamadn kontrol edini ve gerekli
durumda yardmc olunu
Kaanan grularn trateilerini na tekrar tarn 7lerinde en iyi olan var
mdr?
Son olarak ikierli grularla bir turnuva denleyini Turnuva onunda iyi bulunan
trateileri tarn

oyungacom
^d
154
Strateji Oyunlar
^d
E
Say tamini oyununun kurallarn arlan

rencilere ikierli olarak ay tamin oyununu oynan Bunu -drt ke
tekrarlan
Kaanan rencilerden angi trateileri kullandklarn na aklamalarn
iteyini
Kaybeden rencilere nerede ata yaklarn orunu
Bir rnek erinde kaanan rencilerin trateilerini na aylan
rencilerle aadaki trateileri aylan
Uygulanabilecek trateilerden ilki kme belirleme trateiidir Bu trateide ilk
olarak aylarn oluturduu kme belirlenir onra aylarn yerleri bulunmaya
allr Bunu yamann bir yolu keiimleri bo olan kmelerle taminler yamak
ve durumlar incelemekr Olmayan rakamlar belirleni kme darallabilir
rnek 1
d <
Bu rakamlardan 2 tanei vardr ve doru yerdedir Geriye
1234 2A0B
kalan rakamlardan bir drtl oluturalm
Bu rakamlardan adece 1 tanei vardr ve doru yerdedir
Kmeyi daraltmak iin 1234ten 2 0987den 1 5 ve 6dan
0987 1A0B
bir rakam alarak yeni bir ay tamini yaalm rnein
1537yi deneyelim
1 3 ve 7 nceki taminlerde A olarak verilmir Burada
ie adece B olduu iin bu aylar kmede yoktur Bu ta-
1537 0A1B minden 5in kmede olduu ilk taminden de 2 ve 4n
kmede olduu onularna ulalr Yerler incelendiinde
5284 veya 0254ten biriinin ceva olduu grlr
Daa onra yeni ikierli grular yaarak bir turnuva denleyini
D2
A1 D2
A1 B2 C1 D2
A1 A2 B1 B2 C1 C2 D1 D2
155
ZEK OYUNLARI
Mini bir turnuva yaacan belirterek na turnuvann kurallarn anlan

Kaananlar kendi aralarnda oynayacak ve kaybedenler elenecekr Yukarda A1 ile
oynad ma A2 kaybetmir B2 ile oynad ma B1 kaybetmir C1 ile oynad
ma C2 kaybetmir D2 ile oynad ma D1 kaybetmir Daa onra A1 ile
oynad ma B2 D2 ile oynad ma C1 kaybetmir En on A1 ile D2 oynuyor
ve ma D2 kaanyor
Grularda kaybeden oyuncunun kaanan oyuncuyu bir onraki manda
deteklemeini iteyini
Balangta grularn i ay olmana dikkat edini
Turnuvann kaananndan kulland trateileri na aklaman iteyini
Bu oyunun bir eidi olarak rencilere adece taminler ve karlklar verildiinde
ay tamin etme oyunundan baedini
rencilerden verilen litede aladan bir tamin bulunu bulunmadn
ararmalarn iteyini Dier ayadaki rnei na aylan Burada akldan
tutulan aynn 9305 olduunu bulmalarn bekleyini
rnek 2
d <
1234 0A1B Bu rakamlardan adece 1 tanei vardr ve yanl yerdedir
Bu rakamlardan adece 1 tanei vardr ve yanl yerdedir
5678 0A1B Yukardaki karmla beraber geriye kalan 0 ve 9un er
ikii de kmede olmaldr
9 ve 0dan birii doru yerdedir 1 ve 2 kmede yoktur
9012 1A1B
Yani 3 ve 4ten birii vardr
9 ve 0dan birii doru yerdedir 7 ve 8 kmede yoktur
9087 1A1B
Yani 5 ve 6dan birii vardr
Kmede 2 olmad iin dier aylarn yeri dorudur
9205 3A0B
Dolayyla ay 9305 veya 9405r
9405 3A0B Geriye kalan tek olalk 9305r
9305 4A0B Tamin dorudur
^d
156
U
o U uOD
k k S
H H U
=
H O
' P
U YH
S u O OH U
$ P k o LOH
u % H D
Uu F % u OP
H ' o OH U L
QF Y H U L P
D OD D k L 7
< o Q U
S
D UD ] L
SOD P H 7H
GU u OD U Y
F k 7o S
S|] PD
u O
u 2 W O O L L%
] H
W . u O g]
. u U )DUk
|SU
H U YH .
)H Q
ZEK OYUNLARI
ZEK SORU LARI
PHVL
QWH PL EH OLUJ LQ ROP D\ DQ R \X QF XQ XQ LS Xo ODU Q LQF HOH
%D OD QJ oWDo |] P \| L WDUDI QGDQ
W ELU FH YD ED XOD W VR UX ODUGU dR X QOX NOD WHN NL
VR QX FX QGD QH UQ HN
OD\ DQ NL LQ LQ DUD G F HY DE QEX OXQ PD VEH NOH QLU g
R\ QD QU YH VR UX\ XWDV DU XQ XQ W P
No |] P O ROP D\ DE LOLU $ QFDN NDOLWHO LE LU]HN kV RU XV
WHNQLN DQ ODP GD WH RU LGH NL VR UX ODU Q
QD HG HQ WH NE LU o| ] P Q QR OP DV LVWHQ LU %X NDWHJ
WDUDI ODU LN
S IQ RNWD YD UG U
KH PH QK HP HQ KH SV LQG HE LU dR N ELO LQH Q
LOH WLOH Q SH N oR N ]H Nk R\ XQ XE XNDWH JR ULG H\HU DO U
$ ]GDQ D ]D VQ D
ELU VD QG DOO D NX UW NX ]X YH RWX Q QH KUL Q ND U N\
VR UX ODUGD Q ED ]OD U WHN RGDGDN L o
UG DE XOX QD QD oP D ND SD PD G P HOH ULQ LQ ND SD OE LU
JH oLU LOP HV LG D |O
WHV SLW HG LOP HV L \D ODQ F GR U XF X |U QH NOH UL EH OOL
DP SX O QD VO oD O WUG QQ 1HW ELU
U NX OOD QD UDN IDU NO ELU KD FP L WDP ROD UDN |Oo PH YE
o OHUH VD KLS ND SOD LKW L\D o GX \X ODQ GL] LQL Q ELU

VH ]J LVH O ELU \D NOD P D
o| ] P \| QWH PL ROP D\DQ YH UH LW OLN
KP LQ HWP H NLE ULW OHU OH VQ UO VD \GDK DP OHVR QX FX EL
VR QUD NLHOH PD QQ WD oJ LEL NODV LN
|U QH NOH UG HE XN DWH JR ULG HD QODE LOLU <LQH JR VDWUDQ
HOG HHWP HJ LEL \D O
KD PO HV RQ XF XL VWH QH QN RQILJ UD V\ RQ DX OD PD \D GD
R\ XQ ODUGD V QU OVD\ GD
H HUO HQ GLU LOH ELO LU
|U QH NOH UG HE XNDWH JR ULG HG
158
Zek Sorular
rnt
n Bilgi
Sonraki terimleri bulma oyununda, verilen bir
Gerekli Malzemeler
diide ay diii, ar diii, kelime diii vb),
Kt, kalem
diinin terimleri arandaki rnt keedilir
ve oru iare ile gterilen terimin yerine ne
gelecei tamin edilir Terimler aranda birden ala rnt bulunabilir, bu durumda
orularn birden ok cevab olabilir
rnekler
Aadaki diilerde oru iare yerine angi ay gelebilir?
1. 1, 2, 4, 8, 16, 32, 64, ?
2. 1, 2, 4, 7, 11, 16, 22, ?
3. 1, 2, 4, 5, 10, 11, 22, ?
4. 1, 2, 4, 1, 2, 4, 1, 2, ?
5. 1, 2, 4, ?
6. 14, 12, 10, 8, 6, 4, ?
7. 3, 7, 6, 13, 12, 25, 24, ?
zmler
1. Ceva 128dir 7kinin kuvvetlerinin oluturduu diide er terim bir nceki terimin
iki kadr
2. Ceva 29dur Her terimle, bir nceki terim arandaki ark 1 artmaktadr 7lk iki
terim arandaki ark 1, ikinci ile nc terim arandaki ark 2, olduundan
ekiinci terim 22 7 = 29 olur
3. Ceva 23tr Terimler bir ekle ve ikiyle ar kurallarnn rayla uygulanmayla
elde edilir 1 1 = 2 olduundan ikinci terim 2 2 2 = 4 olduundan nc terim
4 4 1 = 5 olduundan nc terim 5 22 1 = 23 olduundan ekiinci terim
23 olur
4. Ceva 4tr Dii 1, 2 ve 4 aylarnn tekrarndan olumaktadr
159
ZEK OYUNLARI
5. Bu orunun birden ala cevab olabilir 7lk drt oru ele alndnda 8, 5, 7 ve 1
aylarnn ceva olabilecei grlr
6. Ceva 2dir Diinin terimleri 2 aalmaktadr
7. Ceva 49dur Terimler ikiyle ar bir ekle ve bir kar kurallarnn rayla
uygulanmayla elde edilir 2 3 1 = 7 olduundan ikinci terim 7 7 1 = 6
olduundan nc terim 6 2 24 1 = 49 olduundan ekiinci terim 49 olur
PE
n bilgi kmndaki oyunun kurallarn rencilere aklayn

rnekleri tek tek ele aln rnekleri gelmelidir? eklinde deil gelebilir?
eklinde orunu Her orunun birden ala cevab olabileceini vurgulayn
rencilerin verdikleri cevalar dinleyini, rntleri bulma konuunda onlar
tevik edini Kolay bulunamayan rntlerle ilgili iular verini
rencilerden birinin bulduu rnt, doru olmana ramen yukarda cevab
verilen rnt deile, renciye iin mnn arkl olduunu ancak
rencinin mnn de doru olduunu belirni
Beinci rnekte birden ala m olduunu vurgulayn rencilerden ilk
terimi 1, 2 ve 4 olan rntler bulmalarn iteyini
rneklerin eini dkten onra drtl grular oluturunu Grulardaki
rencilerin rntler kullanarak, yeni orular yaman alayn Harlanan
orular dier grulara ormalarn ve cevab e beraber tarmalarn alayn
Cevabnn bulunma ok or olan orularn m yoka ok or olmayan orularn m
daa iyi olduunu rencilerle tarn
Grularn arladklar orulara dier grularn uan vermeini alayn ve en
ok beenilen orular arlayan grubu dllendirini
rnt
160
Zek Sorular
rnt
Aadaki rnt rneklerinde oru iare yerine angi ekil gelebilir?
rnek 1
zm:
bekillerin kenar ay rayla bir aryor Bu durumda ceva yedigendir
rnek 2
zm:
Doru aralarndan birii abitken dieri aat ynnn terinde
yukarya doru kyor
161
ZEK OYUNLARI
rnek 3
zm:
Daire aat ynnde dnyor igi ie rayla aa ve ola yak olarak
duruyor
rnek 4
zm:
bekillerden d taraaki aat ynnde dnyor Ortadaki ekil
rayla yukarya ve aaya bakyor 7teki ekil ie aat ynnn
terinde dnyor
rnek 5
rnt
162
Zek Sorular
zm:
Sol eki boyal kare dier ekillerde rayla yer deiriyor
Bu yer deirme ileminde nce t ardaki kareleri oldan
aa dolayor, onra da ayn ilemi ikinci ardaki karelerde
uyguluyor Sa alaki kare de bener ekilde yer deiriyor
Son ekilde bu iki boyal kare ortada buluuyor
Bu orunun bir alterna m daa vardr Bu mde

ol eki ve a alaki karelerin ikii de aat ynnde
dnmektedir Ceva da yanda belirlen ekildir
rnek 6
zm:
Ayn radaki ekillerden ortak olanlar onda gterilmiyor 7lk rada iki tane kare ortak
olduundan on ekilde kare iilmiyor 7kinci rada iki tane ember ortak olduundan
on ekilde ember iilmiyor nc rada iki tane ekenar drtgen olduundan
on ekilde ekenar drtgen iilmemelidir
rnt
163
ZEK OYUNLARI
rnek 7
1 adm 2 adm 3 adm 4 adm
Yukardaki ekiller arandaki iliki devam erildiinde ? yerine aadakilerden

angii gelmelidir?
A B C D
zm
1 admdaki eklin 3 kenar, 2 admdaki eklin 5 kenar, 3 admdaki eklin 7

kenar olduuna gre 4 admdaki eklin 9 kenar olmaldr A eeneindeki ekil 9
kenarl olduun iin
rnek 8
Yandaki ekilde bo braklan kare ye-

rine aadakilerden angii gelebilir?
A C
B D
rnt
164
Zek Sorular
zm
bekil 3y3lk 9 kareden olumutur
eklinin 8 karede olduu yere bakmda eklinde olmadn

gryoru
ve iin bakmda 3y3lk karede ve eklinde

olmadn gryoru
Bu ekilleri birlerirek eklinini elde ederi Cevap Cdir.
PE
Balang deyindeki onraki terimleri bulma oyununun n bilgi kmndaki oyun

rnekleri tek tek ele aln rnekleri gelmelidir? eklinde deil gelebilir?
eklinde orunu Her orunun birden ala cevab olabileceini vurgulayn
Sorular tataya yantma imknn yoka tm orular oaltarak rencilere
dan
rencinin mnn de doru olduunu belirni Alnc oruda iki ayr
rntnn doru olduunu vurgulayn
rencilerin verdikleri cevalar dinleyini rntleri bulma konuunda onlar
Daa onra drtl grular oluturu, grulardaki rencilerin rntler kullanarak,
yeni orular yaman alayn Sorular grularn birbirlerine ormalarn ve
cevab e beraber tarmalarn alayn
ok beenilen oruyu arlayan grubu dllendirini
rnt
165
ZEK OYUNLARI
rnt
rnekler
Aadaki diilerde oru iare yerine ne gelebilir?
1. 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, ?
2. 0, 3, 8, 15, 24, 35, 48, ?
3. A, C, D, F, ), I, J, ?
4. B, 7, , D, B, A, Y, ?
5. O, b, M, N, M, H, T, ?
6. P, S, , P, C, C, ?
7. B7R, DRT, SEK7Z, ON, ONYED7, Y7RM7, ?
8. 4, 6, 7, 13, 30, ?
9. 2, 9, 1, 0, 1, 9, 2, ?
zmler
1. Ceva 55r 7lk iki terimden onraki er terim, kendinden nceki iki terimin
tolamdr 21 34 = 55 olduu iin diinin dokuuncu terimi 55 olur Bu dii,
alnda Fibonacci diiinin bir alt diiidir)
2. Ceva 63tr Diinin terimleri ardk tam kare aylardan 1 karlarak elde edilir
Baka bir iadeyle an= n2 1dir) 82 1 = 63 olduundan diinin ekiinci terimi 63 olur
3. Ceva Ldir Alabenin areri birer birer atlanarak yalmr J arnden onra K
ve L areri geldii iin ceva L ardir
4. Ceva Sdir Poi tam aylarn yallarnn ilk arerinin oluturduu diidir
Bir, iki, , drt, be, al, yedi ve eki diiinin ba areri g nne alndnda
ceva S olur
5. Ceva Adr Ay iimlerinin yallarnn ilk arerinin oluturduu diidir Ocak,
bubat, Mart, Nian, May, Hairan, Temmu, Auto diiinin ba areri g
nne alndnda ceva A olur
6. Ceva Pdir Gn iimlerinin yallarnn ilk arerinin oluturduu diidir
Paartei, Sal, aramba, Perembe, Cuma, Cumartei, Paar diiinin ba areri
g nne alndnda ceva P olur
rnt
166
Zek Sorular
7. Ceva OTUZdur Her terim, bir nceki terimin iade ei ay ve bu kelimedeki

ar aynn tolanma ile elde edilir B7R terimi 3 aridir ve 1 ayn iade
eder 7kinci terim 1 3 = 4 ya da DRT olur DRT terimi 4 ari olduu iin bir
onraki terim 4 4 = 8 ya da SEK7Z olur Y7RM7 terimi 7 ari olduu iin bir
onraki terim 23 7 = 30 ya da OTUZ olur
8. Ceva 40r Diideki aylarn yallarna bakarak drt, al, yedi, on ve otu
diiini elde ederi Bu aylarn ei drt aridir Drt ari olan bir onraki ay
krk olduu iin ceva 40 olur
9. Ceva 3tr Cumuriyemiin ilan edili tarii olan 29101923 oluturan
rakamlarn diiidir
PE
Balang deyindeki onraki terimleri bulma oyununun n bilgi kmndaki oyun

rnekleri tek tek ele aln rnekleri gelmelidir? eklinde deil
gelebilir? eklinde orunu Her orunun birden ala cevab olabileceini
vurgulayn
rencinin mnn de doru olduunu belirni
tevik edini Kolayca bulunamayan rntlerle ilgili iular verini
Drdnc oruyu dkten onra rencilerden beinci ve alnc orular bener
ekilde melerini iteyini Deiik ek orularnda elde ekleri tecrbeleri
baka orulara uygulamalar konuunda rencileri ynlendirini
Daa onra drtl grular oluturu, grulardaki rencilerin rntler kullana-
rak, yeni orular yaman alayn Harlanan orular grularn birbirlerine
ormalarn ve cevab e beraber tarmalarn alayn
ok beenilen orular arlayan grubu dllendirini
rnt
167
ZEK OYUNLARI
&P
n Bilgi
Farkl ellii bulma orularnda bir gru ay,
Gerekli Malzemeler
ck, ar, ekil veya beneri neneler iki veya
Kt, kalem
daa ala ayda arkl kmeye ayrlm olarak
verilir Sorunun amac, bu nenelerin angi
elliklerine gre grulara ayrlm olduklarn bulmakr

rnekler
Aadaki er rnekte, bir elliine gre iki gruba ayrlm aylar bulacakn Saylar
iki gruba angi elliklerine baklarak ayrlmr?
Ê ' '

1 2, 4, 6, 8, 10 1, 3, 5, 7, 9
2 1, 2, 4, 5, 7, 8, 10 3, 6, 9
3 2, 3, 5, 6, 7, 8, 10 1, 4, 9
4 2, 3, 5, 6, 7, 10 1, 4, 8, 9
5 2, 3, 5, 7 1, 4, 6, 8, 9, 10
zmler
1. 7lk grutaki aylar i, ikinci grutaki aylar tek aylardr
2. 7lk grutaki aylar 3e blnmyor, ikinci grutaki aylar 3e blnyor
3. 7lk grutaki aylar tam kare deil, ikinci grutaki aylar tam karedir
4. 7lk grutaki aylar tam kuvvet deil tam kare, tam k vb), ikinci grutaki aylar
tam kuvver
5. 7lk grutaki aylar aal, ikinci grutaki aylar aal deildir
168
Zek Sorular
PE

Sorular, rencileri grulara ayrarak drn Grularn doru olarak ebil-
dii er oru iin kendilerine uan vererek bir yarma yaabilirini
renciler beklenen cevatan arkl cevalar verebilirler Bu durumda, cevabn
ne kadar yaln olduunu ve grulara ayrm tam olarak aklay aklamadn
inceleyini Sorular tek ceval olmayabilir, ancak nerilen er cevabn ikna edici
ve ka olma gerekir Bu ekilde verilen cevalar doru kabul edini
rencilerden bener orular retmelerini iteyini relen orular dier grulara
orunu En beenilen oru yarma yaabilirini
&P
169
ZEK OYUNLARI
&P
rnekler
Aadaki er rnekte, bir elliine gre iki veya gruba ayrlm ay veya arer
bulacakn Say veya arer grulara angi elliklerine baklarak ayrlmr?
Ê ' ' '
1 4, 6, 8, 9, 10 1, 2, 3, 5, 7
, drt, al, yedi,

2 Bir, iki, be
sekiz, dokuz, on
3 1, 4, 7 2, 5, 8, 0 3, 6, 9
A, E, F, H, I, 7, K, L, M, B, C, , D, G, ), J, O, ,
4
N, T, V, Y, Z P, R, S, b, U,
zmler
1. 7lk grutaki saylarda kaal, boyanabilir bir blm var, ikinci grutaki saylarda
byle bir blm yoktur
2. 7lk grutaki saylarn yazm aren oluuyor, ikinci grutaki saylarn yazm
aren olumuyor
3. Bu saylar ce teleonu klavyelerindeki saylarn yukardan aaya yer ald
ekilde grulanmr
4. 7lk grutaki arer yalnzca dz izgilerle oluturulabiliyor, ikinci grutaki arer
iin eri izgiler de gereklidir

170
Zek Sorular
PE
n bilgi ksmndaki oyun kurallarn rencilere aklaynz

Sorular rencileri grulara ayrarak zdrnz Grularn doru olarak
zebildii er soru iin kendilerine uan vererek bir yarma yaabilirsiniz
inceleyiniz Sorular tek ceval olmayabilir, ancak nerilen er cevabn ikna edici
ve ksa olmas gerekir Bu ekilde verilen cevalar doru kabul ediniz
rencilerin verdikleri cevalar dinleyiniz, rntleri bulma konusunda onlar
tevik ediniz Kolay bulunamayan rntlerle ilgili iular veriniz
rencilerden benzer sorular retmelerini isteyiniz relen sorular dier
grulara sorunuz En beenilen soru yarmas yaabilirsiniz
&P
171
ZEK OYUNLARI
&P
rnekler
Aadaki er rnekte, bir zelliine gre iki veya gruba ayrlm say, ar veya
szckler bulacaksnz Say, ar veya szckler grulara angi zelliklerine baklarak
ayrlmr?
Ê ' ' '
A, H, I, 7, M, O, , T, U, B, C, , D, E, F, G, ), J,
1
, V, Y K, L, N, P, R, S, b, Z
2 1, 9, 2, 3 4, 5, 6, 7, 8
3 34, 35, 07, 61 06, 25, 21, 43
B, D, F, G, ), I, 7, J, L, ,
4 C, , P, S A, E, H, K, M, N, O, b, T
R, U, , V, Y, Z
zmler
1. 7lk grutaki arer, tam ortalarndan geen dey dik bir izgiye gre simetrikr
ancak ikinci grutaki arer bu ekilde simetrik deildir
2. 7lk grutaki rakamlar Cumuriyetin ilan edildii yl oluturuyor
3. 7lk grutaki trak kodlar olan illerimizin 7stanbul, 7zmir, Antalya ve Trabzon)
denize kys var, ikinci grutaki trak kodlar olan illerimizin Ankara, Erzurum,
Diyarbakr ve Ktaya) denize kys yoktur
4. 7lk gruta gn isimlerinin ilk areri ikinci gruta ay isimlerinin ilk areri ve son
gruta alabedeki dier arer vardr
172
Zek Sorular
PE
Balang dzeyindeki arkl zellii bulma oyununun n bilgi ksmndaki oyun

kurallarn rencilere aklaynz
rnekleri tek tek ele alnz Sorular tataya yanstma imknnz yoksa tm sorular
oaltarak rencilere danz
Sorular rencileri grulara ayrarak zdrnz Grularn doru olarak
zebildii er soru iin kendilerine uan vererek bir yarma yaabilirsiniz
inceleyiniz Sorular tek ceval olmayabilir, ancak nerilen er cevabn ikna edici
ve ksa olmas gerekir Bu ekilde verilen cevalar doru kabul ediniz
rencilerin verdikleri cevalar dinleyiniz, rntleri bulma konusunda onlar
tevik ediniz Kolay bulunamayan rntlerle ilgili iular veriniz
3 rnekte 7 ve 6 yerine neden 07 ve 06 yazldn rencilere sorunuz
&P
173
ZEK OYUNLARI
<<Ot
Geni bir nerin kysndasnz Yannzda bir

Gerekli Malzemeler
kurt, bir kuzu ve bir demet ot var Hikye bu ya, Kt, kalem
kuzu da kurt da sznzden kmyor ve kurt
size saldrmyor Sizin de kurdu, kuzuyu ve otu, ibiri zarar grmeden bir sandalla
kar kyya geirmeniz gerekiyor Ancak, sandal olduka kk ve kardan karya er
geiinizde yannzda kurt, kuzu ve oan en ok birini tayabiliyorsunuz Eer kurt ve
kuzu siz yanlarnda yokken erangi bir kyda kalrsa, kurt kuzuyu emen yiyecek Kuzu
ve ot kalrsa da kuzu otu yiyecek Her n de kar kyya sa salim nasl geirirsiniz?
174
Zek Sorular
zm
nce kuzuyla birlikte kar kyya geersiniz Daa sonra kuzuyu kar kyda yalnz
bana brakarak tek banza sandalla geri dnersiniz Daa sonra kurdu sandalla kar
kyya geirir, dnte de kuzuyu yannzda geri gtrrsnz Otu al kar kyya
brakrsnz, yalnz banza geri dnersiniz Son olarak kuzuyu yannza al kar kyya
geerek yolculuu tamamlarsnz
PE
rnei rencilere aklaynz
Sorular sna birlikte tararak znz Eer sorular daa nceden bilen veya
ok zl bir ekilde zen renciler varsa, dier rencilere de imkn tanmak iin
cevab bilen rencilerden cevalarn bir kda yazarak sna zme ulalana
kadar gizli tutmalarn isteyiniz
renciler birka denemeden sonra sorunun zmsz olduunu dnebilirler

rencilere neden byle dndklerini aklama rsa veriniz, denemelerini
tarnz Eer bo bir sandalla yolculuk yamaya izin verilmedii yanlgsna
kalyorlarsa gerekli dzeltmeyi yanz
renciler doru cevatan uzaklaarak ayal gleriyle senaryoyu zenginlerebi-

lirler Kurdun azn otla balarm, Kuzu kaar gibi) Ayn senaryonun iinde
kalan cevalar vererek seenekleri daraltabilir ve ilgiyi arrabilirsiniz Kurdun a-
zna dokunduunuz anda elinizi sryor, Etraa itler varm, kaamyor gibi)
Soruyu yatrolararak elenceli bir ekilde zlmesini salayabilirsiniz
rnek zldkten sonra renciler soruyu genellemeye alabilirler rnein 3

yerine 5 tanacak nesne olsayd eynir, are, kedi, kek, aslan tanacak ve er
biri kendisinden bir ncekine zarar veriyor) er seerinde sandala iki nesne alarak
kar kyya nasl geileceini tarabilirsiniz 7 nesne olsayd ka nesne kaasiteli
bir sandala iyacnz olurdu?
<<K
175
ZEK OYUNLARI
Fener ve Kpr
Ali, Beril, Ceyda ve Doan gece evlerinin yolunu
bulmaya alrken bir krden gemek Gerekli Malzemeler
zorunda olduklarn ark ederler Etraa k Kt, kalem
yoktur ve kr eskimir Basklar yere ok
dikkat etmeleri gerekecei iin krden geerken nlerini ellerindeki el eneriyle
aydnlatmalar gerekmektedir Ancak, yalnzca bir el enerleri vardr ve bu enerin
illerinin tolam 17 dakikalk mr kalmr Krden ayn anda en ok iki kii
geebilmektedir, zira kr daa azla arl tayamamaktadr ocuklar kry
arkl srelerde geebilmektedirler Ali, kry 1 dakikada geebilecek kadar zl
yryebilmektedir Beril 2 dakikada, Ceyda 5 dakikada, Doan ise ancak 10 dakikada
geebilmektedir 7ki kii kry birlikte geerken zl olan ocuk, yava olann zna
ayak uydurmakta, dolaysyla kr yava olann zyla geilmektedir ocuklar
kry tolam 17 dakikada geebilmek iin nasl bir yntem izlemeliler?
zm
nce Ali ve Beril karya geer 15 dakika il mr kald) Beril tek bana geri dner
13 dakika il mr kald) Ceyda ve Doan birlikte karya geer 3 dakika il mr
kald) Ali tek bana geri dner 2 dakika il mr kald) Ali ve Beril tekrar karya
geer il mr bi, tm ocuklar karya ula)
176
Zek Sorular
PE
rnei rencilere aklaynz

Sorular zmeleri iin rencileri grulara ayrnz
renciler doru cevatan uzaklaarak ayal gleriyle senaryoyu
zenginlerebilirler Bir kii yzerek karya geer, Fosorlu kyaet kullanrm
gibi) Ayn senaryonun iinde kalan cevalar vererek seenekleri daralnz Kr
bir uurumun zerinde, yzmek mmkn deil, Kyaetler maalese osorsuz
gibi)
renciler doru cevaba ulamakta zorlanyorlarsa kendilerine iucu veriniz
Krden birden ok dea gemek zorunda olan kiileri en zl kiiler olarak
seerlerse sonuca daa ok yaklaacaklardr
Soruyu yatrolararak sna elenceli biimde zlmesini salayabilirsiniz
Grularn nerdikleri cevalarn doruluunu yine yatrolararak kontrol
edebilirsiniz
Soru zldkten sonra krden geecek ocuk saysn ve geme srelerini
deirerek grular arasnda en az il sresiyle kardan karya geme yarmas
yanz rnein 5 ocuk, srasyla 2,3,5,10 ve 14 dakikada geiyorsa tm ocuklar
ka dakikalk il mryle kardan karya geirebilirsiniz?) Grularn sonularn
yaznz, en ksa sreli ve geerli zm bulan grubu birinci ilan ediniz Saylar
deirerek yarmay tekrar edebilirsiniz
Fener ve Kpr
177
ZEK OYUNLARI
z
Turisk bir gezi srasnda Elence Diyarnda

Gerekli Malzemeler
kaybolan Mert, uzun bir koridoru taki ederek
Kt, kalem
nereye aldn bilmedii iki kas olan byk
krmz bir odaya ulamr Bu odada iki beki
bulunmaktadr Bekilerden biri sorulan er soruya doru ceva vermekte, dieri ise
er zaman doru cevabn tersini sylemektedir Ancak, angi bekinin dorucu an-
gisinin yalanc olduu bilinmemektedir
1. Mert bekilerden yalnzca birisine tek bir soru sorarak angi bekinin dorucu
angisinin yalanc olduunu nasl bulur?
2. Mert angi bekiye sorarsa sorsun kendisine ayn cevabn verilecei bir soru sorabilir mi?
3. Kalardan biri lunaarka, dieri ise ayvanat baesinde vai ayvanlarn
serbeste gezindii telikeli bir blme alyor Mert lunaarka alan kann
angisi olduunu, bekilerden yalnzca birine tek bir soru sorarak nasl bulur?
Mert, bu soruyu sorarken, angi bekinin dorucu angi bekinin yalanc olduunu
bilmiyor)
178
Zek Sorular
zm
1. Mert bekilerden erangi birine, cevabnn doruluundan emin olduu bir
soru sorabilir 7ki kere iki drt eder mi? gibi) Beki Evet derse dorucu beki,
Hayr derse yalanc bekidir
2. Mert bekiye Sen dorucu beki misin? diye sorabilir Her iki beki de Evet
cevabn verecekr Veya Sen yalanc beki misin? diye sorabilir Bu soruyu ise
er iki beki Hayr olarak cevalayacakr)
3. Mert bekilerden erangi birine Dier bekiye lunaarka alan kann angisi
olduunu sorsaydm angi kay gsterirdi? sorusunu sorar Eer sorduu
beki yalanc bekiyse, dier arkadann doru olarak gsterecei kann aksini
gsterecekr Eer dorucu bekiyse, dier arkadann yanl olarak gsterecei
kay bir deiiklie uratmadan gsterecekr Her durumda Mertin ald ceva
yanl ka olacakr, bylece doru kann dieri olduunu anlar
PE
rnei rencilere aklaynz ve rnein erkes tarandan anlaldndan emin

olunuz
Dorucu bekinin doru kann nnde durmas gereki yanlgs oluabilir, bu
durumda bunun art olmadn, bekilerin odann ierisinde dolaklarn syleyiniz
7lk iki soru, nc soruya azrlk amacn tamaktadr nc soru rencileri
daa azla dndrecek niteliktedir 7lk soruda ilk tamin olarak renciler Sen
dorucu beki misin? sorusunu sormak isteyebilirler, bunun sonu vermeyeceini
rencilere aklaynz
Sorular sna birlikte tararak znz Eer sorular daa nceden bilen veya
kadar gizli tutmalarn isteyiniz
z
179
ZEK OYUNLARI
renciler bekilere sorulabilecek sorularn nitelii akknda tereddde

debilirler Burada kastedilen sorular EvetHayr benzeri, birbirine zt iki
seenekli net bir cevab olan sorulardr En sevdiin renk angisi? gibi eitli
cevalar olabilen sorular sormak isterlerse bu sorulara bekilerin i ceva
vermediini syleyiniz
renciler doru cevatan uzaklaarak ayal gleriyle senaryoyu
zenginlerebilirler Kann deliinden bakarm, Bekiye angi taraan ayvan
sesi geldiini sorarm gibi) Ayn senaryonun iinde kalan cevalar vererek
seenekleri daralnz Kann anatar deliinden ibir ey gzkmyor, Ka
mkemmel ses yalmna saimi gibi)
Bekilerin birbirlerinin dorucu veya yalanc olduklarn bili bilmedikleri
sorulabilir, bu soruya Evet cevabn veriniz
renciler yalanc bekinin, Merti artmak iin rastgele cevalar verdii
yanlgsna kalabilirler Ancak, yalanc beki er zaman sorunun doru cevabnn
tersini verir, artmaca iin bu cevabn deiremez rencilerde byle bir
yanlg oluursa aklama yanz
Soruyu tarrken veya ceva bulunduktan sonra iki renciye beki roln bir
renciye de Mert roln oynatarak soruyu yatrolarabilirsiniz
rnek zldkten sonra bir nermenin doru 1) veya yanl 0) olmasn,
doruluk deerinin tersinin alnmasn ve bilgisayar belleindeki bit kavramn
gnlk ayaan rnekler vererek tarnz
z
180
Zek Sorular
dd
1. Grnmleri ayn olan 3 totan ikisi eit

Gerekli Malzemeler
arlkta iken bir tanesi bu iki totan ardr Kt, kalem
7ki keeli bir terazide tek bir tar ilemiyle
ar toun angisi olduunu nasl anlayabilirsiniz?
2. Grnmleri ayn olan 9 totan 8i eit arlkta iken bir tanesi bu 8 totan
ardr 7ki keeli bir terazide iki tar ilemiyle ar toun angisi olduunu nasl
anlayabilirsiniz?
3. Grnmleri ayn olan 3 totan 2si eit arlkta iken bir tanesi bu 2 totan ya
daa ar ya da daa air 7ki keeli bir terazide iki tar ilemiyle arkl arlkta
olan toun angisi olduunu ve ar m, a mi olduunu nasl anlayabilirsiniz?
4. Grnmleri ayn olan 12 totan 11i eit arlkta iken bir tanesi bu 11 totan
daa ar ya da dierlerinden daa air 7ki keeli bir terazide tar ilemiyle,
arkl arlkta olan toun angisi olduunu ve ar m, a mi olduunu nasl
anlayabilirsiniz?
181
ZEK OYUNLARI
zm
1. Tolar A,B ve C olarak isimlendirelim A ve Byi tartarz A ar gelmise ar to A,

B ar gelmise ar to Bdir Eit arlkta iseler ar to Cdir
2. 9 tou 3 adet erli gruba blelim Terazinin keelerinden birisine ilk grutaki
dierine ikinci grutaki tolar koyarak tartalm Eer eit arlkta iseler, ar to
nc grutaki tolardan biridir Bir nceki sorudaki yntemi kullanarak ikinci
tar ileminde angisinin ar olduunu tesit edebiliriz Eer denge bozulduysa,
ar to ar gelen keedeki tolardan biridir Yine ikinci tar ilemiyle angisinin
ar olduunu bulabiliriz
3. Tolara A,B,C diyelim A ve Byi tartarz

a. A ar kysa, A ile Cyi tartarz Yine A ar kysa arkl olan to Adr ve
ardr Eit karlarsa arkl olan to Bdir ve air A a kamaz)
b. B ar kysa B ile Cyi tartarz Yine B ar kysa arkl olan to Bdir ve
ardr Eit karlarsa arkl olan to Adr ve air B a kamaz)
c. A ve B eit kysa arkl olan to Cdir A ile Cyi tartarz Sonuca gre Cnin
a veya ar olduuna karar veririz
4. 12 tou drderli gruba ayralm Tolar A1, A2, A3, A4, B1, B2, B3, B4 ve C1, C2,
C3, C4 olarak isimlendirelim 7lk tar ileminde bir keeye A1, A2, A3, A4 dier
keeye de B1, B2, B3, B4 koyalm
a. Eer eit arlkta iseler arkl olan to C1, C2, C3, C4ten birisidir Bu durumda
ikinci tarda A1, A2, A3 ile C1, C2, C3 karlaralm
i. Eer bu tar da eit sonu verirse, arkl olan to C4tr C4 erangi
baka bir tola tartarak toun ar m, a mi olduunu belirleyebiliriz
ii. Eer A1, A2, A3 arsa arkl olan to C1, C2, C3ten birisidir ve air
Son tarda C1 ve C2yi karlaralm 7lk soruda olduu gibi C1,C2,C3ten
angisinin a olduunu belirleyebiliriz
dd
182
Zek Sorular
iii. Eer C1, C2, C3 arsa arkl olan to C1, C2, C3ten birisidir ve ardr Son
tarda ilk sorudaki yntemle angi toun ar olduunu bulabiliriz
b. Eer A1, A2, A3, A4 arsa ya A1, A2, A3, A4 bir ar to iermektedir ya da B1,
B2, B3, B4 bir a to iermektedir 7kinci tarda A1, B1, B2 ile A2, B3, C1i
karlaralm
i. Eer A1, B1, B2 arsa ya A1 ardr ya da B3 air Hangisinin doru
olduuna tek tarda karar verebiliriz
ii. Eer A2, B3, C1 arsa ya A2 ardr ya da B1, B2den birisi air B1 ve
B2yi karlaralm Eit arlkta iseler A2 ardr Farkl arlkta iseler
a olan arkl totur
iii. Eer eit arlkta iseler ya A3, A4ten birisi ardr ya da B4 air A3 ile
A4 kyaslayalm Eit arlkta iseler B4 air Farkl arlkta iseler ar
olan arkl totur
c. Eer B1, B2, B3, B4 arsa ya B1, B2, B3, B4 bir ar to iermektedir ya da A1,
A2, A3, A4 bir a to iermektedir Bir nceki maddede yalan ilemlerin
tamamn Alar ve Bler yer deirecek ekilde yaarak sonuca ulaabiliriz
PE
rnei rencilere aklaynz ve rnein erkes tarandan anlaldndan emin

olunuz
Sorular zmeleri iin rencileri grulara ayrnz
Sorular artan zorluk seviyesine gre sralanmr nce er gruba 1 soruyu veriniz
Doru zme ularlarsa bir sonraki soruyu veriniz Sorular doru zmeyi
baaran grular ders sonunda alklanz
renciler terazinin nitelii konusunda kaa karkl yaayabilirler, terazi ile
baskl karrabilirler Bu durumda rencilere, terazinin yalnzca iki keesinden
angisinin daa ar basn veya eit arlkta olduklarn) gsterdiini aklaynz
Ayrca, tolarn dnda arkl arlklarn kullanlamayacan vurgulaynz
dd
183
ZEK OYUNLARI
Eer bir terazi tedarik edebilirseniz, ayn grnmde ve sorularda belirlen

arlkta cisimler kullanarak to olmalar gerekmez) oyunu grsellerebilirsiniz
Farkl toun ar m, a mi olduunun bilinmemesi soruyu zorlarmaktadr
rnein 2 soruda iki tar ilemiyle 9 to arasndan ar olan to tesit edilebilirken,
3 soruda iki tar ilemiyle ancak 3 to arasndan ar veya a olan to tesit
edilebilmektedir
1 ve 2 sorular zen renciler soruyu genellermeye alabilirler Kendilerine
er tar ileminde 3 deiik sonu alnabildiini, dolaysyla n adet tar ilemi
sonunda en ok 3n arkl durumun ayrt edilebileceini syleyerek iucu veriniz
3 ve 4 sorularn genellerilmesi olduka karmak bir rnekr Bu konuda 7ngilizce
bir makaleye matunilodzlandkomMarcelKule-end adresinden
ulaabilirsiniz Tm sorular zebilen renciler varsa, genellemeyi denemeleri
iin kendilerini tevik edebilirsiniz
Tm rnekler zldkten sonra arkl arlklar rnein e olan tolardan yedek
olarak birka tane daa) olsayd yalabilecek deiiklikleri tarabilirsiniz

uzzlescomPuzzlePlaygroundHeavyteigtHeavyteigttm
nricmatsorg5796
dd
184
Zek Sorular
^'
n Bilgi
Szck grulama oyununun amac, 12 szckten
Gerekli Malzemeler
oluan bir listeyi drder szck ieren 3 gruba Kt, kalem
ayrmakr Her grutaki szcklerin kendi
ilerinde bir ortak zellii vardr Bu ortak
zellikleri de belirlemek oyunun amalar arasndadr
rnek
Aadaki 12 szckten 3 adet drder szckl gru oluturunuz Her grutaki
szcklerin kendi aralarnda bir ortak zellii vardr Bu grutaki tm szckler
meyve isimleri, Bu grutaki tm szckler Kurtulu Sava ile ilgili gibi) Bu ortak
zellikleri de bulunuz
185
ZEK OYUNLARI
zm
1 Gru B7LYE, ER7K, GNEb, TOP esi kre eklinde)
2 Gru ERC7YES, MANTI, PASTIRMA, T7CARET esi Kayseri ilimizle ilikili)
3 Gru H7LAL, OCAK, bAFAK, YILDIZ esi 7sklal Marnda geen szckler)
PE
Soruyu, rencileri grulara ayrarak zdrnz Grularn cevalarn

karlarnz
renciler beklenen cevatan arkl cevalar verebilirler rencilerin denemelerini

cesaretlendiriniz Ancak, grulamalarnda 3 adet 4l gru oluturmalar gerekini
vurgulaynz Baka grulamalar deneyebilirler rnein ER7K, MANTI, PASTIRMA,

OCAK yemekle ilgili eyler), ancak kalan szckleri grulandrmak zor olabilir
Soru zldkten sonra, cevalardaki konularla ilgili ek bilgiler verebilirsiniz
rnein, Kayseri ile ilgili baka bilgiler)

rencilerden benzer sorular tretmelerini isteyiniz Trelen sorular dier
^'
186
Zek Sorular
^'
Aadaki 12 szckten 3 adet drder szckl gru oluturunuz Her grutaki
%85$0d/d=0(*$1
*(/1/..$50/$102%<'&.
3$3$3==$6h77,.,5
zm
1 Gru BURAM, 7L, GAN7, TIKIR ikili tekrarla kullanlan szckler BURAM
BURAM, 7L 7L, GAN7 GAN7, TIKIR TIKIR)
2 Gru 7ZME, M7LAN, PAPA, P7ZZA esi 7talya ile ilikili)
3 Gru GEL7NL7K, KAR, MOBY D7CK, ST esi beyaz)
PE
Szck grulama oyununun kurallarn arlanz

karlarnz
renciler beklenen cevatan arkl cevalar retebilirler rencilerin
denemelerini cesaretlendiriniz Ancak, grulamalarnda 3 adet 4l gru
oluturmalar gerekini vurgulaynz Baka grulamalar deneyebilirler ancak
kalan szckleri grulandrmak zor olabilir
Soru zldkten sonra, cevalardaki konular ile ilgili ek bilgiler verebilirsiniz
rnein 7talya ile veya Moby Dick roman ile ilgili baka bilgiler)
187
ZEK OYUNLARI
^'
Aadaki 12 szckten 3 adet drderli szckl gru oluturunuz Her grutaki
$<,%(%(.'-7$/'g1(1&(
)(1(5*h1(+$/+$/+$5(0
.$57$/.2/'h0(/(5.g67(..80
zm
1 Gru AYI, DNENCE, HAL HAL, KOL D)MELER7 esi Bar Manonun
arklarnn isimleri)
2 Gru BEBEK, FENER, HAREM, KARTAL esi 7stanbulun semtleri)
3 Gru D7J7TAL, GNEb, KSTEK, KUM esi saat trleri diital saat, gne saa,
kstekli saat, kum saa)
E

karlarnz
renciler beklenen cevatan arkl cevalar retebilirler rencilerin
denemelerini cesaretlendiriniz Ancak, grulamalarnda 3 adet 4l gru
oluturmalar gerekini vurgulaynz Baka grulamalar deneyebilirler ancak
kalan szckleri grulandrmak zor olabilir
Soru zldkten sonra, cevalardaki konular ile ilgili ek bilgiler verebilirsiniz
rnein Bar Mano veya 7stanbulun semtleri ile ilgili baka bilgiler)
188
Zek Sorular

Nevin, iinde bir amul bulunan, kas kilitli ve enceresiz bir odann dnda saat
1000dan beri beklemektedir Yalnzca biri bu amul alran elektrik dmesi
odann dnda ve kaal konumdadr Nevin bu dmeleri serbeste a kaayabil-
mektedir Saat tam 1200de bina grevlisi odann kasn aacak ve bu sayede Nevin
odaya girebilecek, ancak o andan ibaren dmelere dokunmak veya konumlarn
deirmek mmkn olmayacakr Nevin angi dmenin amul alrdn nasl
bulabilir?
zm
Nevin birinci dmeyi saat 1000da ak konuma gerir Saat 1159da birinci dmeyi
kaar, ikinci dmeyi ak konuma gerir ve 1200de odaya girer Eer amul yan-
yorsa, doru dme ikinci dmedir Eer amul yanmyorsa, amuln scak olu ol-
madna bakar Eer scaksa, doru dme birinci dme olmaldr Eer yanmyorsa
ve souksa, doru dme nc dme olmaldr
189
ZEK OYUNLARI
PE
rnek sna birlikte tarlarak zlebilir Eer rnei daa nceden bilen veya
kadar gizli tutmalar istenebilir Doru cevab bulmay baarmlarsa kendileri ek
bir vgyle dllendirilebilir
renciler doru cevatan uzaklaarak ayal gleriyle senaryoyu zenginlere-
bilirler Kann alndan k sz szmadna bakarm, Elektrik sayacna baka-
rm gibi) retmen, ayn senaryonun iinde kalan cevalar vererek seenekleri
daraltabilir ve ilgiyi arrabilir Ka alndan k szmayacak ekilde imal edilmi,
Elektrik sayac bozuk gibi)
Daa karmak zik bilgisine dayal cevalar retmeye alan renciler olursa
n kuantum etkilerinden aydalanma, devreleri deirme vb) bu denemeler
cesaretlendirilebilir, ancak rak olarak byle bir imkn olmad sylenerek bek-
lenen cevaba ynlendirilebilirler
Baz renciler sorunun zmsz olduunu iddia edebilir rencilere byle d-
nmelerinin sebebi sorulabilir Eer renciler yalnzca n ak veya kaal ol-
masna bakarak bir bit bilgi 0 veya 1) edinebileceklerini, bunun da seenek
arasnda eleme yamaya yetmediini ark etmilerse, ek bir bilgiyi nereden edine-
bileceklerini dnmeleri nerilerek kendilerine iucu verilebilir
rnek zldkten sonra, 4 amulmz olsayd ak ve kaal olmalar eklinde
ka arkl durum oluurdu? ceva 16), Amuller neden s veriyor? gibi soru-
larla serbest tarma yalabilir

190
KAYNAKA
d
Akl Oyunlar sitesi ve Trk Beyin Takm akiloyunlaricom
Eriim Tarii 16 Haziran 2014)
Trkiye Zeka Vak 1tzvorgtr Eriim Tarii 16 Haziran 2014)
Matemak Dnyas Dergisi arivi matemakdunyasiorgarsiv
7
torld Puzzle Federaon orlduzzleorg
Nikoli Puzzles nikolicomen Eriim Tarii 16 Haziran 2014)
Conces Puzzles concesuzzlescom
Brain Games, Imrove Your Memory, Publicatrons Internatronal ltd,
2010, Illinois Eriim Tarii 16 Haziran 2014)
'<
mE Ê t
nite 4 112 123rcom
nite 4 112 123rcom
nite 4 112 123rcom
nite 4 112 123rcom
nite 4 112 123rcom
nite 4 112 123rcom
nite 4 112 123rcom
nite 4 112 123rcom
nite 4 112 123rcom
nite 4 114 123rcom
nite 4 115 123rcom
SZLK
-A-
Bir iirde dizelerin ilk arerinin yukardan aaya doru sralandnda anlaml bir sz-
ck meydana germesi
anagram: Bir szcn veya szck grubunun arerinin deiik dzenle baka bir szc veya
szck grubunu oluturmas
it aralar ile ayrlan ve birbirine erimeyen iki blge
-J-
jenga: 7naa etme zerine kurulu ziksel ve ziinsel beceri oyunu
-K-
engel bulmacaya benzerliiyle dikkat eken Kakuro, diyagramdaki kutularn
1den 9a kadar rakamlarla doldurulmasdr
-M-
mangala: 48 tala, iki kiiyle karlkl olarak tasarlanm bir stratei oyunu
-O-
Bir eyin olmasnn veya olmamasnn matemaksel deeri veya olabilirlik yzdesi deeri
-R-
88 karelik tek renkli bir tatada iki oyuncuyla oynanan oyun
-S-
7ki veya al oyuncuyla oynanabilen 15e 15lik bir oyun tatas zerinde tek tek arer
bulunan bir kelime oyunu
Dzensiz ekillerden dzenli ekiller elde etmek iin kullanlr Soma klerinde
kten bir tane dzensiz ekil ve drt kten al dzensiz ekil oluur
Standart olarak 99 boyutlarnda bir diyagramda zlen ve er sar, er stun ve er

33lk karede 1den 9a rakamlarn birer kez yer almas gereken bir zeka oyunu tr
Uzun vadede nceden belirlenen bir amaca ulamak iin izlenen yol
Oyuncularn kendilerine zel takklerinin byk nem tad, kararl olmay ge-
rekren oyunlar
-T-
tangram: Ta, kemik, lask veya tatadan yalm olan geometrik biimlerdeki yedi adet ara-
y bir araya gererek eitli ormlar oluturma esasna dayal yarac bir zeka oyunu

ZEKA OYUNLARI 5,6,7 Ve 8. Sınıflar

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ZEKA OYUNLARI 5,6,7 Ve 8. Sınıflar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

K7,K

ETM MATERYALLER GELTRME EDTR

ETM MATERYALLER GELTRME GRUBU

Dr. Emin AYDIN

GRSEL TASARIM UZMANLARI

Mill Eitim Bakanl, Talim ve Terbiye Kurulunun 04.08.2015 gn ve 7752472 sayl

Mehmet kif Ersoy

Ey Trk genlii! Birinci vazifen, Trk istikllini, Trk Cumhuriyetini,

Sg=(/ 2<81/$5 ............................................................................................. 55

*(20(75.  0(.$1. 2<81/$5 ............................................... 69

+$),=$ 2<81/$5, ......................................................................................... 105

S75$7(- 2<81/$5, ................................................................................... 123

.$<1$.d$ ..................................................................................................................... 191

1. Tm olaslklarn listelene- 1. Kelime daarcnn kullan- 1. zme ulamak iin akll

1. Sistematik olmayan ve az 1. Az sayda ve sistematik veya 1. ok sayda ve sistema-

Hafza Oyunlar 2. Hafzada tutulmas gereken

1. Klasik oyunlarn sadece 1. Oyuncunun temel stratejile- 1. Klasik oyunlarda oyuncunun

1. Kolayca tahmin edilebilen 1. Kolay tahmin edilemeyen ve 1. Deneyim gerektiren sorular-

1. Bir rakam, herhangi bir stunda yalnzca bir kez kullanlr.

1. E11 + E12 = 6, F11 + F12 = 4, G11 + G12 = 3 E12 + F12 + G12 = 7 o

<><> >>o <<o

Prenilerin erli grlar olrmalarn alayn

7-W--< -<-7-W W--<-7

A-^-<-/ /-^-<-A <-/-^-A

-^-<-7 ^--<-7 <--^-7

A-L-7-M 7-M-L-A M-A-L-7

h-L-h-^ ^-h-L-h h-^-h-L

Prenilere 10 akika verini ve oyn 5 ari ZA<AM ^AL7, ve AL/< kelimeleri

Z-A-<-A-M <-A-Z-A-M A-Z-<-A-M M-A-Z-<-A

^-A-L-7-, ,-A-L-7-^ 7-,-L-A-^ ^-A-,-7-L ^-7-L-A-,

A--L-/-< -A-<-/-L <-A--L-/ A-<--/-L -A-L-/-< -A-L-<-/

Prenilerin n arkaalarnn iimlerinen anagramlar olrmalarn ieyini

n ala kelime ieren iimleri belirleyini

Prenilere anagramlarn belirli kelime veya kelime grlarnaki arerin

,er grba rei or kelime kaar an verini Aaa ba rnekler verilmir

A-^-/-Z ^-/-Z-A -L--< L--<- -M-7-E M-7-E-

Kyn anlalkan onra er grba 10 akika verini ve oyn 5 ari kelimeler

-^-d-A-d ^-d-A-d- Z--E-- -E---Z

Prenilere 10 akika verini ve oyn 6 ari kelimeler iin oynan

K--Z-7-M- -Z-7-M--K K-A--/--/ A--/--/-K

Prenilere 15 akika verini ve oyn 7 ari kelimeler iin oynan

K-A-d-L-A-M-A A-d-L-A-M-A-K K-A-b-/-E-M-A A-b-/-E-M-A-K

Prenilere 15 akika verini ve oyn 8 ari kelimeler iin oynan

K--^-d-7-Z-M- -^-d-7-Z-M--K K-A--A-Z-d-M-A A--A-Z-d-M-A-K

^na kelime blma oynn ann

aa onra rerli grlar olrarak aaaki oynlara bener oynlar

renilerle oyn bir e emalar eerek rnein lke bakenleri renkler

Kelime av oynnn krallarn arlan

H\ |Q WHP OHU LQG HQ X ]D PV DOG QP HE HF HULVLQ GH QHO

renilere angram oyunu akknda n bilgiler verini Oyununun amann

Kek grnden onra rayla aada verilen kedi ve avan grlerini

Her grubun verilen grleri kolaylkla

Taaya bir gr yann ve bu gr ilk ne yaann gr karn alaan

Yarmann kurallarn aklayn Tolam yanlaak gr ayn rnein

Yanlan gr ilk yaan gruba gr karn verini ve grubun gr doru ya

Grular grleri ok l yaara grlerin orluk dereeini arrn

Yarma biken onra angram aralaryla erbe modeller oluurmalarn

Tangram eni yoka

Bir karon veya er bir k yardmyla angram yaabilirini renileri ikierli

Kare angram oyununda emel kuraln 7 arann amamnn kullanlma ureyle

Daa onra yanda verilen knl

knl mum grn yakan onra

Daa onra grular ara bir yarma denleyini

*(20(75. 0(.$1. 2<81/$5 ............................................... 69

7-W--< -<-7-W W--<-7

-^-<-7 ^--<-7 <--^-7

Prenilere 10 akika verini ve oyn 5 ari ZA<AM ^AL7, ve AL/< kelimeleri

A--L-/-< -A-<-/-L <-A--L-/ A-<--/-L -A-L-/-< -A-L-<-/

n ala kelime ieren iimleri belirleyini

A-^-/-Z ^-/-Z-A -L--< L--<- -M-7-E M-7-E-

-^-d-A-d ^-d-A-d- Z--E-- -E---Z

K--Z-7-M- -Z-7-M--K K-A--/--/ A--/--/-K

K--^-d-7-Z-M- -^-d-7-Z-M--K K-A--A-Z-d-M-A A--A-Z-d-M-A-K

aa onra rerli grlar olrarak aaaki oynlara bener oynlar

H\ |Q WHP OHU LQG HQ X ]D PV DOG QP HE HF HULVLQ GH QHO

zz