Professional Documents
Culture Documents
9
En profesyonel oyuncular bile, ou kez, ezberledikleri
rol hatrlamak iin, sahnede, dikkatlerini ilerine evirmek
zorunda kalrlar ve bu yzden, oyuncu olarak, sanatlar, az da
olsa kayba urar,.. Hfizann zaman zaman zayflad da unu
tulmamal... Hele, oyuncu rolne iyi hazrlanmamsa, suflre
bel balamsa, durum, btn btn zorlar,..
Dnce Tiyatrosunda, suflr, yok...
Oyuncunun dncelerini konuturan Spiker, belli etmek
sizin dikkat kesilip, kulak kabartlmak gerei duyulmadan
rahata dinlenilebilecek bir suflr yerine de geiyor...
Hem, ezbercilii, arnm sanata katmak niye?.. Oyuncu,,
oyun gcn bir bana, mimikle mizansence kendi ba
na da verebilecekken, kalplam bir takm ller iinde,
bir takm kelimelere, cmle yaplarna bal kalarak, zaman,
zaman kukla olmak, niye?..
Afif Yeafirl,
1951-1967
Dnce Tiyatrosu Mask :
Kiiler
Gen Erkek
Parisli Yosma
Piyuo alan Kz
Gen Kadn
Gen Adam
Gen Kz
Yal Adam
Yal Kadn
Dvetliler
Spikerler
Gen Erkek
Yal Kadn
/
UZAK
Bir Blmlk Dnce Tiyatrosu Oyunu
Sahne aydnlanr.
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Erkek (Spiker) gnn birinde, atmak, bir
birimizi krmak diye bir ey de yok.,, drbn ayarla
dn m hepsi, yanbamda... konuurlar, sesleri du
yulmaz... kt syleseler bile... iitmezsin...... ve......
onlar sevmemen iin, hibir sebep kalmaz...
Ksa, sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Erkek {Spiker) nceleri... ilk zamanlar... bn
de kendi kendime konuurdum... sonra... vazgetim...
delirmekten korktum... hadi ay konu kendi bana...
be ay konu... bi yl konu... sonra n olacak?.. ldrr
insan be...
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Erkek (Spiker) drt numaral penceredeki
zppe n apyor acaba?..
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Erkek (Spiker) bi eyi sevmek zorundasn...
o ey, ne olursa olsun, ona balanmak zorundasn...
tkenirsin yoksa... mahvolursun... yaamann anlam
kalmaz. . . lrsn......
Ksa sessizlik
Erkek (Spiker) onlar... yaaylarm, mutlu
luklarn, aclarn... kendileriyle paylatm bilmez
ler... bilseler... perdelerini sk sk rterler...
Tabureye oturur, drbn dorultur, dar
bakar;
Ksa sessizlik
Erkek (S p ik e r) garip ey... bana bile... bi
tuhaf geliyor... oysa... hi de yle gelmemesi lzm...
gen bi adam... uzunca boylu... . kimbilir neye yal
nz... diyorum ki... elbet var onun da bi acs... var da,
o yzden bi bama yayor byle... ite o zaman... onu
kendime yle yakn buluyorum ki...
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Erkek (Spiker) gidip geliyor odann iin
de... durdu... bi takm lflar ediyor, ama, karsn
da kimse yok... bover yahu.,, aman kaptrma ken
dini. cebinden bi kitap kard... kitab at... yk
sek sesle bi ey okuyor... yahut, bana yle geliyor...
bu da ne demek peki?., vay... kitabi frlatp att ye
re... . masann zerine kapand... alyor yahu...
Drbn indirir bir sre dar bakar;
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Drbn indirir,
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Erkek (Spiker) pek sevinli yine... anne
siyle babas da salona geldiler... glyor... gl...
daima gl... gldn zaman, yle gzelsin ki... bi
eyler anlatyor annesine, babasna... . darya... ka
py iret ediyor... ok da heyecanl... ne var acaba...
bi ey... var ya, ne?., dur bakalm... anlarz
belki... benden hibireyi gizleyemezler... en yakn dost
larym ben... karlkl geip oturdular... o, an
latyor... annesi, telland... babas, skin ol... der gi
bi. .. konuuyorlar... hepsi de m em nun...
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Ksa sessizlik
Erkek (Spiker) ihtiyar, bi gece... dalgnlkla fz
la h a p ald... o gece gzme uyku, girmedi... sonra... o
ocuklu kadn hastaland zaman... ka pencere
den k eksildi... ka l gz kapkaranlk pencere
k donand... . rencilerin imtihan ilelerini onlar
la beraber ektim... snf getileri gn, ereflerine ka
deh kaldrdm... bir uzak ki, yakndan, daha ya
kn... doum oldu... lm oldu... deler oldu... ou
gitti... yerlerine yenileri geldi... sk sk kaparlar
pencerelerini nce... sonra... soyunan bi insan gibi...
yava yava alrlar... ve... dostluklar, yaknlklar ba
lar... birbirleri iin deliren sevgililerin, birbirlerin
den nasl uzaklatklarm grdm... o zaman, bana ya
knlatlar... aclarn paylatm... onlar da, bilmeden,
yalnzlm ... ite benim dnyam ....
E li bolukta, kalakalmtr;
YEL I IK SNER...
Oyun, biter
1957
A f if Yesri
stanbul
DNCE TYATROSU
ve
UZA K ...
Hseyin zgen
4-1-1974
D NCE TYATR O SU
ve
UZAK
Dikmen Grn
6 Aralk 1966
Haber Gazetesi
Gezginci tiyatro topluluklarnn aktr, hikye ve piyes
yazar, televizyon yneticisi ve hayatn kalemiyle kazanmak
iin 178 dedektif roman yazan A fif Yesri, Dnce Tiyatro
su diye yeni bir tr att ortaya.
Film ve televizyon nnde gerileyen tiyatroyu kurtarp
kurtramyaca bilinemez ama son derece orijinal olduu mu
hakkak bu trn, Dnce Tiyatrosunun en byk zellii dn
yada ilk defa A fif Yesri tarafndan ortaya atlmas.
Dnce Tiyatrosu oyunlar, konuulan deil dc dnle
ni n plna alyor. Olaylar, yine sahnede geiyor ama, oyun
cular konumuyorlar, dnceleri onlar adna, spikerler tara
fndan seyirciye ulatrlyor. Spiker yerine teyp de kullanla
biliyor, Bir evde, aile arasnda oynanabildii gibi szler yaban
c bir dile evrilince etki sahas artyor ve lisan bilmeyen oyun
cular da bir baka lkede, gsterilerine devam edebiliyorlar.
Bu yn ile evrenseldir Dnce Tiyatrosu* ama pantomim
veya sessiz sinema da deildir. Neden olmad, tiyatroya na
zaran avantajlar ve gelime imknlar kitabn nsznde ge
ni ve ak ekilde anlatlm. Bambaka bir tiyatro bu. Hatt
Tiyatro mask bile baka. Az ksm kordel ile rtlm: K o
numa olmadn belirtiyor.
Uzak, bir blmlk bir oyun, kadn eli dememi bir bekr
odasnda, elinde drbn komularn gzetleyen bir gen. Kom
ularna birer numara vermi. Dncelerini spiker aklyor.
Hayalinde bir kadn. Bu defa spiker konuuyor. Drbn ile
seyrettii sevgilisi, herkesi aldatan bir baka komusu ile nian
lanacak, gen sonunda drbnn kracaktr...
1951 ylndan beri Dnce Tiyatrosu zerinde kafa yoran
Afif Yesriyi bu orijinal buluundan tr tebrik etmek ge
rekir. Batda her orijinal eserin ayr bir deeri vardr, Trk
aydnnn konu ile yakndan ilgilenecei muhakkaktr. Zaten.
bu tr gelitii lde, Trkiye iin de ayr bir propaganda
konusu olmaya namzettir.
rfan Derman
21 Aralk 1966
Akam
nsan ancak dnd zamanki haliyle gerek, yani
olduu gibidir. Anlalamamak, yahut yanl anlalmak kay-
gusundan da uzak, konutuu zamankiyle kyslanamyack
kadar, ak kalpli, samimidir.
A fif Yesri bu fikri k noktas olarak ele alp, insan
kendi kendisinin yalnzlnda, i benindeki, dncelerindeki
davranlar ve i yaay ile yanstan yeni bir tiyatro eiti
ortaya atm. Dnce Tiyatrosu,
Manifestosunda A fif Yesri bu yenilii yle anlatyor:
Dnce Tiyatrosu insanolunun i lemine, i leminin
karanlna k tutuyor. Bu balamdan Dnce Tiyatrosu
oyunlarnda istenilen, daha dorusu gereken sonuca ulaabil
mek iin apayr bir biim aratrmak gerekiyor; Sz oyuncu
dan alp, spikere vermek, oyunda yalnz dnceleri belirtmek
bu arayn sonucu deilse de, ulat noktalardan biri...
Gerekten Dnce Tiyatrosu oyunlarnda konuulan
deil, dnlen n plndadr. Bu bakmdan olaylar sahnede
cereyan ederken oyun kiileri, oyun sresince konumazlar. D
ncelerini onlar adna spikerler seyirciye ulatrr.
Afif Yesri Dnce Tiyatrosunun manifestosuyla O l
duu Gibi adl bir blmlk bir oyunu bir arada Dnce Ti
yatrosu adyla yaynlam. Tarla yaynevinin sanat diziinden
ikinci kitap. Oyunda gen bir kadn bir de gen erkek var. ki
si de evlilikten yana bahtsz. Gen kadn duygulu bir kadn.
Gen erkek de yle. inin deimemi bir yniyle saf., ocuk
su.. Ksacas ikisi de duygu ve dnleri bakmndan bir el
mann yars kadar birbirinin benzeri Bunlar bir seyahat acen
tesinin bekleme salonunda rastlar, kendilerine dair birok ey
kirar, dnrler. Dnceleri, aralarndaki ruh beraberliini
belirtirken, onlar d grn ve davranlarna bakarak zaman
zaman birbirlerini iten ie yererler. Oysa ikisi de bilmeden
yllardr birbirlerini aram durmulardr.
stanbul Radyosu
5/2/1967
Kitaplar Arasnda
D NCE TYATR O SU O Y U N L A R I
ve
UZAK..
9
e dnkln snr yoktur.
Bu snrszl, doala, geree yakn, kendi dinamizmi,
renkleri, sesleri, kendi karakteristii iinde verebilecek, akta
rabilecek biimler aratrmak gerekmektedir.
A fif Yesri
74,
UZAK
1957 1968
almalar
1 16 Nisan 1957. lk Gsteride yer alan 2. Oyun. stanbul
Teknik niversitesi anat Kulb r Teknik niversiteliler
Tiyatrosu :
UZAK
Oynayanlar:
Yalnz : Beyhan Trer
Parisli K a d n : Mbeccel Gevher
Aa Kattaki K z : Semiramis Aydnlk
Kardaki A d a m : Egemen Taylan
Kardaki Kadn : Mbeccel Gevher
Gen Kadn : Aysel Ataman
Kardaki Kz :, Ayla Alpe
Spikerler:
Y a ln z; A fif Yesri
Yal K adn : Glin Yalgn
Sahneye Koyan: eyhim Opan
Tonmeister: Semih Torunoh
Dekorlar izen : Ergim Kknar
Dekorlar Hazrlayan: Mardik Hekimolu
I k : Erol raan _ brahim Vural
Tiyatro M dr: Erol nal.
2 8, 9, 10, 11 Nisan 1967i Ankara Siyasal Bilgiler Fakltesi
A n Sanat Topluluu :
UZAK
K iiler:
Spikerler:
}
3 16 Nisan 1967 (Dnce Tiyatrosunun X. Y l) Galatasa-
ray Lisesi Sahnesi.
UZAK
O yn ayan la:
Spiker: . Altun.
4 20 Mays 1967. tik Profesyonel Gsteri. stanbul ehir Ti
yatrosu Yeni Tiyatro, Karma Ekip :
UZAK
Spikerler;
Gen E rk ek : A. Yesii
Yal Kadn : Neval Tuncer
Ses Alma ve Teknik Montaj : Acar lu
Sahneye Koyan : A, Atill.
t
5 31 Ocak 1968. Trk Amerikan niversiteliler Dernei
Sanat - Edebiyat Tiyatro Grubu Organizasyonu - stan
bul Teknik niversite Konferans Saloni. Dnce Tiyat
rosu E k ib i:
UZAK
Sahneleyen:
Hseyin zgen
Oynayanlar:
Gen E rk ek : Erbil Gzkrmz
Parisli Yosma : Viktoria Haerter
Piyano alan K z : Gler Topuzol
Gen Kadn : Okan kay.
Gen Adam : Cankut aml
Gen kz : Sevil Bayer
Seslendirenler:
A. Yesri - N, Tuncer
Ses Alma ve Teknik M ontaj:
Acar Ulu.
Trk - Amerikan niversi
teliler Dernei Organizasyo
nu ile, stanbul Teknik ni
versite Sahnesinde, Uzak.
6 23, 24 Mart 1968. Altuiyurt Kulb Lokali. Dnce Tiyat
rosu E k ib i:
UZAK
Yneten:
Hseyin zgen
Oynayanlar;
Gen E rk ek : Erbil Gzkrmz
Parisli K adrn: Viktoria Haerter
Piyano alan Kz : Gler Topuzolu
Gen K a d n : Okan Okay
Gen A dam : Cankut aml
Gen Kz : Sevil Bayer
Davetliler: Tlin nen - Hamet San.
Seslendirenler:
A. Yesri - N. Tuncer
Ses Alma ve Teknik M ontaj:
Acar Ulu.
Dnce Tiyatrosunun btn haklan, bulucusu Afif
Yesri'ye aittir... Yazarnn izni olmadan yeni* basklar
yaplamaz, oaltlamaz, gerek amatr, gerek profesyo
nel topluluklar tarafndan oynanamaz... Haberleme
adresi: POSTA KUTUSU, No: 55 BEYOLU, STANBUL...
Dnce Tiyatrosu, ikinci kitab UZAK ve nc kitab SOY
TARININ BR, ayn adresten, demeli olarak teinin edilebilir.