ALIMA HAYATINDA DURDUK YERE IKAN ATIMALAR & ATIMA MALYET...

Merhaba sevgili dostlarm,

alma hayatnzda daha nce yaam olduunuz, ama byk - ama kk, eit - eit
atmalar mutlaka vardr. Yoksa ne mutlu size!.. Niye mi? ki adan! Ya - iinizi veya sizden
istenen ileri ok ok iyi yapyorsunuz... Ya da - ne suya - ne sabuna dokunuyorsunuz!..

nce olaya kiisel/tekil atma ortamlarndan bir bakarsak, Sayn Sezin A. Ninic in Linkedin
deki bir yazsnda belirttii rnekte olduu gibi... Diyelim ki; Siz ok dzenli + tertipli birisiniz,
zamannda ie gelir, sessizce etrafnz rahatsz etmeden ite bulunduunuz srede en yksek
verim ve profesyonellikte iinizi yapmaya alrsnz. Dier yandan, tam karnzda oturan i
arkadanz ise; tam tersi ie ge gelir, masas danktr, yksek sesle konuur, davranlarnn
etraf zerindeki etkisini dnmez, siz tam konsantre olmuken gn iinde sizi bler. Sonu
itibari ile bu farkllklar sebebiyle aranzda sklkla atma/tartma kar. Bu atma/tatszlk
sonucu ok sevdiiniz iinize ayaklarnz geri geri gider, verim d yaarsnz ve hatta daha
nce dnmezken - i deiikliini bile dnr hale gelirsiniz.

Bu rnein tam konumuzla ilgili olmadn biliyorum ama, kisel olarak her an yaanabilen
bir rnek olduu iin yer vermek istedim. Bu gibi tatsz durumlarn arkasnda bambaka bir
art niyet yoksa, yani sadece kiisel zelliklerden kaynaklanyorsa ok ok byk bir problem
olmamas gerekir ve zm yollar karlkl konuarak bulunabilir... diye dnyorum. Hele
hele ileriye dnk, tekil veya oul olarak, ortak karlar ve beklentiler sz konusu ise!..

Neyse, neticede konumuz; atma Ynetimi ve yi Ynetilmeyen atmalarn Maliyeti

atma; beklenti, ihtiya, istek, ama ve dnce ayrlklarndan ortaya kan bir rekabettir.

irketlerde veya kurumlarda zellikle beraber alan departman yeleri arasnda veya ayr
departmanlar arasnda zaman zaman atmalarn kmas son derece doal bir durumdur.
Ama isteyerek - ama istemeyerek - bir ekilde ortaya kan atma durumlarnda; zel ve
kiisel olarak elien karlar kadar - oul anlamda ortak noktalar ve karlar da bulunur.

atma ve atma ortamlarnn en nemli kriterlerinden birisi atmada yer alan taraflarn
kiisel zellikleridir. Eer - atma/tartma/mzakere; irket menfaatleri iin ortak hedef ve
amalar dorultusunda yaplyorsa, zaten mesele yok! Ama - eer kiisel menfaatler/karlar
iin atma ortamlar yaratlyorsa aman dikkat! (Bir in atasznde belirtildii gibi Pirinin
iindeki siyah talardan korkmayn, beyaz talardan korkun!..)

Konunun ok deerli uzmanlarndan Sayn Prof. Dr. Acar Baltan da belirttii gibi; kurumsal
atma ortamlarnda ve atma ynetiminde, ortak karlara odaklanmak ve bunlar ortaya
kartarak uzlamak Trk Kltrnde pek scak baklan davranlar arasnda deildir. Bizim
kltrmzde dn/taviz vermemek, g gstergesi saylr. Bu nedenle de; uzlamaclk ve
ibirlii (ibirlikilik) olumsuz bir zellik olarak, i ve sosyal hayatmzdaki yerini almaktadr.

Eer iin iinde kastl olarak mobbing dayatmalar yoksa, uzlama alternatiflerinin olmad
her atmay, kuvvetli olan taraf kazanr. Burada kullandm kuvvet kavram; her kiiye +
kuruma + olaya + Ve de olaylardan karlar olanlara gre, deikenlik gsterir.

Uzlamay kabul etmek, ilk planda her ne kadar zayflk ve boyun emilik olarak grnse de,
atmaya giren taraflarn hepsinin, neticeden; % 100 memnun, mutlu, mesut ve bahtiyar
olmas, zaten sz konusu olmadndan - ilerleyen zamanlarda yaanabilecek en iyi zm
yollarndan biri olarak karmza kacaktr.

Bu noktada tamamen kendime ait olan bir zdeyii, tekrar sizlerle paylamak istiyorum!

Kavgalar; edenler deil... steyenler kazanr!.. (Aklnzda bulunsun! ARD)

Neticede Uzlamak ibirliini gerektirir. Daha ncede belirtildii ekilde birliki kavram,
Trkede olumsuz bir anlam tamakla birlikte ngilizce konuulan ve yazlan lkelerdeki bir
referans mektubunda yer alan ibirliki/ibirliine yatkn (cooperative) zellii, ekip almas
asndan ok olumlu bir ifadedir.

atmalara olumlu olarak yaklatmzda ve problemlere zm retmek iin baktmzda

kendimize baz telkinlerde bulunmamz ve de ona gre hazrlklar yapmamz gerekiyor. Yani;

*) ncelikle ortak zmler iin, olaylara iyi niyetle ve iyi ilikilerle deiik alardan bakmak!

*) Mmknse nce dinlemek ve atma yaratan sorunu veya sorunlar yeniden tanmlamak!

*) atmann, ne kan ve etkin olan taraflarn veya boyutlarn, nyargsz - tespit etmek!

*) zellikle empatiyle, kar tarafn; tartma/mzakere/mnazara - hamlelerini planlamak!

*) Bu hamle sralamalarnda deiiklikler olabileceine dikkat ederek alternatifler hazrlamak!

*) atma bir toplant masas etrafnda yaanyorsa, zamanlama ve srelere dikkat etmek!

*) atmalarda kesinlikle sayg snrlar iinde kalmak ve rahatsz edici ifadeler kullanmamak!

*) Tartma srasnda kar taraftan bir neri geldiinde, hemen kar neride bulunmamak!

*) Hamlelerinizin alt yapsn hazrlamak iin, nce izin istemek - sonra neride bulunmak!

*) nerilerinizin doru alglanp - alglanmadn kontrol etmek ve gerekirse zetlemek!

*) Tartma sreci duygusal bir sre olduundan, duygularnz ynetmeyi renmek!

*) Savunduunuz tez ile ilgili gerekelerinizi ekonomik kullanmak ve pe pee sralamamak!

*) Yeri geldiinde, olumlu yndeki heyecannz veya tepkinizi ll olarak belli etmek!

*) atma ve tartmalarda duygusal tepkilere dikkat ederek, bunlarn saldrgan ve savunucu

davranlara dnmesini denetlemek. Denetlenmediinde bu tr davranlarn trmanmas
sonucu, iddetlenme eilimi gstereceini unutmamak. En azndan % 50 dengeyi salamak!

*) Kar tarafn grleri ve konumu hakknda net bir bilgi sahibi olmak, tartmay denetleme
stnln elde etmek ve itirazlarla baa kmak iin, soru sorma konusunda uzmanlamak!
(sterseniz, bu konuda; birka yl nce yazdm e-makalelerimden Sonu Odakl Liderlik &
kna Tekniklerinin Altn Anahtarlar / https://tr.scribd.com/doc/273596574/Sonuc-Odakli-
Liderlik-Ikna-Tekniklerinin-Altin-Anahtarlari-E-makale-ARD-21 / size yardmc olmaya hazr!)

Sonu olarak atma Ynetiminde baarnn; nemli lde konuya odaklanmak, yaayarak
renmek ve yaananlardan ders kartmakla gerekletiini grmekteyiz. Ancak yneticiler
asndan, sorunu zme konusunda, mzakere baarsnn bal olduu ok nemli bir konu
daha var. Yetki ve gc elinde bulunduran yneticilerin, taraflarn tepkisini azaltmak ve uzla
ortam yaratmak iin, bu glerini mmkn olan en az lde kullanmas gerekir. Yetki ve bu
gc elinde bulunduran kiinin, ikna etmek yerine karsndakini raz etme yolunu semesinin
istenmeyen sonular dourmas da ok doaldr. nk insanlar raz olmak zorunda kaldklar
durumlarda, mutlaka bunun acsn kartmak iin frsat kollarlar ve ok kere kendilerine zarar
verecek dahi olsa, bu frsatlar yaratrlar. Bu da bizlere atma Maliyeti olarak geri dner.

imdi gelelim, atmalarn maliyetlerine!..

Konuyla ilgili olarak internette yaptmz aratrmalarda da karmza kt ekilde, Myers

Briggs ve Thomas Kilmann Envanterlerinin yayncs CPP Incin 2000li yllarn balarnda, 10
lkede 5000 alan zerinde yapt uluslararas bir aratrmaya gre, st dzey yneticilerin
potansiyel atmalar ngremeyip zamannda mdahale etmemesi ve atma olduunda
da bunu etkin bir ekilde ynetememesi neticesinde, alanlar ayda yaklak en az 1 gnlk
mesailerini, gereksiz ve tatsz - zel grme ve toplantlarla, atma ynetimine harcyor.

Yani basit bir hesapla, brt 2.500.- TL maa + yemek + yol maliyetinden hareketle, bu rakam
yllk olarak; 10 kiilik bir irkette 10.000.- TL, 50 kiilik bir irkette 50.000.- TL, 100 kiilik bir
irkette 100.000.- TL, 1000 kiilik bir irkette 1.000.000.- TL gibi, atl giderler sz konusu!..

Bu rakamlar sadece atmaya harcanan zaman kayb zerinden. Dier zararlarn banda da;
kiisel saldr, hakaret, mobbing, performans kayb, dedikodu, iten ayrlma, iten kartlma,
rakip firmalara transferler, vs... gibi kayplar gelmekte ve yaplan maddi - manevi yatrmlara
kar, atma kaynakl ok ciddi zararlar, karmza kmakta!

Bunlar maliyetin bir boyutu...

Bir de kastl olarak yaplan, derin boyutlu resmi dairelere ihbar vs. eklinde olanlar da var. O
durumlarda, atma maliyetinin rakamlar ok daha uuk boyutlara kabiliyor. Aman dikkat!
Her trl ilem belge ve kaytlarnz sudan km ak kak dahi olsa, yaanan skntlar yeter!..

Hepsi! Sizlerinde ok iyi bildii gibi, durduk yere kan/akan kck bir kvlcmla balyor.

Olumsuz ve art niyetli atmalardan uzak, daha mutlu bir gelecek iin... Sevgi ve sayglarmla

Ali Rza DEER