26Austos1789nsanveYurttaBildirisiylebalar:UlusalMeclis

halinde toplanan Fransz halk temsilcileri, toplumlarn uradklar

felaketlerin ve ynetimlerin bozulmasnn yegane nedeninin insan
haklarnn bilinmemesi, unutulmu olmas ya da hor grlp kle
alnmamasna bal olduu grnden hareketle insann doal,
devredilemez ve kutsal haklarnn resmi bir bildiri iinde aklamaya
karar vermilerdir. yle ki, bu bildiri tm toplum yelerinin hibir
zaman akllarndan kmasn, srekli olarak onlara haklarn ve
devlerini hatrlatsn. yle ki, yasama ve yrtme iktidarlarnn
FRANSIZNSANVE faaliyetleri siyasal toplumlarn amacna uygun olup olmad her an
YURTTAHAKLARI denetlenebilsin ve bu iktidarlara daha ok sayg gsterilsin. yle ki,
BLDRS bundan byle yurttalarn basit ve tartma konusu olmayan ilkelere
dayanan istekleri hep anayasann korunmasna ve herkesin
3Eyll1791 mutluluuna ynelik olsun. Sonu olarak Ulusal Meclis Yce Varln
huzurundavehimayesindeaadakinsanveYurttaHaklarnkabul
veilaneder:

Madde1

nsanlar,haklarynndenzgrveeitdoarlarveyaarlar.Sosyal

farkllklarancakortakyararadayanabilir.

Madde2

Her siyasal toplumun amac, insann doal ve zamanam ile

kaybedilmeyen haklarn korumaktr. Bu haklar zgrlk, mlkiyet,

gvenlikvebaskyakardirenmedir.

Madde3

Egemenliin z esas olarak ulustadr. Hibir kurulu, hibir kimse

akaulustankaynaklanmayanbiriktidarkullanamaz.

Madde4

zgrlk, bakasna zarar vermeyecek her eyi yapabilmektir.

Bylece her insann doal haklarnn kullanm, toplumun dier
yelerinin ayn haklardan yararlanmalarn salayan snrlarla
belirlidir.Busnrlariseancakyasailebelirlenebilir.

Madde5

Yasa ancak toplum iin zararl fiilleri yasaklayabilir. Yasann

yasaklamad bir ey engellenemez ve hi kimse yasann
emretmediibireyiyapmayazorlanamaz.

Madde6
 Yasa, genel iradenin ifadesidir. Tm yurttalarn, bizzat ya da
temsilcileri aracl ile yasann yaplmasna katlma haklar vardr.
Yasaisterkoruyucu,istercezalandrcolsunherkesiinayndr.Tm
yurttalar yasa nnde eit olduklarndan, yeteneklerine gre her

trl kamu grevi, rtbe ve mevkiine eit olarak kabul edilirler, bu

konuda yurttalar arasnda erdem ve yeteneklerinden baka bir
ayrmgzetilmez.

Madde7

Bir kimse, ancak yasann belirledii hallerde ve yasann ngrd

ekillere uyularak sulanabilir, yakalanabilir ve tutuklanabilir. Keyfi
emirler verilmesini isteyenler, keyfi emirler verenler, bunlar
uygulayanlar ya da uygulatanlar cezalandrlr. Ancak yasaya uygun
olarak yakalanan, yasaya uymaya arlan her yurtta annda itaat
etmelidir,direnirsesuluolur.

Madde8
Yasa ancak ak ve zorunlu olarak gereklilii beliren cezalar
koymaldr ve bir kimse ancak suun ilenmesinden nce kabul ve

ilan edilmi olan ve usullne gre uygulanan bir yasa gereince

cezalandrlabilir.

Madde9

Her insan sulu olduuna karar verilinceye kadar masum

saylacandan,tutuklanmasnnzorunluolduunakararverildiinde,
yakalanmas iin zorunlu olmayan her trl sert davran yasa
tarafndanarbiimdecezalandrlmaldr.

Madde10

Hikimseinanlarnedeniyle,bunlardininiteliktekiinanlarolsabile,
tedirgin edilmemelidir meer ki, bu inanlarn aklanmas, yasayla
kurulankamudzeninibozmuolsun.

Madde11
Dncelerin ve inanlarn serbest iletimi insann en deerli
haklarndandr.Bunedenleheryurttaserbestekonuabilir,yazabilir

ve yaynlayabilir, ancak bu zgrln yasada belirlenen ktye

kullanlmashallerindensorumluolur.

Madde12

nsanveyurtta haklarnn gvenlii bir kamu gcn gerektirir, bu

nedenle bu g herkesin yarar iin kurulmutur, yoksa bu gcn
emanetedildiikiilerinzelkarlariindeil.
 Madde13

Kamu gcnn devamn salamak ve idarenin masraflarn

karlamak iin herkesin bir vergi vermesi kanlmazdr. Vergi tm
yurttalararasndanolanaklaroranndaeitolarakdatlr.

Madde14

Tm yurttalarn bizzat ya da temsilcileri aracl ile verginin

gerekliliini belirlemee, vergilemeyi serbeste kabul etmeye, vergi
gelirlerininkullanlmasngzlemeyevevergininmiktarn,matrahn,
tahakkukbiimvesresinibelirlemeyehakkvardr.

Madde15
Toplumun tm kamu grevlilerinden, grevleriyle ilgili olarak hesap
sormakhakkvardr.

Madde16
Haklarn gven altna alnmad kuvvetler ayrlnn yaplmad bir
toplumdaAnayasayoktur.

Madde17

Mlkiyet dokunulmaz ve kutsal bir hak olmas nedeniyle, yasa ile

belirlenen kamu ihtiyac aka gerekmedike ve adil ve pein bir
tazminatdenmedike,kimsebuhaktanyoksunbraklamaz.
AyferiGze,SiyasalDncelerveYnetimler,stanbul:Beta,1986.S.564566.