Do uytku wewntrznego

Katedra Inynierii i Aparatury Przemysu Spoywczego

WYMAGANIA TECHNICZNE UDT

W STOSUNKU DO NACZY CISNIENIOWYCH I APARATURY.
PROJEKT ZBIORNIKA CINIENIOWEGO
wiczenia projektowe

Opracowanie: Maciej Kabziski, Mariusz Witczak

Krakw, 2015

1
A. DOZR TECHNICZNY URZDZE CINIENIOWYCH
W gaziach przemysu spoywczego wykorzystujcych urzdzenia pracujce w
warunkach podwyszonego cinienia, niezbdne jest zapewnienie bezpieczestwa ich
eksploatacji. Na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej organem czuwajcym nad
bezpieczestwem eksploatacji urzdze cinieniowych (a take dwigw, podnonikw
hydraulicznych i innych) jest Urzd Dozoru Technicznego. Instytucja ta prowadzi kontrole
stanu technicznego w oparciu o aktualnie obowizujce rozporzdzenie Ministra Gospodarki,
Pracy i Polityki Spoecznej (obecnie: Rozporzdzenie Ministra GPiPS z dnia 9. lipca 2003. r.
w sprawie warunkw technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektrych
urzdze cinieniowych. Dz. U. nr 135, poz. 1269).
Zgodnie z przytaczanym rozporzdzeniem dozorowi technicznemu podlegaj nastpujce
urzdzenia cinieniowe:
1) zbiorniki stae,
2) koty cieczowe,
3) koty parowe,
4) wytwornice acetylenu.
Obowizujce prawo wymusza na eksploatujcym dane urzdzenie cinieniowe (przed
rozpoczciem jego eksploatacji) jego pisemne zgoszenie do UDT w celu uzyskania zgody na
jego eksploatacj. Oprcz zgoszenia naley ponadto dostarczy dokumentacj, zawierajc:
1) opis techniczny urzdzenia cinieniowego,
2) dokumenty dostarczone przez producenta urzdzanie cinieniowego wraz z produktem
3) rysunek urzdzenia cinieniowego (wraz z podaniem nominalnej i minimalnej
gruboci cianek, w szczeglnoci paszcza i den, oraz wykazem materiaw uytych
do budowy urzdzenia),
ponadto w niektrych sytuacjach rwnie:
4) schemat instalacji z zaznaczeniem lokalizacji urzdzenia,
5) plan usytuowania urzdzenia cinieniowego (wraz z planem ssiednich pomieszcze),
6) opis doboru osprztu zabezpieczajcego wraz z jego dokumentacj.
Wspomniany powyej opis techniczny urzdzenia musi zawiera:
1) nazw i adres eksploatujcego,
2) dane techniczne, numer fabryczny, oznakowanie i lokalizacj urzdzenia
cinieniowego,
3) okrelenie parametrw rde zasilania,
4) wykaz i sposb zabudowy osprztu zabezpieczajcego i cinieniowego
5) informacj o przeznaczeniu urzdzenia cinieniowego wraz z opisem jego pracy.
Z kolei, w instrukcji eksploatacji powinna zosta ujta:
1) charakterystyka urzdzenia,
2) opis czynnoci zwizanych z uruchomieniem, ruchem i zatrzymaniem urzdzenia
(take awaryjnym),
3) informacje o sposobie przygotowania urzdzenia do bada,
4) wymagania okrelone w przepisach BHP
5) wymagania dotyczce konserwacji i kontroli stanu urzdzenia,
6) opis sposobu postpowania w przypadku wystpienia uszkodze,
7) opis sposobu i zakresu rejestracji parametrw eksploatacyjnych,
8) opis innych wymaga okrelonych przez eksploatujcego.

Przed wydaniem zgody na eksploatacj urzdzenia Urzd (lub jego oddziay terenowe)
sprawdza kompletno dostarczonej dokumentacji, identyfikuje urzdzenie, sprawdza jego
stan i oznakowanie, sprawdza zgodno wyposaenia z przedoon dokumentacj oraz
przeprowadza badania odbiorcze. Badania te przeprowadza si, jeeli bezpieczestwo

2
eksploatacji urzdzenia zaley od warunkw jego instalowania (w przypadku urzdze
posiadajcych oznakowanie CE badania odbiorcze nie s wymagane). Zakres bada
odbiorczych obejmuje:
1) sprawdzenie, czy urzdzenie cinieniowe jest zainstalowane zgodnie z dostarczon
dokumentacj,
2) sprawdzenie dziaania osprztu zabezpieczajcego i cinieniowego,
3) dodatkowe badanie odbiorcze.

Po wydaniu stosownej zgody mona rozpocz eksploatacj urzdzenia, przy czym musi ona
by zgodna z przeznaczeniem urzdzenia, zasadami okrelonymi w rozporzdzeniu oraz
instrukcj eksploatacji (przy zastosowaniu rodkw bezpieczestwa). Ponadto urzdzenia
cinieniowe mona eksploatowa wycznie wtedy, gdy ich stan techniczny nie budzi
zastrzee.
Co wicej, urzdzenia te obsugiwa mog wycznie osoby, ktre:
1) posiadaj wymagane kwalifikacje dla poszczeglnych stanowisk lub zawodw,
2) odbyy przeszkolenie w odpowiednim zakresie,
3) wykazay si znajomoci instrukcji eksploatacji oraz znajomoci przepisw
dotyczcych BHP,
4) wykazay si praktycznymi umiejtnociami obsugi urzdzenia cinieniowego.
W przypadku uszkodzenia elementw urzdzenia cinieniowego w toku jego eksploatacji,
eksploatujcy moe dokona wymiany:
1) manometrw i termometrw,
2) armatury zaporowej,
3) przyrzdw cieczowskazowych,
4) zaworw redukcyjnych,
5) zaworw bezpieczestwa,
6) urzdze zasilajcych.
Nowo instalowane elementy powinny by tego samego typu, o takich samych parametrach,
charakterystyce oraz nastawach jak elementy wymieniane. Inne elementy (ruby, nakrtki,
rygle i uszczelki) mona zastpowa innymi elementami, zgodnie z zaleceniami zawartymi
dokumentacji technicznej.

Co wicej, oprcz podanych zalece, urzdzenie w trakcie eksploatacji podlega badaniom

technicznym (prowadzonym przez UDT), ktrych formy i rodzaje podano w tabeli 1.

Tabela 1. Badania techniczne.

RODZAJE BADA
okresowe (dla urzdze
cinieniowych objtych dozorem
technicznym penym)
dorane (eksploatacyjne, kontrolne,
powypadkowe, poawaryjne
wykonywane w terminach
wynikajcych z biecych potrzeb)
FORMY BADA
rewizje wewntrzne (ocena wizualna
cianek aparatu, pocze
rozcznych i nierozcznych oraz
osprztu zabezpieczajcego i
cinieniowego)
prby cinieniowe (hydrauliczne,
postpowanie zgodne z zaleceniami
zawartymi w Rozporzdzeniu )
rewizje zewntrze (ogldziny
urzdzenia i osprztu w miejscach
dostpnych oraz sprawdzenie jego
dziaania)

3
U w a g i:
1) w przypadku urzdze objtych dozorem penym (np. koty piekarskie, koty
bezpaleniskowe, sterylizatory szpitalne o V>10 litrw, zbiorniki stae uytkowane w
blokach energetycznych, zbiorniki podziemne gazw skroplonych, tanki do piwa)
maksymalne terminy bada kontrolnych s ustalone i zawarte w zaczniku do
Rozporzdzenia,
2) w przypadku urzdze objtych dozorem ograniczonym (np. zbiorniki w instalacjach
zibniczych, koty cieczowe mae, niektre wymienniki ciepa pytowe) ustala si
czsto bada doranych kontrolnych,
3) w przypadku urzdze objtych dozorem uproszczonym (np. ekspresy do kawy o
V<10 litrw, koty parowe mae i karowate, koty paleniskowe o mocy mniejszej lub
rwnej 70 kW) nie wykonuje si bada okresowych ani doranych kontrolnych,
4) badania dorane eksploatacyjne wykonuje si na wniosek eksploatujcego w
przypadku: zmiany eksploatujcego, koniecznoci naprawy urzdzenia, zmiany
nastaw osprztu zabezpieczajcego, zmiany dokonywanej w instalacji
wsppracujcej, oraz uzasadnionym stanem technicznym urzdzenia,
5) szczegowe zasady eksploatacyjne oraz wykonawcze do przeprowadzenia kontroli,
jak rwnie peny wykaz urzdze objtych dozorem mona znale w
Rozporzdzeniu i zaczniku do Rozporzdzenia.

Rys. 2. Kontrolki Urzdu Dozoru Technicznego stwierdzajca dopuszczenie urzdzenia

uytkowania oraz wskazujca dat kolejnej kontroli (po lewej wzr obowizujcy do 2014
roku, po prawej wzr aktualny).

B. PROJEKTOWANIE ZBIORNIKW CINIENIOWYCH

PODSTAWOWE INFORMACJE
Jednymi z najwaniejszych aparatw tak w przemyle chemicznym i jego pochodnych
(przemyle farmaceutycznym, kosmetycznym, petrochemicznym) jak i w przemyle
spoywczym (zwaszcza w produkcji rnorodnych napojw oraz przetwrstwie
mleczarskim) s zbiorniki cinieniowe.

Zbiorniki mog by wykonane z rnych materiaw: stali kotowej oraz nierdzewnej, a take
z metali nieelaznych (mied, aluminium) lub ich stopw (np. mosidz), z takim
zastrzeeniem, e elementy majce kontakt z surowcami, pproduktami bd produktami
spoywczymi musz by wykonane z materiaw dopuszczonych do kontaktu z ywnoci.

4
Zasadnicze elementy konstrukcyjne zbiornika przedstawiono na rys. 3:

Rys. 3. Elementy zbiornika:

1 powoka, 2 dennice (w tym przypadku: dna wyoblone), 3 krciec z konierzem, 4
konierz, 5 konierz zalepiajcy (w przypadku wyczenia z uycia danego krca), 6 waz
inspekcyjny z konierzem i pokryw

Ponadto w skad wyposaenia zbiornika wchodz przyrzdy kontrolno-pomiarowe

(manometry, termometry, wodowskazy, niekiedy rwnie pH-metry), zawory
bezpieczestwa, wizjery a take rnorodne elementy montaowe i podtrzymujce (np.
podpory, apy).

Podstawowymi parametrami eksploatacyjnymi zbiornikw, majcymi wpyw na jego

parametry konstrukcyjne s:
Pojemno zbiornika V, m3
Cinienie obliczeniowe po, MPa
Temperatura czynnika to, oC
Rodzaj czynnika
Dugotrwao zbiornika (obliczeniowy czas pracy) , lat
Pozycja pracy
Klasa aparatu (dobierana na podstawie znajomoci cinienia obliczeniowego) (tab. 2).

Tab. 2. Podzia zbiornikw na klasy.

Klasa zbiornika Parametry zbiornika
to [oC] po [MPa]
A -40 to 200 0.07 po 2.0
B 200 < to 300 2.0 < po 5.0

5
 C 300 < to 450 po > 5.0
D to > 450 po > 0.07
E to < -40 po > 0.07
N1 to -40 po 0.07
N2 to < -40 po 0.07

Projektowanie zbiornika rozpoczyna si od ustalenia jego orientacyjnych wymiarw,

zalenych od jego pojemnoci, wedug danych podanych w tabeli (3):

Tabela 3. Orientacyjne wymiary zbiornikw.

Dw rednica wewntrzna zbiornika, mm
Vnom 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 2400 2800 3000
[m3] Lw, orientacyjna dugo czci walcowej zbiornika mm
0.25 1130
(0.32) 1380
0.4 1630
(0.5) 1880 1230
0.63 2380 1480
(0.8) 1730 1330
1.0 2230 1580
1.25 2730 1830
1.6 2330 1680
2.0 2830 2180
2.5 3580 2680
3.2 4580 3180 2530
4.0 4180 3030 2380
5.0 4680 3530 2880
6.3 3630 2980 2580
8.0 4380 3480 3080
10.0 5380 4480 3580
12.5 5480 4580
16 5580 4280
20 7080 5280
25 6280 5020

6
 32 7780 6020
40 9280 7020
50 9020 7620
63 11020 9620
80 13520 12120
100 17520 15620

POWOKI ZBIORNIKW (PASZCZE)

Zasadniczym elementem aparatu jest powoka (paszcz). Ze wzgldu na zadania jakie spenia
ten element zbiornika musi by ona dostatecznie sztywna, wytrzymaa i szczelna. Ksztat
powoki podyktowany jest najczciej wzgldami technologiczno-konstrukcyjnymi mog
one by walcowe, kuliste, stokowe, prostopadocienne lub kwadratowe. Ponadto wyrnia
si powoki grubo- i cienkocienne. Moemy rwnie dokona podziau powok ze wzgldu
na technologi ich wykonania, i tak mamy do czynienia z powokami walcowanymi,
spawanymi bd lutowanymi, a take kutymi lub odlewanymi.
W praktyce przemysowej najczciej stosuje si powoki cylindryczne spawane.

Projektowanie paszcza zbiornika rozpoczyna si od wyboru materiau konstrukcyjnego

(Wycig z norm-rys. N1 i N2) oraz wyznaczenia wartoci napre dopuszczalnych k w
ciankach stalowych i staliwnych elementw dla temperatury nieprzekraczajcej dla danego
gatunku stali temperatury granicznej jest rwna mniejszej z wartoci k, gdzie:
Re t o
k=
x
gdzie :
Reto [MPa] - najmniejsza gwarantowana granica plastycznoci w temperaturze obliczeniowej
elementu,
x - wspczynnik bezpieczestwa,
Wystpujc w rwnaniu wielko Reto oblicza si na podstawie wyrae:
Re to = A Re
2
t t
A = 1,019 0,09 o 0,018 o
100 100
gdzie: A wspczynnik zmniejszenia wytrzymaoci przy danej temperaturze

Dla elementw walcowych wykonanych z blach stalowych, czonych za pomoc spawania, a

take przy obliczaniu cianek stalowych elementw walcowych osabionych otworami oraz
stalowych elementw bez szwu (kutych, toczonych, cignionych, walcowanych) naley
przyjmowa nastpujce wartoci:
x = 1.65 dla stali wglowych, dla ktrych istnieje norma co do wymaga udarnoci, dla stali
stopowych i stalowych rur kotowych,
x = 1.8 dla pozostaych stali wglowych.

7
Kolejnym krokiem, w przypadku zbiornikw spawanych, jest wyznaczenie wspczynnika
wytrzymaociowego z. Wspczynnik ten ustala si w nastpujcy sposb dla
poszczeglnych miejsc elementu cinieniowego:
dla miejsc caych, tzn. nie posiadajcych pocze spawanych, zgrzewanych lub otworw z
= 1,00,
dla miejsc posiadajcych miejsca spawane lub zgrzewane z rwna si mniejszej z wartoci
z1 i 2z2, przy czym 2z2 maksymalnie moe wynosi 1,00,
gdzie :
z1 - wspczynnik wytrzymaoci wzdunego zcza spawanego (zgrzewanego),
z2 - wspczynnik wytrzymaoci obwodowego zcza spawanego (zgrzewanego).
z = z1 z dop z = z 2 z dop
Tabela 4. Kategorie zczy spawanych
Kategoria zcza spawanego z1/z2/
Dwustronne zcze doczoowe 1,0zdop
Jednostronne zcze doczoowe z podkadk 0,95zdop
Jednostronne zcze doczoowe bez podspawania 0,8zdop
Zcze z obustronnymi spoinami pachwinowymi z ukosowaniem 1,0zdop
Zcze z obustronnymi spoinami pachwinowymi bez ukosowania 0,85zdop
Zcze z jednostronn spoin pachwinow z ukosowaniem 0,8zdop
Zcze z jednostronn spoin pachwinow bez ukosowania 0,7zdop
gdzie: zdop - wspczynnik z jakim dany zakad zosta dopuszczony do wykonywania zczy
w naczyniach cinieniowych.

Po obliczeniu naprenia dopuszczalnego i wspczynnika wytrzymaociowego przystpuje

si do wyznaczenia obliczeniowej gruboci cianki elementw walcowych, dla ktrych:
Dz
= 2 wedug podanego wzoru:
Dw
p 0 DW
g0 =
2,3
k z p0

gdzie :
po [MPa] - cinienie obliczeniowe,
Dz[mm] - rednica zewntrzna zbiornika,
Dw[mm] - rednica wewntrzna zbiornika,
z - obliczeniowy wspczynnik wytrzymaociowy w kierunku wzdunym,
k [MPa]- naprenia dopuszczalne,
- wspczynnik zaleny od (tabela 4 poniej)
Tabela 5.
1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 2.0
1.00 1.025 1.050 1.075 1.10 1.125 1.150

W obliczeniach naley wstpnie zaoy warto i , po czym po obliczeniu gruboci

cianki go sprawdzi suszno przyjtych zaoe.

Najmniejsza wymagana grubo cianki wynosi:

g=go+c2+c3

8
gdzie:
c2[mm]-naddatek gruboci cianki na cienianie si jej pod wpywem dziaa mechanicznych
i chemicznych w czasie pracy elementu; wielko c2 ustala jednostka opracowujca projekt
naczynia wedug znanej szybkoci pocieniania si S[mm/rok] oraz zaoonego czasu pracy
elementu lat :
c2 = S
c3[mm]-naddatek gruboci cianki ze wzgldu na wystpowanie w niej dodatkowych
napre nie pochodzcych od cinienia po; wielko c3 ustala jednostka opracowujca
projekt.
Nominalna grubo elementu walcowego (wyrobu hutniczego) przeznaczonego na element
walcowy naczynia:
gng+c1
gdzie:
c1[mm]-naddatek gruboci cianki uwzgldniajcy najwiksz ujemn odchyk wyrobu
hutniczego i maksymalne przewidziane pocienienie cianki wyrobu podczas jego przerobu na
element naczynia.
Rzeczywista najmniejsza grubo cianki grz elementu walcowego:
grz =gn-c1

DENNICE
a. Dobr materiau jak dla paszcza zbiornika
b. Na podstawie PN-75/M-35412 (Wycig z norm-rys. N4) dobiera si dno o rednicy Dw
rwnej rednicy wewntrznej paszcza i gruboci takiej samej jak grubo paszcza.
c. Obliczamy stosunek Hz/Dz oraz i dobieramy warto wspczynnika wytrzymaoci dna
yw (tabela 6 poniej).
d
=
Dz g rz
gdzie: d - rednica najwikszego otworu w dnie [mm].
d. Obliczany grubo obliczeniow dna :
p D y
g0 = 0 Z w
4k
Re t
gdzie: k = 0

x
x = 1.4 dla stali wglowych, dla ktrych istnieje norma co do wymaga udarnoci, dla stali
stopowych i stalowych rur kotowych,
x = 1.55 dla pozostaych stali wglowych.
Grubo nominalna dna powinna wynosi:
gngo +c1+c2+c3
gdzie: c1,c2,c3 - wartoci naddatkw jak dla paszcza zbiornika.
Rzeczywista grubo dna powinna wynosi:
grz=gn -c1
przy czym: grzg, g to zaoona grubo dna.
Jeeli powyszy warunek nie jest speniony naley powtrzy rozumowanie zakadajc
wysz grubo dna.

9
Tabela 6.

yw w zalenoci od Hz/Dz oraz

Hz/Dz 0.18 0.2 0.25 0.3 0.35 0.4 0.45 0.5
=0 3.37 2.9 2.0 1.53 1.3 1.18 1.12 1.1

=0.5 3.37 2.9 2.0 1.65 1.42 1.3 1.23 1.2

=1 3.37 2.9 2.3 2.0 1.81 1.7 1.63 1.6

=2 3.92 3.68 3.21 2.92 2.69 2.5 2.33 2.2

=3 4.87 4.61 4.1 3.77 3.52 3.32 3.15 3.0

=4 5.78 5.53 4.99 4.58 4.28 4.04 3.86 3.7

=5 6.77 6.5 5.9 5.41 5.03 4.76 4.52 4.35

OTWORY W PASZCZU ZBIORNIKA

rednica najwikszego otworu niewymagajcego wzmocnienia w czci walcowej przyjmuje
najnisz z wartoci:
d=8.1[Dw(grz-c2)(1-zrz)]1/3
d=0.35Dz
d=200mm
gdzie:
p0 (DW + g rz c2 )
z rz =
2,3
k ( g rz c2 )

Otwory niespeniajce powyszego warunku wymagaj wzmocnienia, o ile osabienie tymi
otworami nie zostao uwzgldnione przy obliczeniach gruboci cianek elementw
walcowych.

KRCE
Wstpn rednic krca ustala si na podstawie czasu napeniania/oprniania zbiornika i
zalenej od niego prdkoci czynnika na wlocie/wylocie ze zbiornika, zgodnie z rwnaniem:

4v
dw = 10 3
60 t
gdzie:
v pojemno zbiornika [m3]
- prdko czynnika na wlocie/wylocie (2 m/s dla wody, 4 m/s dla pary wodnej, 10
m/s dla powietrza)
t czas napeniania/oprniania zbiornika (mniejszy lub rwny 15-20 minut)

Dalej, materiay oraz szeregi rednic, odchyki wykonania i gruboci rur na krce stosowane
w aparaturze cinieniowej podaje PN-85/H-74252 (Wycig z norm-rys. N6, N7). rednic
rury przyjmujemy na podstawie orientacyjnych wartoci rednic krcw.

10
Obliczenia gruboci rur bez szwu prowadzi si jak dla walcowych elementw cinieniowych
(patrz obliczenia wytrzymaociowe paszcza) przy zaoeniu z=1,00.
Rzeczywista grubo rury krca:
grzkr=gnkr-c1
Na podstawie rednicy krca oraz cinienia obliczeniowego naley dobra konierz
szyjkowy do przyspawania wg PN-87/H-74710/02-08 (Wycig z norm-rys. N8, N9), przy
czym grubo czci walcowej konierza nie powinna by mniejsza ni grubo rury krca.

PODPORY I APY
Zbiorniki musz posiada elementu pozwalajce na ich posadowienie i umiejscowienie na
linii technologicznej. W przypadku zbiornikw poziomych stosuje si najczciej podpory
(ich wielko jest zalena od rednicy zbiornika), natomiast zbiorniki pionowe wyposaa si
apy (ich wielko z kolei zaley od rednicy i masy zbiornika).
Dobr ap zbiornikw pionowych nastpuje przy uwzgldnieniu masy ruchowej zbiornika,
zgodnie z danymi podanymi na rysunkach (N10 i N11 - Wycig z norm branowych). apy
mog by umieszczone bezporednio na paszczu zbiornika, jak rwnie za porednictwem
blachy wzmacniajcej. Odczytana z rys. N11 warto W pozwala na odczytanie z rys. N10
parametrw geometrycznych apy, natomiast odczytane wartoci gc oraz g1+gw naley
zastosowa do wzoru omwionego poniej.
Sprawdzi naley ponadto naprenia [MPa] oddziaujcego na cian aparatu wskutek siy
wywieranej przez ap, wedug poniszych wyrae:
a) dla ap bez blachy wzmacniajcej
0,36 G e D z
a = k dop , kdop = 95 MPa
H (D z + 2 H )g c2
b) przy zastosowaniu blachy wzmacniajcej
0,36 G e Db
a = k dop , kdop = 95 MPa
H (Db + 2 H )( g1 + g w )
2

gdzie:
G = Go+Gczynnika masa napenionego zbiornika [kg]
Go = 1,15(Gpaszcza+Gdnia) masa nienapenionego zbiornika z osprztem [kg]
Dz rednica zewntrzna paszcza aparatu [m]
Db zewntrzna rednica blachy wzmacniajcej [m]
gc najmniejsza grubo paszcza nie wymagajca wzmocnienia [m]
g1 najmniejsza grubo paszcza dla wzmocnienia [m]
gw najmniejsza grubo blachy wzmacniajcej [m]
e, H wymiary apy [m]

Mas czynnika ustala si na przy znajomoci gstoci medium oraz objtoci zbiornika,
podstawie wzoru:
Gczynnika = V

WYKONANIE PROJEKTU
Podstawowym celem projektu zbiornik cinieniowy spawany jest zapoznanie si z
technik projektowania konstrukcji spawanych w oparciu o obowizujce przepisy i normy
pastwowe. Przewidziane zadania w czasie projektu to obliczenie:
gruboci cianek paszcza zbiornika, tj. czci walcowej i den,

11
 wzmocnienia otworw wykonanych w paszczu zbiornika,
pocze konierzowo-rubowych,
gruboci cianek rur.
Przedmiotem projektu jest stay zbiornik cinieniowy pionowy, o konstrukcji spawanej,
walcowy z dnami elipsoidalnymi. Zbiornik powinien by zaopatrzony w niezbdne krce
(liczb i rodzaj ustala prowadzcy) oraz winien mie dobrane apy.
Podstawowe dane projektowe (ustalane przez prowadzcego) obejmuj:
pojemno zbiornika V[m3],
cinienie obliczeniowe po [MPa],
rodzaj czynnika i warunki pracy (temperatura obliczeniowa),
pozycj pracy.
Zadania projektowe:
obliczenia wytrzymaociowe paszcza i den,
obliczenia wytrzymaociowe krcw (dobr gruboci cianek rur , konierzy),
dobr ap,
wykonanie rysunku zestawieniowego.
Rysunek zestawieniowy powinien by wykonany w miar moliwoci na jednym formacie i
powinien obejmowa:
widoki: boczny i z gry zbiornika z wymiarowaniem
przekrj przez krciec z konierzem z wymiarowaniem
przekrj przez poczenie dennicy z walczakiem (spaw) (plus wymiarowanie)
widok z boku apy z wymiarowaniem
tabliczk podstawow wraz z tabliczk wyszczeglniajc zapotrzebowanie
materiaowo-techniczne.

W projekcie naley przyj nastpujce parametry szczegowe:

zdop=0,8
S=0,02 0,1 mm/rok
c1 = 1 mm, c2 = 3 mm, c3 = 0 mm
ponadto prosz przyj do oblicze gsto skroplonej pary wodnej = 1000 kgm3

LITERATURA:
1. Nizielski M., Urbaniec K. (2010): Aparatura przemysowa. Wydawnictwo
Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
2. Piko J. (1979): Podstawy konstrukcji aparatury chemicznej. Cz 2.
Pastwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Dokumenty normatywne:
3. /-/ Warunki Urzdu Dozoru Technicznego Urzdzenia cinieniowe,
WUDT/UC/2003, Wydanie II, Warszawa, 2005.
4. /-/ Nieogrzewane pomieniem zbiorniki cinieniowe norma wieloczciowa
(zharmonizowana z Dyrektyw PED), symbol PN-EN-13445.

12
 WYCIG Z NORM BRANOWYCH
STOSOWANYCH W KONSTRUKCJI ZBIORNIKW CINIENIOWYCH

Rys. N1. Wybrane stale stosowane w budowie zbiornikw Rys. N2. Wasnoci wytrzymaociowe wybranych stali.
cinieniowych.

Rys. N3. Wymiary den elipsoidalnych

Rys. N4. Dna elipsoidalne stalowe.

Rys. N5. Wymiary blach grubych walcowanych na gorco.

13
 Rys. N6. Rury stalowe bez szwu walcowane na gorco oglnego stosowania.

Rys. N7. Materiay na rury i przykad oznaczenia.

Rys. N8. Rodzaje konierzy do przyspawania: a) z szyjk, b) paski, c) zalepiajcy.

14
 Rys. N9. Wymiary konierzy.

Rys. N10. apy wspornikowe zbiornikw pionowych.

15
Rys. N11. Nomogram doboru ap.

16