Professional Documents
Culture Documents
Gr
1.2. G Sosyoloj s
1.3. G almalar
Blm zet
n te Sorular
2. G Olgusu Ve G Kuramlar
Gr
2.1. G Olgusu
Blm zet
n te Sorular
Gr
Blm zet
n te Sorular
Gr
Blm zet
n te Sorular
5. Trk yeden Gler
Gr
Blm zet
n te Sorular
Gr
Blm zet
n te Sorular
7. Kresel G Hareketler
Gr
Blm zet
n te Sorular
Gr
8.2. Dzens z G
Blm zet
n te Sorular
Gr
Blm zet
n te Sorular
Gr
10.1. Gvenl k G Pol t kalar
Blm zet
n te Sorular
Gr
Blm zet
n te Sorular
Gr
Blm zet
n te Sorular
Blm zet
n te Sorular
Gr
Blm zet
n te Sorular
1. G SOSYOLOJS VE TEMEL
KAVRAMLAR
Gr
G konusu nsanlk tar h kadar esk d r. Dnyada, savalar,
srgnler, alk, s zl k, ge m sknts g b sebeplerle yzyllar
devam eden b r sosyal hareketl k vardr. Bar, demokras , nsan
haklar, f k r zgrl, gel r dalm, st hdam, cretler g b
nsan hayatn kuatan btn alanlarda, yerel, ulusal veya
uluslararas lekte ad l b r paylam olmad ve olmas ok zor
olduu n bu gler bundan sonra da devam edecekt r.
1.2. G Sosyoloj s
Ekonom , demograf , antropoloj , tar h, corafya g b b rok b l m
dalnn ortak alma alan olan g, sosyoloj d s pl n n de tam
merkez nde yer almaktadr. B r yerle m b r m ndek nfusun
artmas ve azalmas dorudan gler le lg l b r durumdur. Ve
nfus toplumun tm katmanlarn etk leyen b r olgudur. Aslna
baklrsa g konusundak lk eser ve lk g kanunlarn yazan
Ravenste n (1889) b r corafyacyd. Ravenste n, bugn hala en
fazla atf yaplan ve g sosyoloj s n n temel kabul ed len
yasalar, ng ltere nfus ver ler n kullanarak hazrlamt (L ang,
2006, s. 488).
1.3. G almalar
Artk uluslararas g modern dnyada toplumsal dnm
salayan b r g hal ne gelm t r. G b r anlamda sebep ya da
sonu olarak, sosyal de me ve gel men n gstergeler nden b r
olup, kltr de mler ne yol aan b r unsurdur. Bu adan
kltrel de men n hem neden , hem de sonucu olarak
grleb l r. Kltrel farkllklar ya da farkl kltrler n b raradal
k m zaman glere yol amken, k m zaman da gler kltrel
e tl l k olgusunu, problem n beraber nde get rm t r: Gler
toplumsal de meler n en gl unsuru olarak, farkl f z ksel
yapya, d ne, kltre ve d le sah p topluluklar kar karya
get rm , bu topluluklarn b r arada yaamalarna ve bylel kle
etk le m nde olmalarna neden olmutur. (Karpat, 2010, s.9).
Gmen
Coraf Kstlama
dar Gzet m
Kaynak lke
Hedef lke
Blm zet
Bu blmde nce gnmzde g hareketler n n boyutlarn ve bu
byk hareketl l douran temel sebepler ele aldk. B r sosyal
b l m alan olarak G Sosyoloj s n n ortaya kn ve lg
alann zetled k. Trk yede g almalarn, son dnemlerde
yaplan kanun dzenlemeler ve oluturulan yen kurumsal
yaplar rend k. K tabmzn bu ve bundan sonrak blmler nde
sk sk karmza kacak olan temel kavramlarn ne anlama
geld n rend k.
NTE SORULARI
1. Hedef lkeye g derken veya bu lkeden kamet
lkes ne dnerken herhang b r yolculukta k n n
nden get ve b r sre boyunca kald lkeye ne
den r?
Cevap:Dzens z G
Cevap:Ge c Koruma
Cevap:6458
5. Trk yede yabanclar le lg l lemler yrtmek
zere kurulan G dares GenelMdrl hang
bakanla baldr?
A)
ler Bakanl
B)
D ler Bakanl
C)
M ll Savunma Bakanl
D)
Babakanlk
E)
AB Bakanl
2013
B)
1923
C)
1985
D)
1997
E)
2003
Auguste Comte
B)
Em le Durkhe m
C)
Karl Marx
D)
E)
Freder ch Engels
A)
Mltec ler
C)
Snmaclar
D)
Yabanclar
E)
Afr kallar
A)
B)
Komu lkelerden
C)
D)
Mslman lkelerden
E)
Irak ve randan
A)
B)
Irk ve tb yet dolaysyla zulme urama
C)
D)
E)
CEVAP ANAHTARI
1. -
2. -
3. -
4. -
5. a
6. a
7. a
8. a
9. a
10. a
2.G OLGUSU VE G
KURAMLARI
Gr
nsanlar zorunlu veya gnll olarak yaadklar yerlerden baka
b r yerle m yer ne veya baka b r lkeye g tmekted r. Bu tr
nfus hareketler n hang ler n n g kapsamna g rd n , B rlem
M lletler (BM) kr ter ne gre bel rlersek, b r yl ve zer nde b r
srey kapsamas, neml veya uzun b r mesafe kat etmes , s yasal
snrlar amas g b artlar tamas gerekt n fade etmel y z.
2.1. G Olgusu
G kavram ksaca; sres , yaps ve neden ne olursa olsun
nsanlarn yer de t rmeler sonucunu douran nfus hareketler n
fade etmekted r.
3. e karan engeller
4. B reysel faktrler
B reyler yaadklar yerlerden baka b r yere g etmeye ten,
ekonom k, sosyal, kltrel, a lev veya baka k sel sebepler
olab l r. Bu t c ve ek c faktrler k den k ye de
de eb lmekted r. ocuklu b r a le n g d lecek yerdek e t m
mkanlar ek c b r faktr olurken, ocuksuz veya bekar b r
gmen n bu durum ntr b r durum olab l r.
Blm zet
Bu blmde nce g olgusuna de nerek, g kategor ler ve
kresel gtek yen e l mler ele aldk. F k r vermes asndan
temel g kuramlarna ksaca de nd k.
NTE SORULARI
1. 1871 ve 1881 yl ng l z nfus saym
stat st kler n n ver ler n kullanarak lk g teor s n
gel t ren ve g kanunlarn yazan s m
aadak lerden hang s d r?
A)
Ravenste n
B)
Durkhe m
C)
Castles
D)
Everett Lee
E)
Petersen
A)
B)
C)
D)
A)
Trans t g ekonom k g
B)
g d g
C)
Zorunlu g gnll g
D)
Yasal g yasad g
E)
B reysel g k tlesel g
4. Aadak lerden hang s Castles ve M llere gre
amzdak g e l mler nden b r de ld r?
A)
Gn Kolaylamas
B)
Gn Kresellemes
C)
Gn Hzlanmas
D)
Gn Farkllamas
E)
Gn Kadnslamas
5. tme ve ekme g kuramna gre g srec n
balatan faktrlerden b r de ld r?
A)
K tlesel faktrler
B)
C)
D)
E)
B reysel faktrler
A)
Somal - Trk ye
B)
C)
L bya talya
D)
H nd stan ng ltere
E)
Cezay r Fransa
Cevap:Everett Lee
8. Sanay lem blge ve lkeler le sanay lemem
blge ve lkeler arasnda meydana gelen nfus hareket
ve gc transfer le b r dengen n salandn dd a
eden sosyo-kltrel g kuram hang s d r?
Cevap:Denge Kuram
2. a
3. a
4. a
5. a
6. a
7. -
8. -
9. -
10. -
3. TRKYEDE G
SRELER
Gr
Trk yen n g sreler n anlayab lmek ve anal z edeb lmek
n, zell kle Trk yeye glerde, Osmanl Devlet n n son
dnemler nden balayan ve yen Trk ye Cumhur yet ne de
devreden ulus devletleme anlaynn etk s n n temel bel rley c
etk s n n gz nnde bulundurulmas gerekmekted r. 19. Yzyln
k nc yarsndan sonra Osmanl Devlet n n Anadolunun
slamlatrlmas pol t kas dah l nde Kafkas ve Balkanlardan hem
zorunlu, hem de gnll yaplan gler, Cumhur yet n lanndan
sonra da b r pol t ka olarak zlenmeye devam etm t r. Osmanl
Devlet n n kaybett topraklardan m lyonlarca nsan Anadoluya
g etm t r. Balkanlar, Kafkaslar ve Krmdan gelen Mslman
gmenlerle bugnk Trk ye nfus yaps olumutur.
Blm zet
Bu blmde Trk yede g sreler n ele aldk. Cumhur yet
nces nden balayarak, Cumhur yet sonrasnda da devam eden
Balkanlama gler n rend k. Cumhur yet sonrasndak g
sreler nde temel tar hsel aamalar ve bu aamalarn her b r nde
ge neden olan temel d nam kler n rend k.
NTE SORULARI
1. Balkanlama gler ne demekt r?
A)
B)
Krmdan gler
C)
Kafkasyadan gler
D)
E)
24
B)
25
C)
34
D)
45
E)
54
A)
Kentlerdek sanay lemen n youn emek ht yac
B)
C)
D)
E)
Cevap:Marshall Yardmlar
6. Souk Sava dnem ne g r lmes yle Trk ye kapal
ekonom den Pazar ekonom se ge yapmtr.
Trk yen n ABD tarafnda durduunu bell eden en
neml gstergeler neler olab l r?
A)
Doru
B)
Yanl
2. a
3. a
4. a
5. -
6. -
7. a
8. -
9. -
10. -
4. KENTLEME VE HEMEHRLK
LKLER
Gr
Kentleme kavram, b r taraftan kentler n krsal kes mlerden g
alarak byyp kalabalklamas, d er taraftan se b r lkedek
kentler n saysnn artmas, kentl nfus orann ykselmes , kent
toplumunda artan rgtleme, uzmanlama ve nsanlararas
l k ler n dnmes g b anlamlar ermekted r.
Blm zet
Bu blmde kentleme olgusu ve Trk yede kentleme srec
anlatld. Hzl kentlemen n get rd sorunlar, kente uyum, yan
kentl lemey rend k. Kentleme ve kentl leme srec nde,
hemehr dayanma alarn, hemehr dernekler n n
fonks yonlarn rend k. Hemehr dernekler n n klas k anlamda
STK olup olmadklarn rend k.
NTE SORULARI
1. Kentleme kavramn aklaynz?
Cevap:Hemehr dernekler
Cevap:Mbeccel Kray
5. Kente daha nce gelen nc gmenler n a le,
akrabalk veya hemehr l k balar veya farkl
sebeplerle kend memleketler nden yen gmenler n
gelmes ne araclk etmeler hang g b m n
tanmlar?
Cevap:Z nc rleme g
A)
Hemehr l k
B)
Akrabalk
C)
Hsmlk
D)
Yurtseverl k
E)
Ulusalclk
A)
B)
C)
D)
Kentleme srec nde ortaya kan s zl k ve
gecekondulama sorunlar arz d r.
E)
A)
B)
C)
Dayanma alarnn sunacaklar kolaylklara ht ya
duymamalar
D)
E)
CEVAP ANAHTARI
1. -
2. -
3. -
4. -
5. -
6. -
7. -
8. a
9. a
10. a
5. TRKYEDEN GLER
Gr
Uzun sren II. Dnya Savann ardndan, Avrupann yen den
nas n ok youn b r gc ht yac ortaya kmtr.
1960lardan t baren, Almanya bata olmak zere, Trk ye le
b rok Avrupa lkes arasnda anlamalar mzalanm ve k tlesel
olarak yurtdna gc g balamtr. Devlet Planlama
Tek lat (DPT) aracl le 1961de Federal Almanya, 1964te
Avusturya, Hollanda ve Bel ka, 1967de Fransa ve 1968de
Avustralya le gc anlamalar yaplm ve m lyonlarca k
almak zere Avrupa lkeler ne gnder lm t r.
Blm zet
Bu blmde Trk yeden yurtdna yaplan gler rend k.
1960l yllara kadar Trkler n yurtdna kmalar yasak
olduundan, gler n tamamna yaknnn gayr msl mler n
gler olduunu rend k. Almanya bata olmak zere Avrupa
lkeler , Arap lkeler , Rusya ve B rle k Devletler Topluluuna
yaplan gler n rend k.
NTE SORULARI
1. Avrupa lkeler ne Trk yeden gnder len lere
guest worker (m saf r ) den lmes n n neden
ned r?
A)
Gayr msl m
B)
C)
Kentler aras
D)
Yahud
E)
M saf r
A)
Almanya
B)
Fransa
C)
Hollanda
D)
Bel ka
E)
Avusturya
A)
Msr
B)
Fas
C)
Tunus
D)
spanya
E)
Yunan stan
A)
B)
C)
E)
A)
1973
B)
1967
C)
1980
D)
1984
E)
1990
A)
250 b n
B)
75 b n
C)
100 b n
D)
125 b n
E)
400 b n
A)
B)
Avrupada artan s zl k
C)
D)
Trk yen n ekonom k durumunun dzelmes
E)
Cevap: A le B rlemes
2. a
3. a
4. a
5. a
6. a
7. a
8. a
9. -
10. -
6. TRKYEYE GLER
Gr
Trk yeye gler temel olarak dzenl ve dzens z gler olarak
k kategor de ele alab l r z. Dzenl gler kapsamndak gler
Trk yen n zn ve b lg s dah l nde, yasal prosedrler n
uygulanmasyla kabul ed len genell kle Trk kkenl veya
Mslman unsurlarn gler oluturmaktadr. Dzens z gler se
yasa d yollardan Trk yeye g r yapan veya yasal yollardan
g rd halde, v ze sres n ge ren gmenler fade etmekted r.
Esk Dou Bloku lkeler nden gelenler v ze le g r yaptklar
halde, kaak olarak almakta ve yasal v ze sreler n ge rerek
dzens z gmen durumuna dmekted r.
12 Eyll 1980 Asker darbes nden sonra Trk yedek s yas ortam
sebeb yle ok sayda Trk vatanda Avrupa lkeler ne snmak
durumunda kalmtr.
Blm zet
Bu blmde Trk yeye yaplan dzenl ve dzens z gler
rend k. Dzenl gler nde bata Trk ye Devlet n n zn le
kabul ed len Bulgar standan gelen soydalar olmak zere d er
Trk kkenl veya Mslman lkelerden kabul ed len gmenler
olduunu, dzens z gler nde se alk, ktlk, sava veya
zulmden kaarak yasad b mde Trk yeye gelen veya barnan
gmenler olduunu rend k. lkeler nden sava neden yle
Trk yeye kaan Sur yel ler le b rl kte, zell kle Avrupa
lkeler nden Trk yen n sah l kasabalarna yaam b m g
gereklet ren emekl ler olduunu rend k.
NTE SORULARI
1. Byk mbadele olarak b l nen Lozan Nfus
Mbadeles hang tar hte mzalanmtr?
A)
1923
B)
1918
C)
1935
D)
1942
E)
1945
A)
Moldovallar
B)
ranllar
C)
Irakllar
D)
E)
Afgan stanllar
A)
Afgan stan
B)
C)
Azarbaycan
D)
Ermen stan
E)
Grc stan
4. Aadak etn k unsurlardan hang s Lozan (Trk -
Yunan) Nfus Mbadeles 'ne dah l ed lmem t r?
A)
B)
C)
D)
E)
Cevap:Bulgar stan
8. Sur ye'da yaanan sava sebeb yle, Sur yel ler
Trk ye'ye k tlesel olarak hang tar hte gelmeye
balamtr?
2. a
3. a
4. a
5. -
6. -
7. -
8. -
9. -
10. -
7. KRESEL G HAREKETLER
Gr
Dnya kurulduundan ber nsanlar ekonom k, sosyal veya
gvenl k g b sebeplerle bulunduklar yerle m yerler n
de t rmekted r. nsanlarn yaad yer de t rmes k m zaman
daha mreffeh b r hayat n gnll olarak gerekle rken, k m
zaman se atmalar, savalar, s yas basklar vb. g b kayglarla
zorunlu olarak yaplmaktadr.
2. gc gler
Bu dnemde
b. gc Gler
Blm zet
Bu blmde kap tal zm le b rl kte balayan kresel g
hareketler n n gel m n B r nc Dnya Savana kadar olan
dnem, k dnya sava arasndak dnem ve k nc Dnya Sava
sonras dnem olarak dnemde ele aldk.
A)
Fransa
B)
ABD
C)
Rusya
D)
Almanya
E)
A)
BAE
B)
ABD
C)
Almanya
D)
ng ltere
E)
sra l
A)
B)
C)
D)
E)
A)
Brez lya
B)
Kanada,
C)
D)
Yen Zelanda
E)
Avustralya
CEVAP ANAHTARI
1. a
2. a
3. a
4. a
5. -
6. -
7. -
8. -
9. -
10. -
8.2. Dzens z G
Dnya zer nde yoksulluk, doal afetler, salgn hastalklar,
ekonom k skntlar, savalar, atmalar, s yas basklar, ddet
ve baskya maruz kalmalar vb. g b stenmeyen durumlar, nsanlar
a t olduklar topraklardan, vatandalk ba le bal olduklar
lkelerden ayrlmak zorunda brakab lmekted r. Can gvenl
bata olmak zere, ekonom k ve s yas olarak kend s n gvende
h ssetmeyen k ler, s yas snrlar aarak daha gvenl ve huzurlu
olab lecekler n dndkler baka lkelere snmaktadrlar.
abuk abuk
Gmen kaakl her zaman snr aan n tel k gster rken, nsan
t caret n n her zaman snr aan zell yoktur.
Blm zet
Bu blmde nce snr olgusu ve dzens z gler, daha sonra se
gmen kaakl, nsan t caret ve k s arasndak farklar
ayrntl b r b mde ele aldk.
NTE SORULARI
1. B r k n n vatanda olduu lke dndak b r
lkeye geeb lmek n ht ya duyduu z n belges ne
ne den r?
Cevap:V ze
A)
Doru
B)
Yanl
A)
B)
C)
D)
A)
nsan t caret
B)
nsan kaakl
C)
Gmen kaakl
D)
Kaaklk
E)
rt kap
Cevap:Gmen kaakl
7. nsan t caret n n younlat temel sektr
hang ler d r?
A)
B)
Uluslararas G rgt
C)
D)
BM Nfus Fonu
A)
B)
C)
D)
E)
A)
B)
C)
D)
E)
2. a
3. a
4. -
5. a
6. -
7. -
8. a
9. a
10. a
Mare Nostrum
Tr ton
Blm zet
Bugn AB lkeler nfuslarnn ortalama yzde 10dan fazlasn
gmenler oluturmaktadr. k nc Dnya Savandan sonra
ortaya kan gc a lkeler n karlkl anlamalaryla
m lyonlarca y ge c olarak Avrupa lkeler ne tam,
zamanla ge c ler kalclamtr. Bu lere laveten
anlama d gelen gmen ler ve sonrasnda kaak yollarla
gelen dzens z gmenler le gmen nfusu srekl artmtr.
NTE SORULARI
1. Aadak lkelerden hang s 2014-2015 yllarnda
Avrupa'ya gelen dzens z gler n lk 5 kaynak lke
arasnda bulunmaz?
A)
Msr
B)
Sur ye
C)
Afgan stan
D)
Er tre
E)
Somal
A)
Lksemburg
B)
ng ltere
C)
Almanya
D)
Fransa
E)
talya
A)
B)
taya ve Malta
C)
spanya ve talya
D)
E)
Cevap:3419 k
Cevap:Tr ton
CEVAP ANAHTARI
1. a
2. a
3. a
4. -
5. -
6. -
7. -
8. -
9. -
10. -
10. GVENLK G
POLTKALARI VE GMEN
KARITLII
Gr
Avrupa B rl (AB) ortak ekonom k pol t kalar gereklet rmek
amacyla balayp, zaman nde s yas b r oluuma doru
evr lm t r. Bu dnm, kresel anlamda meydana gelen
gel melere kar AB lkeler n n ortak b r pol t ka bel rlemes n ,
ve d gvenl k konularnda b rl kte hareket ed lmes n
gerekt rmekted r. AB lkeler , terr zm, organ ze sular, v ze,
dzens z g ve lt ca g b gvenl k konular kapsamnda
deerlend rd sorunlara daha kolay zm bulab lmek n
btnlemeye g tmekted r. Snrlarn kresel g dalgalarna kar
her geen gn glend ren AB zamanla oluturduu korumac
gvenl k pol t kalar le Avrupa Kales na etm t r.
10.1.2.2. EURODAC
Snmaclarn, lk geld kler lkede lt ca bavurusu yapmasn
ngren Dubl n Szlemes n n ardndan AB, b r snmacnn
baka b r lkede lt ca bavurusu yapp yapmadn kontrol
edeb lmek n ortak b r s stem kurulmasn kararlatrmtr.
1991de AB lkeler n n lg l bakanlar lt ca bavurusu yapanlarn
parmak zler n n alnarak, ortak b r s stem tarafndan tak b ne
karar verm lerd r. Bu s stem, 2000 ylnda Avrupa Otomat k
Parmak z Tanma S stem (Automated F ngerpr nt Ident f cat on
System-AFIS), EURODAC adyla kurulmutur.
10.2.1.1. Peg da
Avrupa lkeler ndek rk sylemler ve toplumlarn yabanc,
gmen ve Mslmanlara kar baklar 2014 ylnda
Almanyada ortaya kan Peg da Hareket le y ce gn yzne
kmtr. Peg da, Bat'nn slamlamasna Kar Vatansever
Avrupallar (Patr ot sche Europer gegen d e Islam s erung des
Abendlandes)gelmekted r. Dresten balayp, Almanyann
d er byk kentler ne de yaynlan ve her Pazartes akam
yaplan ve aylarca sren eylemlerle, B z halkz, Almanyay
sevmeyen, Almanyay terk ets n ve Rad kal slamclar snrd
ed ls n sloganlar atld, zer nde gmen ve snmac kart
yazlar bulunan dv zler tand.
10.2.2. slamofob
Gmen kartl, yabanc korkusu ve slamofob b rb r le
yakndan l k l ve dorudan d g le balantl kavramlardr.
Avrupada, zell kle gmen ler n artk Batl toplumlarla
b rl kte yaamak zorunda olduunun anlald 1970lerden
sonra, gmenlere, zell kle Mslman gmenlere olumsuz
yaklamlar artmaya balamtr. 1990l yllardan t baren,
Sovyetler B rl n n dalmasyla, Marks zm ve Komn zm
yer ne Bat s yaset nde kresel yen dman olarak rad kal slam
kame ed lm t r.
Kel me anlam olarak slam korkusu anlamna gelen slamofob ,
slam d n ne ve Mslmanlara kar nyarg ve ayrmcl fade
etmekte kullanlmaktadr. 11 Eyll 2001 saldrsndan sonra
yaygnlamasna ramen, Batda slamn tek let r len b r d n,
Mslmanlarn da potans yel terr st veya dman olarak
grlmes n n kkenler ve tar h ok esk d r. Avrupann tar h ve
kltrel kodlarnda aranmas gereken bu tar h,
slamn/Mslmanlarn Hr st yanlar n yen b r d n -s yas
dman hal ne geld ; B zans dares ndek Orta Dou ve Kuzey
Afr kann yed nc ve sek z nc yzyllarda slam hk m yet altna
g rmes ne kadar uzatlab l r (Buehler, 2014, s.124). Endlsn
fethed lmes le slam d n n n Avrupa topraklarnda yzyllarca
hkm srmes , Batl kltrde slam korkusunun temeller nde yer
alan unsurlardandr. Hal seferler le de Hr st yan Batnn
Mslman Dou le sava, slamn modern Batnn kolekt f
kltrel uur-altnda kl d n ve tek dman olarak
der nlemes ne yer etm grnmekted r
Blm zet
Bugn AB lkeler nfuslarnn ortalama yzde 10dan fazlasn
gmenler oluturmaktadr. k nc Dnya Savandan sonra
ortaya kan gc a lkeler n karlkl anlamalaryla
m lyonlarca y ge c olarak Avrupa lkeler ne tam,
zamanla ge c ler kalclamtr. Bu lere laveten
anlama d gelen gmen ler ve sonrasnda kaak yollarla
gelen dzens z gmenler le gmen nfusu srekl artmtr.
NTE SORULARI
1. AB ve ye lkeler n snr kaplarndak pol s ve
gmrk kontroller n ortadan kaldran ve ayn zamanda
ortak v ze program olarak anlan anlamann ad
ned r?
Cevap:Schengen Antlamas
2. 'Kale Avrupas' ney fade etmekted r?
A)
B)
BM'e ye lkelerd r.
C)
D)
E)
A)
Dubl n
B)
Schengen
C)
Madr d
D)
Maastr cht
E)
Kopenhag
A)
Frontex
B)
Eurodac
C)
UNHCR
D)
AFIS
E)
NSU
A)
B)
C)
ye devletler hedef alan dzens z g hakknda r sk
anal z yapmak;
D)
E)
A)
slam korkusu
B)
slam dmanl
C)
D ns zl k
D)
slam tehd d
E)
slam hayranl
CEVAP ANAHTARI
1. -
2. -
3. -
4. -
5. -
6. a
7. a
8. a
9. a
10. a
11. AVRUPANIN YEN TOPLUM
YAPISI VE BRLKTE YAAMA
MODELLER
Gr
Gn ekonom k, hukuk ve uluslararas boyutlar olmakla
b rl kte, en neml boyutu sosyal boyutudur. Yan g olaynn
gereklemes nden sonra, gmen n yen dah l olduu toplum le
uyum nde b rl kte yaamas meseles d r. Bu sosyal boyut,
gmenler n nde yaamaya baladklar yen toplumun fertler
ve kurumlaryla olan l k ler n n dzenlenmes ve b rl kte b r
gelecek tasavvuru yaplmasn kuatan gen b r ereveye
sah pt r. Gn ncln yapan gen erkekler n b r uyum
pol t kasna, uyum pol t kasna ht ya duyulmaz ken, a len n
d er fertler n n g srec ne katlmasyla g yen b r boyut
kazanmaktadr. F sher n s sted k, nsanlar geld szyle
zetled , gn gc g le snrl kalmayp, sosyal ge
doru evr lmes , a le b rlemeler le, kadn ve ocuklarn g
srec ne dah l olmalar, b r takm sorunlar ve zm araylarn
da beraber nde get rmekted r.
2012 ylndan t baren Trk yede yaayan Sur yel ler de b rl kte
yaama ve uyum konusunda konuulmas ve deerlend r lmes
gereken hususlardan b r d r. Ders m z n sonunda bu konuda
yaplan b r aratrmaya de nece z.
1.1.2. Gettolar
Refah toplumlarnda yaayan gmenler, genell kle getto olarak
adlandrlan etn k esasa dayal nfus younluunun olduu
meknlarda yaamaktadrlar. Getto, rk , d n veya kltrel (etn k)
zell kler t bar yle btnle kaynaamayan fertler n younlat
b r alan veya blge olarak tanmlanab l r (Erkal, 1997:121).
Erdere gre eh r sosyoloj s bakmndan anlaml b r kavram olan
getto, b r mekn, b rl kte yaamay, gndel k yaam paylamay
ve zel b r konut evres n fade eden b r kavramdr (2006, s.8).
Oyuk ekonom s
11.2.2.2. Entegrasyon
Gmenler n nde yaadklar toplumla btnleeb lmeler
konusunda yaplan almalarda, nceler gmenler nde
bulunduklar topluma uydurmak anlamndak adaptasyon
kavram kullanlmaktayd. Gnmzde se gmenler n kend
etn k kltrler n de devam ett rerek, ev sah b toplum le
btnlemes n eren entegrasyon kavram kullanlmaktadr.
Ayn corafyada, ayn lke snrlar nde yasayan k farkl kltr
grubundan gelen toplumlarn let m , kltrleraras b r zell k
tamaktadr. Her k toplumsal grup da hem b rl kte yaamak, hem
de kend kltrler n korumak stemekted r. Bu se ancak sosyal
entegrasyon le mmkn olab l r. (ah n, 2010, s.105)
11.2.2.3. ok Kltrllk
Bat toplumlarn aznlk-ounluk l k ler eksen nde karakter ze
etmek zere kullanlan kavramlarn banda kltrel oulculuk,
ok kltrllk, mult -etn k toplum g b n telemeler
gelmekted r (Canatan, 1995:176). Kltrel oulculuk veya ok
kltrllk farkl sosyal kltrler n b rarada atmadan yaad
b r toplum t p n fade etmekte kullanlr.
2. nsan haklar:
3. Snr kontrol:
4. Gmen gruplarnn e tl l :
5. Ekonom k katklar:
Blm zet
Bu blmde 1960lardan t baren youn g almasyla yen den
ek llenen Avrupa toplum yaps, gmenler ve ev sah b
toplumun l k ler ele alnmtr. G sonrasnda yen b r mekanda
hayatlarn yen den kurmak durumunda kalan gmenler, aslnda
yen den b r sosyalleme srec yaamaktadrlar. Bu srete de
kend kltrel deerler ne yakn nsanlarla ayn mekanlarda
kamet etmek stemekte ve ev sah b toplumlarda b r nebze de olsa
ayr bulunan, getto olarak kavramsallatrlan kltr
adacklarnda yaamaktadrlar.
NTE SORULARI
1. Irk , d n veya kltrel (etn k) zell kler t bar yle
toplumun btn le kaynaamayan fertler n
younlat b r alan veya blge ne demekt r?
Cevap:Getto
2. As m lasyon ne demekt r?
Cevap:Paralel toplum
7. Gmenler n yen b r toplumda kabul grr
davranlar gel t rmek, gndel k yaam roller n
yen den renmek, yerle m yer ve yen kltr
hakknda b lg ed nmek g b srelerden gemes nasl
kavramsallatrlab l r?
A)
C)
Snr kontrol
D)
Gmen gruplarnn e tl l
E)
nsan haklar
A)
sv re
B)
ABD
C)
Avustralya
D)
Kanada
E)
sve
A)
Adaptasyon
B)
ok kltrllk
C)
Kltrel oulculuk
D)
Kltrleraraslk
E)
CEVAP ANAHTARI
1. -
2. -
3. -
4. -
5. -
6. -
7. -
8. a
9. a
10. a
5. Ger dn hareketler ,
12.1.3.1. Kltrel K ml k
Erkala gre kltrel k ml k doutan sah p olunmayan, b rey n
toplumsallama srec nde kazandklar le ek llenen ayrt ed c
b r zell kt r. Goffmann kategor let rmes nde grdmz g b ,
ego k ml k ve k sel k ml k de, b rey n nde yaam olduu
toplumsal ve kltrel ortamdan etk lend n aslnda dorudan
toplumsal k ml k le l k lend r leb l r. Erkal k ml n, sosyal ve
kltrel b r ynne vurgu yaparak, bell b r kltr le lg l
olduunu ve mensup olunan kltrn fertte netlemes ve somut
hale geleb lmes ne d kkat eker (1992, s.127). Erkalda kltrel
k ml k sadece ben k m m araynn veya sorusunun de l, b z
k m z sorusunun cevabn da vermekted r. nde yaanlan,
deerlere ve sembollere katlma ve paylama le ortak hale
gel nen, yes olunan b r kltr evres n n, yaama tarznn
fertlere ve sosyal gruplara yansmasdr. Onlarda
mahhaslamasdr (Gelek , 2011,s. 157). B rey n kltrel
k ml , nde yaad toplum tarafndan b mlend r l r.
Kend s n n a t olduu topraklardan uzakta yaadn dnen
gmen b rey, kltrel k ml n d aspor k kltr ortamnda
ret len b z kurgusu zer ne oturtur.
12.1.3.2. D aspor k K ml k
Sosyoloj k b r form olarak d aspora, pol t k ve ekonom k olarak
ulus devlet snrlarn am gmen topluluklarn fade ederken,
kreselleme le gel en ulus ar toplumsal alar yen b r k ml k
(d aspor k k ml k) ve b l n oluumuna neml b r katk
salamaktadr. Modern d aspora yaklam olarak n teleneb lecek
bu yaklam, anavatanda uzakta yen b r vatan kurmak b m nde
yorumlanmaktadr (Kaya, 2000, s. 65). Bu se ancak d asporada
yen b r kltrel k ml k nas le mmkn olab lecekt r. Modern
ulus devletler n tekt plet r c , homojen kltrel k ml k basks ve
yapsal dlamasna kar ortak vatan b l nc le Hayal vatanlar
kurulmaktadr. D aspor k k ml k le oluturulan hayal vatanlar,
d asporadak ler n ulus devlet n kend ler zer ndek basklarna
kar b r d ren noktas olma zell de gstereb lmekted r.
12.2.2. G Dngs
Yahud ler le zdeleen klas k d aspora anlaynn en neml
artlarndan b r b r gn anavatana mutlaka ger dnlece
b l nc n n hep canl tutulmasdr. Bu b l nc n kuaktan kuaa
aktarlarak srdrlmes k b n yl sonra sra l Devlet n n
kurulmasn ve dnya zer nde dank b r b mde yaayan
Yahud ler n hayaller n kurduklar vaat ed lm topraklara,
anavatanlarna dnmeler n salamtr.
Blm zet
Anayurttan zorla karlma ve srgn ed lme sonucunda, baka b r
lkede yaamak zorunda kalnan yer veya bu topluluu fade
etmekte kullanlan d aspora, zamanla anlam gen lemes ne
urayarak, anavatanndan ayr yaayan btn etn k veya d n
topluluklar n kullanlmaya balanmtr.
NTE SORULARI
1. D asporay nasl tanmlayab l r z?
Cevap:Herhang b r ulus veya nan mensuplarnn
ana yurtlar dnda aznlk olarak yaadklar yer
veya b r ulusun yurdundan ayrlm kolu
A)
Doru
B)
Yanl
A)
B)
C)
D)
Anavatanla balarn korumaya devam ederler.
E)
A)
B)
C)
Etn k aznln b rl kte yaad toplumdak artan
rklk ve yabanc dmanl
D)
E)
A)
B)
C)
Yurtd Trkler ve Akraba Topluluklar Bakanl
D)
E)
Cevap:1983-1984
CEVAP ANAHTARI
1. -
2. -
3. a
4. a
5. a
6. a
7. -
8. -
9. -
10. -
13. GMEN DAYANIMA
ALARI VE AVRUPADA TRK
DERNEKLER
Gr
Ge sebep olan nedenlerden ok, gn srekl l n , devam ed p
g tmes n salayan etkenler ve g le b rb r ne balanan mekn
ve nsanlararasndak etk le m ele alan gmen dayanma alar
veya sosyal alar kuram son dnem g almalarnda en fazla
zer nde durulan konulardan b r d r. A kuram, gnll veya
zorunlu olarak kend memleket nden gerek b r baka yerde
yaamaya balayan gmenler n, yen vatanlarnda tutunab lmek
ve ayakta kalab lmek n kurduklar cemaat t p yaplar ele alr.
Blm zet
Bu blmde nce son dnem g almalarnn en neml
konularndan b r olan gmen dayanma alar ve a kuramn
rend k. Gmen dayanma alarnn levler n , Avrupadak
Trk dernekler n n hang ht yalardan dolay ortaya ktn ve
Trkler n d n ve s yas arlkl b r grnm arzeden bu
derneklerle olan l k ler n rend k.
NTE SORULARI
1. Son dnem g almalarndan b r olan a
kuramnn temel alma alan ned r?
A)
Doru
B)
Yanl
3. A kuramna gre nc gmenler n g srec nde
nasl b r fonks yonu vardr?
A)
B)
Aa dah l olanlara sosyal sermaye mkan ver r.
C)
D)
E)
A)
B)
Spor dernekler
C)
E t m dernekler
D)
E)
A)
Doru
B)
Yanl
Cevap:1965
CEVAP ANAHTARI
1. -
2. b
3. -
4. a
5. a
6. -
7. a
8. -
9. -
10. -
b. Yardm
c. Kalc zmler
d. Ac l Durum Mdahales
e. Koruma / Gvenl k A
lt ca Prosedrne Er m
Ger -Gndermeme (Non-Refoulement) lkes Ve Zorla Snrd
Vakalar
Kurulun grevler :
Blm zet
Bu blmde kresel dzens z gler ve bu gler n madurlar
konusunda alan uluslararas kurum ve kurulular rend k.
Dnya zer ndek , savalar, atmalar, s yas basklar ve
ekonom k denges zl kler neden yle, g konusu gn get ke daha
fazla nem kazanarak, lke gndemler n n n sralarna
yerlemekted r. Dnya lkeler , uluslararas kurum ve kurulular,
STKlar gn neden olduu nsan kr zler zeb lmek ve
madur olan nsanlara yardmc olab lmek n almalar
yrtmekted r. Bu konuda en etk n alan kurumlarn banda
BMMYK ve Uluslararas G rgt (IOM) gelmekted r.
NTE SORULARI
1. YEK n alm ned r?
Cevap:lke nde Yer nden Ed lm K ler (IDP:
Internally D splaced Person)
A)
Doru
B)
Yanl
A)
IOM
B)
DEIK
C)
ILO
D)
IKO
E)
ICEM
A)
B)
Mltec ve snmaclarn temel nsan haklarn
savunmak
C)
D)
E)
A)
ler Bakanl
C)
D)
E)
A)
B)
G konusuyla lg l kurum ve kurulular arasnda
koord nasyonu salamak,
C)
D)
E)
A)
ler Bakanl
B)
D ler Bakanl
C)
AB Bakanl
D)
Babakanlk
E)
CEVAP ANAHTARI
1. -
2. -
3. -
4. -
5. a
6. a
7. a
8. a
9. a
10. a
EK KAYNAKLAR
NTE SORULARI
Test B t r
SUNUM
DERS ANLATIMI