Pamukkale niversitesi

Sosyal Bilimler Enstits Dergisi

Say 5, 2010, Sayfa 23-34

ERKEK VE KADIN DERGLERNDE TOPLUMSAL CNSYET VE KMLK

TARTIMALARI (GDDENS-EKSENL BR ZMLEME)

Mehmet Meder . - Gney ein ..

zet
Bu yazda Giddensn almalarndan hareketle modern toplumlarda yaayan insanlarn kendi z-
kimliklerini nasl ekillendirdiklerini ve anlamlandrdklarn erkek ve kadn life-style dergileri araclyla
ortaya koymaya alacaz. Bu teorik gzergahtan hareketle, bir baka sosyolog David Gauntlettin Me-
dia, Gender and Identity: An Introduction adl almasn inceleyeceiz. Bunun iin ncelikle Giddens
sosyolojisinin temel nosyonlarn ksaca aktardktan sonra, Gauntlettin erkek ve kadn magazin dergile-
ri zerinden yapt almay mercek altna yatracaz.

Anahtar Kelimeler: Yaam Tarz, Dergi, Toplumsal Cinsiyet, Kimlik, Giddens, Modernlik.

GENDER AND IDENTITY DISCUSSIONS IN MAN AND WOMAN MAGAZINES:

A GIDDENS-BASED ANALYSIS

Abstract
In this paper, by exploiting the studies of Giddens, how people, living in modern societies, give shape
and meaning to their self-identity will be analyzed through man and woman life-style magazines.
Through this theoretical route, another sociologists, David Gauntletts, Media, Gender and Identity: An
Introduction will be evaluated. To do this, after a brief introduction to the basic notions of Giddenss
sociology, the focus will be on Gauntletts study on man and woman magazines.

Key Words: Life Style, Magazine, Gender, Identity, Giddens, Modernity.

Bu yazda ngiliz sosyolog Anthony 1.Giddens Sosyolojisinin Temel

Giddensn belli baz almalarndan hare-
ketle modern toplumlarda yaayan insanla-
rn kendi z-kimliklerini nasl ekillendirdik-
lerini ve anlamlandrdklarn erkek ve kadn
life-style dergileri araclyla ortaya koyma-
ya alacaz. Bu teorik gzergahtan hare-
ketle, bir baka sosyolog David Gauntlettin
Media, Gender and Identity: An Introducti-
on adl, znde Giddens arlkl olmak zere
Butler ve Foucaultdan mlhem almasn
inceleyeceiz. Bunun iin ncelikle Giddens
sosyolojisinin temel nosyonlarn ksaca ak-
tardktan sonra, Gauntlettin erkek ve kadn
magazin dergileri zerinden yapt alma-
y mercek altna yatracaz.
Nosyonlar ve Modernite Analizi
Bilindii zere Giddens, 1990lara kadar hem
modern toplumlarn kurumlarnn zgllk-
lerini hem de modern birey, bireysel kimlik
ve karlkl ilikilerimizin zel karakteristik-
lerinin bir analizini ieren tutarl bir ada
toplum tehisi sunmamtr. Bu ada te-
his daha ok, Giddensn Modernliin Sonu-
lar, Modernite ve Bireysel Kimlik, Mahremi-
yetin Dnm, Sol ve San tesinde adl
eserlerinde mevcuttur. David Gauntlett, sos-
yal bilim literatrnde Giddensn grlerini
genel olarak zetleyebileceimiz drt anah-
tar temadan bahsetmektedir:
1. Bireysel eylemler ve byk sosyal gle-
rin bir kuramsal yaklam iinde erimesi

. Prof. Dr., Pamukkale niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Sosyoloji Blm

.. Ar. Gr., Pamukkale niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Sosyoloji Blm
 M. Meder - G. ein

(yaplama kuram). rir.2 Giddens bu fail/aktr anlaynn top-

2. Btn etkinliklerin yaand ge mo-
dernliin etkisinin sosyal aktr, iliki ve
kurumlar zerinde sosyal refleksif konu-
su olmas.
3. Byk rgtlenmelerden kiisel ilikilere
dein her eyin demokratiklemesi.
4. Politik alanda kreselleme, devlet ve
nc yol gibi baz baka ilgiler.1
imdi bu temalardan hareketle Giddens sos-
yolojisinin ana kavramlarn yazmzn ana
motifiyle ilikili olarak ele alalm.
1.1.Yaplama ve Yapnn kilii
60 sonras Giddens, sosyalleme ve etkilei-
min deerlerin nispeten edilgin biimde i-
selletirilmesi ve hayata geirilmesine da-
yandn savunan Parsonsc ilevselci teori-
yi reddederek, sosyal teoride nemli bir ko-
num edinir. Parsonsn aksine, toplumun ye-
niden retiminin insanlarn yaratc etkinlik-
lerinin rn olduunu iddia eden Giddens,
yetkin bir sosyal teorinin zel bir kltrel za-
man ve mekn analizini merkezine yerle-
tirmesi gerektirdiini vurgular. Toplumsal
yeniden-retim, sosyal normlara ve dilde ci-
simleen bir tr kamusal kltre baldr.
Giddens faillik ve yap arasndaki gerilim hat-
tn tartrken, toplumun yeniden retimini,
toplumsal hayat srdrmek iin yaplmas
gerekli eylerin sregelen icrasyla ilgili pra-
tik bir faaliyet olarak grr. Giddensn prag-
matik faillik ve yapnn rtmesi grn-
de, ayrca, Fransz yapsalcl, Goffmann
sosyal psikolojisi ve etnometodolojiden ya-
rarlanlmtr ki, Giddensa gre, ou sosyo-
lojide temel sorun eyleyen kii (refleksif bi-
rey) anlayn ortaya koyamamaktr. Halbu-
ki, kii her ediminde kendi eylemlerini me-
rulatrabilen bilgili bir fail olarak kavramla-
trlmaldr. Ayrca, faillik toplumsal aktrler
olarak, toplumsal hayat srdrebilmek iin
bildiimiz, bilmemiz gereken, ancak her za-
man szel bir biim kazandramayacamz
her eyi anlatan pratik bilin kavramn ie-
lumsal eylemin koullar ve sonularna ili-
kin bir aklamayla btnletirilmesi gerekti-
ini ifade eder. Giddens iin, toplumsal yap
hem mmkn klc hem de kstlaycdr. Gid-
dens bu faillik-yap ilikisini insanlarn ken-
di toplumsal hayatlarn refleksif olarak ret-
meleri ve yeniden-retmelerini yapnn iki-
lii olarak anlar. 3
Giddensn toplum kavray, toplumsal pra-
tiklerin ve ontolojik gvenliin nemine da-
yanmaktadr. Temelde Goffmann sosyal psi-
kolojisinden yararlanan Giddens iin, Goff-
man farkl toplumsal konumlarda gven ve
nezaketin srmesinin toplumsal etkileim
asndan nemini ortaya koymaktadr. Sos-
yologlar, insanlarn doruluunu sorgulama-
dklar eyleri ve farkl balamlarda nasl tu-
tarl olarak davranabildiklerini aratrmal-
dr. Bu balamda Goffman aslnda Giddensa
karmak bir sosyal psikoloji ortaya koyma
imkn salamtr. Bu sayede, Giddensn
sosyal teorisinin en yeniliki yanlarndan
biri olan yaplama teorisinde, bu mikro-
sosyolojik perspektifler nemli bir yer tutar.
Ksaca zetlersek, yaplama teorisi atan
yap ve eylem anlaylar arasndaki, makro
ve mikro sosyoloji arasndaki, determinist ve
iradeci insan ve toplum anlaylar arasndaki
eski gerilimi uzlatrmay ve zmeyi baar-
mann gerek ve ok pratik bir yolunu sunar
grnmektedir.
1.2.Ge Modernlik
Yaznn ilerleyen ksmnda daha detayl ele
alacamz (ki, medya alanna ilikin alma-
larn Giddensn at gzergahtan geliti-
ren) David Gauntlette gre, Giddens sosyo-
lojisindeki dier nemli bir kavram da ge
modernliktir. Gauntlettin emasna gre bu
evrenin ana hatlar yledir: 4

1
David Gaunlett, Media, Gender and Identity, (Rouledge: London and New York, 2002), s. 92.
2
Anthony Giddens, In Defence of Sociology: Essays, Interpretations, and Rejoinders (Cambridge, MA,
Polity Press, 1996), s. 69.
3
Anthony Giddens, Central Problems in Social Theory: Action, Structure and Contradiction in Social
Analysis (Berkeley, University of California Press), s. 57, 215-216. (Sosyal Teoride Temel Problemler,
Trkesi: mit Tatlcan, Paradigma Yaynlar, stanbul 2005).
4
Gauntlett, Media, Gender and Identity, s. 95.

Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, Number 5, 2010

24
 Erkek ve Kadn Dergilerinde Toplumsal Cinsiyet ve Kimlik Tartmalar

Benlik doutan mevcut deildir.

Aksine benlik refleksif bir oluumdur, dorusu bireyce ina edilir.

Biz btnyle bir yaam tarz seeriz.

likiler artan biimde akranlar arasndaki katksz ilikiye benzer.

Tm bilgiyi geici olarak onaylarz ve bu sayede gelecekte yanla da dmeyiz.

Gndelik hayat ve ilikilerde hakikate ihtiyacmz vardr, yoksa ac verici olaslklar fikriyle
kendimizi fel ederiz.

Riskleri onaylarz ve olas eylemlerimizi sonularna ramen seeriz. Medya bu riskleri

bilincimize zerk eder.

Giddens ge modernlik analizlerini (c) modernitenin refleksif karakteri.5

Avrupada 1600larn bandan itibaren ge-
lien ve o zamandan beri kreselleen top-
lumsal organizasyon biimlerinin daha n-
ceki hayat tarzlarndan olduka farkl oldu-
u tezine dayandrr. Bu organizasyon biim-
leri ve bylece modernite, aralarnda kapita-
lizm, sanayileme, gzetim ve ulus-devlet ta-
rafndan bilginin kontrol ve son olarak aske-
ri gcn geliiminin yer ald baz kurumsal
boyutlar arasndaki etkileim sayesinde ge-
limitir.
Buradaki temel soru udur: Geleneksel top-
lumsal dzenleri modern dzenlerden fark-
llatran nedir? Giddens bu noktada modern
toplumun dinamik karakterini vurgular. Mo-
dern toplum kendine zel bir hz, kapsam ve
younlukta deiim iindedir. Modern d-
nem ncesi uygarlklar da deimilerdir, an-
cak bunlar son iki yz yldr yaanan deiim-
lerle gc ve kapsamyla karlatrlamaz.
amzn dier zelliiyse modern kurum-
larn mevcudiyetidir. Ulus-devlet, modern
siyasal sistem, byk lde makinelemi
ve yksek teknolojili sanayi retimi, cret-
li emek, metalama (yani, emek dhil her e-
yin bir metaa dnmesi) ve kentlemeden
uygarlmza zg zellikler olarak sz edi-
lir. Peki bu dinamii yaratan nedir? Moderni-
tenin en dinamik yanlar, Giddensn moder-
nite analizlerinde yaygn temalar noktada
zetlenebilir:
(a) zaman ve mekann ayrmas
(b) yerinden karc mekanizmalar ve
Gnmz dnyasnda gndelik hayat kua-
tan toplumsal etkileimin byk bir paras
artk ayn anda ve ayn yerde gerekleme-
mektedir. Daha nceleri ev ve ky en nem-
li yeri olutururken, gnmzde tm aile za-
manda ve meknda dalmtr. Bu balam-
da deien ve ii boalan sadece zaman kav-
ram deildir; mekn kavram da altst yaa-
mtr. Meknmz yeni teknolojik nlemler-
le belirgin biimde genilemitir. Ayn yer-
de bulunabiliriz, ancak zorunlu olarak ayn
mekn paylamak zorunda deiliz. Bu etken,
rnein, yerel ve kresel dzeylerde yeni bi-
imlerde ilikili olabilen yerel ve modern r-
gtlenmenin ardndaki itici gtr. Modern
bir irket sadece zaman-mekn balants-
n koparmak mmkn olduu iin ileyebi-
lir. Bu balamda modern bir giriimin en uy-
gun ileyiinin nkoulu, onun, farkl zaman
ve yerde bulunsalar bile birok insann eyle-
mini koordine etme yeteneidir. irketin re-
tim, datm ve pazarlama kadar kendi alc-
laryla ilikilerini de koordine etmesi gerekir.
Etkililik belirli bir hedef iin ortaklaa alan
baz insanlar tarafndan yaratlr, ancak onla-
rn ayn zamanda ve ayn yerde bulunmala-
r gerekmez.
te bu ahval sosyal sistemlerin yerinden
kmas denilen bir sreci dourur. Bilindi-
i zere mesela feodal dnemde, genilemi
zaman-mekn ayrmasndan nce, toplum-
daki kurumlar ve eylemler yerel topluluk iin-

5
Bu meseleler etrafndaki tartmalar Sosyal Teoride Temel Problemler kitabnn Trke evirisindeki
geni hacimli Sunu yazsnda daha detayl olarak ele alnmtr. Bkz. (Sosyal Teoride Temel Problemler,
Trkesi: mit Tatlcan, Paradigma Yaynlar, stanbul 2005).

Pamukkale niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Dergisi, Say 5, 2010

25
 M. Meder - G. ein
de gmlyd. Bu durum, toplumsal ilikiler
artk yerel toplulukla snrl olamayaca, ak-
sine yerel etkileim balam yerinden karc
mekanizmalarla yerinden koparld iin de-
iti. Bu sre elbette byk lde nko- Neticede Tuckerin ifade ettii gibi, bireyler
ulu olduu zaman-mekn ayrmasyla ya-
kndan ilikilidir. Yerinden karc etkinlikler
zamansal-alansal uzaklamada gl bir art-
a katkda bulunurlar.
Giddens, modern kurumlarn geliimine kat-
kda bulunan iki yerinden karc mekaniz-
ma belirler: (a) sembolik iaretler ve (b) uz-
manlk sistemleri. Onlar birlikte soyut sistem-
ler olarak adlandrlr. Sembolik iaretler ba-
msz bir sistem oluturan ve bireyler ve ku-
rumlar arasnda dolamda olan mbadele
aralardr. rnein para bir sembolik iaret-
tir. Para zaman paranteze alan, ayn ekilde
bir kredi arac olarak ileyen bir aratr. Ayn
zamanda bir yerinden karc mekanizma
olan bir baka soyut sistem rnei gndelik
hayatlarmz kuatan uzmanlk sistemleridir:
Bir otobse bindiimde, otobsn yapm, yollarn in-
as ve trafik kontrol sistemleri dahil, byk bir uzman-
lk sistemleri a iine giriyorum. Bu sistemlerin na-
sl kurulduklarn bilmeden bir przle karlamadan
otobse biniyorum: sadece (bir baka uzmanlk siste-
mi olan) bilet parasna ihtiyacm var ve gideceim yeri
bilmem gerekiyor. Uzmanlk sistemleri ayrca toplum-
sal ilikilerin belirli bir balamdan dierine aktarlma-
sna hizmet ederler. ou uzmanlk sistemleri ve sem-
bolik iaretler szgelimi bir otobs ve biraz parayla be-
nim hareket alanm artrrlar, yerel toplulua bal ol-
duu daha nceki duruma gre zgrce dolaabilirim.
Byle bir yerinden karc mekanizma ayn zaman-
da zamansal-alansal uzaklamay gerektirir. Bu meka-
nizma sosyal sistemleri zaman ve meknda geniletir.
Otobs tarifesi bunun bir rneidir.6
Baka bir rnek verelim: Banka, sosyal etki-
leimi yerel bir balamdan zaman ve mekn
iinde yer alan yeni etkileim kalplarna ta-
maya ve onlarla birletirmeye hizmet eden
bir uzmanlk sistemi rneidir. Banka, piya-
sa payn artrabilmek iin, geni bir ubeler
ayla geniler. Yeni bir ubenin almas di-
er ubelere aktarlabilecek ve bu ubeler-
de uygulanabilecek profesyonel bir uzman-
l koullar. Bu uzmanlk sistemi, sistemle-
tirilip kodlanabilecek ve bylece snrsz ba-
ka rnekte kullanlabilecek bir banka ilem-
6
Lars Kaspersen, Anthony Giddens: An Introduction to a Social Theorist, (Wiley, Blackwell, 2000).
7
Detayl bilgi iin bkz. Manuel Castells, Enformasyon a: Ekonomi, Toplum ve Kltr, ev. Ebru Kl,
(stanbul: stanbul Bilgi. nv. Yay., 2006.
8
Kenneth H. Tucker, Anthony Giddens and Modern Social Theory, Sage Publications, 1998, s. 93.
Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, Number 5, 2010
26
leri bilgisi retmesi bakmndan, yerinden -
karc bir sistem olarak iler. Bu belirli bir ban-
ka pratiinin zaman ve meknlara genileti-
lebilmesini mmkn klar.7
toplumsal ilikilerini zorunlu olarak kendi an-
laylarndan kaan zel kltrel zaman ve
meknlarda yeniden-rettiklerinden, zaman
ve meknla ilikili bu tartmalar, Giddensn
sosyal teorisi, zellikle de toplumsal deime
teorisi asndan merkezi neme sahiptir.8
1.3.Refleksif Benlik Tasarm
Kurumsal refleksivite nosyonu sosyal bilim-
ler alannda geni kapsaml dnm s-
relerine katkda bulunan bir faktr olarak
karmza kmaktadr. Giddens bu kavram
Garfinkelden tretmi, fakat daha da derin-
letirmitir. ki refleksivite tarz sz konusu-
dur:
1. Tm insan eylemlerinin bir zellii olarak
refleksivite. Giddensa gre her eylem s-
rasnda eylemin refleksif gzetiminde
bulunuruz.
2. Ancak bizi ilgilendiren dier refleksivi-
te tipiyse moderniteye zg refleksivite-
dir. Modern toplum hem kurumsal hem
de kiisel dzeylerde bir refleksivite s-
reci yaar ve bu sre modern sistemle-
rin ve modern toplumsal organizasyon
biimlerinin retimi ve deiimi iin ke-
sin neme sahiptir. Giddens bu noktada
refleksiviteyi bireyler ve kurumlarca top-
lumun organizasyon ve deiim koulla-
r olarak bilginin dzenli ve srekli olarak
kullanlmas olarak tanmlar. rnein, bir
firma sat stratejileri belirlemek iin pa-
zar aratrmalar yapar. Devlet vergiye te-
mel oluturmak iin nfus saym yapar.
Ya da bizzat bireyler, daha iyi bahelere
sahip olmak iin televizyondaki baheci-
lik programlarn izleriz.
Bu younluunu giderek artran refleksivi-
te sreci enformasyon alannn geliimiyle
mmkn olmutur. Yazl dilin gelimesi bu
sreci balatm, ancak dier iletiim arala-
rnn sonraki hzl geliimi topluma daha fazla
miktarlarda malmat toplama ve saklama ve
ncekilere gre daha yksek dzeyde reflek-
 Erkek ve Kadn Dergilerinde Toplumsal Cinsiyet ve Kimlik Tartmalar
sivite imkn salamtr. Baka deyile, ken-
dimiz hakknda dnebilir hale gelmiizdir.
te yandan modernite, gelenek-temelli bil-
giyi akla dayal bilgi lehine ekarte etse bile,
akl, belirli bir bilgiye ulamak anlamna gel-
dii srece, modern refleksivite akln zayfla-
mas anlamna da gelebilir. Refleksivitemiz
yeni bilginin gereklii hakknda temel bir
belirsizlie neden olabilir; nk bu bilginin
deitirilmeyeceinden hibir zaman emin
olamayz. Bilgi talebi, bu nedenle, artk be-
lirsizlik ve hakikati gerektirmeyebilir. Bilimsel
bulular ve yeni aratrmalarn hzl tehdidi
altndadr. Bir gn kurunsuz benzin kullan-
mak zorundayz, ertesi gn kurunsuz benzi-
nin kansere yol atn okuruz. Bu belirsizlik,
kimliimizdeki sonularyla modern hayatn
varolusal bir zellii haline gelir.
1.4. Modernitenin Kresellemesi
Buraya kadar ki tartmalardan hareketle
u sonuca varmak mmkndr: Moderni-
te zaman ve meknn genilemesidir. Ye-
rel eksenli iliki andan uzaklama sreci,
Giddens kreselleme srecini zmleme-
ye gtrmtr. Singapurdaki refah ve zen-
ginlik Manchester ve Pittsburghta durgun-
luk ve k anlamna gelebilir (bu kentler-
deki ekirdek sanayiler rekabeti olmadklar
takdirde).9 Zira modernlii ve kendimizi hem
sosyal zemini iinde hem de gndelik hayat
rntleri balamnda kavramak istiyorsak,
sosyolojinin bu kreselleme srelerini an-
lamas zorunludur.
Gndelik hayat btn veheleriyle bu kre-
sel srelerin parasdr. Takdir edilecei ze-
re ngrlmeyen olaylar cereyan ettiinde
veya niyetlenilmemi sonulara sahip eylem-
ler (rn. doal felketler veya dnyann dier
ksmlarndaki silhl atmalar) vuku buldu-
unda bu kresel boyut yaantlarmz ku-
atr. Kreselleme, bu eksende, gndelik ru-
tin eylemlerimizi birebir etkiler. Yerel banka-
lar, sper marketler ve dier maazalar, ou
kez daha byk bir zincir veya an birimler
olarak karmza karlar.
Giddensa gre bu balamda iki kreselle-
me evresi mevcuttur. lk kreselleme evresi
9
Anthony Giddens, Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late Modern Age, (Cambridge:
Polity, 1991), s. 64.
10
Giddensn bu ilk saptamasnn bir baka zemindeki analizi iin bkz. Ulrich Beck, Risk Toplumu, (ev.
Nihat nler), (letiim: 1999)
11
Anthony, Giddens, The Third Way and its Critics, (Cambridge: Polity, 2000), s.77-78.
Pamukkale niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Dergisi, Say 5, 2010
esas olarak drt Batl kurumsal boyutun ge-
nilemesi tarafndan belirlenir. Bu kurumlarn
kayna Batdr ve 16. asrdan itibaren kade-
meli olarak gelimi ve yaylmtr.10 Bat dn-
yas dnyann kalan kesimlerinde yaygn bir
etkiye sahip olmu ve kendi imajn biimlen-
dirmeye almtr. te yandan, modernite-
nin drt kurumsal boyutunun kreselleme-
si giderek daha da younluunu artrmtr;
kresellemenin bu ikinci evresine, yerinden
karc mekanizmalar ve soyut sistemler ara-
sndaki balantyla iliki iinde baklmaldr.
kinci evrenin balangcnn nemli gster-
gesi iletiimin dnyasallamasdr. Uydular-
la iletiim ayn imgenin btn insanla ya-
ylmasn mmkn klmtr. Bu iletiim sre-
leri gndelik hayatn deneyimlerine szm
ve onlar yeniden ekillendirmitir. Kresel-
leme, Giddensn terimleri iinde, ekonomik
kresellemeden daha fazla bir eydir. Baka
bir deyile, kreselleme zaman ve meknn
dnm ve uzaktaki eylemler anlamna
gelir.11 Kreselleme sreci, ekonomik alar,
devletler aras ilikiler, askeri ittifaklar ve k-
resel iblm tarafndan bir araya getiril-
memiz bakmndan, giderek daha fazla tek
bir dnyada yaamamz anlamna gelir.
Ksacas Giddens kresellemenin sadece
muazzam ekonomik, siyasal ve kltrel sis-
temler ve alar anlamna gelmediini vur-
gular. Yerel ve kiisel kimlikler ve faaliyetler
kreselleme srelerini etkiler ve bu sre-
lerden etkilenirler. Baka deyile, kreselle-
me sadece byk sistemler iinde yer almaz,
ayn zamanda hayatmzn zel ve en mah-
rem yanyla da ilikilidir. Gndelik hayatmz
dnyada bir baka yerde yer alan etkinlikler
ve olaylarla giderek daha fazla karlkl iliki-
li hale gelmektedir.
1.5.Gven, Risk ve Ontolojik Gvenlik
Modernitenin bir baka yan, gndelik hayat-
larmzn karakterinin kkten nasl deitii
ve bireysel-kimlik dahil, bireyin en kiisel ve
mahrem yanlarn nasl etkilediidir. Giddens
bunu uzanmsallk (global etkiler) ve niyetli-
lik (kiisel eilimler ve seimlerimizin yol a-
t deiimler) arasnda bir diyalektik olarak
27
 M. Meder - G. ein
niteler. Baka deyile, deime sreci doru-
dan etki alanmzn dnda kalan dsal dei- toplumun ortaya kyla kkten deimitir.
imler ve kiisel haya ve hayat tarz seimimi-
zin sonular olan lokal deiimler arasnda-
ki bir etkileime iaret eder. Bireysel-kimlii
daha yakndan incelemeden nce, toplumsal
yaplar ve sistemler ile birey, aktr arasndaki
somut balanty oluturan gven kavramn
ksaca aacam. Toplum Giddens tarafndan
zaman ve meknda yer alan toplumsal pra-
tikler olarak anlalr. Toplumsal pratii olu-
turan ou eylem ve etkileim gven ilikile-
riyle birlikte yar alr.
Giddens iki tip gven ilikisi ayrt eder: face
work katlm ve yz-sz katlm. Bu gven
ilikisi biimleri bir toplumun devamllnn
temelini yaratrlar. Yz almalar aktrlerin
ayn yerde bulunabilecekleri ve dorudan
birbirleriyle etkileim iinde olabileceklerine
gvendir. Bu yzden aktrlerin bir-arada bu-
lunmalar zorunludur. Bu iliki birlikte yemek
yediimizde, sokakta yabanclarla yz yze
geldiimizde veya bir memurla postanede
konutuumuzda yer alr. Yz-sz katlmlar
toplumun soyut sistemlerine gven ilikileri-
mizde sergilenir. Burada, kiilere deil siste-
me gven sz konusudur. Giddens iin g-
ven kavram, bu yzden, bir kii veya sisteme
itimat etme veya gvenirlikle ilgilidir: burada
kii belirli bir tepki veya bir eylemin sonucu-
nu bekler. Birey kiinin drstlne, kar-
lkl sevgiye veya, sistem terimleri iinde, be-
lirli soyut ilkelere sayg gsterileceine itimat
etmelidir.
Giddensn dncesi, gven ilikilerinin ka-
rakterinin geleneksel toplumdan modern
topluma geile birlikte deimesi gerek-
tiidir. Geleneksel toplum ok zamansal-
meknsal uzaklama derecesine sahip-
tir, yani ou toplumsal etkileim yz yze-
dir ve bylece gven ilikileri dier insanlar-
la dorudan balant iinde srdrlr veya
ifade kazanr. Giddens akrabalk, yerel toplu-
luk, din ve gelenei insanlar arasnda gve-
nin devamna katkda bulunan ve geleneksel
toplumu mmkn klan drt unsur olarak ve-
rir. Gelenek ve din insanlar arasndaki kar-
lkl eylemleri dzenleyen ahlk ve deerle-
rin temelini salar. Din ve gelenein yaratt-
belirli kurallara ballk gvenlik ve bu ne-
denle insanlar arasnda gvenin temelidir.
Bu gven ilikileri erevesi ou kez aile ve/
Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, Number 5, 2010
28
veya yerel topluluktur. Bu ereve modern
ou gven ilikisi hl aile ve topluluk iin-
deki dolaysz ilikilerdir. Ancak bu gven bii-
minin nemi soyut sistemlere gven yzn-
den azalmtr (modern kurumlarn asl z
uzmanlk sistemleriyle balant iinde gven
mekanizmalaryla ilikilidir.) Kapitalizmin te-
mel yaps, tm eitlilikleri iinde, faaliyet-
lerini srdrmek iin aktrlerin gvenini n-
koul olarak gerektiren baz soyut sistemler
ierir. Gndelik hayatmzda pratik bilincimi-
ze onlara ne kadar gvenebileceimizi nadi-
ren dnecek derecede kk salm yzler-
ce uzmanlk sistemiyle etkileim iindeyizdir.
Sabah gzlerimi atmda byk bir itimat-
la bu sistemleri kullanrm. Evim uzman sis-
temler tarafndan ina edilmitir. Banyonun
n yaktmda da uzmanlar tarafndan
ina edilmi bir sistemi kullanyorum. Elektrik
paracklarnn nasl hareket ettiklerini veya
elektriin nasl a dntn bilmem
gerekmiyor. Sadece dmeye bastmda -
n yandn bilmem yeterli. Srt ars ekti-
imde bir baka uzmanlk sistemi, salk hiz-
metleriyle balant kurarm. Bu sisteme g-
venim soyut bir sisteme kr bir gven de-
ildir. O ayn zamanda benim belirli sistem
temsilcileri, rnein doktorlar, hemireler ve
fizik tedavi uzmanlarna baldr. Giddensn
sistemlere ulama noktalar olarak adlandr-
d bu temsilciler uzman sistemlere gve-
nim iin belirleyici olabilir. Bu kiiler artk sis-
temi merulatrmadklarnda sorunlar ken-
di zmeye alr ve (varsa) alternatif bir sis-
tem seerim. En ktsnden, o benim tama-
men gszlm anlamna gelebilir. Baz
rneklerde, bu kiiler veya sistemlere gve-
nin riskli olabileceini biliriz. Buzdolabm bo-
zulduunda tamirciye bavursam da, onun
tekrar bozulabileceini bilirim. Tamirciyi a-
rdmda risk alrm, ancak her zaman ris-
kin farknda deilimdir. ou insan bir sanayi
kltrn asla ekolojik bir felket biiminde
insanla bir tehdit olarak grmemitir. Ger-
ekte, risk farkndal modern adan nce
yoktu ve hl onun gerek nemi genelde
kabul edilmez.
Gven kavram risk kavramyla yakndan ili-
kilidir ve burada Giddens Alman sosyologlar
Niklas Luhmann ve Ulrich Beckin almala-
rndan yararlanr. Modern bir toplumda ya-
 Erkek ve Kadn Dergilerinde Toplumsal Cinsiyet ve Kimlik Tartmalar
amak riskler ierir. Srekli olarak eylemleri-
mizin risk unsurlar ierdiini dikkate almak
ve eylemlerimizin beklenilen sonuca ula-
ma ihtimalini deerlendirmek anlamnda ey-
lemlerimiz konusunda hesapl tutumlar iin-
de olmak zorundayz. Sonu beklentilerimi-
ze uymadnda bir tehlike ierebilir. rne-
in borsadan hisse senedi aldmda para-
m kaybetmeyi riske atabilirim. Kazancm i-
kiye yatrdmda eim beni terk edebilir. Ba-
tl sanayi lkeleri enerji tketimlerini nemli
lde azaltmadklarnda bilinmeyen boyut-
larda ekolojik felketlerin riski altndayzdr.
st-modern toplum, modern sistemlerin bizi
srekli olarak bir risk durumuna itmesi anla-
mnda bir risk toplumudur.
Bu kesimde, gndelik yaantlarmzda ken-
di bireysel kimliimizi yaratmak ve yeniden
retmek iin yaptmz kiisel seimlerle il-
gili olan sz edilen niyetsellik projesi daha
yakndan incelenecektir. Ayrca, modern ku-
rumlar yaratan ve onlar tarafndan yarat-
lan ve gven ina etmemize yardmc olan
bireysel kimliin boyutlarn tartacaz.
Giddensn vurgusuna gre, benlik d etki-
ler tarafndan verilen pasif bir kendilik deil-
dir; bireyler kresel sonular ve ierimle-
re sahip olan toplumsal etkilere katkda bu-
lunur ve dorudan ilerletirler. 12
Gven ilikilerimiz, risk profili ve bu yzden
ontolojik gvenlik sistemimiz son yirmi-otuz
yldr kimliimiz asndan ciddi sonulara sa-
hip kkl deiimler geirdi. Kurumsallam
radikal kuku, belirsizlik ve srekli olarak yz
yze olduumuz ou seim durumu benli-
i ve kimliin geliimiyle ilgili sreleri etki-
lemekte ve bu srelerden etkilenmektedir.
Bilindii zere ontolojik gvenlik bireysel
kimlik iin temeldir. O, benliin evreye g-
ven duygularmz tehdit edebilecek g-
l korku ve kayg durumlarndan kanma-
sn salayacak koruyucu bir koza oluturur.
Gl bir ontolojik gvenlik duygusu bize di-
er kiiler ve nesnelerin varln ve kimlikle-
rini kabul etmemizi mmkn klan bir birey-
sel kimlik gelitirme kapasitesi salar. Bir fail,
Giddensn evreninde, dnyaya mdahale
etme, seimler yapma ve bir fark yaratma ye-
teneine sahip olmas gereken bir kiidir. Ak-
tr, kararlar alabilmek iin, bir bireysel kimli-
12
Giddens, Modernity and Self-Identity, s.2.
13
a.g.y.
Pamukkale niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Dergisi, Say 5, 2010
e sahip olmaldr. Baka deyile, yksek bir
ontolojik gvenlik duygusuna sahip birey-
sel kimliimiz, gndelik hayatmzda kar-
latmz sonu gelmeyen varolusal sorula-
ra cevaplar verme ve zm modelleri geli-
tirme yeteneimiz iin temel salar. Cevap-
lar ve zmler gereklidir, nk aksi takdir-
de benlik kayg ve kaosa ak hale gelecektir.
Ancak Giddensn bireysel kimlik kavramyla
anlatmak istedii ey nedir? Bireysel kimlik
verili ve sabit bir kendilik deil, aksine bir s-
retir. Bireysel kimlik srekli olarak retilmek
ve yeniden retilmek zorundadr: bireyin ref-
leksif, rutinlemi etkinlikleri ve eylemlerinin
bir paras olarak yer alan bir ey. Bir kii, ken-
di biyografisiyle balant iinde, benlii ref-
leksif olarak grdnde bireysel kimliktir.
Olduka istikrarl bir bireysel kimlie sahip
bir kii refleksif olarak kavrayabilecei ve
dier insanlara iletebilecei bir biyografik s-
reklilik duygusuna sahiptir.13 Kiinin kimlii
davran ve eylemler iinde veya bu davran-
a dierlerinin tepkisinde bulunur. Daha zi-
yade, kimlik kendisi hakknda zel bir anla-
ty srdrebilme yeteneinde bulunur. Ki-
inin biyografisini oluturan bu anlat yine
de salt kurgusal olamaz. O srekli olarak, d
dnyada yer alan olaylar dahil edebilmeli ve
eanl olarak bunlar benliin srekli anlats-
na dahi olabilecek biimde szgeten gei-
rebilmelidir. Bu benlik anlatsnn devamn
salayabilme yeteneinin yan sra, istikrar-
l bir bireysel kimlik ayn zamanda ontolojik
gvenliin dier yanlarn, her eyden te d
gerekliin, yani nesneler ve insanlarn bilgi-
si ve kabuln gerektirir. Bireysel kimlik duy-
gusu ayn anda hem krlgan ve hem de g-
ldr. Krlgandr, nk bireyin refleksif ola-
rak iledii biyografi o kiinin benlik geliimi
hakknda anlatabilecei birok mmkn an-
latdan sadece biridir. Gldr, nk ben-
liin kimlik duygusunu zayflatan ortamla-
rn srekli deimesiyle karlat atma-
lar, gerilimler ve deiimleri nleme yetene-
iyle ilikilidir.
Giddens iin, bireysel kimlik refleksif bir proje
olarak anlalmaldr (byk lde moderni-
teye ve kurumlarna zg olan refleksitenin
benliin asl ekirdeini kaplamas bakmn-
dan). Modern dnemden nceki toplumlar-
29
 M. Meder - G. ein

da, akrabalk, toplumsal cinsiyet ve toplum- ynnde ar bir giriimdir, ancak o beden
sal stat kimliin byk lde doumla kontroln yitirdiinde trajik biimde sonu-
olumas anlamna geliyordu. Kii 1700ler- lanr.
de Alman kyl snfnda dnyaya gelmise,
onun bir kylden baka bir ey olabilece- Ksacas modernite bireyi birok farkl seim-
i onun dncelerine girmezdi. D koul- le kar karya brakr, ancak bu seimleri na-
lar kadar gelenek de kiinin kimliini belir- sl yapacamz konusunda sadece snrl bir
lerdi. Bu durum, bireysel kimliin bireyin so- klavuz sunar. Byle bir durumun bir sonucu,
rumlu olduu zellikle refleksif bir proje hali- bireyin zel bir hayat tarz semesi gereklili-
ne geldii moderniteyle deiti. Biz olduu- idir. Hayat tarz burada, ou kez gndelik
muz ey deil, aksine yaptmz eyiz. Netice konumalarla ilikili olan tketim tarzndan
olarak, hayat, bir benlik anlatsn srdrebi- daha genel bir ey olarak anlalmaldr.
lecek biimde bir seim ve karar alma sorunu
haline gelmitir. 2.Giddens Bir Okuma: Gauntlett ve
Medyada Toplumsal Cinsiyet ve Kimlik
Gelenek artk bize bir bireysel kimlik sala-
Gauntlett, erkeklik, kadnlk ve daha az bir
madnda, birey giderek daha fazla Hayat-
younlukta medya alanndaki -erkek ve ka-
m nasl oluturmam gerekir?, Nasl davran-
dn magazin dergileri, televizyon, popler
malym?, Nasl olmam gerekir? gibi temel
filmler, mzikler ve yastk-alt kitaplar gibi-
sorularla karlar. Bu sorular eylem srasn-
cinsellik konusunu tasvir etmeye alr. Bu
da dnr ve cevaplandrrz. O hem pra-
tasvirdeki nemli nokta, hem ABDde hem
tik hem de szel bilin dzeyinde ortaya -
de, UKde bu temsillerin kadnlarn ve erkek-
kar. Buzdolabn ap bir ie st aldmda
lerin kendi z-kimliklerini ina ederken nasl
bu eylem pratik bilincimin doal bir paras
etkili olduklardr. Gauntlett medya ve izleyi-
olarak iler. St bardaa koyarken gelecek-
cinin gc zerindeki baz tartmalara de-
te dk ya ierii nedeniyle sadece az ya-
indikten sonra, TVdeki (film, magazin, rek-
l st imem gerektiine karar verebilirim. Ey-
lamlar zerinden) cinsellik ve toplumsal cin-
lem ve bylece alkanlklar deitiren karar-
siyetin eski ve modern temsillerine bir ku-
lar bir szel bilince iter. Her gn bu dnce-
bak salar. En temelde kimlik formasyonu-
ler ve seimlerle snrsz sayda kar karya
nu anlamak asndan Giddens, Foucault ve
gelirim. Ve yaptm seimler benliin ve bu
Butlerin kuramsal yaklamlarn kullanr.
yzden bireysel kimliimizin sregelen anla-
Giddensn ge modernlik tartmasn,
tsnn bir parasn oluturur.
Butlerin querr kuram ve akkan kimlikler
Bedenin bireysel kimliimizin tamamlay-
tezini ve Foucaultnun kimlik fikrini med-
c bir paras ve self-refleksif faktrlerin do-
ya iin kimlik oluumuna balamaya alr.
al bir paras olduunu belirtmek nemli-
Bu kuramsal aty kullanm, salt kendimi-
dir. Beden pasif, dsal bir nesne olarak grl-
zi ve dnyay kavraymz sylemlerin nasl
mez. Giddens, organik ihtiyalarmz kontrol
biimlendirdii meselesiyle ilikilendirmek-
edebileceimiz bir pratii rendiimiz zel
tir. Ayn zamanda medyann egemen sy-
alanlar olarak farkl bedensel rejimlerden sz
lemlerin yaylm boyunca iktidarn bir formu
eder. O beslenme, giyim ve cinsellii fark-
olarak kullanldn da gsterir. Gauntlettin
l zdenetim biimlerine tbi rejimler olarak
analizi grece yeni bir olgu olan erkeklerin
grr. rnein, oumuz srekli diyetler ya-
yaam tarzlar magazinine doru tanr. O,
parz. Her gn birok gda rnleri arasndan
yar-plak kadnlarn fotoraflarnn ardnda-
seim yaparz ve byk lde gda madde-
ki haleti ruhiyeden hareketle, bir ironi per-
sinin bedenimiz ve d grnmzle iliki
desi saptar: nk magazin yazarlar, oku-
iinde nasl bir bileim iinde olmas gerek-
yucularn iliki, seks ve salk danmanl
tiine karar veririz. Bedenimizi refleksif ben-
gibi konular tercih ederek ciddi makaleleri
lik projesine uygun biimde kontrole al-
reddeceklerini umarlar. Cinsiyeti bu maga-
rz. Yeme alkanlklar ve beslenme zel bir
zinlerin (erkeklerin modern Bat dnyasnda
bireysel kimlik yaratma ve srdrme arala-
gven eksikliinin bir tezahr olan erkek-
rdr. Anoraksya bir kimlik srecinin paras
lik sylemi zerine) gelitirdikleri sylem ba-
olarak bedensel bir rejimi kontrol altna alma
sit bir sylemdir. Aksine kadnlarn hayat tar-

Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, Number 5, 2010

30
 Erkek ve Kadn Dergilerinde Toplumsal Cinsiyet ve Kimlik Tartmalar
zna dair magazinlerde ise hane ve kocalar
zerine olan ballktan zgveni yksek, id-
dial kadn imajna dnm gze arpmak-
tadr. Bu yzden Gauntlett bu dikotomiyi a-
mak iin heteroseksel anadamarn dna
kan magazinleri yorumlama iine giriir.
Gauntlett ayrca yaam yordamlar dedi-
i eyi inceler: rol modelleri ve kiisel geli-
im kitaplar biimindeki medya mesajlar-
nn dorudan kadn ve erkeklerin kimlik ve
yaam tarzlarn ina etmektedir. Birka el ki-
tabndan ok Men Are From Mars gibi pop-
ler kitaplardaki temalar Giddensn ge mo-
dernlik ve Foucaultnun benlik teknolojile-
ri kavramlaryla ilikilendiren yazar, okuyu-
cuya kimliklerin akkan ve bireysel deii-
min mmkn ve zorunlu olduunu salk ve-
rir. Kitap, iyimser ve orta-yolcu bir perspek-
tif gelitirir: eyler mkemmel olmasa da,
modern medya, cinsler arasnda eitlik, daha
karmak ama daha az stereotip kimlikler su-
nar. Yazarn gr temelde Giddensn med-
ya imajlar ve kimlikleri arasndaki ilikide bi-
reysel eylem ve sosyal yap arasnda bir sen-
tezi destekleyen yaplama kuramnca evre-
lenmitir. Kltr tketicileri medya imajlar-
nn kurban olan kltrel sersemler deildir.
2.1.Erkek Dergileri Analizi
Erkee dair yaam tarz dergileri grece yeni
bir olgudur. Gauntlett kitabn bu ksmnda
erkek dergilerince nakledilen erkeklik fikrini
ele alr. Bu dergileri eski moda tavrlar ve soft-
porno hazlar asndan anadamar bir kavra-
y arac olarak tanmlar. Teorik tartmalar-
dan sonra bu ksm teorinin empirik olanla
snanmasna ayrlr. 2001 ubat ve martnda
eitli dergilerin okuyucularyla email zerin-
den nitel grmeler yapan yazarn, okuyu-
cular ounlukla USA ve UKdendir. 20 kadn
ve 20 erkek ile mlakat yaplr. Bu mlakatlar-
dan ortaya kan yorumlar Gauntlettin al-
masnda ayrntl olarak gsterilmektedir. Ya-
zara gre grme verileri dergi okuyucular-
nn bilimsel bir numunesini tekil etmese de
rasgele seilen okuyucularn kanaatlerinden
genel kanaate varmak mmkndr.
Gauntlettin setii rneklerden en arpc
olanlarna deinirsek;
FHM- UK tiraj 571.000
Standart asndan en baarl dergidir.
Pamukkale niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Dergisi, Say 5, 2010
a)nsanlarn dergi hakkndaki fikri nedir?:
Kadnlar bikinilidir.
b)Dergi gerekte neyi ierir?: Seks, iliki ve
gndelik hayat zerine tavsiye, bikinili kadn-
lar hakknda rportajlar.
c)Derginin ideal erkei kimdir?: Yatakta iyi,
ilikide mutlu, nktedan, dnceli ve her
konuda yetenekli.
LOADED- UK tiraj 309.000
Erkek dergilerinin arketipidir. Futbol, araba,
iki, mzik ve arlklar merkezdedir. zetle
rockn roll hayat tarz model olarak gsterilir.
a)Futbol, bira, plak kadn.
b)Spor, gansterler, iki, zevzeklik, msteh
cen fkra, yar plak kadnlara dair
masklen temalar ilenir.
c)Her zamann nee iinde geiren bekar
erkek, ar sporlar yapan erkek.
MAXM- UK- tiraj 277.000; USA- tiraj
2.554.000
ngiliz markal Maxim, ilk iki derginin ok iyi
dizayn edilmi bir sentezidir. 97den sonra
ABDde kmaya balayp en ok satan erkek
dergisi olmutur. Pek ok lkede de versiyon-
lar bulunmaktadr.
a)FHM ve LOadedin kombinasyonu.
b)lk iki derginin zelliklerini ierse de
Amerikan versiyonunda homofobik ve
maoluk etkeni de ar basmaktadr.
c)Her konuda iyi, seks konusunda tatmin
edici erkek.
MENS HEALTH- UK tiraj- 216.000; USA
1.631.000
Kadn dergilerine format olarak ok yakndr.
Dzenli olarak yar plak erkeklere yer ve-
rir. Beden, grnm, salkl beslenme al-
kanlklar derginin ana temalarndandr. Ayr-
ca pozitif dnme, z sayg kazanma, baa-
r iin bilisel stratejiler gibi psikolojik mevzu-
larda dergide ilenir.
a)Erkek asndan salkl hayat bilgisi
sunar.
b)Daha incelikli ve zekice bir masklen
tema ortaya koyar.
c)Yatakta fevkalade zinde bilgili ve dn-
celi erkek. Aslnda bu derginin ideal erke
i tm kadnlarn ideal erkeidir.
31
 M. Meder - G. ein
FRONT- UK tiraj 154.000
98de ortaya kan dergi zellik seks ve seksi
bebekler konusunda obsesiftir.
a)Seks ve kadn.
b)Bunun yannda klpler ve uyuturucu
temalar younluktadr.
c)Grbz, saldrgan ve seksapel kadn
kuatan bir erkek.
GQ- UK tiraj 126.000; USA tiraj 759.000
Kendisini dnyadaki en k magazin dergisi
olarak tanmlayan dergi teorik olarak Front
dergisinin tam zttdr.
a)k giysiler ve centilmen erkee dair
makaleler.
b)Pahal moda.
c)k giyimli, tahsilli, Claudie Schiffer ile
evlenebilecek tipte biri.
Yazar bu blmde yaam tarzna dair erkek
dergilerinin eski moda masklen deerlerinin
bir yeniden retimini ya da feminizme kar
back-lash (kamya dn) temsil ettiini id-
dia eder. Yazar bir erkein ak ilikisinde nasl
davranmas gerektii, bir kadnn dikkatini
fiziksel ve sosyal balamda nasl ekecei,
hemcinsleriyle ister rekabet ister deil nasl
olmas gerektii gibi konulara odaklanr. Er-
keklik sylemi bu dergiler araclyla dola-
ma sokulmaktadr. Querr kuramnn cinsi-
yet belas dedii konu baz alndnda erkek
dergilerinin cinsiyet kavray ciddi anlamda
snrldr. Zira Gauntlette gre, erkek dergile-
rinin maskaral ve genelde ironik liberal ta-
vrlar (arasra ortaya kan homofobik ine-
lemeleri darda tutarsak) kimliklerin ak-
kanln savunmaktadr. Mizah ve ironiyi de
barndran bu neriyatta gl bir mao gn-
dem gizlenmez, ama erkeklerin biyo-sosyo-
psikolojik endielerinin st rtlr.
2.2.Kadn Dergileri Analizi
GNMZN Dergilerinden rnekler
Cosmopolitan (USA), Tiraj 2.759.000-
Seks, ilikiler, moda ve gzellik, salk,
nller, kariyer, daha fazla seks. Bu hika-
yelerin ierii: Cosmonun yaz seksi ince-
lemesi: Nasl olduunuzu karlatrn, Er-
kekler ar yklendi! Gruptaki erkekler na-
sl arr, Sizin gznzden seks.
Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, Number 5, 2010
32
Cosmopolitan (UK), Tiraj 463.000-
Seks, ilikiler, moda ve gzellik, daha faz-
la seks, kariyer. Bu hikayelerin ierii:
Aman Tanrm, ok kabalar!, En ateli tati-
linizin seks itiraflar- ehvetli cankurtaranla
tann, havuz banda yarlar- ve iri er-
kek mayolar ve Bu yl 70 tane tek gecelik
ilikim oldu, Cosmo seks bamlln gize-
mini zd.
Redbook (USA), Tiraj 2.321.000-
Seks, ve baln altnda sylendii gibi
dengeli aile-ak-i-kendinize zaman ayr-
mak. Bir blm, Cosmonun asla yapma-
d gibi, seks ve evlilii, moda ve gzel-
lik, salk, nller ve ebeveynlik gibi bir-
birine balar. Kapak hikayesinin ierii:
patlayc seks, ocuunuz mu kariyeriniz
mi? ve para endiesi?
Glamour (USA), Tiraj 2.201.000-
Seks, ilikiler, moda ve gzellik, salk,
elenceler ve nller. Her ey iin yapa-
caklarnz ve yapmayacaklarnz. Bu hi-
kayelerin ierii: yatandaki en iyisi siz
olun, yaz salar ve teni ve hey!kilo ve-
rin, kendinizi kapatn.
Glamour (UK), Tiraj 437.000-
Seks, ilikiler, moda ve gzellik, elence
ve nller. Bu hikayelerin ierii: 686 ak,
seks, sa, stil ve kutlama, Gne, kum ve
aptalca iler-tatilin ok edici trendleri ve
erkeklerin en iyi sekslerinde balarndan
geenler.
Marie Claire (UK), Tiraj 382.000-
Her ay moda ve gzellik, rportajlar ve
gerek yaam hikayeleri, ilikiler, seks,
salk ve bunlara ek olarak bir ya da iki
ciddi konu bal daha. Kapak hikayesi-
nin ierii: Gardrobunuzdan Catwalka:
869 moda ve gzellik trendi ve Erkek-
ler kadnlar bir gn gerekten anlayabi-
lir mi?
Aadakiler, dikkat ekici nl kadnlarn
kimliklerini ina eden, onlar geni bir kate-
gori sahibi yapan ve Amerikann en ok sat
yapan iki dergisidir:
 Erkek ve Kadn Dergilerinde Toplumsal Cinsiyet ve Kimlik Tartmalar
Rossie (USA), Tiraj 3.613.000-
Gerek hayat ykleri, rportajlar, moda
ve gzellik, siyasal konular, nller, sa-
lk, yemek yapma, ustalk ve dekorasyon,
tavsiye. Bu hikayelerin ierii: Sarah Fer-
guson ve Rossie annelerini kaybetmeleri
hakknda konutu, kilo alma ve gemite-
ki aclar bulmann yolu!. ocuklar iin yaz
uralar ve altnz yeri bir yuva gibi
grmek iin basit dnceler. Bu balklar
iyi bir ev idaresi iin olmas gerekenden
ok fazla.
O The Oprah Magazine (USA), Tiraj
2.531.000-
Oprah Winfreyin dergisi. Kendine yar-
dm, rportajlar, moda ve gzellik, ilham
veren gerek hayatlar, ilikiler, yemek,
tavsiye. Bu hikayelerin ierii: Bir arkada-
nz var: Kahkahalar, kk kusurlar- ileti-
imin z, Arkadalk: Birlikte kilo vermek
ve Gerek mutluluk iin ne gerekir: Oprah
Dalai Lama ile konutu.
Ve gen okuyucular iin:
More (UK), Tiraj 290.000-
Seks, daha fazla seks, moda ve gzellik,
plak erkekler, nller. Bu hikayelerin
ierii: Seks itiraflar-Ben bir telekzm.-
Ben porno filmde oynadm-Bazen ve
daha fazla kiiyle birlikte oldum., 30 g-
venilmez giysi ve A list celebs, Z list thre-
ads- Gzelleri irkin yapan giysiler.
J-17 (UK), Tiraj 180.000-
Giysiler, erkekler, nller, elence, p-
p koklama, seks nerileri, pop m-
zik, kariyer zerine. Bu hikayelerin ieri-
i: J-17 gvenilir: Erkekler zerine 15 say-
fa, neriler ve nllerin srlar, Gerek ha-
yat: Erkek arkadam babamdan daha
yal. ve Yaz aklar. Will a slogan T-shirt
get oyu snog?
YM (Your Magazine) (USA), Tiraj 2.206.000-
Pop yldzlar, erkekler, gzellik ve stil,
nller, tavsiye. Bu hikayelerin ierii:
NSYNC hakknda hi duymadnz ger-
14
Sylvette Giet, zgrlein! Bu Bir Emirdir, ev. dil Engindeniz, (ada Yaklamlar: 2006), s. 155.
15
A.g.e, s. 156.
Pamukkale niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Dergisi, Say 5, 2010
ek hikayeler, Sekse yeminli kzlar ve
100den fazla en iyi kot: Saplant rehbe-
rimiz.
Cosmogirl (USA), Tiraj 839.000- Erkek-
ler, nller ve pop yldzlar, gzellik ve
moda, salk, elence, tavsiye. Bu hika-
yeleri ierii: parlak, seksi salara sahip
olun!. Cosmogirln buluma rehberi-bu
yaz imdiye kadar ptnz en ate-
li erkek arkadanz bulun ve Pop mzik
balklar.
3.Sonu
Buraya kadarki kuramsal tartmalar ve
Gauntlettin almas gz nne alndn-
da, bedene, kimlie ve cinsiyete dair tahay-
ylmzn biimlenmesinde, erkek ve ka-
dnlarn kue kada baslm life-style dergi-
lerinin ciddi bir etkisi olduu ortadadr. nce-
lenen dergiler, bedenin erotik sunumunu y-
celtip, onu ticari tketime hazr bir nesne ha-
line getirirken, ayn zamanda insanlarn ya-
am tarzlarna dair normatif bir kuatma ha-
rekat da balatmaktadr. Sylvette Gietin de-
yiiyle cinsiyete dnk her trl neriyat, var-
lmzn bekaretini bozmasa da ,14 anlatsal
stratejileri ve imge maniplasyonlar ile be-
raber kadnla ve erkeklie dair bir ideal
model dayatmaktadrlar. Ama asl olarak sos-
yolojik analizin eilmesi gereken en nemli
nokta, bedenin temsilinin iinde bulunduu
srekli devrimin, en temelde ekonomik bir
strateji olduu, ancak Giddens tartmasn-
da da grdmz gibi, bu stratejinin siste-
min yapsal dnmleriyle ilikilendirilerek
masum bir hale nasl dntrldn sor-
gulamaktr.
Kanaatimizce cinsiyete ve kimlie dnk ya-
ynlarda -metnimizde de tartma metni ola-
rak ele aldmz Gauntlett dahil pek ok kii-
nin ihmal ettii bir konu olarak- bedenin top-
lumun kapitalist ileyiinin bir paras haline
geldii sorunsallatrlmadka, bedenin sa-
tn almaya dnk bir buyruka neden dn-
tn anlayamayz. Zira, bedeni nesnele-
tiren mizansenler ve gsterimler araclyla
tketim kendisini arzuya bir yant olarak ku-
rar. Ve Gietin gzel ifadesiyle15
33
 M. Meder - G. ein

Beden imgelerinin ticaret ilikilerine girmesi sos- Giddensn kavramsallatrd refleksiviteyi

yal hiyerariyle biimlenir, nk beden her yer-
de tketim eylemiyle ayn ekilde eyleme girmez.
Sosyal yap, bedenle cinsiyete dnk yaynlarn
birlikteliinin dna taar. Zira, bu yapy olu-
turan dergilerin derinlemesine okumas, sosyal
farkllklardan kaynaklanan hazlarn kartlnn
bedenin temsili ve sembolik lemelerinin oluu-
muyla ilgili farkl biimlere gtrdn gsterir.
Sonu olarak, modern bireyci sylem, onun
sosyal ve ekonomik beklentileri ve bireylerin
kendi duygusal/mahrem alanlarnn dergile-
re ikin kimlik oluturucu sylemlerle kua-
tlmas ekseninde, bireylerin belki de (tam da
eletirel ve normatif bir biimde iletip) ken-
dilerinin kltrel sersem olmadklarn ka-
ntlamalar ve Foucaultnun bir yerde dile ge-
tirdii artk insan fiziksel anlamdaki hapisha-
nenin duvarlar iinde olmasa da, hapishane-
ye dntrlm ruhunun duvarlar iinde
szn hatrlatan bu srelerden kurtulma-
nn yolu ve yordam iin sadece kendilik-
bilgisini deil, ama ayn zamanda iinde ya-
admz sosyal alann ileyi mekanizmala-
rn da aa karmamz gerekir.

KAYNAKA

Anthony Giddens, Central Problems in Social Theory: Action, Structure and Contradiction
in Social Analysis (Berkeley, University of California Press). (Trkesi: Sosyal Teoride
Temel Problemler, ev. mit Tatlcan, Paradigma Yaynlar, stanbul 2005).
Anthony Giddens, In Defence of Sociology: Essays, Interpretations, and Rejoinders
(Cambridge, MA, Polity Press, 1996).
Anthony Giddens, Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late Modern Age,
(Cambridge: Polity, 1991).
Anthony, Giddens, The Third Way and its Critics, (Cambridge: Polity, 2000).
David Gaunlett, Media, Gender and Identity, (Rouledge: London and New York, 2002).
Kenneth H. Tucker, Anthony Giddens and Modern Social Theory, (Sage Publications, 1998).
Lars Kaspersen, Anthony Giddens: An Introduction to a Social Theorist, (Wiley, Blackwell,
2000).
Manuel Castells, Enformasyon a: Ekonomi, Toplum ve Kltr, ev. Ebru Kl, (stanbul: stanbul
Bilgi. nv. Yay., 2006).
Sylvette Giet, zgrlein! Bu Bir Emirdir, ev. dil Engindeniz, (ada Yaklamlar: 2006).
Ulrich Beck, Risk Toplumu, (ev. Nihat nler), (letiim: 1999).

Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, Number 5, 2010

34