RA-KMEN (Ryalar Alemi Kitabnda lm Meleinin Ecel

Notlar)

Fahrettin ztoprak

ldm arkadalar, gerekten de. Hi br dnya nasldr, biliyor musunuz? Ha-

ni, topraktan bir Adem yarattk, melekler secde etti, eytan secde etmedi denir
ya Bu doru. stanbulun kutsiyetinin ne olduunu tandm. Her eyi grdm. Ev-
ler var, kk kk evler. Binalar, byk byk binalar yok. Sokaklar dar, eski
stanbul sokaklar. Basamakl sokaklar var. Sleymaniyenin arka ksmnda. im-
diki Mftlk binasnn hemen arkasnda. Evler arasnda kendimi buldum. Dar so-
kaklar arasnda yrdm. Biri bana yardm etti. Bir yere gtrd. Yataklar vard,
sra sra. Ve bana bir yatak gsterdi, kk bir yatak. Buras senin, yatabilirsin
dedi. Yorgan kaldrdm, Yataym dedim. Birden biri meydana kt. zerime y-
rd. Ben katm. O dar ara sokaklara girdim. Peimden geliyordu. Kk bir eve
girdim. Evdekiler sanki beni tanyor gibiydi. Her eyi anlamlard. Srtma bir bat-
taniye verdiler. mel dediler. Sobann yannda, duvarn dibine meldim. Pe-
imdeki adam geldi. eri bakmak istedi. Bir az aadan, basamakl yerin altndan
kadnlardan biri ona, Gel buraya dedi. Bylece beni kurtard. Kadn tanyor gi-
biydim. Minyon tipli, kk boylu biriydi. Sonra ktm, Vefa Bozasnn olduu cad-
deden ilerlemeye baladm. Ge baktm. Gne yoktu. Alacakaranlkt. Evet, g-
nesiz bir dnya da varm. Bunu grdm, anladm. Ama her yer grnyordu.
Aklma Peygamber efendimiz Hazreti Muhammedin sz geldi. Demiti ki bu Re-
sul-i Zian: Bir elime gnei, bir elime ay verseler, yine inancmdan vazgemem.

Gkte gn yoktu ama, hafif, ok hafif bir beyazlk. Grilik, bozluk vard. Hafif bulut
gibi eyler de vard. Hani, tan yeri atarken derler ya. Bu da yle bir ey. Zaten Tanr
kelimesi tan yerinden gelir. Hani, Muhammet Felak suresinde 1- Kul e'uz bi rabbil
felak, 2- Min erri ma halak, 3- Ve min erri gasikn iza vekap denir ya. Gne yok.

1
 Ama nceki durum var. Karanlk ve aydnlk sanki i ie girmi, sarma dola ol-
mular gibi. Ama bu alacakaranla ramen ok iyi grp, her eyi fark edebiliyor-
dum. Yanmda biri belirdi. Ya da kk evden benimle birlikte gelmiti. Ona, Ne
anam var, ne babam dedim Hi kimsem yok, hibir eyim yok, evim de yok.
dedim. Alamak istedim, alayamadm. Nereye gideceim dedim. Yanmdaki,
Bildiin yer var m? dedi. Dndm. Evet, var dedim. Beni Sivas Yurduna
gtr dedim. Yukar yrdk. imdiki sokaklardan getik. 16 Mart ehitler Cad-
desi. Sa taraf kemerden girdik. Vezneciler. stanbul Site Kz Yurdunun n. Sivas
Yurdunun eski binas tam karda. imdi, Adalet Yksek Okulu. Ancak n ksm
tamamen ak. Byk camlar ile evrilmi. eride lambalar yanyor, kl. Bir kon-
ferans salonu, ya da bir niversitenin derslik salonu gibi.

Ak yerden ieri girip baktm. Bir tandk greyim dedim. Kendi kendime /Ula,
ben lmm/ dedim. Alamaya baladm. Hngr hngr aladm. karken tan-
dm arkadalar grdm. Az ileride, kemerin altnda. Ahmet Turan diye seslen-
dim. Biri belirdi. Yz benziyordu ama, boyu uzundu. Seyit Erdoand bu. Kucak-
latk. Birbirimize sarldk, birka kiiyle daha Beni yolcu ediyorlard. Baka kimi
tanyorsun dediler. Ben, Turan Hocay tanyorum dedim. O imdi Babakan
yardmcs dediler. Gryor musunuz, br dnyada Babakanlk bile var. Bun-
dan sonras bir az kark.

Kendimi Japonlar iinde buldum gibi. Bana dv dersi verdiler, kungfu, karate
gibi bir eyler rettiler. Bacam ok iyi bir biimde kullanmaya baladm. Hatta
ylesine gzel vurmaya baladm ki, tamam bundan sonra kendini korursun de-
diler. Yani bir nd nlanm, Japonyaya gidip gelmi, bu arada karate de belle-
mitim. Aslnda karateyi biliyordum. Siyah kuaa kadar gelmi, kahverengi n-
c dam bile almtm. Sertifikam vard. Ama rya bunu dinlemez.

Toplumun iindeydim, halkn iinde. Yine stanbulda. Vefann orada. Halktan

zarar gelmiyordu, onlar beni koruyor, destek veriyordu. Her arzumu yerine getiri-
yordular. Ben bu toplumda kendimi ykseltecek, belirli bir yere gelecek, sonra varp
Turan Hocam ile tanacaktm. Btn bunlar dnyordum, ldmden emin-
dim. Bir ara, /bu rya m?/ diye dnmeye baladm. Kendi kendime, /Uykuda
herhalde ben ldm, br dnyaya geldim, bu alacakaranlk dnyadan bir daha
yaadm dnyaya dnm yok gibi/ dedim. Bir ara vcudumu yatakta hissedip

2
gzlerimi amak istedim, aamadm. Yine alacakaranlk dnyadaydm. /ldm
ben, gerekten de/ dedim. zlmedim, kayglanmadm. Bundan sonrasn yaa-
maya almalym dedim. Bir ara gzlerimi amak istedim. Yine alacakaranlkt, yi-
ne /ldm/ dedim. Ama, gzlerimi atm. Uyuyormuum. Grdklerim bir rya imi.

***

Vay be, airlik benim ruhuma ilemi. Ryamda bile iir sylyorum, hem de
besteleyip. Gzel de bir sesim var. Bugn oldu. Sabaha kar. Daha nce de, ok
nceden, biri iki defa sahnede kendi bestelediim iirlerimi ark halinde okurken
grmtm ama... in tuhaf her ark syleyite, her trk syleyite alyordum.
Gzlerimden yalar geliyordu. Bugnk ryamda da aladm. Unutmadan belirte-
yim, sylediim kendi bestem olan trkm yle:

kide bir kentten gelip gidersin

Ona bakp yle glp gidersin
te bu dnyada lp gidersin
Geride bir eyim kalmad diye

***

br dnyadan geldim. Neler oldu neler, ah bir bilseniz. O kadar gl, o kadar
sava, o kadar da yenilmezdim. Karmda hibir g duramyordu. Saraylar yk-
tm, kaleler aldm, bu kaleleri yumruklarmla vurup tuzla buz ettim. Ordular zerime
geldi. Yaln kl askerler, zrhlara brnm valyeler. Atlara bilinmi pusatl s-
variler. Canavarlarla birlikte geldiler. Hatta uan canavarlarla bile. Her birini yok
ettim. Galip geldim. Hi biri karmda dayanamad. Gcm gsterdim onlara, kim
olduumu da belli ettim. Herkes diz kt, diz dizledi. Sonra melekler geldi. Grn-
mez melekler. Ruhsal melekler. Tinlem melekler. Beni aldlar, uurur gibi geirip
gtrdler, bir yere braktlar. Gzlerimi kapadm, dnmeye, dnerken de ark
sylemeye baladm. Gzlerim kapalyd ama, yine de gryordum. Srtmdaki pe-
lerinin ular ald, sanki ark- felek oldu. Dndke dndm, syledike syle-
dim. Mekanm aldka ald, geniledike geniledi. Orada bambaka bir hayat

3
 balad. Fark ettim bunu. Sylediim arknn aklmda son kalan msra. Evet, bes-
tesi de aklmda, zihnimde. Beni sylerken grseniz ve duysanz bu arkya, bay-
lrsnz. Dnyann ve hayatn yeniden bir daha yaratl arks. Evet, aklnzda bu-
lunsun. te bu arknn son msra. Evet, bir az nce ondan nceki msra da aklma
geldi. Biz buna yaratl arksnn son beyti diyelim:

Nedir bu sanki maher yeniden yaratlmakla

Btn bir cihan duysa alayan sesleri sende

Eki Szlkte Ryada ark Bestelemek ile ilgili aynen unlar yazyor:

Birok nl bestecinin uzun zamanlar hit olmu arklarn yaparken kullan-

dklarn syledikleri yntem. Olay yle vuku buluyormu: arknn sz ve mzii
beraber duyuluyormu genellikle ve rya esnasnda tm ayrntlar duyulabiliyor-
mu. Deiik bir yetenek tabi._ 26.01.2005 16:17

Pek yetenek ii deilmi, ben bugn bunu anladm. Ryamda babamla bi gra-
mafondan (artk o gramafonu nerde bulduk ya da nerdeydik hatrlamyorum ama)
bi ark dinliyorduk. Uyandmda arknn szleri ve melodisi aklmdayd hatta sa-
bah iinde mrldanyordum bile._ 10.01.2007 14:58

Beste yapma eklinde deil de, ryada baka birisinin bestesi diye bilinen bir
arky mrldanma, syleme veya baka birisinden dinleme eklinde de olabiliyor.
Ama kknde beyin besteyi kendi kendine yapm oluyor. Kalknca szlerini go-
ogle'da aratp yle ark var m hakikaten diye bakmak elenceli; ama genelde
sonu kmyor._ 29.03.2013 14:21 ~ 14:23

...

Bunlar benim grdm ryalard. Yllar nce grmtm. Sivas Yurdunu yk-
mlar, yerine ahap iki konak yapmlar. kisi de Adalet Meslek Yksek Okulu.
Bylelikle bizim stanbuldaki Sivas Yurdu tarih olup kt. Ben bu ryadan sonra
halk kesimine daha ok yaknlamaya ve onlar daha ok muhatap olmaya ba-
ladm. Bu sene, 2017 yl Ekim aynda, Servet Mahiroullarnn olu Barbaros, gi-
yim maazasn kaparken karlanca, beni alp az ileride, Vezneciler Hamamn
bitiiinde Vezneciler Klhan Cafeye gtrd, aure gn imi. Vardk. Bata Ay-
tekin Yldrm. lk Ocaklarnn ilk bakan. Hani, Trketen sonra MHPnin ilk
kongresi vard ya. Olaylar kan kongre. Bu kongrede biri silah skmt ya. Hah,

4
ite o. Bizim Aytekin. Neyse oturduk. Ankara TRT TVden emekli bir arkada da
vard. Benim TRTdeki btn arkadalarm tanyor, Albuz nal, Ali Aslan, Rah-
metli Suzi leri, Mehmet Ali Canpolat. Aurem de geldi. Yal biri ok gzel bir
konuma yapt. 50-60 kii kadar vardk.

Vezneciler Klhann nemini ite o anda kavradm. Hani, bata anlattm ya.
Sivas Yurdu binas. n camla kapl, kl. Konferans salonu gibi demitim ya.
Buras aynen oras. Sivas Yurdunun yri ile aras pek uzak deil. Veznecilerde
Toplu Tama Aralar ve Belediye otobslerinin yolcu indirdikleri yerin tam n ve
Hamamn bitiii. 16 Mart ehitleri Caddesi zerinde.

Ryay grmemden beri en az yl gemesine ramen, sz konusu tutumumda

herhangi bir aksilikle karlamadm. Yani, tersi falan kmad. Ancak olan tabi ki
Sivas Yurdu binasna oldu. Yok olup gitti. Yerinde yerden biter gibi iki ahap bina
bitti. Bu ryadan sonra grdm Turan Hoca ile ilgili ryalar bir az daha biim-
lendi. Misal olarak verecek olursam:

***

Vakftaym. Turan Hoca vakfn banda. Oullar yannda. Onlar da vakfta. al-
yorlar. Turan Hoca kapdan girite, karda basamakla klan makam yerinde.
Yannda retim grevlileri de var. Ama, bana kar herhangi bir krgnl yok. Yine
samimiyiz. Yine vakfn bahesi ve sra halinde odalar var. Bir ara vakfn bulundu
yer arklada lisede okuduum yere dnr gibi oluyor. Ama, lise binas deil.
Yoksa bana m yle geldi? Tam o anda askeri birlikten bir subay geliyor. Konu-
maya balyoruz. Subay ok dertli. Ayn bizim 90li yllardaki Polis Krat gibi. Kr-
at rahmetli Siirtten Osman Turan Sarslmazn arkada. Onunla epey bir sre
arkadalk yapmtk. Skntlar vard. Amirlerinin ona kar tutumundan ikayet e-
derdi. Ama, iyi biriydi. Bu subay da ayn onun gibi. Askeri birliin komuta kademe-
sinden ikayet etti. Baz skntlar varm. Onunla uzun sre konutuk. Ben de ona
benim lkclm anlattm. Sonra arkada bir subay daha geldi. Onunla da
konutuk. Kafa yaplarmz birdi. Trk milliyetisi ve Trkydk. Askeriye iinde
bunlar tekilatlanmlar. Sanrm, Veli Kk tanyorlar. Konumalarmzda son-
ra, yer birden Turan Hocann vakfna dnt. Turan Hoca bana bir eyler syl-
yor, ben yapyorum, sanrm byle. Sonra, bir ara Osmann adasna gidiyorum.

5
 Ama, oda vakfta alrken girite sa tarafta deil, bu sefer sol tarafta, kedeki
oda. Muhasebeciymi. Masas var. Ama, Muhasebeci Osman Yazgan deil, getir
gtr ilerini yapan Osman Becer. Oysa Osman Becer zerre kadar bile muhase-
beden anlamaz. Bu odada bir zamanlar Halil Akgz kalmt. Ama, Osman Yaz-
gann muhasebe odas Halil Beyin bir oda sonrasyd. Yani, nc oda. Bir ara
Osman Yazgan Osman Becerin kald odada kalm, muhasebecilik yapmt. O-
nun kar tarafa gemesiyle yerine Osman Becer gemiti. imdi o odada Turan
Hocann en kk olu var. Yani gnmzde. Osman Becerin kedeki muhase-
be odasndan ktktan sonra, sol yan tarafa, kitap sat yerinin oraya gidiyorum.
Ancak Karahann odas kitap sat yerinin stnde, ikinci katta. Onun yanna va-
ryorum. Karsnda sandalye oturuyorum. Bir eyler konuurken dilim sryor,
bir Yunan bilgini olan Arimet der gibi oluyorum. Oysa konunun Arimetle bir ilgisi
yok. Farkna varyorum, /Ne diyorum ben/ diye kendi kendime syleniyorum. Ora-
dan ktktan sonra aa inip baka bir odaya varyorum, yani Osman Yazgann
eski muhasebe odas. Turan Hocann en kk olu gnmzde grmelerini bu
odada yapyor, vakf bakan ya. Ama, grdm bu ryada vakf bakan o deil,
Turan Hoca. Odaya vardmda, ieride tane subay var. Bunlarn herhangi bir
suu var ki, her ne de girer girmez ykleniyorum, laf ile. Btn su sizin diyo-
rum. O kadar kiiyi de ldrdnz bo yere diye szlerime devam ediyorum.
Ama, ok tehlikeli imiler. Bunu da biliyorum. Ne de olsa lm olaylar var. Canlar
skld zaman ldrrlermi. Buna ramen onlara azma geleni syledim. Sonra
vakfn olduu yer, krda tanmadm bir yere dnt. Orada baz kimseler var.
Nasl bir yer, onu da bilmiyorum. Ama, Kayseri Taymaz mevkii gibi bir yer. emsi
Tebrizi ile Hac Bekta burada bulumulard. eyh Evhadettin Kirmaninin bulun-
duu dergah. Ama, o eski gnlerdeki gibi, 786 yl ncesi deil, zamanmzda. Bili-
yorsunuz, 786 da Besmelenin ebcedi. Bu da Tanrnn bir hikmeti. ki gazeteci gibi,
ama solcu ve devrimci olduklarn sandm iki kii var. Baz kimseler de orada
bulunuyor. ki kiiye, kalm size bir ey syleyeceim diyorum. kyoruz. -
karken ispiyonlamann kt bir ey olduu aklma geliyor. O subay ve yaptk-
larn syleyeceim. ki kiiye, siz herhalde solcu ve devrimci kimselersiniz diyo-
rum. Onlar, Hayr, pek yle deil. Ama, sempatimiz var diyorlar. Onlara dedim
mi, demedim mi, sanki demek iin aklmdan gemi gibi. Ama, ok az bir ey dedi-
imi de hatrlar gibi oluyorum, mukaddime gibi. Yani balang olarak. Mesela,
Baz subaylar var gibi. Ama, tam deil. Tam azm ap syleyeceim srada

6
be alt subay kardan grnyorlar. Bunlar askeri birliin st ve ynetim kade-
mesi imi. Susuyorum. Demek ki syleyeceim eyler durumu tamamen tersine
evireceinden onlar birden peyda olmular gibi. Yani, Tanr buna izin vermiyor.
Aklma yle geliyor. Gazeteci iki kiiden biri, /Anlald, bu ii de burada yarm b-
raktn/ der gibi oluyor. Gelen subaylar karlyorum. n taraftaki hafif yal adamn
tipi sandalyede oturan adamlardan ilk srada yer alan gibi geldi bana. Dierlerin-
den az daha yal, yani ehl-i kamil. Geni bir salona geiyoruz. Orada konumaya
balyoruz. Konumamz sohbet havasnda geiyor. Bir masa var. O masann etra-
fndayz. Masann arkasnda pek yal olmayan ve yz parlak, yakkl bir subay
var. Onun sol tarafnda, az ileride ayakta duran baka bir subay var. Onlara daha
nce iki subaya anlattm lkclk hatrlarm anlatyorum: Biz vakti zamannda
neler yapmtk, ah bir bilseniz, imdikiler solda sfr kalr diyorum. Beni can kula
ile dinliyorlar. Bir ara, masann arkasnda oturan yak- kl subay beni salonun ke-
nar kesine gtrp, oradaki sandalyelere oturuyoruz. Sohbetimiz burada devam
ediyor. yle arkadalarmz vard ki, ksa zamanda Ankarada ou okullar ele
geirdik, bu okullara hakim olduk. Yntem ve alma eklimiz bambakayd. Me-
sela, Mehmet nal vard. Amcaolu Albuz nal vard. Mustafa Mit vard diyorum.
Subay, Mustafa Miti bo ver diyor. Onu arklada lkc yapan ve tekilatn
bana getiren bendim. Teklif etmiler, olur demitim. Seimle baa getirmitik di-
yorum. Ryann bu ksmnda uyandm.

Yazarken aklma geldi: Burada sana kim engel oldu? Her yolda hevesle senin
sohbetine kotum. Senin sohbetinin niteliini soranlara, Ben onun meclisine Kay-
seride uradm dedim. eyhin ltfu ve keremi bana eriti, onun bir iareti ile bana
tmarlar baland. Ancak geldiim zaman o meclise yaraan nitelikler bende henz
eksikti. Sen gittikten sonra beni yalnzca yanna ard, dedi ki: Ben ona kar
gsterdiim gnl alakln senin iin gsterdim. Artk bunu yapmama sebep yok,
niin yapaym? Evet, ems-i Tebrizinin Makalat adl anlar ve tefekkrlerinden
mteekkil kitabnda aynen bu syleniyor, enteresan. 17 Nisan 2017, Saat sabah
10-11 civar. Bu da en son grdm rya idi. Gryorsunuz, birinci rya ile ikinci
rya arasndaki fark. Bu bir rya. Kendim uydurup da yazmyorum. Hayal alemin-
den bir kurgu da deil. Grdm ne ise o. Oysa ben Mustafa Miti ok severim.
Ama, o u anda MHPden Ankara milletvekili. Bu ryay anlattm diye su tekil
edecek deil, sanrm. altm ve emekli olduum vakfta anlattm gibi, bir

7
 sembolik durum sz konusu. Az deil burada 25 ylm gemi. Yoksa bu vakf kurul-
duu gnden beri etliye stlye karmaz. Her zaman bata bulunan hkmetler
ile iyi geinir, yalnz MHP-DSP-ANAP koalisyonu hari. Hi biriyle, hatta AK PART
ile bile kt olmamtr. Zaten Turan Hocay da yakndan tandmdan, o Fethul-
lahlara ve cemaate zerre kadar yz vermez. Bizzat Fethullah resmi elbiseli bir
binbay kovduuna, ona fkeyle bardna kendim ahit oldum. Veli Kk de
vakfa gelip gider. Ama o bile Turan Hoca gibidir, Fethuhlaha ve cemaate kardr.
Zaten bu nedenle Savc Zekeriya z tarafndan Ergenekon soruturmasna dahil
edilip de, arlatrlm mebbet hapse mahkum edilmedi mi? Srf onunla telefonla
konutuk diye ben ve olum Atilla Turan, soruturma iddianamesinin 881-882. Say-
falarnda, iki sayfada yer almadk m? Ama, tabi ki gzaltna alnmamtk.

Ben Turan Hocann vakfna 20 Ocak 1978 tarihinde ite balamtm. 20 Ocak
1971 tarihinde de stanbul Vefa Lisesinden kaydm alp arkla Lisesine gelmi,
o gn arkla Gen lkcler Tekilatnn amtm. Ryada bir anda vakfn bir
anda arkla Lisesine, orann bir anda yeniden vakfa dnmesi bundand. Fet-
hullah ve cemaatinin rgtlenmesi de, 1971 ylnda balamt. Bu rgtlenmeyi
salayan MT mstear ve CIAnn Ankara ube mdr Fuat Douydu.

Fethullahlar askeriye iinde tekilatlanrken onlarn tam zdd olarak bizim mil-
liyetiler de askeriye iinde tekilatlanmtlar. Zaten Ergenekon ve Balyoz soru-
turmalar ve davalar bu nedenle alm, bata genelkurmay bakan lker Babu
olmak zere, Tolun Paa, dier paa ve subaylar bu nedenle gzaltna alnm ve
yarglanmtlar. Sanrm, benim barp ararak laf sylediim, onlara hakarette
bulunduklarm askeriyedeki Fethullahlard. Rya 1971-2016 yllar arasn bir ne-
vi zetler gibiydi. Yani 45 yllk bir zaman. Ryam bunu sembolik olarak anlatmt.

nc ryam ruhumda biimlenmi bir lm meleini ifade ediyor, sanrm.

Tarihi bir anlatm, hatta ok eski zamanlar bile. Bunu tasvir ediyor. Ama gren bir
bakas deil, bendim. Ancak cisim olarak o ryay yaayan u anki ben olamaz-
dm tabi ki. Mantkl dnmek gerek. Ancak ryalar uuralt mahsuldr, birinde
bile mantk aranmaz. Olaylar olur ve geer. Neden oldu diyemezsin bu olaylara?
Yaratl arkyla balamtr, esiz bir ark. br dnya kaplar da arkyla alr.

16 Ekim 2017/stanbul

8
 HLK

Salon doluydu. ki bin kadar insan onun bu konferansna katlmt. lkede tann-
m bir kiilii vard. retim grevlisiydi. Profesrle kadar ykselmiti. Bu ne-
denle rahat konuacak ve gerekleri dile getirecekti. Politik konumann, yani sy-
leyeceklerini yuvarlak kelimelerle ifade etmenin anlam kalmamt. Vakit gelmi,
hatta geiyordu. Daha fazla beklerse, -ne olur, ne olmaz- lp gidebilir, bildikleri ve
imdiye kadar dndkleri de kendisiyle beraber gider, topluma hi faydas ol-
mazd. Bu nedenle konumasnn dn gn boyu provasn yapmt. Konferansna
balad:

Anlatrlar: Nasrettin Hoca'ya sormular: Kimsin? Hi demi Hoca, Hi kimse-

yim. Dudak bkp nemsemediklerini grnce, sormu Hoca: Sen kimsin? Mu-
tasarrf demi adam kabara kabara. Sonra ne olacaksn? diye sormu Nasrettin
Hoca. Herhalde vali olurum diye cevaplam adam. Daha sonra? diye stelemi
Hoca. Vezir demi adam. Daha daha sonra ne olacaksn? Bir ihtimal veziria-
zam olabilirim. Peki, ondan sonra? Artk makam kalmad iin adam boynunu
bkp son makamn sylemi: Hi. Hoca, Daha niye kabaryorsun be adam.
Ben imdiden senin yaayp uzun yllar sonra gelebilecein makamdaym: Hilik
makamnda! Yani, lm koca bir hi demektir. Daha dorusu yok olmak.

Tasavvufta Yokluktan geldik, yoklua gidiyoruz derler. Bu Topraktan geldik

topraa gidiyoruz demekle ayn ey midir? Oysa, toprak varlk demektir. Mantk
olarak doru. Yokluktan gelen yoklua giderse topraktan gelen de topraa gider.
Peki, ya Allahtan geldik Allaha gidiyoruz demek. Bu da inan noktasnda doru.
Yani mantkl. Allah grmek istersin, ama gremezsin. Gremediin ey yok de-
mektir. Ancak, insan gremese bile gizli gler var. Yani, insan srf grdklerinden
ibaret ve yalnz deil. Bu da inanca bal. nan insanda ne kadar artm ise, gizli
gler de o kadar ok artar. Bu doru orantl bir durum.

Ancak, insan Tanry maddeletirir, maddenin en yaln hali olan kimyasal ele-
mentler ve bunlarn pek ounun yer ald doa ekline brndrrse, gizli gler
de, dolayl olarak insanda azalmaya balar. Bu durumda bilim devreye girer. Bilim
maddenin ve elementlerin en kk parasna kadar kefetmitir. Atom, elektron-
lar, ekirdek, ntron, proton ve temel paracklar gibi. Ayrca, kuark denen kuantum

9
 paracklar vardr, bunlar temel paracklar snfna girer. Dahas, kuvvet tay-
clar olarak nitelendirilen bozonlarn atomlarda var olduklarn grmekteyiz. Ik de-
nilen foton bir bozondur. Bu elektromanyetik kuvvet taycs olarak kabul edilir.

Temel paracklarda akln, zekann, dnmenin, iradenin, bilgi, yetenek ve ba-

arnn var olduu sylenmektedir ama, bunun hangi temel paracklarda bulun-
duu kefedilememitir. Bilimde tek gizli kalan ey budur. Dahas, nlanma bile
ileride gerekleecektir. Bundan eminiz.

Zaten hologramlar nlanmann balang, yani prototip aamasna girer. Ho-

logram iki ayr lazer nnn bir araya gelerek oluturduu boyutlu bir grn-
tdr. Bunlarn taranmas ve fotokopi yoluyla oaltlmas veya tpksnn baslmas
imkanszdr. Ayn zamanda uygulandklar yzeyden ayrldklarnda zarar grrler.
Bu da hologramlarn ama d kullanlmasn engellemektedir. Hologramlar olduk-
a ilgi ekicidir ve gze hitap ederler. Holografi, boyutlu dnyamz iki boyutlu
ortam zerine kaydederek herhangi bir yardmc ara kullanlmasna gerek kalma-
dan plak gzle iki boyutlu ortam zerinde boyutu olarak grebilmemizi sala-
yan yegane kayt ve grnt teknolojisidir.

Temel paracklarda var olan, ama yerleri bilinmeyen akl, zeka, dnme, ira-
de, bilgi, yetenek ve baarnn yannda yine yeri bilinmeyen ryalar da sekizinci
kuvvet olarak kabul edebiliriz. Bir yldz eklini bir temel parack olarak nitelendir-
diimizde, bu yldzn sekiz keli olduunu grrz. Her ke yahut gstergeli -
knt sz konusu kuvvetlerden yahut meleklerden birini ifade eder.

Be keli yldz insandaki duyu organlarn yanstmaktadr. Dil, burun, gz, ku-
lak ve el. Yani, konuma, koklama, grme, duyma ve hissetme. Altnc olarak da-
mak da iin iine girer ama, bu hissetme duyusuna dahildir. nk, tat hissedilir.
Bu nedenle be duyudan bahsedilir, alt duyudan deil. Sz konusu durumlar da
melekelerden, yani insanda bulunan hassalardandr.

Alem dnya demek deildir. nk dnya da alem gibi Arapa bir kelimedir.
Alem dnyaya benzer ama, ondan anlam bakmndan baz farkllklar ierir. Mese-
la, insanlar alemi, bitkiler alemi, hayvanlar alemi, bcekler alemi, kular alemi,
srngenler alemi, deniz canllar alemi ve mikroplar alemi deriz. Bunlar ifade
ederken her birini isim olarak sayp, dnyas olarak nitelendiremeyiz. te alem ile

10
dnya arasndaki farkllklardan biri budur. Ayrca, grnenler alemi ve grnme-
yenler alemi olarak da bir eitlemeye girebiliriz.

Ryalar da alemlerdendir.

Alem kelimesi o kadar ok anlam tar ki, bayrak yahut sancak zerinde bu-
lunan, hilal, ay yldz, simge, iaret, belirti, bilgi, yksek tepe yahut dalarn en st
sivri ksm gibi ifadelerde kendini gsterir. Ayrca, iki aleminden ve sosyete ale-
minden de sz edilir. Arapada ilim ile alem ayn kelimelerle yazlr, ancak hereke-
lendirilmeleri farkldr. slam toplumlarnda her bayrak ve sancan en stnde hilal
bulunduundan bunlar, yani sancak ve bayraklar alem olarak da ifade edilmekte-
dirler. Bindik bir alamete, gidiyoruz kyamete derler ya, buradaki alamet alemden
gelir.

Osmanlcada alem kelimesi baa elif harfi getirilerek ayn harfiyle yazlr. Arap-
ada da bu yazl eklini grebiliriz. Arapa ve Osmanlcada bunun ouluna a-
lam denir.

Ryalar insan uyurken ona uuraltndan hasl olan grntler ve duyumlardr.

Arapada vahiy eitlerinden biri ryalardr. Rya Arapada grmek demektir. An-
cak ryalar srf grntden ibaret deildir, sesler ve iitmeler de vardr. Hisler bile
ryada kendini duygu olarak ifade edebilir. Hatta koku alma duyusu da faaliyet ha-
line girer. Ancak baz toplumlarda koku alma duyusu ryada faaliyette gemez.
Bunlar dnyada, 11 kardei daha olan Yusuf gibi on ikide bir toplumda grlr. Bu
nedenle be byk melekten biri olan Azazile blis yahut eytan ad verilerek, o
tecrit edilmi, yani dlanmtr. Onun dlanmasnn tek nedeni ryalardaki genel-
likten farkllk gstermesidir. Bu blis yahut eytan genellikle kabul edenlerde grl-
mektedir. Kabul etmeyenlerde ise, ryalarnda koku duyusu kendini hissettirir. n-
sanda duyu organlarndan birinin eksik olmas onun sakatlna delalet eder. nsan
yaratlrken eksiksiz yaratlmtr.

Ryalarda kokunun hissedilmemesi l toplumlarna hastr. Mesela bu Hindis-

tanda, inde, Avrupada, Anadoluda, Hazar kylarnda, Rusya steplerinde, G-
ney Amerikada, Kanada ve Alaskada vaki deildir. Ortadouya has bir olaydr. O
nedenle btn peygamberler Ortadoudan kar. blis, yani eytan da bu blgeye
hastr. eytan olmadan peygamberlerin biri bile olmaz. Onlar ite bu eytana kar
halk uyarrlar. Bylece peygamberlikleri fiiliyata geer.

11
 Gnmzn modern hayatnda, bilhassa yz yldr parfmler yznden dnya
atmosferi yava yava canl varlklar zerinde etkisini kaybeder bir hale gelmekte-
dir. Bunun n bir an nce n alnmadnda, nmzdeki yzyl iinde dnya
atmosferi tehlikeli bir duruma dnebilir. Yani, atmosferde delinme emareleri im-
diden kendini gstermektedir. Bilim adamlar bu konuda yetkilileri uyarmaktadrlar.
Onlarn bu uyarlar boa deildir. Belki nmzdeki bir yzyl atlatlabilir, ancak
ikinci yzylda, en ge nc yzylda tehlikenin her an ben buradaym demesi
kanlmaz. in iine nkleer szntlar da girerse bunun neye varabileceini artk
siz dnn. Tabi ki gerekli nlemler alnmaz ise.

Kozmik, uzay ve evrenle, yani kainat ile ilgili bir terimdir. Hani, gnmz uzay
a ya. imdi bu terim anlam deiikliine uramtr, srf kadnlar yznden. Peki,
kozmetik rnler ne demektir? Makyaj malzemeleri ve parfm gibi rnler. Kadnlar
kendi gzelliklerinin aralar olan bu rn ve maddeleri gkselliklerini kantlamak
ve tek cazibe merkezi haline gelmek iin bol bol kullanmaktadr. Oysa biri bile insan
hayatna sz konusu durumun felaket getirdiinin bilincinde bile deil. Dnyada
eer bir gn kyamet kopar ise, bilin ki, bu dnya atmosferinin ad geen kozmetik
rnler nedeniyle yok olmaya balamas ile gerekleecektir.

uurun merkezi beyindir. Ancak uuraltnn da merkezi insan beynidir. uur in-
san kontrolnde gerekleir. uuraltnda ise, bu kontrol genellikle mmkn deil-
dir. Buna ramen uuralt psikolog yahut psikiyatrlar tarafndan kontrol altna alna-
bilir. Ancak sz konusu durum zorluklar ierir. Bunun iin aba sarf etmek gerektirir.
Her uuralt kontrol altna alnamaz. Buna direnen ok uuralt vardr. uuralt kont-
rol altna alnsa bile, bunun tamam kontrole tabi tutulamaz. Ancak kiilere gre,
yzde, hatta binde bir nispeti kontrol altna alnabilir. uuraltnn insan beyninde
kaplad alan o kadar byktr ki, bunu aysberglerde suyun altnda kalan ksm
olarak ifade edebiliriz. Oysa, kimi toplumlarda uurun uuralt karsndaki oran
yzde bir civarndadr. Tabi ki bu ilkel ve geri kalm toplumlarda. Normal toplumlar-
da buz da oran. Gelimi toplumlarda ise, % 5 yahut % 10.

Bat ve Uzakdou toplumlarnda uurun uuraltna gre oran Dou ve Ortadou

toplumlarna gre daha yksektir. Bu da inan ile ilgilidir. Dou ve Ortadou top-
lumlarnda inan faktr byk rol oynar. Oysa, Bat ve Uzakdou toplumlarnda
bu pek az grlr. uur % 25 oranna ulat zaman o kii mkemmelleir. Dahilik

12
kendini gsterir. Bu kainatn balang durumunda srf iki element halinde bulunan,
yani ikisinden baka elementlerin olmad helyumun hidrojene gre oran gibidir.
uur sz konusu % 25lik oran asla aamaz. Amas da mmkn deildir. Grl-
d gibi, uuralt en dahi insanlarda bile % 75lik orandadr.

nsanlar XIII. Yzylda yaayan Albertus Magnusa kadar dnyada drt ele-
mentin bulunduuna, beincisinin de maddeye canllk veren ruh olduuna inan-
yordular. Cebrail, Mikail, srafil ve Azrail, hatta Azazil tanmlamas bu beli sistem-
den yaylp son eklini alm, Azazil gya tecrit edilerek blisletirilmiti. Drt ele-
ment su, toprak, hava ve ateti. Tarihi ve gizemli filmlerde bu drt element karlkl
olarak bir araya getirilir, ortaya beinci element olan ruhu tetikleyici bir nesne konur,
tetikleme balad zaman gkte imekler akar, yldrmlar der ve yukardan
bir k parlar, her eyi birden deitirmeye balar. Dinler bu sz konusu kavram-
larla dodu. Bu kavramlar nda geliti. Bu kavramlar nda yayld. Ama bu
kavramlar elementlerin ve atomlarn kefiyle durdu. Dolays ile, dinlerin gelimesi
ve yaylmas da durdu. Sanld gibi 4 element deil, 92 adeti doal halde bulunan,
geri kalan da laboratuvarlarda suni, yani yapay olarak elde edilen 26 element.
Toplam, 118 element vard.

Yunanllar Arsenik elementini ok eskiden beri bilmelerine ramen, biim olarak

bunu tahayyl edememitiler. Onu Albertus Magnus kefetti. Arseniin metale ben-
zeyen bir ey olduunu syledi. Ondan sonra 1604 ylnda, Basil Valentine adl bir
papaz Antimuvan elementinden sz etti, hatta bu hususta bir kitap yazarak bulu-
unu ilim alemine tantt. Valentine ayrca Bizmt adl elementten de sz etmekte-
dir. Onun bu kitab ilim alemine hz verdi. XVIII. Yzylda kimya alanndaki alma-
lar ok daha artmaya balad. Fosfor Alman kimyac Hennig Brand, Kobalt sveli
Geog Brandt, Platin spanyol ilim adam Antonio de Ullao tarafndan kefedildi.

1735 ylndan sonra yarm asr iinde, Nikel Baron Axel Fredrik Cronstedt
(1751), Hidrojen Henry Cavendish (1766), Azot Daniel Rutherford (1772), Flor
Carl Wilhelm Scheele (1774), Klor Carl Wilhelm Scheele (1774), Manganez svi-
reli kimyager Johan Gottlieb Gahn, Oksijen Papaz Joseph Priestley ve Carl Wil-
helm Scheele (1776), Molibden Peter Jacob Hjelm (1778), Tellr Franz-Joseph
Muller Freiherr Von Reichenstein (1782) ve Tungsten DElhujar (1785) tarafndan
tam 10 element kefedildi. 1859'da Alman fiziki Gustav Kirchhoff ve kimyac

13
 Robert Bunsen bulunan tayf zmleme tekniinin yardmyla, o gne dein bilinen
elementlerin saysnn 63' bulduunu grmekteyiz.

Geen gnlerde Prof. Dr. Yasin Bey arkadamz bir bilimsel makale yazd ve
yaynlad. Bu ok nemli bir yazyd. lkemizde byk etkisi oldu. Sz konusu ma-
kale pek ok internet ve fesbuk sayfalarnda paylald. Bu yazda, Deizm tm ev-
renin gerisinde hareket veren bir g olduuna inanan bir Tanr inancdr. Ancak
bu Tanr insanlarn ilikilerine karmaz. Sadece ilk hareketi verir, dolaysyla bir
eli gndermez, kutsal kitap gndermez. Yasaklar koymaz. Bir Tanr vardr ama
sadece evrene balang hareketi veren bir kudrettir. Genlerin neden deizme yn-
lendiiyle ilgili ben bir aratrma yapmadm ama, Bat basnnda da bu tr makale-
ler kyor. Kutsal kitaplardaki metinlerin bilimlerle elitiine inananlarn says art-
t. Batda, modern ada artk geleneksel Hristiyanlk inancndaki Tanry kabul
eden, kiliselere giden ok az kii kald denmekteydi.

te ilk hareketi veren Tanrdr sz dorudur. Peki, ilk hareket ne idi. Bu bir
ma. ok kuvvetli ve ok gl bir ma. Sonsuz ve ok parlak bir beyazlk. l-
lemez bir zaman biriminde, saniyenin milyonda birinde evren, yani kainat var
olmaya balad. Bu ou bilim adamnn dedii gibi Byk Patlama denen Big Bang
deildi. Her ey ok sessiz bir ekilde gelimiti. Yine ou bilim adamnn kabul
ettii gibi, var olma gnmzde 14.5 milyar yl nce meydana gelmemiti. Bu var
olu ok daha nceydi. nk, HD 140283 adl yldzn ya 16 milyar yl olarak
llmt. Meydana gelen var oluta iki element ortaya kt. Hidrojen ve helyum.
Bunlar ilk elementlerdi.

Mevlana Celalettinin mridi, onu Mevlana yapan ems-i Tebrizi de Makalat

adl anlarndan mteekkil eserinde, mad ile o H'ye Allah, Topraktan ve sudan
yarattm lemde bir Halife yaratacam, sizi de o toprak ve su leminin Halifesi
olan zatn soyundan reteceim, diye hitap etti. Onlar, Yarabbi! Biz bu topluluk
leminde seninle birlikte rahat ve mutluyuz. Korkarz ki sonra dalalm, bu mutlu-
luktan uzak kalalm! dediler. Tanr buyurdu: Ben biliyorum, siz bu sz itiraz ve
edepsizlik ynnden sylemediniz. Ancak bana sndnz iin, topluluunuzun
dalmasndan korkuyorsunuz. Halbuki benim gcm her eye yeter, benim kud-
retimde eksik bir taraf yoktur. Ben sizi yine toplarm, hep birbirinizle; hep bir arada,
ayn klkta yeniden yaratrm! demiti.

14
 Yaratl yani var edilme budur. lk hareketi de veren o Tanrdr. Sylenen do-
rudur. Helyum gaz gibi. % 25lik orana varabilen insan, daha nce ifade ettiimiz
gibi mkemmelleir. Nasl ki Tanr Ben sizi yine toplarm, hep birbirinizle; hep bir
arada, ayn klkta yeniden yaratrm demiti ya, bunun gereklemesidir

uuralt ocukluk andan beri insann fark etmedii/edemedii eyleri bile

beyne kaydeder. nsan bu kaydn asla farkna varmaz. Yani, uuralt bir fotoraf
yahut video ekim makinesinin objektifi gibidir. En kk ve hatta en belirsiz ob-
jeleri bile kaydeder. Gzn grp de dikkat etmedii eyler bile bu kaytta vardr.
Kaytlar zamanla uuraltnda birikir. uuraltnn kapasitesi ok yksektir. Asla dol-
maz. Her zaman onda alacak yer vardr. nsann bastrlm duygu ve dnceleri,
hatta istekleri de bu uuraltnda birikir. uuralt btn bu verileri bir bilgisayar gibi
iler. Hcre hcre, ksm ksm, blm blm depolar. Yine uuralt bir bilgisayar
gibi kendiliinden dosyalar aar ve sz konusu dosyalara isimler vererek onlar
konularna gre sralar.

Ryalar uurdan deil, uuraltndan hasl olur. Yani, ok gelimi bir bilgisayarn
kendini programlamas, yeni ve birbirinden ok deiik oyunlar sahneye koymas
gibi.

Ryalar daha ok Dou ve Ortadou toplumlarnda rol oynar. Dinlerin k da

bu ryalara dayanr. Arapada vahiy kelimesinin anlam olarak ryalar anlamna
geldiini de daha nce ifade etmitik. Bu dorudur.

Daha nce be byk melekten birinin adn verip gemitik. Azazilden baka
dier drt melee Azrail, Cebrail, srafil ve Mikail ad verilir. Anadoluya yaklak
bin yl nce, 1040l yllarda ayak basmadan nce doay Tanr olarak kabul eden
Eski Trklerde, yani atalarmzda bu melekler Kayrahan, Yerlikan, Umay, Ayzt ve
Baylgen olarak ifade edilmekteydi. Kayrahan dere, rmak, gl, deniz olan btn
sulara; Yerlikan ova, kr, tepe, da, vadi denilen topraklara; Umay gklere; Ayzt
ate ve yanardalara; Baylgen ise bir denge unsuru olarak bu drt kutsal varlklar
arasnda arabuluculuk ve bara hkmederlerdi. Trklerde be byk kutsal varlk-
tan herhangi biri tecrit edilip be olan say drde drlmez

Yalnz Kuranda Mikail ve Cebrailden bahsedilir, dier meleklerin adlar veril-

mez, Orkun yaztlarnda Umay Ana, kutsal yer ve sular denmesi gibi. Azrailden
lm melei olarak sz edilir. lm meleinin insanlarn gn geldiinde onlarn

15
 cann ald sylenir. Oysa, lm doaldr. Kimi gn geldiinde eceli, kimi kaza
ile, kimi savalarda, kimi hastalk sonucu lr. lm melei iin iine dahil olur mu,
onu bilmem. Kimse bilemez. Ancak insan lr. Tek bilinen budur. Dnyada lme-
yen insan ve canl yoktur. Dinlerin bir dier k noktas da ite bu lmdr. Ancak
lmden sonras bilinmez. Bilirim diyenler yalan syler. Tek bilinen ey topraa
verilen insann bedeninin rd ve topraa karp yeniden maddeletiidir.
Daha nce bunu Topraktan geldik, topraa gideriz diyerek ifade etmitik.

nsan vcudunda her kimyasal madde belirli bir oranda az veya ok bulunur. Bu
oranlarda herhangi bir azalma veya ykselme olduu zaman insan rahatszlanr ve
hastalanr. Tedavi grmezse lr. Doktorlar insan muayene eder, kan ve idrar tah-
lillerini alrlar. Bunlarda insandaki kimyasal madde oranlar kendini gsterir. Has-
tann durumuna gre ine, ila yahut hap verirler. Hasta bunlar tarifeye gre kul-
lanr ve iyi olur. Yani, shhati eski salam eklini alr.

Aslnda, ok nadir olaylar bunun dnda tuttuumuzda, gn gelen insan lm

melei tarafndan ldrlmez. Gn gelmitir, lr. Buna ecel denir. Arapada ecel
bekleme sresi, biilmi sre ve lm anlamlarna gelmektedir. Dini inanlarda ecel
daha nce, yani insan yaratlmadan nce ona dnyada yaayaca belirli olarak
verilen srenin bitmesi demektir. Bunun ad lmdr. Dediimiz gibi dinlerde in-
sanlarn cann lm meleinin ald sylenir. Oysa, eskiden ilk alardan beri o-
u insanlar ya hastalklar, ya zehirlenme, ya vahi hayvanlar tarafndan paralan-
ma, ya alk, ya sava, yahut bir kavga sonucu lmekteydiler. nsann mr sresi
de 50 yl ile 60 yl arasnda deimekteydi. lk zamanlarda bu sre 40-50 yl ara-
sndayd. Oysa, gnmzde insanlardaki mr sresi 60-70 yla km, hatta ou
gelimi lkede bu sre 70-80 arasnda deimekte, dahas her 50 ylda bu sre
10 yl daha artmaktadr. Gelimi lkelerde sre 80-90 yla kabilir. Ancak bundan
sonras pek mmkn deil gibi. Yani, gelimi lkelerde bile genel olarak. Tabi 90-
100 yl arasnda yaayanlar bulunmaz demiyorum, ancak bunlar nadir olarak. i
Mandra filozofu Basri gibi abartmann alemi yok.

Ademin ve Nuhun bilmem ka yz yl yaad sylenir. Bunu 900 yahut bin

yla karanlar vardr. Adem kelime olarak adam, yani insan demektir. Ademiyet

16
demekle insanlk ifade edilir. Ayrca Adem, yokluk, yani hilik demektir. Adem keli-
mesi braniceden Arapaya gemitir. branicede toprak anlamna gelen adama
kelimesi vardr.

lk insanlar Kzldenizde, Akabe Krfezinde ortaya kmtr. Bunlar Kzldeniz-

den karaya vurmulardr. Meydana gelen sre hakknda bir bilgimiz yoktur. ok
uzun yllar da gemi olabilir. Bu evrim teorisine gredir. Zaten Kuranda Enbiya
suresi 30. Ayette, Biz her canl eyi sudan yarattk denmektedir. Buna insan da
dahildir.

Dikkat ederseniz Kzldeniz bir kadnn cinsel organ ve Akabe Krfezi de rah-
mine benzer. Canllar burada dllenme geirmi ve kyya vurmulardr. Zaten Ku-
randa et-Tin yani ncir suresi vardr. Bu surede zeytine ve incire yemin edilir. Zeytin
biliyorsunuz dalndan koparldktan sonra bir bekleme sreci geirir ve siyahlar.
Ayn Afrika kabilelerinden olan zencilerin ten rengini alr. ncir ise sarmtrak, esmer
ve hafif siyaha alan morumsudur. Her iki meyve de balangta yeildir. Zamanla
bukalemun gibi renk deitirirler.

lk insanlar var olduktan sonra, bir ksm kuzeye, Filistin ve Anadoluya, bir ksm
batya, Nilin Akdenize dklen Delta ksmna, bir ksm da Nili izleyip daha g-
neye, gller blgesine yerlemilerdir. Buna ekil olarak Latince N harfini misal o-
larak verebiliriz ama, sz konusu durumu daha iyi olarak yalnz Orkun alfabesinde
yer alan ve sessiz harfinde grrz. Kuranda yer alan Sidretl Mnteha ite
burasdr. Muhammedin mira olaynda, ryada getirildii yer dnyann sonu ola-
rak anlatlr, ancak bu dnyann sonu deil, insanln balangcdr. Sz edilen
Frat ve Nil nehirleri, yani iki nehir ad dorudur. Sidretl Mnteha iki nehrin arasn
kapsar.

Peki, rya yahut ryalar?

Bir gece ryasnda Nasreddin Hoca'ya dokuz ake para vermiler. Hoca, Hele
on ake olsun diye srar etmi, derken uyanp bakm ki elinde bir ey yok. Gzle-
rini tekrar kapatarak elini uzatan Hoca, "Getir, dokuz ake olsun" demi.

Hoca bir gece telala uykudan uyanr. Kars, Aman, ne oldu hoca der. Hoca,
abuk hatun lambay yak der. Lamba yanar. Hoca, abuk gzlm getir der.
Kadn gzl de getirir. Hoca, Berhudar ol der. Kadn, Hayrola Hoca Efendi,

17
 lambay yak dedin, yaktm. Gzlm getir dedim, Getirdim, gzne taktn. Peki,
bu gzl ne iin taktn. Hoca, ok gzel bir rya grdm de. Ama baz yerleri
seemedim. Bu nedenle gzl istedim ki, o yerleri de seeyim. Malum, gzlk-
sz baz yerler bulank ve kark grnyor.

Trk kltrnde ou gerek Nasrettin Hoca fkralarnda gizlidir. Onun rya fk-
ralar da bunlardan biridir. Nasrettin Hocay Timur zamannda gstermeye alr-
lar, malum o zamanda eyh Bedrettin yaamtr ya. Timur ile de gren eyh
Bedrettindir, Nasrettin Hoca deil. Aslnda Nasrettin Hoca, Ahi Evran denen Nas-
rettin Mahmuttur. Nasrettin Hocann yaad yer bellidir, Akehirdir. Ahi Evran
Nasrettin Mahmut da Akehirde bulunmutur. Ona Hace Nasrettin de denilmek-
teydi.

Nasrettin Hocaya dair anlatlanlarda Ye krkm, ye fkras mehurdur, bilir-

siniz. Ahi Evran Nasrettin Mahmut, Anadolu Seluklu Sultan, -sanrm bu Alaattin
Keykubat olacak- tarafndan rann bat ksmnda bulunan Krtlerin yaad Za-
ros dalarna eli olarak gnderilir. Malum o kadar yol yorgunluu ve yolda toz
toprak iinde kalmas nedeniyle Nasrettin Mahmutun kyafetine bakan Krtler onu
reislerinden uzak tutmak isterler. Durumun farkna varan Ahi Evran, evreden para
verip gzel bir krk satn alr. Krtlerin reisi ile grmek istediini syler. Onu o-
daya buyur ederler. Nasrettin Mahmut kendini tantr. abuk bir sofra hazrlanp
getirilir. Nasrettin Mahmut buyur edilir. Sofraya oturan Hace Nasrettin Ahi Evran,
sofrada yemekten yemez ama, krknn kolluk ksmn uzatr, Ye krkm ye der.

Ahi Evrann Letaif-i Gyasiyye adl eserinde Nasrettin Hocann Hindi ve Pa-
paan fkras ayns ile yazldr. Yine Ahi Evrann Letaifl Hikmet ve Ahlak-i Nasiri
adl eserlerinde de Nasrettin Hoca fkralar aynen grlmektedir. Nasrettin Hoca-
nn Elini ver kurtaraym, Karmn yaptn kuun hatrna sayalm ve Kayn
ektii ikence fkralar bilhassa Letaif-i Hikmet adl eserinde grlmektedir. Bu
durum Nasrettin Hocann Timur zamannda deil, Cengizoullar zamannda Ana-
doluda yaadn ortaya koymaktadr. te o nedenle Nasrettin Hoca ve fkrala-
rnn bizim iin Trk kltrnde ok nemi vardr.

Ryalar genellikle samadr ve samalklarla doludur. Ama bu gerek olarak -

kan ryalarn varln inkar etmek demek deildir. Mesela, arkadamn biri anlatt.
Dedi ki, Ben niversitede okurken 12 yl sonra almak iin gireceim vakf bir

18
iftlik yeri olarak grmtm. 25 yl bu vakfta alp emekli oldum. Vakfta alr-
ken aradan yine 13 yl kadar gemiti, birden o grdm ryay hatrladm. Ama,
ryada grdm bir iftlikti. Sra sra kaplar vard. Bu vakfta da sra sra odalar
ve kaplar vard.

Ancak ryalar TBMM milletvekillerinden Dr. Reit Galipin anlattklarna hi ben-

zemez. Onun anlatt ryada ama kendine ve Mustafa Kemal Paaya evliya
kispetini giydirmektir.

Olay yle:

Atatrk Reit Bey, ryamda bana 'Paam, nn'den ne haber?' diye sordunuz.
Ben: 'Vaziyet kritiktir' cevabn verdim. Kritik nedir? Anlamadm ki dediniz. Bunun
cevabn 15 dakikaya kadar size veririm diyerek odama ekildim. Mustafa Kemal
bu ryasn Dr. Reit Galip Bey'e anlatt zaman dman henz zmire kma-
mt; nn Mevkii de nem kazanmamt. Aradan yllar geti; kinci nn Sava-
nn kritik gnlerinden biriydi. Mustafa Kemalin arabas Millet Meclisinin nnde
durdu. Hemen yanna koarak tela ve endie iinde Paam, nn'den ne ha-
ber? diye sordum. Aynen u cevab verdi: Vaziyet kritiktir. O zaman ben Kritik
nedir? Anlamadm ki dedim. O da, Sana bunun cevabm 15 dakikaya kadar ve-
ririm dedikten sonra glmsedi ve: Hani Ankara'ya geldikten sonra ben bir rya
grmtm. Hatrladn m? Hafzam yoklayarak, ryasn anlattm. Glerek: te,
rya aynen gereklemektedir... Ben smet'i tanrm. Greceksin 15 dakikaya
kadar varmadan muzafferiyet haberini alacaz!..

Gerekten de 15 dakika gemeden bir telgraf gelmi ve 2. nn Sava'nn da

zaferle sonuland renilmilerdi. Ben bunu Sidretl Mnteha adl eserini ya-
zan bir arkadamn yaynlanm bir baka almasnda okudum. Sz konusu rya
internette Google.com adresinde Ryasnda grd zafer, Atatrk hakknda bi-
linmeyenler, Byk deha Atatrk, Atatrk gizemlerine bak Sevgili Atamzn
6. Hissi ve inanlmaz olaylar balklar ile var, ap bakabilirsiniz. ou kii bu
ryay gerekmi diye okur, ama deil. Bir kere sz konusu anlatm, Hilfet, ge-
miin bir ryas olup zamanmzda gerei yoktu diyen Atatrkn grlerine ters-
tir. Ancak Atatrkn annesi Zbeyde Hanmefendinin lmne dair grd rya
gerektir. Yine Atatrkn 1938 ylnda kendi lmne dair grd rya da bir ger-

19
 ektir, yalan deildir. Afet nan bunu nakledir. Ancak Canip Yldrm'n "Hevsel Bah-
esinde Bir Dut Aac" kitabnda geen Mustafa Kemal Paann Diyarbakrda gr-
d rya bir uydurmadr. nk bu rya anlatlrken eyh Selimden sz edilir ve
Atatrkn onu manevi babas ilan ettii ne srlr. Gya, Atatrk grd o
ryay eyh Selime anlatmtr.

Peki, eyh Selim kimdir? Bu eyh Selim smet Paann aireti Krmoullar
reisi Seyda Mele Selimdir. 1914 ylnda, Birinci Dnya Sava balamadan nce
1914 ylnda, Mart aynda Bitliste Krmoullar reisi Seyda Mele Selim, Krtleri
isyana tevik ederek evresinde toplam. Kuzey Irakta Krtlerden Molla Mustafa
Barzaninin kardelerinden eyh Abdlselam Barzani ile ayn zamanda devlete
isyan bayran ekmi, isyann bastrlmas aylar alm, Abdlselam Barzani 14
Aralk 1914 tarihinde Musulda idam edilmitir. Ancak, eyh Selimin isyann bast-
rlmasyla Rus konsolosluuna snd, Bolevik htilali nedeniyle Rus ordularnn
ekilmesiyle de eyh Selimin Bitliste idam edildii sylenir. Atatrk byle bir isyan-
c ve idam edilecek birini neden manevi babas kabul etsin, ona neden ryasn
anlatp tabir ettirsin? Akl var, mantk var. Gryoruz ki, Rodoslu olup bir devirme
aileden gelen Reit Galip gibi Krt asll Canip Yldrm gibiler Atatrke aslsz r-
yalar mal etmeye almlardr. Bu onlarn cibilliyetlerinin bir gstergesidir. Oysa,
Trkler asil bir millettir, yalan ve uydurma ryalara yer vermekten her zaman ekin-
milerdir.

Konferansn bu son cmle ile sona ermesi dinleyicileri alevlendirmi, lgnca bir
alk frtnas kendini gstermiti. Salon sanki yklr gibiydi. Hele onun bu son cm-
lesi sz konusu frtnay koparmt.

imdi sorular ve yantlara sra gelmiti. inizde konu ile ilgili herhangi bir sorusu
olan var mdr? diyerek, dinleyicilere bakt. ok kii el kaldrmt. lerinden birini
krsye ard. Buyurun mikrofon sizin dedi. Bu bir genti. 25-30 yalar arasn-
da grnyordu. Teekkr ederim diyerek mikrofonu alp soruyu sordu:

Efendim. Ben bu konferanstan ahsen ok etkilendim. Bir nevi dnyam, yani

hocamn tabiriyle alemim deiir gibi oldu. Bunun farkndaym. Sorum u: Mater-
yalistleri, genellikle Marxistleri Tanrtanmaz olarak yanstmak istemilerdir imdiye
kadar. Ama Materyalistler maddeyi kabul etmekte, ona bir nevi inanmaktadrlar.
Oysa siz, Trklerin slamdan nceki inancnn doay kutsamak ve ona inanmak

20
olduunu konferansnzda sylemitiniz. Yine konferansnzda, Prof. Dr. Yasn
Beyin bir yazsnn, daha dorusu demecinin balang paragraflarndan birini aln-
tlayp, Deizmi gzel bir biimde anlattnz. Doa inanc yani Panteizm de Deizmin
versiyonlarndan biridir. Ben Materyalistlerin, yani Marxistlerin pek Tanr ismine yer
vermedikleri kanaatindeyim ama, onlarn Deizmin yahut Panteizmin bir fonksiyonu
olduklarn da kabul etmekteyim. Peki, bu szlerime ne dersiniz, aklama getirir
misiniz?

Mikrofonu genten alp szne yeniden balad:

Arkadamz doru sylyor. Dedikleri dorudur. Onun bu grne ben de kat-

lyorum. Marx, Din afyondur dedi ama, dier yandan da, Ben Ateist deilim dedi.
ou kii Marxn Ateist olduuna inanr. Ateizm Tanrtanmazlktr. Bu fikir Tanry
tanmayp bunun yerine insann her ey olduunu ifade etmekten ekinmemitir.
Bu Ateizmin insan Tanr yerine koyduu anlamna gelir. Ateistler hep insana ve
insan toplumlarna nem verirler, ancak onlar Panteistlerden ayran tek ey, A-
teistler doay Tanr yerine koymazlar. Zaten Ateizm Tanry hi kabul etmedii
iin Deizmle de badamaz.

Marx, arkada Arnold Rugeye 24 Kasm 1942 tarihinde yazd mektupta. Ben
(kendisini dinleyen ocuklara gulyabaniden korkmadn inandrmaya alan
ocuu hatrlatan) ateizm etiketini ve bunun yerine felsefenin anlamnn insanlara
tanmas gerektii fikrini reddediyorum demektedir.

Yine Marx 1944 ylnda kaleme ald Elyazmalarnda, nsann ve doann ger-
ek mevcudiyeti pratikte, duyusal tecrbe araclyla, insan bu sayede insan iin
doaya ait bir varlk olarak aikar hale geldiinden, doa insann varl olarak in-
san iin var olduundan, yabanc varlkla ve doayla insan zerindeki varlkla ilgili
-doayla insann gerek dlnn kabuln ifade eden- soru pratikte imkanszla-
mtr. Tanrnn inkar olarak ateizmin artk bir anlam yoktur ve bu inkar dolasyla
ateizm insann mevcudiyetini art koar; ancak sosyalizm bu tarz bir arabulucuya
artk muhta deildir demektedir. Marxn bu yazsnda gryoruz o, Ateist deildir
ama, Deizme ve Panteizme ok daha yakndr. Sanrm bu cevabm sizi tatmin
etmitir. Baka syleyecei ve sorusu olan?

El kaldranlara bakt. Bir gen kz gzne iliti. Siz buyurun, gelin diyerek iaret
etti. Hanm kz mikrofonu eline ald:

21
 Benim ailem mutaassp bir ailedir. u anda niversitede yksek lisans yapmak-
taym. Tez aamasna getim. Bir yla yakn oldu, tezimi bitirme noktasna geldim.
Herhalde bu tezimi yaknda okuduum Sosyal Bilimler Enstitsne teslim edip,
savunma gn alacam. Ortaokulda okurken ailem beni kapanmaya ynlendirdi.
Rtme ermemitim. Ses karmadm. Kabul ettim. Ancak okul srasnda bam
ayordum. Bundan ailemin haberi yoktu. Liseye baladm. ki yl yine okula kapal
gidip geldim. Bu srada ailem beni namaz klmaya tevik etmeye balamt. Benim
gibi okulda okuyan daha baka kzlar da vard. Tabi kapal gen kz olduumdan
erkek arkadalardan uzak duruyordum. Bu arada fesbuka ye oldum. eitli g-
rler vard, bunlar okumaya ve irdelemeye baladm. slam ve Kuran kzlara ve
kadnlara deer vermiyordu. Tek syledikleri ey, slamdan nce Cahiliye Araplarn
10 yana basan kzlar kuma diri diri gmdkleriydi. Peki, rtnme dinin emri miy-
di? Google.coma grip Kuranda Nur suresine baktm. Kadnlar ziynet yerlerini rt-
sn deniyordu. Bu ziynet yerleri altn, gm, mcevher gibi deerli talarn tan-
d kulaklar, gsler ve bileklerdi. Herhalde bu onlarn sokaa kmadan nce
almalar gereken tedbir olarak sylenmiti. Ama bu ayetin anlamn genelde 1969
ylndan beri ule Yksel enler adl bir gazeteci ve yazarn etkisinde kalanlar
baka trl yanstmaktaydlar. Neymi efendim, kadnlarn ba, sa, tenleri ziy-
netmi. Ayette kastedilen buymu. Brak sa ba kapamay, slam adna kadnlar
ve kzlar kara araflara, hatta burkalara brndrenler de var. Oysa trban, yani
tesettr bir rahibe ve manastr kyafetinden baka bir yel deildi. Adm gibi bili-
yorum ki, bu bir Vatikan projesiydi. Aratrdm, 1969 ylndan nce kzlara ve ka-
dnlara ynelik herhangi bir tesettr olay yoktu.

Kuran Google.coma girip Kuran surelerini incelemeye baladm. Tek tek de-
falarca okudum, dndm. Kuranda tek bir kadn ismi vard. Onun ad Meryemdi.
Buna Bakire Meryem deniyordu. Ama sa adl ocuunu dnyaya getirmiti. sa
babaszd. Yine baktm, Kuranda ikinci bir Meryem var. Harunun kz kardei Mer-
yem olarak geiyor bu. Harun da Musann kardei. Yani, Musa sepete konup Nil
nehrine braklnca, onun kimlerin eline getiini, kimler tarafndan evlatlk alnd-
n izleyen Meryem. Bu Meryem hi evlenmemiti, bakireydi. Ancak Harunun kz
kardei denen Meryem, Kuranda saya gebe kalan ve onu douran Meryem ola-
rak tasvir edilmekteydi. Burada byk bir eliki ve tutarszlar vard. sa ile Musa

22
arasnda yzyllar vard. Hatta bin yldan daha fazla bir zaman. Musa sanrm Hitit-
lerle Kade Savan yapan kinci Ramsesten ok daha nce yaamt.

Kuranda ne Ademin, ne Nuhun, ne brahimin, ne Lutun; bunlardan birinin bile

elerinin adndan sz edilmiyordu. Bir nevi kadnlar lanetlenmi gibiydi. Kuranda
Meryeme vahiy geldiinden sz ediliyor ama, o peygamberler snfna girmiyordu.
Yine, Kuranda Havarilerden sz ediliyor, onlara gelen vahiylerden sz ediliyordu.
Bu Havariler bakalar olamazd, saya inanan 12 Havariydi bunlar. Ama ncili
yazanlar da bunlard. Onlar sadan duyduklar szleri nakletmilerdi. yleyse s-
lamda vahiy ne anlama gelmekteydi. Kitap yazlmasna da m vahiy deniliyordu?
ster istemez bunlar dndm. elikiler oktu.

slam kadn eve hapsediyor, ona dar kma ve alma hakkn bile vermiyor-
du. slam kadnlar kocalarnn yalnz ehvani isteklerini tatmin arac olarak gr-
yordu. Kadnlarn sz syleme, fikrini aklama, oy verme haklar bile yoktu. Ama
benim mahedeme gre, lkemizde slam, yani Siyasi slam srf kadnlarn arac-
l ile yaylyordu. Ben zamanla bunlarn ahlaki adan da dk olduklarn fark
ettim. nk ben namusluydum. Nedense Siyasi slam bana ters gelmeye balad.
Liseyi bitirdim. niversiteye girdim. Ailem yine zerimde bask kurmaya devam e-
diyordu. Onlarn basksndan kurtulmak iin tantm iyi ve hali vakti yerinde bir
niversite rencisiyle evlendim. Kocamn istei zerine bam da atm. Ailemin
basksndan kurtulmutum. Ateizm bana ilk anlarda cazip gelmeye balad ama,
bu Tanr inancna tamamen karyd. Ateist olamazdm. Mecburen Deizme ve Pan-
teizme yneldim. imdi benim sorum u:

Neden biz gen kzlar ve gen hanmlar olarak Siyasi slam yaymak iin teset-
tr ve trban bir ara olarak kullanan, bunu moda haline getiren birer ule Yksel
gibi azimli olamyoruz? Birer Merve Kavak gibi olamyoruz. Onlar Siyasi slam
iin yapt ise, biz kendi fikrimiz ve dncelerimiz iin yapalm. zgr irade iin
yapalm. Yanl anlamayn, trban ve tesettr ara olarak kullanalm demiyorum.
Ama hi olmaz ise, Hanifi mezhebini anlatalm. Bu mezhepte kadn bann aarsa
dinden kmyor, kadn bir erkekle tokalar yahut el skrsa yine dinden kmyor.
Bu mezhebi 40-50 yldr Snnilik iinde deerlendirip sz konusu Hanifilik pren-
siplerini unutturdular. Yine Hanifilik mezhebinde bir Hanifi kz bir Kzlba, yani Ale-
vi genle, yahut bir Hanefi erkek, bir Alevi kzla evlenebilir, bunda herhangi bir

23
 mahsur yoktur. Hadis yazarlarnn, bilhassa Buharinin, Tirmizinin, Ebu Davutun
Hanefi mezhebi kurucusu Ebu Hanife hakknda yazdklarna baktm, hepsi de onu
bir zamanlar Turan Dursuna Diyanetin taknd tavr gibi, kafir ilan etme durumu-
na gelmi. Oysa bu milletin, Trk milletinin % 70i Hanefi mezhebine mensup. imdi
hocama soruyorum, ifade ettiklerim ne derece doru. Sz hakk verdiiniz iin sa-
yn hocama ve beni dinleme zahmetine katlandnz iin sizlere teekkr ederim.

Hoca mikrofonu ald:

Hanm kzmza ben de ok teekkr ederim. Gzel bir konuya deindi. Dikkatle
onun sylediklerini dinledim. Evet, syledikleri batan sona dorudur. Her hangi bir
yanl ve elikisi yoktur. Demek ki akln yolu birmi. Dnnler ve irdeleyenler
sonunda gerekleri kefedebiliyorlarm. Rahmetli Yaar Nuri ztrk de Ebu Hani-
feyi ok severdi ama, hakknda o kadar yazdklarna ramen Hanifilik prensipleri
nedir bakp da renme zahmetine girmemi. Hatta bu prensiplere ynelik akla-
malarda bile bulunmutu. Yaar Nuri namaz klmaktan, kldrmaktan; oru tutmak-
tan ve tutturmaktan yanayd. Maalesef onun byle bir huyu vard. Hatta bir konu-
masnda, Kuran bile Yaklamayn diye ayette belirttii halde, o hayz halindeki
kadnlarn namaz klacan ve oru tutabileceini sylemiti. Oysa, bunu yapmak
Hanefi mezhebi prensiplerinde en byk gnahlardan biriydi. Neredeyse Yaar
Nuri hayz halinde kadnlarn kocalar ile birleebileceini syler hale gelmiti. Bu-
nun nedenini ona sorduumda, Yahudilerde de ayn durum vardr. Kadnlar hayz
halindeyken ibadet yapmazlar, oru tutmazlar, kocalar ile cinsel ilikiye girmezler
demiti. Sanki Yahudilikte var diye, biz onlarn tam tersini mi yapacaz? Yahudiler
de snnetli. Snnet olmay kaldrp atacak myz? Manta bak. Koskoca lahiyat
hocas, hatta lahiyat Fakltesi dekanln yapm biri Hanefilik prensiplerini -
renmemise, halk nasl rensin, Oysa bu adam Ebu Hanifenin byk hayranlarn-
dan biridir.

Gelelim, hanm kzmzn ilk sorusuna. ule Yksel gibi gazeteci ve yazarlarn,
arkasnda, yine hanm kzmzn syledii gibi Vatikan var. Onun tesettr ve trban
modas Time Life dergisinde bile kapak oldu. Bunun ne demek olduunu bir az
dnelim. Demek ki ona sz konusu durumu moda haline getirmesi ve Trk gen
kzlarna, hatta Trk kadnlarna yanstmas iin byk paralar deniyor ve byk
imkanlar tannyordu. stanbulda Trk Edebiyat Vakfnn bir konferansna dinleyici

24
olarak katlmtm. O zamanlar daha Ahmet Kabakl sad. Bir baktm konuma
krssnn yanndaki duvar dibine be on tane arafl kadn sandalyeye kp
oturdu. Simsiyahtlar. Gzleri bile zor grnyordu. arafl bir kadn mikrofonu
eline alp konumaya balad. Vatikanda, manastrlarda eitim grdn ve ye-
titirildiini anlatmaya balad. Dayanamadm, kalkp dar ktm. Bu olay Trk
Edebiyat Vakfnda, konferansnda gereklemiti. Gryorsunuz, adamlar ta nere-
lere kadar szmlar.

Ama, bir ynde konumac hanm kzmza hak vermekten kendimi alamyorum.
Evet, onlar nasl yle gayretli, bkmadan ve usanmadan yanl olan davalarn sa-
vunmu, bunun propagandasn yapm, hatta toplumun byk bir kitlesine kabul
ettirmilerse, biz de aynen onlar gibi yapmalyz. Ancak bizim durumumuz neye
benziyor, bunu biliyor musunuz. John Steinbeckin Bitmeyen Kavgasna. Ondaki
elma toplayclarna. Ne yazk ki hep stmze basklar kurulup kahramanlarmz
ad geen roman kahraman gibi, hep ldrlyor. Turan Dursun ldrlmedi mi?

Ben hatta u anda iimizde baz kimseler bile, 12 Eyll 1980 ncesinde kom-
nizmi c grp, komnistlere kar byk mcadele vermedi mi? Ben bile verdim.
Bilerek mi verdik? Tabi ki bilmeyerek. Komnizmin ne olduunu bile bilmiyorduk.
ABD ve Nato yle istemiti. Bunun iin onlara kar kran kran bir savaa girdik.
Ne oldu? Olan Trk genlerine oldu. Binlerce gen ld, binlerce gen hapse girdi.
Meydan ve devlet kademeleri Siyasi slamclarn eline birer birer geti. Bunun za-
rar bize, Trk genlerine oldu. Faydas ise, Trk olmayanlara, Siyasi slamclara
oldu. Biz bunlar grdk, yaadk. Tanrm o gnleri bir daha bize yaatmasn. Tek
gnahmz var ise, buydu. Oysa gnmzde tek bir adam var, adam gibi adam. O
da, Tunceli Ovack Belediyesi Bakan Komnist Fatih Mehmet Malkoolu. Ben
baka adam gremiyorum. Peki siz gryor musunuz? Adam kimseyi ayrt etme-
den Ovack halk iin alyor. Kar amac gtmyor. Btn halk altryor. Elde
edilen rnleri, mahsulleri halka eit olarak datyor. Kendi bile alyor. Halkn-
dan herhangi bir vatandan payna ne kadar dt ise, o da o kadar alyor. Ayn
Tarm kooperatifleri kurucusu Hamit Hamidettin Somuncu Baba ve mridi Ankaral
Hac Bayram gibi. Hatta Thomas Mnzer ve eyh Bedrettin gibi.

Alk.

Salonu iaret ederek, Baka syleyecekleri ve sorusu olan?

25
 El kaldranlardan birini seti. Bu bir hafif yal biriydi. Salar kralmt. Adam
krsye geldi. Mikrofonu eline alp szlerine balad.

slamn ne zaman ortaya kt belli. Gnmzden 1400 yl nce. Muhammedin

doum ve lm tarihi, hatta gnleri bile belli. Ancak aratryorum, kitaplar ve kay-
naklar didik didik ediyorum, Musann ne zaman ortaya kt, Davut ve Sleyma-
nn ne zaman yaad belli deil. ou kimse Musann kinci Ramses zamannda
yaadna inanr. Ama bunun olmas mmkn deil. kinci Ramses ok gl bir
hkmdar. Birinci Ramses de yle. kinci Ramses Suriye snrlar iinde Hititlere
kar Kade Savana girmi ve bar anlamas yapm. Msr lkesinin snrlar
Anadolu ve Mezopotamyaya kadar uzanm. Musa ile anlatlanlara baklr ise o
kinci Ramses zamannda yaam olamaz, bu mmkn deil. Yine Yirminci Ha-
nedann kurucusundan gelen Ramsesler var. Bu III. Ramsesle balyor, XI. Ram-
sese kadar gidiyor. Bunlar zamannda da yaam olamaz. Peki, yleyse btn
ansiklopedik bilgilerde Davutun bin ylnda kral olduu, 962 ylna kadar srailoul-
larn ynettii syleniyor. Olu ise Sleyman. Sleymann onun olu olduu do-
ru, ancak tarihler yanl. Neden hi kimse, o kadar stn zekal bilim adam var, bu
konuyu aratrmyor. Arkeologlar var, Kudsteki Sleyman mabedinin temel tala-
rna kadar inip de, tarih belirlemiyorlar. Bunu yapmak ok mu zor?

Evet, biliyorum, Kuds ok defa yerle bir oldu. Asurlar yerle bir etti, Persler yerle
bir etti. Hatta Fravunlar gelip yerle bir etti. Ama hi olmazsa temel talarndan bir
eyler kalmtr. Demek ki, bu i zor, yahut imkansz. Bu nedenle yaplmyor.

Peki, ne yapmak lazm? Bize k tutan tek bir ey var. O da Yusuf olay. Yani,
Yakupun olu Yusuf. Oysa, Yakup shakn olu deil. Torunu da deil. Ancak 150-
200 yl sonra gelen torunlarndan biri. Kuranda Yusufun Msrda kle olarak satn
alndnda evin hanm olduu sylenen kii, XII. Hanedann son yesi Msr K-
ralielerinden Sobekneferudan bakas deil. Bu kralie 1763-1759 yllar arasn-
da Msr tahtnda bulunmu. Dini kitaplarda onun Zleyha olduu sylenir ama,
ismi bu deil. Sanrm, Kralie Yusuf ile evlenmi ve 1759 ylnda vefat etmi. Bu
evlilik 3-4 yl kadar srm olabilir, daha fazla deil. Yusuf bylece kendi haneda-
nn kurmu. Bu hanedan 1650 ylna kadar Msr ynetmi. Yusufun Msrda h-
kmdar olduunu belirten kaynaklar var, ama kimse onun bir Fravun olduunu,
neslinin de Fravunluk yaptn sylemiyor. Bunu sylemekten ekiniyorlar. Ama

26
Msra hkmdar olmu ise, Fravun olmutur, bu gayet ak. Yine srailoullarnn
50 yldr Msrda kle olarak bulunduklar, yani piramitlerin yapmnda altrldk-
lar syleniyor. Ancak Tur Dana vardklarnda skntlar ba gsterince, Yahudiler
Biz Msrda hi olmaz ise iyi idik, iimiz var, her istediimiz yiyecei alabiliyorduk,
alyorduk ama, rahattk diyeceklerdir. Yine Yahudiler Msrdan Tur Dana
doru yola ktklarnda arabalar, kzleri ve dier hayvanlar vardr. Hatta altnlar
ve ziynet eyalar vardr. Oysa, klelerde bunlarn biri bile olmaz. Demek ki, Ya-
hudiler Msrda alrlarken kle deildiler. Bir cret karl alyordular. Ama,
ellerindeki hkmdarlk 50 yldr alnmt. O zaman Musa Milattan nce 1600 y-
lnda meydana kmtr. 1600-1590 yllar arasnda Medyende, yani kaynbabas
uaybn lkesinde kalm. Ondan sonra Msra yeniden dnmtr. Davut ise,
sanrm 1500 ylnda hkmdar oldu. Bu i bu kadar basit iken neden konu zorla-
trlyor ve klmaz haline getiriliyor? Davut ve Sleyman zamannda daha Asurlu-
lar yoktu, bamsz olmamtlar. Ayrca, Asurlar da Akadlar deildi. Akadlarn ku-
rucusu Byk Sargondu ama, onun Asurlar ile bir ilgisi yoktu. Musa, Yua, Talut,
Davut ve Sleyman zamannda Mezopotamyada Kassitler ve Mitaniler vard.
Kassitler Aa Mezopotamya, Mitaniler ise Yukar Mezopotamyaya hakimdiler.

imdi hocama benim sorum u: Kuranda dnyann 6 gnde yaratld, 7.nci

gnde Tanrnn, yani yaratann hkmdar olduu syleniyor. Ancak Kuranda h-
kmdar oldu denmiyor. Ayeti yle yorumluyorlar. stiva etti deniyor. Tevratta da
ayn eyler syleniyor. Tanr dnyay 6 gnde yaratt, 7nci gn dinlendi deniyor.
Biliyoruz ki, Tevrat Kurandan ok eski. Yine Kuranda geen ve anlatlan pek ok
olay az buuk yahut ufak tefek deiiklikle de olsa Tevratta var. Bu demektir ki,
Kuran Tevrattan alnma. Kaynak vermeden alnma. Bu arada Kuranda Yahudiler
Tevrat deitirdiler, tahrif ettiler diye sulanyor. Ufak tefek deiiklikler de olsa
Kuran sz konusu olanlar Tevrattan alp baz ksmlarn deitirmi, yani tahrif
etmi olamaz m? kinci sorum, istiva kelimesi neyi anlatmakta ve neyi ifade et-
mektedir?

Hoca mikrofonu ald:

Sylenenler ok mantkl. Yusufun Kralie Sobekneferu ile evlendii ve onun

lm ile kendi hanedann kurduu doru olabilir. Kuranda Yusuf suresinde anla-
tlanlara baklr ise, bu byle. 59-62, 68-69 ayetler. Bir hkmdardan bakas o

27
 kadar tahl veremez. Yine bir hkmdardan bakas giri yerinde 10 kaps olan bir
yerde oturamaz. Yusuf suresinde 71-76 ayetler arasnda hkmdarn su tasndan
bahsediliyor. Bunu kardei Bnyaminin ykleri iine Yusuf koydurmu. Hkmda-
rn su tasn hkmdardan baka kim tayp da hile olarak yklerin iine koyabilir?
Btn bunlar bize Yusufun Msrda hkmdar, yani Fravun olduunu ve hanedan-
ln kurduunu anlatyor. srailoullarnn 50 yldr Piramitlerin yapmnda altk-
lar da doru. Yusufun hanedanl Milattan nce 1650 ylnda yklm, srailoul-
lar Msrda iilik yapmaya ve piramitlerin yapmnda cret karl almaya
balamlar, bu da doru.

Gelelim istiva kelimesine. Bu Arapa kelime dzgn olmak ve iki eyin birbirine
eit olmas anlamnda kullanlmaktadr. Ayrca, stiva kelimesi al edatyla kullanl-
dnda ykselmek, hkmetmek; il edat ile kullanldnda da ynelmek, kastet-
mek anlamlarna gelir. Bu kelime be edatyla kullanldnda helak olmak anlamna
gelir. Asl anlam olarak istiva bir eyin eit ve dzgn olmas demektir. Dzlk de
ifade eder.

stiva kelimesi Kuran'da yestevi, testevi, yesteviyani ve testeviyani fiilleri olarak

da geer. Bir ey doru dzgn, mutedil olmas, dikilmek ve dorulmak anlamla-
rnda kullanlr. Ayrca bu kelime yerlemek, binmek, oturmak ve karar klmak anla-
mnda da kullanlr.

Bakara suresi 29 ayette, "O Allah ki yeryznde ne varsa hepsini sizin iin ya-
ratt, sonra ge yneldi, onlar yedi gk olarak dzenledi" denir. Burada istiva ile's-
semai denmitir, yani, istiva kelimesi ila ile kullanlmtr. Yine Fussulit suresi 11.
Ayette de durum byledir. Ancak Secde suresi 4. Ayette, "O Allah ki gkleri, yeri
ve bunlar arasnda bulunanlar 6 gnde yaratt, sonra ar istiva etti" denir. steva
ale'l-ar denmesinden grld gibi, istiva kelimesi istila etti, kuatt anlamlarna
gelmektedir. Yahut ala kelimesiyle bu ekilde anlam verilmektedir. Yunus suresi 3.
ve Ra'd suresi 2. Ayetlerde de ayn anlamlar vardr. Allah'n yeri ve g yarattktan
sonra ar istiva ettii ileri srlrken bu kelime al edat ile kullanlmtr. stiva
kavram burada Tanr'nn bir makama kurulup oturmasn deil, onun ycelik ve
stnln ifade eder. yleyse, istiva etti kelimesiyle, isterse bu ala edat ile
olsun, hkmdar oldu anlam badamamaktadr. O ekilde tefsir edenler yahut

28
yorumlayanlar yanl yapmaktadrlar. stiva ala edatyla birlikte kullanldnda, o
yceldi, ok daha ykseklere kp gitti anlamlarna gelmesi de muhtemel.

branicede Nuh kelimesi dinlenmek ve rahatlamak anlamlarna da gelir. Arap-

ada Nuh kelimesi nuhi yazl ile vahiy olarak da kullanlr. Yahudilerde Tevratta
geen Tanrnn 7. Gn dinlenmesi, insanlk iin haftann bir gnnn dinlenme
gn olduu eklinde kabul edilmiti. Yahudilerde bu Cumartesi, Hristiyanlarda
Pazar gn. Ama, Mslmanlarda dinlenme gn yok. Kuranda, Cumadan sonra
varn dinlenin denmiyor, iinize gcnze bakn, yani aln deniyor. Buradan ne
mi kyor? slam toplumu sosyal almadan ok uzak. Vcut haftann biri gn
dinlenmezse ikinci hafta verimli olamaz. Hele nc hafta hi olamaz. Ama, slam
bunu dnmyor. Srekli alacaksn. Srf dinlenme olarak geceleri sana yeter,
bunu diyor.

Evet, Kuranda ou eyler Tevrattan alnm. Alnrken de ufak tefek deiik-

liklere gidilmi. Mesela, Ademin yaratl ve cennete konmas, cennetten kovul-
mas Tevratta aynen geer. Hatta Ademin topraktan yaratlmas bile Tevratta ge-
er. Dier canllarn, kularn ve hayvanlarn bile topraktan yaratlmas Tevratta
vardr. Ama, Kuranda Ademden bakasnn topraktan yaratld sylenmez. Hat-
ta einin bile topraktan yaratld sylenmez. O Ademin kaburga kemiinden yara-
tlmtr. Yani, Kuran iine gelenleri alm, iine gelmeyenlerde ise ufak tefek dei-
ikliklere ba vurmutur. Bu deiiklikler tabi ki tahriftir. Ama, Kuran bu tahrif suu-
nu Yahudilere yklemeye alr. nk Tevrat Kurandan ok ncedir. Sonraki
olan ancak tahrife ba vurabilir, nceki deil.

Dahas Kuran, brahimin Nemrut tarafndan atee atlmas ve onun yanmamas

hikayesini Tevratn yorumlanmasndan baka bir ey olmayan, bunun Tekvin ki-
tabnn 11. babnn 28. frkasn tefsir edilirken "Nemrut putlara tapmad iin b-
rahim'i ate ocana attnda ate brahime zarar vermedi" eklinde hatal olarak
evirisini esas alm, bunu aynen nakletmitir. Oysa, Tevratta ilgili yerde Nemrut
ad bile kullanlmaz. Yani Muhammet, srf Tevrat okumam, grld yorumlan-
malarn da okumu, orada geen ksmlar yanllar ile birlikte Kurana dahil et-
mitir. imdi sizden baz kimseler diyecektir ki, Muhammet okuma yazma bilmiyor-
du, mmiydi, nasl okuyacak? Ama ya bu mmilik ite onun sz konusu kaynak
gsterilmeden yaplan alntlar rt bas etmek iin uydurulan bir ey ise?! Okuma

29
 yazmayan biri byk bir kervann nasl olup da 15 yl banda bulunur, Yemen,
Irak, Suriye ve Msr gibi lkeler arasnda ticaret ileri yapar? Baka sorusu olan?

El kaldranlara bakt. Bu seecei kii deiik biri olmalyd. Gz gezdirdi. Yal

bir hanmefendi gzne iliti. Onu gstererek Siz buyurun dedi.

Yal kadn elinde bastonu ile krsye geldi ve mikrofonu ald:

Grdnz gibi ben yal biriyim. Sizin nineniz saylrm. Osmanl ortadan kalk-
madan dnyaya geldim. Yam yz. Ama grdnz gibi halim vaktim ve shhatim
yerinde. Aklm, zekam, mantm ve iradem de yerli yerinde. Dnyorum. ou
eyi birbiriyle kyaslyorum. Ben 10 yldr bunu bilgisayara ve fesbuka borluyum.
Emekli maam var. Aileden kalma zenginliim de var. krler olsun. Gnde 8
saat uyku uyuyorum. Gnde iki saat yry ve spor yapyorum. Gnde iki saat
bahemle megul oluyorum. Her gn srekli 8-9 saat internet ve fesbukun ban-
daym. Bu benim zekam ayor, bunamam nlyor. Her gn bir iki saat de kitap
okuyorum. Gzlerim de gryor. Grdnz gibi gzlk kullanyorum. Herhangi
bir grme mahsurum yok. Beni dinleyeceiniz iin imdiden hepinize ok teekkr
ederim.

iftliim var. Uzun yllar yabanc lkelerde kaldm. Ama Trkiyeden vazgee-
medim. stesem yabanc bir lkede rahata yaayabilirdim. Yz yana gelip de
salkl olmam sanrm ok eye borluyum. Bunlardan biri iki ylda bir genel salk
kontrolnden geerim. Aksattm olmamtr. 60 yandan beri 40 yldr srekli ya-
pyorum. Her gn sabahleyin en az iki taze yumurta krar, ierim. iftliimde
inek, koyun, kei, tavuk ve rdekler gibi hayvanlar var. Her gn bir saatimi bu hay-
vanlara veririm, onlarla hair neir olurum. Daha nceden bir atm vard, imdi ya-
landm iin derim ve bir yerimi krarm diye 20 yldr binmiyorum. Hayvan bu.
Ne olur, ne olmaz. rker. Yal olduum iin krlan kemiin kaynamas uzun srer.
Yine her sabah salm taze st ierim, en az yarm litre. Yine her gn yarm kilo
taze yourt yerim. Yemeklerde salatay hi eksik etmem. Gnde bir su barda
limon, bir su barda portakal suyu ierim. Herhangi bir ekilde kalp krizi geir-
medim. Bunu da herhalde aksatmadm genel salk kontrollerine borluyum.

nternette Cbbeli Ahmet denen biri var. Srekli onun bu kasetlerini dinliyorum.
Adam tarikat mensubu. Mahmut Efendi cemaatinden. Nakibendi tarikatlarndan
birine mahsus. Okumaya, retim grmeye, ilim ve irfan renmeye kar kyor,

30
hatta bunun iin Allahn sana krler olsun, beni okutmadn, retim grdrme-
din diyor. Ama, sohbetlerinde hep nnde koca bir kitap var, Arapa yazl. O her
zaman buradan okuyor. Sanrm bu kitap mam Rabbaninin yazdklarndan. mam
Gazaliyi bile buradan okuyor. Her eyi buradan okuyor. Yani okuma ve yazma
biliyor. Arapa biliyor. Ama Trke bir kitap ap da okumuyor. Dahas Biruni, bil-
hassa Farabi ve bni Sina gibi byk Trk alimlerine elindeki kitaptan okuyarak,
onlar tekfir ediyor, bunlar kafir diyecek kadar ileri gidiyor. Kimsede t yok. Hak-
knda herhangi bir soruturma yok. Geen gn Diyanet leri bakan Adam zr
cahil. Ben buna vaaz m verdireceim? diyerek srf bu adam yznden makamn-
dan istifa edip bir keye ekildi.

Ben Cumhuriyetin ilk devirlerini grdm. Ama, hi byle bir ey grmedim. Tek
takdir ettiim bir insan vard, Halide Edip Hanmefendi. Onun bir numaral hayra-
nym. Kitaplarn defalarca okudum. Halen bile bkmadan usanmadan okuyorum.
Kendisi tam anlamyla bir aydn. Ama grdm ki, Cumhuriyetiler onu mandaclkla
suluyor. Ancak ben onun mandac olduuna inanmyorum. 4 Eyll Sivas Kongresi
yaplrken Amerikan mandacl oylamada kabul edilmi, ama ertelenmiti. Evet,
Amerikan mandaclnn kabul edilmesi, ertelense bile bir sutu. Bu nedenle Hali-
de Edip Hanmefendi gnah keisi ilan edildi, su ona yklenmeye alld. Oysa,
bu aydn kadnmz Yunan zmire kt zaman stanbulda, Sultanahmette ilk b-
yk mitingi toplayan ve krsden halka hitap eden, o kadar kalabal alevlendiren
ve Milli Mcadeleye stanbuldan Anadoluya katlm salan biridir. O her zaman
demokrasiden ve halktan yana olmutur.

skilipli Atf Efendi klk ve kyafet, hatta apka yznden idam edilirken ben 9
yandaydm. Ailem beni okuttuu iin, ocukluumda zel eitim de aldm iin
gazeteleri ve olaylar takip ediyordum. Franszca biliyordum. Arapa da biliyordum.
9 yanda ben bu dilleri renmitim. Avrupa basnn da takip edebiliyordum. zmir
Suikast davasnda yarglanmalar takip ettim. Deli Halit Paann TBMMde kur-
unlanp ldrlmesinde 8 yandaydm. Kel Ali ben ldrdm demi, ama yarg-
lanmam, milletvekillii drlmemiti. Ailem evde bunu ok tarttlar. Hatta a-
ladlar bile. O stiklal Savann nde gelen ve ok baarl kumandanlarndan biriy-
di. Biri yarbaylktan ileri bile geememi yzbalardan kurulu bir ete, ast astk,
kestii kestik bir hale gelmiti. Bu ete zmir Suikast bahanesiyle Kazm Karabekir,
Cafer Tayyar Eilmez, Refet Bele, Ali Fuat Cebesoy gibi paa ve kumandanlar

31
 idamlkla yarglad. Yine Milli Mcadele ve stiklal Sava kahramanlarnda Hseyin
Rauf Bey de yarglanmak istendi ama, bulunamad. Yurt dna kamt. Vasf Ka-
rakol ve Erzurum milletvekili Rd Paa gibiler yarglanp idam edildiler. dam
edilenler arasnda bulunan Sivas Mebusu Halis Turgut son sz olarak ocukla-
rma syleyin katiyen siyasetle uramasnlar. Okusunlar alsnlar fikir adam ol-
sunlar. Yaasn mefkurem, payidar olsun Trklk demiti. Bu yarglamalarda ona
yakn milletvekili idam edildi. Olay akt. ktidarda bulunan o dnemin tek partisi
ikinci bir parti ve demokrasi istemiyordu. zmir Suikast yarglamalarnn perde ar-
kas buydu. Halide Edip de kocas Adnan Advar dolays ile yarglanmak iin aran-
d ama, bulunamad. Yurt dna kt. ABDye yerleti ve orda Prof. Dr. oldu. Dn-
yada 52 lkede konferanslar verdi, Trkleri tantt. Atatrkn vefat ile yurda dnd,
stanbul niversitesi Edebiyat Fakltesi ngiliz Filolojisi Krss Bakan oldu.
1950'de milletvekili seildi. Byle birini nasl Mandac gzyle baklabilir, soruyo-
rum. O her zaman halkan yanayd ve halkn yannda oldu. Hibir iktidardan yana
olmad ve ekinmedi. Sessiz kalmad. Doru bildii ne ise onu syledi. Gnmze
bakyorum, ondaki bu cesaretin ve yrekliliin binde birini bile kimsede gremiyo-
rum.

Klk kyafet ve apka devrimi yapldnda, o kadar insan hapsedilip ve idam

edilirken Halide Edip Hanmefendi, Bu devrim ngiliz ticaret irketlerin iini yaraya-
cak, onlar bylelikle ok daha zengin olacaklar demiti. Dnn, o devirde bir
takm elbise ve apka 50 lira. Bu alan memurun bir aylk maa demektir. G-
nmzde bu miktar 2500 liradan az deil. Dnn, bir takm elbiseye ve apkaya
2500 lira veriyorsunuz, daha az deil. Oysa, en kral erkek takm elbise ve apka
gnmz paras ile 500 liraya alnabilir. Gryorsunuz, adamlar alm. Bire be
koymaya alm. Gnmzde nasl bir d lkelerde bir lira olan bir litrelik benzini
5 liraya alyoruz, onun gibi. Ya da 2 liralk sigara 10 liraya iiliyor. Bu bire be koyma
Cumhuriyet kurulduundan beri halen devam ediyor. Soracam konu ile alakal
grlmeyebilir ama, yarglamay yapanlar dinciler, Siyasi slamclar. Olaylar yap-
tran ve soruturmaya yol aanlardan biri de Fethullah ve cemaati. Bu inkar edile-
mez. Yargya onlar hakim. imdi sorum u: Ergenekon ve Balyoz operasyonlarn
ve yarglamalarnn kayna Cumhuriyetin ilk dnemlerine mi dayanyor? Kel Ali
ile kaak savc Zekeriya z birbirlerine benzerlii sz konusu edildiinde, gr-
yoruz her ikisi de ete mensubu. Biri Drt Aliler, dieri Fethullah etesinin.

32
 Hoca mikrofonu ald:

Pes dorusu. Ben yarm asr dnsem babaannemizin sylediklerinin birini bile
aklma getiremezdim. Gryorum ki, Osmanl zamanndan kalma ne cevherler var.
Bugn ne mutlu bize ki, bu cevherlere ahit oluyoruz. Yz yana basm, halen
din ve sapasalam. Bu bir mucize. Avrupaya, hatta ABDye gitsem byle bir du-
rumla karlaamazdm. in baka srr nedir, bize retse de yalandmzda
herhangi bir kayba uramadan yle durabilsek. Yine gryorum ki babaannemiz
ilmi literatr ve yaynlar da takip ediyor. imdi ben bu halimle onun karsnda
eziklik duymaya baladm. Her syledii yerli yerinde ve doru. Maalesef bunlar
olmu. Olmasa idi ok iyi olurdu. Gnmzde 10 yldr toplumda ve bizi yneten-
lerde korkun bir psikolojik hastalk var. Bu ar vakalar haline dnmek zere.
Psikiyatrlara ok i dyor. Ama, lkemizde yeterli sayda psikiyatr yok. Avrupada
ve Amerikada olduu gibi, herhangi bir psikolojik rahatszlk duyan da psikiyatrlara
komuyor. Psikiyatr tedavisi grenlere toplum deli gzyle bakyor. Ama, bilmiyor-
lar ki, asl deli olan kendileri.

Psikiyatrlar hastalarn tedavi ederlerken onlar hastaln balang noktasna

dndrmeye alrlar. nk kaynak buradadr. Etkilenmeler burada balam,
zamanla birikmi ve younlamtr. 80 yl sonra da aa kar ve kendini gsterir.
Eer bir lkede yarglama yaplacak ise, o yarglamay hukukular yapmal. Yani,
hukuk tahsili grenler. Hukukular dnda kimse yarglayamaz. Dediimiz gibi yar-
glamak iin ilk nce hukuku olmal. Oysa, stiklal mahkemelerine ve yelerine
bakalm, tek bir hukuku var. O da Drt Alilerden biri olan savc Necip Ali. Baka
yok. eyh Sait isyan dolays ile idam edileceklerden biri olan TBMM 1. Dnem
Bitlis milletvekili Yusuf Ziya Kozade Kastamonu stiklal mahkemesi bakanl
yapmtr. Hukuk tahsili grmemitir. Ticaret yapmtr.

Konya stiklal Mahkemesi bakan Ali Saip Ursava, Milli Mcadelede Kozan
Jandarma komutanlnda bulunmu, Milli Mcadeleye kar km, hatta Milli
mcadele kahramanlarndan Gizik Duran bu adam pusu kurup ldrmek istemi,
ama olmam, bir yl boyunca Fransz igalci kuvvetlere hizmet etmi, Krt Mirza
adnda birine Krtler ve Ermenilerden mteekkil bir mfreze kurdurmu, bu mf-
reze Trk kylerini basarak kylleri falakadan geirmi, hatta bir seferinde h-
mrl kynden getirdikleri iki kyly Kozan Hkmet Kona nnde Yzba Ali

33
 Saip, herhangi bir sorgu yahut yarglamaya meydan vermeden balarna ate a-
arak, orackta ldrm, Aralk 1919da Urfa Mdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuru-
cularndan Jandarma komutan Binba Ali Rza Beyin Franszlar tarafndan tutuk-
lanmas ve onun bir yolunu bulup Sivereke kamas ile alelacele, onun yerine Ur-
faya jandarma komutan olarak Franszlar tarafndan gnderildi. Ali Saip Bey, bu-
raya varnca cemiyetin bana geti ve Franszlara kar milli mcadeleyi yrtt.
10-11 Nisan 1920 tarihinde Franszlar ehri terk etmek zere Trklerle anlatlar.
Gn domadan gece karanlnda ehri terk etmeye baladlar. Ancak sabaha kar-
uzaktan silah sesleri gelmeye balam. Mlazmevvel Halil Mnir Efendinin
raporunda, Dman ncs, bilhassa ncde bulunan Ermenilerin yolda rastla-
dklar airetlere ve bilhassa yol zerindeki kyllere ate etmeleri zerine ebeke
boaznda iddetli bir atma balad. Kumandan Fransz kuvvetlerine sava d-
zeni aldrd. Bize kar da ate etmeye baladlar. Urfa yolunu koruma altnda bu-
lunduruyorum. Durumumuz tehlikelidir, acele etmenizi bekliyorum yazyordu. Bu
rapor Yzba Ali Saip Beye yazlm. Ali Saip olay yerine vardnda Fransz ku-
mandanlar ve subaylar ldrlm, 100 Fransz askeri tutuklanm. ldrlen F-
ransz askerinin says da 100 kadar. Ali Saip, olay herhangi bir ekilde aratrma-
dan o gn Ankaraya, TBMMne milletvekili seilmek iin yola km ve seilmi.
Konya stiklal Mahkemesi bakanlna da getirilmi.

Gizik Duran Milli Mcadelede byk emekler verdikten sonra ky hmrlye

dnm. Ancak peine silahl Ermeni taklm. Varp karakola ikayet etmi.
Karakoldaki kumandan, herhalde Ali Saipten gerekli talimat aldndan hibir ey
yapmam, Ermeninin silahl gezmelerine de ses karmam. Bu Ermeniler Gi-
zik Duran pusu kurup sktrmlar. Ama, Gizik Duran daha atik davranp bu
silahl Ermeniyi ldrm. Karakola varm, durumu izah etmek istemi, onu tutuk-
lamak istemiler. Gizik Duran yakalanmam, kam, daa karak ekya olmu.
1929 ylnda da jandarmalarla girdii bir atmada ldrlm,

Yaar Kemal nci Memed adl romann yazarken Gizik Durandan ok etkilen-
mi. Bu romanda onu anlatm. Ali Saip de yine Yaar Kemalin romanlarnda ad
geen ve ky aalarndan yana olan Arif Saim Beydir. Bu Ali Saip Drt Aliler ete-
sindendir. Deli Halit Paa Kel Ali tarafndan TBMM giri salonunda kurunlanrken
oradayd, ismi geer.

34
 stiklal Mahkemesi bakanlarndan bir dieri Kl Alidir. Bu adam Antep milli
savunmasn rgtleyenlerin banda gelir. Mustafa Kemal Paa tarafndan tam
yetkiyle grevlendirilmitir. 14 Haziran 1920 tarihinde isyanclarn Yozgat ehrine
hakim olmas ile, yannda bir sahra topu, atl 60 asker olduu halde, herhangi bir
giriimde bulunmadan Boazlyan kasabasna ekilen Yzba Kl Ali Bey, Anka-
raya atl bir ulak vastas ile gnderdii mektupta, Yanmda 60 atldan baka gve-
neceim kimse yoktur diyor ve bu isyan erkez Ethemden baka kimsenin bast-
ramayacana da mektubunda ifade ediyor. Zaten erkez Ethem 23-24 Haziran-
dan itibaren bu isyan 15 gn iinde bastrdktan sonra problem tekil etmeye ba-
lad. Yozgat isyanna katlan 200 kii yarglanmaktan ve idam edilmekten kurtulmak
iin erkez Ethem saflarna gemiti. erkez Ethem bu neden Albay Refet Beyle
ters dt.

6 ubat 1921de TBMM, bir karar alarak, Antepin adn Gaziantep yapmt.
Franszlar Gaziantepin evresine tamamen hakim olmutular. Antepliler 6-7 ubat
1921 tarihinde huru, yani kuatmay yarma harekat yapmak istediler. Ancak bu
baarlamad. 8 ubat 1921de Franszlar ehre yeniden hakim oldular. 20 Ekim
1921de Ankara Antlamas imzalanmasayd Gaziantep elimize gemeyecekti. 6-
7 ubat 1921 tarihindeki huru hareketinin baarszl ve Franszlarn ehre ha-
kim olmasnn tek msebbibi Yzba Kl Alidir. nk Antepten tamamen so-
rumlu odur.

zmir Suikast nedeniyle kurulan stiklal mahkemesi bakan da Yzba Kl

Alidir. Onun bu yarglamalar srasnda stikll Mahkemesi delillere gre deil vic-
dani kanaate nem verir dedii vakidir. Yani delilsiz yarglama. Oysa, delil olma-
dan kimse yarglanamaz, Hukukta bu byledir. Ama, Kl Ali Bey hukuku deildir.
O en ufak bir hukuk tahsili grmemitir. stiklal Savana katlmamak iin kapa
TBMMne atmtr.

Gelelim ban bana. Asl byk balk Kel Ali denen Afyon milletvekili Ali etin-
kayadr. Kel Ali denmekle mehurdur. kinci Abdlhamitin zel hafiyelerinden biri-
dir. Mustafa Kemal, Enver Bey, Yakup Cemil ve Deli Halitle birlikte Trablusgarbe
giden grup iindedir. Burada Mustafa Kemali Enver Beye kar kkrtm, Yakup
Cemil ve Deli Halit Beyle anlamazlk iinde bulunmu, hatta Deli Halit Beyi Ye-
mene srgn ettirmi, Trablusgarpte ald binbalk rtbesiyle Bitlise jandarma

35
 kumandan olarak atanm, hapishanelerden karlan bin kiiyle Irak Cephe-
sinde savamak zere grevlendirilen Yakup Cemil Bitlisten geerken adamlar
arasna Kel Aliyi de zorla alm, onunla birlikte Kutl Amare savana katlm.
Bedizzaman Said-i Nursi de denilen Sait Okur, risalelerinde Kel Aliyi ok ver,
hatta ondan kumandan diye sz eder ve bir hatrasn anlatmaktan geemez:

Rus ordusu Bitlisi kuatmt. Kumandan Kel Ali beni ard. Ata bin dedi. Ben
derhal ata bindim. imdi siperler nnde ileri geri git gel dedi. Ben denileni yap-
tm. O srada Rus ordusundan silahlar patlad. Bana glle isabet etti. Biri silah-
mn kabzasna, ikincisi sigara tablama, ncs sa omuzuma sapland. Kuman-
dan Kel Ali, Herhalde hocam size kurun tesir etmiyor deyince ben ona cevap
olarak Allah insan muhafaza ederse, deil kurun, top mermisi bile onu ldre-
mez dedim.

Kel Ali zmir igalinden sonra Ayvalk cephesi kumandanlnda bulunur. O bu

srada Yarbay rtbesiyle 172. Alay komutandr. Ayvalk 29 Mays 1919 tarihinde
Yunanllar tarafndan igal edilir. Ekim aynda Kel Ali kumandanlktan istifa eder ve
stanbulda Meclis-i Mebusana Afyon milletvekili olarak katlr. Meclis-i Mebusan
kapatlnca bu sefer Ankarada TBMMne yine Afyon milletvekili olarak seilir. An-
cak stanbulda ngiliz igal kuvvetleri tarafndan tutuklanr ve Maltaya srgn e-
dilir. Burada 16 ay srgn hayat yaar. 25 Ekim 1921 tarihinde serbest braklr.
30 Ekimde stanbula gelir ve Ankaraya geerek Afyon milletvekilliini devam et-
tirir. Yoksa o, Malta adasnda srgnken ngilizler tarafndan satn m alnmtr?
lerideki olaylarda grlecei zere her kt ve olumsuz olayn arkasnda o vardr.
Sait Okur, yani Said-i Nursi eyh Sait isyanna katlm, ky ky dolaarak halk
bu isyana katlmaya arm, bu nedenle Diyarbakrda kurulan stiklal mahkeme-
sinde yarglanm, ancak onu mahkeme yesi Kel Ali idam edilmekten kurtarp,
Barlaya srgn ettirmitir.

Sinop stiklal Mahkemesinde berat ettirilen skilipli Atf Efendiyi Ankara stiklal
Mahkemesi Bakanlna getirilen Kel Aliye yeniden tutuklatp onu Ankaraya ge-
tirten, yeniden sorgulanmasn ve ardndan da idam edilmesini salayan Sait Okur-
dur. Atf Efendinin idam edilmesi kararnda tek su kant onun 1924 ylnda Maarif
vekaleti, yani devrin Milli Eitim ve Kltr Bakanlndan izin alp bu 32 sayfalk
Frenk Mukallitlii ve apka adl kitab 3000 adet bastrmasdr. Hukuken bunu

36
kimse herhangi bir su olarak kabul edemez. zin alp bastrm ve yarsna yakn
olan ksm datmtr. Ama Mahkeme bakan Kel Ali hukuku deildir. Tek hu-
kuku olan savc Necip Ali, skilipli Atf iin 3 yllk hapis cezas istemi, bu da Kel
Ali tarafndan zerre kadar dikkate alnmamtr.

Sait Okurun skilipli Atf Efendiye stanbuldan kalma zel bir kini ve nefreti
vardr. nk o, kendisi gibi Krt deil, Trktr. Akkoyunlu Trkmenlerindendir.
Yllarca Rusyada kalan, Rasputinin lmyle arn yannda onun yerine geen,
bu grevini ancak alt ay kadar yerine getiren, sonra yayan yapldak Rusyay terk
eden, trenle stanbula gelen, geldikten sonra Mustafa Sabri bakanlnda faaliyet
gsteren Mderrisin Cemiyeti yeliine dahil edilen, Mustafa Sabrinin eyhlislam
olmas ve cemiyetin bana skilipli Atf Efendinin getirilmesi ile, yine eyhlislam
Mustafa Sabrinin emriyle Milli mcadelecilere kar hazrlanan 16 Eyll 1919 tari-
hinde yaynlanan ilk bildiriyi hazrlayan kendisidir. skilipli Atf bunu tespit etmi,
cemiyeti fesh etmi, yerine slam Teali Cemiyetini amtr. O bu cemiyeti kurarken
Sadi-i Nursiye haber vermedii gibi, onu cemiyetten uzak tutmutur.

Ayrca, Kel Ali kurduu Drt Aliler etesiyle devrin Bahriye vekili, yani Denizcilik
Bakan hsan Eryavuzu tehdit etmi, hatta ona 9 ubat 1925 tarihinde TBMMde
kurunlanacan sylemi, bu nedenle hsan Bey o gn TBMMne gelmemi, Deli
Halit Paa o gn TBMMnin salonunda Kel Ali tarafndan kurunlanrken doru
Cumhurbakan Mustafa Kemal Paann makamna karak, Paam, Drt Aliler
etesi beni tehdit ediyor. Bugn beni ldreceklerini sylediler. Bu nedenle ben
TBMMne gitmedim, yannza geldim. Buyurun, kendilerine vermemi istedikleri -
bankas hisseleri, gnl rzam ile size veriyorum demitir. Grld gibi her pis
iin arkasnda Kel Ali vardr. Ve bu Kel Ali ylesine yalancdr ki, zmirde ilk kurunu
skann da kendisi olduunu syleyecek kadar ileri gitmiti. Biliyoruz ki, bu kurunu
skan Hasan Tahsin adyla gazetecilik yapan Osman Nevrestir. Yine, bu Kel Ali
Yakup Cemilden it gibi korktuu, onun karsnda her zaman sus pus durduu
halde, zaman zaman milletvekili arkadalarna onu nasl tahkir ettiine dair bir ey-
ler anlatr. Oysa durum tamamen tersinedir, her ynyle tersine. Kel Ali yle anla-
tr: Bir gn Yakup Cemili kanun ve nizam tanmaz halleri karsnda kalnca sinir-
lenerek onu sert bir biimde uyardm. Ancak o benim bu restime kar kamad ve
belki de hayatnda ilk defa skt etti. Ancak ben ondan ekiniyordum. Bu nedenle
onu Badat`a gnderdim der. Tabi ki, Kel Ali olay anlatrken bir yerde fire vermi,

37
 kendisinin de Badata gtrldn unutmutur. Vaziyeti akan biri, Bre Ali Bey,
hani Kutl Emare sava sizin sayenizde, kahramanlnzla kazanlmt? Ama
siz Yakup Cemili Badata gnderdim diyorsunuz ama, neden kendinizin de
gittiini sylemiyorsunuz? Yoksa bir ey mi var? demi, Kel Ali ne diyeceini
bilememi, ilk defa yz o gn kzarmt. Syleyen kii, Kel Alinin ses kar-
madn grnce, Sanrm Yakup Cemil sakn seni ve adamlarn da zorla alp
Badata gtrmesin? der. Kel Ali o anda bo bulunup, Ben o zaman Bitliste,
Ruslara kar savayordum der. Bu sefer br, Hani Kutul Emare zaferini kaza-
nan sendin? Demek sava annda orada deildin, Bitlisteydin. Aznla kendi ya-
lann deifre ettin, bunu biliyor musun? der.

Gnmzn Atatrk ve Cumhuriyetileri maalesef Kel Aliye sanki taparlar.

Hatta srf onunla yetinmez Reit Galipe bile taparlar. Bunlara asla laf syletmek
istemezler. Hatta Reit Galipi Atatrk karsnda sanki o hakkn ve halkn diliymi
gibi yanstmak bile isterler. i ylesine bir raddeye getirirler ki, gya aciz bir duruma
drdkleri Atatrk karsnda Reit Galipi alklar bir hale gelir, te devrimci
budur derler. skilipli Atf Efendi bata olmak zere yzlerce Trk insann idam
eden ve srm srm srndren Kel Ali ve Ankara stiklal Mahkemesi onlarn ba
tacdr. Trk halk ve Trk insanlar onlarn zerre kadar umurunda bile deildir. -
dam m edilmiler, edilsinler. /Aslnda kel Ali az bile yapm. yle be yz yahut
bin kii ne ki? On bin, hatta yz bin kii idam edecekti/ Byle demek isterler.

imdi babaannemizin sorusunun cevabn verelim. Ha stiklal mahkemeleri ha

zel mahkemeler. Bunlar ayn eylerdir. 1920li yllarda stiklal mahkemeleri vard,
2009 ve 2010lu yllarda ise zel mahkemeler. Ergenekon ve Balyoz soruturmas
ve davalar 86 yahut 90 yl nceki dava ve soruturmalarn bir nevi yansmasdr.
86-90 yl nce de komutanlar ve generaller sulanm, idam kararyla yarglanm,
hatta ilerinde idam edilenler olmu, Ergenekon ve Balyoz davalarnda da. Yalnz
bu sefer idam yoktur, arlatrlm mebbet hapis cezalar vardr. Hastaln ba-
langc, 2014 yln baz alr isek, bu yldan 89 yl ncesidir. Bu hastaln bir an nce
psikiyatrlar vastas ile tedavi edilmesi gerekir. Baka are yok. Zaten Ergenekon
ve Balyoz davalar ile yarglanp ar mebbet hapisten tutun da eitli hapis ce-
zasna arptrlanlarn Anayasa Mahkemesi ile serbest braklmalar hastaln te-
his ve tedavisi iin ok nemli bir geliimdir. Bunda da gnmz hkmetinin pay
yok deildir.

38
 BRLK

Birlik Arapada vahdet demektir. Vahdaniyet ise birlik hali. Farsa yazl A-
rapa gibidir. Bu ngilizce unity demektir. nite diye Trke okunur. Franszca da
ayn. Franszca yazlnda sondaki y harfini aksanl e olarak grrz. Birlik Gk-
trkede birge demektir.

Birlik g verir, kuvvet verir. Birlik daha ok zayflarn ve aresizlerin iine yarar,
onlar bir araya toplar ve rgtler. Bu ilk zamanlardan beri balayan bir oluumdur.
Tek dal rahata krlr. ki dal da krlr. dal bile krlabilir. Ancak drt be dal bir
araya geldii zaman bunun krlmas zorlar. Alt ve yedi dal bkmekle krlamaz.
Ancak bir ta ve keskiyle krlr. Dokuz on dal bir araya geldii zaman ta ve kes-
kiyle de krlmas zorlar. 11-12 dal bir araya gelirse bunu ta ve keskiyle bile bir
anda kramazsnz. te btn bunlara birlik denir.

Aileler, airetler, kabileler, boylar, kavimler ve milletler birlikten meydana gelirler.

Devlet de birliin bir trdr ama, bu devletten devlete deiir. Devlet halkn bask
ve yasak altna ald, hatta zerlerinde gl bir otorite uygulad zaman birlikten
sz etmemiz gleir. Yine devlet halkn srf vergi veren, onlardan istedii vergiyi
kolayca alabileceini sand zaman bu birlik gittike zayflar.

Dinler de birlikten domutur. Birlie ok nem verirler. Ancak dinlerde her za-
man bir tecrit mekanizmas vardr. Samiri Musaya ihanet eder, yahut Harun abisi
Musaya gya yanl yapar. Veya sa olaynda 12 Havariden biri gya ihanette bu-
lunur. Ancak ne hikmettense armha gerilen sa deil, hep o tecrit edilen Havari
olur, Yahuda olaynda grld gibi. slamda bu tecrit mekanizmas geni boyut-
larda seyreder. Muhammedin kz, damad hatta torunlar bile dlanr. slam bu
dlanma ile g kazanr, daha etkili bir hale gelir. Osmanlda Fatih Sultan Meh-
metle kardeler dlanr.

Seluklu ile devlet kurucu millet zamanla dlanmaya balar, hatta onlar bni Bi-
binin azndan Hariciler ilan edilir. Ama kurucu milletin dlanmas Selukluyu y-
kar, yerle bir eder. Bir bakarsnz bu Seluklu yklmadan yarm asr nce ne id
belirsiz bir toplum gelir, Ahlat ehrinde snd ve ekmeini yedii kimselere Yas-
simen Savanda ihanet eder, arkadan oklar, galip gelmelerinin nne geip e-

39
 kilmeleri salar. Seluklu onlara Ankara Karacada yresini ikta olarak verip bor-
cunu der. Ancak, yirmi yl gemeden bu topluluk zniki bakent edinen Bizansn
Beri gel, bize yakn ol, Eskiehir topraklarna yerle, buras artk sizindir demesi
zerine Selukluya da ihanet edip, Bizansa yakn gelir.

Erturul Gaziyi siz bir Trk kadnla, Halime Hatun ile evlendi mi sanrsnz?
Yahut Osman Gazi eyh Edebalinin kz Mal Hatun ile..? Osmanl tarihleri Fatih
dneminde yazlmtr. Daha dorusu, kinci Murat dneminde balanm, Fatih
dneminde, hatta kinci Beyazt dneminde tamamlanmtr. Tevarih-i Ali Osman-
lara bakn, hepsi kinci Beyaztn Bodan seferiyle sona erer.

Erturul Gazi Bizans mparatoru Sekizinci Mihailin kzyla evlenmi, ondan olu
Osman Gazi domutur. Mihail Konstantiniyyeyi, yani stanbulu Latinlerin elinden
Erturul Gazi aracl ve destei ile aldktan sonra Antalyada bulunan kinci zzet-
tin Keykavusa haber gnderip onu ve adamlarn gemilerle stanbula getirmi, be
bin civarnda bulunan askerlerinden yararlanmak istemiti. Ancak devreye Erturul
Gazi girmi, ona zzettin Keykuvusu hapsettirmitir. Vay efendim, Ali Bahadr sar-
ho kafa ile Keykavusun daysna bir eyler sylemi de, o bu nedenle hapsedil-
mi. in aslna bakalm, hikayesine deil.

Bizans, Altnordu hakan Berke Hann elilerini hapsettirmi, ancak Baybarsn

araclk yapmasyla elileri serbest brakmt. Bunun intikamn almak isteyen Ber-
ke Han, 20 bin atldan mteekkil bir ordu gnderip zzettin Keykavusu Enez kale-
sinden kurtarp yanna ald. Bizansn seferlerine katlan ancak sultanlar Keykavu-
sun hapsedilmesiyle Bizansa isyan edip onlardan ayrlan, paral askerlerden olu-
an be bin kiilik Seluklu atls bir sre Makedonya ve evresinde Bizans iin
byk tehlike arz etti. Bu askerler evlenip oaldlar. Zamanla onlara Konyarlar
dendi. Ancak Bizansa dmanlktan hi vazgemediler.

Gryoruz ki, birlik her zaman geerli deildir, iin iinde baka eyler vardr.
Eer Osmanlnn Anadoluda Trk birliini salad iddia edilirse, bu hibir zaman
doru olamaz. Ama, Osmanl ilk zamanlarda Trk birliini siyaset gerei kullanm,
bu nedenle ou Trk beyliinin topraklarna dolayl yollardan hakim olmu, ancak
Rumeliye alp Hristiyan topluluklar ile kar karya gelince, bunlar kazanma
yoluna gitmitir. Osmanl Fatihle birlikte bir devirme devleti olmu, devlet dengesi

40
Mslmanlar ile Gayrimslimlerin dengelenmesiyle salanm, Osmanl hibir za-
man slamlatrmaya bavurmamtr. Macarlar, Bulgarlar, Ulahlar, Uzlar yahut
Bonaklardan ele edilen genler zaten aslen Trk olduklar iin bunlar Yenieri
ordusuna alnyor, bunlar yeniden Trkletiriliyordu. Ancak devirmelik bu deildir.
Devirmelik Bizanstan gelen ve miras olarak Osmanlya devredilen Enderun mek-
tebinde Rumlarn, Srplarn, talyanlarn, hatta Ermenilerin tahsil grp devletin
herhangi bir makamna gemesi, zamanla vali yahut vezir, st makam olarak vezi-
riazam olmalarna verilen isimdir.

Trkiye Cumhuriyetinde bile devirmeler vardr. Mersin milletvekillerinden Ro-

doslu Dr. Reit Galip bunlardan biridir. 1932 ylnda Milli Eitim Bakan olmutur.
Olur olmaz da ilk nce gzne kestirdii Trk ileri gelenlerinin kymna balamtr.
Onun gazabna urayanlarn banda niversite retim grevlilerinden Hseyin
Nihal Atsz, Fuat Kprl ve Zeki Velidi Togan gibi isimler vardr. Oysa, Milli Eitim
Bakan niversitelere ve yksek okullara karamaz. Ama, karmtr. Boluk var-
dr, bu boluktan faydalanmtr. Boluk 27 Mays 1960 ihtilali ile doldurulmutur
ancak bu sefer de 12 Eyll 1980 askeri darbesinden sonra 1961 Anayasasnn
tralanmas demek olan ve kazanlan btn haklarn vatandalarn elinden alnd
1982 Anayasas ile YK denen bir kurum getirilmitir. Devirmeler ite bu nedenle
tehlikelidir. lmine, kiiliine, karakter yapsna, verimlilik ve alkanlna bakma-
dan Trk milletinin asli unsurlarn bir rpda harcama yoluna giderler. Her zaman
sahtelikten ve yalandan yana bir tavr izlerler.

Reit Galipin kym srf Atsz, Kprl ve Togan ile kalmam, Prof. Ahmet A-
aolu krssnn bandan aa alnmtr. Hatta, Ahmet Refik Bey de. Evet,
Reit Galip, grdnz gibi bir kym makinesidir.

Olay detay ile verelim:

Atsz o srada Trk ve Kyc olarak tanmlanan Atsz Mecmuay karmak-

tadr. Bu dergide Zeki Velidi ve Fuat Kprl de yazmaktadr. Reit Galip toplumda
gzne kestirdii kiilere ar hakaretlerle tannan adamdr. Bir toplantda Trk
Tarih Tezine kar karak, Zeki Velidiye toplantda hakarete varacak derecede
laflar syler. Oysa, Zeki Velidi Trk tarih tezi nedeniyle Rusyada bile kendini kant-
lam bir bilim adamdr. Reit Galip ancak doktordur. Tarihi bilmez. Onun bu ukela
tavr zerine Atsz, Bedriye Hanmefendi ve Pertev Nail Boratav; Zeki Velidinin

41
 rencisi olmaktan gurur duyarz diyerek Reit Galipe ihtarda bulunurlar. Ancak
Reit Galip bunlara kafay takmtr. Zaten hasta ruhlu bir adamdr. Onun bu hasta
ruhu her bulunduu toplantlarda bile yansmaktadr. Tek arzusu haline gelen Ma-
arif vekili, yani Milli Eitim Bakan olunca malum ahslar hakknda gerekli ilemleri
yapmaya balar.

Devirmeler senin eer bir tarihin var ise onu inkar eder ve inkar ettirirler. Her
zaman sunilikten yanadrlar. Asla deer vermezler. Sen XI. Yzyl ortalarna doru
ran kat edip Horasan ve Asyadan m geldin, bunu kabullenemezler. nk ken-
dileri o soydan deildir. Kendileri topraklarn Trklere kaptran ya Rum, ya Ermeni-
dirler. Yahut Srptrlar. Zaman kollarlar. Hitler mi 1932 ylnda Almanyada iktidara
geldi, Hitlerle kelime benzeii olan Hititleri ele alp, Bunlar bizin atamz, biz 4000
yldr bu topraklardayz, asla Asyadan gelmedik derler.

Reit Galip, Atatrkn masasnda onunla tarihi sohbetlerde bulunan devrin Milli
Eitim Bakan Mahmut Esat Bozkurtun yanna selam vermeden, kolay gelsin bile
demeden varp, Pislik sayorsun yine der. Oysa, M. A. Bozkurt Cumhurbakan
Mustafa Kemal Paaya Trklerin Horasandan gelip Dandanakan Meydan Muha-
rebesini kazanmalarn ve Urmiye gl kysnda toplanan Trkmenlerden 4 bin
adrlk bir kitlenin 1041 ylnda Hakkari zerinden Anadoluya girmesini anlatmak-
tadr. Mustafa Kemal Paa Hazretleri Dr. Reit Galipe bakar: Hoyrola! Bir ey mi
var? der. Reit Galip: "Bu kokumu kafayla devlet yrmez" der

Atatrk kalarn atar. "Szlerinizde msamahal, ll olunuz" der. Herkes

yaklaan frtnay hissetmitir. Ama, Reit Galip atalarnn byk tanrs Zeus gibi
bulutlarn stndedir. 57 yandaki Maarif vekili Mahmut Esat Bozkurtu iaret eder,
"Devrimci devrimcidir. nsanlar bir yatan sonra ister istemez tutucu olurlar. Mec-
lis'te bunca gen, idealist, bakanlk yapacak yetenekte insan varken, byle yal
kimseleri Maarif vekili yapmak hatadr" der. Mustafa Kemal Paa terbiye snrlar-
nn almaya balandn grerek yeniden bu kstah adam uyarr:

"Esat Bey yeteneklidir. Davamza inanmtr ve benim hocamdr. Beni okutmu

olmas sence bir deer tamyor mu?"

"Kusura bakma Paam, tamyor! Okuttuklarnn iinde sizin gibi bir devrimci
km ama, kim bilir nice tutucu da kmtr. Sizi de eletiririm!"

42
 Bunun zerine Gazi'nin sabr taar:

"Bu sofrada hocama ve bir Maarif vekilime hakaret etmenize msaade edemem"
diyerek Reit Galipi halar. Ama, Reit Galip sinecei yerde hepten ste kar:

"Devrimleri korumak iin sizden msaade istemiyorum. Hatay yapan siz de ol-
sanz, sizi de eletiririm. Mesela, Rose Noir'a verdiiniz 15 bin liralk kredi mektubu
da siz yaptnz diye hata olmaktan kmaz."

lk kez Cumhurbakan Mustafa Kemal Paa kendi sofrasnda bu kadar sert ve

ar eletirilere maruz kalyordu, dahas milletin sofrasnda.

Rose Noir, Beyolu'nda, bir Rus iftinin ilettii barn adyd. Mustafa Kemal Pa-
a bir gece oraya iki imeye gittiinde, mekann sahibi Madam Senya'dan Maa-
lesef kredi alamyoruz paam" yaknmasn iitmi, orada Bankas Umum M-
drlne hitaben bir mektup yazm, ona vermiti. Reit Galip bu talebin Mustafa
Kemal Paa tarafndan yerine getirilmesini eletiriyordu. Asl astar bir kredi, hibe
deil ki.

Mustafa Kemal Paa kzmad, ancak, "Yoruldunuz, buyurun biraz istirahat edin"
diyerek Reit Galip'i efendice sofradan kovdu. Ama, bu edepsiz adam:

"Buras sizin deil, milletin sofrasdr. Milletin ilerini gryoruz. Burada otur-
mak sizin kadar, benim de hakkmdr" diyerek kr. Hani, Baba Oca dizisinde
Sabri var ya, ayn onun gibi. Mustafa Kemal Paa bakt ki, i mahalle karlarnn
irretlik kavgasna dnyor, Mahmut Esat Bozkurtun kolundan tutup, "yleyse biz
kalkalm" dedi. Onun kalkp gitmesiyle sofrada ve salonda bulunan herkes dar
kt. eride yalnz Dr. Reit Galip tek bana sap gibi kald.

Bir gn akam sofrasndan ayrlrken Mustafa Kemal Paa, 19 Eyll 1932 tari-
hinde Maarif vekili olan Reit Galipe, "Seni eve ben brakacam" demi. Eve bra-
klnca o da, "Ben de sizi uurlayacam Paam" demi. Ancak onun makam arac
hareket ederken syledii sz Gazi Paa duymam, ne olmu ise, giden aracn
peinden kan ter iinde kalncaya dek komu. O gece souk ve komas ile terle-
mekten zatrree olmu. Dinlenmesinin tavsiye edilmesiyle 13 Temmuz tarihinde
Maarif vekili grevinden ayrlm, daha dorusu alnm. Bir iki hafta sonra Moda'da

43
 bir deniz kazasnda ailesini kurtarmak isterken akcierlerini tamamen tm. Ya-
tan Keiren'deki ba evine tatm, yedi ay kitaplar arasnda yatm. 5 Mart
1934 tarihinde ise, 41 yanda lp gitmitir.

Peki, Atatrk ona ne demiti de, bu hasta ruhlu adam, A. Erdem Akyze gre,
Atatrke duyduu saygdan tr, Atatrk uurlamak iin; arabasnn arkasn-
dan gc yettii kadar koarak gidebildii yere kadar gitti. Ryalar Aleminde
lm Meleinin Ecel Notlaryd bunlar.

Neymi efendim, Babakan Erdoan Andmzn okullarda okutulmasn yasakla-

m. Hurra, fesbukta ve sosyal medyada ver yansn. 8 Ekim 2013 tarihinde Erdo-
an tarafndan yaplan aklamaya gre: Andmzn yazar Reit Galip tartmal bir
isimdi, ezan metnini Trkeletirenlerin banda gelmekteydi. Hatta bu isim kafa-
tas biriydi.

Atatrk, ok byk bir insandr. Her eyi ok iyi bilir. Hatta tartt kiilere frsat
verir, ne yapacak diye bekler. Gzler. Atatrk devrimci midir? Hayr. O bir Trk
milliyetisidir. Ama devrimcilik yan da yok deildir. Ancak onu srf bir devrimci ola-
rak grmek samaln kendisidir. Reit Galip bu hataya dmtr. Haddini bilme-
mitir. Mustafa Kemal Paann karsnda ondan ste kmak istemitir. Hani Sel-
uklu Tarihinde bir Sadettin Kpek var ya, ayn onun gibi. Oysa, Sadettin Kpek
bir pitir. imdi kendi eserimizden ve yazdklarmzdan uzun bir alnt yapalm: Prof.
Dr. Salim Kocann Sultan I. Aleddn Keykubddan Sonra Trkiye Seluklu Dev-
leti daresinde Ortaya kan Otorite Zfiyeti ve Emr Sadeddn Kpekin Seluklu
Saltanatn Ele Geirme Teebbs adl Gazi Trkiyat dergisinde yaynlanan ilmi
makalesini kaynak gsterip, Ouzlarn syan ve Babailer Hareketi adl eserimde
demitim ki:

Anadolu Seluklu Sultan Birinci Alaattin Keykubatn evlatlarndan en by

olan kinci Gyasettin Keyhsrev, saltanat tahtna aibeli bir biimde oturmutu. O,
kimi devlet grevlilerinin tertibi ile babasnn zehirlenmesi, veliaht tayin edilen kar-
dei zzettin Klarslann tm haklarn gasp etmekle i bana gelmi bir hkm-
dardr. Yani, onun hkmdarl vesayet altnda gereklemiti. Ona bu imkan ta-
nyp baa gemesini salayanlar vesayetlerini devamndan yanaydlar. kinci G-
yasettin Keyhsrev o vesayetten kurtulacak gibi deildi. Henz 14 yandayd. o-
cuk yata saylrd. O, devleti tek bana ynetebilecek bir durumda olmad gibi,

44
ilerisi iin tek bana kararlar alabilecek bir durumda da deildi. Zayf olduu kadar
tutarsz ve dengesizdi. Zevk ve elenceden vazgeecek gibi grnmyordu. Onun
bundan sonraki ii ok zordu. Otorite zafiyeti grlyordu. Cinayet ilemekten bile
ekinmeyen bir ekibin gcyle i bana gelenler, iktidarlarn korumak iin, ya o
kiileri kontrol altnda bulundurmal, ya da her birini bertaraf edip vesayetten kurtul-
malydlar. Gyasettin Keyhsrev, bunun birini bile yapacak kabiliyete sahip deildi.
Mecburen onlara boyun eecekti. Edi de.

Birinci Alaattin Keykubatn zamannda, bu sultann yapt her eyi destekle-

yenler ve onu desteklemeyenler olarak devlet grevlileri iki gruba ayrlmt. Bunu
isim isim verdiimizde, Beylerbeyi Kemalettin Kamyar, Sivas valisi Kayr Han ve
Hsamettin Kamyeri onu destekleyen, Atabey emsettin Altunapa, Tacettin Per-
vane, Lala Cemalettin Ferruh, Sadettin Kpek ve Grcolu Zahirettin destekle-
meyendiler. kinci grup elini abuk tutarak sultan ldrp kinci Gyasettin Keyhs-
revi tahta oturtmulard. bu kadar kolay olmayacak, kanl bir atma kacakt
ama, sz konusu durum Kemalettin Kamyarn igzarl sayesinde nlendi. Do-
lays ile dier devlet adamlar ve komutanlar seslerini karmadlar. lkin bir ses-
sizlik her eye hakim oldu. Bu byle devam edip gidecee benzemiyordu.

kinci Gyasettin Keyhsrevi i bana getirenler arasndaki dayanma ve i-

birlii pek gemeden zayflamaya balad. Muhalefette de, zzettin Klarslan bir
darbeyle baa getirme fikri zayflad. Her iki grup imdiki halde birbirilerini kontrol
eder vaziyetteydiler.

kinci Gyasettin Keyhsrevin evresi onu tahta oturtanlar tarafndan sarlmt.

Bunlardan Emir Sadettin Kpek en etkili oland. Onun gemii hakknda pek fazla
bilgi yoktur. Birinci Alaattin Keykubat zamannda konumu nedir, bu pek bilinme-
mez. bni Bibi de mimar olmasndan baka fazla bir eyler sylemiyor. Anlalan o
ki, Sadettin Kpekin kiiyi arkadan vuran, sinsi ve tedhii bir karakter yaps var.

Anadolu Seluklu beyleri arasnda iktidar, yani sultandan sonra tek yetkili olma
mcadelesi balamt. Bu durumda Gyasettin Keyhsrevin saltanat devlete ile-
risi iin en ufak bir mit vermekten ok uzak. O kadar ok yanllklar yaplmaya
baland ki, felaketler ok gemeden kendini birer birer gsterecekti. Bu felaketleri
tetikleyen iki faktr var. Birincisi, Sadettin Kpekin iktidar tutkusu, bu nedenle n-
ne geleni bir yolunu bulup harcamas; dieri sosyo-politik bir olay, yani Babailer

45
 isyan. Her iki olay da sebep ve sonu ilikisinden birbiriyle balantl. nk birin-
cisi ikincisinin sebebi. Gyasettin Keyhsrevin Sadettin Kpekin elinde oyuncak
bir hale gelmesi, onun her dediini itirazsz ve dnmeden yapmas Babailer de-
nen Trkmenleri harekete geirecekti.

Sadettin Kpek, ie Harzem beylerin en tannm ve etkili olan Kayr Han ber-
taraf etmekle balad. Birinci Alaattin Keykubat, 1230 ylnda Yassemen Harbin-
de Celalettin Mergbertiye ar bir darbe vurmu, onu altndan kalkamayaca ok
zor bir durumda brakmt. Celalettinin lmnden sonra Harzemahlar ordusun-
dan nemli ksmlarn ellerinde bulunduran Kayr Han, Bereket Han, Kl Sengn
ve Ylan Boa gibi beyler Anadolu Seluklu Devletinin hizmetine alnm, onlara
Erzincan, Amasya, Larende ve Nide gibi vilayetler ikta olarak verilmi, bylece
Seluklu sultan Celalettin Harzemahn komutanlarnn her birini kendine bala-
mt. nk Mool istilas kapdayd. lkenin savunmasn onlarla kuvvetlendirdii
gibi, devlet gcn de onlarn savalk tecrbesi ve yetenekleriyle artrd. 1237
ylnda Kayr Han, Erzincan valiliinden alnp Sivas valiliine getirildi. O gne ka-
dar Harzemliler Birinci Alaattin Keykubatn btn seferlerine katlmlar, harplerde
canla bala savamtlar. Bu nedenle el stnde tutunur olduklar gibi servet sah-
ibi de olmutular. Alaattin Keykubatn sz konusu tutumundan baz yerli beyler
rahatszdlar. lkenin servetini ve devletin makamlarn Harzemli beylerle payla-
mak istemiyorlard. Ayrca onlar bu gidile kendilerinin tasfiye edilebilecei endie-
sine de kaplmtlar. Gyasettin Keyhsrevi tahta karmalarnn nedeni buydu.
Sadettin Kpek de bu durumdan yararlanmasn bilmekte gecikmedi. Onlarn terc-
man durumundayd. Kayr Han harcamak huusunda kinci Gyasettin Keyhs-
revi ikna etmesi kolay oldu. O, siyasetteki hile ve kurnazl; bunun etkili yntemini
ok iyi biliyordu. Tabi ki dier beylerden de onu destekleyenler olmutu. Hayali se-
naryosu mkemmeldi.

Sadettin Kpekin amac, ne devlet, ne de saltanatn gvenliiydi. O ocuk ya-

taki sultan kullanarak rakiplerini saf d etmek ve devlet idaresinde tam bir haki-
miyet salamakt. Bunu yapabilmek iin korku vermek en byk etkenlerden biriydi.

Zaten en ufak bir diren bile gstermeyen ve zayf karakterli olan sultan, Kayr
Han hakknda ferman hazrlatmakta gecikmedi. O tutuklanp Kayseri snrlar iin-
deki Zamant, yani Pnarba kalesine hapsedildi. ok srmedi, burada vefat etti.

46
Akas o, ldrlmt. Sadettin Kpekin bu yaptrm Harzemliler tarafndan b-
yk bir tepkiyle karland. e sindirilecek gibi deildi. Harzem beyleri toplanp bu-
nun yarn bir gn kendilerine de yaplabileceini syleyip isyan ettiler. Askerlerini
ve maiyetlerini alp iktalarn terk etmi, kalabalk bir halde, nlerine kan ehir ve
kylere saldrp yamalam, Dou Anadolu Blgesine doru ilerlemeye balam-
tlar. Olayn bu biimde bir gelimeye yol amas aslnda Sadettin Kpekin aleyhin-
deydi. Ancak o, aksilik ve baarszlklar bile kendi lehine uygun konuma getirebi-
lecek bir politik zekann sahibiydi. Bir tala iki ku vuracak, bir yandan iin sorum-
luluundan syrlaca gibi, iin stesinden gelemeyeceini ok iyi bildii rakiplerin-
den en byn bylelikle gzden drm, hatta onu hapsettirmi olacakt.
Sultana varp durumun stesinden Kemalettin Kamyarn gelebileceini syledi.
Bunun zerine o da gerekli emri verdi.

Kemalettin Kamyar, bir ordunun bana geerek, Malatyaya geldi. Harzem as-
kerleri, o srada Arapkir zerinden Frat nehrine varm, nehrin kar tarafna ge-
mekle meguldler. Kamyar, beraberindeki askeri birlikleri Malatya sbas Sey-
fddevle Ertoku ve Arapkir sbas emsettin Bayramn emrine verip, onlar Har-
zemliler zerine alelacele gnderdi. Seluklu sbalar byk gayret gsterdiler.
Ancak, Harzemliler ikna olmad. Selukluya gvensizlik ve kzgnlk iindeydiler.
Sbalar ii bask ve silah zoruyla halletmeye karar verdi. Saldrya getiler. Sel-
uklu ordusu bozguna urad. emsettin Bayram ldrld. Seyfddevle Ertoku
da tutsak edildi. Hazremliler Gneydou Anadolu Blgesine inerek Harran, Urfa
(Ruha), Suru ve Rakkay ele geirdiler. Onlarn niyeti buralara yerlemekti.

Beylerbeyi Kemalettin Kamyar, durumun vahametini bildii halde, endieli bir

halde Kayseriye gelerek, sultana durum hakknda bilgi verdi. Saray oka girdi. Bu
durum Selukluya vurulmu en ar darbeydi. Harzemliler devletin hizmetinden k-
tklar gibi, stelik bir de dman olmutular. Bu iin sorumlusu kimdi? Tabi ki Ke-
malettin Kamyar. nk ordunun bana tecrbesiz komutanlar getirmiti. Aka
o, ii savsaklamt.

Kemalettin Kamyar iin banda da olsa, Harzemlilerin stesinden bir an bile

gelemezdi. te yandan iin msebbibi Sadettin Kpekti. kinci Gyasettin Keyhs-
revin de bunda pay vard. nk o, Sadettin Kpekin szn ilerisini dnme-
den kabul etmiti. kisi de olayn sorumluunu kabul etmek erdeminden yoksundu.

47
 Onlara gre tek sulu vard, o da Kemalettin Kamyar. Sadettin Kpek, Gyasettin
Keyhsrevi buna ikna etti.

kinci Gyasettin Keyhsrevin gelecee ynelik hi bir politikas yoktu. stelik o

otoritesi bakmndan da son derece yetersizdi. Bu nedenle, Sadettin Kpekin etkisi
altnda i grmekteydi. O, babasnn denge politikasna aykr hareket ederek Kayr
Han tasfiye etmekle hayatnn en byk yanln yapmt. Bu, devletin gcn
kaybettirdii gibi itibarn bile zedeleyen bir hareketti. Telafisi de mmkn deildi.
Olan eyler Sadettin Kpeke yaramt. Bunun zerine kinci Gyasettin Keyhs-
rev, maiyetini alp Antalya klana ekildi. 1238 ylnn kn burada geirdi. Sa-
dettin Kpek, onu Antalya klasnda daha ok etkisi altna ald. Kendisi dnda
devlet adamlarndan birine bile gvenmemeyi ona salk verdi. Yapm olduu tel-
kinler sultana olan sadakatinin sanki bir gstergesiydi. Gyasettin Keyhsrev artk
her eyi Sadettin Kpekin gzyle gryor, onun kulayla iitiyor, onun beyniyle
dnyordu.

Devletin idaresi yava yava sultann elinden kap gidiyor, bu g ve yetki Sa-
dettin Kpekin elinde toplanyordu. Bu durum tabiydi.

Gyasettin Keyhsrev, devlet adna hkmetme sembol olan yz de ona

verdi. Bu gafletin en byyd. nk o, devlet adna tam yetkili bir hale gelmiti.
Sadettin Kpekin de zaten istedii buydu. Yzklerin efendisiydi artk. Yapaca
ilerin hukuki temeli ve meruiyeti o yzkteydi. Bundan sonra sultana danmadan
istedii karar alacak ve uygulayacakt. Yaparken de tahtn gvenlii ve devletin
yararna yaptn syleyecekti.

Sadettin Kpek fitnesi yava yava byd ve geliti. Bu onun elinde bir zulm
ve cinayet arac haline geldi. Sorumluluun idrakindeki devlet adamlar ve komu-
tanlar endie ve dehet iindeydi. htiyat elden brakmtlar. Bu onlarn sulu hale
gelmelerine yol at. nk Sadettin Kpek eline geen frsatn birini bile karm-
yordu.

Atabey emsettin Atunapa, daha fazla kendini tutamad ve harekete geti. Ke-
malettin Kamyar ve gvendii dier devlet adamlarn toplayp, bu iin byle yr-
meyeceini, Sadettin Kpekin derhal yaptklarna son verilmesini onlara anlatt.
Ancak Kemalettin Kamyar onun bu szlerini kaale almad. Destekten mahrum ka-
lan emsettin Altunapa bylece yalnz kald. Toplanty Sadettin Kpeke bildirdiler.

48
Bylece Altunapa, fitne ateini sndreyim derken tehlikenin byn zerine
ekti. Ksa srede sultann gznden dt.

Sadettin Kpek, bir gn yanna Tacettin Pervaneyi alarak divan toplantsn bas-
t. emsettin Altunapa herhangi bir tedbir almamt. Sadettin Kpek, ferman yz-
n gstere gstere ieri girdi. emsettin Altunapa o srada fermanlara nian koy-
makla meguld. Sadettin Kpek geldi, onu sakalndan tutup ekti, yerde srkle-
yerek, Yatak candarlara teslim etti. Tabi ki bu emsettin Altunapann sonuydu.
Devlet adamlar ve komutanlar olayn dehetindeydiler. Yarn bir gn aynsnn
kendilerine de yaplacan dnecek durumda deillerdi. Bir mdahalede bile
bulunmadlar. Kimse, orada bir Allahn kulu bile bu yargsz infazn nedenini sor-
maya cesaret edemedi.

Bir sre etrafa korkun bir sessizlik hakim oldu. Aradan bir az zaman geti, bu
acizlik ve aresizlik karsnda ruhlarnda bir eziklik duymaya baladlar. zellikle
vezir emsettin sfehaniye bir cesaret geldi. Btn devlet adamlarn ve komutan-
lar meselenin idrakine varmalydlar. Sadettin Kpekinin yaptklar tamamen bir
sapklkt. Harekete gemekten baka are yoktu. Kemalettin Kamyarla grt.
Ya biz yapalm, ya da sultana gidelim, durumu arz edelim dedi. Ama, Kemalettin
Kamyar yine duygusuz ve gafil kald. Korku onun bana reklenmiti. Aldrmad.
Bununla da kalmad, onu kararndan vazgeirdi. Kamyara gre, tek are Sadettin
Kpeki kzdrmamakt. Onun bu ite son derece ihtiyatl ve dikkatli davranmas
bana gelecekleri nlemeye yetmedi.

Sadettin Kpek, adeta rakip avna kmt. Bu defa gzne Tacettin Pervaneyi
kestirdi. Sebebi onun kendisinden uzaklamaya balamasyd. Bu onu can evinden
vurmutu. Ne yapmas gerektiini dnd ve ilkin Tacettin Pervaneyi psikolojik
bask altna almaya karar verdi. Onu her grdnde Greceksin yaknda deme-
ye balad. Bu tehdit semeresini verdi. Tacettin Pervane, Konyada duramayaca-
n anlayp sultandan izin alp kapa Ankaraya att.

kinci Gyasettin Keyhsrev, saltanatna tehlikeli olabilecek kim var diye dn-
meye balamt. Bula bula kardeleri ve vey annesi Adile Sultan buldu. Tez
bunlarn ortadan kaldrlmas gerek dedi. Zaten devlet adamlar ve komutanlar
ikide bir toplanmaktaydlar. Bunu ona Sadettin Kpek ihbar etmi, her an bir darbe
yapabilir ve kardelerinden birini tahta oturtabilirlerdi. Denilen yapld. Adile Sultan

49
 ldrld. Sadettin Kpek, sultann kardelerini alp Ankara kalesine getirdi. Bunla-
r orada katledecekti ki, Tacettin Pervane bir az daha dehete dsn.

Sadettin Kpek, zzettin Klarslan ve Ruknettini Uluborlu kalesine hapsetmi,

hayatlarna dokunmamt. nk sultann daha ocuu yoktu. ldrlrlerse sal-
tanat yeri bo kalabilirdi. Bunu ona Gyasettin Keyhsrev sylemiti. ok gemedi,
sultann ilk ocuu, yani zzettin Keykavus dnyaya geldi. imdi ldrlmemeleri
iin ortada bir neden yoktu. Mbariz Armaanah onun atabekliine tayin edildii
gibi, ehzadelerin ldrlmesiyle de grevlendirildi. bni Bibi, Mbariz Armaan-
ahn ehzadeleri ldrdn, baka bir rivayete gre ise iki gulam ldrlerek
sultann buna inandrldn syler. Ancak bu ehzadelerden sonradan bir haber
alnamamtr. Demek ki iki ehzade ldrlm.

Sonunda Sadettin Kpek, Tacettin Pervaneyi ortadan kaldrmaya karar verdi.

Ankaraya vardnda onun hakknda tahkikat yaptrd. Bir ey bulamad. Konyaya
dnmek zere yola kt. Akehire varnca burada bir az dinlendi. O srada muhbir-
ler bir haber getirdiler. Tacettin Pervane, Ankaraya gelince, Harput Melikinin alg-
c ve arkclar arasndan bir cariyeyi satn almadan yatana ald dediler.

Sadettin Kpek derhal bulunduu ehrin kad ve imamlarn ard, onlara Ve-
linimetinin bir mensubuyla zinada bulunan kimseye eriata gre ne yapmak gere-
kir? dedi.. Onlar Evli birinin zinada bulunmasnn cezas recm, yani talama yo-
luyla lmdr dediler. Sadettin Kpek bu hususta bir fetva da alarak Konyaya
vard. Sultann huzuruna karak, Eer siz cihan padiah bu sua gz yumar, ona
msamaha gsterirseniz, btn maiyetiniz haddini ap efendilerinin ve velinimet-
lerinin evlerine gz dikerler ve edepsizlii ele alrlar. Bu olaylardan doacak kt
ad, siz efendimizden bakasnn olmaz dedi ve alm olduu fetvay gsterdi. Sul-
tan da onay verdi.

Demek ki Sadettin Kpekin elinde gereke olarak iki temel dnce var. Biri
toplum ahlaknn korunmas, dieriyse eriat hkmlerine uymak.

Tacettin Pervane, Ankarada recmedilerek, yani bana kadar topraa gmlp

talanmak suretiyle ldrld. Artk Gyasettin Keyhsrev, Sadettin Kpekin cina-
yetlerinde bir aletten baka bir ey deildi. Tacettin Pervanenin maln msadere
edilip hazineye konmas iin verilen fermani be tevki resid de onun yetkisini tam
anlamyla pekitirmeye yetmi, artmt bile.

50
 Sadettin Kpekin cinayetleri srf devlet adam ile snrl deildi. O, Beylerbeyi
Hsamettin Kamyeriyle Sultan naibi Kemalettin Kamyara gzn dikmiti. Bunlar
ksa zamanda sultann gznden drldler. ok gemedi ikisi de grevlerinden
alnd. Biri Malatyaya dieri Konya kalesine konarak hapsedildi. Mallar da msa-
dere edilmiti. Kemalettin Kamyar idam edildi. Malatyada bulunan Kamyerinin ha-
yatna dokunulmad.

Kemalettin Kamyar, szne gvenilir itibarl bir kimseydi. yi bir silahrd. Ya-
yn her babayiit geremezdi. Grzn her babayiit kaldramazd. Felsefe bilir,
fkh, slam hukukunda bilgiliydi. O btn bu zelliklerine ramen gafletinden Sa-
dettin Kpekin kurban oldu.

Cereyan eden sz konusu olaylardan sonra Celalettin Karatay kendi isteiyle

vazifesini brakp bir cami kesine ekildi. Bylece devlet adamlarnn ve komu-
tanlarn bir ksm Sadettin Kpekin kurban olmu, kalan ksm ise boyun eip ka-
derlerine boyun emitiler. Artk ona kar kabilecek bir g kalmamt. imdi
sra bunu bir zaferle talandrmak gerekti. Bylece o bakomutanlk sfatn da elde
edince, gerisi kolayd. Emirl mera, yani Beylerbeyi sfatyla ordunun bana ge-
ip Gneydou Anadolu Blgesine girdi. Gzne kestirdii Sumeysat (Samsat)
kalesini kuatp zorlamaya balad. Kaledekiler hayatlarna, kutsal eyalarna,
mallarna dokunulmamak ve istedikleri yere gitmek artyla kaleyi teslim edecekle-
rini sylediler. Sadettin Kpek bu art kabul etti. Onlara isteklerinin garantisi belge-
yi gnderdi. Kaleye Seluklu bayran ektiler. Bylece amacna ulaan Sadettin
Kpek, byk bir zafer kazanm kahraman tavryla tantanal bir biimde Konyaya
dnd. Oysa onun elde ettii sradan bir baaryd.

Sadettin Kpek, Birinci Alaattin Keykubattan sonra, karsnda her dediini ka-
bul eden, ona byk yetkiler veren, istediini yapmasna gz yuman, tertipledii
cinayetlere bir an olsun bile ses karmayan bir hkmdar bulmu, onun bu duru-
mundan faydalanabildii kadar faydalanm, en st kademedeki devlet grevlilerini
ve komutanlarn bile, kimini grevinden istifa ettirerek, kimini hapse attrarak, kimi-
ni idam ettirerek harcamt. lkenin btn devlet adamlar ve komutanlar onun
adn duyunca korkmaktan kendilerini almyordular. imdiden hepsi sinmi, emrine
hazr bekliyordu. Ona muhalefet edebilecek bir g kalmamt. in kts sultan-
da bile onu ortadan kaldrabilecek ne bir irade, ne bir g, ne de bir cesaret vard.

51
 O gnn gn etmekle, zevkinin tadn karmakla meguld. Devletin idaresi tam
anlam ile Sadettin Kpekin elindeydi. Aslnda onu sevmeyen, ona kar olan ok
sayda devlet adam ve komutan vard ama, onlar bu durum karsnda ne yapa-
caklarn bilemiyorlard.

Sadettin Kpek, durmasn bilmedi. Gzn daha yukar dikmeye balad. An-
cak sultan olmak, devletin bana hkmdar olarak gemek Trklerde bir gelenee
balyd. Bu da sultanlarn birinin soyundan gelmek, yani hanedan yesi olmakt.
Ancak byle olabilirse tahta geebilirdi. Yoksa, mmkn deildi. Hatta imkanszd.
Sultann soyundan gel de, ne olursan ol. Bu dnce onun kafasnda yer etti. So-
runu halledebilecek areyi buldu. Bu hususta bni Bibi diyor ki:

Sadettin Kpekin anas Konyal ailelerden birine mensup ehnaz Hatunmu.

ok gzel bir kzm. Birinci Gyasettin Keyhsrev ona dknm. Anas kz eh-
naz alp saraya gtrr, sultanla bulutururmu. Onun bu macerasna anasndan
baka da kimse bilmezmi. Kz gebe kalm. Anas ehnaz eraftan biriyle aray
bulup evlendirmi. Ama kz, gerdek gecesi iki aylk hamileymi. Kocas vaziyeti bir
an bile akmam. Durumdan Birinci Gyasettin Keyhsrevin haberi varm. Hatta
onun dier oullar gibi bymesi iin gerekli masraf yapm. Sonra ise saraya
alm. Byk anne torununa lmeden az nce srrn sylemi, sen sultann o-
lusun demi. Sadettin anasnn bu marifetiyle ok vnrm. Pikin pikin srtr,
ben dokuz aylm ama, yedi aylkken dodum dermi. Kendini Seluklu soyundan
gsterirmi, anasnn sz konusu marifetini de gvendii kimselere anlatrm. Bu-
nu anlatrken yaplan btn fenalklar sultann zerine yklermi. Hatta szleri i-
inde Seluklu sancan deitireceini de sylermi. Sadettin Kpek, bunu gz-
ne kestirdii kimselere anlatmaya balad. Onun iin aile isminin lekelenmesi, pi
olmas nemli deildi. nemli olan hanedan yesinden biri olmak ve frsat buldu-
unda tahta geip oturmakt. Onun hesab buydu. Gzn sultan olmak hrs yle
bir brmt ki, kim ne derse desin hi umurunda deildi. Tabi ki onun bu durumu
bir an bile olsa ho karlanamaz.

Sz konusu anlatm basit biri hikaye deildi. Sadettin kpek, ileride meydana
gelebilecek bir darbeye hazrlk yapmaktayd. Onun ilerisi iin plan srf bununla
snrl kalmam, sultana etki ederek Anadolu Seluklu bayrann rengini de de-

52
itirmi, bunu yapmakla Abbasi halifesine kar sultan slam izgisinden uzakla-
m bir halde gstermek istemiti. Ama, Gyasettin Keyhsrevi durumu idrak edip
anlayacak hali yoktu.

in tuhaf Sumeysatn fethinden sonra Sadettin Kpek, imdiye kadar bir devlet
grevlisinin veya komutann sultann huzuruna klcyla kmas grlmemiken, o
belinde klcyla kinci Gyasettin Keyhsrevin huzuruna girip kmaya balamt.
Bu geleneklere aykryd.

te onun klcyla huzura girip kmas kinci Gyasettin Keyhsrevin akln ba-
na getirdi. Sadettin Kpekin anasnn hikayesini duyunca gerekli tedbiri almann
zaman geldiini anlad. Yoksa saltanat ve hayat tehlikedeydi. Papa tarafndan o
sra Anadoluya gnderilen, 1245 ylnda ta Moolistana kadar giden Simon de
Saint Quentinin verdii bilgiye gre, Sadettin Kpek, frsatn bulduu anda sultan
boup ldrmek iin yannda bir sicim tayormu.

Demek ki sultan onu devletin direi olarak grrken, bu kurnaz adam gizliden
gizliye tahta oturma hazrl yapmaktaym. Oysa, onu vermi olduu tavizlerle
kendisi ykseltmi, sz konusu konuma getirmiti.

tarihi felsefesine gre deerlendirilemez. Onlara gre su ve sorumluluk Sa-

dettin Kpekindi ama, bize gre ise Gyasettin Keyhsrevin de bu ite nemse-
nemeyecek bir pay vardr. nk otorite boluk, ihmal kabul etmez. Biri muhakkak
o boluu doldurur. Bunun ihmali felaket demektir.

Gyasettin Keyhsrev, Sadettin Kpek karsnda ne yapacan dnmeye

balad. Hatta bir ara panikledi bile. Ne yapacan, nasl hareket edeceini bilmi-
yordu. Kimseye gvenemiyordu. Sadettin Kpeki karsna alp, ona da bir ey
syleyemezdi. Bu ihanet sanki ilahi bir cezaym gibi geldi.

Sultan elenmeyi brakm, kara kara dnmeye balamt. Bylece olaya cid-
diyetle eilmek frsat buldu. Sadettin Kpeki kendi ortadan kaldramazd. Buna
yapmaya gc ve cesareti yoktu. Ama, iin iine hayati tehlike ve korku girince
durum deiir gibi oldu. Son derece sinirlenmesine ramen, kendini tutmasn bildi.

kinci Gyasettin Keyhsrev, sonunda kararn verdi. i Beyehir gl kysndaki

Kubadabat saraynda halledecekti 1238 yl Sonbaharnda bata Sadettin Kpek
olmak zere maiyetini alarak oraya vard. Has adamlarndan, yani gulamlarndan

53
 birine konuyu at. Ondan gizlice Sivasa gidip ehrin sbas Hsamettin Kara-
caya durumu anlatmasn ve onun derhal saraya gelmesini istedi. Gulam vazifesini
baaryla yapt. Hsamettin Karaca ksa srede ve gizlice Kubadabata geldi.

Sadettin Kpek Sivas sbas Hsamettin Karacadan ekinir ve korkard. Sel-

uklu devlet adamlar ve komutanlar iinde arasnda tek ekindii ve korktuu a-
dam oydu. Buna ramen Hsamettin Karaca, anszn gelmesi nedeniyle onu p-
helendirmemek iin byk gayretin sarf etti. Geldiini gizlice sultana haber verip,
nce Sadettin Kpekin konana vard. Sadettin Kpek, Cihan padiahn m gr-
meye geldin? deyince o, Sizin izninizi almadan ben nasl sultann huzuruna ka-
bilirim ve kendimi onun yakn sayabilirim? Kendim iin snacak ve yardm istene-
cek makam olarak sizin makamnz gryorum dedi. Bu szler Sadettin Kpekin
endiesini yok etti. Sultan ile grmesini salayacan syledi. Hsamettin Ka-
raca, onun gvenini daha ok pekitirmek iin elinden geleni yapt. Birka gn mi-
safiri olduu gibi yemeine ve elencesine de katld. O arada Sadettin Kpekin
gveni tam oldu ki, onu saraya gtrp sultann huzuruna kard. Bir ara yalnz
kaldklarnda kinci Gyasettin Keyhsrev, Hsamettin Karacaya Sadettin Kpeki
halletme plann sordu. O da aklad. Bu plana gre sarayda birka gn ziyafet ve
elence dzenlendi. Onun katlini uygun bir duruma getirecek gaflet an kollanmaya
balanmt.

Son ziyafet ve elenceden Sadettin Kpek, def-i hacet iin sultandan izin alp
dar kt. Hsamettin Karaca, sofada, yani kap yannda elinde sopayla yer al-
mt. Sadettin Kpek, kapdan karken onun kafasna vurdu. Ama, sopa yzn
syrp omuzuna isabet etti. Darbenin etkisiyle afallad gibi, yz de kan iin kalan
Sadettin Kpek, birden toparlanp sofada kamaya balad. Klcn eken Emir-i
Alem Togan, onun peine dt. Sadettin Kpek, can havliyle kendini araphaneye
att. Burada o kl, grz ve bak darbeleriyle ldrld. Bylece devlet bir beladan
kurtulmu oldu. Sultan onun cesedini bir demir kafes iine koydurup ykseke bir
yere astrd.

Reit Galip de XX. Yzyln Sadettin Kpeiydi. Sadettin Kpek XIII. Yzyln,
o ise XX. Yzyln. Sadettin Kpek On ki Hayvanl Trk Takviminin Baylgen ku-
ann ilk 60 yllk, yani San devresinde yaamtr. Dier bir isminin Zazadin

54
olduu sylenir. Muharrem Kesike gre, Aksaray-Konya karayolundan 5 km. ie-
ride Tmek ky yaknnda yaptrd kervansaray Zazadin Han diye mehurdur.
Ad da uygun, tam Kurtlar Vadisindeki Zaza Day tiplemesi. Daha dorusu, Baba
Oca dizisinde Seyfi Efe tiplemesi. Zaten iki karakteri de, byk oyuncu Ali Srme-
li canlandrmaktadr. Eer Sadettin Kpek filminin senaryosu yazlp ekilirse ba-
rol onun, bakasnn deil. 1238 ylnn Aralk aynda ldrld, hatta onun mi-
marba olarak tannd da sylenir. bni Bibi onun mimarlna eserinde yer verir.
yle ki, I. Aleddin Keykubadn 1226-1236 yllar arasnda Beyehir gl yaknla-
rnda yaptrd Kubdbd Saraynn mimarnn Sdeddin Kpek olduu bile
sylenir.

Reit Galip ile Sadettin Kpekin karakterleri tam anlam ile uyuur. Sadettin
Kpek, Kayrhan bata olmak zere, emsettin Altunapa, Kemalettin Kamyar ve
Tacettin Pervaneyi katlettirmi, Celalettin Karatayn ise inzivaya ekilmesine ne-
den olmutu. Reit Galip de niversite retim grevlilerinden tam be kiiyi harca-
mt. Bunlar daha nce isimlerini de verdiimiz Atsz, Kprl, Togan, Aaolu ve
Ahmet Refik Beydi.

Reit Galip Rodosluydu. Sadettin Kpekin annesi ehnaz Hatun ise, slam dini-
ni semi Konya Rumlarndand. Derler ya:

Katran piirsen olamaz eker

Cinsini aptm cinsine eker

Aynen byle. Osmanlda da Sadettin Kpek tiplemeleri vardr. Bata Pargal b-

rahim Paa, sonra Caalolu Sinan Paa ve Gzelce Kasm Paa gibi. Pargal
brahim Paa Kalenderah, Caalolu Sinan Paa tmarl Trk sipahileri, Gzelce
Kasm Paa ise, zbe z Trk ve byk devlet adam olan kz Mehmet Paay
harcamtr. Reit Galip de Maarif vekili, yani Milli Eitim Bakan olunca Trklerden
nde gelen kiileri, Mahmut Esat Bozkurt bata olmak zere hatta Atatrk bile
hedef almt. Ancak harcayaca adam says Sadettin Kpek gibi be kiiyi ge-
medi. Deli Halit Paann zatrreye tutulmasn da iin iine katar isek, alt kii. H-
samettin Kamyeriyi de dahil ettiimizde, Sadettin Kpekte de alt kii. Kader onun
alnna byle yazlmt. Bu ksmdan sonra greceimiz gibi sonu da feci oldu.

Yaralanan Halit Paa, TBMM odalarndan birinde bir yataa yatrlm. O kendi-
ne geldike kesik kesik konuuyormu. Mustafa Kemal, olay haber alnca koup

55
 gelmi, Paaya gemi olsun demi, olayn grg tanklaryla konumu. Halit Pa-
a Mustafa Kemale de, Ali Beyi altna alm onu dverken Rize Mebusu Rauf Bey
tarafndan arkadan kallee vurulduunu sylemi. Paann ilk tedavisi Aydn ve-
kili Dr. Reit Galip Bey tarafndan yaplm. Gerekli ilalar alnp yara sarlm. Pa-
ann ilk yirmi drt saati zaman zaman gelen nbetlerle ok zdrap iinde gemi.
Bir iki defa istifar etmi. Buna ramen gelenlerle grebilmi. Mustafa Kemal,
tedavi iin stanbuldan bir doktor getirtmi. Cerrah Operatr Dr. Orhan Bey 11 u-
batta gelmi, Paay muayene etmi. kanama yaanmaz ise hayati bir tehlike-
nin olmad sylenmi. Tedavisine TBMMde devam edilmesi istenmi. Paann
yaras, 12 ubat Perembe, Orhan ve Sreyya Beyler tarafndan alm ve pansu-
man edilmi. 13 ubat Cuma gn Paann durumu ktlemi. Atei 42ye kadar
ykselmi. Zorla 41e drmler. O nefes almakta bile zorlanmaya balam.
Gece stanbul Shhiye Mdrlnden tedavi iin gerekli alet ve edevat istenmi.
14 ubat Cumartesi, saat 2yi 20i gee Halit Paa vefat etmi.

Grlyor ki, nefes almak iin gerekli alet ve edevat haricinde tedavi iin gere-
ken ne ise yaplm. stanbuldan gelen doktorla gerekli alet ve edevat getirtile-
bilirdi. Bir de 12 ubat gn yarann almas ve pansuman yaplmas var. Bundan
sonra Halit Paann durumu tehlikeli bir hal alyor. Acaba yanl bir ey mi yapld?
ster istemez bu soru akla geliyor. Ayrca stne baslarak, yaray aanlarn ve
pansuman yapanlarn iin uzman doktorlar olduu syleniyor. Pekala, pansuman
oradaki salk grevlilerinden biri tarafndan da yaplm, ama pheye mahal
brakmamak iin bu ekilde gazeteye haber verilmi olabilir. Ancak Halit Paann
tedavisinin yapld, yarasnn iyi olduu, ancak zatrreden ld de syleniyor.
Cumhuriyet gazetesinde byle bir haber km. O dnem vekillerinden brahim
Sreyya Bey, Halit Paann lmnn hastaneye kaldrlmamas ve vurulduu gn
kalem odasndaki masalardan birine yatrlmas, bu nedenle Paann souktan za-
trre kaptn anlarnda belirtiyor. Demek ki yaral vurulduunda yataa bile yat-
rlmam, 9 ubattan 11 ubata kadar byle kalm. Orhan Beyi stanbuldan ge-
tirten Mustafa Kemal. Doktor geldikten sonra Paa yataa yatrlm olabilir. Vatan
gazetesindeki habere gre, Paann ilk tedavisi akama doru 9 ubat 1925te,
Aydn vekili Dr. Reit Galip tarafndan yaplm. Onun kmldatlmadan masada kal-
masn da herhalde bu doktor sylemi.

56
 O RYA

Reit Galip 19 Eyll 1932 tarihinde Maarif vekili, yani Milli Eitim Bakan olmu-
tu. 5 Mart 1934 tarihinde de vefat etti, ayn Deli Halit Paa gibi zatrreeden. Ona
bu hastal Reit Galip kaptrmt. O gn yaralanan Deli Halit Paay yataa bile
yatrmadan TBMMnin salonundaki bir masaya boylu boyunca uzattrm, gece
sobay da iddetli k gn yaktrmamt. Mustafa Kemal Paa bunu biliyordu, mim
koymutu.

Yakup Kadri Karaosmanolunun anlatmasna gre: Mustafa Kemal Paa Reit

Galipi kastederek, O nerelerde? Hi grmyorum der ve yaverine ankaya ya-
knlarnda bulunan bu doktoru armalarn syler. imdi Karaosmanolundan
aktaralm:

Reit Galip, yemek salonuna girdii vakit, hepimiz zorlu bir imtihan devresi
geirecek sanyorduk. Fakat her ey hafif bir aka iinde geti. Reit Galipe sofra-
da yer gsterip oturttuktan be on dakika sonra, dardan iki nbeti er arld.
Gazi Mustafa Kemal Paa:

-u efendiyi oturduu yerden kaldrnz! dedi ve iki kuvvetli Anadolu ocuu, bir
hamlede Reit Galipi kucaklayp havaya kaldrdlar. Mustafa Kemal glerek:

-Biz adam byle kaldrmasn da biliriz! dedi. Ve bu sahne, bu sz, Reit Ga-
lipin drt ay evvel Dolmabahe Sarayndaki sofrada:

-Sen beni buradan kaldramazsn! nk bu saray ve bu sofra milletindir! S-

zne bir cevapt.

Grld gibi Mustafa Kemal Paa, Reit Galiple ocuk oynar gibi oynuyor,
ona haddini bildirme dersleri veriyordu. Oysa, Reit Galip ok arzu ettii makama
kavumu, Maarif vekili olmutu. Ama, Mustafa Kemal Paann gznde bir soyta-
rdan bakas deildi. Onun Atatrkle ilgili ryasn anlatmtk deil mi? Ryalar
Alemi Kitabnda lm Meleinin Ecel Notlar bir bir, dakika dakika karsa ama-
yn. Kim bilir, belki de bu adam bizim grmediimiz baz eyleri gryor ve duyu-
yordu! Yoksa o souk ve frtnal gecede Atatrk onu evinin kapsna kadar brak-
mken neden koarak arabann peinden Mustafa Kemal Paay can havli ile
takip etsin? Yine ne rya grmt? Yahut ne hayal? Ryalar ona neden ve niin

57
 musallat olmutu? Bu ryalar yahut hayaller onun lm melei miydi? Yoksa, ecel
notlar myd bunlar? Gerekten de Reit Galip, lm meleini o gn grm my-
d?

Dnn bir rya dakika dakikasna, grld mekanda aynen kyor! Ayrca,
ryada grd adam ona bunu gerek hayatta ve o mekanda haber veriyor! Reit
Galipin bu ryay grm olsa bile, anlatmas ve her bulunduu toplantda tekrar
etmesi gerekmez. Reit Galip, grd ryay Mustafa Kemalin grdn syl-
yor. Yani, ka yapaym derken gz karmak gibi bir ey bu. in tuhaf Reit Ga-
lipten baka da syleyen yok. Mustafa Kemal Paa bile suskun.

Peki, rya Birinci nn Sava srasnda m grlm, kinci nn Sava sra-

snda m? O da belli deil. Diyelim ki Birinci nn Savanda grlm. O zaman
bu sava anlatalm:

Ordu kumandan Albay smet 10 Ocak 1921 tarihinde le zeri trenle cepheye
gelmiti. Yunanllar o gn Trklerin cephe saflarn skp atm, tren istasyonuna
kadar gelmitiler. Bir piyade taburu ve bir svari bl Yunan taarruzlar durdur-
mak iin grevlendirilmiti.

Yunan sa kanatta bulunan 24. Piyade Tmenin mevzilerini de ele geirdi. Na-
zm Bey komutasndaki askerlerimiz Yunanllarla sng sngye boumu, tepe-
ler llerle, yarallarla dolmutu. Bu srada topularmz atee baladlar. Yunanl-
lar sarslr gibi oldu, ancak merkezden ve sol kanattan taarruzlarn iddetlendirdi-
ler. Bu kanl sava o gn karanlk basana kadar srd. 126. Piyade Alay ile Hcum
taburu ok zayiat vermiti. Bir anda silahlar sustu. Bu sessizlik bir uyku sresi kadar
devam etti. Ancak gece yars Yunan karargahnda bir grlt kopar.

174. Alay komutan, Yunanllarn 11 Ocak 1921de saat 4.30da ekilmekte ol-
duunu Tmen Komutanlna rapor etmiti. Trk birliklerinden gece tek ekilme-
yen bu 174. Alayd. Gelen dier raporlar da dmann ekilmekte olduuna dairdir.
Alayn svari kolu ilerlemi ama, dmana rastlayamamtr. Ancak Yunanllar ken-
dilerinin nnde malup olmadklarn, ekildiklerini ilan ettiler. General Fahri Be-
len, Ne derlerse desinler, starteji kurallarna riayet etmedikleri iin Yunanllar dn-
ya efkarnda malup duruma dmlerdir der. Dr. Reit Galip bu sava srasnda
Ankarada deildir. imdi gelelim kinci nn Savana:

58
 Yunan ordusunun Bursa ve Uak havalisinde bulunan kuvvetleri 23 Mart 1921-
de harekete gemitiler. Bat cephesi kumandan smet Paann birlikleri Eskie-
hirin kuzeyindedirler. Savan nn cephesinde yaplmasna karar verilir. Buna
gre tedbirler alnr. Yunanllar 26 Mart gn Trk mevzilerinin sa kanadna yak-
lamaya balarlar. 27 Mart gn btn cephede savaa tutuulur. Yunan birlikleri
28 Mart gn Trk ordusunun sa kanadna taarruza geerler. 29 Mart gn sol
kanattan da Yunan ordusu yklenir. Onlar zaman zaman baar elde ederler. 30
Mart gn meydana gelen sava Yunan ordusunun lehinedir. Yunan ordusu ilerle-
meye balar. smet Paa, 31 Mart gn Trk ordusuna taarruz emrini verir. Yunan-
llar bu taarruzla malup olarak kamaya baladlar. Trk piyadeleri ve svari kuv-
veti takibe balarlar. Yunanllar ilk mevzilerine ekilme gayreti iine girmilerdir. Dr.
Reit Galip bu sava srasnda da Ankarada deildi.

Peki, rya ryadr ama, ya yorumu? Reit Galip bunu bilmez. Anlatr. Ryada
bir saatlik zaman bir yla denk gelir. 15 dakikalk zaman bir mevsime denk gelir,
yani 3 aya. Birinci nn Sava ile kinci nn sava arasnda 3 aylk bir zaman
vardr. Ama Reit Galip bunu bilmez.

erafettin Turann Dr. Reit Galipin Atatrke Yaknmalar adl ilmi makalesin-
de, Reit Galipin Kurtulu Sava dneminde Dr. Hasan Ferit'le birlikte Tavan-
l'da ky almalarna balad ve ayn zamanda burada Mdafaa-i Hukuk r-
gtnn bakanln stelendii, Sakarya Savandan sonra Ankara'da Salk
Bakanl Hfz- shha dairesi yardmclna getirildii sylenir. Ayrca bu makale-
de yine Reit Galipin Lozan Antlamas gereince, Trkiye ile Yunanistan arasn-
daki nfus deiimi-dzenlemek iin kurulan ortak Mbadele Komisyonunda grev
ald da sylenir.

Mustafa Kemal Paa her nedense Reit Galipi tanmaz. Onunla 17 Mart 1923'te
Mersin'e geldiinde Millet Bahesinde dzenlenen toplantda tanr. Reit Galip,
kendini tantr, doktor olduunu syler. "Sizin karnzda, zaferlerinizden bahset-
meye lzum var m? Grueland'daki Eskimolardan Afrika'nn yank ve kzgn lleri
ortasnda sam yellerinden haber uman zencilere kadar herkes rendi" der. Onun
bu szleri Atatrkn houna gider. Yine erafettin Turana gre, Atatrk, kendisi-
ne yaknda valilik ya da milletvekillii gibi nemli grevler stlenebileceini syler.

59
 Hani, Ankarada Birinci yahut kinci nn Sava srasnda Mustafa Kemal Pa-
a, ona grd ryay sylemiti?! Oysa, Paa onunla 1921 ylnda deil 1923
ylnda, Mersinde tanm. Yoksa, Reit Galip ryasnda rya m grm, rya-
sndaki grd Atatrk, birinci ryadan uyanan ona ikinci ryada zafer mjdesi mi
vermi? Ama bu rya Atatrkn grd rya deil. Atatrkn gizemine dair de
deil. Olsa olsa, Ryalar Alemi Kitabnda lm Meleinin Ecel Notlar. Baka ne
olabilir ki? Eer bu rya gerek ise. in tuhaf, Reit Galip bu ryann Yunan daha
zmire kmadan kendisi tarafndan grldn de syler. imdi diyeceksiniz ki,
bu ne nane bu ne turu? Evet, ite yle bir ey. Ne diyelim, bu ryaya inanan ok.

Reit Galipin Birinci Dnya Sava'na katldna. Kafkas Cephesi dnnde

renimini tamamlayp fakltede asistanla baladna dair bilgiler de var. Eer
Kafkas Cephesinde bulundu ise, muhakkak Deli Halit Paann kumandas altnda
bulunmutur.

Deli Halit Paann Kafkasyada bulunan Yakup Cemilin alaynda grevlendi-

rildii, Ardahan Rus igalinden kurtard, bu nedenle 23 Haziran 1915 tarihinde
Binbala ykseltildii, oruh mfrezesi kumandan olduu, byk baarlara im-
za att, bu nedenle 14 Haziran 1916da Yarbay olduu da sylenmektedir. Acaba,
Reit Galipin Kafkas Cephesinde herhangi bir vukuattan dolay Deli Halit Paaya
kini mi vardr? Bu nedenle mi paa 9 ubat 1925 tarihinde vurulduunda TBMMde
bir masaya yatrtm, herhangi bir salk kurumuna naklettirmemi, hatta iki gece
boyunca o k souunda onu bu halde bekletmitir?

Bu blmden nce birlik dedik ya. Birliin tek olma, bir arada olmadan baka,
trl anlamlar vardr. Bunlardan biri benzerlik, 2ncisi ballk, 3ncs balantlk,
4ncs dernek, 5ncsi askeri rgtlenme, 6ncs konunun bir ana dnce er-
evesinde toplanmas, 7ncisi blnmezlii ieren yaln ve btn hali. Ancak birliin
bir snr vardr. Bu snrn dnda birlik ie yaramaz, hatta zararl hale dnebilir.
Vahdet yani vahdaniyet de bir yere kadardr. Ondan sonra bu tehlikeli olmaya ba-
lar.

Doa kanunlarndan biri olan Ztlklarn Birlii ve Savam yasas belli durum ve
belirli zamanlarda ie yarar. O nedenle durumu ve zaman tanmak gerekir. Bu
tannmadan olmaz. Dmanmn dman dostumdur szn bilirsiniz. ou za-
man bu ie yarar. slamclk yahut Hristiyanlar Trklk zerinde tehlikeli olmaya

60
balad zaman Yahudileri dost olarak seersin. Bu ok etkili bir yntemdir. Her
zaman da fayda verir. Trk milleti 630-970 yllar arasnda bunu denemi, hatta
Trk Hazar Yahudi devletini kurmutur. Tark Bin Ziyad da bir Yahudi Hazar kledir.
Spartacus gibi Suriyede ta ocaklarnda altrlrken Berberi general Musa bin
Nusayr tarafndan kefedilmi ve spanyann fethi iin grevlendirilmitir. Ama At-
sz bunun bilincine bir an olsun varmamtr. Tek bir kii hari. Macar Yahudisi Art-
hur Kestler. Ryalar Alemi Kitabnda lm Meleinin Ecel Defteri onu ve han-
mn da 1 Mart 1983 tarihinde, Londrada bir otel odasnda l bulmutur diyeceim
ama, bu olay ya bir intihar ya da istihbarat dnyasnn gizemlerinden biridir. Ne
kadar zmeye alsak bile, elde veriler bulunmadndan zmlenemez. Elde
kala kala onun eserlerinden bir 13. Kabile ve Spartacus kalr.

Sadettin Kpek ile Reit Galip arasnda ok kuvvetli bir birlik, yani vahdaniyet
vardr. O kadar ki harcanan adam saysna kadar. Yine Deli Halit Paann lm
ile Reit Galipin lm arasnda da vahdaniyet ilikisi vardr zatrre dolays ile.
Ayrca, bir sonraki ksmda greceimiz gibi, Atszn Askeriye Tbbiyeden atlmas
4 Mart gndr. 5 Mart gn o renci deildir. Reit Galip de 5 Mart gn vefat
etmitir, artk o gn o bir ldr. Reit Galip devirmedir. Trk ve Trk deildir.
Trk ve Trkleri harcamtr. Ama ezan Trkeletiren, yani Trke szlerini ya-
zan odur. Trkm, doruyum ve alkanm diyerek her gn rencilere okula
balarlarken andmz okutturan odur. Milli Eitim Bakan olunca okullarda, hatta
niversitelerde rkn tayin etmek iin Almanyada kafatas lm yapan alet ve
edavat getirterek kafataslk yaptran odur. elimsiz ve aciz biri olduu halde Mus-
tafa Kemal Paaya meydan okuyan odur. Btn bunlar doa yasalarndan biri olan
Ztlklarn Vahdeti dorultusunda kendini gstermitir. Ayn MHP ve lkcler gibi.
Nasl ki MHP 1973 ylndan balayp 1999 ylna kadar tam 26 yl boyunca Blent
Ecevite atp tuttu, ona demediini koymad ama, DSP-MHP ve ANAP koalisyo-
nunda bir baktk MHP genel bakan Devlet Baheli 3 Mays 2002 tarihine kadar
Babakan Blent Ecevit karsnda el pene divan durur.

Zaten Reit Galipin Atatrkn sofrasnda Mahmut Esat Bozkurta sarf ettii
Pislik sayorsun szn, tam 81 yl sonra MHP milletvekili zcan Yenieri 12
Aralk 2013 tarihinde TVdeki bir tartmada tasdik eder mahiyette Sefil bir adam
diyerek dile getirmedi mi? Oysa, Trkiyede kafatas lm Mahmut Esat Bozkurt

61
 ile deil, Dr. Reit Galiple 1932 ylnda yaplmaya baland ve onun bakanlktan
ayrld 13 Temmuz 1933 tarihine kadar devam etti.

Bugn Trklk ve Krtlk, hatta PKK da Ztlklarn Vahdeti ve Savam Ya-

sas prensibinden kaynaklanr, 1917 ylndan itibaren Sovyet Rusyaya uygulanan
Trklk stratejisi, Sovyet Rusyann dalmas ile birlikte, 1991 ylndan itibaren
Krtlk ad ile Trkiyeye kar uygulanmaya balanmtr. Bu strateji 11 Eyll
2001 tarihine kadar ine kar da uygulanm, ancak sz konusu tarihten sonra
ABDnin Afganistan igali ile kimlik deiimine sokularak orada slamc ve eriat
bir yaplanma gerekletirilmitir.

Birlik farkll sevmez. Farkllk eitlilik demektir. Farkl yemeklerden enilik

tremitir. Bir olmak ve srf bir eit insan skar, bkknlk verir. Birlik de zamanla
insan skar ve bkknlk verir. nsan yaps eitlilik ve enilie meyyaldir. Dedik
ya, birlik bir yere kadardr. Bunun snr vardr. O snrdan sonra eitlilik ve baka-
lk balar. Bylece aynilik, yani tpklk sona ermitir.

nsanlar eit eittir. Bitkiler eit eittir. Hayvanlar eit eittir. Balklar eit
eittir. Bcekler ve srngenler eit eittir. Ancak bir olan trler vardr. Bu bir
olma durumuna ramen bunlar yine birbirine benzemez. Benzeseler bile illa ki bir
yerde farkllklar bulunur. Bir sere dier sereye bizim nazarmzda benzeyebilir
ama, dikkat edince birbirine benzeyen iki serede muhakkak farkl bir taraf vardr.
Sereler bunu ok iyi ayrt eder. Yine balk ve bcek trlerinde de. Hatta dier ba-
ka trlerde de. Biz nasl sereleri birbirine benzer gryor isek, sereler de bizi
birbirimize benzer grr. Hatta sereler bizi birbirimize benzer grse bile, bizi die-
rimizden bir zelliimiz nedeniyle ayrt edebilirler.

eitlilik ve farkllk insan gelitirir, olgunlatrr, mkemmellie doru srkler.

Birlik ve vahdaniyette bu mkemmellie ulamak imkansz gibidir. eitlilik ve fark-
llk varl, birlik ve vahdaniyet ise, yokluu yani hilii tasdik eder. Bu nedenle
dinler Tanrya yokluktan var eden, varlktan yok eden gzyle bakarlar. Oysa, Tan-
r ne yokluktan var eder, ne de varlktan yok eder. Bir dnm salar. Baka hale
evirir. Su buhar olur. Buhar su olur. Bu donar, katlar. Bunlar baka halde bu-
lunsalar bile yine sudurlar. Su oksijen ve hidrojene de ayrlabilir. Ya da iki hidrojen
bir oksijen su haline gelebilir.

62
 BTKN

Hseyin Nihal Atsz, ilk ve orta renimini stanbulda yapm, Askeri Tbbiyeye
yazlmtr. te o bu okulda okurken Trk olmutur. Yl cumhuriyetin ilan edildii
ilk zamanlardr. Biliyorsunuz bu devre bir az karktr. Trabzon mebusu Ali kr
Bey 26/27 Mart 1923te ldrlm, onun katil zanls olarak gsterilen Giresunlu
Topal Osman Aa 12 adamyla birlikte 2 Nisan 1923te katledilmi, ordudan istifa
edip TBMM ats altnda almaya balayan Kazm Karabekir ve silah arkadalar
tarafndan 17 Kasm 1924 tarihinde Terakkiperver Cumhuriyet Frkas kurulmu, 9
ubat 1925 tarihinde de TBMMde tabancayla vurulan Deli Halit Paa 14 ubat
gn lmt. Atsz btn bunlar gnne gn takip ediyor, Deli Halit Paann l-
drlmesini bir trl iine sindiremiyordu. Onun bu durumu okul ynetiminin kula-
na kadar gitmiti. 4 Mart 1925 tarihinde 3nc snfta iken onu Askeri Tbbiyyeden
kardlar. karlmasa idi bir yl sonra Askeri doktor olacak, 26 yl getikten sonra
ise general olacakt. Bahanesi Atszn Arap asll bir Mlazm Temene selam
vermemesiydi. Bu iin kitabna uydurulmu klfdr. in asl dediimiz gibi onun
isyanc ruhudur ve bu isyanc ruhun Deli Halit Paaya yaplanlar kaldramama-
sdr. nk, TBMMde vurulup ldrlen paann katili olarak bir kii bile gzaltna
alnmam, paa gz gre gre kim vurduya gitmiti. O bunu aradan uzun sre
gemesine ramen bir trl unutamam, iirlerinde bile dile getirmitir.

nk Deli Halit Paa, Mustafa Kemali ok seviyordu. Onu her zaman takdir
etmiti. Mustafa Kemal de bunu biliyordu. O, Halit Paa yanna geldiinde neele-
nir, bir baka insan olurdu. Hatta onunla iki kadehini tokuturmay da ok severdi.
Bir Trk devleti kurulmutu. Onun kurucusu Mustafa Kemaldi. Trk milletine bir
gelecek daha yeni balamt. Bu devlet Mustafa Kemalin liderliinde gn gelip
dnyann en byk devletlerinden biri olacakt. Dndke Mustafa Kemale olan
sevgisi daha da artyordu. O bu sevgisinde samimiydi. Mustafa Kemal Deli Halit
Paann tertemiz ve lekesiz kalbinden emindi. Ama Kazm Karabekir ve arkada-
lar tarafndan Terakkiperver Cumhuriyet Frkas'nn kurulmas, Halit Paann bu
partiye girmese bile Aralk ayndaki ara seimlerinde Bursada Sakall Nurettin Pa-
ay Kel Alinin kardei Emin Beye kar desteklemesi, iin boyutunu yava yava
deitirmeye balamt. Atsz Adsz adl iirinde mecaz anlamda bunu ilemek-
tedir.

63
 Evet; Hseyin Nihal Atsz, ok byk bir edebiyat ve tarihidir. O Deli Halit
Paann azndan yine mecaz anlamda bir ok iirinde seslenmektedir. Bu iirlerin
bir ksm onun Deli Halit Paann ldrlmesinden sonra ve kendisinin Askeri Tb-
biyyeden atlmasndan nce not defterine o znt halet-i ruhiyesinde alakalem
yazd iirlerdir. te Atsz Atsz yapan bu iirlerdir. Onda Trk kahramanlarna
ve Trk byklerine kar byk bir sevgi vard. Bu sevgi ak derecesindeydi. At-
sza gre, bir sevgili bir sevgiliyi nasl severse bir Trk insan Trk kahramanlarn
ve Trk byklerini yle sevmeliydi. Evet; Halit Paa Mustafa Kemal'i ak ile se-
viyordu. Ona inanmt. Ancak bu sevgi onun gzlerini kr etmemiti. Halit Paa,
Mustafa Kemal'i nasl ak ile seviyor ise, Kazm Karabekir ve Trk ordusunun Ali
Fuat Cebesoy gibi dier paalarn da yle seviyordu. Onda demokratik ve liberal
ruh daha ar basm, bu nedenle Terakkiperver Cumhuriyet Frkas tarafnda tav-
rn belli etmeye balamt. Atsz, onun lmnden ve Askeri Tbbiye'den atldk-
tan sonra pusatn kuanm atsz bir eriydi. Hatta serseri bir mayn! Nerede ve
zaman patlayaca belli olmayan bir mayn! Yine o bu olay aklna geldiinde At
adl bir iirini daha kaleme alacak ve diyecekti ki:

Gnlmde yazdm bu son ata

Nazire yaparak coan dalgalar!
Hastas olup da ge vakit hekim
Arayanlar gibi koan dalgalar

Sizin de elbette var bir sznz,

Bundan m geliyor korkun hznz?
Beni de beraber alr msnz?
Kederle kabarp ien dalgalar

Siz ile paylasak bu korkun gam,

Bitmiyor bu sonsuz ecel akam.
Bilmem ki bundan m titriyor gemi?
Ey dalgakran aan dalgalar

Hey Atsz kyor eski bir direk.

Baksan da dnyaya titremeyerek,
Hepimiz beraber haykrsak gerek
Ey bela dehrinde pien dalgalar

64
 Bu iirde, Deli Halit Paann saat 15.00-17.00 aras vurulduunu renen Mus-
tafa Kemalin saat 21.00de TBMMne geldiini ve acil olarak stanbula telefon a-
trarak, Operatr cerrah Sreyya Beyi Ankaraya ardn, 11 ubat 1925 tari-
hinde gelen Sreyya Beyin iki gndr bir masada yatan yaraly bir yataa yatrp
tedavisine baladn, iyileen Halit Paann, 9/11 ubat aras kapt souk al-
gnl nedeniyle 13 ubat gn zatrreden fenalap komaya girdiini anlatmak-
tadr. O iirinde bu sonsuz ecel akam derken 13/14 ubat gecesini kast ediyor.
Yine Atsz, Aknla adl iirinde olay yine mecaz anlamda anlatrken Deli Halit
Paann vurulmas sz konusu edilmiti. imdi diyecekler ki, Halit Paa gsn-
den deil, srtndan vuruldu. Peki, tutulan ifade tutananda dayak yiyen Kel Alinin
alttan tabancayla ate edip stnde kendisini dven paay elindeki tabancasn
ateleyip vurduu da yazl.

Evet; Deli Halit Paa, Ey bir ei bulunmaz fedakar, mert arkadat. Gerekten
de yleydi. Atsz, Topal Osman Aann lmne de Ayrlk adl iirini yazmt:

Sevdiim, kemenede titretiyorken yay,

Blbl sustu, unuttu o eski alamay.
yle sandm ki, gkte kzllk sard ay,
Sevdiim, kemenede inletiyorken yay.

Birdenbire grleip kemeneye kart
Biri cokun bir fke, biri bir yalvart.

Diyerek. O bu iiri ok sonra, 1932 ylnda yazmtr denilir. Yalvar, Ali kr

Beyin bir sicimle boulurken azndan kan son szlerdi. Atsz, Deli Halit Paay
bir trl unutamamaktadr: Btn Trk Genliine adl iirinin bilhassa ikinci drt-
lnde onu anarak kendisi iin:

Izdrap ek inleme, ses karmadan an.

Bir damlack aksa da bir acizdir gzyan
Yar yolda lse de en yrekten yoldan
Tek bana dilee doru at salmalsn

Diyor.

65
 Halit Paann Mustafa Kemalin liderliinde kurulmu devletin Byk Trkiye
emeli bir byk idealdi, Kzlelma idi. O bu iirin ilerleyen drtlklerinde:

Yz paralk kurunla gider hayat dediin;

Tanr yolu uzaktr; erken kalk, sk giyin,
Yazk, btn mrnce o kadar zlediin
Gzel Kzlelmana varmadan leceksin.

Diyecektir.

Yz paralk kurun, o gnn bir tabanca kurunudur. Halit Paay bir trl u-
nutamayan Atsz;

Gn olur ki mertliin urar kahpe bir hnca;

Namert bir el arkandan seni vurur kadnca

Diyerek, paann Rize mebusu Klhane Rauf tarafndan srtndan tabancayla

vurulmasn da yanstr. O bunun akabinde, 4 Mart 1925te smet Paann baba-
kan olmas ile, Moskovadan kap gelmi Trokinin nerileri alnarak kurulacak
olan Devrim Mahkemelerinde grev alan Kel Ali, Kl Ali, Ali Saip, Necip Ali ve Dr.
Reit Galip gibi meclis yelerini:

Vicdann Parise, Moskovaya satanlar,

Kfr diye bakarlar senin dualarna

Diyerek knar.

Atsz Askeri Tbbiyyeden atlm ve yalnzdr. Eve de gidememektedir. Ancak

elinde babasnn aydan aya ona harlk olarak gnderdii bir miktar para vardr.
Neyse ki, dier aylar gelen paradan her ay bir miktar biriktirmitir. Mart aynda ge-
len paradan da hi harcamamtr. Bu ona bir iki ay yetecek gibidir. Akamlar kala-
cak ucuz bir otel bulur. Ona 24 nolu oday verirler. Bir gn sokaklarda, ar pazar
gezer. Bu arada iki arkada edinir. Arkadalarndan biri kald oteli deitirir,
gelip Atsz ile kalmak istediini syler. Otel katibinden iki kiilik bir oda isterler. 26
nolu oda ikisine verilir.

Atsz iki gndr ryasnda srekli rahmetli Deli Halit Paay grmektedir. Yine
grd 3nc ryasnda paa ona bir defter verir. Oku der. Ama defterde oku-

66
nacak bir yaz yoktur. Atsz bo defteri gsterir. Bunda yaz yok, nasl okuyaca-
m der. Paa, Var, oku der. Tek aklnda kalan defterin biimidir. Kaln falan
deildir. ki forma gibi grnmektedir. Ancak kapa deridendir.

Sabahleyin kalkp dar kar. Karn ackmtr. Kahvalt yapmak ister. Sokakta
ilk rastlad lokantaya girer.

orba syler. Attrrken bir tandn grr. Seslenir. Bu mahalleden lise arka-
dadr. Kucaklarlar. Arkada da kendine bir orba syler. Ho be sohbetten
sonra, arkada onun durumunu renir. Birden aklna gelir. Babam Kabata Lise-
si mdr yardmcs. O seni ok severdi. Kendisine soraym, yedek retmenlik
falan bir eyler vardr der. Atsz arkadann bu tutumuna sevinir. Ona kald o-
telin adresini ve oda numarasn verir. Sakn aileme ve babama haber vermeyin.
Bunu senden zellikle rica ediyorum. Babana da syle, benim durumumu aileme
tlatmasn. Yoksa her ey bir anda karabilir. Sz m? Arkada Sz, tamam.
Ancak yemeklerin parasn ben vereceim, kusura kalma hi der. Yemek parasn
der. Allaha smarladk deyip ayrlrlar.

Atsz ve arkada pazar gn dier arkadan yanna giderler. Ona geici olarak
alt evin kapsnda rastlarlar. nc arkada iki arkadann grnce bir iki
adm ne kp, Ho geldiniz, buyurun der. Yandaki kraathaneden ay syler.
aylarn ierlerken, bu arkada, Benim i de bitti. Evin tamiri ve badanas tamam.
imdi ev sahibinden cretimi alacam. Sonra sizin kaldnz otele yerleeceim
der.

le yemeini bir lokantada yedikten sonra otele gelirler. Atsz: Bize kiilik
bir oda der. Katip: 28 numara der. Bu 28 numara Atszn dikkatini eker. Odaya
varnca, Arkadalar size bir ey syleyeyim mi? Ama glmeyeceksiniz. Sz verin
imdi. Tamam derler.

Atsz:

Benim dikkatimi eken bir ey var. Bu otelin ad Yasin Otel deil mi? yle
derler. Ayn 4nde akam ben bu otele geldim. 24 numaral oday verdiler. Yani
arambay perembeye balayan gece iin. Birinci arkadala tantm, o otele
geldi. 26 numaral oday verdiler. Bugn arkada geldi. kiilik oda istedik. imdi

67
 de 28 numaral oda verildi. Yani, iin dorusu Deli Halit Paann vurulduu gn, 9
ubattan beri bu otelde Yasn okunuyor. Sahi, otelin kap numaras ka?

Arkadalarndan biri, Ben baktm, 36 dedi. Atsz, Yasin 36nc sure deil
mi? Her iki arkadanda da sessizlik. Tam o srada, odaya Atszn mahalle arka-
da girdi. Selamn aleykum dedi. Aleykm selam dediler. Atsz: Sizi tan-
traym, bu benim mahalle arkada Klarslan. Atszn iki arkada, Memnun
kaldk dediler.

Klarslan sabrsz gibiydi. Atsz, Syle dedi.

Klarslan:

Babamla konutum. Bir retmen hasta imi. Daha dorusu bir kaza geirmi,
nasl olmusa. aylk izin alm. Bir haftadr dersleri bomu. Sen tarih ve edebi-
yat derslerinden de anlarsn deil mi?

Atsz:

Evet dedi.

te sana aylk bir i. Artk retmensin, yedek retmen, ama Olsun. Bu

da hi yoktan iyi. Babam, Pazartesi gn, yani yarn sabahleyin gelsin, retmen-
lie balasn dedi.

Atsz ve iki arkada, Yaasn! diye bardlar. ok memnun kalmtlar. Dr-

d birden ele ele tutuup odann ortasnda halay ekmeye balad. Bir sre halay
ektikten sonra durdular. Atsz, arkadana, Sana nasl teekkr edeceimi bile-
miyorum. Hzr gibi imdadma yetitin, sa olasn dedi. Bir sre sustuktan sonra
yeniden konumaya balad.

yi ama, u mesele ne olacak? ki arkada anlamt ama, Klarslan anlama-

mt. Ne meselesi? diye sordu. Atsz durumu Deli Halit Paa ile ilgili 3 gndr
grd ryay ve ii bo ama okunmas istenen defter meselesi de ona anlatt.
Klarslan, ok enteresan. Sanrm defterde gizlenmi yazlar var, ama sayfalar
hi yazlmam grnyor. Byle bir ey duymutum. Babamn belki bu hususta
malumat vardr, ona sorar renirim, ancak dedi.

birden, Ancak Ne? dediler.

68
 Ancak, ben de son gnlerde ryalar grmeye baladm. Sultanhannda imiim.
Muhlis Paa adl ne olduu mehul biri benim bu handa askerlerim ve mahiyetim
olduu halde, bana tuzak kuruyor ve hanerliyor. ki defa aynen grdm. R-
yada atlarna binmi brkl Tatar erilerini ve Mevlanay da gryorum. Nedir bu
diye ka gndr dnmekteyim.

Hayrola derler.

Otelin adnn Yasin Oteli olmas, kapsnda 36 numara yazmas, bu Yasin sure-
sine aka iaret. Hseyin Nihal de 4 Mart gn okuldan atlm, o gn akam bu
otele gelmi. Ona 24 numaral oday vermiler. Bu da enteresan. imdi hesap e-
delim. Deli Halit Paa 9 ubat gn vuruldu. ubatta 19 gn, 5 gn Marttan, 24
eder. Bu da doru. Sras ile 26 ve 28nci gn oda numaralarnn tutmas da doru.
Gerekten de Yasin suresi okunuyor. Paamz iin Yasin suresi okunuyor.

Atsz ve iki arkada:

Sahi diye bardlar.

Atsz, Anlald, durumu sen zdn gibi. Ama, ya bundan sonra ne olacak?
dedi.

Klarslan:

Bekleyelim. imdiden bir ey syleyemeyiz. ok gizemli bir ey, Hele ben u

bo defter hikayesi ve iin srrn babamdan bir reneyim, ondan sonra oturup
yine konuuruz.

Tamam dediler.

Gece yine Deli Halit Paay rya da grd. Gsnden ve srtndan vurulmutu.
Sendeleye sendeleye geldi. Onu bu halde gren Atsz alamaya balad. Gzya-
lar sel gibi yere boand. Bu gzyalar sel haline geldi. kisini birlikte alp gtrme-
ye balad. Ancak Atszn azndan bir iir msralar dklr gibi oldu:

Vicdann Parise, Moskovaya satanlar,

Kfr diye bakarlar senin dualarna

Gn olur ki mertliin urar kahpe bir hnca;

Namert bir el arkandan seni vurur kadnca

69
 Deli Halit Paa onun iirine bir iirle karlk verdi:

Ey gzleri haner gibi keskin dii kaplan

ster bana akn btn almn ektir
ster beni ldrmek iin sineme saplan
lsem bile akm seni takip edecektir

Bu srada gkten kanatl bir melek belirdi. ok gzel bir kadn suretindeydi. O
kadar gzeldi ki, bylesini Atsz hi grmemiti. Deli Halit Paa, melee yine iirle
seslendi,

O gzlerinin rengi btn ruhumu sarsn

Kalbimde bugn at siyah renkli iekler
Bir gn beni rzgarlara kalbinle sorarsn
Can verdi senin ruhuna oktan diyecekler

Bir anda Mustafa Kemal Paa belirdi. Melekle yan yana geldiler. Paa iki sof-
rasnda olduu gibi her zamanki haliyle glmsyor, yz bu glmsemeyle daha
da parlyordu. Deli Halit Paaya, Gam ekme, tasalanma. Bu senin gibi bir kahra-
man kumandana yakmaz. Yapanlar ok iyi biliyorum. Her birinden intikamn al-
nacak dedi. lm melei kadn, O keli bana brak. Ona yle bir oyun oynayaca-
m ki, sonunu gr. Delirteceim, greceksin bunu.

Deli Halit Paa iir sylemeye devam ediyordu:

Ta kalbe giren gzlerinin ulelerinden

Gel ey sevgili, bana bir semli kadehle sun
Hi titrememi kalbimi titretti yerinden
Oynatt evet, sendeki ba dndren efsun

Aknla senin bunca gnl etmede nale...

Urunda akan gzyamz oldu elale.
Onmaz kara sevdamz kan sndrecektir...

lm melei geldi. Atsz kapld selden ald, kard. Tam o anda ekli deiir
gibi oldu. Kpkzl ve kor bir ate, hatta yanardadan yeni fkran lav halini ald. Bu
lav gittike katlamaya ve siyahlamaya balad. Ancak siyahlamasna ramen
iinde yer yer kzl lav ateleri yer yer grnmekteydi. Bir varlk ekline ald. Gzleri

70
yeillemeye balad. Bir anda kanatl bir ejderha haline geldi, uzun bir kol halinde
ate kustu. Ate alevi, bir anda gkte yuvarlak halde masmavi ve hafif beyazms
grnen dnyay sard, kavurdu. nsanlar barmaya ve can ekimeye balad-
lar. Ejderha halindeki lm melei glyordu. O anda ejderha nceki eklini ald.
Bu ekil gittike esmerleti, normal kadn haline geldi. Ancak ok gzel ve gzleri
de yeildi. Yirmi yalarnda grnyordu. Yani, Atsz ile yat. Btn bunlara ahit
olan Atszn bir anda dudaklarndan bir msra dkld:

Ruhun mu ate, yoksa o gzler mi alevden?

Bilmem bu yanarda ne biim korla tututu?

Kz ona cevap verdi:

Pervane olan kendini gizler mi hi alevden?

Sen istedin ondan bu gnl zorla tututu

Atsz:

Gn, senden k alsa da bir renge brnse;

Ay, secde edip ehrene, yerlerde srnse;
Her ey silinip kayboluyorken nazarmdan,
Yalnz o yeil gzlerinin nuru grnse...

Ey sen ki kl ettin beni onmaz yaknla,

Ey sen ki gnller tutuur her baknla!
Haner gibi keskin ve iekler gibi ince
ehren bana urunda lm hazz verince
Gnlmdeki azgn devi rzgarlara attm;
Gzlerle gnah ilemenin zevkini tattm.
Gzler ki birer parasdr sende lahn,
Gzler ki senin en kat zulmn ve silahn,
Vur anl silahnla gnl mlk dzelsin;
Sen ldryorken de vururken de gzelsin!

Bir baka fsun fkryor sanki yznden,

Bir yz ki yaplm dii kaplanla hznden...
Hasret sana ey yirmi yln taze bahar,
Vaslnla da dinmez yine barmdaki ar.

71
 Dinmez! Gnln, tapmann, akn sesidir bu!
Dinmez! Ebedi zleyiin bestesidir bu!
Hasret ekerek uruna lmek de kolayd,
Grmek seni ukbadan eer mmkn olayd.
Dnyay boup mahere dndrse denizler,
Tek bendeki volkanlar sndrse denizler!
Hala yayor gizlenerek ruhuma 'Kabil
mkan bulunsayd btn mre mukabil
Srretmeye elden seni bir perde olurdum.
Toprak gibi her inediin yerde olurdum.

Mehtapl yzn Tanr'y kskandryordur.

En hisli iirden de rlmez bu gzellik.
Yaklamas g, senden uzaklamas zordur;
Kalbin iidir, gzle grlmez bu gzellik.

Bu Atszn en gzel bir iiriydi. Ona bu iiri lm melei ilham vererek ryasnda
yazdrmt. Kan ter iinde uyand. ok acayip bir rya grmt. Bu rya dier
ryalara hi benzemiyordu. Yataa oturdu. ki arkada da uyuyordu. Ezan okun-
maya balad. <Aziz Allah> dedi iinden. Lavaboya gitti. Ellerini yzn ykad. Ku-
ruland. Sonra otelden kt. Yaknlarda ak bir hamam aramaya balad. Bir az
dolatktan sonra buldu. Sokaklarda tek tk, camiye sabah namaz klmak iin gi-
denler vard Bunlar ounlukla yal kimselerdiler.

Hamamda sonra bir ak berberde tra oldu. Elbise ve temiz gmlekleri vard.
Giyinip kuand. Kabata Lisesine varmak iin Eminn kysndan kalkan teknele-
re doru yola kt. Sabah arkadalar ile birlikte bir lokantada orba imiti. Arka-
dalar onu tekneye kadar uurladlar.

Kabata Lisesine varnca vakit kaybetmeden mdr yardmcsnn yanna kt.

O Atsza ne zaman ve hangi snflara derse gireceini gsteren bir izelge verdi.
Bana gelenlerden zgnm, olmasa daha iyi idi ama, ne yapalm, takdir dedi.
Ayrca, girecei dersler iin baarlar diledi. Ha, unutuyordum, imdi aklma geldi.
Klarslan bana defter meselesini at. Grnmez yaz diye bir ey var. Eskiden
hatta yakn zamanda bile haberlemelerde ve istihbarat tekilatlarnda kullanlm.
Limon suyu, soan suyu gibi eylere batrlarak yahut zel kimyevi sv maddelerle

72
de bu tr yazlar yazlabilir. Mum kadn tutumasna meydan vermeden yak-
latrldnda Yahut stlm t ile kat zerinden gidildiinde de yaz kendili-
inden aa kyor. Bylece grnmez yazy okuyabiliyorsun. Bu i iin st bile
kullananlar oluyor.

Atsz: ok teekkr ederim efendim dedi.

Derse girmesi iin bir iki saat vakti vard. Bugn iki derse girecekti. Biri tarih,
dieri edebiyat. Okulda her zamanki yapt gibi ktphaneye uramadan edemez-
di. Bunu alkanlk haline getirmiti.

Ktphaneyi buldu. eri girdi. Ktphaneden sorumlu kii bir masada oturu-
yordu. Selam verdi. Ben yeni retmenim. Derse gireceim de. Ancak bir iki sa-
atlik kadar zamanm var. Kitaplara bakabilir miyim? dedi.

Grevli: Ho geldiniz. Baarlar. Allah kolaylk versin. Tabi, tabi; bakabilirsiniz.

Anlalan kitap okumaktan ok holanyorsunuz diyerek glmser bir halde cevap
verdi.

Ktphanede kitaplar incelerken, bir kitap nne gelince durdu. Bu deri ile kap-
lanmt. Eline ald. Arka sayfasn evirdi. 32 sayfayd. Yazar Arapa Dersiamla-
rndan skilipli Atf Efendiydi. Rumi 1340 ylnda Maarif vekaletinden izin alnp ba-
slmt. En stnde Atf Efendi Ktphanesi yazyordu. Kitab alp grevlinin ya-
nna vard. Bunun yazar kimdir? dedi.

Grevli: O bizim bu okulun hocalarndan. 4-5 yl ncesine kadar Arapa ve

Farsa derslerine girmekteydi. 25 Ekim 1336 tarihinde Mehmet Tahir Efendi ile bu-
raya geldi. Hadi Allaha smarladk. Ben Anadoluya geip Milli Mcadeleye katla-
cam. Austos aynda Mehmet Tahir Efendi ile birlikte eyhlislam Mustafa Sab-
riyi, benim Teal-i slam cemiyetinde red oyu kullanmam ile kabul edilmeyen bildiriyi
bu cemiyet adna gazeteye yaynlanmas iin vermek isterken makamnda yakala-
dk. Yakasna yaptm. Benim iznim ve cemiyetin ounluk karar olmadan neden
bu bildirileri kaleme alyorsun dedim. Ben Devleti Al-i Osmaninin eyhlislam-
ym. Her ey benden sorulur. stediimi yaparm dedi. Bildiriyi alp yrttm. Sonra
onun makamndan ktk. Anlalan eyhlislam Mustafa Sabri bildiriyi yeniden
yazm, Vakit gazetesinin 1032 sayl nshasnda yaynlam. Hatta ngiliz uaklar
ile Ege blgesinde yerleim yerlerine okunmas iin yukardan attrm. Ben bildiriyi

73
 1034 sayl nshasnda tekzip ettim, bugn yaynland. Teal-i slam Cemiyetinin
kapsna da kilit vurdum deyip gittiler. Bir daha da kendisini grmedim. Bu kitap
geen yl bastrm. Ciltletip ktphaneye biri ile elden yollad.

Okuyabilir miyim?

Tabi, tabi

Derse girme saati gelmiti. Ktphaneden kt. izelgede belirtilen snfa girdi.
Selamnaleykm genler dedi. Aleykm selam dediler. Ben sizin yeni ret-
menizim. Adn iftioullarndan Hseyin Nihal. imdi sizleri tanyalm. Tek tek is-
minizi syleyin, bu yoklama yerine de geecek.

Genler tek tek isimlerini sylediler. Atsz, her birinin ismini bir kada yazp, gn
ve tarihini atarak imzalad.

Genler sanrm sizler Mekteb-i Sultani muallimi Sleyman Fehmininnin 1325

Rumi ylnda baslm olan edebiyat kitabn okuyorsunuz. Bunu ben de okumu-
tum, ok iyi bilirim. Biz de bu kitab ders olarak greceiz ama, ilk nce sizlere baz
syleyeceklerim vardr. Dikkatle dinleyin.

Sizlere okuyacanz kitaplar tavsiye edeceim. 1ncisi Mftolu Ahmet Hik-

metin Tasvir-i Efkarda tefrika edilmi Gnl Hanm adl, Halide Edip Hanmefen-
dinin Yeni Turan adl romanlarn okumanz tavsiye ederim. Tasvir-i Efkar gazetesi
nshalar her ktphanede var. Gnl Hanm 1336 ylnda ubat, Mart ve Nisan
aylarnda tefrika edilmi. Bulamayanlar olur ise ben yardmc olurum. Bu romanlar
gerekten de edebi deeri olan kitaplar. Her ikisinin karlm zetlerini ve ksa
birer eletirilerinizi on be gne kadar sizden istiyorum.

Size syleyeceim ikinci husus ise u: Trk olduunuzu asla aklnzdan kar-
mayn. Millet soy demektir, dil demektir. Trk soyundan gelen ve Trke konuan
herkes Trktr. Kuran hocalar size genellikle brahim milletinden olduunuzu tel-
kin etmek istiyorlar. Araplar ve braniler brahim milletindendirler, biz Trk milletin-
deniz. Bizim atamz Ouz Kaan da denen Tanrkut Metedir. Bu nedenle Trklere
Ouzlar denir. Azeri Trkleri ve zbekler de Ouzlardan. Trkistanda ve Rusyada
Krgzlar, Kazaklar, Uygurlar, Yakutlar ve Tatarlar var. Bunlar da Trktrler ama,
Ouz deildirler. Avrupada Macarlar ve Finliler de Trk asll. Hatta Bulgarlarn bile

74
Trk asll olduklar syleniyor, ama Bulgarlar zamanla Slavlam. Bunlar Hristi-
yan. Hristiyan olmalar onlarn Trk olmadklar anlamna gelmez. Yine Hristiyan
Trklerden Uzlar ve uvalar var. Moollarn Budist olduklar syleniyor. Ama Cen-
giz Han eski Trk inancndan, doa inancndan. Protobulgarlar da bizim gibi Ouz-
lardan. Kuzey Trkesinde z harfi r okunur. Ouzlar bu nedenle Ogurlar olmu. Bu
Ogurlar Karadenizin kuzeyinde devlet kurmular. bni Fazlan onlar hakknda geni
bilgi verir. Protobulgarlar olarak kabul edilen Trkler bunlardr. Atillann en kk
olu rnekin 469 ylnda Karadenizin kuzeyine ekilmesiyle burada. 161 yl sonra
630 ylnda Kubrat da denen Kurt Han tarafndan Asyadan gelen dier Trk boyla-
rnn itirakiyle bir Trk devleti kuruldu. Bu srada Dou Gktrk Kaanl yklm,
Hazarlar da Hazar evresinde bamsz devletlerini kurmutular. Asyada Bat Gk-
trk Kaanl vard. Sryani Mikail, Dou Avrupadaki bu Trk devleti hakknda
bilgi verirken, Asparuhun iki kardeinden birinin adn adn Bulgarios olarak verir.

Bizans tarihilerinden Rhetor Priskos ile Suidas, 463 ylnda, arogur, Ugor ve
Onogur adl Hun kabilelerinin Karadenizin kuzeyinde, Tuna rmann kollar ile
Volga (dil) arasndaki bozkrlarda yerlemi olduklarn kaydederler.

Kurt Handan sonra Avrasya Trk Devletinin bana 669 ylnda Asparuh Han
geti. Asparuh ismi Gktrklerde Ipara olarak telaffuz edilmekteydi. Bizans kay-
naklarnda Avrasya Trklerinin bulunduklar blge Karadenizin Kuzeybat taraflar-
na dmekteydi. Yani, Dinyester nehrinin arada kald Dinyeper ve Prut nehirleri
aras. Asparuh bu devletin snrlarn Tunaya kaydrd. Onun geldii Tuna ve Prut
arasna Bizansllar Onglos adn vermektedirler. O yllarda yazlm bir Ermeni kay-
nanda, Asparuhun Tuna zerinde bir adada yaad sylenir.

Bunu anlattm. Ama neden anlattm?

Gryorsunuz, Avrupada Atillann V. Yzyl ortalarnda ok gl bir devleti

vard. Bu devlet 360-380 yllar arasnda kurulmutu. 669 ylnda rnekin Karade-
nizin kuzeyine ekilmesiyle ortadan kalkt. Ama bu devlet Orta Avrupada deil,
Dou Avrupada devam etti. Trkler 669 ylnda Asparuh Han ile yeniden Tuna k-
ylarna geldiler. Yani, biz Trkler Sleyman Paa ile 1352 ylnda Avrupa ktasna
adm atmadk. Ondan bin yl kadar nce bile Avrupada vardk.

75
 Volga yani dil Bulgarlar Mslmanl 912 ylnda ilk kabul eden Trklerdir.
Bunlardan sonra 944 ylnda Karahanllar Mslmanl kabul etti. Alp Tekin tara-
fndan 960 ylnda kurulan Gazneliler devleti Mslman deildi. Bunlar Tekinler
Devleti olarak anlmaktayd. Alp Tekinden sonra Bilge Tekin, ondan sonra Bri
Tekin, daha sonra Sebk Tekin bu devletin bana geti. Sebuk Tekin bile Msl-
man deildi. Ancak Sebk Tekinin Samaniler saraynda bir cariyeden gayri meru
bir olu dnyaya gelmiti. Ona sarayda Mahmut adn vermi, Sebk Tekinin
vefatn beklemekteydiler. Sebk Tekin 697 ylnda ld. Yerine olu geti. Tabi ki
bunun Trk ad vardr. Ancak slam tarihileri ona smail adn verir. Samaniler
devleti Mahmutu gl bir ordu ile Gazne zerine gnderdi. Sebk Tekin olu s-
mail Tekin Mahmuta malup oldu. Bylece Gazneliler devleti slamlat. Sebk
Tekinin gayrimeru olu 998 ylndan itibaren Gazneli Sultan Mahmut adyla anl-
maya balad. Trklerin geni apta Mslmanlatrlmas bunun zamannda oldu.
Yani, biz Trk milleti gnl rzas ile Mslmanl kabul etmedik. Zorla, baskyla,
devlet gcyle slamlatrldk. Seluklular Karahanllar ve Gazneliler gibi slami bir
devlet deildi. Bunlarn Trk taraf kuvvetliydi. simlerine bakn, Arslan Yabgu,
ar Bey, Turul Bey, Kutalm, Alparslan, Berkiyaruk, Trkan Hatun, Sav Tekin.
Resul Tekin, brahim Yinal, Afin, Atsz, Aksungur, Gm Tekin, Sencer gibi. Al-
parslann kardeinin adn Kavurt derler. Bu yanl okumaktan kaynaklanr. Asl
Kurttur. nk Kadan sonra vav harfi vardr. Bununla Kurt okunur, Kavurt deil.
Nasl ki Trkan Hatun ismi de kimileri tarafndan Terken Hatun diye yanl okunur,
ayn onun gibi. Yanll doru olarak kabul etmek nasl mmkn olabilir? Bunun
bir an nce dzeltilmesi gerekmektedir.

Size Mslmanl brakn demiyorum ama, her zaman Trk olduunuzu bilin.
Trkl Mslmanlktan daha nce bulundurun. Bu sizin kimliinizdir. Trk oldu-
unuzu bilmez, n plandan bulundurmaz iseniz varlnz bir hi haline gelir. Bu
sylediklerimi aklnzdan karmayn.

Atsz tarih dersine de girdi. O, masada, kara tahta nnde konumasna balar-
ken yutkundu, bir bardak su iti. Szlerine balad:

Tarih gemi demektir. Mazi demektir. Tarih belge demektir, kaynak demektir,
keif demektir. Kafadan tarih yazlmaz. Belgesiz ve kaynaksz da tarih yazlmaz.
Dinlerin tarihi yoktur. Dinlerde Araplar, Yahudiler, Farisiler, Romallar ve Habeiler

76
vardr. Trkler dahil baka milletler yoktur. Hatta Hintliler, Yunanllar, Franszlar,
ngilizler, Almanlar, inliler, Japonlar, Koreliler ve Ruslar bile yoktur. Dinlerde co-
rafi alan olarak yalnz Ortadou vardr, baka yer yoktur. Yine dinlerde tarih ncesi
alardan beri kurulan medeniyetler yoktur.

Araplarn tarihi de Muhammet ile balar. Daha ncesinde kimse Araplar tan-
maz. Oysa, Trklerin anl bir gemii vardr. Bu gemi in kaynaklar, Bizans
kaynaklar, Roma kaynaklar ile tespit edilmitir. Orkun yaztlar Danimarkal bilgin
Thomsen tarafndan okunmu ve Trkeye de evrilmitir. Bu atalarmzn 6. Yzyl
ortas ile 8. Yzyl ortas arasnda Gktrkler olarak yaadklarn ve 8. Yzyln ilk
yarsnda Orkun antlarn yazp diktiklerini gstermektedir. Yine Trklerin Gktrk-
ler ncesinde Hunlar, Avrupa Hunlar gibi devletleri vardr. Avrupa Hun hkmdar
Atilla Papaya bile diz ktrm, asrlar boyu Romadan ve Bizanstan vergi alm-
lardr. Yine Trklerin Gktrklerden sonra Karahanllar, Gazneliler, Seluklular, A-
nadolu Seluklular ve adl devletleri tarihte mevcut olmutur.

Osmanllar sanld bir mmet devleti deil, milletler ve dinler arasnda denge
kuran ve snrlar iinde bulunan kimseleri, bunlar Yahudiler bile olsa, tebaa kabul
eden bir devlettir. Osmanlda eyhlislam yalnz Mslmanlara karr. Kadlar bile
Mslman olmayanlar yarglayamaz. Osmanl Rumlar, Srplar, Ermenileri ve H-
ristiyan olan baka toplumlar Trklere kar denge unsuru olarak kullanm, bu
denge unsuruna zamanla Araplar da dahil etmitir. Osmanlnn pek ok zaferi ol-
duu gibi pek ok yenilgisi de vardr. Osmanl yalnz ald vergilere bakar. Osman-
lda askeri snf Trklerden mteekkildir. Ancak Yenieriler de vardr. Yenierilik
Macarlar, Bulgarlar, Makedonlar ve Ulahlar gibi Trk asll unsurlarn ocuklarnn
Trk ailesi yannda bytlmeleri, sava sanat ve onlarn Trke renmeleri ile
gerekleir. Yenieriler Osmanlda yataanlarnn yannda tfek ve pitov denen
ateli silahlar da kullanrlar. Aknclar Osmanlnn kurulu zamanlarnda piyasaya
karlm, Avrupann yarsna yakn ksmnn Trk topraklar haline getirilmesinde
nem kazanmlar, zamanla bunlar Tmarl sipahi haline dntrlm, Osmanl-
nn duraklama devrinde yok olup gitmilerdir.

Tarih hafza demektir. Tarihi olmayan toplumlar byk millet olamaz. Hatta b-
yk devletler de kuramaz. Tarih tecrbe demektir. Tarihi ok iyi bilirsen tarih yeni-
den tekerrr etmez. Tarih uydurma deildir. Birileri kalkp da tarihi bir masa banda

77
 yazmamtrlar. Vakanvisler vardr. Bunlar yaadklar devri kaleme alrlar. Biz
Seluklu tarihini bnl Esir, bni Bibinin gibi tarihiler yannda Ebul Fara ve Urfal
Mateos gibi vakanvislerden de rendik. Ducas denen Bizans tarihisi tarihini ya-
zarken Trkler iinde bulunmu, olaylar gzleri ile grmtr. Trkistan Trkleri
hakknda Arapah gibi alimler 15. Yzyl ilk eyreinde bilgi vermilerdir. Yine bni
Fazlan, bni Battuta gibi Arap, Marco Polo gibi batl seyyahlar Trkler hakknda
bilgi vermilerdir. Marco Polo ine giderken Trk topraklarndan gemitir. O za-
manki in hakan Kubilay Handr. Kubilay Han ise ini fetheden Cengiz Hann
oludur. Macar asll Arminius Vambery Horasan ve Trkmenistana bir seyahat
gerekletirmi, bu seyahatte orada yaayan Trkmenlere dair ok nemli bilgiler
vermitir. Yine Evliya elebi bir az mbalaa kaan ifadeler kullansa da, o Osmanl
corafyasnda seyahat ederken karlat ve konutuu yre halklarnn ifadele-
rine seyahatnamesinde yer vermitir. Benim syleyeceim bugnlk bu kadar. -
nmzdeki derste nceki hocanzn kald yerden devam edeceiz. kabilirsi-
niz.

Atsz akam zeri otele dnd. Odaya girince arkadalar, Anlat hadi, ders ver-
din mi bugn? Ne anlattn? Onu syle dediler. Atsz da arkadalarna dilinin dn-
dnce bir eyler syledi. Benim karnm ackt. Yemediyseniz aa inelim de
bir eyler attralm dedi.

Yemekten sonra otele dndler. Ama odada biri vard. aran Atsz oldu. Bu
dnk ryasnda grd kadna, yani lm meleine benziyordu. Ancak kadn
iinde kzl ateler yer yer gzken, ayak ve el trnaklar bak ucu gibi keskin ve
sivri, salar kirpi oklar gibi dikelmi, biz ve saplanmaya hazr i yahut kk oklar
gibiydi. Gzleri yeildi.

lm melei kikir kikir glmeye balad. Atsz, arkadalarna, Sizde herhangi

bir aknlk ifadesi gremiyorum. Yoksa siz onun varlndan haberdar deil misi-
niz? dedi.

Arkadalarndan ilki, Ben onun varln biliyorum. armadm, bu doru. Srf

sen grmyorsun sen ve ben gibi dier arkadamz da gryor, durumun ok iyi
farknda.

Atsz:

78
 Nasl, benim gibi siz de mi gryorsunuz bunu, yle mi?

Evet dediler.

Sze lm melei girdi: Srf siz deil, senin mahalleden arkadan var ya, K-
larslan bile beni grebilir, sesimi duyabilir.

Atsz: Ben seni ryamda grdm.

lm melei: Doru, dn sen beni ryanda grdn, doru. Grdn ryann
istersen hepsini tek tek syleyeyim. Hatta okuduun iirleri bile. u iki msra ben-
den duy, belki mutmain olursun.

Ruhun mu ate, yoksa o gzler mi alevden?

Bilmem bu yanarda ne biim korla tututu?

Atsz:

Nasl byle bir ey olabilir? Tabi ki ardm. Ryamda grmesem, sylediim

iirin iki msran aynen tekrarlamasan inanmakta, kabul etmekte zorlanacam
ama, bu doru.

lm melei:

Yarnki olay syleyeyim imdiden: Onlar sadece bir sayha duydu. Yok olup
gittiler. Her eyi nceden biz biliriz.

Atsz:

Bu Yasin suresinin 29.ncu ayeti. Yani, bugnk akam ile 29ncu gn bal-
yor.

lm melei:

Ne sandn ya!

Peki, seni bu otelde bizden bakas gremez, sesini duyamaz m?

lm melei:

Klarslan hari. Kimse ben gremez ve sesimi duyamaz, msterih olun. Beni
ayrca, Mustafa Kemal Paa da grebilir, sesimi duyabilir.

Atsz:

79
 Vay canna! yleyse siz onun tarafndan gnderildiniz, bu arkadalarm bile

lm melei.

Srf bunlar deil, Klarslan da

Atsz:

Vay canna!

lm melei.

Bugn geti, yarn 4 kiilik bir oda ayrtp, oraya geeceksiniz. Bo yatakta ben
kalacam. Yahut Klarslan size taklr ise, o kalacak. Unutmayn. Bugnlk soh-
betimiz yeter. Tadnda brakalm. Ha, katip 4nc kiiyi sorarsa, Sen ne yapacak-
sn onu, yatak parasn vereceiz dersiniz. Otel katibi anlar.

lm melei birden gzden kayboldu. Atsz arkadalarna bakt: Demek ki b-

tn bunlar, hepsi tesadf deildi? Biliyordunuz.

Evet dediler.

Peki, sizi kim gnderdi? Sanrm, Mustafa Kemal Paa!

Evet dediler.

Atsz:

yle ise paann btn olanlardan haberi var?

Evet dediler,

Atsz:

Sizi bilmem ama, ben uzanp yatacam. Bir az dnmem gerek.

Atsz yana uzand. Uzun uzun dnd. Bir bakma bu olan eyler houna
gitmiti. /Paa byk adam/ diye iinden geirdi. Sonra uykuya dald. Ryasnda
Deli Halit Paay grd. Deli Halit Paa ona, imdi okumaya baladn dedi. De-
vam etti. 32 sayfalk kara ve deri kapl defteri de buldun. Ancak bilmediin baz
eyler var. Gerekten de vurulduum gnden beri Yasin okunuyor, bu doru. Ben
besmeleyle ve abdestli baladm ie. Yani, o gn, vurulduum gn Meclise abdes-
timi alp geldim. Cephelerde defalarca kurunlandm, lmedim. Bu defa da hem

80
gsmden hem srtmdan kurunlandm, yine kurtulacaktm, lmeyecektim ama,
Dr. Reit Galip bana o souk k gn zatrree kaptrd. Onun lm de bu hasta-
lktan olacak, merak etme. Brak gafletinde devam etsin. Son halini, evine getirilip
brakld halde, giden arabann peinden can havli ile kotuunu bir grsen, gl-
mekten atlarsn. Siz lm meleine dayanabilirsiniz ama, o dayanamaz, it gibi
korkak. Sahi, onun dier bir ad Sadettin Kpekti, bunu biliyor musun? Pi her
zaman piliini yapar. Ulan sen kimsin ki Mustafa Kemal Paa ile ak atabilesin,
haddini bil be adam. Devrimciymi, peh! Cssen ne ki, her eyi devirip geeceksin,
salak. Hele bir aynann karsnda ge de kendine bak. nklapym! Sen nklap
deil, inkilapsn ancak. Kpeklemeyi bilirsin. Kaf dana kmaya gc yetmez,
keflikte mr srmek ister, Gzel He araya girsin de, Eflatunun maara adamla-
rna dne. Seni ancak hayaller mutlu eder, gerekler deil.

Deli Halit Paa, elindeki yazs grnmeyen 32 sayfalk siyah kapl defterden
okumaya balad:

(Peki, bana syle, bu etenin iinde iflah olan biri var m? ou Mustafa Kemal
Paann hmna urad. Bu hm Tanrnn gazab gibiydi, kesin. En ukelas ve
en zavalls da Reit Galipti. Rya olaynda olduu gibi, hep Mustafa Kemal Paa
ismini kullanmaya alrd. 1933 ylnda Maarif vekiliyken. Paa Hazretleri nklap
Tarihi profesrlnn bana verilmesini sizden istiyor diyerek, stanbul niversitesi
rektrlnden herhangi bir emek sarf etmeksizin profesrlk nvann almt.
Konu Mustafa Kemal Paann kulana gitti. Onun buna can ok skld. Reit Ga-
lipi makamna artp getirtti. Yzne dik dik bakt. Bu nklap tarihini siz okuta-
mazsnz, ben okutabilirim, Mareal okutabilir, u, bu okutabilir, fakat siz okutamaz-
snz dedi. Reit Galip sus pustu. nk, suluydu.

stiklal mahkemeleri halkn zerinde her zaman Demoklesin klc gibiydi. Ba-
bakan smet Paa da zmir suikast yarglamalarnda bu klcn tehditvari durumun-
dan nasibini almakta gecikmeyecek, stiklal Mahkemesi bakan, Bak bu kurumun
kararlarn sorgulamak size dmez. stelersen seni de sank sandalyesine oturt-
masn bilirim demiti. smet Paa, bu kurumun iptalinin zaman geldiini balodan
nce Mustafa Kemal Paaya sylemiti. 7 Mart 1927 tarihinin akam zeriydi.

Ankara stiklal Mahkemesi yeleri tam tekmil baloda hazrdlar. Kel Ali kendisine
yakn bulunduu bir anda Paa Hazretleri ona, stiklal Mahkemelerini kapattm,

81
 ama siz halen burada tam tekmil hiyerarik bir dzenle bulunuyor ve topluma hava
basmaya alyorsunuz dedi. Kel Ali kem km edecek gibi oldu. Azndan zorluk-
la bir cmle kt, Paam, meseleyi tedkik edip bir rapor halinde size arz edeyim
dedi. Hiddetlenen paa baloda bulunanlarn da duyaca bir sesle, Ne raporu? Ne
tedkiki? Szm iitmedin mi sen? Ben kurdum ve ben kapattm. te bu kadar
dedi.)

Deli Halit Paa:

Grdn gibi ben gelecek zamandan, en az iki yl sonrasndan, daha sonray

da anlatyorum. lm ve olaylara ahit olmak ite budur. O nedenle ehitlik merte-
besi bulunmaktadr. O merteben ben de nasibimi alm durumdaym. Bu okudukla-
rm iyi aklnda bulundur. Unutma. 360 derecelik cetvelli bir daire var, her iki taraf-
tan. 180 derece biri, 180 derece br. Bunlarn bilekesinde, ne derecede ibre
dnyor. Her sayfada 12 adet daire var. imdi ibre 29dan 30a geti. 83ncu ibreye
geldii zaman, Yasin suresinin son ayetinde denildii gibi, i burada bitecek. K-
lhane Rauf eceli ile ld diyecekler, 3 Mays gn sabah. Unutma. Bu iki odanda
kalan iki arkadan yapacak. Tabi ki, Paa Hazretlerinin de bundan haberi var.

Deli Halit Paa, yine defterden okumaya balad:

(Her sahifede 12 dairenin bulunduu 30 sayfa. Toplam 360 derece eder. Daire
tamamlanr. O bunu, idam edileceini biliyordu. Mahkemede savunmasn yapa-
cakt, sustu. Ona lm melei sus dedi. Mehmet Atf Efendi ngilizlere ve igal
kuvvetlerine karyd. Onu ngiliz Muhipler Cemiyetine ye olmaya davet ettiler,
katlmad. Yunan zmire ktnda Halide Edipye birlikte Sultanahmette o kadar
kalabal toplayan ve topluma hitap edenlerden biri de oydu. Tek ekindii ve kork-
tuu ey kimlik kaybna uramakt. Biz her bakmdan Avrupallar isek, yahut A-
merikallara tam anlam ile benzediimizde, bu Bat medeniyetinin Trklerde kimlik
kaybna meydan verecei endiesindeydi. Zaten Ziya Gkalp da Trkln E-
saslarnda bunu belirtir. Medeniyet harsa, yani kltre galebe alabilir diyor. Yani
Birinci Dnya Savanda ve daha sonraki 4 yllk srede Bat silah ve igal ile ya-
pamadklarn kendi medeniyet dairesine alarak yapabilir kaygs tamaktayd.
Yoksa kim bir bez parasndan medet umabilir. O en ar sulama karsnda ka-
lacan bile bile bez parasndan medet umulamayacan mahkeme ncesi sor-

82
gusunda bayrak misalini vererek syleyecektir. Oysa bayrak sz konusu oldu-
unda bu her yne ekilebilir. Bayrak devletin bayradr, milletin deil. Milleti sim-
gelemez, ama devleti simgeler. Trk tarihinde de bir devlet yklp yerine baka bir
devlet kurulmutur. Bu defalarca ve srekli olmutur. ok bayrak gelip gemi, son
bayrak da gnmzdekidir. Baka bir Trk devleti kurulduundan onun bile bayra
olacak, ancak bu bayrak bizim devletimizin bayrann tpks olmayacaktr. Ayn
ey Lival Hamd sanca iin de geerlidir. O bu kanaattedir. Bir kurban gerekliydi.
Bu kurbanlk iin skilipli Atf Efendi seildi. Ondan intikam alan ngilizlerdi. Trki-
yeden kanca Msra yerleen Mustafa Sabriydi. Ama devlet bunun bilincine var-
mad. Mustafa Kemal Paa da meseleyi biliyordu. Ancak askerine zafer kazanmay
deil lmeyi emredecek kadar dman karsnda dik ve azimli duran biri iin onu
idamdan kurtarmas, hatta affetmesi gerekirdi diyenler, neden savc Necip Alinin
yllk hapis cezas istediini dnmezler? Mahkemeden idam karar bir anda
kt. dam kararna tek el kaldrmayan savc Necip Aliydi. Yine Mustafa Kemal iin
idam ok nemli bir ey deildi. eyh Bedrettin de idam edilmiti. Devlet nazarnda
bir asi ama, halk nazarnda o devlete bile meydan okuyan bir ermiti. Trkiye Cum-
huriyetinin kurulu temelinde eyh Bedrettin vard. Trk milletinin ve halkn var
olu temelinde de skilipli Atf Efendi olacaktr. Devlete hatta TBMMne szm hain-
leri gn gelip meydana kmas gerekti. Elbette bir gn ak verecektiler.)

Defterden ban kaldran Deli Halit Paa:

leride greceksin, sana diyecekler ki, skilipli Atf Hocay karalayc bir yaz
yaz, seni affedelim. Hatta arkadalarn da affedelim. Ama sen onlarn bu teklifini
bir an kabul etmeyeceksin. nne servet sunsalar yine kabul etmeyeceksin. Hatta
karacan btn dergiler 32 sayfay asla gemeyecekler. Bunu imdiden gr-
yorum. te sen sz konusu belirttiim karakterin yznden lm melei tarafndan
seildin. O sana yzn gsterdi, seninle konutu. Hatta sohbet etti. Sen yle bi-
risin ki duruun ile zerine dolu dizgin ve en etkin silahlarla donanm bir cengaveri
tam nne geldiinde ramak kala durdurup, atndan indirirsin. Bu dnyada ie ya-
ramayanlar lmesini bilmeyenler ve bilemeyenlerdir. Onlarn yeri ancak plktr.
Ne deniyor Orkun yaztlarnda: d tengri yaar kii ogl kop lgeli trmi. Bu gn-
mz Trkesiyle, nsanolu lmek iin yaratlm, sonsuz hayat yaayan ancak
Tanrdr demek. Yani, insanlar dier btn canllar lyor ama, dnya ve doa
baki kalyor.

83
 Atsz sabahleyin uyand: Bugn lm meleinin dedii gibi 4 kiilik, bir yata
bo oda ayrtacaz ya. Bunu ben okula gittikten sonra siz yapn. Ha aklnzda
bulunsun, 30 numaral oday verecek, greceksiniz. Ben kahvalt yapp gideceim.
Gelmek isterseniz siz de gelin.

Mdr yardmcsnn yanna vard: Geen gn bana grnmez yaz ile ilgili bilgi
vermitiniz. Teekkr ederim. Ama, sanrm bu benim iime yaramad. ok sa
olun. Hrmetler deyip dersine girdi.

Evet, dedii gibi km, otel katibi 30 numaral oday vermiti. 4 yatak. ok ge-
medi, lm melei damlad.

Size Mustafa Kemal Paa ile ilgili iki mucizevi olay gstereceim. Buyurun, 31
yl sonrasna, eski ad Armutova olan Gme ilesine gidelim. Bir anda, Balke-
sirde sylenen yere nlandlar. imdi, kar daa bakn bakalm, ne gryorsu-
nuz. Da topraa gmlm yatan insan kafas gibi, sanki huzur iinde uyuyor. Bu
Mustafa Kemal Paadr. Yani, Atatrk. 10 Kasm 1938 tarihinde vefat ederken Dol-
mabahede yatanda bu ekildeydi. imdi sizi Ardahan Damal ilesine gtrece-
im, yani imdiden 2 yl ncesine. Gnlerden 15 Haziran. Saat 18e yakn. Gr-
yorsunuz, glgenin Atatrk siletini. Bu her yl 15 Temmuza kadar bu saatlerde
grlebilir. Sz konusu siletler doaldr, yapma deildir. Devlet bunun ancak 1975
ylnda, ekilen bir fotorafn Genelkurmay bakanlna gnderilmesiyle farkna
varacak. Yani, bizim Atszn vefatndan 3 ay nce.

Yeniden bir anda odaya geldiler. lm meleinin gsterdii bu doa mucizesinin

tesirinde kalan Atsz, yllar sonra Toprak ve Mazi adl uzun iirini yazacaktr. Hatta
imdiden kafasnda baz msralarn kurmutu bile. Bunun farkna varan lm me-
lei: Ne oldu, daldn gittin yine yle dedi. Devam etti: Bak ne diyeceim. Yarn
30ncu gn bu akam balyor. lla kani bihi yestehziun. Yani, Sakn ola ki onunla
alay ediyor olmasnlar. Yarn tarih dersinde 544 tarihinde Gktrklerin kuruluunu
ve 551-552 yllarnda Bumin ve stemi Han kardeleri anlat. Sonra, 661 ylnda
Hazreti Alinin ldrlmesini bilir misiniz? de. imdi Anadoludaki Trkmenlere Ha-
riciler diyen ve kinci Gyasettin Keyhsrevi doldurua getiren bni Bibiye sormak
gerek. Trkmenlerin Hariciler ile ne ilgisi var? Onlar Arap, Trkmenler Ouz soyu.

Atsz, lm meleinin dediini yapt. 32nci gn, 13 Mart gn hep birlik Cuma
klmaya, camiye ittiler. lm melei de vard, ama cemaat ondan habersizdi. O

84
gne kadar grmedikleri bir olaya ahit oldular burada. mam drt rekat n snnetin
klnmasna meydan vermeden, mezzine iaret etti. Mezzin Cuma ezann oku-
du, duasn yapt. Snnet klnmasna meydan vermeden Salavat- erifi okudu.
mam minberin nne gelip basamaklar kmaya balad. Hutbesini ise, Cuma ka
rekattr, nasl klnr? Konusu zerinde verdi. Kuranda Cuma iki rekat farz olarak
emredilmiti. Muhammet de byle kldrmt. Ama daha sonra slam idarecileri
snnetleri koydular. Neymi, drt rekat Cumann ilk snneti. Drt rekat Cumann
son snneti. Drt rekat zuhr-i ahir yani le namaznn snneti,. 2 rekat le nama-
znn son snneti. Bunlar neden ve niin karlmt. Asl astar 2 rekat farz namaz.
Ayet, iki rekat farz namazn kln ve daln diyor. Oysa, slam zorlatrmaz, kolay-
latrr.

Hutbe bitince mezzin gamet getirdi. ki rekat farz namazn kldlar. Allahmme
entes selam duasn okudu. Tespih ektiler. Bir baktlar cemaat hutbe okuyan ve
namaz kldran imam tebrik etmeye balam: Allah senden raz olsun. in asl
da ite budur. Ama senden baka yapan yok, Sanki maher gnyd. Herkesin
yz glyordu.

33nc gn geldi. Bu Cumartesiydi. Ayet. l toprak onlar iin bir delildir. Biz,
onu diriltir ve ondan taneler karrz da yerler. lm melei bu ayeti tefsir etmeye
balad.

Toprak l mdr? Hayr. Ancak su olmayan, su almayan ve yeillik bulunma-

yan toprak ldr. ller ve orak topraklar ldr. Verimli topraklar asla l olmaz.
Adem topraktandr. Topraktan halk edilmi, o biimlendirilmi, ruhu flenmi ve
canlanm.

Dnn bir kasaba. stasyon caddesi. Dedesi ile trene binmek iin yryor.
Akam zeri. stasyondalar. Trenin gelmesini bekliyorlar. Bir bakyor, cinci amcas
da gelmi. Herhalde Ankarada ii var. Tam bu anda bulutlanmaya balayan gkten
imek akamaya balyor. Tren geliyor. Binecekleri zaman bir gk grlts du-
yuyor. Bundan sonrasn pek-hatrlamyor. Tek hatrlad otobs koltuklar gibi bir
vagon. Cinci amcas da orada. Ne olduysa, bizimkinin akl ve uuru gidiyor. Biz
buna l toprak diyoruz. Akl ve uur gidince ne olur? Tabi ki abuk sabuk konu-
malar ve garip garip hareketler. nk kendinde deil. Gitmi. Ruh gitmi. Onun

85
 ruhunu ekip almlar. Ankaraya istasyona gelince iniyorlar. Dede, bizimkinin ba-
basna yani oluna telefon ap haber veriyor. Baba arabasna atlayp son hzla
geliyor. O zamana kadar dede bizimkini istasyonda zor zapt ediyor. Rahatsz olan-
lar olursa, onlara Kusura bakmayn, kendinde deil. Gelirken akln yitirdi diyor.
Neyse ki yle zeri baba geliyor. Arabaya biniyorlar. stanbul Fransz Lape Hasta-
nesi. Hani, Ziya Gkalpn vefat ettii ve lk la can verdii yer var ya, ora.
Gerekli muayene yapp tedaviye balanyor. la ve ineler veriliyor. Bizimki kendini
demir parmakl bir kafes gibi slatma yerinde buluyor. Gzlerini atnda, ilk gr-
d yer buras ve zerine byk bir hortumla sklan souk su oku. Neyse ki 15
gn tedavi grp kyor. Onda bylece taneler kmaya balyor. Yetiince yiyor-
lar. Bundan byle cennet onda. Yeillik. hurmalklar, ba ve baheler, gzeler on-
da. Yesinler, kretsinler. in tuhaf bir iki, yahut gn kesik. Geceden gndz
syrlp alnm gibi. 37nci ayet. Dnyann ve ayn birer yrngesi olduu gibi g-
nein de bir yrngesi var. Ama, ekirdek gne. Nasl ki bir atomda ekirdek em-
berinin etrafnda yuvarlanp dner, gne de bu dnmeyi 250 milyonda tamamlar.
Yani, gne Samanyolu dna tamaz. nk bu galaksini merkezi ve ekirde-
idir.

40. ayette gnein aya yetimesi olmaz, bu mmkn deildir denerek, gnein
ay ile kyaslanmas gerek anlamda doru deildir. Bu yerden baknca yle g-
rnebilir. Ama uzaydan baknca, hi de yle deil. Gne ayn 400 kat bykl-
ndedir. Gnein dnyaya olan uzakl ayn dnyaya olan mesafesinin 400 kat-
dr. Bu nedenle dnyadan ay ve gne tepsi gibi, ikisi ayn boyutta imi gibi g-
rnr. Gnei ay kovalyormu gibi grmek gerekle badamaz. Buna bal ola-
rak geceyi gndz ile yartrmak, gndz gece kovalattrmak yine gereklerle
badamaz. Kuranda Yasin suresi bunu diyor ama... Varsn desin. Zaten Kuran,
Hakka suresi 40. ve Tekvir suresi 19. Ayette belirtildii gibi, Muhammedin szle-
rinden ibarettir. Yani yerseldir, gksel deil. Oysa uzaydan bakldnda durum ok
baka. Sahi, bugn nedir? 21 Mart, yani gn dnm m? Evet. Bu nedenle 40
ayete kadar verdik. Varsn Yasin suresinde 40. Ayet de insan nazar itibari ile yere
baml olarak kalsn, fark etmez. nk Kuran ve Yasin suresi insan ve toplumlara
hitap etmektedir. nsan ve toplumlar nasl gryor ise, Kuran da yle grecektir.

41. ayet, senin bu retmenlik sresi bitince, yani yaz mevsiminde bir gemide
ie balayacan ifade ediyor. 42. ayet: Eyll aynda Edebiyat Fakltesi blmne

86
kayt yaptracaksn. 43. ayet. Evine askerlik celp kad gelecek. Bunu sana haber
verecekler. Okulunda kaydn donduracaksn. Sen bu askerlik celp kadn alp,
yedek subay olacaksn. Sonra gelip okulunu bitireceksin. Asistanlk grevi seni
bekliyor. imdiden hayrl uurlu olsun.

44. Ayet. 1923 ylnn Aralk aynda Adanada yaplacak olan Ziraat Fuarnn 10
Mays 1924 tarihine ertelenmesi. Fuar. Tersi nedir? Rauf. Klhane, yahut Tersane
Rauf. Bu fuar gnnn yldnmnden 10 gn nce iki arkadan Ankaraya ha-
reket edecek. Yani, 48. Gn.

58, gn, ~Selamn kavlen min rabbin rahim.~ Mustafa Kemal Paa ile gre-
cekler. 3 Mays gn Tersane Rauf evinde lm olarak bulunacak. Ancak ba
ucunda Kuran aktr. Yasin suresinin srf son, yani 83. Ayeti krmz renk iine
alnmtr. Ama, kimse buna dikkat etmez. Doktor lm nedeni olarak kalp krizi
eklinde rapor verecek.

Atsz, lm meleinin dedii gibi, yaz tatilinde bir gemide katip, yani yazc ola-
rak i bulur. Eyllde Trk Edebiyat Blmne kayt yaptrr. Celp kad geldii
haber verilir. Atsz renimini dondurup askere gider. Yedek subay olur. Askerden
gelir, kald yerden okuluna balar. 1930 ylnda okulunu bitirir ve 25 Ocak 1031
tarihinde Prof. Dr. Fuad Kprlnn asistan olur. Malum olaylar. 8 Nisan 1933
tarihinde Malatya Ortaokuluna Trke retmeni olarak tayin edilir. 31 Temmuzda
Edirne Lisesi Edebiyat retmeni olarak tayini gelir. 11 Eyllde burada retmen-
lie balar. 28 Aralkta retmenlik grevinden Maarif vekaletince alnr. Suu orta-
retimde okutulan tarih kitaplarndaki yanllklar birer birer tespit edip, bunlar
kard Orhun Dergisinde yaynlamasdr. 16 Temmuz 1934 tarihinde Orhun Der-
gisi bakanlka kapatlr. Bu yl 9 Eyllde Kasmpaa Deniz Gedikli Hazrlama O-
kuluna Trke retmeni olarak atanr. 27 ubat 1936 tarihinde Bedriye Hanme-
fendi ile nikahlanr. 1 Temmuz 1938 tarihinde Atsz Deniz Gedikli Hazrlama Oku-
lundaki retmenlik grevinden alnr. 19 Mays 1939 tarihinde zel Boazii Lise-
sinde edebiyat retmeni olarak vazifelendirilir. 4 Kasmda olu Yamur Atsz
dnyaya gelir. Atsz 1 Ekim 1943 tarihinde Orhun Dergisini yeniden karmaya
balar. 21 Mart 1944 tarihinde Babakan kr Saraoluna hkmet almasn
eletiri mahiyetinde bir mektup yazar. Bu mektubu dergide yaynlar. Babakan a-

87
 leyhinde mitingler balar. Ancak kr Saraolu o gne kadar gelmi, devlet ku-
rumlar karsnda milleti. kyly ve halk dnen, hatta memurlar ve mahalli i-
dareciler tarafndan kyl ve halk kesimine kar yaplan yanllar haberdar alp
tek dzelten babakandr. Ondan sonra bu millet ve devlet byle bir babakan
gremeyecektir.

7 Nisanda Atszn zel Boazii Lisesindeki retmenliine son verilir. 26 Ni-

sanda yazd yazlar nedeniyle Atsz hakknda hkmete ynelik hakaret davas
balar. 3 Mays gn Ankarada Atsz evresin kenetlenen Trklerden byk bir
kalabalk toplanr, O gn Ankara adliyesinde Atszn davas grlmektedir. Shhiye
ve Samanpazar civarndan olaylar ba gsterir. Atl polisler devreye girer. Atsz ve
arkadalar gzaltna alnp stanbul Sansaryan Handa sorgulanmaya balarlar. 3
Maystaki gsterilerin ve karlan kargaann Trkiyenin Almanya yannda harbe
girmesini salamak gibi de bir amac vardr. nk bu olay, Sovyetlere teslim edi-
len mltecilerin hakknda bunlar kuruna dizildiler ayiasnn kmas ile gelimitir.
19 Mays gn Milli ef nn Trk ve Turanclarn lkeyi kartrmasna ve dev-
let politikasn etkilemesine frsat vermeyeceklerini 19 Mays trenlerinde yapt
konumada aklar. 7 Eyll gn Irklk ve Turanclk davas balar. 29 Mart 1945
tarihinde dava tamamlanr, Atsz alt buuk yla mahkum olur. Ancak mahkeme
karar Yargtaya gider. Yargtay mahkeme kararn bozar ve bir buuk yl hapiste
kalan Atsz 23 Ekimde dar kar. 14 Temmuz 1946 tarihinde ikinci evlad Bura
Atsz dnyaya gelir. 25 Temmuz 1949 tarihinde Atsz, Sleymaniye Ktphanesi
Eski Yazma Eserler tasnif ksmna uzman olarak tayin edilir. 21 Eyll 1950 tarihin-
de Haydarpaa Edebiyat retmenliine atamas yaplr. 4 Mays 1952 tarihinde
onun bu retmenlik grevine son verilir. Atsz 31 Maysta Sleymaniye Ktpha-
nesindeki eski grevine dner. 1 Mays 1969 tarihinde de emekliye ayrlr. 14 Ka-
sm 1973 tarihinde Krtlere ynelik bir yazs nedeniyle hakknda blclk yapt
gerekesiyle dava alr ve bir buuk yl hapse mahkum edilir, ancak Cumhurba-
kan Fahri Korutrk tarafndan 22 Ocak 1974 tarihinde affedilir ve o gn tahliye
edilir. 22 ubat 1975 tarihinde kardei Nejdet Sanarn vefat zerine 11 Aralkta
hayata gzlerini yumar.

Atsz byk bir insandr. Dorular yannda yanllar da vardr. Ancak drst,
mert, borcuna sadk, sznn eri ve lafn saknmayan bir karakter tar. Yanlla-

88
rna gelince, bunlardan biri zamannn rklk anlayndan etkilenmesi, Turan rk-
n kabul etmesi, btn Trkleri Hitler gibi askeri bir tekilat iine almak istemesidir.
Btn Trkler bir ordu szn kard dergilerde manet olarak ok kullanmtr.
kinci yanl ise, Yahudilere alabildii bir biimde dmanlk etmesi ve bunu Ya-
hudi dmanl haline getirmesidir ki, slamc liderlerin yetimesinde byk rol oy-
nayan Cevat Rfat Atilhan ile birlikte 1934 Trakya olaylarna sebebiyet vermi, Trk
halkn Yahudilere kar kkrtm, bunun iin yer yer konumalar yapm, yazlar
yazmtr. Olaylar sonucu Yahudilerin iyerleri yamalanm, evlerine girilmi, bir
Haham ldrlm, kzlar ve kadnlarna tecavz edilmek istenmi, velhasl devle-
tin de kan olaylar karsnda yeterli tedbir almamas ve Trkiyede can ve i g-
venliklerinin kalmamam nedeniyle binlerce Yahudi ailesi lkeyi terk etmek istemi,
devlet iin ciddiyetini ancak bu durum karsnda anlam ama, maalesef i iten
gemi, pek ok Yahudi ailesi Trkiyeyi terk edip Avrupaya ve Amerikaya yerle-
mitir.

Onun Yobazlk Bir Fikir Mstehasesidir adl yazsnda Tanr insan idraki d-
ndadr. Kuran, Muhammedin talimatdr. Bunun birok delilleri vardr. Bir tanesi
birok yerinde aya, gnee, fecre, atlarn kprden azlarna yemin ve and ve-
rilmesidir. Yemini kim eder? nsan eder ve kendisinden daha stn bir varln ad-
na eder, Tanr yemin eder mi? Tanrdan daha stn bir varlk olmadna gre
kendi yaratt aya, gnee neden yemin etsin? Grlyor ki bu yeminler Muham-
medin gnlnden ve beyninden domadr ve hatta Araplar arasnda slamiyetten
nceki zamanlarn usul ve adabnca edilmektedir.

Kuran alemlerin sahibi olan Tanrya hamd ederim diye balamaktadr. Belli ki
bu sz de Muhammedindir. nk Tanr, kendi kendisine hamd etmez. Mfessirler
her ne kadar Tanr byle deyin demek istemitir yolunda tevillere gemilerse de
Kurann sonundaki kk surelerde olduu gibi, surenin bana bir syle, de ki
hitabn eklemeyi Tanr dnmez miydi? demesi aslnda ok doru ve yerinde
tespit edilmi szlerdir. Atsz btn bunlar Prof. Dr. lhan Arselden, hatta Turan
Dursundan ok nce, 1970 ylnda yazm, tken Dergisinin 11. Saysnda ya-
ynlamtr. imdi yazan ok. Ama o gnlerde byle bir yaz yazmak iin yrek is-
terdi. lhan Arsel Arap Milliyetilii ve Trkler adl kitabn 3 yl sonra bastrp oku-
yucularna sunacakt.

89
 Atsz her ynyle tam bir Trktr. XI. Yzylda yaayan Kuds fatihi Uvak olu
Atsz ve Seluklu sultan Senceri malup edip Tutsak eden Atsz Harizmah gibi,
onlarn karakter zelliklerini yaants boyunca sergilemi, hibir gcn, hatta dev-
letin karsnda bile eilmemitir. yle ki, Tanrnn karsnda da Byle karakter
sahibi insanlar dnyada ok az bulunur. Bulunanlar ise, Atsz gibi ancak parmakla
gsterilir.

Atsz el emeinden ve aln terinden baka lokmaya helal demez. O 1925-1975

yllar arasnda yarm asr boyunca korkun bir Trk nesli yetitirmitir. Onun ye-
titirdii bu nesle Bozkurtlar denir.

Bozkurt lee meyen tek hayvandr. Kendi gc ve beceri ile avlanr ve avn
sindirir. Asla kpeklik, akallk ve srtlanlk yapmaz.

87 yanda 18 Temmuz 2014 tarihinde vefat eden byk Trklerden Sami

Yavrucuk Trk Dnyas Aratrmalar Vakfnda alrken bir sohbet srasnda ba-
na anlatm, demiti ki:

Memurdum. Mdrlk yapm, devlete byk hizmetlerde bulunmutu. San-

rm, 60 ihtilali zamanyd. Atszn bakan olduu Trkler Derneine 10 yldr
gider gelirdim. Konyaya Genlik ve Spor l Mdr olunca devlet stn hizmetlerim
dolays ile beni dllendirmi, bir ev alacak kadar ikramiye vermiti. Ben bu pa-
rann bir ksmn Trkler Derneine vermeyi dnmtm. Bu nedenle Bakan
Atszn yanna vardm.

-Bakanm, devlet bana hizmetlerim dolays ile bir ev sahibi olabileceim kadar
ikramiye verdi dedim.

Daha lafm bitirmemitim ki, Atsz birden sertleti.

-Sami Bey, o parada Trk milletinin yetim ocuklarnn, fakir ve fukarann hakk
var. Onlarn bu hakkn dnmeyip nasl olur da, sen bu paray kabul edersin ve
ev almaya alrsn? abuk aldn paray gtrp devlete iade et demesin mi?

ardm ve sustum. Yzm kzard. Utancmdan kpkrmz oldum.

2012 ylnda vefat eden TDAV bakan Turan Hoca ve Nejdet Sevin de Atsz
ok sever, onun izinden giderdiler. 8 Haziran 1970 tarihinde Mersinde lkc oldu-
um zaman, Tarsusa gitmi, Afin Yaynlarndan onun kitaplarn alp okumutum.

90
 O FLM

Bir eyi yakmak zm mdr? Ondan bylelikle kurtulacan m sanyorsun?

Oysa, yakmak bir meseleyi halletmez. Diyelim ki, aldn ve yaktn. Yanarken de sey-
rettin. Peki, grdn m alevi? Onda ne grdn? kan alevi seyrederken grdn
eyi syle? Ama bunu syleyecek ve grdklerini anlatacak nedense bir kelime
bile bulamyorsun. ylesine sessiz. Bir trt bile yok. Telefon ald. Aldn. Kz ar-
kadand. Kapy atn. Ama, onu ieri almayp geri cevirdin. Kafan krkt. Neyin
ne olduunu tam olarak anlayamamtn. Kz arkadan giderken, Seni zleye-
ceim demi. Sen de, Ben imdiden zledim demitin.

Eve girdin. Karnn ackmt. Yemek yemee baladn. Atee attn ey ise kl-
lenmeye yz tutmutu. Birden arkadaki kap sessizce ald. Fark ettin bunu. Oca-
n kendiliinden yanmasn da fark ettin. Sonra odaya girdin. O yaktn eyi, ruh
arma tahtasn grdn. Hibir ey olmam gibi, eski ve sapasalam haliyle yle-
ce yatan zerinde duruyordu. Onu grnce bir iki adm attn, ayana ruh arma
sarkac takld. Sarkac aldn ve optik ksmndan baktn. nceki grdn siyah
varl yine grdn. Bu duvara yansyan bir glge gibiydi. O seni tamamen etkisi
altna ald. Odada cam perdesinin kk kl lambalarn boydan boya sraland
sicimi yerde srkleyip ektin gtrdn ve bu intihar gerekletirdin. Yahut, seni
merdiven aralnda intihar ss verip sallandran bir bakas myd? yleyse bu
kimdi?

Ruh arma tahtasnda ka harf vardr, bilirsiniz. 26. Gle gle demek olan go-
od bye ile, 33. Ama, enlie katlan gruptan 33 kii 2 Temmuz 1993 tarihinde -
lecekti. Otel grevlilerinden 2 kiinin dahil edilmesiyle bu say 35e ykselmi, oteli
atee verenler iinde de Ahmet Alan ve Hakan Tmgil adl iki kii lmt. Ama,
dedik ya tahtada 33 harf var.

in tuhaf da, lm Alfabesi adl filmde len kz Debbie yani Shelley Catherine
Henning devrin babakan Tansu illerin 1993 ylndaki grnmne ok benzi-
yor. Filmin barol oyuncusu Laine, daha dorusu Olivia Cooke de illeri az buuk
andrmyor deil. Ama, bunun farkll kendini hissettiriyor. iller 1946 doumlu.
Olivia Cooke 1993 doumlu, Yani, Madmak Oteli facias gerekletikten sonra o
yl Aralk aynda dnyaya gelmi.

91
 Peki, Madmak Oteli facias kime yarad? Bu faciada lenlerin ou Aleviydi.
Aleviler olaydan sonra Sivas merkezden baka yerlere g etmeye baladlar. Fa-
cia ile meydana gelen 9 aylk gebelik suresi dolduunda ocuk dodu. Sivasta
Refah Partisi Belediye Bakanl seimlerini kazanmt. Bu parti 1999 ylnda
yaplan seimleri de Sivasta kazand. in tuhaf iller, 1995 ylnda yaplan genel
seimlerden sonra, 1996 ylnda Refah Partisi genel bakan Necmettin Erbakann
babakan olmasna meydan veren koalisyon ortaklna evet dedi. Bu hkmet bir
yl kadar devam etti.

Cumhurbakan Sleyman Demirel Tansu illerden onun karanlk ilikileri ne-

deniyle hi memnun deildi. Partisi DYPnin bana getirilme iine karmamt
ama, gz illeri tutmuyordu. Erbakan babakanl brakmak zorunda kalnca,
illerin babakan olmasn istemiti. Mesele, kke kadar gitti. Yant ok geme-
den geldi. Cumhurbakan iller'e, Anayasa'da babakanln devri tanmnn ve
ileminin mevcut olmadn sylemiti. Yani o illerin babakan olmasna her ba-
kmdan karyd.

ANAP-DSP-DTP Koalisyon hkmeti kuruldu. 24 Kasm 1995 tarihinde iller

kke kt. Demirele, Siz bizim seim kaybetmemiz iin urayorsunuz. Ama bu
kanunu veto ettiiniz takdirde ben de sizin grev srenizi tartmaya aar, ksal-
mas iin alrm deyince ondan Ben kanunsuz i yapmam, k dar yantn
ald. Demirel daha sonra, kendisiyle yaplan rportajda konu sorulunca, bu ha-
reketi yapan kii bir bayan olmasayd, pencereden aa atardm... diyecekti.

iller DYP genel bakan ve babakan olduktan sonra, 20 aylk srede, Sivas
Madmak Oteli katliam bata olmak zere. gazetecilerden 20 Mays 1993 tarihinde
Ercan Grel, 26 Haziranda mer Taar, 6 Temmuz 1993 tarihinde hsan Uygur,
14 Temmuzda Rza Gneer, 28 Temmuzda Ferhat Tepe, 20 Eyllde Muzaffer
Akku, 14 Ocak 1994 tarihinde Ruhi Can, 12 Martta Nazm Babaolu, 19 Martta
Kamil Koapnar, 29 Maysta smail Aay, 8 Eyllde Erol Akgn, 17 Eyllde Bahri
Ik, 3 Aralkta Ersin Yldz, 11 Ocak 1995 tarihinde Onat Kutlar, 23 Maysta Bekir
Kutmangil, 28 Temmuzda Nail Aydn, 29 Austosta Seyfettin Tepe, 8 Ocak 1996
tarihinde Metin Gktepe gibi isimler faili mehul cinayetlere kurban gitmitir. G-
rld tam tam 18 gazeteci. ldrlen gazeteci says srf bu kadarla snrl deil.
Madmak Otelinde katledilen Mehmet Atay ve Carina Cuanna isimli gazeteciler de

92
dahil edildiinde say 20e varr. Oysa, anarinin en iddetli olduu yllarda, 1974
ylnda Adem Yavuz, 1978 ylnda Ali hsan zgr, Cengiz Polatkan, 1979 ylnda
Apdi peki, lhan Darendeliolu, 1980 ylnda smail Gereksz, mit Kaftanco-
lu, Muzaffer Feyziolu ve Recai nal adl gazeteciler ldrlmtler. Toplam say
9 idi. 20 aylk srede ldrlen gazeteci says anarinin en iddetli olduu 4 yl-
dakinden ok daha fazla idi. Grdmz gibi iki mislini bile geiyor. Adem Yavuz
Kbrs Harbinde hayatn kaybetmiti. Onu ldren Rumlard. kardmz zaman
toplam say 8e der. Abdi pekinin katili olarak Mehmet Ali Aca yakaland. Sor-
gusunda ek sre istenildi. Bu verilmedi. Aca hapisten kald. mit Kaftanco-
lunun katilleri olarak iki kii gzaltna alnd. Bir kii serbest brakld. kinci kii
Ahmet Mustafa Kvlcm: Ben onu solcu olduu iin ldrdm dedi, mebbet ha-
pis cezas ald. Yargtay bu karar bozdu. Katil ancak yl 4 yl hapis yatt. Ancak
iller dneminde, Madmak Oteli failleri dnda gazetecileri ldrenlerin biri dahi
yakalanp yarglanmad. Cinayetler faili mehul olarak kald. Ancak Madmak Oteli
davasnda aranma listesinde olup da firarda olanlar, dava srerken yakalanmayp
evlenen, hatta dn yaptran, askere gidenler bile var. Hakknda idam karar ve-
rilen 33 kii ise, birinin dahi idam gerekletirilmemi, 2002 ylnda idam cezasnn
kalkmas ile hepsi bu idamlardan kurtulmutu. Sanrm, idam cezasnn kaldrlma-
snn tek nedeni Madmak Oteli davasnda idama mahkum olan 33 kii idi.

2011 ylnda Madmak Oteli katliamnn 18nci yldnmnde bir zel Harpi iti-
rafta bulunacak, yle diyecekti:

Helikopterle geldik ve Sivasa 11 km kala bir mezraya indik. Askeri haritalarda

koordinatlar 58e 47 13 kiiydik herkes ikierli gruplara ayrld yazar zel
hedefti balarnda da Aziz Nesin vard Duyum Jitemden geldi Bizim blgede
yaptmz en byk olay insanlarn Madmak oteli nnde topland zaman ta
atmamz ve geri ekilmemizdir.

imdi lm Alfabesi filminde geen birka sahneyi verelim:

Bu sahnelerden biri, intihar olayn getii evde, Debbienin erkek arkada Pe-
tenin de katlm ile 5 kii kzn ruh arma tahtas ve sarkac ile masa bana
oturup, seansa baladklarnda elektriin birden gitme gitmesi durumu ile kala kal-
mt. O arada mutfakta ocan kendiliinden alev ald da grld. Yasin suresi
37nci ayette, Gece de onlar iin bir iarettir! Ondan gndz () ekeriz de

93
 hemen onlar karanlk iinde kalrlar denir. Ahmet Hulusinin tercmesine gre by-
le. Ayet dier bir bakmdan, Gecede evi aydnlatan bir anda ekip alrz, onlar
karanlkta kalrlar demektir.

Yine filmde Lainenen erkek arkada Trevor bir alt geitten giderken rastlad
bir plknn ocuk tayc ama, ii toplanm iecek kutular ve paketleriyle
yarsna kadar dolu halde durun el arabas. Trevor yere den bir muma eilip ba-
karken birden el arabasnn kendiliinden hareket ettiini ve kar duvara arparak
durduunu grr. Duvarda ~Merhaba arkadam~ yazmaktadr. O anda bir mar-
kette alan zabel, evine doru yola kma vakti geldiinde market sahibinin istei
zerine marketteki pleri p kutusuna atp arabasna binmek iin giderken ara-
basnn kapsnda bir ilan durduunu, ilan alnca altnda ~Merhaba arkadam~
yazl olduunu grr. O anda grnmez bir el, yaz ksmna iddetle arpp izler
brakr. Kz tabi ki, byle bir durumdan ister istemez rkek.

Ahmet Ayta anlatyor:

Bu yaz vatana gittim. zmirdeydim. lerime kouturmann yan sra 12 Eyll

ncesi canlarla bulumaktan baka kimseye zaman ayracak vakit bulamamtm.
Blent Kara ile onun evinin bulunduu Kartal Yuvasndan Bucaya bakyor, ge-
mii yad ediyorduk.

Ve sz geldi att Ahde Vefaya.

Ali 70li yllarda zmirde dinamik, davasna bal, bulunduu semtte de sevilen
ve her olaya gz kapal annda giren, dnemin komnistlerinin ok korktuu bir
yiit lkcyd. Onu 70li dnemleri yaayanlarn hepsi bilirdi. Nam ranl Aliydi.

Bir 12 Eylln olduka frtnal rzgar yllar boyu esti. Bu frtnal dnemde Ali
hapisten kt. arad bulamad. almak istedi. Onu kimse adam yerine koyup
da yanna yaklatrmad. lkda bildiklerinin yanna gitti: Aman, sen hapisten
ktn, bamz belaya sokma buraya gelerek diye onu terslediler. ranl Alinin ad
lkc Ali oldu.

lkc Ali, koca zmirde yapayalnz, tek bana kalmt. Ya o lyd, grdkleri
canl. Ya da o canlyd, grdkleri l. ller canlnn imdadna yetiemezdi. De-
mek len kendisiydi. Bunu ok dnd. Ona bir kii sahip kt. Nevehirli Cumali.

94
Ancak ok uzun srmedi bu. Hapishanedeki lkcler iin para toplayan ve hapis-
hanedeki lkclere gnderen Cumali, bir ikayete kurban gitti. Cuntaya onu i-
kayet etmitiler. Cumali de hapse girdi. lkc Alinin tek tutunacak dal oydu. Onu
da krmtlar. lkc Ali can havliyle yere dt. Uzun yllar kalkamad.

lkc Ali Ahde Vefay aryordu. ok arad. Ama bulamad. Zerresinden bile
eser yoktu. Demek ki kaderim buymu, ile benim alnma yazlm, ekmek gerek
dedi, kaderine kst. Koskoca zmirde o tek banayd. Yalnzd. Sokaklarda yatp
kalkmaya balad. Yeri, yurdu, yuvas yoktu. Aylarn ini vard. Onun yoktu. Tavuk-
larn kmesi vard. Onun kalacak bir yeri yoktu. Kularn yuvas vard. Onun hibir
eyi yoktu. lkc Ali, nasl olmusa zmire dm garip bir bozkurttu. Ama o kurt
bile olamad. Dalara, krlara kmak istedi, gidemedi. zmir hep onu ekti. Damad
Klarslan tarafndan zehirlenip len Trklerin ilk kaptan- deryas aka Bey gibi,
zmire mahkum olmutu. Sanki grnmez bir ruhtu. Ama, eti ve bedeni olan bir
ruh. Herkes ondan kayordu. Kimse yzne bakmyordu.

lkc Ali, ocaklarn aln grd. Bozkurt resimlerini grd. lk Ocaklar

yazl tabelalar grd. Ama o artk sefil dmt. Zayflam, bitmiti. Ocaklarn
tabelalarna bakt. Bozkurt resimlerine bakt. lk Ocaklar yazsn okudu. Birka
defa niyet etti varp ieri girmek iin. Ama hep ayaklar onu geri ekti. Yllar geti
byle. Birinde vard, girmek iin admn att. Ocaktan kanlar ona ters ters baktlar.
Hatta, te git be serseri diye itenler bile oldu. lkc Ali, bu davran karsnda
ard. Ocaklar vard ama, ocaklarda o yoktu. Lanetlenmi gibiydi. lk Ocaklar
kapsndan yle bir kat ki, eytan grm gibi. Ka o ka oldu. Bir daha ne
Ocak tabelalarna bakt, ne de lk Ocaklar yazsna. Rast gelince yzn evirdi
grmemek iin. Kendini ikiye verdi. En ucuz cinsinden arap imeye balad. -
tike daha ok iesi geldi. Unutmak istiyordu her eyi. Vard, bir kenara bzld.
Sefil kedi gibi. Sefil bir Ktmir gibi. st ba periand. Bir an oldu, nnde bir
tngrt sesiyle kendine geldi. Yrei cz etti. Atlan bir bozuk parayd. Tngrt sesi
oald. Tngrtlarla paralar birikti. lkc Alinin yreinde bir sz balad. Akam
oldu. Bakt paralar bir avu olmutu, stemeye istemeye hepsini ald, cebine koydu.
Vard, bakkaldan arap ald. Sokan kaldrmna varp oturdu. ieyi bana dikti.
Yreindeki sz gemeye balad. Vard, bir ie daha ald. Onu da kafasna dikti,
iti, bitirdi. Yreinde sz kalmad. Bir elinde bo ie, dier eli kaldrmda, ayaklar
uzanm bir garip Ademdi artk o. Gnler geti. lkc Ali bu hayata alt. Hatta

95
 mdavimi bile oldu. lkc Ali, Berdu Ali olup kt. Ayya Ali olup kt.1999-2002
yllar byle geti. Ne MHPnin Ecevitle iktidar orta olduunu grd, ne de MHP-
nin 3 Kasm 2002de baraj alt kalmasn.

lkc Alinin idealleri vard. Milliyeti Trkiyeyi kuracakt. Milliyeti Trkiyeden

sonra Turan kuracakt. Gn gelip Trkler dnyaya hakim olacakt. Bir ara bu ide-
allerini dnr gibi oldu. Vcudunda bir canllk hissetti. te o zaman, kendi ken-
dine, /Nerede yanl yaptk biz?/ diye sordu. Bu sorudan rkt. Yanl nerede ya-
plmt? Bulamad. Bulamaynca bakkala varp bir ie arap ald, ayn yere varp,
kafaya dikti.

Tandklardan onu grenler oldu. Her tandk onu grnce yolunu deitirdi. Sa-
kall, cbbeli, takkeli, hatta sarkl adamlar grr gibi oldu. Bunlar ona laf sylyor,
para bile vermiyordular. Ayya, sefil, serseri diyenler vard. te o zaman Ali dn-
d. Galiba yanl bulmutu.

Yllardan beri p bidonlarndan besleniyor, zmirlilerin yemek artklarn yiyordu.

arap Ali bu yemek artklarn sokak kedileri ve kpekleriyle paylayordu. Ama
molla klkllar, cbbeliler, takkeliler, sarkllar onunla hibir eyi paylamyordu.
Zndk bile diyenler vard. lkc Ali, bir anda Zndk Ali olup kt.

MHP 2007 seimlerinde baraj ap TBMMne yeniden girmiti. Yllar geiyordu.

Zndk Alinin MHPden bile haberi yoktu. 2011 seimleri oldu. MHPnin oylar d-
m, ama yine 53 milletvekiliyle Meclise girmiti. Girenlerden biri de MHPden tart
edilmiti. Zndk Alinin bundan da haberi yoktu. O kendi halinde lkc, arap,
Ayya ve Zindk Aliydi. Aradan bir iki yl daha geti.

Blent Kara da zmirdeydi. Bucada, Kartal Yuvasnda ranl Aliyi zaman zaman
dnr, bu lkc Aliye ne oldu diye kendi kendine sorard. Onun nazarnda
lkc Ali Sddk Aliydi. Yllarca bu Sddk Aliyi aram, ama izine bir trl rastla-
yamamt. Hatta tandk lkclere bile sormu, Sddk Aliyi grdnz m? de-
miti. Kimse Sddk Ali diye birini tanmyordu. Bir gn can istedi. Daha dorusu
arkada ona ielim demiti. Karann delilii tuttu, elim anasn sataym dedi.
Kafay ektiler. Blent Kara oldu Deli Blent. Bu Deli Blentin iki annda dili sr-
t, /Sddk Ali/ diyecei yere Zndk Ali dedi. Arkada, Zndk Ali mi? dedi. Deli
Blent, Evet dedi. Arkada Onun yerini biliyorum dedi. Grd p bidonla-
rnn yerini syledi. Yarn sabah kalkarsn, onu orada grrsn dedi.

96
 Deli Blent, iyi ki o akam imiti. Eve varnca deliksiz bir uyku ekti. Yatmadan
nce, eine, Beni sabah erkenden kaldr, nemli bir iim var demiti. Sabah
olunca, elini yzn ykad. Kahvalt bile yapmadan evden kt. Sylenen yere
vard. p bidonun banda Sddk Aliyi, pardon Zndk Aliyi grd. Cep telefonun
kamerasndan onu ekti. lkc Aliyi yz grnmese de tanmt. Oydu. Yrei
arpmaya balad. Onun yanna nasl varacak, ne diyecekti? Bilemiyordu.
Deli Blent bir sre lkc Aliyi seyretti. Zndk Ali, gz ucuyla Blent Karaya
bakm, onu tanmt. Kzaran yzn gizlemeye alt. Ne kadar altysa da
olmad. Grnmt ite. Yllardr grnmeyen lkc Ali grnmt ite. Onu
en sevdii arkada Blent Kara grmt. Tanm myd kendisini? Ah, ne olur,
tanmasayd. Yer yarlp iine giresi geldi. Onu gren ve tanyan Blent Kara, /Ah
lkc Ali, ah Sddk Ali, byle Sefil Ali, byle Zndk Ali olacaktn, bunu da grecek
miydim/ diye bir dnce, bir sorgu sual iine girmiti. Dnmek istedi.

Deli Blentin aklna Alparslan Trkein Trkiyenin Meseleleri adl kitabnda

sarf ettii o sz geldi: Emanet olan davay kucakladm. Arkama bakmadan yr-
yorum. Geride kalmayn, beni takip edin. Dneni vurun. Dnersem beni de vurun.
Aklnda o an hemen bir iek akt. Emanet lkcyd. Her lkc Babu Alpars-
lan Trkein nazarnda bir emanetti. lkc Ali de bir emanetti. Dnen vurulacakt.
Bu dnen Babu Trke bile olsa vurulacakt. lkdandan yz eviren vurula-
cakt. lkcln Kutsal Kitabnda emir byleydi.

Geri dnemezdi. Ancak dnenlere ne demeliydi? Kendileri ikbal iinde olup, hat-
ta 1999-2002 arasnda hkmet bile kuranlara ne demeliydi? lkc Aliler p-
lklerde srnrken, ekmek ararken Balgatta ve TBMMde o muhteem koltuklara
kurulanlara ne demeliydi? Kendinden baka bir lkc Ali, bir Sddk Ali diye soran
olmu muydu? Kimse sahip kmasa bile, o emanete Deli Blent sahip kacak,
emaneti kucaklayacakt. Bu Babuun Snnet-i seniyesini yerine getirmekti.

Deli Blent vard, Zndk Alinin yannda durdu. Zndk Ali, /Eyvah, beni tand/
dedi iinden. Der demez kendini yere, plerin iine att. Mcevher plerin iin-
deydi. Ancak mcevher mcevherdi. pe dmekle kymetinden bir ey kaybet-
mezdi.

Blent Kara, eildi. Mcevher Aliyi yerden kaldrd. lkc Ali, Berdu Ali, Ayya
Ali, Zndk Ali ve son olarak Mcevher Ali alyordu. Deli Blent onun alayn

97
 grd. Gzyalarn grd. O da alamaya balad. Ayaa kaldrd lkc Aliye
smsk sarld. lkc Ali de ona sarld. Sanki iki deniz bir araya gelmiti. Bu de-
nizlerin biri tuzlu, ac, dieri tatl, berrakt. l balk dirilmiti. Bir anda dirilen l
balk, suda kendince bir yol tutmutu. Musa Aleyhisselam bunu grd. Yua Aley-
hisselam da grd. Kyamet kopmu, maher aa kmt. Sokakta geenler on-
larn bu halini grd. Baktlar, baktlar ama, bir anlam vermediler. Biri sefil, serseri,
dieri iyi giyimli ve efendi iki insan alap duruyordu. Baktlar, baktlar, ancak du-
daklarn bzp gittiler. Oysa kyamet kopmu, maher aa kmt. Bunu anla-
yamadlar bile. Biri, Herhalde bu ikisi kafay buldu diye sylendi yannda geen
birine. O da, Daha baka ne olacak deyip savutu

Sz Ahmet Aytaa brakaym:

Blent, Ali'yi evine getirdi. Particiler Blent'i de sevmezlerdi. O da hapishane

kaknyd.

Deli Blent evinde Aliyi banyoya soktu. yeni amarlar verdi. Kendi elbiselerini
verdi ve Ali'yi giydirdi. Ali'nin midesi ilk defa scak bir orba grd. Yine sarldlar
aladlar.

Deli Blent'in fazilet timsali ei de alyordu, lkcler byle mi olmalyd diye.

Deli Blent isyan ediyordu. Face sayfasndan, kimi grrse lkcym diyen-
lere. Herkes gya ilgileniyordu ve tek bana Deli Blent ve Ali. Blent durmad,
koturdu ve aabeyi Velittin Karay arad. ranl Aliye yer bulundu,

bulundu. A bulundu.

Bir Ramazan gn Ali tek banayd. i vard. A vard. Sahipleneni vard. Kah-
retti gemiine ve dayanamad. Efkarland. Bu hayat ona yabanc gelmeye balad.
Yllarca sokaklarda yatm, plerin arasndan ekmek yiyecek aram, yle yaa-
mt. Ve Ali duramad, sessizce oradan ayrld. ekip gitti. mi timi belirsiz oldu.
Nereye gitti, belli deil. Belki Allahtan gelmi, Allaha gitmiti. Bir Ahmet Yesevi
gibi kendini gizlemiti. imdi neredeydi? lme mi gitmiti? Belli deil. Ama git-
miti. Kim bilir, o bir iki yllk srede ok dnm, gerekleri grmt. MHPyi
ve Trketen sonra baa geenleri, koltuk sevdallarn kendi nefsinde hesaba
ekmi, lkc Hareketin muhasebesini yapmt.

98
 lkc olmak, rahat yaamak, i g sahibi olmak, karn doyurmak, sabahleyin
gne bir evkle uyanmak deildi. lkc olmak srnmek, i g sahibi olmamak,
una buna el amak, sefil olmak, zndk olmak, ayya olup bir kenarda, kaldrmda
szmak demekti. O bu lkclkten vazgeemezdi. lkc olmutu, lkc yaa-
yacakt. Hatta lkc olarak lecekti. lkcnn yeri sokaklard, kaldrmlard. l-
kcnn yeni plkt. O bir anlk dncesinde lkcnn ne demek olduunu
kefetmiti. Bu keifte lkc yokluk demekti.

Ahmet Ayta szlerini, Yrei var olan insanlar, Aliyi tanmak sahip kmak
istiyorsanz lkcl bir kenara brakn ve insan olarak Aliye ve onun gibi bir
yiit daha var zmirde, ona sahip kn. Aln size adres: Blent Karaya sorun ara-
yn, o sizi Ali ve Alilere gtrr diye bitiriyor. Blent Karay fesbukta Blent Kara
(Deli Blent Kara) diye buldum. Ona arkadalk istei gnderdim. Belki kabul eder,
belki de sayfama bakar, vazgeer. Ahde vefanz yoksa zaten umurunuzda olmaz
Ali ve Aliler diyor Ahmet Ayta. Aslnda lkc Ali imdi gkyznde. Nebulann
birinde hafif ba ne eik ve mtevazi biri var. Yryor, gidiyor gibi. Ama nereye?
Karalts belli. En gelimi teleskopta kk grnyor ama, dnyadan da byk.
Onun bu dnyaya avkm. Fotoraftaki Zndk Aliyi gerekten de ok andr-
yor. Sanrm, o. Deli Blent Kara grse yine tanr.

Ben bu olay niye anlattm. Hani, filmde geen plk ve plk arayclarnn
kimisinin ocuk el arabalar var ya, onun iin. Bir de duvara ve araba kapsna
yazlan ~Merhaba arkadam~ yazs

Alinin plklerde yaad ve mrn srdrd zmirin Bornova semtinde

nefret cinayetlerini knamak isteyen kalabalk bir genlik grubu duvarlara yazdklar
Nefret cinayetlerine dur de gibi sloganlarn yannda oka el izleri de brakmt.
O yl ranl Alinin yeniden zmir plklerine dt yln sonraki ylyd... Bu grup
mensuplar LGBTliydiler ama, onlar da insand. Can tayordular.

ranl Ali de nefret cinayetlerinden birine kurban edilmi, o devrin hkmet polis-
leri tarafndan ikence altnda resmen ldrlmt. lm meleinin daha nce
anlatt gibi, ruhu cismini terk etmi, Ali elinden tutan ve tedavisini yaptracak ba-
ka kimsesi olmad iin sokaklarda kala kalmt. Arkada Blent Kara sayesinde
ruhu bedenine yeniden dnecek gibi olmu, ancak MHPnin ve yeni yetme lkc-
lerin tutumlarn grd iin ruhu vazgeip kendi alemine gitmiti. Bu LGBTliler

99
 onu grdke para da veriyorlar, arap da alyordular. Halinden tek anlayan onlar-
d.

plkteki kz, yani zabel dier Debbienin erkek arkada Peteyi telefonla a-
rad ve kendisini gelip almasn syledi. Tamam alrm dedi. Laine, odada oturur-
ken bir ey hisseder. Kapy ap aa inerken Sera diye seslenir. Bu sesi duyan
Sera, odasndan kar, kendisine seslenen kz kardeini grr. Sen miydin? der.
Kz kardei, Ben sen misin sandm! der.

Laine ak d kapya bakar. Yapraklar yerde uumaktadr. Baba sen mi gel-

din? diye seslenir. Baba diye bardnda, ak kap iddetle zerlerine kapa-
nr. Korkarlar. Salona girip, kapsn kaparlar. Bir az sonra kapya iddetle vurulur.
Yine kaar, odann birine girip kapsn kaparlar. Tir tir titremeye balamlardr.
Laine, Sera sen burada kal, tamam m deyip kapy ap salona bakar. Ak lap-
top bilgisayarnda byk puntolarla ~Merhaba arkadam~ yazmaktadr.

Ruh seansna katlanlar, yani be kiiden drd bir araya gelip buluurlar. za-
belden telefon gelen Pete, zabelden sz ederek, Dn onu aldmda titriyordu.
Bu sabah onu kontrol etmek iin aradm, evden kmak bile istemiyordu. Ve ben
de grdm. ~Merhaba arkadam~. Tam masama kaznmt der.

Laine, Hepimiz grdk m? der, szlerine, Debbie bize ulamak istiyor diye
devam eder. Sera, Ne isteyebilir ki? der. Laine, Bilmek istiyor isek ona sormal-
yz diyerek kardeinin sorusunu cevaplandrr.

zabelin de katlm ile ruh seanslarna yeniden balarlar. Filmin yapm notlarn-
da denildii gibi, Be arkada Debbienin evinin hikayesini daha derin aratrrken
Debbienin ne ilk ne de son kurban olduunu renirler. Ve atklar kapy nasl
kapatacaklarn zemezlerse onlar da kendilerini oyunla tantran arkadalaryla
ayn kaderi paylaacaktr.

Laine sorular sormaya balar ve Debbienin lmndeki gizemi ortaya karr.

Ancak bu ruhun Debbienin deil bir bakasnn olduunu, kendisine DZ dediini,
seansta karlarndaki sandalyede grnmez bir biimde oturduunu ve seanslarn
sona ermesini istemediini fark eder. Lainenin seansta eline ald sarkacn mer-
ceinden karya baktnda grd azlar dikilmi iki kk kzn, yani DZ ve
kz kardeinin hali, evinde, banyoda dilerini temizlerken zabele sirayet eder ve o

100
lr. Laine Debbienin evinin tavannda bir kutuda bulduu fotoraflardan sz konu-
su iki kk kz kardei tespit etmitir. Gazete haberine gre olay yllar ncesine
dayanmaktadr. Ba harfleri DZ olann ilk ad Doristir. Kz kardei ise Paulina. Pa-
ulina annesi Aliceyi ldrm ve bir akl hastanesine kapatlmtr. Laine hasta-
neye gidip onunla grr. Annesinin kz kardei Dorisin azn dudaklarndan dik-
tiini ve kendisinin de bu ne nedenle onu ldrdn syler. Laine ayrlmadan
ona Paulina annesinin evin bodrumunda gizli bir yeri olduunu, eer orada Dorisi
bulur ise, azndaki dikileri zmesini yahut koparmasn, annesinin tehlike saan
glerinin bylelikle sona ereceinin de syler.

Yasin suresinin 65nci ayetinde, O gn biz onlarn azlarn mhrleriz. Yaptk-

larn bize elleri anlatr, ayaklar da buna tanklk eder denir. in enteresan bu
ayetten sonra gelen ayet, 66. Ayetti, Eer dileseydik, onlarn gzlerini kr ederdik
de (bu hlde) yola koyulmak iin giderler. Ama, nasl grecekler ki?!.

Elizann aynann karsnda az dikildiinde, yukar kaldrlp yere dmeden

nce onun gzleri kr olmu bir durumdadr. Bu Debbienin erkek arkada Petenin
de bana gelir. Yalnz o, odaya girdiinden len kz arkada Debbieyi grm,
bir anda onun az dikilmi bir halde Dorisi dntn fark etmitir. Petenin az
dikildikten sonra gzleri de krlemi, o bu halde hayatn kaybetmitir. Sz konusu
durum, Yasin ayetinin 67nci ayetini hatrlatr gibidir.

Eer dilesek olduklar yerlerde ekillerini deitirirdik de, ne geri gelmeye ne de

ileriye gitmeye gleri yeterdi. Yalnz filmde ne geri gelmeye ne de ileri gitmeye
gc yetmeyen Debbienin klna giren Doris deil, Petedir. Paulina Laineye ya-
lan sylemitir. Lainaya hastaneye yeniden vardnda Paulina bunu ona itiraf e-
der. Asl tehlikeli olan anneleri Alice deil, Doristir. Artk o serbest kalmtr.

Doris Serann ekline brnp Trevorin de lmesini salar. Ama bu lm ha-

vuzda gereklemitir. Doris Trevorin klna girer. Srt dnk halde Laine ve kz
kardei Seray beklemektedir. Dndnde az dikilmi, gzleri kr olmu bir hal-
de grnr. Laine ve Sera annelerinin dedii gibi ruh arma tahtasn atee atp
yakacaklar, sarkacn da yakmak iin hareket getiklerinde, birden Sera bodrumun
gizli yerindeki karanlk geitten ieri ekilir. Karsnda yalanm haliyle Doris var-
dr. Laine bunu fark eder ve ruh arma tahtasn yere kor, sarkac zerine yerle-
tirir. Oynamak zorundasn diye barr. Bunun zerine Doris geidin aznda

101
 belirir. Elini getirip Lainenin elinin stne kor. Sarka harfler zerinde gezinmek-
tedir. Tam o anda Lainenin gzleri beyazlamaya, yani kr olmaya balar. Tam bu
anda Debbienin eli Dorisin elinin stne yerleir ve ~Evet~ yazl ksma sarkac
eker. Sera belirir. Elindeki yatak araflarn ve rty atee atar. Debbie kaybo-
lur. Laine elindeki tahtay ve sarkac atee atar. Dorisin aznda bir duman fkr-
maya balar. Bir anda arkasndaki duvara yaparak yok olur. Olay bitmi, Laine
ve Sera kurtulmulardr.

imdi bu filmin bize baka sylemek istedikleri nelerdir? Eer toplumsal bir has-
talk meydana gelmi ise, bunun nedeni ok yllar ncesine dayanr. Yani 60-70 yl
ncesine. Sebep orada yatmaktadr. Bu bulunup tespit edilmelidir. Azn dikilmesi
konuma ve ifade etme zgrlne meydan verilmemesidir. Gzlerin kr olmas
ise, olaylarn baka bir tarzda verilmesi, yani gerein saklanmak istenmesidir. Ha-
bis ruh o kesimi her an etkisinde bulundurabilir. Dman yok etmek iin yerine
gre dmann silahn kullanmaya nem verilmelidir. Ancak bu bir yere kadardr.
Silah yok etmek yetmez. Onun mermisini de yok etmek gerekir. Hatta kefenini ve
rtsn de. Kefen ve rt habis ruhun gizlenmesini salayan eylerdir. Silah ve
mermisi yok edilir, hatta habis ruh ortadan kaldrlrken ilk kurbanlardan biri, Deb-
biede olduu gibi size muhakkak yardma gelir, bundan emin olun. Yine filmde
anlatlmak istenen, Yasin suresi Deli Halit Paa ve Tersane Rauf olaynda hayra
dnrken, bu filmde erre dnmektedir. Bu garipsenecek bir durum deildir.
nk, iman esaslarnda biri Hayrihi ve errihidir. Yani, hayr ve er Allahtandr.
Yine Bakara suresinde, Holanmadnz bir ey sizin iin hayr, holandnz bir
ey de sizin iin er olabilir denmektedir. Burada, neyin hayr ve neyin er olduu-
nu ancak Allah bilir, siz bilmezsiniz denmek istenmitir, Ancak sz konusu durum
her zaman geerli deildir. Kimi zaman ve durumlarda geerlidir. ou zaman ve
durumlarda geersizdir.

2011 ylnda, Madmak Oteli faciasnn 18. Yl dnmnde 12 kii sann 12 Ha-
varisi klna brnr, Kudste Mescid-i Aksada 3 yl itikaf halinde kalrlar. 21nci
yl dnmnde bunlar 12 imam klna brnp Sivas Madmak Oteli Kltr ve
Bilim Mzesine gelirler. Daha sabah ezan okunmamtr. Okunmasna bir saat
kadar vardr. Mze grevlilerine yukardan tembih edilmi, Bunlar Arap lkelerin-
den geldiler. Kendileri Arap eyhidir. Zorluk karmayn denmitir.

102
 12 mam klndaki kiiler salona girer ve grevli yol gsterir, bir odaya yerle-
irler. nceden hazrlanm yuvarlak bir masaya oturmulardr. Ruh arma tah-
tasn masann stne koyup sarkac da ruh arma tahtasnn stne brakrlar.
12 kii sandalyelere oturmulardr. Bu halde iken ruh arma seans balar. Otel-
de yaklan 33 kiinin ruhunu aracaklardr. 12 kii birer ellerini sarkacn zerine
kor. Gel ey maktul ruh derler. Sarka bir harf zerinde durur. lenlerin listesine
bakarlar. Evet, o harfte bir ismin ba harfi vardr. Bunu 32 defa daha yaparlar. Sar-
ka her defasnda baka bir harf gsterir. lerinden biri katiplik yapp dier eli ile
bir kada harfleri yazmtr. Sarka 4 kere A harfinde, 2 kere B harfinde, 1 kere C
harfinde, 2 kere E harfinde, 2 kere G harfinde, 3 kere H harfinde, 1 kere I harfinde,
1 kere K harfinde, 7 kere M harfinde, 2 kere N harfinde, 1 kere O harfinde, 4 kere
S harfinde, 1 kere U harfinde, 2 kere Y harfinde durmutur. Bu deneme olduu gibi
tatbikattr da. imdi asl meseleye gelir.

Hep birden Ey ruh olayda n planda bulunan katillerin isimlerini syle derler.

Sarka, 5 kere A, 1 kere B, 1 kere C, 4 kere E, 3 kere F, 6 kere H, 1 kere I, 1

kere K, 4 kere M, 2 kere O, 1 kere S, 1 kere T, 1 kere V, 1 kere Y; 1 kere Z harfle-
rinde durur. Katip not almtr. dam edilecekler listesindeki isimlerin ba harflerine
bakar, dorudur. Demek ki idam edilmeyi hak etmilerdi der. Masadakiler de,
Evet, yle derler. lerinden biri, son sz olarak Demek ki, Ecevitin akln ve
uurunu yitirip bitkisel hayata girmesi bouna deildi. dam kaldrmasa idi, bana
o hal gelmezdi der. Sabah ezan okunurken otelden kp giderler. Oteldeki g-
revliden baka kimse onlar grmemitir. Giderlerken sabah namaz klmak iin yo-
la kan ve yaknlarndan geen kiiler onlara Selamn aleykm diyerek selam
verirler. Ancak sz konusu kiiler Arap lkelerinden gelmedii gibi, eyh falan da
deildirler.

O gnden 39 gn sonra, yani 40nc gn babakan ve AKP genel bakan Re-

cep Tayyip Erdoan halk tercihi ile cumhurbakan seilecektir, ister inann ister
inanmayn, fark etmez. Eer at aday olarak sunulan Ekmelettin Bey seilse idi,
lkenin ve gidiatn ne hal alacan varn siz dnn. Babas Mehmet hsan Bey
adyla Mustafa Sabrinin yakn arkada olan, hatta Mehmet Akifi Trkeletirdii
Kurann kimi ayetlerini nazm halinde yazd halde onu bundan, hatta tercme-
sinin yaynlanmasndan da vazgeiren birinin olundan, dahas babasnn emriyle

103
 sz konusu her iki eseri 15 Haziran 1961 tarihinde yakan kimseden ne beklersiniz?
Soyad hsanolu, yani babasnn olu. Gryoruz ki CHP tabanndan en az %
10luk oy srf bu yzden cumhurbakanl seiminde Erdoana gitmitir. Yoksa,
Ekmeleddin halk tarafndan cumhurbakan seilecekti. Bunu CHP onu at aday
olarak sunarken hi tahmin etmemiti. Mesela, CHPnin yerel seimlerindeki Anka-
ra Bykehir Belediye Bakanln ok az bir oyla kaybeden, hatta kazand bile
sylentisine maruz kalan Mansur Yava at oday olarak gsterilseydi muhakkak
kazanrd, isterse Yavan adayln MHP genel bakan Devlet Baheli kabul et-
mesin. Zaman yle bir eydir ki, bile bile yaplan yanll asla affetmez.

Ancak Erdoann cumhurbakan olmas Trkiye iin zorunluydu. Baka trl

olmazd. nk, karda ok byk bir tehlike vard. Bu tam 43 yllk bir rgtt.
Devletin her birimine szm, emniyete ve askeriye kadar girmi, glenmi bir r-
gtt. Balyoz ve Ergenekon davalarna bakan bu rgtt. Her iki davada da kimin
susuz kimin sulu olduuna bakmadan sanklarn hemen hemen hepsi hakknda
en ar cezalar vermi, onlarn bir nevi istikballerini sndrmt. Yine ki babakan
olarak Erdoan vard. 2014 yl balarnda Anayasa Mahkemesini devreye sok-
mu, en ar cezalar ile mahkum edilen tutuklularn tamamn serbest braktrm,
Bundan 9 ay kadar nce de cemaat dershanelerinin kapatlma giriimini balatm-
t. Bu sz konusu rgte byk darbe oldu. Ancak rgt pes etmemi, bu rgt
2013 ylnn 17 Aralk ve 25 Aralk gnlerinde hkmete kar kumpas eylemlerine
girmiti, 15 Temmuz 2015 tarihinde de askeri darbe giriiminde bulundu. TRTnn
TVsini bile ele geirip bildiri okutan darbeciler duyarl halkn karsnda trstlar.
Elleri ve ayaklar birbirine doland. Ne yapacaklarn bilemediler. Her biri birer birer
tespit edilip, bunlarn yarglanmasna baland.

Trkiye ok byk bir tehlikeden kurtulmutu. Herkes derin bir nefes ald. Eer
askeri darbeyi gerekletirseydiler, 12 Eyll 1980 askeri darbesi bunun yannda
ocuk oyunca kalrd.

Allah ite bylesine bykt ite. Tam zamannda olaya mdahale etmiti. Dar-
be giriiminin arkasnda Fethullah ve ABD vard. 12 Mart 1971 askeri darbesinin
arkasnda da ABD vard. Ama, ne hikmetse bu sefer darbeyi eline yzne bulatr-
mt. Aknclar Hava ssndan havalanan jetler ve ordu birliklerinden yrtlen
tanklar Tayran Ebabiller karsnda aresiz kalmtlar.

104
 DZEN

ABDden baka her devletin belirli bir kurucu milleti vardr. Byk Britanyada
ngilizler, Fransada Franszlar, Almanyada Germenler denen Almanlar. Rusyada
Ruslar. inde inliler. Hindistanda Hintliler. Norvete Normanlar. Trkiye Cum-
huriyetini kuran millet ise Trkler. Ancak Trkiye Osmanl devletinin kmesi ile,
igalcilere kar bir milli mcadele ve Kurtulu Sava yaplarak kurulmutu. Os-
manlnn ortadan kaldrl kararn da bu Trkiye Cumhuriyeti ald. Osmanl ykl-
mt ama, Trkiye Devleti burada bir yanllk yapt. Osmanlnn devam gibi gz-
kp, onun borlarn da zerine ald. Aslnda almamas gerekti. Ancak Lozan Ant-
lamasnda Trkiyeye baka bir yol brakmadlar. Trkiyede Duyun-i Umumiye
borlarn Osmanl Devleti 1 Kasm 1922 tarihinde saltanatn kaldrlmas ile lav
edilmi olmasna ramen, Hilafet kaldrlmam olduu iin, Lozan Antlamasnda
demekle ykml klnd. Hilafet de saltanatn kaldrld gn kaldrlsa idi, bu
olmayacakt. Hilafetin 3 Mart 1924 tarihinde kaldrlmas bir az ge oldu. O zamann
siyasileri bunu maalesef dnemediler. Trkiye Cumhuriyeti de, 29 Ekim 1023
tarihinde kuruundan itibaren 1954 ylna kadar tkr tkr dedi. nedenle lkede
sanayi kurulamad, kalknma salanamad. Devletin tm gelirleri 31 yl boyunca
Duyun-i Umumiyeye aktarld. Halk yine bu nedenle ser-sefil kald, kyl geimini
kt kanaat salad. 31 yl boyunca ABD ve Avrupa lkeleri mesafeler kat ederken,
sanayileri gelitirip daha ileri sanayiye atlmlar yaparken, maalesef Trkiye Cum-
huriyeti en ufak bir sanayi hamlesi bile yapamad. Kurduu uak fabrikalarn da
devlet eliyle kapatmak zorunda kald.

Duyun-i Umumiyeyi kabullenmek, bir nevi Osmanlnn ve ttihat Terakkinin Er-

meni tehcirini de kabullenmek demekti. Oysa, Duyun-i Umumiye borlar Trkiye
Cumhuriyeti yabanclardan almad gibi, sz konusu tehciri de yapmamt. De-
mek ki, bir eyi batan kabullenmek, onun devamnn gelmesine engel deildi. Bu
gibi ilerde iyi niyet ie yaramaz. Ne kadar iyi niyetli olursan ol, istersen borcunu
kuruuna kadar tr tkr de, bir kere yakay kaptrmaya gr, brakmazlar. nemli
olan batan yakay kaptrmamak.

Trkiye Cumhuriyetini 72 millet kurmad, tek bir millet kurdu. Bu milletin ad da

Trk milletidir. Trkten baka herhangi bir etnik unsurdan kime ne milli mcadele
ne de Trk Kurtulu Savanda rol ald, can verdi. imdi derler ki, bu devleti halk

105
 kurdu. Tabi ki halk kuracak. Biz halk kurmad m diyoruz? Ama bu halk kim idi? Dili
neydi? Soyu neydi?

Tamam Osmanlda devirmeler ve yabanc unsurlar vard. Bunlar kinci Mahmut

dneminde ilk ayrlanlar Yunanllar olmak zere, kinci Abdlhamit dneminde
Bulgarlar, Srplar, Arnavutlar, Eflak ve Bodanllar birer birer Osmanldan ayrldlar.
En son ayrlan Araplar oldu. Emeniler de syan hareketlerine giritiklerinden Suri-
yeye tehcir edildiler. Trkiyede ancak yz bin kadar Ermeni kald. Tehcir edilenler
de vapur ve gemilerle toplu halde peyder pey Amerikaya ve Avrupaya tandlar.

Laz bir corafi terimdir. Anadolunun kuzeyinde ve Karadeniz kysnda yaayan

halka Laz denir. Bunlar Lazca deil, Trke konuurlar. Soylar Trktr. Yalnz T-
rabzon, Giresun ve Ordu taraflarnda hafif bir ive deiiklii vardr. Dou Anado-
luda da Trkenin bir baka ivesi vardr. Ege blgesinde de bir baka ive dei-
iklii. Bu ive farklar o toplumu ne etnik unsur yapar ne de baka bir millet. Kara-
deniz kylarnda, o da Kafkaslar civarnda yalnz 50 bin kadar Lezgi yaar. Trkiye
snrlar iinde bunlarn says birka bini gemez. Yine Trkiye snrlar iinde 30
bin kadar Krt aile vard. Fert olarak toplasan, o kadar ocuk yapmalarna ramen
300 bin kiiyi bulmaz. Yani, Trkiye Cumhuriyetini Trkler kurarken nfusun ancak
krkta biri. Yani zekat. Arnavutlarn nfusu, hadi diyelim, 100 bin. Araplar ise, 200
bin. Bu Araplarn 100 bini de Araplaan Trk. Yani asl Arap nfusu 100 bin. Grc
dersen 40 bin kii kmaz. Ermeni ise 100 bin kadar. erkez, Abaza ve eenler
ise, bunlar kendini Trk kabul etmi. Kendilerini Trkten ayr grmyorlar. Yine de,
halkn nfusu 200 bin olarak verelim. Yahudiler var. Rumlar var. Bunlarn toplam
nfusu dier saymadmz etnik nfus ile birlikte tam 160 bin. Mbadelede z be
z Trk olan ve Rumca deil Trke konuan Karamanllardan 191 bin kiilik bir
kitle srf Hristiyan olduklar iin Yunanistana gnderilmitir.

imdi toplayalm.

Ne yapar. Bir milyon. Trkiye Cumhuriyeti kurulurken 13 milyon nfus ile kurul-
du. Bu nfusun 12 milyonu zbe z Trk, bir milyonu ise etnik idi. Etnik nfus % 8
bile deil, daha az. Dou Anadoluda srf Krtler yaamyor. Gneydou Anado-
luda srf Krtler ve Araplar yaamyor. Bu blge insanlarnn % 80i zbe z Trk.

imdi syleyin bana, Trkiyeyi nasl 72 millet kurmu da bunlara Trk denmi?
Kuran halkn yalnz % 8i Trk deil. Ama % 92si Trk. Dili Trk, soyu Trk. Zaten

106
millet de ayn dili konuan ve ayn soydan gelen insanlara denir. Oysa, biz erkez,
een ve Abazalar Trk kabul ediyoruz. Ne olur ne olmaz diyerek bunlar da etnik
unsur iine dahil ettik. Sz konusu duruma ramen % 8 etnik unsur var. Kimse
kalkp da Yrkler var, Avarlar var, Trkmenler var, Aleviler var diyemez. Bunlar
zaten zbe z Trk. Dou Anadoluda, hatta Gneydou Anadoluda bile nfusun
% 80i Trk.

Ama aradan geen 80-90 yl zarfnda etnik unsurlar 10 misli artp 10 milyona
varr iken, Trk nfusu 120 milyon olaca yerde, 65 milyonda kalm. Yani be
buuk misli artm. Hemen hemen yar yarya. Etnik Trk nfusuna nazaran iki misli
artm. 80-90 yllk bir zaman Trkiye srf etnik nfus iin alm. Bu etnik nfusun
Trklere nazaran iki misli artmas iin alm, Devlet ynetimi, gelip geen btn
iktidarlar Trkler iin deil, etnik nfus iin alm, onlar iin gayret gstermi.
Durum bunu gsteriyor. Baka trl izah edemeyiz. Eer etnik nfus Trk gre
oalsayd, onlarn bu nfusu gnmzde 10 milyon deil, be buuk milyon olma-
s gerekirdi. Yetmedi, zal zamannda, 1988 ylnda Kuzey Iraktaki 400 bin Krt
nfusunu buna dahil ettik. Yetmedi, 2012-2017 yllar arasnda 3 milyon Suriyedeki
Arap nfusunu buna dahil ettik. Daha neyi dahil edeceiz, bilemiyoruz. Bugn
Trkiyede Suriyeli Araplarla birlikte Etnik nfus 13 milyona varm durumda. Top-
lam nfus 78 milyon. Bunun 65 milyonu Trk. Yine de Trkler iin byk baar. Bu
kadar bile olmayabilirdiler. Ama nasl olmu ise, olmular ite? Mucizevi bir durum.

Bir milletin mensubu tabi ki milletini sevebilir. Hatta milletinden taraf olabilir. Bu
normaldir. Bunun ad rklk deildir. venizm de deildir. Nasl bir ngiliz ben
ngilizim, nasl bir Fransz ben Franszm, nasl ki bir Alman ben Almanm diyebi-
liyor ise, bir Trk de ben Trkm diyebilir. Vatandalkla millet kavramn birbirine
kartrmayalm. Ayn dili konuan, ayn soydan gelen insanlar bir millete mensup-
turlar. Trkler de Trke konutuklar ve Ouz neslinden geldikleri iin Trktrler.
Bunlara Ouz Trk denir. Bunun ad Trklktr. Ama bu Trklk Krtlk
demek deildir. Krtlk blclktr. Ama Trklk blclk deildir. Rusya
iin Trklk blclktr. in iin Trklk blclktr. ran iin Trklk b-
lclktr. Irak iin Trklk blclktr. Suriye iin Trklk blclktr. Yu-
nanistan iin Trklk blclktr. Bulgaristan iin Trklk blclktr. Ama
Trkiye iin Trklk blclk deildir.

107
 Nasl m Trklk Trkiye iin blclk olur? Bir Trk cihana bedeldir dersen
blclk olur. Herkes de bilir ki, bir Trk cihana bedel deildir. Kim bedeldir? Olsa
olsa Atatrk. Ama Atatrkten bakas da cihana bedel deildir, Trkler srf Ata-
trkten ibaret deildir. Bu milleti, yani Trkl Atatrk var etmemitir. Ama CHPli-
ler ve cumhuriyetilere bunu anlatamazsn. Onlara gre, Trk milleti 1923 ylndan
nce yoktu, Anadoluda 72 millet vard, Atatrk Trkiye Cumhuriyetini kurdu, 72
milleti de Trk yapt.

Evet, Trk milleti 29 Ekim 1923 tarihinden beri en az 80-90 yldr, CHPliler tara-
fndan Atatrk dneminde var edilmi olarak gsterilir. Birlikten Kuvvet Doar (Di-
yorsan Katl) adl grupta, aynen yle deniyor: 72 Milleti bir araya getirip karde
yapan "Atatrk" dinsiz de; bu Milleti blmek isteyenler mi Mslman?! 11 Ocak
2012. Hangi Mslman bu lkeyi blmek istiyormu, onu gstersinler? Ayn sz,
yani 72 milletin bir araya getirilmesini Szc-Kalem de diyor. Byle site ve gruplar
ok var. Bunu maalesef varl kendinden menkul siyasi parti ve genel bakanla-
rndan bile diyenler var, Haydar Ba gibi. Arkasndan onun video konumasna A-
tatrke dinsiz diyenlere Haydar Batan tokat diye balk atyorlar, ama krdklar
yumurtann saysndan oktan krk gemi. Peki, Atatrk hangi sznde ve deme-
cinde ben 72 milleti bir araya getirdim de karde yaptm dedi? Var m onun byle
bir sz? Nutuk adl Atatrkn szlerine ve demelerine bakn, var m bu kitapta
byle bir sz? nk Atatrk milletin ne olduunu biliyordu. Trkn de ne demek
olduunu biliyordu. Ne diyordu iirinde Mustafa Kemal:

Gafil, hangi asr, hangi on asr

Tuna ezelden Trk diyardr.
Bilinen tarihler sylememi bunu
Kalkyor rtler, rtlen doacak,
Dinleyin sesini doan tarihin,
Aydnlkta karalt, karaltda afak
Yalan tarihi gmp, doru tarihe gidin.
Asya'nn ortasnda Ouz oullar,
Avrupa'nn Alplerinde Ouz torunlar
Doudan kan biz, Batdan yine biz
Nerde olsa, ne olsa kendimizi biliriz
Trk sadece bir milletin ad deil,

108
 Trk btn adamlarn birliidir.
Ey birbirine di bileyen ynlar,
Ey yn yn insan gafletleri
Yrtlsn gzlerdeki gafletten perde
Dnya o zaman grecek hakikat nerede?

Atatrk bu iiri okul yllarnda yazmt. XX. Yzyln banda. Ne diyor o, iirinin
balarnda? Tunadan bahsediyor. Ne asr, ne on asr? diyor. Tuna ezelden
beri Trktr derken, doru bir tespitte bulunuyor. Traklar. M. 4000 yllarndan MS.
41-54 ylna kadar yaayan bir millet. Herodot tarihinde Trklerden sz ediyor. Kim-
se kalkp da bu Trkler Traklar demiyor. Neymi, Herodot Trkler demi, yleyse
Truvallar Trk! Oysa Herodot, tarihinde Trklerin Karadenizin batsnda ve kuze-
yinde yaadklarn sylyor. Truva neresi? anakkalede bir yer. Oysa Karadeni-
zin batsnda ve kuzeyinde Traklar var. Trk isminde sessiz harf t-r-k, Trak is-
minde de aynen var. Ruslar Trke Turok, yahut tyurk der. Trakya derken Trak yur-
du kastedilir. Trakya Trk yurdu da demektir. Ama maalesef bunu Ahmet Vefik Pa-
adan beri gelen Trklk tarihi bilmez. Bu tarih neredeyse 150 yla varm. Ama
Atatrk bunu 1900l yllarn banda bilir. 19 yahut 20 yandayken bunu bilir. d-
rakindedir. Bu nedenle sz konusu iiri yazmtr. Bata Ziya Gkalp, Yusuf Ako-
ra, Hamdullah Suphi Tanrver, Hseyin Nihal Atsz da bilmez. Tek Atatrk bilir.

Nasl m Trklk? Dorusu ne ise, o Trklk. Kurgu Trklk deil. Btn

Trkler Bir Ordu diyen Trklk deil. Trkn dostu yine Trktr diyen Trk-
lk deil. Btn Trkler Bir Ordu denirken Hitlerden, Almanlarn hepsinin asker
yaplmasndan esinlenilmitir. Neymi efendim, bunu Ziya Gkalp demi, Btn
Trkler bir ordu, katlmayan kaaktr. Tremizde yazl, harpten kaan alaktr di-
yerek iir halinde ifade etmi. Ama bunu uygulayan dnyada yalnz Hitler olmu.
Hitler zamannda asker olmayan Alman var m? yleyse Hitlere bu fikri veren
sensin. Yllarca bata Atszn kard dergiler olmak zere btn Trk dergileri
hepsinde de, Btn Trkler Bir Ordu sz manet olarak yer almtr. Bu nedenle
Trkler 86 yldr hep Faist ve rk damgasn yemilerdir. Ben maalesef onlarn
bu fikrine karym. Trk milleti Hitlerin Almanlara yapt gibi, askeriyenin emrinde
7den 70e kul ve kle olamaz. Trk milleti bunun iin Tanr tarafndan halk edilme-
mitir. Hitler gibi, Asyaya, Afrikaya, yetmedi Asyaya askeri bir gl hakim olun
diye, milletlerin devletlerini ykp oralar igal edin, onlar kul ve kle, hatta tutsak

109
 haline getirin diye yaratmamtr, Bu anlamda Trklk ykclktr, hatta blc-
lktr. Dahas, Trkln kkn kazyclktr.

Ne demek Trkn Trkten baka dostu yoktur! Bu szn gnmzde samal-

na bakn. Gnmzde milletlerin kurduu birlikler ve paktlar var. Avrupa Birlii
bunlardan biri. Bamsz Devletler Topluu bunlardan biri. Birlemi Milletler de
bunlardan biri.

Atatrk de milletlerin katld paktlar kurdu. Bunlardan birincisi 1922 ylnda

iktidara gelen Mussoliniye kar Yugoslavyann dahil olduu Kk Antanta Pakt.
kincisi Balkan Antant, ncs Sadabat Pakt. Atatrk eitli milletlerle bu antant
ve paktlar kurdu. Kurar kurmaz Trkler Trkn Trkten baka dostu olmaz.
Vallahi Atatrk iyi sabrlym. yi tahamml eden bir devlet adamym. Atatrk
bunlar kime kar kurdu? Tabi ki Trkiye zerinde gz olan devletlere, yani tal-
yada iktidara gelen Faist Mussoliniye ve Almanyada 1932 ylnda iktidara gelen
Hitlere kar. Sadabat Paktn ngilizlere kar. Ama Trklerin dilinde bu antant
ve paktlar kurulunca tek slogan, Trkn Trkten baka dostu yoktur. Yani, Trk-
ler demek istiyor ki, Trkten baka dnyada en az 100 millet mi var, bunlarn biri
bile Trke dost olamaz. Peki, ne olacak? Sen bunlarn hepsini dman ilan ede-
ceksin, onlar da fire vermeden bir araya gelecek ve Trkleri tamamen yok edecek.
Evet, Trklerin istedii sanki bu. Yani, Trklerin tamamen yok edilmesi. Peki,
byle bir durumda nasl edip de Trkiye Cumhuriyeti Cumhurbakan Recep Tay-
yip Erdoan, Krdm demek en tabi hakkndr, ama Krtlk yapmak hakkn de-
ildir. Trkm demek en tabi hakkndr ama Trklk yapmak hakkn deildir.
nk bunlar blclktr demesin, mmkn m?

Ziya Gkalp vefat edeli 93 yl oldu. Bu kadar zaman zarfndan Amerika Trkiyeyi
fersah fersah geti. ngilizler keza. Franszlar keza. Almanlar keza. Ruslar keza.
Ama Trkiye bir adm bile ileri gidemedi. Neden? Bizi devlet olarak ok gl bir
kskaca almlar. Bizim Trk milliyetisi dediimiz Trkler bile uursuz bir halde
onlardan yana. Krtler uurlu olarak onlardan yana. Ben 47 yllk, neredeyse ya-
rm asrlk Trkym. Trklk iin en az o kadar yl bilfiil mcadele verdim. Ben
Trkleri ok iyi bildiimden ve ok iyi tandmdan sylyorum. Trk hi ol-
mazsa, Ben askerlik yaptm, artk sivilim diyebilmeli. Hatta, Trkn Trkten ba-
ka dostu da vardr diyebilmeli. Bunu diyen Trk yapc olur, blc olmaz.

110
 Atsz kendine gre, gya Trk milletini ve devletlerini biimlendirmek ister. Akl
sra Tarihi ilim olarak bile kabul etmez. in kaynaklarn ok hafife alr, onlara g-
venmez. Oysa in kaynaklar olmasa ne Teoman, ne Tanrkut Mete, ne Gktrkler
kalr. Bir eyin hi ncesine bakmaz, onu alr, kahramanlatrr. Oysa bu kahra-
manlatrd ahs ine kul ve kle olmu, in imparatoru emrine girmi, Dou
Gktrk Devletini in ordusunun bana geerek ykm, Trklerin ine 50 yl bo-
yunca tutsak olmalarn salam, ukuruna dkn, gece alemleri yaayan, hatta
abisi Tulu Hana ihanet edip onu in imparatoru Li Shimine ihbar ederek idam
ettirmi biridir. Buna Krad adn verir. Oysa asl ad, Cie she Shuaidir. Adsz
ahabettin Ahmet isminin ba harflerini alm, Krd kelimesinin arasna sokuturup
bunu Krad yapmtr. ahabettin Ahmet ise, kinci Murat dnemi Dokuz Boy
Trkler ve Osmanl Sultanlar Tarihi yazar olarak kabul edilen krullahtr. Baba-
snn ad Arapah Ahmettir. Arapah, Timur tarafndan Trkistana gtrlm, o
burada Dokuz Boy Trkler Tarihi eserini yazm, bir nshasn Timuroullarna
sunmu, Ulu Bey zamannda Trkistan brakp kam, Krm zerinden Sinopa
gelmitir. Sinopta eyh Bedrettinle grm, sonra Mehmet elebiye kaplan-
m, ahabettin Ahmet onun Timurun vefat srasnda Trkistanda dnyaya gelen
oludur. Arapah Ahmet 1421 ylnda Mehmet elebinin vefat ile Dokuz Boy
Trkler Tarihi adl eserini 15 yandaki olu ahabettin Ahmete brakp ama
gitmitir. krullah adn alan ahabettin Ahmetin sz konusu esere Osmanl Sul-
tanlar ksmn da ilave etmek suretiyle kinci Murata sunduunu, bunu da XX. Yz-
ylda Atszn sadeletirip yaynladn grmekteyiz.

Tarihi ilim olarak kabul etmeyen Atsz, aslnda tarihi Tarihte Usul ve Umumi
Trk Tarihine Giri adl eserlerin yazar Ahmet Zeki Velidi tarafndan renmitir.
Mkremin Halil Yinalck bile beenmez. Oysa, Yinalck Atsz drde bee katlar.
Tarihte Hunlar diye bir devlet vardr. Gktrkler diye bir devlet vardr. Seluklular
diye bir devlet vardr. Osmanl diye bir devlet vardr. Trkiye Cumhuriyeti diye bir
devlet vardr. Atsz bu devletlerin birini bile kabul etmez. Atsz ayrca Cengiz Han
taparcasna sever.

Atsz Trklerin halk kesimine zerre kadar inmez. Hep gklerde gezer. Aya yere
basmaz. ar Bey ve Turul Bey der, ama ar Beyin 1240 ylnda Dandanekan
Zaferinden sonra Turul Beyden neden ayrldn ve ondan uzaklatn bilmez.

111
 Mkremin Halil Yinalck Atsz ka defa uyard, Trk tarihini Ouz Halk Tarihin-
den ayr dnmenin doru olmadn syledii halde, o bu szlerin birini bile ka-
ale almamtr. Atsz Trk halkndan kopuktur. Kzl Ouzlar kimdir, bilmez. Arslan
el-Besasiri kimdir, bilmez. Resul Tekin ve brahim Yinal Turul Beye neden isyan
etmilerdir, bilmez. Akkoyunlular kimdir, bilmez. Atszn gznde Trk tarihi hep
savalar ve zaferler tarihidir, yenilgiler tarihi deildir.

Atsz Trklerin yenilgisini bir an bile kabul etmez. Oysa Trklerin en az zaferleri
kadar yenilgileri de vardr. Yani, Atsz bir hayal dnyasnda yaar, gerek dnya-
dan ok uzaktr. Atsz, Bumin Kaann olu olan 553-572 yllar arasnda Trk tah-
tnda oturan Mukan Kaan gibi Trk kaanlarndan belki en byklerinden birini
adam yerine bile koymaz. Oysa Bat Trk Kaanlar Dou Trk Kaanlarna bal-
dr. Amcas stemi Kaan da Mukan Kaann buyruundadr. Dedik ya, Atsz bu.

Atszn nazarnda bir Trk Tanrs vardr. Bu Tanr Trkleri yeryzne gnder-
mitir, srf baka milletleri yensinler, onlara kar zaferler kazansnlar, onlardan ba
alsnlar diye. Atszda beyin yoktur. Dnce yoktur. Akl yoktur. Zeka yoktur. Onda
yalnz g vardr. Kl vardr. Mzrak vardr. Yalnz ldrme vardr. Yalnz yenme
vardr. Atsza gre keif ve icat yoktur. Dnyay tanma yoktur. Hayvanlar ve bitki-
leri tanma yoktur. Kular tanma yoktur. nsanlar tanma yoktur. nsan zellikle-
rinden biri bile yoktur. Yalnz vurma, krma, basma, yakma, ykma, yok etme vardr.
Aslnda Atszn gzndeki Trk Cengiz Aytmatovun romanndaki Mankurt tipidir.

Atsza gre iki Trk devleti vardr. Bat Trk Devleti ve Dou Trk Devleti. Bat
Trk Devletinin kurucusu Turul Beydir. Hani, u Abbasi halifesi Kaim Biemrulla-
hn kulu ve klesi var ya; ite o. Hani, Musulu alan ve Diyarbakr kuatan Ouzla-
ra kar Ukeyoullarndan Karva ve Mervanoullarndan Nasra arka kan, Bu-
veyhoullarndan Celalddevleye yazd mektupta, Bu Trkmenler bizim kullar-
mz. ve tebaamzdrlar. Emrimizi tutar, kapmza hizmet ederlerdi. Ne zaman ki
Gazneli Sultan Mahmuta boyun edik, Harizm iini yola koymak iin onun davetini
kabul ettik, karklklar ba gsterdi. te o zaman bunlar Reye vardlar, ehri ya-
maladklar gibi evreye hakimiyet tesis etmeye kalktlar. Aman dileyeceklerini, aff-
mza snacaklarn sanmaktaydk. Ancak bizden korktular, uzaklatlar. Ama ne-
reye giderlerse gitsinler biz onlar cezalandrmak iin varz. Hi olmazsa iddetimizi
bir az tadsnlar ki akllar balarna gelsin diyen Turul Bey var ya, ite o.

112
 Bundan be yl ncesine kadar korkun bir Yahudi dmanydm. Bu Yahudi
dmanl fikrini Hseyin Nihal Atszdan kapmtm. Onun okuduum Z Vitamini
adl kitabnda Trk Yahudilerden Moiz Kohene saldr vard. Atsz, bu kitabn-
da Mnis Tekinalp mstear adyla yazlar ve kitaplar yazan Moiz Kohenin Turanc-
ln bile, Tevratlk olarak nitelendirmiti. Oysa Moiz Kohen samimi bir Trk ve
samimi bir cumhuriyeti ve samimi bir Trk idi. Atsz, cumhuriyetiden ok kralcy-
d. O bunu Ruh Adam adl romannda ifade eder. Atszn Osmanl sultanlarna
kun bir hayranl vard. Hatta Atsz, ngilizlerle ibirlii yapan ve Milli mcadeleye
kar bilfiil cephe alan Vahdettine bile laf syletmez. Trk dmanlndan baka
bir meziyeti olmayan, Krtlerden Hamidiye Alaylar kurduran ve Kbrs ngilizlere
hibe eden kinci Abdlhamit bile onun nazarnda Gk Sultand. Atsz, 8 yllk h-
kmdarlk hayatnda 200 bin civarnda Trk katleden, Kzlbalar tek dman o-
larak tanyan Yavuzun vazgeilmez hayran olduu gibi, stanbul fethinden sonra
Trkmen andarl Halil Paay idam eden, stanbula Anadoludan getirdii 50 bin
Ermeniyi yerletiren, stanbulda bir Trkn bile ikamet etmesine msaade etme-
yen, medreselerden fizik, kimya, matematik, kimya, geometri, cebir gibi tabi ilimleri
kaldrp bu ilimleri stanbulda kurdurduu Ermeni okullarnda okutan, medreselerin
srf dini ve fkhi eitim vermelerine dair kanun da yaynlayan Fatihi gklere karr.

Atszn Hunlar ve Gktrkler bahsinde ok gzel fikirleri ve dnceleri vardr.

Ancak o, Karahanllarn ve Gaznelilerin dincilik yaptn ve Trkleri kafir olarak
nitelendirdiklerini, hatta on binlerce Trkn kanna girdiklerini pek bilmez, dn-
mek bile istemez. Atsz Seluklulardan bahsederken Turul Bey der, ar Bey
der, baka bir ey demez. Ama Atsz, Turul Beyin yazm olduu cevab- mektup-
ta, Halife Kaim Biemrullaha Kulunuz ve tebaanz Mikail olu Turul dediinin bile
farknda deildir. Hatta o, Turul Beyin, sen de yaz dediinde, ar Beyin Ben
halifenin ne kuluyum, ne de klesiyim dediini bile iitmemitir. Oysa bu bilgiler
mer Rza Dorulun evirisini yapt Gregory Ebul-Faracn Abul-Farac Tarihi-
nin 1nci cildinde vardr. Atsz, Gazneli Sultan Mahmutun Seluk olu Arslan Yab-
guyu davet ettii yemek sofrasnda tutuklatp Hindistanda Kalencer kalesine hap-
settiini ok iyi bildii halde, bir yazsnda bile bunu dile getirmez. Hatta Atsz, Moiz
Kohenin samimi olarak savunduu Turan fikrini Tevrat eklinde tahrif etmek is-
tedii gibi, Arslan Yabgunun olu Kutalm adn bile, Kutlam ekline evirmek
ister. Bu onun Sultan Alparslan hayranlndan baka bir ey deildir. Yine Atsz,

113
 Turul Beyin lmeden az nce vasiyet yazp taht gerek sahibine, Ebu Sleyman
denen Arslan Yabgu olu Kutalma 4 Eyll 1063 ylnda braktn, bu nedenle
veziri Amidlmlk el-Kunduriyi Kutalmn bulunduu kaleye tahta gemesi iin
gnderdiini bile bilmez, bilir ama bilmezlikten gelir. 1063-1064 yllar arasnda 4
ay kadar Ebu Sleyman adyla Kutalm Reyde tahta oturmutur. Sleymann
parslann kardei olduu sylenir. Bu doru deildir. ar Beyin olu vardr,
Alparslan, Kavurt (Kurt) ve Yakuttur. Dikkat edilirse bu isimler Trke isimlerdir.
Hatta Alparslann Osman adnda da bir kardei yoktur, bunlar Arap tarihileri ta-
rafndan uydurulmutur. Kavurt ad da Kurttur. Bunu nasl Trkan Terken oku-
mular ise Kurtu da Kavurt okumulardr. Tabi ki Atsz bunu da bilmez ve dn-
mez. Sultan Kutalmn evresinde Ouzlar yani Trkmenler vardr. Alparslann
evresinde Ouzlar vardr ama, azd. O, Kutalma kar muzaffer olmak iin Krt-
lerden, Ermenilerden, Mervanilerden ve Grclerden asker toplar, bunlarla Kutal-
ma kar harekete geer. Kutalm 3 Ocak 1064te malup eder. Arap tarihileri
Kutalmn ldn sylerler. Bu konuda Ebul Farac Tarihi de detayl bilgi ver-
mez, ancak kitapta Kutalmn lmedii belirtilir. Kutalm olu Sleyman ve dier
bir olunu alp Anadoluya, oradan Suriyeye gemitir. Kutlamn olunun biri At-
sz ve kli Bey arasnda meydana gelen savata lr. Kutalm znike gelir ve
burada Anadolu Seluklular Devletinin 1075 ylnda kurar. 1081 ylnda da znik
nlerinde Porsukla yapm olduu delloda kallee ldrlr, yerine olu Sley-
manah geer. Bu bilgiler Abul-Farac Tarihi (Google.com. Trk Tarih Kurumu Ya-
yn, PDF dosyas hali, s. 328-329)nde aynen vardr. Ama maalesef Atsz bilmez,
bilse de bilmezlikten gelir. nk Abul-Farac Trk deildir, Sryanidir. Atsza gre
Trklerden bakasnn yazdklarna gvenilmez. yi ve ho ama, Kutalmn 1064
ylnda Sultan Alparslanla giritii savata ldn ve Sleymanahn 1075te
znikte Anadolu Seluklu Devletinin kurduunu yazanlar kimdir, bunlar Trk m-
dr? bnl Ezrak Trk mdr? bni Bibi Trk mdr? Dier Arap tarihileri Trk
mdr? Bana o devirde yaayan bir Trk tarihisi gsterin? Mateos da Sryanidir,
ancak devrinde en gvenilir kalem odur. Ouzlarn Anadoluya giriini olduu gibi
anlatr. bni Bibinin Seluknamesinin okuyun, bu adam eserinde Trkmenleri Hari-
ciler olarak nitelendirir. Byle bir adama Atsz gvenir ama, Trkler iin kt bir sz
kullanmayan Ebul Faraca gvenmez. Peki, Atsz bnl Esir Tarihini okumu mu-
dur? Cveyni bir Mool tarihidir ve eserinde Trkler hakknda irkin szler sarf
etmitir.

114
 Atszin, krullahn dedii, ama aslnda onun babas Arapahn Trkistanda
bulunurken bilgi edinmi olduu ve kaleme ald Dokuz Boy Trkleri ve Tarihine
olu krullahn Osmanl Sultanlarn da ekleyerek onun adna yaynladn
biliyoruz. O bu eseri yaynlarken krullahn Arapahn olu olduunu da bilmez.
Zaten bilseydi eserin yazarnn da Arapah olduunu not derdi. nk, krullah
Osmanl saraynda yetitirilmi softa bir yobazdr. Babas Arapah 5 Temmuz 1422
Pazar gn ama vardnda, geride 15-16 yalarnda bulunan olu krullah
Osmanl saraynda brakmt. Ancak Atsz, asl ad Krad olmayan, in impara-
toru Li Shimine 639 isyann yapan Cie she Shuaiye Krd isminin arasna k-
rulluhn ahabettin Ahmet isminin ba harflerini sokar ve Krad isimli bir kahra-
man yaratr. Bundan bahsetmitik.

Atsz, Akpaazade Tarihini, Ali Beyin stanbul 1914, Giesenin Leipzig 1929
nerinden sonra 1947 ylnda stanbulda yaynlar. Ancak bu eser pheli bir kitap-
tr. Zaten Akpaazade Tarihi 20. Yzyln balarnda ortaya kmtr. Kitabn te-
meli Tevarih-i Ali Osmana dayanr. Sanrm 19. Yzyln ikinci yarsnda Ahmet
Vefik Paa tarafndan Trklk fikrinin balatlmasyla eski harflerle ve Osmanlca
olarak birileri tarafndan Tevarih-i Ali Osmana gre yazlm, yazar olarak da Ak-
paazade belirtilmitir. Ali Beyin ve Giesenin kaynak olarak kulland 11 yahut 14
nsha da, bu 19. Yzyln ikinci yarsnda yazlan nshalardr. Sz konusu kitabn
ve nshalarn yazlmasndan ama, Osmanlya bir nebze Trklk uuru verebil-
mek, Osmanlcada bulunan Trke kelimelere bir asliyet kazandrmak ve halkn
Trkesini bir ilim dili haline getirmekti. Daha dorusu sz konusu alma iyi ni-
yetlerle yaplmtr. Ancak ilim Tevarih-i Ali Osman kabul eder ama, sonradan
kaleme alnan Akpaazade tarihini kabul etmez. Belki Akpaazade bu konu ile
ilgili bir eyler yazmtr. 17 yapraklk Oxford nshas, 20-30 sayfalk Viyana ns-
has, 50-60 sayfalk Paris nshasnda grld gibi, XX. Yzyln ilk eyreinde
Ali Bey tarafndan kaleme alnan Akpaazade Tarihinde geni apta eklemeler
mevcuttur. Atsz, Akpaazadenin 23 Mart 1481de vefat ettiini syler. Oysa A-
kpaazade Tarihinde kinci Beyazt dnemi de anlatlr. Mze-i Hmyun ns-
hasnda Akpaazadeye ait iki lm tarihi verilir ki, bunlardan birincisi Hicri 842,
dieri 886dr. Ben, lk Kaynaklara Gre eyh Bedrettin ve Onun Hakknda Yazan-
lar adl tezimde konu ile ilgili olarak, stanbulda Tekiye inas 842 (dier bir yazma
eserde 886 denilmi) /olmasna ramen/ sene-i muharremi sonlarnda g etmi

115
 (yani lm). (852 ve 861 tarihilerinde grld zere ve kaytlarda ad getiine
gre, 10+9= 19 yl ne oluyor?) Ad geen mescidin -Ak Paa Mescidi- mihrab
nnde topraa verilmi olup, zerine bir ala trbe bina oldu. Ad geen mescidin
kapsnda vaka emenin ibu ki, mverrihin tarih-i irtihali olmak zere gsterme
olan Tekiye inas 842 veyahut Vakanuvis Eset Efendi Ktphanesinde mevcut ve
2247 numarasyla mukayyet yazma Hadikatl-Cevam nshasnda grld
zere Nokta- inas 886) tarihlerinden 846 senesi(dir ki, 40 yllk bir fark gr-
memek mmkn deil.) demitim. Atsz bu 886 yln lm tarihi olarak ele almtr.
Hatta kinci Beyaztn Bodan Seferinden bahsedilmesini delil gsterip Akpaa-
zadenin 1484 ylnda vefat ettiini syleyenler bile vardr. Yine eserimde belirttiim
gibi, Menakb- Tacl Arifin tercmesinde, Seydi Velayetin babas Seyid Ahmet,
hicretin 841nde Ruma geldi, 886da, bu yln 227nci gn, muharrem ay cuma
sonras ikindi vakti ruhunu teslim etti denilmi. Bir bulmaca sanki, z zebilirsen.
Oysa Akpaazadenin Mehmet elebinin 820/1417 Selanik Seferine katlmak
iin yola ktnda, Yah Faknn kynde hastalanp, tedavi grd, hatta onun
bu hastal srasnda odann kitaplnda bir Tevarih-i Ali Osman grp okuduu,
sonra kimi yerlerini deitirip yeniden kaleme ald da Akpaazade Tarihinde
belirtilir. O zaman bu Seyit Ahmet kimdir? Yoksa kinci Akpazade midir?

Neden Akpaazade Tarihinde srar edilmi, anlam deilim. Oysa ayn de-
virleri yanstan Edirneli Oru Beyin de Tevarih-i Ali Osman adl eseri vard. Onun
Trkesinin ve anlatm tarznn Akpaazadeden aa kalr yn yoktu. Ayn ey-
ler bir az deiik bir biimde de olsun sylenmekteydi. Oru Bey Tarihi de Atsz
tarafndan sadeletirilip yaynlanmtr. Bu sadeletirme her iki tarihte de belli ol-
maktadr.

Tark bin Ziyad, Endls Devletinin Kuruluu ve Endls Hazar Yahudileri adl
yazmda belirttiim gibi, Atsz da Trk ve Trk milliyetisidir. Ama o, genlik d-
neminde, kinci Dnya Sava srasnda Hitler by brakmtr. Hitlerin bu sava
srasnda katlettii be alt milyon Yahudi Trkn grmezlikten gelmi, bunlar hak-
knda bir makale bile yazmamtr. Hatta Atsz, Z Vitamini adl kitabnda, Ziya
Gkalp ile birlikte alm ve yine birlikte Trklk ve Trk Ruhu adl alma-
lara katkda bulunmu Moiz Kohen hakknda, Kendisi her ne kadar Turan adl bir
kitabn mellifi ise de bunun bir mrettip yanl olduunu, kitabn ad Tevrat ola-

116
cakken eski harflerdeki karklk sebebiyle sondaki te harfinin bir noktasnn d-
tn, bylece nun haline geldiini ve Turan okunduunu ispat etmitir" demekle
mutaasspln belli etmitir. Onun, Moiz Kohen adl bu Yahudi niin Trklk ve
milliyetilik konusunda Mslman Trkleri slm d, slm'a zt bir mecraya ve
vadiye ekmek istemitir? diyen Mehmet evket Eygiden ne fark var? Bir Kimlik
Araynn Hikayesi adl kitabnda Yahudi asl Liz Behmoaras de Moiz Kohen iin
'Trkln savunuculuunu ve borazanln yaparken asln inkar ediyor. Yahu-
di kltr ve milleti olduunu kabul etmek istemiyor. Kraldan ok kralc. Bu durum
Yahudi cemaatini artyor. Aslnda onu knamaktan daha ok onunla dalga ge-
iyorlar. Moiz Kohen hayat boyunca ne sa'ya ne de Musa'ya yaranabildi diyor.
Murat Belge, Radikal Gazetesinde yaynlanan bir yazsnda, Moiz Kohenin szle-
rine yer verip, "Kahramanlk rnei olan ve vatann istikbalini yoktan var eden Mus-
tafa Kemale, onun cengver ordusuna, yce kanunlarna, mcahid analarna ve
Trkiye iin ahiret gn olmadna iman ederim. yilikle fenaln insanlardan gel-
diine, byk milletimin medeni cihanda en byk mevkii kazanacana, hamaset
destanlaryla tarihi dolduran kudretli Trk ordusunun birliine ve Gazinin Allahn
sevgili kulu olduuna kalbimin btn hulsuyla ehadet ederim demitir. Bu szler
Yahudi Moiz Kohene aittir. Ayrca, Araplar bizi arkamzdan vurdu diyen Moiz Ko-
hendir. Peki, Moiz Kohen yalan m sylemitir demitim.

Trkiye'nin Trakya Blgesi'nde Yahudilere kar 1934 Trakya Olaylar ad ile

gerekletirilen iddet eylemleri meydana geldi. Bu olaylar 1934 ylnda Nihal At-
sz'n Orhun Dergisinde, Cevat Rfat Atilhan'n ise Milli nklap Dergisinde Yahu-
dilere kar kkrtc rk yazlar yazmalar ile halk tahrik edildi ve Yahudi aznla
kar 21 Haziran-4 Temmuz 1934te Tekirda, Edirne, Krklareli ve anakkale gibi
illerde Yahudilere ait dkkanlar yamaland gibi, Yahudilerin evlerine de saldrlar
balam. bir haham ldrlm, darp olaylar meydana gelmi ve bir ok Yahudi
kadna tecavz edilmi, 15 bin Trakya Yahudisi de bulunduklar ehri terk etmek
zorunda kalmt. Bu olaylar o srada Avrupada Hitler Almanyasndan yaylan Na-
zizmin ve Faizmin ayak sesleriydi. Meydana gelen olaylara 1934 Trakya Olaylar
denildi.

Trakya Olaylarnn meydana gelmesinden nce Cevat Rfat Atilhan, gitmi bu-
lunduu Almanyada Nazi ileri gelenlerinden Julius Streicher tarafndan nasl hare-
ket edecei, eylemleri nasl yapaca, ne gibi bir yol isleyecei ve kimlerle temas

117
 edip, kimlerle birlikte bulanaca hususunda talimatlandrlmt. Naziler ona ayrca
"Herr Major" adn vermitiler. Atilhan, Birinci Dnya Savanda bulunduu Sina
Cephesinde rast geldii her Yahudiyi muhakkak eviriyor, tansn tanmasn onu
casuslukla sulayp yargsz infaz ettiriyordu. Gcn de Alman subaylardan al-
yordu. Trk subaylar Alman subaylardan ekindikleri iin bu yaplanlara ses kar-
myordular. Sina Cephesi kumandan da Alman yanls Cemal Paayd.

Atilhan, Almanyadan geldikten sonra stanbul'da Milli nkilap Dergisini karma-

ya balad. Bu dergide Yahudilerden reklam alnmayaca aklanyordu. Dergide
Nihal Atsz da yazlar yazyordu. Haber Gazetesinden Vala Nurettin ve Vakit Gaze-
tesinden Mehmet Asm Milli nkilap Dergisini ve bu dergide kan yazlar protesto
edip, Yahudilerin Trk kltryle btnletirilmeleri gerektiini ve hizmetlerinden
Trk milletinin faydalanlmasn savunuyordular.

Nihal Atsz, Orhun Dergisinde Cevat Rfat Atilhann ve Milli nkilap Dergisinin
Yahudi dmanln desteklemek iin Yahudilere kar bir ihtar yazs yaynlayp,
Yahudi denilen mahluku dnyada Yahudiden ve st bozuklardan baka hi kimse
sevmez. nk insanlk daima kuvvete, kahramanla ve iyilie tapnd halde
Yahudi zilletin, korkakln, ktln ve seciyesizliin rnei olmutur. Dilimizdeki
"Yahudi gibi", "ftlk etme", "ft ars", "havraya benzemek", "Yahudiden yu-
murta alan iinde sarsn bulamaz" gibi szler bu alak millete rkmzn verdii
deeri gsterir. Almanyadan kovulan Yahudileri kabul etmek misafirperverliinde
bulunan Fransada bile Yahudiler hakkndaki en basit iltifatn "pis Yahudi" terkibi
olduunu o memlekete gitmi olan arkadalarmz sylyor. ...kide bir Yahudileri
Trkletirme cemiyetleri kurarak bizi kandrmaa alacaklarna namuslu Trk
tebaas olarak kalsnlar yetiir. nk biz onlarn Trkleeceklerini asla ummad-
mz gibi bunu istemeyiz de. amur ne kadar frna verilse demir olmayaca gibi
Yahudi de ne kadar yrtnsa Trk olamaz. Trklk bir imtiyazdr, her kula, bilhassa
Yahudi gibi kullara nasip olmaz. Onlara yaplacak ihtar udur: Hadlerini bilsinler.
Sonra biz kzarsak Almanlar gibi Yahudileri imha etmekle kalmaz, daha ileri giderek
onlar korkuturuz. Malum ya, atalarn szne gre Yahudiyi ldrmektense korkut-
mak yedir dedi. Onun bu yazs lkede yzlerce, hatta binlerce milliyeti ve Trk-
y harekete geirdi.

118
 Yahudi heyeti 23 Mays 1934'te hkmete bir dileke sunarak, Trkiyede Yahu-
di dmanlnn nne geilmesini istedi. Ancak bu dileke brokrasiye taklp kal-
d, ileme konulmad. Gittike alevlenen Yahudi dmanl hakknda hkmet ta-
rafndan herhangi bir nlem alnmad gibi, stne stlk ayn dnemde Mecburi
skan Yasas karld. Bu yasa aslnda Dou ve Gneydou Anadolu iin hazrlan-
m olmasna ramen, Yahudiler aleyhine kullanld. "Hkmet ve smet Paa b-
tn Trakya Yahudilerinin stanbul'a srgnlerini istiyorlar" denildi. anakkale'de
Yahudilere kar ekonomik boykot devam ettirilmekteydi. Bundan sonra fiziki sald-
rlar balad. Yamalar, dayaklar, rza gemeler, imzasz tehdit mektuplar, daha
bin trl rezalet. Krklareli valisinin tatilde olmas frsat bilinerek anakkaledeki o-
laylar bu ehirde de yayld. Yahudiler Krklareli'yi brakp Edirne'ye gelmeye ba-
ladlar. Bu sefer Edirneli Yahudiler de her eylerini brakp stanbul'a yolunu tuttu.
aresiz ve ne yapacaklarn bilmez bir haldeydiler. Devlet yetkililerinden ses km-
yordu. Sz konusu olaylar Tekirda, Uzunkpr, Silivri, Babaeski, Lleburgaz, or-
lu ve Lapseki'ye kadar srad. Bu olaylar bir byk planlamann ve bir gl rgt-
lenmenin eseriydi. Yapanlar da Hitler Almanyas taraftarlarydlar. Bunlar iinde
Nihal Atsz ve o dnemin Trkleri de vard. Kkrtlanlar kudurmu bir haldey-
diler. Onlara insan demeye bin ahit isterdi. Zerre kadar bile insanlklar kalmam-
t. Mustafa Kemalden de ses kmyordu. O ran ah Rza Pehleviyle birlikte yurt
gezisindeydi. 25 Haziran 1934te anakkaleye gelmiti. Bir grg tan anlatyor:

Mustafa Kemal, otomobilden indi. Alklar devam ediyordu, o esnada Yahudi-

lerden biri, Paann nne atld. Muhafzlar brakmak istemediler. Mustafa Kemal;

Brakn gelsin! dedi.

Yahudi vatanda, ona:

Paam, bizi kovuyorlar. Biz ne yapacaz? dedi.

Mustafa Kemal sordu:

Sen kimsin?

Ben Paam, anakkale Yahudilerinden Avram Palto.

Sizi kim kovuyor? Hkmet mi? Kanun mu? Polis mi? Jandarma m? Bana
syle dedi.

119
 Bu sorular zerine Yahudi vatanda duraklad, kendini toparlayarak, cevap
verdi:

Hayr paam bizi halk kovuyor, dedi.

Mustafa Kemal, adamn yzne dikkatle bakt, glmsedi ve;

Halk isterse beni de kovar dedi ve yrd.

Aslnda 21 Temmuz 711 Sal gn balayp 2 Ocak 1492 Pazartesiye kadar

781 yl devam eden, muhteem yaplar, camileri ve saraylar ile dnyay kendine
hayran brakan Endls Medeniyetinin teekklnde Yahudilerin % 70 kadar ok
byk pay bulunmasna ramen, bu Yahudiler spanya yarmadasn igal eden
Hristiyanlar tarafndan kovulmulard. Onlara kinci Beyazt kucak at. Yavuz ve
Kanuni dnemlerinde de Akdenize hakim Trk korsan filolar tarafndan Osmanl
topraklarna getirilip yerletirildiler. En byk hahamlar Sabatay Sevi on bin kadar
mridiyle 16 Eyll 1666da Mslman olur, 17 Eyll 1677de vefat eder. Onun a-
dndan da belli olduu gibi, Endls Yahudileri Trk aslldr ve Hazar kkenlidir.
Sabatay Sevi ve mritleri Osmanl toplumunda kargaaya meydan vermemek iin
slam dinini kabul etmilerdi. Onlar tarihin her dneminde toplumla uyum iinde
yaam, herhangi bir karkla meydan vermemilerdi. Oysa Mlk't-Tavif
(1030-1090), Murabtlar (1090-1146) ve Muvahhitler (1146-1248) dnemlerinde
zaman zaman mutaassp zihniyet mensuplarnn kkrtmalarna, katliamlarna ra-
men, daha nceki Endls Emevi Devletinde olduu gibi bu dnemlerde de lke
ynetiminde vezirlik gibi, kimi idari nvanlarla iltifatlandrlmlardr. Byle bir toplu-
ma cft demek yakr m? Cftl onlar deil, onlara kar harekete, katliamlara
ve yamalara sebebiyet veren, kardklar olaylarla toplum huzurunu karan sz
konusu mutaassp gruplar yapmt. Sen yap, sonra da su Yahudilerin olsun. San-
ki onlar gnah keisi. Nefsine hakim olmayan ve nefsini dizginleyemeyen insanlar
her trl rezaleti iler, her trl gnaha girer, sonra yakalanp ele geirildiklerinde
kendilerini temize karmak iin, su bizim deil, bunu eytan yaptrd derler. Tanr
sana akl vermi, dnce vermi, her ey vermi, ktlk yaptn, kargaaya
meydan verdiini, meydana gelen durumlardan faydalandn ok iyi bildiin hal-
de, niye yaptn? Bunu sana eytan yaptrmad, sen yaptn. Peki, cft kim? eytan
m, yapanlar m?

120
 Grlyor ki, 1934 ylnda Trakyada sz konusu kkrtmalarn ve meydana ge-
len olaylarn arkasnda, Hitler Almanyas olduu kadar Trkiyeyi yneten tek parti
hkmeti vard. O dnemin btn yneticileri de vard. Yahudiler mazlumdu ve yal-
nzd. aresizdiler. Olaylar onlar karmamt. Kkrtanlar belliydi. Bu kkrtcla-
rn arkasnda maalesef saltanat idaresinden cumhuriyet rejimine gemi devlet de
vard. Yahudiler de halkt, vatandat. Oysa devlet mazlumlardan ve yalnzlardan
yana olmalyd. Vatandan ve halkn korumalyd. Yahudiler de vatandat, halkn
bir parasyd. Onlar halktan ayr deildiler. Buras Trkiyeydi. Hak, hukuk ve ada-
let bu lkede gemezdi. Herkes glden ve zalimden yanayd. Hani, adalet ml-
kn temeliydi. Bu adalet o olaylar srasnda nerede kalmt? Meydana gelen o-
laylar ve gler sonunda Trakya'daki Yahudi nfusu azald, Trkiyedeki Yahudile-
rin ounluu da yurt dna gt.

Aye Hr anlatyor:

Olaylarn ba faillerinden biri Atszd. MTTBnin kard Birlik Dergisinde: e-

hirde ne kadar ok Yahudi, ne kadar ok ingene, ne kadar da Rum bozuntusu
var!.. Buradaki Yahudi de her yerde tandmz Yahudidir. Sinsi, kstah, zelil, kor-
kak, fakat frsat dkn Yahudi; Yahudi mahallesi her yerde olduu gibi burada
da rtkanln, grltnn ve levsin (=pislik, mundarlk) merkezi. ardaki dk-
knlarn levhalarn okuyoruz. Onda dokuzu bizi sinirlendiren nankr ve kahpe mil-
letin isimlerini tayor. Kuvvetli olduumuz zaman karmzda kpeke yaltaklanan,
bozgun alarmzda kstahlap dmanlarmzla birleen tarihin bu hain ve pi
milletini artk aramzda yurtta olarak grmek istemiyoruz... demiti.

Evet, Atszn ok eksikleri ve yanllar var. Onun 9 ubat 1925te TBMMde

tabanca kurunuyla Afyon milletvekili Kel Ali tarafndan vurulan, 14 ubatta vefat
eden Deli Halit Paaya olan sevgisi nedeniyle Askeriye Tbbiyeden atldn ok
iyi biliyorum, bakalar varsn bir Arap asll subaya selam vermedi deseler bile.
Oysa o Arap asll subay Arapa bilen Kerkk Trklerinden biriydi, yani Arap deil,
Trk asllyd. Atsz, Bu okuldan atldktan sonra stanbul Edebiyat Fakltesine gir-
mi ve mezun olmutu. Prof. Dr. Fuat Kprl onu yanna asistan olarak almt.
Trkistandan gelmi Ahmet Zeki Velidi nedeniyle 13 Mart 1933te devrin Milli Ei-
tim Bakn Dr. Reit Galipi makamnda tokatlam, bu nedenle Fakltedeki retim

121
 grevliliinden de atlmt. ou zaman ona hak verdim, destekledim. Hatta 3 Ma-
ys 1944 olaylarnda ba ekip de, Trklk ve Turanclk olaylarnda arkadala-
ryla tutuklanmasn bile yazdm. Hatta vefatndan nce o, 1974 ve 1975 yllarnda
tken dergisinde benim Kul Ozan mahlasyla yazdm Atszn adl hoyratm
tam iki sefer yaynlamt. 10 Aralk 2011de Yenia Gazetesinde rahmetli Sami
Yavrucak ke yazsnda bu iirimden sz etmiti. Btn bunlara ramen, maa-
lesef onun Yahudi dmanln ve 1934 Trakya Olaylarn destekleyemem. Bunu
benim vicdanm kaldrmaz. Mustafa Kemali de ok sevsem bile, onun da sz ko-
nusu olaylarda vurdumduymazln ho karlayamam. Zulm nereden gelirse gel-
sin, zulmdr. Hakszlk nasl yaplrsa yaplsn, hakszlktr.

Trkler misafirperverdir. Kendilerine snan insanlara kin ve nefretle deil, sev-

giyle ve efkatle bakarlar. Endls Yahudileri 1492 ylndan beri lkemize geldiler.
Onlar Osmanl gemileri, Trk kaptanlar gece gndz demeden, tam yarm asr
yorulma bilmeden tadlar. Biz onlara 442 yl kucak atk. Devlet gc onlar hep
korudu, kollad. Bir Yahudinin bile burnu kanamad, kalbi incinmedi. Ne oldu da,
1934 Trakya Olaylar meydana geldi? Belli ki bunun msebbibi Nazi Almanyas ve
bu Almanyann Herr Major Cevat Rfat Atilhand. Peki, devlet neden bu olaylara
kar nlem almad ve vurdumduymaz oldu? Vala Nurettinin ve Mehmet Asmn
btn ikazlarna ve yazlarna ramen, devlet ve hkmet neden Yahudilere kar
yaplan bu zulme kaytsz kald? Oysa Yahudilerden herhangi bir olay karan da
yoktu. Onlar iine ve gcne bakan, kimsenin etlisine ve stlsne karmayan,
hibir eye limoni olmayan vatandalarmzd. Drsttler, ahlaklydlar. Temizdi-
ler. Dzenli ve tertipliydiler. Daha dorusu rnek vatandalard. Kendi inanlarn
yayor, Mslmanlarn Ramazanlar boyunca herhangi bir saygszlkta da bulun-
muyordular. Oru tutulurken halkn karsnda bir Yahudi bile yemek yemiyor, su
imiyor. Sigara tttrmyordu. Onlar byle insandlar. nanlara sayglar vard. La-
fn yeri gelmiken, syleyeyim:

Ben Trk Dnyas Aratrmalar Vakfnda alyordum. O sralarda Milliyet

gazetesi Brother Laptop kuponlar vermeye balamt. Ben de bunlar biriktiri-
yordum. Bilgisayar alma gn geldi. Hanma dedim ki, Kuponlar getir. Getirdi,
iki kupan eksikti. Bu kuponlar nerede? dedim. Herhalde sen iki kuponu bana
vermedin dedi. Tarttk. Cahillik ite. fkelendim, o anda sehpann zerinde bu-
lunan byk cam kavanozu alp, eimin bana frlattm. O anda eim eildi, cam

122
kavanoz duvara arpt. Tabi ki bu hareketim nedeniyle bir az sonra ok zldm,
eimden af diledim. Tamam dedi. Ondan sonra bir an bile fkelenip, eime kar
herhangi bir davranta bulunmadm. Yllar sonra, 15 yl m, 20 yl m geti, tam
olarak bilmiyorum. Bir iki yl nceydi. Emekli olmutum. Eim bir gn, Aklma geldi,
bak sana ne anlatacam dedi. Ben de anlat dedim. Grdm bir ryay anla-
tacam dedi. Hayrola dedim. Hani, sen bana sehpann zerindeki byk yeil
kavanozu bama savurmutun ya... dedi. Hatrladm, evet dedim. O gn sa-
baha kar bir rya grmtm. Ryamda, hani rnga irketinin sahibi var ya,
Bimed makineleri oldu dedi. Evet, Yahudi Rfat Bey dedim. te o bana ryamda
grnd, bugn senin bana bir olay gelecek, kelime-i ehadet getir dedi. Sen
kavanozu frlatrken rya aklma geldi. Bir el o anda benim bam aaya doru
bastrr gibi oldu. O srada bamn stnden frlattn kavanozun getiini anla-
dm dedi. Allah allah dedim. Dnmeye baladm. Gece boyunca dndm.
Bir Yahudi benim hanmm kurtarm, benim de katil olmam engellemiti. nk
yeil kavanoz ok ard, salamd. Ya rabbim dedim ve Tanrya krettim.

Bimed, komumuzdu. nceden yanmzda, bitiikteki binada rnga yaparlard.

Sonradan yanmzdan tanp, eski yerlerinin tam karsna getiler. Orada makine
imal etmeye baladlar. 1978 ylndan beri bu irkette alanlar tanyordum. Arka-
dalk yaptk. En az 20-25 kii alt. Hepsi patronlarndan memnundu. Maalarn
bol veriyor, izinlerini yaptryor, arada srada ikramiye bile veriyordu. Sigortalarn
bile eksiksiz ve ne kadar maa verdiyse onun zerinden dyordu. ilerinin
hastas olsa, taksi gnderiyor, yardm ediyor, kimseyi zor durumda brakmyordu.
Bir tane iisini bile kovmu, kap dar etmi deildi. Bundan 4-5 yl nce de ma-
halleden tandlar. Mahallede herkes bu Yahudiden memnundu. Onun drst-
lne ve insanlna hayrandlar. Mahallede ok kiiye sordum, hepsi ok iyi in-
sand. ilerine de babalk yapard. ou Mslmandan iyi idi dedi. Daha yeni
rendim ki, Bimedin sahibi tannm yazarlardan Rfat Birmizrahiymi. Onun
Babalarmzn Gazetelerinden adl kitabnn tantmnda, Osmanl mozaiindeki
harcn bir blmn oluturan Yahudi toplumunun o devirlerdeki gazetelerinden
dnemin havasn solumak mmkn... deniyor.

Yine mahallemizde Vanl arkadam Seferin alt bir Yahudi irketi var, San-
ta Farma la Sanayi. O, bir sre irketin garajna bakt. Sonra bu garaj yerine bina
yaplrken patronu Yahudi, gzc olarak oraya koydu, onun ayln eksiksiz verdi.

123
 imdi de yine yannda altryor. Birka defa, Sefere sordum, Patronun nasl bir
adam diye. ok iyi bir adam. Her ihtiyacm gryor, yeterince de maam ve-
riyor. zin bile yaptryor. Allah ondan raz olsun. Sigortam da eksiksiz ve verdii
maa zerinden dyor dedi. Aklma altm ve emekli olduum i yeri geldi. 2
yl nce emekli oldum ya, buna da kr diyorum.

Yl 1978di. Ankarada okuyordum. Babamn Can Bakalit diye bir irketi vard.
Can Kablo irketini enitesine ortaklktan ayrldklarnda vermi, kendisi bu irketi
alm, bir iki yl nce ayrlmtlar. Sahibi arklal, yani Ermeni hemerimiz Surtel
Kabloda usta olarak alan bir kylmz vard. Ad Mehmetti. Bunlar ailecek bi-
zim kyden ayrlp Yapaltn, yani rahmetli mehur Turan Dursunun kyne yerle-
mitiler. Ustayla konuan babam, onu Can Bakalite yar yarya ortak yapm, imal
edilen bakalit elektrik malzemelerini Karaky Yankkap Sokakta bulunan Sedef
Elektrik irketi denen dkkanmzda satmaya ve pazarlamaya balamt. 10 eit
mal karlyordu. Babam bunlar Anadoluya her ay kamyonetle kp pazarlyordu.
Can Bakalit irketini de yar hissesini benim zerime yapmt. Bir gn bana dedi
ki, Olum, gel. Bu ortak, kard mallar bakalarna da satyormu, tespit ettim,
Bakalitin bana ge." Olur baba dedim, geldim, irketin bana getim. O gn
iilere sordum, Sigortanz nasl, deniyor mu dedim. Ne sigortas, bizim sigor-
tamz yok dediler. Orta ardm, abuk bu iilerin sigortasn yaptr, yoksa
ben varp maliyeye ikayet ederim dedim. O benim bu szmden korkmu olacak
ki, alan 10-15 kadar iinin nfus czdann alp, muhasebeciye verdi ve sigor-
talarn yaptrd. Bir hafta gemeden bir gn, bu ortak, elindeki tepsi gibi bir eyden
yere bir eyler dkt ve bana Bunlar aykla dedi. Ben onun bu sz zerine, Ben
niye ayklayacam, sen aykla dedim. Baban syledi dedi. Kim sylerse sy-
lesin, ben senin yar yarya ortanm dedim. O arada iilerden bir kan alp
benim zerime saldrtt. Neyse, ben onlara karlk verdim. Babama telefon ap
durumu syledim. Ortaklmz o gn bitti. Yar yarya hissemizi Erzincanl biri satn
ald. Meer kylm Mehmet benim gelmemden rahatszm ve diledii gibi hareket
edemez olmu. Mahallede Sadk diye elektrik dkkan olan bir tandk vard, o da
ortamn ben gelmeden nce kendisine mal verdiini ve parasn her ay sonu
aldn syledi. Babam, demek ki onun hrszlk yapt hususunda doruyu sy-
lyormu. Oysa kylm, sakall ve hacyd. Erbakancyd. Din ve iman dilinden
drmyordu. Be vakit namaz da klyordu?

124
 Yllar geti. Mahallemizde oturan ve Mehmetin talimatyla Can Bakalitte bana
saldran ustabayla yolda karlatk. Bana, Allah senden raz olsun. Geldin, o
gn bizi sigortal yaptrdn. imdi emekli oldum, maam her ay alyorum. O gn
seni dvmek istemitim, hakkn helal et dedi. Ben de, Hakkm helal ediyorum
dedim.

Sahi, Trkiye'deki saygdeer Yahudi i adamlarndan zeyir Garih kim tarafn-

dan ve nerede ldrlmt, hatrlayannz var m? Bu i adamn 25 Austos
2001'de ldren ahs ise, bir izinli yahut firari askerdi sanrm. O askeri zeyir
Garih'i ldrtmek iin gnderen kii de, askerin mensup olduu birliin nemli
subaylarndan biriydi. Hatta bu subayn bir st de vard. Asker yakaland, sorgu-
land, ama azndan hibir laf alnamad. Peki, devlet bu iin peine neden dme-
di? Yahut o asker neden tam anlamyla sorgulanmad. in peine dld, hatta
sorgulama yapld da, neden tam anlam ile bu olay aydnlatlmad. zeyir Garih'in
her hafta Eyp mezarlna gelip dua ettiini ok iyi biliyordular. 20 Eyll 2002 tarihli
durumasndaki ifadesinde Yener Yermez, Bu cinayet byle muamma olarak gi-
decek. Son szm bu.... dedi. Mahkeme onu mr boyu hapse mahkum etti. Ka-
rara gre cinayet, gasp ve adam ldrmeye ynelik bir saldryd ama, rgtsel bir
yn yoktu.

Bir lkede koskoca ve ok tannm bir Yahudi i adam ldrlyor, bu olay

yaptranlar maalesef bulunmuyor, bulunsa bile resmi azlar susuyor. Neymi e-
fendim, ldren kii isizmi, zeyir Garih'ten para istemi, o da vermemi, ba-
n ekip ldrm. bu kadar basit deil. ldren kii zeyir Garihin ok kymetli
saatine bile dokunmad gibi, czdanna da el srmemiti. Bu planl bir ldrme
olayyd. zeyir Garihin ldrld gn bu maktuln torunu Tal Herzikowitz polis
otosuna bindirilerek karlm, fidye istenmi, fidye de alnmt. Aslnda ldrten-
lerin kim olduunu basn yazmt. Ama bunlar Ergenekon sanklarndan olduklar
iin serbest brakldlar. Hadi diyelim Veli Kk susuzdu, lker Babu susuzdu,
Mehmet Ali elebi susuzdu, Ali Aydn susuzdu, yzlerce asker de susuzdu, ya
zeyir Garih'i ldrtenler, bunlar susuz muydu? Nerede bir bayrak, kitap ve silah
zerine yemin olay var, bilin ki iin iinde ok pis iler var. Tal Herzikowitz yedi yl
boyunca Amerikada kalmt. Onu kardklarnda cinayeti senin zerine ykarz
diye de tehdit etmitiler. Son zamanlarda Tal Herzikowitz Trkiyeye, annesi Dalia

125
 Garihin yanna geldi. Onu karanlar, Seni muhakkak bulur ve ldrrz diye de
tehdit etmitiler.

Atszn Yahudilere htar yazsndaki son satrlar aklma geldi. Sonra biz k-
zarsak Almanlar gibi Yahudileri imha etmekle kalmaz, daha ileri giderek onlar kor-
kuturuz. Malum ya, atalarn szne gre Yahudiyi ldrmektense korkutmak ye-
dir. Belli ki cinayeti ileyenler Atszn bu szlerinden ilham almtlar. in tuhaf,
mraniyede ele geirilen bombalarn sahibi Oktay Yldrm, zeyir Garihin katili
ile ayn yerde ve dnemde askerdi.

Taha Kvan, 28 Austos 2001de Yeni afakta yaynlanan Anlar, anlar ba-
lkl ke yazsnda zeyir Garihin fabrikalarnn byklne gre, buralarda
mescit yaptrdndan sz ettikten sonra, konuyu Alparslan Trkee getirir:

12 Eyll ncesinde onun fabrikalarnda da iiler grev balatm, fabrikalarn i

gremez bir hale getirmitiler. zeyir Bey Ankaraya varp konuyu Trkee ayor.
O da, bu konu artk bizim vazifemiz saylr deyip, bir gn fabrikaya geliyor. Fabrika-
ya MSK hakimdir. iler Trkee yakndrlar, aralarnda onu destekleyenler ok-
tur. Trke ieri girer ve iilerle sohbet etmeye balar. ki saat kadar burada kalr.
Dar kp gittikten sonra ertesi gn grev sona erer. zeyir Garihin Alarko irketi
Trkistanda Akabat Havalan inaatn yaparak, Trk dnyasna da katklarda
bulunur.

23 Eyll 2014 Sal gn basnda yaynlanan bir haberde, Musevi i adam Do-
an Kasadolu'nun Ergenekon soruturmas srecinde zeyir Garih cinayetinin tek-
rar ele alnmas iin yapt bavuru olumlu karland. Terr Savcs Mesut Erdin
Bayhan, Garih ailesinin ifadesine bavurdu denildi. Bu gerekten de iyi bir geli-
me.

En az 200 yldr bir ABD varsa, bu lke gnmzde dnyann en byk sanayi
ve ekonomisine sahipse bunu lkesindeki Yahudi i adamlarna borludur. ngilte-
re, Fransa ve Almanya da keza. Trkiyeden 1934 ylnda ge zorlanan Yahudiler
yle basit insanlar deildi. D devletler onlara sevinerek kucak at ve lkelerine
yerlemesine izin verdiler. Oysa Trkiye 1929 Dnya Ekonomik Krizinden daha
yeni kurtulmutu. lkenin kalknmaya ve sanayilemeye ihtiyac vard. Trkiyedeki
Yahudi i adamlar bunu yapabilirdi, eer ki balarna 1934 felaketi gelmeseydi.

126
 EVLAT

Eskiler, Evlat babann srrdr derlerdi. Hseyin Nihal Atszn byk olu Ya-
mur Atsz, bu ataszn gerek karan biridir. Ancak onu babasn seven ve yo-
lunda giden Trkler pek benimsemez. nk Yamur Atsz, hibir zaman Ko-
mnist dman, Ermeni dman, hatta Yahudi dman falan olmamtr. Oysa
Atsz, Selam adl iirinde;

Ey gemiin yiitleri! Selam sizlere

Ey yarnn ehitleri! Selam sizlere

Siz tarihe yazyorken anl bir satr

Aranzda bulunacak gle bir batr

Atsz olu Yamur denen bu yaz eri

Atlarak hepinizden daha ileri

Gldrecek babasnn yank ruhunu

Ruh ve yrek sarlar anlamaz bunu

Der. te Atsz bu satrlarda yatmaktadr. Onun ruhu ve dncesi, hatta syle-

mek isteyip de syleyemedii eyler bu satrlarda gizlidir. Atsz sevenler ve yolun-
da gidenler de Atszn umurunda deildir. Onun tek umurunda olan Yamur At-
szdr.

Yamur Atsz hakknda da ok eyler sylenir:

Yamur Atsz Cihangir'de dodu. Gen bir niversite rencisiyken Haldun

Dormen'in o efsnevi "cep tiyatrosu" kurslarnda bu sanatn ne anlama geldiini
kefetmee gayret etti. Sonra hi hesapta yokken tesdfn sevkiyle Almanya'ya
savruldu. Yksek renimini orada tamamlad ve oralara takld kald. Ama asl
aranrsa dim stanbul'da yaad.

19.02.2003 02:55/Eki Szlk

Deiik slubuyla ve Trkeyi tasarruf biimiyle kendisin okutan bir yazarmz.

Kitaplar:

Cervantes nebaht'nn Tek Kollusu, biyografik kitap

127
 Gnlerimiz, iir kitab,

05.03.2003 19:34 ~ 04.12.2006 17:25/Eki Szlk

Faniler ve Zebaniler, stanbul 2008

Aykr ve zaman zaman ar fikirleri de olsa, Trke'nin gelecei konusundaki

hassasiyetiyle saygy hak eden gazeteci-yazar bir abimiz.

28.10.2004 12:13 /Eki Szlk.

"Yazarlk hayatm boyunca hakkmda dzinelerce yaz yazld. ksm- kllisi de-
ilse bile ksm- azamnn ortak zellii -ister vg, ister svg olsun- konuya, b-
yk Atsz'n olu olduum hatrlatlarak girilmesiydi ve hala yle. ondan sonra da
ya 'bravo, tam babasna layk' ya da 'yazklar olsun, babasnn kemiklerini szlatt!'
ben buna yllardr 'atsz perevi' derim. istisnalar var tabii... Fakat, hanmlar, beyler,
65'imi bitirdim hayatm 'altmaltya baladm'... Ne olur beni biraz da 'ben' olarak
ele alsanz kyamet mi kopar? Muhayyileniz bu kadar m orak? Kald ki benim
Byk Atsz'la byle bir problemim hi olmad. stelik, beenmedii taraflarm ok
olmasna ramen, beni severdi de. faydas dokunmayacan biliyorum ama m-
rmde 'ilk defa olarak' uyarmak istedim. Yamur Atsz

05.03.2005 00:07/Eki Szlk.

Artk bilmem doru bilmem yalan, Allh alem, bir iki gndr bz vatanperver
mehfilde, yni yurdsever evrelerde, bir liste elden ele dolamaya balam. Bu
listede, Ermeniler yer alyormu. Yni kavmen Ermeni olanlar deil, siyseten
Ermeni snfna sokulanlar. Hani u Hepiniz Ermenisiniz, hepiniz Pisiniz! sloga-
nyla kendilerine aslne bir tarzda kimlikleri hatrlatlan tife. Bu liste henz elime
gemedii, zten anlalan henz nih eklini de almad iin orada adm var m
yhut olacak m bilmiyorum. Ancak bu iki kavram konusunda yine de mlhazam
belirtmeden edemeyeceim:

Taksimde Hocal Katlimn yhut Soykrmn anmak zere toplanan kalabalk

pi kelimesini aalama balamnda kullandna nazaran, isim vermeyelim, mil-
liyetilikleri ve muhfazakrlklar mseccel bz tannm yazarlar son birka gn-
dr meseleyi biraz da Ermeniler nokta-i nazarndan deerlendirilmeli tezini savu-
nunca onlarn stats acab ne oluyor bu canl trnn nazarnda?

128
 kincisi, eer senin katlimn benim katlimm eklinde bir ayrm yapmamak,
dnydaki en ayb eylerden biri olduunu kabl etdikleri Ermenilikse ben de
Ermeniyim, hem de sapna kadar zbez Ermeniyim!

Var m bir diyeceiniz, a odun kafallar?

Star gazetesi, 29 ubat 2012, aramba-Agos Gazetesi/29/02/2012

imdi, Yamur Atsz bu yazy yazd diye Ermeni mi oldu? O Ermenilere ynelik
Pi kelimesinin kullanlmas ile ilgili olarak bu yazy yazm. Toptan bir millete pi
denilmez, diyemezsiniz. Denilirse, o topluma hakaret olur. Burada hukuk devreye
girer. Kald ki Ermeniler dnyann en eski milletlerinden biridir. Aram diliyle srailo-
ullarn ve Araplar bile etkilemilerdir. Mesela, Rabbi kelimesi Aram dilinden gelir.
Ya rabbi olarak Trkeye bile girmitir.

Sryani Mikail, Urfal Mateos, Gregory Ebul-Farac gibi Trklerin gemiine dair
doru ve nemli bilgiler veren vakanvis ve tarihiler Ermenidirler. Trkler hakkn-
da bir Araptan ve Rumdan bile ok daha doru bilgiler vermiler, dolays ile Trk
kltrne de byk hizmette bulunmulardr. Ayrca, Stepanos Orbelian (1250-
1305) ve Vardan Areveltsi (1198-1171) gibi Ermine tarihileri de var.

imdi Yamur Atsz sz konusu yazy yazd diye, onu laf syleyenlere gelelim:
Bunlardan biri Trk Turanc Irk Ota (Huntrk.net)dr. Sahiplerini tanrm. Hat-
ta Sleymaniyede fasulye pilav bile yedik. Onlara ben smarladm. kiiydiler.
Tarihi fasulye pilav yemek her insana nasip olmaz. Buna ramen adm fasulyeci
koydular. Be adamlar smarlanan bir nimet. Daha dorusu bunlar psikopat insanlar.
Kendileriyle ok tarttm, ama sakn laftan anlayan kimseler olduunu sanmayn.
Bunlar:

Atsz Atamzn kanndan ve soyundan olan bir kii iin byle bir balk amak
bir Trknn kendi kalbine haner saplamas kadar ac verici bir ey lakin Yamur
Atsz yle samalam, yle byk bir yanla dm ki daha fazlasn hak ettii
halde Atsz Atamzn hatrna hak ettiini sylemeyip sadece yazklar olsun de-
mekle yetiniyorum.

Sende mi Brts diye tarihi bir cmle vardr onun gibi hayal krkl, talihsizlik
lakin daha nce de byle klar vard, bu ok ar olmu. odun kafalyz demek!!

129
 Yamur al odun kafan yere arp hatta git Erivanda arp!! Hepsi Ermeni olan-
lardan daha itici geliyorsun! Sana en hafif sz bu olur.

Ne acdr ki byk dalarn banda byk frtnalar olurmu.

Yamur Atsz (bu yce soyad kendisine yaktramyorum) zaten teden beri O
babann olu gibi bir adam(!) olmad/olamad!

"Bana arkadan syle sana kim olduunu syleyeyim" sznn iaret ettii
mana gibi durduu yer;-ki u anda Kiler, A101 gibi AKP yanda marketlerde
cretsiz datlan AKP gdml Star gazetesinde yazyor-kendisinin kalitesini(!)
anlamamza yetiyor da, artyor bile.

Atsz Atamzn kann tamasnn hatrna bunu da yutuyoruz.

Ama Yamur Bey'in bir zerre onuru(!) ve kiilii(!) varsa hemen gidip o kutlu
soyadn deitirsin.

Yamur Bey!

Senden Trkln gveni olman zaten hi beklemedik!

Lakin sen, dmann elinde maskara olduunu grmeyecek kadar,

krlemisin!

Biraz adam ol be!

Ne diyelim?

Kader utansn!!!

Yamur efendi her kime uaklk yapyorsan anlalan patronlarn sana ok yal
kemikler sunmu olmal ki ekmeini yediin gavurun klcn "hepimiz Ermeniyiz"
soysuzluunun seslendirildii koroya katlarak daha bir itahla sallamaya bala-
msn.

Senin hak ettiin yant bu deil ama dua etki bu Ota iin soyadn tadn
Nihal Atsz kutlu deerlerin bandadr.

Yamur Atsz, babasnn glgesinde kald iin hrnlaan ve bu eziklik

kompleksini her trl da vuran bir tipti. Birka yl nce yazd hatralarnda da
dnyadan gp giden babasna kin kusmutur.

130
 Fikir bakmndan hi bir zaman Trk, Trk Milliyetisi olmamtr. Daima bu
fikirleri ktlemitir. nk o her zaman bir solcuydu. Trk kandalarmzn bil-
mesi gereken en nemli nokta budur. Hakkn yememek lazm, bir zamanlar ger-
ekten iyi bir gazeteciydi ve Rahmetli Atsz Ata'mzdan gelen kalem kuvveti kendi-
sinde de bulunmaktayd. Mavi Akm rezaletini ortaya kard iin Mesut Ylmaz
tarafndan Milliyet Gazetesi'nden kovdurulmutu.

Lakin imdi kendine snacak bir liman olarak gazetesini semesi ve hala
Trkle saldrmas, iyice foseptik ukuruna battnn en nemli kanttr. Bu o-
nun seimi ve kendine layk grddr. stedii buysa; iinde bulunduu lamda
ona saadetler diliyoruz.

Atsz Ata'mz adamlk timsali, kutlu davamz Trkln yetitirdii son byk
fikir adam olarak sonsuza dek yaayacaktr. Yamur ise ezik, cce ruhlu ka-
rakteriyle yitip gidecektir.

Demiler.

Desinler. Hi nemi yok. t rr, kervan yrr.

Sen koskoca bir millete ve o milletin mensuplarna pi dersen, Atsz Atsz ya-
pan, Atsz adn tm dnyaya ve btn Trk milletine duyuran, bir babann olu da,
yle der. Ama tabi ki sizin gibi geri zekallar, bir cmleyi bile doru drst yazmasn
bilmeyenler, akldan, dnceden, mantktan, zekadan, iradeden nasibini alma-
yanlar, zaman getike daha ok mankurtlaanlar tabi ki bunu bilmez ve anlamaz.
Bunlar bouna Atsza sahip kyor. Onlarn sahip kt Atsz deil, zamann At-
sz alp gtren ve srkleyen kudurmu seli. nk kendileri de o selin bir para-
s. Biz de bir zamanlar bu selin bir paras olduk. Ama Atsz Atay selden alp
karan lm melei, bizi de alp kard. Ama grdmz gibi, Atsza laf syle-
yenler hala o kudurmu selin bir paras. Ama Atszn oullar, ne Yamur Atsz
ne Bura Atsz, biri bile bu sele kaplmad. Atsz Baba onlar bu selden uzak tuttu.
Onlara bard, ard, tabi ki yapmacktan, onlar Almanyaya gnderdi, masrafla-
rn bile ekti ama, kendinden, evresinden ve kapld selden uzak tuttu. Ne diyor
bu baba Selam iirinde olu Yamur Atsz iin:

Gldrecek babasnn yank ruhunu

Ruh ve yrek sarlar anlamaz bunu

131
 Onun bu iiri ve szleri zerine laf olmaz. Yamur Atsza Atszcym, Trk-
ym deyip de laf syleyenler, ancak Ruh ve yrek sarlar olduklarn tescil etti-
rirler, bu kadar. Yazanlarn ismi Almla, Antepli Bozkurt, oklu Br Kam, Trk-
Kan gibi hep takma isimler, gerek isimler deil. Glge isimler. Ayn sitenin ismi
gibi. Trk Turanc Ota iken bir bakmsnz Huntrk olmu. Yani. bunlar ad ve
san belirsiz kiiler. Klktan kla giren kiiler. Ne id belirsiz kiiler.

Yamur Atsz bir yazsnda da:

Yanl tehis ve dolaysyla yanl tedv hastann lmne yol aabilir. En a-

zndan cidd hasarlara. Tabbetde geerli olan bu kural siysetde de geerlidir. Bu
gzle bakdnz zaman yakn trihimizin maalesef bir dizi yanl tehis ve tedv
kazlar ile dolu olduunu grrsnz. Bu hem i ve hem de d politikamz zvi-
yesinden byle. Krd Meselesi buna tipik rneklerden biridir.

Ben Krd Problemini bu lkenin bana musallat edenlerin Trk Devleti ile son
70 yln Trk hkmetleri olduu kanaatindeyim. Ltfen yanl anlalmasn! Krd
Meselesini yokdan vredenler tabii ki onlar deildi ve onlar olmasayd Krdler de
olmayacakd deil benim demek istediim. Ama eer yanl tehis ve tedv olma-
sayd sorun daha hi bu kadar dallanp budaklanmakszn ve her iki tarafn da be-
nimseyebilecei tarzda hallolunabilirdi demek istiyorum.

Yanl tehis, henz 1930lu yllarda bile Ankarann, yni Atatrk ve evresinin,
mesel smet Paann, Krd denildi mi tylerinin diken diken olmasyla kendini
gstermi ve o andan tibren Krdlerin yok saylmasyla iltihablanma balam-
dr.

Ne mutlu Trkm diyene! veczesi teorik olarak akllca bir politik tavr ifde
ediyordu ama pratikde durum yle olmam ve bu tesbit hibir zaman bir Ne
mutlu Osmanlym diyene! ifdesinin yerini tutamamdr. Geri Osmanlda kimse
byle bir sz syleme ihtiycn hissetmemidir ama fiil durum buydu! Yni kendini
Osmanl sayan herkes bakalar tarafndan da yle telkky ediliyordu. Tabii bu
arada Sen daha az Osmanlsn, ben daha ok Osmanlym, biz daha z Osman-
lyz gibi zehirli tartmalar da yaanmyordu. Oysa Trklk kavram her ne kadar
etnik deil politik bir anlam tayor diye iddia edilse bile zihinlerdeki alglay bu
deildi ve deildir.

132
 Ben Ermeniyim. diyen arkadaa Estafurullah! ekeni hi mi grmedik? te
Krdlkle de bizim teden beri bu tr skntlarmz oldu ve hl da var diyor. 06
Aralk 2011 Sal, 08:29 Star Gazetesi

Bir bilim adamnn tespiti ancak bu kadar olur. Olay ok basit. Yanl tehis ve
yanl tedavi. Bu kadar basit. Maalesef onun bu szn imdiye kadar dile getiren
olmam. Evet, Yamur Atsz bizim szcmzdr. Mankurt Trklerin deil, akll,
mantkl, iradeli. zeka sahibi, ileri grl, insani ve bilim yolunda ilerleyen Trk-
lerin szcsdr. Bizim idealimizdeki Trklk de budur. Yani; akl, mant hesa-
ba katan, insani, bilimsel, etnik toplumlara kin ve nefret duymayan bir Trklk.
RA-KMEN kurulurken dile getirilen Trklk de budur. Atsz, yaarken sele ka-
plm bir halde yaad. Onu 11 Aralk 1975 tarihinde lm melei tutup kapld
selden kard.

Peki, Mankurt Trkler ona laf sylyor da, dinciler ve Nurcular onun hakknda
ne diyor? Buyurun, Yeni Akit, Star Gazetesi yazar Yamur Atsz'n Trkiye'deki
Yahudiler en az Trkler kadar bu lkenin yurtdadr szlerini Yahudi akl
olarak niteledi. 21 Temmuz 2014.

Dnn bir, Yamur Atszn babas Hseyin Nihal Atsz kadar dnyada ben
bir Yahudi dman ve aleyhtar grmedim. 1934 ylnda Trakya olaylarnda Cevat
Rfat Atlhan ile birlikte Yahudilere kar ba eken adam. Hatta bu adam, Trkei
bile, Bizim tarihi dmanmz Araplardr, Yahudiler deil. Yahudilerle bizim ge-
mite en ufak bir kavgamz olmamtr, ama Araplarla kran krana savalarmz
var dedii iin eletiren adam. Yahudi dmanlnda o kadar ileri bir safhaya var-
m ki, yzde yz doru bir sz bile eletiriyor. Kapld sel Atsza olanlar yaptr-
m. Ama onun olu Yamur Atsz, yani Trk lteri Kutluk Hann byk olu Trk
Bilge Kaan, babasnn hayatta yaarken sylediinin tam tersini, Trkiye'deki Ya-
hudiler en az Trkler kadar bu lkenin yurtdadr demi. Yalan m sylemi? Ha-
yr! O bunu sylerken evlatlktan km m? Hayr! Trkiyedeki Anayasal zemin-
deki hukuk budur. Sen bu hukuka kar karsan su ilemi olursun. Sz konusu
durum hakknda Yamur Atsz sulu deil, Akit gazetesi suludur. Halk oylamas
ile kabul edilen Yeni Anayasada, Vatandalk bir haktr. Vatandala kabul ve
kaybetmeye ilikin hususlar kanunla dzenlenir denilmektedir. Oysa, 1982 anaya-
sasnda, Trk Devletine vatandalk ba ile bal olan herkes Trk'tr ibaresi

133
 vard ve yanlt. AKP ve Cumhurbakan Erdoan bu yanll giderdi. nk
Trk bir millet ismidir. Millet ise ayn dili konuan, ayn soydan gelen ve zaman
ierisinde belirli bir aama gsteren insanlardan mteekkil toplumdur. Bir Trk
isterse din olarak Yahudilii kabul edebilir. Tarihte bu olmutur. Hazar Trkleri 630
ylnda Yahudilii kabul etmi ve Hazar Kaanln kurmulardr. Bu devlet 970
ylna kadar devam etmitir. Yahudilii kabul eden Trk, Trklkten kmaz. O yine
Trktr. Budist olsa bile yine Trktr. Hazar Kaanl da Yahudi olmasna ramen
bir Trk devletidir. Yani, dinler millete etki edemez. O milleti milli deerlerinden
saptramaz. Srf Trklerde deil, Araplarda da byledir. Arap olan Hristiyanlar var-
dr. Bunlarn miktar Araplarn saysnn % 5idir. Yani, 20 milyon kadardrlar.

Yamur Atsz 12 Mays 2008 tarihinde Star Gazetesinde ke yazarlna ba-

lad. O gnlerde Ahmet Turan Alkan, Aksiyon Dergisinin 570. Saysnda onunla
ilgili u szleri kaleme ald:

Evltlarna sz geiremeyen baba hikyelerinden henz haberimiz yoktu;

stelik sonraki yllarda Yamur Atsz ismini Cumhuriyet gazetesinde ke yazar
olarak grmemi miydik; oluna deil Atsza zlm, zihnimizdeki Atsz bstnn
biraz epridiini fark etmitik.

Yamur Atsz ismiyle yakn zamanlarda Trk Edebiyat dergisi ve Tercman

gazetesinde yeniden karlatk. Bizim zihnimizdeki Komnist evlt, hi de o bildi-
imiz komnistlere benzemiyordu; mill meseleler karsnda fevkalade hassas,
hussen Trke dvsnda tavizsiz mnevver ehresiyle Yamur Atsz bizi bir kere
artmt.

imdi, o hayrsz evld daha yakndan ve elbette daha aslna sdk izgilerle
tanmak iin yeni bir vesile var. Yamur Atsz, htralarn, mrmn lk 65 Yl
bal altnda yaynlad. Kitaptaki yazlardan bir ksmn Trk Edebiyat dergisinde
okumu ve beenmitim ama Trkenin yazl imls konusunda gsterdii bkl-
mez sertlii yadrgamtm. Mesel Osmanlcada dal ile yazlan ama gnmz
Trkesinde sertleerek tye dnen taklar Atsz, titiz bir inatla eskisi gibi yaz-
yordu: Amtm yerine amdm, unuttum yerine unutdum gibi.

Yamur Atsz 1 Ocak 2012 tarihine kadar Star gazetesinde ke yazarl ya-
parak yzlerce yaz yazd, biz bunlar okuduk. 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren yine
Star gazetesinde 1 Ocak 2015 tarihine kadar tam 501 ke yazs daha yaynlad.

134
 DRLK

Veriler tamam. imdi geldi bunlar birletirip bir btnlk kazandrmaya. Kemal
Beyin konferansn balarken vermiti. Birlik demi, birliin yannda eitlilii de
dile getirmitik. eitlilikten farkllk meydana gelir. srf birlik, yani vahdaniyet
prensibiyle halledilmez. Farkllk ayrca yetenek ve kiilik demektir. Birlikte toplum
iinde yok olup gidersin, adndan eser kalmaz. Ama farklkla kendinden ve adndan
her zaman sz ettirebilirsin. Dinler farklla pek nem vermez. Bu nedenle ilk in-
san Adem olarak yanstmak isterler. Adem de, adam, yani insan demektir. Ei ise
havadan gelir. Toprak ve hava. Oysa, topraa su daha ok yakr. O zamanlar sz
konusu elementler bilinmiyordu. Toprak, su, hava ve ate biliniyordu. Grnrde
beinci element yoktu. Bu nedenle beinci melei eytanlatrdlar. Bir aray ba-
lamt. ok eyler sylendi. Beinci element ruh demeye baladlar. Birlik devrin
dnrlerini toprak, su, hava, ate ve ruh gibi bir nevi elementleri genelletirmeye
yneltmiti. Oysa, toprak bileikti. Su bileikti. Hava bileikti. Ate bileikti. Bunlar
bileik olduuna gre ruh da ister istemez bileik olacakt.

Ne diyor Kuranda, Bana lleri nasl diriltirsin, onu gster deyince rabbi Hazre-
ti brahime: Drt tane ku yakala, onlar yanna al, sonra (kesip parala), her dan
bana onlardan bir para koy. Sonra da onlar kendine ar; koarak sana gelir-
ler diyor. Oysa, btn kular birbirine benzer. Kular iinde de trler vardr ama,
her bldrcn dier bir bldrcna benzer. Sen insan olarak onlar belirli bir iaret koy-
madka birbirlerinden fark edemezsin, yani ayrt edemezsin. brahim o kular par-
alayp her parasn birer daa koysa bile, geldiinde yine ayn kular ile karla-
acaktr. Bu doaldr. Mucize deildir. Tanrnn mucizesi hi deildir. Bakara suresi
260. Ayeti burada ark kurnazl yapyor, Bu birliin insan zihnine ilenen psiko-
lojik durumudur. Farkllk ise, sz konusu durumun meydana gelmeyeceini ok iyi
bilir. Bu uyanklktr. Dieri ise aptallk. Birlik lme bile yol aarken dirlik hayat rir.
Bu nedenle dirlik dzenlik demilerdir.

Hilikten sonra gelen Birlik balnn ardndan O rya balna gemi,

Dr. Reit Galipin Mustafa Kemal Paa ve Mahmut Esat Bozkurta ynelik edepsiz
kmasn vermi, bunun yanksn ilemi, peinde ok gemeden Paa Haz-
retleri ondan intikam alma olayn bir kader olarak kendisine kuzu kuzu ve koa

135
 koa sahneletmitir. Birlik de bir zm deildi. Farkllk gerektir. Mustafa Kemal
Paa bu farklln bir gstesidir. Birlikten sonra Bitkin iledik. Deli Halit Paann
lmne ok zlen Atsz, bu nedenle Askeri Tbbiyyeden atlm, nndeki parlak
istikbal bir anda snp gitmiti. Paann intikamnn almasna neden olacak olayda
bil-vesile olur. Vurulmann ardndan beri her gn Yasin serisinin bir ayeti okunmak-
tadr. Atsz ve arkadalar bunun farkna varrlar. lm melei kendini gsterir. At-
szn da dahil bulunduu otelde olmak zere, Klarslan ile birlikte drt ku
vardr. Bu kular paann intikamnn alnmasnda hemfikirdir. Atsz bitkin ve are-
sizdir. Gen yata, yirmi yanda kocam gibidir. Sz konusu intikam durumu g-
rld gibi kularla ilgili ayetin tam tersini yanstr. Burada doa yasalarndan Zt-
lklarn Birlii ve Savam yasas devreye girmitir.

Bitkinden sonra O film dedik. Bir filmden grntler verdik. Bu grntleri

verirken Madmak Oteli faciasna da deindik. Arada, zmirde 12 Eyll ile gzaltna
alnp dehet verici ikenceler altnda kalan ve akln yitirerek plklere den -
ranl Aliden bahsettik. Bunlar birbirinden kopuk deil, yangn ve lmlerin yan sra
psikolojik, yani ruhsal durum nedeniyle balantl idi. Sonra, Dzen dedik

Kemal Bey, ancak bir retim grevlisi. Fazla bir ey yapamaz. Ne de olsa dev-
let memuru saylr. Ancak yazlar yazar, ilmi makaleler yaynlar, eserler verir ve
konferanslarda konumaclk yapar. 2002 ncesi deil ki, sesi tam anlam ile yk-
selsin. O konumalar yapp, sert szlerle hitap etse bile, bu 2010lu yllarda, bilhas-
sa 2017de clz kalr. Bir kahramanlk yapacak ve romann asl kahraman olacak
deil ya. Gelip giden kurulu dzen de belli. Ancak dirlik ynne bavurur. Dirlik de
arkadalar, yaknlar ve tandklarn, ayn fikir ve dncede olan kimselerin, me-
sela 100 kiinin be on bin lira koyup Antalya, civarlarnda bir arazi alnmas, orann
kollektif mlk edinilmesinden baka ie yaramaz. Bu da en az 7 kii bir araya ge-
lerek yap kooperatifi oluturmas ile mmkndr.

Konuyu tand retim grevlilerine at. 5 kii bunu kabul etti. Biz bu i iin on
biner lira koyabiliriz dediler. Kemal Beyle alt kii olmutular. Konferansta konuan
hafif yal ve kr sal bey ve ok yal zengin teyzeyle de tanmtlar. Bu ikisiyle
de irtibat kurdu, Tamam dediler. Yal kadnn ad Mnevver Hanmefendiydi. O
Ben bu i iin 100 bin lira katkda bulunurum dedi.

136
 imdi bir az ara verip, yani parantez aalm, syleyeceklerimiz var, onlar ifade
ettikten sonra devam edelim, ne dersiniz?

Ben bir aratrmamda demitim ki, Bu arada o, Trklk ve Kyclk sloga-

nyla hareket eden Atsz Mecmuay neretmeye balar. Dergide Fuat Kprl,
Zeki Velidi Togan, Abdlkadir nan, Pertev Naili Boratav ve Sabahattin Ali makale-
ler yazarlar. Son iki yazar dergide yazdklar yazlarla birbirlerine girerler. Her ikisi
de Atszn okul arkadadr.

Kyclk dncesi Trk fikir hayatna II. Merutiyetle girmitir. Trk Yurdu der-
gisinde Yusuf Akura bununla ilgili yazlar neretmitir. I. Dnya Sava srasnda
15 kadar Tp doktoru Kycler Cemiyetini kurmutur. Buna ramen Kyclk fikri
ve kylye ilgi 1930lu yllarn banda balamtr. Zamanla Kyclk fikri Trk
Milliyetii Hareketinin temel fikirlerinden birini oluturacaktr. Atsz da bu fikrini
balatanlardan biridir.

Kyclk fikri Atszn ba dmanlarndan biri olacak Dr. Reit Galipte de vard.
erafettin Turan bu hususta, Faklteye asistan olmutu ama beenmedii retim
sisteminin yeniletirilmesi iin Mekteb-i Tbbiyye adyla bir bror yaymlam, bun-
dan sonu alamaynca da istifa etmiti. Kylere gerekli hizmetleri gtrmek ve ky
hekimliini yaygnlatrmak amacyla 15 arkadayla birlikte Kycler adyla bir
dernek kurmutu demektedir.

Gryorsunuz her iki zt kutupta kyclk fikri ve buna dair youn alma vardr.
Oysa ki, 1970 ylndan iki milyon olan stanbul nfusu, 1980 ylnda 2.770.000e
km, gnmzde bu nfus 15 milyona ykselmitir. Ankarada ehir nfusu 1980
ylnda 2.200.000 iken gnmzde bu nfus be milyonu gemi bir haldedir. An-
talyada 1985 ylnda yaplan nfus saymnda 892.200 olan ehir nfusu 1914 y-
lnda 2.222.562dir. Yani, ehirlere akn gnmzde durmu bir haldedir. Bu yldan
itibaren de ehirlerdeki nfus gerilemeye balamtr. imdi devir tersine dnm
gibidir. ehirlere en az 40 yldr balayan g, nfus olarak doygunluk noktasna
gelen bu ehirlerden krsal kesime, kasaba ve kylere ynelmitir. 37 yldr unutu-
lan kyclk yine cazip bir hale gelmektedir. Bunun emarelerini bir ka yldr gr-
mekteyiz.

***

137
 Diziler iinde en ok houma gidenlerden biri Baba Ocayd. Her hafta gn
geldiinde zevkle seyretmekteydim. 52 blm srd ve bitti. Devam ekilecek de-
diler, aradan sekiz yl geti, ekilmedi. Bu dizi Halil Efenin bir ryas olarak balar.
Yani, ryalar aleminden bir senaryo. Ama, sanki ryalar alemi meleinin ecel not-
lar. Filmin, yani dizinin her eyi yerli yerinde, kusursuz..

Ky meydannda davullar ve zurnalar zeybek havas almakta, efeler oynamak-

tadr. Baba ve ana, yani Halil Efe ve Feraye Kadn arkalarnda oullar olduu hal-
de mealeler altnda grnr ve ilerlerler. Krsye vardklarnda kalabalk onlar
alklamaya balar. Recep elinde mikrofon: Alo alo. Bir iki. Ses. Hayrl misafirler,
hepiniz ho geldiniz. Gnn ehemmiyeti hususunda konuma yapmak iin muhta-
rmz Tahir Efendiyi krsye davet ediyorum der. Muhtar gelir. Pek kymetli Ya-
taann Bozyk kylleri hitabnn ardndan kylye hrmet ve selamlarn yan-
str. Murat ve Gven, mezuniyet tren kyafetleri ile yerlerini almtr. kisinin srtn-
da cbbe, balarnda kep vardr. Konuma bu mezuniyet treni ile ilgilidir. Muhtar:
Halil Efenin oullar niversiteyi bitirip mezun olmulardr. imdi babalarna ziraat
mhendislii diplomalarn teslim edeceklerdir. Bu diploma teslimi iin ikisini huzura
davet ediyorum der. Tam o srada Seyfi Efe, krkl imlerini gcrdata gcrdata
gelir. Zeybek oyunu iin bekleyen efelerin tam ortasnda durur. O diplomalar sah-
te diye barr. Halil Efe Seyfi Efenin tam karsna, o da krkl izmelerini gcr-
data gcrdata gelip durur. Bakmaya balarlar. Halil Efe yatanda kan ter iinde
uyanr.

Halil Efe, kynde iftilik yapmaktadr. Murat ve Gven isimli ikiz olu vardr.
kisini de stanbulda okutan Halil Efenin tek arzusu bunlarn iyi birer ziraat mhen-
disi olarak kye dnmesi ve ilerin bana geerek kydeki ziraat iini ok dahi iyi
yapmalardr. Ama ocuklar ziraat okumak deil, mzisyen olabilmek arzusunda-
drlar. Bunun iin arkadalar Alp, Ersoy ve Cemle birlikte bir grup kurmulardr.
de kz arkadalar vardr. Bir bar kavgasna karrlar. Gazeteye haber olarak
karlar. Haberin balnda iri puntolarla Tufan Yersiz mzisyenleri dvd yaz-
ldr. Murat ve Gvenin mzisyen arkadalarnn fotoraf da haberde vardr. An-
cak dayak atan bunlardr, Tufan Yersiz deil. Gazete olay tersinden vermitir. Ba-
balar Halil Efenin hasm Seyfi Efe ehre indiinde gazetedeki haberden ve foto-
raftan Murat ve Gveni tanr. Murat annesine telefon ap haber vermi, o gn

138
kydeki btn gazeteleri toplatmtr. Ancak ehirden elindeki gazete ile gelen Sey-
fi Efe kahvede kylye gazeteyi ve ikinci sayfadaki haberi gsterir. Halil Efe kahve-
ye gelir. Seyfi Efe gazeteyi onun nne atar. Bak bakalm, ne olmu? der. Halil
Efe bakar, ocuklar. Seyfi Efe, Cemilenin yaknda dn var. Senin ocuklar
gelsin de onun dnnde alsnlar diyerek laf dokundurur. O gn Halil Efenin
evine baldz Glsm, kocas Sabri nedeniyle olu Ozan alp ks gelmitir. Halil
Efe kahveden bir hmla kar. Kardei Recepi alr, araba ile stanbula giderler.
Halil Efe, ocuklarnn okumadklarn, mzikle uratklarn gzleriyle grr. Onla-
rn iki senedir devamszlktan kaldn da renir. Halil Efe Murat ve Gveni alr,
kye dnmek iin yola koyulurlar.

Dnrclerinin arabasn akam zeri kye girerlerken ablas smetin bir yar-
dmcs ile durdurup kartmas zerine Cemile kyde hasret kald Murat bekle-
mektedir. Seyfi Efe ehre vardnda dnrn i yerine urar. Damat aday ocu-
un babas, Yolumuz eli silahl iki ekya tarafndan kesildi. Peeliydiler. Cemile
onlardan birinin yavuklusu imi. stemekten vazgememizi sylediler. Tfekleriyle
zerimize ate atlar. stemeye gelirsek yine yolumuzu kesip bizi ldreceklerini
de sylediler. Bizden umudunu artk kes der. Seyfi Efe: Hani kydeki balar
satn alp beni de arap fabrikasna ortak edecektiniz der. Adamn olu: Egede
baka ba m yok? Gider onlar ortak alrz. Para nasl olsa bizde der.

Kye babalar tarafndan getirilen her iki gencin ehirdeki sevgilileri oka girmi-
lerdir. Bir an nce kye gidip sevgililerini kurtarma karar alrlar ama, balarna ne
geleceklerini tabi ki bilmezler.

Murat ve Gvenin ehirdeki btn hayalleri yok olmu, kendilerini bir anda okula
balamadan nceki gibi ky hayatnn tam ortasnda bulmulardr. Aslnda ocuk-
luk ak Gveni seven ama, bunu hi belli etmeyen smet, ona tarlada ikide bir
bakmaktan kendini alamaz. O, babasnn tarlasnda alan iilerin bandadr.
Srtnda da yannda hi eksik olmayan tfek. Halil Efenin yevmiyecilerinin banda
Recep durmaktadr. Gven smete dik dik bakar, smet de ona. smet bir anda
tfeinin namlusunu dorultup Gvenin nne ate eder. Gven: Hi deime-
misin der. smet, Gvenin tam nne gelir: Sen de der. Yerden ate edip vur-
duu ylan lsn alr, gzlerinin nne kadar kaldrr. Azn bir kar ak. Hala
da burnunun ucunu grmyon der.

139
 Gven ve Murat tarlada apaya gidip geldikleri gibi, babalar tarafndan ceza-
landrldklarndan ahrda yar a yar tok yatmakta, hatta inein stn sap i-
mektedirler. Babalar sabah kahvaltya geldiklerinde zeytini tane tane, peyniri g-
dm gdm ikisine vermekte, Sizin hakknz ancak bu kadar, fazlas yok demek-
tedir. Cemile Glsm'den akl alr. Yemek hazrlayp yemesi iin ahra, Murat'n
yanna gelir. smet ile Gven arasnda yine imekler akmaya devam eder. Ce-
mile ahra smet ile geldiinde, Gven ona laf dokundurarak, Aha Seyfi Efenin
erkek olu da gelmi der.

Gven'in sevgilisi zge kye gelir. Kye girerken geldii minibsn lastii patla-
m, yolda kalmtr. Vakit akamdr. Yolda onu arabasna alan Jandarma komuta-
n zgeyi getirip Halil Efenin avlusunun giri kapsna brakmtr. Recep bu sra-
da kp gitmek zeredir. Kz grnce aalar. Kza bakar, Kimsin, senin burada
ne iin var der. zge: Zaten bama o kadar ey geldi, bir de sen kma der.
Bu srada Halil Efe evin kapsnda grnr. Avlunun kaps aktr. Recepin kapda
dikelmekte olduunu grr ama, zgeyi gremez. Kz avlu kapsnn arkasndadr.
Ne yapacan bilemeyen Recep, Halil Efe kapy kapayp ieri girince zge'yi alr,
avludan ieri sokar, ahra Gven'in yanna getirir.

Recep zgeyi ahra braktktan sonra avluda iken durumu abisi, yani Halil Efe-
nin hanmna syler. Feraye: Atele barut ahrda durmaz, samanlkta hi olmaz
der, rpnmaya balar. Recep: Yenge, ben ne yapacam ardm, kafay oyna-
tacam diye onun telal halini yattrmak ister. Ahra girerler. Gven: Anne,
dndn gibi deil der. Feraye zgeyi alp Glsmn evine getirir.

Seyfi Efe arabas ile baka yere gidip yolduu hastalkl bitkileri yine gece vakti
arabas ile getirip Halil Efenin tarlasna atar, kaar.

Glsm olu Ozan ile birlikte yatmak zeredir.

Sabah Murat ve Gven tarlaya yine almak iin giderler. Seyfi Efenin kzlar
Cemile ve smet de tarlalarna gelirler. Murat ve Gven tarlada iin banda beki
olarak duran Recepten izin alp gle ykanmaya giderler. Cemile ve smet de iki-
sinin peinden gl kenarna gelir. Cemile ykanan iki kardein gl kenarna brakl-
m elbiselerini alp saklar. Ancak Cemile numaradan oradan geiyormu gibi ya-
par. Murat ona seslenir. Elbiselerinin alndn ve tarlaya gidip Recepe haber
vermesini syler.

140
 leye doru uyanan Seyfi Efe ky kahvesine varmtr. Muhtar ona araplar
konusunu amak ister. Bu ite ok para var, ok der. Seyfi Efeyi o anda bir d-
nce alr.

Feraye Seyfi Efenin hanm Drdane ile Glsmn evinde, zgenin yannda-
drlar. Glsm, piirdii kahveyi fincanlarda getirip ikramda bulunur. Drdane z-
geye De bakaym kz, sizin oralar m gzel, bizim bura m gzel? diye sorar.
zge: Bilmem ki, stanbulun da gzel taraflar var der. kisi Drdane ile birlikte
zge'yi saklamak iin plan yapar. zge smet, Cemile ve Ksmet'in odasnda kala-
caktr Zaten Seyfi Efe de kzlarnn odasna hi girmemektedir. smet zgeye,
Sakn benim yatama yaklama der.

Glsm ile kocas Hovarda Sabri ile kstr. Ancak Sabri Halil Efenin evine gel-
mi, ailecek masa banda oturmaktadrlar. Oullar Ozan da vardr. Halil Efe: Bu
kslk nedir? der. Glsm: i gc baka kadnlar, onlarn peinde der. Ablas
Feraye havay yumuatmak ister, Barn hadi der. Glsm: Sabah eve birlikte
gideriz der. ay imektedirler.

Gece yatarlarken, Feraye Halil Efeye ocuklarn ahrda kalmasndan yaknr.

Halil Efe: Alacam eve, cann skma, bir az dur der.

Beri tarafta durum hi de Feraye ve Drdanenin dnd gibi olmaz. Yani,

zge. Seyfi Efe dn geceki hnzrlnn cezasn ekmektedir. Tarlaya eliyle yol-
duu hastalkl bitkileri atarken kant kapmtr. Sabah sabah kantyla uyanr.
Bu srada uyanan zge ihtiyacn gidermek iin hole geip tuvalete girmitir. Terslik
bu ya, Seyfi Efe zgeyi tuvaletten karken grr, dm kopardn g der. nce
onun bir bakas olduunu anlamam, kzlarndan biri sanmtr. Kanmaya de-
vam ederken, atleti yukar kalm bir halde srt meydana aar, Kzlarndan biri san-
d zgeye, Oradayken, banyoda kolonya var, onu getir. Kantm kesilmiyor
der. Bir anda zgeyi grr, arr. Dili tutulacak gibi olur. Kimsin? diye kekele-
meye balar. Bakas olduunu hi tahmin etmemitir. smet der. Kz ban sal-
lar. Cemile der. Kz ban sallar. Ksmet der. Kz yine ban sallar. Seyfi Efe
bu sefer can havliyle, Drdane diye barr. Velhasl Seyfi Efe Drdaneden onun
kim olduunu renir. zgeyi kyde Halilin gelini olarak dolatrp tantmaya ba-
lar.

141
 Ne itir be Zaza Day, seni sevmeyen lsn. Diziye renk veren, can katan ite
bu Seyfi Efedir, dier bir dizide ad Zaza Day. Gerek ad Ali Srmeli. Douludur,
Zazalardandr.

Drdane durumu Ferayeye haber vermeye gider. zgenin yakalandn -

renen Feraye, Halil Efeyi kyden uzaklatrmak iin numaralara balar. Murat ve
Gven, Bakkal Hasan zgeyi kahveden camideki tuvalete gtrrken onu takip
edip ky meydanndan karrlar. Ancak Halil Efe durumu renir. zge ona G-
venle evlenmek istediini syler. Olay Antik kent Efes tiyatrosunun tam orta yerin-
de geer.

Halil Efe ky halk ile birlikte gelip baskn yapmtr. zge: Beni sevseydin yle
ke bucak karacana beni baban ile tantrrdn der. Gven: Peki, tantr-
mayacam nereden kardn? Tantracam.

Tantr, neyi bekliyorsun? Niye kayorum? Anlamyorum ki, birbirini sevmek

su mu?

Halil Efenin Lan! diye sesi gelir.

Gven: Ben lmek istiyorum der.

Halil Efe:

Bitti mi lan tiyatoranz?

zge Gvene, Korkak diye barr.

zge Halil Efenin yanna gelir, onunla tanr. Hani, zeytinya hep su yzne
kar derler ya. Seyfi Efe, Ben byle tiyatora hayatmda hi grmedim. Tam ko-
medi der. Halil Efe, olu Gveni zgenin kendisinden istemesiyle onlarn evlen-
melerini kabul eder. Siz kararnz oktan vermisiniz der. Murat ve Gven ok
arrlar. Bu srada Muratn sevgilisi Seda da kye gelir. Bu Cemile iin hi bek-
lenmedik bir durumdur. Seda yalnz deildir. Murat ve Gvenin mzik grubundaki
arkadalar ile birlikte karavan ile gelmiler, gl kenarna kamp kurmulardr.

Grdnz gibi ehir hayat birer birer ky yerine tanyor. Bu hi kimsenin

kaytsz kalamayaca, eninde sonunda kabul edecei sosyo-ekonomik bir gerek,
olgu.

142
 Halil Efe Seyfi Efenin hnzrl sonucu bceklenen tarlalar iin ziraat mhendisi
arayna girer. Murat ve Gven babalarna hastal tespitte yardm etmek isterler.
Halil Efe onlarn bu yardm teklifini kabul etmez Ancak Murat ve Gven kafa ka-
faya verip tarlalar iin gerekli ziraat mhendislerini bulacaktr.

Ksmet gl kenarna gelen gruptan Alp ile tesadfen tanr. Ona annda tutulur.
Cemile ve smet durumu fark edip, onu Alpn yanndan uzaklatrrlar. Ancak anne-
leri Drdane Cemile ve smet ile gl kenarna gelen grubu konuurlarken Ksmet
elinde bir sepetle belirir. Drdane: Ne yle, tumtuk tumtuk? der. Ksmet, Onlara
gtreceim malzemeleri hazrladm der, masaya yaknlar. Drdane sepetten
bir hyar alp, Bu ne byle. Gitmeyeceksin, evinde otur der. Ksmet: Ya, ben
bydm der. Bydm ben artk diyorum, bydm, bydm der. Drdane:
Senin yalnz dillerin byd. Baka yerin bymedi der. Ksmet, Benim de kal-
bim var. Duygularm, hislerim var. Ben de ak olacam, ya der.

Halil Efenin tarlasna bcek atan Seyfi Efenin hi hesap etmedii bir ey vardr.
Kendi tarlas Halil Efenin tarlasnn yanndadr. Tabi ki, onun tarlasn da bcek
basmtr.

Seyfi Efe dolandrc olduklarn bilmeyen muhtar vastas ile tant hanme-
fendi tipli bir kadnn tezgahna gelir. Ortaklk teklifi ald iin, ona deme yapmak
iin Drdaneden gelinlik altnlar ister. Drdane kllanr. Ferayeye danr. Ondan
ald aklla altnlar tarlada tarihi snr tann altna gider, kor. Ancak Jandarmaya
da altnlarnn alndn syler sylemez kyde bir hrsz panii balar.

Gven babas ile konumu, imdilik evlilik iinden vazgemitir. zge de zaten
kyde sklmaya balamtr. Glsm de onu doldurua getirir. zge ky hayatn-
dan ve evlilikten baya rker bir duruma gelmitir. Bu kzdan bir an nce kurtulmak
isteyen Halil Efe, onu stanbula gitmeye raz eder. Ancak Gven sevgilisinden by-
le abuk ayrlmaya hi niyetli deildir. Bu nedenle onu stanbula giderken yolda
inmesini salayp gl kenarndaki kamp yerine getirecek, zge orada, mzisyen
arkadalarnn yannda kalmaya balayacaktr. Plan byledir. Ancak kamp yerine
Cemile ile gelen Ksmet, karavann iini gezerken bu tatn anahtarn alp saklar.
Amac, zge stanbula giderken yolda indiinde, arkadalarnn onu karavan ile
alp gl yerine getirmelerinin nne gemektir. Ancak obsten inen zge Murat ve
Gvenin vastas ile gl kenarna gelir.

143
 Murat ve Gven gl kysnda kamp yapan erkek arkadalarn eve, yemee da-
vet edip Halil Efeye onlarn ziraat mhendisi olduu sylerler. Oysa, hi alakas
yoktur. Halil Efe durumu akmaz. Cem ve Ersoyu ziraat mhendisi olarak ie alr.
Bceklerle sava artk Gven ve Murata kalmtr. nk ziraattan anlayan yalnz
ikisidir. Babalarnn gzne girmek iin tarladaki hastal yok etmek uruna gece
gndz almaya balarlar. Ancak Seyfi Efenin kz smet yan tarlada, elinde ifte
namlulu av tfeiyle nbette, her an gzleri ikisinin zerindedir.

Sahte mhendisler tarladan bcek dalam bitkilerden numuneler almlardr.

Ancak ellerinde mikroskop yoktur. Hastaln tespiti iin buna ok ihtiya vardr.
Yoksa, olmaz. Nasl temin edeceiz diye dnrlerken, Murat ve Gvenin aklna
ky ilkokulundaki mikroskop gelir. Okula varp ieri gizlice girerler. Kmrln ka-
psn krp girmilerdir. Neyse ki, mikroskopu alrlar. Ancak sz konusu olay kye
hrsz dadand ayiasnn pekitirir.

Bu arada Bakkal Hasan da gl kenarndaki grubun yanna varm, hatta Dideme

tutulmutur. Karavan onun pikab ile baka yere ektirirler. Ksmet karavann a-
nahtarn izinsiz aldna ok piman olmutur. Cemileye yarn gtrp anahtar
teslim edeceini syler. Ancak vardnda karavan yerinde yoktur. Gl kysnda
Alp vardr. Anahtar ona verir. Alp anahtar bulduu mjdesini varp arkadalarna
haber verir.

Mikroskop olunca bitki hastalnn tespit edilmesi zor olmaz. Bu evrim geirmi
bir bcek trdr. Yaylmaya balaynca kant da yapmaktadr. Hastalk budur.
Mjdeyi Halil Efeye verirler. Bu nedenle Murat ve Gvenin Halil Efeden izin alma-
lar kolay olur. Sahte mhendisleri gezdirme bahanesiyle ehre ineceklerdir. Uzun
zamandr hasret kaldklar sahneye geri dnmeye ramak kalmtr. Ancak Marma-
riste sahne alrlar almasna ama, ark sylerlerken kapnn nnde yeenlerinin
seslerini tanyan Recep ieri girdiinde ikisini ve mhendisleri sahnede grr. Az
bir kar ak kalr. Velhasl sonunda yakay ele vermilerdir. Ama, hi tahmin etme-
dikleri bir ey de meydana gelmi, barn sahibi stanbulda kavga yaptklar adam,
Tufan Yersiz kmtr.

Murat ve Gven Recepe bask yaparak gerei Halil Efeden gizlemesini syler-
ler. Recep, mhendislerin sahte olduunu, bu ii de bilmediklerini, ancak Murat ve
Gvenin talimatlar ile hareket ettiklerini de renir.

144
 lalama yapmadan nce tarlaya keif iin geldiklerinde Gven ve smet ibirlii
yapar. Babas Seyfi Efe raz olmasa da smet kendi tarlalarn da kurtarma peinde-
dir. Bu ilk admdr. Ancak tarlada smeti ylan sokar. Gven smetin hayatn kurta-
rr. Cemile de Muratla yaknlar. zge ve Seda bu tehlikeyi fark ederler. Altnlar
kaybeden Seyfi Efe, arap fabrikasna ortak olabilmek iin muhtarn akln elecek-
tir. Olay Seyfi Efenin fabrikaya ortak olmak iin ondan bor istemesiyle balar.
Muhtar: Olmaz. Ben fabrikaya ortak olasn diye sana bor para vermem der.
Seyfi Efe: Peki, seni de ortak edersek, buna ne dersin? der. Muhtar nazlanr
ama, kabul eder.

Seyfi Efe, Halil Efenin ziraat mhendislerini kendi tarafna ekmek iin de gayret
sarf etmeye balar. Hatta Cem ve Ersoyu tehdit eder. sterseniz o zirai ilac size
iireyim der. Tavr ve hareketinden ciddi gibidir. Sahte mhendisler korkmaya
balarlar. Halil Efe kye gelen iktidar partisi heyetiyle kyn sorunlarn konumak
ister. Ancak kylnn sorunlar bu parti heyetinin hi umurunda deildir. Onlarn
tek derdi kendi siyasi propagandalarn yapmak, partilerine taraftar toplamaktr. He-
yetin karsna geen Halil Efe Atatrkn yllar nce sylemi olduu sz tekrarla-
yp, Kyl milletin Efendisidir! der.

Saftirik Hasan, Didemi ayarlamak iin yine karavann yanna gelmi, souk
merubat ve kzn houna gidecek yenir eyler de getirmitir. Didem de Hasana
hediye olarak boncuktan yapt kol bileziinden verir. Kendim yaptm, bo kald-
m iin vakit geirmek iin yapyorum der. Hasan: Sen bunlardan yap, bana ver,
ben Mulaya gittiimde satarm der. Glde ykanan zge ve Seda gelip gne-
lenmeye balamlardr. Hasan dvme de yaptrmak istediini syler. Didem Hasa-
na, Gsn a, bir bakaym dvmeyi yapacam yere der. Hasan aar. O anda
Alp gelir, bu halde yakalar. Ortalk karmak zeredir. Kzlar araya girerler. Hasan
uzaklar.

Murat ve Gven misafirhaneye gelirler. Cem ve Ersoy uyanr. Ama, tarlaya git-
mek istemezler. Cem: Ben canm plkte bulmadm der. Dnk ylan sokma-
sn bahane olarak ileri srmektedirler.

Drdane Cemile ve Ksmet ile birlikte ahrda ineklerden bolca st saar. Kzlar
tarlaya, ablalar smetin yanna gnderir. Feraye ve Glsm gelir. Bunlar Drda-
neye kvette st banyosu yaptrmaya balarlar. Aksilik bu ya, Seyfi Efe dardan

145
 kanarak ieri girer. Drdaneyi ykanrken grr. Feraye ve Glsm de grnce
tuhaflar. Feraye ve Glsm knca eline bir sopa alr. Drdane tir tir titremeye ba-
lar. Bak Seyfi Efe Efe, st ile banyo yaptm, btn kantlarm bir anda geti der.
Krn istedii bir gz, Allah vermi iki gz. Seyfi Efe: Sahi mi diyon? der. Feraye:
Vallahi diyom bak, sahi der. Seyfi Efe sopay banyodan kan Drdaneye verir.
Soyunmaya balar.

Heyet kye gelip kahvede konuma yaparken bar etesi de arabalar ile kye
gelmitir. Cem ve Ersoyu grrler. etenin ba Tufan: Bunlar bizim dombili ve
kvrck deil mi, takip edelim der.

Murat ve Gven, tarlay ilalamaya balamlardr. Cem ve Ersoyu takip eden

ete onlarn peinden kamp yerine gelirler. Ersoy durumu az buuk anlatp, Ky-
den tehditler balad der. Didem: Ne tehdidiymi bu der demez, etenin ba
kendini gsterip, Tufan tehdidi, kabusunuz der. ete, hepsini etkisiz hale getirir.
Alpa telefon eden Ksmet, onunla konumak isteyince telefona kan ete ba
Tufan, Kapalyz hanmefendi der.

Ksmet, smetin kendisine mukayyet olmas iin verdii ata binip gl kysna
gelir, durumu grr. ete hepsini balamtr. Ksmet: Aboo diye mrldanr. He-
men ata binip tarlada ilalamaya devam eden Murat ve Gvenin yanna gelir. Arka-
dalarnn gl kysnda rehin alndklarn her ikisine haber verir. Oraya varrlar.
Murat ve Gven bir plan kurar. Ancak bu plan tatbik ederlerken yakalanrlar. Ks-
met telefon ap durumu ablas smete bildirir. Zaten tarladan araba ile gelirlerken
bo braktklar smetin at da kendiliinden kye gelmitir. Atna atlayan smet, gl
kenarna gelir. Ksmet ile birlikte, Tufan etesinin iini grr. smet arabalarna binip
kaan bu etenin peinden bir kez daha ate eder.

Kendilerini kimin kurtardn anlayan Gven, Cem ve Ersoya kr. Bir y-

lann korkusuna gelip arkadalarnz sattnz. Ama, kyl dediiniz kzlar bizi nasl
kurtard? O kadar bile olamadnz der. Yrmeye balar. zge: Gven nereye?
diye seslenir. Gven: Topraktan geldik topraa gidiyoruz der. Bir eyi bu kadar
iyi ve doru szlerle anlatmak var m bu dnyada? Varsa, syleyin. Bir baka misal
verin. yle abidik gubudik diziler izleyeceinize, hayat nedir, ite bunu grn. O
hayat anlayn. Toprak ne demektir? Bir zahmet dnp bunu da iyi anlayn. Murat
da Gvenin peinden gider.

146
 Cem ve Ersoy yaptklarndan piman olmulardr. kisi durumu yeniden grp
tarlaya, ilalama yerine doru yola koyulurlar. Ancak Murat ve Gven kye gelmi-
lerdir. in tuhaf, Cemile yolda arabaya binmi, Halil Efe traktr ile nlerine knca
durmulardr. Cemile saklanr. Halil Efe, traktr ikisine verip arabay alr. ehre
yola kar. Cemile arabada kalr. Ancak bagaj ksmna gemi, rtnn altna sak-
lanmtr.

ehre inen kamp yerindeki kz, Sabrinin maazasna damlarlar. Sabri onlar
buyur eder, souk iecek bir eyler syler. Bu srada Halil Efe maaza nne araba
ile gelir. Sabri kzlar Halil Efe grmesin diye kabine saklar. Sabri Halil Efe maa-
zaya girince Ksmet arabadan iner. Ama, telefonunu bagajda unutmutur. Maaza-
ya iman bir kadn gelir. Giyeceklere bakar, styen gibi eyler alr. Bunlarn bede-
ninde prova bakmak iin kabine girmek ister. Sabri hemen varp amura yatar. Ya-
ni, kadna, imansn, bunlar size yakmaz diyerek onu rencide edici szler
sylemeye balar ki, kadn almak istemekten vazgesin de kabine girmesin. Kadn
elindekileri frlatp atar. Maazadan kp gider. Neyse, Halil Efe de arabasna binip
gider.

Sabri kabinden kan kzlara, Siz artk benim korumam altndasnz, arlinin
melekleri der.

Cemile ehirde tek bana kalmtr. Telefonu da yoktur ki, ap kye haber ver-
sin. smet ve Ksmet tarlaya gelirler. Onlar geldiinde Murat ve Gven ilalama iini
tamamlamlardr. Gven, smete Cemilenin, babasnn arabas ile ehre gittiini
haber verir. Cem ve Ersoy tarlaya gelir. Arkadalar barrlar. Halil ve Seyfi Efelerin
tarlasndan sonra ilalanma sras dier tarlalara gelmitir. almaya balarlar. s-
meti tarlada sokan ylann bir benzeri grnr. Cem ve Ersoy barr. Ylan snr
tann altna girmitir. Gven elindeki apa ile ylan ldrmek iin snr tann
kenarndaki topra eerken Drdanenin getirip bir torba iinde saklad altnlar
bulurlar.

Halil Efe eve gelir. Drdane iki kz ile burada Cemileyi konumaktadrlar. Ara-
baya bakarlar. Cemilenin telefonunu bagaj yerinde grnr. smet tarlaya gelip
Gven ve Murata haber verir. Traktre binip ehre doru yola karlar. Cemile ya-
yan yapldak kye doru yola dmtr. Neyse ki, ehre inen kzlar karavanlar
ile kye dnerlerken Cemileyi grrler.

147
 Kyde Halil Efe, Glsm ve Sabrinin olu Ozann snnet dn hazrlklarn
tamamlatmaktadr. Ancak annesi ngiliz olan Ersoy da snnetsizdir. Babas 12 ya-
nda vefat edince kadn onu snnet ettirmemi. Ersoy 16 yanda Trkiyeye gel-
mi. Bunu Murat ve Gven renir. Snnet edilecek olan Ozan, Gvenin saman
yn altna saklad kn iindeki altnlar ahrda bulur. Ancak, onu alp saman
ynn baka bir tarafna saklar.

Meydanda masalar kurulmu, sandalyeler yerletirilmi, davul zurna getirilmitir.

Hasan da snnet at ile gelir. Ancak snnet olaca Ozandan gizlenmektedir. Bir
oldu bittiye getirip onu snnet ettirmek dncesindedirler. Ancak devreye muhtar
ile snnet yerine gelen Seyfi Efe girer. Jandarma komutan da geldiinde, durum-
dan istifade ederek Ozan yanna arr, ona snnet edileceini, pipisinin kkn-
den kesileceini syler. Bunu duyan Ozan kaarak oradan uzaklar. Onu gren
Halil Efeye, Kayor, varp yakalayn der. Ancak Ozan bir anda kayplara karr.

Gl kenarnda kz bir aradadrlar. Seda, Murattan yaknmakta, Cemilenin

onu avcunun iine almaya altn sylemektedir. Birden akllarna kyl kz k-
yafetine girip snnet dnne katlmak, bylece dikkat ekmemek fikri gelir. Dier
iki kz arkadalar bu teklifine baylr ama, kyafetleri nereden temin edeceklerdir.
O anda pikab ile Hasan gl kysna gelir. Durumu ona aarlar. O da yakn bir
kyde pazar kurulacan, pikap ile gidip oradan giysileri temin edebileceklerini
syler. Ozan pikabn yk konan yerinde, muambann altna saklanmtr. Pikabn
pazara gtrleceini duyunca sessizce aa iner, karavann arkasna geer.

Didem Hasan ile birlikte pazara gitmilerdir. Bu srada Cem ile Ersoy karavann
oraya gelirler. zge ve Seda masada oturmaktadrlar. Ozan karavann altndadr.
Ersoy onu fark eder. Yakalarlar ama, Ozan onlar bir punda getirip yine kaar. Te-
lefonda Ozann bulunduunu arkadalarndan renen Murat ve Gven traktrle
olay yerine gelirler. Ancak Ozan yoktur.

zge ve Seda, Murat ve Gvene, Ne olacak bu i? Biz sizi stanbula gtrmek

iin geldik, siz ise kalc olmaya baladnz derler. Murat ve Gven; Bizim tek
amacmz var, o da babamzn gzne girmek. Baka trl stanbula gidemeyiz
der. Tartmaya balarlar.

Ackan Ozan hi tahmin edilmeyecek bir biimde ele geer. Onu Seyfi Efenin
ahrnda Cemile ve smet uyurken bulurlar. Cemile yerdeki ayran iesine bakar,

148
Babam uyutmak iin hazrladmz ilal ayran imi, tepsideki brekten de ye-
mi der. Durumu Murat ile Gvene haber verirler. Cemile ve smetten telefon
geldiini anlayan kzlar, sevgililerinin gitmesine engel olmak isterler ama, baara-
mazlar. Ortada sap gibi kalmlardr.

Ozann ilal ayrandan iip uyumas bir bakma iyi olmutur. Onun pipisinin ucu-
nu uyanmadan bu haliyle kestireceklerdir. Seyfi Efeye ilal kahve iirip onu uyutan
Drdane kzlarn snnet enliine katlmak iin meydana yerine gnderir. Kendisi
de traktre binip altnlar koyduu yere, tarlann snr tann olduu yere gider.
Torbann iinden bir iki kk altn alp snnet edilen Ozana takacaktr. Ancak snr
tann yana devrildiini grr. Elindeki apa ile tan altn kazmaya balar. Altn-
lar tabi ki bulamaz. Amann bu bama gelenler nedir? Altnlar yok ya. Almlar
deyip kanad yolunmu ku gibi rpnmaya balar,

Karanlk basmaya balarken snnet dn leni balar. Pazardan alnan ky

kz kyafetlerine brnen zge, Seda ve Didem de ky meydanna gelip dne
katlmlardr. Cem ve Ersoy yatakta yatan Ozana para takarlar. Alp dn yerinde
Ksmeti arar, ona geldiini syler. Ksmet: imdi sen beni takip et, bulualm
der. Alpn telefon ap Ksmetle konutuunu gren Didem Alpn peine taklr.
Oyunlar balamtr. Glsm ve Cemile oynamaya balarlar. Murat da oynayanlara
eliyle tempo tutmaktadr. Seda onun bu tempo halini grr. zgeye, Gz nasl
de Cemile zerinde der. O srada Drdane gelir, altnlarn alndn Ferayeye
haber verir.

Ksmet ile buluan Alp, Didemin kendilerini bir duvar kesinden izlediini g-
rr. Kendi kendine, Yandm olum sen, skandal der ve yere ker. Ksmet duru-
mu anlamamtr. Ne oldu? der.

Seyfi Efe Cem ve Ersoya telefon ap, Yarna kadar dnn. Siz benim ziraat-
larm olacaksnz. Yoksa, banza ne geleceini biliyorsunuz der. Bunlar Murat
ve Gveni arp durumu ona aklarlar. Gven: Korkmayn, o size bir ey yapa-
maz der. Ersoy: Nasl konutuunu grsen byle demezdin ama der. Murat:
Ne yapacaz beyler, ne yapacaz o zaman der. Gven: Benim aklma bir ey
geliyor ama der.

Seyfi Efe muhtar alm, ehre giderek ona bankaya yirmi bin lira yatrtmtr.
Ama, hesap fabrikaya ait deil ahsi hesaptr. Muhtar bundan kllanr. Sen bunlar

149
 ara, hesab bankaya yatrdk de. Biz de varp fabrikadaki makammza kurulalm
der. Seyfi Efe, Selini arar, durumu ona bildirir. Selin: Fabrikada bulumayalm da,
Pnarbanda bulualm. Zaten ben kye yaknm der. Muhtar yine kllanr: Fab-
rikada deil de neden Pnarbanda buluuyoruz? Yoksa, taklaya m geldik Sey-
fi? der. Seyfi Efe; Merak etme, bir ey olmamtr deyince muhtar, Yirmi bin
kaymeyi ben saydm der.

Murat ve Gven Cem ve Ersoyu alp Halil Efenin yanna gelirler. Tehdit olay
ona anlatlr. Halil Efe: Vay Seyfi vay, ona bir nce haddini bildirelim. Bunun za-
man geldi. Hatta geiyor bile der. Gven: Aklmda bir plan var der. Halil Efe:
Syle der. Gven anlatr. Plan Halil Efenin houna gider. Bunu aynen tatbik
edin der

smetten telefon gelir. Gvene, Tarlaya bir gel demitir. Gven Cem ile Erso-
ya Seyfi Efeyi telefonla arayp onunla buluup konumalarn syler. Bu plann bir
parasdr. Murata da, Sen kzlarn yanna git. Bir bak, ne yapyorlar? Onlar ok
ihmal ettik der.

Seyfi Efe ve muhtar Pnarbana varp Selin ile bulumulardr. O arada Seyfi
Efeye Cemden telefon gelir. Seyfi Efe ona, Ben Pnarbandaym, oraya gel
der. Cem gelince, onu karlar, ayr bir masaya otururlar. Kabul ettiniz mi teklifi-
mi? der. Cem: Tamam, kabul ettik der.

Seyfi Efe muhtar ile birlikte kendini fabrikann sahibi olarak tantan Selini alp
ky kahvesine gelirler. Seyfi Efe, bir kutu iindeki arap ielerinden birini karr,
masa stne kor. Kahvedekilere birer bardak ikram eder. Jandarma komutan da
oradadr. Artk ben fabrikatrm. arap fabrikas ortaklarndan biriyim der ve
Selin hanmefendiyi kyllerle tantrr. Siz artk rnlerinizi Mulaya gtrmeye-
ceksiniz, bizim fabrikaya vereceksiniz der. Halil Efeye laf sokar. Tam o anda,
sahte ziraat mhendisleri oraya gelir. Seyfi ikisini yanna oturtur. Grdn m Halil
Efe, senin mhendislerin artk benim mhendislerim der.

Annesi Glsmn Receple birlikte bir kadn ile ilikisinden kukulandklar ba-
bas Sabrinin arabasnn peinde ehre gitmelerini frsat gren Ozan, Tam zama-
n, kimse de yok deyip ahra girer ve samanlarn altna saklad altnlar alr, mini-
bse binmek iin meydana gelir. Jandarma komutan onu snnet elbisesiyle grr.
Kukulanr. Yanna varr. Ne iin var Ozan senin burada der. Ozan elinde iinde

150
altnlar olan kn gsterir. ehre inip kuyumcuda bu altnlar bozduracam der.
Komutan: Sana taklan altnlar m? der. Ozan: Hayr. Onlar deil. Bunlar benim
nceki altnlarm der. Komutan: Bakaym der. Bezi ap baktnda bilezikleri
ve dier altnlar grr. Bu alnan altnlara benzemektedir. ocuu karakola gt-
rrler

Tarlaya varan Gven, smetin gsterdii eylere bakar. Evet, ila etkisini gster-
mek zeredir. kinci bir ilalama daha yaptklarnda hastaln kk kaznm o-
lacaktr. Gven ile smet arasnda yaknlk gittike sevgiye dnr bir haldedir.
Gven ve smet kye gelip Cemile ile Murat ile sokakta buluurlar. Halil Efe onlar
orada bu halde grr, ama kendini gstermez. Grdklerinden memnun olmu gibi
bir hali vardr. ocuklar anneleriyle eve geldiklerinde Ferayeye, Ben ocuklarla
iki kelam edeceim, sen iine bak der.

Gven ve Murat, sedirde oturan babalarnn karsnda, sandalyede yerlerini a-

lrlar. Halil Efe, ilkin tarlalarn durumunu sorar. Murat: Bir hafta iinde ikinci ilala-
ma yaparsak hastalk kalmayacak gibi der. Gven: O Seyfi var ya, o Seyfi. Bizim
tarlalarn dzeldiini grnce ok bozulacak, ya! der. Halil Efe: ok iyi. Allah
smetten raz olsun. O olmasayd Seyfinin tarlalar da ilalanmayacakt der. Sz-
lerine devam eder: Arslanlarm, ben size okula balarken iki atasz retmitim.
Neydi bunlar? Syleyin.

Murat: Olmayacak duaya amin demeyin.

Gven: Cami duvarna ienmez.

Halil Efe: Bakn aslanlarm, olmayacak duaya amin demeyin, cami duvarna da
iemeyin.

Murat: Ne oldu ki baba imdi?

Halil Efe: Bilmem. Bir dnn bakalm.

Bir sre getikten sonra Halil Efe: Dndnz m?

Murat: Dndm ama, ne demek istediini anlayamadm der

Gven: Ben de der.

151
 Halil Efe: Siz bu gidile ok dneceksiniz daha. Ne demiler? Dn d-
noktur iin.

Halil Efenin bata grd rya bylelikle aa kar ve gerekleir. dl treni

imdiye kadar yer yer zet olarak da verdiimiz bu dizidir. Diploma hibir ey bil-
mezlerken bir deneyim ve aratrma sonunda elde ettikleri baar, yani rn has-
taln tespit edip yok etmeleridir. Seyfi Efenin meydana kp, O diplomalar sah-
te demesi de Bunun yorumunu siz bulun gaari. Ben Baba Oca dizini 11nci
Blme kadar bouna anlatmadm ya O kadar ip ucu var. Son karakol olay var.
Seyfi Efenin ve muhtarn sahte szlemelerle ortalk yaplp dolandrlmas var.
Bunu kitaba yanstmadm ama 11nci blmde boa grei de var. Zaten Halil E-
fenin Olmayacak duaya amin demeyin sz, oullarnn eski sevgilileridir. Cami
duvarna iemeyin ise, kendi denginizden ve sizi karlk beklemeden ve gerek-
ten sevenlerinizden vazgemeyin demektir. Tabi baka anlamlara da gelebilir. R-
yada mikrofonu eline alp gnn nemini takdim iin muhtar aran Recep ayn
yolun madurlarndan biridir. O Seyfi Efenin kardei Deli Yusufun kz Hateyle
bir gnl meselesi yaam, ama Avukat Hate stanbuldan baka biriyle zorla
evlendirilmi, 10 yl sonra da ayrlmtr. lm melei bu Hatemdir. Cismi baka
yerde olsa da ruh olarak her zaman Bozyk zerindedir. Buray brakp hi gitmez.
Zaman zaman Recepin iine doar. Onun azndan ezgi halinde dklr. Hatta
bu trknn szlerinin bir ksmn bir buuk yl kadar nce Cumhurbakan Erdo-
an bile krsde okuyacak, Yanl demedim deil mi? Doru mu? Doru diye-
cektir. Doru sze ne denir? Tabi ki, doru.

Hatem, kime niyet kime Ksmette, bir dn gnnde, nikah akabinde yine
grnr. Kylnn zerinde felaket o gn Hatemin yeniden grnmesiyle birlikte
ker. nk Hatemin sevgisi Recepin gnlnde kor bir alevdir. uuraltnn bile
her zerresine ilemitir. Kavuurlar kavumasna ama, bir az getir. Hatemin ba-
bas Deli Yusuf kylnn ve Halil Efe ailesinin zerine bir bela gibidtir. Ancak bu
Recep ve Hetem iin hi de yle deil, evlenirler.

Ben bu diziyi durup dururken neden romana dahil ettim? Aklaym: Gven ve
Murat Yamur Atsz ve Bura Atsz. Halil Efe Hseyin Nihal Atsz. Kyl Trk mille-
ti. Seyfi Efe ve Muhtar Tahir Efendi 1923 ylndan balayp gnmze gelen siya-
siler.

152
 ***

Hep Orhan Pamuk reklam yapacak deil ya, az buuk biz de yapalm. Hem ben
onun gibi reklam kitabmn giriinde deil son ksmnda verdim. Daha dorusu,
Atsz ve Reit Galipe dair kyclk bahsinde ve kycleri rgtlemelerinden sz
ettikten sonra verdim. Zaten Yaar Kemal dururken Nobel edebiyat dlne maz-
har grlen bu yazarn satn alp da okumak istediim romann daha birinci sayfa
biter bitmez ikinci sayfaya gemeden yrtarak pe atmtm. Verdiim paraya ya-
zk. Halen buna hayflanrm. Oysa, ben paraya ok nem veren biri deilim. Ama,
gz gre gre de enayi yerine konulmay kendime yediremem. Peki, Trklerin Er-
menileri katletmesini deme olarak kamuoyuna basn yolu ile duyurmasa idi, ona
bu dl verirler miydi? Say olarak bir milyon demilerdi. Orhan Pamuk bir buuk
milyon dedi. Yaar Kemal sz konusu teklifi kabul etmemi, Ben Trklerin bir mil-
yon Ermeniyi katlettiklerine syleyemem, buna karakter yapm elvermez demiti.
Oysa, yaplan katliam deil, tehcirdi. Anadoluda bulunan 800.000 Ermeni Suriye-
ye tehcir edilmiti. Bunlarn ancak otuz bini yolda ya souktan, ya hastalktan, ya
gruptan ayrlarak firar etmek isterken. ya ekya basknlarnda yahut eceliyle l-
mt. Ama, 770 bin Ermeninin tamam Suriyeye sa selamet varmt. Bu 770
bin Ermeninin de 631 bin kadar gemilerle ya Avrupa, ya Amerika lkelerine nak-
ledildiler. Oralarda bulunan Ermeniler gkten zembille inmemilerdi ya. Ayrca 200
bin Ermeni de tehcir srasnda Ermenistana kap yerleti.

***

Kooperatif kuruluu tamamland. Kemal Bey bakan seilmiti. Bir mekan tespit
ettiler. Fesbukta ve nternet sitesinde konuyu gndeme getirdiler. ki ay iinde 26
kii beer bin lira vererek kooperatife ye oldu. Be yz bin lira paralar vard. An-
cak bu mebla arazi almak iin yeterli deildi. Kooperatif ynetiminin grevlen-
dirdii ve balarnda Kemal Beyin bulunduu grup Antalya civarnda uygun fiyata
bir arazi arama almasnda bulundular. Yz kiilik her birine ayr ayr ev iin en
az 10 dnm arazi gerekirdi. nternet ilanlarna baktlar. Serik Tongulu kynde 9
dnme yakn bir erik bahesi 380 bin liraya satlyordu. Varp baktlar. Yer uygun-
du. Gzel bir yerdi. Bir bankaya varp toplu yap konut kredisi ekmek iin gereken

153
 artlar nedir, onu rendiler. En az iki yz konut ina etmek gerekmi. Banka ko-
nutlarn ne tip yaplacan da sordu. Herhalde prefabrik evler dediler. Be mil-
yon civarnda kredi verilebilecei dile getirildi. deme sresi on yl iinde gerek-
letirilecekti. Ancak konut miktarn iki yze tamamlamalar gerekti.

Tongulu kyne vardlar. 26 dnmlk bir tarla 750 bin liradan sata karl-
mt. Bu tarla zerine iki yzden fazla konut kurulabilirdi. Ancak ellerinde 500 bin
liralar vard. Telefondan Mnevver Hanmefendi, Siz fazla dnmeyin. Ben 250
bin lira daha koyarm dedi. Tarlay satn almaya karar verdiler. Teyze paray ban-
kaya havale etmiti. Tapuya vardlar, kooperatif adna ilerler tamamland. Be mil-
yon lira da toplu konut kredisi ekecektiler. Ancak bunun iin alt yaps gibi ilem-
lere gerek vard. TOKden de olur yazs getirmeleri gerekti. Ankarada merkezi
bulunan TOKye vardlar. Neyse ki, mdrlerden biri Kemal Beyin tandyd. Du-
rumu ona atlar. Mdr: Benim bu ite tam yetkim yok. Mesele bir az zorluk ieri-
yor ama, ilgili birimle greyim, halletmeye alrm. Bildiim TOK destekli banka
kredileri var. Bir iki gn sonra ben size durumu bildiririm dedi.

Haber geldi: Tamam, i olacak gibi. Yarn gelin sizin iinizi tamamlaym. Bir
prefabrik yapm irketi her ynyle salam ve shhi olarak belirlenen yerde kurula-
cak ev bana 20 bin lira istemi, 200 ev iin toplam fiyat 4 milyon demiti.

TOKnin giriimleriyle elektrik, su, kanalizasyon, Telekomdan telefon ve inter-

net balantlar tesisat iki ay iinde sk bir alma ile yerleim birimine kadar ge-
tirilmiti. Prefabrik evler de iki ay iinde getirilip yerlerine yerletirildi. irkete 4 mil-
yon lira dendi. 40 konut iin daha anlatlar. Bunlar da iki ay iinde yerlerine kona-
cakt.

Kooperatife ye olan yz kii tamamlanan evler iin 40 ay sresince her ay 500

lira taksit demeyi kabul etti. Bu 2 milyon demekti. ye saysn, kalan 140 konutu
Trklere taksitle satna karar verdiler. Bunlarn paras da 40 ay sresince de-
necek, her ay bankaya 500 lira yatrlacakt. ki ay iinde bu da gerekleti. Pre-
fabrik irkete kalan 800 bin liray verdiler.

KMENe yerlemeye baladlar. lkin 40 aile geldi. Bir ay iinde 60 aile daha
gelip yerleti. nc ay dier evlerin de sahipleri gelmitiler.

154
 Bahelere meyve aalar dikilmi, kk seralklar yaplm, yre cennet haline
gelmeye balamt. Bu arada hayvanclk yapmak isteyen aileler de aa kt.
Yz aile buraya daimi olarak kalmaya karar vermiti. 140 kadar ev ancak yaz tatille-
rinde aylna gelecektiler. Ancak bu yerleim yerinin kydekinden baka camisi
yoktur. Bu tabi ki ilk bata dikkat ekmez. Ancak ikinci yl dikkat ekmeye balar.
Kyn muhtar ve ihtiyar heyeti gelir. Caminiz yahut mescit gibi bir ibadet yeriniz
bile yok derler. Kemal Bey: Biz bu teklifi halk oylamasna sunalm der. Muhtar
kurnazdr. Ky halk da oylaya katlsn der. Kemal Bey: Burada siz deil biz
oturuyoruz. Siz kyde oturmaktasnz. Ky idaresine balyz ama, arada mesafe
var. Kald ki, sizin caminiz var. Konu bizi ilgilendirir der. Oylamada cami yahut
mescit teklifi kabul edilmez.

Yerleim yerine yakn olarak bakkal dkkan, frn, manav, kasap, berber, tekel
rnlerinin sat iin bir bfe, ay oca gibi i yerleri alm, bunlar KMENe
giriine yakn yuvarlak bir meydana sralanmlardr. kinci yl hayvan besleyenlerin
saysnda art olur. Hatta baz Trk aileler de gelip KMENe yerlemek iste-
mektedirler. Bunun iin ikinci bir kooperatif kurulur. Mracaatlar balar. 200 kii
kayt yaptrr. nc yl balarnda yaknlarda bir byk tarla bulunur. nceki gibi
gerekli ilemlerden sonra 200+60 konutun da oraya yapm salanr. Mays aynda
bu 100 konut sahibi gelip evlerine yerleir. 100 konut sahibi da Hazirandan itibaren
geleceklerdir. Art deer olarak yaplan 60 konutun da satlarna balanmtr. Bu
arada kinci yerleim birimine RA ad verilmitir.

RA-KMENin nfusu bin be yz gemitir. evrede, yuvarlak meydanlkta i

yerleri almaya devam eder. Ancak market almasna oylamada kar klr, teklif
kabul edilmez. Bir market gelip al yapar ama, rabet grmez. Bir ay iinde ka-
panp gider. RA-KMENde kimse orada alveri yapmamtr. Alnn nc
haftas fiyatlarda indirim yapm ama, kydekilerden baka yine kimse gelmemitir.

lkenin dier yerlerinden srf buray grmek ve en az iki gn, yahut bir hafta
kalmak iin gelenler oktur. Bu nedenle yuvarlak meydanla bir pansiyon yeri a-
lr. Yetmez, ikinci pansiyon yeri alr. Turistler de gelmeye balamtr. nc
pansiyon yeri alr. Yatak creti pahal deildir, dier yerlere gre ok ucuzdur.
Yemekler de dier yerlere gre ucuz ve temizdir. Piirilirlerken muhakkak tereya
kullanlmaktadr. Bu yemeklere lezzet verir. Btn bunlar meydandaki i yerlerine

155
 RA-KMEN el birlii ile yaptrmaktadr. Yapmazlar ise, balarna gelecekleri bil-
mektedirler. RA-KMEN burada alverite bulunmaz. Lokanta says ikiyi geer.

Gazeteler ve TV ekranlar sz konusu yerleim yerlerinden bahsetmekte, bu

hususta habere ve rportaja bile bavurmaktadrlar. Yerlemek isteyenlerin says
artar. Hatta hkmetin bile dikkatini eker, burasn ile yapmak iin kollar svanr.
Ancak tek artlar vardr. RA-KMENde cami almas. Teklif halk oylamas ile
kabul edilmez. Zaten kyde cami var, namaz klmak isteyen oraya gidip gelir
derler. le yaplmas da bylece kapanr.

Byk bir mermer taa Atszn Kmen iiri yazlm, Yuvarlak meydanda bir
Atsz bstnn ve Bozkurt heykelinin yanna dikkat ekecek, 10 ve 20 adm uzak-
tan bile okunacak ekilde yerletirilmitir. Her gn buraya genellikle eitli yerler-
den be on kii gelip gitmekte, gelenler en az iki gn kalmaktadrlar. Ylda en az
be bin kii srf RA-KMEN iin gelip gitmektedir. Bu rakam az deildir. lkokulu
okuyanlar ky ilkokuluna gidip gelmektedirler.

Bir gn ileri bakanl karar alr, Tongulu ky bucak yaplr. ok gemeden

bucak mdr ve bir karakol Tonguluya gelip yerleir. Bucak mdr ilkin jandar-
malar ile birlikte RA-KMENde sertlik uygulamak ister, ama bu tavr halk yutmaz.
Grmezlikten gelirler. Bir ay sonra mdr de halkn suyunda gitmeye balar. Onu
karakol jandarmalar takip eder. Kaymakam bucak mdrn arp sorgulamak
ister. Ama, Efendim Tongulu ve RA-KMENde tam anlam ile demokrasi var.
Her eyi oy okluu ile karar alp uyguluyorlar. Herhangi bir kanunsuz ileri yok
cevabn alr.

KMEN halkndan biri oylamaya bir teklif getirir. Meksikada bulunan Kukulkan
Piramidine benzer bir ibadet yeri yapalm, haftada bir, o gn sabah ve akam zeri
burada toplanp toplu halde ibadet edelim. Her gn sabah ve akam zeri ibadet
etmek isteyenler olur ise, onlarn bu ibadetlerini serbest brakalm. Kam denen bir
barahip, Tenriken denen iki yardmc, bir Baks, bir de Gke Ata seelim. Pira-
midin ayr bir yerine bunlar iin oturma ve alma yerleri de yaptralm. evresinde
en az on bin kadar insan alacak, onlarn secde etmesine meydan verecek, imkan
da salayalm. Ancak ibadet doaya, yani piramidin drt tarafndan yaplacak, bu
nedenle piramit merkez olacak. Drt yandan bu piramide kar doaya tapnlacak
dedi. Onun bu teklifi halk oylamas ile kabul edildi.

156
 Konu birka gn tartmal geti. Bu tartmalarda suyu temsilen bir Kayrahan,
topra temsilen bir Yerlikan, g temsilen bir Umay, atei temsilen bir Ayzt ve
ruhu temsilen bir Baylgen heykeli yaplmasna da karar verdiler. Ancak btn bun-
lar ok masrafl bir iti. Heykellerin yaplmas ve dikilmesi de halk oylamas ile kabul
edildi. Bylelikle Trklerin ilk mabedi alacakt.

Mabedin ad RA-KMEN mabedi olacakt. Kemal Bey bu ii tand ok iyi bir

mimara aklad. naat mhendisliini de ok iyi bilen bu mimar en uygun mabet
biiminin belirledikleri gibi bu mabedin olduunu syledi, Sizi tebrik ederim dedi.
nk bu mabet drt taraftan ibadet edilmeye ok uygun bir mabetti. Her drt ya-
nnda da yukarya 91 adet k basama vard. k yerine ykseklii 26 metre.
En stteki salonun ykseklii 6 metre. Mabedin en alt genilii 55 metre. Dier
yanlar da ayn lde. Toplam: 220 metre. Mabet alttan var yerine doru 9 kat
halinde ykselmekte, her kat yaklak 2 metre 88 cm ykseklikte, gittike daralyor.
En stte 10 metre ykseklikte bir blm, salon var. 100 bin ton mermer bu ii
grr. Sanrm bu da 3703 konteyner tutar. Her konteyner 3 mermer blok alr. Bu
ise 27 ton civarnda arlk tutar. Her mermer bloku 3e blmemiz gerekecektir. Bu
da 60 cm eninde, 2 metre uzunluunda, bir buuk metre geniliinde paralar de-
mektir. nc para ksmlar basamaklarn ve stteki blmenin yapmnda kulla-
nacaz. Mermerin bir tonu bir ton petrol fiyatna eittir. Bu da yaklak 600 dolar
tutar. Yani, yapm iin 200 milyon lira gerekir. Ayrca bu i bu kadarla bitmez. Ma-
bedin i ve alt blmleri, hatta salam temel vardr. Mabedin yapmnda en az 100
ii ve 10 kadar ustaba almaldr. yi ve iini bilir ii dersen gnlk en az 200
lira cret vermek gerekecek. Bir buuk ylda biter diyelim, ii creti toplam on mil-
yon tutar. Mimar, mhendis ve ustaba cretleri ise, toplam be milyon. 10 bin ton
demir gider. Bu da 23 milyon lira eder. Betonu var. Tarihi yaplara uygun har ya-
pm var. Beton dkme en az 4-5 milyon gider. 200 milyona 43 milyon ilave et. 7
milyon hesaba dahil edilmeyen baka masraflar iin. Yine bitmedi. Cenaze defnin-
de ilem grlecek, dini grevliler ve dardan gelen misafir ve ziyaretiler iin
kalacak yerlere gerek var. Hatta mabedin ve ayinlerin ynetilmesine uygun odalar
ve salonlara da... Bunlar bir klliye eklinde olmal. Tapnaa uygun yaplmak iste-
nirse en az 50 milyon tutar. Toplam 300 milyon. Yapm ii bir buuk ylda tamamla-
nacaktr.

157
 Kukulkan, Mjgan Erginin bizzat Meksikaya giderek Kim Bu Kzlderililer-7
adl yazsnda belirttii gibi kendi gzleriyle grd ve evre halkndan buna dair
bilgiler toplad bir mabetti. Bu mabede ad verilen Kukulkan, Mayalar arasnda 52
yl kalm, sonra geldii gibi yine gkyzne ekilip gitmiti. Mjgan hanmefendi
ayn adl yazsnn 10. Ksmnda Kukulkana dair daha geni apl bilgi verir. Der
ki:

Kukulkana Aztekler Kutsal Ku der. Onu halen Quetzalcoatl adyla anarlar.

Buna Ku Tyl Ylan da derler. O Milattan nce 800 yllarnda gkten gelip Ma-
yalar arasnda bulunmu, onlara retmenlik yaparak her birini yetitirmitir. Tarih
tezleri Kukulkan Toltek kral olarak anar. Zamanla efsanelemi, lmnden son-
ra Uan ylan, hatta Tyl Ylan olarak anlmaya balanmtr. Kzlderililer de
onu tanr ve bilirler. Dahas, kutsal ruh olarak kabul ederler. Tolteklerin banda 40
yl olarak bulunduu sylenir.

Mjgan hanmefendinin verdii bu bilgilerden yola karak, Kukulkann On ki

Hayvanl Trk Takviminde, 720 yllk zaman diliminin ikinci devresi, yani Yerlikan
kuann cismani sr, ruhani, yani astrolojik boa devresinde zuhur ettiini sy-
leyebiliriz. Kzlderililere verilen Yerliler ismi buradan gelir. Dier bir kitabmzda
belirtiimiz gibi, Yerlikan kuann Boa devresi M.. 819 ylnda San devresi
ile balar, M.. 760 ylnda sona erer. Bu takvimin Baylgen kua 1281 ylnda
balam, 2000 ylnda Domuz devresi ile sona ermitir. Yine Mjgan hanmefen-
dinin vermi olduu bilgilere gre, sz konusu Kukulkan Byk Hunlarn bayran-
daki Luu denen ejderhadr. Bu ejderha in dahil Uzakdou kaynaklarnda tyl,
kanatl ve azndan alevler saan bir uan mahluk olarak yanstlr. ems-i Tebrizi-
nin Makalat adl anlarnda belirtilen Simurg (Huma kuu) da Kukulkan olabilir.
Biz buna Gklerden Huma Kuu adl bilimsel kurgu romanmzda, Yaar Kemaln
Yer Demir Gk Bakr adl romannn zetini verirken Mjgan hanmefendinin yaz-
sn kaynak gstererek, ba ve boynu mavi olan Yamurcuk kuuna Kutsal Ku
demitik.

Mnevver Hanmefendi, btn servetini buraya balayacan syledi. Bu en

az yz milyon demekti. Geriye 200 milyon kalyordu. Her sktklarnda olduu gibi
Kemal Bey devreye girdi. Mabet yapm iin bir komisyon kuruldu. UNESKOya
bavuruda bulundular. Konu detay ile anlatld. Bankaya mabet iin yatrlan 100

158
milyon lira szlerinin gvenilir olmas iin bir gstergeydi. UNESKO meseleyi dn-
ya bankasna havale etti. Dnya bankas Kazakistan ve Krgzistan parann gn
geldiinde denmesini paylarlar ise, sz konusu mebla vermeyi kabul edebile-
ceini syledi. Kemal Bey bunun iin ad geen lkelere seyahatte bulundu ve tek-
lifini gtrd. Hi dnmeden kabul etmitiler. Dnya Bankas demeyi Kemal
Beye yapt. Aslnda bu Dnya bankas iin fazla bir para deildi.

Sz konusu yapm alanna RA ile KMEN arasnda bulunan 30 dnm tarla tam
anlam ile uygundu. Sahibi mrn krn etmeden burasn onlara satt. Mhendis, ta
ustalar ve iki heykeltra gelerek ie baladlar. Heykeltralar: Yapm sresince
masraflarmz ekin, yeter. cret falan istemiyoruz demiti.

Piramit ve heykeller tahmin edilen srede, bir buuk ylda tamamland. ki m-

hendis, iiler ve ta ustalarnn cretleri de tamam denmiti. Grkemli bir al
yaplacakt. Alan en az 40 bin kiiyi alabilirdi. Bunun iin internet ve fesbuktan yay-
na baladlar. Hatta gazetelere de ilanlar verdiler. Mjgan hanmefendi de bir bilir-
kii ve gzlemci olarak bu mabedin yapmnda sk sk bulundu.

Piramit yapm belirlenen srede, bir buuk ylda bitirilmitir. Bu yl cumhuriyet

kutlamalarnn da yznc yldr. Ancak kutlamalara be ay kadar vardr. Ayrca
bu ylda genel seimlerin yaplmas almas da vardr.

Aln 3 Mays gn yaplmasn kararlatrmtlar. RA-KMENde o gn ba-

ka yerlerden de gelenlerle tam 40 bin kii 2 Mays gn al yerinde topland.
Al treni iin gelenler adrlarda kalmaktadrlar. 2 Mays 3 Maysa balayan
gece yars birden RA-KMEN evresinde silahlarn tekmil kuanm askerler be-
lirir. Kalabalktrlar. Hemen hemen bir tugay kadar. Her tarafta tertibat alrlar. 40 bin
kii uyanr. Sokak lambalarnn tm olduu gecenin karanlnda al yerine
doru gruplar gelmeye balar. Askerler bunlar durdurur. Ancak al yapmak is-
teyenler kalabalklar. Askerlerle aralarnda itime kakma balar. Baz kiiler g-
zaltna alnr. Kalabalk dalmaz. Gzaltna alnanlar sabaha kar braklr. Olay
sosyal medyadan lkeye ve Trk cumhuriyetlerine yansmtr. Kazakistan, Krg-
zistan ve Trkmenistan devlet bakanlar sabah Antalyaya uakla gelirler. leye
kalmadan bir konvoyla RA-KMENdedirler. Bu haber sosyal medyada ve TV ha-
berlerinde yer alr. Azerbaycan, zbekistan, hatta Tacikistan devlet bakanlarnn
da gelecei sylenmektedir.

159
 devlet bakan RA-KMENe girerlerken askerler yerlegenin dna ekil-
meye balarlar. kindiye doru Trk cumhuriyetlerinin Azerbaycan ve zbekistan
ve Tacikistan devlet bakanlar da gelmilerdir. Hepsi tren yerindedir. Macaris-
tandan Jobbik Partisi genel bakan Vona Gabor, hatta KKTC cumhurbakan da
gelmitir. Muhalefet partisi genel bakan da al yerinde hazrdr. 40 bin kiilik
kalabalk 60 bin civarna ulamtr. Al balamadan Trkiye Cumhurbakan,
yani devlet bakan da gelir. 6 devlet bakan, bir cumhurbakan, bir parti baka-
nnn bulunduu yerde onun olmamas kurallara aykrdr ve soukluklara yol aa-
bilir.

Piramidin en stnde heykellerin konaca ve grevlilerin toplant yapaca, ka-

rarlar alnaca bir salon bulunmaktadr. Bu salonun dou ile gney arasndaki k-
eye Ayztn, kuzey ile dou arasndaki keye Umayn, bat ile kuzey arasndaki
keye Yerlikann, gney ile bat arasndaki keye Kayrahann heykelleri yerle-
tirilmitir. Bunlarn tam ortasnda ise her yz bir heykele bakan Baylgen heykeli
vardr. Drt heykelin bulunduu yerin her birinin aasna basamaklardan birer
ini k yeri hakimdir. Bu yerlerin kaidesi ykselen ve gittike daralan katlardan
yksektir ama, ykseklik ste doru pek kalmaz. Al Kazakistan cumhurbakan
yapar. Peinden Krgzistan, Trkmenistan, Azerbaycan, zbekistan, Tacikistan
devlet bakanlar ve KKTC cumhurbakan sz alr. Bunlarn konumalar bitince
Trkiye devlet bakan krsye kar, ksa bir konuma yapar, geceki durumdan
kendisinin de rahatszlk duyduunu syler. Bundan sonra muhalefet partisi genel
bakan sz alr. Vona Gabor da konuma yapar. Genelkurmay bakan bile gel-
mitir. Konuma yapar, geceki durumdan da zr diler.

Bu Trk mabet yerinin Kam konumaya balar. Baks, Gke Ata ve iki Ten-
riken de konuma yaparlar. Akama doru tren sona erer ve ilk ibadet riteli g-
ne batarken uygulanmaya balar. Bir boru alnr. Herkes sessizdir. Gne batar-
ken 60 bin kii mabedi merkez alarak secdeye varr.

Yabanc lkelerden bile TV kanallar meydanda ve ekimdedirler. Baz TV ka-

nallarnda al naklen verilmeye balanmtr. Hatta, Trkler gerek mabetlerini
buldular diye de yayn yaplmaktadr. Dirlik tamamd. O arada birden Trk hayr-
sever yal teyze Mnevver Hanmefendinin yere sessizce ylp can verdii ha-
beri duyulur. Karanlk basmak zeredir. Kurbanlar kesilmi, etleri Trkistan pilav

160
da al trenine katlanlara datlmaya balamtr. Pilavn yannda ayran da var-
dr. Mnevver Hanmefendi iin taziyeler balar. Her tarafta mealeler yaklm,
tren yeri kl bir halde grnmektedir. Ceset piramidin dini salonuna alnm, l
ykamak iin kullanlan bir ykseltinin mermeri zerine yatrlmtr. 106 yandaki
teyzenin cesedi glmser bir halde grnmektedir. Mutlu olarak can verdii her
halinden bellidir. Bu durum grenlerin nazarndan kamaz.

ki saat iinde Mnevver hanmefendinin cesedi ykanm ve gerekli vecibeler

yerine getirilmi bir halde tapnan st odasnda, tabutunda hazrdr. Kam bata
olmak zere Baks, Gke Ata ve iki Tenrikenle tabut tapnan oda nne kar-
lr. Bu srada tiz bir boru sesi duyulur. Herkes hazr olda sayg duruuna geer.
Tiz borusu bitince mabet grevlilerinin tad tabut bat basamaklarndan aaya
indirilir ve mabet mezarlnda defnedilir.

Defin ilemi tamamlandktan sonra, hepsi hazr bulunmularken Trk cumhuri-

yetleri devlet bakanlar ve KKTC cumhurbakan Trk Ekonomik ve Kltr Birlii,
ksa ad TEKBRin kuruluunu imzalayp orada bulunan 60 bin kiiye duyururlar.

Kam Trk Kukulkan Tapnann dou merdivenlerinin en zerinden elindeki

mikrofonla, Tekbir diye barr. 60 bin kii hep bir azdan, Allahu Ekber diye
haykrr.

-Tekbir.

-Allahu Ekber.

161
 -Tekbir.

-Allahu Ekber.

Herkes sevinlidir. Kimse o gece sabaha kadar tapnan evresinden ayrlmaz.

Sabah olurken bata ABD ve Rusya, hatta in olmak zere ou dnya lkelerinin
sabah haberlerinde Trk Kukulkan Mabedinin al haberlerine yer verilir. Bu
haberlerde TEKBRin kurulduu, bylece Trk Birliinin teekkl ettii de yer alr.

ABD bakan Rusya ve in, hatta Hindistan devlet bakanlar ile grmek ister.
Ancak bu devletlerin bir devlet bakan bile grmeyi kabul etmez. ABD bakan
ngiltere, Almanya ve Fransay arar. Acil toplant gnnn Brkselde bir an nce
belirlenmesini onlardan ister. Bunu dnen Rusya, in ve Hindistan devlet ba-
kanlar o gn leye doru, Kimse Trklerin bu birlik kuruluuna kar bir tavr
taknmasn, karlarnda bizi bulurlar diye bir ortak bildiri yaynlarlar. Bu bildiri Av-
rupada ve Amerikada byk yank yapar. Akama doru Kuzey Kore, Japonya,
Finlandiya ve Macaristan devlet yneticileri de birer bildiri yaynlayarak Trk Bir-
liine destek verdiklerini aklarlar. ABD karsnda tam 15 devlet. Daha ABD ta-
limatta bulunduu devlet temsilcileri ile bir araya gelememitir. Dnya basnnda
bu alay konusu olur. Trkler bir gecede bir araya gelirken ABD drt devleti bir
araya getiremiyor diye manetler atlr.

Amerikan basn bile ABD bakann, Beceriksiz Bakan diyerek sular. ran
cumhurbakan da bir deme yaynlayarak, sz konusu Trk birliine destek ver-
diklerini aklar. Bu durum ABD ve Avrupada souk du etkisi yapar. nc gn
Brkselde toplant balar. Bu toplantya ABD; ngiltere, Almanya, Fransa, talya,
Yunanistan, spanya, Bulgaristan, Srbistan, Romanya, Ukrayna, Gney Kore, Nor-
ve, sve, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt ve Suriye devlet temsilcileri katlmtr.
Bu srada Vietnam, Kamboya ve Tayland devlet yneticileri de bir bildiri yaynla-
yarak, Trk birliinin yannda olduklarna dnya kamuoyuna duyururlar. 18 devlete
kar 19 devlet. Bir fazla. Dnya basn bunu, Trkler +1 nde diyerek manet
yapar.

Brkseldeki toplant ancak bir gn srer ve o gn akama doru dalr. Ortak

bir karara varamam, hatta toplantda anlamazlklar ba gstermitir. Bylece
ABDnin giriimi byk bir baarszla sonulanr. Dnya basn bunu diline dolar.

162