Professional Documents
Culture Documents
w-
MANILA, 1920.
$^6*$F&i
(5)
SA CAMATAYAW.
Memento, homo quia pulris es et
f
UNANG BAHAGUI.
Ga uari di na nauueol na ipaalaala,t, ipadili dili sa inyo
aDg mapag sasapit nang ating eataoan, eun maguing bang
eay na, sa pagca,t, halos sa arao arao ay siyaug naquiquita
natin sa manga lansangan, sa eapit bahay, at dito sa ma-
hal na lugar na pinag dadalhan nang lahat nang patay dito
sa bayan: datapoua,t, sa naquiquita nating pagea buhay nang
tauong Cri8tiano, na marami,t, dili bihira, ang nag aasal ma-
lupit na parang ualang Dios na quinlquilala: parang ualang
Dios na pag susulitan nang eaniyang manga gaua: puso,t,
ealoloua ay eapit na eapit sa eapalaloan, na anaquin baga,i,
di na mamamatay: marami at dili bihira, ang lim6t na li-
m6t 8a Panginoong Dios, ualang hinaharap eundi ang lu-
pang eatao ang pinaeamamahal, pinaealalayao na anaquin ba-
ga,i, di na mabubuloe: eaya aquing hinihinging ipinag aamo
am6 na itanim sa dibdib itong magandang pagdidili dili, upan
ding eayo ay maauat sa maling pag ibig sa eatao-ang lu-
pang sa lupa nangaling, at sa lupa rin ooui: Memento, homo,
quia puhis est et in puherem remrteris,
f
din naman ang bumaui: Nudus eyressns .*uw <le ntno wahis
mew, et niidu* revertar: Duminm ledit, Domnnts nhstuht. (Job
e. 1 y. 21)
Ay! at ualang dapat pagsieapa ig tipunin ang iauo,
j
( 10
ay humahalimuyae pa ang bango? ^Napasaan ngayon ang
lugod at toua nang tauong narahio sa engandahan mo,t, ma-
nga panghalina? jUala na, uala na,t, lum pas ang ganda,
humalili,i, sama: lumipas ang bango, homalili,i, bah6! |Uala
na ang lugod nang tauo sa iyo, at ang humalili ay panriri-
marim! Diyata,i, ang lilindi linding eatao an, na inalagaang
mahabang panahon, piuag pagurang inayos, tiuutura,i, oras
sa manga pag gayae, bago ipatanyag sa manga lansangan;
sa guinayae gayae, ang pag sisimba
sa raanga arao na pa
ngilin, eahit masalahan, ay
pinapansin: ^diyata,i, gani-
di
tong bungong bntas butas ang quinahinatnan? Ang rnatang
mapungay, ang maputing noo, ang magandang mue hang
alio nang lansangan ^diyata,i, ganitong bungong ualang la
man ang quiuahanganan? Pag uari, butihing dalaga, nang
eaoouian nang ulo mong iyang pinamumutihan mo nang
manga bulaelae at sari saring hiyas Pag uari, mayaman at
palalong tauo, nang maguiguing hanga nang ulo mong iyang
pinag sisidlan mo nang torro,t, doradong palaeiong pinag
bubueo bueo mo. Aquing na ipaaninao na sa inyo ang pagea
ualang eabulohan nitong ating eatao an, eun niabauian na
naug buhay: ngayou ang ipaaalaala,i, ang eataeot taeot na
pag papatiuaeal naug maeasalanan sa oras nang eamatayan.
lOALAUANG AHA(JUI.
Gapagea hiualay nang ealoloua sa eatao-an, ay uala na ang
bait, alaala,t, loob: uala na ang buhay, eaya anomang ma
sapit, ay di na dinaramdam. Ang siya ma,i, mamutla,t,
unti unting mabuloe, umalingasao ang baho, at ipagdumaling
ipanaog nang easambahay, at nang di earimariman, ang siya
ma,i, pag tulong tulongang uquitin nang ood, hangang sa
maoui sa lupa, na pinangalingan, ay di na dinaramdam, at
palibhasa nga,i, uala nang ealoloua. Ang napag sasapit na ito
nang ating eatao an totoo,t, naeahahapis, eun ating pag dili-
dilihin; nguni,t, lalong eahambal hambal ang panguiguipuspos
nang ealoloua sa oras nang eamatayau, eun aboting ualang
eabanalan.
Ang tauo,i, hangang nabubuhay, ay libolibong pag iisip,
libolibong uiea, libolibong gauii mabuti,t, masama,i, siyang
nagagaua: di na pinag uauari eun masama,t, magaling. Cun
minsa,i, ang cabanala,i, inaaring easalanan, at aug easa-
(11)
lana,i, inaaring eabanalan. Cun rninsa,i, ang banal, taeot ay
di hamae, at pinaninimdim na maed siya,i, na sa easalanan;
at ang maeasalanan nama,i, panatag ang loob at nanini-
ualang siya,i, isang banal. Datapoua,t, pag dating nang
camataya,i, maaaninao na lahat, at mapagquiquilala ang ma-
sama,t, magaling, at ipaaaninao sa banal at iuaeasalanan ang
eanieanilang mabubuti.t, masasamang gaua. Diyan mag bi-
bigay toua sa banal ang eaniyang gauang eabanalan. Diyan
ang tiniis na hirap sa pag lalaban sa tueso, at sa pag
papasaquit sa eatao an: ang eru/, nang dilang dalitang mina-
tamis tangapin sa eamay nang Dios, sa oras na yao,i, di
na maghibigay sa banal nang eahit munti mang saquit, eun di da-
quilang toua at eatiuasayan Diyan uiuieain: ang aquing pag
hahampas; ang pag titiis eo nang gutom sa pag aayunai*.
ang pag papaeapuyat eo sa pananalangin. ang hirap sa pag
soay sa sanling ealooban, sa oras na ito, ay nanga tapus na,
at gagantihin na nang Panginoong Dios nang eorona nang
ealoualhatian: Bonum eertamtn certavi, eursam consummavi, Ji-
dem servavi. In reliquo reposita est mihi eorona Ju8titia>. (Ep.
2. ad Timotheum v. 7.)
#
pay ang oras nang eaniyang pag hohoeom Isang eatoto-
hanang ip nahahayag nang Santa Fe na sa huling arao ay pag-
titipon tiponin nang Panginoong Dios ang ealahat lahatang
tauo; ang nanga una sa atin, tayong nanga bubuhay, at ang
manga bubuhay pa, at ihahayag sa sangdaigdigan ang pag
hohoeom, ang ibibigay na hatol na ueol at tapat sa eaba-
nalan at sa easalanan nang isa,t, isa; datapoua,t, ipinahayag
(16)
din naman nito ring Sauta Fe, na bago dumating itong da-
quilang arao nang Dios, ay eapag eamatay natin, ay hoho-
eomang lihim ang aling ealoloua: Statutum est hominibus ut se
mel mori, poet nee autem Judicium. Ang paghohoeom na ito,i,
hindi eailangang pag laeban pa nang ating ealoloua sa langit
6 sa eailaliman eaya nang lupa, eun di saan saan man tayo
abutin nang eamatayan, ay diyan din tayo hohoeoman nang
Justicia nang Dios, sa pagca,t, ang Dios ay suma sa lahat,
na ualang di quiuadoroonan. Caya eun ang tauo,i, abutio
nang eamatayan sa hihigang banig: ang lugar na iya,i, nia-
guiguing Tribunal nang Dios na pag hohoeoman sa eaniya.
Ano pa nga,t, eun sa bahay nang tauong eaeama sa sala, eun
8H dulang na pinag susugalan, euti sa rnanga lugar na iyan na
guinauang lugar nang pag eaeaeala, ay diyan abutin nang
eamatayan ang maeasalanan; ang lugar na pinagea easalanan,
ay maguiguing lugar na pag hohoeoman sa eaniya nang Pa*
nginooug Dios. Oapagea hiualay nang ealoloua sa eatao-an,
caracaraca,i, haharap sa daquilang eamahalan nang Dios, na
pag susulitam pag harap nang ealoloua nang maeasalanan
sa Panginoong Dios ^maea iilag pa eaya sa mue liang nag
babaga nang poot? Hindi na mangyayari,t, ang rainsang ma-
hulog sa eamay nang Dios, ay di na maeauauala Tumauag
man tayo sa eaibigan, sa aeaua sa eapatid, ibiguiu man nilang
v
(21)
pang manga pag aaring inagao, dinaya,t, ninaeao sa iba. Ano
pa nga,t, ang eaniyang pagea buhay ay isang tuhugang ma-
haba nang balabalaquing easalanan at masamang pag eoeom-
pisal. At sa ganitong pag aasal na parang ualang sinasam-
palatayanang Dios; ualang quiniquilalang matouid, ualangeon-
eieneia, na daig pa ang di binyagan ay inabot nang eama-
tayan. Umayao sa langit na iyong pangaeo, ay ipageait mo
naman. Umayao sa pagpapala nang iyong aua ay ayon sa
matotiid na ipamilansie mo sa eaniya ang mabagsie na hatol
nang iyong Justicia: Gum pidieatur ereat eondemnatus. (Psalm.
108. v. 7 )
SA INFIERNO.
Ang pag eaeasaguit nang manga hunghang sa di
pagea panood sa Dios.
UNANG BAHAGITI.
rOALAUANG BAHAGUL
(31)
eis eum reeesero ah ais! (Oss. 9.) jSa aba mo ayh! eun
ieao,i, mapara sa rnayaman, na pinabayaang manulos sa
pag ibig sa eayamanan, tinulutang eoasunod ang masasa-
mang eaasalan; minsang binauian nang buhay, at inahulog
sa infiorno: Mortum est, et s&pultm est in inferno.
^Nguni saan eaya, maauaing Ama, ipag tatabuyan mo
eami? Oaraing quinapal mo,t, tinubos nang mahal mong
dugo ^diyata,i, matitiis mong hindi manood sa iyo mag pasa
ualang eatapusan? ^Diyata,i, ang tapat mong poot sa amin,
ay di na lilipas magpa eailan man? jNunquid in eeternum
iraweris nobis. Totoo,t, eun earni hahatulan mo ngayon, ay
ualang sisisi sa iyo sa tapat mong hatol: saan man eami
itaboy, saan man eami dalhin, saan man eami ilagay nang
iyong eabagsiean, ay ualang maeasusuay sa eapangyarihan
mong ualang hangan. Nguni at sa pagea sinasambitla namin
ang iyong pangalan, ay dinadalangin namin sa iyo na houag
mo eaming tainpohan: Nomen mnetum tmmi inroeatum est
super nos, ne derelinquas nos, Domine Deus. noster (Jerem. 14
Totoo,t, ang manga easalanan namin ay sumisigao sa Langit,
at humihingi sa iyo nang parusang eatampatan; datapua nga-
yong eami dumudulog sa mahal mong harapan, at eami
nag sisising masaquit, ay sumisigao naman ang mahal mong
dugo, at humihingi sa iyo nang eapatauaran. Hayo na, masin-
tahing Ama: pag dalitaan mong panuughan ang manga ali-
bugha mong anae, na dumudulog sa iyo: eaming nag easala
sa iyo, ay tumatangis na ngayon sa iyong paanan, at ibig
disin namin, ay magea guisi guisi ang puso nami,t, dibdid
dahilan sa pag sisisi Patauad na, masintahing Aml Patauad
na, maauaing Panginoon.
(32)
r
^Amg nageaeasala ang tauo,i, bueod sa ipinag eaeait ang
eaniyang caloloua,t, puso sa Panginoong Dios, ay ipinag-
eaealoob pa sa manga quinapal, at siyang pinaeamamahal pa
sa Dios; eaya itong pag hamae na ito sa Dios ay ualang ea-
timbang nang bigat, at uala liamang eahalimbaua nang samii
Ito ang dahilan at ang manga bagay na eun eaya quinapal
nang Dios, ay inauueol sa pag lilingeod sa ea.'iiyang eama-
halan, ay eun gamitin nang tauo sa pag eaeasala ay nag hi-
hinagpis, ang uiea ni San Pablo: Omnis ereatura inyemiMit,
et partuiit usgue adhue, ranitati enim sub/eeta est non vo-
lens. Datapoua ito ring manga quinapal, na guinagamit sa pag
eaeasala, ay siya ring gagamitin nang Dios sa pag paparusa
ea maeasalanan at ipanghihiganti ang na dustang eamahalan
niya: Pugnabit pro eo orhis terrarum eontra insensatos. At sa
pagea sa lahat nang bagay ang eabagsiean nang apuy ay
ueol na ueol sa pag paparusa, ang uiea nang Santo Apostol,
ay siyang mangungunang haharap sa Dios, at sa pangalan
nang lahat ay hihingi na siya,i, pagea tiualaaug maeapang
higanti sa eapangahasan nang tauo: Ignis amulatio, qum eon-
s&mpiura est adrersarios (1. Hebr. 10. 27.) At sa pagea ang
easam an nang easalanan ay ualang sueat pag halimbauaan,
ay binibigyan naman nang Panginoong Dios ang apuy sa in-
herno nang init at eabagsiean, na hindi maabot taroquin nang
bait nang tauo. Isang apuy na ang uiea, ni San Ger6nimo, ay
mag bibigay sa manga hunghang nang lahat na bagay na
saquit: In uno igne omnia suplieia sentiunt. Ano pa nga,t,
ang eadimlan, init, lamig, gutom, uhao, earue haan, earoua-
(33)
haguinan, at ang lahat nang bagay na dusa ang eanilang ma-
raramdaman sa apuy na yaoag pmapang hihiganti nang Dios.
j0 apuy na eataeot taeot, apuy na galit nang Dios! malim-
bag ea naua sa puso naog raanga Grietianong naquiquinyig
Deum (Psalmo. 49.
sa aquin: Intelligite hwe, qui obliuiseimini
v, 22.). Manga
Gristianong lumilimot na tiquis sa Dios, at
ang dilang aliuan sa mundo, at layao nang eatauan ang in-
yong hinaharap: unauain ninyo na itong apuy na ito ay iti-
natalaga nang Dios sa mauga layao na eatauan: unauain ninyo
na ang apuy na ito aog ipinag eacasaquit nang eatauan nang
manga hunghang nang di mamageanong pagea casaquit, at
di matatapus mag
pasa ualang eatapusang taon. Itang pagea
casaquit nilang ito, na ihahanay eo sa dalauang bahagui,
ang siya eo ngayong hihingin sa inyo na pag dili-dibhin.
Ang pag durusa sa apuy nang eatauan nang manga hunghaDg:
at ang di pagea tapos nang eanilang pagea easaquit.
UNANG BAHAGUI.
5
(34)
titiponinco na parang ovejas, at sa eainatayan ay
manga
ipag uutos na sila ay (Psalmo 48. v. 15.). Ang ioit
sil in
nang apuy at larnig nang tubig ay mag hahaliling mag pa-
pasaquit sa eanila (Job. e 24. v. 19.), nang eun magea iba
iba ang eanilang pag durusa, ay lalong mag hirap: .4^ in-
mium ealorem transeat ab aquis nirium (Loe. Cit.). Sa ea~
bagsiean nang aquin poot ay papag niningasin eo ang apuy
na iyon: Ignis sueeensus est ni /urore weo (Deuth. e. 32.
v. 22.): at ang malalim na lunga nang iniierno ay mapupu-
no nang nag lalagablab na ningas. Oasaman ang eahahan-
ganan nang malupit na nasa nang manga raaeasalanan: J)p*
sidirium peeeatorum perthit (Psalm. 101. v 10). Ang apuy na
iyon at ang ood nang easalanang nag papasaquit sa eanila,
ay di eo tutulotang mamamatay magpa eailan man: Yermis
eorum non morietur, et ignis eorum:: (Isai. 66. v. 14.) Ma-
nga paa,t, eamay ay matatalian, at ihuhulog sa eadilim di-
limang lugar nang iniierno: JJgafis munihus et peduln* m?t*
titeeum in tenehras exteriores (S Math. e. 22. v. 13.) Ang
daang linalaearan nang maeasalanan, ay nalalatagan nang
manga batong maririquit ang yari; datapmiaj, aing ea
nilang quinahahangana,i, iniierno, eadihma,t, hirap: I ia
il) Nulla ibi vox, nisi vao, vae! vae sooant qui toniuent. Vaa sonant
uitroquentur Hug. <le S. Vict lib. 4. de Anima.
(36)
rnasamk, nang dalaga,t, baguntauong nag sintahan nang ma-
halay na pag sisintahan.
Sa hirap na ito naog mata, tainga,t, tanang ipinaquiqui~
ramdam ay ealangeap namaog mag durusa ang ilong, Bahong
maeamatay matay ang aalingasao, at siyang ihahalili sa manga
pabangong muodo. Bahong eataeot taeot, na sa
pinita sa
ibaba,t, itaasniyaong bilangoang maddim, ay mag papasaquit
sa manga liunghang gayon ang pahayag nang Proleta Isayas:
FJ erit pro suari odore Jirtor. (Isai. e. 3. v. 24.). Ang bibig na
iqumain nang labis, itinangui sa pag eoeolaeion, at ayao ma-
tasahan nang mabubuting pag eain, at pinapag tamasa sa
masasarap na ulam: diya,i, pasasaquitan sa gutom at uhao,
at eun masaquitan na,i, paimomin nang mapait na apdo nang
ahas at ulopong: Fel draeorum rinum eorum, et renenum a$pi~
dum insanabila. (Deut. 22. 33.) jAnong laquing saquit, anong
laquing hirap! Pag uari, tauong Oristiano, at ang eatauaug iyang
pinaeamamahal mo, palaguing pinaeabubusog, at di rnaara
lang mag tiis nang eamunting gutom sa pag aayunar, nang
eamunting saquit sa pag pepeniteneia: pag uari,t, mapapa-
rusahan nang ualang eatapusang gutom, at igagatong sa in-
iierno. Cun tantong ayao ea sa pag didili dili, uala na aeong
magagaua sa iyo, euu di ipabaya eata sa sarili mong ealoo ban
Hayo na,t, hangang may laeas ea, hangang may hininga.i
paeaalinsunurin mo aug eaguinhauahan at layao na pinipita
sa iyo nang malupit na eatauan; datagoua,t, paeatau daan yaong
manga uieang: eapagea may utang, ay pag babayaran (l)
Ang eatauang inaaring Dios na di ma ilaead sa mauga lan
sangan, eun di daramtan nang maninipis na damit at nanga-
nganinag; pinamutihan nang sari earing hiyas ipinag paeial
sa manga lansangan, at ipinag parangalan: ang eatauang iyan
ay ipag lulubugan sa longang malalim nang intieruo, papag
daramtin nang apuy at paliliabin: Dahit enim ignem, et vermes
in earnes eorum, ut urantur. (Judith. e 21.)
Ang apuy na yaong saedal eabagsiean, na parang anino la-
mang itongapuy natin dito, apuy na pinageaeatiualaan nang Pa-
nginoong Dios na ipang higanti siya sa manga hunghang, ay
binibig yan namang bagsie na mag parusa sa lahat nang sang-
eap nang eatauan Ang mata, tainga, bibig, ay ualang ma-
raramdaraan eun di apuy; ang eamay at paa, dibdib, puso ?
(1) Quantum in delieiis fuit, tantum date illi tormentum. Apoe 18. 7.
(37)
caloloua,t, eatauang guinamit sa pag eaeasala, guinauang san-
datang ibinaea sa Langit, ay pauang parurusahan narnan, sa-
8alicsiquin nang apuy, at di patatauarin. |0 apuy na eataeot
taeot, apuy na caquilaquilabot! malirnbag ea naua sa alaala
nang naquiquinyig sa aquin Pag uari, Oristiano, pag uari,
maeasalanan, at ang apuy na iyon ay pababagsiean nang Dios
na mag parusa sa myo nang ueol at tapat sa bigat at sama
nang inyong manga easalanan,
ieao tauong gumon sa sala, na sa arao at gabi, ay uala eang
isip eun di papag tamasahin mo ang iyong eatauan sa ma
ruruming layao: tingni,t, ang eatauang iyan ay mag tatamasa
naman sa apuy na mag paparusa sa iyo nang ueol at tapat sa
easalanan mo. ieao palatungayao at palasumpain, mapag opa-
sala sa eapoua tauo, na di patauarin nang dilk mong matalas
ang mahinhing dalaga, ang mabait na may asaua, ang mali-
nis na bauo, ang puno sa bayang tumutunton sa matouid, at
sampong manga Saeerdotes, ay natataeot sa iyo.t, nag papa-
raingat man, ay di rin patauarin niyang matuling dila, na
daig ang palasong may taglay na lason: mag uari uari ca,t,
iyaog dilang iyan ay sasalicsiquin nang apuy, at papag tata-
masahin sa eamandag nang alias at ulupong na parang apuy.
Pag uaH, maeasalanang tinatauag tauagang eo, pag dalitaan
mong itanim sa dibdib, itong munting aral na ipinahayag sa
iyo, pag gunam gunamin at di bue^) buc6 eo, hindi sa isip
hinango eun di sa Santong Sulat na pahayag nang Dios, Pag
malas malasin mo ang pagea buhay mong hindi ang mag
loualhating manood sa ealiga ligayang mue ha nang Dios, ang
eahahanganan, eun di ang magdusa sa apuy na pinapagni-
riingas nang eaniyang iustieia, at ipinag paparusa nang eabag-
siean nang Dios sa raanga hunghang, na mag cacasaquit, at
mag durusang ualang eatapusang taon,
IGALAUANG BAHAGUL
-u : taon
6 libo man cava, hangaug di matapos mabayaran sa iyong
Justiciang pinag easalanan ang easalanang eanilang inutang?
Cristiano, maeasalanang naquiquinyig sa aquin, eung nag-
tataea ca,t, sa isang easalanang lumipas na bigla,i, ang ipi-
narusa nang Pangmoong Dios ay ualang eatapusang hirap,
ang pag dili dilihin mo,t, eun sino ang tauong nagea easala,
at eun sino ang Dios na piuag eaeasalanan, Cun gaano eaya
ealaqui,t, earami ang dilang biyaya at aua, na tinatangap sa
earaay nang Dios, at ang masamang pag ganti sa maauaing
Dios na pinagea eautangan Ang tauo, ay hinango nang Dios
sa lusae 6 louad nang lupa (Gene\ e, 2, v. 7 ) Gayon ang
pagea sasabi sa Santong Sulat Ang tauo, ani Santo Job, ay
parang dahon nang eahoy na ipinapauid nang hangin. Ang
Dios ay isang Panginoong ualang pinag mulan, ay pinag mu-
mulan nang lahat; sa eatagang uieai, hinango sa di ano
man ang Langit, lupa at boong quinapal, at sa eatagang
uiea rin naman ay maisasaoli sa uala, 6 di ano man na pi-
nangalingan: at itong tauoug itong eahamae hemaean ang
pinangalingan ay naugangahas mag easala, humamae at lu-
mapastangan sa di matingealang Panginoon na eaniyang pi-
nag mulan, Pag uari, Gristiano, ieao aug magsulit, eun anong
parusa ang ueol at tapat sa gayong eapangahasan nang isang
quinapal na eatiamae hamaean sa eataas taasang Panginoong
eumapal sa eaniya Ngayo X, pag dili dilihin mo naman, eun
ano ang utang nang tauo sa Dios Nang malalang na ang
tauo, av di nalilingataii cahi,t, isang sandali ang pag iingat at
pag aalaga sa eaniya, Langit arao, buan, bitoin at tanang
astros, iupa, earagatan, impapauid at dilang bagay ay pina-
pag lilingeod sa tanong ito. Sa pagea masid nang Dios, na
nararapat parusahan dahil sa easalanan: at uala isa man
sa manga Angeles at boong quinapal man, ualang raaea ac6,
ualang maeaea^ang mag bayad sa pagea daquila,t, sama nang
easalanan, ang anae nang Dios ay nag eatauan tauo; nag
damit maeasalanan, at ang dilang pag cacasaquit, gutom, pagod,
puyat ay pauang tniiis, hindi liningon ang eaniyang pagea
Dios, napa putong nang tinie, tiniis na hampas ay hindi
mamageano, nag eusang mamatay sa Cruz, at sampon nang
dugo,i, nasayod naubos na inihandog sa Ama,t, ibinayad
sa easalanan nang tauo. At itong tauong ito,i, ualang lingap
lingap sa gayong pag eaeautang; pinagea easalanan din ang
eatamis tamisang Dios, ang mapag eandiling Amaug nag ma-
(40)
mahal sa eaniya: tingni eun di hirap na di matatapos, apuy na.
di mainamatay ang dapat iparusa sa gayong pagea daquila nang
sala. Nang ito,i, mapag dili-dili ni San Agustin na daquilang
Doetor nang Santa Iglesia, ay nagtaeang di hamao, at di
dalauang intierno ang ipinarurusa sa maeasalanan. Caya houag
magtaea sa eataeot taeot na ipinarurusa nang Dios sa easa
lanang daquila: ang dapat mong gaui,L paea ilagan mo,t, nang-
di ea mag dusang ualang eatapusang taon.
)
( 41
SA CAT.OUAT.HATIAM.
(54)
sandaling lumipas ang panahon nang sacju.it; ngayo,i, mula
na nang pag tatamo nang touaug ualaug eatapusan Ilalina,
eatauang mapalad, at manoodna eata sa ealigaligayang mue ha
nang Dios. Halina, iui ang libingang pinaraahayan mo; at
ngayo,i, aacquiat na eata sa eahariang puspos nang toua,
na di naguiguiitan nang cahi,t, munti nang saquit Ganito
ang pag pipisan nang manga ealolouang banal at maeasala-
nan sa eanieanilang eatauan, Paeatantoin mo, Oristiano, na
ieao na naquiquinig nang aral, at aeong nangangaral sa
iyo, ay mabubuhay na mag oli, at ating maeaeamtan ang
magandang palad nang manga banal, 6 ang masamang pa-
lad nang inanga hunghang. Ngayo,i, ang nauueol, ay itangis
natin ang mga easalauan, mag pilit gumaua nang eabana
lan, at nang tayo,i, mabuhay na mag oling easaina, nang
manga banal.
( 55
Cun maigayae na yaong eagalang galang na hoeoman, ay
ipag uotos nang mabagsie na hoeom sa manga Angeles na
pag buedin buedin ang banal at maeasalanan: Exibunt Angeli,
ft separabunt malos <lc medio ju$torum (Math. e. 13. v. 49.).
Pag bubuedin huedin ang ipa at butil, ang eordero at eam-
hing, ang mababait na manga Yirgenes, at ang manga Vfr-
genes na hunghang. Diyan maquiquita (ani San Efren) ang
pag hihiuslay nang manga Obispos sa eapoua Obispos, nang
Saeordotes sa eapoua Saeerdotes, nang Diaeono sa eapoua Dia-
eono, at gayon din naman ang iba,t, ibang estado Diyan
maquiquitang mahihiualay ang asaua sa asaua ang ama sa,
anae, ang eapatid sa eapatid. |Sa daeong eanan lilipat si San
Pedro, easama ang manga Apostoles manga Obispos at Sa-
eerdotes na banal Sa ealiua patutungo si Judas, casaraa,i,
<\ na Odon, Lutero, Koeio at iba pang maeasalanang Saeer-
dotos, Sa eanan si David, casama,i, si na San Luis; San Fer-
nando, Oasimiro at iba pang banal na Ilari. Sa ealiua si
Saul, easama si Neron, Dioeiesiano at iba pang tampalasang
Ilan. Sa eanan lilipat si Ester, sa ealiua si Asuero, sa ea-
uan si Abraan, sa ealiua si Tare, sa eanan si Abel, sa ealiua
si Cain ;Oh eahapi^ hapis na pag hihiualay! ^Saan eaya baga
Dios na Panginoong eo ilalagay mo aeo? ^Malilipat eaya aeo
sa eanan easama ni San Podro, tanang Ap6stoles at iba pang
banal na Saeerdotes, 6 sa ealiua eaya na easama ni Judas
at iba pang hunghang na Saeerdotes? Oapag dating dito,i, gu-
gulagulanteng ang puso eo,t, pinangingilabutan accx Dito sa
ating nanga titipon sa loob nang templo, sino sino eaya baga
ang lilipat sa eanan, at sino sino naman ang sa daeong ca
!iuaV Ang ating manga eabanalan, 6 easalanan ang siyang
mag papapabayag nang eanieaniyang ealalagyan,
Oapagea hiualay nang manga banal sa maeasalanan, at ang
isa,t, isa,i, malagay sa eanieaniyang ealalag-yan; ay rnabu-
buesan ang libro nang atiug manga eoneieneia, na nasasa-
ra,t, nalilibim hangan tayo,i, nabubuhay. Diyan matatalastas
ang eabanalan at easalanan mag mula eay Adan, hangan sa
Ci ahuli hulihang tauo. Diyan matatalastas ang pag sisisi ni
Adan at ui Eva, ni David, Manases, ni San Pedro, Marla Mag-
dalena, Santa Maria Egipeiaea at iba pang maeasalanang pina-
tauad nang Dios dahilan sa pag sisisi. Diyan matatanghal ang
tabae na iquinamatay ni Santiago, ang cruz ni San Pedro at
iba pang insignias nang manga Apostoles at Mdrtires. Diyan
mabubunyi ang ealinisan nang manga Virgenes, ang eabana-
(56)
lan nang manga Confesores at Saeerdotes, ang manga pag
sisisi,ang pag papasaquit sa eatauan, ang magandang tiea,
at ang lahat na eabanalan nang manga Santos At eahima,t,
lihim na lihim ay matatalastas nang lahat nang tauo, nang
lalong iearangal nang manga banal.
Diya,i, masisiualat naman ang pagpapatiuaeal ni Gain, ang ea
tampalasanan ni Saul, ang pagea eanolo ni Judas, at gayon din
naman ang ealihimlihimang easalanan nang manga hunghang.
Ang eapalaloan, ang mauga pag uupasala, ang pag bahanal ba-
nalan, ang panimdim na inahalay at ang ipinag eailang easa-
lanan sa paugongompisal ay masisiualat, at matatalastas nang
boong sangeatauohan. Ito na ang mula nang pag susumbong
nang manga demonio, nang manga Angeles. nang manga San-
tos, at sampon nang ating Panginoong Jesueristo ay isa rin
namang sisisi sa maeasalanan
Cun matanto na at mahayag sa laliat nang tauo, ang ea-
banalan nang manga banal, at easalanan nang manga hung
hang, ay lilingon ang ating Panginoong Jesueristo s,; daeong
i
(
*
eayo sa aquin, malulnpit na tauo, at cayo,i, mag dusa sa apuy na
talaga sa inyo,t, sa manga demonio. Magsi layo eayo sa aquin,
Dios at Panginoon ninyo, magsi layo eayo sa aquing ealoual-
hatiang tinanguihan ninyo. Ang eahariang eong naguing inyo
disin, eun cayo,i, nag paearapat, ang panonood sa ealiga-
ligayang mue-ha nang aquing Inang niapag ampon sa inyo,i,
myong tinanguihang maguing lua ninyo, ang paquiquisama
sa. aquing manga Angeles at Santos, ang pag tatamo nang
toua,t, ealigayahang ualang eaholilip, ay di ueol sa inyo,t f
( 59
ramdam nang pagea uala nang graeia nang Dios, ^enauiea eaya
ninyo na cayo,i, nag nanasang manood sa eaniyang ealiga-
ligayang raue-ha? Cayo,i, nag pipighating masaquit, eun eayo,i,
niatapunan nang masaquit na uiea, 6 mag eulang eaya nang
galang sa inyo ang eapoua ninyo tauo: at ngayon na in-
yong talastas na ang manga demonio,i, nag sisi pag diuang,
cayo,i, sinisiphayo, sa pagea,t naagao sa eamay nangDios ang
inyong ealoloua, at nasusueuban nang eanilang eapangyari-
han, ay di man buealan nang eapatae na luha ang inyong
manga mata ^Maeailan eayang mangusap ang inyong puso,
at eayo,i, tanungin, nang uieang nasaan ang inyong Dios?
^llhi <>s) Drus tuus? Sa tanong na ito,i, minsang maearingig
l
eong pag iisip, bayaran nang luha nang pag sisisi ang ea
niyang manga easalanan, at mag balie loob sa Dios. Talie
dan nang boong bayan ang eaniyang masasamang gaua. tu-
mupad nang eanieaniyang eatungeulan: ang hangal na ma-
gulang ay mag aral nang ituturo sa anae, at ang may pi-
nag eaeaalaman ay mag saquit mag turo, at mag bigay nang
magandang halimbaua. Mag masunurin ang manga anae sa
eanilang magugulang; ang 'puno sa bayan ay mag saquit
mamahala sa pinag pupunoan, at ang pinag pupunoan ay
urnalinsunod sa nag pupuuo. Magea isang loob ang saug
bayanang tauo, mag mula sa bata hangan sa matanda, na
tumalieod sa masamang eaasalan, at sa arao arao ay itangis
sa harap nang pinag easalanang Panginoon. Mag saquit ang
lahat na tumupad nang utos, 6 ley santa nang Dios: limi-
tan ang pag tangap nang manga Santos Saeramentos, bu
masa nang manga banal na easulatan, na maeaguiguising
nang loob sa pag talieod sa easalanan, at nang marapat
sa huling hatol na ipag eaealoob sa manga hirang. Ha-
liua, ealahat lahatang maeasalanan, dumulog tayo sa Dios,
at ating uieain:
( 62
PAGSISISI
NI STA. MARIA MAGDALENA
J" uribin nating ualang patid ang ualang hangang aua nang
Panginoong Dios sa rnaeasalaiian, na di tinatambingan nang
ueol at tapat na parusa, dinadalita ang eaniyang asal na ea-
lupit lupit, natinatauag sa pag babalieloob, atpalibhasa,i,siya
ang maauaing Pastor na nag mula sa Langit, nanaog sa lupa,
at di ang pinag hahanap niya,i, ang mababait na obejas, na
nasa sa loob nang eaniyang baeuran, eundi ang ualiligao
at napapauaeauae: Non vmi roeare justos, sed peeeatotts ad
peniteneiam (1) sa manga santong easulatan marami ang
nababasang maeasalanan na hinugot nang Dios sa pagea ea-
sala, na pauang nagpapa totoo nang eaniyang malaquing
aua sa manga tauong salarm, na ibinabantog nang santo
Evangelio. May nasasabi na isang Saqueo na hinango sa pag
papatub<\ May Samaritanang ipinag adya sa pagea easala sa
maraming lalaqui, may diiltera, 6 babayeng mapag lilo sa
asaua na pinatauad, may isang raagnanaeao na piuangaeoan
nang Langit, at may isang Pablo na nag usig at nag bigay
ligalig sa Santa Iglesia, na pinag ealooban nang graeiang
ieapag sisisi saeasalanan, at guinauang Apostol. Sa historia
( 65
paeainatan nang isang dalaga, ay parang ipinanaeao (1).
Sa malimit na peg ligpit ni Marta sa silid ay mauiuiea natin
na nag pupuri sa Dios, at ipinag tatangeaeal ang eaniyaug
eatao-an sa eapahamaean (2). Ano pa nga,t, masasabi na ti-
nutularan niya yaong babayeng timtiman na sinasal)i sa iea-
labing totlong eapitulo nang proverbios, na dito sa mundo,i,
mahirap hanapin, eaya nga saan saan man ay pinaeama
mahal. Oay Magdalena,i, ang na pag mamalas ay isang ea-
gaslauan, na di nag iisip isip na ang eamahalan nang asal
ay parang isang eutang tangulan nang puri nang isang da-
laga, na iguinagalang naug lalong mapangahas na loob.
Pag uari, may budbiug daiaga, at pag aralan mo eay
Marta ang pag talieod sa mundo, ang pag tangui sa layao
nang eatao-an, at ang pag pipilit matuto uang madlang bagay
na na uueol sa Dios: Virgo eogiiai qu<r Domini sunt (3).
(Aing nag mamahal ea sa puri, ay sa eaniya mo pag aralan
ang eabaitan, aog pagra timtiman, at iyan ang matutulis na
linie na ibinaeod sa eaniyang pagea rirgen, na parang isang
rosa na pinaea ingatan, at piuaea alagaa,t, nang houag pag
pahamaean nang salangapang na eamay. Datapoua,t, eun
ang quinahihiligan mo ay ang pag mamariquit, ang mag
hiyas at mag pamuti nang labis, na di na uueol sa eala-
gayan mo, patanao na palagui sa earamihan nang tauo, at
nang mapuri ang eagayaeaa mo, ang eagandahan na para
ni Magdalena: ieao,i, maniuala na nag eaeamali ea, sa pagea,t,
ang tunay na pamuti na iguinagalang, pinaea mamahal, at
ipinupuri sa isang dalaga, ay ang eabaitan. (4) Cun ma
uilihing ea sa paquiquipag panayam na palagui sa manga
lalaqui, i\h uala eamunti mang taeot sa Dios, ualang ini
isip sa arao at gabi, eun di ang masunod ang maruruming
layao nang eatauan, ay hindi mangyari na di eo ipa unaua
sa iyo, na mararayaang ea nang matatamis na sabing bini-
bitiuan nang eanilang dila at labi (5), at siyang ieapapa-
nganyaya nang iyong puri. Hindi eo matiis na di ipaalaala
(1) Depredari argo desiderat qui tesaurum publiee portatum via. Ilom
11. fl (iregrorii.
(2) Oonntebor tibi Domiiie, in toto eorde noeo quoniam adj*tor et pro-
teetor iaetus es mihi, et liberasti eorpua meinii a perditione Eeel. e. 61.
(3) 1 ad GorinL e. 13.
(4) Fo*titudo et deeor indumentnm ejus.
(5) Linguis sui doloae agebant venenum aspidum sub labiis eorum
Psalm. 18. v S,
9
(66)
sa iyo yaong manga uieani San Pablo (1), na may pa-
nganib sa dagat, pangamb sa eati, panganib sa bahay, pa-
nganib sa lansangan, panganib sa pag iisa, panganib sa pag
sasamahan, panganib sa Ialong malapit na eamaganae, ay
lalong malaqui ang panganib na mapanganyaya ag eapuri-
han mo sa paquiquipag panayam na palagui sa lalaqui. Din-
guin ang nangyari eay Magdalena
Nang matanto ni Marta ang binabantang pag alis m Mag-
dalena, ay tinauag ang eapatid, at pinangusapang easabay
tumulo ang luha sa mata: natalastas eo, Magdalona na ing
babanta eang mamahay sa Galilea, ay hindi mangyari na di
eo damdatrrin, at di eo matiis na di ipaaninao sa iyo ang
dilang panganib na ieasisira nang iyong ealolona, at ieapa-
pahamae nang iyong puri. Pinaea yamang ea nang Langit
sa ganda at cari(jnitan; loob mo,i, hata pa, a.t di nangingi-
lag sa dilang panganib, ano eaya. baga ang eararatnan mo.
Ilindi pa panahon, ay mapapalayb ea sa linae-hang bahay,
eung mapag isa ea,i, ayao ayao ea man, ay malalamuyot ea
nang masasamang hibo at suyb nang manga, binata, magu-
lang ma,i, ualaug paeueundanganan, ay ^sino eaya baga. ang
maeapipiguil sa iyo, eun mapanganyaya ea? Oapatid ma,i, ua
lang maeapangangaral sa iyo ^saan patutungo na di ea ipa-
hahamae nang eabataan mo? Iluiuimpii ea mima bunso,t pag T
(67)
yaong uianga quilos na pahintulot nang eabaitan, yaong
<.li
10
(74)
rin mo nanian aco S& eaibuturan nang aquing dibdib ay
pinag sisisihang eo aug easalanang eo, at inahihiyao eo na
uala* nang ibang Dios at Panginoong iibiguin aeo at pag li
lingeoran, eundi ieao lamang hangan sa oras nang eamata-
yan. Amen Jesus.
(75)
V 3.)
( 7
iyo, ay eapatae mang luha ay hindi btimueal sa manga
mata mo. Dili Amang tauo, eun di Amang Dios, di asaua
sa lupa, etindi esposo sa langit ang nauala sa iyo,i, nata-
tahimie ca,t, uala eang panimdim. Pagea easala mo na,i,
na poot ang Dios. nasadhan ang langit, at nabuesan ang
iniiorno, at pag dating sa. iyo nang eamatayang easunod
sunod mo, sa isang <piisap mata lamang, inlierno ang ualang
pag salang ealalagpaean mo, O Oistiano, b (-ristiano; <niapa
saan ngayon ang buniong hininga, napasaan ngayon ang
nag daranae na luha na pinapamamalisbis sa manga mata
mo, sa isang oasintahang nag saua sa ivo? ,;I>a<piit di ibuho
sa harapan nang Poon, sa. harap nang Dios, sa harap naug
sintang hindi mag lililo, hindi mag sasaua sa iyo,i, at di
sandaling ioua, di lugod sa. lupa na nahahalimhaua sa asong
madaling lumipas ang igaganti sa iyo, eun di ang langit,
ang ealigayahang ualang eaiapusan?
Di eo sinasabi sa. iyo na euti pag sisisi,i, <li linalang-
eapan nang luha, ay di iaiangapin nang Dios, sa pageat, eun
taimtim sa puso at eun sa ealolotia ay nag taiausan, di man
samahan nang luha, ay iaiangapin di nang Dios na ipag-
papatauad sa easalanan; datapoua,t, ang sinabi eo,i, ang lu-
hang mula, ang buniong hiningang bueal sa pag aalaala naug
easalanam sa pagea, <piilala na i<piina popoot nang Dios, ay
isang tanda na pinag eaea<piilanlan, isang saesing nag papa-
totoo nang tunay na pag sisisi. Si l)avid, Manasos, si San
Pedro, na nangag easala, hindi sinasaliia sa Santong Stilat
ang eanilang pag sisisi, eundi easama ang masaganang lu-
hang ibinayad sa easalanan. Di eo sinasahi na ualang pag
sisising tunay, na di inaluluha; dataf)oua,t. uala eang maqui-
rpiitang tauo na nag sisising masaepiit, na di lumuha. Sueat
nang saliiin ang manga pag tangis ni Magdalena, ngayo,?, na
uueol na a<piing ipaaninao, a.ng eanilang pag sinta sa Dios
na inahalili sa eaniyang pag sinia sa mundo, at ang pag pa*
parusang tiquis sa eaniyang eatao-an na pinapag easala.
Sa mula mula pang siya,i, mag balie loob sa Dios, at tu-
malieod sa mundo, ang manga palahiyasan, ang maririquit
na damit, na ipinag paparangalan nang minsan, ay ipinag
tapunang lahat ai ipinag uasaean. Sa eaniyang pagea easa-
la,i, napa irog sa mtindo; na ng siya,i, magsisi nama,i, napa
siphayo sa mundo; napa <lusta,t, napa mura sa mundo. Na-
balitaan niya na ang ating Poo,i, na sa isaugpiguing nang
isang guinoo, lumaead na di nag hantong hantong, nababa-
(80)
tid niyang Hlibaquin siya nang madlang tauo na doo,i, ca-
piguing, ang mura,t, siphayong lalagpae sa caniya,i, hina-
mae na lahat, nag patirapa sa mahal na paana,t, humingi
nang tauad. Ang mabangong nardo, aug malagong buhoe, na
isinangeap niya sa pag papa ibig, ay isinaneap naman niya
sa pag pag babayad nangeasalanan Aog eamahal ma-
sisisi,t,
halang paa Josucristo, ay binugasan nang luha, binusan
ni
naug mahalagang nardo at pinahiran nang buhoe (Hm ang
eaniyang puso ay pinaeauili sa pag eaeasala, mula uang mag
sisi ang puso ring ito,t, sampong ealoloua, boong boo na-
mang ipinag ealoob sa eaniyaog Poon na pinaea hirang. Mag
mula na noo,i, ang quinabugsuan nang oaniyang pag ibig
ay si Jesucristo, at pinaenit sa puso, tmaliodan at (|uinapo
otan ang dating maruming pag iibigan: (^aw enim pnus jri-
ffida peemndo remansrrat, poslniodum amando, /ortiter ardebat
(8, (U*eg. homil 25).
Itong pagsisisi,da!aga, omay asauang
magandanguhran ng
naquiquinyig sa a()uin: ^natutularan eaya baga ninyo? ^Oun
cayo,i, naninieluhod na dumudulog sa paanan ni Josucristo,
eayo caya,i, duumdulog na para nang pag dulog ni Santa
Maria Magdalaoa? ^Ang pinageaea dahilanang eaya nang in-
yong pag lulia, ay ang pag sisising totoo nang easalanan?
jAy! at eun minsa,i, ang pinageaea dahilanan ay ang mala-
quing poot ninyo sa eapoua tauong inyong eataniman; i\u\
minsa,i, ang di pagea sunod nang masamang eagustohan na
sinasansala nang asaua, magulang, 6 eapatid na matanda.
<jUun eayo eaya bagaj, nageoeom[>isal, tinataliedan eaya baga
ninyo ang masamang pag iibigan, ang paquiquipag panayam
sa manga binata, na ipinanganganib nang inyong puri,
ang dating pag papalayao sa eatao an na pinag eaearatiban?
jAy, at ang earaniuan, ay ang tinataglay ninyo sa inyong
pag eoeompisal at paquiquinabang, liindi ang malinisua pag
ibig sa Dios, eundi ang pag ibig na naeasusueal sa eauiyang
manga mata; at eun magea bihira,i, sinabi ninyong eayo,i,
nag titieang di na moli moling mag easala; datapoua.t, ang
inyong puso ay eapit diug eapit sa easalanan. At eun eayo,i,
naquiquinabang, pinaea ririquit niuyo ang inyong manga ea-
gayaean; na euu mangyayari disi,i, inyong babatbatin naug
guinto,t, pilae ang inyong eatao an, at hangang may hiyas
ay ipinamumuti, na napag quiquilala, na ang inyong puso
ay hubad na hubad sa manga eagayaeang hinihingi ni Je-
sueristo: at ang tunay na eagayaeang tinataglay ninyo ay ang
( 1 )
( 82
nang pag papasaqult sa eatao-an, na ibinabayad sa eaniyang
pagea easala. Dito ang magandang eatao-an, na pinalayao
nang minsan, ay pmasaqmtan sa pag aayunar, na naguing
buto,t, balat; na rnaipag hahalimbaua sa bangeay. Aug ma-
gandang mue-hang eatulad ay rosa, ay naguing barae na,
at mistulang patay. Hindi na sutla,t, maninipis na damit ang
isinosoot eundi isang magalas at magaspang na tuniea. Ang
inanga pamuti,i, hindi na diamanteng maningning na liiyas,
eundi isaug eru/, bungo, at iba pang sangeap sa pag j.>ope-
niteneia. Ang maputing noo, ang mapulang pisnging pina-
pag saua nang mmsan sa manga j)abango, ngayo,i, masaga-
nang luhang nanalong sa mata ang ij)inaliligo. Ano pa nga,t,
ang boong eatao-an ay j)arang isang larauan nang j>ag sisisi,
na gumiguising sa matamlay na loob.
Dito eaya baga sa sinabi sa inyo, na pag papasaquit sa
eatao-an ni Santa Maria Magdaleua, ynaeatutulad eaya haga.
eayo, na naeaj>ag paj.)asa(]iiit sa eatao-an na nag easala? jAy'
at bihirang biliira ang naeatutulad, Aug eatao ang sinunod
suuod pinapag saua sa lugod sa ealupaan, j>inaeueundangn*
nang parusahan nang eamunting pag aayunar. Ang jag iisip
na pinapag saua sa maruruming panimdim, ay hindi mapag
ealooban nang sandaling pag gugunam gunam nang birap
at saquit nang ating Panginoong Jesuerisiong nag jaeasa~
quit dahilan sa atin. Ang alala, ay ayao ilagay sa jag aala-
ala nang dilang auang ipinag eaealoob nang Panginoong Dios,
at nang maguising ang loob sa j>ag puj)uri,t, j>ag j>aj>asa-
lamat sa eaniya. Cun maminsan minsa,i, maea j>aj>analangm,
ay agad na iinnij), dinadalas ang paugungusap, nageaea tala-
bid ang dila, di na mauatasan ang siuasabi; di anliin lamaug
ay matapos at nang maeapag libang. Ano pa nga,t, ang ating
eatao an, ay angat na angat sa magaudang gauang ipag hi-
hirap nang munti, at ualang pinipita eundi eaguinhauahan.
jAy, at sino eaya baga, maauaing Panginoon, ang sa aming
nanga sisinsay sa daang matouid, ang maeapag papanuto sa
eatouiran eun dili ieao rin! Caming manga alipin mong nageaea
ligao ligao ay pag dalitan mong hauapin, sa pagca,t, napasin-
say mang eami ay ieao rin ang aming quiniquita: Errari sieut
ovis qure periit, qurere sereum tuum, quia mandata tua non suni
oblitus (Psalm. 118. v. 180.) Natatalastas mong eami naeu-
eubeob nang mararaing eaauay; ang mundo, demonio, at
sarili nanting eatao-an, ay nag tutulong bumaea sa aming ea-
loknia at ang aming ealoloua ay ualang sariling laeas ua ipa*
?
(H3)
quiquipag tungali, Sa ganitong lagay, na naeueueub eami
nang dilang panganib, na ieapapanganyaya, ay uala eaming
ibang mapag sasaedalan eun di ieao lamang: eaya nga mag
mula sa tronong quina loloeloean mo, ay pagdalitan mong
eami ay lingapin, at ealarahin mo. Ang magagandang tieang
mag sisi, mag pasaquit sa sonail na eatao-an, tumalieod sa
mundo, manalangi,t, mag puri sa iyo sa arao at gabi ay paea
tibain mo, at paeundangan sa eamahal mahalan mong dugo,
at sa maningas na pag ibig sa iyo ni Santa Maria Magdalena,
ay alalayan mo nang iyong saelolo, at nang aming magana-
pan liangan sa eamatayan. Amen Jesus.
(84)
itong uioang saea na, sa iha nang arao aoo mag sisisi,
ang ugaling sagot nang maeasalanan sa tinauag tauag nang
Panginoong Dios. Sa oasalueuyan nang pagea easala, sa masa-
mang oras, na ang isang Cristiano,i, })arang di GYistianong
di euniiquilala sa Pangmoong Dios, <Ji nag dadalang taeot ba-
eahin ang langit sa oras na iyong nag tatapang tapangan^
(87)
hinahamae ang caquilaquilabot na manga paru-
at inaaglahi
sa sa manga oras na iyong nag aasal hunghang,
souail; sa
ay ang maauaing Poon na pinag easalanan, ang magandang
pastor na si Jesucristo, ay nag uaualang bahala sa pagea ea-
sala sa eaniya, ang aua a,t habag ay di maiuaesi, pinag titi-
yagaan ding tauaguin ang nag tntumanang maeasalanan. Cun
minsa,i, pinaquiquitaan nang eataeot taeot na manga paru-
sa, na sa eapoua niya masama ay ipinarurusa, at upan din
lainang mataeot, maeapag dilidili na gayon din ang eaniyang
masasapit, eun di baguhin ang masamang eaasalan.
('im mmsa,i, pinatatama sa isang eatoto nang Dios, pina-
latapunan nang matahunis na, sabi, na parang itinutudla sa
dihdib, upan ding mapaenit sa. pagea easala, at sa pag sisisi,
maaeay at maguising. Sa ganiiong sari saring paraang itina-
tauag nang Dios sa maeasalanan, ay uala riug tugon oundi
ang hintay mnna hintay muna: K.rprda, rrrrprria (Isai. 33.
13.) Saea na, saea na., mag babalie loob aeo sa Pan&inoone:
!OS.
di mo
nian talieda,i, bibigyan iliug uaeas nang eamatayan
^baqui( di pa ngayon tumalieod ioao? ( km sa halang arao ay
mag babalie loob oa sa Panginoong Dios <d)aquit di pa nga-
yon, baqu.it di pa ngayon sa oras na ito, baquin eaya baga pag
bubueas bueasin ang Panginooii mong natauag sa iyo?
Mapalimbag naua sa inyong manga dibdib, itong manga
uiea nang daquilang Doetor, na sa tauag nang Dios ay uma-
linsunod ^Ba^uit eapatid eong Oristiano, baquit di turnulad
dito sa mapalad na maoasalan? Ba((uin di pa ngayon big-
yang eatapusan ang masamang yieiong quinagugumunan. ^Ba-
(88)
quit ipag liliban liban at ipag bubueas bueas? Ang arao nang
bueas, ang panabong saea, na itinitipan mo,i, uala sa eamay
rao, ay dimo batid na maaabutan nang marupoe na buhay
mo. jSa aba mo aya eundi ino sapitin! Ipag palagay man
na ang sampouo, dalauang pouo, o liuiang pouong taon, na
itinitipan mo, ay iyong sapitin, ^panatag na baga ang loob
mong maeapaniniuala na maeapag sisisi ea? Sa pagea buhay
mo na eahipit lupit, sa inaasal mo na sa oras oras ay di
mo hinuhumpayan ang pagea easala sinusulatan inong pi-
naeapupuno ang librong quina susulatan nang easalanan mo,
oras oras naina,i, pinaeapupuno mo nang galit ang Dios <fpa-
paano eaya ang pag sisisi mo sa, orao nang bueas, sa pana
hongsaea na, sa oras nang eamatayan na itinipan mo?Oun ang
ealoloua ay napupuno na nang easalan, a.y naeadaramdam
nang mabigat na pasang hindi maeayanan, hindi mai<juilos,
hindi mainaesi,t, dina. mataliedan. Inaagam agam, na. ang ea-
banala,i, ualang easing hirap gauin sa touing bahantaing mag
bago nang asal, iuan at taliedan aog datihang gaua, ang
raasasamang layao na rpiina gagauian, ay pinag uauaring tila
malalagot ang eaniyang hininga. Maea lilibo niang nasaing
mag sisisi ay hindi magaua, at palibhasa.i, tinatampohan nang
Panginoong Dios #
e. 65. II)
v.
Gun ang hatol na ito,i, di mo mapaniualaan, at uiniuiea
mo, na hangang huhay eaj, maeapag sisisi ea, eun iyong
ibiguin; uiniuiea eo sa iyo na namamali ea: Paquimatyagan
mo,t, itanim sa dibdih ang hatol na hiuitiuan nang ating
Panginoong Jesueristo sa lilo,t, matitigas na looh ua manga
Judio, na dili maquinyig nang eauiyang aral: darating ang
panahong pag hahanapin ninyoaeo, ay di ninyo aeo masusun
duan, at eayo,i, nianga mamatay sa easalanan: Qu<rretis me, et
non inrenietis nu\ e\ i,n peeeato restro moriemem. (Joan. e. 8. v.
36). leao, na hinatang nalulugm<ie sa ealupaan, pinag hueas
hueas mo ang pag sisisi, sa nlol at ulol nang pag eaeasala
mo, sa piniKao pueao mo nang galit nang Dios, darating
naman ang panahon, pag halianapin mo ang Dios, ay di
mo masusundoan at mamamatay ea sa easalanan: In pee-
eato rrstro moriemini.
Ieao, na matandang ualang eahanalan, eundi easalanan; ieao
ay gumulang sa vieio, iihig magsisi, di maeapag sisisi, hahana-
pin moang Dios,ay di momasusundoan, at mamamatay ea sa
easalanan: ln peeeato restromorimiini. Mamamatay sa easalanan
ang mapag upasala sa eapoua tauo, na hangang na lauig ang
huhay, dumadami naman ang easalanan, nadi man mataeot sa
hagsie nang Dios na mapag parusa.
( iayon niaii, sainyong pagtitiyagang ma(]uinyignang aral ng
SA PAG HIHINAMPO
(1) Lsai. v 20
(2) .lerem e. 2?
(3) Ezeq, e. 4.
ipaaninao co sa inyo ang caquila qnilabot na bagay na
aquing binabantang ipadilidili. Isang daquilang easam-an
na ualang maea haliml)aua: isang parusa nang Dios na ea-
laqui laquihan sa lahat nang parusa: isang hampas nang Dios,
na quinapa pakuunan nang lahat nang easam ang sueat na
marating nang isa.ng ealolouang sinasamang palad. Ang pag
papabaya nang Dios sa maeasalanan, na magpaea tigas na
tiquis nang loob, at hindi magsisi hangan sa eamatayan. Ito
ang parusa, manga Cristianong na(|uiquinyig sa aquin, na
ibinabala sa inyo nang Panginoong Dios, eun eayo,i, mag
papaea gumong sa easalanan: (Utriwlmos Babi/onrm, rt non rst
sanata: drrrUruinamus rani Laqui ayang toua ang aquing ea-
eamtan, eun ang aquing yoees ay tumaos sa inyong dibdib at
sa inyong puso ay maisaliu eo ang taeot sa Dios, at nangeayo,i,
mahugot sa easalanan. Sa pagnanasa nang Dios na eayo,i^ma-
paea galing, ay ang eaniyang manga Angeles, ang manga Minis-
tros nang Santa Iglesia, ang malimit na tugtog nang Dios
Kspiritu Santo, ang manga Saeramentos, ang <li sueat ma-
saysay na aua, sa inyo,i, ipinag eaealoob, ay sinasangeap sa
pag sasaquit na magamot ang inyong ealoloua; nguni ang
lahat nang ito ay sa lugar na inyong pa<juinabangan, ay pi
nauaualan ninyong balaga, dili pag sieapang papamungahin
nang magagandang gaua.
Datapoua eun magpa hanga ngayon ay di eayo tinatam-
bingan nang ueol at tapat na parusa, binubuhay, at tinata-
uag din sa pag sisisi, ay liouag eayong mag paea panatag
nang loob, at eayo,i, sasauaan, pababayaang masunod aug
inyong masamang eaasalan, ang inyong puso,i, mag papaea-
tigas tigas sa easam an, at eayo,i, mamamatay sa easalanan;
eurabinios' Babilonnn, rt non rst sanata: d(rrlinquamus eam
Itong pang hihinampo nang Dios sa isang masamang ealo-
loua, na pina))abayaang mag paea tigaa nang loob sa ma-
sama, at mamatay sa easalanan, ay aquing ipahahayag. Iha-
hauay eo sa
ISANG OASAYSAYAN.
Cayo ang mag sulit eun dito sa pag sasalaysay co sa inyo ni-
tong halimbaua ay naeabitiu aeo nang sabi na hindi eatotoha-
nan. leao ang mag sulit, dulagang nag papaeagumon sa ea-
lupaan, oun ano aug pinag eaeadahilanan nang iyoug pagea
uili sa viciong iyan. Sa unang pagea easala mo, nang mapa-
nganyaya ang iyong'puri <>gaauo eayang lulia ang bumobo
sa manga mata m<>? ^llang buntong hininga, ilang pag hihi-
mutoe ang buinural eaya sa dibdib mo? Sa manga tanong
eoug ito sa iyo, (inototoo eong sumasagot ang puso mo,t, na-
ngungusa}) sa aquia: ang pag bibinagj)is co,i, di magea tapos
tapos. ang pananambihmg co,i, uala aeong sueat pag halim-
bauaan, nang bagong maagauan aeo nang puri. Tinototoo
eo na sinasagot mo sa a<piin na sa nnang })agea easala mo,
ay uanghihinayang eang masa<juit sa napahamae mong puri,
eaeabaeaba ang iyong dibdib, napapagulantang ca,t, di ea ma-
taliimie oabi,t, sandali man. Sa sagot mong ito ay maitatanong
eo naman sa iyo, at mauiuiea eo ^napa saaneayaang una mong
biya sa pagea. panganyaya mo? ^Na pasaan ngayon ang pag
tangis ninj, pag luha nang una? ^Ra(juin di mo na dinaram-
dam na maguing pamuti sa manga salitaan nang tauo sa bayan
ang masamiing eaasalan? jAy! at nag easala eang minsan,
at inulit mo, ay napaea uili ea Naualang ea nang puri
ay naualang ea naman nang biya. Nagumong ea sa vieiong
mabalay ay nauala naman sa iyo ang taeot sa Dios; at ngayo,i,
ang tigas nang dibdib j,-:o, ay maipag hahalimhaua sa isang
batong l)iindoc na di matibag tibag, sa isang bangeay na ua-
lang Klisoong maeapag bigay buhay.
ayo,i, mag tanong naman sa nag sisipag naeao, sa mapag
1
(
pag babalie loob. Totoo,t, mag j>aea sama sama man ang
tauo, ay pinag eaealooban din nang Dios nang manga tolong
at graeia, na sueat ieapaeagaling disin nang isang ealoloua;
datapoua sa gayoug ealagayan nang ^sang nag j>apaca tigas
nang loob, ang manga tulong na ito,i, hindi maeahango sa
eaniya sa masamang buhay. Ang quinacailangan niya,i, isang
rnariing tugtog naug Dios Kspiritu Santo, isang graeiang
bayaning ieapag babalie loob; nguni,t, ang manga graeiang
itoay ipiuag eaoait nang Panginoong Dios sa maeasalanang
nag paj>aca tigas nang loob. Pinag eaeaitan na,t, sa pagea
tinaliedan niya ang Dios, ay tinataliedan naman siya Ilindi
ang Dios ang nagj)aj)a tigas nang loob sa tauong eaniyang
quinaj)opootan, oun di j)inababayaan na siya.i, mag paeatigas
na tiquis.
manga caj)atid eo, sa unang oasalanan, al maea
Oaiingat,
mapang hinamj)ohan na eayo uang Pangi-
eayo,i, mauili, ay
noong Dios; j>abayaang eayong mag j>aea tigas nang loob.
Oapagea ito,i, na j)ag sapit nang inyong oaloloua.i, di na
eayo mahahanPo sa j>ag eaeasala. Ang easaedalan man ay
mag tolong tolong ang lahat ang Saoerdoteng .nangaral sa
inyo, ang easaedalan man ay nabuesan ang inlierno, at doo,i,
lumabas ang isang hunghang, at mag sabi sa inyo na ang
pinag durusahau nilang manga easalanan ay eapaiis nang in-
yong guinagaua, ang easaedalan man, ay lumabas sa inlior-
no ang isaug na easama ninyo sa pag raeasala, at siyang
mangaral sa inyo; ang lahat nang ito,i, di ninyo paquiquina-
bangan, eun cayo,i, tinatamj)ohan na nang Panginoong Dios.
Siyasatin ninyo, manga Oristiano, eun dito sa aqumg pa-
ngangaral sa inyo,i, ano ang inyong j>maquiquinabang. Gun
eayo,i, di naguiguielahanan, ay tantong matitigas nga ang in
yong loob: Cor dururn si non e,fpavi*ti tuum id. At sa aha
aya ninyo, eun di ninyo paniniualaan itong manga eatoto
hanang sinabi eo s.a iuyo. ^Datapoua^t, saan eaya ililij>ad
eo ang inyong pag iisip dito sa aquing ij>hiangangaral?
Diyata,i, ang matigas na loob ay di na maeapag sisisi? ^Di
baga ang tauo hangang nabubuhay, ay maeapag babalie loob
sa Dios? Sa manga tanong na ito,i, ang manga panguugusap
ni San Gregorio ayon sa nangyari eay Gain, ang isasagot eo
sa inyo. Totoo,t, itong mamamatay na ito eaniyang ea
patid, ang uiea nitong Santo Padre, ay pinangaralau, sinisi,
at pinangusapao: at ang sumisi sa caniya,t, nangusap, ay
dili iba eundi ang Dios, nguni di rin naeapag sisi. Sa bagay
na ang Dios ma,i, ualang magagaua sa isang nag papadt
ito,i,
<
t
hu ntandwa/ meam rarnrnt. t
j
i
(
(
hu Yinunhirat "mra.ru rainem. . ..
( 111
SA PANANATILI SA GABANALAN.
n
(119)
ARAL SA MAGUGULANG
Tlooag ninyong pag tae han, manga ama,t, ina, eun ang
sinisisi,i, eayo nang pag sama nang tjiuo. Inyong talaslas
na natatala sa Santong Sulai ang nangyari eay ('ain, nasa
eapa,naghiha,i, pinatay si Abel {Urn r 4 8 sa gaht /-.
):
ain, (
( 122
Cun may isang anae eayo, na maeagaua nang easalanan,
at cayo,i, rnag dalang galit na bigla, eatampatan, ang uiea
ni San Kelipe Neri, ang tumahiraie muna,t, nang di mapa-
lulong sa pangungusap nang masama, Ilouag mag parusa,t,
nang di maeapanampalasan. Cayo,i, mag palipas nang galit,
isipin eun alin ang maboting oras na mamatapatin nang in-
yong anae ang inyong parusa,t, aral, saea eun dumating ang
oras na ito,i, tauagui,t pangaralan nang lihim, at parusahnn
3
HALIMBAUA.
Itong si na Sumo Saeerdote sa lumang testamrnto,
Eti,
ay may dalauang anae na eapoua Saeerdote, Ophni at Kineos
ang pangalan (1). Itong dalauang anae na ito.i, nag paea-
sarna sama nang eaasalan, na naguing eseandalo nang ba-
yan. Ang manga tauong nag sisi pag haiu sa Dios, ay ipinag
uutos sa alila na agauan at eameaman (1. Reg r 2. 13J,
ito ang dahila,t, naurong ang tauo sa manga pag hahain.
Natanto nang ama ang easaquiman nang dalauang anae, datapo
ua,t, sa lugar na big yan nang eatampatang parusa, bauian nang
eatungeulan, anaquin baga,i, tangaaug houag maqui iral sa
ibang manga Saeerdotes nang pag hahain sa tabernaeulo
nang Dios, yayamang siyang pinag eaearaaoau nang eanilang
pag sama, at ipinag bibigay easalanan sa bayan, ay inina-
tapat lamang na pangaralan, at di pinarusahan. Sa di pag pa-
SA MAGANDANG ARAL
NA ITUTURO HAHG MAGULANG SA ANAC.
33. v. JS5.)
)
i 133
jAnong laquiug liirap, manga ama,t, inang naquiquinyig
sa aquiu, ang raapag sasapit ninyo euu matnasdan ninyong
sumama ang iuyong manga anae, at ang eahanganan ay bi-
langoan, bibitayan at masamang eamatayan! jAt ang lalong
eataeot taeot ay eun eayo,i, iramay na parusahan nang Pa
nginoong Dios dahilan sa di ninyo pag ganap nang iuyong
mauga eatuneulan! jLaqui ayang pigbati, dami ayang luha
nang inyong ibuhubo! dmpiilang Dios na mapag parusa
sa maeasalanan, at mapag pala sa. manga banal: pag dali-
taan mong pag ealoobau itong sang bayauang tauo, na qui-
naealinga eo, nang mabubuting magulang na ntag turo sa
eanihmg manga anae nang matouid mong utos, mag pa-
quilala nanginyong manga aua naug inyong iustieia at nang
,
(134)
alinsunod sa eanilang magandang aral. At eamir.g iahat na
nag papatirapa sa iyong paanan, ay pag dalitaan inong pag
ealooban nang graeiang ipag lilingood sa iyo hang?ui sa ea-
matay an A m en J esu s
.
(1.V>)
SERMON
SA SANTISIMO SACRAMENTO SA ALTAR.
Krrt* igmis DH t
wf<? qui tollit ppe.rata
iuuthli. .loau <v l v, 9
(136)
silangnang ealiuanagan. Pauang tanda lamang nang manga
pangaeo, ay eapilitang rnapaparam pag dating nang eato
tohanan na ipinangaeo: gayon ang uiea ni Ban Agustin
Ahlata mnt supia promitienim, quia nrihita ed rerita* pro-
missa, (Super. Ps. 39.)
UNANG BAHAGUL
(1) Non enim Ange'os, non Arehangelos, non eaeloa et eaelos eaelorum,
sed ipsum tibi horum Dominum ostendo::: (Homil. 24. sup. Ep. ad Uorint.)
(139)
hanapin ang lalong cariqnit diquitan, ang lalong eamahal
mahalan, diya,i, napapalaman. Houag eayong mahimpil sa
panonood nang eagandahan nang manga Angeles, nang ea*
rietan nang manga Santos, sa caitasa,i, cayo,i, mag tuluyan,
sa eataas taasang Trono nang Santisima Trinidad, paea siya-
satin at paea malasin, eun inyong magagaua, ang di ma-
tinealang Dios, na sinasamba,t, pinag lilingeoran nang tat~
long Gerarquias, nang maeapupuong libo, daau daan libong
manga espiritus, at pinupuring ualang humpay nang manga
Santos, at inyong matatalastas na ito rin Dios na ito, eamahal
mahalang Hari nang gloria, ay siya ring na sa easanto san*
tosang Saeramento sa Altar, at sa oras oras, sa arao arao,
eun inyong ibiguin, ay napa hahain. jO eababalaghang gaua
nang di sueat malirip na panininta nang Dios sa tauo! Dios
ay napa hahain, Dios ang pag hahainan, at ang mag hahain
ay di isang Serating nag niningas sa sinta, hindi isang An-
gel na ualang baeas easalanan, eundi ang anae ni Adang
anae sa easalanan Gataas taasang Dios ay di naeueutyang
pahain sa isang hamae na ood: uagas na easantosan, uagas na
eagalingan, ay hindi naririmarim pahain sa pun6 nang ea-
sam-an na maeasalanan.
Tingni, Gristiano, eun may iba pang hain na dapat sa Dios
na maihahaing ea. Santong haing para rin nang Dios, eama-
hal mahalang para rin nang Dios, at palibhasa nga,i, Dios.
Haing ealinis linisan na gumagahis sa maruruming pita nang
ating eatao-an: haing bayani na nag tatagumpay sa ating ea-
auay: haing pangpayapa, na pumapayapa, at pinapag eaea-
sundo ang Dios na napopoot at tauong quina popootan Isang
ealoob nang langit na pun5 nang biyayang daquila,t, di sueat
malirip, ani San Cirilo: isang eayamanang iningat nang aua
nang Dios na itinatalaga sa tauo, ani San Orisostomo: isang
eagamutang mabisa sa mumunting easalanan, naeapag papa-
layo sa manga daquila ang uiea nang Santo Goneilio de
Trento. Isang ealasag na mapamimiyapis sa manga demonio,
mabisang lunas, na eun manamnaman nang puso, ay mina-
mapait ang ealupaan. Bituing masinag, na dito sa malauae
na dagat na tinatauid natin, ay mag tuturo sa atin nang
lalauigang tahimie na ating linalaebay.
jO Cristiano! sa ganitong pag mamahal, sa ganitong pag
eaealinga, na di hamae na Hari sa lupa, eun di ang eataas
taasang Hari nang langit ang pumiguing sa iyo, hindi ha-
mae na Gordero, eun di ang Cordero nang Dios ang ipi-
(140)
nag pipiguing, hindi hamae na tinapay, eun di tinapay nang
manga Angeles, <^baquit eaya baga ang tainga mo,i, bingi,
na di ipinaquiquinyig sa anyaya nang Dios? 4Baqit eaya
baga nag papaea ilag ea, na parang ninilag sa isang eaa-
uay? Sa piguing na hamae nang isa mong eaibigan, na eun
minsa,i, pun6 nang ligah'g, hinanaquita,t, manga pag aauay,
ay di ea tumatangui; at sa piguing nang Dios, sa piguing
nang manga Angeles, sa piguing ni Jesus, na di pag aauay
eun di sinta, di ealigaligan, eun di eapayapaan ang iniha-
handog, di isang salamat lamang, eun di ealoualhatian ang
ganting pangaeo sa iyo, ^baquit eaya baga, ang iyong pag
tangui ay di gayon lamang? Nageaea palad ea pang naeapa-
panood sa manga ealolouang baual, sa manga esposas ni Je-
sueristo, ea raanga eatoto nang Dios, na sa toui toui, ay tu-
raatangap nang eataoang mahal ni Jesucristo, sila ang mag
saysay sa iyo nang daquilang toua na iguinagauad nitong
tinapay nang manga Angeles, ua mag mula sa langit ay nag
tutuluyan sa eanilangdibdib. Ang eatahimiean, angeahusayan,
ang eatamisang hindi maipag ealoob nang mundo, at eapa-
yapaang tinatangap nila sa Gordero nang Dios, ay iyong
basahin sa eanilang any6 sa quilos at asal na eauiliuili. Iyong
siyasatin at pag dili dilihin nang puso itong naqu>quita nang
iyong manga mata, at mapag aaninao mo, na ito ang napa-
paquinabang nila sa malimit na pag tangap sa eamahal ma-
halang eatao an nang ating Panginoong Jesucristo.
IGALAUANG BAHAGUI.
Cun ating pinag didili dili, ang malabis na pag ibig nang
Dios sa tauo, ay manguiguilalas tayong masaquit, at isisisi
natin sa ating puso ang ganting masama sa gayong pag
ibig. Nang mag easala ang manga Angeles, ay di nag asal
Angel, 6 di tumangap nang pagea Angel, at sila,i, tinubos:
bueod lamang ang tauo, na dahil sa eanilang pagea easala,
ay nag eatauan tauo ang iealauang Persona, at tinubos nang
eaniyang dugo,t, eamatayan,, at ipinag lalang nang isang
Saeramento, na magpa eailan ma,i, magpapa totoo nang ea-
niyang pag ibig. Sa bagay na ito,i, matatalastas natin, na
ang aua at sintang ipinaquiquita sa atin nang Dios, ay di
ipinaquita sa manga Angeles. ^Datapoua^t, ano eaya baga,
ang paquinabang na hinangad nang Dios sa tauo sa gani-
tong pag ibig? Sa ealoualhatian naug langit, ay ipinag aaui-
)
( 141
tan siya,arao at gabi nang auit na Sandus, Sanetus,
sa
Sandus, Dominus Deus omnipotens .. (Apoe. e. 4): ealiga-
ligayang auit, na di lumilipas ang lamig at eatamisan, may
eoros naman nang manga Serahnes na nag sisipag ningas
sa sinta,t, pag ibig ^ano eaya baga ang cadahilana,t, nalu-
lugod maquinyig nang inihahandog na puri nang ating di-
la,t, na puno nang dungis? ^Ano eaya baga at pini-
labi
pita ang nang ating pusong macasalana,t, malamlam
sinta
umibig? May eoros, 6 pulutong nang matataas na tronos na
linoloeloean ay ^ano eaya baga,t, di naririmarim mamahay
sa dibdib, at lomoloeloe sa puso nang tauo, na ang uiea ni
San Pablo,i, anae nang poot; sa maeatouid, ay guising sa
casalana,t, nadarapatang parusahan nang poot nang Dios? jO
Oristiano 6 Gristiano! hindi nadaragdagan ang eamahalan
nang Dios, eun siya,i, ating pag lincorat,t, ibiguin; at di
eailangau ang siya,i, purihin. Cun malabis na lubha ang ea-
niyang pag ibig, ay ualang ibang bagay na naeaaaeay sa
eaniya, eundi ang eaniyang eabutihang ualang hangan; at
ualang pinipita sa atin, eun di ang ipag ealoob natin sa ea-
niya ang ating puso (1), ang ating quilanlin ang manga eau-
tangan natin, at siya,i, dalauin, sambahi,t, igalang dito sa
eaniyang templo, ang tayo i, tumupad nang sari sariling
manga eatungeolan, ang siya,i, sintahin nang boong puso,
boong ealoloua, pag lingeoran nang boong maeaeayanan, at
tayo,i, gumayae sa toui toui na,t, limitan ang ating pag tan-
gap sa eaniya sa easanto santosang Saeramento sa Altar.
jO Oristianong minamahal eong eapatid! jlaqui ayang
palad mo eun itong cariquit diquitang hiyas nang langit ay
palagui sa dibdib mo! jLaquing eabanalan, laquing earapa-
tan, ang mapag titipon tipon mo, eun pinahahalagahan mo
ang pag aanyaya sa iyo naug Dios, eun sa toui toui ay
guinagayaean mo ang iyoug ealoloua nang damit na ueol
sa boda, at dumudulog sa mahal na dulang! jLaqui ayang
palad mo, na eun _pag tanongang ea na para ni David! ^na-
saan ang iyong Dios? ^Nasaan ang iyong Jesus? ay maisagot
mo at mauiea mo: nasa sa aquing puso (Sant. in sesm. de
SS. Saeram.), na ang dinaramdam ang sinisinta,i, ang ea-
tamis tamisang Jesus. ^Gun tatanonging eang oli, nasaan ang
iyong Dios? Ubi est Dens tuus (Psalm. 11. v. 4V Laqui
ay^ng palad mo, eun maitugon rno: na sa aquing labi, na
SA PAG HAHAIN
NI GUINOONG SANTA MARtA SA DIOS AMA NANG
OANIYANG MAHAL NA ANAG.
(1) Eeee Virgo eoneipiet et pariet filium,et vocavitur nomen ejus Em-
manuel. (Isay. e. 7.)
19
(146)
naeaapula sa eaniyang maeasalanang tauo! Nag hain
galit sa
si No6 nang^madlang hayop na inalagaan sa eaniyang area,
ay tinangap "nang Dios, at ipiuangaeo na di na uling gugu-
nauin ang tauong eaniyang quinapal; iuihain ni Maria ang
eaniyang Anae na si Jesus, ay tinangap nang Ama nang boong
pag ibig, at iguinayae na buesan ang langit na nasasadhan sa
rnanga pinapanao na anae ni Eva, pag dating nang panahon
nang pag saeop sa mundo.
May isang Saeerdote na pinahayagan nang Dios, na bago
siya mamatay ay ipaquiquita muna sa eaniya ang iealauang
Persona na nag eatao-ang tauo. Ang Saeerdoteng ito ay nagea
palad na nasesemana sa templo nang arao nang pag hahain
ni Maria. Oapag caquita nang banal na si Simeon sa Dios na
sangol, ay quinuha sa eamay nang mahal na ina, at nangu-
ap: purihin, aniya, ang Dios nang eaniyang manga Santos,
sa pagea,t, ipinaquita na sa aquing manga mata ang Mana-
naeop sa mundo ua papaui nang dilim na isinabog nang ea-
salanan. Saea liningon si Maria at nangusap: ito aniyang san-
gol na minumutya mo at lubos na quinalulugdan, eun duma-
ting ang panahon na siya,i, paratangan nang madlang easa-
lanan, pag usiguin, at di patantanan hangang di mamatay
sa Cruz: eun dumating ang panahong ito, ang pag ibig nao sa
eaniyaay maguiguing sundang uang saquit at dusa, nasa iyong
puso ay mag lalampasant Et tuam ipsius animam doloris gla-
dius pertransibit (1). Dito sa balitang ito,i, di naguielahanan
ang matibay na dibdib nang Virgeng Ina nang Mananaeop.
Natatalastas niya ang boong eahologan nang malumbay na
hula ni Simeon, sa pagea liniliuanagan nang Dios Espiritu
Santo ang eaniyang bait, at nang matanto ang malalalim na
misterio na napapalaman sa Santong Sulat; nababatid ang
boong hirap na pag daraanan nang eaniyang mahal na Anae
m pag tubos sa lahat nang tauo, sampon nang pag eamatay
sa Cruz na isinulat nang manga Protetas na si Zacarias (2)
at ni David (3); nguni at sa pagea ealooban nang langit ang
pag eamatay ua yaon sa Cruz, ay lomambal sa Amang Dios
na humatol na mamatay ang eaniyang Anae at nangusap: 6
di matingealang Ama, yayamang iniibig mong mamatay ang
iyong Anae, nang mahugot ang sangeatauohan sa pagea ali
SAQUIT NA DINAMDAM
NI MARIA NG MANGULILA SA CANIYANG ANAC
NA SINTA.
UNANG OAHINGIAN.
Mula pa sa unang sandali nang paguiguing tauo ni Maria,
ay di ipinahintulot nang Dios na mag mana nang easalanang
original, eaya ang eaniyang puso ay pun6ng pun6 nang sin-
ta,t, pag ibig. Ano pa nga,t, ang manga Angeles attauo aydi-
naig niya sa paniniuta sa Dios: Superat omnium ereaturarum
amores in ftlium suum. Ang puso ni Maria,i, dili napahilig
sa manga quinapal, eaya ang eaniyang sinta,i, ualang ea-
pintasan. Si Maria, at dili iba ang esposa santa, na nag
uiuieang ang aquing easi ay suma sa aquin, at aco,i, suma
sa aquing easi: Dileetus meus mihi, et ego dileeto meo (Cant.
2. 16.). jAh! at ang manga Serahnes man, ang uiea ni
Rieardo, ay maeapananaog sa lupa, at maeapag aaral sa
puso ni Maria nang panininta sa Dios: Seraphim de eeelo
deeendere poterant, ut amorem diseerent in eorde Virginis.
Itong sinta ni Maria ay parang isang Pelieano na nasugatan
nang saquit, nang siya,i, maguing Ina ni Jesus. Mag mula
na noo,i, dinamdam na niya ang daratning hirap, palibha-
sa,i, Santong Sulat. Ang saquit na ito,i, pa-
natatalastas sa
rang sinalang na sugat, na siya,i, pahayagan ni Simeon.
Na ululan, nang pag usiguin ni Herodes ang eaniyang minu-
mutyang sangol, at nang babal-in nang Angel na itanan sa
Egipto. LumaM nang mauala sa templo nang Jerusalem, at
(159)
hangang lumalaqui ang eaniy^pg Jesus. lumalaqui naman
ang eaniyang pag ibig, ay lalong nag oolol ang eaniyang
saquit, sa pagca,t, dumarating ang panahon nang pagea
casaquit at pag eamatay sa Cruz. Gayon ang pahayag nang
Angel eay Santa Brigida (S. Alfons. in dol. 1. Virg) Nang
hingin sa Ina siya,i, tulutaug pasa Jerusalern, at eusang
papapatay sa Cruz, naguisl ang dibdib nang pinag paala-
mang Ina. Nang ibalita ni San Juan na hinatulan na ni
Pilato na mamatay sa Oruz, ay nag dumaling nanaog, nag
laebay sa Jerusalem, pinag hanap ang Anae; datapoua,t,
hindi na ipinag tanong eun saan naroon ang eaniyang sinta,
na para nang pag tatanong nang esposa: ? Num quem diligit
t
IOALAUANG OAHINGIAN.
( 161
saquit: Goronans eoronarit te tribulatione (Isay, 22. v. 18.).
Ang eahulugan ay ang eoronang ipinutong sa eaniya, nang
siya,i, ibantog na Reina nang manga M&rtires, ay ang pi-
nag salit salit, at pinag tuhog tuhog na manga bulaelae
nang saquit na dinalitang lalo at mahiguit sa lahat nang
manga Martires. Si Maria, ay Martir, ani Oatarino Pelbarto,
Cartujano at iba pang pantas, sa pagca,t, di man siya na-
riiatay sa eamay nang verdugo, ay ang tiniis niyang eapait
paitang dusaog eatimbang nang eaniyang pag ibig, ay sueat
iealagot nang eaniyang hininga. Cun si San Juan Evange
lista,i, quiniquilalang M&rtir, cahi,t, di namatay sa tapayan
nang eumueulong langis na pinag lagyan sa eaniya: Vege-
tior exiverit quam intraverit Brev. liom. 6. Maji, si Maria,i,
lalong dapat quilanling Martir, ani San Bernardo, hindi sa
patalim oang verdugo, eun di sa caliz nang saquit na su-
mugat sa eaniyang puso: Non ferro carnificis, sed aeerbo do*
lore eordis (Ap. Bald. tom. 1. part. 456). Capait paitang
caliz nang dusa, na mula sa eamay nang manga verdugo,
ibinunto sa Anae, at ngayong mamatay na,i, ang puso nang
Ina ang quina hantungan.
Ngayong patay na si Jesus, ngayong ua iubus na ang di
masauatang poot nang manga Fariseos, uala nang magaua
ang bangis at bagsie nang manga verdugos, at ang pinag
ngangalitang buhay uala qa,t, natapus, natapus na naman
ang pag cacasaquit ni Jesus; datapoua,t, ang patalim nang
dusa,i, di pa nag sasauang mag pasaquit sa puso ni Maria.
Ang pagea paeo ni Jesucristo sa Cruz, ay nang di maea-
sira sa easayahan nang Paseua, ay binanta nang manga Ju-
dios na umuguin ang hita nang tatlong nanga papaeo, nang
eun sila,i, mamatay na,i, mangyaring matangal sa Cruz. Caya
ilang Judio ang dumating sa Calvario na may dalang pama-
long baeal, at talagang uumuguin ang mga hita ni Jesu-
eristo na di nila talastas na patay na. Nang maquita nang
Ina yaong manga sandatahang tauo, puso,t, caloloua,i, na-
nginig sa dabas nang saquit, nag am6 amo sa manga tam-
palasan, ani San Buenaventura, at nangusap: jay at ang Anae
co,i, patay na,i, tatampalasanin pa ang eaniyang bangeay:
sueat na, sueat na ang iyong bagsie, at houag nang ololan
ang hapis nang naugongolilang Ina. Di pa natatapus mangu-
sap, naquita, ]6 langit! na pinamotiuanan nang sibat nang
isang soldado ang dibdib ni Jesus, na binuealan nang dugo
at tubig (Joan. 19. 34. ). Sa pag saesae nang sibat, nang Cruz
21
(162)
ay nayogyog, ang puso ni Jesus ay nabiae, gayon ang pa-
hayag niya eay Santa Brigida (Rvv. lib. 2. eap 21.). Sibat
na patalim ang sumugat sa puso, na uala nang earamdaman,
nguni ang puso nang Inang doon ay eaeambal ang siyang
nag damdam, at pinag lampasanan nang patalim nang saquit
(S. Bernard. de Lament. Virg). Ngayong nangongolila na si
Maria sa lalong eaibig ibig na Anae, at di na maralumat ang
tinataglay na hirap, ngayo,i, hiaihinging malasin ninyo sa
Calvario ang dalauang altar na pinag hainan nang lalong
daquila,t, eamahal mahalang hain. Ang una,i, ang Cruz na
pinag hainan sa Amang Dios nang catao-a,t, buhay ni Je-
sueristo. Ang iealaua,i, ang puso nang Ina, na nag hahain
sa Dios Ama nang bangeay nang Anae, ealangeap ang dusa
na dinadalita.
Ngayong bangeay na si Jesus, Anae na quina bugsoan nang
boong pag ibig nang Ina, ngayon namamanhie sa inyo na
siya,i, pag malasin, ang mata,i, ititig sa luhang nanalong sa
eaniyang manga mata, tainga,i, iquiling, ilapit sa eaniyang
dibdib, dinguin ang buntong hininga, paquimatyagau ang
at
dinaing daing sa patay r\a Anae. leao, aquing bunso, na pi-
nag auitan nang minsan sa aquing eandungan nang manga
Angeles, nang icao,i, sangol pang bagong somilang sa ma-
liuanag, ^baquit nag titiis sa ganitong lagay na eahambal ham-
bal, at di pag utosan sila na magsi panaog, at isaoli ea
sa aquing eandungan? ieao aquing Jesus, magandang bagun-
tauo, na sinasabi nang esposa santa na ang hinihiligan mo,i,
dalisay na guinto (1), at ang hihigan mo ay nasasabugan nang
manga bulaelae (2), <ibaquit ang bangeay mo,i, iyong tinitiis
na sa isang Cruz mabiti,t, mahilig? Cun ang galit nang Ama
sa maeasalanan ay sa iyo nabunto; ngayong ang dilang
parusang sa eanila,i, ueol, ay tiniis mo na, at ibinayad
mo sa caniyang| eabagsiean pinageaotangan ang mahal mong
buhay, sampon nang dugo mo,i, nasayod naubos, ^baquit
eaya baga,t, sampon sa bangeay mo ay ipatatanyag ang
eaniyang eabagsiean, na di itutulot matangal sa Cruz, san-
daling ealongin, at saea ilagay sa isang libingang mahal?
Cun ang manga ibong nangag liliparan sa impapauid, ay
di nag daramdam nang init nang arao at lamig nang gabi,
IOATLONG OAHINGIAN.
OITO MTJMUjA.2Sr ANG PAQ TATANOAL.
6 manga anae ni Adan tinubos nang buhay nang
anae ni Maria: na masdan na ninyo ang eaniyang li-
nuha luha, napaquingan na ninyo ang dinaing daing na
cumiquita nang maauang tumangal at mag libing sa bang-
eay nang eaniyang anae. Nang malapit nang mamatay si
Jacob, tinauag si na eun siya,i, ma-
Josef, at pinagbilinan,
matay na,i, ang eaniyang bangeay ay houag ilibing sa Egipto
eun di sa Oanaan na lupang pangaeo, na quinalibingan
nang eaniyang manga magugulang (Gen. 47). Namatay si
Jacob, pangaco,i, tinupad nang mabait na anae. (Id. 50 13.)
Ipagealoob naua nang Dios na magearoon nang isang ma-
sintahing Josef, bayaning loob na di mag paeundangan, di
mag dalang taeot sa nag ngangalit na poot nang manga
Doetores, Eseribas, Saeerdotes at pontitiees nang Sinagoga,
hingin sa may eapangyarihan na ipahintulot na matangal sa
cruz ang bangeay nang anae ni Maria, na pinatay nang
Jerusalem, ilagay sa isang libingan, upan ding maisban isban
ang pusong tiguib nang saquit nang Reina nang manga
M&rtires.
(164)
PAQUIQUITA SI JOSEF AT SI NGOD'EMDS.
Unang paeo.
lealauang paeo.
ieatlong paeo.
22
(170)
yaeapin paea hihigpitin ang bangeay nang Anae na tinan-
gal sa Cruz (S. Bernard. in sesto dolore Virg.)
( 175
nga Pastores nang Santa Iglesia, at nang masambilat niya at
madala sa banging malalim nang infierno: Eeee lupus gut-
turem ovis aprehendit.
Pag dalitaan mong dinguin, 6 maeasalanang minamahal eo,
itong ipahahayag sa iyo, upan ding mauala ang eahihiyan
mo, at sampon nang ibang paraya na parang eueo uang
demonio na ipinag durumiin sa iyong lalamunan, at nang
houag mong pangahasang ipag eompisal ang easalanan, ay
aquin ipaaaninao.
Gasihan naua nang Panginoong Dios ang mahina eong isip
nang eaniyang graeia, nang mapag aninao eo ang manga
paraang maisisira eo sa manga paraya nang demonio; at pag
ealooban naua ang mapurol eong dila nang mabisang pa
ngungusap, na tumaimtim sa puso nang maeasalanang na-
quiquinyig sa aquin, upan ding mahugot sa ealuuos lunos na
pagea panatag nang loob sa easalanan.
1 Tsang eatotoohanang sinasampalatayanan naug sang-
eaeristianohan na may isang Dios, Dios na sumasa lahat, at
ualang di quina doroonan: ang lahat ay hinaharap at pinag
haharian. Ang lahat ay naquiquita, ang lahat ay natatalastas,
at ualang nalilingid sa eaniyang manga mata, cahima,t, ea-
lihim lihiman. Ang uiea nang Pro.Eeta David: eun aeo aniya,i,
umaquiat sa langit ay mataiaosan eo rin ang Dios na nag
papaloualhati sa mapapalad na manga Angeles. Cun sa inherno
naman aeo manaog, ay narian din ang Dios na nanghihigan-
ti sa manga hunghang, na nag bigay poot sa eaniya, at umag-
18. v. 18.)
(181)
nito ang paniniuala mo. Ang eatungeulan nang Saeerdote
na ilihim na paea ingat ingatan ang manga easalanang na-
ringig sa Saeramentong Confesion, ay lubhang daquila,t,
mahigpit, na eaieailan ma,i, di maipahihintulot sa eaniya
na ipahayag sa eangino pa man, cahima,t, sa lalong eataas-
taasang hari. Ang easaedalan ma,i, magea gulo gulo ang
manga Provincias: suedang mangagea sigalot ang manga
hari, at papag baeahin ang eanieanilang manga eaharian:
ang easaedalan ma,i, masunog at maguing abo ang manga
eiudades; at ang lahat nang ito ay ipag palagay mo na ma-
sansala nang isang confesor, eun eaniyang sirain ang ma-
hal na lihim; (sa maeatouid ay eaniyang ipahayag ang na-
tatalastas niyang easalanan sa eonl'esion) pababayaan niyang
mangyari ang lahat nang ito, pababayaang malugs6 ang
mundo; datapoua,t, ang eaniyang lihim ay iingatan din. Ang
siya ma,i, gapusin at taniealaan, ibilango,t, pasaquitan, amoi,t,
taeotin, at pag balaang aalisan nang buhay; mag tiis siya
nang lahat nang hirap, ibibigay ang eaniyang buhay na para
ni San Juan Nepomueeno, bago sirain ang mahal na lihim.
^Matataeot ea eaya bagang mag sabi nang easalanan sa isang
larauang eahoy, bato 6 tanso? Hindi. Dito ngani maipaghaha-
limbaua ang isang confesor, ayon sa paquiquinyig nang
easalanan. Cahi,t, isang quindat, isang quilos, isang hiuatig,
isang bueang bibig, ay di mabibitiuan, eun ito,i, ieatatalas-
tas nang iba nang easalanan nang isang quinocompisal. Ang
naaalamang eo sa confesion, ang uiea ni San Agustin, ay
alangan pa sa di eo naaalaman: Id quod per eon/essionem
scio minus seio quam id quod neseio. (S. Agust. serm. 66.)
}
( 183
mang buhay, graeiang ieapananatili sa magagandang gaua
hangan sa oras nang eamatayan. Hayo na, nagea eamaling
ealoloua, hayo na maeasalanan, mag balie loob ea sa Dios,
payapain mo nang pag sisisi ang eaniyang poot, at mani-
uala ea na di ea tataliedan: Revertere, adversatrix Israel, ait
Dominus, et non avertam /aeiem meam d vobis (Jerem. e. 3.
v. 12.). At ngayong inaasahang eo na eayong nag dalitang
maquinyig nang aral nang Dios, ay quinacasihan nang ea
niyang graeia na tinatauag sa pag sisisi, at eayo nama,i,
umaalinsunod: ngayo,i, aeong maeasalanang eaparis din na-
man ninyo ay nag aanyaya na tayo,i, mag sabay sabay du-
mulog sa eatamistamisang Amang natauag sa atin, at uieain:
maauaing Pastor, na nanaog sa lupa,t, hindi ang banal
eun di ang maeasalanan ang siyang hinanap: Non veni vo-
eare justos, sed peeeatores (Lue. 5. 22.): aeong easama sa-
maan na humamae sa iyoog tinauag tauag na aquing nari-
ngig sa eaibuturan nang aquing dibdib, at sa magagandang
aral nang manga eahalili mo dini sa lupa, at gumanti nang
masama sa iyong manga biyaya; ngayong napag quiquilala
eo, na sa pag talieod sa iyo,i, ualang napapaquinabang eun
di eabalisanhan, at sa pag lilingeod sa iyong eaauay, ay ualang
mahihintay na ganti, eun di ang dusang ualang hangan: nga-
yo,i, dumudulog aeo sa iyong harapan at nag mamaeaaua
na panunghan nang mata mong maauain (Psalm. 118). Yaya-
mang aco,i, tinauag mo, tiniis tiis mong mahabang pana-
hon; ngayong narito na,i, houag mong ipag tabuyan, at
houag mong gantihin nang parusa ang aquing easam an
(1. Pet. 3.). Sueat na Panginoong eo ang dati inong poot,
at ngayo,i, mulan mo na ang pag eaealoob nang iyong aua.
Cun ang easam-an eo, uala nang pag easiyahan, ay na-
rian ang iyong manga sugat, narian ang dugo mo, narian
ang pauis mo at siya eong ibinabayad. At sa oras na ito na
ang aquing puso, caloloua,t, loob ay lumuluha, tumatangis
at nananambitan, ay pagdalitaan mo aeong tangapin at pata-
uarin. Nag patauad ea sa isaug Dimas na mag nanaeao, ay
patauarin mo naman aeo: nahabag ea sa isang palaanitong
Manases, ay eahabagan mo naman aeo: tinangap mo ang ma-
easalanang Magdalena, ay tangapin mo naman aeo: pioagea-
looban mo sila nang bayaning graeia na iquinapanatili sa
eabanalan, ay ipagealoob mo naman sa aquin hangan sa
oras nang eamatayan. Amen Jesus.
(184)
SA PAG AAYUNAR.
naeop tayo.
Hindi ang larauan nang ating Panginoong Jesucristo,
(194)
nang mag liuanag, at ipaquita ang eaniyang ealoualhatian
Ba bundoe nang Tabor, eun di ang eaniyang larauan nang
siya,i, mamatay sa Cruz, ang guinauang pinaea tanda nang
bayang Oristiano; at palibhasa,i, parang isang sangol na
ipinanganae at nag quitang liuanag sa puno nang Cruz,
at ang iquinabubuhay ay ang matatamis na bunga nang
Cruz. Bueod dito nama,i, ang ibinabantog nitong Cruz, na
ito, ay ang daquilang utang natin na sinta,t, pag ibig sa
cucruz, ay ito: Ang tanda nang Santa Cruz, ang ipag adya
mo sa amin, Panginoon naming Dios sa manga eaauay na-
min sa ngalan nang Amd, nang Anae, at nang Espiritu Santo.
Ang hinlalaqui nang eanan ang ipag cucruz nang tatlo,
ang una,i, sa no6, ang icalaua,i, sa bibig ang icatlo,i, sa
dibdib at ang cacapanayami,i, ang Dios na Panginoon natin.
Tatlong Cruz ang gagauin n^ paeabubutihin, sa no6, sa
ang balang isa ay sasabayan nang ueol
bibig, at sa dibdib, at
na pangungusap.
Ang pag cucruz ay mumulan sa itaas, saea ibababa, isu-
sunod aug paripang ealiua, at tatapusin sa eanan: maluma-
nay na gagauin, lalangeapan nang galang, sa pagca,t, si
(195)
3esueristong napapaeo sa Cruz ang linalarauaii nang pag eii-
cruz. Itataimtim sa loob, at liliuanagan ang pangungusap,
sa pagca,t, siyang inahihingi natin sa Dios, na ang Cruz ni
Jesucristong easantosantosang Anae niya, ang ipag adya sa
atin, sa ating manga eaauay. Quinucruz-an ang no6, at
nang tayo,i, ipag adya nang Panginoong Dios sa masasa-
mang pag iisip. Ang no6 nang tauo,i, parang isang tronong
quinalalag-yan nang ealoloua: diyan bumubueal ang di su-
eat mabilang na pag iisip, na eun minsa,i, maipaghahalim-
baua sa manga along nageaea salusalubong at nag babasa-
gan sa sinisiguang dagat; eun minsan nama,i, parang pa-
tae nang ulan na nag susunod sunod nanatae sa lupa; at
eun minsa,i, parang batong bundoe na nasa guitna nang dagat,
na di maihapay nang matataas na daluyong. Ano pa nga,t, mag
mula sa umaga hangan sa gabi ay ualang maeabibilang
nang eaniyang manga nanga pag isip. Ang marami nitong
manga pag iisip na ito,i, masasama, eun minsa,i, ang
naquiquita,t, nadiringig natin, ang pinageaea dahilanan,
eun minsa,i, ang tueso nang diablo, at ang lalong mada-
las ay ang ealupitan nang eatao an natin. Itong rnasasa-
mang pag iisip na ito, ay pauang tuesong lumalamuyot sa
atin sa easalanan. jAy! ^at ano eaya baga ang ating ilalaban
sa ganitong earaming eaauay, na di nag papahinga nang
pag tueso sa atin? Sandatahin at ipanangol natin ang Santa
Cruz, at cruz-an ang noo. Quinucruz-an naman natin na isi*
nusunod ftng ating bibig; at nang tayo,i, ipag adya nang Pa-
nginoon Dios sa masasamang uiea.
Ang dila, ang uiea ni Santiago Apostol (Ep. eath. 3),
ay isang maliit na easangeapan nang ating eatao-an, data-
poua,t, ang pinangangahasang gauin, ay lubhang marami,t,
malalaquing bagay. Dila, ang ipinupuri natin sa Dios, at dila
rin naman ang ipinag uupasala natin sa eapoua tauo na la-
rauan nang Dios. Madlang eagalingan ang bumubueal sa
mabuting dila; at easam ang earumaldumal sa masamang dila.
Inyong paquingan uli ang uiea nang Ap6stol na ating pintaeasi:
ang dila aniya,i, sisidlang pinageaeatipunan nang madlang ea-
sam-an, isang apuy sa infierno, na sumusunog sa ating bu-
hay, isang sisidlan na quinalalaguian nang eamandag na nag
bibigay eamatayan, at isang eaauay nang ea payapaan. Sa
eabayo, anitong Santo Apostol, ang naeasusupil ay freno,
sa malalaquing sasaquian ay timon, na eapirasong eahoy
lamang; datapoua,t, sa dila nang tauo,i, ualang maeasupil.
)
( 196
Sa bagay na ito,i; ^ano eaya ang igagamot natin sa eatam-
palasanan nang ating dila? Iguhit nating palagui ang tanda
nang Santa Cruz sa ating bibig, nang tayo,i, ipag adya
nang Panginoong Dios sa masasamang uiea. Quinucruz-an
naman natin ang ating dibdib, at nang tayo,i, ipag adya nang
Panginoong Dios sa lieong panimdim at masasamdng gaua.
Sa puso: ang uiea nang ating Panginoong Jesucristo (Math.
15. 19,), bumubueal ang masasamang nasa; ang pag na
naeao, ang eahalayan, ang panunumpa sa eabulaanan, ang
pag uupasalk; at dilang bagay na naearurungis sa ealoloua
nang tauo: at nang tayo,i, ipag adya nang Panginoong Dios
sa manga easalanang ito, ay quinucruz-an natin ang ating
dibdib, quinalalagyan nang puso na pinangagalingan
Oapagea tapus nang pag cucruz natin, na mapag sunod sunod
sa no6, sa bibig, at dibdib na tatlong sangeap nang ating ea-
tao an na tatlong lugar naman, na pinag haharian nang ating
ealoloua ay gumagaua naman tayo nang isang malaquing cruz,
na minumulan sa noo, hangan sa dibdib, saea isinusunod
ang ealiuang balieat hangan sa eanan, na ang sinasambitla,i,
ang eamahal mahalang ngalan nang Santisima Trinidad. Itong
pag cucruz nating ito nang isang malaqui, ay sumasaelao
sa tatlong cruz, na guinaua sa noo, sa bibig, at dibdib,
at parang isang sandata na sinasangeap natin sa paquiqui-
pag laban sa mundo, sa demonio, at sa ating eatao-an na
ating manga eaauay; at sinasambitla natin ang Santisima
Trininad, sa pagca,t, sa eaniyang ngalan, sa eaniyang tu-
long tayo umasa na maeapag tatagumpay.
3. Ngayo,i, unauain naman ninyo, eun alin ang ea-
panahonan nang pag gamit nang Santa Cruz, 6 pag cucruz.
Sa toui touinang tayo,i, may gagauing anomang magandang
gaua, sa touing daratnan tayo nang tueso, panganib 6 ea-
guipitan, lalong lalo na sa pag bangon sa hihigan, pag alis
sa bahay, pag pasoe sa simbahan, at bago tayo eumain at
matulog.
Dapat sandatahing palagui nang tauong Cristiano ang
Santa Cruz, sa pagca,t, naeueubeob na palagui nang ma-
nga eaauay. Ang mag sasaea, ang eantero, anloagui, at tayo
bagang lahat na, ay bago natin mulan ang anomang gaga-
uin, ay mag Cruz muna, sa pagca,t, ang Cruz na parang
bandila nang tauong Cristiano; ay iuuna sa lahat; nguni la-
long nadarapat gauin, pag bangon sa hihigan; at siyang ma-
ngunguna sa tanang gagauin sa arao na iyon; bago umalis
)
( lirt
( 19
Sa Cruz nag tagumpay si Oristo sa dernonio, sa pagea,t,
diyan pinaui nang eaniyang mahal na dugo ang eamatayan,
na itinitie nang ating easalanan, na siyang iquinagahis sa
atin nang demonio. Sa pag tatagumpay ni Jesucristo sa Cruz,
ay inagao sa demonio ang malupit na eapangyarihan na ipi-
nag hahari sa sangeatauohan (GaL 2. 15). Sa Cruz nag ta-
gumpay sa mundo, sa pagca,t, hinamae ang eaniyang ea-
yamanan, eahunghangan at eaparangalanan, at namatay sa
Cruz na hubad na hubad. Nag tagumpay sa eatao-an, sa pag-
ca,t, ang eaniyang catao-a,t, sampon nang manga pita ay
ipinaeo sa Cruz. Dinguin ninyo naman ang manga mahal na
uieang guinagamit sa pag samba,t, pag halie sa Cruz. Aco,i,
sumasamba,t, nag pupuri sa iyo, Panginoong eong Jesucristo,
at sinaeop mo ang mundo nang iyong Santa Cruz.
Ang Cruz, na sa ley ni Moyses, ay talinghaga nang sumpa
(Deuth. 21. 32 J, mula nang eamatayan ni Jesucristo, at di-
liguin nang eaniyang mahal na dugo, ay naguing talinghaga
naman nang sinta,t- pag ibig. Ang Cruz ni Jesucristo ay pa-
rang isang mahal na easulatan, na quinapapalamnan nang
hirap at saquit na eaniyang tiniis sa pag tubos sa tauo. Ting-
ni, Gristiano, eun di mo paeamamahalin itong mahal na ea-
hoy na quinabitinan nang Mananaeop sa mundo. Atin nga-
ning yaeapin, hageang ulit ulitin sa arao arao, at paeama-
halin ang Cruz na eagalang galang, na sa oras nang eama-
tayan idarampi sa ating manga barde na labi. Tayo ay mag
paearue-ha, at mag paeahirap na tiquis sa ating eatao-an, at
mag saquit gumaua nang eabanalang natatalinghaga sa Cruz,
nang tayo,i, quilalaning manga anae sa Cruz, masintahin sa
Cruz, tinubos sa Cruz, sa oras nang pag hohoeom sa atin
nang Dios na namatay sa Cruz, at paeundangan sa eaniyang
Cruz, ay papasuquiti tayo sa eaiHyang ealoualhatiang ualang
hangan. Amen.
^W^^M^
(199)
Itong manga easaysayang easunod,cahima,t, iba ang pagea hahanay, na
naquiquibucod sa nanga uunang aral, at palibhasa,i, pagpapa unaua la-
mang nang manga eagayanan sa pananalangin, nang manga eahulugan
nang pitong eahigiang^napapalaman sa Ama uamin, at nang manga pu
nong sinasampalatayanan, ay aquin din ipinalimbag, at inaasahan na
paquiquinabangan nangmalulugding bumasa. Nauueol diain na ipalimbag
nang bueod, nguni at sa pagea lalaqui ang gugol, eaya ilinangeap at isi-
nunod sa nanga uunang aral.
UNANG CASAYSAYAN.
( 202
isa riog ealibangan, sa pagea,t, nabibitiuan natin ang eata-
imtiman, at ang nahaharap ay ang pag pipilit itaimtim sa loob
ang pananalangin. Tunay nga,t, sa easam-ang palad nati,i, ang
saquit naito,i,cacambal nang easalauangoriginal nanag bibigay
gulo sa ating bait at alaala; datapoua,t, isa rin namang eatoto-
hanan na sa ating caloloua,i, natira ang ieang bahagui nang
eatutubo niyang eapangyarihan, na hindi naagao nang ori-
ginal na sala. Itong eapangyarihang ito ay dapat garnitin sa
pag tataimtim sa loob nang pananalangin, at houag mag-
paealibang na tiquis. Ang eahbangan na di tinitiquis ay di
naeasisira sa pananalangin. Cun eailangan ang eataimtiman
sa pag dalangin sa Dios, ay eailangan din naman ang
( 205
babaye, na lalo at mahiguit sa dili pag imie sa una niyang
daing? Ga uari sueat damdamin, sa pagca,t, tila uala nang
sueat pang asahan siya, palibhasa,i, di siya taga Israel, eun
di Cananea; datapoua,t, itong babayeng eaguila guilalas, sa
lugar na malupaypay ang loob, ay lalong pinag tibay; nag
tulin nang pag laead, nag sumagui sa earamihan nang tauo,
naquiguiit sa manga Ap6stoles, humarap sa eay Jesucristo,
nag patirapa sa eaniyang paanan, sumamba,t, inulit aug
una niyang daing: Panginoong eo, saelolohan mo aeo.
Sa gayong pag sampalatayang eaguila guilalas, sa gayong
pananalig na sadyaug tibay nitong babayeng Gananea, sa
gayong pag aamo among sueat maealunos sa lalong mati-
gas na loob, sa gayong eahapis hapis na pag papatirapa,i,
ang dibdib nitong ating Poon ay ga uari hindi rin ma-
bagbag. Tinugon ang Cananea at uiniea: hindi eatampa-
tan aniya, na ang tinapay na ipinaeain nang Ama sa
eaniyang manga anae ay hauaca,t, itapon sa manga aso.
^Alin eayang dibdib na eatibay tibayan ang di malu-
paypay at di mangbinaua sa gayong eatigas na sagot?
Gayon man itong babayeng eataeataea, itong uliran nang
pananalig, sa sagot na iyo,i, dobn din humango nang
malaquing pag asa. Sa pageaea lugmoe ay di rin nag
tindig, tumutol ea agad sa tugon ni Jesucristo, at ang
ipinaeli: totoo Poon co,t, hindi eatampatan na ang tinapay
nang anae ay ibigay sa aso; datapoua,t, totoo rin naman
na ang quinacain nang mumunting aso,i, ang pirapirasong
tinapay na nalaglag sa dulang nang eanilang Panginoon.
jO babayel laqui nang pag sampalataya mo! ang tugon ni
Jesucristo. Ipinag eaealoob eo na ang eahingian mo. Caya sa
oras ding yaon ay gumaling ang eaniyang anae. Ito, masinta-
hing ealoloua, ang uliran nang pananalig, na ipinaquita sa iyo
ni Jesucristo, at nang pag eunan mong halirabaua, at nang
mapag quilala mo naman ang napapaquinabang sa matamang
pananalangin. Cun di inulit ulit nitong masintahing Ina ang
eaniyang daing sa eay Jesucristo, eun sa matitigas na uieang
isinagot sa eaniya ay ga naug hinampo, di disin gumaling
ang eaniyang Anae, di pinaquinabangan sana ang eaniyang
dalangin. Itong babayeng Cananea, ang ibig eo disin na iyong
tularan sa pag titiyaga nang pag tauag sa Dios. Gun baga
sacali,t, nahulog eang minsan sa casalana,i, napaealugmoe ea
na, ibig mong bumango,i, di ea maeabangon: hatol eo sa
iyoug tumauag ea sa Dios, Cun sa tinauag tauag mong inu-
(206)
ulit ulit, loob mo,i, eapitdin sa pag cacasala,i, houag mang
hinampo mamintaeasi ea sa Ina nang aua, humingi ea sa
eaniyang ieao ay idulog sa eaniyang Anae na sinta, para
nang
Cananea, at ihingi ea
idulog nang manga diseipulos itong
nang graeiang ieapag babalie loob mo. Cun maea sacali,t,
ito ma,i, gauin mo,i, na darapa ea rin sa gauang
masamk,
at ang itinutueso sa iyo nang demonio,i, di na dimrmgig
nang Panginoong Dios ang tinauag tauag mo,t, nag papa-
baya nang mapaeasamk ea dahil sa maraming pag eaeasala
mo: sa parayang ito,i, houag maniuala, at ang lbig mya,i,
mag patiuaeal ea. Ulit ulitin mo rin ang pag dalangin mo,
at ieao ay maniualang diniringig ea rin nang
Pangmoong
Dios; at eun magpa ngayo,i, ang pag babalie loob na hini-
hingi mo,i, di mo quinacamtan, ay tinitieman nang Dios ang
pananalig mo sa eaniyang aua, nang mag tiyaga eang du-
maing sa eaniya. Tiquis inililiban ang pag eaealoob nang
hinihingi mo,t, naug maquilala mo ang earupuean mo, ang
hirap nang pag babangon, eun marapa na sa vicio, at nang
mahalin mo naman ang graeiang ieapag babagong buhay,
na ipag eaealoob sa iyo, at di mo na hamae hamaquin aug
mag easalang gaua. Caya nang di ea manatag sa vicio, ay
ulit ulitin mo ang iyong pag daing sa Panginoong
Dios,
207
(
(211
ICALAUANG GASAYSAYAN.
lupa,i, ang Dios, at siya ang nag hahari sa lahat nang tauo
(P.5.46. 89J. Ang iealaua,i, ang pag haharing bueod sa ma-
nga Gristianos, at ang ipinag hahari nang Dios sa canila,i,
ang pananampalataya,t, ang pananalig. Sa maeatouid ay nag
hahari ang Dios sa boong Santa Iglesia, na sa Santo Evan-
gelio,i, tinatauag na eaharian nang Dios at eaharian nang
langit. Ang icatlo,i, ang pag hahari nang Dios sa manga
Oistianos na nasa graeia. Dito,i, ang ipinag hahari nang
Dios ay ang graeia at pag ibig. Ayon dito sa ieatlong eahu-
logan nitong uieang eaharian nang Dios, ay di nag hahari
ang Dios sa manga Gristianong na sa easalanan, eun di sa
nasa graeia, sa pagca,t, sa nanga sa easalanan ay ang
demonio ang nag hahari, at di ang Dios, sa maeatouid sila,
ay di eampon nang Dios, eundi eampon nang demonio.
Cahapis hapis ang paeampon ang tauo sa demonio. Da-
tapoua,t, sa ealolouang nasa sa gracia,i, ang nag hahari ay
ang Dios. Itong eahariang ito, at ang eaharian nang langit,
ang hinihingi natin dito sa iealauang eahingiang napapala-
man sa Ama namin.
Ang ieatlong eahingian, ay Sundin namin ang loob mo dito
sa lupa, para nang sa langit.
( 215
liguid sa eabilugan nang lupa, rninsan ma,i, bindi sumouay
sa guhit na itinuro sa eanila nang Dios. Ang dagat na la-
guing sinisibulan nang matataas na daluyong, na tila nag
babalang lumusob sa lupa, ay eahit buhangin lamang ang
dalampasigang iquinobcob nang Dios sa eaniya, ay iguina-
galang di,t, di linalampasan. Anopa nga,t, ang langit ang
lupa, at ang boong quinapal, mula nang lalangin, ay su-
musunod at di sumusouay sa ipinag utos sa eanila. At eun
nang una,i, itiniguil na minsan nang arao ang eaniyang
pag laead, at di ipinaquita nang bouan ang eaniyang liua-
nag, yao,i, di pag souay, eundi pag sunod sa bagong ipi-
nag utos nang may gaua sa eauila. Ang tauo nga lamang
na may bait, na lalong daquila at mahal ang eaniyang ea-
tungeulang sumunod sa ealooban nang Dios, ay siya namang
nag papaeasouay. Datapoua,t, hindi ang tauong linalang nang
Dios, eundi ang tauong sinira nang easalanang original, ang
siyang sumusouay. Mula nang masira ang tauo nang easala-
nang minana sa unang magulang, ang mundo,i, naguing
mundo nang pag souay sa utos nang Dios; tayong manga
eulang palad na anae nang maeasalanang magulang, ay
napa hilig na lubha sa pag souay sa utos nang Dios, na
siya na nating pinag earatihan. Gaya eailangan natin ang
tulong nang langit, ang masaganang graeiang ipag tatagum-
pay dito sa ugaling pagea masouain natin, at nang tayo
nama,i, maguing masunorin. Itong manga tulong na ito
nang Dios, ang hinihingi natin dito sa ieatlong eahingiang
napapalaman sa Ama namin, at nang matutuhan nating sun-
din ang ealooban nang Dios dito sa lupa,i, para nang pag
-sunod sa langit nang manga maloualhati
^Datapoua,t, magagaua eaya baga natin ang gayong pag
sunod? Totoo,t, hindi, sa pagea,t, sa langit ay ualang ibang
ealoobang sinusunod. eundi ang sa Dios: at ang sang la-
ngitang Angeles at Santos, ay ualang ibang toua eundi ang
sumunod, at maquitang masunod ang ealooban nang Dios.
Datapoua,t, dito sa ibabao i^ang lupa, mula nang mag ea-
sala Adan, ay di na mangyaring magaua nang sinomang
si
IOATLONG OASAYSAYAN.
( 221
patauad tayo,i, hindi naman
tayo patatauarin nang Dios, ca-
hi,t,sa arao arao, at sa oras oras ay ating uieain sa Dios:
patauarin mo eami nang aming manga utang,
Aquing ipauunaua narnan sa inyo, na eun naeapag pautang
eayo nang salapl, 6 ano rnang bagay sa inyong eapoua, ay
di rnan ninyo singilin, ay di ninyo ipag eaeasala, at eun in-
yong ipatauad, ay lalong rnalaquing eabanalan. Ito,i, ipina-
aaninao co,t, sa pagea rnarami ang rtag eaeamali na inaaring
easalanan ang hindi maningil sa nageaea utang.
Ang ieanim na eahingiang napapalaman sa Ama namin,
ay; Houag mo eaming ipahintulot sa tueso, & Ano eaya ang
hinihingi natin dito sa ieanim na eahingian? Ang tayo,i, houag
pabayaan nang Dios na mahulog sa masasamang panimdim,
at dil&ng tueso nang demonio na nag susumaquit na tayo,i,
mahulog sa easalanan.
Cun sa iealimang cahingia,i, hinihingi natin na tayo,i, pa*
tauarin sa ating manga easalanan, dito,i, hinihingi naman
natin sa Dios, na alalayan nang eaniyang eamay na mapag
tangquilic ang ating earupoean, nang di tayo mag easalang
muli: eaya dito sa ieanim ay hinihingi natin, na tayo,i, houag
ipahintulot sa tueso, Sa paquiquilaban sa tucso,i, tantong
eailangan natin ang tulong nang Dios, at eun di tayo tulu-
ngan nang Dios, ay eapilitang mapapanganyaya tayo. Ang
pagea buhay nang tauo dito sa ibabao nang lupa, ang uiea
nang Santo Job. (Job. e, 7. v, 1.), ay isang paquiquipag ba-
eang palagui. Gapilitang tayo,i, maquiquipag baea sa mundo,
sa demonio, at sa sariling eatao-an. Ang itinutueso sa atin
nang mundo,i, ang manga eayamanan, earangalan, eatouaan,
ealibaugan, masasamang halimbaua, modang mahahalay, at
iba,t, iba pang easalanang naeapag bibigay easalauan. Ang iti-
nutueso nang deftionio,i, ang manga caligayaha,t, ealae-han
sa mundo, na ipinaquiquita sa atin, at inilalamuyot sa atin,
iyong manga uieang itinueso eay Jesucristo sa desierto {Math,
e. 4. v. 9.): ang lahat nang ito,i, ibibigay eo sa iyo, eun
manieluhod ca,t, sumamba sa aquin. Pinipilit din namang
iguiit sa atin ang maruruming panimdim, manga masasamang
banta at iba,t, iba pang manga lieong isip. Sa eahuli huli-
ha,i, ang ating malupit na eatao-an, ay manunueso naman;
palaguing lumiligalig sa ealoloua, sa oras oras, sa arao arao
ay di nag huhumpay, nag pupumilit na tayo,i, pumayag sa
eaniyang masasamaug pita. ^Saan eaya baga eueuha tayo
nang laeas na ipaquiquipag laban sa ganitong pag babaeang
)
( 222
di nag eaeaparis ang laeas at tapang nang mageaea auay;
sila,i, mat^tapang, tayo,i, manga douag, sila,i, malalaeas at
di nag sasaua, matatalo mo ngayo,i, mamaya,i, uulit, tayo,i,
mahihina,t, madaling mag saud, eun manalo ngayon mama-
ya,i, matatalo, ^papaano eaya na ang pag tatagumpay, ay
maguiguing atin sa isang pag babaeang labis nang louat,
hindi mag huhumpay, hindi mag tatapus eun di easabay nang
buhay? Sa ganitong pag*babaea,i, ualang pag sala na tayo,i,
di magagahis, di mapapanganyaya, eun di ang maeapangya-
rihang eamay nang Dios ang sumaelolo sa atin. Caya dito,i,
hinihingi natin sa eaniya na tayo,i, houag ipahintulot na ma-
hulog sa tueso. Itong manga uieang houag mo eaming ipa~
hintulot sa tueso, ay dapat uieaing taimtim sa puso, sa pagba,t,
tueso ang humihieayat sa atin sa easalanan, at easalanan ang
ating ieapapaeasamk Datapoua,t, aquing ipinauunaua, na di
hinihingi natin na tayo,i, iligtas sa tueso, eundi ang tayo,i,
houag mahulog sa easalanan, eun dumating ang tueso. Ang
tucso,i, hindi easalanan, eundi ang pahinuhod sa tueso. Ang
tucso,i, isang pag hieayat sa easalanan, eaya eun ang tucso,i,
di natin hinahanap, dili quinucusa, di iniibig, eundi iniilagan at
pinag lalabanan, hindi ipag eaeasala, eundi bageus nangang
ieararapat sa Dios.
Ang ieapitong eahingiang napapalaman sa Amd namin,
ay ladya mo eami sa dilang masamd. Dito,i, hinihingi na-
tin na tayo,i, ipag adya sa dilang easam-an, sa dilang pa-
nganib na ieapapanganyaya nang caloloua,t, eatao-an.
29
(226)
ICAAPAT NA CASAYSAYAN,
( 227
tayo,i, rnanood sa eauiliuiling mue-ha nang Dios, ay raaqui-
quilala natin ang Dios; datapoua,t, di rin matataroe nang
ating bait ang eaniyang pagea Dios. Ang eadunung dunu-
ngang Angel, cahinia,t, Areangel, ay di maeasasagot nang
tama at tapat na sagot sa tanong, na eun sino eaya ang Dios.
Si Padre Astete na tnay gaua nang Oateeismo, 6 tanungan,
cahima,t, marunong at matalas ang isip, sa pag sasalaysay
nang sagot sa tanong na ito, ay parang isang batang garil
na mangusap. Uiniuiea na Isang daauilang bagay, eamahal
mahalan at eahanga hanga, na di mapag isip at di maipag
sulit, sa di pa magea siya sa eaniyang loob, ay ang idinug-
tong pa,i, isang Panginoong ualang hangan, datapoua,t, hindi
masabi eung anong Panginoon ito, at eun papaano ang pag-
ea Dios nang Dios. Sa isiniinod na uiea: nang pagea galing,
nang earunungan at eapangyarihan, punong pinag mulan, at
eaoouian nang lahat na guinaua niya, ay naquiquilala na sa
di mangyaring masabi aug pagea Dios nang Dios, ay ang
tinutungo,i, ang eagalingan, eapangyarihan, earunungan, at
ang siya,i, pune), mula, at eaoouian nang boong quiuapal.
Ang uiea nang Amang si San Agustin, ay eun ipaparis natin
sa linaqui laqui nang langit at lupa, ay malaqui ring di sa-
pala ang Panginoong Dios, eun sa cariquitan nang arao, buan,
bitoin, at dilang astros, ay magandang di sa pala ang Pa-
nginoong Dios; eun sa earunungan uang lahat na manga An-
geles at tauo, ay uala ring maeaparis ang earunuugan nang
Panginoong Dios; eun sa eabutihan, eagalingan, at eabana-
*
( 232
piliteang mabuhay sa graeia at nang tnamatay ea sa graeia.
Sa arao arao, ay hingin mo sa Dios, at sa iyong pag hingi
pintaeasinin mo si Guinoong Santa Maria, at nang papa-
guing dapatin ea sa daquilang graeia, na ieapananatili mo
sa eabanalan. At ieao,i, umasa na ipag eaealoob sa iyo
nang Panginoong Dios itong graeiang ito, na ieararapat
mong mag eamit nang ealoualhatian, na di ipinag eaealoob
eun di sa nananatili sa eabanalan.
(233)
IGALIMANG OASAYSATAN.
( 235
Maria, Tirgen nang di pa nanganganae, Virgen sa panga-
nganae, at Virgen din narnan, nang maeapanganae na. Vir-
gen nang di pa naganganae, sa pagea,t, iuihaudog sa Pangi-
noong Dios, at ipinangaeo ang eaniyang pagea virgen. Virgen
sa panganganae, sa pagea isinalin ni Jesueristo sa eaniyang
eatao-an ang biyayang pananaimtim nang eaniyang ealoual-
hatian, na maeapapasoe 6 maeapag daraan sa alin mang ba-
gay, eahi,t, sadyang tigas na para nang diamante; eaya di
nag damdam ang Inang mapalad sa panganganae na yaon, at
di naman nag malio ang eaniyang pagea virgen. Ang pagea
virgen ni Maria sa panganganae na ito, ay maipag hahalirn-
baua sa isang bubog, na eun tamaan nang sieat nang arao,
ay linalampasan nang liuanag, datapoua, hindi nababasag,
at hindi mabaeasan nang cahi,t, munting lamat Ang Vir-
geng Ina,i, gayon din natnan, pinasoe pinamahayan nang
Dios na arao nang justicia, at sinilangan; nguni,t, liindi na-
basag at hindi nabaeasan nang cahi,t, munting lamat, ang
bubog, nang eaniyang pagea virgen. Virgen din narnan, nang
maeapanganae na, at eapilitang matutupad, ang hula nang
Profeta Exequiel na sumulat (Exeq, 44, 2.): itoug pintuaug
ito,i, hindi niabubuesan, sa pagca,t, pinag daanau nang Pa-
nginoong Dios nang Israel.
Ang ieatlo,i, su\mampalataya, na ang ating Panginoong Je-
sueristo pinapag casaquit, at namatay saeop sa ating manga
easalanan.
Ang Anae nang Dios na nag eatao-an tauo, at paeay nang
loob na bayaran nang eaniyaug dugo at buhay ang ating
manga easalanang utang sa Dios Amang pinag easalanan,
nang siya,i, sangol pa ay ipinaquilala na, na di eaguinhaua-
ban eun di pagea casaquit ang ipinanaog dito sa lupa. Hin-
di napa Anae sa isang hari, eun di sa isang anlouagui; hindi
piniling panganaean sa eaniya ang isang doradong Palaeio,
eun di isang yungib na silungan nang manga hayop; hindi
na pasalig sa isang hihigang guinto, eun di sa isang sabsa-
ban. Nang ieaualong arao nang eaniyang pag silang sa tna-
liuanag, ay pinatulo ang dugong ibububo sa Cruz. Nang
maieapat na puong arao napahain sa Amang Dios sa pagea
casaquit, at di iba ang nag hain, eun di ang Ina niyang
Virgen! Maearaang ilang arao, ay ipinag usig ni Herodes ang
eaniyang buhay; linoob niya na itanan siya, isagui sa init
nang arao at lamig nang gabi,nang laebayin niya ang eaharian
nang Egipto. Nang masapit na ang edad na tatlong puoug
(236)
taoo, ay nagayunar na apat na puong arao na di eumain,
at di uminom man, at nag tiis nang mala-
cahi,t, eainunti
quing eagutoman. Nang mangaral na,i, pinag laebay
siya,i,
ang Judea, Galilea, Samaria, nag palipat Mpat sa iba,t, ibang
Giudad, iba,t, ibang bayan,at ang hinahanap ay maeasalanan,
isinabog sa nadidimlang manga ealoloua ang maliuanag na
aral: ipinangangaral ang pag ibig sa Dios at sa eapoua tauo y
( 238
ang inyoog eahihinatnang ^Ano eaya baga ang inyong ui-
uieain? jAy at tapus na ang panahon nang pag sisisi,t, pag
tauag sa Dios! jAy! at tapus na ang panahon nang aua, at
ngayo,i, panahon na nang Justicia! jSa aba aya ninyo, eun
ngayo,i, panahon pa nang pag hanap sa Dios, ay di ninyo pag
hanapin! jSa aba aya ninyo, eun aayao ninyong hanapin ang
Dios, euu di sa eapanahonan na di na masusundoan! At ea
yong tnanga banal, na yumayaeap na palagui sa Cruz ni
Jesucristo: cayo,i, magtiyaga,t, di na malalaon at uiuieain sa
inyo: Gonsummatum est: tapus na ang tiuie, tapus na ang pag
aayunar, tapus na ang luha, tapus na ang saquit at earoua-
haguinan: cayo,i, papanao na sa mundong bayan nang ea-
dimlan, sisieat na sa inyo ang arao nang Justicia, at cayo,i,
bibig yan nang ealiuanagan na ipinag ealoob sa manga banal
na hinango sa limbo.
Ang sumampalataya, na ang ating Panginoong Je-
ieapat,
ay nanaog sa manga inriemo, at hinango niya doon
sueristo,
ang manga ealolouang nag hihintay nang mahal na pag da-
ting niya.
Apat ang iuriernong pinasasampalatayanan sa atin nang
Santa Iglesia. Ang iniierno nang manga hunghang, ang pur-
gatorio, ang limbo uang manga saugol, at ang limbo nang
manga banal 6 Seno ni Abraan. Ang inrierno nang manga
hunghang, ay ang intierno naug manga Angeles na luma-
bag sa Dios at manga 'tauong maeasalanan, at doon pinaru-
rusahan nang eabagsiean nang Dios naiig dusang ualang han-
gan. Ang purgatorio,i, ang lugar na pinag paparusahan sa
manga banal na nanga matay sa graeia, na may easalanang
mumunti, ay doon nila pinag durusahan, 6 di pa eaya naeapag
eaeauas nang boong eauas sa daquilang easalanan na ipinatauad
na nang Dios. Ang limbo,i, isang lugar na pinag lalag-yan nang
Dios sa manga sangol na namamatay, na di nabibinyagan;
aug Seno ni Abraan, 6 limbo nang manga banal, ay ang
pinag lag-yan sa manga banal sa una, nang di pa tayo na-
sasaeop nang ating Panginoong Jesucristo.
Dito sa apat na inrierno, ay apat na bagay na easalanan
ang pinag durusahan. Sa inrierno nang manga huughang,
ay easalanang daquila ang pinag durusahan nang dusang|ua-
lang hangan; sa purgatorio ang pinag durusahan, ay ang
easalanang mulnunti, 6 ang manga easalanang daquila, na
eun mapag sisihan ,na nang manga banal dito sa buhay na
ito, at ipatauad na sa eanila nang Dios ayon sa sala, ay ang
)
( 239
manga parusang may eatapusan na ueol sa manga easala-
nang iyou, ay
doon nila tinitiis, at hindi sila mahahango
doon, hangan di napag eaeauasan nang boong eauas: sa
Seno ni Abraan, ang pinag durusahan ay ang easalanang
original nang manga banal sa una. Isa sa manga parusa
sa easalanang ito, ay ang di pagea panood sa mue-ha nang
Dios, hangan di mangyayaring matubos nang ating Manana
eop ang sang eatauohan nang eaniyang dugo,t, buhay.
Dito sa Seno ni Abraan nanaog ang ating Panginoong
Jesucristo, eapagea matay sa Cruz, at pinapag loualhati ang
manga ealolouang nag hihintay nang mahal na pag dating
niya. Sa pagea matay na ito, cahitna,t, magea hiualay ang
ealoloua,t, eatao-an, datapoua,t, ang pagea Dios niya ay
lumalangeap din. Galangeap naug eatao-ang nabitin sa Cruz,
at napalagay sa libingan, at nang ealolouaug nanaog sa
limbo. Itong pag laugeap na ito nang pagea Dios uaug
ating Panginoong Jesucristo sa nagea hiualay na caloloua,t,
eatao-an, ay maipag hahalimbaua sa pag bunot nang isaug
soldado nang espada sa bayna, 6 ealoban: ang espada,t,
bayna,i, magea hiualay man, ay nageaea pisan din sa eatao-
au naug soldado, na ang hauae sa eanau ay ang espada,
sa caliua,i, ang bayna. Gayon ang pagea Dios nang ating
Pangiuoong Jesucristo, na ealangeap nang caloloua,t, ea-
tao-an, naug nabubuhay pa, ay nang siya,i, mamatay na,i,
itoug ealoloua,t, eatao-an ay nagea hiualay man ay di rin
hiniualayan nang eaniyang pagea Dios
Sa pag panaog nang ating Pauginoong Jesucristo s^ Seno
ni Abraan. ^sino eaya baga ang maeapag susulit nang to
uang quinamtan nang manga Santos Patriareas, Protetas,
at lahat nang Santos sa lumang testamento? Dito na naquita
ni Adan at ni Eva, ang masintahing Manauaeop, eanilang
hinint&y hintay na apat na libong taon na mag bueas nang
langit ua eanilang siuadhau, ang eanilang apo na hiningi sa
Dios Ama, na papanaoguin, at nang sila,i, maligtas sa ea-
salanang isinambulat uila sa mundo. Ang mabait na Abel,
aiig banal na Noe, ang masunuring Isaae aug masiutahing
Ja%ob, ang malinis na Jose, ang matiisiug Job, si Abraan,
si Moyses, si Davad, si Manases, si Josias, at lahat nang
baual, dito sa arao na ito, ay nangag toualhating manood
sa Anae nang Dios, sa Mesias na pinag buntuhang hininga,t,
iiininging mahabang pauahon. Naquita ni San Jose, na nag
tatagumpay sa caraataya,t, sa intierno ang eaniyang ina-
(240)
anae na pinag uusig nang manga Judios nang eaniyang iuan
sa mundo. Naquita nang Santo Bautista na ipinag tata-
gumpay at ipinag diriuang nang manga Angeles ang Cor-
dero nang Dios, na eaniyang ibinalita sa mundo at binin-
yagan sa ilog nang Jordan. Capag pasoe sa limbo nang
ating Panginoong Jesucristo ang lugar na yao,i, naguing
paraisong sinieatan nang arao nang Justicia, na nag liliuanag
at nag bigay liuanag sa manga banal, at mag mula noo,i, lu-
muloualbati sila, hangang sa nalipat sa paraiso nang ealoual-
hatian. Dito sa limbong pinanaogan nang ating Panginoong
Jesucristo, ay tumahang tatlong arao, hangang sa nabuhay
na nag oli.
Ang iealima sumampalataya na ang ating Panginoong Je-
sueristo, nang maieatlong arao, ay nabuhay na nag oll.
Nang Domingo, arao na ieatlo nang pag eamatay nang
ating Panginoong Jesucristo, nang nag bubueang liuayuay,
ay siyang pag panao sa limbo, casama,i, earamihang bihag,
na tinubos nang dugo nang eaniyang testamento. Gayon ang
hula nang Profeta Zacarias (e. 9. v. 11.). Ang eatao ang
eahambal hambal, titigan, butas ang dalauang eamay at da-
lauang paa, may sugat ang dibdib, may sugat ang puso,
ang ulo ay tadtad uang maraming sugat, na cahi,t, maliliit
ay malalalim, sugat na isinugat nang lieao lieao na eoronang
tinie, na nangag baonan, ang buhoe ay gusot na gusot
at natitigmae nang namumuong dugo, yaong eatao-an ana-
quing ualang easalanan na quinabuntuhan nang galit nang
Dios sa maeasalanan, ay pinasoe nang lumoloualhating ea-
loloua ni Jesucristo, binig-yan nang bagong buhay, sinalinan
nang ealoualhatian, at capagcoua,i, lumabas, na nag uaua
gui sa baonan, na hindi man naquilos yaong batong dalig
na nacatataquip.
Ang ealoloua nang ating Panginoong Jesucristo ay lumo
loualhati man mag mula sa unang sandaling ipinaqui pag isa
nang Dios Anae sa eaniyang persona, nang mag eatao an
tauo, ay di binahangan nang eaniyang ealoualhatian ang ea-
niyang eatao-an, at palibhasa nga,i, ang ipinanaog dito sa
lupa, ay ang pag titiis nang di mamageanong saquit at ea-
paitpaitangeamatayan. Datapoua ngayon, naang eamahalma-
halang ealoloua ay dumadatig 6 pumipisan sa eatao an, at
nang mabuhay na mag oli, at di na mamamatay magpa eai-
lan man, ay sinalinan nang ealoualhatian, boong eapalaran,
boon ealigayahan.
(241)
Cun ang isang maloualhating ealoloua ay pumipisan sa ea-
tao-an, ay binibig-yan nang apat na biyayang eahalae-halae: ang
una,i, ang pagea ualang dalita, ang icalaua,i, ang pananaim-
tim 6 eataosar^, ang icatlo,i, ang ealiesihan, ang ieapat
ay ang ealiuanagan. Aquing ipaaaninao itong apat na biyaya.
Ang sinasabi na pagea ualang dalita, ay ang pag papala
nang Dios sa maloualhating ealoloua, na di na itulot da-
poan nang ano mang dalita, 6 hirap. Ang pananaimtim ay
parang isang eatalasan na maeaguiguiit, 6 maeapapasoe
sa anomang bagay, cahi,t, sad-yang tigas na para nang
batong diamante. Ang ealiesihan, ay isang eatulinan, na
para nang sa ating isip na naeapag lilipat lipat sa isang
quisap mata sa iba,t, ibang lugar. Ang ealiuanagan, ay ang
di matnageanong liuanag na daig ang liuanag nang buan
at arao, Tatlo rito sa manga biyayang ito, ang isinaling
saglit nang ating Panginoong Jesucristo sa eaniyang mahal
na eatao-an, nang di pa nagea easaquit. Isinalin ang ea-
liesihan, nang lumaead sa ibabao nang tubig na di lumu-
bog; ang pananaimtim ay nang ipanganae ni Santa Ma-
riaug Virgen, na di man nag maliu ang eaniyang pagea
virgen, ang ealiuanagan ay nang mag liuanag ang mue-ha
sa bundoe nang Tabor na eamue-ha ay arao, maputi ang
damit na ang eahalimbaua ay nag niningning na busilae;
ang di isinalin ay ang pagea ualang dalita, at nang ating
matalastas na eaieailan ma,i, nagagayae siya sa pag dada-
lita. Datapoua,t ngayong mabuhay na mag oli, ay isinaling
lahat, at di na maaalis magpa eailan man.
Nang mabuhay na nag oli, na easama ay earamihang
banal na hinango sa limbo, 6 Seno ni Abraan, ay napa-
quita sa minumut-yang lua, ang mue-ha at anyd ay ea-
galang galang na para nang di pa siya na mamatay, da-
tapoua,t, hindi pinaram ang manga pilat nang sugat nang
dibdib, eamay at paa. Piniguil at di ipinaquita ang biya-
yangealiuanagan, at di nasasabi na napaquitang nag liliuanag
sa looD nang apat na pouong arao, hangan sa umae-yat
sa langit. Gayon din nang paquita eay Magdalena at iba
pang Maria. Napaquita rin naman eay San Pedro at iba
paag Apostoles at diseipulos, at sa loob nang apat na pouong
arao, ay napaquitang maeailan, at sila ay pinahayagan nang
bagay sa eaharian nang Dios, ang uiea ni San Lueas (Art.
1. 3). Nang maieapat na pouong arao nang eaniyang pagea
buhay na mag oli, ay tinipon ang manga Ap6stoles at iba
31
(242)
pang discfpuloa na may isang daa,t, dalauang pouo, at
ipinag sama sila sampon nang mahal na Ina sa eaibuturan
nang bundoe nang 01ivete, af dito ang talagang pag pa-
paalaman aa eaniyang manga hirang nang pag ae-yat sa langit.
Ang ieanim, sumampalataya, na ang ating Panginoong
Jesucristo ay nae-yat sa langit, naluloeloe sa eanan nang
Dios Ama na maeapangyayari sa labat.
Ang ating Panginoong Jesucristo ay di ipinanhie sa l a ;
Dios Ama.
Yaong Inang mapalad, ang manga Apostoles at iba pang
diseipulos ay nanga eatingala sa langit, at di matutuhan ni-
laug alisin ang mata sa lugar na pinag daanan ni Jesus
wang pag panhie na iyon. Di eaguinsa guinsa,i, nanaog
ang dalauang Angeles, at nangusap sa eanila: &(> manga
tauong taga Galilea, ano ang dahila,t, nanga eatingala eayo?
lyang si Jesus na naquita ninyong umae-yat sa langit ay
maquit|uita ninyong uling mananaog, na para nang pagea
quita ninyongayong pa sa langit. Datapoua, ^ano eaya ang ea-
hulogan nitong uieang: ang ating Panginoong Jesucristo, ay na>
tuloeloe sa eanan nang Dios Ama, eun ang Dios ay ualang ea-
nan at ualang eatao-an? Ang eahulogan ay ito: ang ating Pa-
nginoong Jesucristo, sa pagea Dios niya ay sing-kmalhati rio
nang Dios Ama, sing isa sa eapangyarihan, sa eabagsiean, at
dilang bagay, at sa pagea tauo niya ay ualang easing lo\
^ialhati sa lahat nang lumoloualhati sa langit. Sa maea-touid,
(243)
ay ang ating Panginoong Jesucristo, ay ualaug eatulad s&
eapangyarihan, sa ealoualhatian, na daig ang ealoualhatian
nang nianga Angeles at ni Guinoong Santa Maria. Naqui-
tang rninsan ni San Estevan Protomartjr, na bueas ang
langit at napanood si Jesus, na natatayo sa eanan nang
Dios (Aet* 1. v. 55), at si San Juan naman sa eaniyang
Apoealipsis, ay nag sasabi (Apoe. 14. 1. 3. 4.) na naquita
itong Gordero nang Dios na naeatayo sa bundoe nang Sion,
easama^i, isang daa,t, apat na puo,t, apat na libong Virge-
nes, na easunod sunod saan man patungo. Sinasabing nalu-
loeloe, sa pagca,t, diya,i, parang suma sa Trono nang ea
niyang Imperio, at diyan nag hahari sa manga Angeles, sa
lahat nang tauo at boong quinapal, at pag dating nang pa-
nahong taeda nang Dios, ay diyan mag mumula, mananaog
sa lupa, na mag papaquita nang daquilang eapangyarihan^
at hohoeom sa nanga bubuhay at nanga matay ea tauo.
Ang ieapito, sumampalataya, na ang ating Panginoong Je-
sueristo, paririto,t, bohoeom sa nanga bubuhay at sa nanga
matay na tauo. Ang manga banal na tauo,i, gagantihin niya
nang ealoualhatian sa langit, at naeasunod sila nang manga
ntos niya, at ang manga di hanal, ay paeasasam-in sa iu-
iierno, at ang di sila sumuaod nang manga utos niya^ Amen,
Isang eatotohanang dapat nating sampalatayanan na ang
ating Panginoong Jesucristo ay mananaog dito sa lupa sa
eatapusan nang mundo, at hohoeom sa nanga bubuhay at
nanga matay na tauo; sa maeatouid, ay sa manga banal na
nanga matay sa graeia, at sa manga hunghang na nanga
matay sa easalanan. Datapoua,t, uala isa mang naeaaalarn,
sa manga Angeles ma,t, sa manga tauo, eun eailan matatapus
ang mundo, Uala eun di ang Dios ang naeaaalam. Angjna-
tatalastas lamang natin, ay ang mundo,i, matatapus^ at^ea-
pageatapus, ay gagauin ang pag hohoeom sa lahat
<iDatapoua,t, ano eaya ang cadahilana,t, gagauin pa itong
pag hohoeom na ito, eun eapag eamatay nang baua,t, isang
tauo ay hinohoeoman at hinahatulan nang hatol, na di na
mababago sa eaieailan man? Loob nang Dios ang gauin itong
iealauang pag hohoeom, eaya di dapat nating saliesiquin;
ang dapat nating gauin, ay itungo ang ating ulo sa eagalang
galangj oa earunungan nang Dios. Gayon mau, raay manga
matouid na ating napag aaninao, rra siyang pinag eaeadahi-
lanan nang huling pag hohoeom. Ang uiia una,i, ipatatan-
yag sa saogeatauohan ang Justicia at earunungan n&ng Dios^
(244)
at mang hihiganti sa manga hunghang, na sumisiphayo,t,
nag uupasala madlang bagay, na dinatataroe nang
sa eaniya sa
eanilang bait. Gayon ang pahayag nang Apostol San Judas
(Ep. v. 10.), Diyan matatanto, na aug lahat na nangyari
dito sa mundo, ay ealoobang paua nang Dios, at ipinanutong
lihim nang eaniyang earunungan sa eagalingan. Diyan ma-
tatalastas ang cadahilaua,t, gumiguinhauang madalas ang tna-
easalanan, at ang manga banal ay pinag uusig nang saquit.
Mapag quiquilala ang eapangyarihan nang Dios, na sampong
sa easamau ay nunuha nang eagalingan.
Ang icalaua,i ipanghihiganti ang cabaita,t, easantosan nang
banal na siniphayo nang maiulupit na tauo, at isisisi sa ma-
easalanan ang eaniyaug easam-an.
Ang mundo ay isaug bayan nang eadiliman, na ualang
pagea aninauan: ang nangyayari sa banal ay gayon ding naug-
yayari sa maeasalanan, at ang caraniua,i, ang masasamk,i, na-
bubuhay sa eaguinhauahan, at ang mabubuti,i, lumulubog sa
eahirapan. Datapoua,t, saarao na yaong arao nang ealiuanagan
ay gagauin nang Dios aug eaniyang pagea Justicia, ibibigay
sa banal ang carangala,t, eapurihang ueol, at sa masam&,i,
eadouahaguinan. Ang icatlo,i, ibibigay ang tapat na ganti
sa caloloua,t, eatao-an nang tauo. Cun ang tauo,i, nama-
matay, aug ealoloua lamang ang tumatangap nang gauting
ueol sa eabanalan, 6 sa easalanan, at ang cataua,i, nabubu-
loe na di naeatatangap nitoug ganting ito. Datapo-
sa lupa,
ua,t, huling pag hohoeom, ang eatao-ang easamang gu-
sa
maua nang eabanalan, 6 easalanan, ay eaeasamahin naman
sa ealoualhatian, 6 eahirapan. Ang ieapat, ay pupuspusin
nang Panginoong Dios ang ganti sa manga baual at sa ma
easalanan. Ang magagandang gaua nang manga banal na
nag hibigay nang magandang halimbaua, at naeaaaeay sa
magaling hangang sa huling arao, ay mauululan naman ang
bigay na ganti sa gayong eabanalan. Gayon diu naman ang
manga easalanang sumisira, at sisira hangang sa holing arao,
ay madadagdagan naman ang eahirapang parusa. Ang lahat
naug vicio, ang casaquiman sa salapi, ang sumpa,t, tu-
ngayao, na pinag earatihan nang isang magulang, minamana
nang anae, minamana nang apo,t, nageaea salin salin sa ea-
apo apohan, bueod sa parusang bigay nang Dios eun ma-
roatay, ay madaragdagan at mauululan sa huliug arao. Aug
oiagagandang aral, ang magagandang halimbaua nang ma-
nga Ap6stole8, manga Santos Padres, at iba,t, iba pang ba-
(245)
nal na ating ngayong minana,t, pinaquiquinabangan, at pa-
quiquinabangan hangang sa hulingarao, dito sa arao na ito,i,
gagantihin nang Dios, satnpon nang eahulihulihang paquina-
bang sa eanilang aral at gauang magaling, at pag durusa-
han naman ang masamdug gaua at sampon nang eahulihu
lihang ese&ndalong easunod nang masam&ng gaua. Gagauin
nang Dios ang iealauang pag hohoeom dahilan dito sa ma-
nga bagay na ito, at iba,t, iba pang dahilang di natin na
tatalastas.
Dalauang pag panaog ang ibinalita sa lumang testamento
nang manga Profetas. Ang isa,i, ang pag saeop sa mundo,
at aug icalaua,i, ang pag hohoeom. Ang una,i, naganap na,
at ang icalaua,i, hindi pa. Ang manga tandang nanguna sa
uuang pag panaog, ay pauang aua, at ang mangunguna sa
icalaua,i, tanda nang pagea Justicia. Ang eatahimiean nang
mundo ang sinondan nang una, at ang pageauasae nang
*
mundo ang susundan nang iealaua.
Bago ngani hoeoman ang sangeatanohan nang Anae nang
Dios, ay suson susong saquit at eahirapan, na di pa napa-
panood nang mundo ang siyang mangyayari (l). Maglilin-
dol ang lupa, na parang isang editieiong maoogaog: ang
salot, gutom at pag babaea, ay pupuesa sa tauo. Sa eaitasan
nang langit ay maquiquka ang dilang tandang caquilaquila-
bot. Ang arao, buan, at manga bituin, ay matataepan nang
maitim na pangauurin, na parang mag luluesa sa matatapus
na mundo. Dito ay easunod ang apuy, na parang ibubuga
nang langit sa manga baya,t, eaharian, sa tauo,t, sa hayop;
at sa boong linalaman nang lupa, ay susunog at tatapus.
Ito ang eatapusan nang raundong pinaeamamahal natin.
Mananaog naman sa lupa ang isang Angei, at siya ang hi-
hihip nang paeaeae na mariringig sa mag eabieabilang su-
loe nang lupa, at eun mabuhay ang lahat nang patay ay pa-
duduluguin sa hoeoman. Capag nabuhay na ang lahat nang
tauo, at mapag tipon tipon na sa Valle ni Josafat, ay mag
mumula sa eaibuturan nang langit ang mabagsie na hoeora
nang sangeatauohan, na easama ang manga Angeles at ang
eaniyang mahal na Ina, loloeloe sa isang eagalang galang na
Trono, at mumulan ang pag hohoeom. Diio na mabubuesan
aog mauga libro nang ating eoneieneiang (2) quinasusulatan
( 249
uiea San Buenaventura, ay isang Cruz na palagui, Cruz
ni
sa pag sunod nang manga utos nang Dios, Cruz nang
pag tupad nang eanieaniyang manga eatungeulan, Cruz nang
pag papaearue ha,t, pag papaeababa, Cruz nang pag pipilit
itangui ang loob sa toua sa mundo na ieapapanganyaya nang
ealoloua, Cruz nang pananalangin at pag papasaquit sa ea-
taoan. Ang pag papasan nang Cruz na ito ang sinasabi
sa Santo Evangelio nang ating Panginoong Jesucristo na
itutulad sa eaniya at siyang yayaeapin nang boong pag ibig
at papasanin hangan sa oras nang eamatayan, eun ibig
^ating marapat tayo sa ealoualhatiang eaniyang ipinangaeo
sa nag sisi sampalataya. Pag ealooban nauk tayo nang Dios
ngayon at hangang sa oras na iyon nang buh&y na pana-
nampalataya, matibay na pananalig, maningas na pag ibig at
nang ating maeamtan ang eorona nang eabuhayan na eani-
yang pangaeo sa nag sisi ibig sa eaniya (1). Siya naua*
(1) Jacob. i.
INDICE
Pagina.
Sa eamatayan 5.
Sa paghohoeom sa baua,t, isang tauo ..... 15.
Ang pageacasaquit nang manga hunghang sa di pagea
panood sa Dios. v
. 24.
Sa eataeot taeot na apuy, na nag papasaquit sa manga
hunghang, na nag durusa sa infierno 32.
Sa ealoualhatian . . 41.
"Ang paghohoeom sa sangeatauohan 49.
Pag sisisi ni Santa Maria Magdalena. . . . . . 62.
Inang uliran nang pagsisisi 75.
Sa nag papaliban liban nang pag babalie loob sa Dios 84.
Sa panghihinampo nang Panginoong Dios. ... 92.
Sa pag gayae sa paquiquinabang 101.
Sa pananatili sa eabanalan . . , ,
'
111.
Aral sa magugulang 119.
Sa magandang aral na ituturo nang magulang sa anae 126.
Sa Santisimo Saeramento sa altar. 135.
Sa pag hahain ni Guinoong Santa Jtfarfa .... 144.
Saquit na dinamdam ni Maria nang mangolila sa anae
na sinta , 153.
.......
, .
*xGj^O<k>
t
4
f
l Mm:'
| 1,035,563
.sU. HUid dj
(V*iUr'