Professional Documents
Culture Documents
SELM-NME
Yayna hazrlayanlar
isis
STANBUL
<>*
cn
< N
I
<*^
: 3
(Z 3
t i
S
< <
z
S
H *
t i
t i
C /3
IS IS
SELtM-NME
Isis Yaymclk Ltd.
emsibey Sok. 10
81210 Beylerbeyi stanbul
Tel: (0216) 321 38 51
SELM-NME
Yayna hazrlayanlar
SS
STANBUL
NSZ
KAYSER-1994
Orijinal Selim -nm elerin birinin yazar olan kr-i Bitls'nin hayat
hakknda trih kaynaklarda bilgi olduka snrldr. T rih kaynaklardaki
bilgilerin snrl olm asnn yannda verilen bilgilerin kaynaklarda farkllk
arzetmesi de kr'nin hayat hakkndaki bilgilerim izi daha da azaltmtr.
Dolaysyla kr'nin hayat hakknda en doru ve geni bilgiyi eserin sonunda
"Der Sft- Keml-i kr" bal altnda kaleme ald blmde kendi dilinden
(irenmekteyiz.
Geni bir giriten sonra, Yavuz Selim'in Trabzon'da vlilii ile balayp,
Knnnin tahta km asyla sona eren kr'nin Selm-nme'si Hoca Sadettin
Efendi ve G elibolulu M ustafa l gibi trihiler tarafndan kaynak olarak
kullanlmtr.
Gnl insan sevgisiyle dolu olan kr, herkesle dosttur. Bir iirinde:
Trke, A rapa, Farsa, Erm enice ve H inte gibi alt dil bildiini
syleyen kr bunu eserinde u ekilde ifdelendirmitir:
eklindedir. Yine eserin The Brisith Museum nshas (varak 179 a ) nda
eklinde verilmitir.Yine eserin The British Museum nshas ( Varak 196 b )nn
son beyti olan
1- kr-i Bitls, Selm-nme, The British Museum Ktp. nr. or. 1039.
2- ehbeddn Tekinda, "Selm -nmeler", Tarih Enstits Dergisi,
stanbul 1970, c.I, s. 212.
3- Ahmet Uur, "Selm-nmeler", Ankara niversitesi ilahiyat Fakltesi
Dergisi, Ankara 1978, c.XXII, s. 367-379.
4- Ahm et Uur, "kr-i Bitls ve Selim-nmesi", Ankara niversitesi
Dergisi, Ankara 1981, c. XXV, s. 325-347.
5- M ustafa Argunah, "kr-i Bitls, Selm-nmesi ve Eserin Dili",
Trk Dnyas Aratrmalar, stanbul Astos 1988, say, 55, s. 51-72.
6- Bursal M. Thir, Osmanl Mellifleri, stanbul 1975, c. III, s. 140.
7- Gelibolulu M ustafa l, Knh'l-Ahbr, Red Efendi Ktphnesi,
nr. 901 ve 920.
8 - 1. Hakk Uzunarl, Osmanl Tarihi, Ankara 1983, c. II, s. 309.
9- F. Babinger, Osmanl Tarih yazarlar ve Eserleri, ev. Cokun ok,
Ankara 1982, s. 58-59.
10- Agah Srr Levend. Gazavt-nmeler. Ankara 1956. s. 22 24
( vr. 1-b)
KR- BTLS VE SELM-NMES
M NCT
y Hudvend-i Kerm-i Kr-sz
Sni'-i 'lem, Kadm-i B-niyz
Emr-i "kn" birle yaratdn 'lemi
Rahmete i(t)dn sez-vr Ademi
Rahmetnden nki yok bir n-md
Men nin nevmd olam mnend-i bd
Geri men hod bir menh-be-em
Sehv u gaflet ire b-ende-em
Sen kerem gster ki lutfuna pdir
Merhem it kim sne gamdan rdir
(vr. 3b)
l'tirfm var ki crmm okdurur
Lk senden gayr kimsem yokdurur
Gark- dery-y gnhem iy Kerm
Ne dery-y gneh kim mevc-i bm
Al elim lutfunla iy Perverdigr
Ol temevvden mana gster kenr
Lutfn sedd it gnhm seyline
Bakmagl emmre nefsn meyline
nki isyn ire-em tevfk vir
Koyma bu takld ile tahkk vir
Lutfun ile vasfdan pk it meni
nkim aslm hkdir hk it meni
Mahv kl menden heves lyiin
D ef it dilden hev ryiin
M vu menlikden meni itgil hals
'mler silkinde koyma eyle hs
Gll u gden sf kl terkibimi
Mahv kl ya'n menim tertbm
Vir hidyet cehilden dr it meni
Ma rifet nriyle ma'mr it meni
Rhm nefs fetinden kl r
Koyma hrmn teiyle cna d
Sf u hlis kl kdretden meni
Fri it ya'n bu sretden meni
Cna bir gam vir ki fikrin d ide
Kalbimi kalb it ki zikrin yd ide
Nutkmun kesrine zamm it fethuni
T feshat birle idem medhuni
Zikr-i ztun n dilimni kl revn
Vahdetnden koyma gnlmde gmn
(vr. 4a)
Y Rb, ol dem n ecel mihmn olur
M hadar evvel nefesde cn olur
Dilime telkn-i mn it nasb
Rahmetnden itme nevmd iy Mcb
Dde ter leb huk olge iy Gan
b- rahmet birle srb it meni
Dahi eder ol demde eytn- la'n
Sakla mnum halelden y Mu'n
Trlikden kabri mehtb it mana
Fazlum kabr ire hem hb it mana
n seni menden sora Mnker Nekir
Yne telknle sen ol dest-gr
n ola maher, gele vakt-i nr
Ya'n ol gn ala Isrfl Sr
A dem v-nefs db feryd ide
Her kii kend gnhn yd ide
Tartla vezn ile a'ml-i beer
N ef u dardan her ne varsa hayr u er
Anda a'mlim terzsine bak
Hayrm in meyl- bzsna bak
Br-i sengn dne-i tesbh kl
Keffe-i hayrtm terch kl
Ol Srtn kim klden tzdir
Kldan ince rite-i perhzdir
Sen hidyet vir ger andan meni
n bu menzilde seni bildim seni
Y Rab, ol gn kim olur maher gni
Zhir olur halka hayr u er gni
M ustaf olur efTu'l-mznibn
N e f virmez onda n dny ne dn
(vr. 4b)
M ustaf ol gn mana olsun eff
Pest iken kadrum re f olsun refT
D E R N A 'T - R A S L
iy drr-i dery-y rahmet Mustaf
GUlbn-i bustn- vahdet Mustaf
iy Rasl-i pk-dn u pk-rev
Enbiy hatmi sipeh-slr- nev
Asitnun mehbit- Rhul-Emn
Zt- pkin "rahmeten li'l-'lemn"
y nbvvet bnn gl-destesi
Ravza-i kudsin gl-i nev-restesi
Ol Ahad kim Sni'-i lemdurur
Mazhar- azhar ona demdurur
stedi lutfyle izhr ide cd
Virdi Ahmed ruhuna evvel vcd
Gizl gencin ikr itdi cell
"Knt kenzen'dir buna ren dell
Ol feshat birle takrr eyledi
"Evvel'l-mahlki rh" syledi
Mene' old rh ervha tamm
Mebde old gayre ervh- avm
Anun in yradld ibu kevn
Anun in virdiler bu kevne levn
ibuna "levlk" hiddir yn
Mu'terif halka zemn u sumn
n Muhammed'den ma'n old f
Buld a'yn sret u sret ma'
Seyyid-i kevneyn u h- Enbiy
P-v-y esfy vu evliy
KR-I BTLS
(vr. 5a)
Syledi "knt" nebiydan her rumuz
Ya'n dem yo idi ol gn henz
"Min ledn" remzin bilb buld eref
Ona ma'lm old srr- "men 'a re f'
"Rahmeten lil-lemn" oldur yakn
Ona tekrmt- "kerremn karn
Lem yezel ilminin oldur rif
Hem ebed remzinn oldur vkf
Serv-zd rislet bmun
Kebk-i ra'ns nbvvet rnn
Hk-i pyi kuhl-i erbb- saf
sitn- maksad- ehl-i vef
Shib-i Mi'rc u sultn- melek
Kim kemne pyesdir nh felek
Srr- "Esr"'dan kem hiy behre-ver
ftb- burc-i "m za'l-basar"
Bir nefesde nh felek seyrn iden
Cmle kerrbleri hayrn iden
Cebrl'i perr u bliyle yoran
sumn halkn b-minnet gren
Ar u fer iden mbrek makdemi
"Kbe kavseyn'"n harm-i mahremi
steyen Hak'dan gnahkr mmetin
Gr ne 'ldir Rasl'in himmetin
mmetin terf-i rahmetlen temm
Ol m erref itdi anda ve's-Selm
Bin drd olsun anun ashbna
Hemdemine yrine ahbbna
Hssa ol B-Bekr-i Sddk'a benm
Kim viribdir ehl-i islma nizm
(vr. 5b)
Hem mer Frk'a bolsun ok drd
Kim irimi andan ehl-i dne sd
Sonra Osmn'a tahiyyetle selm
Cmi'-i Kur'n u Z'n-Nreyn nm
Sonradan r-i Hud'ya ki ol vel
Evliynn hdr ya'n Al
Hem Haan birle Hseyn'e bi't-temm
Hamza v Abbs'na smmel-kelm
D E R M E D H - P D H I A Z A M
iy birder nki bu drr-i lel
Byle nazm old bi-fadl-i Zu 1-Cell
Lzm old t bula znet kitb
Zikr olunmak bunda ol Mlik-rikb
Kim mana devrinde ma'n old rm
Rzignnda kitb old tamm
Hd-yi devrn u sultn- cihn
Hayder- sn. Sleymn- zamn
Pdih- kiver u Dr-y dn
Tc-bah u Hsrev-i ry- zemn
Dn adsn kahr iden Haydar-sft
Hm-yi slm mmd-i kyint
h- dil-dil ehin-h- kerim
Mefhar-i devrn Sleymn- Selm
Dn hevdr eh-i Dldl-svr
T u cr'etle ferd-i rzigr
h- gz kim zamn ile zemn
Olser t- emnmdan emn
Ttsardr marik ile maribi
Nce kim tutd Sleymn- Neb
(vr. 6a)
01 Sleymn ger nbvvet hdur
B Sleymn evc-i rahmet mhdur
Ol Sleymn tekye idi hteme
B Sleymn hkim old 'leme
01 Sleymn'un bir idi saf
B Sleymn gsterir saf-saf
01 Sleymn'm nignin medh idin
B Sleymn'm da dnin medh idin
Ol Sleymn virdi mhden haber
B virir srr- lhden haber
01 Sleymn'un nignin ald dv
B Sleymn sald dv ire grv
Ol Sleymn yle virdi tahtn
B Sleymn byle grdi bahtn
01 Sleymn bde olrd svr
Bunda vardr bd-p endn hezr
01 Sleymn mhr ile buld eref
B Sleymn bildi srr- "men aref'
Ger Sikender tutd yekser lemi
Bunda dh var Sleymn htem
Geri Dahhk idi bir mr ile zr
Old tndan bunun ejder hezr
Ger Ferdn gvile buld kh
Var khndan bunun lerzende kh
Cem cihnda cm ile mehrdur
bunun bezmi serser nrdur
h- n hkn ger dirler kebr
Var bunun ynnda bir kemter vezr
Zor ile mehr ise Behrm-gr
Gelsn rensn bu erden dest-i zr
(vr. 6b)
Rstem dirler eer shib-kemend
B kemend ile ider Rstemni bend
Kim n irvn' 'dil syledi
bunun 'adliyle btl syledi
Geri Htem sylenr shib-'at
Bn andan kemleyen syler hat
Grdi cdn bahr urd kefkefe
Hazretinde syler saf safa
Devletinden halk- 'lem behre-mend
Himmetile ehl-i mereb ser-blend
Mihr nun ns-i cn- ins cn
Cmle 'lem kalb u hkmi revn
Htm hak idibdir nr-b
Tanl rz dn itmi onda f
Tab'- pkin grdi b efserdedir
Zihn-i tzin grdi te ddedir
T cihn vardr cihnda vr ola
mr- devlet birle ber-hrdr ola
Baht u devlet h(a) rm olsun mdm
arh seyr etdike dursun ber-devm
h bolsun reh-nmn ikbl u baht
h ile p-bende kalsun tc u taht
n u Mn ehli virsn h'a bc
h'a gelsn kfiristndan harc
Dmanndan kalmasun nm u nin
Mstedm olsun hdvend-i cihn
B du' icbna sdkn yakn
arhdan Rhu'l-Emn itsn mn
K A S D E - S U L T N S L E Y M N T A V V E L A 'L L H U U M R A H
(vr. 7 a)
(Hezec)
Seher kim mr-i zerrn ber-hevy old iy hemdem
Nikb zulmetn re f old ald bir ka'n- 'lem
Gtrdi Hsrev-i hverler iy lem-rsm
Kevkib mevkibi snd mnevver old nh-trem
Zamnn 'tidlinden zemn frze-reng old
Kadeh sun devrile sk kim olmaz byle dem herdem
Uyurd nergisn gzi bi-'aynih yr emi tek
Gelrdi goncadan herdem dem-i 's bin Meryem
nar u serv u imdn kym- i'tidlince
Benef u ssen u snbl gzl zlf-i tek der-hem
Bu fasl ire emen rn iderken gime n-geh
Bir vz- hazn geldi geh zr ol sad geh bem
Okurmu kssa-i Hn efsnesi Rstem-i Zl'un
Revn azna aldm didim iy yve-g epsem
Hakkat-i h bin h u keml u hametin vasf it
Ki derghna zyirdir hezrn Behmen u Rstem
Neseble ndir-i er' u haseble hmi-yi snnet
Adilde ek-i Nirvn sehda gayret-i Htem
Hudvend-i zemn Sultn Sleymn ol Ebul-Gz
Kim a'd kesr-i dn her dem ona ne bin feth old zam
Radyy'l-Hmm sdk-dil tak-sr Mehd-fer
Hasen-hulk u Al-azm u Muhammed-ry u ls-dem
Cihn evsf u medhunde dil u cn birle dil ekdi
Cihn cmle dil grdm uzakdm dilimi men hem
Sen ol 'l ehinhsn ki nh-eflk girdinde
Rikbun elb perler anunn hamdururlar ham
derdin pr sklin ks kelb-i sitmnn
Eer olsayd eyymnda yz znetle cm- Cem
M u'all hs derghn ki Kf- kadr-i himmetdir
Ona dem kadem basmaz meer Smr ola mahrem
(vr. 7b)
erfat muktezasnca yrr ahkm ile ddn
Tapundur Ka'be-i hcet, kapundur emme-i zemzem
Klcun kabzasndandr kefnde bile bilmen
Vey gl berkine dm hev eltfidi ebnem
Diref-i nusret-snn ad eminde ejderdir
Sinn- reng-mzin dah bir ef-yi erkam
Siyset bezmide iy h- 'lem rezm-ghunda
eker geh nze geh haner nnde neyyir-i a'zam
Cihn meydnna sen-tek mbriz gelmedi gelmez
Szn tahkk budur kim zamn(e) zevl(zl) u sen Rstem
in bt yakmak u bthne ykmakdr sen ol ersin
Ki kffrn kilssinde hutben zikr olur her dem
Bilard ile Rodos'tan kys it cr'etin hn
Kim ol feth u gaz ok nin virmez ben Adem
Sikender 'lemi feth itdi v virdi revc amm
Sleymn' Sikender'den hakkat sylemezler kem
k iy slm hurdi cihn koyma zulmetde
K kfr srylc basd bu ren alemi mtem
Cihd a'zam istersen kzl-b zre azm it
Kim ol evb zulmnden Acem hamnda vardr gam
Cierlerde cerhat var cef v cevr tndan
Svr ol kim senin smm-i semendin gerdidir merhem
Bist- hki hamr tcdn bir lle-zr it kim
Senn rengn bahnn la gide mahzun gnlde gam
Senn meydn- medhnde tefekkr a'cem (u) a'rec
Kalem takrr-i vasfunda zebnsz hind-yi ebkem
Havtrda hutriden hevesden cmle vk'asn
Hemn ilhm- RabbnHe olmu kalbinz mlhem
Senin idrk-i pkin kim kem hiy bilmi eyy
Dekyk hail ider hletde akl- kl kalr mlzem
(vr. 8a)
Tenimde her ser-i m fi'l-mesel ger (bir) zebn olsa
Senn vasfn beynnda mukrdrlar ki "m na'lem"
Tasavvur hadd-i ztnda hacldir ll irer mantk
Bu bir bahs-i mutavveldir du'le muhtasar itsem
lh her metlib kim an maksd ide gnln
alab virsn sana iy pdih kiver-i 'lem
Cihn bnda ber-hrdr- 'mr ol iy gl-i ra'n
Hev sbdin servn (ne) zahm grsn ne sen gr gam
Felek dndke iy Hsrev cihanda mr-i devlet sr
Kim eyymnda 'lem emn u rhatdr ben dem
Kasdem dmenin dirdim ne resme tarz idem y Rab
Mana old telekkufla bu bir zb gazel mlhem
G A Z E L GYED
Gnl mrini bend iden sen iy ca'd- ham ender ham
Kan gzn bel vu ol bel zre bel berem
M ellet kyde yokdur menem tek gamlu Ferhd'
Melhat mlkide yokdur senn tek Hsrev u hurrem
Keml u hsn iklminde senin h- ferruh-ruh
Bel vu derd kyinde menem b-re vu mlzem
Lebn gy Mesh-i'cz birle rh bat irdi
Kim eyya tekellm hletinde can virir her dem
Nazrin grmedi iy b-bedel mn-y sretde
Tasavvurla tem geri ok itdi del ddem
Cemlinden kinyetdir rumz-i "semme vechu'llh"
Anunla sen merrefsin "kerremn" ile dem
ikeste kr'nn nazm senn evsf- medhnde
Bi-'aynih drr-i meknndur nitkim himmetndr yem
Sadet-mend() stnde eh (sen) mstedm ol kim
Seninle dlk geldi gnnde hir old (gam)
(vr. 8b)
S E B E B - T E 'L F - K T B
nki tevhd ile na't old tamm
Mustaf ashbna ird selm
Pdihn dah medhin syledim
Binde bir ikbl u fethin syledim
Vcib old pes mana if-yi hl
Kim nihn fikre irmez her hayl
y ki te'lfm-n istersen sebeb
Men sana takrr idem sen dinle heb
Bir zamn kim sab gl-rz idi
Gl havs mk u anber-bz idi
arh sf-kalb idi vu ho-mizc
Hem hev virmidi eyya revc
Adem emn u zemn ma'mr idi
Dehr tab'mdan kdret dr idi
Adlile bulmd 'lem i'tidl
Yo idi kat' gnllerde mell
Alem olmd serser lle-zr
Yir yzini cennet itmidi bahr
Belr u bahrun pdih Hn Selm
Hkim'l-ey idi b-havf u bm
Geh emende aye mel idi h
Gh sayd isterdi ol 'lem-penh
Ay u n ile mdm ol ser-firz
Ns-perverd vu halk ehl-i niyz
ehsvr ol meer bir gn seher
Virdi ol hn hislinden haber
em'-tek bir cem' iinde ekdi dil
h' vasf itdi vu cem' old hacl
(vr. 9a)
Bendesinden iltims itdi 'Al
K'iy feshat gleninn blbli
Gel cihn gamdan zd eylegil
Bir Selm-nme bnyd eylegil
N Sikender'den Selm'i kemlerem
Ahmedni n sana a'lemlerem
01 Sikender-nme koyd ydigr
Sen Selm-nme dzgil ikr
Nesr it ismini anun ebyt ile
Resmini d it bu tevcht ile
Sen ki kr'sin ikyet eyleme
Sz budur ayruk hikyet eyleme
Tfliyet 'ahdinde nun hlini
Cmle takrr eyleyem ahvlini
Men sana takrr idem andan hner
Sen an nazm eyle mnend-i gher
n bu takrrin anun g eyledm
Gayri gftrn ferm eyledm
Sozini zde-tek ekdim zebn
Nesrn ann nazma dndrdm revn
Bir ka ecz old el-hsl szm
Ana ren old gnlmlen gzm
n tamm itdim Selm-nme'i
Fr oldum koydum elden hmeyi
01 ars perde ire besledim
Beslegil didiler an esledm
Tapmadn ihvn nnde itihr
Bulmadn a'yn iinde i'tibr
Grmemiken kimse ol mahzreyi
Bitmemiken halk ol mestreyi
(vr. 9b)
n 'Ali bin ehsvr old katil
Yurdna nasb old Koi bin Hall
Aldm ol eczy vardm yanna
T karn olam meer ihsnna
Atm ol mestre yznden nikb
T vire hurd-i 'lem-tba tb
Hazretinden okudum bir ka szin
Cilve eyleb gstere ya'n zin
n Hall-ol ki Ko'dur be-nm
Dinledi in'm ile bundan kelm
Didi hey hey kr sehvn okdurur
Bunda h'un ok makl yokdurur
bu nshan kim Selmi mcdh ider
Bendeye enva'- ma'n feth ider
Ol hner-verden haber virmez tamm
Gayr-i vki' nakl ider ibu kelm
Geri rvdir 'Ali bin ehsvr
Lk bunda ok hat v sehvi var
Taradan dinlerdi hn hlin ol
Bilmez idi tc-dr ahvlin ol
Bendeden ger dinler olsan kssa
h tavrndan alursn hissei
Syledi men derdmende ercmend
K'iy seltn meclisinden behremend
h- r-efken Selm-i nmdr
Hem zamne hdi hem ehriyr
arh byle merd-i meydn grmedi
Adem ok byle insan grmedi
Rm' rm itdi vu ark ser-nign
Tc ile ry-i zemn lle-gn
(vr. 10a)
h an kim bu serheng eyledi
N Sikender n Timur-leng eyledi
Hem kerem var idi onda hem keml
Hem mrvvet hem ftvvet hem cell
Hem sipeh-slr idi hem genc-i cd
Hem sfatda gayra virmezdi vcd
Syledi h'n keml u hametin
Savlet u zor u kh u evketin
Ddi benden dinle ahvlin ann
Men bilrmen ser-be-ser hlin ann
Yldrmdan t bu dem biz bende-z
Onlarn ihsn birle zinde-z
Yldrm ol ki Sultn Hn idi
Yldrm'dan sonra ol sultn idi
Ol nn pk-dn Sultn Murd
Hem vel idi vu Peygamber-nihd
bu ha menm ceddm Haan
Bende- fermn olubdur dinle sen
Eyledi Yenieri aaln
bu hn gnndc ol emn
Hem ann ol Hzr Aa benm
Kim an ren bilr hs ile am
Ol dah Sultn Muhammed Hn'a hn
Eyledi Yenieri aaln
T veft itdi cihandan ol ehd
Ya'n cennet ehli Sultn Byezd
Bende aa nm ider iy ehl-i h
hn ahvlini benden eyle g
Hssa hd Sultn Selm'in men ged
Hizmetinde nidm bilr Hud
(vr. 10b)
Dergehinde bende-i fermn diim
Gh ey vn ire geh derbn idm
Bir takarrub virdi ol hsrev bana
Kim melik cem'i kaldlar tana
Vkfm h'n bes ahvline
Aikr v nihn hline
Gel didi bu nesr benden nazm kl
Men ne dirsem onda kesr-i 'azm kl
T beyn- vki ola her szn
Vk'a ren ola gnln gzn
Kala senden sonra nshan ydigr
Hem bula a'yn iinde i'tibr
n bu sz sem ine irdi bendenin
Zihni ren old ben efkendenin
Sylerim gerek rivyet bundadr
mma em'-i hidyet bundadr
Bozdum ebter itdim o! nazm tamm
Old ol demde ma'n mana rm
Syledim iy Hlik- cn-fern
Bunda tevfk isterim senden hemn
Fazlun yr it bana bu kssada
Koymagl fkrimni derd u gussada
Nsham sen sakla hav u 'aybdan
Zihne ma'n vir lh gaybdan
Aldm ol dem ilgme men hmei
Ibtid itdim Selm-nmei
Ol mana nerini takrr eyledi
Hmem ol takrr(i) tahrr eyledi
Tfliyet 'ahdinden ol hsrev-nijd
Her ne itmidiyse idem bunda yd
(vr. la )
Gre i'ye ehzdenin azmin idem
Ol gazda Grci'yle rezmin (d)idem
Rm u ark u m'ile ceng itdgin
Dmana yir yzini teng itdgin
Cr'et ile t u tedbrin hemn
Cmlesin nazm itdim u kldm beyn
Z -I D S T N -I S U L T N S E L M
Mur-i dil gel bir terennm kl yine
nki ttsin tekellm kl yine
Bir hikyet bala kim rn ola
Dil-g vu tze vu rengn ola
h- Rm'n dstnn yd kl
Dstn u kssalar bnyd kl
Bala iy cn blbli bir dstn
Syle kim halvet kalubdur bstn
B iinde imdi sensin 'ndelb
Kssas h'n sana bold nasb
Kssa el-hsl budur kim rzigr
Ttal kend vakrnca karr
Bunca kim h u seltn besledi
Her birin hkmni b gn esledi
Dzmedi Sultn Selm'e bir nazr
Geri geldi gitdi ok h u emr
N anun tek h dzd rzigr
N zamn grdi ann gibi svr
Bizge rv byle takrr eyledi
Ol rivyetni bu nev'a syledi
Kim ehd merhm Sultn Byezd
h- gz kend 'ahdinde ferd
(vr. 11b)
Rzignnda ki feth old diyr
tdi her ehre bir olun ehriyr
Drbuzn Hn Selm'e virid h
Onda nasb itdi n 'lem-penh
Ol vilyet nun old ser-beser
na mensb old ya'n hayr u er
Old her hlinden ol mlkn habr
Geri kim tfl idi ol ma'nda pr
ikr anda nin- server
Tfliyet 'ahdinde hikmet mazhar
Zver-i tazm ile rste
'kil (u) 'dil eh nev-hste
Cevherinde zbe ferr-i Husrev
ehresinde nr-i devlet pertevi
Nzilen beslendi h- nzenn
Kend gnlnde eh-i ry-i zemn
Geh silh (u) eng ile ceng eyledi
Geh svre sayda heng eyledi
T (u) tr ile eridi bir zaman
Gh kemn ald ele gh sinn
Ma'rifet ksmn kem hiy anlad
Ncedir etvr- h) anlad
' (u) n itdi zamn- ehriyr
U bu slb ile bir ka rzigr
Husrev bdr-dil old civn
Kendsin grdi deminde pehlivn
Rehber olmu her tarafdan baht ana
Muntazr her gn serr u taht ana
Grdi ki olmu baht u devlet ana rm
Zor u cr'et hadd-i ztinde tamm
(vr. 12a)
Kendsin gr ge kamu fende ferd
Arkasnda hssa Sultn Byezd
G A Y R E T N U M D E N - SU L T N S E L M H N E Z
H D tSE -t Z A M N
Dndi bir ka gn bu arh- lciverd
Gh germ old hev vu gh serd
Mu'tedil bold hev vu rzgr
Kalmad ey zamrinde ubr
Bir tabaat dzdi dehr-i h-mzc
Kim zaman ebnsna virdi revc
Yer yzin tutd gl-i hod-r tamm
Lle vu gl jleden doldurd cm
Byle ho mevsimde bir gn Hn Selm
N iderken bdei Sultn Selm
imedin virdi kadehin skiye
M eclis(i) d e f itdi olgn bkiye
Didi kim gayret meni itdi helk
Yok 'aceb itsem girbnmni k
l- Osmn'un gurur u heybeti
Savlet-i rz u kh- evketi
M nteir durayd iklme tamm
Bilki biz virdik eklme nizm
Dn 'adsnun talebkn bizuz
Ehl-i Islm'n hevdr bizuz
Zr-i zerlen kimse hem-ser yok bize
Saltanat Trnda hemser yok bize
Nice karn old ki devr-i rzigr
l-i Osmn' tutubdur stvr
Bundan akdem istim' itdim ki m
Ehl-i Rm ile niz itmi tamm
(vr. 20b)
Glib olmu ehl-i Rm'a ol grh
Beste beste kte dolmu det (u) kh
Bendeden geh tr yam gh t
Paalar ba kesilmi b-dir
Ma'reke kanile olmu lle-gn
Anca sancak beyleri dm zebn
Rm'a girmi ehl-i m'n sanca
Gitmi andan sonra Rm'un revnak
Eyle ksth eylemiler bendei
Kim yakubdur Nide vu Lrendei
Trk ulus ol Al-i Devle hem
Fitne in araya koymu kadem
Germ iken sevd vu bzr Kulun
01 dahi olmu hev-dn kln
Rm (u) m' dman itmi ikr
Kend km aradan tutmu kenr
Fitne b'is n dirler hemn
Fitneden hl deil r-y zemn
Bende kimdir bir bahs bell Kul
Gh olur kim mter itmez kabl
Al-i Osmn'un esiridir tamm
n bilmez mi tamm- ehl-i m
Trk ulus dahi bir b-behredir
Fitne vu kizb (u) hasedlen hredir
Men bu gayretde yanarken n-gehn
Rm'a Ism'l dndrdi 'inn
Geldi ald Kayseri'den ml-i b
Gayri yirlerden dahi imdi (umd) har
Dndi ol vehile vard tahtna
zzet old kend taht u bahtna
(vr. 21a)
Erdebl ol nedir bir b-hred
Anca n-keslerde olur mstened
Olda bir d old cnmda hadd
Geri imz itdi Sultn Byezd
Gemedin be gn bu derde rzigr
ikr(e) itdi bir tenh-svr
h-kul nm asl n-peydrn
N makm bell n hod meskeni
Rm-ilinden kd vu h urd dem
Ba tc ald vu kaldrd 'alem
Yrdi ceng itdi her gn h in
h an d e f itmedi Allh in
Rm-ilinn beylerin itdi zebn
Nce sancak andan ald ser-nign
Mlkimzde gezdi h(a) irdi dem
kbet ald 'Ali P'y hem
Vard ol tavr ile arka b-hirs
Bundan eylen cr'etin Rm'un kys
Mende f'l-vk' tahamml kalmad
Akl u dniden tecemml kalmad
Gayret ldrdi meni bu ussadan
B-hamiyyet vki' olmaz kssadan
h- mlk-i Rm Sultn Byezd
Pr-i 'cizdir zamn grm medd
Bir yanadan rz olmu prlik
Bir yanadan dahi b-tedbrlik
T-i cret yokdur anda ikr
M lk bu slb ilen tutmaz karr
B Z G E T E N - SU L T N S E L M E Z -Z A R E B E -C E N G -
O B PEDER
(vr. 3 1 a)
Dinle ge hzde s'den haber
Byle ta'br itdi ol shib-nazar
nki stanbul'a dnderdi 'mn
h kasd n'se bildm b-gmn
stedir lutfle ol hzdei
Kaldurur himmetle ol ftdei
Cem'-i Rmt ana teslm ider
Taht teklf eyler u ta'zm ider
Mlk-i Rm'un lekeri stndedir
N'se h'n askeri stndedir
Ol siph vu siph esbbn
Ehl-i Rm'un vu diyrun ashbn
Virir ol ehzdeye b-itibh
nun olur ol mehbetlu siph
Emr ider kim var Selm'i ala-gr
An gider sa'y idb sen kala-gr
Byle tevch itdi vu gdi Selm
Kond h'n yurdna b-havf (u) bm
h gdi vu kond yurduna
Bir teemml eyle br- virdine
orluya konduklar gn ol kaz
Dar ddi vu gelb yitdi kaz
ki leker smad ol vdiye
Lekerden dr old bdiye
Saf safa kart v yurd old teng
Bi'z-zarret konmadn baland ceng
Ce geldi iki dery f'l-mesel
Mecma'u'l-bahreyn'e kan tkdi ecel
Ks feryd itdi bard nefr
Gklere ad sad-y dr (u) gr
(vr. 3 1 b )
Cem old bir yire lt-i ceng
Grz t nz u tr (u) tfeng
ki cnibden ekildi t-i tz
Kalkd gerdn kopd ruste-hz
Mancnk asvt vu vz- top
Gklere kd vu old arh kp
Her kemendin kd vz- kemn
Cna toruld hadeng ilen sinn
Pre pre old balarda siper
Rze rze old tr ilen teber
Her cerhat azn ad ol zaman
stedi imr hanerden emn
Ceven-i pold bold k-k
Anca er ddi vu at old helk
Kana kand t germ old neberd
At ayandan havy tutd gerd
T berkndan grrdi gz gzi
Yohsa zulmet irdi sahrnn yzt
Ma'reke peykn ucundan told kan
Kan buhrndan kzard sumn
B-aded er ddi hke hn-r
Nce hon kim Dicle vu Ceyhn-r
Ktelerden pteler irdi bedd
Glib old sonra Sultn Byezd
Tanrfnn takdrine tedbr yok
Geri kim tedbrde taksr yok
n kaz bu nev'a irdi iy hakm
Dndi vu itdi hezmet Hn Selm
Bahre srdi nki ber irdi ba'd
Ahyol'da buld ketsin ferd
(vr. 3 2 a )
tmedi bir lahza rm u karr
Keffe'ye dek srdi eh-i ke-svr
n bu sret irdi kudretden bedd
Girdi stanbul'a Sultn Byezd
h kd tahta urd ba tc
Mlk-i Rm'a virdi 'adliyle revc
Geldi Sultn Ahmed ol esnda cst
skdar'da mnzev old nhust
stedi eh'den iczetlen huzr
Ne iczet virdi h u ne ubr
h'a gnderdi Yularkasd'n tz
Kim budur snd Selm itdi girz
Byle takrr itdi anda ol vezr
Kim buna lykdurur tc u serr
bu er h'n halef ferzendidir
Hem ulu ol vu hem dil-bendidir
Ger murd ise nizm- rzigr
Tahta koysun ibu 'l ehriyr
Ehl-i Rm'm imdi slr budur
Tc ile tahtn sezvr budur
ekmenz bak halefler gussasn
Ald her ehzde kendi hssasn
n Yularkasd bu szden urd dem
Tutd Rm' ol dem-i serviyle am
Tr-mr old bu szden lekeri
Ittifk itdi vel Yenieri
Sylediler kim Selm-i ser-frz
Hem ec'at merdidir hem dil-nuvz
(vr. 3 2 b )
Cr'et u tyle ol ren-zamr
Old Rm ire sez-vr- serr
Tfliyyet 'ahdinden ol er t bu dem
T-i cr'et birle kaldrd 'alem
Rm a'yn nn mtkdur
Gayri kimdir nce kim ol bkdur
Biz hod nun bende-i fermnyuz
Cr'et u tedbrinin hayrnyuz
Taht nundur kim bu arh-i lciverd
Grmedi devr ideli bir byle merd
Ana lykdr bu tc- Husrev
Lutf izhr itse h-i ma'nev
Didiler ehzde Sultn Ahmed'e
Ki Yular tedbr ile mihnet-zede
Bu Yularkasd ki pdr sana
Her kabhatle temdr sana
bu mn ryine iy heri
Tbi olmaz didiler Yenieri
Ger bak-y devlet eylersen heves
Dinleme nun hadsin bir nefes
Kavi u eflinden anun iy ferd
ok haclet ekdi Sultn Byezd
Evvel nun ibu tedbrini gr
Rm a'yniyle tezvrini gr
Kim cihn h' Selm'e ta'n ider
Cehl-i Fir'avn'i Kelm'e ta'n ider
Bir ymnsz b-sa'detdir Yular
Aladr bir gn seni geri gler
Hey'eti eklin tem eyle gil
Ger sez-vr ise p eyle gil
(vr. 33a)
Sreti halk ire irmidir melm
Sretinden nefret eyler dv-i m
Nahs-i ekberdir z-ser t-pyn
Bu Sinn P'durur yok kim Sinn
Adana stnde ehl-i Rm u m
Ceng yargu idi bir mdded tamm
Dah germ-germ iken ceng neberd
Yulann zm kaup geldi gerd
Ol toru yundiyle kim mehrdur
Dah ol yund itdi mezkrdur
Edrine'den iki gnde b-kusr
Geldi stanbul'a girdi ferd-i 'r
Sordular kim iy Yular hlin nedir
Bu ne ho gelmekdir ahvlin nedir
Didi snd ehl-i m u urd lf
Mjdeci geldim didi kd (plaf)
(zen) Nez gibu 'avret libsn giydi ol
Habs olub gayret palasn giydi ol
Kald bir eyym zindn ire zr
Nice demler tutd zindanda karr
Sonra avretler ef' old ana
lmedi gayretden ol kaldk tana
Sancaa kd hezrn derdile
Merd isen yr olma ol n-merdile
Gr 'Ali P'ya n'itdi iy ferd
ok teessf ekdi Sultn Byezd
Kim anun-tek merde n-merd old yr
Lk elinden gitdiyidi ihtiyr
ok Kzlb ile P itdi ceng
Yer yzin evba py kld teng
(vr. 33b)
Ceng hir olmadn kad Yular
Hod Yular kasdide b-haddir bular
Pi hkmile itdiler ehd
Kend ol esnda old n-bedd
Gayrete noksn getrdi llanz
Ol kad u rh birle serv-i llenz
Ddiler ehzadeye Yenieri
Kim yolar alur bandan efseri
Ger bunun tedbrin itsen istim'
Yzi cnunla ved' eyle ved'
Belki olan dah gr anun kerh
Okudun hod "el-veled srru ebh"
Dn feratle 'azzim sancaa
Yularun virme yularsz ahmaa
Old Yular anda ferd u hacl
Cr'et u tedbrin anun byle bil
Koymadlar evvel-hir ieri
Katline kasdeyledi Yenieri
Grdi nkim dest virmezdir murd
skdar'dan giru dndi ehzd
T E V E C C H N M D E N - S U L T N S E L M B E - S T A N B U L
Lekerin bindirdi vu old svr
Lekeriden basd eflke ubr
Gdi stanbul'a ton Hn Selm
Gr ne nev'ile varur Sultn Selm
Men beyn idem zamn ahvlini
Syledim berf u brdet hlini
bu mhlik fasl iinde ehriyr
Gici-gndz tutmad bir dem karar
Ad k kalbinde talardan Selm
ok sular gedi ne su dery-y bm
n Silisre kurbna kond ferd
Dergehe sancak gibi (Begi) sald berd
Kim budur ol server-i buk-svr
T-i cr'etle ferd-i rzigr
Husrev-i z Selm-i ceng-cy
Hayder-i sn, peleng-i r-hy
(vr. 35a)
U Silisre kurbna kond frz
Leken b-bk zi b-ihtirz
Ne'yse tenden kimse gh olmad
Lk tavn halka dil-hh olmad
Lekeriyle geldgin bildin hemn
Vkf olsun Hsrev-i ry-i zemn
n bu sz a'yna old b-direng
Devlet erkn bu szden ald reng
Didiler bu pehlivn-i pr-sitz
nmedi gy atndan dndi tz
Hssa bu mevsimde kim brn-i berf
Eylemi her ke i dery-y jerf
T-i cr'et bunda olmudur tamm
Olser 'lem bunun hkmine rm
Olal Rm'un diyn pyidr
l-i Osmn'a bu virdi iftihar
H T A L E B ( ) D E N - E R K N I D E V L E T E Z -S U L T N B Y E Z D
B E - C H E T - S U L T N S E L M
Dndi bu gerdende arh-i enberi
Gezdi bir ka gn sipihri serseri
Yridi ghce bu gerdn-sipihr
Gh kin gsterdi devrn gh mihr
Dndi bu nev ile devrn bir zamn
Gezdi sratle vefsuz sumn
ehriyr-i asr Sultn Byezd
Server- devrn u devrinde ferd
Prlik za'fndn old haste-hl
arh- kej itdi elif kaddini dl
Serzeni grdi havdan dem-be-dem
Bd peyd eyledi servini ham
Ysemen itdi benefe vu rzigr
Kalmad bnda sr- Bahr
Llesin nlfer itdi arh-i dn
Nergisni eyledi gam lle-gn
Za'fdan old teni zr u nizr
l'tidl itdi mizcndan kenr
(vr. 36a)
Gleninde esdi bd-i tevendz
Mevsimi giydi haznn dkdi rz
Kald kuvvetden ferd-i dr-sl
N-tuvn old diger-gn old hl
n tabfat meyi buld inhirf
Mdrik eyler her tasavvurda hlf
Kuvvet-i ihssa tbi'dir nazar
Yohsa za'fle zendir ki eyler ba'ar
Akl miynn bozar prlik
Prlik ki ya'n b-tedbrlik
Prlikde sst olur tedbr u ry
Er yiit bulga olur mkil-ky
n ferd-i asr Sultn Byezd
h- z kend 'ahdinde ferd
Byle pr u n-tuvn old yn
Ddi tedbrine noksn u zamn
Ittifk itdi ser-ser lekeri
Kapu halk palar Yenieri
Kim bu h- sl-hor old za'f
Gitdi zor u kuvveti kald nahf
U h'n za'f virir mlke halel
N ef virmez byle dem tl-i emel
Byle demde ger ad kaldrsa b
h 'ciz kimden istersiz sava
Rm'a hod kffr dmandr bu gn
B mesel gn gibi rendir bu gn
Kopmadn bir fitne tedbr idelm
bu hli h'a takrr idelm
Ger mbrek htr rencn olur
Lk bir gn memleket b-cn olur
(vr. 36b)
delm kim Husrev-i ry-i zemn
Sebze-znn yirin ald ysemn
Dnyeden aldn murd u kmn
Tanr ma'mr eylesn encmn
U zaman sbi pr itdi seni
Dehr derdi gussa-gr itdi seni
Gz grrken iste bir ehzdeni
Lutfle kaldr gel ol zdeni
Tc u taht vir irdetle ana
T seni hayr ile ol Husrev ana
Nce kim var ihtiyrn bir i it
Bende devlet-hhnz benden iit
Bozulur nk-i nizm- rzigr
Bozma 'lem nazmn iy ehriyr
Geri var bir ka halef ehzdeler
Hem keremkn vu hem zdeler
Lk lem t u cr'etle durur
lem ol zabt der kim t urur
h nnde gayret u cr'et gerek
Dni u tedbr ile hikmet gerek
Vehm ide tndan nn dem
tde hikmetle msahhar lemi
bu erdemler Selm'ndr hemn
imdi meydn ire oldur pehlevn
Tfliyet ahdinden ol ren-zamr
Koymad bir dem elinden t u tr
Girdi Grcistn'a ol er b-hirs
Bundan eylen cr'etin nun kys
Vard Erzingn'a ol puk-svr
Srha-ser cem'ini itdi tr u mr
(vr. 37a)
Olmadn ehzde h- mlk-i Rm
Klcndan sile vard merz-i bm
Ry-i tedbr ile oldur feylesf
Kyint ahvlidin shib-vukf
Tahta dah hem yakndur ehzd
Tz irir h eylerse murd
Zhir andan gayre ger verile taht
Fitne kopar hir dner bu taht
Ol yrr Rm' ser-ser tdr
Tanr savsun bir amansuz yadr
Lkin ol er tahta gese yok zarar
Akl u darndan 'ad eyler hazer
B-gmn canlarda anun vehm(i) var
htilf itmezk ann fehmi var
tbu vehile tutar 'lem nizm
Belki Rm'a rm olur arkile m
R E F T E N - S U L T N K O R K U D B E - H A Z R E T - U L Y
(vr. 40b)
Bir zemn kim zemn ho-by idi
arh-i kec mfik zenn dil-c idi
Taht- h zre ol 'l-cenb
h- 'dil dil-ferd-i km-yb
Vard arz itdi bu takrri revn
h'a Sultn Korkud ol ng-nm
Kim benim maksdum iy lem-penh
Genc-i uzletdir deil rutbetle ch
Bu husmet vki' old n-gehn
h ile ehzde (m)beyninde hemn
Bendeniz bir sulh in geldim frz
Siz ansiz bendeler ehl-i niyz
Lutf gster al Selm'in gnlni
Ykma ol dn hakmin gnlni
Kim sez-vr-i nyetdir Selm
Lyk-i h rivyetdr Selm
h' hond itdi takrri anun
Ahsenu 1-vechle la'bn anun
Hatrn h'n bu szler itdi d
Bir du a ald ve dnd h-zd
B E - S L A M B O L M E D E N - S E L M H B E - S T K B L N U M D E N -
E H R - S P H
bu hl iinde ngh bir svr
Geldi arz eyledi ki ey tc-dr
Mjde olsun kim Selm-i nev-hrm
U iridi karu ksun hs (u) m
h- dil-dilden emr old revn
Ki ana istikbl ide pr u civn
Korkud u erkn- devletle siph
Soralar andan cef-y rene u rh
(vr. 41a)
Hayre-makdemin dem urdu hs u m
h'a karu kd Rm ehli tamm
Vard Sultn Korkud ol 'l-cenb
h ile bir s'at old hem-rikb
Merhabdan sonra gsterdi niyz
Didi iy buk-svr-i ser-frz
Htr- h'n kdret dutmasun
Biz muhibden gayri sret dutmasun
h ile ehzde hlin dinledm
arh- uddnn iinden inledm
Bir salh u sulh in geldim revn
h'a 'arz old murdm b-gmn
Aranuzda sulh idi kasdm hemn
Himmet it iy Husrev-i ry-i zemn
ehriyriyle ved' itdi revn
Gedi deryy ferd-i nkte-dn
Mnise tahtna vard hzd
Mihr u efkat geldi men' old nd
Yrdi devletle ol ferhunde-fl
Girdi stanbul'a Iskender-misl
Hk-i pyin itdiler i'zz in
Can nisr olund py-endz in
Yeniba'a geldi kond d-mn
Makdeminden ba ii told cinn
' (u) n itdi eh-i Cem-iktidr
B iinde tutd bir ka gn karr
Halk tahsn itdi hsn-i ryine
Geldi a'yn (u) ekbir pyine
Didiler iy ehriyn nk-baht
Sana lykdr bu mlk u tc u taht
(vr. 41b)
bu tahtn h' sensin ikr
Senszin dutmaz bu dehr-i dn karr
Ger bu tahta olmasan sen pdih
Memleket vrn olur kalmaz siph
n bu takrr ile a'yn urd dem
bu szler old 'lemde 'alem
h- r-efken Selm-i tund-h
itdi Rm a'yniyle bir gft u g
Didi gemen tahta iy a'yn- Rm
Olmaynca Rm ahkmmda mm
Bir nice mkil murdm var benum
B-nin gitmen dm var benum
ok sefer itsem gerektr b-direng
m (u) ark ehliyle var gnlmde ceng
Belki Hindistn olubdur rzm
Niyyetim b-ek budur iy ehl-i Rm
Tund-i tzim belki hn-rzim t
Yldrm gitse u- grnnda m
Emrine uymaz tahallf zerrece
Gzme gelmez bu 'lem terrece
Zerrece cevr ehlin ldrsem gerek
'Adi ile fk toldursam gerek
h'a env- 'nd eylerdi Rm
Ol 'nd ehli olur hkmnde mm
ibudur efl (u) akvlim 'iyn
Gizlemen tavrimn vu itmen nihn
Fikr idin hir pemn olmanuz
Cem' iken bir gn pern olmanuz
Ger dyersiz kahra h eylen meni
Yoksa bundan r-be-rh eylen meni
(vr. 42a)
zge bir ehzdei h eylenz
yle maksd ise dil-hh eylenz
n bu szden behre ald lekeri
Kapu halk paalar yenieri
Didiler iy Husrev-i ry-i zemn
Kim sana mihr u meh itmi fern
Biz mutfuz kim ider emrin red
Her i n Husrev kned rn buved
M L K T - I S E L M H B E - H A Z R E T - P D H - D N - P E N H
n Selm ald ana birden cevb
Rm' rm itdi ona f klli bb
Htr old tesell serverin
Gnli gzi ren old ol erin
n tesell buld Dr-y cihn
Geldi bir ferhunde pey-ehden revn
Kim revn gelsun Selm-i ser-frz
Pyitahtm psn olsun b-niyz
Bindi evket bd-pyin ehsvr
Eyledi devlet saryndn gzr
Ad devletden mfettih bblar
Karu geldi hcib (u) nvvblar
Yrdi 'acz u tazarru'lan tamm
Tc-dra virdi ol Husrev selm
ltift- Husrev old zuhr
Kalmad eltf-i hden kusr
Payitahtn pdi h'm ser-frz
El kavudurd vu gsterdi niyz
n temevvc itdi dery-yi kerem
Kendsin ehzde grdi muhterem
(vr.42b)
Mihr (u) efkat birle merhm ehd
Hmi-yi slm Sultn Byezd
Tc u tahtn ana teslm eyledi
Allah-Allah gr ne ta'zm eyledi
Ol vasyyetini tasvr itdi h
Anda takrr etdi ol gt-penh
n nasihat hir old iy hakm
Ba geldi bir dah Sultn Selm
Kmyb old eh-i 'l-cenb
Geldi dergehine yekser eyh u b
D E R - V E R D E N - S U L T N B Y E Z D M E R H M B E - T B T B E -
S T A N B U L
(vr. 43b)
arh- gec-r kim hakret-pedur
Kej vu dn u cef-endedur
Mihri yokdur htnnda zerrece
dem gelmez gzine terrece
h ile derv yeksndr ana
Mihr gstermek ne imkndr ana
Fark itmezdir civn prden
Mihr u efkat umma ol tz-vrden
Tahta eyler hlar tahtn ol
Dndrr ferhundeler bahtn ol
B-sebt u tredir bu arh-i dn
B-sebt olur nign- b-stn
nki Sultn Byezd itdi veft
Told mtemden tamm- kyint
h'a i'lm old ki iy Dr-yi Rm
Mtemi old tamm- merz-i bm
Gitdi u addr-i fnden ferd
h- z ya'n Sultn Byezd
Sen bak bul iy hner-ver nev-civn
Ol cnn bna vard yek-'inn
U dnb tbut geldi ehrine
Vkf ol bak rzigrn kahrine
eh bu dil-sz szini dinledi
arh-i addrun elinden inledi
Syledi derd ki bu gej-r sipihr
Kimseye gstermedi bir zerre mihr
h kim b-mihr u bed-hdur felek
Bir yalanc vu siyeh-rdur felek
(vr. 44a)
Ne gedya meyi ider ne h'a ol
Ne figna rahm ider ne ya ol
Ata bindi ehriyr- mtem
Karu vardsme gy nev'am
Kara giydi ser-be-ser a'yn-i Rm
Nevha z itdi ehr u merz-i bm
Ol musbetden siyeh-p old halk
Alamakdm mest medh old halk
Ser be-hk-i sne-k old siph
Gkde encm dkdi gzden mihr u mh
Asumn giydi kab-yi lciverd
ftb old bu amdan ehre-zerd
Ebr geldi girye bnyd eyledi
h' rahmetle bes yd eyledi
Alad merhum in dvr-i der
emeler ktd eminden hacer
Mye ald mur-i mhn hbn
Dkdi dery ddeden r-bn
'Avret u er nlesinden dehr-i dn
Rikkat itdi vu gzinden dkdi hn
Balar zre kd tbt revn
Yridi nnde hep beler yayan
Told endh ile 'lem ser-be-ser
Gitdi eydan srr- zb u fer
Girdi stanbul'a mafr- ehd
Bir kymet kopd har old berd
kd ehrin eyh u b sne-k
Gzde su gnlde kayu bada hk
(vr. 44b)
h u te-nk ile told hav
Gitdi glden reng blblden nev
Sold b u bstnn glleri
Ddi topra gl snblleri
Serv-i ser-sebz iken old sevk-vr
Old uryn mtemler-tek nr
Kendi eyymnda Sultn Byezd
Bir mret yapd cennet-tek cedd
Menzil old h'a ol cennet-misl
Cennete h andan ider irtihl
Kond rahmetle bak serhaddine
Yeni Cmi' merkad old kaddine
Told ehl-i 'ilmile ol dyire
Ehl-i Kur'n koymad yir syire
h u a'yn u ekbir bi't-temm
Ehl-i stanbul ya'n hs u m
Nleden sonra namzn kldlar
Ddeden hnbe- am sildiler
Anca idrr itdi h ser-firz
Kim fakr olanlar old b-niyz
Mstehakk- hayr ald kmn
Hayr ma'mr eyledi encmn
Ravzas bold merref subh-m
Hatm-i Kur'n ile hatm old kelm
T A H T - N E S T E N - S U L T N S E L M
Ol Hakk'a vsl old iy hakm
Dirdi Rm ehlini hep Sultn Selm
lstimlet virdi bir bir halka h
Server-i 'lem eh-i gt-penh
(vr. 45a)
Kim Hudvendigr Sultn Byezd
N-tuvn pr olmu idi ol ferd
Prlerde sst olur tedbr u 'akl
Byle ird itdi bizge pr-i 'akl
Vard ol biz kaldn iy ayn- Rm
Bizim old u tamm- merz-i bm
delm evvel sizinlen ittifk
Kim bozar tedbri ok grdk nifak
Gene (u) esbb- siph b-hisb
Bizde hod okdur bugn iy eyh (u) b
Men civn u hem civn-bahtm bugn
T-i cr'et birle dil-sahtm bugn
Yriyalum m u ark alalum
Dmeni def idelm biz kalalm
Virelim her birnze bir diyr
Her birin bir ehre olsun ehriyr
Rm' rsn ehl-i lem bir dah
ibret alsun bizden dem bir dah
Didiler iy Pdih- behre-ver
Yoluna bolsun fed cnile ser
Biz dah gayretle olmuduk mell
Istedk Hak'dan seni old kabl
h oturd tahta urd ba tc
Ald etrf (u) cevnibden harc
Memleket old ser-ser na rm
Dutd bu env' ilen 'lem nizm
M T E V E C C H D E N - S U L T N S E L M E Z - E N G R Y E
B E -B U R S A
(vr. 48b)
Geldi gz fasl vu ref old bahr
Dkdi berkin serv (u) emd u nr
Ddi k sn talar bana
B u bostn in brakd kana
Yapran dkdi emende mk u bd
Kh u sahry sehb itdi sepd
bu mevsim b'is old kim revn
Bursa'ya yz dndre h- cihn
EngrTden vard Bursa ehrine
Grelm lutf ne olur kahr ne
Tahta kd bir gn h- dmn
Didi kim bk degldr bu cihn
Bes cihn gencin ne in direlm
Bize Tanr virdi biz hem virelm
Anatol milketin ser-be-ser
Bah bah itdi eh-i Cemd-fer
Virdi bahi geldi ol mlke tamm
Kullarna Pdih nk-nm
Cd u in'm old bir mddet ii
Kalmad mahrum devrinde bir kii
ehr iinde h- Iskender-nijd
Gh ' itdi vu gh 'adi u dd
nki kiver old ahkmna mm
Lekere dstr virdi h- Rm
Ruhsat old n bzrg u hordna
Vard her sancak bei z yurdna
Pdih emriyle dald siph
Kapu halk paalar kald vu h
(vr. 49a)
bu esnlarda ol h- blend
Mustaf P'ya yetgrdi gzend
Byle ma'lm itmi ol l-cenb
Kim bu Sultn Ahmede yazm kitb
Kfr-i ni'metse vezr-i a'zam
Anda kati itdi vu ref old am
Byle garrn iken ol r-i jiyn
Tur 'Alden bir ulak geldi revn
Byle takrr itdi ol erden berd
K'iy zamne ferdi 'asr ire ferd
Harb Sivs'a girdi sr'atle siph
Geldi dmanla revn bir nk-hh
Men siph-slra 'arz itdi revn
Kim budur ehzde-i l-mekn
Ya'n Sultn Ahmed ol ren-zamr
Pr-hred 'l ferd-i b-nazr
Hod Zerde adlu ehri (b) mr
Lekerile girdi vu tutd karr
Ahmed old ibu gamla derd-nk
ayret ol ehzdei itdi helk
Bil ki 'lem mlkinin ehzdesi
Old urbet hkinn ftdesi
Ddi milketden arb u hk-sr
N mushib elde n hem-dem ne yr
Hkm u ferman lib old ol ere
Varmaz old behcet ol am-pervere
inlardan cd ddi arb
Glsitnn ister old 'andelb
Yakd ayret od ol ehzdei
Ykd urbet kahr ol ftdei
(vr. 49b)
Bir gn ol ehzde-i l-cenb
Lekeriyle itdi bir re'y-i savb
Didi Rm ehline iy zdeler
Hayr u er yolda merdu-zdeler
Mlkimi ayr ald men gayretle zr
Mustaf tahtmda vu men hkisr
Can-fedlk imdiden bold size
Gayret itmek farz- 'ayn bold size
B-ta'alluk cmle zen ferdz bugn
h u volsan nse hem-derdz bugn
lstimlet virdi ehl-i Rm'a had
Km ile ki dnse arh- lciverd
Rzigr elvirse gnlm olsa d
Ber-murd idem sizi bulsam murd
Ehl-i Rm ol h'a virdi bir cevb
K'iy ehinh- cihn 'l-cenb
Cmlemiz malb u fcrmndr sana
B (u) cn bu yolda kurbndr sana
y gl-i r'n bu lekerden hezr
Kana boyanur senn n lle-vr
Be yiit bu yoluna iy serv-i revn
Kanlu gnlek giymiz n erguvn
Yriylum Mustaf'y alalum
Ol diyra r u gavg slalum
bu tedbr ile lgad ol er
Ilgarndan ol iki be b-haber
Yek-'inn Niksr'a kd ceng-c
Ilgad ehrine girdi r-h
Mustaf'y tutd gafletle ferd
Yine old Rm ana yekser mrd
(vr. 50a)
Mustaf'mn kesmedi bn emr
01 vezr olun revn itdi ferr
Istimlet virdi vu itdi kabl
Didi hayret-birle iy devletl kul
h- 'l-kadr Sultn Byezd
eh-i l-n idi vu siz mezd
Men dah ol servetin ferzendiem
Ol kermet hnun dil-bendiem
Tahta ger ksam senndr rzgr
Rm'a h olsam bulursun i'tibr
Ana mihr idi ki yekser hs u 'm
Meyi ide ol servere Rm ola rm
Bi'z-zarr Mustaf virdi gnl
Old zhir srete ol h'a kul
Tur 'Al ok vkf old kssadan
N-tuvn old vcd gussadan
Leker-i nusret-i'r ile revn
Dergeh- alye dndrdi nn
h'a 'arz itdi sipehbd kssai
Mustaf bna geen gussa
Ilgarn ehzdenin itdi beyn
Cr'et u tedbrini itdi 'iyn
kdun nun Kemh'a tnd u tz
evrilb Niksr'a ol b-huft (u) hz
Mustaf'y gaflet ile aldun
Hazretinde Mustaf'nn kaldun
Mcery cmle takrir eyledi
Vk' vehile ta'br eyledi
IL G A R N U M D E N - S U L T N S E L M H B E -T A L E B - S U L T N
K O R K U D B E - M A 'N ( S A )
Bursa ehrinde h td ktl
Fursat elde var iken buld mecl
Bindi atna hemn buk-svr
Ald bir ka fris-i haner-gzr
Sord Sultn Korkud'un me'vsn
Gr bu da'vda ann sevdsn
Ma'nis ehrine lgad ferd
Korkusundan Korkud old n-bedd
Bulmad ehrinde ol ehzdei
Grmedi bendinden ol zdei
Lekerden her diyre ehriyr
Korkud'un ardnca er sald hezr
S-be-s her ke cyn old halk
Kh u sahrlarda pyn old halk
(vr. 52a)
Almadlar hir andan bir nin
Bursa'ya dndrdi h andan 'inn
h-zde Korkud ol shib-nazar
Ma'rifet genci her ide behre-ver
Bir Piyle nm ensi var idi
Kim ana hem-yr u hem gam-hr idi
Korkud'un mfik muvfk hem-demi
Hem anunla vakti ren hem demi
Munis u dem-sz u san ehli civn
'rif u ho-h zarif u nkte-dn
n Selmin sr'atin fehm itdiler
Ol dilverden bular vehm itdiler
Korkud ile ol vef-dn efk
Bir tark iinde oldlar refk
tdiler tebdl-i suret cn in
Bir mudre ya'n Korkud Hn in
kdlar ehr u vilyetden revn
Mlkden mahf vu lekerden nihn
indan gizl ol bgneler
tdiler meskenlerin vrneler
Yozdan h-yi mknler gibi
Bzdan kam ggercinler gibi
Ta ddiler vefsuz hemdemn
Ta girdiler Selm'n sehmidn
Buldlar khsr iinde bir maak
Girdiler ol kunce zr u derd-nk
Durdlar hafta ol gam-hnede
Kaldlar dvneler vrnede
Sonra bir fkr itmi ol b-reler
Memleket terkin iden vreler
(vr. 52b)
Kim Teke-ili'ne 'azm ideler
'Azme ol menzilde ok cezm ideler
Gieler andan Frengistan'a tiz
Kopmadn slm iinde ruste-hz
bu fikr u fehm ile ol hasteler
Rene u mihnet kaydile p-besteler
Gitdiler hir Teke-ili'ne zr
Tutdlar khinde ol mlkin karr
Grdiler bir khne-zr u mstemend
Dde ter leb hok u zr u derd-mend
c u muhtc u garb-i hkisr
N pser peyd ne dr u ne diyr
Syledi hir Piyle k'iy ferd
Sen bu halvet eyhisin benden mrd
neyim bu mlke kt-i rh in
Varaym bir kye eydu'llh in
Ktsuz bizlerde kuvvet kalmad
Nefs- zlimde mrvvet kalmad
Bindi ol ehzdenin atn refk
Girdi dihkn ire inn- 1 efk
Buld bir Trk anunla old yr
Didi gel bu ata sen ol-l svr
Badan esrarn 'iyn itdi ana
M-cer neyse beyn itdi ana
Trk'e rzm virdi yr- mihribn
Kalmad kalbinde esrn nihn
Didi bizler u fln meskendez
N-tuvn (u) b-kes u dermende z
Sen bize hem te bul hem bir gemi
y cerhatlu gnller merhemi
(vr. 53a)
Gnde bir kez te eyle-gil bize
Kim bu renclerde rhat var size
Trk'e vard geldi bu slb ile
Grdi Beyt'l-ahzeni Ya'kb ile
Baht u devlet dndi bir gn n-gehn
Kyde gfl gezer iken Trkmn
Grdiler altnda bir ra'n bedev
Korkud'un tamsile esbb- nev
Aldlar Trk'n elinden abra
Sordular kani buna binen kii
Vurdular a'zsma t u teber
itdiler ikence t virdi haber
Kssai arz itdiler Ksm Be'e
K'ana mensb idi ol demler Teke
Geldi sr'atle revn ol emr
Dutd Sultn Korkud' itdi esr
H A B E R Y F T E N - S U L T N S E L M E Z -H U R C -
SULTN A H M ED
nki 'ilmnde nihn nesne yok
Hep yakndir bir gmn nesne yok
Kalmasun 'ilmnde mahf iy ferd
U iridi Ahmed ibn-i Byezd
Geldi Karaman milkine basd kadem
Kendden gayri yannda ke'l-'adem
Gnde bir nevbet ger dutmaz karr
Vkf olsun ibu iden ehriyr
ok erle geldi ol ren-zamr
Hep mbriz ekser ehl-i drugr
Bir md ile gelr gy ki Rm
Olmu ol zdenin hkminde mm
Her diyr kim basar vrn ider
Gret eyler rahm klmaz kan ider
M H E Y Y D E N - L E K E R N U S R E T - ' R
n haber ald bu sretden Selm
ctinb itdi mrvvetden Selm
Geldgin anun ta'yn eyledi
Mekr u telbsine tahsn eyledi
Hurrem old Husrev-i dman-frb
Kalmad gnlnde behcetden ekb
KR-l BTLS
(vr. 57a)
Mr-hr ba Muhammed kim ol er
T u cr'etden olubdur behre-ver
Ana emr itdi frb-i z-fnn
Kim yri iy pehlivanlardan fzn
Gr 'udli sen klavuz ol bize
bu yolda menzil-mz ol bize
Mustaf Pa'ya sald bir berd
K'iy sadkat kn cnile mrd
k Kthiyye iinden iy ferd
Dmana gster zn saht u mezd
Anatol lekerindir b-direng
yle kim bir beden kalkar peleng
Byle temkn itdi ol P'ya h
K'iy ec'at merdi ferd-i nk-hh
R-yi hikmetde hakm-i feylesf
Bunca iden geh u shib-vukf
Bezm iinde pr u rezm ire civn
Byle demlerde hner-ver pehlivn
Yri nnce anun hlin gzet
Nireye konsa an bana sz et
Al zamirinden tarkindan haber
Gr ne kasd itmi ne yzdendir sefer
Menzilin meylin kam hlin anun
Dem-be-dem arz eyle ahvlin anun
t Muhammed Aa'yile ittifk
yle kim ref ola sr- nifk
Ol Muhammed'dir dah sen Mustaf
Sen sadkat kn ol genc-i vef
h emriyle ol iki pehlivn
Vardlar adya karu yek-'inn
(vr. 57b)
Bildiler meylin haylin niyyetin
Grdiler cem'in siphn kudretin
Her slkin h'a peym itdiler
Kancar azm itse i'lm itdiler
Geldi bir gn bir ulak k'iy tc-dr
B-niyz itsn seni Perverdigr
B-mr demle u ol pr-sitz
Geldi zhir yok zamirinde grz
Uymu olsa ehzde n-kes pendine
Geldi kond Ermeni derbendine
n bu menzilden haber virdi berd
Hey deyince Bursa'dan kd ferd
Lekenn bindirdi bindi Hn Selm
negl'e yrdi Sultn Selm
Menzilin ehzde h'un anlad
Cr'etin ryin slkin dinledi
Bir teemml itdi ol 'l-cenb
Didi farz old bizim-n ctinb
Sehvile geldim yakn oldum ana
Yer yzi yekser kemn old mana
Yokdur ay nn menmle himmeti
U bular mekriyle buld frsat
Bunlarun maksd telbst imi
Mihr u mekr u nme n-renctmi
Nice demdir ibu beler subh u m
nmzce hizmet iderler mdm
Ger bularda meyi olayd y gmn
Biz ki geldik dndrrlerdi 'inn
Nme ma'lm old telbstm
Nmeler mazmn tezvrtm
(vr. 58a)
Menzilinden dndi yan virdi emr
Yeniehr'e 'azm kld ke-gr
h'a i'lm old kim iy r-dil
Yeniehir'i yitdi dn ol mnfa'il
n bu sz sem'ine irdi serverin
Gn gzi ren old saf-derin
Ota konmu iken turd Selm
Ilgad sr'atle ol b-havf u bm
Yeniehr ovasnn bir bana
Kond tnd u n brakd kna
Ol iki serdra fermn itdi h
Rm-ili'nden dah kod ok siph
Anlara emr itdi yrn ceng idin
Dmana sahr yzini teng idin
Dndrn koman ki sahrdan ka
Merd ise yarn bu derydan ka
Pehlivnlar srdiler sr'atle tz
Yetdiler a'dya germ old sitz
Yeniehr zre yetib ceng itdiler
arh engin dn-gn heng itdiler
Ol gice t subh leker yetmedi
Cenge bakd durd encm yitmedi
T E V E C C H N M D E N - S U L T N S E L M E Z - S T A N B U L
B E - E D R N E
Geldi gz fasl vu sold sebze-zr
Kalmad bostanda sr- bahr
Dkdi bd u erguvn bergini bd
B iinde n-gehn koyd fesd
B u run znetin bozd hev
Kalmad b-re blblde nev
Gitdi evrk nrn kald ferd
Ddi haclet hkine pejmrde verd
Esdi yil yekser hazn itdi gli
Dkdi yire n-tuvn itdi gli
Ddem td revn syn hacl
emelerden ge kd dd-i dil
Girdi kakum krkne dalar tamm
Ald sahrlardan brdet intikm
n brdet 'leme gsterdi yim
Edrine tahtna azm itdi Selm
kd stanbul iinden tc-dr
Girdi ol ma'mreye buk-svr
Klad ol milk-i Husrev t-bahr
Gh 'iret itdi h u gh ikr
Gh virdi 'adi u ddn ddn
Gh tarh itdi kerem bnydn
M E V E R E T S U L T N S E L M B E -E R K N -I D E V L E T
D E R K R -I K IZ IL B A
(vr. 63a)
n bahr old vu blbl ekdi h
Ba kard tre topradan giyh
B u bostn tzelendi bir dah
hd- glen bezendi bir dah
Virdi ebr sr- cennetden fn
"keyfe yuhyi'l-arda" gsterdi 'iyn
Gnln ad goncanun balarda bd
Eyledi ho-b hev imdi d
Servi gsterdi emende ftidl
Erguvandan dzdi fns hayl
Yer yzi virrdi cennetden nin
Ol zemn Firdevs'e dnmidi hemn
Edrine tahtnda h- ser-frz
tdi ren ryile if-yi rz
Palar gelsn didi derghma
Bir szm var hssa devlet hhma
Geldi derghna fi'l-hl ol ferk
Vehm mstevli vu havf ire ark
vezri vard h'n tamm
Hersek-ol Mustaf Ahmed benm
Srdiler yz Husrev'in derghna
Bakd birbir h- ng-hhna
Hersek-oln sord bunlardan ferd
Didi kan ol bana candan mrd
n vezr-i a'zam oldur l-muhl
Gelsn evvel ol ki nundur mecl
Bir szm vardr siznle b-direng
Lk bu meydna girmez 'zr u leng
Syledi erkn- devlet k'iy zahr
Tanr'dr her ide ha dest-gr
(vr. 63b)
Hersek-ol b-ser u smn yatur
Hasta vu b-re vu b-cn yatur
N-tuvn itmi leged-kb-i felek
Emr h'un gel dise gelmek gerek
Pdih emr itdi kim ol n-tuvn
Yz sre dergha taht ile revn
Geldi ol b-re bmr u nahf
N-tuvn u hasta vu zr u zaf
Taht zre ol vezr-i hasta-hl
Girdi evvel diriye meyyit-misl
Turdlar h'un huzrunda firz
Didiler emrin nedir iy b-niyz
Senden emr u bendelerden inkyd
Emr h'un neyse zikr olsun murd
RESDEN- HAAN P
bu menzilde Haan Pa revn
Geldi Urum lekeriyle pehlevn
Bir eriyle geldi ol meydan eri
Kim sipahi dutd yekser kiveri
Akehir'e girge ol 'l-mekn
Dukakin-ol'na emr itdi revn
Kim yri Sivs'a iy buk-svr
Biz vannca dut Sivas ire karr
nki serhadd-i diyr- Rm'da
t tecesss byle merz-i bmda
(vr. 70b)
Erdebl-ol'nda ahbr ala-gr
Birle kni' olma tekrr ala-gr
Rm-ili belerbeisi b-direng
Senn ile bil olalar vakt-i ceng
Geldi andan arkada shib-krn
Gedi andan kond Ilun' revn
n iridi h andan Zengi'ye
Tozdan dndi zamne zengiye
Bir kh (u) hametile kond h
Kim karard gkde tozdan mihr u mh
ibu menzilde Urum-ili revn
Yoklar old Husrev-i milk-i cihn
ki cnibden saf-saf durd halk
Zengi'den basd konacak yurd halk
Bu iki saf arasnda ehriyr
Yridi grdi siph- b-mr
Halk sanur kim bu b-pyn siph
h'a arz old vu ho-hl old h
Didiler bunca siph- b-girn
Ne cihna geldi ne grdi cihn
Dirmedi bir pdih bu lekeri
ok okuduk kssa-i skender'i
h- hod ol kesret itmi tnd tz
Dirdi Pa cem'ini itdi sitz
Kim bu lekerden mana yok nef (u) sd
Kesret-i 'asker nedir ya'n kuyd
Kend dmandr bu kesret kendye
Dman old anca hamet kendye
ibu kesretden cihn olur mell
Kang yer y kang su eyler kabl
(vr. 71a)
Kancar varsa bu denl dem
Tr u mr eyler diyr u 'lemi
Yzunuz defterle seksen bin eri
Pr u nev-res hem zatf olanlar
Dndrn varsun Sleymn h'a tz
Dinlesnler anun emrin b-sitz
Rm ile kffrdan itsn masn
ibu zyid halk ile ol z-fnn
Ol aknclar ki var taz'f idin
Rst seksen bin kii tahfif idin
Lhk itsn bunlar akncuya
Bu ebe karsun ol a incye
Byle didi anda h- horde-bn
T ki yle ola ol yn u dn
Kond Kellemi-belin andan ferid
Grn hir ne olser andan bedd
Gdi andan sonra h- feylesf
Ceng u sulh etvnna shib-vukuf
Kond Konya ehrine ol tc-dr
Dutd ol menzilde alt gn karr
tbu menzilde ferd-i Cem-kh
Eyledi fermn ki dnsn ol gruh
h fermniyle plar hemn
Yazdlar nice bin er dndi revn
Urum-ili serhaddinn belerin
Ol diynn cmle ceng-ehillerin
tdi me'mr u muti1zdeye
Taht teslm itdi ol ehzdeye
n bular 'avdet idb dndi giru
h 'azm itdi oradan illeru
(vr. 71b)
Konya'dan h- zamne yek-'inn
Krkpnar'a geldi kond d-mn
Bir konak dah Pnarba'n bil
Andan Akaehri gsterdi dell
Dden u kayun andan Gl-selem
Nare-zen ayn andan Nide hem
Andan olur Dalbasan yurd ikr
Dalbasan'dan ol Karahsn u hisr
Hem Karangu Kpri old bir konak
Kayseri ehrinde griildi yarak
h drt gn durd ol menzilde d
Yetdi Karmn-ile Anatol bd
Bir eri cem old kim devrn- pr
Grmemidi byle cem' u drugr
Gdi andan h Engr gline
Devlet u ikbli geldi yolna
Kond andan sonra Sultnhm'n
Toza bandrd felek eyvnn
Gdi kond ubuk sahrsm
Grd alem dem derysini
ibu menzilde eh-i buk-svr
Bir ulak sald ki sarsar-vr vr
t Aliyy'd-Devle'ye k'iy horde-bn
Men budur Tebriz'e azm idem yakn
tme bir s'at ta'alll merd isen
Ehl-i Islm ile ger hem-derd isen
Gel bu yolda sen de hem-rh ol bize
Hsn-i Islm ile dil-hh ol bize
n 'Aliyy'd-Devle'ye irdi rasl
itmedi bu pendi Husrev'den kabl
(vr. 72a)
Didi ol otuz yanda nev-civn
tbu toksan yaluy aldr hemn
Men ana varman eer hod Mehdidir
Zhir anun devri Mehd 'ahdidir
Bu cevb ile revn dndi berd
Gdi ubuk'dan gedik kond ferd
sklec bir yurd u bir yurd- latf
Biri Dnimend'l dr ry-i zarf
Gdi h andan Sivs'a yek-'inn
Durd sekiz gn Hudvend-i cihn
Leker-i RmHe hod belerbei
Dukakin-ol hem ol er gerei
kd istikble ibu zikr olan
Can virir bu yolda shib-fikr olan
Kond Sivas nine Sultn hemn
tdi bir dvn emr itdi revn
Kayd grdi ol aradan iller
ilmi ola t ki iler ger
T E R B - A Y N H E M D E M P -R B E - D E F '- S E F E R - A R K
n ekbir grdi kim Dr-y Rm
L-tekellf itdi heng u hcm
Didiler ger gee bundan ehriyr
Dutmaz ol Tebriz'e dek bir dem karr
Kimsede yr vu kudret yok iyn
Kim bu emri men'ide pr u civn
Didi Hemdem Paa'ya a'yn- Rm
Kim sen eylersin bu hen emri mm
nki sensin cmle h'n hemdemi
Kim sennle vakti ren hem-dem
Syle bir fursat deminde k'iy ferd
'mrn efzn ola bahtun ber-mezd
Rm'dan Tebriz'e varmak okdurur
Rmilerde ol tahamml yokdurur
Yer gtrmez ibu enbh bugn
Yerile yeksn ider kh bugn
Ne azk ne su vef ider bize
Sonra gerdn bir cef ider bize
Ceddunuz Sultn Muhammed Pdih
Hod 'Acem-n derdi b-pyn siph
Geldi Tercn'a dein ol tc-dr
Dmann buld vu itdi kr u zr
(vr. 74b)
Basd arkn lekerin ol r-dil
Snd ol Sultn Haan dndi hacl
Varmad ardnca ol h-i blend
Dndi bundan tahtna ol ercmend
Sen dah iy h- gerdn-iktidr
Geldn Erzincn'a u b-intizr
Girdin ol b-'r h'm ehrine
Rm' rm itdn anun kahrine
Anda ger gayret olayd yoksa 'r
Bir dem ol kiverde dutmazd karr
Karulard sizleri ol bed-gmn
Bir neberd eylerdi iy h- cihn
Sen dah ceddin gibi dn tahtna
l'timd etme bu yolda bahtuna
A R Z - N M D E N - H E M D E M P A A G F T U G Y - A 'Y N R A
G E T E D E N -
Bir zaman kim h ren-hl idi
h'a evketden felek p-ml idi
Hsn-i ta'br ile Hemdem bir nefes
bu yzden syledi bir harf bes
Anlad fikriyle msn anun
Ad gnlnden mu'ammsn anun
Hemdem'i emr itdi kim ma'dm idin
Ol fuzul byle n-ma'lm idin
Kesdiler f'l-hl bn Hemdem'n
Atdlar yabana lein Hemdem'in
n ekbir Hemdem'i grdi katil
Bildiler kim katle men' oldur dell
ekdi erkn- imret hep dilin
Grdi bu menzilde anlar menzilin
(vr. 75a)
tbu menzilden tecessiis-iin meer
Pes Mihl-ol'n ol Cemd-fer
Bal Voyvoda ile yold itdi h
Anlan bu lekere b itdi h
Byle emr itdi ki lekerden kun
Dil tutun balar kesn kiver ykun
Bizden ndin bir nie menzil yrn
Dmann ahvlin etvnn grn
An kim tahkk idersiz 'arz idn
Siz size ibu slki farz idn
Hem bu menzilden eh-i kiver-sitn
Mstafi Be kim Polak dirler tyn
Kod bir leker dah ol merde h
Byle emr itdi ferd-i dn-penh
Kim yri Bayburd'a iy buk-svr
Darbile al almasan itgil hisr
Her kzl-bn anun def kl
Lle hem grsen tandan ref kl
evresin al gh top ur geh tfeng
Gh yri gh t ur iy ceng-peleng
GH Y F T E N -1 H S M ' L E Z - L E K E R - D E R Y - M S L
Saldlar ol ksd lk ana
Vard irdi tc ile tiryk ana
Didi iy sermye-i tc u nign
U gelb irdi Selm-i dr-bn
'lem ehlin ser-be-ser girmi ol er
ark milkin tr u mr itmek diler
Bir tehevvrle gelbdr Hn Selm
Kim aceb yok itsen andan havf (u) bm
Y mudr eyle y ceng eylegil
Y kaub bir yana heng eylegil
Erdebl-ol szden ald behr
Tnd u tz old berdin itdi kahr
Didi Isml bin Hayder menem
r-i nerlen ceng iden saf-der menem
Gireli meydna men ner-pehlevn
Kimseden dndrmedm dah 'inn
h- Rm'n geri okdur leken
Mende dah var rumz- Hayder
(vr. 76b)
Men Horsn milkin aldum ikr
Eyledm Keyln-zemni tr (u) mr
Ne Urustn kald ne marik zemn
Grdiler gzlerimden t u kn
Rm u hod men bah bah itdim 'iyn
Tahtum pdi her yire bir pehlevn
Men varurdum gelmeseydi ol ferd
ekmedm zahmet zih bahti sa'd
Anda ger oksa siph u ml u gene
Mende dah var svr-i zor-senc
Gsterem men dah ana ok svr
Yer yzin tcile idem lle-zr
'Arz idem ana Horsn lekerin
Gsterem Rm'a Urustan lekerin
Mars milkinin siphn cem' idem
Belki Rm u m' dr hem men' idem
imdi Azerbycn ile 'Irk
Yz bin demdir mrdi b-nifk
Gsterem Badd'dan tz-svr
Bende dah var sph Sad-hezr
md u Mardn u Krdistn eri
Cem' olur bir Hind'e gel dsem ber
Ab- Am'dan kysen t Furt
Vardurur b-bhe nsf- kyint
U menem hakkmdadr bu zikr olan
Dman olmaz mana shib-fkr olan
B-tekellf ger gelrse h- Rm
Bizni te bilin u kendyi mm
Bir neberd idem anunla kim sitem
Araya koya ef'at-n kadem
(vr. 77a)
T-i Hind grmemidir ol grh
Kend kendyi sanr shib-kh
n bu iden gah old kne-hh
Lekerin dirdi mheyy old h
Gdi andan Erzurm- kond h
Andan ald Karakang'a bezm-gh
Lk bu menzil yakn menzildrr
Yol eri bundan bes ho-dildrr
Gdi andan n konakdr Matrahac
Monla Ksm kyidr andan revc
Gdi andan dah ol devletli h
Evgtni ayn'na kond siph
Dinle bu menzilde yamur yad cn
Heb menzil kssasn menden enn
Kond oban Kprsi'n andan Selm
Kprinn suy 'Araz'dandr kadm
Kpriden n gdi h- horde-dn
Alagz bir kydrr kond siph
Bunda gndz yad yamur iy hakm
Geri bu menzil rakdr ekme bm
Gdi andan kond Skmen Ky e h
Grci'den bir ili geldi nk-hh
Hedye v ok p-kelerle tamm
li ol Eymrze bukdan benm
Hem anunla iki zb nev-civn
Kim 'Aliyy'd-Devle'ye olur yegn
btiler h'un elin anlar dah
bukun ili ile iy ah
Surhu-serden anlar itmiler firr
bukun yannda tutmular karr
(vr. 77b)
lliyile geldiler fursat demi
Grdiler ol tc-dr- a'zam
tbu menzilden 'Ali bin ehsvr
Pdih'n emriyle old svr
h fermn itdi kim ol pehlevn
Yriye bir dil ala y ide kan
Gdi Skmen'den dah Sultn Selm
Glli Yurda kond ol b-havf u bm
bu menzilde Huzvend-i 'ukl
Eyledi kk mirhr rasl
Sald Mirz cbuka peym ile
Lk kald ili nk nm ile
Virmedi ana iczet ehriyr
Yrdi 'askerle ol birrzigr
Glli'den gdi eh-i 'l-cenb
Gle kim bir kal'adr ill harb
An menzil itdi ol gn Hn Selm
Hsrev- 'l-neseb Sultn Selm
bu menzil bir yiit Yahy be-nm
Hod silh-dr olanyd ol ulm
Bir kzlb ki d nm idi
d-nm amm mell-encm idi
Koruluk etvriyle mevsf imi
Krd dimegile ma'rf imi
Badan ayaa zerrn polda ark
Klcna tahsn iderler ehl-i ark
Dd idb dil almaa gelmi meer
Ald Yahy an gsterdi hner
Geldi dergh- mu'allya esr
Ol mbrizden haber sord vezr
(vr. 78a)
Byle takrr itdi ol rde-baht
Kim beni ren bilr Dr-y taht
Ya'n smll bin Hayder be-nm
h- 'l Hsrev-i pr-ihtim
Meclisinden mest kdum dvyile
Told Yahy milke da'vem vile
Ilgadm geldim bu serhadde -bad
Bahtna fercme itdm i'timd
Rm'den bir dil dutam dirdim nihn
Rmye dil imdiden geldm 'iyn
Ger sorarsz kandedir ol b-hirs
imdi Tebriz'inde eyler men kys
Dirliin arturd Yahy'nun zahr
itdi in'mt old dest-gr
Anun ile hem-rh olanlar tamm
h'dan grdi 'inyet ald km
Kal'adan n gdi ol ferhunde-fl
Kond Aydn Be kyine b-mell
Vard h andan leker zre tz
Kond ol Toprak Hisr'n b-sitz
Gdi andan kond Tuzla Suyu na
Tuzla'dan hod Gayb I'n kyne
Geldi bu menzilde avu Bal hemn
Byle takrr itdi ol ren-beyn
Kim Mihal-ol Muhammed Be benm
Bendeye bu nev'a gsterdi peym
K'Ustacal ol geldi nm ile
Hoy'a vard kond fikr u hm ile
mid u Mardn ile itmi ved'
Maslahata h itsn istim'
(vr. 78b)
Byle diy virdi anda ol cevab
eh didi gmek durur imdi savb
Hem o gnde Alataa yad kr
Onyedi gni Austos'un mr
Gdi andan dah ol h- kibr
Yer yzin bayraklar itdi lle-zr
Kond Sakallu'y h- ser-frz
Hsrev-i r-efken u dman-gdz
ehsuvr-ol 'Ali Be'den revn
bu menzilde bir er geldi devn
On Kzlb ban ol buk-svr
h'a gndermi garaz bu i'tibr
h n gnderdi anun da'vsn
Ca getrdi kerem derysn
avlad' izhr itdi Dr-y cihn
Virdi bir at u bir ahun boz don
Bir murassa' zn u bir ahun licm
Ol semender zre dah in am- am
Kpkzl altun zincirin bile
Viribdi bu cmlei anun ile
ki fhir hlat u imr-i zer
Kabzas filor(in u) ok gher
Bir kerem gsterdi h- r-dil
Kim 'Ali bin ehsvr oldi hacl
Mcer sord ol erden tc-dr
Byle takrr itdi ol bsah-gzr
K'iy ferd-i asr Dr-y zemn
Yver olsun h'a Rabb'l-'lemn
kd h emriyle ol l-cenb
Gice gndz lgad b havf u hb
(vr. 79a)
Basd yurdun Ustacalu'nun ferd
Hli buld yurd halk n-bedd
t rer yurdunda dah dd u tn
Dn gbdr sylediler y bugn
Srdi ardnca mbriz yitmedi
Durd aynk hbret ehli gitmedi
Dil dutan diy her taraf ol pehlevn
Bir ka er grndi dmandan nihn
Kend busd bir kemn-gehde ham
Subhadek b-dd kld em u g
Dn demin ekdi v subh urd nefes
Fri old dn belsndan 'abes
Mjde geldi k'iy hnerver pehlevn
B-'aded ba kesdk aldk zebn
Dman alnd v efss dah
Var iinde Rm css dah
Kesmemi bn bunun ol b'l-fudl
'Akbet itmi bu cssi rasl
Nmile eyh Ahmed ol pr-hle-dr
Hle v telbs ile bulmu zafer
Zhir derghdan olmu revn
arka girmi sretiyle pehlevn
Varm o cna tecesss-n bu er
Anlamlar ibu css meer
Erdebl-ol'na 'arz olmu revn
Kim bu Rmden gelbdr b-gmn
Katline emr itmi an hem cevb
Kssa sormular revn virmi cevb
Kim meni Ekrd u bndir tamm
Saldlar 'afv in iy ferhunde-fl
(vr. 79b)
h'dan ihsn umarlar iy ferd
Men tazarru' n budur geldm berd
Didiler gster bu da'vdan nin
Mihr u nmn kani izhr it 'iyn
Didi Rmden kebter f'l-mesel
Nme-le umaz bu yoldan yok mahal
l'timd itmi anun gftnna
Mni' olmu ibu sz zrna
Belki hil'at vermi ol emi hb
Hil'at ile ok kitb- mstetb
Nmeler virmi buna ol bed-gmn
ark a'ynna Rmden nihn
U bu css (t) o candan Hoy'e dek
h'a yolda olmu u emmi skk
tbu balar birle km n-gehn
Fursat isterken budur geldi 'iyn
stedi css ol ferhunde-fl
Sord ahvlin anun f klli hl
h ana dah 'inyet eyledi
Cn ile ol hem it'at eyledi
Gdi andan dah h- nev-hrm
Yrdi ikdm ile her subh u m
kilisa old andan sonra yurd
Geldi bu menzilde hem bir reh sprd
ehsvr-ol'ndan olda dost-km
Z'l-kadir-ol ki pr-bende benm
Bu hod onbir ba getrdi bir mezd
Ana dah anca lutf itdi ferd
Kond Bzirgn Suy'n andan siph
Dana Sazna yneldi brigh
(vr. 80a)
bu menzilde dutuld flb
ftba her kiisf old hicb
Hod Cemzi'l-hir aynda zamn
Hem yigirmi sekizinci gn 'iyn
Rst yekenbe gni ol subh-dem
T dem-i duh gne ekdi elem
Szdan gdi eh-i pr-ihtim
Hod Karapnar'a kond nk-nm
Ovacuk Sahrs'na n geldi h
h'a kuruld otak kond siph
bu demde bir haber geldi revn
Kim budur iridi a'd b-gmn
Gdi konmuken ot serverin
Gedi ol sahry esbb- erin
alduran Ovas zre taa h
Kond hzr old ceng in siph
ki cnibden karavul turd f
Ol gice t-subh baland sava
M H E Y Y A D E N - A S K R - R M V E M U H R E B E -
K IZ IL B - I M
Subh- sadk k'ftb- ho-hrm
Asd Nl-knbete zerrn cm
Hsrev-i hver-zemn ekdi 'alem
Leker-i encm 'alemden itdi rem
Gklere kd hm-y fitb
Ol hmy grdi mahv old 'ukb
R- zulmetden zuhr old sabh
hbz ems gsterdi cenh
Ren old devr-i gerdn bir dah
ehre ad kh-i hmn bir dah
(vr. 80b)
Tann'ya itdi tevekkl Hn Selm
ndi tahtndan revn Sultn Selm
Urdlar rahn gl endmna zn
ekdiler k'iy h- dn devletle bn
Bdiye stine kd h- Rm
Lekeri Ervm ahkmnda mm
Saf saf itdi lekerin b-reng in
Ehl-i Rm old mheyy ceng in
Yer yzin tutd ser-ser ehl-i Rm
At ayandan ykld merz-i bm
'Ara irdi boru zurnnn demi
Kerre-ny vz basd 'lemi
Top asvt v vz- tfeng
Gklere kd v lem old reng
Dutd kh u deti gn-gn 'alem
Sr'a zhir urd Isrfl dem
Al yeil bayr ile told hev
Lciverdiyken siyah old sem
ark h dah ol gn subh-dem
Hametile bindi kaldrd alem
S u soln dzdi h- tre-ry
arha kd toz avzdr ay
alduran sahrsn itdi lle-zr
Krmz tciyle ol buk-svr
Dutd ol sahr yzin rengn diref
Kim yeil km kzl kimi benef
Sad hezrn dem old svr
Hep mbriz t-zen haner-gzr
(vr. 81a)
Nzeden old neyistn ol fez
Ortaya girdi rzyin kaz
tdi bayraklu hev-yi lle-gn
Tcile old zemn dery-y hn
Krmz tciyle elvn- 'alem
Bd u serv u erguvn idi be-hem
Lekerin dirdi alaylar balad
Er ban gsterdi tular balad
n kzl tciyle bindi ata h
Lle dah h in ekdi siph
Tann'dan b-bk hn-rz ol ferd
Lekeri cmle fedy v mrd
Ceven u polda ark old siph
Ceng in grdi yarak seyrna h
Er libs yir yzin itdi bahr
Tc- hamrdan zamne lle-zr
Girdi ol sahrya ok ra'n bedev
Her yeri sarsardan almdr giru
Her bedev bir r olub giydi peleng
h in ister ide rne ceng
Ol bedevler heb murassa' zn ile
Tolu her zn-hne nak-i n ile
Her birisi bir murassa' zn ile
Mlikne kim endek zeyn ile
Saf saf itdi lekerin rne h
bu ynile gsterdi siph
Sola Ustacalu'y koyd ferd
Saa kend turd v cem'-i mrd
h Ism'l bin Hayder be-nm
Turd ol meydn iinde dost-km
(vr. 81b)
stedi bir ehl-i hbret ol ferd
Rm in 'arz old m'a bir mrd
Gelmedin meydna ceng in siph
Malko hcibini almd h
Dil getrmilerdi Rm'den an
Sord an h kim ol er kan
Ubu dem buldurd ol dn eri
Ana fermn itdi k'iy er gel beri
Rm'n evz'n u ahvlin bana
Syle birbir nki rendir sana
Al-i 'Osmn'un siphn bilmezem
Anlarun men resm u rhn bilmezem
ok siphler gelbdr ol ferd
Kimdir anlar ikr it iy mrd
imdi bu tadan iner sahrya ol
Gz kzardr lle-i hamrya ol
Sen inerken anlan gster mana
Gitme yanmdan zaman (hi) bir yana
bu gft u g iinde h- ark
Bir alay grndi heb polda ark
kd ceybinden bu demde fitb
Ddi ol khsr zre h hicb
Sad-hezrn fitb itdi zuhr
Her silh kld bir rahende nr
Gklere dutd ser-ser gerd u hk
N-gehn ol hki berbd itdi k
Zhir old gerd iinden dem
Basd ol dem tamm- 'lemi
Balannda heb kzl tc ani an n
Grz u t kana muhtc anlarn
(vr. 82a)
sumn tonlar ser-t-kadem
leri gayri kisvet p kem
Ba altun bir 'alem kd iyn
Krmz bayraklu b-pyn sinn
Ol 'alem alm afakdan bir kum
Kana boyanm afak-tek byle f
Sord Rm'den bu cem'-i h-i ark
Kim nedr bu ra'da u bu rahende bark
Ol kzl sancak kimndr it 'iyn
Krmz bayrakludur vir-gil nin
Bu siphn syle slrn bana
Kimdrr 'arz eyle serdrn bana
Byle takrir itdi ol nsih-gzr
K'iy sipeh-slr- h- nm-dr
bu leker kim sorarsn bendeden
Bende-i der-mende-i ermendeden
Bunlarun kffrilendir ileri
Kati iderler dyim ol erkeleri
Ngebol bir vilyetdr be-nm
bu leker ol diyrundur tamm
Kfir ile dem-be-dem eyler neberd
Gzilerdir ibu cem'-i r-merd
Beleri olur Mihl-olanlar
l-i Osmana feddur canlan
Eski 'Osmn'dan bular t ibu dem
Bendedirler sdk u sbit-kadem
Bu Mihl-ol Muhammed'dir gelen
bunun emsli b-haddir gelen
Anlann ardnca kd bir siph
Kim karard gkde tozdan mihr mh
(vr. 82b)
Toz iinden bir siph old 'iyn
K'fern didi zemn sumn
Ba altun bir 'alem kd yeil
Glgesi mil kyam mu'tedil
Nzeler heb sebze-gn bayraile
Me bezendi yeil evrk ile
Hem 'alem hem nze bayra yel
Sebze-znn itdi gerdnn hacl
demsi cmle giymiler sepd
Gl zamnmda misl-i misk-i bd
h sord kim bu b-pyn siph
Kang kiverden gelr iy nk-hh
Ol yeil sancak kimndr mutedl
Bunca bayraklar ne yzdendir yeil
Kimdrr serdr bu haylin benm
Nereden virildi bunca izdihm
Rm didi k'iy siph-slr- dehr
Dehr elinden ekme endh ile kahr
Kiver-i Isfendiyrundur bu hayl
Beleri heb l-i Osmn'a tufeyl
Ol alem kim sebz u ra'ndr iyn
Sye gster servdir ill revn
Nmile Mirz Be'ndr iy ferd
l-i 'Osmn'a ceden 'an ced mrd
Sylenr Isfendiyr-ol be-nm
Vkf ol iy Hsrev-i pr-ihtim
U karavoldur bu yek-ser b-gmn
imdi kopar ftne-i hir zamn
Kopd bundan sonra n-gh bir ubr
Zulmete ark old diyr u diyr
(vr. 83a)
Zhir old toz iinden bir grh
Kim getrmezdi an hmn kh
kd b-pyn u b-had dem
Gerde girdirdi tamm- 'lemi
Lle-i hamr bigi heb surh p
Sanasn dery-y hndur ord c
Ol grh iinde gn-gn 'alem
Kerre-ny u borusiler zr u bem
Sord Rm'den bu b-had halk h
Kim ne yzdendir bu gn-gn siph
Rm didi k'iy eh-i Cem-iktidr
Kmyb itsn seni Perverdigr
bu b-pyn siph iy z-funn
Kim grndi gzlere dery-y hn
Heb yayan tyifesindendir bu hayl
Eylemezler her-gz ibu zne meyi
Bunlara Rm azebdir iy ferd
Al-i 'Osmn'a mrd ol mrd
kd andan sonra bu leker ki h
Kald hayrn bi'z-zarre ekd h
Gklere kd bu lekerden ubr
Nr gitdi dehr-i gerdn old tr
Toz iinden kd bir leker 'iyn
Kim gtrmezdi zemn u sumn
Gzden alaylar kenr nbedd
Anlarn nnda "enzelne'l-hadd"
ok 'alemler kd altun balu heb
Her 'alem altnda bir shib-neseb
Ol 'alemler ire bir a'l 'alem
Ba rahende misl-i cm- Cem
(vr. 83b)
h sord Rm ye ki ehl-i h
Di kimindir ibu glbnk u hur
Gyiy sultn Selm old svr
bu kesret kenddr b-intizr
Rm didi iy zamne ferdi h
bu sen benzetdin imdi siph
Bir beidir ol erenler hnun
Kemtern bir bendesidir khinun
bu ihtim u bu lekerler tamm
Anatol milkinndr Rm'a rm
Mr-mrn bu evketle 'iyn
Hod Sinn Pa'dur ol ner-pehlevn
Din hevdrdr ol buk-svr
Nice kez kffn itmi tr u mr
Gzidir ol pehlevn iy ceng-c
Hem peleng-rezmdir hem r-h
Ger tavdir vel ol pehlevn
Erlik ile hre olmudur iyn
bunun ardnca kd bir eri
Kim ubr u gerdi dutd gkleri
Basd eyy tamm ol gerd-i hk
Esdi yil hkin yakasn itdi k
Toz iinden kd bir b-had ferk
Ceven pld iinde heb ark
Old tn sa yanndan 'iyn
Bellsz old zemn sumn
Bunda zerrn ser 'alemler ekdi b
Ol 'alemler zeyni gn-gn kum
Her 'alem dibinde bir rende r
Hem mbriz hem bahdr hem dilr
(vr. 84a)
ilerinde bir yeil sancak durur
sumn ile durub pehlev urur
h didi kim bu leker b-hilf
Pdih'ndr ne hcet ihtilf
bu ferriyle kh nundurur
Byle hod reftr kh nundurur
Rm didi kiy zamn iinde ferd
Pehlevn- 'asr u meydn ire merd
ibu leker kim grndi ikr
Bu 'alemler bunca b-pyn svr
Cmle Karaman milkinndr b-gmn
h 'aleminden nin klsun nihn
O 'alemler belerindir iy emr
Lkin ol belerbeiden ol habr
Bir kuldr ibu 'Osmn ol'nn
Bendesidir byle ol Hn olnm
Sylenir nmiyle Zeynel Pa ol
Muntazrdr ceng ile pr-hae ol
Ol mu'all sancak nundur 'iyn
Ana tbi dir bu cmle b-grn
h bu takrr in g eyledi
Kend kendyi ferm eyledi
kd andan sonra bir hayl u haem
Toz (u) gerde iinde gn-gn 'alem
Bu iml lk b-pyn siph
yle kim tozdan karard mihr u mh
T u t basd yekser demi
Toza ark old sipihri- 'lemi
h didi ibudur Sultn Selm
Kim bu ferriyle gelr b-havf u bm
(vr. 84b)
Rm didi iy eh-i ferhunde-fl
Dehr elinden ekme-gil her-giz mell
bu nev'-i nev' sancaklar ki var
Bunca b-hadd u nihyetsiiz svr
Rm milkinden kubdur kne-hh
Ol diyrndr bu hametl siph
Ehl-i Rm'undur bu sancaklar tamm
Rm'a tbi'dir bu hayl u izdihm
Bunda Ksm Padur belerbei
Vkf olgl iy erenler gerei
Ol mu'azzam sancak anundur yakn
Gelmedi dah eh-i ry-i zemn
imdi Sultn Ahmed'in milkin tamm
bunun hkmindedir iy nk u nm
bu gft u gda n-gh bir ubr
kd vu itdi tamm eyy tr
Bir karanu toz kopd n-gehn
Ser-be-ser trik u teng old cihn
Told zulmetle dny-y den
Lcverd arh old sseni
Knbet-i mn-y eb-reng itdi gerd
Tozdan mihr u meh old lciverd
Basd ol kh-sr bir leker ki h
Didi z leker zih hayl u siph
Ditredi ol t heybetden tamm
T pyml itdi yekser hss u m
Cebhe ceven pertevinden ftb
ndi yz topra srdi ald nb
kd ok sancakla b-pyn svr
Sancak(l)u bayrak zuhr itdi bahr
(vr. 85a)
Kh kh old alaylar neng in
Tlar kd knndan ceng in
h didi ibudur Dr-y Rm
evketile geldi gsterdi hcm
Rm didi k'iy ferd-i ercmend
Grme devrn fetinden sen gzend
ibu enbh bu halk- b-mr
Rm-ili gzleridir ikr
Bunlar anlardr ki kffr mdm
Tr u mr eylerler iy ferhunde-nm
leri dn-gn gazdr h in
Heb fedydr sebl'llh in
U bu yoldan kfr girmi mteme
Bunlar irmidir cihd- a'zama
Can-fedy pehlevanlardr kamu
Yek-cihetler hem-'innlardr kamu
0 'alemler Rm-ili'nndr tamm
Bir beindr her biri anun be-nm
Ba altun ol kzl vl-'alem
Gh gsterr '- cm- Cem
01 Haan Pa ferdindir be-nm
tbu sancaklar an gzler mdm
Rm-ili Belerbeidr ol er
Hem diynet vardr anda hem hner
Snesin tr u kaz-n am ol
Dn yolunda b u candan gemi ol
U ehdet menzilin gzleb gelr
Evliynm ldin gy bilr
h'a n 'arz itdi Rm kssai
Ald h ol kssalardan hssai
(vr. 85b)
Parman azna ald ol ferd
Bir dem-i serdile didi iy ferd
Hn Muhammed'den eleb bzr ola
Bozd bu prkr b-pergr ola
B'is ol old bu gr-druma
Gr ne husrn eyledi bzrma
Byle sultanla ol n-dn meni
Hem saryit kld ser-gerdn meni
Rub'- meskn ger dirilse bir yire
buna karu gelirken yan vire
bu hayf u bu teessf ire h
Gam ekerken kd n-gh bir siph
Bir karanlk dutd fk tamm
Toz u topraa buland hss u m
Lciverd arha kd gerd u hk
Yer yzini gklere savurd bk
Toz iinden ra'd u bark old zuhr
Sad-he/.rn yerde zulmet ire nr
Tarfaiardan pre pre ddi kh
Aleme odlar brakd ol grh
Her erre toz iinde bir gne
Her gne b-kr in bir nze-ke
Gh tfeng atd trka gh top
Ge kd top old arh kp
Harbelerden yldrm rahnd
Her yarak ol gn err-efnd
Yridi mr u melh-tek dem
arha kd boru zumnn demi
Zenbcrekle harbeler gsterdi nr
Toz iinden old teler zuhr
(vr. 86a)
Ye'cc (u) Me'cc'e benzer bu ferk
Od iinden hep semender-tek ark
Kasd kh (u) deti saf-saf ol gruh
Det b-hd old lerzn kald kh
Bir kzl sancak gzkdi n-gehn
Ba altun ol 'alem bir erguvn
Bir kzl saru 'alemle kd f
Nl'e uyd gnl nl grdi ba
Her 'alem altnda bin aa be-nm
Dillerinde yle zikru'llh mdm
h n grdi b b-had demi
Gitdi 'akl u h baland demi
Syledi hey hey Selm-i ser-frz
Eylemez mi byle oddan ihtirz
Gr ne ho girmi bu od derysna
Tekye itmidr meer esmsna
bu te-prelerden ihtirz
tmez ol dery-dil- dmn-gdz
Rm didi iy zamne serveri
h- ma n Hayder ol Hayder
Yok bu lekerde Selm-i r-dil
Hayret ire kalma vu olma hacl
bu hayl u siph u b-hisb
Ne ne yerler itmidr harb
Zenberekle top atar dyim bu cem1
Bunlann savtna dymez deme sem'
Harbe vu imr ilendir ileri
Kati iderler dn in ser-keleri
Ol grha sylenr Yenieri
Bir amansuz yadr iy h eri
(vr. 86b)
01 'alem altnda Yezdn-ins
Bunlarun aasdur ismi Ays
Tann'nn mecm'- ismi andadur
bular dv tlsm andadur
Zabt ider ol dvi Yezdn emriyle
Ana tbi'dr Sleymn emriyle
01 srer cenge bu enbh tamm
U bular yenieridr ve's-selm
U bular ebr u gnedir ol civn
Her buludun bir ayas var 'iyn
n bu szi ald ge h- fevk(ark)
Derledi old 'arak iinde ark
01 b-h ol pern rzigr
Kad andan 'akl (u) h itdi frr
bunun-tek izdrb iinde h
N-gehn old cihn mlki siph
ark u garb dutd yek-ser gerd-i hk
To/.a ark old semyle smk
Gice gndz bir zaman fark olmad
Ayn- zulmet old ol ark olmad
Yidi kat yirn birin kaldrd bd
Sanasn kim giru dndi devr-i 'Ad
Asumn halkna kd tre hk
Hkdan old mkedder arh- pk
Hakk'a yalvard melekler kiy ilh
ibu toz itdi semvt siyh
Ksid itdi cmle t'atdan bizi
Zulmete sokd hidyetden bizi
Sen kerem gster hidyet vir bize
T'atin-n istit'at vir bize
(vr. 87a)
Dinledi Sni' du'sn anlann
Mstecb itdi du'sn anlann
Bir yil estirdi heman-dem Kirdigr
Gitdi madm itdi gerd ile ubr
Zahir old gerd iinden bir siph
Kim ta'accb itdi arh (u) mihr u mh
Bir er kim cihetden dradr
Pehme smaz her san'atdan dradr
Kopd eydan tammet bir grv
Ol grvin heybetinden kad dv
Told demden yemnile yesr
'Alemi dem tamm itdi hisr
Marib u menk diyr kh kh
Lekerile told gsterdi kh
Adem derys ddi mevc mevc
Yer yzin basd siph fevc fevc
Sa yan lekern bir lle-zr
Krmz bayraklu hayli b-mr
Heb bulardan dara bayraklu yeil
tzdihmmdan basret mnfa'il
Heb bular isph olan be-nm
Lutfi Aa'nun tamm emrine rm
Dah andan dara bayraklar heb ak
Hayret itdi ehl-i Tebrz lrk
Sol cnibden gelen 'asker tamm
Heb san bayraklu b-hadd izdihm
Dara andan bir siph b-frn
Heb yeil bayraklu anlar hem-nn
Bunlann serdn Ahmed nm-dr
Bu silahdr aa ol buk-svr
(vr. 87b)
Dahi andan dra bayraklu sepd
Sanasn geldi bahr u miski-i bd
Ortasnda iki sancak sye-dr
Balar cevher be-gyet mye-dr
Ol 'alemler gklere km yn
Olmu anunla merref sumn
Cevherinden nr alurd ftb
Syesinde rhat olurd sehb
Biri yeil anlarun birisi ak
Anlara hayrn bu mn-y revk
Ol 'alem altnda h- ser-frz
Server-i devrn Selm-i b-niyz
Ak 'alem altnda ol shib-kh
Ferr u evketle durur mnend-i kh
Didi Rm iy eh-i ferhunde-fl
U budur ol pdih- ho-hsl
Ak 'alem yeil 'alem nundurur
Bu alemler ol Sleymn ndurur
Ol kzl bayraklu olanlar ki var
Heb siph olanlardr b-mr
Saru bayrakla denler gir-dr
Ol silhdrundurur iy ehsvr
Ol yeil bayraklu alaylar duran
lfeci blidir mevc uran
ol ki ak bayrak getrmiler revn
Ol garb yiitleridr b-gmn
Pes bu yinile dr-y cihn
ndi sahrya zih bebr u beyn
Dzdi sahr ire ceng in ess
Dzdi meydna hner-ber b-hirs
(vr. 88a)
01 suffa itdi avular yasak
Grdiler ceng U neberd in yarak
ibu tev (u) bu fikr iinde h
kd ardndan Ferdn bir siph
Geldi bir hametl leker kim bu kevn
Trelendi tozdan dndrdi levn
Tre toprakdan karard gn 'iyn
Ne zemn peyd idi ne sumn
Sad-hezrn dem old zuhr
Kopd gya har ile yevm'n-nr
h sord Rm'ye k'iy ehl-i dd
eyhine ird iden kmil mrd
Pdih'dan sonra bu hamet nedr
Bunca zor u savlet evket nedr
bu b-hadd u nihyetsz siph
Kimdurur nin buna baland rh
Sonradan nin bular kd bedd
Gerek it h' seversen y mrd
Rm didi iy mbriz pehlevn
Bir galat sylenmedi sizden nihn
imdiden sonra bunun-tek izdihm
B-nihyetdr dkenmez hs u 'm
buna benzer ubr u hk u gerd
Eksik olmaz t tamm ola neberd
Kimi arkdr bunun kimi nzl
Yir yzine yekser itmidir ml
Erdebl-ol g itdi szi
Sanasn zehr itdi n itdi zi
Durd meydn ire h-husn ol ferd
Geldi h zre dirildi her mrd
(vr. 88b)
h n grdi bu dery mevcini
Kh (u) sahralarda dem fevcini
N-md old vcdmdan tamm
Kendi kendye ddi z fikr-i hm
Katre deryla berber mi olur
Hk-i 'anber arh-i ahdar m olur
Bu gnedir biz hemn bir zerre-z
Bu rem b v biz bir terre-z
Bu hemn bir khdr men berg-gh
Men gedym imdi bildim te h
Bu Sleymn- zamndr iy erf
Biz anun yannda bir mr-i za'f
Bu denizdir biz heman bir katre b
imz bizm harb ender harb
Pdih u imdi grdi rzigr
Cem Cneyd efsnedir Isfendiyr
h 'lemde hemn 'Osmn imi
hlk ismi bize bhtn m
Byle l-n ile kim ceng ider
Bol cihn bna kim teng ider
Lk n meydna girdi ibu er
Olal tndan anun behre-ver
Susamdr kana anun haneri
Kanduralum dorasun koy peneri
n kadem rencde kld ehriyr
Makdemine canlar idelm nisr
Lk bu deryya 'kil uramaz
'Akla baksan kimse barn doramaz
Kim girr od bahrine idrkile
Kani hk bahs ider eflk ile
(vr. 89a)
istedi Ustaca-ol'n h- ark
Didi men hem gsterem bir neva zerk
Tur 'Ali v Gr Emr ile iyn
Bunlarn emsli bir ka pehlevn
Bunlara emr itdi h- r-dil
Kim bizi Sultn Selm itdi hacl
Bana kim tbi'a mest olmak gerek
Tanr bilmez hod-perest olmak gerek
H u 'aklndan gien b-kr ider
Bunda 'akl issi kaan inkr ider
h fermn itdi kim gelsn arb
Surh-ser in harb olsun harb
Mest l-ya'kl olub itsn sava
Bilmesinler t den kol m ya ba
Ol emr itdi revn geldi arb
Nakl hzr old v eng rebb
Cm u zerrn told ml-ml mey
Meclis-i kanunla germ itdi ney
Rezm bezmin gezdi dndi l'l-fm
Surh-ser saf saf kadeh ekdi mdm
Bezm-r ol srh told kn
Rezm kanndan revn virdi fen
Surh-ser heb mest medh oldlar
Ceng ikdmiyle avu oldlar
Bahr berden semez old surh-ser
B-hred yannda birdir hok-i ter
Girdiler meydna ser-mest harb
Elde heb imr u balarda arb
T-i Hind kd knndan selef
Baladlar ceng in mestne saf
(vr. 89b)
Durd ol meydn iinde h- ark
t dem atlu pld ire ark
Bon bard fign itdi nefr
Yer yzin dutd silh- dru-gr
Solna Ustaca-ol'n koyd h
nunile dah b-pyn siph
Kendi sm balad durd ferd
Geldi heb ste dirildiler mrd
Kalbe kudret bulmad mr ol ak
Sna ald tammet sancak
Ceven plda ark old svr
At ayandan hev dold ubr
Her gnlden vard kat' old ecel
Er bana hzr old bu ecel
Keler dold silh u cengile
Det sengn old kaly sengile
Yer brndi anca kim dold siper
Kerre-ny vz itdi arh- ger
aldran sahrsna n girdi h
h'a karugeldi ol ark-siph
n ad cemini grdi h- Rm
Balad alaylarn itdi hcm
tki cnibden dzldi saf safa
C urub geldi zemn maz tefe
Araya girdi siyset dd in
Balad belin sitem b-dd in
Hzr old ceng in esbb- ceng
Nze vu ny u ceven bir hadeng
Mencenk u top u imr u sinn
Grz t u tr u vz- kemn
(vr. 90a)
Hep vezrin hzr itdi tc-dr
Byle fermn itdi ol dldl-svr
Kim kapum halkn grrsiz u 'iyn
Anlarn snda ceng itsn Sinn
Anatol beleriyle ol emr
Anlann snda itsn dru-gr
Anatol'nm sanda b-direng
Karaman cem'iyle Zeynel ide ceng
Varsun ol belerbei Karman ile
Anatol sna fermn ile
Tarh olub dursun ann snda f
ki beler her biri bir cem'a ba
Biri Hsrev'dir anun biri Ays
Sol dah saa eylenz kys
Kapu halkmun solunda bir neheng
Dursun itsn h'ile rne ceng
01 Haan Pa'dr iy a'yn be-nm
Urum ile belerin dirsn tamm
h'a karu dursun itsn neberd
Oldur imdi ibu meydn ire merd
Ol yarak grsn bu yolda h in
Hem ehd olsun seblu'llh in
Rm-ili solunda koy dutsun karr
Pehlevn ya'n 'Al bin ehsvr
Tarh olub dursun rakda ceng in
Ol iki karda nm u neng in
Malko-ol 'Ali Be ikdm ile
Kirek Tur 'Ali Be olda bile
Dursun nmde Ayas hs f
'Akbet mahmd olur itsn sava
(vr. 90b)
Kl ursun ol erenler serveri
nki tbi'dr ana yenieri
Ye'cc u Me'cc'i alsun ynna
Od braksun surh-serler cnna
Anlann iki kolundan byle heb
Kat' in tle dursun arb
Anlarun iki yanndan arabalar
Toplar atsun karsun (akrasun) harbeler
Asker ardn ariyle stvr
Eylemek lzmdur iy a'yn kr
Rm Belerbeisi Ksm varub
Beklesn aru ol dndr olub
n bu etvrile fermn itdi h
Dzdi paalar an b-itibh
ibu zikrolanlar old b-temm
Yerlerini bekledi durd mdm
tbu ynile h- ceng-c
Rustem- meydn Selm- r-h
Merd-i meydn ol erenler serveri
Hakk a snub geldi ol meydn eri
nki azmitdi (v) bzr old tz
Er ere kard kopd ruste-hz
Pehlevanlar arha engin itdi sz
Kan dkp ba kesdiler b-ihtirz
ki cnibden bahdr kd f
Pehlevanlar kesdiler meydanda b
Birbirin itdi mbriz imtihn
Er ban kesdi bahdr dkdi kan
Her dilver neng in ceng eyledi
h nin kanile gl-reng eyledi
(vr. 91a)
Pehlevanlar ba kesb kan itdiler
h nnde kelle altn itdiler
Deftere girdi bahdr nmile
Kmn ald h'dan in'mile
Pehlevanlar ismi sst old tamm
Dehr tmnnda kald bunca nm
Ca geldi iki dery l-muhl
Kulzum-i 'ummn ebh old mecl
Ma'reke kan told imr urd dem
Kana boyand kalender-tek 'alem
Lle-zr old o sahr yek-sere
Lle-gn tc anca kim ddi yere
t bu dem Ustacal-ol b-sebt
Sama Sultn Selm'in sald at
Anatol zre geldi tz u tnd
Lk tn grdi ol meydanda knd
R-be-r old Sinn Pa'ya merd
Bir kymet kopd kim old neberd
Dzdiler meydanda katlin ess
Ba kesildi gvde ddi b-kys
Bir neberd old vu bir ceng u sitz
Kim sanasn geldi rz-i rstahz
Dndrme at u erden ald zor
Kan mbh old v azn ad gr
bu demde tarh olan Husrev Ays
Ol Yezdn-perest u Hak-ins
Bir kemnden kd ol iki peleng
tdiler Ustacalu-olyle ceng
Bir siyset kopd kim devrn- dn
Kahrile gsterdi bir dery-y hn
(vr. 91b)
T u grzn k kinden zamn
Sand kim kopd kymet b-gmn
ibu ceng iinde ddi Be Ays
Yrg-ol dah ddi it kys
Kim Sikender Be'dr ad iy ferd
Old iki be anda oldlar ehd
n Sinn Pa bu hli grdi f
Dndi tekrr itdi bir ceng sav
Bunda da Karl-ol Sinn Be 'iyn
Hkim-i Be-ehri'nn ner-pehlevn
Hem Muhammed Be ki sultn oldr
Ol bahdr merd-i meydn oldr
Veys Be ki Kayseri'nin hkimi
i de meydna girdi der-hem
itdiler ustaca-ol birle ceng
Ceng bz yle kim ceng-i peleng
i dah bunlarn ddi bedd
F sebli'llh n ya'n ehd
n Sinn Pa bu hli anlad
Kend t cretini tanlad
Hmile ald sinn ol Sinn
Ustacalu-ol zre pehlevn
At salub bir nze urd ol ere
Atyile mfsidi urd yere
Ustacalu-ol'n ol bebr-beyn
Atd atndan yere ol dem 'iyn
Virdi frsat paaya hir Hud
Gvdesinden bn itdi cd
Ol kul sndurd paa darbile
Kod gitdi darben-darbile
(vr. 92a)
Snunun ba'z ulad h'na
Kim kad ol diynun tna
h sm'l bin Hayder dah
Ol erenler serveri saf-der dah
Ald tn geldi ol meydna tz
Kopd maher geldi rz-i rustehz
Taclu Htn cmle ekliyle h
Mekr idb eyledi bir 'l siph
'Avretiyle bir 'alem koyd 'iyn
T grenler h sansunlar hemn
Kend sandan bir kenr itdi murd
Hle ile cenge girdi eyh-zd
R-be-r old Haan Pa'ya h
Rm-ili'ne girdi ol b-had siph
Bir neberd old ki arh- tz-gerd
Grmemidi bir ana benzer neberd
Rm-ili'nin server-i ser-lekeri
Cenge girdi oynad ebreler
Beydakn meydna srdi Meysere
Dmann kalbine girdi Meysere
S u soldan kopd b-i fn
Susad er kanna t u sinn
Malko-oullan kd frz
Her biri ztnda bir dman-gdz
h'a dokuub bular ceng itdiler
Ol bist h'a hod teng itdiler
Toz iinde grmez old er eri
Na'reden deng old arh emberi
Boru zumnn sadsndan hemn
Deng u hayrn kald heftm smn
(vr. 92b)
Told dem hy u hyndan zemn
Fitne kd halka gsterdi kemn
Told gavgdan ser-ser kyint
Garka-hn old hem dem hem at
bu demde Malko-ol Tur 'Ali
Hem kannd 'Ali ya'n Vel
F sebli'llh ldlar ehd
Z ehdet z mertib z sa'd
Hod siyset bile germiken neberd
Kyint tre atmken bu gerd
R-be-r old Haan Paya h
h ana ol h'a old kne-hh
Vasfa smaz bir neberd old bu dem
Kim ef'atn ecel basd kadem
Ddi bozndan Sleymn Be revn
Old ol demde ehd ol pehlevn
Mora'dan ddi Haan Be be-nm
Olda ddi vu old tamm
Yrg-ol hod Muhammed Be nmile
Ol dah vard bu ser-encmile
Ya Hal-ol Mustaf Be dah hem
Trhala'dan ddi olda old kem
n Haan Pa bu hli grdi f
Tanr'nn yolna koyd cn u b
Didi ya bu mlhidi idem helk
Ya seni ol bunda ide lc-k
Y koyam bir nm' bunda h in
Y ehd olam seblu'llh in
h'a at sald Haan Pa revn
Ba kesildi gvdeler gtrdi kn
(vr. 93a)
At u erden kopd b u nefir
Germ old bu demde dru-gr
N-gehn Hak emriyle girdi kaz
Virdi ol emre Haan Pa rz
Bir sn ggsine irdi ol erin
kd ketfnden bir uc gnderin
On yedi yerde cerhat grdi ol
ehdet buld rhat grdi ol
Kullar grge revn bindrdiler
Tc-dra 'arz idb indrdiler
Pdih: Lala nedir hlin didi
Nicedir bu demde ahvlin didi
Bir ramak kalmd rhundan meer
Didi iy dehr ire h- behre-ver
Men budur yolnda can virdim sana
Din tarkmda 'inn virdim sana
Sad-hezrn can feddr sizlere
Sen hemn sa ol ne prs bizlere
h bu nev'ile virdi ol cevb
Ol cevb ile didi bir katre b
Sandlar bir katre su i-ge revn
Ni def old vu teslm itdi cn
D E R - M E D E N - S E L M H N B E - E H R - T E B R Z V E S T K B L -
B E D 'i 'Z - Z A M N
Marib cenbinde Tebrz'n iyn
Bir mu'all kubbe var n sumn
Knbet-i mnya benzer lciverd
Rek ider ana bu arh- sl-hord
Sylenir adiyle ol m Kazan
Gedi ol bnyd olal ok zamn
kd ol hadry-knbetden -kh
h'a istikbl itdi ol grh
edde v tiyle bir saf ehl-i hl
Sret abdl u pes ma'nya dl
lerinde bir cem'at-ke cvn
ehresinde pertev-i devlet 'iyn
h sul idb bu cem' evk ile
rdi tahkkna cem in sevk ile
Didiler iy pdih- km-rn
Husrev-i devrn Hudvend-i cihn
tbu mecm' Kalenderlerdurur
lemi p-ml iden erlerdurur
imdi tbidr bular bir servere
Tuhme-i Sultn Hseyn-i Baykara
Sylenir ismiyle ol Bed'u'z-zamn
h iken derv olubdur n-gehn
ibu er taht- Hert'un hndr
Her Horsn milkinn sultndr
(vr. 98a)
n kzlb u yeilb itdi ceng
Koulud devri ol iki neheng
Oynad ol memleketlerde semend
Ortalkda ibuna irdi gzend
Zulmile gitdi elinden saltanat
Ihtiyr itdi makm- meskenet
imdi bu knbetde zyrdir fakr
Tc- h kisveti taht- hasr
h- ark itmi yasak kim bu civn
Ata her-giz binmeye imdi yayan
h'a istikble geldi adile
Dehr elinden ekvesi var h'ile
n bu ma'ndan Selm old habr
Byle fermn itdi ol shib-nazr
Kim bu mihnet hkine ftdei
Dehr-i dn dmndaki zdei
Sylenz varsun yine am-hneye
ttmesn nisbet bizi b-gneye
Tahta km bir seltn-zdedr
Pdiahlk eylemi zdedr
Men yayan an getrmen yanuma
Vechiyle gelsn benm dvnma
N E S T E N - S U L T N S E L M H N B E -T A H T - I Z E R B Y C N
Gedi andan server-i ry-i zemn
h- 'lem shib-i tc u nign
ndi devletle visk- evkete
Balad iy u huzr- vahdete
Byle emr idb ferd-i rzigr
Hsrev-i dil-dil-i Dldl-svr
(vr. 98b)
Kim cihn h'yla Sultn B-sa'd
Hem Haan Sultn u Ya'kb-i ferd
tbu 'l pdihlardan 'iyn
Her hazyin kim alubd b-gmn
imdi ol gene define l-muhl
Erdebl-ol'ndadr yok kl u kl
Ol aryib ol acyib tuhfeler
Kymeti dalarla gn-gn gevher
Vasfa smaz her teberrkler ki vr
Ol cevhirler ki bulmu i'tibr
let esbb u gene u sm u zer
d-i hm u 'anber ile misk ter
Tz atlar beserekler brile
Bin katar ester kamu hr-vr ile
Arslan u pl kaplanlar tamm
Bebr u r ile hner-berd zinde nm
Hayme vu hr-gh etr-i syebn
briim hal v zeyli b-girn
Hep buna benzer garyibler ki var
Dah gn-gn met- b-mr
bu mezkrt cem id revn
'Arz idn dvnma b-yn u n
Akmie cinsin altun letin
Kymeti talarla ehler kisvetin
Hzine teslm idn b-intizr
Bunlarn emsline oldur medr
bu ma'ddt gene ryde pes
Her met' ibuna idn kys
Her ne h emr itse girdi ele
Anca zyid tuhfeler dah bile
(vr. 99a)
Geldi dvna bu ml-i b-mr
Ald zabt itdirdi h- tc-dr
Byle fermn itdi bundan sonra h
h- r-efken Selm-i kne-hh
ehr-i Tebrz ire bzirgn olan
Ehl-i san'atdan ne vr imkn olan
Her hner ehli vu her shib-keml
Hceg vu tir u dr-y ml
Srile ahkm ile stanbul'a f
de bunlar ol memlikde ma'
T 'Acemler san'atna b-lecc
Rmler gstermeye hi ihtiy
h emri mcebince l-muhl
Srdiler Rm'a bes shib-keml
R E F T E N - 'A L B N E H S V R B E -F E T H -
D Y R - I D U L K A D R
Geldi k fasl vu dalar giydi a
Ssen-i kesretle mtem dutd ba
Bostn pejmrde bold ser-be-ser
Dkdi evrkn topraa eer
Mnharif bold brdetden hev
Kalmad cy zamrinden saf
Dem-be-dem efrde bold rzigr
K deminde gitdi sr- bahr
Klad msiyye ehrinde h
ret u iy ile h- dn-penh
Gh sayd itdi v gh iy u n
Olmad bir dem ney u ny ham
Kayseri'nun sancan ol Tc-dr
ehsvr-ol'na virdi aikr
Boz-ok' hem ana ilhk itdi h
Byle fermn itdi kim iy kne-hh
(vr. 108b)
U Aliyy'd-Devle-ol b-gmn
Ad Salman kend Bozok'da 'iyn
n bu dem Bozok bize hem-syedr
Milketinden anun a'l pyedr
Yri var sen mdda ol-l ana
nki tlibsin ana nden sona
Il Salmn' bas andan it neberd
Bozok' darbile al iy r-merd
n bahr- hurrem yz gstere
Ne Mara kal ur ana ne Gstere
Byle ird eyle-ge h- cihn
Pyitahtn geldi pdi pehlevn
Himmet-i hyilen old sa'd
Vard Boz-ok zre b-bk ol ferd
n 'advetden mbriz urd dem
Kesdi Salman ban evvel kadem
Dergeh-i a'lya gnderdi revn
Afern didi Hdvend- cihn
Ddi Etrk ire vehm dil ola
Vard bu ahvl Bekr-i Ahvel'e
Kim budur geldi 'Ali bin ehsvr
Kesdi kardan ban b-ihtiyr
Istimlet vermi ana Hn Selm
Mlk-i dav-drdur b-ters u bm
Dinle-ge bu kssai Bozok begi
Mnhezim old dald demei
Kad k kalbinde indi Maraa
Durmad karu mer-ol gerden-kee
Ald Bozok v zabt itdi Ali
tdi ol k Kayseri'de menzili
(vr. 109a)
M E M L K B A H -K E R D E N - S E L M H N
bu 'l ehr iinde ehriyr
Otururken dumn u d u km
Hac Rstem k'n maktl itdi h
Ol Kzlb tbi'i kim girde-rh
Surh-ser iinde oldukda meer
Ol nun bir Hseyn behre-ver
Surh-ser zulmin grp itmi frr
Varuben Rm'a revn dutmu karr
lltic itmi hemn Osmanlu'ya
Kfrden dnm revan manluya
Ol sebebden server-i 'lem-penh
Hci Rstem yurdn b-itibh
Pr-Hseyn Be bendesine l-muhl
Virdi ihsn itdi ol ferhunde-fl
El pp yrdi Krdistn'ma
Ol da gark old ehin ihsnna
yle gr-ge n Krdistn tamm
Ya ni Krdistn hem old Rm'a rm
'Atfet gsterdi ol alem-penh
Her birini yurdma nasb itdi h
Cmle tecdd-i bert ile revn
Vardlar mansblarna dumn
Birisi anun eref Be'dir be-nm
Kim Kzlba'n 'adsdr mdm
l-i Osmn gayretini ekmi mukm
Dn-i slm'n yolunda mstakm
Hmili Bitlis'in ol serhadde f
Surh-serle dem-be-dem eyler sav
(vr. 109b)
bu esnlarda bir gn Tc-dr
Otururd d-km u bahtiyr
Bir kitbet geldi hod Bitls'den
Ya'n 'irfn menba' drs'den
Kim Diyr- Bekr'den sekiz hisr
Tbi' old h'a b-intizr
Ol sekiz pre hisrn demi
Surh-serden heb hazn mtem
Tapdlar dergh'a ok ihls ile
Pr sadkat i'tikd- hs ile
Hep kildin ol hisnn glbe-tek
h'a teslm itdiler bt-reyb u ek
Didiler iy Pdih- dr-bn
h- gz Husrev-i ry-i zemn
U sekiz pre hisr iy nm-dr
h'a tbi'dir ne hcet intizr
Zabtna fermn idin iy z-fnn
Bendelerden gti h'ndr knn
tbu demde her hisra nmile
Bir kulun gnderdi stihkmile
Yrdi zabt itdi her kul bir yeri
Her birine girdi hod Yenieri
Hem dah Erzincn'a Bl Bei h
Hayli yoldaile h- dn-penh
Ya'ni nevbet-dr ola gnderdi tz
Vard Byklu'ya itmeyb sitz
bu esnlarda n-gh bir svr
Geldi d u mjdeci k'iy Tc-dr
Urum-ili'nden budur geldim frz
Vkf olsun Hsrev-i dmen-gdz
(vr. 110a)
T ki zmik'e geldi Ungurs
Kopd ol dyirede vz- ks
Ol hisr zre yrdi ok eri
Yer gtrmezdi siph kafiri
Ani annla Hac Be ceng eyledi
Yer yzini kfire teng eyledi
Kfir ile bir neberd itdi ol er
Devletinde ehl-i dn buld zafer
bu sancaklar u balar bi't-tamm
Kfrndr iy eh-i ferhunde-fl
Balar ile sanca ol reh-neverd
Yire dkdi kmn ald refd-i merd
dumn Amsiye ehrinde h
Otururken server-i 'lem-penh
Surh-serden geldi bir kd resl
Surh-ser kdsi ya'ni Bu'l-Fudl
Ol resl u nmesi 'arz itdiler
h elin pmek ana far/ itdiler
Pdih didi getmen yanuma
Sunmasun her-giz nemekle nmuna
Lkin ahbrn alub (u) arz idin
T ki sonra habs (in) nun farz idin
Syle didi Paalar hlin nedr
Maksdn nedr senn klin nedr
Dergehe yz srdi gsterdi niyz
Didi iy l-cenb- ser-frz
h sensin senden zge h yok
Dergehinden gayri bir dergh yok
n tazarru itdi el-hsl resl
Byle takrr itdi hir Bu'l-Fudl
(vr. 110b)
Kim siph-i Rm u ark-pehlevn
aldurn'da ura itdiler 'iyn
Erdebl-ol'n basd Ehl-i Rm
Kana gark old ser-ser merz-bm
Le v b ile told merhale
Anca ndir nesneler girdi ele
'Avreti h'n esr olmu meer
Rm-ili'nde iy ferd-i behre-ver
h Ism'l sald bendei
Pdih'dan ister ol pergendei
'Avretin sizden temann itdi ol
Kfr u 'isyndan teberr itdi ol
Byle emr itdi ferd-i rzigr
Ol resle Pdih- nm-dr
Kim biz Allah emriyle vardk ana
Kadiyisen ibu rendur sana
Surh-ser cem'in ehl-i ilm u dn
Nass- Kur'n ile kfirdr yakn
Men gazdb trumr itdm an
Dn n b-i'tibr itdm an
Ol grhn kann itmi mbh
Mustaf er'iyle ashb- salh
'Avret u esbb (u) emvli tamm
Ehl-i Islm'a hall old mdm
ark mlki imdi dru'l-harb irr
tbuna 'allmeler fetv virr
Surh-ser rzk u ganmetdir bize
Bu in'm el-hayr niyyetdr bize
h- ark'm 'avretini l-muhl
Kande ise akesin say satun al
(vr. lla )
Ger nzyile satar gz ne am
V'er rz virmes'ana sen urma dem
Kadi el-kssa habs itdi ferd
'Avretin virdirmedi ol ehl-i dd
Bundan evvel Dukakin-ol'n h
'Azl idb gidermiidi Pdih
Giru mukarrer vezr olmud ol
K'na in'm itmi idi anca bol
Bir hiynet sezdi andan Pdih
Anun in sonra ezdi an h
Gvdesinden bn kld cd
Neydin hlini hod bilr Hud
A Z M N M U D E N - S E L M H N B R - ID U V V U M B E -
ZERBYCN
bu hle gemedin ok rzigr
Gitdi k sr geldi ncv-bahr
Sebze-zr old ser-ser yer yz
Lleden kuhsr bold krmz
Yer bezendi snbl-i ho-byile
Bstn geldi gl-i hod ryile
Buld haddince tebyi' i'tidl
Kalmad kalbinde eynm mell
Dehr znet virdi cism u cevhere
Ho-mizc old zamne yeksere
bu zb fasl iinde rzigr
Rz-i nevrz-zamne lle-zr
giru 'azm itdi Kzlb'a Selm
Rabet itdi ceng-i pr-h Selm
Erdebl-oln didi alsam gerek
Rub' meskn ire men kalsam gerek
(vr. 111b)
Ol klcmdan hirsndr menem
Maksdm h- Horsndr menem
Yaralu ol bir geyikdir ikr
Alser hr an shib-ikr
Marib ile merikun h menem
Saltanat eflkimin mh menem
Gireyim meydna da'v-dr olub
Nice da'v-dr kim hn-hr olub
ark dutsun ser-be-ser Rm-siph
Menden ndin Hind'e varsun brigh
deli Iskender-i Rm veft
Gelmedi dnyya men-tek eh-sft
Men dah bir dile olsam adm
Kim ki skender diyeler ki Selm
Alaym Mank-zemni darbile
Dtaym ol milki yek-ser harbile
ark eviyle Rm milkin bir idem
Ol diyr t ile teshr idem
Canlara kasd itdrem peykn ile
Dolduram marik-zemni kan ile
Ya idem 'lemde bir dav-y hm
Ya menem ola Acem milki tamm
Giru her milke yazld nmeler
Nme yazmakdan yoruld hmeler
Anatol mlkine vard ulak
Ata bindi lekeri grdi yarak
Kar'aman'a girdi ulaklar tnd u tz
Leker ehlin dirdi kopd rustahz
Rm'a tz emr old geldi lekeri
Kapu halk b-'aded Yenieri
Rm-ili Beler-beisi ol Sinn
Engrfde klamd ol hemn
Getriir varr ulak an da tz
Dmene t kim kopara rustahz
Geldi cem' old siph- b-mr
arha kd at ayandan gubr
(vr. 112a)
Gin dirdi yer gtrmez lekerin
Rm-ili'nde gayri bell 'askerin
Rm-ili'n kffr in koyd Selm
bu mezkrt cem' itdi Selm
M E D E N - R E S U L B E - D E R G H - I L E M - P E N H
E Z - S U L T N - I M IS R
Hod Rebful Evvel'n beincisi
Pencenbe gni gnler incsi
kd msiyye ehrinden Ferd
Kond Geldi'len ovasn ehl-i dd
Anda drt gn oturak old siph
Ine-bazar'na geldi brigh
Gdi andan dahi Dr-y cihn
Kurd dery geldi lekerin inn
Gdi Turhala bu menzilden Selm
Kazlu gl'e geldi hikmetle hakm
Gdi andan dahi h- ehl- dd
Kar'cabe ayrna kond berd
tbu menzilde Msr'dan bir resl
Buld dergh- 1 mu'allya vusl
Msr Sultnndan ol eli be-nm
Rm h'na irtirdi peym
Nme ile ksd 'arz itdiler
h elin pmek ana farz itdiler
Byle takrr itdi ol b-sah g/.r
K'iy zamne ferdi h- tc-dr
Kansu Gavr ki sultndr 'iyn
h'a sdkile muhibdir b-gmn
Byle i'lm itdi ol sultn- dn
Kim ferde bizden itgil fern
(vr. 112b)
fernden sonra 'arz it ey resl
Vardr mmdim ki 'arz ola kabl
Ben de bir prem bu demde deyr-sl
Sen civn u tze v ferhunde fl
Dut atan yerinde lutfundan meni
bu muhlis pre ferzend it seni
Rm u m'n ihtilf olmasun
Arada mfsid hiif olmasun
Rm ile A'rb'a sen hkm it hemn
Yek-cihet ol-gl ne hcetdir gmn
Ayruluk b-gnelikden dr olun
ttihdile hemn mesrur olun
Pdih'dan bir murd itdm hemn
Ger kabl eylerse Dr-y zemn
Bundan evvel Dulkadirl'nn bei
Kendi zu'mnda bahdrlar yei
Trk bin trk ad amm eh-svr
Dulkadirl'la derdi iftihar
Rm u m'n arasnda bir zamn
Fitneye ol b'is old b-gmn
Akbet bir hle birle ol eri
Dutd erke iy erenler serveri
Msrda Bb- Zveyle adiyle
Bir siyset-ghdur b-dd ile
Dikdiler ol kapu meydnnda dr
Salb olund anda hir ehsvr
Byle mfsidler ucundan iy ferd
Ortanu/.da ok fesd old bedd
Adana stnde hod Rm ile m
Az husmet itmedi iy nk-nm
(vr. 113a)
imdi Sultn istim' itdi ki h
ehsvr-ol'n sayarm nk-hh
Kayseri'le Boz-ok' virmi ana
Msr Sultn ana kald tana
lltims itdi ki h'm b-mr
Dergehinde bende v zd var
Boz-ok' bir gayre in'm eylesn
'Uzlet nun bizge peygm eylesn
Mfsid ol mfsid olur 'kibet
Ehl-i ifsda ne lzm tfet
Dahi bilsn Hsrev-i ry-i zemn
Geri bundan evvel itmidir yakn
Dulkadir mlkinde t-gyet mdn
Hutbe v sikke yrtdi ehl-i m
Hutbe sikke old Sultn dile
An men' itmen hasd-ifsd ile
Sikke sultn dile olsun mdm
Hutbede sz zikr olun iy nk-nm
Yohsa sikke sizlere bolsun nasb
Hutbede Sultn zikr itsn hath
bu taksm zre olsun ittifk
Kalmasn kat' aranuzda nifk
h- r-efken Selm-i kne-c
Dinle-ge andan bunun-tek gft u g
Bir tebessm itdi kim andan resl
Girye itmek itdi v old mell
Didi iy kasd bu fsid filerdir
Hutbe sikken zikri btl zikrdir
Bu vilyet hutbesin dilden gider
Msr-i cmi' hutbesinden it hazer
(vr. 113b)
Kansu merd ise Msr'n beklesin
Bir zaman dvne gnlin elesin
01 siyset-gh kim yd itmi ol
ehsvr' dra bnyd itmi ol
Hod Zveyle bbna itsn nazar
n siyset-gh imi klsun hazer
Bu cevb ile resli km-yb
Msr'a gnderdi pern u harb
Gdi andan devlet ile Pdih
Artuk-bde yolunda brigh
Arugar'a kond andan reh-sprd
Iss ermik old andan sonra yurd
Gdi Sivas'a bu menzilden Selm
Yedi gn oturd hikmetle hakm
bu ynile ferd-i rzigr
Azm-i Tebrz itdi v old svr
Paalar didiler iy h- blend
Grme dr an dnden sen gzend
Bundan ndin kim Hudvend-i cihn
itdi idi azm- Azerbycn
Bayburd zre bes Rm-siph
Koyd andan yridi devletl h
Haybere mnend bir 'l hisr
Burc mstahkem ess stvr
Rm u Azerbycn serhaddidir
01 bin gy Sikender eddidir
Kullesi hem-serlik eyler mh ile
Handaki hem-berlik eyler mh ile
Burcna konmaz kebter vehm-dn
evresinde canlu gezmez sehm-dn
(vr. 114a)
U durur feth olmadn iy Tc-dr
Yrmen nkim 'addur ol hisr
h'a 'arz old anun ser-kelii
Kfr ile ma'mr Hayber-velii
Sord kim ol kal'amn ad nedir
Ol hisrn bur u bnyd nedir
Kimdrr dizdr ol srun diniz
'miri kimdr o ma'mnn diniz
Nreye tbi'dir imdi ol hisr
Kim dutubdur ol hisn stvr
Ddiler kim iy Hudvend-i dhr
ark'a tbi'dir bu gn ol bur u sr
Sylemilerdir anun dn Kemh
ok zamandandr ol eyvn u o kh
Skin u dzdr iy h- zemn
Erdebl-ol'na hkimdir hemn
Var iinde ok Kzl-ba dem
Km Varsakdr km Ta dem
bu szdin hande itdi ehriyr
Byle buyurdu ferd-i rzigr
K n men gnlmde teshr itmiem
Vech-i teshirini tasvr itmiem
An men feth itmedin imkn mdur
Kim geem Tebrz'e istihsn mdur
Belki ol bir vakt rm old bana
Baht ol yzden gulm old bana
Sonra bir Tezvr birle ol hisr
kd elden diyben old svr
Koyd Sivas' ferd-i behre-mend
ekdiler iyvn- 'ulyya semend
(vr. 114b)
Kohisar'a gdi Dr-y cihn
Merzifon'a kond andan Cem-nin
n Hn'a kond bu menzilden zahr
Geldi Knazma Sultn- serr
Kercenes'e gdi andan Tc-dr
Elmalu'y kond sonra ehriyr
Yrdi andan Kemh zre Selm
evresin ald hisr itdi hakm
Bd-pdan inmadin har-gh h
kmadn tahtna h- dn-penh
Top atld n-gehn kopd grv
Sra kd leker-i mnend-i dv
Tarfetl-'ayn arasnda ol hisr
Yire indi v hev told gubr
Bir temcdan ol sr- blend
Hke hem-vr old b-renc-i nigend
Hey diyince kal'a feth old revn
Dinledi ol fethi ebn-y zamn
Kal'aya (hep) told (1ar) Rm-siph
Brighndan tem itdi h
Darbile girdi hisra lekeri
ehri trc eyledi Yenieri
Surh-ser kaniyle told ol hisr
Tc- Humr ehrin itdi lle-zr
Krd Rm ehli Kzlba' tamm
Hod Kemh old bu resme Rm'a rm
Skin old anda sekiz gn Selm
Ol hisrn grdi tedbrin hakm
stvr itdi hisr bir dah
Gl-en itdi lle-zr bir dahi
(vr. 115a)
ok yarakla koyd hayli leken
Girdi ana yediyz Yenieri
Kt u esbbn mheyy itdi h
Ol grhun Hsrev-i 'lem-penh
Ki sipeh-slr h km-yb
Server-i dn Hsrev-i l-cenb
Bir Nzl ehli meer bir gn seher
Gfl idik hayr u erden b-haber
kd n-gh bir alay tz-svr
Tr-mr itdi bizi iy Tc-dr
Ald hayf ile Nzl b-dr
Biz nzl ehline yad tr u t
Nkann kesdi mehrn ol gruh
Temiz sahrda kald kh kh
Dulkadir-ol Aliyyd-Devle nm
U bu hayf itdi iy 'l-makm
n bu dd dinledi h- zemn
Ce geldi mevc urub dery-y kn
yle takrr itdi ol 'lem-penh
Kim mana ol er deildir nk-hh
dell ile ana men dmenem
Vay ana kim dmeni anun menem
Bir bu kim kdum gazya ikr
Ol menmle gelmedi dutd vakr
(vr. 115b)
Ne bana bir oln irsl itdi ol
Ne bu yolda bir ey fl itdi ol
Gayretin dnn ri'yet itmedi
Gelmedi kend himyet itmedi
Biri dahi bu ki n yr olmad
Durdu yerde hev-dr olmad
Dutalm kim yokdur anda tr u t
Birdu'sn nin itdi ol dir
01 seferde bir mbrek bdi ol
Gsterib def itmedi ifsd ol
Biri dahi bu kim ol bed-rzigr
Bunca 'isyn resmin itdi aikr
Hmi old remzile bed-hhma
zrin isteyb gelmedi derghma
Bu kam tuyn ile ol Bu'l-Fudl
'Akbet ald nzlimden nzl
Bundan ndin Rm u m'u b-hilf
Arasna ol brakd ihtilf
Serseri kasdin olmudum svr
buna dnsem gerek b-ihtiyr
n Kzl-b'n hev-hhdurol
Geri tc yok vel hdur
Gaziler yolun kesbdir b-gmn
Tann-n u ana dndrdm 'inn
Tr u mr idem an evvel kadem
Kays mlkin hdr ol ke'l-'adem
Kestrem bn men ol ser-ketenin
Gsterem ana ktlin ktenin
Hkmile ider msahhar kiverin
Gndrem Sultn'a ol prin serin
(vr. 116a)
An dahi agh idem kssadan
Koymayam hl zaman gussadan
Dnem andan sonra Tebrze revn
Surh-ser define sa'y idem hemn
Eyledi fermn ki gsn lekeri
Bindi h ol kal'adan dndi giri
Kal'adan Sivas'a sekiz gnde h
evketile geldi h- dn-penh
tmedi bir lahza ol yerde karr
Kahr atndan inmedi buk-svr
Urum-ilinin siph-dn Sinn
01 frset-kn v ner-pehlevn
Hzr old ana emr itdi ferd
K'iy sadkatlu kulum sf mrd
Anatol'n kapu halkn al tamm
ehsvr-ol'n dah iy nk-nm
ibret ehlinden de bir ka merd-i kr
Al yannca durma hi ol-l svr
Dlkadirl milki zre it hcm
Bul 'Aliyyd-Devle iy ho-kadem
Biz de u irdik akbinden revn
Grelim tedbrni iy pehlevn
Yridi andan Sinn P-y Krd
Tnd-i Elbistn'a kond reh-sprd
Paa Elbistn'a kondukda Selm
nce-su'ya irdi ol b-havf (u) bm
bu demlerde Aliyy'd-Devle nm
Vkf old Dlkadirlu'ya tamm
Bakd Elbistn'a ol Erdekl'den
Toz u leker grdi slr- khen
(vr. 116b)
Didi hey hey ibu leker Rm'dur
Bunlarn devrinde hen mmdur
Bunlarn kesdk nzlin b-dir
01 nzl ehline urduk tir u t
h- r-efken Selm'e ol grh
ekve z eyleybdr kh kh
Bundan ndin dah bizden ok fesd
Zhir old imdi ol nk-i'tikd
Gft-i hm deyip bize ekdi siph
U gazablan geldi ol hametlu h
arha ger ksak hisr eyler bizi
Bir nefesde tr u mr eyler bizi
Frsat elden gitdi yrn gidelm
Ehl-i Beyt'in tedrik idelm
Alalum ehl-i iyli tz ele
Kopmadan Yenieri'den zelzele
Bu tasavvurla Aliyy'd-Devle tz
Kalkuben Erdekl'den itdi grz
bu demde Husrev-i 'l-cenb
Paa ya irmeklie itdi itb
Paa Gksn kond server glgl
konakda rst m-beyn iy ulu
Gdi Gksn'dan hameti vezr
Glgl'den gdi Sultn- serr
01 gn kerre otan Tc-dr
Konmuiken kaldurur buk-svr
Rst-n inin'e kond ser-blend
rdi Trk'e ol vezr-i h-mend
M E D E N - H A B E R - G T E N - A L 'D - D E V L E
Subh-dem kim kd gl-bang-i hors
h derghnda feryd itdi ks
Knbet-i hadrya girdi cm- zer
Cm- Cem-tek ehre gsterdi seher
Ren itdi har felek har-ghn
Ddi pdi Pdih der-ghn
Kapuc ba ki Koi'ydi be-nm
Hizmetinde ol ferdin subh u m
(vr. 118a)
Otan h'm grdi ol seher
Kssadan gfl kazdan b-haber
Karudan avu Sinn geldi hemn
Pdih avu ya'n ol civn
Didi Aa dniln ikbl old yar
Bahtiyr old vu dman tr u mr
U menimle ba ol ser-getenn
Tre bahtun devleti bir ktenn
Didi dndrdi ota l-muhl
h'a geldi ba ile ferhunde-fl
Ald aa ba avudan revn
Girdi galtn itdi ki h- cihn
Dmann dyim zebn olsun senn
Kne-hhm ser-nign olsun senn
U Aliyy'd-Devle badur bu ba
Kim Sinan Paa'yile itmi sava
Devletnde glib olmu ehl-i Rm
U adnn ba vu u merz-i bm
Klbe-i rna bakd Tc-dr
Didi geri ba nundur ikr
Lk birhem-sle yarin bul anun
Ghl-i hbret gam-gsrn bu anun
T tevehhm ref ola b-intizr
Hem bula eya iinde itihar
Aa vard hzr itdi bir habr
Dulkadirlu hem ana ham-sle pr
Sord h kend huzunnda ana
Kald ol sergete hametden tana
Vehm Trk'e old mstevl 'iyn
Gitmedi b-re vehminden gmn
(vr. 118b)
Odur ola deyben virdi haber
Kakd Trk'e eh-i Shib-nazar
Trbazon'dan didi men evsfle
Bildm ol ba u'r- sf ile
Sen ki krk yldan bunun hem-derdisin
Hem-demi yri v gam-perverdesin
Nin idrk itmedin iy b-hred
h'a tahsn eyledi ol b-'aded
Didi iy sultn- Dr-y zemn
Pdih'n hametinden men hemn
Yavi kldum kendzmi bulmadum
Anunin ba kimdr bilmedm
Varaym tenhda ban greyin
Kimn oldun habemi vireyin
Pdih emriyle Aa't-Tran
Bilben tara haber virr an
Girben h'a didi n budur
Kim Al'd-Devle'nin ba budur
Ba ol s'atde Dr-y cihn
Bir ulakla Msr a gnderdi revn
Geldi ba ardnca b-pyn esr
T teslm itdi Sultn- serr
Ald ol mlki ser-ser h- Rm
h'a rm old tamm ol merz-i bm
Dulkadirlu'nun yerin yurdun tamm
ehsvr-ol'na virdi ve's-selm
Didi kim sen bir dilversin Ali
Haydere sdk ile Kanber'sin Ali
Senden ihls olsun menden nazar
Menden ihsn olsun senden hner
(vr. 119a)
Istimletle kulun d itdi h
'Atfet gsterdi ol lem-penh
Bahtna b-re itdi i'timd
Istimlet ald old ber-murd
Bilmedi kim yolunda kusr
Devlete noksan virir kalmaz huzr
Bu Safer'den sonra bi gn Tc-dr
Dutd Gksun'da hkmetle karr
Gdi andan lk tnd u hm-nk
Bir teemml it buna iy zt-i pk
bu menzilden yiirmi gnde h
Girdi stanbul'a h u brigh
Menzilin gzden nihn itdi Selm
Gyiy tayy-i mekn itdi Selm
Bu gidile varmad bir Pdih
Z slk ehli (v) z sr'atl h
M N K A A - H - I G T - P E N H B - C E M A T - Y E N E R
Gel gil iy cyende-i rz- 'acb
Dinle benden bir ka elfz- garb
h tavrndan hikyet dinle bir
Ruyetn varsa rivyet dinle bir
hlar smki srlar hdr
Dinle benden kim seltn rhdr
Girdi stanbul'a tnd ol Tc-dr
Dutmad ehr ire bir ka gn karr
Byle emr itdi ferd-i nkte-dn
Kim kazy bb sedd olsun hemn
Her kazy kim msemmdr be-nm
rfi v er' ke-m hiy bi't-tamm
(vr. 119b)
Ola mend kaz sorulmaya
Hayr u erden maslahat grlmeye
Yapla edyn-u er'in kapus
Men' ola dvn- rfin tapus
Kad v mft v paalar tamm
Hi kaziyye sormayalar ve's-selm
Byle hkm itdi v gedi ehriyr
Anatol'ya varp buk-svr
Sayd seyrn itdi ol kiverde h
bu nev'a krk gn b-itibh
Kald stanbul mkemmel bir zamn
Emr-i er'den muattal bir zamn
Mrtef' old tammet 'adi dd
Mahkeme yapld yz dutd fesd
n bu hadde irdi i iy h eri
Ittifk itdi revn Yenieri
Mfti'ye vardlar istiftyin
ciz b-re bu m'n in
Didiler Monla'ya kim Monl-yi Rm
ark (u) Garb zulmiyle told merz-i bm
er bb n-gehn mesdd ola
er' v rf kaz n-bd ola
Balana dvn-u mesned ola er'
Kalmaya savtnda ne asi u ne fer'
Mazleme bunda kimindr vir cevb
Maslahat kld nedir re'y-i sevb
Mfti yazd kim bu ma'nde vebl
h'a 'yiddir hemn b-kyl u kal
N'ie kim olur ola emr iy ferd
Lk idibdir bunda bir fikr-i latf
(vr. 120a)
Hazret-i ulyda feth ol-ga bu bb
B-tereddd anda alursuz cevab
Gelicek stanbul'a ol Hak mazhan
h'a 'arz itdi bun Yenieri
Hm-nk ol kavme ad itdi cevb
h- dery-dil Selm-i pr-'itb
Kim erfat m'min indr hemn
Kam m'min k'ide er' emrin revn
Byle m'olur er' kim b-re kul
tmeye sultn- dn emrin kabl
Kim menem imdi l'l-emr-i ferik
Siz hemn 'isynda olmusuz gark
Anunin kim l'l-emre hilf
Kfrdr Kur'n'ile b-ihtilf
imdi siz emrme mni' siz tamm
Men ne Sultn'em ne siz kabil gulm
Bundan ndin men hd itdim aikr
K'iy memlik halk cem'-i b-mr
Ger meni sultn idersiz b-hilf
tmenz emrimde her-giz ihtilf
mdi bu nev a size h olmazam
Hayr-hhm size bed-hh olmazam
B-niyzm ger budur ikbl u baht
U Sleymn ute milk u tc u taht
Kani'am bir knce bu vrneden
Kim temett' grdi mihnet-hneden
n bun didi erenler serveri
h'a 'arz itdi revn Yenieri
K'iy eh-i Cem-kadr-u gerdn-iktidr
Km-yb itsn seni Perverdir
(vr. 120b)
Biz ne mruz kim Sleymn- zamn
Mttehem ide bizi ya imtihn
Sen iil'l-emre mutfuz iy ferd
Sen irdet hsn bizler mrd
Sen ne emr itdn ki biz b-re kul
tmedik ol emri cn ile kabl
l-i Osmn'dan dah bir Pdih
Srmedi Tebrze hkmiylen siph
Biz senn emrnde iy l-cenb
tdk Azerbycn milkin harb
h- ark'n gayretin itdk tebh
Yrdk Tebrze-dek devletl h
Giru maksdun nedir emr it hemn
Emrne me'mruz iy h- cihn
Byle takrr itdi h- ser-frz
Mazhar- esrr- hikmet genc-i rz
n mutr-i emr u fermnsz tamm
Pdih em men hakkat siz gulm
imdi sizden bir sulim var menm
Ol cihetden ok mellim var menm
Ger mana ol sim eylersiz 'iyn
Bende-i fermnumuz siz b-gmn
Bir gice msiyye ehrinde kul
Yrdi ev basd bir ka b'l-fudl
Pri Paa'nn evin basd 'iyn
Gayri tahrikiyle bir ka bed-gmn
itdi tahfif anda olan mahzar
Byle tenf itdi hod Yenieri
Men sa'det taht zre ber-karr
Byle ksth old bir ka n-be-kr
(vr. 121a)
tmdi anlar kimdurur sylen bana
budur emriim 'iyn eylen bana
Anlarun tahrikine kimdr sebeb
Ketm itmen sylenz aslnca heb
Didiler iy server-i l-mekn
h- dery-dil Hdvend-i cihn
Bu fesd iy erenler serveri
itdi bir ka b-hred Yenieri
Lk b'is bunda b-behreder
bu tahrk ile ahlar hredir
Biri skender Paa'durur be-nm
01 biri Semen ba iy nk-nm
Biri dahi kad-'askerdir ki h
Sanr n her cihetden nk-hh
Biz ki tbi'lemi bend ile revn
lletlim dergha iy h- cihn
Bki ahvlini iy Dr'y dehr
Sen bilrsin endedir heb lutf (u) kahr
01 fesd idenleri bir bir be-nm
Dutuben hem h a virdiler hemn
Boynun urdurd Hudvend-i cihn
01 grhun z-ferd-i nkte-dn
Pes Sikender Paa'y istetdi h
Geldi Semen ba da b-itibh
Pri Paa hzr old l-muhl
tdi bunlardan Ferdn-fer sul
01 Sikender Paa'dan Dr-y dehr
Sord ki mstevcib-i env'- kahr
Sen vezrimsin benm ben Pdih
n olur h'a vezri nk-hh
(vr. 121b)
Pdih'n gayretin gzler vezr
h' her iden vezr eyler habr
Ol fesd n bilrdin b-gmn
Pdih'ndan nin kldn nihn
Virmedin ahbr i'lm itmedn
Mfsidin men'ine ikdm itmedn
Cmle b'is u seni dir kul tamm
Ol fesda senden olmu fkr-i hm
Kasr old virmedi Paa cevb
Pdih ref in anun grp sevb
Ur didi cellda boynun urdlar
Defter-i mrin vezrin drdiler
Dndi Semen badan itdi sul
K'iy mnfk er'ile katli hall
Sen ki Semen basn men Tc-dr
Paalar menimle eyler iftihr
Olasn bir mu'temed benden be-nm
Ol fesd iden ola hkmimde rm
Fitnenin aslndan olasn habr
Dimeyesin f u pinhn k'iy vezr
bu mfsidler evn basmakdadr
Kimi ldrmek kimi asmakdadr
Gfl olma vkf ol hl ibudur
Bir tedrik eyle ahvl ibudur
Ya fesdn anlarn def idesin
Fitnei tedbr ile ref idesin
Byle didkde eh-i l-cenb
Kadir olmad ki vire bir cevb
Didi urun boynn bunun da h
Urdlar boynun zih hamet-penh
(vr. 122a)
Anlarn emri olur nkim tamm
Didi kan kad 'asker ol be-nm
Geldi kad hazr old vehm-nk
kd istikbline nun helk
Kad-'askerden sul itdi ferd
K'iy er*at mesnedinde ehl-i dd
M'minn katline kasd itse kii
01 gnehsz ktilin n'olur ii
Didi h, mrin olsun ber-devm
Kyinta sen viriibdrsin nizm
Katidir bade's-sbt iy h- dn
Byle grdk biz kitaplarda yakn
bu takrr ile fermn itdi h
Kim menem 'ilmimle yok isbta rh
Men ki h'm 'ilmim irmidir tamm
Sen de inkr idemezsin u kelm
Sen fln menzilde bir gn ikr
Dimedn mi ki ferd-i rzigr
Piri Paa'nun helkidr savb
imdi inkr eyler isen vir cevb
Pr Paa hod bana bir gn nihn
Didi ki iy Husrev-i milk-i cihn
Kad-'asker fitnedir def eylegil
Yeryzinden ftnei ref eylegil
Katline sa'y itdn nun b-gmn
Crmsz ekdn ana t u zebn
Hssa tahrikinle bir cem'-i tamm
Ta teslm itdin iy fkr ire hm
Kad-'asker n iitdi bu szi
'tirf itdi gnhna zi
(vr. 122b)
Boynun urmakla emr itdi Selm
Gayre gsterdi bu 'ibretle besm
'Ahd itmidi ferd-i nkte-dn
K'olmaynca i bu srr mana 'yn
Tahtm zre rst men oturmayan
T bu ii yerine getrmeyem
n bulardan ald Husrev intikm
Rst tahtna oturd ve's-Selm
Didi kim ma'lmdur bunlar nihn
Sehv ile zulm itdi bilrler iyn
Bir teessf ekdi anda Pdih
Kim Dukakn-ol'na hayf old h
A G H Y F T E N - H S M ' L E Z - F E T H - K A L 'A - K E M A H
Gel gil iy bostan-sary- rzigr
Kim deminden reng u b ald bahr
yle iy rde eyd andelb
Kimsz eydan sana old nasb
Syle iy bir tt rn kelm
T bulasuz mlk-i nazmndan nizm
Bundan evvel kim Kemh' ald h
Darbile buld zafer Rm-siph
h Ism'l bin Hayder meer
Kal'a fethinden tamm ald haber
Vkf old kim siph- mlk-i Rm
Ol hisn eyledi harbile mm
Ol vilyet Rm'a dndi b-gmn
Srh-ser'den baht dndrdi inn
Memleket Rm'nin old l-muhl
B-aded tc itdi Rm pyiml
KR-I BTLS
(vr. 123a)
K'ol Muhammed Be Byklu'dur be-nm
Hkim old ol yire virdi nizm
Bayburd'a h- Rm an iyn
Eyledi slr dnderdi inn
n bun tahkk itdi ol peleng
Ol pelengi oda yakd nm u neng
Gayret itdi ibu gamdan h- ark
Bir er cem' itdi hep polda gark
Derdi etrf (u) cevnibden siph
Rm in grdi yarak ol kne-hh
Tur Ali kim bir hlifeydi be-nm
An hod ren bilr hs ile 'm
stimlet virdi ana ol ferd
K'iy sadkatlu kulum gerek mrd
l'tikdm var sana iy behre-mend
Grme a'd fetinden sen gzend
Ne kez sen pehlevn- r-dil
Gayretim-n dman itmisin hacl
Rmler cann'n mlkn be-nm
demin srdn getrdn bi't-tamm
Cnun ile Rm' trc eyledn
Halkn bir nna muhtc eyledn
'kbet itdn Yular kast-i hr
Senden old Rm yekser trumr
Mr-mrnidi Rm ire Yular
Basdun an hep hakkatdir bular
Rm'a noksi irdi senden ikr
Lk ol b-kre itmen i'tibr
Ol Yularkasd ki sen ceng eyledin
Milk-i Rm- bana teng eyledin
(vr. 123b)
T u cr'etden mberrdr ol er
Lk Rm ana virmidir Yular
Pehlevanlar ana itmez i'tibr
Ihtiss olmu ana dirler frr
yle mezmm kimseyle ceng eylemek
Pes hner deldr an sylemek
Ger hner gster istersen bana
U Byklu'dur hner didim sana
Kssa el-hsl budur kim h- Rm
Ald u bizden hisr- merz-i bm
Rm ksth olmadn iy r-dil
Sen it ol iklmi tindan hacl
U siph u esb-i esbb iy ferd
Bir dilverlik gerek gerek mrd
Yri Bayburd'a damn u hm-nk
Kati u ret eyle ol etrf pk
Bykl'dr anda olan merd-vr
K anda nasb itdi Selm-i Tc-dr
Yri var anun ile bir u 'iyn
Cr et it bir kez dah iy pehlevn
U hazyin u askir iy ferd
Durma ger h' seversen iy mrd
n bu da'vdan dem urd h- ark
Yakd ol demden mrdi ra'd u berk
Erdebl-ol'na ol meydn eri
Didi kim iy Hayder-ol Hayder
Emr sen h'ndr iy r-i jiyn
Sen buyur men bende fermnem hemn
Yriyem gzlernle iy ferd
eyhi yolnda fen bulsun mrd
(vr. 124a)
Can virem h'n yolnda b-gmn
Himmet it iy Mehdi-yi shib-zamn
Bir neberd idem 'adye ark ile
Ki oda yakam Rm' ra'd u berk ile
nki virdi yle bu vech-i haber
h grdi anda bir ho zb fer
ok siph u ok hazyin virdi h
Tur Ali mel'n itdi r-be-rh
bu demde geldi Bayburd'a bir er
Virdi Tebriz'den Byklu'ya haber
Byle takrr itdi ol b-suh-gzr
K'iy zamn ire ferd-i rzigr
ah- ark'n u siph kd f
tmek ister ehl-i Rm ile sava
Erdebl-ol iitmi kim Kemh
Rm'a rm olmu hemn eyvn u kh
Tnd tz ol Hsrev-i 'l-mekn
Bir eri derdi ki kim ana yok girn
Tur Ali nm sipeh-dr itdi h
U seni silib-gelr iy nk-hh
Surh-serden bir eri dirmi gelr
Bayburd kend kendnn bilr
der ol sen r ile rne ceng
Kend'olur enginde engi-i peleng
n bu cssn szinden ald behr
Ol kerem kn v genc-i lutf (u) kahr
Ya'ni Rm ire Muhammed Be be-nm
h- Rm'a bende-i kemter gulm
Tz ulaklar sald Rm-lekere
Hey diyince irdi bunlar 'askere
(vr. 124b)
Canik u Karahisar'un leken
ekdi cem' old revn iy h eri
kd Erzincn Kemh ehli tamm
tspir-i Tercn dirildi izdihm
Kendii de Bayburd'dan ald ok siph
Lekerin cem' itdi old r-be-rh
Dirdi etrf (u) cevnibden eri
Geldi Krd'n dah bir ka beleri
Tanr'ya itdi tevekkl ol emr
nki Tann'dr her ide dest-gr
kd Bayburd'ndan ol zde merd
tdi a'd ile heng-i neberd
Tur Ali dip srdi ol buk-svr
Gedi Erzincn' merd-i kr-zr
Geldi evvel cey grk emlkine
Kasd kld dmann ihlkine
Bir haber geldi Tl'dan k'iy ferd
Kim gelp dmn dahi old bedd
n Bykl an iitdi hemn
Getrb yanna askerni revn
Sana durd Karin b-gmn
Kim Kemhn beidi ol pehlevn
Solna Cnik Bei durd erin
Sa u soln ald Rm saf-derin
Belere zamm itdi Krdistan erin
Virdi sa u sola Krd'n belerin
Kend girdi kalbe ol bebr u beyn
Merd-i meydn u hner-ver pehlevn
ki kola iki alay koyd tarh
Mdde'ni kibet tarh itdi tarh
(vr. 125a)
bu yinile ol meydn eri
Saf saf itdi dzdi Rm-lekeri
Tur Ali de Srh-ser'den bir siph
Hzr itdi heb mbriz kne-hh
Tc ile sahrlar old lle-gn
Ce geldi mevc urub dery-y hn
'Avretin emvlin esbbn tamm
Derdi gsterdi meer kim izdihm
tzdihm arda ald leken
Cenge ikdm itdi ol meydn eri
lstimletlen Kzl-b- ferd
Byle tenbh itdi ki cem'-i mrd
h in bir gayret idin k'ehl-i Rm
Geri pold ise yek-ser ola mm
Neng-i nms in idelm neberd
'Avret aldrmakdurur bhde derd
h in iy gziler ceng idelim
Yer yzin Rm ehline teng idelim
Kim ki htdur bu yolda b-dir
Rmden zevkile alsun tr u t
Ehl-i Rm'a h diyp tr uralum
Mucizin h'n bu yolda grelm
Girdi meydna mbrizler revn
Kopd nk-i ftne-i hir-zamn
Ate-efn old tpile tfeng
Od brakd 'leme baland ceng
ki cnibden siyset urd dem
Dutd ol sahry gn-gn 'lem
Al-yeil bayraile ol lle-zr
Gz gni gsterdi z- bahr
(vr. 125b)
Dil uzatd kargu gnder ceng in
Er uzatd ok nm u neng in
Gksni gksine virdi iki kh
Khlar sahrda gsterdi kh
Grz t u tr ile told zemn
Mihr u efkat gitdi geldi kahr u kn
Tabi u ks u boru zum v nefir
Durd feryd itdi kopd dru-gr
Geldi dmn r-be-r old ere
Er ere yz dutd gnder gndere
Er ere kard kndan kd t
Kana kand t u haner b-dir
Cevene zahm urd peykn- hadeng
Dilde perrn gedi pold- tfeng
Ba kesildi gvde ddi topraa
Dndi dem gz gninde yapraa
Dndrme ald engden zimm
Geldi sulh in emn u intikm
Durd sancak sancaa itdi sitz
Gerde girdi dehr kopd rstahz
Krmz kanile tc-i lle-gn
tdi ol sahry yek-ser bahr-i hn
Subhdan t m ceng old mdm
Kana boyand afak-tek subh u m
'kbet kd kemnlerden kemn
Tr-brn itdi Rm bir zamn
Tarh olan kullar keminden kd f
tdiler ol b ile b-had sava
Allah Allah deyp Rm itdi grv
Tanr isminden hezmet itdi dv
(vr. 126a)
Hce Be bir kad oldr be-nm
Ceng iinde hiru'l-emr ol hemn
Bir suniyle Tur Ali'yi pest ider
Nze zehrinden harb u mest ider
Alur atndan urur topraa tz
Kalmaz ol hkde imkn- grz
Gvdesinden bn alur b-direng
Reng ider kaniyle cenglin peleng
Tz alub slra ol ba gelr
Hibret ehli n bandan bilr
At nne revn galtn ider
Ol sebebden ana ok ihsn ider
Mnhezim bold Kzlb- ak
Dndi ikbl il'almd sanca
Girdi ardndan anun Rm-siph
Krd zhir koymad bir bed-klh
Leden told ser-ser yeryzi
Tc u tenden old sahr krmz
Gazler ba kesdi b-had b-mr
Kana kand grz u t u b-dr
Gret old gene esbb u esr
B-niyz old ganmetden fakr
Hayme v har-gh genc-i b-girn
briim hal v etr syebn
'Avret kz gret old hb-ehr
Hob ya'n rik iderdi mh (u) mihr
At u katr b-'aded b-had deve
Her deve bazar iinde bir ceve
Rm km ald ganmetden o gn
Ho-dil old nz u ni'metden o gn
(vr. 126b)
Tur Ali'nin sancan ban revn
Alt bin burunla saylm 'iyn
Dergehe gnderdi slr- siph
fernler itdi ol slra h
Dahi esbb u esr u gene () ml
h'a teslm old min vechi'l-hall
Sanca dvn iinde ser-nign
tdiler ol mfsidin iy z-funn
Feth-nme okunup feth old bb
dlk itdi eh-i l-cenb
Bir zamn kim mlk-i Azerbycn
h- ark'ile dururd fi'l-emn
Emniyetle mlk-i Tebrz 'Irk
yle ma'mr itdi b-kibr u nifk
Surh-ser mesrr u h' pr-gurr
Memleket ma'mr u hamet b-kusr
Ddi n-gh arka bir gavg ki Rm
N sipihr koyd ne mlk u merz-i bm
Ald arkn bir yann Rm tamm
Gret old milki bozuldu nizm
Bayburd'un hkimi ol pehlevn
Surh-ser birle neberd itmi 'iyn
Tur Ali'yle bir neberd itmi ol er
Kalmam kat' nin- surh-ser
Bir sitz itmi bu arh- nl-gn
K'ol diyr eyle virmi bahr-i hn
'Akbet Rm'n amansuz 'askeri
Ta teslm itmi ol ser-'askeri
Tur Ali'nin ban alm ehl-i Rm
Gret olmu ser-be-ser ol merz-i bm
(vr. 127a)
Vehmidir kim ol sipeh-bd n-gehn
Dndre Tebrz'e dav idb 'inn
h'a ma'lm old el-hsl bu ceng
Tnd grdi bunda engl-i peleng
Old gam-nk ol pern rzigr
Fikre virdi kald ser-gerdn u zr
kmad taht zre ol bir ka zamn
N-tuvn old bu gamdan bed-gmn
Sonra bir fikr itdi ol rde-baht
Kim kar elden bu nev'a tc u taht
Dzdi bir eli bes ren-zamr
Her zamrin gizl rzndan habr
ok teberrk tuhfe v ok armaan
Ana teslm itdi h- bed-gmn
Msr Sultn'na irsl itdi h
K'iy Harem Sultn h- dn-penh
Sen bu Ysuf tahtnn sultansn
Saltanat Tr'nda mlkn cmsn
ehriyrsn sevd- a'zmn
Mefharsn imdi ehl-i 'lemin
'Asr iinde shib-i seyf u kalem
Mekke Sultn eh-i Beyt'l-Harem
Sen ki Ysuf taht zre h'sm
Asr iinde h- Zllu'llh'sn
Kalmasun mahf sana iy nktedn
Kim hakkat Rm'a rm olur cihn
Men ki dutdum t ile milki tamm
Darbile itdm cihn byle rm
Klcmdan eyle vard merz-i bm
Old ey ser-be-ser hkmmde mm
(vr. 127b)
Lk imdi bir hner old zuhr
r-tek gnnda bebr-i pr-gurr
Rm' teshr itdi ol b-reng ile
Surh-ser neslini kesdi ceng ile
'ciz itdi u Kzlb Selm
Alser fk ol b-havf u bm
Tgmuz ermende tndan tamm
Andadr zr u ukh u izdihm
zge h'a nisbet itme sen an
Sen iitdin lk grdm men an
Gayri takririnden alma hissai
z gzmle grdm hir kssai
Dirmi ol er 'lem ehlin ser-be-ser
Andadr t u kh u zr (u) zer
Rub'- meskn ana hem-ser olmaz
Pertevin ey dirilse bulmaz
mdi sen de vkf ol iy h-mend
Surh-ser cem'ine hod irdi gzend
Lekerimle lekerim bn tamm
Ald makhr itdi ol pr-ihtim
Ne sen anunla berabersin ne men
Dinle benden elde frsat var iken
Gel sennle 'ahd peymn idelm
Rm' bir tedbr ile rm idelm
Frsatn fevt itme iy sultn- dd
Sende erkez bizde vr iken mrd
Ben sana v sen bana ol-gl mu'n
Yoksa kalmaz bizde tacile nign
Ger mana 'azm eyler ise ol peleng
Sen yri ardndan it rne ceng
(vr. 128a)
Ger sana 'azm itse ol r-i jiyn
Men revn ardn kesem iy km-rn
lttifk ile girr dman ele
ttifak it kopmadn bir zelzele
Anun oldur arzusu kim meni
Ala evvel sonra def ide seni
Msr Sultm'na n irdi resl
bu szden Kansu old mell
Belerin cem' itdi ol shib-kh
Geldi erkes'den dirildi ok grh
Dirdi dvnna Sultn erke'i
Sl-hurde pr u bem nev-resi
Meveret kld bularla Kansu
Kssai erh itdi bir bir p-r
h- ark'n dinle-ge bunlar szin
Heb bu menzilde unutd kendzin
Virmedi bir bende Sultn'a cevb
Vehme gark old temm ol eyh u b
Bunda 'Alln kim vezridir anun
Belki ma nda nazridir anun
Ana Sultn didi ki iy dn vezr
Gaflet ire kalma v ol-gl habr
imdi bildin mi ki Rm'n serveri
'ciz itmi Hayder ol Hayder'i
Bundan ndin bir hat itdk iyn
Kalmaz ol Dr-y Rm'den nihn
n Aliyy'Devlenin ban ol er
Bizlere gnderdi b-vehm hazer
Meclisimde bam grdk anun
Bilmedim ban niye yordun anun
(vr. 128b)
Ba getren mjdecisi b-cihet
Mnfail itdin ne farz itdi o let
Mahfilim diyrek urdun bana
Gz grrken in brakdn kana
Geri virdim men ana ok ml (u) gene
Gitmedi lk andan ol bhde rene
An a'yn Selm'e anladur
N-sez iden cihn dinledr
Bundan evvel hassa ehl-i Rm (u) m
Biribiriyle niz' itmi mdm
Bir dah adun husmet bbn
Giru depretdn niz' esbbn
h- ark'n szleri hep hakdurur
Hadd-i ztndan ol er mutlakdurur
Ger Kzlb' alur bulsa Selm
Dndrr yz h'a ol havf (u) bm
Bundan anlan k'ol ki old pdih
Gn bugn eksildi erkes'den siph
erke'in yoln revn sedd itdi ol
h olal ok szm redd itdi ol
Sebzemiz bn kesdi bbn
Size bir gn hok olur ndin uyan
mi'ye aldrmaz old dhi kul
ok tazarru' itdk olmad kabul
mdi iy a'yn nedir tedbr-i ry
Grelim tedbr bir bir c-be-cy
Byle tedbr itdi m kibet
Kim bu olduka bize yok 'fyet
Meveret itdi tamm a'yn- m
K'olmadn ark v m Rm'a rm
(vr. 129a)
Eliyile h'a bir dane resl
Gnderiip 'arz itdi ol devletl kul
Kim senn szn ser-ser hakdurur
Her hadsin bir drr-i mutlakdurur
Byle takrr itdi Sultn- Harem
Ol Arab h- hev-dr- 'Acem
Kim ne ark' belleybdr h- Rm
Kendye grsn kalur m merz-i bm
m u ark u Rm odur hemn
Her biri ma'nde bir cd (ur) hemn
Kimseye bk deldr tc u taht
'riyetdir bizde anda raht u baht
Men dah Sultn- Msr'm fi'l-mesel
Rm'a mni' yokdurur ger sunsam el
Ger tama'la mlki girseydi ele
Men dutardum imdi yz bin merhale
m'a men Sultn'mu ol Rm'a h
h lsm'l ark a Pdih
Rm h' ark'da hn olmam
ark h' Msr'a sultn olmam
Rm'den kim kd hametle temm
Vard ark iklmin ald dost-km
am'dan hem Rm' alm yokdurur
Azile hrs Selm'in okdurur
Ol ki ark' dutmak itmidir hayl
m'a dah rabet eyler l-muhl
mdi sen h'ile 'ahdim iy ferd
Oldur ol kim sana oldum mrd
Her tark iinde hem-rhm sana
Cn u dilden men hev-hhm sana
(vr. 129b)
ibudur sz kim ger ol bebr-i beyn
Rm'dan Tebriz'e dndrse 'inn
Men revn ardn alam iy r-dil
Ol hevesden dndrem idem hacil
Ver bild- Msr'a varsa h- Rm
Sen yri ardndan u gster hcm
Aramzda 'ciz ola ol ferd
Bi'z-zarret sulh ide ol ehl-i dd
Sonra frsat dse bir dem b-nifk
delim h'ile bizler ittifak
Intikmn alalum ark'n tamm
imdi hdir tamm- ehl-i m
h'a Sultn'dan bu nev'ile cevb
lletb ve dndi resl km-yb
D S T N - I M U H A M M E D B A -P A A K A R A H A N
Bir seher-geh kim tutukdan kd mihir
Mihr rahn old gsterdi ihir
Nl-gn knbet ser-ser told nr
Cnb itdi menzilinden murg (u) mr
Gru ren old arh- lciverd
Gezdi seyrn itdi mihr-i tz-gerd
Cnb itdi iki dery l-muhl
Ce geldi dem dery-misl
Ata kd Rm ark pehlevn
Ser-be-ser trk teng old cihn
Told gn-gn 'alemden det (u) kh
Her kemnden kd bir 'l-grh
Kerre-ny u boru zurndan nid
kd mn-knbete virdi sad
Tabi u ksile dhl savt hemn
Virdi maher hy u hyindan nin
Geh tfeng vz geh top atd r
Gh krk nle kld gh br
Harb u darb lt kd aikr
Sad-hezrn dem old svr
Nzeden sahr neyistn old f
Geldi meydana kadem basd sav
ki cnibden alaylar b-girn
Saf saf dayand durd ok zamn
Girdi meydana Muhammed Paa d
Himmet iste'b h- Rm' itdi yd
Sana isph olann tamm
Saf saf itdi koyd ol ferhunde-nm
(vr. 137a)
Anatol kethdsn belerin
Ol diyann saf-der u serverlerin
Anlarun sana koyd ol peleng
Ki idiser a'dyile rne ceng
Bunlarn sanda Hsrev Paa f
Durd bnyd itdi ceng ile sav
Karamn lekeriyle ol dilr
Hamle itdi durd ol grrende-r
Solna koyd silahdar tamm
Byle tertb itdi ol 'l-makm
Anlarn solunda durd Kariin
Ol Kemhn hkimi cy-yi kn
Bunlarn solnda Krd'n beleri
Durd heb imr-zen meydn eri
Kend girdi kalbe ol bebr-i beyn
nine Yenieri durd iyn
Anlarun her yann ald azeb
Toplar dzdi bu cniblerin heb
'Askern ardn ark itdi sed
Old Rm ehline ark mstened
bu ynile Paa bir sipeh
Dzdi kim rek itdi gkden mihr u meh
Ol taraftan Surh-ser gsterdi zark
Old yek-ser Surh-ser plda gark
T-i Hind kd cc- bed-gmn
Grz-i rz v Badd Sinn
Surh-ser heb giydi der-bend zrh
Her zrhda merg-i mtemden girih
Tzi atlar giydi gn-gn peleng
kd sancaklar gzkdi reng reng
(vr. 137b)
Krmz tc ile told ma'reke
Kimi varsak kimi Mente kim Teke
Lle-zr old ser-ser ol diyr
Cevene gark old b-pyn svr
Dutd yek-ser yeryzin ark-siph
Elde t u dillerinde h h
Karahan (dan) meydna girdi b-direng
Cenge heng itdi ol ceng-i peleng
h'm ol i korusundan bir gruh
Sana nasb itdi gsterdi kh
Bir grhn dahi ald solna
Bah bah itdi an her kolna
Anlann sanda solnda 'iyn
Yek-'inn-de kor durd b-gmn
Meymene old 'Irak ehli tamm
Anlarn slr heb bhde-nm
Biri Konralar biri Teklithn
Ol birisi Keeyuti Be iyn
tdi zerbycn' yek-sere
Byle bir ka beler ile meysere
Kend hher-zdesi Selmn Bei
Ba byk dahi ol Kzmen Be'i
Kend girdi kalbe ol rde-baht
Durd sedd old hemn esbb- raht
Leker-i Badd ile Hn Turmu'
Bir mahalde busuya koyd kii
Krd Muhammed Be dahi dutd kemn
Surh-serden lle-zr old zemn
n alaylar byle itmm old f
B-mheyy arhac itdi sav
(vr. 138a)
ki cnibden bahdr kd tz
Kopd ark u Rm'dan bir rustahz
Akdi t evvel niymnda revn
Canlara kasd itdi toruld Sinn
Grz ba kaldrd imr urd dem
Her sipeh-slr gsterdi 'alem
Er ere zahm urd elden ddi t
Le kald ba alnd b-dir
Ceveni k itdi tr-i dde-dz
Yakd ceng ehlini zer'-i sne-sz
Kana boyand erenler peykeri
Er drdi topraa Yenieri
Dil kard nze-i ny -mr
Mrdan zehr ald t- b-dr
Saf safa kard v kopd grv
Ol grvin heybetinden kad dv
Dru-gr vziyle dehr old ger
Dehrden kan alad t u teber
Ma'reke Ceyhn'a dndi kan ile
Kana kana alad imknile
Kalmad arkden at-vre svr
Ktelerden pte dzdi rzigr
Kelle-i cm itdi esrk pehlevn
Mey yerine leb-be-leb doldurd kan
Kana kana ekdi cam re-merd
Surh-r old tamm ehl-i neberd
Dnderime halk b-c eyledi
Kend zin ceng ferm eyledi
Subhdan t m gru-dr idi
Dmann bana dny dar idi
(vr. 138b)
Pes ki kana t u tiz itdi dehen
m ki giydi afakdan prehen
bu demde bir Nsuh adl peleng
Karahanile ider rne ceng
'Akbet atdan ykub bn keser
Paa'ya galtn ider ki Tc-i ser
Dmann h'n heme arh-i pr
Byle mabn eylesn hor u hakr
Surh-ser n grdi kim slr- ark
Old hler gibi kan ire gark
Bana tenden cd grdi ferk
Le-i murdr kan ire gark
Dndi yek-ser Surh-ser itdi firr
Bd- sarsardan bozuld lle-zr
Yetdi ardndan revn Rm-siph
Ba kesb kan dkdiler t-subh-gh
Ol gn ol gice kati old mdm
Geldi ikbl ald devlet intikm
Yer yzine Surh-ser virdi revc
Lle evrk gibi dald tc
n tul' itdi ufukdan subh-gh
Kerkesi da'vetledi Rm-siph
Kelleden knbed dzldi b-mr
Tc ile sahrlar old lle-zr
Rm'ye el virdi b-pyn esr
Her ganmetden gan old fakr
Br u bnghm u raht- letin
Ml u gencin hnednn 'avretin
Ald Rm ol grhn bi't-tamm
Ml gence bakmaz old hss u 'mm
(vr. 139a)
B-nihyet tze at b-had deve
La'l u ykt u zmrrd bir ceve
Dahi gn-gn kuma u sm u zer
Ald Rm ehli v old behre-ver
n ganmetden siph ald km
Kalmad muhtc yek-ser hs u 'm
Paa ol gn dutd maktelde karr
Balad ba derdi evvel b-mr
ok 'alemler ser-nign u erm-sr
Tabi u ks u boru zurn b-karr
Karahan'un ban on bin b ile
Belerile yr ile yold ile
Dahi gn-gn met- b-kys
Viribd der-gha ol Yezdn-ins
bu nusretden ferah-nk old h
adlk ekdirdi h- dn-penh
'dan ald bahdr kmn
hre td h oninde nmn
Ol sipeh-sln kahr iden Nash
Buld mifth- ec'atden f t h
G H Y F T E N - P A D A H E Z - K E S T E D E N - S U R H - S E R
Gel bize bir tze destn it yine
'Alemi yek-ser glistn it yine
m u arkden hikyet syle bir
Bildgn yerden rvyet syle bir
Bir taraf-engz sz bnyd kl
m u ark n kssasndan yd kl
n Karahan u siph- ehl-i ark
Oldlar Rm elinden kana gark
Bu ikestin ah'a vard kssas
h'n efzn old derd (u) gussas
Kald ser-gerdn u hayrn ol ferd
Surh-serden derdi cem' itdi mrd
Cem'a takrr itdi ol rde-baht
Kim kar elden bu nev'a tc u taht
Dndi ikbli Kzlb'n iyn
Bizi kahr ider old sumn
(vr. 140b)
Revnakn bozd Kzlb'n spihr
erh-i kej gstermez old dahi mihr
Klli-nev-md old cnndan ak
N-md old bozuld rernak
Giru bir eli mheyy itdi h
Msr'a gnderdi emr-i kne-hh
K'iy Harem Sultah gh ol ki Rm
Glib old giru gsterdi hcm
Giru bir slr- Rm' kahr itdiler
Dehr lezzetin bana zehr itdiler
Surh-ser neslini kesdi bi't-tamm
Nsf ark'n Rm'a old inzmm
Sehl kld bizde yra vu kh
bu milki alur hir ol grh
Ger bu nevbet ksa ol h- blend
ark a bil kim m'a hem ider gzend
tmdi Sultn bundan evvel 'ahd u guft
itdi ger bkse ol rz- nhft
Hzr olsun kim bu nevbet h- Rm
ksa ger eyler tamm eyy mm
Al-ga zerbycn' b-gmn
m'a yrr ol mbriz pehlevn
Rub'- meskn tamm almakdadur
Kend yalguz h olub kalmakdadur
n bu sz Sultn'a irdi b-direng
'lem old ser-be-ser bana teng
bu demde geldi bir css hem
Rm'dan Sultn- Msr'a urddem
Kim budur Sultn- Rm ol pr-kh
Her tarafdan dirdi leker kh kh
(vr. 141a)
Vehme smaz bir er cem' itdi ol
Lekerden deme baland yol
Lkin ol kend sefer itmez 'iyn
Bir vezrin hazr itmi b-gmn
Ol vezr ile siph- b-mr
Geiser deryy olsa rzigr
n bu szden dah Sultan ald behr
Belki told ke v bzr u ehr
Kansu old diger-gn u nign
Fikr-i vehm itdi diger-gn u zebn
Belerin istetdi f'l-hl ol emr
Girdi halvet-hneye shib-serr
Geldi Msr'n beleri cem' old heb
Hassagi Sultn'a cem-i mntehab
Meveret itdi bu belerle zahr
Ki devdnm olan ya'n vezr
U bana css geldi Rm'dan
Bir haber virdi ol merz-i bmdan
h- ark'n kulna old gvh
Gerek old her ne peygm itdi h
Gr dir Sultn Selm ol h eri
Dirdi bir b-hadd b-pyn eri
Bir vezrin Rm'a slr eylemi
ok siph ana hevdr eylemi
Lk deryy henz ol gemedi
Leken su yerine kan imedi
Bilmezem fikri nedir ol servern
Kancar yrr sipahi ol ern
Beler itdi ler ey Sultn- dn
Rm'den nin olursun vehm-gn
(vr. 141b)
mfden Rm alubdur hssasn
Grdi Sultn m u Rm'n kssasn
Rm'ye kerrt ile darb urd m
m Rm zre zafer buld mdm
Giru Sultn devletinde ger Selm
erke'e kasd itse b-perv v bm
ldelm annla bir rne ceng
Kim cihn bana Rm'n ola teng
Rm'a bir i idelim kim ehl-i m
T-kymet syleye n mdm
n bu szler girdi Sultn mazna
Ald bir s'at sakaln azna
Bir zamn fkr itdi v virdi cevb
K'iy dev-dr u emr u eyh u b
Siz Selm'i bilmemisiz ikr
Hayder-i sndir ol Dldl-svr
zge h'a siz an itmen kys
T u cr et bahridir ol Hak-ins
An Sultn Byezd'e igmenz
Saltanat belini iki bkmenz
Tfliyet ahdinden ol r-i jiyn
Nice nice cr'et itmidir 'iyn
Grci'yi kerrt ile kahr itmi ol
Grci kanndan revn nehr itmi ol
Dahi nev-hz iken ol ceng-i peleng
Surh-serler itdi bir rne ceng
Surh-serden on iki bin boy- nker
Basd Erzincan'da kati itdi ol er
Anda h'a virdi bir muhkem ikest
Merd-i meydndr bugn ol pl-i mest
(vr. 142a)
Atasndan tc u taht ald 'iyn
Rm' rm itdi tamm ol pehlevn
Nice Osmanlu'ya t urd Selm
Hikmet ile dutd fk Selm
h isml kim bir ferd idi
Kend meydn ire yalguz merd idi
Bir menem-n kimse yok derdi 'iyn
Yriidi Tebrzi'ne ol pehlevn
Tr u mr itdi siph u kiverin
Kesmedi ancak mer ol h'n serin
'Avretin esbbn ltn tamm
tdi trc ol ferd-i nk-nm
Ald Azerbycn' ol peleng
Kad ol rde-i b-nm u neng
imdi Mardn'ile Amid hod 'iyn
Ol erenler h'nndr b-gmn
ark'a gsterdi gurr u heybetin
Savlet zor kh- evketin
Rm-ili'nden tkd ol h- Blend
Erdebl-oh'na tiy-grdi gzend
Bircetk'den dahi kim itdi 'iyn
h lsm'l'i ol r-i jiyn
m ilendir imdi da'vs anun
Yokdur andan gayri sevds anun
Lekeri deryy gedi b-gmn
Yok 'aceb ger m'a dndrse inn
Vehm idn andan ki ol ferhunde-fl
Alser fk tskender-misl
Kang h'a kim virir bir kez ikest
Tahtn alur kbet ol pl-i mest
(vr. 142b)
erke'i bir kez datsa b-gmn
Msr'a yrr ol hner-vr pehlevn
Lutf iderken kesdi bizden erke'i
Kahr ile hod da'vet eyler kerkesi
Byle 'l Pdih- horde-dn
Hle v mekr ile alur b-gmn
Yoksa 'lem karu durmaz ol ere
Kim garm olur anun-tek servere
tmdi oldur re kim al idevz
Alile a'dy p-ml idevz
Heb bu beler emr-i Sultn'n didi
Kudret takdr Yezdn'n didi
Byle tedbr itdi Sultn kim nuhust
Varalm bundan Dimak'a tz u cst
Gidelm andan Haleb ehrine tnd
Dursun ol ehr (u) diyr iinde cnd
h- Rm er gele yhud ol vezr
Lutfile men' idelm b-dr-u gr
Ver mudr bilmese Rm-siph
Hzr olsun ark- lsm'l h
Ceng ile eksn bu mlke n m
Ol 'akbinden hcm itsn mdm
Rm'a ksun Erdebl-ol revn
Rm' rm itsn tamm ol pehlevn
Ol diyrn hassa halk b-hilf
Muntazrdr h'a itmez ihtilf
Ehl-i Rm ann mrididir tamam
h diyb h ider ol hss u 'mm
Niceniz hod grdnz 'ayne'l-yakn
K'ol diyr ehli kub dzdi kemn..
(vr. 143a)
Rm iinde Surh-ser itdi hurc
Paasn kahr itdi gsterdi 'urc
Rm ana yek-ser mrd-i hs irr
h'yem ger sylesen heb can virr
Var hemn Tebrz'e 'azm eylerse Rm
Biz Haleb'de ol-ga ol itmez hcm
Bunda gayret yzvirir ol servere
Vehm fikret glib olur ol ere
h ile ihls mmkindir bu dem
Hassa men basam o sulh in kadem
Bir mudrdr bu sret yoksa Rm
Kande mmkindir k'ola zor ile mm
Zhiren bir sulh olur dner Selm
tbudur tedbr u fkr-i mstakm
Msr Sultn bu takririn tamm
Eyle-ge tahsn didi heb hss u mm
tbu gft u gyile gitdi resl
Hzr old h- ark ol bu'l-fudl
m'a geldi Mekke Sultn devn
Her yana peyk u berd old revn
Dirdi Msr'un serveri serkelerin
Bindiler serkeleri ebrelerin
Bir er cem' itdi Gavr kim zemn
Told gkden encm itdi fern
Geldi dirildi bes tz-svr
Cmle meydn merdi v haner-gzr
Cem' old b-dd hayl u haem
Ne 'Arab kald ne Trk u ne 'Acem
L-tekellf kd geldi Kansu
B-'aded lekerle heb shib bed
(vr. 143b)
Girdi hretle Dimak'a ol zahr
h- Rm olmad bundan habr
Bilmedi kim Mekke Sultn be-nm
erke'i cem' itdi dirdi izdihm
Msrdan geldi Dimak'a al le
Gayri sret dzdi istibdlile
R E S L F R S T D E N - S U L T N S E L M B E - S U L T N IM IS R *
Kssadan gfl ferd-i bahr u ber
Byle tedbr itdi ol shib-hner
Kim Msr Sultm'na b-itibh
ki eli gndre Devletl h
Varalar Msr'a bu eliler temm
tl'teler Sultn'a serverden peym
Her biri dnile bir Lokmn ola
Hem belat hem feshat-dn ola
n tefekkr itdi h- nkde-dn
Virdi h'a kasd- kasdan nin
Dni ehli ol iki zdei
Karca Paa'yile Zeyrek-zdei
Kim anun her biridr bir feylesf
Her biri ztnda bir shib-vukf
Hikmet ile ry-i tedbrin blend
'Akl u dni mene'inden behre mend
Szleri h'n huzrnda kabl
Her biri bb- rislet-n resl
Eli itdi bunlar 'lem-penh
Msr Sultm'na ol hametl h
Rm-ili'nin her met'ndan revn
Resm-i kanun ile virdi armaan
(vr. 144a)
Bir mahabbet-nme tahrr itdi h
Old mazmnna ksdlar gvh
K'iy Harem Sultn h- h-mend
Husrev-i kmil makmt- blend
Adlile sultn Ysuf tahtnn
Kevkeb-i drrsi Adem bahtnn
Klmasun mbhem sana iy nkde-dn
Kalmam n nesne 'ilminden nihn
Kim cihn ebns'n- h-nddur
h Ism'l t-mevcddur
Olalar ol b-sa'det ark'a h
ark mlki ser-be-ser old tebh
Zulm ile ol kiveri itdi harb
Ol vilyet kahrile old Yebb
Her cihetden kfre virmidr keml
Dn-i Islm' idbdr py-i ml
Erdebl-ol nedir bir b-sebt
Kim anundur imdi nsf kyint
Sen Msr Sultan'sn men h- Rm
h rfinde bizimdir merz-i bm
Kimdir Ism'l bin Hayder ki ark
Ola anun klcndan kana gark
Bizlern ta'zmin idrk itmeye
Menden senden ol er bk itmeye
Ol vilyet ehli iy kiver-penh
Sizni v bizni dutubdur dd-hh
Men ana bir kerre vardm iy ferd
Mlkin aldum kend old n-bedd
Eyledm cem'in anun zr u zeber
Kalmamdr imdi anda bl per
(vr. 144b)
l-i Osmn'un kh iy zahr
Dn-i slm'in olmu dest-gr
n bu hamet birle buld zb ()* zeyn
B izlere defi anundur farz- 'ayn
Sen ki 'asr iinde rahmet knsn
Himmet it-gil kim Harem Sultn'sn
Hzr itdm u anun-n bir siph
Himmet it iy Pdih- nk-hh
Zordurur itmen tama' iy dr-bn
Bir du'sndan temenndr hemn
tmezem bundan garaz imlk u gene
Gayret-i slm indr bunca rene
Leker esbb u genci b-hisb
Bizde bunlar okdur iy 'l-cenb
Ger bana tevfk iderse reh-numn
Surh-ser'den gsterem dery-y hn
Koymayam vaz'mda hayfn demn
tntikm andan alam alemn
Ya an Hak fazlile ma'dm idem
Y cihn mlkin ana mahkm idem
Nmede bu szleri dere itdi h
Didi hem kasdlara gt-penh
Kim bu takrri beyn eylen ana
Niyyetim neyse iyn eylen ana
U vezrim birle gedi lekeri
Himmet itsn ol erenler serveri
Old ksdlar** revn ashb ile
Tuhfe-i h v ok esbb ile
am'dan gemidi hod Dr'y m
Msrdib yrrdi eliler mdm
(vr. 145a)
n Haleb ehrinde gsterdi nzl
Virdi tahtn pdi ol iki resl
Sundlar ksdlar ol mestrei
Grdiler ol l'l-i mensrei
Hazrete i'lm u takrir itdiler
Ahsen-i vehile ta'br itdiler
Didiler ol Tc-dr- ser-frz
Hazret-i Sultn'a gsterdi niyz
Bir eri derdi gaz in Selm
Himmet ister sizden iy hkim hakm
n bu i'ln* iitdi ol ferd
Eliye meyi itmedi ol ehl-i dd
Ne iczet virdi ne hod bir cevb
Ne telattuf zhir itdi ne tb
B R N M E D E N - S N A N P A A E Z ** D R - I S T A N B U L
B E -K A S D -I F E T H Z E R B Y C N
Dinle bu destn iy ren-zamr
Gr ne tavrile yrr h u vezr
Biyle fkr itdi Selm-i ser-frz
Ol frset ma deni ol gene-i rz
Kim eer deryy men gesem revn
h- Rm u geldi dib olur 'iyn
Vehm ider gelmez mesfe h- ark
Var vezr u h m-beyninde fark
mdi ksun bir vezrm ikr
j
Ol vezrm birle ok Rm-svr
Yrsn Badd diyb ol vezr
Erdebl-ol olur bundan habr
B-tekellf karular slr ol
Dnmez andan germ ider bzr ol
(vr. 145b)
Ser-haddimden* kmadan Rm siph
Men geem deryy olam kne-hh
riem sr'atle Rm-lekere
Kanam elden nihn ol 'askere
Mlkine giricek 'adnun ehl-i Rm
01 vezr zre gelb eyler hcm
h tsm'l dnmez ikr
Ger vezr olursa hod sm-svr
Rm'ye eyler hcm ol nerre-r
Yok Selm'i bunda dib olur dilr
Benden ol gfl yrr bir ceng ider
Bana lkin chn teng ider
ibu demde men kar-men ikr
Eylerem a'd-y dni tr u mr
bu fikrile Sinan Paa'y h
Eyledi Slr virdi ok siph
Gedi derydan vezr-i nm-dr
Yrdi Badd dey buk svr
ibu demlerde Selm-i r-h
Bir er cem' itdi cmle kne-c
** kmadn memlikden Rm-siph
Gedi deryy-i Selm-i dn-penh
Ilgad sr'atle ol bebr-i beyn
Geldi Elbistn'a kd yek-'inn
ibu menzilde hner-ver pehlevn
Girdi leker ire dmenden nihn
Istim' itdi ki Sultn ikr
Hod haleb ehrinde dutmudur karr
Msr'dan gelmi haleb ehrine ol
Lekerden yok Haleb ehline yol
(vr. 146a)
B-'aded leker yub itmi hurc
Saltanat etvnna virmi 'urc
Harb u darb esbbn virmi tamm
Ceng in grm yarak ol fkr-i hm
n bun Dr-y Rm anlad
GavrTnin tedbr u fikrin tanlad
Bildi tahkk itdi kim m-siph
U Haleb ehrindedir b-itibh
Lk Sultn b-haber kim h- Rm
Kendzi bi'z-zt gsterdi hcm
'Askeri Rmt'a girmi n-gehn
m deil belki Rm'den nihn
bu demde Msr Sultn meer
Vehme ddi kim ne yzdendir sefer
Rm'nin kasd nedir db ol ferid
Her taraf ahbr in salm berid
Surh-ser zre ne cnibden gider
Kandadr asker ne yzdendir sefer
Geldi Sultn'a bu demde bir svr
Ol Maltiyye Bei'nden ikr
Kim budur Rm siphi b-girn
Girdi Mlk-i m'a dndrdi 'inn
U gemiler dzmede yok ihtilf
Gemek isterler Furt' b-hilf
Kpri balarlar urub zencr ile
Gemek ister suy bu tedbr ile
n bu ahbr irdi sultn Sem'ine
tdi ikdm ibu mni' men'ine
stedi ksdlann Rm'n revn
Ihtirm itdi ferid-i hle-dn
(vr. 146b)
ok 'at gsterdi v ok ihtirm
Eliler dndi revn temme'l-kelm
R E S L F R S T D E N -1 M I S R B E - S N A N P A A *
Dinle ger bu kssa dil-hhndurur
Hssa al bundan ki sz h'ndurur
Msr Sultn ki Kansu'dur 'iyn
Tnd bir eli getrdi nkte-dn
Eli bir kd v rz hizmete
Hizmetin Sultn'n ald minnete
Ana fermn** itdi Sultn ki hakm
U vezrin ark'a gnderdi Selm
Var ana sen bizden evvel it selm
Sonra takrr it bu cnibden peym
Syle bizden ki vezr-i h-mend
Mesned-i 'l makmt- blend
Bir tevakkuf it ki men oldum resl
h- Rm'a isterem bulam vusl
ltimsm var meer Rm-siph
Olmaya ark-sipha kne-hh
Dndrem Badd azminden seni
Men' idem ark ehli rezminden seni
Ola kim sulh ide Rm ser-blend
h-i Ism'l bula b-gezend
An te'hr itdri-ge Rm'a var
Gr ne fikr itmi Selm-i Tc-dr
Bizden it ol h'a evvel fern
Sonra takrr it kim iy Dr-y dn
Msr sultn ki Kansu'dur be-nm
h derghna 'arz itdi selm
(vr. 147a)
Byle takrr itdi kim ol Pdih
Giru ark etrfna salm siph
mdi men muhlis ki bir prem 'iyn
Sl-horde eyhum u shib-krn
h atam dirse mana z iftihar
Var meni Lala'm okur z i'tibr
Hazret-i ulyya var-gl iy resl
Ol mu'all dergehe bul-gl vusl
Lutf (u) ihsn itsn ol devletl h
Bizler saysun muhibb u nk-hh
Byle 'arz it muhlismdan k'iy ferd
K'iy zamne ferd-i h- ehl-i dd
h Ism'l bir nemrd idi
Din anun devrinde hod n-bd idi
T bu dem an gurr itmidi mest
Hod-ins idi v hod-bin hod-perest
Tr u mr itdn anun perkrn
Bozdun ol bzenin bzrm
ehr-i Tebriz ire iy ferhunde-fl
Sikke v hutben okund l-muhl
Vcibince g-mlden ald ol
'Ucb u da'v eylemekden kald ol
Bildi tahkk itdi kim Dr-y Rm
Kh-i pld ider bir demde mm
mdi senden bir murdum var hemn
Crmini 'afv it anun iy h- dn
Srme Rm-lekeri ol kivere
Havf itme Hayder-ol Hayder'e
Ol diyn kim atun basd 'iyn
Sana teslm idelim iy Cem-nin
(vr. 147b)
Giru fermn itki dnsn ehl-i Rm
Varmasun trca mlk-i merz-i bm
Byle fermn itdi Sultn kasda
Kim bu yolda dme fkr-i fside
U anun kasdlann itdi m devn
Lk sen cehd it iri ndin revn
Kad kasd old kd b-direng
Geldi Paa'ya efT-i sulh u ceng
n vezre kssa takrr itdi ol
Didi kth it ki kth old yol
Rm'a varma u Selm-i ser-blend
R-hand ider siznle r-hand
h'a f'l-hl an 'arz itdi vezr
Mcerdan h- Rm old habr
Nmesi okund Sultn n revn
Tanlad an Hdvend-i cihn
Nmenin virdi cevbn kasda
Didi hey hey bak bu fkr-i fside
Msr u m'n lekerin cem' itmi ol
Kend zu'munda cedel men' itmi ol
Byle m'olur iltims iy h eri
Kim gele Sultn u b-pyn eri
erke'i cem' ide ol 'l-makm
Msr ehrinden kar Dr-y m
Yriye hir Haleb ehrinde tnd
Cndiden kh u beybn tola cnd
Lekerimle Rm m-beynin ala
Rm'a gee ol ef'im db kala
Kang Sultn kd Msr'ndan 'iyn
Hod Haleb ehriyle itdi iktirn
(vr. 148a)
Msr'dan sulh in ol bhde-fl
Ger dileki salsa olmazd muhl
mdi ma'lm old kim Dr'y m
Erdebl-ol'na hmdir tamm
Ehl-i Beyt'i itmi ol b-din ile
Anun in geldi bu yn ile
Bundan ndin hod yakn itdim ki h
Msr'a eli sald h ol ng u hh
Msr'dan dah ana vard resl
Gyibne itdiler anlar vusl
Kad inkr itdi ki h- blend
m- dery-dil ferd-i ercmend
B-haberdir Kansu bundan yakn
Yok bu sret anda iy h- zemn
Pdih emr itdi kad-askere
Geldi kad hazr old mahzara
Durd kasd old Sultn a vekl
bu thmet-n taleb kld dell
tdi bir da'v bu meclisde resl
Didi h'a sz bun itmen kabul
Geldi bir ka mslimn ol mahzara
Didiler meclisde kad-'askere
Kim Kzlb ile Sultn b-hilf
Ittfk itdi ne lzm ihtilf
lmmz yetti yakn itdik yakn
Bk emr u hkm-i er'indir hemn
Tnd tz old bu ma'nden ferd
Byle emr itdi Selifi ol ehl-i dd
Kim bu guft u gden evvel men' 'iyn
Fl ayn'nda dur hem bir zamn
(vr. 148b)
Anda cem' old mevl bi't-tamm
Kad v mft tamm ol hss u mm
Surh-ser-n istedim fetv-y kati
itdi ol remze bes da'v-y kati
'Akbet fetv virildi k'ol ferk
Kfr 'isyn ire olubdur gark
'lem ehli ire bu sz dinlenr
Kfre bu szden himyet anlanur
Msr Sultn ki Kansu'dr be-nm
B-teemml eylemi bir fkr-i hm
Geri hametle kirmdir ol er
Erdebl-ol'na hmdir ol er
Kendi zu'm-i fsidince ol ferd
h Ism'l'i olmudur mrd
Ya bandan devleti gitmidurur
Ya hakkat nevbeti gitmi-durur
Hmi-yi kfrile kfir birdurur
Bu hod nun birle zhir burdurur
Men gaz kasdna olmudum svr
Kansu Gavr yoluma dkdi hr
Yrmken kfire men germ-r
Mni1old ikre Kansu
Kfire nkim himyet itdi ol
Dndi ol dni ri'yet itdi ol
Bana farz old ki Rm-lekeri
Yrdem m'a ykam ol kiveri
Ol diyra fitne v gavg salam
Msr'a girem Ysuf un tahtn alam
Bundan akdem kim mukm idi siph
Girdi Rm-'askere ol dn-penh
(vr. 149a)
Hod Maltiyye hkimi ald haber
Kim bu leker iredir ol r-i ner
Vard Sultn' habr itdi ki hn
Vkf ol iy server-i mlk-i cihn
Kim Selm-i r-h-yi yzi rev
Geldi gzkdi besn mh-i nev
Girdi u Rm-siph ire nihn
Sanmasun Sultn bu tahkiki gmn
n bu sz Sultn'a irdi ikr
B-karr old ferd-i rzigr
Kakd b-sah-gzra ol ferd
Tnd tz old revn ol ehl-i dd
Kim bu bir emr-i muhl irr 'iyn
Zyil olmaz bunda nasbilen gmn
n hakikat geldi ol ferhunde-fl
Sen kaub nin getrdin infi'l
kmadun 'aczile istikbline
Olmadn p-ml anun p- ml ine
Biz-zarret dman itdin sen beni
'rfle hakdr ger ldrsem seni
h- Rm'un elisin sord revn
Ilgad ardnca ok m-revn
rmedi kasdlar ardndan ulak
Ceng in m hemn grdi yarak
Geldiler der-gha ol iki resl
Her bir nun hmil-i redd u kabl
Didiler kim iy eh-i Cem-iktidr
T-cihn Var bahtn olsun stvr
Dmann kahrle bolsun ser-nign
Sen ser-efrz ol mdm iy z-funn
(vr. 149b)
Msr Sultn ki Gavr*dir iyn
Erdebl-ol'na dnm b-gmn
Ger du' ver himmet itdn iltims
ltift itmedi ol b-hirs
Kssa el-hsl budur kim ikr
Kfre myildir bugn ol ehriyr
Dinle-ge kasd szn Sultn Selm
Kakd kopd yerinden Hn Selm
Kansu kimdir didi ol Tc-dr
Kim fuzl olur nihn u aikr
Sad-hezrn byle 'abde mlikem
Din tarknda dilver slikem
Anlan biz shib-mn itmiz
Darb-i t ile Mselmn itmiz
Kend mikdnn bilmezdir ol er
Byi' ile mteri virsn haber
n bahsn kend gre arada
Pes ne kudret vardr ol b-rede
Kend sultansa fakrimdir benim
Lekeri-cmle esrmdr benim
n bu tezvrile gelmi ehl-i m
Kssa hatm old hemn temme'l-kelm
D S T N - I S E L M H N B - M IS R Y N *
Subh- sdk kim sipihr-i lciverd
Kubbe-i mndan asd cm- zerd
Knbet-i eb-rengi ren itdi mihr
Trelikden ehre gsterdi sipihr
Ad yz yine-i lskender
Dndi devrn itdi cm- hver
Hayme- hadrda gezdi fitb
B u ra syebn old sehb
Zulmeti ref itdi gerdn bir dah
Ren old bu diger-gn bir dah
Ata kd h- Rm subh-gh
Dutd yek-ser yeryzin Rm-siph
Nare atd ks u zurn vu nefr
arha kd hy u hy u dr-gr
Merc sahrsna dutd yek-sere
Meymene kalb u cenh u meysere
(vr. 152a)
Zenberek top u tfeng itdi hur
Koymad dmende fkr u 'akl u h
mi'nun ordus grn-ge iyn
Paalar gelsn didi ol Cem-nin
Hzr old paalar emr itdi h
Kim neberd in yaraklansun siph
Heb bu alaylar dzlsn bi't-tamm
Rtbesiyle 'mil olsun hss u mm
Saf saf eylen ibu Rm lekeri
Ger siphdir v ger yeneri
Paalar heb bende-fermn oldlar
Top-tek meydnda altn oldlar
Pdihn san u soln be-nm
Dzdi kann zre avular tamm
Krmz bayraklu b-pyan svr
Dutd h'n sa yannda karr
Ismile isphi olan bu cem'
Heb bular pervne h- Rm em
Ak kzl bayraklu bir b-had ferk
Cmle hen ire ser-t-p ark
Anlarn sanda durd ikr
Heb dilver kne-c ceng-i svr
Ulfeci dirler bu cem' nmile
Nice urd tnd ehl-i m'ile
Bir alay dah yeil bayraklu heb
Cmle ehl-i sret shib-neseb
Bunlarn sanda durd ceng in
Cn-fed-yi bara nm u neng in
bular cmle arb yiitleri
T u cr'etdir bularn fenleri
(vr. 152b)
Dzdi solun Pdih'n hem-nn
Saru bayraklu silh-dn yn
Sol 'ulfecisi durd solna
Hem arb yiitler anun kolna
Anlann bayraklan a u kzl
Bunlarun bayra ser-te-ser yeil
Anatol Beleriyle bi't-temm
Geldi Zeynel Paa ol ferhunde-fm
Turd sanda fendin ceng in
Cenge heng itdi nm u neng in
Dah Hsrev Paa ol bebr-i beyn
Durd sanda ol a'lmn 'iyn
Karaman lekerleriyle ol hizebr
Girdi meydna besn hayra-bebr
Durd sandan anun iy h-vr
Dulkadirl'le 'Ali Be ehsvr
Meysere old Sinn Pa be-nm
Urum-ili lekeriyle bi't-tamm
Rm anun solna durd ikr
Kim Muhammed Pa ol buk-svr
Milket-i Rm'ile ol urrende-r
Ol mesfa girdi b-bk u dilr
Solna durd anun bir pehlevn
Bir dilver merdi bir r-i jiyn
Ol Byklu kim Muhammed Paa'dr
Her zamanda gnlanun pr-hedir
mid u Mardn u Krdistn ile
Bahs iderdi Rstem-i destnile
Ald sa u sol yek-ser lekeri
h nnde durd hem yenieri
(vr. 153a)
Bunlar ol sanda vu solnda f
Toplar durd vu baland sava
Bundan ndin iki paa b-hilf
tdiler cret yzinden ihtilf
Pdih nnde ol iki dilr
Birbiriyle idib bl vu zr
Birisi anun Sinn Paa-yi Krd
Biri Ynus Paa ol menzil-sprd
Saa tarh old Sinn Paa bu dem
Sola Ynus tarh olub ekdi 'alem
Bahs idb turd bu iki pehlevn
Koydular ayret yolunda b u cn
Sa u sol n her tarafdan buld had
Geldi ank lekere sedd old sed
ki sancak ank zre ddmn
Ar zabt itdi iki pehlevn
'si Be Ferhd Be bunlar be-nm
Dzdi Rm cem'in el-hsl tamm
l tarafdan dah Sultn b-hlf
Girdi meydn ire teng old mesf
Kapus halk ki cnddur iyn
Her biri ztnda bir bebr-i beyn
Dah Msr'un tbi'nden hss u 'mm
bu cem'ile devdnn tamm
Kend Sultn ste dirdi bunlar
Koyd sa u sola bk 'askeri
Sibi v Cnberd v etb'- m
Ol vilyet beleri heb bi't-tamm
Saf saf old girdi Sultn sana
Dndi bayraklar hazn yaprana
(vr. 153b)
Bundan evvel Msr Sultn meer
Al u efsn u hiyelden behre-ver
Bir Urum'lu tze olan 'iyn
Saklar imi halk eitlinden nihn
Rm evz' u libsnda tamm
l-i 'Osmn dib idenmi ihtirm
bu demde zhir itdi ol eri
Halka gsterdi tena"um-perveri
tbn-i 'Osmn birle buld itihr
Ana tbi' old ok m-svr
Didi Sultn Ahmed oldr bu f
Kssadan Rm haber-dr olsa k
Virdi ol olana bir Rm-'alem
Ol 'alem zre ulv itdi haem
ok er virdi ana Gavr be-nm
bn-i Osmn'a dirildi ehl-i m
An dah saa srdi Kansu
yle tedbr itdi pr-i p-r
Hayr Be de turd Sultn solna
Her mbriz girdi kullar kolna
Abdu Rezzk u Melik Arslan hemn
Hayr Be'le sola durdlar 'iyn
Bunda cem' old Haleb etb' heb
erke Trk ile Ekrd u 'Arab
Alay alay old bunlar yek-sere
Bunlarunlan kmil old meysere
n suffn Rm u m dzdi f
arhac deprendi germ old sava
Girdi meydn ire Rm pehlevn
Ehl-i m stine doruld 'inn
(vr. 154a)
Al yeil bayrile told zemn
Mahzen i t u kemn old kemn
T-i Msr v hadeng-i dde-dz
Nze-i nyi vu zer'i-yi sne-sz
Her 'alem old hevda bir gne
Her gne peygr in bir nze-ke
Top atld vu tfeng itdi sitz
Gvde ddi yire kopd nstehz
tki cnibden mbriz ekdi t
Er ere t urd kopd v-dir
Prelendi balar stnde siper
Ra'd u berk ald dem-i t u teber
ki dery ca geldi b-dir
eyle virdi 'lemi dery-y t
Sbi vu m tamm at sald f
tdi h'n sa yanndan sava
Kana ark old o sahr ser-be-ser
Toz u topraa buland at u er
Ma'reke knile old lle-gn
Gizledi sahr yzin dery-y hn
ehsvr-ol'n malb itdi m
Rm'nin sanda ceng old mdm
Sonra frsat buld ol buk-svr
Yan meydnda 'Ali bin ehsvr
Grz-i imr old lt- cedel
Araya peygr in girdi ecel
Virmedi anda aman ol nev-civn
Kesdi Sb ban ner-pehlevn
Dndi v ald Melik Arslan' f
Kesdi ban itdi bir 'l sava
(vr. 154b)
Hayr Be yrdi Rm'n solna
Ya'n r-efken Selmn kolna
tdi Byklu ile ol bir neberd
Kbinos old arh-i lciverd
Bir siyset kopd kim devrn- dn
Dzdi ol sahrda bir dery-y hn
'lemi teng itdi gavg-yi esr
demi deng itdi vz- nefr
tbu dem ol bahs iden iki vezr
Tarhdan kd vu itdi dr u-gr
Biri m'un sana at sald f
Biri solundan ann itdi sava
Bir neberd itdi bu iki dv-dr
K'fern didi bu devr-i rzigr
mi'ye t urd Rm'un leken
erke'i dkdi yire yenieri
kbet Rm-siph itdi hcm
Old m-'askerin ikbli m
Dndi Msr'n lekeri itdi frr
lib old anlara Rm-svr
B-aded er ddi rrnden yere
ndi b-'add Hss u 'mmden yere
Nice server ddi ol gn mden
Kati olund halk u hss u 'mmden
Kesdiler 'Alln Sb ban
Grdi m Rm'nin pr-hn
ok 'alem ol gn ngn-ser itdi Rm
Rm'den ark old kana merz-i bm
Baht dndi ehl-i m'm ikr
Krd erke cem'ini buk-svr
(vr. 155a)
Girmedi Sultn- Msr ol gn ele
An cem'inden ayrd zelzele
ret old ehl-i m'n lekeri
Ordsn yamalad yenieri
Tz atlar besirekler myeler
Ald Rm her cihetden vyeler
Genc-i gn-gn u esbb u esr
Her anmetden an old fakr
Sm u zer la'l u gher girdi ele
Mahzen old sm u zerden merhale
Msr u m'n her met'n bit-tamm
Rm'ye erzni grdi ehl-i m
n ad zre muzaffer old h
Gdi vu kond Haleb ehrin siph
Girdi ol ma'mreye Sultn Selm
Madelet bnydn itdi Hn Selm
Bir 'adlet itdi onda ehriyr
Kim sen didi ana ehr u diyr
Hayr Be genci vu Sultn mahzeni
tdi ehr iinde Rm ehlin an
ki gnden sonra geldi bir civn
Didi k'ey Dr-yi tskender-nin
Merc sahrsna kdum dn svr
Eyledm bir cy-br zre gzr
Bir mu'azzez le grdm b-hayt
T-zahmin grmedin itmi memt
bu mak'ad zre yatrd frz
Vaz'-i cisminden yaard 'izz u nz
Mak'adn altndan aldm u nin
Ban kesdm getirdim b-gmn
(vr. 155b)
h'a 'arz old heman makadle b
Gayrnindir didiler bu kelle f
bu mak'ad dah anundur 'iyn
Lesi geldikde kt' olur gmn
Gvdesin emr itdi kim gelsn ferd
Bir 'imr sald h ol ehl-i dd
Geldi girdi ehre Sultn byle hr
Hora rahm itdi ferd-i tc-dr
Dzdi techzin anun Cemd-fer
Gayryi i'zz ile defn itdiler
Kabri zre Gavrnin b-itibh
Bir mu'all kubbe bnyd itdi h
ibudur hli bu fn 'lemn
Yok baks bunda miskn demn
Ger geddurur an er pdih
Dehr-i dn ider ser-encm tebh
Byle dndi ibu gerdn t bu dem
Byle gezdi bu diger-gn t bu dem
Sonra ma'lm old kim ol ho-sft
Cy-br zre neden itmi veft
Gyiy kopdukda rz-i rustehz
Bulmaz ol b-re imkn- girz
Ceng iinde halkdan eyler kenr
Ol kenr ehli bulur bir cy-br
Altna mak'ad derler ol enin
Her mdi kat' olur ol servern
T ile cellda virmez ol rz
zge vehile irer ana kaza
Mhrinn ol htemin bozar revn
Budur elmas virr b-re cn
(vr. 156a)
Hem-celsinden bu ma'n old f
h ol da'vya baile fr
Turd bir ka gn Haleb ehrinde h
lye mel old ol gt-penh
n Haleb ehrine girdi Tc-dr
Geldi Ynus Pa ol buk-svr
Ehl-i m'n sngnn komu ol er
T Ham ehrine irmi behre-ver
Hayr Be ardndan irdikde vezr
tmedi nunla ceng u dr u-gr
Istimlet virdi vu dnderdi tz
Dergehe yz dutd ol shib-grz
Geldi yz srdi eh'in derghna
'Aczi izhr itdi ng-hhna
'Ahd u peymn ile pdi h elin
Dutd andan sonra ng-hh elin
Lutf-i h itdi ol am-kni d
stimlet ald old ber-murd
itmedin m'a Haleb'den h 'azm
Ol diyr bekledi t Gazze'ye cezm
Bah bah itdi o mlki ehriyr
Kullarna tc bah-i rzigr
Belere ol mlki in'm itdi heb
Karca P'ya nasb old Haleb
Trbalus ehrini virdi ikr
Mustaf Be nme ol Dldl-svr
Kim Sikender Pa-ol'dur be-nm
Ol vilyet yek-ser old ana rm
Virdi ol server Ham'y b-gmn
ol Gzelce Ksm'a z Cem-nin
(vr. 156b)
Hmisi de Ihtimn-ol'na h
Virdi ihsn itdi h- dd-hh
m' Yah-ol'na in'm itdi ol
Ahmed'e ol kiveri rm itdi ol
Lutfle Mustansr-ol'n itdi d
Ol sft ald old ber-murd
Evranos-ol'na virdi Kuds'i h
Ser-frz itdi gedsn Pdih
Gazze'ye 's Be-ol vard tz
Ol Muhammed Be kim oldur r-hz
Ho-dil old cmle mm u hssag
Vard her bir ehre bir sancak bei
stimletlen eh-i l-cenb
Eyledi Rm-siph km-yb
m' rm itdi tamm ol ser-frz
Kmn ald m'dan dmen-gdz
bu menzil-gehde bir ka beleri
Giru dnderdi erenler serveri
Byle fermn itdi server belere
Kim siz stanbul'a yrn yek-sere
Ry-i derydan gemiler sz idn
Ol gemilerle sefer z idn
evrilin andan Frengistn- Hn
Msr'n lskenderye'sin olun revn
h'n emri mcebince l-muhl
tdi stanbul'a beler irtihl
B R N M E D E N - S E L M H N E Z * - H A L E B V E T E V E C C H
N M D E N E Z -F E T H - M
n bu me'mrt heb old tamm
Gezdi gnlnde Selm'in Msr u m
(vr. 157a)
Istimlet virdi Rm ehline h
Ho-dil old h'dan Rm-siph
Syledi Rm ehline k'iy ehl-i Rm
Yriyalum kim bizmdr merz-i bm
Alalum Msr'ile m' bendeden
Dolduralm Msr' eker-handeden
kd evketle Haleb'den ol ferd
m'a azm itdi revn ol ehl-i dd
Girmedin ehr-i Dmk'a ehriyr
Dutmadn bir hefte h anda karr
Ddi Rm efvhna ibu kelm
Kim budur alnd m u old rm
Feth ise yz virdi v bulduk zafer
m' rm itdk tamm old sefer
Lekeri hem 'ciz u b-redr
ok zamn old ki halk vredr
Olal devletle h- dn-svr
Dutmad bir yerde bu leker karr
Gh Rm u gh ark u gh m
Gezdi bu leker yask ekdi mdm
Rahmet itse dnse devlet birle h
Rhat olsa bir zamn ibu siph
h'a bir dah gerekdr ehl-i Rm
h pr-sevd v okdur merz-i bm
ukur-Ova nm bir klak imi
Gl feza r-yi cihnda tk imi
Klayalum ol makm t-bahr
Grelm hir nider Perverdigr
n Ham'dan gdi Dr-y cihn
ha Ynus Pa old hem-'inn
(vr. 157b)
P pesden vard halk itdi kenr
h kald ancak ol buk-svr
Byle takrr itdi h- km-yb
K'iy sadkatlu kulum f klli bb
Girdn u ehr-i Dmk'a l-muhl
K budur geldi teng old mecl
Kanda klarsz nedir tedbr u ry
Sen ne fkr itmisin iy mkil-gy
Virdi ol pa cevbn k'iy zahr
Tanr'dr her ide h'a dest-gr
h 'ilminden nihn nesne yok
Bu yakndir kim gmn nesne yok
Dni iy Hsrev senndr b-gmn
Lk bunda h'a szm var nihn
bu rz iy ferd-i ser-frz
Bende vu zde izhr itme bz
Rm rm itdm ey h- blend
Devletinden Rm old behre-mend
Erdebl-ol ki bir b-bk idi
Zulmi elinden yakalar k idi
Tr u mr itdn siphn l-muhl
Tahtn aldn tcn itdn pyi-ml
Sikke v hutben okund ikr
ehr-i Tebriz ire iy Dldl-svr
Be Aliyysd-Devlei itdn zebn
Klcndan old ey ark- hn
ark'a 'azm idb gidersin sen revn
Erdebl-ol'n isterken 'iyn
Kansu kd v ekdi bir siph
Ana hm old iy hametl h
(vr. 158a)
Himmet isteb h'dan vard rasl
tmedi ol Bu'l-fudl an kabl
Nice kim pend itdnz g itmedi
Eski da'vy ferm itmedi
An dahi iy eh-i Cem-iktidr
tdnz bir s'at ire tr-mr
Aldunuz hir Haleb ehrin be-nm
Rm'ye rm old nsf- ark u m
m milkin bah bah itdin iyn
Tahtun pdi her yire bir pehlevn
Bu kamu sa'y u hner iy km-kr
Msr'a varmaka deidr ikr
Ne Timur varm ne skender ana
Sa'bdin yol virmemidr her yana
Bundan ndin Hsrev-i ry-i zemn
Rm u m'n kssasn itmi yakn
o k hakret eylemidr Rm'a m
Varmasanuz Msr'a lnmaz intikm
Sen ki dutdm evket ile 'lemi
Almasan hir sevd- a'zam
Zyi' olur sa'y kalur bahta hm
'Akbet elden kar hayfile m
Devletile sen ki dndrsen inn
Kul yrr bil ibu mlke b-gmn
Msr'dr ser-eme-i m-siph
Almaynca dnme iy devletl h
Kim bu dnmekden hakret var bize
Hem hakret hem hasret var bize
Erdebl-ol ki gsterdi frr
ok teessf ekdi andan Tc-dr
(vr. 158b)
Sabrile ger n def itseydi h
Bir dah dnmezdi arka din-penh
Bundan alur bir nedmet l-muhl
Kim gnlden t ebed kmaz mell
h sul itdi menzil hlini
Hok u terde ol diyr ahvlini
Didi Msr'a nice varsun bu siph
Kim bu yollarda akar yok ayri h
Byle 'arz idb cevbn ol vezr
K'iy ferd-i 'asr u Dr- Kebr
Leken Msr'n buna kerrt ile
B-mr dem 'adsuz atile
Geldi itdi Rm u arkile niz'
h an tekrr itmi istim'
Hibret ehli bendenz yanndadr
Bu slki ol ern nndadr
Emrn olursa menziller be-nm
Yazilub dergha arz olsun tamm
n bu szden hssa ald Pdih
Didi tahsn ryune iy ngu-hh
Behre-mend ol Rm dmdan menm
Kim haber virdin murdmdan menm
Men seni zhir iderdim imtihn
bu takrrnde ref old gmn
Hemdem'i sandum ferm eyledn
Yri kim kahr meni hm eyledn
Yazdurub gnder an derghma
Gizl teslm eyle ng-hhma
Byle tedbr itdi Ynus birle h
Kim Dmk'a gire n Rm- siph
(vr. 159a)
Sylene a'yn- Rm'a bi't-tamm
Kim budur geldi yakn mh- sym
01 mbrek y hir idelm
Kandadr kla zhir idelm
delm bayrm ehl-i m ile
Dnlum sonra hss u 'mm ile
Maslahat niyse an hs idelm
Maslahat bbmda ihls idelm
n gele bayrm ref ola sym
Syleylum Rm'ye ki hss u mm
U Dmk u Msr m-beyni hemn
01 ukur-ova'ca yoldur b-gmn
Bunda hod vardr gmnsz ml u gene
Anda yokdur cz tereddd birle rene
n beraberdir menzil ikr
Yriylum Msr'a kim hatm old kr
m tahtn almadn dnmek tamm
Rm'ye ayb u hakretdr mdm
ok tereddd ekdnz iy ehl-i Rm
Rm'a rm olsun ser-ser merz-i bm
Emr h'undur dirler ol zamn
Yrylum Msr'a iy h- cihn
Sz buna kat' old kim n ola 'yd
de bayrm v ge ol ferd
C E M ' M E D E N - E R K E Z D E R - M IS R V E
M E V E R E T K E R D E N (- O )
y hikyet-g hikyet it yine
m Rm'den rivyet it yine
Bir hikyet it ki r-engz ola
Dinle-ge kndn tnd tz ola
(vr. 159b)
Syle bir zb v ter dstn bize
Kssa-gluk n nasb olmu size
n Dmk'a girdi ol 'lem-penh
Rhat old h dinlendi siph
Grdi bir ka gn o ehri ehriyr
h ile old merref ol diyr
Gh 'iret itdi gh sayd ol ferd
Grdi kmnca Dmk' ehl-i dd
T T F A K N M D E N - E H L - M I S R V E P D H
D E N - T O M A N B E
n bu hl irdi felekden ikr
Ehl-i m' gayret itdi b-karr
Vard Msr bende cem' old tamm
ttifak itdi tamm- ehl-i m
Bir Toman Bay nm sultn itdiler
Yenile 'isyn u tuyn itdiler
Didiler kim Msr'a gelmez h- Rm
Benzemezdir Msra bk merz-i bm
Msr hem-serdr tamm- 'leme
Kim girr byle sevd- a'zama
Bu mlakkab sylemez mm'l-kur
Grmemi her-giz 'addan m-cer
Bu mutabbak bma irmezdir kemend
'lem almaz Msr' olsa ke-bend
Fi'l-mesel deryya benzer ibu ehr
Kim bunun sdnda tcir ola kahr
Girmemidir Msr'a dman iy hakm
Zahir skender deildir hod Selm
Geldi skender bu mlke l-muhl
Lk derydan ki berden yok mecl
(vr. 160a)
kd ferr ile Horsn'dan Timur
Dutd yimi ge pfkrdi temur
'lemin nsfn ald b-gmn
Msr'a frsat bulmad ol pehlevn
Geldi v ald Dmk' b-hirs
tdi menzil menzil ol Msr' kys
Grdi kim mmkin del berden sefer
Gir dndi ol emr-i bahr u ber
Msr'a berden nice 'azm itsn siph
Kim harretden grnmez mihr u mh
Old beybnlar susuz olmu harb
b cinsi yokdur anda cz-serb
Ger sehb olsa tamm- sumn
Katre-i brn ana itmez 'iyn
Yol grnmez nice itsen iltift
Rgden kmaz eer fl olsa at
Nice alsunlar kevkibden nin
n berberdir zemn u sumn
Ol zafer bulmaz bu mlke ikr
Bir slkin idemez Rm-svr
Dner ol yarn gmnsuz Rmna
Hkim olur kend merz-i bmna
Biz kalum Msr ehrinden revn
Alalum m'n diynn yek-'inn
Rm'den ger mlkmzde kalsa er
Ilayb bn keselm b-haber
bu fikrile siph- 1 ehl-i m
Msr iinde durdlar z fkr-i hm
M H E Y Y A D E N - H - I R M B E - C N B - M IS R *
(vr. 160b)
y gnl bir kssa bnyd it yine
h- Rm' hayr ile yd it yine
n Dmak' ald a'd old kahr
Msr'a azmet itdi sipeh-slr- dehr
Msr in dzdi sefer esbbn
01 heves men' itdi hordu hbn
Didi kim alm Sikender 'lemi
Mende hod vardr Sleymn htemi
Rub'- meskn nin men almayam
D ef idb a'dy yalguz kalmayan
Msr'a vardm men budur b-imtihn
Rzigr ire menem shib-krn
Din yolnda slikem Hayder-sft
Men dah bir merdem Iskender-sft
Bahrdan varmdr skender ana
Men varam ger mkil idi ber ana
m' rm itsem gerekdr bi't-tamm
Himmet itsn evliy-i mlk-i m
ok zamanidi ki sakk-yi sehb
Dkmemidi ol yire bir katre b
n Selm-i ter-kadem basd kadem
Bahre dndrdi yeri ebr-i kerem
Saklar imi ebr an b-itibh
Kola ol yollarda b-efn h
Feyz-bah irdi feyyz- ezel
tdi ol sahrlar brn vahal
01 seferde anca yamur dkdi ebr
K'itmedi bir lahza ebr-i hayra sabr
Eyledi hir ta'accb ehl-i m
Kim bu mlke vireli gerdn nizm
(vr. 161a)
Byle yamur yamamd b-gmn
Hayra-makdem iy eh-i shib-krn
G H Y F T E N - S E L M H N E Z - M E D E N - G A Z L *
Dinle iy destn-sary- bstn
Gr ne sz syler bu zb dstn
m iinden kmadn ol Tc-dr
Devlet erknna geldi bir svr
Ald palar ann ahbrn
Hazret'e 'arz itdiler esrrn
Didiler iy Pdih- bahr u berr
Gazye beinden iridi bir haber
Kim hezmet eyleyen m-siph
Eylemiler Msr'a Tornan Beni h
Msr'a sultn eylemiler ol eri
Vkf ol-gl iy erenler serveri
Kim dimiler giru dndi h- Rm
Giru biziimdr tamm ol merz- bm
Alalum Rm'den ol mlki tamm
Bkiye koy kala bk intikam
Dv idb km Gazl iy ferd
Kadye'ye gelmekdedir didi berd
erke'in kani dimidir gayreti
Msr'ilendir ehl-i m'n hreti
Msr'a hod yokdur addan havf u bm
ibu denl fethile neyler Selm
n bu gftr iitdi z-fnn
Bir temevvc itdi ol dery-y hn
Bir vezri var idi h'm Sinn
Hem frset ehli v hem pehlevn
(vr. 161b)
Virdi ana her vilyetden er
Didi kim var ata bindiir leken
Gazye'nin kurbna gelmi ehl-i m
Gazye Be'in basmak istirmi tamm
Dv idb gelmi Gazl-i b-hirs
Sen dah var andan it cr'et kys
Var anunla ura iy dnende merd
Merd ile meydn ara hodur neberd
Sen yri biz dah u kdk revn
Grelm tedbrimi iy pehlevn
Dirdi Rm ehlin Sinn- feylesf
Sulh u ceng etvridn shib-vukf
Didi fermn Pdih'mdr hemn
Yriyalum iy Hudvend-i cihn
Gazye'ye yz dutd vu yrdi germ
Hikmetle gh germ u gh nerm
n iridi ol diyra pehlevn
Anda rm itdi bir ka gn Sinn
Sald bir css bildi k'ehl-i m
Kang sahr ire itmidr makm
Geidgin tahkk itdi pr-itb
itmedi bir s'at ol rm u hb
Rz-i ren n urb itdi 'iyn
m farkn virdi zulmetden nin
Bl u per gsterdi z- tr-gn
Teng u trk old bu dny-y dn
Dn karanusnda ol ren-zamr
Ol frset kn dn-dil vezr
Gazye'den dndi Dmk'a itdi 'azm
Eylemen didi Gazl birle rezm
(vr. 162a)
ikre gitdi ol bir nice ml
Gitdgine nice mil old dell
Gazye halkndan nihn ol pehlevn
Giru Msr ehline dndrdi inn
Yrdi bir gayri yoldan erke'e
Subh-dem minnetler itdi herkese
Gazye ehli did kim Rm-siph
Kad ol ceng itmedin b-itibh
Krdlar Rmn za'f u hastasn
ehr iinde 'ciz u p-bestesin
Subh-dem Cnberdye irdi berd
Kim hezmet itdi Rm iy ehl-i dd
Yri sr'atle ki kad ehl-i Rm
erkes'ndr giru mlk merz-i bm
M U H R E B E - S N N P A A B - G A Z L *
n seher vaktinde hurd-i blend
Atd kh- sumn zre kemend
kd eyvn- sipihr zre gne
'Adle z itdi h- Rm-ve
Mihr bold ehre-gster bir dah
lemi itdi mnevver bir dah
Alay alay old Rm subh-gh
kd busudan mehbetl siph
Yrdi Msr-siph zre Sinn
Vkf old dman- n-mihribn
Karu durd cenge bnyd itdi m
Basd ol sahry yek-ser izdihm
Ks u zurn durd feryd eyledi
Grz u tn Rstem'in yd eyledi
(vr. 162b)
Kerre-ny u borudan kopd nefir
Ya'n u meydan u grz u dru-gr
Her diref old hevda bir bulut
Gh serv old 'alemler gh skt
rdi meydn ire rm-pehlevn
Kana kand grz u imr u sinn
Gklere ad nev-y kerre-ny
arh ker itdi sad-y hy u hy
Ad tr u nze cndan girih
eme-i hn old her em-i zirih
T-zen kend iinde b-direng
Ma'reke kanile old lle-reng
At u erden kopd b u fign
Susad er kanna t u sinn
Kat! u kin gsterdi zulmile sipihr
kd ol dyireden afakla mihr
Bir siyset itdi devrn- deal
Kim olun hline rahm itdi ecel
hiru'l-emr itdi Rm ehli hcm
mi'nn ikbli baht old m
arh virdi 'asker-i Rmta dest
Bi'z-zarret bold m ehli ikest
Mnhezim bold v dndi ehl-i m
Beler alnd v sancaklar tamm
Kesdi serverler ban ol pehlevn
Shib-i seyf-i kalem ya'n Sinn
B-'aded erke katl old yine
Su yirine kan sebl old yine
Kad Rmden Gazl n gazl
m bir de bunda old py-i ml
(vr. 163a)
Rmiie h varmadn b-itibh
Mjde geldi kim zafer buld siph
B-'adede ahtarma vu b u esr
Karu gnderdi zahre ol vezr
Belerin sancaklarn ma'ks u hr
h'a 'arz itdi vezr-i nm-dr
Bir dah trc old ehl-i m
Virdi Rm'a minin yamas km
Msr'a vard ol hezmet yek-'inn
Gazye'de bir byle ceng itdi Sinn
Pdih'dan fern ald vezr
Lutf u ihsn itdi h- dest-gr
h'a bu menzilde 'arz itdi vezr
K'iy ferd-i dehr Dr-y serr
Gazye birle Remle ehli yek-sere
ok muhlif itdi Rmi 'askere
Zum-i fsid birle kd ehl-i ehr
Rm'nin zr u za'fn itdi kahr
Farz- ayn old bulardan intikm
Intikm- hs ya'n katl-i m
Byle emr itdi Selm-i ser-frz
Kim eke t u teber Rm-gdz
Gazye birle Remle ehlin bi't-tamm
Kati ide Rm ne varsa hss u 'mm
h emri mcebince ehl-i Rm
Ol iki ehr zre gsterdi hcm
Erkein kll helk itdi siph
tntikm ald siph- kne-hh
bu menzilde Selm-i nm-dr
Tavf kasdn itdi vu old svr
(vr. 163b)
n muzaffer old a'd zre h
Kuds'e azm itdi Selm-i dn-penh
Ol mukaddes beyti itdi arz
Vard hir Kudsi grdi k-be-k
Zyir old Kubbe-i Sahr'da ol
Secde itdi Mescid-i Aks'da ol
Maksad- aksya bold dest-res
Ser-blend old eh-i 's-nefes
Ol makmt tavf itdi Selm
Halkn ol ehrin mu'f itdi Selm
Hayr u drr itdi min vechi'l-hall
Kuds ehrinde eh-i ferhunde-fl
Kuds'den vard Hallu'llh'a h
Ol makm dah grdi pdih
Enbiy v evliy kabrin tamm
Grdi vu itdi ziyret ve's-selm
Gazye'ye dndi ziyretden revn
Ol ferd-i asr Dr-y cihn
Lekere kavud gdi b-direng
Msr'a azm itdi peleng-i tz-ceng
bu menzilde Hseyn Pa meer
h'a dir kim iy ferd-i behre-ver
Gazye'den gemen ki kumdur yok mecl
ok zarar var h'a yiddir vebl
Bu seferde halka ok noksn ider
Lekeri bu yolda ser-gerdn ider
Rmi kmaz kum iinde b-gmn
Heb helk olur siph iy Cem-nin
Kanna girme bu cem'in m'a dn
Gdin yurda sa'det birle kon
(vr. 164a)
n vezrinden bu szi itdi g
h- dery-dil revn old ham
01 gice menzilde h- pr-itb
tbu szden itdi Pa'ya kb
Kapuclar kethudsm ehriyr
Istedb emr itdi ki hidmet-gzr
Var Hseyn'i kim veznmdur be-nm
Bir nice kapuclarla it tamm
adr iinde defn idin dnn
Kalsun ol siz kavme sr'atle konun
01 vezri ibu etvr ile h
Kati idb gdi eh-i gt-penh
B-'aded lekerle h- z-fnn
tmedi bir lahza rm u skn
ki menzilni bir itdi ehriyr
iirdi sr'atle eh-i Dldl-svr
Gazye ehrinden Salhiyye 'iyn
Hibret ehlinden deil eksz nihn
01 iki ma'mre m-beyninde f
Sa'bdn alar msfir kanlu y
Kum yol virmez ki mkildir gzer
01 fez nndadr eyne'l-mefer
Ol fez fevknda sabr itmez sehb
Abdn virmez haber ill serb
Yil eser kum savrulur yol bend ider
Yer garibini ekvet-mend ider
Bu menzil mkiltmdan siph
Byle vehm itdi siph belki h
Kim bizi Msr'n siph b-hilf
Karular bugn yarn balar mesf
(vr. 164b)
Bizde rene anlarda rhat var bugn
At u demden cerhat var bugn
N'olur anlardan bugn bk itseler
Yahi frsatdr ger idrk itseler
Buld bir vehmile ol leker nect
Vartadan kurtuld hem dem hem at
Gelmedi karu siph- ehl-i m
Almadlar byle demde ntikm
Frsatn fevt itdi m ikr
Grelm hir nider Perverdigr
n zuhr old Salhiyye be-nm
Geldi arb ol etrfn tamm
S u soldn her tarafdan kopd ceng
Rmiye sahry Arb itdi teng
Bir nice menzil bu nevilen 'Arab
tdi Rm ehliyle gavg rz u eb
C E N G K E R D E N - A 'R B D E R - B R K E T 'L - H A C C *
y suhan-vr dinle bir destn yine
Kim gl-efn old bstn yine
Birket'l-Hacc' menzil itdi h
Menzilinde olmadn rhat siph
kd bir blk bedev atlu 'Arab
Bir de beslenmi grh-i huk-leb
Byle tedbr eylemi A'rb- berr
Kim bizmdr ibu gayret hayr u err
m evi mamr olal biz 'Arab
bu mlk iinde gezdk tene-leb
Her grha hssa olal zemn
Tahtumuzdur Msr u biz sahr-nin
(vr. 165a)
m evine girdi n Rm-siph
Bizde bir sa'y idelm viren lh
ibu da'vyile geldi ok 'Arab
Hem haseb da'vsn itmi hem neseb
Geldi at oynatd ok tz-svr
Hem sn ehli v hem haner-gzr
Her tarafdan kd ceng itdi 'Arab
Yile binmiler Sleymn-vr heb
Canlara syler Sinn merhaba
Her birinn at bir bd- sab
Hadden ad ri gavglan
Rmi'ye teng itdiler sahrlar
Kargu gnder at u er ebterledi
At u er almadan kan terledi
Nze-i nyler itdi kasd-i cn
Her biri bir e f erkmdr hemn
Subhdan t-m peykr itdi Rm
Dndrime ehl-i Rm' itdi mm
Byle insf itdi Rm kim 'Arab
erke'e ger glib olsa yok aceb
Zhir ol-ge Rmi'ye Hind-yi m
Ol Arab dald ceng old tamm
bu gavglan Sinn Pa meer
Tc-dnn dimi binmi ol er
h zann itmi ki erke b-tamm
Belki A'rb u tamm- ehl-i m
Geldi u meydna ceng olur bugn
Her mbriz bir peleng olur bugn
Sonra tahkk itdi kim ol kne-hh
Heb Arab'dr bunda yok m-siph
(vr. 165b)
Pa'ya tnd old kim kimdr 'Arab
Kim meni sen bindrrsin b-sebeb
Birketi'l-Hacc'dan revn gedi h
Msr'a doruld eh-i 'Alem-penh
bu demde iki A'rb revn
Geldiler iy Hsrev-i mlk-i cihn
Msr ehrinden biri bir buk'a-vr
Anda cem' olmu bugn h-vr
smi Zeydnfyle mehrdur
ehr-i halvet ol bugn ma'mrdur
nine bir handak itmi ehl-i m
Msr'a virmi arkasn m tamm
erke u Msr tamm ol diyr
Handak ire dolmu handak hisr
Top dzmler ser-ser handaka
Eylemiler tp halka bedraka
Toldurubdur handaki lt-i ceng
T-i Msr nze v tr u tfeng
Gei Dr-y cihn pr-dildrr
Tr u mr itmek an mkildrr
Byle muhkem handak u mkil hisr
Grmemidir dem iy tc-dr
M E V E R E T K E R D E N - S E L M H N B -E R K N -I D E V L E T
D E R - K R - I C E N G M S R Y N *
n bu szden behre-mend old ferd
Paalarla meveret itdi sald
Kim nedr bu 'ukdeye tedbr u ry
Kan bir hikmet bilr mkil-ky
Syledi erkn- devlet k'iy zahr
Tanr'dr her ide h'a dest-gr
(vr. 166a)
Dni u tedbr h'ndr bu dem
Ry sen devlet-penhmdr bu dem
Emr h'ndr vel iy Tc-dr
Doru varalum ne sd eyler hisr
Bozalum tedbrin anun darbile
delm Msr' msahhar harbile
ehsvr-ol'ndan itdi eh sul
Kim senn ryin nedir f klli hl
Pehlevn virdi cevbn b-hirs
Kim bunun define men buldum kys
Varmayalum b-tekellf tpna
Dmeyalum dmanun ser-kbna
Bozmayalum bu suff sol u s
Yan virelm kim bizm-ndr fer
Tobunun bir yan dnsn bizlere
Bunda frsat var gmansuz bizlere
Karu tedbrin grbdr ehl-i m
Cmle tob azn gzler hss u amm
Onlarn sana dn-ge bu kh
Cem' iken olur pern ol grh
Top handak ceng men' olur mdm
Bozulur perkr mnn tamm
Topa varmakdan ne ss var size
ok neberd olur gerekdir er size
Ol kulnun ibu tedbrini h
Dinledi itdi pesend ol din-penh
Didi sz sen pehlevnundur bu dem
Ry ehl-i imtihnundur bu dem
Er bunun-tek bende bul-ge h-yr
Ref ider hikmetle htrdan ubr
(vr. 166b)
Bozd tedbrin bu dni bendenin
'Akl ad bende-i pergendenin
Dndi sandan 'adnun dzdi ceng
Ceng in tz itdi englin peleng
Bi'z-zarret handakn tark itdi h
Mnhezim bold ol yn u nizm
Girdi meydna Toman-bay b-hirs
Dzdi meydn ire ceng in ess
C E N G K E R D E N - S U L T A N S E L M H N
B -S U L T N -I M I S R *
n gne m'il-frz old yine
Gayret od sne-sz old yine
Kopd ehl-i Rm u m'den hur
ki dery itdi bir sahrda c
Giru knn zre ehl-i Rm u m
Saf saf old turd yek-ser hss u 'mm
Tc-dr- rm gsterdi kh
Turd ol sahrda Rm kh kh
Anatol'iyle Sinn' nm-dr
Yapd sandan Selm'n bir hisr
Rm-ili Yunusla old meysere
Ya'n turd sola bunlar yek-sere
Dutd kh u deti ser-te-ser siph
,' : ,
Seyr iderken gerd girde mihr u mh
T-i Msr kd kndan urd dem
Kan hussiy-n kadem basd sitem
Balad bilin siyset rezm in
Old hizmet-kr ecel ol bezm in
Saf safa kard er ddi yire
Gitdi t elden siper ddi yire
*) Topkap (235b) "DSTN-I SULTN SELM B-SULTN-I DOVVOM DER-MISR
VE ZAFER YFTEN
(vr. 167a)
Dil kard nze-i ny -mr
Mrdan zehr ald t-i b-dr
Knile kand hadeng-i cn-sitn
Rezm in geldi neyistndan snn
Er drdi topraa imr-i tz
Trelendi dehr kopd rustahz
ki cnibden siyset urd dem
Saf safa girdi v raks itdi 'alem
Ceven old k u bland zrh
At peykn ol zrhlardan girh
Kerre-ny vz dutd 'lemi
arha kd boru zmnn demi
Al yeil bayrak u gn-gn 'alem
Erguvn u serde benzerdi behem
Mancinik u top savtndan zemn
Lerze dutd ddi kh-i henn
Kerre-ny u boru savt b-gmn
Virdi Isrfl snndan nin
Dnderime at u erden ald zor
Kan mbh old vu azn ad gr
Pte pte kte virdi ol gruh
Kana boyand ser-ser det u kh
T ba kesdi klar old hord
Ddi atndan Sinn P-yi Krd
Anda maktul old h'n paas
Dutd sahrlar yzin er lesi
'kbet Rm'm hcm buld dest
Dest virdi m'ye hir ikest
Mnhezm bold siph- ehl-i m
Ddi ekser katle vard hss u mm
(vr. 167b)
Baht dn-ge bende dndrdi inn
erke'e t urd Rm pehlevn
Ylad ardnca Rm'un leken
Harbe urd erke'e Yenieri
Ekserin ark itdi anda b- Nl
Nl-tek Msr ire kan old sebl
kd Msr'ndan tamm- ehl-i m
Msr u Marib yek-ser old Rm'a rm
erkes'n esbbn ald lekeri
Msr' trc eyledi yenieri
Beler alnd v sancaklar be-nm
Giru kahr old siph- ehl-i m
Lk Toman-bay frr itdi 'iyn
Kesmedi ban Rm pehlevn
h kond ol hisr u handaka
Rm hayrn kald m-revnaka
Giru trc old m bir dah
Kmn ald hss u mm bir dah
Mahzen old sm zerden merhale
Anca ndir tuhfeler girdi ele
Nice sultn genci ald tc-dr
h'a teslm old deyyr u diyr
Gdi andan dah h' feylesf
Ol felek esrrndan shib-vukf
Kond Msr u Nl m-beynine d
Ald Msr' h- skender-murd
kd erke mlk iinde ikr
Dutd ol kiverde Rm ehli karr
Alt gn bunda karr itdi ferid
R E S L F R S T D E N - T O M A N - B A Y *
Z R T A L E B D E N E Z - H
Gedi bir ka gn bu nev a rzigr
Mrtefi' old gnllerden ubr
Otururd taht- Ysuf zre h
Msr sultn ferd-i dn-penh
Geldi bir ferhunde-i tz-svr
Renc-i rehden peykerin basm ubr
pdi dergh v 'arz itdi niyz
Dd-i iy shib-krn- ser-frz
Baht u devlet reh-nmn olsun sana
Dmann dyim zebn olsun sana
U Toman-bay bir er dirdi yine
Ana m bir heves virdi yine
Geldi kond u Satd iklmini
Kesmez ol senden md bmini
(vr. 171b)
n bu szi istim' itdi ferd
Didi kani imdi iklm-i Satd
01 svnn geldi ardndan revn
Hod Toman-bay'dan bir eli hem devn
K'iy ferd-i dehr Dr-y cihn
V'ey mrvvet ehriyn el-amn
ok tazarru' itmi olmu mrd
Sylemi cUrmimi afv itsn ferd
Tkmesn kann ol Hn- kerem
Bir mrvvet itse Sultn- kerem
Varsam ol der-gh- 'l-na men
Hayr Be-tek lutf ile ihsn men
n Gazl crmni 'afv itdi h
Men dah bir bende-em b-itibh
Lutfle gam-gnleri d eylesn
Bende-em bir bende zd eylesn
'Ahd peymn itsn ol h- Blend
Kim tigrmeye bize hir gzend
erkes'ilendir bu mlkin hreti
ekmez olmazidi ibu gayreti
Gam del kerrtile itdn ceng
Bizde dah var idi nms- neng
Gel getr ksd sennlen bir rasl
Bizni kandursun ki h itdi kabl
Yz srem derghna ihlsile
Bende olam i'tikd- hss ile
Cn bu szni ksd itdi h'a 'arz
Da'vet itmek dne an old farz
Gdi crminden Toman-bay'n ferd
Gitdi andan mihr gsterdi bedd
(vr. 172a)
Ksdna kod Rm'den resl
Syledi 'zrin anun itdim kabl
B-tevehhm gelsn ol derghma
Hem-dem olsun yr- devlet-hhma
Hayr Be birlen Gazl ikr
Buldlar hir menimle iftihr
Anlara virdm kh-i serveri
Sen dah 'isyn terk it gel beri
Vard ibu istimletlen rasl
T gele dergha ol merdd kul
Gedi bir eyyam kasd gelmedi
h kasddan cevbn almad
hir gh old h- z-fnn
K'olmu ol ksd bu yolda ark- hn
Ol rasli bunda ho-nd itdiler
Bu resli anda n-bd itdiler
M E V E R E T - S U L T N S E L M H N B - A 'Y N *
Devlet erknn didi km-yb
Km-yb ol Hsrev-i devlet-meb
Didi erke kati idbdr kad
Baladlar gin fikr-i fsidi
mii Rm ehli itmi imtihn
Eski dman dost olmaz b-gmn
bunun define bir tedbr idn
lttifkile bu ry bir idn
Siz mi varmak maslahatdr yoksa biz
Dni ile bir ey fkreyleniz
Paalar didiler iy Dr-y dehr
T cihn var dehr elinden ekme kahr
(vr. 172b)
Devlet u ikbl rm olsun sana
Baht- sa'd-ahter ulm olsun sana
n mkemmeldir siph- zr sene
Bendeler varsun ne hcet h'a rene
Rm-ili Belerbeisi Mustaf
Kim anun nnda geldi "Kul kef"
Bendeni gnder didi iy Tc-dr
Byle fermn it ne hcet intizr
Rm-ili'nn serverin dirdi tamm
Erse grnsn mana Dr-y m
ehsvr-ol'na n bakd ferd
Bu cevb eyhine virdi mrd
K'iy frset genci h- p-bn
Yver olsun h'a Rabb'l-'lemn
bu bir ka rzigr iinde h
ok hner gsterdi h- dn-penh
Ald Rm u ark' h' ehriyr
h'a t'at itdi deyyr u diyr
tbu cmle gru-dr ey nk-nm
Hazretn ikdmile old tamm
tmedin bir yerde fkr-i hm sen
Ahir itdn m' Rm'a rm sen
Msr Sultn'dr ol rde-baht
Kemtern nryile koymaz diraht
Sen sa'detle ana gster hcm
T gmansz def ola ol baht- m
n bu szden hssa ald ehriyr
Lekerin dirdi revn old svr
Kond devletlen kenr- Nl'e h
Byle fermn itdi ol lem-penh
(vr. 173a)
Kim gie Rm-ili evvel bmdd
Mustaf Paa'nm ola bunda d
h emri mcebince Mustaf
Dirdi Rm ehlini gsterdi vef
Geti Nil'i ol vezr-i muhteem
Kald bunda h u esbb u hacm
ki bln-ge siph- ehl-i Rm
Geldi erke'ten 'Arab itdi hcm
kd Rm-ili'ylen itdi bir neberd
Kim hev yzini dutd tre gerd
erke A'rb derhem itdi ceng
Rmi'ye det u beybn old teng
Ddi m-beynine Rm-ili'nin b
Varmad yardmc Nl old hicb
Bir siyset ikr itdi sipihr
Kim sitem koyd kadem ref old mihr
Dndrime ald atludan zimm
Er drdi topraa A'rb u m
ki cnibden dem urd t-i tz
arha kd gerd kopd rustahz
Nze-i nyi su virdi nine
Merhem old hk erenler rine
Subhdan t-m ceng old mdm
Kargu gnder erden ald intikm
n iridi leker-i Hind'ye eb
hir old ceng dald 'Arab
T E V E C C H N M D E N - S U L T N S E L M B E - M IS R * *
F E T H N A M E F R S T D E N S U L T N S E L M
B E H E R D Y A R *
n msahhar old h'a mlk-i m
Ya'ni Ysuf taht old Rm'a rm
Ber-murd itdi eh-i 'l-cenb
Her yana sald kitb-i mstetb
Feth in ok nmeler yazd debr
tdi tahrrinde eyy habr
Nme-i fethini in itdiler
Mlk-i m'n fethin if itdiler
(vr. 176b)
Vard ol nmesi eh-zdeye
h- gz server-i zdeye
K'iy Sleymn h gh ol ki men
m' feth itdm bi 'avn-i Z'l-minen
tdm evvel Kansu ile bir neberd
K'fern didi bu arh- sl-hord
n arm itdm ey ferhunde-fl
Bana tahsn itdi arh-i deyr-sl
Grki erke'i yidirdm bir zamn
Kad tum heybetinden bed-gmn
m bir yamlad Rm-siph
Rmi'ye tahsnler itdi mihr u mh
Kansu'dan sonra alnd Haleb
fern didi mana her n-leb
Adlile virdim revc ol ehre men
'Adi u ddnla bular-men behremen
Rm'ye bah itdm ol mlki tamm
Rm'ye rm old t ser-hadd-i m
kbet girdm Dmk'a iy halef
Aldum ol etrf t Gazye selef
Bir Tomon-bay nm giru ehl-i m
Msr'a Sultn itdiler iy nk-nm
erke u A'rb yek-ser ol diyr
tdiler nunla hir iftihar
Dv idb geldi Gazl n-gehn
Ana karu vard Rm'den Sinn
Ol vezr anunla bir ceng eyledi
Cndiye m' yine teng eyledi
B-'aded ba kesdi v virdi ikest
mfye bir dah Rm buld dest
(vr. 177a)
Msr'a azm itdm revn iy h-mend
Cr'et u ryumn arh itdi pesend
Dem-be-dem A'rb ile Rm siph
Ceng (u) gavg itdi iy kiver-penh
Nice bin A'rb kati old 'iyn
Byle girdi m'a rm-pehlevn
Bu berr u bm ire girdi ehl-i Rm
Kim harret hen eylerdi mm
Bunda ni hord u ne hb old bize
b her yerden serb old bize
Kuma girdi kahrile Rm-siph
Yil eser ol kumda koymaz resm-i rh
Yrdi Msr zre hir b-direng
tdem ol Sultn ile bir nice ceng
Ke vu kyinde ceng itdm mdm
kbet perkende old ehl-i m
Bir ktal itdm ki arh- deyr-sl
Didi kim cr'et sana olsun hell
Pte pte kte ddi nice ml
Klcmdan 'kbet kan akdi Nl
hiru'l-emr itdi ol Sultn firar
rmedi Sultn'a Rm'den svr
Gedm hir Nl'i iy ferzend-i pk
fern didi semyile simk
Mustafa Paa'ya emr itdim revn
Kim revn ol iy hner-ver pehlevn
Yit-gil ol sultna it-gil tr u mr
U sen u u t u u Rm-svr
Ilgad hir vezrum iy halef
Dutd ol Sultn' bend itdi selef
(vr. 177b)
Giru Rm erke'i itdi katl
erke'in kanndan akdi yerde Nl
'Akbet Sultn'a zr itdiler
Msr iinde an ber-dr itdiler
m' Rm'a munzamm itdm kbet
Aldum u fk skender-sfat
Lk an Rm'a ser-heng eyledi
Ne Sikender ne Timur-leng eyledi
Mjde bolsun iy halef-ferzend-i Hn
Kim senin-ndr bu sa'y-i b-girn
tbu ta'br ile t devr itdi mh
Her diyra nmeler gnderdi h
Rm u m u ark a irdi ibu nm
Feth-nme virdi eyya nizm
Fetihdin itdi Tatar Hn'n habr
Yazd t "fethun mina'llh debr
Ungurs birle Frengistn u Rs
Old i'zzile bir ber-nme bs
erkes'ile h- kffra tamm
Nmeler gnderdi h- dost-km
Alem gh old fethinden anun
Adem erdi vasf u medhinden anun
N A S B D E N - H A Y R B E D E R - M IS R
Syle iy mrg-i shan-ver bir dah
Kim ald verd-i ahmer bir dah
Msr' n adlile ma'mr itdi h
Kalmad Msr ire m'den siph
erke'in def itdi ol mlkin tamm
Hayr Be kald Gazl ve's-selm
n sadkat zhir itdi Hayr Bek
h derghnda ol b-rayb u ekk
Cn u dilden bende old h'a ol
T'at itdi dem-be-dem dergha ol
L-cerem old sezvr- at
Gelmedi fikrinden el-hsl hat
Msr' h- Rm virdi ol ere
lltift itdi Selm ol servere
Ana tefvz old Msr u mlk-i m
Gitdi Sultn kald ol kyim-makm
lltift- Hsrev'den behre-mend
Old ol hayr u keremle ercmend
Hayr ile sylendi n nm ann
'Akbet hayr old encm ann
(vr. 183a)
n firsetden deildi ol teh
Buld hir mesned-i heneh
Rzigr slhyn ol tc-dr
Msr' ana virdi vu old svr
N A S B D E N - G A Z L D E R -D M A K
Geldi gz fasl vu b old hazn
Dkdi b etrfna bergin rezn
Sebze-zr itdi zemni rzigr
K bahr olur ser-ser ol diyr
Bde-i gl-fm hamda urd c
Kumr tdi blbl oldysa ham
U bunun-tek fasl iinde tc-dr
Msr'dan vard Dimak'a km-kr
Bir bihi old kudmndan Dmak
Geldi ky kesinden by- 'k
T bahr hurremi ol ehriyr
Gh y u n gh itdi ikr
Nazm- 'lem-n ferd-i kr-dn
ehr-i m' kim Dmak irer ayrur iyn
Hod Gazl abdine virdi ferd
Ol mrvvet mazhar ol ehl-i dd
efkat u h bile 'lem-penh
Virdi ol merdde rutbet-birle ch
m mlkinden ferd-i rzigr
Ana in'm itdi ok ehr u diyr
Gedi crminden mrvvet mazhar
Grdi erzn ana ol kiveri
Didi ger sdkile pr-ihls ola
Hazretimde L-cerem ol hs ola
(vr. 183b)
V'er hynet zhir itse l-muhl
Giru Rm'den irer ana zevl
A Z M - S U L T N S E L M B R - I D V V M B E - T E B R Z V E M N *
D E N - E H L - R M
n bahr old v blbl ekdi h
arka azm itdi eh-i 'lem-penh
rz itdi Horsn' Selm
Devr ide Iskender-i sn Selm
Syledi Rm ehline k'iy ehl-i Rm
Az zamanda aldunuz ok merz-i bm
Rm u ark u am' yek-ser aldunuz
Dmeni def itdnz siz kaldunuz
Erde himmet olca u cr'et be-hem
ark'dan t garb aymasdr ber-kadem
m'i n itdn msahhar b-gmn
Dndrelm arka evketle 'inn
Erdebl-ol ki bir perkendedir
n tahkk idelm kim kandedir
Alalum o tre-bahtun ban
Ta teslm idelm yoldn
Rm'ye rm olge zerbycn
Surh-serden var-ge sr u nin
Varalum mlk-i Hert'a b-hilf
delm h- Horsn'i tavf
Belki Hind u Sind olubdur arzm
Himmet eylen varalum iy ehl-i Rm
Bir nin u nmdr bundan garaz
Maksad- zt budur bk 'araz
n bu ird i'r itdi Selm
'Aczi izhr eyledi Rm iy hakm
(vr. 184a)
Didiler iy km-kr- rzigr
Mstedm itsn seni Perverdigr
Garbdan t ark bolsun sana rm
'leme hkm it e cy-i ark u m
Emr h'ndr vel iy z-fnn
Ehl-i Rm irdi teredddden zebn
Rhat olsa ibu leker bir zamn
h'a rm olurd ser-t-ser cihn
ibu szden hm-nk old Selm
Bir temevvc itdi ol dery-y bm
Yridi devletle Rm'a Tc-dr
Girdi tslambol'a vu dutd karr
H U R C -I C E L L *
Dndi arh- lciverd bir zamn
lye mel old Dr-y cihn
Yo iken 'lemde a'ddan eser
Virmez ard kimse dmandan haber
Emn idi fk u enfs ho-nizm
Friu'l-blz deminde hss u mm
Taht- h zre ol ferhunde-baht
kd Boz-ok'dan bir er b-bk saht
Mehdi'yem dib eyledi da'v-y hm
Kendye tapdurd Etrki tamm
Mrid old halka itdirdi scd
Erdebl-ol'n itdi b-vcd
'lemin kutb menem db urd lf
Mehdiyem irda geldm b-hilf
Gelmiem men bende vu zd in
U hurc itdim bugn ird in
(vr. 184b)
Mddetim gzlerdm olmudum nihn
kdm hir iktiz it-ge zamn
Men burunsuz nesliyem dib urd lf
Mendedir srr- velyet b-hilf
'lemi men ser-be-ser alsam gerek
Cmle mnkir gitse men kalsam gerek
Men Cell'em syledi ol bu'l-fudl
U mana mevkfdur redd u kabl
Kimki itse secde vu t'at mana
Men an ird idem Hak'dan yana
Halvetinden kd ol evvel kadem
ekdiler at bindi kaldrd 'alem
Yridi Boz-ok ile ceng eyledi
Balarna 'lemi teng eyledi
Geldi basd Veys'n ordusn revn
Kend zannnda eh-i shib-zaman
ret old urd vard siyle ml
Nice balar kesdi zulmilen Cell
Memleket zulmnden old tr u mr
Cem' iken old pern ol diyr
Geldi bu nevile yetgirdi gzend
Giru dndi ol grh- n-pesend
ulule ddi ol etrfa tamm
Fitne kopd 'ibret ald hss u 'mm
Didiler bu ftne-i hir zamn
Bir 'almetdir kymetden hemn
Hsrev-i Ry-i zemn Sultn Selm
Atnun stndedir b-havf u bm
Heybetinden ol Fendin mur u mr
demezler yerden u gkden ubr
(vr. 185a)
Ger kyamet olmasayd ikr
Byle demde dman olmazd svr
Ata bindi Mehd'yem db urd ad
Kendye uydurd ok ehl-i fesd
Tbi' old mfsid u t ana
l'tikd itdi bes b ana
Halk cem' old ana dutd kh
Rm iinde gezdi b-bk ol grh
Anatol mlkini dutd fesd
Kiver old ser-be-ser sst-i'tikd
Mutekd bir nev'a old hss u mm
Kim ana klfetle geldiler tamm
Lekerin cem' itdi Veys bin Ali
Vard ardnca kelmn hsl
Ne anunla idebildi bir sitz
Ne tasavvur old gnlnde grz
Kald bir sahrda hm gzleyi
Gayret idb neng u nm gzleyi
Her taraf gnderdi bir tz svr
Kend ol sahrda ekdi intizr
Old bir yirde mukm ol b-makm
Dem-be-dem tavfna geldi hss u 'mm
Dirdi bir leker vel cmle mrd
ldren gz len ad ehd
hre old kim hurc itdi Cell
Mehd'lik da'vsn ider l-muhl
Gdi andan eyledi yurdn cedd
yle kim ehr-i Sivs old be-dd
kd ehrinden revn belerbei
Geldi cem' old yed-i tahtndaki
(vr. 185b)
d Paa ol emr-i muhteem
Dni ehli shib-i hayl u haem
Dirdi sancak belerin ol h-mend
Dzdi saf saf bir siph-i dil-pesend
L-tekellf koyd meydna kadem
Bayran turgrd kaldrd 'alem
Geldi ol mfsidle bir ceng eyledi
Yer yzin kanle gl-reng eyledi
Lekeri malb old P'nm
B-mr irdi hisb lenin
Er diirdi yer yzine t- tz
Nice balar kesdi ol ceng sitz
Paa birle lekeri itdi frr
Dutd mfsid rezm-ghnda karr
n bu sret old gerdndan zuhr
Ol fesd ehline el-virdi srr
stim' iden rakdan kssai
ok saf srdi vu ald hssai
Didiler eksz veldir bu ferd
Her tarafdan geldi cem' old mrd
lerinden vard ref old ind
tdiler ana ziyret i'tikd
Sancakma secde itdi ol grh
Geldi cem' old havric kh kh
Didiler bu Mehd-yi Yezdn-perest
Mnkire virr velyetlen ikest
Gdi yurddan revn ol baht- m
Vard Tokat zre gsterdi hcum
Kond bir menzilde ol shib-lecc
stedi Tokat ehrinden harc
(vr. 186a)
n fesda vard bundan merz-i bm
Kssadan gh old h- Rm
Hem hurcn hem fesdm bi't-tamm
Bildi ma'lm itdi h- nk-nm
Kakd tnd old h- z-fnn
Kahre geldi mevc urub dery-y hn
Didi bunden ol cihn- dru-gr
Olmad m ehsvr-ol habr
Didiler iy h- gerdn-iktidr
Kim senlinle buld 'lem iftihr
Kendnin taht- yedinden l-muhl
U bugnlerde hurc itdi Cell
Nice bilmez m-cer mehrdur
Bildi lk ol bendenz ma'zrdur
arh- dn ser-gcdin p-ml imi
01 mbriz haste vu bed-hl imi
Anda ger 'zr olmasayd b-gmn
Ilgamd imdi ana yek-'inn
Hastalkdan kalmamdr kuvveti
Isteyb bulmaz bunun-ek fursat
Gelmedin fermn- h- pehlevn
Dulkadrlu lekerin dirdi revn
Olmadn hkm-i hmyn ikr
kd f'l-hl ol ferd-i rzigr
Byle takrr itdi ol 'l-cenb
Kim ne hcetdir bize eh'den hitb
Biz Hud'nun bende-i fermn-uz
Byle dem-n saklanan kurbn-uz
Olmadn ol hric shib-siph
ldelm cem'in pern u tebh
(vr. 186b)
Lekerine her taraf vard berd
Dirdi Etrk'n siphn ol ferd
Za'fl cismiyle ol ner pehlevn
Dulkadrlu cem'ini virdi revn
Geldi dirildi siph ol ern
Gnli gzi ren old saf-dern
Didi ussam b-mdvdr benim
Derdime dermn bu sevddr benim
Bindi bindirdi mbriz lekerin
Ald kd Dulkadrlu'nm erin
Zemher kalbinde kim okdur fesd
Berf u brn old esdi tnd-bd
Dulkadrlu talarm bend itdi berf
Her girve old bir kh- kf
Berfdin ku umaz old yilleri
Ol su'bet vakti girdi illeri
Bir tedrk itdi ol dmen tebh
Kim ser-ser old yollar h-rh
bu tavrile yridi ol ferd
Byle memr olsa eyhine mrd
ok tereddd birle ekdi br u brd
Vard ahruh kprsini itdi yurd
nkim gh old bundan ol grh
Cnb itdi menzilinden canlu kh
Karu geldi ol sa'detsz ferk
Kald m-beyninde bir fersah tark
Bunda bunlar anda ol dutd karr
Geldi Hsrev Pa ol buk-svr
Bir yire dirildi Trk u Ehl-i Rm
Vkf old bundan ol akvm- m
(vr. 187a)
Menzilinden gmedin ol ry-i sst
Byle grdi ry u tedbrin nuhust
Kim Dadar ocamzdr b-gmn
Ceddimz me'vsdr ol sitn
Varalum tarfna ol menzil-gehin
Nse olsun anda emr-i Allh'm
ldeliim himmet taleb b-dd in
Yz srelm anda istimdd in
Ger gelr bolsa Ali bin ehsvr
tdelm anda anunla kr u zr
Hric itdi Dadar'dn yana 'azm
Olur ol 'azm itdi menzilde rezm
Andan anlar gdi bundan bu siph
Grelm n'olur be-fermn- ilh
Mfsidin cem'inden ndin pehlevn
Vard vu ald Dadar detin revn
Sf sf itdi lekerin nren in
Dzd aslnca siphn ceng in
Bir zamandan sonra kd ol grh
Atlus b-had yayan kh kh
Hss u mm itmi tammet izdiham
'Avret u er cmle ceng ehli mdm
Yridi ol mfsid-i rde-hl
B-tekellf girdi meydna Cell
Pehlevn at sald anun cem'ine
Er sesi girdi Havric sem'ine
Er ere kand germ old sava
Gh ok yadrd mfsid gh t
ki cnibden siyset urd lf
Gvde ddi kana ark old mesf
(vr. 187b)
Tr brn old dmandan bedd
At helk old vu er ddi ehd
Duh-i kbrdan ol t vakt-i m
Turd meydn ire ceng itdi mdm
Dndrime halka rhat koymad
At u erde b-cerhat koymad
Gh hcm itdi erenler serveri
Gh Hsrev birle sancak beleri
n kovuma hadden ad iy hakm
N-gh esdi kble tarfndan nesm
kbet tevfk- Br old yr
Bir hcm itdi Ali bin ehsvr
Mfsid-i b-re dndrdi inn
Girdi t urd hner-ver pehlevn
Er mbriz at bedev imr-i tz
Kalmad a'dya imkn- grz
N-grz ol mfsid u b-dn ferk
Ddi kan derysna old ark
Tudan gedi er u 'avret tamm
Kalmad kimse 'addan ve's-selm
n siph- Hsrev buld zafer
Kend mfsid kad kim "eyne'l-meferr"
Ilgad ardnca Veys bin 'Ali
Dutd vu bend itdi ol b-hsl
Hric mecrh u zr old esr
Bana yadrdlar mr u tr
Mfsidin bn kesdi pehlevn
Dergeh-i a'lya gnderdi revn
Vkf ol-ge Hsrev-i gt-penh
Syledi kim fern iy nk-hh
(vr. 188a)
efkat-i h vu lutf-i Hsrev
ehsvr-ohna geldi ez-nev
Rzigr ehline rendir bu hl
Kim bu tevch ile def old Cell
B E R - T A H T N E S T E N - S U L T N S L E Y M N
H A L L E D A 'L L H M L K E T E H U
n Selm'i Hakk a teslm itdi cn
Rm'a h old Sleymn- zamn
Gitdise dnydan ol h- blend
kd h'n tahtna bir ercmend
Ercmendi kim budurur rzigr
Grmemidir bir ana benzer svr
Fikrider misin ki devrn- zamn
"el-Veled srru ebh" itdi 'iyn
Tc-bah-i asr Sultn Byezd
Server-i devrn u mafur (u) ehd
(vr. 193a)
'lem ire geri shib-ch idi
Bir halm'n-nefs z h idi
Byle hilm ehlinden nm-tek ferd
Rzigr slhin old bedd
Bu hod ol r-i jiyn ferzendidir
Ol ec'at-penin dil-bendidir.
Kim cihn ehline gsterdi hirs
Cr'et-i tn ana eylen kys
Ol kh- Hsrev old fzn
Bir kerem-gster zuhr old knn
Memleket ol merd-i meydnndurur
Mlk ezelden hod Sleymn'ndurur
B-niyz old gnnde hss u 'mm
Dutd mlk-i Rm' 'adlile nizm
Bir adlet itdi ol hikmet-sirit
Kim memlik old 'adlinden bihit
'Adi anun devrinde buld i'tibr
Hurrem old emniyetlen rzigr
Bahi-i dery yzine urd kef
ld dr-p u teh kald sadef
Cd u ihsn birle h- ser-frz
tdi Rm ehlin 'atda b-niyz
Bir kerem gsterdi Rm ehline h
K'fern didi felekden mihr u mh
Takviyet virdi dem-dem dne ol
Ta'ziyet gsterdi ehl-i kne ol
Din 'adsn tr u mr iden svr
z-yi devrn u ferd-i rzigr
T u cr'etle ferd-i 'asr olan
Kancar 'zm itse shib-nasr olan
(vr. 193b)
Kyint dutd h'n evketi
Hssa Rm old Sleymn milketi
T sipihr-i ho-hrm eyler hrm
T mu'allakdur bu arh- Nl-fm
T bu merkezde mukarrerdr medr
T ki bkdir zamn u rzigr
Devletn hurd bolsun nr-b
Dergehn hkine yz srsn kur y
Bahtun efzn olsun iy devletl h
Tapuna tursun dn u gn mihr u mh
arh evrilsn murdnca mdm
Kyint olsun ser-ser sana rm
h'a her yzden ynelsn feth u bb
Y mcbe'd-da've sen it mstecb
D E R - T A K S R - E D - Y I H Z M E T *
Muhtasar olduysa nazm- dil-keem
bu nazm- dil-ke u l'l' em
Ihtisrna budur nazmun sebeb
Oldur iy rif ki bu manzme heb
h- r-efken Selm'in medhidr
Cmle nun gru-dr u fethidr
Ne hikyet var bu szde ne mesel
Ne yalan efsneden bulmu halel
Ger kitbm intihs temmedir
Lk medhinden anun bir emmedir
Heb beyn vki' old b-hilf
Zerrece yokdur bu szde ihtilf
Kendi nakdimlen el urdum harcma
'riyet yok bunda ya'n terceme
(vr. 194a)
lltims- bende-i dt hemn
Ehl-i 'irfndan budur kim nkte-dn
n bu nazma ide gh iltift
lltifndan zuhr ola sft
Ger haty grse nazmmda revn
01 haty afv ide b n u n
dem olmaz ma'yibden ber
'Aybum sen gizle iy ma'n eri
Sakla-gel mestr- nazm 'aybn
k k itme bu kisvet ceybini
Sehv u afletden deil hl bu nazm
Geri bu nazm ire kldm kesr-i azm
Zhir olsa ger hat-cdan hat
Kim hat-p ise 'arz eyler hat
Bende kr'nin bu nazmndan murd
Bir du'durur ki rhun ide d
Hak ta'l n dil-d eyleye
Kim dulen d'y yd eyleye
Koi Be'den kir olsun Girdigr
Rahmet itsn ceddine Perverdigr
Andan old bunca ird u kd
Dnye v 'ukbda bolsun ber-murd
Kim meni ol h'a meddh eyledi
Her ikestim bulsa slh eyledi
Nazmma virdi eref eh medhile
Ser-blend itdi bu medhin fethile
Selm-nme'i itdm tamm
Bana ilhh itdi ol ferhunde-nm
K'iy belat gleninn blbli
Vey bu dergh- mu'allnun kul
(vr. 194b)
Ger Selm-nme'ye ma'mrsun
Lk hayli fazlile ma'mrsun
i'r-i Trk-glk itmezsin hemn
Sende okdur ma'rifet iy horde-bn
Gam deil bir ka kemlin syle-gil
Vkj'ndan vasf- hlin syle-gil
T seni fazl ehli ma'lm ey leye
Bir bir ahvlini mefhm eyleye
Didim iy ren-zamr-i ercmend
Eyleme men derd-mende r-hand
Men ne mrem kim Sleymn saf
Dinleye hlimi y nun saf
Trik u b-ul u b- reyem
N-tuvn u b-kes u vreyem
Hssa Krd'm Krd'den fazl u keml
Ehli ynnda irer emr-i muhl
Giri teklf eyledi k'iy derd-mend
Sen seni bildir nedir bu n u end
Nazm ile hlini 'arz it am del
Gayr ayrin hline mahrem del
Cehd idb kurtulmadm iy nkte-dn
U bu bir ka beyti nazm itdm revn
DER-SIFAT-I KEML KR
Dinle iy h-bz- sidre-nin
Bu szmni ki arh ider tahsn
Bir hner olsa bir kiide hemn
fern eyler ana halk- cihn
Bende kr ki imdi ma'zlem
Pdih'a kemne bir kulem
(vr. 195a)
Bende vardr keml u fazl u hner
Bir ka er pdih- g-hner
Grmem men hads u tefsri
Bilmiem ilm-i fkh u ta'bri
Ger ma'n v eer bed' u beyn
Tab'- pkim yanndadr yeksn
'lm-i hikmetle hey'et old fenim
Bir zamn zikr u fikrim idi benim
Nahv ilen sarf u mantk ile kelm
Oldlar zihnim in br-e ulm
eyhden stlh- nak-i Fuss
Buld ifn-y kalbim ire husus
llm-i ma'kl grmiem ma'kl
llm-i menkle olmam men kl
Grmiem men Shh Cevherni
Ge aldm drr ile gevherni
Mhirem men arz u kfiyede
Nice kim Kf ile fiye'de
Ger mu'amm vu er laz zhir
Ver lat cmlesinde-em mhir
Fenn-i inda dahl-i tmmm var
'tlm-i edvrda kelmm var
'irim de ortalukda szm
Alt dilde azel dirdi'm men zm
Trk dir-men revn Nevy gibi
Fris'de hemn Neby gibi
Arab sylerim vel Krd'm
'Ayb sz Tanr'dur budur hordum
rmeni dilini kemlince
Bilrem Hind dah hlince
(vr. 195b)
Gezmiem men Hert u Gln'
T bulup-men bu nev'a irfn
Men meni cz'iyyta yormamam
Az kalupdur ktb ki grmemiem
Frisde ne nazm u nesr ki var
Ekser oldur ki grmiem tekrr
Oldum idi mderris u kd
Hem hatb-i zamne-i mz
Va'zm ehl-i fazla dinledirem
Vecd u hletle halk inledirem
ekmezem men riy-y serd-i nefes
Kim sem' ehli ciz ola ki bes
Bahs-i ilm u riyz iderdm
Hasm nutkumla rz iderdm
nki db- bahsi grdm idi
Bahisde hasm olan yordum idi
Okurdum her ne dilde olsa sevd
Yzerem sular ger olursa murd
Bilrem t u it kemli nedr
Anlarm bz u yoz hli nedr
arh u hn u bahr vu inkr
Uzadubdur kam man minkr
Bu kamnn mzcn bilrem
Kuculukda bu da'vy kluram
Atamz ile bu yolda at yorduk
Bz-nme dah bes grdk
Ururam a oluram sayyd
derem bunlar kim itdim yd
A ile suda avlanm balk
Balk er bilmese bilr Hlik
(vr. 196a)
ekerem eri yy dz ok ataram
Doru der men meni deil sataram
Dse kulluk mecl-i frm
Grdi nmsa n'old yoldam
Trk ilen Trk Krd ilen Krdem
Evde koyun u yabanda kurdem
Baa i dse dime kim tr
Yrimez bendene tr- ktr
Kime k'olsam harf u yhud yr
Bilrem zt u cevherinde ne vr
Belern hssa meclis-i edebin
Bilrem hsn u lutfilen gadabn
Sohbetini ekbirin grdm
Ol emenden bu glleri dirdim
Olmazam men lem-i tab' ile yr
Ger olur ise meselde Sm-svr
alaram gnlm olsa tanbr
Sevrem hb yzl manzar
Men meni hem nedm bildrirem
Alar iken herf gldrirem
Yokdur amm herf-i hem-derdim
Bu tefekkrle ortadr derdim
Bu kamu fazl u 'ilm u dni ile
Fehm u idrk u derk u bni ile
Sonra yirimni itdi ky-i mun
Meni kld esr-i hsn-i civn
Bulmadum 'ilimden bugn behre
Olmuam imdi i'rilen hre
Yokdur amm bu i're hem mil
Neylesn i'ri syleyb kil
(vr. 196b)
Kalmad rabet ehli szlerme
Kan dolubdur bu gamla gzlerime
Yokdurur bende zevk (u) evk bugn
Vardr amm cierden hayli dn
lltift eylese zamne eh
Bendenin szlerine gh geh
Ol Sleymn ki mur u mh mr
Rzigrnda old heb mesrr
Ger nazar eylese men-i hke
Yete tab'm klh eflke
Her ne emr itse nazm bbnda
Htr elenmeye cevbnda
V'er mana iltift olmasa yr
Kaluram b-nev vu 'ciz u zr
'mrn iy pdih- 'dil-dil
Devlet ile baka ide yz yl
arh gezsn heme km ile
hre bol-gl cihnda nmun ile
Bu du'am iste-ge iy eh-i dn
Cebrl Amn disn Amn
Her ki diler rahmet-i Hakk kazana
Ftiha okuya bun yazana*
-A-
-B-
-c-
C n b e rd : 153a, 162a.
Cavndr : 65a.
avu B a l : 78a.
avu Sinan : 118a.
Cem : 24b, 25b, 47a, 88b, 103b, 104b, 156a.
Cemd : 47a, 155b, 174a.
in : 65a.
iy n : 89a.
-D-
-E-
-F-
-G-
G a v r i: 112a, 113b, 128a, 14 la, 146a, 146b, 148b, 149b, 151a, 153b,
155b, 157b, 176b.
Gaz& l: 161a-b, 162a-b, 171b, 172a, 176b, 182b, 183a.
Gzelce K asm : 156a.
G r E m r : 89a.
-H-
Hce B e : 126a.
Hac B e : 110a.
Hac Rstem : 96a-b, 97a, 109a.
Hlid B eg : 97a.
Hn Muhammet!: 10a, 51a, 67a, 74a, 85b.
H aan: 10a.
Haan B e : 150a.
Haan Pa : 25a. 67b, 70a, 85a, 90a, 92a-b, 93a, 105a.
Haan Sultn : 12a, 67a, 74b, 98b.
Haan Yakb: 12b.
Hayder (Ism'l b.) :78a, 106a, 128a, 160b, 182a, 191a.
Haydan (Haydar O lu): 86a, 123b.
Hay r Be: 153b, 154b, 155a, 156a, 171b, 172a, 175a, 182b.
Hemdem Paa : 56b, 68a, 74a-b.
Hersek-ol: 63a-b, 107a.
Hzr Aa : 10a.
H zr: 67a.
Hoca Red : 102b.
Hseyn : 134b, 135a.
Hseyn Aa : 134a.
Hseyn B e : 109a.
H seyn: 109a.
Hseyn-i Baykara : 97b.
Hseyn (Pa): 163b, 164a.
Hsrev (B e): 8a, 54b, 55b, 56a-b, 62b, 63a, 67a, 70b, 71b, 90a, 91a,
93b, 94a. 99a, 103b, 158a, 165b. 170a-b. 172a, 173b. 178a. 187b.
191b.
Hsrev Paa : 134a, 137a, 152b, 186b.
--
-K-
Kanber: 182a.
Kamil (Gavr) : 112a, 113b, 128a, 141a, 146b, 148b, 149b, 151a,
153b, 155b, 157b, 176b.
K a r n -o l : 53b, 54a.
Karca Pa : 72a, 143b, 156a.
K asm B e : 53a, 90b.
K sm Pa : 68a, 84b.
Keeyuti B e y : 137b.
K e y k u b d : 63b, 191a.
K oi: 178a, 181b, 182a.
Koi A a : 93b.
Koi B e: 151a, 194a.
Koi bin H a li l : 9b.
K o n r a la r : 137b.
K orku d (Sultn) : 37a, 39b, 40a-b, 41a, 50b, 51b, 52a. 53a, 53b, 54a,
55a.
K rd M uham m ed Be : 137b.
-L-
La in -o l : 53b, 54a.
Lokm an (A .S.): 143b, 191b.
Ltf A a : 87a.
-M -
M n : 6b.
M ahm d : 178a.
M ahm d Sultn :5 la. 93b
Maltiyye B e i : 146a.
M a lk o -o l : 47a, 48a, 90a, 92a.
M a m a Htn : 75b.
M e h d : 72a.
Mehmed : 57a.
M e lik Arslan : 150b, 153b, 154a.
M eysere: 92a.
M ih l-o l : 75a.
M irza (B e): 77b, 82b.
M uham m ed (Mihl-ol): 78a, 82a, 94a, 134b, 135a.
M uham m ed A a : 57a, 134a.
M uham m ed Be : 72a, 91b, 132b, 156b.
M uham m ed Pa (Be, Byklu) : 106b, 123a, 124a, 129b, 130a-b,
131a, 132a, 152b, 154b, 168b.
M s: 51a.
M ustafa : 47b, 48a, 49b, 50a.
Mustafa Ahmed (Hersek-ol): 63a.
Mustafa B e : 156a.
Mustaf Be (Hal-ol): 92b.
Mustaf Be (Palak): 59b, 73b, 75a.
Mustaf Pa (Belerbei): 49a, 57a, 58b, 103b, 104a, 172b, 173a-b,
174a-b, 175a-b, 177a, 178a.
Mustansr-ol: 156b.
-N-
-O -
-P R-
Pehlevn Pa : 175a.
Pr Pa : 120b. 122a
Piyle : 52a-b, 53b, 54a-b, 55a.
Rstem : 6b, 90b, 131b, 152b. 162a. 191a.
-S-
--
-T-
-U-
-V-
-Y-
Yah-ol: 156b.
Y a h y : 77b, 78a.
Yahya P a a : 25a.
Y a kb C n : 12b.
Y a kb H n : 100b, 102a.
Y a kb (Peygamber) :53a.
Y e cc ve M e cc : 65b, 86a, 90b, 169a.
Y rg -o l : 91b.
Ynus Paa : 43a, 153a, 156a, 157a, 158b, 166a, 176a.
Y suf (Peygamber): 127a, 144a, 148b, 170b, 171a. 176a, 182a.
-Z-
Z e n g : 70b
Z e y d n : 165b.
Zeynel Paa : 84a, 90a, 152b.
Zeyrek-zde : 143b.
Z 'lk a d ir-o l : 79b.
NDEKS
(YER VE TOPLULUK ADLARI)
-A-
-B-
-C-
-D-
D a d a r : 187a.
Dalbasan :71b.
D ana S a z : 79b.
Danimendl : 72a.
D a rb o za n : 16a.
D ay eyh : 107 a.
D m ak (Dmk): 142b, 143b, 157a-b, 158b, 159a-b, 160a-b, 161b,
176b, 183a.
Dicle :31b.
D ik il ta : 69b.
D im e d o k a : 42b, 43a.
D iy a r -B e k r : 109b, 129b, 130a.
Dulkadir (!u): 15b, 108a, 112b, 116a, 117b, 118b, 152b, 186a-b.
D k a y a : 104b.
-E-
Edirne (Edrine) :21b, 22a, 25a, 33a, 62b, 63a, 68b, 69a, 132a, 189a.
E r ib o z : 67b.
Ekrd : 79a, 96a
E lm a lu : 114b.
Elbistan : 116a, 145b.
En g r Gl :71b.
E n g r i : 48a, 68a, 107b, 108a, 111b.
E rc ila v u n : 107b.
Erdekl : 116a-b.
E r g a n i : 139b.
E rist n : 65a.
Erm eni B a z a r : 70a.
Erzincan : 15a-b, 16a-b, 17b, 36b, 72a-b, 73a, 74b, 75a, 109b, 124b.
E rz u ru m : 77a, 105b.
E sk ie h ir : 70a.
Evgm i a y n : 77a.
E v - O l : 96a.
-F-
-G-
-H-
Haclu : 107b.
Haleb : 142b, 145b, 146a, 147b, 149b, 150a, 153b, 155a, 156a, 157a,
158a, 176b.
Halilullah (Cam ii): 163b.
H a lk a p n a r: 70a.
H a m a : 150b, 157a.
Ham id : 68a.
Hn : 75a.
H r n : 65a.
H a rb u rt: 139b.
H a v r ic : 187a.
H aybe r: 13b, 106a, 113b.
Heft e m e : 97a.
H e r t: 65a, 97b, 100a, 183b, 195b.
Herreke (Hereke): 69b.
H ns (Hmis): 150b, 156b.
Hindistan (Hind, Hind, Hind): 41b, 54b, 64b, 76b, 77a, 89a, 165a,
168a, 170a, 173a, 195a.
H ind u Sind : 64b, 100a, 183b.
H isa rc u k : 107b.
Horsn : 65a, 76b, 97b, 99a, 102b, 11 lb, 160a, 183b.
H oy : 78a, 79b, 96a.
-I-
Ilun : 70b.
Ir a k : 65a, 76b, 126b, 132b, 137b.
Iraz S u y u : 103a-b.
Iss erm ik : 113b.
lbasan : 67b.
n e g l: 57b.
rdebil (Erdebl): 64b.
rem B a : 88b.
skenderiye: 156b, 177b, 180a, 181 a-b.
s p i r : 124b.
stanbul (slambol) : 30b, 31a, 32a, 33a, 34b, 39b, 40b, 41a, 43a, 44a-
b, 60b, 61b, 62a-b, 69a, 99a, 119a-b, 120a, 145a, 156b, 177b,
178b, 182a-b, 184a, 189a, 190a.
znik (tznikmid): 58b, 69b
zrnik : 110a
-K -
K a be : 7b.
Kadye : 161a.
K a n g r : 68a.
K aragu K p ri :71b.
Karahan : 131b, 133a, 136a-b, 139a.
K a r a h a ss : 106b.
Karahsn : 71b, 107b.
K a r a b a : 103a-b.
K a r a k a n g : 77a.
K aram an : 56a-b, 68a, 71 b, 84a, 90a, 152b. ?
K a r a p n a r : 80a. >
K a r a ta y : 107b.
K a r a h isa r : 124b.
K a r e s i : 68a.
K a r c g e r : 107a.
K arku n a y n : 75a.
K a r s : 104a.
K a r v e r : 106a.
K a sta m o n : 68a.
Kayseri : 20b, 68a, 71b, 91b, 108a-b, 113a.
Kazan K y : 30a.
K a z k lu -B li: 69b.
Kazlu G l : 72b, 112a.
Keeyuti: 137b.
Keffe (K e fe ): 19b, 21a, 32a.
Kellemi Beli :71a.
Kem ah : 96b, 97a, 114a-b, 124a-b.
Kercenes: 114b.
K e rp e : 180a.
K e y l n : 76b.
K p a k : 23a.
K rkp n ar :71b.
Kzlba : 62b, 63b, 75a, 77b, 78b, 80a, 93a, 94a, 98a.
Kiliky : 107b.
K irm an : 65a.
K o c a -iii: 68a.
Kohisar : 72b, 114b, 136a.
K o n r a : 137b.
Konya : 68a, 71 a-b.
K pri B a : 97a.
Kstendi!: 67b
Kubbe-i Sahra : 163b.
K ud s : 156b, 163b.
Kulupa : 70a.
K u l i l i : 68a.
K u m : 177a.
Kuc a y r : 96a.
K rd : 153a, 194b, 195a, 196a.
Krdistn : 76b, 109a, 130a-b, 131a, 152b.
Kthiyye : 57a, 68a.
Kiizmen : 137b.
-L-
L re n d e : 20b, 68a.
-M -
-N-
Nahcvan : 103b
Nare-zen ayr :71b.
N eb ol : 25a, 67b, 82a.
N ide : 20b. 68a, 71b
N ik s a r : 107b.
N l : 86a, 167b, 169b, 170a-b, 172b, 173a-b, 176a, 177a-b, 181b,
193b.
-O -
O h r i : 67b.
O sm a n l : 109a.
O vacuk S a h r a s : 80a.
-P-
P a lu : 139b.
P am u kcb ili : 69b.
P n a rb a : 71b.
-R-
R h a t: 72b.
R e m le : 163a.
R e m liyye: 169a.
R e d : 181b.
Rodos : 7b, 180a, 182b.
R m (R m ): la , 14b, 15a, 16a-b, 17b, 19b, 20a-b, 21a, 22b, 24a,
25a, 26b, 27a, 28a, 29a, 30a-b, 31a, 32a-b, 33a, 35a, 36a, 37a, 38b,
41a-b, 43b, 45a, 47b, 49b, 50b, 55b, 56a-b, 58a, 59a, 61b, 62a,
64b, 67a-b, 68a, 69a, 70a-b, 71a, 72a, 74a-b, 76b, 78a, 79a-b, 80a,
82a, 83a-b, 84b, 85a, 87b, 88a, 89b, 92a, 94a-b, 95b, 96a, 99a,
100a, 103b, 109a, 111b, 112a-b, 115b, 152b, 153a-b, 154a-b, 155a,
156b, 157a-b, 158a-b, 159a-b, 160a-b, 161a-b, 162a-b, 163a-b,
164b, 165a, 166b, 167a-b, 168a-b, 169a-b, 170a-b, 171a, 172a-b,
173a-b, 173a-b, 174a-b, 175a-b, 176a-b, 177a-b, 180a, 181a-b,
182a-b, 183b, 184a, 185a, 186a-b, 188b, 189b, 190a, 193a-b.
R m t: 39a.
Rs : 177b.
-S-
Sakallu : 78b.
Saluz : 179b.
Salman : 108b
Saruhan (Sarhn): 68a.
Semen : 96a.
ehln : 97a, 102b.
Salahiyye : 164a.
Selm'aleyk a y n : 70a.
eydi G z : 70a.
Sb (S b ): 153a, 154a-b.
S id r e k : 104a.
Silisre : 34b, 35a-b, 67b.
S ir o z : 67b.
Sivas : 48a, 49a, 68b, 70a, 72a, 113b, 114a, 116a, 185a.
Stli : 70a.
Skmen K y : 77a, 73b.
Sultnhn :71b.
Sultn ni: 68a.
Su e h ri: 72b.
Susam : 179b.
ah A li B e : 97a.
ahne a y n : 72b.
ahruh K p r s : 186b.
m Kazan : 96b, 97b.
am (m) : la, 20b, 33a, 37a, 47b, 76b, 96b, 112b, 115b, 128b,
129b,140b, 142a, 144b, 148b, 150a-b, 153a-b, 154a-b, 155a, 156a-
b, 157a, 158a, 159a-b, 160a-b, 161a-b, 162b, 163a-b, 164b, 165a,
166a-b, 167a-b, 168a, 169a-b, 169a-b, 170a-b, 171a, 172a-b, 173a-
b, 174a-b, 175a-b, 176a-b, 177a, 181a, 182b, 183b, 184a, 189b,
192a.
e m h i : 65a.
r - I k : 107b.
ir v a n : 65a.
-T-
Taclu H n : 92a.
T (li) : 114a.
T a t a r : 60b.
T a v a : 139b.
Tebrz : 15b, 65b, 68b, 71b, 74a, 78a, 87a, 94b, 95a, 96a, 97a-b, 99a,
100b, 101b, 102a, 103b, 113b. 114a, 116a, 120b. 124a. 126b. 127a.
129b, 133a. 142a, 143a. 147a. 157b. 183b
Teke : 52b, 53a, 137b.
Tekir a y n : 69b, 106a.
Teklithan : 137b
Tercan : 67a, 73a-b, 74a, 75a.
Trbalus : 150b, 156a.
Trhala : 67b, 92b.
T o k a t : 68a, 185b.
Toprak H is r : 78a.
Trabzon (Tarbuzan, Tarabozn, Trbazon): 21a, 68b. 118b.
Tundalmca : 103b.
T u r A l i : 47a, 90a.
T u r h a l : 112a.
Tuzla Suyu : 78a.
T rk (Trk, Etrk): 52b, 53a, 153b, 184a, 195a, 196a.
Trkistan : 117b.
Trkm an : 53a.
S E L M- N ME
-U-
- -
-V-
V a r s a k : 114a.
-Y-
Yam ac G e d i: 97a.
Yanyan (Yanya): 68a.
Yass imen : 72b
Yaylacuk : 105a.
Y a y la k : 69b.
Yeniehir : 58a, 69b. 70a
Ynn : 191b.
-Z-
Z a r e : 30a.
Z e n gican i: 104a.
Z e rd e : 49a.
Z e rn ic : 106a.
Zincirli kuyu : 70a.
Z u l s : 102a.