Sufi Ogretisi Kuslar Kevser Yesiltas PDF

FERDDDN ATTAR
Sufi retisi
Kularn Dili
Kevser Yeilta
SINIR TES YAYINLARI

FERDDDN ATTAR
Sufi retisi
KULARIN DL
KEVSER YELTA
SINIR TES YAYINLARI

REKLAM VE PRODKSYON
HZ. SAN. TC. LTD. T.
Bu kitabn tm yayn haklar, SINIR TES YAYINLARIna aittir.
Telsiz Mah. 85/1 Sk. No: 23/ Dkkan:2 Zeytinburnu - STANBUL

Tel: 0 (212) 415 30 19 Faks: 0 (212) 415 18 30
www.sinirotesi.com
e-mail: info@sinirotesi.com
ISBN: 978-975-8312-86-3
Dizgi Kapak Tasarm : SINIR TES YAYINLARI

Genel Yayn Ynetmeni : Ergun CANDAN
Datm Sorumlusu : Zeynel YILDIRIM
Mdr : Ali ZCAN
Editr : Nilfer ARITAN
Bask : KAYHAN MATBAACILIK
San. Tic. Ltd. ti.
Merkez Efendi Mah. Fazlpaa Cad.
No 8/2 Topkap stanbul
Tel: 0(212) 612 31 85
1. BASKI: NSAN 2016

NDEKLER
NSZ 7
GR 9
YAAMI VE ESERLER 15
FELSEFES VE BATINL 23
Bat 24
Kaplar 26
Grev 29
Ruh/Madde 32
Yksek Empati 37
Kitap 38
Kular 39
Tanr 40
Zaman 42
Ali 45
Mesaj 47
Nar 54
Eli 56
KU DL 61
Btni Kaplar 67
Gnah - Sevap 69
nisiyasyon 72
YED VAD 79
stek Vadisi 87
Ak Vadisi 92
Marifet Vadisi 96
stina Vadisi 99
Tevhid Vadisi 103
Hayret Vadisi 107
Fakr Fena Vadisi 116
Beka 120
YENDEN DOU 127

Ruh G 128
Simurg Felsefesi 136
Dar Geit Alan Dnya 143
KOKU 149
SONU 153
EK 165
nsz
Anadolu Sufileri zerinde derin etkiler brakm olmas

bakmndan bizler iin ayr bir neme sahip olan, nl Sufi
mridi Feridddin Attar 12. yyda randa domutur.
Anadoludaki tasavvuf almalarnn en nde gelen isim-
lerinden Mevlna ve Yunus Emre gibi tarihe mal olmu Sufi
mritlerini derinden etkileyen Feridddin Attar, btni srlar
ieren "Mazhar'l Acaib" adl kitab nedeniyle dnemin yetki-
lilerince putperestlikle sulanm ve ldrlme tehlikesiyle
kar karya kalmtr. Bu nedenle belirli bir sre lkesini terk
etmi ve yneticilerin deimesinden sonra yeniden lkesine
geri dnerek almalarn srdrmtr.
"Varlk Birlii" anlamna gelen "Vahdet-i Vcut" kavram-
nn Sufiler arasnda yaygnlamasnda etkili bir rol oynamtr:
"...Tanr grnmeyen durumda iken, kendisine olan sevgisi

yznden grnr olmak istedi. Bylece Tanrsal sdur balad ve
tm varlk trleri olutu. Sevgi bu oluun kaynadr, ilk nedeni-
dir..." diye yazmaktadr nl eseri "Mazhar-l Acaib"de.
Attar'a gre: Varolmak, yce bir nur olan Tanr'dan fkr-

mak, gr alanna kmaktr. Olu, Tanr'dan k ve yine
Ona dntr. Bu gr Ezoterizmin ini ve k bilgisini
artran bir zellie sahiptir. Tanrsal k, en yceden en
aa katlara doru basamak basamak grnr hale gelmekte-
7
Sufi retisi KULARIN DL
dir. Bu da varoluun bizzat kendisidir. Bu basamaklar, deiik

varlk trlerini oluturur. Varolu yoktan yaratl anlamna
gelmez. Grnmeyenden grnr bir hle gemeyi belirtir.
nsan Tanr'dan ayr bir varlk deildir. O'nun grnmlerin-
den sadece bir tanesidir. nsan; potansiyelinde, znde Tanr-
sal zelliklere sahip olan ilahi bir varlktr. Ancak bu zelliini
dnyada yaarken unutmu durumdadr.
nsann czzi iradesi, Tanr'nn Klli iradesinin bir para-
sdr. Bir btnn paras ve farkl bir grnmdr. Tanr'y
grmek mmkn deildir. nk Tanr'y grebilmek iin,
btnn tm paralarn ayn anda grmek gerekir. Bu da
mmkn deildir. Tanr oklukta birlik arzeden Tek'in kendi-
sidir. Her ey Tek'in farkl grnmlerinden ibarettir.
Ruh lmszdr. Ruh ilahi bir kkenden gelmi ve o
kkene geri dnecektir. Beden ise, ruhun yeryznde kullan-
d aracdr. Ruh gelmi olduu kaynaa tekrar geri dnebil-
mek iin, ne kadar bedene ihtiya duyarsa, o kadar beden eski-
tecektir.
Feridddin Attarn gnmze kadar gelen eserlerinden
biri de Mantku't-Tayr yani Kularn Dili isimli kitabdr.
Tasavvuf edebiyatnn balca eserlerinden olan
Mantku't-Tayr'da kular ile ilgili bir hikye kullanlarak, eit-
li btni - ezoterik semboller araclyla tasavvufun temelleri
ve tasavvuf yaam ile ilgili bilgileri anlatlmtr. Burada ku-
larn dilinden kastedilen ruhsal dil yani ruhsal ilham ve bilgi-
lerdir. nk ku btni - ezoterik srlarda ruhun sembol ola-
rak kullanlmtr.
Yazarmz Kevser Yeilta, slm Tasavvufunun ok
nemli yap talarndan olan bu byk Sufi mridin btni
ruhunu, kaleme ald bu son kitabnda ok etkili bir ekilde
gnmze yanstmtr...
Ergun CANDAN
Snr tesi Yaynlar
Genel Yayn Ynetmeni
8
Giri
Ben gzlerimin nne konulmu hakikat aynasnda kendini

seyreden bir nefesim.
Onu arayan.
Her bulduumu sandmda, bir benlik ina ettim. Ve ona Tanr
ismini verdim.
Oysa ki, aynay krp Hakikat denizinin kysna varsa idim, ite o
zaman Onu anlayabilirdim.
Kalmak ile Seyretmek arasnda bir tercihti bu. Talep ettiim, bir
gezgin olmak ve tercihimi de maceraya atlmaktan yana kullandm.
te bu benim.
Bir Attar efsanesi yaratmak istersen. O denizin kysnda
bulualm.
nsan, bedeninin olduu yerde deil, dncesinin uzan-

d yerdedir. nsan keramet sahibi de olsa, keramet onun ve-
hidir, yani yz. Biz ona kimlik ismini vermiiz. Dnyasal
kimliklerimiz. O kadar oklar ki. Her birini deneyimlemek iin
heyecan duyarz. Lakin, kimlik cazibesine yle gmlrz ki,
ardndaki kendi zmz unuturuz. Deneyimle ve yenisine
ge seeneklerini kullanmay hatrlamayz bile. Bir gn gelir,
9
bir bakarz. Her yerde Ol'ann, Benden ilemde bulunduunu

hayalleriz. Yaadmz tm An'lar, aslnda O'nun yaad
tm Anlardr. Aradan syrlp bakarsn ki, yaayan ve yaanan
hep O'na aittir. Bu, tm insanlar iin geerlidir. Bu yzden
insann en zorland yerdir buras. nsan varlnnn tesine
geemeyen bir idrak, insandan yansyan gremez. Ancak
insann suretine bakar ve yanlr.
Sen berisinde ileyene bir bak. O zaman "insann" ne oldu-
u ortaya konur. Biz olmasaydk, hibir ey olmazd. Yaam
ince bir terazi zerine kurulu. imizden biri eksik olursa, o
denge bozulur.
Tasavvufta kuru bir ul olma deyimi oka geer. Sufiler,
bunu bir yaam tarz olarak benimsemi ve bedenlerinin fani,
ruhlarnn baki olduunu ska vurgulamlardr. Bu anlay,
elbette o vakitlerin zaman ve mekan enerjilerine gre aktarl-
mt. Fakat alar getike, zaman deitike idraklerde ve
anlaylarda gelimeler oldu. imdi anlyoruz ki, evet beden
fani fakat o fani beden ile yaplmas gereken mhim iler var.
Ve beden olmaz ise, o iler yaplamaz.
Bu yzden, kuru bir ul deildir beden. Bir birleik olma-
dr, akl ve ruh olarak. Buradaki durum, bedenle hl erbab
olmasdr. Eer ki potansiyel olmasayd insanda, insan ola-
mazd, baka bir varlk eidi olurdu. nsandaki ilgi ve merak,
onun kimliidir ve bu, insana bir binektir. te bu binek ile ta-
nr bir ara, bir topraa. Her insan, kendi zellii ile katkda
bulunur; cevherinin, ftratnn, doasnn zelliini sunar. Her
insann tanrsal bir zellii, gc ve enerjisi vardr. zellii,
gereklilii, yaplanmas ve zamanlanmas her biri bir dengedir.
Bu yzdendir ki, insan ferdiletirmemek esastr. simden
sfata tarsak konu daha anlalr olur. Bir ceset deildir ii
yapan ama sfat, bir cesedi kullanarak iini gerekletirir.
Buradaki ceseti ok ykseltmek, yceletirmek beerin iidir.
Oysa bilgeler bilirler ki, sr, sfatn ardndaki ruhta gizlidir.
10
GR
Dostlar bir plndr. Bizler de bu plnn misafirleriyiz.

Selam verdiimizde, selam alrz. Ve konumuz Attara kadar
geldi. ok zor olmad, hoa vakit geirdik. Ve umuyoruz ki,
sizler de ho vakitler geiresiniz. Attar ile zdeletiimiz
konular var. rnein kendisi bir koku uzman, biz de koku ile
yolumuzu bulur ve kitaplar yle kaleme alrz. Bu kitap da bu
ekilde yazlmtr.
Tasavvufun neredeyse mimar ve mihenk ta Attar.
Hikayelere geni yer vermi eserlerinde. La Fontenden yz-
yllar ncesinde hayvanlar konuturan, ilk konuturan kii
fakat ad anlmam hibir yerde. Tm dnyann yaknen tan-
d Attar, lkemizde ok fazla deer bulamam gnllerde.
Biz de istedik ki, bu esprili, az konuan, ho tebessml ve
merakl bilgeyi sizlere tantalm.
Kendi zamanndan, bizim zamanmza akmak, gelmek ve
misafir olmay diledi ve bizi de ara etti. Sevgiyle bu grevi
stlendik. nk onlar bilinmek istiyor. Her zaman ve mekan-
da anlmak istiyor. simleri bir sfat evet, lakin Hakkn Fert
ismine mazhardr onlar. nk Hakkn kazan hi durmadan
kaynar. Her kan kabarck, bize Onun kokusunu getirir.
Attarn da bize aktaracaklar, syleyecekleri vardr elbette.
Gnllere akmay dileyen ho sohbeti ile farkl bir yazm slu-
bu ile sizlerin evlerine misafir olmak arzusunda.
Attara gemeden nce, Attarn bizde uyandrd fikirle-
ri biraz daha aktaralm. Naslsa bol bol sohbetleeceiz.
Tasavvuf demitik. Yolumuz bunun zerine kurulu ve
eskiyi yenilemek, eskileri bir elemek ve daha anlalr ekilde
sunmak. Tasavvufta kontrol mekanizmas ok gl iler.
Bu kontrol mekanizmas o kadar ileri boyutlara gidilerek akta-
rlr ki, neredeyse tasavvuftan uzak kalmzn, o konuya
dalamaymzn nedenlerinden birini oluturur. Kontrol, bir
mekanizmadr. ok sk iler. Alt kademeleri ve daha st
boyutlar vardr. Kontroln yaptmz her ey bizim emri-
mizdedir. Ama kontroln yapmakta zorlandklarmzdan
11
korunmak iin kurallar koymakta serbestiz. unu bir soralm

kendimize.
Kendimizi yoksun braktmz eyler, bizi neyden
koruyor?
Zaten biz onlarn efendisi deil miyiz? ster yaparz, ister
yapmayz. Bu bir gtr. Muazzam bir g. Fakat kullanlma-
yan, kullanlmad iin de unutulan bir g. Bu yzden tasav-
vufun derinliinde, kontrol mekanizmas ok gldr. Bu da
insan skar, uzak tutar ve dnyadan neredeyse koparr hle
getirir. nsan kontrol mekanizmasn dengeli kullanmay
kefetmeli ve buna gre yaamn ynlendirmeyi de iyi bilme-
lidir.
Dnya ileri. Bizlerin bymesi, onlarla deildir. nsan,
bir sfattr. Ve sfatnn ardndaki srr bulmaya, gizemi kefet-
meye gelmitir. Ve asl amac, kendisine dair tm izleri silmek-
tir. Bir bilinmezden, bilinmeyene yolcudur. Bilmek ister.
Arad kendidir ve bulduu yine kendi olacaktr. Buna sevi-
nir lakin, sevinmek beeri bir duygudur. Bizler ezelden sevin-
liyiz. Nee bizim ruhsal kaynamz. Sevinliyiz nk sevgi-
den var olduk. Bizim sevincimiz Onunla olmaktr. Ve bu
sevin, Onun her zerreye vurduu mhr grme arzusu tar.
Hzn ise, ayrda olduumuzu dndmz anlarda orta-
ya kar. Ama asla bir ayrlk yoktur.
nsan yar yoluna, dost koluna girmise, ona ne bir hzn
ne de keder isabet eder. te bizim gerek sevincimiz bu olma-
ldr. nk doduumuzda bedenimize sardklar bezden
biraz daha fazlasyla yolcu edileceiz gnn birinde. Mhim
olan, bu iki bez arasnda geen ksacak anlar iyi deerlendir-
mek ve neeyi de sevinci de bir arada yaayabilmek, yaatabil-
mek olsun.
nsann en byk araylarndan biri Yaratc Gdr.
Onu daima bulmak mmkn m? sorusu ile arar. Bulduu
cevap yine bir soru olacaktr. Onsuzluk mmkn m?
12
GR
O bizdedir. Bize bizden daha yakn. Bizi dinler, bizi biz-

den dinler hem de. Aramaya gerek olmayacak kadar yakndr.
Bunu bilmek dahi bize ok kaplar aacaktr.
Peki bilmediimizde ne olacaktr? unu soracaz hemen
Bana bu kaderi neden yazdn?
Sorular gzeldir fakat cevab duymaya hazr myz?
Senin istemediin hibir eyi yaratmadm. Sen de
dahil.
te tasavvuf soru cevap eklinde sohbetlerle ekil alr.
Sohbet gzeldir de, cevaplara hazr myz? nk hibir
zaman, duymak istemeyeceimiz cevaplar gelecektir. Ya da
bizi bizden edecek olan cevap kucamza braklacaktr. Attar
ve niceleri gibi bilgeler, bize duymay dlediimiz deil, duy-
maya hazr olduumuz cevaplar aktardlar. Onlar Hakkn
Hakk dostlarydlar. Belli bir zaman ve mekan diliminde
grndler ve kaynaklarna geri dndler. Bizi bizden eden,
kendimizden geiren gizemli cmleleri de arkalarnda braka-
rak. te bizim de grevimiz, bu gizemleri bir bir aklayabil-
mek. Anlaylara sunabilmek.
e basit cmleler kurarak ve onlara anlamlar ykleyerek
baladk. Detaya girmedik ki, detaylar bizlerin ruhunda yank-
lansn ve sizlerin ruhlarna ulasn. Ksa cmlelerimiz gzleri-
nize, ruhumuzda yanklanan detaylar ise sizlerin hayallerine
ulasn. Bunu ift ynl alan bir mekanizma olarak alglayn
ve bu satrlarn devamn byle okumaya aln.
Neden kular? sorusuna da cevab, ilerleyen satrlarda
bulabileceksiniz.
13
Yaam ve Eserleri
Ann bir zaman diliminde, tm zamanlarn bilgisi ile

donanm ilahi bir cevherdir insan. nsann grnrl,
O'nun gizliliinin nedenidir. Ben Sufiyane yaam bir tasav-
vuf modeliydim. Ne bir eyh'e, ne de bir Tarikata balandm.
Byk Yarg'a tabi, ilahi vicdanm ile yol aldm.
Varlk perdesini kaldrabilen ancak Yaradanna kavuabi-
lir. Bunu lmeden nce, "lm tadarak" yapabilir. ehvetini
mslim eden, dnyann da stesinden gelebilir.
O ne mekan iinde, ne zaman dndadr. O ne Arn ze-
rinde, ne de insan kalbinin kesindedir. Her ey O'dur. O da
Her eydir. Her ey kaybolur O'nda. O da gizlisinde. Peki gr-
dn nedir? lem Hakk Ayn'asnda yansr. nsan da yans-
yan o perdede yaam seyreder.
Feridddin Attarn tm eserleri, batini bir kademeden
gayet anlalr basit cmlelerle ifade edilmitir. Anlatm basit-
letike kademenin ykseldiini anlarz. Sade cmleler, bir
kainat dolusu bilgiyi de beraberinde tar. Attarn eserleri, bir
din adam olarak deil bir dnr, arifane bir filozof olarak
yazlm eserlerdir. Biz de onun bu yazm slubuna sayg
duyarak, sade, basit ve anlalr bir dil ile bu kitab sizlere sun-
15
may uygun grdk.

Okunan bir metnin, kitabn veyahut da iitilen bir konu-
nun vakf olmak iin, nce onu zahiri yani yzeysel, sonra da
onu batini yani irek anlam ile anlamak gerekiyor. Bunlar
yaplmaz ise, kendi zihnindeki karmaa ile yorumlamalar sz
konusu olur. Yaamn boyunca, zihninde birikmi olan ynt
halde kflenmi ve rmcek balam, tozu dahi alnmam
bilgi odacklarnn hangisine uyuyor, hangisi iine geliyor,
veya gelmiyor? Ve sonu ani parlamalar, hzl klar, heze-
yanl duygular. Ve kendine gelince de, vicdan hesaplamalar.
Hemen! Pabularn kar. Sen kutsal vadi Tuvdasn.

(Th Suresi; 20/12)
te bu, okunan metnin veya sylenen konunun derinine

nfuz etmek ve yzeysel ekilde anlamak iin yaplan bir te'vil
dir. Te'vil, bir "gei"tir. Asl Kaynaa ynelmedir. "Yksek
Empati" hlidir. Arifler bunu Rabta diye adlandrdlar. Ksaca,
kendi gerekliinden soyun ve zn ile anlamaya al. Pabularn
hem ayandan kar, hem zihninden, ki anlamaya altn eyin
Hakikatine ula, onun senin ruhunda yapaca yanklar fark et.
Alacan al ve yaamna geir. Geiremediklerini yolla gitsin ve bir
daha arkana dahi bakma. Taklma! Bu yzdendir ki, bu kitapta
sizlere farkl trden aklamalar getirdik. Her insan seviyesi-
nin anlayaca bilgileri paylatk. zmzden, znze nakil-
dir bu. Zihinler aras bir paylam.
Yeniliki dnceler ve devinim hareketleri eskilerde
kald, imdilerde yok. Neden? Devrim nitelii tayan tm
radikal deiimler, nedense teknolojinin az gelitii, yzyllar
ncesi dnemlerde yapld. imdi teknolojinin verdii bir
rehavet var. Arifler, kendi retilerini yksek bir uur ile
hayalleyerek ve buna eit olanlar da ortak ederek yaptlar.
Onlarn zamanlarnda, bizim zamanmzda olan teknoloji
16
YAAMI VE ESERLER
yoktu. Fakat, eserleri onlarca yl ncesinden, gnmz

modern zamana gelerek bizleri hl bilgilendirmeye devam
ediyor.
alar ncesi byle bir zaman dilimine denk gelmiti
Feridddin Attar da. Kendi zamannda, birok insana ilham ve
kaynak olmutu. O zamandan bu zamana kadar da olmaya
devam etti. Yksek bir dnce kubbesi altnda toparlanan
milyonlarca denk dnceler oald ve imdi bizim okudu-
umuz kitaba konu olacak kadar geliti. Attar, yksek dn-
ce ile ilgili hayallerini nasl gerekletirdi? knay, dz yaz
metinler ile aktard. Ve ayn zamanda da, zihinlere, bizim anla-
yacamz dilden anlatacak olursak, mail atarak yapt. Zihne
mail atmak. Biz imdi bunu bilgisayarlarla yapyoruz.
Ariflerden bir arif olan Attarn att dnce mailleri, zihin-
lerde mayaland ve kalben istekliler ona katld, mail, yani
ilahi dnce baloncuklar.
Gelimilik ls nedir? Son model cihazlar kullanmak
ya da Mars gezegenine gitmek mi? Yoksa "Yreinin bir yar-
snda, tm yaratlan yreklerin atmas m?"
Farkl inanlarda, eitli dncelerde, farkl ktalarda, farkl
trlerde ve farkl renklerde. Tm insanlk, Tm Canllar tek yrek
Olsun dilediler. Ve bunu yerine getirecek her abay, kendile-
rini feda ederek gerekletirdiler.
imdi bizim dnyamzda insanlar olarak, dnmekten o
kadar yoksunuz ki. Allah izni ile ve Rabb izni ile gibi bir
tembel/ka cmlesi syleyip, bir kenara ekiliyoruz. Birileri
ksn bir eyler yapsn da biz de keyfimize bakalm dnce-
leri retiyoruz. En batan, daha henz domadan nce o cev-
her yreklere verilmi ve biz zaten o yeteneklerle domuuz.
Neyin iznini istiyoruz hl? Birileri yazyor bizler de okuyo-
ruz. Birileri icat ediyor, bizler de kullanyoruz. Hepsi bundan
ibaret oldu.
Elbette biliyoruz ki Onun izni olmadan yaprak kprda-
17
maz.. Lakin bir ayette der ki; Biz bilene kadar, sizi imtihan
edeceiz (Muhammed Suresi 47/31)
Feridddin Attarn yaam hakknda ok fazla bilgiye
sahip deiliz. zel yaam ve mahremiyeti ile ilgili ksmlar
aktarmay istemedik. Biz daha ok onun felsefesi ve batinilii
zerinde durmaya altk. Attar, bir sz ustasyd. Eserleri ve
dnce tarz ile, Dou mistisizminin ve ezoterizmin temel
talarn oluturacak bir yap ina etmiti. Kavramlar ve
Manalar, onlar ayrlk yaratr. letiimde Sz yoktur oysa. Her
ey BRdir. O Bir olandan, ie ynelen doular vardr, da
ulamaya abalayan. Bu yzdendir ki ve D kizdir. nsan
tarafndan, lahi rade ile iletiim ancak Szler ile kurulur.
Yoksa, Manalar bir giysiye brnmeden yeryzne nasl ine-
cekti? Bir ad da kelimeler olan insanlar, onlar kullanarak
Cmle olurlar. Ksaca, Sze sz katan bizizdir. Bu yzdendir
ki, Attar, kelimeleri adeta bir sihir gibi kullanmtr eserlerin-
de. Ak, net ve anlalr bir slup ile.
Attarn felsefesine gre; Yalnz bir Gne, hayat bulamyor,
can katamyor, yaam aydnlatamyorsa ve en gzeli, Onu bekle-
yenlere doamyorsa, ne anlam olabilir? Bu ancak alan igali ya da
kayb bir enerji sarfiyat olabilirdi. Bu yzden bilgi, paylalmal
ve genileyip yaylmaldr. Yaam boyunca Attar ok fazla
eser brakt insanla. Aydnlatan, idraki genileten, geni bir
a ile dnmeyi retti daima.
Feridddin Attar, 12. ve 13. yzyllar arasnda yaad.
rann en byk ehirlerinden biri olan Niaburda dodu.
Eczaclk, tp ve hekimlik ile urat iin Attar lakabn ald
ve yle tannd. Asl adnn Muhammed olduunu,
Mantkut-Tayr yani Ku Dili kitabnda geen bir beyitten
renebiliyoruz. Doum ve lm yllar kesin olarak bilinme-
mektedir. ocukluk ve genlik yllarna ait bilgiler de, belirti-
len kaynaklarda ok yetersizdir. Yine eserlerinde yer alan
beyitlerde, yaam boyunca hekimlik meslei ile urat ve
tasavvufi ilim tahsil ettii de anlalmaktadr. Attar hakknda
18
YAAMI VE ESERLER
bilinen tek ey, anne ve babasn kk yalarda kaybettiidir.

Kaleme ald Muhtarname isimli rubai eserinde, olunu kay-
bettiini belirttiinden dolay, evlendii ve ocuk sahibi oldu-
u da anlalmaktadr. Yaam boyunca olduka fazla seyahat
etmi biridir Attar. Yaamn Ortadouda geirdii dnl-
mekte ve bir Mool saldrsnda da ldrld sanlmakta-
dr.
Attarn ilim terbiyesini kimden ald ve hocasnn kim
olduu, onu kimin yetitirdii bilinmemektedir. ok fazla
eyh ile tanm, hoca ile sohbet etmi, lakin hibirine balan-
mamtr. Mevlna henz 12 yanda iken Attar ile karlat
bilinmektedir fakat hibir zaman ispat edilememitir.
Attar, eserlerinde, geni bir dnce yapsna ve zengin
bir bilgi hazinesine yer veren cmleler kurdu. lek bir zekaya,
gl bir muhakeme yapsna, gzel ifadelere sahip bir ilim
sahibiydi. Hassas ve air ruhlu bir sufi olan Attar, kimsenin
aklna dahi gelemeyecek hikayeleri konu edinmi ve bunlar
eserlerinde yanstmay ustalk ile baarmtr. Eserleri yap-
da ele alnr:
1- Usta hikayecilii ve aralara sktrlm fkralar
2- dnya ve maneviyata genie yer verilen ilahi szler
3- Neredeyse ilahlam bir Hz. Ali ahsiyetine dair anla-
tm.
Feridddin Attar, mezhep ayrlna kar bir yapya
sahipti. Buna ramen, Snnilik mezhebi tarafndan ok sevil-
di, benimsendi ve kabul edildi. Dnya apnda aratrlan,
okunan, eserleri hakknda kitaplar yazlan biri oldu.
Eserlerinden alnan ilhamlar, airlere iir, mzisyenlere de sz
olmutur. lkemizde ise neredeyse hi tannmamaktadr.
En bilindik eseri Mantkut-Tayr ksaca, Ku Dili kitabdr.
4931 beyitten oluur. ok fazla okunmu, ilham alnm ve
dnyaca tannm eseridir.
lahi-name, 6500 beyitlik bir mesnevidir.
19
Esrar-name, 26 blmlk bir tasavvufi eserdir. Mesnevi

tarznda kaleme alnmtr.
Musibet-name, mesnevi konulu, Allah kainatta arayan
salikin i lemini anlatan bir eseridir.
Hsrev-name, Attarn tasavvufi olmayan tek eseridir.
Dnyevi bir ak hikayesini konu eder.
Muhtar-name, Attarn 5000i aan rubaisinden seerek 50
blme tertip ettii rubailer mecmuasdr.
Divan, 10.000 beyitlik mesnevi tasavvufi fikirler ve lirik
bir ifade ile anlatm kitabdr.
Tezkiretl Evliya, Attarn, tek mensur eseridir.
ocukluundan beri aratrd evliyalar zerine ilham yolu
ile kaleme ald bir eseridir. Esere, Attarn lmnden sonra,
ilaveler olduu da yaplan aratrmalarda tespit edilmitir.
slup farkll bunu ele vermitir.
Yukarda bahsedilen Attarn eserleri, dnyann hemen
hemen tm dillerine evrilmi, okunmu, incelenmi ve bee-
nilmitir.
Bunun dnda Attara ait olup olmad tartlm, onun
ad kullanlarak baslm birok kitap da bulunmaktadr.
Pend-nme, Haydar-nme, Ustur-nme, Cevher'z-zt,
Nzhet'l-ahbb, Maz-har'l-cac'ib, Lisn'1-ayb, Rum-
z'I- cskn, Shbz-nme, Mihr Mster, Heftbd, Heft
Vd, Tercemet'l-ehds, S Fasl, Mifthu'lfth, B-ser-nme,
Blbl-nme, Mi'rc-nme, Cm-cme-nme, Vuslat-nme,
Hayyat-nme, Vasyet-nme, Kenz'l-hak'ik, Kenz'l-esrr
(Kenz'l-bahr), Velednme, Siyh-nme, hvn's-sa-f' ve
Esrr's-shd. Biz bunlarn hibirine itibar etmedik. Daha
nce de bahsettiimiz zere, piyasada bulunan Attara ait tm
eserlerinden ok fazla faydalanmadk ve sadece kalbimizin
onaylad baz pasajlar alnt yaparak sizlere sunmaya al-
tk. Okuduunuz bu kitap, tamamen ilham zerine ve eserle-
rinden ufak esinlenmeler zerine kaleme alnmtr.
20
YAAMI VE ESERLER
"Rabia'y erenler snfnda niin zikr eyledin?" Cevap veririz

ki: "Peygamber sallahu aleyhi ve selem buyurur. Avret Allah
yolunda erdir. Ona avret demek reva deildir. Nitekim
nbvvet ayn izzettir. Beylik ve ululuk ve kklk onda
tefavt tutmaz. Velilik dahi yledir. Hassaten Rabia kendi
zamannda Hak muamelesi ve marifet iinde nazirsiz idi.
Feridddin Attar
Tezkiret-ul Evliya Eseri, Rabia Adviye Blm
21
Felsefesi ve Btnilii
Attar, yaam boyunca dosdoru bir insan olmaya zen

gsterdi. pheli ve pis kokulu konulardan uzak olmak onun
yaam felsefesi hlini ald. Dzgn ve geerli olana tabi oldu,
zgr bir birey olarak. Bu tr bir yaam tarz, keskin klcn
zerinde olmak kadar zordur. Fakat biliyordu ki, esas olan ve
doru olan budur.
Kendisinin yceltilip put hline getirilmesinden kand.
Szlerinin ve kendisinin bir arac olarak grlp, kendisine
rvet vererek, cennete gitmeyi hayal eden kiilerden mm-
kn mertebe uzak durdu. Kimsenin bana eyh olmay iste-
medi. Hibir tarikata bal kalmad gibi, tarikatlardan uzak
durdu.
Daha evvelde, Attarn bir hikaye stad olduunu belirt-
mitik. Biz de istedik ki, konuyu onun tarzndan aktaralm.
Attarn felsefesini ve batiniliini, kendi ruhumuzda ne hisse-
diyorsak, ilham olarak bize ne geliyorsa ylece, dosdoru ile-
telim. Ve zel bir anlatm ekli ile sizlerin beenisine sunalm.
Attarn gnmze kadar gelen eserlerini inceledik fakat
bu kitabmzda onlardan neredeyse hi yararlanmadk. nk
eserlerinde aktarlanlarn ou orijinal deil. Attarn bizzat
23
kendisine ait ok az bilgi var. stedik ki, Attar derinden hisse-

delim ve kendi sonsuzluundan yanklananlar aktaralm.
Elbette onun bilgilerine emin olduumuz, yreimizin de
bunu onaylad alntlar da sizlere aktaralm.
Eserlerinin bir ksmn karlkl konuma tarznda, batini
hikayelerle aktarm, bir ksmn da uzun uzadya vg cm-
leleri ile sslemi Attar. Biz de onun bu felsefe ve yazm slu-
buna sadk kalmaya altk. Ve Attar felsefesinde yer alan ar-
pc kelimelerin batini anlamlarn da, alt balklar hlinde, ya
dz yaz ile ya da ikili konuma tarznda, ilhamlarmz ve sez-
gilerimiz vastasyla aktarmaya zen gsterdik.
kr ve sena ol hakiki bihemtaya kim biz yoktan var eyledi

iman marifet ilm-edep ve hikmet bahesi kld ve kendisinin
vahdeti zatn esmai-sfatn biz kullarna bildirdi ve dahi
kemali kereminden didarn mminlere gsterdi ve buyurdu
ki; "imanla amel-i salih ileyene cennet verir ve makamn fir-
devs iinde mesut ederim.
Feridddin Attar
Tezkiret-ul Evliya Eseri, Takdim Blm
Bat
- Gryorum ki yine hekimlie dalmsn.

- Ustam. Geldiinizi fark etmedim.
- Hep Dou ile megul gryorum seni. Biraz Bat dn-
yasna doru bir seyahat dncesi. Genelde bilinemiyor ama.
Ne dersin?
- Kim istemez. Lakin bilirsiniz bu iler zordur.
- Zordur bilirim. Biraz slamn bu yzn de grmeli-
ler. Gerek slamn sevgi mesajn almallar. Grev alannn ne
24
FELSEFES VE BTINL
kadar bydn gryor musun? Bir gn byk devletle-

rin banda olan adamlarn ktphanelerine konuk olan eser-
lerin olacak.
- Sahi. Bu mmkn mdr?
- Her ey olur. Her ey mmkndr. Neden olmasn.
Hayallerimizi kim tutar?
- Evet. Hep dersiniz. Dnce var oluun temelidir.
- Kendini hafife alma dediimi de hatrlyorum. Seni
setiler bu ie. Grev verildi. Sen yaptn ve yapyorsun. Daha
da yapacaksn. Tm dnyaya iletilecek mesajlarn var. Hi
kimse bize mesaj gelmedi demesin.
- Hekimlikten baka ne anlarm ki? Siz beni eitiyorsu-
nuz. Bilgeliim var ise, bu sizdendir.
- Bilge isen bugn, bu Hakktandr. imdi, ufkun snr-
szln gryor musun?
- Evet ustam.
- Peki Ufkun snrszlna inanyor musun?
- Evet.
- Bildiklerini idrakinle genilet ve onlar zgr kl. Yaz,
onlarn datcs olacaktr.
- Hakk anlamak ve anlatmak. Sonra onlar kaleme
dkmek ve datmak. Bir insan iin ne kadar zor. Oysa Allah
iin bunlar ok kolay.
- Kitapta da byle buyurmaz m? O yaratmay nasl
balatyor, sonra onu tekrarlyor, yeni batan yapyor.
Kukusuz bu, Onun iin ok kolaydr.
- Ankebut Suresi 19. Ayet. Allah kelam.
- Evet.
- Seim senin. znden kime olduunu sen bilirsin,
dilin ne isimle ardnn ne nemi var? O da demiyor mu
Beni hangi isimle arsanz arn ben sizi duyarm. nk
25
benim bir adm da Duyandr.

- Evet ustam. Hep dersiniz ya Bu yolda zorlanmak,
yolu kolaylatrr, ksaltr.
- u insan ne de ksa dnyor deil mi? Uzun dn
ki, byk olasn Attar.
Kaplar
Sonsuza alan kaplar,

yle muazzamlar ki,
Gzmn nndeler.
Almak iin can atan, can ykl kaplar.
Nefes alan, buyur eden edalar,
Mis Amber Kokusu ile
Cezbeden kaplar.
yle muhteem prltlar var ki,
Yok olasm var aniden.
Dibe vurmak zereyiz. Az kald. Hele bir dip olsun da.

Her varlk bir dip yaar. Sarka misali iner, kar. Kapal bir
kap hi olmad. Sadece, onun ak olduunu bilenler ok azd.
imdi uyandka gryor ve gidiyorlar ak olan kaplara.
Dava kuru dava deil. Ne kadar yaklaacan, kii kararlar
ile ortaya koyar. Ve duraca yerde, yrmesini hatta komas-
n da renecek. Birey ve toplum olarak bu sanclar ondan
yaanyor. Bu satrlar okuyan ey yolcu, sen, bir tabakasn
atn gznn. Daha ste trmanacak bireysel hak edile bun-
lar deiir. Ne zaman ki hibir eyi grme gereini duymayan
bir olu safhasna geersin o zaman emin olu durumu balar.
te o zaman arif parlar. Ve yazlarn kat sayfalarna
deil, gnllere yazarsn. Arac olan kalem unsuru ortadan
26
FELSEFES VE BTINL
kalkar. te gnl sahibi budur. te gnller sultan budur. Ve

bu iman dolu sinelerde bulunur. Gerek gnl, artk batan
baa bir gz olur. Ve grdn sen olursun. Baka bir ey yok-
tur, hep sen varsndr. Kalemin sustuu yerlerdir buralar.
Bedenle snrlanma olduunu sanmak, ite bu irkin en gizlide
olandr. ou yolda olanlarn ayaklarnn kayd yerlerdir
buralar. Eer sen, sen isen. Yrrsn bir sre. Sonra da bir
mumun eriyerek bittii gibi biterdin. Ama bitmediini syler-
ler ince seslerle, iaretlerle, gsterirler grebilecek derinlikler-
de. arma, bunlar sensin. Grdklerin de sen, gren de sen.
Kendine iaret ettin kendini. Neden aracaksn ki? u yana
kadar grdklerin, sana bir yol at. imdi bu yandan sonra
da grdklerin ve duyduklarn ayn ii yapacaktr. Onlara
hakikat gzn ile bak. ok eyler anlatacaktr sana. Seninle
irtibatta bulunan "O" dur. Sadece bil ve takip et.
"O" muhteemdir. "O" her zaman ak. "O" hep mauktur.
Bu srra er. Er de srr fa et. Kendine yolda et. "O" seni hep
gzler ve beklemektedir. Her grnen grdn deil, her bil-
diin de bildiin deil. Hakikatine domalsn grebilmek
iin. te bu sr diye anlatlann ta kendisidir. Atlanacak eiktir.
Bu beklemeye gelmez. Srat ister. Birey ister. Harekete geer.
Cesaret eder, ykar kalplarn, kurallarn patlatr, tm inanla-
rn yakar, kendine ait olan her eyi. Ve yaratr kendini yeni
batan. Gkkuan kuanr. Yenileri dourur. Yenilere doan-
lar oluturur. Bir kristaldir, binlerce gnei yanstr. Adna
insan denir bunun.
Hayydi o zaman ne duruyorsun? ki grsel rya ile mi
avunuyorsun? Yarat gereini. Brak gemite olanlar. Eer
istersen hepsi olur, gelir nnde durur. Gz aksa gerei
grr, kapal ise yerlerde srnr. Bu gz gnldr. Bu sz-
ckler sana verilendir. Artk altr araban. Kendin syle,
kendinde olanlardan. Bana sylendi deme, sen syle. Bana
yansyan, benden sana yol olsun. Bu senden gelendi bana. Ve
bu ortak yazmadr. Kap kilidine giren anahtar dndrecek ve
27
o kapy aacak olan kimdir? Anahtar elinde olan deil mi? O

zaman iste ve olsun. Anahtar dnsn. Bu, bir hecenin dilde
dnmesi deildir. Anahtarn kilide girmesi ile i yapmasdr.
Esas orada dnmesidir. nsanlar yanldlar; szleri tekrar ede-
rek bir eyler umdular. Boa zaman. Anahtar elinde olan, kilidi
bulamad ise ne yapsn? Ok eken, hedefi grdnde i ba-
lar. Kilit nerede? Onu arasana. Tm yaratlan halife varlklar,
ki adna insan dedik, anahtarlar ile geldiler. ou anahtar
olduunu bile bilmez. Bilenlerin ou da kilidini bulamaz.
Bulanlar da evirmeyi akl edemez. Sz sanattr ama yerinde.
Yerine varmazsa, fezada kaybolur gider; tpk bir gn bizim de
kaybolacamz gibi.
Ol kelimesi, bu bir ninni deildir. Hcrelerine kadar in.
Orada yant vardr. Iklar oradan gelecek. Onlarla hemhl ol.
Teekkr et onlara. Rzalarn iste. zrler dile gemite yap-
tklarndan. Bak o zaman, trnan keserken bile izin almaya
balayacaksn. Yaptklar hizmete ve sana kattklar deere,
krolsun. Hemen syle bunlar. Hesabn kes. Kes ki, arlk-
larn bitiversin. Kanatlarn taklversin. nsanlar ykselmeyi
bilemediler. Ayr yerde dndler. Bilselerdi her yer ve her
ey bulunduklar yerdedir. Ar gnlnden tede deil. Gnl
Artan da stn. nsanlarn tm hayallerini ykma ve ayakla-
rnn yere basma vakti geldi. Bu dorudur. Ama bebee veri-
len yiyecee dikkat gerek. Onlar yeni doanlar. zmsemek
kolay deil. O zaman anlayacaklar kvama getirmeli. Ve sonra
ancak, olduklarnn kim olduunu anlasnlar.
Sana braklan konular bunlar. Dilediini yap, dilediini al
ve oalt, istersen gelitir ve yaz.
Ve esSelam.
Evliyann bazs hazreti Adem sfatl ve bazlar hazreti

brahim ve hazreti Musa ve sa aleyhisselam sfatl ve bir nice-
si Hazreti Muhammed Mustafa Aleyhi vesellem selavatullahi
28
FELSEFES VE BTINL
ve selamuhu aleyhim ecmain sfatldrlar.

Feridddin Attar
Tezkiret-ul Evliya Eseri, Takdim Blm
Grev
- Bu i byyecek. Sen de byyeceksin. Bir vakit gele-

cek, tm dnyadaki insanlarn tand, ilminden faydaland
bir isim olarak anlageleceksin.
- Gerekten byle mi dnyorsunuz ustam? Yani ben
Ferid. Basit bir hekim, belki koku uzman. O kadar.
- Ne mutlu sana, ne mutlu bana, ne mutlu insanlara.
Felsefen dilden dile yaylacak ve insanlar seni merak edecek.
Layk ile sunduun eserlerin, gn gelecek insanlarn layk ile
okuduu ve ilden ile yaylan, dilden dile dolaan yapta ola-
cak.
- Yani imdi ben grevli miyim?
- Niye ardn byle? Grev, grev benimdir diyenle-
rindir. Kendine bu misyonu tandka grev senindir.
- Ama grevli olduumu zannetmiyorum. Lakin, neyin
iinde olduumu da bilmiyorum.
- Yaptklarn bu konunun deste badr.
- Kabullenmek, bunu ne zor. Yapma uygun deil
ustam. Kendimi ancak bir hekim gryorum, bir alim deil.
- Tevazu senin binein olsun. yle dn ve hisset.
Fakat da kar da hnerlerini sunan bir bilge.
- Grevimi kabul eden mi olmalym?
- Bu, imzas atlm bir itir. Zaman zaman vizyonlarla,
akla gelen bir dnce ile, bir konuya fark edilmesi g bir
ekili ile, sevdirilen, merak ettirilen, ilgi ektirilenlerle kendi-
ni meydana vurmalsn. Zaman geliyor ve zaman imdidir.
29
- lham. Evet. Zaman zaman geliyor. zellikle seher

vakti. Akp gidiyor dnceler kelimelere dklyor.
- te o vakitler yazmalsn bunlar. Eserlerin elden ele,
gnlden gnle alamal. Irmak olup akmal. Ummanlara
karmal.
- Zamann velilerini hissediyorum, onlarn ilhamlar
ilhamm oluyor.
- Onlar muhibdir, onlar muhittir. Onlar derinliine,
onlar sevgiliye, onlar bizlere, onlar aktr, ak olanlara, isim-
sizler, belirsizler onlar. Sana ilham kayna olurlar. Hi beklen-
meyenle, beyan olurlar da, kabulleri de pek kolay olmaz.
Onlardan hissedersin ilham, lakin o sendendir. Aslen de
Hakktandr.
- Her kab, iindekini szdrr. Bende ak olmasa idi,
akn ahikas olan rnek Muhammed Nebimi nasl dile geti-
rebilirdim? Susmak istiyorum lakin susulmuyor.
- Eer ki sen, duygusal younluu fazla biri olsaydn,
daha ilk dilden dklen kelimelerde bunlar saklamak duru-
munda kalrdn. Ama sen aklamak zere bir grev aldn,
bundan ne gibi sonular ortaya kacan bile bilmeden.
Bunlar yapacaksn. Bunun destekileri de buna yardm edi-
yorlar. Gayb leminden sana ilham olarak geliyorlar. Onlar
yazacaksn. Her birini, kalbinden dklen nameler ile aktara-
caksn. Bunun iin seildin ve bir grevlisin. Zaman zemine
denk geldi ve oldu. O sadece Ol der ve olur. te mesele budur.
- Ustam siz olmasanz bunlar nereden bilecektim? Var
olun.
- Bu dnyada biri dahi kp da bize ilahi yaknln bir
ifadesi olan ak kimse anlatmad deme hakkna sahip olama-
yacaktr. Hi kimse bunu diyemeyecektir. Gemite, imdi ve
gelecekte dahi grevliler, Onun akn aktaracaklardr.
Bundan hi kimse alkonulamaz. Grevlilerin iidir bu. Seni
sen olmaktan da vazgeiremez. Belirlenmi yaam srende ne
30
FELSEFES VE BTINL
eksilme ne de artma olur. Ben de bir yol arkada olarak yann-

da rol aldm. Sana bir hatrlatc olarak. Bilinmesi gerekmeyen
biri olarak. Srda durmak zorunda olan biriyim.
- Peki ben yazacam. Keke siz de yazabilseniz bu sz-
lerinizi.
- Sana sylenenler senindir ve onlar aktarmak da senin
iin. Sen katlara yazyorsun, ben de gnl erlerinin yrekle-
rine. Onlarn sinelerinde Hakk akn alevlendirmek benim
grevimdir.
- nce bir sr bu.
- Evet hekimim. Bu bana bildirilendir. imdi de sana bil-
dirildi tarafmdan.
- Selam olsun o ycelie. Selam olsun bunu karacam
gne. Ve o gn yaklayor.
- Biz seni aktan var ettik. Ak yolunun yolcularn mj-
delemen iin. Dnya zevkelerine taklm ve dnya akn
talep edenlere, bizim onlara olan akmz hatrlatman iin bu
bir ilahi frsattr.
- Yreklerde gizli duran bu aktr.
- Sen seviliyorsun, destekleniyorsun. Bunu bil ve hatr-
la. Kalbinin derinliklerine bir sor bakalm ne diyecekler?
- Bu bir yktr, nasl tayabileceim?
- Bu bir yk deildir. Bu seni, senden sana gtren bir
oktur. Karakterin, doruluk anlayn, insanlara olan sevgin ve
yardmn bunun iaretini zaten verdi. Bir hekim olarak bala-
dn, lakin bir bilge olarak anlacaksn.
- Siz bir cezb adamsnz. Ve benim ustamsnz.
- Bizler kol kola giren yol arkadalaryz ve olduka da
fazlayz. Ben bir cazibenin pervanesiyim.
- Evet ustam. Kimi kanat olur, kimi de kanatlandrr.
Lakin siz ikisini de yapyorsunuz benim iin.
31
- Eh, vakti zaman olunca yurduma dneceim, sadece

bir ucum burada. O zlenen yuvaya. zlemini ektiim yuva-
ma.
- Ah ustam ne gzel sylersin. Bir yumak adeta renga-
renk. Bir ucu elimde, ekiyorum geliyor. ektike geliyor.
Sakince arka arkaya ilhamlar akyor. ylesine yumuak ve
sevgi dolular ki bu szler, etkisinden kurtulmak ne mmkn-
dr. Bu bir byk sevdadr yaayanlara. Bir gzelliktir ufukla-
rn tesinden gelen. imdi ben Onu nasl sevmem.
- Senden ayr gibi dururum, lakin gnl birliimiz var-
dr. Ve bu gnl birlii hi bozulmayacaktr, burada olsam ve
olmasam dahi. Her zaman yreinden yreime kpr ola-
caktr. lnce yere gmleceim oysa ruhum gklere gidecek.
imdi yerin Tanrs ile, gn Tanrs bir deil midir? Ayr
mdr onlar? Sor bakalm kendi yreine, belki sana diyecekle-
ri vardr.
- Selam diyor sabahn gzel yolcusu. Seher vaktinde
uyan ki, slamn putlarn krasn. irk etme sevgini. Ki sevgin
irketlemesin.
- Putlar bin trldr. Sevgiyi putlatrarak anlam kat-
mak ve anlama zannndalar. ekle ekil versen ne olacak?
Kendi zndeki Tanrn bulamadka, darya mracaat ede-
rek, put yaratma abasndan hi vazgeilmeyecektir. slam
inancnn en byk imtihan, sevginin putlatrlmasdr.
Bugn de byledir, yarn ve gelecek yzyllarda da en byk
snavn verecektir Attar.
Ruh / Madde
Tasavvufta derin bir konudur bu. eyh umaz, mrit ey-

hini uurur. Bu sz belki bazlarmz duymu olabilir. Attar,
daima irkten ve eyhlikten uzak kalmay uygun grd kendi-
32
FELSEFES VE BTINL
ne. Grnmez olmaya abalad. Biri onu yceltiyorsa, ondan

uzaklat. Kendisinin ycelttii ise sadece Tanr oldu. Bunu
tm eserlerinde dile getirdi.
Bizler gksel bilgilerin yukardan geldiine o kadar kod-
lanmz ki, rahmetin yerden geldiini daima unutmuuz. Her
ruh, dnya maddesindeki bedeni diriltip kaldrmak iin bir
akid imzalar, anlama yapar. Ve bedene girince de unutur.
Oysa Attar, bunu hatrlayanlardan oldu ve bunu daima eserle-
rinde hatrlatt.
nsan bir ruhtur, lakin maddede var olur. Ruhu madde ile
btnlemek durumundadr. Eer ki maddeyi kabul etmeden
sadece ruhsal yaamak durumunda olsa idik, iki elimizi ap
bu dengedir batini szn asla anlayamazdk. Birbirinden
ayrlamaz iki byk cevherdir ruh ve madde. Birbirine muh-
tatr ve bir aradadrlar. Bir btn ve birdirler. Fakat ayr
grnmek zorunda idiler. nk ademolunun anlay iin
ruh ve madde deme mecburiyetinde kalnmtr daima.
Maddede ruh vardr. te bu maddedeki ruhu ortaya karmak
grevi de insana bahedilmitir. Madde canl ve diridir fakat
madde bu zelliini bilmekten yoksun braklmtr.
Bu yzden ruh, maddeye uzanarak onun bu erdemini ona
hatrlatmak iin insan grnmne brnmek durumunda
kalr. Hatrlatma ilemini de akl vastas ile yerine getirir.
Tanrsal olan Akl i bandadr. Ve hatrlatmak iin eylemleri
harekete geiren kuvveler yaratr. Olaylar tertip eder ve bu
olaylarn takibini de yine kendi yapar. Yorumlar ve her bir
yorum idrake dnr. drakin ve anlaylarn depoland
merkez ise gnldr. Muazzam bir hafza deposu. Orada
her ey en ince ayrntsna kadar kayt altna alnr. Her bir an,
her bir idrak, her bir anlay, her bir dnce, her bir fikir, yk-
sek ekilde incelenir ve gnl aracl ile ruha sunulur. Ruh,
bir sonraki yaratm ve olay tertibi iin bu hafzadan faydalanr.
Ve bu sonsuza kadar srer gider.
te bu yzdendir ki, insanolu, artk oulluktan insanla
33
terfi etmeli. Sylenen her eyi tartmal. Akl mihenktir madde-

yi tanyabilmek iin. Eer ki akl durursa, sen de yardm duas
edersin. Yardm gelir ve i lemin evet demedike de her bilgi
yktr. Bu yzden akl szgecinden geirilmelidir. lham bir
anda enjekte mana olarak gelir. nsan da onu kendi dilinde
anlamaya alr. Tabi kendi kab kadar. Ruhun dili bakadr.
Bir saniyede her eyi bilebildiini dnen insan, bunu kendi
dilinde Trkeletirmeye ve kelimelere dkmeye baladn-
da, kabn ne kadar dar olduunu anlar. Anlamann boyu,
anlatmaya geldi mi ksalr. nk dil, gnl tercme etmekte
her zaman yetersizdir. Bunu oumuz zaman zaman hissede-
riz. Kalbimiz yle bir onay verir ki, yazlanlarn kimden gel-
diini ve kimin yazdn biliriz. Bu yle bir bilitir ki, Kuran-
Kerimde belirtilen gz, bildiini amad batini anlamn
bize aklar.
veysl Karni, deve gderdi. Hakkn alp anasna ve infak

edecei kimselere verirdi. Sahabilerin: "Biz onu grmeyecek
miyiz? Suallerine: "Ebubekir grmeyecek ama mer ve Ali
grrler buyurdu.
Feridddin Attar
Tezkiret-ul Evliya Eseri, veysl Karni Blm
ifa
- Bugn naslsn bakalm?

- Daha iyi sanki. Lakin, iyi demek istemiyorum. Nazar
deiyor.
- Nazar? Hayr, nazar iyi niyetlilerden gelmez. Negatif
dnceli olanlardan gelir. Negatif dost sandklarn yanndan
uzaklatrmak yeter.
- yle deil hekimim. Kendi kendime nazar ediyorum.
34
FELSEFES VE BTINL
- yle bir ey olmaz.

- Bende oluyor. Sevinemiyorum, tam iyiletim diyorum,
bir dert yine peyda oluyor sanki.
- Kendimizi sevmek ve beenmek farzdr. Allah gzel
yaratm, bundan nazar m olur?
- Hi iyi bir ey dnemiyorum artk. Bu yzden susu-
yorum.
- plndaki dncelerini bir gzden geir bakalm. yi
olmak, olmamas gerekendir demek gibi bir gizli dncen
vardr.
- Kendimi dnyaya uyumsuz gryorum ou kez.
Bundan olabilir mi?
- O dnceyi sil. Allah hibir varlna istemedii bir
eyi reva grmez.
- Layk ile olduum mekan yceltmek. te bunu baa-
ramyorum nedense.
- Sen dnrsn, kabullerde bulunursun ve onu yara-
trsn, nasl Rabbini bunda ortak tutabilirsin ki? O yle deme-
mi midir? erler sizin tarafnzdan. Ben kullarma, hep hayr
murad ederim. Banza gelen her ktlk, nefsinizdendir.
- Bu sz, ne gzel. yi geldi ruhuma.
- Sen hayr dn, hayr gelsin zerine. yi olacam de
ve ol.
- Yzn aydnlk, yrein aydnlk. Ne gzel szler
bunlar.
- Senin de yzn ve yrein aydnlk. Bedenin neden
olmasn ki?
- Hayydi imdi olsun.
- Peki Ala. Elini hasta olan yerine koy imdi. Ve oraya
ifa aktn imajine et. Yap bunu. nanarak, gvenerek yap.
Tam bir inanla. Az bir phe dahi olmasn. Zaten Rabbin
35
sana bu imkanlar bahederek seni buraya gnderdi. Kullanp

kullanmamak sana aittir.
- lerde ok ilerde bir szlama oldu sanki.
- Balamak gereken durumlar sz konusu. Gemii
balamak. Daha ilerde, derinlerinde bir yerde szlar var ise,
bu gemiinden kopamadndandr. Zor konudur, ama byle.
- Seyirme oldu, imdi szlama arya dnt hekimim.
- Onunla konusana. Beden duyar. Bunu sen yapabilir-
sin ve sen yap. Her hcrenin bir beyni vardr. Ana beyninle
ilikilidir. Unutma her hastalk bir ifadr. Hasta oluruz, ifa-
lanmak iin. Her insanda bu ifa gc vardr ve ortaya kar-
mak gerekir sadece.
- Zaman zaman bu isteim gleniyor ama istemiyorum.
- stemediin bir zamanda nne geliverir. te imdi
geldi ve kendine uygula. Ben hekimim ila veririm. Lakin asl
iyileme, sen istediin zaman gerekleir.
- Ya Meryem! lleri dirilten sann Anas. Her diide
bu g var. Onlar rahimleri olan rahimlerdir. Tanrnn yaratc
sfatyla donatlmlardr. Saf iman ly diriltir. man dirilik-
tir. Can Bir. Canan da Bir. Sen hazrsan, Rab de hazrdr. Ana-
lar, yalnz rahimlerini kullanmaz dourmak iin. Baz analar
vardr, onlar da can ocuklarn dourur; yksek dnceleri
ile.
- Hekimim. Allah raz olsun sizden. Beni manevi olarak
da iyiletirdiniz.
- Elini koyduun hasta blgeye sevgini gnder.
Titreimini deitirdiysen, hasta blgenin titreimi de deiir.
fkemizi yok edeceiz. Nefretimizi bitireceiz. Biz sevgiden
var edildik. Sevgi olacaz. ifa sensin. Sen gnllere zaten
ifay verensin. Kendine mi veremeyeceksin?
- nsan kadar kendine zarar verme gds yksek bir
varlk var m acaba? nsan bedeni bir mabettir. Ruh onda, iba-
36
FELSEFES VE BTINL
det etmeye geliyor ama o bilin nerede? Ten ile Can Bir etme-
ye geldik Attar.
Yksek Empati
Tanrnn yaratma eyleminde asla tekrar yoktur. O

Tanrdr. Tekrar etmez. Devaml mayalandrarak yeniler.
nsann dondurulmu zaman aralnda gezmesi bile, tutkula-
rn ve tutuklu olduunu ifade etmektedir. te insann zme-
si gereken sorunlarnn en by u olmaz m: Yaam
olduu tm bedenlerindeki hatralarn ona en son geliinde
ykleselerdi, ne kadar ar bir yk olurdu.
te Tanr bunu istemedi ve en son yaad hli hatrlama-
sna izin verdi. Bu bile Onun yksek merhametinin gsterge-
sidir.
Ksa bir mrde bile ne kadar balantlarmz var ve ne
kadar zor. Dnyadan sklmek ve bedeni braktktan sonra
hepsinin bir sra ile nne geldiinde yaplan hesaplamann
zorluunu dnmek bile istemeyiz. te bu nedenle buradan
gitmeden her kiiyi ve olay balayarak gitmemizin nemini
bilmeliyiz. imdi buna u anda balayabilir miyiz? Hemen
imdi.
Krk yl arzulad bir yan nefsine vermedi. Beyler buyru-

uyla kazlmtr diye arkdan su imedi ok souk bir gnde
plak, yen birisine arkasndaki kebesini verdi. Kendi
mee balad. Fakire: "Kebe almaa param yoktu; onun
iin benimkini verdim" dedi. Sordular: "Bu rtbeye nasl eri-
tin?" "Mddeti mrmde Cenab Hak'dan bakasna hlimi
sylemedim" dedi.
Feridddin Attar
Tezkiret-ul Evliya Eseri, Hz.Biri Hafi Blm
37
Kitap
- Bugn seni buralarda pek gremedim.

- Yryteydim ustam.
- Yryte mi yoksa dncelerde miydin yine?
- Byle bir yce erdemin, bu kuru bedende ne ii olabilir
dncesi sard her bir yanm. Bu da beni yrye itti.
Yrmek iyi geliyor.
- Cann nedene ihtiyac olduu, grnmek ve bilin-
meklik meselesi sarm seni. Beden elzemdir ona. Beden
mabettir.
- Ruh, bilincini, bedende iken kurmaya geliyor, rtlere
gizleniyor ve aramaya balyor ustam. Arad kim ki?
Kendisinden baka kim mi var? Bunun da ksa yolu Ak.
- te be kitab dolduran konu budur.
- Drt kitap deil miydi ustam? Drt kutsal kitap.
- Hatrlarsan sana daima canmsn derim. Bunu sana
ayn kaynaz bilinci ile sylerim. nk ayrlk olarak gr-
dnde, aslnda bir ayrlk yoktur. Ama bir konu var ki, bilen
farkldr. Bilen bildiini anlad andan itibaren grevlidir ve
hizmettedir. te bizlerin ii bu oluyor. Sen kitapla, ben hitapla
bunu yapyoruz. Be kitabn manas da bir eliftedir.
- Bu bir kehanet midir yoksa bir sr m? Hl drt kitap
olduunu biliyorum. Beincisi hangisidir bilemedim.
- Burada baka sz yeterli olmaz. nk insana bir
hedef koymak lazm. Biraz meraklandrmak lazm ki yola ba-
lasn. Yoksa kendinde olan fark etmesi ile kendini tketmesi
yeter.
- Mesele idraki olmal. Ayaklarn meselesi deil sanrm.
Bu kafalarn meselesidir. Sabah akam ban secdeden kaldr-
masa bile, bu idraki tamyorsa nafiledir. Bedenlerin tedavisi
de idrakendir.
38
FELSEFES VE BTINL
- Sana az evvel be kitaptan bahsettim. Sende bu konu

merak uyandrd. nk be adettir. Beinciyi bulmak da
senin grevin olsun.
- Sabahn seherinde benimle ol diyen Rabbime selam
olsun.
- O vakit daha m yakna geliyor O?
- O hep ayn menzilde, yakna gelemeyen biziz.
- Dncen neredeyse oradasn. Dncen kiminle ise
onunlasn. Dnce menzilin nereye eriiyorsa, boyun da
oraya kadardr. Sen bile dncesindesin Onun. Gerisi ise bir
topraktan elde edilmi hamule. O mu seni tar, sen mi Onu
tarsn? Byk soru budur. Hayydi biraz dn bakalm
Attar.
Kular
ok derinlere bir yolculuk. Bazen kelimelerin birer kanat

olduunu ve sana tutunduklar vakit seni diyar diyar gezdir-
diine ahit olmak huzur verici. Gidemiyorum diye zlme,
beden gidemez ise, ruha hibir yol kapal deildir. Kuun
kanadnn nereye konaca belli olmaz. Yksekten veya alak-
tan uuu yolcunun yoluna yol belirtir. Kular alaldka yce-
len bir yaradla sahipler. Tpk Ademoullar gibi.
Ykseldike bir o kadar uzak, uzaklatka da bir o kadar
yabanc, ad san bilinmeyen diyarlardan gelir yine ad san
bilinmeyen diyarlara yolculuk yaparlar. Deiimin zamann-
da, trl ekillere brnm turna misali dner atein embe-
rinde, bir daralan bir genileyen, o atein emberinde dnen
canlar iinde canana arzuhal yazan naiz canmza selam
verirler.
Her devrin bilgesi, o zaman mekana uygun tecelli ediyor.
Bizler Ak diyarnn ocuklaryz. Bu yzden Iklar lkesini
39
tercih ettik ve bu zamanda mekanlatk. Dnyaya sevgiyi,

ak, bar ve neeyi bu topraklardan yaymak grevindeyiz.
Bizler hepimiz tek tek bunu yapacaz. Bu yzden Ak ile
donanp, Neeyi bedende muhafaza etmeliyiz ki, dosdoru
dnebilelim. O daima bizimle.
Bayezd n elinde bir gn gzel bir elma vard, "Ne latif elmadr!"
dedi. Hafiften "Ya Bayezd! Benim adm yemie tkarsn" diye
avaz iitti Rabbinden. Bayezd sa olduka yemii yememek
zere and iti.
Feridddin Attar
Tezkiret-ul Evliya Eseri, Hz. Beyazid-i Bistam-i Blm
Tanr
- Bizim sorunumuz nedir biliyor musun? Egodur. Yani

ayr bir benlik olduumuzu zannetmek. ylesine derindir ki
tm hcrelerimize kodlanmtr bu bilgi. Ayrda durmak.
Bunu biz yaptk. Toprak maddesinden bir hamuru kabul edin-
ce olanlar oldu. te zm de buradadr. Sen ve Benin bittii
yerde Biz balar. Bizin bittii yerde de, her eyin yerli yerinde
olduu bilgisi. Aslnda deien sadece bizim idrakimizmi
deriz. Sadece deien budur. Kendine varmak iin tm lemi
drt dnyorsun. Ne ironi deil midir bu Attar? Glelim mi
imdi hlimize, yoksa alayalm m?
- Ustam Tanry kefeden kimdir? Onun icad ile ayrlk
balamad m? O ayr bir yerde, ben ayr bir yerde. Onun kar-
snda bir sen mi vard?
- Zor sorular bunlar, dnmekten dahi korktuumuz.
Hayydi syle bakalm hekim Attar. Onu icat ok mu gerekli
idi?
- Ustam. Tanr olmadan oluyor mu? Olsa nasl olurdu?
40
FELSEFES VE BTINL
Bu sorular yasak sorulardr.

- Yasak senin ruhuna ilemi hekimim. Kr o aynan
artk. Ayna ayna. Mmin mminin aynasdr, sen bana, ben
sana aynayz. Karmzda olana baknca kendimizi gryor-
sak, aynalar kralm artk. Aynasz saf ve katksz olana
kadar. Karlkl iki aynann karsnda ise bir adet varlk, son-
suz oaldn grr. e bu aynalar krmak ile balamal.
Ortada sadece sen kalana kadar. Mmin mmine baknca ayr-
ln olmadn anlayacak. Her yerde kendi olduunu. Biz
olduumuzu anlayacak ki, sonrasnda tevhid srrna yrye-
bilsin. Ortada olann sadece O olduunu, isimlerin, sfatlarn
O zattan olduunu anlayana kadar, kr o aynalar.
- Krmak bu kadar kolay ise kralm gitsin ustam.
- Bunun iin her insann frsat vardr. Fakat unu unut-
mamak gerekir: Nefsinize rfk ile muamele ediniz. Krmak
eylemi ac ektirmek deildir. Holukla olmaldr. Rfk ile.
- Ustam ne yapacaz imdi? Kzdmzda kafasna
vurmayacak myz? A brakmayacak myz bedeni? Ya bir
gzeli grdmzde, kafan evir demeyecek miyiz kendi-
mize? Ne yapacaz?
- Bana inananlar kzmayacak olsayd, kafirin evini altn-
la bezerdim. Bana inanmayanlarn grevleri daha ar, onun
iin onlar altnla svardm. O zaman kader seenin elinde.
Yani ben kaderimi kararlarmla kararlatryorum. Kimseyi
sulayamam, anlamsz. nk ben setim. leri bizim bildii-
miz gibi deildir Onun. Onun da zihinlerde yer etmi, zanlar-
dan teye gidememi dnce ekli ve emali deimeli artk
ne dersin?
- Kainat dzeni aslnda karklktan ibaret. yle yat/kalk,
dur/yr, git/gel, tek dze bir hayat yetmiyor artk. Ve gn
gelecek bunlar daha da artacak insanlkta. Bulunduumuz
adan daha ileri bir yaam tarzlar ortaya kacak. Bizim gn-
ler boyunca yaptmz ileri, birka saat iinde bitirebilecek-
41
ler. nk O seviyor eitlilii, bizim gibi seviniyor, zlyor,

hznleniyor.
- Ben de artk deiim istiyorum. yle millet dudan
srsn. Ama ne yapacam? Eh artk bir dahaki sefere diyo-
rum.
- Nasl yani ustam? Dudak srtan ey ne olabilir ki?
- Can tene, onu idrak ettiini syler. Ten de cana, iyi ki
bendesin, benimlesin der. nk seninle dnyay tandm. Bir
kuun merhabasn duymayana ne denir? Salnan kanatlaryla
bir kelebek, en gzel dansn retisi deil mi? Kular sana
elik etsin.
- Pln dediniz ustam. Baka bir yaam iin miydi bu
syleminiz?
- Eh! Herkesin bildii bir kimliim var. Bunu yok etmek
iin neler yaplabilir? Biraz zor. Onun iin bir dahaki sefere
diyorum artk. Ona gre pln yapacam Attar.
Zaman
Zamann maddeletii yerler var. Bu tamamen bizim alg-

mzda vcuda gelen bir kavramdr. Zaman/Mekan algs
tamamen insan iindir. Zaman vardr ve algda bu mekan ola-
rak grnr. nk beyin kaytlarnda bu bilgi bu ekilde
kodlanmtr. nsan, mekanda yrmez, zamanda akar. Fakat
o algsal boyutta, mekanda durduunu dnr. Ruhunun ise
bolukta olduunu zanneder. Oysa ruh da kendi zamannda
bir mekan algs zerinde varolur. Tanr dahi bir zaman ieri-
sinde mekan olarak mevcuda gelir. Tanr kat bunun iin den-
mitir. Orada bir kat yoktur. Tanrnn bulunduu kat asln-
da onun maddelemi zamandr.
Zaman, maddeletiinde kat bir mekan olarak grnr.
zerinde yaadmz dnya, aslnda bir zamandr. Dnya
42
FELSEFES VE BTINL
zaman. Zaman mekan olarak grnr olur. Dnya zerindeki

her mekann da zaman farkldr ve anlaylara gre ekil alr.
Zamann ekillerini, biz yeryznde meknsal ekil olarak
alglarz. Mekan deiti deriz oysa deien zamandr.
Zamann titreimi ve insann zihinsel ve dnsel katksdr
bunu deitiren. Biz bize verilen zaman deitirme yetisine
sahibiz. Mekann ekilsel deiimi, aslen onun zamansal dei-
imidir.
Bu yzdendir ki, insan mekana, olaylara deil, zamana
hkmetme yetkisine sahiptir. Bu onun cevherine katlm ve
yaratlta retilmi bir erdemdir. Fakat bunu bilmediinden
dolay kullanamaz. Hatrlayan ve bunu kullananlar ise, sizle-
rin Veliler ve Arifler olarak bildiiniz bilgelerdir. Onlar k
gn yaz meyvalarn getirme zelliine bu yzden sahiptiler.
Bu bir keramet, bir sihir deildi. Sadece zaman deitirme
yetisini kullananlard. Onlarn zaman algs, onu seyredenler
iin mekan algs olarak grld sadece bundan ibaretti.
Bizlerin lm olarak bildii ey de budur. len kii asln-
da mekan deitirmiyor, zaman deitiriyor. Zaman deiti-
ren, yeni zamana yol alr. Maddeletirdii zamandaki varolu-
unu sonlandrmak olarak bilinmelidir lm de. Baka bir
zaman maddeletirerek zerinde var olmaya devam etmek.
Bu yzden her canl zamann maddeletirerek zerine bir
yaam icra eder. Beden de bir zamandr. Bu yzden imdi,
objelere bakarken, onlarn bir zaman olduunu dnn. Ve
zamann da, saat zerindeki yelkovan ile akrebin yer deitir-
mesi olarak deil, bir enerji biimi olduunu hissederek.
Kendi kendini yenileyen ve diledii ekle girerek mekan olan,
ruhlara zemin hazrlayan bir tanrsallk.
Bu zaman zerinde, otoritenin olmad bir otorite yarat-
mak.
Artk dnya denilince, bunun bir zaman algs olduunu
anlamak ii biraz kolaylatracaktr.
43
Dnyay deitirmek isteyenler, zaman algsn deitir-

meye balasnlar.
Kendini yenilemek isteyenler de, kendi zamanlarn
deitirsinler.
Bu daha kolay olacaktr deiim iin.
Bu da yeni zamann balang bilgilerinden sadece biri.
Zaman algsn deitirdiimizde, dnyann da deiimi ka-
nlmaz olacaktr.
Bizler, zamann getii mekan zerinde deil, bizzat
zamann iinde var olan yaratlanlarz. Zamann iinde oldu-
umuzu bilmediimiz iin, mekan zerinde olduumuzu
sanyoruz. Oysa imdi mekann aslnda bir zaman olduun-
dan haber eden anahtar cmleler bize sunulmutur. Bundan
sonraki zamanlarmz daha anlaml olmaya balayacaktr. O
anahtar kullann ve kendi zamannz yenileyin.
Zamann dansndayz, mekan ise bir varsaylan. Mekann
rtsn kaldrmak gerek ki, hakikatini bilelim.
Bu zaman diliminde maddeleen insanlar. Zamann ren-
garenk grnmndeki bilgilerini birletirip, maddeleen ve
bedende grnen ruhlar, dnya grmnde olan zaman
deitirmeye gelenlerdir.
Bu zaman diliminde bu ama iin buluanlar ve bir araya
gelenler. Bizler mekan yolcular deiliz, Zaman Yolcularyz.
Zaman mekanlatrarak zerinde seyahat edenleriz. Zamann
var oluunu gzetleyen ve her ann kefeden zaman yolcula-
r.
Sevdiin 1000 k yl uzaklktaki bir galaksiye gnderil-
se, o imdi kayboldu mu? Yitip gitti mi? Sevgin biter mi?
Dncelerinden yok mu olur? Sadece mekan deitirdi.
Zamanda var olmaya devam eder. te lm de byledir.
Sadece mekanda deildir. Lakin zamanda varln srdrr.
te Ben de, senin mekannda deilim lakin zamannda-
ym. Zamanlar eitlediimizde, bir aradayz. Sen beni dn-
44
FELSEFES VE BTINL
dn AN, ben de seni dndm AN'dr. AN akmas,

senin zaman dilimin ile, BEN'im zaman dilimini birbirine yak-
latrr. Ve ortak bir Mekan olutururuz.
Ahmed Antaki, birgn otuz mritle yemee oturdu. Ol gece

yemek de az bulundu. Eliyle ekmei pare pare eyledi.
Mritleri nne koydu. Ve buyurdu, ray gtrdler.
Mritler yediler, doydular. ray gene getirdiler ekmekten
bir para eksik deildir.
Feridddin Attar
Tezkiret-ul Evliya Eseri, Ahmed bnil Asm il Antaki
Ali
- Ustam bir vakit bana Hey, Ali gnll diye seslen-

mitiniz.
- Hatrlyorum, evet. Ali Gnll. Onlarn bir cinsiyeti
yoktur. Cinsiyetsizler. Gklerde ne cisim vardr, ne isim, ne
kimlik. Etiket sadece Arz leminde ekil bulur.
- O gnden beri dnr dururum, sorduunuz soru-
yu. Eik mi? Basamak m?
- Hmm evet. Yaamak, neye basamak? Yoksa bir eikten
mi atlamak? Bir Hayal mi, yoksa bir Hakikat mi drlp insa-
nn gnlne konan?
- lhamlarm size aktarmak isterim eer izniniz olursa.
Ali Gnller. Onlar hibir zaman birbirlerine ekmek piirmez-
ler. Bir dein iki yanna uzanmazlar. Birbirlerinin gzlerine
bakmazlar. Lakin gklerde olurlar, uykularda buluurlar, bir-
birlerine git te demezler lakin, hadi u yldza gidiyoruz diye-
bilirler. Deiik yaamlar greceiz oralarda bu akam diyen-
ler, u temaa tiyatrosunu birlikte seyredeceiz bu akam diye-
mezler. Herkesin gzlerine ak ile bakarlar lakin birbirlerini
45
ancak manada gnl gzleri ile seyrederler.

- Ne gzel dnmsn ey Can.
- Bir ayaklar Arta seyrederler lemi, bir ayaklar yerde.
lahi Pln yaamlarna tabilerdir Ali Gnlller. Bu bir akittir.
Bir tr ilahi evlenme ekli. Bir sz, bir evettir. Onlar gnl
kapsndan adm atanlar. Hakk ahitliinde Evet diyerek,
sonsuzlua imza atanlar. Gklerdir onlarn evleri. Yurtlar ise
Arz lemidir
- te sorduumuz soru. Merak ettiin cevaplar da gel-
mi ard sra. imdi yeniden soruyorum. Basamak m kmak,
yoksa Eik mi atlamak? Hayydi hekimim. Konu bakalm.
Al!. Ve sal ki bizim de gnlmz a. U! U ki bizi de bir-
likte kanadna al uur.
- Sen sen deilsindir mana leminde. Sen, Rahman tara-
fn kefeden Rahim, Rahim tarafn kefeden Rahmansndr.
Arz leminde ise o R harfidir bu ikiliyi koruyan. Rahman r
Rahim. ki denizi birbirine kavuturmayan ilahi dzendir bu.
Sevginin sonsuz koruyuculuu. Benlik en byk duvardr
Rahman R Rahimler iin. Bir aradalk ayrmclktr. Pien kuru-
fasulyenin tuzu az olmu dediinde o sonsuz sevgi biter. Biraz
o tarafa dn de uyu dediinde her ey sonlanverir. Oysa gk-
lerde her ey zgr, ryalarda her ey serbesttir alabildiine.
Benlik duvar, ldrr Rahman R Rahimlerin bir aradaln.
Birbirine ayn olan RAHMAN R RAHMler. ki benzer form, iki
ayn olan cevher, fizikte ayn yeri kaplayamaz. Biri dierini yok
eder. Bu yzden ikisi arasna o gizemli R harfi konmutur. Bu
tamamen ayr olmak anlamna gelmez. Rahman yokluunda,
Rahim varoluunda yaam daim eder. te insan kendi ile bir
araya geldiinde biri yoklua karr. Hakikatli evlilik denilen
bu.
- Unutma ki, bu aktardklarn, imdiki zamannz iin.
Bu zaman diliminde tecelli eden. Pln ilerse, her ey yolunda
giderse, gelecek nesiller ve yaam biimleri iin, DNAlara
46
FELSEFES VE BTINL
zerk edecek. Devam et bakalm hekimim. Can kulaklaryla

dinleriz syleyeceklerini. De hele bir.
- imdi, Rahman R Rahim olanlar, yakn gelecekte
Rahman Rahim olacaklardr. Artk bu bir sr deildir. Bu yz-
den bize dendi. Yaratma Katkda Bulunun. Yeni bir model
yaratma. Eski modelin kadn ve erkek bedenlerine yklenmesi
bitti. Yeni bir model yaratld.
- O ryada grdn ve merak ettiin eyin cevab gel-
mi. Ryada kk bir pasaj oldu. Bir hol uzanyordu feza
boluuna. Uzaya alyordu. O kapdan birlik hlinde geile-
cekti. Sen ve Rahim tarafn. Sen ve Rahman tarafn. Rahim
iken, Rahmansn, Rahman iken Rahimsin.
- Evet ustam. imdi anlyorum ki. O grdm mekan,
bir baka lemde, bilinmeyen bir geminin mutfak taraf.
Bilgilerin pitii ve beyinlere dnce olarak yerletii yer.
ok kalabalk ama kimse yoktu. Rahman ve Rahim yan yanay-
ken. Kalabaln olmas art deildi ama herkes oradayd.
Bekliyordu. Yenen bilgi yemeinin hazm. Nerede diye sorulu-
yorsa; Dnyadr yeri. Pln Gemisinin mutfanda pien bilgi
formlar, hazmedilsin diye yaratld yerkre.
- Bu rya olarak sana gsterilen, Korunmu Levhann
kk bir blm. Levhann dnyaya dnk yzndeki
minik bir bilgi daarc. Ya sonsuz lemlere dnk olan son-
suz yzleri, hangisini ihata edebilirsin ki? Sonsuzluu ancak
sonsuzlukta idrak edenler, bedende bir ilham olarak hissede-
bilenlerdir Attar.
Mesaj
imizdeki tanrsal gc kullanmamz engelleyen koul-

landrmalar ve programlardan uzak durmalyz.
Bu gc gncellememizin zaman gelmitir.
47
Dnyann ulat bu son durum ve tm yaanan felaket-

ler, aslnda bizim deiemememizin verdii dk enerjiden
kaynakldr. Bu Allah cezas deil, bilakis insann kabiliyetsiz-
liidir. Yaydmz dk enerjilerin neleri tetiklediini bilsey-
dik, annda deierek sonsuz gcn potansiyelini aa ka-
rrdk.
Hormonlarmzn bizi tetikledii ekilde yaammz daim
ettiriyoruz. Bunun farkna varp, kalp ve beyin seviyesinden
enerjileri aktive etmeli ve yaama geirmeliyiz.
Dnya zerine indirilen tm dinler, insann tanrsal gc-
n nasl kullanacana ve gelitireceine dair iaretler ve sem-
bolik diller kulland. Ve baz olumsuz glerin dnyay elinde
tutmas sonucu, bu varlksal zgrlk bilgiler rtld ve
iinden cmbzlanarak korku ve iddetin olduu bilgiler gn
nda tutuldu. Tutulmaya da devam ediyor. nsanlar bu
korku ve iddet bilgilerine baml hle getirildi ve sonuta,
bunu anlatan insanlara da kle durumuna getirildi.
Bu parasal ve bamllk dolu gc elinde tutmaya alan
bir Negatif Pln var.
Tanrsal gc ortaya karan ve insan sonsuz bilgelie
kavuturacak bir Hakkn Pln var.
Maalesef biz u anda binlerce yldr, Negatif Pln tesiri ve
esiri altndayz. O kadar baml hle getirildik ki, bundan
kurtulmay istemiyoruz. Unutmayalm ki, u an nasl bir
yaam tarzndaysak, tekrar dirilsek de, bu yaam tarznn
bamllndan kurtulamayacaz.
Ancak imdi bu yaammzda tanrsal gc kefetmek ve
bunu aa kararak yaammza uygulamamz gerekiyor.
Vaadedilen asli saadet budur. Bunu da ancak imdi yapabili-
riz. Ve yine kendimiz yapabiliriz.
Negatif pln beslemeyin. Onlar bizim bamllk enerjile-
rimizden besleniyor. Onlarn en byk gdas ve gc, bizlerin
rettii dk seviyeli dnceler. Bizi ynetmelerine izin ver-
48
FELSEFES VE BTINL
memeliyiz. Bizi kle yapmalarna izin vermemeliyiz.

Bu negatif pln, kendi zyle ve tanrsal taraf ile balan-
tya geemediinden, iyi insanlarn tanrsal gcn ve tanrsal
zn kullanyor. nsann kendi zne ulaacak olan tm
enerjileri engelleyerek, kendilerine doru yol almasn salyor
ve bylelikle de yaamda kalmaya alyorlar.
Buna izin vermeyin. Tanrsal gcnzn smrlmesine
izin vermeyin.
Negatif pln, senin Rabbin ile bandan besleniyor.
Gcn emerek, azaltarak, daha fazla ulamana engel oluyor.
Eritiin kadar ile besleniyor. Bu onun gdas. Nasl m yap-
yor? eitli masallarla, dogmatik bilgilerle, senin iyi olan bilgi-
lere eriebilecein yollar kapatarak, ancak bilebilecein kada-
rn sana sunarak, seni bunlarla avutarak ve uyutarak yapyor.
Masallarla, hadislerle, laf kalabal ile kafan kartryor. Sen
gece uykuda iken zihninden ve gnlnden tm Rabbin ile
olan o ilahi gc ekerek, emerek alyor. nk gndz seni
d leminde tutuyor, gece de bunu gdas yapyor.
Senin bir aracya ihtiyacn yok ki. Sen zaten sana ah
damarndan daha yakn olan Rabbin ile balantdasn.
Onunla irtibattasn ve konuuyorsun. Vahiy mekanizmas
durmad ki! Allahn emirleri her an iniyor. Sen de bunlar
duyuyor ve iitiyorsun. Bu sana kafi deil mi? Neden Rabbin
ile arana bir eli koyuyorsun? Onu put edinip ona tapyorsun.
Buna neden ihtiya duyuyorsun? Sana akl ve fikir verilmi.
Bir kalp verilmi, bir beyin verilmi. Neden dnemiyor ve
retemiyorsun, yaratma katkda bulunamyorsun? Bunlar
sorgulama zamann gelmedi mi? Ve en nemlisi, Buna daha ne
kadar izin vereceksin, seni aciz klmalarna, seni kle yapma-
larna? zgrln elinden almalarna daha ne kadar gz
yumacaksn? Unutmayalm ki, u an ne isek, ne halde isek,
ahiret diye tabir ettiimiz, te dnyada da ayn olacaz.
Burada verdiimiz opsiyonlar, izin verdiimiz durumlar, te
dnyada da vermeye devam edeceiz. Burada zgr irademi-
49
zi oluturamazsak, te dnyalarmzda da oluturamayacaz.

Ahiret/te dnya denilen yer de, bizim kendi dnyamzdr.
Tm yaamlarmz da, bir btn olarak grmeliyiz. imdi,
burada deiemezsek, kainatn tm evrenlerinde, tm boyut-
larnda da deiemeyiz.
Bu bir frsat. Verilmi ve bahedilmi en byk frsat.
imdi dei. Hemen imdi. Farkna var ve enerjini kimselere
verme. Negatif plnlar besleme. Yaradla salayacan kat-
kn, Yce Plnlara salayacan faydalar, o negatif plnlara
sunma. Sen bir Rahman Plnsn. Rahmann Katnda en ba
kedesin. Hakk seni zene bezene yaratt. Bunun hi mi ky-
meti yoktur? Bunu silip, o deersiz dk enerji plnlarna
kle olma. Onlara gz atrma. Bunu yap. Hemen imdi yap.
Yarn senin iin ok ge olabilir.
Halife ryasnda Azrail'i grd. "Benim mrmden ne

kald?" Melekl mevt be parmayla iaret eyledi Halife
uyand. ok merak iinde olup Alimlere sordu ise de kimse
cevap veremedi. Ebu Hanife'yi arp sordu. Ebu Hanife eyit-
ti: "O be parmayla iaret eyledii muayyebat hamsedir
(be bilinmeyen) ki Allah'dan baka onu kimse bilmez. Surei
Lokmann son ayetini okudu: " 1- Kyametin ne zaman kopa-
can, 2- Ne vakit yamur yaacan, 3- Ana karnndaki
ocuun kz m erkek mi olduunu, 4-Adem olunun bana
ne i geleceini, 5- Bir kimsenin nerede ve ne zaman leceini
kimse bilmez."
Feridddin Attar
Tezkiret-ul Evliya Eseri, Hz. mam Ebu Hanife Kufi Blm
Ona
Ak da O. Yine, Ak O.
Odur vefann ad. Odur Akn Sahibi. Daha tesi sadece yanlsa-
50
FELSEFES VE BTINL
malar. Sadece beeri yorumlar. Anladm ki, onlarn hepsi de yalandan

te deilmi.
Ak sadece ve sadece Hakka imi.
Kalbimiz ve yreimiz, Ak sadece Allahta buldu.
Ne gzeldir O. Sadk bir sevgili.
Yreine her daim Ak veren bir Dost. Daimi bir Ak. Samimi bir
sevgili. Scack bir Yar. Daha ne ister insan bu dnyadan.
Ne umar ve hep umar. Ama bulduu sadece Allah Akdr. Gerisi
yalan ve dolan. Yanlsamalar.
ElEmin'dir O, elAk'tr O.
Sadece O.
Mutluluu daim ettiren de O. Huzuru sonsuzca veren de O.
Ne gzel bir Aktr. Bir Yardr. Bir Dosttur. Bir Sevgilidir.
Ne vakit seslensen. Sana ses verendir.
Ne vakit zlsen, kalbine neeyi katandr.
Ne vakit alasan, gzyalarn silendir O.
Bedenimin Ruhumun Akmn tek Sahibidir O
Gzlerimden bakan O. Grdm her zerrede sadece O.
Baka ne ister insan. Bu fani yalan dnyadan. Herkes gibi biz de
yalanz ve faniyiz. Bir gn zerimize toprak atacaklar. Ve anlar defte-
rinde bir yaz olarak kalacaz. Korunmu Levhada bir anmz kalacak
sadece.
- Geldiinizi grmedim ustam.

- Yazdklarn okuyordum. Kelimeler kelimeler, nereler-
den nerelere gelindiini, ne de gzel ifade ederler. Bu aki ifa-
deler, madde ve manay bir potada eriten, kelimelerdir.
- Onu hissetim dn gece ve uyandrd beni bir ses. Ve
yazdm. Kalem ve kattan ibaret oluvermiim ustam.
Kaybolmuum yok olmuum gibiydi.
51
- Sen fani deilsin. Fani olan kendini sandn sendir. u

grdn, aynaya baktnda grdn Attar. O pheler
iinde bir Attar. Yarn endiesi yaayan ve henz gelimeyi bile
anlamayan bir Attar. O senin fani olan yzn.
- Peki baka yzlerim de mi var ustam?
- Sen bu satrlar yazarken, baki olan yzn ile tantn.
Onu derinden hissederken, derin uykulardan uyandn. imdi
bir ku cvlts akmaya balad. Ne vakit ayr olmadn
anlarsn, ite o vakit o duyduun sesler oalr ve seni uyand-
rverir. Ve bu satrlar daha fazla yazacak olursun.
- Zor zamanlarn yap talarn diziyorum bir bir.
Sonlarndan bir Balangcn tam da kapsn aralarken hem de.
- Rabbin yollar tkenmez. Plnlar da. Bakalm bugn
ve her gn bize neler bahedecek?
- Ne ilgintir ki ustam; bizler birbirimizle henz bara-
madk. Hl daha sava hlindeyiz, kendi nefsimizle. Ve dola-
ysyla da birbirimizle. Birbirini seven, birbiri ile dost geinen
insanlar dahi birbirlerinin hakikatlerini gremiyor. Birbirlerine
hakikat gz ile bakamyor. Dost bildiklerimiz bizi hanerle-
meye yemin etmi iken, dman aramaya ne gerek var? Bir
dman yok ki, var ise herkestir. Bir dost yok ki, varsa yine
herkestir. Sen kalbinde dostu bulmuken her yer dmanla
evrilmi kimin umurunda olur ki? te insanolu, ettii ile mi
kalacak? nsan, henz insan olmay hazmedemedi. Oulluk-
tan bir trl azad olamyor.
- Balangc bilmek ve deerlendirmek iin, sonunu
yaamak gerekmez mi? Bu gerei yerli yerine oturtmak iin.
nsan sonuna geldi onu grsn de, balangta kendine ne
kadar deer verildiini anlasn.
- Gn ok uzakta m kald ustam? Deer. Bir insana
deer vermisen eer, tm dnya bu deeri bilir. O tm bilin-
lere yerleir. Biz zannediyoruz ki bir sabah uyanacaz ve her-
kes bar iinde olacak.
52
FELSEFES VE BTINL
- Oysa bir insan yreiydi bunu yapabilecek. te biz

hep O bir iin abalayanlarz. Ben gizlide sen ise ortada olarak.
- Bir adm. Bir adm daha. Ve kk bir adm daha.
Tanrnn aya yere basar, eli de gklere uzanr.
- nsandr duramz Attar. Oradayz ve buradayz.
Bunlar da amalyz. Engelleri geemezsek bir eser ortaya
koyamayz. Eer grnd isen insan iinde ve insan biimin-
de, elbet nedeni de yine Hakk iinde.
- Deiim gelimektir dersiniz ustam her zaman.
- Sana bir sr daha vereyim Attar. Bir gn senin kalemin,
cmle lemi sarsacak, yazdklarndan ilham alacaklar, felsefe-
ni zmeye alacaklar. Szlerinden arklar besteleyecekler
ve sen yzlerce yl sonrasndaki insanlarn gnlne tekrar yer-
leeceksin. Bunu unutma.
- Nasl olacak bu ustam? Bu dedikleriniz gerek bir
kehanet gibi.
- Kehanet yoktur Attar. Gerek vardr. Hayalini kur ve
gereklesin. Sen ne zaman yok oldun, ite o zaman yokta olan
var oldu. Eer yoku bilmek istedi isen, sen vardaysan O hep
yokta olacaktr. Bu nedenle onu bilmek ya da bulmak senin
seimine brakld. Hayydi gnl zengin, bunlar insanlara
aklayabilir misin? Varlk iddiasndan vazgeenlerin yolu
budur. Terk senin dsturun olsun. Terk et ki, Onu bulasn
ve kalemine dkesin.
- Ustam kalbime aydnlk verdiniz. Siz de aydnlk iin-
de olasnz.
- nsan ben olarak doar. O benden BZe intikal
eder. Ve BZ iinde yeniden BEN olarak domal. Benden
BENe geiin kaps BZliktir.
- Sohbet ilahi suknetin mayasdr. Bu sohbetler seni
gelitirir. Erdemini ortaya karr. Tanrmz, Allahmz,
Rabbimiz o kadar apak ve ayan beyandr ki, bu yzden gz-
ler onu hibir zaman gremez. Onu srlayan, krk kat boha
53
iine saklayan sen ve senin gibilerdir. Nebileri ve arifleridir. Bu

insanda merak uyandrr ve o srlar bir bir aarak Rabbine
ulamaya alr.
- Peki ben insan doasn nasl aktaracam? Bunu da
m srlayarak yapmalym?
- Srr aldn Attar. Evet. nsana en yakn mmeti bul ve
o mmetin doasna, insan doasn katarak yap ki, insan
merak etsin. Kendi meziyetini, baka bir mmetin ierisinde
tansn. Bunu akare yaparsan, kibre kaplr ve grmezlikten
gelir.
- Kular..
- Evet. Kular ile yap bunu. Ve gelecekte en ok konuu-
lan bir kitabn ba kahramann yarat. Hakikat nedir bilir misin
Attar? Hakikat, her ann sen yaratrsn sznde gizlidir. Bu
bir oyundur. lahi bir oyun. Sen de bu oyuna dahilsin. Bu sade-
ce bir balang. Anahtar senin elinde ve kilidini de buldun.
evir ki kapy aabilesin. nce sen gir kefet ki, senden son-
rakilere yol alsn. Ve sen nerede bulunursan bulun, oras
mayalanmal. Senin gittiin her yer byle olmal. Yer ve mekan
seninle deimeli. Oraya can suyu byle akar ite. Bir insan
bunu yapar ve yapmaldr da. Bunu sen yap. Dnyada insan
olarak bulunan, ama dnyaya dair olmayan biri ol Attar.
Nar
mitsiz bir aka hekim var m? Var m bunun bir aresi

dedi ak. Ak tedavi edecek bir reete var m? Ben bulama-
dm. Aradm ama yok. Hekimim ama kendime bile arem
olmuyor. Bulamadm aresini. Bu dertten lp gideceim bir
ehit olarak. Adm da en son sileceim defterinden. Ve ne
derse evet diyeceim. Yaktn beni, aldn kendine kattn beni.
Kalmad benden bir eser. Nefesine dahil ettin beni. te byle
54
FELSEFES VE BTINL
birini okumaktasn. stersen yol yakn iken vazge bu sevda-

dan. Yoksa seni de yakacam iimdeki ile.
Kalbim huzur dolu, lakin sessiz kalmak, bana ifa. Sussam
hamu olsam kimseler bilmese, sesimi duymasa, sessizce eri-
sem gitsem, ebedi dilsizlere karsam.
im tutumu, yangnlardaym. yle ki, ak bile yanyor
o nar ateinde. lem yanyor iinde Adem mi durur. Her eyi
yakm alev alev gnller. Neredesin diyene ben burada-
ym diyor. Ya sen neredesin diyene verilen cevaplar, afakta
dolayor. Duyan var mdr acep? Rabbim bu kadar yk zeri-
mizde. Bizlere g ver. Yoksa yokluuna al, perian olan ak-
larn duy. Onlara nee ver, hznlerine elik iin. Senliine
kat, inleyen yreklerine rahmetini yadr. Frsatlar tan seni
bulmaya, tekrar tekrar ak olmaya. Yabann olmad akn
yalnz sana olduuna inandr bizleri. Suretten olanlara deil,
Sen olan Seni dinleyenleri duy. Yalnz ve ebedi Seni.
yle inceltti ki, ruhum kendine balad bedeni tm
bedenlerde grmekte. Tanrm ayrlk bitti mi? Eer yle ise, bu
kulun da bitti. Sana kurban olansa O. Ona bayram olsun
bugn.
Artk yle derinlerdeyim ki, klmayacak yerlerde. Ne
sesim var duyulan, ne soluum var alp verilen. klmayacak
yerlerde. Sus olmuum. Suspus. Ne ak kalm, ne de ak.
Artk kimsenin bilmedii yerdeyim. Kimsenin ulaamayaca.
Kimsenin duymad eyleri fsldyorum. arklar sylyo-
rum, ok uzaklardan. Ve ben kimsenin bilmedii bir yerde son
anlarm yayorum. Hi bilinmemek istiyorum, kimsenin
adm dahi anmamasn. Hibir anda kalmamay istiyorum.
Hi hatrlanmamak.
Attarn iindeki Attar, gn gelir dile gelir. Attar olur,
Hallac olur, Mevlna olur, Muhyiddin Arabi olur, Hac Bekta
olur, Taptuklunun Yunusu olur. Adn ne koyarsan koy. Nasl
hitap edersen et. O sesini duyar ve arsn syler. Onu bilen-
55
ler Onu bilirler. Gn gelir gne bahtlarna douverir.

Biz edep ve erkan kitaplardan okumadk. Kulamza
fsldanand. Biz sevgiyi insanlardan almadk, kalbimize akan-
d. Biz ne yerdeydik ne de gkte. Bir ayamz yere basarken,
bir gzmz g gzetler, bir elimiz Ara dokunurdu. Biz
Ak kulundan renmedik, bizatihi Hakktan miras kaland.
Bize yaplanlar hatrlanmal lakin, devaml nmzde
durmamal. Terk et diyor ey Attar. At iindekileri ki yksel.
Kular kadar zgr ol. Kanat rp Hakikate doru. Unutma ki
sen Hakka dedin Beli. Ona dedin Evet. Hakka eyledin Ak.
Bundan gayr yolun, yokluk yoludur. Yurdun yokluk yurdu-
dur.
Drtyz sofi ile Beriyeye girdi. Acktlar. "Ya eyh bize bir
pimi ba, scak gerde (ekmek) yedirsen" dediler. "Oturun"
dedi Hallac- Mansur. Elini hrkasna soktu, bir pimi ba,
scak gerdeye sarlm olarak nlerine koydu. Ya hurma dile-
diler. "Gelin beni aa gibi sallayn " dedi Hallac- Mansur.
Salladlar. Ya rutab (hurma) dkld. Doyunca yediler.
Sordular: "Arif'in vakti olur mu?" "Yok. Onun in ki vakit,
sahibi fevt sfatdr. Kendi sfatyla aram eyleyen arif deildir.
Arif makam "Limeallah" vakittir.
Feridddin Attar
Tezkiret-ul Evliya Eseri, Hallac elMansur Blm
Eli
- Attar, seni dnceli grmekteyim.

- Ustam. Evet, bugn szlerinizi dnr oldum. Her ne
dense nasl bir hayat kuracam hakknda plnlar celbeder
aklmda.
- Peki nasl plnlarm bunlar? Bir e, bir yolda m diler
56
FELSEFES VE BTINL
gnln?
- Ustam, sizden bir ey saklamam bilirsiniz. Lakin, bir
yolda herkesin gnlnn dileidir.
- Elbette, senin de olmal.
- ok fazla aday var. Her biri de bir iaretimi bekler.
Onlarla selamlarm, lakin her sohbet devamn getirir ve
nereye gider bilinmez. Bu yzden biraz uzak durmal der
aklm bana. nk hem buna gerek yoktur, hem de bizim ii-
miz oktur, naslsa sohbet edecekleri bir sr insan var, varsn
onlarla devam etsinler, bizimle olmasn, bu bir kayb deildir.
Ksacas durum byle. Aka ayracak vaktim mi vardr ustam?
- Haklsn Attar. Biz ayamz dibe demeyen s sular-
da yzemeyiz. Bizlere nihayeti olmayan derinlikler gerek.
- Benim akla mekle iim yoktur. O yolun yolcusu trl
trl ve okadr. Varsn bir eksik olsun.
- Evet haklsn. Bir yze baktmda ondan parlayan
gryorsam, ben ona onu anlatmalym, iim bu.
- Ksaca, insanlar bedensel zevkler peindeler, iki keli-
menin belini bkme hli onlarda peyda olmutur. Ama benim
buna ayracak vaktim yoktur. Yani ben o durumu semedim.
Benim onlara verebileceim sadece sihirli kelimeler ve yazaca-
m kitaplardr. Dnya insanlarna onlarn istediklerini vere-
mem, ama mana dnyalarna renk katabilirim, biraz da idrak.
- Seni yllardr tanrm, elime dodun ve elimde by-
dn. Bana usta dedin, saygn sevgini esirgemedin. Ho, ben
de sana sonsuz sevgimi sundum. Bunu hibir beeri kisve
anlayamaz, bilemez. Sana unu syleyebilirim ki, sonu hs-
ranla biten hikayeler bizim yaammza girmemeli. Bizim eli-
mizden geleni biraz da olsa bildik. Ve istikametimizi belirle-
dik. Gemimizin rotas bellidir.
- Sadece sade bir akm var, temiz ve efkat dolu.
Ama alcs yoktur. nk kimse ak istemez, onlar bedenler
peindedirler. Biz anlatmaya ve yazmaya devam ederiz.
57
Bugn bilmeseler, yarnn ocuklar bilirler kymetini, gelece-

in ocuklar. Kymet verecekler, onlar imdiden biliyor ve
duyuyorum. Onlar akn kymetini bilecekler. nk kendile-
rini bilecekler. Onlar dodu ve hazrlar. Onlar bizleri onurlan-
dracaklar, akmz yerde koymayacaklar. Biri kar bizim
hikayemizi olduu gibi aktarr. Belki bugn deil ama yzyl-
lar sonra, biri gelir ve bizim hikayemizi, akmz, srrmz
aktarr. imdiden selam olsun o gzel yreklere.
- Hl erkekliinin gcn anlatan, aptaln da aptal
diyebileceim, yaamn sadece alt organndan gren, alim
olmu lakin insan olamamlar var. Ve bunlar bizim gibileri
eletirirler, lakin ben bu konuda gler geerim. Ne anlataym
ki, anlamazlar, duymazlar bile.
- Bilinteki ykselme, arzu, ehvet ve ihtiyalarda kont-
rol salyor. Bu bir gerek. Bir baka gerek de, insann st
akras ne kadar yksee uzanrsa, alt akras da o kadar deri-
ne iniyor, iki tarafl bir bilgi. kisinden birinin isabeti de, bir
ans.
- Bizleri eksik grdklerini bilirim. Kendini vazifesine
adayanlar eksik bilmek. Ne yaparsn, varsn yle dnsn-
ler.
- Ustam, kimin ne dnd bizlerin ilgi alannda
olmamal, bizim hedefimiz belli, yolumuz belli, yryemeye-
ceksek ekilelim ve yol aalm.
- Evet insanlara, cinselliin gereini anlatsam anla-
mazlar bile. Onlar sadece tek eylemi cinsellik sanmaktalar.
Cinsellik mekanik bir olay deil bir ruh birlikteliidir. Tm
deerleri ile bir btn olutur. O biri ile ayn idrakte olmak
art. Cinsellik bir tartdr. Bunu yle anlatabilirim. nsan den-
gede kalmay ve kontroll olmay salamaldr. lhamda yk-
seldike tanrlaan insan, nefsine yenik dtnde de tanrla-
acaktr. nsan ince bir izgi zerinde yryen ancak bir aya
topraa gml iken, ba hu'da olandr. Srekli ilham alan ve
58
FELSEFES VE BTINL
ilahi sistemle rabtada olan kii zamanla tanrlar, bu kanl-

mazdr. Arada yere inmeli ve dnya ile meguliyetini arttrma-
ldr. Lakin srekli nefsine yenik den iin de bu byledir. Bir
eyi zaman geldiinde eyleme dntrmek icaptr. Fakat
vakitsiz ve yersiz srekli zihni ve bedeni meguliyet ise nefse
yenik dmektir. Bu cinsellik iin de geerli. Fakat her eye de
uygulanabilen bir yntemdir.
- Evet ustam. Olmak ya da olmamak. htiyalar ve
engellenemeyen ehvet istekleri, onlar srkleyebilir. Bu ok
doal, bu bir dnyasal durum, ok normal, kimse yadrgan-
mamal, herkes kendi seimini zgrce yapar, ben seimimi
yaptm. Daha tesi yok. - Her insan kendini zmle-
mek ve tanmak zorunda. yle her esen rzgara yelken aan,
hedefini kaybeder. Burada sorun, hedeflerini tesbit etmemele-
ri.
- Gn gn de edebilir insan. Nasl iine geliyorsa onu
yapar.
- Ama, sonu da iyi olmuyor tabiatyla. Kayboluyor o
tuzaklarda.
- Bu bir seim. Benim hedefimde insanlk var ve onlar
cinsiyet ayrmna tutmuyorum.
- Evet, seimler kaderleri, kaza hlinde gerekletirir,
bireyin kendi karardr. inde olmayan ortaya karamazsn.
Zaten yoktur.
- Yok ki kmyor. Beni alklayn, takdir edin diye sy-
lemiyorum tm bunlar. Durum bu.
- Evet seni tutan yoktur. Olamaz da. Ama istemiyorsun.
Ve aslnda senin iinde olan da belirlenmitir ve ortaya da k-
mtr ve kmaktadr da. Kendi yol izgini seensin.
- Ben kendi yapma uygun seimi yaptm sadece.
Ruhsal ve fiziksel yapma en uygun durumu setim ve ona
gre yolum ekilleniyor.
- Evet, seimi, seene yaptryor. Hakkn ii bu.
59
- im fkr fkr kaynarken, tam tersini semedim. Bu

zorla olurdu ve yrmezdi, yapma uygun ne ise onu setim.
Benim sadece efkat dolu, temiz ve duru bir akm var. Onun
da alcs yok. Ancak gelecek insanlar kymet verecek. Ve biz
onlara yazyoruz imdi.
- Belli bir dzen olumadan olmaz, oluan dzenin art-
lar ondan doanlar belirler. Ve sende de yle olmutur.
- Liyakatinde olmay diliyorum.
- Liyakat olmadan olmazd. Ve sen de, alara adn
duyuran Feridddin Attar olamazdn.
60
Ku Dili
Ey insanlar! Bize ku dili (mantkut-tayr) retildi ve

bize her eyden nasip verildi. Dorusu bu apak bir
ltuftur.
(Neml Suresi; 27/16)
Feridddin Attarn, Kularn Dili eserinde mecazen ku-

lar kullanmasnn elbet bir sebebi vard. Kular bir mmettir.
Onlarn doasna insann doasn katmak icap eder. Eer
direkt insandan yapsayd, o eseri okuyanlar, kibire kaplrd.
Anahtar buradadr. Neden direkt insan zerinden anlatlsa
kibire kaplrlard? Batini aklamas ok basittir. Kendinde
olann, bakasnda olmadn zan etmesindedir. Tm mevcu-
dat ayn hassaya maliktir. Tanrsallk. Kendini farkl grmek
zellii, onun ayn zamanda snavdr. Bu snav gemeden,
buralardan geip gidemez. Baka bir mmete dair anlatlanlar
aslnda insan anlatmaktadr. Ve insan da, bunu okurken, ben-
zerlikleri yakalamakta fakat zerine alacaklarn almakta ve
ounu da grmezlikten gelmektedir. Kular deil de, insanlar
zerinden konu aktarlsayd, kimse byle deerli bir esere ky-
met vermezdi.
61
Kular hikayesi ile yedi vadiyi atrp, Allaha ulamann

ve karlarnda bir Tanr deil kendilerini grmelerinin aktarl-
masnda elbet bir sebep vard. nce ve nazik bir nkte ile
Kendi zne ulama bilgisi aktarld. Dileyen bunu masals
bir hikaye olarak okur, dileyen de tasavvufi bir yolculuk ola-
rak idrak eder. Seim tamamen insann kendisine kalmtr.
Rahat ve konforu nasl diliyorsa, nasl icap ediyorsa, konuyu
anlama biimi buna gre ekillenir.
Nedensizlik Bir Nedendir

nsan, kendi ile konumay unutmu ve cevap verenin
kendisinin de olduunu bilmeyerek, dinlemeyi de ihmal
etmitir. nsann sr katibi, yine kendisidir. yle ki, kendi ile
vakit geirmekten yoksun olduu iin, evresinde olup biten-
den de bihaberdir. Gkyzne bakmay unutmutur. Yldzlar
her gece sabaha kadar akarlar yeryzne. Bizim DNAmza
zerk edecek tm g, yldzlardan gelir dnyaya. Yaam ener-
jimiz yldz tozlardr. Ve bu her gece bitmez tkenmez ekilde
gerekleir. nsan karanlktan korktuu iin, gece gkyzn-
den gelenlere selam vermeyi dahi unutmutur.
Dnyaya atmosferden geip yanarak inecek olanlara bir selam
ver her gece. nk gelenler, Yangn yerine geliyorlardr. Yanmay
kabullenerek iniyorlardr dnyaya. Sen de onlara merhaba demelisin.
Dnyada ate var, yangn var ve yanmadan bitmeyecek
bir dngdr bu. Dnya kanunlarna tabi olmak, dnyay iste-
mek ile edeerdir. te insan iin bir frsattr bu. Tasadan yana
ne var ise atelere atmaldr. Yansn, kl olsun ki, kllerinden
yeniden doabilsin. Yeni domu bir bebek gibi. te Simurg
felsefesi. Halk arasnda bilinen ismi ile Zmrd- Anka kuu.
O bizim yreimizde ve en derinlerindedir ve her zaman da
kmay beklemektedir.
Her insan, dnyaya beslenmeye gelmez. Tekaml etmeye
de gelmez. Bazlarmz dnyay beslemeye ve onu gelitirme-
62
KU DL
ye gelir. nsan bazen sadece insan mevcudadnda gizli olan

ilahi yzleri tanmaya gelir. Tpk Feridddin Attarn kitabn-
da kular farkl yzlerden yorumlamas gibi. Kularn her bir
kimlii onlarn birer yz idi ve o eserde anlatlan tm yzler,
insanda kodlanmtr. Her ku, insann bir yzn yanstm-
tr. Batini manada ise, kular kendi yzlerini fark edip ya yola
devam etmi ya da yolda telef olup gitmitir. te insan da,
kendi yzlerini tek tek kefedip onlardan arnmadka kim-
liksizlie kavuamayacaktr.
alar boyunca, tm aktarlan batini ve ezoterik bilgiler
bize daima ne ve niin sorularna cevap verebildi. imdi biz-
ler de "nasl" sorusuna cevaplar aryoruz.
Ne ve Niin sorular, hedefi sorgular. Fakat Nasl

sorusu, sreci zer.
Bu da bizim, bu dnyadaki grevimiz. nk her zaman
ve mekann mevcut ihtiyalar, o zaman ve mekann zne
ynelik oldu. imdiki zamanda ve mekanda, insanlarn ihti-
yalar da nasl sorusunun cevabn idrak edebilecek dzey-
de ve bu yzden cevaplar da pei sra sunulmaktadr. zm
sorunun iinde idi daima, ama nedense sorularn bir yant
iinde beklettiini hi bilemedik. Bir soruyu sorabilme liyaka-
tna erien kii, onun yantn da hak etmitir. imdiki zaman-
daki insanlk, bunu hak ettii iin de, sorularn cevaplarna eri-
ebilmektedir.
nsan nefsi yz ile dnmedii zamanlarda asla yanl-
mayacaktr. ine kendini katt her ne ise ona ok dikkat
etmelidir. Ego hileleri oktur. Benci olmak, bencil olmaya gt-
rr insan. Nasl olacak sorusuna cevap da yle olur: Kontrol
edeceksin kendini. Bu kontrol nasl olacak onu da anlatmak
gerekir. inden da kendini vuran her ne ise, ona ayrk
diyemeyiz, o zaten bizden kendini meydana vurandr. Senden
kendini da vuran her maarifet, seni boydan boya o boya ile
63
boyar. Kenarda kalamazsn. Hakk halkasna girmisindir. Bu

yzden Hakk sana bir marifet, bir yetenek vermi ise, bunu
senden grmek ister. Ve sen de verilen bu yetenei, insanlk
adna sarf etmelisin. Ama senin elinden olan, Hakkdan gelen
maarifet zerine olduunu da asla unutmadan. Ve daima
Varlksal ilkelere sayg duyarak, kendi zne de sayg ve
gvenmeyi asla terk etmeden.
Feridddin Attar felsefesinde nemle ilenen konulardan
biridir bu. nsan sabah uyandnda Ya Allah demeli, ya da
Ya Rezzak. Bunu demiyor ve insann mahvolmas iin cinlik
ve hinlik peinde plnlar yapyorsa bilsin ki, insan kirleten
dnceler reten, aslnda kendi zihnini kirletiyordur. nsan
insan mahvetmeyi dert edinmi ise kendine, kendini mahvet-
me yolunu semitir.
nsanlarn ok az afak bekisidir. Yani ufuktan gelen
ilhamlar, sezgileri, vahiyleri alp aktarmakla ykmldr.
Baz insanlar da dnya ilemcisi. Onlar da gelen tm ilhamlar
yrrle koymakta ve ilemesini salamaktadr. Ve insanl-
n byk ounluu da bu iki oluun ierisinde yaamlarn
uyuyarak daim ettirir. te sorgulanmas gereken en nemli
sorgu u olmal: Ben, bu halka ierisinde hangi noktadaym?
Yeryznde hibir canl ve iki kanadyla uan hi bir

ku yoktur ki, sizin gibi mmetler olmasn. Biz Kitap'ta
hibir eyi noksan brakmadk, sonra onlar Rablerine
toplanacaklardr.
(Enam Suresi; 6/38)
Feridddin Attar felsefesi tamamen terk zerine bir

yapdr. Eserlerinde terk zerine hikayeler ilemitir. nsann
en byk mahareti, terk etmeyi semesidir. Gzellikleri var
edeni, bizlerin kullanmna verdii sadece paylan dedii
yarattklarn, terk etmeyi semek. Bu ekilde iimizeki
64
KU DL
asla bulamazdk. Bunun iin yine bizlerden hatrlatclarn

gnderir Attar gibi, Muhyiddin Arabi gibi, Hallac- Mansur
gibi, Mevlna gibi. Ve biz onlar reddettik, kovduk, zem ettik,
hatta ldrdk. Onlarn her biri birer Ak ahidi oldular ve
sonunda da Akn ehidi olarak dnyadan ayrldlar. Sadece
fiziken bir ayrlt bu. Yzlerce yl boyunca, her zamana dam-
galarn vuranlard onlar. Binlerce yl boyunca Hakk grevlile-
ri dnya zerine, Ak anlatmaya geldi, gelmeye de devam
ediyor. imdi aklarn sat gren gzler, onun parlak-
l karsnda kendi zne yaklamay umabilir ancak. te
ak yol acdr. Olmazsa olmazmzdr bizlerin. Sevgisiz bir
dnya, ancak aclar var eder ve yle srdrlyor. Birka
ine ucu aklnda k salmaya balad dnyamzda ve
herkes bunu geniletecek yeni grevlileri burada bulacaklar.
Umut varsa, grev de var olacaktr. Elbet grevlileri de. Onlar
Hakk szn dile getirdiler. Szler Ayn'lk kazanmsa eer,
bu bizden deil Hakk'tandr.
Hepsi Hakktandr, hakikattir. Ama kul kendinden bilir.
Geri idrak uyanmsa, ayrlk bitmise arif her iki ekilde de
konuabilir. nk grevli Arifler daima yetkindir.
te Mantkut Tayr eserinde, Feridddin Attar, Kular
Simurga vardrmay hedef semitir. Varp varmama sorunu
da deildir bu. Varmayan yoktur. Vardnda orada olduunu
bilen de yoktur. Ama insanlarn zihni tek dzlemde alt
iin btn hikayelerde bir son olmalyd. Bu eserin de sonu,
Simurga var ile nihayetlendirildi. Aslnda, batini sr udur:
Bu ba olmayan bir hikayedir, sonu nasl olsun. Varn ne ba
vardr ne sonu. Asla sonlanmaz. Her bulduunda aramaya
devam edersin ki, bulmayan da arayamaz.
nanlar uyanmadan, talepler artmaz. Allah ile kul arasn-
daki Ak bile, yeri gelince bir engeldir. Ve aradaki uzaklatran
her ne var ise vakti zaman gelince terk edilir. Ben yaknm
demesi dahi bir engeldir. O yaknla erimek iin yola d-
lr. Maksada varmak iin yol bir heyecandr. O heyecan ki,
65
bulduun anda sana onu tekrar tekrar yaatr. Yoksa neden bu

lemden gizli dursun? Aikar olsa, ortada olsa idi, heyecan
olur muydu? te yle engeller konacak ki, szlerle ifade edile-
cek ki, kul ayrda olduunu sansn ve aray heyecan ile yol-
lara dsn. Mantkut Tayr eserinde Feridddin Attar, hika-
yenin sonunu, Bekaya varan kularn Simurg yerine kendile-
rini grmesi ile sonlandrmtr. Allah aramak iin yola dk-
lenler, kendi zleri ile karlaacaklardr. nk bu lemde
Ondan bakas yoktur. Lakin iin heyecan da yoldadr. O
heyecan da, her dilde aktarlagelen, maddede ve manada olan
Aktr. Yolcular ise Ak. Vardklarnda grdkleri kendileri
olan Mauktur. Her varn sonunda da Ak ile Mauk
Birlenir. Ve bu sonsuza dek srer gider.
Ruhsal bir ama iin bir araya gelmeler ve beraberlikler
hakikatte eliktir. Fizik lemde ikilik vardr. Oysa Ruhta iki-
lik yoktur. Ruhta teklik olunca bir var ve bir menzil sz
konusu olur. Oysa heyecan arttrmak iin fizik lemde ikilik
olarak tezahr eder ve yol uzatlr. te arifler, bilgeler, her
yerde uan ve her yere inen Simurg kuu gibidir. Onlar kendi
kaderlerine sahip olan kiilerdir.
imdi bizlere de bu kanatlar taklsa idi, u dilediin
zaman ve mekana denebilirdi. Dilein gibi u. Bizi kim tuta-
bilir? Kim engel koyabilir? Dilersek, iimizde bize daima gz
krpan Simurga soralm? Zihnimizi bir kontrol edelim.
Yetebildii oranda da kendi anlayacamz dilden kelimelerle
sorular soralm. Bedenimizde kan dolatran damarlar gibi,
zihnimizde de dncelerin dolat damarlara bir gz ata-
lm. Kelime haznemiz, ancak idrak genilii kadar yol bula-
caktr. Ve ruhumuzun derinliklerindeki Simurg kuuna sorular
soralm. Ancak cevab alacak liyakatte olanlar, soru sorabilir
mant ile. te bylece iimiz ve dmz birleir. Tevhid
neden esastr? te bu yzden gereklidir. imizde olan dm-
za karamadmz srece, hep ikilikte kalacaz. Rabbim ve
Ben. Kul ve Tanr. Ruh ve Madde. z ve Cevher. Bedenim ve
66
KU DL
bedenimin yaratcs ikilemleri. Bu ikilemler, dnyada olduu-

muz iindir ve zihin devreye alndndan dolaydr. Zihin
devre d brakld anda, birlik ruhu hissedilir. Bu ikilemleri
birletirip tevhid edebilirsek, soruyu soran da, cevab veren de
tek bir varlk olacaktr. Ve cevaplanamayan hibir soru da kal-
mayacaktr. mkanlar kstl bir bedende ve dnya mekann-
da, dondurulmu bir zamandan, dilediin an frlay ve yay-
l. Tm zaman ve mekanlarda bir seyyah, bir gezgin. Dilerse
Arta, dilerse Ademi Levhann biimlerinde, dilerse diledii
tm boyutlarda gezinen bir gezgin. nsan kendini tevhid etme-
den bunlara kavuamayacan da bilmelidir. te bu yzden
Feridddin Attar, eserlerinde Tevhid Yasasna byk nem
vermitir. Biz de bu iin nasl olacan sizlere aktarmay
uygun grdk.
Ve toplanp gelen kular da. Hepsi onunla ynelip-

dnmekte olanlar idi.
(Sad Suresi; 38/19)
Btni Kaplar
Dnceler, gnlerin gemesini durdurabilir misiniz? diye

kapmz srarla almaktalar. Biz de o gzel dncelere cevap
vermek istedik. Elimizde olsa idi.
Dnceler glmsedi ve o zaman bu beden olmadan,
yaamak dediini, nerede var etmemi isterdin? Bunca heyeca-
n ekmek neden zor geldi insana? nsan demek ki kendi var
oluunu gremedi. Biz de grsn dedik ve yaam ellerine tes-
lim ettik.
Evet, yaam madde ve mana ile bir btndr. kisine de
zen gstermeli. Biri dierinden daha nemsenirse, yaam
aksar ve bir ayamz topallamaya balar. Topal bir ayakla da
67
ok fazla yol gidemeyiz. Ve ikisini ayran, sreci yavalatr.

Zaman, bedeni eskitmekte ama buna karn ruh sekinleir.
Ruhun ne kmasna tecrbe diyoruz. Tecrbe sadece dnye-
vi ilerle ilgili deildir. O ileri yorumlayan bir mana sistemi
vardr. Ve o sistem, duygusal zekay da gelitiriyordur. Bu da
ok nemli bir kavramdr.
Bunun zerine yle sorulabilir? Tm bunlar gereklidir
evet. Ama ne iin?
Sadece beden ile bir yzn gstermek ile anlalamaz
varolu. Mana yz de zenginliini oluturur ruhun. Naslsa
topraa vereceimiz bir bedenimiz var. Ruhun zenginlii de
btne hizmet eder. Ayr bir ruhumuz yok ki zenginlii ile
sonsuzlua doru devam edelim.
Gn gelip de topraa verdiimiz bedenimiz ile, her sabah
atk hlinde kanalizasyona gnderdiimiz eyler arasnda bir
fark yok mudur? te bunu dnen insanlar beerlerdir. Yani
ksa nefes alanlar. Sadece dnya hayatnda nefes aldklarn
ima eden insanlar grubu. Oysa bizler, bu kitab okuyanlar,
uzun soluklu olanlarz. Sonsuzluk oyununda, uzun bir soluk
alan insanlar.
Biz, her insann kuunu kendi boynuna doladk.

(sra Suresi; 17/13)
Uzun soluklu da olsak, yine bedene ihtiyacmz olacak ve

o bedene girdik mi, bu yaamdan ne fark olacak ki, sonuta
yine bedenin mahkumiyeti altnda esarette olacaz diyebili-
riz.
te byle bir soruya can alc bir cevap da Feridddin
Attar felsefesinden gelir: Bedende deilsin. Bedeni kullanyor-
sun. Projekte ediyorsun. Var olmann ortaya konduu bir
oyunda, oyuncularz sadece. Ne var vardr, ne de yok var-
dr. Sadece gzlemci vardr. Ve bu ok st bir bilgidir, dnyaya
68
KU DL
indiinde ise ok ie yaramaz grnr. nk gn ierisinde

sryle hakszlklarla mcadele eder, demeleri yapmak iin
aba harcar, almak zorunda kalrz. Fakat bilinmelidir ki, bu
bilgiler birer mirastr. nsandan insana. Nasl ki, 12. yzylda
dnyaya inen batini bilgiler o zamanlarda anlalamamt
fakat imdi anlalyor ve uygulamaya geiliyor. Bu kitapta
yazdmz ve konu ettiimiz tm bilgiler de topik birer
hayal gibi geliyor. Fakat deil. Okuduunuz anda zihninizi
besliyor, sonra bedeninizde mayalanyor, ruhunuza eritiin-
de ise, bir sonraki yaratmda uygulamaya konmak iin kodla-
nyor. Ve yeni doanlara kodlanan bu uygulama verileri,
zaman gelince aa kyor. Eski vakitlerdeki anlalamayan
batini bilgiler, imdi idrak ediliyor ve st alyorsa, imdiki
topik hayal bilgileri de vakti zaman gelince uygulama sre-
cine girecek. Bizler bunlar okuyoruz fakat gelecein ocuklar
bu bilgilerin uygulaycs olacak. Ve gelecekten, bizim zaman-
mza baktklarnda, evet birileri bunlar hayal etmi, biz de
uyguluyoruz diyecekler.
Bu yzden her insan, incelmeli, incelenmeli, kendi iine
daha da yaklamal. Senin sen olmadn anlatyoruz sizlere,
baka bir senden bahsediyoruz. Gelecekte uygulaycs ola-
cak bir sen grdmz iin bunu yapyoruz. Bugnn
insanlarnn konutuklar her ey, yarnn insanlarnn uygula-
ma bilgisi olacak. Bizler hayal ediyoruz, onlar yaayacaklar.
Gnah - Sevap
Bizlerin gnah olarak adlandrdmz, ilahi dngde,

eitici sisteminin dinamiidir. Bizler onlar gnah olarak gr-
meye devam ettiimiz mddete, geliimi idrak edemeyece-
iz. drak edilmedii srece de, insanlk tekaml, ar aksak
yryen bir topala benzeyecek. Eitici sistemin dilileri arasn-
da olan insan vardr. Bazen can yakar, bazen can ho tutar. Biz
69
buna gnah/sevap ikilemi ad veriyoruz; kanlmas gereken-

ler ve yaplmas zorunlu klnan eyler olarak. Oysa biz o kav-
ramlara, "gelitirici sistem" ismini verdik. Bu kavramlarn bir
an evvel, yksek uurlu idraki ve yeniden revize olacak yap-
lanmaya ihtiyac vardr. Artk cehennemleri soutup, gl bah-
esine evirme vakti geldi. Ama buna ramen, kart g bo
durmuyor. Kendine din adam ismini verdii eyhlerle bera-
ber alyor. Kart g, dnya ve insan var olduu srece,
daima olacak. Ksaca Kart olmadan Rahman olmuyor. Bizi
kendimize yaklatran, bizden olmayandr. Lakin bizimle
olandr. eyhler artk tarihe karyor. Ve put yapclar. Elleri ve
czzi akllar hi bo durmad. Lakin bizim de elimiz ve Klli
aklmz hi bo durmad. Bizler ve bizim gibi olanlar daima
varz. Hep vardk. Hep var olacaz. Admz ve suretimiz
deise de dnya tarihi iinde, tadmz asla deimedi.
Admz fani. Tadmz Bakidir.
Rahatna dkn olann sandalyesini altndan ekmek

de gerekir bazen. Arada bir sandalyeye bakp seninle
olmaktan memnunum demek lazm. Rzgar nereden esse,
oraya dnen yzler.
Tanrcklarnn yanar/dner bin-bir suratna secde hli.
nsanlndan acze denler, ilahlar oaltma yarnda.
Kendi muhteem enerjilerini nasl da heba eder, grmezden
gelirler.
Feridddin Attar, eserlerinde, hikayelere yer verdii her

satrda, gnah-sevap ikilemine oka deinmitir. Her konu-
da, gnah-sevap konusunu ilikilendirmitir. eyhlere ve tari-
katlara meyil etmemi ve uzak durmutur. Herkesin kendi vic-
dann sorgulayan Byk Yarga gvenmesi gerektiini de,
gizli bir mana olarak iletmitir. Biz de o gizlerin zerini bir bir
amay uygun grdk. Bu yzden Feridddin Attar felsefe-
70
KU DL
sinde bu konuya ksaca da olsa deindik.
O, kendi menzilinde bir gne. Nuru ile lemleri aydnlatan. An

iinde bir zamanda, yerin yzn dek yapt, bedenleri de zaman bil-
gisine kodlayarak yayd. Gn yzn de kubbe yapt, geniletti ve
yerin yzn rtt.
Zaman, mekanda ve bedende bir alglama biimi grmez misin?
Oysa An ise, tm zamanlardan mnezzeh bir Yaratm Esmas. Yantlar
burada gml. Ve sahibini bekler.
Gnah ve sevap sarmalndan ya da endiesinden kurtu-

lanlarn ifadeleridir bunlar. Bilgi seviyesi, kiinin geliimine
bal olarak aktarlr. Sen byrsen, olgunlap idrakte ykse-
lirsen, O da yle yapar. Sana olan ilhamlarn idraki ve anlay-
n da byk olur. Ve O, senin gznde ok byr, seni kua-
tarak yokluuna eritirir.
Onlarn zerine sr sr kularn gnderdi.

(Fil Suresi; 105/3)
Kendini din adam olarak atfedenler, sana seni unutturur,

yapacan ve yapamayacan eylerin listesini verir. Seni, gk-
yznde zalim bir tanr ile korkutur. Ateli bir cehennem tas-
viri ile senin tm hayallerini snrlar ve o snrlar zerine de
kendi cennetini ina eder. Seni din kisvesi ad altnda, mezhep-
lere blen dnceleri beynine zikreder ve seni cahil klar.
badeti bir hedef, inanc da sana hediye olarak sunar. Politik
birtakm mesajlar ile kafan kartrr. Dnmene mani olur
ve dnd eyleri de sana dikte eder. Sana gnah kavram
ile mitsizlii alar. Seni ikinci snf bir insan grnme
brr. Yiyen, ien, iftleen, bolca uyuyan ve dnemeyen bir
model yaratr. Ve bunu da sana dayatr.
71
Kendini bilen bilge arifler ise, seni sana hatrlatr.

Yapacan ve yapamayacan eyleri sralamak yerine, sana
zgr ve hr iraden ile hareket etmene mani olacak her eyi
yaamndan uzaklatran bir dnce tarzn sunar. drak
geniliinde ve vicdan zgrlnde bir yaamn kaplarn
aan ifreleri sunar. Sana nasl olacann bilgisini verir. Seni
irfan erdemi ile btnletirir. Hakikat Eri olarak, dnyada eh-
vetini ve nefsini mslman eden bir bilgelie doru yrmeni
salayan yollar aar. badeti ve inanlar bir ara olarak gste-
rir ve zaman gelince her birini terk etmen iin sana batini sr-
lar baheder. Politik ve siyasi deil, samimi olur. Seni gn
yzndeki zalim tanrn ile deil, kalbinin derinliklerinde, yal-
nzlnda konuan, kendi z benliin ile buluturur.
Yozlamay deil, deiimi hedef alr.
nisiyasyon
Ruhsal Tekamlde, Toplu inisiyasyon devri mhrlendi,

Son Nebimiz ile. Bundan sonra kendi geliiminde tek ve yal-
nzsn, herkes boynuna dolanan kendi kuu ile kanatlanp
uacak.
Bu yol yalnzlk yolu. Gnl kuunun sana naklettikleri-
ni it!
Bilge Ruhlar, dnyada yaayan deil, her zaman ve her

mekanda kendi dnyalarn ina edenlerdir. Kaderini yazanlar
ve onun yaayan olanlar. Kaderini yaayanlar ve daha sonra
onu dile getirenler. Yaam "Korku ve mit" hlleri iinde sey-
reder durur; ierisine huzuru ve mutluluu da katarak. Lakin,
yleleri de vardr ki, onlarn yaam "ans" deil, bir Hakk
Edi'tir. te onlar, dnya irtibat komutanlardr. Dnya ile ara-
larnda bir badr, biz leminin.
72
KU DL
te byle ariflerden bir arif, velilerden bir veli, nebilerden

bir nebi olmak nasl bir durumdur? O kadar kolay mdr Ben
Arifim, Veliyim, Nebiyim diyebilmek? Sonsuz Sabr, Sonsuz
Sevgi ile snanm olanlardr onlar. Acy erbet etmi, ateten
gmlei giymi, kltan keskin bir yolda yryenlerdir onlar.
Ik samak, nder olmak, hatrlatan bir mesajc olmak bilin-
dii zere kolay bir yol deildir. Bu yolun aamalar ve kade-
meleri mevcuttur. Ku dili, aslen Ruhun dili olduundan bah-
settik. Ruhun nisiyasyonudur bu. Ruh inisiye olacak ki, ona
elik eden Zaman ve Madde de inisiye olabilsin. Ruh gelitik-
e, zndeki bilgiyi tecrbe ile aa kardka, Zaman mana-
s da geliir, Madde de deiime urar. Her Zaman dilimine ve
buna bal olarak Mekana etki eden tesirler, Ruhtan kaynakla-
nr. Lakin Ruh da, Maddenin vermi olduu kaba etkileim ile
zndeki ince etkileimi birletirir ve tekaml eder.
nisiyasyon bilindii gibi kolay deildir. Ezoterik tm bil-
gilerde, eski Msr retilerinde de yllar yllar sren bir zama-
n kapsayabilir. Arnmak, terk etmek, kabuklarn bir bir krl-
mas, bilginin tatbikat, geliim ve deiim ok zorlu bir yolcu-
luktur. Birka gnde, birka ayda, birka ylda olabilecek bir
durum deildir.
Yukars ile Aas benzerdir denir Kadim bilgilerde.
"Biberin has olan olusun diye, iftiler, on gn boyunca,
suyunu vermeyi keserler, ki aclasn, o ac ile yorulsun. Tad
muhteem olsun. te hayat da byledir. Bazen Abb- Hayy
suyunu doya doya ieriz. Bazen de o su, olgunlamamz iin
bizi yalnz ve bir bamza brakr. Ac da Tatl da insan iindir.
Hibir ey sonsuza kadar srmez. Her ey, vaadinde, tam da
zamannda, amacna ulat vakit, baka bir oluuma kendini
brakr. Ve varlklar, sonsuz yolculuklarnda, o tadn keyfi ile
seyre devam ederler. nsanln kadim bilgilere ve batini bilgi-
lerin almna da ihtiyalar vardr. Kutsal olan szlere ve lahi
ayetleri okumaya ve onlar derin dnce ile tefekkr etmeye
de zaman ayrmaldr. Ki doruyu yanlndan ayrt edebilsin;
73
p samanndan ayrabilsin; iyi ile ktnn ne olduunu

anlayabilsin; kolay ile zoru bilebilsin.
nisiyasyon kolay bir yol deildir. Para verilerek satn al-
nabilecek bir deer de deildir. Kimse cretini vererek dei-
emez ve geliemez. Aydnlanma ve inisiyasyon glen gzler-
le yaplan bir alma deildir. Kabuklarn krlma almas-
dr. Gzyalar ve aclar iinde yaplan bir almadr inisiyas-
yon. Aynen Kartaln belli bir yata hayatna devam edebilmesi
iin gagasn krmak zorunda olduu gibidir inisiyatik al-
ma. Zaman gelince, ku yavrularn uabilmesi iin, anne
kuun onlar aa atmas gibidir inisiyasyon. Uamayan yere
aklp lecektir. Uan ise, kanatlarn gelitirecek erikin bir
kua dnecektir. O nedenle cennetin yolu cehennemden
geer denmitir eski kadim bilgilerde. Egonuzu parlatmak
sizi gelitirmez. Ancak dnyasal, geici bir gzellik katabilir.
Bu da insan iin gereklidir elbette. Fakat inisiyasyon iin yeter-
li deildir.
Evrenin parassn. Evren senin iinde. Sevelim sevile-
lim. Bir olalm. Uyumlanalm, enerji alalm, falan renkli enerji
bizi sarsn, sevgi ile kuatsn gibi kulaa ho gelen szlerle
inisiye olunmaz, aydnlanlmaz ve hibir bilgiye ulalamaz.
Olsa olsa, size ruhunuzu okayacak trden birtakm hislerle
dolarsnz, ilham eden birtakm enerji ile donatlrsnz, o
kadar. Ruhun tekamln salayacak ve bedenin de geliimi-
ne aba harcanacak bilgi, yllar yllar sren bir inisiyasyon
sonucu elde edilir. Ate ile arnamayan, nefs kabuklarn kra-
mayan, nefsini terbiye edemeyen, bedeninde lp, tekrar
bekada dirilemeyen, kendi yreinden dar karama-
yan normal gndelik dnyasnda yaamaya devam edebilir.
nisiye olmu saylmaz.
Baki olan Adem prototipine retildi tm isimler, onun
Rabbinden. Adem sonsuzluktu ve onun yansmas olan insan
da, kendine den isim payn ald. Her insann mana le-
minde bir smi vardr. Bizler isim vermeyiz, ki ismi olan
74
KU DL
yolunu bulsun isteriz. Rabsal katta, Gksel Krallkta, Zaman

Mekan snrsz ve sonsuzdur. Zaman ve Mekan dilimi arasn-
da skp kalan insanlardr. Onlar kendi canlarndaki cevheri
bilip, ismini bulup, yle yol ald mddete, kafidir. Herkes
kendine den paydaki ismi bulsun ve yol alsn. Sfatlara takl-
masn. Sfatlar gelip geendir. Ademe bahedilen tm isimler,
imdi dnya insanlarnda cezb yaratacak ve yol bulacaklar.
te insanlarn, kendine kodlu olan isimlere ulamas iin, belli
aamalardan ve kademelerden geme ilemine verilen isimdir
inisiyasyon.
nce gerek anlamda hazrlanm olmas gerekir inisiye
olacak kiinin. Yol uzun ve etindir. Geri dnmek mmkn
deildir. nk ruhsal inisiyasyonda durmak yoktur. Fakat
dinlenmek ve nefes alabilmek iin duraklar mevcuttur.
Tpk mzik notalarnda Es taks gibi. Mziin kalbidir
duraklar. Tasavvufta da duraklar olmasa idi, kimse inisiyas-
yondan kamazd.
Talipli, Hakktan Raz olduuna niyet ettiinde, Hakk
senden Raz olur ilhamn beklemeye balar. Rzalamalar ne
gzeldir. O'nun, bunu kulundan duymas ne gzel. Artk ini-
siye olacak kii, kk kaplardan geemeyecek kadar by-
meyi gze ald ise, elbet onun kaplar da, idrak boyuna uygun
olacaktr. Sevgisini yle bytmelidir ki, her eyi iine alsn.
te bir bedene sdrlamayacak kadar olan o yce ilahi dee-
ri, yerli yerine koyma zamann gelir. Ve inisiye olacak kii, var-
lklar sevgisi ile kuatr ve onlar ayrmadan her birini yrei-
ne alr. Artk o, evrenin atan bir yrei olur, Her kalp at sesin-
de onlar hisseder ve onlara hizmet eder. Bunu dnceleriyle
ifade eder. Ve zihninin, kendine her bir dnnde, bunu ikrar
eder ve bunda srar eder.
Sorumludur inisiye olan ve olacak olan kii.
Dncelerden ve dncelerinden. Zaman ierisinde yozla-
an kadim bir bilgidir bu; dncelerinizden sorumlusunuz
batini bilgisi. Yanl anlald ve zamanla dejenere oldu.
75
Dncelerimizden sorumluyuz diye diye geldiimiz nokta

pek i ac olmad. Sadece kendimizin deil, tm insanln
dncelerinden sorumlu olma hli. te inisiyasyondan gee-
cek kii, hem kendi dncelerinden, hem de tm insanln
dncelerinden sorumludur. Buna hazr myz? nisiyas-
yonun nasl bir balang yaptna tank olduk. Hazr isek,
inisiyasyonun daha yksek bilgi ieren bilgilerine de yolculuk
yapabiliriz.
Bir an, sadece bir an. Bin insann dncelerini ayn
Anda duyabilseydik ne felaket olurdu. Karnmza bir ta otu-
rurdu, nefes dahi almakta zorlanrdk. Beynimiz fokurdar,
bedenimizde yksek bir ate oluurdu. te insann hli byle-
dir. Lakin ElBasir ismi ile Tanr, her eyi duyandr. Veren ve
Alan bir Sevgi ile. Bir sevgi ile veren, lakin alrken bin sevgisini
de balayan bir Tanr. te inisiyasyon yoluna giren iin de
bu byledir. nisiyasyonda temel esas, her eyi sevgi ile kuat-
ma hlini bedeninde ve ruhunda yaatabilmektir.
nisiye olan kii iin, Oku Emrine istinaden, Yazma ii,
daha geni kapsaml bir alanda devam edecektir. Dnsel
alanda devam edecektir. Katlara deil, dncelere yazma
ii. Yaz ve havale et dncenle. Tm evreni kapsasn ve oa-
larak tm dnya insanln kuatsn.
Bir kle olan bedeni harekete geirme ve daha kapsaml
alanlara hizmet etmeyi etken klacak olan mekanizmay al-
trmak, inisiye olacak kiiden istenilenlerin banda gelir. O
mekanizma hem beyinde ve hem karnda bulunan bir enerji
alandr. Beyninle ve karnnla dourgan olmak.Doan...
Dourmal.. kadim bilgisi ile donanmak. Ve tm doumlar
da izlemek. Etkin ve Yetkin Hl ile hl yaamaktr inisiyasyon.
Kendini Bitiren ancak Her eyden ve Herkesten sorum-
lu olabilir kadim bilgisi zerine, Kendi Hesabn Dren,
Aka Brnen, Kendi Hesaplarn, Byk Hesaba
Aktaranlar ancak inisiye olabileceklerdir.
76
KU DL
Yapmay istemediini yapmaya srklenmi gibi hisset-

mek. Hayatlar byle. Geip gidilerimiz byle. zgrlkten
dem vuranlar, tutsak olduklarnn farknda bile deillerdir.
Srkleniyoruz. Asl sorunumuz, bunu kim ve neden istedi?
Adna kader deyip susalm diye mi dendi?
Bir "bilen" var. Ama binlerce de "bilmeyen". Ayn olamaz-
lar, "bilenle bilmeyen". Bilmek, ite i bunu yapabilmek.
Olmaz, snrlar zorlamadan, duvarlar ykmadan, savun-
duun kimliinden soyunmadan, sen senlii brakmadan,
olmaz. Bildiklerini terk etmedike, mirasn alamyor insan.
Hatta terki bile lugattan terk etmedike olmaz. Ve zenle
hazrlanan hikayen hi yazlmaz. Bu yzden inisiyasyona ba-
layan kii, kendi hikayesini en bandan sonuna kadar, kendi
elleri ile yazabilenlerdir. Sen de kendi hikayeni yazabilecek
kadar inisiye olabildin mi? Cevabn hayr ise, olmaya hazr
msn? Artk bunu kendi ruhunda tartma zamandr.
Bu yzden ku, batini kadim bilgilerde, inisiyasyon ola-
rak bilinir. Ku Dili, Ruhsal nisiyasyondur. Kuranda bahsedi-
len Biz her insann kuunu, onun kendi abasna bal kldk
(sra Suresi/13) ve Bize Ku Dili retildi (Neml Suresi/6) ayet-
lerindeki ku manasnn batini alm bundan ibarettir.
77
Yedi Vadi
Bizim kelimelerimiz byldr. Bir yeim ta gibi, zm-

rt gibidir. Sahaflarn arsnda, en bilinmedik yerlerde bulu-
nur. Deerlidirler. Her kulaa hitap etmez, her gze grn-
mezler. Seicilerin peinde olduu bir avdr bizim kelimeleri-
miz. rtmazsn onlar duyurmak iin. Zaten bilinirler. Ve
isteklileri tarafndan bulunurlar. Bu yzden her gz gremez
ve okuyamaz.
Bizim kelimelerimiz, yksek vasfl harflerle yazlm bir
btndr. Ve sevdas ile ykl.
Bizim kelimelerimiz sihirlidir. Bir mzik notas gibi.
Kulaa ho gelen bir tndr. Evrende yanklanan Hakk sesine
akort olmulardr. Onlar duymak iin bir senfoni orkestrasn
dinlemeye gider gibi gzel giyinilmelidir.
Bizim kelimelerimiz ulalmazdr. Tpk Kaf Dann
ardndaki Zmrd- Anka kuunun tyleri kadar parlak ve
renklidirler. Onlara ulamak iin yedi vadiyi aman ve Bekaya
varman icap edebilir. Yola kmalsn ey yolcu. Yol da sensin,
yolcu da sen ve eninde sonunda bulacan yine kendinsindir.
Yol alnmal, durmadan sren bir sonsuz kou gibi.
79
Ben kendi var etmediim bir nesneyi kiraladm. Bundan

ibaretim. Vakti zaman olduunda, emanet sahibine teslim ola-
cak. O vakte kadar, bu cmleler de sel gibi akacak. Bu bir i,
ruhsal bir kontrat. Ve sresi de belli olan. Kelimeler, ok uzak-
lardan yola ktlar, sana her annda dokunan ve sana yre-
im diye seslenen yerlerden. ok ierlerden, derinlerden.
Kimsenin kokusunu alamad yerlerden. Hakikatleri var
edenden. Akln, daha fikre sahip bile olamad zamanlardan.
O kadar deerlisin ki diyen o yce makamlardan. Bunu
kimsenin fehm edemeyecei, anlayamayaca yerlerden.
Sr kaynann srrna kim eriti de bu szleri syleyebil-
di? Biri syler ve sen de duyarsan, sakl tut. Erbabna dmez
de, yerlere der sonra. lemi perian eder. Biri ak ile syle-
mitir bunlar. Srr diline kadar getirmitir de, sarlar duy-
maz. Kederlere drr. mrler biter ama sz bitmez olur.
Hl gelir, devran dner, bir avuca iner, inci mercan olur ve
senin ak dolu kucana doluur. Yrein onaylyorsa, brak
akln kant peinde kosun. Naslsa o da bir gn ikna olacaktr.
nk bizim kararllmz var. Bu bizim en byk erdemi-
miz. Maksat Kaf Dann ardndaki Simurga ulamaktr.
Lakin nemli olan, burada bulamadn, orada asla bulama-
yacak olmandr.
Bu dnyada en zor ey nedir? diye sorana verilecek
cevabmz hep hazrd:
Ak.
Bir ak asla anlatlamaz. Ak anlatan her bir kelime can-
dr ve o candan yudumlayanlar, o iksire can feda edenlerdir.
Ak varsa, gne yeniden, yine doar. Hangi gne? diye
sorana verilen cevap Gnein delili, kendisi deil mi? ola-
caktr. O halde, ak varsa yrekte, hakikat gneini zerine
dour ki o gne hi batmasn. Ve ak Onu, Onunla, iinde
senin olmadn bir hlde bulmandr.
80
YED VAD
Yllar nce ustamz tarafndan kulamza fsldanan Elif

Lam Mim Hakk de, adalet peydah olsun, hak yerini bulsun,
mucizeler seyredursun szn hatrladk bu satrlar kaleme
alrken. Sizlere de sunalm istedik. Bu yolun yolcular olarak
aklmzn bir kesinde bulunsunlar ki lazm olacaklardr.
Feridddin Attar, Ku Dili eserinde, kularn yolculuu-
nu, kular mahlas ile aktarmay uygun grmtr. Ku,
ezoterik manada Ruhtur. Ve Kularn yolculuu, aslen Ruhun
Yolculuudur. zi takip edenler, elbet yolu bulur. Hakkn izini
takip etmek, yolunun tadna varanlar iin, ne de kolaydr.
An gzlerine taklm ruhlar, baka ne ile mutmain olacak
ve imana erebileceklerdi ki? Allaha ulalacak yolda, ben/sen
biter. Biz olunur ancak.
Vaktin birinde, dnyadaki tm kular bir araya gelirler.
Simurgu bulmaya dair szleirler. Hdhd nderliinde yol
almaya niyet eden kular, mritleri olan Hdhdn
Simurga dnk yz ile tanrlar. Hdhd klavuz alan
kular, aslnda Simurga ulamay hedef almlardr. nk
bu, Hakikate doru yola kn Salatdr. Her nefes allar,
etin yolda her kararl kanat rplar bir ibadet olur yola
koyulan kulara.
Her bir ku, yolda Hdhde kendini, kimliini ve nefsini
tantr. Yol uzundur ve etrefillidir. Alacak derin vadiler, gei-
lecek dalar, bayrlar vardr. Yol uzadka, ilerinde derin
zlemler belirdike, bahaneler ve vesveseler retmeye balar-
lar. Kimi dnyasaldr, kimi aksal, kimi yer ve yurt araynda-
dr, kimi yaad hayata zleminden dem vurur, kimi ailesini
ne srer, kimi leceinden korkar. Her biri baka bir cinstir ve
her biri yaradln bir yzn yanstr yolda. Hdhd de, bk-
madan usanmadan, kularn kendisine ynelttii bin bir eit
bahaneyi bilgece cevaplar. Onlara, kimliklerinden arnmalar-
n, kendi ruhlarndaki sonsuz eit yzleri ile tanmalarn
syler ve hakikat olan yzlerini aa kararak, bu yolun
sonunda kavuacaklar Simurgtan haberler verir. Ksaca, her
81
bir kuun farkl farkl yzleri, yolun sonunda kavuacaklarn

umduklar Simurgun sonsuz yzlerinden sadece biridir.
nk nereye dnseler Simurgun yz oradadr. Bunu derin-
den hissedenler iin yol kolaylanr. Bunu gremeyenler ise,
yoldan ayrlr.
Simurg yolu bir kapdr. Hdhdn szleri ile yeniden
harekete geer ve birer dili olur, vahiy ark dnmeye balar.
nk vahiy zamann bekler. Kii kapsn ancaya dek. Her
bir sz, arkn bir blmne iti kuvvesi olur. Simurg rzgar,
aslen Hakk rzgardr. Vahiy arkn dndren bir esintidir bu.
Yeter ki o kapy amasn bilsinler.
Sz hi bitmez Hdhd kuunda. Her bahaneye verilecek
vahyi cevaplar dilegelir. Simurg emindir ve vazgemez bu
emin oluundan. Hdhd nasl vazgesin hitaptan? Kular
vazgeerler yolda ilerlemekten ve vaad edilen Simurga
kavumaktan. Lakin Simurg asla vazgemez onlarn kavuma
dileklerini kabulden. Harlar atei, ak cihana yaylr ve bunun
kokusunu alan kular gayret ve iman ile yollarna koyulurlar.
Onlarn bu azmine ve akna iman etmitir Simurg. Asl
iman sahibi Simurgdur. Onun iman gc, kendisine kavu-
may dileyen kulara nderlik yapacaktr. man, vazgeilmez-
lik olgusudur. Vazgemenin dahi ne olduunun bilinmemesi
hlidir. Kular tam imanl olmadklarndan, vazgeeceklerdir.
ou yolda telef olacaktr.
Maddeye gmlm olan yzlerini, gn na karma-
lar iin, onlara bir seenektir bu. Yola devam edenler ve yolda
kalanlar, Simurg iin ayndr.
Yola koyulan tm kular iin iman, elindeki kader dme-
nidir. Nereye evirirlerse evirsinler daima Simurgun sonsuz
yz ile karlarlar. Simurgun sonsuz yzlerinden biri,
kendi yzleridir. Ve bundan asla kaamazlar. Yoldan geri dn-
seler de, yola devam etseler de, sonunda yine Simurga kavu-
acaklardr. Hedef, lmeden Simurga ulamaktr.
82
YED VAD
Hdhd, vahyin snrszln gsterir. Bilge szleri hi

tkenmez. Simurgun hakikat yzn aktarr durur. Ona
kavumann muazzamln dile getirir. Gnlleri inanan ve
akllar da ikna olan kular gayret yoluna dmlerdir. Her
ku, candan cana akan bir alayandr. Simurgun ak da,
kanayan yreklerine derman, bekleyenlerine devadr.
Yolun tm tozuna Simurgun yce sesi yank eder. Perde
arkasna, bedeni terk etmeden ulaabilir olduunu hisseden-
ler, kokuyu alanlar geliyor. Ben onlara, kendilerinden dahi
yaknm. Lakin bunu onlar dahi bilmez.
Ku mahlas ile aktarlan Ruh tektir. Yol, sen/ben yolu
deildir. Ayrm yoktur. Nerede olursa olsunlar, Simurg bulun-
duklar alt leme n gsterir. Eksiini tamamlayan, yarm
olan tarafn tam edenler, yola devam edecek olanlardr.
Simurgun ben yaknm vahyi dahi, bir ayrlk szdr.
Simurga kavutuklarnda yakn sz de terk edilecektir.
Yaknlk, aynla dnecektir.
Hdhdn kularla sohbeti hi bitmez tkenmez. nk
sohbetin kazas olmaz, ibadet gibi deildir. Bu yzden bir
muhabbet, bin ibadete ye tutulur. Bunun srrn soran kula-
ra Hdhdn cevab yle olmutur:
Hamdn srr nedir diyene syleriz ki Aktr. Ak olmayann
hamd sadece szden ibarettir. Mustafaya, Muhammed denmesinin
srr buradadr. te Muhammed, mahabbet ile ancak tamam olur.
Her szmz kayt altna alnr Hakk grevlilerince. Ve her biri
Simurga ular. Kaydsz bir lem olamazd. Kayd arttr. Sadece
Yaradan kaydl deildir. Sadece bu bilgi bile bize hedef tayin etsin.
Yani kayt olmasa, bu yolculuk da olmazd.
Hdhdn her sz yksek seviyeli bir bina ina etti
kularn yreklerinde. Her kelime bir iaretti. Szn gizli
gcyd bunlar. Kular aldklar her nefeste, Hdhdn
vahyini ve Simurgun akn buldular. Kularn bu mecz hli,
birleen ve tme dair btnlk hli, onlar Simurga tad.
83
Simurga ulaanlar, dnyay bir potada bilenler oldu.

Hdhd kuu, tm kularn kanatlarndan tutup onlar
ekmedi, zorla yola koymad, sadece keskin ve bilge kelimeleri
ile vahyini aktard. Bu bir habercilikti, bir elilik greviydi
sadece. Bir mjdeci. Buna iman eden, inanan kular ona katl-
dlar. Simurgun yanna vardklarnda ise, haberci bir ku geldi
onlara yolda balarna gelen her eyden bir bir haber verdi.
Kularn Dili kitabndaki batini aklamas yledir: Bir dav-
ran ve dnce deiimine gitmek zorunda olanlar, yaam
kurgulayan ve onu uygulayanlardr. Kimsenin adna pein
hkm veren bir ilahi pln yoktur. Bunu anlamak iin srekli
ilahi senaryo yenilenir. Eninde sonunda anlayacaklar.
Anlamayana layk ile anlatrz oyunu oynanyor. Bu ilahi bir
itir ve ilahi bir pln. Ve Rabbin plnlar asla bitmez.
te Hdhd kuu, Simurgun vahyini alan ve aktaran
rol ile, bize dnyaya gelen nebi, veli, arif ve elilerden iaret
eder. Gzel szler tanrsal ifadr. ksirdir insanlar iin. Vahiy
kanallarnn nemini grrz bylelikle. Tanrnn yeryzne
indiini biliriz. Bir vesile ile bizleri sevdiini ve terk etmedii-
ni anlarz. Bu ok nemlidir. Hdhdn grevi bu yzden
kitapta ok nemli yer tutar. nk Simurga ulamak iin,
biri onlara zamann ayrr ve onlara ne kadar nemli oldukla-
rn anlatr.
Hdhd simgesi, aslnda bir Nebi Erdemi olan,sen sana
ait deilsin felsefesinin batini almndan haber verir. Kimse
kimseye zorla bir ey yaptramaz. Kimse kimseyi ldremez.
Ancak oldurabilir. Cann sahibi, gel diyecei gne kadar,
herkes iman ile nefes almaya devam edecektir. Sen sana ait
deilsin batini almn, Hdhd kuunun kitaptaki grevin-
den daha iyi anlamaktayz. nk Hdhd, ona elik eden
kular iin vard, kendisi iin deil. Baka trls Hdhd
yaralard. Hdhd, gelimi vicdan sahibi olan Simurg sz-
n, znde duydu. Ve iini yapt. Hdhdn bu yolda ufak
da olsa bir inanszl, imanszl, gvensizlii onun lm-
84
YED VAD
ne sebep olacakt ve yolundan alkoyacakt.
Simurg, apak meydanda olmasayd hi glgesi olur muydu?

Simurg gizli olsayd hi leme glgesi vurur muydu?
Burada glgesi grnen her ey, nce orada meydana kar
grnr.
Simurgu grecek gzn yoksa, gnln ayna gibi aydn deil
demektir.
Kimsede o gzellii grecek gz yok; gzelliinden sabrmz,
takatimiz kalmad.
Onun gzelliiyle ak oyununa girimek mmkn deil.
O, yce ltfuyla bir ayna icad etti.
O ayna gnldr; gnle bak da, onun yzn gnlde gr!
Feridddin Attar
Mantkut Tayr (Ku Dili)
Gl irade ve ilke sahibi, ne istediini bilen bireyler,

ezber yaam biimli, saysal ounluun sradanlnn ieri-
sinde kaybolmaz. Herkes gibi deil kendi gibi olmay,
yani tek ve zgn bir Simurg olabilmeyi baarabilir. O,
Simurgu beklemez, Simurg olmay gze alr ve tehlikeli yol-
culuuna kar. Bu yolculukta kahraman kitle ile birlikte hare-
ket ederek deil, gruhun engellemelerini ykp geerek yol
alr. Birbirini tetikleyen olumsuz ve vesvese szcklerinden
etkilenmez. Gnl, Simurg iin arpar ve kulaklar sadece
Simurgun sesini duyar. Fakat yoldan kopan, ayrlan kularn
da ilkelerine byk sayg gsterir. nk Simurg zgndr;
sradan ve srden halk ynlar gibi deildir. Yn ancak
yn gibi olana etki eder. Sen bir ot isen, hayvanlar bile seni
yer. Simurg'a ulaan aznlktaki kularn ortak zellii, kendi
gibi olabilmeleri ve sr gdsnden etkilenmemeleridir.
Simurg, ruhun btnlemesi, arnmas ve dnmnn
85
tm ezoterik bilgilerde, ortak yce bir semboldr. Btn mil-

letlerin mitolojisinde olaanst ve byk bir ku bulunmak-
tadr. O, ulalmas g bir idealdir. Kitabmzda bahsi edilen
Simurg, birok gelenekte yer alan efsanevi, lmsz kuun
addr. Eski Yunan mitolojisinde Phoenix, Arap tradisyonun-
da Anka, ran tradisyonunda Simurg (simorgh), inde
Tanniao ve kimi tradisyonlarda Homa ya da Rokh adn
alr. Simurg veya bir dier ismiyle Zmrd- Anka efsanevi
bir kutur. Snmurw ve sna-mr dier isimlerindendir. sim
Avestadaki sana kuundan tremitir. Farkl isimlerle
neredeyse tm inan sistemlerinde, efsanelerde ve mitolojide
mevcuttur. ounlukla ve halk arasnda Anka olarak anl-
mtr. Trk mitolojisinde karl Turul Kuudur. Bu ku,
efsanevi Kaf Dann zerindedir. Yunan mitolojisine gre
ldkten sonra kllerinden doan harika bir kutur;
Taoizmde ise lmszln spiritel aydnlanmann ve reen-
karnasyonun semboldr.
nsan doasn ve ruhsal yolculuunu, Kular mahlas ile
dile getiren, nl slam tasavvuf ustas Feridddin Attar, kita-
bnda, kularn Simurga ulaabilmeleri iin alacak yedi
vadiyi konu etmitir. Her vadi, almas icap eden bir aama-
dr, gelime yolunda klacak olan basamaklardr. Bir eik
atlama ve sonrasnda insann kendini bir terazide tartmas
durumudur. Bir silkelenme ve kendine gelme, kendini tanma
ve kendinle tanma yolculuudur. Bu yzden, Attarn bu
kitabnn zerinde ok fazla younlamay uygun grdk.
Tasavvufun inceliklerini nazik bir dil ile aktarm, ku mahlas
ile sslemi ve zerafet dolu slubu ile ortaya koymutur.
Simurg kelime manas ile Otuz Kutur. nk, binler bin-
lerce kutan ancak otuz ku hedeflerine varmtr. Bu yzden
kavutuklarnda grdkleri manzaraya, Otuz Ku anlamna
gelen Simurg adn verdiler. Hdhd onlara Byk Kutan
bahsetmiti. eklini ve emalini aktarmamt. nk ka adet
kuun varacana dair bilgisi yoktu. Aranlan ve kavuulmak
86
YED VAD
iin yola koyulunan ku Byk Ku idi. Otuz adet kuun ken-

dilerini bir btn olarak karlarnda grmesi ve ona otuz ku
anlamna gelen Simurg demesi bundandr. Bu yzden, sonra-
dan ismi Simurg olarak anlagelmitir.
Byk stat Feridddin Attarn Kular mahlas ile aktar-
maya alt eserde, neden vadi zerinde durduuna ksaca
bir gz atalm.
Vadi, iki da arasnda kalan ve zerinden akarsu geen
verimli topraklar anlamna gelir.
Peki byk stat neden almas gereken ve Simurga
ulamak iin geilmesi gereken yedi vadiden sz eder? Da,
yayla, nehir, okyanus, umman olabilirdi. Fakat o vadi demeyi
tercih etti.
nk vadi, eski dilde yol anlamna gelir. Bir tarzdr vadi.
Kular, kitapta nasl mecazen kullanlm ise, insan doas
yerine, ayn ekilde yol ve tarz da vadi olarak mecazen kulla-
nlmtr.
Ksaca, Allaha ulamann yolunu, Yedi Vadi ile meca-
zen ssleyen ve anlatan Feridddin Attar, tasavvufun teme-
lini de oluturmu olur.
stek Vadisi
"Sen, sana ne zamana kadar "ben" diyeceksin. Ben, bu

kadar sana ayan iken.."
Tm kular bir araya toparlayan g, ilerindeki istekti.
Birbirlerinden habersiz dnyann tm kular, daha evvel hi
bilmedikleri ve grmedikleri, sadece bir hayal olarak aktarlan
Byk Kuu grmek iin yreklerindeki istei harekete geir-
diler. zlenen ve istenen bir Sevgili olmutu onlar iin.
zledikleri sevgili, onlar onu var etmeden nlerine kamazd.
Kularn yreklerindeki liyakat ykseltilmeseydi, onu hak
87
edemeyeceklerdi. Byk Kuu arama ve bulma istekleri,

idrak boyutuna erimeliydi. Onu yer ve zamana balamadan
kendilerinde buldular ve seven ile sevilen gerek manasna
eriti. Bir btnde, btnn tamam oldu. ayet, Byk Kuu
bulma istei ayrda kalsa idi, hasret onlar yakar kavururdu.
Kavutuklar anda ayrlk bitecek ve i tamam olabilecekti.
Kulara klavuz olan Hdhd kuu, zellikle onlara ver-
dii deeri elinden geldiince aktarr. Her bir kuun Byk
Kua kavuma isteini irdeler. radesi ile tartar. Her bir cm-
leyi terazinin bir kefesine koyar ve dier kefesine de kendi
rettii erdemli cmleleri koyar. Bu bir estetik ve sanatsal
llerde tartlmadr. Bir kuun dier kua bakarken dn-
d gibi normal bir durum deildir. Orada kar ilikisi yok-
tur. Byk Kua kavumay hedef alan yksek bir deer sz
konusudur. Onu Onunla seyretme hlidir bu. Bu, hissedilen
bir kaynak ktr. Byk Kua kavuma isteini tetikleyen her
bir cmle, klavuz ku tarafndan tm kulara eilerek yaplr.
Bu bir secde hlidir. Asl ama, kularn bu hli idrak edebil-
mesidir. Kendilerine kadar eilen klavuz kuu ve Byk
Kuu haber veren vahiyler, aslnda kulara kendilerinin ne
olduunu gsteren bir frsattr. Bunu anlayabilen kular, var
gleri ile yola koyulurlar, idrak edemeyenler ise yolda geri
dnmeyi seerler. B yzden Hdhd, ksa, anlaml ve yksek
vahyi ifade eden cmleler kurar. Kendi isteklerini kalplerinde
bulan kular ona elik eder. Edemeyenler iin, sarfedilen sz-
ler, fazlasyla laf kalabalndan teye geemeyecektir.
Klavuzlarnn szleri, kularn kalplerindeki hasreti har-
lar. Hasret atei ile yanp kavrulurlar. Bunun sonucu daima bir
verimle noktalanmaldr. Her seferinde arad ve bulduu,
bulduklarn sanarak devam ettikleri fakat yine o hasret atei-
ne kapldklar bir yolculuk balar. Bir dakika sonrasnda ne
olacan bilemedikleri bir serven. O hasret hli, yolda nle-
rine kan tm engellerden alkoyar. Korku, endie, mitsizlik
ve isteksizlik hlleri, bnyelerinde barnamaz olur. Bir koruma
88
YED VAD
kalkan gibidir bu hasretlik hli. D dnyann alaveresinden

uzak tutar. Kendi fitilini ateleyen bir sistemdir hasretlik.
stei, gl hle getiren. Fakat bunlardan uzak olamayanlar
ise eitli bahaneler ile yola devam edemez.
Gnlerden bir gn bir meczup bir dkkan sahibinin verdii bir

somun ekmek ile yolda yrmeye balar. Bir bahenin nnden
geerken bir kz grr. Kz ona glmser. O glmsemenin etkisi
ile, elinde skca tuttuu ekmek elinden kayar ve der. Kalbine de
sonsuz bir ak der. Ona orackta ak olur. Artk yrei, umutsuz
bir ak ile yanp kavrulmaya balar. O bahenin kapsnn nnde
gnlerini, aylarn geirmeye balar. Tek istedii sevdii kz bir kere-
cik daha grebilmektir.
Kzn yaknlar bir araya gelir ve bu adam ldrmeye karar
verirler. Bunu duyan kz, adama acr ve yanna varr. Bak, byle
yapmaya devam edersen seni ldrecekler, ka kurtar kendini.
Adam Nereye kaaym? Aktan ka m var ki? Madem bana ac-
mayacaktn, o gn neden bana glmsedin? der.
Kz ona bakp Sana glmsemem, bir intikam duygusu uyan-
drmyorsa bile bir hatrlama ile kt yansmalar yapar. Onu bile
affeyle. Aklna her geldiinde bir glmseme ile arkanda brak unut-
ma sandna gnder. Ak bile olsa, seni engelleyen her ey suretten-
dir, aslndan deil. Senin zn suretle oyalanmayacak kadar ycedir.
Sadece grr, deneyimler ve geer yenilere doru. Geride braktn
her hatrlay seni ileri gitmekten alkoyan bir engelindir. Bunu
amak da asli grevin. der ve yanndan hzla uzaklar.
Serven srecektir. Bunu kiisel dnen kular, birlii

hissedemeyenler olacaktr. Bireysellikleri ne vakit skuna
kavuur, o btnlk hli oluur. Olmaldr da. zgr olmann
anahtarn hapsolduklar arzularndan kurtulunca fark ede-
ceklerdir. O zgrlk anahtar da, vakti zaman gelince bulun-
sun diye bedenlerinin iine gmlmtr. Ve bundan haber
89
veren de klavuz kuu Hdhd seilmitir. Hdhd onlara,

yreklerindeki ak hatrlatandr. Ak ateini her daim harla-
yandr. Ve kendi zleri ile tantrandr.
Ayrk gzden bakan kular ve birlik gznden bakan
Hdhd sembol, Feridddin Attarn felsefesini ortaya
koyar. Neden Hdhd birlik gznden bakan olmutur?
nk yolu bilmitir. Bakan ile baklan ayr olmaynca, ortaya
Hdhd sembol kar. Hdhd hem zahirden haber veren-
dir, hem de batndan. kisini birleyen bir bilge semboln yan-
str Kularn Dili felsefesinde.
Yardm almasa, ii kolaylanmasa, bu zor olabilirdi. Peki
yardm ald kimdi ve iini kolaylayan neydi? Elbette ki,
yolun sonunda kavuacaklarn dledikleri Byk Kuun
ilham. Bu ilham ancak birlik gznden bakan idrak edebilir-
di ve onun tm lemlerde yanklanan sesini iitebilirdi.
nsana yardmc g, ald ilhamdr. lemde ak olmasa
idi, her birimiz bir kuru dal olurduk. Gdasal rnler, bedeni
ayakta tutan ve enerji salayan yegane aralardr. Ya ilham?
lham da insan ruhunu harekete geiren ve istei glendiren
yegane tetikleyici gtr. nsan ilham alan bir varlk olmasa
idi, asla yolu bilemez, bilemedii iin de yola koyulamazd. Bu
yzden bedenin serveni, aslen ruhun servenidir. Aka olan
zlem, bir ekim kuvvesi yaratr ve ruh, vaktini dondurarak,
zaman harcn su ile karar, iki aya ile dikilecei mekan yara-
tr. Bedeni glendiren istei ile mekan zerine diker ve iine
de can fler. Cana gelen beden eitli yaamlar var eder. Bu
bir anlamadr, kontrattr. Ancak belli bir sreliine. Ezelinden
ebedine yolculuunda, asla bir son yoktur. stek manas, ken-
dini yenileyen bir sistemdir. nk yaradl her an kendini
yeniler. Yenilenen her zerre de, yeni yaamlar var eder.
Su deyip gememeli. Her eyin z sudan meydana gelir.
Ar bile su zerinde durmaktadr. Kainatta demirden daha
gl bir alam yoktur, onun da harc sudur. Peki su bu kadar
gl olmasa idi, koca Ar, nasl dikilirdi zerinde? Ya kuru
90
YED VAD
topraa can veren nedir? Su deil midir? Onu bala dn-

tren nedir? Yine su deil midir? Yoksa kuru toprak nasl
ekillenirdi de Adem olurdu? ine ruh frlecek ekli olu-
turan ana madde sudur. Yoksa nasl lemlere yaylabilirdi?
Peki suyu bu kadar gl klan ey nedir? Evrenlerin yaratl-
ndaki roln suya kodlayan bu g nedir? Suyun molek-
lndeki istek gc. Su bunu istemese, bu saydklarmzn hi
biri olmazd. Suyu da tek bana salt anlam ile dnmeyelim.
Su, bazen itiimiz bardakta olur, bazen iine daldmz bir
okyanus, bazen de Ab- Hayydr, kimi zaman da cennet meka-
nnda akan kevser rmaklar.
stek, yksek bir ama iin olumusa, hedefteki de yce
bir erdem olarak var olur.
stek, dk bir dnyasal ihtiya iin oluturulmu ise,
elde edilecek olan ise, sadece gndelik bir deer olarak kala-
caktr.
inde senin olmadn yere kadar azap arkadan-

dr.
Simurga ulama isteine edeer hibir istekleri kalmaya-

na kadar umaya devam eden kular, bir sonraki aamaya
ancak terk etme yolunu seerek ulaabilirler. Akllarnda,
yreklerinde, kalplerinde, sadece Simurga ulama isteinden
baka hibir ey kalmamaldr.
"Kukusuz bizim de bir padiahmz vardr. O da Kaf Da'nn

ardndadr."
"Ad Simurg'dur, kularn padiahdr. O bize yakndr lakin
biz ona olduka uzaz."
Feridddin Attar
91
Ak Vadisi
"Yrekteki yangn sndrmek iin, onu daha da harla-

mak gerekirdi. Ateini daha da artrmak. Yoksa, snrlarn
geemeyen ate, Kendini oluturan "sebebini" yakard.."
O, lemi Nuru ile aydnlatt. Lakin gzler kr. Gzndeki

perdeyi aralamayana gne bile fayda vermez. Sylediin O,
bildiin yine Odur. Akndan baka tek laf yoktur. O, o kadar
var ki, o kadar lemdeki, bu yzden bsbtn gizlenmitir. Bu
ne naz, bu ne ivedir. Her yerden gz krpar lakin bir yzn
gstermez.
Ak bir yanlsamadr, nasl bakarsan yle yorumladn.
Ak bir geit, ayaklarn srt ve aklarn ounun bu
yolda kald bir geit. Lakin geenlerin ne ismi kalr, ne de
cismi. Bir hatras bile yok, ite bunun iin nam peinde olan-
larn ayaklar buralarda mhrlenmitir. Onu grme isteinin
telerine geemedike, yerinde saymaktr Ak.
Onu gremeyiz. Onu grmek sadece yksek bir bilitir.
Senlerinden soyunmadka mmkn olmayacak bir bili.
Tm umutlar, beklentiler, her ne varsa terk edilmedike, sen
olandan soyunmadka zordur Onu grebilmek.
Benlik duvar almas ne zor. ktka uzayan, trmandk-
a byyen bir illzyon. Ne bir duvar vardr alacak, ne de bir
eik vardr atlanacak. te insann en byk sorunu da bu.
Olmayan bir eyi neden gemeye ve amaya urar? Benlik
bir yanlsama. akl kalnan bir hayal. Yerin Yznden,
Gn Yzne bakar dururuz, kendimizi ikisinde de bulama-
yz. Oysa insan, ne yerin ne de gn yzne aittir. O sadece
Onun Yzne hasrettir. yle bir hasretliktir ki bu, yksek ve
ulvi dncelere henz geemez. i gc arayp durmaktr.
Kendi duvarlarn ina eden ve o ina ettiini de bir trl aa-
mayan bir insan. Tam isen, Tm istersin. Bu yzdendir ki,
92
YED VAD
insana tam ol ki, tm dile denmitir.

Herkes iyi tabiatl olsayd, elilere ne ihtiya olurdu? Tm
kular, benliklerini terk etselerdi nderlik eden Hdhde ne
ihtiya kalrd?
Ondan ve Ona olan sevgisinden bahseden her varlk

bir elidir.
Benlikleri ile umaya abalayan kular, her kanat rptk-

larnda benlerinin ve benliklerinin arl altnda yorulurlar.
Her yorgunluklar da bir bahane olarak dillerinden dklve-
rir. Kalplerinde Ak ateini yakamayanlar geri dnecek ya da
bulunduklar vadiye akl kalacaklard. Ne zordur birbirlerini
sevebilmek. Oysa benliklerinden vazgemek daha da zordu.
Nefslerinden daha tesini sevebilen tek bir canl olmu mudur
yeryznde? Evet diyenler, zaten Simurgu grmeden, kavu-
mu olanlard.
Ne zordur insan sevebilmek. nsan nefsidir ve nefs zalim-
dir. Oysa Tanry sevmek ne kolay. nk O Merhamet sahi-
bidir. Ak, Akn sahibine duyulur. Deniz dururken kim dalga-
sna ak duyabilirdi ki? Oysa deniz, dalgasnda belirmez mi?
Yol dalgadan geer ki deniz bilinsin.
Cismi dururken, kim glgeyi sevebilir ki? Oysa glge, cis-
minden belirmez mi? Yol glgeden geer ki cismi bilinsin.
Glge ve dalga bir yanlsamadr. Asl dururken kim bakar
glgeye ve dalgaya. nk onlar zalim bilinir. nsan, glge ve
dalgay sevmeyi yk grr. Oysa, glge ve dalga olmadan, ne
cisim ne de deniz anlalr.
Beer bir hazinedir, hazine bulma sevdallar iin altndan
yaplm bir put. mrn geer zalimliklerinden. Oysa Ak
sahibi, o huzurun kendisidir. O sana hakikat hazinelerini
balar. Beerin kuru ziynet prltlar sadece gzn oyalar.
Nefs, kr ve a, vefasz ve kafirdir. Bu yzden beer ak
93
kuru bir szdr.

Ak iin yazlanlar asla bitmez. nk ak hibir sz ile
anlatlamaz. Ak insana neler neler eder, akln bana ne sev-
dalar getirir. Ak yrei bozukta olmaz. Ak ile bozuk yrek
bir arada hi barnmaz. Akn kymetini bilen cann feda eder-
di. Akn gn yz grndnde, tm beeri aklar yerle bir
olur. Lakin ak da, beeri ve ilahi olarak ayrmaya da kimse-
nin gnl raz gelmez. Biz sadece anlaylara bir nebze idrak
katmak iin byle anlatmay uygun grdk.
Hdhdn, selam getirdii ve haber ettii Simurg,
ahlarn ah, Kularn Padiahdr. te Hdhd, selam, ak-
larn en ycesinden getirmitir. Sakin sularn serinliinden,
gnl dann yceliinden, yeniden doan, yeniyi douracak
olan ruhlarn nefeslerinden selam getirir. Bu ho sedann yan-
klanmasna da bizler vasta oluruz. Bylelikle sizler de iiteni
ve okuyan.
Bir vakitler bir lkenin padiah varm. Padiahn sevdii gz-

desi hastalanm ve birka gn yanna gelmez olmu. Padiah merak
etmi. Ba vezirini arp, gzdesinin durumunu renmesi iin
onu gndermi. Sakn yolda oyalanma, yoksa senin ban alrm
diye de eklemi. Tozu dumana kata kata giden bavezir padiahn
gzdesinin yanna varm. Bir de ne grm, padiah, gzdesinin
yannda deil mi? Bann gideceinden korkan vezir, yolda hi oya-
lanmadna dair yeminler etmi. Padiah da, korkmamasn syle-
mi ve yle devam demi: Aka engel yoktur. Aklar arasnda
grnmeyen nice yollar, nice geitler mevcuttur. Evet, zahiren gz-
demin hlini hatrn sorarm. Lakin gnlm hep onunladr. Canm
onun canndadr.
Akn da duraklar vardr. Bir nefes al, bir hayata bala-

n. Yoksa insan hepten kopacak, belki akldan syrlacak,
bedenden kacak. Sonra, yine balyor. Ak ne gl bir enerji.
94
YED VAD
nsan kendinden alyor, bir daha da geri vermiyor. Aradn,

sen oluyorsun. Bulduun ise bo bir hayal. i boaltlm,
boalm bir beden. Onu neyle doldurmal? Neyle oldurmal?
Yeniden ekil mi verilmeli? Yoksa her zerrede eriyip gitmesini
mi seyretmeli? Peki seyreden kim? Gren kim? Bulduundan
ayr bir kiilik mi var? Yoksa bir varlk m? Madem akn rz-
garnda eridi isen, bunlar takip eden kim? te o kim sorusun-
daki cevaba bir varlk oturtmal. Ve o varlk ile btn olmal.
Ve bunun da bir yolu olmal.
Evet Ak Vadisinin en nemli zellii, acdr. nk Ak,
varlk kabul etmez. Hayat arzulamaz. Ak, hayat, lmde ve
zillette arar. Ak ile tanmsan, bu dnya sana yktr. Ak
kadehinden imisen, dnyadan da gemisin demektir. Ak
olmusan, artk senden bir eser kalmam demektir. Eer bun-
lar sende olumamsa, Ak senin yurduna hi uramam ya
da sen onun mekanna ulamamsndr.
Ak, yaam dkn bir can sarmaz. nk dnya, l-
ler dnyasdr, llerin ve lmllerin. Oysa Ak, Diri olanda
can bulur. ahin, l bir fareyi avlamaz. ahinin ii, canl olan-
ladr.
Ak kapn almsa, o evi alevlendirir. Ak, ak sanca-
n gndere eken lkeyi viran eder. Ta ta zerinde kalmaz.
Yakar kl eder. Bu yzden ki, Ak, her iki leme de yabancdr.
Ak, binlercesini kemendine yakalam, binlercesini de okuyla
yaralamtr. Akn ilac yokluktur. Fanilik mekanndan baka
bir yere de ayak bastrmaz. Akn zehri de, aklarn dudakla-
rnda bala dnr. Akn belas da, yzbinlerce candan daha
kymetlidir ak iin.
Ey Ak! Bir vakit gel gnlme gir gizlice. Kimseler ne duysun ne

bilsin. Mihman ol gnlme, Turab eyle gayri beni. Ak ne bu dnyadan,
ne teki dnyadan, hibir yere ait deil imi, bir kere yakalad m
paandan, gayri brakmaz seni, gecen gndzn her ann Ak oluverir.
95
Ruhun, gnln, kalbin, akln, her daim Ak ile dolar taar, taar da
gzn bir ey grmez olur. Sana deil. Senin yaamna gz diker Ak.
Yaamn senden eker alr. Nefessiz koyar yaban ellerde. Takatin kesi-
lene kadar da, urar durur. Ta ki senden eser kalmayana dek. Sen
kalmaynca bu lemde, O saltanata kendi kuruluverir de anlamazsn
hi. nk ban Huu'da, Gnln ise Sonsuzlukta salnr durur. Sen
neredesin? Bilen var mdr? Soran olur mu hi hlini? Sorsalar ne cevap
verebilir ki insan? Kendi Ak olmutur. Akn mekan m vardr ki haber
versin hlinden? Akn zaman m vardr ki niceliini sorsun? ki cihana
da hkmeder Ak. Lakin hibirinin iinde yer almaz. Seni de iki dnya
arasnda gezdirir durur.
Ve esSelam.
te bu yzdendir ki, Ak vadisi, bu saylanlar yerine geti-

rilmeden alamaz. Simurga ulamann ak ile yanp tutu-
maldr tm kular. Ve birou da ktklar zorlu yolculukta,
Ak vadisinde birer birer kayplara karrlar. ok az bir son-
raki aamaya geebilmitir.
"Ey Attar! Her an leme yz binlerce sr miskleri sap durdun."

Feridddin Attar
Marifet Vadisi
Ne vakit beerlikten soyunmu bir "nsan" olurum? soru-

suna gelen cevap;
"Ne zaman ki sevmediklerin, sevdiklerin oldu. te o
zaman".
stek ve Ak Vadilerinin, derinliini aabilen kularn
96
YED VAD
varacaklar bir sonraki aama Marifet yani rfan Vadisidir.

Burada snavlar, sonsuz sabr ve sonsuz sevgi olacaktr.
Karlatklar her zorlua sabr gsterenler, her fkeli duruma
da sevgi ile yant vermeyi bilenler ancak bu vadinin sonsuzlu-
unu aabilenler olacaktr.
Bir gn Hz. sa bir ta bulur ve kafasn taa koyar uyur.

Uyandnda blis yannda durmaktadr. blise ne istediini sorar.
blis de O kafan koyup uyuduun ta benim malmdr. Ve bu dn-
yadaki tm eyalarn benim malm olduu gibi. Ver onu geri bana
der. Hz. sa da ta alr ve frlatr.
Dnya mal dnyada kalr diye bir sz vardr. Evet dn-

yann mal dnyaya aittir. Fakat zerine ba koyduumuz her
ey bir gn alp frlatlacaktr. Fakat hibir zaman ve hibir
g, ta kolay alabildii gibi, ba alamayacaktr. Ba insana
aittir. Ve o bata ne cevherler gizlidir. Dnyann gc yetmez
ba almaya. Ba yine sahibinin olarak kalacaktr.
Bilinen gereklerin tersine, seilmilik yoktur. Bir seen de
yoktur, seilen de olmamtr. Seen ancak kendini seer. Kendi
talip olmutur. lahi plnda bir zorlama yoktur. Tanrsal pln,
kul ii deil Rab iidir. Tm kainat Pln dahilinde dzen ve
tertip zerine kuruludur. Rabbin Zaman ile Kulun Zaman
farkldr. Rabbin Zaman Katnda iler her daim yrr. Rab
daima bir sonraki pln ile megulken, kul, kendi dondurul-
mu zamannda ileri yrrle koymak iin urar.
Yrdke yol alr, kalemi tuttuka yazlr. Oysa zaman ok-
tan olmu ve bitmitir. nsan bunu hatrlayamaz. Zaman ona
yava akyordur. Rabbin Zaman Katndan bakldnda ok-
tan bitmi grlen iler, Kul Zamanndan bakldnda hl
iliyor grlr. Mhim olan Onun Zaman boyutuna yaklaa-
bilmek. Bu yzden demitir; Ben yaknm. Oysa uzak olan
insandr. Biz, zaman boyut fark ile uzaz. Bu yzdendir; ile-
yen sonsuz dzeni ve mkemmel tertipi gremeyiimiz.
97
Zaman fark ne kadar aza inerse, o kadar insan Rabbin Zaman

boyutuna yaklar. Aradaki kul zaman ile Rab zamann eit-
leyebilenler, Ona yaklam olanlardr.
RAUB diyor, fsldayan. Dnyann Ynetici daresi, dnya

leminin ilahi iradesi, ynelinen, ruhlarn yneldii nur. Nurlanan
yreklerin raben ettii k. Fatiha Suresindeki Srat- Mstakim.
Yneldiin yer. Bire hizmet, binlere deil. Sadece O Bire. Birin
uyan. Esiz Birler. Som Birler. Her biri sonsuz paracklar.
Mkemmel Birler. Saylar Bir olan, lakin sonsuzca olan Birler. Her
biri tek olan Birler. Biz imdi O Bir iin hizmetiyiz. Hizmetteyiz. O
Bir ne vakit senin yreinde gzn aacak? Hazr msn buna?
Yreindeki Marifetin uyanna tank olabilir misin? Beni ne vakit
uyandracaksn kendinde? Yoksa byle geldim byle mi gideceim
demektesin? Yoksa ilahi tanrsal paray yreinde gizli mi tutacak-
sn? Yoksa onu aacaksn ve saacaksn lemlere ve senden akna
izin mi vereceksin? Sen O Bir iin hizmettesin. Binlere deil. O bin
dir. RAUB. Birin iinde gizli olan BN. Rab iinde gizlenen .
RAB. Rabet edilen RAB. Yneldiin Rabbin. Bin saya gebe kalan
Fikr-i Meryem. Meryem bir dncedir. sa bir olu. Meydana
vuru. Aa geli. Kk bir olu, bazen binlerce dnceye gebedir.
Bazen byk bir olu, sadece bir dnceye hizmettedir. Bu yzden
olaylarn seyrini kk byk olarak nitelendirmemek gerek. Kk
bir etki, byk olaylarn balangcdr. Tpk bir kibrit tanesinin tm
evleri yakabildii gibi. O potansiyeli iinde barndran. Bir tohum-
dan bir orman olumas gibi. Byk bir etki de kk bir olua hiz-
met eder. Byk bir balonu patlatan kk bir ine ucudur. Hibir
ey hafife alnmamal, deersiz de grlmemeli.
Kularn kk kanat rplaryd onlar Simurglarna

tayan. Her biri can ile ba ile abalyordu. Kalplerinde mari-
fet ilham ile. Kulaklarnda sadece Simurgun aran sesi yan-
klanyordu. Gzleri hedefte. Yrekleri ak ile dopdolu.
Akllarnda ise sadece Ona kavuma istei. te kular bir
98
YED VAD
sonraki merhaleye tayacak olan marifet vadisi de bu iman ile

alabilmiti.
"Kitabma dert gzyle bak ki bendeki yz dertten birine

inanasn." "Bu kitaba dert gzyle bakan kimse, devlet topu-
nu kapp Hakk'n huzuruna kadar gider." "Bu kitap zamann
ziyneti ve ssdr. Hem sekinlere ve hem de avamdan
insanlara Hakk yolu grmeyi nasip eylemitir.
Feridddin Attar
stina Vadisi
nsan-olu acelecidir
ama Rab sabrl...
Kular bu vadide zorlu bir srpriz beklemektedir.

Yreklerinde gizli irki fark etmek. Kendi yarattklar putun
farkna varma ve onu krma vaktidir.
Her canl, dnyay ve dnyada olan her eyi nefsinde tut-
mal ve onu nefsinde sevmelidir. nk dnya bal bana bir
puttur. inde olan her eya ile bir put. Dnyay ve eyay, gn-
lne ald ve gnlden sevdii vakit onu put edinir ve bu
Tanrya kar oluturduu bir irktir.
Rivayetlerde Azazel insann tapnlacak bir yaratm olma-
dn ispat etmek iin Hakk emrine kar gelir. nsan,
Azazelden daha kibirlidir ki, kendisine tapnmayan eytan
ilan eder.
Hakk emri bir imtihandr. Emre itaat etmek bir seenektir.
Emrin ierisinde, varln yksek iradesi sz konusudur.
Seim yapan sonularna da katlanacaktr. Azazel, emre itaat
99
etmedii iin yaln bir atee dnr. Sre verilenlerden olur.

Oysa sre verilen sadece o da deildir. Adem ve oullar da
sre verilenlerden olmutur.
Azazel zgr iradesi ile emre kar gelerek bir gerei
ortaya koyar; Hakktan gayr itaat edilecek bir varlk bulunma-
d gerei.
Oysa Adem, kendisine tapnlmas bilgisinin aa kma-
syla gizli bir irk edinmitir. Ademin en byk snav, tapn-
lacak bir varlk olduu bilgisi ile bir snava tabi tutulmadr.
Hakka kulluk edeceine, kendine kulluk etmeye balar ve
dnya eyasna tapnr. te bu irkin en soyut olandr. Soyut
putun ortaya k sebebi de arada kalmlktr.
Ykntlar arasndan doan, klnden harlanp tekrar
yanan, u insan ne acayip bir yaratltr? Onu bilge melek bile
anlayamad ve sznde direndi. Haydi o zaman dedi. Ona
yle bir ile ki, bana ram olsun ve istekleri onun gnln bir
yknt yerine evirsin, atei kle dnp tkensin, ama o yeni-
den dosun ve doursun yenileri. te ylesine bir pln vard
ki Rabbinin, melekleri bile anlayamad, bilemedi.
te Ademin yaadklar, ykntlar ve onu kle eviren
ak, insan yeniden byle var etti. Ve edecek de. Bu sadece bir
hikayesidir Ademin. O biriler, hep o birdendir ve birden bir
kvlcm gibi parlarlar ve kendilerini bekleyenleri yakar tutu-
tururlar.
nsanlar "sev"diklerini yksekte tutar ve onlar zaman
iinde ilahlatrrlar ve ite o noktada irk balar. Her devrin,
belirli zaman dilimlerinde, canllar zerinde bir imtihan dne-
mi olmutur ve eik her ekilde atlatlmtr. O devirlerden bir
devir ki, ei benzeri olmayan. Bu zamanlar gibi bir "irk"
zaman olmamtr dnya tarihinde.
Putlar kran bir Muhammed Nebi ve slam anlay. Bize
"somut" putlar iaret etti. Arnacamz yerde, stne "soyut"
putlar edindik. Ta, topra, eyay ve insan nefsinin tesinde
100
YED VAD
kabullenmek, kaba seviyeden "somut" bir puttur evet. Fakat,

bir eyi ya da kendini kantlamaya almak da ince seviyeden,
"soyut" bir puttur. Her eyi ve herkesi nefsinde tut. Gnle
alma, zira Gnlde sadece O var. Nefsinize yenik dmeyece-
inizi zannetmek "soyut" bir puttur. Dnyada yaayan veya
dnyadan geip gitmi birini sevmek ve ona gnl vermek
baka. Ondan iten ie gizlice; medet ummak "soyut" bir put-
tur.
te varln, bu medet umma hli onu medet umduu
her eyi put edindiinin aka delilidir. Oysa medet umulacak
olan Allahtr. Bunu daima unutur. nk insann bir ismi de
unutandr. Fakat dier bir ad da hatrlayandr ki bunu da
daima hatrlamaldr.
Put edindii her eyden bir an evvel syrlmal, put edin-
diklerini fark etmeli ve terk etmelidir. nk ne kanatlar ile
uan kular, ne de ayaklar ile yol alan varlklar, put edindikle-
ri soyut ve somut eyleri fark etmedikleri srece, bir sonraki
merhaleye asla geemeyecek ve olduklar yerde heba olup
gideceklerdir.
Kulardan biri yaklar Hdhde. Benim zlemim denizedir.

Denizden baka bir ey bilmem. Kaf dann ardndaki Simurg benim
neyime.. Hdhd ona der ki; Ey ku, Denizin sahibi dururken, bu
denize sevdalanmak da nedir? Deniz canavarlarla dolu, bazen frt-
nalar olur, alt st eder her eyi. Oysa Denizin sahibi yle mi? O
daima merhametlidir.
man, dnn meselesi deildir. man yarnn meselesi de

deildir. Bugn imanlym der mi insan ya da yarn imanl ola-
cam? man imdidedir. Doduunda seninledir, gzlerini
yumana kadar. Ezelinden ebedine kadar senin yreinde Baki
olandr. Ya vardr ya yoktur. Sonradan peyda olmaz. Zamanla
da ortaya kmaz. Hikayelerle, masallarla deil, hep bugn
glenlerin iidir iman. O her anda, her alanda, yaamn ruhun-
101
da olanlarn iidir. Ey gnl eri neden yaknrsn? Seni anla-

mazlar m sanrsn? Elbet bu gayretlerinin mkafat vardr.
Sessiz feryatlarn iiten olur. Sen szn syle, eyleyeceini
de eyle. Senin bu aban yerde koymayan olur. Sen iini ve
dn birletir. Afak ve Enfs artk birlenmelidir. Onlar ikiz
gibidirler. Ayrlmamal ve ayrmamal. Aydnlk iinde yz-
mek iin, ii ve d tmlemeli.
Honutluk vadisinde, kular, kendilerini iman ile tartmak
durumundaydlar. Gerekten istedikleri, ak ile yola ddk-
leri ve marifet ile yol aldklar vadileri bir bir aabilenler, iman
ile snandlar. Yorulmu ve yorgun dmlerdi. Yol almak
iin yreklerindeki gizli olana yneldiler. Gerekten iman st
bir iman ile Kularn Padiahna varmay ve onu grmeyi dili-
yorlar myd? Ya o bir hayal ise, bunca aba ve gayret boa m
gidecekti? Ya geride braktklar onca ey? Aileleri, sevdal
olduklar, hrslar, gelecek plnlar, her ey bir bir perdenin
arkasnda silinip gitmiti. Geriye saf imanlar kalmt.
Honutluk vadisi olan stina vadisini aabilmek iin yeterli
g, iman dolu yreklerindeydi. Bunun olumas iin de,
yreklerinde bir tart kuruldu. Eskiden iman ettikleri ve yeni
oluan iman dncesi tartlacakt. Tartacak kimdi? Her ku
kendini tartabilir. Byk kua gidecek yolda ancak her ku
kendini tartabilir ve kendinin ne olduunu anlayabilir. Bir
Byk ku yok ki, ben yoksam. Ancak ben varsam O da var
demeli. Ve kalabalklar srler hlinde uan kular, kk
kk kaleler ierisinde kendilerini grmeli ve her biri tek tek
kendini tartmal ve yarglamal. Yrekleri gerekten buna
hazr m? O iman atei kavurmu mu nefslerini? Nefslerinden
geriye bir krnt dahi kalmayana kadar bu vadiler almaya-
caktr. Varsa krnt, ya vadi bir mezar olacak ya da geri dn
biletleri kesilecekti. Bunun bilincinde her ku, her biri daha
fazla gayret ile rptklar her kanadn yaratt feryat ile yol
almaya devam etti. zerlerindeki bedensel perdelerden biri
olan phe ve kayg perdesi de kaldrlm oldu. Perdesi ze-
102
YED VAD
rinden alnan, keskin bir gre sahip olanlar ancak, bir sonra-
ki vadiye gei yapabilenler olacakt.
Gaflet iindeydin. zerinden perdeni kaldrverdik.

Artk senin grn pek keskindir.
(Kaf Suresi; 50/22)
Tevhid Vadisi
"Bir ucu Ar'a deen ba, dost kucana den bir hitap
deil miyiz?
Sana kadar eilen, ayana turab olan deil miyiz?
Zor zamanlarn dnyasndan bir ho seda deil miyiz?
Hakk etmeseydik bu zaman, buralara kadar gelen deil
miyiz?"
Bu vadiye kadar olanlar, her kuun kendi gayreti ile olan-

lard. Sorgulama kendi yreklerinde son bulur, imdi o iman
atei ile birlik olma hli hasl olur. Tevhid vadisini, ancak birlik
olan kular birlikte aabileceklerdir.
Bedenlerimize kodlanan yaam mr olduka ksa.
Uzatmak gibi bir derdi olanlar daha fazla karlaacaklar ile
yetinmeli. Oysa, elinde olanlar iyi deerlendirmeli. nk
her ey bir ama iin verilir. yi deerlendirmeyenlerden de
geri alnr.
Beden, muhteem bir yap. Sorumluluu bilincinde olan-
lar iin. Varlmzn, farkndalmzn tekeri. Her bir zerreyi
de iyi korumal ve muhafaza etmeli. nk dinler tarihinde en
ok bahsedilen hesap grevini iyi yapabildin mi? sorusu-
na cevaptr. Her canl kendi hesabn vermek durumunda
kalr. Bu yzden denir ki bedenlerinize gzellik iinde mua-
103
mele ediniz. nk beden sizin bineinizdir. Bedene iyi mua-

mele etmenin dnda, onu gelitirmek ve tekaml ettirmek ile
de ykmldr. Manann maddeyi tekaml ettirmesi ve geli-
tirmesi meselesidir bu. Bu yzden verilen her ey -buna beden
de dahildir- belirli sreler dahilinde tahsis edilir. Bunun bir
ilahi sorumluluk olduunu unutan, ona kt davranabilir.
Bilemez. Unutmutur zira. Fakat daima hatrlatan olaylar ve
varlklar srekli peyda olur etrafnda. Bunu dahi grmezden
gelenler iin yaplacak bir ey yoktur. Uykularna devam etsin-
ler. Kendini uyandran ise, uyandrmaya devam etsin. te
uyandrma ilemi yapan ince ruhlu ve hassas varlklar dnya-
ya bir bir gelir. Binlerce yldr bu byle yaplmakta. Eer bu
gezegenden mit kesilmi olsayd, o eliler de dnyaya gel-
mez olurlard. Hl mit var ki, onlar aramzdalar. Bu vizyon
sahibi eliler, bu gezegene ama iin geldiler. Uyandlar ve
uyandrmaya devam etmekteler. Anlatrlar, anlattlar ve anla-
tacaklar.
Eer bir an iin kii, zihnini bir sreliine susturabilmeyi
baarabilirse, kendisine kadar uzanan ilahi yardmlar o an
grr, duyar ve anlar. Fakat beeriyet, yle kr hlde ve yle
dnya iine kendini kaptrm hlde ki, bunu gremez duya-
maz ve anlayamaz.
Bunu duyanlara, grenlere ne olur? Onlar mekan ve
zaman dncelerinde bir evrim geirirler. Rasyonel bir akln
rn olan sorgulamalarnda bir cevab da hak ederler. Bir
kapnn almas gibidir bu. Alan yoldan gelenler gelir ona.
Bir kede olan binlerce kede grmek gibidir bu. Sonra ken-
dine en uygun keyi belirlemek ve orada yer almak ve iini
yapmaktr. Konumunu sabitleme ve salamlatrmadr.
Dncelerinin iindeki bulutlar azalr, aydnlk bir gkyz-
ne erien gnl gzleri alr. Kendine kadar uzanan elleri
grr ve onlar tutar. Uzanmalar srdke, ara varan derin
baklara erimek ne gzeldir. Sevgi ve merhametle kucakla-
yan kollar hisseder ve onlara daha sk sarlr. Daha sk sarlr,
104
YED VAD
sarmalar, ve yakn gelir. Mecliste kendisinin hak ettii yerini

alr. Yeni bir yol yeni bir gndeme gebedir. Ve yrekten hazr-
dr buna. nk oktan hazrln yapm ve bitirmitir.
Zaman meknsal deil, tamamen uursaldr. nsan kendi
zaman ile Rabbin zamanna yaklatnda ilham alr. lham
alamad her dakika ondan uzakta olduunu bilmeli. Oysa O
daima yakndr. te Onu bilmek, zaman silmektir. Bunu
anlar. nk O zamansz bir zamanda varolutadr. Onunla
iken bir zaman yok, hatta bir mekan dahi yoktur. Zamann
Sahibi ile kulun zaman algs birbirine yakn olduu anda,
yaknlama tamamlanr. Bu bir uur yceliidir. Karlksz
verilenlerin, yeminlerin yerine gelme vaktidir bu. Bunu anla-
yabilmesi iin zihnin, kaytlar levhasnn dna kmas gere-
kirdi. nsann miracn tamamlamas. Nefsine yenik denin ii
deildir bu. te erenlerin dilinden dmeyen nefesler, bunlar-
la yrdler ve gittiler. imdi bu nefesleri indiriyorlar ve
sunuyorlar. Alabilenlere. Bunda bir ara olmak ve amaca hiz-
met etmek isteyenler, vadi mahlaslar ile anlatlanlar bir bir
yaamak ve hl olarak ruhlarna zerk etme mecburiyetinde
olanlardr. Buraya kadar kendi ile yaplmas gerekenler yapl-
d. imdi birlik olarak o kapdan nasl geilir bunu grelim.
Kular konumuza geri dnerek, birlik vadisinde neler oluyor
bir gz atalm.
Kulardan biri Hdhdn yanna varr: Benim bir sevdi-

im var, o geride kald. Onunla beraber aklm da onunla oralarda bir
yere demir att. Kanat rpamaz oldum. Her gayretimde, sevdiimi
dnr, dert edinirim..
Hdhd A be akn ku, sevdiim dersin fani bir bedene.
Oysa byk sevgili lmszdr. Sana lmszl sunacaktr.
lmsz olduunda ise, sevdiim dediin her yerde olacak ve onu
her zerrede hissedeceksin. Ama sen yolunu belirlemisin. Aklnn
eytanna uymusun. Senin iin yapacak ok fazla bir ey yoktur. Bu
dnce seni bir adm dahi ilerletemez. Vadi sana mezar olmadan,
105
var git kendi yoluna. Byk kua ulamak iin yeterli iman yrein-
de uyanmam. Uyandramamsn.
Odur Ak. Akn yanklanan ismi Odur. Ak Onadr,

yalnz Ona. Odur vefann ad, Odur akn sahibi. Daha tesi
sadece yanlsamalar. te bu yol byle zorlu bir yoldur. Her
eyi feda etmeden, her eyi terk etmeden olmaz. Beeri yorum-
lar, sadece birer yanlsamadan ibarettir. Kalp ak sadece
Ycelikte bulamamsa, her ey fani ve lmldr. lmsz-
lk hlini sana bahedecek olandan mit kesenler, yola devam
edemezler. Hakiki Sevgiliye, Hakiki Dosta, Hakiki Aka
kavumak herkesin harc deildir. Herkesin alnna yazlma-
mtr bu kader. Yedi milyarda belki otuz, belki ikidir bu say.
Lakin sayszln tesinde bir rakamdr. inde sonsuz bir
gc de barndran. nk gzlerden bakan O, sesinden yan-
klanan O olmad srece bu birlik hli gereklemez. Yedi
milyarn zerine bir gn toprak atacaklar. Lakin akn zerine
hangi fani toprak atabilir? Ak kim gmebilir toprak altna?
Akn bir zaman ve mekan yoktur ki, toprak altnda rsn.
Bedenini ak eyleyen toprak altnda rr m? Ak ile atan
yrek ancak sonsuzlukta baki olur.
Ak kelimesi bir madde deil ki onu yazabilelim. Ak,
Allahn bir ismi. Ak yreinde ortaya karamaz isen, Onun
her zerrede sana selam ettiini, gz krptn nasl bileceksin?
Bunlar bilemeyen, Allah, Tanr, lah, Yaradan, Rab manalarn
ancak bir kelime gibi tekrarlar. O isimleri her yere binlerce kere
yazsan, her dakika zikretsen, ne faydasn grrsn? O mana-
y yreinde titretirmedike sana bir faydas yoktur, bu ancak
vakit kayb olur.
Beden, bilin ile orantl yrr. Bedene dikkat bilinte yk-
selii salar. Bilin ykseldike idrak ykselir. Ve yolculuk ba-
lar. Olduun yerde miracn yaparsn. Bir avuca alnan evren-
ler gibi. Merkez olutur bu. Ciddiye alnacak bir konudur . Ka
gz biter, hatta szlerin dahi bittii yerlerdir bu Birlik Vadisi.
106
YED VAD
Ne suret kalr, ne cisim, ne grnt. Her nereye baktn Onu

grdn, gremedin ise, bu vadiyi aman mmkn olmaz. O
birlik hlini hissetmediin mddete bu vadi kulara bir
mezar olacaktr. Orada kalmaya mahkum olacaklardr. Bu
vadinin almas ancak, birlik hlinin olumas ile mmkn-
dr. Sen hazrsan, O da hazrdr diyen sesi duymaktr. te
bu Tek olu hlidir. Bu birlik hlidir. Bunu derinden, ok derin-
den idrak edemeyenler, bu Birlik Vadisini aamazlar. Yolda
kalrlar ya da geri dnerler.
"Topramz krk sabah yourup balk hline getirdi de

sonra emriyle can, o balkta karar etti."
Feridddin Attar
Hayret Vadisi
Kn emri ile aa kan ve grnr olan yine Kendi idi.

Farkl ve Kendinden ayr bir ey yaratmad.
Hayret vadisine ulaabilen az sayda kuu yine byk

sprizler beklemektedir. Kendi ile hesaplar bir bir biten, birli-
i hisseden kular, Hayret vadisinde, yaratln an be an ger-
eklemesine ahit olurlar. Bu onlar aknla ve hayrete
drr. nk bir an, dier bir ana uymamaktadr. Sonsuz
eitlilikteki var oluu bir gzden seyretmenin verdii sarho-
lukla ilerlemektedirler. yle muazzam yaratllara ahit olur-
lar ki kendilerinden geerler adeta. imdi hayret vadisindeyiz.
Bakalm Mevlam ne eylerse gzel eyler diyoruz. Kularn
azndan dinleyelim olup bitenleri.
Her bir ku teker teker Hdhdn yanna varr ve Byk
107
Kua varlacak yoldaki engelleri sralar durur. Her bir bahane-

yi zevkle, kutlu szlerle yantlayan Hdhd hi yorulmaz.
Merkezine Simurgu koyan Hdhd, srekli ondan haber
verir.
Grmez misin onlar her vadide akn akn dolarlar.

(uara Suresi; 26/226)
Kulardan biri Sevgili nderimiz, klavuzumuz. Benim geride

braktm bir davam var. Onu halletmeden yola koyuldum. Lakin
kalbim, yreim oradadr. Bana zarar dokunmu olana haddini bil-
dirmek iin yanp tutuurum. Bu istek beni yolumdan alkoyar..
Hdhd akn akn bakakalr kua. A be fani kalpli ku.
Bilmez misin kin gtmek nefstendir. Had bildirmek senin neyine.
Sen kimsin ki, birine haddini bildirmek dilersin. Brak haddini onu
yaratan bildirsin. Sen yoluna devam et. Ama gryorum ki, sen iler-
leyemezsin, nk bedenin bizimle, akln o kin tuttuunda kalm.
Byle ikilik olmaz. kisini bir etmen gerek. Var git yoluna. Lakin
unu da unutma. Hanerleri bilirsin, ucu eridir onlarn. Grnr
olanndan bahsetmem. Grnmeyen hanerlerden bahis ederim.
Elinde iken dikkat et. Saplarken kin duyduuna, kendine de saplana-
bilir. Bu yolda o kadar ulvi szler ettik, lakin gryorum ki, bu szler
senin bir kulandan girmi dierinden kp gitmi. Seni geriletmi,
dibe saplam. Sana kim olduunu bildirmek iin sarfedilen yce sz-
leri iitmemi, kin duygunu haykran nefsin sesinden baka bir ey
iitemez olmusun. Bu hl seni arlatrr. Bu yolda hafiflemen gere-
kirdi. Bu sende hasl olamam. imdi var git yoluna. Hayydi.
Kulardan biri daha yaknlar Hdhdn yanna.

Efendim, benim geldiim yerde rmaklar, serin sular vard. Onlara
olan zlemim her dakika artyor. Gidip varacamz yerdeki Abb-
Kevser suyundan bahsedersin de, gerekten var mdr bilinmez. Ben
yurdumu zler dururum. Gzm lkemdeki sulardan baka bir ey
108
YED VAD
dilemez oldu..
Hdhdn kua cevab yle olmutur. Hep gklerden
bekleriz. Yerden bir ey yok mudur gklere yakan? Cennet suyu
ier diri oluruz. Diri sular serindir yrei ferahlatan. Ya yeryz-
nn suyu, hi mi hkm yoktur cana hizmet eden ve cana can katan?
Nuh yrekliysen, vahi mahlukat masum olur kucanda. Onun
gemisinde isen, iyi ve kt, gzel ve irkin yan yanadr. Bir ama iin
tm anti deerler glerini yitirir. Tpk gnein n feda eden
yldzlar gibidir. Sen huzuru lkendeki sularda bulmu, ifalanm-
sn. Sana Abb- Kevser suyu fazladr. Haydi dn git lkene, serin
sularna da selam et bizlerden.
Baka bir ku yle dile gelir: Benim geldiim lkemde, hak

ettiklerim vard, onlara doyamadm. Gzmde kaldlar, burnumda
tterler. Hak ettiklerimi zler dururum. Byk Kua olan zlemim
henz iimde canlanmad..
Hdhd A be gzel ku, sana hak ettiklerini veren Byk
Kutur. Bu teekkr kendisine etmeyi istemezsin de, verdikleri ile
yetinmeyi dilersin. Korku kaplam yreini, midini de alm
gtrm. Yaam bir ans deil, hak editir. Sen hak ettiklerini zle-
mekte elbette haklsn. Bu da yreini her daim dalgalandrr. Lakin
dalgalanmaktan korkmamalsn. Hrn rzgarlar dalgalandrr
ancak temizlenir dalgalandka gnl denizi. Hakkn nefesidir rz-
gar, gizlisinden ana rahmeti tayan. Tar da hi bitmez Rabbin
kullarna olan sevdas. O sana hak ettiklerini sunmakla yorulmaz,
lakin sen bir teekkr iin yorulmusun. Vazgei bir seimdir. Var
git imdi yoluna. Selam et bizden bir bir hak edilerine.
Tyleri ssl ve renkli bir ku yaklar: Ben gsz biri-

yim. Etim ne budum ne? Kaf dann ardna ulap byk kuu gr-
mek istemek benim iin bir hayal. Benim gcm yetmez buna. Yolda
telef olup gitmek istemiyorum. Gzelliimi daha grmeleri iin baka
diyarlara gitmeyi dilerim. Adm sanm duyulsun daha ok tannmak
109
isterim. Yolda kalrsam kim bilecek beni? Kim tanyacak?

Hdhdn gzel kua cevab yle olur: Sen kendi gc-
n tanmak iin ktn bu yola. Gszln bir kader olmadn
farkna varmak iin. Pasif olmak diye bir kadrosu yoktur Mevlann.
Hibir ey sonsuza kadar baki kalmaz, grndn gzellik bir gn
yok olup gidecek. Oysa kalbinde tadn iman ve ak, ite o bakidir
seninle sonsuza kadar kanat rpacak. Oysa sen gzelliini gster-
mek, nam ve servet peinde olmay dilersin. Bu yol nam peinde olan-
lar deil, onu terk edenlerin yoludur. Seni yaratan, gndelik
yaamlarn ierisinde bir soluk ara verilerek anman iin bir imkan
gelitirildi, bir frsat sunuldu. Fakat sen bundan dahi yoksun kalm-
sn. O yreinde yakamamsn. Doruyu hedef almsn evet,
lakin dosdoru olamadn aikar. Bu yol dosdoru olanlarn yolu-
dur. Sana sonsuz cennedi vaad edenden haberdar ederiz, lakin sen
kendi gzelliini cennet klm onunla mutlu mesut olmay dilersin.
yle ise var git yoluna, yurt bildiin lkeni cennet kl. Sana bahe-
dilenleri de unutma.
Bir ku seke seke gelir ve Hdhde; Benim geldiim

lkemde, Byk kuun bir hayal olduundan bahseden hikayeler
anlatlrd. imdi her yol almda bunlar aklma geliyor ve iki ileri
gidiyorum, bir geriliyorum. Ne yapmalym? diye sorar.
Hdhd: Benim can kuum, seke kuum, gnlndeki ilahi
gc kullanman engelleyen masallara ve kafana sokulan zararl bil-
gilere ne de inanm ve kanmsn. Uzak durmay baaramamsn.
Onlar reddetmenin vakti gelmi gemi bile. Lakin sen bu yola kadar
geldin ve onlar zihninde tadn. Bu arlkla daha fazla gidemezsin.
Ya onlar burada brakrsn ya da geri dnersin. lahi olanla balan-
tlarn gzden geirme vaktin gelmi. Hurafelere ve hadislere gnl
balam ve inanmsn. Bu inancn senin ayana pranga takm ve
ilerleyemiyorsun. Senin ulatn bu son durum, tm yaanan fela-
ket senaryolarn da pei sra getirir. Bunlar birer ceza deil, dk
seviyeli birer dncedir. Fakat bu felaketler senin ilahi gc hl
bedeninde aa karamama kabiliyetsizliinden baka bir ey deil-
110
YED VAD
dir. Yaydn dk enerjinin nelere sahip olduunu bilseydin, imdi

urackta brakp terk ederdin. Sana srekli fsldayan, ilham eden,
vahyeden sesi duymuyor, sana anlatlan o sama hikayelere masalla-
ra bel balyorsun. Sana sonsuzluktan erieni duymuyor, beerin
nefsinden gelen kt szleri duyar oluyorsun. Ne yazk. Senin iin
yapacak bir eyim yoktur. Sonsuz saadeti vaad eden senden ok uzak-
tadr. Sen onu kalbinde bulamamsn ki, gidip ona ulamay dileye-
sin. Sen var git yoluna. Uurlar ola.
Baka bir ku kanad yaral olarak Hdhdn yanna

varr: Benim kaderim buraya kadar getirdi beni. Bundan sonrasn
devam edemeyecek kadar yaralym. Kanadm krktr Hdhd
kuum..
Hdhd krk kanada yle bir bakar ve der: Senin kana-
dndan nce kalbin krlm. Bu yzden de kanadna yansm.
Kaderini yazamayan kullar, susarak ve durarak bir mr geirirler ve
bir sayfa igal etmezler. Sana temiz bir sayfa alm ve kaderini
yazma imkan sunulmu. Oysa sen kanadnn krkln ne srer
yola devam edemeyeceinden dert yanarsn. Adm atanlar hi yerin-
de duranlar gibi olurlar m? Batnda gl olan, bunu zahirden giz-
lerse ne faydas vardr ilminin. Sen ilmin ile kanadn iyiletireme-
misin. Tatl bir mana ile yava yava deiemeyene, acilinden byle
elem bir deiim urar. Ve seni yolundan alkoyar. Gnein delili
yine kendisi deil midir? Bylece gne, sen uykuda iken zerine
deil, hakikat gnei yzne dosun. Krk olan tm fiziksel ve
manasal yerlerin iyilesin ifa bulsun.
Gagas uzun bir ku Hdhde yaklar: Benim sevdam

yurdumadr. Bana vaad edilen cennet ile idare edebilirim. Baka da
gzm yoktur hibir eyde.
Hdhdn bu kua cevab yle olur: Durdurulamaz bir
gidiin gzel yolcular. Yer mekan ve koordinatlar planlarken, sizle-
re sormadan yapmayan bir ilahi dzen iindeyiz. stediimiz konforu
111
da iine gmerek. Vakti zaman gelince bulalm diye. imdi buradan

gitme arzusu duyuyorsak, ikayetiysek, memnun deilsek, bulun-
duumuz yeri deitirmek ve yeniden organize etmek bizim vazife-
mizdir. Doal olarak bunu stn bir g ile yapmay planlarz.
Hayr bunu ancak biz yapabiliriz. O g ve kudret bizde var. Buras
kaabileceimiz deil, cennet yapabileceimiz bir yurt olarak bizlere
verilmitir. Gklerde ve yerde dirlik ve dzeni salayan, koruyucusu
olan Odur. Biz de buna sevgi ile katkda bulunuruz. Gelitiririz ve
paymz olduka byktr. Bizler bir halt ettik gel bizi kurtar nida-
lar artk bir ie yaramaz olur. Neyi nasl datt isek, yle toparlaya-
caz. Neyi yktk isek yeniden inaa edeceiz. Bu g ve kudret bizde
mevcut. Yaratlmzn en bandan beri hem de. Bizden istenen ve
beklenen bu. Bunu hatrlam ve hatrlatm oldun ey sevgili ku.
imdi sen geri dn yurduna. Ve bu sylediklerimi bir bir gerekletir.
Bu senin asli grevin olsun.
ri bir ahin Hdhdn yanna varr: Benim geldiim

yerde savalar hi son bulmaz. Ben de safm terk ettim ve buraya yol
aldm. Oysa kalp savamal ve sevenlerimi savunmalydm.
Hdhd: Haklsn ey ku, ey azametli ku. unu unutma ki,
kainatta bir varln ya da varlklarn zgr iradesine direkt mda-
hale olmaz. Sava O balatmad, son buldursun. Sizler balattysa-
nz sizler sonlandracak olanlarsnz. Bar salayacak ve zulme son
verecek olan yine sizlersiniz. Nasl m? Bunun bir yolunu da bulacak
olan yine sizlersiniz. Bu bilgi sizlerin ruhuna ve bedenlerine kodlan-
mtr. Bir adm atmadan adm atlmyor. Kalk ki senlen kalkaym,
yr ki seninle yryeyim, u ki seninle uaym diyen bir Tanr var.
Sava meydanlar bir kerbeladr. Kerbela da bir mhrdr, tarihe eze-
linden ebedine tm alara, tm zamanlara ve tm mekanlara vurul-
mu bir mhr. Yaratlanlarn ruhuna nfuz eden, canlarndan can
alnan bir mhr. Orada akan her bir gzya, her bir feryat tm
lemlerde duyulur. Yamur olup yaar canllar zerine. Orada yaa-
nanlar her birimizin sorumluluu zerinedir. Bizler bilsek de bilme-
sek de, bunun hesabn sonsuzca vermekteyiz. Artk candan can alma
112
YED VAD
hlini deil, cana can katma barn kazanmalyz. Kerb huzura

ersin ve bela manas evet ile balansn. Sava ruhlarmzda son bul-
sun ki, bedenlerimize bar gelsin. imdi ahin kuum, var git yolu-
na ve bar salamaya. Senin elilik grevin de bu olsun.
Baka bir inanl ku gelir ve Ey klavuzum, ben inanlarm

dorultusunda hac edecektim ki, bu yola ba koydum. Fakat kalbim
ve ruhum yarm kald. Emredilmi ibadetimi tamamlayamadm.
der.
Hdhd: A akn ku, ibadetim yarm kald diye zlen ku.
Kabe yolu Ak yoludur. Kabe senin gnlndr. Kafann iinde bir
put yaratm ona tapnr durursun. Sana Allahtan haber getiririz,
bunu bile grmezden gelirsin. Putunu kracana, gnl krarsn.
Yolu aka evireceine, taa evirirsin. Kanunlarn kendini de dahil
edip uyan bir Tanr karsnda, ne zalim szler edersin. Emirlerini
yarattklarnn zgr iradesine brakt, dnsn seimini yapsn,
dosdoru olan uygulasn diye. Bu kadar yce yaratla bu cevap m
verilmeli? Sen emirlere kar geldim dersin, biz de deriz ki, o emirleri
veren seni arr gelmez misin? Hangi tarafsn sen imdi? Bilen mi
bilmeyen taraf m? Bizler yani devam edecek olanlar, bilmeyen bilge
tarafmz setik. Oysa sen, bilen cahil tarafnla ibadetini tamamlama
peindesin. Var git yoluna. Uurlar ola.
Byle byle onlarca ku srden ayrlr. zgrle kanat

rpanlarn says da her vadi sonunda azalr. Az olan kular ile
vadiler bir bir almaya devam eder. Ve szlerimizi u cmleler
ile bitiriyoruz naizane.
Kur'an.
Dur'an deildir.
Dur'aan da deildir.
Yaayan'dr.
113
Yaatan'dr.
Can veren, Nefes alan, Hayy olandr..
Biz yaadka.
Umut!
Fark etmede ve tavr deitirmede.
Bunu fark edenlerin, fark edemeyenlere syleyecekleri
ok eyler var.
Ama dinleyiciler ok az. Her biri amansz arzularnn
peinde kou hlinde ve bilmiyorlar ve bilmediklerini de
kabullenmediler.
Her eyleri var lakin.. Hibir eyleri yok.
Enerjimizi yksek tutamadk. Birbirimize itici g olama-
dk.
tici ve Ykseltici.
Bunun iin buradaydk lakin unuttuk.
nsan, dnceyi kapad. Yer ile Gk arasnda skt kald.
are aryor, el yordam ile. ou da gn gn etmede. Kibir ve
fke ateini harlamakla megul.
Masallar, terk edilmek iin yazld. Tm deerler, insan-
dan stn deildi, Putlar krlmak iin ekillendirildi.
Bir zaman gelecek her biri boa kacak. Yazk o vakitte
kalanlara. Kararlarmzn sonucunda yaptmz seimlerimi-
zin, dunyada varolan tum canl yaamna olan etkisini, gzar-
d edemeyecek hldeyiz. Kendimizle olan hesaplamamz
hemen balatalm.
nsan, kendi kendini snrlar ve bir alan iine hapseder.
Sonra da kudret parmaklar arasnda evrilme duasna ba-
lar. Biz, kendi bamz, omuzlarmzn uzerinde tadmz
surece, tek dost olduumuzu ve Onun her yerde bizi takip
ettiini de unutmayalm. Dnya, peesini amtr ve ona
114
YED VAD
uyanlar da semitir. ehreler deiiyor. Deiim, duraan

olandan iyidir.
zgrlemeye adm atmak, tutsak olduumuzun bilinci-
ne vardktan hemen sonra balar.
Yolun tercihi gerek. Ki bu, dibe vurmadan olmayacak gibi
grnyor. Dnyaya kleletirilmi halklarn bakaldr rne-
ini gsteren ilk lke olma yolundayz. Her birey kendi sei-
mini yaparken, aslnda bilerek yahut bilmeyerek, bunu da
yapyor. nemli olan bunu hangi bilinle yaptdr. Tmel
bilin mi, yoksa nefsi bilin mi? Yaknda greceiz. yi bir
seyirci olmak iin iinde olmamak deildir. Dnceleri terte-
miz olarak kanalize etmek lzumundayz. Gelimi gleri
rnekleyen z insan olma adayyz. Bunu ortaya koymak
gerek. te bize meydan.
Nasl mmkn olur? sorusuna gelen cevap:
Ne zamanki zgrlklerini, birbirlerinin kanatlar alt-
na snmak yerine, kendi yreklerindeki glerinden alr-
lar, o zaman dzen, baka bir dzene Geiriliverir.
Yaamn insana ne hazrladn eer insan bilmi olsayd,
karlat deiik durumlarda, kararn hemen verirdi. Ama
iindeki heyecann diyet olarak vererek. Sen, Bilinmeyene
yolcu olan bir bilensindir. Her ey sana Ayan ise, bu insan
olu meguliyetini niye yaar insan? te o heyecan iin.
Bilmemenin, bir bilmek olduunu anlayacaktr en sonunda!
Yaam. Yaamlar. Diyetlerini elbet isteyecektir. Ona hazrlkl
olsunlar, bunu duyanlar. n en sonunda, inandklar ve
gvendikleri ne varsa, onu vereceklerdir. Ancak o zaman, Bir
Bilendirler. Sfatsz ve Gaib.
Cokun pnar, denize doru giderken geri dner mi? Dnmez.

Deniz kokusu yaklatka, yrei ile grenler evkle heyecanla, gnl
gz kapal olanlar da korku ile yoldatr. Biri kavumann akyla
yanar, dieri eyvah yolun sonu der. Temiz Ol Gel. te mesele bu.
115
Elini yzn ykaman nafile. Tm benlerinden soyun da gel.

Snrlanm dimalara bir kapak amak. Ve snr olmadn anlamala-
rn salamak. Seni sen yapan ne varsa, ondan soyun da gel. Btn
elbiselerini ve kaftann soy da gel. Hakikat Deryas yle bir bilinmezdir
ite. Buraya girmek iin gelenlere syle soyunsunlar. Bizim yanm-
za, onlar gnderdiimiz gibi gelmeliler. Dost, "yanna gelen yoldan
byle ister.." Varsa Nalnn, Pabucunu kar da gel. Hayydi..
Fakr Fena Vadisi
"Hl" hlinde idim. Sanki varm, ama, bir yoklukta.
Bu vadi, yle bir vadidir ki, orada fakirlik vardr. Bu, mad-
deden yoksunluk anlamna gelmeyen bir fakirliktir. Manen
byk zenginlie kavuan, dnyada fakirleir. Yani gz hi-
bir ey grmez olur. Her eyini yitiren ve byk aka teslim
edenlerin iidir bu vadi.
Muhammed Nebinin tm oullarn yitirii gibi. Musa
Nebinin ailesini dahi geride brakp vaad edilen kutsal top-
raklara yry gibi. Yusuf Nebinin her ad anldnda
yrei ahh eden Zekeriya Nebi gibi. Tm uzuvlar kesilmi
fakat bu zulm ve ona yapanlar affetmesi iin son bir haykr-
gerekletiren Hallac- Mansur gibi. Ellerinden ivilenmi,
armha gerilmi sa Nebinin Baba beni unuttun diyen son
ars gibi. Onlar sonsuz sabr ve sonsuz sevgi ile imtihana
tutulanlar. Biz de bunlar tarih kitaplarndan okuyarak bilgi
edinmeye alan beeriyet. Onlar bir taraf, bizler bir taraf.
Oysa iki taraf da, ortada bulumal artk.
Bu fakirlik vadisi yle bir vadidir ki, nefes alrken, bede-
nin iinde lm olmalsn. Hibir fani bu vadinin sonunu
gremez. Ancak bedeninde len ve lmszleenlerin aabile-
cei bir vadidir bu.
116
YED VAD
Ancak beri olanlar, iinde kafur olan bir kadehten ie-

cekler.
(Dehr Suresi; 76/ 5)
Ruh, nefes ile kodland insann zne. Kibir ise nefs ile
kodland. nsan, isterse Nefesi ile Hakkn, isterse de Nefsi ile
blisin Yzn gsterir. Bu onun zgr iradesi ile seimine
bal. Bylece, insan ya Hakkn ya da Batln bir yzdr.
Allah Zat olarak her insanda ve her zerrede tecelli eder. Lakin
Hakk, sadece Nefes yzn gsterende zuhur etmitir. Her
varlk, yaratld beden formunun zdd olan zevcesini bul-
mak, kefetmek mecburiyeti ile zorunlu klnmtr. Adem
nasl ki zevcesi ile grnr olabildiyse, onun oullar da bunu
yapabilmeliler. Her insan, kendi zdd olan tarafn kefetmeli
ve onunla bir akit imzalamaldr. Eninde sonunda. Rahman
enerjisi ile domusa, Rahim tarafn, Rahim enerjisi ile do-
musa Rahman tarafn kefedecektir. Fikr-i Meryem felsefesi-
dir bu. Muazzam bir dnm. Bu keifler, Fetihlerdir.
Hakknda hayrl olan istemek. ine, kendini katmadan yap-
lan tm szler iin geerlidir. inde senin olmayan bir
Hakkmda Hayrls olsun sz. Makbul olandr. Unutma.
Fikr-i Meryem. Muazzam dnmdr.
Allah Bir ise, Grnen her ey ift olmal. Ztlar ifttir.
nc ztta yer yoktur kainatta. Grnmeyen Tekliktir ve
Birliktir bu lemde. Grnen ise daima ifttir. nsana kodla-
nan bilgi gibi. Nefs ve Nefes birer ztlktr ama gereklidir.
nsann her an onun bir imtihan olarak dnlr. Oysa
bazen baz eyler bir imtihan deil, bir sonutur. nsann ba-
na gelen eyler ya nefsinden ya da nefesindendir. te bu olay-
lar birer felaket gibi grnse de, aslnda imtihandan te bir
sonu yaamaktr. Sadece yaptklarnn sonularn yayor-
sundur. mtihan oktan geride kalmtr. Her daim imtihan
iinde olduunu dnmek de bir zandr.
117
lmeden lmeyi dilemek ve bunun gereklemesi, insa-

nn yaamas gereken hllerden bir sonu hlidir, bir imti-
han deil. Dnyadan gemek, eyay terk etmek birer imti-
handr lakin bunlarn sonucunda yaanan lmeden lme
hli bir sonutur.
Varlan son merhale, sorularn bittii andr. Sorular ve
cevaplar bittii anda, makam, oraya layk olanlara terk edilir.
Artk gelecek sorulara cevap verecek olan hl balam olur.
Fakat bunun olumas iin, bunu hakikati ile dilemi olmak
icap eder. Bunu, ncesinde olumas beklenenleri bir bir yaa-
mak ve vadileri bir bir amak gerekiyordu. Aikar olan udur
ki, ikar olan insan ise, Avcs, onu kendine yol edendir. Bedeni
terk ettiinde zgr olacan sanmak ne kadar byk bir
yanlg. Hep bahsedilen lmeden beden ierisinde lm tat-
mak. Burada bulamadn, orada bulmak bir hayal. Bu beden-
de bulamadn, bedeni terk ettikten sonra bulamayacak
olman bir gerek.
nsan lmeyi yle anlyor; imdi bu zamandaym, lnce
de o zamandaym. Bu bir ikiliktir. Byle bir eyin hi var olma-
dn sylesek ne dnrdnz?
imdiki zaman ve ldkten sonraki zaman diye bir ayrm
bir yanlgdan ibarettir. Zaman kaa blnd? Burada oldu-
um zamanlar, burada olmadm zamanlar. Byle bir ey
yoktur. Zaman blmeden de istenen yaplabilir. Sadece uur
deitirerek, alan deiimi yaplabilir. Yaarken yeryzndeki
ben ldkten sonra gklerdeki ben diye bir ikilim yoktur.
Oras buras diye bir mekan da yoktur. Burada yaarken, baka
boyutlarda grev alyorum diye bir kavram da sz konusu
deildir. O da sen, bu da sen. Beden iindeyken de sen, bede-
nin dna ktktan sonra da yine sen. Sadece idrak farkl. O
kadar. uursal bir deiim. Burada dediin sen, yiyen uyuyan
baz mitler ve korkular arasnda giden gelen sen. Orada dedi-
in, pln yapan, organize eden, grevler alan ve grevlerini
yerine getiren sen. ki zaman da tektir. ki sen de tektir. Bir
118
YED VAD
odadan, bir st kattaki bir odaya getiinde ne deiti? Mekan

ayn mekan, zaman da ayn zaman. Deikenlik katsaylar
senin isteklerinle ikizdir. Ama fark etmen iin aay ve yuka-
r dediini birlemelisin. Ayrlk yoktur ve szlerimiz ok geni
alanda dnlmeli. nk sen kendinden ayr bir sen deil-
sin. Senden ayr yle bir Rabbin de yok ve asla olmad.
Yukarda bir Rab ve aada insan olu. Byle bir kavram da
olmad, olmamal da.
nsan, bir zamanda ve mekanda olmay bilir. Peki hi
zaman ve mekan olmay diledi mi? Evet, gerek olan u anda
genele dnk bir baka gerektir. lmeden lmek hli nasldr
diye soranlara verilen cevaplar oalr. Sevgi, sevgilide eriye-
rek yokluu tmde hissetmektir.. Senin, sende olmadn her
eyde olmandr. Her zamanda olmandr ve her yer olmanda-
dr. Zaman da sensin, mekan da sensin. Ait olduun bir yer ve
zaman kalmamtr. lmeden nce ve ldkten sonra diyebi-
lecein bir durum da kalmamtr. Artk biimler levhasnn,
ademi levhann da ilerisindeki dnce boyutuna gemi olur-
sun. Her zaman ve mekanda var olabildiin gibi, zaman ve
mekan da sen olabilirsin. Baz yaamlarn senin zerinde
hayat bulabilmeleri iin bir zemin olmas ne muhteem bir
dncedir.
Her yerde Ol'ann, Benden ilemde bulunduunu hayalledim.

Yaadm tm An'lar, aslnda O'nun yaad tm Anlar. Aradan sy-
rldm baktm, yaayan ve yaanan hep O'na aitmi. Zevkler, aclar,
tm deerler, yaayan ile yaatan arasnda aynileti. imdi ben yaa-
yan mym? Yoksa yaanan mym?
lmeden lme hlini nasl hissedeceiz diyenlere verece-

imiz cevap yle olacaktr: Olduun durumdan bir adm
teye hamle edersin. ekilen insana dair aclarn anlam kal-
maz. izgiyi anca hepsinin oyun iinde oyun olduunu
119
bulursun. Kef ne gzeldir.

lmeden lme hli byle bir eydir. O hl iindeyken,
dierleri ya da bakalar bir sanal surettir. Asl olann eitli
suretlerde beyandr. Ariflerin hli byle idi. Seyr hlinde iken
bunun farkna varr ve her noktada, Onu grr, sr sayfalar-
nn almas byle olur. Artk her muamelesi Onunladr, suret-
lerle deildir. Bakalar diye bir ey kalmaz. Sadece O vardr.
nsan ve tm varolanlar sevmek bir ibadettir. nk sadece
O vardr. te bu hli kendinde, ruhunda derinden hissedebi-
liyor ve yaayabiliyorsan, lmeden lme hlini yaamsn
demektir.
Fena Vadisini amak iin, lmeden lmeliydi kular. Ve
bunu baaran ok az ku, dledikleri Byk Ku ile karla-
tlar. Grdkleri kendilerinden baka bir ey deildi. nk
oras bir aynayd. Ka ku ulat ise o kadar ku grnd kar-
larnda. Say olarak daha az ku olsayd o kadar grnecek-
lerdi. 30 Ku, karlarnda 30 kuun btnlemi hlini,
Simurg olarak grdler.
"Bir kayadan dii deve karr, sar kz feryada figana getirir."

Feridddin Attar
Beka
Bir Bilginin alt seviyesinde oyunca olursun, Zira o bil-

ginin st seviyesine eriememisen. "Suya yazlanlar, Havaya
okunanlar" olarak kalr.
Beka bir var deil, bir sonu idi. Hakikatin acmasz

yz ile tanmak. Kendilerinin Hakikat zgrlkleri ile
btnleen ve kendileri ile karlaan kularn zgrlyd
120
YED VAD
bu. Merkezde kimin olduu sorusuna cevap arayan her varl-

n karlat Hakikat. Mlk Allahndr kutsal ayetinin bati-
ni aklamas. Okumaya hazrsak devam edelim.
Beden bir binek ise, dizginler kimin elinde?.
ok nemli bu soruya cevap ne olmaldr?
Sevdiklerimin elinde.
te en byk yanl cevap.
Sevdiin senin bineine baktnda dizginleri kendi elin-
de gryorsa, zlmu yine kendine yapacaktr. nk insan
kendine zulmeden bir varlk, bakasna deil.. Eer o dizginle-
ri, sahibinin elinde grrse ona sevgi ve sayg duyacaktr.
te en byk cevap;
Dizginler benim bineimde, kendi elimde olmal idi.
Merkez benim. Merkezde ben oturuyorum.
Allah neden sevilir? nk O Allahln kimselere ver-
mez. Dstur budur. lahi kanun budur. Bu yzden O daima
sevilir. Dizginler kendi elindedir zira. Dizginleri de herkes
kendi tutsun diye kendine emanet etmitir. nsan, emanet edi-
len dizginleri bakasnn eline verirse, daima zlum grecektir.
Bu yzden sevmek ile ilgi gstermeyi kartrmamal insan.
Sevmeliyiz belki sonsuzca, lakin ilgi gstermek, tamamen
zgrlmze ve hr irademize braklmtr.
nsan daima kutsal olan her eyin cevabnn da ulalmaz
bir gerek olduunu zanneder. Bu yzden daima gereklerden
uzak durur. Oysa hakikat Basittir. nk Basit kelimesi,
Hakkn sonsuz isimlerinden biridir. Onun kanunlar ve ira-
desi Sade ve Basittir.
Zihnimizdeki gibi bir Tanr yok. Onu biz icat ettik, trl
trl klflara soktuk, oysa Tanrdan ok, Tanrsal Gc arasa
idik, bunlar olmazd. Tanrsal G de tamamen bizim yrei-
mizde. Tanr araynda daima yanlyoruz.. lahi gc arasa
idik, bunu yreimizde bulacaktk. Kaybmz bundandr.
121
Bekaya varanlar iin yaam, bir nceki yaamlar gibi asla

ayn olmayacaktr. Artk onlar deiimin balangcna doru
bir adm atm olurlar. lke ve Kanunlar erevesinde bilgi ile
hareket eden varlklar olurlar. Varln Birlii lkesi ve Varln
zgr rade lkesi zerine yaamlar tekrar tertip ve dizayn
olur.
Deiimin harcnn sevgi ve efkat olduunu anlatrlar.
nsanlarn ayn yaradlta olduunu vurgulamaya alrlar.
Sesleri, her ne kadar cehaletin karanlklarnda duyulmuyor
olsa dahi, asla vazgemezler. Her eye ramen asla durmazlar.
Yollarnda yrmeye devam ederler, yazarlar, konuurlar,
etkinliklerini devam ettirirler. Her nereye giderlerse gitsinler,
bir btn olarak zleri ile beraber olurlar. Hedeflerine dnk
yzlerini insandan yana evirirler. Hedefleri daima insan
odakldr. Bilinleri ykseldike ve idrak seviyeleri arttka,
dnyasal arzu, istek ve aclar da azalmaya balar. Bu dnyay
reddetmek ve imkanlar grmezden gelmek deildir. Daha
kontroll ve beden dizginleri daima ellerinde olmay baaran
olurlar.
Her an deiir ve geliirler. nk Her an ayr bir ende,
ayr bir oluta ve ayr bir yaradlta ilkesi gereince, kendi
zlerindeki bulduklar isel Hakk ile yol almaya devam eder-
ler. Dnk sen ile bugnk sen arasndaki deiimi rahatlkla
gzlemler ve eksiklikleri giderirler. Dnden gelen hak ediler,
bugne deierek yeni senleri oluturur ve devaml geliim
iin bir yol altr bu. Hak ettikleri, karlarna gelir ve bu geli-
ler de imkanlar da beraberinde getirir. renen ve reten
olma durumu Beka Vadisinden kanlar iin bir dstur, bir
yoldur. Ufuklar aan birer yolda olma durumudur bu. Her
parlaylarnda, ufuklara uzanan bir k gibidir onlar.
st uuruna ulaanlar iin, alt benlikleri kontrol etmek ve
onu ayr bir yap olarak grme hli balar. st uur daima bir
alt uuru kontrol eder. st uur daima bilen ve reten ayn
zamanda renen, bilmeyi isteyen byk bir orandr. Alt uur
122
YED VAD
ise, dnya maddesinin ynlendirmesine tabi olmu bir cahil-

dir. te o cahili eitmek ve daima hatrlamasn salayan st
uur, dizginleri elinde tutar. Beka Vadisinden terfi edenlerin
genel hli byledir. Onlar daima st uuru ile bilen ve renen
konumunu korurlar. lmsz ve diri olan taraftr bu.
Hakimiyet daima bu yksek uurun elindedir. Bedeni ynetir
ve ynlendirir. Tpk dardan bakan bir gzlemci gibi. Asla
maddenin esareti altna girmesine imkan vermez. Nefsin
deil, nefesin daim olduu bir bak as ile hareket eder. Nefs
daima kontrol altndadr. Ve tm taraflar, bundan olduka
memnundur.
Beerin en byk hatas, daima bir ilah arama, bir Tanr
bulma peinde vakit kaybetmesiydi. Tanry arayacana,
kendi zne ulasa, orada kendi Rabbi ile tanacakt. Kendini
bildii oranda da Rabbini bilecekti. te bu yol hibir zaman
beere retilmedi. Tanr araynda olanlara, Ademi tarafn-
dan bir hatrlatlma yaplsa idi, insan bugn dnya zerinde
halife vazifesini baar ile yrtr olacakt.
Kainatta her ey ok basittir. Tm ileyi, tm dzen
elBasid esmas zerine kuruludur. Zorlatran daima alt uur
olmutur. Zoru seer ve rahatlar. Basit olandan uzak durur ve
hatta korkar. Zihin bunun iin var edilir nefs tarafndan. Zihne
korku yklenir ve karmak olmas iin elinden gelen her
imkan salanr. Zor ve karmak olmas da nefsin ve alt uurun
iine gelir. nk bylece daima uykuda ve maddenin esareti
altnda gd ile hareket eder. st uurdan da zerre kadar
haberi olmaz. Ona giden tm yollar tkar, kapatr, rter. Tanr
aray ile de bu uykuyu iyice derinletirir. Oysa aray tama-
men kendi zne olmalyd. Bu kolay taraftr. Tanr aray ile
ii zorlatran zihin, uykuyu daha da derinletirir.
Bol ve ihtiyatan te besinler, iki, uyuturucular ile de
bunu daha da alt koridorlara gmer. Rahimin karanlklarna
doru yryn ilerletir. Nefse dnk yz, srekli meydan-
dadr. Bu insann beer taraf, uyuyan ve asla uyanmay dile-
123
meyen hatta haberi dahi olmayan yzdr.

Oysa Rahimin aydnlk taraf, Rahmana bakan yz daha
berrak ve basit taraftr. Orada zihin kontrol edilmi, nefsin esa-
retine mahal verilmemi bir st uur kontrol vardr. Buras
basit ve olaanst gzellikle mkemmelliyeti hldir.
Beka Vadisini aan st uuru ile z ile kontakt kuran ve
hakimiyeti eline alan nsan tarafn temel grevleri vardr.
nsanlarn bak alarn deitirmek. Deien, deiimi bala-
tan olur. Bu temel ihtiyatr. Uyanan uyandrmaldr. On dere-
celik bak asna sahip kiiye, yirmi derecelik bir bak as
imkan salamak, onun grevleri banda gelir. Kendi bal
bana bir rnek insan modeli hline gelir. Bir ey retmez.
Yapc ve olduran taraf ile bir retici konumuna gelir. Ben
yapabiliyorum sen de yap mesajn iletir tm varl ile. Hatta
daha iyisini yap mesajn da gizliden verir. nk yreinde
bir ate yanmtr. Ve o atei her gn krkleyen bir ilahi sis-
tem ibandadr. O atein cazibesine kaplmamak ne mm-
kndr. lerindeki nar nura evirmek de, onu rehber edinen-
lerin ii olur.
nsanlk, bir merdivenden inmekte, birbirine tutunarak ve
topluca, nereye indiini de bilmeden. Merdivenin basamaklar
o kadar diktir ki, bir basamak sonras neredeyse grnmez.
Merdivenin sonunda bizi bekleyen ak atei ile akan lavdan
bir rmak bulunur. Ancak bir nndeki insan kalabal o
lavda eriyip yok olana kadar, kimse o lavlara yaklatn bil-
mez. Her bir basama heyecan ve merak ile iner.
nsanln yrynde umut hibir zaman tken-
mez. Merdivenin sonundaki atee herkes girecek. Hepimiz. Ve
yrymz son bulacak. Ik hz ile frlatma operasyonu
balayacak. Sonrasnda, byk bir srama. Sonras hayal bile
edilemez, ama nce arnmal, tortular yaklmal, nk baka
aresi yoktur. Hamdr insan, pier ve sonunda yanmaldr.
Bizler ancak buraya kadar olan biliriz. Bundan sonrasna
hazr myz? Beka Vadisini geenler iin aydnlanma hline
124
YED VAD
hazr myz? O atete kl dahi kalmayana dek yanan iin

nasl bir balang vardr? nsanl neler beklemektedir? Bunu
bilebilmesi iin topyekn yanmalyz. Arnmalyz ki bir son-
raki duruma geebilelim.
Yaratl yenilendiinde neler olacak hep birlikte grece-
iz. O her An ayr bir yaradlta. Bizim iin, bir Andan bir
Ana gei ok uzun bir sre. Belki binlerce belki de milyon-
larca yl demek. Oysa Allah iin An, zamanszlktr.
Allah iin bir An, bizim iin uzun bir zamandr. Bizler o
yanma ve arnma hlinden ktmzda, neler tecelli edecek
greceiz. Hangi ismi ile leme grnecek bileceiz. O da bil-
miyor, lakin bilmek istiyor. Bu yzden yaam, varln idra-
kinde zmsyor. nsanlar bir sonraki merhaleyi belirleyecek
olan tmsel yapy oluturuyor imdi. Her birimiz tek tek
yaratla katkda bulunuyoruz; dnsel yapmz, hayalleri-
miz, plnlarmz, kaderi durumlarmz ile. Bu yzden olumlu
olmal ve iyi olan dilemeliyiz daima. te bizler gibiler, z
uuru ile dnyada bulunanlar, Beka Vadisini aanlar, herkesin
dnce yaplarn iyi ynde kanalize etmeye ynelik sihirli
cmleler kurmal ve dnceler iletmeliyiz. Her zaman ve
mekanda bu yapld, yaplyor ve yaplmaya da devam ede-
cek.
Cmleler, kelimeler heceler ve harfler. Hepsi gnlnde
sevdann mlk sahibinin parladnda, bir gizli hazinenin
cevherleri gibi yeryzne yaylr ve onu bekleyen sinelere bir
kvlcm gibi salr. te en byk olann en kk olanla kar-
lat ve bir vcut olduu andr o an. te isteimiz olan,
beklediimiz olan "O" anda beyan olarak srrn bu kelimelerle
cmleletirir ve sunar. Ne mutlu buna yol aanlara.
nsanlk kretsin ki, Beka Vadisini Aan kular misali
insan tarafn kefeden Onlar burada. Ve yaamlarn minimi-
ze etmiler. Minimumlar. Kimsenin cesaret edemedii fedalar
ve terkleri ile. Yaamlar insanla adanm. Bazen isyan da
etseler, bu olacak olan sonucu deitirmiyor. Olmas icap eden
125
KU DL
her sey gerekleir. yle ya da byle. Pln aksamaz. Kiilerin

arzularna bal olarak da ilemez. Keyfi deil, lahi lkelere
uygundur.
Onlar izlerdir. Onun izleri. Hepsi bu. Ayan bu dn-
yaya basnca meydana gelen izleri. Ayet iinde ayet misali.
Sonsuzluunda bir belirti. Nurunda bir kvlcm ve bir parla-
ma. Gelir ve geer. Sadece gnllerde izi kalr. te Beka
Vadisini aan kularn bizlere rnek olarak sunduu btni
alm bunlardan ibarettir.
Siz buraya otuz ku geldiniz,

otuz ku grndnz.
Daha fazla veya daha az gelseydiniz o kadar grnrdnz.
nk, buras bir aynadr!
Hasili, otuz ku, Simurgun kendileri olduunu anlaynca; artk,
ortada,
Ne yolcu kalr, ne yol, ne de klavuz.
nk, hepsi BRdir.
Ayn, Ak ile, Maukun Akta;
Habib ile, Mahbubun Muhabbette;
Sacid ile, Mescudun Secdede tevhid olmas gibi.
Aradan zaman geer,
fenda kaybolan kuslar yeniden bekya dnp
yokluktan varla ererler.
Feridddin Attar
126
Yeniden Dou
Batda ve Ezoterik bilgilerde bilinen ismi nisiyasyon,

Anadoluda ve Orta Doudada bilinen ismi ile Tasavvuf
konusundan, Tekrardou konusuna geelim. Birbiri ile ba-
lantl olan bu iki konu, yine birbiri ile i ie ele alnd.
Feridddin Attarn Ku Dili isimli Mantkut Tayr eseri,
Simurg felsefesi zerine kurulu bir tekrardoma anlayn
yanstr. Kllerinden yeniden domak. Ate ile arnan, inisiye
olan her nefs, nefese dnr ve birliin sembol olan Simurg
olarak kainatta kanat rpmaya balar. Her kuun z, Simurg
potansiyelini tar. Arnan, yeniden doarak yoluna devam
eder.
Simurg olabilmek zordur. Yeniden doabilmek kolay
deildir. Yedi Vadi blmnde ve nisiyasyon blmnde
buna ancak kelimeler ile ifade edebildik. Bunun okuyan
olduk. Lakin yaayan olmak, uzun bir sreci beraberinde geti-
rir.
Tekrardoma bilincini, iki ekilde incelemeyi uygun gr-
dk. Biri Ruh G dieri Simurg Felsefesi olarak.
127
Ruh G
Bu dnyada tm insanlk hakikat bilgisi olarak sadece,

doum ve lm konusunda eittir. Bu elimizdeki iki gerek.
Bunun dnda insanlk tarihi henz baka bir gerekle tan-
mad. Douyoruz ve lyoruz. Bu iki kavramn dnda bildi-
imiz bir gerek yok. Dier edindiimiz her ey bir rya, bir
yanlsama, ilzyon ve hayal. Yani gereklik bize henz tam
verilmedi. Be duyumuzla grdmz duyduumuz ya da
hissettiimizin dna kamyoruz. Elimizde baka bir veri
yok.
Domadan nce yaam plnmz seeriz diyoruz
metapsiik anlamda, ama kesin bir kant yok. ldkten sonra
neler oluyor bilmiyoruz. Domadan nce neredeydik onu
da bilmiyoruz. Tekrar diriliyoruz ya da douyoruz deniyor
o da kesin kant deil. nk tm insanln yaad bir
durum deil. Tm insanln tek ortak kaderi doum ve
lmdr. Bunun dndakiler farkldr ve herkese gre dei-
ir. Karanlk bir odada, elimizle nereye dokunsak onu gerek
sandmz bir dnyada yayoruz, ka milyar insan varsa o
kadar yorum, inan ve gereklik var.
Gnmzden yaklak 15.000 yl nce yazld bilimsel
verilerle de ispatlanm olan Naacal tabletlerinin, Mu uygarl-
na ait olduu dnlmektedir. Rahip Naacaller, uygarlk-
larnn bir gn son bulacan bildiklerinden, her trl bilgiyi
ta tabletlere yazma gerei duymulardr. Ve tabletlerin James
Churcuwarda, Tibette barahip nisiye Rishi tarafndan veril-
mesiyle bilgiler gn na kmaya balamtr. Tabletlerin
geri kalan ksm da, 12.000 yl nce yazld bilimsel verilerle
ispatlanmtr ve Meksikada kazlarla bulunmutur. 2.600
adet tablet tamamlanmtr. Tabletlerde bahsedilen Mu uygar-
lnn dnya zerinde yetmi bin yllk bir gemie sahip
olduu da ortaya konmutur.
128
YENDEN DOU
lk tekrardou ile ilgili verilere bu tabletlerde rastland.

Mu dini, bilinen tek tanrl dinlerin ilkidir. Mu dininin esas,
Tanrnn tek oluuna ve ruhsal geliim iin srekli olarak tek-
rar domak inanna dayanyordu.
Tekrardou bir inant ve Mu dini bilgilerinin esasn te-
kil ediyordu. nsan yaratld zaman, maddesel bedeninin,
geldii yer olan topraa geri dnmesi takdir olunmutu. Bu
maddesel beden ld zaman, ruh serbest kalyor ve te
leme giderek yeniden bedenlenmek zere yeni bir ar alana
dek orada bekliyordu.
Mu dininde, yalnzca tek bir maddesel yaamn tm
maddi arzularn stesinden gelmeye yetmeyecek kadar ksa
olduu, buna bal olarak bu vazifeyi tamamlayana kadar
ruhunun birok maddesel bedenle birleerek birok kez dn-
yaya gelmesinin takdir olunduu retiliyordu. Bu enkarnas-
yonlar yani srekli doular, ruhun kurtuluuydu.
Dnyadaki vazifesi, maddi arzulara galip gelmek suretiy-
le ruhun maddesel bedene hkmetmesiydi. Bunu baard
zaman yce kaynaa geri arlacak ve artk sonsuza kadar
kusursuz bir uyum, i ferahl ve mutluluk iinde yaayacak-
t.
nsanlarn hepsinin dnyada ayn refah dzeyinde yaa-
madklarn, eit artlarda olmadklarn gryoruz. Kadn
kimliinin ezilmesi, erkek egemenliinin hakimiyeti, zengin
fakir ayrm, alk ve sava, salkl olmak ya da hastalkl
yaam srmek gibi durumlar, eitsizlik olarak alglanmakta-
dr. Ve herkes daha iyi bir hayatn hayalini kurarak, bir sonraki
durumunun daha iyi artlarda olabileceini dnmektedir.
Byle gelien ruhg veya tekrar bedenlenme inanc, tama-
men duygusal ve egosal olarak grlmektedir.
Diyelim ki mrn alk ve sefaletle geiren bir insan,
yeniden doduunda daha iyi artlarda hatta ok zengin ola-
rak hayata gelebileceinin hayalini kurabilir ve bu ynde d-
129
leri olabilir. Hayatnn ok gen alarnda, hi gn yz gr-

meden, hatta ocuk yata len kiiler olduu gibi, ok salkl
ve yaam standartlar olduka iyi bir hayat sren yzlerce bin-
lerce insan da vardr. Bu dengesizliin ve adaletsizliin sebebi
nedir? Bu yzden insanlarda bu inan sistemi ok fazla yay-
gnlamaya balamtr. Gemi yaammda iyi yaamtm,
ya da bundan sonraki yaammda ok daha iyi artlar beni
bekliyor gibi dnce tarz, tekrardou inancn destekler
konuma gelmitir.
Bylece inan sistemi daha genilik kazanmaya balar.
Allah adildir ve sevgi doludur, ac eken insan daha iyi art-
lar olmas amacyla tekrar dnyaya yollayacaktr. Bu hayatta
su ileyen insanlara her seferinde bir nceki suunun telafisi-
ni yapabilmesi amacyla binlerce seenek sunacak binlerce
hayat vardr.
Akla yatkn olan inan sisteminde, tekrar tekrar dnyaya
gelen ruh, her seferinde geliecek, olgunlaacaktr ve tekaml
srecini sonsuza kadar srdrecektir.
Hatta bu inan sistemi biraz daha genileyerek, spirita-
lizm ve metapsiik alanda yer almaya balamtr.
Spiritalizme gre tekrardou, bir inan deil, evrensel bir
yasadr ve gerekliliktir.
Spiritalizme (ruhuluk) gre, ruh sadece dnyaya deil,
kainattaki binlerce yaam platformlarna da doular gerek-
letirmektedir. Hatta dnya yaamnda bedenlenirken, ayn
zamanda baka maddi dnyalarda da domakta ve ayn anda
birka tecrbeyi de gerekletirebilmektedir. Ezelden ebede
doru giden ve znde mkemmel olan ruh varlnn ihtiyac
olan tekrar bedenlenme olay bir tekaml yani gelime sreci-
dir.
Her doum, her dnyaya tekrar geli, ruhun bilgisini art-
trr ve evren yasalarna nfuz eder. Evrende her yer varlkla
ve hayatla doludur. Her ortam tekaml yani geliim iin elve-
130
YENDEN DOU
rilidir ve ruh her ortama doabilir.

Tekrardou bilgisi, insanlk kadar eskidir, bilebildiimiz
insanlk tarihi ierisinde hemen her topluluun bazlar tama-
men, bazlar ise ksmen tekrar doma yasasn biliyorlard.
Dnyann drt bir yannda her devirde, birbirleriyle ilikisi
bile olmayan insanlarn, tekrar bedenlenme yasasnn tm bil-
gilerini bilmeleri tesadf olamaz. Farkl zamanlarda, farkl
ktalardaki inan sistemleri artc derecede aynlk tar ve
bu asla tesadf olamaz.
En eski devirlerden beri, en ilkel yaam biimlerine ve
kabilelere kadar hepsinde tekrardou bir yasa olarak bilinir
ve kaytlarna gemi binlerce olay bulunmaktadr.
Virginia niversitesinden Prof. Ian Stevenson, reenkar-
nasyonu destekleyen ok sayda veri toplamtr. Dr. Helen
Wambach, tekrardou ve gemi yaamlarla ilgili ok deerli
almalar yapm bir aratrmacdr. Hipnoz ve telkin ynte-
miyle, insann ncesiyle ilgili ok ilgin bilgiler elde etmitir.
zellikle Amerikada, zgr dnce ve aratrmalara yer
verildii iin, orada akademisyenler aratrmalarn yapmakta
ve kitaplar hlinde sunmaktadrlar. zellikle Ian Stevenson,
tm dnyada ok akla yatkn kantlar bulmaya almakta ve
bunlar sunmaktadr.
ounluu Mslman olan Trkiyede, tekrardou
sadece popler bir ilgi alan olarak ele alnmaktadr. nk
tekrardouu kabul etmek, slam reddetmekle e deer tutu-
lur. Bu yzden inanp inanmamak kiinin zgr iradesine
braklr.
Oysa ki, tm dnyada tekrardou vakalarna tek tk
rastland halde, tekrardouu yaayan ve normal kabul eden
bir blgeye rastlanamamtr. Sadece Adana, Mersin, Hatay,
Antakya civarnda bunu gryoruz. Bu blgelerde tekrardo-
u ok normal karlanr. Hatta inan olayndan km, nor-
mal konuulan ve olaan gnlk bir olay olarak baklmakta-
131
dr. Bir yaam biimi olarak benimsenmitir insanlar tarafn-

dan. Bu blgelerde her kiiden biri ya tekrardou yaam-
tr ya da yaknlar bunu yaamaktadrlar.
Tekrardou u ekilde ele alnmaktadr:
Birincisi, lm bir bilinmezliktir ve bilinmez olan da
daima korkutur. lm karanlk olarak grlr. lerek bu
dnyadan, yaamdan, hatta sevdiklerimizden ayrlrz. En
bata sk sk bal olduumuz bedeni terk ederiz ve bedeni-
mizin topran altnda ryeceini, yok olacan, ruhumu-
zun ise, muamma olan bir karanla doru yol alacan zan-
nederiz. Ne olduunu bilmediimiz bir karanlk sz konusu-
dur. Bu gibi benzetmeler binlerce yldan beri dinlerin bize yap-
t aktarmlardr.
lm ile bir karanlk yola kacan dnen insanlarn,
korkularna biraz are olabilmek iin, araf denilen yerde bek-
lenileceini, yani ruhlar leminde beklenileceini ve zaman
gelince her bir bedenin topraktan tekrar kalkp ruhu ile bulu-
aca, sonra da ebedi nihai var Noktasnda cennete gidecei
vaat edilir.
Ikinci bir durum ise, yine lerek yok olacamz ve lm
ile karanla gmleceimizin korkusuna bir are olarak da
tekrar doacamz, dnyamza, yaama yine gnderilecei-
miz, fakat her seferinde farkl kimlik ve bedenler kullanarak
yaam kucaklayacamz vaat edilir.
Her iki vaat de, binlerce yldan beri aktarlm ve insanlar
dini inanlar hangisini emretmise, hangisi daha akla yatkn
gelmise ona inanmlardr. Ve inanlarnda da zgrdrler.
Tekrardou, ruh g ya da reenkarnasyon olarak adlan-
drlan tekrar dnyaya gelme inanc, Uzakdou inanlarnn
temelinde yer alr. Bunun dnda, Avrupada Kelt ve
skandinav dinlerinde ve Eski Msr dinlerinde de yer almak-
tadr.
Byk ounlukla, Budizm ve Hinduizm dinlerinin inan-
132
YENDEN DOU
nda yer alan tekrardou inanc bir karma sistemine dayan-

maktadr. Karma sistemi, bir sebep sonu ve sonu sebep yasa-
sdr. Yani bir insan ne ekerse onu bimektedir, ya bu hayatta
ya da dier hayatlarnda. Yaptklarnn cezasn ve mkafatn
ya bu hayatta alacaktr ya da tekrar doduu bedenlerde. Ve
tm yaam plnn ldkten sonra kendisi organize edecek,
belirleyecektir ve bu seimler dorultusunda yeniden dnya-
ya gelecektir. Hiyerari sz konusudur. Gemi hayatlarnda
iledii sularn sonularn baka bir hayatta yaayacaktr
nk bunu planlayarak tekrar gelecektir dnyaya. Ya da im-
diki yaantsnda sonucu yaayp, bir sonraki hayatta ise nede-
nini arayacaktr, nedenini oluturacaktr hayat plannda.
Budizm ve Hinduizm dinlerinde, her seferinde bir hiye-
rari sz konusudur, yani insan bitki olarak da doabilir, insan
olarak da hayvan olarak da. En son da Tanr olarak dnyaya
doarak, geliimini tamamlayacak ve bir daha da domaya-
caktr.
Dou dinlerinden, Bat dinlerine geen bu inan biraz
farkllk gsterir. Bat dinlerinde ise, bitki ve hayvan olarak
dnyaya tekrar domay kabul etmez. Her seferinde insan ola-
rak doar ve tekrar insan olarak dnyaya gelileri srecektir.
Ta ki geliimini tamamlayana kadar.
Tenash kavram inanc, Dou kkenli dinlere mahsustur.
Kelime manas ile bir eyin dierini takip ederek yok etmesi,
bir eyi elden ele dolatrmak, bir eyin dolaarak dierinin
yerini almas.
Dinsel anlamda len insanlarn ruhunun bir hayvan ya da
bir insan bedenine girmesi inancn dile getirir. Oysa ki gerek
tekrardouta insan olarak tekrardomak yer alr. nk akl
verilen akla sahip olan insandr. Ruhun terbiyesi amatr ve,
yaratlmln amacn anlayabilmesi iin insana akl verilmi-
tir. Akl olan insan ancak nihai amac idrak edebilmek iin
ruhunu terbiye eder ve bu ancak tekrardoularla gereklee-
cek bir durum olur. Tekrardoarak ruhun terbiyesi ise, ancak
133
ne amala dnyaya doulduunun hatrlanmasdr. Ama

budur. nsan neden dnyada olduunun ve dnyann bir rya
lemi olduunun ve bu ryadan ancak, ryann iindeyken
uyanmas ve ne olduunun hatrlanmas ile son bulacann
gereidir. Hatrlama ise ancak ve ancak akl sahibi insanlarn
bir yeteneidir. Hatrlayarak nihai amacn gerekliini bir
nebze hissetmek ve Allaha ulaacak yolun yani Geree ula-
acak yolun rya lemindeyken hatrlanmas gerektii, tena-
sh kavram ile mmkn olmayacaktr. Tenash kavram, tek-
rardou ile badatrlmamaldr.
byk din, Mslmanlk, Musevilik ve Hristiyanlk
gerek anlamda ruh gn ve reenkarnasyonu kabul etmez.
nk bu byk dinde, ahiret inanc, cennet ve cehennem
inanlar mevcuttur. Her ruh bir kere insan olarak doar ve
gnahn sevabn kyamet gnnde hesabn vererek, gidecei
ebedi hayat orada belirlenecektir.
Kurandaki baz ayetlerin, reenkarnasyona ynelik oldu-
u iddia edilir ve bu ynde yorumlar yaplr. zellikle u ifade
ldkten sonra dirilmek haktr yorumlandnda, kyamet
gnnde dirilmeyi anlatt gibi, tekrar yeniden domay da
destekler grnmndedir.
nk Arapa bas kelimesi dirilmek ve gnderilmek
anlamna gelir. Her iki anlam da ldkten sonra dnyaya yeni
bir bedenle yeniden domay iaret eder. Allah tarafndan
yaratlma esnasnda retilen varlklarn isimleri ve Allahn
ruhundan fleyerek yaratt insann znde varolduu sre-
ce, hayat devam edecektir! Hayatn bir gn son bulaca anla-
y ''kfr''dr. Yok olmayacaktr, bitmeyecektir bunu dn-
mek en byk gnahtr. Yaam sonsuza kadar devam edecek-
tir. nk Yaradan sonsuzdur. Sonsuz bir Yaradann, ruhun-
dan fledii insan sonlu olabilir mi?
Dnyada yaayan canllarn nefsleri lr. Her nefs lm
tadar. Ancak insan lm tatmaz. nk o lmszdr.
Gerek insan nefsini kontrol etmi, dizginlemitir. Fakat dnya
134
YENDEN DOU
canls beer insan ise nefsin kurban, oyuncadr ve bu yz-

den lmldr. Ne zaman ki nefsini bertaraf edecek, lm
tatmayacaktr, lmsz olacaktr, diri olacaktr. Nefs tekrar-
domaz, ama ruh tekrardoar, sonsuz sayda tekrardoular
yaar. Her seferinde nefs sahibi olur. Her nefs sahibi olduun-
da, onu yeniden yeniden topraa brakr, topraa karr.
Beden topraa karr, oysa ruh yeni hayatlara yolculuk etme-
ye devam eder. Ta ki terbiye olana, terbiye edene kadar bu
byle devam eder. Terbiye olan da odur, terbiye eden de odur.
Hatrlatmak isterim ki, bu tamamen kiinin o anki yoru-
muna ve dnce sistemine bal olarak yorumlanma biimi-
dir. Bir iddia deildir nk byk din de tekrardouu
kesinlikle kabul etmek istememektedir.
nsanlar var olduu srece inanlar da var olacaktr ve
dnyada ka milyar insan gelip getiyse herkesin inanc tama-
men kendisinedir. Kalbindeki inanc tamamen kendisine aittir.
nan konusu ok hassastr. nk inan, bu dnyada zaruri
ihtiya duyulan her ey gibi gereklidir ve deerli bir manevi
durumudur. nk zifiri bir karanlk yolda elimizdeki fener
gibi, grmemiz gereken eylere k tutar ve yol gsterir. Ama
fener, yolda yryenin elinde olmaldr. man ile araya hibir
ey girmemelidir. Yani olmas gereken, inancn Tanr ile insan
arasnda kalmas gerektiidir.
Tekrardou yzyllardr bilinen bir inan sistemi olsa da,
kesinlikle ispatlanamamtr. Hatta binlerce kant ve binlerce
veri olmasna ramen kesinlik kazanamamtr.
Ruh g fikrini kabul etmi eski ve yeni inan sistemleri-
nin mensuplar arasnda, Hindular, Budistler, Katharlar,
Eseniler, Caynaclar, Sihistler, Umbanda'clar, Yezidiler,
Nusayriler, Drziler ve Anadolu Kzlbalar saylabilir. Bu
kavram Asyann amanist toplumlarnn birounda ve bir-
ok Kzlderili kabilesinde de mevcuttur. Hint'te Samsara
adyla bilinen bu kavram, Budist Trkler'de sansar adn
almtr.
135
Antik an Yunanistanndan sonra gnostiklerce de

kabul edilmi ve Roma Uygarlnda zellikle Mitraizm mis-
terlerinde benimsenmi bu kavrama Kabbalada ve belirgin
ifadelerde bulunan Sufilerin says az olmakla birlikte tasav-
vufta da rastlanr.
Yapmamz gereken en doru ey, hemen inkar etmek
deil, olan fenomeni incelemek ve neden olutuu hakknda
yorum yapabilmek ve zgr brakabilmektir. Ortada bir ger-
ek vardr ve bu yok saylamayacak durumdadr.
Simurg Felsefesi
slam tasavvufusu Feridddin Attar, Mantkut Tayr

adl yaptnda Simurgun hikyesini anlatr. Zmrd- Anka
kuu olarak da bilinen Simurg, tekrardouun simgesidir.
Simurg, uyanma ve aydnlanmann yolunda ilerlemenin
semboldr. Simurg, gerek anlamda var olmak iin yok
olmay gze alabilecek kadar korkulardan, balardan ve zaaf-
lardan arnm olmann ifadesidir. Yanarak cehenneme inii
deneyimleyene dek yok olmaz ve yokluundan varolurken de
arnm bir saf bilinle yeniden balar. Simurg, ruhun btn-
lemesi, arnmas ve dnmnn tm kltrlerde ortak
yce bir semboldr.
Peki Simurg batini bilgisini, insan ile nasl badatrabili-
riz?
Bir canl dnyaya geldii zaman, genlerinde ve DNA
snda bulunan tm zelliklerle doar. Bu yzden be bin yl
nce domu bir insan ile, gnmzde domu bir insan ara-
snda farkllklar mevcuttur. Bilimsel olarak da bu byledir.
Her insan, anne ve babasnn genetiini ald gibi, onlarn
da atalarna kadar uzanan bir servenin de bilgisini beraberin-
de getirmektedir. Tekrardouu bu ekilde ele alacak olursak,
136
YENDEN DOU
her insan doduunda, binlerce yl ncesinin atalarndan

getirdii bilgi ile domaktadr. znde, cevherinde, DNA
iplikiklerinde ve tm hcrelerinin atomlarnda binlerce yllk
bir eseri de tamaktadr ve bunu gelecek nesillere aktarmakta-
dr. Bu bir dnmdr, devri lemdir ve tekrardouun mis-
tik bir gereidir. Nesilden nesile aktarlan, bitmeyen bir
dng, edinilen tm gereklerin her seferinde bir sonraki
doan nesile aktarlmas, tekrardouun farkl bir gereini
bize sunmaktadr. Bilgi kaybolmuyor, atom kaybolmuyor, top-
raa girip rse de yok olmuyor, yine o topraktan besleniyor.
Tek yaratm Ademden gnmze kadar oalarak gelen her
nesil, ilk insann bilgilerini hcrelerinde ve atomlarnda ta-
yor. nk kainat yaratldndan beri hibir atom yok olmad
ve hepsinin ya ayn. Kainat yaratldndan beri ne varsa, u
an bizim bedenlerimizde hcrelerimizdeki atomlarda ayns
mevcuttur. Var olutan bu yana, tecrbe edilen her bilgi DNA
larmzda kayt altna alnyor. Ve bir sonraki nesle miras kal-
yor. Ksaca bilgi, bedenlerimizde tekrar tekrardomaktadr.
Bu, evrensel tekrardouun mistik ve kuantum felsefesiyle
aklanm hlidir.
Hi lmeyecek, her daim diri kalacak, evrensel bir yaa-
mn dngsdr. Sonsuzluun devri lemidir. Yce Yaratc
ya iman ederken, bir sondan, bir yok olutan sz etmek en
byk kfrdr. Yce Yaradan her daim diri olan kainat yarat-
mtr. Yok olmayan, her daim dnen kutsal bir yolculuktur
tekrardou. Mistik bir yolculuktur. Varln mevcudiyetinin
srrdr. En byk sr ise dngdedir, dnmdedir.
Her ayrl tekrar kavumann da garantisidir sanki. Her
seferinde geriye dnp bakmadan ilerler sonsuz yolculuun
yine balang noktasnda. Her balang bir sondur, her son
ise bir balangtr. mitsiz ya da kaytsz deildir. nk bilir
sonunda nereye gideceini ve kavuaca engin bedenini. Tek
midi bilgiye kavumak, yeni keiflerde bulunmak. En byk
kaiftir nk ruh, maddeye kavuma zlemi eker. Madde de
137
her seferinde ruhu bekler, yolunu gzler. Kavuma annda

byk len yaanr adeta. Sarmarlar, dolarlar, birbirlerine
zlemler akar, kavumann ak sarar tm kainat. lene her
bir zerre katlr. Ortak olurlar bu grkemli aka. Tekrar gelme-
nin, tekrar dnmenin akdr. Yine ayrln tekrardouun
zlemidir. Tekrar gelmenin heyecandr. Her doum, kainatn
kutlad bir bayramdr, bayram sevincidir. Her doum,
Ruh'un Madde ile olan akdr. Kavuma AN lendir, tm
kainat ahitlik eder bu Aka. Her lm ise zne kavumadr.
Akn, Aka kavumasdr. Her doum sancldr, her sanc,
Akn kavuma anndaki, sessiz sevin lklardr. Deer bu
sancya nk ak hibir engel tanmaz. Tekrar kavumann,
tekrardouun nefesidir, mistik yolculuunda zerre kadar bir
yol katetmedir. Zerre kadar ama enginlere slamayan bir ak-
tr bu yolculuk. lm kapy alar, sessiz bir bekleyitir,
Akndan ayrlmadr ama selam eder tekrar gelecei gne.
Ruh elidir eser, madde kprdr geer, her kavumada ak,
her gidite ak vardr. Dn tekrarn balangcdr, her gidi
dnmenin heyecandr, habercisidir. Giden zlenmez, nk
bilinir ki tekrar edecek bu dng. Tekrardoular hi bitmeye-
cek. Mistik yolculukta hi bitmeyen ruhun sonsuzluudur bu.
Sessiz ama Ak dolu serveni. En byk Aktr bu serven.
Ve Simurg, Akn semboldr.
Tekrar domak, yeniden bir bedene domak mdr yoksa
bilginin tekrar domas, tezahr, ortaya k mdr?
Tekrardouu yeniden bedenlenme olarak dnmek en
kaba hli, en ince hli ise, tekrardou bilincidir. Ruh baka
bedenden dierine bedenlenmiyor, bilgi yeniden bedenleniyor
olarak dnmek gerek.
Simurg felsefesi, Kolektif uur bilincidir.
Simurg felsefesi, lmszlktr. Diri olandan, ruhsal kay-
naktan beslenmektir. Bir trtln kelebee dnmdr.
Dnmdr kllerinden domak. Bilginin yeryzne yeni-
den domasdr. Telafi mekanizmasdr, seme zgrl
138
YENDEN DOU
yasasdr, dnm yasasdr ve tedri (geliim) yasasnn ifa-

desidir. Tekamle, geliime hizmettir ve kainatn ana gayesi-
dir. Simurg Felsefesi, tm yasalar iinde barndran bir bilgi-
dir.
Bizlerin milyonlarca yl ncesinden gelen genetik toplum-
sal baz imajlarmz var. Binlerce soydan gelen aretipler sem-
bolik topluluun ilk rnekleri olarak gayriuura ok derin bir
ekilde kaydedilmitir. Bu aretipler, insan ruhunda nceden
ekillenmi, dzenlenmi ve dzenleyen durumda olan
modeller olarak, yani ekil verici bir dinamizmden ileri gelen
yaplanm tasavvur ve heyecan topluluu olarak mevcuttur-
lar.
Aretipler her trl kolektif uur gibi yar evrensel,
doutan miras yoluyla gelmi psiik yaplar olarak ortaya
karlar. Kendilerini, byk gler yklenmi zel semboller
ierisinde ifade ederler ve kiiliin tekamlnde, birletirici ve
hareket verici nemli bir rol oynarlar.
Okltistler, parapsikologlar, metafizik ve metapsiik ile
uraanlar hibir eyin hibir zaman kaybolmayacan bilir-
ler. Herhangi bir zamanda mevcut olmu ya da meydana gel-
mi olan her bir sahne, fiil, dnce ve eyin, hi deimeksi-
zin yksek bir madde plnnda korunduunu kabul ederler.
Bu akaik kaytlar astral lem yanstr ve zaman duru-grr-
ln gelitirmi olan ve bu gemi ya da gelecek olan olay-
lar aynen bizim televizyon seyretmemiz gibi izleyebilen, ileri
seviyeden zeki varlklar iin ulalabilir hldedirler.
Kuantum felsefesinde para btn ilikisi mevcuttur.
Para btnn bilgisini tar. Parann bana gelen btnn
bana gelir. kisi ayrlmaz bir btndr. nk her ey enerji-
dir. Bir atom kainattaki tm atomlarla an zaman ierisinde
enerji ve bilgi alverii yapar. Her ey her eyle etkilemekte-
dir. Bir atomun bildiini, dier tm atomlar bilmektedir ve biz
insanlar da dahil tm evren atomlardan olumutur. En kk
yap ta atomdur. Ve tm atomlarn ya milyarlarca yldr.
139
Bu bilgilere baklrsa, kainatta hibir ey kaybolmuyor,

hibir ey yok olmuyor ve lmyor. Tm btni ekollere bakar-
sanz, hepsinde lm sonras hayat inan mevcuttur. Topraa
ve doaya sayg inanlmaz boyutlardadr. nk bilir ki dn-
yaya yaptn kendisine de yapmaktadr ayn zamanda. Ve
evrenin en ucra kesinde bulunan bir gezegene de yapm
olur.
Simurg felsefesi ile kuantumu anlamaya alrsak, akla-
makta fazla zorluk ekmeyiz. Tm kutsal metinlerde ruhun
tekamlnden gelimesinden bahsedilir. Ruh sadece bu dn-
yada deil baka canl platformlarda da tecrbe edinmek iin
doular yaamaktadr.
Kuantum felsefesinde hibir ey kaybolmuyor ve sadece
dnyorsa, Simurg Felsefesinin kanlmazl ortaya kar.
Ya ruhumuz saysz bedenlere gyor ya da kolektif bilinten
besleniyor ve bilgileri alyoruz. nk rettiimiz tm dn-
celer evrende enerji ortamnda etkileir ve kaybolmaz, biz
yaadmz dnalarmza aktarrz bilgisi kaytl kalr. Ve
ldkten sonra topraa karan dnalarmz, yaanmln
izlerini topraa kayt eder. Ve o topraktan besleniriz ayn
zamanda. Ve tekrar yaayanlara geri dner bizim bilgimiz.
Etkileim ve tekrardoular bu ekilde devam eder. Srekli sir-
kle eden, dnen, asla kaybolmayan, bilginin srekli kayt
hlinde olduu bir evrende yayoruz.
Ana rahminden dnyaya gei yaptmz andan itibaren,
her devrede bir tecrbe ve o tecrbeden edindiimiz bilgiler
mevcut. Ve biz buna olgunlama diyoruz. Her anlayna var-
dmz bir olayn sonucunda tekrar yenileniyoruz ve bu
Simurg Felsefesinin ana temas olan kendinden kendine
doma hlini bize sunuyor. Yaadmz binlerce ac tatl olay-
lar karsnda dncelerimizin olgunlamas ve anlaylar-
mzn deimesi bizi yeniliyor.
Her olay bize bir ey anlatr ve bunu anladmzda olayn
seyri deiir fakat asla bitmez, lene kadar snava tabi oluruz,
140
YENDEN DOU
sevgiyi, hogry anlamaya ve uygulamaya alrz. Bunun

iin de eitli versiyonlarda olaylar yaarz ve her seferinde bir
uyan ve anlay geliir dncelerimizde. Bunu da ruhumu-
za aktarrz ite her aktar sonras yenilenir ve yeniden doa-
rz.
Simurg Felsefesi, ruhun, sonsuz tekrardoularnda lem-
den lemlere ve oradan btn lemlere doru yapt mistik
bir yolculuudur. Kudret leminden hikmet alimine yaplan
bir yolculuktur. ahitlik edilen lem, gnl gz ak olanlar
iin sonsuz saydadr. Ve her ahit olunan lemden, o an iin
kendisine gayb olan leme geite, terbiye sz konusudur. Her
ahitlik ettii lem, bir sonraki lemi de iinde muhafaza ede-
rek bir alma durumudur. Her ahitlik edilen leme ancak
biz kavram ile ulalabilecektir. Sen ben ile deil, biz ile
ulalabilecektir.
Her lem, bir nceki lemin ahitlii ile birliktedir ve bir
sonraki lem iin ahitlik yaplacak zemini de hazrlar.
lemler sonsuzdur. Gidilecek yol sonsuzdur. Anahtarlar son-
suzdur. Tekrardoular sonsuzdur. Mistik bir yolculuktur. Ve
bu Simurg Felsefesinin bir Hakikatidir.
Tekrardouun amac, gerek ve nihai amac, bedenliyken
Allaha ulamak, yani hidayete ermedir. Feridddin Attar,
bunu Simurga varmak olarak yorumlamtr.
Peki Feridddin Attarn Mantkut Tayr isimli yaptn-
da, Simurg neden ateler ierisine tasvir edilir?
Sufizmde, deitirici ve arndrc bir unsur olan atee
girenin nur olaca ifade edilir. Bu sembol, Kuranda oun-
lukla cehennem atei olarak geer. Sz konusu anlamyla ate
ac verici olup sonunda arnmaya varan bir srecin vastas
olmaktadr. Cehennem ateinde yanma sembolizminde belirti-
len ateten cann yanmas vicdan azabn simgeler. Bu, lm-
den sonraki hesaplama srasnda duyulan vicdan azabdr.
Ate sembol inisiyatik srelerde isel ate olarak da
141
adlandrlmakta ve bu ifade amanizmde, Tibet ve Maya gele-

neklerinde, Sufizmde, Hinduizmde ve Budizmde de kulla-
nlmaktadr. nisiyatik srete ze ulalmas iin kabuun
krlmas ya da bir baka ifadeyle isel atele yaklmas
gerekmektedir. Burada isel ate sembol, varln kendisine
ekebilecei yksek seviyeli ruhsal tesiri ifade etmektedir.
Dikey duru sergileyen isel atee sahip bir insan evresine
k sama, karanlklar aydnlatma ve aydnlanma yolunda
demektir.
Demek ki cehennem atei yle korkulacak rklecek bir
bilgi deildir. Ate kutsaldr. Arnma yeridir. Birlii ve btn-
l salayan bir unsurdur. Korkulacak ve rklecek bir
durum asla deildir. Bilakis cehennem atei ile ruhlarmzn
arnmas gereklidir.
Bana yakn olan atee yakndr ve bana uzak olan melekuttan
da uzaktr der Hz. sa
Sina Danda, Hz. Musaya Ben Benim diyen Ben
Allahm diyen, ona ate olarak grnmt. Ate olarak teza-
hr etmiti. lahi gcn, dnya maddesindeki grnm ate
olarak ifade edilmiti. Ve Hz. Musaya antlama levhalarn
yazan (yazdran) o ilahi ate olmutu.
slam tasavvufunun da temelini oluturan evrensel ger-
ekleri fark etme, yasalarla btnleme arzusu duyma, yksek
farkndala ulama, aydnlanma ve ilahi Ak anlatlmak isten-
mitir.
imdi atein ve cehennem ateinin ne anlama geldiini
daha iyi anlamaktayz. Cehennem ateinde yanmamak iin, bu
dnyada ilahi atele yanmak gerekir. Ate atei yakmayaca
iin cehennem ateinden korkmak da gereksizdir.
Ate gnein semboldr. En byk ate, yani dnya
yaamnn tamamlaycs ate gnetir. Gne bizim ateimiz-
dir ve hayat kaynamzdr.
Drt temel unsurdan biri olan ate, kainat meydana geti-
142
YENDEN DOU
ren en byk g ve enerjilerdendir ve kutsal bir semboldr.

Kainat atele meydana gelmitir, ate olmadan hayat var ola-
maz. Ate olmadan yaam da olmaz. Hem maddi anlamnda
hem de manevi anlamnda atein hayatmzda ve geliimimiz-
de yeri ve nemi ok byktr. Anlam btnl incelendi-
inde, ruhla, gerek olanla, sezgisel bilgiyle, ilahi olanla,
arnmayla, dnmle, gl olula, enerjiyle, ruhsal hiyerar-
iyle, strapla, gnele, kla ve ocakla ilikilendirildii grl-
mekte; evresini etkileyen bir g kayna olma, karanl
aydnlatma ve arndrma suretiyle ykseltici olma zellikleri
ne kmaktadr.
Spiritalizmde ise, varolu, var olmak, hayatta olmak ek-
linde alm vardr. Ate ayn zamanda bir eyin canlandrl-
mas, var edilmesi, aa karlmas anlamna da gelir. Bir
ocak veya ate yand zaman orada piirmek, beslemek ve
etrafnda insanlar toplamak gibi eylemler aa kar.
Etrafnda toplanan ise bir kabile, bir topluluk olabilecei gibi,
kk bir aile ya da ok daha byk bir kitle de olabilir. Ocak
ve ate byle bir rnekte var olmay ve hayatta kalmay simge-
lemekte, ham iken piirmekte, olgunlatrmakta, ayn zaman-
da da besleyip, tortularndan arndrmaktadr. Buradaki bes-
lenme kavram ruhsal olarak beslenmenin bir sembol olarak
dnlebilir. Dolaysyla ate bilginin nda piiren, arnd-
ran, besleyen ve etrafnda toplayan bir sembol olarak dn-
lebilir.
Bu yzden ate, kutsiyetin semboldr. Ve Simurg, varl-
n nefsinin, ate ile arndktan sonra, kllerinden yeniden
douunun ifadesidir.
Dar Geit Alan Dnya
Bu dnyadan lerek kurtulamayz. Dnyann astrali

youn ve k olmayan bir enerji ile kapldr. Dnya yaamn-
143
dan kurtulmak, kendi yaamn sonlandrmak ve kamak gibi

giriimler, dnya astralinde skp kalmay da beraberinde
getirir. Ksaca, kamak iin yaplan her eylemin sonucu, bir
skma, bir darlktr. Dnya ve bal olduu astrali, bir beto-
narme gibi, ruhlarmzn bu dnyaya olan balantlarn kap-
sam adeta bir hapishane grevi yapmaktadr. Sanki dnya-
nn etrafn kaplayan grnmeyende bir ember gibi. Ya dn-
yada bedenleniyoruz, ya da dnyadan ayrlarak dnyann
astralinde bedenleniyoruz. Bu bir dng ve dnyadaki iimizi
tamamlayana kadar da devam edecek.
Dnyay evreleyen astral emberi ap kmak ve ruhu-
muzun dnyasal ksmnn, aslna dnmesi iin yaplacak tm
abalar nafiledir. ler, dnyada tamam olacak. Mana ve
Maddeyi henz nefes alrken tamamlamak ve bir etmekten
baka k noktas yok. Tekrar syleyelim ki, bu dnyadan
lerek kurtulmak gibi bir ansmz yok.
nsann hayatlar boyu biriktirdii ve o hayatlarn ierisin-
de de tm yaadklarn gmd bir astrali var ve bu tm
insanln astrallerinin birleimi sonucu, dnyann astraline
yansyor. Ksaca, dnyaya gelmeyi isteyerek, dnyann astral
plnna gmlyoruz. Ve oradan k da, ancak dnyada
bulunacak, kefedilecek bir sr.
Dnya zerine gelen grevli nebiler, veliler, arifler, komu-
tanlar, stn vazifeli varlklar, kendi menzillerini terk ederek,
feda ederek dnyaya konulandlar. Onlarn vazifesi, dnyay
gzelletirmek ve iyiletirmekti. Grnrde ok iler baard-
lar lakin en byk ileri, astral pln da temizlemek oldu.
Fakat bu yeterli miydi? Kendi hizmetlerinde evet, fakat gele-
cek zamanlar iin yeterli olmad. Cevabmz; hayr. Tm insan-
ln da bu abaya katk salamas beklendi, fakat gelinen
sonu nedir? Olumlu katklarla hizmet etmeleri beklenirken,
byk ounluun negatif planlara ynelmeleri oldu. te bu
negatif pln, insann ve insanln iinden ancak kusturularak
karlacak. Kusturulma ilemi olaanst bir hzla devam
144
YENDEN DOU
etmektedir. , da kmadka, bu mmkn de grnmyor.

erde bir plk olduunu biliyorlar. pl demek
istemiyorlar. stn rtmeye alyorlar. Bunu yaparken de
darda bulunan varlklara kar da ho davranmyorlar.
Hayvanlara, insanlara, bitkilere, taa topraa da zulmediyor-
lar. Bu isel plklerini daha da bytyor. Bu isel plk
grnml negatif plnn temizlenmesi, effaf hle getirilmesi
ve hijyenik olmas gerekiyor. Bu negatif plndan neyi kastedi-
yoruz? imize attmz, kendimiz ile hesaplamaktan korktu-
umuz, gzmz evirdiimizde grmeyerek var olmadn
dndmz, katmz tm gereklerimiz. Bunlar bizim
kendi astralimiz. Ksaca, kendi cehennemimiz, kendi hapisha-
nemiz. Kendimizi hapsettiimiz duvarlar, olduka kaln
duvarlar. Tpk bildiimiz, kaln betonarme duvarlar gibi.
Bunu tm insanla yaydmz dnrsek, yzde doksan-
dokuz ksm bu ekilde yayor. Kendi yaratt negatif plnn
iinde hapis yaam. Tm astraller birleimi de dnyann
astral yani dnyann negatif plnn oluturuyor. Buna ne isim
verirsek verelim; ister karanlk boyut diyelim, ister astral lem,
ister negatif pln, bu plndan beslenen byk gler var. Hem
beslenen, hem de besleyen gler bunlar. Bu yzden kendi
rdmz negatif plnlarn duvarn hem kendimiz hem de
baka boyutlardaki enerjiler besliyor. Byk bir etki/tepki
mekanizmas iliyor. Ksaca, kendi gcmz hem yaratt-
mz negatif plna, hem de negatif plnmz besleyen dier d
karanlk glere teslim etmi bulunuyoruz. Bunu kendi elleri-
miz ile yaptk. Kimseyi sulamaya gerek yoktur bu hususta.
Kuran- Kerimde dnenler iin ayetleri bu yzden ska
tekrar eder. Dnemeyen, muhakeme edemeyen, onun
bunun uydurduu hadislerle, batl olaylarla, geri dnceli
hurafelerle hareket eden tm insanlar, bu kendi yarattklar
negatif duvarlar iine mahkum oldular. Bu byk bir kaostur.
Bu kaostan da lerek kurtulmamz diye bir ey sz konu-
su dahi deildir. Realitemiz, yani gerekliimiz u olmal: Alt
145
ve st dediimiz her oluumu, tamamlayacamz yer, bu

yaammz ve doduumuz bu dnya. Alt dnyalar ya da st
dnyalar. Buras bizim orta dnyamz. Alt dnyamz dorult-
madan, st dnyamzdaki hakikatimiz ile tanmadan, bulun-
duumuz orta dnyamzda ikisini de tamam etmeden, bura-
dan k yok. Madde ve Manay burada birleme, bir Etme. te
Tevhid anlamnn hakikati bu.
Ksaca, Alt dnyanda mahlukat olarak dodun ve ilkel
dnce ile hareket hlindeydin; yryen, uyuyan, ifteleen,
yiyen ve ien bir mahluk. Ne vakit dnmeye ve hayalleme-
ye baladn, bu yksek hayallerin ve ilahi dncelerin seni
erefli mahlukat dnyasna yani orta dnyana tad. u anki
bulunduun dnyaya. Ve st Dnyan ise, tm rendiklerini
tatbik edecein, yaaya aktaracan, ksaca yaayacan dn-
yan. Bu yzdendir ki, bir gelecein yok. Geleceini sen olutu-
ruyorsun. nnde alm beyaz sayfalar var ve sen kendi
elinle kaderini kaleme alyorsun.
Eer orta dnyaya gelebildiysen, bu st dnyaya da gee-
rek, rendiin her eyi uygulamaya geirecein yerin varl-
n gstermektedir. Ve alt, orta ve st dnyan da, yine bu dn-
yada gerekleecek. nsan uygulamay idrakte yapt srece,
alt dnyasndan orta dnyasna ve daha sonra da st dnya-
sna terfi etme ilemi srecektir. Her ulat st dnya da yine
alt dnya gibi dnlerek daha daha stlere terfileri gerek-
letirecektir. Bu sonsuz bir dngdr. Ne balangc ne de sonu
olan bir geliim sreci. Bu tamamen idrakte bir genileme
hadisesi. Ve tm bunlar, senin bedeninde gerekleiyor.
drakte genilediin srece, idrak dnyalarn geliiyor ve
bedenin de bundan besleniyor. Sen dnceyi tekaml ettirdi-
in mddete madde de geliiyor. te bu sensin ve neler baa-
rabildiini yeni reniyorsun.
Sorulmas gereken bir baka soru da; bu dnyadan k,
tek tek mi olacak yoksa topluca bir k m sz konusu? O
kap nasl alacak?
146
YENDEN DOU
O kap almadan buradan k yok. lerek k yapaca-

n, kurtulacan sananlar bilsinler ki, daha da skma sz
konusu. Bu bulunduun hlden daha da kt olma durumu
sz konusu. Dnyalarnn arasnda kalmak durumu. Arada
kalmak.
Bu ekilde skp darda kalan lm varlklarn enerji
alanlar bizlerin negatif alanlarndan hem beslenmekte hem de
plnmz beslemektedirler. Bundan kurtulu nasl mmkn
olacaktr?
Hi kimse, baka kimse iin bir ey yapamaz. Dua ile kur-
tulu mmkn deil. Tanr, kimsenin hizmetisi deil. O,
zgr iradeyi sana bizzat sunmu, gnl kuunu da boynuna
dolam. zgr bir nsan olarak seni atam ve dnyaya gn-
dermi. Bundan sonra, ne yapacan sana kalyor.
Negatif plnlarmzla byle bir paralanma ierisindeyiz.
Kurann okunacak ve dinlenilecek bir hlden karlarak,
hurafelerle, cmbzlanan hadislerle susturulan bir Kuran hli-
ne getirilmesi byk bir helaktr. Benlik o kadar azm bir
durumda ki, Kuran itildi, terk edildi. nsanlk, ite bu durum-
dan, iindeki negatifleri kusarak gn na kabilir. Bu
kusma ilemi de, bir o kadar zor, acl ve strap vericidir.
Dnyann o gzel gneinin altnda yrmek. Mutlu bir yer olma-

lyken bu gezegen, benliklerimiz ile mahvettik. Ak ayaklarmz altn-
da ezdik getik. Akn zerresi iledahi tansa bu dnya bayram edecek.
Var m byle bir bayram yeri?
Gren duyan var m?
Peki bu liyakate erien oldu mu?
Sadece lkemize deil, 360 derece evirelim bamz ve tm dn-
yaya bir bakalm. Ve yle cevap verelim kendimize.
147
Koku
Hakk kokusundan gayr, lemde baka bir koku yok-

tur der kadim bilgiler. Koku da, tpk parmak izi gibi, her can-
lnn, her insann, her varln, hatta maddenin dahi belirleyici
bir zelliidir. Sadece varlklarn deil, yazlan yazlarn, edi-
len szlerin dahi kokular mevcuttur kainatta. Kelamn dahi
kokusu vardr der kadim bilgiler. Biz buna toplumda yaz
slubu ya da anlatm slubu deriz. Oysa szler ve kelimeler
de kendilerine has koku yayarlar. Ve cezbedici bir etki yaratr-
lar.
Eski insanlar birbirlerini kokularndan tanrlard, dnya-
da bulunan birok canl tr de koku uzman olmulardr.
Koku ile iz srerler ve yollarn bylelikle bulurlar.
te Feridddin Attar da bir koku ustad idi. Bu yzden
Attar lakabn almtr. Koku manasnn hem zahiri hem de
btni manasna, ksa da olsa, deinmeden geemezdik. Attar,
lemlere misk amber kokular saan bir sufidir. Ettii kelam-
larn kokusu da tm dnyay sarmtr. Eseri olan Mantkut
Tayrda, kularn yolculuu da, kokudan iz srerek olmutur.
Simurgun ilhamn iitenler o kokuya cezb olarak ona ulaa-
bilmilerdir. Onlarn gayretlerine sebep olan g, koku idi.
Tpk insanlarn da, Hakk kokusunu aldklar vakit cezb
149
olduklar gibi.
Koku, kutsal kitaplarn ayetlerini okurken, ilham ve vahiy
yolu ile iletilen cmleleri duyarken byk bir cezb alan yara-
tr. Ve bedenleri yneten ruhlar da, bu kokulara doru ekilir-
ler. itme, duyma, grme ve tat alma duyularnn yan sra,
koku alma byk bir hafza ierir ve tm duyular ierisinde en
nemli yeri tekil eder. Koku insan vcudundaki en gelimi
ve en gl duyu hafzasdr.
Kuran- Kerimde koku reyhan olarak nitelendirilmi-
tir. Reyhan, Arapa manas ile ruh anlam ile ayn kkten
gelir.
Sevgiden tohumlar ve gzel kokulu reyhanlar mev-

cuttur.
(Rahman Suresi; 55/12)
Meryeme ruhumuzdan fledik.
(Tahrim Suresi; 66/12)
sa Nebi, Meryeme ruh ile frlmesi ile, ho kokulu

Reyhan kelimesi ayn Arapa kkten gelmektedir. Kuranda
bir baka ayet daha vardr, misk kokusunun manas ile ilgili:
Hu Mhr, Misktir. Nefes edenler, miskte karar etsin-

ler.
(Mutafiffin Suresi; 83/26)
Misk Amber kokular, ilahidir. lahi olan her eyin bir

ruhu vardr. Ruhu olan her ey de bir cevher ile donanmtr.
Bu yzdendir ki, koku, ruhtan kaynakl ilahi bir cevher. Ve
Onun mhr, kokusudur. Her nereye dnersek Onun Vechi,
yani yz olduu gibi, her yerde Onun kokusundan baka bir
koku yoktur.
150
KOKU
Nasl ki yeni doan bir bebek annesini kokusundan tan-

yor ise, insan da Rabbini kokusundan tanr. Simgesel olarak,
Tanr ruhunu, Ademin burnuna frmtr. Burun, ksaca
koku alma duyusu, zahirde yol almada en gl duyu organ-
dr. Batnda da, koku hafzas Hakka yolculukta en byk g
ve gayrettir.
Muhammed Nebiye bu dnyada sevdirilen eyden
biridir koku. Kokunun ne kadar gl bir etken ve kudret
olduunun btni manasn aklamaya altk.
Biraz daha derinlemek gerekirse; Hakktan ilham getiren,
ilhamn hitap ettiren, Huyu anan, Allah kalben zikr ve tes-
pih eden her varlk Ku Dilinden konumakta ve leme
misk amber kokular samaktadr. Hakk yolu ne uzuyor ne de
ksalyor. Ne uzundur ne de ksa. O yol sadece sszdr. Yce
yollar byledir. Sultanlar Sultan herkese yol gstermez, koku-
sunu salmaz, ak ile bir cezb yaratmaz, ki her yoksul bu kapya
gelemesin. ou dnyaya lazmdr, az Aka yol almaldr.
Kimi dnyay dilemeli ki, kimi de Mevlay dilesin. stisnasz
her biri, sonunda Ona dnecektir.
151
Sonu
Yaam bir nefsi mdafaa deildir. Sadece onu tanmadr.

Btn hesab budur yaamlarmzn.
Bu kitaptaki anlatmla, Yedi Vadiyi getik, Varla erdik,
fenada eridik, yoklua kartk ve Bekada dirildik. Tm bun-
lar, ak olmasa idi, asla olamazd. Sebebi ak ve Hakkn
Kokusu idi. Ak ve Koku, cezb edici ve itici bir kuvvedir. Ve
bu kuvve sebebi ile, lemler yaratlr ve lemler varlktan yok-
lua, yokluktan varla dnr durur.
Yedi Vadi, isim ve sfatn olmad yerlerdi. Bu vadilerin
her birine ayak basmak zordur. nk yaam, anlamn ancak
lm ile kazanr. stekli olsak da, olmasak da bu byledir.
Vadilere anlam kazandran lmdr. Fakat bu lm bedenin
ierisinde iken bir terk etme hlidir. Terk edemeyen, vadilerin
hibirini geemez, fanilikte eriyemez ve bekada dirilemezdi.
Ben benliimi, sen senliini yitirmeden, bu yollar hi kimseyi
vadiye ulatramazd.
Nefsi bedenlerin duyamad bir cezbetme hlidir bu Ak
ve Koku. Ancak Ak hisseden ve Kokuyu alabilenlerin bilece-
i trden bir seviyedir. Dnmeyi unutanlar, sr gds ile
yryenler, bedensel arzularn ierisine skp kalanlar ve bel-
153
alt drtler ile yol alanlar iin deil. Onlar iin yapabilecei-
miz ok fazla bir ey yok.
Anlay idraki yksek olanlara ve yksek olmasn dile-
yenleredir hitabmz. Kimsenin kimseye yapabilecei ok fazla
bir ey yoktur aslen. Her ey kendinden kendinedir. Senden
sana, benden banadr. Toplu inisiyasyon devri biter, ferdi ini-
siyasyon zaman balar. Herkes kendi Rabbinin eitici siste-
mine bal olarak tekaml eder. Kimse gd ile ynetilmiyor.,
kimse gdlenmiyor, kimse drt yntemi ile ynlendirilmi-
yor. Herkes kendi Rabbine biat ederek yolunu buluyor,
Rabbinin ak ile, Rabbinin kokusu ile.
Nefsini terbiye eden ne azdr. Binlerce sayfa bilgi, saysn bil-

mediimiz Nebi, bir o kadar Veli ve Arif geldi geti bu dnyadan. Bu
nefs, ne Mslman oldu, ne de ehlileti. Gnl, Hakkn bahesinden
ne avlad ise getirdi nefsin nne att. Nefs her birini havada kapt ve
hazm edemedi, yok etti.
Ku Dili Simurg bilgisi, yaammza ne kazandrr?

nsann yaamnda, olaylar karsnda gsterdii tepkiler
trl trl de olsa, iki sonuca baldr. Ya olduu gibi kabulle-
nip, kavga dv yrtt sistemin iinde kaybolacak ya da
kabullenmeyip, reddederek, olay ile ilgili balantsn sonlan-
drp, baka bir oluumda, yaamas icap eden imtihanlar zin-
cirine kald yerden devam ederek yaayacak. Ksaca ya
yolda yryecek ya da baka bir yola geecek. Her insan sei-
minde zgrdr. ster ana yoldan gider, ister toprak yoldan.
Her iki yol da sonuca ulatrr.
Fakat insana nc bir seenein olduunu gsteren bir
reti var: Simurg batini bilgisi. Nasl m?
Yaam bir reti sistemi. nsanlar da bu reti sisteminin
bir paras. retiyor ve reniyorlar. Bu lahi bir Anlama.
lahi bir al veri. Byk bir dng. Muazzam bir varolu.
154
SONU
Yaam Rabbi retici Sistemi. Tkr tkr ileyen bir meka-

nizma. Sonsuz bir dzen ierisinde. Ona teslim olduumuz
vakit, demeyin keyfimize. Acs, tatls her ey bu reti siste-
mine dahil. Ayana toz da deecek, deceksin ve kalkmasn
da bileceksin.
Ve sonunda hamken piecek ve olgunlua eriip yanacak,
her seferinde o kllerden yeniden doacaz. Yenilenerek,
deierek, mit ve Ak da kalbimizde bularak. Bu bilginin,
dier iki bilgiden ne fark var? diyebiliriz. lk iki bilgi, uur-
suzca yaplr. nc bilgi ise, yksek seviyeden uurlu hlde
bir tatbikata dnr.
Ne kadar da kolay dile gelen, kolayca okunan bir metin ve
bir paragraf. Oysa i, uygulamaya geldi mi, ite orada insan
durur. Yrmek isterse, bu, kuvvetlice esen rzgara kar
yrmeye benzeyecektir.
Rab retici Sistemi ile, Simurg felsefesi birbiri ile

nasl badar?
Bu bilgiyi aabildiimiz kadar aacaz. Tabi hazr olanla-
ra. simler yok, sfatlar zamanndayz. Ve oradan sesleniriz.
Burada Rab kavramna bir batini mana katalm isteriz.
Rab kelimesi, Allahn 99 ismi arasnda yer almaz. nk
Rab, bir esma deildir. nsan tekaml basamaklarn karken,
her merhalede, kendi anlay idrakine uygun, o btnl
adlandrd sfattr. Ve bilinen en eski hitaplardan biridir.
bin yldan fazladr kullanlr. Musa Nebi de Allaha Rab olarak
hitap ediyordu ve kutsal kitap Tevratta da Rab hitab vard.
Ksaca Rab manas sadece slama ait bir hitap ekli deildir.
Rab, eitici sistemin bir ismidir. lemlerin Rabbinden
balayan, insann Rabbine kadar inen bir hiyerari vardr ve
bu hiyerari sonsuzdur. Her insann bir Rabbi, her topluluun
bir Rabbi, her lkenin bir Rabbi, her gezegenin bir Rabbi var-
dr. Ksaca, her tekillik bir eitici sisteme tabidir. Ve bu eiti-
155
ci sistem de lemlerin Rabbine biat eder, Ona baldr. Bu

sonsuz bir bilgi alverii anlamna da gelir.
Allah Tektir sz, yaratt her eyin de Tek olduu anla-
mna gelir. Onun yaratt her zerre, sonsuz, esiz, benzersiz
ve Tektir. O, Teklik Prensibi zerine yaratr. Her bir insan
Teklik ilkesi zerine yaratlr ve bir insan dier insana, hatta
yedi milyar insan arasnda kimse kimseye ne ilmen ne ruhen
benzer. Her insan, her canl, her varlk, tek, esiz ve sonsuzdur.
Allahn nebileri, velileri, arifleri de sadece birer hatrlat-
cdr. Diyeceklerini derler ve srtlarn dner giderler.
Arkalarna dahi bakmazlar. Bu acmaszlk deil, bir merha-
mettir. Deni tabi ki kaldrrlar, lakin tek bir kere. Devamn
kii kendi yapar. Kalkmay renerek. renmezse, kendi
bilir. En yakn bile olsa bu deimez. Tanr acmasz m?
Hayr! Kanunu koyar, bu bir eitici sistem, retici ve hatrla-
tc ayn zamanda. Rab, bu sfat kullarna da verir.
Bir Anne/Baba evlatlarnn rabbidir, yani reten sistemi-
dir bir sreliine. Bir sre sonra deiir. ocuk byk ve kendi
kendinin retmeni olur. Ksaca, kendi olur. Kendini bildii
oranda Rabbini tanr ve bilir.
Yksek bir bilince sahip ve evrensel enerjiyi kullanabilme
liyakatinde olan, bunu diledii platformda ortaya koyabilir ve
bunu zaman kullanarak yapar. Ve mekanlar var eder. Adna
Rab Plnlar denilen budur.
Bilin ykselie geince renciliin yannda retmenlik
balyor. Yani "Rab" Plnlar, bu bir dzen, ayn zamanda bir
zincir. Tek Olann, Tekleri.
Btn dahi bir Tekdir. Tekin btn ihtiva ettii gibi.
Bedenimize baktmzda tek grnr, ama o kadar oklu bir
hcre sistemi vardr ki. Bir hcre iinden bakarsak, beden bir
evren gibi grnr. O zaman her Tek, hem oktandr, hem de
Tekdir. Tek olu ile, ok olu birbirinden ayrlamaz. Bu konu-
yu daha da ilerletirsek, O, oklarn okluu, teklerinde teklii-
156
SONU
dir diyebiliriz. O zaman tek ve ok birbirine ayndr. Sra ile

grnrse de, birbirinin iindedir. Bu iindedir manas,
Matruka bebekler gibi i ie anlamna gelmez. Ayet iinde
ayet, l iinde l gibidir. Ya da bir hl iinde anlalabilir ve
hl yaanabilir. Bazen imkanszlar. An ak tarif ederken,
szler kifayetsiz kalr ve "ben ol da gr" demesi gibi noktalanr.
Rab Hiyerarisi sonsuzdur demitik. Rab Sistemi, hem
retendir hem renen. Rab sistemi de tekaml eder, tpk
insann tekaml etmesi gibi. Gelien Rab sistemi, bal olduu
insan ile beraber merhale atlar. nk Allah, Rab sfat ile,
yarattklarnn yoldadr.
imdi insanlar olarak yaratma nasl bir katkmz olduu-
nu daha iyi anlayabiliyoruz. Ve sorumluluumuzun ne kadar
byk boyutlarda olduunu. Ayn zamanda da, Hakk Katnda
ne kadar yce bir deere sahip olduumuzu da bilmi oluyo-
ruz.
Bu bilme hli bize ne kazandryor?
"nsan, ancak zahiri bedenini fark ettiinde lmszle-
ir." Bu hakikat bilgisi, Feridddin Attarn Ku Dili kitabnn
ana temasn oluturur. Otuz ku, karlarnda kendilerini gr-
dklerinde, o birlik hline Simurg adn verdiler. Simurg, ken-
dilerinden baka bir ey deildi. Simurg bunu yle aklad:
Siz buraya geldiniz ve kendinizi grdnz. nk buras bir
ayna. Siz, sonsuz hzla ilerlerken, dz bir hat izmediniz. Yedi
Vadiyi aarken, kaotik bir ember izdiniz. Bu, tpk n dz
bir hat zerinde gidii gibi deil. Dairesel ve helezonlar ize-
rek yol almasna benzer. Ama yle bir hzda daire izer ki, bu
durum, n hzn bile kat be kat aar. Ne sen kalr geriye, ne
ben. O hzn verdii yksek akkanlk ile varlk yanarak a
dnr. te kendini ama hlinde, varln kendi yz, o
hzla karsnda beliriverir. nk dairenin her noktasnda,
kendi yznden baka bir yz yoktur. Grd her noktadaki
kendi yzne Rabb sfatn verir.
157
Simurg felsefesinin yaammza bir baka katks da;

Bedene deer vermeyen kii, bunu fark etmek iin has-
talk ihtiyacndadr. te yeni bir bilgi daha bizlere. Hastalk
neden gerekli imi, bunu fark etmemiz gerek. Eer bu ihtiyac
gideremez isek, hastalk bedenimizi yok eder. Her hastaln
ifas, yine hastaln kendisi. Hastal yaratan unsur, bedene
yeteri derecede deer verilmemesi. Yani hastalklar, aslnda bir
ifalanma yolunu amaktadr.
simsizler. Ebedi Dilsizler. Birer birer geldiler. Etrafa dizildiler.

Sonra halka oluturdular. Dnmeye baladlar. Tanrm, yle hzla
dnyorlard ki, hzlarndan k kt. Ik bir kl oldu, ama ge kadar
kan bir kl, sonra o kl hasta bedenime, tam gsmn ortasna
sapland. yle bardm ki, mana leminde. Sesimin yayldn gr-
dm. Dalga dalga. O kadar geniledi ki, sonra, bir ey beni ekti, da-
rdan bedenime baktm. Zavall, hastalkl ve zayf dm o ateli
hlime. Klla simgeleen bir yrek al ve leme salan mana.
Sesimin maddeletiini grdm. Dalga dalga yayld, halkalar eklin-
de, ok geniledi, tm lemleri kuatt.
Hepsi yayan geldiler. Sadece O. Muhammed Nebi. O, At zerin-
deydi. Atnn ayaklar grnyordu.
Bir de pelerini. Atnn terkisi, lemlere k sayordu.
Ve esSelam.
Yaamadn anlayamamak, sorun burada. Yaa ve anla,

deneyim yaparken tadna var, sonra terk et.
te bunu yapamadmz iin hastalklar paamzdan
tutuyor.
Ne olursa olsun, duygunu dibine kadar hisset ve deer-
lendir.
Bakasnn kabullerine ve redlerine gre bir yaam, kimse-
ye fayda getirmez. Yaamadn bir yaam yarglama hatasna
158
SONU
dmek, bu hata ancak o hli yaamakla tedavi edilebilir.

Senin derinin altnda ok senler gizli. Onlar tan ve hisset.
Sana verdikleri ba anlama vaktidir. Yaanan olmay derin-
den kavraman iin gerekli olanlar. Yaamak, yaanmann anla-
mna can verir. Kald ki ben diyecein bir hayalin bile yok.
nk yok demen onu var etmektir.
Sen ilerle ki, Senin Rabbin de seninle ilerlesin.
Rabbin, ak daraltmana snrlanmana izin veremezdi,
onu geniletmek ve yaymak zorunda idin.
Dnyada bir bilge olu, arifane bir yaam, yani anda oldu-
un gibi olan.
Ay hep gkyznde deildir. Bazen de yeryzne iner.
Ama onu insan olu grse bile kabullenmez.
Bir sz ile olmu bu lem. Bu lemin , yine bu szlerle
parlayacak.
Bir hayalin szleri, daha kolay kabullenilir, oysa yaad-
n bildiiniz birinden gelince o szler, hazmetmesi ne de g-
tr. O yce isimlerin hayallerinin bittii yerde insann sz
balar.
Ne kadar etkin, yetkin, ne kadar geni ve kapsaml bir
ilahi g de bedene girse, o gc, bedenin imkan kadar kulla-
nabilir. nk alan dar ve kstldr. Eskiler buna amurun
cazibesi derler ama u da var ki, incileri, domuzlarn nne
atmayacaksn, Ak, birka deerbilmeze vermeyeceksin.
Bu lemde en kymetli yine sensin. Hastalklar, ancak sen
kendini gremediin, deer veremediin anda balar. Bunu
fark edemezsen seni yer bitirir. Fark edersen, salna kavu-
ursun.
Dostlar daima kucaklanmal. Bu en byk ifa ve deva
kaynadr. imdi, iki elini yana a, ama iyice a. Sonra da iki
elini zerine kapat gvdenin ve sk skabildiin kadar. Sevgini
anlat, dilinin dndnce. Aklnn erdiince anlat. O duyar ve
159
yant verir. Hakikat orbasn, ancak onu hazrlayan iebilir.

Hi lmeyecekmi gibi pln yap, sonsuzca yaar gibi, ama bir
dakika sonra lecek gibi de hesabn kes. Bu ikisi bir arada
yrmeli. Tpk Kevser Suresinde olduu gibi, sana sonsuz
bir yaam verildi, bunun ismi Kevser. Abb- Diri sularndan i.
Hi lmeyecek gibi doru sz ile dosdoru yaa bu senin
Salatndr, bir dakika sonra lecek gibi de hesabn Kes!.
Kuran duran deil, yaayandr demitik. O lleri diriltmeye
geldi. nk bedende olan ancak ldr ve dirilmelidir.
Uyanmal ve farkna varmaldr. Kim olduunun ve ne oldu-
unun. Bu bize byk bir ifa kayna olsun.
Ve gl bir hayal ile, zihninde, 15-20 ayn cins aa trn bir

araya getir ve etrafn cam evirmi olsun. Ve byle yzlerce kme
kme ayn cins aa trlerinin bir araya geldiini imajine et.
Aalarn bulunduu toprak, o cins aalarn kkleri ile besle-
niyor. Toprak kklerden beslensin. Hastalk cinsine gre, sizi o topra-
a boynunuza kadar gmyorlar ve toprak hastalnz ekip alyor.
Topran serinliini dle, lavanta aalarnn ya da am aalarnn
kokusunu hisset. Topran tenine dedii yerde oluan muhteemlii
hayalle. Ve artk sen toprak ile toprak oldun, ifalandn.
Simurg batini bilgisinin, Feridddin Attar anlaynda bir

baka alm ve katks da, Ak zerinedir.
Aydnlk inde Ol. Ne gzel bir olumlama cmlesi. Ik
her yerden geliyor. Ak bilen, sahibini de bilir. Bu yzden
demitik ki, Gnein delili nedir diye sorar isen, yine odur
kendisi.
Ey Ak, bir vakit gel gnlme gir gizlice. Kimseler ne
duysun, ne bilsin. Mihman ol gnlme. Turab eyle gayri. Ak
ne bu dnyadan ne te dnyadan. Hibir yere ait deil imi.
Bir kere yakalad m paandan, gayri brakmaz seni. Gecen
gndzn her ann Ak oluverir.
160
SONU
Ruhun, gnln, kalbin, akln her daim Ak ile dolar da

taar. Gzn bir ey grmez olur. Sana deil, senin yaamna
gz diker Ak. Yaamn senden eker alr. Nefessiz koyar
yaban ellerde. Takatin kesilene kadar da urar durur. Ta ki
senden eser kalmayana dek. Sen kalmaynca ortalkta.. O sal-
tanata kendi kuruluverir de anlamazsn hi. nk ban Huu
'da. Gnln ise, Sonsuzlukta salnr durur. Sen neredesin?
bilen var mdr? Soran olur mu hi hlini? Sorsalar ne cevap
verebilir ki insan, kendi Ak olmutur. Akn mekan m vardr
ki haber versin hlinden? Akn zaman m vardr ki niceliini
sorsun? ki cihana da hkmeder. Lakin hi birinin iinde yer
almaz Ak. Seni de iki dnya arasnda gezdirir durur.
Ak der ki Esas yerim ilerinde ak bulanlarn gnlleri-
dir. Onlar brakamam vazgeemem.
Esas evim orasdr. Aklarn nasl bir evren olduunu ve
aralarnda doan akn, onlarn tad srlarn, nasl anahta-
r olduunu bilebilirler mi?
Kendinden uzak kalma. O zaman cehennem yolun alr.
Kendine yakn gel, yle yakla'ki, aramzda bir sen dahi olma-
ya. Cenneti bile perde yapma kendine, o dahi uzaklk gelir
aa. lla ak olmal, ad anlnca iin titremeli. Bir an bile
unutsan; binlerce kere zrler dilemeli. Kolay m feda, kolay
m tenden vazgemek, kolay m adn anmak, yrein yanma-
dan?
Babas Zekeriya Nebi, olu Yusufun adn her andnda g

yeri titretirmi, bir gn Cebrail gelir ve Zekeriyaya Yusufun adn
anmay yasaklar. Eer anacak olursa, isminin nebiler listesinden sili-
neceini bildirir.
Bir gece, Zekeriya, olu Yusufu ryasnda grr. Yasak oldu-
undan, ismini anmaz ama, yle bir ahh eder ki.
Sabah olur Cebrail gelir, "Evet szn tuttun adn anmadn,
lakin onu grnce yle bir ahh ettin ki, hakikatte sen tvbesini boz-
161
dun."
te byledir ak. nsana tvbesini dahi bozdurur bir ahh

ile. Ak insana neler eder, bana ne iler aar. Adn anmama-
ya yeminler edersin de, ondan minicik bir iaret grsen, ahh
edersin. Hakikatte tvbeni bozarsn. Ak maukun hasretinde
tvbe etse ne kr eder. Ka ak tvbe bozdu da menzile eriti.
Onun yollar acayipliklerle doludur. Akln, akl ermez bu
yola.
Akln dahi akl erer mi bu yola? O aresiz kalr bu ite. Ak
akla kalsa idi, ya da akln iine kalsa idi Ak olur muydu? Ak
gnller sultan. Ne bu dnyada ne te dnyada ii olmaz. ki
cihana da smaz. ki dnyada da menzil tutmaz.. Onun ii
gc, gnldr.
Gnl, lemi birbirine katar. Akn gcne ne gaib ordu-
lar engel olur ne de dnya ordular. Daima galip gelen Ak
olur. Bu hle dmeden hli anlatmak olmuyor. Baksan neler
syletir. Yllardr yanndadr, canndadr, zndedir bilirsin,
ama hl araman tkenmez. Aka kar gelen, ne bu dnyada
huzur bulur. Ne te dnyada cennete kavuur. Ak bir deva-
dr. Hastalklarn en byne are olur. lm bile hie
sayar. Sana lmszl tattrr. Bu yzden hibir fani, ak
toprak altna gmmeye g yettiremez. Aka sndn m,
gznde ne dnya hazineleri kalr ne de cennet rmaklar.
Terki dahi terk ettirir Ak. Suretimiz Fanidir, lakin Siretimiz
Baki.
Simurga ulamak iin, putlar terk et!
"yleleri var ki, rzgar nereden eserse yzn oraya evi-
rir. Bin bir surat olmu insan yz. Oysa daima Allaha dnk
olmal kiinin yz. Allaha ynelmeli sz, tm varl ile O
olmal z "
"yleleri var ki, rzgar nereden esse, oraya dner yz.
Oysa unutur kendine dnmeli yz, bin bir suratl insan
162
SONU
modeli."
"nsanlar hl put yaratma yarnda" "Ha bire svazlar
elleri ile, daha byn yapalm daha byne."
"Bunca yl sevgi gsterdim, bu mu olmalyd karl"
diyen bir sistem ile "bunca yl benimleydi ama bana ta att"
diyen bir sistem kar karya.
nsanlar ne acmasz, ellerinde koca bir silgi var, sil babam
sil!
Ellerinde kocaman bir put var. Byt babam byt. nsan
bile olmaktan acizler. Bir de Tanr yarndalar. O muhteem
enerjiyi nasl da heba etmekteler.
Yayormu gibi yapyoruz. Yaayan msn yoksa, -m
gibi mi, yapyorsun?
Artk kendini seyre balama zaman, dardan bakan biri
gibi. Varm da bilmiyormu gibi. Kaf Dann ardnda ne ya
da kim olduunu bilmiyormu gibi.
te byle yaayalm. Kulana tutsak, gzlerine tutsak ve
biraz da ruhunu gizleyerek kendinden.
te insanolu bylesine bir hayal iinde hayata tutunu-
yor. Gzyalar ile ifade etsek, her birine lemleri sdran
nasl anlatabilirdik. Biz Onu Onunla bildik. Nefsimizde bul-
duk ve pes ettik. llaki Hu Allah, Hayy Allah. z ile buluulan
kap O. Bir yeri gzelletiren, aydnlk ruhlardr. Kehf
Maarasnda daima diri olanlar. O maarada snr yok.
Bu nedenle, ite bu dzende ayakta salkl ve iyi bir gz-
lemci olarak yaamak, yapabildiimizce bizlere yakn olma
abasnda olanlara samimiyet testi yaparak hizmet etmek.
Bizim kimseyi semek ya da kimsenin bizi semesine ihtiyac-
mz olmayan bir konumdayz.
Kendini ypratmadan ve de ypranmadan, eteklerinde
Arn rzgar var, yr ge git.
163
stlerinde kanat rparak uan kulara bakmazlar m?

Onlar Rahmn tutuyor. phesiz O, her eyi hakkyla
grendir.
(Mlk Suresi; 67/19)
164
Ek
Ruhsal tekamlde, toplu inisiyasyon devri mhrlendi,

Son Nebi ile. Bundan sonra kendi geliiminde tek ve yalnz-
sn, Herkes boynuna dolanan kendi kuu ile kanatlanp ua-
cak.
Bu yol yalnzlk yolu. Gnl kuunun sana naklettikle-
rini it!!
Buraya kadar olan tm blmlerde, az ve z bilgileri net

ekilde vermeyi uygun grdk. imdi daha derine inelim ve
farkl bir bak asn sunalm istedik. Dilerseniz bu blm
okumayabilirsiniz.
Sadece lkemizde sanyorduk ama artk dnyann hibir
yeri rahat ve refah deil. lkelerin i boaltma operasyonu
halen devam etmekte. Eski zamanlarda savalar zenginlik ve
toprak elde etmek amacyla yaplsa da, bir erdemi vard. Ele
geirilen topraklar zerinde yaayanlarn yaamlarna sayg
duyulur ve himaye altna alnrd. Lakin gnmz modern
zamanlarn sava,"lkelerin ekonomisi" hedef alnarak yapl-
yor. Pazar payn kapmak uruna yaplan savalar, insanlar
165
hie sayan bir tavr sergilemekte. Ate her yan sard.

Durdurulamaz bir gidiat. nsana ynelik yaplan bu acma-
szlk mesaj dnyaya verildi. Bakalm dnya, bu mesaja kar-
lk, nasl bir geri bildirim mesaj iletmeye hazrlanmakta?
Lakin her mesajn, insan korkutan bir mesaj olmadn
da belirtelim. lla bir tufan, byk deprem, yaln bir ate olma-
s icap etmez. Belki de bu mesaj, dnyaya gzlerini aan, mini-
cik bir bebektir. Dnya neye hazrlanyor, yakndr greceiz.
lm ile imtihan edilen bir dnya insan. lm tadc
olma ihtiyacn hl giderememi. Dnya ilk kurulduunda
ok az kiiyken de lm tadyordu, yedi milyar at lakin,
hl o tada doyamad. Bu doyumsuzluu, sadece dnya ve
zerinde yaayanlar deil, tm evrende yaayan canllar da
rahatsz etmeye balad bile. Her douma karlk bir lm
olmas gereklilii bir ihtiyatan kaynaklanyor.
Doum ve lm, Dnya insanlarnn karlat iki haki-
kat bilgi demitik.
nsanlar, zuhurda, nebilerin ve velilerin lmn grd-
ler, lakin onlar, hibir zaman hakikatte lmediler. Sadece ba
gz ile grenler iin l sayldlar. Onlar her zaman Allahn
nebi ve velileri idi, ne dodular ne de ldler. Ksaca, hi do-
mayan lmszler, daima diriler. Doum ve lm Hakikat-
lerinin zerinde olanlar.
Doum ve lm Hakikatinin dnda, insanlk baka bir
Hakikat ile henz tanmad demitik. Lakin tanmay hep
bekledi. Yakndr tanmalar. Yeni ile tanma zaman. Yeni
dahi eskimi bir kelimedir. Fizikselin tesinden gelen mesajlar,
dnya zaman uzayna indi, mekanda grlecek. nk o bil-
gilerin zlerindeki zaman kavram, mekann yaratt ve zeri-
ne ini yapt. Her bilgi iinde kendi zamanyla gelir. O zaman
enerjisi, mekan enerjisini yaratr. Ve o mekanda konaklar, belli
bir sre. i bitince, baka lemlere ihtiyac olanlara doru yola
karlar. Mekan iinde mekanlar. Tpk ayet iinde ayet gibi.
166
EK
Hibir cevher dier cevher ile i ie girmez, iinde dur-

maz, ancak alverite olur. Ruh, maddenin iine nasl girer?
Madde ruhun iine girebilir mi? Kanunlarn ve emirlerin
ngrd ve izin verdii kadar alverite olabilirler ancak.
Ruhumuz, bedenimizi ayakta nasl tutuyor? Uzaktan kuman-
da ile deil. Bir yerlerimize balanm ipler de yok. Kukla
deiliz. Ancak ruhun, maddeye dnk yz ile, maddenin
ruha dnk yz, birlikte belirledikleri bir zaman lsnde,
bir alveriteler, birbirlerine deer katmak amacyla. Al ile
veriteki oran, iki cevherin kendi ihtiyalar dorultusunda.
Sonra o alveri biter her ey Aslna dner. Biz buna doduk
ve ldk diyoruz o kadar. nk bu tanmlara ihtiyacmz var,
yle anlayabiliriz.
nsan olmann sanat, zerafet ve incelikte. nsan Hakkn
bir sanatdr. nsann sanat da zerafetindedir. Kaba ve hoyrat-
lk, zalim olan karanlk tarafndan beslenir. Mevlna bile bu
ak beni inceltti, zarif etti demi yzyllar ncesinden.
Er Gnlllerin, bir zerafeti, bir kadn inceliinde ruhla-
r vard. Erenler, mecliste makamlarnda iken, incelikten kr-
lrlard. Pamuk yollarda yrr, bulutlarn zerinde konuur-
lard adeta. O nasl bir zerafet, nasl bir incelik Ya Huu diyesi
gelir insann. Her bir sz bir cevher niteliinde. Her bir cmle
Mcevher parlaklnda. Altn tepside insanla sunulan
deerli ve kymetli hller. te Hakk ile Hakk olanlarn dn
gn diye adlandrdklar o paha biilmez hller. Allahn
gelini olmak. Onlarn bir cinsiyeti yoktur. Makamda hepsi
Ayndr Hakka.
Gelin peesini sadece vuslata erdiinde aar, kavutuu
anda, artk efaff ve zariftir. Ne nefsin fsltlar ne de egonun
arl galebe almtr. Artk ruhta hafif, ak hllerinde ise
muazzamdr. Biz de bugne kadar kitaplarmzda bilgeleri
konu ettik. lham ve sezgilerimiz dorultusunda onlar kaleme
almaya abaladk. Artk bu servenimizin sonuna geldik. Kafi
derecede batini bilgilerin almlar, yerini daha farkl bir tarz-
167
da bak asna brakt. Artk ihtiyacmz olan daha farkl bil-

giler bizlerle tanmaya hazrlanyor. Kalemden akmak iin
zamann bekliyor.
Bu kitabn ek blmne minik bir anekdot koyalm iste-
dik. Devamndaki kitaplarmzn nitelii de buradan anlal-
sn.
Dnyalar ve alt dnyalar. Dnyaya skan dnceler.
zgrleme isterler. Snrszla umak. Younlaan kalplar-
dan kamak ve zgrlemek. Tutukluluktan kurtulua. Yeni
ismi ile Vizyon Genilii. Artk noktay koyduk tasavvufa.
Bilinmek istenenlerin zeri ald, imdi bunlar yaaya
sunma vakti. Vizyon akl bize neler baheder:
Gnl dedik, dokuz kitap ve yzlerce sayfa yazld. Artk
bundan sonra tasavvuf konulu ilhamlar olumaz, zaten istenil-
se de olmaz, bunu ruhumda derinden hissettim, bu kitap ile
artk tamam dendi. Hzla dnya sistemini ve zerindekileri
taradm, lakin elle tutulur bir ey bulamadm, taramay da
ruhen yaptm, ok hzlca ama yok. Her ey dejenere olmu,
yozlam, ne din bildiimiz din, ne tasavvuf bilinen tasavvuf,
ne bilim gerein bilimi, ne ilim hakikatin ilimi. Elle tutulur
bir balk yok ynelenecek. Her ey bir eskisinin yenilenmi ve
zerinden tozu alnm hlinden baka bir ey deil.
Fakat, yeni bir ey var, kokusunu hissettim. Ama ne, bil-
miyorum. Onun bize doru yol aldn gryorum sadece,
farkl ve yozlamam, el dememi, gz grmemi, hi bilin-
medik bir ey, bize doru gelmekte, ama biraz dinlenmek
gerek sanrm. Yeni bir keif, yeni bir balk. Hibir ey ile ba-
damayan, bir ey ile ilikilendirilmeyen, yeni bir sistem, bir
dzen gibi. Bu ne Tanr, ne ruh, ne insan, ne ben, ne ilim, ne
tasavvuf, ne baka bir ey, bu bilmediimiz bir ey ama bilin-
mek isteyen bir ey. Din yok iinde, ayetler de yok, Tanr da
yok, insan da yok ruh da yok. Tanmsz imdilik. Sadece minik
bir anekdot olarak. "aretlerin" bir yol gsterici olaca ynn-
de hissiyatm var. Bu, varolandan soyutlanp, tm duyusal ve
168
EK
duygusal balar kesip, yle ulalacak bir ey olduu ynn-

de bir ilham.
Var olan hibir ey ile badamyor, her eye yabanc ve
her eye kar. Kn gelmesi gibi apak bir beliri. Eskiler
eskici pazarnda, yeniler ise gn nda meydanda. Gelen her
ne ise, mekan biziz, bizler. Gaybn bizleri ile burada olan
bizler. Bizler i bandayz. Akla Ruh Kat iareti ile ilerleye-
lim. Akla Ruh Katmak, Mutlak Akla yol amaktr. Dnyevi
akldan, Mutlak Akla rcu edi. Nasl ki kitaplarmzla Ak,
gbek altndan, ait olduu ge tadk, imdi de eytan ii
diye bilinen Akl, Mutlak Akla tamak grevindeyiz. Ak,
cinsellik gibi bir ykten kurtardk, imdi de akl eytann
yknden kurtarma eylemi balayacak. Bu tamamen
benden bize bir kap amaktr. Zira insanolu, eytan ii
olan akl rehber edinmitir. imdi ise, Mutlak olan Rahman
Akla yol almaya balayacak. Ve gerek Ruh Akln tanya-
cak. imdi, Yeni ile tanma vakti lakin, yeni bile eskimi bir
kelimedir. Ve cevaplanacak birok soruyu da beraberinde geti-
rir.
"Akl" Ruha gre mi, yoksa Maddeye gre mi hareket gs-
terir?
Zaman mdr geip giden, yoksa insan bilinci mi dei-
ken?
Beden ve madde cazibelidir. Buras varlk yurdu, yokluk
yurdunda olanlar iin fazla cazibe alan mevcut. Madde, ruh-
tan ve birok cevherlerden stn yaratlmtr. nk madde,
stn Akla sahiptir, iinde ruh olmayan. Bu yzden ruh ve
Tanr da kendini feda ederek, maddeyi ehliletirmeye gelir.
Akla Ruh katmaya. Madde, stn bir yaratlmlk. nsann
beeri Akln eler, trl trl oyunlar vardr. Dar geittir
dnya. Dar geitten geen milyarlarca insan da olsa, o dar
geitin banda bir kii o milyarlarca insan avlayabilir nk
ad stnde dar geit. Ruh ve Tanrsallk, Geni geitlerdir.
Ama madde gibi dar geitte avlanrlar.
169
Akln Tanrsall zerinde neden duracaz?

Gnl uar, akl konar.
Gnln menzili yok lakin akl konaklar.
Artk biraz Akln Vizyon Geniliine yolculuk balasn
istedik.
Akl muazzam bir ina edici cevher. Tm evrenleri ina
yapan bir enerjiye sahip. Ol deyiverince her eyin Oluverdii
bir yaratmda, fizik lemleri alt gn gibi bir srede ina eden
bir Yaradan. Maddenin kymeti ve hikmeti zaman ile ekil
alm bir yap. Zaman manas harcna, Tanr kendi Mutlak
Akln da karm. Nasl ki insana ruhundan frm ise, bede-
nin yap ta maddeye de aklndan katvermi. Allah, Al-
Albar olan Akln Kayna, st Akldr. Hristiyanlarn
Baba olarak seslendii Allah, Abbkknden gelir. Abb-
Hayy, slami kelimesinde de Daima Diri Olan Mutlak Akl,
Sonsuz Yaamdr. ki dinin de Allah, st Akl, Mutlak Akl
olarak nitelendirmesi birbiri ile benzeir. Ruh Cevheri, mad-
denin bu stn Tanrnn Akl ile donanm cevherini tanma-
ya gelir. Bedenlerimiz de bir vastadr. Allah Aknn, Allah
Akln tanmas iindir tm bu serven. Ve bu servende
Ak, Akln inaalarn tanmak iin, tm ilhamlarn sefer-
ber eder. Bu yzden Akln ihtiamna bir yolculuk etmek, biz-
lerin grevi olacaktr.
u da var ki, biz gnlden akla inmeyeceiz. Belki de
gnl seviyesinden Akln Vizyonuna kacaz. nk u
kk beyinlerimizin iindeki akl deil, kalbimizin iindeki
de gnl deildi. Her ikisinin de ne zaman ne mekan vardr.
Biz Gnl kafi derecede atk, ilhamlar ile bezedik, dedik
yaydk, okuyucularmza sunduk. imdi Akln Vizyonu ile
ykselelim. Bu yzdendir ki, hayaller fikir ve dnce ile kur-
gulanr, Akl ile ina olur, czden Klle.
170
EK
Ksack bir yolculua kalm ve baka bir evrendeki bir

gezegene misafir olalm. Orann farkl bir yaam tarz var.
Gezegenin zerinde bilinen tr ile insanlar yok. Fikirler var.
Fikirlerin bedenlenmi formlar. Evvelden ezele yaayan stn
uurlu fikirler. Olaanst renkleri, ahenk ile dans etmekte.
Doumlar yok, zira lmleri de yok. Domadklar halde,
dourganlar. lm onlarn lugatnda yer almyor. Onlar
dnce dourganlar. Dnce douran fikir bedenler. Her
doan dnce, kendi iinden baka bir dnceyi dourmak-
ta. Ve bu alm byk bir hiyerari ile yrmekte.
Yksek uur ile retilen bu dnce formlar, fikir beden-
leri besler ve baka gdaya ihtiya duymazlar. Sadece dn-
ceden beslenirler.
nceden kabaya doru gidiatta, bir gn o fikirler bir
araya toparlanp bir ekle brnrler. Soyut bir bedendir bu.
Titreimlerini daha seyreltiden azaltarak, katlar ve bir forma
brnr. Elle tutulur, gzle grlr bir bedendir lakin, onu
grecek ne bir gz, ne de duyacak bir kulak vardr. Sevinirler
buna, nk bir beden ina etmilerdir. Fikir dehasnda geli-
nen en son nokta olmutur adeta.
Her bir yksek uurlu dnce beden, yarattklar bu
esiz ve mkemmel fikir bedenin etrafnda toparlanr. Ve ona
yle fikrederler:
- Bizden ne dilersin.
Fikir beden fikren dile gelir ve u dnce formunu yara-
tr:
- Bir dileim var ise, o da dileksizliktir.
- Dileksizliin bizim de fikrimizdir. imdi sen stn bir
varlk olarak ekillendin. Seni kim dilerse o gelip alr. O vakte
kadar hazrlanacaksn.
Fikir bedeni, ekillenmesi ve daha da bir forma brnmesi
amac ile, mekan yaratlr. Muazzam bir fikir gemisi ina olur.
Tm dnce bedenler birlemi, her biri fikir bedenin konfo-
171
ru iin yeni dnceler retirler. Fikir beden, ember eklinde

bir zeminin tam ortasna yerletirilir. Bu mekan, yerden yk-
sekte ve havada asl olarak durmaktadr. Fikir bedenin etra-
fnda halka eklinde ktan dnceler hzla dner. Ve fikir
bedeni, yksek dnceleri ile beslerler. Fikir beden gittike
ekil almakta ba ve ayaklar olumaktadr. Gzleri grmeye
baladnda, ban ge kaldrr ve orada oluan tm yarat-
l izler.
Sen sana zgesin, teksin, benzerin yok. Suretin yok, iste-
diin ruh hlini deneyimleyebilirsin, istediin senin kaderin-
dir. Buraya gelirken seimlerin vard, yaptn. Yine de seimler-
de bulunabilirsin. stediini semek senin elindedir. Kendini
snrlamalar iinde bir alan iine hapsettin. Yksek uurlu bir
dnce iken, fikir bir bedenden ibaret oldun. Bu yine de senin
snrlama alann olduu kadar, snrszca zgrlk alanndr.
Bilinli farkndala getiin anda, fikir bir bedenden ibaret
oldun. imdi mehulsn, fakat yle bir an gelir ki, setiin bu
grnm, seilen olur. Ve seni dileyenin seileni olursun.
Dnya zaman ile binlerce yl geer, lakin fikir bedenin
zamannda bir an gemitir. Dnya denilen gezegende, suyun
bitip karann balad, yeilliin alabildiince yayld koor-
dinatlarda, bir dii Er dnyaya gzn aar. O dnyaya dn-
yasn getirmi, grevi sadece hatrlatc olan bir erlerden Gayb
Eridir. Byyp de olgunlat bir anda artk dilekleri son
bulur ve dileksizlik diler.
te o an, zaman ve mekan akmasnda, fikir dnyasnn
dnce deryasndaki dileksizlik dilei ile, mavi dnyann
dileksizlik dilei kesiir ve mekan eilip bklr. Dnyadaki
Dii Erinin gzlerindeki tm perdeler kalkar ve kendi zaman,
fikir bedenin zaman ile kesiir. Dii Er, grd bu muazzam
grnt karsnda dili tutulur. Elini uzatt anda, kendini
fikir bedenin mekannda bulur. Hibir kuvvetin kramayaca
dnce halkalarn krar ve havada asl duran emberin ze-
rine kar. Fikir bedenin yanndadr artk. Ve onu kendi zama-
172
EK
nna ve mekanna gtrmek iin ilham dncesi alr. Ona

sarlr ve birlikte emberin zerinden aaya atlarlar.
Binlerce yolu katman katman aarak, aalarn aasna
inerler. yle bir hza eriirler ki, k deryasna dnerek, yana-
rak birleirler. Dnyann en derin okyanusuna dalarak, en
dibine ularlar.
Vizyonlar yle geniler, yle yaylr ki, o enerji, kudret
alan ve yksek uurlu dnce formlar ile donanm fikir
beden ile Dii Er btnlemi Bir olmulardr. Ve bu BR, dn-
yaya bir bebek olarak gzlerini aar.
Ve esSelam
Son Szler
Biz Sana Kevseri Verdik.

(Kevser Suresi; 108/1)
Kevser, vaad edilen Sonsuz Yaamdr.
Sonsuz yaam, tek gerek Tanr olan seni ve gnder-

diin sa Mesihi tanmalardr.
(Yuhanna ncili; 17/3)
Sonsuz yaamn tek gerei Odur ve Onun Resuldr.
Ve bilin ki Allah'n Resl iinizdedir.

(Hucurat Suresi; 49/7)
Resul bizimledir ve bizdedir.
Dnyann sonuna dek her an sizinle birlikteyim.

(Matta ncili; 28/9)
173
Nerede olsanz, O sizinle beraberdir.
(Hadid Suresi; 57/4)
Sizin dininiz size, benim dinim banadr.
(Kafirun Suresi; 109/6)
Din bir Hakktr. Benim Dinim bana Hakk. Senin dinin
sana Hakk.
Sezarn hakkn Sezara, Tanrnn hakkn Tanrya verin.
(Matta ncili; 22/21)
Sezar maddi lemi, Tanr kavram da mana lemini temsi-
len; Mana ve Maddenin tevhid eden ve tamamlama unsuru
olan Hakkn, beden iinde iken vermek icap eder.
174
YAYINLANAN KTAPLARIMIZ
GZL SIRLAR RETS ANTK MISIR SIRLARI
ErgunCANDAN,Sy:264 ErgunCANDAN,Sy:496
Ezoterik Batni retiler ile ilgili temel kav- Birzamanlar"EzoterikKltr"nenndege-

ramlarn ele alnd bu alma Ergun Can- lenkalelerindenbiriolanAntikMsr,Dnya
dannilkkitabdr.Birzamanlargizlimabet- corafyasnda yer alm en gizemli toplum-
lerinderinliklerindesaklanansrlarnelerdi? lardanbiridir.Msr,kadimalardaoksa-
Busrlarnkaynaneydi?Vebusrlarnere- yda kiiyi eiten ve yetitiren bir okuldu...
dengelmiti?Busrlarsembollerebrnd- Bu kitapla, Msr'da gerekletirilen "Gizli
rlerekgnmzenaslulatrlmtr? reti"ye, mabetlerin iine girerek, bizzat
kendinizahitolacaksnz...
TRKLERN KLTR KKENLER RUHSAL GLER GELTRME

ErgunCANDAN,Sy:584 TEKNKLER
ErgunCANDAN,Sy:208
Dnya'nn en gizemli yrelerinden biri ku-
kusuzki,OrtaAsya'dr.OrtaAsyaGkTanr potansiyel gcnz ortaya kartabilir,
Dini ve Atalar klt. Trk Mitolojisindeki yaamiindebykbirgcesahipolabilirve
GkyzndeninenklarveKurttantreyi yaamnz isteinize bal olarak ynlendi-
efsanelerinin perde arkas. Tanr daleri, rebilirsiniz.DuyularDAlglamalarnzpra-
Ergenekon,Demira,Tufan,amanizdem tikuygulanabilirmetotlarlasizdegelitirebi-
ruh,lm,lmtesi,srlarladoluAnadolu, lirsiniz. Telepati, Durugr, Astral Seyahat,
gizliyeralttnellerivedahapekoksrlar... Telekinezi,Psikokinezivs...
SON PEYGAMBER TEVRATIN FRES ve

ErgunCANDAN,Sy:344 GZL KEHANETLER
JosephNOAH,Sy:272
2000yldrsaklanan"SrlarBilgisi"2000yl
sonraalyor...imdiyekadarhibiryerde Tevratn gizli srlarnn anlalamayaca
yaynlanmamokzelbilgilerinelealnd Tevratn iindeki pekok Babda da aka
bu kitap; "Dinler Tarihi" nin gizli kalm ifadeedilmitir.Busrlardanbirideierdii
nemli bir blmne k tutacak nitelikte ifredir.KutsalKitaplardakiifrelerdeeski
hazrlanmtr.Sondininbilinmeyengizli kehanetler de hep ayn eyi sylyor:
tarihiiindeyolculukyaparken,oyllaryeni- 2004den sonrasna dikkat!... Asl deiim
denyaayacaksnz... 2010dansonra!...
KIYAMET ALAMETLER LMDEN SONRA NELER OLUYOR?

ErgunCANDAN,Sy:344 ErgunCANDAN,Sy:248
Gittike younlaan doal afetlerin fiziksel lmelealdmzkitabmzokuduunuz-
ve metafiziksel anlamlar nelerdir? Dinlerde da,doumdasizeokfarklgrnecek.By-
szedilenkyametinneresindeyiz?Eskiuy- lelikle lmden sonra sonsuz evrende, bu
dnyadan ok daha ileri dzeyde bulunan
garlklaryokedenbyktufannbirbenzeri
GalaktikUygarlklariindebirgnbizlerin
yeniden yaanacak m? Kyamet ve Tufan'n deyeralabileceimizgereiileyzyzege-
n belirtileri nelerdir? Binlerce yllk gizli- leceksiniz. Kitabn ieriini tantmak yerine
ezoterikbilgilerinndaveensonbilimsel isminiyazmayyeterligryoruz:LMDEN
verileredayanlarakhazrlanmtr. SONRANELEROLUYOR
MAYA KEHANETLER DN VE BEYN
A.GLBERT,M.COTTERELL,Sy:400 Prof.Dr.GaziZDEMR,Sy:547
Mayalar, kehanetleriyle amza byk bir Mslmanlk st rtlm bir ekilde
mesaj iletmilerdir. Bu kehanetler ilk kez insanlara sunulmaktadr. Yazarmz bu
1996ylndabilimselbiraratrmadangei- kitabndaaslndahereyinbirvetekolduu-
rilmitir. Kitab "Uluslararas Bestseller" ya- nailikinevrenselprensibin,insandavedo-
panennemlietkenMayalarnkehanetleri- adanaslilemekteolduunuortayakoyuy-
nin astrofizikilerin bulgularyla tamamen or.Beyninvesinirsistemininalmaprensi-
rtmesidir. Ortaya kan sonu gerekten pleriileinsanlntabiolduuyaamprensi-
okarpcdr. pleriaynkurallaragreilemeketedir.
KURAN-I KERMDEK ATLANTS BLGEL

GZL AYETLER MurryHOPE,Sy:304
MesutYILMAZ,Sy:304 Dnyazerindemeydanagelentufanlarsra-
Kuran- Kerim yine ok konuulacak... Bu snda birok uygarln batm olduu ncil,
kezifreyok..Rakamyok...Kehanetyok... TevratveKuran-Kerimdeuzunuzunanla-
SadeceKuranvar... tlmtr. Bu uygarlklardan biri de Atlan-
SadeceAyetlervar... tistir. Bir zamanlar Atlantiste yaananlar
Kuran-Keriminyllardrfarkedilemeyenbir gelecektemeydanagelmesimuhtemelolay-
zelliidahagenbiraratrmactarafndan laradaktutmasbakmndanayrbirne-
bulundu!... mesahiptir.
YAANMI ESRARENGZ OLAYLAR PAPALIIN SONU

ErgunCANDAN,Sy:288 HarunKolak,Sy:320
Bu kitapta aktarlanlarn tm, ahitler ve 1143ylndabirkiikmvegnmzeka-
belgelere dayal 19 yllk bir aratrmann dargelentmPapalarnkimlerolacantek
rndr.Trkiyegenelindemeydanagelen teksylemi.Vebusylediklerininhepside
gereklemi. Ve bu kii gelecek Papann
ve normal yollarla aklanamayan olaylarn
sonolacan,Vatikannsonaereceinisy-
Parapsikolojiileolanbalantlardaakla- lemi.Vedahadailgincibukii,Vatikann
malolarakaktarlmtr.Kitabntamambir AzizilanettiiMalahyimi.Sonundaherkes
belgeniteliindedir. beklemeye balam... Son Papadan sonra
neolacak?...
NUHUN GEMLER KAHN VANGA

ErgunCANDAN,Sy:217 RenanSEKN,Sy:248
Nuh Tufan... Ve Nuhun Gemisi... Dnya Bir atl geldi, atyla beraber odama girdi,
zerinde gemiten gnmze kadar, tamnmdeydi,nerdeysezerimegelecek.
stnde enok durulan konulardan Amayleparlyorki,gnegibi!Odaatda,
biri...Dinlerde ve eski halk inanlarnn at sanki tek boynuzlu gibi, bembeyaz l-
iindeanlardanhisilinmemibirhikye... dayanvekonuanat.Vebirsesbanayle
yle bir hikye ki, hi unutulmayan... zleri dedi: Sen insanlara olacaklar nceden
Ar Danda srlen, hep aranlan ama habervermekzereseildin,bilmeleriiin.
bulunamayanbirgizem... Hazrlanmalarvekorkmamalariin.
SA PEYGAMBERN GZL RETS KABENN SIRRI
ErgunCANDAN,Sy:400 ErdemETNKAYA,Sy:160
saPeygamberingizlikalmyaamvere- stanbulKudsMekkeAltnhatmucize-
tisihakkndabilgiedinmekisteyenokuyucu- si,Kuran-KerimdeveKbenininaasnda
larmza ynelik olarak hazrladmz bu ki- Altn Oran ve Kbenin Dnya zerindeki
taptageenkonularniinde;uzunbirsre- Altn Oran noktasndaki yeri, Altn ada
dirgizlikalmolanveTrkiyedeilkkezya- stanbulun nemi ve uzaydan bakldnda
ynlananokzelbilgilerlekarlaacaksnz.
ortayakanDnyazerindekiAltnSiluet...
Bukitapbirromandeildir.Birdneminya-
anm,gizlikalmgerekleridir. Ve daha pek ok yeni bulgular, ilk kez
Trkiyedeyaynlanmaktadr.
EFSUNLU KEMAL GZL YNLERYLE ATATRK

NehirROGGENDORF,Sy:738 ErgunCANDAN,Sy:243
Dur,durakbilmeyen57yllkyaamserve- Unutulmaya, unutturulmaya allan

ni,atevemermiyamurualtnda,frtnalar Atatrk yeniden hatrlayacak, yeniden
imeklerle gemiti. Yaad a, mpara- tanyacakveokaracaksnz.
torluklarnbattveyerlerineyenidevletle- Trkiyede ilk kez, Tufan ncesi Uygarlklar
rinkurulduu,savalarlaihtilallerledolubir ve Trklerin kkeni ile ilgili aratrmalar
dnemid.Dmanlarbileinanamamlard. gerekletirenMustafaKemalAtatrkngiz-
Bunu fark eden Trk Mehmetii sonunda likalmynleriniilgiyleokuyacaksnz....
onabirisimtakt:EfsunluKemal.
BUDZMN GZL RETS KADERN FRES

JoDurdenSMITH,Sy:376 CelalettinPEKBAYRAK,Sy:304
SidartaBuda'nnTrkekarl;uyanpay- Naslki,evrenioluturanherunsurbirbiriyle
dnlanmkii,stat'dr.Onabunvannve- balantl ve birbirini etkilemekteyse, insan
rilmesininnedeni,O'nunbilgisizlikuykusun- oluturanherunsurundainsanlabirbalan-
dan uyanm olmas ve artlar gerekte ol- tsvardr.BuunsurlaraDOUMTARHMZ
duugibigrmesindedir.EerbizdeBuda'y veSMMZNENERJETKyapsdadahildir.
model alrsak, ayn baarlar gerekletire- Bu kitapta yer alan bilgilerin kkeni sa
biliriz. PeygamberindemensubuolduuEssenilere
aittir.
IIIN VE KARANLIIN OULLARI BEBEMD MELEM OLDU

YavuzKESKN,Sy:135 GlYALINKAYA,Sy:208
Agarta&ambala.InveKaranlnoul- Birokaratrmacnnincelemekonusuolan
larnn mcadelesinin balangc yaklak lmden SonraYaamn kantlarn ya-
12.000 yl ncesine dayanr. Atlantis kta- anm bir yknn iinde bulacaksnz.Bu
snnbykbirtufanlabatmasnnardndan kitap,birbebeinzlemlebekleniiylebal-
n ve karanln oullar bizim ktamzda yor.Ancakbuzlemvesevgihibitmiyor.Bir
gizli yeralt merkezleri oluturdular. In lm,yenibalanglarakapayor.Anneyle
oullarnnkurduumerkezAgarta,Karanln oulunlmdensonradadevamedensevgi
oullarnniseambalaolarakanld. banngerekyksnbulacaksnz.
KUANTUM GZL RETS SESLERN GZL GC
KevserYELTA,Sy:256 JonathanGOLDMAN,Sy:232
Ezoterik retilerde ve dinlerin sembolik Bugntmdnyadases,tbbneitlialan-

metinlerindebusrlardanhepbahsedilmiti. larndaveifaclktakullanlmaktadr.
Vedenmitiki,kendinibilenRabbinibilir, Antikbilgeliklemodernbilimibirletirenbu
biz size ah damarndan daha yaknz almada greceiniz gibi kuantum fiziki-
Btne ait bilgi en kk parackta bile leriylekutsalmetinlerayneyitekrarlamak-
gizlenmidurumdayd.Kuantumunkefive tadrlar: Her ey titreimdir. Bu kitapla bir
teknolojinin katklar ile btne ait bilginin ifayntemiolaraksesinalmailkelerive
enkkparadagizliolduufarkedildi. pratikyntemleribulacaksnz.
N BLGEL HTLERN YKSELNN

HarunM.SOYDAN,Sy:176 ARDINDAK SIR VE NAZ UFOLARI
EmreZYUMURTACILAR,Sy:430
Taicien(T'aiChiCh'uan)kkleribebinyl
ncesine kadar uzanan in kaynakl bir Adolf Hitlerin bahsettii Ari Irk kimlerdi?
salk sistemi, hareketli meditasyon ve bir IrksalmiraslarnaratranAhnanerberg-
savasanatdr.Taiciformlarolarakbilinen tbataTibetolmakzerednyanndrtbir
hareket serileri, bu sanatn sadece bir ks- yanndanearamt?Nazilernedenkendile-
mn oluturu. Taici en grnrdeki rine binlerce kilometre uzaklktaki Antark-
sadeleineramenrenilmesizorvezaman tika ktasna birok keif gezisi dzenleyip
alanbirsanattr. burayasahipolmakistemilerdi?
PARANORMAL FENOMEN AYI KMLER YAPTI

RenanSEKN,Sy:312 ChristopherKNIGHT,
AlanBUTLER, Sy:320
Zihninbilinaltfaaliyetleriilebalantlolan
parapsikolojik fenomenlere ilikin akla- Uydumuz Ay adeta evrenin baka bir
malar, fiziin Kuantum Mekanii alanndan kesindenalnpyrngemizeyerletirilmi
gelmeye balamtr. Telepati, kehanet, gibidir!... Eldeki verilere gre Ay ii bo ve
astral seyahat, telekinezi, regresyon, imaji-
yapaybiruydudur!...DnyamzveAylailgili
nasyon, levitasyon, aura, psikometri, kon-
santrasyon gibi parapsikolojik olgulara yer tm bildiklerinizi sorgulayacak bilimsel
verilenbukitapta,tarihtekinemliparanor- kantlar,olaanstamamantkliddialarla
malolaylarvebilimselgrleraktarlmtr. bukitaptabulacaksnz.
KORUYUCU MELENZ SZ TANRI NSANDA UYUR

BEKLYOR NSANDA UYANIR
AksuBYKATLI,Sy:232 EmelKESKNKILI,Sy:320
Bu kitap, meleklerden yardm alarak dua, Aas yukarya, yukars aaya benzer.
meditasyon gibi almalarla evrenin yapc Tanryokuzaklardaaramayn,Onubelkide
enerjileriyle balant kurmanzda yardmc gzyanzda bile bulabilirsiniz. nk her
olacaktr.Unutmaynkionlarbizeyardmet- varlniindeTanrdanbirzvardr.nsan-
mek iin bekliyorlar. Atlantisten gnmze olubirgnbusrrniyznanladnda,
kadar eitli din ve ezoterik almalardaki iindeki Tanr uyanmaya bala-yacak ve
melekkltryleilgilibilgileridebulacaksnz. gereikendikalbindebulacak..
KURAN-I KERMN GZL RETS HZ. HIZIR KMDR?
ErgunCANDAN,Sy:592 NilferDN,Sy:184
Trkiyede ilk kez!... Kuran- Kerimin sem- Hz.MusaileHzrnesrarengizyolculuunun

bolik bilgileri, Btni slam Tasavvufunun anlatld Kehf Suresinin yorumlar, ve
ndasizlerlebuluuyor.Kitabnendikkat Hzradairbykdindeyeralanrnekler
ekicizelliindenbiride,gnmzdehadis incelenmiveTasavvufta,MitolojideveHalk
kaynaklarna dayandrlan slamiyet ile ilgili inanlarnda yer alan Hzr anlay ele al-
birok bilginin, gereklere uymadnn bel- narakbukonudakaynakbirkitapoluturul-
gelerleanlatlmolmasdr. mutur. Hzr deil Hzrlar vardr ve her
yerdedirler.
EN-EL HAK GZL RETS BTIN MEVLNA

KevserYELTA,Sy:352 KevserYELTA,NilferDN,Sy:272
Hallac-Mansurunbusrraklamasasln- MevlnanInbtniretisi,dierSufireti-
daahirzamanyaayanbudevrinhalkiin- lerindeolduugibiaamadanolumutu.
Bu aamalar eriat, Tarikat, Hakikat olarak
dir. Hallac- Mansur o dnemde bu srr bu
isimlendirilmitir.eriat muma benzer;
ekilde aklamam olsayd, o devirden bu insanayolgsterir.Fakatsadecemumuele
devirekadarbusrzerindebukadarbyk almaklayolalmaz.Omumunndayola
aratrmalar yaplamayacakt. u anda biz dtnm,itebugiditarktir.Yolakta-
hltekbircmleyesktrlmolanbusr- kihedefinevemaksadnaulatnm,itebu
rnmahiyetineulamayaalyoruz. hakikattir.
STANBULUN KADM SIRLARI IIK ER HACI BEKTA VEL

MuratrfanACABAY,Sy:432 KevserYELTA,Sy:304
byk dinin kutsal emanetleri neden Hararetnrdadr,sacdadeil,
stanbuldabulutu?Biransonaeriinin Kermetsendedir,tcdadeil.
ve yeni bir balangcn sembol Ayasofya, Herneararisen,kendindeara,
srrn anahtarn m saklyor? Kutsal Ahid Kudste,Mekkede,Hcdadeil.
sand stanbulda m? Kadim sembo- Bu kitapta Makalat isimli eserinin ezoterik
lizmdeki anahtar iaretler gnmze nasl aklamasyla beraber, Hac Bektan hay-
birmesajiletiyor?aretkoyucuKeltkeileri at, Bektai retisinin sembolleri, Krk
stanbulda ne aryordu? Kyamet kaps Makam,Tanrkavramgibipekokkonuele
stanbuldamalacak? alnmtr
SRDEN AYRILANI KURT KAPMAZ KADERMZE YN VEREN

EkinDUMAN,Sy:264 EVREN YASALARI
SezaverSEK,Sy:304
Birinsannherkesiin,tmolaniinyapabile-
cei en iyi ey kendi isel almasn yap- Gcn ieriindeki Evrensel Yasalardan
masdr.Yazar kitabnda, sihirli dnm, alan bu kitap, size ait olduu hlde, gre-
simya ile ilgili ana noktalar, nasl bir seim mediiniz sizi yneten gerekleri anlatyor.
yapabileceinize dair genel perspektifi 100kadarEvrenselYasayla,kaderinizeyn
sunarkenkendiuyanyksndenrnekleri verenetkenlerecevapveriyor.Farketmeden
paylayor. Sade bir anlatmla srden ayrl- hangiYasayaaykrdavrandnzvehangi
macesaretialayanbirbaucukitabbu. sorunlarlakarlatnzvurguluyor.
ARF N DN YOKTUR AKA VARDIKTAN SONRA
KevserYELTA,Sy:280 KANADI KM ARAR
KevserYELTA,Sy:200
Anadolu batni retisinin en nemli isim-
lerindenMuhyiddinbn-iArabininArifin "Kanat Ara gtrr ancak tesine gemek
DinYoktursznnardndaderinbtnisr- iinkanatyktr,terkedilir.Ondansonras-
nakanatszdevamedilir."Bykokyanusta-
lar sakldr. Bu szn iinde hem dinlerle
kibirdamlannhikyesidirbu...Okyanustan
ilgilihemdegeleceeaitoknemlibilgiler szlp bu dnyann karanlna brnen
vardr. Bu szn derinliklerine inildike, din- amaiindesakladhiunutmayanve
lerin aslnda ne olduu da imdikinden ok bir gn yeniden o okyanusla kavuacan
dahafarklbirekildealglanabilecektir. bilenbilgelerinyksdrbu...
KADM CADILIK RETS EZOTERZME GR

ErhanAltunay,Sy:184 ErgunCANDAN,Sy:400
Wiccada by, bir bakasnn iradesine Ezoterizminiindekibilgilerirenmekvebu
yaplanbireylemdeil,ancakkiininkendi- bilgilerndadinselmetinleriokumak,din-
ni gelitirmesinin bir yoludur. Bir eit lerin iindeki gerek mesajlar yakalaya-
ayindir.Buayininyadadahagenelbirifade bilmemizdebizeokbykkolaylksalaya-
ileritelinamacsadeceyapankiininhayr- caktr. Dinlerin dili semboliktir ve bu sem-
navesadecekendigeliimiiindir.Okendi bollerezoterikieriklidir.nanmolduumuz
idnyasndasadeceDnyaveEvrenilebir- dininbizlereaktarmolduuilahimesajlar
liiamalayanvekenditekmlngzeten dahakapsamlrenmekisteyenherkesezo-
kiidir. terizmemracaatetmekzorundadr.
MSTK BLM ATALARIMIZIN GK TANRI DN

NeslihanALANTAR,Sy:464 ErgunCANDAN Sy:192
Buaratrmakitabnda,gemitengnm-
zekadarvegnmzdendegeleceeuzanan BirzamanlarOrtaAsyadayaananlar,atala-
yelpazenin iinde bir zamanlar mistik al- rmznbilinmeyengizlitarihinioluturmu-
malarn bilgeliini ve gnmz biliminin bu tur. Ergenekondan k, Yaradl ve Ouz
bilgeliklebulumasnnserveninitakipede- Kaan gibi efsanelerde atalarmzn o dn-
ceksiniz. Hititlerdeki mistik bilgelikten, emde yaadklar mitolojik bir dille anlatl-
Yunan, Msr, Anadolu, Mezopotamya, Uzak mtr. Bunlar atalarmzn dinsel bilgilerini
dou ve Mayalarn mistisizmine kadar, de bize gstermektedir. Gk-Tanr Dininin
dnyazerindekisrlarbilimineeliniziuzata- kozmik balantlar, inisiyatik ierii bu
canzfarklbiralma. mitolojileriniindebulunmaktadr.
Gemiten Gnmze ALTIN A GBEKL TEPE

Sakl zleri LeventSEPC,Sy:160
EzgiDURAN,Sy:240 Gnmzden 12 bin yl ncesine ait mabet
Gelecekte bizi neler bekliyor?.. Nasl bir kalntlarUrfadagnnakmayabala-
srece doru gidiyoruz?.. u anda karanlk mtr.Genibiralanayaylanmabetlerinyine
bir ortamn iinde olduumuzu gzlemliy- bu mabetleri yapanlar tarafndan toprakla
oruz. Bu doru. Ama o karanln iinde stnnrtldvegeleceeiletilmekiste-
parldayan milyonlarca da grmedi nenbykbirmesajolduudnlmekte-
imizisyleyemeyiz.Karanlniindeaydn- dir.Talarailenmibumesajezoteriksem-
la doru yryen milyonlarca parldayan bollerle binlerce yl ncesinden kutsal bir
metnignmzetamaktadr.
EZOTERK FA KUTSAL MAKNE BEYN
KerimaliDOACI,Sy:224 Dr.GlILDIZ,Sy:200
Moderndnyailebirliktekadimuygarlkarn, Tm sorunlarn kayna, gerekte var olma-
varlmzla ilgili sr derecesindeki bilgileri yan ve lnce bedenle birlikte yok olacak
unutuldu/unutturuldu. Kadim uygarlklarn olan ego-benliktir. Klasik psikiyatri ite bu
kadim ifa bilgileri hem zihinsel hem de ego zerine odakldr. Bu nedenle iin iin-
fiziksel olarak dengeli bir yaam srmem- den kamaz, geitirirler. zm baka bir
izde bize nemli ipular sunmaktadr. Bu yerdedir.Benlik-ego, zden gelen yayna
bilgilervepratikuygulamalarlasalmzda direntir/perdedir.Tasavvufehlikaldrken-
olumu ya da oluacak birok dengesizlii dini yani perde younluunu saflatr -
dzeltmemizmmkndr. benliiniarndrdemitir.
HZ. MUHAMMEDN VAHY ALII BUDA EZOTERK RETS

ErgunCANDAN,Sy:352 SnrtesiYy.AratrmaEkibi,Sy:200
Dnyayaindirilensondin..Sonpeygamber Budannyolunutakipetmekiinncelikle
Hz.Muhammedindnyayadomadannce- nihai gerekten uzaklatracak dogmatik
kihazrklar..Doduktansonraortayakan fikirlerden uzaklamak gerekir. Sylen-
sradhlleri..Cebraililekarlamalarve tilerle,geleneklerle,efsanelerleyeti-nmeyin.
buanlardayaadklarVahiynedir?Birayet Herkesinbelbaladyaztlardaokuduklar-
vahiykanalylapeygamberenasliletilir.Kim nzezberebilmektenyadabunlarnstn-
iletir?Oandapeygamberdefizikselveruhsal dekafayormadan,birebirolarakuygulamak-
deiimlermeydanagelir? tandakesinliklemedetummayn.
LEDN LM RUHUN YED KAPISI

KevserYELTA,Sy:200 KerimaliDOACI,Sy:272
slam Tasavvufuna gre grnmez anlal- Kadim akra sistemi, kendimizi anlamann
maz yani akl ve be duyu ile alglanamaz biryoludur.akralar;bedenimizdebulunan,
lemegayblemidenir.Gayb,grleninzt- Yaam Enerjisini (Prana) tm vcuda da-
tdr ve gayb grlenden stndr. Eskiler tan enerji merkezleridir. Bir akrada sorun
bunaLednlmiisminivermilerdi.imdi oluuncabunceakrailebalantlorgan-
lar sonra tm vcudu olumsuz etkiler.
ise Kendinde retim diyoruz. Bu isel
Hastalklarsebepdeilsonutur.Bunedenle
btni bir yolculuktur. Batnda derin ol, enerjiterapilerihastalnsebebiolanenerji
derinleki,zahirdegenileyebilesin. dengesizliisorununazmararlar.
MGELERN, OLAYLARIN SEMBOLK HAYVANLARIN GZEML DNYASI

SAKLI MESAJI SnrtesiYy.AratrmaEkibi,Sy:248
SezaverSeki,Sy:208 nsannkendinievreninmerkeziveefendisi
Bukitapgnlkhayattakarlatnzolay- kabuledenyaklamndansyrlpcanlcan-
larn, grnmeyen ama grmeniz gere- sz tm varlklarla iletiimin, btnsel bir
kentarafnaslgrebileceinizinipular- varoluun paras olduunu anlamas hay-
nveriyor.Banzagelen,kklbykl, vanlarla,doayladahayakn,derinbakur-
negatifyadapozitifolaylarntadmesaj- masyla mmkn. Hayvanlarn olaanst
lar doru okumann neler kazandrdn, zelliklerini, davranlarn incelemek,
okuyamadnzdanelerkaybettirdiinianla- doayla,varolulavekendimizleolanbala-
tyor. rmzyenilemenineniyiyollarndanbiridir.
YEN
IKTI
Hayvanlarn davranlar-
nn tamamyla igdsel
mi, yoksa belirli dnsel
aktivitelere bal olarak
m gerekletii sorusu
ok eski zamanlardan iti-
baren bilim dnyasnn
konusu olmutur. Uzun
yllar boyunca hayvanla-
rn nceden programlan-
m basit igdlerle
hareket ettikleri varsayl-
mt.
Ancak yakn zamanda
yaplan aratrmalar gs-
teriyor ki hayvanlar
dndmzden ok
daha zekiler, problem
zebiliyorlar, ibirlii
yapabiliyorlar. Hatta
bunlarn da tesinde biz-
lerin sahip olmadklar
olaanst yeteneklere sahip olduklar artk net bir ekilde anlalm
bulunmaktadr. Yine yaplan aratrmalar ve gzlemler hayvanlarn
pekounun parapsiik yeteneklerle de donatlm olduunu gster-
mitir.
nsann kendini evrenin merkezi ve efendisi kabul eden yaklamndan
syrlp canl cansz tm varlklarla iletiimin, btnsel bir varoluun
paras olduunu anlamas hayvanlarla, doayla daha yakn, derin ba
kurmasyla mmkn.
Hayvanlarn olaanst eitlilikteki zelliklerini, davranlarn incele-
mek, bunlara tank olmak doayla, varolula ve kendimizle olan bala-
rmz yenilemenin en iyi yollarndan biridir.
Ezoterik sembollerde de baz hayvanlarn kullanlm olmas da konu-
nun bir dier dnlmesi gereken yndr.
Hayvanlarn gizemli dnyas birok gizeme k tutacak bilgilerle dolu-
dur. lgiyle okuyacanz dnyoruz
YAKINDA IKACAK
Sufi Bilgesi
NASREDDN HOCA
Ergun CANDAN
Dnya insan hibir zaman bu dnyada tek bana braklma-

m, eitli yollarla her an grp gzetilmi, korunup bilgilendiril-
mitir. Bu bilgilendirme geni halk kitlelerine hep sembollerle ger-
ekletirilmi, bu fonksiyonunu yneten ilhi eller kendilerini hibir
zaman aka belli etmemilerdir.
Mevlnalar, Hallac- Mansurlar, Yunus Emreler, Muhyiddin bn
Arabiler ve daha niceleri... Spiritel Corafyada ok nemli bir yeri
olan Anadolumuzda yle bir inisiye, yle bir Sufi kmtr ki, dnya
zerinde hibir bilgenin yapmad bir yntemle insanlara o inisiya-
tik yanstmay baarabilmitir... O inisiye, mizahi yolla derin Sufi
bilgeliini Anadoluda insanlara aktarmtr.. Bu yntem sadece ken-
disi tarafndan kullanlmtr. Bu bakmdan dnya literatrnde tek-
tir.. zeldir..
O, Sufi Bilgesi NASREDDN HOCAdr...
Kitaplarmzawebsitemizdenulaabilirsiniz.
www.sinirotesi.com

Sufi Ogretisi Kuslar Kevser Yesiltas PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sufi Ogretisi Kuslar Kevser Yesiltas PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

FERDDDN ATTAR

SINIR TES YAYINLARI

SINIR TES YAYINLARI

Bu kitabn tm yayn haklar, SINIR TES YAYINLARIna aittir.

Telsiz Mah. 85/1 Sk. No: 23/ Dkkan:2 Zeytinburnu - STANBUL

Dizgi Kapak Tasarm : SINIR TES YAYINLARI

1. BASKI: NSAN 2016

YENDEN DOU 127

Anadolu Sufileri zerinde derin etkiler brakm olmas

"...Tanr grnmeyen durumda iken, kendisine olan sevgisi

Attar'a gre: Varolmak, yce bir nur olan Tanr'dan fkr-

dir. Bu da varoluun bizzat kendisidir. Bu basamaklar, deiik

Ben gzlerimin nne konulmu hakikat aynasnda kendini

nsan, bedeninin olduu yerde deil, dncesinin uzan-

bir bakarz. Her yerde Ol'ann, Benden ilemde bulunduunu

Dostlar bir plndr. Bizler de bu plnn misafirleriyiz.

korunmak iin kurallar koymakta serbestiz. unu bir soralm

O bizdedir. Bize bizden daha yakn. Bizi dinler, bizi biz-

Ann bir zaman diliminde, tm zamanlarn bilgisi ile

may uygun grdk.

Hemen! Pabularn kar. Sen kutsal vadi Tuvdasn.

te bu, okunan metnin veya sylenen konunun derinine

yoktu. Fakat, eserleri onlarca yl ncesinden, gnmz

bilinen tek ey, anne ve babasn kk yalarda kaybettiidir.

Esrar-name, 26 blmlk bir tasavvufi eserdir. Mesnevi

"Rabia'y erenler snfnda niin zikr eyledin?" Cevap veririz

Attar, yaam boyunca dosdoru bir insan olmaya zen

kendisine ait ok az bilgi var. stedik ki, Attar derinden hisse-

kr ve sena ol hakiki bihemtaya kim biz yoktan var eyledi

- Gryorum ki yine hekimlie dalmsn.

kadar bydn gryor musun? Bir gn byk devletle-

benim bir adm da Duyandr.

Sonsuza alan kaplar,

Dibe vurmak zereyiz. Az kald. Hele bir dip olsun da.

kalkar. te gnl sahibi budur. te gnller sultan budur. Ve

o kapy aacak olan kimdir? Anahtar elinde olan deil mi? O

Evliyann bazs hazreti Adem sfatl ve bazlar hazreti

ve selamuhu aleyhim ecmain sfatldrlar.

- Bu i byyecek. Sen de byyeceksin. Bir vakit gele-

- lham. Evet. Zaman zaman geliyor. zellikle seher

eksilme ne de artma olur. Ben de bir yol arkada olarak yann-

- Eh, vakti zaman olunca yurduma dneceim, sadece

Tasavvufta derin bir konudur bu. eyh umaz, mrit ey-

ne. Grnmez olmaya abalad. Biri onu yceltiyorsa, ondan

terfi etmeli. Sylenen her eyi tartmal. Akl mihenktir madde-

veysl Karni, deve gderdi. Hakkn alp anasna ve infak

- Bugn naslsn bakalm?

- yle bir ey olmaz.

sana bu imkanlar bahederek seni buraya gnderdi. Kullanp

Tanrnn yaratma eyleminde asla tekrar yoktur. O

Krk yl arzulad bir yan nefsine vermedi. Beyler buyru-

- Bugn seni buralarda pek gremedim.

- Sana az evvel be kitaptan bahsettim. Sende bu konu

ok derinlere bir yolculuk. Bazen kelimelerin birer kanat

tercih ettik ve bu zamanda mekanlatk. Dnyaya sevgiyi,

- Bizim sorunumuz nedir biliyor musun? Egodur. Yani

Bu sorular yasak sorulardr.

ler. nk O seviyor eitlilii, bizim gibi seviniyor, zlyor,

Zamann maddeletii yerler var. Bu tamamen bizim alg-

zaman. Zaman mekan olarak grnr olur. Dnya zerindeki

Dnyay deitirmek isteyenler, zaman algsn deitir-

dn AN, ben de seni dndm AN'dr. AN akmas,

Ahmed Antaki, birgn otuz mritle yemee oturdu. Ol gece