You are on page 1of 76

2012

08/12/2012 1
Materiais de Construo
Mecnica

08/12/2012
2 2
MATERIAIS METLICOS

FERROSOS NO FERROSOS

Ferros fundidos
Ligas Al
Sem liga
Ligas Ti
Ligas Fe-C Baixa liga Ligas leves
Aos
HSLA Ligas Mg

Ligados Ligas Be

Ferrticos Bronzes
Austenticos
Fe-Cr Ligas Cu Lates
Martensticos
(Fe Cr-Ni)
Duplex Cu-Ni
(INOX) Ligas Ni
HPP
Outras Fe Fe-Ni Ligas Tm
(MARAGING)
Fe-C-Mn Ligas Tm
08/12/2012 (REFRATRIOS) 3
(HADFIELD)
O Minrio de Ferro

O ferro, embora muitos assim pensam que seja, no encontrado puro na


natureza. Do jargo popular, ao ao comum ser denominado de ferro. Este,
encontra-se geralmente combinado com outros elementos (O2 e N2)
formando rochas as quais d-se o nome de MINRIO DE FERRO.

O minrio de ferro retirado do subsolo, em jazidas cavernosas, porm


muitas vezes encontrado exposto formando verdadeiras montanhas e
plancies.O principais minrios de ferro so a Hematita, Magnetita,
Titanomagnetita e Pisolita, sendo os 2 (dois) primeiros os mais utilizados,
pela maior facilidade de extrao e pela quantidade existente na crosta.

Para retirar as impurezas, o minrio lavado, britado e peneirado (partido


em pedaos menores) e em seguida levados para a usina siderrgica para
formar o material preliminar ao ao, o ferro gusa.

08/12/2012 4
O Ferro Gusa

O ferro gusa o produto imediato da reduo do minrio de ferro pelo coque ou


carvo, e calcrio num alto forno. O ferro gusa normalmente contm de 5 a 8% de
carbono (C), o que faz com que aps solidificado, seja um material quebradio e sem
grande uso direto.

Geralmente nos processos industriais, o ferro gusa considerado como uma liga de
ferro (Fe) + carbono (C), contendo de 5 a 8% de carbono (C), e outros elementos
ditos residuais, como por exemplo: silcio (Si), mangans (Mn), fsforo (P) e enxofre
(S), dentre outros. Elementos estes residuais da adio para propiciar a reduo, de
modo a auxiliar no processo.

Aps a o gusa ser formado, e com a posterior separao da escria, o mesmo


vertido diretamente a partir do cadinho do alto forno para vagonetas contentores,
chamados de carro torpedos. Este so utilizados para formar lingotes, ou usado
diretamente no estado lquido em aciarias. Os lingotes so ento usados para
produzir ferro fundido e ao, ao extrair-se o carbono em excesso.

08/12/2012 5
Alto Forno incio do Sc. XIV

08/12/2012 6
Alto Forno

08/12/2012 7
Alto Forno

1. Fornalha Cowper
2. zona de derretimento
3. zona de reduo de xido ferroso
4. zona de reduo de xido frrico
5. zona de pr-aquecimento (garganta)
6. alimentao de minrio, pedra calcria e coque siderrgico
7. escapamento de gases
8. coluna de minrio, coque e pedra calcria
9. remoo de escria
10. ferro-gusa
08/12/2012 8
11. Chamin para escoamento dos gases liberados
Processo de Fabricao do Ferro
Gusa

08/12/2012 9
Aos
Os aos so ligas metlicas, formadas basicamente por: Ferro (Fe) e Carbono (C).

So processados na aciaria, por meio de lingotes de ferro gusa, em fornos especiais, onde o teor
de carbono baixado consideravelmente. introduzido outros elementos de liga, inclusive a
sucata de ao (melhorar rendimento e adio de elementos de liga).

So utilizados como elementos de liga, e como materiais auxiliadores, os seguintes materiais:


silicio (Si), alumnio (Al), mangans (Mn), enxofre (S), fsforo (P), nibio (Nb) e tungstnio (W) ,
etc .

As principais caracteristicas dos aos so:

Pode ser trabalhado com ferramenta de corte (usinado);


Pode ser curvado;
Pode ser dobrado;
Pode ser forjado;
Pode ser soldado;
Pode ser laminado.

08/12/2012 10
Aos

Os aos numa forma geral, podem ser classificados em 5 (cinco)


tipos, quanto a formulao e aplicao.
So estas as classificaes:

Aos carbonos (de baixo, de mdio e de alto teor de C);


Aos baixa liga;
Aos alta liga;
Aos ferramentas;
Aos inoxidveis.

08/12/2012 11
Aos

Diagrama de
Equilbrio da
Liga Fe-C

08/12/2012 12
Fluxograma de Obteno dos Aos

08/12/2012 13
Aos-Carbono (FeC)

Os aos so ligas de Ferro (Fe) e Carbono (C) com um teor mximo de 1,8%
de Carbono (C), com leves percentuais de outros componentes, quais
denominamos residuais.

Estes pos sua vez, so dividdos em 3 (trs) grupos:

Aos com baixo teor de Carbono 0,02% a 0,3% de C.


Aos com mdio teor de Carbono 0,3% a 0,7% de C.
Aos com alto teor de Carbono 0,7% a 1,8% C.

08/12/2012 14
Ao com Baixo Teor de Carbono

So aos carbonos, que tm em sua composio valores de 0,02% a 0,3% de C.


Propriedades Mecnicas:

Ductilidade: 0,2 a 0,5 %


Dureza: 800 a 1,8 x 10
Mdulo de elasticidade: 196 a 211 GPa

Propriedades Trmicas:

Temp. Max de servio: 550-700 K


Temp. Min. de servio: 240-260 K
Pto de Fuso 1,72 * 103 K
Condutividade Trmica: 40-70 W/m * K
Calor Especfico: 418-455 J/Kg.K
08/12/2012 15
Ao com Baixo Teor de Carbono
Desempenho frente ao ambiente de trabalho:

gua doce: bom


gua salgada: regular
cidos fortes: muito ruim
cidos fracos: ruim
Bases fortes: bom
Bases fracas: muito bom
Radiao UV: muito bom
Resistncia ao desgaste: bom

So aos com tima soldabilidade.

08/12/2012 16
Ao com Baixo Teor de Carbono

Suas aplicaes:

Indstrias de construo civil vigas, chapas, tubules de


peq. dimetros, etc;
Indstrias metalurgicas em geral eixos, cubos, rodas,
chaparias em geral, tubos, etc;
Aplicaes em geral, de baixa responsabilidade.

08/12/2012 17
Ao com Mdio Teor de Carbono

So aos carbonos, que tm em sua composio valores de 0,3%


a 0,7% de C.

Propriedades Mecnicas:

Ductilidade: 0,05 a 0,3 %


Dureza: 1000 a 2000
Mdulo de elasticidade: 196 a 210 GPa

08/12/2012 18
Ao com Mdio Teor de Carbono
Desempenho frente ao ambiente de trabalho:

gua doce: bom


gua salgada: regular
cidos fortes: muito ruim
cidos fracos: ruim
Bases fortes: bom
Bases fracas: muito bom
Radiao UV: muito bom
Resistncia ao desgaste: bom

So aos com boa a mdia soldabilidade.

08/12/2012 19
Ao com Mdio Teor de Carbono

Suas aplicaes:

Indstrias de construo civil vigas e tubulaes em geral;


Indstria automobilistica eixos, engrenagens, cubos de rodas,
munhes;
Indstrias metalurgicas em geral eixos, cubos, rodas, chaparias em
geral, tubos, engrenagens, etc;
Ferramentas de estampagem e moldes;
Geralmente so usados em rolamentos comuns;
Equipamentos da industria petroquimica;
Aplicaes em geral, de mdia responsabilidade.

08/12/2012 20
Ao com Alto Teor de Carbono

So aos carbonos, que tm em sua composio valores 0,7% a 1,8% de C.

Propriedades Mecnicas:

Ductilidade: 0,05 a 0,3


Dureza: 1000 a 2000
Mdulo de elasticidade: 196 a 210 GPa

08/12/2012 21
Ao com Alto Teor de Carbono

Desempenho frente ao ambiente de trabalho:

gua doce: bom


gua salgada: regular
cidos fortes: muito ruim
cidos fracos: ruim
Bases fortes: bom
Bases fracas: muito bom
Radiao UV: muito bom
Resistncia ao desgaste: bom

So aos com baixissima soldabilidade.

08/12/2012 22
Ao com Alto Teor de Carbono

Suas aplicaes:

Indstrias de construo civil vigas de grande responsabilidade, dentes


de mquinas, caambas, ponteiros;
Indstria automobilistica eixos, guias e engrenagens;
Indstrias metalurgicas em geral eixos, cubos, rodas, engrenagens, etc;
Ferramentas de corte, estampos e moldes;
Equipamentos da industria de minerao e processamento;
Rolamentos de grande preciso;
Aplicaes em geral, de alta responsabilidade.

08/12/2012 23
Forno de Induo Obteno de Aos Carbono e
de baixa, mdia e alta ligas.

08/12/2012 24
Forno Eltrico Obteno de Aos Carbono e
de baixa ligas.

08/12/2012 25
Tabela - Principais Tipos de Aos Carbonos
(AISI/SAE)
Com p. R e s is t . Te n s a o d e
D e s ig n a o A lo n g a m e n t A p lic a e s
Q u im . % E s tado Tra o c e d n c ia
A IS I-S A E o (% ) Tp ic a s
pond. (M p a ) (M p a )
L a m in a d o a P re g o s ,
2 7 6 -1 4 1 7 9 -3 1 0 2 8 -4 7
0 ,10 C ; 0,40 quente; p a ra fu s o ,
1010
Mn L a m in a d o a b a rra s d e
2 9 0 -4 0 0 1 5 9 -2 6 2 3 0 -4 5
F rio re fo r o
Ve i o s ,
0 ,20 C : 0,45 L a m in a d o 448 331 36
1020 e n g re n a g e n
Mn R e c o z id o 393 297 36 s
L a m in a d o 621 414 25 S u p o rt e s ,
0 ,40 C ; 0,45
1040 R e c o z id o 517 3352 30 e n g re n a g e n
Mn
R e ve n id o 800 593 20 s
L a m in a d o 814 483 17 M o la s ,
0 ,60 C ; 0,65
1060 R e c o z id o 628 483 22 ro d a s d e
Mn
R e ve n id o 110 780 13 c o m b o io s
L a m in a d o 967 586 12 c o rd a s
0 ,80 C ; 0,80
1080 R e c o z id o 614 373 25 m u s ic a is e
Mn
R e ve n id o 1304 980 12 m o la s
L a m in a d o 966 573 9 M o ld e s ,
0 ,95 C ; 0,40
1095 R e c o z id o 655 379 13 t o rn e ira s ,
Mn
R e ve n id o 1263 814 10 fre s a s

08/12/2012 26
Chapas, Perfis laminados e trefilados

08/12/2012 27
Aos Carbono Baixa Liga
Aos Carbono: Aos Mo:
10xx - comuns (Mn <1%, P < .04 e S < .05, + 40xx - Mo 0,15-0,30
elementos residuais) 44xx - Mo 0,35-0,45
11xx - alto S (0,08 a 0,35) para usinabilidade 45xx - Mo 0,45-0,60

Aos Mn: Aos Cr:


13xx - Mn 1,60-1,90 50xx - Cr 0,30-0,60
15xx - Mn 1,00-1,60 51xx - Cr 0,70-1,15
501xx- Cr 0,40-0,60
Aos Ni: 511xx- Cr 0,90-1,15
521xx- Cr 1,30-1,60
23xx - Ni 3,25-3,75
25xx - Ni 4,75-5,25
Aos Si:
92xx - Si 1,80-2,20
08/12/2012 28
Aos Carbono Baixa Liga

Aos Ni-Cr: Aos Ni-Cr-Mo:


31xx - Ni 1,10-1,40; Cr 0,55-0,75 Ni Cr Mo
33xx - Ni 3,25-3,75; Cr 1,40-1,75 43xx - 1,65-2,00/0,70-0,90/0,20-0,30
47xx - 0,90-1,20/0,35-0,55/0,30-0,40

Aos Ni-Mo: 86xx - 0,40-0,70/0,40-0,60/0,15-0,25


87xx - 0,40-0,70/0,40-0,60/0,20-0,30
46xx - Ni 1,65-2,00; Mo 0,20-0,30 93xx - 3,00-3,50/1,00-1,40/0,08-0,15
48xx - Ni 3,25-3,75; Mo 0,20-0,30 98xx - 0,85-1,15/0,70-0,90/0,20-0,30

Aos Cr-Mo:
41xx - Cr 0,80-1,10; Mo 0,15-0,25

Aos Cr-V:
61xx - Cr 0,70-1,10; V 0,10-0,15

08/12/2012 29
Aos Carbono Baixa Liga da Norma ASTM

Significado Das Normas ASTM Para Identificao De Materiais

As normas ASTM (American Standarts of Testing and Materials) so as nomas


tcnicas mais em relao aos materiais de construo empregados na
fabricao de tubos, e acessrios, assim como os componentes e acessrios,
embora as normas DIN/EN, e as normas ABNT, tambm apresentem
especificaes a esse respeito.

Devemos ento entender qual o sign ificado de cada elemento que aparece na
especificao de uma norma, analisando esses dois esemplos:

ASTM A-161 GrA


ASTM B-247

08/12/2012 30
08/12/2012 31
Aos Carbono Baixa Liga da Norma ASTM

Significado Das Normas ASTM Para Identificao De Materiais

ASTM A- ou B-, so letras que aparecem nos exemplos, logo depois das
iniciais da entidade (ASTM), que indicam o tipo de materiais.
So 4 (quatro) as letras possveis, sendo cada uma para um materiais
diferentes, como especificado a seguir:

08/12/2012 32
Aos Estruturais Normas Tipicas

Normas Brasileiras NBR: (SY/Su, em MPa)


7007: Perfis Laminados- MR(250/400), AR(290/415) AR(345/450),
AR-COR(345/485)
6648: Chapas Grossas (>6mm)- CG-24(235/380), CG-26(255/410)
6649/50: Chapas Finas- CF-24(240/370), CF-26(260/400)
5000: Chapas Grossas BLAR- G30(300/415), G35(345/450)
5004: Chapas Finas BLAR- F32(310/410), F35(340/450)
Normas Inglesas:
BS-4360: estruturas off-shore
BS-5400: estruturas metlicas
BS-5500: vasos de presso
ASME: seo IIa - aos C e aos-liga
(Na seo VIII, diviso1-projeto de vasos tradicionais, as tenses admissveis variam
de 70 a 170 MPa, para temperaturas < 345oC).

08/12/2012 33
Aos Carbono Baixa Liga da Norma ASTM
Normas ASTM:
Norma SYmin Elem. Liga Aplicao
A-36 250 C,Si,Mn chapas grossas estruturais
A-106 210-280 C,Si tubos sem costura
A-182 280-455 .5Mo a 9Cr1Mo forjados p/ alta
temperatura
A-242 290-345 Mn,Cu,Cr,Ni perfis, chapas
A-355 210 .5Mo a 9Cr1Mo tubos s/costura p/ alta
temp.
A-387 210-315 at 5Cr.5Mo tubos, vasos de presso
A-414 175-315 C,Mn placas p/ vasos de presso
A-440 290-395 Mn,Cu,Si perfis, placas, barras
A-572 290-450 Mn,Ni,V,N perfis, placas, barras
A-606 240-345 C,Mn folhas
A-607 290-485 Mn,Nb,V,Ni,Cu folhas
A-618 345 Mn,Ni,V,Si tubos
A-633 320-410 Mn,V,Cr,Cu,N perfis p/ baixa temperatura
A-656 550 Mn,V,Al,N,Ti chapas p/ veculos
A-812 455-560 C,Mn,V,Nb,Si chapas p/ vasos de
presso

08/12/2012 34
Aos Ferramentas
Tm maior controle de qualidade e devem ser usados em aplicaes estruturais
crticas.
So regidos pela norma DIN, e so designados por letra + nmero:
Tipo Nmero Aplicao Tipos mais usados
W 1,2,5 trabalho a frio
W2: 0.6-1.4C, 0.25V (temp. em gua)
O 1,2,6,7 trabalho a frio
O1: 0.9C, 1Mn, 0.5Cr, 0.5W (t. leo)
S 1,2,5,6,7 choque S1: 0.5C, 1.5Cr, 2.5W (t. leo)
A 2-10 trabalho a frio
A2: 1C, 5Cr, 1Mo (t. ar)
D 1-7 trabalho a frio
D2: 1.5C, 12Cr, 1Mo, 1V (t. ar)
D6: 2.1C, 12Cr, 0.7W, 0.2V (t. ar)
H 1-19 (Cr) trabalho a H11: 0.35C, 5Cr, 1.5Mo, 0.4V (t. ar)
20-39 (W) quente H13: 0.35C, 5Cr, 1.5Mo, 1V (t. ar)
40-59 (Mo) H21: 0.35C, 9W, 3.5Cr (t. ar)
T 1-8,15 corte (HSS) T1: 0.7C, 18W, 4Cr, 1V (t. ar)
M 1-47 corte (HSS) M2: 0.9C, 5Mo, 6W, 2Cr, 2V (t. ar)
P 2-6,20,21 moldes injeo P20: 0.3C, 1.7Cr, 0.4Mo
L 2,3,6 rolamentos L2: 0.5-1.1C, 1Cr, 0.2V

08/12/2012 35
Ferros Fundidos

So as ligas ferro-carbono, com adio de mais de 2,2 a 4,5 % de


carbono C.

Sua composio qumica tem a presena obrigatria do


elemento silcio (Si). Tambm constitudo de mangans
(Mn), fsforo (P) e enxofre (S).
O teor de silcio e a velocidade de resfriamento so
importantes quanto sua estrutura atmica.
So chamados de ferros fundidos, pois pela quantidade de
carbono (C), a fundio a nica forma direta de obteno.

08/12/2012 36
Forno Cubil Obteno de Ferros-Fundidos

08/12/2012 37
Fornos de Passagem (ou de moldagem)
para Ferros-Fundidos

08/12/2012 38
Moldagem de Ferro Fundido

08/12/2012 39
Ferros Fundidos

Os ferros fundidos so classificados em 4 (quatro) tipos, sendo:

Ferro fundido branco


Ferro fundido cinzento
Ferro malevel
Ferro nodular

08/12/2012 40
Ferro Fundido Branco

Suas propriedades bsicas so:


elevadas dureza;
resistncia ao desgaste;
difcil usinabilidade.

Suas aplicaes:
revestimento de moinhos
bolas para moinhos de bola
cilindros de laminao para borracha, vidro, linleo, plsticos e metais;
rodas de vages;
peas empregadas em equipamento para britamento de minrios,
moagem de cimento etc.

08/12/2012 41
Ferro Fundido Cinzento

Suas propriedades bsicas so:


fcil fuso e moldagem;
excelente usinabilidade;
resistncia mecnica satisfatria;
boa resistncia ao desgaste e boa capacidade de
amortecimento
dentre os ferros fundidos, a mais usada.

08/12/2012 42
Ferro Fundido Cinzento

A norma alem DIN representa em setes classes: GG-10, GG-15, GG-20,


GG-25, GG-30, GG-35, GG-40.

Pela ABNT, agrupa pelos limites mnimos de resistncia a trao


(kgf/mm), FC10, FC15, FC20, FC25, FC30, FC35, FC40

Na industria automobilstica, a SAE agrupou esse material em cinco


classes: G-1800, G-2500, G-3000, G-3500, G-4000.

A ASTM agrupa os ferros fundidos conf. O limite de resistncia a trao


em lb/pol . ASTM 20 = 20.000lb/pol ou 14,0 kgf/mm

08/12/2012 43
Ferro Fundido Cinzento

Aplicaes Industriais

bases de mquinas;
carcaas metlicas;
barramentos, cabeotes, mesas de maquinas operatrizes;
engrenagens;
bases pesadas e colunas de mquinas;
buchas grandes;
blocos de motor, anis de pisto;
produtos sanitrios, tampas de poos de inspeo, tubos, conexes;
carcaas de compressores, rotores, pistes hidrulicos,

08/12/2012 44
Ferro Fundido Cinzento

Aplicaes Automobilsticas

cabeotes do cilindro;
cilindros resfriados a ar;
pistes;
carcaas de bombas de leo;
caixa de transmisso;
caixas de engrenagem;
tambores de freio;
discos de embreagem;
blocos de cilindro de automveis e motores Diesel;
volantes;
blocos de motores, camisas de cilindro, comando de vlvulas etc.

08/12/2012 45
Ferro Fundido Malevel
Resulta de um ferro fundido branco, o qual sujeito a um tratamento trmico
especial de longa durao chamadomaleabilizao

Suas propriedades bsicas so:


ductilidade e tenacidade,
resistncia a trao,
resistncia a fadiga,
resistncia ao desgaste;
usinabilidade.

considerado um material intermedirio entre o ao e o ferro fundido cinzento.

08/12/2012 46
Ferro Fundido Malevel

A ABNT, pela sua especificao PEB-128 classifica os


maleveis em 14 tipos (entre maleveis brancos e pretos),
FMBF-3204, 3504, 4006,4507,3812, FMBP-5505, 6503,
FMPF-3006, 3512, 4507, 5005, 5504, 6503, FMPP-7002.

08/12/2012 47
Ferro Fundido Malevel
Aplicaes:

conexes para tubulaes hidrulicas,


conexes em linhas de transmisso eltrica,
correntes,
suportes de molas,
caixas de direo e de diferencial,
cubos de rodas,
sapatas de freios,
pedais de freio e de embreagem,
colares de tratores,
caixas de engrenagens

08/12/2012 48
Ferro Fundido Nodular

Tambm chamado de ferro fundido dctil.

Suas propriedades bsicas so:


excelente resistncia mecnica,
alta tenacidade,
alta ductilidade.

Os processos de nodulizao desses materias consiste na


adio, no metal fundido, de determinadas ligas contendo
magnsio, crio, clcio, ltio, sdio ou brio.

08/12/2012 49
Ferro Fundido Nodular

A ABNT pela especificao PEB-585, agrupou o ferro dctil


em sete classes: FE3817, FE4212, FE5007, FE6002, FE7002,
FE3817.

O tipo mais utilizado em construo mecnica o ferro FE-


5007.

08/12/2012 50
Ferro Fundido Nodular
Aplicaes:

peas sujeitas a presso e ao impacto;


carcaa de compressores,
lingueteiras e bielas ,
virabrequins,
matrizes,
mancais,
polias,
rodas dentadas,
engates,
sapatas,
tambores de freio.
08/12/2012 51
Aos Inoxidveis

Os aos inoxidveis so ligas aos de baixo teor de carbono, ligados ao:

Cromo (Cr);
Nquel (Ni);
Mangans (Mn)*.

Podem ainda conter outros materiais adicionais, que conferem outras


caracteristicas, como: nibio (Ni), titnio (Ti) e molibdnio (Mo).

Basicamente so formados pela adio do Cromo (Cr), minimo de 11%.


Elemento este responsvel pela ao de formao de oxido cromico, que
confere as principais caracteristicas de resistencia a oxidao..

08/12/2012 52
Aos Inoxidveis

Os aos inoxidveis tem como principal


caracterstica, a resistncia corroso,
mesmo em ambientes de alta
temperatura ou temperaturas criognicas.

Se deve principalmente pela presena de


cromo (a partir de 11%).

O cromo, em contato com o oxignio


permite a formao de uma pelcula
finssima de xido de cromo sobre a
superfcie do ao, que impermevel e
insolvel em meios corrosivos usuais.

08/12/2012 53
Aos Inoxidveis
Principais elementos de liga ------ Cr, Ni, Mo.

Baixa liga ------- el. Liga 5 %


Mdia liga ------- 5% el. Liga 10 % Austenticos
Alta liga -------- el. Liga 10 % Ferrticos
Martensticos
Inoxidvel adio de no mnimo 12 % Cr
Duplex;
EPP
Usados quando a temperatura ou condies especficas (corroso, contaminao) impedem o
uso do ao carbono.
Disponibilidade
Dificuldades
Preo (4 vezes o ao carbono)
Soldabilidade
08/12/2012 54
Aos Inoxidveis
Caracteristicas dos Principais Elementos:

Aumenta resistncia oxidao em temperatursa elevadas;


Cromo Aumenta resistncia corroso;

At 2 % aumenta resistncia fluncia.

Molibdnio: aumenta resistncia fluncia e ao escoamento e a trao;

Confere maior resistncia mecnica a baixa e alta temperatura;


Nquel:
Aumenta a resistncia a corroso.

08/12/2012 55
Classificao dos Aos Inoxidveis

So classificados de acordo com a estrutura cristalina predominante na liga


temperatura ambiente.

So classificados como:

Aos inoxidveis Martensticos;


Aos inoxidveis Ferrticos;
Aos inoxidveis Austenticos;
Aos inoxidveis Duplex;
Aos inoxidveis Endurecidos por Precipitao (EPP).

08/12/2012 56
08/12/2012 57
Ao Inoxidvel Martenstico

Essencialmente ligas binrias ferro-cromo com 12 a 17% Cr.

Magnticos;
Endurecveis por tmpera;
Maior resistncia mecnica e dureza;
Baixa resistncia a corroso comparando com os ferrticos e austenticos.
Baixa soldabilidade.

Apresentam-se em trs tipos:


Baixo Cromo (tipo turbina) 0,15% C; 12% Cr
Mdio Cromo (tipo cutelaria) 0,70% C; 17% Cr
Alto Cromo (resistente ao desgaste) 1,10% C; 17% Cr

08/12/2012 58
Ao Inoxidvel Martenstico

Uso geral para peas onde requer tratamento trmico;

rgos de mquinas - veios de bombas, vlvulas, camisas;

Cutelaria, talheres e utenslios domsticos;

Rolamentos - Esferas, rolamentos, pistas;

Intrumentos cirrgicos;

Componentes de vlvulas de motores a exploso;

Vlvulas, conexoes e tubos usados na industria petroquimica;

Peas e componentes da industria quimica em geral;

Bombas de gases e de fluidos especiais.

08/12/2012 59
Ao Inoxidvel Ferrtico

So essencialmente ligas binrias ferro-cromo com 12 a 30% Cr.

Paramagnticos;
No endurecveis por tmpera;
Mdia resistncia mecnica e dureza;
Boa resistncia a corroso comparando com os ferrticos e martensticos.
Sua estrutura mantm-se essencialmente ferrtica (CCC, do tipo ferro a) aps os
tratamentos trmicos normais.
So relativamente baratos, porque no contm nquel.
Boa resistncia ao calor e corroso.
Boa soldabilidade.

08/12/2012 60
Ao Inoxidvel Ferrtico

Uso geral em aplicaes onde no se requer endurecimento;


Capotas de automveis;
Equipamentos para restaurantes e bares;
Aplicaes a alta temperatura - aquecedores, cmaras de combusto;
Aplicaes na industria farmacutica;
Partes de mquinas expostas a intempries;
Flanges, tubulaes e conexes para industria quimica em geral;
Peas e componentes para industria de tintas e vernizes;
Peas e componentes para indstria de abate de animais;
Parafusos, porcas e arruelas em geral.

08/12/2012 61
Ao Inoxidvel Austentico

So essencialmente ligas ternrias ferro-cromo-nquel com 16 a 25% Cr e 7 a 20% Ni.

No magnticos;
No endurecveis por tmpera;
Boa resistncia mecnica e dureza;
A melhor resistncia a corroso de todos os aos inoxidaveis;
Sua estrutura permanece austentica (CFC, tipo ferro g) s temperaturas normais dos
tratamentos trmicos;
Tem elevada capacidade de deformao devido sua estrutura CFC.
So de valor relativamente alto;
Boa resistncia ao calor e ao frio;
Boa soldabilidade quanto atento a alguns fatores.

08/12/2012 62
Ao Inoxidvel Austentico

Equipamentos de processamento qumicos em geral;


Tubulaes em geral para indstria qumica, petroqumica e farmacutica;
Tanques e reservatrios para gua e fludos corrosivos;
Aparelhos cirrgicos e prteses ortopdicas;
Vlvulas, tubulaes e reservatrios para trabalhos com criogenia (gases e lquidos
com temperaturas abaixo de 0C);
Utenslios para indstria alimentcia;
Reatores de medicamentos, vacinas e sorologia;
Peas e componentes para indstria naval;
Peas e componentes para indstria aeroespacial;
Peas e componentes para indstria nuclear;
Aplicaes diversas onde requer alta resistncia a corroso e inertizao do
processo.

08/12/2012 63
Aos Inoxidveis

08/12/2012 64
Aos Inoxidveis

08/12/2012 65
Aos Inoxidveis

08/12/2012 66
Ligas de Alumnio
Baixos (2.7kg/l) e E (~70GPa) (~ ao/3)
= 23/oC (~2.ao)
Tf = 680 oC (Fe = 1580oC)
Bom condutor eltrico (Al puro ~ 0.6Cu) e trmico
Pode ter alto SY/
Boa resistncia corroso
Anodizao protege e endurece a superfcie
No txico
Boa fabricabilidade
Ligas mais resistentes no so muito tenazes

08/12/2012 67
Ligas de Alumnio

Caractersticas Fsico-Qumicas
Smbolo Qumico: Al Ponto de Ebulio: 2792,0 K
Nmero Atmico: 5 Condutividade Trmica:
Peso Atmico: 26,98153 235,0 W/m.K
Grupo da Tabela: 13 Resistividade Eltrica:
Configurao Eletrnica: 2,65 .10-8.Ohm.m
[Ne].3s2.3p1 nmero de oxidao: +3
Classificao: Metal (excepcionalmente +1)
Estado Fsico (T=298K):Slido Anftero (reage c/ cidos e
bases)
Densidade: 2,702 g/cm3
Al + cido --> Al+3 + H2
Ponto de Fuso: 933,7 K
Al + base --> Al(OH)4 + H2

08/12/2012 68
Ligas de Alumnio

Caractersticas Fsico-Qumicas
Energias de Ionizao Raio Neutro (pm):
1 577,5 kJ/mol Raio Atmico Emprico: 125,0
2 1816,5 kJ/mol Raio Atmico Calculado: 118,0
3 2744,8 kJ/mol Raio Covalente: 118,0
4a 11577,0 kJ/mol Raio van der Waals: no tem
5 14842,0 kJ/mol Raio Inico on Al (I): 50,0 pm
6 18379,0 kJ/mol
7 23326,0 kJ/mol

Calor Especfico: 0,9 J/g.K


Eletronegatividade (Pauling):
1,61

08/12/2012 69
Ligas de Alumnio
Principais ligas laminadas (as TT so tratveis termicamente):

1xxx (0.99Al min): condutores eltricos, Alclad p/ corroso


2xxx (Cu, TT): 2014, 2017, 2024 (alta resistncia, aviao)
3xxx (Mn): 3003 (uso geral (UG), soldvel, f = 0.5)
4xxx (Si) (pouco usada)
5xxx (Mg): 5052, 5083, 5456 (UG, SY> 3xxx, aplicaes navais)
6xxx (Mg e Si, TT): 6061, 6063 (UG, SY> 5xxx, anodizado, solda)
7xxx (Zn, TT): 7075 (maior SY, aviao, transdutores)

Sufixos: Hxx (tipo e grau de encruamento), Txxx (TT), p.ex:


T3 (solubilizada e encruada)
T4 (solubilizada e envelhecida naturalmente)
T6 (solubilizada e envelhecida no forno)

08/12/2012 70
Ligas de Alumnio
Influencia de Elementos de Ligas
Elemento de Percentagem Vantagem Desvantagem
liga Tpica
Cu 3 a 11% - confere alta resistncia mecnica - diminui resistncia corroso
- facilita trabalho de usinagem salina
- fragilidade a quente
Si 12 a 13% - aumenta fluidez na fundio - diminui usinabilidade
- reduz coeficiente de dilatao
- melhora a soldabilidade
Mg > 8% - confere alta soldabilidade - dificulta fundio devido a
- aumenta resistncia a corroso em oxidao (borra) e absoro
meio salino de impurezas (Fe e outros)
- possibilita tratamento trmico de
ligas de Al-Si (melhora das
caractersticas mecnicas)
Zn 0,05 a 2,2% - sempre associado ao Mg - diminui resistncia corroso
- confere alta resistncia mecnica salina
- ligas auto temperantes - fragilidade a quente
- aumenta dutilidade - alta contrao em fundio
Mn 0,5 a 10,7% - como corretor - pequena diminuio da
- aumenta resistncia mecnica a dutilidade
quente

08/12/2012 71
Ligas de Alumnio
Influencia de Elementos de Ligas
Ligas Designao Caractersticas Usos
Tratveis AA
Al > 99,0% 1XXX - Tratveis Termicamente - Condutores eltricos
- tima resistncia corroso - Revestimento em Alclads
- tima soldabilidade - Equipamentos qumicos e
- tima conformabilidade alimentares
- Embalagens
- Refletores
- Utenslios domsticos
- Aeronutica sob a forma de Alclad
com liga 2024
Al-Cu 2XXX - Tratveis Termicamente - Peas usinadas ou forjadas sujeitas
- Boa resistncia mecnica (RT 40 a a esforos mdios, operando em
2
50 kgf/mm T8) ambiente no corrosivo
- Baixa conformabilidade exceto - Avies
recozidas ( = 20 a 22% rec.) - Automveis
- Soldvel apenas por resistncia - Estruturas
- Boa usinabilidade - Relojoaria
Al-Mn 3XXX - Tratveis Termicamente - Tubos soldados
- Boa dutilidade - Caldeiraria
- Mdia resistncia mecnica (RT - Peas fabricadas por embutimento
2
11 a 20 kgf/mm )
- Excelente soldabilidade
- Baixa usinabilidade

08/12/2012 72
Ligas Designao Caractersticas Usos
Tratveis AA
Al-Si 4XXX - Tratveis por Encruamento - Peas forjadas (pouco usadas)
- Baixo alongamento ( = 6% - T6)
- Mdia soldabilidade
- Boa resistncia mecnica (RT ~40
2
kgf/mm T6)
- Baixa usinabilidade
Al-Mg 5XXX - Tratveis por Encruamento - Formas arquitetnicas e estruturais
- tima resistncia corroso - Equipamentos qumicos,
salina alimentares, txteis e de
- Boa soldabilidade minerao
- Baixa usinabilidade - Depsitos sob presso de gs
liquefeito
- Navios
- Ferragens
Al-Mg-Si 6XXX - Tratveis Termicamente - Formas aeronuticas
- Fcil fabricao - Formas estruturais
- Boa resistncia mecnica (RT ~32 - Embalagens
2
kgf/mm T6) - Equipamentos qumicos,
- Excelente conformabilidade ( = 25 alimentares
a 30% rec.) - Indstria eltrica
- Boa resistncia corroso
Al-Zn-Mg 7XXX - Tratveis Termicamente - Automveis
- Difcil produo (alto custo) - Equipamentos txteis e de
- Excelente resistncia mecnica minerao
2
(RT ~58 kgf/mm T6) - Componentes de alta resistncia
- Boa conformabilidade ( = 17% - Avies (concorre com aos de alta
rec.) resistncia devido ao baixo peso)
- Alta soldabilidade - Industria blica
- Melhor limite de fadiga (16
2
kgf/mm )
- Boa usinabilidade
- Boa resistncia a ambiente
industrial menos os salinos

08/12/2012 73
Ligas de Cobre

Cobre e Zinco: Lates (5% a 45% de Zn); emprego: moedas, radiadores de


automveis, ferragens.

Cobre e Estanho: Bronzes (at 10% Sn); emprego: tubos flexveis, vlvulas,
engrenagens.

Cobre e Nquel: Cuproniquel; emprego: moedas, armaes de lentes.


Alpacas; emprego: equipamento de telecomunicaes, componentes de
aparelhos ticos e fotograficos.

08/12/2012
74 74
Ligas de Cobre
Propriedades

Durabilidade;
Resistncia corroso;
Maleabilidade;
Ductilidade;
Fcil manejo;
tima condutibilidade trmica;
tima condutibilidade eltrica.

08/12/2012
75 75
Fim!!!

08/12/2012 76
76

You might also like