You are on page 1of 126

CAG 2

Corpus Augustinianum Gissense


a Cornelio Mayer editum

Manual

Centro de Investigacion sobre S. Agustn de Wurzburgo

Centro para el procesamiento y


publicacion de textos electronicos
en humanidades
de la Universidad de Treveris
Corpus Augustinianum Gissense
Version 2.0
CD-ROM para Windows 95/98/2000/NT/XP

Desarrollado por el Centro de Investigacion sobre S. Agustn de Wurzburgo en cola-


boracion con el Centro para el procesamiento y publicacion de textos electronicos en
humanidades de la Universidad de Treveris.
Autores del manual: Alexander Eisgrub, Johannes Fournier, Hans-Joachim Lange,
Christof Mller.
Traduccion espanol: David Alvarez.
Todas las indicaciones del manual han sido revisadas cuidadosamente, aunque los
editores no se responsabilizan de posibles errores.
Ni la totalidad ni parte de este manual pueden reproducirse, registrarse o transmitirse,
por un sistema de recuperacion, de informacion, en ninguna forma ni por ningun
medio, sea electronico, mecanico, por fotocopia, microfilm o cualquier otro sin per-
miso previo por escrito del centro de Investigacion sobre S. Agustn.
Aparicion: julio 2004
Indice

Prologo del editor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4


1. El Corpus Augustinianum Gissense (CAG) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.1. La historia del CAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.1.1. Estructura y administracion de los archivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.1.2. Indicacion de las citas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.1.3. Lematizacion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.1.4. Inclusion bibliografica de fuentes secundarias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1.2. El CAG en CD-ROM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2. El CAG 2 en CD-ROM: contenido, utilizacion e indicaciones tecnicas . . 8
2.1. Instalacion e indicaciones tecnicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
2.2. Inicio y finalizacion del programa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
2.3. La navegacion a traves del texto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2.4. Busqueda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2.4.1. Busqueda en la base de datos de textos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2.4.2. Busqueda truncada y lematizada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
2.4.3. Busqueda con comodn y operadores logicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
2.4.4. Busqueda en la base de datos bibliograficos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
2.4.5. Busqueda a traves de los ndices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
2.5. Otras funciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2.5.1. Menus desplegables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2.5.1.1. CAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2.5.1.2. Editar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
2.5.1.3. Texto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
2.5.1.4. Opciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
2.5.1.5. Imprimir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
2.5.1.6. Presentacion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
2.5.1.7. Busqueda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
2.5.1.8. Ayuda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
2.5.2. Organizacion de los botones (Iconos) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
2.5.3. Marcadores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Appendix I: Las obras de S. Agustn en orden cronologico . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Appendix II: Las obras de S. Agustn en grupos de obras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Appendix III: Bibliografa sobre los cuadros sinopticos de las
Enarrationes in Psalmos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Appendix IV: Lista de referencias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Appendix V: Karl Heinz Chelius: Obras de San Agustn y ediciones crticas . . 71
Appendix VI: Lista de palabras no lematizadas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Prologo del editor

Como ya se indico en el prefacio de la primera edicion, la edicion del texto electronico


de las obras de S. Agustn realizada por la Universidad Julius-Maximilian de Wurz-
burgo en 1983, tuvo una amplia e inesperada acogida entre los investigadores. Su
ndice, al que se puede acceder en todo momento, posibilita la consulta de forma
rapida y segura de todas las recurrencias de una palabra determinada en las obras de
S. Agustn. Estudiosos de todo el mundo, teologos y filosofos, filologos e historia-
dores, sociologos y juristas, e incluso polticos con importantes cargos publicos co-
menzaron a solicitar informacion concreta sobre las obras de S. Agustn. Este enorme
interes demostro la importancia especial que la figura de S. Agustn y su obra tienen
para la herencia historico-cultural del mundo occidental. Esta gran acogida nos mo-
tivo para emprender el perfeccionamiento del texto electronico de la obra y para su
publicacion en CD-ROM.
El Corpus Augustinianum Gissense (CAG 1) publicado en 1996, dispona de un
texto lematico poco perfeccionado, as como de literatura primaria y secundaria de la
obra completa de este Padre de la Iglesia, la cual se recogio con ayuda del EDV y
siguiendo el ndice de materias del Augustinus-Lexikon.
Esta primera edicion del CAG desde ahora con sede en el Centro de Investigacion
sobre S. Agustn (ZAF) en Wurzburgo fue ampliamente mejorada a todos los niveles,
especialmente en cuanto a la aportacion de informacion, gracias a un nuevo Software
desarrollado en el Centro para el procesamiento y publicacion de textos electronicos de
la Universidad de Treveris.
Naturalmente, estos avances y mejoras han tenido su coste economico, el cual solo
se ha podido sufragar, en parte, con las ventas del CAG 1. Por eso hemos tenido que
depender de ayudas y donativos. Nuestro especial agradecimiento va dirigido en pri-
mer lugar a la Provincia Agustiniana alemana, quien puso a nuestra disposicion su rica
y especializada biblioteca en S. Agustn as como despachos de trabajo bien equipados
para poder desarrollar nuestro trabajo. Del mismo modo queremos expresar nuestro
mas sentido agradecimiento al Secretariado de la Conferencia Episcopal Alemana, a
los economos de las diocesis de Munich, Bamberg y Maguncia, y en especial al direc-
tor economico de la diocesis de Wurzburgo, Dr. Dr. hc. Adolf Bauer, y en ultimo
termino, aunque no en menor medida, a la Sociedad para la Promocion de la Inves-
tigacion de S. Agustn.
Como editor, quisiera agradecer el trabajo de mis colaboradores, Hans-Joachim
Lange, Christof Mller y Alexander Eisgrub, as como a las personas del Centro de
Treveris. La acogida favorable del CAG 2 se debe en gran medida a sus esfuerzos.
Cornelius Mayer

4
1. El Corpus Augustinianum Gissense (CAG)

El Corpus Augustinianum Gissense (CAG) comprende en su estado actual mas de 5


millones de palabras que componen la obra literaria de Agustn de Hipona (354430),
probablemente el teologo mas importante de Occidente, tal y como testifica la recep-
cion de su obra a traves de la historia. El Corpus digitalizado recoge los textos de las
mejores ediciones publicadas y, a poder ser, crticas. Se han intentado incluso corregir
los posibles fallos y errores de dichas ediciones.
Ademas, el CAG ha sido preparado lingsticamente de forma multiple. El inven-
tario del texto se ha realizado de forma lematica simple, es decir el conjunto completo
de variantes de una palabra que se supeditan a su forma base o raz y desde esa es
como se puede buscar. Asimismo, vienen indicadas como tales todas las citas que
S. Agustn introdujo en sus obras y se han cotejado en sus fuentes. Tambien esta
incluido en el CAG una base de datos con mas de 27.000 entradas referentes a fuentes
secundarias sobre la vida y obras de S. Agustn, enriquecido con una amplia infor-
macion bibliografica y numerosa informacion adicional, por ej. sobre los diferentes
manuscritos de las obras de S. Agustn.
Esta extensa recopilacion de fuentes primarias y secundarias hace del CAG una de
las mejores herramientas para el estudio de S. Agustn.

1.1. La historia del CAG

A principios de los ochenta, durante la preparacion del Augustinus-Lexikon (AL)


financiado con medios del DFG, el editor principal, Cornelius Petrus Mayer OSA,
comenzo a planificar la digitalizacion de la obra completa de S. Agustn. Consecuente-
mente, entre 1981 y 1983 fueron preparados los textos de sus obras para una version
electronica con la ayuda del centro informatico y el trabajo realizado por los cola-
boradores y estudiantes en la Universidad de Gieen, donde el editor detentaba la
catedra de Teologa Sistematica en ese momento. En los anos siguientes, se realizo una
mejora y una preparacion sistematica del Corpus electronico. Esta inmensa tarea se
llevo a cabo en la Universidad de Gieen, de ah su nombre CAG (Corpus Augusti-
nianum Gissense).

1.1.1. Estructura y administracion de los archivos

El valor y la utilizacion del CAG radica fundamentalmente en su amplitud y acritud


en la estructura y contenido del texto. Por este motivo, el diseno, la administracion,
actualizacion y correccion del Corpus continuan siendo las tareas fundamentales y
decisivas de la Investigacion sobre S. Agustn y del proyecto CAG. La edicion del
CAG realizada en 1983 se basaba en textos de calidades dispares, por tanto, los textos
de menor calidad han sido sustituidos por nuevas ediciones crticas mas fiables filo-
logicamente. Por supuesto, han sido incorporadas las 30 cartas descubiertas reciente-
5
mente por Johannes Djivak y los 30 sermones de S. Agustn descubiertos por Francois
Dolbeau.
La ordenacion de los textos en el Corpus sigue el orden cronologico de su com-
posicion, en la medida en que es posible reconstruir esta secuencia. De esta forma, el
CAG permite constatar la evolucion y, en algunos casos, el cambio sufrido por al-
gunos conceptos concretos o temas de S. Agustn. Por lo que se refiere a la estructura
interna de la obra, el CAG mantiene la division de libros, captulos y parrafos de las
ediciones usadas y tambien incluye sus paginas y numeracion de las lneas, lo que
permite su comparacion y garantiza su conformidad con las ediciones impresas.

1.1.2. Indicacion de las citas

Las numerosas citas que S. Agustn incluye en sus obras estan senaladas en la edicion
electronica anterior segun un esquema de nueve niveles que informaba si la cita pro-
ceda de una fuente bblica o no, de un escrito anterior de S. Agustn o era una
combinacion de estas fuentes. Sin embargo, todos los pasajes indicados como citas en
las ediciones publicadas fueron revisados en 1993 y 1994 y provistas de mayor infor-
macion sobre sus fuentes originales. Ahora es facil reconocer si una frase senalada
como una cita procede de la carta a los Romanos o de un obra de Ciceron. Este tipo
de informacion posibilita sacar conclusiones sobre el desarrollo y el trasfondo de una
obra de S. Agustn. Con ello se obtienen sugerencias valiosas para su posible inter-
pretacion.

1.1.3. Lematizacion

Con el concepto de lematizacion se indica en lingstica la asignacion de una variante


de una palabra a su forma fundamental o raz. En el caso del CAG, esta raz es el
nominativo singular para los nombres y la 1a persona singular indicativo presente
activo para los verbos. La lematizacion es muy valiosa para los textos latinos con su
riqueza de formas gramaticales y fue recomendada por filologos especialistas para el
Corpus Agustiniano de Gieen con el objetivo de proporcionar una vision mas pro-
funda en el lenguaje de S. Agustn y de ofrecer un facil acceso al conjunto completo de
ciertos terminos con todas sus variantes. Esta otra preparacion de los textos comenzo
en 1987. Con el objeto de facilitar la realizacion del proyecto se impusieron ciertas
limitaciones a nivel del lema (e.j. exclusion del vocabulario muy recurrente). Como
resultado, el tipo de lematizacion del CAG se puede designar como lematizacion
aproximativa o simple.
Esta lematizacion aproximativa se ha realizado mediante un programa especial de
tratamiento electronico de textos (digitalizado EDV). Aproximadamente el 75 % de
los textos fueron realaborados automaticamente, el resto mediante el trabajo manual
de filologos expertos. La intervencion manual fue siempre necesaria cuando aparecan
en el texto homografos (palabras con la misma grafa, pero con distintos significa-
6
dos) o heterografos (un concepto con diversa grafa). Gracias a esta enorme inver-
sion economica y de tiempo, esta lematizacion posibilita la consulta de la variante de
la palabra deseada -y solo la deseada- en el conjunto de la obra de S. Agustn. Este es
un servicio inestimable para el trabajo en el texto latino de las obras de Agustn.

1.1.4. Inclusion bibliografica de fuentes secundarias

El gran influjo de este Padre de la Iglesia se refleja en la inmensa bibliografa existente


a nivel internacional sobre su persona y su obra (cerca de 50.000 ttulos) y todos los
anos se publican mas de cien nuevos estudios. Durante la preparacion del Augustinus-
Lexikon surgio la idea de incorporar bibliografa electronica de fuentes secundarias
con el fin de hacer accesible esta ingente cantidad de publicaciones.
Este proyecto se inicio tambien en el Universidad de Gieen en 1983. Hasta ahora
se han podido incluir mas de 27.000 ttulos con informaciones bibliograficas gracias a
una base de datos con ayuda de siete categoras autor, ttulo, genero, biblio-
grafa (e.j. lugar y fecha de publicacion, ttulo de la serie), fuente de informacion,
anotaciones (edicion, recepcion, recension) y finalmente referencias. Esta
ultima categora sirve como catalogo para las palabras-clave y da una idea del con-
tenido de cada fuente secundaria. Estas palabras-clave estan tomadas de la extensa lista
lematica del Augustinus-Lexikon. Por tanto, el usuario de la base de datos tendra un
acceso facil para buscar segun un lema determinado y conseguir informacion rapida
sobre la situacion actual de la investigacion en un determinado tema.
Esta base de datos de las fuentes secundarias sobre S. Agustn se ha convertido en un
instrumento de trabajo muy utilizado por los especialistas en su obra. La base de
datos, comenzada por estudiantes y colaboradores cientficos, no solo se ha ido ac-
tualizando y enriqueciendo desde su inicio sino que tambien se ha ido corrigiendo y
perfeccionando gracias a colaboradores familiarizados con el pensamiento de S. Agus-
tn. Sin embargo, dado la enorme cantidad de datos, todava no se puede decir que este
exento de errores. Por eso sera deseable que el usuario del CAG informara a la
redaccion de las posibles lagunas o errores que encuentre.

1.2. El CAG en CD-ROM

Para posibilitar a un amplio publico el acceso a los contenidos del CAG anteriormente
mencionados, a mediados de los noventa el editor decidio preparar el CAG para su
publicacion en CD-ROM. En 1996 aparecio la primera edicion del CAG en
CDROM, publicado por la famosa editorial Schwabe & Co. AG, Basilea. Este pro-
ducto pronto consiguio una excelente reputacion en el mundo especializado y nu-
merosas revistas en aleman, as como en ingles, frances y espanol publicaron elogiosas
recensiones sobre el CAG. Las revistas coincidan generalmente en afirmar que el
CAG establece nuevos parametros no solo en el campo de la investigacion sobre
S. Agustn, sino tambien en el amplio campo de la publicacion de textos electronicos
del ambito de las humanidades.
7
Sin embargo, las recientes innovaciones y avances en el sistema de tratamiento de
textos y de programas informaticos ha puesto de manifiesto que es deseable y ne-
cesario hacer una nueva edicion del CAG en CD-ROM. La segunda edicion, con un
nuevo programa informatico de aplicacion en varios idiomas y una pantalla grafica
disenada por el Centro para la Publicacion de Textos Electronicos de la Universidad de
Treveris, cubre las expectativas de los usuarios. Ademas, el contenido del CAG, desde
su primera aparicion en CD-ROM, ha sido mejorado, actualizado y completado: han
sido incorporadas nuevas ediciones crticas publicadas con textos mas precisos a nivel
filologico (e.j. De doctrina christiana y De Genesi aduersos Manicheos) y se han am-
pliado las ediciones textuales de las obras de S. Agustn existentes hasta ahora (e.j. dos
Sermones Dolbeau), las cuales fueron preparadas y compuestas electronicamente para
su inclusion en el CAG. Del mismo modo, se han anadido y hecho accesibles las cartas
a S. Agustn y algunas de sus obras han sido provistas de importante informacion
adicional (e.j. Enarrationes in Psalmos). Finalmente, la bibliografa de las fuentes se-
cundarias ha sido aumentada con la inclusion de cerca de mil ttulos de viejas, pero
sobre todo de nuevas publicaciones. Se pudieron corregir un gran numero de errores o
erratas.
El editor y sus colaboradores del Centro de Investigacion sobre S. Agustn de Wurz-
burgo estan convencidos de que el reconocimiento de la primera edicion no solo se
mantendra, sino que se incrementara gracias a las actualizaciones formales, tecnicas y
de contenido, as como a las mejoras y ampliaciones llevadas a cabo.

2. El CAG 2 en CD-ROM: Contenido, utilizacion e indicaciones tecnicas

2.1. Instalacion e indicaciones tecnicas

Requisitos del sistema operativo: El CD-ROM funciona en PC compatibles con IBM


que tengan las siguientes caractersticas:
Procesador: Pentium III o mas
RAM mnimo 32 MB
Sistemas operativos Win 95/98/2000/NT/XP
Disco duro: 10 MB para la instalacion mnima del programa; para la in-
stalacion completa se recomiendan unos 600 MB.
Graficos SVGA, mnimo 1024x768 pixeles; recomendados 1152x864

Instalacion con el sistema operativo de Windows: Una vez introducido el CD-ROM en


la disquetera comienza a instalarse automaticamente. Un asistente le guiara en la sesion
de instalacion. En caso de que la instalacion no comenzara automaticamente, se puede
iniciar el proceso con un doble clic en el archivo setup.exe de la raz del CD-ROM.
Tiene la posibilidad de instalar en el disco duro de su ordenador las aplicaciones
fundamentales del CAG 2 (para lo que se necesita una capacidad mnima en el disco
8
duro de 10 MB) o la instalacion completa (se aconseja tener una capacidad de
600 MB). Con la instalacion completa puede utilizar el CAG 2 sin necesidad de in-
troducir el CD-ROM, mientras que con la instalacion mnima necesita utilizar el
CD-ROM en la unidad de disco.
El asistente de instalacion se guiara instintivamente en el proceso de instalacion y en
diversos momentos debera Usted decidir si quiere o no llevar a cabo la instalacion con
un determinado paquete de archivos y elegir la variante de instalacion deseada en caso
de que Usted no desee utilizar la propuesta por el asistente. Se instalara un tipo de
letra en el archivo de fuentes de Windows para que puedan aparecer en pantalla los
caracteres griegos del CAG 2.
Para la desinstalacion del programa, hay que ir al menu de inicio/programas/CAG 2
y en CAG 2 pulsar Desinstalacion.

2.2. Inicio y finalizacion del programa

Inicio del programa: Al comenzar el programa se abre una ventana (imagen 1). En la
parte superior se encuentran tres barras: 1. Indica el ttulo con los recuadros de Mi-
nimizar, Pantalla completa y Cerrar; 2. La barra del Menus desplegables (sobre cada
funcion en particular, vease 2.5.1.); 3. La barra de Herramientas (sobre la funcion de
cada Icono, vease 2.5.2.). En medio de la pantalla aparece la ventana de bienvenida con
unas breves indicaciones sobre el CAG 2.

Imagen 1: Pagina de inicio

El programa se inicia haciendo clic con el raton en la ventana de bienvenida. Junto a


una ventana de documento en un primer momento vaca se abrira la ventana de
9
navegacion, es decir, el mando central del programa (imagen 2). A traves del orga-
nizador de ficheros, en la parte superior de la ventana de navegacion, se podra
acceder a las obras de S. Agustn (Lista de obras), a la busqueda dentro de esas obras
(Base de datos de textos), a la navegacion a traves de los resultados de una busqueda
(Resultado de la busqueda), a la busqueda en la base de datos bibliograficos (Base de
datos bibliograficos), a la busqueda a traves de los ndices (Indices) y, finalmente, al
acceso a marcadores y anotaciones (Marcadores). Estas funciones seran ampliamente
descritas en los captulos sucesivos.

Imagen 2: Seleccion de texto en la ventana de navegacion

Finalizacion del programa: Existen tres posibilidades diversas para salir del programa.
Se puede pulsar en la barra del menu principal CAG y elegir la opcion Salir, o pinchar
en el smbolo de una puerta abierta que aparece justamente debajo de CAG, o final-
mente haciendo clic en el boton x situado en la parte superior derecha. Tambien existe
la opcion de minimizar la pantalla en la parte superior derecha, con lo que des-
aparecera de la vista el programa.

10
2.3. La navegacion a traves del texto

Desplazamiento y seleccion de texto en la lista de obras: Al iniciar el programa, se


pulsa el boton Lista de obras. En la ventana de navegacion vienen enumeradas todas
las obras de S. Agustn por orden alfabetico. Despues de la abreviatura en negrita de
una obra, que sigue las convenciones del Augustinus-Lexikon (AL), aparece el ttulo
completo de la obra correspondiente, as como la sigla de la edicion utilizada en el
CAG 2 con su referencia precisa. Dentro de la Lista de obras se incluyen asimismo las
obras no conservadas de S. Agustn, las cuales se pueden deducir de otros pasajes.
Estas se reconocen porque en la lista de obras no vienen en negrita y por la indicacion
entre parentesis (deperditus).
Con ayuda de la barra de desplazamiento en el marco derecho de la pantalla de
navegacion (vease imagen 2), se puede uno mover en la Lista de obras. Algunas en-
tradas, como las que se refieren a las Epistulae y a los Sermones, se presentan en
primer lugar de forma abreviada. Si se pulsa con el raton la flecha gris en posicion
vertical (que indica hacia abajo) se abre el texto correspondiente, el cual se puede
descargar en la ventana de documento. Para que desaparezca el texto hay que volver a
hacer clic en la flecha gris que ahora esta orientada hacia arriba.

Imagen 3: Informacion adicional sobre las Enarrationes in Psalmos

11
Presentacion de textos en la ventana de documento: Si se mueve el puntero del raton
hacia una de las obras contenidas en la Lista de obras, esta se sombreara en color gris
para indicar su relacion con el texto. Haciendo clic con el raton se mostrara ese texto
en una nueva ventana (imagen 3 y 4). En la parte superior de la ventana se repetiran las
indicaciones de la ventana de navegacion, es decir, la sigla de la obra segun el Augus-
tinus-Lexikon (AL), el ttulo completo de la obra, la edicion as como la referencia. En
la ventana de documento aparece la primera pagina del texto elegido; en el campo
Pagina/Columna, situado en la parte inferior derecha del marco de la ventana, se
indica la pagina o bien la columna.

Imagen 4: Desplazamiento en la ventana de documento

Para las Enarrationes in Psalmos y las Epistulae se ofrecen, ademas de las indicaciones
bibliograficas, otras informaciones de interes. En las Enarrationes in Psalmos se in-
dicara la categora de cada Enarratio, la localizacion y datacion, y sobre las fuentes de
estas indicaciones, as como posible informacion complementaria.
Para las Epistulae, se puede consultar el remitente, el destinatario y la indicacion
temporal de cada carta. En la ventana de texto se indicara esta opcion mediante un
Punto de informacion azul en la parte derecha de la barra superior de navegacion
(vease imagen 3), el cual aparecera si es que existe alguna informacion adicional. Pin-
chando con el raton en el punto azul se abrira una ventana adicional en la que se podra
leer dicha informacion. Las partes de texto resaltado en azul en la ventana de Infor-
macion adicional indican referencias a tablas, las cuales se haran visibles al pulsar en el
trazo resaltado. Se puede regresar al inicio de la ventana de Informacion adicional
haciendo clic en la flecha de la parte superior izquierda del marco de la ventana.
12
Desplazamiento y busqueda en la ventana de documento: Los textos se muestran
siempre en forma de pagina. Con ayuda de las flechas, orientadas hacia la derecha y la
izquierda y situadas en la parte inferior derecha de la ventana de texto, se pueden pasar
las paginas hacia adelante o hacia atras. El desplazamiento en el texto tambien se
realiza indicando la pagina deseada en el campo Pagina/Columna, situado en la parte
inferior derecha de la ventana del texto; despues de dar a la tecla aceptar se mostrara
la pagina o columna solicitada. Con la funcion de Busqueda en la parte inferior iz-
quierda de la ventana se efectuara una busqueda en la pagina de texto elegida segun la
secuencia de caracteres introducida en el buscador. Dicha secuencia requerida sera
tratada siempre como una busqueda trancada desde la derecha. Por ejemplo, la
busqueda de stultit dara como resultado las variantes stultitiae, stultitiam, stultitia,
siempre y cuando estas formas aparezcan en la pagina indicada. Si pulsa la tecla de
aceptar se buscara de arriba a abajo, y con la combinacion de las teclas aceptar y
mayuscula la busqueda se realizara de abajo hacia arriba.
Opciones: A traves de las Opciones se pueden resaltar mediante color partes con-
cretas del texto, como Citas bblicas, Citas de otras fuentes o Autocitas de S. Agustn
(vease 2.5.1.4.).
Creacion de nuevas ventanas de documento: si se desea trabajar al mismo tiempo
con dos o mas documentos, existe la posibilidad de abrir varias ventanas y colocarlas
de forma paralela. La apertura de una nueva ventana se realiza mediante la barra del
menu superior (vease imagen 1), seleccionar Texto y all ir a la opcion Nueva ventana
de documento, o bien pinchando en la barra del menu superior el icono del libro
abierto deseado. Otro texto se puede cargar en la nueva ventana haciendo clic en la
referencia bibliografica correspondiente de la lista de obras.
Posicion y tamano de las ventanas de documento: cada ventana de documento puede
moverse en la pantalla pulsando el puntero del raton sobre la barra del ttulo en la
parte superior de la ventana, haciendo clic en esa barra y moviendo la ventana al
mismo tiempo que se presiona la tecla derecha del raton. Para modificar el tamano de
una ventana, mueva el puntero del raton hacia un angulo de la ventana, de tal forma
que aparecera una doble flecha. Pulsando y presionando la tecla izquierda del raton se
puede arrastrar la esquina y modificar as el tamano de la ventana.
Moverse de unas ventanas a otras: En la esquina superior izquierda de la ventana
activa se muestra el icono de un libro abierto, mientras que en la ventana inactiva
aparece un libro cerrado (imagen 5). El cambio de una ventana a otra se realiza ha-
ciendo clic en la barra de ttulo en la parte superior de la ventana. Otra manera de
activar una ventana es yendo a la barra de menu principal de documentos y elegir
Texto. Las ventanas que no se utilicen, pueden ocultarse pulsando el boton de mini-
mizar, que se encuentra en la parte derecha de la pantalla del CD-ROM. Se puede
volver a activar pinchando en el texto minimizado o a traves de la opcion de Texto
del menu principal. Todas las acciones u ordenes (vision de un texto de la lista de
obras, transferencia del resultado de la busqueda o de frecuencia <...>) se realizan
siempre en la ventana activa.
13
Imagen 5: Ventana de documento activa e inactiva

Presentacion rapida: Para seleccionar rapidamente una obra concreta y que esta se
muestre en la ventana de documento, se puede escribir en la ventana del navegador, en
la campo Obra (AL-Abr.) la abreviatura usada en el Augustinus-Lexikon. Los puntos
de las abreviaturas y los espacios en blanco se deben ignorar, por tanto no tiene
importancia para que muestre el texto de De anima et eius origine libri quattuor si se
escribe en el campo Obra p.e. an. et. or, an et or, anetor o an.et.or. Despues de
confirmar con la tecla aceptar, se mostrara el texto requerido en la ventana para ser
ledo. Para ver un texto especfico, se puede indicar en el cuadro de busqueda Pasaje la
cita exacta deseada segun las convenciones del Augustinus-Lexikon.
Una caracterstica especial muestran las Epistulae y todos los Sermones. Aqu se
debe indicar en el campo Obra (AL-Abr.) adicionalmente la Epistula o el numero del
Sermo. En el cuadro de busqueda Pasaje se repetira ese numero y se puede comple-
mentar con un parrafo (vease imagen 6).

Imagen 6: Presentacion rapida del ep. 3,2

14
2.4. Busqueda

Una busqueda en las obras de S. Agustn es posible realizarla en la Base de datos de


textos como busqueda de texto completa, a traves de una determinada categora
(2.4.1.2.4.3.) o por medio de los ndices (2.4.5.). Ademas, existe la posibilidad de
realizar busquedas de literatura primaria agustiniana o bibliografa secundaria en la
Base de datos bibliograficos (2.4.4.).

2.4.1. Busqueda en la base de datos de textos

Imagen 7: Busqueda de texto completo en la base de datos de textos

Disposicion de la ventana: El cuadro de dialogo Base de datos de textos esta subdi-


vidido en dos apartados (imagen 7): la busqueda propiamente dicha se realizara en la
mitad superior; en la mitad inferior pueden ser seleccionados todos los textos, un
determinado numero de textos (a traves de la Seleccion alfabetica de texto) o una
seleccion concreta de textos segun el contenido (por medio de Seleccion categorizada
de texto). En la parte inferior de la ventana se encuentran tres botones, con los que se
pueden iniciar busquedas (estas tambien se pueden efectuar mediante la tecla acep-
tar) y pueden ser seleccionados o descartados todos los textos antes de la busqueda.
Accionando con el raton en el recuadro de Ayuda (de busqueda) se abrira una ventana
con explicaciones sobre la forma de busqueda (cf. abajo 2.4.2. y 2.4.3.).
15
Seleccion de texto por orden alfabetico o por categoras: Los textos, en los que se
debe efectuar la busqueda, pueden ser seleccionados a traves de estos botones. La
marca de verificacion roja delante de un texto muestra que dicho texto esta selecci-
onado y se tendra en cuenta a la hora de realizar la busqueda. Esta marca de verifi-
cacion desaparece si se desactiva haciendo clic con el raton. Entonces, dicho texto ya
no se tendra en cuenta a la hora de la busqueda. Si se activa el boton de Anular la
seleccion desapareceran todas las marcas de verificacion. Unicamente si volvemos a
accionar una o mas casillas de textos con el raton o el boton Seleccionar todo se
volvera a seleccionar uno, varios o todos los textos para la busqueda.

Imagen 8: Seleccion categorizada de texto

A traves de la Seleccion categorizada de texto (imagen 8) es posible realizar la bus-


queda por criterios de contenido dentro de un grupo de textos, de tal modo que se
buscara solo en las homilas, solo en los escritos dogmaticos, en los libros de doctrina
o en los escritos de teologa moral. Haciendo clic sobre el signo mas (+), colocado ante
una seccion, como Escritos exegeticos, aparecera la lista de dichas obras. A su vez se
puede limitar la busqueda dentro de esa lista de obras si seleccionamos alguna obra
concreta con la marca de verificacion roja. La seleccion de textos concretos pertene-
cientes a una categora se indicara por medio de una marca de verificacion gris (selec-
cion parcial) ante el epgrafe principal Escritos exegeticos. Si se selecciona Escritos
exegeticos, la marca de verificacion ante ese epgrafe principal sera roja, as como ante
todas las obras que pertenecen a esa categora.
Sincronizacion de la muestra: Si se marcan uno o mas textos por medio de Seleccion
alfabetica y se pasa a la Seleccion de textos por categoras, se comprobara que esos
textos ya estan seleccionados para la busqueda. Las marcas de verificacion roja o gris
indicaran que la seleccion de una categora es total o parcial. Del mismo modo, los
textos seleccionados mediante la Seleccion categorizada de texto apareceran marcados
sincronicamente en el boton de seleccion alfabetica.
16
Categoras de busqueda: Se puede buscar a traves de todo el texto (de una obra, de
varias o de todas las obras contenidas en el CAG 2) o de determinados pasajes de
textos, p.e. solo los pasajes que contengan Citas bblicas (categora 1) o Autocitas de
S. Agustn (categora 4). Finalmente puede ser examinado como Texto normal solo
aquellas partes del documento que no esten contenidas en las categoras 19.
Vinculacion preseleccionada con el operador logico Y: Para realizar una busqueda se
puede introducir una cadena de caracteres en una, dos o varias celdas de busqueda de
la base de datos, las cuales siempre estaran relacionadas con Y: Por tanto, la busqueda
de sapientia en las citas bblicas y de caelum en una autocita de S. Agustn ofrecera
todas las paginas de texto en las que se encuentren tanto sapientia en una cita bblica
como tambien caelum en una autocita. Otras funciones de busqueda se detallaran en
los captulos 2.4.2. y 2.4.3.
Resultado de la busqueda: Si se busca p.e. la palabra sacramentum en todos los
textos del campo Texto normal, apareceran en el epgrafe Resultado de la busqueda de
la ventana de navegacion todos los resultados encontrados con la indicacion de la sigla
de la obra, la referencia y la obra en orden cronologico (vease 1.1.1.). Tambien se
resaltara la cadena de caracteres buscada por medio de color frente al gris el resto del
texto (imagen 9). En esta ventana se mostraran un maximo de 10 resultados. Si el
resultado de la busqueda es mayor, se pueden hojear con ayuda de las flechas situadas
en la esquina superior derecha de la ventana Resultado de la busqueda y as pasar a la
pagina siguiente o anterior, o ir directamente al inicio o al final de la lista de resul-
tados. Si hacemos clic en un pasaje encontrado, este aparecera en la ventana de do-
cumento y se podra leer dentro de su contexto mas amplio. Si se encuentran varios
resultados en la misma pagina, se indicara automaticamente el primer resultado. Las
palabras buscadas apareceran resaltadas en negrita.

Imagen 9: Presentacion del resultado de la busqueda

17
Presentacion del resultado de la busqueda: En el boton Presentacion del menu
principal se puede modificar el contexto de los resultados obtenidos en la ventana
Resultado de la busqueda. Se ha elegido de forma estandarizada la presentacion
lineal del KWIC (= Key Word in Context). Con la seleccion de la opcion KWIC
2lneas, en la ventana de Resultado de la busqueda se mostrara ademas la lnea
posterior a la lnea que contiene el resultado; con la seleccion de la opcion KWIC
3lneas se visualizaran una lnea anterior y dos posteriores a la lnea en cuestion; y
con la opcion KWIC 4lneas se incluiran dos lneas anteriores y dos posteriores a la
lnea deseada.
Impresion de la lista de resultados: Para facilitar la vision de una amplia lista de
resultados existe la posibilidad de imprimirla. Pero para ello se debe copiar en una
ventana activa mediante un simple clic en el smbolo de copiar, localizado en el
margen superior derecho de la ventana de Resultado de la busqueda (imagen 10).
Una vez transferida la lista a una ventana de documento, all se puede reelaborar
como en un editor en este caso, la ventana tiene un trasfondo blanco, en lugar de
gris como era habitual y la lista se puede marcar con el raton, cortar, copiar o
pegar. Desde esta ventana se puede imprimir la lista de resultados con la funcion de
Imprimir Documento actual (vease 2.5.1.5.) o guardar para una posterior reela-
boracion (vease 2.5.1.3.).

Imagen 10: Copiar la lista de resultados para su impresion

Guardar archivo: CAG 2 permite la posibilidad de guardar las busquedas de texto y de


bibliografa y volver a utilizar o editar la busqueda guardada. El moverse de forma
sencilla dentro de una busqueda previa se describira ampliamente en 2.5.1.7.

2.4.2. Busqueda truncada y lematizada

La busqueda truncada o lematizada son utilizadas para ampliar o limitar el numero de


resultados esperados.
Busqueda truncada: La busqueda truncada se realiza con ayuda del asterisco, es
decir, de forma similar a como se hace en otros programas. Si se inicia la busqueda de
cael* en el campo Texto normal, se abrira en primer lugar una nueva ventana Limitar
la busqueda, la cual enumera en orden alfabetico todas las palabras que comiencen con
los caracteres cael (como p.e. caelebs, caeles, caelestes, caelestia, caeli, caelo etc.).
Limitacion de la busqueda: las marcas de verificacion rojas ante las palabras que
aparecen en la ventana Limitar la busqueda (imagen 11) indican que se buscan esas
palabras. Despues de las diversas palabras se indica entre parentesis el lema al que
pertenece y la frecuencia de los resultados encontrados. En la parte inferior de la
18
Imagen 11: Ventana de seleccion con el resultado provisional de una busqueda

ventana se encuentran los botones Iniciar busqueda, Seleccionar todo, Anular la se-
leccion y Cancelar, con los que se puede continuar o interrumpir la busqueda y
seleccionar o anular la seleccion de todos los resultados encontrados. Para seleccionar
o anular la seleccion de una palabra se puede hacer clic con el puntero del raton sobre
la marca de verificacion roja delante de la palabra y proseguir la busqueda completa
haciendo clic en Iniciar busqueda. Se abrira una nueva ventana con todos los resul-
tados de la busqueda que pueden ser seleccionados como se describio en 2.4.1.
De forma analoga funciona la busqueda de homografos (vease 1.1.3.). As en la
busqueda de legis apareceran como resultados intermedios legis (=> Lemma lego/3) y
legis (=> Lemma lex/legis) con el objetivo de posibilitar la diferenciacion entre verbo
y sustantivo.
Busqueda lematizada: Para iniciar una busqueda lematizada se utilizara o el ndice
de lemmata (vease 2.4.5.) o bien escribiendo la raz de la palabra buscada despues del
operador lematico (l: o L:) en el campo de busqueda deseada. La busqueda de l:im-
perfectio o de L:imperfectio mostrara en los Resultado de la busqueda todos los pa-
sajes que contengan una variante de la raz imperfectio. Cada pasaje se puede visualizar
en una ventana activa mediante un clic con el raton.
De este modo es posible relacionar la busqueda lematizada con la truncada (ima-
gen 12). Si se introduce por ejemplo en el campo Texto completo la forma truncada
remi*, se encontraran todas las variantes pertenecientes a los lemas remigro, reminis-
cor, remissa, remissio o remitto, tal y como muestra la ventana de Limitar la busqueda.

2.4.3. Busqueda con comodn y operadores logicos

Junto al asterisco para la busqueda truncada, se pueden utilizar tambien otros ope-
radores logicos en la base de datos de textos o en la base de datos bibliograficos
(vease 2.4.4.).
19
Imagen 12: Busqueda lematizada combinada con la truncada

Caracteres comodn y busquedas alternativas: Para optimizar la busqueda de texto o


documentos puede utilizar caracteres comodn. Con ? se sustituye cualquier signo
concreto. Por ejemplo, la busqueda de qu?dam conducira en el resultado provisional
a las formas quadam, quidam y quodam. Ademas, se pueden formular propuestas
alternativas mediante letras entre corchetes. La busqueda de la secuencia de caracteres
expert[eo] enumera todos los pasajes tanto con la forma experte como tambien con la
variante experto.
Busqueda con operadores logicos: Si desea buscar diversos conceptos, estos se pu-
eden enlazar con los operadores logicos: Y, O, NO. Los operadores se escribiran
entre los conceptos: caelum O terra, caelum Y terra, caelum NO terra. En el primer
caso se presentaran todas las paginas de texto en los que aparezca la palabra caelum o
la palabra terra. En el segundo caso solo se mostraran las paginas de texto donde las
dos palabras aparezcan al mismo tiempo. En el tercer caso solo se encontraran las
paginas con la palabra caelum y que no contengan la palabra terra. Si se escriben las
palabras caelum y terra sin operador entre ellas, entonces se considerara como una
vinculacion con el operador logico Y.
Busqueda por cadena y campos afines: Tambien se pueden buscar palabras en una
sucesion concreta de caracteres o en una distancia determinada. Si se introduce una
sucesion de palabras entre comillas dobles p.e. ex quo fecit se buscaran todos los
pasajes que presenten la misma sucesion de palabras. Tambien se puede introducir
entre los signos << la distancia que debe existir entre dos palabras buscadas. Con la
indicacion initium <2< fine se buscaran todos los pasajes en los que como mucho
haya dos palabras que los separen, como sucedera en la cadena initium sine fine.
20
Si en lugar de usar < < utilizamos el signo =, la busqueda se limitara a los pasajes
en los que la sucesion de signos/palabras aparezca en el orden indicado. Esto permite
p.e. la navegacion a traves de citas bblicas sin necesidad de recurrir al ndice cor-
respondiente. La busqueda de Rm =1= 8,24 llevara a todos los datos o indicaciones
de pasajes de [Rm 8,24] que se encuentren incluidos en el texto. Esta funcion tam-
bien facilita la busqueda de un lema determinado dentro de una cita bblica. As p.e.,
mediante la busqueda de l:spes =15= Ps apareceran todos los pasajes en los que el
lema spes precede con una separacion maxima de 15 palabras las indicaciones de la
forma [Ps ... y, por consiguiente, pertenecera con mucha probabilidad a una cita de
un salmo.

Imagen 13: Busqueda lematizada con operadores logicos

Busqueda combinada: La busqueda con comodn y operadores logicos se puede com-


binar con la busqueda lematizada (imagen 13) o con la busqueda de una combinacion
de una forma lematizada y una palabra concreta. La busqueda lematizada de initum Y
schisma arrojara el resultado de las paginas en las que aparecen juntas las variantes
(incluso flexionadas) de initium y schisma. La busqueda de L:caelum Y caeli mostrara
asimismo los pasajes en lo que aparezcan juntas la formas flexionadas de caelum y la
palabra caeli. Hay que recordar una vez mas que los conceptos introducidos en varios
campos de la base de textos (vease 2.4.1. base de datos de textos) as como los in-
troducidos en varios campos de la base de datos bibliograficos (vease 2.4.4.) estan
enlazados con el operador logico Y.
21
2.4.4. Busqueda en la base de datos bibliograficos

En la Base de datos bibliograficos de la ventana de navegacion se puede buscar


bibliografa sobre la vida y obra de S. Agustn de un total de mas de 27.000 ttulos
(vease 1.1.4.).

Imagen 14: Busqueda en la base de datos bibliograficos

Cuadro de dialogo de busqueda: En la zona superior de la ventana, la cual esta divi-


dida en tres partes (imagen 14), se encuentran a disposicion los campos de busqueda
de Autor, Ttulo, Anotaciones, Bibliografa y Referencia con los siguientes opciones de
entrada.
Autor: se puede indicar el apellido y el nombre del autor deseado. El orden, la
diferenciacion de mayuscula o minuscula y la colocacion de signos diacrticos (acentos,
etc.) es irrelevante. La busqueda de Jean Chene, Chene Jean o chene jean llevaran al
mismo resultado. Ademas existe la posibilidad de seleccionar los nombres de los autores
desde el programa. Para ello si el cursor se encuentra en el campo Autor se abrira un
menu mediante un clic con la tecla derecha del raton. Si se activa la orden de insertar de
la lista de palabras al final de este menu, aparece una ventana de lista de palabras, en
cuyo campo superior se debe indicar como mnimo una letra del inicio de palabra. En el
campo inferior se mostraran todos los nombres de autores por orden alfabetico que
comiencen con la letra o letras indicadas. Mediante un doble clic en el nombre del autor
deseado se trasladara o copiara en el correspondiente campo de busqueda.
22
Ttulo: Se puede introducir el ttulo completo o algunas palabras del ttulo. Por lo
que respecta al orden, mayusculas-minusculas o signos diacrticos sirve lo indicado
para el campo de busqueda de Autor. Las palabras del ttulo pueden ser seleccionadas,
como los nombres de autores, de una lista especial de palabras (vease mas arriba).
Anotaciones: En este campo se puede indicar las clasificaciones de Edition, Rezen-
sion o Rezeption para limitar la busqueda de la categora correspondiente.
Bibliografa: Aqu se pueden introducir referencias bibliograficas como ttulos de
revistas, actas de congresos, memorias academicas o colecciones, lugares de publica-
cion o anos de aparicion.
Referencias: se puede buscar palabras clave latinas. Estas se encuentran en una lista
en el anexo del manual (apendice IV). Si esta labor se realiza manualmente, hay que
tener en cuenta que se debe escribir u en lugar de v (p.e. prouidentia en lugar de
providentia). Las palabras clave puede ser seleccionadas de una lista especial, al igual
que los nombres de autores.
Busqueda: Para iniciar una busqueda, se debe simplemente introducir la cadena de
caracteres que debe ser buscada en uno de los campos del cuadro de dialogo de
busqueda y confirmar con la tecla aceptar o haciendo clic en el boton de Iniciar
busqueda. Como Resultado apareceran los resultados de forma abreviada en la parte
central de la ventana (apellido, nombre: ttulo). Si selecciona uno de los resultados
obtenidos con el raton, entonces aparecera en la parte inferior de la ventana de Base de
datos bibliograficos toda la informacion sobre el ttulo correspondiente.
Busqueda truncada y operadores logicos: como ya se menciono anteriormente (ve-
ase 2.4.3.), para la busqueda en la base de datos bibliograficos se pueden utilizar
caracteres comodn, busquedas alternativas y operadores logicos. Si se busca el nom-
bre Kunz* en el campo Autor, se mostraran en la parte central de la ventana los
artculos de los autores Kunz, Claudia, Kunze, Michael y Kunzelmann, Adalbero. Si
buscamos en el campo de Autor el nombre M[ea][iy]er, se visualizaran todos los
artculos de Maier, Mayer, Meier y Meyer. Si se introducen en un campo diversos
terminos, estos estaran vinculados automaticamente con el operador logico Y.
Si se introducen dos o mas palabras en diversos campos, las palabras que se encuen-
tren en diversos campos se combinaran con el operador logico Y. Si se busca el
nombre ODonnell (se puede escribir Odonnell u odonnel) en el campo Autor y el
termino Confessions en el campo Ttulo, se encontraran unicamente aquellos artculos
cuyo autor se llame ODonnell y cuyos artculos al mismo tiempo contengan la pa-
labra Confessions.
Impresion de la lista de resultados: Los resultados de una busqueda en la base de
datos bibliograficos pueden ser copiados a una ventana activa, y all ser reelaborados o
impresos (vease 2.4.1. el epgrafe impresion de la lista de resultados). El usuario
puede elegir si la lista de resultados debe ser enviada a la ventana activa de forma
abreviada o amplia, para lo cual debe hacer clic en el Smbolo de copiar de la izquierda
o de la derecha.

23
2.4.5. Busqueda a traves de los ndices

Para realizar una busqueda a traves de los Indices se pueden elegir el Indice de lemas, el
Indice de palabras griegas y el Indice de citas. El Indice de citas contiene las Citas
bblicas del Antiguo o del Nuevo Testamento, las citas ajenas de Otras fuentes, es decir,
citas de autores antiguos o mas tardos pero no bblicos y las Autocitas de S. Agustn.

Imagen 15: Busqueda a traves del ndice lematico

Indice lematico: Los lemas se mostraran ordenados alfabeticamente. Se puede ir a


cada grupo de lemas contenidos bajo una letra del alfabeto pinchando en el admi-
nistrador de ficheros alfabeticos que se encuentran en la parte izquierda de la ven-
tana del ndice (imagen 15). La navegacion a traves de la lista mostrada se realiza con
ayuda de la barra de desplazamiento vertical en el marco derecho de la ventana. Si se
debe buscar un lema concreto, por ejemplo ciuitas, despues del contacto del lema
con el puntero del raton se abre una ventana desplegable haciendo clic con la tecla
derecha del raton. Esta ventana presenta las categoras correspondientes de busqueda
a elegir, p.e. se pueden buscar las recurrencias de todas las formas del lema ciuitas en
las citas bblicas (categora 1). Si hace clic en Buscar como: Cita bblica, se abrira la
ventana Base de datos de textos; debe introducir el concepto ciuitas en el campo de la
categora 1 para la busqueda lamatizada. La busqueda se realizara pulsando el boton
Iniciar busqueda.
Para introducir un lema en un campo de la base de datos, se puede seleccionar
tambien mediante el boton Copiar en la parte inferior de la ventana desplegable.
24
Despues de hojear la ventana de la base de datos, mediante un clic de la tecla derecha
del raton abrira una ventana con las funciones de Cortar, Copiar, Pegar y Presentar
frecuencia de palabra. La orden de Pegar introduce el lema copiado en la campo de
busqueda elegido mediante el cursor.
Con un simple clic del raton sobre un lema lo transfiere automaticamente al campo
de busqueda Texto completo de la base de datos de textos.

Imagen 16: Presentacion de la frecuencia de palabra

Analisis de frecuencia: En la parte inferior de la ventana de dialogo, con la que se


puede seleccionar un lema para la busqueda en la base de datos, se encuentra el
comando Presentar frecuencia de palabra. Pinchando en ese mando se abrira otra
ventana (imagen 16) con la estadstica de la frecuencia del lema. Al inicio de la lista se
encuentran los datos relacionados a la obra completa. Le siguen los resultados sobre
cada obra en particular, organizadas de forma cronologica (vease 1.1.1.). En cada
columna se mostraran el inventario de palabras de cada obra, la frecuencia absoluta del
lema buscado en la obra correspondiente, la frecuencia relativa de su aparicion en
relacion al inventario general, la frecuencia esperada en relacion a la extension de una
obra as como un valor sobre la relacion de la frecuencia real y la esperada de un
termino en una obra. De esta forma, el analisis de frecuencia del lema gratia muestra
que el tema gracia juega un papel secundario en las primeras obras filosoficas, por el
contrario juega un papel muy importante en las obras posteriores y en los escritos
antipelagianos gest. Pel o gr. et pecc. or.
25
Mediante un doble clic sobre un resultado concreto se puede transferir el lema
buscado con el operador de lemas en la campo de busqueda Texto completo, con lo
que la seleccion del texto se limita automaticamente a la obra en cuestion. La bus-
queda se inicia entonces normalmente. Ademas se puede enviar la estadstica a una
ventana activa a traves del smbolo de copiar, situado en la parte inferior izquierda de
la ventana Analisis de frecuencia, y all, en su caso, modificarla e imprimirla.
Indice de palabras griegas: La busqueda a traves del Indice de palabras griegas
funciona segun los mismos criterios que la busqueda a traves del Indice de los lemas.
Las palabras seleccionadas en este ndice aparecen a la hora de introducirlas en los
campos correspondientes de la base de datos de textos con la transcripcion latina.

Imagen 17: Busqueda a traves del ndice de citas bblicas del NT

Indice de citas bblicas del AT/NT: Se puede abrir una lista de los libros contenidos
respectivamente en el Antiguo o Nuevo Testamento mediante un doble clic en los
botones Citas bblicas/AT o Citas bblicas/NT o haciendo clic en el signo antepuesto
mas (+). Del mismo modo pueden enumerarse para cada libro bblico todos los pasajes
citados que se encuentran en las obras de S. Agustn (imagen 17). Despues de cada
pasaje se indica entre parentesis la frecuencia con la que esa cita aparece en las obras de
S. Agustn.
Mediante un doble clic en un pasaje bblico se escribiran todas las citas correspon-
dientes en la parte inferior de la ventana del ndice. Ah se puede pinchar en una cita
26
concreta y apareceran los textos que contienen la cita bblica en una ventana activa
donde se podran leer dentro de un contexto amplio.
Indice de otras fuentes: Existe la posibilidad de abrir una lista de autores citados en
las obras de S. Agustn mediante un doble clic en los botones de Otras fuentes o por
medio de un clic sobre el antepuesto signo mas (+). As mismo, se pueden enumerar
todos los pasajes citados para cada autor que se encuentran en las obras de S. Agustn.
Despues de cada pasaje se indica entre parentesis la frecuencia de su aparicion (vease
Indice de citas bblicas). Pinchando dos veces en un pasaje se mostraran todas las citas
correspondientes en la parte inferior de la ventana de ndices. En esta ventana se puede
volver a pinchar en cada cita para transferirla a una ventana activa donde aparece
dentro de un contexto mas amplio.
En la categora de Otros, al final de la lista de autores, se encuentran resumidas el
resto de las citas de autores no bblicos, es decir, citas de autores no mencionados as
como citas qeu se atribuyen a varios autores.
Indice de autocitas: Bajo este epgrafe se encuentran recogidas las Autocitas de
S. Agustn. Su uso es analogo al del Indice de citas bblicas o del Indice de otras
fuentes.

2.5. Otras funciones

2.5.1. Menus desplegables

Los menus desplegables se abren haciendo clic en el boton deseado o presionando al


mismo tiempo la tecla ALT y la letra subrayada en cada uno de los nombres del menu.
Para cerrar es suficiente con pinchar en el boton, o pulsando las teclas ALT o ESC.
Con el raton o mediante la tecla (arriba-abajo) uno se puede mover en los comandos
que se encuentran en los menus y para que estos se activen es necesario hacer clic con
el raton o mediante la tecla aceptar o escribiendo la correspondiente tecla subrayada
que aparece.

2.5.1.1. CAG

Informacion sobre CAG 2 muestra el ttulo y los colaboradores del CAG 2. Lista de
obras (PDF archivo) senala o presenta la lista de todas las obras de S. Agustn orden-
adas alfabeticamente con indicacion de abreviatura, ttulo, edicion, y notas aclaratorias
a pie de pagina. La activacion del comando u orden inicia automaticamente el Acro-
bat-Reader contenido en el programa en caso de que no se encuentre instalada nin-
guna version del programa en el sistema operativo. Salir concluira la sesion actual del
programa.

27
2.5.1.2. Editar

Cortar se utiliza para mover el texto o el grafico seleccionado. Copiar se emplea para
copiar el texto o sucesion de caracteres de los textos de S. Agustn o del documento en
que trabaja. Pegar introduce la informacion cortada o copiada en cualquier punto del
documento actual de una ventana activa.

2.5.1.3. Texto

Nueva ventana de documento abre una ventana de texto adicional. Guardar como
posibilita guardar el contenido de una ventana activa de texto como un archivo de
texto (*.txt) en una carpeta seleccionada. Para ello se debe introducir en el campo
correspondiente el nombre deseado para el nuevo archivo. Abrir abre un archivo de
texto guardado y seleccionado en una ventana activa. 1 text/2 text etc. muestra el
numero de ventanas abiertas y posibilita el cambio entre ventanas mediante un clic
con el raton.

2.5.1.4. Opciones

Marcar citas posibilita mostrar las citas en las obras de S. Agustn segun las diversas
nueve categoras mediante sus correspondientes colores (vease base de datos de textos
2.4.1.). Las categoras de citas seleccionadas se marcaran mediante un asterisco ante-
puesto, que aparecera o desaparecera mediante un clic. Marcar todos selecciona todas
las categoras de citas para su muestra en color. No marcar ninguno hace que no se
muestren las categoras de citas con sus correspondiente colores, de tal modo que los
textos apareceran con caracteres en negro. Seleccionar idioma posibilita modificar o
cambiar en una nueva ventana la lengua de la pantalla (aleman, ingles, frances, es-
panol). El cambio sera activo despues de la finalizacion y reinicio del programa.

2.5.1.5. Imprimir

Seleccionar impresora permite seleccionar una determinada impresora para la impre-


sion de un trabajo y establecer otras configuraciones. Configurar pagina posibilita
determinar el tamano y el formato de las paginas de impresion. Si pincha con el raton
en el boton de Documento actual se enviara el archivo de la ventana activa a la im-
presora.
Las citas se marcaran automaticamente en el documento impreso por medio de
comillas y las palabras buscadas se reconoceran mediante asteriscos (p.e. *sacramen-
tum*).

28
2.5.1.6. Presentacion

KWIC 14lneas da la opcion de determinar la extension o amplitud del contexto, en


la que un resultado encontrado (Key Word In Context) se muestra en la lista de
Resultado de la busqueda. Para realizar una modificacion del numero de lneas a la
hora de mostrar los resultados de una busqueda ya realizada se debe llevar a cabo una
nueva busqueda.

2.5.1.7. Busqueda

La funcion de Busqueda posibilita guardar una busqueda realizada en la base de datos


de textos o en la base de datos bibliograficos, y en caso de necesidad reabrirla para
modificarla o realizarla de nuevo. Si hace clic en el boton Busqueda se abre menu el
con las funciones Guardar la busqueda actual de texto, Guardar la busqueda actual de
literatura, Busquedas guardadas y Ultimas busquedas.
El boton Guardar la busqueda actual de texto o de literatura posibilita archivar el
resultado de la busqueda de texto o bibliografa con el nombre que usted desee. El
nombre debe ser confirmado con OK para que la busqueda quede guardada.

Imagen 18: Guardar una busqueda

Busquedas guardadas muestra en orden cronologico las busquedas de texto o de


literatura (Texto/Lit) ya guardadas. Mediante la orden Anadir la busqueda actual de
texto o de literatura puede ser nombrado y guardado el resultado de la busqueda de
texto/literatura realizada y que todava esta en el programa. Eliminar la busqueda
seleccionada suprime una busqueda de texto/literatura que este marcada con un clic de
raton en la parte izquierda de la ventana. Abrir la busqueda seleccionada abre una
busqueda de texto/literatura indicada en la parte izquierda de la ventana existente en la
base de datos de textos o en la base de datos bibliografcos. Al abrir una busqueda de
texto seran seleccionadas por orden alfabetico unicamente aquellas obras en las que
aparecen la seccion de caracteres buscados.
29
Ultimas busquedas muestra las ultimas cinco busquedas guardadas. Pinchando con
el raton sobre la busqueda senalada o mediante la tecla de aceptar se abrira la bus-
queda en la base de datos de textos o de datos bibliograficos. La busqueda se iniciara
como se realiza de forma habitual.

Imagen 19: Apertura y modificacion de las busquedas guardadas

2.5.1.8. Ayuda

Manual (PDF-archivo) muestra el manual del usuario del CAG 2, que se encuentra
disponible en el CD-ROM. La activacion del comando inicia automaticamente el
programa Acrobat-Reader.

2.5.2. Organizacion de los botones (Iconos)

Si se senalan con el puntero del raton los Iconos, se mostrara en una ventana despeg-
able su funcion mediante una palabra clave. Haciendo clic en el Icono deseado, se
inicia la funcion correspondiente.

Salir concluye la sesion del programa.


Nueva ventana de documento abre una nueva ventana de texto.
Base de datos de textos muestra en la pantalla de navegacion el sistema de
busqueda de la base de datos de textos.
Base de datos bibliograficos activa el sistema de busqueda de la base de datos bi-
bliograficos.
Imprimir imprime el contenido de cada ventana activa.

2.5.3. Marcadores

Para recordar un pasaje y despues poderlo encontrar mas rapidamente es posible


agregar marcadores (imagen 20). Si el puntero del raton se encuentra situado en una
30
Imagen 20: Agregar un marcador

ventana activa y pulsa la tecla derecha del raton, se abrira un boton Crear marcador. Si
hace clic en ese boton con la tecla izquierda del raton, aparecera un libro como
smbolo del marcador.

Imagen 21: Administracion de los marcadores

Una vez agregado un marcador, el programa lo guardara y estara a su disposicion


hasta que sea borrado. A traves del menu Marcadores de la ventana de navegacion
(imagen 21) se pueden administrar y editar marcadores. En Marcadores se indicara la
abreviatura de la obra segun el AL en el que se ha establecido un marcador, junto con
referencias mas precisas. Se puede consultar y ver un marcador guardado pulsando la
tecla izquierda del raton. El pasaje se abrira mediante un doble clic en el marcador
azul o bien haciendo clic en el boton Ir a en la parte inferior de la ventana de
navegacion. Finalmente, existe la posibilidad de abrir un menu mediante un simple clic
con la tecla derecha del raton, que ofrece las siguientes funciones: Ir a marcador,
Borrar marcador y Editar marcador.
Si se activa la funcion Editar marcador, se abrira una ventana (imagen 22) con el
ttulo Marcador. Mediante un clic en la superficie blanca libre de la ventana se pueden
31
escribir observaciones sobre el pasaje guardado senalado con el marcador. Para guar-
dar esas anotaciones es suficiente un simple clic sobre el boton Guardar los cambios en
la parte inferior de la ventana. Pulsando el boton Cerrar o en el boton x en la parte
superior derecha de la ventana se interrumpe el proceso. Entonces, las anotaciones no
se guardaran.

Imagen 23: Ventana de documento

Imagen 22: Escritura de anotaciones

Los pasajes senalados con un marcador en los que se ha escrito alguna anotacion, no
se indicaran en la ventana mediante un libro con marcador, sino mediante un lapiz y
un cuaderno (imagen 23).

32
Appendix I: Las obras de S. Agustn en orden cronologico

El orden cronologico es valido solo hasta c. Iul. imp., inclusive. Para el resto de las
obras, cartas y homilas de la lista no se puede determinar claramente su tiempo de
composicion.

Acad. De Academicis libri tres


beata u. De beata uita liber unus
ord. De ordine libri duo
sol. Soliloquiorum libri duo
imm. an. De immortalitate animae liber unus
dial. De dialectica
gramm. De grammatica: Ars pro fratrum mediocritate breuiata
gramm. De grammatica: Regulae
rhet. De rethorica
mor. De moribus ecclesiae catholicae et de moribus Manicheorum libri
duo
an. quant. De animae quantitate liber unus
lib. arb. De libero arbitrio libri tres
Gn. adu. Man. De Genesi aduersus Manicheos libri duo
mus. De musica libri sex
mag. De magistro liber unus
uera rel. De uera religione liber unus
util. cred. De utilitate credendi liber unus
duab. an. De duabus animabus liber unus
c. Fort. Acta contra Fortunatum Manicheum liber unus
f. et symb. De fide et symbolo liber unus
Gn. litt. inp. De Genesi ad litteram liber unus inperfectus
s. dom. m. De sermone domini in monte libri duo
ps. c. Don. Psalmus contra partem Donati
c. Adim. Contra Adimantum Manichei discipulum liber unus
exp. prop. Rm. Expositio quarundam propositionum ex epistula apostoli ad Ro-
manos
exp. Gal. Expositio epistulae ad Galatas liber unus
ep. Rm. inch. Epistulae ad Romanos inchoata expositio liber unus
diu. qu. De diuersis quaestionibus octoginta tribus liber unus
mend. De mendacio liber unus
Simpl. Ad Simplicianum libri duo
c. ep. Man. Contra epistulam Manichaei quam uocant fundamenti liber unus
agon. De agone christiano liber unus
doctr. chr. De doctrina christiana libri quattuor
conf. Confessionum libri tredecim
33
c. Faust. Contra Faustum Manicheum libri triginta tres
c. Fel. Contra Felicem Manicheum libri duo
nat. b. De natura boni liber unus
c. Sec. Contra Secundinum Manicheum liber unus
qu. eu. Quaestiones euangeliorum libri duo
adn. Iob Adnotationes in Iob liber unus
cat. rud. De cathecizandis rudibus liber unus
trin. De trinitate libri quindecim
cons. eu. De consensu euangelistarum libri quattuor
c. ep. Parm. Contra epistulam Parmeniani libri tres
bapt. De baptismo libri septem
op. mon. De opere monachorum liber unus
b. coniug. De bono coniugali liber unus
uirg. De sancta uirginitate liber unus
Gn. litt. De Genesi ad litteram libri duodecim
c. litt. Pet. Contra litteras Petiliani libri tres
Cresc. Ad Cresconium grammaticum partis Donati libri quattuor
diuin. daem. De diuinatione daemonum liber unus
pecc. mer. De peccatorum meritis et remissione et de baptismo paruulorum
ad Marcellinum libri tres
un. bapt. De unico baptismo contra Petilianum ad Constantinum liber unus
spir. et litt. De spiritu et littera ad Marcellinum liber unus
f. et op. De fide et operibus liber unus
breuic. Breuiculus conlationis cum Donatistis libri tres
c. Don. Contra Donatistas liber unus
nat. et gr. De natura et gratia liber unus
ciu. De ciuitate dei libri uiginti duo
c. Prisc. Contra Priscillianistas liber unus
gest. Pel. De gestis Pelagii liber unus
gr. et pecc. or. De gratia Christi et de peccato originali libri duo
Emer. Gesta cum Emerito Donatistarum episcopo liber unus
c. s. Arrian. Contra sermonem Arrianorum liber unus
nupt. et conc. De nuptiis et concupiscentia ad Valerium libri duo
loc. Locutionum libri septem
qu. Quaestionum libri septem
an. et or. De anima et eius origine libri quattuor
adult. coniug. De adulterinis coniugiis libri duo
c. adu. leg. Contra aduersarium legis et prophetarum libri duo
c. Gaud. Contra Gaudentium Donatistarum episcopum libri duo
c. mend. Contra mendacium liber unus
c. ep. Pel. Contra duas epistulas Pelagianorum libri quattuor
c. Iul. Contra Iulianum libri sex
ench. De fide spe et caritate liber unus
34
cura mort. De cura pro mortuis gerenda ad Paulinum episcopum liber unus
Dulc. qu. De octo Dulcitii quaestionibus liber unus
gr. et lib. arb. De gratia et libero arbitrio liber unus
corrept. De correptione et gratia liber unus
cont. De continentia liber unus
disc. chr. De disciplina christiana
f. inuis. De fide rerum inuisibilium
util. ieiun. De utilitate ieiunii
cath. fr. Ad catholicos fratres liber unus
qu. Mt. Quaestiones XVI in Matthaeum
exc. urb. De excidio urbis Romae
b. uid. De bono uiduitatis
perf. iust. De perfectione iustitiae hominis liber unus
s. Caes. eccl. Sermo ad Caesariensis ecclesiae plebem
pat. De patientia
qu. uet. t. De octo quaestionibus ex ueteri testamento
retr. Retractationum libri duo
spec. Speculum
conl. Max. Conlatio cum Maximino Arrianorum episcopo
c. Max. Contra Maximinum Arrianum
adu. Iud. Aduersus Iudaeos
haer. De haeresibus ad Quoduultdeum liber unus
praed. sanct. De praedestinatione sanctorum liber ad Prosperum et Hilarium
primus
perseu. De dono perseuerantiae ad Prosperum et Hilarium liber secundus
c. Iul. imp. Contra Iulianum opus imperfectum
ep. Epistulae
ep. Epistulae ab I. Divjak repertae
Io. eu. tr. In Iohannis euangelium tractatus
ep. Io. tr. In epistulam Iohannis ad Parthos tractatus decem
en. Ps. Enarrationes in Psalmos
s. Sermones
s. Caillau Sermones ab A. B. Caillau et B. Saint-Yves editi
s. Casin. Sermones in bibliotheca Casinensi editi
s. Denis Sermones a M. Denis editi
s. Dolbeau Sermones a F. Dolbeau editi
s. Etaix Sermones a R. Etaix editi
s. Frangip. Sermones ab O. F. Frangipane editi
s. frg. Sermonum fragmenta
s. frg. Lambot Sermonum fragmenta a C. Lambot edita
s. frg. Verbr. Sermonum fragmenta a P.-P. Verbraken edita
s. Guelf. Sermones Moriniani ex collectione Guelferbytana
s. Haffner Sermo a F. Haffner editus
35
s. Lambot Sermones a C. Lambot editi
s. Liver. Sermo a F. Liverani editus
s. Mai Sermones ab A. Mai editi
s. Morin Sermones a G. Morin editi
s. Wilm. Sermones ab A. Wilmart editi
symb. cat. De symbolo ad catechumenos
reg. 1 Regula: Obiurgatio
reg. 2 Regula: Ordo monasterii
reg. 3 Regula: Praeceptum
uers. mens. Versus in mensa
uers. Nab. Versus de s. Nabore

36
Appendix II: Las obras de S. Agustn en grupos de obras

Escritos filosoficos De Academicis


De beata uita
De ordine
Soliloquia
De immortalitate animae
De quantitate animae
De diuersis quaestionibus octoginta tribus
Libros de texto De dialectica
De grammatica
De rethorica
De musica
De magistro
De doctrina christiana
De cathecizandis rudibus
Escritos De moribus ecclesiae catholicae et de moribus Manicheorum
antimaniqueos De libero arbitrio
De Genesi aduersus Manicheos
De uera religione
De utilitate credendi
De duabus animabus
Acta contra Fortunatum Manicheum
Contra Adimantum Manichei discipulum
Contra epistulam Manichaei quam uocant fundamenti
Contra Faustum Manicheum
Contra Felicem Manicheum
De natura boni
Contra Secundinum Manicheum
Escritos Psalmus contra partem Donati
antidonatistas Contra epistulam Parmeniani
De baptismo
Contra litteras Petiliani
Ad Cresconium grammaticum partis Donati
De unico baptismo
Breuiculus conlationis cum Donatistis
Contra Donatistas
Gesta cum Emerito Donatistarum episcopo
Contra Gaudentium Donatistarum episcopum
Ad catholicos fratres
Sermo ad Caesariensis ecclesiae plebem
37
Escritos De peccatorum meritis et remissione et de
antipelagianos baptismo paruulorum ad Marcellinum
De spiritu et littera
De natura et gratia
De gestis Pelagii
De gratia Christi et de peccato originali
De nuptiis et concupiscentia
De anima et eius origine
Contra duas epistulas Pelagianorum
Contra Iulianum
De gratia et libero arbitrio
De correptione et gratia
De perfectione iustitiae hominis
De praedestinatione sanctorum
De dono perseuerantiae
Contra Iulianum opus imperfectum
Escritos De Genesi aduersus Manicheos
exegeticos De Genesi ad litteram liber inperfectus
De sermone domini in monte
Expositio quarundam propositionum ex epistula
apostoli ad Romanos
Expositio epistulae ad Galatas
Epistulae ad Romanos inchoata expositio
De diuersis quaestionibus octoginta tribus
Ad Simplicianum
De doctrina christiana
Quaestiones euangeliorum
Adnotationes in Iob
De consensu euangelistarum
De Genesi ad litteram
Locutiones
Quaestiones
De octo Dulcitii quaestionibus
Quaestiones XVI in Matthaeum
De octo quaestionibus ex ueteri testamento
Speculum
In Iohannis euangelium tractatus CXXIV
In epistulam Iohannis ad Parthos tractatus decem
Enarrationes in Psalmos
Escritos De fide et symbolo
dogmaticos De diuersis quaestionibus octoginta tribus
Ad Simplicianum
38
De doctrina christiana
De cathecizandis rudibus
De trinitate
De diuinatione daemonum
De fide et operibus
De fide spe et caritate
De fide rerum inuisibilium
De symbolo ad catechumenos
Escritos de De mendacio
teologa moral De agone christiano
De disciplina christiana
De opere monachorum
De bono coniugali
De sancta uirginitate
De adulterinis coniugiis
Contra mendacium
De cura pro mortuis gerenda
De continentia
De utilitate ieiunii
De bono uiduitatis
De patientia
Escritos De ciuitate dei
apologeticos Contra Priscillianistas
Contra sermonem Arrianorum
Contra aduersarium legis et prophetarum
De excidio urbis Romae
Conlatio cum Maximino Arrianorum episcopo
Contra Maximinum Arrianum
Aduersus Iudaeos
De haeresibus
Homilas De fide et symbolo
De excidio urbis Romae (?)
Sermo ad Caesariensis ecclesiae plebem (?)
In Iohannis euangelium tractatus CXXIV
In epistulam Iohannis ad Parthos tractatus decem
Enarrationes in Psalmos
Sermones
Otros Confessiones
Epistulae
Epistulae ab I. Divjak repertae
Regula: Obiurgatio
39
Regula: Ordo monasterii
Regula: Praeceptum
Retractationes
Versus in mensa
Versus de s. Nabore

40
Appendix III: Bibliografa sobre los cuadros sinopticos de las Enarrati-
ones in Psalmos

M.-F. Berrouard, Lexegese augustinienne de Rom. 7,725 entre 396 et 418: Re-
cherches augustiniennes 16 (1981) 101196.
J. de Blic: La date du sermon de saint Augustin in psalmum 31 (ML 36,257275):
Gregorianum 17 (1936) 407 412.
C. Brown Tkacz, The Seven Maccabees, the Three Hebrews and a Newly Disco-
vered Sermon of St. Augustine (Mayence 50): Revue des etudes augustiniennes 41
(1995) 5978.
F. Dolbeau, Augustin dHippone, Vingt-six sermons au peuple dAfrique. Retrouves a
Mayence, edites et commentes, Paris 1996.
M. Fiedrowicz, Psalmus vox totius Christi. Studien zu Augustins Enarrationes in
Psalmos, Freiburg/Basel/Wien 1997.
G. Folliet, Les trois categories de chretiens a partir de Luc (17,34 36), Matthieu
(24,40 41) et Ezechiel (14,14): Augustinus Magister (Congres International Au-
gustinien, Paris, 2124 septembre 1954) 2, Paris 1954, 631644.
P.-M. Hombert, Nouvelles recherches de chronologie augustinienne, Paris 2000.
C. Kannengiesser, Enarratio in psalmum CXVIII: Science de la revelation et progres
spirituel: Recherches augustiniennes 2 (1962) 359381.
A.-M. La Bonnardiere, Notes de chronologie augustinienne. Notice sur le Psaume
XXV: Recherche de science religieuse 45 (1957) 9193.
Ead., Tu es Petrus. La pericope Matthieu 16,1323 dans luvre de saint Augustin:
Irenikon 34 (1961) 451 499.
Ead., Recherches de chronologie augustinienne, Paris 1965.
Ead., Psaume 13,3 et linterpolation de Rom. 3,1318 dans luvre de saint Augustin:
Recherches augustiniennes 4 (1966) 4965.
Ead., Biblia augustiniana. A. T. Le livre de la Sagesse, Paris 1970.
Ead., Les Enarrationes in Psalmos prechees par saint Augustin a loccasion de fetes de
martyrs: Recherches augustiniennes 7 (1971) 73104.
Ead., Les Enarrationes in psalmos prechees par saint Augustin a Carthage en decembre
409: ib. 11 (1976) 5290.
Ead., Rez. H. Rondet, Essais sur la chronologie des Enarrationes in Psalmos de
saint Augustin: Revue des etudes augustiniennes 23 (1977) 354 356.
Ead., La predication dAugustin sur les Psaumes a Hippone: Annuaire de lEcole
pratique des Hautes Etudes. Section des Sciences religieuses 86 (1977/78) 337342.
Ead., Recherches sur les grandes Enarrationes in Psalmos dictees dAugustin: ib. 87
(1978/79) 319324.
41
Ead., La predication dAugustin sur les Psaumes a Carthage (1): ib. 88 (1979/80)
359366; ead., La predication <...> a Carthage (2): ib. 89 (1980/81) 461 467.
A. Lauras/H. Rondet, Le theme des deux cites dans luvre de saint Augustin: H.
Rondet/M. Le Landais/A. Lauras/C. Couturier, Etudes augustiniennes, Paris
1953, 97160.
M. Le Landais, Quatre mois de predication de saint Augustin. (Les Enarrationes in
Psalmos 119133 et les Tractatus I-XII in Ioannem): Recherches de science religie-
use 35 (1948) 226250.
Id., Deux annees de predication de saint Augustin: H. Rondet/M. Le Landais/A.
Lauras/C. Couturier, Etudes augustiniennes, Paris 1953, 995.
P. Monceaux, Histoire litteraire de lAfrique chretienne 4.7, Bruxelles 1966 (Paris
1912.1923).
H. Mller, Einleitung: Eine Psalmpredigt ber die Auferstehung. Augustinus, Enar-
ratio in psalmum 65 (SAW 653), Wien 1997, 11 45.
O. Perler/J.-L. Maier, Les voyages de saint Augustin, Paris 1969.
S. Poque, Trois semaines de predication a Hippone en fevrier-mars 407. Le Tractatus
in Iohannis Euangelium XI et lappel aux catechumenes: Recherches augustinien-
nes 7 (1971) 169187.
A. Primmer, Die Mauriner-Handschriften der Enarrationes in Psalmos: Troisieme
centenaire de lEdition Mauriste de saint Augustin. Communications presentees au
colloque des 19 et 20 avril 1990, Paris 1990, 169201.
Id., Augustinus und der Astrologe. Zu Enarratio in Psalmum 61: Chartulae. Fest-
schrift fr W. Speyer, Mnster 1998, 253262.
T. G. Ring, Rmer 7 in den Enarrationes in Psalmos: Signum pietatis. Festgabe fr
C. P. Mayer, Wrzburg 1989, 383 407.
H. Rondet, Bulletin dhistoire de la theologie. Etudes Augustiniennes: Recherches de
science religieuse 37 (1950) 619633.
Id., Chronologie augustinienne: Le sermon sur le Psaume 54: Theologie aus dem Geist
der Geschichte. Festschrift fr B. Altaner, Mnchen/Freiburg 1958, 403 407.
Id., Notes dexegese augustinienne. Psalterium et cithara: Recherches de science reli-
gieuse 46 (1958) 408 415.
Id., Essais sur la chronologie des Enarrationes in Psalmos de saint Augustin: Bul-
letin de litterature ecclesiastique 61 (1960) 111127.258286; 65 (1964) 110136; 68
(1967) 180202; 71 (1970) 174 200; 75 (1974) 161188; 77 (1976) 99118.
Id., La Parabole du Pharisien et du Publicain dans luvre de Saint Augustin: Sciences
ecclesiastiques 15 (1963) 407 417.
Id., Le theme du Cantique Nouveau dans luvre de saint Augustin: LHomme de-
vant Dieu. Melanges offerts au Pere H. Lubac, Paris 1963, 341353.
Id., Saint Augustin et les Psaumes des montees: Revue dascetique et de mystique 41
(1965) 318.
42
Id., Petite introduction a la lecture des Enarrationes in Psalmos: Bulletin des fa-
cultes catholiques de Lyon 89 (1967) 521.
A. C. de Veer, Lexploitation du schisme maximianiste par saint Augustin dans sa
lutte contre le Donatisme: Recherches augustiniennes 3 (1965) 219237.
C. Weidmann, Unde ipsi ita transtulimus. Zur exegetischen Technik in den ltesten
Enarrationes in Psalmos: Lesegesi dei padri latini dalle origini a Gregorio Magno
(XXVIII Incontro di studiosi dell antichita christiana. Roma, 68 maggio 1999) 1,
Roma 2000, 233243.
Id., Zur Struktur der Enarrationes in Psalmos: Textsorten und Textkritik. Tagungs-
beitrge (hrsg. von A. Primmer/K. Smolak/D. Weber) (SAW 693), Wien 2002,
105124.
M. Wundt, Augustins Konfessionen: Zeitschrift fr die neutestamentliche Wissen-
schaft und die Kunde der lteren Kirche 22 (1923) 161206.
S. M. Zarb, Chronologia Enarrationum S. Augustini in Psalmos, Valletta 1948.
M. Zepf, Zur Chronologie der antidonatistischen Schriften Augustins: Zeitschrift fr
die neutestamentliche Wissenschaft und die Kunde der lteren Kirche 28 (1929)
4661.

43
Appendix IV: Lista de referencias

Aaron adiutorium
abba adiutorium quo, adiutorium sine quo
abditum mentis non
abecedarius administratio
Abel admiratio
Abeloim admonitio
ablutio Admonitio Donatistarum de
abnegare Maximianistis = adm.
abominatio adnominare
abortus Adnotationes in Iob = adn. Iob
Abraham adoptio
abrenuntiatio adoratio
absolutio Adrumetum
abstinentia-continentia aduentus Christi
abundantia aduersa, aduersitates
abusus Contra aduersarium legis et prophetarum
abyssus = c. adu. leg.
Academia adulatio
De Academicis = Acad. adulescens, adulescentia
accedit uerbum ad elementum, et fit De adulterinis coniugiis = adult. coniug.
sacramentum adulterium
accentus adumbratio
acceptio personarum aduocatus
accidens aedificatio
accipiter aegritudo
acclamationes Aegyptus
accusatio, accusator aemulatio
acetum Aeneas
acies mentis, cordis aenigma
Acta contra Fortunatum Manicheum aequalitas
= c. Fort. aequitas
actio-contemplatio aer
Actus apostolorum aes
Adam Aesculanus
adapertio aestas
Adeodatus aestimatio
adhaerere deo aetas
Contra Adimantum Manichei aeternitas
discipulum = c. Adim. aether
Adimantus aetiologia
44
aeuum anatomica
Afer, Afri ancilla
affectio Andreas
affectus (passio, perturbatio) angelus
affirmare angustiae
afflictio Anicia gens
Africa anima, animus
agape De anima et eius origine = an. et or.
Agar animaduersio
agnoscere De animae quantitate = an. quant.
agnus animal
agon animositas
agon christianus Anna
De agone christiano = agon. annuntiatio
agonistici annus
agonotheta an sit, quid sit, quale sit
agricola antichristus
Agrippinus episcopus Carthaginiensis Antiochus Machabaeus
Alexander Macedo Antiochus philosophus
Alexandria antiquitas
alienatio antistes
alimentum Antoninus Fussalensis episcopus
allegoria Antonius Aegyptius monachus
alleluia apis
altare Apocalypsis
altus, altitudo apocrypha
Alypius Apollinaristae
amaritudo Apollo
ambiguus Apollonius Tyaneus
ambitio apostasia, apostata
Ambrosius apostolus (apostolatus)
amen apparitio
amicitia appellatio
amissio appetitus
amor approbatio
Amorrhaeus, -i aptus
Amos Apuleius
amphitheatrum aqua
amurca aquila
analogia ara
Ananias aranea
Anastasius arbor
anathema, anathematizare arca
45
archiuum auditus
ardor auersio
area aues
Arelatense concilium augmentum fidei
Arelatum augur, augurium
arena Augusta Treuerorum
argentum Augustinus (opera)
argumentum Augustinus (uita)
aries Augustus imperator
Ariminense concilium auiditas
Aristoteles Aurelius episcopus
De arithmetica = arithm. auris
arma aurum
armarium azymus
Arriani, Arrius Babylon(ia)
arripui, aperui et legi baculus
ars Bagai
artes liberales Bagaiense concilium
articuli temporum Balaam
artifex balneum, balneae
ascensio, ascensus De baptismo = bapt.
ascensio Christi baptismus
Asia baptismus paruulorum
asinus baptisterium
aspectus barba
aspis barbarismus
assensio barbarus
assumptio Barnabas apostolus
assumptus homo basilica
Assuritanus Basilius
Assyrii basis
astrologia, astronomia Bauto
asylum De beata uita = beata u.
Athanasius beatitudo
Athenae Beelzebub
attentio bellum
attestatio belua, bestia
auaritia bema
auctor benedicere, benedictio
auctoritas benefic(i)entia, beneficium
audacia beneuolentia
audientia episcopalis Beniamin
auditores benignitas
46
bestia belua, bestia camelus
bibere caminum, caminus
bibliotheca campus
biduum cancellus
birrus candelabrum
blanditia candidus
blasphemia canis
Bonifatius Cataquensis episcopus canon
Bonifatius comes Africae canon scripturarum
Bonifatius episcopus Romanus cantatio, canticum, cantus
De bono coniugali = b. coniug. capacitas
De bono uiduitatis = b. uid. capax dei
bonum caper, capra
bos capillus
brac(c)hium capitulum
Breuiculus conlationis cum capra caper, capra
Donatistis = breuic. captiuitas
breuitas caput
Bulla Regia carbo(nes)
byssus carcer
Byzacena, Byzacium caritas
cadauer carmen
Caecilianus Carthaginiensis episcopus Carneades
Caecilianus inlustris caro-spiritus
caecitas, caecus Carthago
caedes Cassianus, Iohannes
Caelestinus Cassiciacum
Caelestius castellum
caelibatus castigare
caelum castitas, castus
caelum caeli castrum
caenum casus
caeremonia catechismus
Caesarea catechumenus
Cain categoria
Caiphas catena
Calama De cathecizandis rudibus = cat. rud.
calamitas cathedra
calceamentum Ad catholicos fratres = cath. fr.
caligo catholicus, -a
calix Catilina
calor Cato
calumnia causa
47
causa finita est circumcisio
cautio circumstantia lectionis
cedrus circus
celebrare, celebratio Cirta
cellarium cithara
celsitudo ciuis, ciuitas
Celsus, Aulus Cornelius ciuitas dei
cena dominica De ciuitate dei = ciu.
censor, censura clamor cordis
centurio clarificatio
Contra quod attulit Centurius a claritas
Donatistis = c. Cent. Claudius Claudianus
cera claues ecclesiae
cerebrum clausula
Ceres clementia
certamen clericus (clericatus)
ceruix coaeternus
ceruus coaeuus
cetus codex
Chaldaei coercitio
Cham cogitatio
Chanaan cognatio
chaos cognitio
character collega
charta, chartula colonia
Charus diaconus colonus
Cherubim color
chirographum columba
chorda columna
chorus comes
chrisma commemoratio
christianus (christianismus, commendatio
christianitas) commercium
Christus commixtio
chronica commonitorium
cibaria commune-proprium
cibus-potus communio sanctorum
cicatrix communis uita
Cicero commutatio
cilicium comoedia
cinis comparatio
circuitus compelle intrare
circumcelliones competentes
48
complexus Constantius Manichaeus
compositio constitutiones
conceptio, conceptus consubstantialis (homousios, homoousios)
concilium (concilia) consuetudo
conclusio consummatio
concordia-discordia contagio, contagium
concubinatus contemplatio actio-contemplatio
concubitus contemptor, contemptus
concupiscentia continentes
condemnatio continentia abstinentia-continentia
condiaconus De continentia = cont.
conditio continuatio
conexio contrarium
confessio, confiteri contritio cordis
Confessiones = conf. controuersia
configuratio contumelia
confirmatio conuenientia
conformatio conuenticulum
confusio conuersatio
congregatio conuersi ad dominum
congruentia testamentorum conuersio
conicere, coniectura conuicium
coniugium (coniux) copia
coniunctio cor
conlatio Carthaginiensis Cornelius Labeo
Conlatio cum Maximino Arrianorum corona
episcopo = conl. Max. corpus
consacerdos corpus Christi! Amen-sanguis
conscientia Christi! Amen
consecratio corpus permixtum
consensio correctio, corrigere
De consensu euangelistarum De correctione Donatistarum (= ep. 185)
= cons. eu. = correct.
consensus correptio, corripere
Consentius De correptione et gratia = corrept.
consideratio corruptio-incorruptio
consignatio coruus
consilium-praeceptum creatio, creator, creatura
consolatio crede ut intellegas
conspectus credere
constantia credulitas, credulus
Constantinus imperator Ad Cresconium grammaticum partis
Constantius imperator Donati = Cresc.
49
Cresconius grammaticus defuncti
Cresconius procurator degradatio
crimen deificare
Crispinus deitas
crudelis, crudelitas delectatio (delectare)
crux deliciae
culpa delictum
cultus deliramentum
Cumaeum carmen demens, dementia
cupiditas Demetrias
cura Democritus
cura mortuorum demonstrare, demonstratio
De cura pro mortuis gerenda denarius
= cura mort. deo gratias, deo laudes
curia, curialis Deogratias
curiositas deorsum-sursum
curriculum depositum
cursus publicus deprauatio
custodia, custos descensus
Cutzupitani descensus Christi (in inferna)
Cynici deserta
Cyprianus desiderare, desiderium
da quod iubes et iube quod uis desperatio
daemon(es) desponsare, despons(at)io
Damasus detrimentum
damnatio deuotio
damnum deus
Dani(h)el (propheta et liber) dexter-sinister
Dauid di gentium
dea caelestis diabolus
debitum diaconus
decalogus De dialectica = dial.
deceptio, decipere dialectica, dialecticus
decimam(-as) dare dialogus
Decius dicibile
decretum, -a Dictinius
decus dictio
dedicare, dedicatio Dido
defectus dies, dies-nox
defensor ciuitatis (plebis), defensor dies dominicus
ecclesiae dies natalis
definitio differentia
deformis, deformitas difficultas
50
diffidentia diuitiae
digitus dei diuortium
dignitas docta ignorantia
diiudicatio doctor, doctus
dilatatio cordis doctrina
dilectio De doctrina christiana = doctr. chr.
dilige et quod uis fac documentum
diligentia dogma
diluuium dolor (dolere)
dimissio peccatorum dolus
Dinocrates domina
Diocletianus dominandi cupiditas
dioecesis dominatio
Dioscorus dominicus homo
disceptatio dominus
discere dominus uobiscum
disciplina domus, domus dei
De disciplina christiana = disc. chr. donatio
disciplinae liberales Donatistae
disciplinarum libri Contra Donatistas = c. Don.
discipulus Donatus
discordia concordia-discordia De dono perseuerantiae = perseu.
discretio donum
dispensatio dormire, dormitio
dispositio dorsum
disputatio draco
dissensio De duabus animabus = duab. an.
dissimilitudo similitudo- Contra duas epistulas Pelagianorum
dissimilitudo = c. ep. Pel.
dissimulatio dubitatio
distentio-extensio dulcedo
distinctio Dulcitius
distributio duo
diuersi sed non auersi duritia
De diuersis quaestionibus octoginta dux
tribus = diu. qu. ebrietas sobrietas-ebrietas
diuersitas linguarum ecclesia
diues-pauper ecclesia ab Abel
diuinatio ecclesia Romana
De diuinatione daemonum ecclesiae figurae
= diuin. daem. ecclesiae res
diuinitas, diuinus Ecclesiasticus
diuisio ecstasis
51
edictum Contra epistulam Parmeniani
editio emendatio, editio = c. ep. Parm.
Edom epula(e)
effectus equus
egenus, egestas Eraclius (Heraclius)
ego sum qui sum eremus
elatio error, falsitas
electio erubescentia
eleemosyna eruditio
elegans, elegantia Esaias
elementum esca animae
elephantus Esdras
Elias (Helias) esse, essentia
elocutio esse, uiuere, intellegere
eloquentia Esther
eloquium esurire
emendatio, editio etiam peccata
emere Eua
Ad Emeritum episcopum Donatistarum euangelista
post conlationem = Emer. Don. euangelium
Emeritus euangelizare
Emmanuel eucharistia
enarratio euersio
Enarrationes in Psalmos = en. Ps. euersores
Enoch Eugenius
enuntiatio Euhemerus
Ephraem euidens, euidentia
Epictetus euigilare
Epicurei, Epicurus eulogia
epiphania Eulogius, Fauonius
Epiphanius Eunomius
episcopi afri Euodius
episcopi Romani Eusebius Caesariensis episcopus
episcopus (episcopatus) Eutropius
Epistulae = ep. exactio, exactor
Epistulae ad Romanos inchoata exaltatio
expositio = ep. Rm. inch. excaecatio
Contra epistulam Donati heretici excellentia
= c. ep. Don. excelsus
In epistulam Iohannis ad Parthos excessus mentis
tractatus decem = ep. Io. tr. De excidio urbis Romae = exc. urb.
Contra epistulam Manichaei quam excitatio
uocant fundamenti = c. ep. Man. exclamatio
52
excludere familia (familiaris, familiaritas)
excommunicatio famulus, -a dei
excusatio fastidium
exemplum fatuitas
exercitatio animi fatum
exercitus Contra Faustum Manicheum
exhortatio = c. Faust.
exinanitio Faustus Manichaeus
exitus febris
Exodus fecunditas
exorcismus Contra Felicem Manicheum = c. Fel.
exordium Felicianus episcopus Mustitanus
experientia, experimentum felicitas
explicatio felix culpa
explorator Felix Manichaeus
expositio femina
Expositio epistulae ad Galatas = fenum
exp. Gal. fera(e)
Expositio epistulae Iacobi ad feriae
duodecim tribus = exp. Iac. festa sanctorum et martyrum
Expositio quarundam propositionum festiuitas
ex epistula apostoli ad Romanos = fetus
exp. prop. Rm. ficus
exsequiae De fide et operibus = f. et op.
exsufflatio De fide et symbolo = f. et symb.
exsultatio De fide rerum inuisibilium = f. inuis.
extensio distentio-extensio De fide spe et caritate = ench.
exteriora fidelis
exterminare fides
Ezechiel (Hiezechiel) fiducia
faber, fabrica figmentum
fabula figura(e)
facies Filastrius Brixiensis
facinus filia-filius
factio filius istarum lacrimarum
facultas finis
facundia firmamentum
f(a)enus, usura firmitas, firmus
fallacia Firmus
falsitas error, falsitas fiscus
falsum flagellum
fama flagitium
fames-sitis flamen
53
flatus gaudium
fletus gehenna
Florentius Gellius, Aulus
Flori epitome gemitus
Florus episcopus genealogia
Florus monachus genera quaestionum
flos genera uitae
fluctus generatio
flumen generationes
flumina paradisi De Genesi ad litteram = Gn. litt.
folium De Genesi ad litteram liber unus
fons inperfectus = Gn. litt. inp.
foris-intus De Genesi aduersus Manicheos
forma = Gn. adu. Man.
formatio Genesis
formido Genethliaci
fornax Genethlius episcopus
fornicatio genitalia
fortitudo gens tenebrarum
fortuna gentes
Fortunatus genus
forum De geometrica = geom.
fractio panis gesta
framea Gesta cum Emerito Donatistarum
frater episcopo = Emer.
fraus De gestis Pelagii = gest. Pel.
frons gestus
fructus gigantes
frugalitas Gildo
frui-uti gladiator, gladius
frumentum gloria
fuga saeculi Gothi
fundamentum gradatio, gradus
fun(i)ambulus gradus animae
funus Graeci
fur, furtum De grammatica = gramm.
Fussala grammatica, grammaticus
Gabinius granum
Gallia gratia
gallina, gallus De gratia Christi et de peccato
Contra Gaudentium Donatistarum originali = gr. et pecc. or.
episcopum = c. Gaud. De gratia et libero arbitrio
Gaudentius = gr. et lib. arb.
54
De gratia testamenti noui (= ep. 140) Hipponense concilium
= gr. t. nou. hircus
Gratianus imperator Hispania
gratias agere historia
gratuitum historia Israel
grauitas histriones
Gregorius Nazianzenus hodie
Gregorius Nyssenus holocaustum
gremium Homerus
grex homicida, homicidium
gubernatio homo
gula homo interior-exterior
gustus homo nouus
gymnosophistae homo spiritalis
habitatio homousios, homoousios consubstan-
habitus tialis (homousios, homoousios)
haedus honestas, honestus
haerere deo honor
De haeresibus ad Quoduultdeum Honoratus
= haer. Honorius imperator
haeresis, haeretici hora
harmonia Horatius
haruspex, haruspicium hordeum
hebdomas (hebdomades) horoscopus
Hebraei hortatio
Hecate Hortensius
herba hosanna
Hercules hospes
hereditas, heres hospitalitas
Hermes Trismegistus hostia(e)
Herodes hostis
Hesychius episcopus humanitas
hiems humanum genus
Hieremias humiliatio, humilitas
Hierius hyle
Hieronymus hymnus
Hierusalem (Hierosolyma) hyperbole
hilaritas hypocrisis, hypocrita
Hilarius hyssopum, -us
Contra Hilarum = c. Hil. Iacob et Esau
Hippo Diarrhytus Iacobus apostolus
Hippo Regius iactantia
Hippocrates Iamblichus
55
ianua incommutabilitas
Ianuarius incorruptio corruptio-incorruptio
Ianus incredibilis
Iconiense concilium incredulitas
ictus oculi incrementum
idea indagatio
idipsum index
Idithun India
idolum indiculum, -us
idololatria indigentia
ieiunium indiuiduum
Ieremias (Hieremias) indulgentia
Iesus indumentum
ignis induratio
ignis purgatorius ineffabilis
ignorantia infans, infantia
illuminatio inferior, infimus
imaginatio infernus (inferni)
imago infidelis, infidelitas
imbecillitas infinitum
imitatio infirmis, infirmitas
immensitas dei informis, informitas
immolatio ingenitus
immortalitas ingenium
De immortalitate animae = imm. an. inhabitatio
immunitas inimicitia, inimicus
immutabilis iniquitas, iniquus
imperatores Romani initium fidei
imperfectio iniuria
imperitia iniustitia
imperium inmutabile mutabile-inmutabile
imperium Romanum innocentia
impetus Innocentius episcopus Romanus
impietas, impii innouatio
impleta praedicta-impleta inoboedientia
impositio manus inordinatus
impressio inquietum est cor nostrum
impudicitia inquisitio
in idipsum Ad inquisitiones Ianuarii
inanis, inanitas (= ep. 54.55) = inq. Ian.
incarnatio insania
inclinatio inscriptio
incohatio insidiae
56
insinuatio Ioseph sponsus Mariae
insipiens Iosephus
inspiratio Iouianus
instauratio Iouinianus
instinctus ira
institutio, institutum Irenaeus
instructio Isaac
instrumenta machinamenta et Ismael
instrumenta Israel, Israelitae
insufflatio Itala
insultatio Italia
integritas itinera
intellectum ualde ama iubilatio, iubilus
intellectus iucunditas
intellegere esse, uiuere, intellegere Iuda
intellegibilia Iudaei
intentio Aduersus Iudaeos = adu. Iud.
intercessio, intercessor Iudas Iscariotes
interiectio iudex
interim iudicium
interior intimo meo iudicium ultimum
interpellatio Iudith
interpretatio iugum
interpretatio nominis, nominum Iuliana
interrogatio Contra Iulianum = c. Iul.
intuitus Contra Iulianum opus imperfectum
intus foris-intus = c. Iul. imp.
inuectio Iulianus Aeclanensis
inuentio Iulianus imperator
inuestigatio iumentum
inuidia Iuno
inuisibilia uisibilia-inuisibilia Iuppiter
Iob iuramentum, iuratio
Iohannes baptista ius
Iohannes Chrysostomus iussio, iussum, iussus
Iohannes euangelista iustificatio
Iohannes Hierosolymitanus iustitia
In Iohannis euangelium tractatus iustus (iusti)
CXXIV = Io. eu. tr. iuuentus
Ionas labor
ionici philosophi lac
Iordanes (-is) lacrimae
Ioseph filius Iacob Lactantius
57
lacus libra
laesio librarius
laetitia(e) Libya
laetus Licentius
laicus ligandi et soluendi munus
lampas lignum
lancea lilium
languor limus
lapis linea
lapsi lingua
lapsus lingua graeca
laqueus lingua hebraea
largitas lingua latina
latinus lingua punica
latitudo lis
latria litigatio
latro in cruce littera(e)
latrocinium littera-spiritus
latus Contra litteras Petiliani = c. litt. Pet.
latus domini, Christi Liuius
lauacrum locutio
laudatio, laus Locutiones = loc.
Lazarus locutionum modi
lectio Longinianus
lector loquacitas
lege tolle, lege loquendi genera
Leo Lot(h)
leo (animal) lotus
Leporius Lucanus
lepus Lucas
lethargicus lucerna
Leui Lucifer
Leuita Lucilla
Leutius Lucretia
lex Lucretius
Lia luctus
libelli miraculorum ludi
liber (libellus) lumen, lux
liberatio, liberator luna
De libero arbitrio = lib. arb. lupus
libertas seruitus-libertas lux lumen, lux
liberum arbitrium luxuria
libido Macarius
58
Macedoniani Mars
Macedonius martyres, martyrium
Machabaei masculus
machinamenta et instrumenta massa, massa damnata
Macrobius episcopus Donatista materia, materies
Madauros mathematicus
maeror, maestitia matrimonium
Magdalene mattarii
magia Matthaeus
magister Mauritania
magisterium Maximianistae, Maximianus
magistratus De Maximianistis contra Donatistas = Max.
De magistro = mag. Maximianus episcopus Bagaiensis
magnanimitas Contra Maximinum Arrianum = c. Max.
magni pusilli et magni Maximinus Arrianus
magnificatio mediatio
magnificentia mediator
maiestas medicamentum
maiores medicina
Maiorinus medicus
maledictio medietas
malignus, malignitas Mediolan(i)um
malitia meditatio
malum medius locus
mammona Megalius
mancipium Melania
mandatum Melchisedech
manducatio melodia
Mani membrum
Manichaei memoria
manifestatio memoria(e) martyrum
manna De mendacio = mend.
mansio mendacium
mansuetudo Contra mendacium = c. mend.
manumissio mendicitas, mendicus
manus mens
Mappalia mensa domini
Marcellinus, Flauius mensis
mare mensura
Maria et Martha Mensurius episcopus Carthaginiensis
Maria uirgo et mater Mercen(n)arius
Marius Mercator merces
Marius Victorinus Mercurius
59
meretrix multiloquium
meritum multitudo
messis multum unum-multum
metallum munditia, mundus
metrum mundus
metus municipium
miles munus
militia christiana murmur(ator)
mille Musa(e)
miluus muscipula
minae musica
Minerua De musica = mus.
minister mutabile-inmutabile
mirabilia, miraculum mutabilia
miseri, miseria mysterium
misericordia Nabuchodonosor
missa narratio
missio natio(nes)
mitis natiuitas
moderatio diuina natiuitas Christi
modestia natura
modulatio De natura boni = nat. b.
modus De natura et gratia = nat. et gr.
moechia naufragium
molestia Nauigius
momentum Nebridius
monachus necessarius
monasterium necessitas
Monnica nefas
mons negligentia
monstrum negotium
montenses nequitia
monumentum Nero
morbus Contra nescio quem Donatistam
mores = c. n. Don.
De moribus ecclesiae catholicae et Nicaenum concilium
de moribus Manicheorum = mor. Nicodemus
mors, mortalitas nihil
mors uoluntaria nihil innouetur nisi quod traditum est
mos maiorum nisi credideritis, non intellegetis
motus nobilis, nobilitas
Moyses Noe
mulier noli foras ire
60
nomen = Dulc. qu.
nomina Christi De octo quaestionibus ex ueteri
nosse, notitia testamento = qu. uet. t.
nota, notarius oculus
notitia nosse, notitia odium
noua et uetera odor
Nouatiani, Nouatianus offensio
nouerim me, nouerim te officium
nouitas oleaster
nouus uetus-nouus oleum, oliua
nuditas Olympius
numen omen
numerositas omnipotentia
numerus onus Christi
Numidia operatio, opus
nummularius De opere monachorum = op. mon.
nummus opinio
nunc-tunc oppositio
nuncupare oppressio
nuntius opprobrium
nuptiae Optatus episcopus Mileuitanus
De nuptiis et concupiscentia Optatus episcopus Tamugadensis
= nupt. et conc. opus operatio, opus
nycticorax opusculum
obduratio ora ut traharis
obex oraculum
obiurgatio oratio (deprecatio)
oblatio oratio dominica
obligatio oratio fidelium
obliuio oratio, orator
oboedientia orbis Romanus
obscenitas orbis terrarum
obscuritas ordinatio
obsecratio De ordine = ord.
obsequium ordines
obseruatio ordo
obstinatio ordo amoris
obtemperatio ordo missae
occidens, occidentalis organum
occultum oriens, orientalis
Oceanus Origenes
octauae De origine animae (= ep. 166)
De octo Dulcitii quaestionibus = orig. an.
61
origo passio Cypriani
origo uerbi passio domini
ornamentum passio Perpetuae et Felicitatis
ornatus passiones martyrum
Orosius pastor
os, os duplex pater
osculum, osculum pacis patibilis
ostensio patientia
ostentatio De patientia = pat.
Ostia patres
ostiarius patria
ostium patriarchae
otium-negotium Patricius
ouis Patripassiani
paedagogus patronus
paenitentia pauci
paganus Paulina
pagina Paulinus diaconus
Palaestina Paulinus Nolanus
palea Paulus apostolus
palma pauo
panegyricus pauor
panis pauper diues-pauper
parabola paupertas
paracletus pax
paradisus pax uobiscum
parentes, parentes primi peccator
Parmenianus De peccatorum meritis et remissione
paroecia et de baptismo paruulorum
parricidium = pecc. mer.
pars-totum peccatum
pars Donati peccatum originale
pars Maiorini pectus tundere
Contra partem Donati = c. p. Don. pecunia
participatio pecus
particula Pelagiani
partitio Pelagius
partus pelicanus
paruuli pentateuchus
pascha pentecoste
passer perceptio
passio affectus (passio, percontatio
perturbatio) perditio
62
perdix pigritia
peregrinatio Pinianus
peregrinus piscator
perfectio piscina
De perfectione iustitiae hominis piscis
= perf. iust. placere deo
perfidia Plato, Platonici
perfruitio Platonicorum libri
periculum plebs
Peripatetici plenitudo
periurium ploratio
permixtio Plotinus
pernicies pluuia
persecutio poena
perseuerantia poeta
Persius Polemo
persona pompa diaboli
pertinacia pomum
perturbatio affectus (passio, pondus
perturbatio) Ponticianus
peruersitas pontifex
pes Pontius Pilatus
pestilentia populus
pestis porcus
Petilianus Porphyrius
petitio portus
petra possessio, possessor
Petrus apostolus possibilitas
phantasia, phantasma Possidius
pharao posteri
Pharisaei potentia
Philippus potestas
Philo Alexandrinus potus cibus-potus
philocalia praeceptum
philosophia praecursor
De philosophia = phil. praedestinatio
Phoenix De praedestinatione sanctorum
Photiniani, Photinus = praed. sanct.
phrenetici praedicamentum
physici praedicatio
physiologia praedicta-impleta
pictura praedictio
pietas praefectus
63
praefiguratio pronuntiatio
praeiudicium propagatio
praemium propago
praenuntiatio prophetae, prophetia
praeparatio propitiatio
praepositus propositum
praeputium proprietas
praescientia proprium commune-proprium
praesens, praesentia prosecutio
De praesentia dei (= ep. 187) Prosper
= praes. dei prosperitas
praesumptio prouerbium
praeteritum prouidentia
praetextatus prouincia
praeuaricatio proximus
prauis, prauitas prudentia
precatio, preces Psalmi
presbyter, presbyterium Psalmus contra partem Donati
pressura = ps. c. Don.
pretium pseudoprophetae
primatus publicanus
Primianus pudicitia, pudor
primitiae pueritia
primordia pugna
princeps pulchritudo, pulchrum
principium De pulchro et apto = pulch.
Priscillianistae, Priscillianus puluis
Contra Priscillianistas = c. Prisc. punicus
Proba punitio
probabilis purgatio
Probationes et testimonia contra purificatio
Donatistas = prob. et test. pusilli et magni
processio putare
Proculianus episcopus Donatista Pythagoras
prodigium quadraginta dies
profectio quadrifaria scriptura
proferre quaestio
professio Quaestiones = qu.
profunditas quaestiones et responsiones
progenies Quaestiones euangeliorum = qu. eu.
progressio, progressus Quaestiones expositae contra
prohibitio paganos numero sex (= ep. 102)
promissio(nes) = qu. c. pag.
64
Quaestiones XVI in Matthaeum relatio, relatiuum
= qu. Mt. religio
qualitas religio Romana
quantitas reliquiae
querela remedium
quid sunt regna nisi magna latrocinia remissio peccatorum
quies renasci, renatus
quinquaginta dies renouatio
Quoduultdeus renuntiatio
Ra(h)ab reprehensio
Rachel reprobare
Radagaisus repromissio
radix reptilia
rapina repudium
ratio requies
ratio causalis, seminalis res
rationabilis, rationalis res gestae
Rauenna rescriptum
Razias responsio
reatus respublica
rebaptizare restitutio
recapitulatio resurrectio
reconciliatio De rethorica = rhet.
recordatio Reticius
rectus retractatio
reddere sibi Retractationes = retr.
redditio symboli retributio
redemptio, redemptor retro respicere
reditus, regressus reuelatio
refectio reuolutio
referre ad reus
reformatio rex
refrigerium rhetor
refugium rhythmus
regeneratio risus
regio dissimilitudinis ritus
regio egestatis rixa
regnum robur
regressus reditus, regressus Rogatistae
Regula = reg. Roma
regula aurea Romanianus Thagastensis
regula fidei Romulus
Regulus rosa
65
rudis schola
Rufinus scientia
ruina scriba(e)
ruminatio scriptor, scriptum
sabbatum scriptores graeci
Sabelliani, Sabellius scriptores iudaei
sacer, sacrosanctus scriptores latini
sacerdos, sacerdotium scriptum
sacra deorum scriptura sacra
sacramenta ex latere Christi secretum
sacramentum secta
sacrificium Contra Secundinum Manicheum
saecularia, saeculum = c. Sec.
saeuitia Secundinus
Sallustius Secundus Tigisitanus
Salomon securitas
saluatio, saluator, salus sedes apostolica
Saluius Membresitanus seditio
salus saluatio, saluator, salus segregatio ultima
Samson Sem
Samuel semen
sanatio semita(e)
De sancta uirginitate = uirg. sempiternus
sanctificatio sanctus (sanctificatio, Seneca
sanctitas) senectus
sanctimoniales sensibilia, sensus
sanctus (sanctificatio, sanctitas) sententia
sanguis De sententia Iacobi (= ep. 167) = sent. Iac.
sanitas separatio
sapiens, sapientia septem
Sapientiae liber Septuaginta
Sar(r)a sepulcrum, sepultura
sarcina Serdicense concilium
sarcophagus sermo
satanas Sermo ad Caesariensis ecclesiae
satietas, saturitas plebem = s. Caes. eccl.
satisfactio sermo humilis
saturitas satietas, saturitas sermocinatio
Saturnus De sermone domini in monte
Saulus = s. dom. m.
scandalum Contra sermonem Arrianorum
scelus = c. s. Arrian.
schisma Sermones = s.
66
sero te amaui sol
serpens solacium
seruitus, seruus Soliloquia = sol.
seruitus-libertas solitudo
seruus dei sollemnitas
sessio sollicitudo
Seth soloecismus
seueritas somnium
sexus somnus
si fallor, sum sonus
Sibylla(e) sopor
Sibyllini libri sordes
Sicca Veneria soror
Sicilia sors
sidus spatium
significatio species
signum crucis spectaculum
signum-res speculum
silentium Speculum = spec.
silua spes
similitudo carnis peccati spina
similitudo-dissimilitudo spiritalis
Simon magus De spiritu et littera = spir. et litt.
simplex, simplicitas spiritus
Ad Simplicianum = Simpl. spiritus sanctus
Simplicianus Mediolanensis splendor
simplicitas simplex, simplicitas sponsa, sponsus
simul stabilitas
simulacrum stella
simulatio Stephanus martyr
Sina sterilitas
sinapis stigma
sinceritas stilus
sinus Stoici
sinus Abrahae strepitus
Sion studium
Sitifis stultitia
sitis fames-sitis stuprum
Sixtus suasio
sobrietas-ebrietas suauitas
societas subdiaconus
Socrates subiectum
Sodoma(e), Sodomitae substantia
67
successio terror
suffragium Tertullianus
suggestio testamentum
summum bonum testimonium
superbia testis
superfluus textus
superstitio Thagaste
supplicatio Thamugadi
supplicium Tharsis
surgunt indocti et caelum rapiunt theatrum
sursum deorsum-sursum Thelense concilium
sursum cor(da) Thelepte
susceptio Theodorus, Flauius Mallius
suspicio Theodosius imperator
sustinentia theodotion
syllogismus theologia
De symbolo ad catechumenos thesaurus
= symb. cat. Theueste
symbolum theurgia
Symmachus, Q. Aurelius Thomas apostolus
synagoga Thubursicu Numidarum
synodus Timasius et Iacobus
Syria timor
tabernaculum titulus
Tabraca t littera
tabula Tobias
tabulae matrimoniales tolerantia
tactus tolle, lege
taedium torcular
talio tormentum
taurus totum pars-totum
temperantia totus
tempestas totus Christus
templum tractatus
tempora tractoria
tempora christiana traditio
tempora Macariana traditio orationis dominicae
temporalia-aeterna traditio symboli
temptatio traditor
tempus traducianus
tenebrae tradux
Terentius tragoedia, tragoedus
terra, terrena trahi
68
tranquillitas uelamentum, uelum
transeuntia uelle
transfiguratio domini uellus
transgressio, transgressor uelum uelamentum, uelum
transitus uenator
translatio uenenum
tres ueneratio
tribulatio uenia
tribus uentus
tributum Venus
triduum crucifixi, sepulti, suscitati De uera religione = uera rel.
trinitas uerbum
De trinitate = trin. uerbum dei
Tripolis, Tripolitana uerecundia
tristitia Verecundus Mediolanensis
triticum Vergilius
tropus ueritas, uerum
Trygetius uermis
tumultus uersus
tunc nunc-tunc uerum ueritas, uerum
tunica uespera
turba uestigium
Turbantius uestimentum
turpis, turpitudo uetera noua et uetera
turtur ueteranus
Tyc(h)onius Donatista uetus-nouus
typhus uetustas
typus uia, uiator
uacca uictima
Valerius comes uictoria
Valerius episcopus De uidendo deo (= ep. 147)
Valerius Soranus = uid. deo
ualetudo uiduitas
uaniloquium uigilantia
uanitas uigilia
uarietas uilla
Varro Vincentius martyr
uas Vincentius Victor
uates uinculum
uber, ubertas uindicatio
ubique Vindicianus
ubique totus uinum
uehiculum uiolentia
69
uir uolumen
uirga uoluntas
uirginitas, uirgo uoluptas
uirtus Volusianus
uirtutes gentium splendida uitia uoracitas
uis uotum
uisibilia-inuisibilia uox
uisio urbs
uisum usura f(a)enus, usura
uita usus, utilitas
uita aeterna uti frui-uti
uitalis Vtica
uitium utilitas usus, utilitas
uituperatio De utilitate credendi = util. cred.
uiuere esse, uiuere, intellegere De utilitate ieiunii = util. ieiun.
uiuificatio uua
umbra uulgus
umbraculum uulnus
umor uulpes
unctio uultur
De unico baptismo contra Petilianum uultus
= un. bapt. uxor
unigenitus Vzalis
unio xenodochium
unitas zelus
unum-multum Zeno
uocabulum Zenobius
uocatio zizania
uolatilia Zosimus

70
Appendix V: Karl Heinz Chelius
Obras de San Agustn y ediciones crticas [1]

Abr. del AL Ttulo Edicion


Acad. De Academicis libri tres CCL 29,361 [2]
c. Adim. Contra Adimantum Manichei discipulum liber CSEL 25,1,115190 [3] [a]
unus
adm. Admonitio Donatistarum de Maximianistis li-
ber unus (deperditus)
adn. Iob Adnotationes in Iob liber unus CSEL 28,2,509628 [4]
c. adu. leg. Contra aduersarium legis et prophetarum libri CCL 49,35131 [5]
duo
Aduersarii uerba = Aduers. A. c. adu. leg.
adult. coniug. De adulterinis coniugiis libri duo CSEL 41,347410 [6]
agon. De agone christiano liber unus CSEL 41,101138 [7]
an. et or. De anima et eius origine libri quattuor CSEL 60,303419 [8]
Victoris uerba = Vinc. Vict. A. an. et or.
an. quant. De animae quantitate liber unus CSEL 89,131231 [9]
arithm. De arithmetica (deperditus)
bapt. De baptismo libri septem CSEL 51,145375 [10]
beata u. De beata uita liber unus CCL 29,6585 [11]
b. coniug. De bono coniugali liber unus CSEL 41,187231 [12]
b. uid. De bono uiduitatis CSEL 41,305343
breuic. Breuiculus conlationis cum Donatistis libri tres CCL 149A,261306 [13]
Donatistarum uerba = Donatist. A. breuic.
cat. rud. De cathecizandis rudibus liber unus CCL 46,121178 [14]
cath. fr. Ad catholicos fratres liber unus CSEL 52,231322 [15]
Donatistarum uel Petiliani uerba = Donatist.
A. cath. fr.
c. Cent. Contra quod attulit Centurius a Donatistis li-
ber unus (deperditus)
ciu. De ciuitate dei libri uiginti duo CCL 47,1314; 48,321
Epistula pp. III-IV edita = ep. 1A* 866 [16]
Haud genuinus uidetur (sed ante Eugipp. exc.
Aug. confectus) breuiculus = ciu. breu. [17]
conf. Confessionum libri tredecim CCL 27,1273 [18]
conl. Max. Conlatio cum Maximino Arrianorum episcopo PL 42,709742 [19]
Maximini uerba = Maximin. A. conl. Max.
(113.1*26* (PL 42,740,39)) [20]

71
cons. eu. De consensu euangelistarum libri quattuor CSEL 43,162.81418 [21]
Haud genuina (sed ante Eugipp. exc. Aug.
confecta) capitula (quaestiones) = cons. eu.
cap. [22]
cont. De continentia liber unus CSEL 41,141183 [23]
correct. De correctione Donatistarum liber unus (= ep. CSEL 57,144
185)
corrept. De correptione et gratia liber unus CSEL 92,219280
Cresc. Ad Cresconium grammaticum partis Donati li- CSEL 52,325582 [24]
bri quattuor
Cresconii uerba = Cresc. A. Cresc.
3,30 = Gest. conc. Cirt. A. Cresc. 3,30
3,62; 4,5.47 = Postul. ap. procos. A. Cresc. 3,62;
4,5.47
3,81 = Epist. imp. Constant. A. Cresc. 3,81
(= Epist. imp. Constant. A. ep. 88,4)
4,58 = Gest. ap. Seran. procos. A. Cresc. 4,58
Sententiae concilii Bagaiensis = Conc. Bagai. a.
394 [25]
cura mort. De cura pro mortuis gerenda ad Paulinum epis- CSEL 41,621660 [26]
copum liber unus
dial. De dialectica Pinborg 83120 [27]
disc. chr. De disciplina christiana CCL 46,207224 [28]
diu. qu. De diuersis quaestionibus octoginta tribus liber CCL 44A,11249 [29]
unus
diuin. daem. De diuinatione daemonum liber unus CSEL 41,599618 [30]
doctr. chr. De doctrina christiana libri quattuor Simonetti 6362 [31]
c. Don. Contra Donatistas liber unus CSEL 53,97162 [32]
Sententia concilii Bagaiensis = Conc. Bagai. a.
394 [33]
duab. an. De duabus animabus liber unus CSEL 25,1,5180 [34]
Dulc. qu. De octo Dulcitii quaestionibus liber unus CCL 44A,253297 [35]
3,26 = ep. 193,913
Dulcitii quaestiones = Dulc. A. Dulc. qu.
Emer. Gesta cum Emerito Donatistarum episcopo li- CSEL 53,181196
ber unus
5.7 = ep. 128
Sententiae concilii Bagaiensis = Conc. Bagai. a.
394 [36]
Emer. Don. Ad Emeritum episcopum Donatistarum post
conlationem liber unus (deperditus)
en. Ps. Enarrationes in Psalmos CCL 38,1616; 39,623
1417; 40,14252196 [37]

72
65 Mller 48100 [38]
119133 CSEL 95,3,37340 [39]
134140 CSEL 95,4,23228
Oratio A. ascripta (quae genuina uidetur?) (p.
2196,2837) = en. Ps. orat.
36,2,20 = Epist. Maxim. A. en. Ps. 36,2,20
(praeter ipsius A. recitantis uerba)
ench. De fide spe et caritate liber unus CCL 46,49114 [40]
ep. Epistulae [41]
1 CSEL 34,1,13
2 CSEL 34,1,34
3 CSEL 34,1,49
4 CSEL 34,1,911
7 CSEL 34,1,1318 [42]
9 CSEL 34,1,2022
10 CSEL 34,1,2225 [42]
11 CSEL 34,1,2528
12 CSEL 34,1,29
13 CSEL 34,1,3032
14 CSEL 34,1,3235
15 CSEL 34,1,3536
17 CSEL 34,1,3944
18 CSEL 34,1,44 45 [43]
19 CSEL 34,1,4647
20 CSEL 34,1,4749 [42]
21 CSEL 34,1,4954
22 CSEL 34,1,5462
23 CSEL 34,1,6373
26 CSEL 34,1,8388
27 CSEL 34,1,95102
28 CSEL 34,1,103113
29 CSEL 34,1,114122
31 CSEL 34,2,18
33 CSEL 34,2,1823
34 CSEL 34,2,2327
35 CSEL 34,2,2731
36 CSEL 34,2,3162 [44]
37 CSEL 34,2,6364 [45]
38 CSEL 34,2,6466
40 CSEL 34,2,6981
41 CSEL 34,2,8184
42 CSEL 34,2,84
43 CSEL 34,2,85109 [42]
44 CSEL 34,2,109121
45 CSEL 34,2,122123
47 CSEL 34,2,129136
48 CSEL 34,2,137140
49 CSEL 34,2,140142
50 CSEL 34,2,143

73
51 CSEL 34,2,144149
52 CSEL 34,2,149151
53 CSEL 34,2,152158
54.55 = Ad inquisitiones Ianuarii libri duo (inq. Ian.) CSEL 34,2,158168.169
213 [42]
56 CSEL 34,2,213215
57 CSEL 34,2,215216
58 CSEL 34,2,216219
59 CSEL 34,2,219220
60 CSEL 34,2,221222
61 CSEL 34,2,222224
62 CSEL 34,2,224226
63 CSEL 34,2,226229
64 CSEL 34,2,229232
65 CSEL 34,2,232234 [46]
66 CSEL 34,2,235236
67 CSEL 34,2,237239
69 CSEL 34,2,243246 [44]
70 CSEL 34,2,246247
71 CSEL 34,2,248255
73 CSEL 34,2,263278 [47]
74 CSEL 34,2,279
76 CSEL 34,2,324328
77 CSEL 34,2,329330
78 CSEL 34,2,331345
79 CSEL 34,2,345346
80 CSEL 34,2,346349
82 CSEL 34,2,351387
83 CSEL 34,2,388392 [42]
84 CSEL 34,2,392393
85 CSEL 34,2,394395
86 CSEL 34,2,396397
87 CSEL 34,2,397406 [42]
88 CSEL 34,2,407419
89 CSEL 34,2,419425
91 CSEL 34,2,427435 [48]
92 CSEL 34,2,436444
92A CSEL 34,2,444 445
93 CSEL 34,2,445496 [44]
95 CSEL 34,2,506513
96 CSEL 34,2,514516
97 CSEL 34,2,516520
98 CSEL 34,2,520533
99 CSEL 34,2,533535 [44]
100 CSEL 34,2,535538
101 CSEL 34,2,539543
102 = Quaestiones expositae contra paganos nu- CSEL 34,2,544578 [44]
mero sex (qu. c. pag.)
104 CSEL 34,2,582595 [48]
105 CSEL 34,2,595610
74
106 CSEL 34,2,610611
108 CSEL 34,2,612634 [42]
110 CSEL 34,2,638642 [42]
111 CSEL 34,2,642657 [49]
112 CSEL 34,2,657659
113 CSEL 34,2,659660
114 CSEL 34,2,660661
115 CSEL 34,2,661662
116 CSEL 34,2,663
118 CSEL 34,2,665698 [50]
120 CSEL 34,2,704722 [51]
122 CSEL 34,2,742744
124 CSEL 44,12
125 CSEL 44,37
126 CSEL 44,718
127 CSEL 44,1929 [44]
128 = Emer. 5.7 CSEL 44,3034 [52]
129 CSEL 44,3439 [53]
130 CSEL 44,4077
131 CSEL 44,7779
132 CSEL 44,7980
133 CSEL 44,8084
134 CSEL 44,8488
137 CSEL 44,96125 [54]
138 CSEL 44,126148
139 CSEL 44,148154
140 = De gratia testamenti noui ad Honoratum li- CSEL 44,155234 [44]
ber unus (gr. t. nou.)
141 = Conc. Zert. a. 412 A. ep. 141 CSEL 44,235246 [55]
142 CSEL 44,247250
143 CSEL 44,250262
144 CSEL 44,262266
145 CSEL 44,266273 [44]
146 = gest. Pel. 52 CSEL 44,273274 [56]
147 = De uidendo deo liber unus (uid. deo) CSEL 44,274331
148 CSEL 44,332347
149 CSEL 44,348380
150 CSEL 44,380382
151 CSEL 44,382392 [42]
153 CSEL 44,395427
155 CSEL 44,430447
157 CSEL 44,449488
159 CSEL 44,497502
162 CSEL 44,511520
164 CSEL 44,521541
166 = De origine animae (orig. an.) CSEL 44,545585
167 = De sententia Iacobi (sent. Iac.) CSEL 44,586609
169 CSEL 44,611622
170 CSEL 44,622631
171 CSEL 44,631632
75
171A CSEL 44,632636 [57]
173 CSEL 44,640648
173A WSt 84 (1971) 230232
174 = trin. prol. CSEL 44,650651 [58]
175 = Conc. Carth. a. 416 A. ep. 175 CSEL 44,652662 [44]
176 = Conc. Mileuit. a. 416 A. ep. 176 CSEL 44,663668
177 CSEL 44,669688 [44]
178 CSEL 44,689691
179 CSEL 44,691697
180 CSEL 44,697700
184A CSEL 44,732736 [59]
185 = De correctione Donatistarum liber unus (cor- CSEL 57,144
rect.)
185A CSEL 57,44
186 CSEL 57,4580
187 = De praesentia dei ad Dardanum liber unus CSEL 57,81119
(praes. dei)
188 CSEL 57,119130
189 CSEL 57,131137
190 CSEL 57,137162
191 CSEL 57,162165
192 CSEL 57,165167
193 (193,913 = Dulc. qu. 3,26) CSEL 57,167175
194 CSEL 57,176214
196 CSEL 57,216230
197 CSEL 57,231235
199 [60] CSEL 57,243292
200 CSEL 57,293295 [61]
202A CSEL 57,302315 [62]
203 CSEL 57,315317
204 CSEL 57,317322
205 CSEL 57,323339
206 CSEL 57,340
207 CSEL 57,341342
208 CSEL 57,342347
209 CSEL 57,347353
210 CSEL 57,353356
211 (211,14 = reg. 1) CSEL 57,356371 [63]
212 CSEL 57,371372
213 CSEL 57,372379
214 CSEL 57,380387
215 CSEL 57,387396
215A CSEL 58,XCIII
217 CSEL 57,403425
218 CSEL 57,425428
219 CSEL 57,428431 [64]
220 CSEL 57,431441
222 CSEL 57,446449 [65]
224 CSEL 57,451454 [66]
227 CSEL 57,481483
76
228 CSEL 57,484 496 [67]
229 CSEL 57,497498
231 CSEL 57,504510
232 CSEL 57,511517
233 CSEL 57,517518
235 CSEL 57,521523
236 CSEL 57,523525
237 CSEL 57,526532
238 CSEL 57,533556
239 CSEL 57,556559
241 CSEL 57,560562
242 CSEL 57,563567
243 CSEL 57,568579
244 CSEL 57,580581
245 CSEL 57,581583
246 CSEL 57,583585
247 CSEL 57,585589
248 CSEL 57,589591
249 CSEL 57,592593
250 CSEL 57,593598
(250A (= ep. 1*,5) CSEL 57,598599)
251 CSEL 57,599600
252 CSEL 57,600
253 CSEL 57,600601
254 CSEL 57,601602
255 CSEL 57,602603
256 CSEL 57,603
257 CSEL 57,604
258 CSEL 57,605610
259 CSEL 57,611615
261 CSEL 57,617620
262 CSEL 57,621631
263 CSEL 57,631634
264 CSEL 57,635638
265 CSEL 57,638646
266 CSEL 57,647650
267 CSEL 57,651 [68]
268 CSEL 57,652654
269 CSEL 57,654655
5 = Nebrid. A. ep. 5 CSEL 34,1,11
6 = Nebrid. A. ep. 6 CSEL 34,1,1113
8 = Nebrid. A. ep. 8 CSEL 34,1,1819
16 = Max. Madaur. A. ep. 16 CSEL 34,1,3739
24 = Paul. Nol. epist. 3 CSEL 34,1,7378 [69]
25 = Paul. Nol. epist. 4 CSEL 34,1,7883 [70]
26 app. = Licent. carm. ad Aug. CSEL 34,1,8995 [71]
30 = Paul. Nol. epist. 6 CSEL 34,1,123125 [72]
32 = Paul. Nol. epist. 7+8 CSEL 34,2,818 [73]
39 = Hier. epist. 103 CSEL 34,2,6768 [74]
46 = Public. A. ep. 46 CSEL 34,2,123129
77
68 = Hier. epist. 102 CSEL 34,2,240243 [75]
72 = Hier. epist. 105 CSEL 34,2,255262 [76]
75 = Hier. epist. 112 CSEL 34,2,280324 [77]
81 = Hier. epist. 115 CSEL 34,2,350351 [78]
88,2 = Anulin. A. ep. 88,2 CSEL 34,2,408 [79]
88,4 = Epist. imp. Constant. A. ep. 88,4 CSEL 34,2,410411 [80]
(= Epist. imp. Constant. A. Cresc. 3,81)
90 = Nectar. A. ep. 90 CSEL 34,2,426427 [81]
94 = Paul. Nol. epist. 45 CSEL 34,2,497505 [82]
103 = Nectar. A. ep. 103 CSEL 34,2,578581 [81]
107 = Max. A. ep. 107 CSEL 34,2,611612
109 = Seu. A. ep. 109 CSEL 34,2,634638
117 = Diosc. A. ep. 117 CSEL 34,2,663664 [83]
119 = Consent. A. ep. 119 CSEL 34,2,698704 [84]
121 = Paul. Nol. epist. 50 CSEL 34,2,723742 [85]
123 = Hier. epist. 142 CSEL 34,2,745746 [86]
135 = Volus. A. ep. 135 CSEL 44,8992
136 = Marcell. A. ep. 136 CSEL 44,9396
152 = Macedon. A. ep. 152 CSEL 44,393395
154 = Macedon. A. ep. 154 CSEL 44,428430 [87]
156 = Hil. A. ep. 156 [88] CSEL 44,448449
158 = Euod. A. ep. 158 CSEL 44,488497
160 = Euod. A. ep. 160 CSEL 44,503506
161 = Euod. A. ep. 161 CSEL 44,507511
163 = Euod. A. ep. 163 CSEL 44,520521
165 = Hier. epist. 126 CSEL 44,541545 [89]
168 = Timas. A. ep. 168 = gest. Pel. 48 CSEL 44,610611 [90]
172 = Hier. epist. 134 CSEL 44,636639 [91]
181 = Epist. pontif. 321 A. ep. 181 CSEL 44,701715
182 = Epist. pontif. 322 A. ep. 182 CSEL 44,715723
183 = Auell. 41 CSEL 44,724730 [92]
184 = Epist. pontif. 297 A. ep. 184 CSEL 44,731
190,23 = Epist. pontif. 343 A. ep. 190,23 CSEL 57,158160
195 = Hier. epist. 141 CSEL 57,214216 [93]
198 = Hesych. A. ep. 198 CSEL 57,235242
201 = Edict. imp. Honor. Theod. A. ep. 201 CSEL 57,296299
202 = Hier. epist. 143 CSEL 57,299301 [94]
216 = Valent. A. ep. 216 CSEL 57,396402
221 = Quodu. A. ep. 221 CSEL 57,442446 [95]
223 = Quodu. A. ep. 223 CSEL 57,449451 [96]
225 = Prosp. epist. 1 CSEL 57,454 468
226 = Hil. A. ep. 226 [97] CSEL 57,468481
230 = Dar. A. ep. 230 CSEL 57,499503
234 = Longin. A. ep. 234 CSEL 57,519521
240 = Pascent. A. ep. 240 CSEL 57,559560
260 = Audax A. ep. 260 CSEL 57,616617
270 = Anon. A. ep. 270 CSEL 57,655656

78
ep. Epistulae ab I. Divjak repertae (asterisco desi-
gnatae)
1* CSEL 88,36 [98]
1A* CSEL 88,79 [99]
2* CSEL 88,921 [100]
3* CSEL 88,2125 [101]
4* CSEL 88,2629 [102]
5* CSEL 88,2931 [103]
6* CSEL 88,3238 [104]
7* CSEL 88,3940 [105]
8* CSEL 88,4142 [106]
9* CSEL 88,4345 [107]
10* CSEL 88,4651 [108]
13* CSEL 88,8082 [109]
14* CSEL 88,83 [110]
15* CSEL 88,8486 [111]
16* CSEL 88,8687 [112]
17* CSEL 88,88 [113]
18* CSEL 88,8990 [114]
19* CSEL 88,9193 [115]
20* CSEL 88,94112 [116]
21* CSEL 88,112113 [117]
22* CSEL 88,113119 [118]
23* CSEL 88,120121 [119]
23A* CSEL 88,121125 [120]
24* CSEL 88,126127 [121]
25* CSEL 88,128 [122]
26* CSEL 88,129130 [123]
28* CSEL 88,133137 [124]
29* CSEL 88,137138 [125]
11* = Consent. A. ep. 11* CSEL 88,5170 [126]
12* = Consent. A. ep. 12* CSEL 88,7080 [127]
15*,2 = Alyp. A. ep. 15*,2 CSEL 88,84 [128]
27* = Hier. A. ep. 27* CSEL 88,130133 [129]
c. ep. Don. Contra epistulam Donati heretici liber unus
(deperditus)
ep. Io. tr. In epistulam Iohannis ad Parthos tractatus de- PL 35,19772062 [130]
cem
c. ep. Man. Contra epistulam Manichaei quam uocant fun- CSEL 25,1,193248 [131]
damenti liber unus [b]
Manichaei uerba = Manich. A. c. ep. Man.
(= Manich. epist. fund. frgg. 111 Feldmann)
c. ep. Parm. Contra epistulam Parmeniani libri tres CSEL 51,19141 [132]
Parmeniani uerba = Parm. A. c. ep. Parm.
Sententiae concilii Bagaiensis = Conc. Bagai. a.
394 [133]
c. ep. Pel. Contra duas epistulas Pelagianorum libri quat-
tuor

79
1,13 = Bonif. I epist. 6
Iuliani sociorumque uerba = Iulian. A. c. ep.
Pel. [135] CSEL 60,423570 [134]
ep. Rm. inch. Epistulae ad Romanos inchoata expositio liber CSEL 84,145181 [136]
unus
exc. urb. De excidio urbis Romae CCL 46,249262 [137]
exp. Gal. Expositio epistulae ad Galatas liber unus CSEL 84,55141 [138]
exp. Iac. Expositio epistulae Iacobi ad duodecim tribus
(deperdita)
exp. prop. Rm. Expositio quarundam propositionum ex epistu- CSEL 84,352 [139] [c]
la apostoli ad Romanos
c. Faust. Contra Faustum Manicheum libri triginta tres CSEL 25,1,251797 [140]
Fausti uerba = Faust. A. c. Faust.
c. Fel. Contra Felicem Manicheum libri duo CSEL 25,2,801852 [141]
Felicis uerba = Fel. A. c. Fel.
Epistulae Manichaei initium (1,1) = Manich. A.
c. Fel. 1,1
f. et op. De fide et operibus liber unus CSEL 41,3597
f. et symb. De fide et symbolo liber unus CSEL 41,332 [142]
f. inuis. De fide rerum inuisibilium CCL 46,119 [143]
c. Fort. Acta contra Fortunatum Manicheum liber unus CSEL 25,1,83112 [144]
Fortunati uerba = Fort. A. c. Fort.
c. Gaud. Contra Gaudentium Donatistarum episcopum CSEL 53,201274 [145]
libri duo
Gaudentii epistularum fragmenta = Gaud. A. c.
Gaud.
Sententiae concilii Bagaiensis = Conc. Bagai. a.
394 [146]
geom. De geometrica (deperditus)
gest. Pel. De gestis Pelagii liber unus CSEL 42,51122 [147]
48 = Timas. A. ep. 168
52 = ep. 146
Caelestii uerba = Caelest. A. gest. Pel.
Pelagii uerba = Pelag. A. gest. Pel.
Gn. litt. De Genesi ad litteram libri duodecim CSEL 28,1,3435 [148]
Haud genuina (sed ab Eugipp. exc. Aug. con- [b]
fecta uidentur) capitula = Gn. litt. cap. [149]
Gn. litt. inp. De Genesi ad litteram liber unus inperfectus CSEL 28,1,459503 [150]
[b]
Gn. adu. Man. De Genesi aduersus Manicheos libri duo CSEL 91,67172 [151]
gramm. De grammatica: Ars ... pro fratrum mediocri- Weber 731 [152]
((prol.11,4)) tate breuiata

80
gramm. De grammatica: Regulae Keil 496524
gr. et lib. arb. De gratia et libero arbitrio liber unus PL 44,881912
gr. et pecc. or. De gratia Christi et de peccato originali libri CSEL 42,125206 [153]
duo
Caelestii uerba = Caelest. A. gr. et pecc. or.
Pelagii uerba = Pelag. A. gr. et pecc. or.
gr. t. nou. De gratia testamenti noui ad Honoratum liber CSEL 44,155234 [44]
unus (= ep. 140)
haer. De haeresibus ad Quoduultdeum liber unus CCL 46,286345 [154]
Epistulae pp. 273275.276277.278279.280
281 editae = Quodu. A. ep. 221; ep. 222; Quo-
du. A. ep. 223; ep. 224
Appendix (pp. 349351) = Ps. A. haer. app.
[155]
c. Hil. Contra Hilarum liber unus (deperditus)
imm. an. De immortalitate animae liber unus CSEL 89,101128 [156]
inq. Ian. Ad inquisitiones Ianuarii libri duo (= ep. 54.55) CSEL 34,2,158168.169
213 [42]
Io. eu. tr. In Iohannis euangelium tractatus CXXIV CCL 36,1688 [157]
adu. Iud. Aduersus Iudaeos PL 42,5164 [158]
c. Iul. Contra Iulianum libri sex PL 44,641874 [159]
Iuliani uerba = Iulian. A. c. Iul. [160]
Reticii uerba (1,7) = Retic. A. c. Iul. 1,7
c. Iul. imp. Contra Iulianum opus imperfectum 13 CSEL 85,1,3506 [161]
46 PL 45,13371608 [162]
Iuliani uerba = Iulian. A. c. Iul. imp. [163]
Reticii uerba (1,55) = Retic. A. c. Iul. imp. 1,55
lib. arb. De libero arbitrio libri tres CSEL 74,3154 [164] [c]
c. litt. Pet. Contra litteras Petiliani libri tres CSEL 52,3227 [165]
Petiliani uerba = Petil. A. c. litt. Pet.
Sententiae concilii Bagaiensis = Conc. Bagai. a.
394 [166]
loc. Locutionum libri septem CCL 33,381465 [167]
mag. De magistro liber unus CCL 29,157203 [168]
Max. De Maximianistis contra Donatistas liber unus
(deperditus)
c. Max. Contra Maximinum Arrianum PL 42,743814 [169]
mend. De mendacio liber unus CSEL 41,413466 [170]
c. mend. Contra mendacium liber unus CSEL 41,469528 [171]
mor. De moribus ecclesiae catholicae et de moribus CSEL 90,3156 [172]
Manicheorum libri duo

81
mus. De musica libri sex PL 32,10811194 [173]
6 Jacobsson 6116
nat. b. De natura boni liber unus CSEL 25,2,855889 [174]
Manichaei uerba = Manich. A. nat. b.
nat. et gr. De natura et gratia liber unus CSEL 60,233299 [175]
Pelagii uerba = Pelag. A. nat. et gr.
c. n. Don. Contra nescio quem Donatistam liber unus
(deperditus)
nupt. et conc. De nuptiis et concupiscentia ad Valerium libri CSEL 42,211319 [176]
duo
Epistula pp. 209210 edita = ep. 200
Iuliani uerba = Iulian. A. nupt. et conc. [177]
op. mon. De opere monachorum liber unus CSEL 41,531596
ord. De ordine libri duo CSEL 63,121185 [178]
orig. an. De origine animae (= ep. 166) CSEL 44,545585
pat. De patientia liber unus CSEL 41,663691 [179]
c. p. Don. Contra partem Donati libri duo (deperditi)
pecc. mer. De peccatorum meritis et remissione et de bap- CSEL 60,3151 [180]
tismo paruulorum ad Marcellinum libri tres
Pelagii sectatorumque uerba = Pelag. A. pecc.
mer.
perf. iust. De perfectione iustitiae hominis liber unus CSEL 42,348 [181]
Caelestii uerba = Caelest. A. perf. iust.
perseu. De dono perseuerantiae liber ad Prosperum et PL 45,9931034 [182]
Hilarium secundus
phil. De philosophia (deperditus)
praed. sanct. De praedestinatione sanctorum liber ad Pro- PL 44,959992
praes. dei sperum et Hilarium primus CSEL 57,81119
De praesentia dei ad Dardanum liber unus (=
ep. 187)
c. Prisc. Contra Priscillianistas liber unus CCL 49,165178.180 [183]
prob. et test. Probationum et testimoniorum contra Donatis-
tas liber unus (deperditus)
ps. c. Don. Psalmus contra partem Donati Anastasi 4470 [184]
pulch. De pulchro et apto (deperditus)
qu. Quaestionum libri septem CCL 33,1377 [185]
qu. eu. Quaestiones euangeliorum libri duo CCL 44B,1118 [186]
Appendix (pp. 119140) = qu. Mt.
qu. Mt. Quaestiones XVI in Matthaeum CCL 44B,119140
[17,2 et 35] (p. 140 n.) = qu. uet. t. prol. et 13

82
qu. c. pag. Quaestiones expositae contra paganos numero CSEL 34,2,544578 [44]
sex (= ep. 102)
qu. uet. t. De octo quaestionibus ex ueteri testamento CCL 33,469472 [187]
prol. et 13 = qu. Mt. [17,2 et 35]
reg. 1 Regula: Obiurgatio (= ep. 211,14) Verheijen 105107 [188]
reg. 2 Regula: Ordo monasterii Verheijen 148152 [188]
reg. 3 Regula: Praeceptum Verheijen 417437 [189]
retr. Retractationum libri duo CCL
Appendicula (Hipponensis) operum post retr. 57,(1)5143 [190] [d]
conscriptorum (p. 143 et [190]) = retr. app. [191]
rhet. De rethorica Giomini 3576
c. Sec. Contra Secundinum Manicheum liber unus CSEL 25,2,905947 [192]
Secundini epistula = Secundin. epist. [193]
sent. Iac. De sententia Iacobi (= ep. 167) CSEL 44,586609
s. Sermones [194]
1 CCL 41,36 [195]
2 CCL 41,916 [196]
3 RB 84 (1974) 250 (= s. frg.
Verbr. 1)
4 CCL 41,2048 [195]
(4A = s. frg. Verbr. 23: cf. s. Dolbeau 22)
5 CCL 41,5060 [196]
6 CCL 41,6267 [195]
7 CCL 41,7076 [197]
8 CCL 41,7999 (= s. Fran-
gip. 1) [196]
9 CCL 41,105151 [197]
10 CCL 41,153159 [195]
11 CCL 41,161163 [198]
12 CCL 41,165174 [199]
13 CCL 41,177183 [196]
14 CCL 41,185191 [196]
14A = s. Dolbeau 20
15 CCL 41,193201 [196]
15A = s. Denis 21
16 CCL 41,213216 [196]
16A = s. Denis 20
16B = s. Mai 17

83
17 CCL 41,237243 [200]
18 CCL 41,245250
19 CCL 41,252258 [201]
20 CCL 41,261267 [201]
20A = s. Lambot 24
20B = s. Dolbeau 28
21 CCL 41,276286 [201]
22 CCL 41,289301 [200]
22A = s. Mai 15
23 CCL 41,309319 [202]
23A = s. Mai 16
23B = s. Dolbeau 6
24 CCL 41,326333 [202]
25 CCL 41,335339 [201]
25A = s. Morin 12
26 CCL 41,348359 [201]
27 CCL 41,361366 [203]
28 CCL 41,368371 [201]
28A = s. Dolbeau 9 (cf. s. Fransen 1; s. frg. Verbr. 4)
29 CCL 41,373376
29A = s. Denis 9
29B = s. Dolbeau 8
30 CCL 41,382389 [201]
31 CCL 41,391396
32 CCL 41,398411 [201]
33 CCL 41,413416 [201]
33A = s. Denis 23
34 CCL 41,424 427
35 CCL 41,429431
36 CCL 41,434 443
37 CCL 41,446473 [201]
38 CCL 41,476487
39 CCL 41,489492 [201]
(40 cf. s. 339)
41 CCL 41,495502
42 CCL 41,504506

84
43 CCL 41,508512 [204]
45 CCL 41,515526 [205]
46 CCL 41,529570 [206]
47 CCL 41,572604 [206]
48 CCL 41,606611 [206]
49 CCL 41,614623 [206]
49A = s. frg. Verbr. 5
50 CCL 41,625633 [207]
51 RB 91 (1981) 2345 [208]
52 RB 74 (1964) 1535 [208]
53 RB 104 (1994) 2133
53A = s. Morin 11
54 AB 100 (1982) 265269
55 PL 38,375377
56 RB 68 (1958) 2640
57 Homo sp. 414 424
58 EcOr 1 (1984) 119132
[208]
59 SC 116 (1966) 186198
60 RB 58 (1948) 3642 (= s.
Lambot 19)
60A = s. Mai 26
61 PL 38,409414
61A = s. Wilm. 12
62 PL 38,414 423 [202]
62A = s. Morin 6
63 PL 38,424 425
63A = s. Mai 25
63B = s. Morin 7
64 RB 51 (1939) 1014 (= s.
Lambot 12)
64A = s. Mai 20
65 PL 38,426430
65A = s. Etaix 1
66 PL 38,430433
67 PL 38,433437

85
68 MA 1,356367 (= s. Mai
126) [209]
69 PL 38,440442
70 PL 38,443444 [202]
70A = s. Mai 127
71 RB 75 (1965) 65108
(72 Forma fut. 800804: cf.
s. Dolbeau 16) [210]
72 augm. = s. Dolbeau 16
72A = s. Denis 25
73 PL 38,470472
73A = s. Caillau 2,5
74 PL 38,472474
75 PL 38,475479 [211]
76 Eulog. 5663
77 PL 38,483490
77A = s. Guelf. 33
77B = s. Morin 16
77C = s. frg. Verbr. 7
78 PL 38,490493
79 PL 38,493
79A = s. Lambot 17
80 PL 38,493498 [204]
81 PL 38,499506
82 PL 38,506514
83 PL 38,514519
84 AevInter 7173
85 PL 38,520523
86 PL 38,523530
87 PL 38,530539
88 RB 94 (1984) 74101
89 PL 38,553558
90 PL 38,559566
90A = s. Dolbeau 11
91 PL 38,567571
92 PL 38,572573 [202]

86
93 PL 38,573580
94 PL 38,580581
94A = s. Caillau 2,6
95 PL 38,581584
96 PL 38,584589 [212]
97 RB 78 (1968) 216219
97A = s. Casin. 2,114115
98 PL 38,591595
99 PL 38,595602
100 RB 104 (1994) 7983
101 SPM 1 (1950) 4453 (= s.
Wilm. 20)
102 PL 38,611613
103 PL 38,613616
104 SPM 1 (1950) 5460 (= s.
Guelf. 29) [208]
105 PL 38,618625
105A = s. Lambot 1
106 PL 38,625627
107 PL 38,627632
107A = s. Lambot 5
108 PL 38,632636
109 PL 38,636638
110 PL 38,638,4144 [213] +
MA 1,640644 (= s. Morin
13)
110A = s. Dolbeau 17
111 RB 57 (1947) 112116 (=
s. Lambot 18) (cf. s. frg.
Verbr. 8) [214]
112 RB 76 (1966) 4454
112A = s. Caillau 2,11
113 PL 38,648652 [208]
113A = s. Denis 24
113B = s. Mai 13
114 RB 73 (1963) 2328
114A = s. Frangip. 9

87
114B = s. Dolbeau 5
115 PL 38,655657
116 PL 38,657661
117 PL 38,661671
118 PL 38,671673
119 PL 38,673676
120 PL 38,676678
121 SC 116 (1966) 222232
122 PL 38,680684
123 PL 38,684686
124 PL 38,686688
125 PL 38,688698 [208]
125A = s. Mai 128
126 RB 69 (1959) 183190
127 PL 38,705713 [208]
128 PL 38,713720
129 PL 38,720725
130 PL 38,725728
130A = s. Dolbeau 19
131 PL 38,729734
132 PL 38,734737
132A = s. Mai 129
133 PL 38,737742
134 PL 38,742746
135 PL 38,746750
136 PL 38,750754
136A = s. Mai 130
136B = s. Lambot 10
136C = s. Lambot 11
137 PL 38,754763 [215]
138 PL 38,763769
139 PL 38,769772
139A = s. Mai 125
140 PL 38,773775
140A = s. Mai post s. 174

88
141 PL 38,776778
142 MA 1,695705 (= s. Wilm.
11)
142 augm. = s. Dolbeau 7
143 PL 38,784787
144 PL 38,787790
145 PL 38,791796
145A = s. Casin. 2,136
146 PL 38,796797
147 PL 38,797799
147A = s. Denis 12
148 PL 38,799800
149 PL 38,800807 [208]
150 REAug 45 (1999) 3949
151 PL 38,814819
152 PL 38,819825
153 PL 38,825832
154 PL 38,833840
154A = s. Morin 4
155 PL 38,841849 [208]
156 PL 38,849859
157 PL 38,859862
158 PL 38,862867
159 PL 38,867872 [216]
159A = s. Dolbeau 13
159B = s. Dolbeau 21
160 PL 38,872877 [217]
161 PL 38,878884
162 PL 38,885889 (cf. s. frg.
Verbr. 10)
162A = s. Denis 19
162B = s. frg. Verbr. 11 (s. 392,1)
162C = s. Dolbeau 10
163 PL 38,889895
163A = s. Morin 10
163B = s. Frangip. 5

89
164 PL 38,895902
164A = s. Lambot 28
165 PL 38,902907
166 SPM 1 (1950) 6163
167 PL 38,909911
167A = s. frg. Verbr. 1213
168 PL 38,911915
169 PL 38,915926
170 PL 38,927933
171 PL 38,933935
172 PL 38,936937
173 PL 38,937939
174 PL 38,940945 [218]
175 PL 38,945949
176 PL 38,950953
(176A = s. frg. Verbr. 14: cf. s. Dolbeau 10)
177 SPM 1 (1950) 6473
178 PL 38,960966 [208]
179 PL 38,966972
179A = s. Wilm. 2
180 PL 38,972979
181 PL 38,979984
182 PL 38,984988
183 PL 38,988994
184 SPM 1 (1950) 7476
185 PL 38,997999
186 PL 38,9991000
187 PL 38,10011003
188 PL 38,10031005
189 MA 1,209211 (= s. Fran-
gip. 4)
190 PL 38,10071009 [219]
191 PL 38,10091011
192 PL 38,10111013 [220]
193 PL 38,10131015
194 PL 38,10151017

90
195 PL 38,10171019
196 PL 38,10191021
196A = s. Etaix 2
(197 = s. frg. Verbr. 1520: cf. s. Dolbeau 26)
(198 PL 38,10241026: cf. s.
Dolbeau 26) [221]
198 augm. = s. Dolbeau 26
(198A = s. frg. Verbr. 2123: cf. s. Dolbeau 26)
199 PL 38,10261028
200 PL 38,10281031
201 PL 38,10311033
202 PL 38,10331035
203 PL 38,10351037
204 AugBible 7779
204A = s. Etaix 4
205 PL 38,10391040
206 PL 38,10411042
207 PL 38,10421044
208 PL 38,10441046
209 PL 38,10461047 [208]
210 PL 38,10471054
211 SC 116 (1966) 154172
211A = s. frg. Verbr. 2425 (cf. s. Casin. 1,161162)
212 SC 116 (1966) 174184
213 MA 1,441450 (= s. Guelf.
1)
214 RB 72 (1962) 1421 [222]
214A = s. Dolbeau 1
215 RB 68 (1958) 1825
216 PL 38,10761082
217 MA 1,596601 (= s. Morin
3)
218 Aug 34 (1994) 364369
(cf. s. frg. Verbr. 27)
218A = s. frg. Verbr. 26.28
218B = s. Guelf. 2
218C = s. Guelf. 3

91
219 PL 38,10871088 [208]
220 PL 38,1089
221 SC 116 (1966) 210220 (=
s. Guelf. 5)
222 PL 38,1091
223 PL 38,10921093
223A = s. Denis 2
223B = s. Guelf. 4
223C = s. Guelf. 6
223D = s. Wilm. 4
223E = s. Wilm. 5
223F = s. Wilm. 6
223G = s. Wilm. 7
223H = s. Wilm. 14
223I = s. Wilm. 15
223J = s. Wilm. 16
223K = s. Wilm. 17
224 RB 79 (1969) 200205
225 PL 38,10961098
226 PL 38,10981099
227 SC 116 (1966) 234242
228 PL 38,11011102
228A = s. frg. Verbr. 29
228B = s. Denis 3
229 MA 1,2932 (= s. Denis 6)
229A = s. Guelf. 7
229B = s. Guelf. 8
229C = s. Wilm. 8
229D = s. Wilm. 9
229E = s. Guelf. 9
229F = s. Guelf. 10
229G = s. Guelf. 11
229H = s. Guelf. 12
229I = s. Mai 86
229J = s. Guelf. app. 7
229K = s. Guelf. 13

92
229L = s. Guelf. 14
229M = s. Guelf. 15
229N = s. Guelf. 16
229O = s. Guelf. 17
229P = s. Lambot 3
229R = s. frg. Lambot 1
229S = s. frg. Lambot 2
229T = s. frg. Lambot 3
229U = s. frg. Lambot 4
229V = s. frg. Lambot 57
230 PL 38,11031104
231 SC 116 (1966) 244258
232 SC 116 (1966) 260278
233 PL 38,11121115
234 PL 38,11151117
235 RB 67 (1957) 137140
236 PL 38,11201122
237 SC 116 (1966) 280292
238 PL 38,11251126
239 PL 38,11271130
240 PL 38,11301133
241 PL 38,11331138
242 PL 38,11391143
242A = s. Mai 87
243 PL 38,11431147 [208]
244 PL 38,11471151
245 PL 38,11511153
246 SC 116 (1966) 294306
247 PL 38,11561158
248 PL 38,11581161
249 PL 38,11611163
250 SC 116 (1966) 308324
251 PL 38,11671171
252 PL 38,11711179
252A = s. Wilm. 13
253 SC 116 (1966) 326336

93
254 RB 79 (1969) 6369 (= s.
Wilm. 3)
255 PL 38,11861190
255A = s. Wilm. 18 + s. Mai 92
256 PL 38,11901193 + MA
1,719,1922 (= s. 256 + s.
Wilm. 19)
257 SC 116 (1966) 338342
258 SC 116 (1966) 344350
259 PL 38,11961201
260 PL 38,12011202
260A = s. Denis 8
260B = s. Mai 89
260C = s. Mai 94
260D = s. Guelf. 18
260E = s. Guelf. 19
261 SPM 1 (1950) 8894
262 PL 38,12071209
263 MA 1,507509 (= s. Guelf.
21)
263A = s. Mai 98
264 PL 38,12121218
265 PL 38,12191224
265A = s. Liver. 8
265B = s. Casin. 2,7677
265C = s. Guelf. 20
265D = s. Morin 17
265E = s. Lambot 16
265F = s. Lambot 25
266 PL 38,12251229
267 PL 38,12291231
268 PL 38,12311234
269 PL 38,12341237
270 PL 38,12371245
271 PL 38,12451246
272 PL 38,12461248
272A = s. frg. Verbr. 38

94
(272B = s. Mai 158: cf. s. Mai 158 augm.)
272B augm. = s. Mai 158 augm.
273 PL 38,12471252
274 PL 38,12521253
275 PL 38,12541255
276 PL 38,12551257
277 PL 38,12571268
277A = s. Caillau 1,47
278 PL 38,12681275
279(113) PL 38,12751280 + MA
1,589593 (= s. 279 + s.
Morin 1)
280 PL 38,12811284
281 PL 38,12841285
282 PL 38,12851286
(283 FructCent 110113: cf.
s. Dolbeau:15) [223]
283 augm. = s. Dolbeau 15
284 PL 38,12881293
285 PL 38,12931297
286 PL 38,12971301
287 PL 38,13011302
288 PL 38,13021308 [224]
289 PL 38,13081312
290 PL 38,13121316
291 PL 38,13161319
292 PL 38,13191327
293 PL 38,13271335
(293A = s. Frangip. 7: cf. s. Dolbeau 3)
293A augm. = s. Dolbeau 3
293B = s. Frangip. 8
293C = s. Mai 101
293D = s. Guelf. 22
293E = s. Caillau 1,57
294 PL 38,13351348 [208]
295 PL 38,13481352

95
296 MA 1,401412 (= s. Ca-
sin. 1,133138)
297 PL 38,13591365
298 SPM 1 (1950) 9599
299 PL 38,13671376 [208]
(299A = s. Mai 19: cf. s. Dolbeau 4)
299A augm. = s. Dolbeau 4
299B = s. Guelf. 23
299C = s. Guelf. 24
299D = s. Denis 16
299E = s. Guelf. 30
299F = s. Lambot 9
300 PL 38,13761380 [225]
301 PL 38,13801385
301A = s. Denis 17
302 SPM 1 (1950) 100111 (=
s. 302 + s. Guelf. 25) [226]
303 PL 38,13931395
304 PL 38,13951397
305 PL 38,13971400
305A = s. Denis 13
306 PL 38,14001405
306A = s. Morin 14
306B = s. Denis 18
306C = s. Morin 15
306D = s. Lambot 8
306E = s. Dolbeau 18
306F = s. Morin 18
307 PL 38,14061407
308 PL 38,14081410
308A = s. Denis 11
309 PL 38,14101412
310 PL 38,14121414
311 PL 38,14141420
312 PL 38,14201423 [227]
313 PL 38,14231425

96
313A = s. Denis 14
313B = s. Denis 15
313C = s. Guelf. 26
313D = s. Guelf. 27
313E = s. Guelf. 28
313F = s. Denis 22
313G = s. Morin 2
314 PL 38,14251426
315 PL 38,14261431
316 PL 38,14311434
317(16) PL 38,14351437 + RB 44
(1932) 204205 (= s. 317 +
s. Wilm. 21 = s. Casin.
1,144146)
318 PL 38,14371440
319 PL 38,14401442
319A = s. frg. Verbr. 40
320 PL 38,1442
321 PL 38,1443
322 PL 38,14431445
323 PL 38,14451446
324 PL 38,14461447
325 PL 38,14471449
326 PL 38,14491450
327 PL 38,14501451
328 RB 51 (1939) 1520 (= s.
Lambot 13)
329 PL 38,14541456
330 PL 38,14561459
331 PL 38,14591461
332 PL 38,14611463
334(14) PL 38,14671469 + RB 51
(1939) 21 n. 2123 (= s.
334 + s. Lambot 14) [228]
335 PL 38,14701471
335A = s. Frangip. 6
335B = s. Guelf. 31

97
335C = s. Lambot 2
335D = s. Lambot 6
335E = s. Lambot 7
(335F = s. Lambot 14 (cf. s. frg. Verbr. 4142): cf. s.
334) [228]
335G = s. Lambot 15
335H = s. Lambot 26
335I = s. Lambot 27
335J = s. Lambot 29
335K = s. Lambot 21
335L = s. Lambot 22
335M = s. Lambot 23
336(15) PL 38,14711475
337 PL 38,14751478 [208]
338 PL 38,14781479
339 SPM 1 (1950) 112122 (=
s. 339 + s. 40 = s. Frangip.
2) [229]
340A = s. Guelf. 32
(341 PL 39,14931501: cf. s.
Dolbeau 22) [230]
341 augm. = s. Dolbeau 22
341A = s. Mai 22
342 PL 39,15011504 [231]
343 RB 66 (1956) 2838 [208]
344 PL 39,15121517
345 MA 1,201209 (= s. Fran-
gip. 3)
346 PL 39,15221524
(346A = s. Caillau 2,19: cf. s. Dolbeau 5)
346B = s. Mai 12
346C = s. Caillau 2,92
347 PL 39,15241526
348 PL 39,15261529
(348A = s. frg. 2 (cf. s. frg. Verbr. 44): cf. s. Dolbeau
30)
348A augm. = s. Dolbeau 30
349 PL 39,15291533
98
350 PL 39,15331535
350A = s. Mai 14
350B = s. Haffner 1
350C = s. Etaix 3
351 PL 39,15351549
352 PL 39,15491560
352A = s. Dolbeau 14
353 PL 39,15601563
354 PL 39,15631568
354A = s. Dolbeau 12
355 SPM 1 (1950) 124131
356 SPM 1 (1950) 132143
357 PL 39,15821586 [232]
358 SPM 1 (1950) 144149
358A = s. Morin 5
359 PL 39,15901598 [233]
359A = s. Lambot 4
359B = s. Dolbeau 2
360 PL 39,15981599
360A = s. Dolbeau 24
360B = s. Dolbeau 25
360C = s. Dolbeau 27
361 PL 39,15991611
362 PL 39,16111634 [234]
363 PL 39,16341638
367 PL 39,16501652
369 RB 79 (1969) 124128
370(24) PL 39,16571659 [235]
373 PL 39,16631666
(374 PL 39,16661668: cf. s.
Dolbeau 23) [236]
374 augm. = s. Dolbeau 23
375 PL 39,16681669
375A = s. Denis 4
375B = s. Denis 5
375C = s. Mai 95

99
376 PL 39,1669 [237]
376A PL 39,16691671 [238]
377 PL 39,16721673
378 PL 39,16731674
379 RB 59 (1949) 6268 (= s.
Lambot 20)
380 PL 39,16751683
381 PL 39,16831684
386 PL 39,16951697
389 RB 58 (1948) 4352 [239]
390 PL 39,17051706
392(26) PL 39,17101713 [240]
393 RechAug 28 (1995) 8283
[241]
395 PL 39,17161717
396 PL 39,17171718
s. Caillau Sermones ab A.B. Caillau et B. Saint-Yves editi
1,47 MA 1,243245 (= s. 277A)
1,57 MA 1,245247 (= s. 293E)
(cf. s. frg. Verbr. 39)
2,5 MA 1,248251 (= s. 73A)
2,6 MA 1,252255 (= s. 94A)
2,11 MA 1,256264 (= s. 112A)
(2,19 MA 1,265271 (= s. 346A):
cf. s. Dolbeau 5) [242]
2,92 MA 1,272274 (= s. 346C)
s. Casin. Sermones in bibliotheca Casinensi editi
1,133138 = s. 296
1,144146 = s. 317
1,161162 = s. frg. Verbr. 25
2,7677 MA 1,413415 (= s. 265B)
2,114115 MA 1,416418 (= s. 97A)
(cf. s. Dolbeau 25,18.20.
21) [243]
2,136 [244] MA 1,418419 (= s. 145A)
s. Denis Sermones a M. Denis editi
2 MA 1,1117 (= s. 223A)
[203]

100
3 MA 1,1820 (= s. 228B)
4 MA 1,2122 (= s. 375A)
5 MA 1,2329 (= s. 375B)
6 = s. 229
8 MA 1,3538 (= s. 260A)
9 CCL 41,378380 (= s.
29A) [201]
11 MA 1,4350 (= s. 308A)
12 MA 1,5055 (= s. 147A)
13 MA 1,5564 (= s. 305A)
14 MA 1,6570 (= s. 313A)
15 MA 1,7074 (= s. 313B)
16 MA 1,7580 (= s. 299D)
17 MA 1,8189 (= s. 301A)
18 MA 1,9097 (= s. 306B)
[245]
19 MA 1,98111 (= s. 162A)
20 CCL 41,218229 (= s.
16A) [196]
21 CCL 41,203211 (= s.
15A) [196]
22 MA 1,133135 (= s. 313F)
23 CCL 41,418422 (= s.
33A) [201]
24 MA 1,141155 (= s. 113A)
25 MA 1,155164 (= s. 72A)
s. Dolbeau Sermones a F. Dolbeau editi [194]
1 REAug 35 (1989) 432 (= s.
214A)
2 (= s. Mogunt. 5) Dolbeau 328344 (= RE-
Aug 38 (1992) 6379) (= s.
359B) [246]
3 (= s. Mogunt. 7) Dolbeau 484 495 (=
REAug 39 (1993) 384
395) (= s. 293A augm.) (cf.
s. Frangip. 7) [247]
4 (= s. Mogunt. 9) Dolbeau 511520 (= RE-
Aug 39 (1993) 411420)
(= s. 299A augm.) (cf. s.
Mai 19) [248]

101
5 (= s. Mogunt. 12) Dolbeau 435449 (= RE-
Aug 39 (1993) 7387) (= s.
114B) (cf. s. Caillau 2,19)
[249]
6 (= s. Mogunt. 13) Dolbeau 459468 (= RE-
Aug 39 (1993) 97106) (=
s. 23B) [250]
7 (= s. Mogunt. 15) Dolbeau 302303 (= RE-
Aug 37 (1991) 294295)
(= s. 142 augm.)
8 (= s. Mogunt. 21) Dolbeau 2328 (= RB
101 (1991) 244249) (= s.
29B) [251]
9 (= s. Mogunt. 24) Dolbeau 3035 (= RB
101 (1991) 251256) (= s.
28A) (cf. s. Fransen 1 = s.
frg. Verbr. 4) [252] [194]
10 (= s. Mogunt. 27) Dolbeau 4556 (= RB
102 (1992) 5263) (= s.
162C) (cf. s. frg. Verbr.
14) [253]
11 (= s. Mogunt. 40) Dolbeau 5967 (= RB
102 (1992) 6674) (= s.
90A) [254]
12 (= s. Mogunt. 41) Dolbeau 7784 (= RB
102 (1992) 275282) (= s.
354A) (cf. s. frg. Verbr.
46) [255]
13 (= s. Mogunt. 42) Dolbeau 9099 (= RB
102 (1992) 288297) (= s.
159A) [256]
14 (= s. Mogunt. 44) Dolbeau 107114 (= RB
103 (1993) 313320) (= s.
352A) [257]
15 (= s. Mogunt. 45) Dolbeau 196203 (= AB
110 (1992) 282289).625
626 (= s. 283 augm.) (cf. s.
283) [258]
16 (= s. Mogunt. 4647) Dolbeau 121132 (= RB
103 (1993) 327338) (= s.
72 augm.) (cf. s. 72) [259]
17 (= s. Mogunt. 48) Dolbeau 140147 (= RB
104 (1994) 4148) (= s.
110A) [260]

102
18 (= s. Mogunt. 50) Dolbeau 210218 (= AB
110 (1992) 296304) (= s.
306E) [261]
19 (= s. Mogunt. 51) Dolbeau 155165 (= RB
104 (1994) 5666) (= s.
130A) [262]
20 (= s. Mogunt. 52) Dolbeau 168171 (= RB
104 (1994) 6972) (= s.
14A) [260]
21 (= s. Mogunt. 54) Dolbeau 279296 (= RE-
Aug 37 (1991) 271288)
(= s. 159B) [263]
22 (= s. Mogunt. 55) Dolbeau 553578 (= RE-
Aug 40 (1994) 171196)
(= s. 341 augm.) (cf. s. 341;
s. frg. Verbr. 23) [264]
23 (= s. Mogunt. 59) Dolbeau 593615 (=
VL.AGLB 24,2 (1993)
537559) (= s. 374 augm.)
(cf. s. 374) [265]
24 (= s. Mogunt. 60) Dolbeau 232242 (= RE-
Aug 37 (1991) 4252) (= s.
360A) [266]
25 (= s. Mogunt. 61) Dolbeau 248267 (= RE-
Aug 37 (1991) 5877) (= s.
360B) (cf. s. Casin.
2,114115) [267]
26 (= s. Mogunt. 62) Dolbeau 366417 (= Re-
chAug 26 (1992) 90141)
(= s. 198 augm.) (cf. s. 198;
s. frg. Verbr. 1520.2123)
[268] [194]
27 (= s. Mogunt. 63) Dolbeau 311314 (= RE-
Aug 37 (1991) 303306)
(= s. 360C) [269]
28 REAug 40 (1994) 290298
(= s. 20B) [270]
29 REAug 41 (1995) 281288
(cf. s. frg. 1) [271]
30 RechAug 28 (1995) 5363
(= s. 348A augm.) (cf. s.
frg. 2; s. frg. Verbr. 44)
[272]

103
s. Etaix Sermones a R. Etaix editi
1 RB 86 (1976) 4148 (= s.
65A)
2 Etaix 435437 (= REAug
26 (1980) 7072) (= s.
196A)
3 REAug 28 (1982) 253254
(= s. 350C) (cf. s. Haffner
1) [208]
4 Etaix 380 (= RB 98
(1988) 12) (= s. 204A)
s. Frangip. Sermones ab O.F. Frangipane editi
1 = s. 8
2 = s. 339
3 = s. 345
4 = s. 189
5 MA 1,212219 (= s. 163B)
6 MA 1,219222 (= s. 335A)
(7 MA 1,223226 (= s. 293A):
cf. s. Dolbeau 3) [273]
8 MA 1,227231 (= s. 293B)
9 MA 1,232237 (= s. 114A)
s. Fransen Sermo ab I. Fransen editus
(1 RB 84 (1974) 252 (= s. frg.
Verbr. 4) (= s. 28A): cf. s.
Dolbeau 9) [274]
s. frg. Sermonum fragmenta
(1 REAug 41 (1995) 2223:
cf. s. Dolbeau 29) [275]
(2 CSEL 9,1,899903 (= s.
348A) (cf. s. frg. Verbr.
44): cf. s. Dolbeau 30)
[276]
s. frg. Lambot Sermonum fragmenta a C. Lambot edita
1 RB 79 (1969) 208 (= s.
229R) (cf. s. frg. Verbr. 30)
2 RB 79 (1969) 208209 (=
s. 229S) (cf. s. frg. Verbr.
31) [277]
3 RB 79 (1969) 209210 (= s.
229T) (cf. s. frg. Verbr. 32)

104
4 RB 79 (1969) 210211 (=
s. 229U) (cf. s. frg. Verbr.
33)
57 RB 79 (1969) 211213.213
214.214 (= s. 229V) (cf. s.
frg. Verbr. 3436)
s. frg. Verbr. Sermonum fragmenta a P.-P. Verbraken edita
1 = s. 3
(23 RB 84 (1974) 251 (= s.
4A): cf. s. Dolbeau 22)
[278]
(4 RB 84 (1974) 252 (= s.
Fransen 1) (= s. 28A): cf. s.
Dolbeau 9) [274]
5 RB 84 (1974) 252253 (=
s. 49A)
(6 cf. RB 84 (1974) 253: s.
Mai 25)
7 RB 84 (1974) 253 (= s.
77C)
(8 cf. RB 84 (1974) 254: s.
111)
(9 cf. RB 84 (1974) 254: s.
Mai post s. 174)
(10 cf. RB 84 (1974) 254: s.
162)
11 RB 84 (1974) 255 (s.
392,1) (= s. 162B)
1213 RB 84 (1974) 255256 (=
s. 167A)
(14 RB 84 (1974) 256 (= s.
176A): cf. s. Dolbeau 10)
[279]
(1520 RB 84 (1974) 256259 (=
s. 197): cf. s. Dolbeau 26)
[221]
(2123 RB 84 (1974) 259260 (=
s. 198A): cf. s. Dolbeau
26) [221]
2425 RB 84 (1974) 260261 (cf.
s. Casin. 1,161162) (= s.
211A)

105
26.28 RB 84 (1974) 262 (= s.
218A)
(27 RB 84 (1974) 262: cf. s.
218) [280]
29 RB 84 (1974) 263 (= s.
228A)
(30 cf. RB 84 (1974) 263: s.
frg. Lambot 1)
(31 cf RB 84 (1974) 263: s. frg.
Lambot 2)
(32 cf RB 84 (1974) 263: s. frg.
Lambot 3)
(33 cf RB 84 (1974) 264: s. frg.
Lambot 4)
(3436 cf RB 84 (1974) 264: s. frg.
Lambot 57)
(37 cf RB 84 (1974) 264: s.
Lambot 16)
38 RB 84 (1974) 264265 (=
s. 272A)
(39 cf RB 84 (1974) 265: s.
Caillau 1,57)
40 RB 84 (1974) 265266 (=
s. 319A)
(4142 cf RB 84 (1974) 266: s.
Lambot 14: cf. s. 334)
[228]
(43 cf RB 84 (1974) 266: s.
Lambot 15)
(44 cf RB 84 (1974) 267: s. frg.
2: cf. s. Dolbeau 30) [276]
(45 cf RB 84 (1974) 267: s.
Haffner 1)
(46 RB 84 (1974) 267 (= s.
354A): cf. s. Dolbeau
12,12) [281]
(47 cf RB 84 (1974) 267 (= s.
358A): s. Morin 5)
s. Guelf. Sermones Moriniani ex collectione Guelferby-
tana
1 = s. 213

106
2 MA 1,450452 (= s. 218B)
3 RB 87 (1977) 223225 (=
s. 218C)
4 MA 1,455456 (= s. 223B)
5 = s. 221
6 MA 1,460462 (= s. 223C)
7 MA 1,462464 (= s. 229A)
8 MA 1,464 466 (= s. 229B)
9 MA 1,466471 (= s. 229E)
10 MA 1,471473 (= s. 229F)
11 MA 1,474 478 (= s. 229G)
12 MA 1,479483 (= s. 229H)
13 MA 1,483485 (= s. 229K)
14 MA 1,485488 (= s. 229L)
15 MA 1,488491 (= s. 229M)
16 MA 1,492494 (= s. 229N)
17 MA 1,495498 (= s. 229O)
18 MA 1,499501 (= s. 260D)
19 MA 1,502503 (= s. 260E)
20 MA 1,504506 (= s. 265C)
21 = s. 263
22 MA 1,510515 (= s. 293D)
[203]
23 MA 1,516521 (= s. 299B)
24 MA 1,521527 (= s. 299C)
(25 cf. s. 302)
26 MA 1,529531 (= s. 313C)
27 MA 1,531535 (= s. 313D)
28 MA 1,535543 (= s. 313E)
29 = s. 104
30 MA 1,550557 (= s. 299E)
31 MA 1,557562 (= s. 335B)
32 MA 1,563575 (= s. 340A)
33 MA 1,576581 (= s. 77A)
app. 7 MA 1,581585 (= s. 229J)

107
s. Haffner Sermo a F. Haffner editus
1 RB 77 (1967) 326328 (=
s. 350B) (cf. s. frg. Verbr.
45) (cf. s. Etaix 3)
s. Lambot Sermones a C. Lambot editi [282]
1 PLS 2,744749 (= s. 105A)
[208]
2 PLS 2,750755 (= s. 335C)
3 PLS 2,756758 (= s. 229P)
4 PLS 2,759769 (= s. 359A)
5 PLS 2,770777 (= s. 107A)
6 PLS 2,777780 (= s. 335D)
7 PLS 2,781785 (= s. 335E)
8 PLS 2,785788 (= s. 306D)
9 PLS 2,788792 (= s. 299F)
10 PLS 2,792795 (= s. 136B)
11 REAug 24 (1978) 8991
(= s. 136C) [208]
12 = s. 64
13 = s. 328
(14 RB 51 (1939) 21 n. 2123
(= s. 335F) (cf. s. frg.
Verbr. 4142): cf. s. 334)
[228]
15 PLS 2,803805 (= s. 335G)
(cf. s. frg. Verbr. 43)
16 PLS 2,805807 (= s. 265E)
(cf. s. frg. Verbr. 37)
17 PLS 2,808809 (= s. 79A)
[283]
18 = s. 111
19 = s. 60
20 = s. 379
21 PLS 2,817821 (= s. 335K)
[208]
22 PLS 2,821822 (= s. 335L)
23 RB 59 (1949) 7880 (= s.
335M)
24 CCL 41,269274 (= s.
20A) [201]
108
25 PLS 2,828830 (= s. 265F)
26 PLS 2,830831 (= s.
335H)
27 PLS 2,832834 (= s. 335I)
28 RB 66 (1956) 156158 (=
s. 164A)
29 PLS 2,839840 (= s. 335J)
s. Liver. Sermo a F. Liverani editus
8 MA 1,391395 (= s. 265A)
s. Mai Sermones ab A. Mai editi
12 MA 1,285287 (= s. 346B)
13 MA 1,288291 (= s. 113B)
14 MA 1,292296 (= s. 350A)
15 CCL 41,303306 (= s.
22A) [201]
16 CCL 41,321323 (= s.
23A) [200]
17 CCL 41,231234 (= s.
16B) [196]
(19 MA 1,307310 (= s.
299A): cf. s. Dolbeau 4)
[284]
20 MA 1,310313 (= s. 64A)
22 MA 1,314316 (= s. 341A)
25 MA 1,317319 (= s. 63A)
(cf. s. frg. Verbr. 6)
26 MA 1,320324 (= s. 60A)
86 MA 1,324327 (= s. 229I)
87 MA 1,327330 (= s. 242A)
89 MA 1,330332 (= s. 260B)
(92 MA 1,332333: s. Wilm.
18 + s. Mai 92)
94 MA 1,333339 (= s. 260C)
95 MA 1,340346 (= s. 375C)
98 MA 1,347350 (= s. 263A)
101 MA 1,351352 (= s. 293C)
[203]
125 MA 1,353355 (= s. 139A)

109
126 = s. 68
127 MA 1,368370 (= s. 70A)
128 MA 1,370375 (= s. 125A)
129 MA 1,375377 (= s. 132A)
130 MA 1,377379 (= s. 136A)
(158 MA 1,380385 (= s. 272B):
cf. s. Mai 158 augm.)
158 augm. REAug 44 (1998) 196202
(= s. 272B augm.) (cf. s.
272B) [285]
post s. 174 MA 1,386 (= s. 140A) (cf.
s. frg. Verbr. 9)
s. Mogunt. = Sermones Moguntini a F. Dolbeau editi
(s. Dolbeau)
s. Morin Sermones a G. Morin editi
(1 MA 1,589593: cf. s. 279)
2 MA 1,594595 (= s. 313G)
3 = s. 217
4 MA 1,601605 (= s. 154A)
5 MA 1,606607 (= s. 358A)
(cf. s. frg. Verbr. 47)
6 MA 1,608611 (= s. 62A)
[286]
7 MA 1,611613 (= s. 63B)
[287]
10 MA 1,624626 (= s. 163A)
11 MA 1,627635 (= s. 53A)
12 CCL 41,341345 (= s.
25A)
13 = s. 110
14 MA 1,645646 (= s. 306A)
15 MA 1,646653 (= s. 306C)
16 MA 1,653658 (= s. 77B)
17 MA 1,659664 (= s. 265D)
18 ETD 306 n. 2 (= s. 306F)
[288]
s. Wilm. Sermones ab A. Wilmart editi
2 MA 1,673680 (= s. 179A)

110
3 = s. 254
4 MA 1,684685 (= s. 223D)
5 MA 1,685687 (= s. 223E)
6 MA 1,688689 (= s. 223F)
7 MA 1,689691 (= s. 223G)
8 MA 1,691692 (= s. 229C)
9 MA 1,693694 (= s. 229D)
11 = s. 142
12 RB 79 (1969) 180184 (=
s. 61A)
13 MA 1,712715 (= s. 252A)
14 MA 1,716717 (= s.
223H)
15 MA 1,717718 (= s. 233I)
16 MA 1,718 (= s. 223J)
17 MA 1,718719 (= s. 223K)
18 + s. Mai 92 MA 1,719.332333 (= s.
255A)
(19 MA 1,719,1922: cf. s.
256)
20 = s. 101
(21 RB 44 (1932) 204205: cf.
s. 317)
c. s. Arrian. Contra sermonem Arrianorum liber unus CSEL 92,47113
Sermo Arrianus = Serm. Arrian. [289]
s. Caes. eccl. Sermo ad Caesariensis ecclesiae plebem CSEL 53,167178 [290]
s. dom. m. De sermone domini in monte libri duo CCL 35,1188 [291]
Simpl. Ad Simplicianum libri duo CCL 44,791 [292]
Epistula pp. 34 edita = ep. 37
sol. Soliloquiorum libri duo CSEL 89,398 [9]
spec. Speculum CSEL 12,3285 [293]
spir. et litt. De spiritu et littera ad Marcellinum liber unus CSEL 60,155229 [294]
symb. cat. De symbolo ad catechumenos CCL 46,185199 [295]
trin. De trinitate libri quindecim CCL 50,(3)25380; 50A,
381535 [296]
trin. prol. = ep. 174
Breuiculus (genuinus) (pp. 323) = trin. breu.
[297]

111
uera rel. De uera religione liber unus CCL 32,187260 [298]
uers. mens. Versus in mensa Pellegrino 122 [299]
uers. Nab. Versus de s. Nabore PLS 2,356357 [300]
uid. deo De uidendo deo liber unus CSEL 44,274331
(= ep. 147)
uirg. De sancta uirginitate liber unus CSEL 41,235302 [301]
un. bapt. De unico baptismo contra Petilianum ad Con- CSEL 53,334 [302]
stantinum liber unus
Petiliani uerba = Petil. A. un. bapt.
util. cred. De utilitate credendi liber unus CSEL 25,1,348 [303]
util. ieiun. De utilitate ieiunii CCL 46,231241 [304]

[1] Basado en K.H. Chelius, Lista de las obras de S. Agustn: AL 1 (19861994)


XXVI-XLII, a la que generalmente se remite para la abreviacion y los ttulos
de las obras. Las ediciones crticas elegidas son consideradas en la actualidad
como las mejores y han sido usadas en el AL y en el CAG 2 (CD-ROM) (cf.
ib., Manual, Apend. V) y en el CAG (aumentado) en su presente forma (2002).
(Cf. tambien E. Dekkers/Ae. Gaar, Clauis patrum latinorum, Steenbrugis
3
1995, 97134 (153); H.J. Frede, Kirchenschriftsteller. Verzeichnis und Sigel,
Freiburg 41995, 198259 (304).1049; id. (), Kirchenschriftsteller ... Aktuali-
sierungsheft 1999/Complements 1999 par R. Gryson, Freiburg 1999, 4549
(52) as como (D. Krmer/C.G. van Leijenhorst), Thesaurus linguae la-
tinae. Index librorum, scriptorum, inscriptionum, ex quibus exempla afferun-
tur, Lipsiae 21990, 2028 (32).). Algunos textos que no son de S. Agustn sino
de sus adversarios estan incluidos en las obras de S. Agustn, si estos son
importantes, conjuntamente con su forma de citacion (p.e. referencia a un
adversario: Fausti uerba = Faust. A. c. Faust.). En la mayora de los casos, las
notas contienen correcciones y erratas referidas a las ediciones mencionadas,
las cuales han sido tenidas en consideracion y corregidas en el CAG (as como
errores de imprenta), otras ediciones y artculos crticos que pueden ser com-
paradas con ellas, o tambien detalles de fuentes textuales no agustinianas u
otras referencias. Los smbolos [a] [d] se refieren a la forma de citacion de
tales obras segun el AL (cf. ib. 2,VIII-X). Para evitar las constantes repetici-
ones, no apareceran en el CAG los textos contenidos entre parentesis, los
cuales han sido descubiertos recientemente en una forma manuscrita mas ex-
tensa. Esto se aplicara a varios s(ermones), as como a ep. 250A = ep. 1*,5 (cf.
[194]). Las abreviaciones son las utilizadas en el AL (2, XXXVII-LII), ademas
de las siguientes:

Abulesz = P. Abulesz, S. Aurelii Augustini De Genesi contra Mani-


cheos libri duo, De octo quaestionibus ex ueteri testamento,
112
Diss. Wien 1972 AevInter = Aevum inter utrumque.
Melanges offerts a G. Sanders, Steenbrugis/The Hague 1991
Anastasi = R. Anastasi, Aurelii Augustini Psalmus contra partem
Donati, Padova 1957 AugBible = Saint Augustin et la Bi-
ble, Paris 1986
Baldassarri = M. Baldassarri, Aurelio Agostino, I principii della dialet-
tica, Como 1985
Bastiaensen = A.A.R. Bastiaensen, Vita di Cipriano, Vita di Ambrogio,
Vita di Agostino, Milano 21981
Bazant- = J.L. Bazant-Hegemark, Aurelii Augustini Liber ad Oro-
Hegemark sium contra Priscillianistas et Origenistas, Sermo aduersus
Iudaeos, Liber de haeresibus ad Quoduultdeum, Diss.
Wien 1969
Catal. = Catalogus verborum quae in operibus sancti Augustini in-
veniuntur 113, Eindhoven 19761993
Ciccarese = M.P. Ciccarese, Il Contra aduersarium legis et prophe-
tarum di Agostino: AANL.M 8,25,3 (1981) 283425 Cor-
Grat = Corona gratiarum. Miscellanea ... E. Dekkers ...
oblata 1, Brugge/s Gravenhage 1975
Dolbeau = F. Dolbeau, Augustin dHippone, Vingt-six sermons au
peuple dAfrique, Paris 1996
Etaix = R. Etaix, Homeliaires patristiques latins, Paris 1994
Eulog. = Eulogia. Melanges offerts a A.A.R. Bastiaensen, Steenbru-
gis/The Hague 1991
Forma fut. = Forma futuri. Studi in onore ... M. Pellegrino, Torino 1975
FructCent = Fructus centesimus. Melanges offerts a G.J.M. Bartelink,
Steenbrugis/Dordrecht 1989
Giomini = R. Giomini, A. Augustinus, De rhetorica: SLI 4 (1990)
782
Homo sp. = Homo spiritalis. Festgabe fr L. Verheijen, Wrzburg 1987
Jacobsson = M. Jacobsson, Aurelius Augustinus, De musica liber VI
(SLS 47), Stockholm 2002
Keil = H. Keil, Grammatici latini 5, Hildesheim 1961 (Lipsiae
1868)
Lesousky = M.A. Lesousky, The De Dono Perseverantiae of Saint
Augustine, Washington, D.C. 1956
McDonald = M.F. McDonald, Saint Augustines De Fide Rerum Quae
Non Videntur, Washington, D.C. 1950
Mller = H. Mller, Eine Psalmenpredigt ber die Auferstehung.
Augustinus, Enarrationes in Psalmum 65 (SAW 653), Wien
1997
OBrien = F. OBrien, Sancti Aurelii Augustini Sermo De patien-
tia, Washington, D.C. 1970
113
ODonnell = J.J. ODonnell, Augustine, Confessions 13, Oxford 1992
Pellegrino = M. Pellegrino, Possidio, Vita di S. Agostino, Alba 1955
Pieri = B. Pieri, Aurelii Augustini Sermo CCCII. Testo, traduzi-
one e commento, Bologna 1998
Pinborg = B. Darrell Jackson/J. Pinborg, Augustine, De Dialec-
tica, Dordrecht/Boston, Mass. 1975
Riese = A. Riese, Anthologia latina 1,2, Amsterdam 1964 (Lipsiae
2
1906)
Simonetti = M. Simonetti, SantAgostino, Listruzione cristiana, Mi-
lano 1994
Skutella = M. Skutella/H. Juergens/W. Schaub, S. Aureli Augus-
tini Confessionum libri XIII, Stutgardiae 1996 (ib. 21969)
Verheijen = L. Verheijen, La Regle de saint Augustin 1, Paris 1967
Weber = C.F. Weber, Aurelii Augustini Ars grammatica breuiata,
Marburgi 1861
Zegg = A. Zegg, S. Aurelii Augustini De sermone domini in mon-
te libri duo, Diss. Wien 1969

[2] Cf. REAug 17 (1971) 330; ThesAug A(1),XXXVII; REAug 35 (1989)


304. Cf. W. Hensellek/P. Schilling, Vorarbeiten zu einem Augusti-
nus-Lexikon. A1 = Contra Academicos. Werksindex, Wien 1974, (XXV);
J. Doignon, REAug 27 (1981) 6784; B. Lfstedt, Aevum 58 (1984)
5758; SLA Verz. 1; T. Fuhrer, Augustin, Contra Academicos (vel De
Academicis) Bcher 2 und 3, Berlin/New York 1997, 483484.484
486.55482 (Kommentar).
[3] Cf. ib. 25,2,995996; ThesAug A(1),XXXVII. Cf. Frede 198.
[4] Cf. ib. 668; ThesAug A(1),XLI. Cf. SLA Verz. 4.
[5] Ib. 179180; ThesAug A(1),XLVI. Cf. Ciccarese 307390. Cf. J.-P.
Bouhot, REAug 32 (1986) 287.
[6] Cf. ib. XXXXVII; ThesAug A(1),XXXVII.
[7] Cf. ib. XXXXVII; ThesAug A(1),XXXVII. Cf. SLA Verz. 2.
[8] Cf. ib. 739. Cf. G. De Plinval, REAug 11 (1965) 292.
[9] Cf. SLA Verz. 1; ib. Verz. 12.
[10] Cf. ThesAug A(1),XXXVIII. Cf. SLA Verz. 4; B. Alexanderson,
ElAnt 5,3 (2000) 68.
[11] Cf. REAug 17 (1971) 330; ThesAug A(1),LV-LVI; REAug 35 (1989) 307.
Cf. J. Doignon, BA 4,1 (1986) 48128; id., REAug 23 (1977) 6382; B.
Lfstedt, Aevum 58 (1984) 57; SLA Verz. 1.
[12] Cf. ib. XXXXVII; ThesAug A(1),XXXIX.
[13] Cf. Catal. 8,IV; ThesAug A(1),XXXVIII (pro 226 legendum 266).
[14] Cf. ThesAug A(1),XXXVIII. Cf. G. Madec, BA 11,1 (21991) 44230.
[15] Cf. ib. 601; ThesAug A(1),XXXVIII. Cf. B. Alexanderson, ElAnt 5,3
(2000) 1517.
114
[16] Cf. Catal. 7,V-VI; ThesAug A(1),XXXVIII-XXXIX; REAug 35 (1989)
304305. Cf. F. Chatillon, REL 33 (1955) 7576; M.P.J. van den
Hout, Aug(L) 6 (1956) 848; J.B. Bauer, Scholia biblica et patristica,
Graz 1972, 243244 (Hermes 93 (1965) 133134); J. Doignon,
Hommages a R. Schilling, Paris 1983, 277285; O. Garcia de la Fu-
ente/V. Polentinos Franco, AMal 11 (1988) 3971; SLA Verz. 4; B.
Alexanderson, ElAnt 3,7 (1997) (cf. REAug 44 (1998) 375 (124) (Bull-
Aug)).
[17] Ib. 47,V-XLV. Cf. G.J.P. ODaly, AL 1 (19861994) 976977; Frede
200.
[18] Cf. Catal. 6,IV; ThesAug A(1),XXXIX. Cf. Skutella 1371; ODon-
nell 1,3205; 2.3 passim; M. Simonetti, SantAgostino, Confessioni 15,
Milano 19921997, 1,6110; 2,6136; 3,6156; 4,6160; 5,6142; B. Lfs-
tedt, SO 56 (1981) 105108; M. Simonetti, Aug 33 (1993) 434 436;
id., Paideia cristiana. Studi in onore di M. Naldini, Roma 1994, 7685;
SLA Verz. 3; D.L. Ross, Hermes 125 (1997) 252253; SLA Verz. 11; H.
Trnkle, Hermes 127 (1999) 208236; SLA Verz. 15.
[19] Cf. F. Klein, Serta Harteliana, Wien 1986, 160162; R. Gryson, Lit-
terature arienne latine 1. Debat de Maximinus avec Augustin ..., Lou-
vain-la-Neuve 1980, IX.207212 (Corrections apportees au texte des
Mauristes); R. Vander Plaetse, AL 1 (19861994) 1210. Cf. J.T. Li-
enhard, StPatr 36 (2001) 2327.
[20] Cf. A. Schindler, AL 1 (19861994) 1211.
[21] Cf. ThesAug A(1),XL.
[22] Ib. 6380. Cf. Frede 208; CPL3 107.
[23] Cf. ThesAug A(1),XXXIX. Cf. SLA Verz. 2.
[24] Cf. ib. 601; ib. 53,447. Cf. SLA Verz. 4; B. Alexanderson, ElAnt 5,3
(2000) 1725.
[25] Cf. CSEL 53,276278.
[26] Cf. ib. XXXXVII.
[27] Cf. ThesAug A(1),XL. Cf. Baldassarri 2876.
[28] Cf. ThesAug A(1),XL. Cf. SLA Verz. 13.14.
[29] Cf. ThesAug A(1),LII.
[30] Cf. ib. XXXXVII.
[31] Cf. ib. XLIII.367578 (Commento); id., Aug 35 (1995) 549565. Cf.
CCL 32,1167 (cf. ThesAug A(1),XL); CSEL 80,3169; W.M. Green,
REAug 8 (1962) 225231; C. Schublin, WSt 87 (1974) 173181; SLA
Verz. 2.
[32] Cf. B. Alexanderson, ElAnt 5,3 (2000) 2630.
[33] Cf. CSEL 53,277.
[34] Cf. ib. 25,2,995.
[35] Cf. ThesAug A(1),LI.
[36] Cf. CSEL 53,276277.
115
[37] (21990). Cf. Catal. 2,V; 3,IV; 4,IV; ThesAug A(1),XLVII-LI; REAug 35
(1989) 306307. Cf. J.H. Baxter, ALMA 23 (1953) 56; V. Bulhart,
RB 67 (1957) 220221; H. Silvestre, RechThAM 31 (1964) 129130; F.
Capponi, Latomus 42 (1983) 887892; M. Simonetti, Memorial J. Gri-
bomont, Roma 1988, 521533; A. Schindler, AL 2 (19962002) 248 n.
17; D. Weber, AugStud 27 (1996) 4758; SLA Verz. 3; ib. Verz. 11; C.
Weidmann, SAW 655 (1998); SLA Verz. 13.14; C. Weidmann, SEAug
68 (2000) 233243; H. Mller, WSt 115 (2002) 293314.
[38] Cf. ib. 102135.
[39] Cf. M. Simonetti, Aug 41 (2001) 9398; F. Gori, ib. 99112; B. Ale-
xanderson, ib. 42 (2002) 187204; J.B. Bauer, SAW 693 (2002)
141145; F. Gori, ib. 125140; A. Primmer, ib. 147192; F. Gori, Aug
42 (2002) 315346.
[40] Cf. ThesAug A(1),XL; REAug 35 (1989) 305. Cf. SLA Verz. 5.
[41] Cf. CPL3 102.
[42] Cf. SLA Verz. 5.
[43] Cf. SLA Verz. 15.
[44] Cf. ThesAug A(1),XL.
[45] Cf. CCL 44,34. Cf. A. Mutzenbecher, Sacris erudiri 18 (1967/68) 449.
[46] Cf. SLA Verz. 14.
[47] Cf. A. Vaccari, Scritti di erudizione e di filologia 2, Roma 1958,
211218; SLA Verz. 5.
[48] Cf. ThesAug A(1),XL. Cf. H. Huisman, Augustinus briefwisseling met
Nectarius, Amsterdam 1956.
[49] Cf. ThesAug A(1),XL. Cf. SLA Verz. 5.
[50] Cf. ThesAug A(1),XL. Cf. J.H. Koopmans, Augustinus briefwisseling
met Dioscorus, Amsterdam 1949; SLA Verz. 12.
[51] Cf. SLA Verz. 14.
[52] Cf. ib. 53,185187.188189.189190; Gest. conl. Carth. 1,16 (CCL 149A,
pp. 6366).
[53] Cf. Gest. conl. Carth. 1,18 (CCL 149A, pp. 6771).
[54] Cf. J. Vallejo, Emerita 15 (1947) 149154; A.-M. La Bonnardiere,
REAug 15 (1969) 6365; SLA Verz. 5.
[55] Cf. retr. 2,40.
[56] Cf. ib. 42,105106.
[57] Cf. Primas. in apoc. 5 (CCL 92,7881 (cf. ib. pp. 80,417418)).
[58] Cf. CCL 50,2526.
[59] Cf. D. Weber, WSt 105 (1992) 155172.
[60] = De fine saeculi (cf. ciu. 20,5).
[61] Cf. ib. 42,209210.
[62] Cf. D. Weber, WSt 105 (1992) 155172.
[63] Cf. Verheijen 105107.
[64] Cf. CCL 64,104106.
116
[65] Cf. CCL 46,276277.
[66] Cf. CCL 46,280281; SLA Verz. 6.
[67] Cf. Possid. uita Aug. 30,351 (pp. 160188 Pellegrino; 212234 Bas-
tiaensen).
[68] Cf. SLA Verz. 6.
[69] Cf. ib. 29,1318.
[70] Cf. ib. 29,1824.
[71] Cf. A.K. Clarke, StPatr 8 (TU 93) (1966) 171175; D. Shanzer, RE-
Aug 37 (1991) 110143.
[72] Cf. ib. 29,3942.
[73] Cf. ib. 29,4252.
[74] Cf. ib. 55,237238.
[75] Cf. ib. 55,234236.
[76] Cf. ib. 55,242246.
[77] Cf. ib. 55,367393.
[78] Cf. ib. 55,396397. Cf. ib. 56,2,302.
[79] Cf. Gest. conl. Carth. 3,216.220 (CCL 149A, pp. 232233.233234).
[80] Cf. ib. 52,485487.
[81] Cf. H. Huisman, Augustinus briefwisseling met Nectarius, Amsterdam
1956.
[82] Cf. ib. 29,379387.
[83] Cf. J.H. Koopmans, Augustinus briefwisseling met Dioscorus, Amster-
dam 1949.
[84] Cf. J. Amengual i Batle, Els orgens del cristianisme a les Balears e il
seu desenvolupament fins a lepoca musulmana 2, Palma de Mallorca
1992, 6878.
[85] Cf. ib. 29,404 423.
[86] Cf. ib. 56,291292.
[87] Cf. Possid. uita Aug. 20,35 (pp. 116 Pellegrino; 182184 Bastiaen-
sen).
[88] = Hil. Syracusanus.
[89] Cf. ib. 56,142145.
[90] Cf. ib. 42,102103.
[91] Cf. ib. 56,261263.
[92] Cf. ib. 35,1,9296.
[93] Cf. ib. 56,290291.
[94] Cf. ib. 56,292294.
[95] Cf. CCL 60,489491.
[96] Cf. CCL 60,491492.
[97] = Hil. Gallus.
[98] Cf. BA 46B (1987) 4252. Cf. A. Gabillon, Lettres 39; A. Primmer, ib.
44 46; C. Schublin, ib. 356.359; SLA Verz. 6.
[99] Cf. BA 46B (1987) 5458; CCL 50,III-IV. Cf. SLA Verz. 6.
117
[100] Cf. BA 46B (1987) 6092. Cf. R. Braun, Lettres 3335; A. Primmer, ib.
4657; C. Schublin, ib. 355359; SLA Verz. 6.
[101] Cf. BA 46B (1987) 94106. Cf. A. Gabillon, Lettres 39; A. Primmer,
ib. 5758; SLA Verz. 6.
[102] Cf. BA 46B (1987) 108116. Cf. A. Primmer, Lettres 5859; C. Schu-
blin, ib. 355.
[103] Cf. BA 46B (1987) 118124. Cf. A. Primmer, Lettres 59; C. Schublin,
ib. 357359; SLA Verz. 6.
[104] Cf. BA 46B (1987) 126144. Cf. A. Primmer, Lettres 60; C. Schublin,
ib. 356357.359.361362; SLA Verz. 6.
[105] Cf. BA 46B (1987) 146150. Cf. R. Braun, Lettres 34; A. Primmer, ib.
6061; SLA Verz. 6.
[106] Cf. BA 46B (1987) 152156. Cf. SLA Verz. 6.
[107] Cf. BA 46B (1987) 158164. Cf. A. Primmer, Lettres 6164; SLA Verz.
6.
[108] Cf. BA 46B (1987) 166182. Cf. R. Braun, Lettres 34; E. Dutoit, ib.
37; A. Gabillon, ib. 3940; A. Primmer, ib. 6466; C. Schublin, ib.
359363; SLA Verz. 6.
[109] Cf. BA 46 B (1987) 256260. Cf. R. Braun, Lettres 35.
[110] Cf. BA 46B (1987) 262. Cf. C. Schublin, Lettres 359360.
[111] Cf. BA 46B (1987) 264268. Cf. A. Gabillon, Lettres 4041; A. Prim-
mer, ib. 7071; C. Schublin, ib. 359360; SLA Verz. 7.
[112] Cf. BA 46B (1987) 270274. Cf. A. Primmer, Lettres 7172; SLA Verz.
7.
[113] Cf. BA 46B (1987) 276278.
[114] Cf. BA 46B (1987) 280284. Cf. A. Primmer, Lettres 7273; C. Schu-
blin, ib. 360; SLA Verz. 7.
[115] Cf. BA 46B (1987) 286290. Cf. CSEL 56,2,312.
[116] Cf. BA 46B (1987) 292342. Cf. E. Dutoit, Lettres 3738; A. Primmer,
ib. 73; C. Schublin, ib. 359360.362363; SLA Verz. 7.
[117] Cf. BA 46B (1987) 344.
[118] Cf. BA 46B (1987) 346364. Cf. A. Primmer, Lettres 7374; C. Schu-
blin, ib. 356357.363; SLA Verz. 7.
[119] Cf. BA 46B (1987) 366368. Cf. SLA Verz. 7.
[120] Cf. BA 46B (1987) 370380. Cf. A. Primmer, Lettres 7577; SLA Verz.
7.
[121] Cf. BA 46B (1987) 382386. Cf. A. Gabillon, Lettres 41; SLA Verz. 7.
[122] Cf. BA 46B (1987) 388. Cf. SLA Verz. 7.
[123] Cf. BA 46B (1987) 390392. Cf. C. Schublin, Lettres 359.362363.
[124] Cf. BA 46B (1987) 402412. Cf. A. Primmer, Lettres 79; C. Schublin,
ib. 356357.363; SLA Verz. 7.
[125] Cf. BA 46B (1987) 414 416. Cf. R. Braun, Lettres 35; C. Schublin,
ib. 363; SLA Verz. 7.
118
[126] Cf. BA 46B (1987) 184228; J. Amengual i Batle, Els orgens del cris-
tianisme a les Balears e il seu desenvolupament fins a lepoca musulmana
2, Palma de Mallorca 1992, 184228. Cf. R. Braun, Lettres 3435; A.
Primmer, ib. 6668; SLA Verz. 67.
[127] Cf. BA 46B (1987) 230254; J. Amengual i Batle, Els orgens del cris-
tianisme a les Balears e il seu desenvolupament fins a lepoca musulmana
2, Palma de Mallorca 1992, 230354. Cf. A. Primmer, Lettres 6870;
SLA Verz. 7.
[128] Cf. BA 46B (1987) 264266.
[129] Cf. BA 46B (1987) 394 400. Cf. E. Dutoit, Lettres 38; A. Gabillon,
ib. 4142; A. Primmer, ib. 7779; C. Schublin, ib. 360361; P. Nau-
tin, REAug 36 (1990) 298299; SLA Verz. 7; CSEL 56,2,312.
[130] Cf. ThesAug A(1),LVII-LXV (Divergences PL CC ... Ledition de
W.J. Mountain (a paratre dans le CC, 37)); CLCLT; A. Piras, VigChr
50 (1996) 266273.
[131] Cf. ib. 25,2,996; ThesAug A(1),XLI. Cf. SLA Verz.15.
[132] Cf. SLA Verz. 4; B. Alexanderson, ElAnt 5,3 (2000) 26.
[133] Cf. CSEL 53,276.
[134] Cf. ib. 739; B. Alexanderson, ElAnt 5,3 (2000) 815.
[135] Cf. CCL 88,336340.396398.405 (Index).
[136] Cf. J. Rousselet, REAug 18 (1972) 237239; SLA Verz. 2.
[137] Cf. ThesAug A(1),LVI; WSt Beih. 10 (1988) 25.
[138] Cf. ib. XXVII-XXIX. Cf. J. Rousselet, REAug 18 (1972) 239246;
SLA Verz. 11.
[139] Cf. J. Rousselet, REAug 18 (1972) 233236; SLA Verz. 2.
[140] Cf. ib. 25,2,996997 (374,11: pro praedicabant legendum praedica-
bunt); ThesAug A(1),XL-XLI. Cf. J. Hammerstaedt, AL 2
(19962002) 149 n. 51; SLA Verz. 3; ib. Verz. 11.15; M. Puelma, MH 58
(2001) 176.
[141] Cf. ib. 997.
[142] Cf. ib. XXXXVII; ThesAug A(1),XLI; A. Schindler, AL 2 (19962002)
1315 n. 19.
[143] Cf. McDonald 80114.
[144] Cf. SLA Verz. 14.
[145] Cf. ib. 447; ThesAug A(1),XLI. Cf. SLA Verz. 5; B. Alexanderson,
ElAnt 5,3 (2000) 3132.
[146] Cf. CSEL 53,276277.
[147] Cf. ib. XXXI (118,25: corrigendum ... diuersitatem gratiarum quam
...); ThesAug A(1),XLI. Cf. G. de Plinval, REAug 11 (1965) 291292;
SLA Verz. 5.
[148] Cf. ib. XXII; ThesAug A(1),XLI. Cf. SLA Verz. 4.
[149] Cf. M.M. Gorman, REAug 26 (1980) 8990; CSEL 28,1,436456. Cf.
M.M. Gorman, l.c. 99101; Frede 210.
119
[150] Cf. ib. XXII. Cf. M.M. Gorman, RechAug 20 (1985) 7375.7583; SLA
Verz. 2.
[151] Cf. Abulesz 3114. Cf. P.A. Holson, LCM 15 (1990) 3637; D. We-
ber, WSt 111 (1998) 211230.
[152] Cf. ib. 31. Cf. Keil 494 496.
[153] Cf. ib. XXXI; ThesAug A(1),XLI.
[154] Cf. ThesAug A(1),XLI. Cf. Bazant-Hegemark 75177; F. Marx,
CSEL 38,XIV; SLA Verz. 5.
[155] Cf. Frede 211; CPL3 127.
[156] Cf. J.-P. Bouhot, REAug 33 (1987) 332333; SLA Verz. 1.
[157] Cf. Catal. 1,45; ThesAug A(1),XLI-XLV; REAug 35 (1989) 305; 39
(1993) 485. Cf. M.-F. Berrouard, BA 71 (21993) 126832; 72 (1977)
70712; 73A (1988) 116454; 73B (1989) 10396; 74A (1993) 56396;
74B (1998) 68432; M.P.J. van den Hout, Aug(L) 5 (1955) 296308; E.
des Places, Biblica 37 (1956) 367368; G. Folliet, REAug 5 (1959)
153155; P. Nemeshegy, ib. 34 (1988) 7879; SLA Verz. 12; B. Ale-
xanderson, ElAnt 5,1 (1999).
[158] Cf. Bazant-Hegemark 2463.
[159] Cf. ThesAug A(1),XLV; D. Weber, SAW 693 (2002) 197199.
[160] Cf. CCL 88,340396.406411 (Index).
[161] Cf. ThesAug A(1),XLV. Cf. SLA Verz. 5; ib. Verz. 14; D. Weber, SAW
693 (2002) 196197.199209.
[162] Cf. ThesAug A(1),XLV.
[163] Cf. CCL 88,335.336398.411 (Index).
[164] Cf. CCL 29,211321 (cf. REAug 17 (1971) 331; ThesAug A(1),XLVI;
REAug 35 (1989) 305306); G. Madec, BA 6 (31976) 190528; W.M.
Green, RPh 28 (1954) 2129; M. Pontifex, ACW 22 (1955) 231283;
M. Pellegrino, RFIC 36 (1958) 186188; P.G. Walsh, JThS 23 (1972)
254255; G. Madec, REAug 20 (1974) 8287; SLA Verz. 1.
[165] Cf. ib. 601.
[166] Cf. CSEL 53,276277.
[167] Cf. Catal. 9,VIII; ThesAug A(1),XLVI.
[168] Cf. REAug 17 (1971) 330; ThesAug A(1),XLVI; REAug 35 (1989) 306.
Cf. CSEL 77,1,355; G. Madec, BA 6 (31976) 42152; A. Mura, S.
Agostino, Il Maestro, Roma 1965, 23.26134; T. Fuhrer, AOW 11
(2002) 106107.112194.
[169] Cf. ThesAug A(1),XLVI. Cf. J.T. Lienhard, StPatr 36 (2001) 2327.
[170] Cf. ThesAug A(1),XLVI.
[171] Cf. ib. XXXXVII; ib. 42,XXXI; ThesAug A(1),XXXIX.
[172] Cf. J.B. Bauer, AAW 127 (1990) 5152. Cf. SLA Verz. 13.
[173] Cf. ThesAug A(1),XLVII. Cf. G. Folliet, Aug(L) 45 (1995) 1213; SLA
Verz. 15; F. Hentschel, PhB 539 (2002) (X.)264.66174.
[174] Cf. ib. 997; ThesAug A(1),XXXVIII.
120
[175] Cf. ib. 739; ThesAug A(1),XLVII. Cf. SLA Verz. 15.
[176] Cf. ib. XXXI; ThesAug A(1),XLVII. Cf. SLA Verz. 5.
[177] Cf. CCL 88,335.340396.405406 (Index).
[178] Cf. ib. Praefatio 22; W. Hensellek/P. Schilling, Vorarbeiten zu einem
Augustinus-Lexikon. A3 = De ordine. Werksindex, Wien 1973, XVI. Cf.
CCL 29,89137 (cf. REAug 17 (1971) 330; ThesAug A(1),XLVII; RE-
Aug 35 (1989) 306); B. Lfstedt, Aevum 58 (1984) 5758; SLA Verz.
12. Cf. J. Doignon, BA 4,2 (1997) 67328.
[179] Cf. ThesAug A(1),XLVII. Cf. OBrien 71119.
[180] Cf. ib. 739; ThesAug A(1),XLVII.
[181] Cf. ib. XXXI; ThesAug A(1),XLVII.
[182] Cf. Lesousky 104216; SLA Verz.15.
[183] Cf. Bazant-Hegemark 121.
[184] Cf. ib. 9798. Cf. J.H. Baxter, Sacris erudiri 4 (1952) 1826; W. Bulst,
Hymni latini antiquissimi LXXV, psalmi III, Heidelberg 1956, 197198;
D. Norberg, SIFC 27/28 (1956) 315317.
[185] Cf. Catal. 9,VIII; ThesAug A(1),LI-LII. Cf. SLA Verz. 5.
[186] Cf. ThesAug A(1),LI; REAug 35 (1989) 307. Cf. SLA Verz. 3.
[187] Cf. Catal. 9,VIII; ThesAug A(1),LII. Cf. Abulesz 117125.
[188] Cf. Frede 220; CPL3 (596)597.
[189] Cf. ThesAug A(1),LIII. Cf. Frede 220; CPL3 (596)597.
[190] Cf. ThesAug A(1),LIII. Cf. Mutzenbecher, REAug 30 (1984) 6162;
SLA Verz. 5.
[191] sc. retr., spec., praed. sanct. + perseu., haer., c. Max. (+ conl. Max.), c. Iul.
imp. Cf. A. Mutzenbecher, REAug 30 (1984) 6083.
[192] Cf. ib. 28,1,XXII. Cf. SLA Verz. 3; ib. Verz. 12.
[193] CSEL 25,2,893901.
[194] La enumeracion de cada sermon sigue el orden y la enumeracion de P.-P.
Verbraken, Etudes critiques sur les Sermons authentiques de saint Au-
gustin, Steenbrugis/Hagae Comitis 1976, (43)53196; cf. id., Mise a jour
du Fichier signaletique des Sermons de saint Augustin: AevInter 483490
(con nuevos textos). Cf. tambien H.R. Drobner, Augustinus von Hippo,
Sermones ad populum. berlieferung und Bestand, Bibliographie In-
dices, Leiden/Boston/Kln 2000 (cf. F. Dolbeau, REAug 46 (2000) 326
330). Para los nuevos sermones encontrados por F. Dolbeau en 1990 en
el manuscrito de Maguncia, Stadtbibliothek I 9 (1470) cf. id., Les sermons
de saint Augustin decouverts a Mayence. Un premier bilan: CRAI 1993,
153171, especialmente 168171. En la mencionada edicion, los nuevos
sermones eran nombrados normalmente segun la enumeracion del ma-
nuscrito mismo (Mayence 5, etc.). Para la descripcion y su catalogacion
numero segun su descubridor vease G. Madec, Les Sermons Dolbeau:
REAug 38 (1992) 389391 (cf. tambien Frede 247250; Dolbeau (vease a
bajo) 643644) (edicion en un volumen de los 26 sermones editados an-
121
teriormente con la antigua y nueva paginacion, as como con Addenda et
corrigenda: Augustin dHippone, Vingt-six sermons au peuple dAfrique.
Retrouves a Mayence, edites et commentes par F. Dolbeau, Paris 1996)
(ademas s. Dolbeau 2830, los cuales no proceden de Maguncia) (cf. id.,
Augustin dHippone, Vingt-six sermons ... Supplement bibliographique
19962000, Paris 2001). Cf. tambien id., Seminator uerborum. Refle-
xions dun editeur de sermons dAugustin: AugPred 95111. Han sido
excluidos los sermones 44, 333, 340, 364, 365, 366, 368, 371, 372, 382, 383,
384, 385, 387, 388, 391, 394 y el primer parrafo del 370 por haber sido
considerados espurios (segun Verbraken), del mismo modo que s. Cail-
lau 2,60 (= s. 236A), cuya extension atribuida a S. Agustn es incierta y su
texto esta muy corrompido (Frede 235.281.287; ThesAug A(1),XIX.
XXIX). Para evitar las constantes repeticiones, no apareceran en el CAG
los textos contenidos entre parentesis, los cuales han sido descubiertos
recientemente en una forma manuscrita mucho mas extensa. Eso tambien
sucedera en los s(ermones) Dolbeau (p.e. fragmentos especiales son s.
Fransen 1 (= s. frg. Verbr. 4) (= s. 28A) contenidos en s. Dolbeau 9,2 (= s.
28A), o resumidos s. frg. Verbr. 1520.2123 (= s. 197,16; 198A,13) de s.
Dolbeau 26,3035.60.15.4445.53.21.4950.53.49 (= s. 198 aumentado).
[195] Cf. REAug 10 (1964) 194; Catal. 8,III; ThesAug A(1),LIII.
[196] Cf. Catal. 8,III; ThesAug A(1),LIII. Cf. SLA Verz. 14.
[197] Cf. REAug 10 (1964) 194; Catal. 8,III; ThesAug A(1),LIII. Cf. SLA
Verz. 8.
[198] Cf. REAug 10 (1964) 194; 35 (1989) 307. Cf. SLA Verz. 8.
[199] Cf. REAug 10 (1964) 194; Catal. 8,III; ThesAug A(1),LIII; REAug 35
(1989) 307.
[200] Cf. Catal. 8,III.
[201] Cf. Catal. 8,III; ThesAug A(1),LIV.
[202] Cf. ThesAug A(1),LIV.
[203] Cf. SLA Verz. 8; ib. Verz. 15.
[204] Cf. REAug 35 (1989) 307.
[205] Cf. Catal. 8,III; ThesAug A(1),LIV. Cf. SLA Verz. 8; ib. Verz. 11.
[206] Cf. Catal. 8,IV; ThesAug A(1),LIV.
[207] Cf. Catal. 8,IV. Cf. SLA Verz. 8.
[208] Cf. ThesAug A(1),LV.
[209] Cf. ThesAug A(1),LV. Cf. P.-I. Fransen, RB 104 (1994) 87.
[210] Cf. Dolbeau 114115.
[211] Cf. SLA Verz. 11.
[212] Cf. REAug 30 (1984) 327; 35 (1989) 307.
[213] De arbore ficulnea ... audite. Cf. D. de Bruyne, RB 43 (1931) 247248.
[214] Cf. V. Bulhart, RB 61 (1951) 260.
[215] Cf. SLA Verz. 13.
[216] Cf. SLA Verz. 15.
122
[217] Cf. SLA Verz. 15.
[218] Cf. ThesAug A(1),LV; REAug 35 (1989) 307.
[219] Cf. B.M. Peebles, CorGrat 343350.
[220] Cf. R. Etaix, RechAug 26 (1992) 145.
[221] Cf. Dolbeau 346347.634.
[222] Cf. REAug 35 (1989) 299 n. 4.
[223] Cf. Dolbeau 189191.624626.
[224] Cf. W.H. Shewring, RB 44 (1932) 264.
[225] Cf. SLA Verz. 11.
[226] Cf. Pieri 4680.
[227] Cf. SLA Verz. 13.
[228] Cf. Dolbeau 222224.624.
[229] Cf. F. Dolbeau, REAug 41 (1995) 28 n. 43.
[230] Cf. Dolbeau 527531.
[231] Cf. SLA Verz. 15.
[232] Cf. SLA Verz. 15.
[233] Cf. O. Hiltbrunner, Latina Graeca, Bern 1958, 138.
[234] Cf. M. Marin, VetChr 22 (1985) 324325.
[235] Cf. [194] (s. 370,1).
[236] Cf. Dolbeau 580582.641.
[237] = s. 376,1.
[238] = s. 376,24.
[239] Cf. SLA Verz. (13.)15.
[240] S. 392,1 = s. frg. Verbr. 11 (= s. 162B).
[241] Cf. ib. 8687.8991. Cf. E. Rebillard, ib. 6668.
[242] Cf. Dolbeau 422424.637.
[243] Cf. Dolbeau 243.627.
[244] Correctum pro 3,136.
[245] Cf. SLA Verz. 15.
[246] Cf. ib. 633. Cf. H. Mller(A. Primmer), AugPred 115 n. 6; ead., ib.
122; B. Lfstedt, Sacris erudiri 38 (1998/1999) 282.284.
[247] Cf. ib. 525 n. 2; 639.
[248] Cf. ib. 639. Cf. B. Lfstedt, Sacris erudiri 38 (1998/1999) 282.
[249] Cf. ib. 637638. Cf. H. Mller, AugPred 120.
[250] Cf. ib. 638. Cf. B. Lfstedt, Sacris erudiri 38 (1998/1999) 283.
[251] Cf. ib. 618.
[252] Cf. ib. 618619. Cf. H. Mller(A. Primmer), AugPred 120121.
[253] Cf. ib. 619620. Cf. H. Mller, AugPred 115; ead.(A. Primmer), ib.
118119; H. Trnkle, SAW 693 (2002) 89104.
[254] Cf. ib. 620. Cf. H. Mller, AugPred 115116.117.119; B. Lfstedt,
Sacris erudiri 38 (1998/1999) 282.
[255] Cf. ib. 621. Cf. B. Lfstedt, Sacris erudiri 38 (1998/1999) 283; H. Ml-
ler, WSt 112 (1999) 146147.147149.
123
[256] Cf. ib. 621622. Cf. H. Mller, AugPred 119.
[257] Cf. ib. 622. Cf. H. Mller, AugPred 121; B. Lfstedt, Sacris erudiri
38 (1998/1999) 282.
[258] Cf. ib. 624626.
[259] Cf. ib. 622. Cf. H. Mller, AugPred 116.120.121.
[260] Cf. ib. 623. Cf. B. Lfstedt, Sacris erudiri 38 (1998/1999) 281.283.
[261] Cf. ib. 626. Cf. H. Mller, AugPred 117118.123124; B. Lfstedt,
Sacris erudiri 38 (1998/1999) 281; H. Mller, WSt 112 (1999) 150.
[262] Cf. H. Mller, AugPred 121122.123; B. Lfstedt, Sacris erudiri 38
(1998/1999) 281.282.283; H. Mller, WSt 112 (1999) 149150.
[263] Cf. ib. 631632. Cf. H. Mller, AugPred 120.125127; B. Lfstedt,
Sacris erudiri 38 (1998/1999) 282284.
[264] Cf. ib. 640. Cf. B. Lfstedt, Sacris erudiri 38 (1998/1999) 282.284; H.
Mller, WSt 112 (1999) 144146.
[265] Cf. ib. 641. Cf. B. Lfstedt, Sacris erudiri 38 (1998/1999) 282.284; H.
Mller, WSt 112 (1999) 150151.
[266] Cf. ib. 270.628. Cf. H. Mller, AugPred 116117; B. Lfstedt, Sacris
erudiri 38 (1998/1999) 282.283.
[267] Cf. ib. 270271.628629. Cf. H. Mller, AugPred 117.124125; ead.(A.
Primmer), ib. 122; B. Lfstedt, Sacris erudiri 38 (1998/1999) 282.283.
[268] Cf. ib. 635636. Cf. SLA Verz. 12; B. Lfstedt, Sacris erudiri 38
(1998/1999) 284.
[269] Cf. ib. 632. Cf. B. Lfstedt, Sacris erudiri 38 (1998/1999) 282283.
[270] Cf. F. Dolbeau, ib. 279281.283284.299303.
[271] Cf. F. Dolbeau, ib. 268.276277; id., ib. 25.
[272] Cf. F. Dolbeau, REAug 45 (1999) 353361; G. Partoens, Aug(L) 50
(2000) 175195.
[273] Cf. Dolbeau 472474.638.
[274] Cf. Dolbeau 28.
[275] Cf. F. Dolbeau, ib. 25.2930; id., ib. 269.
[276] Cf. F. Dolbeau, REAug 41 (1995) 3234; id., RechAug 28 (1995) 3738.
[277] Cf. ThesAug A(1),LV (pro 208 legendum 209).
[278] Cf. Dolbeau 533536.
[279] Cf. Dolbeau 3738.
[280] Cf. R. Etaix, Aug 34 (1994) 360361.
[281] Cf. Dolbeau 69.
[282] Cf. (P.-P. Verbraken), RB 79 (1969) 4652.
[283] Cf. J. Lemarie, REAug 24 (1978) 98100.
[284] Cf. Dolbeau 496497.
[285] Cf. F. Dolbeau, ib. 181195.203.
[286] Cf. L. De Coninck/B. Coppieters/R. Demeulenaere, Sacris erudiri
38 (1998/1999) 240242.
[287] Cf. L. De Coninck/B. Coppieters/R. Demeulenaere, Sacris erudiri
38 (1998/1999) 243244.
124
[288] Cf. P.-P. Verbraken, Aug(L) 40 (1990) 6566.
[289] CSEL 92,3345. Cf. R. Kany, ZAC 6 (2002) 165167.
[290] Cf. B. Alexanderson, ElAnt 5,3 (2000) 30.
[291] Cf. ThesAug A(1),LV. Cf. Zegg 1190; B. Lfstedt, Orpheus 9 (1988)
9697.
[292] Cf. ThesAug A(1),LII.
[293] Cf. ib. LI-LII; ThesAug A(1),LV. Cf. Frede 258.
[294] Cf. ib. 739. Cf. SLA Verz. 4; ib. Verz. 12.
[295] Cf. ThesAug A(1),XXXIX-XL.
[296] Cf. Catal. 5,IV; ThesAug A(1),LV (pro 311 legendum 331). Cf. R.
Kany, REAug 38 (1992) 291294; SLA Verz. 34; ib. Verz. 11; B. Ale-
xanderson, ElAnt 4,2 (1998) (cf. REAug 44 (1998) 360 (72) (BullAug));
SLA Verz. 12.13.14.
[297] Cf. Frede 258; M.M. Gorman, REAug 26 (1980) 99 n. 31.
[298] Cf. ThesAug A(1),LIII. Cf. CSEL 77,2,381; G. Folliet, REAug 10
(1964) 191192; W. Hensellek/P. Schilling, Vorarbeiten zu einem
Augustinus-Lexikon. A13 = De vera religione. Werksindex, Wien 1980,
(XXIV).(XXV)(XXVIII); SLA Verz. 12.
[299] Cf. Possid. uita Aug. 22,6. Cf. Riese 1,2,40 (Anth. 487d); Bastiaensen
188.415.
[300] Cf. Riese 1,2,8 (Anth. 484a); Y. Duval, Loca sanctorum Africae 1,
Rome 1982, 182183; G. Sanders, FructCent 297313.
[301] Cf. ib. XXXXVII; ThesAug A(1),LV.
[302] Cf. ib. 447. Cf. B. Alexanderson, ElAnt 5,3 (2000) 2526.
[303] Cf. ib. 25,2,995; ThesAug A(1),XXXIX. Cf. W. Hensellek/P. Schil-
ling, Vorarbeiten zu einem Augustinus-Lexikon. A14 = De utilitate cre-
dendi. Werksindex, Wien 1977, (XX); J. Clemence/J. Pegon, BA 8
(21982) 199204; G. Madec, ib. 521522; SLA Verz. 2.
[304] Cf. ThesAug A(1),XLI. Cf. C. Mohrmann, VigChr 8 (1954) 125126;
SLA Verz. 5.

[a] Numerados segun la PL, dado que en la edicion de CSEL falta la sub-
division de cada captulo en parrafos.
[b] Al faltar la enumeracion de los parrafos en la edicion CSEL, se indicaran
los numeros de los captulos y de los parrafos siguiendo la PL (cf. AL
2,VIII-X).
[c] La enumeracion sigue la PL. No se ha adoptado la nueva enumeracion
introducida en la edicion CSEL y que difiere de la PL (cf. AL 2,VIII-X).
[d] La enumeracion sigue la PL. No se ha adoptado la nueva enumeracion
introducida en la edicion CCL y que difiere de la PL (cf. AL 2,VIII-X).

Karl Heinz Chelius


125
Appendix VI: Lista de palabras no lematizadas

ad itaque
autem item
cuius ito
cum itis
de itus
edento ne
editus neo
edo nete
enim nisi
ens nisus
eo niteo
er nitor
era no
erga non
ergo per
ergum quam
ero qui
erus quia
et quod
etiam se
foris secus
foro sed
forus si
herus sibus
hic simus
i sino
ibis sitio
ii sitis
illa sui
ille sum
in suo
inferus sus
is suus
issus tamen
ita ut

126

You might also like