A ALEGORIA DA CAVERNA DE PLATO EM NHEENGATU1

ALLEGORY OF THE CAVE OF PLATO IN EENGATU

PLAT IWIKWARA MARANDUWA YGATU RUPI

PLAT TETAMA (514 a 517 c):

SKRATES - Kuiri remait yand natureza umbwesawa rupi. Remait await ta

uvivri iwikuara pup. Ikesawa upirari ara sup i turususawa rupi. Tana ram await
ta uiku iwikuara pup, at ta uiku ta uyupukuri setimit ayurait iumu asu kasakiri
kiti ti tauma. Ara uiku ait kasakiri. Aikw tape nhntu ara mundepura pitrupi. Aikw
pirarisawa nhntu iwikuara pup. Mundepurait tauma nhntu irusgait.
GLAUKO Asendu.
SKRATES - pe remait iwikuara kasakiri aikw waa await saangait, iwirait
saangait. Await mait ta upurak iwikuara ukaripe. Yep upurungit, amu
ukuatuka.
GLAUKO Saanga amurupi asu mundeporait amurupi!
SKRATES - At yand nungara. Yepesawa, remaite mundepurait tekosawa, at
mait irusgait nhntu!
GLAUKO - At ta uvivri sikwesawa pukusa akga tiririkama irumu?
SOKRTES At ti ta uma amu mait yaw-te?
GLAUKO Yaw t!
SKRATES - Ape at ram ta upurgit ta useruka irusgait may supisawa.
GLAUKO - Yaw t!
SKRATES Yep ram upurungit mundepurait ta usendu irusanga may yeenga
yaw.
GLAUKO Ere!
SKRATES Kw await ti taukunheseri mait supi.
GLAUKO Ind reye supisawa!
SKRATES Ma ta usas yep mundepura ram uyupisir? Kw mundepura ti
uma kwarasi ara. Ae upit kuri sesama kirimbawa ara rupi. Ae uma kuri katu.
Irusangait tauiku piri supi nungara ukara saangait su.
GLAUKO - E! Mait supi nungara.
SKRATES Aw ram ae umpuka uma ara sup. T sesait umumasi kuri.
GLAUKO - Ere!
SKRATES Aw ram ae umpuka usema t sesait ti uma.
GLAUKO Yepesawa, ae ti upuderi uma.
SKRATES Mundepura tnki uyumutek mait uma ywat. Yepesawa, ae uma
kuri tiasu piri irusangait; arir ae uma mait saangait. Arir uma kuri amu
mait. Mukuisawa, pituna ram ae upuderi kui yasitat, yasitatatiwa. Ae upuderi
uma kuri tiasu piri yasi ara asu kwarasi ara.

1
Exerccio de traduo do trecho 514 a 517 c da Repblica de Plato (texto da alegoria da caverna
adaptado). A traduo passvel de revises.
GLAUKO - Ere!
SKRATES Teip, mundepura upuderi uma kuri kwarasi ara.
GLAUKO E, Skrates!
SKRATES Arir ae umait kuri kwarasi res; ae usendu kuri waa kwarasi munh
kwarasi asu ro ara. Kwarasi ara yupirunga. Kwarasi panh yupirunga.
GLAUKO - Sup. Ae umait kuri yaw.
SKRATES - Ae ram umaenduri iwikuara res, ae upit kuri suri. Ae sakisawa i
irumwara res.
GLAUKO - Ere!
SKRATES Mundepura kwera ti umuaxi-puxi kwasapawa kwera. Ae ti uputari
uviveri miasw. Ae ti uputari uyuiri iwikwara gananisawait sup.
GLAUKO - Ae umuyaw yawet puxi-putwa, ma ae ti uyuri iwikwara sup.
SKRATES Remait: kw mundepura kwera ram uyuri iwikwara sup, ae
uyukanhemu-patuka kuri irusgait irumu.
GLAUKO Sup.
SKRATES - Ae ram tnki umbw iwikwara irusanga. Mundepurait uwasemu ae
amurupi. At umait ae uik sesait aiwa. Amu mundepurait ti uruyari i res. Ma
ta ind remait?
GLAUKO At i uyuk.
SKRATES Kuiri, se rumwara, Glauko, yand tnki yumbw kwa maranduwa. Ara
yumbw waa yep mundetawa. Iwikwara sema anga uewpiri te tekokuaw-katusawa
rendawa. Mundepura uewpiri ukunheseri Purangawa saanga. Purangawa saanga
munh ara. Ae ururi yakuawsawa.
GLAUKO Ix ram asenduntu katu, e.

NOTAS:

Puragawa saga (s.): imagem do bem; idia do bem.

Mdepura (s.): prisioneiro.
Tekokuaw-katusawa rendawa (s.): lugar da inteligncia (mundo inteligvel).
Iwikwara (s.): caverna.
Maranduwa (s.): histria; alegoria.

Texto sujeito a correes.