Seizmiki proraun AB konstrukcije spratnosti P+7 P11/1

Na skici je prikazana osnova armiranobetonske konstrukcije stambeno-poslovnog objekta

spratnosti P+7. Ukupna visina konstrukcije od kote ukljetenja iznosi H = 83.5 = 28 m.
Meuspratna tavanica je ploa direktno oslonjena na vertikalne elemente (grede nisu do-
putene ni u fasadi). Krovnu plou tretirati kao tipsku tavanicu.

Izvriti analizu optereenja, sraunati statike uticaje i dimenzionisati zidove (POS Z1,
POS ZA). Skicirati plan armature zida POS Z1 (izgled, presek). Debljinu zidova odrediti iz
uslova zadovoljenja maksimalnog doputenog horizontalnog pomeranja vrha konstrukcije.
Nije potrebno razmatrati poloaj stepenita. Dejstvo vetra na objekat ne uzimati u obzir.
Teina fasadne obloge je zanemarljiva.
g = 2.5 kN/m2 (pod, pregrade) p = 5 kN/m2 MB 35
IX zona MCS skale tlo II kategorije RA 400/500

1.1 PRORAUN SEIZMIKE SILE TIPSKOG SPRATA

Lx = 75.0 = 35.0 m ; Ly = 36.0 = 18.0 m A = 35.018.0 = 630 m2
jednako raspodeljeno optereenje sa ploe:
G = (0.225+2.5)630 = 4725 kN ; P = 5.0630 = 3150 kN
teina stubova:
Gs = 203.50.450.4525 = 354.4 kN
teina zidova (pretpostavljena debljina zidova 20 cm):
Gz = 0.23.5(26.0 + 45.0)25 = 560 kN
Q = G + P/2 + Gs + Gz = 4725 + 3150/2 + 354.4 + 560 = 7214 kN
Ukupna horizontalna seizmika sila koja odgovara tipskoj ploi (pretpostavljeno kp = 1, pe-
riod oscilovanja T 2 sec i kd = 1):
S1 = 0.11.01.01.07214 = 712.4 kN

Betonske konstrukcije 2 PRIMERI ZA VEBE

Seizmiki proraun AB konstrukcije spratnosti P+7 P11/2

1.2 RASPODELA SEIZMIKE SILE PO VISINI

Ukupna seizmika sila iznosi:
S = nS1 = 8721.4 = 5771.5 kN
Za objekte preko pet spratova, prema lanovima 30 i 31 Pravilnika, 15% seizmike sile se
zadaje kao koncentrisana sila na vrh objekta a ostatak se rasporeuje prema izrazu:
Gi Hi
Si = S
Gi Hi
Kako su sve pojedinane teine spratova Gi jednake (Gi = 7214 kN), sledi:

H i = 3.5 + 7 + 10.5 + 14 + 17.5 + 21 + 24.5 + 28 = 126 m

ili krae, za jednake spratne visine:

(n + 1) H1 = (8 + 1) 3.5 = 126 m
n 8
H i =
2 2
H1 3 .5
S1 = 0.85 S = 0.85 5771.5 = 136.3 kN
Hi 126

7 .0 10.5
S2 = 0.85 5771.5 = 272.5 kN ; S3 = 0.85 5771.5 = 408.8 kN
126 126
14.0 17.5
S4 = 0.85 5771.5 = 545.1 kN ; S5 = 0.85 5771.5 = 681.4 kN
126 126
21.0 24.5
S6 = 0.85 5771.5 = 817.6 kN ; S7 = 0.85 5771.5 = 953.9 kN
126 126
28.0
S8 = 0.85 5771.5 + 0.15 5771.5 = 1090.2 + 865.7 = 1955.9 kN
126
Sve ove sile treba mnoiti koeficijentom dinaminosti, za koji je preliminarno usvojena nje-
gova maksimalna vrednost kd = 1. Raspodela sila po visini je prikazana na sledeoj skici.

S8 = 1955.9 S'8 = 1090.2 S''8 = 865.7 p = 350.4 0.15S

S7 = 953.9 S7 = 953.9

S6 = 817.6 S6 = 817.6
0.85S
H = 83.5 = 28.0 m

H = 83.5 = 28.0 m

H = 83.5 = 28.0 m

H = 83.5 = 28.0 m

H = 83.5 = 28.0 m

S5 = 681.4 S5 = 681.4

S4 = 545.1
= S4 = 545.1
+ +
= 18.7 m

S3 = 408.8 S3 = 408.8
3H

S2 = 272.5 S2 = 272.5
2

S1 = 136.3 S1 = 136.3

Betonske konstrukcije 2 PRIMERI ZA VEBE

Seizmiki proraun AB konstrukcije spratnosti P+7 P11/3

Zamenjujue optereenje koje aproksimira 85% ukupne seizmike sile je:

pH 2 0.85 S 2 0.85 5771.5 kN
= 0.85 S p = = = 350.4
2 H 28 m
Ukupan moment savijanja u ukljetenju:
M s = 136.3 3.5 + 272.5 7.0 + 408.8 10.5 + 545.1 14.0 + 681.4 17.5 +
+ 817.6 21.0 + 953.9 24.5 + 1955.9 28.0 = 121538 kNm
ili, priblino (prethodna skica, desno priblini izraz):
M s 0.85 5771.5 18.7 + 0.15 5771.5 28.0 = 115815 kNm
Prethodno sraunata vrednost momenta savijanja se odnosi na itavu konstrukciju (svi
zidovi, u osama 1 i 8, odnosno A i D) i maksimalnu vrednost koeficijenta kd = 1.
Debljina zidova e biti odreena iz zadovoljenja pomeranja u poprenom pravcu. Ukoliko
se usvoji da je debljina zidova u oba pravca jednaka, vee pomeranje je u poprenom
pravcu, s obzirom da je moment inercije svih zidova u tom pravcu manji:
d z L3y 6 .0 3 d L3x 5. 0 3
2 = 2d z = 36 d z < 4 z = 4d z = 41.67 d z
12 12 12 12
Doputeno pomeranje vrha konstrukcije je:
H 28.0
dx dop. = dy dop. = = = 0.0467 m = 46.7 mm
600 600

1.3 KONTROLA POMERANJA U POPRENOM PRAVCU

Kako je debljina zida dz nepoznata, a utie i na veliinu sila (preko perioda oscilovanja -
koeficijenta kd) i na krutost EJ, smisleno je, umesto traenja reenja u zatvorenom obliku,
pretpostaviti neku vrednost, sraunati period i pomeranje i po potrebi izvriti korekciju.

1.3.1 Odreivanje perioda oscilovanja u poprenom pravcu

Q8 = 7214
Krutost u poprenom pravcu je:
kN
MB 35 E b = 33 GPa = 3.3 10 7 Q7 = 7214
m2
Q6 = 7214
0 .2 6 .0 3
EJ y = 3.3 10 2 7
= 2.376 10 8 kNm 2
12
H = 83.5 = 28.0 m

H = 83.5 = 28.0 m

Q5 = 7214
Period oscilovanja konstrukcije se moe priblino sraunati
q = 2061 kN/m

pomou pojednostavljene Rejlijeve relacije: Q4 = 7214

T1 = 2 d
Q3 = 7214
gde je d pomeranje u metrima vrha konstrukcije usled
optereenja horizontalnim silama jednakim Q2 = 7214
teinama spratova.
Q1 = 7214
Niz koncentrisanih sila se moe zameniti odgovarajuim
jednako raspodeljenim optereenjem:
Q 7214 kN
q= = = 2061
H sp 3. 5 m

Betonske konstrukcije 2 PRIMERI ZA VEBE

Seizmiki proraun AB konstrukcije spratnosti P+7 P11/4

Pomeranje vrha konzole od ovog optereenja je:

qH 4 2061 28.0 4
dy = = = 0.667 m T1Y = 2 0.667 = 1.632 sec
8 EJ y 8 2.376 10 8
Za tlo II kategorije koeficijent kd je odreen izrazom:
0 .7 0 .7
kd = 0.47 k d , y = = 0.429 < 0.47 k d , y = 0.47 1
T 1.632

1.3.2 Odreivanje horizontalnog pomeranja u poprenom pravcu

p = 350.4 0.15S = 865.7
S druge strane, period oscilovanja je manji od 2 sec, pa je
koeficijent duktiliteta i priguenja kp = 1.0 lan 27, stav 1 i 3).
Horizontalno pomeranje vrha konstrukcije, sraunato za
zamenjujue optereenje2 prema skici (sa kp = kd = 1) je:
0.85S
11 pH 4 0.15 S H 3

H = 83.5 = 28.0 m

H = 83.5 = 28.0 m
dy = +
120 EJ 3 EJ
11 865.7 28.0 3 1
+
dy = 350.4 28.0 4 +
2.376 10
8
120 3

dy = 83.1 + 26.7 = 109.8 mm

Sa sraunatom vrednou kd = 0.47 sledi:
dy = k d dy = 0.47 109.8 = 51.6 mm > 46.7 cm = dy dop.

Kako je dozvoljeno pomeranje prekoraeno, potrebno je ojaati konstrukciju. U konkret-

nom sluaju nije doputeno poveanje broja zidova ili poveanje njihove duine, pa se
pristupa njihovom podebljanju.

1.3.3 Ojaanje konstrukcije u poprenom pravcu

Za usvojenu debljinu poprenih zidova dz = 25 cm sledi (bez korekcije mase usled pove-
anja teine zidova) sledi:
0.25 6.0 3
EJ y = 3.3 10 7 2 = 2.97 10 8
12
11 865.7 28.0 3 1
dy = 350.4 28.0 4 + = 87.8 10 3 m = 87.8 mm
2.97 10
8
120 3
Period oscilovanja sa korigovanom debljinom zidova:
qH 4 2061 28.0 4
dy = = = 0.553 m
8 EJ 8 2.97 10 8
0 .7
T1Y = 2 0.553 = 1.46 sec kd ,y = = 0.479
1.46
dy = k d , y dy = 0.479 87.8 = 42.1 mm < 46.7 cm = dy dop .

1
Lako je zakljuiti da za period oscilovanja T1 > 1.5 sec, koeficijent kd uzima minimalnu vrednost
2
Potpuno prihvatljiv nain prorauna statikih uticaja i pomeranja za sluaj tipskih etaa iste spratne visine
Betonske konstrukcije 2 PRIMERI ZA VEBE
Seizmiki proraun AB konstrukcije spratnosti P+7 P11/5

1.4 KONTROLA POMERANJA U PODUNOM PRAVCU

Sprovodi se na potpuno isti nain. Zadrava se prvobitno pretpostavljena debljina zidova
od 20 cm. Krutost u podunom pravcu je:
0 .2 5 . 0 3
EJ x = 3.3 10 7 4 = 2.75 10 8 kNm 2
12
11 865.7 28.0 3 1
dx = 350.4 28.0 4 + = 94.8 10 3 m = 94.8 mm
2.75 10
8
120 3

qH 4 2061 28.0 4
dx = = = 0.576 m
8 EJ x 8 2.75 10 8
0 .7
T1 x = 2 0.576 = 1.518 sec kd ,x = = 0.461 < 0.47 k d , x = 0.47
1.518
dx = k d , x dx = 0.47 94.8 = 44.6 mm < 46.7 cm = dxdop.

1.5 PRORAUN UTICAJA I DIMENZIONISANJE ZIDOVA

1.5.1 Popreni pravac

Moment savijanja i trasverzalna sila u jednom zidu, nakon korekcije koeficijenta kd, su:
kd , y Ms 0.479 115815
M s1, y = = = 27755 kNm
2 2
Sy kd ,y S 0.479 5771.5
Ts1, y = = = = 1383 kN
2 2 2
Potrebno je sraunati ukupnu aksijalnu silu u
zidu. Pored sopstvene teine zida, treba dodati
sile usled stalnog i povremenog optereenja
stubova B1 i C1. Prihvatljivo je silu u zidu od-
rediti i preko pripadajue povrine, osenene na
skici, optereene ravnomerno raspodeljenim
optereenjima g i p:
Gz,1 = dzLzbHsp
Gz,1 =0.256.0253.5 = 131.3 kN
A1 = 2.512.0 = 30.0 m2
G1 = gA1 = 7.530 = 225 kN
P1 = pA1 = 5.030 = 150 kN
Sile u zidu od n=8 tipskih tavanica su:
G = 8(131.3+225) = 2850 kN
P = 8150 = 1200 kN
Granini uticaji su:
Myu = 1.327755 = 36082 kNm Tyu = 1.31383 = 1798 kN
1200
Nu = 1.3 2850 + = 4485 kN
2
Betonske konstrukcije 2 PRIMERI ZA VEBE
Seizmiki proraun AB konstrukcije spratnosti P+7 P11/6

1.5.2 Dimenzionisanje poprenih zidova POS ZA, ZD

Dimenzionisanje prema M i N se sprovodi pomou dijagrama interakcije:
36082 10 2
mu = = 0.174
25 600 2 2.30 1 = 2 = 0.132
4485
nu = = 0.130
25 600 2.30
2.30
Aa1 = Aa2 = 0.132 25 600 = 114.02 cm 2
40
Ovu armaturu treba rasporediti na krajevima zida, u zoni irine priblino 0.1L60 cm.
0.15
min Aa1 = Aa 2 = 25 600 = 22.5 cm 2 < 114.02 cm 2
100
usvojeno: 16R32 (128.68 cm2)
Srednji deo zida moe biti armiran zavarenim mreama ili ipkama armature sa minimalno
=0.15% ukupne povrine zida, odnosno:
0.15 cm 2 cm 2
min aaV = d zida = 0.15 25 = 3.75 = 1.875
100 m m
Horizontalna armatura se proraunava iz transverzalne sile:
Tu 1798 kN kN
n = = = 0.14 > r = 0.12
b z 25 0.9 570 cm 2
cm 2
i to iz neredukovane transverzalne sile (Tu a ne TRu):
AaH Tu 1798 cm 2 cm 2
aaH = = = = 8.76 1 = 4.38
z z v 0.9 570 40 m m
odnosno, ukoliko se koristi armatura MA 500/560:
AaH 1798 cm 2 cm 2
aaH = = = 7.01 1 = 3.51
z 0.9 570 50 m m
Presek horizontalne armature ne sme biti manji od 0.2% povrine vertikalnog preseka zida
(lan 71 Pravilnika):
0 .2 cm 2 cm 2
min aaH = d zida = 0.2 25 = 5.0 = 2 . 5 < aaH , potr .
100 m m
usvojeno: Q378 (3.78 cm2/m, 8.5/15)
Kontrola duktilnosti zida (lan 73. Pravilnika):
G+P 4050 kN
G + P = 2850 + 1200 = 4050 kN 0 = = = 0.27 = 2.7 MPa
Az 25 600 cm 2
0 0 2 .7
= = = 0.11 < 0.2
fB 0.7 fbk 0.7 35
S obzirom da je u ovom sluaju dobijena izuzetno velika koliina armature, mada su
zadovoljeni formalni uslovi vezani za veliinu pomeranja, period oscilovanja i duktilnost
poprenog preseka, bie sproveden proraun sa dva dodatna zida u poprenom pravcu
(umesto u polju B-C, zidovi u poljima A-B i C-D u osama 1 i 8).

Betonske konstrukcije 2 PRIMERI ZA VEBE

Seizmiki proraun AB konstrukcije spratnosti P+7 P11/7

2 DODAVANJE ZIDOVA U POPRENOM PRAVCU

S obzirom na povean broj zidova u poprenom pravcu, debljina svih zidova dz = 20 cm je
sigurno dovoljna da obezbedi da horizontalno pomeranje vrha konstrukcije bude u dopu-
tenim granicama (za poduni pravac je dokazana u taki 1.4 a u izmenjenoj dispoziciji
prikazanoj na donjoj skici, je krutost u poprenom pravcu vea).

p = 357.2 0.15S = 882.4

Mada je u raunskom smislu potpuno nebitno (razlika je ispod
2%), sprovedena je korekcija seizmike sile zbog poveanja
teine zidova.
Gz = 0.23.5(46.0 + 45.0)25 = 770 kN
0.85S
Q = 4725 + 3150/2 + 354.4 + 770 = 7354 kN
H = 83.5 = 28.0 m

H = 83.5 = 28.0 m
S1 = 0.11.01.01.07214 = 735.4 kN
S = 8721.4 = 5883 kN (kd = 1) +
0.15S = 0.155883 = 882.4 kN
2 0.85 S 2 0.85 5883 kN
p= = = 357.2
H 28 m
2 28.0
M s 0.85 5883 + 882.4 28.0
3
M s 93340 + 24708 = 118048 kNm

2.1 PRORAUN KONSTRUKCIJE U PODUNOM PRAVCU

0 .2 5 . 0 3
EJ x = 3.3 10 7 4 = 2.75 10 8 kNm 2
12
11 882.4 28.0 3 1
dx = 357.2 28.0 4 + = 96.7 10 3 m = 96.7 mm
120 3 2 . 75 10 8

Betonske konstrukcije 2 PRIMERI ZA VEBE

Seizmiki proraun AB konstrukcije spratnosti P+7 P11/8

Q 7354 kN qH 4 2101 28.0 4

q= = = 2101 dx = = = 0.587 m
H sp 3. 5 m 8 EJ x 8 2.75 10 8

0. 7
T1 x = 2 0.587 = 1.532 sec kd, x = = 0.457 < 0.47 k d , x = 0.47
1.532
dx = k d , x dx = 0.47 96.7 = 45.4 mm < 46.7 cm = dx dop.

2.1.1 Odreivanje uticaja u zidovima

Moment savijanja i trasverzalna sila u jednom zidu, nakon korekcije koeficijenta kd, su:
k d , x M s 0.47 118048
M s1, x = = = 13871 kNm
4 4
S x k d , x S 0.47 5883
Ts1, x = = = = 691 kN
4 4 4
Sila u zidu je odreena preko pripadajue povri-
ne, osenene na skici:
Gz,D1 =0.205.0253.5 = 87.5 kN
A2 = 3.010.0 = 30.0 m2
G2 = gA2 = 7.530 = 225 kN
P2 = pA2 = 5.030 = 150 kN
Sile u zidu od n=8 tipskih tavanica su:
G = 8(87.5+225) = 2500 kN
P = 8150 = 1200 kN
Granini uticaji su:
Mxu = 1.313871 = 18032 kNm
Txu = 1.3691 = 899 kN
1200
Nu = 1.3 2500 + = 4030 kN
2

2.1.2 Dimenzionisanje podunih zidova

Dimenzionisanje prema M i N se sprovodi pomou dijagrama interakcije:
18032 10 2
mu = = 0.157
20 500 2 2.30 1 = 2 = 0.095
4030
nu = = 0.175
20 500 2.30
2.30
Aa1 = Aa 2 = 0.095 20 500 = 54.38 cm 2
40
Ovu armaturu treba rasporediti na krajevima zida, u zoni irine priblino 0.1L50 cm.
0.15
min Aa1 = Aa 2 = 20 500 = 15 cm 2 < 54.38 cm 2
100
usvojeno: 12R25 (58.90 cm2)

Betonske konstrukcije 2 PRIMERI ZA VEBE

Seizmiki proraun AB konstrukcije spratnosti P+7 P11/9

Srednji deo zida moe biti armiran zavarenim mreama ili ipkama armature sa minimalno
=0.15% ukupne povrine zida, odnosno:
0.15 cm 2 cm 2
min aaV = d zida = 0.15 20 = 3.00 = 1.5
100 m m
Horizontalna armatura se proraunava iz transverzalne sile:
Tu 899 kN kN
n = = = 0.105 < r = 0.12
b z 20 0.9 475 cm 2
cm 2
0 .2 cm 2 cm 2
min aaH = d zida = 0.2 20 = 4.0 = 2 . 0
100 m m
usvojeno: Q221 (2.21 cm2/m, 6.5/15)
Kontrola duktilnosti zida:
G + P 2500 + 1200 kN kN
0 = = = 0.37 < 0.2 0.7 3.5 = 0.49
Az 20 500 cm 2
cm 2

2.2 PRORAUN KONSTRUKCIJE U POPRENOM PRAVCU

0 .2 5 . 0 3
EJ x = 3.3 10 7 4 = 2.75 10 8 kNm 2
12
11 882.4 28.0 3 1
dx = 357.2 28.0 4 + = 55.9 10 3 m = 55.9 mm
4.75 10
8
120 3

Q 7354 kN qH 4 2101 28.0 4

q= = = 2101 dy = = = 0.34 m
H sp 3. 5 m 8 EJ y 8 4.75 10 8

0 .7
T1y = 2 0.34 = 1.166 sec kd ,y = = 0.600 > 0.47
1.166
dy = k d , y dy = 0.600 55.9 = 33.6 mm < 46.7 cm = dy dop.

2.2.1 Odreivanje uticaja u zidovima

Moment savijanja i trasverzalna sila u jednom
zidu, nakon korekcije koeficijenta kd, su:
0.600 118048
M s1, y = = 17722 kNm
4
kd,y S 0.600 5883
Ts1, y = = = 883 kN
4 4
Gz,D1 =0.206.0253.5 = 105 kN
A1 = 2.5(6.0+3.0) = 22.5 m2
G1 = gA1 = 7.522.5 = 168.8 kN
P1 = pA1 = 5.022.5 = 112.5 kN
Sile u zidu od n=8 tipskih tavanica su:
G = 8(105+168.8) = 2190 kN
P = 8112.5 = 900 kN
Betonske konstrukcije 2 PRIMERI ZA VEBE
Seizmiki proraun AB konstrukcije spratnosti P+7 P11/10

Granini uticaji su:

Myu = 1.317722 = 23039 kNm ; Tyu = 1.3883 = 1148 kN
900
Nu = 1.3 2190 + = 3432 kN
2

2.2.2 Dimenzionisanje podunih zidova

Dimenzionisanje prema M i N se sprovodi pomou dijagrama interakcije:
23039 10 2
mu = = 0.139
20 600 2 2.30 1 = 2 = 0.096
3432
nu = = 0.124
20 600 2.30
2.30 0.15
Aa1 = Aa 2 = 0.096 20 600 = 65.91 cm 2 > min Aa1 = 20 600 = 18 cm 2
40 100
Ovu armaturu treba rasporediti na krajevima zida, u zoni irine priblino 0.1L60 cm.
usvojeno: 14R25 (68.72 cm2)
Srednji deo zida moe biti armiran zavarenim mreama ili ipkama armature sa minimalno
=0.15% ukupne povrine zida, odnosno:
0.15 cm 2 cm 2
min aaV = d zida = 0.15 20 = 3.00 = 1.5
100 m m
Horizontalna armatura se proraunava iz transverzalne sile:
Tu 1148 kN kN
n = = = 0.112 < r = 0.12
b z 20 0.9 570 cm 2
cm 2
0 .2 cm 2 cm 2
min aaH = d zida = 0.2 20 = 4.0 = 2 . 0
100 m m
usvojeno: Q221 (2.21 cm2/m, 6.5/15)
Kontrola duktilnosti zida:
G + P 2190 + 900 kN kN
0 = = = 0.26 < 0.2 0.7 3.5 = 0.49
Az 20 600 cm 2
cm 2

Betonske konstrukcije 2 PRIMERI ZA VEBE