WWW.E-KTAPHANEM.

COM

Pa u l o
COELHO
Aldatm ak

I BRNC BASKI

1120.000
eviri: EMRAH MRE
ycon
roman
Keyifli okumalar E-
kitaphanem.com'dan ayrlmayn...

PAULO COELHO

ALDATMAK
Adulterio, Paulo C oelho
2014, Paulo Coelho
2 014 , Can Sanat Yaynlar Ltd. ti.
Bu eserin Trke yayn haklar Sant Jordi Asociados Agencia Literarla S.L.U.,
Barselona, spanya araclyla alnmtr.
Tm haklar sakldr. Tantm iin yaplacak ksa alntlar dnda yayncnn
yazl izni olmakszn hibir yolla oaltlamaz.
www.paulocoelhoblog.com

1. basm: Eyll 2014, stanbul

Bu kitabn 1. basks 120000 adet yaplmtr.

Yayna hazrlayan: Ekrem Cantrk

Dzelti: Aylin Samanc, Burak Karaba

Mizanpaj: Bahar Kuru Yerek

Kapak tasarm: Utku Lomlu / Lom Tasarm (www.lom.com.tr)

Kapak resmi: Ingram Publishing

Kapak bask: A zra Matbaas

Litros Yolu 2. Matbaaclar Sitesi D Blok 3. Kat No: 3-2
Topkap-Zeytinburnu, stanbul
Sertifika No: 27857

bask ve cilt: Ayhan Matbaas

Mahmutbey Mah. Devekaldrm Cad. Gelincik Sokak N o: 6 Kat: 3 Gven
Merkezi, Baclar, stanbul
Sertifika No: 22749

ISB N 978-975-07-2320-9

C A N S A N A T Y A Y IN L A R I
Y A P IM VE D A IT IM T C A R E T VE S A N A Y LTD. T.
Hayriye Caddesi No: 2, 34430 Galatasaray, stanbul
Telefon: (0212) 252 56 75 / 252 59 8 8 1 252 59 89 Faks; (0 2 n \
www.canyayinlarl.com * ^$2 72 33
yayinevl@canyaylnlari.com
Sertifika No: 10758
Yorumlarnz eksik etmeyin E-
Kitphanem.com

PAULO COELHO

ALDATMAK

ROMAN

Portekizce aslndan eviren

Emrah mre

vcon
Keyifli Okumalar dileriz... E-kitaphanem.com

PAU LO C O E L H O . 194rde Brezilya'nn Rio de Janero kentinde do

du Kendini tmyle edebiyata vermeden nce tiyatro ynetmenlii,
oyunculuk, ark sozu yararl ve gazetecilik yapt. 1986da yaymla
nan Hac adl ilk romannn ardndan gelen Simyac'yla dnya apnda
une eriti. Smyocu X X . yzyln en nemli yaynclk olaylarndan biri
oldu. 56 dile evrildi ve 65 milyon satt Coelho, Bnda (1990) ftedno
Irmann kysnda Oturdum Aladm (1994), Bemo Do (1996), In
Savatsnm Zlkitab (1997), Veronika lmek stryvr (1998), eytan ve
Gen kadn (2000), On Bir Dakika (2003). Zhir (2005), PartabeHo Cads
(2006), Kazanan Yalnzdr (2008), Elif (2011) ve Akra'da Bulunan Elyaz
mas (2012) gibi yaptlaryla srekli olarak oksatar listelerinde yer ald
170 lkede. 80 dilde yaymlanan kitaplarnn toplam sat 165 milyona
ulat. Bugne kadar pek ok dl ve niana deer grlen Coelho,
Birlemi Milletler Bar Elisi ve Brezilya Edebiyat Akademisi yesidir

E M R A H MRE, I980*de stanbulda dodu. Auckland niversitesinde

Dilbilim ve Karlatrmal Edebiyat renimi grd. ngilizce. Porte
kizce, spanyolca ve Franszcadan eviriler yapt. Jos# Saramago,
Gabriel G arda M^rquex, Gilbert Adair, Am it Chaudhuri, Nicholas
Christopher. Ltisa Valenzuela ve CAsar Alra gibi yazarlarn eserlerini
Trkeye evirdi. Emrah Imre, svire ve Yeni Zelandadan sonra ya
amn Brezilyada srdrmektedir.
 Ey gnah ilemeden hamile kalan Meryem,
dua et Senden yardm isteyen bizler iin. Amin.
Sularn daha derin olduu yere git..."
Luka, 5:4
 Her sabah yeni bir gn dedikleri eye atm gz
lerimi gerisingeri kapamak, yatamdan hi kmamak
istiyorum. Ama mecburum.
Harika bir kocam var, bana srlsklam k, saygn
bir yatrm bankasnn sahibi ve her sene -kendisi iste
mese de- Bilan dergisi tarafndan svirenin en zengin
yz kiisi arasnda gsteriliyor.
ki olum (arkadalarmn tabiriyle) benim yaama
sebebim. Sabahlan erkenden kahvaltlann hazrlayp
onlan evden be dakika yrme mesafesindeki okullanna
gtrmeliyim; okullan tam gn olduundan almaya ve
kendime zaman ayrmaya frsat bulabiliyorum. Okuldan
sonra, kocam ve ben eve dnene kadar, onlara Filipinli bir
dad bakyor.
imi seviyorum. Yaadmz ehir Cenevredeki he
men her sokan kesinden satn alnabilecek saygn bir
gazetede muhabirlik yapyorum.
Senede bir kez ailemle birlikte seyahate kyorum,
ounlukla enfes kumsallara sahip cennet misali yerlere;
kendimizi olduumuzdan daha zengin ve ayrcalkl his
setmemizi, yaamn bize bahettii nimetlere ziyadesiy
le kretmemizi salayacak kadar fakir insanlarn yaad
egzotik kentlere gidiyoruz.
13
 ] il kendimi tantmadm: Adm Linda, memnun
oldum. 31 yandaym, boyum 1.75, 68 kiloyum ve ko
camn snrsz cmertlii sayesinde parann satn alabile
cei en iyi giysileri giyiniyorum. Erkeklerde arzu, kadn
larda kskanlk uyandryorum.
Ama her sabah gzlerimi, herkesin dlemesine ra
men ok az kiinin eriebildii bu kusursuz dnyaya at
m andan itibaren gnmn felaket geeceini biliyo
rum. Bu senenin bana kadar hibir eyi sorgulamaz,
yaantm olduu gibi srdrmekle yetinir, hak ettiim
den fazlasna sahip olduum iin nadiren sululuk duyar
dm. Gneli bir gnde, evdekilerin kahvaltsn hazrlar
ken (hl hatrlarm, bahar gelmiti ve bahede iekler
rengrenk amaya balamt) kendi kendime sordum:
Yani her ey bundan m ibaret?"
Bu soruyu hi sormamalydm. Btn su nceki
gn rportaj yaptm bir yazarnd; sohbetimiz srasn
da bana yle demiti:
"Mutlu olmak hi ilgimi ekmiyor. Ak ve tutkuyla
yaamay yelerim, ki bu tehlikelidir nk karmza
neler kacan hi bilmeyiz.
Yazk, diye dnmtm. Hayatta hi tatmin bula
mam. zgn ve krgn lecek.
Ertesi gn ise aniden hayatmda hibir risk bulun
madn fark ettim.
Karma kabilecekleri biliyorum; her gnm bir
ncekinden farksz. k mym? Tamam, kocam sevi
yorum, yani birisiyle sadece para ve ocuklar uruna,
gstermelik yaamak zorunda kalp depresyona girme
yeceim garanti saylr.
Dnyann en gvenli lkesinde yayorum, hayatm
daki her ey dzenli, iyi bir anne ve iyi bir eim. Oulla
nma da aktarma iddiasnda olduum kat bir Protestan
eitimi aldm. Hibir yanl adm atmyorum nk her
 eyi tepetaklak edebileceimin farkndaym. Her eyi en
yksek beceri ve en dk insan ilikisi ilkesiyle gerek
letiriyorum. Ancak, genliimde ben de, her normal in
san gibi karlksz aklarn acsn ektim.
Ama evlendiimden beri zaman duruverdi.
Ta ki u lanet olasca yazar ve verdii cevap karmda
belirene dek. yi de rutinin ve bkknln ne zaran var ki?
Akas hibir zarar yok. Yalnzca...
... yalnzca her eyin, beni tamamen hazrlksz ya
kalayacak ani deiimine kar duyduum o st rtl
korku.
Bu melun dnce gneli bir sabahn ortasnda ak
lma dt andan itibaren korkmaya baladm. Kocam
lrse dnyay tek bama gsleyebilecek miydim?
Evet, diye cevap verdim kendi kendime; nk brakaca
miras birka nesli birden geindirmeye yetecektir. Peki
ya ben lrsem, oullarma kim bakar? Sevgili kocam el
bette. Ama zengin, yakkl ve akll olduu iin o da illa
bakasyla evlenir. ocuklarm emin ellerde olur mu?
lk admda aklmdaki tm kukulan cevaplandrma
ya altm. Ne kadar cevaplasam o kadar yeni soru k
yordu. Acaba ben yalannca kocam kendine bir sevgili
bulacak myd? Artk eskisi gibi sevimediimize gre
acaba imdiden bakasm bulmu muydu? Son sene
dir kendisine pek ilgi gstermediim iin acaba o, benim
bakasm bulduum u zannediyor muydu?
Kskanlk yznden hi kavga etmemitik, bence
bu harikayd ama o bahar sabahndan itibaren bunun
karlkl sevgi eksikliinden kaynaklandndan kuku
lanmaya baladm.
Konuya daha fazla kafa yormamak iin elimden ge
leni yaptm.
Bir hafta boyunca, her i k, Rue du Rhne'a gidip
ahveri yaptm. lgimi eken pek bir ey yoktu; ama en

15
xur.vi.n -lafn gelii de olsa- deiik hr ov Yaptm d-
unuvonium . ncesinde hi eksikliim durm adm bir
eve ihtiya duvmava baladm. H er ne kadar elektrikli ev
aletleri alenim de yenilikler nadir olsa da hi tanm adm
bir elektrikli ev aleti kefettim. ocuklarm abartl hedi-
veler alp m artm am ak m ocuk m aazalarndan uzak
durdum . An cm ertliim kocam n aklna kuku dr
mesin dive erkek m a azalana a da uram adm .
Eve dnp kendi dnyam n byl diyarna adm
attm da -drt saatliine her ey harika grnyordu,
ta ki herkes uyuyana dek. D erken kbusum yava yava
yerleik hale gelmeye balad.
Bence tutku genlere zgdr ve benim yam da,
eksiklii cavet nom al olmal. K orktuum bu deil.
Bugn, o sabahtan birka ay sonra, her eyin deie
cei korkusuyla her eyin son nefesim e dek ayn kalaca
korkusu arasnda bolnm bir kadnn ben. K im ileri
yaz mevsimi yaklatka aklmza tu h a f fikirler geldiini,
ak havada vakit geirip dnyann boyutlarm fark e ttik
e kendimizi kk hissettiimizi sylerler. U fuk izgisi
daha bir uzamzdadr, tpk bulutlar ve elim izin duvar
lar gibi.
Olabilir. Ama artk gzme uyku girmiyor ve b u n u n
sebebi havalarn snmas deil. Gece olup baklar ze
rim de hissetmediimde her eyden korku duyuyorum :
yaamdan, lmden, sevgiden ve sevgi eksikliinden, b
tn yeniliklerin alkanla dnmesinden, hayatm n en
parlak yllarn lm m e dek tekrarlanacak bir ru tin e
balayarak kaybettiim duygusundan, ne kadar heyecan
verici ve macera dolu grnse de bilinmeyenle yzlem e
nin yaratt telatan.
Haliyle, bakalarnn ektii aclan dnerek teselli
bulmaya alyorum.
Televizyonu ,,p nicele bir haber kanaln, seiyo-

16
rum. Kazalar, doal afetler yznden yuvalarndan olanlar,
mlteciler hakknda bitmek bilmez haberleri izliyorum.
u anda gezegenimizde ka hasta insan var? Adaletsizlik
ler ve ihanetler yznden ka kii, sessizce ya da lk
la ac ekiyor? Ka tane fakir, isiz ve mahkm var?
Kanal deitiriyorum. Bir pembe dizi ya da film izle
yerek birka dakika veya saatliine de olsa dikkatimi ba
ka yne ekiyorum. Kocamn uyanp, Ne oldu, akm?
sorma olasl karsnda korkumdan lyorum. nk
her eyin yolunda olduu cevabn vermem gerekecek.
Daha fenas -tpk geen ay iki- kez yaadmz gibi
yattmzda kocam elini bacama koyup yavaa yukan
karak bana dokunmaya balarsa olur. Orgazm taklidi
yapmay becerebilirim -bunu defalarca yaptm- ama
kendi isteimle hemen slanamam.
Mecburen ok yorgun olduumu sylerim, o da bo
zulduunu asla ak etmeden dudaklarma bir pck
kondurur ve br tarafa dnp tabletinde en son haber
lere bakar ve ertesi gn bekler. Dolaysyla ben koca
mn batan yorgun mu yorgun olmasn umut ederim.
Ama hep byle olmaz. Arada srada ilk hamleyi be
nim yapmam gerekir. Onu arka arkaya iki gece geri evi
rirsem bakalarnn peine der ve ben onu kaybetmeyi
kesinlikle istemiyorum. nceden biraz mastrbasyon ya
parak slanmay beceriyorum ve her ey normale dnyor.
Her ey normale dnyor, demek; hibir ey eskisi
gibi, birbirimizi gizemli bulduumuz o gnlerdeki gibi
olmayacak anlamna geliyor.
On sene evli kalp tutkunun ateini hl sndreme-
mek bana sapknlk gibi gelir. Sevime srasnda her zevk
alyormu gibi yaptmda iimde bir eyler lr sanki.
Sadece bir eyler mi? Bence iim sandmdan daha hzl
boalyor.
Arkadalarm ansl olduumu dnrler nk
17
 onlara kocamla sk sk sevitiimizi anlatrm hep, onlar
da bana kocalarnn hl kendilerine ayn ekilde ilgi
duyduu yalann sylerler. Evlenince sevimenin sadece
ilk be sene zevkli getiini, sonrasnda ie biraz "fantezi
katmak gerektiini iddia ederler. Mesela gzlerini kapa
yp komunu stnde, kocanm asla cret edemeyecei
eyleri yaparken hayal etmek. Kendini komun ve kocan
tarafndan ayn anda sahip olunurken hayal etmek, bili
nen btn sapknlklarn ve yasakl oyunlarn fantezisini
kurmak.
 Bugn, ocuklar okula gtrmek iin evden kar
ken durup bir sre komumu izledim. Onu hi stme
km halde hayal etmedim - iyerimdeki, yznde s
rekli strapl ve yalnz bir ifadeyle gezen muhabir deli
kanly dnmeyi tercih ederim. imdiye dek kimseye
kur yaptm grmedim, ekicilii de tam buradan geli
yor. Gazetede alan btn kadnlar u ya da bu ekilde
zavallnn elinden tutmak istediklerini dile getirmiler
dir. Bence delikanl da bunun farkndadr ve bir arzu
nesnesi olarak grlmekten memnundur. Belki o da his
lerimi paylayordur; bir hamleyle her eyi -iini, ailesi
ni, gemiini ve geleceini- berbat edecek diye d ko
puyordun
Neyse... Bu sabah komumu izledim ve hngr hn
gr alayasm geldi. Arabasn ykayan komuma bakar
ken unlan dndm: u ie bak, tpk kocam ve benim
gibi birisi daha. Bir gn hepimiz onun yaptm yapaca
z. ocuklarmz byyecek ve baka ehirlere, hatta
baka lkelere tanacaklar, bizlerse emekli olup arabala
rmz ykayacaz ya da belki para verip bakasna yka
tacaz. Yine de, belli bir yatan soma, vakit geirmek
iin fuzuli eyler yapmak nem kazanr, bedenimizin
henz pas tutmadm, parann deerini hl bildiimizi
19
ve kimi ilere girim eye g o c u n m a d m z b a k a la rn a
g sterm e ihtiyac hissederi/..
Bir arabann te m iz o lu p o lm a m as d n y a y d e i tir
m ez. A m a b u sabah k o m u m iin d n y a n n e n n e m li
eyine d n m t . Bana harika bir gn d ile y ip g l m
sedikten sonra yine, R o d in in bir heykeli z e r in d e al-
yorm uasm a b y k bir zenle iine d n d .
 Arabam bir otoparkta brakyorum - ehir merke
zine toplu tamayla gelin! evreyi kirletmeyin!- her
zamanki gibi otobse binip yol boyunca bildik eyleri g
rerek iyerime geliyorum. Cenevre ocukluumdan beri
hi deimedi sanki: 1950li yllarda yeni mimari"yi ke
feden deli bir belediye bakamnn ina ettii binalarn
arasnda kalan eski malikneler yerlerinden ayrlmamak
ta direniyorlar.
Her seyahat ettiimde bunlarn eksikliini duyarm.
Bu muazzam zevksizliin, cam ve elikten kocaman ku
lelerin, otoyollarn eksildiini hissederim, kaldrmlarn
betonunu yarp dan kan ve habire ayamzn takld
aa kklerinin, gizemli tahta itlerle evrili, doada
byle denerek iinde her trl otun yetimesine izin
verilen halka ak bahelerin... yani modernleerek b
ysn kaybeden dier btn ehirlerden farkl bir eh
rin eksikliini.
Burada sokakta tanmadmz birine rastlaynca h
l gnaydn" diyoruz, bir ie su aldmz bir dkkn
dan karken "grmek zere diyoruz, oraya bir daha
dnmeyeceimizi bilsek bile. Hatta otobste tanmadk
larmzla sohbet ediyoruz, oysa dnyann geri kalan biz
svirelileri ketum ve souk zanneder.
21
 O lur m u hi yle ey! Ama bizi yle sanmalar iyidir
nk bylece yaam biimimizi deitirmeden be-alt
yzyl daha geirebiliriz, ta ki istilac barbarlar Alp Da
larm ap mthi elektronik aletlerini, odalar kck
olsa da davetlileri etkilemek iin byk salonlu dairele
rini, an makyajl kadnlann, yksek sesle konuup
kom ulan rahatsz eden adamlann ve isyankr kyafet
ler giyseler de anne babalar ne dnr diye dleri ko
pan genlerini getirene kadar.
Brakalm herkes bizim srf inek yetitirip peynir, i
kolata ve saat rettiimizi sansn. Cenevre'deki her so
kan kesinde bir banka olduunu sansn. Bu gr
deitirmeye hi mi hi merakl deiliz. Barbarlann isti
las olmadka mutluyuz. Hepimiz tepeden trnaa si
lahlarla donanmz -askerlik zorunlu olduundan svi
reli her erkein evinde bir tfek bulunur- ama insanla
rn birbirini vurduu nadiren duyulur.
Yzyllardr hibir eyi deitirmeden m utlu yaa
dk. Avrupa evlatlarm anlamsz savalara gnderip du
rurken tarafsz kaldmz iin gurur duyuyoruz. Cenev
renin pek ekici olmayan grnm, XIX. yzyln so
nundan kalma kafeleri ve sokaklarda gezinen yal ka
dnlan konusunda kimseye hesap vermemiz gerekm edi
i iin seviniyoruz.
M utluyuz diye vurgulamak belki yanl olur. H er
kes m utlu, u anda iyerine giden ve bu esnada derdinin
ne olduuna kafa yoran ben hari.
 Her zamankinden farksz bir gn daha: Gazetemiz
yine alldk araba kazalarndan, (silahsz) soygunlardan
ve (son derece iinin ehli itfaiyecilerin doldurduu on
larca itfaiye aracnn srf funda yanan bir yemein du
man herkesi korkuttu diye eski bir apartman dairesini
sulara boduu) yangnlardan daha fazla ilgi ekecek ha
berler bulmak iin urap duruyor.
Her zamankinden farksz bir eve dn daha; ye
mek piirmenin, hazr sofrann ve masaya oturup bize
verdii yemekler iin Tannya dua eden ailenin verdii
keyif. Yemein ardndan herkesin kendi kesine ekildi
i her zamankinden farksz bir akam daha; baba ocuk
larn devine yardm edecek, anne mutfa temizleyip
evi toparlayacak ve ertesi gn erkenden gelecek gnde
likinin parasm ayracak.
Bu aylar boyunca kendimi ok iyi hissettiim anlar
da oldu. Bence hayatmn anlam var, bize Yeryznde
insan olma rol biilmi. ocuklarm annelerinin huzur
lu olduunun farkndalar, kocam daha tad ve ilgili, adeta
evin kendisinden bir k yaylyor. Sokamz, ehrimiz,
eyaletimiz -burada kanton deriz- lkemiz iin muduluk
timsaliyiz.
Derken aniden, hibir mantkl aklama olmakszn,
23
dua giriyorum ve hngr hngr yere kapanyorum.
Banyoda alyorum, bylece kimse hkrklarm duyup
o en nefret ettiim soruyu soramyor: yi misin?
Evet, neden olmayacak mm? Yoksa hayatmda ters
giden bir ey mi grdnz?
Yok.
Geceleri korkuyorum, o kadar.
Gndzler ise hi keyif vermiyor.
Aklmda grntler canlamyor; gemiten mutlu
anlar ve olabilecekken olmam eylerin grntleri.
Asla giriilmeyen maceralarn arzusu.
ocuklarma ne olacam bilmemenin verdii korku.
Derken dnceler olumsuzluklara kaymaya bal
yor, hep ayn eylere, sanki iblisin biri odamn kesinde
pusuya yatm bekliyor, stme atlayp benim mutluluk
adm verdiim eyin aslnda gelip geici bir durum oldu
unu, yaknda sona ereceini sylemek iin. Ben byle
olacam bandan beri biliyordum, deil mi?
Deimek istiyorum. Deimem lazm. Bugn iye-
rimde her zamankinden daha fazla asabiyet gsterdim,
srf bir stajyer istediim makaleleri bulmakta gecikti diye.
Normalde byle deilimdir; ama yava yava kendimle
temas kaybediyorum, benliimden kopuyorum.
Suu u yazara ve rportajna atmak sama. zerin
den aylar geti. O sadece her an patlayp etrafa lm ve
ykm samaya balayabilecek bir volkann azndaki r
ty kaldrd. O olmasayd yerini bir film, bir kitap ya da
ayakst lafladm baka biri alacakt. Herhalde baz
insanlar yllarn farkna bile varmadklar basky ilerin
de byterek geirirler, ta ki gnlerden bir gn alakasz
bir samalktan dolay kendilerini kaybedene dek.
Ve yle derler: Yeter. Artk bunu istemiyorum.
Kimi kendini ldrr. Kimi boanr. Kimiyse Afri
kann fakir blgelerine gidip dnyay kurtarmaya alr.
 Ama ben kendimi tanyorum. Tek tepkimin hisleri
mi bastrmak olacan, sonunda bir kanserin beni yiyip
tketeceini biliyorum. nk ou hastala bastrl
m duygularn yol atna inamyorum.
 Sabahn ikisinde uyanyorum ve ertesi gn erkenden
kalkmam gerektiini -ki bundan nefret ederim- bilmeme
ramen yattm yerden tavana bakakalyorum. Bana ne
ler oluyor? gibi yapc sorulara odaklanacama dnce
lerimin hkimiyetini kaybediyorum. Gnlerdir -sadece
birka gndr, Tannya kr- bir psikiyatri hastanesine
gidip yardm istesem mi diye iim iimi yiyor. Bunu yap
mama engel olan ey iim ya da kocam deil, ocuklarm.
Onlar hissettiklerimi hibir ekilde fark etmemeliler.
Hayatn younluunu, iddetini duyumsuyorum. Ak
lma yeniden kskanln asla konu edilmedii bir evlilii
-kendiminkini- getiriyorum. Aslnda biz kadnlarn altn
c hissi vardr. Belki de kocam bakasm bulmutur ve ben
bunu bilinsizce hissediyorumdur. Yine de ondan kuku
lanmam iin herhangi bir sebep yok.
ok sama deil mi bu? Acaba dnyadaki bunca er
kek arasnda batan aa kusursuz olan tekiyle evlenmi
olabilir miyim? ki imez, geceleri dar kmaz, tekbir
gnn bile arkadalaryla ba baa geirmeye ayrmaz.
Hayatnda ailesinden baka bir ey yoktur.
Kbustan farksz olmasayd rya bile diyebilirdim
buna nk ondan aa kalmamak adna kendime ykle
diim sorumluluk mthi bir bask yapyor.
 Derken bizi yaamn karsnda kendimizden emin
ve hazrlkl hissettirmeye alan, btn kitaplarda oku
duumuz iyimserlik ve mit gibi kelimelerin alt tara
f birer szck olduunu idrak ediyorum. Bu szckleri
ilk telaffuz eden limler belki de onlan anlamlandrma
aray iindeydiler ve byle bir uyancya nasl tepki ve
receimizi grmek iin bizleri kobay olarak kullandlar.
Aslnda hayatmn mutlu ve kusursuz olmasndan
bktm. Ve sadece bu, belli bir zihinsel hastaln belirtisi
olabilir.
Aklmda bu dnceyle uykuya dalyorum. Acaba
derdim sandmdan ciddi olabilir mi?
 le yemeimi bir arkadamla birlikte yiyeceim.
Arkadam ismini imdiye kadar hi duymadm
bir Japon lokantasnda bulumay nerdi - ismini duy
mamam tuhaf nk Japon yemeine baylrm. yeri-
min biraz uzanda kalsa da yemeklerin mkemmel ol
duuna beni ikna etti.
Lokantaya geliim kolay olmad. Otobste aktarma
yapmam, sonra da sokakta birine harika lokantamn bu
lunduu pasajm yerini tarif ettirmem gerekti. eri girince
her eyi -dekorasyonu, rt yerine ktla kapl masalan,
pencere bulunmaym- berbat buluyorum. Ama arkada
m hakl. Cenevrede yediim en iyi yemeklerden biri.
Ben hep ayn lokantada yerdim, fena bulmazdm
ama zel bir taraf da yoktu, diyor arkadam. Derken
Japon sefaretinde alan bir arkadam buray tavsiye
etti. Mekn berbat buldum, herhalde sen de ayn eyi
dnmsndr. Ama lokanta bizzat sahipleri tarafn
dan iletiliyor, fark yaratan da bu.
Ben hep ayn lokantalara gidip ayn yemekleri sipa
ri ediyorum, diye dnyorum. Bu konuda bile riske
girmekten cizim artk.
Arkadam antidepresan kullanyor. Hayatta son is
tediim ey onunla bu konuda konumak; nk bugn
28
I.
hastaln bir adm temde olduuna kanaat getirdim ve
bunu kabullenmek istemiyorum.
Tam da kendi kendime hayatta istediim son eyin
bu olduunu sylerken ilk yaptm ey bu oluyor. Ba
kasnn bana gelen felaketler daima kendi strabmz
yattrmaya yarar.
Keyfinin nasl olduunu soruyorum.
ok daha iyiyim. lalarn tesiri uzun srse de bn
yeye etki etmeye balaynca etrafmzdaki eylere yeni
den ilgi duyuyor, yeniden her eyin rengi ve tad olduu
nu fark ediyoruz.
Baka bir deyile: nsanlann strab da ila endstri
si iin bir kazan kapsna dnm. Mutsuz musun?
u hap alrsan btn dertlerin geecek.
Arkadama nazike, gazetede depresyon hakknda
hazrlayacam nemli bir makale konusunda bana yar
dm edip edemeyeceini soruyorum.
Zahmet ettiine demez. Artk insanlar btn his
settiklerini internette paylayorlar. Aynca ilalar da var.
nternette neler tartlyor?
lalarn yan etkileri. Kimse bakasnn belirtileriyle
ilgilenmiyor nk bunlar adeta bulac. Yoksa, birden
bire ncesinde var olmayan duygulan hissetmeye bala
yabiliriz.
Bu kadar m?
Meditasyon egzersizleri. Ama bunlann pek sonu
verdiine inanmyorum. Hepsini denedim ama ancak bir
derdim olduunu kabullendikten sonra iyilemeye ba
ladm."
yi de yalnz olmadm bilmenin hibir faydas ol
muyor mu? Depresyonun hissettirdikleri konusunda ko
numak herkese iyi gelmez mi?
Kesinlikle hayr. Cehennemden kaanlar orada ha
yatn nasl srdn hi mi hi bilmek istemezler.

29
 Neden yllarca bu halde kaldn?
nk depresyonda olduuma inanmyordum. Ay
rca seninle veya baka arkadalarmla konutuumda her
kes bunun samalk olduunu, sahiden dertli insanlarn
depresyona girmeye vaktinin olmadm sylyordu.
Doru sylyordu; sahiden byle sylemitim.
Israr ediyorum: Bence makaleler veya blog gnderi
leri insanlarn hastalklaryla mcadele etmelerine ve yar
dm istemelerine yardmc olabilir. Depresyonda olmad
m iin bunun nasl bir ey olduunu bilmiyorum -bunu
zellikle vurguluyorum- acaba ksack da olsa bundan
bahsedebilir mi?
Arkadam tereddt ediyor. Ama o benim arkada
m ve belki de bir eyden pheleniyor.
Bir tuzaa dmek gibi bu. Tutsak olduunu bilsen
de bir trl...
Ben de birka gn nce aynen byle dnmtm.
Arkadam cehennem tabir edilen yere girip k
m herkesin ortak noktas gibi grnen eyleri sralama
ya balyor. Yataktan kalkmay istememek. En basit ile
rin bile Heculesin grevleri gibi zorlu birer snamaya
dnmesi. Dnyada gerekten strap eken onca insan
varken bu hallere dmek iin hibir geerli sebep bu
lunmadndan duyulan sululuk.
Dikkatimi masadaki lezzetli yiyeceklere evirmeye
alyorum ama yemein tad oktan kat. Arkadam
konumay srdryor:
Hissizlik. Neeliymi gibi davranmak, mutsuzmu gi
bi davranmak, orgazm taklidi yapmak, eleniyormu gi
bi yapmak, iyi uyumu gibi yapmak, yayormu gibi
yapmak. Ta ki hayal bir krmz izginin bulunduu bir
na gelip bu izgiyi aarsan dn olmadn fark edene
dek. Derken ikyet etmeyi brakyorsun nk ikyet
etmek bir ey iin mcadele ettiin anlamna geliyor. Bu
30
bitkisel durumu kabullenip onu herkesten saklamaya a
lyorsun. Oysa bu hi de kolay bir i deil.
Peki senin depresyonunu tetikleyen neydi?
nemli bir ey deildi. yi de btn bunlar neden
soruyorsun? Yoksa sen de mi benzer eyler hissediyor-
sun?
Kesinlikle hissetmiyorum!
Konuyu deitirsek iyi olacak.
Ertesi gn rportaj yapacam siyasetiden bahsedi
yoruz: Liseden tandm eski sevgililerimden biri ama
birka kez ptmz ve henz doru dzgn ekil
lenmemi gslerimi ellediini oktan unutmutur her
halde.
Arkadam bunu duyunca heyecandan yerinde zor
duruyor. Bense hibir ey dnmemeye alyorum
- tepkilerimi otomatik pilota alm gibiyim.
Hissizlik. Henz bu aamaya gelmedim, bama ge
lenlerden ikyet ediyorum ama sanrm ok gemeden
-birka ay da srebilir, birka gn veya saat de- her eye
kar duyduum ilgisizlik iimde iyice yer edebilir ve bir
kez yer etti mi kurtulmak ok zor olacak.
Adeta ruhum yava yava bedenimi terk ediyor ve
tanmadm bir yere, bana ve geceleri zerime ken
korkuya daha fazla katlanmasnn gerekmeyecei, gven
libir yere doru gidiyor. Sanki o anda irkin; ama yemek
leri iyi bir Japon lokantasnda deilmiim gibi btn yaa-
dklanm araya girmeyi istemediim -ve istesem de bece
remediim- bir film misali gzmn nnden geiyor.
den hibir ey gelmiyor, ilav Im aktan baka. Belki he
inen buun psikiyatr ve sosyal gvenlik hakknda hr
makale ya/.nay nerip (gazetedekiler ha baylrlar)
bana yardm edebilecek iyi bu psikiyatr bulm ay haar
nn. (eri bu pek ahlaki olm az. Am a olsun, hayattaki
her ey ahlaki deildir.
Kafam megul eden takntlarm yok, mesela rejim
merakls deilim. Htraf toparlam a ya da gndelikinin
hatalarn bulm a hastas deilim ; gndelikim iz sabah se
kizde gelir, am arlar ykayp tler, evi derleyip to p a r
lar, arada srada s p erm ark ete gidip alveriimizi yapar
ve leden sonra beti' iini bitirip gider. I layal krklkla
rm bir sper anne olm aya alarak gidereern nk
byle yaparsam ocuklarm beni hayatlar boyunca affet
mezler.
e gitmek iin evden knca yine kom um uza rast
lyorum, arabasn cilalyor. yi de daha dn ayn eyi y ap
mam myd?
Kendimi tutam ayp yanna gidiyorum ve neden ayn
eyi yaptn soruyorum .
Birka yerin cilas eksik kalmt, diye karlk veri
yor, bana, gnaydn, deyip ailemin hatrn sorduktan ve
elbiseme iltifat ettikten sonra.
Arabasna bakyorum , markas Audi (kimileri C e
nevreye Audiland, der). Bana gayet kusursuz grn
yor. Kom um arabann stnde gerektii gibi parldam a
yan birka noktay bana gsteriyor.
Laf uzatyorum ve insanlarn hayattaki amalar
konusundaki fikrini sorarak bitiriyorum .
" o k basit. Faturalarn dem ek. Seninki ya da b e
nimki gibi bir ev satn almak. Aalarla dolu bir bah eye
sahip olmak, ocuklarn ve torunlarn pazar gnleri
evde le yem eine davet etm ek. Em ekli olduktan sonra
dnyay gezm ek."

33
 nsanlarn hayattan beklentileri bu mu? Gerekten
byle mi? Bu dnyada son derece ters giden bir ey var,
Asya veya Ortadoudaki savalardan farkl bir ey bu.
Gazeteye gitmeden nce liseden sevgilim Jacobla
rportaj yapmam lazm. Bu bile beni heyecanlandrm
yor - sahiden de her eye ilgimi kaybetmekteyim.
 Hkmetin projeleri hakknda hi sormadm bir
sr bilgiye kulak veriyorum. Onu zorlayacak sorular
soruyorum ama hamlelerimi zarife savuturuyor. Ben
den bir ya kk, yani 30 yanda ama 35inde gsteri
yor. Bu tespitimi kendime saklyorum.
Okuldan mezun olup yollarmz ayrldktan sonra
hayatmda neler olup bittiini hl sormam olsa da
onu yeniden grmek houma gitti elbette. Btn dikka
tini kendisine, kariyerine, geleceine vermi durumda,
bense sersemce gemie saplanm haldeyim, dilerinde
tel olmasna ramen okuldaki dier kzlar tarafndan ks
kanlan o ergen kzdan farkm yok sanki.
ok gemeden onu dinlemeyi brakp otomatik pi
lota balyorum. Hep ayn laflar, ayn konular - vergileri
drmek, sula mcadele etmek, svirelilerin ilerini
elinden alan (snr sakini tabir edilen) Franszlarn l
keye giri klarn daha iyi denetlemek. Her sene ayn
konular tartlp durmasna ramen sorunlara zm
bulunamyor; nk hi kimsenin meselelere ilgisi sami
mi deil.
Sohbetimizin yirminci dakikasndan itibaren ilgisiz
liimin iinde bulunduum tuhaf durumun bir sonucu
olup olmadn merak etmeye balyorum. Olmadna
35
 kanaat getiriyorum. Dnyada siyasetilerle rportaj yap-
maktan daha skc bir ey yoktur. Beni bir su mahalline
gndermelerini yelerdim. Hi olmazsa katiller siyaset
ilerden daha zgndr.
Aynca gezegenin baka kelerindeki halk temsilci
leriyle karlatrlnca bizimkiler kadar ilginlikten uzak
ve tatszlar bulmak zordur. zel yaamlaryla kimse il
gilenmez. Sadece iki ey skandala yol aabilir: yolsuzluk
ve uyuturucu. Gazeteler konu eksiklii ektiinden bu
unsurlar devreye girerse olay alabildiine byr ve bek
lenenden daha ar sonular ortaya kar.
Ama siyasetilerin metresi olup olmadn, kerha
nelere gidip gitmediklerini ya da ecinselliklerini ak
edip etmediklerini kim merak eder? Hi kimse. Seim
vaatlerini yerine getirdike ve kamu btesini amadka
hepimiz huzur iinde yaayp gideriz.
lkemizin bakan her sene deiir (doru duydu
nuz, her sene) ve halk tarafndan deil, svire Devletinin
ynetimini stlenmi yedi bakann oluturduu Federal
Meclis tarafndan seilir. te yandan, Gzel Sanatlar
Mzesinin nnden her geiimde yeni plebisit propa
gandalarna rastlarm.
Halk her eye kendisi karar vermeye baylr - p
torbalarnn renginden (siyah galip geldi) silah ruhsatla
rna (ezici ounluun oyu sayesinde svire dnyada
kii bana en ok silah den lkeye dnt), lke a
pnda ina edilmesine izin verilen minare saysndan
(drt) yabanclara tannan smma hakkna (takip etm e
dim ama herhalde kanun onaylanm ve yrrle gir
mitir).
Bay Jacob Knig.
Konumamz nceden de bir kez kesilmiti. Yardm
csna nazike sonraki bulumasn ertelemesini rica edi
yor. Gazetem svirenin Fransz tarafnn en nemli ga-
36
zetesi ve bu rportaj nmzdeki seimlerin kaderini
btnyle deitirebilir.
O beni ikna ettiine emin gibi davranyor, bense
sylediklerine inanmm gibi.
Sohbetimizi yeterli buluyorum. Ayaa kalkp teek
kr ediyorum ve rportaj iin ihtiyacm olan her eyi
kaydettiimi sylyorum.
Atladmz bir konu kald m?
Elbette kald. Ama bunu dile getirecek taraf ben de
ilim.
ten knca bulumaya ne dersin?
ocuklarm okuldan almam gerektiini sylyo
rum. Parmamda tren oktan kat dercesine parlda
yan saf altndan alyans grdn mit ediyorum.
Anladm, peki baka bir gn le yemeinde bulu
maya ne dersin?
Kabul ediyorum. Kendimi kolaylkla kandrp iim
den yle diyorum: Belki de bana son derece nemli bir
bilgi verecektir, mesela bir devlet sim, lkemizin siyase
tini kkten deitirecek ve gazetemin yazileri efinin
bana bambaka bir gzle bakmasn salayacak bir bilgi,
belli mi olur?
Kalkp odasnn kapm kilitliyor ve yanma dnp
beni pyor. pcne karlk veriyorum; nk bu
nu son yaptmzn stnden uzun zaman geti. Ge
mite k olabileceim Jacobun bugn bir ailesi var, bir
retim yesiyle evli. Benim de bir ailem var, servetini
miras yoluyla kazansa da almaktan gocunmayan bir
adamla evliyim.
Aklmdan onu itip artk ocuk olmadmz syle
mek gese de bu durum houma gidiyor. Bugnlerde
yeni bir Japon lokantas kefetmekle kalmadm, yanl
grlen bir ey de yaptm. Kurallar inemeyi baardm
ve dnya bama yklmad! Uzun zamandr kendimi bu
kadar mutlu hissetmemitim.
37
 Her geen saniye kendimi daha iyi, daha cesur, daha
zgr hissediyorum. Derken okul yllarndan beri dle
diim bir ey yapyorum.
Yere diz kp pantolonunun fermuarn ayorum
ve aletini yalamaya balyorum. Salarm kavryor ve
bam istedii hzda indirip kaldryor. Bir dakika ge
meden boalyor.
"Harika!
Karlk vermiyorum. Aslnda benim amdan ona
nazaran daha iyi getii sylenebilir, ne de olsa erken bo
alan kendisiydi.
 Gnahmn ardndan ilediim suun ortaya kma
ihtimali iimi korkuyla dolduruyor.
Gazeteye dnerken di fras ve di macunu satn
alyorum. Yarm saatte bir tuvalete gidip yzmde ya da
ince ilemeleri kolayca lekelenen Versace marka blu
zumda herhangi bir iz kalp kalmadn kontrol ediyo
rum. Gzucuyla meslektalarm izliyorum ama hibiri
(zellikle de byle konular iin radarlar hep ak tutan
kadnlar) bir eyin farkna varmyorlar.
Niin yaptm bunu? Sanki bir bakas bana hkme
dip beni o erotizmden uzak, safi mekanik duruma sok
mutu. Acaba Jacoba bamsz, zgr, kendi kendimin
efendisi bir kadn olduumu kantlamak m istemitim?
Onu etkilemek iin mi yapmtm bunu, yoksa arkada
nm cehennem adm verdii eyden kamaya almak
iin mi?
Her ey eskiden olduu gibi kalacak. Bir yol ayr
mnda falan deilim. Gideceim yn biliyorum ve n
mzdeki yllarda ailemin ynn deitirmeyi baaraca
m, sonumuzun araba ykamay olaanst bir ey zan
neden insanlarnki gibi olmayacam mit ediyorum.
Byk deiimler zaman ister ve benim zamanm bol.
En azmdan ben yle umuyorum.
39
 Eve dnnce mutlu ya da mutsuz grnmemeye
abalyorum. Bu halim ocuklarn dikkatinden hi ka
myor.
Anne, bugn sende bir tuhaflk var.
imden evet, demek geliyor: Evet, var nk yap
mamam gereken bir ey yapmama ramen en ufak bir
sululuk duymuyorum, sadece yaptmn ortaya kma
sndan korkuyorum.
Kocam eve geliyor ve her zamanki gibi beni pp
gnmn nasl getiini ve akam ne yiyeceimizi soru
yor. Alk olduu cevaplan veriyorum. Rutinimiz dei
mezse sabah bir siyasetiye oral seks yaptmdan da
kukulanmaz.
Bu arada yaptmdan zerre kadar fiziksel haz alma
dm belirtmeliyim. imdiyse arzudan lgna dnm
haldeyim, bir erkee, binlerce pce, stmdeki bir
bedenin bana ac ve zevk vermesine ihtiyacm var.

* *

Yatak odamza knca dpedz tahrik olduumu,

kocamla sevimek iin lgna dndm fark ediyo
rum. Ama sakin olmal, abartmamalym, yoksa kocam
phelenebilir.
Banyo yapp kocamn yanna uzanyorum, tableti
elinden alp baucu sehpasna koyuyorum. Gsn ok
amaya balyorum ve ok gemeden tahrik oluyor. Uzun
zamandr sevimediimiz kadar heyecanla seviiyoruz.
Biraz yksek sesle inlediimde kocam sessiz olmazsam
ocuklar uyandracamz sylyor, bense bundan artk
bktm, hislerimi da vurmak istediimi sylyorum.
Defalarca orgazma ulayorum. Tannm, yanmdaki
bu adam ne kadar ok seviyorum! Sevimemiz bittiinde
ikimiz de canmz km halde serilip kalyoruz, ter iin-
de kaldmzdan yeniden banyo yapyorum. Kocam ban
yoda beni i7.1vor ve aka olsun dve duu m ahrem yerime
tutuyor. Durmasn, yorulduum u, uyum am z gerektii
ni. byle yaparsa beni \nne tahnk edecein: sylyorum.
Birbirimizi kurularken gnlerim i geirm e biim im :
ne pahasna olursa olsun deitirm e amacyla beni bir
gece kulbne gtrm esini istiyorum . H erhalde artk
tuhaf bir eyler olduundan pheenm tr.
"Yarn m r
Yann olmaz, yoga dersim var. C um a gidelim.
Hazr konu almken, sana laf dolatrm adan bir
soru sorabilir m iyim ?
Kalbm duruyor. Kocam konum ay srdryor
'Yoga dersine neden gidiyorsun G ayet sakn, ken
diyle hank. ne istediini bilen bir kadnsn. Yoga bou
na vakit kayb deil m i?
Kalbim yeniden atm aya balyor. Cevap verm iyo
rum. G lm seyip yzn okamakla yetiniyorum .

* * *

Yataa devrilip gzlerimi kapyorum ve uyumadan

nce unu dnyorum : H erhalde uzun suredir evli
olanlarda sklkla grlen bir kriz dnem inden geiyorum.
Yaknda geer.
H erkesin srekli m utlu olmasna gerek yoktur D a
has. dnyada kimse b u n u baaramaz. H ayatn gerekle
riyle baa kmay renm ek gerek.
Sevgili depresyon, bana hi yanama. N aholuk e t
me. Aynaya bakp ne anlamsz bir yaam dem ek iin
benden ok daha fazla sebebe sahip bakalarnn peine
d. stesen de istem esen de sem nasl alt edeceimi b i
liyorum.
D epresvon, benim le bouna vakit harcyorsam.

41
 Jacob Knigle bulumam tpk hayal ettiim gibi
gerekleiyor. Gln kysnda pahal bir restoran olan La
Perle du Laca gidiyoruz, eskiden iyiydi ama artk beledi
ye tarafndan iletiliyor. Yemekler rezalet olmasna ra
men hl ate pahas. Onu birka gn nce kefettiim
Japon lokantasma gtrerek artabilirdim; ama byle
yapsaydm beni kesin zevksiz bulurdu. Kimileri iin de
korasyon, yemekten daha nemlidir.
Oysa imdi doru karan verdiimi anlyorum. Jacob
bana araptan anladm gstermeye alyor, arabn
buke, doku ve kadehin eperinde brakt izi ifade
eden gzya gibi zelliklerini deerlendiriyor. Baka bir
deyile, bydn, artk o okullu delikanldan farkl ol
duunu, ok ey rendiini, hayatta ykseldiini ve artk
dnyay, araplan, siyaseti, kadnlan ve eski sevgililerini
tandn bana belli etmeye alyor.
Bir sr samalk! Biz doumdan lme kadar arap
ier dururuz. yi arab ktsnden ayrt etmeyi biliriz,
nokta.
Oysa kocamla tanana kadar karma kan -ve ken
dini grgl gren- erkekler arap seimini nihayet ken
dilerini gsterebilecekleri bir zafer n olarak grrlerdi.
Hepsi ayn eyi yaparlard: Yzlerinde dikkat kesildikleri-

42
 ni belli eden bir ifadeyle mantar koklar, ienin etiketini
okur, garsonun kadehlerine tadmlk bir yudum koymas
na izin verir, kadehi evirir, a tutarak inceler, arab
koklar, yavaa yudumlar, yutar ve en sonunda balann
olumlu anlamda sallarlard.
Ayn sahneyi saysz kez izledikten sonra baka kii
lerle arkadalk kurmak istediime karar vermi ve nerd!
lere, yani fakltenin dlanm tiplerine yanamtm. Yap
mack hareketleri nceden kestirilebilen arap tadmcla
rn aksine nerdler zgn kiilerdi ve beni etkilemeye hi
uramyorlard. Hep anlamadm konulardan bahsedi
yorlard. rnein, benim hi olmazsa Intel ismini tanya
cam zannediyorlard, "ne de olsa btn bilgisayarlarn
stnde yazl idi. Bense buna hi dikkat etmemitim.
Nerd'lerin yannda kendimi tam bir cahil gibi hisse
diyordum, hibir ekici yanm yoktu sanki, internet kor
sanl gslerim ve bacaklarmdan daha fazla ilgilerini
ekiyordu. Ben de bir sre sonra kendimi gvenli hisset
tiim arap tadmclara dndm. Derken beni ince zevk
leriyle etkilemeye almayan, kendimi aptal hissettiim,
gizemli gezegenler, Hobbitler ve ziyaret edilen sayfalarn
izlerini silen bilgisayar programlan gibi mevzulardan
bahsetmeyen bir adam kt karma. Cenevremizin gz
bebei Leman Glnn evresindeki kasabalardan en az
yz yirmi tanesini kefettiimiz birka aylk birliktelii
mizin ardndan bana evlenme teklif etti.
Annda kabul ettim.
Jacoba bildii bir gece kulb var m diye soruyo
rum nk Cenevre'nin gece yaamn (lafn gelii "gece
yaam diyorum) yllardr takip etmiyorum ve cuma ge
cesi kp elenmeye karar verdim. Gzleri parldyor.
Buna hi vaktim yok. Davetine sevindim ama bildi
in gibi, hem evliyim hem de gazeteci bir kadnla birlikte
grnmem doru olmaz. Sonra yazdn haberlerin...

43
 Tarafl olduunu sylerler.
"... evet, tarafl olduunu sylerler.
Kurlama oyununu bir adm daha ileri gtrmeye
karar veriyorum, ne de olsa eleniyorum. Kaybedecek
neyim var ki? Neticede btn yollar, yntemleri, hinlik
leri, hnzrlklar ve tuzaklar biliyorum.
Bana biraz daha kendinden bahsetmesini rica ediyo
rum. zel hayatn merak ediyorum. Naslsa burada ga
zeteci deil kadn kimliimle ve genlik ak kimliimle
bulunuyorum.
Kadn szcn iyice vurguluyorum.
zel hayatm yok, diye karlk veriyor. Maalesef
olmas mmkn deil. Setiim kariyer beni bir makine
ye dntrd. Sylediim her ey izleniyor, sorgulan
yor ve yaynlanyor.
Pek de yle saylmaz ama samimiyeti karsnda yel
kenleri suya indiriyorum. Onun da araziyi kefetmekte
olduunun, bast yeri tanmak istediinin ve snrlarm
snadnn farkndaym. arab iip bbrlenmeye ba
layan her olgun erkek gibi evliliin kendisini mutsuzla
trdn ima ediyor.
"lk iki senemizde birka aymz mutlu, birkam ise
mcadele ederek geirdik, sonrasndaysa vaktimin tama
mn kariyerime ve yeniden seilmek iin insanlara iyi
grnmeye ayrdm. Hayatta zevk aldm her eyden
fedakrlk etmek zorunda kaldm, rnein seninle bu
hafta kp dans edebilmek isterdim. Ya da saatlerce m
zik dinleyip tttrp bakalarnn uygunsuz grd bir
sr baka ey yaparak.
Amma abartyorsun! Kimsenin senin zel hayatnla
ilgilendii yok ki.
Belki de Satrn yzndendir. 29 senede bir Satrn
doum tarihimizde bulunduu yere dner.
Satrnn dn m?
 (eve/elik ettiinin farkna varyor ve iyerleri m ize
dnme vaktinin geldiim sylyor.
Olma/.. Benim iin Satrnn donumu oktan gerek
letti, bunun tam olarak ne anlama geldiini renmem
lazm. Bana bir astroloji dersi veriyor: Satrn 29 senede
bir doum tarihimizde bulunduu yere dner. Bu na dek
her eyin m m kn olduunu, ryalarmzn gereklete
ceini, etrafmzda ykselen duvarlar ykabileceimizi
zannederiz. Satrn dngsn tamamladndaysa ro
mantizmden eser kalmaz. Tercihlerimiz kalc hale gelir
ve yolumuzu dei-ttirmemiz neredeyse imknszlatr. Ta
bii ben konunun uzman saylmam. Ama sonraki tansm
ancak 58 yatma geldiimde, Satrnn ikinci dntnde
elime geecek. Beki Satrn baka yol seemeyeceini sy
lyorsa beni neden le yemeine davet ettin? Neredeyse
bir saattir konuuyoruz.
"Mutlu m usun?
Ne?
"Gzlerinde bir ey fark ettim ... Bylesine gzel, ev
liliinden ve iinden m em nun bir kadnn gzlerinde
byle bir hzn grmek nasl aklanabilir? Kendi gzle
rimin bir yansmasna bakyorum sanki. Sorumu tekrar
edeceim: M utlu m usun?
Doduum, bydm ve artk ocuklarm yeti
tirdiim lkede hi kimse byle sorular sormaz. M utlulu
u lmek, plebisite amak, uzm anlar tarafndan analiz
ettirmek m m kn deildir. Birbirimize arabamzn mar
kasn bile sormazken byle m ahrem ve tanmlanmas
imknsz bir eyi hi dile getirmeyiz.
"Cevap vermen art deil. Suskunluun yeterli.
Hayr, suskunluum yeterli deil. Hibir eyi cevap
lamyor. Sadece ardm, donup kaldm anlamna
geliyor.
"Ben m utlu deilim, diyor. Bir erkein arzulayabi
lecei her eye sahibim ama m utlu deilim.
 Ac aha ehrin suyuna bir ey mi kattlar? Acaba l
kemi herkesi derin bir hsrana srkleyen bir kimyasal
silahla yok etmek mi istiyorlar? Konutuum herkesin
ayn eyleri sylyor olmasna aklm ermiyor.
Buraya kadar hibir ey sylemedim. Ac eken ruh
lar birbirini tanmak ve birbirilerine yanaarak aclarn
ikiye katlayarak artrmak gibi inanlmaz bir zellie sa
hiptirler.
Neden bunu fark etmemitim? Neden onun siyasi
konulardan bahsederkenki yzeyselliine ya da arab ta-
darkenki ukala tavrlarna taklp kalmtm?
Satrnn dn. Mutsuzluk. Jacob Knigin a
zndan duymay hi beklemediim eylerdi bunlar.
Bylece, tam o anda -saatim e bakyorum, 13.55i
gsteriyor- ona bir kez daha k oluyorum. Harika ko
cam da dahil hayatmda hi kimse bana m utlu olup ol
madm sormad. Belki ocukluumda annem babam
veya dedelerim keyfimin yerinde olup olmadn sor
mulardr, o kadar.
"Yeniden buluacak myz?
Karmda oturan adama bakyorum ve artk onda
genlik akm grmediimi fark ediyorum, yerinde ken
di arzumla yaklatm bir uurum gryorum, kysn
dan kamay kesinlikle istemediim bir uurum. Bir an
iin uykusuz gecelerimin her zamankinden de daha kat
lanlmaz hale geleceini dnyorum, ne de olsa artk
somut bir derdim var: Gnlm kaptrdm.
Bilincimdeki ve bilinaltmdaki btn krmz "uya
r klar yanp snmeye balyor.
Ama kendi kendime yle diyorum: Sersemlik edi
yorsun, onun asl istedii seni yataa atmak. M utlu olup
olmadn umurunda deil.
Derken, intihar eder gibi olumlu cevap veriyorum.
Ergenliimizde sadece gslerime dokunan biriyle ya-
taa girmenin evliliime iyi gelmeyecei ne belli? Dn
sabah ona oral seks yaptktan sonra gece defalarca orgaz
ma ulamadm m?
Satrn konusuna dnmeye alyorum ama Jacob
garsondan hesab istiyor, bir yandan da ceptelefonunda
birine be dakika gecikeceini haber vermekte.
Hesapla birlikte birer de kahveyle su alalm, ltfen.
Aramas bitince kimle konutuunu sorduumda
karsyla konutuunu sylyor. nemli bir ila firmas
nn yneticisi kendisiyle bulumak istiyormu, belki Eya
letler Konseyine girmek iin yrtecei kampanyaya
maddi yardm yapacakm. Seimler hzla yaklayor.
Bir kez daha Jacobun evli olduunu hatrlyorum.
Mutsuz olduunu. Cannn istedii hibir eyi yapamad
n. O ve kars hakknda dnen dedikodular - anlatlan
lara baklrsa ak evlilik yayorlarm. nceki gn saat
13.55te beni alevlendiren o kvlcm unutmam ve Ja
cobun sadece beni kullanmak istediini anlamam lazm.
Her eyi aka yaptmz srece kullanlmak beni
rahatsz etmiyor. Ne de olsa benim de birini yataa at
mam lazm.

**

Restoramn nndeki kaldrmda duruyoruz. Jacob

yan yana durmamz pheleri zerimize ekebilirmi
gibi bir tavrla etrafa bakmyor. Kimsenin bizi izlemedi
ine emin olunca bir sigara yakyor.
Demek grlecek diye korktuu sigarasym.
"Hatrlar msn, renciyken arkada grubumuzun
en gelecek vaat edeni olduum sylenirdi. Kendimi ya
nlmadklarn kantlamaya mecbur hissederdim, ne de
olsa hepimiz sevilmeye ve beenilmeye muhta varlkla
rz. Ders alp bakalarnn beklentilerini karlamak

47
 u c u n a fedakrlk edip arkadalarmla bulumazdm. Li
seyi en vuksek notlarla bitirdim. Bu arada, seninle neden
avrnutk araba!"
O hatrlamyorsa ben his' hatrlamam. Galiba o sra
lar herkes herkesle ktlamasna ramen sonuta kimse
kimseyle birlikte olmuyordu.
' faklteyi bitirince kamu avukatl yaptm; gnle
rimi haydutlar, masumlar, namussuzlar ye drst insan
larla geirmeye baladm. Bata geici grdm mesle
im yaamm boyunca peini brakmayacam bir amaca
dnt; nsanlara yardm edebileceimi grdm. M-
cekkllenmn says giderek artt, t nim btn ehre ya
yld. Babam srarla bu ii brakp bir arkadann amkat
brosunda almam sylyordu. Bense kazandm her
dayann ardndan iimi daha ok seviyordum. Arada sra
da miad dolmu, gnmz dnyasyla hi uyumayan
yasalara rastlyordum. ehir ynetiminde birok deiik
lik yapmak gerekiyordu.
Anlattklarn resm yaamyksnden hatrlasam
da ayn eyleri onun azndan duymak bir bakayd.
O dnemde meclise adaylm koyma vaktinin gel
diine karar verdim. Seim kampanyam neredeyse be
kuru harcamadan yaptk; nk babam seimlere gir
meme karyd. Sadece mvekkillerim bana destek oklu
lar. Azck bir oy farkyla olsa da seildim.
Yeniden etrafa baknyor. Sigarasn arkasnda tuta
rak gizliyor. Kimsenin bize bakmadna emin olunca
sigaradan derin bir nefes daha ekiyor. Gzleri gemii
ne odaklanm bo bo bakyor.
Sivasete atldmda gnde en fazla be saat uvu-
mama ramen hep enerji doluydum. imdiyse canm on
sekiz saat aralksz uyumak istiyor. Dnyada edindiim
konumla geirdiim balay sona erdi artk. Geriye sadece
herkesi, zellikle de parlak bir geleceim olmas iin l
gnca mcadele eden kann memnun etme ihtiyac kal-
 di. Marianne bunun iin ok fedakrlk etti, onu hayal
krklna uratamam.
Daha birka dakika nce bana yeniden bulumay
teklif edenle ayn adam m bu? Acaba istedii sahiden
bu mu: Kendisiyle ayn eyleri hissettii iin onu anlaya
bilecek biriyle kp dertlemek mi?
Gz ap kapayana kadar bin trl hayal kurmakta
stme yok. Ben de kendimi Alp Dalanndaki bir alede,
ipek nevresimlere sarnm halde hayal etmekteydim.
Neyse, bir daha ne zaman buluabiliriz?
Sen se.
ki gn sonraya randevulamak istiyor. Yoga dersim
olduunu sylyorum. Dersi atlatmam rica ediyor. Za
ten srekli atlattm, artk daha disiplinli olacama dair
kendi kendime sz verdiimi sylyorum.
Jacob pes etmie benziyor. imden teklifini kabul
etmek geliyor; ama pek hevesli veya msait grnme
sem iyi olur.
Hayatm anlam kazanmaya balyor nk nceki
hissizliim yerini korkuya brakyor. Frsatlar karmak
tan korkmak ne byk mutluluk!
O gn buluamayacamz, cumaya randevulama
y tercih ettiimi sylyorum. Kabul ediyor, yardmcs
n arayp ajandasna kaydettiriyor. Sigarasn sndryor
ve vedalayoruz. Bana zel hayatm neden bu kadar a
tm sormuyorum, o da restoranda anlattklarna nem
li olabilecek herhangi bir ekleme yapmyor.
Bu le yemeinde bir eylerin deitiine inanmay
ok isterdim. gerei katldm, masaya son derece sa
lksz yiyeceklerin geldii, arab iiyormu gibi yapsak
da kahve sylediimizde kadehlerimizin halen, neredey
se dokunulmam izlenimi verecek kadar dolu olduu
yzlerce le yemeinden hibir fark yoktu.
Herkesi memnun etm e ihtiyac. Satrnn dn.
Yalnz deilim.

49
 Gazetecilik sanld kadar aaal bir meslek deil
dir - hayatmz nllerle rportaj yaparak, rya gibi se
yahatlere davet edilerek, iktidardakilerle temas halinde
olarak, byk paralar kazanarak, ularda yaayanlarn
byleyici dnyasnn tadn kararak geirmeyiz.
Aslnda vaktimizin ounu alak sunta duvarl bl
melerimizin ardnda, telefon ahizesi kulamza yapk
halde geiririz. Mahremiyet hakk sadece eflerimize zel
dir; duvarlan camdan, akvaryumdan bozma odalarnda
alr ve camlarn ardndaki jaluzileri arada srada kapar
lar. Byleyken onlar darda olan biteni grse de bizler
dudaklarnn sudaki bir balk gibi oynayp durduuna a
hit olmaktan mahrum kalnz.
195 bin nfuslu Cenevrede gazetecilik yapmak dn
yann en skc iidir. Bugnk baskya gz atyorum, as
lnda iindekileri biliyorum; yabanc lkelerin ileri ge
lenlerinin Birlemi Milletler binasnda srekli bir araya
gelileri, banka srlarnn aklanmasna kar bildik ya
knmalar ve An imanlktan mustarip adam uaa
nasl giremedi, ehrin eteklerinde kurtlar koyunlara
saldrd", Saint-Georgesda Kolomb ncesi dneme ait
fosiller bulundu" gibi, nem arz eden bakalan n sayfa
da, manette de Geneve adl gemi restore edilmesinin
50
ardndan her zamankinden de gzel bir halde gle dn
yor haberi var.
Masalardan birine arlyorum. le yemeinde bu
lutuum siyasetiden nemli bir bilgi edinip edinemedi
imi soruyorlar. Beklenecei zere bizi birlikte grmler.
Hayr, diye karlk veriyorum. Resm yaamyk-
snde yazanlardan te bir ey sylemedi. Bulumamm
asl amacnn bir kaynaa yaklamak olduunu anlat
yorum, bizlere nemli bilgiler veren kiilere aramzda
byle deriz. (Gazetecinin kaynak a geniledike verimi
ve saygnl da artar.)
efim baka bir kaynaa gre Jacob Knigin baka
bir siyasetinin karsyla iliki yaadndan bahsediyor.
Ruhumun, depresyonun tahrip ettii, benimse ilgi gs
termediim, o karanlk kesinde bir sanc hissediyorum.
Ona daha yaklap yaklaamayacam soruyorlar.
Cinsel yaamyla pek ilgilenmiyorlar ama ayn kaynak
onun antaj kurban olabileceini ne srm. Yabanc
bir metalrji irketinin yneticileri kendi lkelerinde ver
gi sorunu yaaynca arkalarnda iz brakmamak iin hare
kete gemiler ama maliye bakamna bir trl ulaam-
yorlarm. Biraz yardma ihtiyalar varm.
efimin sylediklerine baklrsa asl hedefimiz mec
lis yesi Jacob Knig deil, siyasi dzenimize yolsuzluk
bulatrmaya alanlarm.
"imiz kolay. Knigin tarafnda olduumuzu ona
sylesek yeter.
svire, szlerin yeterli grld nadir lkelerden
dir. Dier lkelerin ounda avukatlar, ahitler, imzal
evraklar vardr ve gizlilik ihlal edildii takdirde dava a
lacana dair tehditler savrulur.
Tek yapmamz gereken bu bilgiyi dorulayp foto
raf bulmak.

51
 yleyse Jacoba yaklamam lazm.
O da kolay. Kaynaklarmzn sylediklerine baklr
sa yeniden randevulamsnz bile. Resm ajandasna
girmi.
Gren de banka srlaryla nl bir lke olmadm
z sanacak! Herkesin her eyden haberi var.
Her zamanki taktii uygula.
Her zamanki taktik drt aamadan meydana gelir. 1.
Rportaj yaplan kiinin halka aklamaya istekli olduu
herhangi bir konu hakknda soru sorarak bala. 2. stedii
kadar konumasna izin ver, bylece gazetenin kendisine
geni yer ayracam dnecektir. 3. Rportajn sonun
da, avucunun iinde olduumuza iyice ikna olduunda,
ilgimizi eken tek soruyu sor; ama yle bir sor ki cevap
vermezse gazetede kendisine ayrlan yerin daralacan
ve neticede vaktini kaybetmi olacam dnsn. 4.
Eer kaamak bir cevap verirse soruyu baka szcklerle
yeniden sor. Cevabnn kimseyi ilgilendirmediini syle
yecektir. Ama en azndan bir aklama koparmak arttr.
Vakalarn %99.9unda rportaj yaplan kii tuzaa der.
Bu kadar yeterlidir. Rportajn geriye kalann pe
at ve gazetede bu son aklamay kullan, malzemeleri
rportaj yaplan kiiyle deil baka bir nemli konuyla
ilgili resm bilgiler, gayri resmi bilgiler, ismi sakl kay
naklar vs. ieren bir habere dntr.
Cevap vermemekte direnirse ona tarafnda olduu
muza dair gven ver. Gazetecilik nasldr bilirsin. ini iyi
yaparsan vakti geldiinde sana ok faydas dokunur...
Bilmez miyim. Gazetecilerin kariyerleri de sporcu
larnla gibi ksacktr. an ve hrete erkenden ular ve
ok gemeden yerimizi sonraki nesle brakrz. Yoluna
devam edip ykselenlerin says azdr. Dierlerininse ya
am koullan ktleir, basn eletirmeye balarlar, blog-
lar aarlar, seminerler verirler ve arkadalann etkilemek
uruna g e r e i n d e n fa/.h vakit hart arlar, ikisinin ortas
yoktur
Ii*r m e s l e k t e bala "ge|e< < k vaat ed en " snfnda g o
m inyonun st en en aklamalar hu o b dan k o p a r m a y
baarrsam geje ek v n - , "I l a n ama larda k e s in t i y e gd
yoru/, ama y e t e n e i n ve snn s a y e s i n d e v n n baka bir
yerde bular ana e m i n i z , "d e n d i i m d u y m a k /.orunda
kalmam
Terfi e d i l e r e k m y m a r a b a / 1>*] k i d e m a n e t l e r e
b'-r karar vere< r m k o y u nla r yiyen kurrlun derdi, ya
banr bankerlerin to[>lur a D u b a i ve S in ga p ur 'a go e t
mesi ya da piy asada kiralk e v k a l m a m a s ( >nurnrl'-kj be
yln leyer ar r|r>lu e e r e i n e p h e yok ..
M asa m a d o n u y o r u m , n e m s i z birka t e l e f o n g r
mesi daha y a p y o r u m ve n t e n H t e k haber portallarnda
ilgin g r d m ler eyi o k uy or rn M e s l e k ta l a r m rla
masalarnda aynsn yapyorlar, h e r k e s tirajmz/lak du
iu t e r s in e evrer ek bir ha b e r i n p e in d e , birisi O - n e v r e
ile / u r i l i arasndaki d e m i r y o l u n u n z e r i n d e y a b a n d o -
muzlar b u l u n d u u n u sr>yluyor, bnrlan haber olur m u ?
K b e t t e olur. T p k biraz o n r c t e l e f o n d a bana barlar
daki sigara ya sa n d an y a k m a n s ek se n l ik kadn gibi Ya
zn hadi reyseyrr a m a insanlar k or ta s nd a darda
sigara i m e y e m e c b u r braklrsa z a t r r e e d e n l e n l e r i n
says akcier k a n s e r i n d e n o l e n l e r m k i m g e e / e k m i .
basl bir g a z e t e n i n y a z ile rm d e ta m olarak ne m
yapyoruz?
Artk riliyorum: im ize b a y ly o r u z ve niy*timz
dnyay k u r t a r m a k .
 Lotus pozisyonunda oturuyorum, ttsm yanmak
ta, asansrlerde duymaya altklarmza benzeyen katla
nlmas g bir mzik alyor ve meditasyona balyo
rum. Son zamanlarda evremdekiler bunu denememi
syleyip duruyorlard, zellikle beni stresli buldukla
rnda sylyorlard. (Sahiden de yleydim ama u anda
hayata kar hissettiim mutlak ilgisizlikten daha iyiydi.)
Dncelerinizin saflktan uzak ksmlar sizi ra
hatsz edecek. Hi kayglanmayn. Ortaya kan btn
dnceleri kabul edin. Onlara kar koymayn.
Harika, ben de tam byle yapyorum. Kibir, hayal k
rkl, kskanlk, nankrlk, yararszlk gibi zehirli duy
gulan kendimden uzaklatnyorum. Alan boluu teva
zu, minnet, anlay, vicdan ve zarafetle dolduruyorum.
Son zamanlarda ekerin dozunu kardm, bunun
hem bedene hem ruha zararl olduunu dnyorum.
Karanl ve mitsizlii kenara itiyorum, iyiliin ve
n gcn yardma anyorum.
Jacobla le yemeim en ince aynntsma kadar ak
lmda canlanyor.
Dier rencilerle birlikte bir mantray tekrarlyo
rum.
Yazleri efimin sylediklerinin doru olup olma-
dn merak ediyorum. Acaba Jacob sahiden de karsn
aldatt m? Sahiden de antaja urad m?
Yoga retmeni ktan bir zrhn bedenimizi sard
n hayal etmemizi sylyor.
Her gnmz bu zrhn bizleri tehlikelerden ko
ruyacana gvenerek geirmeliyiz, bylece varoluun
iki ynllne bal kalmaktan kurtulacaz. zerinde
sevincin ve acnn deil, yalnzca derin bir huzurun bu
lunduu orta yolu aramalyz.
Yoga derslerini neden habire atlattm anlamaya
balyorum. Varoluun iki ynll m? Orta yol mu?
Btn bunlar bana -doktorumun srar ettii gibi- koles
terol 70 seviyesinde tutmak kadar doaya aykn geliyor.
Zrhn grnts zihnimde sadece birka saniye tu
tunabiliyor, ardndan binlerce paraya ayrlyor ve yerini
Jacobun karsna kan, istinasz her gzel kadndan ho
landna dair duyduum kesinlie brakyor. Peki ben ne
reden bulatm bu ie?
Egzersizler devam ediyor. Pozisyon deitiriyoruz
ve retmen, her derste yapt gibi, birka saniyeliine
de olsa zihnimizi boaltmaya almamz sylyor.
Oysa en ok korktuum ve en ok yakama yapan
boluun ta kendisi. retmen benden istedii eyi bir
bilse... Neyse, yzyllardr var olan bir yntemi eletir
mek bana dmez.
Ne iim var burada?
Buldum: Stres atyorum.
 Yine gecenin bir yans uyanyorum. yiler mi diye
bakmak iin ocuklann odasna gidiyorum - bu taknt
gibi bir eydir ama her ebeveyn arada srada yapar.
Yatama dnp baklarm tavana dikiyorum.
Ne yapmak istediimi veya istemediimi dile geti
recek gcm yok. Neden yogay brakp kurtulmuyo
rum? Neden bir psikiyatra gidip sihirli haplardan almaya
balamyorum? Neden kendime hkim olup Jacobu d
nmeyi brakamyorum? Hem o, Satrn ve yetikinle
rin eninde sonunda yzlemek durumunda kaldklan
hayal knklklar hakknda konumaktan baka bir ey
istediini bir kez olsun ima etmedi ki.
Dayanamyorum artk. Hayatm ayn sahnenin son
suza kadar tekrarlanp durduu bir filme benziyor.
Fakltede gazetecilik okurken birka psikoloji dersi
almtm. Derslerden birinde profesrmz (olduka il
gin bir adamd, hem derste hem de yatakta) sorgula
nanlarn be aamadan getiini anlatmt: savunma,
kendini vme, kendine gvenme, itiraf ve olanlar d
zeltme denemesi.
Bense hayatta dorudan kendine gven aamasn
dan itirafa getim. Sald kalmalarn tercih ettiim eyle
ri kendi kendime sylemeye balyorum.
56
 rnein: Dnya durdu.
Sadece benimki deil, evremdeki herkesin dnyas
durdu. Arkadalarla buluunca hep ayn eylerden, ayn
kiilerden bahsediyoruz. Konumalarmz yeni gibi g
rnse de aslnda her ey bir zaman ve enerji kaybndan
ibaret. Hayatlarmzn ilginliini kaybetmediini gs
termeye alyoruz.
Herkes kendi mutsuzluunu idare etmeye alyor.
Sadece Jacob ile ben deil, byk ihtimalle kocam da
ayn durumda. Tek fark onun hibir eyi belli etmemesi.
inde bulunduum tehlikeli itiraf aamasnda b
tn bunlar daha net grmeye balyorum. Kendimi yal
nz hissetmiyorum. evremdekiler de benimle ayn dert
lerden mustaripler ve hepimiz, hayatmz ncekinden
farkszm gibi davranyoruz. Ben de. Komum da. Byk
ihtimalle efim ve gece yanmda uyuyan adam da.
Belli bir yatan sonra kendimizi gvende ve yaptk
larmzn doruluundan emin gsteren bir maske tak
yoruz. Zamanla bu maske yzmze yapyor ve bir da
ha kmyor.
ocukken alarsak ilgi, zntm z belli edersek
de teselli greceimizi reniyoruz. nsanlar glmse
memizle ikna edemediimizde gzyalanmzn mutlaka
ie yarayacan biliyoruz.
Byynce ise -banyoda kimselere duyurmadan a
ladklarmz saymazsak- ocuklarmzn yan haricinde
ne alyoruz ne de glyoruz. nsanlar bizi savunmasz
grp bundan faydalanmak isteyebilir diye duygularm
z belli etmiyoruz.
Uyku her derde deva.
 Kararlatrdmz gnde Jacobla buluuyorum. Bu
kez mekn ben seiyorum ve bakmszlna ramen g
zelliinden bir ey kaybetmeyen Pare des Eaux-Vivesde
buluuyoruz; parkn iinde yine belediye tarafndan ile
tilen berbat bir lokanta var.
Bir defasnda oraya bir Financial Times muhabiriyle
gitmitik. Martini sipari etmitik ama garson bize Cin-
zano marka vermut getirmiti.
Bu kez le yemeine oturmayacaz - imenlerin
zerinde sandvi yemekle yetineceiz. Etrafmz rahat
a grebilecek ekilde oturduumuz iin Jacob sigarasn
istedii gibi iebilir. Gelen geeni sorunsuzca grebiliyo
ruz. Bu kez akszl davranmaya kararlym: formalite
icab ettiimiz (hava, i, kulp nasl geti, "bu gece gi
deceim gibi) laflarn ardndan ona ilk sorduum ey,
evlilik d bir ilikisi dolaysyla kendisine antaj yaplp
yaplmad oluyor.
Soruya armyor. Sadece cevab gazeteci kimliimle
mi yoksa arkada kimliimle mi dinleyeceimi soruyor.
imdilik gazeteci kimliimle. ddiay dorularsa ga
zetemizin arkasmda olacana dair sz verebileceimi
sylyorum, zel hayatyla ilgili hibir ey yaymlama
yacaz ama antajclarn stne gideceiz.
 "Evet, bir arkadamn karsyla ilikim oldu, arkada
m iin dolaysyla tamyorsundur herhalde. Fikir arka
damdan kt; nk ikisi de evliliklerinden sklmlar
d. Anlyor musun?
Fikir kocasndan m kt? Hayr, anlamyorum ama
kafam olumlu anlamda sallyorum ve gece nce olan
lar, birbiri ardna yaadm orgazmlar hatrlyorum.
liki hl devam ediyor mu?
Hevesimizi kaybettik. Karmn haberi var. Baz ey
leri saklamak mmkn deildir. Nijeryal birileri birlikte
fotoraflarmz ekmi, basma vermekle tehdit ediyor
lar ama bu haber kimsenin ilgisini ekmeyecektir.
Nijerya, ad yolsuzlua karan metaluji irketinin bu
lunduu lke. Kars onu boanmakla tehdit etmemi mi?
Birka gn surat ast ama daha teye gitmedi. Evli
liimizin gelecei iin byk planlar kuruyor, sadakat ise
bu planlarn paras deil sannm. Srf nem veriyormu
gibi grnmek iin biraz kskanlk etti ama rol yapmay
hi beceremez. likimi itiraf ettikten birka saat sonra
dikkatini baka eye vermiti bile.
Grne baklrsa Jacob benimkinden olduka fark
l bir dnyada yayor. Kadnlar kskanlk duymuyor, ko
calar kanlarna bakalanyla iliki yaamalan iin fikir ve
riyor. Bunlan yaamayarak ok mu ey kaybediyorum
acaba?
Zaman her eyin ilacdr. Sence de yle deil mi?
Olabilir. Birok durumda zaman dertleri artrabilir
de. Bana olan da bu. Ama ben rportaj yapmak iin bu
radaym, rportaj vermek iin deil, dolaysyla bir ey
demiyorum. Jacob konumay srdryor:
Nijeryallar bunu bilmiyorlar. Maliye Bakanlyla
kararlatrdm, onlan tuzaa dreceiz. Tpk bana yap-
tklan gibi her eyi kayda alacaz.
O anda makalem gzlerimin nnde buhar olup gi-
59
 eliyor, her geen gn daha da dibe batan sektrmzde
ykselme frsatmd bu. Anlatacak hibir eyim kalm
yor: ne zina ne antaj ne de yolsuzluk. Her ey svirenin
kalite ve kusursuzluk standartlarna uygun.
"Sormak istediklerini sordun mu? Konuyu deitire
bilir miyiz?
Evet, her eyi sordum. Dorusu aklma baka konu
da gelmiyor.
"Seninle neden tekrar bulumak stediimi sormay
unutmadn m acaba? Mutlu olup olmadn neden sor
duumu? Seni bir kadn olarak ilgi ekici bulduumu
dnyor musun? Artk ergenlik anda deiliz. Ofi
simde yaptklarnn beni ok arttn ve azna boal
maktan byk zevk aldm itiraf ediyorum ama bu se
bep burada olmamz iin yeterli deil hem ayn eyi
byle halka ak bir yerde yapamayz, yleyse seninle
neden tekrar bulumak istediimi renmek istemiyor
musun?
Mutlu olup olmadm sorarak beni hazrlksz ya
kalayan srpriz yuma klar saarak baka karanlk k
eleri aydnlatmaya devam ediyor. Acaba Jacob byle
sorular sormann yanl olduunu anlamyor mu?
Sen anlatmak istersen isterim, diye karlk veriyo
rum, onu kkrtmak ve karsnda kendimi gvensiz his
setmeme yol aan o ukala tavrlarn yerle bir etmek ama
cyla.
Ve ekliyorum: Elbette beni yataa atmak istiyor.
Karlnda "hayr cevabn alan ne ilk ne de tek kii.
Ban sallyor. Gayet rahat bir hava taknp n
mzdeki normalde gayet sakin olan glde beliren dalga
lar hakknda bir eyler sylyorum. Dnyann en ilgin
eyiymi gibi gzlerimizi gle dikiyoruz.
ok gemeden arad szckleri buluyor:
"Herhalde fark etmisindir, sana mutlu olup olmad

60
n sormamn sebebi sende kendimden bir eyler bul*
marnd. Benzerlikler insanlara ekici gelir. Belki sen ben
de ayn eyi grmedin ama olsun. Belki zihnin yorgun
dmtr, kendini var olmayan ve var olmadn bizzat
bildiin, dertlere kaptrmsndr, bu dertler btn ener
jini tketiyordun
le yemeimiz srasnda ben de ayn eyi dn
mtm: Ac eken ruhlar birbirlerini tanr ve canllar
korkutmak iin bir araya gelirler.
Benim hissettiklerim de seninkilerle ayn, diye sr
dryor. Tek fark, benim dertlerimin belki de daha so
mut olmas. zemediim eyler yznden kendimden
nefret etmeye baladm fark ediyorum; nk iim bir
sr insann takdirine bal. Bu yzden kendimi yararsz
hissediyorum. Doktora gitmeyi dndm ama kanm
kar kt. D urum ortaya karsa kariyerimin mahvola
cam syledi. Ben de ona hak verdim.
Demek bu konulan kansyla konuuyor. Belki bu
gece ben de kocamla konumaya alrm. Kulbe git
mek yerine onu karma alp her eyi anlatrm. Nasl tep
ki verir acaba?
Hayatta birok hata yaptm biliyorum. u anda
dnyaya baka bir gzle bakmaya alyorum ama ie
yaramyor. Senin gibi birilerini grnce, ki benzer du
rumlardaki birok kiiyle karlatm, yanap dertleriyle
nasl baa ktklarn anlamaya altm. Yardma ihtiya
duyduumu ve ihtiyacm karlamamn tek yolunun bu
olduunu anla ltfen.
Demek buymu. Cinsellikle, Cenevrenin gri g
n gne am gibi parldatan byk bir ak macerasy
la falan ilgisi yokmu. H er ey alkoliklerin ve madde ba
mllarnn aralarnda dzenlediklerinden farksz bir des
tek terapisinden ibaretmi.
Ayaa kalkyorum.
61
 Gzlerine bakarak aslnda ok mutlu olduumu ^
diinin ise bir an nce bir psikiyatra bavurmasn syljj
yorum. Karsnn hayatndaki her eyi kontrol etmesine
izin veremez. Aynca doktor-hasta ilikisinin mahremiyeti
dolaysyla kimsenin de haberi olmaz. Bir arkadam ila
kullanmaya baladktan sonra iyileti. Sahiden srf yeni,
den seilmek uruna hayatnn geri kalanm depresyonun
hayaletiyle bouarak geirmek istiyor mu? Gelecee dair
plam bu mu?
Sylediklerimi duyan var m diye etrafna baknyor.
Ben aynsn konumadan nce yapmtm, yalnz oldu
umuzu biliyorum - parkn st blmndeki lokantann
arkasndaki birka torbacy saymazsak tabii. Ama onla
rn da bize aldrd yok.
Durmakszn konuuyorum. Konutuka kendi ken
dime kulak verip yardm ettiimi fark ediyorum. Olum
suzluun, kendinden beslendiini sylyorum. Kendisini
neelendirecek bir eyler yapmasn sylyorum; mesela
yelken yapmak, sinemaya gitmek, kitap okumak.
Hayr, mesele bu deil. Sen beni anlamyorsun.
Tepkimin karsnda akna dnm gibi bir hali var.
Bal gibi de anlyorum. Her gn bir bilgi yamuruna
tutuluyoruz: makyajl ergen kzlarn kadn klna girerek
ebed gzellik vaat eden mucizevi gzellik rnlerini sun
duklar reklam afileri; evlilik yldnmlerini kutlamak
iin Everest'e trmanan ihtiyar bir ift; yeni model masaj
aletlerinin ilanlar; zayflama rnleriyle dolup taan ec
zane vitrinleri; hayat olduundan farkl gsteren filmler;
mthi sonular vaat eden kitaplar; kariyerde ykselmek
ya da huzuru bulmak konusunda insanlara tler ve
ren uzmanlar. Btn bunlar yznden kendimizi yah
h..w -diyoruz, maceradan yoksun yaamlar sryoruz, bu
-Miada cildimiz porsuyor, fazla kilolar kontrolszce bi
rikmeye balyor, srf olgunluk" adn verdiimiz eye
ters diye duygularmz ve arzularmz bastrmaya zor
lanyoruz.
Maruz kaldn bilgileri aykla. Gzlerinle kulaklar
na birer szge takp sadece kendini kt hissetmemeni
salayacak eylerin gemesine izin ver nk gnlk iler
zaten kendimizi kt hissetmemiz iin yeterli. Beni de
iyerimde eletirip arkamdan konumadklarn m san
yorsun? H em de neler konuuyorlar! Ama ben sadece
kendimi gelitirmemi ve hatalarm dzeltmemi salaya
cak eylere kulak vermeyi setim. Geriye kalan her eyi
duymazlktan geliyor ya da geri eviriyorum.
Bugn buraya zina, antaj ve yolsuzlukla ilgili karma
k bir hikye duymak iin geldim. Ama sen her sorumdan
ustaca syrldn. Bunu gremeyecek kadar kr msn?
Fazla dnmeden yeniden yanma oturuyorum, ka
masn diye bam ellerimin arasna alyorum ve dudaklar
n uzun uzun pyorum. Bir an tereddt etse de hemen
pcme karlk veriyor, iimdeki btn cizlik, krl
ganlk, baarszlk ve gvensizlik hislerinin yerini muaz
zam bir coku alyor. Bir anda akllandm, durumun hki
miyetini ele geirdim ve nceleri sadece hayallerimi ss
leyen bir ey yapmaktaym. Bu bilinmeyen topraklara ve
tehlike dolu denizlere alyorum, piramitleri ykp yerle
rine tapmaklar kuruyorum.
Yeniden dncelerimin ve eylemlerimin efendisi
haline geliyorum. Sabah gzme imknsz gelen eyi
daha akam olmadan gerekletiriyorum. Hislerim geri
geldi, sahip olmadm bir eyi sevebilirim, rzgr beni
rahatsz etmekten kp bir nimete dnyor, bir tann
yzm okuyor adeta. Ruhum geri geldi.
Jacobu ptm sre boyunca yzlerce sene geti
sanki. Yzlerimiz yavaa birbirinden ayrlyor, Jacob tat
llkla bam okuyor, gzlerimizin derinliklerine dikiyo
ruz baklarmz.
 Ve daha bir dakika nce orada bulunan eyle yeni
den karlayoruz.
Mutsuzluk.
Hem artk yalnz deil, yannda -en azndan benim
iin- her eyi daha da fenalatracak bir aptallk ve so
rumsuzluk var.
Birlikte yarm saat daha geiriyoruz, hibir ey olma
m gibi yaadmz kentten ve sakinlerinden bahsediyo
ruz. Pare des Eaux-Vivese geldiimizde nasl da samimi
grnyorduk, pme nnda adeta birletik, imdiyse
iki yabanc gibi herkes fazla utanmadan kendi yoluna gi
dene dek vakit doldurmak iin gevezelik ediyoruz.
Kimse bizi grmedi - bir lokantada deiliz. Evlilik
lerimiz gvende.
zr dilemeyi aklmdan geiriyorum ama bunun
gerekmediinin farkndaym. Alt st bir pckt ne
ticede.
 Kendimi zafer kazanm gibi hissetmediimi syler
sem yalan olur ama en azndan kendime az da olsa hkim
olmay baardm. Evde her ey ayn: nceden berbattm,
imdiyse iyiyim ama kimsenin bir ey sorduu yok.
Ben de Jacob Knigin yaptn yapacam: Kocama
ruh halimin tuhaflndan bahsedeceim. Ona srlarm
aacam ve bana yardm edebileceine eminim.
Ama bir yandan da bugn her ey yle gzel ki! Do
ru dzgn anlayamadm meseleleri ortaya dkerek
byle gzel bir gn rezil etmenin ne lemi var? Mca
deleye devam ediyorum. Hissettiklerimin, mutsuzluk
saplantsndan bahseden internet sayfalarnn dedii gibi
bedenimdeki baz kimyasallarn eksikliiyle alakal oldu
una inanmyorum.
Bugn mutsuz deilim. Hayatn olaan dnemleri
bunlar. Lisedeki arkada grubumun dzenledii okula
veda partisini hatrlyorum: ki saat durmadan glm,
sonunda da deliler gibi alamtk; nk artk bir daha
ayn ekilde bir araya gelmeyeceimizi anlamtk. Mut
suzluumuz birka gn veya hafta srm olmal, tam
hatrlayamyorum. Ama hatrlayamamamn nemli bir
anlam var: Her eyin getiini gsteriyor. Otuz ya de
virmek kolay deil, belki de ben buna hazrlkl deilim.

65
 Kocam ocuklar yatrmak iin st kata kyor. Bense
kendime bir kadeh arap doldurup baheye kyorum.
Hava hl rzgrl. Biz svireliler bu rzgr iyi bi
liriz; esmesi , alt veya dokuz gn srer. svireye gre
daha romantik bir lke olan Fransada bu rzgra mistral
denir ve bulutlan datp havay soutur. Bulutlarn te
pemizden ekilmesinin vakti gelmiti zaten - yarn g
neli bir gn olacak.
Parktaki konumamz, pmemizi hatrlyorum.
Hibir pimanlk duymuyorum. Daha nce hi yapmad
m bir ey yaptm ve bu sayede beni tutsak eden duvar-
lan devirmeye baladm.
Jacob Knigin ne dndnn nemi yok. Ben
hayatm bakalarn memnun etmeye abalayarak gei-
remem.
arabm bitirip kadehimi tekrar dolduruyorum, ay
lardr hissizlikten ve yararszlktan baka eyler hissede
bildiim bu saatlerin tadn karyorum.
Kocam dar kmak iin giyinmi halde aa iniyor
ve hazrlanmamn ne kadar sreceini soruyor. Bu gece
dans etmek iin dar kacamz unutm utum .
Giyinmek iin koar adm yukar kyorum.
Aa indiimde Filipinli dadmzn geldiini ve ki
taplarn salondaki masaya yaydn gryorum. ocuk
lar biraz nce yatt iin dadnn kafas rahat, vaktini ders
almaya ayrabiliyor - galiba televizyonla hi aras yok.
kmaya hazrz. En gzel elbisem stmde; rahat
bir ortamda kokona gibi grnecek olsam da nemi yok.
Canm elenmek istiyor.
 Rzgnn grlts pencereyi titretince uyanyorum.
Kocamn pencereyi skca kapatmadm dnyorum.
Yataktan kalkp her geceki merasimimi gerekletirmem,
yani ocuklarn odasna gidip iyi olduklarna emin olmam
lazm.
Ancak bir ey bana engel oluyor. Acaba ikinin etkisi
mi bu? Gndz vakti glde grdm dalgalar, dalan
bulutlar ve o srada yanmda bulunan kii aklma geliyor.
Gece kulbn hayal meyal hatrlyorum: kimiz de m
zikleri berbat, ortam skc bulduk ve yarm saat geme
den eve dnp yine bilgisayarlarmza ve tabletlerimize
gmldk.
Peki ya bugn leden sonra Jacoba sylediklerim?
Vaktimin bo olmasndan faydalanp kendim hakknda
da bir eyler dnmemeli miyim?
Ama bu oda beni bouyor. Kusursuz kocam yam ba
mda uyumakta; grne baklrsa rzgnn sesini duy
mam. Jacobun kansyla yan yana yattn, btn his
settiklerini ona anlattm dnyorum (benden bah
setmediine eminim), kendini yalnz hissettiinde yard
mna koacak birine sahip olduu iin ii rahat olmal.
Kars hakknda anlattklarna pek inanmyorum - doru
olsayd oktan ayrlmlard. Neticede ocuklar bile yok!

67
 Mistral rzgrnn Jacobu da uyandrp uyandrma
dn, imdi karsyla neler konuuyor olabileceini me
rak ediyorum. Nerede oturuyorlar? Bunu renmek ko
lay. Gazetedeki iim sayesinde btn bu bilgiler elimin
altnda. Bu gece sevimiler midir? Karsn tutkuyla be
cermi midir? Kadn zevkle inlemi midir?
Onunla birlikteyken hep beklenmedik eyler yap
yorum. Oral seks, hayat dersleri, parkta pmeler...
Kendimi tanmakta zorlanyorum. Jacobla birlikteyken
beni ele geiren bu kadn kim?
Kkrtc bir gen kzdan farksz... Kaya gibi salam,
Leman Glnn sakin sularn alkalayan rzgr gibi
gl bir kz. Okuldan arkadalarmla bulutuumuzda
herkesi eskisinden farksz buluyoruz - geri snfn en
ksa boylusu irileip imanlam, snfn en gzeli dn
yann sonu bir adamla evlenmi, snfta itikleri su ayn
gitmeyenler birbirinden uzaklam, senelerdir haberle
memi oluyorlar.
Oysa Jacobla birlikteyken, en azndan bu yeniden
bulumamzn balangcndayken, zamanda geri gidebi
liyor, 16 yandaki, olgunluun taycs Satrnn d
n henz uzakta olduu iin yaptklarnn sonularn
dan korkmayan o gen kza dnebiliyorum.
Uyumaya alyorum ama beceremiyorum. Uyuma
dan bir saat daha saplant halinde Jacobu dnyorum.
Arabasn ykayan komumun hayatm anlamsz buldu
umu, yararsz ilerle uratn dndm hatrlyo
rum. Oysa yapt yararsz deildi: Byk ihtimalle ele
niyordu, egzersiz yapyordu, dncelere dalp hayatn
daki kk ayrntlar lanet deil nimet olarak gryordu.
te en byk eksiim bu: Rahatlayp hayatn tadn
karmak. Btn gn Jacobu dnp duramam. Haya
tmdaki mutluluk eksikliini daha somut bir eyle, bir
adamla dolduruyorum. Ama asl derdim bu deil. Kalkp
psikiyatra gitsem bana derdimin baka olduunu syle
yeceine eminim. Lityumun eksik, serotonin seviyende
azalma var, falan diyecektir. Dertlerim Jacobun hayat
ma girmesiyle balamad, hayatmdan kmasyla da sona
erecek deil.
Ama bir trl aklmdan karamyorum. pme
nmz zihnimde onlarca, yzlerce kez tekrarlanyor.
Bilinaltmn dsel bir derdi gerek bir derde d
ntrdn fark ediyorum. Hep byledir zaten.
O herifi bir daha asla grmek istemiyorum. eytan
tarafndan gnderilmi, zaten krlgan olan hayatm daha
da dengesizletiriyor. Doru dzgn tanmadm birine
nasl bu kadar abuk k olabilirim? Hem k olduu
mu kim sylyor? lkbahardan beri dertliyim, o kadar. O
zamana kadar her ey yolunda olduuna gre yeniden
yoluna girmemesi iin hibir sebep gremiyorum.
nceden de kendi kendime sylediim eyi tekrar
lyorum: Bu geici bir dnem, o kadar.
Saplantya kaplp bana iyi gelmeyen eylerin ba
ma mesine izin vermemeliyim. leden sonra ona
da ayn eyi sylemedim mi?
Diimi skp krizin gemesini beklemeliyim. Aksi tak
dirde sahiden gnlm kaptrabilir, onunla ilk le ye
meimizde bir anlna hissettiklerimi mr boyu hisse
debilirim. ayet byle olursa hislerim artk iime sma
yacak. Istrabm ve acm her yana dalacak.
Yattm yerde bana sonsuzluk gibi gelen bir sre
boyunca dnp durduktan sonra nihayet uykuya dalyo
rum ve bana sadece bir saniye gibi gelen bir srenin ar
dndan kocam tarafndan uyandrlyorum. Hava gnlk
gnelik, gkyz masmavi ve mistral hl esmekte.
 "Kahvalt hazr. ocuklar ben hallederim."
Hayatta bir kez olsun rolleri deisek nasl olur? Sen
mutfaa git, ben ocuklar okula hazrlayaym.
Bana meydan m okuyorsun? Yllardr tattn en
lezzetli kahvalty hazrlayacam, ona gre."
Meydan okumuyorum, sadece biraz deiiklik an-
yorum. Hem sen kahvaltm beenm iyor musun?
Ltfen, tartmak iin saat erken. D n gece ikiyi
fazla kardmzn farkndaym, gece kulbne gidecek
ya getik. Tamam, ocuklar sen hazrla m adem .
Ben bir ey diyemeden odadan kyor. Ceptelefo-
numu alp bu yeni gnde gsleyeceim ileri gzden
geiriyorum.
Gecikmeden halledilmesi gereken iler listeme bak-
yorum. Bu liste uzadka gnm de retken geer. Ald
m notlarn ounun nceki gnden, hatta nceki hafta
dan kalma olduunu fark ediyorum, hl halletmemiim.
Listem hep byle uzayp gider ve arada bir beni yle ge
rer ki her eyi silip en batan balamaya karar veririm. Ve
listedeki hibir eyin nem tamadn ancak b u sayede
fark ederim.
Bugnse aklmn bir kesinde, listem e eklemesem
de unutmayacam bildiim bir ey var: Jacob Knigin
. 7
otu rd u uyeri reneceim ve frsatn bulup arabayla
evinin nnden geeceim.
Aa indiimde kusursuz bir kahvalt sofrasyla kar
layorum - meyve salatas, zeytinya, eit eit pey
nirler, kepekli ekmek, yourt, erik. Ayrca masada alt
m gazetenin bir nshas duruyor, zarife tabamn so
luna yerletirilmi. Basl yaymlan takip etmeyi uzun
sre nce brakan kocamsa iPadini kurcalamakta. Byk
olumuz antaj szcnn anlamm soruyor. Bata ne
den sorduunu anlamyorum, derken gzm gazeteye
taklyor. Manette Jacobun kocaman bir fotoraf var,
gazeteye buna benzer birok resim gndermiti. Yzn
de dncelere dalm bir ifade. Resmin yanndaki man
et yle: Meclis yesinden antaj ihbar.
Ben byle bir haber hazrlamadm. Hatta ben daha
gazeteye bile dnmemiken yazileri efi arayp bulu
mam iptal edebileceimi nk Maliye Bakanhndan
bir bildiri geldiini ve hemen ie koyulduklarn syle
miti. Bulumay gerekletirdiimi, beklediimden da
ha abuk bittiini ve bildik yntemleri" kullanmama
gerek kalmadm sylemitim. Hemen beni yalandaki
bir semte gnderip (semt diyorum ama aslnda ehir
saylr, kendi belediyesi bile vardr) kullanm tarihi ge
mi yiyecekler satt ortaya kan bir bakkal dkknna
kar yaplan protestolar izlememi istemilerdi. Bakkal
la, semt sakinleriyle, hatta semt sakinlerinin arkadala
ryla konumutum; halkn bu habere bir siyasetinin
ihbarndan daha fazla ilgi gstereceini biliyordum. Sa
hiden de bu haber birinci sayfadan verilmiti ama daha
alttayd: Bakkala ceza. imdilik zehirlenen yok.
Kahvalt sofrasnda Jacobun fotorafn grmek be
ni mthi rahatsz ediyor.
Kocama akam konumamz gerektiini sylyorum.
 "ocuklar anneme brakp yemee karz/diye kar
lk veriyor. Ben de seninle biraz vakit geirmek istiyo
rum. Ba baa. Nasl bu kadar sevildiini bir trl anla
madmz u korkun arknn grltsnden uzak bir
yerde.
 Bir bahar sabahyd.
Ben okul bahesinin genelde pek gitmediim bir k-
esindeydim. Okulun duvarndaki tulalara dalp gitmi
tim. Bende bir tuhaflk olduunun farkndaydm.
teki ocuklar beni stn buluyorlard, ben de bu
nun doru olmadm gstermeye abalamyordum. Tam
tersi! Annemden bana pahal giysiler almasm ve beni
okula lks arabasyla brakmasn istiyordum.
Yalmz bama olduumun farkna vardm okul bah
esindeki o gne dek hep byle davranmtm. Belki de
hayatm boyunca yalnz kalacaktm. Sadece sekiz yan
da olmama ramen deimek ve tekilere aslnda onlar
dan farksz olduumu sylemek iin geciktiimi d
nyordum.

* * *

Mevsimlerden yazd.
Lisedeydim ve erkek ocuklar, araya ne kadar mesa
fe koymaya alsam da, hep bana aslmann bir yolunu
buluyorlard. Dier kzlar kskanlktan atlyorlar ama
belli etmemeye alyorlard - tam tersi, benim burun
kvrdm erkekler kendilerine kalsn diye benimle arka
dalk edip yanmda gezinmek istiyorlard.

73
 Rense h erkese b u ru n k v ry o rd u m n k dnyarr^
grm ev b a r a n l a r n aslnda h ib ir ilgin yan m bulunma,
dgn k efed ecek lerin i b iliy o rd u m G iz e m li tavrlar tak-
m p asla e riem e y ecek le ri h arik alarla d o lu y m u u m izleni
m i verm ek iim e g eliyo rd u .
T ve d n erk en y o lu n k e n a rn d a y a m u r sayesinde
b itm i b irk a m an tar g rd m . Z e h ir li o ld u k la r bilindi
in d en k im se elin i b ile s rm e m iti. B ir an iin onlan a
zm a atm ay d n d m .\ n m u tsu z ya da m u d u deil
dim sa d ece aile m in d ik k a tin i e k m e k istiyo rd u m .
M an tarlara d o k u n m a d m .

# *

Bu gn m e r m ile r in en g zeli so n b ah arn ilk gn. \a-

ktnda b u tu n y ap ra k lar ren k d e itire c e k v e aalar birbir
lerinden farkl h ale gelecek . O to p a rk a g id erk en normalde
hi g em ed i im b ir sokaa sa p m a y a karar veriyo ru m .
M e zu n u o ld u u m o k u lu n n n d e d u ru y o ru m . Ila
duvar hla yerli yerinde. H i b ir e y d e im em i, artk yal
nz olm ad m gerei hari. ki erk ein h atrasn peim
den su r k l vo ru m : Biri asla u la a m a y a ca n b ir adam,
otekyse bu akan y em e in d e ho, zel ve z e n le seilm i
hr yerd e b u lu acam b ir ad am .
K uun biri g yararcasn a s z l yo r, r zg rla a
kalayor sanki. B ir o yan a b ir b u yan a gid iyo r, ykselip
alalyor, b ir t rl z e m e d i im b ir m a n t a g re hare
ket ed iyo r adeta. B elk i d e m an tkl olan te k ey u d n
yada hoa vakit geirm ektir.

Ren ku deilim H ayatm elen erek g eirvm em ,

oy** bizden ok daha az paras olan b ir s r arkadan
 seyahate, restorandan restorana gezerler. By
se y a h a tte n

le bir insana dnmeyi ok denedim ama beceremedim.

ime kocam sayesinde girdim. alarak, kendimi megul
ederek, bir ie yaradm hissederek hayatm aklyorum.
Bir gn ocuklarm anneleriyle gurur duyacak, ocukluk
arkadalarmsa hayal krklna urayacaklar nk onlar
kendilerini evlerine, ocuklarna ve kocalarna adarken
benim somut bir ey ina etmi olduumu grecekler.
Herkes bakalarm etkilemeyi byle arzular m, bil
mem. Ben arzularm, arzuladm da hi inkr etmem -
nk byle yapmak bana hep iyi gelmi, hayatta ilerle
memi salamtr. Gereksiz riskler almadka, tabii. Dn
yam tpk bugnk haliyle muhafaza etmeyi baardka...
Gazeteye gelir gelmez devletin dijital arivini tar
yorum. Gz ap kapayana dek Jacob Knigin hem ad
resine ulayorum hem de ne kadar para kazand, han
gi okullara gittii, karsnn ismi ve i adresi gibi bilgilere.
 Kotam iyermle evimizin arasnda kalan bir resto
ran semi. Oraya daha nce de gitmitik. Yemekleri,
petekleri ve ortam beenmitim - am a daima ev ye
meklerini tercih ederim. Sadece "sosyallemem" art ol
duunda darda yemek yer, baka zam anlarda lokanta
lardan uzak dururum. Yemek yapm aya baylrm. Ailem
le vakit geirmeye, onlar koruduum u, onlarn da beni
koruduunu hissetmeye baylrm.
Sabahki listemde henz yerine getirmediim iler
arasnda "arabayla Jacob Knigin evinin nnden ge
mek" yer alyor. D rtm dizginlemeyi baardm. Hali
hazrda kafam kurcalayan kuruntularm n zerine bir de
karlk grmemi akma ait gerek dertler eklemenin
gerei yok. Hissettiklerim oktan geti. Bir daha da geri
gelmeyecek. Demek artk huzurlu, m itli ve bereketli bir
gelecee yelken aabiliriz.
Restorann sahibi deiince yem eklerin de deiti
ini sylyorlar, diyor kocam.
nemi yok. Restoran yem eklerinin tad hep ayndr:
hol tereya, ssl m ssl tabaklar ve -d n y an n en
pahal ehirlerinden birinde yaadm zdan- yedikleri
mize hi demeyecek bir fiyat.
Ama yemee kmak bir tren gibidir. ef garson ta-

76
rafndan karlanp (buraya gelmeyeli onca zaman ge
mesine ramen) her zamanki masamza gtrlyoruz,
her zamanki araptan isteyip istemediimizi soruyor (is
teriz elbette) ve mnlerimizi uzatyor. Mny batan
sona okuyup her zamankiyle ayn yemei seiyorum. Ko
camsa geleneksel frnda mercimekli kuzuyu seiyor. ef
garson masamza dnp gnn spesiyallerini saymaya
balyor; terbiyemizden onu dinleyip birka nazik sz
ckle geitiriyoruz ve alk olduumuz yemekleri sipa
ri ediyoruz.

***

lk kadehler -o n senedir evli olduumuzdan arab

titizlikle tadp analiz etmediimiz iin- abucak biter
ken ilerimizden ve eve bir trl uramayan kalorifer
tamircisinden bahsediyoruz.
Gelecek pazar yaplacak seimlerden ne haber?
diye soruyor kocam.
Bana zellikle ilgin gelen bir konuyla urayorum:
Siyasetilerin zel hayatlar semenleri ilgilendirmeli mi
dir? Hazrladm makale nceki gn manetten verilen,
Nijeryallann antajna urayan meclis yesi haberinin
devam niteliinde. Konutuum herkesin cevab, "Bizi il
gilendirmez, eklinde. Buras Amerika Birleik Devletleri
deildir ve bununla gurur duyanz.
Baka gncel konulara da deiniyoruz: Oy kullanan
semen says son Eyaletler Konseyi seimlerinden beri
%38 civarnda artm. TPG (Transports Publics Genevois,
yani Cenevre Toplu Tama letmesi) kondktrleri yo-
nlsalar da ilerinden memnunlarm. Kadnn biri yaya
geidinden geerken ezilmi. Trenin biri bozulunca de
miryolu trafii iki saati akn bir sre boyunca aksam.
Bunlar gibi baka bir sr nemsiz eyden bahsediyoruz.

77
 Garsonun getirecei balang taban beklemeden
ve kocama gnnn nasl getiini sormadan hemen ikin
ci kadehi dolduruyorum. Kocam anlattklarm nazike
dinliyor. Burada ne iimiz olduunu merak ediyor olmal
"Bugn daha neelisin/' diyor, garson ana yemekleri
getirdikten sonra. Bylece yirmi dakikadr durmakszn
konutuumu fark ediyorum. H er zamankinden farkl
bir ey mi oldu?
Ayn soruyu Pare des Eaux-Vivese gittiim gn sor
sa yzm kzarr, nceden hazrladm mazeretleri sra
lardm. Oysa hi de neeli deildim, kendimi dnyaya ne
kadar faydal olduuma ikna etmeye alsam da gnm
her zamanki gibi skc gemiti.
Peki benimle ne konuda konumak istiyordun?
Her eyi itiraf etmeye hazrlanyorum, nc ka
dehe getim bile. Tam kendimi uurum dan aa braka
cam srada garson masamza geliyor. nemsiz birka
laf daha ediyoruz, hayatmn deerli dakikalarn kar
lkl nezaket gsterileriyle harcyoruz.
Kocam ikinci ieyi sipari ediyor. Garson bizlere
afiyet olsun, deyip arabmz getirmeye gidiyor. Bylece
konumaya balyorum.
Biliyorum, doktora grnmem gerektiini syleye
ceksin. Ama buna gerek duymuyorum. Evde ve iyerinde
stme den btn grevleri yerine getiriyorum. Yine
de birka aydr mutsuzum.
Bana hi de mutsuz grnmyorsun. Daha biraz
nce seni daha neeli bulduumu syledim."
Elbette. Mutluluk benim iin sradan bir eye dn
t, artk kimse farkna varmyor. Konuabileceim biri
olduu iin mutluyum. Ama anlatmak istediklerimin bu
gstermelik neemle hi alakas yok. Artk doru dzgn
uyuyamyorum. Kendimi bencil hissediyorum. nsanlar
ocuka etkilemeye alp duruyorum. O rtada hibir se-

78
 lu-p yokken banyoya kapanp alyorum. Aylardr sadece
bir kez. gerdekten isteyerek sevitim - hangi gnden bah
settiimi iyi biliyorsun. Btn bunlarn otuzlu yalara
bastm iin bir nevi gei dnemi olduunu dnyor
dum ama bu aklama bana yetmiyor. Hayatm boa ge-
yiriyormuum, bir gn geriye bakp yaptm her eyden
pimanlk duyacakmm gibi hissediyorum. Seninle ev
lenmem ve ocuklarmzn doumu hari her eyden...
yi de asl nemli olan bunlar deil mi zaten?
ou kii iin yle. Ama bana yetmiyor. Giderek de
fenalayor. Her gn yapmam gerekenleri tamamladktan
sonra kafamda bitmek bilmez bir sorgulama balyor. Bir
yandan hayatmda bir eylerin deieceinden korkuyo
rum, dier yandan ise deiik bir eyler yaamay arzulu
yorum. Dncelerim kendilerini tekrarlyor, artk hibir
eye hkim olamyorum. Sen oktan uykuya daldndan
bunlardan hi haberin olmuyor. Dn gece mistral rzg
rnn pencereyi titrettiini duydun mu?
Hayr. Ama pencereler smsk kapalyd.
Demek istediim de bu. Evlendiimizden beri bin
lerce kez esen nemsiz bir rzgr bile beni uyandrmaya
yetiyor. Yatakta kmldandnda ve uykunda konutu
unda hep fark ediyorum. Ltfen, bunu kiisel alglama
ama etrafm bana hibir ey ifade etmeyen eylerle evri
liymi gibi hissediyorum. Sakn yanl anlama: Oullar
mz ok seviyorum. Seni seviyorum. ime baylyorum.
Ama btn bunlar bana kendimi daha da kt hissettiri
yor; nk Tannya, hayata, sizlere hakszlk ettiimi d
nyorum.
Yemeine elini bile srmyor. Karsnda oturan ki
iyi tanmyormu gibi bir hali var. Ama bu szleri syle
mek iimi byk bir huzurla dolduruyor. Srrm aa
kt. arap etkisini gsteriyor. Artk yalnz deilim. Te
ekkrler, Jacob Knig.

79
 Sence doktora grnmen gerekiyor mu?
Bilmiyorum. Ama gerekse bile bunu yapmay hi
istemiyorum. Dertlerimi kendi bama zmeyi ren-
mem lazm.
Byle hisleri bunca sre bastrmann hi kolay ol
madn tahmin edebiliyorum. Bana aldn iin te
ekkrler. Neden imdiye kadar hi anlatmadn?
nk ancak imdi her ey katlanlmaz gelmeye
balad. Bugn ocukluumu ve ergenliimi hatrladm.
Acaba bu mutsuzluun tohum u ta o zamandan beri
iimde miydi? Bence deildi. Zihnim bana bunca yldr
ihanet ettiyse i deiir tabii ama bence bu pek mmkn
deil. Normal bir aileden geliyorum, normal bir eitim
aldm, normal bir yaam sryorum. Derdim nedir peki?
Daha nce hibir ey sylemedim, diyorum gzle
rim yaararak nk hemen geeceini sandm ve seni
endielendirmek istemedim.
Sen deli deilsin. inde kopan frtnalar bir kez
olsun belli etmedin. Ne aksiletin ne de kilo verdin. Ken
dini kontrol edebiliyorsan kurtulmay da baarabilirsin.
Neden kilodan bahsetti imdi?
Doktorumuzu arayp uyumana yardm etsin diye
birka sakinletirici yazdrabilirim. Kendim iin olduu
nu sylerim. Bence iyice dinlenirsen yava yava dn
celerine hkim olmaya balayabilirsin. Belki biraz egzer
siz yapmalyz. Hem ocuklar da holanacaklardr. imi
ze fazla gmlm durumdayz, bu hi iyi deil.
ime gmlm falan deilim. Dndnn ak
sine, bu aptal rportajlar zihnimi megul tutm am sal
yor ve yapacak ey bulamadmda aklm ele geiren
yabanl dnceleri engelliyor.
Ne olursa olsun egzersize, ak havada vakit geir
meye ihtiyacmz var. Yorgunluktan devrilene kadar ko
maya. Belki de arkadalarmz eve daha fazla davet et
sek...
 Tam bir kbus olur! Gevezelik etmek, insanlar ho
tutmak, dudaklarmzda zorlama bir glmsemeyle gez
mek, opera ve trafik hakknda sylenenleri dinlemek,
stne bir de herkes gittikten sonra bulaklar ykamak
gerekir.
Hafta sonunda Jura Ormamna gidelim. Uzun za
mandr hi gitmedik.
Hafta sonu seimler var. Gazetede mesaiye kalaca
m.
Konumadan yemeklerimizi yiyoruz. Garson bo ta
baklarmz almak iin iki kez gelse de yemeklere dokun
madmz grerek yanmzdan ayrld. kinci ie abu
cak bitiyor. Kocamn aklndan geenleri tahmin edebili
yorum: Karma nasl yardm edebilirim? Onu mutlu
etmek iin ne yapabilirim? Hibir ey. Zaten elinden
gelen her eyi yapyor. Baka eylere kalksa, mesela bir
kutu ikolata veya bir dem et iek getirse an efkat
gstermi saylr ve fena halde midemi bulandrr.
Kocamn araba kullanamayacak kadar itiine kanaat
getiriyoruz, arabay yarn gelip almak zere restoranda
brakyoruz. Kaynvalideme telefon edip geceyi ocuk
larla geirmesini rica ediyorum. Ben yann erkenden on
lar okula gtrrm.
yi de hayatnda tam olarak eksik olan nedir?
Ltfen, bana bunu sorma. nk cevabm belli:
Hibir ey. Hibir ey! Keke ciddi dertlerle bouuyor
olsaydm. Benimle ayn durumda baka hi kimseyi tan
myorum. Senelerce depresyondan kurtulamayan bir ar
kadam bile yeni tedavi grmeye balad. Ama bence
tedaviye ihtiyacm yok nk arkadamn syledii be
lirtilerin hepsini gstermiyorum, aynca kendimi yasal
uyuturuculara kaptrmak istemiyorum. Bakalarysa ra
hatsz, stresli, kalpleri krld iin zgn olabilirler. Hat
ta bu kalbi krklar depresyonda olduklarn, doktora ve

81
 ]* a ihtiya duyduklarn zannedebilirler. Oysa hi a]a.
kas yoktur Sadece kalpleri krktr; ezelden beri, insan
Sevgi denen u gizemli varl kefettiinden beri krlr
durur kalpler.
Madem doktora gitmek istemiyorsun, konu hak
knda hr eyler okumaya ne dersin?
Bunu elbette denedim. Psikolojiyle ilgili internet si-
telenn okuyup durdum. Yogaya daha da sk sanldm.
Eve getirdiim kitaplarn edebiyat zevkime ters olduu
nu hi fark etmedin mi? Birden ruhani konulara ilgi duy
maya baladm m dndn yoksa?
Hayr! Bir trl bulamadm bir cevabn peinden
koup duruyorum. Bilgelik taslayan onlarca kitap oku
duktan sonra bu ekilde bir yere varamayacam anla
dm. Okuduum srada etkilerini hissetsem de kapakla
rn kapar kapamaz geiyordu. Kendilerini yaratan kii
iin bile bir hayalden farksz, kusursuz bir dnyay be
timleyen szckler ve cmlelerle doluydular.
Peki ya imdi, yemekteyken kendini daha iyi hisset
tin mi?"
Elbette. Ama nemli olan bu deil. N eye dnt
m anlamam lazm. Ben neysem oyum , kendim d
mda bir ey olamam.
Kocamn aresizce bana yardm etm eye altn
fark ediyorum ama o da benim gibi akn. Yine hastalk
belirtilerinden bahsedince derdim in belirtiler olmad
n, her eyin bir belirti olarak grlebileceini sylyo
rum. Snger gibi her eyi em en bir kara delii gznn
nne getirebiliyor mu?
Hayr."
Gerse anlayacak.
Bu durumdan kurtulacama dair bana sz veriyor.
Kendimi eletirmememi, olanlardan dolay kendim i su
lamamam, yanmda olduunu sylyor.
 "Tnelin sonunda k var.
Ben de buna inanmak istiyorum ama ayaklanm be
tona yapk sanki. Yine de endielenme, mcadeleye de
vam edeceim. Aylardr mcadele ediyorum. Arada ben
zer dnemler atlattm ve geip gittiler. Bir sabah uyanp
btn bunlarm bir kbustan ibaret olduunu greceim.
Buna gvenim tam.
Kocam hesab istiyor, elimi tutuyor ve taksi an-
yoruz. Kendimi biraz daha iyi hissediyorum. Sevilen ki
iye gvenmek daima iyi sonu verir.
 Jacob Knig, odamda, yatamda, kbuslarmda ne
iin var? Belediye Meclisi seimlerine gnden az kald,
ilerin bandan akn ama deerli saatlerini kampanyana
ayrmak yerine benimle La Perle du Lacta le yemei
yiyip Pare des Eaux-Vivesde sohbet ederek geirdin.
Yetmedi mi? Ryalarmda ve kbuslarmda ne iin
var? Senin nerine harfi harfine uydum: Kocamla konu
tum, bana duyduu sevgiyi hissettim. Onunla uzun za
mandr olmad kadar tutkulu sevitiimizde mutlulu
un hayatmdan tamamen ekildii hissi havaya kart.
Ltfen, dncelerimden uzak dur. Yarn zor bir gn
olacak. Erkenden uyanp ocuklar okula gtrmem, mar
kete gitmem, park yeri aramam, siyaset gibi orijinallikten
uzak bir konuda orijinal bir makale yazmam lazm... Ra
hat brak beni, Jacob Knig.
Evliliimden mutluyum. Sense seni dndm
bilmiyor, aklna bile getirmiyorsun. Bu gece yanmda ba
na mutlu sonla biten ykler anlatacak, beni ninniler e
liinde uyutacak birinin olmasn ok isterdim ama yok.
Tek dnebildiim sensin.
Kendimi zor tutuyorum. Grmeyeli bir hafta ge
se de yanmdan hi ayrlmam gibisin.
Aklmdan kmazsan evine kadar gitmeye, seninle ve
84
karnla oturup ay imeye, mutlu olduunuzu, hi an
sm olmadn, gzlerimde kendi yansman grdnn
bir yalan olduunu, beni beklenmedik biimde perek
kasten incittiini kendi gzlerimle grmeye mecbur kala
cam.
Beni anlayacan umuyorum, bunun iin dua edip
duruyorum nk ben bile ne istediimi tam olarak an
layamyorum.
Kalkp bilgisayarmn bana gidiyorum, aklmdan
arama motoruna sevdiin erkein gnln fethetmek
yazmak geiyor. Ama onun yerine depresyon yazyo
rum. Bana ne olduunu tam olarak anlamam gerek.
nsanlarn kendi kendilerini tehis etmelerini sala
yan bir siteye giriyorum: Psikolojik probleminiz var m,
hemen kefedin. Karma sorularla dolu bir liste kyor
ve ouna hayr cevabn veriyorum.
Sonu: "Zor bir dnemden geiyor olabilirsiniz ama
klinik dzeyde depresyondan uzaksnz. Doktora gitme
nize gerek yok.
Sylememi miydim? Biliyordum ite. Hasta dei
lim. Sanki btn bunlar dikkat ekmek iin uyduruyo
rum. Ya da kendimi kandrmak, hayatm biraz daha il
ginletirmek iin... Ne de olsa dertlerim var! Dertler
daima zm isterler ve saatlerimi, gnlerimi, haftalar
m dertlerimi aratrmaya adayabilirim.
Belki de kocamn doktorumuzdan benim iin uyu
mama yardmc olacak bir eyler istemesi fena bir fikir
deildir. Gerginliim iyerindeki, bu seim dneminde
daha da artan stresten kaynaklanyor olabilir, kim bilir?
Hem iimde hem zel hayatmda hep bakalarndan s
tn olmak istiyorum, ikisi arasnda denge kurmak kolay
i deil.
 Bugn gnlerden cumartesi, seimlere bir gn var
Bir arkadam hafta sonlarndan nefret eder nk borsa
kapal olunca yapacak ey bulamaz.
Kocam beni evden kmaya ikna etti. ocuklar gez
meye gtrmek istediini syleyince kar kamadm.
Ama ehirden iki gnlne uzaklamamz mmkn de
il unku yarn gazetede mesaiye kalacam.
Kocam eofmanlarm giyinmemi sylyor. Bu klk
ta dan kmaya utanyorum, hele de bir zamanlar Ro
mallara ev sahiplii yapan, imdiyse nfusu yirmi binden
az kalan Nyona gitmeye... Eofman ancak evin yaknn
da, egzersiz yaptm herkesin anlayaca yerlerde giy
meyi tercih ettiimi sylyorum ama kocam srarc.
Tartmak istemediimden istediini yapyorum. Hi
kimseyle hibir konuda tartasm yok - bugn hislehm
bu ynde. N't kadar sakn kalabilirsem o kadar iyi.
Ben arabayla yarm saat uzamzdaki bir kasabaya j
piknie giderken herhalde Jacob semenlerini ziyaret j
ediyor, yardmclar ve dostlaryla konuuyordur, heye
canldr, hatta biraz streslidir ama yine de hayatnda bir
eyler gerekletii iin memnundur. svirede kamu
aratrmalar pek dikkate alnmaz; nk burada oyun
gizlilii ciddi bir meseledir ama grne baklrsa Jacob
yetkiden seilecek.
m
 Kars btn gece uyuyamamtr herhalde; ama onun
uyuyamama sebebi benimkinden tamamen farkldr. Res
m sonular aklandktan sonra arkadalarn nasl ar
l a y a c a n n telana dmtr. Sabah erkenden Rue de

Rivedeki sokak pazanna gitmitir; her hafta Julius Baer

Bankasnn kapsyla Prada, Gucci ve Armani gibi lks
markalarn vitrinlerinin nne meyve, sebze ve et tez
ghlan kurulur. Fiyatlara aldrmadan en iyi rnleri se
mitir. Sonra belki arabasna binip Satignynin yolunu
tutmutur, yrenin gururu arap balanndan birini ziya
ret edip -kocas gibi- araptan sahiden anlayan kiileri
memnun edebilmek uruna birbirinden farkl hasatlarn
araplarn tatmak iin.
Eve dndnde yorgunluktan lse de mutludur.
Jacobun seildii henz kesinlemese de her eyi bir gn
evvelden hazr etmenin kime ne zarar var ki? Tanrm,
bir de bakyor ki evdeki peynir sandndan azm! Yine
arabaya atlayp pazara dnyor. Tezghlarda sergilenen
onlarca eidin arasndan Vaud kantonunun gururu
tanesini seiyor: Gravyer ( eidi vardr: tatl, yan tuzlu
ve olgunlamas dokuz ila on iki ay bulan, hepsinden pa
hal bir tr daha), Tomme Vaudoise (ii yumuaktr, eri
tilerek de yenebilir) ve LEtivaz (Alp ineklerinin stn
odun ateinde yavaa piirerek yaplr).
Maazalara urayp yeni bir elbise alsa m acaba? Bel
ki fazla abartl kaar. hukukuyla ilgili bir konferansa
katlan kocasyla birlikte gittii Milanodan ald Moschi-
noyu dolaptan karsa daha iyi olacak.
Ya Jacob neler yapyordur acaba?
yle mi dese yoksa byle mi, falanca soka m zi
yaret etse yoksa filanca semti mi, Tribne de Geneve gaze
tesinin sitesinde yeni bir haber kt m, diye sormak iin
ikide bir karsna telefon ediyordur. Karsna ve ondan
gelen nerilere gvenir, bugn gerekletirdiine benzer

87
ziyaretlerin gerginliini onun sayesinde stnden atar,
birlikte kararlatrdklar stratejilerden hangisini uygula
mas gerektiini ve bir sonraki admn hep ona sorar.
Parktaki konumamzda, siyasete devam etme sebebinin
karsn hayal krklna uratmamak olduunu ima et
miti. inden batan aa nefret etse de karsna duydu
u ak, abalarma farkl bir boyut katyor. Parlak kariye
rinden vazgemezse cumhurbakanlna kadar yksele
cei kesin. Ama svirede bunun hibir anlam yoktur;
nk hepimiz cumhurbakannn senede bir deitiini
ve Federal Meclis tarafndan seildiini biliriz. Yine de,
kim istemez kocam dnyada svire diye bilinen Helvet
Konfederasyonunun bakan diye bbrlenmeyi?
nnde btn kaplar alacaktr. Uzak diyarlardaki
konferanslara davet edilecektir. Byk bir irket onu y
netim kuruluna atayacaktr. Knig iftinin gelecei par
laktr, benimse u anda nmde uzun bir araba yolculu
uyla bir piknik, zerimdeyse korkun bir eofman var.
 lk olarak Roma Mzesini ziyaret ediyoruz, ardn-
dansa harabeleri grmek iin kk bir tepeyi trmanyo
ruz. ocuklarmz aralarnda akalayorlar. Kocam artk
her eyi bildii iin kendimi rahatlam hissediyorum:
Srekli numara yapmama gerek yok.
"Gl kenarnda biraz koalm m?
ocuklar ne olacak?
"Merak etme. Uslu durmalarn istediimizde sz
mz dinleyecek kadar eitimliler.
Hep birlikte yabanclarn Cenevre Gl adn verdii
Leman Glnn kysna iniyoruz. Kocam ocuklara don
durma alyor ve onlar bir banka oturtup biz biraz koup
dnene kadar orada kalmalarn tembihliyor. Byk o
lum iPadini getirmedii iin mzmzlanyor. Kocam kah-
rolasca aleti getirmek iin arabaya kadar gidiyor. Aletin
ekran dadlarn en mthii... ocuklar yetikinler iin ya
plma benzeyen oyunlarda terristleri ldrmeye ken
dilerini kaptrnca yerlerinden bile kmldamazlar.

* * *

Komaya balyoruz. Bir yanmzda baheler var, di-

8er yanmzdaysa martlar ve mistral rzgrn frsat bi-

89
 lp gole alan tekneler. Rzgr drdnc gnnde fa
durmad, altnc gnnde de, neredeyse dokuzuncu
nne yaklayor, herhalde sonrasnda bitecek ve mavi
gklerle gzel havalan beraberinde gtrecek. Parkur
boyunca on be dakika kadar kouyoruz. Nyon arkamz-
da kald, artk dnsek iyi olacak.
Uzun zamandr komamtm. Yirmi dakika kotuk
tan sonra duruyorum. Daha fazlasna dayanamayacam.
Dn yryerek tamamlayacam.
Kocam, Dayanrsn! diyerek beni motive etmeye
alrken bir yandan da ritmini kaybetmemek iin oldu
u yerde snyor. "Yapma ama. Neredeyse parkurun so
nuna geldik.
ne eilip ellerimi bacaklanma koyuyorum. Kal
bm gmbr gmbr atyor; hep uykusuz gecelerimin
suu. Kocam etrafmda daireler izerek kouyor.
"Hadi, dayanrsn! Durmak daha fena. Bunu benim
iin yap ocuklarmz iin. Sadece egzersiz amal bir
koudan ibaret deil bu. Asl nemli olan sonunda bir
biti izgisi bulunduunu bilmek ve yolun yarsnda pes
etmemek."
Taknt halindeki mutsuzluumu mu ima ediyor aca
ba?
Bana yaklayor. Ellerimi tutup beni nazike sallyor.
Komaya halim yok ama kar kmaya da halim yok. is
tediini yapyorum. Parkurun kalan on dakikalk ksmn
birlikte komaya balyoruz.
Eyalet Meclisi adaylarnn afilerini gryorum, oysa
ayn yerden ilk geiimizde fark etmemitim. Bir sr
adayn arasmda Jacob Knigin de fotoraf var, kameraya
glmsyor.
Hzm artryorum. Kocam anyor ve o da hzlan
yor. Parkuru nceden tahmin ettiimiz gibi on dakikada
deil, yedi dakikada tamamlyoruz. ocuklar yerlerin
 den bile kmldamamlar. Etraflarndaki gzelim man
zaraya, dalara, martlara, ufukta ykselen Alp Dalarna
r a m e n gzleri insann ruhunu tketen u aletin ekran

na yapk.
Kocam yanlarna gidiyor; ama ben yanlarnda durma
dan geiyorum. Kocamn baklarnda hem akn hem
mutlu bir ifade var. Sylediklerinin bana etki ettiini san
yor olmal; vcudumu kou veya orgazm gibi ar fiziksel
aktivitelerde kana karan o ok ihtiya duyduum endor-
finle dolduruyorum. Bu hormonun en nemli zellii in
sann neesini yerine getirmesi, baklk sistemini g
lendirmesi, erken yalanmay engellemesi ve her eyden
nemlisi, insann iini coku ve sevinle doldurmas.
Ancak endorfin bende bu etkilerin hibirini gster
miyor. Bana sadece komaya devam etmem, ufukta kay-
boluncaya kadar komam, her eyi geride brakmam iin
g katyor. Neden byle harika ocuklarm var? Neden
kocamla tanp ona k oldum? Karma hi kmasay
d u anda zgr bir kadn olmayacak mydm?
Delilik bunlar. En yakn akl hastanesine kadar ko
malym; nk byle eyler dnmek hayra alamet de
il. Ama dnmeden duramyorum.
Birka dakika daha kotuktan sonra dne geiyo
rum. Yolun yansnda zgrlk arzumun geree dn
eceini ve Nyondaki bu parka dnnce ailemin gitmi
olacan dnerek dehete kaplyorum.
Ama yerlerindeler, canlar gibi sevdikleri anneleri-
fl, k olunan kadnn geldiini grnce yzleri gl
yor. Onlan kucaklyorum. Ter iindeyim, vcudumun ve
inim in kirlendiini hissetmeme ramen onlar smsk
Ssme bastnyorum.
Btn hislerime ramen. Daha dorusu, btn his-
^iime ramen.
 nsan hayatn seemiyor: H ayat insan seiyor. Ha
yatta payna mutluluklarn m, m utsuzluklarn m de
ceini bilmek m m kn deil. Kabul edip yola devam
etmek gerek.
Hayatmz seemesek de karmza kan mutlu
luklar ve mutsuzluklarla ne yapacamz bize kalm.
Bu pazar akam iim dolaysyla partinin merkez bi-
nasndaym (efimi burada bulunm am gerektiine ikna
etmeyi baardm, imdiyse kendimi ikna etm em lazm).
Saat 17.45 ve insanlar zaferi kutluyorlar. Hastalkl d
ncelerimin aksine, seilen hibir aday ayr bir kutlama
dzenlemeyecek. Yani Jacob ile M arianne Knigin evim
grmeye bu kez frsat bulamayacam.
Gelir gelmez ilk haberleri aldm. K antondaki insan
larn %45ten fazlas oy kullanm, ki b u bir rekor saylr-
Birincilii bir kadn alm, Jacob ise onurlu bir nc
lk elde etmeyi baararak hkm ete girmeye hak kazan
m - tabii partisi bu dorultuda karar verirse.
Binann ana salonu sanl yeilli balonlarla ssl, ki
mileri imdiden imeye balam, kimileriyse beni g
rnce, belki de ertesi gn resimlerinin gazetede kaca
n umarak, zafer iareti yapyorlar. Oysa fotoraflar
henz gelmediler; bugn pazar ve bava ok gzel.

92
 Jacob beni uzaktan gryor ve hemen baka tarafa
dnp bakalaryla ne kadar skc olduunu tahmin et
tiim konulardan konumaya balyor.
almam ya da en azndan alyor gibi yapmam
lazm. Ses kayt cihazm, not defterimi ve keeli kalemi
mi antamdan karyorum. nsanlarn arasnda gezinip
artk gle ilgili yasay onaylayabiliriz ya da semenler
geen sefer yanl kiiyi setiklerini anladlar ve bu kez
beni geri getirdiler gibi aklamalar kayda geiriyorum.
Birinci srada seilen kadn aday, Benim iin hayati
olan, kadnlarn oylaryd, diyor.
Yerel televizyon kanal Leman Bleu ana salona bir
stdyo kurmu. Kanaln siyasi programnn sunucusu -ora
daki bir dzine erkein fantezilerini ssleyen- kz iyi so
rular sorsa da seilen adaylar, yardmclar tarafndan n
ceden hazrlanm, basmakalp cevaplar veriyorlar.
Bir ara Jacob Knig sahneye arlnca sylediklerini
duymak iin ben de oraya yneliyorum ama aniden n
me biri kyor.
Merhaba, ben M adam Knig. Jacob bana senden
ok bahsetti.
Nasl da gzel bir kadn! Sarn, mavi gzl, zerin
de k siyah bir hrka ve Hermes marka krmz bir earp
var. Grne baklrsa tad tek marka o. Dier giysi
leri Parisin en iyi tasarmcs tarafmdan -kopyalanmasm
diye tasarmcnn ismi sr gibi saklanr- zel retim di
kilmi olmal.
arm halde onu selamlyorum.
Jacob benden mi bahsetti? Onunla rportaj yapm
m, birka gn sonra da birlikte le yemei yedik. Ga
zeteciler rportaj yaptklar kiiler konusunda yorumda
bulunmamaldrlar ama bence kocan kendisine yaplan
antaj giriimini ak ederek ok cesur davrand.
Marianne -ya da kendisini tantt ekliyle Madam
 Knig- .sylediklerimle ilgileniyormu numaras yapyor
Gzlerinin belli ettiinden daha fazlasn biliyor olmal.
Acaba Jacob ona Pare des Eaux-Vivesdeki bulumamz,
dan bahsetti mi? Bu konuya deinmeli miyim?
Leman Bleu televizyonuyla rportaj balad ama
Marianne kocasnn syledikleriyle hi ilgileniyor gibi
grnmyor, herhalde her eyi ezbere bildiinden by-
ledir. Jacobun ak mavi gmleini ve gri kravatn, diki
mi kusursuz flanel ceketini, kolundaki saati -ki gsteri
budalas gibi grnmesin diye ar pahal deildir ama
lkenin en nemli endstrilerinden birini kmseye
cek denli ucuz da deildir- o semi olmal.
Mariannea, bir aklama yapmak ister mi, diye so
ruyorum. Aklamay Cenevre niversitesinin felsefe
blmndeki yardmc doentlerinden biri sfatyla ya
pabilirse memnuniyet duyacan sylyor. Ama yeni
den seilmi bir siyasetinin kans olarak aklamada bu
lunmay lgnlk olarak grdn sylyor.
Beni kkrtmaya altn dnyorum ve misil
leme yapmaya karar veriyorum.
Haysiyetli duruundan dolay onu vyorum. Koca
snn bir arkadann karsyla iliki yaadn renmesi
ne ramen ngar karmadn duyduumu sylyorum.
Hem de btn bunlar seimlerin hemen ncesinde gaze
telerde boy gsterdii halde...
ngar kanr mym hi, tam tersi. Seksin sadece
seksten ibaret olduu konusunda iki taraf da hemfikir ol
duu ve aka yer verilmedii srece ilikilerde zgrlk
ten yanaym."
Acaba bir ey mi ima etmeye alyor? Mavi fener
lerden farksz gzlerine dorudan bakmaya ekiniyo
rum. Sadece pek makyaj yapmadn fark ettim. Mak
yaja ihtiyac yok.
Dahas," diye ekliyor, gazeteni isimsiz bir muhbir
riclyla bu olaydan haberdar eden ve btn bunlar
srtm haftasnda ortaya karan da bendim. nsanlar sa
d a k a t s iz li i hemen unutacaklar ama Jacobun yreklilik

edip ailesi pahasna yolsuzluun peini brakmadn

daima hatrlayacaklar.
Son sylediklerine kendi kendine glyor ve bu sy
le d ik le r in in offthe record olduunu, yani yaymlanmamas

g e r e k t i in i belirtiyor.

Gazetecilik kurallarna gre insanlarn off the record

kalbm konumaya balamadan nce kullanmas gerekti
ini sylyorum. Bunu kabul edip etmemek gazeteciye
kalmtr. Her eyi anlattktan sonra bunu sylemek, neh
re den ve suyun istedii yere srklenmeye balayan
bir yapra durdurmaya almaktan farkszdr. Yapran
kendi kendine karar verebilmesi mmkn deildir artk.
"Yine de ricama uyacaksn, deil mi? Kocama zarar
vermen sana hibir kazan salamaz.
Daha be dakika konumadan birbirimize apak d
man kesiliyoruz. Rahatszlm belli ederek sylediklerini
yaymlamamay kabul ediyorum. Gelecek sefere nceden
haber vermesi gerektiini o mthi hafzasna not ediyor.
Her geen dakika yeni bir ey reniyor. Her geen dakika
amacna biraz daha yaklayor. Evet, kendi amacna nk
Jacob hayatndan mutlu olmadm belli etti.
Gzlerini benden ayrmyor. Yeniden gazeteci rol
me brnmeye karar veriyorum ve eklemek istedii ba
ka bir ey olup olmadn soruyorum. Yakn dostlan iin
evlerinde bir kutlama yapacaklar m?
"Kesinlikle yapmayacaz! Bir sr zahmet. Ayrca
Jacob zaten seildi. Kutlamalan ve ziyafetleri seilme
den nce, oy toplamak iin vermek gerekir.
Yine kendimi tam bir aptal gibi hissediyorum ama
sormam gereken son bir soru var.
Jacob mutlu mu?

95
 Bylece kuyunun dibine ulatm anlyorum. Ma-
dam Knig kmser bir hava taknp ders veren ret-
men edasyla, szckleri tane tane telaffuz ederek k a r
lk veriyor:
"Tabii ki mutlu. Olmamas iin herhangi bir sebep
dnebiliyor musun?
Bu kadn ldrp paralara blmek lazm.
Tam bu srada ikimizin de yanma birileri sokuluyor
- benim payma, birincilii kazanan aday tantrmak is
teyen bir yardma derken onun yanndaki tebriklerini
iletmek isteyen biri. Tantmza sevindiimi sylyo
rum. Yeniden frsat bulursak arkadann karsyla cinsel
iliki derken neyi kastettiini -elbette off the record ola
rak- soracam eklemek istiyorum ama buna vakit kal
myor. Gerekirse diye ona kartvizitimi versem de o bana
kendininkini vermiyor. Ancak ben yarmdan ayrlmadan,
herkesin gz nnde, kolumu tutup yle diyor:
Geenlerde kocamla le yemei yiyen ortak arka
damz grdm. Acnacak halde. Glym gibi dav
ranmaya alsa da aslnda ok zayf. Kendinden emin
havalarda ama herhalde bakalarnn kendisi ve ii hak
knda dndklerini merak edip duruyordun Son dere
ce yalnz biri olsa gerek. Biliyorsun, biz kadnlar ilikimi
zi tehdit edenleri keskin mi keskin altnc hissimiz saye
sinde hemencecik alglarz. Yanlyor muyum, canm?
Elbette haklsn, diye karlk veriyorum hissizce.
Yardma suratm buruturuyor. Seimin galibi hl beni
bekliyor.
"Oysa zavallnn hi ans yok, diye szn tamam
lyor Marianne.
Elini uzatyor, vedalayoruz ve baka bir ey syle
meden arkasn dnp uzaklayor.
 Pazartesi sabah srarla Jacobun ceptelefonunu al
dryorum. Cevap alamyorum. Naslsa telefonum onda
kaytl diye numaram gizleme seeneini kaldryorum.
Tekrar tekrar aryorum ama hi almyor.
Yardmclarn aryorum. Seimlerden sonraki gn,
yani bugn, ok megul olduunu belirtiyorlar. Onunla
ne pahasna olursa olsun konumam lazm ve denemeye
devam edeceim.
Arada srada bavurduum bir yntemi uyguluyo
rum: Jacobu, telefonunda kaytl olmayan baka birinin
telefonundan aryorum.
Telefon iki kez alyor ve Jacob tarafndan alyor.
Benim. Acilen bulumamz lazm.
Jacob nazike karlk veriyor, bugn grmemizin
mmkn olmadn ama beni daha sonra arayacan
sylyor.
"Yeni numaran bu mu?
Hayr, bu bakasnn telefonu. Sen telefonlarma ce-
VaP vermeyince byle yapmak zorunda kaldm.
Glyor, duyan da komik bir eyden bahsediyoruz
Anacak. Etrafnda bakalarnn olduunu tahmin ediyo-
durumu belli etmemeyi baaryor.
Biri parkta resmimizi ekmi ve bana antaj yapyor,

97
diye yalan sylyorum. Btn suun Jacobun olduu-
nu, beni zorla ptn syleyeceim. Byle olaylarn
bir daha tekrarlanmayacan m it ederek kendisine oy
veren semenler byk hayal krklna urayacak. Eya
let Meclisine seilse de bakanla ykselme ansn kay
bedebilir.
"Her ey yolunda m?
Evet, deyip telefonu kapatyorum. Mesaj atp bana
yarn saat kata buluacamz mesajla haber vermesini
sylyorum.
iyiyim, hem de ok.
Neden olmayacakmm ki? Nihayet skc hayatm
da kafam megul eden bir ey kt. Hem gecelerim bir
sredir babo dncelerle dolup tamyor: Artk ne is
tediimi biliyorum. Yok etmem gereken bir dmanm
ve ulamam gereken bir hedefim var.
Bir erkek.
Ak deil bu - ya da belki yledir ama bunun nemi
yok. Akm bana ait ve onu canmn istediine vermekte
zgrm, karlk grmesem de fark etmez. Tabii grr
sem harika olur ama olmazsa da sabretmekten baka se
enek yok. ine dtm bu kuyuyu kazmaktan vaz
gemeyeceim; nk dibinde su bulacam biliyorum:
hayat suyu.
Bu dnceler neemi yerine getiriyor: stediim in
san sevmekte zgrm. Kimseden izin almadan istedi
imi seebilirim. Bana k olup karlk grmeyen erke*,
az m? Oysa karlk vermememe ramen bana hediyeler
gnderdiler, benimle cilveletiler, arkadalar nnde k
k dtler. Ve buna karn bana hi sinirlenmediler.
Beni bir sonraki grlerinde, hl tadamadklan za-
icrin ve hayatlarnn geri kalannda denemeye devam
etme arzusunun lts gzlerinde olurdu.
Onlar byle yapularsa ben niye aynsn yapmaya-
ym? Karlk grmeyen bir ak iin mcadele vermek
ilgin bir fikir.
Elenceli olmayabilir. Geride derin ve kalc izler b
rakabilir. Ama yine de ilgin - zellikle de birka senedir
nsk almaktan korkar hale gelen ve olaylann kendi kont
rol dnda deiebileceini dnnce dehete kaplan
biri iin.
Artk duygularm bastrmayacam. Kurtuluum bu
meydan okuyuum sayesinde olacak.

* * *

Alt ay nce amar makinemizi yenileyince ama

rhanemizin tesisatn deitirmemiz gerekti. Yerdeki
demeyi deitirmek ve duvarlar yeniden boyatmak
zorunda kaldk. bittiinde amarhanemiz mutfa
mzdan daha gzel oldu.
Bir taraf yeniyken dieri srtmasn diye mutfa da
yeniledik. Derken salonun eski kaldn dndk. Salo
nu da yeniledik ama oras yenilenince neredeyse on sene
dir deiiklik yz grmeyen alma odas gzmze
batmaya balad.
alma odasn da yeniledik. Yava yava deiiklik
ler evin tamamna yayld.
Umarm hayatmda da ayns tekrarlanr, kk ey
ler byk dnmlere sebep olur.
 Kendisini resm olarak Madam Knig diye tantan
Mariannen hayatn aratrmaya koyuluyorum. Zengin
bir ailede domu, dnyann en byk ila irketlerinden
birinin ortaklarym. nternetteki fotoraflarnda, gerek
sosyal gerek spor etkinliklerinde, hep ok k. Giyimi ne
gsterili ne de gsterisiz saylr, tam gerektii ayarda.
Asla benim yaptm gibi eofmanlar ekip N yona ya da
Versaceler giyinip genlerle dolu bir gece kulbne git
meyecei kesin.
Cenevre ve dolaylarnn en ok gpta edilen kadn
olmal. Mthi bir servetin mirass olmas ve gelecek
vaat eden bir siyasetiyle evlenmesi yetmezmi gibi fel
sefe blmnde yardmc doentlik yapmakta. ki tez
yazm, biri doktora tezi: Emekliliin Ardndan Hissedi
len Savunmaszlk ve Psikoz, Cenevre niversitesi Ya
ynlar tarafndan baslm. ki ahmas nceden Adorno
ve Piaget gibi isimlerin de ereflendirdii Les Rencontres
adl saygn dergide yaymlanm. Pek sk gncellenmese
de, Franszca Wikipediada kendi adna alm bir mad
de var. Orada, svirenin Franszca konuulan blgesin
deki huzurevlerinde yaanan iddet, kavga ve taciz ko
nularnda uzman, diye tanmlanyor.
insanolunun sevinlerinden ve aclarndan anlyor
olmal - yle derin anlam ki, kocasnn "seksten ibaret
seks'm e aramam bile.
Mthi bir tertipi olsa gerek, ne de olsa saygn bir
gazeteyi isimsiz muhbirlere inandrmay baarm, oysa
n o r m a l d e hi dikkate alnmazlar, zaten svirede saylan

azdr. Kendisini isimsiz bir kaynak olarak tantm olmal.

Maniplatr bir taraf da var: Sonlann getirebilecek
bir olay hem kendilerini hogr ve birlik timsali bir
ift gibi gstermeyi hem de yolsuzlua kar savaa d
ntrmeyi baarm.
leri grl: ocuk sahibi olmadan nce biraz bek
leyecek kadar akll. Hl gen. Vakit gelene dek istedii
her eyi, gecenin bir yars ocuk alamalaryla uyanma
dan ya da komulan iini brakp ocuklanna vakit ayr
masn tembihlemeden ina edebilir. (Benim komula-
nm aynen byle yapyorlar.)
gdleri mkemmel: Beni tehdit olarak grmyor.
Ne kadar grntm aksini sylese de kendimden baka
kimse iin tehlike arz etmiyorum.
Acmaszca yok etmek istediim kadn ite byle biri.
Sabahn beinde kalkp ehir merkezine almaya
giden, oturma izni olmad iin burada yasad duruma
dt ortaya kacak diye korkusundan len zavall
kadnlardan deil o. Birlemi Milletler yksek temsilci
lerinden biriyle evli, kutlamalarda asla eksik olmayan,
kocasnn kendisinden yirmi ya gen bir sevgilisinin ol
duunu herkes bilse de, ne kadar zengin ve mutlu oldu
unu gstermek iin elinden geleni yapan kokonalardan
deil. Ayn Birlemi Milletler yksek temsilcisinin iye
rinden tand, ne kadar alp didinse de, srf style
ilikisi oldu diye yapt iin deeri asla bilinmeyecek
sevgilisi deil o.
Dnya Ticaret rgtnn merkezinde almak u-
runa, iyerindeki insanlarn tacizle sulanma korkusun-
dan birbirleriyle gz gze gelmeye dahi ekindii Cenev
reye tanmak zorunda kalan yalnz ikadn deil. Gece
lerini devasa kiralk villasnn bo duvarlaryla ba baa
geiren, arada bir de kafasn datmak ve hayatnn geri
kalann kocasz, ocuksuz ve sevgilisiz geireceini unu
tabilmek iin eve jigolo aran o kadn deil.
Hayr, Marianne bu rneklerin hibirine uymuyor.
O eksiksiz bir kadn.
 Son gnlerde daha iyi uyudum. Hafta sonu gelme
den Jacobla bulumam gerekiyor. En azndan o yle sz
verdi, fikrini deitireceini de sanmam. Pazartesi g
nnden beri tek telefon konumamzda sesi tedirgin ge
liyordu.
Kocam geen cumartesi Nyona gitmemizin bana
iyi geldiini zannediyor. Kendimi bylesine kt hisset
meme sebep olan eyi o gn kefettiimden haberi yok:
tutku eksiklii, macera eksiklii.
Kendi kendimi incelerken farkna vardm belirtiler
den biri, bir nevi psikolojik otizmi andryor. nceleri fr
satlarla dolu koca bir yer olarak grdm dnyam, g
vensizlik hissim arttka daralmaya balad. Neden acaba?
Maaralarda yaayan atalarmzdan bize kalan bir miras
olmak bu: Topluluklar birbirini korur, yalnz kalanlar kur
da kua yem olur.
Topluluk halinde yaasak da her eyi, rnein sala
rmzn dklmesini ya da hcrelerimizin tmre dn
mesini, kontrol etmemizin mmkn olmadnn farkn-
dayzdr.
Ama hissettiimiz sahte gven duygusu bunu unut
mamz salar. Hayatmz evreleyen duvarlar ne kadar
net grebilirsek o kadar iyidir. Her ey bir psikolojik snr-
103

ite
lamadan ibaret de olsa, lm n izin istemeden kapmi2l
alacan kalbimizin derinliklerinde bilsek de her ey
kontrolmz altndaym gibi davranmak iimize gelir
Son zamanlarda ruhum deniz gibi isyankr ve hu
zursuzdu. Buraya kadar aldm yolu bir dnnce ken
dimi frtna mevsiminin ortasnda, derm e atma bir saln
zerinde okyanusu ayormu gibi hissettim. Kurtulabi
lecek miyim? diye soruyorum kendi kendime, artk d
n olmadn bilsem bile.
Elbette kurtulacam.
nceden de ok frtna atlattm. Yeniden o kara de
lie deceimi hissettiim anlarda dikkat etmem gere
ken eylerin bir listesini yaptm.
ocuklarmla oynamak. Onlara hep birlikte ders
karabileceimiz masallar okumak - nk masal oku
mann ya olmaz.
Gkyzn seyretmek.
Bardak bardak souk su imek. Sama bir ey gibi
grnebilir ama bunu ne zaman yapsam dirildiimi his
sederim.
Yemek yapmak. Sanatlarn en gzeli ve kusursuzu
dur. Be duyumuzu birden harekete geirir, hatta bir du
yumuzu daha uyandrr - elimizden geleni ortaya koyma
ihtiyacmz. En sevdiim tedavi budur.
ikyetlerimi listelemek. Bunu kefettiim iyi oldu!
Her kzdmda nce sylenirim, sonra not ederim. G
nn sonunda bouna kzp durduumu grrm.
Glmsemek, iinden alamak gelse bile glmse
mek. Listedekilerin en zoru budur ama insan zamanla al
r. Budistler, ne kadar sahte olursa olsun, yznde bir te
bessmle gezinmenin insann ruhunu aydnlattn sy
lerler.
Gnde bir yerine iki kez banyo yapmak. ehir su-
yundak kalker ve klor miktar cildi kurutur. Yine de ru
hu ykamaya deer.
 Ama btn bunlarn ie yaramasnn tek sebebi artk
bir amacmn olmas: Bir erkein gnln fethetmek isti
y o r u m . Keye skm, kaacak yer bulamayan bir kaplan

gibiyim. Var gcmle ileri atlmaktan baka arem yok.

 Nihayet randevulayoruz: yarn saat 15.00te, Co-
lognydeki golf kulbnn restorannda. ehrin en nemli
(ve belki de tek) ilek caddesine komu sokaklardan bi
rindeki bir barda ya da lokantada buluabilirdik ama o
golf kulbnn restoranm seiyor.
leden sonra.
nk o saatte restoran boalm olur ve ba baa
kalabiliriz. efime salam bir mazeret sunmalym ama
bu, dertlerimin en kolay. Seimler hakkndaki makalemi
sonunda tamamlayabildim ve lkedeki birok gazetede
yaymland.
Jacob kuytu bir yerde bulumay dnm olmal.
Romantik bir yerde, diye dnyorum, istediim her
eye inanma dknlm dizginlemeden. Hazr gz
mevsimi aalan altn renginin birbirinden farkl tonlar
na boyamken belki de Jacoba ksa bir yry yapma
mz teklif ederim. Hareket halindeyken kafam daha iyi
alr. Aslnda Nyondaki gibi koarken daha bile iyi a
lr ama koacamza pek ihtimal vermiyorum.
Ha ha ha!
Bu gece akam yemeinde evde raclette yedik, yani
entilmi peynir, kurutulup dilimlenmi bizon eti ve -iyi
ce rendelenip kzartlm- geleneksel patates rtimiz,
y a n n d a da krema. Ailem zel bir kutlama yapp yapma
cmz sorunca yaptmz syledim: Akam yemei
nin keyfini hep birlikte karabilmemizi kutluyorduk.
A r d n d a n ayn gn iinde ikinci kez ykandm, huzur

s u z l u u m suya kararak akp gitsin diye. Bir sr krem

ler srndkten sonra ocuklara masal okumak iin oda-

la n n a gittim. Gzlerini tabletlerinden ayrmyorlard. Bu

a le t le r i on be yandan kklere yasaklamak lazm!

Tabletlerini kapamalarn syledim -istemeseler de

szm dinlediler- geleneksel masallarla dolu bir kitap
seip rasgele bir masal atm ve okumaya baladm:

Buzul anda ok sayda hayvan souk yznden lp

gitmi. Kirpiler ise srler halinde toplanmaya karar vermiler,
bylece hem snyor hem de bakalarndan korunuyorlarm.
Ama srtlarndaki dikenler yanlarndaki dostlarna bat-
yormu - tam da snmalarn salayan dostlarna. te bu yz
den birbirlerinden uzaklamaya karar vermiler.
Ve yine donarak lmeye balamlar.
Hemen bir seim yapmalar gerekiyormu: ya Yeryz'
nden silinip gideceklermi, ya da dostlarnn dikenlerine katla
nacaklarm.
Doru karar vererek yeniden bir araya gelmiler. Baka
snn ssndan vazgeemeyecekleri iin yaknlamann aabile
cei kk yaralarla birlikte yaamay renmiler. Ve byle
yaayp gitmiler.

ocuklarm heyecanla gerek bir kirpiyi ne zaman

grebileceklerini soruyorlar.
Hayvanat bahesinde var mdr?"
Bilmiyorum.
Buzul a nedir?
Havalarn ok souk olduu bir devir.
Ka m benzer?

107
 Evet; ama asla sonu gelmeyen bir ka.
Peki neden birbirlerine sarlmadan nce dikenlerini
karmamlar?
Tanrm! Baka bir masal seseydim keke. I sn
drp Alplerdeki bir kye ait geleneksel bir ark mnl-
danyorum, bir yandan da balarn okuyorum. ok ge
meden uykuya dalyorlar.
Kocam bana Valium getirmi. la almay oldum ola
s reddetmiimdir nk baml hale gelmekten korka
rm; ama yarn zinde uyanmam lazm.
10 mg'lk sakinletiriciyi yutup derin ve ryasz bir
uykuya dalyorum. Gecenin bir yars uyanmyorum.
 Bulumaya vaktinden nce gidiyorum, golf kulb
nn bulunduu kkn yanmdan geip bahenin yolunu
tutuyorum. Bahenin kar ucundaki aalara kadar yr
yorum, bu gzel leden sonrann tadm karmaya ka
rarlym.
Hzn. Gz gelince aklma ilk gelen szck budur
nk yazn sona erdiini, gndzlerin giderek ksalaca
n ve buzul adaki kirpilerin byl dnyasnda yaa
madmz fark ederiz: Kimse bakalarnn at yarala
ra katlanmaz.
Evet, baka lkelerde insanlarn souklar yznden
ldn, yollarn tkandn, havaalanlarnn kapand
n grmeye balarz. minelerimizi yakar, battaniye
lerimizi dolaplarmzdan karrz. Ama btn bunlar
sadece kendi ina ettiimiz dnyamzda meydana gelir.
Doann iindeyken manzara karsnda nefesimiz
kesilir: nceden birbirlerinin ayn gibi grnen aalar
kiilik kazanr ve ormanlar binlerce farkl renge boyar.
Yaam dngsnn bir ksmnn sonu gelmitir. Her ey
tir sre dinlenecek, sonra da ilkbaharda iekler aarak
yeniden dirilecektir.
Bizi rahatsz eden eyleri unutmaya balamak iin
sonbahardan daha uygun bir mevsim yoktur. Olumsuz-

109
 luklar kuru yapraklar gibi silkelemek, yeniden dans et
meyi dnmek, gnein en clz huzmelerinin bile key
fini karmak, gne uykuya ekilip gkyznde snk
bir fenere dnmeden evvel vcudu ve zihni onun n
laryla stmak gerekir.

***

Jacob'un geldiini uzaktan gryorum. Beni resto

randa ve terasta gremeyince bardaki grevlinin yanna
gidiyor ve adam eliyle beni iaret ediyor. Jacob nihayet
beni gryor ve kolunu kaldrp selamlyor. Ar adm
larla kulbn ana binasna doru yrmeye balyorum.
Elbisemi, ayakkablarm, ince ceketimi, zarif yry
m grsn istiyorum. Yreim prpr etse de admlar
mn ritmini bozmamalym.
Syleyeceklerimi aklmdan geiriyorum. Nasl oldu
da yeniden buluabildik? Neden aramzda bir eyler oldu
unu bilmemize ramen kendimizi tutuyoruz? nceden
defalarca yaadmz gibi taklp dmekten mi korkuyo
ruz yoksa?
Yrrken kendimi daha nce hi gemediim bir t
neldeymi gibi hissediyorum: insann iindeki istihzay ih
tirasa dntren, alaycln kalkanm indiren bir tnele.
Yanma gidiimi izlerken akimdan neler geiyor? Kork
mamza hi gerek olmadm, "ktlk diye bir ey varsa
korkularmzda gizlendiini aklamama gerek var m?
Hzn. u anda beni romantik bir kadna dnt
ren ve her admda dirilten szck, hzn.
Yanma vardmda syleyeceklerime hl karar vere
medim. En iyisi karar vermemek, brakaym her ey a-
zmdan doal akyla ksn. Szckler yanmda, iimde-
ler. Onlar hatrlayamyor, kabullenemiyor olsam da her
eyi kontrol etme ihtiyacmdan daha gller.
 Neden syleyeceklerimi ondan nce kendim duy
mak istemiyorum?
Korkuyor muyum acaba? Gri, mutsuz gnlerin bir
birini tekrar ettii bir hayattan daha fena ne olabilir ki?
M u t l u olabilmek iin gereken her eye sahipken hey eyi

- r u h u m u dahi- kaybedeceim ve dnyada bir bama ka

la c a m korkusuna kaplmamdan daha fena ne olabilir?

Gne karmda parlaynca ilerideki aalarn dk

len yapraklarnn glgelerini gryorum. imde de ayn
s oluyor: Attm her admda bir engel devriliyor, bir
savunma mekanizmas ortadan kalkyor, bir duvar ykl
yor, hepsinin ardndaki yreimse sonbaharn n g
rp neelenmeye balyor.
Bugn nelerden bahsedeceiz acaba? Buraya gelir
ken arabada dinlediim arkdan m? Aalann arasn
dan esen rzgrdan m? Barndrd btn kartlklar,
karanlklar ve kefaretlerle insanlk halinden mi?
Hznden bahsedince bunun mutsuz bir szck ol
duunu syleyecek. Hi de deil, diyeceim, zlem dolu
bir szck, unutulmu ve hassas bir anmz anlatr, ha
yatmzn fikrimizi sormakszn bizi ynelttii yolu gr
myor numaras yaptmzda, btn istediimiz kendi
mizi gvende hissetmek olmasna ramen bizi mutlulu
a doru ynelten kaderimize kar geldiimizde hepi
miz hzne kaplrz.
Birka adm daha. Birka engel daha devriliyor. Yre
ime daha fazla k ulayor. Kendime hkim olmak artk
aklmdan bile gemiyor, ne olursa olsun, tek istediim bir
daha tekrarlanmayacak bu leden sonray doya doya ya
amak. Jacobu ikna etmeme hi gerek yok. imdi anla
masa da eninde sonunda anlayacak. Zaman meselesi.
Hava souk olmasna ramen terastaki masalardan
birine oturacaz. Sigara iebilsin diye. Bata mesafeli dav
r 111
 ranacak, parkta birinin ektiini sylediim fotoraf hak
knda sorular soracak.
Ama baka gezegenlerde yaam olup olmad ha-
yatn koturmacas arasnda birok kez unuttuumuz
Tanrnn varl hakknda da konuacaz. nantan, mu
cizelerden, gerekleecei domamzdan ok nce belir
lenmi karlamalardan bahsedeceiz.
Bilim ve din arasndaki ebed mcadeleyi tartaca
z. nsanlarn hem arzulayp hem de tehdit olarak gr
dkleri aktan konuacaz. Jacob yaptm hzn tan
mnn doru olmadn iddia edecek, bense ona kar k
madan aym yudumlayarak gzlerimi Jura Dalannn
ardnda batan gnee dikecek ve hayatta olduum iin
sevin duyacam.
Ah, unutmadan ieklerden de bahsedeceiz; gr
nrdeki tek iekler bardaki sera rn, seri retim i
ekler olsa da. Sonbaharda ieklerden bahsetmek iyi
gelir. nsann iini ilkbahardaym gibi mitle doldurur.
Aramzda birka metre kald. Btn duvarlar ykl
yor. Yeniden douyorum.

* * *

Yanna gelince svirede det olduu zere yanak

larn kez perek selamlyorum onu (yurtdndayken
kez ptm kiiler arrlar). Gerginliini fark edi
yorum ve terasta kalmamz neriyorum - bylece hem
ba baa kalabiliriz hem de sigarasn iebilir. Garson onu
tanyor. Jacob Campari-tonik sipari ediyor, bense nce
den planladm gibi ay.
Gerginliini alsn diye doadan, aalardan, her e
yin srekli deitiini fark etmenin gzelliinden sz et
meye balyorum. Neden hep ayn ablonu tekrarlamak
isteriz ki? Buna katlanmak mmkn deildir. D o a y a
 fole terstir. Hayattaki zorluklar dmanmz deil de u c-
edinebileceimiz kaynaklar olarak grmek daha
faydal deil midir?
T e d i r g i n l i i bir trl gemiyor. Sylediklerimi g e -

n V or, konumamz bir an nce bitirmek ister gibi b i r

hali v a r ama buna izin vermeyeceim. Hayatmda zel b i r

veri o la n bu gne sayg gsterilmesi art. Konumay sr

dryorum, yrrken dndklerimden, zerinde hki

m iy e t im olmadn hissettiim szcklerden bahsediyo

rum. Szckler azmdan tam istediim gibi knca a r -

sam da seviniyorum.
Evcil hayvanlardan bahsediyorum. nsanlarn evcil
hayvanlarn neden bu kadar ok sevdiklerini anlyor mu
diye soruyorum ona. Jacob basmakalp bir cevap gevele
yince bir sonraki konuya geiyorum: nsanlarn birbirin
den farkl olduuna inanmak neden bu kadar zor? Klt
rel farkllklarn hayatlarmz zenginletirip daha ilgin
hale getireceini neden bir trl kabul edemiyoruz da
yeni kabileler kurmak iin kanunlar karyoruz? Ama
Jacob siyaset konumaktan skldn sylyor.
Madem yle, bugn ocuklar brakrken okulda gr
dm bir akvaryumdan bahsedeceiz. Balklardan birinin
akvaryumun camna yaslanm oradan oraya yzdn
grnce kendi kendime yle dedim: Balk yola nereden
baladm hatrlamad iin bitii de asla bulamayacak.
Akvaryumdaki balklan bu yzden severiz: Bize kendi ya
ammz hatrlatrlar, biz de iyi beslenmemize ramen et
rafmzdaki camdan duvarlarn tesine geemeyiz.
Bir sigara daha yakyor. Kl tablasnda iki izmarit
gryorum. Bylece uzun zamandr konutuumu fark
ediyorum, a ve huzura kapldm, hissettiklerini ifade
etmesine izin vermeden konutum durdum. O ne hak
knda konumay istiyor acaba?
nceden bahsettiin u fotoraf hakknda konu
mak istiyorum, diye karlk veriyor, szcklerini zenle
seerek nk bugn son derece hassas olduumun far
knda.
Ah, u fotoraf. Elbette ki gerek! oktan kalbime
daland ve Tanr izin vermedike oradan karamam. Gel
kendi gzlerinle gr, kalbimi koruyan btn engeller ben
sana yaklatka birer birer ykld.
Hayr, kalbimin yolunu bilmediini hi syleme ba
na -hem gemite hem im di- defalarca girdin kalbime.
Biliyorum, ekiniyorsun, bata ben de bunu kabul etmek
te zorlanmtm. Birbirimizden hibir farkmz yok. Hi
endielenme, ben sana yol gstereceim.
Ben btn bunlar syledikten sonra Jacob nazike
elimi tutup glmsyor ve haneri sapbyor:
Artk lisede deiliz. Sen harika bir insansn ve bildi
im kadaryla gzeller gzeli bir ailen var. ift terapisi
yapmay dndn m hi?
Bir an afallyorum. Sonra masadan kalkp dosdoru
arabama gidiyorum. Gzlerim yaarmyor. Veda etmiyo
rum. Arkama bakmyorum.
 Hibir ey hissetm iyorum . Hibir ey dnmyo
rum. Arabamn yanndan geip yola kyorum, nereye
gitmem gerektiini bilm eden. Yolun sonunda beni kimse
beklemiyor. H znm hissizlie dnt. Yrmeye de
vam etmek iin kendim i zorlam am gerekiyor.
Derken, be dakika sonra, kendimi bir atonun nn
de buluyorum. Gem ite orada neler olduunu biliyo
rum: Birisi, n gnm ze kadar uzanan bir canavara ha
yat vermiti, oysa bu canavar yaratan kadnn adn ok az
kii bilir.
atonun bahe kaps kapal ama ne nemi var? it
niyetine dikilmi allarn arasndan geebilirim. Bahe
deki buz tutm u banka oturup 1817de olanlan hayal
edebilirim. Zihnimi megul eden dnceleri datmal,
nceden bana ilham veren her eyi unutmal, dikkatimi
baka eylere vermeliyim.
1817 senesinden alelade bir gn hayal ediyorum:
atonun sakinlerinden ngiliz air Lord Byronun buraya
ekilmeye karar verdii bir gn. Lord Byron hem kendi
lkesinde hem de C enevrede nefret edilen bir adamd,
Cenevrede orjiler dzenlem ek ve halk iinde sarho gez
mekle sulanmt. Skntdan lmek zereydi herhalde.
Ya da hznden. Ya da fkeden.

115
 Fark etmez, nemli olan, 1817 senesinin o alelade
gnnde lkesinden atoya iki konuun gelmesiydi. Ken
disi gibi air olan Percy Bysshe Shelley ile on sekiz yan
daki "kans Mary.
Grupta drdnc bir davetli daha vard ama ismim
hatrlayamyorum.
Herhalde edebiyat hakknda konumulardr. Hava
dan, yamurlardan, souktan, Cenevrenin sakinlerin
den, ngiliz hemerilerinden, ay ve viskinin eksikliin
den yalanmlardr. Belki de birbirlerine iirler okumu,
karlkl vgler dzp keyiflenmilerdir.
Derken kendilerinin son derece ayrcalkl ve nem
li olduklarna kanaat getirerek szlemilerdir: Bir sene
sonra, yanlarnda insanln durumundan bahseden birer
kitapla, buraya dneceklerdir.
Elbette, insanolunun nasl sapkn bir varlk olduu
na dair sylediklerinin ve evkle yaptklar planlarn he
yecan geince verdikleri sz unutmulardr.
Hep birlikte konutuklar srada Mary de yanlarn
dayd. Szleirken onu yok saymlard. Bunun birinci
sebebi kadn olmasyd, stelik genti de. Ama bu durum
onu derinden yaralam olsa gerek. Neden vakit geir
mek iin bir eyler yazmyordu? Konusunu semiti, tek
yapmas gereken stnde almakt - ve de kitabn bi
tirince kendine saklamak.
Yine de, ngiltereye dndklerinde Shelley metni
okudu ve yaymlamas iin Maryyi yreklendirdi. Daha
s, kendi hretinden faydalanarak Maryyi bir y a y n c y l a
tantrmaya ve kitabn nszn yazmaya karar verdi.
Mary bata tereddt etse de sonunda kabul etti ama tek
bir arda: Kendi ismi kitabn kapanda yer almayacakt.
Kitabn be yz adetlik ilk basks abucak tkendi.
Mary bunun Shelleynin yazd nsz sayesinde oldu
unu sand ama ikinci baskda kendi isminin belirtilme
sini kabul etti. O zamandan beri kitap dnyann drt bir
 kitaplardan asla eksik olmad. Yazarlara, t i
y a n n d a k i

y a tro ve sinema ynetmenlerine, cadlar bayram partle-

nne, maskeli balolara ilham verdi. Geenlerde nemli

b ir eletirmen tarafndan, Romantizmin, hatta belki de

so n iki yzyln en yaratc eseri, diye tanmland.

Hi kimse bunun sebebini aklayamaz. ounluk

kitab okumam olmasna ramen hemen herkes ierii
ni bilir.
Kitapta svireli bir bilimadam olan Victorun y
ks anlatlr, Cenevrede domu ve ailesi tarafndan
dnyay bilim yoluyla anlayabilsin diye eitilmitir. He
nz ocukken bir mee aacna yldrm dtn g
rp kendi kendine u soruyu sormutur: Acaba hayat
oradan m geliyor? nsanlk insann kendisi tarafndan
yaratlabilir mi?
Mitolojide insanla yardm etmek iin tanrlardan
atei alan Prometheusun modem bir versiyonu gibi -ya-
zann alt bal M odem Prometheus eklindedir ama
bunu kimse hatrlam az- Tanrnm eserini kendi bana
yaratabilmek iin almaya koyulur. Ama bilindii ze
re, yapt deney kontrolnden kar.
Kitabn ismi Frankenstein'dr.

* * *

Ey, her gn daha az dnsem de bam sktnda

tek gvendiim Tanrm, kendimi burada bulmam bir
tesadf mdr? Yoksa senin grnmez ve amansz elin
midir beni bu atoya getirip bu hikyeyi hatrlamam
salayan?
Mary, Shelleyyle tantnda on be yandaym -
Shelley evli bir adam olsa da Mary toplumun detlerine
boyun ememi ve hayatnn ak olarak grd erke
min peinden gitmi.
 On be yanda bir kz! H em ne istediini hem de
istediine nasl ulaacan tam olarak bilen bir kz. Ben
otuz bir yandaym, habire baka bir ey arzuluyorum
ve arzuladma erimeyi beceremiyorum, tek elimden
gelen, bir sonbahar ikindisinde iim hzn ve roman
tizmle dolup taarken yry yapmak, doru an geldi
inde syleyeceklerim iin ilham aramak.
Ben Mary Shelley deilim. Ben Victor Frankenstein
ile canavarym.
Bir lye can vermeye altm ve bunun sonulan
kitaptakiyle ayn olacak; etrafa korku ve ykm saacak.
Gzyam kalmad. Umutsuzluum dahi tkendi. San
ki kalbimin pes etmilii bedenime yansyor nk hare
ket edemiyorum. Sonbaharda olduumuzdan hava he
men kararyor ve gzelim gnbatm yerini abucak ala
cakaranla brakyor. Akam olduunda hl ayn yerde
oturmaktaym, atoyu ve XIX. yzyl bandaki Cenevre
burjuvazisi karsnda hayrete kaplan ziyaretileri izli-
vorum.
S
Canavara can veren yldrm nerede?
Yldrm ortalarda grnmyor. Blgenin zaten sey
rek olan trafii daha da azalyor. ocuklarm akam ye
meini hazrlamam bekliyor -durum um u bilen- ko
camsa ok gemeden endielenmeye balayacak. Bense
ayaklanma demir glleler balanm gibiyim, hl kml-
dayamyorum.
Ben bir kaybedenim.
 Bakasnn yreinde imknsz bir sevgi uyandran
in s a n zr dilemeye m ecbur braklabilir mi?

Hayr, kesinlikle braklamaz.

nk Tannya duyduumuz sevgi de imknszdr.
Sevgisine asla ayn seviyede karlk veremeyiz, yine de O,
bizi sevmeye devam eder. Bizi yle ok sevmitir ki biricik
olunu sevginin G nei ve yldzlan hareket ettiren g
olduunu anlatsn diye bize gndermitir. Korintlilere
mektuplanndan birinde (ki okulda bunlan ezbere ren
meye mecburduk) havarilerden Pavlus yle der:

Ben insanlarn ve meleklerin dilini konusam da sy

lediklerimde Sevgi olmad srece sesim borazann zr
lamasndan, zillerin angrdamasndan farksz kar.

Neden byle olduunu hepimiz biliriz. Sklkla dn

yay deitirecei sylenen byk fikirler duyarz. Ama
bunlar duygusuzca sylenmi, Sevgiden yoksun s/ler-
dk Ne kadar mantkl ve zek dolu olsalar da yreimi
ze dokunmazlar.
Pavlus Sevgiyi K ehanetle, G izem lerle, manla ve
Merhametle karlat nr.
Neden Sevgi, m an'dan daha nemlidir?

119
 nk man bizi Aklarn En Byne tayan h
yoldan ibarettir.
Neden Sevgi, M erhametten daha nemlidir?
nk Merhamet, Sevginin kendini belli etme bi
limlerinden biridir. Btn, daima paralardan daha nem
lidir. Dahas Merhamet de Sevgi'nin insanlarn yaknlany.
la birlemelerini salamak iin kulland birok yoldan
bindir.
Hepimizin bildii zere dnyada Sevgiden yoksun
merhamet oktur. Buralarda her hafta hayr balosu dene
rek bir merhamet balosu dzenlenir, insanlar servet de
erinde paralar aktp masalar ayrtarak baloya katlrlar,
pahal m pahal mcevherlerini ve giysilerini kuanarak
elenirler. Byle yerlerden ktmzda Somalideki fakir
ler, Yemendeki mazlumlar, Etiyopyadaki alar iin topla
dmz paralar sayesinde dnyamn daha iyi bir yere d
ntne inannz. Gzmzn nnde zalimce olup
biten sefaletten dolay sululuk duymay braknz ama bu
paralann nereye gittiini kendimize hi sormayz.
evresi baloya davet edilecek kadar geni olmayan
lar ya da byle savurganlklara gc yetmeyenlerse yolda
grdkleri dilencilere para verirler. Aman ne yaman. So
kakta dilenen birinin nne bozukluk atmak kolaydr.
Hatta genelde dilenciye para atmak, atmamaktan daha
kolaydr.
Tek bir maden para iimizi nasl da rahatlatr! Hem
bize ucuza gelir hem de dilencinin derdini zer.
Halbuki dilenciyi gerekten sevseydik onun iin ok
daha fazlasn yapardk.
Ya da hibir ey yapmazdk. Bozukluk falan ver
mezdik ve -kim bilir?- karmzdaki sefaletten duydu
umuz sululuk iimizde gerek Sevgiyi uyandrrd.
Pavlus daha sonra Sevgiyi fedakrlkla ve ehitlikle
karlatrr.
 v>ucn
* v cuun szlerini daha isi ardvorum.
- Ben dun-
v,
\ v-^k
' k* en baart kadn da olsam . Narianne K omvcden
baha ta.*la hayranlk uyandran ve arzulanan bir kadn
o lsa m bile k ain im d e sevgi olm adka b t n bunlarn hi
onem yok. Hi.
Sanatlar ve siyasetilerle, sosyal yardm m em urlar
ve doktorlar, ren ciler ve kam u alanlaryla yaptm
rerortalarda daim a so rd u u m bir so ru \ ar var. al
maktaki am acnz nedir!"' K im ilen aile kurm ak olduu
nu syler. K im ileriyse kariyer yapm ak Ama srar edip
biraz daha d erin lere indiim de hem en hepsinin cevab
ayndr: D n y as d e itirm ek
iimden altn yaldzl h art'erle bir bildiri hazrlatm ak
sonra da Pont du M ontblanc a gidip geen her arabaya ve
insana bu bkirisi datm ak celvor. Sos le dvecek. V N. >

w w W* * 1
: r s ^ : vV*'
* ' * w , \ %* % % > % V V V V
\ -
C O 1

varrm; As a, tz e c e ^ e -n z ann ac -'a s ,k b s Ki

*5 *"> V *
->i

t >*' i v
W t w '
; rv
: *
.
\ \
' v o
^ K
S ov
w V \
' v
S
e l *> " c * t v>\
^ V
o
V
''

A>> V >*}* *
V V . S. ' V N v V \

H aatm
* zda balas
r > abilecemv z en onem. ev
Sevgi nin yansm asdr. G erek esTensel lisan budur. in
ce ta da H indistan'n lehelerin konuab.lm em izi salar.
Genliimde ok seyahat ettim - o zamanlar seyahat et
mek rencilerin yetikinlie gei rituem .n bir parasy
d. Fakir ve zengin lkeleri gezdim . 1 lem en hibir ram an
konuulan dilleri bilm iyordum . Ama Sevgi nm sessiz be-
hgati sas*esinde
*
nereve
* C*
itsem denlim i anlatabildim.
$es*ginin anst szlerim de ve hareketlenm ue c.e-
yaasn b iim in d ed in
Plilere m e k tu b u n d a k i ksa av ette Pavus,
T oin birok farkl eyden m eydana gekim syler
ibi. O k u ld a ken, h r prizm a alp bir gne
 nna tutarsak prizmann iinden geen nn bol v
rek gkkuann renklerini alacan renmitik.
Pavlus bize Sevgi'nn gkkuan gsteir, tpk
nee tutulan bir prizmann n gkkuan gsterip \
gibi. |
Peki bu gkkua hangi unsurlardan meydana *
lir? Her gn kulamza alnan ve istediimiz anda uy
gulamaya koyabileceimiz meziyetlerdir bunlar j
Sabr: Sevgi sabrldr, j
yilik: iyidir, j
Cmertlik: Sevgi hasetle yanmaz,
Tevazu: kendini vmez, kibirlenmez,
Zarafet: Sevgi uygunsuzluk etmez,
Fedakrlk: kendi karn dnmez,
Hogr: fkeye kaplmaz,
Masumiyet: kendine ktlk yapana kin beslemez
Samimiyet: adaletsizlik karsnda sevinmez ama ha
kikatler karsnda havalara uar.
Btn bu nitelikler gnlk yaantmzla, dnmz
ve bugnmzle, Sonsuzlukla ilikilidir.
Esas sorun, insanlarn bunu Tannya duyulan Sevgi
yle ilikilendirmesidir. Oysa Tannya duyulan sevgi beil
edilir. nsanlara sevgi gstererek.
Tann katnda huzura ulamak iin sevgiyi Yery-
zndeyken bulmak gerekir. O olmadan hibir deeri
miz yoktur.
Ben seviyorum ve kimse bu duyguyu benden ayra
maz. Bana daima destek olan kocam seviyorum. Aynca
ergenlik amda tantm bir adam sevdiime inam-
yorum. Gzelim bir sonbahar ikindisinde ona doru y
rrken zrhm yere braktm ve bir daha da kuanama
dm. Savunmaszm ama piman deilim.
Bu sabah, kahvemi ierken dandaki tatl aydnlg*
baknca aklma bu yaptm yry geldi ve kendim*
son kez sordum: Acaba kuruntularm bastrmak iin ger
ek dertler m yaratyorum? Gerekten k mym, yok
sa son aylarda hissettiim btn tatszlklar bir hayale
mi havale ettim?
Hayr. Tanr adaletsiz deildir ve karlk bulamaya
cam bir aka kaplmama asla izin vermez.
Yine de, bazen sevgi uruna mcadele etmek gerekir.
Ben de byle yapacam. Adalet uruna, fkelenmeden
ve sabrszla kaplmadan ktlkleri kendimden uzak
latracam. Mariannedan uzaklap bana yaknlanca
Jacob bana hayatnn sonuna dek minnettar kalacak.
Veya benden de ayrlacak ama en azndan elimden
geleni yaptm bileceim.
Artk yeni bir kadnm. zgr iradesiyle, kendiliin
den bana gelmeyen bir eyin peine dyorum. O evli
bir adam ve att her yanl admn kariyerini tehlikeye
sokabileceine inamyor.
yleyse dikkatimi neye vermeliyim? Evliliini o fark
etmeden bozmaya.
 Hayatmda ilk kez bir torbacyla buluacam!
Kendini dnyadan ayrmaya karar vermi ve bu ka
rarndan son derece m utlu bir lkede yayorum. Cenev
renin evresindeki kyleri gezerken ilk reneceiniz
ey, arabanz park edecek hibir yerin bulunmaddr,
bir tandnzn garajn kullanmyorsanz tabii.
Mesaj aktr: Buraya gelme yabanc; nk aada
ki gln manzaras, ufuktaki A lplerin ihtiam, ilkba
harda kr iekleri, sonbahardaysa altn sarsna brnen
balar, hepsi bize buralara ellerini kollarn sallayarak
gelen atalarmzdan miras kalmtr. Bunun byle devam
etmesini istiyoruz, ite bu yzden sakn gelme, yabanc.
Komu kentten bile olsan syleyeceklerin hi ilgimizi
ekmiyor. Araban park etm ek istiyorsan byk ehirlere
git, oralar bu ie ayrlm yerlerle doludur.
Dnyadan yle ayryz ki hl byk bir nkleer sa
va tehdidi bulunduuna inanrz. lkedeki her binann
nkleer saldrya kar smann olmas zorunludur. Ge
enlerde bir meclis yesi bu konudaki yasay kaldrtmaya
alnca meclisin muhalefetiyle karlat: Evet, nkleer
sava asla kmayabilir, peki ya kimyasal silah tehdidi?
Vatandalarmz korumamz gerek. Bylece pahal m
pahal nkleer snaklarn inas devam eder. Ve bu s-
124
naklar asla gelmeyecek kyam et gnne dek arap mah-
zenj ve kiler olarak kullanlr.
A n c a k , her ne kadar huzurun hkm srd b i r

a d a c k olarak kalmak iin urap dursak da snn ge

m e s in i engelleyemediimiz baz eyler var.

rnein, uyuturucular.
Eyalet ynetim leri sat noktalarn kontrol etmeye
alrlar ve alclar grm ezden gelirler. Adeta bir cen
nette yaamamza ram en trafik, sorumluluklar, fatura
lar ve skntlarmzdan dolay hepim iz stresli deil mi
yiz? Uyuturucular verimlilii artrr (rnein kokain j ve
gerginlii azaltr (rnein hai). Bizler yine de, dnyaya
kt rnek olm am ak iin, uyuturuculan hem yasaklanz
hem de ho grrz.
Yine de, sorunun boyutu artmaya baladnda, te
sadf eseri bir nl, zerinde gazetecilikteki tabiriyle
uyuturucu m addeler bulunarak tutuklanr. Olay med
yaya yanstlr ki genlere ibret olsun, halk hkmetin
duruma hkim olduunu sansm ve yasalan ineyenle
rin bama gelenleri grsn!
Bu vakalar senede en fazla bir kez grlr, insanlar
kalkp da Pont du M ontblancn altndaki geitte her gn
bekleen torbaclardan alveri yapmaya senede sadece
bir kez gitmiyorlardr herhalde, y le olsayd torbaclar
mteri bulamayp oktan dalrlard.
Oradaym. Yanmdan aileler gelip geiyor, pheli
tiplerse bakalarna aldrmadan ve kimseyi rahatsz et
meden her zamanki yerlerinde duruyorlar. Sadece, yan
larndan yabanc dilde konuan gen ifder getiinde ya
da altgeitten geen takm elbiseli bir iadam bir an son-
ra dnp satclarn gzlerinin iine baktnda durum
deiiyor.
nlerinde durm adan geidin kar tarafna gidiyo-
^ bir ie su satn alp hayatmda grmediim birine
 havann souduundan yaknyorum. Sylediklerime kar-
lk vermiyor, kendi dnyasna dalp gitmi. Geri dn
yorum, adamlar hl ayn yerdeler. Bakyoruz ama geit
birden kalabalklayor, ki bu nadir grlr. le tatili sa
atindeyiz, normalde bu saatte insanlar semtin birbirinden
pahal lokantalarn doldurarak nemli i grmeleri ya
par ya da ehre i bulmaya gelmi turist kzlan kandrma
ya akrlar.
Biraz daha bekleyip nlerinden nc kez geiyo
rum. Aralarndan biriyle bakyorum, bam hafife salla
yarak kendisini takip etmemi iaret ediyor. Byle bir a-
ny kabul edeceimi hi dnmezdim ama bu yl her ey
o kadar farld ki artk davranlarma armyorum.
Kaytsz bir ifade taknp peinden gidiyorum.
ki- dakika boyunca yryp ngiliz Bahesine
gekyoruz. ehrin simgelerinden saylan, ieklerden ya
plm saatin nnde fotoraf ektiren turistlerin yann
dan geiyoruz. Disneylandda yayormuuz gibi gln
etrafnda gidip gelen trenin durduu kk istasyonu
geride brakyoruz. Sonunda gln kysna gelip suya ba
kyoruz. Sevgililer gibi Jet d'Eau adk, yz metre yksee
su fkrtan ve uzun zaman nce Cenevrenin simgesi ha-
kne gelen dev fskiyeyi izkyoruz.
Adam bir ey dememi bekliyor. Oysa kendimden
emin hallerime ramen sesimin titremeden kacana
pheliyim. Ses karmyorum ve onu sessizlii bozmaya
zorluyorum:
Ganja m, peynir mi, kt m, barut mu?
e bak. Hibir fikrim yok. Ne cevap vereceimi bi
lemiyorum ve torbac bir aylakla kar karya olduu
nu anlyor. Snandm ve snfta kaldm.
Glyor. Beni polis mi sandn soruyorum.
Tab ki hayr. Polis olsan sylediimi anlardn.
Bunu ilk kez yaptm sylyorum.
 Belli zaten. Senin gibi k giyimli kadnlar asla bu
raya kadar gelmezler. Ya yeenlerinden isterler ya da i-
yerindeki arkadalarndan otlanrlar. Seni bu yzden g
ln kysna kadar getirdim. Alverii yrrken hallede
bilirdik, bunca vakit kaybetmezdim ama tam olarak ne
istediini ve tavsiyeme ihtiyacn olup olmadn bilmem
lazm.
Vakit falan kaybetmiyor. Altgeitte skntdan patla
dna eminim. nnden kez getim, bir seferinde
bile yannda mteri grmedim.
"Tamam, imdi anlayacan dndm bir dilde
tekrarlayacam: hai mi, amfetamin mi, LSD mi, koka-
)
n m?
Crack veya eroin var m, diye soruyorum. Onlann
yasak olduunu sylyor. imden sayd btn uyutu
rucularn yasak olduunu sylemek geiyor ama kendi
mi tutuyorum.
Kendim iin deil, diye aklyorum. Bir dmanm
iin.
ntikam m alacaksn yani? Birini doz amndan l
drmeyi mi planhyorsun? yle eyle iimiz olmaz, ba
ka yerde arayacaksn.
Arkasn dnyor ama kolundan tutup beni dinle
mesini sylyorum. Konuya olan ilgimin fiyatlan ikiye
katladnn farkndaym.
Bildiim kadanyla sz konusu kii uyuturucu kul
lanmyor, diye aklyorum. Ama ak ilikime ciddi ekil
de zarar verdi. Tek istediim ona bir tuzak kurmak.
Bu Tannnn gznde ahlakszlktr.
Olacak ey deil: Bamllk yaratan, lme dahi yol
aabilen maddeler satan bir adam beni doru yola a
nyor! ,f
Ona ykm anlatyorum. On yldr evUyint, jbfe
birinden harika iki olum var. Kocamla ben i p f t f S M
ceptelefonunu kullanyoruz ve iki ay nce yanlla
onun telefonunu elime aldm.
ifresi yok muydu?
Tabii ki yok. Birbirimize gveniriz. Yoksa onunkin
de ifre vard da o srada m yoktu? Neyse, asl nemlisi
kocamn telefonunda drt yz ksur mesaj ve ekici, sa
rn, hali vakti yerinde grnen bir kadnn fotoraflar
n buldum. Yapmamam gerekeni yaptm: Ortal birbi
rine kattm. Kocama bu kadn kim diye sorduumda
benimle hi tartmad - k olduu kadn olduunu
syledi. Hatta kendisi bana anlatmak zorunda kalmadan
ben kefettim diye sevindi.
Byle olaylar ok duyarm.
Torbac birden vaizden evlilik danmanna dn
t! Bense anlatmaya devam ediyorum - nk her eyi
orackta uyduruyorum ve anlattka evke geliyorum.
Kocama evden ayrlmasn syledim. Kabul etti ve ertesi
gn beni iki ocuumla brakp hayatnn aknn yamna
tand. Ama kadn onu hi ho karlamad, ne de olsa
evli bir erkekle iliki srdrmek, semedii bir kocayla
yaamak zorunda kalmaktan daha ekiciydi.
Ah kadnlar! Sizleri anlamak imknsz!"
Bence de. ykme devam ediyorum: Kadn onunla
yaamaya hazr olmadn syleyip her eyi orackta bi
tirdi. ou benzer durumda olduunu tahmin ettiim
gibi kocam eve dnp benden af diledi. Affettim. Asln
da tek istediim onun eve dnmesiydi. Ben aka nem
veren bir kadnm ve sevdiim kiiden uzak yaayamam.
Ama imdi, birka hafta nce, kocamda yine bir de
iiklik hissettim. Ceptelefonunu ortada brakmayacak
kadar aklland iin yeniden grmeye baladlar m
bilmiyorum. Ama byle olabileceinden pheleniyo
rum. Bu kadn -bu sarn, zgr, alml ve gl ikad-
n- hayatmdaki en nemli eyi elimden alyor: sevgiyi-
Torbac ak nedir bilir mi acaba?
 "Ne yapmak istediini anladm. Ama hu ok tehli
keli bir i."
Anlatmam bitmemiken ne yapmak istediimi ne
reden anlad ki?
"Bahsettiin kadn tuzaa dreceksin. stediin
eyden bizde yok. Ama plann uygulamak iyin en az
otuz gram kokain gerekir.
Ceptelefonunu karp bir eyler yazyor ve bana
gsteriyor. Ekranda CN N Money sitesinden bir sayfa var,
sayfada uyuturucu fiyatlar yazl. aryorum ama he
men bunun yeni bir aratrma olduunu anlyorum, b
yk uyuturucu kartellerinin yaadklar zorluklar hak
knda bir haberde geiyor.
Grdn gibi, bunun tutar be bin svire frang.
Deer mi? Bu kadnn evine gidip olay karsan daha
ucuz olmaz m? H em anladm kadaryla kadnn olan
larda hibir suu olmayabilir bile.
Vaizden evlilik danmanna dnmt. imdi de
evlilik danmanndan mali danmana dnt, param
arur etmemem iin bana tler veriyor.
Riski gze aldm sylyorum. Hakl olduumu bi
liyorum. Hem neden on deil de otuz gram?
"Torbac olarak sulanabilmek iin en az otuz gram
tamak gerekiyor. Satmann cezas kullanclannkne g
re ok daha ar. Bunu yapmak istediine emin misin?
nk kendi evine ya da o kadnn evine gidene kadar
bile tutuklanabilirsin, sonra uyuturucunun sende ne ii
var, aklayamazsn.
Btn torbaclar byle midir yoksa ben mi zel bir
torbacya denk geldim? O turup bu grm geirmi, tec
rbeli adamla laflamay ok isterdim. Ama belli k olduk
a megul. Yarm saat sonra yanmda parayla ayn yere
gelmemi sylyor. Yakndaki bir ATM'ye gidiyorum, ken
di saflma kendim aryorum. Torbaclar asla stlerine

129
 de byk miktarda uyuturucu tamazlar. Tarlarsa
salar nnde torbac muamelesi grrler!
Dndmde beni bekliyor. Kimselere belli etme
den paray teslim ettiimde bana bulunduumuz yerden
grebileceimiz bir p tenekesini iaret ediyor.
Ltfen, rn o kadnn ulaabilecei bir yere koy
ma nk baka bir ey sanp ierse sonucu felaket olur.
Benzersiz bir adam bu; her eyi dnyor. Ulusla
raras bir irkette yneticilik yapsayd kr pay datmn
dan servet kazanrd.
Konumaya devam etmeyi dndm srada ya
nmdan uzaklayor. Tekrar gzlerimi iaret ettii yere
eviriyorum. Ya oraya hibir ey koymadysa? Ama by
le adamlar itibarlarna nem verirler ve byle numaralar
yapmazlar.
p tenekesinin yanna gidip etrafa bakyorum,
iindeki kahverengi zarf alp antama koyuyorum ve
hemen bir taksiye atlayp gazetedeki yerime gidiyorum.
e yine ge kaldm.

***

Elimde sua dair kant var. Neredeyse hibir arl

olmayan bir eye karlk bir servet verdim.
yi de torbacnn beni kandrmadn nereden bile
ceim? Bunu bizzat kefetmem gerekecek.
Ana karakterlerin uyuturucu bamls olduu bir
ka film kiralyorum. Kocam yeni ilgi alanm grnce
anyor.
Bu ilere bulamay dnmyorsun, deil mi?
Tabii ki dnmyorum! Gazete iin bir aratrma
yapyorum, o kadar. Bu arada yarn eve ge geleceim-
Lord Byronun atosu hakknda bir yaz yazmaya karar
verdim ve oraya uramak istiyorum. Endielenecek bir
durum yok.
 Endielenmiyorum ki. Bence Nyona gezmeye git
tiimiz o gnden beri seni ok daha iyi gryorum.
Daha sk seyahat etmeliyiz, ylbanda bile olabilir. Gele
cek sefere ocuklar anneme brakrz. Bu konudan anla
yan binleriyle konutum."
Konu" derken herhalde depresyon halimi kastedi
yor. Kimle konumu acaba? Kafay bulur bulmaz bo
boazla balayan u arkadalarndan biriyle mi?
Hi alakas yok. Bir ift terapistiyle konutum.
Korkun bir ey bu! Golf kulbndeki o berbat gn
de son duyduum ey de ift terapisi olmutu. Bu ikisi
benden gizli gryor olabilirler mi acaba?
Derdin benden kaynaklanyor olabilir. Sana hak et
tiin ilgiyi gstermedim. Srekli iimden ya da yapma
mz gereken eylerden bahsediyorum. Ailemizi mutlu
klan duygusallmz kaybettik. Srf ocuklarmzla ilgi
lenmek yetmiyor. Hl genciz, daha fazlasn istemeliyiz.
Yine Interlakena gitmeye ne dersin? Birlikte ilk seyaha
timizde oraya gitmitik. Jungfraunun yamalarna tr
manp tepeden manzaray izleyebiliriz."
ift terapistiyle konumu! Bir bu eksikti.
 Aramzda geen b u konum a aklm a bir ataszn
getirdi: Krlerin en fenas, grm ek istemeyendir.
Nasl olur da beni yalnz braktn dnebilir? Onu
yatakta kollan ve bacaklar ak ekilde karlamayan ben
sem bu sama fikri nereden kard?
kimiz ateli bir cinsel iliki yaamayal epey oldu.
likinin salkl biimde yrm esi iin gelecee dair plan
lar yapmak veya ocuklar hakknda konumaktan daha
nemlidir bu. Interlaken dnnce aklma akamst
sokaklarda gezinmelerimiz geliyor - nk gnn geri ka
lanm otel odamza kapanp ucuz arap eliinde sevie
rek geiriyorduk.
Birini sevdiimizde onun sadece ru h u n u tanmakla
yetinmeyiz; bedenini de renm ek isteriz. Buna gerek
var mdr? Bilmiyorum ama igdlerim iz bizi buna iter.
Ne zaman gerekleecei ve kurallar hi belli deildir.
Tek yol bizzat kefetm ekten geer, ekingenlik yerini ar
szla brakr, hafif inlemeler lklara veya kfrlere
dnr. Evet, kfrlere - erkekler iim deyken ayp ve
pis" szler iitmeye ihtiya duyarm .
Byle anlarda hep ayn sorular gelir: Cann yakyor
muyum? Hzlanmam veya yavalamam ister misin?"
Bunlar vakitsiz ve yersiz sorulardr am a balang dne-

132
minin, birbirini tanmann ve birbirine sayg duymann
birer parasdr. Kusursuz bir yaknlk kurabilmek iin
konumak ok nemlidir. Aksi takdirde sessiz kzgnlk
lar ve aldatc memnuniyetler kanlmazdr.
Derken evleniriz. Ayn ekilde devam etmeye al
rz ve baarrz da - benim durumumda ilk hamileliime
kadar srdrdk. Sonra aniden her eyin deitiini fark
ettik.

Seks, artk sadece geceleri, tercihen uyumadan

nce, iki tarafn da kabullendii bir zorunluluk
gibi, kimse birbirine isteyip istemediini sor
madan yaplr. Aras fazla aldnda kar tara
f phelendirdii iin bu merasimi aksatma
mak nemlidir.
yi gemediyse hibir ey syleme nk yarn
daha iyi olabilir. Naslsa evliyiz, nmzde
koca bir mr var.
Kefedilecek bir ey kalmamtr ve ayn ey
lerden olabildiince zevk almaya alrz. Bu
her gn ayn markann ayn eit ikolatasn
yemeye benzer: Fedakrlk saylmaz ama bun
dan baka hibir ey yok mudur acaba?

Elbette vardr: sex s/oplardan satn alnabilen oyun

caklar, srnng kulpleri, nc kiileri davet etmek, al
lmadk eylere ak arkadalarn evlerindeki cretkr
elencelerde yenilikler denemek.
Btn bunlar benim iin fazlasyla riskli. Sonunun
nereye varaca hi belli olmaz, en iyisi kurcalamamak.
Gnler byle geip gider. Arkadalarmzla konu
unca ezamanl orgazm -birlikte, ayn anda, birbirinin
ayn blgelerine dokunarak ve bir azdan inleyerek uya
rlma- hikyesinin bir efsaneden ibaret olduunu kefe
deriz. Dikkatimi yaptm eye verm em gerekirken nasl
zevk alabilirim ki? Bence en doal: Sen bana dokun
beni kztr, sonra ben de aynsn sana yapaym.
Ama ounlukla byle olmaz. Birleme kusursuz"
olmaldr. Baka bir deyile, byle bir ey yoktur.
Hem inlemelere dikkat etm ek gerek ki ocuklar
uyanmasn.
Ah, nihayet bitirmeyi baardm kancm/kocacm,
yle yorgunum ki nasl dayandm anlamadm. Sen yok
musun, sen! yi uykular.
Ta ki iki tarafn da bu iin rutini bozmadan yrme
yeceini fark ettii gne dek. Ama sming kulplerine, na
sl kullanldn doru dzgn anlayamadmz aletlerle
dolu sex shoplra. ya da yeni eyler kefetmeden durama
yan lgn arkadalarmzn evlerine gitmek yerine... o
cuklardan ayn vakit geirmeye karar veririz.
Romantik seyahatler planlarz. Bizi hibir srprizin
beklemedii, her eyin nceden belirlenip ona gre or
ganize edildii seyahatler.
Sonra da bunun harika bir fikir olduunu dnrz.
 Sahte bir e-posta hesab oluturdum. Uyuturucu ha
zr, bizzat test ettim (ardndan da bunu bir daha asla yap
mayacama yemin ettim; nk harika bir histi).
niversiteye kimseye grnmeden girip delili Mari-
annen masasna nasl brakacam biliyorum. Tek bil
mediim, onun hemen amayaca ekmecenin hangisi
olduu, planmn belki de en riskli ksm bu. Ama torbac
byle yapmam nerdi ve tecrbeye kulak vermek gerek.
Hibir renciden yardm isteyemem, her eyi yalnz
bama yapmalym. Kocamn romantik ryasn" krk
lemekten ve Jacobun telefonunu ak ve mit dolu mesaj
larmla doldurmaktan baka bir ey gelmiyor elimden.
Torbacyla konuurken aklma bir fikir geldi ve bu
fikrimi hemen uyguladm: Jacobun ceptelefonuna her
gn ak ve tevik dolu cmlelerden oluan mesajlar gn
dermek. Bunun iki ilevi olabilir. lki, Jacoba yannda
olduumu ve golf kulbndeki bulumamzdan dolay
hi gcenmediimi belli etmek. lki ie yaramazsa kinci
si, olur da bir gn Madam Knig kocasnn ceptelefonu
nu kurcalamaya kalkarsa diye.
Telefonumdan internete girip bana akllca gelen bir
sz kopyalyorum ve gnder dmesine basyorum.
Seimlerden beri Cenevrede dikkate deer hibir

135
 ov olmad. Jacobun ismi artk gazetelerde grnmedi
inden neler yapt hakknda en ulak bir fikrim yok.
Kamuoyunun ilgisi bugnlerde tek bir konuya odaklan
m durumda: ehrimiz byk ylba kutlamasn iptal
etmeli mi, etm em eli mi?
Kimi meclis yelerine gre bu kutlam aya ar para
harcanyor. Ar derken kastettikleri m iktar bulmaksa
benim bama kald. Belediyeye gidip harcam a miktarn
tam tamna rendim: 115.000 svire frang, yani iki
kiinin -mesela benim ve yan m asadaki meslektamn-
yllk dedii vergi kadar.
Dier bir deyile, abartdan uzak, m akul maal iki
vatandan dedii vergiyle binlerce insan sevindirebilir-
ler. Ama olmaz. Tasarruf e tm ek gerek; nk gelecekte
bizi nelerin bekledii hi belli olmaz. Bu esnada ehrin
kasalar dolup taar. Kn yollar b u z tutm asn, kazalar
nlensin diye dklen tu z u n biteceinden korkulur, kal
drmlarn habire onarlmas gerekir, h er yanda kimsenin
ne ie yaradn bilmedii inaat ve yol almalar vardr.
M utluluk bekleyebilir. n em li olan grn kur
tarmaktr. Anlam basit: Zengin m i zengin olduum uzu
aman kimse anlamasn.
 Yarn sabah erkenden kalkp ie gitmem lazm. Ja
cob mesajlarm grmezden geldike kocamla yaknlar
oldum. Yine de intikam planm uygulamaya kararlym.
Sonuna kadar gtrmeye pek isteim kalmad do
ru ama baladm ileri yanda brakmay hi sevmem.
Yaamak, kararlar verip sonularna katlanmak demektir.
Uzun zamandr yapmadm bir ey bu, belki de yine
sabahn krnde yattm yerden tavam izliyor olmamn
sebeplerinden biridir.
u reddeden erkee mesaj yollayp durma hikyesi
tam bir vakit ve para kayb. Onun mutlu olup olmad
umurumda deil artk. Hatta iyice zlsn istiyorum;
nk ben ona her eyimle teslim olmuken o bana ift
terapisi yapmam nerdi.
te bu yzden, sonucunda ruhum arafta yzyllar
boyunca yanacak olsa da o cadaloz kary hapse tkmam
lazm.
Lazm m dedim? Nereden kardm bunu? Yorgu
num, ok yorgunum ve uyuyamyorum.
Evli kadnlarda bekr kadnlara gre daha fazla dep
resyon vakas grlr, deniyordu bugn gazetede kan
bir makalede.
Okumadm. Ama bu sene ok, hem de ok tuhaf ge
mekte.
137
 Hayatm sper gidiyor, h er ey ergenliimde planla
dm gibi gidiyor, m utluyum ... am a birden bir ey oluyor.
Tpk bilgisayara giren bir virs gibi. ok gemeden
k balar, ar ama am ansz. H er ey yavalar. Kimi
nemli programlar ak kalabilm ek adna hafzay yer.
Baz dosyalar -fotoraflar, m e tin le r- arkalarnda en ufak
bir iz brakmadan ortadan kaybolur.
Olanlara mantkl bir aklama aranz ama bulama
yz. Bu meselelerden anlayan arkadalarmza soranz ama
onlar da sorunun kaynam zemezler. Bilgisayar ise
daha da yavalar, arlar, artk bizim olm aktan kmtr.
Yeni sahibi, bulunam ayan bir virstr. E lbette yeni bir
bilgisayar alabiliriz ama eski bilgisayarmzda saklad
mz, yllarca urap dzenlediimiz dosyalara ne olur?
Bu hi adil deil.
Olanlar zerinde en ufak bir kontrolm bile yok. Ken
disine musallat olduumu dnrse armayacam bir
adama lgnca tutulm u haldeyim. Bana yakn grnen
ama zaaflarn ve zayflklarm asla gsterm eyen bir adam
la evliyim. Hayatmda sadece bir kez grdm birini,
iimdeki dertleri bastraca bahanesiyle mahvetmeyi ar
zuluyorum.
evremdekiler zamann her eyin ilac olduunu
sylyorlar. Ama bu doru deil.
 Galiba zaman sadece daima hatrlamak istediimiz
iyi eylerin ilac. "Hi hayale kaplma, gerekler aynen
grdn gibi, diyor bize. Dolaysyla moralim dzelsin
Jiye okuduklarm pek aklmda kalmyor. Ruhumdaki bir
delik btn pozitif enerjimi emiyor, geriye sadece bo
luk kalyor. Bu delii iyi tanyorum -ne de olsa aylardr
onunla birlikte yayorum- ama bu tuzaktan nasl kurtu
lacam bilmiyorum.
Jacob ift terapisi yapmam gerektiini dnyor.
efim beni harika bir m uhabir olarak gryor. ocukla
rm davranmdaki deiikliin farkndalar ama bir ey
sormuyorlar. Kocam hissettiklerimi ancak bir restorann
ortasnda ona iimi dkmeye altmda anlayabiliyor.
Baucumdaki iPadi elime alyorum. 365 ile 70i ar
pyorum. Sonu 25,350. Normal bir insann ortalama
yaad gn says. imdiye kadar ka gnm byle
harcadm?
evremdeki insanlar srekli her eyden ikyet eder
ler. Gnde sekiz saat alyorum ve terfi alrsam on iki
saat almam gerekecek. "Evlendiimden beri kendime
vakit ayramaz oldum. Tanny ararken kendimi din
ayinlerin, trenlerin ve tarikatlarn iinde buldum.
Hevesle peine dtmz her ey -sevgi, i, iman-
yetikinlie ulatmzda srtmzda ar bir yke dn
r.
Bundan kurtulmann tek yolu sevgiden geer. Sev
mek klelii zgrle dntrmektir.
Ama ben u anda sevemiyorum. Nefretten baka bir
ey hissedemiyorum.
Ne kadar sama gelse de bu durum gnlerime an
lam kazandryor.
 Mariannen felsefe dersleri verdii yere geliyorum,
burann Cenevre niversitesi Hastanesi kampsnn ek
binalarndan biri olduunu grnce aryorum. Acaba
zgemiine gururla yazd bu nl ders hibir akademik
deeri olmayan, bran d bir uratan ibaret olabilir mi?
Arabam bir sperm arketin otoparkna braktm ve
bir kilometre kadar yryp buraya geldim, ho bir i
menliin ortasnda bir dizi bina var; binalar ufak bir g-
letin etrafna dizilmi ve ok eklinde levhalar sayesinde
yolumu buluyorum. Binalar birbiriyle balantsz grn
se de aslnda birbirini tam am layc ileve sahipler: bir
tarafta hastanenin yallar kanad, dier taraftaysa bir
akl hastanesi. Akl hastanesi X X . yzyl banda ina
edilmi gzel bir binada; A vrupann d rt bir yanndan
gelen psikiyatrlar, hemireler, psikologlar ve psikotera
pistler burada eitim gryorlar.
Havaalanlarnn ini pistlerinin sonundaki direklere
benzeyen, tuhaf bir cismin yanndan geiyorum. Ne ol
duunu anlamak iin yanndaki kk tabelay okumam
gerekiyor. Geit 2000 adl bir heykelmi, krmz klarla
donanm on adet hem zem in geit bariyerinden oluan
grsel bir mzikmi. Bunu yapan kiinin akl hastane
sindeki hastalardan biri olup olmadn m erak ediyo-
 rum ama tabelay okumaya devam edince eserin nl
|>ir kadn heykeltraa ait olduunu kefediyorum.
Sanata elbette saygmz var. Ama sonra kimse hana
gelip herkes normal hikyesi anlatmasn.
le tatilindeyiz - gn boyunca zgr olduum tek
an bu. Hayatmdaki en ilgin olaylar -kadn arkadala
rmla, siyasetilerle, kaynaklar" ve torbaclarla buluma
larm- hep le tatilinde gerekleir.
Derslikler bo olsa gerek. Yemekhaneye gidemem,
herhalde Marianne -ya da Madam Knig- yemekhanenin
ortasnda san salarn kaygszca yana atyor, bu esnada
erkek renciler bylesine ekici bir kadn nasl ayartabi-
leceklerini dnrken kz rencilerse onu tam bir zara
fet, zek ve nezaket timsali olarak gryor olmallar.
Danmaya gidip Madam Knigin odasnn nerede
olduunu soruyorum. le tatilinde olduunu sylyor
lar (bunu bilm em em imknsz zaten). Onu mola saatin
de rahatsz etm ek istemediimi, odasnn kapsnda bek
leyeceimi sylyorum.
zerimde batan aa normal, insann grdkten
sonra hemencecik unutuverdii trden giysiler var. p
he uyandrabilecek tek ey, bulutlu bir gnde gne gz
l takyor olmam. Danmadaki grevlinin gzl
mn ardndaki yara bantlarn grebilecei ekilde ba
m eiyorum. Yakn zamanda estetik ameliyat yaptrd
m sonucuna varaca kesin.
Mariannen ders verdii yere doru ilerliyorum,
kendimi bylesine iyi kontrol edeceimi ben bile bekle
mezdim. Korkacam, yolun yansnda vazgeeceimi
sanyordum ama yle olmad. te buradaym ve gayet
rahatm. Bir gn kendim hakknda bir eyler yazarsam
tpk Mary Shelleynin Victor Frankenstein yazarken
yapt gibi yapacam: Tek amacm hayatn tekdzelii
ni krmak, ilgin ve insan snayan hibir yan kalmam
yaamma anlam katmak. Sonundaysa ortaya masumlan
tehlikeye atp sululan kurtaran bir canavar kt.
Herkesin iinde karardk bir taraf vardr. Herkes mut
lak gcn tadn almay ister. kenceler ve savalar hak
knda okuduum kadaryla, ellerine g getiinde ileri
ne gizemli bir canavar girmi gibi bakalanna ac ektiren
kiiler akam eve dndklerinde tatl babalara, yurtsever
vatandalara, mkemmel kocalara dnrlermi.
Hatrlarm da, genliimde sevgililerimden biri kan
kpeini bana emanet etmiti. O kpekten nefret eder
dim. Sevdiim erkein ilgisini onunla paylamam gerekir
di. Oysa ben btn sevgisini bana yneltsin isterdim.
te o gn, insanln geliimine hibir katks olmasa
da uysall sayesinde sevgi ve ilgi gren bu aklsz hay
vandan intikam almaya karar verdim. Sprge sopasnn
ucuna baladm bir ineyi vcuduna batrarak ona iz
brakmayacak ekilde zarar vermeye baladm. Kpek ne
kadar inleyip havlasa da yorulana kadar durmadm.
Sevgilim dndnde her zamanki gibi beni kucak
layp pt. Kaniine gz kulak olduum iin teekkr
etti. Sevitik ve hayat eskisi gibi devam etti. Kpekler
konumaz.
Mariannen odasna giderken aklmdan bunlar gei
yor. Ben byle bir eyi nasl yapabilirim? Oysa herkes
yapabilir. Kanlarna srlsklam k kocalarn akllarn
yitirip onlan bakladklarm, sonra da hknklara bou
lup zrler dilediklerini bilirim.
Bizler anlalmas g hayvanlanz.
yi de srf bana bir partide kstahlk etti diye bunu
Mariannea neden yapyorum? Neden tehlikeli planlar
kurup uyuturucular satn alyor ve polise delil olsun
diye alma masasna brakmaya alyorum?
O benim baaramadm baard da ondan: Jacobun
iigtni ve sevgisini kazand.
 Bu cevap yeterli m i? Yeterli olsayd u anda insanla*
nn %99,9u birbirini m ahvetm eyi planlyor olurdu.
nk yaknm aktan bktm . nk bu uykusuz ge
celer beni delirtiyor. ink deliliim in iinde m em nu
num. nk b u n u b en im yaptm asla bilinmeyecek.
nk bunu taknt halinde dnm em bitsin istiyo
rum. nk ciddi anlam da hastaym . nk bu du ru m
daki tek kii ben deilim . Franketstein'n bugne kadar
okunuyor olmas, herkesin bilim adam nda ve canavarda
kendinden bir para bulduundandr.
D uruyorum . "Ciddi anlam da hastaym . Bu gerek
bir olaslk. Belki de buradan derhal kmal ve bir doktor
bulmalym. Bunu yapacam ama nce baladm ii bi
tirmem lazm, doktorum sonradan polisi arasa da fark
etmez - doktor ve hasta m ahrem iyetini bozm am ak uru
na ismimi verm ese dahi bir adaletsizlii engellemi olur.
Odann kapsna geliyorum. Yol boyunca sralad
m btn n k leri aklm dan geiriyorum. Yine de
tereddt etm eden ieri giriyorum.
Ve kendimi ucuz, ekmecesiz bir masann nnde
buluyorum. Kvrk ayaklar zerinde ykselen ahap bir
levha, o kadar. Ancak birka kitap, bir de anta koymaya
yarar.
Bunu tahm in etm eliydim . H em hayal krklna u-
ruyorum hem de rahatlyorum .
nceden sessizliin hkim olduu koridorlar yeni
den canlanmaya balyor; insanlar derse dnyorlar. Ar
kama bakmadan dan kyorum ve insanlarn geldii
ynde yryorum. Koridorun sonunda bir kap var. Kap
y anca yallar hastanesinin karsna kyorum, kk
bir tepenin stndeki binann salam duvarlar var ve
stma sisteminin de kusursuz ilediine phem yok. Bi
naya girip danmaya yaklayorum ve uydurduum bir
ismin orada olup olmadm soruyorum. Aradm kii-
nn baka bir yerde olabilecei cevabn alyorum, Cenev
re metrekare bana en ok huzurevi den ehir olsa
gerek. Hemire istersem aratrabileceini sylyor. Ge
rekmediini sylesem de srar ediyor:
Bana hi zahm et olm az.
Daha fazla kuku uyandrm am ak iin kabul ediyo
rum. O bilgisayaryla m egulken m asada duran bir kitab
elime alp sayfalarn eviriyorum .
"ocuklara ykler, diyor hem ire, gzlerini ekran
dan ayrmadan. H astalar baylrlar.
ok mantkl. Rasgele bir sayfa ayorum:

Kediden korktuu iin kederlenen bir farecik varm. B

yk bir byc farecie acm ve onu kediye dntrm.
Ama hayvan bu sefer de kpekten korkmaya balaynca b
yc onu kpee dntrm.
Bu sefer de kaplandan korkmu. Byc, gayet sabrl bir
biimde, gcn kullanp onu kaplana evirmi. Ama bu sefer
de avcdan korkmaya balam. Byc, sonunda pes etmi ve
hayvan yeniden fareye dntrp yle demi:
"Sana ne yapsam yardmc olamam nk sen byd
n hi anlamadn. En iyisi ilk halinde kalman."

Hemire hayalimin r n hastay bulm ay baara

myor. zr diliyor. Teekkr edip km aya hazrlanyo
rum ama hemire konuacak birini bulduuna m emnun
gibi grnyor.
"Estetik yaptrm ak ie yaryor m u dersiniz?
Estetik mi? Ha, evet. G ne gzlklerim in alt tara
lndan grnen kk yara bantlarn hatrlyorum .
Buradaki hastalann ou nceden estetik yaptr
mtr. Ben sizin yerinizde olsam yaptrm am . nsann be
deniyle akl arasnda dengesizlik yaratr. G rn sor
mamtm ama belli ki ii insanla yardm arzusuyla do-
jU( konumaya devam ediyor: Yallk, yllarn geiini
k o n t r o l edebileceini sananlar iin byk bir travmaya

dnyor.
Nereli olduunu soruyorum: Macar olduunu sy
lyor. Tabu ya. svireliler sorulmadka asla gr belirt

mezler.
Yardmndan dolay teekkr edip dar knca gz
lm ve yara bantlarn karyorum. Klk deitir
mem ie yarasa da plamm baarsz oldu. Kamps yine
tenhalayor. imdi herkes nasl dneceini, insanlara
nasl bakacam, bakalarm nasl dnmeye sevk edece
ini renmekle megul.
Byk bir tur atp arabam park ettiim yere dn
yorum. Uzaktan psikiyatri hastanesini grebiliyorum.
Acaba beni oraya m yatrmak lazm?
 Hepimiz byle miyiz, diye soruyorum kocama, o
cuklar yatrdktan sonra, biz de uyumaya hazrlananrken.
Byle derken?
Benim gibi, kendimi ya harika hissediyorum ya da
berbat.
"Sanrm yleyiz. imizdeki canavar sakland yer
den kmasn diye her an kendimizi kontrol ederek ya
yoruz."
Doru.
Kendi arzuladmz kii deiliz. Toplumun talep
ettii kiiyiz. Anne babamzn istedii kiiyiz. Kimseyi
hayal krklna uratmak istemeyiz, sevilmeye ok ihti
yacmz vardr. te bu yzden en iyi ynlerimizi bastr
rz. Ryalarmzn olarak grdmz ey yava ya
va kbuslarmzn canavarna dnr. Gerekletirme
diimiz eyler, yaamadmz olaslklardr bunlar.
Bildiim kadanyla eskiden psikiyatri jargonunda bu
na manik depresif psikoz denirdi, imdilerdeyse siyase-
ten doru grnmek adna bipolar, yani ift kutuplu bo
zukluk denir oldu. Nereden kt bu isim? Kuzey Kut-
buyla Gney Kutbu arasnda byk farklar m var aca
ba? Byle insanlar aznlkta olsa gerek...
"Elbette bu ikiye ayrm da vuran insanlar bir azn-
lk. Ama bahse girerim herkesin iinde byle bir canavar
vardr.
Bir yanda masum birini sulu duruma drmek iin
kalkp faklte binasna kadar giden ama iindeki nefretin
sebebini aklamay doru dzgn beceremeyen kt
kalpli bir kadn. Dier yandaysa ailesine kar sevgi dolu,
sevdiklerinin hibir eksii olmasn diye didinen ama bu
duygular koruyacak gc nereden bulduunu bir trl
anlayamayan bir anne.
Jekyll ve I lyde hatrlyor musun?"
Belli ki ilk basldndan beri poplerliini koruyan
tek kitap irankenstein deilmi: Robert Louis Stevenson
un gnde yazd Dr. Jekyll ve Mr. Hyde da ayn yolun
takipisi. Kitap XIX. yzyl Londrasnda geer. Doktor ve
aratrmac Henrv Jekyll iyilik ve ktln her insann
iinde bir arada var olduuna inanmaktadr. Sevgilisi Beat-
rixin babas dahil tand herkes bu fikre glse de teorisi
ni kantlamaya kararldr. Laboratuvarnda ylmadan alr
ve sonunda bir forml bulmay baarr. Kimsenin hayatn
tehlikeye atmamak iin kendi stnde dener.
Sonuta -Mr. 1lyde adn verdii- eytani taraf gn
yzne kar. Jekyll, H ydea dnmesini kontrol edebi
leceini sansa da ok gemeden dpedz yanldn an
lar: Kt tarafmz serbest brakldnda btn iyi yn
lerimizi glgede brakr.
Bu durum herkes iin geerlidir. Tiranlar dahi bun
dan nasibini alr: Genelde, balangta iyi niyetlerle yola
ksalar da zamanla kendilerince iyi olarak grdkleri ey-
leri uygulamak iin insan doasnn en fena taraf olan
korku ve deheti bir ara olarak kullanmaya balarlar.
Kafam kart ve korkmaya baladm. Bu hepimizin
kana gelebilir mi?
Hayr. Neyin doru, neyin yanl olduunu hakky
la tartamayan insanlar kk bir aznlktr.
 Pek de kk bir aznlk deiller bence; okuldayken
benzer bir ey bama gelmiti. retmenlerimden biri
dnyann en iyi insan gibi grnse de aniden deiir ve
beni serseme evirirdi. Okula her gn farkl bir ruh halin
de geldiinden btn rencilerin ondan d kopard.
Ama onu kim ikyet edebilirdi ki? Neticede ret
menler hep hakldr. Ayrca herkes bu retmenin evde
sorunlar yaadn ve yaknda dzeleceini zannederdi.
Ta ki bir gn iindeki Mr. Hyden hkimiyetini kaybe
dip snf arkadalarmdan birine vurana dek. Olay m
dre kadar tand ve retmen okuldan uzaklatrld.
O gn bugndr an sevgi gsteren insanlardan e
kinirim.
Tpk tricoteuseler, yani Fransz D evrimindeki r-
gc kadnlar gibi."
Evet, tpk fakirlerin kam doysun ve Fransa XVI.
Louisnin arlklarndan kurtulsun diye mcadele ve
ren o emeki kadnlar gibi. Korku krall kurulduunda
erkenden giyotinin kurulduu meydana gidip en nde
yerlerini alr ve rg rerek idamlann balamasn bek
lerlermi. Byk ihtimalle onlar da gnn geri kalannda
ocuklar ve kocalaryla ilgilenen annelerdi.
nlerinde kafalar birbiri ardna kesilirken rg r
meye devam ederlermi.
Sen benden daha glsn. Bu ynne hep imren-
miimdir. Belki de sana duygularm pek ak etmeme
min sebebi budur; zayf grnmek istemediimdendir.
Kocam ne dediinin farknda deil. Ama sohbetimiz
sona erdi bile. Bana srtn dnp uykuya dalyor.
Bense gcmle ba baa kalp gzlerimi tavana di
kiyorum.
 Bir hafta sonra kendi kendime asla yapmayacama
sz verdiim bir ey yaparak psikiyatra gitmeye karar ve
riyorum.
farkl doktordan randevu alyorum. Ajandalar
mthi dolu - dem ek ki C enevrede sandmzdan da
fazla dengesiz insan varm. D urum um un acil olduunu
sylediimde sekreterler her vakann acil olduunu be
lirterek ilgimden dolay teekkr etseler de ne yazk ki
dier hastalarn nne geemeyeceimi belirtiyorlar.
Baka arem kalmaynca asla amayan kozumu kul
lanyorum ve nerede altm sylyorum. Gazeteci
sihirli szcnn ardndan nemli bir gazetenin ismini
sylemek ya insana btn kaplan aar ya da hepsini ka
par. Ama bu kez ie yaracan nceden biliyordum. Ran-
devulanm sorunsuzca alyorum.
Kimseye haber verm edim - ne kocama ne de efi
me syledim. lk psikiyatr ngiliz aksanl, tuhaf bir adam
daha batan sosyal sigorta hastalann kabul etmedii-
m sylyor. svire'de yasad olarak altn dn
yorum.
Son derece sabrl bir biimde bama gelenleri anla-
yorum. Frankenstein ile canavann, Dr. Jekvll ile Mr.
% de rnek gsteriyorum. imde giderek byyen ve

149
 hkimiyetimden kmak zere olan canavar kontrol et
meme yardmc olmas iin ona yalvaryorum. Bana ne
demek istediimi soruyor. Bir kadm haksz yere uyutu
rucu satclndan tutuklatmak gibi sonradan bama dert
aabilecek ayrntlar vermekten kamyorum.
Yalan sylemeye karar veriyorum: Aklma canice fi
kirler geldiini, kocam uyurken ldrmeyi dnd
m sylyorum. Birbirimizden ayr sevgilimiz olup ol
madn sorunca yok, diyorum. Anlattklarm gayet iyi
anladn ve byle dnmemin normal olduunu belir
tiyor. Bir sene boyunca haftada seans tedavi grrsem
bu igd %50 orannda azalrm. ok aryorum! Peki
ya bu esnada kocam ldrrsem? Bunun bir ynlendir
me duygusu, bir hayal olduu ve gerek katillerin yar
dm isteyen insanlar olmad karln veriyor.
Yarandan ayrlmadan nce borcumun 250 svire
frang olduunu sylyor ve sekreterine bana gelecek
haftadan itibaren dzenli olarak randevu vermesini rica
ediyor. Teekkr edip nce ajandama bakmam gerektii
ni sylyorum ve kapm bir daha dnmemek zere ka
pyorum.
kinci randevum kadm bir psikiyatrla. Sosyal salk
sigortasndan hasta kabul ediyor ve anlatacaklarm din
lemeye daha ilgili grnyor. Kocam ldrmek istedi
im yalann tekrarlyorum.
Ben de bazen benimkini ldrmeyi dnyorum,
diyor bana, dudaklarnda bir glmsemeyle. Ama siz de
ben de biliyoruz ki kadnlar gizli arzularn gerekletir-
selerdi btn ocuklar yetim kalrd. Byle bir drt his
setmeniz gayet normal.
Normal mi?
Bir sre konuuyoruz. Bana evliliimin gzm kor
kuttuunu, kendimi gelitirecek alan bulamadma
phesi olmadm, cinselliimin tbbi literatrde ayrnt-
 l biimde aklanan hormonal rahatszlklara yol atn"
a n la ttk t a n sonra reete defterini alp tannm bir anti-

J-presan yazyor. Cehennem azabmn ila etkisini gste

rene dek, yani bir ay kadar daha sreceini; ama yaknda

b t n bunlar geride brakacam ve sadece kt bir an

o lara k hatrlayacam belirtiyor.

lalan almaya devam ettiim srece, elbette. Ne

kadar srecek peki?
"Kiiden kiiye deiir. Ama bence senenin ardn
dan dozaj azaltabiliriz.
Sosyal sigortann en kt taraf faturann hastann
evine yollanmas. Randevu cretini nakit deyip kapy
ardmdan kapyorum ve buraya da bir daha asla dnme
yeceime yemin ediyorum.
Sonunda nc randevuma gidiyorum. Psikiyatr
ilki gibi erkek ve muayenehanesindeki dekorasyonun
epey pahalya patlad belli. lk iki doktorun aksine an
lattklarm ilgiyle dinliyor ve bana hak veriyormu gibi
grnyor. Sahiden de kocam ldrme riskim varm.
Potansiyel bir katilmiim. Canavarn kontroln kaybe
dersem onu bir daha kafesine sokamayacakmm.
Sonunda, bin dereden su getirerek, bana uyuturu
cu kullanp kullanmadm soruyor.
Sadece bir kez kullandm, diye karlk veriyorum.
Bana inanmyor. Konuyu deitiriyor. Bir sre gn
lk hayatmzda gslemeye mecbur kaldmz anla
mazlklardan bahsettikten sonra tekrardan uyuturucu
konusunu ayor.
Bana gvenebilirsin. Kimse uyuturucuyu hayatn
da tek bir kez kullanmaz. Unutma, mesleki mahremiyet
dolaysyla bana sylediklerin gvende. Zaten bakalan-
na anlatrsam tbbi lisansm kaybederim. Bu konulan
a*ka konumak en iyisi, sonraki randevuya brakmaya
na- senin beni doktorun olarak kabul etmenle bitmi-
yor. Benim de seni hastam kabul etmem lazm. Bu iler
byle yrr.
Hayr, diye steliyorum. Uyuturucu kullanmyo
rum. Yasalar biliyorum ve buraya yalan sylemeye gel
medim. Tek istediim, sevdiim ve yaknmdaki insanla
ra zarar vermeden derdimi bir an nce zmek.
Sakall ve yakkl yznde btn dikkatini bana
verdiini belli eden bir ifade var. Ban olumlu anlamda
salladktan sonra cevap veriyor:
Senelerce iinde biriktirdiin bu gerginliklerin t
mnden imdi bir gnde kurtulmak istiyorsun. Byle bir
ey ne psikiyatride mmkndr ne de psikanalizde. Biz
aman deiliz, sihirli szckler syleyip kt ruhlar tek
seferde kovamayz.
Bunlar beni inelemek iin sylese de aklma harika
bir fikir geliyor. Psikiyatrik yardm araym burada sona
eriyor.
 Post Tenebras Lux. Karanlktan sonra aydnlk gelir.
ehrin eski surlarnn nndeyim, 100 metre genili
inde, zerinde etraf kk heykellerle evrili drt tane
adamn heybetli heykellerinin bulunduu bir ant bu.
Heykellerden biri dierlerine nazaran daha fazla dikkat
ekiyor. Bamda apkas, sakallan uzun, elinde o zamanlar
makineli tfekten dahi gl bir silah olan ncili tutuyor.
Beklerken dnyorum: u ortadaki adam bugn
dnyaya gelseydi herkes -zellikle de Franszlar ve dn
yann drt bir yanndaki Katolikler- ona terrist diyecek
ti. Kendisinin ilahi gerek belledii fikirleri hayata geiri
ekli dolaysyla onu Usame bin Ladinin sapkn*zihnine
denk gryorum. kisinin de amac aynyd: Tanrdan
geldiine inandklar kanunlar ineyen herkesin ceza
landrld bir teokrasi devleti kurmak.
kisi de korkuyu amalarna ulamalann salayacak
bir ara olarak kullanmaktan kanmadlar.
Bu adamn ismi Jean Calvindi ve operasyonlann
Cenevrede yrtyordu. lme mahkm edilen yz
lerce kiinin idam biraz temizde gerekletiriliyordu.
Sadece dinlerinden dnmeme cretini gsteren Katolik
ler deil, hakikate ulamay ve hastalklara deva bulmay
amaladklarndan ncili kelimesi kelimesine yorumla-

153
 yanlara meydan okuyan limler de. limlerin en nl,
syse akcier dolamn kefeden ve bu yzden yakla
rak idam edilen Miguel Servetoydu.

Sapknlar ve kfirleri cezalandrmak yanl deildir.

Bu sayede onlarn sularna ortak olmaktan kurtuluruz
(...). Burada geerli olan insanlarn hkm deil,
Tanrfnn syledikleridir (...). te bu yzden, ayet O,
bizden onurunu korumamz ve emirlerini insanln
zerinde tutmamz talep ediyorsa, yani mesele O nun
erefi uruna savamaksa, akrabalarmzn da kanda
larmzn da cann balamamalyz.

Ykm ve lm Cenevreyle de snrl kalmad: Cal-

vinin byk ihtimalle bu anttaki kk heykeller tara
fndan temsil edilen havarileri nderlerinin retisini ve
hogrszln btn Avrupaya yaydlar. 1566da
Hollandada ok sayda kilise ykld ve asiler -yani fark
l inanlara sahip insanlar- ldrld. Putperestlik ba
hanesiyle saysz sanat eseri alevleri boylad. Dnyann
tarih ve kltrel mirasnn bir ksm yok edildi ya da ebe
diyen kayplara kart.
Gnmzdeyse ocuklarma, okulda Calvinin yep
yeni fikirlerle bizi Katolik boyunduruundan kurtaran
byk bir aydnlanmac olduu retiliyor. Sonradan ge
len nesiller tarafndan sayg duyulmay hak eden bir dev
rimciymi.
Karanlktan sonra aydnlk gelir.
Acaba bu adamn akimdan neler geiyordu, diye me
rak ediyorum. Aileler kltan geirilirken, ocuklar anne
babalanndan ayrlrken ve kaldrmlar kanla kaplanrken
uykular kam mdr acaba? Yoksa misyonunun doru
luuna, yaptklarndan phe duymayacak denli inanm
. ^ftUbilir mi?
 Her eyi sevgi adna yaparsa aklanabileceini dn
m olabilir mi? Mesela ben byle phelere kaplyo
rum, yaadm dertlerin znde bu var.
Dr. Jekyll ve Mr. Hyde. Calvini tanyan insanlar
onun zel hayatnda iyi bir insan olduunu, sann yo
lundan kmadn ve insan artacak denli tevazulu
davranlar sergilediini sylemitir. nsanlarn korktuu
ama bir yandan da sevdii bir adamm - ve kitleleri bu
sevgi sayesinde cotururmu.
Tarihi kazananlar yazdndan artk Calvinin gad
darlklarn kimse hatrlamaz. Gnmzde bizleri Kato-
liklerin melekler, azizler, bakireler, altnlar, gmler, en-
dljanslar ve ahlakszlklar zerine kurulu sapknlkla
rndan kurtaran byk bir slahat, ruhlan ifaya kavu
turan bir tabip gibi grlr.

* * *

Beklediim adam sonunda gelerek dncelerimi

yarda kesiyor. Kbal bir aman. Editrm stresle m
cadelenin alternatif yollar konusunda bir yaz hazrla
mamz iin ikna ettiimi anlatmaya balyorum. dn
yas bir tarafa an derecede cmert grnrken dier
tarafta fkesini kendinden zayflardan karan insanlarla
dolu. Artk kimsenin sa solu belli olmuyor.
Psikiyatr ve psikanalistlerin randevu defterleri dolup
tayor, hastalarna yetiemez haldeler. Oysa kimse depres
yon tedavisi iin aylarca, yllarca beklemek istemiyor.
Kbal aman hibir ey sylemeden anlattklarm
dinliyor. Konumaya bir kafede devam etmemizi teklif
edip havamn birden souduunu sylyorum.
"Buluttan dolay, diyor ve teklifimi kabul ediyor.
ubat veya marta kadar ehrin tepesinde asl duran
ve ancak g temizleyip sy daha da dren mistral
esmeye balaynca uzaklaan bulutu kastediyor.
 "Bana nasl ulatn?
Gazetedeki gvenlik grevlilerinden biri bahsetm
ti. Yazileri efim psikologlarla, psikiyatrlarla, psikotera-
pistlerle rportaj yapmam istiyordu; ama bu zaten yz
lerce kez yapld.
Orijinal bir eye ihtiyacm var ve aradm kii ken
disi olabilir.
Gazetede ismimin gemesini istemem. Bu yapt
m sosyal sigorta kapsamnda deil.
Herhalde yle dem ek istiyor: Bu yaptm yasad
bir i.

***

Kendini rahat hissetsin diye neredeyse yirmi dakika

boyunca konutuysam da Kbal, gvensiz baklanm
zerimden ayrmyor. Esmer tenli, kr sal, ksa boylu
bir adam ve stnde takm elbise, kravat var. Bir amann
byle giyineceini hi dnmezdim.
Bana syleyecei her eyin sr olarak kalacam sy
lyorum. Gazete olarak tek bilmek istediimiz hizmetle
rinden ok sayda kiinin yararlanp yararlanmad. ife
yeteneine sahip olduu syleniyor.
Bu doru deil. ifa yeteneim yok. ifa verm ek
Tanrya mahsustur.
Tamam, bu konuda anlatk. Hayatta hep davranlan
aniden tersine dnen insanlarla karlarz. Ve yle d
nrz: yi tandm zannettiim bu insana ne oldu byle?
Neden byle saldrgan davranyor? stresinden mi?
Ertesi gn ayn kii yine normale dner. Biz de tam
rahatlayacakken en beklenmedik anda hal ayaklarmz11
altndan ekilmie dneriz. Ama bu kez o kiinin derdi
nin ne olduunu sormaktansa kendimizin ne hata yap'
n sorgularz.
 Kbal aman hibir ey demiyor. Bana hl gven
m e d i i belli.
Bu derde ifa bulmak mmkn mdr?
"ifas vardr ama Tanrya mahsustur."
Evet, bunu ben de biliyorum ama Tanr nasl ifa ve
rir?
"Deiik yntemlerle. Gzlerimin iine bak."
Sylediini yapyorum ve nereye gittiimi kontrol
edemediim bir nevi transa girdiimi hissediyorum.
"Grevime yn veren gler adna, bana bahedilen
g araclyla, beni koruyan ruhlara sesleniyorum, bu
kii beni polise veya gmen brosuna ihbar ederse hem
kendisinin hem de ailesinin hayat yerle bir olsun.
Eliyle bamn etrafnda birka daire iziyor. Btn
bunlar son derece sama bulduumdan kalkp gidesim
geliyor. Ama adam hemen normal -ne cana yakn ne de
mesafeli- haline dnyor.
Sorulara devam edebiliriz. Artk sana gveniyorum."
Biraz rkm haldeyim. Ama gerekten de bu ada
ma zarar vermeye niyetim yok. Bir fincan ay daha sy
leyip tam olarak ne istediimi aklyorum: "Rportaj
yaptm doktorlar bu derdi iyiletirmenin ok uzun
srdn sylyorlar. Gazetedeki gvenlik grevlisiyse
-szcklerimi iyice tartarak konuuyorum- Tannnn
ar bir depresyon vakasn Kbal aman araclyla iyi
letirdiini syledi.
Kafamzdaki karmaay kendimiz yaratrz. Dar
dan gelmez. Gerekirse bir koruyucu ruhtan destek iste-
nek yeterlidir, ruhuna girip yreini toparlamana yardm
eder. Fakat artk kimse koruyucu ruhlara inanmyor. Ruh
lar srekli bizi izliyorlar, yardm etmek iin ldryorlar
ama onlan aran yok. Benim grevim onlar muhta
banlara yaklatrmak ve ilerini yapmalarn beklemek.
Bu kadar."
Diyelim ki, uyduruyorum, birisi saldrgan bir nnda
157
bir bakasn mahvetmek iin sinsi bir plan yapm (\
sun. yerindeki itibarm yerle bir etmek iin, mesela
Byle eyler her gn grlr."
Biliyorum ama bu kii, saldrganl getiinde, yanj
normale dndnde, sululuk duygusuyla kvranmaz m
Elbette. Ayrca yalandka durumu daha da fena
lar."
Demek ki Calvinin, Karanlktan sonra aydnlk ge
lir sz hatal.
Ne?"
Yok bir ey. Dncelerim bir an parktaki anta kay
d da.
Evet, kastettiin buysa, tnelin sonunda k var.
Ama bazen, insan karanl ap teki tarafa ulatnda
arkasna dner ve getii yerlerde mthi bir tahribat
yarattn grr.
Harika, asl konuya dndk: Ynteminden bahsede
lim.
Bana ait bir yntem deil bu. Eski zamanlardan be
ri stres, depresyon, asabilik, intihar teebbsleri ve daha
birok eit kendine zarar verme yntemine kar kulla
nlmtr.
Tanrm, doru kiiyle karlatm. Soukkanll el
den brakmamalym.
Dier isimleri...
"... kendi kendine girilen trans. Oto-hipnoz. Medi-
tasyon. Her kltrde ayr bir ismi vardr. Ama u n u t m a ki
svirenin Tabipler Birlii byle eylere pek ho gzle
bakmaz.
Yoga yapmama ramen dertlerimi dzene k o y d u
um ve zdm bir ruh haline eriemediimi s y l
yorum ona.
Burada esas meselemiz sen misin, yoksa gazete r
portaj m?"
 kisi de. Bu adamn karsnda sr tutamayacam
anladm iin savunma mekanizmam kapatyorum. Ba
na gzlerine bakmam syledii andan beri byle olaca
n biliyordum. smini saklama abasnn son derece g
ln olduunu sylyorum - yardm isteyenleri Veyrier
deki evine kabul ettiini herkes biliyor. stelik aralarnda
cezaevlerinin gvenliinden sorumlu polisler dahi var.
Bunlar gazetedeki gvenlikiden duydum.
Senin derdin geceyle/ diyor.
Evet, aynen yle. Neden peki?
Gece, sadece gece olduu iin, etraf karanla g
merek iimizdeki ocukluk korkularn uyandrr, yalnz
lktan ve tanmadklarmzdan ne kadar korktuumuzu
hatrlatr bize. Bu hayaletleri alt etmeyi baarrsak gndz
karmza kanlar da kolaylkla alt edebiliriz. Karanlklar
dan korkmuyarsak, aydnln dostu olduumuzdandr.
En basit konular dahi sabrla aklayan bir ilkokul
retmeninin karsndaym sanki. Acaba evinize gidip...
eytan karma ayini mi yapalm?
Ben bu ismi kullanmay dnmyordum ama tam
da buna ihtiyacm var.
Hi gerek yok. Sende byk karanlklar gryorum
ama byk aydnlklar da gryorum. Ama bu kez ay
dnln galip geleceine eminim.
Alamak zereyim nk bu adam sahiden de ruhu
ma girmeyi baaryor, nasl yaptn hi bilemiyorum.
Arada bir kendini geceye brak, yldzlara bakp son
suzluun verdii hisle mest olmaya al. Gece de, ken
dine has byleriyle, aydnla uzanan yollardan biridir.
Tpk karanlk kuyunun dibinde susuzluu dindiren su
yu barndrd gibi, gizemiyle bizi Tannya yaknlatran
gece de glgeleri arasnda ruhum uzu tututuran alevi
gizler.
Neredeyse iki saat boyunca konuuyoruz. Israrla ken-

159
dm hayatn akna brakrsam her eyin geeceini ~Vp
en byk ekincelerimin bile temelsiz olduunu- syi
yor. ntikam arzumdan bahsediyorum. Anlattklarm hi.
bir yorumda bulunmadan, hibir yargya varmadan dinli-
yor. Konutuka kendimi daha iyi hissediyorum.
Oradan kp parkta yry yapmamz teklif edi
yor. Parkn kaplarndan birinin nnde yerin bir bl
m siyah beyaz karelere boyal ve stnde plastikten
devasa satran talar var. Soua ramen birka kii sat
ran oynuyor.
Kbal aman artk hemen hi konumuyor - dur
makszn konuan, hayata, bir teekkrler edip bir veriti
ren benim. Dev satran tahtalarndan birinin nnde du
ruyoruz. Adamm anlattklarmdan ok, oyunla ilgilenir
gibi bir hali var. Ben de yaknmay brakp en ufak bir ilgi
bile duymamama ramen oyunu izlemeye koyuluyorum.
Sonuna kadar vazgeme, diyor adam.
Sonuna kadar vazgemeyeyim mi? Kocam aldata
ym, rakibimin antasna kokain koyaym ve polisi mi
arayaym yani?
Glyor.
Satran oynayanlar gryor musun? Hep bir sonra
ki hamleyi yapmak zorundalar. Duramazlar; nk dur
mak yenilgiyi kabullenmek demektir. Yenilgi eninde so
nunda kanlmazdr ama en azmdan sonuna dek mca
dele etmi olurlar. Biz istediimiz her eye sahibiz. Bun
dan iyisi mmkn deil. Kendimizi iyi veya kt, hakl
veya haksz grmek samalktan ibarettir. Bugn Cenev
renin tepesinde bir bulutun asl olduunu ve belki de
aylar boyunca orada kalacam biliyoruz; ama eninde so
nunda gidecek. te bu yzden, yoluna devam et ve ken
dini hayatn akna brak.
Yapmamam gereken eyleri yapmam e n g e lle m e k
iin hibir ey sylemeyecek mi?
 Hibir ey sylemeyeceim. Yapmaman gereken bir
ey yaptnda kendin zaten farkna varacaksn. Biraz nce
dediim gibi, ruhunun iindeki aydnlk, karanlktan fazla.
j\ma bunun ie yaramas iin senin sonuna kadar gitmen
gerekiyor.
Sanrm hayatmda hi bu kadar sama sapan bir t
duymamtm. Bana vaktini ayrd iin teekkr edip
kendisine borcum olup olmadm sorduumda yok, diyor.

***

Gazeteye dndmde efim neden bu kadar gecik

tiimi soruyor. Rportaj allmn dnda bir konuda
olduundan istediim yorumlan alana dek akla karay
setiimi sylyorum.
Allmn bu kadar dndaysa insanlan ahlakszl
a tevik ediyor olabilir miyiz?
Genleri reklam bombardmanna tutup an tketi
me zendirirken onlan ahlakszla tevik ediyor olabilir
miyiz? Yeni arabalann saatte 250 km hza ulaabildiini
duyururken trafik kazalarm tevik ediyor olabilir miyiz?
Baanl insanlar hakknda, konumlarna nasl ulatklarm
doru dzgn aklamadan haberler bastmzda insan
lan ie yaramaz hissetmelerini salayarak depresyona ve
intihara tevik ediyor olabilir miyiz?
efim tartmak istemiyor. Yazm sahiden de gazete
nin ilgisini ekebilir, ne de olsa o gnk manet Saadet
Zinciri, Asya lkesine yardm iin 8 milyon frank topla
d eklindeydi.
Alt yz kelimelik bir yaz hazrlyorum -bana ayr
lan yer bu kadar- tamamen internette yaptm aratr
malardan meydana geliyor; nk amanla yaptm, ade
ta bir muayeneye dnen konumadan hi malzeme
karamadm.

161
 Jacob!
Biraz nce dirildi, bana bir mesaj gnderip -hayatta
yapacak baka ilgin bir ey kalmam gibi- kahve ime
ye davet etti. arap tadmcs o kltrl adam nerelerde
kald? Dnyann en mthi afrodizy ana, yani iktidara
sahip o adam nerelerde?
Hepsinden nemlisi, ikimize de hibir eyin imknsz
grnmedii bir ada tandm ergenlik akm nerede?
Evlendi, deiti ve beni kahve imeye davet eden
bir mesaj gnderiyor. Biraz yaratclm kullanp Cha-
monbcdeki plaklar kousuna katlmamz neremez
miydi? Daha fazla ilgimi ekebilirdi.
Mesajn cevaplamaya hi niyetim yok. Haftalardr
bana burun kvrd, sessiz kalarak beni aalad. Srf beni
bir ey yapmaya davet edip ereflendirdi diye koa koa
gideceimi mi sanyor?
Gece yattktan sonra (kulaklklarm takp) Kbal
amanla konumamn kaytlarndan birini dinliyorum.
Hl orada -kendi glgesinden korkan bir kadn deil
sadece gazeteci kimliimle bulunduum numaras yap
tm ksmdaym, kendi kendine transa gemenin (ya da
onun kulland ekliyle meditasyonun) bir bakasn
unutmamz salamas mmkn m, diye sormutum.

162
 Bu konuya girince kmak zordur/ diye karlk ver
di. Evet, hafzasn nispeten kaybetmesini salayabiliriz
ama kii baka olaylar ve olgularla da balantl olduun
dan tamamen hafzasn kaybetmesi imknszdr. Ayrca
unutmak yanl bir tutum dur. Dorusu yzlemektir.
Kayd sonuna kadar dinliyorum, aklm baka yere
ekmeye alyorum, szler veriyorum, ajandama baka
eyler not ediyorum ama hibir ey fayda etmiyor. Uyu
madan nce Jacoba bir mesaj gnderip davetini kabul
ediyorum.
Kendime hkim olamyorum, esas derdim bu ite.
 Seni zlediimi sylem eyeceim nk bana inan
mayacan biliyorum. Yeniden k olacam korkusuyla
mesajlarna karlk verm ediim den hi bahsetmeyece
im bile.
Bu szlere hi inanacak deilim. A m a araya girmi
yorum, anlatlmaz anlatmaya alsn dursun. Snrdaki
Fransz kasabalarndan, iyerime on be dakika mesafe
deki Collonges-sous-Salevede, hibir zellii olmayan
bir kafedeyiz. erisi tenha saylr, yalanlardaki bir tao-
candan gelen birka kam yon ofr ve iiden baka
mteri yok.
Mekndaki tek kadn benim , b a n n arkasndaki bir
trl yerinde duramayan ve m terilerle akalaan an
makyajl kadm saymazsak tab.
Karma ktndan beri hayatm cehennem e dn
d. Rportaj iin ofisime geldiin ve yaknlatmz o
gnden beri...
Yaknlamak biraz abartl bir ifade. Ben ona oral
seks yaptm. O ise bana hibir ey yapmad.
Mutsuzum diyemem ama gittike yalnzlayorum
ve bunu kimse bilmiyor. Arkadalarmn arasndayken
bile byleyim; ortam ve ikiler harika, sohbetler hararet
li, benimse yzmde bo bir glmseme, ortada hibir
se b e pbulunmamasna ramen dikkatimi konuulanlara
veremiyorum, n em li bir bulumam olduunu syleyip
ayrlyorum. Eksiimin ne olduunu biliyorum: ensin.
ntikam saatim geldi: ift terapisine ihtiyacn olma-
sn sakn?
Olabilir. Ama Marianne bir trl ikna edemiyo
rum. Ona gre felsefe her eyi aklar. Her zamankinden
farkl olduumu fark etse de bunu seimlere balad.
Kbal aman baz konularda sonuna kadar vazge
mememizi sylerken haklyd. Biraz nce Jacob karsn
ar bir uyuturucu ticareti sulamasndan kurtard.
Sorumluluklarm fazlasyla artt ve buna hl ala
madm. Marianne ok gemeden alacam sylyor.
Sence?
Bence ne? Tam olarak neyi renmek istiyor?
Onun, kedeki bir masada, nnde Campari-soda-
syla yalnz bana oturur halini, hele girdiimi fark etti
indeki glmseyiini grdm anda direnme abala
nn yerle bir oluyor. Yeniden ergenlik amza dnyo
ruz ama bu kez hibir yasay inemeden alkol tketebi
liyoruz. Buz gibi ellerini -dnden mi korkusundan
m, emin deilim- ellerime alyorum.
ini ferah tut, diyorum. Gelecek sefere daha erken
bir saatte bulumamz neriyorum - yaz saati bitti ve
hava abuk kararyor. Bana hak veriyor ve kafedeki
adamlarn dikkatini ekmemeye zen gstererek dudak-
lanma ekingen bir pck konduruyor.
Bu sonbahar en ok canm skan eylerden biri g
neli gnler oldu. Ofisimin perdesini atmda darda
gezinen insanlar gryorum, kimileri gelecei kafaya
takmadan el ele dolayor. Benimse sevgimi gstermeme
izin yok.
Sevgi mi? Acaba Kbal aman bana acyp gizemli
^hlardan yardm m istedi?
 Bu bulumayla ilgili bin trl beklentim olsa da y
reini bylesine aabilecek bir adamla karlamay bek
lemezdim. Kalp atlarm giderek hzlanyor - hem mut
luluktan hem de aknlktan olsa gerek. Hangisi olduu
nu ne ona soracam ne de kendime.
"Yanl anlama, bakalarnn mutluluunu kskan
yor deilim. Bakalan mutlu olabilirken benim neden
olamadm anlamyorum, o kadar.
Hesab euroyla dyor ve snr yaya olarak geip
yolun kar tarafna, yani svire tarafna park ettiimiz
arabalarmza doru yryoruz.
Yaknlamamza frsat kalmad. Yanaklarmzdan
kez pp kendi yolumuza gidiyoruz.
Tpk golf kulbndeki gibi araba kullanamayacak
halde olduumu fark ediyorum. Souktan korunmak
iin arabadan beremi alp kasabann sokaklarnda ba
bo yrmeye balyorum. Bir postanenin ve kuafrn
yanndan geiyorum. Ak bir bar gryorum ama kafa
m datmak iin yrmeyi tercih ediyorum. Olanlan
anlamak hi ilgimi ekmiyor. Tek istediim olup bitmesi.
Ofisimin perdesini atmda darda gezinen in
sanlar gryorum, kimileri gelecei kafaya takmadan el
ele dolayor. Benimse sevgimi gstermeme izin yok,
dedi Jacob.
Ben tam da kimsenin; ama kimsenin -ne amanlann
ne psikanalistlerin ne de kocamn- iimde kopan frtna
lar anlayamayacam dnrken sen karma kp her
eyi akladn...
Yalnzlk bu; sevdiklerim yanmda olsa da yalnzm,
bana deer verip mutlu olmam isteyen bu insanlar belki
de bana srf ayn hissi -yalnzl- paylatmz iin yar
dm etmeye alyorlardr nk dayanma drts-
zne, ben tek bama da olsam ie yaryorum" me-
| k #! tef ve demirle damgalanmtr.
 Beyin her eyin yolunda olduunu sylese de ruh
yolunu kaybeder, hayat, hangi hakla adaletsizce yaftala
dn bilemez, akna dner. Yine de sabahlan uyanp
ilgimizi ocuklanmza, kocamza, sevgilimize, efimize,
alanlarmza, rencilerimize, ksacas normal bir g
nmze hayat veren onlarca kiiye yneltiriz.
Yzmzden glmsememiz, dilimizdense yrek
lendirici tlerimiz eksik olmaz; nk hi kimse yal
nzln bakalanna aamaz, zellikle de yannda srek
li birileri varsa. Oysa bu yalnzlk gerektir ve en iyi yn
lerimizi rtr nk kendimizden baka kimseyi kan-
dramasak da btn enejimizi mutlu grnmeye harca
rz. Yine de, her sabah aan glmzn sadece ieini
darya gsterir, bizi yaralayp kanatan dikenlerle kapl
sapnysa iimizde saklarz.
Herkesin hayatn bir dneminde kendini mthi yal
nz hissettiini bilmemize ramen, Ben yalnzm, arka
daa ihtiyacm var, herkesin masallardaki ejderhalar gibi
hayalden ibaret sand ama yle olmayan bu canavar
ldrmem gerekiyor, demek bizi kk drr. Ben
grkemli bir biimde ortaya kp bu canavan alt edecek
ve onu ilelebet uurumun dibine yollayacak valyeyi
bekliyorum; ama bir trl gelmiyor.
Yine de midimizi kaybetmeyiz. Alk olmadmz
eyler yapmaya, gereksiz ve olmadk riskler almaya ba
larz. imizdeki dikenler gittike byyp daha ok ac
verse de vazgemeyiz. Hayatmz adeta herkesin sonu
cunu grmek iin izledii bir satran karlamasna ben
ziyor. Kazanmak veya kaybetmek nemli deilmi gibi
davranarak, nemli olan mcadele etmek diyerek gerek
hislerimizi saklayabileceimizi umanz, halbuki...
... Arkada arayacamz yerde,kimselerle konuma
dan yaralarmz yattrabilmek iin daha da iimize ka
panrz. Ya da bizle hibir alakas olmayan, srekli nem
vermediimiz konulardan bahseden insanlarla le veya
akam yemeklerine karz. Bir sreliine kafamz da
trz, yiyip iip eleniriz, oysa ejderha hl hayattadr. En
sonunda, en yaknmzdaki insanlar bir eylerin yolunda
gitmediini fark eder ve bizi m utlu edemedikleri iin
kendilerini sularlar. Derdimizin ne olduunu sorarlar.
Her eyin yolunda olduunu syleriz ama yle deildir...
Her ey berbattr. Ltfen, beni rahat brakn, gzya
n kalmad, kalbim dayanmyor, gzme uyku girmi
yor, iim bombo, hissizim, sizler de ayn eyleri hissedi
yorsunuz; kendinize sorabilirsiniz. Ama onlar srarla, sa
dece kt bir dnemden getiimizi veya depresyon
geirdiimizi sylerler nk her eyi aklayan o lanetli
szc kullanmaya korkarlar: yalnzlk.
Bizse bu esnada bizi m utlu eden yegne eyi, yani
aaal zrhyla ortaya kp ejderhay ldrecek, gl sa
hiplenip dikenlerini skecek valyeyi bkp usanmadan
aramaya devam ederiz.
Kimileri hayata hakszlk ettiimizi syler. Kimile
riyse biz her eye sahipken kendileri deil diye yalnzl,
mutsuzluu hak ettiimizi syleyerek sevinir.
Derken bir gn krler grmeye balar. Mutsuzlar
teselli bulur, strap ekenler are. valye gelip bizi kur
tarr ve hayat kendini aklar...
Yine de yalan sylemeye, insanlar kandrmaya de
vam edersin nk artk koullar farkldr. Her eyi bra
kp hayallerinin peinden komak istemeyen kimse var
mdr u dnyada? Hayaller hep risk ierir, bedelleri var
dr, bu bedeller kimi lkelerde talanmaya mahkm edi
lerek denir, kimilerindeyse toplumdan dlanarak veya
dikkate alnmayarak. Ama illa bir bedel denir. Sen ne
kadar yalana devam etsen ve insanlar inanm numaras
yapsalar da aslnda gizliden gizliye seni kskanrlar, ar
kandan konuurlar, senin en fenasndan bir tehdit unsu
ru olduunu sylerler. Sen zina yapan bir erkek deil, bir
kadnsndr, erkek yapnca ho grlr, hatta vlrken
k a d n bakasyla yatarsa, kocasn, kendisini daima sevip

z e r in e titreyen zavally aldatt sylenir...

Oysa kocann yalnzla kaplman engellemekten

ciz olduunu bir tek sen bilirsin. likinizde bir ey ek
siktir ama neyin eksik olduunu sen dahi bilmezsin; n
k kocan sever, kaybetm ek istemezsin. Oysa uzak di
yarlarda servenler vaat eden grkemli bir valyenin
hayali, her eyin olduu gibi kalmas arzundan ok daha
gldr; davetlerde insanlar sana bakp herkese kt
rnek oluyorsun diye, boynuna bir deirmenta bala
yp seni denize atm a planlar yapsalar da her eyin oldu
u gibi kalmasn istersin.
Btn bunlar yetmezmi gibi kocan susup diini s
kar. Hi yaknmaz, hr karp olay bytmez. Bunun
geici bir dnem olduunu bilir. Geeceini sen de bilir
sin ama imdilik senden daha gldr.
Bylece her ey bir ay, iki ay, bir yl daha uzar... ki
niz de susup diinizi skarsnz.
Kimsenin izin almak gibi bir derdi yoktur. Geriye
baktnda bir zamanlar kendinin de imdi seni sulayan
insanlar gibi dndn grrsn. Vaktinde sen de ei
ni aldattn bildiin kiilere lanet okumu, baka lkede
yaasayd talanrlard diye dnmtn. Ta ki bir gn
kendi bama gelene dek. O zaman tutumunu aklamak
iin milyon tane bahane bulursun, ksack bir sre iin de
olsa mutlu olmay hak ettiini sylersin, ejderhalar ld
ren valyelere sadece masallarda rastlandn... Gerek
ejderhalar lmsz olsalar da, hayatnda en azndan bir
kereliine yetikinler iin bir peri masalnda yaamaya
hakkn, hatta mecburiyetin olduunu sylersin.
Derken ne pahasna olursa olsun sakndn o an ge-
hp atar: Yola birlikte devam etmek veya birbirinizden
ebediyen ayrlmak arasndaki karar n.

169
 Ancak bu an, sonunda ne karar karsa ksn, hata
yapma korkusunu da beraberinde getirir. Sense seimi
kar tarafn yapmasn, evden veya yataktan atlmay is
tersin nk bu ekilde devam etm ek imknszdr. Neti
cede biz tek bir kii deil, birbirinden tam am en farkl
iki, hatta daha fazla kiiyizdir. D aha nce hi byle bir
durumda kalmadndan neler olacan kestiremezsin.
Gerek olan tek ey, her koulda, bir veya iki kiinin ya
da herkesin birden strap ekeceidir...
... Ama asl mahvedecei sensin, seimin ne olursa
olsun.
 Trafik tam am en fel. Tam da gnn buldu!
ki yz binden az nfusuyla Cenevre ehri kendini
dnyann m erkezinde zanneder. Buna inanan insanlar da
yok deildir ve zirve toplantlar dedikleri bulumalan
gerekletirmek iin lkelerinden buraya kadar uarlar.
Bu bulumalar genelde evre kasabalarda yapldndan
trafii pek etkilem ez. En fazla, ehrin stnde uan bir
ka helikopter grrz.
Neden bilm iyorum am a bugn anacaddelerimizden
birini trafie kapamlar. Bugnk gazeteleri okudum
ama yerel haberleri okum adan atladm. Dnyann en
gl lkelerinin, nkleer silahlarn yaylmas tehdidini
tartmak zere tem silcilerini tarafsz topraklara gn
derdiklerinden haberdarm . Peki bunun benim hayatm
la ne alakas var?
Hem de ok alakas var. Ge kalma tehlikesiyle kar
karyaym. Bu aptal arabaya binmemeli, toplu tama
y tercih etmeliydim.

***

Her sene A vrupada zel dedektifler iin yaklak 74

m%on svire frang (80 milyon dolar civan) harcanr;
bu kiilerin uzm anlk alan bakalannn peine taklp fo-
toraf ekerek eleri tarafndan aldatlan insanlara kant
lar sunmaktr. Ktann geri kalan krizle bouur, irketler
iflas eder ve alanlar iten karlrken sadakatsizlik pi
yasas srekli bymektedir.
stelik bundan krl kan sadece dedektifler deil
dir. Bilgisayar uzmanlan telefonlar iin SOS Alibi gibi uy
gulamalar geUtirmilerdir. Bu uygulamalarn ilevi ok
basittir: Belli bir saatte, sevdiinize, doruca iyerinizden
bir ak mesaj gnderir. Bylece siz yatak rtleri arasnda
ampanyanz yudumlarken einizin ceptelefonuna bek
lenmedik bir toplantya girmeniz gerektii iin iten ge
kacanz syleyen bir mesaj gnderir. Eoccuse Machine
adl uygulamaysa Franszca, Almanca ve talyanca maze
retler retir, siz de o gn hangisi uygunsa seersiniz.
Yine de, dedektiflerin ve bilgisayar uzmanlarnn ya
nnda, asd kazanan otellerdir. (Resm verilere gre) svi-
relderin yedide biri evldik d iliki yaadna gre, lke
deki evli insanlarn saysm dnrsek, 450 bin birey
kimselere grnmeden buluabilecekleri bir oda aramak
tadr. Lks otellerden birinin mdr bir seferinde m
teri ekmek iin, Kurduumuz sistem sayesinde oday
kredi kartyla dediinizde restoranmzdan le yemei
harcamas olarak grnecektir, demiti. Otel ksa srede
bir akamda 600 svire frangm gzden karabdenlerin
gzdesi haline geldi. Ben de u anda oraya gidiyorum.
Yanm saat sren stresin ardndan arabam valeye b
rakp koarak odaya kyorum. Elektronik mesaj servisi
sayesinde ne taraftan gitmem gerektiini resepsiyona
sormam gerekmeden reniyorum.
Fransadaki kafeden u anda bulunduum yere gel
mek iin, bunu, ikimizin de kesinlikle istediinden emin
olmamzn dnda hibir ey gerekmedi - ne aklama
lar ne ak yeminleri ne de baka bir buluma. kimiz de
dncelere dalp vazgemekten korkuyorduk ama fazla
tartmadan, ksa srede kararmz verdik.
 Gz bitti. Yine bahar geldi, on alt yama dndm,
o ise on be yanda. R uhum gizemli bir biimde yeniden
bekretine kavutu (bedeniminkiyse ilelebet yitik). p
yoruz. Tanrm, bunun nasl bir his olduunu unut
mutum, diye dnyorum . Sadece isteklerimin pein
de bir yaam sryordum -neyi istediimin, nasl yap
mam, ne zaman durm am gerektiinin aray iindey
dim- ve kocamn da aym tutum u sergilemesini kabul
ediyordum. Ama tam am en yanlyordum. Birbirimize
benliklerimizi tam anlamyla teslim etmiyorduk artk.
Belki artk durur. Eskiden pmekten tesini hi
denememitik. O kulun kuytu kelerindeki uzun ve ta
dna doyulmaz pmelerimiz... Ama benim asl istedi
im herkesin beni byle grp kskanmasyd.
Durmuyor. Dilinin sigara ve votka karm, eki bir
tad var. Utanyorum ve gerginim, artlar eitlemek iin
benim de bir sigara t tt r p votka imem lazm! diye
dnyorum. O nu nazike itip mini bann bana gidi
yorum ve kck bir ie votkay tek dikite bitiriyo
rum. Alkol genzimi yakyor. Bir sigara istiyorum.
Sigaray veriyor; ama vermeden nce odada sigara
imenin yasak olduunu hatrlatyor. Her eye kar gel
mek ne byk bir keyif, zellikle de byle aptal kuralla-

173
 ra' Sigaradan bir nefes ekiyorum ve m idem bulanyor.
Votka yznden mi yoksa sigara yznden mi, bilmiyo
rum ama phede kalm am ak iin banyoya gidip sigaray
klozete atyorum . Jacob arkam da belirip beni kavryor,
ensemi ve kulaklarm pyor, vcudunu benimkine
bastryor ve sertletiini kalalarm la hissediyorum.
N erede kald ahlak kurallarm ? Buradan kp nor
mal hayatma dndm de kafam ne halde olacak?
Beni yeniden odaya ekiyor. Azn ve ttn, tk
rk ve votka tatlarnn kart dilini pm ek iin dn
yorum. Dudaklarn sryorum ve hayatnda ilk kez g
slerime dokunuyor. Elbisem i karp bir keye frlat
yor. Bir an iin vcudum dan utanyorum - bahar mevsi
mindeki o okullu kz deilim artk. kimiz de ayaktayz.
Perdeler ak ve Leman G l, bizim le gln kar kysn
daki insanlar arasnda doal bir bariyer grevi gryor.
Birisinin bizi izlediini hayal ediyorum ve bu beni
daha da heyecanlandryor, gslerim i pnden bile
daha fazla. Bir iadamnn otelde dzm ek iin tuttuu,
her eyi yapm aya hazr, alak bir fahieyim ben.
Am a bu his uzun srmyor. Yine on alt yama d
nyorum, her gn onu dnerek defalarca mastrbas
yon yaptm yaa. Ban ekip gsm e gtryorum
ve ucunu serte srmasn istiyorum , biraz acdan biraz
da zevkten h afif bir lk atyorum .
Onun giysileri zerinde, bense rlplam . Ban
aa itiyorum ve oram yalamasn sylyorum . Aniden
beni yataa atp soyunuyor ve stm e kyor. Ellerini
kaldrp baucu sehpasnda bir ey aryor. Bu yzden
dengemizi kaybedip yere dyoruz. A cem ilik ite, ace
miyiz ve bundan utanmyoruz.
Arad eyi buluyor: bir prezervatif. Azm kullana
rak onu kendisine takmam sylyor. Yan gnll ve be
ceriksizce istediini yapyorum. Buna neden gerek duy-
Juunu anlayamyorum. Hastalkl olduumu ya da n u -
tne gelenle yattm dndne inanamyorum. Ama
a r z u s u n a sayg duyuyorum. Lateksi kaplayan kayganla-

tnc maddenin berbat tadn azmda hissediyorum; ama

b u n u renmeye kararlym. Daha nce hi prezervatif

kullanmadm belli etmiyorum.

Takmay bitirdiimde srtm dndrp yataa yas
lanmam sylyor. Tanrm, nihayet! Artk mutlu bir ka
dn olacam, diye dnyorum.
Ancak orama gireceine beni arkadan zorlamaya
babyor. Bunu fark edince korkuyorum. Ne yaptn
sorsam da cevap vermiyor, baucundan baka bir ey alp
kma sryor. Vazelin ya da ona benzer bir ey olduu
nu tahmin ediyorum. Ardndan kendimle oynamam
sylyor ve ok yava bir biimde iime giriyor.
Sylediklerini yapyorum ve yeniden kendimi seksi
tabu olarak gren ergenlik andaki bir kz gibi hissedi
yorum ve canm yanyor. Ay, aman Tanr'm, ok canm
yanyor. Kendimle oynamaya devam edemiyorum, tek
yapabildiim yatak rtlerini smsk kavrayp acyla
lk atmamak iin dudaklarm srmak.
Acdn syle. Daha nce hi yapmadn syle.
Bar! diye emrediyor.
Yine itaat ediyorum. Hem ksmen doru saylr - n
ceden drt-be kez denesem de hi houma gitmemiti.
Hareketleri iddetleniyor. Zevkle inliyor. Bense ac
dan. Beni bir hayvanmm, ksrakmm gibi salarm
dan kavryor ve drtnala gidercesine hzn artryor. Tek
harekette iimden kp prezervatifi kanyor ve beni
kendine evirerek yzme boalyor.
nlemelerine hkim olmaya alsa da gc yetmi
yor. Yavaa stme uzanyor. Btn bu olanlar beni
hem korkuttu hem de byledi. Banyoya gidip prezer-
yatifi pe atyor ve yanma dnyor.

175
 Yanma uzanyor, bir sigara ilaha yakyor, votka bar.
dan gbeime koyup kllk olarak kullanyor. Bir sc
konumadan u /u sre tavan izliyoruz. Cildimi oku.
yor birka dakika nceki saldrgan adam gitmi, verine
okulda bana galaksilerden ve astrolojiye duyduu ilgiden
bahseden romantik delikanl gelmi sanki.
stm /de kok brakm am alyz."
bu emle beni zalim ce gerek dnyaya dndryor,
belli ki onun ilk deneyim i deil. Prezervatif ve kolay uy
gulanr birtakm nlem ler almas dem ek bu yzden; her
eyin bu odaya girm eden nceki haliyle devam etmesini
salamak. Ona duyduum nefreti ve iimden sessizce
ettiim kfrleri bir tebessm n ardna saklayp koku
lardan kurtulmak iin baz tavsiyeleri olup olmadn
soruyorum.
Eve gidince kocama sarlm adan nce banyo yapma
mn yeterli olduunu sylyor. Ayrca klotum u atmam
sylyor, vazelin iz brakrm.
'Gittiinde evde olursa ieri koarak gir ve ok sk
tn, hemen tuvalete gitm en gerektiini syle."
ren bir durum bu. bunca zam an dii kaplana d
nmeyi beklerken ola ola ksrak oldum . Ama hayat
beyledir: Gerek dnya asla ergenliim izdeki r o m a n t ik
havailere benzemez.
Tamamdr, aynen yle yapacam.
Seninle yeniden bulumay ok isterim."
Al ite. Bu basit cmlecik koca bir hatadan, yanl bir
admdan, cehennemden farksz bir durum u cennete d
ntrmek iin yetti bile. Evet, yeniden bulumay ben
de ok isterim, bu kez biraz tedirgin ve ekingendim an*
gelecek sefere daha iyi olur.
Aslnda harikayd."
Fvct, harikayd; ama bunu ancak imdi fark ediyo
rum Bu macerann er ya da ge son bulacan ikimiz de
biliyoruz ama u anda bunun nem i yok.
 Artk susacam. Sadece onun yannda geirdiim
bu nn tadn karacam, sigarasn bitirmesini bekle
y e c e im , sonra giyinip ondan nce aa ineceim.

Girdiim kapdan kacam.

Ayn arabaya binip her akam dndm yere gide
ceim. eri koarak girecek ve barsaklarm bozduu
mu, tuvalete gitm em gerektiini syleyeceim. Banyoya
girip Jacobun bende kalan son krntlarn da ortadan
kaldracam.
Kocam ve ocuklarm ancak btn bunlarn ardn
dan peceim.
 O tel odasnda ikimiz ayn niyeti paylam yorduk.
Ben yitik bir rom antik m acerann peindeydim ; o
ise avc igdsyle hareket ediyordu.
Ben ergenliimden hatrladm olan aryordum; o
ise seimlerden nce kendisiyle rportaj yapan ekici ve
cretkr kadn.
Ben hayatmn baka bir anlam olabileceine inan
yordum; o ise Eyaletler Konseyi'nin skc ve bitm ek bil
mez toplantlarndan kap leden sonrasn farkl bir
ey yaparak geirmek istiyordu.
Olanlar onun iin tehlikeli olsa da alelade saylabile
cek bir elenceden ibaretti. Benim iinse bencillikle ken
dini beenmilik karm, affedilmez ve acmasz bir tec
rbeydi.
Erkekler aldatr nk genlerinde vardr. Kadnsa hay
siyetten yoksun olduu iin aldatr ve kar tarafa sadece
bedenini deil, kalbinden bir paray da verir. D pedz
sutur bu. Hrszlktr. Banka soymaktan beterdir; nk
bir gn ortaya karsa (ki daima kar) ailesine onarlma
s mmkn olmayan zararlar verir.
Erkekler iin "aptalca ilenmi bir hatadan ibarettir.
Kadnlar iinse kendilerini anne ve e bilerek onlara sev
gi gsteren kiileri ruhen katletmeye edeerdir.

178
 Ben nasl u anda kocamn yannda yatyorsam Ja
cobun da Mariannen yanmda yattn hayal ediyorum.
Kafas baka dertlerle dolu: yann siyasetilerle yapaca
grmeler, yerine getirmesi gereken grevler, randevu
larla dolup taan ajandas. Bense, aptalm ya, tavana bakp
otelde yaadklarm saniyesi saniyesine hatrlyor, kahra
man olduum pom o filmi dne dne gzmde canland
ryorum.
Pencereye bakp darda birisinin yaptklarmz dr
bnyle izlemesini -h atta beni itaat eder, aalanr ve
arkadan alr halde grnce kendisiyle oynamasn- arzu
ladm o n hatrlyorum. Bu dnce beni nasl da he
yecanlandrmt! lgna dnm ve bu sayede hi tan
madm bir yanm kefetmitim.
31 yandaym. ocukluu oktan geride braktm
dan artk kendi hakkmda yeni eyler kefetmeyeceimi
sanyordum. Ama yanlyormuum. Kendi kendime gi
zemli geliyorum, kimi kaplarm atm ve daha fazlasn
arzuluyorum, var olduunu bildiim her eyi denemek
istiyorum - mazoizm, grup seks, fetiler, her eyi.
Bir trl; yeter artk, istemiyorum, onu sevmiyo
rum, her ey yalnzlmn yaratt bir hayalden ibaretti,
diyemiyorum.
Belki sahiden de sevdiim o deildir. imde uyan
drd histir. Bana sayg gstermedi, haysiyetimi inedi,
hi ekinmedi ve ben her zamanki gibi karmdakini
memnun etmeye akrken o tam olarak kendi istediini
yapt.
Zihnim gizli ve bilinmeyen bir yere seyahat ediyor.
Bu kez hkmeden benim. Onu yine plak haliyle grebi
lirim ama bu kez emirleri ben veriyorum, ellerini ve ayak
larn balyorum, sonra da suratna oturup daha fazlasn
kaldramayacak kadar ok orgazm oluncaya dek oram
pmeye zorluyorum. Ardndan arkasn evirip parmak-
lanm sokuyorum: nce bir tane, sonra iki, . Hem acyla
hem de zevkle inliyor, bu esnada dier elim le aletini tu
tup onu tatmin ediyorum, scak svnn parmaklarmn
arasndan aktm hissediyorum , parm aklarm azma
gtrp teker teker yalyorum , sonra da yzne sryo
rum. Daha fazlasn istiyor. Yeter, diyorum . Burada karar
lan ben veririm!
Uyumadan nce m astrbasyon yap yoru m ve arka
arkaya iki kez orgazma ulayorum .
 Sahu* h er zam an k i gibi: K ocam ilad 'in d c gnn ha
berlerini ok u yo r; ot u k lar o k u la gitm ek iin hazrlar;
pencereden ieri g n e giriyo r; ben se kafam baka eyler
le megulm gibi d avran sam da aslnda birileri bir ey
lerden p h elen ecek d iy e kork u m d an lyorum .
"Bugn daha m u tlu g r n yo rsu n ."
y le g r n y o ru m ve y le y im ; am a olm am alydm .
Dn yaadm te c r b e y le h erkesi teh lik eye attm , zel
likle de ken dim i. Bu c e v a b m d a p h e uyandran bir un
sur var m dr acab a? Y o k tu r herhalde. K ocam sylediim
her eyi* inanr. A p ta l o ld u u n d an deil -zaten aptalln
uzandan b ile g e m e z - b an a gvendiinden.
Ve bu ben i d ah a da kzdrr. G v e n ilir bir insan d e
ilim ben.
Ya da: evet, g ven ilirim . O tele olacaklardan habersiz
olarak gtrldm , tyi b ir bah ane m i? Hayr. Berbat bir
bahane nk kim se b en i oraya gitm eye zorlam ad. Ken
dimi yalnz hissettiim i, ilgi isteyip grm ediim i, sadece
hogr ve anlay g rd m ne srebilirim . Yaptkla
rn konusunda daha fazla snanm am , sktrlmam ve
sorgulanmam gerektiini s yl yo ru m kendi kendime. Bu
nun herkesin, ryalarda da olsa, batna geldiini ne sre
bilirim.

181
 Aslnda olan gayet basit: Adamn biriyle yattm n
k bunu yapmay delice istiyordum. Bu kadar. Entelek
tel veya psikolojik aklamalara yer yok. Dzmek isti
yordum. Nokta.
Gvence, mevki, para uruna evlenmi insanlar ta-
nnm. Sevgi bu listenin en sonundadr. Oysa ben sevgi
uruna evlendim.
yleyse neden byle bir ey yaptm?
Yalnzlk ekiyorum da ondan. Peki neden?
Seni mutlu grmek ok gzel, diyor kocam.
Evet, diyorum, sahiden de mutluyum. Gzelim bir
sonbahar sabah evim toplu, sevdiim adam yanmda.
Kalkp dudaklarma bir pck konduruyor. o
cuklar neyden bahsettiimizi pek anlamasalar da glm
syorlar.
Benim de sevdiim kadn yanmda. Ama neden bir
den byle hissettin?
Neden hissetmeyecekmiim?
Saat henz erken. Ayn eyi bu gece yataa girdii
mizde tekrar sylersin.
Tannm, kimim ben?! Neden byle eyler diyorum?
Kocam hibir eyden phelenmesin diye mi? Neden
her sabahki gibi, ailesinin iyiliini isteyen hamarat bir e
gibi davranamyorum? Ne biim sevgi gsterileri bun
lar? An ilgi gsterirsen gze batabilir.
Sensiz yaayamam, diyor, sandalyesine dnerken.
Kaybolmu gibiyim. Ama, ne tuhaftr ki, dn olan
lar yznden en ufak bir sululuk duymuyorum.
 Gazeteye geldiimde yazileri efim balyor beni
vmeye. Israrla nerdiim yazm bu sabah baslm.
Yazilerine gizemli Kbaly ven bir sr e-posta
geldi. Herkes onun kim olduunu merak ediyor. Adresi
ni aklamamza izin verirse uzun sre srt yere gelmez."
Kbal aman! G azeteyi okursa yazdaki hibir eyin
kendi azndan kmadn grecek. Her eyi amanizm
bloglarmdan arakladm. Galiba bunalmlarm evlilikle il
gili sorunlarla snrl kalmyor; mesleimin de hakkn
vermekte zorlanmaya baladm.
efime Kbalnn gzlerime bakp kim olduunu ak
lamayaym diye beni teh d it ettii n anlatyorum. efim
byle eylere inanm am am sylyor ve tek bir kiiye ver
mek iin amann adresini istiyor: karma.
Bu aralar biraz stresli.
Bu aralar herkes biraz stresli, aman dahil. Sz ver
mesem de ona soracam sylyorum.
Ona hemen imdi telefon etmemi istiyor. Aradm
da Kbalnn tepkisi beni artyor. Drst davranp
imliini gizli tuttuum iin teekkr ediyor ve yazmda
irdiim bilgileri vyor. Teekkr edip yazmn olduka
se* getirdiini sylyorum ve yeniden buluabilir miyiz,
diye soruyorum.

183
 "yi de zaten iki saat konutuk! Elinde fazlasyla mal
zeme olmal!
Gazeteciliin sand gibi yrmediini sylyorum.
Baslanlarn ok kk bir ksm o iki saatin rnyd.
Byk blmn kendi bama aratrmak zorunda kal
mtm. imdiyse konuya daha farkl bir ynden yakla
mam gerekiyor.
efim hl yanmda, sylediklerimi dinleyip elleriy
le bir eyler anlatyor. Tam Kbal telefonu kapatmak
zereyken, yazda birok eksik nokta kald konusunda
son kez srar ediyorum. Bu ruhani arayta kadmm ro
ln daha fazla aratrmam gerektiini ve patronumun
karsnn kendisiyle tanmay ok istediini sylyorum.
Glyor. Kendisiyle yaptm anlamay asla bozmaya
cam, adresini ve kabul gnlerini zaten herkesin bildi
ini sylyorum.
Ltfen, ya kabul et ya da reddet. stemiyorsan baka
sn bulurum. Bu devirde sinir krizinin eiindeki hastala
r tedavi edebileceini iddia eden uzmanlardan bol bir
ey yok. Tek farkn yntemin ama ehirdeki tek ifac sen
deilsin. Sabahtan beri, ou Afrikal bir sr ifac gr
nrlklerini artrmak, para kazanmak ve olas bir snrd
edilme durumunda kendilerini koruyabilecek nemli ki
ilerle tanmak iin gazeteyi arayp duruyorlar.
Kbal bir sre dirense de kibrine ve rekabet korku
suna boyun eiyor. Veyrierdeki evinde bulumak iin
randevulayoruz. Evini grmek iin sabrszlanyorum
- yazm daha ilgin klacak.

* * *

Veyrier kasabasndaki evinin muayenehaneye d

ntrlm kk salonundayz. Duvarda Hint klt
rnden alnma benzeyen emalar asl: enerji merkezle-
184
 rinin konumlar, ayak tabanlarnn haritalar. Bir sehpa
nn stnde kristaller duruyor.
aman ayinlerinde kadnn yeri zerine ilgin mi il
gin eyler anlatyor. Doarken hepimizin aydnlanma
anlan yaadmz, bunun kadnlarda daha sk grld
n sylyor. Mrekkep yalam herkesin bildii gibi
tanm tanralar daima kadnd ve maara kabilelerinde
ifal otlar daima kadnlar tarafmdan kullanlrd. Kadn
lar ruhlar ve hisler dnyasna kar ok daha duyarl oldu
undan eski doktorlarn histeri adm verdiini, gn
mzdeyse bipolar diye anlan -insann ayn gn iinde
mutluluun en tepe noktasndan mutsuzluun en derin
noktasna defalarca gidip gelmesine sebep olan- buna
lmlara daha yatkndrlar. Kbal amana gre ruhlar ka
dnlarla konumaya, erkeklere nazaran ok daha fazla
meyillidirler; nk kadnlar szcklerle ifade edilmeyen
bir lisan anlama konusunda erkeklerden stndrler.
Anlayacam dndm dilden konumaya al
yorum: Tm bunlar an duyarllk yznden mi? Bizi
istemediimiz eyleri yapmaya iten kt bir ruhun var
olma ihtimali hi mi yok acaba?
Sorumu anlamyor. Fikrimi baka ekilde kelimelere
dkyorum. Kadnlar, nee ile keder arasnda gz ap
kapayana dek gidip gelebilecek denli dengesizlerse...
Ben dengesiz szcn kullandm m? Kullanma
dm. Tam tersi. Hisleri son derece keskin olmasna ra
men erkeklerden daha azimlidirler.
rnein akta. Buna katlyor. Bamdan geenleri
batan sona anlatyorum ve hkrklara bouluyorum,
bznde kaytsz bir ifade var. Ama ta yrekli deil.
Meditasyon aldatma konusunda pek ie yaramaz.
I byle durumlardan kii zaten olan bitenden memnun
dur. Gvenlii sarslmadka macerasm srdrr. deal

bir durumdur bu.

 insanlar elerini aldatmaya iten nedir?
"Uzmanlk alanm bu deil. Konuyla ilgili gayet kii,
sel bir gre sahibim; ama bunun baslmasn istemem
Ltfen, yardm et bana.
Bir tts yakyor, bada kurup karsna oturmam
istiyor ve kendisi de bada kuruyor. O kaskat adam bir
den gidip yerini bana yardm etmeye alan mfik bir
bilgeye brakt sanki.
Evli insanlar, herhangi bir sebeple, nc kiilerin
peinden giderlerse bu illa ilikilerinin kt gittii anla
mna gelmez. Bunun birincil sebebinin cinsellik olduu
nu da dnmyorum. Daha ok sklmakla, yaama se
vincini kaybetmekle, ciddi zorluklarla karlamadan tek
dze bir hayat srmekle alakas vardr. Birok unsurdan
meydana gelir.
Peki neden byledir?
"nk, biz insanlar Tanrdan uzaklatmzdan
varlmz paralanm halde srdrrz. Birlemeye
urasak da bunu nasl baaracamz bilmeyiz, bu yz
den de gemek bilmez bir memnuniyetsizlik iinde ya
arz. Toplum yasalar karp yasaklar koyar ama bu da
sorunu zmez.
zerime bir hafiflik geliyor, farkl bir duyu edinmi
gibiyim. Gzlerine baknca gryorum: Ne dediini bili
yor, bu yollardan gemi.
Tandm bir adam vard, sevgilisiyle her bulutu
unda iktidarszlard. Yine de onunla vakit geirmeye
baylrd, keza sevgilisi de yle.
Kendime hkim olamyorum. Bu adamn kendisi
olup olmadn soruyorum.
Evet. Karm beni bu yzden terk etti. Bence byle-
sine ar bir karara yol aacak kadar nemli bir konu de
ildi."
Sen ne tepki verdin?

h.
 "R uhlardan y a rd m iste y e b ilird im am a bunun b e d e
lini sonraki y a a m m d a d e m e m gerekird i. Y in e de kar
mn neden y le d avran d n an lam ak istiyordum . e y ta
na uyup on u b ild i im b y le r le geri getirm e ar/um a
kar koyabilm ek ad n a k o n u y u d erin lem esin e aratrm a
ya baladm .
Kiibal ad am k e n d isin d e n b e k le n m ey en b ir ekilde
retmenimsi b ir ta v r tak n yo r.
"A ustind eki T ek sas n iv e rsite si'n d e n aratrm aclar
birok kiinin k en d i k e n d in e so rd u u soruya bir cevap
bulmaya alm lar: E rk ek ler, bu davranlarnn hem
kendilerine zarar v e rd i in i h em de sevd ik lerin i incittik
lerini b ilm elerin e ram en ald atm ay a neden kadnlardan
daha m eyillid irle r? V ard k lar sonu, erkeklerin de ka
dnlarn da elerin i ald a tm a arzu su n u n eit olduuym u.
Ama kadnlarn irad esi d ah a g l y m .
Saatine b ak yo r. A n la tm a y a d evam etm esini rica
ediyorum ve on u n d a y re in i aabildii iin m em nun
olduunu fark e d iy o ru m .
C insel g d y ta tm in etm ekten baka am ac olm a
yan, erkein h i b ir d u y g u sa l iletiim e girm edii ksa b u
lumalar t r m z n o alarak h ayatta kalm asn salar.
Zeki kadnlar b u y z d e n erk ek leri sulam am allar. Er
kekler buna kar k o y m a y a alsalar da biyolojik adan
byle davran m aya yatk n d rlar. Fazla m teknik kat?"
Hayr.
H i fark ettin m i, trafik kazalarnn lm oran ok
daha yksek o lm asn a ram en insanlar arabalardan ok
ylanlar ve r m ce k lerd e n korkarlar. Bunun sebebi, zih
nimizin hl ylan larn v e r m cek lerin l m e sebep
olduu m aara d e v rin d e y m iiz gibi ilem esidir. A yn du-
111m erkein birden fazla kad n a ih tiya duym as iin de

geerlidir. O zam an lar doa, ava kan erkee unu

retmiti: n c e li in , t r n d evam ettirm ek; olabildiin-
te lazla sayda kadn h am ile b rakm alsn.
 Kadnlar da trlerini devan e ttirm e y i dnmyor
lar myd p ek i1
"Elbette dnyorlard. A m a erkeklerin tirlerino
olan Ykmllkleri en fazla on bir dakikada sona erer
ken, kadnlar iyin her bir o cu k en az d okuz ay gebe kal
mak anlamna gelirdi. A yrca yavrularna bakmas, onlan
beslemesi ve rm cek ve ylan gibi tehlikelerden koru
mas gerekirdi. te bu yzden kadnlarn igdleri daha
farkl ekilde geliti. efkat ve irade onlar iin daha nem
li hale geldi.
Kendinden bahsediyor. K endi yap tklarn aklamaya
alyor. Etrafm a gz gezdirin ce H in t ii em alar, kris
talleri, ttsleri gryorum , z m z d e hepim iz ayn
yz. Ayn hatalar iliyor v e ayn cevap sz sorularla haya
tmz srdryoruz.
Kbal aman b ir kez daha saatine b ak yo r ve vakti
mizin dolduunu sylyor. Baka bir m terisi gelecek
ve hastalarnn beklem e odasnda karlam asndan eki
niyor. Yerinden kalkp beni kapya kadar geiriyor.
"Kabalk etm ek istem em am a l tfen beni bir daha
arama. Sana syleyebileceim her eyi s yled im .
 Incilde yle geer:

O gece Davut yatandan kalkp konutunun taraa-

sna km. Ykanan bir kadn grm, ok gzel bir
kadnm bu. Davut kim olduunu renmek iin ha
ber salm.
Kadnn Uriyann kars Bat-eva olduunu syle
miler. Bunun stne Davut adamlarn gnderip kad
n yanna getirtmi. Birlikte yatmlar, ardndan da ka
dn evine gitmi. Sonra bir gn Davuta haber yollam:
Hamileyim.
Bunun stne Davut sadk savalarndan UriyaVn
tehlikeli bir grevle cephenin en nne gnderilmesini
emretmi. Uriya lm ve Bat-eva kraln sarayna ta
nm.

Nesilden nesile herkese rnek gsterilen yiit sava

Davut sadece zina etm ekle kalmam, rakibini de sa
dakatinden ve iyi niyetinden faydalanarak ldrtmtr.
Zina ya da adam ldrm eyi Incilden alntlarla hak-
h gstermeye alyor deilim. Am a bu hikyeyi okul
dan hatrlyorum - Jacob la ilkbaharda ptmz
okuldan.

189
 Bu pm enin tekrarlanm as iin on be yl bekle
mek gerekti ve nihayet gerekletiind e h er ey tam da
hayal etmediim gibi oldu. A lak a, bencilce, naho bir
biimde gerekleti. Buna ram en b ayld m ve tekrarla
may ok istedim, hem de b ir an nce. O n be gn iinde
tam drt kez bulutuk bile. T edirginliim iz zamanla ge
ti. Hem normal hem de allm adk biim lerde birok
kez ilikiye girdik. Ellerini balayp ben i zevkten ldr
tana dek oram ptrm e fan tezim i hl gerekletireme-
sem de yaknda baaracam.
 Marianne zam anla gzm deki nemini yitiriyor. Za
ten ne kadar nem siz ve uzak olduu dn yeniden koca
syla birlikte olm am dan belli. M adam Knigin olanlan
kefetmesini ve boanm asn asla istemem; nk bu
sayede, onca abayla hislerim i dizginleyerek elde ettiim
her eyden, yani ocuklarm dan, kocamdan, iimden ve
bu evden vazgem em gerekm eden sevgili sahibi olma
nn tadn karabilirim.
Evimde sakladm ve her an bulunabilecek kokaini
ne yapacam? Bana pahalya mal oldu. Hayatta bakas
na satamam. Vandoeuvres Cezaevine girmeye hi niye
tim yok. Bir daha kullanm am aya yemin ettim. Sevdiini
bildiim insanlara hediye etsem itibarm zedeleyebili
rim ya da daha fenas, arkas gelecek mi diye sormaya
balayabilirler.
Jacobla yatm a hayalimi gerekletirince havalara
usam da artk gerek dnyaya dndm. Hissettiklerimi
bata ak sansam da her an snebilecek bir tutkudan te
ye gitmediini kefettim . Zaten snmesini de yelerim:
stediim maceray yaadm, kurallar inemenin tadn
aldm, yeni cinsel tecrbeler edindim, m udu oldum. s
telik btn bunlar yaparken en ufak bir vicdan azab
ekmedim. Senelerce uslu durduktan sonra byle bir he
c e y i hak ettim .
191
 Kendimle yeniden bartm . D ah a dorusu, bugne
kadar barktm.
Gnlerdir deliksiz uyum am a ram en bugn ejder
hann dibini boylad uurum dan geri trm anm aya ba
ladn hissettim.

I
 Sorun bende mi yoksa yaklaan Noel'de mi? Sene
boyunca kendimi en depresif hissettiim dnem bu - ve
hormonal dengesizlikten veya bnyem deki kimi kimya-
sallann eksikliinden kaynaklanmyor. Cenevrede yln
bu dneminin baka lkelerdeki boyudara varmamasna
seviniyorum. Bir defasnda ylban New Yorkta kuda-
mtm. Her taraf klarla, sslemelerle, sokak korolaryla,
l l vitrinlerle, rengeyikleriyle, ngraklarla, sahte kar
taneleriyle, her boydan rengrenk toplarla bezeli aalar
la, suradara yapp kalm glmsemelerle doluydu...
Bense btn bunlarn arasnda kendimi bir uzayl gibi his
sediyordum, her eyi garipseyen bir tek ben vardm. Ha
yatmda hi LSD almam olsam da oradaki gibi renklerin
ancak dozu kat artrarak grlebileceine emindim.
Buralarda olsa olsa anacaddelerde, herhalde turistle
ri hedefleyerek, birka sslem e yaplr. (Alveri yapn!
ocuklarnza svireden bir hediye gtrn!) Ama he
nz oralardan gem ediim iin bu tu h af hislerimin sebe
bi Noel olmasa gerek. Bacalardan sarkan ve bize aralk
ay boyunca m u d u olm am z gerektiini hatrlatan Noel
babalar ortalarda grnmyor.
Her zamanki gibi yattm yerde dnp duruyo-
Kocamsa her zam anki gibi uyuyor. Uyumadan nce

193
 sevitik. Son zamanlarda biraz seviir olduk, arkasndan
evirdiklerim belli olmasn diye mi yoksa libidom cotu
u iin mi bilemiyorum. Son zamanlarda onu cinsel a
dan daha ekici bulmaya baladm. Eve ge geldiimde
hi soru sormad, kskanlk etmedi. stmdeki lekele
rin ve kokularn icabna bakmak iin dorudan banyoya
gittiim o ilk sefer hari. Artk yanmda mutlaka yedek
klot tayorum, duumu otelde alyorum ve asansre
makyajm tazeleyip giriyorum. Gergin davranp kuku
lan zerime ekmeyi braktm. Otel asansrlerinde iki
kez tandklanma rastladm, her seferinde onlan selam
layp ilerine phe drdm: Acaba biriyle mi bulu
uyor? Byle yapmak insann zgvenini tazeler, her
hangi bir tehlikesi de yoktur. Ne de olsa o kiiler de
Cenevrede yaamalarna ramen bir otelin asansrn
deyseler en az benim kadar sulu olmaldrlar.
Tekrar uyuyup birka dakika iinde uyanyorum.
Victor Frankenstein canavann yaratmt, Dr. Jekyll, Mr.
Hyden yzn gstermesine izin vermiti. Henz by
le yapacamdan korkmasam da imdiden baz davran
kurallar belirlesem iyi olacak.
Drst, yumuak, efkat dolu, profesyonel bir ya
nm vardr, zor anlarda, zellikle de kimi insanlarn sal
drganlat ya da sorularm savuturduu rportajlar
srasnda soukkanllm korumay beceririm.
Ama son zamanlarda daha ok igdsyle hareket
eden, vahi, sabrsz bir yanm kefediyorum, bu halim
sadece Jacobla bulutuum otelle snrl kalmayp gn
lk hayatm da etkilemeye balad. Biriken kuyrua ra
men mteriyle konumaya dalan bir maaza grevlisi
grdmde hemen fkeleniyorum. Spermarkete mec
buriyetten gidiyorum, fiyat etiketleriyle son kullanm ta
rihlerine bakmay oktan braktm. Birisi bana ters gelen
bir ey sylediinde mutlaka grm dile getiriyorum.
nsanlarla siyaset hakknda konuuyorum. Herkesin nef
ret ettii filmleri savunup herkesin sevdii filmleri eleti
riyorum. Sama ve yersiz grler taknp insanlar ak
na evirmeye baylyorum. Ksacas, o her zamanki sus
kun kadn deilim ben artk.
nsanlar da bunu fark etmeye baladlar. Sende bir
deiiklik var! diyorlar. Bir eyler saklyorsun, demek
ten bir adm uzaktalar, zaten ondan sonra da, Sakladn
bir ey varsa yanl iler evirmisin demektir, gelir.
Tabii btn bunlar kuruntudan ibaret olabilir. Ama
bugn kendimi, iimde iki farkl kii varm gibi hissedi
yorum.
Davutun tek yapmas gereken, adamlarna o kadn
kendisine getirmelerini emretmekti. Kimseye hesap ver
mesi gerekmiyordu. Buna ramen, sorunla karlat
anda kocasn cephenin en nne gnderdi. Benim duru
mumsa bundan farkl. Biz svireliler ne kadar suskun
olsak da kendimizi kaybettiimiz iki durum vardr.
lki trafiktedir. Yeil yandktan sonra saniyenin onda
birinde arabay kaldrmazsak herkes koma almaya ba
lar. erit deitirince, sinyal versek dahi aynadan arkada
ki arabada bize pis pis bakan bir surat grrz.
kinci tehlikeyse tanrken veya baka trl deiik
likle kardatmzda ortaya kar; bu ev deiiklii de
olabilir, i veya tavr deiiklii de. lkemizde her ey
sabittir, herkes beklendii gibi davranr. Ltfen, kimse
farkl davranp habire kendini yeniden kefetmeye kal
kmasn, yoksa toplum um uz iin tehlike oluturur. l
kemiz her ey hazr seviyesine ulamken gerileyip
tadilattayz seviyesine dnmek istemeyiz.
 Ailemle birlikte V ictor F rankensteinm kardei Wil-
liamn ldrld yerdeyiz. Buras yzyllarca batak
lk olarak kalm. C enevre C alvinin am ansz dokunu
uyla saygdeer bir kente d n t k ten sonra ehri sal
gnlardan korum ak iin hastalar buraya getirilip alktan
veya souktan lm eye terk edilmiler.
ehir m erkezindeki hem en hi bitki barndrmayan
tek yer usuz bucaksz Plainpalais meydandr. Kn
rzgr insann kem iklerini szlatr. Yaznsa gnein altn
da kan ter iinde kalrz. O lacak i deildir. Ama ne za
mandan beri var olm ak iin iyi bir sebep gerekir ki?
Gnlerden cum artesi ve m eydann drt bir yan
eski eya satanlarn tezghlaryla dolu. Burann bitpazar
son yllarda turistlerin ilgisini ekmeye, hatta seyahat k
lavuzlarnn yaplmas gerekenler blm lerinde yer al
maya balad. Burada XVI. yzyldan eyalarla videolar
yan yana grlebilir. Asyann en uzak kelerinden ge
len antika bronz heykeller 1980lerden kalma korkun
mobilyalarla birlikte sergilenir. M eydan ok kalabalk
Antikadan anlayanlar eyalar sabrla inceleyip satclarla
uzun uzun konuuyorlar. Turistler ve merakl vatanda
lardan oluan ounluksa srf ucuz diye hayatta ihtiya
duymayaca bir sr ey satn alyor. Bu insanlar satn
 eve dnnce bir kere kullanp, "Hibir ie ya-
a ld k la r n

ramlyor ama yok pahasna aldm, diyerek garajlarna

kaldracaklar.
ocuklardan bir an bile gzm ayrmyorum; n
k deerli kristal vazolardan XIX. yzyln bandan kal
ma, mekanizmal oyuncaklara kadar her eye dokunmak
istiyorlar. Ama en azndan elektronik oyuncaklarn te
sinde de bir hayatn var olduunu kefediyorlar.
lerinden biri, az, kollan ve bacaklan oynayan ma
den bir palyao satn alabilir miyiz diye soruyor. Kocam
oyuncaa ilgisinin eve gidene kadar sneceini iyi bili
yor. Oyuncan "eski olduunu ve dn yolunda yeni
bir oyuncak alabileceimizi sylyor. Dikkatlerini he
men misket dolu bir kutuya eviriyorlar, eskiden ocuk-
lann evlerinin bahesinde oynad misketlerden.
Gzlerim kk bir resme taklyor: Yataa uzanm
plak bir kadn ve yanndan uzaklaan bir melei resme
den bir tablo bu. Satcya fiyatn soruyorum. Cevap ver
meden nce (sudan ucuz) resmin bir reprodksiyon ol
duunu, ismi bilinmeyen bir yerel ressam tarafndan ya
pldm sylyor. Kocam bir ey sylemeden bizi izliyor
ve daha ben satcya teekkr edip yoluma devam etme
ye frsat bulamadan paray uzatp tabloyu satn alyor.
Bunu neden yaptn?
Tabloda eski bir efsane anlatlyor. Eve dnnce an
latnn.
Aniden ona yeniden k olmak iin mthi bir arzu
duyuyorum. Ona olan sevgim asla bitmeyecek -onu hep
^vdim ve sevmeye devam edeceim- ama birliktelii
niz tekdzeliin kysna oturdu. Sevgi buna dayansa da
ak dayanamaz, lr.
iinden kmas g bir durumdaym. Jacobla iliki
nin gelecei olmadnn ve hayatm birlikte kurduum
^kekten uzaklatnm farkndaym.
 Kim, Sevgi her eye yeter, dediyse yalan sylem<
Yetmez, hibir zaman da yetmedi. Esas sorun, insanlann
kitaplara ve filmlere inanmalar - kumsalda el ele yni
yen bir ift, dalgn gzlerle gnbatmn izliyorlar, Alp
Dalar manzaral gzelim otellerde her gn tutkuyla
seviiyorlar. Kocamla btn bunlar yaptk; ama by en
fazla bir-iki sene srer.
Ardndan evlilik gelir. Ev bulup demek, mstakbel
ocuklarn odasn planlamak, pmek, evin ok yakn
da, tpk hayallerimizdeki gibi -derli toplu- denecek
bo salonunda ampanya kadehlerimizi tokuturmak. ki
sene sonra ilk ocuk doar, eve samaz haldeyizdir, daha
fazla eya koyarsak insanlar hayatmz antika eya satn
alarak hava atmaya adadmz dneceklerdir (miras
larmzn sudan ucuz fiyata elden karacaklan antika
larn son duraysa Plainpalais Pazar olacaktr].
yllk evliliin ardndan iki taraf da dierinin ak
lndan geenleri anlar hale gelir. Defalarca dinlediimiz
hikyeleri davetler ve yemeklerde yeniden dinlemeye
mecbur kalrz, her seferinde arm numaras yaparz,
arada bir de zorla anlatlanlar pekitiririz. Seksin alevi
sner ve greve dnr, haliyle de giderek seyrekleir.
ok gemeden haftada bire iner - hatta o bile nadir hale
gelir. Kadnlar ba baa verip kocalarnn atelerinin bir
trl snmediini sylerler ama bu dpedz yalandr.
Herkes bunu bilse de kimse altta kalmak istemez.
Derken evlilik d vakalar grlmeye balanr. Ka
dnlar bu sefer de sevgililerinin atelerinin bir trl sn
mediini birbirlerine anlatrlar -evet, kadnlar byle ey
leri anlatr! Syledikleri ksmen dorudur nk ilikileri
ounlukla mastrbasyonun byl dnyasnda gerek
leir- bu kadnlarn dnyas da risk alp karlarna ilk i*
kan erkee, niteliklerine bakmadan kaplan kadnlann
dnyas kadar gerektir. Almllk abasnda on alt yan
daki kzlarla yarmalarna ramen -am a on altlk kzlar
en azndan ellerindeki gcn farkndadrlar- pahal elbi
se le r satn alp gsterisiz olduklarn iddia ederler.

Sonundaysa pes etm enin vakti gelir. Erkek eve dn

mez olmutur, iiyle meguldr, kadnsa ocuklarnn
stne gereinden fazla dmektedir. te biz de bu aa
madayz ve gidiat deitirmek iin her eyi yapmaya
haznm.
Sevgi tek bana yetmez. Kocama k olmam lazm.
Sevgi bir duygudan ibaret deildir; bir sanattr. Sa
natta olduu gibi sevgide de ilham yetmez, emek verme
den olmaz.

***

Melek neden kadnn yanndan uzaklap onu yatak

ta yalnz brakyor?
Melek deil. Eros, Yunan mitolojisindeki ak tanr
s. Yataktaki kzn adysa Psykhedir.
Bir arap ap kadehlerimizi dolduruyorum. Kocam
tabloyu snk minemizin -merkezi stmas olan ev
lerde ss ilevi grr- stndeki kntya koyuyor. Son
ra da anlatmaya balyor:
Bir zamanlar gzeller gzeli bir prenses varm, her
kes ona hayranm ama evlilik teklif etmeye kimse cesa
ret edemezmi. Kral aresizlie kaplp tanrlardan Apol-
lona danm. Tanr, krala Psykheyi yas tutarm gibi
karalar giydirip bir dan tepesinde yalnz bana brak
masn sylemi. Gn domadan nce bir ylan oraya gi
dip onunla evlenecekmi. Kral syleneni yapm. Prenses
btn gece korkudan ve souktan titreyerek kocasmn
gelmesini beklemi. Sonunda dayanamayp uyuyakalm.
Uyandnda kendini gzeller gzeli bir sarayda bulmu,
banda kralienin tac varm. Kocas her gece yanna ge
liyormu ve seviiyorlarm. Lkin kocasnn bir art var
m: Psykhe istedii her eye sahip olabilirmi, kocasna
tamamen gvenmesi ve yzn asla grmemesi artyla."
Ne korkun, diye geiriyorum aklmdan; ama koca
mn anlatmasn blmyorum.
Kz uzun sre mutlu mesut yaam. Hem rahat ve
neesi yerindeymi hem de kendisini her gece ziyaret
eden adama km. Yine de bazen korkun bir ylanla
evlendii iin korkuyormu. Bir gece, kocas uyurken bir
kandil yakm. Bylece yannda yatan adamn gzeller
gzeli Eros olduunu grm. Ik Eros'u uyandrm.
Sevdii kadnn ondan diledii tek eyi yerine getirmek
ten ciz olduunu grnce ortadan kaybolmu. Sevgilisi
ni geri getirmek iin her eyi gze alan Psykhe, Erosun
annesi Aphroditein kendisini kotuu ilere katlanm.
Kaynvalidenin gelinini lesiye kskandm ve iftin ba
rmasn engellemek iin her yolu denediini sylemeye
gerek yok herhalde. Bu ilerin birinde Psykhe bir kutuyu
amasnn ardndan derin bir uykuya dalm.
Hikyenin sonunu renmek iin sabrszlanmaya
balyorum.
Eros da karsna km ve ona hogr gsterme
dii iin pimanm. atoya girip karsn okunun ucuyla
uyandrmay baarm. Merakn neredeyse lmne se
bep olacakt, demi kansna. Bilmediini renirsen ii
nin rahat edeceini sandn ama evliliimizi yktn. Oysa
akta hibir ey ilelebet ykk kalmaz. Bunu bildikleri
iin birlikte tannlann efendisi Zeusa yakarmlar, onun
bir araya getirdii eylerin asla ayrlamayacam syle
miler. Zeus sevgililerin davasn hararetle savunmu ve
birbirinden salam grler ve tehditler savurarak so
nunda Aphroditeten izin alm. Bylece Psykhe (yani
bilinsiz ama mantkl yanmz) ile Eros (yani ak) son-
tuza dek birlikte yaamlar.
 K ad eh lerim izi y e n id e n d old uru yoru m . Bam ko
camn om zuna d a y y o ru m .
Bunu k a b u lle n m e y ip insanlar arasndaki byl ve
gizemli ilikileri s re k li anlam landrm aya alan kiiler
hayatn su n duu g zellik lerd en m ahrum kalrlar.
Bugn b en d e k en d im i dan tepesinde souktan ve
korkudan titreyen P syk h e gibi hissediyorum . A m a bu ge
ceyi atlatr ve h ayata olan inancm kaybetm eyip gizem
lerini kabullenirsem b en de gzlerim i bir sarayda aaca
m. Tek ih tiyacm olan ey zam an.
 Nihayet iki iftin -yerel televizyon kanalnn nem
li sunucularndan birinin verdii- bir davette bir araya
gelecei byk gn gelip atyor. D n oteldeki yatakta
uzanm, Jacob giyinip gitmeden nce det olduu ze
re sigarasn ierken bundan bahsediyorduk.
Daveti artk geri eviremem nk gideceime sz
verdim. Jacob da yle, hem imdi fikir deitirmesi ka
riyeri iin ok kt olurmu.
Kocamla kanaln merkez binasna geldiimizde da
vetin en st katta olduu syleniyor. Asansre binmeden
nce telefonum alnca kuyruktan kp holn ortasnda
efimle konuurken oradan geen dier davetliler bana
ve kocama glmseyerek balarn belli belirsiz eiyor
lar. Galiba hemen herkesi tanyorum.
efim Kbal aman hakkndaki yazlarmn -kincisi,
yazal bir aydan fazla olsa da, dn basld- byk baarya
ulatm sylyor. Diziyi bitirmeme son bir yaz kald.
Kbalnn artk benimle konumak istemediini anlatyo
rum. Ayn takmdan bir bakasm bulmam; nk (psi
kologlarn, sosyologlarn, vs.) bu konudaki basmakalp
grlerinin kimsenin ilgisini ekmediini sylyor. Ayn
takmdan kimseyi tanmyorum ama telefonu kapatmam
gerektii iin konuyu dneceime sz veriyorum.
 Jacob ile M adam Knig yanmzdan geiyor ve ba
l a r m z sallayarak selmlayoruz. efim tam telefonu

kapatmak zereyken konumay srdrmeye karar veri

y o r u m . Onlarla ayn asansre lsem binmem! Bir oban

la Protestan papaz koymaya ne dersin, diye neriyorum.

Stresle veya skntyla nasl baa ktklarm sorup kayda
alsak ilgi ekmez mi? efim bunun harika bir fikir oldu
unu ama ayn takm dan birini bulsak daha iyi olaca
n sylyor. Tamam, elim den geleni yapacam. Kaplar
oktan kapand, asansr yukar kt bile. Artk telefonu
rahatlkla kapatabilirim.
efime davete son gelen kii olmak istemediimi
sylyorum. imdiden iki dakika geciktim. Buras svi
re, saatlerin asla amad lke.
Evet, son aylarda biraz tuhaflam olabilirim ama bir
konudaki tavrm hi deimedi: Davetlerden nefret edi
yorum. nsanlar neden bu kadar severler, anlamyorum.
Evet, insanlar davetleri severler. Bugnk kokteyl gi
bi -evet, kokteyl; elence falan yok- profesyonel bir dave
te gelmeden nce dahi insanlar giyinip sslenir, bkm
havalarda arkadalanna Pardonnez-moi adl programn su
nucusu yakld, zeki ve fotojenik Darius Rochebinin
verdii sal gnk resepsiyona gitmek zorunda olduklar
n anlatrlar. nemli herkes davette boy gsterecek, ge
nde kalanlarsa svirenin Fransz tarafndaki nfusun ta
mamna seslenen tek dedikodu dergisinde yaymlanacak
fotoraflarla yetinecek.
Byle davetlere gitmek insanm statsn ve gr
nrln artrr. Bizim gazete de arada bir byle etkin
l e r e yer verdiinde ertesi gn nemli kiiler yardmc-
lanna bizi arattrp kendilerinin yer ald fotoraflar ya
ymlanrsa son derece mteekkir kalacaklarn bildirtir
ler. Byleleri iin bu etkinliklere davet edilmenin ardn
dan olabilecek en gzel ey, sonrasnda medyada hak et*
tikler ilgiyi grmektir. Bnn e etkili yolu, (asla itlr,|
edilmese dr) /.ellikle l davet iin dikilmi giysiler],. v
yizlerde ler davette grlebilen glmsemelerle, iki gft
sona gazeteye kmaktr. Neyse ki dedikodu sayfalarn,
dan ben sorumlu deilim, yoksa kendimi Vit tor Frankens.
lem n canavar gibi hissettiim gnlerde oklan iten
atlmtm.
A sa n s r n k ap lar a ly o r. I lo ld e ik i-ii fotoraf
var. eh rin d(>() d e re c e lik p a n o r a m ik m an zarasn n grl
d ana sa lo n u n y o lu n a g ir iy o r u z . B u lu tu m u z sanki l)a-
rise iyilik e d ip gri r t s n b ira z k a ld rm : eh ir man
zaras kl b ir d e n iz gib i g z le rim iz in n n e seriliyor.
o k k a lm a y a lm , d iy o r u m k o c a m a . S o n ra da gergin
liim i a tm a k iin lg n c a k o n u m a y a b a ly o ru m .
L a fm k esip , ste d i in z a m a n g id e b ilir iz ," d iye kar
lk veriyo r.
A rd n d a n y ak n d o s tm u u z g ib i d a v ra n a n bitm ek bil
m e z b ir g ru h la s e la m la m a y a d a ly o r u z . sim lerini bile
b ilm e d i im b u in san lara b en d e ay n e k ild e karlk veri
y o ru m . L a f u z a trla rsa asla a m a y a n y n te m im i uygulu
y o ru m : K o c a m ta k d im (d ip s u s u y o r u m . K o c a m kendini
tan tp k arsn d ak in in ism in i so ru y o r. B en d e cevabna
ku lak k a b a rtp y k se k se sle te k ra r ly o ru m : Canm,
F a la n c a y h a trla m a d n m ? "
P ik in li in b y le s i!
S e la m la m a fasl b it in c e k o c a m b ir k e y e ekip
s y le n m e y e b a ly o r u m : n sa n la r n e d e n h a b ir e kendile
rini h a trly o r m u y u z d iy e s o r u y o r la r ? U ta n y o ru m artk.
I le rk e s k e n d in i n e m li b iri g ib i g r y o r, iim yznden
h e r g n b ir s r y e n i in san la ta n t m b ilm e d e n isim
lerin i h a fz a m a k a z m a m b e k liy o rla r.
B iraz a n la y gster. n sa n la r e le n iy o r."
Kn am ne d ed i in in fa rk n d a d e il. n sa n la r elen
m iyor, sad ece e le n iy o rrn u gib i y a p y o r, asln d a gr-
nrlk, ilgi ve -bazen d e - i balantlarnn peindeler.
Krmz halya ayak basnca kendilerini gzel mi gzel,
gl m gl gren bu insanlarn kaderleri yazilerin-
deki zavall bir alann elindedir. Kk, geleneksel ve
basmakalp dnyamzda kimlerin yer alp kimlerin alma
yacana, fotoraflarn e-posta zerinden gnderildii,
sayfa dzeninden sorumlu bu kii karar verir. Gazeteyi
ilgilendiren insanlarn resimlerini koyar, davetin (ya da
kokteylin, yemein, resepsiyonun) genel grntsn
yanstan o nl fotorafa kck bir yer ayrr. Kendile
rini son derece nemli gren kiilere ait kafalarn arasn
da, ansnz varsa, bir-iki kiiyi zar zor seebilirsiniz.
Darius sahneye kp programnn yaynda olduu
on sene boyunca rportaj yapt btn nemli kiilerle
ilgili anlarn anlatmaya balyor. Biraz gevemeyi baa-
nyorum ve kocamla birlikte pencerelerden birinin n
ne gidiyoruz. Radanm Jacob ile Madam Knigin yerini
oktan tespit etti. Aramza mesafe koymak istiyorum,
herhalde Jacob da ayn eyi dnyordur.
Sen iyi misin?
Bu sorunun gelecei belliydi. Bugn Dr. Jekyll msn
yoksa Mr. Hyde m? Victor Frankenstein msn yoksa ca
navar m?
Hayr, canm. D n yattm adamla karlamamaya
alyorum, o kadar. Salondaki herkesin her eyi bildi
inden, alnlanmzda "sevgililer yazdndan kukulan
yorum.
Glmsyorum, bktrana kadar tekrarladm ze-
reartk davetlere gidecek ya getiimi sylyorum. u
anda evde, ocuklarmzla birlikte olmay ok isterdim,
ysa onlan bir dadya emanet ettik. kiyle aram yok,
habire beni selamlayp laf uzatan insanlara kadanmak-
ton, hi ilgimi ekmeyen konulara ilgin muamelesi yap
maktan, arada bir frsat bulup azma attm kanepeyi
 terbiyeden yoksun grnmemeye alarak inemekten
gna geldi.
Sahneye tepeden bir ekran iniyor ve programdan g e
l i p geen nemli konuklarn grntleri gemeye b a l

yor. icab kimileriyle tanmlm olsa da ou Ce

nevre'ye seyahat iin gelmi yabanclar. Herkesin bildii
gibi ehirde daima nemli birileri vardr ve illa bu prog
rama giderler.
O zaman gidelim, hadi. Darius naslsa geldiini
grd. Toplumsal grevimizi yerine getirdik. Gecenin
geri kalannda bir film izleyip ba baa kalrz.
Hayr. Biraz daha kalacaz nk Jacob ile Madam
Knig buradalar. Tren sona erm eden davetten ayrlmak
tuhaf kaabilir. Darius programna davet ettiklerinden
bazlarn sahneye arp ksaca deneyimlerini anlattr
yor. Skntdan lmek zereyim. Davete tek bana gelen
erkekler etraflarna aktrmadan gz gezdirip yalnz ka
dnlar aryorlar. Kadnlarsa birbirlerini szyorlar: Ne
giyinmiler, makyajlar nasl, yanlarnda kocalar m yok
sa sevgilileri mi var, merak ediyorlar.
Pencereden dardaki ehre bakyorum, dncele
rimin sszlnda kaybolmu haldeyim, sadece kimsenin
dikkatini ekmeden oradan ayrlabilmek iin zamann
gemesini bekliyorum.
Sen!
Ben mi?
"Canm, seni aryor!
Dariusn beni sahneye ardn bile duymam
m. Evet, programna konuk olm utum , dier konuksa
svirenin eski cumhurbakanyd, insan haklarndan
bahsetmitik. Oysa ben pek nemli biri saylmam. Byle
bir eyi hi beklemiyordum; nceden kararlatrmad
mz iin konuma falan hazrlamamtm.
Ama Darius eliyle iaret ederek beni aryor. Her-
kes glmseyerek bana bakyor Sahneye doru vuruyo
rum - kendimi abucak toparlyorum, Mananne in arl
madm ve arlmayacam dnerek sevmiyorum. Ay
n ey jacob iin de geerli, ne de olsa gecenin amac in
sanlarn cann syas sylemlerle skmak deil, elenmek.
Ayakst kurulmu sahneye kyorum -aslnda sah
neden ok kanal binasnn tepesindeki salonu iki mekna
blen bir merdiven buras- Darius opyonm ve prog
rama konuk olduumda bamdan geen gayet skc hr
anm anlatmaya balyorum. Erkekler avlanmaya, kadn
larsa birbirlerini szmeye devam ediyor. Tandklarm soy-
leddderim ilgilerini ekiyormu numaras yaparak beni
dinliyorlar. Gzlerimi kocamdan avrmvorum; kalabalca
% * v

hitap eden herkes birinden destek alr.

Doalama konumamn ortasna geldiimde asla
havai edemevececim bir eve tank oluvorum: Jacob ile
Marianne Komc kocamn vanndalar. Btn bunlar iki
V. ,

dakikadan ksa bir srede meydana geliyor, sahneye daha

yem kp konumaya baladm garsonlar kalabaln
arasnda gezinmekte, davetlilerse daha ilgin bir ey bul
mak iin etrafa bakmaktaiar.
Laf ksa kesip teekkr ediyorum. Davetliler alkl
yor. Darius beni pyor. Kocamn Kong iftiyle birlikte
dikildii yere yrmeye halyorum ama sylemediim
eylerden dolay beni kutlayan insanlar yolumu kesiyor,
harika olduumu, amarizm yaz dizisine baydklann
sylyor, tavsiyelerde bulunuyor, elime Kartvizitler tu-
tuturuyor son derece ilgin bulacam konular aa
hana 'kaynaklk edebileceklerim ima ediyorlar. Btn
Dunlar on dakika kadar srivor. Grevimi tamamlayp
yas atm a a . yan; gaiaier geimeuen nce
Dulmduum yere dndmde nn de glmsedi
ini gryorum. Beni kutlayp kalabalk karsnda ok
iyi konutuumu syledikten sonra karar aklanyor
 Ben de tam senin yorgun olduundan ve ocuklan
dadya teslim ettiimizden bahsediyordum ama Madam
Knig akam yemeini birlikte yememiz iin srar ediyor."
"Aynen yle. Herhalde hepimizin kam atr, deil
mi?" diyor Marianne.
Jacob da yznde sahte bir glmsemeyle karsn
onaylyor, mezbahaya giden bir koyuna benziyor.
Bir anda aklmdan iki yz bin mazeret geiyor. Ama
buna ne lzum var ki? Kokainim bol, dilediim anda
planm uygulayabilirim, hem uygulama konusunda son
kararm vermek iin bundan uygun bir frsat dne
miyorum.
Hepsinden nemlisi de, bu yemein nasl geeceini
lesiye merak ediyorum.
Memnuniyetle, Madam Knig.

* * *

Marianne mekn olarak Hotel des Armuresn res

torann seiyor; bence yavan bir seim nk herkes ya
banc misafirlerini oraya gtrr. Fonds nefistir, gar
sonlar akla gelebilecek her dili konumaya urar, ehrin
tarih ksmnn kalbinde yer alr... Ama, Cenevrede ya
ayanlar iin hibir ekici yan yoktur.
Restorana Knig iftinden sonra varyoruz. Jacob res
torann nne km, sigara bamll adna soua kat
lanyor. Marianne ieri girmi. Kocama ben burada Sayn
Knigle kalp sigarasn bitirmesini beklerken kendisinin
ieri girip Madam Knige elik etmesini neriyorum.
Tersini yapmamz sylyor ama srar ediyorum - birka
dakikalna dahi olsa iki kadn masada yalnz bana b
rakmak yakk almaz.
Davet beni de hazrlksz yakalad, diyor Jacob, ko
cam ieri girer girmez.
 Hi dert etmiyormuum gibi davranmaya alyo-
n. S u lu lu k mu duyuyor ki? Mutsuz evliliinin (o ruh
suz cadalozla olan evliliinin, diye eklemek istiyorum)
sona ereceinden mi endieleniyor?
Hi alakas yok. Aslnda...
Lafmz cadaloz tarafndan kesiliyor. Dudaklarnda
e y ta n i bir glmsemeyle beni (tekrardan!) kez pe

re k selamlyor ve bir an nce ieri girelim diye kocasna

sigarasn sndrmesini emrediyor. Satr aralarn okuyo

rum: kinizden pheleniyorum; bir iler eviriyorsunuz
ama unutmayn ki ben sandnzdan ok daha uyank ve
akllym.
Her zamanki sipariimizi veriyoruz: Fond ve raclet-
te. Kocam peynir yemekten bktn syleyip farkl bir
yemek seiyor: daha nce konuklarmz getirdiimizde
tadna baktmz iri bir sosis. arap da geliyor; ama Ja-
cob arab koklamyor, kadehinde evirmiyor, tadna ba
kp garsona tamam iareti vermiyor - btn bunlan ilk
bulumamzda beni etkilemek iin yapm. Yemekleri
mizi bekleyip ho ve bo konulardan bahsederken ilk
ieyi bitirip kinciyi getirtiyoruz. Kocama ikiyi fazla
karrsa arabay yine restoranda brakmak zorunda kala
camz sylyorum, bu kez evden daha da uzaktayz.
Yemeklerimiz geliyor. nc ieyi atryoruz. Ho
ve bo konulardan bahsetmeye devam ediyoruz. Jacob,
her Eyaletler Konseyi yesinden beklenecei zere, stres
konusundaki iki yazm (olduka olaand yakla
mmdan dolay) kutluyor; bankalar gizli bilgilerini ak
lamaya balayacaklar iin emlak fiyatlarnn debilece
inden, binlerce bankerin Singapura ya da yl sonu kut
lamalar iin gideceimiz Dubaiye tanacandan bah
sediyoruz.
Boann arenaya kmasn bekliyorum. Bir trl k
maynca kalkanm indiriyorum. kiyi biraz fazla kan-
yor, rahatlayp neelenmeye balyorum ve birdenbire
boann gerisinde bekledii kaplar alyor.
Geen gn arkadalarmla kskanlk denen sama
duygudan bahsediyorduk, diyor Madam Knig. "Sizle-
rin bu konudaki fikri ne?
Byle sofralarda asla konuulmayan bir konu hak-
kndaki fikrimizi mi soruyor? Cadaloz cmlesini iyi kur
du. Btn gn bunu tasarlam olmal. Kskanla sa
ma duygu diyerek foyam aa karp beni savunmasz
yakalamay amalyor.
Ben ailemin evinde kskanlk yznden kan kav
galar izleyerek bydm , diyor kocam.
Ne? Kocam zel yaamndan m bahsediyor? Hem
de bir yabancya!
Dolaysyla bir gn evlenirsem ayn eyi yaamaya
cama dair kendime sz verdim. Bata kolay olmad, ne
de olsa igdlerimiz bizi her eyi, sevgi ve sadakat gibi
en kontrol edemeyeceimiz eyleri dahi ynetmeye iter.
Ama sonunda baardm. Karm her gn farkl kiilerle
bulumasna ve bazen eve ge gelmesine ramen ona bir
kez olsun kzmam, ters bir imada bulunmammdr.
Bunu da hi duymamtm. Kocamn byrken aile
sinin kskanlk kavgalarna tank olduunu bilmiyordum.
Cadaloz herkesi emirlerine itaat ettirmesini biliyor: ye
mee gidelim, sigaran sndr, setiim konudan bahse
delim.
Kocamn biraz nce anlattklarnn iki aklamas
olabilir. Birincisi, konu seiminden ikillendiinden beni
korumaya alyor olabilir. kincisi, bana, herkesin nn
de, kendisi iin ne kadar nem tadm sylemek isti
yor olabilir. Uzanp elini tutuyorum . Syledikleri hi
aklma gelmemiti. imde yaptklarmla hi ilgilenmedi
ini zannediyordum.
Ya sen, Linda? Kocan hi kskanmaz msn?

210
 Ben mi?
Kskanr mym hi, ona gvenim tamdr. Bence ks
kanlk hasta, gvensiz, kendine saygs kalmam, ken
dini aa gren ve ilikisinin herkes tarafndan satlabi
l e c e in e inanan insanlara zgdr. Ya sen?

Marianne kendi tuzana dyor.

Dediim gibi, bence sama bir duygu.
Evet, yle dedin. Ama kocann seni aldattn -
rensen ne yapardn?
Jacob bembeyaz kesiliyor. Sorumun ardndan ka
dehindeki arab kafaya dikmemek iin kendini zor tu
tuyor.
Bence Jacob her gn bir sr gvensiz, kendi evli
liinde skntdan len, vasat ve tekdze bir yaam sr
meye mahkm insanla karlayor. Herhalde senin mes
leinde de dorudan muhabirlikten emeklilie atlayan
byle bir sr insan vardr...
Olmaz m hi, diyorum duygusuzca. Fondden bi
raz daha almak iin atalm uzatyorum. Gzlerini gz
lerime dikiyor, beni kastettiini biliyorum ama kocamn
durduk yerde pheye kaplmasn istemiyorum. Mari
anne da Jacob da umurum da deil, zaten Jacob baskya
dayanamayp her eyi itiraf etmitir herhalde.
Sakin kalabildiime ayorum. Belki de bunu ara
ba veya olanlar elenceli bulan canavara borluyumdur.
Belki de her eyi bildiini zanneden bu kadnla yzle
menin verdii mthi hazza borluyumdur.
Devam edebilirsin, diyorum atalma batrdm ek
mek parasn erimi peynirin iinde evirirken.
Elbette bu sevgisiz kalm kadnlar benim iin tehdit
oluturmaz. Siz birbirinize gvenseniz de ben Jacoba
kr krne gvenmiyorum. Beni birka kez aldattm
biliyorum, ne de olsa ruh isteklidir ama beden gsz
dr...

211
 Jacob tedirginlikle glp arabndan bir yudum da
ha alyor. ienin bittiini gren Marianne garsona bir
ie daha getirmesini iaret ediyor.
"... ama bunu ilikilerin doal bir paras olarak gr
meye alyorum. Kocam byle srtkler tarafndan ar
zulanp kaplmazsa ekiciliini tamamen kaybetmi de
mektir. Onu kskanmyorum. Tam tersi, tahrik oluyorum.
Arada bir stm karp rlplak kocama yanayor,
bacaklarm ap bana o kadnlara yaptklarnn aynsn
yapmasn sylyorum. Hatta bazen onlarla yaptklanm
benimle seviirken anlatmasn istiyor, ardndan da defa
larca geliyorum.
Jacob, Bunlar Mariannen fantezileri," dese de pek
inandrc deil. Hep byle eyler uydurur. Geenlerde
de Lozandaki bir swing kulbne gitmek isteyip isteme
diimi sormutu.
Jacob gayet ciddi olsa da hepimiz glyoruz, kans
dahil.
Demek Jacob sadakatsiz erkek diye anlmaya bay-
hyormu; dehete kaplyorum. Kocam Mariannen ce
vabn ilgin bulmu olacak ki ondan evlilik d macera
lar rendiinde hissettii ehveti biraz daha anlatmasn
istiyor. Sunng kulbnn adresini sorup gzleri parlda
yarak benimle kesiiyor. Deiik bir eyler denememizin
vaktinin oktan geldiini sylyor. Sofradaki gittike kat
lanlmaz hale gelen havay datmaya m alyor, yoksa
sahiden yeni eyler denemenin mi peinde, bilemiyorum.
Marianne adresi ezbere bilmediini ama telefonunu
verirse sonradan mesaj gnderebileceini sylyor.
Harekete geme vakti geldi. Kskan insanlarn genel
de insan iinde tam tersi bir tutum sergilediklerini syl
yorum. Elerinin davranlar hakknda bilgi edinebilmek
iin trl trl imalarda bulunmaya baylsalar da bunu
baarabileceklerini dnmek saflktr. rnein ben, ko
canla ilikiye girseydim haberin bile olmazd unku bu
tuzaa decek kadar aptal deilimdir.
Ses tonum biraz deiiyor. Kocam verdiim cevaba
arm halde bana bakyor.
"Canm, haddini biraz ayor olmayasn?
Hayr, amyorum. Bu konuyu aan ben deildim ve
Madam Knigin laf nereye getirmeye altn bilmi
yorum. Ama buraya geldiimizden beri imalarda bulu
nup duruyor ve artk burama kadar geldi. Sofradaki,
kendisi hari, kimsenin ilgisini ekmeyen bir konuyu or
taya atp biz konuurken gzlerini benden ayrmadn
fark etmedin mi yoksa?
Marianne hayretle bana bakyor. Sanrm byle bir
tepki beklemiyordu, ne de olsa her eyi kontrol etmeye
alk.
Takntya varan bir kskanln penesinde birok
insan tandm sylyorum, kocalan ya da kanlan ken
dilerini aldatyor diye deil, srekli kendi istedikleri gibi
ilgi oda olamadklar iin. Jacob garsonu arp hesab
istiyor. Harika. Bizi davet ettiklerine gre hesab da ken
dileri demeli.
Saatime bakp numaradan aryorum: Dadya sy
lediimiz dn saatini oktan geirmiiz! Masadan kal
kp yemek iin teekkr ediyorum ve paltomu almak
iin vestiyere gidiyorum. Arkam sra konu, hemen o
cuklara ve beraberlerinde gelen sorumluluklara geliyor.
Mariannen kocama, Sahiden kendisinden bahset
tiimi mi sand? dediini duyuyorum.
Olur m u hi! Bunun iin hibir neden yok."
Darnn souuna knca pek konumuyoruz.
suzum, huzursuzum ve srarla Mariannem bal gibi ile j
benden bahsettiini, onun seim gnnde bile bir sik i
tada bulunacak denli deli olduunu soylyorj&
fekli ilgiyi zerine ekmek istiyor, siyaset kariyeriltyaeNj||

213
 elsim diye her hareketini kontrol ettii ve uslu dur
maya zorlad bir salak uruna kskanlndan atlvor
oysa elinde olsa dmeni kendisi tutmak, neyin doeru
r.eyn yanl olduunu kendisi sylemek istiyor.
Kocam ikiyi fazla kardm ve biraz sakinlemem
gerektiini belirtiyor.
Katedralin nnden geiyoruz. ehrin stne yine
sis km ve her ey korku filmlerini andryor. Fransz
larla devaml sava halindeki Ortaa Cenevre'sindeki
gibi, Mariannem bir kenin ardnda elinde bir hanerle
beni beklediini hayal ediyorum.
Ne souk hava ne de yrmek beni sakinletiriyor.
.Arabaya biniyoruz ve eve gelince dorudan yatak odas
na gidip iki Valium yutuyorum, bu esnada kocamsa da
dnn parasm deyip ocuklar \Tatnyor.
.Aralksz on saat boyunca uyuyorum. Ertesi gn
uyandmda kocam her zamankinden daha az sevecen
buluyorum. Aradaki deiim fark edilmeyecek kadar az
olsa da nceki gece bir eyden dolaya huzurunun katn
anlyorum. Ne yapmam gerektiini bilmiyorum, haya
tmda hi tek seferde iki tane sakinletirici almamtm.
Tuhaf bir uyuuklua kaplm haldeyim, yalnzlkla mut
suzluun yol atndan tamamen farkl bir uyuukluk bu.
e gitmek iin evden lanca dnmeksizin ceptele-
fonuma bakyorum. Jacobdan bir mesaj var. Amakta te
reddt ediy'orum ama nefretim merakma yenik dyor.
Bu sabah erken bir saatte gnderilmi.
Her eyi mahvettin. Karm aramzda bir ey oldu
undan hi phelenmiyordu; ama artk biliyor. Tuzaa
dmesine dtn ama tuza kuran o deildi."
 Kahrolas s p e rm a rk e te gidip ev iin alveri yap
mam gerekiyor, tip ik sevgisiz kalm krgn kadnlardan
hibir farkm kalm ad. M arianne haklyd: Ben alak ka
dnn biriyim; oynam aktan baka ie yaramyorum, aya-
kucunda uyuyan aptal b ir kpek bile benden daha deer
lidir. Arabay tehlikeli biim de kullanyorum nk dur
madan alyorum ve gzyalarn yoldaki arabalan gr
memi engelliyor. K ulam a kom a sesleri, banlar geli
yor; yavalamaya alyorum ama komalar ve banlar
artyor.
M ariannem iine p h e drm em aptallkt ama
asl aptall h er eyim i -kocam , ailemi, iimi- tehlikeye
atarak ettim .
Aldm iki sakinletirici bir trl etki etmedii ve
sinirlerim darm adan halde araba kullandm iin im
di de kendi hayatm tehlikeye atyorum. Yan sokaklar
dan birine park edip iinden kmadan alamay srd
ryorum. yle yksek sesle hknyorum ki yoldan ge
en biri yaklap yardm isteyip istemediimi soruyor.
stemediimi syleyince yanm dan uzaklayor. Oysa as-
mda yardma ihtiyacm var hem de ok. ime kapan-
yr, benliimi kaplayan am ur deryasna dalyorum; ama
Yzmekte zorlanyorum .
 Nefretimden atlamak zereyim Jarob'un dualc
akam yemeinin ardndan ayldn ve beni bir daha at]*
g 'jm v l' istemeye* -jni d n y o ru m , Sur benim kendi
snrlarm amak istedim, herkesin benden kuk uland-
m sandm. O n u arayp oziir d ib -v rn iyi ederirn ama U-l.
fonunu amaya* ana crninirn. Kocarn arayp batrr,1
sorsam daba iyi olrna/, m? Sesini tanrm, kendin'- bkrn
olmasn iyi bilse do aksi ve gerginse h e m e n anlarm. Ama
u anda u m u r u m d a deil. ok korku yorum . Mid"rn b
zlyor, ollf-rim direksiyonu smsk kavryor ve bas bas
bararak alyorum, dnyada kendim i gvende hissetti
im tek yerde-, yani arabam da, ortal birbirine katyo-
rurn. biraz nce yanma gelen kii imdi bana uzaktan
bakyor, herhalde sama bir y y yapacam elan korkuyor.
1layr, bir y y yapacam y o k /f e k istediim alamak. ok
y y rri istiyorum?
Ke-ndi kendim i suistim al ettiim i hissediyorum Ge
ri dnm ek istiyorum am a b u im knsz. Kaybettiim ala
n geri kazanm ak iin b ir plan yap m ak istiyorum ama
dncelerim i toparlayarn yorurn . El im dem sadece; ala
mak, utanm ak ve n efret etm ek ge-liyor.
Nasl byle saflk ed eb ild im ? M arian n en bana ba
kp kendi kafam daki eyleri sylediini nasl dnebil
dim? Sululuk duyduum iin. O n u kocasnn nnde
aalamak, m ahvetm ek istedim , srf Ja co b benim elen
celik bir kadndan daba fazlas old u u m u grsn diye.
Ona k olm asam da .Jacobun saye-sinde.-, yitirdiim mut
luluu yava yava geri kazanyor ve grtlam a kadar bat
tm dndm yalnzlk ukurundan uzaklayor
dum. im diyse bugnlerin ebediyen geride kaldn anl
yorum. Gerek dnyaya dnm em lazm ; spermarkete,
birbirinin ayn gnlere -eskiden m thi nem versem de
trtk benim iin bir hapishaneye d n en - evim in gven*
I ortamna. Krk paralarm toparlam am lazm. Belki d*
li
btn bu olanlar kocama itiraf etmeliyim.
 Beni anlayla karlayacana eminim. yi kalpli,
ajc]l bir adamdr, hayatta daima ailesine ncelik verir,
peki ya anlayla karlamazsa? Yeter, bak kemie da
y a n d derse, daha dn depresyondan ikyet ederken bu

gn kp sevgilisi tarafndan terk edildiine dvnen bir

kadnla yaamaktan bktn sylerse?
Hkrklarm azalyor ve dnmeye balyorum. Bi
razdan iyerinde olmam gerekiyor, benim dnyam are
sizce yklrken insanlarn varlma aldr etmeden ya
nmdan geip gittikleri, mutlu iftlerin evleriyle dolu,
kimi kaplara Noel ssleri aslm bu sokakta btn g
nm harcayamam.
yice dnmem lazm. nceliklerimin listesini
karmalym. Acaba nmzdeki gnlerde, aylarda ve yl
larda da kendisini ailesine adam bir kadn numaras
yapmay srdrerek yaral bir hayvandan farksz olduu
mu gizleyebilecek miyim? Disiplin konusunda hi iddia
l deilimdir ama byle dengesiz davranmaya devam
edemem.
Gzyalanm silip nme bakyorum. Arabay al
trmamn vakti geldi mi? Henz gelmedi. Biraz daha
bekliyorum. Bu olanlardan karabildiim tek sevindirici
sonu, hayatm yalancktan yaamaktan bktm anla
mam. Kocam bu hallerimi hi fark etmiyor mu? Acaba
erkekler kadnlarn orgazm taklidi yaptm fark ederler
mi? Edebilirler; ama bunu bilmem mmkn deil.
Arabadan kp parkmetreye gereinden fazla para
atyorum, bylece sreyi dert etmeden babo gezebi
l i n . yerimi arayp yavan bir mazeret sunuyorum:
ocuklarmdan biri ishal olmu, doktora gtrmem la-
Zlm. efim buna inanyor, ne de olsa svireliler yalan
Eylemez.
Ama ben sylerim. Son zamanlarda her gn yalan
%ledim. Kendime saygm kalmad, ne yaptm bilmi-
ymm artk. svireliler gerek dnyada yaarlar. Bense
bir hayal dnyasnda yayorum. svireliler dertlerim
zmesini bilirler. Bense kendi dertlerimi zmek yle
dursun, stne bir de ideal ailemle kusursuz sevgilimin
kesitii bir durum yarattm.

***

Turistik meknlar hari btn iletmelerin 1950ler-

de takl kald ve modernlemeye hi tenezzl etmedi
i sevgili ehrimde yryorum. Hava souk ama Tannya
kr rzgr esmiyor, esse darda zor durulur. Hem
kafam dalr hem de biraz sakinleirim diye bir kitap
ya, bir kasaba ve bir butie giriyorum. Dkknlardan her
kmda dardaki souun iimde ykselen atei biraz
olsun dindirdiini hissediyorum.
Doru erkei sevmeyi renmek mmkn mdr?
Elbette mmkndr. Esas mesele, yoldan geerken kap
y ak grp izinsiz ieri giren yanl erkei unutabil-
mektir.
Jacobdan tam olarak ne umuyordum? likimizin
yrmeyeceini bandan beri bilsem de bylesine aa
layc bir biimde bitecei hi aklma gelmezdi. Belki de
sadece onunla birlikteyken elde ettiklerimi istiyordum;
maceray ve mutluluu. Ya da belki daha fazlasn istiyor
dum - onunla beraber yaamay, kariyerinde ykselmesi
ne yardmc olmay, karsndan bulamad belli olan des
tei, ilk bulumalarmzdan birinde eksikliinden yakn
d efkati ona vermeyi. Onu, bakasmn bahesinden
iek koparr gibi evinden koparmay ve kendi arazime
dikmeyi istiyordum, byle davranlan ieklerin fazla da
yanmadn bilsem de.
iimde bir kskanlk dalgas kabaryor ama bu kez
gzya dkecek deilim, sadece fkemi kusacam. Y
rmeyi brakp bir otobs durann bankna oturuyo-
rum. nen ve binen insanlar izliyorum, hepsinin gzleri
v e k u l a k l a r ceptelefonlarna yapk, telefon ekranlarna

s a c a k kadar kk dnyalaryla meguller.

Otobsler gelip geiyor. nenler, belki de souktan

dolay, hzl admlarla yrmeye balyorlar. Binenlerse
evlerine, ilerine, okullarna zorla gidermi gibi ar adm
larla yryorlar. Ama kimsenin yznde fke veya sevin
yok, ne mutlular ne de mutsuz, kinatn doduklar gn
kaderlerine bitii grevi dnmeksizin yerine getiren
ac eken ruhlardan ibaretler.
Vakit getike biraz da olsa rahatlyorum. imdeki
yapbozun kimi paralarn yerlerine koymay baardm.
Paralardan biri de u duraktaki otobsler gibi gelip ge
en nefretimin sebebi. Hayattaki en nemli varl, yani
ailemi kaybetmi olabilirim. M utluluk uruna verdiim
savata yenildim ve bu yzden hem aalanm hissedi
yorum hem de nm de uzanan yolu grmekte zorlan
yorum.
Peki ya kocam ne olacak? Bu akam ona her eyi
samimiyetle itiraf etm em gerek. Benim iin ho sonular
dourmasa da bunun beni zgrletireceini dnyo
rum. Kocama, efime, kendime yalan sylemekten yo
ruldum.
Ama artk bunu dnm ek istemiyorum. En fazla
da kskanlk dncelerimi kemirip duruyor. O turdu
um otobs durandan kalkamyorum; nk vcudu
mun zincirlerle bal olduunu kefettim. Srklemesi
zor, ar zincirler bunlar.
Demek ki M arianne kocasyla yataktayken sadakat
sizlik ykleri duymay, kocasnn benimleyken yapt
eyleri tekrarlamay seviyormu, yle mi? Benden baka
kadnlarn da olduunu ilk sevimemizde baucundan
Prezervatifi aldnda anlamalydm. Beni kavrayndan
dam alydm bir sr kadndan biri olduumu. Defalar
ca o kahrolas otelden iimde bu hisle ayrlm knjj
kendime onunla bir daha grmeyeceimi sylemiti
- bunun da yalanlarmdan bin olduunu elbette biliye*,
dum. Jacob telefon etti m, gn saati fark etmez, he
mencecik hazr olurdum.
Evet, btn bunlarn farkndavdm. Kendimi sadece
seks ve macera peinde olduuma inandrmaya alyor
dum. Ama bu don deildi. Uykusuz gecelerimde ve dal
gn gnlerimde ne kadar inkr etmi olsam da bugn fark
ediyordum ki ben gerekten ktm. Srlsklam ktm.
Ne yapacam bilmiyorum. Herhalde -herhaldes
yok, eminim- btn evli insanlar gizliden gizliye binle
rini arzular. Bu yasaktr ve yasaklarla cilvelemek hayata
anlam katar. Ama arzularn eyleme dkenlerin saas az
dr: gazetede okuduuma gre yedi kiide bir. Bana kalr
sa yz kiiden ancak biri benim gibi hayallerine kanma
noktasna gelir. ou kii iin saman alevinden teye
gitmez, uzun srmeyecei daha bandan bellidir. Sevi
meyi daha ehvetli klmak ve orgazm nnda lk l
a seni seviyorum lar duymak iin araya azck duygu
katlr. O kadar.
Peki benim kocamn bir sevgilisi olsayd ne yapar
dm? Yeri g birbirine katardm. Hayatn bana zalim
davrandn, be para etmediimi, yalandm syleye
rek ortal inletirdim, kskanlmdan -aslnda onun var
benim yok diye imrendiimden- alar dururdum. Kapy
vurup kar, ocuklarla ailemin evine tanrdm. Iki-
ay sonra piman olup dnmek iin mazeret arar ve koca
mn da bunu istediini dnrdm. Drt ay sonra her
eye batan balamaktan duyduum korku dorua kar
d. Be ay sonra ocuklarn iyilii iin" benzeri bir maze
retle eve dnmek istediimi syleyince ok ge kainin?
olduumu anlardm: Benden ok daha gen ve hayat do
lu sevgilisi kocamn yanma tanm, yaamna yeniden
anlam katm olurdu.
Telefonum alyor. efim olumun nasl olduunu
soruyor. Otobs duranda beklediimi, sesini iyi duya
madm ama her eyin yolunda olduunu ve birazdan
gazetede olacam sylyorum.
Korkan insan asla gerekleri gremez. Hayallerinin
arasnda gizlenmeyi yeler. Bu halde bir saatten fazla ka
lamam, toparlanmam lazm. ler beni bekliyor, belki
alrsam iyi gelir.
Otobs durandan ayrlp arabama doru yryo
rum. Yerdeki l yapraklara bakyorum. Pariste olsaydk
yapraklarn oktan sprleceim dnyorum. Oysa
ok daha zengin bir ehir olan Cenevrede yapraklar yer
li yerinde duruyor.
Bir zamanlar bu yapraklar bir aacn parasydlar,
imdiyse aa, kabuuna ekilip bir mevsim boyunca
dinlenecek. Acaba aa kendini rten, besleyen ve solu
masn salayan o yeil pelerini umursar m? Hayr. ze
rinde yaayan ve ieklerin polenini yayarak doay can
l tutan bcekleri umursar m? Hayr. Aa sadece ken
dini dnr: Kimi eyler, rnein yapraklar ve bcekler,
gerektiinde bir keye atlr.
Ben de ehrin sokaklarndaki u yapraklardan biri
yim; ebediyen yaayacan zannederken ne olduunu
anlamadan lveren, gnei ve ay seven, yanndan ge
en otobsleri, grltl tramvaylan izleyen, kimse in
celik edip sylemediinden k diye bir mevsimin gele
ceini bilmeyen yapraklar. Hayatn olabildiince tadn
karp bir gn sararrlar ve aa onlara veda eder.
Grrz demez, elveda der; nk asla dnmeye
ceklerini bilir. Yapraklan abucak dallanndan ayrsn ve
onlar uzaklara gtrsn diye rzgrdan yardm ister.
Aa ancak dinlendiinde bydn bilir. Byyp
gelitike sayg grr. iekleri daha da gzelleir.

* * *

Yeter. almak artk benim iin en iyi tedavi, gz

yalarn tkenene dek aladm, dnmem gereken her
eyi dndm. Yine de dertlerimden kurtulmay baa
ramadm.
Otomatik pilota geerek arabam park ettiim sokaa
geliyorum ve krmz mavi niformal polislerden birinin
elindeki alede arabamn plakasn taradm gryorum.
Ara sizin mi?"
Evet.
ini yapmaya devam, diyor. Hibir ey sylemiyo
rum. Tarad plaka oktan sisteme girdi, merkeze yollan
d, ilemden geirildikten soma effaf pencereciklerinden
polisin mtevaz armas grnen resm zarflardan birine
konup adresime gnderilecek. 100 franklk cezay otuz
gn iinde demem gerekecek; ama itiraz edip avukada-
ra 500 frank harcamay da seebilirim.
Sreyi yirmi dakika amsnz. Burada en fazla ya
rm saat kalnabiliyor.
Bam evet anlamnda sallamakla yetiniyorum. Adam
aryor - durmas iin yalvarmyorum, bir daha byle
bir ey yapmayacama dair szler vermiyorum, uzaktan
grdmde admlarm bile hzlandrmamtm. Alt
tepkilerden hibirini vermedim.
Arabamn plakasn tarad aletten spermarkette-
kiler gibi bir f kyor. Adam fii -kt bava koullarna
dayansn diyeplastik bir zarfa koyuyor ve silecee tut
turmak iin n cama yneliyor. Anahtarmn dmesine
basnca arabann farlar yanp snerek kaplarn ald*
tu haber veriyor.
 akalatm fa r k e d iy o r ama o da otomatik pilota
u la m . K ilitle rin a lm a sesin i duyunca kendine gelip
vanma yak layo r v e c e z a fiin i bana uzatyor.
kimiz de o ra d a n m u tlu ayrlyoruz. O, ikyetlere
fotlanmak zo ru n d a k a lm a d iin m utlu; bense hak et
tiimi az da olsa a ld m , y a n i cezalandrldm iin.
 Kocam m thi bir iradeye mi sahip, yoksa sahiden
olanlara nem vermiyor m u, bilm iyorum - ama yaknda
reneceim.
Dnyann en nemsiz olaylarn aratrdm bir ig-
nnn ardndan gecikmeden eve dnyorum: Pilot eiti
mi, piyasadaki Noel aac fazlas, hem zem in geitlere ko
nan elektronik kumanda mekanizmalan. Byle nemsiz
aratrmalar yapmak beni m thi m utlu etti nk bede
nen ve aklen daha fazla dnmeyi kaldracak halde de
ildim.
Birlikte geirdiimiz binlerce akamdan farksz bir
akamm gibi yemei hazrlyorum. Bir sre televizyon
seyrediyoruz. ocuklar bizden nce odalarna kp tab
letlerine ve gnne gre terristleri veya askerleri ldr
dkleri oyunlara dalyorlar.
Tabaklan bulak makinesine diziyorum. Kocam o-
cuklanmz uyutm ak iin yukan kyor. u na dek sa
dece iten gten bahsettik. H ep byleydi de ben mi
fark etmemitim, yoksa tuhafl bugne m i zg, bile
miyorum. Birazdan reneceim.
Kocam st kattayken ben de bu sene ilk kez mine
yi yakyorum: Atei izlemek beni sakinletiriyor. Koca
mn itiraf edeceklerimi zaten bildiini tahm in etsem de
her trl destee ihtiya rn v;r. ft<- bu yzden bir arap
ayorum. Bir p eyn ir taba h azrlyoru m . lk yudum um u
alp baklarm alevlere d ik iyo ru m . N e tedirginim ne de
korkuyorum. Bu ifte h a ya t yetti artk. Biraz sonra yaa
yataklarmn sonucu ne olursa olsun hana iyi gelecek
Evliliimiz sona erecek se b y le sona ersin: (uz m ev
siminde, N oel gelm ed en , m ineyi izleyip medeni insan
lar gibi konuarak.
Kocam yan m a d n p yaptm hazrlklar grd
nde soru sorm uyor. K oltu k ta yanm a oturuyor ve gz
lerini benim gibi atee dikiyor. arabn bitirince tazele
mek iin kadehine u zan yo ru m am a elini kaldrarak
daha fazla im eyecein i iaret ediyor.
Alakasz b ir ey s yl yo ru m : Bugn hava sfrn alt
na dt. Ban e ve t anlam nda sallyor.
Belli ki ilk adm ben im atm am gerekecek.
Dn akamki yem e k te olanlardan dolay gerekten
ok zgnm...
"Senin suun deildi. M arianne ok tuhaf bir kadn.
Ltfen, beni bir daha b yle bulum alara arm a.
Sesi sakin kyor. A m a herkesin daha ocukken
rendii zere en fena frtnalardan nce esintinin durduu
ve her eyin son derece normal grnd bir an yaanr.
Konuyu kapam aya niyetim yok. Marianne, sakland
modernlik ve ak fikirlilik maskesinin arkasnda ne
hdar kskan biri olduunu gsterdi bile.
"Doru. K skanlk bize, 'Baarm ak iin onca emek
verdiin her eyi kaybedebilirsin, der. G zm z kr
eder; bizi sevindiren eyleri, m utlu anlarmz ve bu an
larda kurduum uz balar grm ez hale geliriz. Nefret
nasl olur da bir iftin gem iini tam am en silebilir7
Benim gerekenleri sylem em iin ortam hazrlyor
adeta. Konumay srdryor:
Herkesin, Hayatm beklentilerim le tam olarak uyu-
muyor, dedii gnler vardr. Ama hayat sana kendisi iin
ne yaptn sorsa ne cevap verirsin?
Bu soru bana m?
"Hayr. Kendimi sorguluyorum. Hayatta her ey
emek ister. nanmaktan vazgememek gerekir. te bu
nun iin nyargnn duvarlarn ykmalyz ve bu yrek
ister. Yrek sahibi olabilmek iin korkuya hkim olmak
gerekir. Byle uzar gider. Hayatmzla bark olmalyz.
Hayatla ayn tarafta olduumuzu unutmamalyz. Hayat
da iyilemek ister. Ona yardm etmeliyiz!
Kadehimi yeniden dolduruyorum. Kocam atei bes
liyor. Ne zaman cesaretimi toplayp itiraf edebileceim?
Kocamsa beni konuturmaya niyetli grnmyor.
Hayal kurmak grnd kadar kolay deildir. Tam
tersi. Tehlikeli hale gelebilir. Hayal kurduumuzda gl
enerjileri aa karrz ve hayatmzn gerek anlamn,
kendimizden, daha fazla gizlemeyi baaramayz. Hayal
kurduumuzda deyeceimiz bedeli de semi oluruz.
imdi harekete gemeliyim. Ben geciktike ikimizin
ekecei strap da artacak.
Kadehimi kaldrp onunkine tokuturuyorum ve bir
konuda canmn ok skldn sylyorum. Bu konuyu
daha nceden de konutuumuzu, ona iimi dkp dep
resyondan korktuumu anlattm hatrlatyor. Bense
baka bir eyi kastettiimi sylyorum.
Szm kesip kendi dncesini aklamaya devam
ediyor:
"Hayallerinin peinden komanm da bir bedeli vardr.
Alkanlklarmz terk etmemize, zorluklar atlatmamza,
hsranlara vs. sebep olabilir. Lkin bu bedel ne kadar yk
sek olursa olsun, hibir ey yaamayan kiilerin dedikleri
kadar yksek deildir. nk hayatlann yaamayanlar
bir gn dnp gemilerine baktklarnda kendi yrekle-
t rinin, Hayatm boa harcadm, dediini duyarlar.
 Kocamn iimi kolaylatrd sylenemez. Peki ya
yreimiz bize bu samalklardan te daha salam, ger
ek, sarsc bir ey syleyemez mi?
Glyor.
Sana duyduum kskanl kontrol etmeyi baar
dm iin ok mutluyum. Neden biliyor musun? Senin
sevgine layk olabilmek iin. Evliliimiz, birlikteliimiz
iin mcadele etmeliyim, ocuklarmzdan bamsz bu.
Seni seviyorum. Seninle daima birlikte olabilmek uru
na her eyi, hem de her eyi gze alrm. Ama bir gn
gitmek istersen sana engel olamam. O gn gelip atarsa
benden ayrlp mutluluunun peinden gitmek iin ser
bestsin. Sana duyduum sevgi her eyden stndr ve
senin mutlu olmana asla engel olmam.
Gzlerim doluyor. Tam olarak neden bahsettiini
hl anlayamadm. Kskanlktan m bahsediyor, yoksa
bana bir mesaj m veriyor...
"Yalnz kalmaktan korkmuyorum, diye srdryor
anlatmay. Kendimi kandrmaktan, gerekleri kendi ka
fama gre grmekten korkuyorum.
Elimi tutuyor.
Sen benim iin bir nimetsin. Dnyann en iyi koca
s ben olmayabilirim, ne de olsa hislerimi hi gstermi
yorum. stelik bunun eksikliini duyduunun farknda
ym. Bu yzden gzmde nemsizletiini sanp gveni
ni kaybettiini de biliyorum. Ama bu doru deil. mi
nenin nne daha sk oturup konumalyz. Kskanlk
hari her konudan konuabiliriz nk kskanlk beni
ilgilendirmiyor. kimiz ba baa seyahat etsek iyi gelmez
mi dersin? Yeni yla farkl bir ehirde girsek, bildiimi
bir yer olsa dahi, iyi gelmez mi?
Peki ya ocuklar? -
Dedelerinin torunlaryla vakit geirmeye can i f m
eminim."
227
 Ve szn tam am lyor;
nsan sevince her eye hazrlkl olmaldr. Sevgi,
ocukluum uzdaki iek d rbnlerine benzer. Srekli
hareket halindedir ve asla kendini tekrar etm ez. Sevgi
nin sadece bizleri m utlu etm ek iin var olduunu anla
mayan insanlar ebediyen ac ek m eye m ahkm dur. Bun
dan daha fena tek bir ey vardr, nedir b iliyor musun? O
kadn gibi, hep bakalarnn kendi evlilii hakknda ne
dndn m erak eden insanlar. Bence bunun hi
nemi yok. Tek nem li olan senin ne dndn.
Bam om zuna dayyorum . Syleyeceklerim tama
men nemini yitirdi. Kocam her eyin farknda ve olanla
r benim asla becerem eyeceim bir olgunlukla karlyor.
 ok basit: Finans sektrnde para kazanmak ya da
kaybetmek, yasad b ir ey yapm adn srece serbesttir.
Konuan k od am an eskisi, halen dnyann en zengin
insanlarndan biri havasnda. O ysa sattklarnn hayalden
ibaret olduu b y k yatrm clar tarafndan anlalnca
serveti bir seneden ksa bir srede buharlat. Syledik
leri ilgimi ekm i gibi davranm aya alyorum. Ne de
olsa strese kar z m ler hakkndaki yaz dizisini sona
erdirmeyi efim e b en syledim .
Tam bir hafta nce Jacob bana mesaj gnderip her
eyi mahvettiimi syledi. Sokaklarda hngr hngr a
layarak gezinm em in zerinden bir hafta geti, yaknda
evime gelecek trafik cezas da o gnden bir an olarak ka
lacak. Kocamla oturup konumamzn zerinden bir hafta
geti.
Fikrimizi nasl satacam z bilmemiz lazm. Baa-
nnn yolu bundan geer: arzulan satabilmek, diye ko-
ftumay srdryor kodam an eskisi.
Canm benim , btn bbrlenmelerine, arbal
tavalarna ve b u lks oteldeki haval sitine ramen; oda-
11111 nefis m anzarasna, Londradaki bir terzinin titiz elle
r d e n kan takm elbiselerine, yzndeki glmsemeye
Ve doal grnsn diye birka tutamm beyaz brakarak

229
 zenle boyadn salarna; kendinden emin szlerine ve
davranlarna ramen senden ok daha iyi bildiim bir
ey var: fikir satmakla bitmez. Alacak birilerini de bul
mak gerekir. Bu durum i iin de, siyaset iin de, sevgi iin
de geerlidir.
Herhalde neyi kastettiimi anlyorsundur, sevgili es
ki zengin: Senin elinde emalar, yardmclar, sunumlar
olabilir... ama insanlar sonucu grmek ister.
Sevgi de sonucu grmek ister, halbuki herkes aksini
syler, sevme eyleminin kendi kendini doruladn id
dia eder. Sahiden de yle midir? Ben u anda ngiliz
Bahesi'nde kocamn Rusyadan getirdii krkle gezinir
ken sonbahar gne glmseyerek bakp, Seviyorum
ve bu her eye yeter, diyebilirdim. Ama doruyu syle
mi olur muydum?
Tabii ki olmazdm. Seviyorum ama karlnda so
mut bir eyler istiyorum - ele ele tutumak, pmek,
tutkuyla sevimek, bir hayali paylamak, yeni bir aile
kurmak, ocuklarm eitmek, sevdiim kiiyle birlikte
yalanmak.
"Attmz her admn hedefini iyi belirlemeliyiz,
diye anlatyor karmdaki zavall adam, dudaklarnda ken
dince gven dolu bir glmsemeyle.
Sanki yine delirmenin kysndaym. Duyduum ve
okuduum her eyi, bu gck adamla yaptm skc r
portaj dahi, duygusal halime balyorum. Gnde 24
saat bunu dnyorum - yolda yrrken, yemek ya
parken, iimi rahatlatmak yle dursun, beni dmekte
olduum uurumun dibine daha da yaklatran eyler
dinlemeye kymetli vaktimi harcarken.
"yimserlik bulacdr...
Kodaman eskisi bilmiyor, beni inandracana, syle
diklerinin gazetede kacana ve yeniden ykselie gee
ceine yle emin ki. Byle imanlarla rportaj yapmak
 harikadr. Bir soru sorarz, bir saat konuurlar. Kbal a
manla konumalarmdan farkl olarak bu kez sylenen
hibir eye dikkat etmiyorum. Ses kayt cihazm sayesin
de adamn monolounu alt yz szcklk bir yazya,
yani aa yukar drt dakikalk bir konumaya indirgeye
ceim.
yimserlik bulacym!
yle olsayd sevdiimiz kiiye dudaklarmzda ko
caman bir glmsemeyle, aklmzdaysa planlar ve fikir
lerle yanap btn paketi ona sunardk. e yarar myd?
Hayr. Asl bulac olan korkudur; mrmzn sonuna
kadar bize elik edecek birini bulamamaktan duyduu
muz o gemek bilmez korku. Bu korkunun yznden
akl almaz eyler yaparz, yanl kiiye evet, deriz ve tek
doru kiinin o olduuna, karmza Tanr tarafndan -
kanldna kendi kendimizi inandrrz. ok gemeden
gvenli bir yuva aray samimi bir sevgiye dnr, her
ey daha ekilir hale gelir, bylece hislerimiz bir kutuya
konup aklmzdaki bir dolabn dibine itilir ve sonsuza
dek gzlerden uzak bir biimde orada sald kalr.
"Kimileri benim lkenin evresi en geni insanlann-
dan olduumu syler. adamlarn, siyasetileri, sanayi
cileri tanrm. irketlerimin iinde bulunduu durum
yaknda geecek. Eskisinden ok daha gl dneceim,
greceksin.
Benim de evrem genitir, onun tand trde bir
sr insan tanrm. Ama ben dnmeye hazrlanmak iste-
miyorum. "evremdeki ilikilerden birini medeni ekil
de sona erdirmek istiyorum, o kadar.
nk doru dzgn bitirilmeyen eylerin ardnda
bep ak bir kap, kefedilmemi bir olaslk, her eyin
yine eskisi gibi olabileceine dir bir ihtimal kalr. Byle
durumlara baylan bir sr insan tamsam da hayr, ben
buna hi alk deilim.
 Ne yapyorum ben? Ekonomiyle sevgiyi mi karla
tryorum? Finans dnyasyla his dnyas arasnda iliki
mi kurmaya alyorum?
Jacobdan bir haftadr haber almyorum. mine
bandaki akammzn ardndan kocamla ilikimin nor
male dnmesinin zerinden de bir hafta geti. Acaba
ikimiz birlikte evliliimizi yeniden ayaa kaldrmay ba
arabilecek miyiz?
Ben bu senenin ilkbaharna kadar normal bir insan
dm. Bir gn btn sahip olduklarmn aniden ortadan
kaybolabileceini anladm ve akll biri gibi tepki vermek
yerine telaa kapldm. Bunun sonucunda uyuuklatm.
Hissizletim. Tepki vermekten ve deimekten ciz hale
geldim. Onca uykusuz gecenin, hayattan keyif almad
m onca gnn ardndan en korktuum eyi yaptm:
Tehlikelere meydan okuyarak ters yne gitmeyi setim.
Dnyada bunu yapan tek kii olmadm biliyorum, in
sanlar kendilerini yok etmeye meyillidirler. ans eseri, ya
da yaam beni snamak istediinden, beni -hem gerek
hem mecazi anlamda- salarmdan kavrayan, zerimde
birikmi tozu silkeleyen ve yeniden nefes almam sala
yan biriyle karlatm.
Bunlarn hepsi yalan kt. Madde bamllarnn
uyuturucu alnca hissettikleri trden bir mutluluk bu. Er
ya da ge etkisi geiyor ve umutsuzluk daha da artyor.
Kodaman eskisi paradan bahsetmeye balyor. Bu ko
nuda bir ey sormam olmama aldrmadan anlatyor. Fa
kirlemediini, yaam tarzm onlarca yl daha srdrebi
leceini dile getirmek iin mthi bir ihtiya duyuyor.
Burada kalmaya daha fazla dayanamayacam. R
portaj verdii iin teekkr edip kayt cihazm kapyo
rum ve ceketime uzanyorum.
Kodaman eskisi, Bu akam bo musun? Birer iki
iip bu konumay sonlandrabiliriz, diye teklifte bulu
nuyor.
 Byle durum larla daha nce de karlatm. Sklkla
fama gelir. M adam Knig kabullenemese de g/.elm
ve akllym, rportaj yaptm baz kiilere, normalde
gazetecilere anlatm ayacaklar eyleri anlattrmak iin ca
zibemi kullanmlm vardr, tabii syleyecekleri her
eyin gazetede kacan da hatrlatrm. Ama u erkek
ler yok mu... ah, u erkekler! Zaaflarn gizlemek iin
mmkn olan olm ayan her eyi denerler, on sekiz yan
daki kzlar bile onlar zorlanmadan parmanda evire
bilir.
Daveti iin teekkr ediyorum ve akama baka bi
riyle buluacam sylyorum . imden imparatorluu
nun ykl ve kendisi hakknda kan haberler hakknda
son sevgilisinin ne tepki verdiini sormak geiyor. Ama
cevabn tahmin edebiliyorum ve haber deeri tamad
na eminim.

**

Dar kp kardan karya geiyorum ve biraz n

ce iinde yry yaptm hayal ettiim ngiliz Bah-
esinin yolunu tutuyorum . 3 1 Aralk Sokann ke
sindeki geleneksel bir dondurmacya uruyorum. Bu
sokan ad houm a gider; nk bana hep bir yln daha
geeceini ve sonraki yl iin yine byk szler verecei
mi hatrlatr.
Fstkl ikolatal bir dondurma sipari ediyorum.
Mendiree kadar yryp C enevrenin simgesine, yani
gkyzne su fkrtarak nmde damlacklardan mey-
dana gelen bir perde oluturan dev fskiyeye kar don
durmam bitiriyorum . Turistler fskiyeye yaklap fbto-
raf ektiriyorlar ama hepsi karanlk kacak. Ka
alsalar daha kolay olm az m?
Dnyann drt bir yannda birok ant ..
isimleri oktan unutulsa da ebediyen gzelim ad
 tepesinde ufku izleyen azametli adamlar. Ellerindeki, ar
tk okul kitaplarnda bile anlmayan zaferleri simgele
yen, talan ya da kllar havaya kaldran kadnlar. smi
tarihten oktan silinmi bir heykeltraa saatler ve gnler
boyunca poz vermeye zorlanarak masumiyetlerini kay
beden, taa yontulmu yalnz ve isimsiz ocuklar.
Aslnda, birka istisnann dnda, ehirlerin simgesi
heykeller deil, beklenmedik eylerdir. Eiffel bir fuar iin
elikten bir kule ina ettiinde onun -Louvre Mzesine,
Zafer Takna ve heybetli bahelere ramen- Parisin sim
gesi haline geleceini hi dnmemitir. New Yorkun
simgesi bir elmadr. San Francisconun simgesi fazla kulla
nlmayan bir kprdr. Lizbon kartpostallarmysa Tejo
Nehrinin stnden geen baka bir kpr ssler. Barse
lona'nn en nemli simgesi inas bitmemi bir katedraldir.
Cenevre de dierleri gibi bir ehirdir. Leman Gl
yle Rhne Nehri tam burada buluarak son derece gl
bir aknt meydana getirir. Suyun ortaya kard kuvvet
ten yararlanmak iin (biz svireliler yararlanma konusun
da uzmanzdr) bir hidroelektrik santrali ina etmiiz.
Ama iiler kapakklar kapayp evlerine gittiklerinde su
yun basnc artm ve trbinleri patlatm.
Derken bir gn bir mhendisin aklna bir fikir gel
mi: Santralin yanma bir fskiye yerletirip suyun fazlas
n oraya ynlendirmek.
Zamanla mhendisler soruna baka zmler bul
mular ve fskiyeye gerek kalmam. Ama ehirde yap
lan bir plebisit sonucunda kalmasna karar verilmi. e
hirde zaten bir sr fskiye varm ve bu, bir gletin or
tasnda kalyormu. Grnr hale getirmek iin ne yap
mak gerekirmi?
te bylece antmz deiimlerden geerek ortaya
km. Kuvvetli pompalarla donatlarak saatte 200 kilo
metre hzla, saniyede 500 litre su fkrtan bugnk aza-
metli h alin i a lm . 1 0 b in m e t r e y k s e k lik te k i b ir u a k
tan dahi g r le b ild i i s y le n ir v e d o ru d u r da, b izzat
grdm, z e l b ir is m i y o k t u r ; J e t d E a u (yan i su fsk iy e
si) diye a n lr v e - o n c a a tl a d a m , c e s u r k ad n ve yaln z
ocuk h e y k e lin e r a m e n - e h r im iz in sim gesid ir.
Bir s e fe r in d e s v i r e li b ir b ilim c i o lan D e n ise 'c Je t
dEau h a k k n d a k i d n c e s in i s o rm u tu m .
" V c u d u m u z u n n e r e d e y s e ta m a m sudur, bilgileri
tayan e le k tr ik b o a lm la r b u s u y u n iin d e n geer. S e v
gi de b u b ilg ile r d e n b ir id ir v e b t n b n y e y e etki e d e b i
lir. Sevgi d e v a m l d e i ir. B e n c e C e n e v r e 'n in sim gesi,
sevgi u ru n a d ik ile n , s a n a tn o r ta y a k o y d u u antlarn en
gzelidir; n k a sla k e n d in i te k ra r la m a z .
 C ep telefo n u m u alp Ja c o b u n ofisini aryorum . Evet,
onu dorudan da arayab ilird im am a istem iyorum . Yar
dm csyla konuup Ja c o b la g r m ek zere yolda oldu
um u sylyorum .
Yardm cs sesim i tanyor. K en d isi b u lu m ay onayla
yana dek hatta k alm am rica ediyor. B ir dakika sonra d
np zr d ileyerek Ja c o b u n ajandasnn d olu olduunu
ama belki gelecek senenin bam da grebileceim i sy
lyor. Bunun m m k n olm adm , Ja c o b la derhal gr
m em gerektiini, acil b ir kon u o ld u u n u sylyorum .
A c il b ir konu kalbnn ie yaram ad durum ok
tur am a b u kez ansmn yaver gideceine em inim . Yar
dm cnn b u defa bana dnm esi iki dakika sryor. Gele
cek haftann bana uygun olup olm adm soruyor. Yir
mi dakika sonra orada olacam syl yorum .
Teekkr edip telefonu k ap yo ru m .
 Jacob abucak giyinmemi sylyor - ne de olsa ofisi
kamuya, eyaletin btesine bal ve bu yapt ortaya
karsa hapse girebilir. nce sslemeli ahap panellerle
kapl duvarlar ve tavandaki gzelim kartonpiyerleri dik
katle inceliyorum. Yllarn ypratt deri koltukta hl
rlplak uzanm aktaym .
Jacobun huzursuzluu giderek byyor. Ceketini
ve kravatn kuanm, endieyle saatine bakyor. le
tatili geti gitti. zel kalemi yemekten dnp hafife
kapsn vurunca toplantdaym " cevabn iitti ve srar
etmedi. O zam andan beri krk dakika geti - herhalde
birka buluma ve toplant iptal edilmitir.
Ofisine geldiimde Jacob beni yanaklarmdan kez
perek selamlad ve oturm am iin resm bir tavrla masa
snn nndeki koltuklardan birini iaret etti. Ne kadar
korku iinde olduunu kadn olmasam dahi hissedebilir
dim. Bulumamzn sebebi neydi? Parlamento tatili ya
knda biteceinden bir sr ile uratm ve ajandasnn
dolu olduunu anlayamyor muydum? Kans artk ara
mzda bir eyler olduuna emindi, gnderdii mesaj
kumam mydm? O rtalk dinene kadar beklememiz
Ve grmekten kanmamz gerekiyordu.
Elbette her eyi reddettim . ma ettii eyler beai

237
hayrete drm gibi yaptm. Haysiyetimi zedelediini
syledim. Bana duyduu gvensizliin artk canma tak
ettiini, hibir ey yapmadm, istediine sorabilecei
ni syledim. Kskanln kendini aa gren insanlara
zg olduunu kendisi sylememi miydi? Btn bunla
r anlatp durdum ama Marianne ne desin: 'Aptallk et
meyi brak. ikayet falan ettiim yok, sadece son zaman
larda neden bylesine uysallap nazikletiini kefettii
mi syledim. Demek ki...
Jacobun lafn bitirmesine izin vermedim. Yerimden
kalkp yakasna yaptm. Vuracam sand. Ama vurmak
yerine onu uzun uzun ptm. Jacobun kafas allak bul
lak oldu; nk oraya mgar karmak iin gittiimi d
nmt. Azm, boynunu perken bir yandan da kra
vatn zdm.
Beni itti. Suratma tokad yaptrdm.
"Kapy kilitleyip hemen dneceim. Ben de seni z
ledim.
XIX. yzyldan kalma k mobilyalarla denmi
ofisini boydan boya geip kapy kilitledi ve yanma dn
dnde -klotum hari- neredeyse btn giysilerimi
karmtm.
Ben giysilerini skercesine karrken Jacob da g
slerimi emmeye balad. Zevkle inlediimde azm
eliyle kapad ama bam sallayp usulca inlemeye devam
ettim.
Benim itibarmn da lekelenmesi sz konusu, her
halde farkndasndr. Hi kayglanma.
Konutuum tek an bu oldu. Ardndan hemen diz-
st kp onu emmeye baladm. Hep yapt gibi ba
m tutup ritmi ayarlad - hzland, giderek hzland.
Oysa ben azma gelmesini istemiyordum. Onu iterek
kendimden uzaklatrdm ve deri koltua uzanp bacak
larm ayrdm. Eilip oram yalamaya balad. lk orgaz-
nmda lk atm am ak iin kendi elimi srdm. imde
?evk dalgalan ykselirken elimi srmaya devam ettim.
Sonra ismini telaffuz ettim , iime girmesini, ne isti
yorsa yapmasn syledim. ime girdi ve beni omuzla
rmdan kavrayarak vahi bir hayvan gibi silkeledi. Daha
derine girebilmek iin bacaklarm omuzlanma yakla
trd. Gidi gelileri hzlanmaya balad ama henz gel
memesini em rettim . Evire evire becerilmeye ihtiyacm
vard.
Beni koltuktan yere indirip kpek gibi drt ayak s
tne dikti, sonra da apla yaptrp yeniden iime gir
di, ben de bu srada belimi lgnca kvnyordum. nle
melerinin bouklatn duyunca gelmek zere olduu
nu, kendini daha fazla tutamayacan anladm. Onu
hemen iimden kanp nm dndm ve yeniden gir
mesini emrettim, gzlerime bakmasn, bana her sevi
memizdeki gibi ayp eyler sylemesini istedim. Kadn
larn erkeklere syleyebilecei en ayp eyleri syledim.
0 ise alak sesle ismimi tekrarlyor, onu sevdiimi syle
memi istiyordu. Bense sadece kfrediyor, bana aalk
bir fahieymiim, klesiymiim, saygsn hak etmiyor-
muum gibi davranmasn istiyordum.
Vcudum batan aa rpermiti. Zevk, iimde
dalga dalga ykseliyordu. Yeniden geldim ve ardndan
bir kez daha geldim, bu srada Jacob da gelmemek iin
bendine hkim oluyordu. Vcutlarmz iddetle birbiri
ne arpmaktayd ama bu grltlerin kapnn ardndan
duyulma ihtimali Jacobun umurunda deildi artk.
Gzlerimizin kenetlenmesinden ve her gidi geliin
de ismimi tekrarlamasndan biraz sonra geleceini anla
dm ve prezervatifsiz olduunu hatrladm. Yeniden du
rup onu iimden kardm ve yzme, azma gelmesini
Ve beni sevdiini sylemesini emrettim.
Jacob aynen emrettiklerimi yapt, ben de bu
kendim le ovnavp onunla birlikte geldim . Sonra bana sa
rlp ban om /.um a davad. dudaklarm n kenarlarm
elleriyle sildi ve beni sevdiim ve yok zlediini defalar
ca tekrarlavp durdu.
mdvse kalkm giyinm em i sylyor; ama ben ve
rimden km ldam yorum . Yine sem enlerin ba\~ld uslu
delikanlca dnt, bir evlerin yolunda gitmediinin
tarkmda ama ne okluunu bilemiyor. O raya srf kendisiy
le sevimek uruna gitm ediim i anlam aya balyor.
"Ne istiyorsun!"
Son noktay kovm ak istiyorum . Kalbn param para
olsa via. viuvgusal aydan m ahvolsan da ilikimize son
v em i ek istiyorum. G zlerinin iyine bakp her eyin bit
tiini sylemek istiyorum . Yeter artk.
Getiimiz, haftay katlanlm az aclar ekerek geir
dim. Tkenmi gzyaanm akttm ve kendi dncele-
nnde kayboldum; karsnn alt niversiteye gtr
lerek zorla oradaki akl hastanesine kapatldm hayal
ettim . ve annelik hari her alanda baarsz, olduumu
zannettim . Attm her adm da havatta bir adn daha
uzaklap lm e yaklatm hissettim ; hl gelecee
um utla bakan iki gen olsaydk Jacob la neler neler yaa
yacamz havai ettim . Ama bir an geldi ki aresizliimin
snrna dayandm, daha derinlere inem eyeceim i anla
dm ve yukar baktm da bana elini uzatan tek bir kii
grdm: kocam.
O da benden phelenm iti am a sevgisi phesine
stn gelmiti. O na kar dr st olmaya, srtm daki y
k hafifletebilm ek iin her eyi itiraf etm eye alsam da
buna gerek kalmamt. H ayatta yaptm seim ler nasl
olursa olsun daim a vanm da olacan ve vkm hafif-
m V . -

leteceim gsterm iti bana.

Kocamn beni sulamad konularda kendi kendimi
suladm fark ettim . Kendi kendim e, Ben bve vi bir
adam a layk deilim, o benim aslnda nasl biri o l d u u
m u bilmiyor, diyordum.

Oysa bal gibi de biliyordu. Kendime yeniden sayg

ve sevgi duymam salayan da bu oldu. Benden ayrlr
aynlmaz baka birini bulmakta zorlanmayacak kocam
gibi bir erkein her eye ramen yanmda kalmak istedi
ini, yani bir deerim olduunu, hatta ok deerli oldu
umu grdm.
Onunla ayn yatakta kendimi kirli hissetmeden ve
onu aldattm dnmeden, huzurla uyuyabileceimi
kefettim. Sevildiimi ve bu sevgiyi hak ettiimi hissettim.
Ayaa kalkp giysilerimi toparlyorum ve ofisinin iin
deki tuvalete gidiyorum. Jacob beni bir daha plak gr
meyeceini iyi biliyor.
Tuvaletten knca nmzde uzun bir iyileme s
recinin bulunduunu sylyorum. Herhalde o da be
nimle ayn eyi hissediyordur; Mariannen bu macera
nn bitmesini arzuladna phem yok, kocasn eskisi
gibi sevgiyle ve gvenle kucaklamak istiyordur.
Evet ama bana bir ey sylemedi. Olanlan anlayn
ca aramza daha da fazla mesafe koydu. Zaten efkat do
lu biri deilken iyice robotlat ve kendini iine adad.
Onun ka yolu da bu.
Eteimi dzeltip ayakkablarm giydikten sonra
antamdan kardm bir paketi masasnn stne bra
kyorum.
Bu nedir?
Kokain.
Senin byle eylerle har neir olduunu hi bil
mezdim...
Bilmene de gerek yok zaten, diye aklmdan geiipt*
nm. Bir zamanlar srlsklam k olduum dmn
runa neleri gze aldm bilmesine gerek yok H|U
m ama tutkum un alevi her geen gn zayfly
da tamamen sneceine eminim. Btn ayrlklar insana
ac verir ve acy vcudumun her yannda hissedebiliyo
rum. Jacobla son ba baa bulumamz bu oluyor. Da
vetlerde, kokteyllerde, seimlerde ve basn toplantlarn
da yeniden greceiz; ama bugnk gibi bir ey asla
tekrarlanmayacak. likimizi tpk baladmzdaki gibi,
lgnca seviip kenetlenerek bitirmek harika oldu. Ben
bunun son sevimemiz olduunu biliyordum; Jacob ise
bilmiyordu, zaten bilse de elinden bir ey gelmezdi.
Ne yapaym bununla?
pe at. Bana kk bir servete mal oldu ama
pe atabilirsin. Bylece beni bamllmdan kurtarm
olursun.
Neye baml olduumu aka sylemiyorum. Oy
sa bamllmn bir ismi var: Jacob Knig.
Yzndeki akn ifadeyi grnce glmsyorum.
Yanaklarndan kez perek vedalayorum ve odasn
dan kyorum. Odasnn nnde yardmcsna dnp el
sallyorum. Baklarm karp nndeki kt ynna
dalm numaras yapyor ve homurdanarak veda ediyor.
Sokaa knca kocam arayp ylban ocuklarla
birlikte evde geirmeyi tercih ettiimi sylyorum. Ama
istiyorsa Noel tatilinde seyahat edebiliriz.
 "Akam yemeinden nce biraz yry yapalm m?"
Bam evet anlamnda sallasam da yerimden kml
damyorum. Baklarm otelin karsndaki parktan ve
parkn tesindeki, akamst gneiyle aydnlanan, yl
boyu karla kapl Jungfrau Dandan ayrmyorum.
nsan beyni mthi bir eydir: Bir kokuyu tekrar kok
layana dek unutabiliriz, bir sesi tekrar duyana dek akl
mzdan silebiliriz, hatta sonsuza dek derinlere gmd
mz sandmz duygular bile ayn mekna dnd
mzde canlanabilir.
Zamanda yolculuk ederek Interlakena ilk geldii
miz gnlere dnyorum. O zaman ucuz bir otelde kalp
gllerin arasnda yryler yapm ve her seferinde
yeni yollar kefettiimizi dnmtk. Kocam byk
blm dalardan geen lgn bir maratona katlmt.
Maceraperestlii, imknsz baarma arzusu, bedeninin
snrlarn zorlay iimi gururla doldurmutu.
Bu lgn maratona katlan bir tek kendisi deildi;
dnyann drt bir yanndan insanlar gelip otelleri doldu
ruyor, herkes be bin nfuslu bu kk ehrin barlan ve
restoranlarnda kaynayordu. Interlaken sonbaharda na
sldr hi bilmiyorum; ama penceremden baknca daha
ho, daha uzak grnyor.
 Bu kez Interlakenn en iyi otelinde kalyoruz. Hari
ka bir sit tuttuk. Masann stnde otel mdrnn bir
ie ampanya eliinde bize brakt ho geldiniz kart
var, tabu ieyi oktan boalttk.
Kocam bana sesleniyor. Gerek dnyaya dnyo
rum ve hava kararmadan nce biraz yrmek iin dar
kyoruz.

* * *

yi olup olmadm sorarsa yalan syleyeceim;

nk neesini karmak istemiyorum. Oysa kalbimdeki
yaralar kolay kolay kabuk tutacaa benzemiyor. Kocam
ilk geliimizde oturmu kahvemizi ierken hippi zenti
si bir yabanc iftin yanmza gelip para dilendii bank
grp hatrlyor. Bir kilisenin nnden geerken anlar
almaya balaynca beni pyor, ben de hislerimi gizle
meye abalayarak pcne karlk veriyorum.
Hava souk olduundan el ele tutumuyoruz - eldi
venliyken el ele tutumaktan huylanrm. Ho bir barda
durup birka kadeh iiyoruz. Sonra da tren istasyonuna
gidiyoruz. Kocam geen sefer ald hatra eyasnn ayn
sn satn alyor - ehrin amblemiyle ssl bir akmak. O
zamanlar hem sigara ier hem de maratonlara katlrd.
imdiyse sigara imemesine ramen nefes almakta
her gn biraz daha zorlandn sylyor. Admlarmz
hzlandrnca hep nefes nefese kalyor ve gizlemeye a
lsa da Nyonda gl kenarnda koarken normalden daha
abuk yorulduunu fark ettim.
Telefonum titremeye balyor. Aleti bulana kadar
antam alaa etmem gerekiyor. Sonunda elime ald
mda arayan vazgeip kapyor. Ekranda cevapsz arama
olarak arkadamn ismini gryorum, hani depresyonda
olup da ilalar sayesinde yeniden mutlulua kavuan.
 "Dnmek istersen bana uyar.
Neden dnmemizi istediini soruyorum. Benimle
beraber olmaktan m em nun deil mi? Saatlerce telefon
da geyik yapmaktan baka ii olmayan insanlarn esiri
olmak m istiyor?
O da bana sinirleniyor. Belki de nceden itiimiz
ampanyann stne biraz evvel devirdiimiz iki konya
n etkisi bu. Kocam sinirli grnce onun da hisleri ol
duunu hatrlayarak sakinleip rahatlyorum.
Interlaken maraton olmaynca ne tuhaf bir ehre
dnyor, diyorum. Hayalet ehir gibi.
Burada kayak pisti yok da ondan.
Olamazd da zaten. Bir vadinin ortasmdayz, iki ya
nmzda koca dalar ykseliyor ve etrafmz gllerle ev
rili.
Bara dnyoruz ve iki cin sylyor. Baka bir bara
gitmemizi neriyorum ama kocam souu ierek yen
meye kararh. Bunu uzun zamandr yapmamtk.
Aradan on sene getiini biliyorum; ama buraya ilk
geliimizde gentim. Hedeflerim vard, ak alanlardan
holanrdm ve bilmediim eylerin karsnda korkuya
kaplmazdm. Acaba o zamandan bu zamana ok dei
tim mi?
Daha otuzlu yalardasn. Kendini ihtiyar m sandn?
Cevap vermiyor. kisini tek dikite bitirip gzlerini
bolua dikiyor. Kusursuz bir koca olmaktan uzak ve ne
tuhaftr ki buna seviniyorum.
Bardan kp otele dnyoruz. Otelin iinde ho ve
irin bir lokanta var ama biz baka bir yerde rezervasyon
yatrmtk. Saat henz ok erken - kapdaki tabelada
akam yemeinin saat yedide balad yazyor.
"Birer cin daha ielim.
Kim bu yanmdaki adam? Acaba Interlaken yitik an-
^aruu canlandrd ve dehet dolu saatler beni mi bekliyor?
 Hibir ey sylemiyorum. Ve korkmaya balyorum.
talyan lokantasndaki rezervasyonumuzu iptal edip
yemei burada yemeyi neriyorum.
"Fark etmez.
Fark etmez mi? Yoksa depresyondayken benim his
settiklerimi imdi de o mu hissediyor?
Bence "fark eder". Rezervasyon yaptrdmz lokan
taya gitmek istiyorum. Birbirimize akmz ilk kez orada
ilan etmitik.
Bu seyahat berbat bir fikirdi. Yarn dnmeyi tercih
ederim. Niyetim gayet iyiydi: Akmzn balangcn ye
niden yaamak istemitim. Ama bu mmkn m? Kesin
likle deil. Biz olgunlatk. Artk stmzde eskiden his
setmediimiz bir baskyla yayoruz. Eitim, salk ve
beslenme gibi temel ihtiyalarmz karlamak zorunda
yz. Hafta sonlan elenmenin yollann anyoruz; nk
herkes byle yapyor ama canmz evden kmak isteme
diinde bir eylerin ters gittiini dnmeye balyoruz.
Benim canm asla bir ey yapmak istemiyor. Hibir
ey yapmadan ylece durmay yelerim.
Ben de yle. Peki ocuklarmz ne olacak? Onlarn
arzulan bizimkinden farkl. Onlan bilgisayarlarna g
mlm halde brakamayz. Henz ok genler. Bu yz
den onlan zorla bir yerlere gtryoruz, anne babalar
mzn ailelerinden grp bize yaptklann biz de aynen
kendi ocuklanmza yapyoruz. Normal bir yaam. Biz
duygusal adan birbirine bal bir aileyiz. Birimizin ba
sktnda tekiler ne pahasna olursa olsun daima yar
dma hazrdr.
Anladm. rnein seninle, anlarla dolu bir yere se
yahat ederler.
Bir cin daha. Kocam sylediime cevap vermeden
nce bir sre sessiz kalyor.
Aynen yle. Ama sence anlar bugn d o ld u rm a y a

246
yeter mi? Yetmez, tam tersi, anlar b<Tji bouyor. Artk
farkl bir in5>an olduumu keyfediyorum, buraya gelip
odadaki ampanyay iyene kadar her ey yolundayd im
diyse Interlaken a ilk geliimde hayalini kurduum yaa
mn ok uzanda olduumun farkna varyorum.
Hayalini kurduu yaam nasld peki?
Sama bir eydi. Ama neticede hayalimdi. stesey
dim gerekletirebilirdim de."
Neydi, sylesene?
"O zamanlar sahip olduum her eyi satp bir tekne
satn almak ve seninle dnyay dolamay hayal ediyor
dum. Babam kendi yolundan gitmediim iin fkeden
delirse de umursamazdm. Liman liman gezebilir, arada
srada yaptmz iler sayesinde yolumuzu bulup gez
meye kaldmz yerden devam edebilirdik. Hayatmz
da grmediimiz insanlarla tanabilir, turistik rehberler
de ad gemeyen yerleri kefedebilirdik. Macera. O za
manlar tek arzum buydu ite: Ma-ce-ra
Bir cin daha syleyip hi grmediim bir srade mi
deye indiriyor. Bense daha fazla iemiyorum, imdiden
midem bulanmaya balad, bu saate kadar hibir ey ye
medik. Kocama arzusunu gerekletirseydi dnyann en
mutlu kadn olacam sylemek isterdim. Ama sussam
daha iyi olacak, yoksa daha da zlebilir.
Sonra ilk ocuumuz dodu.
Ne olmu yani? ocuklar olmasna ramen dnya
y tekneyle dolaan milyonlarca ift vardr.
Bir sre dnyor.
Milyonlarca yoktur. Binlerce olabilir.
Baklar deiiyor; gzlerinden artk saldrganlk
deil hzn okunuyor.
"Bazen durup her eyi, gemiimizi ve bugunani
z incelemeye balarz. Neler rendiimizi ve ocfVCf- ?
de hata yaptmz masaya yatrrz. Byle an lafd M ^ ^ I^

247
 korkmujumdur. Hayatta doru seimleri yaptm ama
biraz da fedakrlk etmek zorunda kaldm syleyerek
allatrm byle anlan. Bir ey olmaz."
Bardan kp biraz yrmeyi neriyorum. Gzleri
tuhaflamaya, parlakln kaybetmeye balyor.
Yumruunu masaya vuruyor. Garson kadn korku
iinde masamza geldiinde kendim iin bir cin daha is
tiyorum. Ama kadn isteimi geri eviriyor. Birazdan ak
am yemei servisine balayacaklan iin bann kapand
n soyiuyor. Ardndan da hesabmz getiriyor.
Kocamn beklenmedik bir tepki vereceini sanyo
rum. Ama czdann kanp bar tezghna bir banknot
frlatyor. Elimi tutuyor ve birlikte yine darnn souu
na kyoruz.
"Yapabilecekken yapmadklarm dnmeye ba
larsam bir kara delie kaplacamdan korkuyorum..."
Bu hissi iyi bilirim. Hani iimi dktm akam lo
kantada bundan bahsetmitik.
Sylediklerimi duymuyormu gibi bir hali var.
"... derinlerden bir ses bana her eyin anlamsz oldu
unu sylyor. Kinat milyarlarca yldr var ve sen l
dkten sonra da var olmay srdrecek. Devasa bir mu
ammann mikroskobik bir paracnn zerinde yayo
ruz ve ocukluumuzdan beri sorduumuz sorulara ce
vap bulamyoruz: Baka gezegenlerde yaam var mdr?
Tann iyi kalpliyse neden bakalarnn aa ekmesine izin
verir? Daha da fenas, zaman durmadan akp gidiyor.
Sklkla, sebepsiz yere, iimi mthi bir korku kaplyor.
Bazen iyerindeyken, arabada giderken, ocuklar yat
rrken duyuyorum bu korkuyu. Sevgiyle kark bir kor
kuyla ocuklarmza bakyor, onlara ne olacam merak
ediyorum. Yaadmz lke bize gven ve huzur hissi
veriyor ama geleceimiz nasl olacak?"
Evet, sylemek istediklerini anlyorum. Herhalde
byle bizim gibi dnen bir sr insan vardr. <
 Derken seni kahvalty ya da akam yemeim hazr
la r k e n grnce aklma elli sene sonra, hatta belki daha

riile yaknda, birim izin yatakta yalnz kalacam ve bir za

manlar m utlu gnler geirdiimizi hatrlayarak her gece
alayacan dnyorum . ocuklarmz byyp uzak
lara gitmi olacaklar. H ayatta kalanmz hastalanacak, ba-
kalannn iyiliine m uhta kalacak.
Susuyor ve konum adan yryoruz. Yolun ortasn
da bir ylba partisinin reklam panosu duruyor. Kocam
panoya sert bir tekm e savuruyor. Yoldan geen birka
kii dnp bize bakyor.
Beni affet. Byle evler sylemek istemezdim. Seni
buraya kendini daha iyi hissedesin, gnlk skntlardan
uzaklaasn diye getirm itim . Btn su ikinin."
Hayret iindeyim.
Etraflar bo bira kutularyla e\Ti kzl erkekli bir
grup gencin yanndan geiyoruz. Genelde ciddi ve e
kingen bir tip olan kocam genlere yaklap onlan birlik
te imeye davet ediyor.
Genler korku iinde bakyorlar. zr dileyerek
araya giriyorum ve sarho olduumuzu, bir damla daha
iersek bir faciaya sebep olabileceimizi sylyorum. Ko
camn koluna giriyorum ve yolumuza devam ediyoruz.
Byle yapmayal uzun zaman olmutu! Koruyucu,
yardmc, sorun zen rol hep kocama dmt. Bu
gnse kayp dmesin diye ben koluna giriyorum. Keyfi
yine yerine gelmi olacak ki hayatmda duymadm bir
ark sylemeye balyor - belki de bu yrenin arklarn
dan biridir.
Kilisenin yanndan geerken anlar yine alyor.
Bu iyiye iaret, diyorum.
anlar duyuyorum, Tanr'dan bahsediyorl<;- # ||||^*5'
Tann bizi dinliyor m u acaba? Daha otuzlu yalara iipfcf ''*
dayken hayata kstk. ocuklarmz da olmasa)
bunlarn ne anlam kalrd?"
 Bir ey diyecek oluyorum . A m a b u n a uygun bir ce
vabm yok. Birbirimize akm z ilk kez ilan ettiimiz
lokantaya geliyoruz ve svirenin en gzel ve pahal e
hirlerinden birinde m um nda kasvetli bir akam ye
mei yiyoruz.
 Uyandmda havann oktan aydnlandn gr
yorum. Ryasz ve deliksiz bir uyku ektim. Saatime ba
kyorum: sabahn dokuzu.
Kocam hl uyuyor. Banyoya gidip dilerimi fral
yorum, sonra da oda servisini arayp iki kiilik kahvalt
sipari ediyorum. Sabahlm zerime geirip oda servi
si gelene kadar vakit geirmek iin pencerenin nne
gidiyorum.
Pencereden bakar bakmaz gkyznn yama para
tleriyle dolu olduunu gryorum! nsanlar otelin
karsndaki parktan havalanyorlar. ou acemi olduu
iin eitmenleriyle birlikte uuyorlar.
nsan byle bir lgnl nasl gze alabilir? Sknt
mzdan kurtulm ak iin hayatmz tehlikeye atacak sevi
yeye mi geldik acaba?
Bir yama parat daha yere iniyor. Ardndan bir
tane daha. Arkadalar glmseyerek her eyi filme kay
dediyor. Tepeden manzarann nasl grndn merak
ediyorum, ne de olsa etrafmzdaki dalar mthi yksek.
Bu insanlarn yaptna imrensem de yamatan atla
maya asla cesaret edemeyeceimi biliyorum.
Odann kaps alyor. Garson elinde gm bir cep*
siyle ieri giriyor; tepside iinde gl bulunan bir vazc

251
[kocam iin) kahve, (benim iin) ay, birka kruvasan
kzarm ekmek, avdar ekmei, eit eit reel, yumur
ta, portakal suyu, yerel gazete ve baka birka tane daha
ho ey var.
Kocam dudaklarna bir pck kondurarak uyand
ryorum. Bunu en son ne zaman yapmtm, hatrlayam
yorum. rkerek gzlerini asa da hemen glmsyor.
Masaya oturup nmzdeki birbirinden lezzetli yiyecek
lerin tadm karyoruz. Dn ikiyi fazla kardmzdan
bahsediyoruz.
Sanrm buna ihtiyacm vard. Ama sarhoken sy
lediklerimi ciddiye alma ltfen. Balon patlaynca herkes
korkar ama alt taraf bir balon patlamtr. Kimseye zara
r yoktur.
Zaaflarn kefettiim iin gayet memnun olduu
mu sylemek istesem de glmsemekle yetiniyorum ve
kruvasanm inemeye devam ediyorum.
Kocam da yama paratlerini gryor. Gzleri pa
rldyor. Giyinip bu gzel sabahn keyfni karmak iin
dan kyoruz.
Resepsiyona uruyoruz. Kocam otelden bugn ayn-
lacamz sylyor ve bavullarmz indirmelerini rica
edip hesab kapatyor.
Emin misin? Yann sabaha kadar kalamaz myz?
Eminim. Gemie dnmenin mmkn olmadm
dn akam anladm.
Otelden kmak iin tavam camla kapl uzun avluyu
boydan boya geiyoruz. Brorn birinde okuduuma
gre eskiden burada bir sokak varm ama imdi kar
kaldrmlarda bulunan iki binay birletirmiler. Belli ki
kayak pisti olmasa bile turizm ileri iyi gidiyor.
Tam dan kmak zereyken kocam kapnn solun
da duran otel grevlisine yanap soruyor:
Paratle nasl atlayabiliriz?
 Atlayabilir miyiz? Benim hi byle bir niyetim yuk
Otel grevlisi kocama bir bror uzatyor. Butun
bilgiler orada.
"Peki tepeye nasl kabiliriz?
Otel grevlisi tepeye kadar kmaya gerek olmad
n sylyor. Yol ok fenaym. Arayp anlarsak otelden
alrlarm.
Bu ok tehlikeli deil mi? Hayatta hi byle bir ey
yapmamken sra sra dalarn arasndan bolua atlanr
m hi? Sorumluluk kime ait? Eitmenler ve ekipmanla-
n devlet tarafndan denetleniyor mu?
Hanmefendi, ben on senedir burada alyorum.
Ylda en az bir kez paratle atlarm. Bir kez olsun kaza
geiren grmedim.
Otel grevlisi glmsyor. Ayn cmleyi on senedir
binlerce kez tekrarlamtr herhalde.
"Gidelim mi?
Ne? Neden tek bana gitmiyorsun?
Gitmesine giderim. Sen de elinde fotoraf makine
siyle aada beni beklersin. Ama hayatmda bir kez ol
sun bu deneyimi yaamak istiyorum, buna ihtiyacm var.
Hep korkmutum. Daha dn ayn eksene oturup kald
mzdan, artk hi snrlarmz zorlamadmzdan bah
sediyorduk. Btn gece zlp durdum."
Biliyorum. Kocam otel grevlisine parat merkezi
ni arayp bizim admza bir saat ayarlamasn ric3 ediyor.
Sabahtan, yani imdi mi, yoksa leden sonra m
olsun? leden sonra olursa gnein karl dalarn av
dtndan batn izleyebilirsiniz.
imdi olsun, diyorum.
Bir kii mi, iki mi?
imdi olursa iki kii. Yaptm lgnl
vaktin kalsn istemiyorum. eytanlarn
yerden kmasn, ykseklikten, bilinmeyeni
yaamdan, u duygular yaamaktan korkmayaym istiyo
rum. imdi yapmazsam asla yapmam.
Yirmi dakikalk, yarm saatlik ve bir saatlik uu se
enekleri var.
On dakikalk uu var m?
Yok.
1350 metreden mi atlamak istersiniz, 1800 metre
den mi?
Caymak zereyim. Bu bilgileri bilmesem de olurdu.
Elbette olabildiince alaktan atlamak istiyorum.
Sevgilim, yksekliin hi nemi yok. Bamza bir
ey gelmeyeceine eminim ama gelse bile tehlike ayn
tehlike. 21 metreden, yani yedi katl bir binann tepesin
den de dsen sonu ayn olacak."
Otel grevlisi glyor. Ben de hislerimi belli etme
mek iin glyorum. Amma safm, sahiden 500 metre
ne fark ettirecek ki?
Otel grevlisi telefonu kaldrp biriyle konumaya
balyor.
Sadece 1350 metreden atlayta yer varm.
Biraz nce duyduum korku m u daha samayd,
yoksa imdi hissettiim rahatlama m, karar veremiyo
rum. Aman ne gzel!
Bizi on dakika sonra otelin nnden alacaklar.
 Kocam ve tanm adm be-alt kiiyle beraber uu
rumun nnde, sram bekliyorum. Tepeye karken oul-
lanm ve anne babalarn kaybederlerse balanna ge
lecekleri dndm . Sonradan rendim ki birlikte atla-
mayacakmz.
Is yaltml zel parat kyafetlerimizi stmze
geirip kasklarmz taktk. Kaska ne gerek var ki? Bin
metreden yere aklacaksam kafam darbelerden koru
mann ne anlam var?
Kask takm ak zorunlu.
Harika. Kask kafam a geiriyorum - Cenevre sokak
larndaki bisikletlilere benziyorum. Bence son derece
sama bir uygulama ama tartacak deilim.
nme bakyorum : Uurum la aramzda karla kapl
bir ykselti var. A tladktan hem en sonra vazgeersem
oraya inip baladm yere dnebilirim. Sonuna kadar
gitmek zorunda deilim.
Uaktan hi korkm am . Hayatm boyunca defalarca
uaa binmiliim vardr. Ama uan iindeyken duy
duumuz his paratle atlamadan nce duyduumuz
dan biraz farkl. Uan elik bir koza gibi bizi koruyaca
n zannediyoruz. Aradaki tek fark bu.
Sahiden de yle mi? En azndan kt aerodinamik
bilgimle yle olduunu zannediyorum.
255
 Kendimi inandrmam lazm. Daha salam bir arg
mana ihtiyacm var.
Aklma salam bir argman geliyor: Uak metalden
yaplmtr. Mthi ardr. stelik iinde bavullar, insan
lar, aletler, tonlarca patlayc yakt tar. Parat ise ha
fiftir, rzgrn eliinde szlerek iner, aatan den bir
yaprak gibi doa yasalarna uyar. Bylesi aklma yatt.
n ce sen atlamak ister misin?
Evet, isterim. nk bama bir ey gelirse haberin
olur ve ocuklarmza bakabilirsin. Geri beni byle bir
lgnla srklediin iin sululuk duyacaksn; ama ol
sun. Hem iyi gnde hem kt gnde kocasn yalnz b
rakmayan bir e olarak hatrlanacam.
"Hazrz, hanmefendi.
Sen eitmen misin? Eitmen olmak iin fazla gen
deil misin? Ben takm lideriyle atlamay tercih ederim,
ne de olsa ilk atlaym.
"Ben on alt yamdan, yani yasal ya snrna ulat
mdan beri atlyorum. Be seneden beri sadece buradan
deil, dnyann drt bir yannda bir sr yerden ada
dm. Hi endielenmeyin, hanmefendi.
Eitmenin bu ukala tavr hi houma gitmiyor. Ya
a byk olanlar korktuunda sayg gstermek gerekir.
Ayrca herkese ayn eyi sylediine eminim.
"Biraz nceki talimatlarm hatrlayn. Komaya ba
ladmzda sakn durmayn. Gerisini bana brakn.
Talimadar. Gren de talimadan be dakikada ezber
ledik sanacak.; alt taraf tenezzl edip en byk tehlikenin
koarken aniden durmak olduunu anlattlar. Yere indii
mizdeyse ayaklarmzn salamca topraa bastn hisse
dene dek yrmemizi sylediler.
En byk hayalim: Tekrar topraa basabilmek. Ko
camn yanna gidip en son kendisinin adamasn, bylece
benim bama bir ey gelirse greceini sylyorum.
 Fotoraf makinesini yanmza alalm m? dive so-
*

ruvor eitmen.
Fotoraf makinesi yaklak altm santim uzunluun
daki alminyum bir ubuun ucuna tutturuluyor. Hayr,
istemem. Bunu sonradan bakalarna gstermek iin
yapmyorum. stelik olur da telam geerse manzaray
bo verip ekim yapmaya dalacam biliyorum. Byle
olduumu gen bir kzken babam sayesinde renmi
tim: Birlikte M atterhom un eteklerinde yry yapar
ken habire fotoraf ekmek iin duruyordum. Sonunda
babam sinirlenip yle demiti: Btn bu gzelliklerin
ve azametin bir film karesine sacam m sanyorsun?
Grdklerini kalbine ile. Yaadklarm bakalarna gs
termekten daha nemlidir bu.
Uu partnerim, yani yirmi birlik bilge, alminyum
kopalarla bedenime ipler tutturmaya balyor. Otura
m parate balyor; ben ndeyim, o arkada. Hl vazge
me ansm var; ama ne mmkn. Hibir tepki veremez
haldeyim.
Pozisyon alyoruz, yirmi birlik emektar eitmen ta
km lideriyle rzgr hakknda konuuyor.
Sonra o da iplerini oturaa tutturuyor. Nefesini en
semde hissedebiliyorum. Geriye baktmda grdkle
rim houma gitmiyor: Beyaz karlarn zerine sra sra
serili renkli kumalarn ucuna insanlar tutturulmu. En
sondaysa banda bisikleti kaskyla kocam var. stemese
de sona kald herhalde, benden iki- dakika sonra atla
yacak.
Hazrz. Komaya balayn.
Kmldamyorum.
"Hadi. Komaya balayn.
Havalamnca dnp durmak istemediimi fiAtama#
mm. Yava yava alalsak benim iin yeterli^
muz be dakika da srse bana uyar.
 "H avalandm zda h ak an z. A m a ltfen, insanlar s
rada bekliyor. A rtk atlam am z lazm .
radem in yerinde yeller estii iin sylenenleri yap
yorum . Bolua doru kom aya balyorum .
"H zlann
Hzlanyorum , ayam daki s yaltm l botlarla kar
lan etrafa saarak kouyorum . A slnda koan ben deilim,
sesli kom utlara itaat eden bir robot. lk atm aya bal
yorum - korktuum dan va
. v- m da heyecanlandm dan deil
w

gudulenm yle em rettiinden. Kbal am ann bahset

tii maara devrindeki kadnlardan birine dntm.
rm cekten, bcekten korkarz ve grnce lk atanz.
Daim a lk atarz.
A niden ayaklarn verden
* kesiliyor,
W
- b t n Wgcmle
beni oturaa balayan kaylara tu tu n u y o ru m ve lk
atm ay brakyorum . Eitm en birka saniye daha kotuk
tan sonra dz bir izgi izerek ilerlem eyi brakyoruz.
A rtk havatm za rzgr vol verivor.

***

lk dakika boyunca gzlerim i kapal tutuyorum -

boyleyken ykseklii, dalan, teh lik esi hissetm iyorum .
Evimde, m utfakta olduum u, oullanm a b u seyahatte
bam za gelen bir o la y anlattm , ehirden ya da otel
odam zdan bahsettiim i dnm eye alyorum . Baba
lanln zilzum a sarhoJt olduunu,
W h a tta yatm adan or.ce
yere ykldm anlatm ayacam . U n a y gze aldm
anlatmayacan; nk kendileri de denem ek isteyebi
lirler. D aha da fenas: Paratsz um ak isteyip evimizin
birinci katndan aa atlayabilirler.
Sonra birden ne kadar aptalca davrandm fark edi
yorum: Gzlerim i kapal tutacaksam burada ne iini var.'
Kimse beni atlamaya zorlamad, "Senelerdir buradaym*
lis e n in kaza geirdiini grmedim," demiti otel grev
lisi.
Gzlerimi ayorum.
Grdklerimi, hissettiklerimi asla hakkn vererek
aktarmam mmkn deil. ki gl birbirine balayan va-
di; ortasndaki ehirle birlikte aamzda uzanyor. Uu
yorum, bolukta zgrce szlyorum, hibir grlt
yok - nk rzgr tarafndan tanyor, daireler iziyo
ruz. Etrafmzdaki dalar eskisi gibi azametli ve tehditkr
grnmyor, gnein altnda prl prl beyazlar giyinmi
arkadalarmz gibiler artk.
Ellerimi gevetip kaylan brakyorum ve kollanm
bir ku gibi iki yana ayorum. Arkamdaki eitmen tav
rmdaki deiiklii fark etmi olacak ki alalaca yerde,
nceden gzme homojen bir atmosfer ktlesi olarak
grnen gkyzndeki grnmez scak hava akmlarn
kullanarak ykselmeye balyor.
nmzde bir kartal beliriyor, o da kanatlann akl
sr ermez bir biimde kullanarak en ufak aba gsterme
den bizimle ayn okyanusta yol almakta. Nereye gidi
yor? Yoksa srf elenmek, hayatn ve evredeki gzellik
lerin tadn karmak iin mi uuyor?
Kartalla adeta telepati kuruyorum. Eitmen de onu
takip ediyor, kartal bize rehberlik ediyor. Gklere yk
selmek iin nerelerden gememiz gerektiini gsteriyor
bize. O gn Nyonda vcudum pes edene dek koarken
hissettiim eyi yeniden hissediyorum.
Ve kartal bana sesleniyor: Gel. Sen hem gkyz-
sn hem yeryz; hem rzgrsn hem bulut; hem karsn
hem de gller.
Adeta annemin rahmindeyim, tamamen gvende ve
korunakl olduumu, her eyi ilk defa tecrbe ettiimi
hissediyorum. ok gemeden doacam ve yeniden Y<^i
yznde iki aya stnde yryen insanlardan biri
dneceim. Ama u anda direnmeden bu rahmin iin
de kalyorum ve beni istedii yere gtrmesine izin veri
yorum.
Ben zgrm.
Evet, zgrm. Kartal hakl, dalar ve gllerim ben.
Gemiim, imdim ve geleceim yok. nsanlarn son
suzluk" adn verdikleri eyi tecrbe ediyorum.
Bir an iin aklma geliyor: Acaba paratle atlayan
herkes byle hissediyor mudur? Ama bunun ne nemi
var? Bakalarn dnmek istemiyorum. Sonsuzlukta s
zlmekteyim. Doa sevgili kzymm gibi benimle soh
bet ediyor. Da bana sesleniyor: Benim gcme sahipsin,
diyor. Sen de bizim gibi huzurlu ve sakinsin, diyor gller.
Benim gibi parlda ve kendini a, diyor gne. Kulak ver.
Aniden bunca zamandr iimde sakl kalan, hem
deimekten hem de her eyin ayn kalmasndan duy
duum korkuda, yalnzlmda, karabasanlarmda, d
ncelerimin girdabnda boulan sesleri duymaya bal
yorum. Gkyznde ykseldike kendimden uzakla
yorum.
Artk baka bir dnyadaym, her eyin birbirine ku
sursuzca uyduu bir dnyada. Gnlk koturmalarla,
ulalmaz arzularla, strap ve hazla dolu hayatmdan
uzaktaym. Hibir eyim yok ve ben her eyim.
Kartal vadiye yneliyor. Ak kollarmla kanat hare
ketlerini taklit ediyorum. Biri u anda beni grse kim ol
duumu anlamazd; nk ben m, uzaym, zamanm
ben. Baka bir dnyadaym artk.
Ve kartal bana sesleniyor: te sonsuzluk bu.
Sonsuzlukta varlmz sona erer; dalan, kan, glle
ri ve gnei yaratan Elin aralanndan birine dnrz.
Uzayda ve zamanda geri giderek her eyin yaratld, yl-
dzlann ters ynde ilerledii o na dndm. Bu El'e hiz
met etmek istiyorum.
 Aklmda bir sr dnce belirip kaybolsa da his
settiklerim deimiyor. Zihnim bedenimden aynld ve
doaya kart. Th, kartal da ben de aadaki otelin kar
sndaki parka ineceiz. A m a gelecekte meydana gele
ceklerin ne nem i var ki? u anda buradaym, hem hi
likten hem de her eyden yaplm bu rahmin iindeyim.
Kalbim kinatn her kesini kaplyor. Btn hu olan-
lan kendi kendime szcklere dkmeye alyorum, his
settiklerimi sonradan da hatrlamak istiyorum ama d
nceler hemen dalveriyor ve boluk yeniden her yan
kaplyor.
Kalbim!
Eskiden etrafm a baknca engin bir kinat grr
dm; imdiyse kinat kalbimin iinde, tpk uzay gibi
sonsuza dek genileyen minicik bir noktaya dnt. Bir
ara. Bir ltuf. Zihnim kendine hkim olmaya, hissettik
lerimin en azndan bir blm n aklamaya alsa da
hissettiim bu kuvvet her eyden stn.
Kuvvet. Sonsuzluk hissi bana gizemli bir kuvvet his
si bahediyor. G cm her eye yeter, dnyadaki btn
aclara son verebilirim. Uarken bir yandan da melekler
le konuuyorum, u anda bana nmde szlen kartal
kadar gerek gelen sesler ve aydnlanma arlan duy
sam da ok yaknda hepsini unutacam biliyorum. His
settiklerimi kendim e bile tarif etmeyi baaramayacam
ama bunun ne nemi var ki? Gelecee daha ok var, he
nz imdideyim.
Mantm yeniden aradan ekildiinde seviniyorum.
Gemite gerekleen, imdi gereklemekte olan ve son
suza dek gerekleeceini bildiim her eyi iinde bannd-
ran, kla ve kuvvetle dolu devasa yreimi saygyla at
lanalyorum.
Kulaklarma ilk kez bir ses geliyor; Kpek MflMtl*
lar duyuyorum. Yere yaklatmz fark edtjNfUHl t i
 gerek dnyaya dnmeye balyorum. Birazdan yaad
m gezegene ayak basacam, oraya dnmeden nce
btn gezegenleri, gneleri yreimle gezdim ve yre
im hepsinden bykt.
Sonsuza dek bu halde kalmak istesem de dnce
lerim geri geliyor. Sa tarafta otelimizi gryorum. Gl
ler ormanlarn ve tepelerin ardnda kalm.
Tanrm, sonsuza dek bu halde kalamaz mym?
Kalamazsn, diyor birazdan ineceimiz parka kadar
bize rehberlik eden kartal, sonra da veda ediyor; yeni bir
scak hava akm bulunca hi g harcamadan, kanat
rpmadan, tyleriyle rzgr idare ederek ykselmeye
balyor. Sonsuza dek bu halde kaldn takdirde dnyay
tecrbe edemezsin, diyor kartal.
Ne olmu yani? Kartalla konumaya balyorum;
ama bunu mantk yrterek, argmanlar sunarak yapt
m fark ediyorum. Sonsuzluk'ta tecrbe ettiklerimin
ardndan dnyada yaamaya nasl katlanacam?
Bulursun bir yolunu, diye karlk veriyor kartal
ama sesi artk zar zor duyuluyor. Ardndan da hayatm
dan -sonsuza dek- kyor.
Eitmen kulama bir eyler sylyor - ayaklarm
topraa deer demez komam hatrlatyor.
nmde uzanan imenlie bakyorum. nceden
hasretle arzuladm eylem, yani ayaklarm gvenle top
raa basmak bir eylerin sonlanmas anlamna geliyor.
Tam olarak neyin acaba?
Ayaklarm topraa deiyor. Birka adm kouyorum
ve eitmen abucak parate hkim oluyor. Sonra da
kopalanm ve kaylarm zyor. Bana bakyor. Benim
se gzm gklerde. Gkyznde bulunduum yere yak
laan rengrenk paratlerden baka bir ey grnmyor.
Aladm fark ediyorum.
yi misiniz?
 Yeniden paratle ati asam da ayn hissi tecrbe et
memin m m kn olmadm fark ediyorum.
Her ey yolunda m?"
Bam evet anlamnda sallyorum. Biraz nce yaa
dklarm anlayabileceini sanmyorum.
Anlyormu. H er sene bir kez benimle ayn tepkisi
veren binlerinin ktm sylyor.
"Hissettiklerini anlatmalarn istediimde bir turlu
beceremezler. Ayn durum u birka arkadamla da yaa
dm: Kimi insanlar havadayken adeta oka girerler ve
ancak ayaklan topraa deince kendilerine gelirler.
Benim iin tam tersi geerli. Ama tartacak halde
deilim.
imi rahatlatm aya alt iin teekkr ediyorum.
Havadayken hissettiklerimin asla sona ermemesini iste
diimi anlatmay aklmdan geiriyorum. Ama artk bitti
inin farkna varyorum, kimseye aklama borcum yok.
Eitmenin yanndan ayrlyorum ve kocam beklerken
parktaki banklardan birine oturuyorum.
Alamam bir trl kesilmiyor. Kocam yere inip y-
znde koca bir glmsemeyle yanma geliyor \'e uuu
nun harika getiini sylyor. Alamas srdryorum.
Bana sanlp her eyin getiini, beni istemediim bir eyi
yapmaya zorlad iin suun kendisinde olduunu sy
lyor.
*

yle deme, hi alakas yok, diye karlk veriyorum.

Beni rahat brak, ltfen. Birazdan dzelirim.
Yer ekibinden biri s yaltml kyafetlerle botlar top-
layp paltolarmz geri vermek iin yanmza geliyor.
Dnmeksizin hareket ediyorum ve her hareketimde
gerek adm verdiimiz dnyaya biraz daha yakhyo- .'3
rum, oysa orada olmay hi mi hi istemezdim, ?
Fakat baka seeneim yok. Elimden kocama beni "s
yalnz brakmasn sylemekten baka bir ey gelmiyac.
Darnn souk olduunu, istersem birlikte otele dne
bileceimizi sylyor. Hayr, buradan m em nunum .
Yanm saat boyunca orada kalp alyorum. kran
gzyalar bunlar, ruhum u arndryorlar. Sonunda dn
yaya dnme vaktinin geldiini fark ediyorum .
Kalkp otele dnyorum , arabay yklyoruz ve ko
cam Cenevre'ye kadar kendisinin kullanacan syl
yor. Radyomuz ak - bylece konum ak zorunda kalm
yoruz. Yava yava bama korkun arlar giriyor; ama
sebebini biliyorum: zlen m eselelerin tkad ksm
lara yeniden kan gidiyor. zgrlem ek strap verir, hep
byle olmutur.
Kocam bana nceki gn sylediklerini aklamak
zorunda deil. Ben de ona bugn hissettiklerimi akla
mak zorunda deilim.
Kusursuz bir dnya bu.
 Senenin bitm esine sadece bir saat kald. Cenevre Be
lediyesi geleneksel ylba kutlamalarnda ciddi kesintilere
gitme karar aldndan havai fiek gsterisi pek grkemli
olmayacak. Bylesi daha iyi: Hayatm boyunca ok havai
fiek grdm, artk ocukken olduu gibi heyecanlanm
yorum.
Geen 365 gn zlemeyeceimi syleyemem. Rz
grlar esip durdu, imekler dt, dalgalar az kalsn tek
nemi alabora edecekti; ama sonunda okyanusu ap g
venle karaya ulatm, ayaklarm salamca topraa bastm.
Gvenle mi? Hayr, hibir ilikinin amac bu olma
maldr. ki kii arasndaki baa en ok zarar veren ey
risklerden uzak yaamak yeniliklerden uzak durmaktr.
Aradan geen yllara ramen birbirimizi artmay bece-
rebilmemiz gerekiyor.
Her ey dn seyranla balar. Btn arkadalarmz
oradadr, rahip kyd yzlerce nikhta sylediklerini bir
kez daha tekrarlar, yuvamz kuma deil kayaya kurma
mz filan syler, davetliler stm ze pirin taneleri atar.
Sonra buketi kapm a saati gelir, bekr kadnlar iten ie
bizi kskanrlar; evli kadnlarsa nm zde uzanan gele
cein peri masallarndakine hi benzemediini bilirler.
Bir sre sonra hayatn gerekleri stmze ker

265
ama bata direniriz. Eim izin deim emesini, aynen ev
lendiimiz gnk haliyle kalm asn isteriz. Zaman dur
durabileceimizi zannederiz.
Oysa zaman durduram ayz. Durdurmamalyz da
zaten. Bilgelik ve tecrbe insan olduundan farkl birine
dntrmez. Zaman insan olduundan farkl birine d
ntrmez. nsan olduundan farkl birine dntren
tek ey sevgidir. Gkyzndeyken hayata, kinata duydu
um sevginin her eyden daha gl olduunu fark ettim.
 XIX. yzylda ismi bilinmeyen gen bir papazn Aziz
Pavlusun K orintlilere m ektubunu incelerken, sevginin
arttka farkl yzlerini gstermesi konusunda kaleme al
d bir vaaz hatrlyorum . Vaaznda, karmza kan o
u din m etnin insanln yalnzca bir ksmna ynelik ol
duunu syler.
H uzur vaat etm esine ederler; ama Hayattan hi sz
etmezler.
Imandan bahsederler ama Sevgiyi es geerler.
Adalette n dem vururlar ama Aydnlanmann lafm
bile etmezler; oysa ben Interlakenda uurumdan atlad
mda kendi ru h u m d a atm kara delikten kmay
byle bir Aydnlanma sayesinde baarmtm.
Yalnzca G erek Sevginin bu dnyadaki dier sevgi
lerle boy lebileceini o zaman anlamtm. Btn
varlmzla teslim olduum uzda kaybedecek hibir eyi
miz kalmaz. Korku, kskanlk, sknt ve tekdzelik orta
dan kaybolur, geriye sadece boluu dolduran k kalr
ama bu boluk bizi korkutmaz, tam tersi birbirimize yak
lamamz salar. Devaml deien bir ktr bu, zaten
gzellii de buradan gelir, srprizlerle doludur - kimilen
beklenmedik srprizler olsa da onlarla beraber yaaram*
m baarrz. r*
 Cokuyla sevmek, cokuyla yaamak demektir.
Sonsuza dek sevmek, sonsuza dek yaamak demek
tir. Sevgi olmadan Sonsuz yaam mmkn deildir. Son
suz yaamla Sevgi arasnda smsk bir ba vardr.
Neden hepimiz sonsuza dek yaamak isteriz? nk
yanmzdaki insanla bir gn daha geirmek isteriz. nk
hayatmz hem sevgimize layk hem de bizi kendimizi
layk grdmz ekilde seven biriyle geirmek isteriz.
nk yaamak sevmektir.
Evcil hayvanlara -mesela bir kpee- duyulan sevgi
dahi insann hayatna anlam katabilir. Hayatla arasnda
byle bir sevgi ba bulunmayanlarn yaamaya devam
etmek iin de sebepleri kalmaz.
Hayatta ncelii Sevgi'yi aramaya vermeliyiz, gerisi
zaten kendinden gelir.
On senelik evliliimde hem bir kadnn tadabilecei
her hazz tattm hem de hak etmediim aclar ektim.
Yine de gemie baktmda, oullarmn doumu, ko
camla ele ele oturup Alpleri ya da Leman Glndeki
dev fskiyeyi izlememiz gibi -ksack- anlarn aslnda
Gerek Sevgi olduuna inandm eyin kt taklitlerin
den ibaret olduunu gryorum. Ama varlma anlam
katanlar da bu anlar; nk yoluma devam etmek iin
bana g veriyor -her ne kadar kendimi zmeye alsam
da- gnlerimi enlendiriyorlar.
Pencereye gidip dardaki ehre bakyorum. Kar ya
acak diyorlard ama yamad. Yine de bu, hayatmdaki
en romantik ylbalarndan biri olsa gerek; nk lyor-
ken Sevgi beni diriltti. Sevgi, insanlarn nesli tkendiin
de dahi baki kalacak.
Sevgi. Gzlerim sevin gzyalanyla doluyor. nsan
ne kendini ne de bakasn sevmeye zorlayabilir. Sevgiye
bakmak, ona k olmak ve onu taklit etmekten baka
elden ne gelir?
 Sevmenin baka yolu bulunmaz, bu iin baka sim
yoktur. Bakalarn severiz, kendimizi severiz, dmanla
rmz severiz, bu sayede hayatmzda hibir eksik kal
maz. Televizyonu ap dnyada olan biteni izleyebilirim;
meydana gelen felaketlerde bir parack dahi sevgi bulu
nuyorsa kurtulu m idim iz var demektir. nk Sevgi
Sevgivi dourur.
Sevmeyi bilen, Hakikati sever, Hakikatle mudu
olur, ondan hi korkmaz; nk er ya da ge Hakikat ta
rafndan aklanacam bilir. Alrn ak, mtevaz, nyarglar
dan ve hogrszlkten uzak ekilde Hakikati arar - ve
sonuta ne bulursa bulsun memnun olur.
Belki samimiyet szc Sevginin bu zelliini an
latmak iin biraz yetersiz kalyor ama aklma baka bir
szck gelmiyor. Bakalarn kk drecek denli
akszl bir sam im iyeti kastetmiyorum; Gerek Sevgi
bakalarnn zayf ynlerini ortaya karmaktan ge
mez, ba skana yardm etmekten, hayatn bakalar
nn syledii gibi kt olmadn grnce sevinmek
ten geer.
Jacob ile M arianne efkade anyorum. stemeden
de olsa beni koanm ve ailemin yanma dndrdler.
Umarm senenin bu son gecesinde onlar da mududurlar.
Umanm bu olanlar onlan da birbirlerine yaklatrmtr.
Acaba ilediim zinay aklamaya m alyorum?
Hayr. Hakikati aradm, buldum da. Umanm benzer bir
tecrbe geiren herkes iin byle olumlu sonulanr.
Hakkyla sevmeyi renmek.
Dnyadaki amacmz bu olmaldr: Sevmeyi ren
mek.
Hayat bize sevgiyi renmemiz iin binlerce fsTaut
sunar. Dnyadaki btn erkek ve kadnlarn nne b o r,;
gn Sevgiye teslim olmak iin frsatlar kar. Hayat
bir tatil deil, sonsuz bir renme srecidir vJS
 karm am z gereken en nem li ders ise sevmeyi
renmektir.
Hakkyla sevmeyi gn getike daha iyi renmek.
iink diller, kehanetler, lkeler, salam I lelvet Konfe
derasyonu, C enevre ve yaadm sokak, sokak lambala
r, u an iinde bulunduum ev, salondaki mobilyalar, bir
gn hepsi ortadan kaybolacak... tpk b ed en im gibi.
Ama bir ey var ki kinatn ru h u n d a iz brakacak:
sevgim. H atalarm a, bakalarnn ac ekm esine yol aan
kararlarma, Sevgi diye b ir eyin var olm adn dn
dm anlara ram en...
 Pencerenin bandan ayrlp ocuklarm ve kocam
yanma aryorum. A det olduu zere minenin
nndeki koltua kp saat tam on ikide sa ayakla yere
inmemiz gerektiini sylyorum.
Sevgilim, kar yayor!
Yine pencereye kouyorum, sokak lambalarndan
birinin na bakyorum . Evet, sahiden de kar yayor!
Nasl oldu da nceden fark etmedim?
Dar kabilir miyiz? diye soruyor ocuklarm
dan biri.
Daha deil. nce koltua kacaz, on iki tane zm
yiyip senemiz bereketli gesin diye ekirdeklerini sakla
yacaz, atalarmzdan rendiimiz btn bu detleri
yerine getireceiz.
Sonra dar kp hakkm vereceiz. Yeni yln harika
geeceine eminim.

Cenevre, 30 Kasm 2013

271
 ...yaadm sakak, sckak ! a m l\l n t fu sin iiJc I uuumu-
g um ?r, sak \n d .:,; mobilyatar, bir gn hepsi craJan kaybo*
lacak... tp'a bcJctim gibi. A m a bir ey var ki kainatn r-
imnh iz brakacak: sevgim.

Linda ayrcalkl bir yaama sahip oldu Jvnun bilincinde.

Yine de her sabah yeni bir gne at gzlerini hemen ka-
payas geliyor.
Arkadalar ila kullanmasn nerivor,
4
Oysa Lindann istedii hissizlemek deil, yaadn his-
etmek...
illa
jg p * * * * * *

nk yaam ak sevmektir.

kkrtc, tene dokunan ve tutku dolu bir hikayeyle kyor

okurun karsna. Her eyin mmknm gibi sunulduu

mm |
rnda kaybolmaya ekinmeden... Ne de olsa bazen kim ol- j
dmuzu bulmamz iin kendimizi kaybetmemiz gerekir.]

vccn
v a i v a v m l a n m * twlU* vo n / u n v a v m l u f hu ebook
kin D.Mi
^ m / anyuyuf'v
9 7897'50,,fJ