Professional Documents
Culture Documents
YANGIN TESTLER
BLGLENDRME KTAPII
NSAN 2014
NDEKLER
1. Yanma Nedir?........................................................................................1
2 Yaplarda Yangn Yk
2. Yk2
2
3. Trkiyede Yangndan Korunma Ynetmelikleri Kapsamnda D
Cephe Yaltm ve Kaplama Malzemeleri....3
4. Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik Kapsamnda
Malzemelerin Yanclk Snflar4
5 Kk
5. K k Al
Alev T
Testi
ti (SFI-Ignitabilty
(SFI I it bilt Small
S ll Scale
S l Test)
T t) T SEN 11925-2.
11925 2 .6
6
6. Yangna Tepki Deneyleri(SBI-Single Burning Item Test)TS EN 138236
7. Kalorifik Potansiyel Testi (Calorific Potential Test) EN ISO 1716..7
8. Standard Tanmlar8
9. Demeler Dndaki Yap Malzemeleri in Yangna Tepki
Performans Snflar9
10. TS EN 13501-1 ile DIN 4102 Karlatrma Tablosu.11
11. Yap Malzemeleri Tepki Snf Cihazlar....12
12. Yangna Tepki Snf AB lke ve AB Snf Karlatrma.....13
YANMA NEDR?
I
Is t
transferi
f i iki noktadaki
kt d ki scaklk
kl k farkndan
f k d
oluan bir enerji deiimidir.Is transferi ; iletim,
tanm ve nm eklinde gerekleir.letim;
daha ok yanan yzeyde gerekleir ve
yzeyde yaylma olarak ortaya kar. Kat
ekil 1.Yanma
1 Yanma geni
maddeler zerinde etkisi daha fazladr.Tanm
ve Inma gre etkisi daha fazladr.
Tanm; snan gazlarn younluunun azalmas ile daha rahat bir ekilde yukar
doru hareketi ile gerekleir. Inm ise alevden ve dumandan
k
kaynaklanmaktadr.
kl kt d
Is tanm, atk gazlarn yksek scakla sahip olmasyla evre zerine doal
tanm etkisi ile hzl bir ekilde yaylr. Rzgar hz, yangn yeri artlar ve
atmosferik artlar erevesinde scaklk art daha etkin bir hale gelebilmektedir.
lkemizde Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik kapsamnda
yap elemanlarnn yangn direnci belirlenirken ekil 2deki yangn erisi gz
nnde tutulur.Uygulanacak testler bu eri kapsamnda dikkate alnr.
1
Yap elemanlarnn tek bana yangn dayanmna sahip olmas yeterli deildir.
nemli olan
olan, ilgili detay ve yap eleman ile birlikte
birlikte, uluslararas
standartlar,uluslararas kabuller kapsamnda akredite laboratuvarlar tarafndan
test edilerek, ilgili yangn dayanmn saladna dair onaylanmasdr.
YAPILARDA YANGIN YK
2
TRKYEDE YANGINDAN KORUNMA YNETMELKLER KAPSAMINDA DI
CEPHE YALITIM VE KAPLAMA MALZEMELER
3
BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YNETMELK
KAPSAMINDA MALZEMELERN YANICILIK SINIFLARI
4
Ynetmelie gre yksek bina; bina ykseklii 21.50 mden, yap ykseklii
30.50 mden fazla olan yyaplar
p olarak tanmlanmaktadr. Bu durumda
ynetmeliin 27. Maddesinin 1. fkrasnda belirtildii zere, bina ykseklii
21.50 m den, yap ykseklii 30.50 mden fazla olan yaplarda d cephelerin,
zor yanc malzemeden ve dier yaplarda ise en az zor alevlenici
malzemeden olmas gerektii vurgulanmaktadr. Cephe kaplama malzemeleri
iin u kriterler geerli olmaktadr:
iin,
21,5 m.den az bina ykseklii bulunan tesislerde en az EN 13501-1e gre
C s3 d2 (zor alevlenici snf iin alt snr deeri)
21,5 m.den fazla bina ykseklii bulunan tesislerde en az EN 13501-1e
gre A2 s1 d0 (zor yanc snf iin alt snr deeri)
Hi Yanmaz X X A1 A1
Zor Yanc X X A2 - s1, d0 A2
Zor Alevlenici X X B,C - s1, d0
A2 - s2, d0
X
A2, B, C - s3, d0
B1
A2, B,C - s1, d1
X
A2, B,C - s1, d2
(minimum) A2, B, C s3, d2
Normall
N D - s1,
1 d0
Alevlenici D - s2, d0
X
D - s3, d0
E
B2
D - s1, d2
D - s2, d2
D - s3, d2
(minimum) E - d2
Kolay F
B3
Alevlenici
Demeler Dndaki Yap Malzemeleri in Yangna Tepki Performans Snflar lgili AB Komisyon Kararlar ile
ortaya konulmu olan Yap Malzemelerinin Yangna Tepki Snflarnn, 2002/4390 Karar Sayl Binalarn Yangndan
Korunmas Hakknda Ynetmelikte belirtilen Yap Malzemelerinin Yanclk Snflarna gre denklikleri
5
KK ALEV TEST (SFI Ignitabilty Small Scale Test) TS EN 11925-2
Scaklk,oksijen tketimi,CO2 k
deerleri belirlenmektedir.lk 600
sn lik blmde aa kan toplam
s(THR) ve yangn byme
oran(FIGRA) verileri elde
edilir.Sonrasnda 20 dk boyunca
atein yanal yol alp almad
izlenir.(LFS) Eer alev uzun kenar
boyunca yrrse bu malzeme D
snf olarak adlandrlr.Testin
ekil 3. SBI Test Numune lleri
gerekletirildii cihaz ekil 4 de
gsterilmitir.
6
ekil 4. SBI Testinin Gerekletirildii Test Cihaz lleri
7
T Scaklk art
m Ktle kayb
tf Alevlenme sresi
PCS Brt kalori deeri
FIGRA Yangn byme oran (Fire Growth Rate)
THR600s Aa kan toplam s (Total Heat Release)
LFS Yanal alev yaylm (Lateral Flame Spread)
SMOGRA Duman byme oran (Smoke Growth Rate)
TSP600s Toplam
p duman oluumu
((Total Smoke Production))
Fs Alev yaylm
Tanmlar
Malzeme: Tek bir ana madde veya dzgn olarak dalm madde karm, rnein;
metal, ta, ahap, beton, dzgn dalml balaycl mineral yn, polimerler.
8
Demeler Dndaki Yap Malzemeleri in Yangna Tepki Performans Snflar*
(2) Homojen olmayan (kompozit) malzemelerin herhangi bir d tali bileeni iin
(2a)Seenek olarak, herhangi bir d tali bileeninin PCSsi 2.0 MJ.m-2 olan bir
malzeme TS EN 13823 (SBI) kriterlerini yerine getirdii taktirde: FIGRA 20 W.s-
600 4.0 MJ ve s1 ve d0.
1; ve LFS < numunenin kenar, ve THR
EN 13823 (SBI)
((6)) (SBI)e
e gre
gre, 600s ierisinde d0 = Yanma damlamalar/tanecikleri yok;
EN 13823 (SBI)e gre, 600s ierisinde d1 = 10sden daha uzun sren yanma
damlamalar/tanecikleri yok; d2 = d0 ve d1 olmayan; EN ISO 11925-2ye gre
kadn tutumas d2 snflamas ile sonulanr.
(7) Geti = kat yanmad (snfsz); Kald = kat yand (d2 snf)
Yzeyden aleve maruz brakma ve, eer malzemenin son kullanm uygulamas
(8)
10
TS EN 13501-1 ile DIN 4102 YANGIN TEPK SINIFLARI
KARILATIRMA TABLOSU*
ZOR YANICI + + A2 S1 D0 A2
B S1 D0
+ + C S1 D0
A2 S2 D0
A2 S3 D0
B S2 D0
+ B S3 D0
C S2 D0
C S3 DO
ZOR ALEVLENC A2 S1 D1 B1
A2 S1 D2
B S1 D1
+ B S1 D2
C S1D1
C S1 D2
A2 S3 D2
B S3 D2
C S3 D2
D S1 D0
D S2 D0
+ D S3 D0
E
D S1 D1
NORMAL D S2 D1 B2
ALEVLENC
C D S3 D1
D S1 D2
D S2 D2
D S3 D2
E D2
KOLAY ALEVLENC F
B3
*TS EN 13501-1 ile DIN 4102 farkl standardlar olduu iin direk karlatrma
kesin sonular vermeyebilir. Mukayese bilgi amaldr.
11
YAPI MALZEMELER YANGINA TEPK SINIFI/STANDARD/KULLANILAN CHAZLAR
12
YANGINA TEPK SINIFI AB YE LKE VE AB SINIFI KARILATIRMA TABLOSU
AB Snflar
ABSnflar
AByelkeler
MevcutUlusalSnflar UygulamaSreleri Aklama
(Euroclasses)
ClassA A1A2Bninbirblm
ClassB1 BCD Eninbirblm
Avusturya norm3806(20010423)(Bkz.1) 1
ClassB2 Cnin birblmDE
ClassB3 F
A0 A2s1
A1 Bs3veya Cs2
BelikaBakanltarafndan
Belika A2 Cs3 2
alnmbirkararyoktur(Bkz.2).
A3 Ds3
A4 F
A A1
B A2
ABKomisyonkararTemmuz
ekCumhuriyeti C1 B
2002deadapteedilmitir.
C2 Cveya D
C3 Eveya F
Estonya BilgiYok Bilgiyok
NonCombustible A2s1,d0
ClassA Bs1,d0 ABKomisyonkarar1Mart
Danimarka 3
ClassB DS2,d2 2002deadapteedilmitir.
Combustible(Bkz.03) Diertmrnler
NonCombustible A2s1,d0veya A1
LimitedCombustible A2s1,do(Bkz.04)
LiningClassI/I Bs1,d0 Yeniynetmelik1Temmuz
Finlandiya 4
LiningClassI/IIveI
/ Cs2,d1 2002deyrrlktedir.
LiningClass2 Ds2,d2
LiningClass/ F
Noncombustible A1
M0 A1veya A2s1,d0
M1 A2s1/2/3,d0/1veya
Bs1/2/3/,d0/1 31Ekim2002KararnnEk4,Mart
Fransa M2 Cs1/2/3,d0/1 2003tarihindeetkinhale
M3 Ds1/2/3,d0/1 getirilmitir.
M4(nongouttant) Ds1/2/3,d0
M4 Ed2&Fharitmsnflar
Snflandrlmam Ed2&F
rlanda imdiyekadaryaymlanmresmi
biruygulamayoktur.
talya Tartmakiinikifarkltaslak
vardr,verilenbirkararyoktur.
Litvanya Bilgiyok Bilgiyok
Letonya Bilgiyok Bilgiyok
Portekiz Bilgiyok Bilgiyok
KbrsRumKesimi Bilgiyok Bilgiyok
Slovakya Bilgiyok Bilgiyok
Lksemburg Bilgiyok Bilgiyok
Yunanistan Bilgi yok
Bilgiyok Bilgi yok
Bilgiyok
Malta Bilgiyok Bilgiyok
NonCombustible A1
Class1 A2s2 HollandaResmiGazetesinde
Hollanda Class2 Bs2 Haziran2003NENEN135011 8
Class3 Cs2 olarakyaymlanmtr.
Class4 Ds2
Nichtbrennbar A1&A2s1,d0
Schwerentflammbar/ Bs1,d0&Cs1,d0
Nosmoke,nodroplets
Schwerentflammbar/ A2s2/3,d0&
Smoke,nodroplets B+Cs2/3,d0
Schwerentflammbar/ A2 s1 d1/2 &
A2s1,d1/2&
Droplets,nosmoke B+Cs1,d1/2 Uyguland.ResmiDIBtOcak2002
Almanya Schwerentflammbar/ A2s3,d2& deduyurmutur.
Smoke&droplets B+Cs3,d2
Normalentflammbar/ Ds1/2/3,d0veE
Smoke,nodroplets
Normalentflammbar/ Ds1/2/3,d2veEd2
Smoke&droplets
Leichtentflammbar F
13
ABSnflar
AByelkeler MevcutUlusalSnflar UygulamaSreleri Aklama
(Euroclasses)
Noncombustible,and A1&
nodroplets
d l t A2 1/2/3 d0
A2s1/2/3,d0
Noncombustible A1&A2
Nonignitable,and Bs1/2/3,d0 Uygulanmas2003sonuile
Polonya nodroplets PNEN135011ekinegre 8
Nonignitable Cve Ds1,d1/2/3 yaplmaktadr
Hardignitable Ds2ve Eve F
Easyignitable E
Selfextinguishing
A1(noncombustible) 07
A2(quasinon
combustible)
B1(hardcombustible)
B2(easycombustible)
B3(easycombustible)
Yeniynetmelikgelitirme
C0(nomelting)
aamasndadr.Bitimtarihi
Macaristan C1(melting,nodroplets) 7
Mays2004olarak
belirlenmitir
C2(burning
droplets/ignition)
F0(nosmoke)
F1(moderatesmoke)
F2(stronglysmoke
products)
Noncombustible A1&A2
Class1 B
Uygulamaileilgilibirbilgi
Slovenya(Bkz.05) Class2 C 5
yoktur.
Class3 D
Class4 E
M0 KullanlantmsnflarEC
M1 2000/147egredir.Eskive
yenisnflararasnda
spanya M2 kurulmutmgereksinimler Uygulama2003sonundadr.
M3 iinbirdenkliktablosuyoktur.
M4
Noncombustible A2s1,d0
ClassI Bs1,d0
sve Uygulama 2002 Ekimdedir.
Uygulama2002Ekim dedir.
Cl II
ClassII C 2 d0
Cs2,d0
ClassIII Ds2,d0
NonCombustible A1veyatestegerek
kalmadanA1zeliklerini
karlayan BinaYnetmeliinin2002
BirleikKrallk
LimitedCombustible A2s3,d2veyadahaiyisi Dzeltmesiile
(ngiltere+Galler)
Class0 Bs3,d2veyadahaiyisi uygulamadadr.
Class1 Cs3,d2veyadahaiyisi
Class2 Ds3,d0veyadahaiyisi
NonCombustible A1veya A2vetestegerek
kalmadanA1zeliklerini
BirleikKrallk karlayan
Class0
Cl 0 B 2001de
2001 deuygulanmtr.
uygulanmtr.
( k )
(sko)
Class1 C
Class3 D
14
/ A2 S1 D0