S3 - D

Evropska unija i sigurnost

Postavlja se pitanje da li se EU moe posmatrati kao jedinstvena sila ili kao regija. Postoje
argumenti za obje ove teze. S jedne strane, EU nema jedinstvenu vanjsku politiku, zbog ega se
ne moe smatrati jednom silom. S druge strane, EU je sigurno jedinstvena ekonomska sila u
svijetu.

Prema jednoj od klasifikacija drava, postoje predmoderne, moderne i postmoderne drave. U

skladu sa definicijom svake, zemlje lanice EU su sve postmoderne drave koje karakterie
otvoren i tolerantant pristup prema politikoj, kulturolokoj, ekonomskoj i politikoj interakciji, i
koje vjeruju da otvaranje njihovih ekonomija, i u manjoj mjeri drutva i politike razliitim
oblicima interakcije je dobro i za njihov prosperitet i njihovu sigurnost.

Jedno od pitanja koje je identifikovano i kao potencijalna prijetnja stabilnosti u regiji je

migracija.

Obavjetajna djelatnost i slube

Podjela i vrste

Klasina podjela obavjetajne slube, s obzirom na njene zadatke jeste podjela na obavjetajnu
slubu u uem smislu, ija je djelatnost usmjerena prema inostranstvu, i kontraobavjetajnu, koja
ima zadatak da titi od djelatnosti stranih obavjetajnih slubi. Dalja podjela je na vojnu, civilnu,
politiku, ekonomsku, naunu i drugu.

U odnosu na znaaj i domet zadataka i ciljeva, obavjetajna sluba se dijeli i na strategijsku, koja
slui dalekosenim ciljevima dravne i vojne politike, i taktiku, koja slui svakodnevnim i
bliim ciljevima. U savremenim uslovima, s obzirom na zaotrenost unutranjih i meunarodnih
politikih i drugih odnosa, totalizaciju rata, razvoj nauke i tehnike, naoruanja i ratne tehnike,
terorizam kao globalni svjetski poredak, obavjetajna sluba postaje sveobuhvatnija i
raznovrsnija, tj. pretara se u tzv. Totalnu slubu.

Obavjetajna sluba je organizovana aktivnost ili organizacija, ustanova koja po zahtjevu i

namjerama vodeih politikih struktura pokreta ili drave, prikuplja, ocjenjuje, tumai, prua
tajne i druge podatke o protivniku, titi sopstvene strukture i angauje se na sprovoenju drugih
aktivnosti kojima se ostvaruju odreeni politiki ciljevi. Pod pojmom obavjetajna sluba
podrazumijeva se aktivnost kojom se prikupljaju prevashodno tajni ili i drugi odreeni podaci, ili
je to specijalizovana ustanova koja je dio dravnog aparata ili organizacija datog pokreta.

Obavjetajne slube mogu se razlikovati po karakteru ciljeva, po vrsti podataka koje istrauju i
po mjestu date slube u obavjetajnom sistemu. Podjela slubi po karakteru ciljeva, poznaje
ofanzivne i defanzivne. Ofanizvna obavlja istraivanje na teritoriji protivnika. Defanzivna se
angauje na zatiti sopstvene teritorije i struktura. U podjeli slubi po oblastima istraivanja, za

1
kriterij slui vrsta podataka koja se prikuplja i u tom smislu razlikuju se: politika, vojna,
ekonomska, industrijska i sl.

Organizaciona ema

Generalno uzevi, strukturu organizacije obavjetajne slube ine: centrala, centri, podcentri,
punktovi, grupa obavjetajaca i ugraeni obavjetajci.

Organizaciono i strukturno obavjetajne slube moemo dijeliti na:

1) Obavjetajnu slubu u materijalnom i obavjetajnu slubu u formalnom smislu;

2) Obavjetajnu slubu i kontraobavjetajnu slubu i
3) Civilnu obavjetajnu slubu i vojnu obavjetajnu slubu.

Obavjetajna sluba dijeli se, na obavjetajnu slubu i kontraobavjetajnu slubu. Analogna ovoj
je podjela na spoljnu i unutranju obavjetajnu slubu. Pod obavjetajnom (spoljnom) slubom
podrazumijeva se aktivnost na spoljnom planu (prema inostranstvu) koja ima za cilj otkrivanje i
saznavanje tajni suprotne strane. Meutim, kontraobavjetajna sluba (unutranja) bavi se
obezbjeenjem i ouvanjem tajni sopstvene zemlje, odnosno ona se suprotstavlja djelatnosti
stranih obavjetajnih slubi na unutranjem planu.

Naela (principi) obavjetajnog rada i rada obavjetajnih slubi

Sveobuhvatnost u obavjetajnom radu naelo sveobuhvatnosti znai obavjetajno istraivanje

veoma velikog broja podataka i informacija iz svih oblasti ivota i rada drugih zemalja.

Neprekidnost u radu pod ovim principom podrazumijevamo da se obavjetajni rad ne prekida

bez obzira na to da li se zemlja nalazi u mirnodopskim uslovima ili ratnom stanju ili u nekoj
krizi.

Bezobzirnost ova osobenost potie od naela koje obavjetajne slube primjenjuju, a to je da

cilj opravdava sredstvo.

Infiltracija kao naelo rada primjenjuje se stalno, a sastoji se u tome to obavjetajne slube
nastoje da preko agenture ili specijalnih snaga budu prisutne u odreenim sredinama ili na
teritoriju zemalja u kojima rade kako bi uticale na stanje u njima.

Objektivnost i provjera ova dva principijelna zahtjeva vani su budui da se u obavjetajnom

radu zahtijeva prikupljanje to tanijih podataka i njihovo objektivno prikazivanje.

Blagovremenost u praktinom obavjetajnom radu blagovremenost (pravovremenost) znai

svakodnevno, a u radu svakoasovno, imati pregled situacije.

Tajnost rada ovo naelo je temelj obavjetajne djelatnosti.

2
Planiranje zadataka planski pristup radu, sa jasno preciziranim poslovima po vremenu i
prostoru, veoma je vaan inilac za uspjeh obavjetajne slube.

Centralizacija rada i rukovoenja Znaajni i krupni obavjetajni rezultati mogu se ostvariti

jedino tamo ako se svi istorodni poslovi objedine pod rukovodstvom jednog odreenog organa.

Relativna samostalnost predvia se prije svega za vojnoobavjetajne organe i neke druge resore
obavjetajne organizacije. Primjena naela relativne samostalnosti naroito dolazi do izraaja u
ratnim uslvima i to posebno kod onih organa koji su u jedinicama angaovani u borbi.

Specijalizacija nalae sveobuhvatni obavjetajni zahtejvi i obim poslova koje obavljaju

savremene obavjetajne slube a ovi zahtijevaju detaljnu podjelu rada u okviru njihovih
organizacija.

Timski rad neizbjean upravo zato to su mnogi obavjetajni poslovi veoma sloeni i
zahtijevaju zajedniki rad veeg broja specijalista razliitog profila timova.

U novije doba, u uslovima postojanja saveza (vojnih), konstituira se i novo naelo kao
koordirano djelovanje nacionalnih obavjetajnih organizacija, koje dolazi do punog izraaja jer
se i kroz koordinaciju obavjetajne djelatnosti oituje jedinstvo saveza.

Odvijanje obavjetajne djelatnosti

Obavjetajna djelatnost odvija se kroz obavjetajni postupak, obavjetajni krug ili obavjetajni
ciklus. Tim postupkom obuhvaeni su: pet faza rada u toku obavjetajnog postupka:

1) Utvrivanje obavjetajnih zadataka i planiranje obavjetajne djelatnosti

2) Prikupljanje odreenih podataka angaovanjem obavjetajnih i izviakih snaga i
upotrebom sredstava obavjetajno-izviake namjene;
3) Izuavanje, provjeravanje i analiziranje prikupljenih podataka i utvrivanje njihove
vrijednosti i vjerodostojnosti;
4) Procjenjivanje obavjetajnih podataka i odvajanje glavnog od sporednog, uz istovremeno
zakljuivanje i predvianje razvoja buduih dogaaja;
5) Dostavljanje podataka na koritenje zainteresovanim i odgovornim faktorima (dravnim,
policijskim organima ili vojnim komandama)

Obavjetajne slube:

1) Prikupljaju podatke, prate i izuavaju unutranju i spoljnu politiku zemalja prema kojima
postoje odreeni interesi ili pretenzije;
2) Prikupljaju podatke i izuavaju odbrambene mogunosti odreenih zemalja, posebno sa
stanovita voenja eventualnog rata;
3) Prikupljaju podatke o naunoistraivakim dostignuima u drugim zemljama, naroito
onih koja mogu biti od uticaja na voenje politike i rata;

3
 4) Prikupljaju podatke o ekonomskim i gospodarskim potencijalima i mogunostima drugih
zemalja i procjenjuju njihove sposobnosti za voenje rata i ekonomski uticaj na drugim
podrujima;
5) Izuavaju drutvene prilike u drugim zemljama i njihov uticaj na dalji razvoj zemlje
6) Obrauju geostrategijski poloaj drugih zemalja i izuavaju njihovu odbrambenu
infrastrukturu;
7) Prikupljaju podatke i izuavaju kadrovsku strukturu odreenih zemalja i sreuju
materijale za odreene linosti
8) Prikupljaju podatke i izuavaju obavjetajno sigurnosne sisteme u drugim zemljama,
procjenjujui njihovu efikasnost u zatiti sopstvenih zemalja;

Podjela metoda rada obavjetajne slube

Po nekim shvatanjima, aktivnost obavjetajnih slubi podijeljena je na obavjetajnu djelatnost i

neobavjetajna dejstva.

Obavjetajna djelatnost po tom shvatanju provodi se:

a) Tajnim metodama obavjetajnih slubi, a to su metod tajnog ugraivanja pripadnika

slube u strukturu protivnika, agenturni metod i metod tajnog koritenja tehnikih stvari;
b) Prikrivenim metodama obavjetajnih slubi kao to metod prikrivenog anketiranja, metod
prikrivenog opserviranja i metod prikrivenog naunog istraivanja;
c) Legalnim metodama obavjetajnih slubi kroz metod prikupljanja podataka ispitivanjem
izbjeglica i dezertera, metod prikupljanja podataka ispitivanjem ratnih zarobljenika,
metod prikupljanja podataka izvianjem i prikupljanje podataka iz sredstava javnog
informisanja.

U neobavjetajna sejstva po ovim shvatanjima spadaju: psiholoka dejstva i propaganda;

subverzivna dejstva kao to su pijunaa, diverzija, sabotaa, izazivanje kriznih situacija,
terorizam i ubacivanje naoruanih grupa; prevratnika dejstva i specijalne operacije.

Metodi rada obavjetajne slube dijele se na legalne i nelegalne. Podjela metoda rada vri se i
prema svris na metode prikupljanja podataka i metode subverzivnog (prevratnikog) djelovanja.

Posebno mjesto u radu obavjetajne slube zauzima njena konspirativnost, tj. tajnost koja je
osnovni uslov postojanja i djelovanja obavjetajne slube i koja predstavlja osnov interesovanja i
spoznaje obavjetajne slube.

Konspirativnost u radu podrazumijeva upotrebu tajnih metoda i sredstava u radu obavjetajne

slube, koje ujedno i uva u najveoj tajnosti od drugih obavjetajnih slubi.

4
 Metodi prikupljanja obavjetajnih podataka

U osnovne metode prikupljanja obavjetajnih podataka ubrajamo: agenturni (klasini) metod

prikupljanja obavjetajnih podataka; metod infiltracije (tajnog ugraivanja obavjetajaca) u
strukture protivnika; metod tajnog koritenja tehnikih sredstava; metod potajnog prikupljanja
podataka; koritenje otvorenih izvora informacija (legalni metod).

Metod infiltracije

Radi se o ubacivanju obavjetajca, ili neke druge osobe istih sposobnosti u redove protivnika, i
ovo lice je profesioanlni uposlenik obavjetajne slube, dok kod agenturnog metoda obavjetajna
sluba se slui licima zavisno od sluaja i mogunosti da to lice doe do odreenih podataka.

Metod tajnog koritenja tehnikih sredstava

Pod metodom tajnog koritenja tehnikih sredstava podrazumijeva se njihovo ugraivanje preko
obavjetajca ili agenta u strukture protivnika s ciljem prikupljanja odreenih podataka u
uslovima potpune tajnosti. U primjeni tehnikih sredstava za prikupljanje obavjetajnih podataka
mogue su dvije varijante:

1) Obavjetajno djelovanje metodom tajnog koritenja tehnikih sredstava kada obavjetajac

ili agent dobijaju registrovane podatke i informacije, a obavjetajna sluba ih dobija
preko tih lica.
2) Obavjetajno djelovanje tehnikim metodom kada obavjetajna sluba koristi
obavjetajna sredstva nezavisno od obavjetajca ili agenta, i samim tim neposredno dolazi
do registrovanih podataka i informacija.

Moemo ih podijeliti na elektronska, tehnika sredstva i sredstva foto tehnike s jedne, i hemijska
tehnika sredstva sa druge strane.

Metod potajnog (prikrivenog) prikupljanja podataka

Ovaj metod podrazumijeva prikupljanje podataka kamufliranom djelatnosti koja je dozvoljena.

Ovaj metod se realizuje kroz: prikriveno opseriranje; prikriveno anketiranje; prikriveno nauno
istraivanje.

Koritenje otvorenih izvora informacija

Ovaj metod u savremenim uslovima postaje jedan od najvanijih metoda rada obavjetajne
slube iz razloga to su mogunosti za njegovu primejnu velike. U otvorene (legalne) izvore
informacija spadaju:

- Prikupljanje podataka iz sredstava javnog informisanja;

- Prikupljanje podataka ispitivanjem ratnih zarobljenika;
- Prikupljanje podataka ispitivanjem dezertera i emigranata;

5
 - Prikupljanje podataka preko diplomatsko konzularnih predstavnitava;
- Prikupljanje podataka preko vojnodiplomatskih i nediplomatskih predstavnika;
- Prikupljanje podataka metodom saradnje;
- Prikupljanje podataka praenjem naunih skupova, konferencija, simpozijuma;
- Prikupljanje podataka analizom naunih i strunih publikacija, asopisa, zbornika i sl.

Metod subverzivnog (prevratnikog) djelovanja

Pod subverzijom podrazumijeva se otvorena ili tajna, direktna ili indirektna aktivnost
organizovana sa strane, a usmjerena protiv postojeeg reima, pravnog, politikog i drutvenog
ureenja jedne drave ili unutranjeg ustrojstva i rada jedne organizacije. U politikom smislu,
kao sredstvo politike borbe subverzija je svaka ovakva aktivnost koju u uslovima mira protiv
jedne drave ili organizacije poduzima druga drava, politika organizacija ili organizovana
grupa da bi izazvala prevrat, smjenu na vlasti ili rukovodeim poloajima i da na vlast i
rukovodee poloaje dovede snage koje njoj odgovaraju i usvajaju njenu ideologiju.

Subverzivna dejstva su smiljena, planska i organizovana aktivnost drave, pokreta ili grupe u
miru i u ratu, koje se sprovodi tajno ili prikriveno, direktno ili indirektno, radi ugroavanja date
drave ili pokreta i njihovog unitenja ili ruenja. Vid su specijalnog rata. Oblici: pijunaa,
diverzija, sabotaa, izazivanje krizne situacije, terorizam i ubacivanje naoruanih grupa,
predstavljaju tee bolike ugroavanja date drave ili pokreta.

U metode subverzivnih djelovanja spadaju: propaganda; sabotaa; terorizam; diverzije; upotreba

specijalnih snaga; nasilno izvrenje prevrata (pu, dravni udar).

U najirem smislu rijei pod propagandom se podrazumijeva organizovana, smiljena djelatnost i

sama tehnika djelovanja i uticanja na javno mnijenje, grupe i pojedince radi njihovog
pridobijanja za shvatanja, ideje i program jedne drutveno ili politike organizacije, za realizaciju
nekog posla, za plasman i prodaju odreene robe, za sprovoenje jedne akcije itd.

Po sadraju propagandna djelatnost moe biti: politika, ekonomska, kulturna, komercijalna,

turistika i sportska. Oblici propagande su: pisana, usmena, slikom. Metodi propagande su:
irenje glasina, manipulisanje efektom veliine i veine; izazivanje sukoba izmeu raznih grupa
stanovnika; falsifikovanje dokumenata; otkrivanje onih koji su na vlasti; ucjenjivanje i
podmetanje; prijetnje i zastraivanje i otvoreno pozivanje na predaju. Razlikovanje propagandne
djelatnosti po izvorima i karakteru: bijela sprovode je poznati organi drave ili pokreta koji
zvanino saoptavaju saznanja, stavove i miljenja da bi se obrazloile odreene mjere ili
aktivnositi. To ine preko saoptenja, izjava odgovornih funkcionera ili komentara novinske
agencije. U tom smislu izdaje se Bijela knjiga preko koje vlada date drave saoptava svoja
saznanja meunarodnoj javnosti . Crna propagandne aktivnosti iji je izvor nepoznat i ne moe
se utvrditi. Sprovodi se preko tajnih i prikrivenih izvora iji su nosioci obavjetajne slube. Siva
odvija se preko prikrivenih izvora koji se posrednim putem mogu identifikovati. Analizom
sadraja i ciljeva otkriva se izvor propagandne djelatnosti.

6
 Agenturni (klasini) metod rada obavjetajne slube

Agentuni metod je tajni nain prikupljanja odreenih podataka. Agenturni metod se sastoji u
tome to se agent, ubaeno, odnosno ugraeno lice u strukture neprijatelja, zatim vrbovani
pojedinci iz neprijateljskih struktura ili oni koji se kreu u sredini lica koja rukuju tajnim
podacima obavezuju da obavjetajno prikupljaju zatiene i druge podatke i da izvravaju i druge
obavjetajne zadatke.

Faze obavjetajnog rada

- Planiranje se zasniva na raspoloivim podacima i potrebama institucije

- Prikupljanje podakata je neprekidan i sloen proces, a izvori se klasificiraju na razne
naine
- Obrada podataka, najsloenija faza.
- Koritenje podataka je posljednja faza.

Kontraobavjetajni rad

Kontraobavjetajnom djelatnou bave se kontraobavjetajne slube. Kontraobavjetajna sluba

su djelatnost, organizacije i organi, koji prikupljaju, sreuju, obrauju i koriste podatke o
slubama, majerama, i akcijama drugih zemalja, a naroito onih koje nisu prijateljske, koje
predstavljaju stvarnog ili mogueg neprijatelja. Kontraobavjetajna sluba je specijalizovana
sluba dravnog aparata zemlje za borbu protiv stranih obavjetajnih i vojnoobavjetajnih slubi,
diverzija i drugih obavjetajno subverzivnih djelatnosti.

Naziva se jo i kontrapijunaom. Kontraobavjetajna djelatnost nerijetko se mijeaju sa

kontraobavjetajnom zatitom. Kontraobavjetajna zatita je samo jedan segment
kontraobavjetajne djelatnosti.

Kontraobavjetajna procjena je proces kojim kontraobavjetajni organi i organi bezbjednosti, na

osnovu poznatih podataka, izvlae odgovarae zakljuke i procjenjuju budui razvoj dogaaja,
odnosa i ponaanja.

Kontraobavjetajna akcija je konkretna kombinovana primjena metoda i sredstava rada

kontraobavjetajnih slubi i organa bezbjednosti, radi izvrenja odreenog kontraobavjetajnog
zadatka i postizanja planiranog cilja u kontraobavjetajnoj aktivnosti.

Obavjetajni podatak je vrsta podatka ocijenjenog i protumaenog tako da moe da se upotrijebi

kao element za donoenje odluke kojom se ostvaruju politiki ciljevi pokreta ili drave.

Prema sadraju i formi obavjetajni podaci se dijele na potpune i nepotpune, po vremenu

prikupljanja na blagovremene i zakanjele.

7
Obavjetajni izvor je svaki izvor koji obavjetajnim izviakim i drugim strukturama, organima,
ili pojedincima neposredno daje podatke o protivniku, odnosno o svemu to je objekt i predmet
obavjetajne djelatnosti.

PREDAVANJA

(Domeni) Ljudska sigurnost obuhvata 7 podruja:

- Ekonomska
- Prehrambena
- Zdravstvena
- Ekoloka
- Lina
- Politika
- Sigurnost zajednice

Razlozi oblikovanja koncepta ljudske sigurnosti:

- Usmjeravanje panje na pitanja razvoja i borbe protiv siromatva nakon pola vijeka
ideolokih sukoba.

- Tumaenje povezanosti sukoba i razvoja:

* Rastui broj unutranjih sukoba

* Najvie rtava meu civilima

* Propadanje drava sa razornim lokalnim implikacijama i refleksijama na regionalnom i

globalnom nivou.

- Promjena paradigme u promiljanju referentnih objekata sigurnosti

- (zlo) upotreba kao realpolitikog sredstva

Vrsta sigurnosti Referentni objekat titi Mogue prijetnje

Tradicionalna Drava Integritet drave Meudravni rat,
sigurnost revolucije
Ljudska sigurnost ovjek Integritet individue Siromatvo, bolest,
prirodne katastrofe,
nasilje, krenje lj. p.

Odnos izmeu tradicionalne i ljudske sigurnosti

Osnovna neslaganja u percepciji izvora prijetnji i pogleda na pitanje suvereniteta.

8
Klju za razumijevanje tradicionalne sigurnosne paradigme je realizam.

Tradicionalna sigurnost ograniena samo na vanjske vojne prijetnje.

- ljudska sigurnost fokusira se na unutranje i transnacionalno nasilje

- Primarni cilj ljudske sigurnosti = pruanje uslova u kojima ljudi nee trpiti od razliitih
varijanti unutranjeg nasilja i njegovih uzroka.

- Razlika u pogledu na suverenitet

Tradicionalisti sakralizuju suverenitet drave, a zastupnici ljudske sigurnosti smatraju da je

suverenitet drave uslovljen njezinom obavezom da prui zatitu i potovanje osnovnih ljudskih
prava i sloboda njezinim graanima.

Pristupi ljudskoj sigurnosti:

- Spor oko znaenja ljudske sigurnosti u razliitim kolama koje promiljaju ovaj koncept;

- Slaganje oko referentnog objekta;

- Sporenje oko odreivanja prioriteta meu prijetnjama

- Razlikovanje dva pristupa:

* Ui pristup ljudskoj sigurnosti

* iri pristup ljudskoj sigurnosti

Ui pristup:
Prijetnja politikim nasiljem ljudima od strane drave ili bilo kojeg drugog organizovanog
subjekta prikladan predmet koncepta ljudske sigurnosti.
Ljudska sigurnost je zatita pojedinca i zajednica od rata i drugih oblika nasilja.
Priznaju postojanje niz drugih prijetnji izuzev politikog nasilja ali da su one samo korelati
nasilja.
Ova uska definicija predstavljena je samo kao sloboda od straha freedom from fear.

iri pristup:
ira definicija se oznaava kao sloboda od siromatva freedom from want.
Neki od zastupnika ireg pristupa smatraju da ljudska sigurnost prevazilazi i slobodu od
siromatva i obuhvata ostale ljudske slobode i vrijednosti.
Cilj ljudske sigurnosti da zatiti ljudski ivot na nain koji mu garantuje unapreenje ljudskih
sloboda i njegovu samorealizaciju.

Definicija ljudske sigurnosti: kao stanje u kojem su ljudi osloboeni od trauma koje optereuju
ljudski razvoj. Ljudska sigurnost znai kao prvo, sigurnost od takvih hroninih prijetni kao to

9
su glad, bolest i represija. A kao drugo, znai zatitu od iznenadnih i tetnih poremeaja
svakodnevnice bilo u domovima, na radnim mjestima ili u zajednicama. UNDP.

Vrijednosti na kojima poiva rad policije

1. Autoritet policije zasniva se na zakonu i provoenju zakona

2. Zajednica moe pruati pomo i informacije policiji prilikom provoenja zakona.
3. Odgovaranje na pozive graana osnovni je prioritet i na te pozive mora se odgovoriti to
prije.
4. Socijalni problemi i problemi odreenih grupa stanovnitva nisu u nadlenosti policije
osim ako ne ugroavaju javni red i mir.
5. Policije je, kao ekspert u tom podruju, najkompetentija da odredi prioritete i strategije
uvanja reda i mira.

Vrijednosti kojima se policija rukovodi da bi zadovoljila potrebe zajednice

1. Policija e ukljuiti zajednicu u sve svoje aktivnosti, ukljuujui razvijanje strategija koje
utiu na kvalitet ivota u njoj.
2. Policija smatra da te strategije moraju sauvati i unaprijediti principe demokratije.
3. Policija mora regulisati nain pruanja usluga tako da iskoristi potencijale lokalne
zajednice.
4. Slubenici policije trebali bi imati udjela u rjeavanju pitanja koja utiu na uinkovitost
posla i zadovoljstvo koje taj posao prua.

Ciljevi u radu policije

1. Prevencija kriminala
2. Smanjenje straha o kriminalu
3. Odravanje javnog reda i mira
4. Zatita osoba i imovine
5. Provoenje zakona
6. Otkrivanje krivinih djela
7. Kontrola saobraaja
8. Odgovaranje na potrebe zajednice
9. Rjeavanje sukoba unutar zajednice
10. Zatita prava pojedinca
11. Nediskriminacija

Slube sigurnosti (Obavjetajne slube) imaju nekoliko pravnih temelja na osnovu kojih
djeluju:

- Ustav
- Redovno zakonodavstvo
- Vladine uredbe.

Podjela slubi sigurnosti

10
Sredinja podjela je na civilne i vojne.

Najee su danas slube sigurnosti organizovane na dva naina:

- U organizacijskom smislu; nezavisna tijela koja djeluju u okviru irih tijela uprave (MUP,
M. Odbrane, pravde...)
- Kao specijalizovani ogranci optih policijskih snaga.

Policija i oekivanja zajednice

- Frmalna oekivanja su ona oekivanja koja polaze od efova, supervizora iz programa za

obuku, dugoronih i kratkoronih ciljeva...
- Neformalna oekivanja dolaze od kolega policajaca i radne okoline.

Ne postoji opte definisana prihvaena definicija slube sigurnosti:

Specijalizovane institucije, konstituisane od strane drave koja upotrebom specifinih tajnih,

modaliteta i resursa izvravaju poslove zatite ustavnog poretka i sigurnosti drava...

Policija; obavjetajne slube; inspecije, carina...

Uloga policije u suzbijanju nasilja

- Pobunjenitva (specijalne jedinice)

- Terorizam (policija)
- Kriminalitet (policija).

5 sigurnosnih sektora koji mogu uticati na kolektivnu sigurnost:

- Vojni
- Ekonomski
- Politiki
- Drutveni
- ivotne sredine.

11