ANG UNA AT IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG

ANG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG

KAILAN NGA BA NAGSIMULA ANG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG?

ITO AY NAGSIMULA NOONG AGOSTO 1914 AT NAGTAPOS NOONG 1918
BAKIT AT ANO ANG SANHI NG PAGKAKAROON NITO?
ANG PAG-AALYANSA NG MGA BANSANG EUROPA AT PAG-UUNAHAN NILA SA TERITORYO AT IBA
PANG MGA INTERES.
ANU-ANONG MGA BANSA ANG KASAMA SA UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG?
ANG GERMANY AY KAALYADO NG AUSTRIA-HUNGARY AT TINAWAG SILANG CENTRAL POWERS.
ANG FRANCE,ENGLAND,AT RUSSIA NAMAN NA TINAWAG NA MGA ALLIES AY MAGKAKAMPI.

ARCHDUKE FRANCIS FERDINAND

Si Archduke Francis Ferdinand ay tagapagmana ng Imperyong Hapsburg na si Archduke Franz (Francis) Ferdinand at ang
kanyang asawa na si Sophie, habang ang mga ito ay bumisita sa Sarajevo, kabisera ng Bosnia o Serbia. Sila ay binaril ni
Gavrilo Princip, isang rebeldeng taga Bosnia. Siya ay kasama sa isang Serb Nationalist na nag-uugnay sa teroristang grupo na
"The Black Hand". Ang Archduke ay pinatay sapagkat nais ng mga terorista'ng pataasin ang tensyon sa Imperyong Hapsburg
upang makapaghanda sa isang rebolusyon. Ang pangyayaring ito ang ginamit ng Austria upang magdeklara ng digmaan
laban sa Serbia. Nangako naman ng suporta ang Germany sa Austria. Nais ng Germany at Austria ng mabilisang pagkilos o
aksyon laban sa Serbia bago pa man masangkot ang ibang bansa sa kaguluhan. Dahil dito, nagdeklara ng digmaan ang
Austria laban sa Serbia noong ika-28 ng Hunyo 1914. Ito ang naging simula ng Unang Digmaang Pandaigdigan.
Pakanan mula itaas: Bambang sa Bunsurang Kanluran; Mark IV tangke habang tumatawid sa isang bambang; barkong
pandigmang HMSIrresistible habang lumulubog matapos makabangga ng mina sa Labanan ng Dardanelles; mga tripulante ng
isang masinggang Vickers suot ang kani-kanilang mga gas mask, at mga Alemang eroplanong Albatros D.III

MGA EPEKTO NG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG

NATALO ANG CENTRAL POWERS SA DIGMAAN AT ISINAGAWA ANG PAGPUPULONG SA
VERSAILLES,FRANCE UPANG PORMAL NANG TAPUSIN ANG DIGMAAN AT PAG USAPAN ANG
KAPARUSAHAN NG MGA TALUNANG BANSA.
SA KABUUAN,NANGHINA LAHAT NG BANSANG EUROPEAN DAHIL SA TAGAL,HIRAP,AT GASTOS NG
DIGMAAN.
LUMAKAS NAMAN ANG UNITED STATES AT JAPAN.
NAIBA ANG BALANSE NG KAPANGYARIHAN(BALANCE OF POWER) SA DAIGDIG.
ANG UNITED STATES AT JAPAN ANG MATATAWAG NA MGA SUPERPOWER O MGA
PINAKAMAKAPANGYARIHANG BANSA NOONG PANAHONG YAON.
SA VERSAILLES, NAKUHA NG JAPAN ANG SHANTUNG NA DATI AY NASA KAMAY NG MGA GERMAN.
BINIGYAN DIN NG KAPANGYARIHAN MAMUNO ANG JAPAN SA MGA ISLA SA PACIFIC OCEAN NA NASA
HILAGA NG EQUADOR NA DATING NASA KAMAY NG GERMANY.
SUMAMA RIN ANG CHINA SA USAPAN SA VERSAILLES, SUBALIT WALA SIYANG NAKUHA AT NAWALA PA
ANG SHANTUNG SA KANYA.
DAHIL DITO HINDI NILA NILAGDAAN ANG KASUNDUAAN SA VERSAILLES.
DAHIL SA DI-MAKATWIRANG PAGTRATO SA KANILA SA VERSAILLES, NAG-UMPISA ANG ISANG
MALAWAKANG KILOS PROTESTA SA CHINA LABAN SA MGA DAYUHAN AT TINAWAG ITONG KILUSANG
MAYO 4 1919 (MAY FOURTH MOVEMENT)
NAGSIMULA RIN ANG NEW CULTURE MOVEMENT NA ITINAKWIL ANG COUNFUSIANISM AT IBA PANG
MGA MAKALUMANG PAG-IISIP SA CHINA.
ISINULONG NITO NA PAG-ARALAN ANG MGA BAGONG IDEYA NA GALING SA EUROPA AT SA
HIMAGSIKANG RUSO NA NAGANAP NOONG 1917.
ITINATAG ANG LEAGUE OF NATIONS UPANG MAIWASAN NG PAGKAKAROON NG DIGMAAN SA DAIGDIG.
 ANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG

KAILAN NGA BA NAGSIMULA ANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG?

NAG-UMPISA SA EUROPA NOONG SETYEMBRE 1939, DAHIL ANG INDIA AY KOLONYA NG ENGLAND
BINIGYAN NG SUPORTA NG INDIA ANG ENGLAND. NGUNIT AYAW NI GANDHI NG DIGMAAN AT
NAGPROTESTA SIYA AT ANG KANYANG MGA KASAMA.INARESTO SILA NG MGA AWTORIDAD NGUNIT
NAGKAROON NG MALAWAKANG KAGULUHAN SA INDIA BILANG PROTESTA.
HULING NAGSIMULA ANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG SA ASYA.NAGSIMULA ITO NANG
NILUSOB NG JAPAN ANG PEARL HARBOR NOONG DISYEMBRE 7 1941 SA HAWAII KASABAY ANG MGA
PAGSALAKAY SA THAILAND,MALAYA,HONGKONG,PILIPINAS AT IBA PANG MGA BANSA.
ANG PAGBOMBA SA PEARL HARBOR

DAHIL SA PAG-ATAKE NG MGA HAPONES, NABIGLA ANG UNITED STATES AT IBA PANG MGA BANSANG
KAALYADO NITO.
MABILIS ANG PANANAKOP NG JAPAN SA TIMOG SILANGANG ASYA AT SA PILIPINAS LANG ITO
BUMAGAL DAHIL NAHIRAPAN ITO NG HUSTO.SA PAGBAGSAK NG BATAAN NOONG ABRIL 9 1942 AT
CORREIGDOR NOONG MAY 6 1942 GANAP NA ANG PAGSAKOP NG JAPAN SA TIMOG SILANGANG ASYA.
IDINEKLARA NG JAPAN ANG BURMA BILANG MALAYANG BANSA SA PAMUMUNO NI BA MAW.ANG
PILIPINAS DIN AY IDINEKLARA NILANG MALAYA NOONG OKTUBRE 1943.
ANG MGA KILUSANG NASYONALISMO SA TIMOG ASYA AT TIMOG SILANGANG ASYA AY BINIGYANG
SUPORTA NG JAPAN AT NABUO ANG ILANG MGA HUKBO GAYA NG INDIAN INDEPENDENCE ARMY
NGUNOT DAHIL PANAHON NG DIGMAAN AT NAGING KUHANAN NG JAPAN NG HILAW NA MATERYALES
ANG TIMOG SILANGANG ASYA NAGKAROON NG MALAKING PROBLEMA SA EKONOMIYA NG REHIYON.

INDIAN INDEPENDENCE ARMY

NAKABANGON AGAD ANG UNITED STATES SA SINAPIT NITONG TRAHEDYA SA PEARL HARBOR.
MATAPOS BIGYAN NG PRAYORIDAD ANG DIGMAAN SA EUROPA HINARAP NAMAN NG MGA AMERIKANO
ANG MGA HAPONES.
UNTI-UNTING NATALO ANG JAPAN SA PACIFIC -- SA MIDWAY AT GUADALCANAL NOONG 1942 ;NEW
GUINEA NOONG 1943 HANGGANG 1944;AT MGA ISLA SA GITNANG PACIFIC GAYA NG GUAM.
NAHINTO ANG PAGSUGOD NG JAPAN TUNGO SA INDIA AT AUSTRALIA. HINDI NAGAPI NG MGA HAPONES
ANG MGA TSINO BAGAMAT LABIS ANG HIRAP NA DINANAS NG CHINA. DAHAN-DAHAN DING NAPALAYA
NG MGA ALLIES ANG MGA SINAKOP ANG MGA TERITORYO NG JAPAN SA TIMOG SILANGANG ASYA.
NOONG AGOSTO 1945 TULUYAN NANG NATALO ANG JAPAN.
NAPILITANG SUMUKO ITO MATAPOS BAGSAKAN NG BOMBA ATOMIKA NG UNITED STATES ANG
HIROSHIMA NOONG AGOSTO 6 1945 AT ANG NAGASAKI NOONG AGOSTO 9 1945.
HIROSHIMA AND NAGASAKI ATOMIC BOMBING

EPEKTO NG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG

MARAMING MGA LUNGSOD ANG NASIRA SA ASYA AT MILYUN-MILYONG MAMAMAYAN ANG
NAMATAY . HIRAP AT TAGGUTOM ANG SINAPIT NG MGA NAPINSALA SA JAPAN.
DAHIL NATALO ANG JAPAN ITO AY INUKUPA NG MGA ALLIES SA PAMUMUNO NG AMERIKANO SA
ILALIM NI HENERAL Douglas MacArthur.
HENERAL Douglas MacArthur

NAGKAROON NG BAGONG SALIGANG BATAS SA JAPAN AT BINUWAG ANG SANDATAHANG LAKAS NG

JAPAN. BINAGO NG PAGKATALO NG JAPAN ANG DATING PAGTINGIN NG MGA HAPONES SA KANILANG
EMPERADOR BILANG ISANG DIVINE BEING O MALA DIYOS.
SA CHINA,NAGPATULOY ANG KAGULUHAN AT NAGKAROON NG DIGMAANG SIBIL O (CIVIL WAR).
SA INDIA, ANG PAGTATAPOS NG DIGMAAN AY NANGANGAHULUGAN NG MAS MALAKAS NA KILUSANG
NASYONALISMO.
ANG INDIA NA NAGING MALAYA AY HATI: ANG INDIA AY PARA SA MGA HINDU AT ANG MGA MUSLIM
AY NAGTATAG NG SARILING BANSA: ANG PAKISTAN.
NAPABILIS NG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG ANG PAGLAYA NG TIMOG SILANGANG ASYA .