Etkili Iletisim Ve Teknikleri Konu Özeti

ETKL LETM VE TEKNKLER
1,nite (Etkili iletiim ve Doru Anlamak)
1_ Evde ya da iyerlerindeki ilikilerimizde bir iletiimsizlik yaandnda da genellikle neden ikayet ediyoruz
"insan ilikilerinin ok zor olduundan" ya da
"anlamamzn ok zor olduundan".
2_ letiim Nasl Bir rndr? letiim hem zel yaamdaki bir insann, hem kurumlarda alan yneticinin/personelin hem de
kurumlarn ta kendisinin varlklarn srdrme biimlerinin bir rndr.
3_ Zllolu Tarafndan yazlm kitabn ad nedir? 1994 ylnda Zllolu tarafndan yazlm "letiim Nedir?" kitabnda 4560
tane iletiim tanmnn varlndan bahsedilmektedir. Herhalde 2010 ylnda olduumuz bugnlerde bu tanmlarn says ok
daha da artmtr.
4_ Dolaysyla sizce (kitaplara gre deil) iletiim nedir?
letiim aslnda her eydir.
letiim televizyondur, gazetedir.
letiim yaznsal bir eletiridir.
letiim maara duvarlarndaki yazdr.
letiim sa biimimizdir, giyim tarzmzdr.
letiim bazen araya mesafe koymaktr.
letiim bazen susmaktr.
letiim bazen bakmaktr
letiim bazen glmektir.
letiim bazen yazmak'tr.
letiim bazen Bilboard'lardaki reklam panolardr
Grld gibi iletiim her eydir.
5_ Bilgi paylama faaliyeti olan iletiim, kiilerin kendini ifade edebilme ve kendilerini dinletme gereksinimleri sonucunda
ortaya kar. Bu tanmlar dorultusunda iletiim konusunda unlar syleyebiliriz
letiim toplumun temelini oluturan bir sistem,
rgtsel ve ynetsel yapnn dzenli ileyiini salayan bir ara,
Bireysel davranlar grntleyen ve etkileyen bir teknik,
Sosyal sreler bakmndan zorunlu bir bilim ve
Sosyal uyum iin gerekli olan bir sanattr.
6_ iletiimin temel zelliklerini u ekilde sralayabiliriz:
letiim, iki tarafnda aktif olduu bir alveritir.
letiimde mesajlar szl ve szsz olarak iletilir.
Bu mesajlar ne ekilde aldmz, alglarmz tarafndan belirlenir.
letiim kiiye deil, kiiyle yaplr.
letiim, her zaman her yerdedir.
letiimde ama evre zerinde etkin olmaktr.
letiim anlamlarn paylalmasdr.
letiim deiik katmanlarda gerekleir
zetle iletiim taraflarn bilgi/sembol reterek birbirlerine iletme ve bu iletileri anlama, yorumlama srecidir.
7_ letiim, kelimeler, ses tonu ve beden dilinden oluan bir btndr. % de ka rol oynar?
Kelimeler %10, ses %30 ve beden dili de %60 orannda rol oynar.
8_ Doru ve baarl anlamak iin karmzdaki kiide ne nemli? Ses tonu ve konumasnn akcl, beden duruu, mimikleri
ile mesafe ve bedensel temas nemlidir.
9_ Alg Nedir? Duyu organlarmzdan beynimize ulaan verilerin rgtlenmesi, yorumlanmas ve anlamlandrlmasdr
10_ Algy belirleyen ya da etkileyen en nemli srelerden biri nedir? Dikkattir
11_ Alg nasl tanmlanr? letiimden kuvvetle etkilenen bireyin kendisine zel evresinin farkna varna hali olarak
tanmlanmaktadr
www.sukrukayali.com Sayfa 1 / 36
12_ Algnn Farkllamasnn nedenleri:
Fizyolojik nedenler: Gzmzn grebilmesi, kulamzn duyabilmesi, beynimizin ileyebilmesi
zgemi: Deneyimlerimizin, algmz etkileyecek derecede iz brakm olmas
Kltrel deerler: Yorumlarmz etkileyen kltrel bir birikime ve yarglara sahip olunmas
Gncel duygu durumu: Gn iinde yaam olduumuz bir olayn anlk tepkilerimizde ve alglarmzda etkili olmas.
evresel faktrler: Sosyal bir varlk olan insann, iinde bulunulan saptama ve yorumlamay etkileyen d evredeki
etmenler.
13_ algnn seicilik filtresinden kurtulmak iin dikkati ekecek baz yntemlerden yararlanmak gerekiyor.
Bu yntemler unlardr?
Ses ve k gibi gl fiziksel uyarlar kullanma,
Duygu uyandrma,
Beklenmeyenle karlatrma,
Eski bilgileri tamamlama,
Gereksinimlerin karlanma vaadi sunma ve bir yarar salama yer almakta.
letiimin her alannda olduu gibi iletiim sektrlerinde de alg ynetimi ok nemli.
14_ Etkin dinlemede unsurun baarl bir biimde bir arada tutulabilmesine baldr.
Bunlardan birincisi, niyet, ikincisi bilgi ve ncs de gayrettir
15_ Dinlemek nedir? nem vermektir, balant kurmaktr.
16_ Etkin dinleme yaparak hala ne olur?
Karmzdakini onaylamama zgrlne sahibiz.
"Evet" ya da "hayr" diyebiliriz.
Syleyecek szmz var demektir.
17_ yi bir dinleme iin dzeltmek zorunda olduumuz alkanlklarmz aada sralanmtr:
Dinliyor Gibi Grnmek: Dakikada ortalama 150 kelime syleyebiliriz; buna karn, ortalama 500 kelime dinleyebiliriz.
Bu durum, dinlemekten sklmamza sebep olur. Sonuta da byk ihtimalle baka eyler dnr, hayal kurnaya
balarz. Bu tr bir alkanlmz bizim iyi bir dinleyici olmamz olumsuz bir biimde etkiler.
Semek: yi bir dinleyici olmak iin anlatlanlar karnadan genelini dinlemek gerekir. Ama sadece kendimizi
ilgilendiren ksmlar dinleriz. nk doamz gerei insanolu en ok kendisiyle ilgilidir. Bu da baarl bir dinlemeyi
olumsuz biimde etkiler.
Prova Yapmak: Karmzdaki kii konuurken, onu kesintisiz bir biimde dinlemek yerine, konumas bittiinde ona
verebileceimiz cevabmz dnrz. Karmzdakinin sylediine cevap ararken de dinlemeyi unuturuz. Aradmz
cevap, genellikle kendi bak amz yanstan bir tavsiye ya da ne kadar bilgili olduumuzu gsteren bir kant ierir. Bu
tr bir yaklam, etkili bir dinlemeye zarar verir.
Akl Okumak: Karmzdaki kii konuurken, onu yreimizi aarak dinlemek yerine, daha ilk kelimeden, cmlenin
devamnn nasl geleceini kestirmeye alrz. Genellikle bunu baardmz dnr, dndklerimizde hakl
olduumuzu dnr, karmzdaki kiiyi dinlemeye deer bulmayz. Dolaysyla bize anlatlanlarn bir ksmn karrz.
Karlatrmak: Sylenenleri kendi bamza gelen bir olayla ya da bakalarndan duyduklarmzla karlatrmaya
balarz. Bu biimde bir dinleme bizi anlamak noktasnda baarszla gtrr.
phelenmek: Konumann banda karmzdakinin "abarttna", "marklk yaptna" ya da "doru sylemediine"
karar veriyoruz. Digger bir deyile, nyargyla yaklayoruz. Bu da etkin bir dinlemenin gereklemesi karsnda byk
bir engel olarak karmza kyor.
18_ yi bir dinleyici nasldr? Konumacnn sadece sylediklerine deil, beden diline de dikkat eden dinleyicidir.
19_ Etkin dinlemede ama nedir? ou zaman bir sorunun anlalmas ve zlmesi iin gerekleir.
20_ yi bir dinleyici olmak iin ne yapmal?
Mekan seiminin yan sra anlatan kii ile gz temas kurmak,
Tm dikkatini kar tarafn sz ve beden dili hareketlerine odaklamak,
Sz kesmemek,
Anlatlan onaylamak ve
Anlatlmak istenenlerin ieriin niyetini doru alglamak gibi hususlara da nemle dikkat etmek gerekir.
21_ Empati nedir? Bir insann, kendisini karsndaki insann yerine koyarak onun duygularn ve dncelerini doru olarak
anlamasdr
22_ evremizde birok insan vardr. Bunlarn bazlar empatik insanlardr. Bazlar ise empati gsterme becerisinden yoksun kiilerdir.
-Hakknda yle dndmz kiiler, empati gstermeyi bilen kiilerdir:
"Keke onu daha once tansaydm"
"Ben derdimi en iyisi gidip ona aaym"
"Keke sohbet edecek daha fazla zamanmz olsa"
-Hakknda yle dndmz kiiler ise empati gstermeyi bilmeyen ve beceremeyen kiilerdir:
"Aman bunu duymasn, yine bir konferans dinleriz"
Ne zaman susacak, off. .. "
"Artk gitse de ben de kendimle babaa kalsam"
23_ Empati aamadan oluur. Bunlar:
Birinci Aama: Olaylar karmzdaki gibi alglamaya almak
kinci Aama: Karmzdakinin duygu ve dncelerini doru olarak anlamak
nc Aama: Kendisini anladmz karmzdakine szlerimizle, ses tonumuzla ve beden dilimizle ifade etmek.
24_ Empati gsteren kiinin zelliklerini ise u biimde sralayabiliriz:
Beden dili, ses tonu, szleri ve duygular uyumludur.
Tm enerjisi, karsndakinin ne sylediine ve "aslnda ne sylemek" istediine odaklanmtr.
25_empatik tepki nasl verilir? Bunun balca iki yolu vardr.
Birinci yol, yzmz ve bedenimizle, karmzdaki bireyi anladmz ve yannda olduumuzu ifade etmektir.
kinci yolu, szl olarak onu anladmz ifade etmek ve onun yannda olduumuzu ona hissettirecek kelimeleri
younlukta kullanmaktr
26_ Yzylmzn balarnda sempatik ac ekmek adn kim vermitir? Mcdougall (1908) bu duruma "sempatik ac ekmek"
adn vermitir.
27_ Empatik iletiimde baarl olup karmzdaki kiiyi doru anlamak iin u iki noktaya dikkat etmek gerekmektedir:
Karnzdakinin sadece szlerini deil, ses tonunu ve beden dilini de gz nne alarak duygularyla ilgili ipular
yakalamaya aln; baka bir deyile, "satr aralarn okuyun".
Karnzdakinin yaadna benzer deneyimlerinizi hatrlamaya aln. Kendinizin ya da ayn durumla kar karya
kalm yaknlarnzn duygu ve dncelerini hatrlamak, karnzdakini daha iyi anlamanza yardmc olabilir.
28_ yi bir iletiimin temeli nedir? nsann kendisi
29_"Duyu organlarmzdan beynimize ulaan verilerin rgtlenmesi, yorumlanmas ve anlamlandrlmasdr" aklamas kavram anlam nedir? Alg
2.nite (Etkili iletiim ve Doru Anlatma)

30_Bireylerin iletiim becerilerine sahip olmalar hangi ilikilerin gelimesine yardmc olur?
Aile ii ilikilerinde,
Eiyle olan ilikilerinde,
retmen renci ilikilerinde,
yerindeki alma arkadalar,
Astlar ve stleri ile olan ilikilerinde,
Salkl ve uzun sreli ilikilerin gelitirilmesine ve srdrlmesine olanak salar
31_letiim becerisi ahir'e gre; saygy ve empatiyi temel alarak nasl olur?
Etkin dinleyebilme,
Somut konuarak uygun bir biimde kendini aabilme,
Duygu ve dnceleri kardaki kiiye maske takmadan ben dili ile iletebilme,
'ben' savam vermeden, bakalarn kk grmeden kendi haklarn koruyabilme,
Szel mesajlarla szel olmayan mesajlar uyumlu olarak kullanabilme biiminde bireyin karsndaki kiilerle doyum
verici ilikiler kurabilmesini salayan,
Bakalarndan olumlu tepkileri getiren ve bireyin toplum iinde yaamasn kolaylatran renilmi davranlar olarak
tanmlanabilir.
32_ Kiileraras ilikiler nasldr?
Birbirlerinde anlam bulan ve ilikileri kiisel olmayandan kiisel olana doru ilerleme eiliminde olan bireyler arasnda
gelien ve srekli deien etkileimsel bir paylamdr. ,
Kiileraras ilikilerin balamas, gelimesi, srdrlmesi ve sona ermesinde kiileraras iletiim, anahtar bir rol
oynamaktadr
33_ En az iki kiiyle gerekletirilen kiileraras iletiimde hedef ve kaynak nedir? nsandr.
34_"Ben dili" nedir? bireyin karsndaki kiiyi sulamadan, kltmeden, bir konuya ilikin, duygu ve dncelerini iletmesidir
35_kendini ama davran nedir? Kiileraras ilikilerin salkl bir ekilde yrtebilmesinde nemli olan faktrlerden biri de
kendini ama davrandr.
36_ etin kaya'nn da almasnda bahsettii zere, kendini ama davran nedir? Kiileraras ilikilerin akl, geliimi ve
srdrlebilirlii asndan en nemli faktrlerden biridir.
37_ Bir kavram olarak kendini ama bilimsel olarak ilk kez kim ele almtr? Sydney M. Jourard tarafndan ele alnmtr.
38_ Jourard' a (1958) gre, kendini ama davran nedir? Kiinin dndklerinin, hissettiklerinin ve isteklerinin dolaysz bir
ekilde iletilmesi, bireyin kendini karsndakine tantmas ynnde atlm en etkili admdr.
39_ Kzgnlk da organizmada baz fizyolojik deiikliklere yol aar bunlar nedir?
Kalbin daha hzl arpmasna,
Kan basncnn ykselmesine,
Enerji veren hormonlarn salglanmasna sebep olur
40_kzgnla sebep olan olaylar nedir?
Etkili bir iletiimi salayabilmenin en nemli yolu da duygu kontroldr.
Karlatmz olumsuz olaylar,
Beklenmedik bir durum,
Hayal krkl gibi etmenler kzgnla sebep olur
41_ Kzgnlk olgusu ne zaman devreye girer? insanlar beklenmedik, istenmeyen durumlarla karlatklarnda Freud'un
boaltm sistemine benzettii kzgnlk olgusu devreye girer.
42_ Neden ve Nasl Kzarz? Kzgnlk ierisinde karmak hisler barndrmaktadr. Kzgnlk; sinirlenmemize, hiddetlenmemize,
fkelenmemize, engellenmi ve hatta incinmi hissetmemize neden olan farkl tepkilerden meydana gelmektedir.
43_ Kzgnla ynelik tepkilerimizi nasl veririz? Vcudumuzla, davranlarmzla ve dnce srelerimizle veririz.
44_ Kzgnlk olutuunda ortaya kan tipik olaylar dizisi sralanmtr.
Kzgnlk bir olay ya da kkrtlma sonucu tetiklenir.
Kzgnlk dnceleri gelitirir.
Bunu izleyen davranlar, kzgnlk dnceleri zerine temellenir.
Kzgnlk beslenir ve artar. Kzgnlk duygusu eer kontrol edilemezse iddetlenir ve yapc eylemlerle kontrol edilmesi
giderek gleir.
Kontrol altna alnamayan kzgnlk, uzun sren, iddetli, ac verici ve tahrip edici bir dizi fkeli dnce ve eylemleri
balatr.
45_ Etkili bir iletiimi salayabilmenin en nemli yolu nedir? Duygu kontroldr.
46_ Kzgnlk ounlukla ne zaman ortaya kmaktadr? bir hakszla uradnza inandnzda, birisi kendi kar iin sizden
faydalandnda ya da sizin iin nemli bir eyi kaybetme tehlikesiyle kar karya kaldnzda ortaya kmaktadr_
47_ Kzgnlk nasl tepki veririz? basit bir irkilme, sknt hissi ya da gnlk problemlere verdiimiz tepki olarak kendini
gsterebilir.
48_ Peki bizler neden kzarz? Bizden ya da dardan ve karmzdaki kiinin tutumundan kaynaklanan durum ve olaylar kzgnla yol
aar. Yaplan almalar, insanolunun genel olarak 2 nedenden dolay kzdn ortaya koymaktadr. Bunlar;
Bize gre doru, bize gre adil veya bize gre drst olmayan durumlarla karlatmzda bizler kzarz. Dier bir deyile, ortadaki
bir olay veya duruma bizim gibi bakmayan insanlarla karlatmzda bizler onlara kzarz. nk bir olay veya durumla ilgili olarak
herkesin algs ve deerlendirmesi farkldr. Algmz ve deerlendirmelerimiz de farkl olduuna gre, evde ya da iyerindeki
karmzdaki kiinin de bizim gibi alglamasn, dnmesini ve davranmasn beklemek bizde kzgnln olumasna neden olur.
Kzmamza neden olan dier bir unsur da beklentilerimizdir. Bizim zel hayatmzdaki ve i hayatmzdaki kiilerden beklentilerimiz
vardr. Bizler, bu beklentilerimiz karlanmadnda ya da gereklemediinde kzarz. Bu sebeple, kendimizden ya da bakalarndan
beklediklerimizi gereki temellere dayandrmalyz.
49_ fke duygusuna en sk yol aan nedenlerden birisi nedir? Hedefe ynelik davranlarmzn engellenmesidir
50_ ocuklarda fke duygusu ou kez nasl olur? Barma, kendini yerden yere atma, tekmeleme, itme vb. gibi saldrgan
durumlara yol aar
51_ Yetikinlerde saldrganlk nasl olur? ocuklarda olduu gibi her zaman dorudan doruya deil, ou kez dedikodu
yapma, laf atma ve benzeri gibi dolayl yollarla ifade edilir
52_ nsanlar fkelendiren sebepler nedir? Engellenme, nemsenme, aalanma, keyfi bir tutumla karlama ve saldrya
uramaktr
53_ nsanlar ocukluktan yalla kadar neler fkeye srkler?
ocukluk dneminde eitim, terbiye ve ocuun isteklerinin karsna dikilen yasaklar onu fkeye srkler.
Ergenlik dneminde gen, iki temel istek arasnda skr. Bir taraftan ailesinden kopmak, bamsz olmak isterken, dier
taraftan gvensizlik ve yetikinlerin desteine duyula ihtiya, atma ve fkeye sebep olur.
Yetikinlikte rekabet artlar, sorumluluklarn getirdii zorunluluklar insan engeller ve fke dourur. Bu arada
reddedilme duygusu, ister toplumdan olsun, ister aile ve arkadalar tarafndan olsun, insanda iddetli bir fke
domasna sebep olur.
Orta yatan ileri yaa geenlerde gelecekle ilgili gvensizlik ve bunun getirdii belirsizlik, yan getirdii snrlamalar
engelleme duygusuna ve fkeye yol aar.
54_ Babann beyninde bu iki ayr dncenin olumasna sebep olan 2 ayr yer vardr.
Bunlardan birincisinin ad amigdaladr.
Amigdalann yannda bir baka yer daha vardr. Orann ad ise prefrontal lobdur.
55_ Amigdala bizim konumaya annda gebe kalmamz salayan yerdir.
56_ Amigdalamz aldrsak, hayat daha m mutlu ve huzurlu yaanr? Amigdalada oluan dncemizi dorudan azmzdan kardmzda
krc olma ihtimalimiz ok yksektir. Ama amigdalada oluan dnceyi bir szge niteliinde olan prefrontal lobtan geirerek
ifade edersek ilikilerimizde yapc olmay baarm, salkl bir iletiim kurmu oluruz.
57_ kzgnlmz bastrdmzda baz psikosomatik problemler yaarz bunlar nedir? (yksek tansiyor, ba ars, mide ars,
ritim bozukluklar, depresyon gibi) yaamaya balarz
58_. Kzgnlmz ifade ederken kullandmz baz salksz da vurma yntemlerinden bazlar unlardr
Sulu hissettirmek: mal yollarla karmzdaki kiiye bizi neden mutsuz ettiini ya da kzdrdn sulu hissettirerek
anlatmaya alrz.
Akl okumak: Karmzdakinin "aslnda ne demek istediini" bildiimizi zanneder, bunu ona retmeye alrz.
Tuzak kurmak: Karmzdakini "ak konumaya" davet eder, o bunu yapnca da alnr ve bozuluruz.
Kanmak: Konumaktan kamak iin uyumak, baka eylerle megul olmak gibi davranlar gsteriririz.
ma etmek: Karmzdaki kiiye neden kzdmz imal yollarla belli ederiz, ama neden kzdmz sylemeyiz.
Eletirmek: karmzdakini hrpalamak amacyla onun farkl davranlarn eletiririz.
almak: karmzdaki kiiyi nemsedii bir eyden mahrum brakma
59_Dolaysyla, kznca kzgnlmz doru kiiye, doru biimde, doru dzeyde, doru zaman ve ortamda ve doru
nedenden dolay ifade etmeyi baarmamz gerekmektedir. Bu anlamda bize yardmc olacak iletiim dili ise "Ben Dili"dir
60_ Ben" dili, ki sinin o anda karlat durum veya davran karsisinda, kisisel tepkisini duygu ve dncelerle aiklayan bir
ifade tarzidir. Duygu ve dsncelerimizi itenlikle ifade etmemizdir.
61_ Sen" mesaj ne yapar? iletiimi engeller. Sen mesaji, sen dilidir ve genellikle kzgnlk ifadesi iin kullanlr. Sen mesajlar,
bizim hakkimizda bir ileti gndermez, odak hep karsimizdaki kisidir
62_"Ben" mesaj ise bizde olumsuz duygular oluturan durumun tanmn, bizde yaratt etkiyi ve duygular ierir. "Ben"
mesaj ile karmzdakini yarglamadan davran tanmlar, yorumlarmz kiiye deil, davrana yneltiriz. "Ben" mesaj tehdit,
sulama ve yarglama iermedii iin karmzdaki savunmaya gemez aksine dinlemeye ve anlamaya balar. Bu da iletiimi
balatan asndan doru ve etkili anlatmann nemli bir sonucudur
63_ letiimde etkili ve doru anlatabilmek iin kullanmamz gereken dil nedir? Ben dili
64_ Bireyleraras iletiimde karmzdakini eletirmemize, yarglamamza ve snrlarna girmemize sebep olan dil tipi nedir? Sen dili
65_ Biz insanlarn kzmamza sebep olan yer neresidir? Amigdala
66_ Beynimizde yer alan, kzgnlmz ve dncelerimizi doru anlatmada bize yardmc olan szge hangisidir? Prefrontallob
3.nite ( Sanal iletiim)
67_ Sanal iletiim nedir? zellikle de bilgisayarlarn devreye girmesi ile birlikte iletiim artk sanal iletiim olarak
alglanmaktadr.
68_ letiimi nasl aklarz? letiimi bir ya da birden fazla bireyin katlm ile gerekleen, bir balam ierisinde oluan, baz
etkileri olan ve evredeki grltden az ya da ok etkilenen ve sonucunda da baz geribildirim olanaklar sunan bir tr eylem
olarak aklayabiliriz
69_ letiim balamn daha iyi anlayabilmek iin balamn boyutunu incelemek gerekmektedir. letiim balamnn
boyutu; fiziksel, sosyo-psikolojik ve zamansal boyut olarak snflandrlr
70_ letiim balamnn sosyo-psikolojik boyutu neleri kapsamaktadr? Bireyler arasndaki sosyal stat farklarn, oyunlardaki
rolleri, toplumlardaki tre ve gelenekleri, baz durumlardaki arkadalk ilikilerini, kurall ya da kurall olmayan durumlar, yine
baz durumlardaki ciddiyeti ya da akalar kapsamaktadr.
71_ letiim balamnn zamansal boyut'u nedir? iletiimin gerekletii gunun ve tarihin zaman olarak aklanabilir
72_ letiimin kaynak-alc arasndaki bu ikili ilevini birbirinin yerine geme olarak vurgulayabiliriz. Genel olarak iletilerimizi
konuarak, yazarak, mimik hareketlerimizle ya da glerek gndeririz. Bize gelen iletileri de dinleyerek, okuyarak, koklayarak,
dokunarak vb. yollardan alrz. letileri almamzda en nemli unsur be duyumuzdur.
73_ Kodlama ve Kod Ama nedir?
letiim almalarnda konuma ve anlama, ya da yazma ve yazlanlar okuyarak anlama sreci kodlama ve kod zme
ilemleri olarak tanmlanmaktadr.
Konuma ve yazma dier bir deyile iletiimde ileti retme sreci, iletiim almalarnda, iletiyi kodlama olarak
tanmlanmaktadr.
Gr ve fikirleri bir biimde konumaya veya yazya dntrmek iletileri kodlama anlamna gelmektedir.
Kodlanm iletileri dier bir deyile ses ya da yaz biimine dntrlm iletilerin kodlarn zme ilemine de iletinin
kodunu zmek veya kod ama denir.
74_ Gnderilen ve alnan iletilerin iletildii kanallar ne olarak tanmlyoruz? letiim ortamlar olarak tanmlyoruz
75_ John Naisbitt Megatrends (Megatrendler) isimli kitabnda neden bahseder? Endstri toplumundan bilgi toplumuna
geiteki toplumsal deimelerden bahseder.
76_ Kaynaa geri gnderilen bilgi ya da iletiye ne denir? yansma diyoruz.
77_ Yansma hem olumlu hem de olumsuz biimde olabilir.
Olumlu yansma kaynaa gnderdiin iletiler yerine ulat ve olumlu bir izlenim yaratt mesajn iletir.
Olumsuz yansma ise kaynaa baka deyile iletileri gnderene unu der: "Gnderdiin iletiler kar tarafta olumsuz bir
izlenim yaratt, iletinin biimini ya da davrann deitir." Olumsuz yansma, kaynaa iletinin deitirilmesi ve yeniden
yaplandrlmas gerektiini syler.
78_ Yansmada anndalk nedir? Bireyler aras ve kitle iletiimini birbirinden ayran en nemli unsurlardan biridir. Bireyleraras
iletiimde aldmz yansma genelde annda olur
79_ Grlt Ana Balk Altnda ncelenebilir Bunlar hangilerdir?
Fiziksel Grlt,
Psikolojik Grlt,
Anlamsal (Semantik Grlt) Grlt
80_ Psikolojik Grlt nedir? nyarglar, yanllk, pein hkmler, yanl varsaymlar, kapal grllk ya da fikirlilik ve benzer
zihinsel engeller iletiyi almada ve ilemede sorun karan durumlardr. Aklanan ve benzeri zihinsel engeller iletiimin tam
manas ile yaplmasna engel olur. Bu gibi zihinsel engellere iletiimde psikolojik grlt ad verilir.
81_ Fiziksel Grlt nedir? Fiziksel grlt ileti ya da sinyalin iletimi srasnda bozulmaya uramas durumudur.
82_ Anlamsal grlt nedir? iletiimde kaynak tarafndan retilen iletilerin alc tarafndan tam olarak anlalamamas durumudur
83_ Yanl anlalma ya da anlalamama durumlarna bir dier rnek ise u durumlar olabilir: Din, eitim, lm, komnizm,
kapitalizm vb. tartmal konu balklarnda kaynak ve alc arasnda gr farkllklar olabileceinden iletiim srasnda anlamsal
bir grlt oluabilir.
84_ Bilgi toplumu olma dncesi ve baz toplumlarn artk bilgi toplumu olduu gr hangi devletlerde ve ne zaman
kt? Kuzey Amerika, Avrupa ve Japonya' da benzer zamanlarda ortaya atlmtr. Bu benzer zamanlar 1960' l yllarn sonu ile
1970'li yllarn sonu arasndaki 10 yllk zaman dilimi kapsar. Bilgi toplumu olma dncesi, bilginin ve bilgi retiminin nasl
zaman iinde oransal olarak deitiini ve anlaml bir biimde artma gsterdiini aklayan deneysel (bilimsel) almalarn
sonucunda ortaya kmtr.
85_ Bilgilendirmek ya da bilgilendirme sreci olarak dilimize tercme edilebilecek "informatisation" terimi bilgi toplumu
kuramclar tarafndan, o yllarda, ne olarak kullanlmaktayd? Sosyo-ekonomik yapdaki deiimleri aklamak iin
kullanlmaktayd
86_ Amerika Birleik Devletleri'nde bir ynetim gurusu (gurn: bir alma alannda en yetkin kii olarak kabul gren birey)
olan Peter Dmeker 1968 ylnda yazd kitabn ad nedir? The Age of Discontinuity (Sreksizlik a) adl eserinde modem
ekonominin temel zenginliinin yaratcs olarak bilgi ekonomisini vurgulamaktayd.
87_Bilgi Toplumu terimi hangi lkelerde ne anlama geliyordu?
Amerika Birleik Devletleri'nde endstri, aratrna ve politika geninde konuulan konular arasna girmitir.
ngiltere'de Tom Stonier'in Wealth of Information (1983) (Bilginin Zenginlii) isimli eserinde bilgi ve iletiim
teknolojilerinin yeni sosyal, ekonomik ve biyolojik sinerjiyi nasl yarataca konusunda ngrler bulunmaktayd.
Bunun paralelinde Japonya'da Umesao isimli yazar "informatisation" terimini kullanarak
88_Bat dnyasnda, yazar ve aratrmaclarn biraz daha fazla ne kan kimdir? Daniel Beli'dir. Daniel Bell bilgi ve
enfornasyon miktarndaki hzl deiimi ve bu deiime bal olarak toplumun karlaaca deiiklikleri nceden kestirme ve
belgeleme yetenei asndan ne kan bir sosyologtur
89_1973 senesinde yaymlad almasnda, Prof. Bell hangi makalesini yaynlamtr? Toplumsal Gelecek zerine Deneme
isimli makalesinde gelecek 30-50 sene iinde kendisinin "the post industrial society" olarak tanmlad Trkemize endstri
tesi toplum olarak evirebileceimiz toplumsal gelecek yaplanmasn deerlendirmitir. Daha sonra, Bell endstri tesi
toplum terimi yerine bilgi toplumu "information society" terimini kullanmaya balamtr.
90_1973 senesinde yaymlanan almasnda Bell birden fazla dnrden etkilendiini belirtmitir bu dnrler kimdir?
Bu dnrlerden ilki olan Joseph Schumpeter teknolojiyi ak bir denize benzetmitir. Etkilendii dier nemli fiziki ve tarih
bilimci Gerald Holton
91_ George Wilhelm Friedrich Hegel'den etkilenen dnrler kimdir? Karl Marx, ok nceden, kapitalizmin etkisi ile oluacak
snfsz toplumdan sz etmiti. Karl Marx'n yan sra bu dnrlere Adam Smith'i de ekleyebiliriz.
92_ Bell'e gre modem toplum paraya blnmtr ve her bir para farkl ilkelerle ynetilir.
Birincisi ekonomik, teknolojik ve mesleki ya da tabakasal sistemleri ieren sosyal yapdr. Bat toplumlarnda grlen bu
sosyal yap kaynaklar dk fiyat, optimizasyon (en uygun duruma getirme) ve maksimizasyon (azami llere
karma, genelde retimdeki kazanc) ilkeleriyle kullanma dncesindedir.
kinci para ynetim biimidir. Bu ynetim biimi, bireyin ya da gruplarn gereksinimlerine gre ynetimin dalmn
ayarlar. Bell ' e gre bu ynetim biimi katlm' a odakldr ve tabandan (geni halk kitlelerinden) gelen isteklerle
biimlenir.
nc para ise kltrdr. Bell'e gre kltrn amac bireyin arzu ve isteklerini tamamlamak ya da artrarak
geniletmektir.
Bell bu parann, dier bir deyile modem toplumu oluturan paralarn 1. Sosyal yap, 2. Ynetim biimi ve 3.
Kltrn modem toplumu oluturduu dncesindedir.
93_ Bell'e gre bilgi toplumunun en nemli zellikleri aada listelenmitir:
Mal retiminden hizmet retimine geen bilgi toplumunda salk, eitim, aratrma, devlet hizmetleri ve yksek
teknoloji endstrileri hzl bir ykseli gstermilerdir.
Yksek teknoloji ve yeniliklerin retilmesine verilen destek ile, zellikle !BM (International Business Machines-
Uluslararas Makineleri) firmas 20. yzyln bilime dayal firmalar arasnda en nl olan olarak gsterilmektedir.
Bunun yan sra, niversiteler de endstri tesi toplumun yani bilgi toplumunun en nemli kurumlardr.
Bilgisayarlama ile gelen yeni sre soyut sembol sistemlerin yasalarla ve standartlamayla somutlatrlmas yeni akll
teknolojilerin domasnn nn am ve bilgisayarlama ile yeni ekonomik modeller gelitirilmitir. Bu balamda,
bilgisayarla ya da dier bir deyile sanal iletiimin de yaygnlamas ve hayatmzda nemli bir yer almas salanmtr.
nitenin ilerleyen blmlerinde bu sistemlere somut rnekler verilecektir.
Bilim ve bilisel deerlerin g kazanmas ve bu balamda da bilimin saygnlnn artmas, bilimin ve aratrmann bilgi
toplumunun temel gereklerinden olduu dncesinin n plana kmasn salamtr.
Karar alma srelerinde yaanan deiikliklerle bilim uzmanl ve bilimsellik n plana kmtr. Hizmet sektrnn de
bilgi toplumunda hzla gelime gstermesiyle, hizmet sektrnn ve alanlarnn n plana kmas beraberinde
hemen hemen tm sektrlerde ekonomikleme davrannn yerini sosyalleme davrannn almasna neden olmutur.
Bu deiimler ou sektrde ve toplumda liyakati n plana karmtr. Dier bir deyile bir ii uzmannn ve ustasnn
yapmas bilgi toplumunda n plana kan deerdir. Bilgi toplumunda liyakat ile ilerin yaplmasna verilen nem
mlkn ve zenginliin nne gemitir. Bu durumu dilimizde yorumlamaya alrsak, parann ve maln yerini bilginin
aldn grmekteyiz. Gnmzde de dnya zenginlerinin listesine baktmzda bilgi ile kazanlan zenginliklerin n
plana ktn gzlemlemekteyiz.
Teknik konularla ilgili entellektelliin yaygnlamas da, bilgi toplumunda u tartmay n plana karmtr. Teknik
entellektellik mi yoksa edebiyat ve sanat alannda entellektellik mi daha n planda olmaldr?
94_Geleneksel medya olarak da tanmlanan kitlesel medya hangilerdir? Kitle iletiimi iin kullanlan gazete ve dergi gibi basl
yaynlar; radyo, sinema, televizyon gibi sesli veya hem sesli hem de grntl iletileri tayan ortamlardr denilebilir
95_ ilk fotoraflk ne zaman oldu? Olay Medyann ksa tarihesine gz attmzda 19 Austos 1839'da Paris'te merakl
kalabaln baklar arasnda Louis Degauerre'un mthi buluunu halka tanttn gzlemliyoruz. Degauerre'nin buluuna ilk
ticari fotoraf ileme nitesi denilebilir
96_lk film stdyosu ne zaman ve kim tarafndan kuruldu? 1893 ylnda ilk film stdyosu olan Edison 'u medya tarihinin
kilometre talar arasnda gzlemliyoruz
97_ Kitabn seri olarak baslmas ne zaman oldu? 1456 ylnda matbaann bulunmasna kadar gider.
98_ lk gazete ne zaman yaynland? 1609 ylnda ilk gazetenin yaynlamasna ahit oluyoruz.
99_ ilk ses kayd ne zaman ve plaklar ne zaman yaynland? 1877 ylnda yaplmtr. Ses kaytlarn byk kitlelere tamak iin
de 17 yl beklenmiti. Tahmin edeceiniz gibi ses kaytlarn tayan plaklar 1894 ylnda retilmeye balanmtr.
100_ radyo hangi yl bulunmutur? 1920 ylnda bulunmu
101_ lkemizde de henz yaygnlamaya balayan IPTV Internet Protocol Television (nternet protokol zerinden (TCP/IPV4
- IPV6) grnt ve ses aktarm ile alan cihaz) televizyon izleyicilerine yaymc ile etkileimli bir iletiim salad iin kitle
iletiimin temel kurallarn deitirecek bir ortam olarak adndan sz ettirmektedir.
102_ Yeni medya aralar ile yaplan iletiime ne denir? Sanal iletiim adn vermekteyiz.
103_ Yeni medya iletiim ortam ve aralarn nelerdir? Akll tanabilir ortamlar, internet, internet uygulamalar ve ara yzleri
ve saysal grsel oyunlar olarak sralayabiliriz.
104_ Mobil iletiimde iletiler neyle tanr? PDA'ler, cep telefonlar ya da tablet bilgisayarlar ile tanabilir
105_ Trke olarak kiisel saysal yardmc ad verilen ve ngilizce ksaltmas PDA olan bu teknolojik rnler nelerdir?
Bilgisayar, cep telefonu, saysal mzik alar ve kameradan oluan tanabilir bir ortamdr.
106_ Web zerinde eitli adres uzantlar bulunmaktadr. Bu uzantlar sahip olduklar alana ve paylatklar bilgi trne
gre snflandrlmlardr. rnein
Eitim kurumlarna "edu"
Hkmet kurulularna "gov",
Ticari iletmelere "com",
Kiisel sitelere "gen",
A anlamndaki network "net",
Vakf, demek, oda ve sivil toplum rgtlerine "org",
Askeri kurumlara "mil" ve
Uluslararas kurululara "int" uzants verilir.
Televizyon irketlerine ise "tv" uzants verilmitir.
Amerika Birleik Devletleri dndaki lkelerin lke kodlar da web adreslerinin sonuna eklenir.
Trkiye iin "tr" uzants adresin sonuna eklenmelidir. rnein, Anadolu niversitesinin web adresi:
https://www.anadolu.edu.tr/dir. Bir eitim kurumu olduu iin de adresinde "edu" uzants vardr.
107_ kinci kuak web hizmetleri ksaca unlardr:
Blog: Trkede internet gnl olarak adlandrlan (Web Log) teriminin ksaltmasdr
RSS: ingilizce Really Simple Syndication kelimelerinin ksaltmasdr. Web kullanclarnn ierikte yaplan deiikleri
otomatik olarak almalarn salayan bir tr gncelleme sistemidir
Wiki: Wiki Trke "abuk" kelimesinin Hawicesidir. Kullanclarn web ierii oluturmalarna ve dzenlemelerine
olanak veren bir tr yazlmdr
Sosyal Alar : En ok kullanlan sosyal alar Facebook, Twitter, Linkedin, Myspace, Badoo, Xing vb. olarak sralanabilir
108_ letiim balamnn ka tr boyutu vardr? 3 BOYUTU VAR
109_ letiimde ileti retme srecine ne ad verilir? letiyi kodlamak
110_ Ezamanl iletiimde ka kanaldan iletiim gereklemektedir? 4
111_ letiim srecnn unsurlarndan biri olan grlt ka biimde incelenir?3
112_1893 ylnda kurulan ilk film stdyosunun ismi nedir? Edison
113_ lk televizyon yayn hangi tarihte yapld? 1936
4.NTE (Etkili letiim ve Toplumsal Cinsiyet )
114_ Bandura toplumsal renme kuram yoluyla ne rendiklerini ileri srer? ocuklarn anne ve babalarn gzlemleyerek
ve onlardan aldklar olumlu ve olumsuz tepkilerden yola karak cinsel rolleri rendiklerini ileri srer
115_ Ataerkil toplumlarda baat olan geleneksel ideolojinin cinsiyeti iblm, kadn neden sorumlu tutar? Ev ilerinden
ve ocuk bakmndan sorumlu tutar.
116_ Erkek ve kadnlarn Davran ve karakter olarak nasl olur?
Erkeklerin hrsl, gl, kararl, risk alan, bamsz, rasyonel, aktif ve atak olmas,
Kadnlarn ise efkatli, neeli, sevecen, duygulu, duyarl, yumuak nazik, sadk, sabrl, anlayl olmas beklenir
117_ Kadnlar daha ok evde yaptklar ilerle uyumlu ya da evdeki sorumluluklarn aksatmayacak ilere ynlendirilir bu
meslekler? (hemirelik, hasta bakclk, ev temizlii ya da retmenlik gibi) ynlendirilir.
118_Yaknlk nedir? Bireyin karmak dostluk alarnn pazarln yapt, farkllklar en aza indirgemeye alt, fikir birlii elde etmeye
urat, farkllklar vurgulayacak stnlk grnmlerinden kand, balantlardan oluan bir dnyann anahtardr
119_ Bamszlk nedir? Mevki dnyasnn anahtardr, nk mevki sahibi olmann balca yollarndan biri, dier insanlara ne
yapacaklarn sylemektir, emir almak ise dk mevkinin bir gstergesidir.
120_ Yetikin erkekler kadnlarla iletiim halindeyken nasl harekete bavurur? Daha dominant (baskn) ve daha buyurgan jestlere bavurmaktadr.
121_Kadnlar ise erkeklerle iletiim iindeyken aksi bir yol izlemektedirler. Bu hareketler unlardr?
Pek ok aratrna gstermektedir ki,,
Kadnlar erkeklerle iletiime girdiklerinde daha az alan kaplama,
Bedenlerini olabildiinde kltme,
Dinlerken ya da konuurken daha fazla ba sallama,
Salaryla erkeklere nazaran daha fazla oynama ya da dzeltme,
Ellerini kucaklarnda tutma,
Bacaklar ve dirsekler yoluyla kapanma hareketleri yapma,
Otururken bacaklar ve ayaklar birbirine bitiik tutma,
Daha fazla gz krpma ve daha fazla aaya ynelik baklara sahip olma eilimi gsterdikleri saptanmtr.
Erkeklerin ise daha fazla ve dorudan baktklar,
Daha fazla alan kapladklar,
Balarn dik tuttuklar, ayaktayken,
Otururken bacaklarn atklar,
enelerini daha ok svazladklar,
Daha byk ve geni jestler yaptklar,
Bacak ve ayaklarn daha fazla hareket ettirdikleri ve
Kollarn bedenlerinden daha uzakta hareket ettirdikleri bulgulanmtr
122_ Leathers, kadnlk ve erkeklie ilikin oluturulmu olan kalp yarglarn kadn ve erkeklerin beden dillerine, szsz
iletiim kodlarna da yansdn ileri srer. Bu kalp yarglara gre ikisinin de ki hareketleri nasldr?
Kadnlar, uysal, itaatkar, baml, alngan/ar hassas, kaprisli, abuk parlayan, abuk telalanan, havai, enesi dk,
ekingen, sevecen, dnceli, saygl, ibirliini seven, destekleyici ve duyarldr.
Erkekler, grev bilinci olan, rasyonel, aktif, mantkl, gayretli, keskin zekal, kurnaz, kendinden emin, gl, baskn,
palavrac, inat, kibirli, sz dinlemez ve frsat olarak ne kar
123_ rgt ortamndaki atma ise nasldr? Bireyler ve gruplarn birlikte alma sorunlarnda kaynaklanan ve normal
etkinliklerin durmasna veya bozulmasna neden olan olaylar olarak dile getirilebilir
124_ mobbing terimini nasl nitelendirilir? Kurban yaltan ve mitsizlik nedeniyle intihara kadar gtrebilen bir davran
olarak nitelendirmitir
125_ Mobbing nedir? Duygusal bir saldrdr. Bir kiinin, dier insanlar kendi rzalaryla ya da zorla baka bir kiiye kar
etrafnda toplamas ve srekli kt niyetli hareketlerde bulunma, ima, alay ve karsndakinin toplumsal itibarn drme gibi
yollarla, saldrgan bir ortam yaratarak onu iten kmaya zorlamasdr
126_Leymann, atma ve mobbing kavramlarnn hangi sonular olduunu belirlemitir? Birbirinden farknn, olayn "ne
olduu" ya da "nasl olduu" deil; olaylarn skl, sresi ve olaylarn etkisiyle ak bir ekilde ortaya kan psikolojik,
psikosomatik ve patolojik sonular olduunu belirtmitir
127_ Mobbing Kimler zerinde Etkilidir ve Nasl iler? Mobbingin madurlarnn kimler olduuna bakldnda genel olarak
unu sylemek olanakldr: Mobbing maduru alt kurum iinde bir sebeple farkl olan kiidir. yi eitim alm, iinde ok
baarl olan biri, ya ilerlemi bir alan, tamam kadnlardan oluan bir kurumdaki tek erkek ya da tamam erkeklerden
oluan tek kadn gibi kiiyi alt ortamda farkl klan bir nitelik o kiinin dlanmasna, madur edilmesine yol aabilir.
128_ Mobbingin pek ok davransal boyutu bulunmaktadr. Bunlar
letiime ynelik saldrlar,
Sosyal ilikilere ynelik saldrlar,
Sosyal imaja ynelik saldrlar,
Mesleki ve zel konuma ynelik saldrlar,
Sala ynelik saldrlar olarak sralanabilir.
Kiinin kendini ifade etmesine izin verilmemesi,
Szl ya da yazl tehditlere maruz kalmas iletiime ynelik saldrlardan bazlardr.
Sosyal ilikilere ynelik saldrya verilebilecek en temel rnek kiinin iinde bulunduu ortamdan, dier alanlardan
dlanmas, grmezden gelinmesidir.
Kii hakknda dedikodu karlmas, ruhsal sorunlarnn olduunun sylenmesi, dnya gryle, inancyla alay edilmesi,
gln duruma drlmesi ve benzeri davranlar madurun sosyal imajna ynelik saldrlar arasnda yer almaktadr.
alann kapasitesinin ok altnda ilerde altrlmas, yapt ilerin ve ie dair nerilerinin kmsenmesi mesleki ve
zel konuma ynelik saldrlar arasndadr.
Kimi durumlarda madura fiziksel iddet de uyguland grlmektedir. Kiinin iyerindeki eyalarna veya kendisine
zarar verilmesi sala ynelik saldrlardandr
Madur zaman iinde kendisi hakknda sylenenlerle ba edememeye balar. inden verim alamaz ve iten karlma
noktasna gelir. Bylece iyerinde duygusal taciz dngs tamamlanm olur.
129_ Toplumsal cinsiyet kalplarnn oluturulmasnda sosyal sre beklentilerinden birisidir? Deer beklentileri
130_ Davran olarak erkeklerden beklenenler arasnda yer alr? Hrsl
131_ Davran olarak kadnlardan beklenenler arasnda yer alr? Duyarl
132_Duygu ve dncelerimizi, grup yaadklarmz karmzdakilere szckleri seslendirerek gnderme, iletme ii
hangisidir? Konuma
133_ Toplumsal cinsiyet ve etkili iletiim asndan bakldnda konuma bir erkek iin hangisinin yoludur? Rekabet
134_ Bireyin kiisel tercihlerini hemen da vuran en temel toplumsal cinsiyet gstergesi hangisidir? Giysi
135_ Kadn ve erkek arasndaki en temel atma alanlarndan biri aadakilerden hangisidir? zgrlkler
136_ Bir kadnn sk sk yakn evresindeki bir erkee ne yapacan sylemesi erkek tarafndan nasl alglanr? zgrln
kstlanmas
137_ yi ynetildiinde iletiimi olumlu ynde etkileyebilir? atma
5.nite(letiimde Kalite)
138_ nsanlar bir eyleri farkl yollar ve yntemlerle anlatmak ister. Bu yollardan bazlar nelerdir? Taklar, rozetler, eyalar,
szlerle, odadaki renklerle kardaki insan ya da toplulua bir eyler anlatlmak amalanr.
139_Bireyleraras etkileim ve olumlu iletiimi engelleyen etmenleri yle sralayabiliriz: kendi dnce ve fikirlerimizi tek
doru olarak benimsemek, bakalarnn fikir, dnce ve duygularn grmezden gelmek ve nemsememek, onlara sayg
gstermemek. Bu tr engellerle iletiim kurmaya almak, takdir edersiniz ki, atmalara neden olacak ve baarszlkla
sonulanacaktr
140_ocuklar benmezkezcidir neden? "egosantrik"tir, yani benmerkezcidir. Dier bir deyile, dnyay ve evrelerini sadece
kendi bak alarndan grrler. Dier insanlarn da kendileriyle ayn eyleri grdn ve ayn ekilde dndn
zannederler. Bakalarnn, olaylar farkl alardan grdklerinden ve farkl algladklarndan habersizdirler
141_ Benmerkezcilik (egosantrizm) nedir? Bakalarnn varln ve karlarn gz ard ederek kendini ve sorunsaln her eyin
merkezine koyma tutumu ve davrandr. Benmerkezcilik, bakasnn grlerini ve bak alarn anlamada yetersiz olma,
kendi grd ve dnd eyleri herkesin grdn zannetmektir. Benmerkezci dnme, insanlarn doal olarak
bakalarnn hak ve ihtiyalarn grmemeleri gibi bir talihsizlikten kaynaklanr.
142_ Egosentrizm nedir? Ksaca benmerkezciliktir. Dier bir deyile, bireyin kendini merkeze almasdr. Her eyde kendini esas
almak, her eyi kendine dayandrmak, her ii kendine balamak, kendine indirgemek, her olay, her dnceyi kendi gr
asndan yorumlamak ve kendi fikrini, mantn, duygusunu hareket noktas olarak seme olarak tanmlanr.
143_ Bazlar benmerkezcilikle bencillii kartrsa da, farkl ama ilikili iki kavram olduu grlr. Bu anlamlar unlardr?
Bencillik; her olayda, her ilemde kendi menfaatn dnme ve her iten kar salama dncesidir.
Benmerkezcilik ise dnyay "ben"e dayanarak alglamaya ve yorumlamaya karlk gelir.
144_Eitim bilimciler bencillik ve benmerkezcilik dncesinin genel olarak hangi yalarda kazanldn syler? 2-7 yalar
arasndaki evrelerde kazanldn sylemektedir. Daha sonraki yalarda ise bu ok zel benlik duygusu olgunlaarak kiinin
kendisini bir gne gibi hissedip, dnyann 365 gn kendisinin etrafnda dndn sanmasna dnmesidir.
145_ Benmerkezcilik dnemi (egosantrizm dnemi), insanda hangi yata sona erer? 6 ya civarnda sona erer.
146_ Gnmzde "empati" denildiinde akla hangi dnr gelir? Carl Rogers ve onun konuya ilikin almalar gelir
147_ Empati nedir? Bir kiinin kendisini karsndaki kiinin yerine koyarak olaylara onun bak asyla bakmas, o kiinin
duygularn ve dncelerini doru olarak anlamas, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi srecine "empati" ad verilir.
148_ Empati tanm temel eden olumaktadr. Bir insann karsndaki bir kii ile empati kurabilmesi n gerekli olan bu
eleri yle sralayabiliriz
Birinci e, empati kuracak kii kendisini karsndakinin yerine koymal, olaylara onun bak asyla bakmaldr. Baka
bir syleyile, empati kurmak isteyen kiinin karsndaki kiinin fenomonolojik alanna girmesi gereklidir.
Fenomenolojik alan nedir? Psikolojideki fenomenolojik yaklama gre her insann bir fenomenolojik alan verdr. Her
insan gerek kendisini gerek evresini, kendisine zg bir biimde alglar; bu algsal yaant zneldir (subjektiftir); kiiye
zgdr. Yani her insan dnyaya, kendine zg bir bak tarzyla bakar. Eer bir insan anlamak istiyorsak, dnyaya
onun bak tarzyla bakmal, gerekletirmek iin de empati kurmak istediimiz kiinin rolne girmeli, onun yerine
geerek adeta olaylara onun gzlklerinin gerisinden bakmalyz. Karmzdaki kiinin rolne girerek empati
kurduumuzda, o kiinin rolnde ksa bir sre kalmal, daha sonra da bu rolden karak kendi rolmze geebilmeliyiz.
Aksi halde empati kurmu saylmayz. Karmzdaki ile zdeim kurmak (ona benzemek) veya ona sempati duymak,
empatiden farkl eylerdir.
kinci ge, empati kurmu saylmamz iin, karmzdaki kiinin duygularn ve dncelerini doru olarak anlamamz
gereklidir. Karmzdakinin yanlzca duygularn veya yanlzca dncelerini anlam olmak yeterli deildir. Empatiyi
tanmlarken bu noktay vurguladmzda, empatinin iki temel bileeninden sz etmi oluyoruz. Bunlar empatinin
bilisel ve duygusal bileenleridir. Karmzdakinin rolne girerek onun ne dndn anlamamz, bilisel nitelikli bir
etkinlik (bilisel rol alma bilisel perspektif alma), karmzdakinin hissettiklerinin aynsn hissetmemiz ise duygusal
nitelikli bir etkinliktir (duygusal rol alma/duygusal perspektif alma). Bilisel rol alma duygusal rol almann n art
saylabilir. Empatinin bileenlerinin ne olduu konusunda aratrmaclar arasnda, baz gr farkllklar vardr. rnein
Hoffman'a (1978) gre empatinin, bilisel, duygusal ve gdsel (motivasyonel) olmak zere bileeni vardr. Baz
aratrmaclar empatinin bilisel ynn, bazlar ise duygusal ynn vurgulamaktadr. Fakat ounluun zerinde
uzlat gr, empatinin bilisel ve duygusal bileenlerden olutuu yolundadr.
(nc) ge ise, empati kuran kiinin zihninde oluan empatik anlayn, kardaki kiiye iletilmesi davrandr.
Karmzdaki kiinin duygularn ve dncelerini tam olarak anlasak bile eer anladmz ifade etmezsek empati
kurma srecini tamamlam saylmayz. Aratrmaclar, insanlarn zihinlerinde kurduklar empatiyle, karlarndaki kiiye
ilettikleri empati arasnda farkllk olduunu belirtmektedirler. Karmzdaki insanlara empatik tepki vennenen iki yolu
vardr: Yzmz/bedenimizi kullanarak onu anladmz ifade etmek. Empatik tepki vermenin en etkili yolu herhalde
bu ikisini birlikte kullanmaktr. Bir skntmz olduunda, bizimle konuan kii, dosta bir glmsemeyle kolumuza
dokunup skntmz szelletirirse, rnein "son gnlerde ok bunalmsn" derse, rahatladmz hissedebiliriz.
149_ Empatik iletiimi gerekletiren ebeveynler kimlerdir?
ocuklarna gven duygusunu kazanm,
onlarn duygu ve dncelerini anlatmasnda dinleme becerisini gelitirmi,
ocuklarnn yann getirdii psiko-sosyal sorunlara zm bulmu ailelerdir.
Bu ailelerde demokratik tutum ve davran kazanlm olup, salkl ve baarl ocuklar yetitinnektedirler.
Empati kurulamadnda, benmerkezcilik arttnda, ocuklar anne ve babasndan uzaklamakta, evresindeki kt
niyetli kiilerle iletiim kurmaktadrlar. Okullarda iddetin artmas, uyuturucuya ynelim tm bu tutum ve
davranlarn temelinde empatik iletiimin gelitirilmemesi nedendir
150_ Benmerkezcilik kavram kim ortaya karmtr? Piaget tarafndan ortaya atlmtr. Piaget ocuklarn benmerkezci
davrandklarn savunmutur. Konuyla ilgilenen btn aratrmaclar empati kurmada benmerkezci davrantan uzaklamann
nemini vurgularlar.
151_ Ford'a gre tr benmerkezcilik vardr. Bunlar;
Grsel benmerkezcilik
Bilisel benmerkezcilik
Duygusal benmerkezcilik
152_ Kurdek ve Rodgon tr perspektif alma ekli tanmlamlardr. Bunlar;
Algsal perspektif alma (dier kiinin bak asn fark etme),
Bilisel perspektif alma (dier kiinin ne dndn fark etme),
Duygusal perspektif alma (dier kiinin yaamakta olduu duygularn neler olduunu fark etme).
153_ Anlamak iin bireyler ne yapmal?
Anlama niyetine sahip olmaldrlar.
letiim tekniklerini bilmelidirler.
Gayret gstermelidirler
154_ Claude Lavi Strauss kltr ve eitlilik zerine inceleme ve almalarda bulunmutur. nsan, doay ve evreni salt
zelliklerinde deerlendiren dnr, farklln ve eitliliin korunmasndan ve sayg duyulmasndan yana olmu ve
dncelerini u szlerle dile getirmitir: " veren budaya kulak kabartmak, gizli kalm potansiyelleri yreklendirmek,
tarihin sakl tuttuu tm bir arada yaama eilimlerini drtklemek ve ayrca allagelmi eyler sunmas kanlmaz olan btn
bu yeni toplumsal ifade biimlerini armakszn, tiksinmeksizin, kar kmakszn karlamaya hazr olmak gerek". Yazarn bu
szlerinden, var olann duruluunu asla unutmadan, sre gelen eitlilii anlamaya alarak, z bozmadan yaayabilmek
deerlemesini yapabiliriz.
155_ Mevlena'nn "kar taneleri ne gzel anlatyor, birbirine zarar vermeden de birlikte yol almann mmkn olduunu!" sz
farklln toplumsal uyum iin ne kadar nemli olduunu gzler nne sermektedir. Farkllklara tahamml, hogr, sevgi,
sayg deyince hemen aklmza Mevlana, Hac Bekta- Veli, Yunus Emre gelir
156_ nsanlar farkldr; nk,
Farkl giyinirler,
Farkl dnrler,
Farkl konuurlar,
Farkl yaarlar,
Farkl inanlar vardr,
Farkl yollarda yrrler,
Farkl takm tutarlar,
157_ Benlik nedir deiik tanmlar var bakalm
Yaln bir tanmla benlik nedir? kiinin sahip olduu tm zihinsel yapnn ve d zelliklerinin bir btndr
Bir baka anlatmla benlik; kiinin kendini sevebilmeye olan yatknl ve kendini sevmeye olduu kadar "sevilmeye" de
layk grp grmemesidir
Ksaca benlik, bireyin zellikleri, yetenekleri, deer yarglar, ama ve ideallerine ilikin kanlarnn dinamik bir rntsdr.
Benlik, eitli deneyimler sonunda renilen ve srekli olarak gelien, kiiyi kendi iinden gzetleyen, yarglayan,
deerlendiren ve davranlar zerinde dzenleyici ve ynetici bir etkisi olan potansiyel bir olgu, bir sretir
158_ Ben" ocuun ilk yalarnda doru ve yanllarla balar ve benlik geliimi bireylerde yalara gre farkllk gsterir bu ya
nedir? 7-12 ya dnemini sakin geiren birey ergenlik dnemiyle benlik arayna girer ve ilgileri oalr.
159_ Benliin insan yaamndaki grevi ise unlardr
gdlerden ve drtlerden kaynaklanan gdleri engellemek, denetlemek ve dzenlemek
evredeki nesne ve kiilerle balant kurmak
Gerei tanmak, denemek, anlamak
Geree uyum salamak
evreden gelen uyarmlar snrlamak, sralamak, zamanlamak
Alglamak, saklamak, hatrlamak, dnmek, karlatrmak, karmlar yapmak, yargya varmak
Kavramlar birletirmek ve btnletinnek
Kiinin karlat engelleri aabilecek gleri toplamak
Gelecee ilikin beklenti ve amalar saptamak
Kiilii kaygdan kurtaran savunma dzenlerini kullanmak
160_Toplumsallama srecinde kitle iletiim aralarnn nemi byktr neden? Dolays ile bireylerin deer yarglar,
idealleri, kendisi ile ilgili yeteneklerinin olup olmadn anlamalar ve bunlar gelitirerek benlik oluumunu salamalar iin
iletiim olmazsa olmaz bir kouldur
161_ Transaksiyonel Analiz kim tarafndan ortaya atld? Eric Berue tarafndan ortaya atlm olan Transaksiyonel Analiz (TA),
162_Transaksiyonel analize gre, insann kiilii blmden oluur. Bu kiilikleri unlardr? "ego-durumlar" olarak da
adlandrabiliriz. Bunlar ana baba (ebebeyn), ocuk ve yetikin benlik durumlardr. Bu benlik durumlarna kiisel roller de
diyebiliriz
163_ Ebeveyn ego-durumu ne zaman olumaya balar? ocukluk dnemindeki bata anne-baba olmak zere tm otorite
figrlerine ait kaytlarndan oluur
164_ Ana baba benlii, koruyucu ve yarglayc, olmak zere iki biimde kendisini gsterir.
Koruyucu ana baba, karsndaki kiiyi ka yanda ve toplumsal konumu ne olursa olsun onu korumaya, kollamaya
ynelen bir benliktir
Eletirici, yarglayc ana baba benlii ise toplumsal kurallar ve deerleri korumaya, bunlara uymayanlar eletirneye
ve gerektiinde cezalandrmaya ynelik bir benliktir
165_ Ana-baba benliine sahip olan kii iletiim kurarken genellikle neler yapar?
Yarglar,
Denetler,
Ders verir,
Akl retir,
Korur ve kollar,
Sahip kar,
Problem zer,
Kstlar ve
nyarg ve kalplar vardr.
166_ ana-baba benliine sahip kiiler iletiimlerinde arlkl olarak u ifadelere yer vererek konuurlar:
"Olmam!"
"Byle yap!"
"Merak etme ben hallederim!"
"Olmaz yle ey!"
167_ ocuk benlik durumu, "doal ocuk" ve "uyarlanm ocuk" diye iki blmden oluur.
Doal ocuk, kiiliin eitilmemi yani olarak kabul edilir. inden nasl geliyorsa yle davranr. Fiziksel ihtiyalarn her
zaman nde tutar.
Uyarlanm ocuk ise, doal ocuun az ya da ok eitilmesiyle ortaya kar. Az eitilenler "asi ocuk" olup kanun ve
kurallara kar kar. ok eitilenler ise "uslu ocuk" olup kanun ve kurallara uyum salar. Btn insanlar doal ocuk
olma srecinden geerek ya asi ocuk ya da uslu ocuk olurlar.
168_ ocukluk ann igdleriyle duygusal olarak tepki veren ocuk benlii, doal, kk profesr ve uyum salam
olmak zere farkl ekilde karmza kar.
Doal ocuk ilkel, fevri, kontrolsz ve yardm bekleyen yani "ocuk gibi ocuk" diyeceimiz trden bir kiilik zellii
tar. Bu ocuk, sevmedii kiilere "seni sevmiyorum" der, "lle de bana bu oyunca alacaksn "diye tutturarak annesini
arda zor duruma drmekte bir saknca grmez. Kskanln, nefretini, sevgisini en yaln biimde gsterir.
Duygularn bilincinin szgecinden geirmeden olduu gibi yanstan bu benlii bir yetikin olarak yaamak, belki de
zaman zaman yaamak hepimizin ortak arzusu olmasna karn toplumun kural ve yasalarndan ekindiimiz iin aka
deil, eitli rtlerle gizleyerek yaamaya alrz
Kk profesr olarak adlandrlan ocuk benlii, yaratc, sezgileri gl ve bakalarn kendi istekleri dorultusunda
idare edebilen bir benlik sergilerler. rnek vermek gerekirse, bunlar, anne ve babalarn birbirine drp karlarnda
ks ks glen ocuklardr. Sezgileri olduka gelimi bu ocuklarn ayn zamanda yaratclk dzeyleri de olduka
yksektir. Kk profesrler, bu zellikleri nedeniyle doal olarak anne babalar tarafndan gereinden fazla
martldklarnda, bakalar ile karlatrlp vlp, martldklarnda, kendilerini stn, bakalarn da aada
grmeye balarlar
Uyum salam ocuk ise "Ne diyorsam onu yap" terbiye anlay ile bytlmenin izlerini tadndan, sululuk, isyan
ya da itaat ve uzlama zellikleri gsterir. Bu ocuk benliinde, otoriteye hemen hemen kaytsz artsz bir boyun eme
sz konusudur. e dnk, uysal bir kiilik zellii sergileyen bu kiilerin, otoriteye ve onun koyduu kurallara ne zaman
kar kaca ise hi belli olmaz.
169_ ocuk benliine sahip olan kii iletiim kurarken genellikle bunlar yapar?
Kontrolszdr,
Sorumsuz davranr,
Sabrszdr,
Merak eder,
Yaratcdr,
Hazza yneliktir,
inden geldii gibi davranr ve
Benmerkezcidir.
170_ ocuk benliine sahip kiiler iletiimlerinde arlkl olarak u ifadelere yer vererek konuurlar:
"Banane!"
"Hemen!"
"Nasl?"
"Istiyorum!"
171_Yetikin benliin en nemli zellii nedir? Belirli bir sorun ya da durumla ilgili bilgi toplamas, bunlar deerlendirmesi,
olaslklar ze rinde durarak sorunu zme si ya da durumu anlamas, duygular ve nyarglar zerinde deil, gerekler zerinde
younlamasdr
172_Bencil bir davran sergilemeyen, bakalaryla birlikte ibirlii iinde sorunlar zmeye ya da durumu anlamaya al an
yetikin benliin cmlelerinedir?
"ben" rnein, "yaptm, zdm, baardm" biiminde birinci tekil deil
"biz",rnein, " yaptk, zdk, baardk" gibi birinci oul kipiyle kurulur
173_ Yetikin benliine sahip olan kii iletiim kurarken genellikle
Aklcdr,
Paylar,
Anlar,
Gelitirir ve
zm bulmaya yneltir.
174_ Yetikin ego-durumu kim tanmlamtr? Eric Berue tarafndan kiinin "mantkl" ve "saduyulu" yan olarak
tanmlanmtr. Yetikin ego-durumu evreyi objektif olarak deerlendiren, deneyimleri erevesinde olaslklan hesaplayan
ego-durumudur. Yetikin ego-durumunun belki de en nemli zellii "imdi ve burada"ki gerei gz nne alarak, verilere
dayal hareket etmesidir.
175_ Yaam pozisyonu ad verilen kendimizi dierleri karsnda, dierlerini kendimiz karsnda yerletirme asndan drt
durum sz konusudur bunlar?
ben + sen + (ben iyiyim, sen iyisin),
ben + sen - (ben iyiyim, sen iyi deilsin),
ben - sen + (ben iyi deilim, sen iyisin),
ben - sen - (ben iyi deilim, sen iyi deilsin)
176_ nsanlar ilikilerinde genellikle temel yaklamdan birini benimserler bu yaklamlar unlardr?
Saldrgan davran biimi
ekingen davran biimi ve
Gvenli davran biimi
177_ Egosentrik olmak ne demektir? Benmerkezci olmak
178_ Yazar Robert Burns'un "Tanr bize bizi bakalarnn grd gibi grme yetenei verseydi, bu bizi birok sama hatadan
ve fikirden kurtarrd" sz iletiim kurarken dikkate almamz gerektiine dair nemli bir szdr bu szn anlam nedir? Ben
merkezli olmamak ve olaylara sadece kendi amzdan bakmamamz
179_ Mevlena'nn "kar taneleri ne gzel anlatyor, birbirine zarar vermeden de birlikte yol almann mmkn olduunu!" sz,
baarl bir iletiim kurmak ve toplumsal uyumu salamak asndan nemli olduunu vurgulamaktadr bu szn anlam nedir?
Farklla sayg ve hogr
180_ Bireyleraras iletiim gerekletirirken "her eyde kendini esas almak, her eyi kendine dayandrmak, her ii kendine
balamak, kendine indirgemek, her olay, her dnceyi kendi gr asndan yorumlamak ve kendi fikrini, mantn,
duygusunu hareket noktas olarak semek" hangisi ile aklanmaktadr? Egosentrik olmak
181_ letiimde "bir insann, kendisini karsndaki insann yerine koyarak onun duygularn ve dncelerini doru olarak
anlamas iidir" ifadesi kelimeden hangisinin aklamasdr? Empati
182_ Dier kiinin bak asn fark etme ifadesi perspektiflerden hangisini aklamaktadr? Algsal perspektif
183_ Bireyleraras iletiimi gerekletirirken, konuma esnasnda "merak etme ben hallederim!" ifadesi ile konumak
benlie rnek olarak verilebilir? Ana-baba benlii
184_ letiim srasnda genellikle kontrolsz, sorumsuz, sabrsz ve sadece iinden geldii gibi bir davran ve yaklam
sergileyen kii aadaki hangi benlie rnek olarak verilebilir? ocuk benlii
185_ letiim kurarken genellikle daha aklc ve mantkl olan ve zm bulmaya odakl benlik tipi hangisidir? Yetikin benlii
186_"Duygu ve dncelerini ifade etmede zorlanrlar. Benlik sayglan dktr. Srekli bir kayg ve endie iindedirler.
Kendi ilerinde sululuk ve fke duygusu yaarlar. letiimlerinde gnderdii mesajlarla srekli olarak karsndaki kiiye
"ben nemli deilim, sen nemlisin" mesajn verir. Kendisini inkar eder." Anlam nedir? ekingen
6.nite (Etkili letiimde Konuma ve Dinleme)

187_ letiim; bir bakas ile konumaktr,
188_ letiime iki deiik bak as sz konusudur.
lk bak as ile yaplan yaklam, kaynak ile alcnn iletiyi nasl kodlad ve kod amnn nasl yapld ile ilgilenir.
kinci yaklam, iletiimi anlamlarn oluturulmas ve deiimi olarak grr. Bu yaklam, iletilerin veya metinlerin anlam
oluturmak iin insanlarla nasl etkileimde bulunduuna bakar.
189_Bir anlamda iletiimin alt trleri nedir? Burada iletiimi bir insani edim olarak ele almak gerekecektir. "Duyusal sesler,
lklar, nidalar, jestler, hatta basit nian koymalar insandan daha alt trlerden olan canl trlerinde de grebildiimiz, bir
anlamda iletiimin alt trleridir
190_ Duyusal sesler, lklar ve nidalardan gelitirilmi dile geebilen tek canl tr hangisidir? nsandr
191_ Yapsal olarak ya da kullanlan kodlara gre iletiim ikiye ayrlr:
Szel letiim (Verbal Communication)
Konuma-Dinleme
Yazma-okuma
Szsz letiim (Non-verbal Communication)
192_ letme nedir? Yaln bir tanmla konuma, duygu ve dncelerimizi, grp yaadklarmz karmzdakilere szckleri
seslendirerek gnderme, iletme iidir.
193_ Konuma gl ekip ekmediimizi anlayabilmek iin kendimize sorabileceimiz birtakm sorular unlardr?
Sylediklerimi karmdakiler kolayca anlayabiliyor mu?
Dncelerimi ak ve etkili bir biimde belirtebiliyor muyum?
Szckleri sylerken syleyi ve dil yanllar yapyor muyum?
Sesimi duygu ve dncelerimi besleyecek, zenginletirecek bir ynde kullanabiliyor muyum?
Tekdze mi, yoksa canl ve hareketli bir biimde mi konuuyorum?
El ve yz hareketlerimi kullanrken baka deyile konumam szsz iletiimle desteklerken birtakm yapmack
durumlara dyor muyum?
Beni dinleyenlerin ilgisini datacak ayrntlardan, laf kalabalndan kanabiliyor muyum?
Anlattklarmn nemine, deerine ncelikle ben inanyor muyum?
Sz baka alanlara kaydryor, amatan ve konudan sapyor muyum?
194_ Konuma doutan getirilen bir yetenek deil, sonradan kazanlan bir beceri ve alkanlktr.
195_ Konumay Oluturan Etmenler hangileridir?
Ses
Boumlanma (Telaffuz)
Konuma Dinamii
Szck Hazinesi
Biem (slup)
196_ Ses nedir? Genel anlamyla hava titreiminin kulakla duyulmasna "ses" denir.
197_ yi bir konuma sesinin zellikleri yle sralanabilir: itebilirlik: Akclk: Hoa giderlik:
198_ Hoa gitmeyen sesler nedir? Bir sesin hoa giderlii, o sesin tns ile ilgilidir. Kat, kulak trmalayan, hrltl, madensel, tiz,
burunsal hltl, buulu, ok yumuak, gevrek, biimden yoksun sesler hoa gitmeyen seslerdir
199_ En ksa tanmyla slup nedir? Deyi-syleyi zelliidir.
200_ Konumay oluturan eler aadaki biimde sralanabilir:
Dinleyici
Ortam
Konumann Nitelikleri
201_ Dinleyicilerin temel zelliklerini yle sralanabilir: Ya durumu, cinsiyet, say, dinleyicilerin i ve ura durumu, eitim
dzeyleri ve bilinebiliyorsa dnyaya baklar.
202_ Ortam konusu ele alnrken u noktalara dikkat etmek gerekmektedir:
Toplantnn Nitelii: Kimi zaman da konuma toplant, belirli gnler, anma ve kutlama trenleri iin gerekletirilir.
Konumann amacn toplantnn nitelii belirler. Bu adan konumann gnn hangi saatlerinde yaplaca da ok
nemlidir.
Toplantnn Program: Dinleyenler zerinde belli bir etki ve uyarm yaratlabilmesi toplantnn programna ve
konumacnn bu program iindeki yerini iyi deerlendirmesine de baldr. Burada da konumacnn cevap aramas
gereken baz sorular vardr: Toplantnn tek konumacs ben miyim? Benden baka konumaclar da varsa, onlarn ele
aldklar konular nedir ve nasl konumaktadrlar? Toplantnn btnl iinde konuma ana bir yer mi tutuyor, yoksa
ayrnt niteliinde midir? Toplantnn amac asndan yaplacak katknn ne olaca renilmelidir.
Toplantnn Sresi: Genellikle konumaclarn en byk eksiklii sreyi iyi ayarlayamamalardr. Birden ok
konumacnn yer ald toplantlardan kimi konumaclar, daha konularna girmeden kendilerine ayrlan zaman
doldururlar. Konumacnn ayrlan zaman iyi ayarlamas, bu zamana gre konuyu snrlandrp, gerekli noktalarn
gereken yol ve biimde yeteri kadar zerinde durmas gerekir.
Konu ve Konumac: Burada konumann elerinden olan konu ve konumacy birlikte ele alarak iyi bir konumann
nasl olmas gerektii, baka deyile, iyi bir konumada dikkat edilmesi gereken noktalar zerinde durulacaktr.
203_ Konumann Nitelikleri nedir?
yi Bir Konuma Salam Bilgilere Dayanr:
yi Bir Konuma Ykc Deil Yapcdr:
yi Bir Konuma, Konumann Temel elerini zmleyerek Oluur:,
yi Bir Konuma, Dinleyicilerin lgi ve Dikkatini Toplar:
yi Bir Konuma Canl Bir Dil, Hareketli Bir slup Gerektirir
yi Bir Konuma, Etkili Ses Tonu, El Yz Hareketleriyle Gelitirilir
yi Bir Konumada, Konumac Ahlaksal Sorumluluklar Bulunduunu Hatrdan karmaz:
yi Bir Konumada, Konumac Gzlem Gcn Gelitirmi Olmaldr:
yi Bir Konuma, Konumacnn Kiilii le Btnleir:
yi Bir Konuma, lgin ve Deerli Konular Kapsar:
yi Bir Konuma, Belli Bir Amaca Yneliktir:
204_ Yapc konuma nedir? Dinleyicilerin dnya grlerini, inanlarn, deer yarglarn, dncelerini olumlu bir ynde
deitirmeyi ama edinir.
205_ ounlukla ama belirleme konusunda birbiriyle rten iki kategori sz konusudur. Bunlar bilgilendirme ve ikna
etmedir. Elendirme iin konuma da bir baka kategori olarak deerlendirilebilir.
206_zel ama belirlemede u genel ilkelere uymak gerekir:
Ama cmlesini geni zamanda ve aklamal olarak yazmal,
Para halde brakmamaldr;
Amac bir soru halinde deil cmle halinde aklamal;
Ama cmlesinde saysal anlatmlardan kanmal;
Ama cmlesi tek bir bamsz cmle ile snrl tutulmaldr;
Amacn ok genel kalmamasna dikkat etmelidir
207_ zel ama belirlerken konumac kendisine belli baz sorular sormal, alaca cevaplara gre zel ama saptanmasnn
kolaylaacan unutmamaldr. Bu sorular unlardr:
Amacm grevle rtyor mu?
Verilen zamanda amacma ulaabilir miyim?
Ama dinleyici iin uygun mu?
Amacm dinleyici iin ok hafif ve sama m?
Ama izleyici iin ok teknik mi?
208_ ana fikir cmlesi nedir? Konuma yapldktan sonra konumacnn, dinleyicinin aklnda kalmasn istedii zet cmledir
biiminde tanmlanabilir
209_ her konuma iki ileti ierir bunlar nedir? Konumac tarafndan gnderilen ileti ve dinleyici tarafndan alnan ileti.
210_ Demografik zelliklerden konuma asndan nem tayan bazlar unlardr: Ya, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet, din ve
inanlar, dnya gr, rksal, etnik ve kltrel yap ve grup yelikleri.
211_ Bireylerle grme en az aadaki drt durum iin etkin bir materyal toplama yoludur:
Taze ve annda bilgiye ulamak iin;
Gazete veya dier basl malzeme iin ekici olmayan ok zel ve dar bir konuda bilgiye ihtiya duyulduunda;
Bilgisini paylaabilen ve belli bir konuda uzman birisine ulaldnda;
Belli bir insann gr ve dncelerinin konumaya g ve ilginlik katacana inanldnda.
212_ Ktphanelerde aranan bilgiye ulamada yol gsterecek eitli kii ve dzenlemeler vardr. Bunlar hangilerdir?
Ktphaneciler,
Kart katalou (kartoteks),
Referanslar blm (ansiklopedi, yllk, szlk, atlas ve periyodik indekslerinin bulunduu blm) ve
Bilgisayarl aratrma servisleri ve internet arama motorlarnn kullanlmasdr.
213_ Genellemelerin konumada arlkl olmas izleyicide u soru yol aar: "Ne demek isteniyor?" "Neden inanaym?"
"Peki, sonra ?!" Sz konusu sorulara yant vermeye yarayan tr destekleyici materyal vardr:
214_ Konumalarda kullanlabilen deiik rnek trleri sz konusudur. Bunlar u biimde snflandrlrlar:
Ak rnekler (Konumacnn ak ve ksa bir biimde konuyla ilgili olarak verdii rnekler)
Geniletilmi rnekler (rnek olaylar, anlar ve ilgili hikayeler bu tre girer.)
Varsayml rnekler: Aslnda ak ve geniletilmi rnekler ya somut ya da varsaymldr. Aslnda ou rnek gerekten
olmu ak rnektir. Ancak gerekli durumlarda hayali baka deyile varsayml rnekler kullanlr. Baka deyile konuyu
destekleyebilmek amacyla rnekler tretilebilir. Ancak, bu rneklerin gerek hayattan kopuk olmamas, dinleyenlerin
benzerlerini evrelerinde gzlemleyebilir olmas nemlidir.
215_ rneklerin doru ve yerinde kullanm iin u noktalara dikkat etmek gerekir:
rneklerin grleri aklamak amacyla kullanlmas;
rneklerin grleri desteklemek amacyla kullanlmas;
rneklerin dncelerin kiiselletirmesi amacyla kullanlmas;
rneklerin canl, ilgi ekici ve zengin bir yapda olmasna dikkat edilmesi;
Geniletilmi rneklerin belli ve somut bir sonuca ulamasna dikkat edilmesi.
216_ Konumada say ve istatistikler kullanmak gerektiinde onlar u sorunlarn nda deerlendirip karara varmak gerekir
Saylar ve istatistiklerin temsil yetenei var m?
statistiksel ller doru kullanld m?
statistikler gvenilir bir kaynaa m dayanmaktadr?
Konumann geneli ierisinde say ve istatistiin arl ne?
Say ve istatistikler amaca uygun olarak seildi mi?
Kantlar (Uzman Kantlar)
217_ yi bir konumada dikkat edilmesi gereken noktalar ele aldktan sonra, konumalarda nem tayan dier baz nemli
noktalar da unlardr:
Konumadan nce sylenecekler dnlmeli ve planlanmaldr. Konumaya nasl giri yaplaca, nasl srdrlecei,
hangi ara gerelerle desteklenecei, nasl bitecei, sonuta ne ekilde zetlenerek dinleyicinin aklnda kalmas
salanaca planlanmaldr.
Konuurken dinleyicilerle sanki karlkl bir konuma yapyormu gibi davranlmaldr. Bylece cmle kurma eklindeki
resmiyet gider, konumaya scak ve canl bir hava getirilir.
Konuurken dinleyicilerin gzlerine baklmaldr. Bu durum zellikle geri bildirimi feed-back) alnabilmesi iin gereklidir.
Konuurken szlere tat katlmaldr. Unutulmamaldr ki "Ne sylediiniz deil, nasl sylediiniz daha nemlidir."
218_ Konumada nem tayan kelimeler iddetli, nemsiz kelimeler normal sylenmelidir.
Dinleyicilerin dinlediklerini anlayp, hatrda tutmalar konumacnn konumasnda bu zellii kullanmasna baldr.
Bylece dinleyicinin nem vermesi gereken kelimeler hakknda dikkati ekilebilmektedir.
Gerektii zaman ses perdesi deitirilmelidir. Uygun durumlarda ses perdesinde deiiklie gidildiinde bu durum etkili
konumaya yardmc olmaktadr.
Yine gerektiinde konumann ekli deitirilmelidir. Konumann ekli deitirilerek ifade kuvvetlendirilebilir ya da
gerekiyorsa dikkat baka bir yere ekilebilir.
nemli fikirleri sylemeden nce ve syledikten sonra duraklamaldr. Susulacak doru yer ve zaman bilmek, en az
konuma iinde szleri akllca kullanmak kadar deerlidir. Susmann yeri ve sresi de ok nemlidir.
219_ Konuma Trleri nedir?
Bilgilendirici Konuma-Bilgilendirme iin Konuma
Objeler Hakknda Konuma
Sreler Hakknda Konuma
Kavramlar Hakknda Konuma
Olaylar Hakknda Konuma
220_ Srelerle ilgili bilgilendirici konuma trleri nedir? Dinleyicilerin bir sreci daha iyi anlamasna ynelik konuma ve
dinleyicilerin herhangi bir sreci kendilerinin daha iyi gerekletirmelerine ynelik konumadr.
221_ Szlklerde olay "olan ya da olaca dnlen her ey" biiminde tanmlanmaktadr. Bu tanm balamnda u
balklar olaylar hakknda gerekletirilebilecek bilgilendirici konuma balk rnekleridir:
Iklandrmann etkileri, uyuma bozukluklar, televizyon seyretme, final snavlar, i grmeleri vb.
222_ Bilgilendirici konumann temel ltn aadaki sorularla belirlemek mmkndr: Bilgilendirici konumada;
Bilgi doru bir ekilde iletiyor mu?
Bilgi ak bir ekilde iletiliyor mu?
Bilgi alc iin anlaml ve ilgi ekici bir hale getirilmi mi? ltleri temel alnmaldr.
223_ pek ok bilgilendirici konumada iine dlen hatalar temel ilkeler olarak sralanabilir:
Dinleyicinin ok ey Bildiini Sanmamak
Konuyu Dorudan Dinleyicilerle ilintilendirmek
ok Teknik Olmamak
Soyutlamalardan Kanmak
Dnceleri Kiiselletirmek
zel Durumlarda Konuma
224_ bir konumac u ltleri aklnda tutmal ve konumasn bunlara gre ekillendirmeli ya da konumasn yaptktan
sonra kendini deerlendirirken bu sorular nda konumay tekrar ele almaldr:
Bilgi doru bir ekilde iletiliyor mu?
Bilgi ak bir ekilde iletiliyor mu?
Bilgi alc iin anlaml ve ilgi ekici hale getirilmi mi?
225_ Giri konumasnda dikkat edilmesi gereken noktalar unlardr:
Ak olmak,
Giriin tam olarak doru olmasna dikkat etmek,
zel durumun gerekliliklerine uygun olmak,
Giri konumasnn asl konumacya yol ac olmasna zen gstermek ve
Dinleyicinin yapsn ve orada bulunma nedenlerini dikkate almak.
226_ Sunu Konumalar en ok ka Dakka sz sylemek yeterlidir? -drt dakika srecek szler sylemek yeterlidir.
227_ Kabul konumalarnn temel ayrt edici zellii unlardr: Ksa olmas, alak gnll olmas ve nazik olmas.
228_ Anma konumalar kutlamalarda veya vg amal toplantlarda yaplan konumalardr. lkemizde 19 Mays, 29 Ekim
tren konumalar,I O Kasm'larda gerekletirilen konumalar vb. anma konumalardr.
229_kna edici konuma; belli birtakm szel tartmalar oluturma, oluturulan bu szel tartmalar zel ve belli dinleyicileri
harekete geirme, istendik deiimler ortaya karmak amacyla dzenleme sanatdr
230_ Aratrmaclar inanlrln birok boyutlarn ortaya koymulardr. Burada bizim iin nemli olan boyutlar nedir?
konumacnn bilgisi/uzmanl, gvenirlii, kiilii, tutumlar ve sosyo-kltrel ortamdr.
231_ kna edici iletilere kar izleyicinin tepkisi analiz edildiinde baz kavramlarn dikkate alnmas gerekir ki bunlar
tutumlar, inanlar, deerler, dnceler ve davranlardr
232_ Konuma Perspektifi hangilerdir?
Tutum Deiiminde renme Kuram Perspektifi: Belli baz dnce akmlar insanlardaki tutum deiimin "bir
renme deneyimi" sonucunda olutuunu ileri srer.
knaya Algsal Kuram Yaklam: Konuyla ilgili bir baka dnce akmna gre tutumlar, ikna edici iletiimin dinleyiciler
iin olan anlamlar tarafndan etkilenmektedir.
kna Konusunda Tutarllk Yaklam: Tutarllk kuramna gre kiiler bir bireysel tutumu, kendi inan sistemlerindeki
isel uyumu salamak ve dengelemek zere ayarlarlar. Bu kurama gre tutum deiimi baz olay, davran veya
olgularn sistemde tutarszlk yaratmas sonucu oluur.
233_ Tutum ve davranlar etkileme yolunu seenler, mutlaka bu sorumluluklarn fark etmeli ve sorumlu
davrandklarndan emin olmaldr. Anlan sorumluluklar yle sralanabilir:
Konumaclarn Sylediklerinden Doan Sorumluluktan
Dinleyiciye Serbest Seim imkan Verme Sorumluluu
Konumacnm Kendisini Snrlandrma Sorumluluu
234_ Konumacnn sorumluluu iki ekilde ortadan kalkar.
Birinci yol konumacnn somut delillere dayanmasdr.
kinci yol ise sz edilecek olaylar dinleyicinin incelemesine sunmaktr.
235_ kna Edici Konumalarda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Hedef Dinleyici
Hedef Dinleyicinin Duygulanma Seslenme
236_ kna Edici Konuma Trleri nelerdir?
Var Olan Tutum ve inanc Pekitiren Konumalar
Bir Tutum ve inan Oluturan Konumalar
Bir Tutum ve inanc Deitirmeye Ynelik Konumalar
Dinleyici/eri Bir Harekete Ynlendiren Konumalar
237_ kna edici konuma trleri bir bakma iletiimin genel etkilerine benzer bir yap gsterir. iletiimin etkileri u biimlerde ortaya kar:
Alc/hedefin bilgi dzeyinde ortaya kan deime
Alc/hedefin tutumunda ortaya kan deime
Var olan tutumun pekimesi
Var olan tutumun deimesi
Yeni tutum olumas
Alc/hedefin ak davrannda ortaya kan deime
238_ Dinleme ile ilgili olarak kavram nem tamaktadr.
Dinleme iitme Deildir
Dinleme Becerisi Doal Deildir
Btn Dinleyiciler Ayn iletiyi Almazlar
239_ Dinleme nedir? Gelen seslerin, iletilerin kod amnn yaplmas ve anlamlandrlmas ile ilikili iken, iitme sadece ses
dalgalarnn belli iitme dzenekleri ile beyne iletilmesinden ibarettir
240_ Dinleme srecinin belli bir takm basamaklarla gerekletiini syleyebiliriz. Bu basamaklar
itme
letiye odaklanma
drak (anlama) ve yorumlama
zmleme ve deerlendirme
Cevaplama
Hatrlama
241_ letiim srecinde grltye dnen dinleme trleri unlardr:
Grnte Dinleme: Konuan kiiyi dinliyormu gibi grnp, dinleyenlerin kafalarndaki baka eylerle ilgilenmeleri durumudur.
Seerek Dinleme: Baz insanlar konumann sadece kendileri ile ilgili ksmlarn seerek dinler, dier sylenenleri ihmal ederler.
Saplanm Dinleme: inde bulunulan toplumsal yaplanmalarda duygusal ynden saplantl baz insanlarn olduu
bilinir. Bu insanlar srekli olarak belirli bir duygusal tonu tamak ister ve ne sylenirse sylensin ondan zlecek,
sklacak bir ey bulmaya ya da glnecek bir espri karmaya alrlar.
Savunucu Dinleme: Bu tip dinleyiciler, ne duyarlarsa duysunlar her syleneni kendilerine yneltmi bir saldr olarak
saptar ve hemen savunmaya geerler. Bu savunmann yaplandrlmas sreci de sylenen dier eylerin hi
dinlenmemesine yol aacaktr.
Tuzak Kurucu Dinleme: Bu tr dinleyiciler hi seslerini karmazlar, nk bunlar dinledikleri bilgilerden yararlanarak
karsndakini zor duruma sokacak frsatlar ararlar.
Yzeysel Dinleme: Bu tr dinleme zelliine sahip kiiler konuann kulland kelimelerin yzeyinde kalr. Asl altta
kalan anlama ulaamazlar ya da ulamaya abalamazlar.
242_ Niin Dinlemiyoruz? Burada ncelikle dinleme hakknda yaygn olarak yaplan birtakm yanllklar sralamak gerekir:
Dinleme benim problemim deil!
Dinleme ile iitme ayn eydir!
yi okuyucular iyi dinleyicilerdir!
Daha zeki insanlar daha iyi dinler!
Dinleme becerisi ya ilerledike artar!
Oysa ya ilerledike;
Bakalarn dinlememe renilir ve bu yndeki eilim artar.
Konuan dinlemek yerine ne syleyeceini dnme eilimi artar
Dinlenilmesi gereken yerde konuma eilimi art gsterir.
Sylenenleri duymak yerine duyulmas beklenenleri duyma eilimi artar.
Not paying attention
Dikkat azalr ya da dikkat etmeme eilimi artar. (kayglar, nyarglar, ben-merkezcilik ve basmakalp yaklamlardaki
art nedeniyle)
Dinleme becerilerini renmek zordur.
243_ nsanlarn dakikada ne kadar kelime syleme saysna km? 600 kelimelik bir konuma hzna kadar ulaabilmesidir.
ancak dinleyenler bunun sadece 100-140 kelimesini anlayabilir. Bu demektir ki 15 dakikada 9000 kelimesini sylenebiliyorsa
bunun 6900 kelimelik ksm insanlarn zihninde bo kalmakta, en ok 2100 kelime tam olarak anlalabilmektedir.
244_ Aktif dinleme nedir? Yz yze iletiimde yansma mutlaka vardr. Geri bildirim gesini kullanarak dinlemenin anlamaya o
denli byk katks vardr ki bu davrana "aktif dinleme" denilir.
245_letiim srecinde alc konumundaki dinleyenlerin dinlediini tam olarak anlayabilmesi ya da bunu gsterebilmesi iin
konuma srecinin en nemli gelerinden biri olan geri-bildirim gesinin ie koulmas gerekir
246_ Dinleme Dzeyleri nelerdir?
Dalgn gzle bakma
Otomatik tepki verme
Son kelimeleri yineleme
Sorulara cevap verme
Baka kiiye syleme
Birilerine retebilme
247_ insanlar Neden Dinlemez?
Konu ilgilerini ekmez
Kendi kendilerine konuurlar
Kaynak tarafndan beden dili uygun kullanlmaz
Gz temas eksiktir
Konumak iin beklerler
Kiisel savunmaya ekilirler
248_ Soru ve Sorunlara Verilen Cevap Trleri
Yarglama
zmleme
Soru Sorma
Rahatlama-Rahatlatma
249_ soru sormak bir strateji olarak ortaya kmtr. Soru sormak ya da yorum yapmak iin uygun zamanlar unlar olabilir:
nemli bir cmleyi amak istediinizde,
Konuan kii, dikkat etmesini istediiniz nemli bir eyler sylediinde,
Daha fazla almas gerektiini dndnz bir konu olduunda,
Konumacya kar olmann nemli olduunu hissettiinizde,
Konumacnn onaylanmasnn nemli olduunu hissettiinizde. Ayrca, soru sormak iin uygun olmayan zamanlar da vard r
250_ Aktif dinlemenin daha yararl oluunun nedenleri noktada toplanabilir.
Her eyden nce, dinleyenin, konuan gerekten anlamak amacyla btn dikkatiyle dinlemesi ve bunu gstermesi
ona byk bir huzur ve gven salar
Aktif dinlemenin ikinci stn yan rtk anlamlar ortaya karmak iin iyi bir olanak salamasdr.
Aktif dinlemenin nc stn yan, bir kimseyi iyi tanmaya olanak vermesidir
251_ Szel olmayan davranlara da dikkat edilmelidir. Unutulmamaldr ki; sz yalnzca iletiimin %lO'unu aklar: "Ne
sylendii kadar, nasl sylendii de nemlidir. "
252_ Etkin (Aktif) Dinleme Engelleri hangilerdir?
evresel Engeller
Fizyolojik Engeller
Psikolojik Engeller
Seici Dinleme
Olumsuz Dinleme Tutumlar
Kiisel Tepkiler
Kt gdlenme
253_ Aktif etkin) dinleyici olabilmek iin neler yapmas gerektiini de ele almak gerekir. Nasl etkin dinleyici olunur?
Dinleme Hakknda Ne Dnyorsun?
Dinlemenin karmaklklarn anlamak
Dinlemeye hazrlanmak
Durum ve artlar ayarlamak
Fikirler veya anahtar noktalar zerine younlamak
Srat farkllklarn aktifletirmek veya uyumlamak
renme iin aralar dzenlemek ve hazrlamak.
254_ Dinleme Hakknda Ne Hissediyorsun?
Dinleme isteine sahip olmak ya da bunu gelitirmek.
Yarglamay geciktirmek
nyarglar kabul etmek.
Alakasz konulara "taklmamak".
Anlamak iin sorumluluklar kabul etmek.
Konumacy konumaya ya da konumann devamna zendirmek, yreklendirmek.
255_ Dinleme le lgili Ne Yapyorsun?
Konumac ile gz temas kurun!
Etkin biimde notlar aln!
Dinlerken fiziksel olarak da ilginizi gsterin!
Olumsuz ve yapmack tavrlardan mmkn olduu kadar kann!
Vcudunuzun dinlemeyle ilgili kaslarn altrn!
256_ nsan iin dinlemenin deeri konusunda u yarglar da aklda tutmak gerekir:
Bakalarn dinlemek zarif ve zevkli bir sanattr.
yi bir dinleme kibarlk ve iyi bir tavr yanstr.
stlerin ynergelerini dikkatle dinlemek yetenek ve performans gelitirir.
Kt dinleme becerileri ite, grevlerde ve toplumsal ilikilerde iletiim kazalar sonucunda ortaya kabilecek
"felaketlerle" sonulanabilir.
hayatnda iyi dinleme becerisi alanlarn maduriyetlerini belli anlamda ortadan kaldrabilir.
yi dinleme becerisi toplumsal ilikileri ve diyalog yolunu gelitirip glendirebilir.
Dinleme edilgen ve olumsuz bir aktivite olmaktan ok olumlu bir aktivitedir.
257_ Etkin Dinleme Ne Salar?
Kardaki kiiyle etkin iletiim kurmay salar.
Yarglanmadn fark eden kii, iletiimin balangcnda sylemeyi dndnden fazlasn syler.
Kar tarafn kendini daha kolay ifade etmesini salar.
Kiinin konuyu daha ak anlatmasn, daha yakn bir iliki kurulmasn salar.
Konumacnn anlalp anlalmadn kontrol etmesini salar.
Kardaki kiiye destek olmay salar,
Konuulan konuya younlamay salar,
Kardaki kii, "anlaldm" duygusu yaar, o da dinlemeye ve anlamaya hazr hale gelir,
Dinleyen kii kendisiyle ilgili sorunlarn farkna varabilir ve bunlara zm bulabilir.
258_ Dinlemenin salkl biimde gereklemesini engelleyen ve bazen dinleyenin kontrolnde olmayan baz engeller sz
konusudur. Bunlar u ekilde sralamak mmkndr
Fiziksel engel ve rahatszlklar
Dnce hz
nyarglar
Blnmeler
Konuan sulamaya ynelme davran
259_ yi bir dinleme davran gsterebilmek iin yaplmas gerekenler u ekilde sralanabilir
Dinleyici her eyden nce kaynan aktarmak istediklerini ya da anlamak, bilmek, renmek istedii temel iletiyi
saptamaldr. Baka deyile, dinleyici kaynaktan gelen trl iletiler arasnda hangisini seeceini bilmelidir.
Dinleyici yalnzca baklar, ba sallamas, jest ve mimikleriyle dinler gzkmemeli ya da kaynaktan gelen iletilerin
yzeyinde kalmamaldr. Konumay yapann aktarmak istedii duygu ve dnceyi kavramaya almaldr.
Kaynan, konuann, verdii ileti onun yzne hatta gzlerine bakarak izlenmeli, szleri, mimikleri, hareketleri bir
btn olarak alglanmal ve zmlenmeye allmaldr.
Dinleyici karnzdakini dinlerken zaman zaman szl olarak, onun konuma akn bozmayacak biimde,
"Anlattklarnz dikkatle izliyorum", "Anlamak iin dikkat ediyorum" biiminde geri bildirim salayacak bilgiler
vermelidir. Zaman zaman bunu ba, boyun, gz ya da el hareketleriyle de ortaya koyabilir.
Kaynan bilgi aktard, ileti verdii sre iinde dinleyici olarak kalnmaldr. Yalnz, kaynaktan gelen iletilerde
zlmeyen blmler varsa, "Ben bu sylediklerinizi byle anladm ya da yorumladm" biiminde szl yansmadan
yararlanp sorular sorulabilir
Kaynan aktard bilgi, ortaya koyduu neriler bittikten sonra cevap verilmesi gerekiyorsa, bu srecin de iletilmesi
gerekir. Eer dinleyen aktarlan bilgi ve nerileri benimseyip kabul ediyor, paylayorsa ya da tersine kabul etmiyor ve
paylamyorsa bu durumu da ak seik belirtmelidir
Kaynan, konuann aktard bilgiyi, verdii iletiyi nasl anlayp zdn dinleyici nce kendi kendine sormal; bu
bilgi ve iletileri kendine gre yorumlamamaldr.
Sylenenlerin anlamna ilikin olarak dinleyicide kuku ve duraksama olmamaldr. Dinleyenin anlamn kendine gre
yorumlad szckler varsa, konumac bu szc kullanrken hangi anlam verdiini ve hangi balamda kullandn
aklamaya ynlendirilmelidir.
Dinleyici karsndakini dinlerken alayeden, kmseyen, kk dren, ktleyen mimikler, jestler ya da szckler
kullanmaktan zenle kanmaldr.
Kaynan, konuann an yakalama, kiiliinin gcn, stnln gstermek amacyla tuzak kuran bir dinleyici
olmaktan kanlmaldr. Etik anlamda dinleyici, iletiim sreci srasnda karndakinin bir an, bir elikisini yakalasa
bile hemen zerine gitmemelidir.
Ayn ekilde dinleyici kaynaktan gelen tm iletileri kendisine yneltilmi bir saldr olarak kabul etmemeli ve hemen
savunmaya gememelidir.
Daha nce de akland gibi, anlan trdeki iletiim yaplanmalar kaynakta ya da alcda kama ya da saldrma
biiminde davranlara dnecek ve savunma dzenlerinin ilerlik kazanmasna yol aacaktr. Kendisine saldrldn
anlayan kaynak, dinleyicinin durumuna, rolne, kendisinde bunlara ilikin olarak olumu deimez davran kalplarna
gre ya iletmek istedii bilgiyi, gerek sorunu gizleyecek, dinleyenin beenisini kazanmak amacyla iletiimi srdrecek
ya da o da kar saldrya geecek, alcnn kiiliini hedef alan krc, aalayc szl ve szsz iletiler verecektir
260__ yi bir dinleyici olabilmek iin ek olarak ayrca dinlerken ne yapmak gerek?
Susun
Konuan rahatlatn
Dinlemek istediinizi gsterin
lgi duyduunuzu gsterin.
Kar kmak yerine anlamak iin dinleyin.
Dikkat datc eleri uzaklatrn.
Anahtarlk, kalem sallamak, katlar kartrmak gibi dikkat datc davranlardan kann.
Yarglayc olmayn.
Eletirici ve tartmac bir tutumdan kann. Bu konuan savunucu olmaya yneltir ve fkelendirir.
Karnzdaki kiiye "empati" gsterin
nemli bilgiye iaret eden ipularna dikkat edin. L. Konumacya zaman tanyn
Szn kesmeyin, kendisini ifade etmesine imkan verin.
fke ve dier olumsuz duygularnz kontrol edin.
Kzgn bir insan ounlukla karsndakini yanl anlar ve kendini g durumda brakacak tepkiler verir. Bu sebeple
hemen karlk vermeyin.
n. Soru sorun. Soru sormak ilgi duyduunuzu gsterir ve konumay srdrmek konusunda cesaretlendirir.
261_ nsan hayatnn neredeyse btn gzeneklerine nfuz etmi olan yaz, dncenin belli iaretlerle tespit edilmesi
eklinde tanmlanmaktadr.
262_ Etkili ve doru bir ekilde yazl iletiimin gereklemesinde dikkat edilmesi gereken nemli noktalar u ekilde
aklayabiliriz.
Kiiliinizi ortaya koyun:
Basit bir dil kullann
Ak seik, anlalr yazn:
Szck haznenizi gelitirin
263_ yi bir konuma sesinin zellikleri arasnda hangisi yer alr? Akclk
264_ Dinleyici, ortam, konu ve konumac aadakilerden hangisini oluturan elerdir? Konuma
265_ hangisi bir dinleme tr olarak kabul edilmez? Savunucu dinleme
266_Bilgilendirme iin konumann ltleri arasnda hangisi yer almaz? Bilginin st kapal iletimi
267_ hangisi bilgilendirici konuma trlerinden deildir? Gerek-st elerle ssl masal anlatma
268_ Olaylar hakknda konuma konularna rnek aadakilerden hangisidir? TV'nin ocuklara etkileri
269_ bilgilendirici konuma ilkeleri arasnda yer almaz? izleyiciyi dikkate almamak
270_ Bir konumann zel amacn belirlemede uyulmas gereken ilkeler arasnda aadakilerden hangisi yer almaz?ama
cmlesi tek bir cmle ile snrlanmaldr.
271_ kna edici konumann elerindendir? ikna edici konuma inanlr deildir
272_ kna edici konumada tanmas gereken sorumluluk hangisidir? izleyiciye serbest seim imkan vermeme
7.nite (Etkileme, Etkili iletiim ve ikna Edici Konuma)
273_knann dnr kimdir? Aristo

274_ ada iknann temellerinin nerede atld? Antik Yunan'da atldn sylemek yanl olmayacaktr.
275_ Aristo iletiimi ne olarak tanmlamaktadr? "ikna etmenin btn uygun anlamlar" biiminde tanmlamaktadr
276_ kna kavram ise szlkte yle tanmlanmaktadr: "Kanaat ettirme, kanaat verebilme; kandrma, raz etme; inandrma."
Bu tanmdan hareketle iknay; istendik amalarn ortaya karlmas iin gerekletirilen bir iletiim biimi olarak ele almak
yanl olmayacaktr.
276_ letiimin etkileri nelerdir?
Alcnn bilgi dzeyinde meydana gelen deime
Alcnn tutumunda meydana gelen deime
Alcnn ak davrannda meydana gelen deime.
277_ kinci aamada gndeme gelen tutum deimesi de yine biimde hayata geer
Var olan tutumun pekimesi veya glenmesi
Var olan tutumun deimesi
Yeni tutum olumas
278_ Deikenler ka balk altnda toplanr? iki balk altnda toplamaktadr. Bunlar "baml deikenler" ve "bamsz
deikenler" olarak adlandrlr.
279_ Baml ve bamsz deikenlere bir arada ne denir? ikna edici iletiim matrisi ad verilmektedir.
280_ Bamsz deikenler konusunda zerinde durulmas gereken temel konu iletiimde nedir? "kim, kime, neyi, hangi
oluktan (kanaldan), ne tr etkilerle sylemitir" temel srecinin ilemesidir. Her ikna edici iletiim durumunu oluturan
bamsz deikenler bu durumda karmza "kaynak, ileti, oluk (kanal), alc ve ama" olarak kar.
281_ kna edici iletiim matrisinin baml deikenleri, kiinin ikna edildii yeni davran, olay ve olgularn zelliine gre
alt basamaa ayrlr.
ncelikle ikna edici iletinin sunulmu olmas gerekir.
kinci basamak, iletiime iletiye hedef olan kiinin katlmasdr ve bu kiinin neyin tartlacan kavramas gerekir. Daha
sonra
nc olarak gnderilen iletinin sonucunu kavrayana kadar alcnn iletiimi desteklemesi nemlidir.
Drdnc basamak ise, iletinin kavranlmasnn yannda alcnn bunu kabul etmesi ya da en azndan szel dzeyde
uyum salamasdr.
Beinci basamak en temel gerekliliktir. Bu basamak, etkinin llebildii zamana kadar kabullenmenin varln
srdrebilmesidir.
Altnc ve son basamak ya da baml deiken ise, hedef kiinin yeni davran ak davran olarak
282_ kna etme kardaki kiinin dnce davran ve tutumlarn istenilen biimde etkilenme ya da deitirme srecidir.
kna abasnda ama aka belli edilmesine karn etkilemede daha gizli ve uzun dnemli bir iletiim stratejisi vardr.
kna etme daha ak ve maksatldr. Oysa etkilenme daha kapal bazen maksatsz ve tipik olarak daha dolayl olarak gerekleir.
knada belirli psikolojik ve davransal hedefler vardr. Etkilemede ise ok genel ve ok iyi tanmlanmam hedeflerin varl sz
konusudur. Ayrca etkilenme daha ok kiileraras etkileimde ikna ise daha ok kitle iletiimi ile ilgili grlmektedir
283_ Etkilenme konusunda birok tanm bulunmaktadr. Bu tanmlar etkilenme srecindeki ana kavram zerinde
durmaktadrlar.
Bunlardan birincisi, etkileyen kavramdr. Etkileyeni bir anlamda kayna temel alan tanmlamalar kaynan gvenirlii
ve saygnl gibi kavramlar zerinde younlamaktadr.
Dier tanmlamalar ise mesaj zerinde younlamaktadr. Bu tanmlamalar "ne sylendi" ve "nasl sylendi" zerinde
younlamaktadr.
nc zerinde durulan konu ise "srete etkilenen olan" yani "alclar" zerinde younlamaktadr. Bu tanmlamalar
alcnn tutumlar, deerleri ve davranlar zerinde younlamaktadr.
284_ Etki Taktikleri nelerdir?
Rasyonel-aklc ikna:
Arkadalk ya da kiisel ekicilik:
Koalisyon:
Pazarlk:
Bask-Israr:
Bir st Otoritenin Kullanm
Tasdik:
285_. Rasyonel taktik nedir? rgtlerde ok kullanlan bir taktiktir ve hem stleri hem de astlar etkilemek istendiinde ilk
bavurulan taktiktir.
286_ Etki Stratejilerinin Snflandrlmas nedir?
Birincil Stratejiler: Rasyonel, arkadalk ve pazarlk. Bu stratejiler ncelikle kullanlan stratejilerdir.
kincil Stratejiler: Koalisyon, bask-srar, tasdik, bir st otoriteye bavurma. Bu stratejiler yedek stratejilerdir. Birincil
stratejiler ie yaramadnda kullanlrlar.
287_ Etkin bir etkileyen olabilmek iin duruma uygun en uygun etki stratejilerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bunun iin u
be sorunun cevaplanmas nemlidir.
Gdlen ama kiisel mi yoksa rgtsel mi?
Etkilemek istenilen kim yada kimler? (kiilik tr, konumu, birincil ihtiyalar)
Etkileyen, etkilenene sunabilecei hangi kaynaklar sahip?
En etkili stratejiyi seebilmek iin etkileyenin gcnn temeli ne?
Stratejiye etki edebilecek rgtsel faktrler nelerdir.
288_ rgt nedir? Bir grup insann, bir i blm ierisinde, otorite ve sorumluluk hiyerarisi altnda; belirli bir ortak amac
veya hedefi gerekletirmek amacyla gerekletirdikleri, aklc, planl ve egdml bir yaplanmadr. Bu beraberliin kilit
kavramlar "ortak bir amac gerekletirmek", "i blm" ve "otorite ve sorumluluk hiyerarisi"dir.
289_ Karar" kavram nedir? ynetim alannda alanlarn eskiden beri kulland bir kavramdr.
290_ rgtlerde karar verme davrann etkileyen etmenleri balca grupta toplamak mmkndr
Bireyler ve Gruplar:
rgtn Yaps:
rgtn evresi:
291_ rgtsel karar toplumsal bir sretir ve rgtlerde karar verme davrann etkileyen etmenleri balca grupta
toplamak mmkndr: Bireyler ve Gruplar, rgtn yaps, rgtn evresi.
292_ G nedir? Astlarn, liderin emirlerini yerine getirip getirmediinin belirleyicisidir. Gc u ana balklar altnda inceleyebiliriz
dllendirme Gc: Liderin astlarn dllendirme gcdr.
Cezalandrma Gc: dllendirme gcnn tam tersi olan bir g trdr
Uzmanlk Gc: Liderin greve ilikin belli bir bilgi ve becerisinin olmas sonucunda ortaya kan g trdr.
Beeniye Dayanan G (Karizmatik G): Liderin kiilik zellikleri ile ilgili bir gtr.
293_ Liderlerin astlarn belirlenen amalar dorultusunda etkilemelerine, baka bir ifadeyle amalar dorultusunda ikna
etmelerinde etkili olan temel zellik gtr. G, bakalarn etkileyebilme kapasitesidir. G, astlarn, liderin emirlerini yerine
getirip getirmediinin belirleyicisidir.
294_ Kiilikle ilgili olarak bir ok tanm yaplmtr. Bu tanmlar dikkate alarak geni kapsaml bir tanm yapmak
mmkndr; Kiilik, insann, konuma, dnme, hissetme, olaylara ve insanlara bak ekilleriyle, doutan getirdii ve
sonradan kazand, onu dier insanlardan ayran zelliklerin tmnn oluturduu bir btndr
295_ Kiilik ka temel dilimden oluur? tek bir olgu olarak ele alnmamal, birden fazla olgunun zel bir btnlemesi olarak
grlmelidir. Kiilik, "karakter", "miza(huy)" ve "yetenek" olmak zere temel dilimden olumaktadr
296_ kna Edici Mesaj nedir?
Aslnda her ikna edici mesaj u drt amatan bir tanesine sahiptir:
Benimsetme: Benimsetme mesajlar alclar bir ey yapmaya ikna etmeye alr. rnein iyerinin yerini deitirmeyi
amalayan bir irket, bu deiimi alanlara benimsetmek zorundadr. Beklide kurum ii halkla ilikiler aracl ile bu
aba ierisine girecektir.
Sreklilik: Sreklilik mesajlar var olan davrann devamn tevik eder. zellikle kurum kltrn yerletirilmesi iin
istendik davranlarn oluturulmas ve devam iin kullanlr.
Kesilme: Kesilme mesajlar var olan davrann deiimi amalar
Engelleme (Caydrma): Engelleme mesajlar bir eylemenin olumasn engellemeye alr. rnein grev srecinde olan
alanlar ile yneticilerin yaptklar grmeler.
297_ Aklclk nedir? farkl biimlerdeki delillerin kullanmn ierir. Saysal olmayan gerekler, istatistikler, uzman grleri gibi.
298_ tr gvenilirlik biimi mesajn baarl ya da baarsz olmasnda etkilidir:
Balangtaki Gvenilirlik: Okuyucunun ya da alcn hali hazrda konu hakknda ne bildii.
Tretilmi Gvenilirlik: Mesajn sunumu srasnda yaratlan gvenilirlik. Tretilmi gvenilirlik, sunumun mantksal
oluumundan, sunulan delillerin gcnden, duygusal ekicilikten, hatta dokumann sayfa formatndan etkilenir.
Son Gvenilirlik: Bu gvenilirlik, okuyucu ya da alc mesaj okuduktan sonra kayna deerlendirmesi ile ortaya kar.
nceki yaratlan tm tepkilerin toplamdr.
299_ Motivasyon nedir? nsanlar szn n bir eyler yapacaklar ve bunun iin iyi hissedecekler ve inanacaklar ki, kendi karlar
iin harekete gemekteler ve kendi kiisel amalarn gerekletirmekteler. Buna motivasyon ad verilir.
300_ Maslow'un Motivasyon Kuram nedir? htiyalar Hiyerarisi
301_ Motivasyon konusunu ilk inceleyen ynetim uzmanlarnn banda kim gelir? Abraham H. Maslow gelmektedir.
301_Maslow, insan ihtiyalar ile ilgili olarak 1943 ylnda yazd bir makalesinde insan ihtiyalarn be kategoriye
ayrmtr. Maslow, insan ihtiyalarn hiyerarik olarak ele alm ve en alttaki ihtiyalarn karlanmasnn ardndan insann bir
stteki ihtiyalar kategorisine doru yneldiini ifade etmitir.
Maslow' un ihtiyalar hiyerarisi u ekildedir:
Fizyolojik ihtiyalar: nsanlarn doutan sahip olduklar ve arzu ettikleri temel ihtiyalardr. Yemek, uyumak, hava
teneffs etmek vs. ihtiyalar bu kategori iin rnek olarak gsterilebilir.
Gvenlik ihtiyalar: nsanlar, can ve mal varlklarnn korunmasn isterler. Ayn ekilde insan, doas gerei zgrl
ve mlkiyeti seven bir yaratktr. Bu nedenle, tm insanlar baskya ve zorlamaya kar kendilerini korumak isterler.
Bunlarn dnda yallk, hastalk, isizlik vs. durumlara kar da insan, geleceinin gvenlik ierisinde olmasn arzular.
Sevgi ve aidiyet ihtiyac: Fizyolojik ve gvenlik ihtiyalarndan sonra insann sosyal yn arlk tayan ihtiyalar
ortaya kar. rnein, sevme, sevilme, bir gruba mensup olma, evkat, yardmseverlik vs. trnden ihtiyalar bu gruba
rnek olarak gsterilebilir.
Sayg ihtiyac: nsanlar sevmek, sevilmek dnda sayg duyulmak da isterler. nsanlar temel fizyolojik ve gvenlik
ihtiyalarn ve ardndan sevgi ve aidiyet ihtiyalarn karladktan sonra tannma, sosyal mevkii ve stat sahibi olma,
baar elde etme, takdir edilme, sayg grme vs. trden ihtiyalara ilgi gsterirler. Maslow bu gruptaki ihtiyalar sayg
grme (esteem) ihtiyalar olarak snflandrmaktadr.
deallerini ve yeteneklerini gerekletirme ihtiyac: Fizyolojik ve gvenlik ihtiyalarn ve dier belirtilen trdeki
ihtiyalarn karlam olan birey son aamada ideallerini ve yeteneklerini gerekletirme ihtiyac duyar. Bu son
aamada birey, ideallerini gerekletirmeye, baarmaya ve haz duymaya daha fazla nem verir
302_ Herzberg'in Motivasyon-Hijyen Kuram
303_ Motivasyon konusunda gelitirilmi teorilerden birisi de Frederick A. Herzberg' in "ift Faktr Teorisi" ya da
"Motivasyon-Hijyen Kuram" olarak bilinen yaklamdr. Herzberg motivasyonu belirleyici iki faktrden szetmektedir:
Motivasyonel faktrler: Baar, tannma, takdir edilme, yaplan iin nitelii, yetki ve sorumluluk sahibi olma, ilerleme
ve ykselme imkanlarnn olmas vs. motivasyonel faktrler arasnda saylabilir.
Hijyen faktrler: letme politikas ve ynetimi, alma koullar, cret dzeyi, zel yaamdaki mutluluk dzeyi,
organizasyonda alt-st arasndaki ilikiler vs. unsurlar "hijyen faktrler" olarak adlandrlr. Hijyen faktrler mevcut
olduunda i tatmini gerekleir ve bireyleri almaya motive edebilir. Hijyen faktrlerin negatif olmas durumunda ise
(rnein, alma koullarnn ok iyi olmamas, aile yaamnn ok dzenli olmamas) motivasyonel etki ortadan kalkar.
Herzberg' e gre hijyen faktrler pozitif ise bu sadece alanlar tarafndan kabul grr, motive edici olabilecei gibi
motive edici etki gstermeyebilir.
304_ McCleland ve Aldeter'in Motivasyon Kuram
305_ Motivasyon konusunda bir baka teori gelitiren ynetim uzman ise David C. McCleland' dr. Bir psikolog olan Cleland,
Maslow ve Herzberg' den farkl olarak insanlarn farkl ihtiyalara yneldikleri ve bu ihtiyalar karland lde tatmin
olacaklar grn savunmutur. McCleland, Maslow' dan farkl olarak tr insan ihtiyac zerinde durur: Baar ihtiyac,
sosyal ilikilerde bulunma ihtiyac, g ihtiyac.
306_ Clayon Alderfer adndaki ynetim uzman ise insan ihtiyalarn farkl kategoriye ayrmaktadr Varlk ihtiyalar. Bunlar
nsanlarn doutan itibaren sahip olduklar ihtiyalardr. Yiyecek, iecek, barnma ihtiyalar vs. bu konuda ruek
gsterilebilir.
Sosyal ilikiler ihtiyac. nsanlar, baka insanlarla bir arada olmak, duygu ve dncelerini onlarla paylamak isterler.
Gelime ihtiyalar. nsanlarn kendilerini gelitirme ihtiyalardr. Baar elde etme, tannma, kabul edilme vs. bu tr
ihtiyalara mek gsterilebilir.
Alderfer' e gre varlk ihtiyalar karlandktan sonra ikinci basamak ihtiyalarn, daha sonra da nc basamak ihtiyalarn karlanmasna allr.
307_ kna srecinin be karakteristik zellie bal ilerlediini varsayar(Yksel, 2004, s.9) :
Dikkat: kna edilmek istenen kii ya da kitle iletiye dikkat etmezse, baka bir deyile ileti ikna olmas hedeflenen kii ya
da kitlenin dikkatini ekecek ekilde verilmezse ikna zorlar.
drak: kna edilecek kii ya da kitle iletiyi idrak edemez ya da etmezse ikna zorlar.
Kabul: Eer ikna edilecek kitle, iletinin vermek istediine kar gelip, kabul etmezse iknann gereklemesi imkanszlar.
Alkoyma: ou zaman insanlar ikna olduktan sonra kendi davranlarna bir takm snrlamalar getirir. kna edicilerin
yapmas gereken bu srecin kendi istekleri domltusunda gereklemesini salamaktr
Davran: Drt karakterin sonucudur. Davran ikna edenin istedii ekilde olumusa bu srecin dier drt
basamann istenilen ekilde yrm olduuna iaret eder. te "iknaya direnme" kavram, bu zelliklerden 'kabul' ile
ilgilidir; direnmenin olmas, kabuln gereklememi olmas anlamna gelir. te yandan ikna edici iletiimin baars,
kendisiyle yaran enformasyonlara olan direnci deerlendirebilme kabiliyetiyle de llebilir
308_ McGuire'n kuram nedir? 'alama kuram'dr.
309_ Fransz yazar ve dnr Albert Camus, insan insan yapan temel zelliin ne olarak syler? bakaldrmak, kabul
etmemek olduunu vurgular
310_ kna Edici Konuma Perspektifleri nelerdir?
Konumac Perspektifi:
Izleyici Perspektifi
Konuma Perspektifi
311_kna edici konuma trlerini hangileridir?
Var olan inanc Pekitiren Konumalar:
Bir inan Oluturan Konumalar:
Bir inanc Deitirmeye Ynelik Konumalar:
zleyicileri Bir Harekete Ynlendiren Konumalar:
Biiminde sralamak mmkndr
312_ kna Edici Konumann Yaps
Problem zme modeli:
Karlatrmal fayda modeli:
lt doyum modeli:
Artk model:
Gdleyici model:
313_ Problem zme modeli uygularken gz nnde bulundurulmas gereken 4 farkl husus vardr:
zlmesi hedeflenen problemler, herhangi bir sisteme zarar vermekte midir ya da rahatszlk yaratmakta mdr?
Konuma ihtiyac karlamakta mdr?
Konuma problemi ortadan kaldrc bir nitelik tar m?
Konuma en iyi zm sunmakta mdr?
314_ kna Edici Konuma Girileri amalarn u ekilde sralamak mmkndr: "dikkati toplama, sesin tonunu ayarlama, iyi
niyet yaratma ve dinleyicilerin dikkatlerini ierie yneltme"dir. Genellikle ksa konumalarda kullanlan giri cmleleri:
"artc-rktc ifadeler, soru sormak, hikaye anlatmakrnek vermek, kiisel atf, alnt ve phe uyandrmak"tr
315_ kna Edici Konuma Sonu trleri nedir? "zet, hikaye, harekete yneltme, duygusal etki"dir.
316_ kna Edici Konumada Balk Yazma ounlukla balk, konuma amacnn ksaltlm halidir. kna edici konumada
balklar; konunun "konunun sade bir ifadesi, soru ve yaratc balk" olmak zere genelde 3 farkl ekilde oluturulmaktadr
317_ kna Edici Konuma Plannn Oluturulmas nasldr?
zleyici ilgisini artrma stratejileri:
zleyici bilgisini uyumlatrma stratejileri:
zleyici tutumlarn uyumlatrma stratejileri:
Yandalar:
Fikri olmayanlar:
Kartlar:
Konumacnn inanlrl konusundaki izleyici algsn etkileme stratejileri:
zleyicilerin gdlenmesini artrma stratejileri:
318_ gdleme stratejilerini u ekilde sralayabiliriz:
Ortak taban yaratmak: Hissettirilmeye allan duygu, konumacnn dinleyicilerle, ayn deneyimlerden yola karak,
ayn deer sistemlerini paylatklardr.
Dinleyicilerin tevik edilmesi: Belli bir konuda gl bir biimde tevik edilen dinleyici, harekete geme konusunda
daha iyi gdlenebilmektedir.
Dinleyici deerlerini uyarlarna: Gdleme iin, deerlere yaklamakta dinleyicilerin sahip olduklar deerlerin
abartlmadan vlmesine muhakkak dikkat edilmelidir.
Dinleyici ihtiyalarn uyarlarna: Bu ihtiyalar: psikolojik, gvenlik, ait olma, sevgi, saygnlk ve var olma ihtiyalarndan
oluan Maslow'un ihtiyalar hiyerarisinin yannda zenginlik, otorite, dier insanlarn davranlarna uygunluk,
memnuniyet ve mutluluktur.
Konumacnn ekicilii Konusundaki zleyici Algsn Arttrma:
Duygulara Yaklamda Uygun Dil Seimi:
319_ Etkili bir ikna edici konumada giriin nemini u drt nokta belirler:
Dikkati Toplama: Konumac izleyicilerin konumaya kar temel bir ilgisi olduunu belirlediinde, dikkati toplayc bir biimde
konumasna balamaldr. Etkili bir ka cmle izleyicinin ilgisini konumann zerine younlatrmada yardmc olacaktr.
Sesin Tonunu Ayarlama: Dikkati toplamann yansra ilk birka cmle genellikle konumann tonunu da belirleyecektir.
Konumac ne tr bir ton kullanacan bilirse giri de o tona uygun olacaktr. Eer hafif bir ton kullanlacaksa esprili bir
giri, eer ciddi bir ton konumaya hakim olacaksa ciddi bir giri uygun olur.
yi niyet Yaratma: Konumann girii konumacnn izleyicilerin onu nasl grmelerini istiyorsa o biimde sunmasndaki
ilk ansdr. Iyi niyet yaratma bamsz bir cmle ile olabilecei gibi, konumacnn sesi, vurgulamalar, d grn ile
hareketleri de bu konuda belirleyicidir.
erie Yneltme: Giri yoluyla izleyicinin ilgisi konuma amacna yneltilir. Kart grl izleyiciler dndaki tm
izleyiciler konuma amacn giri blmnde arayacaklardr. zleyicileri, dikkatleri tam toparlanana kadar konu
hakknda havada brakmakta bir yntemdir. Ancak bu sadece belli durumlarda uygulanmaldr. Tipik Giriler
320_ Aadaki giri trleri ounlukla ksa konumalarda kullanlr.
artc-rktc ifadeler: zellikle ksa konumalarda izleyicinin dikkatini ksa zamanda toparlamak gerekir. En iyi
yollardan birisi izleyicileri artacak-rktecek bir cmle ile giri yapmaktr. rnein okur-yazarlk konusunun ele
alnaca bir konumaya yle bir cmle ile balamak ok arpc olacaktr: "lkemizde 1992 ylnda ortaokuldan mezun
olan 1.400.000 renciden 360.000'i okuma-yazma bilmemektedir..."
Soru: Soru sormak, izleyicilerin konumacnn dnceleri hakknda kafa yormalarn salamada bir baka yoldur.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta sorunun izleyici iin anlaml olmas gereidir.
Hikaye Anlatmak-rnek Vermek: Konumacya dramatik bir yntem izleme ansn alta kk hikayeler anlatmak
verir. Ancak unutulmamas gereken nokta dikkati toplarken izleyiciyi konumann ana dncesine yneltme gereidir.
Eer konumacnn hikayesi bunun ikisini de yapabiliyorsa giri ok iyi olmu demektir. Ancak hikaye ana fikir ile
uyumuyorsa konumac onu baka bir yerde ve konumada kullanmaldr.
Kiisel Atf: Konumacnn kullanaca kiisel atf ya da kendinden rnek vermesi daha girite dikkati toplamann
yansra izleyici ile konumac arasnda bir iyi niyet kprs oluturmay da salayabilir.
Alnt: Uzunluu ne olursa olsun yaplacak bir alnt ok iyi bir gr salar. Alntlar izleyicilerin iyi tand ve iyi ne
sahip uzman kiilerden yapmak izleyicilerin konumacya ve konuya hakimiyetine olan gveni de pekitirir.
phe Uyandrmak: Konumacnn giriinde dikkati younlatrmann en iyi yollarndan birisi de phe uyandrmaktr.
"Konumac ne yapmak istiyor?" sorusu izleyicilerin kafasnda uyandrldnda onlarn btn konumay tam olarak
izlemesi salanr.
321_Konumann sonu blmnn iki temel amac olmaldr:
Konumay izleyicilerin konumann btnnde ne sylendiini hatrlamas iin toparlamak.
zleyicilerin ne sylendiini unutmamas iin vurgulamak.
322_ Sonu konumann ksa bir blmn oluturmaldr. Genellikle konuma sresinin %5'ini sonuca ayrmak yeterli olur.
zet, hikaye, harekete yneltme ve duygusal etki genellikle kullanlan sonu trleridir.
zet: Bir konumay sonulandrmann en kolay yolu zet yapmaktr. zet ayrntlardan arndrlm ana fikir
aktarmdr. Sonu blm konumann duygusal etkisini arttrmada da nemli olduundan, konumac zet yaparken
izleyici zerinde daha ok etki yapacak baz eyleri de sonuca ekleyebilir.
Hikaye: Hikaye ve benzeri malzemeler konuma girii kadar konuma sonucu iin de nemlidir. Etkili ve doru bir
biimde seilen hikayeler konumann ana fikrini destekler ve dinleyicilerce unutulmamasn salar.
Harekete Yneltme: Harekete yneltme ikna edici bir konumay sona erdirmede ok bavurulan yollardan biridir.
Yneltme, konumacnn tartmalarn dinleyen izleyicilerin konumacnn istedii davran gstermeleri olarak
tanmlanabilir.
Duygusal Etki: Hibir sonu tr duygu ykl sonu cmleleri kadar etkili olamaz
323_ ikna edici konumada konumann gvdesi kadar nem tayan ve baarya ulamay etkileyen blmler giri ve sonu
blmleridir. Giri blmnn drt amac vardr: Dikkati toplama, sesin tonunu ayarlama, iyi niyet yaratma ve ierie
yneltme. zellikle ksa sreli konumalarda kullanlan tipik giri trleri; artc-rktc ifadeler kullanmak, soru sormak,
hikaye anlatmak, rnek vermek, kiisel atflar yapmak, alnt yapmak, phe uyandrmak biiminde yaplan girilerdir.
324_ nceden planlanarak oluturulan sat kampanyalarnn hazrlk safhas 4 aamadan olumaktadr:
lk aamay tketime sunulan rn ya da hizmet hakknda potansiyel mteride bir farkndalk yaratma abalar
oluturmaktadr.
2. aamas olan kabul ve tercih etmenin salanmas aamasnda artk bir farkndaln yaratld mterilere bilgiler
sunulabilmektedir
Satn almann kkrtlmas aamasnda ise, artk konuma rnn satn alnmasna odaklanmaktadr.
Son aamay oluturan glendirme veya deerlendirme aamas ise; rn veya hizmet satldktan sonraki sreci ierir
325_ Etkin bir sat elemannda bulunmas gereken zellikleri u ekilde sralamak mmkndr:
rn veya hizmet konusunda bilgili olmak,
Mteri ihtiyalarna duyarllk,
rn ve hizmet konusunda cokulu olmak,
Satn ahlaki ynlerine dikkat etmek,
Kolay anlalr bir iletiimci olmak
326_ Sat eleman u sorular doru yantladnda daha kolay baarya ulaabilir:
Mterinin ihtiyalar nelerdir? Baka deyile mteri hangi amalara ulamak istemektedir?
Bu rn potansiyel mterinin ihtiyalarn karlayabilir mi?
rn mteri iin kullanl m?
327_ Kiisel srete ikinci aamay ne oluturmaktadr? "renme" oluturmaktadr. renme "tekrar, deneme yanlma,
taklit ya da model alma" yollaryla bireylerin davrannda ortaya kan olduka srekli deime biiminde tanmlanmaktadr.
328_ Kiisel srecin son aamasnda ne vardr? , "gdleme" vardr. Gdler kiilerin davranlarnn temelinde yatan
ihtiyalar gidermede etkili rol oynar, karara varmalarn salar
329_ Davran srecinde yaanan ikinci aamay oluturan nedir? "kiisel olmayan etkiler" zaman, yer ve ortam olarak
sralanabilmektedir. Son aamaya ise "karar verme sreci" denmektedir. Tketiciler ihtiyalarn karlamak
330_ Pazarlama basamaklar konusunda yaplan tartmalarda ounlukla "merdiven" terimi tercih edilir. Burada bu
merdivenin sadece drt basama olduu kabul edilecektir. Bu basamaklar aadaki biimde sralanabilir:
rnn farkna vardrlmas,
Kabul ve tercih etmenin salanmas,
Satn almann kkrtlmas,
Satn alma ediminin glendirilmesi veya baarszln deerlendirilmesi.
8.nite (Szsz iletiim: Etkili iletiimin Temeli)
331_ letiimin alt trleri nedir? Duyusal sesler, lklar, nidalar, jestler, hatta basit nian koymalar insandan daha alt
trlerden olan canl trlerinde de grebildiimiz, bir anlamda iletiimin alt trleridir.
332_ Kltr kelimesinin kkeni nereden gelmektedir? Latince bir deyim olan ultura'dan (colere: ekip, bimek) gelmektedir.
333_ Toplumsal gelimenin belli bir evresine kadar kltr ile uygarlk kavramlar birbirinden tamamen farkl olgular olarak
nitelendirilmitir. Oysa, bu iki kavram artk belli bir i-ielik hatta e-anlamllk gstermektedir. Ksacas;
Bilimsel alanda kltr; uygarlktr,
Toplumsal anlamda kltr; eitim srecinin rndr,
Estetik alanda kltr; gzel sanatlardr ve
Maddi (teknolojik) ve bilimsel alanda ise kltr; retme, tarm, oaltma ve yetitirmedir.
334_ Trk Dil Kurumunca yaynlanan Toplumbilim Terimleri Szlnde kltr nasl tanmlanr? Tarihsel toplumsal gelime
sreci iinde yaratlan btn maddi ve manevi deerler ile bunlar yaratmada, kullanmada, sonraki kuaklara iletmede
kullanlan, insann doal ve toplumsal evresine egemenliinin lsn gsteren aralarn tm olarak tanmlanmaktadr.
335_ Antropolojik adan kltr nedir? insann bir toplum yesi olarak edindii bilgi, inan, sanat, ahlak, hukuk ve trelerle her
trl beceri ve alkanlklarn ieren karmak bir btndr.
336_ Kltr nedir? el dememi (bakir) doaya kar, insan varlnn ve etkinliinin vazgeilmez ve ayrlmaz bir paras ve
rndr. Ksacas kltr insann ortaya koyduu ve iinde insann var olduu tm gereklik biimidir.
337_ Kltr ereveleri ya da alanlar en kapsamlsndan balamak zere nasl snflandrlr? ideolojik, antropolojik,
toplumsal ve artistik olarak snflandrlabilir.
338_ kltr oluturan geleri kaa ayrlr? Maddi kltr eleri, manevi kltr eleri olarak ikiye ayrld sylenebilir.
339_ Maddi Kltr eleri nedir? Bir toplumun teknolojik gelimilik durumu, eserleri ve aletleri o toplumun maddi kltr
olarak gsterilir
340_ Manevi Kltr eleri nelerdir? Bir toplumda, maddi kltr eleri dnda yer alan dier kltr elerini genel anlamda
manevi kltr eleri olarak nitelendirmek mmkndr. Bunlar: dil; estetik; baz kltrel deerlerin renilmesi anlamnda
eitim; din, inanlar, tutumlar, gelenekler toplumsal kurallar ve deerler; toplumsal organizasyon ve toplumsal kurumlardr.
341_ Kltr eitleri nelerdir?

Genel Kltr
Alt Kltr (Subculture)
Kart Kltr (Counter Culture-Contraculture)
342_ Genel kltrn oluturan paralar nelerdir? Herhangi bir lkenin ve toplumun hakim inanlar, deerleri, hareket
tarzlar ve yaptrmlarnn trleri temelde o lkenin genel kltrn oluturan paralardr.
343_ Alt-kltr genel kltrdeki birtakm deerlerin ve inanlarn paylalmas, fakat, ayn zamanda baz kiilerle, yine o
toplum iinde baka deerlerin de paylalmas biiminde tanmlanabilir.
344_rnek olarak etnik yap nedir? yerleim yreleri, ya gruplar verilebilir. Bu ortak paydalarn oluturduu kltre alt-
kltr ad verilebilir.
345_ Alt-kltr u ekilde tanmlanabilir: Genel kltrdeki birtakm deerlerin ve inanlarn paylalmas, fakat, ayn
zamanda baz kiilerle, yine o toplum iinde baka deerlerin de paylalmas. Alt kltrn bir baka adan yaplan
tanmlamas yledir: Her modern toplumda var olan birtakm gruplar baz kltrel eleri paylarlar. Bu eler toplumun
btn tarafndan paylalmayabilir
346_ En basit anlamda kart kltr nediR? toplumun birtakm deerlerine ters den bir kltr alt grubudur biiminde
tanmlanabilir
347_ Yapsal olarak ya da kullanlan kodlara gre iletiim ikiye ayrlr:
Szel letiim (Verbal Communication)
Konuma-Dinleme
Yazma-Okuma
Szsz letiim (Non-verbal Communication)
348_Szsz iletiim nedir? sz dndaki sesleri de ieren, szel (verbal) olmayan gstergelerden oluan iletiim kodlardr.
349_ Szsz davranlar nedir? deneyimler baka deyile szsz iletiim tm bir gn boyunca, televizyon, sinema, radyo,
gazete, dergi, topluluk nnde konuma, zel grme, snf iinde ksacas hayatn her annda ve alannda vardr ve etkilidir.
350_Ksaca kelime kullanmadan bilgi aktarm olarak tanmlanabilecek szsz iletiim genel iletiimin yaklak kan
oluturur? %93 'n oluturur. Bu orann iinde genel iletiime oranla % 55'in yz ifadeleri, vcut hareketleri, taklar, mesafe
algs olduu kabul edilirken %38'in ise ses tonu yoluyla gerekletirildii ileri srlmektedir
351_ Szel Ve Szsz letiim Karlatrmas
Yaplandrlm veya Yaplandrlmam Olmak
Linguistik Olmak ya da Linguistik Olmamak
Srekli Olmak ya da Srekli Olmamak
Doutan Getirilen veya renilmi Olmak
Beynin Sa ya da 501 Lobunda ilenme
352_ Belli bir verili k noktasndan hareket edilmedike szsz iletiim kodlar farkl durumlarda ve zamanlarda farkl
anlamlara gelebilir. Bunun en tipik rnei insanlarn mutluyken de zntlyken de alayabilmeleri ve neeli olduklarnda
veya sinirli olduklarnda glebilmeleridir.
353_ Szsz letiimin levleri nelerdir?
Tamamlama
elimel Yalanlama
Tekrarlama
Dzenleme
Yerini Alma
Vurgulama
354_ szsz iletiim kodlarnn ortak zelliklerini u biimde sralamak mmkndr:
letiim yokluunu olanaksz klmak: Daha nce de deinildii gibi iletiim srecinin taraflar ayn mekanda bulunduu
srece szsz iletiim kesintisiz olarak srdnden iletiimin kapatlmas ve durdurulmas sz konusu deildir.
Duygular ve cokular yetkin biimde dile getirebilmek: Baz durumlarda kelimeler baz duygu ve cokular hissedilen
dzeyde aktarmakta yetersiz kalabilir. Bir bak, bir dokunu vb. szsz iletiim kodlar ok daha yetkin bir ifade gcne
sahip olabilir.
nsanlar aras ilikileri tanmlamak ve belirlemek: Baz szsz iletiim kodlar o kii ya da kiilerin kim olduu ve
toplumsal konumu hakknda bilgi verir. rnein askerlerin rtbelerini simgeleyen iaretler ve snflardaki krsler vb.
Szel ierik hakknda bilgi vermek: zellikle konuurken yer yer vnrgulamak istediimiz ya da dikkat ekmek
istediimiz vb. noktalar szsz iletiim kullanarak ifade ederiz. rnein parmamzla sanki bir cmlenin altn izer gibi
yaparz ya da parmamzla o szcn stne basar gibi yaparz. Bu yolla szel iletinin ieriinin nemi konusunda
szsz iletiimle bilgi verilmi olacaktr.
Gvenilir iletiler salamak: Szel iletiim grece olarak gvenilir olmayan bilgiler aktarmada daha kolay kullanlabilir.
Oysa szsz iletiim bu konuda daha az imkan verir. Baklar, duru, yze temas vb. kolaylkla kardaki kiilere
gvenilmez iletiler aktarld konusunda ipular verebileceinden szsz iletiim gvenilir iletiler salama konusunda
szel iletiime gre daha ndedir.
Kltre gre biimlenmek: Szsz iletiim her toplumun kltrne gre farkl biimlerde anlamlandrlr. rnein bir
renk bir hareket vb. bir toplumda belli bir anlama gelirken bir baka toplumda tamamen farkl biimde yorumlanabilir.
Ayrca bir toplumdaki alt kltr gruplarna gre de szsz iletiim farkl biimlenebilir. (Zllolu, s. 179-183).
355_ Genel olarak szsz iletiim kodlarn aadaki biimde snflandrmak mmkndr:
Fiziksel Grnm -Vcut Biimi, Tipi, Bykl
Giyinme, Aksesuarlar, Taklar ve Maddeler
Vcut Hareketleri ve Vcudun Duruu
Mimikler (Yz fadeleri) ve Gzler
evre, Kiisel Mekan Algs ve Kalabalk
Dokunma
Ses Karakteristikleri, Nitelikleri ve Susma-Ses Dili
Koku ve Tat
Kltr ve Zaman
Renk ve Renk Tercihleri
356_Toplumsal hayatta hemen herkes u ya da bu biimde "ekici" olarak alglanmak ister. ekicilik adan deerlendirilir:
Kiiyi bakalar nasl ekici olarak deerlendirir?
Kii kendisini nasl ekici olarak deerlendirir?
Kii dier insanlarn onu nasl algladn ve deerlendirdiini dnr?
Bu perspektif de insann kendisini ve kiiliini gelitirmesi iin nemli bileenler olarak karmza kar.
357_ ekicilik tr vardr:
Fiziksel ekicilik
-stat ekicilii
Sosyal ekicilik
358_ vcut tipi zerinde uzlamtr: nce narin (Ectomorfik), kasl (mesomorfik), ar, yuvarlak (endomorfik). Bunlarn yan
sra sa, deri rengi, boy da nemlidir
359_ Beden dili (vcut dili) iaretlerinin ilev asndan snflandrmas aadaki biimde gerekletirilebilir:
Amblemier: Bu tr hareketler el sallama, el kaldrma, parmak veya yumruk gsterme gibi anlam tam olarak ak ve
belirgin olan, kendi balarna kullanld balamda bile ak bir anlam ifade eden hareketlerdir.
Betimleyiciler: Baz durumlarda vcut hareketleri szle syleneni aklamak ya da gstermek iin kullanlr
Duygu Gstergeleri: Duygu ve hislerin ifadesi genellikle yz ile ilikilendirilir. Buna bal olarak glme, alama, barma,
susma ve dier baz yz ifadeleri iletiimde kiilerin duygularn ve deerlendirmelerini iaret eden gstergelerdir.
Dzenleyiciler: Bunlar iletiim srasn ve sresini belirleyen hareketler olarak tanmlamak mmkndr
Uyumlandrclar: Uyumlandrclar bireyin, tutumlar, endie dzeyi, kendine gveni vb. konusunda dier trlere gre daha fazla
veri tar. Kayuak bunlar kastla yapmaz ve ou zaman farknda da deildir. Rahatsz vcut hareketleri, trnak yeme, parmak
ktletmek, ritm tutmak, insanlarn ellerini ceplerine sokup bozuk parayla oynamalar, saa sola yrmeleri, balarn kamalar,
kravatlarn dzeltmeleri, salarn elleriyle taramalar uyumlandrclara rnek olarak verilebilir
360_ Kullanm" asndan kodlarn bilinsiz ya da amal ve kastl yaplp yaplmadna gre bir snflama yaplabilir.
"Kodlama" asndan bakldnda ise kodun trnn vcut iaretleri ile onun iaret ettii ey arasndaki ilikiyi belirlemesi
asndan nemli oluudur.
361_ Vcut hareketlerinden bazlar unlardr:
Eli bele koymak
Oturu biimleri ve bacak bacak stne atmak
El hareketleri
Parmak hareketleri
Yz ve eneye dokunmak
Kollarn duruu (apraz bal vb.)
362_. Bir iletiim ortamndaki kiilerden rnein gly ifade eden zellikleri yle sralanmak mmkndr:
Rahat bir duru
Dik bir vcut pozisyonu
Dinamik ve amal jestler
Duraan ve dorudan baklar
Konuma ritminde deiiklikler
Duru pozisyonlarnda eitlilik
likiye gre duru ekli deitirmek
Dokunmak konusunda rahat olmak
letiimi kesmek konusunda rahat olmak
Dik bakmak
Dierine gre, yakn durmak konusunda daha rahat olmak.
363_ Beden dili (vcut dili/kinesics) ve vcut hareketleri iletiimde bulunan insanlarn birbirlerine kar olan durumlarnn da
ifadesi olabilir.
364_ Yaplan aratrmalar insanlarn yzleri ile yaklak ka deiik ifade gerekletirmi? 250.000 deiik ifadeyi
gerekletirebileceklerini gstermitir.
365_ Yz ifadelerinin ilevlerini u biimde sralamak mmkndr:
Gerek bir duyguyu younlatrmak
Gerek bir duygunun younluunu azaltmak
Gerek bir duygu annda ntr grnmek
Gerek bir duyguyu maskelemek
Gerek bir duyguyu ynetmek
366_ Esas Jest ve Mimikler kendi iinde e ayrlr:
Anlatm jest ve mimiklerk zellikle yz ifadelerinde ortaya kan, biyo-psikolojik kkenli temel duygular dile getiren
hareketlerdir. Mutluluk, korku, fke, aknlk, znt, tiksinti vb.
Toplumsal jest ve mimikler: Toplumsal gereklere bal olarak gerekletirilenlerdendir.Bireyin toplumsal konumu ve
rol gerei olarak yapt ve yapmak zorunda olduu hareketleridir. Yorgun olunsa bile misafire gler yz taknmak,
selamlamak, iyerinde st girince toparlanmak, ayaa kalkmak vb. mimik ve jestler bu grupta yer alrlar.
Mmk jestler: Bu gruba, tiyatro oyuncularnn, pandomim sanatlarnn oyun gerei olan hareketleri; genellikle ses
kararak ya da elle yaplan ku sesi, uma hareketi gibi taklit hareketleri; eli aza gtrerek sigara imenin dile
getirilmesi gibi bir durumu, bir olay, bir eylemi zet olarak anlatan ematik jestler ve belli bir ii, meslei yapanlarn, -
ruein borsada alanlarn, trafik polislerinin- jestleri ileriyle ilgili olarak teknik kod ve iaretlerden oluur.
367_ Yzde okunmas gereken eler unlardr:
Aln
Kalar
Gz kapaklar
Gzler
Burun
Dudaklar
ene ve ten.
368_ Szsz iletiimde gzlerin ilevlerini u alanlarda deerlendirmek mmkndr:
Dikkat ilevi (lgi, dikkat ve uyanklk-tahrik derecesini gsterir.)
kna edici ilev (Tutum deiimi ve ikna srecini etkiler)
tenlik ve samimiyet ilevi (Yakn ilikilerin balamasna, tanmlanmasna ve devamna destek olur)
Dzenleyici ilev (Etkileimi dzenler)
Etkileme ilevi (Duygularn iletimini salar)
G ilevi (G ve stat ilikilerini tanmlar)
369_erevede evre; makro ve mikro olmak zere ikiye ayrlmtr.
Makro evre, mevsimler, ktalar, yerleim yerleri, corafi blgeler, kentler biiminde ele alnrken;
Mikro evre restoranlardan alma ofislerine kadar odalar, eyalarn konumu, renkler gibi balamlarda ele alnabilir.
Oda genilii; koku; renk ve klandrma her rgtl mekanda, amaca gre az veya olduka ayrntl bir ekilde
dnlerek yaplr
370_ Szsz iletiim asndan iki tr alan algsndan sz edilebilir:
nsan Hakimiyet Alan: Bir tek ya da bir grup insann srekli etkileimde bulunduu, hakimiyeti altnda tuttuu belli bir
blgeyi belirtir. nsan hakimiyet alan 3 lt temelinde snflanr: Blgenin bykl; sahibine gre blgenin nemi;
blgede oluan, ortaya kan etkileim tr.
Kiisel Alan: kinci bir blge tanm "kiisel alan" dr. Vcudu bir cam kre gibi sard varsaylan alana verilen isimdir.
Bu da, cinsiyete, statye ve kltre gre deiiklik gsterir.
371_ Toplumlarn kltrel yaplanmalarna bal olarak farkl yaklamlar sz konusu olsa da kiisel alan dzeyleri u biimde
snflandrlabilir:
li-Dl (Intimate) Mesafe Yaklak olarak gvdeden itibaren 35-40 cm apnda bir alan olarak belirtilmitir.
Samimi, Kiisel (Personal) Mesafe Gvdeden itibaren 40-80 cm arasnda deiir. Yakn arkada, akrabalar ve dier yaknlar iin
uygundur. Belli kltrlerdeki el, omuz tutmak gibi davranlar ve fiziksel yaknlklar bu mesafede ok grlr .
Toplumsal (Social) Mesafe Resmi ve ikincil ilikilerin gerekletii alandr. Vcuttan itibaren 80 cm ve 2m aras olarak
kabul edilir. Bu mesafe iinde, ilikinin balangcnda ve sonunda yer alabilen el skma gibi bir temas dnda fiziksel
yaknlk sz konusu deildir.
Yabanclar in, Kamusal (Public) Mesafe
372_ evre ve letiim" ierisinde alt balklara ayrarak incelendiinde bunlar;
Doal evre,
Mimari,
Kalabalk ve
Younluk olarak sralanabilir.
373_ Kalabalk algsn etkileyen faktrler unlardr:
evresel faktrler: Azalan alan, istenmeyen grlt, ihtiya duyulan kaynaklarn azl ya da onlar elde etme yetisinde
azalma, egemenlik alann belirleyenlerinin yokluu.
Kiisel Faktrler: Cinsiyet farkll, sosyal iliki istei, kontrol, basknlk, dk zgven gibi kiilik karakteristikleri
yanstan olgular ve yksek oranda ilgili olumsuz tecrbeler.
Sosyal faktrler: Ayn alan iinde bulunan yakn insanlardan istenmeyen derecede fazla sosyal iliki ve bu durumlar
deitirme yoksunluu, farkl bir grup iinde etkileim ve rekabeti, dmanca ve dier istenmeyen etkileimler.
Ama ilikili faktrler: steneni baaramamak ya da bunlar tamamlama yeti ve yetkisinden yoksun kalnan durumlar.
Bu alandaki birok almann birletii ana tema; fiziksel ve sosyal evreyi kontrol ve etkileme yetkisinde bir d
olduunda, kalabalk algsnn artma eiliminde olduudur.
374_ Dokunmak toplumda deiik ilevler stlenir:
Kendini aklamada kolaylk
akalamak
G ve kontrol
Trensellik (tokalama vb.)
Profesyonel olarak ilevsel
Toplumsal olarak nezaket
Arkadalk, scakkanllk
Ak, sevgi, yaknlk ve seksel etki uyandrmak, cinsellik
375_Ses kodlar birok ilev de yerine getirirler. ie dnklk ya da da dnkl, basknlk ya da bastrlml, holanmay
ya da holanmamay, iletiimde sra dzenini ve toplumsal cinsiyet, ya, rk hakkndaki bilgilerin aktarlmasn salar ya da
destekler
376_ Ses kodlar birok ilevi yerine getiriyorsa da en temelde iletiimsel ilevinden bahsedilebilir:
Duygular Aktarma levi: Ses kodlar duygusal iletiimin nemli bir ortam olarak kabul edilir. Baz aratrmaclara gre
aktarlan duygusal bilgilerin %38 i ses kodlarna, %55 yz ifadesine %7 si kelimelere atfedilir. Ancak, ses kodlarnn
insan iletiiminde ve szsz iletiimde nemli bir yer tutmas onun herkes tarafndan iyi kullanld anlamna gelmez.
zlenim Ynetimi levi: izlenim ynetimi zerinde ses kodlarnn fiziksel grnmden bile daha fazla etkisi vardr. Ses
kodlar iletiimin ekicilik dzeyi konusunda da belirleyicilerden birisi olarak karmza kar. Ayrca ses kodlar kiilik
zellikleri hakknda da nemli bilgiler tar. Ses kodlar iletiimde iki trl ilev grr: ilk olarak ses kodlar sesin
perdesi, tonu vb. zellikleri ile iletiimde bulunan kiilerin kiilik zelliklerini yanstrlar. ikinci olarak ise temel imaj
boyutunda ilev grr: inanlrlk, bireyleraras ekicilik ve basknlk.
Dzenleme ilevi: iletiim ortamn dzenlemekte ses kodlar sesin perdesinin, ritminin ve ses tonunun deimesi ile
ilev grr.
377_ Bir kiinin sesine kendine has olma zelliklerini kazandran baz temel nitelik ve zellikler unlardr:
Sesin Ykseklii ve iddeti:
Ses Tonu
Rezonans:
Sesin Perdesi:
Sesin Ritm Hz
Sre:
Nitelik:
Dzenlilik:
Boumlama (Telaffuz):
itilebilirlik:
Akclk:
Hoa gitme
Anlamllk:
Bkmllk:
Sessizlik ve Susma:
378_ Susmann ilevlerine gre susma tiplerini yle sralanabilir:
Psikolinguistik Susma: Bu susmann ilevi iletiimin iki tarafna da dnme sresi tanmaktr. Konuma iinde dilsel
zorunluluklar yznden duraklamaktr. Baka deyile; konuma sreci iinde szlerin gerekli yerlerde ve deiik
biimlerde durdurulmas ya da ayrlmas olarak tanmlanabilir. Psikolinguistik susma, ksa sreli ve uzun sreli olmak
zere ikiye ayrlr.
Ksa sreli susma: Dilin gramatik zellikleri yznden ortaya kar. rnein noktalama iaretleri veya cmle sonlar bu
balamda deerlendirilebilir.
Uzun sreli susma: Zihinsel srelerle ilgili olarak, anlatlan yaantnn derinlii, bellekteki bilisel malzemenin
karmakl lsnde susma sresi uzar.
Etkileimsel Susma: Bu susma kaynak ile alc arasndaki etkileimden temelini alr ve grupta incelenir:
Karar verme ile ilgili susma: Konumaya kimin balayacana karar verememek gibi durumlarda ortaya kar.
Konumaya kimin balayaca rastlantsal bir karar deildir. Stat fark, taraflarn birbirini tanmamas, ne
syleyeceine karar verememek gibi durumlar da burada ele alnabilir. Neyin, nasl sylenmesi gerektiinin
belirlenmesi de karar verme srecinde etkilidir. Kukusuz bu, iletiimin iinde yer ald kltr ortam ile yakndan
ilgilidir.
Akl yrtme ile ilgili susma: Alcnn kaynan sylediklerini kavrayp anlamaya, yorumlamaya, amacn kavramaya
ynelik olarak gerekleen susma trdr.
Denetim kurma amacyla susma: Dikkati ekmek, ya da otoriteyi salamak iin gerekletirilir. Bu tip susma gnderilen
ya da biraz sonra verilecek iletinin nemini vurgulamak iin gerekletirilebilecei gibi, kiinin kendi nemini ve gcn
hissettirmek iin bavurabilecei sessiz yollardan biridir.
Sosyo-Kltrel Susma:
379_ Koku ve tadn szsz iletiim balamndaki gerekletirdikleri ve genel ilevleri ise unlardr:
Koku ve tadn ekici/itici ileti verebilmesi: Burada koku ve tadn maruz kalan insanda uyandrd iyi ya da rahatszlk
verici sonulardan bahsedilmektedir.
Koku ve tadn hatrlatc ileti verebilmesi: Baz koku ve tatlar gemi deneyimlerimizle ilikili olabilir ve benzer koku ve
tatlarla karlaldnda benzer olgu, durum ya da kii hatrlanabilir.
Koku ve tadn zdelemi iletiler verebilmesi: Belli koku ve tatlar belli baz kii, dudum ve olgularla zdelemi
olabilir. Hatrlatc iletiye benzer bir biimde ilev grr. rnein; hastane kokusu, okul kokusu vb.
380_ Kadnlar ve erkeklerin szsz davran farkllklarnn aklanmasnda en yaygn dnce kimindir? Henley'in (1977)
cinsiyet-stat kuramdr
381_ kadn ver erkek cinsiyetlerinin farkllklar u ekilde zetlenebilir:
Kadnlar erkeklerden daha fazla glmserler;
Etkileime girdii kiiye daha fazla bakarlar;
Daha fazla (onaylama anlamnda) ba sallar ve eilirler;
Bakalarna daha fazla yaklarlar;
Daha fazla jest yaparlar;
Kendilerine daha sk dokunurlar ve yz ifadeleri duygularn ifade etmede daha anlamldr ve daha dorudurlar. Dier
yandan erkekler daha rahatsz (kprdanma gibi) vcut hareketleri yaparlar;
Daha yksek sesle konuurlar;
Daha fazla konuma hatalar (kelime tekrarlar, unutmalar, dil srmeleri, cmle dzeltmeleri, eksik cmleler) ve
duraklama dolgusu yaparlar (eee, 111, gibi).
Kadnlar dierlerinin szsz davranlarn hatrlamakta erkeklerden daha baarldrlar.
Kadnlar bakalarnn grnmlerini erkeklerden daha iyi hatrlarlar.
Tm bunlar bir arada deerlendirildiinde kadnlarn bakalarn dorulukla deerlendirmede erkeklerden daha
baarldr denilebilir.
Szsz iletiim iaretlerini okuma becerisi yala birlikte artsa da bu konuda kadnlarn stnl bebeklikten ocuklua
ve erikinlie kadar devam etmekte, sonrasnda da bu stnlk srp gitmektedir.
382_ Kadnlar szsz iletiimi kiisel balantlar kurmakta kullanrken erkeklerin kulland szsz iletiim g ve basknln
elik ettii paralel davranlar olma eilimi gsterir.

Etkili Iletisim Ve Teknikleri Konu Özeti

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Etkili Iletisim Ve Teknikleri Konu Özeti

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ETKL LETM VE TEKNKLER

1,nite (Etkili iletiim ve Doru Anlamak)

2.nite (Etkili iletiim ve Doru Anlatma)

4.NTE (Etkili letiim ve Toplumsal Cinsiyet )

6.nite (Etkili letiimde Konuma ve Dinleme)

7.nite (Etkileme, Etkili iletiim ve ikna Edici Konuma)

273_knann dnr kimdir? Aristo

8.nite (Szsz iletiim: Etkili iletiimin Temeli)

341_ Kltr eitleri nelerdir?

You might also like