Altın Çiçeğin Sırrı - Richard Wilhem

ALTIN EN SIRRI
Bir in Yaam Kitab
RCH A RD VVILHELM
n s z v e Y orum
C . G. Jung
Trkesi: Sezer Soner

Altn iein Srn / Richard Wilhelm
(The Secret of the Golden Flower)
Yayn Tarihi: Nisan 2002 / 1. Basm

NDEKLER
ngilizce Bala nsz ................ 7

Almanca kinci Basma nsz..................................... ...15
Almanca Beinci Basma nsz.......................................18
M ETNLE LGL BR TARTIMA

RICHARD WILHELM
T Al I CHIN HUA TSUNG CHIHN

KKEN VE ER ....................................................... 23
1. Kitabm Kkenleri.............................................................23
2. Metnin Psikolojik ve Kozmolojik nclleri .......... 33
T A l I CHIN H U A TSUNG CHIHIN EVRS
1. Gksel Bilin (Kalp)....................................................... 47

2. Asl Ruh ve Bilinli R u h .............................................. 52
3. In Dolam ve Merkezin Korunmas ................ 61
4. In Dolam ve Soluun Ritmikletirilmesi....... 74
5. In Dolam Srasndaki Yanllar........................ 81
6. In Dolam Srasndaki
Dorulayc Deneyimler ...............................................86
7. In Dolamnn Yaama Biimi ...... 90
8. Uzak Yolculuk in Bir Majik Sz..............................92
Altn iek ya da lmsz Ruh-Beden
Dncesinin Dayand in
Kavramlarnn z e ti................................................... .106
H UI M ING CHING
BLNLLN VE YAAMIN KTABI
1. Dar Akn Durdurulmas.......................................111

2. Yasaya Uygun Olarak Dolamn Alt Dnemi ..115
3. lev ve Kontroln ki Enerji Yolu........................... 118
4. Taonun Em briyosu.....................................................119
5. Meyvenin Doumu .....................................................120
6. Dnm Bedenin Yitirilmemesine D air............. 122
7. Duvara Dnm Yz ..................................................122
8. Bo Sonsuzluk................................................... 123
YORUM
C . G. JU N G
GR
1. Bir Avrupalnn Anlama
abasnda Karlat Glkler.............................. 127
2. ada Psikoloji Bir Anlay Olana Sunuyor ..134
TEMEL KAVRAMLAR................... 149

1. Tao ................................................................................... 149
2. Dairesel Hareket ve Merkez...................................... 152
YOL O L G U S U .................................................................. 165

1. Bilincin Paralara Ayrlm as...................................... 165
2. Animus ve Anima ....................................................... 175
BLNCN NESNEDEN AYRILMASI.........................185

E R G ...................................................................................... 193
EK
RICHARD WILHELMN ANISINA C. G. JU N G ..205
NGLZCE BALIA NSZ
A ltn iein Srr nm zgn Almanca basm ilk

olarak 1929 ylnn sonbaharnda kt; bu metin, kita
bn izin alnm ngilizce evirisidir. Richard Wilhelm
1 Mart 1930da ld. Mays 1930da Mnihte ansna
trenler dzenlendi ve Jungdan ilk konumay yap
mas istendi. Bu konuma Wilhelmin lmnden bir
yl kadar sonra yaymlanan ngilizce eviride uygun
bir yer buldu. Bu metin, yalnzca Wilhelmin okuyu
cusuna anlattklar iin deil, ayn zamanda Do
unun bak asna daha fazla k tuttuu iin de
honutlukla karlanacaktr.
Batnm Dou dncesiyle ilikisi olduka paradok
sal ve kark bir ilikidir. Bir yandan, Jungun da dik
kat ektii gibi Dou, bilindmn arka kapsndan bi
ze yava yava yaklamakta ve bizi arptlm biimler
de olduka etkilemektedir; te yandan bilimsel dn
ce iin zehirli olan an derecede ince bir metafizikle il
gili olarak iddetli bir nyargyla onu reddetmekteyiz.
Dounun bizi gizli biimlerde ne kadar ok etkile
dii konusunda kukusu olan biri varsa, brakalm yle
kalsn; ama gnmzde oklt dnce denilen eyle
ALTIN EN SIRRI -
rtlen alanlar da ksaca incelesin. Milyonlarca kii bu

hareketlere katlyor ve Dou dnceleri bunlarn t
mne egemen durumda. Hibir yerde dayandklar ol
gularla ilgili psikolojik bir anlayn herhangi bir iareti
olmad iin, bunlar tam bir anlam deiimi geiriyor
ve bizim dnyamzda gerek bir tehdit oluyor.
Bu dorultuda olup bitenlerin ksmen anlalmas,
Batlnm isel deneyim dnyasyla ilgili doal bilgisiz
lik ve gvensizliiyle birlikte Dou bilgeliinin gerek
liine kar olan nyargy oluturuyor. in bilgelii
bir Batlnn nne serildiinde, o kii byk olaslk
la kalarm kukuyla kaldrarak byle derin bir bilge
liin in'i gnmzde yaad dehetten niin koru
madn soracaktr. Elbette, inlinin de eit bir ku
kuculukla Batnn o kadar vnd bilimsel bilginin
-b ir o kadar vnd Hristiyan ahlak sisteminden
sz etmeye hi gerek yok- Baty bir Dnya Sava-
ndan niin kurtaramadn soracan dnmek
ten de vazgemez. Ama aslmda ne inde gnmz
de yaanan koullar in bilgeliini geersiz klar ne de
Byk Sava, bilimin bouna olduunu kantlar. Her
iki durumda da Dou ve Batnm iinde yaad ilke
lerin olumsuz ynlerinden sz ediyoruz ve henz ne
bireylere ne de uluslara kendi erdemlerinin mengene
lerinin idaresi verilmemitir. dnyann stnl,
d dnyay greli bir kk grmeyle birlikte, kanl
maz bir biimde byk felaketlere yol amak duru
- NGLZCE BALIA NSZ
mundadr. D dnyann stnl ise, i dnyay d

arda brakt iin, bizi kltrn tm grnr biim
lerine karn i dnyann eytani glerine brakr ve
barbar tutar. zm ne Dou ruhsalln gsz di
ye alaya almada ne de bilimden insanln yok edicisi
olarak kukulanmada bulunabilir. Ruhun, gerekliin
dnyasnda klavuzu olarak bilime gvenmesi, bilimin
de yaamn anlam iin ruha dikkatini vermesi gerek
tiini grmek zorundayz.
Bu kitapta ne srlen bak as da bu tr bir ba
k asdr. Wilhelm ve Jungun birlikteki abalan sa
yesinde, ilk kez zihnimizin her ynn doyuracak
Dou bilgeliini anlama ve deerini fark etme konu
sunda bir ansa sahibiz. O, metafizikten alnm ve
psikolojik deneyime yerletirilmi durumdadr. Ona
tamamen yeni bir arala yaklamakta ve Batnm klt-
satclannn ellerinde Dounun geirdii sapknlklar
dan korunmaktayz. Ayn zamanda bizi Doudan
ayran o derin uuruma karn, i dnyaya bir kere
kulak astmzda tmyle benzer yollan izleyeceimi
zi bilmemiz nedeniyle, onun bizim iin anlam da b
yk lde artacaktr.
Ancak, bu kitap bize yalnzca Douya ynelik ye
ni bir yaklam sunmakla kalmyor, aynca Batda ruh
ile ilgili olarak yava yava gelien bak asm da
glendirmektedir. Gnmzde deerlerin gelime
halindeki yeniden biimlenii ada insan kolektif
ALTIN EN SIRRI -
geleneklerin ocuk-dnyasmdan karp bireysel se

imlerin yapld bir yetikinin dnyasna girmeye
zorlamaktadr. ada insan, artk seiminin ve yaz
gsnn kendisiyle ilgili anlayna yneldiini bilmek
tedir. imdiye kadar psiesindeki kukulanlmayan
elerle ilgili olarak son yllarda kendisine oka ey
retilmitir, ama vurgu ounlukla yalnzca statik
yne yaplmaktadr, bu yzden de kendini bir ierik
ler envanterinden pek de fazla olmayan bir eyin sa
hibi olarak bulmutur; bu ieriklerin doas kar kar
ya kald sorunlarn stesinden gelmek iin onu k
krtmaktan ok, bir zayflk duygusu eliinde ona
yklenmeye yaramaktadr. Yine de bu, kesinlikle a
da insann imgelemini en iyi kavrayan deiim ve ye
nilenme asndan kendini anlama gereksinimidir. Bi
limsel gzlerinin nnde maddenin dnyasnn kay
bolduunu ve bir enerji dnyasnn yeniden ortaya
ktn grd iin kendisine yrekli bir soru sor
maya balar: Ruhu iinde, doru biimde anlalrsa
ona kendisiyle ilgili yeni bir gr verebilecek ve onun
gelecei korumasna yardmc olabilecek kefedilme
mi glerin bulunduu bir mahzene sahip deil mi
dir? Bu kitapta, sorusuna yant olduka farkl iki kay
naktan, in yogas ve analitik psikolojiden geliyor.
Arkaik dekoru bir yana, A ltn iein Srr ruhta gizil
olan gelime glerinin srrdr ve szkonusu ayn g
ler kendilerini Bat insanmm zihinlerinde de aa
vurduklar iin, Jungun yorumunun da temasn olu-
m
- NGLZCE BALIA NSZ
turmaktadr. Jung, yorum blmnde, ruh iindeki

glerle doru ilikiden kaynaklanan byk psikolojik
geliimi gstermitir,
Almanca basmda Jungun yorumu en bata yer al

makta, bunun ardndan Wilhelmin metin aklamas,
sonra da metnin kendisi gelmektedir. Jungun istei
zerine, bu sra, kendisinin yorumu metnin ardndan
gelecek biimde deitirilmitir.
Bu basmda ince szckler ngilizceletirilmi bi
imdedir. Gerekli transkripsiyonlarn yaplmasnda,
hem Bay Arthur Waley hem de Albay F. C. C. Eger-
tona teekkr borluyum. Albay Egerton hazrlad
m metnin redaksiyonuna kiisel dikkatini verecek
kadar nazik davranmtr.
H sing-m ing, ku ei-shen , vb. gibi eitli ince kav
ramlar arasndaki ilikileri aklda tutmaya yardmc
olabilmesi iin, biri yazk, dieri diyagramatik olan iki
zet ekledim.
Kendi adma ne mutlu ki bu eviriyi Dr. Jungun
gzetimi altnda yaptm ve bu sayede Bayan Jungdan
da yardm aldm, glkleri karlamada bir baarm
varsa bunu ona da borluyum.
Ayrca, tamamlanm metni Dr. Erla Rodaki-
ewiczin okuyup eletirilerini sunmas benim iin b-
ALTIN EN SIRRI -
yk bir ayrcalk olmutur, deerli yardmlar iin ken

disine ok minnettarm.
Cary F. Baynes
Zrih
M art, 1931
YENDEN GZDEN GERLP DZELTLM

NGLZCE BASKI N EVRM ENN NOTU
A ltn iein Sim 'nm ilk ngilizce basmnn kma

sndan bu yana otuz yl geti. kinci Dnya Sava ya
and ve bir nc Dnya Sava da bir olaslk olarak
uzakta beliriyor. nsan, enerjisini hibir engelle kar
lamadan d dnya zerinde harcyor. Bu savurganl
n ortasnda, ruhun anakaras ufukta kayboluyor.
Hl var m? Bu kitabn yeni basm bu soruya olumlu
bir yant. Bize, insann hibir zaman ruhun anakara
s grn yitirmediini ve i uzayn fethinin, ruhu
anlamann, insann temel amac olarak kalacam
anmsatyor. ini tmyle bu amaca adayan C. G.
Jung 1961de ld. Bu yeni basm okuyanlar, onun, ki
tabn ortak yazan olarak kitapta anldn grecekler.
A ltn iein S im hm Almanca beinci basmna Al

tn iekle yalandan ilikili olan yoga zerine baka
bir in metninden sayfalar eklenmitir. Bu, H ui M ing
12
- EVRMENN NOTU
C hin g ya. da Bilin ve Yaam K itab "dr. Bu yeni ma

teryal, Salome Wilhelmin Hui Ming Ching zerine ei
nin ksa ama nemli bir yorumunu ieren tantc bir
notuyla birlikte imdi ngilizcede de ilk kez kyor. n
gilizcede ilk kez yaymlanan baka bir yeni malzeme
de Jungun bu ikinci Almanca basma yazd nsz.
Gzden geirip dzeltme ilemi, bu basmda termi
nolojide baz radikal deiikleri de birlikte getirdi.
Hellmut Wilhelmin nerisi zerine, z (Wesen) ola
rak evrilen hsin g insan doasnn z ya da ksaca
insan doas olarak deitirildi. M ing, yani yaamla
ou kez egdml olan hsing, tpk m ing gibi koz
mik bir ilkedir. Elbette, Batl okuyucuya insan doa
sn bu terimler erevesinde dnmek ok artc
gelecektir, ancak bu fikir in felsefesinin temeldir.
nc bir dnya ilkesi olan h u i ise H ui M ing
C h in g yznden yeni basmda nem kazanmtr.
H ui, bilin, hsing, insan doas ile ilikilidir, ama
onunla zde deildir. Genel anlamda bir balant,
her ikisinin de m ing, yaamn kartlan olmalandr,
ancak in dncesinde bunlar ayn kavramlardr.
eviride, yine Hellmut Wilhelmin istei zerine
yaplan bir dier nemli deiiklik enerjinin
gn (Kraft) yerini almasdr. Geriye doru ak
enerjisi bir rnek olarak verilebilir.
Bu eviri dikkatlice gzden geirilip dzeltilmi ve
olas yanllara kar denetlenmitir. Hellmut Wil-
13
ALTIN EN SIRRI -
helmin, babas tarafndan yazlan bu kitabn gzden

geirilip dzeltilmesindeki yardmlar yukarda siz
edilenlerin dnda birok dzeltme ve gelitirmeye de
yol amtr. mzasn tayan birka yeni dipnottaki
bilgi ve hsing, m ing ve hu i nin ilikisiyle ilgili ifadeler
iin ona da teekkr borluyum.
Kzm Ximena de Angulo, kitabn bir btn olarak
gzden geirilip dzeltilmesi konusunda bana ok
nemli yardmlarda bulunmutur.
Cary F. Baynes
M orris, C nn ecticut
1961
14
ALMANCA KNC BASIMA NSZ
Artk dnyada olmayan arkadam, bu kitabn or

tak yazar Richard Wilhelm, A ltn iein Srr nm
metnini bana, kendi adma ok kritik bir zamanda
gndermiti. 1913 ylndan beri kolektif bilindnm
srelerini incelemekle urayordum ve bana birok
adan kukulu grnen sonular elde etmitim. Bu
sonular akademik psikolojinin ok tesinde bulun
makla kalmyor, ayn zamanda tbbi, tam anlamyla
bireysel psikolojinin snrlarn da ayordu. Bu bulgu
larn, o ana kadar bilinen kategori ve yntemlerin ar
tk uygulanamayaca kapsaml bir fenomenolojiyle
ilikisi olmalyd. Onbe yllk bir abaya dayanan so
nularm kesin deil gibi grnyordu, nk bunlar
iin hibir olas karlatrma yoktu. Bir para gven
le bulgularm destekleyebileceim insan deneyimiyle
ilgili hibir alan olmadn biliyordum. Bir tek benze-
imler bulabilmitim -bunlar da, sylemem gerek, za
manla ortadan kalkmt- ve bu benzeimler heresiyo-
loglarn raporlarma dalm durumdayd. Bu balan
t, iimi hibir biimde kolaylatrmamti; tersine, da
ha da gletirmiti, nk Gnostik sistemler szko-
nusu psiik deneyimlerin yalnzca kk bir blm
n ieriyordu; byk blm speklatifti ve dzeltil
mi basklar sisteme uydurulmutu. Elimizde yalnzca
birka tane ayrntl metin bulunmas ve bilinenlerin
15
ALTIN EN SIRRI -
byk ounluunun Hristiyanlk kartlarnn rapor

larndan gelmesi nedeniyle, en azndan, hem tarihle
hem de kapsamas ok g olan, bu kark ve yaban
c literatrle ve ierikle ilgili yetersiz bir bilgiye sahi
biz. Ayrca, gnmz gemiten ayran en az onye-
di-onsekiz yzyllk bir dnemin varolduu gerei de
dnlrse, bu alandan gelen destek bana olaans
t riskli grnyordu. Yine, balantlar da ikincil bir
karakterin bir parasyd ve asl konuda benim iin bu
Gnostik materyalin kullanlmasn olanaksz klan b
yk boluklar brakyordu.
Wilhelmin bana gnderdii metin bu skntdan
kurtulmama yardmc oldu. O tam da Gnostikler ara
snda bo yere bulmaya altm paralan ieriyor
du. Bu yzden, bu metin aratrmalarmn temel so
nularnn bir blmn, hi olmazsa geici bir biim
de yaymlamak iin ho bir olanak oldu.
O sralar, A ltn iein Srr nn yalnzca in yoga
s zerine Taocu bir metin deil, ayn zamanda sim
yayla ilgili bir kitapk olmas bana hi de nemsiz g
rnmemiti. Bununla birlikte, sonradan Latince kitap
klar zerinde daha derinlemesine yaplan bir aratr
ma, gr am dorulad ve bana metnin simyasal
doasmm birincil derecede bir nem tadn gster
di. Ama, kukusuz, bu noktayla ilgili olarak daha ok
ayrntya inilecek yer buras deil. Yalnzca, beni n
ce doru yola ynlendirenin A ltn iein S u n adl
16
- ALMANCA KNC BASIMA NSZ
metin olduu gereinin altm izeceim. nk Or

taa simyasnda gnmzde ada insanda bizim
iin gzlemlenebilir olan Gnosis ile kolektif bilind-
nm sreleri arasndaki uzun sre aratrlm balay
c halkaya sahibiz.1
Bu kitapla ilgili yeterli bilgisi olan okuyucularn bi
le kurban gidebilecei belirli yanl anlamalara dikkat
ekmek iin bu olana kullandm. Bu kitab yaymla
madaki amacmn, insanlarn eline bir mutluluu ya
kalama yntemi vermek olduunu dnmesi pek de
seyrek rastlanan bir ey deil. Genelde, yorum bl
mnde sylediim her eyin yanl anlalmasyla, bu
tr okuyucular in metninde aklanan yntemi
taklit etmeye altlar. Bu ruhsal derinliin temsilcile
rinin sayca az olduklarn umalm!
Bir dier yanl anlama ise, yorum blmnde, bir
dereceye kadar, sylendii biimiyle hastalanma tera-
ptik amalarla Dou dncelerini nermeye daya
nan kendi psiko-teraptik yntemimi betimlemi ol
duum grne yol at. Yorumumda bu tr bir bo-
inanca uygun olan herhangi bir ey olduuna inan
myorum. Ne olursa olsun, byle bir gr tmyle
yanltr ve psikolojinin ampirik bir bilim olmad,1
1 Okuyucu bu konuda taralmdan yaymlanan Eranos Jahrbuch

1936 ve 1937de iki deneme bulacaktr. (Bu materyal artk C. G.
Jung, P sychology an d A lchem y, Bollingen Dizileri XII, Londra
ve New York, 1953te bulunabilir. C.F.B.)
17
ALTIN EN SIRRI -
belirli bir ama dorultusundaki bir bulu olduu bi

imindeki yaygn dnceye dayanmaktadr. Bu kate
goriye gre, kolektif bilind fikrinin metafizik ol
mas eit derecede yzeysel ve aklsz bir gre aittir.
Bu, igd kavramnn yanma konulacak ampirik bir
kavram sorunudur ve bir para dikkatle okuyacak
olan herhangi bir kii iin bu ok aktr.
Bu ikinci basma Mnihte 10 Mays 1930daki an
ma toplantsnda Richard Wilhelm onuruna yaptm
konumay da ekledim. Bu konuma daha nce 1931
ylndaki ilk ngilizce basmda da yaymlanmt.2
C .G .Ju n g
ALMANCA BENC BASIMA NSZ
Bu basma, Altn iein Srr'mn geleneinin de

bir paras olduu benzer bir gelenekten kaynaklanan
ve ince basmda bununla birlikte karlan bir baka
meditasyon metninin giri blmnn evirisi eklen
mitir. Richard Wilhelm 1926da bu meditasyon met
ni iin aada verilen ksa girii yazmtr:
H ui M ing C hing ya da Bilin ve Yaam K itab
1794 ylnda Liu Hua-yang tarafndan yazlmtr. Ya
2 Altn iein Srr, Londra ve New York, 1931.
18
- ALMANCA BENC BASIMA NSZ
zar, Kiangsi blgesinde domu, daha sonra da Anhui

blgesindeki ift Lots iei (Shuang-lien-ssu) ma
nastrnda kei olmutur. eviri, bir adam tarafndan
H ui-chen-tzu (gerein bilinci olmu kii) takma
adyla 1921de Altn iein S im ile birlikte baslan
bin kopyanm yeni basnmdan gelmektedir.
Metin, meditasyon iin Budist ve Taocu ynerge
yi birletirmektedir. Temel gr doum annda ru
hun iki alannn, bilin ve bilindmm, ayrlm oldu
udur. Bilin, kiide ayrlm olan, bireyletirilen b
lm gsteren, bilind da bu kiiyi kozmosla birle
tiren edir. almann dayand ilke, meditasyon
yoluyla bu iki enin birletirilmesidir. Bilind, ken
di iindeki bilinle telkin edilmelidir. Bu yolla, bilin
d etkinletirilir, bylece zenginlemi bir bilinle
birlikte ruhsal bir yeniden dou biiminde kii-st
bir zihinsel dzeye geer. Bu yeniden dou daha son
ra ilk olarak bilinli halin i farkllamasnn zerk d
nce yaplarna doru bir ilerlemesine yol aar. Bu
nunla birlikte, meditasyonun sonucu, kartlardan
kurtulmu olan son btnlenmi yaamda tm farkl
lklarn yok edilmesi gerekliliine gtrr.
Almanca evirisi [bu meditasyon metninini ilk kez
C hin esische B ltter tr W issenschft und Kunst n
(Darmstadt, 1926, s. 104-114) nc cildinde km
tr; evirmeni o dnemde Frankfurt am Maindeki in
Enstitsnn yazman ve Richard Wilhelmin birlik
19
ALTIN EN SIRRI -
te alt kiilerden biri olan L.C.Lo.Dr. Lodur. Bu

eviri Richard Wilhelmin nerisiyle yaplm ve ken
disi tarafndan gzden geirilip dzeltilmitir, bylece
bugnk biimiyle A ltn iein S im nn eviri tarz
na olduka yakn bir duruma gelmitir. Chinesische
Bltter ok snrl sayda yaymland iin, bu metnin
daha geni bir okuyucu halkasna ulatrma olana
nn kullanlmas uygun grnmtr.
Salome Wilhelm,
1957
20
M ETNLE LGL BR TARTIM A
Richard Wilhelm
T 5Al I CHIN HUA T5UNG CHIHN
KKEN VE ER
I, KTABIN KKENLER
Kitap indeki ezoterik bir gruptan gelmektedir.

Uzunca bir sre szl, daha sonra da yazl olarak ak
tarlmtr; birinci basm Chien-lung dnemine (18.
yzyl) aittir. Son olarak bin kopyas, 1920de, H ui
M ing C h in g le birlikte Pekinde yeniden baslm ve
editrn kansna gre kitapta tartlan konulara ege
men olan kk bir gruba datlmtr. Ben de bu sa
yede bir kopya edinebildim. Bu kk kitabn yeni ba
sm ve datmna, indeki politik ve ekonomik ko
ullarn getirdii gereklilik sonucu ortaya kan dinsel
bir yeniden uyan neden olmutur. Kadim zamanlar
dan gelen gizli gelenekleri uygulayarak, kendilerini
yaamn tm aclarnn zerine karan bir ruh haline
ulamaya abalayan bir gizli okullar grubu kurulmu
tur. Bysel yaz, dua, kurban etme gibi yntemlere
ek olarak, inde olduka yaygm olan medyumnik se
anslar kullanlmtr; bu yntemler araclyla tanr
larla ve lyle dorudan iliki kurulmaya allr.
23
ALTIN EN SIRRI -
P lateta1 [Ed.n.: Spiritalizmin ilk yllarnda bedenin

varlklarla iliki kurmada kullanlan ve Franszcada
kk tahta anlamna gelen bir alet.] ya da inlile
rin verdii ismiyle uan ruh kalemi ile de deneyler
yaplmtr.
Ancak, bu uygulamalarla birlikte kendini enerjiyle
psikolojik ynteme, yani meditasyona. ya da yoga uy
gulamalarna adam olan ezoterik bir hareket de var
dr. Dou uygulamalarn yalnzca bir spor tr olarak
gren Avrupah yogilerin tersine, b yntemi izle
yenlerin neredeyse tm asl deneyime ular. Sonu
olarak, ine zg ruh gznne alndnda, belirli
psiik deneyimlere ulamann tmyle gvenilir bir
ynteminin mmkn olduu sylenebilir (C. G.
Jungun da ok doru bir biimde vurgulad gibi,
in dn biiminin, en azmdan olduka yakn bir
gemie kadar, aslnda Avrupallarnkinden baz te
mel alardan farkl olduuna dikkat edilmelidir). Al
datc bir d dnyanm engellerinden kurtulmann d
nda, farkl okullarca ulalmaya allan baka bir
ok ama da vardr. En st dzeyde olanlar meditas-
yonla ulalan bu kurtuluu Budist n irvan ay arama
1 Bu metni datan kiinin, bu retilerin gvenilir olduu T ang

hanedan [S 618-9071 ustas L-tsu ile onun iin planeta arac
lyla bir nsz yazm olmas dikkat ekici bir gerektir. Bu
nunla birlikte bu nszn ierii kitapta verilen dncelerden
olduka ayrlmaktadr; bu tr yaptlarn byk ounluunda
olduu gibi yavan ve anlamszdr.
24
- METNLE LGL BR TARTIMA
amacyla kullanmakta ya da rnein bu kitaptaki gibi,

insandaki ruhsal ilke ve bununla ilikili psikojenik
glerin birlemesiyle, yalnzca lme mahkum bir
glge varlk olarak deil, ayn zamanda bilinli bir ruh
olarak da lmden sonra yaam olaslna hazrlana
bileceini retmektedirler. Ayrca, ounlukla bu fi
kirle balantl olarak, bu meditasyon araclyla be
lirli sempatetik sinir sistemi sreleri zerinde psiik
bir etki salamaya alan dnce okullar da bulun
maktadr. (AvrupalIlar olarak burada i salg bezleri
sisteminden sz edebiliriz.) Bu etki yaam srelerini
glendirir, canlandrr ve normalletirir; bu yolla l
mn bile yaamla uyumlu bir son olacak biimde s
tesinden gelinecektir. Yani, u anda ruh-bedendeki
yaamm bamsz srekliliine uymu ve kendi enerji
sisteminden yaratlm olan ruhsal ilke, tpk bir aus
tos bceinin deitirdii kuruyan bir kabuk gibi geri
de kalacak olan dnyev bedeni terk eder.
Bu okullarn daha alt tabakalar, bysel gleri,
kt ruhlar ve hastalklar kovma yeteneini bu yolla
kazanmaya abalamlardr; bu noktada da ie tlsm
lar, szl ve yazl byler karmaktadr. Bu tr ey
ler, sonrasmda, rnein Boxer hareketinde grld
gibi, dinsel ya da politik kargaayla sonulanacak olan
baz kitle psikozlarna yol aabilir. Son zamanlarda,
hep varolan ezamanl Taoculuk eilimi, be dnya
dinine (Konfyanizm, Budizm, Taoculuk, Msl
25
ALTIN EN SIRRI -
manlk ve Hristiyanlk, hatta kimi zaman Musevilik

bile zel sylemi yznden szkonusu olmaktadr)
inananlarn kendi dinsel topluluklarndan uzaklamak
zorunda kalmakszn bu tr organizasyonlara katldk
lar gereiyle de gsterilmitir.
Gnmzde bu tr hareketlerin olutuklar zemini
bu biimde ksaca anlattktan sonra, bu kitabn reti
lerinin ortaya kmasna neden olan kaynaklarla ilgili
birka sz sylemek gerekir. Olduka dikkate deer
keifler yaplyor, biz de bu emirlerin kendi yazd bi
imlerinden ok daha eski olduklarm gryoruz. T a i
1 Chin H ua Tsung Chih23 ahap tabletlere yazdd ye
dinci yzyla kadar uzanyor. Editr, Pekinde kitap ve
antika tccarlarnn bulunduu eski bir sokak olan Liu-
li-changda tamamlanmam bir kopya bulduunu,
daha sonra da bunu bir arkadann kitabndan nas
tamamladn anlatyor. Ancak szl gelenek bundan
daha da gerilere, sekizinci yzydda T ang dneminde
gelien Yaamm Altn ksiri D inine (Chin-tan-chiao)
kadar gidiyor. Kurucusunun, halk tarafndan zamanla
haklarnda oka efsanenin biriktii sekiz lmszden
biri olarak grld nl Taocu usta L Yen3 (L
Tung-pin) olduu sylenmektedir. Bu okul da yerli ve
yabanc tm dinler gibi T ang dneminde hogr ve
2 Altn iein Srr (Tai I Chin Hua Tsung Chih), bal burada
kullanlan basmn inli yaymcs tarafndan Chang Sheng Shu
(The Art of Prolonging Human Life) olarak deitirilmitir.
3 Doumu yaklak IS 796 (H.W.)
26
beeniyle karlanp olduka yaylmasna karm, ezote-

rik ve gizli bir din olduu iin, zamanla yelerinin po
litik entrikalarndan kukulanlmas nedeniyle zulm
grmeye balamtr. Dmanca ynetim tarafndan,
son olarak da klerinden hemen nce Manularca
yandalarna defalarca ok acmasz bir biimde eziyet
edilmitir.4 Birok ye Hristiyanlk dinine dnmtr
ve aslnda kiliseye girmemi olsalar bile olduka dost
a bir tutum sergilemilerdir.
Kitabmz, Yaamn Altn ksiri Dinine ait olas en
iyi aklamay getiriyor. zdeyiler dier ad L Tung-
pin ya da L, Byk Maarann Konuu olan L
Yene atfedilmektedir. Kitapta yal L, L-ts olarak
tantlmaktadr. Sekizinci yzyln sonu ve 9. yzyln
banda yaamtr. zdeyileri zerine daha sonra
yaplan bir yorum eklenmitir, ancak bu da ayn gele
nekten gelmektedir.
L kendi ezoterik, gizemli bilgisini nereden elde et
mitir? Kendisi bunun kaynan, kendisi iin gelenee
gre Lao-tsenin 7ao Te C hin gini yazd Kuan Yin-
shi, Geitin stat Yin-shisine (Kuan, yani Han-ku
Geiti) atfeder. Aslnda, sistemde Tao Te Chingdeki
ezoterik, gizli ve mistik retiden alman oka ey bu
lunabilir; rnein, vadideki tanrlar Lao-tsenin va-
di-ruhu ile zdetir. Ancak, Taocu saray majisyenle-
4 1891 ylnda Manu tarafndan tutulan kiralk katillerce onbe

bin ye ldrlmtr.
27
ALTIN EN SIRRI -
rinin simya yoluyla daha baz metallerden altn yarata

bilecek ve insana fiziksel lmszl verebilecek olan
altn iksiri (filozof ta) bulmaya abalamalar yzn
den Taoculuk, Han5 dneminde giderek yzeysel bir
sihirbazla doru yozlarken, L Yenin hareketi bir
reformu temsil etmitir. Simyayla ilgili iaretler psiko
lojik srelerin simgeleri haline gelmitir. Bu bakm
dan, Lao-tsenin zgn fikirlerine yakn bir yaklam
grlmtr. Bununla birlikte, Lao-tse tmyle zgr
bir ruhtu ve yanda Chuang-tzu, elbette kendisi de
meditasyon yapmasna ve sonradan zekice gelitirdii
sistemdeki btnlk sezgisini bunun araclyla elde
etmesine karn, yoga uygulamalarnn, doa-ifaclan-
nn ve yaam iksirinden sonrasn arayanlarn tm hi
lelerini kk grmtr. L Yende, Budizm tarafn
dan tevik edilen ve onu tm d eylerin aldatc nite
liine ikna eden, ama Budizmden aka farkl bir bi
imde olan belirli bir inan, bir dinsel eilim vardr. O,
tm kudretiyle ustanm lmsz yaam elde edebilece
i, egoya gre herhangi bir gerei reddeden ve Bu
dizme tmyle yabanc bir dnce olan, uu olgu
sundaki sabit kutbu arar. Bununla birlikte, zamanmda
indeki egemen dnce olan Mahayana Budizminin
etkisi de kmsenemez. Budist sutralar defalarca
alnt olarak aktarlmtr. Aslnda, bizim metnimizde
bu etki genel olarak Chin-tan-chiao (Yaamn Altn k
siri Dini) durumunda olduu varsaylabilecek halinden
5 3. yzylla S 3. yzyl aras (C.F.B.)
28
bile daha byktr. nc blmn ikinci yarsnda,

dnceye dalmay sabitleme (chih-kuan) olarak bi
linen teknie ak bir gnderme yaplyor; bu, Chih
Kainin IChih I, S 531-597] T ien-tai Okuluunda uy
gulanan btnyle Budist bir yntemidir.
Bu noktadan sonra denememizdeki dnce akn
da baz kopukluklar dikkate deer bir duruma geliyor.
Bir yanda Altn iekin yetitirilmesi ayrca betimleni
yor; dier yanda ise dnyay reddeden ve amac kesin
olarak nirvana ynnde deitiren tmyle Budist d
nceler beliriyor. Sonra, bir btn olarak almann
tutarll ve ruhsal ykseli gznne alndnda, ne
redeyse azar azar bilgi toplamaktan daha byk bir de
ere sahip olan birka blm6 geliyor. stelik, her ne
kadar sonraki aamalar ama olarak adlandnlsa da
n dolam yoluyla isel bir yeniden doua yne
len alma ve tanrsal tohum-zn yaratlmas yalnz
ca ilk aamalarda anlatlyor. (Sz edilen sonraki aa
malarn daha dikkatli bir biimde akland Liu Hua-
yangn Hui Ming Ching adl eseriyle karlatrn). Bu
nedenle el yazmasnn bir ksmnn gerekten kaybol
duu ve dier kaynaklardan tamamlamalar yapld
kukusundan kurtulamyoruz. Durum byleyse, bu, s
reklilikteki kopukluktan ve burada evrilmemi olan k
smlarn dk kalitesini aklayabilecektir.
6 Bu blmler imdiki eviriden karlmtr. (R.W.)
29
ALTIN EN SIRRI -
Bununla birlikte nyargsz bir biimde okundu

unda bu iki kaynan, Taoculuk ve Budizmin, tm
dnceleri kapsamaya yetmedii gerei ortaya ka
caktr: I C hin gi temel alan bir biimdeki Konfya-
nizm de ortaya koyuluyor. Metnimizin eitli pasajla
rna belirli isel srelerin sembolleri olarak I Chingin
sekiz temel trigram (Pa Kua) getiriliyor; ileride sem
bollerin bu kullanmndan kaynaklanan etkiyi akla
maya alacaz. Geri kalanna gelince, Konfya-
nizmin Taoculuk ile geni bir ortak tabana sahip ol
mas nedeniyle bu iki dnce okulunun birleimi tu
tarllkta bir yitime yol amamtr.
Metinde grlen zdeyilerin Hristiyan retisin
den tandk olmas, Avrupal bir okuru olduka arta
caktr; te yandan Avrupada ounlukla yalnzca Kili-
seye zg anlatmlar olduu dnlen ve iyi bilinen
bu eyler, kullanldklar psikolojik balantlar nedeniy
le burada olduka farkl bir bak asndan verilmekte
dir. zellikle arpc olanlar arasndan rasgele birka
tanesini seecek olursak aada verilenlere benzer sez
gi ve kavramlar grrz: Ik, insann yaamdr. Gz,
bedenin dr. nsan ruhsal olarak su, ate ve rahim
ya da srlm tarla biiminde bunlara eklenmesi ge
reken dnce-dnyasnm (ruh) iinden yeniden do
ar. imdi Yuhannamn szlerini karlatralm: Seni
suyla vaftiz ediyorum: Benden sonra da seni Kutsal
Ruhla ve atele vaftiz edecek olan gelecek; ya da: Bir
insan su ve ruhtan domadka Tanrnn melektuna
30
giremez. rnein, metnimizde de su dncesinin

tohum-madde olduu ok ak ve yol aarken (etten
doan geriye et olarak kalr) kendini tketen dar
doru ak etkinlii ve geriye doru ak hareketi
(m etanoia) arasndaki fark olduka belirgindir.
Yuhannann vaaz ettii vaftizde ve Hristiyan vaf
tizinde olduu gibi, ykanmak da bu yeniden doum
da kendi roln oynar. Hristiyan mesellerinde ylesi
ne nemli bir rol oynayan mistik evlilikler bile birka
kez grnr; gelinin yansra iimizdeki ocuktan, de
likanldan da (puer aetem u s, iimizde domas gere
ken ve bir baka biimde cann gveyi olan sa) sz
edilir. stelik en arpc olan, belki de grne ba
klrsa kk bir aynnt olan kandillerin parlak bir bi
imde yanabilmesini salayan yaa sahip olma ihtiya
c, metnimizde yeni ve nemli bir psikolojik anlam ka
zanr. Altn iek (Chin H ua) ifadesi, ezoterik bir
balamda, k szcn ierir. Bu iki karakter,
birbirine deecek biimde, st ste yazlrsa, stteki
karakterin alt ksm ve alttaki karakterin st ksm
k (kuang) karakterini meydana getirir. Aka bu
gizli iaret, retinin daha teye yaylmas iin derin
bir sr perdesinin gerekli olduu bir zulm zamannda
bulunmutur. te bu, retinin her zaman gizli grup
larla snrl kalmasnn nedeni olmutur. Bununla bir
likte gnmzde bile yeleri dandan grndn
den daha oktur.
31
ALTIN EN SIRRI -
Bu k-dininin nereden geldii sorulacak olursa, en

bata ran ele alnabilir, nk T ang dneminde
inde birok yerde ran tapmaklar bulunmaktadr.
Ancak baz noktalarn Zerdt dinine, zellikle de
ran mistisizmine karlk gelmesine karn, dier yan
dan, ok keskin farkllklar da vardr. Dikkate alnma
s gereken dier bir gr de dorudan bir Hristiyan
etkisidir. T ang dneminde, bir Trk boyu olan ve m
paratorla birleen Uygurlarn dini, Hristiyanln
Nasturi bir koluydu; stelik, hem ince hem de Sr-
yanice bir yaztn bulunduu, 781 ylnda yaplan Si-
anfudaki nl Nezturi antnn da gsterdii gibi ol
duka yanda toplamtr. Bu yzden, Nasturilerle
Chin-tan-chiao arasnda bir iliki olma ihtimali olduk
a yksektir. Timothy Richard ise C hin-tan-chiao yu
yalnzca eski Nasturilerin bir kalnts olduunu d
necek kadar ileri gitmitir. Richardn bu biimde d
nmesine, C hin-tan-chiao yelerinin Hristiyan uy
gulamasna olduka yaklaan belirli ritel ve gelenek
lerindeki baz uygunluklar yol amtr. Yakn zaman
larda ise P. Y. Saeki7 bu kuram yeniden ele alm ve
Pelliot tarafmdan Tun-huangda bulunan Nezturi li-
turjisiyle de destekleyerek baz yeni paralellikler olu
turmutur. Hatta Saeki, Chin-tan-chiaonun kurucusu
olan L Yeni Nezturi antndaki metni yazan ve im
zasn ince bir adla L Hsiu-yen olarak atan kiiyle
zdeletirecek kadar ileri gitmitir. Bu varsayma g
7 (in'de Bir Nasturi Ant), Londra 1928, ikinci konum.
32
re, C hin -tan -chiaom m kurucusu olan L Yen, Nastu-

ri ikrarndan bir Hristiyan olabilir! Saeki, zdeletir
melerinden ald haz konusunda kesinlikle ok ileri
gider: Elindeki kantlarn tm neredeyse ikna edici
dir, ancak sorunu zecek olan can alc nokta her za
man kayptr. Kantlarn birou tm bir kant haline
gelmez, ama en azndan C hin -tan -chiaoda varolan el
yazmalarnda da aka grlen Nasturi dnceleri
nin salam bir karm olduu konusunda Saeki ile
ayn fikirde olmak durumundayz. Szkonusu dn
celerin bir blm bu garip giysileri iinde olduka tu
haf grnebilir, ancak bazlar da dikkate deer, yeni
tr bir yaama gc alrlar. Burada, defalarca kantla
yan bu noktalardan birine ulayoruz:
rient und O ccident
Sind n ich t m eh r zu Crennen.
2. METNN PSKOLOJK VE
KOZMOLOJK NCLLER
Aadaki evirinin anlalabilir olmasn salamak

iin, yntemin dayand felsefenin temelleriyle ilgili
birka ey sylemek iyi olacaktr. Bu felsefe, belirli bir
dereceye kadar, in felsefi akmlarnn tmnn ortak8
8 Dou ve Bat Artk daha fazla ayr tutulamaz. (Goethe)
33
ALTIN EN SIRRI -
bir zelliidir. Kozmosun ve insann, son tahlilde, ay

n yasaya boyun edii; insann bir mikrokozmos oldu
u ve hibir sabit engelle makrokozmostan ayrlamaya
ca ncllerine dayanr. Ayn yasalar dieri iin de ge-
erlidir ve birinden kan yol dierine gtrr. Psie ve
kozmos birbirine gre i dnyayla d dnya gibidir.
Bu nedenle, insan her kozmik olayda doaya katlr ve
gerek iten gerek dtan birbirine rlm durumdadr.
Bu durumda Tao, yani Yol, tpk grlemeyen ve
grlebilen doay (cennet ve dnya) ynettii gibi,
insan da ynetir. zgn biimiyle Tao karakteri, b
yk olaslkla balang olarak yorumlanmas gere
ken bir kafa, ayn zamanda ile n e n yol anlamna
gelen ikili biimiyle gidi karakteri ve altnda da ya
znn sonraki biiminde atlanan hareketsiz durma
karakterinden oluur. Bu durumda, asl anlam ken
disi sabit olmasna karn, balangtan hedefe doru
gtren yol demektir. Temel fikir, Taonun, kendisi
hareketsiz olmakla birlikte, her hareketin arac oldu
u ve bunun yasasn belirlediidir. Gksel yollar, ta
kmyldzlarn hareket ettii yollardr; insann yolu ise
yrmesi gereken yoldur. Lao-tse son dnya ilkesi
olarak, her ne kadar metafizik anlamda olsa da ger
eklemeden nce gelen ve gereklie kn bal ol
duu kartlarn uzaklamasyla henz blnmedii9
9 Karlatrn: K u-chou-piea, cilt.66, s.25. Buna, dier karakter

lerin analiziyle ilgili olarak da danlabilir.
34
bu szc kullanmtr. Bu kitapta da bu terminolo

ji kullanlmtr.
Konfyanizmde bu terminoloji asmdan belirli
bir farkllk vardr. Burada, Tao szcnn bir i
sel dnya anlam vardr ve doru yol" anlamna ge
lir; bir yandan cennetin yolu dier yandan insann yo
ludur. Konfyanizme gre, bir blnmemi Tekin
son ilkesi T ai-chidir (byk srt-kutbu, en stn
son). Kutup terimi bizim metnimizde de kimi yerde
grnmektedir ve Taoyla zdetir.
Taodan ve T ai-chiden, kutuplardan birinin k
(yang), dierinin ise karanlk ya da glgeli (yin ) oldu
u gereklik ilkeleri geliir. Avrupal bilginlerden baz
lar aklama iin ilk nce cinsel referanslara bavur
mulardr, ancak karakterler doadaki fenomenlere
karlk gelir. Yin glgedir, bu yzden de bir dan ku
zey, bir rman ise gney blmdr (nk gn iin
de gnein konumu rman gney blmnn koyu
bir renkte grnmesini salar). Yang, zgn biimiyle,
dalgalanan flamalar gsterir ve yin karakterine gre
bir dan gney, bir rman ise kuzey blmdr.
Yalnzca aydnlk ve karanlk anlamlan ele alna
rak balandnda, bu ilke de cinsel olanlar da dahil ol
mak zere tm kutupsal kartlklara kadar geniletil
mitir. Bununla birlikte, hem yin hem de y a n g n b
lnmemi Tekte ortak kkenleri bulunduu ve bunlar
yalnzca, yan gm aktif ilke ve koullar olarak grnd-
35
ALTIN EN SIRRI -
, pasif ilke olarak da yin in alnp kullanld olgu

lar leminde etkin olduklar iin, metafiziksel bir d-
alizmin bu dncelerin temeli olmad ok aktr.
D eiim ler K itabn da [I Ching] ortaya atlan, cennet
ve dnya ile sembolize edilen Yaratc ve Alc (Ch iez
ve K un) kavramlar yin ve yan gdan daha somut kav
ramlardr. Cennetle dnyann birlemesi ve bu etkin
lik alan (bir asl yasa, Tao, tarafndan ynetilir) iin
deki asl ikili kuvvetlerin etkisi sayesinde buradan on-
bin ey, yani d dnya geliir.
Her parasnda kk bir evren (hsiao t ien-t) olan
bedensel grnmyle insan da gzle grlebilir olan
bu eyler arasndadr. Bu yzden, Konfyanistlere g
re, insann i doas cennetten gelir ya da Taoculann
ifade ettii biimiyle bu Taonun olgusal bir biimidir.
Olgusal dnyada, insan, her birinde asl monadm ya
am ilkesi olarak evrildii bireyler eitlilii halini alr;
ancak hemen, hatta doumdan nce, gebelik anmda,
insan doas ve yaamnn (hsin g ve mint iki kutuplu
olgusu halinde blnr. nsan doas iin kullanlan
szck (hsing) kalp ve zihin (hsinJ ve kken, doma
(sheng) iin kullanlan szckten yaplmtr. in d
ncesine gre kalp (hsin) d dnyadan alman izle
nimlere yansmasz tepkiler araclyla be duyu yo
luyla uyandrlan duygusal bilincin yeridir. Hibir duy
gu ifade edilmediinde bir temel olarak geriye kalan,
ancak deyim yerindeyse transandantal, bilin-tesi bir
36
durumda bulunan ey, insan doasdr (hsing). Bu kav

ramn daha kesin bir tanmma gre deien bir biim
de, insan doas ebedi ve ezeli dnce (Mencius) a
sndan bakldnda asl olarak ya iyi ya da kt veya
en iyi ifadeyle ntrdr. Deneysel-tarihsel evrim asn
dan bakldnda ise ancak daha fazla olan eylerin
uzun sreli geliimiyle daha iyiye dntrlebilir.
Kukusuz logos ile ilikili bir fikir olarak insan do
as (hsing) olgusal dnyaya girdiinde yaamla
(ming) sk skya birbirine rlm grnr. Ming ka
rakteri gerekten de krala yakr bir egemenlik, ka
der, bir insana ayrlm olan almyazs, bu yzden de
yaam sresi, emrinde bulunan yaamsal enerjinin de
recesi anlamna gelir; bylece m ingin (yaam) eros ile
yalandan ilikili olduu ortaya kar. Her iki ilke de
deyim yerindeyse birey-tesidir. Ruhsal bir varlk ola
rak insan, kendi doas (hsing) ile inam oluturur. Bi
reysel insan buna sahiptir, ancak bireyin snrlarnn
ok telerine uzanr. Yaam (minl ayn zamanda in
san yalnzca kendi kaderini kabul etmek zorunda ol
duu iin de birey-tesidir; bilinli iradesinden kay
naklanmaz. Konfyanizm m in gi, yaam, insann
uyum gstermesi gereken bir cennet yasas olarak g
rr; Taoculuk bunu Taonun yasalarnn dna ka
mayan, ancak yine de saf rastlant olan doanm ok
renkli bir oyunu olarak ele alr; in Budizmi ise onun
yanlsama lemi iinde karmadan ktn kabul eder.
37
ALTIN EN SIR R I -
Bu dalitelere gre, bedensel-kiisel insanda, aa

da verilen ift-kutuplu gerilimler grlr. Beden, iki
psiik yapnn karlkl etkisiyle harekete geirilir: lki,
yang ilkesine ait olduu iin animus101olarak evirdi
im hun, kincisi de yin ilkesine ait olan ve anima ola
rak sunduum11 p o. Her iki dnce de lmde mey
dana gelen eylerin gzlenmesinden ortaya kar, bu
nedenle her ikisi de kendi yazl biimlerinde iblis12,
10 Wilhelmin an im u s terimini kullanmas, Jungun kavrammca

yklenenden old uka farkl bir anlam ykler; Jung'un kavra
mnda animus b ir kadnn zihninde bulunan bir edir. Jung,
hunu logosun anlam na yakn bulur, ancak logos terimi hun
iin kullanlamaz, nk logosa daha yakn olan bir baka
ince kavram, y an i hsin g (insan doas) bulunmaktadr, ayr
ca hun kiisel bir etk en olarak betimlenir, oysa logos kesinlik
le kiisel deildir. Topraks can, p ' o ya kart olarak ruh-
can ifadesi W ilh elm 'in betimledii biimiyle hun 'un anlamm
kavrar gibi grnyor ve terminoloji asndan olas bir kark
lktan kanmak i in ngilizce eviride de bu deitirmenin ya
plmas dnlm , yazarlar da bir deiikliin akllca oldu
u konusunda ayn fikirde olmulardr. Ancak nerilen deiik
lik okur iin h i kukusuz ileri kolaylatracak ve anlamda hi
bir deiiklik istem eyecek olmasna karn, yine de birka pa
ragrafn yeniden dzenlenmesini gerektirecek, bu yzden de
iki basm arasnda o k byk bir uzaklamaya yol aabilecek
tir. Bu nedenle, szkonusu deiiklik yaplamamtr. (C.F.B.)
11 F o nun Jungun dnd biimiyle animann yalnzca bir
blmne karlk geldiine dikkat edilmelidir. Jungun kavra
mnda anim ann ru hsal yn en az animal yn kadar nem
lidir. (C .F.B.)
12 incede iblisTe ilgili szcn mutlaka bir ktlk yan anla
m tamas gerekm ez. (C.F.B.)
38
yani ayrlm olanla (kue) ilgili iareti ierir. Ani-

mann zellikle bedensel srelerle ilgili olduu d
nlmtr; lmde topraa gmlr ve rr. te
yandan animus yce ruhtur; lmden sonra havaya
ykselir ve burada nceleri bir sre daha etkin kalr,
daha sonra gk boluunda buharlar ya da ortak ya
am glne doru geri akar. Canl insanda, bu ikisi s
rasyla serebral sistemde ve solar p leksu s sisteminde
bir dereceye kadar kendini gsterir. Animus gzlerde,
anima ise karn blgesinde bulunur. Animus parlak ve
aktif, anima ise karanlk ve topraa baldr. H un ia
reti (animus) iblis ve bulut karakterlerinden olu
ur, p o (anima) karakteri ise iblis ve beyaz karak
terlerinden meydana gelir. Bu durum, baka yerde
glge-can ve beden-can olarak grldn bulduu
muz eye benzer dnceleri gsterecektir ve kuku
suz bu in kavram da buna benzer bir eyler ierme
yi amalamaktadr. En azndan, tretmeler konusun
da dikkatli olmamz gerekir, nk pek ok antik el-
yazmasmda iblisle ilgili bir sistem bulunmaz, bu yz
den tretilmi deilse de bir olaslk birincil simgelere
deiniyor olabiliriz. Ne olursa olsun, animus (hun) ay
dnlk, yang-can, anima (p o) ise karanlk, yin-candr.
39
ALTIN EN SIRRI -
Olaan saat ynnde ak13, yani aa doru

akan yaam sreci, bu iki ruhun entelektel ve hay
vansal etkenler biiminde ilikiye girdikleri sretir.
Genellikle, tutkularn drtkledii, ayrt etmeyen is
ten olan ve animusu ya da zihini kendi hizmetine
zorlayan anima olacaktr. En azmdan anima bu ii, zi
hin kendini danya doru ynlendirecek kadar yapa
caktr, bunun araclyla hem animus hem de anima-
nn enerjisi dar szar ve yaam kendini tketir. Ya
amn srd yeni varlklarn olumas bunun olum
lu bir sonucudur, oysa asl varlk kendini dlatrr
ve eninde sonunda eyler tarafndan bir eye dn
trlr. Sonu lmdr. Anima topraa karr, ani
mus ykselir, enerjisi yamalanan ego ise belirsiz bir
durumda geriye kalr.
13 Kullanlan Almanca szck rechtluiig dir ve harfi harfine ev

rildiinde dogru-ak anlamna gelir. Metinde, bedende aa
doru akan "enerjileri betimler, bu yzden de yukandaki d
nda her durumda aa doru ak olarak evrilmitir. Beden
deki enerjilerin doal, aa doru gitmelerine izin verilmeyip
bastrldnda, bu hareket geriye dogru-ak (rcklufig) olarak
betimlenir. Yoga sistemi, enerjinin doal aknn tersine dn-
drlebildii ve enerjiyi ruh haline geldii daha yksek merkez
lere kartan bir meditasyon teknii retir. Bu son zellii bu
yana braklacak olursa, analitik psikoloji rencisi iin enerji
nin iki akyla dadn ve iedn kavramlar arasnda bir
balant grmek kolay olacaktr. Dadnle iednn yal
nzca psiik enerjiye uygulanmas, oysa in kavramnn hem
psiik hem de fizyolojik sreleri ieriyor gibi grnmesi nem
li bir farktr. (C.F.B.)
40
Ego dlatrmaya boyun eerse, aa doru e

kilii izleyecek ve yalnzca, hibir biimde etkin olarak
katlamadan (cehennemler, a ruhlar) hl cezbedildi-
i yaamn aldatc imgeleriyle kt bir biimde besle
nerek, lmn kasvetli sefaletine dalacaktr. Ancak,
ego dlatrma srecine karn, yukar doru bir a
ba harcamsa, bir sre daha (aslnda, hayatta kalan
larn zverileriyle ifade edilen enerjilerle desteklendi
i srece) hak ettiine gre, grece mutlu bir yaam
srdrr. Her iki durumda da kiisel ge geri ekile
cek, bunun ardndan da dlatrmaya karlk gelen
bir tr hacimsizleme gelecektir. Bu durumda, varlk
gsz hayalet haline gelir, nk yaamla ilgili ener
jileri yitirmi, alnyazs sona gelmitir. Artk, d de
il, btnyle i haller olan cennette ya da cehennem
de iyi ya da kt eylemlerinin sonularn ekecektir.
Bir varlk bu hallere ne kadar ok girerse, hacimsizle
me de en sonunda varlk dzleminden, bulunduu
doa dzleminden kaybolana kadar ilerler, sonra da
yeni bir rahme girerek nceki hayallerinin neden ol
duu yeni bir varolu balar. Bu durum iblis, ruh, ay
rlm olan ve ekilmi olann halidir. Bu varlk haliy
le ilgili ince szck k u eidir (bu szck, ounlukla
yanl bir biimde eytan" olarak evrilir.)
te yandan, yaam sresince geriye doru aka
gitmeye, yaam enerjilerinin hareketini ykseltmeye
yol amak mmkn olmusa, yani animann enerjile
41
ALTIN EN SIRRI -
rine animus hkmetmise, bu durumda d eylerden

kurtulma gerekleir. Bunlar fark edilir, ama isten
mez. Bu nedenle yanlsama onun enerjisini yamalar.
sel, artan bir enerji dolam oluur. Ego dnyadaki
karklklarndan ayrdr ve lmden sonra da hayatta
kakr, nk iletirme yaam enerjilerinin d dn
yada boa harcanmasn nlemitir. Datlm bu var
lklarn yerine, monadm i dn iinde bedensel va
rolutan bamsz olan bir yaam merkezi oluturmu
lardr. Byle bir ego bir tanr, deus, s h e r idir. Shen,
karakteri genilemek, oluturmak anlamna gelir; s
zn ksas, kueinin kartdr, en eski in yazlarnda,
ayn zamanda gkgrlts, imek, elektriksel uya
rm anlamna da gelebilen ift bir kvrm biimiyle.
Byle bir varlk i dn devam ettii srece varln
srdrr. Grlmez olmasna karn yine de insanlar
etkileyebilir, onlara byk dnceler ve yce eylem
ler esinleyebilir. Kadim zamanlarn azizleri ve bilgele
ri, binlerce yldr uyarlan ve insanl eiten, bunlara
benzer varlklardr.
Bununla birlikte, hl bir snrlama durmaktadr. Bu
varlklar kiisel bir karaktere sahiptirler, bu yzden de
uzam ve zamann etkilerine bal durumdadrlar. Cen
net ve dnyann ebedi ve ezeli olma durumundan da
ha sonsuz deildirler. eylerle her tr karklktan, i
sel ayrltan yetien Altn iek tek bama lmsz
dr. Bu evreye ulaan bir insann egosu deiir; artk
42
monadla snrl deildir, tm olgularn kutupsal dali-

tesinin majik dairesine szar ve blnmemi Teke,
Taoya geri dner. Bu noktada da Budizmle Taoculuk
arasnda bir farkllk yatmaktadr. Budizmde bu nirva-
n aya. geri dn, tpk dnya gibi yalnzca bir yanlsa
ma olan egonun tmyle tkenmesiyle ilikilidir. Nir-
vana lm, durma olarak tanmlanamasa bile yine de
kesinlikle transandantaldr. te yandan Taoculukta
ama, kii fikrini, deneyimlerden geriye kalan izleri
biim deitirmi bir durumda korumaktr. te bu, ya
amla birlikte kendine geri dnen ve metnimizde Altn
iek ile sembolize edilen ktr.
Ek olarak, Deiimler Kitabnn (I Ching) sekiz
trigramnn metnimizdeki kullanmyla ilgili olarak
birka ey daha sylemeliyiz. C hen ~ , yani gk
grlemesi, Uyandran trigram, dnyann derinlikle
rinden ortaya kan yaamdr; her hareketin balang
cdr. Sun ...... ..., yani rzgar, aa, Soylu trigram,
gereklik enerjilerinin dnce biimine akn nite
ler. Tpk bir rzgarn her yere yaylmas gibi, Sunun
dayand ilke de her eyi kaplayandr ve gerekle-
meyi meydana getirir. L i yani gne, ate, du
ru, Tutunan trigram, bu k dininde byk bir rol
oynar. Gzlerde oturur, koruyucu emberi oluturur
ve yeniden douma yol aar. K 'un yani toprak,
Alc trigram, iki asl ilkeden biri, toprak enerjilerin
de bulunan yin ilkesidir. Srlm bir tarla olarak
43
ALTIN EN SIRRI -
cennet tohumunu alan ve ona biim veren topraktr.

Tui ~ .~ /yani gl, sis, Keyifli trigram, yin taraf n-
daki son haldir, bu nedenle de sonbahara aittir.
Ch ien = . yani cennet, Yaratc, gl trigram,
K unu yani Ahcy dlleyen y an g ilkesinin somut ha
lidir. K an E l1IH, yani su, Dipsiz trigram, zaten g
rnteki yapsnda da belirtildii gibi, logosu gste
ren Li* nin kartdr. Eros blgesini temsil eder,
L i ise logosu sembolize eder. L i gne, K an ise ay
dr. K an ve L f nin birlemesi ocuu, yeni inam or
taya karan gizli, byl sretir. K en , yani
da, Hareketsiz Duran trigram, d eyleri hareketsiz
tutarak i dnyaya yaam veren meditayonun sem
boldr. Bu nedenle K en lmn ve yaamm bulu
tuu, Stirb und Werdenin tamamland yerdir.
44
T Al ICHIN HCJATSUNG
CHIHN EVRS
I. GKSEL BLN (KALP)
stat L-tsu, kendisi araclyla varolana Yol

(Tao) denir, demitir. Taonun ne ad ne de biimi
vardr. O z,1 asl ruhtur. z ve yaam grlemezler.
Onlar cennetin mdadrlar. Cennetin grle
mez. O, iki gzn iindedir. Bugn senin rehberin
olacam ve sana ilk olarak yce Tekin* Altn iei
nin srrm aklayacam, bundan balayarak geri ka
lan ayrntsyla anlatacam.
Yce Tek, zerinde hibir ey olmayan anlatan te
rimdir. Yaam bysnn srr eylemsizlie ulamak
iin eylemi kullanmaya dayanr. nsan her eyin ze
rinden gemeyi ve dorudan iine ilemeyi istememe-
lidir. Bize kuaktan kuaa aktarlan zl sz, insan
doasyla ihsing) ilgili ilerin ynetimini ele almaktr.
Bunu yaparken nemli olan herhangi bir yanl yolu
tutmamaktr.
Altn iek ktr. Ik ne renktir? Altn iek sem
bol olarak kullandr. O, transandantal yce Tekin
gerek enerjisidir. Su-blgesindeki kurunun tek tad
vardr ifadesi ondan sz eder.
1 H siag, dier trl "insan doas olarak evrilir. (C.F.B.)
' Yce tek, yin ve yangm birleiminin oluturduu Tai Chidir.
Trke in Notlar (T.i.n.)
47
ALTIN EN SIRRI -
Gkler, suyu Tek araclyla yaratt.2

3 Bu yce Tekin
gerek enerjisidir. nsan bu Teke eriirse canl olur;
onu yitirirse lr. Ancak, insan enerji iinde yayor
olsa bile (yaamsal soluk, prana), tpk suda yaayan
ama suyu grmeyen balklar gibi, o da enerjiyi (ya
amsal soluk) grmez. Ayn balklarn sudan yoksun
kaldnda yok olmas gibi, insan da yaamsal soluu
olmadnda lr. Bu nedenle ustalar insanlara asl
iin oru tutmalarm ve Teki korumalarm rettiler;
o, n dolam ve merkezin srdrlmesidir. Bu
gerek enerji korunabilirse, yaam sresi de uzatabi
lir ve bu durumda erime ve karma* yoluyla
lmsz bir beden yaratma yntemi uygulanabilir.3
In dolamyla ilgili alma btnyle geriye

doru ak hareketine baldr, bu biimde dnceler
(gksel kalp, gksel bilincin yeri) biraraya toplanr.
Gksel kalp, gne ve ay arasmda (yani iki gz arasn
da) bulunur.
San Saray Kitabnda yle der: Otuz santimetre
karelik sarayn santimetre karelik alannda, yaam
2 Almanca metinde Deiimler Kitabmn bu tmcenin asl oldu

u sylenmektedir. Orada bulunmamaktadr, bu yzden Hell-
mut Wilhelmin izniyle bu ifade karlmtr.
* Erime ve karma terimi, cinsel enerji ve organlardaki erdem ener
jilerinin bir araya getirilerek bir tr simya sreci ile ikinci bede
nin, yani lmsz bedenin yaratlmasn anlatmaktadr. (T.i.n.)
3 Bu yorum olaslkla on yedinci ya da on sekizinci yzyldan gel
mektedir. (Wilhelmin dzenledii dipnotlar metinle birlikte ve
rilmitir. nceki basmda. Almancayla uygun olarak, bunlar
metnin ardndan gelir. C.F.B)
48
- T AI CHIN HUA TSUNG CHIHN EVRS
dzenlenebilir. Otuz santimetre karelik saray insann

kafasdr. Buradaki santimetrelik alan ise gksel
kalpten baka ne olabilir ki?** santimetre karenin
ortasnda grkemli olan oturur. Yeim kentin erguva-
ni salonunda En Byk Boluun ve Yaamn Tanrs
oturur. Konfyanistler buna boluun merkezi; Bu-
distler, yaamn teras; Taocular, atalarn lkesi, san
saray, karanlk geit ya da nceki cennetin yeri der.
Gksel kalp oturma yeri, k da efendidir. * *
Bu nedenle k dolarken, tpk kutsal bir kral ba
kenti kurduunda ve dzenin temel yasalarn olutur
duunda, tm devletlerin vgyle yaklamas; ya da
stat sakin, dingin olduunda hizmetilerinin onun
buyruklarna kendi rzalaryla uymas ve her birinin
kendi iini yapmas gibi, tm bedenin enerjileri de
onun tahtnn nnde hazr bulunurlar.
Bu yzden tek yapmanz gereken dolatrmak
tr; yani en derin ve en harika srr. I hareket ettir
mek kolay ama sabitletirmek zordur. Yeterince uzun
sre dolatrlrsa o kendini kristalize eder;*** bu do
al ruh-bedendir. Bu kristalize olan ruh, dokuz cen
* Bu alan, beynin merkezinde, hipofiz ve epifiz bezlerinin bu
lunduu bolua karlk gelmektedir. (T.i.n.)
' Burada kastedilen alan, beynin merkezinde bulunan st Tan
T ien ya da st iksir alandr. Alt iksir alanndaki simya sre
cinde oluan lmsz ruh, buradaki tahtta oturur. (T.i.n.)
* * * Ik ya da ruhsal enerji, 8 ekstra enerji meridyeninde dolar
ken kristalize bir hl alp lmsz bedeni oluturmaya balar.
(T.i.n.)
49
ALTIN EN SIRRI -
netin tesinde oluturulur. Bu, Kalbin Mhrnn Ki-

tabnda anlatlan durumdur: Parlak gn nda,
sessizce yukar doru uacaksn. *
Bu temel ilkeyi uygularken, baka yntemler ara
mak zorunda deilsiniz, ancak dncelerinizi bunun
zerinde younlatrmaksnz. Leng Yen*4 kitab yle
der: nsan dnceleri toplayarak uabilir, stelik
cennette doacaktr. Cennet engin mavi gkyz de
il, Yaratcnn evinde bedensel olarak varolua ne
den olunan yerdir. Buna uzunca bir sre devam edi
lirse, bedenin yansra tmyle doal olarak dier bir
ruh-beden gekir.
Altn iek, Yaamn ksiridir (C hin-tan; tam an
lamyla, altn top, altm hap). Ruhsal bilinteki tm
deiimler kalbe baldr. Tmyle doru biimde i
lemesine karn, yine de ar zek ve aklk, tam an
lamyla dalma ve sakinlik gerektirecek kadar akc
olan gizli bir by vardr. Bu en st dzey zek ve
kavraya sahip olmayan insanlar byy uygulayacak
yolu bulamazlar; dalma ve sakinlikle ilgili bu en yk
sek kapasiteye sahip olmayan insanlar bu nedenle ona
skca tutunamazlar.
Bu blm dnyann yce Yolunun (Tao) kayna

n aklar. Gksel kalp yce Yolun tohumudur.
Parlak gn , lmsz bedenin lm tesine geiini yani ger

ek lmszl anlatr. (T.i.n.)
4 L eng Yen, Budist Suramgama Sutra'du.
50
Tmyle sakin olabilirseniz, gksel kalp de o anda

kendini gsterecektir. Duygu harekete getiinde ve
kendini normal ak iinde ifade ettiinde, insan asl
yaratk olarak yaratlr. Bu yaratk gebe kalmayla do
um arasnda doru yerde durur; bir bireyleme be
lirtisi douma girdiinde, insan doas ve yaam iki
ye ayrlr. Bu andan sonra en yksek sessizlik elde
edilemezse, insan doas ve yaam birbirlerini bir da
ha asla gremez.
Bu nedenle Yce Mutlan Plannda5 yce Tekin
kendi iinde gerek enerji (prana), tohum, ruh, ani-
mus ve animay ierdii sylenir. Dnceler, gk
sel kalp grlebilecek biimde tamamen sakin deil
se, ruhsal zek kaynaa yalnz bana ular. Bu in
san doas aslnda gerek uzayda yaar ama* n
parlakl iki gzn iinde bulunur. Bu nedenle s
tat, n dolamn retir, bu sayede gerek insan
doasna ulalabilir. Gerek insan doas asl ruhtur.
Asl ruh tamamen insan doas ve yaamdr, insan
onun iinde gerek olan kabul ederse, bu asl ener
jidir. te, yce Yol tam da bu eydir.
stat bunun dnda, insanlarn bilinli eylemden
bilinsiz eylemsizlie gtren yolu gzden karma
malar gerektiiyle de ilgilenir. Bu nedenle, bilinsiz
eylemsizliin elde edilebilmesi iin, Yaam ksrinin
bysnn bilinli eylemden yararlandn syler.
Bilinli eylem cennetin kurtarn aka gstermek
iin iyice dnme yoluyla dolama balatmaya
dayanr. Gerek tohum doarsa, onu eritmek ve ka
5 Baknz: Chung-yuan Changn denemesi, Self Realization and

the Inner Process of Peace (isel Farkndalk ve sel Bak Sre
ci), Eranos Jarbuchta, Zrih, 1956. (C.F.B.)
51
ALTIN EN SIRRI -
rtrmak, bu biimde de Yaam ksirini oluturmak

iin doru yntem uygulanrsa, geit alabilir. Ist
ma, besleme, ykama ve temizlemeyle gelitirilmesi
gereken embriyo oluturulur. Bu, bilinsiz eylemsiz
lik lemine geer. Embriyonun domasndan, kabu
unu karmasndan ve sradan dnyadan kutsal
dnyaya gemesinden nce tam bir yllk bu ate d
nemi gereklidir.
Bu yntem olduka kolaydr. Ancak buna bal o
kadar ok dntrc ve deitirici durum vardr ki
insann bir sramayla birdenbire oraya varamayaca
sylenir. lmsz yaam arayan her kim ise, in
san doas ve yaamn balangta kaynakland ye
ri aramak zorundadr.2
2. ASIL RUH VE BLNL RUH
stat L-tsu cennet ve dnyaya oranla insann bir

mayssinei gibi olduunu syler. Ancak yce Yol ile
karlatrldnda cennet ve dnya da tpk bir kabar
ck ve bir glge gibidir. Yalnzca asl ruh ve gerek do
a zamann ve uzamn stesinden gelir.
Cennet ve dnya gibi tohumun enerjisi de geici
dir; ama asl ruh kutupsal farkllklarn tesindedir.
Buras cennetin ve dnyann kendi varlklarn elde et
tikleri yerdir. renciler asl ruhun nasl kavranaca
n anladklarnda, kla karanln kutupsal kartlk-
52
lannn stesinden gelir ve artk dnyada6 da oya

lanmazlar. Ancak, yalnzca insan doasnn asl yz
n kafasnda canlandrm olan biri bunu yapabilir.
nsanlar rahimden serbest brakldklarnda, asl
ruh santimetre kareye (gzlerin arama) oturur
ama bilinli ruh kalbin altnda oturur. * Daha aada
ki bu dnyev kalp, byk bir eftali biimindedir:
Akcierlerle kapldr, karacier tarafndan desteklenir
ve barsaklar ona hizmet eder. Bu kalp d dnyaya
bamldr. nsan bir gn bile yemek yemezse, kendi
ni an rahatsz hisseder. Korkutucu bir ey duyarsa
kalbi arpar; hiddetlendirici bir ey iitirse durur;
lmle karlarsa zlr; ok gzel bir ey grrse
gzleri kamar. Ama kafadaki gksel kalp, en sonun
da hareket etmeyecek midir? Sorabilirsiniz: Gksel
kalp kprdayamaz m? Ben de yantlarm: santi
metre karedeki gerek dnceler nasl hareket edebi
lir! Gerekten hareket ederlersse, bu iyi deildir. Sra
dan bir insan ne zaman lrse o zaman hareket eder
ama bu da iyi deildir. Ik zaten bir ruh-beden halin
de katlam, yaam enerjisi de giderek igdlere ve
6 Cennet, dnya, cehennem.

* Taocular, insann bir deil beyine ya da ruha sahip olduunu
dnrler. Bunlar, beynimizde bulunan dnen zihin, kalbi
mizde bulunan bilinli zihin ve karnmzda bulunan farkndalk
zihnidir. zihin bir araya geldiinde bilge zihini olutururlar.
Bilge zihin ban merkezine yerletiinde lmszlk aamas
balar. (T.i.n.)
53
ALTIN EN SIRRI -
hareketlere ilemise, dorusu bu en iyisidir. Ancak

bu binlerce yldan beri aklanmam bir srdr.
Alttaki kalp gksel hkmdar zayfl yznden
kmseyen salam, gl bir komutan gibi hareket
eder, devlet ilerinde de liderlie el koymutur. Ancak
asl kale salamlatrlp savunulabilirse, sanki tahtta
oturan kuvvetli ve bilge bir hkmdar gibi olur. H
kmdarn sanda ve solunda duran ve onu tm g
leriyle destekleyen iki yardmc gibi gzler dola
trmaya balar. Merkezdeki ynetim bu biimde d
zenli olduunda, btn o isyankr kahramanlar da
ters evrili mzraklaryla emir almaya hazr biimde
kendilerini takdim edeceklerdir.
Yaam ksirine giden yol en st by olarak bili
nir, tohum-su, ruh-ate ve dnce-dnya: te bu
. Tohum-su nedir? O nceki cennetin gerek bir
enerjisidir (eros). Ruh-ate, ktr (logos). Dnce-
dnya ortada oturanm gksel kalbidir (sezgi). Ruh-
ate, etkilemek; dnce-dnya, madde ve tohum-su
ise temel iin kullanlr. Sradan insanlar bedenlerini
dnceler yoluyla elde ederler. Beden yalnzca 1,5-2
m. boyunda d bir beden deildir. Bedenin iinde
anima vardr. Anima, bilinci etkilemek iin ona sadk
kalr. Anima diildir iyin), bilincin zdr. Bu bilin
engellenmedii srece kuaktan kuaa aktarlmaya
devam eder; animann biiminin deimesi ve zn
dnmleri sonsuzdur.
54
Ancak bunun yansra bir de iinde ruhun snd

animus vardr. Animus gndz gzlerde yaar, gece
ise karacierde barnr.* Gzlerde yayorken grr;
karacierde barnrken dlere dalar. Dler, ruhun
dokuz cennet ve dokuz dnyann tmndeki gezinti
leridir. Ancak, insanm uyankken karanlk, iine kapa
nk bir ruh halinde olmas ve kendi bedensel formuna
zincirlenmesi, anima tarafndan engellenir. Bu neden
le animusun younlamas n dolam ile salanr
ve bu yolla ruh korunur, anima kontrol altna alnr ve
bilincin yolu kesilir. ok eskilerin dnyadan kamak
adma kullandklar yntem, btnyle yaratcya dn
mek iin karanln erpnn tmyle eritilmesine
baldr. Bu, animann kltlmesi ve animusun ta
mama erdirilmesinden baka bir ey deildir. In
dolam da karanl azaltmann ve anima zerinde
stnlk kazanmann bysel aralardr. alma Ya-
ratcy geri getirmeye yneltilmese bile kendini n
dolamnn bysel aralaryla snrlar, Yaratc olan
n tam da kendisidir. Onun dolam araclyla Ya-
ratcya dnlr. Bu yntem izlenirse, ona bol miktar
da tohum-su sunulacaktr; ruh-ate tututurulacak ve
dnce-dnya katlap kristalize olacaktr. Bu biim
de kutsal meyve olgunlar. Kutsal bokbcei topunu
yuvarlar ve topun iinde onun ruhsal younlamasnn
* Animus, ruh ya da Shen. Gece 11-03 arasnda karacierde din

lenir. Bu nedenle bu saatlerde mutlaka uyuyor ya da meditasyon
yapyor olmak gerekir. (T.i.n.)
55
ALTIK EN SIRRI -
# 4
* * $
KTja
m S ^ #
f L*** J
a * s
* fil
t i
fc w? *n
M ed itasyon, E v re 1: In toplanm as.
56
- T AI CHIN HUA TSUNG CHIH'N EVRS
blnmemi abas sonucunda yaam geliir. Peki, bir

embriyo gbre iinde byyebiliyorsa, ruhu zerinde
younlatrdmzda gksel kalbimizin oturma yeri de
niin bir beden yaratabilmesin?
Etkili, gerek bir insan doas (yaama gcyle bir
lemi logoslar) Yaratcnm evine indii zaman animus
ve animaya blnr. Animus gksel kalptedir. O n
doasdr; o hafifliin ve safln gcdr. O biim ola
rak balangta varolan kaynakla zde olan byk
boluktan aldmz eydir. Anima karanln doas
nn niteliini tar. Glnn ve karn enerjisidir;
bedensel etten kalbe baldr. Animus yaam sever.
Anima lm arar. Tensel arzularn ve fke drtleri
nin hepsi animamn etkisidir; o lmden sonra kanla
beslenen ama yaam sresince en byk skntlar iin
de olan bilinli ruhtur. Karanlk olan ey karanln
kendisine dnr ve buna benzer eyler kendi trle
rine gre birbirlerini ekeller. Ancak renci karanlk
animay tmyle nasl damtacam kavrar, bu sayede
anima kendini saf a dntrr (yang).7
Bu blmde insan bedeninin yaratlmasnda bi

linli ruh ve asl ruh tarafndan oynanan rol betim
lenmektedir. stat, insann yaam bir mayssinei-
nin yaam gibidir der: yalnzca asl ruhun gerek in
san doas, cennet ve dnyanm dngsn, aeonla-
7 Burada k, parlayan k olarak deil, bir dnya ilkesi, pozitif

kutup olarak kastediliyor.
5/
ALTIN EN SIRRI -
rn yazgsn aabilir. Gerek insan doas, kutbu ol

mayandan [sonlu] kaynaldanr ve kutupsalln asl
enerjisini [sonsuz] alp onun sayesinde cennet ve
dnyann gerek zn kendi iine eker ve bilinli
ruh haline gelir. Asl ruh olarak o kendi insan doa
sn baba ve anneden alr. Bu asl ruh bilin ve bilgi
den yoksundur ama bedenin biimlendirici sreleri
ni dzenleyebilir. Bilinli ruh olduka ak ve etkili
dir ve kendini bitmez tkenmez bir biimde uyarla
yabilir. O insan kalbinin hkmdardr. Bedende kal
d srece o animustur. Bedenden ayrlmasndan
sonra ruh haline gelir. Beden varolua girerken asl
ruh kendini katabilecei bir embriyoyu henz olu
turmamtr. Bu nedenle kendini polarize olmayan
zgr Tekte kristalize eder.
Doum annda bilinli ruh enerjiyi iine eker ve
bylece yeni doann oturma yeri haline gelir. O, kal
bin iinde yaar. Bu andan itibaren, kalp efendidir ve
bilinli ruhun gc varken asl ruh yerini kaybeder.
Asl ruh hareketsizlii, bilinli ruh hareketi sever.
Kendi hareketinde duygulara ve arzulara bal kalr.
Asl ruhun enerjisi tamamen tkenene kadar gndz
ve gece asl tohumu harcar. Bu durumda bilinli ruh
kabuu terk eder ve ayrlr.
Bunu ounlukla iyi yapan, lm geldiinde saf
ve ak olan ruh-enerjiye de sahiptir. O az ve bur
nun st aklklarndan dalr. Saf ve hafif enerji yu
kar ykselip cennete kadar szlr ve be katl du
ruma, glge-deha ya da glge-ruh durumuna gelir.
Ancak yaam sresince asl ruh bilinli ruh tarafn
dan para hrs, budalalk, arzu ve ehvet iin kulla-
nldysa ve her tr gnaha adandysa, bu durumda
ruh-enerji de lm annda karr ve anr, bilinli
58
- T'AI CHIN HUA TSUNG CHIHN EVRS
ruh da kamn kapsnn alt aklklar yoluyla solukla

birlikte dalr.* Ruh-enerji kark ve temiz deilse
aa doru kristalize olur, cehenneme der ve bir
iblis haline gelir. te bu durumda yalnzca asl ruh
kendi doasn yitirmekle kalmaz, gerek insan doa
snn gc ve bilgelii de azalr. Bu nedenle stat,
hareket ediyorsa, iyi deildir, der.
Asl ruh korunmak isteniyorsa, ilk nce mutlaka
alglayan ruha boyun edirilmelidir. Onu kontrol al
tna almann yolu n dolamndan geer. In
dolam gelitirilecekse, hem beden hem de kalp
unutmahdr. Kalp lmeli, ruh yaamaldr. Ruh ya
arken, soluk da harika bir biimde dolamaya bala
yacaktr. Bu, stadm en iyisi dedii eydir.*8 Daha
sonra ruhun karn blgesine (solar pleksus) dalmas
na izin verilmelidir. Bu durumda enerjinin ruhla ili
kisi olur ve ruh enerjiyle btnleip kendini kristali
ze eder. Bu, almaya balama yntemidir.
Zaman iinde, asl ruh yaam meskeninde kendi
ni gerek enerjiye dntrr. O anda, Yaam ksiri
haline gelebilecek biimde gerek enerjiyi damtmak
* Taocular, lm nnda ruhun iki k kaps olduunu sylerler.

Bu kaplardan ilki, ban tepe noktasnda bulunan Pai Huidir.
Ruh bu kapdan ktnda lmsz olur ve bir daha dnyaya
gelmek zorunda kalmaz. kinci kap ise anstr. Ruh bu kapdan
ktnda dnyaya balanr ve yeniden bu boyuta gelmek zorun
da kalr. (T.i.n.)
8 Burada yeniden douun drt evresi niteleniyor. Yeniden dou
(sudan ve ruhtan) etten lml bedenin iindeki pnmatik bede
nin geliimidir. Bunda, Paul ve Johnun dnceleriyle bir iliki
olduu aktr.
59
ALTIN EN SIRRI
iin, deirmen arknn dn* yntemi uygulan

maldr. Bu, youn alma yntemidir.
Yaam ksiri incisi tamamlandnda kutsal emb
riyo oluturulabilir; sonrasnda alma, ruhsal emb
riyonun stlmas ve beslenmesine ynlendirilmeli
dir. Bu, tamamlama yntemidir.**
ocuun enerji-bedeni tamamen oluturulduun
da, alma embriyonun doabilmesini ve bolua
dnebilmesini salayacak biimde ynlendirilmelidir.
Bu ise almay bitirme yntemidir.
En eski zamanlardan bugne kadar, bu bo bir laf
deil, ebedi bir yaay, lmsz bir ruh ve kutsal bir
insan ortaya karmann gerek ynteminin iindeki
yce Yolun dzenidir.
Ancak, alma belirli bir yere kadar tamamlanr
sa, karanlk ilkeye ait olan her ey btnyle souru
lur ve beden saf a doar. Bilinli ruh asl ruha d
ntrldnde, dnmn sonsuz kapasitesine
ulat ve doum dngsnden ayrlarak alt katl9
duruma, altn dehaya yol am olduu sylenebilir.
Bu yceltme yntemi uygulanmazsa, douyor ve l
yor olmann yolundan nasl kalabilir ki?
' Deirmen arknn dn yntemi, cinsel enerjinin omurga

dan yukanya ykseltilerek ruhsal enerjiye dntrlmesi iin
kullanlan bir tr solunum ve imajinasyon almasdr. (T.i.n.)
** Bu aamada, lmsz beden alt tan tien ya da iksir alannda
yaratlr ve krk yl boyunca erdem enerjisi ile beslenir. Bu yn
tem K an ve Li ya da,Ate ve Su almas olarak bilinir. (T.i.n.)
9 yiyi kr krne bulmaya abalayan kiinin lmnde dn
t imdiki be kat ruh be duyunun blgesiyle snrldr, bu
yzden de hl bu dnyaya hapsedilir. Yeniden dou onun al
tnc, yani ruhsal leme geiini etkiler.
60
3. IIIN DOLAIMI VE
MERKEZN KORUNMASI
stat L-tsu der ki: In dolam ifadesi ne za

mandan beri kullanlmaktadr? Bu Biimin Balang
cnn Gerek nsan (Kuan Yin-hsi) tarafndan ak
lanmtr.10 Ik bir dairenin iinde hareket ettirildiin
de, cennetin ve dnyann, n ve karanln btn
enerjileri kristalleir.** Bu, tohum-benzeri dnme,
enerjinin arnmas ya da dncenin arnmas olarak
adlandrlan eydir. Bir insan bu sihri uygulamaya
balarsa, sanki varoluun ortasnda varolmay gibi
olur. Zamanla alma tamamlandnda ve bedenin
tesinde bir beden olduunda, sanki varolmaym or
tasnda bir varolu gibi olur. Ancak yz gnlk * yo
unlatrlm bir almann ardmdan, k gerek ola
cak ve ancak bundan sonra ruh-ate haline gelecektir.
Yz gnden sonra orada n ortasnda, gerek k-
kutbun bir noktas (yang) kendiliinden geliecektir.
10 Lao-tsenin bir rencisi. (Sylenceye gre. H.W.)

* In daire iinde hareket ettirilmesi, mikrokozmik ve makro-
kozmik meditasyon yntemlerini anlatyor. Mikrokozmik y
rnge, biri yin dieri yang enerji tayan iki enerji kanalnn bir
ember ya da daire oluturacak ekilde bir araya gelmesiyle
meydana gelir. (T.i.n.)
Yz gn, Taoculuktaki ok nemli bir almadr. Yz gn,
lmszln kaplarnn araland temel enerji almalarn
anlatr. Ayrntlar iin Dharma Yaynlan tarafndan yaynlanan
Mkemmel Salk, Daha yi Seks ve Uzun Yaam in 100
Gn, Eric Steven Yudelove adh kitaba baknz. (T.i.n.)
61
ALTIN EN SIRRI -
Sonra aniden tohum inci geliir. Bu sanki birbirine sa

rlm kadnla erkek gibidir ve bir gebelik meydana ge
lir. Bu durumda, ok sessiz olunmal ve beklenmeli
dir. In dolam atein adr.
Asl dnmn ortasnda n parlakl (yang-ku-
a n belirleyici eydir. Bu, fiziksel dnyada gne; in
sanda ise gzdr. Ruhsal bilincin parlakl ve dalma
s, balca, dar (aa doru akar) ynlendirildiinde
bu enerji tarafndan oluturulur. Bu nedenle Altn i
ein Yolu tmyle geriye ak yntemine* dayanr.
nsann kalbi ate iareti altnda durur.*11 Atein

alevleri yukar doru bask yapar. Gzler dnyann
nesnelerine bakarken o dar yneltilen grle bir
liktedir. Bu anda insan gzlerini kapatr ve bakn
yerini deitirerek onu ieri evirip atalarnn odala
rna bakarsa, bu geriye ak yntemi demektir. Bb
reklerin enerjisi su iareti altndadr. Arzular hareke
te geirilirse, aa doru gider, dar ynlenir ve o
Geriye ak, cinsel enerji de dahil olmak zere enerjilerin da

rya deil, ieriye ve yukarya doru ynlendirilmesini anlatr.
(T.i.n.)
11 ki psiik kutup burada birbiriyle eliiyor. Bunlar, ate trigra-
mnn (Li) altnda bulunabilecek olan logos (kalp, bilin) ve su
(K'an) trigramnm altnda bulunabilecek olan eros (bbrekler,
cinsellik) olarak temsil ediliyor. Doal insan her iki enerjinin
de dan doru almasna izin verir (entelekt ve reme sre
ci); bu yzden, bunlar dar akar ve tketilir. Usta bunlar
ieri doru ynlendirip biraraya getiriyor, bu sayede birbirleri
ni dllyorlar ve psiik olarak yaamsal, bu yzden de salam
bir ruh yaam ortaya karyorlar.
62
- TAl CHIN HUA TSUNG CHIHN EVRS
cuklar oluturur. Salverme anmda dar doru ak

masna izin verilmez ve Yaratcnm potasna girecek
biimde dnce enerjisiyle geri gtrlr ve kalple
bedeni canlandrp onlar beslerse, bu da geriye ak
yntemi olur. Bu yzden Yaam ksirinin Yolu tama
men geriye ak yntemine dayanr, denir. *
In dolam yalnzca tek bama bedenin thum-

ieinin bir dolam deil, ayn zamanda gerek, ya
ratc ve biimlendiriri enerjilerin de dolam dr. Bu,
yalnzca anlk bir dlem deil, tm aeonlann devri
nin (can-gleri) tkenmesidir. Bu yzden, insan g
zyle bakldnda, bir solukluk sre bir yl anlam na
gelir ve dokuz yolun (reenkamasyonun) uzun gecesiy
le yzyl llebilir.
Bir insan arkasnda bireyletirmeye15 ait bir ses
duyduktan sonra duruma gre dar doru doacak*12
* Ate, kalpte, su bbreklerdedir. Su ya da ehvet arttnda ate

i ya da sevgiyi, erdemi sndrr. Oysa ate suyun altna geti
rilip su stldnda, aa kan buhar ikinci bedeni oluturur.
Bu Kan ve Li almasdr. (T.i.n.)
12 Burada bireyletirme olarak evrilen b o karakteri bir e
virme iinde enerji simgesiyle yazlmaktadr. Bu yzden,
blnmez monadta ilenmi olan entelekt biimi anlamna ge
lir. Bir enerji biriminin ayrlmas ve cisim haline gelmeye yol
aan tohum-enerjilerle sarlmasdr. Bu sre bir sesle ilikili
olarak dnlr. Ampirik olarak, gebe kalmayla ayn zamana
rastlar. Bu andan balayarak, birey doumla birlikte a ka
na kadar srekli ilerleyen bir geliim, alma meydana ge
lir. Bundan sonra da enerji tkenene ve lm gelene kadar oto
matik olarak ileri doru devam eder.
63
ALTIN EN SIRRI -
ve ge yama kadar hibir zaman geriye bakmayacak

tr. In enerjisi kendini tketir ve damla damla
akar. Bu, dnyaya dokuz katl (reenkarnasyonun) ka
ranl getirir. Leng Yen13 adl kitapta yle denir:
"Dnceleri younlatrarak insan uabilir; arzulan
younlatrarak der. Kk bir renci dncele
rine biraz zen gsterip arzularna daha ok dikkat et
tiinde batma yoluna girer. Gerek sezgi yalnzca d
nme ve sessizlik yoluyla doar: bunun iin de geri
ye ak yntemi gereklidir.
Gizli Yazmalar Kitabnda14 yle denir: Kurtu
lu gzlerdedir. Sar Hkmdann Basit Sorula-
n nda15 ise, nsan bedeninin tohum-iekleri bo
uzayda yukan doru yogunlatrlmaldr. denilmekte
dir. Bu, ona gnderme yapmaktadr. Bu tmcede
lmszlk ve ayrca dnyann stesinden gelinmesi
anlatlr. Bu, her dinin ortak amacdr.
Ik ne yalnzca bedenin iinde ne de yalnzca be
denin dndadr. Dalar, nehirler ve byk dnya,
Gne ve Ay ile aydnlanr; tm bunlar bu ktr. Bu
yzden, o yalnzca bedenin iinde deildir. Kavray
ve aklk, alg ve aydnlanma ve tm hareketler de
13 Suramgama Sutta, Budist bir sutra.

14 Yin fu-ching, Taocu bir klasik. (ngilizce eviri iin, baknz Fre-
derick Henry Balfour, Taoist Texts, (Taocu Metinler) Londra
and angay, tarihsiz, s. 49-62. H.W.)
15 Huang-ti nei-ching su-wen, Sonraki dnemden bir Taocu al
ma; efsanevi hkmdar Huang Ti'den geldii ne srlr.
64
- T Al CHIN HUA TSUNG CHIHN EVRS
(ruha ait) ayn bu k gibidir; bu yzden k yalnzca

bedenin dndaki bir ey deildir. Cennet ve dnya
nn k-iei sonsuz uzay doldurur. Ama ayn za
manda insan bedeninin k-iei de cennetten geer
ve dnyay kaplar. Bu nedenle, k dolamaya balar
balamaz cennet ve dnya, dalar ve nehirler, bunla
rn hepsi ayn anda onunla birlikte dolayor demek
tir. ocuklar, buna dikkat edin. Bir gn iin meditas-
yon yapmazsanz bu k darya doru, kimbilir ne
reye akar? Onbe dakika kadar meditayon yaparsa
nz, bunun sayesinde onbin aeonu ve bin doumu or
tadan kaldrabilirsiniz. Tm yntemler sessizlikte bi
ter. Bu olaanst by anlalamaz.
Ancak, uygulama balatldnda, ak seik olan
dan derinde olana, ilenmemi olandan ince olana
doru zorlanmaldr. Her ey orada kesinti olmamas
na baldr. Uygulamann balangc ve bitii bir olma
ldr. kisinin arasnda, sylemeye gerek olmayan da
ha serin ve daha scak anlar vardr. Ancak ama cen
netin enginliine ve denizin derinliklerine ulamak ol
maldr, bu biimde tm yntemler olduka kolay g
rnr ve olmu gibi kabul edilir. Sadece bundan son
ra onu iyice renmi oluruz.
Tm kutsal insanlar bunu birbirine miras olarak b
rakmlardr; dnceye dalma (ian -chao, iyice d
nme) olmadan hi bir ey mmkn deildir. Kon-
fys, Alglamak insan amaca ulatrr; ya da Bu
65
ALTIN EN SIRRI -
da, Kalbin Gr; veya Lao-tse, gr derken

ayn eyi sylemektedirler.
Herkes iyice dnmeyle ilgili konuabilir ama sz
cn ne anlama geldiini bilmiyorsa bu konuda uz
manlaamaz. yice dnme yoluyla tersine dndrl
mesi gereken ey, biimlendirici ruhun henz kendini
gstermedii noktaya kendini ynlendirmek zorunda
olan kendi durumunu ok dnen kalptir. Bedenimi
zin iinde, cennetin ve dnyann olumasndan nce
varolan biim iin abalamalyz. Bugnn insanlar
oturup yalnzca kendi egolarna bakarak ancak bir-iki
saat meditasyon yapyor ve buna iyice dnme di
yorlarsa, bundan nasl bir ey kabilir ki?
Budizm ve Taoculuun iki kurucusu, burnun ucu
na baklmas gerektiini retmilerdir. Ancak bunun
la dncelerin burnun ucuna yklenmesi ya da gz
ler burnun ucuna bakarken dncelerin sar orta ze
rinde younlatrlmas gerektiini hi kastetmemiler-
dir. Gzler nereye bakarsa kalp de oraya evrilir. O,
yukar (sar orta) ve aa (burun ucu) ya da deime
li olarak bir yukar bir aa doru ayn anda nasl ev
rilebilir? Tm bunlar Ay iaret eden parmakla Aym
kendisini kartrmak anlamna gelir.
yleyse, bununla gerekten amalanan nedir?
Burnun ucu ifadesi ok akllca seilmitir. Burun,
bir klavuz izgisi olarak gzlere hizmet etmelidir.
Burnun rehberlii olmazsa, ya gzler ok alr ve
66
uzaklan aratrr ve bu yzden de burun grlmez, ya

da yine burun grnmeyecek biimde gzkapaklar
ok fazla kapanr. Ancak gzler ok fazla aldnda,
insan gzlerini dar doru evirme yanlna der,
bu nedenle de dikkati kolayca dalabilir. Gzler ok
kapatlrsa, insan onlarn ieri doru evrilmesi yanl
na der ve kolayca hayal lemlerine dalar. Gzka-
paklar ancak uygun biimde yanya indirildiinde
burnun ucu tam doru biimde grlr. Bu nedenle
bir klavuz izgisi olarak alnmtr. Asl nokta gzka-
paklarm doru biimde indirmek, sonra da aba har-
camakszn, younlam bir biimde ieri akmasn is
teyerek n iine akmasn salamaktr. Burnun ucu
na bakmak yalnzca i younlamann balangc gre
vini yerine getirir, bu sayede gzler bakma eylemi iin
doru yne evrilir ve klavuz izgisine tutturulur:
bundan sonra yle olmas salanabilir. Bir duvarc a-
kl sicimini bu biimde belirler. akl sallandrr sal
landrmaz izgiye bakma eylemiyle kendini srekli ra
hatsz etmeksizin iini yrtr.
Dnceye dalmay sabitleme16 bir Budist yntemi
dir ve hibir biimde bir sr olarak kuaktan kuaa
devredilmemitir.
16 Dnceye dalmann (chih-kuan) sabitlenmesi yntemi Budac
T ien-tai okulunun medi/tasyon yntemidir. Dnceye dalma
ve soluk egzersizleriyle duygular yattrma srayla birbirini iz
ler. Ardndan gelen eyde, yntemlerinin bir blm egemen
olur. Koullar, nedenlerle (yin) birlikte delzyonun dola
mn balatan evre, durumlardr. "Olgunun uuundaki sa
bitlenmi kutup" tam anlamyla koullarn merkezi"ndedir.
67
ALTIN EN SIRRI -
Her iki gzle burnun ucuna baklr, dik olarak ra

hat bir konumda oturulur ve koullarn ortasndaki
merkeze tutturur. Taoculukta buna sar orta, Bu-
dizmde ise koullarn ortasnn merkezi denir. kisi de
ayn eydir. Bunun kafann ortas anlamna gelmesi
gerekmez. Bi yalnzca dnme iinin tam iki gzn
arasnda bulunan noktaya sabitlenmesi sorunudur. Bu
durumda her ey yolunda demektir. Ik son derece
hareketli bir eydir. Dnce iki gz arasndaki orta
noktaya sabitlendiinde, k da kendiliinden ieri
akar. Dikkati zellikle merkez kaleye evirmek gerek
mez. En nemli ey, bu birka szcn iindedir.
Koullarn ortasndaki merkez ok sptil (ince)
bir ifadedir. Merkez her yerde ve her zaman hazrdr;
iinde her ey bulunur; o tm yaratl srecinin orta
yla kyla ilikilidir. Koul ana kapdr. Koul, yani
koulun yerine getirilmesi, balangc oluturur, ama
kanlmaz bir zorunlulukla ilerin geri kalann orta
ya karmaz. Bu iki szcn anlam ok akkan ve
sptiTdir.
Dnceye dalmann sabitlenmesi zorunludur; ay
dnlanmann hzlandrlmasn salar. Yalnzca, dn
yev dnceler belirirse kat bir biimde oturarak du
rulmamak , bunun yansra dncenin nerede oldu
u, nerede balad ve nerede snd de aratrl
maldr. yice dnme daha ileri itilerek hibir ey el
de edilemez. nsan, dncenin kaynakland yeri
68
- T AI CHIN HUA TSUNG CHIH'N EVRS
grmekten honut olmah ve kaynak noktasmm tesi

ni aramamaldr: Kalbi (bilin, bilincin tesine bilin
le gemek) bulmak iin bu yaplamaz. Birlikte, kalbin
hallerini huzura, dinginlie kavuturmay, yani ger
ek iyice dnmeyi istiyoruz. Buna ters den sah
te iyice dnmedir. Bu, hibir hedefe ulatrmaz.
Dncelerin uumas yaylmay srdrrse, insan
durmak ve iyice dnmeye balamakdr. nce iyice
dnmeyi salayp sonra yeniden sabitlemeye bala
yn. Bu aydnlanmann hzlandrlmasnn ikili ynte
midir. In dolam anlamna gelir. Dolam sabitle-
medir. Ik iyice dnmedir. yice dnmesiz sabit-
leme ksz dolamdr. Sabitlemesiz iyice dnme,
dolamsz ktr! Buna dikkat edin!
Bu blmn ierdii genel anlam, merkezin ko

runmasnn n dolam iin nemli olduudur.
Son blm, insan bedeninin, asl ruh-stat olduun
da ok deerli bir iyelik olduu temasna deinmiti.
Ancak bilinli ruh tarafndan kullanldnda, kinci
si gndz ve gece, asl ruhun dalmasna ve harabe
ye dnmesine neden olur. Tamamen ie yaramaz du
ruma geldiinde beden lr. imdi bu yntem bilin
li ruhun kontrol altna alnmas ve asl ruhun korun
mas araclyla anlatlyor; yani, dolatrarak
balanmazsa, bu olanakszdr. Bu durum una ben
zer; Mkemmel bir ev yaplacaksa ilk nce iyi bir te
mel atlmaldr. Ancak temel salam olursa alma
ilerleyebilir, duvarlarn temeli kaln ve salamca ze
mine oturtulabilir, kolonlar ve duvarlar yaplabilir.
69
-TIN EN SIRRI -
*. & n-
* * m
* * # 5
$ * #
4IF * W
Meditasyon, Evre 2: G alannda

yeni bir varln kkeni.
Temel bu biimde atlmazsa, ev nasl tamamlanabilir

ki? Yaam gelitirmenin yolu da tamamen buna ben
zer. n dolam, binann temeliyle kyaslanmal-
dr. Temel salam olduunda, ev de bu temel zerin
de abucak yaplr! San ortay ruhun ateiyle koru
mak, ite bu yap almasdr. Bu nedenle stat, ya
amn gelitirilmesine balanan yntemi zellikle be
lirtir ve insanlara iki gzle burun ucuna bakmalarn,
gzkapaklan yanya indirmelerini, ieriye bakmalar
n, dik bir bedenle sessizce oturmalarn ve kalbi ko-
ullann ortasndaki merkezde sabitlemelerini syler.
Dnceleri iki gzn arasndaki yerde tutmak
n ieri ilemesini salar. Bunun zerine ruh kris
talleir ve koullarn ortasndaki merkeze girer. Ko
ullarn ortasndaki merkez aa ksir alan, enerji
nin evidir (solar pleksus).
.stat, "uygulamann balangcnda beden kuru
odun, kalp de snm kl gibi, sessiz bir odada otu-
rulmaldr, derken gizliden gizliye bunu ima etmi
tir. Her iki gzkapann kslmasna izin verin; son
ra ieriye bakn, kalbi arndrn, dnceleri temizle
yin, zevkten vazgein ve tohumu koruyun. Meditas-
yon yapmak iin her gn bada kurarak oturun.
Gzlerdeki n kalmasn salayn; kulaklarn duy
ma gcnn kristallemesini ve dilin tat alma gc
nn azalmasn salayn; burundan alnan soluu rit-
mikletirin ve dnceleri karanlk odada sabitleyin.
ncelikle soluk ritmikletirilmezse, tkanma yzn
den soluk alp vermede bir glk olacandan kayg
duyulur. Gzler kapatldktan sonra, burnun zerin
de kk bir tmsein olduu grme izgisinin kesi
im noktasnn bir santimetre kadar altndaki burun
kprs zerinde bulunan bir nokta l olarak aln
71
ALTIN EN SIRRI -
maldr, Bundan sonra dnceler toplanmaya bala

nr; kulaklar soluun ritmik olmasn salar; bedenle
kalp de rahat ve uyumludur. Gzlerin yavaa
parlamaldr ve uzun bir sre uyku hali ya da dikka
tin dalmas yaanmamaldr. Gzler ileri doru
bakmaz, gzkapaklar kslr ve ierisi aydnlatlr. O
bu yerde parlar. Az konumaz ya da glmez. Du
daklar kapanr ve ie doru soluk alnr. Solunum bu
yerdedir. Burun hibir kokuyu almaz. Koklama bu
yerdedir. Kulak dardaki sesleri duymaz. Duyma bu
yerdedir. Tm kalp ieriyi izler, zlemesi bu yerde
dir. Dnceler darya sapmaz; gerek dncele
rin kendi iinde sreklilii vardr. Dnceler daya
nrsa tohum da srekli olur; tohum dayanrsa enerji
de dayanr; enerji dayanrsa ruh da dayanacak de
mektir. Ruh dncedir; dnce kalptir; kalp ate
tir; ate ksiridir. eriye bu biimde bakldnda,
cennetin kaplarnn almas ve kapanmasnn hari
kalar da snrsz olacaktr. Ancak, soluk ritmikleti-
rilmeden derinlerdeki srlar da gerekletirilemez.
renci balar ve dncelerini iki gzn ortasn
daki yerde tutamazsa; gzlerini kapar ama kalbin
enerjisi onun enerji uzaym grebilmesine olanak ta
nmazsa, bunun nedeni ok byk olaslkla solunu
mun ok grltl ve aceleci olmasdr, aynca bura
dan baka ktlkler de ortaya kar, nk beden
ve kalp, enerjinin hzla akn ve hzl soluu zorla
durdurmaya almakla megul olmaktadr.
Dnceler yalnzca iki gzde tutulur, ancak ruh
solur pleksus'ta. (koullarn ortasndaki merkez) kris
tallemezse, bu durum insann bir koridora km,
ama henz iteki odaya girmemi olmasna benzeye
cektir. Byle olduunda ruh-ate gelimeyecek, ener
72
ji souk kalacak ve gerek meyve kendisini gstere

meyecektir.
Bu nedenle, stat, insanlarn yalnzca dncele
rini burnun zerine sabitlemesi, ama fikirlerini ener
ji uzaynda sabitlemeyi dnmeyi baaramamas
korkusunu tar; duvarcyla akl sicimi karlatr
masn kullanmasnn nedeni de budur. Duvarc, a
kl sicimini yalnzca duvarnn dikey mi yoksa eim
li mi olduunu grmek iin kullanr, sicim de bunun
iin klavuz izgisi ilevi grr. Duvara yn belirle
diinde, ie balayabilir. Ancak bu durumda akl
izgisi zerinde deil duvar zerinde alyor de
mektir. Bu aktr. Buradan, dnceleri gzlerin
arasnda sabitlemenin yalnzca akl siciminin duvar
c iin tad anlama karlk geldii grlmektedir.
stat ifade ettii eyin yanl anlalabileceinden
korktuu iin bundan defalarca sz etmektedir. s
telik renci, ii yapma yolunu kavram olsa bile,
onlarn ilerini yarda brakabileceklerinden endie
eder ve birka kez yle der: Ancak yz gnlk tu
tarl bir almadan sonra, k gerektir; ancak bun
dan sonra ruh-atele almaya balanabilir. Kendi
ne egemen bir biimde derlenirse, yz gnn ardn
dan n iinde gerek yaratc n bir noktas
iyang) kendiliinden belirir. renciler bunu iten
bir kalple aratrmaldr.
73
ALTIN EN SIRRI -
4. IIIN DOLAIMI VE
SOLUUN RTMKLETRLMES
stat L-tsu yle der: Kararlar kendine egemen

bir kalple ve baar gzetmeksizin uygulanmaldr;
sonrasnda baar kendiliinden gelecektir. Salverme
nin ilk dneminde temel olarak iki yanl vardr:
engelik ve dikkatin dalmas. Ama bunlar dzel
tilebilir; kalp btnyle solunuma girmemelidir. Solu
num kalpten gelir.17 Kalpten kan ey soluktur. Kalp
harekete geer gemez orada soluk-enerji geliir. So-
luk-enerji, aslnda kalbin dnm bir etkinliidir.
Dncelerimiz ok hzl gittiinde, bu i ve d soluk
alp verme tpk bir tn ve yank gibi birbirlerine ya
ptklar iin, onlar da fark edilmeden her zaman bir
soluun ekilmesinin elik ettii dlemlere geerler.
Her gn saysz soluk alrz ve eit sayda dlemimiz
olur. Bu yzden, odun kuruduu ve kl snd iin
ruhun berrakl da ekilecektir.
yleyse, bir insann zihninde hibir imgelem olma
mal mdr? nsan imgelemsiz olamaz. Soluk alnma
mal mdr? nsan soluk almadan yapamaz. En iyi yol
hastaln ilacn almaktr. Kalp ve soluk karlkl ola
17 Solukla (hs) ilgili ince karakter tzu, -in, benlik karakte
ri ve hsin, kalp" ya da bilin" karakterinden oluur. Bu ne
denle, kalpten gelen, "kkeni kalpte olan biiminde yorum
lanabilir, ama ayn zamanda u durumu da betimler: Kendiyle
birlikte olan kalp, yani sessizlik...
74
rak birbirlerine bal olduklar iin, n dolam so

luun ritmiyle birietirilmelidir. Bunun iin her eyden
nce zellikle kulan gereklidir. Gzn ve kula
n bir vardr. Gzn darda Gnein ve
Ay'n birlemi dr. Kulam ieride Gnein
ve Ay'n birlemi tohumudur. O yzden bu tohum
kristallemi biimdeki ktr. Her ikisinin de kayna
ayndr, yalnzca adlan farkldr. Bu nedenle kavray
(kulak) ve berraklk (gz) birdir ve ayn etkili ktr.
Gzkapaklar ksldktan sonra, oturma durumun
da gzler bir akl sicimi oluturmak iin kullanlr,
sonra da n yn aa doru kaydrlr. Ynn
aa doru kaydrlmas baarl deilse, bu durumda
kalp solunumu dinlemeye ynelir. Soluun alnp ve
rilii kulakla duyulmamaldr. Duyulan ey onun to
nunun olmaydr. Bir tonu olduu anda, soluk da
kaba ve yzeysel duruma gelir ve akln iine ile
mez. Bu durumda, kalp tamamen hafifletilmeli ve
nemsizletirilmelidir. Ne kadar ok serbest braklr
sa, o kadar az; ne kadar az olursa, o kadar sessiz olur.
Birdenbire duracak kadar sessizleir. Ondan sonra
gerek solunum aa kar ve kalbin biimi bilince
ular. Kalbin her hareketi soluk-enerjiyi etkiledii
iin, kalp hafifse, solunum da hafif olur. Solunum ha
fifse kalp de hafiftir, nk soluk-enerjinin her hare
keti kalbi etkiler. Kalbi sakinletirmek iin soluk-ener-
ji dikkate alnarak balanr. Kalp dorudan etkilene-
75
ALTIN EN SIRRI -
mez. Bu yzden soluk-enerji bir tutama olarak kulla

ndr, bu da younlatrlm soluk-enerjinin korunma
s olarak bilinen eydir.
ocuklar, hareketin doasm anlamyor musunuz?
Hareket dardaki aralar tarafndan oluturulur. O
yalnzca stnln bir dier addr. Kalp yalnzca
koarak hareket ettirebilir. Younlam bir sessizlik
le kalbin de dinginlie ulatrabilm esi gerekmez mi?
Kalp ve soluk-enerjinin birbirlerini karlkl olarak na-
sd etkdediini bden yce kutsal insanlar gelecek ku
aklara yardm etmek iin daha kolay bir yol dn
mlerdir.
ksir Kitab"nda18 yle denir: Dii ku yumurtala
rndan civciv karabilir nk onun kalbi her zaman
dinliyordur. Bu nemli bir bysel szdr. Dii ku
yumurtalarndan civcivleri snn enerjisi sayesinde
karabilir. Ancak snn enerjisi yalnzca kabuklan sta-
bir; i ksmlara etki edemez. Bu yzden dii ku bu
enerjiyi kalbiyle ieri detir. Bunu duyuuyla yapar. Bu
yolla tm kalbini younlatrr. Kalp etki ettiinde,
enerji de etki eder ve civciv, snn enerjisini alp yaa
maya balar. Bu nedenle yumurtalarndan ayrdd za
manlarda bile dii ku her zaman kulak kabartarak din
18 Altn yaam-hap okullarnn gizli bir kitab. (Bu kitabn efsane
vi gelenei, Tan-shu, olduka eskilere gitmektedir; baknz Ric-
hard Wilhelm, Das Buch der Sitte, Jena, 1930, s. 302 [Das
Scharlachbuch], Gnmzdeki Taocu metinlerde artk bu ba
lkl bir kitap bulunmamaktadr. H.W.)
76
- T Al CHIN HUA TSUNG CHIH'N EVRS
leme tutumu iindedir. Bylelikle ruhun konsantrasyo

nu kesintiye uramaz. Ruhun konsantrasyonu zarar
grmedii iin snn enerjisi gndz ve geceden zarar
grmez ve ruh yaama uyanr. Ruhun uyan ncelik
le kalp ld iin gerekleir. Bir insan kalbinin lme
sine izin verebilirse o zaman asl ruh yaama uyanr.
Kalbi ldrmek onun kurumasna, solup gitmesine ne
den olmak anlamna gelmez, onun blnmemi hale
gelmesi, tek halinde toplanmas anlamna gelir.
Buda der ki: Kalbinizi bir noktaya sabitlediiniz-
de, sizin iin olanaksz bir ey yoktur. Kalp kolaylk
la kaar, bu yzden soluk-enerji araclyla younla
trmak gereklidir. Soluk-enerji kolaylkla kaba duruma
gelir, bu yzden kalp tarafndan antlmaldr. Bu ya
pldnda, sabitlenmemesi olas mdr?
engelik ve dikkat dalmas hatlaryla, kesinti
ye uramadan gnlk olarak yaplan sessiz almayla
mcadele edilmelidir; baar kesinlikle elde edilecek
tir. Meditasyon halinde oturulmuyorsa, ou kez bu
nu fark etmeksizin dikkat dalacaktr. Dikkatin dal
mas konusunda bilinli olmak, dikkat dalmasn or
tadan kaldran mekanizmadr. nsann bilinli olduu
engelik ve bilinli olmad engelik birbirlerin
den binlerce kilometre ayrdr. Bilinsiz engelik
gerek engeliktir; bilinli engelik tam enge
lik deildir, nk iinde hl biraz aklk vardr.
Dikkatin dalmas zihnin gezinmesine izin vermekten
77
ALTIN EN SIRRI -
gelir; engelik zihnin henz saf olmamasndan kay

naklanr. Dikkatin dalmasn dzeltmek engelii
dzeltmekten daha kolaydr. Bu, hastalk halindeki gi
bidir: ar ve sinirlilik hissediliyorsa, ilalarla yardm
edilebilir ama engelik, farkmdalk olmamasnn e
lik ettii bir hastalk gibidir. Dikkatin dalmasna
kar konulabilir, karldktan sakmlabilir, ancak
engelik ve uyuukluk zor ve karmaktr. Dikkatin
dalmasnn ve karkln en azmdan bir yeri vardr,
engelik ve uyuukluk durumunda ise tek bama
anima etkindir. Dikkatin dalmasnda animus hl
iin iindedir, ancak engelikte saf karanlk hkm
srer. Meditasyon srasnda uykulu hale gelinmesi
engeliin bir etkisidir. Yalnzca soluk alp vermek
engeliin stesinden gelmeye yarar. Her ne kadar
burun araclyla ieri ve dar akan soluk gerek so
luk olmasa da gerek soluun ieri ve dar ak bu
nunla balantl olarak gerekleir.
Bu nedenle otururken, her zaman iin kalp sessiz,
enerji de younlatrlm tutulmaldr. Peki, kalp na
sl sessizletirilebilir? Solukla. Yalnzca kalp, soluun
ieri ve dar ak hakknda bilinli olmaldr; solu
un ak kulaklarla duyulmamaldr. itilmiyorsa, so
luk alp verme hafif, hafifse de saf demektir. itilebi-
liyorsa, bu durumda soluk-enerji kaba; kabaysa skn
tl demektir; skntl olduunda da engelik ve
uyuukluk geliir ve insan uyumak ister. Bu aktr.
78
Solunum srasnda kalbin nasl doru biimde kul

lanlaca anlalmaldr. Bu, kullanma olmayan bir
kullanmadr. Yalnzca n ok hafif bir biimde duy
maya dmesine izin verilmelidir. Bu tmce gizli bir
anlam tamaktadr. In dmesine izin vermek ne
demektir? Bu, gzlerin nn kendiliinden nm
dr. Gzler dar doru deil, yalnzca ieri doru ba
kar. Dar bakmakszn parlakl hissetmek ieri do
ru bakmak anlamna gelir; bunun gerek bir ieri bak
ma eylemiyle hi ilgisi yoktur. itmek ne demektir?
itmek, kulan nn kendiliinden duymasdr.
Kulak yalnzca ieriye doru dinler, dandakini din
lemez. Dardakini dinlemeksizin parlakl hisset
mek, ieri doru dinlemektir; bunun gerekten ieri-
dekini dinlemekle ilgisi yoktur. Bu tr duymada, yal
nzca hi ses olmad duyulur; bu tr grmede yal
nzca orada hi biim olmad grlr. Gzler dar
doru bakmyor, kulak da dar doru dinlemiyorsa,
kendilerini kapatrlar ve ieri doru batmaya eilim
gsterirler. Ancak ieri bakldnda ve ierisi duyul
duunda organ ne dar gider ne de ieri batar. Bu
yolla engelik ve uyuukluk ortadan kaldrlr. Bu,
Gnele Aym tohum ve nn birlemesidir.
engeliin bir sonucu olarak, insan uykulu hale
gelirse ayaa kalkmal ve gezinmelidir. Zihin duru ha
le geldiinde, yeniden oturulmaldr. Sabahlan zaman
varsa, bir tts ubuunun yanmas sresince otura
79
ALTIN EN SIRRI -
bilir, bu en iyisidir. leden sonra olaan iler araya

girer, bu yzden insan kolaylkla engelie kaplabi
lir. Bununla birlikte bir tts ubuu olmas gerekli
deildir. Ancak tm engeller bir yana braklmal ve
bir sre iin tamamen dingin bir biimde oturulmal-
dr. Zamanla insanm engelii ve uykuya dalmas
olmakszn baan gelecektir.
Bu blmn temel dncesi, n dolamn ba

armadaki en nemli eyin ritmik solunum olduudur.
Bu alma ilerledike, reti de derinleir. In do
lam srasnda renci engelik ve dikkatin dal
mas skntsndan kanmak iin kalp ve solunumu
birbirine gre ayarlamaldr. stat, yeni balayanlarn
bir kez oturup gzkapaklann ksmasndan sonra, kal
bin, ynetilmesi gleecek biimde arpmaya bala
masna yol aacak olan karmakark dlemlerin orta
ya kmasndan korkar. Bu nedenle de ruhun enerjisi
nin dar doru akmamas iin soluu sayma ve kal
bin dncelerini sabitleme uygulamasn retir.
Soluk, kalpten geldii iin ritmik olmayan solu
num da kalbin huzursuzluundan gelir. Bu yzden,
kulaklar iin iitilmez olacak biimde, ok yava ya
va soluk alp verilmelidir, ancak kalp sessizce soluk
lan sayar. Kalp, sluklann saysn unuttuunda bu
kalbin d dnyaya getiinin bir iaretidir. Bu du
rumda kalp sabit tutulmaldr. Kulak dikkatlice din
lemiyor ya da gz, burnun kprsne bakmyorsa,
ounlukla ya kalp dan kaar ya da uyku gelir. Bu,
durumun karmaa ve uyuuklua giriyor olduunun
ve tohum-ruhun yeniden dzene koyulmas gerekti
80
inin iaretidir. Gzkapaklannn kslmas ve burun

dan yn alnmas srasnda az skca kapatlmaz ve
diler birbirlerine kuvvetlice kenetlenmezse, kalbin
darya doru acele etmesi olay kolayca gereklee
bilir; bu durumda az abucak kapatlmal ve diler
kenetlenmelidir. Be duyu kendilerini kalbe gre d
zenler; ruh ise, kalp ve soluk uyumlu duruma getiri
lecek biimde soluk-enerjiye bavurmaldr. Kalp ve
solunumun kendilerini bu yolla doru trde ibirlii
ve uyuma katmalar iin en fazla birka eyrek saat
lik gnlk almaya gerek duyulur. Bundan sonra
artk saymaya gerek kalmaz ve solunum kendiliin
den ritmik duruma gelir. Solunum ritmik olduunda
da engelik ve dikkatin dalmas hatalan zaman
iinde kendiliinden kaybolur.
5. IIIN DOLAIMI SIRASINDAK YANLILAR
stat L-tsu yle der: almanz giderek youn

laacak ve olgunlaacak, ama bir uurumun nnde
kurumu bir aa gibi oturacanz duruma ulama
dan nce, zel dikkatinize sunmak istediim hl ok
sayda hata olasl var. Ancak kiisel olarak yaan
dklarnda bu koullarn farkna vanlr. Burada onlar
birer birer syleyeceim. Benim okulum yolun her bir
aamasyla ilgili dorulayc iaretlere sahip olmas ko
nusunda Budist yoga okulundan (Chan-tsung)19 ayn-
19 Japoncada Zen.
81
ALTIN EN SIRRI -
lir. lk olarak yanllar, sonra da dorulayc iaretler

den sz etmek istiyorum.
nsan, kararlarn uygulamaya baladnda dikkat
edilmelidir, bu sayede her ey huzurlu ve rahat bir bi
imde ilerler. Kalpten ok fazla ey beklenmemelidir.
nsan, tamamen otomatik olarak, kalp ve enerjinin
birbirine gre ayarlanm olduu konusunda dikkatli
olmaldr. Ancak bundan sonra dinginlik durumuna
ulalabilir. Bu dingin durum sresince doru koullar
ve doru yer salanmaldr. nsan [meditasyon yap
mak iinj nemsiz ilerin ortasnda oturmamaldr.
Yani zihin kibirli dncelerden kurtulmu olmaldr.
Tm engeller bir kenara braklmaldr; yansz ve ba
msz olunmaldr. Ne de dnceler doru ynteme
younlatrlmaldr. Bu tehlike ok fazla sknt aln
yorsa ortaya kar. Hi sknt ekilmeyeceini syle
mek istemiyorum, ama doru yol, olmakla olmamak
arasndaki eit uzakl korumaktan geer. Amala
amaszla ulalabiliyorsa, konu anlalm demektir.
Artk insan bamsz bir yolda sapmadan ve zihin ka
rkl olmadan yol almak iin kendine izin verebilir.
Ayrca, bu tuzaa dren dnyaya kurban olun-
mamaldr. Tuzaa dren dnya, be tr iblisin
kendilerini elendirdikleri yerdir. rnein, sabitleme-
den sonra, insann zihninde ounlukla kuru odunlar
ve snm kller, az sayda da grkemli dnyann
zerinde parlayan baharla ilgili dnceler olduunda
82
karlalan durum budur. Bu biimde insan karanl

n dnyasma batar. Orada enerji souk, solunum ka
badr, soukluk ve rmeyle ilgili ok sayda imge de
kendini gsterir. Burada uzun sre oyalanlrsa bitki
ler ve talar dnyasma geilir.
On bin tuzak, kiiyi doru yoldan saptrmamaldr.
Bu, sessiz durum baladktan sonra, arka arkaya her
eit ba birdenbire belirirse gerekleir. Kimi bunlar
dan kurtulmak ister ve yapamaz; kimi bunlar izler ve
bununla rahatlam gibi hisseder. Bu durum, efendi
nin uak olmas anlamna gelir. nsan bu aamada
uzun sre oyalanrsa, aldatc istekler dnyasma girer.
En iyisi insann kendini cennette, en kts de til-
ki-ruhlar20 arasmda bulmasdr. Byle bir tilki-ruhun
rzgardan ve Aydan, iekler ve meyvelerden hola
narak, mercan aalan ve deerli imenlerden keyif
alarak bilinen dalarda gezinebildii dorudur. Ancak
bunu yz ile be yz yl ya da en iyi olaslkla bir
ka bin yl yaptktan sonra dl biter ve yeniden o
kargaa dnyasnn iinde doar.
Bunlarn tm yanl yollardr. nsan yanl yollan
bilirse, dorulayc iaretleri de soruturabilir.
20 in folkloruna gre, tilkiler de Yaam ksirini gelitirebilirler; bu

yzden kendilerini insana dntrme kapasitesini elde ederler.
Bat mitolojisindeki doa iblislerine karlk gelirler.
83
ALTIN EN SIRRI -
Kt & m
4t * S
- ^ ^
t S*
Meditasyon, Evre 3: Ruh-bedenin bamsz

varolu iin ayrlmas.
84
Bu blmn amac,21 meditasyon srasndaki yan

l yollara dikkat ekmektir, bu sayede insan dlem
maaras yerine enerji alanna girer. Dlem maara
s iblislerin dnyasdr. Meditasyon yapmak iin otu
rulup k alevlerinin grlmesi ya da parlak renkle
rin belirmesi veya Bodhisattvalarn ve tanrlarn yak
latnn grlmesi ya da benzer dier hayaller bu
duruma rnektir. Bunun yansra, enerji ve solunu
mu birletirmede baarszsa, bbrekler ykselmiyor,
aa doru sktnyorsa ve asl enerji souk ve kaba
duruma geliyorsa, ite bu durum da grkemli dnya
nn yumuak k-enerjileri ok az demektir ve insan
bo dlem-dnyaya iner. Ayrca, insan ok uzun s
re oturduunda, fikirler ayaklandnda, kii de bun
lar durdurmaya alp baaramadnda; bunlar ta
rafndan ynetilmeye boyun eildiinde ve bu daha
kolay bir ey olarak hissedildiinde ve bu noktaya ge
lindiinde, hibir biimde meditasyona devam edil
memeli, kalklmak ve kalp ile enerji yeniden uyuma
kavuana kadar biraz dolalmaldr; ancak bundan
sonra meditasyona geri dnlebilir. Meditasyon ya
parken, insan bir tr bilinli sezgiye sahip olmaldr,
bu sayede ksir alannda enerji ve solunumun btn
letiini hisseder; gerek a ait lk bir salvermenin
belirsizce kmldanmaya baladn da hissetmelidir.
Bu durumda doru yeri bulmutur. Bu yer bulundu
unda da aldatc istekler ya da karanlk iblislerin
dnyasna dme tehlikesi atlatlm olur.
21 Bu blm aka bir Budist etkisi gstermektedir. Burada kaste

dilen ayartlma dlemleri gerek olarak almak ve onlara direne-
meyip yenilmek iin kiinin varlnn bu tr dlemlerle sevk
edilmesini gerektirir. (Mephistophelesin, iblisleri araclyla Fa-
ustu uyuttuu sahneyle karlatrn.)
85
ALTIN EN SIRRI -
6. IIIN DOLAIMI SIRASINDAK

DORULAYICI DENEYMLER
stat L-tsu, ok eitli dorulayc deneyim var

dr, der. nsan kendini kk isteklerle tatmin etme
meli ve kendini tm canl yaratklarn kurtarlmas ge
rektii dncesine ykseltmelidir. nsan, kalbinde s
radan ve sorumsuz olmamal, szlerini kantlayan i
ler yapmaya abalamaldr.
Sessizlik varken, ruh srekli ve kesintisiz bir biim
de sanki mest edilmi ya da tazelikle ykanm gibi b
yk bir keyif hissine sahipse, bu, k ilkesinin tm be
denle uyum iinde olduunun bir iaretidir; bundan
sonra Altn iek tomurcuklanmaya balar. Ayrca,
tm aldklar sessiz olduunda, gm Ay cennetin
ortasnda durduunda ve insan bu grkemli dnyann
bir k ve parlaklk dnyas olduu hissine kapldn
da, kalbin bedeninin kendisini berrakla atnn bir
iaretidir. Bu, Altn iein alyor olduunun bir
iaretidir.
Aynca, tm beden salam ve kuvvetli hisseder, bu
sayede ne frtnadan ne de ayazdan korkar. Bakalar
nn canm skan eyler, ben onlarla karlatmda, ru
hun tohumunun parlakln glgeleyemez. San altn
evi doldurur; basamaklar beyaz yeimdendir. Gerek
enerjinin bir soluuyla temasa geen dnyadaki r
m ve pis kokan eyler hemen yeniden canlanrlar.
86
Krmz kan st olur. Etin krlgan bedeni som altn ve

elmastr. Bu Altn iein kristalletiinin bir iaretidir.
Baarl Kontamplasyon Kitabnda [Ying-kuan-
chingl yle sylenir: Gne byk suyun iinde ba
tar ve sra sra aalann byl grntleri ortaya
kar. Gnein batmas temelin kaos (olgudan nceki
dnyada, yani anlalr dnyadan nce) iinde kurul
mas anlamna gelir: Bu polarize olmam durumdur
[sonsuz] (w u-ch). En yce iyi, su gibi saf ve lekesiz
dir. O byk kutupsallm hkmdan, ok trigramm-
da grnen tanr, Chendir.223 Chen koruyla da sembo-
Kon. Dipsiz,
su, ay
Li, Tutunma, ate,

k, gne, lklk
22 Kontamplasyon: lemi ruhsal gzle gzlemleme, seyre dal

ma, temaa etme ve d etkenlerden etkilenmeksizin bir konu
hakknda derin dnme. (Ed.n.)
23 Karlatrn I Ching, blm Shuo Kua (Trigramlarla ilgili tar
tma). Chen, gk grlemesi, bahar; dou, koru trigramdr.
Yaratc, cennet, bu dzende kuzeybatda yer alr. Dipsiz ise
kuzeydedir.
87
ALTIN EN SIRRI -
lize edilir, bu yzden de sra sra aalarn imgeleri

grnr. Yedi kat aa sras yedi beden aklnn
(ya da kalp aklnn) anlamna gelir. Kuzeyba
t, Yaratcnm yndr. Bir alan daha ileri gidildiin
de orada Dipsiz bulunur. Byk suda batan gne Ya
ratc ve Dipsiz iin kullanlan imgedir. Dipsiz gece
yansnn yndr (fare, tzu, kuzey). K gndn-
mnde, gk grlemesi (C hen) olduka kapal ve giz
lenmi dnyanm ortasmdadr, Yalnzca C hen trigra-
mma ulald zaman k-kutbu yeniden dnyann
zerinde belirir. Bu aa sralaryla temsil edilen im
gedir. Geri kalan da buna gre karlabilir.
kinci ksm temelin bunun stnde kurulmasn
kasteder. Byk dnya buz gibidir, parldayan bir
mcevher-dnya. In parlakl giderek kristalleir.
Belirli bir zaman sonra byk bir teras belirir ve za
manla onun zerinde Buda grnr. Altn varlk g
rndnde bu Budadan baka kim olabilir ki? n
k Buda, byk aydnlanmann altndan kutsal in
sandr. Bu byk bir dorulayc deneyimdir.
imdi snanabilecek dorulayc deneyim bulun
maktadr. lki, meditasyon haline geildiinde tanrlar
vadidedir.24 Sanki birka yz metre uzaktaym gibi
24 Karlatrn: Lao-tse, Tao Te Ching, 6. Blm (Arthur Waley
bu almay evirmitir: The Way and Its Power, London and
New York. Evergreen Series, New Yorkda karton kapakl bir
basm bulunmaktadr. C.F.B.)
88
her birinin olduka belli olduu insanlar duyulur. An

cak tm sesler bir vadideki yank gibidir. nsan bun
lar her zaman duyabilir ama kendisini asla duyamaz.
Buna tanrlarn vadideki varl denir.
Arada srada u durum yaanabilir: nsan sessizleir
sessizlemez gzlerin da birden parlamaya balar,
bu sayede insandan nceki her ey sanki insan bir bu
lutun iindeymi gibi ok parlak olur. Gzler alr ve
beden aranrsa, artk o bulunamaz. Buna Bo odada
ki k byyor denir. eride ve darda her ey eit
derecede aydnlktr. Bu ok olumlu bir iarettir.
Yansra, meditasyona oturulduunda etten beden
ipek ya da yeim gibi parlayan bir duruma gelebilir.
Oturmay srdrmek g gibi grnr: nsan, kendi
ni yukar ekiliyormu gibi hisseder. Buna: Ruh d
nyor ve cennete dokunuyor denir. Zamanla insan
bunu gerekten yukar doru bir szl biiminde
yaayabilir.
Bu deneyimin hepsine sahip olmak mmkn
dr. Ancak her ey ifade edilemez. Her insana kendi
konumuna gre farkl eyler grnr. nsan bunlan
yayorsa bu iyi bir doal yetenein bir iaretidir. Bu
eylerle birlikte, bu tpk birinin su imesi gibidir. n
san kendine suyun scak ya da souk olduunu syle
yebilir. Ayn biimde kii kendini bu deneyimlere
inandrmaldr, ancak ondan sonra bu deneyimler ger
ektir.
89
ALTIN EN SIRRI -
7. IIIN DOLAIMININ YAAMA BM
stat L-tsu der ki: In dolamn salamakta

giderek artan bir baar salandnda, kii bunu ya
parken gsterdii olaan uramdan vazgememeli
dir. Eskiler yle der: Uralarla karlatmzda,
bunlar kabul etmeliyiz; eylerle karlatmzda, on
lar her ynyle anlamalyz. Uralar doru dn
celerle uygun bir biimde ele alnrlarsa, k darda
ki eylere dalmaz, kendi yasasna gre dolar. Din
gin, grnmez n dolam bile bu yolla balatlr;
bundan daha tesi, kendini zaten aka gstermi
olan n gerek dolamnda grlen durumdur.
nsan gndelik yaamda her zaman kendisine ya
da bir bakasna ait bir dncenin bir karm ol
makszn, nesnelere yalnzca reflekslerle tepki verme
yeteneine sahiptir; bu, koullardan ortaya kan bir
k dolamdr. lk sr budur.
Sabahn erken saatlerinde, insan kendisini tm en
gellerinden kurtarp birka saat meditasyon yapabilir,
sonra da tamamen nesnel, refleks bir biimde kendini
tm etkinliklere ve d eylere ynlendirebilirse ve bu
durum kesintisiz olarak srdrlebilirse, iki ay ge
tikten sonra mkemmellemi olanlarn tm cennet
ten gelir ve byle davranlar onaylarlar.
90
nceki blm bu almada derlendiinde girilen

mutluluk dolu alanlardan sz eder. Bu blmn
amac rencilere Yaam ksirinin ilk baarsn
umut etmeleri iin almalarn gnden gne nasl
daha sptil bir biimde biimlendirmeleri gerektiini
gstermektir. Nasl oluyor da stat tam bu noktada
bir insann yaamnn olaan dzenini brakmamas
gerektii gereinden sz ediyor? Buna dayanarak
Ustatm renciyi Yaam ksirine abucak ulamak
tan korumak istedii dnlebilir. Bilen bir kii bu
na Asla! diye karlk verebilir. stat, rencinin
kendi karmasmn gereklerini yerine getirememi ola
bileceinden korktuu iin bu ynde konuuyor. a
lma zaten mutluluk dolu alanlara girmise, kalp de
bir suyun enginlii gibidir. eyler geldiinde eyleri
yanstr; eyler gittiinde ruh ve enerji kendiliinden
yeniden birleirler ve dandakilerin kendilerini s
rklemesine izin vermezler. statn, dier insanla
rn ve insann kendisinin dncesindeki her engel
tamamen braklmaldr derken kastettii budur.
renci daima enerji uzaynda gerek dncelerle yo
unlamay baardnda dndrmeye balamak
zorunda kalmaz, k kendini dndrr. Ancak k
dndnde ksir kendiliinden ortaya kar, ayn
zamanda dnyev ilerin yerine getirilmesi de bir en
gelleme deildir. Bu, ruh ve enerjinin hl dank ve
kark olduu meditasyon uygulamasnn balang
cnda farkldr. Dnyev olaylar uzakta tutulamaz ve
insann tm enerjisiyle younlaabilecei, bu biim
de de sradan dncelerin kargaasndan kanabile
cei dingin bir yer bulunamazsa, bu durumda kii sa
bah byk olaslkla gayretli, akamsa kesinlikle
enge olur. Bir insann bu biimde gerek srra ula
ana kadar geecek sre ne kadardr? Bu yzden de
nir ki, insan kendini ie vermeye baladnda, ev i
91
ALTIN EN SIRRI -
lerini bir kenara brakmaldr. Bu tamamen mmkn

deilse, bir kiiye bunlarla ilgilenme ii verilmelidir,
bu sayede tam bir dikkatle byk bir zen gsterile
bilir. Ancak alma gizli dorulamalarn yaand
bir dzeye ilerlediinde, ayn zamanda insann ola
an sorunlarnn sraya girip girmemesi sorun deil
dir, bu sayede insan, karmasnn gereklerini yerine
getirebilir. Bu, n dolamnn yaam biimi anla
mna gelir. Uzun zaman nce, Mor Kutup Inn
Gerek nsan (Tzu-yang-chen-jen)25 yle demitir:
nsan dnyayla birbirine karrken ve kla hl
uyum iindeyken eylemini gelitirirse, bu durumda
yuvarlak yuvarlaktr ve asaln alan vardr; ite bu
durumda insanlann arasnda yaar, gizemli ama g
rlebilir, farkl ama aym ve hi kimse bunu kavraya-
maz; hi kimse gizli hareketlerimizin farkna vara
maz. In dolamnn yaama biimi de tam bu
anlam tamaktadr: Dnyayla birbirine kararak,
yine de kla uyum iinde yaamak.
8. UZAK YOLCULUK N BR MAJK SZ26
stat L-tsu der ki; Y Ching uzak yolculuk iin

ardnda bir byl sz brakt:
25 Bu ad tayan birka Taocu usta bulunmaktadr. Burada syle

nen olaslkla S 11. yzylda yaam olan Chang Po-tuandr.
O ve yazlanyla ilgili olarak, karlatrn: Tenney L. Davis and
Chao Yn-tsung; Proceedings o f the American A cadem y o f
Arts an d Sciences, 73/5 (1939), s.97-117, ve 73/13 (1940), s.
371-399. (H.W.)
26 Bu referans Chuang-tzunun ilk blmnedir. (H.W.)
92
Drt szck ruhu enerji uzaynda krisalletirir.

Altnc ayda aniden beyaz karn utuu grlr.
nc nbette gne kursu kr eden nlar yayar.
Suda Soylu Olann rzgr eser.
Cennette dolarken, Alcnn ruh-enerjisi tketilir.
Ve srrn daha derin sim:
Hibir yerde olmayan yurt, ite asl ev ...
Bu dizeler gizemle doludur. Anlam udur: Yce

Taodaki en nemli eyler szcklerdir; eylem olma
yan araclyla eylem. Eylem olmayan, insan biim
ve grntye (maddi olana) bulamaktan korur. Ey
lem olmayandaki eylem, insan uyuturan bolua ve
cansz hilie batmaktan ahkoyar. Etki btnyle asl
Teke baldr; etkinin aa kmas iki gzn iinde
dir. ki gz, yaratln tmn dndren Byk Ka
n nm kutbu gibidir. ksir batan sona kadar tek bir
eye baldr: Suyun ortasndaki metal, yani su-blge-
sindeki kurun. imdiye kadar, ieride durana dar
dan etki eden ilk salvermeyi bu sayede gsteren
n dolamndan sz ettik. Bu, stat elde etme ko
nusunda kiiye yardmc olacaktr. Balang aamala
rndaki renciler iindir. Onlar daha st dzey bir
gei elde edebilmek iin daha alt dzey iki geii ya
arlar. Olaylarn sras belirgin olduktan ve aa k
mann doas bilindikten sonra cennet artk Yolu giz
lemez ve asl gerei aa vurur. zdeler, bunu gizli
tutun ve abanz iki katma karn!
93
ALTIN EN SIRRI -
In dolam kapsaml bir ifadedir. alma iler

ledike, Altn iek de o kadar iek aar. Ancak da
ha olaanst trde bir dolam vardr. u ana kadar,
dardan ierinin ne olduu zerinde altk; imdi
merkezde kalyoruz ve dary ynetiyoruz. imdiye
dek, o statn yararna bir hizmetti; imdi ise s-
tatn buyruklarnn salmasdr. Tm iliki artk ter
sine dndrlmtr. Bu yntemle daha sptil alanla
ra girilmek isteniyorsa, ilk olarak beden ve kalbin ta
mamen kontrol altnda olduu, tm engellerin brakl
m, en nemsiz heyecanlarla rahatsz edilmeden ve
tam ortada gksel kalple birlikte tmyle serbest ve
huzur iinde olunduunun grlmesi gerekir. Bu du
rumda, sanki kutsal bir emir, eli olmak iin ar
alnm gibi iki gz kapa kslabilir. Kim itaatsizlik
etmeye kalkabilir ki? Ondan sonra her iki gzle Dip-
sizin evi (su, K'an) aydnlatlr. Altn iek her nere
ye giderse, kutupsallm gerek da onu karla
mak iin ileri gider. Tutunan (parlaklk, Li) darda
parlak, ieride karanlktr; bu Yaratcmn bedenidir.
Karanlk olan [izgi] girer ve efendi olur. Sonu, kal
bin (bilin) eylere baml olarak gelimesi, dar y
neltilmesi ve akntda alkalanmasdr. Dnen k ie
ride olana doru parladnda, eylere bal olarak ge
limez, karanln enerjisi sabitlenir ve Altn iek yo
un bir biimde parlar. Bu, kutupsallm toplanm
dr. likili eyler birbirini eker. Bu yzden Dip
sizin kutuplam k izgisi yukar doru bask ya
94
par. Bu yalnzca dipsizdeki k deil, yaratc kar

layan yaratc ktr. Bu iki z birbirleriyle karlar
karlamaz ayrlmaz bir biimde birleirler ve orada
sonsuz bir yaam balar; o, asl enerjinin evinde gelir
ve gider, kendinden ykselir ve der. Kii, parlaklk
ve sonsuzluun farknda olur. Tm beden, du
yumsar ve umak ister. Bu, Bulutlar bin da doldu
ruyor," diye sylenen durumdur. O yava yava, bir
yandan dierine olduka hafif bir biimde gider; fark
edilmez bir biimde ykselir ve der. Nabz hareket
siz kalr ve solunum durur. Bu, Ay on bin suyu top
luyor, diye bilinen gerek yaratc birlik an durumu
dur. Bu karanln ortasmda, gksel kalp aniden bir
harekete balar. Bu, bir n dn, bir ocuun
dnyaya geldii zamandr.
Ancak, bunun ayrntlar dikkatle aklanmahdr.
Bir insan bir eye baktnda, bir eyi dinlediinde,
gzler ve kulaklar hareket eder ve nesneleri geene
kadar izlerler. Bu hareketlerin tm daha alt dzeydir
ve gksel hkmdar onlar kendi grevlerinde izlerse
bu, iblislerle birlikte yaamak anlamna gelir.
imdi, insan dinginliin her n ve her hareketi s
resince iblislerle deil insanlarla birlikte yaarsa, o za
man gksel hkmdar gerek insan demektir. O hare
ket ettiinde ve biz de onunla hareket ettiimizde, ha
reket cennetin kk olur. Ik dingin olduunda ve biz
de onunla birlikte dingin olduumuzda, bu dinginlik
95
ALTIN EN SIRRI -
Ayn maaras olur. O, hareketi ve dinginlii sonsuz

bir biimde art arda getirdiinde, arahksz bir biimde
onunla harekete ve dinginlie devam et. O, soluk alp
vererek ykseldiinde ve dtnde, onunla birlikte
yksel ve d. Buna, cennetin kk ve Aym maaras
arasnda bir yandan dier yana gidip gelmek denir.
Gksel kalp hl dinginlii korurken, doru za
mandan nce yaplan hareket bir yumuaklk hatas
dr. Gksel kalp zaten hareket etmise, ona uymak
amacyla sonradan gelen hareket ise bir kathk hatas
dr. Gksel kalp kmldamaya balar balamaz hemen
itenlikle yukar, Yaratcnm evine doru trmanlma-
ldr. Bu yzden ruh-k zirveyi grr; bu nderdir.
Bu hareket zamanla uyum iindedir. Gksel kalp tam
zgrlkle byyecei Yaratcnn zirvesine ykselir.
Bundan sonra, aniden en derin sessizlii ister, hzla ve
itenlikle sar kaleye ynlendirilmelidir; bylece gz
ler ruhun asl sar oturma yerine bakar.
Sessizlik istei uyandnda, yalnzca tek bir d
nce belirmez; ieri doru bakam insan anszn bak
tn unutur. O anda, beden ve kalp tamamen serbest
braklmaldr. Tm engeller iz brakmadan gzden
kaybolur. Bundan sonra artk ruhumun ve potamm
evimin hangi yerde olduunu bilemem. Bir kii, bede
ni konusunda emin olmak isterse, bunu elde edemez.
Bu durum, cennetin dnyann iine ilemesi, tm ha
rikalarn kendi kklerine dndkleri andr. Bu yzden
kristallemi ruhun enerji uzayna girdii zamandr.
96
Tek, n dolamdr. Balandnda, nce hl

danktr ve insan onu toplamak ister; alt duyu etkin
deildir. Bu, kiinin kendi kaynann gelitirilmesi ve
beslenmesi, yaam kabul edilmeye balandnda ya
n dolmasdr. nsan bunu toplamak iin yeterli oldu
unda, kendini hafif ve zgr hisseder ve en kk
zahmete katlanmas gerekmez. Bu atalarn uzaynda
ki ruhun sakinlemesidir, nceki cennetin alnmasdr.
nsan her glge ve her yanknn ortadan kayboldu
u, bylece tamamen dingin ve salam olaca kadar
ok ilerlediinde bu, her eyin mucizevi biimde ken
di kkne dnd enerjinin maarasnn iindeki s
maktr. Kii yeri deitirmez, yer kendini bler. Bu
bin ve on bin yerin bir yer olduu bedensel olmayan
uzamdr. Kii zaman deitirmez, zaman kendini b
ler. Bu tm a eo n larn tek bir an gibi olduu lle
mez zamandr.
Kalp mutlak sakinlie ulamadka, kendini hare
ket ettiremez. Kii hareketi hareket ettirir ve hareketi
unutur; bu znde hareketin kendisi deildir. Bu yz
den yle denir: nsan d eylerle uyarldnda hare
ket ediyorsa, bu varln itkisidir. D eyler tarafn
dan uyanlmadmda hareket ediyorsa, bu cennetin
hareketidir. Cennetle karlatrlan varlk debilir ve
itkilerin egemenliine girebilir. tkiler d eyler olduk
lar gereine dayanrlar. Bunlar, insann kendi konu
munun tesinde devam eden dncelerdir. Bu du-
97
ALTIN EN SIRRI -
Meditasyon, Evre 4 Koullarn ortasndaki merkez.

- T AI CHIN HUA TSUNG C H H N EVRSt
rumda, hareket harekete yol aar. Ancak, hibir fikir

ortaya kmadnda, doru fikirler gelir. Bu gerek fi
kirdir. eyler dingin, kii de tamamen salam oldu
unda ve cennetin salverilmesi aniden hareket etti
inde, bu amasz bir hareket olmaz m? Eylem olma
yan araclyla eylem tam da bu anlama sahiptir.
Balangtaki iire gelince, ilk iki dize tmyle Al
tn iein etkinliine gnderme yapmaktadr. Sonra
ki iki dize Gnein ve Aym karlkl olarak birbiri
nin iine gemesiyle ilgilidir. Altnc ay Tutunandr
U J, ate). Uuan beyaz kar, ate trigramnn ortasn
daki gerek kutupsal karanlktr, Ahcya dnmekle
ilgilidir. nc nbet Dipsizdir (K'an , su). Gne
kursu su, trigramndaki tek kutupsal izgidir ve Yara-
tcya dnmeyle ilgilidir. Bu, Dipsiz trigramm al
ma ve Tutunan (ate, L) trigramm tersine evirme
yolunu ierir.
Sonraki iki dize Byk Kannm kutbunun etkinli
i, kutupsalln tam serbest braklmasnn ykselii ve
d ile ilgilidir. Su Dipsizin trigramdr; gz Asilin
(Sun) rzgardr. Gzn Dipsizin evini aydnlatr
ve orada byk n tohumunu kontrol eder. Cen
nette, bu Yaratcnn evi (Ch'iez) anlamna gelir.
Cennette dolarken, Akcnm ruh-enerjisi tketilir.
Bu, ruhun enerjiye, cennetin dnyaya nasl ilediini
gsterir; bunun olmas sayesinde ate beslenebilir.
99
ALTIN EN SIRRI -
Son olarak, son iki dize batan sona kadar vazge

ilemez olan en derin srra iaret eder. Bu, kalbin te
mizlenmesi ve dncelerin arndrlmasdr; bu y
kanmadr. Balang olarak kutsal bilim, nerede duru
laca bilgisini ve biti olarak da en yksek iyide dur
may alr. Onun balangc, kutupsalln tesindedir
ve yeniden kutupsallm tesine dklr.
Buda, dinin temel gerei olarak lmlden, bilin
cin yaratcsndan sz eder. Bizim Taoculuumuzdaki
yaam tamamlama ve insan doasyla ilgili tm al
ma boluu oluturmak ifadesinde yatar. dinin
tm bir neride ayn fikirdedirler: lmden yaama
gemek iin ruhsal ksirin bulunmas. Peki, bu ruhsal
ksir neye dayanr? O sonsuza kadar amaszlkta dur
mak demektir. Bu yzden retimizde bulunan ykan
mann en derin srr, kalbi boaltma iiyle snrlanm
tr. Bununla sorun zlr. Burada bir szckle gs
terdiim ey on yllk bir abanm meyvesidir.
Hl blmn tmnn bir blmde nasl sunu
labilecei konusunda net deilseniz, onu sizin.iin bo
luk, delzyon ve merkezden oluan blml Budist
dnceye dalma yoluyla akla kavuturacam.
Boluk dnceye dalmann birincisidir. Her ey
bo olarak grlr. Sonra delzyon gelir. Her ne ka
dar bo olduklar bilinse de nesneler yok edilmez ama
insan boluun ortasnda kendi ilerine bakar. Ancak,
100
insan nesneleri yok etmemesine karn onlara dikkat

de etmez; bu, merkezin dnceye dalmasdr. Boun
dnceye dalmasn uygularken insan on bin eyi yok
edemeyeceini de bilir ve hl onlara dikkat etmez.
Bu biimde dnceye dalma biraraya gelir. Yine
de g, boluu kafada canlandrmadadr. Bu neden
le boluk dnceye dal uygulandnda, boluk el
bette botur ama delzyon ve merkez de botur. De-
lzyon dnceye daln uygulamak byk bir g
gerektirir; bu durumda delzyon gerekten delzyon-
dur ama boluk ve merkez de delzyondur. nsan
merkeze ynelerek ayn zamanda boluk imgeleri de
yaratr; bunlara bo deil, merkez denir. Delzyon
dnceye dal da uygulanr ama buna delzyon de
il, merkez denir. Merkezin neyle ilgili olduu konu
sunda daha ok ey sylenmesi gerekmez.
Bu blm ilk olarak Y Chingin uzak yolculuk

konusundaki bysel szne deinir. Bu byl sz,
Yolun gizli harikasnn nasl hibir eyden gelien bir
ey olduunu ifade eder. Ruh ve enerjinin kristalle
mi biimde birlemeleri yznden, zamanla hiliin
boluunun ortasnda bir gerek ate noktas belirir.
Bu zaman sresince ruh daha sessizleir, ate daha
parlaktr. Atein parlakl gnein altna aydaki s
syla karlatrlyor. Parlayan ate Dipsizin suyu
nun buharlamasma neden olduu iin buhar snr
ve kaynama noktasn getiinde tpk uuan kar gi
bi yukar doru ykselir. Bununla, altnc ayda karn
uutuunun grlebilecei sylenmek isteniyor. An
101
ALTIN EN SIRRI -
cak ate, suyu buharlatrld iin gerek enerji uya

nr; yine de karanlk hareketsiz olduunda, k hare
ket etmeye balar; bu, geceyans durumuna benzer.
Bu nedenle, ustalar bu zamana yaayan geceyans
zaman derler. Bu kez, geriye doru akmas ve yk
selmesi ve gne kursunun yukan doru dnmesi gi
bi decek biimde aa akmasn salamak amacy
la enerji zerinde allr. Bu yzden denir ki:
nc nbette gne kursu kr edici nlar ya
yar. Dndrme yntemi, yaamn kapsnn atei
zerinde umak iin solunumdan yararlanr; bu yol
la gerek enerjiyi asl yerine getirme ii baarlabilir.
Bu nedenle rzgar suda eser denir. nceki cennetin
tek bir enerjisinden, sonraki cennetin dan ve ieri
gidip gelen soluu ve onun tututuran enerjisi doar.
Bu yol, geriye doru bir ak biiminde yukan do
ru kuyruksokumundan Yaratcnn zirvesine, oradan
da Yaratcnn evine gider; sonra bu iki kat aracly
la dorudan bir aa doru ak biiminde solar plek-
susa batar ve bunu str. Bu nedenle yle denir:
Cennette dolarken, Alcnn ruh-enerjisi tketilir.
Gerek enerji zamannda bo yere dnd iin,
enerji ve form zengin ve dolu duruma gelir; beden ve
kalp mutlu ve keyifli olur. retinin arknn dnd
rlmesi uygulamasyla bu baarlamazsa, insan bu
uzak yolculua baka nasl balayabilir ki? Bununla
ayn anlama gelen udur: Kristallemi ruh, ruh-atee
geri n yayar ve en byk sessizlik araclyla bo
maaramn orta noktasnda olan suyun ortasndaki
atei krkler. Bu yzden yle denir: Ve smn da
ha derin srr: hibir yerde olmayan yurt, ite asl ev.
renci zaten gizemli alan iindeki iine dalm
tr; ancak erime yntemini bilmiyorsa, Yaam ksi-
102
rinin glkle retileceinden korkulur. Bu nedenle

stat eski kutsal insanlar tarafndan sk skya koru
nan srr aklamtr. renci kristallemi ruhu
enerjinin maarasnn iinde sabitlediinde ve ayn
zamanda en byk sessizliin egemen olmasna izin
verdiinde, belirsiz karanln arasnda hilikten bir
ey doar, yani yce Tekin Altn iei grnr. O
anda bilinli k insan doasnn [hsing] ndan
farkllar. Bu nedenle yle denir: Dsal eylerle
uyarldnda hareket etmek onun dorudan dar
gitmesine ve bir insan yaratmasna yol aar, Bu bi
linli ktr. Gerek enerji yeterince topland anda
renci bunun dorudan danya akmasna izin ver
mez, geriye doru aktrsa, bu yaamn dr; sudo-
labmn dndrlmesi yntemi uygulanmaldr. Dn
drme srdrlrse, gerek enerji de damla damla
kklerine dner. Bundan sonra sudolab durur, be
den temizlenir, enerji tazelenir. Bir tek dn, stat
Chiunun kk bir gksel devir dedii, tek bir gk
sel devir anlamna gelir. Enerjiyi kullanmak iin ye
terince toplanmas beklenmezse, bu durumda enerji
yumuak ve dayankszdr ve ksir olumaz. Enerji
oradaysa ve kullanlmyorsa, ok eski ve kat duruma
gelir, bu durumda da Yaam ksiri glkle retile
cektir. Enerji ne ok eski ne de ok kat olduunda,
bunu anlaml bir biimde kullanmak iin doru za
man gelmi demektir. Bu, Budann, Olgu boluun
iine akar derken sylemeye alt eydir. Bu, to
humun enerjiye yceltilmesidir. renci bu ilkeyi an
lamaz ve enerjinin dorudan dan akmasna izin ve
rirse, enerji tohuma dnr. Boluk en sonunda ol
guya akar derken anlatlmak istenen budur. Ancak
bir kadnla bedensel olarak birleen her erkek nce
103
ALTIN EN SIRRI -
haz alr, sonra da ac hisseder; tohum dar aktn

da, beden yorgun, ruh ise bitkindir. Bu, ustanm ruh
ve enerjinin birlemesine izin verdiindeki durumdan
olduka farkldr. O nce saflk, ardndan tazelik ge
tirir; tohum dntrldnde, beden salkl ve
zgrdr. Yal stat Pengin yaamm beslemek
amacyla evlenmemi gen kzlar kullanmas sayesin
de sekiz yz yama kadar yaad konusunda bir y
k vardr, ama bu bir yanl anlamadr. Aslnda, ruh
ve enerjinin yceltilmesi yntemini kullanmtr. Ya
am ksirinde semboller genel olarak kullanlmtr
ve bunlarn arasnda Tutunanm (Li) atei sklkla bir
geline, Dipsizin suyu da bir delikanlya (puer aeter-
nus) benzetilmitir. stat Pengin erkekliini kadn
lar araclyla yeniledii konusundaki yanl anlama
buradan ortaya kmtr. Bunlar, daha sonra onlarn
tarzlarn zorlayan yanllardr.
Ancak, ustalar alma srasmda yalnzca iten bir
niyete sahip olduklarnda Dipsiz Kan) ve Tutunan
(Li) devirmenin aralarn kullanabilirler, deilse saf
bir karm elde edilemez. Gerek niyet dnyaya ba
ldr; dnyann rengi sardr, bu nedenle Yaam ksi
ri ile ilgili kitaplarda sar tohumla sembolize edilir.
Dipsiz ve Tutunan (Li) birletiklerinde Altn iek
ortaya kar; altn renk beyazdr, bu yzden beyaz
kar bir sembol olarak kullanlr. Ancak, Yaam ksiri
Kitabnm gizli szlerini kavrayamayan dnyev in
sanlar, oradaki altn ve beyaz yanl anlamlardr,
nk bunlar tatan altn yapmann bir yolu olarak
dnmlerdir. Ne kadar budalaca deil mi!..
Kadim bir usta der ki: Eskiden her okul bu cev
heri bilirdi, yalnzca budalalar onu btnyle bile
mediler. Bunu iyice dnrsek, eskilerin gerekten
104
de bedenlerinde varolan tohum-enerjinin yardmyla

uzun yaam elde ettiklerini ve yllarn u ya da bu
tr iksiri yutarak uzatmadklarn grrz. Ancak,
dnyev insanlar kkleri yitirir ve aa tepelerine sa
rlrlar. Yaam ksiri Kitabnda ayrca yle denir:
Doru kii (beyaz majisyen) yanl aralardan yarar
landnda, yanl aralar doru biimde alr. Bu
nunla sylenmek istenen tohumun enerjiye dn
mesidir. Ancak yanl kii doru aralar kullanrsa,
doru aralar yanl biimde alr. Bununla sy
lenmek istenen ise oullarn ve kzlarn doduu er
kek ve kadnn bedensel olarak birleimi olduudur.
Budala olan kontrol edilemez bir ehvet iinde bede
ninin en deerli cevherini bouna harcar ve tohum-
enerjisini nasl koruyacan bilmez. Bu tketildiin
de beden de yok olur. Kutsal ve bilge insanlar yaam
larn gelitirmek iin ehveti yok etmek ve tohumu
korumak dnda baka bir yola sahip deildir. Biri
ken tohum enerjiye dnr ve enerji yeterince oldu
unda yaratc biimde gl bir beden oluturur. S
radan insanlarn gsterdii fark, yalnzca aa do
ru ak biimi ya da geriye doru ak biimini nasl
uyguladklarna baldr.
Bu blmn tm anlam renci iin yaamla kar
latnda ya doldurma yntemini aklamaya y
neltilmitir. Burada gzler temel konudur. ki gz Ku
tup Yldznn tutamacdr. Cennet bile bir merkez
olarak Kutup Yldzna dnd iin insanlar arasn
da doru niyet efendi olmaldr. Bu nedenle Yaam
ksirinin tamamlanmas btnyle doru niyetin
uyum salamasna baldr. Bundan sonra, temel, yz
gnde atlabilir denilirse, hepsinden nce almada
ki gayretin ve fiziksel bnyenin salamllnn dere-
105
ALTIN EN SIRRI -
cesi gznnde tutulmaldr. Her kim almada is

tekli ve gl bir bnyeye sahipse arkadaki akarsuyun
sudolabm dndrmede daha abuk baan kazanr.
Bir insan dnceler ve enerjiyi birbiriyle uyumlu du
ruma getirmenin yntemini bulduunda, iksiri yz
gn iinde tamamlayabilir. Ancak, zayf ve uyuuk
olan kimse, yz gnden sonra bile bunu retemeye-
cektir. ksir tamamlandnda ruh ve enerji saf ve te
mizdir, kalp botur, insan doas (hsing) aktr ve bi
lincin kendini insan doasnn na dnt
rr. nsan doasnn skca tutulmaya devam edi
lirse, Dipsiz ve Tutunan (ate, L) kendiliinden ili
kiye girer. Dipsiz ve Tutunan birbirine kartnda,
kutsal meyve doar. Kutsal meyvenin olgunlamas
bir byk gksel devrin etkisidir. Daha ileri aklama
lar gksel devir yntemiyle son bulur.
Bu kitap, yaam gelitirmenin aralaryla ilgilidir
ve ilk olarak insann burnunun direine bakarak na
sl balanacan gsterir; burada tersine evirme
yntemi gsterilmektedir; salamlatrma ve brakma
yntemleri bir dier kitapta, Hs Ming Fangda37 (Ya
am Uzatmann Yntemleri) bulunmaktadr.
ALTIN EK YA DA LMSZ RUH-BEDEN

DNCESNN DAYANDII N
KAVRAMLARININ ZET2
728
Tao, blnmemi olan, yce Tek, iki kart gerek

lik ilkesine, karanlk ve aydnlk, yin ve y a n g a yol a
27 H ui M ing Ching'in bir baka ad. (H.W.)
28 Bu zet ve verilen trigram evirmen tarafndan ngilizce basm
iin dzenlenmitir. (C.F.B.)
106
mtr. Bunlar nceleri yalnzca insandan ayr doann

gleri olarak dnlmtr. Daha sonra, cinsel ku-
tupsallklar ve dierleri de bunlardan tretilmitir.
K'un, alc diil ilke, yinden gelir; Ch ien , yaratc eril
ilke, y an g dan; m ing, yaam, ynden; hsing, insan
doas ise yan g1dan gelir.
Her birey balang annda yaam ve insan doas
na, m in g ve hsin ge ayrlan merkez bir monad ierir.
Bu ikisi birey tesi ilkelerdir, bu yzden de eros ve lo
gos ile ilgili olabilir.
Bireyin kiisel bedensel varoluunda bunlar baka
iki kutupsallkla, bir p o can (ya da anima) ve bir hun
can ile (animus) temsil edilirler. stnlk iin abala
yan bu ikisi, bireyin btn yaam boyunca atma
iindedir. lmde ayrlr ve farkl ynlere giderler.
Anima, ku ei, bir hayalet varlk olarak dnyaya batar.
Animus ykselir ve shen , bir ruh ya da tann olur.
Shen zamanla Taoya dnebilir.
Yaam enerjisi aa doru yani, hibir engelle kar
lamadan d dnyaya akarsa, anima animusa galip
gelir; hibir ruh-beden ya da Altn iek gelimez ve
lmde ego kaybolur. Yaam-enerji geriye doru
ak sreciyle ynetilir, yani korunursa ve dalmas
na izin vermek yerine ykseltilirse, animus kazan
m olur ve ego lmden sonra da devam eder. On
dan sonra shen , bir ruh ya da tann olur. Yaam bo
107
ALTIN EN SIRRI -
yunca koruma yolunu tutan bir kii, egoyu kartlarn

atmasndan kurtaracak olan Altn iein basa
maklarna ulaabilir ve yeniden blnmemi olan, y
ce Tekin paras olur.
Altn iein ya da lmsz-ruhsal bedenin

oluturulmasyla ilgili in Kavramlarnn Diyagram
Tao
Karanlk (dii ruh) vm Ik (eril ruh)
T
Yaam, kader, eros - ming Bireydeki
merkezi
bsihg z , ya da insan doasnn ili
(kiisel olmayan) logos (kiisel olmayan)
monad
Anima - bun - Animus

(kiisel)
u (ruh)
^ Altn iek ^
Hayalet-varlk - ku d Ruh ya da tanr
(lmden sonra rr (lmden sonra ykselir
ve dnyaya dner) ve Tao ya dnebilir)
Altn iek 25
Tao
29 Metinde, Budist etkilerin Altn iei eninde sonunda yalnzca

ruhsal taraftan geliyor olarak temsil ettiini gsteren bolca ka
nt olduu iin, bu gerek sbenden aa giden noktal izgiy
le gsterilmitir. Bununla birlikte, zgr in retisinde Alfan
iein olumas hem yang hem de yin glerinin eit dzeyde
karlkh etkisine baghdr. (C.F.B.)
108
HUIMING CHING
ilinllijn ve Yaamn K itab

I. DIARI AKIIN DURDURULM ASI
Hibir dar ak olmadan elmas

bedeni tamamlayabilirsen,
Bilin ve yaanan kklerini de zen
ve sabrla stabilirsin.
Kutsanm lkede yak, hep yaknlardaki,
Ve orada gizli, gerek benliin her zaman
oturmasna izin ver.
Burada, in metninde bulunan bu rnek bir insann

bedenini gstermektedir. Bedenin alt blmnn or
tasnda, yaamn kap aralnn bilincin kap aral
ndan ayrld bir tohum hcresi izilmitir. Arala
rnda, d dnyaya gtren, yaamsal svlann dar
akt kanal bulunur.1
Taonun en ince srr insan doas ve yaamdr

ihsing-m ing). nsan doas ve yaam gelitirmenin,
bu ikisini yeniden birlie getirmekten daha iyi bir yo
lu yoktur. Kadim zamanlarn kutsal insanlar ve b
yk bilgeler, d dnyann imgeleri araclyla dn
celerin insan doas ve yaamn birletirilmesi zerine
yola kmlardr; bu kiiler bu konuda alegoriler ol-
1 Bu ve bundan sonra gelen aklayc notlar Richard Wilhelm ta

rafndan yazlmtr. (C.F.B.)
111
ALTIN EN SIRRI -
madan aka konumaya gnlsz olmulardr. Bu

nedenle, her ikisinin de ezamanl olarak birlikte na
sl gelitirilecekleriyle ilgili sr kaybolmutur. Bir dizi
imge yoluyla gsterdiim ey, srlarn nemsenmeden
ele verilmesi deildir. Tersine, bunlar bu doru re
simde zetlemek iin, arada srada dier sutralara
gndermelerle dar akn durdurulmas konusunda
ki Leng-yen-ching in notlan ve H ua-yen-ching'in giz
li dncelerini birletirdiimden, bilin ve yaamn
tohumsal keseye d herhangi bir ey olmad anla
labilir. Bu resmi izdim, bu sayede gelitirmeyle ilgili
gksel ileri gerekletirmeye alan arkadalar bu
yolla gerek tohumlarn olgunlaabileceini, bu yolla
dan akn durdurulmasnn salanabileceini, bu
yolla sheli'rFL eritilebileceini ve bu yolla yce
Taonun tamamlanabileceini bilebilirler.
Ancak, tohumsal kese gzle grlr bir maara de
ildir; bir biimi ya da grnts de yoktur. Yaam
sal soluk harekete getiinde, bu kesenin tohumu or
taya kar; soluk durduunda ise yeniden gzden kay
bolur. Bu, gerein barnd yer, zerinde bilin ve
yaamn yaratld altardr. Denizin dibindeki ejder
kalesi, kar dalarnm snr blgesi, asl geit, en byk
hazzm lemi, snrsz lke olarak adlandrlr. Bu de
iik adlarm tm, bu tohumsal keseyi kastetmekte
dir. len bir kii bu tohumsal keseyi bilmiyorsa, ne 2
2 Sam a, salam, lmsz beden.
112
- BLNLLN VE YAAMIN KTABI
bin doumda, ne de on bin aeonda bilin ve yaamn

birliini bulamayacak demektir.
Bu tohumsal nokta bir para byktr. Bu bedeni
miz ana-babamzdan domadan nce, gebelik annda,
nce bu tohum oluturulur ve insan doasyla bilin
orada oturur. Bu ikisi, birbirine karr ve bir birlik,
bir rafine ocandaki kvlcmlar gibi birbirinden ayrl
maz bir karm, asl uyum ve gksel yasann bir bile
imini oluturur. Bu yzden yle denir: Grnten
nceki halde, tkenmez bir soluk vardr. Ayrca,
Ana-babalar ocuu dnyaya getirmeden nce, ya
am soluu eksiksiz, embriyo kusursuzdur da den
mitir. Ancak, embriyo harekete getiinde ve embri
yo kesesi yrtldnda, bu sanki bir kiinin yksek bir
dada ayagmn kaymasna benzer: Bir haykrla bir
likte kii topraa saplanr ve ardndan insan doas ve
yaam blnr. Bu andan sonra, artk ne insan doa
s yaam ne de yaam insan doasn grebilir. Artk
yazg olacana varr; genlik olgunlua, olgunluk ya
lla, yallk da acya geer.
Bu nedenle, Julai3, byk efkatiyle, oluturulan ve
kaybolan srrn bilinmesini salamtr. Kiiye yeniden
rahime girmeyi ve yeni bir ego yaamyla insan doa
sn oluturmay retir; ruh ve cann (yaamsal solu
un) tohumsal keseye nasl gireceini, bunlarn tpk
3 Tathagata Buda.
113
ALTIN EN SIRRI -
babann ve annenin sperm4 ve cannn bu tohumsal

keseye girip bir embriyoyu tamamlamak iin tek bir
varlk olarak birlemesi gibi, gerek meyveyi tamam
lamak amacyla bir birlik olacak biimde nasl birle
mesi gerektiini gsterir. lke ayndr.
Tohumsal kese iindeki hkmdarn ateidir; to
humsal kesenin giriindeki elinin ateidir; tm be
dendeki insann ateidir. Hkmdarn atei kendini
ifade ettiinde, bu elinin atei tarafmdan alnr. Eli
nin atei hareket ettiinde, insann atei bunu izler.
ate de bu srada kendilerini ifade ettiklerinde, bir
insan geliir. Ancak, bu ate ters srada geri dn
dnde, Tao geliir.
Tm bilgelerin, almalarna dar akn durdu
rulduu tohumsal kese zerinde balamalarnn nede
ni budur. Bu yol kurulmaz, baka eyler kurulursa, bu
bouna olur. Bu yzden, bilin ve yaamn hkm il
kesinin bu tohumsal kesede bulunduunu bilmeyen,
bu nedenle de bunu darda bulmaya alan tm
ekoller ve mezhepler, darda bulmak iin harcadk
lar tm abalara karm hibir ey baaramazlar.
4 Ching, sperm, eril edir; ch 'i, can, soluk-enerji, diil, alc e

dir.
114
2. YASAYA UYGUN OLARAK DOLAIMIN

ALTI DNEM5
Budarun yolunun balangc ayrt edilmezse,

Batmn kutsanm kenti orada olacaktr.
Yasaya uygun olarak dolamn ardmdan,
Soluk ie ekildiinde, cennete doru,
yukarya bir dn vardr.
Soluk dar brakldnda, enerji dnyaya ynelir.
Tek bir zaman-evrimi alt aralktan (h ou ) oluur.
ki aralkta Moni (Sakyamuni) biraraya gelir.
Yce Tao merkezden gelir.
Asl tohumu darda bulmaya almayn!
Taonun en harika etkisi yasaya uygun olarak do

lamdr. Hareketi tkenmez klan, yoldur. Hz en iyi
ayarlayan, ritimlerdir (kue). Egzersizlerin saysn en
iyi belirleyen aralklar (hou) yntemidir.
Bu sunum, tm yasay ierir ve Batya gre Bu-
dann gerek zellikleri bunda bulunur. Bunda bulu
nan srlar soluk alp vererek srecin kontrolnn na
sl elde edildiini, d ve ykseli arasndaki dei
imlerin kapan ve alta kendilerini nasl ifade et
tiklerini, yoldan sapmamak iin gerek dncelerin
nasl gerekli olduunu, alanlarn kesin snrlamalar
nn doru zamanda balamas ve durmasnn nasl
olanakl khnabildiini gstermektedir.
5 Bu kavram Budist terminolojiden alnmtr ve kendi balamn
da genellikle Yasann ark olarak evrilir. (H.W.)
115
ALTIN EN SIRRI -
Kendimi kurban ediyor ve insanlara hizmet ediyo

rum, nk snftan olmayan her kii ve dnyadaki
herkesin ulaabilmesi ve uygulayabilmesi iin, gksel
tohumu tmyle aa vuran bu resmi eksiksiz bir bi
imde sundum. Gerek erdeme sahip olmayan kii de
bunda bir eyler bulabilir, ama cennet o kiinin Tao'su
nu kendine vermeyecektir. Peki, niin? Tpk bir kuun
kanatlarndan birinin dierine ait olmas gibi, gerek
erdem de Tao'ya aittir: biri yoksa, dierinin de hibir
yaran yok demektir. Bu nedenle, sadakat ve byk say
116
g, insanlk ve adalet ve be emre6 sk bir ballk ge

rektirir; yalnzca bu durumda bir eyler elde etme ola
sl vardr.
Ancak, tm incelikler (sptillikler) ve srlar, her e
yin gerekliiyle elde edilebilmesi iin, dnlp ta
nlmas ve zihinde tartlmas amacyla bu, Bilinlili-
it ve Yaamn K ita b n d a sunulmaktadr.
Bu izimle, solunum hareketi sresince enerji

akmlarnn dolamnn gsterilmesi amalanmtr.
Soluk almaya kamn almas, soluk vermeye de yk
selmesi elik eder, ancak bu egzersizlerde aadaki
gibi bir geriye doru ak hareketine sahibiz: Soluk
alrken, alt enerji kaps alr ve arka enerji hatt
(omurilikte) boyunca enerjinin yukar doru yksel
tilmesi salanr, bu yukarya doru ak da izimde
gsterilen zaman aralklarna benzer. Soluk verirken,
st kap kapanr ve enerji aknn, ayn zaman ara
lklarnn srasnda gsterildii biimde, n hat bo
yunca aa doru akmas salanr. Ayrca, izimde
de gsterildii gibi, temizlenme ve ykanma" du
raklarnn hatlarn tam ortasnda olmadna, temiz-
lenmenin ortann bir para stnde, ykanmanm
da ortann biraz altmda bulunduuna dikkat edilme
si gerekir.
6 Budist be emir unlardr: 1- ldrmemek: 2- almamak; 3- zina

yapmamak; 4- yalan sylememek; 5- alkol almamak ve et yeme
mek.
117
ALTIN EN SIRRI -
3. LEV VE KONTROLN K ENERJ YOLU
Orada, asl geidin soluk alma ve soluk

verme yolu grnr.
Yasaya uygun olarak dolamn aasndaki
beyaz yolu unutmayn!
Ebedi ve ezeli yaam maarasmm her zaman
atele beslenmesini salayn!
Ah! Parldayan incinin lmsz yerini snayn!
Metinde, burada ilkine olduka uyan baka bir resim

daha bulunmaktadr. Bu da yine enerji yollann gs
teriyor: nde olan aaya doru gider ve ilev yolu
(jen) olarak adlandrlr, arkada yukarya doru giden
ise kontrol yoludur (tu).
Bu resim aslnda bundan ncekiyle ayndr. Bunu

bir daha gstermemin nedeni Taoyu gelitirmekle u
raan kiinin kendi bedeninde yasaya uygun olarak bir
dolamn olduunu bilebilmesi iindir. Aratrma ya
panlar aydnlatmak iin bu resmi verdim. Szkonusu
iki yol (ilev ve kontrol) yanda kesilmemi bir balan
t oluturabildiinde,. tm enerji yollan da birleir.
Geyik, kontrol eden enerji yolunu kapatmak iin bur
nu kuyruunda uyur. Turna ve kaplumbaa ilev yol
larm kapatrlar. Bu nedenle, bu hayvan da en
azndan bin yamda olur. Peki, bir insan ne kadar ile
ri gidebilir? Taoyu gelitirme iini srdren, yasaya
uygun olarak dolam harekete geiren bir kiinin, bi
118
lin ve yaamn dolam yapnasm salamak amacy

la, yaamm uzatamyor ve yolunu tamamlayamyor
olmaktan korkmas gerekmez.
4. TAONUN EMBRYOSU
Yasaya gre, ama aba olmakszn, kii zen

ve sabrla kendini kla doldurmaldr.
Grn unutun, ieri bakn ve gerek
ruhsal gce yardmc olun!
On ay embriyo ate altndadr.
Bir yl sonra temizlenme ve ykanmalar scaklar.
Buradaki resim sayfa 70de gsterilen resme uymak

tadr.7
Bu resim Leng-yen -ching' in zgn basurunda bulu

nabilecektir. Ancak, gizli anlam fark edemeyen ve
Taonun embriyosuyla ilgili hibir ey bilmeyen bilgi
siz keiler, bu nedenle bu resmi atlama hatasma d
mlerdir. Ben yalnzca ustalarn aklamalar aracl
yla, Julainin (Tathagata) Taonun embriyosuyla ilgi
li gerek almay bildiini rendim. Bu embriyo,
baka varlklar tarafndan tamamlanabilecek bedensel
olarak grlebilir bir ey deildir, ama gerekte ego
7 Bu ve ardndan gelen benzeri drt aklayc not Hellmut \Vil-

helm tarafndan salanmtr. (C.F.B.)
119
ALTIN EN SIRRI -
nun ruhsal soluk-enerjisindedir. ncelikle, ruh soluk-

enerjiye (can) ilemelidir, daha sonra soluk-enerji ru
hu sarar, Ruh ve soluk-enerji salamca birletiinde ve
dnceler sessiz ve hareketsiz olduunda, bu embri
yo olarak tanmlanr, Soluk-enerji kristallemelidir;
ancak bundan sonra ruh etkili duruma gelecektir. Bu
yzden, L en-yeng-ching'de yle denir: Uyanma ve
yantlamaya anne dikkati gsterin. Bu iki enerji bir
birini besler ve glendirir. Bu nedenle yle denir:
Her gn gelime oluur. Enerji yeterince gl,
embriyo da eksiksiz olduunda, kafann tepesinden
ortaya kar. Bu, embriyo olarak ortaya kan ve Bu
da nm olu olarak kendini douran eksiksiz grn
biiminde adlandrlan eydir.
5. MEYVENN DOUMU
Bedenin dnda Buda grnts olarak

adlandrlan bir beden vardr.
Gl olan dnce, dncelerin yokluu, Bodhidir.
Bin-tayaprakl lotus iei aar,
soluk-enerjiyle dntrlm.
Ruhun kristallemesi nedeniyle
Yz-kat parlaklk dar k saar.

tadr.
120
Leng-yen-chou d d yle denir: O anda dnyann

hkmdar yz kat deerli bir n sa dmlerinden
yaylmasna yol at. In ortasnda bin-tayaprakl,
deerli lotus iei parlad. Ve orada, iein iinde bi
im deitirmi bir Julai vard. Ve kafasnn zerinden
her yerden grlebilen beyaz, deerli ktan on n
kyordu. Kalabalk dar yaylan a bakt ve Julai ilan
etti: Gksel, byl mantra k-ruhun grnmesidir,
bu yzden ad Budarun Oludur.
Bir kii bilin ve yaam konusunda renim gr
mez, yalnzca vurdumduymaz bir biimde ve kendi
bama meditasyonu yineler durursa, lotus ieinde
bulunan, dar k saan ve kendine ait bir ruh-be-
den halinde grnen Julai o kiinin bedeninden nasl
geliebilir ki? Birok kii k-ruhun ikincil bir reti
olduunu syler; ama bir kiinin dnyanm hkmda
rndan aldklar nasl ikincil bir reti olabilir ki? Bu
nunla, izdelere retmek iin Leng-yenin en derin
srlarn ele vermi oldum. Bu yolu kabul eden kii ay
n anda karanlk srra ykselir ve artk gndelik yaa
mn karklna dalm olmaz.
8 Suramgama mantra. (H. W.)
121
ALTIN EN SIRRI -
6. DNM BEDENN YTRLMEMESNE DAR
Her ayr dnce biim alr ve renkle biim

asndan grnr duruma gelir.
Toplam ruhsal g izlerini aa vurur ve
kendini bolua dntrr.
Varolmaktan kp varolmamaya geerek,
mucizevi Tao tamamlanr.
Her ayn biim, gerek bir kaynakla
birlemi, bedenler olarak grnr.

tadr.
7. DUVARA DNM YZ
Ruh-ate tarafndan oluturulan biimler

yalnzca bo renkler ve biimlerdir.
nsan doasmm (hsing) asl, gerek
olan zerinde parlar.
Kalbin damgas bolukta yzer; ay
parldar, kirlenmemi.
Yaam gemisi kyya ulamtr; parlak
bir biimde k saar gne .
Buradaki resim sayfa 56da gsterilen resme uymaktadr.
122
8. BO SONSUZLUK
Balangsz, sonsuz,
Gemisiz, geleceksiz.
Bir k hlesi yasann dnyasm evreler.
Bir dierini unuturuz, sessiz ve saf,
tmyle gl ve bo.
Kalbin ve cennetin yla aydnlatlr boluk.
Denizin suyu przszdr ve yzeyinde Ay yanstr.
Bulutlar kaybolur mavi bolukta, dalar parlar aka.
Bilin dnceye dalmaya geri dner;
Ay-kursu dinlenir tek bama.
Buradaki resim aadaki gibidir.
123
YORUM
C. G. JUNG

GR
I. BR AVRUPALININ DOUYU ANLAMA

ABASINDA KARILATII GLKLER
Duygu asndan tam bir Avrupal olarak, bu in met

ninin tuhaflndan ister istemez olduka etkilendim.
Tpk ilkel inanlarn paradokslarm etnoloji ya-da
karlatrmal dinler tarihine gre anlayabilmem gi
bi, Dou dinleri ve felsefeleriyle ilgili baz bilgilerin de
bu dnceleri anlamamda aklma ve sezgime belirli
bir dereceye kadar yardmc olduu dorudur. Asln
da bu, kiinin kalbini szde bilimsel anlay kisvesi al
tna gizlemesidir. Bunu bir para, canl bir sempatiy
le ilgili herhangi bir belirtiden korkan ve korkuyla
reddeden alimlerin zavallca vnmeleri yznden,
bir para da sempatik bir anlayn tehlikeli bir dene
yimi olacak yabanc bir ruhla iliki kurmaya olanak ta
nyabilmesi nedeniyle yaparz. Szde bilimsel nesnel
lik, bu metni inbilimcilerin filolojik keskinliine bra
kabilecek ve baka herhangi bir yorumdan kskanlk
la koruyabilecektir. Ancak Richard Wilhelm byle bir
sezgisel igrnn uzmanlarn yaz masalarnn kat
gzlerinde kaybolmasna izin verecek biimde in bil
127
ALTIN EN SIRRI -
geliinin gizli, esrarengiz diriliine szmtr. Onun

psikolojik adan bir yorumcu olarak beni semesin
den byk bir onur duyuyorum.
Bununla birlikte bu benzersiz hzinenin yine bir
baka zel bilim tarafndan yutulmas gibi bir riski ge
rektirmektedir bu. En azndan, Bat bilim ve bilginlii
nin deerlerini kmsemeye alan herhangi bir kii,
Avrupa dncesinin asl desteine zarar veriyor de
mektir. Bilim, gerekte, kusursuz bir ara deildir,
ama yalnzca kendisi bir ama olarak dnldnde
zarar veren stn ve vazgeilmez bir aratr. Bilimsel
yntem hizmet etmelidir; tahta zorla el koyarsa hata
eder. Bilimin her dalma hizmet etmeye hazr olmal
dr, nk her birinin kendi yetersizlikleri yznden
dierlerinin desteine gereksinimi vardr. Bilim Bat
zihninin aletidir ve onunla, plak ellerde olduundan
daha fazla kap alabilir. O, bilgimizin nemli bir par
asdr ve yalnzca kendisi tarafndan verilen anlayn
varolan tek tr anlay olduuna inanldnda gr-
mz karartr. Dou bize baka, daha geni, daha de
rin ve daha yksek bir anlay, yani yaam yoluyla bir
anlay retti. Biz bu yolu ancak belli belirsiz bir bi
imde, dinsel terminolojiden toplanm, anlalmas
zor bir duygu olarak biliyoruz. Bu nedenle de Dou
bilgeliini memnuniyetle trnak iaretleri iinde har
cyor, onu din ve batl inancn anlalmas g alanna
gnderiyoruz. Ancak, bu biimde Dounun gereki-
128
' - YORUM C. G. JU N G
ligini tmyle yanl anlyoruz. rnein, bu metin

patolojik eilimli olan ve ileci saplantlara sahip kii
lerle mnzevlerden kan abartl duygular ya da an
heyecanl sezgilerden olumaz. O, kmsemek iin
hakl en kk bir nedenimizin olmad olduka geli
mi in dncesinin pratik igrlerine dayanr.
Bu sav, belki de cretkr grlebilir ve inanmazlk
la karlanmas da olasdr, ancak malzemeyle ilgili ne
kadar az ey bilindii dnldnde bu hi de a
rtc deildir. stelik, malzemenin yabancl o ka
dar engelleyici ki in dnce dnyasnn bizimkiyle
nasl ve nerede birleebilecei konusundaki utancmz
olduka anlalabilir durumdadr. Dounun bu fikirle
rini kavrama sorunuyla karlatnda Bat insannn
allm yanl, Fausttki rencininkine benzer.
eytanm yanl yola saptrmasyla, kk gren bir
biimde bilime srtn dner ve Dou okltizmiyle s
rklenerek yoga uygulamalarn tamamen harfi harfi
ne yapp acnacak bir taklitiye dnr. (Teozofi, bu
yanla ilikin olarak bizim en iyi meimizdir.) By-
lece Bat dncesinin tek salam temelini brakr ve
AvrupalI beyinlerden hibir zaman kaynaklanamaya-
cak ve yarar getirecek biimde onlara alanamayacak
szcklerle fikirlerin ortasnda kendini kaybeder.
Kadim bir usta yle demi: Yanl kii doru
aralar kullanrsa, doru aralar yanl biimde al
r. Ne yazk ki tmyle doru olan bu in sz, uy
129
ALTIN EN SIRRI -
gulayan kiiye bakmakszn doru ynteme olan

inancmzla keskin bir kartlk oluturur. Gerekte,
byle konularda her ey insana baldr, ynteme ba
l olan hemen hemen hibir ey yoktur. nk yn
tem yalnzca ynn kiinin belirledii bir yoldur. Ki
inin davranma biimi doasnn gerek ifadesidir. Bu
olmaya devam etmezse, yntem de yapay olarak ek
lenmi, kk ve zsuyu olmayan, yalnzca sama bir
kendini aldatma amacna hizmet eden bir eyden,
sahte bir tavrdan baka bir ey olmaz. Bu, bir kendi
ni kandrma, belki de insann varlnn amansz yasa
s olabilecek eyden kendini kurtarma arac olur. Bu,
in dncesinin dnyev nitelii ve itenliinden ok
uzaktr. Tersine, bu kiinin kendi varlm yadsmas,
tuhaf ve gnahkr tanrlara kendini ele vermesi, psi
ik stnl zorla ele geirme amacna ynelik kor
kaka bir hile, aslnda in ynteminin anlamma de
rin biimde kart olan her ey demektir. nk, bu
igrler tam anlamyla eksiksiz, iten ve gerek bir
yaam biiminden doarlar; bunlar en derin igd
lerden srekli ve tutarl biimde gelien ve bizim iin
hep uzak, taklit edilmesi olanaksz olan inin eski,
kltrel yaamndan gelen igrlerdir.
Dounun Bat taklidi iki misli trajiktir; nk, Ba
tnm uygar insan kendini tehdit edici grevlerinden
kurtarrken, ilkelliinin gerekten oynand
TaoTarda, mutlu Gney Denizi Adalannda ve Orta
130
- YORUM C. G. JU N G
Afrikadaki ada maceralar kadar verimsiz psikolo

jik olmayan bir yanl anlamadan kayfaklanr. Bu bi
zim taklit etmemizle ya da iin daha kts aslnda
yabanc olan ey iin misyonerler olmamzla deil, da
ha ok binlerce ktln mide bulandrd kendi
Bat kltrmz yaratmayla ilgili bir sorundur. Bu,
olayn getii yerde ve kendi Bat sradanhg iinde
evliliiyle ilgili sorunlar, nevrozlar, sosyal ve politik
delzyonlar ve tm felsefi karklklaryla birlikte
gerek Avrupah tarafndan yaplmak zorundadr.
znde konumak gerekirse, bunun gibi aslnda
anlamak istemediimiz bir metnin dnyadan tama
men ayrlmlm anlamadmz bir an nce itiraf
etmeliyiz. Acaba, bir olaslk, bak bu derece ie
doru ynlendirebilen zihinsel bir tutumun, yalnzca,
bu insanlarn kendilerini dnyann grlebilir olma
yan zn grmekten hi denecek kadar az koruyan
kendi doalarnn igdsel stemlerini bu kadar b
tnyle yerine getirmi olmalar nedeniyle, byle bir
ayrlml ortaya karabildiine dair bir sezie mi sa
hibiz? Acaba, bir olaslk, byle bir grnn ncl,
bizi grlebilir dnyaya balayan bu baarma ve elde
etme hrs ile tutkulardan kurtulma olabilir mi? Ayr
ca, bu kurtulu igdlerin, zamanmdan nce ya da
korkuyla doan basksndan ok, bunlarn akla uygun
bir biimde yerine getirilmesinden kaynaklanyor ola
maz m? Bu, gzlerimizin yalnzca dnya yasalanna
131
ALTIN EN SIRRI -
boyun eilirken ruha kar almas m? in kltr

nn tarihini bilen, ayrca binlerce yldr tm in d
ncesine ilemi olan bilgeliin kitab I Ching'i dik
katlice incelemi herhangi bir kii, bu sorulan kolayca
grmezden gelemeyecektir. stelik, bu kii metnimiz
de ileri srlen grlerin in bak asna gre hi
de olaanst olmadklarm, aslnda bunlarn kanl
maz, psikolojik sonular olduklarn da bilecektir.
Bizim Hristiyan kltrmzde, ruh ve ruhun tutku
su uzun bir sre boyunca en byk deerler ve abala-
maya en ok deecek eyler olmutur. Ortaan k
nn hemen ardndan, yani 19. yzyl boyunca, ruh
entelektte yozlamaya baladnda, entelektalizmin
dayanlmaz basksna kar bir tepki de balamt. Bu
hareketin, ilk bata akl ruhla kartrma ve akln kt
lklerinin sulusu olarak ruhu gsterme konusundaki
balanabilir yanllklan iledii dorudur. Akl, asln
da, ruhun mirasna kendisi sahip olmaya kalktnda
ruha gerekten zarar verir. Hibir biimde bunu yap
mak uygun deildir, nk ruh yalnzca akl deil, ya-
nsra duygulan da ierdii iin, akldan daha st d
zey bir eydir. O, parlayan, insan-tesi ykseklikler iin
uraan bir yaam yn ya da ilkesidir. Bunun karsn
da, zamann derinliklerine ve fizyolojik srekliliin
kklerine dek ulaan duygunluu ve igdselliiyle
karanlk, diil, maddi ilke (yin ) durmaktadr. Kuku
suz, bu kavramlar btnyle sezgisel igrlerdir, an
132
cak insan ruhunun doas anlamaya allyorsa, bun

lardan kolayca vazgeilemez. in bunlar olmadan ya
pamazd, nk in felsefe tarihinin de gsterdii gibi,
zihnini tek bir psiik ilevin tek yanl bir biimde ar
derecede gelitirilmesi ve bu ileve an derecede deer
verilmesi iine dalma konusunda, merkez psiik olgu
lardan teye asla gememitir. Bu nedenle, inliler hep
canl olann doasmda bulunan paradokslar ve kutup-
salhm farknda olmay baarmlardr. Kartlar, her
zaman birbirini dengeler - yksek bir kltrn belirti
si. Tek yanllk, ereti olarak moment kazandrsa da bir
barbarlk iaretidir. Artk Batda akla kar duygu ya
da sezgiden yana balayan tepki bana kltrel bir ge
limenin, gaddarca hkm sren bir entelektin olduk
a dar snrlarnn tesinde bir bilin genilemesinin bir
iareti gibi grnmektedir.
Bat entelektinin o byk farkllamasn kmse
mek gibi bir isteim yok; onunla karlatrldnda,
Dou akl ocuksu olarak tanmlanabilir. (Aka, bu
nun aklla hibir ilgisi yoktur.) Dierini, hatta nc
bir psiik ilevi entelekte uydurulmu bir saygnla
karmay baarabilirsek, Batnm Douyu ok byk
bir farkla geride brakmasn da umabiliriz. Bu yz
den, Avrupahmn kendi doasmdan sapmas ve Do
uyu taklit etmesi ya da herhangi bir biimde onun
gibi grnmesi aslnda zcdr. Kendine sadk ka
lp Dounun yzyllar erevesinde kendi i varln
133
ALTIN EN SIRRI -
dan yaratm olduu her eyi kendi doasmdan geli

tirebilirse, ona alma olanaklar da ok daha fazla
olabilecektir.
Genel olarak ve entelektin onulmaz d gr a
sndan bakldnda, Dounun bu kadar deer verdi
i eyler, sanki, bizim iin arzu edilen eyler deilmi
gibi grnebilir. Entelekt tek bana ilk bata Dou
dncelerinin bize sunabilecei pratik nemi kavra-
yamaz; ite bu, szkonusu dnceleri felsefi ve etno
lojik meraklar dnda bir ey olarak snflandrama-
masnn nedenidir. Anlay eksiklii yle ileri gider ki
bilgili inbilimciler bile I Ching' in uygulamasn anla
yamam ve bu yzden de kitab kavranmas g bir
byl szler topluluu olarak grmlerdir.
2. ADA PSKOLOJ BR ANLAYI

OLANAI SUNUYOR
Uygulamalarm srasnda yaptm gzlemler, bana

Dou bilgeliine ynelik olduka yeni ve beklenmedik
bir yaklam gsterdi. Ancak, bir balang noktas ola
rak yetersiz olmakla birlikte in felsefesi konusunda
bir bilgim olmad iyice anlalmaldr. Tersine, psiki
yatri ve psikoterapi alannda yaamm adadm ie
baladmda in felsefesinden tmyle habersizdim,
ancak daha sonra profesyonel deneyimim ve tekniim
134
- YORUM C. G. JUNG
le Dounun yzyllardr en iyi dnceleriyle ura

m bu gizli yol boyunca farknda olmadan gtrld
m gsterdi. Bu, znel bir dlem sanlabilir -bu
konuda herhangi bir ey yaymlama konusundaki n
ceki gnlszlmn nedenlerinden biri- ama in
ruhunun byk evirmeni Richard Wilhelm bu benzer
lii benim iin tamamen dorulad. Bylece, btny
le Dou dncesinin gizemli glgelerine ait olan bir
in metni konusunda bana yazma cesareti verdi. Ay
n zamanda bu ok olaanst nokta, ierik asndan
hibiri inli olmayan hastalarmn psiik geliiminde
meydana gelenlere de canl bir benzerliktir.
Bu garip gerein, okur iin daha anlalabilir olma
sn salamak amacyla, tpk insan bedeninin tm rk
sal farkllklardan ayr olarak ortak bir anatomi gster
mesi gibi, psienin de kltr ve bilin asndan tm
farkllklardan stn olan ortak bir temele sahip oldu
una dikkat ekilmelidir. Ben bu temele kolektif bilin-
d diyorum. Tm insanolunda ortak olan bu bilin-
d ruh, yalnzca bilinli olma yetenei tayan ierik
lerden deil, bunun yansra belirli zde tepkiler do
rultusundaki gizil eilimlerden de olumaktadr. Bu
yzden, kolektif bilind olgusu, yalnzca, tm rksal
farkllklar ne olursa olsun beyin yapsnn zdeliinin
psiik ifadesidir. Bu, insanolunun kendini karlkl
olarak anlalr klma olanaklar, semboller ve deiik
mit motifleri arasndaki benzerlii ve hatta kimi zaman
135
ALTIN EN SIRRI -
grlen zdelii aklamaktadr. Psiik geliimin dei

ik hatlar, kkleri gemiin tm katmanlarna dek
uzanan tek bir ortak gvdeden balar. Bu, hayvanlar
la olan psikolojik benzerlii de aklamaktadr.
Yalnzca psikolojik adan bakldnda, insanhn
ortak imgelem ve eylem igdlerine sahip olduu an
lamna da gelmektedir. Tm bilinli imgelem ve ey
lemler, temelleri olarak bu bilind arketipik imgeler
le gelitirilmitir ve her zaman bunlara bal kalrlar.
Bu zellikle bilincin herhangi bir st dzey berrakla
sahip olmadnda, yani tm ilevlerinde bilinli irade
den daha ok igdlere bal olduu, rasyonel yarg
dan ok duygulanmlarla ynetildiinde karlalan
durumdur. Bu durum, daha yksek bir ahlaki aba ge
rektiren koullar ortaya kar kmaz adaptasyon ek
siklii yaayan psienin ilkel saln gvenceye alr.
gdler yalnzca her ey hesaba katldnda her za
man ayn kalan doaya iyice yerlemi durumda olan
bireye yeter. Bilinli seimden ok bilindnm kla
vuzluk yapt bir birey bu nedenle gze arpan bir
psiik tutuculuk eilimi gsterir. Bu, ilkel olann bin
lerce yllk bir sre boyunca deimemesinin ve ayn
zamanda yabanc ve allmadk olan her eyden kor
ku duymasnn nedenidir. Kiiyi kusurlu adaptasyona,
bylelikle de daha byk psiik tehlikelere, aslnda bir
tr nevroza gtrebilir. Ancak allmadk olann asi
milasyonu yoluyla oluan daha yksek ve geni bir bi
136
lin zerklii bilinci hep tutsaklk altnda tutmu olan

o gl, bilind, arketipik imgelerden baka bir ey
olmayan eski tanrlara kar devrim eilimi sergiler.
Bilin, yannda bilinli iradeyle birlikte ne kadar
ok gl ve bamsz bir duruma gelirse bilind da
bir o kadar arka plana doru zorlamr. Bu meydana
geldiinde bilinli yaplarn kendilerini bilind arke-
tijfcerden ayrmalar kolaylkla mmkn olur. Bu bi
imde zgrlk elde edildikten sonra saf igdselliin
zincirlerini krar, sonunda da igdden yoksun ya da
igdye kart bir duruma gelirler. Bilin, bylece,
kklerinden ayrlr ve artk arketipik imgelerin otorite
sine bavuramaz; Prometheusa zg bir zgrle,
ama bunun yamsra tanrsz bir hybris' e sahip olduu
dorudur. Aslnda dnyann, hatta insann stnde
szlr. Ancak kukusuz her birey iin olmasa da yi
ne Prometheus gibi bilind tarafndan Caucasusa
zincirlenen byle bir topluluun zayf yeleri iin or
taklaa bir altst olma tehlikesi vardr. Bilge inliler /
C hingin szlerinde yle diyebilirlerdi: Yang en b
yk gcne ulatnda yinin karanlk gc kendi de
rinliklerinde doar, nk gece, yangm dalp yine
dnmeye balad gn ortasnda balar.
Bir hekim yaamda harfi harfine oynanan bu ge
zintiyi grecek bir konumdadr. rnein, bama gele
bileceklere dikkat etmeden tm arzularn elde eden,
sonra da baarsnn doruunda etkinlikten ekilmi
137
ALTIN EN SIRRI -
olan, ksa bir srede kendisini yaknp duran yal bir

kadna dntren bir nevroza yakalanan, sonunda
da kendisini yok eden baarl bir iadam grebilir.
Bu tablo eril bir tutumdan kadns bir tutuma dn
meyle bile tamamlanabilir. Bu duruma tam bir ben
zerlik Daniel Kitabndaki Nabukadnezar efsanesi ve
aslnda genel olarak Sezaryen bir deliliktir. Bilinli ba
k as ynnde tek tarafl abartmayla ve bilind-
nn ayn yin tepkisiyle ilgili benzer vakalar zaman
mzda bilinli iradenin iradenin olduu yerde bir yol
da vardr dncesine inanacak kadar an deer ve
rildii psikiyatrlarn alma alanlannn hi de kk
bir blmn oluturmaz. Hibir biimde bilinli ira
denin yksek ahlaki deerine glge drmek istemi
yorum; evet, bilin ve irade insanln en st dzey
kltrel edinimleri olarak dnlmeye devam edile
bilir. Ancak, insan yok eden bir ahlak doruluu ne
ie yarar? rade ve gc uyumlu bir duruma getirmek
bana ahlak doruluundan daha iyi bir ey olacak gi
bi grnyor. Ahlak doruluu, her ynyle bir bar
barlk belirtisidir -ou kez bilgelik daha iyidir- ama
belki de bu konuya abartlm bir kltrel baarnn
ardndan gelen hastalklar iyiletirmek zorunda olan
profesyonel hekim gzlyle bakyorum.
yle olsun. En azndan, kanlmaz bir tek yanlk
la abartlan bilincin, bir bozulmann izledii arketip-
lerden ylesine kopuk olduu bir gerektir. Gerek fe
138
- YORUM C. G. JUN G
laketten ok nce, bu yanlln iaretleri igd yok

luu, sinirlilik, yn bulma bozukluu ve olanaksz du
rum ve sorunlara taklma biiminde kendilerini gste
rir. Hekim incelemeye baladnda, bilincin deerle
rine kar tam bir isyan iinde olan, bu nedenle de bi
lince asimile edilmesi mmkn olmayan -tersi elbette
hi szkonusu bile deil- bir bilind bulur. Bu du
rumda insan aklnn yapmack zmler ya da belirsiz
uzlamalar dnda baa kamad aka uzlamaz
olan bir atmayla karlarz. Bu her iki kaamak da
reddedilirse, kiiliin btnl iin daha ok neye
gereksinim duyulduu konusundaki soruyla ve bunu
aramann kanlmazlyla kar karya geliriz. Bu
noktada da Dounun ok eski zamanlardan beri izle
dii bir yola karz. Olduka ak bir biimde, bir
inli bu yolu bulmay insan doasndaki kartlan hi
bir zaman aralarndaki tm bilinli balantlar kaybo
lana kadar zorlayamad gereine borludur. inli
bylesine her eyi kapsayan bir bilince sahiptir, n
k ilkel dn biiminde olduu gibi, y ea ve n ay
kendi ilk yaknlklarnda kalmtr. En azmdan, kart
larn arpt hissinden kaamaz, bu yzden de Hin
du lann nirdvandva dedii, kartlardan kurtulmu
olabilecei yaam biimini arayp bulmutur.
Metnimiz bu yolla ilgilidir ve ayn sorun hastalarm
tarafndan da ne srlmektedir. Bir Batk iin in
yogasmm dorudan uygulamasn almaktan daha b-
0
V
139
ALTIN EN SIRRI -
yk bir yanl olamaz, nk bu onun irade ve bilin

cinin bir sorunu olacak ve tam da kanlmas gereken
etkiyi ortaya kararak yalnzca bilindna kar bi
linci glendirecektir. Bu durumda da nevroz kolayca
iddetlenecektir. Doulu olmadmz, bu nedenle de
bu konularda tmyle farkl bir hareket noktasna sa
hip olduumuz yeterince kuvvetli bir biimde vurgu-
lanamaz. Ayrca bunun her nevrotiin izlemesi gere
ken bir yol ya da nevrotik sorunun her evresinde bul
maya allacak bir zm olduunu varsaymak da
byk bir yanl olacaktr. Bu yalnzca bilincin anor
mal bir geliim derecesine ulat, bu yzden de bi-
lindndan ok fazla uzaklat durumlara uygun
dur. Bu yksek bilin derecesi con d itio sin e qu a
non 'dur. Bu yolu bilindmn ar bir etkisi nedeniy
le hasta olan nevrotiklere amay istemekten daha b
yk bir yanl olamaz. Ayn neden yznden, bu ge
liim biiminin orta yalardan nce (normalde otuz-
be ile krk aras) neredeyse hibir anlam yoktur; as
lnda, ok erken balamrsa kesinlikle zararl olabilir.
Daha nce de gsterildii gibi yeni bir yol arama
nn nedeni bana hastann temel sorununun, doasnn
iki tarafndan birine iddet uygulanmadka zlmez
gibi grnd gereiydi. ounlukla znde hibir
zlmez sorunun olmad kiinin yapma bal ina
nlarla altm ve yaananlar beni hakl kard, n
k ou kez bireylerin basite dierlerini ortadan kal
140
drm olan bir sorundan zamanla vazgetiklerini gr

dm. Eskiden adlandrdm biimiyle daha ileri de
neyimdeki bu zamanla vazgeme yeni bir bilin d
zeyine bal gibi grnyordu. Kiinin ufkunda daha
yksek ya da daha geni bir ilgi ortaya km, gr
ndeki bu genileme araclyla da zlemez olan
sorun nemini yitirmiti. Mantksal olarak kendi sre
si iinde zlmemi, ancak yeni ve daha gl bir ya
am eilimiyle karlatnda giderek gzden kaybol
mutu. Bastrlp bilind bir duruma getirilmemi,
yalnzca farkl bir k altnda grlm, bu yzden
gerekten de farkllamt. Daha alt bir dzeyde, en
sert atmalara ve panikli duygu patlamalarna yol
aan ey daha yksek bir kiilik dzeyinden grl
mt ve artk yksek bir dan doruundan izlenen
bir vadideki bir frtnaya benziyordu. Bu, frtnann
gerekliini yitirdii anlamma deil, kiinin artk onun
iinde olmak yerine stnde olduu anlamna gelir.
Yine de ruh konusunda biz hem vadi hem de da ol
duumuz iin bu, kendini insan olanm tesinde his
setmek ynnde kendini beenmi bir yanlsama gibi
grlebilir. Bu duygulanm kesinlikle hissedilir ve ki
iyi sarsp ona eziyet edebilir. Buna karn ayn za
manda kii kendini bu duygulanmla zde olmaktan
alkoyan daha yksek bir bilincin, duygulanm nesnel
olarak alan bir bilincin farknda olur ve Ac ektii
mi biliyorum diyebilir. Metnimizin engelikle ilgili
olarak syledikleri de - bilinli olan bir kiinin en-
141
ALTIN EN SIRRI -
getiiyle bilinsiz olan bir kiinin engelii birbirin

den binlerce kilometre uzaklktadr- bu en yksek
duygulanm derecesindeki gerei gstermektedir.
Zaman zaman, uygulamalarmda bir hastanm bi
linmeyen olanaklar yznden kendinin tesinde geli
tii de grlmtr ve bu bana gre ok nemli bir
deneyim olmutur. Bu arada, yaamla ilgili en byk
ve en nemli sorunlarn tmnn belirli bir anlamda
zlmez olduklarn rendim. Bu sorunlar byle ol
malyd, nk kendini-dzenleyen her sistemin do
asnda varolan kanlmaz kutupsall ifade ederler.
Asla zlemezler, yalnzca vazgeilebilirler. Bu yz
den, kendime bu vazgeme olanann, yani daha ile
ri bir psiik geliimin normal bir ey olup olmadn,
bu nedenle de bir atmada sapl kalan eyin patolo
jik olan ey olup olmadn sordum. Herkes, en azn
dan embriyonik biimde, bu st dzeye sahip olmal
ve uygun koullarda bu olana gelitirebilmelidir. Ya
vaa ve sanki bitind bir biimde kendilerinin te
sinde gelien bu kiilerin geliim biimini incelediim
de yazglarnn da bir para ortak olduunu grdm.
Bu yeni ey onlara ya dlarnda ya da ilerindeki be
lirsiz olanaklardan gelmiti; onlar da bunu kabul et
mi ve onun araclyla daha ok gelimilerdi. Yeni
eyi bazlarnn kendi dlarndan, bazlarnn da ile
rinden almalar ya da tersine yeni eyin baz kiilerde
dardan, bazlarnda da ieriden gelimesi bana tipik
142
grnd. Ancak bu yeni ey hibir zaman yalnzca ya

ieriden ya da dardan gelmemiti. Dardan ortaya
kmsa derin bir znel deneyim olmu; ieriden
olumusa d bir olay durumuna gelmitir. Hibir du
rumda ama ve bilinli irade yoluyla byl bir biim
de varlk kazanmam ve daha ok zamann akyla il
gisi var gibi grlmtr.
Her eyi ama ve ynteme dntrmek iin yle
ok ayartlyoruz ki herhangi bir ynde bir nyargya
yol amaktan kanmak amacyla kendimi bile bile ol
duka kuramsal terimlerle ifade ediyorum. Bu yeni ey
herhangi bir balk altnda smflandnlmamahdr, n
k byle olduunda mekanik olarak uygulanacak bir
reete biimine gelecek ve yine bir yanl kiinin elle
rindeki doru aralar durumu ortaya kabilecektir.
Yazg tarafndan pek az sunulan ya da hi sunulmayan
bu yeni eyin bilinli beklentiye uyduu gereiyle de
rinden etkilenmitim. Yine de daha dikkate deer ola
n, bu yeni ey bildiimiz biimiyle kkl igdlerle
oka ters dmesine karn, genel kiiliin benzersiz
bir biimde uygun bir ifadesi, daha eksiksiz bir biim
de hayal edilemeyecek bir davurumu olduudur.
Bu kiiler, kendilerini zgr brakan bu geliimi ba
armak iin ne yapmtr? Grebildiim kadaryla, hi
bir ey yapamamlar (wu weY, olmalarna izin ver
milerdir. stat L-tsunun metnimizde de rettii1
1 Eylem olmayan araclyla eylem. (C.F.B.)
143
ALTIN EN SIRRI -
gibi kii sradan uralarndan vazgemezse k kendi

yasasma gre dner. Olmalarna izin verme, eylem ol
mayan araclyla eylem, kendini brakma sanat, Me-
ister Eckhart tarafndan retildii gibi benim iin bu
yolun kapsn aan anahtar olmutur. Psiede de ile
rin olmasna izin verebilmeliyiz. Bizim iin bu gerek
ten de ok az sayda kiinin ilgili herhangi bir ey bil
dii bir sanattr. Bilin hep ie karan, yardmc olan,
dzelten, reddedendir ve asla psiik srelerin kendi
hallerinde geliimini rahat brakmaz. Basitlik en zor
ey olmasayd, yeterince kolay olabilirdi. Balang
olarak, bu i yalnz onun geliimindeki bir dlemin
bir parasm nesnel olarak gzlemeye dayanr. Hibir
ey daha basit deildir, yine de buras glklerin ba
lad doru yerdir. Hibir dlem paras ortaya kar
gibi grnmez -ya da evet, grnebilir- ancak bu ok
budalacadr (binlerce geerli neden bunu engeller). Bu
konu zerine younlamak mmkn deildir -ok s
kcdr- ayn kapya kan ey o den baka bir eydir
vb. Bilinli zihin retken itirazlarda bulunur, aslnda
ou kez gerek igrye, hatta psiik srelerin engel
olmadan ilerlemesine izin verme dorultusundaki bire
yin kesin kararllna karm kendiliinden dlem-et-
kinliini bozmay aklna koymu gibi grnr. ou
kez gerek bir bilin kramp oluur.
Balangtaki glklerin stesinden gelmede baa
rd olunursa sonradan eletirinin balamas ve dle
mi yorumlama, snflama, estetize etme ya da degeri-
144
- YORUM C. G. JUNG
ni drmeye kalklmas yine de olasdr. Eksiksiz ve

gvenilir bir gzlemin ardndan serbest dizginler bi
linli zihnin sabrszlna verilebilir ve aslnda veril
melidir; aksi taktirde engelleyici direnler geliir. An
cak, dlem malzemesi her retilecek olduunda, bi
lincin etkinlii de yine bir yana konulmaldr.
Pek ok durumda bu abalarn sonular ilk bata
ok da yreklendirici deildir. Bunlar, genellikle ken
di kkenleri ya da amalan konusunda hibir ak bil
gi sunmayan dlem alarndan oluur. Ayrca d
lemlere erimenin yolu bireysel olarak farkldr. Birok
kii iin en kolay bunlar yazmaktr; baz kiiler haya
linde canlandrr, bazlar da yine hayalinde canlan
drma olsun ya da olmasn bunlar izer ve boyarlar.
Yksek bir bilinli kramp derecesinin olduu durum
larda ou kez yalnzca eller dlem kurar; bilinli zi
hin iin ounlukla olduka yabanc olan figrler bi
imlendirir ya da izerler.
Bu egzersizler bilinli zihindeki kramp zlene ya
da bir baka deyile egzersizin dorudan amac olan
ilerin olmalarna izin verilmesi baanlana dek devam
ettirilmelidir. Bu biimde, yeni bir tutum, yani rasyo
nel olmayan ve anlalmaz kabul eden bir tutum
oluturulur. Bunun tek nedeni de o olmakta olan ey
dir. Bu tutum, meydana gelen eyler altmda zaten
ezilmi olan bir kii iin zehir olabilir, ancak yalnzca
bilinli bir eletiriyle, meydana gelen eyler arasnda
145
ALTIN EN SIRRI -
ancak bilincine gre kabul edilebilir olanlar seen,

bylelikle de giderek yaamn akndan durgun ve pis
bir suya ekilen bir kii iin en yksek deere sahiptir.
Bu noktada, yukarda sz edilen iki tipin izledii
yol ayrlacak gibi grnmektedir. Her ikisi de kendile
rine geleni kabul etmeyi renmitir. (stat L-tsu-
nun rettii gibi: Uralarla karlatmzda bun
lar kabul etmeliyiz; eylerle karlatmzda onlar
her ynyle anlamalyz.) Bir kii en ok kendisine
dardan gelenleri, bir bakas ise ieriden gelenleri
alacaktr ve yaam yasasna gre biri daha nce hi
kabul edemedii bir eyleri dardan almak zorunda
kalacak, dieri de daha nce hep darda braklm
olanlar ieriden kabul edecektir.
Kiinin varlnn bu tersine dn, daha nceki
deerlerin, elbette saf yanlsamalar olmamalar kou
luyla, deiimle birlikte alkoyulmasdr. Szkonusu
deerler alkoyulmazsa, birey dier taraf yeniden gz
den geirir ve uygunluktan uygunsuzlua, adaptasyon
dan adaptasyon yokluuna, anlamdan anlamszla,
hatta gerekilikten zihinsel karlda geer. Bu yol
tehlikesiz deildir. yi olan her eyin bedeli vardr ve
kiiliin geliimi bedeli en yksek olan eylerden biri
dir. Bu, kiinin kendisine yea-syleme, kendi benliini
en nemli grevler olarak grme, yapt her eyin bi
lincinde olma ve tm kukulu ynleriyle srekli olarak
gznn nnde tutma sorunudur ve bu durum bizi

gerekten de alabildiine zorlayan bir itir.
inli, tm kltrnn otoritesine bavurabilir.
Uzun yolda balarsa, yapabilecei eyler iinde en iyi
si olarak grlen eyi yapar. Ancak, bu biimde ba
lamak isteyen Batl, bu konuda gerekten ciddiyse
tm otoriteleri -entelektel, ahlaki ve dinsel- kendi
karsnda bulur. Bir kiinin in tarzn taklit etmesi
nin ve skntl Avrupaly terk etmesinin, tersi bir du
rumdaysa yine Hristiyan Kilisesinin Ortaaa ait ina
n ve geleneklere bir dn yolu aramas ve gerek
Hristiyanlan dardaki etnografik garipliklerden ve
zavall kfirlerden ayrmak amacyla bir kez daha bir
Avrupal bir duvar oluturmasnn son derece kolay
olmasnn nedeni ite budur. Yaam ve yazgyla yap
lan estetik ve entelektel kur, bu noktada beklenme
dik ve ani bir sona ular. Daha st dzey bir bilince
atlan adm bizi tm art barnaklarn ve tm gveni
lir nlemlerin dna ve uzana gtrr. Birey kendi
ni btnyle yeni bir yola brakmaldr, nk yalnz
ca btnl araclyla daha ileri gidebilir ve yalnz
ca btnl o bireyin izledii yolun absrd bir ma
ceraya dnmemesini gvence altma alabilir.
Bir kiinin yazgs ona ister dardan ister ieriden
gelsin, yolun olaylar ve deneyimler ayn kalr. Bu yz
den, sonsuz trlerini hibir biimde bitiremeyeceim
eitli d ve i olaylarla ilgili bir ey syleme gereksini
147
ALTIN EN SIRRI -
mi duymuyorum. Ayrca, byle olmas, tartlan me

tinle de ilgisiz olacaktr. Ancak, daha ileri dzeyde ge
liime elik eden psiik durumlar konusunda sylene
cek ok ey var. Bu psiik durumlar metnimizde sem
bolik olarak, hem de uzun yllardr uygulamalarmda
bana tandk gelen simge biiminde ifade edilmektedir.
148
TEMEL KAVRAMLAR
I. TAO
Bir Avrupal zihin iin bu ve benzer metinleri1 yorum

lamadaki byk glk, inli yazarn her zaman mer
kez bir noktadan, hedefi ya da amac diyebileceimiz
bir noktadan balamas gereine dayanmaktadr; s
zn ksas, elde etmek iin yola kt igryle ba
lar. Bu biimde, inli yazar, titiz bir zihne sahip bir
kiinin, Dounun en nemli dncelerinin incelikli
psiik deneyimleri konusunda entelektel, ciddi ve ay
rntl bir yazya balamas gerekiyorsa, kendini gln
bir iddiadan, hatta tmyle samalamaktan tr su
luluk duymasn gerektirecek ylesine kapsaml bir an
lay isteyen fikirlerle iine balamasdr. rnein, met
nimiz yle balyor: Kendisi araclyla varolana Yol
denir. H ui M ing Ching ise u szlerle balyor:
Taonun en incelikli srr insan doas ve yaamdr.
Taoyla. ilgili hibir kavrama sahip olmamas Bat
zihninin en nemli zelliidir. Bu ince karakter, ka
fa" ve gidile ilgili karakterlerden olumaktadr.
1 Karlatrnz: Hui Ming Ching, s. 69.
149
ALTIN EN SIRRI -
Wilhelm, Taoyu Sinil (Anlam) ile evirmitir.2 Baka

lar ise yol, saduyu, hatta Cizvitlerin yaptklar
gibi Tanr olarak evirmilerdir. Bu, iin gln
gstermektedir. Kafa bilin olarak3, gitmek ise bir
yolda ilerlemek biiminde dnlebilir, bylece bu
dnce yle olacaktr: bilinli bir biimde gitmek ya
da bilinli yol. Bu, cennetin kalbi olarak gzlerin
arasmda oturan cennetin nm Tao ile eanlam
l bir biimde kullanld gereine de uygundur. n
san doas ve yaam cennetin ndadr ve Liu
Hua-yanga gre bunlar Taonun en nemli srlardr.
imdi, k, bilincin sembolik eitidir, bilincin doa
s da kla ilgili benzeimlerle ifade edilir. H ui M ing
C hing u dizelerle balamaktadr:
Hibir dan ak olmadan elmas

bedeni tamamlayabilirsen,
Bilin ve yaamn kklerini de zen4
ve sabrla stabilirsin.
Kutsanm lkede yak, hep yalanlardaki,
Ve orada gizli, gerek benliin
her zaman oturmasna izin ver.
2 Ayrca Yol olarak; baknz s. 11. (C.F.B.)

3 Kafa ayn zamanda gksel n makamTdr.
4 Hui M ing Ching'de, "insan doas" [Asg] ve "bilin" [Auil bir-
biriyle deierek kullanlmaktadr. (Her ikisi de yaama [ming]
karttr, ama birbiriyle zde deildir. C.F.B.)
150
- TEMEL KAVRAMLAR
Bu dizeler bir tr simyasal bilgiyi, metnimizde de

amalanan elmas bedeni oluturma biimi ya da
yntemini iermektedir. Istmak zorunludur; yani
ruhun oturma yerinin aydnlatlm olabilmesi iin
bir bilin younlamas olmak zorundadr. Ancak yal
nzca bilin deil yaamn kendisi de younlatrlma-
ldr. Bu ikisinin birlemesi bilinli yaam ortaya
karr. H ui M ing C hinge gre, kadim bilgeler bilinle
yaam arasndaki bolua nasl kpr kurulacan bi
liyorlard, nk her ikisini de gelitirmilerdi. Bu yol
la sheli, lmsz beden eritilir, yine bu biimde
y ce Tao tamamlanr.5
Taoyu ayn olanlarn birletirildii bir yntem ya da
bilinli bir yol olarak ele alrsak, olaslkla bu kavramn
psikolojik ieriine de yaknlaabiliriz. Ne olursa olsun
bilincin yaamdan ayrlmas, yukarda bir bilin sap
mas ya da bilincin ortamndan koparlmas olarak
akladm dnce dnda herhangi bir ey ifade
edecek kadar iyice anlalamaz. Kukusuz, bilindn-
da sakl olan kartn gerekletirilmesi, yani tersine
evirme de bilind varolu yasalaryla yeniden bir
lemeyi gsterir ve bu yeniden birlemenin amac bi
linli yaamm elde edilmesi ya da ince terimlerle ifa
de edilecek olursa Taonun oluturulmasdr.
5 Bir nceki eser. s. 70
151
ALTIN EN SIRRI -
2. DARESEL HAREKET VE MERKEZ
Daha nce de gsterildii gibi, daha yksek bir bilin

dzeyinde kartlarn birlemesi6 rasyonel bir ey ya da
bir irade sorunu deildir; kendini semboller biiminde
ifade eden bir psiik geliim srecidir. Tarihsel olarak,
bu sre hep sembollerle ifade edilmitir ve gnmz
de bireysel kiiliin geliimi kendini hl sembolik fi
grlerle gstermektedir. Bu gerek, kendini bana aa
daki gzlemlerde ispatlar. Yukarda sz ettiimiz ken
diliinden dlem rnleri daha da derinleir ve gr
ne gre ilkeleri, gerek Gnostik archai, temsil eden
soyut yaplar evresinde kendilerini giderek younlat
rrlar. Dlemler balca dncelerle ifade edildiklerin
de sonu, ilk bata dramatize edilme ya da kiiletiril-
me eilimindeki belli belirsiz hissedilen yasa ya da ilke
lerin sezgisel formlasyonlar olur. (Bunlara daha son
ra yeniden dneceiz.) Dlemler izimlerle ifade edil
diklerinde, ortaya balca szde mandala7 trnde olan
semboller kar. Mandala bir daire, zellikle bysel
bir daire anlamna gelir ve bu sembol yalnzca tm Do
uda deil bizde de bulunur; mandalalar Ortaada
bolca kullanlmtr. Ortaam balarnda, zellikle
6 Karlatrnz: Psychological Types (Psikolojik Tipler), blm
5 teki tartmam chapter v (Londra ve New York, 1923).
7 Mandala konusunda bir tartma iin, baknz: Heinrich Zimmer,
Kunstform und Yoga im Indischen Kultbild, Frankfurter-Verla-
ganstalt, Berlin, 1926; Mircea Eliade, Yoga: Immortality and Fre-
edom, Bollingen Dizileri-56, Londra ve New York, 1958. (C.F.B.)
152
- TEMEL KAVRAMLAR
Hristiyan mandalalar boldur ve genel olarak asal nok

talarda drt ncili yazanlar ya da bunlarn sembolleriy
le birlikte ortada say gsterirler. Bu kavram olduka
eski olmaldr, nk Msrllar8 da Horusu drt oluy
la birlikte ayn biimde gstermitir. (Drt oluyla bir
likte Horusun sa ve drt ncili yazanlarla yakn iliki
lerinin olduu bilinmektedir.) Daha sonra, Jacob Boeh-
menin ruhla ilgili kitabnda9 da yanl anlalmaz, ok
ilgi ekici bir mandala bulunacaktr. Bu sonraki man-
dalann Hristiyan dnceleriyle olduka renklendiril
mi bir psiko-kozmik sisteme deindii aktr. Boehme
buna aka gizli bilginin bir sum m as anlamna gelen
felsefi gz101ya da bilgeliin aynas der. Genel ola
rak, mandala biimi kesin bir drt blml yap eili
mi olan bir iek, ha ya da tekerlek biimidir. (Pytha-
goras sistemde temel say tetraktys anmsanabilir.)
Bu tr mandalalar, Pueblo ve Navajo kzlderililerinin
trenlerinde kullanlan kum resimlerinde de grlebi
lir.11 Ancak en gzel mandalalar, elbette Doununki-
ler, zellikle de Tibet Budizmine ait olanlardr. Metni
mizin sembolleri bu mandalalarla gsterilmektedir. Ay-
8 Karlatrnz: Wallis Budge, The Gods ol the Egyptians (Msr
Tanrlar), Londra, 1904.
9 For the Question of the Soule, 1602, ilk ngilizce eviri.
10 inliler'in, gzlerin arasndaki gksel k kavram ile karla
trnz.
11 Matthews, The Mountain Chant, Fifth Annual Report of the
Bureau of Ethnology, 1883-4, ve Stevenson, Ceremonial of
Hasjelti Dailjiis, Eighth Annual Report of the Bureau of Ethno-
logy, 1886-7.
153
ALTIN EN SIRRI -
nca, akl hastalan ve aslnda tarttmz balantlarla

kesinlikle en kk bir fikri bile olmayan kiiler arasn
da da mandala izimleriyle karlamtm.1213
Hastalarmn arasmda mandala izmeyen, bunun
yerine dans eden kadn vakalara da rastladm. Hindis
tanda bu tre m andala nrithya ya da m andala dans
denir ve bu dans figrleri izimlerle ayn anlamlar ifa
de etmektedir. Hastalarm bu sembollerin anlam ko
nusunda ok az ey syleyebilmektedir, ancak bunlara
kendilerini kaptrrlar ve bunlar bir biimde kendi psi
ik durumlaryla ilgili olarak anlaml ve etkili bulurlar.
Metnimiz yce Tekin Altn ieinin srrn a
a vurma sz vermektedir. Altn iek ktr ve
cennetin Taodur. Altn iek, hastalarmdan ge
len malzemede ou kez karlatm bir mandala
semboldr. Ya dzgn bir geometrik ss ya da bir
bitkiden yetien bir iek olarak stten grnen bir bi
imde izilir. Bitki sk sk karanlk bir arka plandan
yetien parlak, ate gibi renkleri olan ve stte bir k
iei, Noel aacnnkine benzer bir sembol tayan
bir yapdr. Bu tr bir izim Altn iein asln da ifa
de etmektedir, nk H ui M ing C hinge gre, to-
12 Collected Papers on Analytical Psychologyde uyurgezer bir ki

inin mandalasn yaymlamtm. (Bu denemenin gzden gei
rilip dzeltilmi biimi iin, baknz: R. F. C. Hull tarafndan
evrilen Jungs Collected Worksn (Jungun Toplu Yaptlar)
Psychiatric Studies, c. I. Bollingen dizileri-20 X X , Londra ve
New York, 1957. C.F.B.)
154
- TEMEL KAVRAMLAR
humsal kese sar kale, gksel kalp, yaamn te

ras, yeim kentin erguvan salonu, karanlk ge
it, nceki cennetin yeri, denizin dibindeki ejder
kalesinden baka bir ey deildir. Ayrca, kar dala
rnn snr blgesi, asl geit, en byk hazzn le
mi, snrsz lke ve zerinde bilin ve yaamn ya
ratld sunak olarak da adlandrlr. len bir kii
bu tohumsal keseyi bilmiyorsa der H ui M ing Ching:
Ne bin doumda, ne de on bin aeonda bilin ve ya
amn birliini bulamayacak demektir.
Her eyin hareketsiz olduu, bu yzden de en yk
sek ama olarak grld balang bilindmn ka
ranlndaki denizin dibindedir. Tohumsal kesede, bi
lin ve yaam ("insan doas ve yaam, hsing-
ming) hl bir birlik,13 artma ocandaki kvlcm
lar gibi birbirinden ayrlmaz bir karmdr. Tohum
sal kese iindeki, hkmdarn ateidir. ... tm bil
geler almalarna tohumsal kese zerinde balar.
Ate benzeimine dikkat edin. evresi rtsyle sarl
m bir bitki tohumuna benzer bir eyin suda yzer
biimde gsterildii ve aada derinliklerinden, tohu
mun iine ileyen atein onu bytt ve tohumsal
kesenin iinden byk bir altn iein oluumuna yol
at birtakm Avrupal mandala izimleri biliyorum.
Bu sembolizm bir tr simyasal artma ve yceltme
srecine gnderme yapmaktadr. Karanlk dou
13 Hui Ming Ching, s. 70.
155
ALTIN EN SIRRI -
rur; su blgesinin kurunundan altn ortaya kar;

bilind olan bir byme ve gelime sreci biimin
de bilinli duruma gelir. (Hindu Kundalini yogas14 ek
siksiz bir benzeim oluturur.) Bu biimde bilin ve
yaamn birlemesi gerekleir.
Hastalarm bu mandala resimlerini retirlerken, bu
elbette telkin yoluyla olmamtr; zamannda bana t
myle yabanc olan Dou uygulamalaryla balant ya
da anlamlarn bilmemden ok nce de benzer resim
ler yaplmt. Bu resimler tamamen kendiliinden ve
iki kaynaktan geliyordu. Kaynaklardan biri kendiliin
den bu tr dlemler reten bilinddr; dier kay
nak ise tam bir adama ile yaandnda benlik, birey
sel varolula ilgili bir sezgi ortaya karan yaamdr.
Bireysel benliin farkndal izim biiminde ifade
edilirken, bilind yaama adanml zorunlu klar.
Dou dncesine tamamen uygun olduu iin man
dala sembol yalnzca bir ifade arac deildir, bunun
yansra bir etki de gsterir. Kendisini yapan zerinde
tepki gsterir. Olduka eski bysel etkiler bu sem
bolde gizlidir, nk bu asl olarak bys pek ok
halk geleneinde korunmu olan evreleyen daire,
byl daireden trer.15 Bu imge, dar ak en
gellemek ya da d etkiler araclyla yoldan sapmala
ra kar havarilere zg aralarla korumak iin, en i
14 A. Avalon, The Serpent Power (Ylan Gc), Londra, 1931.
15 E.F. Knuchelin mkemmel koleksiyonuna baknz: Die Um-
wandlung in Klt, Magie und Rechtsgebrauch, Basel, 1919.
156
- TEMEL KAVRAMLAR
teki kiiliin, tem plum ya da tem en os (kutsal blge),

bir merkez evresinde bysel bir oluk, bir sulcus pri-
m igenius izme dorultusunda ak bir ama tamak
tadr. Bysel uygulamalar, kiinin kendi kiiliine
yapt bir tr by gibi, burada psienin tersine uy
gulanan psiik olaylarn projeksiyonundan baka bir
ey deildir. Yani, bu somut performanslar aracly
la dikkat, daha dorusu ilgi ruhun kayna ile amac
olan ve yaamla bilincin birliini ieren bir i alana,
kutsal bir etki alanna ekilir. Elde edilen birlik kaybe
dilmi olur ve artk yeniden kazanlmak zorundadr.
Bu ikisinin, yaam ve bilincin birlii Taodur ve
sembol merkezi bir beyaz k olabilir (Bardo Th-
dol/Tibetin lm Kitab ile karlatrn).16 Bu k
santimetre kare ya da yzde, yani gzlerin
arasnda bulunmaktadr. Genilemesi olan iin kulla
nlan sembol, santimetre karenin alanyla ba
lantl olduu dnlen, genilemesiz bir younlua
sahip bir noktanm, yaratc noktann imgesidir. Bu
ikisi Taoyu oluturur. nsan doas Using) ve bilin
(hui) k sembolizmiyle, bu yzden de younlukla ifa
de edilir. Yaam (m ing) ise genilikle akmaktadr.
lki yang, kincisi de yin ilkesi karakterine sahiptir.
Kendisini otuz yl nce gzlemlediim onbe buuk
yandaki uyurgezer bir kzn yukarda ad geen man-
16 W.Y. Evans-Wentz, The Tibetan Book of the Dead (Tibet ller

Kitab), Londra, 1927.
157
ALTIN EN SIRRI -
dalann merkezinde, kmalarnda dorudan bir kar

t alan-ilkesiyle arpan, genileme olmayan bir ya-
am-enerjisi sramas grlmektedir (in metninin
temel dncesiyle kusursuz bir benzeim) .
evreleme, ya da circumambulatio, metnimizde
bir dolam fikriyle ifade edilmektedir. Bu dolam
yalnzca bir daire iindeki hareket deildir, bir yandan
kutsal blgenin snrlarn izme, bir yandan da sabit-
leme ve younlama anlamna gelir. Gne kursu a
lmaya balar; yani, gne canlandrlr ve olacana
varmaya balar ya da baka bir deyile Tao almaya
ve ncl ele almaya balar. Eylem, eylem olmaya
na evrilir; evresel olan her ey merkez olann ege
menliine baldr. Bu nedenle yle denir: Hareket
yalnzca stnln baka bir addr. Psikolojik a
dan bu dolam kiinin kendi evresindeki bir mer
kezde dnmek olabilir, bunun araclyla aka kii
liin her yn ierilmi olur. Bunlar, n ve karan
ln kutuplarnn dnmesine yol aarlar, yani gndz
ve gecenin birbirini art arda izlemelerini salarlar.
Es wechselt Paraideseshelle
Mit tiefer, schauervoller N acht.17
Bu yzden, dairesel hareketin ayn zamanda insan

doasnn tm aydnlk ve karanlk glerini ve bunlar
17 "Cennetin aydnl derin, dehetli geceye dner. (Faust -
C.F.B.)
158
- TEMEL KAVRAMLAR
la birlikte ne trde olurlarsa olsun bunlarn tm psiko

lojik kartlarm harekete geirme gibi ahlaki bir nemi
de vardr. Bu, kendini kulukalama (Sanskrit dilinde ta-
p as) araclyla kendini tanmadr. Kusursuz bir varlk
la ilgili benzer bir arketipik kavram, her yne dnen ve
kendi iinde iki cinsi de birletiren Platonik kiininkidir.
Burada sylenenlere en gzel benzerliklerden biri
Anna Kingsfordun birlikte alt Edward Maitland
tarafndan verilen asl deneyiminin betimlemesidir.18
Maitland bir fikir zerinde iyice dnme srasnda
ilikili fikirlerin de deyim yerindeyse Maitlande gre
gksel ruh olan ve grnte kendi kaynaklarna uza
nan uzun bir dizi boyunca grlebilir olduklarn bul
mutur. Bu dizi zerine younlama araclyla kay
naklarna szmay denemitir. yle der: Bu giriimi
gerekletirme drtsn duyduumda, kesinlikle
hibir bilgim ya da beklentim yoktu. Ben yalnzca bir
fakltede deney yapmtm... sel ve merkez bilinci
me doru ne kadar ynelirsem yneleyim, dikkatimi
d ve evresel bilincim zerinde tutmaya karar ver
mitim, o srada sonular geldike kaydetmek amacy
la yaz masamda oturuyordum. nk, dikkatimi bir
kez zerinden ektiimde ilkini yeniden elde edip
18 Edward Maitland, Anna Kingsford: Her Life, Letters, Diary,

and Work, (Anna Kingsford: Yaam, Mektuplar, Gnl ve
Yapt), Londra, 1896. zellikle 129. sayfa ile karlatrn. Bu
referans iin New Yorktan sevgili meslektam Dr. Beatrice
Hinklea teekkr borluyum.
159
ALTIN EN SIRRI -
edemeyeceimi ya da bu deneyimle ilgili gerekleri

anmsayp anmsayamayacam bilmiyordum. Ancak
youn bir abayla, bilincin her iki ucunu da gznn-
de tutmann getirdii ve ilk bakta ok byk gr
nen bir abann neden olduu gerilimle de olsa en so
nunda amacma ulatm.
Bir kez aratrmama baladmda, kendimi bir
dizi kre ya da kuan stnden geerken buldum...
ayn anda farkl ve zde sistem -kendi sistemim,
gne sistemi ve evrensel sistem- olan bir sistemin
merkezine doru evreden uzanan ok byk bir mer
divene kmann oluturduu bir izlenim... O srada
ok gl bir biimde hissettiim ey, son bir aba ol
malyd... Bilincimin bir noktaya ynelen nlarnn
tmn istenen odaa polarize etmeyi baarmtm.
Ayn anda, sanki nlarn birden tutumasyla bir bir
lik iinde eriyip kaynamas gibi, kendimi anlatlmaz,
grkemli bir beyazlk ve parlaklkla, beni neredeyse
geriye atacak kadar iddetli bir parltyla kar karya
buldum... Ancak, daha da ilerlemek zorunda olduu
mu hissetmeme karn, neredeyse kr edici bu prlt
nn iine ileyerek ve onun kutsal kld eyi grerek,
inancmdan ok daha emin olmaya karar verdim.
Gsterdiim byk bir abayla bu bak bana hisset
tiim eyin orada olmas gerektiini gsterdi... O,
Oulun ikili biimiydi... Tanr sa olarak, Tannmn
Gn yansra Madde, radenin yansra Sevgi,
160
- TEMEL KAVRAMLAR
Erilin yansra Diil, Bahann yamsra Ana da oldu

unu ikilii yoluyla kantlayarak, aka, gzkmeyen
grnr oldu, kesin bir biimde belirtilmeyen kesin
leti, bireyletirilmemi olan bireyletirildi. Tanrmn
insan gibi ikisi birarada olduunu bulmutur. Bunun
dnda, metnimizin de vurgulad bir eyi, yani so
luk almann geici olarak durdurulmasnn da fark
na varmtr. Olaan soluk aln durduunu ve bunun
yerini bir i solunumun, sanki fiziksel organizmann
dnda iteki ayn bir kiiliin soluk alnm aldn
syler. Bu varl Aristotelesin entelekti ve Havari Pa-
uln i sas, fiziksel ve olgusal kiilikte meydana
getirilen, bu yzden de maddeyi aan bir dzlemde
insann yeniden douunu temsil eden ruhsal ve mad
desel bireysellik olarak alr.
Bu gerek1*1deneyim metnimizin asl sembollerinin
tmn iermektedir. Olgunun kendisi, yani n
grnmesi, birok mistikte ska rastlanan ve kuku
suz en byk nemi tayan bir deneyimdir, nk
her zaman ve her yerde kendi iinde en byk ener
jiyi ve en derin anlam birletiren koulsuz ey olarak
grlr. Mistisizminin dnda olduka gze arpan
bir kiilik olan Bingenli Hildegarde da merkezi gr-
19 Bu tr deneyimler gerektir, ancak bunlarn gereklii ierikleri
ni oluturan sonular ya da inanlarn tmnn kesinlikle salam
olduklarm kantlamaz. Cinnet durumunda bile, kusursuz dere
cede geerli psiik deneyimlerle karlalabilir.
(Yukardaki not ilk ngilizce eviriye Jung tarafndan eklenmitir. -
C. F. B.)
161
ALTIN EN SIRRI -
konusunda kendini benzer bir biimde ifade et

mektedir. ocukluumdan beri, der, hep ruhum
da bir k grmmdr, ama dtaki gzlerle ya da
kalbimin dnceleri araclyla deil; bu grte d
taki be duyu da rol oynamaz... Algladm k lokal
trde bir k deil, ama gnei tayan buluttan ok
daha parlak. Ykseklik, genilik ya da uzunluunu
ayrt edemem... Byle bir grte grdm ya da
rendiim ey belleimde uzun bir sre kalyor. Ayn
anda gryor, iitiyor ve biliyorum... Bu kta her
hangi bir trde biimin farkna varamyorum, bunun
la birlikte kimi zaman onun iinde canl k olarak ba
na bildik gelen baka bir k gryorum... Bu n
gsterisinden holanyorum, keder ve zntnn t
m belleimden yok oluyor...
Kiisel deneyimlerinden bu olguyu bilen birka ki
i tanyorum. Onlar anlayabildiim kadanyla, bu ol
gu akut bir bilin durumu, soyut olduu kadar iddet
li, Hildegarden uygun bir biimde iaret ettii gibi,
ounlukla karanlkla rtlm psiik olaylann bilin
blgelerine yaklamasn salayan ayrlm bir bilin
(aadakilere bakn) ile ilikili gibi grnmektedir.
Genel anlamda bedensel duyumlarn byle bir dene
yim sresince yok olduu gerei, bunlarn zgl
enerjilerinin kendilerinden ekildiini ve grne g
re bilincin berrakln oaltma ynnde gittiini ak
la getirmektedir. Genellikle, bu olgu kendiliindendir,
kendi inisiyatifiyle sahne alr ve devam eder. Etkisi
hayrete drcdr, nk neredeyse her zaman
162
- TEMEL KAVRAMLAR
psiik karmaklklarla ilgili bir zm oluturur ve bu

sayede evrensel olarak kurtulu biiminde hissedi
len bir varolu birlii oluturarak i kiilii duygusal
ve zihinsel karklklardan kurtarr.
Bilinli irade bu tr sembolik bir birlie eriemez,
nk bilin bu durumda partizandr. Kart ise bilin
cin dilini anlamayan kolektif bilinddr. Bu yzden,
bilindndan sz eden bu ilkel benzeimleri ieren
semboln bysne sahip olmas zorunludur. Bilin-
dna yalnzca sembollerle eriilebilir ve bilind yal
nzca sembollerle ifade edilebilir, kiiletirme sreci
nin hibir biimde sembolsz olamamasnn nedeni
de bu durumdur. Sembol bilindnm ilkel ifadesi,
ayn zamanda bilincin rettii en yksek sezgiye de
karlk gelen bir. dncedir.
Bildiim en eski mandala izimi, yakn zamanlarda
Rodezyada [Ed.n.: Bugn Zimbabwel bulunan pala-
eolitik szde gne kursu"dur. Bu, ayn zamanda
drtl ilkeye dayanr. nsanlk tarihinde bu kadar ge
rilere dek uzanan eyler doal olarak bilindnm en
derin katlarna dokunmakta ve bilinli konumann
kendini tamamen kudretsiz olarak gsterdii bilind-
n etkilemektedir. Bu tr eyler dnlemez, ama
bilincin en derin igrlerini ve ruhun en yce sezgi
lerini ifade edeceklerse unutulmu derinliklerden ye
niden karlmaldr. Bu derinliklerden geldikten son
ra gnmz bilincinin esizliiyle yaamm yal ge
miini birlikte harmanlar.
163
YOL OLGUSU
I. BLNCN PARALARA AYRILMASI
Zorlukla snrlandrlm, ancak youn bir biimde te

miz olan bireysel bilin, kolektif bilindnm usuz
bucaksz geniliiyle her karlatnda bir tehlike
szkonusu demektir, nk kolektif bilindnm bi
lin zerinde kesinlikle paralara ayrc bir etkisi var
dr. Aslnda, H ui M ing C hing in yorumlamasna gre,
bu etki in yoga uygulamasnn zel bir olgusuna ait
tir. Orada yle denilmektedir1: Her ayr dnce bi
im alr ve renkle biim asndan grnr duruma ge
lir. Toplam ruhsal g izlerini aa vurur...12 Bu ki
taptaki resimlerden birinde dnceye dalm, kafas
atein dilleriyle evrelenmi ve buradan be insan fi
grnn kt bir bilge gsterilmektedir; bu be figr
de yine daha kk yirmibe figre ayrlr. Srekli bir
durum olsayd, bu izofrenik bir sre olabilirdi. Bu
nedenle ynergeler, ustay uyarrcasma, yle demek
tedir: Ruh-ate tarafndan oluturulan biimler yal
1 a.g.e. s. 76.
2 Kontemplasyon sresince ortaya kan daha nceki enkarnas-
yonlarla ilgili yinelenen anlarla karlatrnz.
165
ALTIN EN SIRRI -
nzca bo renkler ve biimlerdir, nsan doasmn

|hsingi asl, gerek olan zerinde parlar.
Bu yzden metnin evreleyen daire nin koruyucu
figrne geri dner. Dar ak nlemek ve bilin
cin birliini bilind tarafndan blnmekten koru
mak amalanmtr. Ayrca, in dncesi bilind-
mn paralara ayrc etkisini azaltmak ynndeki bir
yola dikkat ekmektedir; bu, dnce-figrleri ya
da ayr dnceleri bo renkler ve biimler olarak
betimler, bu nedenle de bunlar mmkn olduu ka
dar gszletirir. Bu fikir Budizmin tmnde (zel
likle Mahayana budizminde) grlegelmektedir. ste
lik Tibet ller KitabTndaki, lye verilen ynerge
de, iyi olanlarn yansra iyi olmayan tanrlar da hl
stesinden gelinmesi gereken yanlsamalar biiminde
aklama noktasna bile itilir. Bu fikrin metafizik do
ruluu ya da yanlln saptamak kesinlikle psikolo
gun yeterliliinde olan bir ey deildir; o, psiik etki
ye sahip olan eyi elverdiince belirlemekle yetinmeli
dir. Bunu yaparken, szkonusu biimin transandantal
bir yanlsama olup olmad konusunda canm skma
s gerekmez, nk bu noktay bilim deil inan belir
lemek zorundadr. Burda, uzun bir sre bilimin ilgi
alan dndaym gibi grnen, bu yzden de tmy
le aldatc olarak baklm olan bir alanda alyoruz.
Ancak, ne olursa olsun insan algs ve yargsnn, bu
nedenle de herhangi bir kantlama olanann tesin
166
- YOL OLGUSU
de kald iin bu eylerin gerek varl bilimsel bir

sorun olmadndan, bu tr bir varsaym iin hibir
bilimsel gereke de yoktur. Psikolog bu komplekslerin
aslyla deil, psiik deneyimiysle ilgilenir. Kukusuz,
bu kompleksler yaanabilen ve tartlmaz bir zerkli
i olan psiik ieriklerdir. Bunlar, ya ekstaz durumla
rnda kendiliinden beliren ve belirli koullar altnda
gl izlenim ve etkiler ortaya karan ya da delzyon
ve sann biiminde zihinsel rahatszlklar olarak sabit
leen, bylelikle kiiliin birliini yok eden para par
a psiik sistemlerdir.
Psikiyatr, toksin ve benzerlerine inanma ve izofre
niyi (bir psikoz biiminde zihnin blnmesi) bu ere
vede aklama, bu nedenle de psiik ierie hibir vur
gu yklememe eilimindedir. Dier yandan, toksik et
kiler ve hcre dejenerasyonunun szkonusu olmad
psikojenik rahatszlklarda da (histeri, komplsiyon
nevroz, vb.) rhein uyurgezerlik durumunda olduu
gibi kendiliinden blnme kompleksleri grlecektir.
Freudun, bunlar cinselliin bilindna bastrlmas
na bal olarak aklayabilecei dorudur, ancak bu
aklama asla her vaka iin geerli deildir, nk bi
lincin asimile edemedii ierikler, bilindmda kendi
liinden yava yava geliebilirler, bastrma hipotezi
byle durumlarda yetersiz kalr. Ayrca, bu elerin
temel zerklii kendilerini irademize inatla kabul et
tirdikleri, sonra da onlar bastrma ynndeki youn
167
ALTIN EN SIRRI -
abamza karn egoyu yendikleri ve onu kendi kont

rolleri altnda kalmaya zorladklar gnlk yaamn
duygulanmlarnda da gzlemlenebilir. lkel insann
bu ruh durumlarnda bir sahip olma durumu grmesi
ya da bunlar bir ruhun kaybna indirmesi hi de tu
haf deildir. yle derken konuma dilimiz de ayn e
yi yanstmaktadr: Ona bugn ne olduunu bilmiyo
rum; eytann eline dm; Kendinden gemi
bir durumda; lgn gibi davranyor... Yasal uygu
lama bile bir duygulanm durumunda azalm bir so
rumluluk derecesini kabul etmektedir. zerk psiik
ierikler, bu yzden, hepimiz iin olduka yaygn de
neyimlerdir. Bu tr ieriklerin bilin durumu zerinde
paralara ayrc bir etkisi vardr.
Ancak olaan, bildik duygulanmlar dnda, saf ve
basit duygulanmlar olarak betimlenemeyen ve karma
k para para psiik sistemler olan daha ince, daha
karmak duygu durumlar da vardr. Bunlar ne kadar
karmaklarsa, o kadar kiilik karakterine sahip olur
lar. Psiik kiiliin btn oluturan etkenleri olarak,
bunlar ister istemez kiiler"in karakterine sahiptir. Bu
tr para para sistemler zellikle akl hastalklar, psi-
kojenik kiilik blnmesi (ift kiilik) ve elbette med-
yumnik olgularda grlmektedir. Ayrca dinsel olgular
da da bunlara rastlanr. Eski tanrlarn birou kii
lerden kiiletirilmi fikirlere, sonunda da soyut fikir
lere yava yava gelimitir, nk harekete geirilmi
168
- YOL OLGUSU
bilind ierikler hep d dnyaya projeksiyonlar bii

minde ilk olarak grnrler. Zihinsel geliim srasnda,
bilin bunlar uzamdaki izdmler olarak giderek ba
datrr ve bedel olarak asl zerk ve kiisel karakterle
rini kaybedecekleri bilinli fikirler halinde yeniden bi
imlendirir. Bildiimiz gibi, eski tanrlarn bazlan ast
roloji yoluyla saf betimsel sfatlar (sava, nee, somurt
kan, erotik, mantkl, dgn vb.) durumuna gelmitir.
zellikle Tibet ller Kitabnm aklamas bilin
cin bu figrler araclyla paralara ayrlmakla ne ka
dar ok tehdit edildiini grmemizi salar. Yine, l
ye gerek adma bu biimleri almamas ve karanlk g
rnmn D harm akayann (gerekliin gksel be
deni) saf beyaz iyla kartrmamas retiyor.
Bunun anlam, en yksek bilincin bir nn somut
lam figrlerde yanstlmamalan ve byle bir biim
de zerk, para para sistemlerden oluan biroklua
datlmamas gerektiidir. Bu tehlike olmasayd ve bu
sistemler tehdit edici bir biimde zerk ve ayn eilim
leri temsil etmeseydi, bu tr srarl bir ynerge de ge
rekli olmayacakt. Daha basit, oktannclkl ynelimi
olan Dou dncesi tutumunu dikkate alrsak, bu
ynerge bir Hristiyana kiisel bir Tanr yanlsamas
nn gzlerini kr etmesine izin vermemesi, bir leme
ve saysz melekle azizden sz etmemesi iin yaplan
uyarnn neredeyse zdei olurdu.
169
ALTIN EN SIRRI -
Ayrma ynndeki eilimler insan psiesinin doa

snda varolmasayd, paralar asla blnm olmazd;
baka bir deyile, ruhlar ya da tanrlar hi varlk bul
mazd. Bu ayrca, zamanmzn bu derece tanrtan
maz ve kutsalla saygsz olmasnn da nedenidir,
nk bilind psie bilgisinden yoksunuz ve bilin
kltn baka her eyin dnda tutuyoruz. Bizim ger
ek dinimiz, zerk psie paralarnn olduunu ba
naz bir biimde yadsmayla birletirilmi, onun tara
fndan bir sahip olunma, bir bilin tektanncldr.
Ancak, bu tr zerk paralarn yaanabilir olduunu
bile yadsmamz yznden Budist yoga retisinden
ayrlmaktayz. Bu noktada byk bir psiik tehlike or
taya kmaktadr, nk szkonusu paralar bu du
rumda bastrlm baka herhangi bir ierik gibi dav
ranr; bastrlm malzeme bilinte sahte bir biimde
yeniden ortaya kaca iin, bunlar ister istemez yan
l tutumlara yol aar. Her nevroz vakasnda bu kadar
dikkat eken bu gerek, kolektif psiik olgu iin de ge-
erlidir. Bu bakmdan, zamanmz lmcl bir hataya
dmtr; bizler dinsel olgular entelektel adan
eletirebileceimize inanyoruz; rnein, Laplace gibi
Tannnn entelektel ileyie, dorulama ya da yads
maya bal olabilecek bir hipotez olduunu dnebi
liyoruz. nsanolunun iblise inanmasnn nedeninin
d etmenlerle hibir ilgisi olmadn, zerk, para
para sistemlerin oluturduu basit bir gl i etki
170
- YOL OLGUSU
nin algsndan kaynakland tmyle unutulmakta

dr. Bu etki, adn entelektel adan eletirerek ya da
onu sahte olarak betimleyerek geersiz klnmaz. Etki,
kolektif olarak her zaman vardr; zerk sistemler her
zaman i bandadr, nk bilindnn temel yaps
na geici bir bilincin dalgalanmalaryla dokunulamaz.
zerk sistemlerin varln yadsrsak, adnn eleti
risiyle onlardan kurtulduumuzu dnelim, bu du
rumda yine de devam eden etkileri anlalamaz ve
bunlar artk bilincin bir paras durumuna getirile
mez. En sonunda kendimizin herhangi bir yerinde va
rolmas gerektiini varsaydmz nedeni anlalamaz
bir rahatszlk etmenine dnrler. Bu biimde, so
nuta zerk, para para sistemlerin bir izdm or
taya kar, ayn zamanda tehlikeli bir durum olutu
rulmu olur, nk rahatsz edici etkiler artk kendi
mizin dndaki kt iradeye atfedilmektedir, bunlar
elbette komumuzunkinden baka hibir yerde bulun
maz - rman kar kys. Bu, kolektif delzyonlara,
vakalara, savaa ve devrime, szn ksas ykc kit
le psikozlarna yol aar.
Delilik, aslnda bilincin bir paras durumuna geti
rilemeyen bir bilind ieriin eli altndadr; zaten bi
lincin bir paras yaplamaz, nk bilinli zihin bu tr
ierikleri yadsmtr. Dinsel adan ifade edildiinde,
bu tutum Artk Tann korkusu duymuyor ve her eyin
insan standartlaryla yarglanabileceine inanyoruz
171
ALTIN EN SIRRI -
demeye eittir. Bu hybris, yani bu bilin darl her za

man akl hastanesine giden en ksa yoldur. Bu sorunla
ilgili, H.G. Wellsin roman C hristina A lb erta s Fat-
h er ve Schreberin D enkvm rdigkeiten ein es N er-
venkran ken indeki3 mkemmel sunumunu neririm.
Aydn Avrupalnn H ui M ing C hingd e Ruh-ate
tarafndan oluturulan biimler yalnzca bo renkler ve
biimlerdir denildiinde rahatlamas mmkndr.
Bu, olduka Avrupaya zg ve mantmza kusursuz
biimde uyar gibi grnmektedir. Aslnda, bu a k lk
doruklarna zaten ulam olduumuzu sandmz
dnrz, nk kendimizi byle tann hayaletlerini
ok gerilerde braktk sayarz. Ancak am olduumuz
ey, tanrlarn domasndan sorumlu olan psiik olgu
lar deil, yalnzca szck-hayaletlerdir. Bizlere hl
sanki tanrymlar gibi zerk psiik ieriklerimiz sahip
olmaktadr. Gnmzde bunlara fobi, komplsiyon,
vb. ya da szn ksas nevrotik semptomlar denilmek
tedir. Tanrlar hastalklara dnmtr; Zeus artk
Olympusa deil solar p leksu sa hkmetmekte ve heki
min danma odas iin rnekler yaratmakta ya da far
knda olmadan zihinsel salgnlar serbest brakan poli
tikac ve gazetecilerin beyinlerini altst etmektedir.
Bu yzden, yolun bandaysa Batl insan iin Do
unun bilge insanlarnn gizli igrs konusunda
oka ey bilmemesi daha iyidir, nk bu bir yanl
3 Mutze, Leipzig.
172
- YOL OLGUSU
kiinin ellerindeki doru aralar durumu olabilecek

tir. Kendisinin bir kez daha iblisin bir yanlsama oldu
una inandrlmasna izin vermek yerine, Batl bu ya
nlsamann gerekliini yeniden yaamaldr. Bu psiik
glerin farkna varmay yeniden renmeli ve ruh du
rumlar, sinirsel halleri ve sanrlarnn kendisine kendi
evinin tek efendisi olmamasnn mmkn olduu en
ac verici biimde gsterilmesini beklememelidir. Ayr
ma eilimlerinin sonulan greli gerekliin gerek psi
ik kiilikleridir. Bunlar, aslnda farkna varlmadkla-
nnda, bu yzden de yanstldklarnda gerek; bilinle
ilgili olduklannda (dinsel terimlerle bir klt varoldu
unda) greli olarak gerek; ancak bilincin kendini ie
riklerinden ayrmaya balad derecede ise gerekd-
drlar. Bununla birlikte, bu sonuncusu yalnzca, yaam
konusunda yerine getirilmemi herhangi bir ykml
lk kalmayacak kadar ayrntl bir biimde ve byle bir
adamlkla yaandnda, bu yzden dnyadan isel
kopuun yolu zerinde duran feda edilemeyen hibir
istein olmadnda karlalan bir durumdur. Bu ko
nuda kendimize yalan sylemek bounadr. Hl ba
l olduumuz yer neresi olursa olsun, hl sahip olun
muuz demektir; birey sahip olunduunda da bu bir
eyin varlnn kiinin kendisinden daha gl olduu
anlamna gelir. (Gerekten, son kuruuna dek deye
ne kadar, oradan asla ileri kmak istemeyeceksin".)
Bir eye manya ya da bir tanr denilip denilmeme-
si ilgilenmeye demeyecek bir sorun deildir. Bir man
173
ALTIN EN SIRRI -
yaya hizmet etmek nefret uyandrcdr ve hi de soy

lu bir ey deildir, ama bir tanrya hizmet etmek ke
sinlikle daha anlaml ve daha retkendir, nk daha
yksek, ruhsal bir varla boyun eme hareketi anlam
na gelir. Kiiletirme zerk psiik para para sistemin
greli gerekliinin grlmesini salar, bylelikle ba
datrmay mmkn klar ve yazgnn glerini elinden
alr. Tanrnn kabul edilmedii yerde, ego-manya geli
ir ve bu manyadan hastalk kar.
Yoga renimi tanrlarn kabul edilmesini gerekle
mi varsayar. Gizli ynergesi bu yzden, yalnzca, met
nimizde de sylendii gibi en byk boluun ve ya
amn tanrsnn oturduu "boluun merkezine, son
blnmemi birlie katlmak iin, bilincinin nn
yazgnn glerinden kendini kurtarma noktasnda ol
duu kiiyi amalamaktadr. Byle bir retiyi iitme
ye, binlerce aeonda ulamak g bir eydir. Aka,
efsunun peesi yalnz bir mantk kararyla kaldrlamaz,
bu i yaama kar tm borlarn tmyle denmesine
bal olan en eksiksiz ve en metanetli hazrl gerekti
rir. nk, cupiditas araclyla koulsuz bir ballk
varolduu srece bu pee kaldrlmaz ve ieriklerden
kurtulmu, yanlsamadan kurtulmu bir bilincin doruk
larna ulalmaz; hibir hile ya da aldatma da bunu
oluturamaz. Bu, tmyle yalnzca lmde gerekleti
rilebilecek bir idealdir. O zamana kadar gerek ve g
reli olarak gerek bilind figrleri vardr.
174
- YOL OLGUSU
2. ANMUS VE ANMA
Metnimize gre, bilindnn figrleri arasmda yal

nzca tanrlar deil, animus ve anima da bulunur.
H un szc Wilhelm tarafmdan animus olarak ev
rilmitir. Aslnda, animus kavram, bulutlar ve
iblis karakterlerinden oluturulan karakter olan
hu n a uygun gibi grnmektedir. Bu yzden, hun,
yang ilkesine ait olan, bu nedenle de eril olan bulut-
iblis, yksek bir soluk-can anlamna gelmektedir.
lmden sonra, hun yukar doru ykselir ve geni
leyen ve kendini aa vuran shen olur. P'o denilen
ve beyaz ile iblis karakterleriyle yazlan, yani be
yaz hayalet olan anima alt, dnyev, bedensel can,
yin ilkesine aittir, bu yzden de diildir. lmden
sonra, aa doru batar ve ounlukla bir geri d
nen (yani topraa), bir geri gelen, bir hayalet olarak
aklanan k u ei (iblis) olur. Animus ve animanm
lmden sonra ayrlmas ve birbirinden ayn olarak
kendi yollarna gitmesi gerei, in bilinciyle ilgili ola
rak, bunlarn nemli derecede farkl etkilere sahip ay
rlabilir psiik etkenler olduklarn ve aslmda tek bir
etkili, gerek insan doasnda, Yaratcnn evinde
birlemi olduklar gereine karn, ikili olduklarm
gstermektedir. Animus gksel kalptedir. Animus
gndz gzlerde (yani bilinte) yaar; gece ise karaci
erde barnr. Biim olarak asl balangla zde
olan, byk boluktan alm olduumuz eydir. Di
175
ALTIN EN SIRRI -
er yandan anima ar ve bulank olann enerjisidir;

bedensel, etten kalbe skca sarlr. stekler ve fkeye
ynelik itkiler onun etkileridir. Her kim uyankken
kasvetli ve can siklonsa, o kiinin... anima tarafndan
eli aya balanr.
Wilhelm beni bu metinle tantrmadan yllar nce,
anima4 kavramn in p 'o tanmna olduka benzer
biimde, elbette herhangi bir metafiziksel terimin t
myle dmda kullanmtm. Psikologa gre, anima
transandantal bir varlk deil, tamamen deneyim ala
n iinde olan bir eydir. nk in tanmnn da a
a kard gibi, duygulanma zg durumlar o anki
deneyimlerdir. yleyse, niin yalnzca ruh hallerin
den deil de animadan da sz edilir? Bunun nedeni
duygulanmlarn zerk bir karaktere sahip olmalar,
bu yzden de pek ok kiinin onlarn etkisi altnda
bulunmalardr. Ancak, grm olduumuz gibi, duy
gulanmlar bilincin snrlandrlabilir ierikleri, kiili
in paralandr. Kiiliin paralar olarak, bunlar ken
di karakterinin niteliindedir, bu nedenle de kolayca
kiiletirilebilirler; bu, yukanda sunulan rneklerde de
gsterildii gibi, gnmzde de hl devam eden bir
sretir. Duygulanmn harekete geirdii birey ntr
deil, tamamen ayn, olaan karakterinden farkl bir
karakter sergilediine gre, kiiletirme bo bir zellik
4 Okuru Two Essays on Analytical Pychology adl kitabma yn
lendirmek isterim. (R. F. C. Hull tarafndan evrilmi, Bollingen
Series XX, London and New York, 1953. C.F.B.)
176
- YOL OLGUSU
olmaz. Dikkatle yaplan incelemeler, insandaki duy

gulanma zg karakterin diil zellikleri olduunu
gstermitir. Bu psikolojik gerek, in p 'o-can reti
sinin yansra benim anima kavramma da yol am
tr. Daha derin bir igzlem ya da ekstazik deneyim,
bilindmdaki diil bir figrn varln, bu nedenle
diil ad, anima, psie ya da can aa karr. Anima
bir irnago ya da arketip veya erkein kadmla tm de
neyimlerinin sonucu olarak da tanmlanabilir. Anima-
nn genellikle kadnda yansmasnn nedeni budur.
Bildiimiz gibi, iir ou kez animay anlatr ve ver.5
in dncesinde animann hayaletle balants pa-
rapsikologlann yararnadr, nk kontroller6 o
unlukla kar cinsiyetindir.
Wilhelmin h u riu animus olarak evirmesi bana
dorulanm gibi grnmesine karn, en azndan bir
erkein ruhu, bilin ve mantn eril berrakl iin di
er uygun ifade "an:mus yerine logosu seme ko
nusunda nemli nedenlerim var. inli filozoflar Batl
psikologlara sknt veren belirli glklerden kurtul
mu durumdadr, nk in felsefesi, eski zamanlann
tm zihinsel ve ruhsal etkinlikleri gibi, yalnz eril dn
yann bir esidir. Kavramlar hibir zaman psikolojik
5 Psychological Types (Psikolojik Tipler), chapter v, Londra ve

New York, 1923.
6 Kontrol: Rehber varlk. Spiritalizmde, bir medyuma yardm
eden, onun medyumluunu ynlendirip gelitiren bedensiz var
lk. (Ed.n.)
177
ALTIN EN SIRRI -
adan ele alnmamtr, bu yzden de bunlarm diil

psieye de ne derece uygulanabilecei hi incelenme
mitir. Ancak psikolog, kadnn varln ve onun zel
psikolojisini bilmezlikten gelemez. H unu erkekte lo
gos ile grld biimiyle evirmeyi yelememin ne
denleri de bu gerekle balantldr. Wilhelm evirisin
de ayn zamanda z linsan doasnn z] ya da yara
tc bilin olarak da evrilebilecek ince kavram hsin g
iin logosu kullanr. lmden sonra, hun felsefi an
lamda hsing'e olduka yakn olan ruh, sh en e dn
r. ince kavramlar bizim dncemizde mantksal
deil, sezgisel fikirler olduklar iin, anlamlan ancak
kullanlma biimleri yoluyla ve yazl karakterlerin e
lerine dikkat ederek ya da hunla sh en 'in ilikisi trn
de ilikilerle kavranabilir. Bu durumda, hun, aslnda
hsin gin log o s sperm atikos' undan gelen ve lmden
sonra shen araclyla Taoya geri dnen, erkekteki bi
lincin ve mantn ayrt eden olabilecektir. Bu kul
lanm iin, logos ifadesi zellikle uygun olmak duru
mundadr, nk evrensel bir varlk fikrini iermekte,
bu yzden de erkein bilin ald ve mantk kapasi
tesinin bireysel olarak tek olan bir eyden ok, evren
sel bir ey olduu gereini kapsamaktadr; ayrca, ki
isel deil, en derin anlamda kiisel olmayandr, by
lelikle de kendini tmyle kiisel ruh durumlar (bu
nedenle dmanlk!) ile ifade eden kiisel bir iblis olan
anima ile ok ak bir kartlk iindedir.
178
- YOL OLGUSU
Bu psikolojik gerekler gznnde bulunduruldu

unda, animus terimini yalnzca kadn iin ayrdm,
nk nl bir soruya yant olarak, m u lier non h a-
b e t anim am , sed anim um kadna zg psikoloji erke
in animasma benzeen bir ge ierir. Aslnda, duy
gulanma zg bir doann deil, en iyi biimiyle n
yarg szcyle betimlenen yar-entelektel bir e
dir. Kadnn bilinli yan erkein zihnine deil duy
gusal yanna karlk gelir. Tpk, erkein animasnn
duygulanm dolu ikincil ilikililiklerden olumas gibi,
zihin de kadnn ruhunu ya da daha dorusu ani
musunu oluturur, bu yzden kadnn animusu ikin
cil yarglardan, daha iyi bir ifadeyle grlerden olu
ur. (Daha fazla ayrnt iin, okuru yukarda aktarlan
denememe ynlendirmem gerek, nk burada yal
nzca genel ynlerden sz edebiliyorum.) Kadnn ani
musu, bir nyargl grler okluuna dayanr, bu
nedenle de tek bir figrle kiiletirmek kolay deildir,
daha ok bir grup ya da kme olarak grnr. (Parap-
sikolojiden bununla ilgili iyi bir rnek, Bayan L.E. Pi-
per vakasnda Imperator denilen bedensiz varlk
tr.7) Bir alt dzeyde, animus, tpk animann bir alt
dzeyde diil erosun bir karikatr olmas gibi, ikin
cil bir logos, farkllam eril bir zihnin karikatrdr.
Benzerlii srdrecek olursak, hu n un Wilhelm tara
fndan logos olarak evrilen hsin ge karlk gelmesi
7 Karlatrnz: Hyslop, Science and a Future Life (Bilim ve Gele
cek Yaam) Boston, 1905.
179
ALTIN EN SIRRI -
gibi, kadnn erosunun da yazg, fatum , kader olarak

evrilen ve Wilhelm tarafndan eros olarak yorumla
nan m ing'e karlk geldiini syleyebiliriz, Eros birbi
rine karmadr; logos farkllaan bilgi, berraklaan
ktr; eros ilikili olmaktr; farkllama ve ayrlmadr.
Bu yzden, kadnn animusundaki ikincil logos olduk
a ilgisiz bir ey, bu nedenle de eriilmez bir nyarg
ya da nesnenin z doasyla hibir ilgisi olmayan bir
gr olarak ortaya kar.
Anima ve animusun kiiletiriliinden ou kez
mitolojinin yapt gibi ben de yaknmmdr, ancak
bu yaknma, yalnzca benim bu kavranlan psikolojik
adan kullanmmda bunlar tpk mitolojinin yapt
biimde somutlatrmam kantlanm olsayd hakl
olabilirdi. Kiiletirmenin benim bir buluum olmad
n, bunun olgunun doasnda varolduunu bir kez
daha ve her eye karn belirtmem gerek. Animanm
psiik, bu yzden de kiisel, zerk bir sistem olduu
gereini dikkate almamak bilimd olacaktr. Bana
sulamada bulunan kiilerin hibiri unu sylemekte
bir saniye bile duraksamayacaktr: "Dmde Bay X i
grdm, oysa kurallara baklrsa yalnzca Bay X in
bir temsilini dnde grmtr. Anima szkonusu
zerk sistemin kiisel doasnn bir temsilinden baka
bir ey deildir. Bu zerk sistemin doasnn transan
dantal bir anlamda, yani deneyim snrlarnn tesin
de ne olduunu bilemeyiz.
180
- YOL OLGUSU
Erkekte animay genel olarak bilindnn bir kii-

letirilii olarak tanmlam, bu yzden de onu bilin-
dma bir kpr, yani bilindyla ilikinin bir ilevi
olarak ele almtm. Bu balamda, metnimizde ilgi e
kici bir nokta bulunmaktadr. Metin, bilincin (yani, ki
isel bilincin) animadan geldiini sylemektedir. Bat
zihni btnyle bilincin bak asna dayand iin,
animay benim yapm olduum biimde tanmlamak
durumundadr, ancak bilindnn bak asna daya
nan Dou, bilinci animann bir etkisi olarak grr!
Kukusuz, bilin asl olarak bilindmdan ortaya
kar. Bu, ou kez unuttuumuz bir eydir, bu yzden
de psieyi hep bilinle zdeletirmeye ya da en azn
dan bilindm bilincin bir trevi veya bir etkisi ola
rak aklamaya kalkyoruz (rnein, Freudu bastr
ma kuramnda olduu gibi). Ancak yukarda tartlan
nedenlerden tr, hibir eyin bilindnn gerekli
inden ayrlamayaca ve bilindnn figrlerinin et
kin nicelikler olarak anlalmas gerektii esastr. Psiik
gereklikle ne kastedildiini anlayan kiinin ilkel ey-
tancla geri ekilmek konusunda hibir korku duy
masna gerek yoktur. Dorusu, bilind figrler ken
diliinden etkin unsarlar olarak ciddi biimde d-
nlmezlerse, bizler, en sonunda ar bir gerilim duru
muna gtrecek bilinli zihinde tek yanl bir inancn
kurbanlar oluruz. Bu durumda felaketlerin olumas
kesin gibidir, nk tm bilincimize karn, karanlk
psiik gler gzden karlmtr. Onlar kiiletiren
181
ALTIN EN SIRRI -
biz deiliz; en bandan beri kiisel bir doaya sahip

tirler. Bu ancak tam olarak fark edildiinde onlar ki-
iletirmemeyi, yani metnimizde de ifade edildii gibi
animaya boyun edirmeyi dnebiliriz.
Burada yine Budizm ile bizim Bat dnce tutu
mumuz arasmda byk bir farkla karlarz ve yine
tehlikeli bir ayn fikirde olma durumu bulunmaktadr.
Yoga retisi, bizim de yaptmz gibi, tm dlem
ieriklerini reddeder, ancak Dou bu ii tamamen
farkl bir temelde yapar. Douda, yaratc dlemi en
zengin derecede ifade eden kavramlar ve retiler s
tndr; aslnda, dlemin arlna kar koruma ge
reklidir. Dier yandan biz dlemlere deersiz, znel
hayaller olarak bakarz. Doal olarak, bilindnn fi
grleri tm yaratc sslerden ayrlm soyutlamalar
olarak ortaya kar; tersine, bunlar olaanst bir e
itlilii ve sersemletici bir zenginlii olan bir dlem
ler anda iyice yerlemi ve birbirine kanm durum
dadrlar. Dou bu dlemleri reddeder, nk ok n
ce zlerini karm ve derin retilerde bunu zetle
mitir. Ama, biz bu dlemleri hi yaamam, zleri
ni ok daha az karm durumdayz. Burada, aramz
da kapatlacak byk bir deneyim boluu bulunmak
tadr ve ancak grnr anlamszlkta anlam bulduu
muzda deerli olan deersiz olandan ayrabiliriz. De
neyimlerimizden kardklarmzn Dounun gn
mzde bize sunduundan farkl olacandan emin
182
- YOL OLGUSU
olabiliriz. Dou, i eylerle ilgili bilgisine d dnyay

la ilgili greli bilgisizliiyle varmtr. Dier yandan
biz, son derece kapsaml bir tarihsel ve bilimsel bilgiy
le desteklenmi psieyi ve onun derinliklerini inceleye
ceiz. Bu anda, d dnyayla ilgili bilginin igzlemin
nndeki en byk engel olduu dorudur, ama psi
kolojik kayg tm engellerin stesinden gelecektir. Biz
hl bir psikoloji, yani Dounun yalnzca anormal
psiik durumlar yoluyla giriini bulduu eyler iin bi
ze bir anahtar verecek olan bir bilim kuruyoruz.
183
BLNCN NESNEDEN AYRILMASI
Bilindn anlayarak, kendimizi onun egemenliinden
kurtarrz. Bu, gerekten metnimizdeki ynergelerin de
amacdr. renciye en ieride olan k zerinde yo
unlamak, bunu yaparken de kendini tm d ve i en
gellerden kurtarmak retilir. rencinin yaam itkisi
ne en azmdan tm ieriklerin var olmasna olanak ta
nyan ieriksiz bir bilin ynnde yol gsterilir. H ui
M ing C hingde bu ayrlma konusunda yle denir:
"Bir k hlesi yasann dnyasn evreler.

Bir dierini unuturuz, sessiz ve saf,
tmyle gl ve bo.
Kalbin ve cennetin yla aydnlatlr boluk.
Denizin suyu przszdr ve
yzeyinde Ay yanstr.
Bulutlar kaybolur mavi bolukta,
. dalar parlar aka.
Bilin dnceye dalmaya geri dner,-
Ay kursu dinlenir tek bana.
Bu ergi betimlemesi belki de en iyi biimiyle bilin

cin dnyadan ayrlmas ve deyim yerindeyse onun
maddesel evrenin dnda bir noktaya ekilmesi olarak
185
ALTIN EN SIRRI -
nitelendirilebilecek bir psiik durumu resmetmektedir.

Bylelikle, bilin ayn zamanda hem botur, hem de
bo deildir. O, artk nesnelerin grnmleriyle megul
olmaz, yalnzca onlar ierir. Dnyanm, o na kadar
bilince bask yapan doluluu, zenginlii ve gzelliin
den hibir ey yitirmemitir, ama artk bilince egemen
deildir. Nesnelerin bysel istemi bitmitir, nk bi
lincin dnyayla o ilk birbirine karmas bir sona ula
mtr. Bilind artk daha fazla yanstlmaz, bu yz
den nesnelerle asl m istik katlm kaldrlr. Bu nedenle,
bilin artk kompulsif amalarla megul olmaz ve bu
in metninin de tam uygun bir biimde syledii gibi
derin dnceye dalm bir gre dnr.
Peki, bu etki nasl ortaya kar? (Elbette, inli ya
zarn ncelikle bir yalanc olmadn; ikinci olarak
salkl bir zihne sahip olduunu; ncs de olaa
nst zeki bir kii olduunu varsayyoruz.) Metinde
betimlenen ayrlmay anlamak ya da aklamak iin,
dnce biimimiz biraz dolambal bir yaklam ge
rektirmektedir. Dou duyarlln taklit etmemizin
hibir yarar yoktur; nk hibir ey bunun gibi bir
psiik durumu estetize etmekten daha ocuka ola
maz. Bu, ayrlma uygulamalarmdan da iyi bildiim
bir eydir; bu, rencilerim ve hastalarmla altm,
yani mistik katlmn sona ermesidir ve en stn bir
teraptik etkidir. Dahice bir bulula, Levy-Bruhl1
1 Primitive Mentality, London, 1923.
186
- BLNCN NESNEDEN AYRILMASI
m istik katlm ilkel dn biiminin kalite iareti

olarak saptamtr. Onun betimledii biimiyle, bu
yalnzca, bilinli bir bak asna sahip olduu bii
miyle zdelemi, Avrupal insan etkileyebildii il
keller arasnda hl ok nemli olan, zneyle nesne
arasnda farkllama olmaynn belirsiz byklkte
bir kalntsdr. zne ve nesne arasndaki fark bilinli
olmad iin, bilind zdelik stn gelir. Bilind-
bu durumda nesneye yanstlr, nesne de znenin
iine yanstlr, yani psikolojikletirilir. Bitki ve hay
vanlar insanlar gibi davranr; insanlar ayn zamanda
hem kendileri hem de hayvanlardr ve her ey haya
letler ve tanrlarla doludur. Doal olarak, uygarlam
insan kendini bu eylerin llemez derecede stnde
grr. Bunun yerine, ou kez yaam boyunca ana-
babasyla ya da duygulanmlar ve nyarglaryla z
deletirilir ve utanmadan kendinde gremeyecei
eyler iin bakalann sular. Szn ksas, bir asl bi
lind kalntsndan ya da zneyle nesne arasndaki
farkllama-olmayndan bile ac eker. Bu bilind
yznden, saysz insan, nesne ve durum tarafndan
tutsaklk altmda tutulur, yani kaytsz artsz etkilenir.
Zihni, neredeyse ilkelinki kadar, rahatsz edici ierik
lerle doludur ve Havarilere zg birok tlsm kulla
nr. Artk byy ila antas, muska ve hayvanlar
kurban etmeyle deil, sinir ilalan, nevrozlar, ilerle
me, irade klt vb. ile kullanr.
187
ALTIN EN SIRRI -
Ama bilind bilinle birlikte ortak bir belirleyici

nitelik olarak tannabilirse, biz de bilin ve bilind
ya da igdsel isteklere mmkn olduunca farkna
varma olana verilecek biimde yaayabilirsek, kiili
in arlk merkezi de genel anlamda konumunu dei
tirecektir. Yalnzca bilincin merkezi olan egoda bulun
mas sona erer, bunun yerine bilinle bilind arasn
da, benlik olarak adlandrlabilecek hipotetik bir nok
tada bulunur. Byle bir yer deiiklii gerekleirse,
sonucu m istik katlm m ortadan kaldrlmas olur ve
deyim yerindeyse, yalnzca alt katlarda sknt eken,
st katlardaysa hem ac verici hem de sevinli olaylar
dan esiz biimde ayrld bir kiilik geliir.
Bu stn kiiliin yaratl ve douu metnimizde
kutsal meyve, elmas bedenden ya da baz yerler
de yok edilemez bedenden sz ederken kastedilen
eydir. Bu ifadeler, youn duygusal ilikinin erimi d
nda ve bu yzden de mutlak bir oka kar gven
iinde olan bir tutumla ilgili olarak psikolojik adan
semboliktir; dnyadan ayrlm bir bilinci sembolize
ederler. Bunlarn yaamn ortalarndan sonra balad
na ve gerekte lm iin doal bir hazrlk olduu
na inanmak iin nedenlerim var. Ruh iin lm tpk
doum kadar nemlidir ve doum gibi o da yaamn
ayrlmaz bir parasdr. Ayrlm bilince sonunda ne
olduu psikologun yantlamay umamayaca bir soru
dur. Benimsedii kuramsal konum ne olursa olsun, bi
188
- BLNCN NESNEDEN AYRILMASI
lim tarafndan evresinde belirlenen snrlan umutsuz

bir biimde geecektir. O, yalnzca metnimizdeki ay
rlm bilincin zamanszlyla ilgili olan grlerin,
tm zamanlarn dinsel dnceleri ve insanolunun
byk bir ounluunun fikirleriyle uyum iinde oldu
una dikkat ekebilir. Farkl biimde dnen bir kii
baz bakmlardan insan dzeninin dnda kalacak, bu
yzden de altst edilmi bir psiik dengenin sknts
n ekecektir. Bu nedenle, bir hekim olarak, zellikle
bu tr sorularn ok nemli olduu daha yal hasta
larmda, elimden geldiince lmszle olan inanc
kuvvetlendirmek iin byk bir aba harcyorum. Psi
kolojik adan doru biimde grlebilirse lm bir
son deil bir hedeftir, bu yzden lm dorultusun
daki yaam meridyen geilir geilmez balar.
in yoga felsefesi, bir hedef olarak lme bu ig
dsel hazrlk gereine, ardndan da ruhsal varoluun
amacm, ayrlm bilincin srekliliini gvence altna
alan psiik bir ruh-bedenin (sptil beden) sembolik
doumu olarak kabul ettii, fiziksel yaamn srdrl
mesi ynndeki aralar olan vcuda getirme ve reme,
yani yaamn ilk yarsnn hedefiyle benzeimine daya
nr. Bu, Avrupalnm antik alardan tand, bunun
la birlikte tamamen baka semboller ve bysel uygu
lamalarla, inan ve Hristiyan yaama biimiyle ret
meye alt pnmatik* insandr. Burada yine Do-
' Hava ve gazlarn zelliklerini inceleyen bilim. (Ed.n.)
189
ALTIN EN SIRRI -
ununkinden ok farkl bir temel zerinde duruyoruz.

Yine, metin sanki Hristiyan ileci ahlak doruluun
dan ok uzak deilmi gibi grnyor, ancak bunun
gerekte ayn eyle ilgili olduunu varsaymaktan daha
yanltc bir ey olamaz. Metnimizin arkasnda, orga
nik olarak ilkel igdler zerinde kurulmu, bu yz
den de yakn zamanlarda uygarlam Ttonik barbar
lar olarak karakteristiimiz olan igdleri bozan key
fi ahlak doruluuyla ilgili hibir ey bilmeyen binler
ce yllk bir kltr durmaktadr. Bu nedenle, inliler
ruhsallmz histerik bir biimde abartan ve zehirle
yen igdlerin iddetli bastrlmas ynndeki itkiye
sahip deildir. gdlerini yaayan bir kii, ayn za
manda yaad kadar doal biimde bunlardan ayrla
bilir. Kahramanca bir kendini-fetihle ilgili herhangi bir
dnce, metnimizin anlamna tmyle yabanc ola
caktr, ama bu in ynergelerini harfi harfine izlersek
kesinlikle ayn kapya kacak olan ey de bu olacaktr.
Kendi tarihi ncllerimizi asla unutmamalyz. Yal
nzca bin yldan biraz daha nce, oktanrcln en
ham kaynaklarndan, yar-yabanilerin yaratc dn
celerini kendi ruhsal geliim dzeylerine karlk gel
meyen bir noktaya karan olduka gelimi bir Dou
dininin ortasna dtk. Bu noktay bir biimde sr
drmek, iin igdsel alan kanlmaz olarak byk
lde bastrlmak zorundayd. Bylelikle dinsel uygu
lamalar ve ahlak doruluu nemli derecede iddetli,
neredeyse kt niyetli bir karakter kazand. Bastrlm
190
- BLNCN N ESNEDEN AYRILMASI
eler doal olarak gelimez, ama asl barbarlklarn

bilindmda kk salarak srdrrler. Felsefi bir dinin
doruklarn leklendirmeyi isteriz, ama aslnda bunu
yapamayz. Bunun meydana gelmesi umabileceimiz
en iyi eydir. Alman insanndaki Amfortas yaras ve
Fausta zg yark henz iyiletirilmemitir; onun bi-
lind hl, onlardan kurtarlabilmesi salanmadan
nce ilk olarak bilinli duruma gelmesi gereken bu ie
riklerle doludur. Yaknlarda eski bir hastamdan gerek
li dnm basit ama yerinde szcklerle betimleyen
bir mektup aldm. yle yazmt: Ktln iinden
daha fazla iyi karma kmt. Sessiz olarak, hibir e
yi bastrmayarak, dikkatli kalarak ve gereklii kabul
ederek -eyleri benim olmalarn istediim gibi deil,
olduklar gibi kabul ederek- tm bunlar yaparak, da
ha nce hi hayal edemeyeceim biimde olaand
bilgiye, ayrca olaand gce erimitim. eyleri kabul
ettiimizde, her zaman onlarn bizi bir biimde ok et
kileyeceini dnmtm. Bunun hi de doru olma
d ortaya kt, ancak onlar kabul ederek onlara y
nelik bir tutum stlenilebilir.1 Bu yzden, artk, sonsu
za dek deien iyi ve kt, gne ve glge, bana gelen
her eye kar ak olarak ve bu biimde olumlu ve
olumsuz ynleriyle kendi doam da kabul ederek ya
am oyununu oynamaya kararlym. Bylelikle bana
gre her ey daha canl oluyor. Ne kadar aptalmm!
Her eyi gitmeleri gerektiini dndm yola gre
gitmeye ne kadar da zorlamaya almm!
191
ALTIN EN SIRRI -
Yalnzca, Hristiyan geliimi sresince kazanlan

deerlerin hibirinden vazgemeyen, tersine kiinin
kendindeki en alakgnll eyi bile kabul etmek iin
Hristiyan yardmseverlii ve kendini alkoyma olgu
suyla uraan byle bir tutum temelinde, daha st d
zeyde bir bilin ve kltr dzeyi mmkn olacaktr.
Bu tutum en drst anlamyla dinsel, bu yzden de
teraptiktir, nk tm dinler ruhun keder ve hasta
lklarna ynelik terapilerdir. Bat entelekt ve iradesi
nin giderek ykselen geliimi, bilindnn itirazlarna
karn grnr bir baaryla byle bir tutuma ykn-
meye ynelik bize, neredeyse eytani bir kapasite ver
mitir. Ancak, bu yalnzca kar konum, bir biimde
kendinin tannmasn zorlayana kadar srecek bir za
man sorunudur. Bir tutuma yknmek her zaman bi-
lind tarafndan her an devrilebilecek dengesiz bir
durum ortaya karr. Gvenilir bir temel ancak bi-
lindnm ilkel nclleri, bilinli zihnin bak alary
la ayn nemi kazandnda kurulur. Bilindna ye
terli nemi verme zorunluluunun Batya, zellikle
de Protestan bilin kltne olduka aykr dt ko
nusunda hibir kuku olamaz. Yine de, yeni her za
man eskinin dman gibi grnmesine karn, anla
mak iin yzeysel bir istekten daha fazlasna sahip
herhangi bir kiinin kazanm olduumuz Hristiyan
deerlerinin en ciddi uygulamalar olmakszn yeni
btnlemenin asla gerekleemeyeceini fark etme
mesi mmkn deildir.
192
ERG
Ruhsal Douyla artan tanklk, bize gre, kendi
mizde bize hl yabanc olan elerle ilikiye giriyor
olduumuz gereinin sembolik ifadesinden daha faz
las olmamaldr. Kendi tarihsel ncllerimizin yadsn
mas btnyle budalalk ve bir baka kklerinden ko
pu oluturmann en iyi yolu olacaktr. Ancak kendi
topramz zerinde salamca durarak Dounun ru
hunu kendimizle badatrabiliriz.
Gizli glerin gerek kaynaklarnn nerede olduu
nu bilmeyen kiiyi betimlemek iin eski bir usta yle
der: Dnyev insanlar kkleri yitirir ve aa tepeleri
ne sarlrlar. Dounun ruhu san topraktan ortaya
kmtr, bizim ruhumuz da yalnzca kendi topra
mzdan ortaya kabilir, byle de olmas gerekir. Bu
sorunlara ou kez psikolojizm olarak eletirilmi
bir biimde yaklamamn nedeni de budur. Psikolo
j i kastediliyorsa, bu gururumu okamak, nk ama
cm gerekten tm ezoterik retilerin metafizik iddi
alarn acmadan bir yana itmektir; szckler yoluyla
g elde etmenin gizli amac, -itiraf etmek iin alak
gnll olmamz gerektiren- byk bilgisizliimize
uymaktadr. Metafizik bir sesi olan eyleri psikolojik
anlayn gn na karmak ve insanlan gle ilgili
193
ALTIN EN SIRRI -
aprak szlere inanmaktan korumak iin elimden

geleni yapmak benim kesin amacmdr. Brakn, ikna
olmu Hristiyan inansn, nk onun kendi zerine
ald grev budur. Hristiyan olmayan ise inancm
inayetini bedel olarak kaybetmitir. (Belki de dodu
u andan beri inanamamaya, yalnzca bilmeye lanet
lenmitir.) Bu yzden, inancn baka yere koymaya
hibir hakk yoktur. Hibir ey metafizik olarak kav-
ranamaz, ama psikolojik olarak kavranabilir. Bu ne
denle, bunlar psikolojinin nesneleri yapmak iin me
tafizik sarglarn karyorum. Bu yolla, bunlardan en
azndan anlalabilir bir eyler karabilir ve bundan
yararlanabilirim. Ayrca, daha nce sembollerle mas
kelenmi ve anlaymn erimi dmda kalan psikolojik
durumlar ve sreleri fark etmeyi renebilirim. s
telik bunu yaparken benzer bir yol izleyebilir ve ben
zer deneyimler yaayabilirim; en sonunda hl anlatl
maz bir metafizik ge olacaksa, bu da kendini aa
vurmak iin en iyi olanaa sahip olacaktr.
Byk Dou filozoflarna duyduum hayranlm,
en az onlarn metafiziinin saygsz olduu ynnde
ki tutumum kadar gerektir.1 Onlarn sembolik psiko
loglar olmalarndan kuku duyuyorum, onlara gre
bunlar harfi harfine almaktan daha byk bir yanl
olamaz. Gerekten kastettikleri metafizikse, onlan an
1 inli filozoflar -B a tmn dogmatiklerinin tersine- bu tr bir tutum
iin yalnzca minnettardrlar, nk onlar ayn zamanda kendi
tanrlarnn efendileridirler. (R.W.)
194
- ERG
lamaya almanm hibir yarar yok demektir. Ancak,

bu psikolojiyse, onlardan byk lde yararlanabili
riz, nk bu durumda metafizik denilen olgu de
neyim alanndan gelmektedir. Bir tanrnn mutlak ve
tm insan deneyiminin tesinde olduu gereini ka
bul edersem, bu tanr bana vz gelir! Onu etkilemem,
o da beni etkilemez. Ama bir tannnn ruhumun g
l bir itkisi olduunu bilirsem, o anda onunla ilgilen
mek zorunda olurum, nk bu durumda o nemli
bir hale gelebilir, korkun derecede baya grnen
-her eyin gereklik alanna ait olmas gibi- pratik bi
imlerde bile hoa gitmese de byle olabilir.
Psikolojizm sitemi yalnzca ruhunu avucunun
iinde sanan bir budalay ilgilendirir; byle budalalar
kesinlikle yeterinden fazla sayda bulunmaktadr, n
k ruhla ilgili nemli szlerin nasl kullanlacan
bilmemize karn, psiik eylerin deerinin dmesi
hl tipik bir Batl nyargsdr. zerk psiik komp
leks kavramn kullanrsam, okuyucum hemen nyar
gy, psiik bir kompleksten baka bir ey deiTi, ne
srecektir. Ruhun, ...dan baka bir ey deil oldu
undan nasl bu kadar emin olabiliriz? Bu sanki bi
linli olduumuz her eyin bir imge, bu imgenin de
psie olduunu bilmiyor ya da srekli olarak unutuyo
ruz gibi bir ey. Tann hem psiede hareket eden bir
ey hem de psienin hareket ettirici gc olarak, yani
bir zerk kompleks olarak anlalrsa, O nu d
195
ALTIN EN SIRRI -
nen insanlarn deeri der; ayn kiiler kontrol edile

meyen duygulanmlar ve nevrotik zihin durumlarn
dan tm iradeleri ve tm yaam felsefeleri ok kt
bir biimde iflas edecek kadar ac ekebilirler. Bu, psi-
enin gszlnn kant m? Meister Eckharta da
Tanr ruhta defalarca domaldr derken psikolo
jizm ile sitem mi edilmeli? Psikolojizm sulamas
nn yalnzca zerk kompleksin doasn yadsyan ve
bunu, bilinen nedenlerin bir sonucu, yani tremi,
kendi adna varolmayan biiminde, rasyonel olarak
aklamaya alan trde bir entelekt durumunda do
rulanacan dnyorum. Bu ikinci yarg, insan s
nrlamalarn aarak, psiik durumlarmzn ortaya k
masyla deneyim erimimizin dndaki bir tanrsal var
la emanet etmeye alan metafizik iddia kadar
kstah ve kibirlidir. Psikolojizm yalnzca metafizik
tecavzn karldr ve en az onun kadar ocuka
dr. Bu yzden psieye ampirik dnyayla ayn geerli
lii vermek ve ruhun da tpk onun kadar gereklie
sahip olduunu kabul etmek bana ok daha mantkl
grnyor. Grdm kadaryla, ruh egoyu ieren bir
dnyadr. Belki, denizi ierdiine inanan balklar da
vardr. Metafizik ifadeleri psikolojinin bak asndan
dikkate almay istiyorsak kendimizi bu allm yanl
samalarmzdan kurtarmak zorundayz.
Bu tr bir metafizik iddia, Altn iekte ya da
santimetre kare alanda gelien yok edilemez soluk-be-
196
- ERG
den, elmas-beden fikridir.2 Bu beden, tpk dier

her ey gibi, nesnel olmas nedeniyle ilk nce organik
2 Doru, metnimiz yaamn devam" ile lmden sonra bir varl
nn srdrme mi, yoksa fiziksel varoluun srdrlmesini mi
kastettii konusunda biraz zor anlalr durumdadr. Yaam ksi
ri" ve benzeri ifadeler aldatc biimde birden fazla anlama gele
bilir. Aslnda, sonraki eklerde yoga ynergelerinin de yalnzca fi
ziksel anlamda anlald aktr. Daha ilkel bir zihin iin, fizik
sel ve ruhsal olann bu tuhaf karmnda rahatsz edici hibir ey
yoktur, nk ona gre yaam ve lm hibir biimde bizim iin
olduu gibi tam kartlar deildir. (8u ilikide zellikle ilgi elrici
olan nokta, nl etnolojik materyalin dnda, ngiliz kurtulu
dairelerinin kendi tamamen arkaik fikirleriyle iletiimleridir.)
lmden sonra varlm srdrmeyle ilgili ayn anlam karld,
benzer varsaymlarn, yani bir soluk-beden, yaamn asl tay
cs fikrine bal olduu Hristiyanln ilk dnemlerinde de bulun
maktadr. (Gustave Geleynin parapsikolojik [spiritolojik - Ed.n.]
kuram bu antik fikrin en son yeniden biimlenii olabilir.) Ancak,
metnimizde ayn zamanda bunun boinantan kaynaklanan kul
lanmna, rnein altn yapmaya almaya kar uyanlar da oldu
u iin, ynergelerin ruhsal anlam konusunda metnin anlamna
ters dmeksizin gvenle srar edebiliriz. Ynergelerin gsterme
ye alt koullarda, fiziksel beden giderek gereksiz bir rol oy
nar, nk soluk-bedenle (bu nedenle genel olarak yoga uygu
lamasnda soluk alp vermenin nemiyle) yer deitirir. Soluk-be
den bizim anlammzda ruhsal deildir. Bilgi edinmek amacy
la yaamn fiziksel ve ruhsal yanlarm ayrmak Batl insann ka
rakteristiidir, ancak bu kartlar ruhda birlikte varolurlar, bu
yzden psikoloji bu gerein farkna varmak zorundadr. "Psiik
fiziksel ve zihinsel anlamna gelmektedir. Metnimizdeki fikirlerin
tm, psiik gereklik kavram, her ne kadar yaam alanmz be-
timlese de, bizlerin arasnda henz geerli olmad iin, bize g
re zor anlalr ve kark gibi grnen bu sallantdaki dnyayla
ilgilidir. Ruh olmadan, zihin en az madde kadar l durumdadr,
nk her ikisi de yapay soyutlamalardr; oysa, insan aslnda zih
ni uucu bir beden olarak, maddeyi de ruhtan yoksun olmayan
biiminde dikkate almaktadr.
197
ALTIN EN SIRRI -
yaamn deneyimlerinden domu biimlerde yanstl

m, yani meyve, embriyo, ocuk, canl beden vb. ola
rak grnen dikkate deer bir psikolojik gerekle ilgi
li bir semboldr. Bu psikolojik gerek en iyi biimiyle
Yaayan ben deilim, o beni yaar szckleriyle ifa
de edilebilir. Bilincin stn gleri konusundaki yanl
sama u inanca yol aar: Yayorum. Bilindmn far
kna varlmas bu yanlsamay parampara ederse, bi-
lind egonun da iine alnd nesnel bir ey olarak
grnr. Bilindna ynelik tutum, bu durumda, bir
erkek ocuun varolmasnn yaamn srmesini g
venceye aldn dnen ilkelin hislerine benzer olur.
Bu karakteristik duygu, asi oluna kzp Benim bede
nimle ayakta duruyorsun, ama bana bile itaat etmi
yorsun! diye baran yal Negronun durumunda ol
duu gibi, grotesk biimleri bile zerine alabilir.
Bu, bir erkek ocuun dorulmu olduunu d
nen bir babanm yaadma benzer i duygu deii
miyle ilgili bir sorundur; ayn zamanda Havari Pa-
uln ifadesiyle de bildiimiz bir deiimdir: Ben de
ilim (yaayan), bende yaayan sadr. nsanolu
olarak sa sembol benzer bir psiik deneyimdir: in
san biiminin daha yksek, ruhsal bir varoluu, Pa-
uln kendisinin de ifade ettii biimde bir giysi gibi
giyilen bir beden, gelecekteki bir konut olarak bize
hizmet edecek olan bir ruhsal beden, bireyde gzle
seilemez biimde doar. Aka, en azn dan, yaam
198
- ERG
ve bireyin iyilii asndan son derece nemli olan la

tif (sptil) duygulann entelektel terimlerle ifade edil
mesi her zaman g bir eydir. Belirli bir anlamda,
ifade etmeye altmz ey, yenisiyle deitirilmi
olma duygusudur, ancak bu azledilmi olma yan
anlamn tamaz. Bu, sanki yaamla ilgili ilerin y
nn gzle seilemez bir merkeze gemi gibidir. Ni-
etzchenin metaforu, en sevecen klelikte, zgr3,
bu noktada uygun olacaktr. Dinsel konumalar bu
zgr ballk, dinginlik ve kendini adama duygusunu
resmeden betimlemelerle doludur.
Bu dikkate deer deneyimde, bilincin ayrlmasn
dan kaynaklanan bir olgu gryorum, bunun aracl
yla znel Ben yayorum, nesnel Beni yayora
dnyor. Bu durum ilkinden daha st dzey olarak
hissedilir; bu gerekten de sanki m istik katlm m ka
nlmaz sonulan olan komplsiyon ve olanaksz so
rumluluktan bir tr kurtulmaym gibidir. Bu kurtulu
duygusu Paul tamamen doldurur. Kiiyi kann b
ysnden kurtaran Tannnn bir ocuu olma bilinci
dir. Bu ayn zamanda meydana gelen her eyle uzla
ma duygusudur ve Hm M ing C hing'e gre ergiye var
m olann baknn doanm gzelliine dnmesinin
nedenidir.
Pauline sa sembolnde, Batnn ve Dounun en
derin dinsel deneyimleri kar karya gelir. Ac ykl
3 Frei in liebevollstem Muss.
199
ALTIN EN SIRRI -
kahraman sa ve yeim kentin erguvan salonunda

aan Altn iek (ne kadar bytik bir kartlk, nasl
bir fark sonsuzluu, ne byk bir tarih dipsizlii!).
Gnmzn en byk dinsel sorunlar arasnda
yetersiz bir ilgi grm, ama aslnda zamanmzn te
mel sorunu olan bir tanesi bulunmaktadr: Dinsel ru
hun gelimesi sorunu.4 Bunu tartacaksak, Dou ile
Batnn cevheri, yani ana sembol ele al biimi
arasndaki fark vurgulamamz gerek. Bat, sann in
san biiminde vcut buluunu, hatta kiiliini ve tari
hi ynn vurgular, oysa Dou yle der: Balang-
sz, sonsuz, gemisiz, geleceksiz.5 Gr uyannca
Hristiyan kendini O nun inayeti beklentisiyle kendini
stn, tanrsal bir kiinin emrine brakr; ancak Dou
lu insan kurtarlmann kiinin kendi zerinde al-
masna bal olduunu bilir. Tao bireyden ortaya
kar. m itatio C hristinin byle bir dezavantaj vardr:
Uzun vadede tanrsal bir rnek olarak yaamn en de
rin anlamn kapsayan bir insana tapnyor, sonra da
tamamen taklit yznden kendi en derin anlam mz
gerekletirmeyi -kendini gerekletirmeyi- unutuyo
ruz. Aslnda, kiinin kendi gerek anlamndan vazge
mesi btnyle rahatsz edici de deildir. sa da bunu
yaptktan sonra, byk olaslkla, aka o zaman
4 Anlalsn diye yazar yukardaki tmceyi ngilizce eviri iin

uzun ve ayrntl biimde dile getirmitir. (C.F.B.)
5 H ui M itg Ching, s. 77.
200
-E R G
olanla ayn eyin bugn de olabilecei bir din isyanc

s deil, saygdeer bir marangoz olabilmitir.
sa taklidi daha derin bir biimde daha iyi anlala
bilir. Bu, sa tarafndan gsterilen ayn yreklilik ve
ayn kendini kurban etmeyle kiinin en derin mahku
miyetine, her zaman bireyin zyapsnm en dolu ifade
sine gereklik kazandrma grevi olarak dnlebilir.
Ne mutlu ki -bunu sylemek zorundayz- herkes insa
nolunun bir nderi ya da byk bir isyanc olma g
revini tamyor, bu yzden herkes iin kendini kendi
istedii biimde gerekletirme olana olabilir. Bu d
rstlk bir ideal durumuna bile gelebilir. Byk yeni
likler hep en olanaksz yerlerde balad iin, rnein
gnmzde bir kiinin neredeyse olmaya alt kadar
plaklndan utanmad gerei, kendini olduu gibi
fark etmesinin bir balangc olabilir. Bundaki zorlu
un ardndan, dnyann gereklii sonsuza dek Tertul-
liann virgines v elan d aesi gibi maskelenmi kalmaya
ca iin, ncesinde kat bir tabu olan birok eyle il
gili artan bir farkna varma gelecektir. Ahlaksal adan
maskenin kartlmas yalnzca ayn ynde ileri doru
atlm bir admdr ve ite artk olduu durumuyla,
kendine olduu gibi, olduunu itiraf eden bir kii dur
maktadr. Bunu anlamsz bir biimde yaparsa, ileri
yzne gzne bulatrm bir budala durumuna gelir,
ama yapt eyin anlamn bilirse, ac ekmeye aldr
mayarak Hristiyan semboln gerek klan st dzey
201
ALTIN EN SIRRI -
bir insan dzenine ait olabilir. ou kez, bir dinin ilk

evrelerindeki tmyle somut tabular ya da bysel
dinsel trenlerin, bir sonraki evrede bir psiik ilgi so
runu, hatta tamamen ruhsal semboller haline geldii
gzlemlenebilir. Zamanla bir d yasa bir i inanca d
nr. Bu yzden, ada insan, zellikle de Protestan
iin, artk tarih dnyasnn dnda varolan sa karak
terinin kendi iinde stn bir kii durumuna gelebil
mesi kolayca gerekleebilecek bir eydir. Bu durum
da, Avrupal bir tarzda, Doulu anlamda aydnlan
ma ya karlk gelen psikolojik bir duruma eriebiliriz.
Tm bunlar bilinmeyen amalara doru giden yol
da daha yksek bir insan bilincinin evrimindeki bir
admdr ve olaan anlamyla metafizik deildir. Buraya
kadar yalnzca psikolojidir, ama ayn zamanda bura
ya kadar o yaanabilir, anlalabilir ve -T an nya kr-
bir eylerin yaplabilecei olanaklar ieren, bu yzden
de canl olan bir gereklik ve bir gerektir. Psiik ola
rak yaanabilen ve metafizii reddeden eyden honut
olduum gerei, igr sahibi herhangi bir kiinin an
layabilecei gibi, daha st dzey glere duyulan inan
ya da gvene kar septik ya da agnostik bir jest anla
mna gelmez; sylediim ey neredeyse Kantm ken
dindeki eye bir yalnzca negatif smr-kavram der
ken kastettiiyle ayn eydir (G renzbegriff). Transan
dantal ile ilgili her ifadeden kanlmaldr, nk bu
her zaman snrlamalarnn bilind olan insan zihni
12
-E R G
tarafndan ileri srlen gln bir varsaymdr yalnz

ca. Bu nedenle Tanr ya da Taoya bir ruhun itkisi ve
ya bir ruh durumu dendiinde, yalnzca bilinebilirle il
gili bir eyler sylenmitir, bilinemez, belirlenemez ko
nusundaysa hibir ey dile getirilmemitir.
203
EK
RICHARD VVILHELN/TN AN 15NA'

C. G. JNG
Richard Wilhelmden ve almasndan sz etmek be

nim iin kolay bir i deil, nk baka herhangi bir
kiiden olduka nce balayan yollarmz kuyrukluyl
dza benzer bir biimde kesimiti. Onun tm yaam
n adad ii, benim kapsamadm bir alana sahip.
Onun zihnini nce biimlendiren, sonra da tmyle i
gal etmeye devam eden ini ben hi grmedim; ste
lik in Dousunun canl ruhsal ifadesi olan dilini de
iyi bilmiyorum. Aslnda, Wilhelmin mesleinin bir us
tas olarak alt o engin bilgi ve deneyim toprakla
rnn dnda bir yabanc gibi duruyorum. Bir inbi-
limci olarak o ve bir hekim olarak ben belki de uzman
olarak kaldmz iin hibir zaman temasa geemeye-
1 Bu an konumas 10 Mays 1930da M nih'te yaplmtr.

1957deki bugnk beinci basma kadar Almancada Altn i
ein S n ile birlikte baslmamtr. Bu beinci basmn Alman
ca metninde kmayan ve elime 1930 ylnda geen Almanca me
tinde birka tmce ya da ifadeler yoktu. Bunlar sonradan gelen
gzden geirilip dzeltilmi eviriden karlmamtr. (C.F.B.)
205
ALTIN EN SIRRI -
ceiz. Ama biz akademik snr karakollarnn tesinde

balayan bir hmanite alannda bulutuk. Temas nok
tamz da burada bulunuyor; talihin beni benim iin
yaammn en anlaml olaylarndan biri olmaya ynelt
tii yakan kvlcm da oradan srad. Dou ile Ba
t arasmda bir kpr oluturan ve Batya binlerce yl
lk bir kltrn, belki de talihin yok olmaya ynelttii
bir kltrn, deerli mirasn oluturan bu dncenin
deerbilir saygsyla dnerek, bu deneyim sayesinde
Wilhelmden ve almasndan sz edebiliyorum.
Wilhelm ancak uzmanlk alanna stn gelen bir
kiinin kazanabilecei ustala sahip olmu, bu yz
den de bilgisi tm insanla deinen bir ilgi durumu
na gelmitir ya da tersine balangta olan buydu ve
hep yle kald. Onu, sayesinde in ruhunun srryla
karlar karlamaz, bizim admza orada gizli olan
hzineyi alglad ve Avrupal nyargsn bu nadir
inci adna kurban ettii Avrupaknn, aslnda misyo
nerin dar ufkundan bylesine tmyle baka ne kur
tarabilirdi ki? Bu ancak onun kendini tmyle yaban
c bir ruha tamamen amasn ve aklnn pek ok ye
tenek ve kapasitesini bu etkinin hizmetine sunmasm
salayan, btn sezen bir kalp bykl, her eyi
kapsayan bir insaniyetperverlik olabilir. Tm Hristi
yan hissiyatnn tm Avrupal varsaymlarn tesine
geerek, onun kapsaml kendini adamas kendi bana
az bulunur byk bir ruhun tandr, nk yabanc
206
- EK
bir kltrle temasta olan tm sradan zihinler, ya kr

bir kendini kklerinden koparma ya da ayn derecede
anlaysz ve kstah bir eletiri tutkusu iinde kendi
lerini kaybederler. Yabanc kltrn yalnzca yzeyi
n e ve yzeysel zelliklerine deindikleri iin, o klt
rn tam anlamyla ayrntlarna inemezler, bu yzden
de com m u n io spiritus'a, yani o yeni bir doumu ha
zrlayan en iten aktarm ve tam olarak iine ileme
durumuna hi giremezler.
Genellikle uzmanm zihni, kendine gre dourgan
ln yabanc, doal olmayan bir sre olduu bt
nyle eril bir zihin, bir entelekttir; bu nedenle, bir ya
banc ruhu anlamak ve ortaya karmak iin zellikle
uygun olmayan bir aratr. Ama, daha byk bir zi
hin, diilin damgasn tar; yabanc olandan tandk
bir biim yapabilen alc ve verimli bir rahme verilir.
Wilhelm ruhsal anneliin az bulunur karizmasma en
st dzeyde sahipti. Hl ei bulunmaz olan kyasla-
namaz eviriler yapma yeteneini buna borludur.
Bana gre onun baarlarndan en by /
C hingin evirisi ve bununla ilgili yorumudur.2 Wil-
helmin evirisiyle tanmadan nce, yllarca Leg-
genin yetersiz evirileriyle almtm, bu yzden de
2 The I Ching or B ook o f Changes. (I Ching ya da Deiimler Ki

tab) Richard Wilhelm evirisi Cary F. Baynes tarafndan ngiliz
ceye kazandrlm. Bollingen Dizileri-19 XIX, Londra ve New
York, 1950.
207
ALTIN EN SIRRI -
ikisi arasndaki olaanst fark tam olarak anlayacak

bir konumdaydm. Wilhelm, yalnzca birok inbilim-
cinin deil, ada inlilerin bile birounun absrd
bir byl formller topluluundan baka bir ey g
remeyecei bu kadim almay, yeni ve canl bir bi
imde yeniden yaratmay baarmtr. Bu alma, bel
ki de baka hibir kiinin yapamayaca biimde, in
kltrnn ruhunu kapsamaktadr, nk inin en
iyi zihinleri bunun zerinde birlikte alm ve binler
ce yl boyunca buna katkda bulunmutur. nanlmaz
yama karn, hi yalanmamtr ve en azndan anla
mn kavrayanlar iin hl yaamakta ve ilemektedir.
Bizler de bu ayrcalkl gruba ait olmay, Wilhelmin
yaratc almasna borluyuz. zenli evirisi sayesin
de ve hem eski ekolden bir inli ustanm rencisi
hem de I C hingin uygulamalarnn srekli olarak ye
nilenen bir deneyim olduu in yogas psikolojisinin
srlarm bilen bir kii olarak kendi kiisel deneyimi
araclyla bu almay bize yakmlatrmtr.
Ancak tm bu zengin hediyelerle birlikte, Wilhelm
bize ayn zamanda bykln o an iin yalnzca
tahmin edebileceimiz, ama gzmzde tmyle can-
landramayacamz bir grev de yklemitir. /
C hingin kehanetsel gcn Wilhelm ile ruhsal bir
alverite yaama konusunda az bulunur iyi bir ansa
sahip olmu, tpk benim gibi, herhangi bir kii, bura
da bizim Bat dnce tutumumuza gre temellerin
208
EK
den sallanan bir Arimedi noktaya deindiimiz ger

einden uzun bir sre habersiz kalamaz. Wilhelmin
yapt gibi, bize bir yabanc kltrn bylesine her
eyi kapsayan, zengince renkli resminin sunulmasnn
yarar hi de kk deildir; ancak, daha da nemlisi
onun bize yaam grmzde temel bir deiim ya
ratabilecek in ruhunun canl tohumunu aktard
gereidir. Bizler artk hayranlk gsteren ya da kusur
bulma eiliminde olan gzlemcilere deil, I C hingin
etkili gcn yaamay baarabildiimiz derecede Do
u ruhunu paylaan kiilere dnrz.
I C h in g in kullanmnn ilk bakta dayand ilev,
bizim Bat bilimsel-nedensel dnce biimimizle ok
ak bir aykrlk iinde gibi grnyor. Dier bir de
yile, son derece bilimd ve aslnda tabudur; bu yz
den de bilimsel yarg alanmzn dnda, aslnda bi
limsel yargya gre anlalmazdr.
Bir sre nce, Britanya Antropoloji Derneinin o
zamanki bakan, bu inli gibi bylesine entelektel
bir kiinin ortaya hibir bilim koymamas gereini
nasl aklayabildiimi sormutu. Bunun gerekte gr
sel bir yanlsama olmas gerektii, nk bu inlinin
yaptnn, standart almas I C hing olan, ama bu
bilimin ilkesinin, inde bakalarnn da oka grl
d gibi, bizim bilimsel ilkemizden tamamen farkl
olan bir bilim olduu yantn vermitim.
209
ALTIN EN SIRRI -
I C hingin bilimi, aslnda nedensellik ilkesine deil,

deneyimlerime dayanarak elemlilik [synchonistic]
adn verdiim (imdiye dek adszd, nk bizde g
rlmemiti) bir ilkeye dayanmaktadr. Bilind sre
lerin psikolojisiyle uram, uzun sre nce dn
biimimin baka bir aklayc ilke evresinde olmas
n gerektirdi, nk nedensellik ilkesi bilindyla il
gili dikkate deer belli olgular aklamada bana yeter
siz grnmt. Bylelikle, bunlarn birbiriyle neden
sel olarak ilikili olamayaca, mutlaka baka trde bir
balantlla dayanmas gereken psiik paralellikler
olduunu buldum. Bu balant bana temel olarak
olaylarn greli ezamanllnda, bu nedenle de e
lemlilik ifadesinde bulunuyor gibi grnd. Aslnda,
sanki zaman, bir soyutlama olmaktan ok uzakta, r
nein zde dnce, sembol ya da psiik durumlarn
birbirine rastlayan meydana gelilerinde olduu gibi,
nedensel paralellikle aklanamayacak bir biimde
kendilerini ezamanl olarak deiik yerlerde gsteren
nitelikler ya da temel durumlar ieren somut bir s
reklilie benziyor. Bir baka rnek de Wilhelmin dik
kat ektii bir gerek olan in ve Avrupa stil dnem
lerinin ezamanll olabilir. Bunlar birbiriyle neden
sel olarak ilikili olamaz. Astroloji, tamamen test edil
mi bulgularn emrinde olsayd ak elemliliin ku
sursuz bir rnei olabilirdi. Ama, en azndan tmy
le smanm ve astrolojik sorunu felsefi incelemeye uy
gun gsteren birok sayda istatistiin destekledii ba
210
- EK
z gerekler bulunmaktadr. (Psikolojinin bunu kavra

mada herhangi bir gl yoktur, nk astroloji an
tik alarla ilgili tm psikolojik bilginin bir zetini
temsil etmektedir.)
Bir kiinin karakterinin onun douuyla ilgili veri
lerden yeterli biimde anlalabilmesinin mmkn ol
duu gerei, astrolojinin greli geerliliini gster
mektedir. Bununla birlikte, doum verileri asla gerek
astronomik takmyldzlara deil, keyfi, yalnzca kav
ramsal bir zaman sistemine baldr, nk presesyon3
nedeniyle srama noktas uzun sre nce sfr derece
Ariesin (Ko takmyldznn) tesine gemitir. Ger
ekten doru herhangi bir astrolojik tan olmadna
gre, bunlar takmyldzlarn etkisi yznden deil,
bizim varsaymsal zaman niteliklerimiz nedeniyledir.
Dier bir deyile, zamamn iinde bulunduumuz
annda doan ya da yaplan ne varsa, zamann iinde
bulunduumuz anmm niteliine sahiptir.
Bu, ayn zamanda I C h in g in kullanm iin de te
mel formldr. Civanperemi saplan ya da madeni pa
ralan kullanma yntemiyle, tmyle ansa dayanan bir
yntemle, n karakterize eden heksagramla ilgili bilgi
edinilebilir. An byle olduu iin, rnik saplar da yle
der. Tek soru udur: Yal Kral Wen ve Chou Dk
3 Presesyon: Gkbilimde, Yerin dnme ekseninin ortalama Kutup

evresinde ar ar dnmesi, bir koni hareketi yapmas. Bir pre
sesyon turu yaklak 26 bin ylda tamamlanr. (Ed.n.)
211
ALTIN EN SIRRI -
sadan bin yl nce, den saplarn oluturduu rast

lant eseri oluan resmi doru yorumlamlar mdr?
Buna gre, deneyim tek bana ok ey anlatabilir.
Zrihte Psikoloji Kulbndeki ilk dersinde Wil-
helm benim isteim zerine I C hing e bavurma yn
temini kantlam ve ayn zamanda iki yldan az bir
srede harfi harfine ve yanl anlalmaz bir aklkla
yerine gelen bir prognozda bulunmutur. Bu gerek,
birok benzer deneyimle daha da dorulanabilmitir.
Bununla birlikte, burada I C hingin kehanetinin ge
erliliini nesnel bir biimde oluturmakla ilgilenmi
yorum, tpk merhum arkadamn yapt gibi onu bir
ncl olarak alyorum. Bu nedenle, yalnzca zaman-
nn qualitas occultasnn I C hingin heksagram ara
clyla okunur duruma geldii konusundaki artc
gerei tartmaya devam ediyorum. Bir tek astroloji
ye benzeen deil, ayn zamanda temelde onunla ili
kisi olan olaylarn ilikisinden sz ediliyor. Doum n
atlan saplarla, takmyldz heksagramla ve takmyl
dzdan karlan astrolojik yorum heksagrama ayrlan
metinle ilikilidir.
I C hing'de doruuna ulaan elemlilik ilkesine da
yanan dnce tr, genel anlamda in dncesinin
en saf ifadesidir. Batda bu dnce biimi Heraclitus
zamanndan beri felsefe tarihinde grlmemi, yalnz
ca Leibnitzde belirsiz bir yank olarak yeniden orta
ya kmtr. Bununla birlikte, aradaki zamanda yok
212
- EK
olmam, astrolojik speklasyonun alacakaranlnda

yaamay srdrmtr, gnmzde de bu dzeyde
bulunmaktadr.
inde bulunduumuz zaman noktasmda, I C hing
bizdeki daha ileriye doru gelime gereksinimine kar
lk vermektedir. Okltizm neredeyse hibir paralelli
i olmayan zamanmzda bir yeniden domann tad
n karmtr. Bat zihninin onun tarafndan he
men hemen karartlmaktadr. Ben artk bilgi merkez
lerimizi ve onun temsilcilerini dnmyorum. Ben
bir hekimim ve sradan insanlarla ilgiliyim, bu yzden
niversitelerin n yayclar olma grevlerinin sona
erdiini biliyorum. nsanlar bilimsel uzmanlama ve
rasyonalistik entelektalizmden usanm drmdalar.
Kendilerini kstlamaktan ok genileten, karartan de
il aydnlatan, su gibi onlardan kaan deil, iliklerine
dek ileyen gerekleri iitmek istiyorlar. Bu aratrma
anonim olsa bile byk bir halk yanl yollara ynelt
mekle korkutuyor.
Wilhelmin baarsn ve nemini dndmde,
aklma hep Upaniadlann ilk evirilerini tam da d
neminde Avrupaya getiren Fransz Anquetil-Duper-
ron geliyor; tam da dneminde diyoruz, nk nere
deyse sekiz yzyl sonra, duyulmadk bir ey meyda
na gelmiti: Akl tanras Hristiyan Tanrsm Ntre
Damedaki tahtndan srmt. Bir zamanlar Pariste
olduu gibi Rusyada daha da duyulmadk eylerin ol
213
ALTIN EN SIRRI -
duu, znde Avrupada Hristiyan sembolnn Bu-

distlerin bile Avrupaya misyonlar gndermek iin
doru an olarak dndkleri byle bir zayflk gs
terdii gnmzde, Avrupa'nn ruhunu temsil eden
kii olarak gsterilen, bize Doudan yeni bir k ge
tiren Wilhelm olmutur. Bu, Wilhelmin kendisinden
istendiini hissettii bir kltrel grevdi. Dounun
bizim ruhsal skntlarmz iyiletirme konusunda ne
kadar ok ey verebileceinin farkna varmt.
Yoksul bir adama, her ne kadar istei bu olsa da,
az ok cmert sadakalar almas zorla kabul ettirilerek
yardm edilmez. alarak kendini bu gereksinimin
den kalc olarak nasl kurtarabileceini gsterebilir
sek, ona ok daha iyi bir yardmda bulunulmu olur.
Ne yazk ki, zamanmzn ruhsal dilencileri Dounun
aynyle sadakasn kabul etme, yani Dounun ruhsal
servetini dnmeden kendine maledip tarzn kr gi
bi taklit etme eilimi de gstermektedir. te bu, ilgili
ok sayda uyarda bulunmanm olanaksz olduu ve
Wilhelmin de olduka gl biimde hissettii bir
tehlikedir. Ruhsal Avrupaya yalnzca yeni bir sinirle
ri okama ya da yeni bir duyumla yardm edilmez.
Oluturmas inin binlerce yln alm olan ey hr
szlkla kavranamaz. Bunun yerine, ona sahip olmak
iin onu kazanmak zorundayz. Dounun bize ver
mesi gereken ey hl kendi bamza yapmamz gere
ken bir ite yalnzca yardmda bulunmak olmaldr.
Sanki bunlar uzun sre varln srdrm yanllk
214
-E K
larm ve evsiz barksz korsanlar gibi yabanc kylara

hrszca bir amala yerlemiler gibi kendi kltrm
zn temellerini terk ediyorsak, Upaniadlann bilgeli
i ya da in yogasnn igrsnn bize ne yarar olur
ki? Kendimize ait sorunlara aklmz kapattmzda,
kendimizi tm tehlikeli alt akntlar ve karanlklaryla
kendi gerek insan doamzdan gizlediimizde, Do-
unun igrlerinin, zellikle, I C hing in bilgeliinin
hibir anlam kalmaz. Bu bilgeliin , Avrupalmn
bilin ve irade tiyatrosunun gz kamatran projekt
r altnda deil, yalnzca karanlkta parldar. I
C hingin bilgelii, in katliamlarn, in gizli toplu
luklarnn meum gcn, adsz sefaleti, umutsuzca
pislik ve ahlakszlklar, in halk kitlelerini okursak,
dehetini belli belirsiz tahmin edebileceimiz bir ar-
kaplandan ortaya kmtr.
in bilgeliini soluk alan bir ey olarak yaamak is
tiyorsak, doru olarak boyutlu bir yaama sahip ol
mamz gerekir. Bu yzden, ilk nce kendimizle ilgili
Avrupal gereklerine gereksinimimiz var. Bizim yolu
muz, kendi gerekliimize gre bizi yalnzca yoldan
saptracak olan yoga uygulamalannda deil, Avrupa
gerekliinde balar. Kendimize stadm deerli ren
cilerini gstermek istiyorsak, Wilhelmin eviri alma
sn daha geni bir anlamda devam ettirmeliyiz. Tpk
onun Dounun' ruhsal hzinesini Avrupal anlamda
evirmesi gibi, biz de bu anlam yaama evirmeliyiz.
215
ALTIN EN SIRRI -
Wilhelm, ana kavram Taoyu anlam olarak e

virmitir. Anlam yaama evirmek, yani Taoyu ger
ekletirmek rencinin ii olacaktr. Ancak Tao asla
szcklerle ve bilge ynergelerle oluturulamayacak-
tr. Taonun bizde ve evremizde nasl gelitiini tam
olarak biliyor muyuz? Taklit yoluyla m, aklla m, ira
denin cambazlyla m? Tm bunlarn ile gln bi
imde orantl olmadn hissediyoruz. Ancak, bu bir
sonraki ie nereden balayacaz? Bu sorunu gerek
ten AvrupalI bir biimde -yani, gereklikte- zemi-
yorsak, Wilhelmin ruhu iimizde ya da bizimle mi
olacak? Yoksa bu son tahlilde yant alklar arasnda
kaybolan retorik bir soru olarak m kalmal?
Gelin Douya doru bir bakalm: Orada kar ko
nulmaz bir yazg kendini gerekletiriyor. Avrupanm
patlayan toplan Asya'nn kaplarn ayor; Avrupa bi
limi ve teknolojisi, Avrupa seklarizmi ve hrs ini
istila etmi durumda. Douyu politik olarak fethettik.
Romanm Yakn Douyu politik olarak devirdiinde
ne olduunu biliyor musunuz? Dounun ruhu Ro-
m aya girdi. Mithra Romal sava tanrs haline geldi
ve Anadolunun en olmadk kesinden yeni bir ruh
sal Roma ortaya kt. Ayn eyin gnmzde meyda
na gelebilecei ve bizi de en az C hristoi'nin bo inan-
lanna hayret eden kltrl Romahlann olduu kadar
kr bir durumda yakalamas dnlemez bir ey mi
dir? Asyadaki iki ana smrgeci g olan ngiltere ve
Hollanda'nn da Hint teozofisinin en ok bulat iki
216
- EK
lke olmasna dikkat edilmelidir. Bilindmzn Dou

sembolizmiyle dolu olduunu biliyorum. Dounun
ruhu gerekten de kaplarmza dayanm durumda.
Bu yzden, bana, anlamn yaama evrilmesi, Tao
aray, zaten iimizde kolektif bir olgu haline gelmi
ve genelde farkna varldndan ok daha byk bir
boyuta ulam gibi grnyor. Zamann en anlaml
iaretlerinden biri, bana yle grnyor ki Wilhelm ve
Hintbilimci Hauerin bu ylki Alman psikoterapistleri
kongresinde yoga zerine ders vermelerinin istenmesi
dir. Gelin, ac eken, bu yzden de alc olan bir kiiy
le dorudan ilgilenen uygulama yapan bir hekim iin
bir Dou teraptik sistemiyle temas kurmasnn ne an
lama geldiinin farkna varalm. Bu yzden, Do
unun ruhu tm gzeneklerimize iler ve Avrupann
en zayf noktalarna ular. Bu, tehlikeli bir enfeksiyon
olabilir, ama ayn zamanda belki de bir ilatr. Batda
dillerin Babilli karkl, herkesin daha basit gerek
lerin ya da en azndan yalnzca kafaya deil, yree de
bir eyler syleyen dnp taman zihne berraklk ve
duygularn rahatsz basksna huzur veren genel fikir
lerin zlemini ektii bylesi bir zihin karld olu
turmutur. Eski Roma gibi, biz de gnmzde hasta
lmz iin doru ila orada bulunur umuduyla egzo
tik boinanlarm her biimini yine alp getiriyoruz.
nsan igds her byk gerein basit olduunu
bilir, bu nedenle de igdleri zayf olan kii byk
gerein her ucuz basitletirme ve yavanlkta varoldu
217
ALTIN EN SIRRI -
unu varsayar; ya da dkrklnm bir sonucu ola

rak, byk gerein mmkn olduunca aprak ve
karmak olmas gerektii biiminde tersi bir dnce
yanlna kaplr. Gnmzde, elimizde ondokuz yz
yl nceki Gnostik harekete psikolojik adan tam ola
rak karlk gelen anonim kitlelerde bir Gnostik hare
ket var. Byle olunca, gnmzde olduu gibi, byk
Apollonius (Tyanal) benzeri yalnz gezginler, Avru
padan Asyaya, belki de Hindistan'n en sapa kele
rine kadar ruhsal iplikleri rmlerdir.
Byle bir tarihsel adan bakldnda, Wilhelmi,
Anadolunun kltrel mirasm Helen ruhuyla temasa
geiren, bylelikle de Roma mparatorluunun ykn
tlarndan ortaya kacak yeni bir dnyaya yol aan o
byk Gnostik araclardan biri klnda gryorum.
Bu durumda, imdi olduu gibi, geriye yalnzca son
suz bir su baskn iindeki adalar gibi grnen tek ba
na zirveler brakarak Avrupa ktasnn ruhunu sel
basmtr. Bu durumda, gnmzde olduu gibi, her
tr dolambal yol zihni arm ve sahte yalvalarn
fidanlar gelimitir.
AvrupalI dncenin kulak trmalayan uyumsuzlu
unun ortasnda inden gelen haberci Wilhelmin
basit dilini iitmek gerekte bir nimettir. Bu, aka,
derin eyleri yaln bir dille ifade edebilen in zihninin
bitkiye benzer kendiliindenlii iinde yetimitir; b
yk gerein ve derin anlamn basitliinden bir eyler
218
- EK
aa karr. Kendince iradenin ve kstaha bir kib

rin geriliminden bir kurtulu olarak, yaam ve anlam
la ilgili bize yeni bir sezgi sunan hassas fide, Altn i
ek yerinden karlp Batnn toprama dikilmitir.
Dounun yabanc kltryle karlatnda, Wil-
helm bir Avrupal iin olduka tuhaf olan bir alakg
nlllk gstermitir. nyargsz, daha iyi bilme var
saym olmakszn serbeste yaklamtr; yreini ve
zihnini ona amtr. Kendisinin de onun tarafmdan
kavranmasna ve biimlendirilmesine izin vermitir,
bu sayede Avrupaya geri dndnde bize yalnzca
ruhunu deil, ayn zamanda varlyla gerek bir Do
u imgesini de getirmitir. Bu derin dnm kesinlik
le byk bir fedakrlk yaplmadan kazanlmamtr,
nk bizim tarihsel ncllerimiz Doununkilerden
tmyle farkldr. Bat bilincinin keskinlii ve olduka
gze arpan sorunlar, Dounun daha evrensel, daha
eit doas nnde yumuamak durumunda kalmtr;
Bat rasyonalizmi ve onun tek yanl farkllamasnn
Dounun genilik ve basitliine teslim olmas zorun
lu olmutur. Wilhelme gre, bu deiim kesinlikle yal
nzca entelektel bak asnda bir deiim deil, bu
nun yansra kendi kiiliinin bileen blmlerinin ge
rekli bir yeniden dzenlenmesi anlamna da gelmekte
dir. Onun bize sunduu, kendinceliin herhangi bir
izinden ve amallndan kurtulmu gibi grnen Do
u resmi, Wilhelm kendi iindeki Avrupalnn arka
219
ALTIN EN SIRRI -
plana kaymasna izin verememi olsayd asla bylesi-

ne bir eksiksizlikle oluturulamazd. Kendi iinde bo
yun emez bir sertlikle Dou ve Batnm atm asna.
izin vermemi olsayd, bize inin gerek bir resmini
salama grevinde baarsz olurdu. Bu Avrupal ada
mn fedakrl yazgnn ona ykledii grevin yerine
getirilmesi iin kanlmaz ve gerekliydi.
Wilhelm grevini kelimenin en iyi anlamyla yerine
getirmitir. Yalnzca in zihninin eski hzinelerini bi
zim iin ulalabilir klmakla kalmam, ayrca daha
nce de iaret ettiim gibi, yannda onun ruhsal kk
n, tm bu binlerce yl iinde canl kalan o kk ge
tirmi ve onu Avrupa toprana ekmitir. Bu iin ta
mamlanmasyla birlikte, grevi doruk noktasna ve ne
yazk ki sonuna ulamtr. inlilerin ok ak bir bi
imde kavradklar enantio-drom ia yasasna gre, evre
lerden birinin sonundan kartnn balangc kaynak
lanr. Bu yzden, son noktasnda, yang' yin karlar
ve pozitif olan negatife dnr. Wilhelme yalnzca
yaamnn sn yllarnda yakn oldum ve yaamm ada
d iin tamamlanmasyla birlikte, Avrupa ve Avrupa-
lnm onu daha da yakndan nasl etkilediini, aslmda
onu nasl sktrdn gzlemleyebildim. Ayn zaman
da, onda doasm aka kavrayamad byk bir de
iimin, bir devrimin kysnda duruyor olabilecei
duygusunun da gelitii dorudur. Yalnzca kesin bir
krizle kar karya olduunu biliyordu. Fiziksel hasta
220
- EK
l bu ruhsal geliime paralel gitmiti. Dleri inle

ilgili anlarla doluydu, ama nnde uuan resimler
hep kederli ve kasvetliydi; bu, ine zg ieriklerin
negatife dntnn ak bir kantyd.
Hibir ey sonsuza dek kurban edilemez. Her ey
sonrasnda deimi bir biimde geri dner ve byle-
sine byk bir kurban etmenin gerekletii yerde,
kurban edilen ey geri dndnde, bu, byk bir
devrimin okunu karlamak iin hl salkl ve di
renli bir bedenle karlanmak zorundadr. Bu neden
le, bu tr boyutlar olan bir ruhsal kriz, hastaln za
yflatt bir bedende grlyorsa ou kez bu lm
anlamna gelir. O andan sonra kurban ba kurban
edilenin ellerindedir, bir zamanlar kurban edenden de
bir lm istenir.
Grdnz gibi, kendi kiisel fikirlerimi saklama
dm, nk Wilhelmi nasl yaadm anlatm olma
saydm, ondan sz etmek benim iin baka nasl
mmkn olabilirdi ki? Wilhelmin yaamn adad
iin benim iin bylesine byk bir deeri var, nk
Avrupa'nn psiik am karlamak iin aratrdm,
abaladm, dndm ve yaptm pek ok eyi
aklyor ve doruluyor. Bana gre belli belirsiz bir bi
imde Avrupal bilindnn karklndan ima
edilen bu eyleri ak bir dille ondan dinlemek benim
iin ok byk bir deneyim oldu. Aslnda, onun beni
ok fazla zenginletirdiini hissediyorum, bana sanki
221
ALTIN EN SIRRI -
baka herhangi bir kiiden aldmn ok fazlasn on

dan almm gibi geliyor, ite bu ayn zamanda onun
ansnn sunama hepimizin minnettarlm ve say
gsn sunacak kiiysem, bunu bir cret olarak gr-
meyiimin de nedenidir.
222

Altın Çiçeğin Sırrı - Richard Wilhem

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Altın Çiçeğin Sırrı - Richard Wilhem

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ALTIN EN SIRRI

Bir in Yaam Kitab

Trkesi: Sezer Soner

Yayn Tarihi: Nisan 2002 / 1. Basm

ngilizce Bala nsz ................ 7

M ETNLE LGL BR TARTIMA

T Al I CHIN HUA TSUNG CHIHN

T A l I CHIN H U A TSUNG CHIHIN EVRS

1. Gksel Bilin (Kalp)....................................................... 47

1. Dar Akn Durdurulmas.......................................111

TEMEL KAVRAMLAR................... 149

YOL O L G U S U .................................................................. 165

BLNCN NESNEDEN AYRILMASI.........................185

A ltn iein Srr nm zgn Almanca basm ilk

rtlen alanlar da ksaca incelesin. Milyonlarca kii bu

mundadr. D dnyann stnl ise, i dnyay d

geleneklerin ocuk-dnyasmdan karp bireysel se

turmaktadr. Jung, yorum blmnde, ruh iindeki

Almanca basmda Jungun yorumu en bata yer al

yk bir ayrcalk olmutur, deerli yardmlar iin ken

YENDEN GZDEN GERLP DZELTLM

A ltn iein Sim 'nm ilk ngilizce basmnn kma

A ltn iein S im hm Almanca beinci basmna Al

C hin g ya. da Bilin ve Yaam K itab "dr. Bu yeni ma

helmin, babas tarafndan yazlan bu kitabn gzden

Artk dnyada olmayan arkadam, bu kitabn or

byk ounluunun Hristiyanlk kartlarnn rapor

metin olduu gereinin altm izeceim. nk Or

1 Okuyucu bu konuda taralmdan yaymlanan Eranos Jahrbuch

belirli bir ama dorultusundaki bir bulu olduu bi

ALMANCA BENC BASIMA NSZ

Bu basma, Altn iein Srr'mn geleneinin de

zar, Kiangsi blgesinde domu, daha sonra da Anhui

te alt kiilerden biri olan L.C.Lo.Dr. Lodur. Bu

Kitap indeki ezoterik bir gruptan gelmektedir.

P lateta1 [Ed.n.: Spiritalizmin ilk yllarnda bedenin

1 Bu metni datan kiinin, bu retilerin gvenilir olduu T ang

amacyla kullanmakta ya da rnein bu kitaptaki gibi,

manlk ve Hristiyanlk, hatta kimi zaman Musevilik

beeniyle karlanp olduka yaylmasna karm, ezote-

4 1891 ylnda Manu tarafndan tutulan kiralk katillerce onbe

rinin simya yoluyla daha baz metallerden altn yarata

bile daha byktr. nc blmn ikinci yarsnda,

6 Bu blmler imdiki eviriden karlmtr. (R.W.)

Bununla birlikte nyargsz bir biimde okundu

giremez. rnein, metnimizde de su dncesinin

Bu k-dininin nereden geldii sorulacak olursa, en

re, C hin -tan -chiaom m kurucusu olan L Yen, Nastu-

Aadaki evirinin anlalabilir olmasn salamak

8 Dou ve Bat Artk daha fazla ayr tutulamaz. (Goethe)

bir zelliidir. Kozmosun ve insann, son tahlilde, ay

9 Karlatrn: K u-chou-piea, cilt.66, s.25. Buna, dier karakter

bu szc kullanmtr. Bu kitapta da bu terminolo

, pasif ilke olarak da yin in alnp kullanld olgu

durumda bulunan ey, insan doasdr (hsing). Bu kav

Bu dalitelere gre, bedensel-kiisel insanda, aa

10 Wilhelmin an im u s terimini kullanmas, Jungun kavrammca

yani ayrlm olanla (kue) ilgili iareti ierir. Ani-

Olaan saat ynnde ak13, yani aa doru

13 Kullanlan Almanca szck rechtluiig dir ve harfi harfine ev

Ego dlatrmaya boyun eerse, aa doru e

rine animus hkmetmise, bu durumda d eylerden

monadla snrl deildir, tm olgularn kutupsal dali-

cennet tohumunu alan ve ona biim veren topraktr.