f

Walt Whitman
MEN YAPRAKLARI
Memet Fuat

W h itm an i an lam ak iin, n ce u n u an lam alyz: T o p lu m a

d e e r verm ek, in san a d e er verm ek d em ek tir. T e k insan
to p lu m a k ar o ld u u an d a, b r te k in san lara k ard r, yeni
ken d i k en din e k a r... W alt W h itm an bir halk o cu u
o lm ak la v n rd . H alkn a r a sn d a y aam ak , h alkla
k ay n am ak on u g n en d irird i. o f rle r, a rab aclar, iftiler,
d en izciler, u sta la r la d p k alk ard . G eim ini alnnn teriyle
sa lay an k im se lere k ar bir yaknlk d u yar, devlet
b ak an m d an en k k ra a k ad ar, b t n alan in san lar
severd i. Y n lard an s z am aly m , d erd i. S rad an
in san lara bak y oru m da, g e le c e e gvenim a rty o r, derdi.
irilerin d e sk sk iileri an ard : T a batan beri, erkek
i iler de benim say falarm d a, kadn iiler d e ...

M em et F u at

B t n bir A m e rik a an ak a ra sn d a yirm inci yzyl iirin e esin

kay n a olan , pek o k lkenin iirin e u ya da bu l d e
etk ileri u zan an W alt W h itm an in im e n Y a p r a k la r dnya
iirinin u sta la r dizim izin ikinci kitab . A m erikan iirinin
tm in san l sevgiyle k u cak layan K o c a R e is ini, M em et
F u a tn t rk esin d en , iiri st n e y azlm g e n i bir
incelem eyle su n u yo ru z.
S a y fa lard an kp kollarnza atlyorum
 ARMAANLAR

T E K N SA N IN ARKISINI SYLYORUM

Tek insann arksn sylyorum, bir basma, her

hangi bir insan,
Gene de Demokratik szcn, Ynlar szcn
kullanyorum.

Tepeden trnaa btn vcudun arksn sylyo

rum,
Ne yalnz yz, ne de yalnz beyin deerlidir esin
perisi iin, ben vcut btnyle ok daha deer
lidir diyorum,
Erkeklere eit olarak kadnlarn arksn sylyorum..

Duygu, heyecan, g ymkl yaamn,

Neeli, en zgr davranlar iin, tanrsal yasalarla.
yaratlm,
Yeni nsanm arksn sylyorum.

(One s Self 1 Sina;

32 YABANCI TOPRAKLARA

Duydum ki Yeni Dnya denilen bu bilmeceyi ze

cek bir ey anyormusunuz,
Amerikay tanmlayacak bir ey, onun atletik De
mokrasisini,
te bunun iin iirlerimi gnderiyorum size, onlar
da bulasnz diye aradnz.

(To Foreign Lctnds)

KAPATMAYIN KAPILARINIZI

Kapatmayn kaplarnz bana gururlu kitaplklar,

Tklm tklm raflarnzda eksik olan en gerekli eyi
getiriyorum,
Savatan kp gelirken bir kitap derledim,
Szckleri nemli deil kitabmn, tortusu nemli,
Apayr bir kitap, tekilerle hibir bants yok, akl
la kavranmaz,
Ama her sayfasnda daha nce sylenmemi, gizli ger
eklerle titreyeceksiniz.

(Shut Not Your Doors)

AM ERKAN IN ARKISINI DUYUYORUM 33

Amerikann arksn duyuyorum, eit eit arklar

duyuyorum.
Ustalarn arklar, herkes kendi arksn sylyor,
sevinli, gl,
Doramac kendi arksn sylyor, nndeki tah
tay ya da direi lerken,
Duvarc kendi arksn sylyor, ie balarken ya da
paydos ederken,
Kayk kayn anlatyor, tayfa gvertede sylyor
arksn,
Kundurac rsn basma oturmu sylyor, apkac
ayakta sylyor,
Oduncunun arks, ifti ocuun arks sabah tar
laya giderken ya da le paydosunda ya da gn
batarken,
Anann tadna doyulmaz arks ya da i gren gen
kadnn ya da diki diken, amar ykayan kzn,
Elerkes kendi arksn sylyor, bakasnnkini deil,
Gn gnn olan sylyor gece gen arkadalar,
salkl, sevecen,
Az dolusu, uyumlu, gr arklarn sylyorlar.

(1 Hear America Singing)

34 G ELEC E N ARLER

Gelecein airleri! gelecein sylevcileri, arkcla

r, algclar!
Bugn dorulayamaz beni, ne istediimi, neden ya
na olduumu bilemez, anlatamaz bugn,
Ama siz, yeni bir dl, katksz, atletik, bu topran
yetitirdii ocuklar, gelmi gemi dllerin en
by,
Kalkn! nk siz dorulayacaksnz beni.

Ben gelecek iin yalnzca bir iki aydnlatc szck

sylerim,
Karanlkta bir an ileri atlp yolu gsterir, gene geri
ekilirim.

Ben, yava yava salma salma yryen, ama bi dur

mayan bir insanm, arada bir size kaamak bir
gz atar, sonra hemen bam eviririm,
nandrmay, anlatmay size brakyorum,
En nemli eyleri sizden bekliyorum.

(Poets to Come)

SANA

Yabanc, yolunun stnde bana rastlar da, konu

mak istersen, niin benimle konumayasn?
Ya da ben niin seninle konumayaym?

(To Yon)
KEND ARKIM

Kendimi vyorum, kendimi anlatyorum,

Bende olanlar sizde de olacak,
nk bendeki her atom benim olduu kadar s
zindir de.

Sere serpe ruhumu aryorum,

Eilip koyveriyorum kendimi yeeren yaz imenin;
gzleyerek.

Dilim, kanmn her atomu, bu topraktan oluma, bu

havadan,
Burada domu ana babalardan doma, onlarn da
ana babalar burada domu, onlarn da, onla
rn da,
Ben, otuz yedi yamda bugn, salk iinde balyo
rum,
lnceye kadar durmama umuduyla.
inanlar, mezhepler ara verdi,
Geri ekilip ylece kaldlar, ama hi unutulmaya
caklar,
Ben hem iyinin, hem ktnn limanym, ne paha
sna olursa olsun izin veriyorum konumaya,
Denetlenmeyen doa, zgn enerjisiyle.

Evlerle odalar kokularla dolu, raflar kokularla dolu,

ime ekiyorum gzel kokular, tanyorum, holan
yorum,
Kokular nerdeyse kendimden geirecek beni, ama
izin vermem buna.

Atmosfer bir koku deil, onda damtlma tad yok, o

kokusuz,
O tam bana gre, onu sevivorum,
Ormann yanndaki koruya gideceim, soyunup
rlplak olacam orada,
Deli oluyorum onun hana dokunmasna.
(...)

Doduuna sevinen biri mi var?

Hemen sylemek isterim ona, lm de sevinilecek
bir eydir, biliyorum.
Ben lenlerle getim lm, yeni doan bebelerle
getim doumu, ben yle apkamla ayakkablar
mn arasna aklp kalmam,
Her eyi renmek isterim ben, hepsi baka baka,
hepsi de gzel, iyi,
Dnya iyi, yldzlar iyi, onlarn uzantlar, hepsi iyi.

Ben bir dnya deilim, ya da bir dnyann uzants

deilim,
Ben dostu, yol arkadaym insanlarn, hepsi benim
kadar lmsz, benim kadar derin,
(Onlar bilmez ne lmsz olduklarn, ben bilirim.)

Her tr kendine, her tr kendinin, benim erkekle

rimle diilerim de bana,
Bana btn o delikanllar, kadnlara sevdalanan,
Bana o gururlu, o kmsenmeye gelmez adam,
Bana o sevgili, o yal kadn, bana o analar, o ana
larn analar,
Bana o glmseyen dudaklar, gz ya dken gzler,
Bana o ocuklar, o ocuklar yaratanlar.

Kaldrn rtleri! gnah ilemi, ya da ypranm, ya

da atlm deilsiniz benim gzmde,
Ben rtlerin, dokumalarn arkasn da grrm,
Ben hep yanbamzda, vazgemez, kavrayan, yorul
mak bilmez, kurtulunmaz olanm.
(...)
38 10

Kaak kle evime geldi, darda durdu,

Yerdeki kk, kuru dallan trdatyordu kprdan
dka,
Mutfan kapal, yarm kapsndan grdm onu, can
szd, sskayd,
Yanma gittim, bir ktn stnde oturuyordu, elin
den tutup eve soktum, korkacak bir ey olmad
n syledim,
Su getirdim, batyay doldurdum, terli vcudunu, ezil
mi, syrlm, kzarm ayaklann ykad,
Ona kendi odamn yanndaki oday verdim, ona kaln,
temiz giysiler verdim,
Durmadan dnen gzlerini, ekingenliini bir trl
unutamyorum,
Boynundaki, topuklarndaki yaralan ilalayp sar
m bir trl unutamyorum;
Tam bir hafta benimle kald, iyileene, kendini to-
parlayana kadar, sonra kuzeye gitti,
Sofrada yanma oturtuyordum onu, tfeim kede
ylece duruyordu.
(...)

18

Gmbr gmbr geliyorum, borularm, davullarmla,

Marlar yalnz yenenler iin deil, yenilenler, l
drlenler iin de alyorum.
Gn stn kapamann iyi olduunu duydunuz mu?
Ben alt olmak da iyidir diyorum, savalar kazanldk
lar ruhla yitirilirler.

Davulumu lenler iin alyorum,

Borularm btn gcmle, sevinle onlar iin fl-
yorum.

Yaasn yenilenler!
Yaasn sava gemileri denize gmlenler!
Yaasn kendileri denize gmlenler!
Yaasn savalan yitiren generaller, yenilen btn yi
itler!
Saysz ad bilinmeyen yiitler, bilinenlerin en y
celerine esit olan!
(. . .)

21
Ben Vcudun airiyim, ben Ruhun airiyim,
Cennetin tatlar benimle, cehennemin aclar be
nimle,
Tatlar kendime alyor, oaltyorum, aclar yeni
bir dile eviriyorum.

Ben erkeklerin olduu kadar, kadnlarn da airiyim,

Kadn olmak da, erkek olmak kadar byktr diyo
rum,
nsanlarn anasndan daha byk bir ey olamaz di
yorum.
40 Ben bykln, ya da gururun arksn sylyo
rum,
Kendimizi kk grerek, alalarak katlandklarmz
yeter,
Biricik gelimenin byklk llerinde olduunu
gsteriyorum.

tekileri geride mi braktn? Bakan m oldun?

Bo ey, onlarn hepsi varacak oraya, vanp geecek,
daha ilerilere gidecekler.

Ben gittike gelien, byyen geceyle, gen geceyle

birlikte yryorum,
Gecenin yar yarya rtt topraa, denize sesle
niyorum.

yice yakla, bar plak gece iyice yakla, ekici,

besleyici gece!
Gney rzgrlarnn gecesi birka kocaman yld
zn gecesi!
Hl uyuklayan gece lgn, plak yaz gecesi.

Glmse, ey i ac, serin soluklu toprak!

Uyuklayan, eriyip giden aalann topra!
Batan gnein topra tepeleri dumanl dalarn
topra!
Testekerlek ayn, mavi mavi salan, parkk klarn
topra!
Irmaklarn alalp ykseliini alaca bulaca renklere
boyayan aydnlklarn, karanlklarn topra!
Benim hatrm iin parlaklaan, temizlenen boz bu- 41
lutlann topra!
Alabildiine uzanp giden, dirseklenen toprak el
ma ieklerine brnm, bereketli toprak!
Glmse, sevgilin geliyor.

Eli ak toprak, sen bana ak verdin ite ben de

sana ak veriyorum!
Szcklere smayan, ateli bir ak.
(...)

24

Walt Whitman, bir evren, bir Manhattan ocuu,

Kavgac, etli canl, duyarl, yiyen, ien, oalan,
Alakgnll olmayanlardan daha alakgnll de
il.

Skn kilitleri kaplardan!

Skn kaplan kasalarndan!

Birini kmseyen beni de kmsemi demektir,

Kime ne yaplr ya da sylenirse sonunda bana gelip
dayanr.

Btn bilgiler bende kabarp ykselir, bende akar,

bende yn bulur.

Ben en eski parolay sylerim, demokrasi derim ge

mek iin,
Tanrm! herkesin ayn oranda payn almad hi
bir seye el sremem.
(...)

33

(...)
Bir inan uruna lenlerin bykl, sessizlii,
Yal bir ana, byc diye yakalanp kuru odunlar
la yakld, oullarnn, kzlarnn gz nnde,
Kpeklerle kovalanan bir kle, yorgun dm, bit
kin, parmakla yaslanyor, soluk solua, ter iin
de,
Bacaklarna, boynuna ineler batyor, anlar bak gi
bi saplanyor, ldrc samalar, kurunlar ya
yor,
Btn bunlar kendimde duyuyorum, daha dorusu
btn bunlar benim.

Kovalanan kle benim, kpekler srnca geri sr

yorum,
Aclar, umutsuzluklar kyor stme, tfek sesle
riyle geliyor insan avclar,
Parmakln ubuklarna sarlyorum, ezilen kaburga
larm, kanayan derimin altnda inceliyor,
Otlarn, talarn stne yuvarlanyorum,
Biniciler, isteksiz atlarn mahmuzluyor, yaklayorlar,
Sersemlemi kulaklarma doluyor kt szleri, bi ac
madan kamlarn sapyla vuruyorlar kafama.
Aclar bir giysi gibi geiriyorum stme,
Yaral insana nasl olduunu sormuyorum, ben ken
dim yaral insan oluyorum onu grnce,
yle arkama yaslanp bakyorum, yaralarm kara ka
ra, rk rengi yaralarm.
(...)

47

(...)
Bunlar bir dolar iin ya da vapur beklerken vakit
geirmek iin sylemiyorum,
(Benimle birlikte, benim kadar siz de konuuyorsu
nuz, ben sizin dilinizim,
Sizin aznzda balanp kalan eyler, bende zl
yor.)

Yemin ederim bir daha adn anmayacam akn ya

da lmn bir dam altndayken,
Yemin ederim ak havada benimle babaa kalma
yan erkee ya da kadna kendimi anlatmayaca
m bir daha.

Beni anlamak istiyorsanz, dalarn tepelerine kn,

ya da denizlerin, sularn kylarna gidin,
Kck bir bcekte bile neler neler aklanr, bir
damla, ya da dalgalarn kprdan bir anahtar
gibidir,
Bir eki, bir sandal krei, bir testere, benim sz
lerimin anlalmasna yardm eder.
44 Pancurlu odalar, okullar bana yaklaamaz,
Bilgisiz, kaba insanlar, kk ocuklar ok daha iyi
anlar benimle.

Gen usta bana herkesten daha yakndr, o beni bilir,

Baltasn, testisini alp ormana giden oduncu beni
btn gn gezdirir yannda,
Tarlalar sren ifti ocuk benim sesimi duyunca
sevinir,
Yelken aan teknelerde dolar szcklerim, balk
larla, denizcilerle aklara giderim, severim onlar.

Kampta dinlenen, ya da yolda yryen er benimdir,

Gece, gelip gelmeyecei bilinmeyen bir savatan n
ce, biroklan beni arar, hibirini yalnz brakmam
onlann,
O ar, o dncelerle dolu gecede (belki de son ge
celeri), beni bilenler beni arar.
(. . .) ,
(Song of Myself'den)
 DEM N O CUKLARI

ELEK T R K L V C U D U N ARKISINI
SYLYORUM

(...)

Bir adam tanmtm, sradan bir ifti, be olan

babas,
Ve onlar da olanlarn babalar, onlarn oullar da.

Bu adamn alacak bir alma gc, durgunluu,

gzellii vard,
Kafasnn biimi, soluk sar krlam salar, sakal,
kara gzlerinin lsz anlamll, davranlar
nn zenginlii, genilii,
Bunlar grmek iin giderdim ona, akllyd da,
Uzun boylu, seksen yann stnde, oullan da iri
yar, tertemiz, sakall, yank yzl, yakkl.
Hepsi babalarna sevgiyle bal, kzlan da yle, ber
gren severdi onu,

/
46 Hogrye dayanan bir sevgi deil, iten gelen bir
sevgi,
Su ierdi yalnzca, yznn temiz, yank derisinden
kan fkrrd adeta,
Sk sk ava gider, bala kard, kayn kendi kul
lanrd, bir sandal yapmcsnn armaan ettii
ok gzel bir kay vard, sevgi dolu dostlarnn
armaan ettii tfekleri vard,
Ava ya da bala be oluyla, torunlaryla ktnda,
hepsinin en gzeli, en canls olarak gze ar
pard,
Onun yannda olmak isterdiniz hep, kaykta onun ya
nnda oturmak isterdiniz, ona dokunmak ister
diniz.
(. . . )

Bir erkek vcudu ak artrmaya karlm,

(Savatan nce, sk sk kle pazarna gider, satlar
izlerdim de,)
Yardm ediyorum satcya, herif iini hi bilmiyor.

Baylar, u akl almaz eye bakn,

Ne kadar artrrsanz artrn, onun deerini karla
yamazsnz,
Yeryz, daha stnde tek bir hayvan, tek bir bitki
yokken, kentrilyonlarca yl onu karlamaya ha
zrland,
alar birbiri ardna onun iin gelip geti.
Bu kafada, ne olduu anlalmaz, anlatlmaz bir be- 47
yin,
iinde, altnda onun, yiitliin hamuru.

u kollara, bacaklara bakn, kzl, kara, ya da ak,

kaslar, sinirleri ne kadar gzel,
Soyalm da iyice grn.

Keskin duygular, yaam fkran gzler, ataklk, istek,

Gs kaslarnn lifleri, kolayca eilip bklen bel
kemii, boyun, smsk bir deri, biimli, uzun
uzun kollar, bacaklar,
Daha bir sr akl almaz ey.

iinde kan dolayor,

Bildiimiz kan! kpkrmz, yerinde duramayan kan!
Bir yrek arpyor iinde, iinde tutkular, istekler,
kavumalar, umutlar,
(Salonlarda, okullarda anlatlmad diye, onun iinde
byle eyler yok mudur sanyorsunuz?)

Bu tek bir insan deil, bu bir baba, oullar da, s

ras gelince, baba olacaklar,
Onun iinde, kalabalk devletlerin, zengin cumhuri
yetlerin balangc sakl,
Saylamayacak kadar ok, lmsz yaam kacak on
dan, saylamayacak kadar ok vcutlar, sevinler
kacak.

Yzyllarca sonra, onun ocuklarnn ocuklarndan

kim bilir kimler doacak?
48 (yle bir aratrsanz geride kalan yzyllar, kendi
babalarnzn babalar olarak, kimleri bulurdunuz
acaba?)

Bir kadn vcudu ak artrmaya karlm,

O da yalnzca kendisi deil, bereketli anas analarn,
Erkekler getirecek bize, byyp analara koca olacak
erkekler.

Siz hi bir kadn vcudu sevdiniz mi?

Siz hi bir erkek vcudu sevdiniz mi?

Grmyor musunuz bunlarn tpatp ayn olduunu,

btn uluslarda, btn alarda, btn dnyada?

Kutsallk varsa, en bata insan vcudu kutsaldr.

(I Sing the Body Electric den)

BR KADIN BEKLYOR BEN

Bir kadn bekliyor beni, ber eyi ieren bir kadn,

hibir eksii olmayan,
Gene de her ey eksik olacakt cinsellik olmasayd,
ya da gl erkein slakl olmasayd. .

Cinsellik her eyi ieriyor, vcutlar, ruhlar,

Anlamlar, saptamalar, lekesizlikler, incelikler, sonu
lar, duyurular,
arklar, buyruklar, salk, gurur, analk gizi, dl
st,
Btn umutlar, iyilikler, armaanlar, btn tutku
lar, aklar, gzellikler, yeryz tatlar,
Btn hkmetler, yarglar, tanrlar, btn ardn
dan gidilen insanlar dnyann,
Btn bunlar ieriyor cinsellik, kendi paralan ola
rak, kendi dorulayclar olarak.

Cinselliinin tadn bilen ve utanmadan syleyen er

kei severim,
Cinselliinin tadn bilen ve utanmadan syleyen ka
dn severim.

Duygusuz kadnlardan uzak tutarm kendimi,

Beni bekleyen kadnla gidip kalacam, scakkanl ka
dnlarla, beni doyuran kadnlarla,
Beni onlar anlar, beni geri evirmez onlar,
Gryorum, tam bana greler, onlarn gl kocas
olacam.
50 Onlar benden bir milim bile aa deil,
Yzleri parlayan gnele, esen rzgrlarla yank,
Etlerinde eski kutsal uysallk var, g var,
Yzmeyi, krek ekmeyi, ata binmeyi, gremeyi,
ate etmeyi, komay, vurmay, geri ekilmeyi,
ilerlemeyi, dayanmay, kendilerini korumay bi
liyorlar,
Onlar drstlkte en yce olanlar sessiz, ak, en
iyi davrananlar.

Sizi barma basyorum, kadnlar,

Sizi brakamam, size iyilikler getiriyorum,
Ben sizinim, siz benimsiniz, yalnz kendimiz iin de
il, bakalar iin de,
Sizin bedeninizde nice yiitler, nice airler uyuyor,
Benden baka hi kimsenin dokunuuyla uyanmaz
onlar.

Ben geldim, kadnlar, ilerliyorum,

Sert, kaba, iri, durdurulmaz bir kiiyim, ama sizi se
viyorum,
Gereinden fazla yakmam cannz,
Bu Devletlere uygun oullar, kzlar yaratacak erkek
liimi boaltyorum size, yava dolgun kaslarmla
bastryorum,
Yeterince geriyorum kendimi, yalvarp yakarmalara
aldrmam,
Nicedir iimde birikeni size doldurmadan geri eki-
lemem.
Durgun rmaklarm size aktyorum,
Sizin iinizde gelecek binlerce yh kucaklyorum,
Size kendimin ve Amerikann en sevgili alarn a
lyorum,
Size braktm damlalardan ateli, atletik kzlar ge
liecek, yeni sanatlar, mzikiler, arkclar,
Sizden olan ocuklarmn da. ocuklan olacak sras
gelince,
Bol bol verdiim akmn karkmda kusursuz er
keklerle kadnlar isteyeceim,
Onlann da bakalaryla birlemelerini bekleyeceim,
bizim imdi birletiimiz gibi,
Onlarn boaltaca saanan meyvelerine de, imdi
kendi boalttm saanan meyvelerine gven
diim kadar gveneceim,
Sevgi dolu rnlerini alacam doumdan, yaamdan,
lmden, lmszlkten, imdi bylesine sevgiy
le diktiklerimin.

(.A Woman Waits for Me)

52 KALABALIK BR K E N T T E N G E M TM

Kalabalk bir kentten gemitim, belki ilerde ie ya

rar diye, grnlerini, yaplarn, detlerini, ge
leneklerini aklima yerletirmeye alarak,
Ama imdi btn o kentten yalnzca bir kadn ha
trlyorum, orada rastladm, beni sevimek iin
yolumdan alkoyan bir kadn,
Gece gndz ayrlmamtk birbirimizden tekile
rin hepsini oktan unuttum,
Bana istekle sarlan o kadn hatrlyorum yalnzca,
Gene dolayoruz birlikte, seviiyoruz, ayrlyoruz
gene,
Gene tutuyor beni elimden, gitme diyor,
Onu yanbamda gryorum, dudaklan sessiz, znt
iinde, her yan tir tir titriyor.

(Once I Passd Through a Populous City)

 CA LAM US

S E N N N EY DEM OKRAS

Gel, bu topraklan zlmez bir btn yapacam,

Bugne dek gnein aydnlatt insan soylarnn en
byn yaratacam,
Tanrsal, mknatsl topraklar yaratacam,
Akyla dostlann,
mr boyunca sren akyla dostlarn.

Dostluu dikeceim, aalar gibi sk, Amerikann b

tn rmaklan boyunca, btn byk gllerin k
ylarna, btn otlaklara,
Kollar birbirinin boynunda, ayrlmaz kentler kura
cam,
Akyla dostlann,
Erkeke akyla dostlarn.

Senin iin yazdm bunlar, ey Demokrasi, sana hiz

met iin kadnm!
Senin iin, senin iin sylyorum bu sarklan.
\
(For You O Democracy)
54 YZYILLAR SONRA YAZACAK
O LAN T A RH LER

Yzyllar sonra yazacak olan tarihiler,

Gelin, sizi bu d grnn, bu cansz kalbn iine
gtreceim, benim iin neler yazmanz gerekti
ini syleyeceim,
Adm yazarken, resmimi aarken, klarn en duy-
gulusuydu deyin benim iin,
Bu bir arkadan, bir n resmidir deyin, arkada
larnn, klarnn el stnde tuttuu bir insa
nn resmidir deyin,
arklaryla vnmezdi, iindeki sonsuz ak deniziy
le vnrd, hi ekinmeden boaltrd onu in
sann stne,
Sevgili arkadalarn, klarn dnerek, tek ba
na yrylere kard sk sk,
Geceleri, sevdiinden uzakta, gzlerini yummadan,
dnceli, zntl, ylece yatard sk sk,
Sevdiinin kendisine iten ie ilgisiz kalabilecei ku
kusunun acsn ok iyi bilirdi,
En gzel gnleri, tarlalarda, ormanlarda, dalarda,
bir bakasyla el ele gezdii gnlerdi,
Salma salma dolard sokaklarda sk sk, onun kolu
arkadann omuzunda, arkadann kolu onun
omuzunda.

(Recorders Ages Hence)

BR YABANCIYA

Yoldan geen yabanc! sana nasl istekle baktm

bilemezsin,
Sen aradm erkeksin, ya da aradm kadn, (sanki
bir d gryorum.)
Bir yerde, tatl bir yaam geirmi olacaz seninle,
Her eyi hatrlyorum, hepsi yeniden canlanyor g
zmde, yan yana yryoruz, akc, sevgi dolu,
ii d tertemiz, olgun,
Benimle bydn sen, kk bir olan, ya da k
k bir kzdn benimle,
Ben yemek yedim seninle, ben uyudum seninle, se
nin vcudun senin olarak kalmad yalnzca, be
nim vcudumu benim olarak brakmad yalnzca,
Gzlerinin, yznn, etinin tadn veriyorsun bana,
birlikte yryoruz, karlnda sakalmn, g
smn, ellerimin tadn alyorsun,
Seninle konumasam da bir ey deimiyor, tek ba
ma oturduum, ya da gece tek bama uyand
m zamanlar seni dnyorum,
Bekliyorum, seninle gene buluacaz, kukum yok
bundan,
Seni hibir zaman yitirmemeye bakyorum.

(To a Stranger)
 }

56 D U YD U M BEN SU LU YO RLA RM I

Duydum, beni yerlemi inanlar ykmaya almak

la suluyorlarm,
Ama gerekte ben ne yerlemi inanlardan yanaym,
ne de onlara kar,
(Onlarla ortak nem olabilir? ya da onlarn yklyla?)
Ben, Mannahattada bu Devletlerin ' btn kentle
rinde, ierlerde, kylarda,
Tarlalarda, ormanlarda, sulan yarp ilerleyen, byk
kk btn teknelerde,
Srtm koca koca yaplara, kurallara, gvenilen ki
ilere, dncelere dayamadan,
Arkadal veceim, btn yreklere arkada sev
gisini sokacam, onu yerlemi bir inan haline
getireceim.

(I Hear It Was Charged Against Me)

D M D E GRDM

Dmde grdm, yenilmez bir kent grdm, btn

dnyann saldrlarna kar koyuyordu,
Arkadalk Kentiydi dmde grdm kent,
Orada hibir ey salam, salk iinde bir aka stn
tutulmuyordu, orada her eye ak nclk edi
yordu,
N e zaman bakarsanz bakn, o kentteki insanlarn
hareketlerinde aka belli oluyordu bu,
Baklarnda, szlerinde aka grlyordu.

(I Dream in a Dream)
A IK YO LU N ARKISI

Yayan olarak, yreim sevin iinde kyorum ak

yola,
Salkl, zgr, btn dnya nmde,
Uzun, toprak rengi patika nmde, nereye istesem
gtrr beni.

Bundan byle talihin arkasna dmeyeceim, ben

kendim talihim,
Uundan byle szlanmayacam, iimi geri brakma
yacam, hibir ey istemeyeceim,
at altndaki mzmzlklardan, kitaplardan, her eye
bir kusur bulan kurallardan bktm artk.
Gl, doygun, ak yolda yryorum.

Yeryz yeter bana,

Yldz kmeleri daha yakn olsa demem,
Biliyorum, olduklar yerde iyidir onlar,
Biliyorum, kendi stndekilere de onlar yeter.
(Ben, burada, hl o eski, o tatl iimi yapyorum,
nsanlar tayorum, kadn erkek, nereye gidersem
'birlikte gtryorum,
Yemin ederim, onlardan kurtulmak olanaksz benim
iin,
Onlarla doluyum ben; karlnda ben de onlar dol
duracam.)
(...)

Haydi! kim olursan ol, gel, benimle yr!

Benimle yrrken, insan hi yormayan, bktrma
yan eyi bulursun.

Toprak hi bktrmaz insan,

Toprak kabadr, sessizdir, kolay anlalmaz, doa ka
badr, kolay anlalmaz,
Cesaretin krlmasn, ilerle, tanrsal eyler vardr st
leri iyice rtl,
Sana yeminle syleyeyim, szcklerin anlatamaya
ca kadar gzel, tanrsal eyler vardr.

Haydi! durmamalyz burada,

N e kadar tatlysa da bu biriktirilmi eyler, ne kadar
kullanlysa da bu ev, biz burada kalamayz,
N e kadar kuytuysa da bu liman, ne kadar durgun
sa da bu sular, biz burada demir atmamalyz,
60 N e kalar i acysa da bizi saran bu konukseverlik,
biz onu yalnzca ksa bir zaman iin tatmaya
izinliyiz.

11

Dinleyin! ak konuacam sizinle,

Ben eski, przsz dller vermiyorum, ben kaba,
yeni dller veriyorum.
Bugn, kendi gnlerinizi yaamalsnz diyorum:
Siz zengin olmaya bakmayacaksnz,
Siz btn kazandklarnz, ya da ele geirdiklerinizi,
cmerte datacaksnz,
Gitmekte olduunuz kente vardnzda, yle otu
rup yorgunluunuzu bile almadan, dayanlmaz,
kar durulmaz bir ses aracak sizi, yeniden yo
la kacaksnz,
Arkanzda kalanlar glmseyecek, alay edecek, du
dak bkecekler,
Aklann sunanlar da olacak, onlara yalnzca ateli
ayrl pckleriyle cevap vereceksiniz,
Sizi tutmak, yolunuzdan alkoymak iin, ellerini uza
tanlarn dokunularna gz yummayacaksnz.
(...)

14

Haydi! kavgalann, savalann arasndan, ileri!

Yola karken syledik nereye gideceimizi, deitir
mek olmaz.
Eski kavgalarn bir yarar oldu mu?
Kime yarar oldu? size mi? ulusunuza m? doaya
m?
imdi iyi dinleyin beni, anlamaya aln her e
yin yaps byle rlm, her baarnn getirdik
lerinden, ne olursa olsun, daha byk bir kavga
y gerekli klan bir ey kyor ortaya.

Benim arm sava arsdr, ben gerek bir ba-:

kaldrya aryorum insanlar,
Benimle gelecek olanlar tepeden trnaa silahlanmak,
Benimle gelecek olanlar ala, yoksullua, kzgn
dmanlara, tek bana kalmaya katlanabilmek.

15

Haydi! yol nmzde!

Korkacak, ekinecek bir ey yok ben daha nce de
getim bu yoldan ayaklarm bilir bu yolu
durmayn, geride kalmayn!
Brak yazlmam ktlar masann stnde, kitap
almasn, kalsn ylece!
Brak aletleri altn yerde! brak, para kazanlma
sn!
Brak dursun okul! kulak asma barmasna retme
nin!
Brak, din adam konusun istedii kadar! brak, avu
kat savunmasn yapsn, yarg yasalan aklasn.
62 Arkada, sana elimi veriyorum!
Sana paradan daha deerli olan sevgimi veriyorum,
Sana din konumalarndan, yasalardan nce, kendi
mi veriyorum;
Sen de bana kendini verecek misini3 gelip benimle
yryecek misin?
Yaammz boyunca birbirimize balanacak, tutu
nacak myz?

(Song of the Open Road'dan)

URA ZER N E BR ARKI

Ura zerine bir ark!

Ben makinelerin, alveriin, tarlalarn ilemesinde
bulurum gelimeleri,
Sonsuz anlamlar.

Erkek iiler, kadn iiler!

Btn ie yarar ve parlak bilgiler bende toplansay-
d, neye yarard?
Bir baretmen, bir eliak varlkl, bir akll devlet
adam gibi olsaydm, neye yarard?
Sizi altrp paranz deyen iveren gibi olsaydm,,
bounuza gider miydi?

yi okumu, drst, yardmsever, btn allm sz

ler,
Benim gibi bir adamla yok olur btn allm sz
ler.
Ben ne uam, ne de efendi,
K, by hibir cret bana verilecek bir mut
luluun yerini tutamaz,
N e ben size stnm, ne de siz bana.

Bir dkknda alrsanz, ben size o dkknda en

yaknlardan yakn sokulup alrm,
Kardeine ya da en yakm arkadana armaanlar ve
rirsen, ben de isterim kardein ya da en yakm ar
kadan gibi o armaanlardan,
Sevgilin, kocan, karn gndz ya da gece bo kar
lanrsa, ben de onlar gibi ho karlanmalym,
Sen alalr, su iler, hasta olursan, ben de salt se
nin iin alalr, su iler, hasta olurum,
Sen delice, yasad ilerini hatrlarsan, ben de de
lice, yasad ilerimi hatrlayamaz mym san
yorsun?
Sen masann bir yannda iki iersen, ben de masa
nn te yannda iki ierim,
Sen sokaklarda yabanclara rastlar, kadn ya da er
kek, onlar seversen, ben hep sokaklarda yaban
clara rastlar, onlar severim.

Ne dnyordun kendin iin?

Sen misin yoksa kendini kmseyen?
Sen misin Bakann senden daha byk olduunu
dnen?
Ya da varlkllarn senden daha iyi olduunu? ya da
okumularn senden daha akll olduunu?
(Ya iinde ya da sivilceli olduun iin, ya da bir
zamanlar ikici, ya da hrsz olduun 'iin,
Ya da hastalkl, ya da romatizmal, ya da orospu ol
duun iin,
Ya da bo gezen, ya da gsz olduun iin, ya da
bilgelikten uzak, adn bir kez bile basl grme
mi olduun iin,
Daha az lmszle katlanacak msn?)

Erkeklerin ruhlar, kadnlarn ruhlan! sizi grnmez,

duyulmaz, dokunulmaz, dokunmaz diye anm
yorum,
iyiliinizi, ktlnz tartmyorum, canl ms
nz ya da deil misiniz, aratrmyorum,
Ben aka benimsiyorum sizi, bakalar benimsemese
bile.

Yetikin, yar yetikin, bebek, bu lkede ya da ba

ka lkelerde, evlerde ya da sokaklarda, herkes
birbirine denk, gryorum,
Arkalarnda ya da ilerinde baka ne varsa, hepsini
gryorum.

Kadn, kocasndan bir milim bile aa deil,

Kz, o da oul kadar iyi,
Ana, her ynyle baba kadar deerli.
66 Bilgisizlerin, yoksullarn ocuklan, rak verilenler,
iftliklerde alan gen insanlar, iftliklerde alan
yal insanlar,
Denizciler, tacirler, kylarda mal alp satanlar, g
menler,
Btn bunlar gryorum, daha yaknda ya da da
ha uzaktakileri de gryorum,
Hibiri benden kamayacak, kamak istemeyecek.

Her eyden ok zlediiniz ama aslnda her zaman

sahip olduunuz eyi getiriyorum size,
Para deil, ak deil, giyecek, yiyecek, bilgi deil,
ama onlar kadar iyi,
Bir temsilci ya da arac gndermiyorum, deeri be
lirleyen bir ey sunmuyorum, deerin kendisini
sunuyorum.

Bir ey vardr insana imdi geliveren ve srekli,

Basl deildir, buyurulmu, tartlm deildir, tar
tmadan da, basmdan da kaar,
Bir kitaba sokulamaz, bu kitapta da yok,
O enindir kim olursan ol, duyman ya da grmen
sana ne kadar uzak olabilirse, o da ancak o ka
dar uzaktr,
En yakn, en sradan, en hazr eylerde gizlidir, hep
onlarla canlanr.

Birok dil bilseniz de, onunla ilgili hibir ey oku

yamazsnz,
Bakan'm demecini okuyabilirsiniz, ama iinde onun
la ilgili hibir ey yoktur,
 Devlet Bakanlnn ya da Maliye Bakanlnn bil
dirilerinde, ya da gnlk gazetelerde, ya da haf
talk gazetelerde onunla ilgili hibir ey yoktur,
Ya da nfus saymnda, ya da bte gelirinde, cari
fiyatlarda, ya da sermaye hesaplarnda onunla
ilgili hibir ey yoktur.

Gkyznde akp giden bu gne, bu yldzlar,

( Bu elma biimli dnyamz ve stnde biz, kesinlik
le yce bir ey bu srkleni,
N e olduunu bilmiyorum, yceliinin tesinde, bir
mutluluk olduunun tesinde,
Ama bizim buraya doldurulmamzn anlam bir d
nme eylemi, ya da bir ince alay, ya da bir de
neme deil, ,
Talihimiz varsa bizden yana dnecek, talihimiz yok
sa ykmmz olacak bir ey deil,
Belli bir durumda geri alnacak bir ey deil.

Ik ve glge, vcudun grlmemi duyarl, zde

lik, her eyi eksiksiz bir incelikle yiyip yutan is
tek,
Sonsuz gururu, yaylml insann, anlatlmaz mut
luluklar, zntler,
Grd her kiide insann grd mucizeler, za
mann her dakikasn sonsuza dek dolduran mu
cizeler,
Niin sanyorsun bunlar, arkada?
in iin ya da iftliin iin mi? ya da dkknnn
daha ok para getirmesi iin mi?
Ya da sana toplumda bir yer salamak iin mi? ya da
sekin bir bayn, ya da sekin bir bayann bo
zamanlarn doldurmak iin mi?

u grnm bir resme konu olmak iin mi olutu,

biimlendi sanyorsun?
Ya da erkeklerle kadnlar yazlp anlatlsnlar, ark
lar sylensin diye mi? .
Ya da yerekimi, doa yasalar, bu uyumlu i ielik,
havay dolduran bu gazlar, bilginlere konu olsun
diye mi?
Ya da kara toprak, ya da mavi deniz, haritalarla paf
talar iin mi?
Ya da yldzlar, geceleri donatsn, garip adlar takl
sn diye mi?
Ya da tohumlarn bymesi tarm tablolar iin mi,
ya da dorudan tarm iin mi?

Eski kurumlar, bu sanatlar, kitaplklar, sylenler, der

lemeler, babadan oula geip gelen beceriler, ya
da anadan kza, bunlar en yce deerler mi sa
yacaz?
Gelirimizi, alveriimizi yce deer mi sayacaz?
Kar kmyorum,
Onlan en yce deerlerle bir tutuyorum ama bir
kadnla bir erkekten doan ocuu en yce de
erlerin de stne koyuyorum. <
Birleik Devletlerimizi byk biliyoruz, Anayasam-
z byk biliyoruz,
Onlar byk deil, iyi deil demiyorum, nk yle
ler,
Ben de bugn onlara sizler gibi akla balym,
yleyse Size akla balym, yeryzndeki btn
insanlarma akla balym.

Kutsal kitaplar, dinleri tanrsal biliyoruz tanrsal

deiller demiyorum,
Ama hepsi sizden kt diyorum, gene de kabilir,
Yaam veren onlar deil, yaam veren szsiniz,
Yapraklar aalardan ya da aalar topraktan fkr
dklar gibi, onlar da sizden fkryorlar.

Bilinen btn sayglarn toplamn size katyorum,

kim olursanz olun,
Orada Beyaz Saraydaki Bakan sizin iin, burada siz
onun iin deilsiniz,
Bakanlar bakanlklarnda sizin iin alyorlar, bura
da siz onlar iin deil,
Kongre her On ikinci Ayda sizin iin toplanyor,
Yasalar, mahkemeler, kurulan Devletler, kentler, ge
lip giden mallar, mektuplar, her ey sizin iin.
70 yi dinleyin, sevgili bilginlerim,
Doktrinler, siyasalar, uygarlklar sizden kar,
Heykeller, antlar, ya da herhangi bir yere ilenen
herhangi bir ey nce sizde biimlenir,
Eriilebilen en eski tarihelerin, istatistiklerin z u
anda sizdedir, sylenlerin, masallarn da yle,
Siz burada soluk alp dolamasanz, nerede olurdu
onlar?
En nl iirler kl olurdu, sylevler, oyunlar boluk
ta erirdi.

Btn mimarlk siz dnp baktnz zaman sizde

oluan eydir,
(Siz onu beyaz ya da boz talarda m sanyordunuz?
ya da kemerlerin, saaklarn izgilerinde mi?
Btn mzik alglarn sizde uyandrd eydir,
Kemanlar, kornetler deil, obua ya da davullarn vu
ruu deil, ya da bir baritonun, ya da bir erkek
ler korosunun, ya da bir kadnlar korosunun sy
ledii ak arklarnn noktalar deil,
Bunlardan hem daha yakn, hem de daha fazladr.

Btnlk geri gelecek mi yleyse?

Herkes grebilecek mi aynaya bir bakta en iyinin
izlerini? daha byk ya da daha fazla hibir ey
yok mu?
Hepsi orada sizinle mi oturacaklar, gizemli, grn
mez ruhla?
Garip, anlalmas g, aykr gerei sunuyorum, 71
Btn grnen nesneler ile grnmez ruh birdir.

Ev yapm, lme, tahtalar bime,

Demircilik, camclk, ivicilik, fclk, tenekecilik,
at kaplamacl,
Kalafatlk, tersane yapmcl, balk tuzlamacl,
kaldrm ta deyicilii,
Tulumba, ahmerdan, mauna, kmr oca, tula
oca,
Kmr madenleri, btn o yer altndaki eyler, ka
ranlkta lambalar, yanklar, arklar, dnceler,
kapkara yzlerden kaygl baklar,
Demir ileri, dalardaki ya da rmak boylarndaki
ocaklann alevleri, eriyen madeni byk demir
ubuklarla yoklayan adamlar, maden filizleri, ma
den, kire, kmr bileimleri,
Eritme oca, tavlama oca, eriyen madenin dibine
ken topak, demir ekme fabrikas, ksa ham
demir ubuklar, salam, dzgn biimli uzun
demiryolu raylar,
Petrol ileri, ipek ileri, kurun ileri, eker yapmevi,
buharl testereler, byk ilikler, fabrikalar,
Ta yontmacl, binalarn yzlerindeki ya da pen
cerelerin, kaplarn stlerindeki ilemeler, ar
eki, dili keski, ba parmak koruyucusu,
Kalafat kalemi, kaynayan tutkal kab, kabn altnda
ki ate,
 i

72 Pamuk balyas, ykleme boaltma iisinin engeli,

bkcnn bks ile tezgh, dkmcnn kalb,
kasabn ba, buz testeresi, buzla grlen b
tn iler,
Gemicinin, macnn, yelkencinin, palangacnn i
leri, aralan,
Aa znden, sert kttan iler, renkler, fralar,
fra yapm, camcnn avadanl,
Kaplamacnn tutkal, ekercinin ssleri, srahi ile
bardaklar, makaslarla t,
Kunduracnn bizi, gsl, litre, ls, galon l
s, tezgh ile tabure, ty ya da metal yaz ka
lemi, keskin azl aletlerin her trl rn,
Bira fabrikas, bira yapm, bira mayas, flar, bira
clarn, araplarn, sirkecilerin yaptklar her
ey,
Deri giysiler, araba yapm, kazan yapm, ip yapjm,
imbikilik, tabelaclk, kire ocakl, pamuk
toplaycl, elektrolizcilik, kliecilik, stereotip
baskclk,
Delme makineleri, plan makineleri, bime makineleri,
srme makineleri, harman makineleri, buharl va
gonlar,
Arabacnn iki tekerlekli kk arabas, otobs, ko
caman, ar yk arabas,
Fiekilik, gece gkyzne atlan renk renk fiekler,
garip biimler, fskiye gibi yaylmalar,
Aldaki srlar, mezbaha, kasabn hayvan keserken
giydii nlk,
Besili domuzlar, ldrme ekici, domuz engeli, ba- 73
lama teknesi, i organlar karma, kesicinin sa
tr, paketleyicinin tokma, k boyunca sren
domuz paketleme ileri,
Un ileri, budayn tlmesi, avdar, msr, pirin,
variller, yarm variller, eyrek variller, ykl mav
nalar, iskelelere, rhtmlara ylm byk te
peler,
Sallarda, demiryollarnda, ky gemilerinde, balk
gemilerinde, kanallarda alan adamlarn ileri,
Senin kendinin ya da herhangi bir insann yaamn
da saati saatine akp giden dzen, dkkn ya da
ak bir iyeri, maaza ya da fabrika,
Btn bunlar gece gndz yambamda senin i
i! kim olursan ol, bunlar senin gnlk yaamn!
Bunlarda en ar olann arl bunlarda d
nebildiinden ok daha fazlas, (hem de ok daha
az),
Bunlarda senin iin, benim iin gerekler, bunlarda
senin iin, benim iin iirler,
Bunlarda, kendin deil sen ve ruhun ieriyor her
eyi, tahminlere aldrmadan,
Bunlarda iyi gelimeler btn konular, rtl
uyanlar, olanaklar.

Bunlardan te ne grrseniz deersizdir demiyorum.

size durmanz tlemiyorum.
Byklne inandnz eyler byk deildir de
miyorum,
74 Ama hibir ey sizi bunlarn ulatracandan daha
bye ulatramaz diyorum.

Uzaklarda m arayacaksnz? sonunda geri gelecek

siniz nasl olsa,
En iyi bildiklerinizde en iyiyi bulacaksnz, ya da
en iyi kadar iyi olan,
Size en yakn olan kiilerde en tatl, en gl, en
sevgi dolu olan bulacaksnz,
Mutluluk, bilgi, baka bir yerde deil, burada, ba
ka bir zamanda deil, bu zamanda,
lk grdnz ya da dokunduunuz erkek, hep bir
arkadata, aabeyde, en yakn komuda kadn,
anada, ablada, karda,
Yaygn tatlar Ve iler nce iirlerde yer alan ya da.
her yerde,
Siz bu Devletlerin kadn iileri, erkek iileri, sizin
Kendi kutsal, kendi gl yaamnz var,
Her ey yer aar sizin gibi erkeklerle kadnlara.

lahici yerine ilahinin kendisi ses verdii zaman,

Vaiz yerine vaazn sesi geldii zaman,
Krsy yapan oymac deil de, konumac ekip
gittii zaman,
Ben kitaplann bedenine gece gndz dokunabildi
im, kitaplar da benim bedenime dokunabildii
zaman,
Bir niversite dersi uyuklayan bir kadnla bebei ka
dar inandrc olduu zaman, *
Mezara ilenen altn, gece bekisinin kz gibi glm
seyebildii zaman,
Kefilli szlemeli iler karmdaki sandalyelere yay
lp benim iten dostlarm olduklar zaman,
Onlara elimi uzatmak, sizin gibi erkeklerle kadnlara
nasl yaklayorsam, onlara da yle yaklamak
isterim.

(A Sowg for Occupatins)

G EN LK , G N , YALILIK, G ECE

Genlik, geni, istekli, seven genlik, incelik, g,

ekicilik dolu,
Biliyor musun ki Yallk da ardndan ayn incelik,
g, ekicilikle gelebilir?

Gn sonuna kadar alm, prl prl gn, canl,

tutkulu, gneli, kahkahalar iinde,
Hemen ardndan Gece geliyor milyonlarca gnei,
uykusu, salk verici karanlyla.

(Youth, D ay, Old Age, and Nght}

 G M EN KU LAR

E V R E N SE L N ARKISI

Gel, dedi esin perisi,

Bana yle bir ark syle ki, daha hibir air sy
lememi olsun,
Bana evrenselin arksn syle.

Bu geni dnyamzda bizim.

lsz ktln, bu sprntnn ortasnda,
T a yreinde onun, gvenle korunan,
Eksiksizliin tohumu yatyor.

Her yaayanda bir paras var, az ya da ok,

Hepsinden nce domu, kiminde sakl, kiminde
sakl deil, tohum bekliyor.
78 2

Bak! keskin gzl bilim,

Yksek tepelerden yenilii gzlerken,
Sarslmaz buyruklar veriyor birbiri ardnca.

Bak! gene de bu ruh btn bilimlerin stnde,

Dnyay bir kabuk gibi saran tarih onun iin,
Gkte bu on binlerce yldz onun iin dnyor.

Dolambal yollarda, uzun kvrllarla,

(Denizde oynak bir tekne gibi,)
Paralar onun iin btne doru akyor,
Gerek onun iin ideale doru gidiyor.

Onun iin bu rtl gelime,

Yalnzca doruluk deil hakl olan, kt dedikleri
miz de hakl.

Hepsinin maskelerinin altndan, hangisi olursa olsun,

Bu gittike ryen koca gvdeden, kurnazlktan, hi
leden, gzyalarndan,
Salk doacak, nee doacak, nee evrenseldir.

Karklktan, hastalktan, basitlikten,

Kt ounluktan, insanlarn, devletlerin eitli, sa
ysz yalanlarndan,
Elektrikli, antiseptik, birletiren, kucaklayan hepsini,
Yalnzca iyilik evrenseldir.
3 79

Dalar gibi hastaln, zntnn zerinde,

Yakalanmam bir ku srekli uuyor, uuyor,
Yukarda, daha temiz, daha mutlu bir havada.

Ktln en karanlk bulutundan,

Parlak bir k izgisi fkryor hep,
Gkyznn stnln gsteren bir parlt.

Modalarn, alkanlklarn uyumsuzluuna,

lgn grltsne Babilin, sar edici elencelere^
Sessizlikleri bile yattran bir ark geliyor, ancak
duyuluyor, x
Uzak bir kydan son koronun sesleri ykseliyor.

Ey kutsal gzler, mutlu yrekler,

Gren, bu gl kargaa boyunca yol gsteren iplii
bilen,
Bylesine iyi bilen.
.80 4

Ve sen Amerika,
Bu amacn ykselmesi, bu dnce, bu gerek iin,
Bunlar iin geldin sen, (kendin iin deil).

Sen de hepsini evreliyorsun,

Hepsini kucaklyor, tayor, arlyor, geni, yepyeni
yollardan sen de
deale doru gidiyorsun.

br topraklarn ll inanlar, gemiin byk

lkleri,
Senin iin deil, ama senin kendi byklklerin,
Tanrsal inanlarn, geniliklerin hepsini yutuyor, ku
caklyor,
Hepsi uygun hepsine.

Hepsi, hepsi lmszlk iin,

Ak bir k gibi sessizce saryor hepsini,
Doann iyilii hepsini kutluyor,
Tomurcuklar, yzyllarn yemileri, tannsal, gven
li baheler,
Biimler, eyalar, byyler, insanlklar ruhsal r
neklere doru olgunlayor.
Bana ver, ey Tanr, bu dncenin anlatlmasn,
Senin btnlne kar o snmez inanc bana ver,
sevdiim birine ver,
Baka ne esirgersen esirge bizden, .
Zaman ve meknda gizlenen, seni yaratma inancn,
Evrensel olan sal, bar, balamay esirgeme.

Bu bir d m?
Hayr, asl bunun eksiklii bir d,
Ve bunun tesinde yaamn bilgisi, zenginlii bir d,
Ve btn dnya bir d.

fSong of the Universal)

82 N C LER ! EY N C LER !

Gelin, benim yank yzl ocuklarm,

Sraya girin, yryn, silahlarnz hazr olsun,
Tabancalarnz yannzda m? keskin azl baltalar
nz yannzda m ?
ncler! Ey ncler!

Daha fazla oyalanamayz burada,

Yrmeliyiz sevgililerim, her trl tehlikeyi gze al
malyz, '
Biz gen, salam soylarz, herkes bize gveniyor,
ncler! Ey ncler!

Siz, ey genler, batl genler,

Byle sabrl, hareketli, gururlu, dostluk dolu,
Aka gryorum sizi, batl genler, sizi en nde
yrr gryorum,
ncler! Ey ncler!

Eski soylar duraladlar m?

Gevediler mi? derslerini kestiler mi? orada, denizle
rin tesinde yorgun mu dtler?
Bu sonsuz grevi, bu yk, bu dersi biz alyoruz s
tmze,
ncler! Ey ncler!
 Btn gemii geride brakyoruz, 83
Daha yeni, daha gl bir dnyada, bambaka bir
dnyada ilerliyoruz,
, Taze, salam bir dnya, alma, ilerleme dnyas,
ncler! Ey ncler!

Durmadan ileri alyoruz,

Uurumlarn kylarndan, geitlerden, dalarn ze
rinden,
Bilinmeyen yollan ele geirerek, alarak, korkusuz,
atlgan,
ncler! Ey ncler!

Biz, el dememi ormanlar keserek,

Biz, rmaklar setlerin iine sokarak, biz, madenleri
kucaklayp, ta ilerinden delerek,
Biz, geni alanlar aarak, biz, kz gibi topraklan alt
st ederek,
ncler! Ey ncler!

Coloradoluyuz biz,
Dev gibi tepelerden, byk sra dalardan, yksek
yaylalardan,
Madenlerden, sulann kazd geitlerden, avclarn
dolat yollardan geliyoruz,
ncler! Ey ncler!
84 Nebraskadan, Arkansas'dan,
Orta Amerikann insanlaryz biz, Missouriden, da
marlarmzda topramzn kan var,
Btn dostlarn ellerini birletirerek geliyoruz, btn
gneylilerin, btn kuzeylilerin,
ncler! Ey ncler!

Ey kar durulmaz, ii iine smaz insanlar!

Ey sevgili insanlar! Ah, yreim aknzla szlyor!
Ah, yas tutuyorum, gene de sevinliyim, kendimden
getim aknzla,
ncler! Ey ncler! .

Yukar kaldrn gl anamz, sevgilimizi,

Ykseklerde dalgalansn ince sevgilimiz, yldzl sev
gilimiz her eyin stnde dalgalansn, (hepiniz
ein balarnz,)
Kaldrn, kaldrn keskin dili, kavgac sevgilimizi,
yenilmez, korkusuz, eli silahl sevgilimizi,
ncler! Ey ncler!

Bakn ocuklarm, inanm ocuklarm,

Arkamzda kalanlar hibir zaman yolumuzdan alkoy-
mamal, duralatmamal bizi,
Kalarm atm yzyllar duruyor geride, milyonlar
ca hayalet bizi ilerlemeye zorluyor.
ncler! Ey ncler!
 Dirsek dirsee, omuz omuza, ileri, ileri,
Bizi beklemekte olan van noktalanna doru, lle
rin yerlerini bemen doldurarak,
Savalardan, yenililerden geerek, ilerleyen, ilerle
yen, bi durmayan,
ncler! Ey ncler!

Ab, ilerlerken lmek!

Aramzda geveyecek olanlar, lecek olanlar var m?
saatimiz geldi mi?
yleyse durmayn, ilerlerken lelim, bemen dolacak
boalan yerlerimiz, hemen dolacak,
ncler! Ey ncler!

Dnyann btn nabzlar,

Bizim iin atyor, batklarn ilerleyiiyle atyor,
Teker teker, ya da hep birlikte dayanyoruz, durma
dan ilerliyoruz, her ey bizimle birlik, her ey
bizim iin,
ncler! Ey ncler!

Yaamn karmakark, eitli gsterileri,

Btn biimler, grnler, btn alan iiler,
Btn denizciler, toprak adamlan, btn efendiler,
btn kleler,
ncler! Ey ncler!
86 Btn talihsiz, sessiz sevgililer,
Cezaevlerindeki btn mahkmlar, btn drst in
sanlar, btn ktler,
Btn neeliler, btn zntller, btn canllar,
btn ller,
ncler! Ey ncler!

Ben de, ruhumla, bedenimle,

Biz, garip arkada, admlarmz dikkatle atarak,
dolaarak yollarda,
Kylar boyunca, glgelerin arasnda, hayaletlerle iti
erek,
ncler! Ey ncler!

Bak, frlayp dnen ember!

Bak, her yanda karde emberler, her yanda gne
ler, gezegenler,
Btn gz kamatrc gnler, dlerle dolu, gizem
li geceler,
ncler! Ey ncler!

Bunlar bizden, hepsi bizimle birlik,

Hepsi en gerekli i iin, arkamzdan gelenler, daha
bir biime girmemi olanlar, orada bekliyor,
Biz bugn ilerleyenlerin bandayz, biz arkamzdan
geleceklere yol ayoruz,
ncler! Ey ncler!
 Siz ey batnn kzlar!
Siz ey gen kzlar, yal kzlar! Siz ey analar, kanlar!
Hibir zaman ayrlmamalsnz, birlemi ilerliyor
sunuz, bizimle yan yana,
ncler! Ey ncler!

Odaklarda yetimekte olan airler!

(Baka topraklarn kefenli airleri, siz susabilirsiniz
artk, iinizi bitirdiniz,)
arklar syleyerek geliinizi duyacam yaknda, siz
de dorulacak, bizimle birlikte yryeceksiniz
yaknda,
ncler! Ey ncler!

N e tatl, baygn elenceler isteriz,

N e yastk, ne terlik, ne sessizlik, ne alkanlk, ne
rabat,
N e de usandrc zenginlik, bizim iin deil tehlike
siz eyler,
ncler! Ey ncler!

Elence dknleri oburluk iinde mi y

zyor?
iman uykucular uyuyorlar m? kaplarn kitledi-
ler, srmelediler ipi?
Gene de bizim olsun iki lokma ekmek, topran s
tnde battaniye,
ncler! Ey ncler!
 Karanlk bastrd m?
Sonlanna doru yol bu kadar yorucu mu geldi size?
cesaretimiz krlarak, uyuklayarak m durduk?
Size bir saat mola veriyorum, dinlenmeniz, kendini
ze gelmeniz iin,
ncler! Ey ncler!

Borazann sesini duyana kadar,

Uzaklardan gnein douu sizi arana kadar
dinleyin! nasl da yksek, tertemiz duyuyorum
sesini borazann,
abuk! ordunun bana! abuk! yerlerinize koun!
ncler! Ey ncler!

(Pioneers! O Pioneers!)
 D E N Z N G ETRD KLER

G EC E KUM SALDA

Gece kumsalda,
Bir kz ocuu duruyor babasyla yan yana,
Douya bakyor, gz gklerine.

Yukarda, karanlklarn iinde,

Gkleri a kurt gibi yutan bulutlar, her eyi rten bu
lutlar, kara ynlar halinde yaylrken,
Durmadan alalrken, hzla, dmanca,
Douda, daha rtlmemi, aydnlk, temiz bir mavi
likte,
Yldzlarn ah Jpiter, kocaman, sessiz, ykseliyor,
Hemen yannda, stnde azck,
Pleiad adl yedi yldz, yedi kzkarde yzyor.

Kumsalda babasnn elini tutmakta olan ocuk,

Her eyi yutmak, her eyi gmmek iin, byle gu
rurla alalan bulutlara
Bakarak, sessizce alyor.
90 Alama, ocuk,
Alama, sevgilim,
Brak bu pcklerle gzlerini sileyim,
Her eyi yutan bulutlarn zaferi uzun srmeyecek,
Uzun zaman onlarn olmayacak bu gk, onlar yl
dzlan yalnzca grnte yutuyorlar,
Jpiter gene kacak, sabrl ol, baka bir gece gelip
gene bak, Pleiadlar kacak,
Onlar lmszdrler, btn yldzlar, gmten, al
tndan yldzlar gene parlayacak,
JByk yldzlar da, kkleri de gene parlayacak,
her eye dayanr onlar,
Kocaman, lmsz gneler, sabrl, dalgn aylar ge
ne parlayacak.

Hem sen, en sevgili ocuk, yalnz Jpiter iin mi yas

tutuyorsun?
Yalnz yldzlarn gmln m dnyorsun?

yle bir ey var ki,

f Seni dudaklarmla yattrarak, fsldyorum,
Sana ilk dnceyi, sorunu, karkl veriyorum,)
yle bir ey var ki, yldzlardan bile daha lmsz,
(Birok lmler, birok gnler, birok geceler geip
gidiyor,)
yle bir ey var ki, parlak Jpiterden bile daha ok
dayanacak,
Gneten ya da dnen gezegenlerden daha ok,
Ya da prl prl Pleiadlardan daha ok dayanacak.

(On the Beach at Nig}t)

GECE KUMSALDA YALNIZ 91

Gece kumsalda yalnz,

Yal ana bouk arksn syleyerek sallarken onu,
Ben parlak yldzlarn ltsna bakarken, evrenlerin,
gelecein anahtar olan bir dnceye daldm.

Sonsuz bir benzerlik birletiriyor hepsini,

Btn kreler, gelimi, gelimemi, byk, kk,
gneler, aylar, gezegenler,
Btn uzaklklar meknn, ne kadar geni olursa ol
sun,
Btn uzaklklar zamann, btn cansz biimler,
Btn ruhlar, btn bedenler, bu kadar eitli ol
malarna, ya da baka baka dnyalarda bulun
malarna karn, btn canllar,
Btn gazlar, sularn, bitkilerin, madenlerin geli
meleri, balklar, hayvanlar,
Btn uluslar, renkler, barbarlklar, uygarlklar, dil
ler,
Bu dnyada, ya da herhangi bir dnyada var olan,
ya da var olabilecek, btn bir rnek eyler,
Btn yaamlar, lmler, btn gemi, imdiki za
man, gelecek,
Bu sonsuz benzerlik kavryor hepsini, her zaman
kavram,
Her zaman kavrayacak, smsk tutacak onlar, iyice
saracak.

(On the Beach at Nigkt Alone)

 Y O LU N KIYISINDA

TAN RILAR

Kutsal sevgili, eksiksiz Arkada,

En nemli eyi bekleyen, daha grnmyor, ama g
rnecek,
Tanrm ol sen benim.

Sen, sen, deal nsan,

Drst, tuttuunu koparan, gzel, tok gzl, sevgi
dolu,
Bedeni tam, ruhu geni,
Tanrm ol sen benim.

Ey lm, (nk Yaam srasn savd),

Gkler evini aan kapc,
Tannm ol sen benim.

Grdm, aklmn ald, ya da bildiim en gl,,

en iyi ey,
(Bu durgun ba krmak iin seni, seni kurtarmak
iin, ey ruh,)
Tannm ol sen benim.
Btn byk dnceler, soylarn emelleri,
Btn yiitlikler, kendinden gemi, cokun kimse
lerin yapt iler,
Tanrlarm olun siz benim.

Ta da Zaman ve Mekn,
Ya da tanrsal, esiz biimi dnyann,
Ya da grp taptm herhangi bir gzel biim,
Ya da gndz gnein, gece yldzlarn evresini sa
ran parlaklk,
Tanrlarm olun siz benim.
(Gods)
94 OTURMU, EVREME BAKIYORUM

Oturmu, evreme bakyorum, yeryznn btn

zntlerine, btn zorbalklara, btn utan
lacak eylere bakyorum,
Duyuyorum, gizliden gizliye, sarsla sarsla hkr
yor delikanllar, kendi kendilerine kzan, yaptk
larna piman olan delikanllar,
Gryorum, ocuklar kt kan bir ana, ld le
cek, kimsenin aldrd yok, hastalkl, sska,
umutsuzluk iinde,
Gryorum, kocas kt kan bir kadn, gryorum,
gen kzlar kandrmaya alyor iki yzl er
kekler,
Gzmden kamyor kskanln yaratt aclar,
gizlenmeye alan, karlk grmemi aklar, yer
yznde bunlan gryorum,
Gryorum, savan getirdii ktlkler, salgnlar,
basklar, gryorum, ehitler, tutsaklar,
Gryorum, denizde bir ktlk, gryorum, bir sr
denizci ldrlyor, tekiler kurtulsun diye,
Gryorum, kendini stn sanan budalalar, iile
re, yoksullara, zencilere bin trl saygszlk edi
yor, kltc hareketler yapyorlar;
Btn bunlara btn bayalklara, sonsuz acla
ra, oturduum yerden bakyorum,
Gryorum, duyuyorum, susuyorum.

(I Sit and Look Out)

G ZEL KADINLAR

Kadnlar oturuyor, ya da oradan oraya gidip geliyor

lar, kimi yal, kimi gen,
Genler gzel ama yallar genlerden de gzel.

(Beautiful Women)

D N C E

Boyun eme dncesi, inanmak, balanmak,

yle uzakta durup baktm zaman, insana inan
mayanlarn nderliinde giden insan ynlarn
da, bana son derece dokunan bir ey var.

(Thought)
96 D N CE

Adalet dncesi sanki adalet doann yaratt,

yarglarn, kurtarclarn akladklar o byk
yasadan baka bir ey olabilirmi gibi,
Sanki verilecek kararlara gre, yle deil de byle
olabilirmi gibi.

(Thought)

D N CE

Eitlik dncesi kendime verdiim frsatlar, hak

lar herkese vermelim, sanki bana bir zarar do
kunurmu sanki herkesin eit haklar olmas,
benim haklanm olmas demek deilmi gibi.

(Thought)
 TR A M PET SESLER

A LIN! A LIN! TRAM PETLER!

alm, aln, trampetler tn! borular! tn!

Pencerelerden szln kaplardan szln aman
dinlemez bir yrtclkla, ulan her yana, ulan,
Ask suratl kiliseye daln, dar karn herkesi,
Okullara kadar gitsin sesiniz, renci braksn artk
almay;
Damada rahat vermeyin gelinin gzellikleriyle
oyalanmann sras deil imdi,
iftiyi arn, sessizlik iinde tarlasn sren, ya
da ekin bien iftiyi grltlere boun,
Delicesine, gmbr gmbr alin trampetler ac
ac tn borular!

aln! aln! trampetler tn! borular! tn!

Kentlerin uultusunu bastrn tekerlek grltle
rini bastrn;
Yataklar m yaplyor evlerde? bu gece kimse uyu-
mamal,
98 Alverii brakmal herkes bir yana para kazan
may brakmal dinlemiyorlar m?
Konumakla m harcyorlar zaman? arkc ark sy
lemeye mi hazrlanyor?
Yargca derdini mi anlatyor avukat?
yleyse daha hzl, daha grltl aln trampetler
daha ac tn borular!

aln! aln! trampetler tn! borular! tn!

Durmayn hi kimseyi dinlemeyin,
Korkaklara aldrmayn alayanlara, yakaranlara
aldrmayn,
Genleri durdurmak isteyen yallara aldrmayn,
ocuun sesi duyulmasn anann sesi duyulmasn,
Topraa girmeye hazrlanan lleri bile sarsn, dirilt
meye aln,
ylesine hzl aln ey korkun trampeder yle
sine hzl tn ey borular!

(Beat! Beatl Drums!)

G RLE! B Y K ADIM LARLA LERLE,
DEMOKRAS!

(...)

Grle! byk admlarla ilerle, Demokrasi! c alrca-

sma vur!
Ey gnler, ey kentler, ykselin, her zamankinden
daha ykseklere kn!
Daha hzl esin, daha hzl arpn ey frtnalar! ba
na ok iyiliiniz dokunmutu,
Dalarda gelimi olan ruhum, sizin lmsz, g
l, doyurucu yiyeceklerinizle besleniyor,
Kentlerimde, iftliklerden geerek giden yollarmda
ok dolamtm, doyamazdm bir trl,
Bir kuku, mide bulandrc bir kuku, ylan gibi
kvrla kvnla, nm sra srnrd toprakta,
Admlanma uydururdu gidiini/ikide bir dnp s
tme atlmaya kalkard, alayc bir sessizlikle ts
lard;
ylesine sevdiim kentleri brakp katm, kendime
uygun kukusuzluklara doru kotum,
Alyla, alyla, alyla ilkel enerjilerin, doa
nn ylmazlnn,
Onlar canlandrd beni, yalnzca onlann tadna va
rabildim,
100 rtl bir alevin ortaya kn, parlayn bekle
dim yllarca suda, havada bekledim, ok bek
ledim;
Ama artk beklemiyorum, iyice doydum, atlayasya
doydum artk,
Gerek imei grdm, elektrikli kentlerimi, grdm,
nsanolunun ileri atln, sava Amerikann aya
a kalkn grdm,
Kuzeydeki insansz topraklarn yiyeceklerini arama
yacam artk,
Dalarda dolamayacam, frtnal denizlere al
mayacam artk.

(Rise O Doy s frorn Your Fathomless Deepsden)

TARLALARDAN GEL, BABA

Tarlalardan gel, baba, mektup var Petemizden,

On kapya k, ana, mektup var sevgili olundan.

Bak, gzdeyiz,
Bak, aalar, daha yeil, daha sar, daha krmz,
Rzgrda uuan yapraklaryla, Ohio kylerini se
rinletiyor, tatllatryorlar,
Elma aalar olmu elmalarla dolu, asmalar zm
lerle,
(Asmalardaki zmlerin kokusunu duyuyor musu
nuz?
Anlarn vzldad dar ekili tarlalarn kokusunu
duyuyor musunuz?)
Hepsinin stnde, bak, sessiz gkyz, prl prl,
cam gibi, bir yamurdan sonra, ei grlmemi
bulutlarla kapl, j
Aada da, her ey sessiz, her ey canl, gzel, ift
likte iler iyi gidiyor.

Tarlalarda iler iyi gidiyor,

Ama imdi brak tarlalan da gel, baba, kzn a
ryor, gel,
Kapnn nne k, ana, n kapya k abuk.

Kadn koa koa geliyor, iinde bir korku, admlar

titrek,
Salarn, baln dzeltmek iin oyalanmyor.
102 abuk ol, a u mektubu,
Ah, bu olumuzun yazs deil, ama altnda onun
ad yazl,
Ah, bir yabanc el yazm bunu sevgili olumuzun
yerine, ah, ta yreinden vurulan ana!
Hepsi akp gidiyor gzlerinin nnden, karanlklar
da klar akyor, tek tk szckler arpyor ku
lana, belli bal szckler,
Krk dkk szckler, gsnde hir kurun yaras,
kk hir arpma, hastaneye kaldrld,
imdilik kiraz kt, ama yaknda iyileecek.

Ah, u anda bir tek insan var gzmde,

Bolluk iinde yzen Ohionun btn kenderinde,
btn ifdiklerinde bir tek insan gryorum,
Yz bembeyaz, kafas karmakark, eli aya tut
muyor,
Bir kapnn kenarna yaslanm.
zlme hu kadar, sevgili anacm, (gen kz h-
kra hkra konuuyor,
Kk kzkardeleri korkuyla birbirlerine sokulmu,
ses karmadan bakyorlar,)
Bak, sevgili anacm, hak ne diyor mektup, yakn
da iyileecekmi Bete.

Zavall oul, hibir zaman iyilemeyecek o, (iyile

mek istei yok artk onun, korkusuz, basit bir
ruh,)
Onlar evde, kapnn nnde dururlarken, oul ok
tan ld tede,
Biricik oul ld.
Ama anann iyilemesi gerek, 103
Karalar giyinmi, incecik bir kadn,
Gndz yemekler tabanda ylece duruyor, gece
yanm yamalak bir uyku, ikide bir uyanyor,
Gece yars uyanyor, gzyalaryla, iinde dayanl
maz bir zlem,
Ah, kimseye grnmeden ekip gitse, sessizce kap
yaamdan, ekip gitse,
Sevgili, l olunun arkas sra, onu aramaya, onun
yannda olmaya.

(Come Up {rom the Fields Father)

104 BR BAIBOZUA

Kulaa ho gelen, tatl iirler mi bekliyorsun ben

den?
Babozuklarn durgun, yattrc iirlerini mi ar
yorsun?
Sylediim arklar beenmedin mi, anlamadn m?
Sen anlayasm diye sylemedim o arklar sen an-
layasm diye sylemiyorum;
(Ben savan doduu anadan dodum,
Trampet sesleri bana tatl musiki gibi geliyor, len
lerin arkasndan sylenen atlar seviyorum,
Sessiz iniltiler, titrek seslerle, l subay topraa ve
rirken sylenen atlar seviyorum;
Senin gibi bir insana, benim gibi bir air ne diyebi
lir? iyisi mi brak iirlerimi elinden,-
Git, anlayacan eylerle uyut kendini, yumuak ses
lere gml,
Ben ninni sylemiyorum, sen hibir zaman anlaya
mazsn beni.

(To a Certain Civilian)

 BAKAN L IN C O L N U A N I

N BA H ED E LEYLAKLAR SO N
A TI IN D A

n bahede leylaklar son atnda,

Gece iri yldz bat gnde erkenden alalrken,
Yas tuttum ve yas tutacam dnp gelen her ilk
yazla.

Dnp gelen her ilkyaz bana bir l getirecek,

Hi solmayan bir leylak, batda alalan bir yldz,
Ve sevdiimin ans.

Ey den gl bat yldz!

Ey gecenin glgeleri Ey gzleri yal, ili gece!
Ey yok olan iri yldz Ey o yldz rten karanlk!
Ey beni gszletiren acmasz eller Ey aresiz
ruhum!
Ey ruhumu sanp koyvermeyen bulut!
Eski bir iftlik evinin nndeki bahede, kire bo
yal beyaz itlere yakn,
Yemyeil yrek biimli yapraklaryla bir leylak aa
c ykseliyor,
Alm ince sivri salkm salkm iekleri, sevdiim
gl kokusu,
Her yaprayla bir hayranlk kayna ve ben n
bahedeki bu aatan,
nce, renkli salkmlar, yemyeil yrek biimli yap
raklaryla ykselen bu aatan,
iekli bir dal krdm.

4 .

Batakln ssz kelerinde,

rkek, kaak bir ku tyor.

Tek bana bir ard kuu,

ine kapanm, bir yalnz yaratk, yerleme yerle
rinden uzakta,
Bir ark sylyor kendi kendine.

Kanayan bir grtlan arks,

lm yaamdan uzaklatran bir ark, (nk ok
iyi biliyorum ki, sevgili arkada,
Bu arky syletmeseler sana lp gidersin.)
5 107

lkyazn, topran stnden, kentlerin arasndan,

Yollardan, boz taban menekelerle donanm eski
ormanlarn arasndan,
Yollarn iki yanndaki otlann airasmdan, uzayp gi
den otlar aarak,
Yeil ulu budaylan, kara topraktan ykselen ber
bir taneyi aarak,
Baheleri beyazla, pembeyle renklendiren elma aa
larn aarak,
Mezannda dinlenecek bir ly tayan,
Bir tabut yol alyor gece gndz.

Yollardan, caddelerden geen tabut,

Gece gndz lkeyi karartan byk bir bulutun al
tnda,
indirilmi bayraklarn nnden, karalara brnm
kentlerden,
Yas giysisi iinde bir kadn gibi duruyor Devletler,
Uzayp giden alaylar, gecede klaryla,
Saysz meale, sessiz bir deniz gibi yzler, ak ba
lar,
Bekleyen tren istasyonu, yaklaan tabut, donuk gz
ler,
108 Gecede atlar, gle, arballkla ykselen binler-
' ce ses,
zgn sesler, atlaryla tabutu saran, kucaklayan,
Alacakaranlk kiliseler, tyleri rperten org sesleri
bunlann arasnda yol alyorsun,
anlar srekli alyor,
Al, yavaa geen tabut,
Krdm leylak daln sana veriyorum.

(Ne yalnz sana, ne de yalnz bir kez,

iekleri, yeil dallan, btn tabutlara getiririm ben,
Sabahlar kadar taze, ancak byle bir ark sylene
bilir senin iin ey bilge, ey kutsal lm.
Gl demetleri stnde,
Ey lm, seni gllerle, erken aan zambaklarla r
terim,
Ama imdi leylak ilk aan,
Bol bol kryorum, kryorum dallar aalardan,
Kollanm doldurup geliyorum, stn rtmek iin,
Senin ve btn tabutlannn stn rtmek iin, ey
lm.)
Ey gkyznde akp giden bat yldz,
imdi anlyorum bir ay kadar nce bana ne demek
istediini krlarda yrrken,
Sessizce yrrken saydam glgelerle dolu gecede,
Bir ey sylemeye altn grmtm eilerek ba
na doru, birbirini izleyen geceler boyu,
Yanma gelmek ister gibi alaldn gkyznden
(br yldzlarn baklar altnda),
Birlikte dolarken skc gecede (beni uykusuz b
rakan neydi bilmiyorum),
Gece ilerlerken, batnn kysnda ne kadar znt
l olduunu grmtm,
Ben ykselen toprakta dururken serin, saydam gece
nin esintisine kar,
Karanln derinliklerine dalp yok oluunu izler
ken senin,
Rubum anlayamamann skntsna batarken, sen z
gn yldz,
Gecede alalm, gitmitin.
110 9

t orada bataklkta,
Utanga, ince arkc, duyuyorum sesini, arn du
yuyorum,
Duyuyorum, geliyorum imdi, seni anlyorum,
Bu bir kp duralamam, parlak yldz beni oyalad
iin,
ri yldz, ayrlp giden arkadam tutuyor, oyalyor
beni.

10

Ya ben nasl akyacam sevdiimin ls iin?

arkm nasl donatacam o giden yce ruh iin?
Sevdiimin mezarna hangi kokulan tayacam?
Doudan, batdan deniz rzgrlan esiyor,
Dou denizlerinden, bat denizlerinden esip otlak
larda buluuyorlar,
Onlann ve arkmn soluunun
Gzel kokulann tayacam sevdiimin mezarma.
Odalarn duvarlarna neler asacam?
Hangi resimlerle ssleyeceim duvarlar,
Sevdiimin cenaze treninde?

Gelien ilkyazn resimleri, iftliklerin, evlerin,

Drdnc aya girerken gnein bat, ykselen par
lak, saydam, boz bir duman,
Ar ar batan gnein gz kamatran, gkyzn
atee verip genileten, san altn klan,
Ayaklar altnda taptaze imenler, verimli aalann
soluk yeil yapraklar,
Uzakta akp giden bir cam gibi rman gs, ora
da burada tek tk rzgr benekleri,
Kylannda sra sra tepeler, ge doru ykselen iz
gilerle glgeler,
Yakndaki kent, st ste evleri, sra sra bacalaryla,
Btn yaam grnmleri, ilikler, evlerine dnen
iiler.
112 12

Bak, beden ve ruh bu memleket,

Benim Manhattanm, ince uzun otlan, prl prl,
aceleci gelgitleri, gemileriyle,
eitli, geni topraklar, Gneyi, Kuzeyi klar iin
de, Ohio kylan, gz kamatran Missouri,
imenler, ekinlerle kapl geni otlaklar, tarlalar.

Bak, gnelerin en gzeli, durgun, yksek,

Mor, erguvan rengi sabahlar, belli belirsiz bir esinti,
ncecik, yeni domu, sakmmasz bir k,
Yaylp her eyi saran, anndran, bir tansk gibi, tam
gelimi le,
Tadna doyulmaz akamst, sevgiyle karlanan ge
ceyle yldzlar,
Kentlerimin zerinde prl prl yanyor, insan ve
topra saryorlar.
13 113
t, t, boz benekli kahverengi ku,
Bataklklardan, sszlklardan, allklardan syle ar
kn,
Alacakaranlklardan, sedir aalarndan, am aa
larndan.

Syle sevgili karde, tiz tnle syle,

nsann arksn, sonsuz zntl bir sesle.

Ey akc, zgr, ince olan!

Ey ruhumu ypratp datan Ey olaanst arkc
Yalnz seni duyuyorum gene de yldz tutuyor be
ni (ama nerdeyse brakp gidecek),
Gene de leylak kavrayc kokusuyla tutuyor beni.
114 14

Gndz oturup baktmda,

Gn sona ererken, klan, ilkyaz tarlalar, rnleri
ni hazrlayan iftileriyle,
Geni ulalmaz grntleriyle memleketimin, gl
leri, ormanlar,
Gklere yarar gzelliiyle, (kasp kavuran rzgr
lardan, frtnalardan sonra),
Olestnn hzla gelip geen yksek gkleri al
tnda, ocuklann, kadnlarn sesleriyle,
Denizde gelgitler, gemiler grdm yelken aan,
Zenginlikle yaklaan yaz, tarlalarda an gibi alan
lar,
Ard arkas kesilmez tek tek evler, nasl yaadklar,
yiyip itikleri, gnlk allm ilerin saysz.ay-
rntlanyla,
Nasl attn sokaklarn nabznn, kentlerin nasl
kapandn bak, sonra, orada,
Hepsinin stne inen, iine giren, beni de tekiler
le birlikte saran,
Bulut grnd, uzun kara duman grnd,
Tandm lm, lm dncesini ve kutsal bilgi
sini lmn.
Sonra bir yanmda lm bilgisiyle yrrken,
br yanmda lm dncesi,
Ve ben ortalarnda, iki arkadamn ellerini tutar gi
bi,
leri atldm saklayan, karlayan, konumayan gece
ye,
Su kylarna, bataklktaki lo patikadan,
Arbal glgelik sedir aalarna, sessiz hayaletler
gibi ykselen amlara.

rkek, kaak arkc karlad beni,

Boz benekli kahverengi, ku karlad biz arkada,
lmp arksn syledi bize, szleri sevdiim insan
iin.

Derin ssz kelerden,

Gzel kokulu sedir aalarndan, hayaletler gibi yk
selen amlardan,
Geldi kuun arks.

Dalp gittim bu arknn gzelliine,

Gecenin iinde arkadalarmn ellerini tutarken,
Ruhumun sesi kuun arksna uydu
116 Gel gzel, dinginlik veren lm,
Dalgalan dnyann evresinde, yavaa sokul, sokul,
Gndz, gece, herkese, her bir kiiye,
Erken ya da ge ince lm.

vgler olsun bu usuz bucaksz evrene,

Yaamna, sevincine, nesnelerine, ilgin bilgilerine,
Akna, tatl akna ama vgler! vgler, vg
ler!
lmn iliklere ileyen serinliine, kavrayp saran
kollarna.

Yumuak admlarla kayp yaklaan karanlk ana,

Kimse candan bir karlama arks sylemedi mi sa
na?
yleyse ben sylyorum, seni her eyin stne ko
yuyorum,
Gelmen gerektiinde hi duralamadan gelmeni sa
layacak bir ark sylyorum.

Yakla gl kurtarc,
Geldiin, onlar aldn zaman sevinli arklar sy
leyeceim llere,
Senin sevgiyle akp giden denizlerinde yiten,
Senin mutluluunun sularnda ykananlara, ey lm.

Benden sana sevinli arklar,

Danslar sana, seni karlamak iin, sslemeler,
lenler sana,
Geni topraklarn grnmleri, engin gkler sana,
Yaam sana, tarlalar, ucu buca grnmeyen dn
celi geceler sana.

Saysz yldzn altndaki sessiz gece,

Okyanus kys, dalgalarn tandm bouk, fslda
yan sesi,
Ve ruh sana ynelen, ey geni, smsk rtnm
lm,
Ve beden deerbilirlikle sokulan sana.
\

Sana aalarn zerinden bir ark yolluyorum,

Ykselip alalan dalgalarn zerinden, binlerce tar
lann, geni otlaklarn zerinden,
Kalabalk kentlerin zerinden, kaynaan rhtmlarn,
yollarn zerinden,
Bu arky yolluyorum sevinle, sevinle sana ey lm.

15

Ruhumu okayan,
Tiz, gl bir tle, boz benekli kahverengi ku,
Temiz, gvenli seslerle doldurdu geceyi.

amlardan, kuytu sedir aalanndan ykselen,

Islak, bataklk kokan bir tazeliin temizliinde,
Ve ben, orada, gecede arkadalarmla.
118 Gzlerime balanp kalan grme gcm zlr,
Yepyeni grnmlere alrken.

Bir yan bakla ordular grdm,

Sessiz dlerde gibi yzlerce sava bayra grdm,
Savalarn tozu duman iinde ykselirken kurun
larla delinmi bayraklar,
Oraya buraya savrulurken savalarn tozu duman
iinde, yrtlm, kana bulanm,
Sonunda birka bez paras kalm sopalarn ucun
da (tam bir sessizlikle),
Ve sopalar yarlm, paralanm.

Cesetler grdm, binlercesini,

Beyaz iskeletlerini grdm gen adamlarn,
Savata len askerlerin kalntlarn, kalntlarm gr
dm,
Ama sanld gibi deillerdi, grdm,
Huzur iindeydiler, ac ekmiyorlard,
Yaayanlar, geride kalanlar ac ekiyordu, analar ac
ekiyordu,
Karlar, ocuklar, dncelere dalan arkadalar ac
ekiyordu,
Geride kalan ordular ac ekiyordu.
16 119

Grntleri aarak, geceyi aarak,

Arkadalarmn ellerini brakmadan,
rkek kuun arksn, ruhumu okayan arky aa
rak,
stn gelen arky, lm dar karan arky,
durmadan deien, renklenen arky,
Alalan, inleyen, gene de her notas seilen, ykse
lip den, geceyi dolduran,
zntyle batan, silinen, fsldanan bir uyar gibi,
sonra gene sevinle nlayan,
Yeryzn kaplayan, gkyzn boydan boya dol
duran,
Gece sszlklardan gelen gl bir ilahi gibi,
Aarak, yrek biimi yapraklarnla brakyorum seni,
leylak aac,
Seni, orada, n bahede brakyorum, her ilkyaz ye
niden ieklenmeye.

Senin iin kesiyorum arkm,

Gzlerimi sana dikip yzm batya dnyor, se
ninle konuuyorum,
Ey gecede yz gm gibi parlayan arkada.
120 Gene de herbirinin ve hepsinin ansn korumak
iin, geceden karlp getirilenlerin,
arky, boz benekli kahverengi kuun esiz arksn
Ruhumda yanklanan okayc arksn,
znt dolu yzyle alalan parlak yldz,
Kuun arsna yaklarken ellerimi tutanlan,
Arkadalarm, ortalarnda ben, onlarn hep yaaya
cak ansn, ylesine sevdiim llerin,
En tatl, en akll ruhun, btn gnlerimi, btn
topraklarm dolduran ruhun ve bu onun g
zel ansna,
Leylak, yldz ve ku, ruhumun arksnn ikizleri,
Orada gzel , kokulu amlarda, sedir aalarnda.

(When Lilacs Last in the Dooryard Bloom'd)

EY KAPTAN! CA N IM KAPTANIM !

Ey Kaptan! canm Kaptanm! korkulu yolculuumuz

sona erdi,
Btn tehlikeleri atlatt gemi, kavutuk isteimize
kavutuk,
Liman urackta, bak, an sesleri geliyor, sevin iin
de halkmz,
Gzler dmdz ilerleyen teknemizde, teknemiz gu
rurlu, korkusuz;
Ama ey yrek! yrek! yrek!
Ey kanayan krmz damlalar,
Orada, gvertede KaptannYyatyor,
Buz gibi olmu, lm.

Ey Kaptan! canm Kaptanm! ayaa kalk, anlar din

le, dinle;
Ayaa kalk bayrak senin iin ekildi borular se
nin iin alyor,
Buketler, kurdeleli gsler senin iin senin iin
dolup tayor kylar,
Herkes seni aryor, yerinde duramyor kalabalk,,
herkes seni grmek istiyor;
Gel Kaptan! sevgili babacm!
Koluma daya ban, koluma daya!
Bu bir d, bu bir yalan, byle gvertede,.
Senin buz gibi olman, lmen.
122 Kaptanm ses vermiyor, dudaklar soluk, cansz,
Babam kolumun dokunuunu duymuyor, nabz at
myor artk,
Gemi demirledi, gvenli, grev sona erdi, tamam,
Korkulu yolculuundan, anl gemi, amacna ula
m olarak dnyor:
Sevinin ey kylar, aln ey anlar!
Ama ben zntl admlarla,
Kaptanmn yatt gvertede dolayorum,
Buz gibi olmu, lm.

(O Captainl My Captain!)
ADIRLAR SESSZL E G M LS N
BUGN

(4 Mays 1865)

adrlar sessizlie gmlsn bugn,

Erler, savalarn ypratt silahlarmz klflarna so
kalm,
Kavgay brakp dncelere verelim ruhumuzu,
Sevgili komutanmzn lmne yanalm.

Yaamn frtnal kavgalar onun iin deil artk,

N e yenmek, ne yenilmek zamanm karanlk ile
ri onun iin deil artk,
Gkyzn sonu gelmeyen bulutlar gibi dolduran
bu olaylar, bu ktlkler onun iin deil artk.

Ama, ey air, bir at syle bizim admza,

Ona olan sevgimizi anlatmak iin bir ark syle
nk sen adrlarda yaayan, yakndan bilir
sin sevgimizi.

Onlar tabutu indirirlerken orada,

Sen syle onlar topran kaplarn kapatrken onun
stne bir iir syle,
Erlerin kurun gibi yreklerini anlatan bir iir.
/ *

(Hush Be the Camps To-day)

 G Z DERELER

BAYAI BR OROSPUYA

Brak kendini rahatla yanmda ben Walt Whit-

manm, doa gibi bamsz, istekli,
Gne seni brakmadka ben de brakmam,
Sular senin iin parldamay brakmadka, yaprak
lar senin iin hrdamay brakmadka, benim
szcklerim de senin iin parldamay, hrda
may brakmaz.

Gzel kzm, seninle bulumaya geleceim, iyice

sslen, hazrlan bana,
Sabrl ol, kusursuz ol geliimi beklerken.

O gne kadar bu anlaml bakla selamlyorum seni,

beni unutmayasn diye.

(To a Common Prostitute}

YARATILI YASALARI

Yaratl yasalar,
Gl sanatlar, nderler iin, Amerikann yeni
retmenleri, yazarlar iin,
Sekin bilginler, gelecek mzikiler iin.

Her ey dnyadan rnek almal, dnyann youn

gereinden,
Tam kesinlik yok hibir konuda btn yaptlar do
laylln tanrsal yasasn yanstr.

Nedir sanyorsun yaratl?

Nedir sanyorsun ruhu doyuran, bamszca yr
mekten, stnleri olmamaktan baka?
Nedir sanyorsun sana yz trl anlatmaya alt
m ey, kadn erkek, insanlarn Tanr deerin
de olduunu belirtmekten baka?
Senden, daha kutsal bir Tanr olmadn belirtmek
ten baka?
En eski ve en yeni sylenlerin sonuta bunu anlat
tn belirtmekten baka?
Senin ya da herhangi bir kimsenin yaratla bu gi
bi yasalarla yaklamanz gerektiini belirtmekten
baka?

(Laws for Creation)

 AYRILI ARKILARI

HOA KALIN!

Bitirirken, benden sonra nelerin geleceini bildiri

yorum.

Btn btn almadan daha sayfalarm,

Sylemitim sesimi cokuyla ykselteceimi, nelere
kavuacamz aklayacam sylemitim, ha
trlyorum.

Amerika kendisinden bekleneni gerekletirince,

Yz milyonlarca rnek insan yrmeye balaynca bu
Devletlerde,
Btn tekiler birbirinden ayrlp rnek insanlara
katlnca,
Doldurunca Amerikay eksiksiz analarn dlleri,
Bana gelecek, benim olacak amacna varma sevinci.
Ben hi duralamadan ilerledim, ylmadan, kimseden 127
bir ey beklemeden,
Bedenin arklarn syledim, ruhun arklarn sy
ledim, savan, barn arklarn syledim, ya
amn, lmn arklarn syledim,
Doumun arklarn syledim, birok doumlar ol
duunu gsterdim.

Herkesi, herkesi ardm yanma, salam admlarla

ilerledim;
Dolu dizgin tadn karrken yaamn, fsldyorum:
Hoa kaln!
Gen kadnn elini tutuyorum, gen erkein elini tu
tuyorum, son olarak.

Bildiririm, doaya uygun insanlar gelecek,

Bildiririm, adalet her eyin stnde,
Bildiririm, pazarlksz zgrlk, eitlik,
Bildiririm, doruluk deerlendirilecek, arballk
deerlendirilecek.

Bildiririm, bu Devletlerin benzerlii yalnz bir ta

nesi benzerliklerin,
Bildiririm, ok daha geni, byk bir Birlik, smsk,,
zlmez bir Birlik,
Bildiririm, yeryznn btn eski kklklerini,
politikalarn hie indirecek parlaklklar, stn
lkler, byklkler.
128 Bildiririm, ballk, sonsuz olacak diyorum, zlmez
olacak,
Aradnz arkada bulacaksnz diyorum.

Bildiririm, bir erkek, ya da bir kadn gelecek, belki

de sizsiniz o, (Hoa kaim!)
Bildiririm, yce birey, doa gibi akc, tertemiz, sev
mesini, acmasn bilen, tepeden trnaa silahl.

Bildiririm, bir yaam, bolluk iinde, duygulu, kor

kusuz,
Bildiririm, bir son, dnyasn kolayca, mutluluk iin
de deitiren.

Bildiririm, saysz gen insan, gzel, dev gibi, scak

kanl,
Bildiririm, saysz yal insan, doayla sarma dola,
byk bir soy.

Ey gittike oalarak, gittike daha hzl (Hoa

kaln!)
Ey evreme toplananlar,
ok, pek ok ey gryorum, seziyorum, bu kadar
n ummuyordum,
Ben lyorum, yle grnyor.

abuk ol boaz, sonunun geldiini bildir,

Selamla beni selamla gnleri bir daha. nlasn
sesin bir daha.
Sarsc, elektrikli lklar atarak, atmosferi ekerek
cierlerime,
Saa sola bakarak, her grdm yutarak, kucakla
yarak,
Hzla, hzla ilerleyerek ok ksa bir sre duralayarak,
Anlalmaz, rtl haberler vererek,
Scak klar, tertemiz tohumlar saarak topraa,
Kendim de bilmeyerek onlarn iindekini, gene de
' grevimi yerine getirerek, sorup renmeye cesa
ret edemeyerek,
Tohumlarn byyn yzyllara, yzyllara b
rakarak,
Savalardan kan birliklere ynelerek, stme ald
m grevi anlatarak onlara,
Kadnlara fsltlarm brakarak, neden hoa gittik
lerini iyice aklayarak,
Gen erkeklere sorunlarm sunarak oyun oynam
yorum ben beyinlerini almaya ararak,
ylece lyorum, ksa bir sre sesim kyor, gr
nyorum, kar duruyorum,
Sonra uyumlu bir yank, duygulu, canl bir yank,
(lm beni lmszletiriyor gerekten,)
Sonra en gzel grntm, artk grnmeyen, yllar
yl buna hazrlanmtm.

Baka ne var? neden yavalyor, duruyor, neden b

zlyor, saknyor, azm ayorum?
Ayrlrken sylenecek baka bir sz m var?
130 arklarm sona eriyor, ayrlyorum onlardan,
Perdenin arkasndan, saklandm yerden kp iler
liyorum, ben, kendim, yalnz bama geliyorum
size.

Arkada, kitap deil bu,

Buna dokunan, bir insana dokunur,
(Gece mi? ikimiz burada yalnz myz?)
Tuttuunuz benim, sizi tutan benim,
Sayfalardan kp kollarnza atlyorum lm beni
aryor.

Ah, parmaklarnz uyutuyor beni,

Soluunuz i gibi yayor stme, nabznzn at
kulamn dibinde ninni sylyor,
Tepeden trnaa sarlm, yutulmu gibiyim,
N e kadar ho, yeter.

Yeter, ey hazrlksz, gizli iler,

Yeter, ey akp giden imdiki zaman yeter, ey ge
mi.

Sevgili arkada, her kim olursan ol, u pc geri

evirme,
Onu sana veriyorum, beni unutma,
Btn gn altktan sonra dinlenmeye ekilen bir
insan gibiyim.
Her trl deiikliin tadna varyorum, girdiim b
tn kalplar seviyorum, yenileri bekliyor beni
kukusuz,
Bilinmeyen bir kre, umduumdan ok daha gerek,
ok daha yakn, uyandrc klar salyor evre
me, Hoa kaln!
Sylediklerimi unutmayn, gene geri dnerim belki
bir gn,
Sizi seviyorum, yalnzca maddelerden ayrlyorum,
Bedeninden kp gitmi bir insanm, baarya ermi,
lm bir insan.

(So Long!)