RSKL YAPILAR DARES BAKANLII

1- BELGELER

2- YAPI GENEL BLGLER

BALIKLAR 3- YAPIDAN BLG TOPLANMASI

4- RSKL YAPI TESPT ANALZ

5- ZEMN ETD RAPORU

6- YIMA YAPI ANALZ

NDEKLER
 1. BELGELER
Lisansl Firmann l Mdrlne Dilekesi
Malikin Talep Dilekesi
Malikin Tapu Belgesi Sureti
Malikin Kimlik Belgesi Sureti
Gncel Tapu Takyidat Belgesi
Vekaletname (Malik Adna Vekaleten lem Yaplmas
Durumunda)
Yapnn ARAAD.netten Alnacak nceleme Formu
Emlak Vergisi Bina Bildirimi
Bakanlk Teknik Eitimine Katlm Belgesi Sureti
Jeoloji-jeofizik Mhendislerinin Oda Kayd ve Be Yllk
Tecrbelerini Gsterir Belge (Zemin Etd Raporu Hazrlanmas
Durumunda Gerekli)
Tapu Belgesi rnei Kimlik Fotokopisi
Tapu Takyidat Belgesi rnei Emlak Beyan rnei
Be Yllk Tecrbeyi Gsterir Belge rnei
 RYTE YNETMELNN KAPSAMI

Bu Esaslar, sadece DBYBHY Tablo 7.7.de dier binalar kapsamndaki

binalardan, ykseklii ( HN) 25 m veya zemin demesi st sekiz kat
gemeyen betonarme ve yma binalarn risk belirlemesi iin kullanlr.

Daha yksek katl binalarn risk belirlemesi iin DBYBHYde belirtilen

yntemler kullanlacak ve gme ncesi performans dzeyini salamayan
bina riskli olarak kabul edilecektir. DBYBHY Tablo 7.7.deki dier binalar
dnda kalan binalarn risk belirlemesi iin DBYBHYde belirtilen yntemler
kullanlacaktr.

(Deiik ek : 25/07/2013-29071 sayl Resmi gazete /13 md.) Ayrca, elik

binalar ve prefabrike betonarme binalarn risk belirlemesi iin de
DBYBHYde belirtilen yntemler kullanlr.
 RYTE YNETMEL KAPSAMI

Sadece DBYBHY Tablo

7.7 Dier Binalar
RYTE 25m ve 8 Kat Gemeyen
Betonarme Ve Yma

DBYBHY Tablo7.7 Dier

Binalar
25m ve 8 Kattan Daha
Yksek Betonarme Ve
DBYBHY Yma

Tablo 7.7 Dier Binalar DBYBHY Tablo 7.7

Haricindeki Yaplar Performans Hedefleri
 2. YAPI GENEL BLGLER
YAPININ TM CEPHELERNDEN EKLM FOTORAFLAR VE YAPININ KONUMUNU
GSTERR UYDU FOTORAFI

*** NOT: Fotoraflarn altna yapnn hangi cephesine ait olduu bilgisi yazlmaldr.
 3. YAPIDAN BLG TOPLANMASI

3.1. Bilgi Dzeyinin Seilmesi

Bilgi Dzeyi Bilgi Dzeyi Katsays

Asgari 0.90

Kapsaml 1.00
Tablo 1. Binalar iin bilgi dzeyi katsaylar

***NOT: Tayc sistem bilgi dzeyi, asgari veya kapsaml olabilir. Asgari Bilgi Dzeyi
durumunda binann tayc sistem projeleri mevcut deildir. Kapsaml Bilgi Dzeyi iin binann
tayc sistem projesi mevcuttur ve yerinde kontrol edilen tayc sistem zellikleri proje ile
uyumludur. Bina tayc sistem projeleri yerinde belirlenen tayc sistem zellikleri ile uyumlu
deilse asgari bilgi dzeyi olarak kabul edilecektir.
 3.2. Yapnn Geometrisi
3.2.1. Kritik Katn Belirlenmesi
Kritik kat, rijitlii dier katlara oranla ok kk olan (betonarme evre perdeleri
bulunmayan) veya yanal telenmesi zemin tarafndan tutulmam en alt bina katdr.
 Yap- Zemin Etkileimi X-X Kesiti Yap- Zemin Etkileimi Y-Y Kesiti

***NOT: Yap zemin etkileimini gsterir eklin rapor ierisine eklenmesi

kritik katn doru seilip seilmediinin kontroln kolaylatracaktr.
 3.2.2. Tayc Sistem Projesi veya Rlvesi

Kritik Kat Rlvesi Kritik Kat Duvar Yerleimi

Rleve kritik kat iin saha almas ile belirlenen bina geometrisi; kolon,
perde, kiri boyutlar ile bu elemanlarn katta yerleimini, eksen aklklarn;
kap ve pencere boluu olmayan dolgu duvar yerleimini ierir. Binann kat
adedi ve kat ykseklikleri rlevede belirtilecektir. Kritik kattaki ksa kolonlar
ve binadaki konsollar rlevede ilenecektir. DBYBHY Blm 2.3te tanmlanan
B3 tr dzensizlie (Tayc Sistemin Dey Elemanlarnn Sreksizlii)
sahip olan binalarn kritik kat iin yaplan rleve almas, bu dzensizlii
hesap modeline yanstacak ekilde, dier katlar iin de yaplacaktr.
3.2.3. Dolu Duvar Etkisi
En Byk Greli Kat
telemesi : 0,019

En Byk Greli Kat

telemesi : 0,011
3.2.4. Yapda Grlen Olumsuzluklar ve Bunlarn Kat Plannda aretlenmesi

Tayc Sistemde Grlen Olumsuzluk Donatlarn Ar Korozyona Uramas

 3.3. Yap Elemanlar Detaylar

3.3.1. Tahribatl Yntem ile Donat Tespiti (Syrma)

Mevcut donat dzenini belirlemek iin kritik katta 6 adetten az olmamak

zere perde ve kolonlarn en az % 20sinde boyuna donat tr, miktar ve
dzeni belirlenecektir.

Bu ilem, seilen perde ve kolonlarn en az yarsnda kabuk betonu

syrlarak yaplacaktr.

Dier yarsnda donat tahmini tahribatsz yntemler kullanlarak ve elde

edilen sonulara benzetilerek yaplabilir.

Ayrca, kabuk betonu syrlan perde ve kolonlarda enine donat tr, ap

ile kolonlarn orta ve sarlma blgelerinde enine donat aralklar ve
detaylar belirlenecektir.
Kolonun iki kenar boyunca syrma yaplmas Dey Donat apnn Belirlenmesi
 Yatay Donat Aras Mesafenin Belirlenmesi ve
Yatay Donat apnn Belirlenmesi Kanca Detaynn Gsterilmesi
3.3.2. Tahribatsz Yntem ile Donat Tespiti (Rntgen)

Donat Taramas Donat Tarama Sonucu

3.3.3. Donat Tespiti Yaplan Kolonlar ve Ortalama Donat Oran Hesab
3.3.4. Bulunan Ortalama Donat Orann Tespit Yaplmayan Kolonlarda Kullanlmas
3.3.5. Donat Korozyon Orannn Bulunmas
3.3.6. Tahribatl ve Tahribatsz Yntem ile Donat Tespiti Yaplan
Tayc Sistem Elemanlarnn Rlve zerinde Gsterilmesi
 3.4. Malzeme zelliklerinin Belirlenmesi

Mevcut Beton Dayanmn belirlemek iin kritik kat kolon ve perdelerinden

en az 10 elemanda tahribatsz yntemler kullanlacak ve en dk sonucun
alnd 5 yerden beton numunesi alnacaktr.

Kat alan 400 m2 den fazla ise, 400 m2'yi aan her 80 m2 iin beton
numunesi bir adet arttrlacaktr.

Numunelerden elde edilen ortalama beton dayanmnn % 85'i mevcut

beton dayanm olarak alnacaktr.
3.4.1. Tahribatsz Yntem ile Beton Dayanmnn Bulunmas

Schmidt Deneyi (Test ekici) Fotoraflar

Schmidt Deneyi (Test ekici) Sonular
3.4.2. Tahribatl Yntem ile Beton Dayanmnn Bulunmas

Karot Fotoraflar
 Fkarot Ortalama

Karot Sonular
 ***NOT:
Karot Basn Grafiinin Eimi
Karotun Ykleme Hzn
Vermektedir.
(Hz aral 0,2 ile 1 sn arasnda
olmaldr.) Hzl ykleme
yaplrsa karot deerinin
yksek, yava ykleme yaplr
ise karot deerinin dk
Karot Basn Grafikleri kaca unutulmamaldr.
 3.4.2.1. Mevcut Beton Dayanm Hesabnda Dikkat Edilmesi Gerekenler

*** Karot aplarnn 95 mm zerinde, Karot ap ve Yksekliinin (h/d) 1 olmas

durumunda

Bir nceki sayfada belirtilmiti

Fbeton = 0,85*Fkarot ortalama (0,85 )Azaltma Katsays

(0,80~0,85) Kpten Silindire

Fcm = (0,80~0,85) *Fbeton
Dnm Katsays

Mevcut Beton Dayanm

*** Karot aplarnn 95 mm ve altnda olmas durumu, Karot ap ve Yksekliinin
(h/d) farkl olmas durumunda

Karot Dayanm Dzeltme Faktrleri

(ASTM C42 ve ACI 214.4R-03)
3.4.3. Schmidt Deneyi(Test ekici) Yaplan ve Karot Alnan
Kolonlarn Tayc Sistem zerinde aretlenmesi
 4. RSKL YAPI TESPT ANALZ
4.1. Riskli Yap Tespit Raporunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Yapnn Bulunduu Deprem Blgesinin Doru Seilmesi (A0)
Bina nem Katsaysnn Kontrol (I)
Hareketli Yk Katlm Katsays (n) Deprem Ynetmelii Tablo
2.7ye Uygun Olarak Alnmas
Mevcut Beton Dayanm ve Donat Snfnn Kontrol
Mevcut Beton Dayanmna Ait Elastisite Modlnn Kontrol
Malzeme Gvenlik Katsaylarnn 1 alnmas
Riskli Yap Tespitinde Kullanlan Analiz Ynteminin Kontrol ve
Deerinin Kontrol
Ek D Merkezliin Kontrol Edilmesi
Zemin Etd Raporu Verilerinin Analizdeki Kontrol
Yapnn Modellemesinde Kullanlan Sabit ve Hareketli Yk
Deerlerinin Kontrol Edilmesi
 Deprem Yk Azaltma Katsaysnn(Ra) 1 Olarak Kullanlmas
Etkin Eilme Rijitliklerine Ait Hesaplarn Kontrol
Yapda Perde var ise (RYTE) Ynetmelikte Belirtilen Durumda
Snr Deeri Kontrolnn Yaplmas
Dolu Duvar Etkisi Hesabnn Kontrol
Ortalama Donat Oran Hesab Sonucu Kolonlarda Kullanlan
Donatlarn Kontrol (Kolonlara ait boyuna donatlarn yerleimi
(d-gvde, majr-minor) ve etriye ap, aral, kesitteki etriye
kol says yerinde yaplan donat tespitine uygunluunun
kontrol
Analiz Sonucunun (RYTE) Ynetmelie Uygunluunun Kontrol
 1- Yapnn Bulunduu Deprem Blgesi Doru Seilmesi (A0)
2- Bina nem Katsaysnn Kontrol (I)

Sta4CAD Hesap kts rnei deCAD Hesap kts rnei

 3- Hareketli Yk Katlm Katsays (n) Deprem Ynetmelii Tablo
2.7ye Uygun Olarak Alnmas
4- Mevcut Beton Dayanm ve Donat Snfnn Kontrol

Sta4CAD Hesap kts rnei deCAD Hesap kts rnei

 5- Mevcut Beton Dayanmna Ait Elastisite Modlnn Kontrol
6- Malzeme Gvenlik Katsaylarnn 1 alnmas

Elastisite Modl (Ecm)

Sta4CAD Hesap kts rnei deCAD Hesap kts rnei

 7- Riskli Yap Tespitinde Kullanlan Analiz Ynteminin Kontrol ve
Deerinin Kontrol

Binann risk durumunun belirlenmesi iin Dorusal Elastik Hesap Yntemi

kullanlacaktr.

Edeer deprem yk yntemi, bodrum zerinde toplam ykseklii 25 myi ve

toplam kat adedi sekizi amayan, ayrca ek d merkezlik gz nne alnmakszn
hesaplanan burulma dzensizlii katsays bi<1.4 olan binalara uygulanabilir.

Bu binalarda bi>1.4 olmas durumunda ise Mod Birletirme Yntemi kullanlacaktr.

Edeer Deprem Yk ve Mod Birletirme Yntemi ile hesapta Ra=1 alnacak ve

DBYBHY 2.8.5 uygulanmayacaktr.

Edeer deprem yk ynteminde deprem yk katsays ile arplacaktr.

katsays bodrum hari bir ve iki katl binalarda 1.0, dierlerinde 0.85 alnacaktr.
Sta4CAD Hesap kts rnei

deCAD Hesap kts rnei

 8- Ek D Merkezliin Kontrol Edilmesi
9- Zemin Etd Raporu Verilerinin Analizdeki Kontrol

Sta4CAD Hesap kts rnei deCAD Hesap kts rnei

 10- Yapnn Modellemesinde Kullanlan Sabit ve Hareketli Yk
Deerlerinin Kontrol Edilmesi
11-Deprem Yk Azaltma Katsaysnn(Ra) 1 Olarak Kullanlmas

Sta4CAD
Hesap kts
rnei

deCAD Hesap
kts rnei
 12- Yapda Perde var ise (RYTE) Ynetmelikte Belirtilen Durumda Snr
Deeri Kontrolnn Yaplmas
Kat teleme oran 0.0075 den kk ve s 0,50 ise, perdeler iin sadece kat
teleme oran, kat teleme snr deerleri ile kyaslanacaktr. msnr kontrol
yaplmayacaktr.
13- Etkin Eilme Rijitliklerine Ait Hesaplarn Kontrol

Sta4CAD
Hesap kts
rnei

deCAD Hesap
kts rnei
 14- Dolu Duvar Etkisi Hesabnn Kontrol
Sta4CAD Hesap kts rnei

deCAD Hesap kts rnei

 15- Ortalama Donat Oran Hesab Sonucu Kolonlarda Kullanlan
Donatlarn Kontrol (Kolonlara ait boyuna donatlarn yerleimi (d-
gvde, majr-minor) ve etriye ap, aral, kesitteki etriye kol says
yerinde yaplan donat tespitine uygunluunun kontrol
Sta4CAD Hesap kts rnei

deCAD Hesap kts rnei

 Donat Yerleiminin Kapasiteye Etkisi

Kolon Donat Normal Kuvvet Moment Diyagram

Yerleimi

***NOT: Statik analiz programnda donatlarn kullanlmas aamasnda

ortalama donat orannn kullanlmas yerine mevcut donat yerleiminin
kullanlmas daha doru sonu alnmasna neden olacaktr.
Sta4CAD Hesap kts rnei

deCAD Hesap kts rnei

 16- Analiz Sonucunun (RYTE) Ynetmelie Uygunluunun
Kontrol

Perde ve kolon eksenel gerilme

ortalamas Kat kesme kuvveti oran snr
(=Perde ve kolon gerilmelerinin deerleri
toplam / Perde ve kolon says)

0,65 Fcm 0

0,10 Fcm
0.35
Sta4CAD Hesap kts rnei
deCAD Hesap kts rnei
Sta4CAD Hesap kts rneindeki Snr Deer Hesabnn rnekle Aklamas

rneimizde Mevcut Beton Dayanm 7,50 Mpa ve Eksenel Gerilme

Ortalamas 1,3739 Mpa idi.
0,65*7,5=4,875 0

0,10*7,5=0,75 0,35

1,3739 Mpa iin Snr Deer = 0,35*(4,875-1,3739)/(4,875-0,75)

=0,297 olarak bulunur.
 5. ZEMN ETD RAPORU

Riskli bina tespitlerinde binann bulunduu arsada yeni zemin aratrmas

yaplabilir veya blgede daha nce yaplm zemin aratrma sonular
kullanlabilir. Arsada zemin aratrmas yaplmamas durumunda, blgesel
olarak elde edilen verilerin kullanlmasna proje mhendisi karar verecektir.
Veri yokluunda yerel zemin snf Z4 olarak kabul edilir.

***NOT: Zemin Etd raporu sz konusu yapnn olduu yerden yaplamyor

ise yakn bir parseldeki veriler kullanlabilir. Eer byle bir veriye ulalamyor
ise stanbul Bykehir Belediyesi tarafndan hazrlanan mikro blgeleme
haritasndan veriye ulalmaldr. Eer mikro blgeleme haritasndan da
ulalamyorsa parsel hakknda hibir veri elde edilemedii iin zemin snf
ancak bu durumda Z4 alnabilir.
6. YIMA YAPI ANALZ
6.1. Yma Yap Boyutlu Modeli
6.2. Tayc Sistem Proje veya Rlvesi
 6.3. Tayc Sistem Duvar Malzemesinin Belirlenmesi

Harman Tulas

Tayc Duvar Malzemesinin Belirlenmesi iin Yaplan Syrma ve Malzemenin Tayini

 6.4. Dey Hatl ve Yatay Hatl Kontrol

Yatay Hatl Syrmas Dey Hatl Syrmas

6.5. 2007 Deprem Ynetmeliinde Belirtilen Tayc Duvar Malzemeleri
 Uygulamada En ok Kartrlan Duvar Malzemeleri

Boluklu Briket-Tayc Duvar

Dolu Briket-Tayc Duvar Malzemesi Malzemesi Deildir

Dey Delikli Tula-Tayc Duvar Yatay Delikli Tula-Tayc Duvar

Malzemesi Malzemesi Deildir
6.6. Riskli Yap Tespit Raporunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Yma Yaplar iin Bilgi Dzeyinin ASGAR olarak seilmesi

Yapnn Bulunduu Deprem Blgesinin Doru Seilmesi (A0)
Bina nem Katsaysnn Kontrol (I)
Hareketli Yk Katlm Katsays (n) Deprem Ynetmelii Tablo 2.7ye
Uygun Olarak Alnmas
Deprem Yk Azaltma Katsaysnn(Ra)=2 Olarak Kullanlmas
Spektrum Katsaysnn (St)=2.5 Olarak Kullanlmas
Duvarlarda Kullanlan Malzeme Cinsinin Doru Olarak Belirlenmesi
Mevcut Yapnn Analize Tabii Tutulabilmesi in Rijit Diyaframn
Kontrol (Betonarme Deme)
Yapnn Modellemesinde Kullanlan Sabit ve Hareketli Yk Deerlerinin
Kontrol Edilmesi
Analiz Sonucunun (RYTE) Ynetmelie Uygunluunun Kontrol
 1- Yma Yaplar iin Bilgi Dzeyinin ASGAR olarak seilmesi
Yma binann kritik katnda dey hatllar ve dolgu duvarlarn yerleimi, uzunluu,
boluu ve kalnlklar rleve plannda belirtilecektir. Binann kat adedi ve kat
ykseklikleri de rlevede bulunacaktr. Yma binalar iin asgari bilgi dzeyi katsays
kullanlacaktr. Duvar malzemelerinin tr, duvar yzeyinin bir blmnn svas
kaldrlarak gzle tespit edilecektir. Bina dayanm hesaplar, DBYBHY Blm 5e gre
Ra = 2 alnarak yaplacaktr.

Bilgi Dzeyi Bilgi Dzeyi Katsays

Asgari 0.90

Kapsaml 1.00

2- Yapnn Bulunduu Deprem Blgesinin Doru Seilmesi (A0)

 3- Bina nem Katsaysnn Kontrol (I)

4- Hareketli Yk Katlm Katsays (n) Deprem Ynetmelii Tablo 2.7ye

Uygun Olarak Alnmas
 5- Deprem Yk Azaltma Katsaysnn(Ra)=2 Olarak Kullanlmas

Yma binann kritik katnda dey hatllar ve dolgu duvarlarn yerleimi, uzunluu,
boluu ve kalnlklar rleve plannda belirtilecektir. Binann kat adedi ve kat
ykseklikleri de rlevede bulunacaktr. Yma binalar iin asgari bilgi dzeyi katsays
kullanlacaktr. Duvar malzemelerinin tr, duvar yzeyinin bir blmnn svas
kaldrlarak gzle tespit edilecektir. Bina dayanm hesaplar, DBYBHY Blm 5e gre
Ra = 2 alnarak yaplacaktr.

6- Spektrum Katsaysnn (St)=2.5 Olarak Kullanlmas

 7- Duvarlarda Kullanlan Malzeme Cinsinin Doru Olarak Belirlenmesi
 8- Mevcut Yapnn Analize Tabii Tutulabilmesi in Rijit Diyaframn
Kontrol (Betonarme Deme)
 9- Yapnn Modellemesinde Kullanlan Sabit ve Hareketli Yk
Deerlerinin Kontrol Edilmesi

Yap Arl (W)

ise

Taban Kesme
Kuvveti (V(t))

ise

Gerek Sonutan Uzaklalr.

 10- Analiz Sonucunun (RYTE) Ynetmelie Uygunluunun Kontrol

Yma binalarda kritik kattaki tayc duvarlarn kesme dayanm, deprem

etkileri altnda oluan kesme kuvvetleri ile karlatrlr. Karlatrma binann
her iki dorultusu iin ayr ayr yaplacaktr. Dayanm yeterli olmayan
duvarlarn kat kesme kuvvetine katks herhangi bir dorultuda % 50'nin
stnde ise, bina Riskli Bina olarak kabul edilir.
Kayma Gerilmesi Kontrol
rneimizden WB27 isimli duvar dikkate alalm:
rneimizdeki binann tayc duvar malzemesi : Dey delikli tula (Boluk

Oran %35 ten fazla) idi. Bu malzemeye ait

0 deeri =0,12 Mpa duvar
basn emniyet gerilmesi ise 0,80 Mpa dir.

em=0,12+0,5*0,15 em=0,195*BDK(0,9) em=0,170 Mpa

Duvarda oluan kayma gerilmesi 0,52 Mpa olduu ve duvarn kayma emniyet
gerilmesinin ise 0,17 Mpa olduu grlmektedir. Dolaysyla duvarn emniyet
ile karlayaca kayma gerilmesinin yaklak 3 () kat oranda kayma
gerilmesinin olutuu anlalmaktadr.
LGNZ N TEEKKR EDERZ.

RSKL YAPILAR DARES BAKANLII

riskliyapilar@csb.gov.tr / 0312 4107705