Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Tinin Fenomenolojisi
Duyusal Kesinlik; veya Bu ve Sanma

Almancadan eviren/Taslak
Doan Gmen

zmir, Eyll 2016

 (A.) Bilin

I. Duyusal Kesinlik; veya Bu ve Sanma

90 Bizim ilkin veya dorudan konumuz olan bilgi, kendisi dorudan olan
bilgiden, dolaysz olann veya var olann bilgisinden bakas deildir. Biz kendimiz de
dolaysz veya almlayan olarak davranmak zorundayz; e deyile onun kendisini
sunduu gibi kendisinde hibir eyi deitirmemeliyiz ve kavramay enine
boyuna dnmeyle kartrmamalyz.

91 Duyusal kesinlik somut ierii, onu dorudan en zengin bilgi edinimi, hatta
sonsuz zenginlikte olan bilgi edinimi olarak gsterir; bu zenginliin yayld
mekna ve zamana enine boyuna da baksak, bu zenginlikten bir para alp
paralayarak iine de baksak, bu zenginliin snr bulunamaz. Ayrca bu bilgi
edinimi geree en uygun olan olarak grnr; zira bilgi edinimi, nesnenin hibir
eyini henz darda brakmad, tersine, o, btn tamlyla olduu gibi onun
nnde durmaktadr. Fakat bu kesinliin kendisi kendisini en soyut ve en yoksul
gerek olarak gsterir. Kesinlik, btn bildiini sadece u ekilde dile getirir: odur;
ve onun gerei iinde sadece eyann varln barndrr; bu kesinlikte bilin
kendi asndan sadece saf bendir; veya ben onda saf buyumdur ve nesne de ayn
ekilde sadece saf budur. Bu ben, bu eyadan bilin olarak ben onda kendimi
gelitirdiim ve dnceyi onda ok ynl hareket ettirdiim iin emin deilim.
Emin olduum eyadan, birok farkllam zelliine gre kendisinde zengin
ilikiler veya bakalarna kar ok eitli iliki olduu iin de emin deilim.
Bunlarn her ikisi de duyusal kesinlii ilgilendirmemektedir; ne ben ne de eya
bunda ok boyutlu dolaymn anlamna sahiptir; ne ben ok ynl tasavvurun
veya dncenin ne de eya ok zellikli olann anlamna sahiptir; tersine, ey
vardr; ve ey vardr, nk o sadece var olduu iin vardr; o vardr; duyusal bilgi
iin nemli olan budur; ve bu saf varlk veya bu basit dolaymszlk onun
gerekliini oluturur. Ayn ekilde kesinlik dorudan saf iliki olarak ilikidir; bilin
bendir, baka bir ey deil, bir saf Budur; tekil olan saf bu olan veya tekil olan
bilir.

92 Fakat bu kesinliin zn oluturan ve onun kendi gereklii olarak dile

getirdii saf varlkta, dikkatle baktmzda birok baka ey etkide
bulunmaktadr. Hakiki bir duyusal kesinlik sadece bu saf dolaymszlk deildir,
tersine, ayn zamanda onun bir rneidir de. Burada saysz olarak var olan
farklarn arasnda heryerde u temel fark grrz: Duyusal farkta ayn zamanda
saf varlktan hlihazrda sz konusu olan Bunu, ben olarak bir Bu ve nesne olarak
bir Bu. Eer biz bu fark zerine yanssal dnrsek, ne birinin ne de dierinin
yalnzca dorudan, tersine, ayn zamanda dolayml olarak duyusal kesinlikte
olduunu grrz; ben kesinlie bir bakas araclyla sahip olurum, yani
eyaya; ve bu ayn zamanda bir bakas araclyla kesinliktedir, yani Ben
araclyla.

93 z ve rnek, dorudanlk ve dolaym arasndaki bu fark sadece biz

yapmyoruz, tersine, biz onu ayn zamanda duyusal kesinliin kendisinde
buluruz; ve onu bizim, biraz nce belirlediimiz gibi deil, duyusal kesinlikte
olduu gibi almamz gerekir. Onda fark, basit dolaysz var olan veya z olarak
konur, nesne; fakat dier fark, ze dair olmayan ve dolayml olan, onda aslnda
olan olarak deil, tersine, bir bakas araclyla olan olarak, nesneyi, nesne var
olduu iin bilen bir bilgi ve olabilir ve olmayabilir. Fakat nesne gerek ve z
olandr; o vardr, buna karn bilinip bilinmemesi konusunda kaygszdr; o,
bilinmese bile kalr; fakat bilgi, eer nesne bilinmezse var deildir.

94 O halde, nesnenin gerekten de, duyusal kesinlikte bile, bir btn olarak z
olarak grlmesi gerekmektedir ki, nesne duyusal kesinlik tarafndan z olarak
gsterilir. Onun bu, z olma kavram, duyusal kesinlikte olduuna denk gelip
gelmemesi; bu amala onun gerekte ne olduu hakknda yanssal ve fazla
derinlemesine dnmemeliyiz; tersine, ona duyusal kesinlik nasl sahip ise, onu
yalnzca bu ekilde grmeliyiz.

95 O halde, duyusal kesinliin kendisine sorulmaldr: Bu nedir? Onu kendi

varlnn ift anlamnda, imdi ve Burada olan olarak alalm, bylece onun
kendisinde barndrd diyalektik, Bunun kendisi olduu gibi anlalr bir
biim kazanacaktr. imdi olan nedir? sorusuna o halde rnein: imdi olan gecedir
yantn veriyoruz. Bu duyusal kesinliin gerekliini gzden geirebilmek iin
basit bir deneme yeterlidir. Bu gerei yazarak kaydediyoruz; bir gerek
yazlarak kaydedilmekle birey kaybetmez; onu kaldrp saklamakla da birey
kaybetmez. Yazlarak kaydedilmi olan gerei imdi, bu leyin tekrar grelim,
bu durumda onun bozarm olduunu sylemek zorunda kalacaz.

96 imdi olan, ki bu gecedir, kaldrlp saklanmtr, e deyile, onun kendisi

nasl tanmlanyorsa, o ekilde, bir var olan olarak ele alnmaktadr. Fakat o,
kendisini, daha ok bir olmayan olarak gsterir. imdi olan, kendi kendisini
elbette muhafaza eder, fakat gece olmayan olarak; ayn ekilde o kendisini imdi
olan gndze kar muhafaza eder, gndz de olmayan bir ey olarak; veya bir
btn olarak bir negatif olan olarak. Bu nedenle bu kendisini muhafaza eden
imdi, bir dolaymsz olan deildir, tersine, bir dolayml olandr; zira o
kendisini, bir kalc ve kendi kendisini muhafaza eden olarak, bakas olmayan
olarak, yani gndz ve gece olmayan olarak belirlemitir. Bu arada o, nceden
olduu gibi hala basittir, imdi olandr ve bu basitlikte, onda nceden gelip hala
etkin olana kar umursamazdr. Onun varl gece olmad gibi gndz de
deildir; ayn zamanda o, gndz olduu gibi gecedir de; o, kendisinin bu
bakas olan araclyla hi etkilenmemitir. Byle bir basit olan, ki o, yadsma
araclyla var olur, ne Budur ne de odur, bir Bu olmayandr ve ayn ekilde Bu ve
O olma karsnda umursamazdr, onu genel olan olarak kavramlatralm; o
halde, genel olan gerekten de duyusal kesinliin gerek olandr.

97 Duyusal olan da genel olan olarak dile getiririz. Dediimiz udur: Bu, e
deyile genel olan Bu, veya: odur; e deyile bir btn olarak varlktr. Burada biz
elbette genel Bu olan veya bir btn olarak varl tasavvur etmiyoruz, fakat genel
olan dile getiriyoruz; veya biz bir btn olarak bu duyusal kesinlikte nasl
kastediyorsak yle dile getirmeyiz. Fakat grdmz gibi dil, geree daha
uygun olandr; onda biz kendimiz dorudan kendi sanmz rtrz ve gene
olan duyusal kesinliin gerek olan olduu ve dil yalnzca geree daha uygun
olann ifade ettii iin, kastettiimiz bir duyusal varl sze dkmemiz mmkn
deildir.

98 Dier Bu biimiyle, Burada olan ile de ayn hal sz konusu olacaktr. Burada
olan rnein aa olsun. Arkam dnyorum ve bu gerek yok olmutur ve
kendisini tersine dndrmtr: Burada olan bir aa deildir, tersine, o, daha ok
bir evdir. Burada olann kendisi yok olmuyor; tersine, o, evin, aacn vesaire yok
olmasnda hep kalandr ve ev, aa, olma konusunda umarszdr. O halde,
Burada olan kendisini yeniden dolayml basitlik veya genellik olarak
gstermektedir.

99 Bu duyusal kesinlik kendi kendisinde nesnesinin genel olann gerek olarak

gstermekle, saf varlk onun z olarak kalr, ama dolaymsz olarak deil,
tersine, kendisine yadsma ve dolaymn esas olduu bir trden olan olarak;
bylelikle o, bizim varlktan kastettiimiz deildir, tersine, o, soyutlama veya saf
genel belirlenimi olandr ve bu bo veya umursamaz imdi ve Burada olan
karsnda yalnzca bizim sanmz geride kalmaktadr -ki bu sanmz iin duyusal
kesinliin gerei, genel olan deildir.

100 Bilgi ve nesnenin ilkin ortaya kt ilikiyi, onlarn durakladklar bu

sonutaki iliki ile karlatrnca, ilikinin kendisini tersine evirdiini
gryoruz. ze dair olmas gereken nesne, imdi duyusal kesinliin nemsiz
olan olmutur, zira genel olmu olan nesne artk byle birey deildir, tersine,
duyusal kesinlik imdi kart olanda, yani daha nce ze dair olmayan bilgide
bulunmaktadr. Onun gerei, benim nesnem olarak nesnede, benim olanda, o,
ben ondan haber olduum iin vardr. Duyusal kesinlik, nesneden kovulmutur,
fakat henz kapsanp alamamtr, tersine, yalnzca Bene geri dndrlp
sktrlmtr; deneyimin onun bu realitesi hakknda bize ne gsterdiine
bakalm.

101 yleyse gerein gc artk Bende yatmaktadr, benim grmemin,

duymamn vesaire dolaymszlnda; tekil imdi ve Burda olanlarn sandmz
yok olmas, Benin onlar skca tutmas nedeniyle durdurulur. imdi olan
gndzdr, nk onu gryorum; Burada olan aatr, nk onu gryorum.
Fakat duyusal kesinlik bu ilikide daha ncekinde olduu gibi ayn diyalektii
kendinde yaar. Ben, bu, aac gryorum ve aacn burada olduunu iddia
ediyorum; fakat baka bir Ben evi grr ve Burada olann aa deil, tersine, daha
ok bir ev olduunu iddia eder. Her iki gerek de ayn dorulamaya sahiptir,
yani grmenin dolaymszlna ve gven ve teminata her ikisi de bilgileri
zerinden sahip olurlar; fakat bir gerek dierinde kaybolur.

102 Bunlarda kaybolmayan Bendir, genel olan olarak ki bu benin grmesi ne bir
aacn grlmesi ne de bu evin grlmesi vesaire, tersine, basit bir grmedir;
bu grme, bu evin vesaire yadsnmas araclyla elde edilmitir; grme bu
halinde ayn ekilde basittir ve onda hala etkin olana, eve, aaca kar
umursamazdr. Ben bir btn olarak yalnzca geneldir imdi, Burada veya Bu gibi.
Ben elbette tekil bir Beni kastediyorum, fakat imdi olana, Burada olana dair
sandm ne kadar az syleyebilirsem, ayn ekilde Bene dair de. Ben bu Burada
olan, bu imdi olan veya bir Tekil olan dersem, bir btn olarak tm Bular,
tm Buradalar, tm imdi olanlar, tm Tekil olanlar sylemi olurum; ayn
ekilde ben Ben, bu tekil Ben demekle bir btn olarak tm Benleri sylemi
olurum; herkes ne diyorsam odur: Ben, bu, tekil olan, Ben. Eer bu bilimin nne
zerinde koulsuz dayanamayaca denek ta olarak sz konusu bir bu eyi veya
bir bu insan karmsama, kurgulama, apriori bulma veya baka nasl ifade
edilirse edilsin talebi konursa, talebin hangi bu eyi veya hangi bu Beni
kastettiini sylemesini beklemek hakldr; fakat bunu sylemek mmkn
deildir.

103 O halde, duyusal kesinlik kendi zn ne nesnede ne de Bende

deneyimler ve dolaymszlk ne birinin ne de dierinin dolaymszldr, nk
Benin ze dair olmadn sand her ikisindedir ve nesne ve Ben geneldir;
onlarda Benim imdi ve Burada ve Ben sandm varln srdremez veya var
olamaz. Biz bunun araclyla duyusal kesinliin btnnn kendisini onun z
olarak koymaya varrz, nce Benin kart olan nesnede, sonra Benin onun
realitesi olmas gerektii iki durumda olduu gibi artk sadece onun ura
olarak deil. yleyse kendisini dolaymszlk olarak ve bunun araclyla daha
nce vuku bulan tm kartlklar kendinden uzak tutan, duyusal kesinliin
tamamdr.

104 Bu saf dolaymszlk, o halde, Buradann baka olmasn (aa olmayan bir
Buradaya geip giden aacn olarak), imdinin baka olmasn (gece olan bir
imdiye geip giden gndzn olarak) artk ilgilendirmemektedir. Onun
gereklii kendisini kendisiyle zde kalan iliki olarak muhafaza eder; bu iliki,
Ben ile neen arasnda temel olan ve temel olmayan bakmndan fark gzetmez
ve bu nedenle bu ilikinin iine farkn girmesi mmkn deildir. O halde, Ben
bu, Burada olan aatr iddiasn ileri sryor ve dnmyorum, yoksa Burada
olan bir Aa olamayana dnr diyor; baka bir benin Burada olan aa
olmayan olarak grmesi veya Benim kendimin baka bir defa Burada olan aa
olamayan, imdi olan gndz olmayan almam da dikkate almyorum, tersine,
ben saf-eye-bakm; Ben benim iin unda srar ediyorum: imdi olan
gndzdr veya Burada olan aatr da; Burada olan ve imdi olann kendisiyle
de kyaslamyorum, tersine, dorudan bir ilikiyi tutuyorum: imdi olan
gndzdr.

105 Bylelikle bu kesinlik artk gelip buraya ayak basmak istemedii iin, eer
biz gece olan bir imdiye veya kendisine gece olan bir Bene dikkat ekersek,
bylece yryp ona gitmi oluruz ve kendimize iddia edilen imdi olan
gstertiriz. Onu kendimize gstertmek zorundayz, nk bu dorudan ilikinin
gerei, kendisini bir imdiyle veya bir Burada ile snrlayan bu Benin gereidir.
Eer biz daha sonra bu gerei nmze koyarsak veya ondan uzak durursak,
hibir anlama sahip olmaz, nk bizim artk onun zsel olan dolaymszl
ortadan kaldrmzdr. Bizim bu nedenle zamann ve uzayn bize gsterdikleri
ayn noktaya gitmemiz gerekir, e deyile kendimizi kesin bilen ayn bu Ben
yaptrmalyz. O halde, bize gsterilen dolaymsz olann nasl olduuna
bakalm.

106 imdi olan gsteriliyor; bu imdi olandr. imdi olan; o gsterilmekle var
olmas sona erdi; imdi olan, var olan, gsterilenden bir bakasdr ve imdi olan
tam da budur, olmakla artk oktan deildir. imdi olan, bize gsterildii gibi,
bir olmu olandr; ve bu onun gerekliidir; onun var olma gereklii yoktur. O
halde, elbette onun olmu olmas onun bu gereidir. Fakat olmu olan,
gerekten varlk deildir; o deildir ve uruna aba gsterilmi olan varlktr.

107 Biz bu aa karlp gsterilende yalnzca bir hareket ve onun u gidiini

gryoruz: 1. Ben imdi olana iaret ediyorum; o, gerek olan olarak ileri
srlmtr; fakat ben onu olmu olan veya kapsanp alm olan olarak, ilk
gerei kapsayp ayorum ve 2. imdi ikinci gerek olarak olmutur, kapsanp
almtr. 3. Fakat olmu olan deildir; Ben olmu olmay veya kapsanp alm
olmay, ikinci gerei kapsayp ayorum, bylelikle imdi olann yadsnmasn
yadsyorum ve bylece ilk iddiaya geri dnyorum: imdi olandr. O halde,
imdi olan ve imdi olann aa karlp gsterilmesi, yle bir nitelik
kazanmtr ki, ne imdi olan ne de imdi olann aa karlp gsterilmesi
dorudan basittir, tersine, kendinde farkl uraklar barndran bir harekettir; bu
konmaktadr; fakat daha ok bir bakas konmaktadr veya Bu olan yeniden
kapsanp almaktadr: ve bu Baka olma veya birincinin kapsanp almasnn
kendisi yeniden kapsanp alyor ve bylece Birinciye geri dnlm oluyor. Fakat
bu kendi iine yansm olan Birinci, tam olarak nce olann, yani bir dolaymsz
olmu olann ayns deildir; tersine, o, tam da bir kendi iine yansm olandr veya
bir baka olan olarak kalnda kendisi olandr; bir imdi olan ki, muhakkak
birok imdi olandr; ve bu geree uygun imdi olandr; imdi olan, iinde
birok imdi olan, saati barndran basit bir gndr; byle bir imdi olan, bir
saat, tabi birok dakikalardr ve ayn ekilde bu imdi olan da birok imdi
olandr vesaire. O halde, aa karlp gsterilmenin kendisi harekettir; bu ortaya
koyma, imdi olann gerekte ne olduunu dile getirir; yani bir sonutur veya
imdi olann toplanm bir okluudur; ve aa karlp gsterilmek, imdi
olann genel olduunun deneyimlenmesidir.

108 Benim burada belirlediim aa karlp gsterilen Burada olan da bu Burada

olandr; ki bu gerekten bu Burada olan deildir, tersine, bir n ve Arka, bir
Yukar ve Aa, bir Sa ve Soldur. Yukarnn kendisi ayn ekilde bu birok
Yukarda, Aada vesaire baka-olandr. Aa karlp gsterilmesi gereken
Burada olan, baka Burada olanlarda kayboluyor, fakat ayn ekilde bunlar da
yok oluyor; aa karlp gsterilerek tespit edilen ve kalc olan Burada
olanlar, olmalar gerektii gibi alnmakla yalnzca yle olan bir negatif budur,
fakat Burada olanlar negatif olanda kapsanp alr; bu, birok Burada olann bir
basit karmaasdr. Mesele, kastedilen Burada olan olmaldr; fakat o deildir;
tersine, o mesele olarak var olan olarak aa karlp gsterilmekle, aa
karlp gsterilmek kendisini dorudan bilgi olarak deil, tersine, kastedilen
burada olandan hareketle birok Burada olan iinden geip genel Burada olana
giden bir harekettir ki bu, gnn imdi olann bir basit okluu olduu gibi,
Burada olann bir basit okluudur.

109 Duyusal kesinliin diyalektiinin, onun hareketinin veya onun

deneyiminin basit tarihi ve duyusal kesinliin kendisinin yalnzca bu tarihten
baka birey olmad anlalmaktadr. Bu nedenle doal bilin de daima bu
sonuca, kendisinde gerek olana doru ilerler ve ona dair deneyim edinir. Fakat
ayn ekilde yeniden ve yeniden unutur ve hareketi batan balatr. Eer bu
deneyime kar genel deneyim olarak, felsefi iddia olarak, hatta pheciliin
sonucu olarak, bu veya duyusal olan olarak d nesnelerin realitesinin veya
varlnn bilin iin mutlak geree sahip olduu ileri srlyorsa, buna
armak gerekir; byle bir iddia ne konutuunu bilmiyor; sylemek istediinin
tersini sylediini bilmiyor. Duyusal bunun gerei, bilin iin genel deneyim
olmaldr deniyor; fakat daha ok tersi genel deneyimdir; her bilin rnein
yle bir deneyimi: Burada olan bir aatr veya imdi olan ledir yeniden ortadan
kaldrmaktadr ve bunun tersini dile getirmektedir: Burada olan bir aa deildir,
tersine, bir evdir; ve ilk ortadan kaldran iddiada tam da yeniden bir Bunun
duyusal bir iddias olan ayn ekilde hemen ortadan kaldrr; ve tm duyusal
kesinlikte gerekte yalnzca biraz nce grdmz deneyimlenir, yani Bu olann
bir genel olan olarak, sz konusu iddiann genel deneyim olarak teyit ettiinin
tersidir. Bu genel deneyime istinatta, pratiin iermelerinin dikkate alnmasna
msaade edilir. Bu dikkate alta, duyusal nesnelerin realitesinin gerekliini ve
kesinliini ileri srenlere, bilgeliin en alt okuluna, yani Ceresin/cce gezegenin
ve Bacchusun Eleusis eski gizemlerine geri gnderildikleri ve ekmei yemesini
ve arab imesini renmeleri gerektii sylenecektir; zira bu gizemlerin srrna
eren sadece duyusal eylerin varl konusunda pheye dmez, tersine, ayn
zamanda onun karsnda aresizlik duyar; ve onlarda onlarn hiliini ksmen
kendisi gerekletirir, ksmen de onlarn gerekletirdiini grr. Hayvanlar da
bu bilgelie sahiptir, onlar da kendilerini en derin bir ekilde onlarn srrna
ermi olarak gsterirler; zira onlar, aslnda olan olarak duyusal eyler karsnda
durup kalmyorlar, tersine, bu realite karsnda duyduklar aresizlie ve onlarn
hiliklerinden tamamyla emin olmalarna karn kolayca onlara uzanrlar ve
onlar tketirler; ve hayvanlar gibi tm doa onlar, bu grne gre gizem
olanlar kutlar ki bu gizemler, duyusal eylerin gerekliinin ne olduunu
retirler.

110 Ama bu tr iddialar ileri srenlerin kendileri de, yukardaki notlara uygun
olarak dorudan sandklarnn tersini sylerler; belki de bu grnm, duyusal
kesinliin doas zerine derinlemesine dnmeye itmeye en yetkin olandr.
Onlar d nesnelerin varlndan bahsediyorlar ki bunlar daha tam, hakiki tam
tekil olarak, tamamyla kiisel olan, her birinin tamamyla kendisi gibi olannn
olmad, bireysel eyler olarak belirlenebilirler. Bu imdi var olann tamamyla
mutlak ve gerek olduu ileri srlmektedir. Onlar zerine bu yazyor
olduumu yazdm veya yazdm yazm olduum bu kt parasn
kastediyorlar; fakat onlar ne kastettiklerini sylemiyorlar. Eer onlar gerekten
kastettikleri bu kt parasn sylemek istiyorlardysa ve sylemek istiyorlarsa, bu
mmkn deildir, nk kastedilen, bilince, aslnda genel olana ait olan duyusal
Bu, dil iin ulalmazdr. Gerek bir deneme altnda onu sylemek modern
ncesi olacaktr; onun betimlemesini balatanlar, bitiremeyeceklerdir, tersine,
onu bakalarna brakmak zorunda kalacaklardr ki bunlar olmayan bir eyden
bahsettiklerini sonunda kendileri teslim edecektir. O halde, onlar herhalde
yukardakinden tamamyla farkl olan buradaki bu kt parasn
kastediyorlardr; fakat onlar hakiki eyleri, dsal veya duyusal nesneleri, mutlak tekil
varlklar vesaire konuuyorlar; e deyile onlar onlarn yalnzca genel olanna
dair sylyorlar; bu nedenle konuulamaz olarak adlandrlan, gerek
olmayandr, akll olmayandr, yalnzca sanlandr. Eer bir ey hakknda onun
hakiki bir ey, bir dsal nesne olmaktan baka bir ey olmad syleniyorsa, bu
yalnzca en genel olandr ve bylelikle daha ok onun var olan her eyle
farkllndan ok aynl dile getirilir. Tekil bir eyden bahsediyorsam, ondan
ayn zamanda daha ok genel olan olarak da bahsetmi olurum; zira hepsi tekil
bir eydir; ve ayn ekilde bu ey, istenen hereydir. Bu kt paras olarak tam
betimlenmi olursa, bylece tm ve her bir kt, bir bu kt parasdr ve ben
daima yalnzca genel olan syledim. Fakat eer tanrsal doaya sahip
konumaya, sany dorudan tersine evirerek, onu baka birey yaparak ve
bylelikle ona hi sz syletmeden yardmc olmak istiyorsam, bu kt parasn
aa karp gsteririm, bylece duyusal kesinliin gerekliinin gerekten ne
olduunu deneyimlemi olurum; onu ben bir Burada olan olarak aa karp
gsteriyorum ki bu bir Burada olan, baka bir Burada olan veya kendi
kendisinde bir basit bir arada olan birok Burada olan, bir genel olandr; onu ben,
o gerekte nasl ise yle alyorum ve bir dorudan olan bilmek yerine
alglyorum.