FOTORAFLA BELGELEME DERS

DERS NOTLARI
(DERLEME)

FOTORAFIN TARHES
lk fotoraf (.. 5 Y.Y.) inli Mo-Li tarafndan camera obscura (pin hole ine
delii) olarak icat edilmitir. Eski yon dneminde Aristo (.: 384-322) bu kameralarn ilevi
zerine aratrma yapmtr.
slam dnyasnda El Hasan (Ebu Ali el-Hasan bn-i Hayyam) (M.S. 965-1039) bitki
yapran film gibi kullanarak bu kamera yardmyla fotosentez tabanl ve bugnk anlamda
kalcl olan bir fotoraf ekmitir. Seluklularda ve Osmanllarda, zamann belirlenmesi ve
astronomik almalar ile ilgili olarak merkezi nitelikli camilerde kubbe altna gelen bir yerde
bir su havuzu konulmak suretiyle gk cisimlerinin hareketi ve dnyann yrngesi zerine
almalar yapld bilinmektedir.
1490l yllarda Leonardo Da Vincinin bu kameralar ile ilgili izimler yapt
bilinmektedir. 1544te Hollandal bilim adam Reinerus Gemma Frisius gne yrngesini
takip etmek iin bu kameralarla almtr. Alman astronom Johannes Kepler tarafndan
camera obscura 17. yzyln banda kullanlmtr. O gnden gnmze kadar bu kamera
teknii ile fotoraf ekimleri deiik biimlerde uygulanmtr.
Gnmzde PINE HOLE fotoraflk olarak uygulanmaktadr. O gnden
gnmze kadar bu kamera teknii ile fotoraf ekimleri deiik biimlerde uygulanmtr.
18. yzyln banda merceklerin kullanlmaya balanmasyla mercekli makineler yaplmaya
balanmtr. Mercek kullanlmasndan sonra fotoraf makineleri hzla gelimeye
balamtr. Objektifleri deitirilebilenler, refleks aynal SLR makineler 20. yzylda
yaplmaya balanmtr.
Balangta cam zerine srlen kimyasallar kullanlarak ekilen negatiflerden
kontakt bask teknii ile kda basm ilemleri yaplyordu. Daha sonra plastik
teknolojisinin gelimesi, gnmzde kullanlan negatif filmleri dourmu, hatta fotoraf
ktlar da ayn ekilde lastik bazl ktlara dnmtr.
Son yllarda ise bilgisayar teknolojisindeki gelimelere bal olarak dijital makineler
retilmeye balanmtr. Bu alanda znrllk ve depolama sorunlar zerine youn
almalar yaplmaktadr. Yakn gelecekte bunlarn almas ile ok daha farkl gelimelerin
olmas, byk olaslkla 3-Dimension Picture ynnde gelimeler beklenmektedir.

FOTORAF MAKNALARI
Fotoraf makineleri gnmzde amatr ve profesyonel olarak 2 temel gruba ayrlr.
Amatr makineler deiik zelliklerdedir ve en nemli nokta fazla ayar istemeden,
dorudan basit birka ilemle (netletirme, k ayarlama vb.) butona baslarak fotoraf
eken makinelerdir.
Profesyonel makineler deiik objektiflere sahip olan, k ayarlar iin diyafram ve
enstantane gibi deiik donanm ieren makinelerdir.
Gnmzde profesyonel makineler dijital ve klasik yani film tabanl olarak
gelitirilmitir.
Dijital tabanl makinelerde objeden yaylan paracklar, objektiften getikten sonra
a ve n renklerine duyarl hcre zerine der ve burada proseslenerek, bu
1
hcredeki her bir nokta iin renk zmlemesi ile parlaklk deeri bir mikro ilemci
yardmyla RAM-bellek ad verilen elektronik ortamda saklanr. Bir bilgisayar veya fotoraf
bask makinesi zerinden zel hazrlanm olan kda aktarlr. Fotorafnn, profesyonel
makine kullanrken iki seenei vardr:
1* I oluturan paracklarn bol ama ksa srede girmesini salamak;
2* Paracklarn az younlukta ama uzun sre girip reaksiyonu devam ettirmelerini
salamaktr.
ayet bol k paracklar girsin isterse, diyafram geniletilir, k paracklar uzun
sre girsin istenirse enstantane sresi yani pozlama sresi uzatlr.

FOTORAF
Bir olgunun, bir ann kt ya da baka bir zemine aktarlm halidir. yi bir fotoraf
ekmek iin unlar yapmak gerekir.
GRMEK
Fotoraflamay dndmz olgunun ham gzle grlmesi ve onun uyandrd
duygunun aktarlabilir olmasdr.
ANALZ ETMEK
Grntnn siyah-beyaz m yoksa renkli mi ekileceinin belirlenmesidir. Siyah-
beyaz ekimlerde, grdmz renkli grntnn gri tonlara dnm ve bunlarn
birbirleriyle olan konstrastlarn analiz etmemiz gerekir. Renkli ekimlerde ise renklerin
baskn ve ekinik tonlarn, scak ve souk renklerin etkileimlerini irdelemek gerekir. Bunun
iin filtre gerekiyorsa uygun renk filtresinin seilmesi, renklerin bu filtreden sonraki giriim
renklerini irdeleyip analiz etmek gerekir.
ISO SEM
Fotorafn ve fotoraf filminin ISO deerine gre doru seilmesi veya dijital
makinelerde da doru ayarlanmasdr. En kolay yntem dk ISO deeri kullanmaktr. Ik
yetersiz olduunda ise daha yksek ISO film kullanlabildii gibi enstantane sresinin
uzatlmas ve bu nedenle ortaya kacak olan netliin bozulmasn nlemek iin tripod
( ayak) kullanlmas aklc olacaktr.
FOTORAFI KOMPOZSYONLAMAK
Kompozisyon, fotoraf karesinde vurgulanmak istenen, anlatlmak istenen olgunun
konumlandrlmasdr. Kompozisyon, fotorafn en etkileyici unsurudur. Fotoraf
kompozisyonunda bu olguya kadraj yani ereveleme denir. lgi merkezini n plandaki
nesnelere ynlendirmek, fotorafta yer alan asl objeyi dierlerinden ayrt etmek suretiyle
izleyiciye bir derinlik hissi kazandrr.
Bir fotorafta, kadraja karar vermek konuya baldr.
Yaplan aratrmalar kapsamnda insanlara gsterilen farkl fotoraf karelerinden, en
etkileyici olarak seilenlerde belirli bir oran olduu gzlemlenmitir. Bu oran altn kesit
veya 1/3 kural olarak adlandrlmtr. Altn kesitte temel esas, fotoraf karesinin enine ve
boyuna olmak zere eit aralkl er blgeye blnmesidir. Fotorafnn asal obje olarak
setii nesne ise konumuna gre bu blgeleri birbirinden ayran izgilerin zerine veya iki
izginin kesitii keye yerletirilmesidir. Genel olarak konunun tam karenin merkezinde
yer ald fotoraflar, konunun merkezden uzakta yer ald fotoraflardan daha az hareketli
ve daha az heyecan vericidir.

2
 DJTAL FOTORAFILIIN TARH
Fotorafln tarihi 1800'l yllara kadar dayansa da dijital fotoraflk o kadar da
eski bir tarihe sahip deildir. Daha ok klasik fotoraf makinelerinin mantnn video
kameralardaki ekim teknikleriyle birlemesinden doan dijital fotoraf teknolojisinin ilk
admlar 1950'li yllarda televizyondan grnt kaydetmeye yarayan cihazlarn icadna
kadar gider. Bu iki teknoloji birbiri ile balantldr, nk televizyon/video kayt cihazlar
CCD (Charged Coupled Devie) ad verilen sensrler kullanmaktadrlar. (Gnmzde de
hala byledir.)
1960'l yllara gelindiinde uzay teknolojisindeki gelimeler dijital fotorafla doru
gidilen yolda nemli basamaklardan biri olmutur. Bu yllarda NASA, analog sinyalleri
dijitale dndrmeyi baard. Ardndan casus uydularda kullanmak zere dijital fotoraf
teknolojisi zerine almalar yapld.
1972 ylnda Texas Instruments isimli firma, film kullanmayan ilk kamerann
patentini ald.
1981 ylna gelindiinde ise Sony'nin rettii Mavica FD5, son kullancya satlan ilk dijital
kayt cihaz oldu. 3 1/2 inlik disketlere 640x480 piksel ebatlarnda kayt yapabilen bu cihaz,
video ekimi dondurarak kayt yaptndan tam olarak dijital fotoraf makinesi olarak
tanmlanmaz.
1986 ylnda Kodak mhendisleri dnyann ilk Megapiksel sensrn icad ettiler.
1991 ylnda ise Kodak ilk profesyonel dijital fotoraf makinesini piyasaya srd. Nikon F-3
gvde zerine 1.3 Megapiksel znrlkl bir dijital fotoraf sensr yerletirerek yaplan
bu yeni dijital fotoraf makinesi tarihteki yerini ald.
Son kullancya ynelik rnlerin piyasaya srlmesi ise 1990'l yllarn ortalarn
bulur.
1994 ylnda Apple Quick Take 100, 1995 ylnda Kodak DC40, 1995 ylnda Casio
QV-11 ve 1996 ylnda Sony Cyber-Shot Digital Still Camera ile dijital fotoraf makinelerinin
ilk rneklerini piyasaya srd.
lk retilen modeller hantal, byk ve yava olsa da gnmz dijital fotoraf
makineleri saniyede 3-4 kare ekebilen, 12-15 megapiksel znrle sahip ve hatta
kablosuz alara bile balanabilir hale geldiler.

FOTORAF MAKNELER
Fotoraf makinesinin atas Camera Obscura 'dr. Camera Obscura; 'karartlm bir
odann duvarna bir delik aldnda, dardaki grnt kar duvara ters olarak der'
ilkesinden hareketle yaplm tanabilir 'karanlk oda 'dr. Bu dzenek 17. yzylda
oluturulmu; 'kar duvar' yerine buzlu cam konulmu ve ressamlar tarafndan buzlu camn
zerine konan saydam bir kat yardmyla izim yapmlardr.

Fotoraf makineleri, boyutlarna, kullanm alanlarna ve teknik zelliklerine gre

snflandrlabilir. Fakat her makinede ortak olan, k geirmeyen karanlk bir ortam,
filmi tayacak olan dzlem, mercek sistemi, n film zerine dme iddetini ve sresini
3
ayarlayan mekanizmalardr. Makineler boyutlarna gre byk (6x 9 cm ve daha byk
boyutlarda film kullananlar), orta (4.5x6 cm., 6x6 cm., 6x7 cm., 6x8 cm. boyutlarnda film
kullananlar), kk (35 mm. film kullananlar) ve minyatr (110 tip formatnda film kullanan
makineler) diye snflandrlabilir.
Teknik zellikleri ve kullanm alanlarna gre ise makineler yle snflandrlabilir:
Kompakt SLR (Single LensReflex),
Polaroid Orta format SLR,TLR (Twin LensReflex)
Plan (Sheet) film kullanan, Dijital.

Fotoraf ekmeyi renenlere en ok tavsiye edilen makineler, SLR tip olanlardr.

nk SLR makinelerde kompozisyon oluturma ve pozlama grerek yaplabilir, ekimlerde
tele - objektiften balkgzne kadar ok eitli objektif kullanlabilir ve makineye eitli
aksesuarlar eklenebilir.
SLR makinelerin ounda 135 tip denilen 35 mm. film kullanlr.
Yaplarndaki prizma sistemiyle (grntnn ayna vastas ile prizmadan yansyarak vizre
ulamas), objektiften filme ulaan grnt tam olarak grlebilir. Fotoraf makinelerinde
drt temel para bulunur;
Objektif,
Diyafram,
Obtratr (Enstantane)
Vizr (baka)

OBJEKTF
Objektif; fotoraf ekilecek nesneden gelen klar toplayarak, grntnn net
olarak filme yansmasn salayan mercekler topluluundan oluan optik bir sistemdir.
Objektifte elde edilen grnt daire biimindedir.
Dairenin tam ortasndaki drtgen alan, film zerine pozlanr. In gc, elde edilen
grntnn kenarlarna doru azalr. Objektifin oluturduu net alan, diyafram ksldka
artar.
Objektifler, odak uzaklklar ve diyafram aklklar ile tanmlanrlar. (Odak uzakl;
objektifin optik yapsnn merkezi ile film yzeyi arasndaki uzakln milimetrik ifadesidir.)

Objektifler odak uzaklklarna gre;

Balk gz objektifler,
Geni al objektifler,
Normal (standart) objektifler,
Makro objektifler,
Zoom objektifler,
Tele objektifler,
Aynal tele objektifler
olarak snflandrlr.

4
 a) Balk Gz Objektifler
6 mm 'den 16 mm 'ye kadar olan, gr alar en geni objektiflerdir. Grntde
deformasyona sebep olurlar ancak zel olarak ilgin grntler elde etmek amacyla
kullanlabilir.

b) Geni Al Objektifler
Gr alar standart (normal) objektiflere gre daha geni olan objektiflerdir. 17
mm ile 35 mm arasndaki objektifler geni a objektiflerdir. Alan derinlikleri fazladr.
Manzara ekimleri ve kalabalk insan fotoraflar iin idealdir.
Mekn ekimi yapmak iin de elverili olmalarna ramen, 20 mm'den aa
dldke grntnn kenarlarna doru bozulmalar oluur.
Ayn biim bozulmas yakn ekim portre fotoraflarnda da grlr. Fakat ayn
zamanda bu biim bozulmalar fotorafta istenilen etkiye gre bilinli olarak da kullanlabilir.

c) Normal (Standart) Objektifler

Gr as, gzmzn grebildii aya en yakn objektiflerdir. Boyutlarna gre
fotoraf makinelerinin normal objektifleri yledir; 24 x 36 mm iin 50 mm/, 4.5 x 6 cm iin
75 mm/, 6 x 6 cm iin 80 mm/, 6 x 12 cm iin 90 mm/, 10 x 12.5 cm iin 135 mm/, 10 x 15
cm iin 150 mm normal objektiflerdir. Portre ve manzara ekimleri iin kullanlabilir.
Gr as, gzmzn grebildii aya en yakn objektiflerdir.
Boyutlarna gre fotoraf makinelerinin normal objektifleri yledir:
24 x 36 mm iin 50 mm,
4.5 x 6 cm iin 75 mm,
6 x 6 cm iin 80 mm,
6 x 12 cm iin 90 mm,
10 x 12.5 cm iin 135 mm,
10 x 15 cm iin 150 mm normal objektiflerdir.
Portre ve manzara ekimleri iin kullanlabilir.

d) Makro Objektifler
24 x 36 mm boyutundaki makineler iin 55 mm, 105 mm ve 200 mm sabit al
objektiflerdir. (Farkl markalarn farkl odak uzaklklarnda makro objektifleri bulunur) Konuya
ok yakn ekimler iin kullanlr. Doa fotoraflarnda ok kk canllar grntlemek
veya herhangi bir obje zerinden detay grnt elde etmek iin ideal objektiftir. Alan
derinlii macro'larda ok byk nem tamaktadr. Bir objeyi macro olarak fotorafn
ekeceimiz zaman zoom ayarlarn yaptktan sonra sadece objemizin mi net olacana
yoksa obje ve arka plann m net olacana yani alan derinliine karar vermeliyiz. Bunu
diyafram ayar ile oynayarak yapabiliriz.
Byk diyafram akl (r: f:2.8-f:3.0) alan derinliini azaltr ve objenin net arka
plann blur-bulank kmasn, kk diyafram akl (r: f:8.0-f:7.6) alan derinliini arttrr
objenin ve arka plann net kmasn salar.

5
 e) Zoom Objektifler
Gr as deiebilen objektiflerdir. Objektif deitirmeyi en aza indirmeleri en
byk avantajlardr. 24 x3 6 mm makineler iin 25 - 50 mm ile 360 - 1200 mm arasnda
deien eitleri bulunur.
24 x 36 mm makineler iin 75 ile 1200 mm arasnda olan sabit dar al objektiflerdir.
Alan derinlikleri azdr. Arka arkaya sralanm grntlerde birbiri zerine yapm etkisi
verirler (perspektif ylmas). Bu nedenle daha ok portre ekimlerinde, uzakta olan ve
yaklalamayan objelerin ekimlerinde kullanlrlar. Ar olular, dezavantajdr.

g) Aynal Tele Objektifler

1000 ve 2000 mm sabit objektiflerdir (yine 24x36 mm iin), genelde spor ve doa
ekimlerinde kullanlrlar. ok ar olduklar iin sehpa kullanlmas zorunludur. Ik
geirgenlii az olduu iin bol kl ortamlarda ekim iin uygundur.

DYAFRAM
Diyafram ayar objektif ierisindeki diyaframn veya iris'in hangi dereceye kadar ak
kalacann belirlenmesidir. Objektifler en fazla dzeyde k toplayabilmek iin dizayn
edilmilerdir. Diyafram gzmzdeki iris gibidir; gl ya da parlak k altnda kslr, az k
altnda ise geniler. Objektif iinden gelen n bir ksmnn engellemek iin diyafram
kapatlabilir veya durdurulabilir
Objektifin zerinde bulunan ve film zerine decek n miktarn denetleyen
sistemdir. In miktaryla orantl olarak alan derinliini yani fotorafta net greceimiz
alan da denetler. Diyafram gzbebeiyle ayn sistemde alr. Fazla kta gzmz
ksmamz, az kta ise amamz, diyaframn alma sistemine benzetebiliriz. Diyafram
aklklar f deerleri ile uluslararas izelgede 1, 1.4, 2, 2.8, 4, 5.6, 8, 11, 16, 22, 32, 45, 64,
90, 128 dizisiyle gsterilir. Diyafram ksldka yani rakam bydke objektiften filme
den n miktar azalr ve buna bal olarak alan derinlii artar. rnein, manzara
fotoraflarnda tm manzaray net grebilmek iin f 5.6 ve f 8'den itibaren gittike byyen
deerleri yani ksk diyaframlar tercih ederiz. Portre fotoraf ekerken ise, fotorafa bakan
kiinin dikkatini ektiimiz modelin zerinde toplamak iin, fotorafn ektiimiz kiinin net,
arkadaki grntlerin flu grnmesini salarz. Bunu salamak iinde f 5.6 'nn altndaki
ak diyafram deerlerini kullanrz.

ENSTANTANE (Perde Hz - rtc - Obturator)

Diyafram gz bebei ise, enstantane gz kapann alp kapanmasdr. Fotoraf
makinemizin iinde bulunan sensrn veya filmin zerine den n sresini ayarlayan
sistem, fotorafn ne kadar zaman diliminde ekileceini de belirler. Enstantane yaprak ad
verilen metalden yaplm perdedir. Deklanre basldnda seilen zamana gre perde-
enstantane alr film ya da sensr zerine k zerine der ve perde kapanr. Ik
koullarna ve hareket zelliklerine gre bir fotoraf ya ok ksa ve ya uzun zaman
sresinde ekilebilir. In film zerine dt sreye "Pozlandrma" ad verilir. Gl
klarda az, zayf klarda uzun pozlandrma yaplr. Yine hareketi dondurmak iin az,
flulatrmak iin uzun pozlandrma sz konusudur. Dk pozlandrma srelerinde (zellikle
gece manzara fotoraf ekimlerinde) perde daha uzun sre ak kalaca iin, fotoraf
makinemiz titreime kar ar hassasiyet gsterir. Bu gibi durumlarda kesinlikle tripod
kullanlmaldr.

6
 VZR (Baka)
Fotorafn ektiimiz grnty izlememizi salayan sistemdir. Objektifte oluan
grnt ayna yardmyla prizmadan yansyarak vizre ular. Pozometre (kler) olan
fotoraf makinelerinde lm deerleri de vizrden izlenir.

FOTORAFTA IIK
Ik fotorafn olmazsa olmazdr. Fotorafa ismini veren "photo" kelimesi de
Yunanca k anlamna gelir. Gzmz, oluturan elektromanyetik dalgalarn bir
ksmn alglar. En uzun dalga boyu olan k krmz, en ksa olan ise mavi ktr.
Krmznn tesi kzltesi, mavinin tesi ise mortesi ktr. Gzmzn beyaz olarak
alglad k mavi, yeil ve krmz klarn birleiminden oluur.

Ik Kaynaklar
Ik kaynaklar doal ve yapay olarak iki ana balk altnda snflandrlabilir. Doal
k kaynamz gnetir. Yapay k kayna olarak gne haricinde k veren her ey
saylabilir; ampuller ve mum gibi. Renkler; n cisimlere arptktan sonra yansmasyla
oluur.
Ik kaynaklarna gre renk dalm u ekildedir;
Gn %33 mavi, %34 yeil, %33 krmz Renksiz fla ampul %24 mavi, %36
yeil, %40 krmz Normal elektrik ampul %12 mavi, %32 yeil, %56 krmz Mum %6
mavi, %18 yeil, %76 krmz.
Ik ve renkle ilgili olarak sk sk karmza kabilecek bir terim de 'Kelvin'dir. Kelvin,
bahsedeceimiz konuyla ilikili olarak aratrma yapan bir fizikinin ad olmakla birlikte,
fotorafta kullanlan anlamyla renk scakln ifade eder. Fotoraf ekerken kullandmz
k kaynann renk scakl, fotorafmzdaki renkleri ve kalitelerini belirler. In kelvin
derecesi dtke renk krmzya, ykseldike maviye dner. Mavi n souk, krmz
n ise scak bir etkisi vardr. rnein gn 5500 - 5600 Kelvin deerinde beyaz k
verir. 500 Watt'lk bir stdyo ampul 3200 Kelvin deerinde, 200 Watt'lk bir ev ampul
2900 Kelvin deerinde krmz k verirler.
Tepe fla dediimiz, makinelerimizin zerine taklan elektronik flalarda 5500 Kelvin
derecesinde beyaz k verirler ve fotoraftaki renk dengesini salamaya yardmc olurlar.

Ik Kontrast
Fotoraftaki aydnlk ve karanlk alanlar arasndaki younluktur. Bu younluun fazla
olmas yksek kontrast, az olmas dk kontrast oluturur. In geli yn kontrast
etkiler. In her yere eit olarak yayld bir ortamda ekilen fotoraflarda kontrast dk
olur; n parlak olmad, kapal havalarda ekilen k fotoraflarnda olduu gibi. Tek bir
ynden gelen iddetli bir kla aydnlatlm objelerin fotoraflarnda ise kontrast yksek
olur. Yazn le saatlerinde ekilen fotoraflarda olduu gibi; k serttir ve glgeler fazladr.
In oluturduu kontrast fotorafa derinlik katar. Kontrast ykseklii veya dkl
tamamyla verilmek istenen etkiyle doru orantl olarak tercih edilebilecek bir eydir.

In Geli ekline Gre Fotorafa Etkileri

a) Cepheden Gelen Ik
Fotorafn ektiimiz objenin tam nnde, dolaysyla fotoraf eken kiinin
arkasnda kalr. (Fotoraf ektiimiz esnada kesmemek burada dikkat edilmesi
gereken en nemli husustur.) Ik cepheden geldiinde objenin zerinde glgeler olumaz
7
ve obje zerindeki her yer eit denebilecek ekilde aydnlanr. Fakat glgelerin yokluu
fotoraftaki derinlik duygusunu azaltr.

b) Yandan Gelen Ik
Ojenin sandan veya solundan gelerek, glgelerin olumasna neden olur. Bu k
doru kullanldnda ve glgeler takip edilerek doru ekilde oluturulduunda fotorafa
derinlik ve dramatik bir etki katar. Glgeler nedeniyle oluan kontrast ayn zamanda
fotorafta hareket de salar ve grnty sradanlktan kurtarr. Fakat n (zellikle de
stdyo ekimlerinde) yanl konumlandrlarak kullanlmas durumunda oluacak yanl
glgeler, ho olmayan grntler de oluturabilir. (uzayp giden burun glgeleri gibi...)

c) Tepeden Gelen Ik
Darda ekim yaparken gnein en tepede olduu (zellikle yazn), len 12.00 ila
03.00 saatlerinde arasnda gelen ktr. ok sert glgeler oluturur, yer yer fazla parlamalar
olabilir. Bu ynleriyle rahatsz edebilecek bir k olduundan yazn bu saatler arasnda
ekim yapmak pek tercih edilmez.

d) Ters Ik
Fotoraf ekilen objenin arkasnda kalan ktr. Fotorafn ektiimiz obje
tamamyla bir siluetten ibaret olur. Fotoraf ekmeye yeni balayan ve bir arkadan
gnbatmnn nnde ekmek isteyen hemen hemen herkesin bana gelmi bir durumdur.
Sonu, gzel bir gn batmnn nnde insana benzeyen bir karalt. Doru kullanld
rneklerine sanat fotoraflarnda sk rastlanr.

Ik ve Renkler
Renkler, cisimlerin zerine den n yansmasyla oluur. Cisimlerin zerine
den beyaz n bir ksm cisim tarafndan yutulur ve farkl younluklarda ve renklerdeki
bir ksm da yanstlr. O cisim beyaz n iinde var olan klardan hangisini daha ok
yanstyorsa biz o cismi o renkte alglarz.
Bir nceki blmde, renk scakl biriminin Kelvin ve gn nn 5500 Kelvin
derecesinde olduunu sylemitik. In Kelvin derecesi dtke renk krmzya, arttka
maviye dner. Gn nn renk ss da gnn saatlerine ve atmosfer koullarna gre
deiir. Sabahlar ve gn batmlarnda renk ss der ve renk krmzlar. Kn gn
daha ok mavi renkli n barndrr. Bu ve benzeri koullarda fotorafn maviye dnmesini
engellemek iin sar, krmzya dnmesini engellemek iin de mavi renkli filtre kullanlr.
In polarize olarak (yalnz bir dzlemde titreerek) yansd cam vb. cisimlerin fotorafn
ekerken polarize filtre kullanarak yansmalar engellenebilir.

FOTORAFTA KOMPOZSYON
1820'lerde, k noktas itibariyle, resim sanatna alternatif olarak icat edilen fotoraf
sanat, kompozisyon kurallarn da, birok ynnden etkilendii resim sanatndan almtr.
Fotorafta kompozisyon, fotoraf karesi iine alnan objelerin dzenlenmesi olarak
tanmlanr. Bu dzenleme iinin amac ise anlatlmak istenen duygu ve dncenin
olabilecek en iyi ekilde anlatld, gzel bir fotoraf retmektir. Gzel, etkileyici vb.
kavramlar her ne kadar greceli kavramlar olsa da sanatn tarih sreci iinde olumu
genellenebilir birtakm ller, fotoraf gzelletirmeye ynelik kurallar da belirlemitir.
Kompozisyonu oluturan eler u ekilde sralanabilir;

8
 Altn Kesit Kural
Fotoraf karesini yatay ve dikey olarak paraya bldnzde, yatay ve dikey
izgilerin kesime noktalar fotoraf ekilen objenin yerletirilebilecei noktalar gsterir.
Objelerin fotoraf karesi iindeki yerleimi fotorafn niteliini belirleyen en nemli
etkenlerden biridir. rnein bir manzara fotorafnda, fotorafa alacanz bir aac
grntnn tam ortasna yerletirdiinizde fotorafnz ortadan ikiye blnr ve btnln
kaybeder. Baka bir rnek verirsek; deniz gkyz ve sahilin yer alaca bir fotorafta
n de ayn oranlarda fotorafa yerletirmek, yatay olarak uzayp giden izgiler ve
birbirine yakn tonlardan ibaret bir fotoraf oluturur ki bu da grnty hareketsiz ve skc
hale getirir.

Diyagonal ve izgiler
Diyagonal (apraz) izgiler fotorafn ak ynn belirler. Fotorafn solundan
balayp sa alt keye doru giden bir dz diyagonalde fotoraf izleyen kiinin bak
okuma ynyle ayn ynde (soldan saa) hareket eder ve fotoraftan akp gider. Ters
diyagonalde ise bir obje veya lekeler yardmyla kapanm sa taraf bakn fotoraf iinde
kalmasna yardmc olur. Kesien diyagonaller fotorafa hareketlilik katar ve bakn tam
ortada fotorafn merkezinde toplanmasn salar.
Dz yatay izgiler (deniz, ufuk izgisi, tarlalar vs) fotorafa duraan bir etki katar.
Eri ve kvrml izgiler (denizin zerindeki dalgalar gibi) hareketi salar. Ayn ekilde dik
dz izgiler de fotorafn iinde akp giden bakn yer yer durmasn salayarak
hareketlilie neden olur. Uzanp giden bir tarlada yer yer belirmi aalar ya da ayiekleri
gibi...

Perspektif
Fotorafn iinde giderek birbirine yaklaan izgiler (dorusal perspektif) ya da
giderek klen cisimler (hacimsel perspektif) perspektifi oluturur. Perspektif fotorafta
nc boyut etkisi yaratr ve fotorafa derinlik katar. Geni a (odak uzakl ksa olan)
objektifler objeleri birbirinden uzaklatrarak derinlik duygusunu arttrr, tele (uzun odakl)
objektifler ise objeler arasndaki mesafeyi ksaltarak, grntlerin birbiri zerine yapm
gibi durmasna neden olur ve derinlii azaltr. Derinlik ayn zamanda diyafram ile ilgilidir;
ksk diyaframlarda net alan fazlalatka derinlik de artar.

Renk ve Objelerin Dengesi

Fotoraftaki renklerin, tonlarn ve objeler arasndaki uyumun ya da uyumsuzluun
dengesi, kompozisyonu oluturan elerdendir. Bykl kkl objeler bir arada ve
dengeli kullanldnda fotorafa hareket, kontrast alanlarda heyecan katabilir.

Sadelik / Karmaa
Fotorafta sadelik, mmkn olduunca az objeyle oluturulmu olan fotoraflara
hakim olan durumdur. rnein, bir portre fotoraf ekerken sadelik, gzetilmesi gereken bir
durum olmaldr ki, fotoraf izleyenin ilgisi portresi ekilen kii de toplanabilsin. Modelin
arkasnda grnen baka herhangi bir obje, ok karanlk veya ok aydnlk bir alan ilginin
istenmeyen bir ekilde dalmasna neden olur. Karmaa ise verilmek istenen duyguyla ya
da fotoraf ekilen an ve durumla ilgili olarak zellikle tercih edilip, yaratlabilir. Bir sava
fotorafnda ya da bir parkta oynayan ocuklarn fotorafnda olabilecei gibi...

9
 Hareket
Yukarda saydmz elerin fotorafa katt hareket duygusunun yannda, baz
fotoraflarn hareketi de direkt olarak 'hareketin fotorafnn ekilmesiyle oluur. Uzun
pozlama yaparak (dk enstantane kullanarak) ekilen bu fotoraflarda ncelikli ve
kanlmaz olarak vurgulanan hareketin kendisidir. rnek olarak; yaran bisikletiler, koan
bir at srs, yerden ykselip potaya uzanm bir basketbol oyuncusu gibi...

GENEL FOTORAF EKM TEKNKLER

-Fotoraf ekerken ncelikle fotoraf makinesini iki elimiz ile tutmalyz. Ayrca
kollarmzn dirseklerimizden vcudumuza yapk olmasn salamalyz.
-Deklanre basmadan nce derin bir nefes almalyz. Bunlar fotoraf makinemizi
titretmeden ya da titretmeyi en aza indirerek fotoraf ekmemizi salayan temel
nlemlerdir. Mmknse bir duvar ve benzeri bir yere yaslanmak suretiyle, duvardan destek
alarak da ekimlerimizi gerekletirebiliriz.
-zellikle portre fotoraflar ekerken, arka plann sade olmasna zen gstermeliyiz.
Bylece hem konuyu n plana kartm, hem de fotoraf makinemizin doru yere
odaklanmasnda byk kolaylk salam oluruz. Arka planda kadraj ierisine giren, ilgi
odann dalmasn salayan objeler varsa ve baka bir ekilde kadrajlamamz mmkn
deilse, bu sefer de net alan derinliini ksarak (diyafram aarak f:2,8 ya da f:4 gibi) ok
daha etkileyici fotoraflar ekebiliriz.
-Baz fotoraflarn gze arpan ve onlar arpc klan yanlar vardr. Bu sebeplerden
biri de fotoraftaki gl kompozisyondur. Fotoraftaki kompozisyonun basit tanmn;
Kadraj ierisindeki objeleri, gze ho ekilde semek ve dzenlemek eklinde yapabiliriz.
yle ki baz anlarda fotoraf makinemizin kk hareketleriyle ok deiik kompozisyonlar
yakalayabiliriz.
Genel olarak oumuzun, fotoraf ekerken yapt bir hata konuyu kadrajn tam ortasna
yerletirmektir. Bu ekilde ekilen fotoraflar daha az hareketli ve ok daha az dikkat ekici
olurlar. Bunun nne gemek iin, ekeceimiz kareyi aklmzdan yatay ve dikey olarak
eit paraya blelim. Bu izgilerin kesitii noktalar iyi bir kompozisyonda ilgi merkezinin
yerleecei en doru drt noktay gsterir. Bu noktalara fotoraflkta drt altn nokta
denir. Manzara fotoraflar ekerken de ufuk izgisinin bu izgilere paralel ve kadrajn te
birini dolduracak ekilde yerletirmeliyiz. Ufuk izgisinde oluacak erilik kesinlikle
istenmeyen bir durumdur.

10
 MMAR FOTORAF
MMARI FOTORAFIN AMACI NEDR?
Mimari fotorafn amac, yaplar deiik ama ve yaklamlar dorultusunda belli
estetik deerlere gre fotoraf karesine aktarmaktr.
Mimari fotorafn birok amac olabilir. Bu ama da, yapnn niin fotoraflandna
bal olarak deiim gsterir. Bir yap, birok nedenle fotoraflanabilir. nk bir yapy
anlatmak iin yaplan ekim ile onun ilevlerini anlatmak iin yaplan ekimler birbirinden
farkldr. Dolaysyla, fotorafnn ilk yapaca alma, yapy fotoraflamadan nce
konuya nasl yaklaacan saptamasdr.
nk, mimari fotorafta eitli yaklamlar vardr. Ve titiz bir fotoraf her ekim
iin uygun olan bulmaldr. Anlaml bir mimari fotoraf, sadece mimariyi ilgin bir ekilde
gstermekle kalmamal, ayn zamanda mimarinin ierdii bak asn da bir anlamda
yanstmaldr. Her yap, yer ve dzen asndan belli bir zmleme gerektirir. Her mimar,
bu sorunu deiik ekilde zmler. Dolaysyla, mimari fotorafn esas amac da bu mimari
anlatmn ardndaki belirli sebepleri, fotografik anlamda ifade etmektir. Fotoraf, bir
mimarn yap yoluyla ifade bulan sebep ve bak alarn dikkatle inceleyerek belirli iler
iin gerekli olan artlar analiz edebilir. Bylece fotoraf, bu gereklilikleri nceden tespit
ederek mterisinin ihtiyalarn rahatlkla karlayabilir.
Genel olarak yaplar, aadaki amalar dorultusunda fotoraflanrlar.

1. Yapnn Sadece Kendisini Anlatmak iin:

Bir yap, grnen yn ile biimsel bir kompozisyondur. Ve bu yapy oluturan
hacimler, kitleler, kitlesel ayrntlar, pencereler, saaklar, kmalar, bacalar gibi mimari
detaylar ve bu detaylarn yap ile ilikisini fotorafa aktarmak gerekebilir. Ayn zamanda,
yapnn evresi de yapy deerlendirmede nemli rol oynar. Yap, deiik corafi veya
topografik bir ortamda olabilir. Bu durumda, yaplarn tiplerinde deiiklikler olur.
rnein, karl blgelerdeki evlerin atlarnn, kar tutmamas iin dik yaplmas, az
ya alan yerlerde, yap damlarnn dz yaplmas tamamyla iklimsel koullarn getirdii bir
sonutur. Bununla birlikte, lkemizde sert esen rzgrlar genellikle kuzeyden geldii iin, bu
cepheler hep kapal tutulmaya, gney yn ise k almak iin ak tutulmaya allr.
Bunlar, uygun perspektifler ile ekerek ok ak bir ekilde fotorafa aktarmak gerekebilir.
Yapnn hemen hemen btn zelliklerini aktardmz byle bir fotorafa bakanlar,
yapy boyutlu olarak grmedikleri halde yap, hakknda bilgi sahibi olurlar.

2. Yapnn evresi le Olan likisini Anlatmak in:

Baz zel durumlarda fotoraf, yapy oturduu topografya veya evresi ile birlikte
tanmlamakta, etkin bir rol oynar. Bazen, bir aa, bir tarihi eser ya da baka bir yapnn
bulunduu ortam, yap hakknda bilgi verir ve yapy tanmlamada yardmc olur. Byle
durumlarda, fotorafnn grevi sadece yapy deil, evresini de iyi ett ederek birlikte
fotorafa aktarmaktr. ou tarihi blgelerde yerel ynetimler, yeni yaplarn o blgedeki
tarihi yap karakteristiine uygun yaplmasn art koarlar. Dolaysyla bu amala ekilen
fotoraflarn evre hakknda yeterli bilgi vermesi gerekir.
Byle bir yapy fotoraflarken, onu etrafndaki tarihi yaplarla birlikte fotorafa
aktarmak yapnn zelliini iyi anladmz gsterir.

11
 3. Yapnn Aamalarn Belgelemek in:
Bu alma, yapnn tm oluum srecini belgelemek iin yaplr. ounlukla, inaat
firmalarnn, yapnn aamasna gre aldklar hakediler iin ekilir. nk iveren, inaatn
hangi aamada olduu konusunda bilgi sahibi olmak ister ve ona gre demede bulunur.
Bu usul, devlet tarafndan yaptrlan yaplarda uygulanr. Yklenici firma ile kamu
kurumu arasndaki bilgi akn glendirir. Bazen de, fotoraflardan nemli yaplarn tm
aamalarnn daha sonra grlmesi amacyla fotorafa aktarlmas istenebilir. Ya da,
yapnn nemli detaylarnn fotorafa aktarlmas istenebilir. Byle durumlarda, yapy tm
oluumlaryla birlikte, drt cephesinden ve de yorumsuz olarak belgelemek gerekir.
Bylece, geriye dnp bakldnda, elimizde o yapyla ilgili aamalar ve detaylar, fotoraf
arivi olarak olumu olur. Bu tr ekimlerde dikkat edilmesi gereken en nemli husus,
yapnn ilerlemesinin daha rahat izlenebilmesi iin, belli bir ekim iin saptanan bak
noktasnn, sonraki ekimlerde de aynen kullanlmasna mmkn olduu kadar dikkat
etmektir.
Bununla birlikte, yapy aamalar ile birlikte ina halinde fotorafa aktarmann dier
nemli bir grevi de, yapdaki olas problemlerin, zamanndan nce ortaya kmasnda
yardmc olmasdr

4. Proje ncesinde Veri Toplamak in:

Projesi yaplacak yapnn, oturaca arazinin topografik zelliklerini ve evresiyle
nasl bir uyum salayacan belirlemek iin, yapnn yaplaca yerde fotoraf ekimi
yaplabilir. Bu amala gerek yapnn oturaca alan, gerekse etrafndaki yaplar da iine
alan bir kadraj belirlenerek ekim gerekletirilir.

5. Rlve in Yaplan ekimler:

Bazen, nadirde olsa bir yerden dier bir yere tanacak veya restorasyonu yaplacak
bir yapnn, aslna uygun olarak monte edilmesi ya da restorasyonu iin de fotoraf ekimi
yaplr. Bu amala yaplan ekimlerde, daha sonraki montaj aamasnda yardmc olmas
amacyla yapnn sklen her paras ve skld yer numaralandrlarak fotoraflar.

6. ehircilii Belgelemek in:

ounlukla imar plan hazrlanmadan nce, almaya klavuzluk yapmas iin,
ehrin ya da imar plan yaplacak blgenin her noktas fotorafa aktarlr. Bazen bu fotoraf
ekimlerinin amac, ehrin doal veya tarihsel evreyle birlikle uyumunu ya da
uyumsuzluunu, bununla birlikte ehirdeki yaplarn olumlu ve olumsuz ynlerini ortaya
kararak, yerel ynetimlerin tedbir almasn salamaktr. Bu yolla ehrin geliimini
inceledii gibi, olumsuzluklara kar yeni planlamalarda vakit geirilmeden yaplabilir.

7. Tarihi Eserleri ve Kazlar Belgelemek in:

nsanlk tarihi boyunca yaplan yap ve dier eserleri, daha sonraki kuaklara
aktarmak iin, belgelemek gerekir. ounlukla bir arkeolojik sit'in tmn ve ayrntlarn
veya sadece belli bir yapy belgelemek iin fotoraflar ekilir.
Bazen de, bir arkeolojik kaznn aamalarn ve bu aamalarda hangi tarihi eserlerin
hangi derinlikte ve hangi noktada ortaya karldn, tespit etmekte kullanlr. Bylece, bu
fotoraflar geriye dnk incelemelerde aratrmacya k tutar.

12
 8. Doal Afetlerden Sonra ehri belgelemek in:
Deprem, sel, frtna gibi doal afetlerden sonra meydana gelen zarar belgelemek
iin yaplan ekimlerdir, zelikle, lkemizde altyapnn tam olarak olumamasndan dolay,
byk zararlarla atlatlan bu oluumlar sonras, yaplmas gereken ekimlerdir. Bu ekimler,
doa olaylarndan sonra, ehirdeki yardm almalarnn ve ehrin yeniden inasnn
salkl olarak srdrlebilmesi iin de gereklidir. Ayn zamanda yerbilimcilere de bilimsel
balamda bilgi toplanm olur.

9. Tantm Amacyla ve Yapmc Firma iin Yaplan ekimler:

Genellikle, turizm ve tantma amacyla yaplan bu ekimler, yapnn hedef kitle
tarafndan alglanmas amacyla yaplr. Bu ekimlerde, yap gerek dardan, gerekse
ieriden, iverenin isteine uygun olarak fotoraflanarak yapnn tm ynleri ile tantlmas
amalanr.

10. Mimari Amala kan Kitap, Dergi in:

Mimari amala kan kitap, dergi, ansiklopedi iin gerekli olan uygun fotoraflar elde
etmek iin kullanlr. Burada dikkat edilmesi gereken en nemli nokta, fotorafla birlikte
yaynlanacak olan yaznn ekimden nce fotoraf tarafndan okunmas, fotorafnn
metin hakknda bilgi sahibi olmasdr. Bununla birlikte, yazya eklenecek ilstirasyon varsa
bu da fotoraf tarafndan grlmelidir. Tamamlanm metin, fotoraf iin bir ekim plan
grevi grr ve bu yaz, dergi ya da o yaynn fotografik tavrn ortaya koyabilir. yi bir
fotoraf ile iyi bir dergi editr, bir derginin uzun mrl olmasnda kilit isimlerdir.
Dolaysyla, bu iki kiinin ortak almas, yani bilgilerini birletirmesi, ortaya iyi fotoraf ve
dolaysyla iyi bir dergi karacaktr.

11. Mimari ile lgili Grsel Etkinlikler in

Mimari ile ya da ehircilikle ilgili yaplacak bir sempozyum, forum veya panel iin, bir
multivizyon veya dia gsterisi istenebilir. Bu tr ekimleri gerekletirirken ekilecek olan
dialardan bir senaryo oluturulmas, baka bir deyile bir fotoraf cmlesi kurulmas
unutulmamaldr. Bu ekimlerden nce, bir senaryo ya da ekim plan yaparak ekime
hazrlkl balamak, gsterinin baarsn mutlaka artracaktr. Dolaysyla, bu amala
kullanlacak fotoraflardan bir btn oluturulmu olur.

12. Yapnn ilevini Anlatmak in:

Baz zel durumlarda, yapnn ilevini fotoraf diliyle anlatmak gerekebilir. zel
yaplarn, (su kemeri, kpr, tnel, demiryolu geidi v.b.) ilevlerini anlatmak iin,
fotoraftan yararlanlabilir. Yapnn neden yapldn, hangi ilevlerinin olduu
fotoraflanabilir. rnein, alp kapanan bir kprnn bu durumu seri fotoraflarla
saptayarak kprnn ilevi tespit edilebilir. Bu tr ekimlerde de ilevi daha iyi anlatmak iin
hep ayn ay kullanmakta byk yarar vardr.

13. Resmi Evrakta Kullanmak iin:

Fotorafdan bir yapnn tadilat ncesi fotoraflanmas istenebilir. Gerek yap
sahibi, gerekse ii yapacak mimar tarafndan, tadilat ncesi ve sonras yapy kontrol etmek
ve zelliklerinin bozulmamas iin fotoraflanmas istenebilir. Bu gibi ekimlerde fotoraf,
varsa yapnn plannn isteyerek, bir metot dahilinde yapy fotoraflamal, eer yapnn
plan yok ise, en ince ayrntlarna kadar yapy fotorafa aktarmaldr.
13
 MMAR FOTORAF EKMNDEN NCE DKKAT EDLMES GEREKEN
KONULAR
Fotoraflanacak yapnn, nasl bir yap olduunu bilmek gerekir. Eer bu yap tarihi
bir yap ise, o yapnn ne byklkte olduu ve hangi dnemde, kimin tarafndan ne amala
ina edildii, hangi mimari akm ya da slubu yansttn renmek gerekir. Bu amala,
eer imkn bulunursa bir sanat tarihisinden de yardm alarak bilgilerimiz kesinletirilebilir.
Eer ekilecek olan yap okul, ev, fabrika gibi zel bir yap ise, daha ok yapnn
ilevsellii ve kullanmna amacna dnk fotoraflar ekilmelidir. Yapnn fonksiyonu ve
onu kullanan insanlar, fotorafa dahil edilmedike yap tam anlamyla aktarlamaz. Bu
nedenle, bu tr yaplarn fotoraflanmasnda insan unsurunu da gz nne almak gerekir.
Ayn ekilde, bir fabrika fotoraf ekiminde de, fabrika yaps ile birlikte onun bir paras
olan makine tehizatn ve alanlar da fotorafa aktarmak gerekir.
Dikkat edilmesi gereken dier bir husus, yapnn durumuna gre ekim plan
oluturup, uygun optiklerle yapnn tarzna en uygun ekimleri gerekletirmektir.
nsanlarn hareket ettii sahnelerde ise, zorunlu olarak yksek hzl filmler
kullanlmaldr. Yksek yaplar, ok geni al objektifler ile teknik kamera veya P.C.
objektifli sabit gvdeli fotoraf makineleri kullanlarak ve perspektif kontrol yaplarak ekilir.
Bu ekimlerde de, tripod yardmyla ekimi gerekletirmek gerekir. Bizden gnmze ait
bir yapnn tantm amacyla ekimi istendii takdirde, dorudan yapnn mimar ile
grerek yap hakknda birinci elden bilgiler ediniriz. ekimleri gerekletirirken, bu bilgileri
dikkate alrz. n hazrlktan sonra, yapnn hangi yaklamla fotoraflanaca fotoraf ve
iveren tarafndan tesbit edilir.
rnek olarak, bir cami ekimini gsterebiliriz, ilk nce yapnn plan zerinde ekim
alar belirlenir. Yapnn 4 cephesi, yorumsuz olarak fotorafa aktarlr. Daha sonra ise,
yapy oluturan bir modl var ise ki bunlar; o yapnn nasl bir mimari modlden oaldn
gsterir, bunlar fotorafa aktarlr. Ayrca pencere, saak, kap, kubbe, tonoz ve son cemaat
yeri gibi yap elemanlarnn tantm iin ekimleri yaplmaldr.
Yapy evresi ya da ilevi ile birlikte anlatrken de, yapnn tm zelliklerini
kullanmak ve yanstmak gerekir. Bu ekimleri gerekletirirken, hangi zellikte bir film ile
ekimin yaplaca belirlenmelidir. Mimari ekimlerin hemen hepsi, tripod zerinde
yaplmaldr. Duraan sahnelerde, dk hzl yksek ayrma gc olan izgisel ifadeleri iyi
ekilde veren filmler tercih edilmelidir.
Gnein hareketlerini takip ederek, yapnn ekilecek zamannn tespiti de dier
nemli bir konudur. Yapnn bulunduu yreye ait bir plan alnr ve yapnn yn bu plan
zerinde iaretlenir. Daha sonra, gnein de bu harita zerinde yrngesinin
bulunmasndan sonra, yapnn hangi ynnn hangi saat dilimleri iersinde ekilecei tespit
edilir. Bylece ekim ncesi hazrlk yapp, daha az zaman harcayarak yapy fotoraflarz.
Fotoraf ekilecek yapda inaatn srmesinden dolay ya da tadilattan dolay
bitirilmemi blmler sz konusu olabilir. Fotorafnn buradaki grevi, bu blmleri
mmkn olduu kadar kadrajn dna ya da alan derinliinin dna karmaktr.
Mimari ekimde, dikkat edilmesi gereken konularn en nemlilerinden birisi de
konuya yaklamdr. Burada u soru akla gelebilir. Bir mimari ekim iin birden fazla m yol
vardr? Bu sorunun cevab, kesinlikle evettir. nk bir yapy iki ekilde fotoraflayabiliriz.

1. Yorumlu Yaklam
Fotoraf burada kadrajn iine, sadece yapy deil kendi yorumunu da katar. Kendi
yorumunu verirken de insan, bulut, aa, gkyz, k perspektif gibi baz eleri kendi
yorumuna yardmc olarak kullanabilir. Bu eleri kullanarak, yapy sradan bir izlenime
14
oranla olduundan daha deiik atmosferde gsterebilir. Bylece sradan olmayan etkili ve
ilerlii olan fotoraflar elde edilir.

2. Yorumsuz Yaklam
Yapnn her cephesinin tam kardan yaplan ekimleri de, yatay ve deylerinin, film
karesinin kenarlarna paralel gelecek ekilde fotorafa aktarlmas ile gerekletirilir. Bu
ekimlerde, ya teknik kamera, ya da sabit gvdeli bir fotoraf makinesi ile perspektif
dzeltici P.C. objektif birlikte kullanlarak, perspektifi dzeltme yoluna gidilir. Eer bu
imknlarmz yoksa ekeceimiz her cephenin yataynn ve dikeyinin tam ortasnda yer
alacak ekilde uygun ykseklie klp bu bak noktasndan ekim yaplr. Ya da yap
bunlarn dnda uygun bir perspektiften, 3 boyutlu izlenimi ortaya kacak ekilde
fotoraflanr.
Dijital fotorafa gemenin balca be nedeni Filmden, baskdan ya da dijital fotoraf
makinesinden dijital fotoraf alabilirsiniz. Dijital fotoraflar bilgisayarnza bir kez aktardnz
m, e-posta ile gnderebilir, bask alabilir ya da zerlerinde deiiklik yapabilirsiniz
1 - Fotoraflar bir rpda grntleme ve gelitirme Dijital fotoraf makinesiyle
fotoraflar annda grntleyebilir, bylece her zamankinden daha iyi fotoraf ekmeye
balayabilirsiniz.
2 - Fotoraflar annda basma veya e-postayla gnderme Dijital fotoraflar ektikten
birka saniye sonra paylaabilirsiniz. Herhangi bir yere e-posta ile gnderebilirsiniz
3 - "Dijital by" ile fotoraflar kusursuz hale getirme Bir fotoraf ok mu karanlk?
Birinin gzleri krmz m km? Bir fotoraf dzenleme yazlm ile onlar aydnlatabilir,
krmz gzleri yok edebilir, istediiniz blmn alabilir ve ektikten sonra istediiniz
gelitirmeyi uygulayabilirsiniz.
4 - Yaratcl ortaya karma. Dijital fotoraflarnz fotoraftan tebrik kartlarna,
yksek kalitede baskl fotorafa, CD albm kapana, tirt fotorafna, online slayt
gsterilerine dntrn. Fotorafnz dijitalse tm bunlar ve daha nicelerini yapabilirsiniz.

DJTAL FOTORAF MAKNALARI TERMNOLOJS

Dijital fotoraf ekiminde kullanlan dil film kullanclarnn dilinden biraz farkldr.
Piksel-(ngilizce Pixel - PICture ELement, yani "resim esi" szcklerinin
harflerinden tretilmitir) Dijital grntnn (image) en kk esi. Bilgisayar ekranndaki
grnty oluturan ok saydaki kk k noktacdr.
Megapiksel-(Megapixel) Bir milyon piksel deerindeki birim. Grntnn
znrl ne kadar yksek olursa piksel says ve dolaysyla grnt kalitesi o oranda
artar. 1 megapiksel (MP) znrlkteki bir grnt dosyas geree ok yakn grnty
salayan 15 x 20 cm'lik bir fotoraf basks salayabilir (bu rakam 2 MP'de 20 x 25 cm, 3
MP dosya boyutunda ise 28 x 36 cm'dir).
znrlk-(Resolution) Grntdeki piksel says. znrlk says
ykseldike grnt kalitesi artar.
DPI-Dots Per Inch Yazc veya ekran gibi bir cihazn lineer in bana
grntleyebildii nokta (dot) says. rnein lazer yazclarn ou 300 dpi, ekranlarn ou
72 dpi, PostScript yazclarn ou 1200 ile 2450 dpi aras znrle sahiptir. Fotoraf
kalitesi veren inkjet yazclarn znrl 1200 ile 2400 dpi arasnda deimektedir.
PPI-Pixels Per Inch Grnt znrln ifade etmek iin kullanlan, lineer in
bana piksel says. Ppi ne kadar yksek olursa grnt o kadar ayrnt kazanr ve daha
yksek grnt kalitesi salar. Ekranlar 72 ppi, inkjet yazclarda geree yakn grnt
basks elde etmek iin en az 150 ppi znrlk gerekir.
15
 Megabayt- (Megabyte) Bir milyon bayttan oluan bilgisayar bellei miktar. Tam
deeri 1.048.576 bayttr. Kilobayt-(Kilobyte) Yaklak bin bayttan oluan bilgisayar bellei,
disk alan veya belge boyutu miktar. Tam deeri 1.024 bayttr.
JPEG- Pek ok dijital fotoraf makinesinde grntleri depolamak iin kullanlan
standart bir format. Bu format web zerindeki grntlerde ve e-posta mesaj eklerinde de
yaygn olarak kullanlmaktadr. JPEG'in alm olan Joint Photographic Experts Group adl
topluluun oluturduu bu dosya standard gnmzn en yaygn kullanlan formatlarndan
biridir. JPEG renkli ve gri tonlu grntleri geree yakn grnme sahip olacak ekilde
sktrmak iin tasarlanm standart bir grnt sktrma mekanizmasdr. JPEG grnt
kalitesini olumsuz etkileyebilen kaypl sktrma kullanr.
LCD-(Liquid Crystal Display) Sv Kristal Ekran. Fotoraf makinelerinde
fotoraflar ve men seenekleri, makine ayarlar gibi bilgileri grmek iin kullanlan renkli
ekran.
Bellek kart-(Memory card) Fotoraf ve film dosyas gibi verileri saklamak iin
kullanlan bir depolama arac. Bu kartlarn kapasitesi 8 ile 256 MB arasnda deimektedir.
Bellek kart tipleri unlardr: Compact Flash Card, Multimedia Card, Secure Digital Card,
Microdrive.
Dijitalletirme-(Digitize) Analog bilgileri bilgisayarda kullanlmak amacyla dijital
formata dntrmek.

FOTORAF KALTES AYARLARI

Fotoraf ekmeyi dnrken elde edeceiniz grnty hesaba katmanz gerekir.
Dijital fotoraf makineniz ne kadar ok bilgi yakalarsa, sonu olarak elde ettiiniz bask o
kadar byk olabilir.
Fotoraf kalitesi ayarlarn anlamak Piksel (pixel) ngilizce resim esi anlamna
gelen "picture element" szcklerinin ksaltlp birletirilmesiyle elde edilmitir. Bu, dijital
fotoraf makinesi sensrnn en kk parasdr. "Mega" szc "milyon" anlamna
gelir. Dolaysyla, megapiksel (megapixel) bir milyon pikselden, yani resim esinden
oluur. Dijital fotoraf makinesinin sensrnn boyutu, yani grnty kaydeden ksm
megapiksel olarak ifade edilir. Megapiksel says arttka bu sensrn yakalad bilgi de
artar ve bu sayede grnt de o oranda bytlebilir.
znrl anlamak Makinemdeki tm bu piksellerle ne kadar bilgi yakaladm
nasl anlarm? Yakalama znrln (capture resolution) anlayabilmek iin bir
dikdrtgenin alann dnn. Alan uzunlukla geniliin arpmna eittir. Dijital fotoraf
makinesi sensrnde yatay piksel says ile dikey piksel says arpm yakalama
znrln verir. rnek olarak Kodak EasyShare DX3900 zoomlu dijital fotoraf
makinesini alalm. Yatay piksellerin says 2.160, Dikey piksellerin says ise 1.440'tr. ki
saynn arpm 3.110.400 piksel, yani 3,1 megapiksel eder. stediiniz bask boyutunu
biliyorsanz aadaki tabloyu gereksinim duyduunuz yakalama znrln elde etmek
iin klavuz olarak kullanabilirsiniz.
Maksimum Bask Boyutu
Gerekli Yakalama z.
15 x 20 cm (5 x 7 in) 1 megapiksel
20 x 25 cm (8 x 10 in) 2 megapiksel
28 x 36 cm (11 x 14 in) 3 megapiksel
50 x 75 cm (20 x 30 in) 4 megapiksel

16