Wiezen:spelregels en strategie

Wiezen: Spelregels & Strategie (versie

0.04)

Inleiding:

Er wordt van uitgegaan dat de lezer enige notie heeft van het kaartspel.
Het is niet bedoeld als handleiding voor beginners. Begrippen als kopen,
overkopen e.a. bijvoorbeeld worden verondersteld gekend te zijn.

1. Het spel

Het spel start door het uitdelen van de 52 kaarten aan de vier spelers.
Men deelt als volgt: (6,7) (in sommige streken waagt men het om op een
andere manier te delen, zie diverse). Vooraleer de deler de laatste kaart
die hij aan zichzelf geeft omdraait wordt er door iedereen pas troel
gezegd. Als het troel is, moet de deler immers de laatste kaart NIET
omdraaien. Is het geen troel, dan draait hij de laatste kaart wel om. De
kleur van de kaart bepaalt dan wat troef is. Na het uitdelen zegt de
persoon die volgt op de deler in wijzerzin wat hij van plan is te doen. Ofwel
vraagt hij, ofwel past hij, ofwel doet hij iets speciaals.

Als iemand vraagt, geeft hij in feite aan dat hij min of meer goede kaarten
heeft en wacht verder op iemand die meegaat. De volgende speler heeft
nu als keuze (meegaan, passen of iets speciaals). Meegaan met de speler
in kwestie impliceert dan men samen minstens 8 slagen dient te halen. De
andere spelers kunnen nu enkel nog iets speciaals doen (miserie,
abondance, solo-slim). Als iemand vraagt en als er niemand meegaat of
iets speciaals doet, dan kan hij ofwel ook passen ofwel alleen gaan. In het
laatste geval dient hij minstens 5 slagen te behalen.

In het geval dat men met zn tweeen alle slagen haalt dan speelt men
zogezegd "rond en tellen de punten dubbel.

Speciale gevallen

- Troel: Dit wordt geroepen door de speler die 3 of meer azen in zijn bezit
heeft. Dit gaat praktisch boven alles (behalve solo-slim & miserie op
tafel). Heeft de speler 3 azen dan is de speler met de andere aas zijn
kompaan en dient met 8 slagen te behalen als men uitkomt met de
overblijvende aas wat dan ook troef is. Komt men niet uit met de vierde
aas dan moet met 9 slagen behalen. Nieuwe voorgestelde methode
om troel te spelen: Troel wordt gezegd (er wordt gezegd welke
kleur de ontbrekende aas heeft), maar de laatste kaart wordt
niet getoond (cfr. Pas troel). Voor de rest gaat het spel gewoon
verder: de speler na de deler (de deler = speler 1 en heeft 3
azen) komt uit met de kaart die hij wil. Heeft hij de vierde aas,
dan kan hij daar mee uitkomen (bijvoorbeeld om zijn kompaan
geen zand in de ogen te strooien en direct duidelijkheid te
scheppen). Heeft hij de vierde aas niet, dan moet hij te weten
zien te komen wie van speler 3 en 4 bij hem is. Hij zal dan
waarschijnlijk geen troef uitkomen en ook niet direct weten wie

1
 Wiezen:spelregels en strategie

bij hem is en wie niet. Hierbij dienen 9 slagen te worden

behaald. Heeft de speler 4 azen dan is harten koning troef en de
speler die die kaart heeft speelt dan mee. Heeft een speler 4 azen en
harten koning, dan MOET hij alleen spelen en minstens 5 slagen
behalen. Hou er rekening mee dat troel dubbel telt qua punten.
- Solo-slim: Heel uitzonderlijk valt dit voor. Een speler haalt al de slagen
op zijn eentje in de troefkaart. Dit is het hoogst bereikbare en als dit
gebeurt mogen de kaarten achteraf niet meer worden gebruikt en
dienen te worden ingekaderd.
- Solo: Heel uitzonderlijk valt dit voor. Een speler haalt al de slagen op
zijn eentje in de door hem gekozen troef.
- Miserie (+ op tafel): De speler die dit speelt mag geen enkele slag
halen. Meerdere spelers kunnen dit tegelijk spelen. Bij miserie op tafel
dien je je kaarten op voorhand open en bloot op tafel te leggen zodat
de drie andere spelers deze kunnen zien.
- Kleine miserie: Dit wordt in sommige streken ook gespeeld. Dit houdt in
dat iedereen 1 kaart naar keuze wegdoet zonder dat deze gezien
wordt. Hierna speelt men verder alsof het een gewone miserie betrof.
Spelen meerdere spelers tegelijk kleine miserie dan mag men
natuurlijk ook maar 1 kaart wegdoen. Als twee spelers samen spelen
mag men toch zijn spel spelen maar dan moet men minimum voor 10
slagen gaan (of alleen minimum voor 7 slagen) (zie rangorde).
- Abondance: Hierbij moet men op zijn eentje negen slagen zien te
halen. Als men dit speelt mag men de troef kiezen en zelf beginnen. Als
meerdere spelen tegelijk abondance spelen, dan heeft diegenen
voorkeur die abondance gaat in de troef. Gaan beiden abondance in
andere kaarten dan de troef, dan heeft de eerste die abondance heeft
gezegd spelen. De tweede kan natuurlijk nog opbieden naar 10 of meer
slagen. Speelt er iemand anders miserie dan kan diegene die
abondance speelt ook nog altijd opbieden naar 10 of meer slagen.
- Voor 10-11-12 slagen: hierbij geeft men aan dat men alleen 10-11-12
slagen zal halen.

2. Rangorde (van groot naar klein)

Solo-slim
Solo
Miserie op tafel
Troel
Voor 10-11-12 slagen
Miserie
Abondance
Vraag + meegaan alleen gaan (10 slagen met twee 7 slagen alleen)
Kleine miserie (niet algemeen aanvaard, zie verder)
Vraag + meegaan alleen gaan ( < 10 slagen met twee - < 7 slagen
alleen)

3. Puntentelling

- Vraag + meegaan: 1 punt voor het spelen en 1 punt voor elke

bijkomende slag. Haalt men dus 10 slagen dan krijgen beide spelers 3
punten. Haalt men alle slagen (rond spelen) dan krijgt men 10 punten.

2
 Wiezen:spelregels en strategie

Haalt men het niet, dan betaalt men 1 punt voor het spelen en 1 punt voor
elke slag die men te weinig heeft behaald.

- Alleen gaan: 1 punt voor het spelen en 1 punt voor elke bijkomende slag.
Er is hier wel een maximum van 15 punten dat men kan verdienen (als
men 9 slagen haalt). Haalt men 10 of meer slagen, dan levert dit geen
extra punten op.

- Abondance: 9 punten (elke speler betaalt dus 3 punten).

- Miserie: 15 punten (elke speler betaalt dus 5 punten). Bij miserie op tafel
is dit het dubbele (30 punten). Als er twee spelers (speler 1 en speler 2)
tegelijk miserie gaan en beide lukken hierin, dan krijgen ze elk 5 punten
van de twee andere spelers. Slaagt enkel speler 2 in zijn opzet, dan krijgt
hij 10 punten van de speler 2, speler 3 & 4 moeten niks betalen.

- Kleine miserie: 6 punten (elke speler betaalt dus 2 punten). Als

er twee spelers tegelijk dit doen dan is de puntentelling analoog
aan die van gewone miserie.

- Troel: zelfde in vergelijking met vraag + meegaan maar de punten tellen

dubbel! Als men dus rond speelt en het is troel, dan ontvangen beide
spelers 20 punten.

- Solo-slim: 90 punten (elke speler betaalt dus 30 punten).

- Solo: 45 punten

Voor 10-11-12 slagen: Gaat men voor 10 slagen, dan krijgt men 12
punten. Voor 11 geeft 15 punten en voor 12 slagen krijgt men 18 punten.

4. Kleurenwiezen: waardig alternatief?

Kleurenwiezen heeft als voordeel t.o.v. gewoon wiezen dat er geen op

voorhand bepaalde troef is (de laatste kaart wordt niet omgedraaid) en dat
men dus altijd wel iets kan doen. Het is in feite minder frusterend. Ook
komt hier de kunst van het bluffen aan te pas wanneer men gaat bieden.
Bij gewoon wiezen daarentegen moet men misschien wel wat inventiever
zijn.

Bij kleurenwiezen zijn er een aantal afwijkende regels in vergelijking met

het gewone wiezen.
Hier kunnen meerdere spelers vragen in verschillende kleuren. De speler
na de deler kan ofwel vragen, ofwel passen, ofwel wachten of iets
speciaals. Hij vraagt in een bepaalde kleur, de speler hierna kan meegaan
in die kleur ofwel zelf vragen, ofwel iets speciaals. Dit herhaalt zich voor
de andere spelers.
Bij het kleurenwiezen is het zo dat er een rangorde is van kleuren (van
hoog naar laag is dit: harten, koeken (ruiten), klaveren, schoppen). Als je
dus speelt (hetzij alleen, hetzij met twee) bepaalt de kleur of je meer moet
bieden of niet. Als je een lagere kleur hebt, dan moet je altijd 1 slag hoger
bieden zolang de andere partij meebiedt. Stel dat je met twee gaat in
schoppen tegen een andere partij die in harten gaan. De speler die

3
 Wiezen:spelregels en strategie

meegaat beslist dan of ze voor 9 slagen of niet. Beslist hij van wel, dan is
het aan de partij met harten of ze dit ook doen of niet. Doen ze dit, dan
moet de speler terug beslissen of hij voor 10 gaat of niet Kortom als je
wilt spelen in een lagere kleur dan zul je altijd 1 slag meer moeten halen
dan diegenen die zouden spelen in een hogere kleur. Vanaf 10 slagen kan
de speler die is meegegaan het woord geven (passe parole) aan de vrager
om te beslissen of ze al dan niet verder doen.

Als er niemand met je meegaat, mag je nadien nog altijd beslissen om

mee te gaan met iemand die gevraagd heeft in een hogere kleur.

De speler na de deler kan eventueel wachten. Hij kan dan enkel meegaan
met iemand als dit nog mogelijk is. Hij kan voor de rest niks doen, dus ook
niks speciaals.

De puntentelling in kleurenwiezen is natuurlijk ook zo dat men pas begint

tellen vanaf het aantal geboden slagen.

5. Geijkte & lokale uitdrukkingen

Op de keir springen, op de keir wippen: meegaan met niet al te beste

kaarten.
Passen met de aas in zijn handen: passen met goede kaarten.
Bocht van kaarten: slechte kaarten.
Tuf, spoeksel: troefkaarten.
Zeiken als ne wilde vos: dringend moeten gaan pissen.
Kommikigge kaarten: vreemde kaartencombinatie waar je niet veel mee
kan aanvangen.
Handkaarten: kaarten die geen troefkaarten zijn.

6. Diverse

Soms stelt men vast dat er ook gedeeld wordt als volgt: (4,4,5).
Als bij kleurenwiezen iedereen vraagt in een andere kleur, dan geldt er
de regel dat dit hetzelfde is als dat iedereen zou passen. Voor discussie
vatbaar.
Als iedereen past wordt de inzet van het volgend spel verdubbeld. Voor
discussie vatbaar.
Soms speelt men miserie op tafel als volgt: de eerste slag wordt
gesloten gespeeld. Hierna legt men pas de kaarten op tafel. Voor
discussie vatbaar.
Troel spelen: voorgestelde methode (in vet): aanvaardbaar?
Kleurenwiezen: vragen en naderhand meegaan met een andere kleur
mag ook met een "lagere" kleur... Stel: speler 1 vraagt ruiten, speler 2
vraagt harten, speler 3 gaat mee met speler 2, speler 4 vraagt
schoppen. Dan kan speler 1 nog altijd meegaan met speler 4. Volgens
mij kan dit niet.

7. Strategie

Al doende leert men

4
 Wiezen:spelregels en strategie

8. Document geschiedenis

- versie 0.01: 27/12/2001: eerste versie

- versie 0.02: 27/12/2001: opmerkingen Tom VDH: abondance,
puntentelling indien je met meerdere miserie speelt.
- versie 0.03: 31/12/2001: opmerkingen Tom VDH: pas troel, nieuwe
discussiepunten. Opbieden bij abondance. Kleurenwiezen: meegaan
met lagere kleur na eerst zelf hogere kleur te hebben gevraagd.
- versie 0.04: 30/12/2002: enkele kleine verbeteringen en toevoegingen.
- Versie 0.05: 14/02/2005: aangepaste puntentelling + nieuwe
uitdrukkingen.