PTAC Cenhy if DHABI OVGU tl ie} Bw a a oO ice] a ea Q ce y. Ss18m 978. 605-4099.02.6 YAYIN HAKKI: Her aida mahfurse, Bur ctabun yayimen gergeklegtien, Alter Yayinedik Organiznsjon, Tioaret Limiter Sitked) digivia sail haldays vases: lyarmea, ta ye'da herhang bir belie, yaynncissin ‘yusil milssodestainmactkea ehrarenemar, basa YAZAR: DESIDERIUS ERASMUS KITABIN ADE DRLILIGR ovat Kitab Onifinal At Praise of Yoly 1511 Ingitizceten gevive: Hasanltnan Resmlor Hans Holbein ‘tee Yay Rek.Org Tit St }EASBLT akon 7/140 lokilessAnkars beryayincticrm ateraaheryauinct com -tteryayinithagmad.com Kapak Brean Aslan Nowra yert "BRC Ofeet Ankara Temmuz 2008 ROTTERDAMLI ERASMUSAN DOSTU THOMAS MORUSA' Geperlente halyaiden gre ye doverken, ut Lastinde gegrmeye zoruntu -eldugun zamant bog alyatarta: harcamamak: ‘gin, ortck arasirmatanma tekrar gieclen gecperck ve bureato brrakhiem cae ve gt “dostlonman guaide znralanra yasemakla negeleniyerdun Siz, dastem Morus, en sik andiklox radar bison. Yerurada gegedigim cna yokluge- pela goednan Oninde cantanehryordain: Bu anler, nanan, Gmramain en tats anlar: Bir geyler yapinaya karer verdm, ama cil bir eser teamok ion yetrince taggin zaman aimadgndan design bi dug yazarak neselonmek istedim. ‘REIL "angi Minerva bu oewp fk size har eto” lye sorccctesrae Onestitl, sei diasardrker, soyacknce ter Moris bara Yunanilann deitoe verdikien Moria fine hata, bununta birikte bu figs ance adiar uassn yer eée, ‘Herkesin kabul edocedi iti bu Tiumncanin’ etkilerinden pay almrs olmakian pek uke. Ayr amanda bu gakeren sizin hosurvza severing dgandiin. inkl Domokrtes gb: insan Inine bokarab gnidiginnen ve bu gb? eakalan Inedintan, kinder. basbatan yoksun olmadikton “nian sewdignit biti. Yansimayorsam bu bogie ky we Koder zokt seviyenis siz sedan insenlcn vii ohangorsa da. sit Nerkesin anlayabilecn bit hush yuamnak ve soylemek yetenegine sohipsiniz Heth iigniten, burs sik sk yapmakian da 2euk sna age Thomas MereBu durandta, bu mutku, hem size ree dun loon bir belt laa, hem de guna snd, sae tansy oldu iin benden gok sci flan bir exer olor tier Kabul burrs a tipangn bir tologe lark ome, hier, He etigeton emreeg dlockporaiaige car ede! Irgioracek, ed riyedtZadoster bulunccadraeet Anuar daymigyrumbetki Durdar Bent Komedyaran fecpnlartn yeriden_canlanrmak. ve Lucien gibt herkest smal suslayacedlarde “amc,en, koruaps pok dnemsiz, bulacok, esein ellacignasisteeceHlerten rice ederin. In eke 5 tasan ber degen. Buea ira insanian ere ‘dpm: fen ge Onan tsar” Paar ir er Ginee Homeros fererte hurbegaler savages yeah fens ack diag Vert Ragtk sinekler hain, Onis core akkanda ir yasdar: Polykraios Busine Gigi) yoads bu gel Isokretes traf, onaylanh; Claucus, baksoh, Pavers, Therstus Me SSimais) Syeaius ‘eel olanlan Lucien, sinelierie hragaren edie Seneca, imporator | Claus‘ dug sok: brea yeach;Ptarkos, Odysseus 1 domtina eur Criluscraseda bir diylog Kteme is Lacan fe Apueie, ese yoda brimedigim bir yaar da Grinnius Coreecta at bir dome sors vj yas erngss ‘nunca basoder. Burda bert elostrenlereyetmiversa Seta ada herr on era ~varoaysin ‘hsanlara iin veren eilenceer, yasorara yack cimek haksatk deg mi? Yawerlarn egenceer Fayiotlabiece hi, ohare sexing Ssayesinde, bivok Higin turtanah eseiernien pharmacy fara, basen burdardan chara. i er tare casey edison sayesinde renaenk bir tale Konus bir nutukia reork ve flaca birbirine data: diger bir prenss Boer. bint meter Terkene ast savasayinelinck ign waa bir baskas tukbalden haber verneye Kallas, bir haskast da ‘zanarunt zihinsel varinlar daerine torngmayia gir Geel sever’ aya almak kexdar eocukce br sey ral yoksa, alaylan ciidiye almak kadar da alg bir sey voktur. Beer haklanda hakiim vermek hike diger, Jokes cascuggm guelerini bartiyorea, deliige ong, tam bir del eseri dei, deri Beri, hci yapmakta suclayabiecek insantera covey) larak, insan heya dzerine seka yopak icin Koler ‘stathna her 2aman izinverlaiging dia ederim. Yeter Ai bu ska iin, hiddete ve siddete bagveruimasin. ‘Salece’ atsimes bashilara” tahamonal edebilen tasmmazn ince heelar tuhaf bir sey yoktur. Bez ‘ardor. Bundans edeple o Kedar yeersiedir Ki, papalar ve bilytkler haklunda en aff bir ala danymaktansa “bu claylarm kendi faydalanna olmase mimi ols Iite- isa hakkndla kfirler isitmeye razsolurlor hc kimseye saidermadan insan hayetas eekistren, giranise give Kicwgle lormaktan ziyede Sgdterivle ttyanr ve paler Oye dex mir? Sora, kag def Rend heenine Inlcun ettin! dnsankey beseorive Karla ‘maxon, kiirin insantara deg, ot Puglara olga (guacice gisteris oir Bu riktelere Kendine hakaret ‘edildgns dasinenler, Kesnikle icdenen Rendini \tiden glue sughuyor, ya da hatkon Kenai! suclama aks oldugundan korkuyordur. Bizect Hieronymus, lit cok daha buyak serbesilk ve geytantile Alanis, basen saldemak itedigh Kinselenn edllornt Ine ‘sdslemist. Bana line, bir Kinsey! adyla tnmodcan gokinmis olmak bir yane, bu esert 0 kadar ton bir spice yazctom k,bir kimsoyl Trmadian gok Aeneini egdendirmeyy dasandagama her okuyucegerecekti, Ren Juvenal gibi, gia tata huylann Buenduge pis kobe amban Kerisermacion. Ag, Ka Iayivednn cok, komik: Ruste talatdon. Nay, st delllerie de tatmain olmak istemeyen «karst tevegindan karalanmaran bir onur dldgunes ve beni, grein yopmak tere bir kere bu Tere secten sonra, oni Tngguna uymaya mecbur aldagumu digansan Fakat size, pek sorlan olmenen devcter bile elerinde gayet iyi bier dava Tule greek heater makeminel bir aaukct olan size, ne diye savurma ‘rasta tnwregim? Hog ke, ey cari Morus, sui ‘ara sin olan ba dit sonar? Karda, 10 Hasienn 1508 DELILIK KONUSUYOR 1 kim ne derse desin, (ira, delligin en dei olanlar fin bile her gin nasi ayaklar alone alindigint ‘bles degli) tannsal etme tannlar ve insanlar ‘verine seving sagim, sadece benim; dyle ya, bu kalababke toplanuda bea gOrtndr girdames, size hhazurlane hevielanmes benzeri gorumedik eqsia bir neyenin ylslerimizde aniden panidadhi gordlmed fai? Alnsmadaki langkiklann aniden kayboldug gérdimedi mi? Ker yandan duyulan kahkahalar Kalplerinisi dolduran og negeden, burads bulunmamin size verdigi zerkten haber vermediler mi? Simdi sisi gGzlemlerken bana, Momerosun rRoktar ve nepenthesle sarhos clan tanrilanias gOra yormugum gibi geliyor; evvelce Trophonius'un ininden® yen! cams kimseler gibi burada dertht ve umursuz durvyordunuz Ginegin ie agian koranbdae: ortadan Kaldhréyj ya da ikbahar, sere bir kigtan sonra, arkasindan tath esintleri geirdi- Findle, diinya drcrinde her gey nasal defisc, baton Fesneleri daha parlak bir real nasil gozellestiir ve Feaclesmis doga, gSzlerimize nasal daha hoy bir fmanzarasunarse, burada bulunmam da siain None att ii bw rp emi hain geri ivaleriniade fevkalade hos bir defiskdile gercek- lestiri. Baya hatiplevin uzun ve inceden ineeye fglenmig nutuklarla yapmakia cok zalamet cektik- Jeri sev, varlygi bir anda kendi basina yapt: beri _girdindz, endiseleriniz de hemen ucup git, ‘Resi 1. Overton Dette bu tubal layafedle huzuruntiza nigin eeigims bi- razdan dfrencedksinie, beat dinlemekien bikms fniz, Hatiplerinize karst gisterdiinie liyakatt buraida, siden istedigim! aklimzdan govirmeyinis Beni meydanlardaki soytarian, hekkabaslan se ‘grlataaian dinlemeyi buy edindiginis sekilde, va da dostumvz Midas bir zamaniar tann Pein mizigini aml dinlediyse Oyle dinleyinie. Sizinle biras enfsata vapmak istivorum, Bununla Deraber bugis cocuklarin kalalwnin Ggreniimesi gag birtalam sacmalilerla’ dolduran ve onlara Radinlardan daa farla kavga ctmevi dgreten $a lll insanlar gibi konugmayacegsm; eskileri takit fedecefim; malim oldujis dzere, zameninda itibar Kaybetmis olan bilge adnt Kullanmamak icin, Kendilerine safsatacr dediler. Bunlar tannlara. ve ahramaniara, Gvgulesle saygr gostesmeye cabalee~ lcd, Simei ben bir dyga yapucajum. Du, Herakles yt da Solon'un de@il, beniz ovgasa, sani “Deli Sys” olacakr.Oncelikde biliniz i,~ bir insan endl kenéini Grd diye onu hemen 2ippelik ve Kistahbila ‘suclayan’ bilgeler umurumda degil. Bosle bir Ingana delidir desinier. [yi ama hig olmazsa, kendini Gvmeite bu sifata tamaaen uygun hareket Ovle ya, deligin, kendi mezivetini gklere cikar ‘maim ve Ovgoler siralamasins gormek kadar dogal bir yey olur mu? Ben, kim benden daha iyi tasvir fcdebilr? Beni, Kendi' tanidigmdan daha iyi ta ‘hyn id eden bir olamaz aten, Boyle yaparak, bilgeerin ve baytlclerin, coqundaan daha “gok bQySkalgakgonallOlOle hhatcketettigime inamyorum. Onlary két@ bir w lutanma aliyor. Kendilerini dumeye cesaret desi yorlar. Cogu zaman dalkavuk bir gakgakery, Sahtekar’ bir sairi yanlanna gagprir: © da para kkarghiginda, onlan ovmeyi baska bir deyisle onlara yalanlar sylemeyi kabullenir. Oysa utanmaz dalkavuk arszlarm en sefilini tannlara egit goster- meye cesaret ettifinde; bitin asagiilara daims oldugunu bildigi adam, bitin erdemlerin makem- mel bir 6rmegi olarak ileri surtnce yani kuzgunu, tavuskugu tlylerivle sisieyince; zencinin derisin! Ddeyazlatmaya galiginca; sineg) fil yerine kabul ettir- meye gayret, edince, kahramamimiz maheup ve tavuskusu gibi kanliyer ve kistahga ibigint kal- dinyor... Her ne ise; ben gu atasézinun dedigint ‘yapiyorum: “kimse seni 6vmezse sen kendini 6x!" Ama dogrusu, insanlann nankéelagiune hay: num. Hepsinin bana son derece hurmeti var; hepsi iyiliderimin sonuclarim gérmekten hoslaruyorler Ne var ki, buna ragmen, bu kadar asirdan beri bir tanesi clap dalkavukluic yaparak beni polpohls- mamistir, ovsa Busirisler, Phalarisler, stmalar, sinekler, Kelkafalar ve bu tarden ‘nice bin belalar saksakeilanm buldular; bunlar da onlart tantanalt Sugilerle terenntim etmek igin ne zamam ne de zahmet salandilar * Gusris ve Phare, bag bolas eniamnds Kull Busia, addon bie Sher, Feely Phalans. Argsrtsde tghndmdade {Coney lela) kratt yao, tr adnmds Prsncten yep tir tga” Reyhelins inde nwamlary kayraurnay MO. 549dean 2 Aphid sate Junta spent 4 Sima verecefjin outuk énceden taserlanmad Yoni igeriinde daha az yalan buldineyaktadhr Fakat bu sdyledifis, hatiplerin, zekélarim demek ign kullapmak Adetinde olduklan bilelerden Dinidi. Biirsinie bu edemlar, bir nutak Uacrinde onuz sene gahytikten sonra chem de mucin en Snomll iaerins baskalarndan galmalanina ragmen fonut sanki de gitn icinde yazmis yahut dikte etmis gibi gosterirer. Bon ise, agama geleni sdylerim tau oyuma gider. Benden retorik hocalanna S2gi bir baldsaleme bekleyiniz, Highir gey buntin kadar yersiz olmazdh; deni tanimlamak’ benim smarlarm: gizmektir Halbuki benim kudresimin sian yoktur. Beni Doldmiemek, bana yaplon cegidi tapmumian apart etinektir; oysa bana yerydzinde hep ayn biginde tagumbr. Hemen Oaundede asiim varies, bis tam. a, bana golgem kadar bile benzemeyen ideal bir ssuretimi vermeye neden gayre edeyim? [ete ben girdagingz gibi, nimellerin gercek cages, Eatinlerin Stulttia ve Yunanilann Moria deshidlest Delilikim. Ama s6ylemeye ne gerek var. 1"Yuri beni yeterinee tans, Hem, bir klinse, enim Minerva yabut Bilge olduguma iddia ermevi aklina koyarsa, nutuklanmia ruburau betimlemeve rl thtiyaes olacak? Alesine inanmale icin bane bir fees bulemast ona yetmer ini? onde ne cila, ne de riya var. Kalbimle balun- mayan bir bissin girdutist de hicbir zaman ‘ltmdan gorlmes. Somugta ben her yerde o kadar keendime benzerim 5, bilge rolt cynamay: ve byle piranmeyi en cok isteyenter bile beni saklayamas, Oning, butGn surstlarmna sagen erguvan. piri nuymunlara, yabut asian postuna bardrmig Cwalore benserler; ne yaparlarse yapsinlar, 5000" ta, Midasin bosum agija vurea bir ceaic eulake inna gorda Dogrusu insan tied, bana kars cok nankbe! Uy- suklarimm on sadiklars olmalarina ragmen, adi hherkesin icinde tagunektan dye utanlar ii, one baskalannda bir gerefsiziik ve algae belirtis olarak aysplarlar. Fakat, Taales kadar bilge olduk- lannun zannediimesini iteyen o mukemmel delier, Kendilerine Morosophe yas Bilgedel! adi talalzns6 Zira buradin bu deta, silGkler doegi dilleini keallamr gibi gbruntnee Hendllerini tann yerine koyan ve Latinee bir nutukia, sbzi bimece hadine fokan, birkag Yunsnes sdzcugi yersiz bit eee learstirmayt barikulavle bir yey sayan gintintztin retorie bilini hocalanns taldit etmek istivorum. Bunlar yabancr bir dil Dimederse esky bir kituptan birkeg eski kelime ckanr ve olgarlann giziind kamastnwiar. Bunlert anlayanlar, kewl ‘engin bilplonnden lexvet duymake freatin: Duluelar, Blylece gururlar okgam; anlamayanlara alas maz gérnmeleri ofamnda dn hayronie konuat olurlar. Usaktan gelen geylere bayran olmak, ostlarim iin bir nevi Eger ba sonuncular farasinda, bilgin gerinmek isteyecek kadar boy olanlar bulunursa, kugik bir memnunivet alin ‘semesi bir onaylama igaret ve egeklerinki gibi bir ‘ralak hareketi, cehale‘lerini baskalarnin gézunden alemek iin’ yeterl olacakix.. Biz Keaumuza danelim 7 Demek simdi_pek... wast divelim?... pk deli Ginleyiclorim mi? Neden olmasn? Bu, delle meslaginin valat clanlara verebilecegi en gerefi ‘anvanesr. © halde pele deli dinleyicler, simi acm Diliyorsunua, Faleat kBkenimt hilmeyenler bulund- undan onu, Musalarin’ yardum ile size bildirmeye ‘gayret edecepimn. ‘Ben ve Kaos'tan ne de Abrettenii; hayatan: ne Satame, ne Yasofe ne de gu dékintd tannlana birine boccluyum. Babam Plucostur; o Plutes ki = omecos, esiodos ve buyuk J¢piter keamosin fnnlann ve insanlann babasir, 0 Plutos ki ewvelee oldugu gibi gimdi de hem kuteal, bem Sseedan "geyieri cagimin istedigi gibi ‘altust etmektedir, 0 Plutos ki savags, bare deviedesi, dangma meclsieriny, mabkemeleri, halk meclisleri- ni, evilikled, antlagmalen, bisegmeleri, kenunlart, Senatlan, ciddiyed, yakayi.. csaymaktan nefesiry tmisendi- ‘Kendi istegine gine yénJendicir, o Plutos i, yard etmeseydl batin 9 tannlar ~ve hatta hiayble tennlann Kendileri bile divecegim ya hig var olmayacakiard,, ya da agbktan aigalart Kokacakt; ve Plucostun kismast o derece markistir ii Pallas bile bu siddete harp bist koruyamaz. Gna whip olmak dnemlidir. Koruyuculugu. son derece uclidir. Bunlara sabip olan mutta dlim3, sHupicere se yidmmlarna meydan okuyabilir. Babar beai, Jupiterin bie zamanlar asik surath bis Minervalys yarattigy gibi kafasinda yaratmads, 0 am ois ara‘bana bitin perilerin en esna yalim, en negelisi, eo ceanliss olan’ Genglig ana olarak verdi. Ben’ Volesnus topalt gibi mutsue bie evliigin dead degiim. Babacan Homerosun dedigi gibi, senginin tall eoskulan igmde dogdum. Yanuimayasia dive de siyleyeyim: Plitos beni, Aristophanesin alate, ‘artik ihtiyar ve gézleri neredeyse k6° olmugken ‘defi, tamamen guslé kuvvetiyicen ve genie stesi damalanada kaynarken, tannlarn sofrasinda devirdifi biti Gzieryle neselendigi © hoy anlarin birinde meydana getirmigtc. Pio! Bomesynaina goatee Dogiugim yer! de bleh isersniz Bug, bir gocugin ik ker faylardiB yerin, swale bale Enda Sneab oldofuna inanyoria. Bu nedenle JFinualpleyeyin: ben ne geet daigal Delos Masnda’, ne denitin daigainn Gxtinde, 0 de erin magaraiards dobdum, ben g8rimo| Saadet ‘Adalarnda set. ‘Buran hog br divarcr Toprate en zengin arma: ganar enciiginden vers fy yesh as {ohidar, ba mth. adalara yakingamas, Baroda ebeqimeciain, eklamn,actbeblamin ve ancak Siredan insaniocatarsyabileeediges bile: gore= rmecsiniz Surada aly", devas kil, atm deren epenthes tu, merrengie, gol, menckge ve Simbad ber bnakzan burs vo gb bayer, bu thas yerler, Adonisin buigesinden dba gel birer buangeve geste Hen iste boylesi bayDleyei bir yerde dod Dvoggum gfe yastonpa lan eimedt, dlnvaye ge- li geimes, anneme zarafetle gulumsedig, orale. super bir eq! tarairdan emeinidi diye” kska- tursam boyak bic hata iglerim. Zira diayanm en tn iki peri olan Balthos Kia Methe yar “Rihogint ve Pan kis Apoita, yan Cehalet, benim mem oimuglaair Onlant burda arkedaglarn \ivelerim azannda gSriyorsunu, 1 Astin br oh Dagon azcrnde iewe yawns, silva te sae soien tre meer Apo at 0Simi Coriyelerimide tanitmam gerckir. Gurada size kdstahen bakan Oasayerdir. Yori hog ve elles, allasa hent olan diged Yiee G6lme!dr, Burada, Unuima'nin tanncasin® grayorsunuz. Balan, uae maya baglyor ye coktax uykuya daléags gécdltiyor, Buaz ilewde Tembellik, Kellar lenwusturmus, dirselderine dayaniyor. Sehueti celenklerinden, gill tacmdan ve sirindiga nes kolwlardan Tanmyor musunus? Her tarafa utanmar ve Kavarsi: balaglanim gezdiren birini Ge gormdyor musunuz? Bu, Bunakhker... Densi pele parlak, Wilcudu pek semia ve combut olan gu dteki de Zook te Sofa tanricasidir. Fakat bu taxngalar arasnda ft de tann gortiyorsumuz: Biriei Komosu digert Morpheus dur’ Bu sah hizmeticarlarn yardimryla ben evrende ne varsa hepsini devletime tabi talar, sdinyays idare edeniesi idare ederim, Resim 4 Methe ve Avett, “hig Tan kane lap, Tannen dof pola alana ero gigs el ata ey Soe a= oe ‘Yaar lon single i a10 Actik kokestint,alcijum terbiyesi ve uyruklactmt wwniyorsunuz. Shed Kendime tann usvanum tale maka hal mesrepresine hareket etigim kimnsen ‘einmamiss i¢in, tannlara ve insaplare ne. gibi Inyealar saglasigjns antatayney, devletimin ne kaclar fig olduguns sie gistereeegjn. Beni Barun ‘kleine dinleyinie. Insanlara iyi etmek tann olmak demektit. hu ir dofruysas buBdays, saraly cat edenleri ya da hhemeislerine bu tUnden Rerhangi bic baskea Fiydays soglayantan Gidmsizler sirasina koydular Ii hoceketlerinde hak hareket tilerse, dlGm lolere bitin faydalan ve bitin nimeden, hepsini bir aria dagitan ben, tannlann en’ boyaga saylimee myn? a Yagamaican daiba tath, daha deel bir gey var my? Du nimetin kaynajy her degil mivin? Oyleyae Icmdir? Insaniant yaratan ve cogaltan, ne AYU ve qururla Palles'n murags, ne de kuvvell Jopiterin Kalkanidiz Japiterin kendist bile, bain Olym- pos'a bir balugla litreten veryazinan ve gkynad- ‘na bu kral bile, can, ara tira yep Seyi. Yan baba" okmaya galigmayn istedigade, — korkung yildinmlann! bralaaaya, bitin tanrlan istedigi Jekilde korkotaa dicated areletlerni berakmaya Ye zaval bir oyuncu gibi kibk depigtireret kendint _zlemeye mecbur almakta esi, Gens Ste br kad ender arith