Professional Documents
Culture Documents
com
ESRARLI KADIN
st rtl bir kan, gecenin karanl iinde
ar ar ilerliyordu. 1403 ylnn sonralaryd
ve dondurucu bir rzgar ortal kasp
kavuruyordu. Gen ve grbz bir atl, kannn
nnden, ardndan, yanndan giderek kzleri
idare ediyor, arada srada krbacn srtlarnda
aklatyordu.
Bir aralk, geriden sesler iitir gibi oldu. Kan tekerleklerinin gcrts iyi dinlemeye engel
olmasn diye arabay durdurdu. Gerileri dinledi. Ses yoktu. Geni bir soluk ald. Ayn
zamanda kannn iinden bir kadn sesi duyuldu.
- akr Aa !
- Buyur sultanm !
- Neden durduk ?
akr bir saniye dnd. 'Ses duyar gibi oldum' demedi. Tehlike ihtimlinden bahsetmek
istemedii anlalyordu. Gr sesiyle :
- Atmn zengi kayn dzelttim sultanm, diye cevap verdi. Arada bir susma oldu. Sonra
ierden tekrar kadn sesi geldi :
-1-
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Kandaki kadnn,ok dzgn bir konumas ve ahenkli bir sesi vard. akr, birka saniye
bekledi. Yeniden ses gelmeyince kany yrtt,fakat bir defa daha arkasna bakmadan da
kendini alamad...
Bu gen atlnn, bir ekiya saldrsndan ekindii belliydi. Byle bir k gnnde bu yrelerde
ekiya dolamazd. Onun daha byk bir tehlikeden endie ettii anlalyordu. Bu sonsuz
yollarda,gecenin bu vaktinde, kandaki kadnla tek bana giden atlnn, karsna kacak
veya ardndan yetiecek olanlar ka kii olursa olsun, onlarla bir lm dirim arpmasna
girmekten ekinmeyecei belliydi. Kendisini deil kandaki kadn dnyordu.
Arabann drt ucundaki ikier arnlk direklerin yanlar ve tepesi kaln keelerle smsk
kapatlmt. erdeki kadn,kee duvarl kck oda da oturuyor ve bu odaya dardan kar
ve souk szmyordu. Kannn demesine kaln ilteler konmu, zerine hallar
yerletirilmiti. Kadn, srtnda ve yanlarnda yastklar olduu halde bu souk gece de
mehulden gelip, mehule doru gidiyordu. Omuzlarnda ve dizlerinde de yn rtler vard.
Bu ekilde kiinin skk olarak oturabilecei kan odasnn kalann bir iki sandkla bir iki
yiyecek torbas dolduruyordu.
Zaman ilerledike rzgar artyordu. Biraz nceki sulusepken imdi kuba kar olmutu.
leden beri aralksz yryen kzlerde yorgunluk belirtisi balamt. akr, mrnde ilk
defa bir kan yrtyor, kz yediyordu. Hayvanlar yavaladka, yahut ona, yavaladlar
gibi geldike kamsn indiriyor, hatt bazan atnn stnden onlar tekmeliyordu. Fakat,
kzler bildiklerinden amyor, ezeli ve ebedi arlklaryla battal battal yol almakta devam
ediyordu.
akr'n gzleri, bir aralk ileride hafif bir k grr gibi oldu. O zaman kepeneinin altndaki
yayna el att. Sadandan bir ok ekerek gzlerini a dikti.
Ik kaybolmutu.
Sonra tekrar, fakat bu sefer baka bir noktadan gzkt. akr, kalar atlarak bakyordu.
Ik tekrar yok oldu. nc seferinde bir deil, birok k birden peyda oldu. Bir ikisi
parlarken tekiler snyor, bazan hepsi birden parlyor,sonra birlikte kayboluyor,tekrar
yanyorlard.
te imdi demin ki klardan eser yoktu. Btn ovay kar brmt. Sonsuz bir beyazn
iinden gidiyorlard. Yol iz kaybolmutu ama yolu armalarna imkn yoktu. Kar kar
bildii bu yerlerde yolu kendisi arsa bile at armazd. Bu dnceyle can yolda olan
sevgili atnn slak yelesini okad.
Havada henz bir aarma olmad halde akr, sabahn yaklatn anlad. Biraz nce,
yanndan getikleri bir tmsekle stndeki aa da ky'e varmak zere olduklarn
bildiriyordu. Kandaki kadna bu mjdeyi vermek aklndan getiyse de hemen bundan cayd.
Uyumu olabilirdi. Yahut kendi seslenmesinden heyecanlanabilirdi.
-2-
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
akr, imdi kzlerin daha yava yrmelerine msaade ediyordu. nk yava hareket
edilirse tekerlekler gcrdamyordu. akr'n ky'e grltszce varmak istedii anlalyordu.
Herhalde bin, bilemedin drt bin adm sonra, varmak istedikleri yere erieceklerdi.
Sona yaklamakta olanlarn sabrszl akr'n da yreini sarmaya balamt. inden bine
kadar saymaya karar verdi... Sayd.
Bir bin daha... Fakat bu sefer be yze gelmeden sayy ard. Beyni dncelerle dolup
tayordu. Ge ve ufuklara bakt. Belli belirsiz bir aart balamt. Birden canland ve
glmsedi. evik bir hareketle atndan atlad. Arabann nne geti. Bir eliyle kzlerin
boynuzlarndan tuttu. imdi onlar daha ar yrtyor, hi ses karmamasna alyordu.
At, kendi kendine ve uysal admlarla sahibini takib ediyordu. Bu srada, kandaki kadn,
yavaa seslendi :
- Geldik mi akr Aa ?
- Geldik sultanm !
Bu 'sultanm' kelimesi gayet yava sylenmiti. nnde durduklar ev tek bana, kyn en
kysndaki evdi. En yakn evden bile elli adm uzaktayd. Asl ky daha biraz ilerde
balyordu. Krk evlik bir kyd.
akr, kany kapya kadar yaklatrarak durdurdu. evresine yle bir baktktan sonra
kapy tkrdatt. Bekledi.
Btn kyde, derin bir sessizlik vard. Sabrszlkla yeniden ve daha kuvvetle vurdu, dinledi.
erde bir kprdama vard. Bir daha vurdu. Yryen birinin ayak sesleri yaklat ve bir kadn
sesi duyuldu.
- Kim o ?
- A, ana benim...
Kap ald ve orta yal bir kadn, hayretle gen adama baktktan sonra kany grerek
sordu :
Kadn, eve girerken kendisi de kanya yaklaarak arkadaki kee perdeyi aralad. Srtndaki
kepenei kararak karlarn zerine attktan sonra kandaki sandklardan birini kavrayarak
kepenein zerine oturttu :
-3-
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
erideki kadn,yava hareketlerle iltenin zerinden kee perdeye kadar yaklat. akr,
elinin uzatmt :
Sand bir merdiven gibi kullanan kadn ar ve ihtiyatl hareketlerle, akr'n elinden tutmu
olduu halde indi. drt admda kapdan girdi. Yakt mumu tutarak ortal aydnlatan ev
sahibinin klavuzluu ile yryp sedire oturdu. Glmseyen bir yzle 'Ho geldin konuk'
diyen ev sahibine 'Ho bulduk bacm' cevabn verdikten sonra kimsenin duymayaca kadar
yava bir sesle 'Allah'a hamdolsun' diye sylendi.
akr, bu srada byk bir abuklukla i gryordu. lk nce kandaki sandklarla torbalar,
sedirin yanna tad. Sonra kzlerle atn ahra ekti.
Bu evde Sat Kadn, iki yandaki olu ile birlikte oturuyordu. akr'n st anas olan ve onun
tarafndan sahici bir ana kadar sevilen Sat Kadn komu Trkmen oymandan bu kye otuz
yl nce gelin gelmiti. imdi krk be yanda,salam,din ve iyi yrekli bir kadnd. Byk
olu Nibolu savanda,kocas da Ankara Savanda ehit olmulard. ki kzn evlendirip
gurbete gndermi, bu evde iki yandaki kk olu Evren'le yalnz kalmt. Bir dilei
Evren'i sipahi yapmakt. Kocas ve byk olu azap olarak orduya gitmiler,azap olarak
lmlerdi. Ama sipahilik bakayd. Bu bakmdan st olu akr'a baylrd.
- Ana ! Yiyeceimiz vard ama iki gndr scak bir yemee hasret kaldk. Bize bir tarhana
orbas yapar msn ?
akr bu scak yemei kendisi iin deil,konuk iin istiyordu. O itiraz etmesin diye byle
konuuyordu.
akr, yaklaarak yavaa, 'Ana hem iini gr,hem de biraz beni dinle' dedikten sonra
yavaa bireyler fsldad. Sat Kadn'n gzleri almt.
akr yine yavaa bir eyler syledikten sonra 'Ana ' Bana Kuran zerine and ver' dedi ve
koynundan bir Kuran kard. St ana, onu alp perek bana koydu. Evin en uzak kesine,
konuun gznden tamamyla sakl bir yerine gittiler. Kadn, Kuran'a el basarak yemin etti.
akr, yeniden bireyler syledi ve 'te bunun iin kalamam. orbay dahi iemeyeceim.
Ky uyanmadan gitmeliyim' , dedi.
- Sultanm, dedi. 'Bana izin ver. Her eyin gizli kalmas iin hemen gitmem lazm. Anamn
az skdr. Gvenilecek kadndr. Kuran'a el basarak da and verdi. Her emrini yerine
getirecektir. Ben ilk frsatta yine geleceim. Allaha smarladk.
Bunlar syleyerek ilerledi. 'Sultanm' diye sz ettii kadnn eteini pt ve 'Bir emrin var m
?' diye sordu.
-4-
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Mumun titrek nda yz solgun grnen ve asil bir ehre tayan bu gzel ve ok gen
kadn, yanndaki deri torbann iinden kk bir kese kararak uzatt .
- Bunu al akr Aa ! Lazm olur dedi. yiliini ve sadakatini unutamam. Allah yardmcn
olsun. zerimizdeki byk hakkn helal et.
Bu szler o kadar byk bir vakar ve hzn iinde sylenmiti ki, Sat Kadn'n gzleri
yaard. akr da zgnd. Uzatlan keseyi alarak onun arzusunu yerine getirdi. 'Helal olsun'
dedi. Tekrar eteini ptkten sonra hzla evden kt.
akr evden karken yalnz kk bir yiyecek torbas almt. abuk admlarla ahra yrd.
Deminden beri biraz samanla oyalanm olan atna bir avu arpa verdikten sonra dar ekti.
Sipahi at yle bol yem yiyemezdi. Gn aaryor, lapa lapa kar yayordu. Bir srayla atna
atlad. Geldii yola yneldi, uzaklat. Biraz sonra sonsuz ovada kayboldu.
BALA HATUN
akr'n, gizlice st anasnn evine getidii gen kadn,bir tehlikeyi nlemek iin byle
saklanyordu. Amasya Bei ad geldi Paa'nn kk yeeni olan Bala Hatun,Yldrm
Bayazd'n oullarndan sa Be'in haremiydi. Sel gibi kahraman kannn akt,Trk'n Trk'
krd o korkun Ankara Savandan sonra Yldrm Bayazd tutsak dp kendi canna
kynca,oullar Osmanoullarnn greneine uyarak belik davasna kalkmlar,birbirlerine
kar gelmilerdi. Byk ehzade Sleyman Be Edirne'de,ortanca ehzade sa Be
Bursa'dayd.
Osmanl lkesinde Bursa ve Edirne iki bakent olduu iin devletin bana ancak bu ehirleri
elde etmekle geibilirdi. sa Be byle dnyordu. Ancak u var ki,kendisini
tanmamlard. aresiz vuruacaklard.
sa elebi de yle yapm,vurumutu. Fakat talih kendisine hi yar olmuyordu. Sipahisi pek
az olduu gibi,babasnn en deerli devlet adamlarndan hayatta olanlar da kardelerinin
yannda kalmlard. Bir iki arpmann yenilmeyle bitmesi,hemen tek bana denilecek
ekilde dadan daa kalar,sa Be'de bir kayg yaratmt. Talihin kendisine gler yz
gstermeyeceini bir nsezi ile anlyordu. Nihayet emanetini verir,ebedi skna kavuurdu.
Bir Osmanolu olarak bundan hite ekinmiyordu. Onu dndren ey bakayd. Byk bir
akla sevdii Bala Hatun drt ay sonra dnyaya bir ocuk getirecekti. Bu ocuk erkek olur
ve ve kendisi de davay kaybederse kardeleri bu ocuu sa brakmazlard. Bu
deimez,merhametsiz bir kanundu.
sa Be,gnn birinde padiah olmas muhtemel bir ehzade olduu iin siyasi ve tedbirli
dnmeye daha ocukluundan beri alkt. Bala Hatun'u yle birisine emanet etmeliydi
ki,hem az sk,hem gz pek olmal,stelikte dikkati kendi zerine ekmeyecek durumda
-5-
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
bulunmalyd. Kendi adamlar arasnda bu kratta ancak akr vard. Henz ok genti ama
sadakatin ve fedakarln rnei bir yiitti,fakat tannm deildi. Karas Sancanda tmarl
bir sipahiydi. Ankara Savandaki binlerce bilinmedik kahramandan birisi de oydu. Havadaki
mevhum noktalar bile vuran keskin nianc aatayllara kar kalkan ile kendisini koruduu
gibi savan harman edildii kanl bir yerinde de bir defa klcyla sa Be'i kurtarmt. Hele
Aksak Temr Be'in Trkistan'a dnnden sonra Yldrm'n oullar birbirine dt
zamanki kavgalar... te akr ne z mert olduunu bu srada ortaya dkmt. Yldrm
Bayazd'n olu Mehmed Be'le yaplan o talihsiz vurumada akr olmasayd belki de sa
Be imdi yaamayacakt.
Onun , bir tahta kpr banda durarak Mehmet elebi askerleriyle tek bana bir vurumas
vard ki,destanlara gese yeriydi. sa Be yaral,yorgun at ile akr'n kazandrd zaman
sayesinde uzaklap kurtulabilmi,akr da,kendisini suya atarak akntnn yardmyla
selamete ulamt. akr,gvenilir bir adamd.
- akr ! imdilik tehlikeden uzak gibi grnyoruz. Fakat benim iime douyor. Sonum iyi
olmayacak. Kendimi deil,hatunumu dnyorum. Ykldr. Birka ay sonra bir ocuumuz
doacak. Osmanl'nn tresini biliyorsun. Benim bama bir ey gelir,sonra da bu ocuk erkek
doarsa onu yaatmazlar. O zaman Bala Hatun perian olur. Bunu nlemek lazm. Bu da
Bala Hatun'un hi kimsenin bilmedii bir yere saklanmasyla olur. Benim byle bir yerim yok.
Osmanolu olduum iin nereye gitsem tannrm. Acaba sen onu emniyetli bir yere
saklayamaz msn ? Senin tmarnn bulunduu kyde bir ev salayamaz myz ?
akr,biraz dnm,sonra :
sa Be,biraz dnm,sonra bu teklifi kabul etmiti. kisi babaa verip Bala Hatun'u nasl
karp saklayacaklarn tasarlamlard. Bu ii ikisinden baka kimse bilmeyecekti. sa
Be,dikkati baka yere ekmek iin bir askeri yry gsterisi yapacak,kendi buyruundaki
yerlere bu ekilde fermanlar,buyrultular gnderecekti.
Mevsim gzd. Yamurlarn balad,souun artt byle bir zamanda ykl olduu iin
fazla korkuya kaplmamas gereken bir kadn tehlikeler arasndan syrarak uzak bir kye
gtrmek g iti. Fakat g,m bu i yaplacakt.
akr,sa Be'in verdii keseden harcayarak bir kyden ald kannn stn baka bir
kyde kaln keelerle rtt. nc bir kyde sa be iinmi gibi kanya un,bulgur,elma
doldurdu. Drdnc bir kye giderken un torbalarn bir dereye att ve kyden bir ka temiz
-6-
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
ilte ve yastk alarak kanya yerletirdi. Kylerden akam olurken yola kyor,gece
karanlnda yol deitirerek gayesine doru ilerliyordu.
Bala Hatun'un oturduu kye varmadan bir gn nce,tam le vakti bir orman kysnda
dervie rastlad.... Acayip suratl,acayip klkl adamlard. Bu soukta gs bar ak
geziyorlard. kisinde de sa sakal birbirine karmt. Hele bir tanesi iri yar ve korkun bir
eydi. Kaln sopasn kaldrarak :
akr,bir belaya atmak zere olduunu anlamt. evresine baknd. Kanya bir zarar
gelmesinden korkuyordu. Dervi,sanki akr'n aklndan geenleri anlam gibi tekrar grledi
:
akr'n gz kzverdi :
- Benim,ben dedi.
- Anladk. Ne istiyorsun ?
- Kanda ne var ?
- Azk !
- Bre aptal ! Sen akln m kardn ? Sana azk var diyorum,mektup istiyorsun. Yoksa azkla
deil de kat yemekle mi doyuyorsun ?
Dervi bu szleri iitmemi gibiydi. akr' iyice korkutan u szleri bararak syledi :
sarpa sarmt. Dervi keramat sahibiydi. Yoksa akr'n koynundaki gizli mektubu
nereden bilecekti ? akr, atn zerinde dizlerinin titrediini hissetti. Bala Hatun'u iine
-7-
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
yerletirip st anasnn kyne gtrecei kan olmasa hemen mahmuz vurup drt nala
kaard. Fakat u kan o kadar mhimdi ki,onu brakmaktansa lme razyd. Bu
dnceyle kendisini toparlayarak bard :
Dervi yine oral deildi. Sopasn tehditkar bir ekilde sallayarak yeniden grledi :
Bu szler zerine akr'n beyninde bir imek akt. Bu derviler Yldrm Bayazd olu
Mehmed Be'in adamlaryd. Mehmed Be,btn Osmanl lkesine,ta Edirne'ye kadar her
eitten insanlar yollayarak propagandaya giritii gibi,demek ki sa Be lkesinin gbeine
kadar da adam sokmutu. Bu dnce Bozlak Baba'nn keramatinden doan korkuyu
akr'n yreinden sildi. Ayn zamanda dervi,atn gemini tutarak cmlesini tekrarlad :
- Mektubu ver !
teki iki dervi drt adm geride ta gibi hareketsiz duruyorlard. akr,kafas iyice kzm
olduu halde bir hamlede atndan atlayarak derviin kolunu tuttu :
Dervi ok uzun boylu ve iri yar idi. akr'n ba ancak omuzuna geliyordu. O zaman
dervi,elini akr'n gsne dayayarak iddetli itti ve akr bir ka adm geriye gittikten
sonra srt st yere dt. Zebella klkl derviin zebani gibi de kuvvetli olduu anlalyordu.
Artk ok yaydan kmt. Top gibi zplayarak ayaa kalkan akr,evik bir hareketle
kepeneini srtndan att. Yldrm hzyla klcn syrd. Kaplan gibi ileri atlarak klcn
savurdu. Bu tam bir sipahi vuruuydu. O kadar ustaca ve yle hzla vurmutu ki,dervi yere
bir ktk gibi dtkten sonradr ki,ba gvdesinden ayrlarak yuvarland,bir ka adm tede
kald.
O zaman umulmadk bir ey oldu. len derviin arkadalarndan biri ve geride duran da ayn
eviklikle srtndan abasn att. Dervi abasnn altndan da baka bir sipahi kmt. O da
imek hzyla klcn ekti ve :
- Davran bre sa Be erisi ! diye haykrarak akr'n zerine atld. Kllar havada bir
arpt. Ayrld,yine arpt.
Artk iin gizli kapakl taraf kalmamt. Vuruan iki sipahi de bunu bildiklerini haykrlaryla
belli ediyorlard. akr,kl savururken 'Al ! sa Be akna...'diye baryor,karsndaki
hamle yaparken 'Al ! Mehmed Be akna ! diye karlk veriyordu. Ormann kysndan
vuruan sanki iki tmarl deil de iki ordu idi. yle bir gayret ve istekle kl savuruyor,yle bir
inatla arpyorlard ki,gren bir meydan savann sonucu bu iki kiinin dvne bal
sanrd.
Vuru uzadka iki sipahi vnmeye ve birbirini kzdrmaya da baladlar. akr havada
dndrd klcn dmanna indirirken :
- 'Bana Barakolu akr derler ! ' diye haykrd. Beriki onun hamlesini eldikten sonra kendisi
saldrd ve :
-8-
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
akr,den adana bakmaya vakit bulamadan ac bir at kinemesiyle gzlerini atna evirdi.
Grd manzara uydu. teki dervi,akr'n atna binmiti. Usta bir binici sr ile oradan
uzaklamaya alyor fakat sadk at gitmek istemeyerek ahlanyor ve kiniyordu.
Dervi,dizginle yrtemedii at,kaln sopasyla srmek iin habire vuruyordu. Can yanan
at,be on adm kouyor sonra durarak yeniden dnyor,kiniyor,direniyordu.
akr ok dnmedi. Klcn atarak bir ka adm kotu. Sadandan ektii oku yayna
yerletirip gezledi,atn nal sesi ve kinemeleri arasnda bir ok vnlay duyuldu. Arkasndan
okla delinmi derviin kaskat yere yuvarland grld.
Sadk hayvan koarak sahibinin yanna geldi. akr yorgun,soluyordu. Bir dakika atna
dayanarak geni geni nefes ald. Sonra onu okayarak len sipahiye yaklat. Silahlarn
toplad. stn arad. Cepkeninin iindeki boynuna bal deri torbada drlm bir kat
buldu. Bu Mehmed Be'in bir buyrultusu idi. Kadn verildii akr'n kendi adam
olduunu,istediklerinin yaplmasn bildiriyordu. stnde turas,altnda imzas vard. 'akr'
adnn buyrultuda yazl olmas akr' sevindirdi. teki akr iin verilen kat kendi iine
yarayabilirdi. Bunu koynuna yerletirdi.
-9-
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
BARAKOLU AKIR
akr yirmi yanda,Karasl bir sipahiydi. Kk bir tmar vard. Tmarn geliri kendisinden
baka iki cebeli'nin de savaa hazr bulundurulmasn salayacak kadard.
Tmar sahibi olal ancak iki yl olmutu. Babas ehit dt zaman kendisi kk olduu
iin tmar amcasna kalm,amcas lnce de kendisine gemiti. Babasyla amcas
Osmanoullarnn,dedeleri de Karasoullarnn ordusunda hizmet etmilerdi. Barakolu
ailesi ok eski,kk bir be ailesiydi. Seluk padiahlar zamanndan beri sipahi olduklar
sylenirdi.
Anas kendisini doururken ld iin onu Sat Kadn emzirmi,gr style akr' grbz
bir ocuk olarak yetitirmiti. Bu Trkmen st ana ne temiz yrekli kadnd ! Bilgisiz,fakat
grgl,saf fakat akll,gz pek, becerikli bir anayd. akr' z olu gibi barna
basm,akr da onu z ana gibi sevip saymt.
akr, baba ve amcasndan sipahi terbiyesi,st anasndan Trkmen terbiyesi alarak tam bir
yiit gibi yetimiti. elik - omak oynayarak balayan hayat,daha sonra gre,binicilik ve
ciritle devam etmi,bunun arkasndan da okla nianclk ve denekle kl idmanlar gelmiti.
Hocadan okuyup yazma ve Kur'an dersleri alm,k gecelerinde kahramanlk ve Battal Gazi
hikayeleri dinlemiti.
On iki yandayken kn korkun oyunlar oynarlard. Ortada kazan kaynard. Oyunun esas
rakibinin elini kaynar suya batrmak,kendi eli batarsa barmamakt.
Ka defa arkadalarnn elini kaynar suya daldrm,ka defa kendi eli daldrlmt. Orada
hazr yourt durur,eli kaynar suya batp halananlarn yanklarna hemen yourt srlrd.
Gk demezlerdi. Halanan el ilk gecesi sabaha kadar yanard da ylmazlard. Bir defa
ilerinden biri eli haland zaman acdan bard iin darlmlar,erkeklie
sdramadklar bu hareketten tr aylarca yzne bakmamlard.
Bir kere de gl bir arkadayla kaprken ikisinin birden eli kazana dalmt. Hele bir
keresinde kazan devrilmi,aksi tarafta itimeyi seyreden arkadalarnn bir ounun bacaklar
halanmt.
Amcas tmarl sipahi iken akr'a Trk usul silme tokat atmasn retmiti. Hasmnn
yzne iddetle indikten sonra onu silerek ayrlan bu tokat yaman eydi. Aa gvdelerine
tokat atarak idman yaparken onun yamanln pek anlamam,fakat bir gn, yaknndaki
Rum kynden ocukla kavga ederken nasl nesne olduunu grmt. yle ki,ilerinden
biri ve en irisi tokat yiyip devrilince teki ikisi tabana kuvvet kam,yatlar arasnda en hzl
ocuk olan akr onlara yetiememiti. Dorusu kaan Rum'a yetimeye imkan yoktu. Bu
onlara Tanr vergisiydi. akr'n silme tokat hakkndaki dncesi daha sonra baka bir sipahi
ocuu ile dvrken olgunlamt. Bu sefer tokad yiyen kendisiydi.
- 10 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
te akr,byle byd.
On be,on alt yalarnda iken bandan geen bir olay,daha dorusu atlatt bir tehlike onu
sa Be'le tantrmt :
akr bir gn ormana bal almaya gitmiti. Ormann bir yerinde arlar byk bir yarn iine
almlar,bal yapyorlard. Deneini,bal kabn,yz rtsn ve arlar karacak ttsy
alarak ormana dalan akr,yark aacn biraz uzanda uzun zaman bekleyip arlarn
uzaklatn grdkten sonra yzn rterek usulca aaca yaklam,ttsy yakarak son
arlar da karm ve iek kokulu bal bayla abuk abuk keserek uzaklamt. Arlar
kme halinde gelip ballarn azalm grrlerse yanndakilere saldryorlard. akr bunu
bildii iin sratli admlar atyordu.
Birden bire karsnda be kiinin dikildiini grd. Suratsz ve klksz kimselerdi. Fakat
tepeden trnaa pusatl idiler. lerinden biri sska,uzun boylu ve ok esmer olan iren bir
srtma ve irkin bir sesle sordu :
Cellat Mstk diyince akr,ii anlad. Bu herif yol kesip adam ldren ingene Mstk
olacakt. Pervaszca sordu:
- Nasl da bildin ! Bunu bildiin gibi elindeki kazan,kemerindeki akay isteyeceimi de elbet
bilirsin.
Sonra birden surat deiti. Korkun bir hal ald. Yanndakilerden birine ingene edasyla
buyurdu :
- Ulan bo ! u deli Trk'n elinden kazan alp dersini ver de dnyann ka bucak olduunu
anlasn !
bo, bir elini bana atarak akr'a doru yrd. 'Dersini ver ' demek,bu ingene
ekyalarn dilinde ldr demekti. Fakat umulmadk bir ey oldu.
Deli Trk'n silme tokad yldrm hzyla bo'nun suratna indi ve tokadn aklay koca
ormanda bir ka kere yankland. akr bu ii yaparken,deneine geirerek omuzuna
vurduu kazan sopadan kaydrp yere atm ve sopasn sol eliyle kavramt.
- 11 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
ingene urusu yerde baygn yatyordu. Bir anlk arma ve susmadan sonra Cellat
Mstk'n bed sesi havada nlad :
- Gebertin !
akr,sol elindeki deneini sana geirdi. Denek bolukta bir dndkten sonra ingenenin
bana inip tok bir ses kard. Bu vuru dada,bayrda saldran kurt ve aylardan korunmak
iin yaplan vurutu. En azgn a kurt bile bu vuruu bana yiyince lrd. Tabiidir ki ,
ingene ekyas kurt kadar dayankl deildi. akr'n yedi yandan beri denekle vuru
talimi yaptndan da habersizdi. Deminki silme tokad yiyen bo, belki bir ka dakika sonra
kendine gelebildi. Ama ikinci ingene o anda cehennemi boylamt.
Cellat Mstk,st ste iki adamnn bu toy olan tarafndan yere serildiini grnce durumun
ciddiliini anlad ve lgna dnd. Uursuz bayku sesiyle haykrp adamlarn da kkrtarak
akr'a saldrd. Pala ve saldrmalarn ekmilerdi.
akr'n denei amaz inilerle hedefini buluyordu. Fakat deminki kadar tesirli deildi.
ingeneler o sopann tlsml olduunu anlamlard. Pala ile denei drmeye
alyorlar,fakat baaramyorlard.
akr, frldak gibi dnyor, ingene tarafndan sarlmamaya urayordu. Bir iki vuru
yapm,hatta birisinin palasn bile drmt ama herif bu hengamede onu yerden tekrar
almaya muvaffak olmutu.
Yorulmaya balamt. ri kymd ama ne de olsa ocuktu. Teke tek gelseler i kolayd ama
evrilmemek iin bir ona, bir tekine koarak vuru yapmak,kuatlr gibi olunca be on adm
seirterek kendisini emniyete almak az yorucu deildi.
Geni geni soluyordu. stelik Cellat Mstk'n palas,yananda bir yara am,lk kan
boynundan ieri szmaya balamt.
Bir aralk yine koarak ekyalardan uzaklatktan sonra geriye dnd ve Mstk'n tekilerden
biraz alm olduunu grd. Frsat bu frsatt. ldrc bir vurula herifi kertirse
yamaklar ya kaar ya yenilirdi. Denei atadan grd biimde dndrerek savurdu.
Hzndan havada slk sesi,ardndan bir atrd iitildi. Yazk !... Denek,pala ile arparak
krlm,akr'n elinde karlk gdk bir para kalmt. Ayn zamanda bana el atm
fakat daha ekmeden ingene'nin palas omuzuna inmiti.
akr,bir adm geri frlayarak ban syrd ve omuzundaki yarann acsyla gzleri
imeklenerek karsndakilere bakt. Gzlerine inanamyordu : nnde bir blk Osmanl
atls duruyordu ve bir ses :
Baklarn gezdirince durumu kavrad. Yirmi kadar atl vard...Bir ka yere inerek
ingeneyi yakalamt. Geni bir soluk ald. Acsn unuttu. Kurtulmutu.
ingenelerin tutulmas iin buyruk veren adam,ok gen,yakkl birisi,her halde bir bedi.
Giyimi ve pusatlar alml idi. Atndan inmi olanlardan biri,yaralarn grmek iin akr'a
yaklarken yavaa :
- 12 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Bunlarla davam yok. Bunlar ingene urusudur. Balar da ite u Cellat Mstk....
- Evet be !
- Evet be !
Mstk'ta cevap verecek hal kalmamt. Omuzundan yakalam olan askerin penesi altnda
titriyordu.
ehzade, bir yerde yatan ingenelere, bir de yakalanm olanlara baktktan sonra buyruunu
verdi :
- Barakolu ! Nasl olsa gnn birinde sipahi olacaksn. Tmarn boalncaya kadar benim
adamlarm arasna girmek ister misin ?
- Canm kurtardn Be ! Senin kullarndan olmay cana minnet bilirim,diye cevap verdi.
te akr, sa Be'le byle tant ve onun maiyetine byle girdi. Dorusu yedii ekmeyi hak
edecek kadar fedakarlk gsterdi. Amcas lp tmar kendisine kald zaman gene sa Be'in
yanndan ayrlmad. Onun yalnz kulu deil,en yakn arkada da oldu.
- 13 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
akr denenmi,snanm kiiydi. Birinci snf bir asker,vefal bir yoldat. Tam bir Trk't.
Belki zamannda hi bir yasa,tre tanmaz fakat inanarak baland sa Be'in bir buyruunu
en byk yasa sayarak bu uurda lebilirdi. Kendisine gsterilen gven onu martmyordu.
Aradaki snr hi bir zaman amyordu. Kar karya arap iip dnyay dumanl grdkleri
gnler de olmu,fakat o zamanlarda bile ne sa Be onun gnln krm ne de akr, sa
Be'de en kk bir honutsuzluk uyandrmt. ehzade terbiyesi ile sipahi terbiyesi hi
aksamadan badap gidiyordu.
O benzeri grlmemi savata ayr ayr ka kere lmn veya tutsakln eiine kadar
gelmiler,fakat syrlmann yolunu bulmulard.
te akr,bu akr'd ve imdi kardeleriyle taht davasna kalkan sa Be'in gvendii adam
olduunu gsteriyordu. Daha yirmi yanda idi ama yaad hayat,geirdii savalar onu gn
grm,yal bir kii kadar piirmi,olgunlatrmt.
imdi Bala Hatun'u emniyete alm olmann verdii gnl rahatl ile karl yollarda at
srerken ne yorgunluunu,ne aln duyuyor,baka hi bir istek kendisini ilgilendirmiyordu.
- 14 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
DEL KURT
Aradan on yl geti...
akr,bu on ylda kendi kyne ve tmarna ancak be on kere urayabildi. yle dnya
kavgalarna girdi,bandan yle iler geti ki,nasl olupta yaadna kendisi bile ayordu.
sa Be ldkten sonra iler sarpa sard. Birka yol lm tehlikesi geirdi. te o zaman teki
akr'n stnde bulduu buyrultu, Mehmed Be'in buyrultusu ile cann kurtard. Demek ki
Allah byle takdir etmiti. Kardelerin en k olan Mehmed Be,Osmanl lkesine be
olmu,teki kardeler bu dnyadan el etek ekmilerdi.
Bala Hatun'u bulup bir dilei varsa yerine getirmek,sa Be'in ocuunu grmek,iinde
dayanlmaz bir istek haline gelmiti. Bu on ylda ancak iki defa st anasna para ve haber
yollayabilmi,fakat kendisi ondan haber alamamt. Ara sra iine bir rperti geliyordu. Bu
rpertiyi douran sebep Sat Kadn'n lm olmas ihtimaliydi. O zaman Bala Hatun ne
yapard ?
St anas yle abuk lecek insanlardan deildi ama her insana gelen kazalardan biri ona da
gelmi olamaz myd ?
akr, beynine yerlemek isteyen kt dnceleri geride brakmak iin atn mahmuzlad.
On yl nce,gece karanlnda bir trl ilerlemek bilmeyen kan ile uru gibi gizlice geldii bu
kye bahar gneinin altnda salna salna girdi.
Evin nnde bir at durunca Sat Kadn kapdan grnd. Elli beine gelmiti. Fakat hl din
ve yakklyd. Yz hl krmamt. Boru deil, Trkmen kzyd.
Evinin nne gelen atly yle bir szd. Kalarnn atkl,baklarnn sertlii geti.
Glmseyerek :
akr,atndan atlamt.
- Tanmam ya. On yl nce yirmi yanda,adeta ocuktun. imdi koca adam olmusun...
- 15 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Sustular. On yllk hasret bu be szle dinmi olamazd. Ama ikisi de baka bir konunun
akllarna gelmesiyle sz burada,sanki szlemi gibi kestiler ve nlerine baktlar.
- Hatun nerde ?
- Hatun yok !
-Gitti mi ?
- Hayr !
- Ne oldu ?
Sat Kadn ban yana,bu eve ilk geldii gn Bala Hatun'un oturduu sedire evirdi. Yava
sesle :
Bir tmar sipahinin iki gn a veya uykusuz kalmadan yorulmas grlm,iitilmi deildi.
Fakat ite akr imdi ne a veya susuz ne de uykusuz olduu halde yorgunluk duyuyordu.
Bitkin admlarla yryerek sedirin teki ucuna oturdu. Beride sanki Bala Hatun varm gibi
saygl bir durula yerleerek st anasnn yzne bakt :
- Hatun ne zaman ld ?
- 16 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- ocuk ne oldu ?
Sat Kadn,evin ak kapsndan,birey aryormu gibi krlara baka baka cevap verdi :
- ocuu dodu. Adn Murad koydu. Drt ay sonra sa Be'in lmn rendi. Birden st
kesildi,kendisi de durgunlat. Bizim airetten bir st ana buldum. ki ay burada kalarak
ocuu emzirdi. Hatun'un gz artk ocuunu da grmyor,yalnz gzlerini yere dikerek
dnyor,arada srada alyordu. O kadar yalvardm halde yiyip imiyordu. Gnden gne
soluyordu. Bir akam oluyla beraber yatmak istedi. Yeniden kendine geliyor diye
sevinmitim. nk ocuu bsbtn bana brakmt. O gece olunu sevdi,pt. Onunla
konutu. Ertesi sabah kalktm zaman Bala Hatun'u lm buldum. Muradck Hatun'un
uzatm olduu koluna ban yaslam,ylece yannda yatyor,anasnn yanaklarn ve
salarn okayarak 'Ana,ana' diye sesleniyordu. Gzleri yalyd. Hatun'un da gzleri
yalyd. Belli ki ana oul alayorlard. Murad, o zaman bir yandayd. Kucama aldm
zaman yzn anasna dndrm,eliyle onu gstererek hazin hazin alamt. Anasna hi
dknl yoktu. Daha ok bana almt ama bunun sahici ana olduu,bir daha
bulumamak zere ayrlaca galiba kk yreine domutu. Hatunu gmdk. Mezar
kaybolmasn diye bana bir tahta diktim. O gnden beri yaz k demez,her cuma,banda bir
Fatiha okurum.
Sat Kadn sustu. Alyordu. akr da bir ocuk gibi alamamak iin kendisini g tutuyordu.
Birden sordu :
- Murad nerde ?
- Bydler mi ?
- Evren on ikisinde, Murad onunda. Karde gibi byyp ktlar. Yalnz Allahn gn greip
yara bere iinde kalrlar.
St anas,akr'a erik pestili ezmiti. Testide soutulmu su ile yaplan erbet cana can
katard. akr,kaseyi sonuna kadar itikten sonra 'Eline salk ana' dedi ve zamansz bir ey
isteyen ocuklardaki yz safiyeti ile :
Kyn mezarl sapa yerdeydi. Birden Sat Kadn 'te buras' dedi.
Bir toprak ynnn nnde idiler. Banda krk dkk bir tahta paras vard. Demek ki
Yldrm Bayazd olu sa Be'in evdei,adgeldi Paa'nn yeeni olan Bala Hatun,o asil ve
gzel kadn u gsterisiz ynn altnda yatyordu. Btn mezarlk ziyaretileri gibi akr da
filozoflat. Dnyann,hayatn boluunu ve mnszln dnd. sa Be'i hatrlad ve
ilendi.
- 17 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Ellerini aarak bir Fatiha okudu. lmn,erken veya ge deimez bir kader olduunu
iinden tekrarlad. Gnl biraz ferahlam olarak mezarlktan ayrld. Eve dndler.
Sat Kadn,st olunun ok sevdii brekten yapmak iin hamur tahtasnn stnde yufka
ayordu. akr,anasnn ustalkla ve abuklukla yapt bu ie bir mddet baktktan sonra :
Bu srada kapnn nnde grltler oldu,sesler iitildi ve arkas kapya dnk olan akr,st
anasnn :
- Deli Kurt mu ?
- Evet !
- O da kim ?
Kapda ayak sesleri oldu ve akr ban evirdi. ki grbz olan kprdamadan
duruyorlar,bir kendisine bir Sat Kadn'a bakyorlard.
Evren biraz rkek admlarla ilerledi. El pt. Kadn bu sefer Murad'a bakt. - 'Deli Kurt ! Hadi
sen de akr amcann elini p olum...! ocuk pervaszca ilerledi. akr'n elini ptkten
sonra onu yakndan bir szd :
- Sipahiyim ya !
Bu szler o kadar byk bir ciddiyetle ve o kadar sevimli bir eda ile sylenmiti ki akr
glmsedi ; Onu barna basarak alnndan pt :
- Olursun nallah...
- 18 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
O zaman yakndan Murad'n yzne bakt. sa Be'in kltlm rnei idi. Ayn gzler,ayn
burun,hatta ayn duru... i yeniden szlad. Yamal,yrtk prtk giyimler
iinde,alnndaki,yzndeki,ellerindeki izik ve syrklar arasnda bunun bir be olu,bir
Osmanolu olduu belliydi. u kadar ki, bu gerei daha dorusu bu korkun gerei st
anasyla kendisinden baka kimse bilmiyordu. Bilemeyecekti de... Hatta Murad'n kendisi de
kim olduunu bilmiyordu. Demin Sat Kadn yufka aarken onu nasul bir telkinle byttn
anlatmt. Deli Kurt,kendisini Osman adl bir adamn olu olarak biliyor. Osman' da akr'n
dayzadesi diye tanyordu. Anasnn adn Aye diye bellemiti. Ara sra mezarna gidiyordu.
Murad bu biimine gelmenin ne demek olduunu anlayamamt. Zihninde ksa bir hesap
yaptktan sonra :
- Nasl bilmiyorum ?
Murad,hakikaten Deli Kurt'tu. Delimen bir konumas vard ki, akr'n pek houna
gidiyordu. Sat Kadn sze kart :
- Grete hrslarn yenemeyince yaryorlar da... Evren bir iki yol attan dt ama Deli Kurt
dmedi. Daha imdiden usta binici...
Aslnda ikisi de usta binici idi. kisinde de Trkmen kan vard. Komu yayladaki Trkmen
obasnn ocuklaryla arkadalk ederken ata binmesini renmiler,at sevmilerdi.
Murad'a 'Deli Kurt' denilmesinin sebebi at sevgisindeki arl idi. Ata bindi mi deliye
dner,tehlikeli srler yapard. Drt nala giderken yerden omak kapmasn btn Trkmen
ocuklarndan iyi baarrd. Hibir eyden korkmazd. Tek bana olduu zaman bile on
kiiye saldrmaktan ekinmezdi. Be yandayken balayan delimenlii on yanda son
kerteye ulamt. Dorusu 'Deli Kurt' lakab kendisine pek yakyordu.
- 19 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
HAYLETLER
akr,akam yemeini kederli bir sevin iinde yedi. Yetimi,yarn birer yiit olacak iki
ocuu grdke keyifleniyordu. Fakat Murad'a bakp da aklna sa Be geldike,yahut
gzleri Bala Hatun'un oturduu sedire dedike zlyordu.
Talih baka trl yrseydi sa Be taht iin can vermi bir ehzade deil,tahtn stnde
oturan Osmanl Be'i olacakt...
Ve o zaman...
Yemek bitince akr biraz dereden tepeden konutu. Kyde iyi bir hoca olduunu renmiti.
Evren'le Murad' karsna ekerek :
- 'yi bir sipahi olmak iin okuyup yazmak arttr,dedi. Yarn sizi hocaya gtreceim.
Okumasn reneceksiniz. Bundan baka Mslmanln artlarn da iyice bellersiniz. Her
gn gider,dersinizi alr,sonra oyuna karsnz.'
Okuyup yazmak Sipahiliin artlarndan olunca Deli Kurt buna itiraz etmezdi. Nitekim akr'n
teklifini can ve gnlden kabul edivermiti. Fakat okumak,hele her gn hocann karsna
gidip gree ve yara benzemeyen skc eyler renmek Evren'in hi houna gitmemiti.
Bununla beraber itiraz da etmedi. tiraz etmek elinde olsa da etmezdi. nk Deli Kurt
okumay kabul etmiti. Ondan geri kalamazd.
- Cann nasl isterse yle yap akr,dedi. Yatan hazrlarm. stediin zaman gelir yatarsn.
Darda ne gzel bir k,ne ferahlatc bir esinti vard. Karki tepeler,am orman peri
masallarndaki memleketler kadar gz alc idi. akr btn bu gzel manzaralara bakarak
yryor,fakat galiba bakt gzellikleri grmyordu.
- 20 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
akr bu gece hep lleri dnyordu. imdi de aklnda babasyla amcas vard. Neden hep
lleri dnyordu da dirileri aklna getiremiyordu ? Herhalde ller zorla kendilerini
hatrlatyor,belki de byle gecelerde ruhlar oralarda uuarak dnyada kalanlar gryordu.
Birden kendisini mezarln nnde buldu ve sanki saatlerce dolamadan maksat buraya
gelmekmi gibi hi teredt etmeyerek gndz ziyaret etmi olduu Bala Hatun'un mezarna
doru yrd.
Ayak ucunda durmutu. Parlak gecenin nda kederli yz gzkyordu. Oradan kolay
kolay ayrlmaya niyetli olmayan bir insan haliyle kp bada kurdu ve gzlerini kabark
topraa dikti. Belki Bala Hatun'un kemikleri bile kalmamt. Yaayan birisiyle konuur gibi :
- Bu kadar ge kaldm iin bala sultanm. Unutmu deildim ama gelemedim ite...dedi
Elini koynuna gtrerek her zaman gsnde tad Kuran'n kard. Bala Hatun'un ruhu
iin okuyacakt. Birden mezarn ba ucunda,kendisinden adm ilerde bir haylet grd :
Bu Bala Hatun'du. On yl nceki asil ve gzel yzyle glmseyerek kendisine bakyordu.
akr,iinden bir heyecan dalgasnn,gzel ve tatl bir rperiin getiini sezdi. Hayletler
abuk kaybolurlarm diye iitmiti. Fakat kaybolmuyor,git gide daha gzelleiyordu. akr,
hayletin dudaklarnda bir hareket grd ve ok yava bir sesin 'Hakkn helal et akr Aa'
dediini duydu. Tpk on yl nceki ayrlta olduu gibi...
Yksek sesle konuursa haylet belki kaybolur diye ekinerek o da ok hafif bir sesle 'Helal
olsun sultanm' dedi.
Haylet konumada devam ediyordu. Tatl bir rzar sesiyle yeniden hitap etti :
akr bylenmiti. Hibir korku duymuyor,ilahi bir zevk iinde haylete bakarak o ne isterse
yapyordu :
Birden bire akr'n gzleri kamar gibi oldu. Yaz gnnde gnee bakm insanlar gibi bir
an evresini grmedi. Sonra gzlerini Bala Hatun'a evirdii zaman onu ve onun yannda
yeni peyda olan ikinci bir haylet daha grd. Bu sa Be'di. O asil,kahraman ve yakkl
yz ile akr'a glmsyordu :
- 21 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
akr, hayletlerin isteini yapyor fakat kendisi onlara bir ey sormaya cesaret edemiyordu.
Bala Hatun tekrar fsldad :
- Murad' yetitir.
sa Be tekrarlad :
- Murad' yetitir !
- Beni de an olum !
sa Be'in yannda bu yeni haylet akr'n anasyd. Fakat tekiler gibi belirli ve ak deildi.
Yznde de tl vard.
akr heyecanland :
Koca sipahi hasret ve heyecandan titremeye balamt. te anasnn sesini iitmiti. Fakat
neden yz rtlyd ? Kendisini dnyaya getirirken ld iin ehit mertebesine ulaan bu
kadnn yzn grse olmaz myd ? Otuz ylda ilk defa o da hayletini grd anasnn
yzn bilmek hakk deil miydi ? Bu dnceyle cesaretlendi :
akr,srar etti :
Haylet fsldad :
- 22 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Olmaz ....
- zinli deilim,olmaz.
akr alamakl olmutu. haylet birden kendisine biraz yaklatlar. Bala Hatun fsldad :
sa Be devam etti :
Anas tamamlad :
Bunlar syleyenler,sa Be'in arkasnda peyda olan iki hayletti ve bu hayletler akr'n
babasyla amcasyd.
- Bizi an !...
Babas fsldad :
- Asl lm unutulmaktr.
- Unutmakta lmektir.
sa Be devam etti :
- 23 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- 'Yayor demektir....'
Birden bire hayletler kayboldu. O zaman byk bir teesrle ban ne een akr,Kuran'n
alm olduunu grd ve keskin sipahi gzleri ay nda Yasin'e dedi. Okumaya balad.
evresinde ruhlarn dolatn seziyordu. i byk duygularla doluydu.
Ne kadar zaman getiinin farknda deildi. Tan atarken Kuran' kapatp koynuna koyduktan
sonra ellerini ap dua etti. Yzne srd elleri slanmt. Kan ve lm gre gre yrei
katlam olan bu Trk sipahisi, bu gzya nedir bilmeyen Osmanl askeri,btn Kuarn
okuduu mddete alamt.
imdi iinde bir ferahlk duyuyordu. Kuran okuyunca alm,kederlerini atmt. Kalkt. Ar
admlarla mezarlktan karak eve doru yrd. Girdii zaman st anas kalkm ve o gnn
hazrlklarna balamt. akr' grnce yalnzca 'Geldin mi ? ' dedi. Baka hi birey
sormad. Anlayl kadnd. akr 'Biraz dinleneyim ana ' dedi. 'Sen beni kaldrrsn'
DL SRMES
St anasnn kynde geen gnler akr iin dolu gnlerdi. Bu gnlerde sevin,mit,znt,
her ey vard. Fakat en mhimi Evren ve Murad'la uramasyd.
Kyn hocasyla konuup ertesi gn derse balatmt. Her gn sabah namazndan sonra bir
miktar ders yapacaklard. Kyde kalaca be on gn iinde de akr ocuklara yardm
edecekti.
Okuyup yazmann dnda onlara asl kendi bildii eyleri retiyordu. Krda ok atmaya
balamlard. ocuklarda askerlie yaman bir kabiliyet vard. lk oklarn,Rum askerlerinden
aa kalmayan bir ustalkla atmlard. ki ylda keskin nianc olacaklar belliydi.
Onlara kara kucak greinin baz oyunlarn da retmiti. Sonra sra silme tokata gelmiti.
Denek vurmasn zaten biliyorlard.
'Deli Kurt' demeye akr da almt. Huylar ve atlganlklar dolaysyla tekine de Deli
Evren demek yerinde olurdu ama halk nedense yalnz Murad'a delilii yaktrmt.
Tmarn geliri dolaysyla savalara iki tane cebeli askerle birlikte gitmeye mecbur olan
akr,daha imdiden bu iki ocuu gzne kestirmiti.
- 24 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Biraz byseler cebeli 0larak bunlar alacakt. ri olduklar iin on be,on alt yanda orduya
katlabilirlerdi. Byle deli gzlere eride her zaman yer bulunuyordu.
akr iin Deli Kurt'un ayr bir mns daha vard : O sa Be'in ve Bala Hatun'un kendisine
emanet ettii bir kszd. Hayletler bouna konumuyordu.
Ara sra komu Trkmen obasna gidiyorlard. Evren ve Murad obann btn ocuklaryla
arkadatlar. Kendi kylerinde birbirlerinin aman vermez rakibi olduklar halde obaya gidince
Trkmen ocuklarna kar birleiyorlard. O ne iddial grelerdi ! Grelerin heyecanna
akr da kendisini kaptrverdi. Hele bir gn,kydeki rahat hayatn verdii geveklikle her eyi
unutarak Murad'a 'Yaa Osmanolu' diye bar vard ki,bu dalgnl nasl yaptna kendisi
de armt...
Memlekette bir tek Osmanolu ailesi vard. Osmanolu diyince akla yalnz padiah ailesi
gelirdi. akr byle barnca Murad bir saniye grei keserek hayretle kendisine
bakm,sonra yeniden balamt.
akr, bu dil srmesinden dolay kendi kendisine ierlemiti. Yanln dzeltmek iin biraz
sonra 'Yaa bre Osmann olu... Baban sa olup seni sa olup seni grseydi alnndan
perdi' diye bir az yapm 'Osmanolu'ile 'Osmann olu'nu birbirine kartrarak deminki
sz unutturmak istemiti. Murad,babasnn adn Osman diye biliyordu.
Deli Kurt, hoca ile derse balayncaya kadar Kuran'dan yalnz Fatihayi bilirdi. Bunu kendisine
Sat Kadn ezberletmiti. imdi hoca da hlas suresini retmiti. Murad,akr'a gelerek
ihlas'tan kendisini imtihan etmesini istemi. akr'n da himmetiyle iyice bellemiti. Bu
hevesin sebebini akr iki gn sonra anlad. Mezarlk yaknndan geerken gzleri ister
istemez Bala Hatun'un mezarna iliti ve keskin gzleriyle bir ka yz admlk mesafeden
Murad'n orada olduunu grd. Elleri akt. Birden ii szlad ve hayletleri hatrlad. Belliydi
ki ocuk, Fatiha'dan fazla olarak yeni rendii hlas' da annesinin ruhuna gnderiyordu.
Bu durumu ile akr onu bsbtn baka gryordu. Nerdeyse kendisini de bir ehzadenin
silah retmeni,lalas sanacakt. Deli Kurt'un okumaya Evren'den ok fazla hevesli olmas da
gzden kaacak gibi deildi. Belliydi ki bu ocuk iyi bir sipahi olmay kafasna
koymu,sipahinin okuma bilmesi hakknda akr'n syledii sz onda iyice yer etmiti.
Deli Kurt okumaya alrken ok dikkatli ve sakin oluyordu. Silah talimi yaparken,yahut
greip yarrken gsterdii haarlktan eser kalmyordu. Bu yzden akr bir gn kendisine
'Aferin Murad' demiti. 'erilikte Deli Kurt olduun gibi okumakta da molla elebisin'. Byle
gidersen ileride iyi bir adam olursun.
Bir gn hep birlikte Trkmen obasna gittiler. O gn Evren ve Murad'la obadaki rakip ocuklar
arasnda iddial yarmalar olacakt. Obann yalnz ocuklar deil,byklerinden bir ou da
seyre gelmiti. Bir sipahinin idare ettii yarmalara Trkmenler bigane kalamamlard.
nce heyecanl bir at yar yapld. lk anlarda baa geen Deli Kurt gittike aray aarak
birinci oldu. Trkmenler ikinci ve nc olmular,Evren sonuncu kalmt. Murad'n krk yllk
sipahi gibi at sr, hareketlerinin kusursuz oluu akr'n ok houna gitmiti. Trkmen
- 25 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
ocuklaryla Evren de iyiydiler ama Deli Kurt'ta bir bakalk vard ki,herhalde Allah vergisi
olacakt.
Ok atma daha heyecanl ve ekimeli idi. Murad,drt ocuun yaa en k olduu iin
kendisinden fazla bir baar beklenemezdi. Fakat akr'n da btn seyircilerin de hayretleri
arasnda teki ocuktan daha keskin nianc olduunu gsterdi. Bir ey daha akr'n
dikkatini ekti. Deli Kurt da tpk babas sa Be gibi ok atyordu. Birlikte ok savalara girip
ktklar,yan yana ok ok attklar iin akr,sa Be'in nasl yay gerdiini bilirdi. Sol kolunu
gergin tutarak yay kavrar,sa eliyle kirii tutup nian aldktan sonra sol sol kolunu yavaa
bkerek yay yaklatrr,ylece ok salard. Murad da yle yapyordu. akr yine gemii
hatrlad. Durum elverili olsa gzleri dalp dumanlanacakt bile.
Grelere gelince ok etin geti. Evren kendi greini kazand. Fakat Murad yenildi. Rakibi
kendisinden iki ya byk,bir ba boyu uzun,grbz ve kaya gibi salam bir Trkmen ocuu
idi. Grnlerine gre de kimse bu grete Deli Kurt'tan bir kazanma bekleyemezdi. Byle
olduu halde onun yle bir gremesi vard ki ; btn Trkmenlerin takdirini toplamt.
Deli Kurt dvte yenilmeyi kabul etmezdi. Fakat gre yle deildi. Onun kaideleri ve
hakemi vard. Hakem 'Yenildin !' dedikten sonra mesela kapanyordu. Murad asla mzk
deildi. Hele byklere,byklerin szlerine kar pek sayglyd. akr,kendisine yenildiini
syleyince ok zlm fakat zntsn belli etmemiti.
Bununla beraber o gnn kahraman kendisiydi. yarmann ikisini kazanarak drt ocuk
arasnda birincilii elde etmiti. akr'n ortaya koyduu dl Murad almt. Bu dl, Bursa
ii gzel bir bakt.
Bak, Deli Kurt'un beline takldktan sonra Trkmen obasnn bei akr'a ve iki rencisine
bir ziyafet verdi. Toprak iinde korda piirilmi,tadna doyum olmayan koyun etiyle,cana can
katan nefis Trkmen ayran,pekmezle yaplm un helvas ve bal erbeti,sonra trl gzel
ya ve kuru yemiler o gnk yorgunlua demiti.
Trkmen bei uzun boylu,top sakall,elli yalarnda,iyi grnl ve gsterili bir adamd.
akr' arlamak iin hi bir ey esirgememiti. adr da zengin ve sslyd. akr,sa
be'de bile byle bir adr grmemiti. Yerlere denmi adr duvarlarna aslm o Trkmen
hallarnn gzellii dille anlatlr gibi deildi. adr direklerinin engellerine de trl silahlar
aslmt. Be,bunlardan birini gstererek :
akr sklyor,fakat ev sahibi bir be olduu iin,ona 'Bu bahsi konuma' diyemiyordu.
Biraz sonra be, Yldrm Bayazd'n oullarn anlatmaya balayarak daha atall bir konuyu
girdi. Bereket versin byk ehzade Sleyman Be ile Aksak Temr'e tutsak den Mustafa
- 26 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Senin bu Deli Kurt'u grnce de ocukluunda bir defa grdm merhum sa Be'i
hatrladm. Ne kadar benziyor,diye sanki onun bana bir mangal ate dkt. akaklarnn
zonkladn duydu. Sofrann bir ucunda Evren ve Trkmen beinin kk oluyla birlikte
oturan Murad'a bakt. Murad'n baklarnda deiiklik yoktu. Yalnz,gzlerini dikmi olduu
halde bei dinliyordu. akr zoraki glmsedi :
- nsanlar benzerlik bakmndan ift yaratlmtr derler. Ola ki Deli Kurt da sa Be'in
benzeridir diye cevap verdi ve sz deitirmek iin hemen ilave etti :
- Deli Kurt sipahi olmaya karar verdi. Bugn ald sonula da olabileceini gsterdi deil mi
? Ne dersin be ?
Be onu zaten beenmiti. Takdirini esirgemedi. Yzlerce yldan beri can harcam bir
ailenin mensubu olmann alkanl ile cevap verdi :
- Olur elbette...nallah benim oullarmla birlikte nice savalara girip ya gazi,ya ehit olurlar.
akr, kyden ayrlmadan bir gn nce hocay grerek Murad iin konumu,bir yllk ders
parasn pein demiti. Hoca,rencisinden memnundu. Ders vermekte olduu alt ocuktan
en ok Murad' beeniyordu. Evren ve dierleri yle byle idi. Birinden ise hi midi yoktu.
Ondan sonra Evren'le Murad'' karsna alarak onlarla konutu. tler verdi. ki babasz
ocua sa kaldka kendisinin babalk edeceini biliyordu. Be on yl daha geipte birer
cebeli olsalar tesi kolayd ama i o be on yl geirebilmekte idi. akr'n be on yllara
gveni yoktu. Be on yllarda neler olabildiini denemiti. Gemi yllarda olanlar gelecek
yllarda olabilirdi.
- Neden aam ?
- Gavurun at vardr. eriden duyduunu kendi ordusuna ulatrrsa Osmanlya zarar gelir.
- at nasl olur ?
Bu konumalar akr'la Evren arasnda yaplyor, Murad ancak dinliyordu. lk defa sze
kararak sordu :
- 27 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Bu soru byk bir sevimlilikle ve bir byk adam ciddiyetiyle sorulmutu. akr yine bo
bulundu ve :
, aka yaptm Deli Kurt ! Kkler byklere yapmaz ama bykler kklere ara sra aka
yapar. Bir kere de alay bei bana taklm, akr Han diye hitap etmiti.
- Gelecek geliimde sizi birer yavuz yiit olarak greceim. midimi inallah boa
karmazsnz,dedi.
Sipahi eviklii ile atna srad. Kadnla ocuklara son defa bakarak tok bir sesle son
szlerini syledi :
- Hoa kaln !
Uzaklar ve gzlerde klrken Sat Kadn nemli gzleriyle bir bakra suyu onun ardndan
topraa boaltyordu.
- 28 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
LK SAVA
Gnler aylar,aylar yllar kovalad.
Aradan alt yl geti. Dile kolay...Evren'le Murad birer yiit olup ktlar. Evren on sekiz,Murad
alt yanda idi. Ama boy-bos,g-kuvvet bakmndan otusundaki genlerden aa deildiler.
Gz peklie,korkmazla gelince dnyada eleri azd.
Evren ve Murad,hayatlarnn en tatl ve kutlu gnlerini yayordu. Tmar byd iin drt
cebeli yetitirmeye mecbur olan akr,yeni iki cebeli olarak Evren'le Murad' alm,bylelikle
onlar da dilediklerine umduklarndan daha abuk ermilerdi.
Artk altmn gemi olan Sat Kadn,olu ile olu yerine Deli Kurt kendisinden ayrlnca bu
evde tek bana yaamak istememi,kapsn kapayarak Trkmen obasna,asl kt yere
dnmt. Orada akrabalar,yaknlar vard ve sipahiler arasna karp uzun yllar onlarla
har neir olduu iin imdi Trkmenler arasnda itibar bykt.
Memlekette bir huzursuzluk vard. Azdan aza birtakm szler dolayordu. Yaknda
keramet sahibi bir evliyann karak devleti ele alaca,btn insanlar birletirerek herkesi
mala,nimete boaca syleniyordu. Hatta bazan daha ileri gidiliyor,yeni bir Peygamber
geleceinden bahsolunuyordu.
Aydn taraflarnda birtakm derviler ayaklanmlard. Hatta bu derviler Aydn Bei olan
Bulgar dnmesi Sleyman' ldrmlerdir,Manisa Bei olan Kara Temrtaolu Ali Be'i de
bozmulard.
Padiah buna fkelenmi,olu Murad Be ve veziri Bayazd Paa'y byk bir kuvvetle
dervilerin zerine gndermiti. akr ve cebelileri bu orduda idiler.
Deli Kurt bu kadar ok askeri bir arada grmekten holanm,akr'a ka kii olduunu
sormutu. akr kaytsz bir tavrla :
Deli Kurt,o zamana kadar byk saylarla hi uramamt. Bildii en byk rakam 'bin'di.
imdi kendisine yirmi binden bahsedilince,mrnde evinden kmaypta sonra bir dan
doruundan ufuklara bakan insann hayretini hissetmiti. Yirmi bin... Acaba nasl saymlard
?
- Deli Kurt,dedi. Bugn nmzden geerken Murad Be'e iyi baktn m ? O da on alt
yanda imi hem adan,hem yatn.
- 29 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Konya'y kuattmz zaman yle bir yamur yad ki,azmz mahvolduu gibi atlarmzn
ounu da sel gtrd. eriden epey kayp vard. yi yzc olmasaydm,ben de boulup
gidecektim. Bulank sel suyu hite bizim derelerin suyuna benzemiyor. Hele gl veya denize
hi... drt gn yiyeceksiz kaldk. Baka zamanda olsayd,alktan epey zahmet ekerdim
amma,bu sefer hi yiyesim gelmedi. Selin iinde abalarken yarm okka amur yutmuum.
gn iim buland ki,yemek dedikleri zaman fena oluyordum. Yarm okka amuru ancak
gnde sindirebildim. Size dm olsun. A kalpta yiyecek bulmamz ihtimali olmazsa bir
avu amur yiyin. Gnlerce dayanrsnz. Dorusu yenir,yutulur zkkm deil,ama bir gayret
gsterip kursaa gnderdiniz mi gn ackmazsnz.
akr bir ara durdu. Sanki gzleriyle grebilirmi gibi Konya ynne dnd. Kendisini byk
bir ciddiyetle dinleyen gen cebelilere ayn ciddiyetle u szleri tamamlad :
- Yalnz,yiyeceiniz amurun temiz olmasna dikkat edin. Ben,atlarn olduu yerde suya
kapldmdan yuttuum amur gbreli cinsindendi.
Ertesi sabah erkenden ordu gneye doru ilerlemeye balad. ki kola ayrlmlard. Deli
Murad ikinci koldayd ve bu kol Manisa'ya doru yryordu. Btn eri,Torlak Kemal adnda
birisinin buyruundaki dervilerle arplacan renmiti. Torlak Kemal'in Yahudi dnmesi
olduunu,verdikleri ilk molada iittikleri zaman Evren'le Deli Kurt inanamamlard.
akr'n ise derviler hakkndaki dncesi hite mspet deildi. Bala Hatun'a giderken
karsna kan dervileri unutamamt :
- Dervilerin sa solu belli olmaz,diye cevap verdi. eyhleri ne derse onu yaparlar,devlete
padiaha kar gelirler. Torlak Kemal'e uyan kalabaln iinde Mslmanlar bulunduu gibi
Gvurlar,ftlar da var. Onlarda din,diyanet,soy sop arama. Aralarnda z bir adalar olduu
gibi kalle kiiler de vardr. Szn ksas ; Akl,sr erer kimseler deildir.
Mola ok ksa srd. leyin Manisa'ya yaklamlard. Bir buyrukla yry kola durdu.
kinci buyrukla saf haline girdi. Derviler gzkmt.
- 30 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Osmanl ordusunda byk bir sessizlik vard. Saflar,bakla kesilmi gibi dmdzd. Ara sra
atlar ba sallamasa,einip kinemese gren bunu bir heykeller ordusu sanabildi.
Dervilerden ise byk bir grlt geliyor,havaya toz kaldrarak ve barp ararak
yaklayorlard.
Deli Kurt,atnn stnde dimdik duruyor, dervilerin bir azndan tekrarladklar szn ne
olduunu anlamaya alyordu. Derviler biraz daha yaklanca ne dedikleri anlar gibi oldu :
'La ilahe illallah'diye baryorlar,bunun arkasndan birey daha sylyorlard. Bunun da
'Muhammeden Resullullah' olmas lazmd,ama pek benzemiyordu. Deli Kurt dikkat kesildi.
Derviler biraz daha yanatlar. O zaman bu ikinci szn ne olduu anlald. Herifler 'Baba
Resullullah' diye haykryorlard. Bu ne biim mslmanlkt? Bu 'Baba' kimdi? Deli Kurt o
zaman akr'a hak verdi. Bunlar Mslman falan deil,birtakm delibozuk serserilerdi. Zaten
yle olmasa bir Yahudi dnmesinin arkasndan giderler miydi?
Birden Osmanl ordusunun ortasndan keskin bir boru sesi iitildi. Bunu sa ve sol
kanatlardan alnan borular takib etti. Bu savaa hazr ol demekti.
Derviler yaklayorlard. Ok atm iine girmiler hatta ilerinden bazlar ok ekmeye bile
balamlard. Bir iki ok Osmanl saflarna kadar dm,bir ikisi birka askerin zrhna ve
kalkanna demi,bir ok da krl ve posbykl bir sipahinin sol koluna hafife saplanmt.
Fakat kr sal sipahi aldrmam yalnz oku kolundan ekerek yere frlatmt.
Derviler dzgn bir yry,dzenli bir buyruk verme ve davranma yoktu. Gelii gzel
ilerliyorlard.
Biraz sonra tesirli mesafeye girdiler. Osmanl saflarnda ikinci boru sesi nlad. Hepsi birden
yaylarna davranp ok ekmeye baladlar. Bu oklar,dervilerin oklarna benzemiyordu. Onlar
sapr sapr dkmeye yaryordu. lk ok yaylmnda bir ou yere serilince derviler barmay
arttrdlar. Bu arada yanndaki sipahinin at bir okla vurulunca Deli Kurt karya sert bir bak
frlatt ve onlarn arasnda da ok atan,sipahiye benzeyen baz kimseler bulunduunu grd.
Deli Kurt da,daha nce ka kere talimini,idmann yaptklar gibi,drt nala at srerken
dmana bir ok saldktan sonra yayn sadaa takp klcna davrand ve iki, yz admlk
aray yldrm hzyla geerek dervilere dald.
Kimi atl,kimi yaya olan ve daha ilk yrylerinde karm bulunan derviler Osmanl
ordusuyla gs gse gelince bir anda karma kark oldular.
Deli Kurt,ilk karlat derviin byk bir hnla ve 'Baba Resulullah !' diye bararak
kendisine savurduu topuzu klc ile elip drdkten sonra sert bir drtle onu gsnn
ortasndan yaralayp atndan aa yuvarlad,ayn zamanda baka bir dervi tarafndan
yaralanan kendi atnn kmesiyle soluu toprakta ald.
Derviler byk bir hrs ve inatla vuruuyorlar,bir yandan da 'Baba Resullullah !' diye
bararak ortal grltye bouyorlard. Deli Kurt bunun manasn anlamyordu ama,'baba'
dedikleri kendi eyhlerini peygamber olarak tandklarn gsteren bu sz birok sipahi
tarafndan kavranyor ve onlar ileden kararak dervilerin zerine delicesine atlmalarna
sebep oluyordu. Bu,gs gse bir sava deil,bir krmaca idi.
- 31 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt yere dtkten sonra hzndan bir ey kaybetmedi. Aksine,daha saldrgan oldu.
Klcn ecel kams gibi savurmaya balad. Ortaln karma kark olduu bir anda yle bir
vuru yapt ki,klc bir derviin boynuna indikten sonra bir kar aaya kadar iledi. Adamn
gvdesi iinden kmayarak onunla birlikte yere dt ve kendi elinden kurtuldu. Klcn
ekip karmay denemeye frsat kalmadan da yeni bir dmann hcumuna urad.
Bu,yan suratl,hain bakl,irkin birisiydi. Elinde uzun bir bak vard ve dervilerin
azndan eksilmeyen o 'Baba Resullullah' szn acayip bir tarzda baryordu. Bununla
beraber dierleri gibi atlganlk gstermiyordu,yalnz iki adm uzaktan ban sallayarak
hcum eder gibi yapyor,fakat Murad'n de hazr durumu karsnda bir adm
ilerleyemeyerek habire baryordu.
Deli Kurt,hi tereddt etmedi. Aradaki iki adm hzla at. Sol kolunu kalkan gibi kullanarak
savrulan ba geri itti ve sa eliyle nl silme tokat yzne indirdi.
yan suratl herif,silah grltleri ve sava haykrlar arasnda bile iitilen tokatla yklrken
Murad,sol kolunda bir ac ve slaklk duydu;yaralanmt. Bunun fkesiyle yere eildi.
Yakasndan yakalayarak kaldrd herife ikinci tokatn indirmek zere iken yan banda gr
bir sesin:
- Vurma bre yiit !,diye bardn iitti. Bu blkba Karaca idi. Kendisine:
Deli Kurt evresine bir gz att. Derviler yenilmi,sava bitmiti. Tokatla sersemlemi olan
dervibann ellerini balad. Kolundan kan szd halde bekledi.
- Evet aam !
- Yaral msn ?
- Evet.
akr,ciddileti. Kendisinde o eit iki yara vard,ama aldrmyordu. Deli Kurt'un cepkenini
kartt. Gmleinin kolunu svad. Birisinden biraz su bularak evresini slatp yaray sildi.
Sonra yarann yukarsndan kolunu skca balad.
- Evet !
- 32 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Bunu sylerken Murad' iaret ediyordu. Sancak bei,kendisine gsterilen genci yle bir
szdkten sonra:
- Ardma gel,dedi. ehzade Murad Bey ile Bayazd Paa seni grecekler !
Bunu syleyerek ehzadenin olduu yere doru yrmeye balad. Deli Kurt adm geriden
sancak beini takip ediyor ve yznde hibir tela veya heyecan izi grnmyordu.
- Ne oldu ?
- Sonra ?
- Sonra ?
- Sen ne dedin ?
akr'n bu son sorusunda bir azarlama edas vard. Deli Kurt hayretle onun yzne bakt:
- Adam ! Bu yararlna karlk,seni yaknda sipahi yaparz. Baka bir dilein var m? dedi.
- 33 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Sonra ?
akr dnd. Yrei hala vuruyordu. Olur i deildi ama ehzade Murad Be,Deli Kurt'un
yzne baktktan sonra,'Sen sa Be'in olu deil misin?' diyiverecek gibi gelmiti...
Deli Kurt'un hayatnda artk yeni bir a balyordu. nk o,sipahi olduktan biraz sonra
evlenmi,hocasnn kz Melei alarak kendi tmarnn bulunduu kye getirmiti. Bu
Melek,ad gibi melek huylu bir kzd ve hoca kz olduu iin de okuyup yazmas vard.
***
- Deli Kurt,dedi. 'Murad Be'in sipahilere bir aylk izni kt. Bu bir ayda tmarlarmzdan ayrlp
istediimiz yere gidebiliriz. ster misin Trkmen obasna gidip st anamn hatrn soralm ?
Koca ninenin gnl ho olurdu.
Deli Kurt bu ie dnden hazrd. abuk bir hazrlk yaptktan sonra Evren'i de yanlarna alp
yola koyuldular. nc gnn akam obaya varmlard.
Trkmenler,gelenleri tanmlard. Hepsi onlar kendi adrna aryordu. Fakat Sat Kadn
varken baka yere gidilebilir miydi? O, imdi altm drt yanda idi. Byle olduu halde
diriliinden,gcnden bir ey kaybetmemi,yalnz yz biraz krmt. Gzlerinden birer
- 34 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Ne kocaman ana ? Erkek olsaydn evvel Allah hala nice genlerle greip yenerdin. Beni
tanyorsun: Stolum akr...Bu da olum Evren...imdi sana u aramzdaki baba yiiti
tantaym.
- u grdn yiit,Yahudi dnmesi Torlak Kemal'i yakalayan tmarl sipahi Deli Kurt Murad
Aa'dr !'...
- Demek sipahi oldun ha !.. Tanrnn iine bak. Bir karlk kap eiini aamadn gnler
daha dn gibi gzmn nnde. mrler ne tez geiyor. Ne diyeyim? Uurlu kademli olsun
olum. Dars Evren'in bana..
akr,mjde verdi:
Evren glmsedi :
***
Ertesi gn iki sipahi ile bir cebeli btn bildik adrlar dolatlar. Her adrda o kadar
arlandlar ki neredeyse atlayacaklard. akr bunu syledii zaman Trkmen'in biri gld: -
atlamak bizim oba iin deil,akr Aa,dedi. urada bir pnar var ki,bir kuzu yiyip stne
suyundan isen ok gemeden ikinci kuzuyu yersin.
Pnara gittiler. Eilip itiler. Buz gibi,tatl bir suydu. Trkmen doru sylemiti. Biraz sonra
adeta acktlar. O zaman Trkmen,bu pnarn masaln anlatt:
Vaktiyle,ok eski bir zamanda,bu obann olduu yerde bir Yrk adr varm. Kadn ile tek
bana oturan Yrn ocuu olmaz, o da zlp tasalanrm. Bir gn ak
sakall,yorgun,perian bir yolcu gelerek bir gece kendisini konuk etmelerini dilemi. Etmiler.
Bir kase stleri varm,ona iirmiler,bir dilim ekmekleri varm,ona yedirmiler. ki kiinin g
sd adrda onu yatrarak kendileri akta gecelemiler. Ertesi gn yal konuk
ayrlrken,onu tepenin eteine kadar geirip uurlamlar. O zaman bu grdn am orman
yokmu. Toprak orakm. Bu pnar da yokmu,her yer kurakm. Yalnz tepenin eteinde
bodur bir yemisiz aa varm. O aacn yannda durduklar zaman ihtiyar adam:'Hakknz
helal edin'demi,etmiler. 'Sizin bir derdiniz var,nedir?'diye sormu. Sylemiler. Yemisiz
aac gstererek 'u elmay koparn' demi. armlar. Hangi elmay der gibi aaca
baknca bir de ne grsnler? Yemisiz,bodur aacn bir dalnda,ip iri,al yanakl bir elma
sallanmyor mu ? Koparmlar. O adam,elmay ikiye blm. Yarsn Yre,yarsn
karsna yedirmi. 'ocuunuz olur'diyip sr olmu. Meer o adam Hzr'm. Gel zaman git
- 35 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
zaman bir kzlar olmu. yle gzelmi ki,adn Gken koymular. Gken bir yandan be
yana,be yandan on yana,on yandan on be yana gelmi. Dnya gzeli bir kz
olmu. Grenlerin akl aar,gzelliini iitenler grmek iin yce dalar aarm. Kendisini
obanlar itemi,raz olmam,aalar istemi raz olmam ehzade birinde avlanan bir
ehzade bir geyiin ardndan koa koa oraya gelmi. Yrk,kendi adr nnde den
yaral geyii ehzadeye verirken Gken gzkm. Gen ehzade o anda vurulmu. Geri
dnememi. Otan kurup gnlerce orada kalm. Padiah,olunu aratp buldurmu. Kaldrp
getirmi. Meer, Yrk kzna vurulan ehzade,nur topu gibi bir sultanla daha yeni evli imi.
Gnler gemi,aylar gemi. ehzade dayanamap Gken'in yanna gelmi. Evlenelim
demi. Yrk kznn da onda gz varm ama iyi yrekli olduundan,sultan zlmesin diye
kabul etmemi. Gz dnyay grmeyen,kara sevdaya tutulan ehzade direndike direnmi.
Gken kz bakm ki,i sarpa saryor 'Benim artm vardr' demi. Nedir diye sormu. Kz
demi ki:'u ovada seninle at yartrrz. Geersen beni alrsn. Geemezsen ksmetine raz
olursun' ehzade hemen raz olmu. Bir kz nasl olsa geerim diye dnm. Oysa ki,kz
yaman binici imi. Bir at varm ki ehzade kimse kimse onu geemezmi. Ovann bana
gelmiler. ehzade kheylanna,Gken kz da yaz atna binmi. Yarmlar.
Kz,ehzadeyi bir at boyu geerek yar kazanm. ehzade arm. 'Nasl olur ? Beni gafil
avladn. Bir daha yaralm' demi. Yine yarmlar. Bu sefer kz,ehzadeyi iki at boyu
gemi. ehzade deliye dnm. 'Hak oyunu tr. Bir daha yaralm'demi. nc yarta
at boyu gemi. ehzade gk diyememi. Perian bir halde alaya alaya gitmi. O
gidince kz da yaslanm. Kederinden dalara dm. Kimseyle konumaz,geceleyin
adrna gelir gndz kurtla kula syleirmi. Bir gn Hzr yine gelmi. Bodur aacn altnda
Gken'le konumu. 'Ala da dertlerin erisin'demi. Kz 'alayamyorum' diye cevap vermi.
Hzr bodur aac gstererek 'u nar kopar' demi. Koparm. Nar ikiye blm. Yarsn
kza yedirmi.'Ala ' Gz yan her eyi eritecek'diye sylemi. 'Bu yarsn da ehzadeye
yedirecegim. Dertleriniz bitecek,kavuacaksnz' diye mjdelemi ama narn yarsn
ehzadeye yedirememi. nk Hzr,ehzadeye vard zaman ehzade lmm.
Gken kz yarm nar yedikten sonra gz pnarlar alm. yle alam ki,bu orak tepenin
talar erimi,her yer yeerip u grdn orman olmu. Gnldeki derdini de eritmek zere
iken ehzadenin lm haberi gelmi. O gece u pnarn olduu yerde sabaha kadar alayp
kendisi de sr olmu. Bu her eyi eriten pnar onun gz yalarndan kaynam. O gnden
bugne ok zaman gemi. Gz olupta airet buradan kla indii zaman sevdallar bu
pnarn bana gelirler. Sabaha kadar dua edip dileklerinin olmas iin yalvarrlar.
***
Deli Kurt byle bir masal ilk defa iitiyordu. Can kula ile dinlemi,adeta ezberlemiti. Masal
bittii zaman,iinde bir boluk duymu,ryadan uyanr gibi olmutu.
Trkmen susup da akr gzlerini evrede gezdirince baklar birisinin zerinde kald.
Dikkatle baktktan sonra:
- Sen dokuz yl nce bizim Deli Kurt'u grete yenen kk pehlivan deil misin ? diye sordu.
imdi bytp serpilmi,t gibi bir levent olmu olan o zamanki ocuk glmsedi:
- Yzn hi deimemi de ondan tandm. Nasl,Deli Kurt'la bir kim yendi grei tutar msn
?
- 36 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Tutarm !
- Ne zaman ?
- Ne zaman isterseniz...
- imdiden tezi yok,diye cavep verdi. Oradakiler hemen dzlkte halkay eviriverdiler.
Murad,brkn ve kemerini da att. Ortaya gelip durdu.
Trkmen yine ordan uzundu,ama Deli Kurt geni omuzlar ve kuvvetli kollaryla daha salam
grnyordu. akr'n hakemliinde gre balad. Deli Kurt o zamandan beri ok oyunlar
renmiti. Demir bilekli olmasa bile bu oyunlarla grei kazanabilirdi. Fakat Trkmen de bo
deildi. Pars gibi evik ve elik gibi kuvvetliydi. Kavumu olduklar halde itiiyor ve oyun
kolluyorlard. Deli Kurt,yldrm gibi giri yaparak Trkmen'in belini kavrad,kaldrp yere
vurdu. Trkmen de imek gibi yz koyun dnerek toparland ve zerine ullanan Deli
Kurt'un elini yakalad. ekitiler. Ayaa kalktlar.
Ayrldlar. Murad,imek gibi dalarak rakibini iki bacandan yakalad. Trkmen ancak
dnebildi,fakat kendisine taklan boyunduruu kesemedi. Yerde hareketsiz bir kuvvet
arpmas oluyordu. kisi de btn glerini harcyorlar,bir evirmek,teki boyunduruktan
kurtulmak iin urayordu. yle bir didime idi ki,gren kemikleri krlacak sanrd.
Deli Kurt yava yava Trkmen'i eviriyordu. oalan seyirciler merakla,fakat en ufak grlt
karmadan gree bakyorlard. Trkmen silkindi sert bir hareket yapt ve kimsenin
bilmedii,anlayamad bir oyunla Deli Kurt'u zerinden atarak kalkt. Bu korkun bir oyundu.
Murad,boyunduruu abucak zmeseydi kolu krlacakt.
Ayakta yeniden kaptlar. Deli Kurt,bir elmeyle Trkmen'i drdyse de zerine varmad.
Deminki oyuna dmekten ekiniyordu. Trkmen bunu anlamt. Bu sefer o hcuma geti.
Fakat sktremedi.
uzuyordu ve heyecanl bir durum alyordu. Deli Kurt,imek gibi bir elmeyle Trkmen'i bir
daha drd. Yine stne varmad. Bir ey tasarladn akr anlam,hatta ne yapmak
istediini sezer gibi olmutu. Sezdii gibi oldu;elmeyle drd zaman zerine
varmayaca zannn Trkmen'e verdikten sonra yeniden bir elme atarak devirdi. Fakat
atlmayacan sanarak yava davranan Trkmen'i gafil bastrd. Bir anda srtn yere getirdi.
***
- 37 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Birka gn sonra tmarlarna dnyorlard. akr'n ve Evren'in keyifleri yerinde idi. Yalnz
Deli Kurt biraz dnceli grnyordu. akr,taklmadan yapamad:
- Tuna boyunda ordularn m bozuldu Deli Kurt? Kii evinde dner,oluuna ocuuna
kavumak zere yol alrken byle kara kara m dnr? Bize bir baksana !... Gre
kazanmadk ama iimizde tasann damlas yok. Byle ne oluyorsun?
Bunu Deli Kurt da kendi kendine soruyordu. Ona ne olmutu? Ne olduunu bilmiyor,kaderin
kendisine bir tuzak kazrladn bilmiyor,yalnz bu Trkmen obasndan ayrld iin tuhaf bir
sknt duyuyordu.
GZL YOLCULUK
Tmarlarna dnmlerdi ama daha on be gnlk izinleri vard. Murad ve Evren iin bu bir
mesele deildi. akr ise baka trl dnyordu. Otuz dokuz yandayd ve ara sra eline
frsat getii zaman yle bir hoa vakit geirip felekten gn almasn bilirdi. Yine byle bir
alem yapmaya hazrlanrken bir mendeburdun getirdii haber zerine her ey allak bullak
oldu.
Pi lyas bir dnme idi. Asl ad lya idi de Mslman olduktan sonra lyas'a evrilmiti. Fakat
Rum mu, Venedikli mi, Bulgar m, Srp m,ne olduu belli deildi. akr'n yanamas idi.
Otuz be yalarnda olduu halde salarnn yars aarmt. Birok diller bilir,Trkeyide
olduka dzgn konuurdu. ok yalanc olduu muhakkat. akr,bir ka defa onun kim
olduunu anlamak iin sorguya ekip soyunu sopunu sormu,lyas her seferinde baka trl
anlatmt. Babasn da baka baka isimlerle anlatp soyunu ve mesleini trl trl
syleyince bir gn akr fkelenmi:
- Ulan soysuz ! Senin ka tane baban var ? diye barrmt. Yoksa sen pi misin?
- Hay atana rahmet akr Aa ! Nasl da bildin ? diye cevap vermi,bylece da ad 'Pi lyas'
olarak kalmt.
Pi lyas szde Mslmand. Namaz kldn gren yoktu. Ramazanlarda oru tutuyor
gzkr,fakat gizlice yerdi. Zaten ala bir saat bile dayanamayacak kadar obur ve pis
boazd. Yalanclna diyecek yoktu. Ar,haya,namus denilen eylerden nasip almamt.
akr'dan korktuu iin hrszlk etmez,hayaszlk yapmazd,ama bunlar her an yapmaya
hazrd. Yalnz bir meziyeti vard: akr ne buyurusa mutlaka yerine getirirdi.
- 38 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- imdi atna atla. Drt nala giderek Deli Kurt'a ula. Hi durmadan yine drt nala buraya
birlikte gelin,demiti.
Dedii yapld. akr'nkine komu tmarn sipahisi olan Deli Kurt,akama doru Evren'le
birlikte geldi,selamlatlar.
akr,onlar kuytu bir keye gtrdkten sonra ok ciddi bir sesle,ikisini de artan u
szleri syledi:
- Bu gece Pi lyasla birlikte yola kyorum. Gizlice stanbul'a gideceim. Sen Evren !
Yaknda sipahi olacan iin tmar banda bulunmaya imdiden al diye seni vekil
brakyorum. Deli Kurt ! Sen de benimle birlikte geleceksin. Evren bir ara gidip evine haber
ulatr,tmarn ileri varsa grr. stanbul'da iki gn kalacaz. En ok on be gn sonra
buradayz. unu da bilin ki,bu i srdr.
Sustu. Baktlar... Birey anlamamlar,fakat buyruk akr'dan geldii iin kabul etmilerdi...
***
Gece olurken atl Marmara'ya doru at sryordu. Pi lyas ok hzl gidemedii iin
akr'la Deli Kurt da ona uymaya mecbur oluyor,hi konumadan ilerliyorlard.
Edincik yolu zerindeydiler. ki sipahi yancklarnda biraz peksimet,biraz da dut kak olduu
halde daha bir lokma yemi deildiler. Pi ilyas ise atnn iki yanna iki ikin torba asmt ve
hemen hemen aralksz,elini bunlardan birine daldrarak bir eyler karyor,tknyordu.
- Evet,sonra ?
akr:
- 39 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Pekmez,aam !
akr,bunu yleyerek yancndan bir tas karp lyas'a uzatt. Yarsna kadar doldurulan
tastan birka yudum itikten sonra birden dudaklarndan ekerek sordu:
akr,bsbtn fkelendi:
- Bre Pi ! Sen Mslman deil misin ? Neden bizim peygamberimiz zerine yemin
etmiyorsun da sa Peygamber zerine and veriyorsun ?
- Aman aam !... Mslmanlmdan phen mi var ? Yalnz unun iin bizim peygamber
zerine yemin edemedim...
lyas kekeledi:
- Yok aam ! Yeryznde Eflatundan sonra en akll adam benim ama telala pekmez yerine
arap alvermiim. Renkleri ok benziyor da.. Hem ikisinin da asl zm olduktan sonra..
Zarar etmez.
- Doldur,dedi. Onu da itikten sonra bir daha doldurttu. Deli Kurt'a uzatarak 'Gzel
arapm,sen de i , diye tamamlad.
***
- 40 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
akr' byle aceleyle stanbul'a srkleyen sebep mhimdi. Merhum sa Be,Osmanl taht
iin kardeleriyle arpsrken bir defa stanbul'a sgnmaya mecbur kalmt. O zaman
stanbul'a yerlemi bir ka yz Trk vard. Bunlarn kimi ticaret iin kimi Osmanl devletinden
kaarak buraya gelmilerdi. Osmanllara atlk etmek zere gelip Bizans'a yerleenler de
vard. sa Be'in ok samimi dostluk kurduu bir ka Trk de burada bulunuyor,bunlardan iki
tanesi akr'la tanyordu. Bir iki defa mektuplamlard. Mektuplar Pi lyas gtrp
getirirdi. Bu mektuplar,ifre gibi yalnz kendilerini anlayacag bir dille yazld iin ele
gesede bakalar tarafndan anlalmazd. Gerek akr,gerekse stanbuldakiler,dnme
olduu iin Pi lyas'a asla gvenmezlerdi. Yalnz o,sonunda kaa olduka , kendilerinin
yapamayaca baz ileri baarr,mesela ; Bizans karakollarn ne yapp edip geerdi. in
ucunda menfaat olduu zaman tehlikeye bile atlr,rvet vermesini ok iyi baarrd. Son
defa stanbul'da grt bir Trk'ten akr'a 'Param kaybettim,mmknse biraz
gndersin'diye haber getirmiti. Gerekte ne kaybolan para,ne de akr'da bakasna ha
diyince yardm edecek zenginlik vard. Bu szler parola idi. 'Param kaybettim' demek
'Yaknda stanbul'dan ayrlacam' demekti. 'Mmknse biraz para gndersin'in manas da
akr' davetti.
Gece yarsndan epey sonra Edincik kylarna yanaan kk bir Rum yelkenlisi yolcuyu
alarak stanbul'a doru hareket etti. Atlar ve ar silahlar bir Trk'e emanet braklmt.
Deli Kurt mrmde ilk defa deniz yolculuu yapyordu. Niin gittiini bilmedii halde
holanyor,sulara bakyor,gecenin sessizliinde geminin yard sularn flts dinliyordu.
Gemide drt Rum tayfa vard. Pi lyas,bir yandan kaptanla gevezelik ediyor,bir yandan da
torbalardan bir eyler karp karp yiyordu.
- Kaptanla konutum aam,dedi. Yarn Adalara varp geceye kadar bekleyeceiz. Geceleyin
de stanbul'a gireceiz.
- Hepsi bu kadar m ?
- Bu kadar.
- Evet .
- Rumca konumak zevzeklik etmek midir ? Bu kadar szle bir masal anlatlrd be !...
- Ya nece konutun ?
- Cenevizce konutum.
- Neden ?
- 41 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Grmeyecekler...
- Gzlerini mi balayacaz ?
akr glmsedi :
- Eflatun mu ?
Bundan sonra hi bir ey konumadlar. Pi lyas arap ie ie szd. ki sipahi de yle bir
uzanarak uyku kestirdiler. Bu,uyku ile uyanklk arasnda tam bir Sipahi uykusuydu.
Savalarda byle almlard. Bir baskna uramamak iin gzleri uyurken kafalarnn ii
uyank bulunurdu.
Deli Kurt,gn aarncaya kadar,rya grmeden beyninin iinden geen manzaralar seyretti.
Sat Kadn... akr'n verdii dersler... Evren... akr'n akas... 'Evet ehzadem'... Trkmen
obas... Sipahilik... Gken Kz masal... Gken Kz... Gken...
akr'la ayn anda uyanp baktlar. kisinin de birer elleri baklarndayd. Davranp
oturdular. Deli Kurt denize bakyordu. Deniz,gndzn geceki gibi gzel deildi. imdi
sadece byk,alkantl bir suydu. Gecenin karanlnda ise baka trl grnyor,iinde
kk klar parlayp snyordu.
Pi lyas'n syledii Adalara vardlar. Gemi demir att. Denize bir kayk indirildi. Kaptanla
tayfalar binip adaya ktlar.
lyas,dn geceki arabn sarholuu ile o gn epey ge uyanm olmakla beraber kalkar
kalkmaz yemek faslna balamaktan da geri kalmamt. Elindeki anan iinde,sipahilerin
ne olduunu anlamadklar bir yemek olduu halde imdi karlarndayd. Hem yiyor, hem de
konuuyordu :
- Kaptan kendi tayfalarn adaya brakp bir ka gn iin yeni tayfalar alacak. Bir de en
lzumlu eyleri alp getirecek.
akr sordu :
- 42 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Girilirse ne olur ?
- Korkma ! Gavur klna girecek deiliz. Ancak Rumlar telaa vermemek iin stmzde
bamda biraz deiiklik yapacaz.
Sustu. Szn arkasn getiremedi. akr anlamt. Herif mutlaka arap smarlamt. Yersiz
dnlen bu ikiden dolay kzar gibi olarak kt :
- Sylesine,baka ne smarladn ?
akr,fkelendii zaman lyas'n korkudan dili dolar ve gzleri bsbtn a bakard. Gene
yle oldu :
- Nasl pekmez ?
- Baka ?
Pi lyas sustu ama dilinin altnda bir eyler olduunu akr sezmiti. Sordu :
- imdi n'olacak ?
- 43 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Ne olur ?
- Nasl ?
- Sayende aam !
akr anlamt :
akr zaten hazrlklyd. Kemrine el att. Bir ka Osmanl akas ve Venedik florisi kararak
uzatt.
***
HASAN ELEB
akr'la Deli Kurt, Pi lyas'n klavuzluu ile stanbul'un kark sokaklarnda bir hayli
yrdkten sonra byk bir evin nnde durdular. Kap baheye alyordu. lyas,tokma
vurdu.
Pi lyas'n bu trl ilerde kurt olduu her halinden belliydi. Uaa gizlice bir eyler
syledikten sonra onun akr'la Deli Kurt'a bakarak ve feneri kaldrarak 'Buyrun !' dedii
grld. Baheden geerek geni bir odaya girdiler. amdanlara oturtulmu byk mumlarn
aydnlatt oda da sedirlere iliip beklediler. Ve elebi klkl,ho yzl,yalca bir adamn
girmesiyle ayaa kalkarak selamladlar.
Bu adam ev sahibi Hasan elebi idi ve yllardr stanbul'da oturuyordu. Sipahilere 'Ho
geldiniz' dedikten sonra lyas'a dnd.
- 44 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- lyas ! diye nazik bir eda ile sze balad. Aalar bu gece bende konuk kalacaklar. Sen
yarn akama kadar hazrln yap ve gene bu vakitlerde gelerek onlar alp gemiye gtr.
Hasan elebi'nin elinde bir para kesesi peyda oldu ve bunu ilk nce lyas grd. Para oldu
mu,lyas onu sandn iinde,kepenein altnda,duvarn tesinde de olsa grrd. Belli bir a
gzllkle keseye doru bir ka adm att.
akr olsa,byle davrana kzard. Hasan elebi sadece glmsedi ve lyas odadan kp
gidinceye kadar bir ey sylemedi. Ancak o gittikten sonradr ki , sipahilere yer gsterip
kendisi de karlarna oturdu ve dikkatle Deli Kurt'u szerek akr'a sordu :
- Evet..
Hasan elebi nne bakarak gs geirdi ve tam bu srada uak ieri girerek tepsi iinde
getirdii erbetleri ne de sundu.
Deli Kurt bir ey demedi ama kafasndan geen yle bir soruya da cevap bulamad : 'Biz
geceleyin yol alarak gizlice stanbul'a geldik. Yarn akam da dneceimize gre neden bu
gece yataklara ekiliyoruz ? Bir ey yapmayacak olduktan sonra neden buraya geldik ?'
***
Deli Kurt'a katl evin orta kanda bir oda hazrlamlard. Nitekim o biraz sonra yol
yorgunluunun tesiriyle derin bir uykuya dalp uyudu. akr'a hazrlanan oda ise st katta idi
ve o, odasna ekildii halde yatmamt. nk Hasan elebi'yi bekliyordu. Ev sahibi biraz
zaman geip de herkesin uyuduuna emin olduktan sonra grltszce akr'n odasna
girdi ve hafif bir mum altnda oturarak kendisini bekleyen sipahinin karsna oturdu.
zntl bir hali vard. lk sz olarak :
- Grrsem ne olacak ?
- Bana inanacaksn !
- elebi ! Bana gvenin olduu iin Deli Kurt'u getirdim. Senetsiz,tanksz byk bir paray
bana emniyet ederken,benim de sana bir delil gstermemi ok mu buluyorsun ?
- 45 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Gzel sylyorsun akr Aa. Fakat asl konuya girmeden nce unu syleyeyim ki,bu
benzeyi beni korkuttu. sa elebi'yi tanm olanlar Murad' bir grrlerse onun olu
olduuna yemin edebilirler.
- Bunu ben de biliyor,onun iin de Deli Kurt'un eski adamlarndan vezir,paa,be kim varsa
gzlerine grnmemesine elimden geldii kadar alyorum.
Sustular. Akllarna gelen tehlike ihtimallerini zorla unutmaya uraan bu iki kii, sa
elebi'nin iki sadk adam,lmnden sonra da onu unutamayan iki vefakar dostu idi. sa
Be'in Bursa'da ok ksa sren belii srasnda Hasan elebi onun kazaskeri olmutu.
Bilgin,air ve tam manasyla elebi bir adamd. Dudaklarnda o silinmez glmseyi olduu
halde sze balad :
- akr Aa ! Seni unun iin arttm. Artk stanbul'da barnmama imkan kalmad !
- Neden ?
-Padiah Murad Be'in adamlar yerimi kefettiler. mparator Yani'ye eli gelmesi yakndr.
- Ne yapacaksn ?
- Nereye gideceksin?
Yeniden sustular...
- Merhum sa Be'in emaneti olan para,olu ile sana vasiyet edilmitir. Yalnz bu kadar aka
onun gzne ok grnp phelenmesin diye bir ey dndm. Hissenin yarsn
kendisine vereceim. Yars sende kalacak... lerde bir bahane ile ona verirsin.
- Deli Kurt,babasnn adn Osman diye, Osman' da benim akrabam diye biliyor.
Hasan elebi bir ara dald. sa Be'le birlikte geirdii grltl ve tehlikeli gnleri
hatrlamt. lerin dzeni bozulunca sa Be'in kendisiyle yapt o heyecanl konuma hi
mi hi aklndan kmamat. Talihsiz ehzade kendisi deil,doacak ocuunu
dnm,kendisi mukadderat ile ba baa kalmak zere iken,elinde kalan btn akay
Hasan elebi'ye vererek beynine ve yreine ileyen u szleri sylemiti :
- 46 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Sonumun yaklatn biliyorum. Allah tanmdr ki, Bala Hatun'la doacak ocuumdan
baka tasam yok. Can kaygs bize gerekmez. Hasan elebi ! Sadk ve yiit sipahim
akr,Hatunu bir kyde saklad. Yoksulluk ekmesinler diye bu akadan zaman zaman
onlara gnderirsin. ocuum erkek doarsa benim kim olduumu hi bir zaman bilmesin !...
Hasan elebi, sa Be'in Hatununa bir defack para gnderebilmiti. Sonra kendisi de
saklanmaya mecbur kalp ehirden ehire kam,gizlice stanbul'a yerlemiti. Ticaret
yaparak geinmi, sa Be'in brakt akaya el srmemiti. imdi burada da huzurunun
katn gryordu. Osmanl Padiah kinci Murad Be,adeta Bizans'a da hakimdi.
Adamlarndan stanbul'da bulunanlar,Rum mparatorunu ve hkmetini nfuzlar altna
almlard. Osmanl hkmetinin de baz bakmlardan kukuda olduu muhakkakt. sa Be'in
hatunu ele gemedii iin sa Be'in adamlarndan pheleniyordu. Bu Hatun bir ehzade
dourmu olabilir,bu mehul ehzade gnnn birinde devletin bana i aabilirdi. te
Murad Be'in atlar yllardan sonra stanbul'da Hasan elebi'yi grnce bunu derhal
bildirmiler,Osmanl Saraynda bir tela uyandrmlard.
Osmanllar ne Birleik Hallardan ekinirler, ne de yeni bir Aksak Temr Be'in kmasndan
telaa kaplrlard. Fakat bir Osmanl ehzadesinin meydana atlmasndan byk bir
huzursuzluk duyarlard. Osmanl ancak Osmanldan korkard.
***
Ertesi sabah Hasan elebi ile konuk sipahiler bahede kahvalt ettiler. Gzel,i ac bir Trk
bahesiydi. Hasan elebi yllarca emek vererek bu hale getirdii bahesinden yarn
ayrlacakt. Bu bir kahvalt deil,bir veda treni idi. Gen ve ok terbiyeli ua Ahmed,hasrn
stne yastklar koymu,tepsiler iinde mis kokulu taze ekmek,st,bal,peynir ve yemi
getirmiti. Ev sahibinin yznde her zamanki glmesyii fakat iine zorla bastrlm bir
keder vard. Emek verdii,alt evden ve baheden ayrlacakt. Ayrlk biraz da lme
benzemez miydi?
imdi iki sipahi ktr ktr taze ekmei yer ve st ierlerken Hasan elebi de bahenin
yeilliini,yemi aalarnn grn,ieklerin gzel kokusunu iiyordu. znik
medresesinden yetimiti. Yalnz,rendikleriyle bilgili deil,hareketlerinde de ll bir
insand. Kzmaz,ok sevinmez,ok zlmezdi.
- Murad Aa ! diye sze balad. Biz babanla dosttuk. Bende babann biraz akas kalmt.
Bugn sana onu vereceim.
Deli Kurt ararak 'Aka m ?' diye sordu ve akr'n yzne bakt. Bu,g anlardan birisiydi.
akr,onun bakn grmemezlikten geldi ve yemi almaya davrand.
- 47 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Evet,aka...Bunu bu kadar geciktirdiim iin belki suluyum ama bir trl elim ermedi.
Deli Kurt 'Babamn paras olduunu hi bilmiyordum'diye sylendi ve yine akr'a bakt.
- Nereden bileceksin ? Ben sana sylemedim ki... Sonra ii akaya vurarak ilave etti :
- Ticaret yapacak olsaydn elbette hemen sylerdim. Ama sipahi kiinin aka nesine ? Karnn
tok,srtn pek,pusatlarn tamam olduktan sonra teki olsa da bir , olmasa da...
Murad,birden bire ortaya kan bu baba mirasn garip bulmakla beraber arada akr olduu
iin stnde daha fazla durmad,sustu. Kahvaltdan sonra Hasan elebi'nin iki kese iinde
getirdii akalar da yine hi bir ey demeden ald.
***
Gn bahede geirdiler. leden sonra Pi lyas'la birlikte evi ve eyalar satn almak zere
Hasan elebi ile konuan bir ka Rum'un ziyaretinden baka hi bir hadise bu
sessiz,dardan huzur iinde,fakat ierden tasal oturuu bozmad.
Gece iyice bastrd bir srada kap yeniden vuruldu ve Pi lyas bu sefer yalnz olarak
gzkt. Hasan elebi ile vedalatlar. Glmseyii devam ettii halde sesi hznl olan
Hasan elebi :
Ayrldlar. Yine o eri br yollardan geerek kendilerini stanbul'a getirmi olan geminin
kayn buldular.
Biraz sonra gemide idiler. Adalara doru yelken atlar. akr'la Deli Kurt brnm olduklar
acayip klktan kurtulmak iin bir an nce Adaya varmak istiyorlard. Hafif rzarn gayet
yava srkledii gemiyle gece yarsna doru Ada nnde demir attlar. Kaptan buradan
ald tayfalar brakarak asl tayfalarn almak zere alrken akr'la Murad ilk i olarak
sipahi elbiselerini giydiler. Sonra geminin arkasndaki kk gvertede bada kurarak
yolculua hazrlandlar.
Edincik'e doru yol alrlarken sipahiler dnmeye,Pi lyas ise yiyip imeye balamt.
akr'la Deli Kurt ara sra derin dncelerine aralk verdilerse de lyas'n yiyip imesi
Osmanl toprana varncaya kadar kesintisiz devam etti.
- 48 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
ON YIL SONRA
Evren'in bahesinde arap iiyorlard.
Gizli stanbul yolculuundan beri on yl gemiti. Artk Evren de tmarl sipahi idi. Rumeli'de
Macar'la, Ulah'la, Anadolu'da Karamanolu ile yaplan savalarda kan aktm,can
ypranmt. Nice can pazarlarnda Azrail'le kar karya geldikten sonra frsat knca,
akr'n tabirince felekten gn almak haklar idi.
En kanl sava gnlerinde bile souk kanl olan akr baya heyecanlanmt.
- Otuz bir.
- Yirmi dokuz.
- Siz daha erken yata bulunduunuz iin belki anlamamsnzdr. Ya ben ? Krk dokuz yln
nasl getiini anlayamadm. Krk yl daha yaasam onu da anlayacak deilim. Acaba bizim
Sat Ana anlam mdr ?
akr,bir ey hesaplyordu :
- St anam benden yirmi be ya byktr. Demek ki,imdi yetmi drt yandadr. ster
misiniz gidip ona soralm ? Bakalm mrn nasl getiini o anlam m ?
Evren sustu,Deli kurt yavaa 'Soralm' diye cevap verdi. akr onun bu haline glmseyerek
bir ka yudum arap daha itikten sonra :
- Hay Deli Kurt,dedi. 'Senin de byle yumuak konutuunu gren Bursa Kadsnn mezi
sanr da ne delimen olduunu dnyada anlamaz. Ne deli gz sipahi olduunu,savrulan
klca kar kolunu kalkan gibi tuttuunu,bir tokatla bir gavuru cehenneme yolladn aklna
bile getirmez.'
Deli Kurt nne bakt ve akr birden bire sustu. Sarholukla deli dolu konuurken 'azmdan
belki laf karrm' diye dnm ve fazla sz etmenin tehlikeli olabileceini kavramt. Yine
yanllkla bir 'ehzade' veya 'Osmanolu' gibi bir ey sylerse artk bu sefer Deli Kurt'u
'yanl syledim' diye kandrmak pek kolay olmazd. akr gryordu ki, sa Be'in olu
- 49 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
yalnz yiitlikle deil,aklda da stn kiiydi. Durgun durunun arkasnda byk bir zeka
cevherinin sakl olduu belliydi. Bu sebeple sz hemen deitirdi :
- Yarndan tezi yok. Trkmen obasna gidip bizim Sat Ana'nn elini per,hatrn sorarz.
Birbirmizin z anas,birimizin st anas,birimizin de analdr,ama hepimizi de ayrt etmeden
sever,gidersek gnl ho olur.
Ertesi gn gne domadan sipahi yola koyuldu. zin zaman olmad iin obada ancak
bir iki gece kalp dneceklerdi. Bu yzden drt nala gidiyorlard. Bir iki ksa mola
vermiler,yolun dzgn olduu bir yerde de yarmlard.
Obaya gn batarken vardlar. Sat Kadn' adrnn nnde buldular. akr seslendi :
Sat Kadn,sesin geldii yana dnd. Yetmi drt yana ramen duruu hala dinti. Yalnz
yz iyice krm ve hareketleri biraz arlamt. Gzlerinin de eskisi kadar grmedii
anlalyordu. Baklaryla kii zerinde bir ara tuttuktan sonra tand. Glmseyerek
cevap verdi :
- Devletin imaretinde olursa konukluk gndr. Trkmen obasnda olursa istediin kadar...
- ki gece mi ? Krk ylda bir grmeye geldiniz ananzn yannda iki gececik mi kalacaksnz ?
- Biz anamzn yannda daha ok kalmak isteriz ama devlet babamz brakr m ?
- Demez. Yalnz devlet babann seferi eksik olmaz ; bir de bakarsn birden bire buyurun
savaa deyiverir. Sipahilerini sayar. Aralarnda iki deliyi,yani Murad'la Evren'i,bir de
aklly,yani akr' gremeyince uurlar ola arslanlarm diyip tmarlarmz alr,bakasna
verir...
- Ana ! Tmardan olmak bir ey deil. Obada mr srmek de ho. u var ki,adama savatan
katn derler. Bunca kere Azrail'le ak attktan sonra admz dlee karsa bizi ilk nce sen
sopa ile kovarsn da yeryzndeki biricik anamzdan da oluruz...
- Allah iyiliini versin,dedi. Ben grmeyeli iyice laf ebesi olmusun. Seni Sipahi deil,bu
bilgilikle Bursa Kads yapsalar gerekti.
Sonra onlar adrna alarak ilk azda birer kase ayran sundu. Muradna ermi bir kadnd.
Olu Evren de sipahi olmu,Tanr misafiri Bala Hatun'un ksz kalan yavrusunu bytp
aslan gibi bir sava yetitirmiti. Ev ilerinden artan zamannn ehit olu ve ehit kocasna
- 50 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Demek iki gece kalacaksnz ha ? dedi. yleyse hep bende kalrsnz. Bakasna konuk
gitmek falan yok.
Sat Kadn,orackta oluna akam yemei hazrlamaya balad. Yetmi drt yana
ramen hala o becerikli kadnd. Onlarn ne sevdiini bilirdi. Hepsi iin ayr bir ey yapmt.
Gece basarken iki torbaya koyduu yiyeceklerle bir gm dolusu ayran gstererek :
-Biz yiyeceiz.
- Pnara gidiyoruz ?
- Hangi pnara ?
- Yrn pnarna.
akr da hatrlamt :
- Gken Kz unutulur mu ? Onun ruhu hala buralarda dolayor. Bu obada kara sevdaya
tutulan biri oldu mu pnar bana nur iner.
- Bak ! Ay domak zere. Byle parlak gecelerde deil,karanlk gecelerde nur iner. Biz
pnara nur inmesini grmek iin deil,tatl,souk suyunu imek iin gidiyoruz.
Pnarn bana kadar konumadan geldiler. Btn oba ime suyunu buradan alrd. Fakat
suyun asl lezzeti kaynandan iildii zamand.
- 51 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Gzel bir geceydi. Daima bu gzelliin iinde yaayan oballar onun pek farkna varmazlar,ay
nda oturup dalmay akllarna getirmezlerdi. Geceleyin ortada kimse grnmezdi.
Kpeklerin bile sesi kmazd. Yalnz,arada bir,bir kuun sesi iitilirdi.
Kadn gld :
Yemek itahla yeniyordu. Sat Kadn,bycek bakr tasn pnardan doldurarak akr'a uzatt
:
- Bu yemein tad pnarn suyu ile kar,i dedi. akr,ay nn altnda anasnn gzel
yemeklerini yer ve tadna doyum olmayan pnar suyunu ierken yaamann da ho nesne
olduunu anlyordu. Bu zevk iinde gnlk yemei birden yemiti. ok doydum diye elini
ekerken Sat Kadn bir tas su daha uzatt :
akr yle yapt. Evren'le Deli Kurt bada kurup oturdular. Sat Kadn,yarsna yakn
yenmeden kalan yemeklere bir gz attktan sonra :
- Ssiz sipahi olduunuz iin uykusuzlua dayanrsnz. Ben de ihtiyar olduum iin kolay
kolay uykum gelmez. Ne kadar az uyusak o kadar ok konuup dertleiriz. Haydi !
Banzdan geenleri anlatn da dinleyelim,dedi.
- 52 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Fakat onu krmak olamazd. Bir ey anlatmalyd. Yavaa kalkaraka bada kurdu ve :
- Biz Ankara Sava'ndayken....diye sze balad. Balad ama susmas da bir oldu. te yine
am devirmesine bir ey kalmamt. Ankara Sava'ndan sz amann sras myd ?
Kendisini yine hangi eytan drtmt ? Bu savata st anasnn kocas ehit dmt.
Kadncaza kllenmi kederini hatrlatacakt. Bundan baka Ankara Sava'nn bandan
sonuna kadar sa Be'le yanyana bulunmu,lmn yzn onunla birlikte grmt. Az
kald 'Ben sa Be'in yannda iken' diye devam edecekti.
Deli Kurt'la Evren baktlar. Sat Kadn'n da aknlktan gzleri ald. akr,ortala buz
gibi bir havann ktn sezmiti. Neden byle bir salaklk yaptm diye kendi kendisine
kzd. O kadar fkelendi ki :
- Allah belam versin,diye barmaktan kendini alamad. Bu yle bir bart ki, Evren'le Deli
Kurt,gzleri ayrmamacasna ona diktiler. Sat Kadn ise baya rkmt :
- Ne oluyorsun akr ? diye sordu. akr'n gzleri demin kalan yemeklere dikilmiti :
- Ne olacam,dedi. Acktm. Bizim alay bei benim bu kadar acktm grse beni sefere
gtrmez.
akr,acktm diye mahsus sylemiti. lk lokmay alnca sahiden acktn anlad. Yemekleri
birer birer yerken bir ocuk safl ile sordu :
- Meraklanma,dedi. Sana bir ey olmad. Demin itiin pnar suyu seni byle acktrd.
akr'n keyfi yerine gelmiti. Yemei yerken bandan geen bir tehlike aklna geldi. Ne
Ankara Sava'yla ne de sa Be'le ilgisi olmayan bu olay anlatarak st anasnn isteini
yerine getirecekti. Fakat anlatamad. nk tam anlatmaya balarken gzleri Deli Kurt'a
deimi,onun ok sert baklarla ileride bir yere bakmakta olduunu grmt. Kime, neye
baktn anlamak iin akr da ban o yana evirdi. Ay altnda ince,uzun bir glge ar
admlarla pnara doru geliyordu.
- 53 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
GKEN KIZ
kisinin de bir yere baktn grnce Evren de onlara uymakta gecikmedi. Hepsi birden
susup da ayn yere bakmaya balaynca Sat Kadn sordu :
- Varsn gelsin.
- Kim bu hayalet ?
O zamana kadar sessizce bu konumalar dinleyen Deli Kurt birden bire rpererek sordu :
- Gken Kz m ?
On adm kala,ay altnda yzn iyice grerek dili tutuldu,dncesi ilemez oldu.
Be adm kala ban hafife evirerek Deli Kurt'la gz gze geldi ve durdu.
- 54 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt,yakn mesafeden gsne ok yemi sava gibi yle bir irkildi. Sonra kamaan
gzleriyle bir anda evresini grmeyerek dehete kapld. Bir eliyle gzlerini kapayarak elinde
olmadan,ylan sokmucasna frlayp ayaa kalkt. Gz gze geldikleri zaman kzn
baklarndan yeil bir k kt gibi grm,bu kla kamaan gzleri hi bir ey grmez
olunca kr oldum sanarak frlamt. Delirmi miydi ? Elini gzlerinden ekip ihtiyatla kza
bakt. Olduu yerde duruyor,fakat kimseye bakmyordu. Ban ne emiti ve gzleri
yerdeydi. Deli Kurt,o zaman kendine geldi ve yerden lgn gibi frlaynn yanndakiler
zerinden nasl bir tesir yaptn anlamak zere yzn onlara evirdi. Onlar da
kalkmlard. Sat Kadn bile ayaktayd.
Deli kurt yeniden rperdiini hissetti. Kzn sesinde yle bir ezgi vard ki,gecenin sessizliinde
insann gnlne iliyordu.
Put gibi ayakta durarak kendisine bakan sipahi,hi bir sazn tellerinde bulunmayan gzel
bir sesle u cevabn verildiini dinlediler :
Elinde bir testi olduunu o zaman grdler. Ba daima eik olduu halde testisini doldurdu.
Sonra yine hayelet gibi,admlar duyulmayarak,szlen bir yryle kei yolunda kayboldu.
Bunu akr sylyordu. Bu kz kendi zerinde de anlalmaz bir tesir yapmt ama Murad'n
onun kaybolduu yola yle bir bak,yle bir kendinden geii vard ki,uyarlmazsa daha
uzun zaman ta gibi duraca belliydi.
Oturdu.
- Byle geceleri dolar. Gndzleri pek gzkmez. Gzkt zaman da pee takp gezer.
- Neden ?
- Bu kz deli mi ?
- 55 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
akr'la Evren de merakla dinliyorlard ama Deli Kurt gibi can kulayla deildi. Acaba zarar
neydi ? Bunu Evren sordu :
- Onun kimseye ktlk ettii yok. Ama o gzleri yok mu,gzleri ?..Onun iinden aulu bir
k kyor,kime deerse onda hayr brakmyor. Tanr korusun ! Gzlerine bakmadnz ya ?
Deli kurt titredi. Kzn gzlerine bakmt. Daha dorusu bakamam,gzleri kamam,dnya
alem gzne karanlk gzkmt. Fakat 'baktm' demedi ve Sat Kadn'a akr cevap verdi :
- yledir ; bakmaz. Gndzleri de arada karsa peeli gezer. Ama kazara bir bakarsa o
adamn ii bitiktir...
- Bilmez miyim ? Daha iki yl nce Uzgurolu Ahmed akln oynatp ld. Karas sancak
beinin olu kaybolal da alt ay olmad !
- Ana ! Her kaybolann gnah Gken Kz'n stne mi olacak ? Sat Kadn heyecanlanmt
:
Koparm ama kzn yzne bakmasyla ah ekip yklmas bir olmu. Yiiti ayltmak iin ok
uratlar. Ben de grdm,baklar bir deimiti. Atna binip gitti. Gidi o gidi,bir daha
gren olmad. Sancak bei,olunu aratmak iin her yana adamlar sald. zi bile bulunmad...
- Ne oldu ?
- 56 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Belli deil...
Hepsi garip tesir altndaydlar. Sat Kadn da sanki iini boaltmak istiyordu. Dikkat kesilmi
sipahiye bakarak anlatmakta devam etti :
- Bu Gken Kz korkun bir kzdr. Ondan kurt, ku, ylan, yan bile korkar. Obann
kpekleri onun yanna yanaamaz. Kurtlar ondan kaar. ki arnlk koca ylan bir bak ile
baylttktan sonra eliyle boduunu ben u gzlerimle grdm.
Sat Kadn,oluna kt :
-Sus , apkn !... Keke canavar olsa,baa klrd. Ama ne olduu belli deil. Kimi peri kz
diyor,kimi de insan klna girmi cin diyor...
Vakit gecikmiti. Fakat Gken Kz'n merakl hikayesi onlar o kadar sarmt ki,adra
dnmek akllarna bile gelmiyordu.
akr sordu :
- Ne diyorsun ana ?
Bu oba Bursa, yahut Edirne deil ki,iinde kimin nesi olduu bilinmeyen insanlar olsun. Topu
topu drt be yz adrlk bir obann iinde bu kadar tannm bir kz,k imin nesidir,bilinmez
olur mu ?
Kadn,aklsz ocuklara dersini bir trl retemeyen bir hoca edasyla ban sallayarak
yeniden anlatmaya balad :
- 57 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Gel zaman git zaman Gken Kz'n babas ld. lmnden krk gn sonra da bir olu oldu.
Dul kars kk ocukla skntya dmesin diye Gken Kz o gnden beri obanlk eder.
Ne verirlerse alp vey anasna gtrr. Belinde ba,elinde sopas vardr,ama onda o
gzler varken bunlar almasa da olur. Sry tek bana srer. oban kpei almaz. Zaten
kpekler ondan kaar. Bir de gzel kaval alar ki,deme oban alamaz. Srsn her
zaman ite u tepenin ardna gtrr.
Sat Kadn eliyle batdaki bir yass tepeyi gsteriyordu. akr'la Evren yle bir bakp yine
analarna dndiler. Deli Kurt'un gzleri ise orda uzun zaman takl kald.
imdiye kadar byle merakl,bu kadar ekici bir ey dinlememiti. Kendilerini yle bir
kaptrmlard ki, durmadan sormak,derinletimek,renmek istiyorlard. akr :
- Neyi ?
- Peri kz olduunu syleyen zaten vey anas. lk nce bir adrda yatmaktan korkmutu
ama imdi alt.
- Baka ne diyor ?
- okluk bir ey syledii yok. Yalnz bir gn peesiz uyurken grm de o zaman peri kz
olduuna inanm. O kadar gzelmi. lle o gzleri yok mu ? te onlar bela... Kime bakarsan
ldryor...
akr glmsedi :
Bunu syleyerek ayaa kalkt. Fakat daha bir adm atmadan frlayan Sat Kadn onu
kolundan yakalad :
- Kza deil,adra gidip yatalm. Yatmadan nce iyice ackp itahl bir yemek yemek iin de
pnarn suyundan ielim.
Tasn doldurup iti. Evren'e verdi. O da iti. Deli Kurt verilen suyu almad. Durgun baklarla
pnara ve yass tepeye bakt.
adra dndler. Vakit ok geti. akr ve Evren birer anak yourt yemeden edemediler.
Murad,yourtta yemedi.
- 58 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Sat Kadn hepsine birer kee verdi. adrn kelerini paylatlar. Keeleri hem yatak,hem
yorgan olacakt. Sarnp yattlar.
Pnar banda Gken Kz'la karlama Sat Kadn'n sinirlerini bozmu olacak
ki,yorgunlua ve vaktin gecikmesine ramen abuk uyuyamad. Uyuduktan sonra da rahat
edebildi mi belli deildi. Yalnz ona, akr ve Evren rahat ve derin bir uykuya daldklar halde
Deli Kurt bir trl uyuyamad ve sabaha kadar rahatsz bir yat iinde sadan sola,soldan
saa dnd gibi geldi...
Gken Kz' dnyordu. Onun gzlerini dnyordu. O gzlere bir kere bakan lr
demilerdi. Kendisi,Gken'le gz gze gelmi,fakat lmemiti. Biraz sonra m lecekti ?
Yoksa Uzgurolu Ahmed gibi ldracak veya sancak beinin olu gibi sr m olacakt ?
lmemiti ama gzlerinin kamatn,bir ara hi bir ey grmediini hatrlyordu. Neden
byle olmutu ?
Deli Kurt,sabaha kadar sren uzun zamanda hep Gken'le karlat ksa zaman
dnmt.
Onun gzlerini bir an iin grmt. Hayr,hayr,buna grmek denemezdi. Grmemiti. Kzn
gzlerinden yeil ve ok parlak bir n saldn hatrlyordu. Sonra ?.. Sonrasn bir trl
aklna getiremiyordu.
Yoksa bu kz cad m idi ? Cad olsa insanlara ktlk ederdi. Etmediine gre deildi.
yleyse neydi ? vey anas peri kzdr demiti. Peri kz olsa byle insan iinde gezer miydi
?
Fakat btn bunlar o kadar mhim deildi. Mhim olan u idi ki, Deli Kurt iinde,ta yreinde
bir arlk duyuyor ve Gken'i grmek isteinin btn varln yaktn seziyordu. Tan
atarken kalkt. adrdan kt. Serin ve gzel bir sabah balyordu. Serinlie ramen Deli
Kurt,iinin yandn duydu. Susamt. Byle erken saatte byle bir susay ?
Pnara vard zaman ortalk biraz daha aarmt. Kana kana iti. Yzn ykad. Bana ve
yanan alnna su serpti. Douda bir kzllk belirmiti. Birden bire, iinden gelen bir drtle
- 59 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
ban geriye evirerek batya bakt ve aaran gn altnda Yass Tepe'yi grerek gnl
szlad.
Dayanlmaz bir kuvvet kendisini oraya itiyordu. Yrmeye balad. Orasn, Gken Kz'n her
gn koyunlarla birlikte yaad yeri merak ediyordu. Oras her yer gibi olamazd. Orada
mutlaka olaanst bir ey vard. Oras insan byleyen bir yer olmalyd. nk orada
Gken vard.
Tepenin doruuna yaklarken birden durdu. Bir kaval sesi duymutu. O zaman yrei
heyecandan arpmaya balad. Demek ki, Gken oradayd. Peki ama ne zaman gelmiti ?
Buraya Gken'in vakit geirdii yeri grmek iin gelmiti. imdi kendisini mi grecekti ?
Birden dn geceyi hatrlad. Onu frmek...O yeil klar... Deli Kurt titredi...
Dnmeye karar verdi. Dnd. Fakat yryemiyordu ie...Ne oluyordu ? Bylenmi miydi ?
Kaval sesi ykseliyor ve gzelleiyordu. Onu olduu yere mhlayan bu kavald. Sanki
kendisine sesleniyordu.
Gken Kz,oradaki tek aacn glgesine oturmu,srtn dayam olduu halde kaval
alyordu. Arkas Deli Kurt'a dnk olduu iin onu grmyordu. Bandaki brknn altndan
uzun salar dank olarak beline doru sarkyordu. stnde Trkmen giyimi,ayaklarnda
Trkmen izmesi vard. Yalnz u dank salar Trkmence deildi. Trkmen kzlar
salarn rg rg edip brakrlard.
Deli Kurt, otuz krk admlk mesafeden kaval dinleyerek durdu. Bu yaa gelinceye kadar ok
kopuz,ok kaval dinlemiti ama byle tesirlisini,gnlde yer edenini hatrlamyordu. Bu
kzdaki nefes nasl bir nefesti ki,hi yorulmadan kaval inletiyor,przsz ezgisi ile ta yree
iliyordu ?
Adm atarsa belki grlt olur da bu gzel ses bozulur diye korkarak olduu yerde
kprdamadan duruyor,artk baka bir ey grmeyen dumanl gzlerini kzdan ayrmyordu.
Gne ykseliyor,kaval devam ediyor ve Deli Kurt ylece bylenmi bekliyordu. Dn gece
gzlerini kamatran kz yakndan grmek,sonunda lm olsa da onun yzne bakmak iin
gnlnde dayanlmaz bir istek duyuyordu.
Bu korkun istei yenemeyerek yava admlarla ilerlemeye balad. Adm adm yrdke
kavaln sesi grleiyor,aaca yaslanan kzn ekli byyordu.
- 60 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
On adm kalnca salarn grd. Gnein vurduu bu dank ve uzun salarda yle bir
yansma vard ki,Deli Kurt'un gzlerini ald ve onu ister istemez 'Ya gzlerini grsem ne olur'
diye dndrd. Bu dnceyle bir rknt geirerek duraksad. imdi iinden baka bir
sesleni duyuyordu. Bu ses 'Sen Osmanl sipahisi Murad deil misin ? Oka ve klca gz
krpmadan bakan Trk sen deil misin ? Korku nedir bilmediin iin sana Deli Kurt adn
takmadlar m ? ' diyordu.
Toparland. Byc de olsa, peri de olsa bir kzdan korkmak erkee yakmazd. Yeniden
yrmeye balad. Be adm kalmt. Kzn arkasndan,fakat biraz yan tarafndan bir an iin
yanan ve enesini,dudaklarn ve kirpiklerini grerek yeniden ve istemeden durdu. Upuzun
kirpikleri vard,dudaklarnn kzll ve yznn pembelii,gzlerini grmeye lzum
kalmadan,onun bir dnya gzeli olduunu anlatyordu.
Deli Kurt btn gcn toplayarak,be admlk aray kapatmaya alrken birden kavaln
sesi kesildi. Kzn abuk davranla bir eyler yapt grld. Arkasndan bir duman ykselir
gibi ayaa kalkarak yzn Deli Kurt'a dndrd.
O rpertici kaval almasa, ldrc gzleri, suna boyu,akl alan salar olmasa bile yalnz bu
duru Deli Kurt'u bylemeye yeterdi. armt. Ne diyeceini,ne klacan bilmiyor,ylece
duruyordu. Sanki ta kesilmiti. Ne kadar zaman geti,onun da farknda deildi.
Anszn,yksek bir yerden bir kaya ya dklen suyun sesi gibi,fakat ondan ok gzel bir sesle
Gken'in konutuunu iitti :
Deli Kurt, mest oldu ve ksaca bir 'Evet !' diyebildi. kinci soru onu bsbtn kendinden
geirdi :
te peri kz dedikleri Gken her eyi biliyordu. Deli Kurt btn cesaretini toplayarak iindeki
gvensizlii attktan sonra cevap verdi :
Deli Kurt iinde bir ferahlk duydu. Ama neden 'Peri kz deilim' dememiti ? Bunu yeniden
soracakt. Vakit kalmad. Gken kz,byl sesiyle :
- 61 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Gken,uzun uzun Deli Kurt'a bakt. Peesinin altndan grd anlalyordu. Kaval ile,
biraz nce oturmakta olduu yerin berisini gstererek :
Kendisini bu yerlerin tek bana buyruu sayd belliydi. Yavaa gene aacn dibine kt.
Deli Kurt iki adm uzanda,gsterdii yere bada kurdu. Uzun zaman susarak oturdular.
Sonra kz sordu :
- Adn ne sipahi ?
- Murad !
Deli Kurt bu soruyla yeniden rperdi. te gene her eyi bilmeye balamt.
Murad'n burada uzun zaman kalmaya niyeti yoktu. Arkadalarna ve Sat Ana'ya haber
vermeden gelmiti. Gken'in gzlerini grdkten sonra dnecekti. Nneticeye dorudan
doruya varmak isteyen sipahi alkanl ile :
Gken, kavaln otlara brakarak yzn Murad'a doru dndrd. Uzun uzun baktktan
sonra :
- 62 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Hayr !
- Neden istemezsin ?
- Ben ,oku beni aan,at beni geen,grete beni yenebilen erkek isterim.
- Onunla evlenirim.
- Gsteririm !
- Altrrm !
flemeye balad. nce ok hafif bir ses kyordu. Yava yava ses ykselip durulat ve
perde perde geni ayrla yaylan ses Deli Kurt'un gnlne akmaya balad.
imdi o, seviip de kavuamayan yavuklular grr gibi oluyordu. Kz, kaval yle dile
getiriyordu ki,onun ezgilerinden taan manay anlamaya imkan yoktu. Nasl ediyordu da
inceden kalna bu kadar sesi karabiliyordu ? Gzlerini kavala dikti. Kzn parmaklar kavaln
delikleri zerinde o kadar abuk gidip geliyordu ki,bunu baka hi kimse yapamazd.
Deli Kurt,artk Gken'i de,yeil yamac da,koyunlar da grmyordu. Bir ses dnyasnda en
gzel ahenkler iinde sanki kaybolup gitmiti. Neredeyse tatl bir uykuya dalp kendinden
geecekti ki,birden yeni bir rperile Gken'e bakt. imdi kaval almyor,en keskin araptan
daha ok ba dndren sesiyle,byl bir sesle trk sylyordu :
Kz sustu. Fakat Deli Kurt,trky hala gnlnde duyuyordu. O nasl sesti ki ? Onu bir duyan
bir daha unutabilir miydi ?
***
- , dedi.
Deli Kurt tas almt. Fakat imedi. kzn baka ayran yoktu. Ama onun verdii ayran
redetmeye kyamad :
Gken,tas almt. Bir eliyle peesini biraz kaldrarak tas dudaklarna yaklatrd ve Deli
Kurt,iki admdan onun dudaklarn grd. Bunlar bir dnya gzelinin dudaklaryd. O
dudaklarn dedii ayrann yarsn ierken Deli Kurt, szle, benzetme ile deil,gerekten
sarhotu...
- Neredeydin be Deli Kurt ? Krklara m kartn ?, demesiyle kendisine gelmiti. Yalnz hayal
meyal hatrlad bir ey vard. Gken'den ayrlp Yass Tepe'den uzaklarken birisi
kendisini dik dik szmt. Bu bir atlyd. Hem de... Evet, bu atl, oba beinin oluydu.
- 64 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Evren glerek bir eyler sylemiti. Sat Kadn ise susmu,fakat kaygl gzlerle Deli Kurt'a
derin derin bakmt. Tecrbeli ana yrei kt bir eyler sezinlemiti.
Onlara yine gzel yemekler hazrlamt. Pnar suyu yerine de Trkmen ayran vard. akr'la
Evren'in keyifleri yerindeydi. Konuan otlar,susan tekilerdi.
- Neden ?
- Gken Kz'n vey anasna da uradm,demesiyle iinde derin bir sknt duydu ve o
zamana kadar gayet durgun ve sessiz yemeini yiyen Deli Kurt'un birden canland,hatta
yznn kzard da gznden kamad. Oluna 'Baka ey konu' diyecekti. Demeye vakit
kalmadan akr'n sesi duyuldu :
- rendim...
- Bunu ben de sordum. Gken'in babas lmeden nce bir gece gizlice adrlarna bir kadn
gelmi. Bu kadn Gken'in teyzesiymi. Bir ka gn adrda kalm. Kimseye grnmek
istememi. Yalnz Gken'le konumu. Ona gizli bilgiler retmi. Yamur yadran ta da
vermi. Sonra yine bir gece kp gitmi. O kadnn da gzleri Gken'in gzleri gibiymi.
adrda onlarla konuurken yzne pee rtermi.
Evren,bunlar erik pestili ezmesi ierek anlatyor. akr un tatls yiyerek dinliyordu. Sat
Kadn'n gzleri Deli Kurt'ta,onunkiler Evren'de idi. Uzun zamandr imeden,imeyi akl
etmeden elinde tuttuu ayran tasyla,anlatlanlar dinliyordu.
- 65 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Gken'in soyuna kendi memleketinde Tmenolu derlermi. vey anas bir ey daha
syledi. Kocasn o konuk kadn,yani Gken'in teyzesi ldrm. Konukluunun son iki
gnnde Gken'in teyzesiyle babas hep tartp konumular. Kadn,bir gn,dardan
adra girerken kocasnn olmaz,gelemem diye sylendiini,arkasndan da bana yle bakma
diye bardn duymu. adra girdii zaman kocas eliyle gzlerini kapayarak yerde
yatyormu. Bu hastalktan kurtulamam. Bir ka gn sonra lm...
Deli Kurt elindeki ayran tasn yere brakt. Sat Kadn,her sylenen szle onun biraz daha
harap olduunun farkndayd. Artk Gken Kz bahsini kapamalyd :
Evren glmsedi.
- Bir ey daha kald. Onu da syleyip kapatyorum. Kadncaz ok zgn. Hem geimlerini
salad iin Gken'i seviyor,hem de ondan korkuyor. Obann banda felaket dolayor
diyor.
Evren,ayran iiyordu. Bir tas ayran iinceye kadar geen zaman, Sat Kadn'a pek uzun
grnd. Sorusunu tekrarlad :
- Sylesene, neymi ?
Sat Kadn : 'Bundan obaya ne ? ' diye soracakt. Soramadan, o zamana kadar tek sz
sylemeden yalnz dinleyen Deli Kurt'un tok ve hatta fkeli sesi duyuldu :
- Bu erkek kimmi ?
***
kinci gecedir ki Deli Kurt, uyumadan dnyor ve iine ac bir aunun aktn duyuyordu.
Yarn sabah tmarlarna dnmek zere yola kacaklard. Kyde evdei Melek ve kz Zeynep
vard. Onlara kavuacakt. Burada da Gken vard. Ondan ayrlacakt.
Bunun iin mi sklyor,uykusu kayordu ? 'Gken senin neyin ' diye kendi kendine sordu.
Hi...Yabanc bir kz,bir oban kz...Bu bunalma Gken iin olamazd. Deli Kurt gnlnn
iinden fkran atei sndrmeye alarak bir sebep bulmaya urayordu. Acaba kzn
gzlerini grmeden dnecei iin mi zgnd ? Gzlerinin nnden hep Yass Tepe
- 66 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt bu an dnnce kzn sesini yeniden ve ayn gzellikle duydu ve dayanlmaz bir
strapla kvranarak keeden yatanda doruldu. Bu acya dayanabilir miyim diye aklndan
geen soruya cevap vermeden birden bire gnlnn iinde bir n btn benliini
doldurduunu sezdi. Anlamt. Artk kendisinden de saklayamayacakt.
Bir an, tam bir i rahatl ile gzlerini adrn iinde gezdirdi. Sat Ana ve tekiler derin bir
uykuda idiler. Yine o anda, biraz nceki gnl rahatlnn yerini kemirici bir i acs ald.
Yarn bu sevdii kzdan ayrlacakt. Bir daha onu grmek nasip olur muydu ? Ne yapabilirdi ?
Ne yapacan bilmeden yine adrdan kt. Bu gece gkte bulutlar kouyor ve ay rtyordu.
Oba karanlktayd. Ara sra ay bulutlardan kurtulduka ortalk yor,sonra yeniden karanla
bouluyordu.
Pnara doru yrmeye balad. Ferahlam, ifasn bulan hastaya benzemiti. Serin rzar
yzne arpa arpa,her admda biraz daha canlana canlana yryordu. Gnl umutlarla
dolarak pnara vard. Eildi,iti. Alnn slatt. Sonra,bir gece nce Sat Kadn ve sipahilerle
yemek yedii kayann nne gelerek bada kurdu. Ellerini at. Yzn hafife ge
evirerek duaya balad.
Ne kadar dua etti. Neler syledi. Farknda deildi. Duasn bitirip ellerini yzne srerken,aksi
taraftan gelen ayak sesini duyarak dikkat kesildi. Gken Kz'n geldii yoldan bir karalt
yaklayordu. Deli Kurt titredi.
Karalt pnara kadar geldi. Eilip su iti. Ayaa kalkarak durdu. Ay bulutlarn arkasnda
olduu iin kim olduu seilmiyor,bir glge halinde grlyordu,kayann dibinde olan Deli
Kurt'u grmesine imkan yoktu.
Karaltnn ellerini ge kaldrd grld. Dua ediyordu. Deli Kurt'un yrei hzla arpmaya
balad. Kimdi ? Acaba Gken miydi ?
Olamazd. Gken dua eder miydi ? Ama neden etmeyecekti ? Hayr , hayr etmezdi.
Yrn kz Gken adyla anlan ve Gken Pnar denilen bu pnarda ancak sevdallar ve
umutsuzlar dua ederdi. Gken sevdal deil ki...
Deli Kurt,oturmu olduu kaya dibinden keskin baklarla bakarak bu glgenin kim olduunu
semeye urayordu. Aksi gibi de ay hi grnmyor,birbir ardnca koan bulutlar onu hep
arkada brakarak yeryzne bir k salkmnn inmesine engel oluyordu.
- 67 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Dua eden hala ordayd. Biraz nce yryerek geldiini grmese,Deli Kurt bunu bir kaya
paras sanabilirdi. O kadar sessiz ve kprdamadan duruyordu.
Zamann uzamas ve koyu karanln,pnar banda dua edenin erkek mi,kadn m olduunu
dahi setirmeyii yava yava merakn kamlamaya balyordu.
Birden bire,hi ummad bir anda ay,bulutlardan syrld ve ok ksa bir iki an klarn
indirmesi, Deli Kurt'un dua edeni grmesine yetti. Ay kendisine arpt anda bile ta gibi
duruunu deitirmeyerek pnara bakan ve dua etmekte devam eden bu glge, oba beinin
oluydu.
Ayn anda Deli Kurt'un beyninin iinde de karanlk bir yer aydnland ve bir gn nce Yass
Tepe'nin ardndan dnerken be olunun kendisine niin dman baklarla baktn anlad.
ki erkek ayn kz seviyorlard.
Deli Kurt bundan gocunmutu. Bir sevgide kendisine bir ortak kmas,gizli kalmas gereken
bir iin aa vurulmas gibi geliyordu. Bir de u vard ki,be olu bu kadar uzun , bitip
tkenmeyen bir duaya dalmasyla sevgisinin korkunluunu da ortaya koymu oluyordu.
Deli Kurt kendisinin gnl yanklndan daha stnn kabul edemezdi. Birden delilii
tutarak ayaa frlad. Oba beinin olu ile hesaplamak iin pnara doru yrd.
Ar admlarla adra doru yrmeye balad. Rzgar artmt. Fakat onun yanan yzn
serinlettii iin houna gidiyordu. Ho bir taraf daha vard. Batdan,Yass Tepe'den
geliyordu.
adra girerken bir ses duyar gibi olarak titredi. Bu bir kaval sesiydi. Fakat o kadar uzaktan
geliyordu ki,gerekten bir kaval sesi midir,yoksa onu gnlnn iinde mi duyuyor,belli deildi.
Onu her halde bat rzarlar oraya kadar getiriyordu.
Deli Kurt yeniden bylenmiti. Gzlerini Yass Tepe'ye dikmi,bir hayale bakar gibi
bakyordu. Yine iinden bir drt balamt. are yok gidecekti. Gken Kz gece yarsnda
da orada olduktan sonra ...
- Uykun mu kat Deli Kurt ? diye hafife fsldad. Deli Kurt hzla dnd. Bunu syleyen Sat
Kadn'd.
- 68 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Ona, davganaya koyarak adrn dna brakt ayrandan iri bir tas doldurup uzatt. Bu
davganalar suyu,yahut ayran o kadar souk tutard ki,davganas olup ta yazn ondan bir tas
ien kii bahtiyar olurdu.
Deli Kurt,souk ayran byk bir itahla iti. Bir daha istedi. Onu da itikten sonra sinirlerinde
bir rahatlk duydu ve sabaha pek az kala girdii yatanda derin bir uykuya dald.
Uyku derin,fakat rahat deildi. Dnde hep da aralarndan geiyor,tepelerden sra sra
atllarn kendisine baktn gryordu. Bu atllarn hepsi oba beinin olu idi.
UMULMAYAN BRS
Deli Kurt,k aylarn nasl geirdiine ayordu. Aylar yl kadar uzun gelmiti. Sonsuz bir
beyazlkla yollar kapatan karlar,kendisini,Gken'den ebediyen ayrd sanyordu. Karlarn
durmadan boand,gkte ne gne,ne de ayn grnmedii bu kasvetli gnlerde artk yn
tayin edilemez diye dnyordu. Deli Kurt,kendisini u koca dnyada yalnz hissediyordu.
Her yerde ve her zaman Gken'le meguld. Gken onu o kadar sarmt ki,bir gn evdei
Melek Hatun'a bile Gken diye hitap etmi,kadncaz artmt. Ah bu hatun, bu Melek
Hatun...Onun iini paralyordu. Bu kadar iyi,sadk,vefal,stelik de gzel olan bu kadn yan
banda dururken,gnlnn ok uzakta bulunmas Deli Kurt'u rahatsz ediyor,akas vicdan
azab duyuyordu. Yemesi, uyumas da bozulmutu. K aylarnda,sipahiler sefer olmad ,
yalnz yiyip iip dinlendikleri iin toparlard. Deli Kurt ise bu k aksine arklam ve solmutu.
te btn bu kt artlar altnda k nasl geirdiine ayordu.
Fakat k gemiti ite...Yollar ve ynler artk belliydi. Deli Kurt yreinde tatl bir arpnt
duyuyordu. K gecelerinde ka defa kendisini dnden uyandran kaval sesini bu sefer
gerekten dinleyecekti.
O byle tatl tatl hayal kurarken bir gn drt nala gelen bir ulak sefer iin toplanlacan
bildirdi. Sava laf olunca Deli Kurt bir zaman iin Gken'i,Yass Tepe'yi,pnar her eyi
unuttu. Sevindi. Bu sevin o gnlerde blk ba olmu bulunan akr'n buyruunda
toplanlncaya kadar srd. Evren de aralarnda idi.
- 69 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
barmyordu. Kz alp verme dolaysyla araya hsmlk da girdii halde dmanlk bir trl
silinmiyordu. Fakat bu seferki dmanlk,ncekileri glgede brakmt. nk
Karamanolu,gavurlarla birleerek Osmanlya saldryordu ki, bu Mslmanla yakmazd.
Padiah kinci Murad Be'in de buna ok kzd,hatta Karaman lkesinin altn stne getirip
halkna da bir trpan atmak iin Msr bilginlerinden fetva ald syleniyordu.
Osmanl ordudu, yldrm hzyla ilerliyordu. Molalar ok az ve ksa idi. Byle bir yry
karsnda Karaman ordusunun toplanamayaca belliydi. Nitekim yle oldu. Ancak ufak
Karaman birlikleriyle iki yerde arpld. Fakat az kalsn Deli Kurt'un ba belaya giriyordu.
Akehir nnde Karamanllarla ksa bir arpmada onlar kardklar zaman Deli Kurt
geride,ihtiyat kuvvetleri arasnda bulunuyordu. Her i olup bittikten sonra sava alanna
gelince birden bire gzleri toplu olarak duran be alt kiiye takld. Akamn alaca
karanlnda,bunlarn arasnda eri olmayan bir ka kii seer gibi oldu ve merakla atn
oraya srd. Buras sava alannn en u blgesiydi. Hararetli bir konuma yaplyordu.
Kendisi gelince konumalar bir anda kesildi ve Deli Kurt,durumu grd. Yerde Karamanl bir
asker yaral olarak yatyor,ayakta da bir yenieri ile drt Akehir kyls bulunuyordu.
Hepsine birden 'Ne oluyor ? ' diye sordu.
Bu teklif Deli Kurt'un arna gitti ve birden kan beynine srayarak bard :
- Bre tmarl ! Yenieriyi beenmedin mi ? Ben padiahn kap kuluyum ! Senin gibi derme
asker mi sandn ?
- 70 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Bre yenieri ! Kap kulu olmak seni Gavur dl olmaktan kurtarr m ? Kim oluyorsun da bu
yaraly ldrmeye kalkyorsun ?
- Ben de seni Osmanl sanmt. Meer Karamanl imisin ! nce unun iini bitireyim. Sonra
senin de hesabn grrm...
Yenierinin yannda silah yoktu. Belinden ban ekerek yaral Karamanly ldrmek iin
bir hamle yapt. Deli Kurt'un,atndan inecek zaman yoktu. Bir mahmuz vuruu ile onu
yenierinin zerine srd. te ne olduysa o srada oldu. Atn kendisine arpacan anlayana
yenieri-avn karan vahi bir hayvan hrsyla,uzun ban ata saplad ve atn korkun bir
kinemeyle aha kalktktan sonra kendini yere arpar gibi dt grld. Bu d
srasnda,atn stnde herhangi bir binici olsayd muhakkak kemikleri krlrd. Dten
ancak Deli Kurt gibi, Trkmenler arasnda binicilik renmi birisi kurtulabilirdi. yle de oldu.
Usta bir srayla atndan inerek yenierinin bir adm uzanda dimdik durdu.
Durdu. Fakat btn delilii tutmutu. Bir tmarl sipahinin atn ldrmek,ona en byk
hakareti yapmakt.
- Davran bre yenieri ! diye haykrarak onun zerine atld. Yenieri de 'Davran bre sipahi '
narasyla Deli Kurt'a saldrmt. Bir anda gs gse geldiler. Deli Kurt imek gibi bir
atlla sol elini uzatarak yenieriyi yakasndan kavrad ve sa elini,tokat vurmak zere ba
hizasna kadar kaldrd. Yenieri de ayn hzla davranarak sol eliyle Deli Kurt'un kendi
yakasn tutan elini bileinden kavrarken atn kanyla kzarm bak elinde olduu halde sa
kolunu ba hizasna getirdi. kisi de birden sa elleriyle ayn anda indirdiler. Sipahinin silme
tokad yenierinin yznde aklarken,onun ba da acayip bir ses kararak sipahinin sol
omuzunun gsyle birletii yere dald.
Bu,merakl bir vuruma idi. Karaman yarals bile akam karanlnda daha iyi grebilmek iin
dirseine yaslanarak dorulmutu. Belindeki ba ekmeyip de dman bana kar
tokatla karlk vermesi anlalmaz bir iti. Fakat Karamanl yaral ile kyller,bu anlalmaz
ii biraz sonra anladlar.
Tokad yiyen yenierinin ba yere dt halde sipahi sa kolunu bir daha kaldrd. Sol
eliyle yakasndan tutmakta olduu yenierinin yzne ikinci tokad indirdikten sonra yakasn
brakt. Birincisinden daha iddetle aklayan tokat sesinden sonra onun cansz bir halde
topraa dmesinden doan ses iitildi.
Deli Kurt ona yle bir baktktan sonra gzlerini Karamanlya evirdi. Bu srada sol
omuzunda duyduu byk bir ac ile kalarn atp dilerini skt. Yere kan akyordu.
Kyllere bakarak bir ey soracak oldu. Soramad. Gzleri karararak dt.
***
Gzlerini at zaman kendisinin tanmad bir yerde buldu. Ortalk aydnlkt ve yannda
kimse yoktu. Omuzundan balayan bir sz gsne ve srtna kadar iniyordu. Omuzu szlyor
deil adeta yanyordu.
Aryan ban saa,sola evirerek baknd. Yava yava,olanlar hatrlamaya balamt. Bir
yenieriyle dvtn iyice hatrlyordu. Sonra ?... Sonra bir takm yabanclar kendisini
- 71 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
kaldrarak bir yere gtrmlerdi. Deli Kurt bu yabanclarn kim olduunu bulmaya alarak
gzlerini tavana dikti. Evet,bu yabanclar Karamanllard. Yaral Karamanly yenieriden
kurtarmasn isteyen Karamanllar... Kendisini de, yaral Karaman erisini de sava alanndan
uzaa karmlard. Ondan sonras korkuntu. Bir oda da,isli ralarn aydnlnda Karaman
yarals,kzdrlm bir oku bacandaki ve kolundaki yaralara dedirerek kendi kendine
dalam,bunu yaparken yzn bile buruturmamt. Sonra Deli Kurt'a dnerek 'Sipahi
Aa, demiti,Kann dinmedi. Dalamaktan baka yol yok...' Deli Kurt,Osmanl hekimlerinin
yaray baka trl tedavi ettiklerini biliyordu. Dalamay iitmemiti. Durmadan kan
kaybetmenin dermanszl arasnda sormutu : 'Dalanrsa kan duru mu ?!
Karamanl,yarallarn gstererek cevap vermiti . 'Biz hep byle yaparz. Kan durur. Yara
abuk iyileir. te,benden artk kan szmyor...!
Deli Kurt 'Peki, dala' demi ve kyllerin yardmyla kendisine yaklatrlan Karaman
erisi,yine kyllerin ucunu kzdrd oku insafszca yarasnn stne bastrmt.
Biraz nce Karamanllarn gz krpmadan kendi kendisini daladn grmeseydi, Deli Kurt
bu can acsyla mutlaka barrd. Fakat daha o sabah arptklar dman ordusunun bir
erisi karsnda bunu yapamazd. Diini skm,barmam,fakat acdan baylmt.
Sonra bir konumalar hatrlyordu. Kendisine bir eyler iirmilerdi. itiyor fakat
konuamyor,ac duyuyor fakat sesini karamyordu. Sonra her ey silinmiti. Sonsuz ve
kapkaranlk bir boluk iinde uuyordu. Bu uu ona biti,yok olu gibi gelmiti. Daha sonra
hi bir ey hatrlamyordu.
Acaba o gecenin sabahnda myd ? Hi,hi bir ey bilmiyordu. Kimbilir byle ne kadar
gemiti ki,odann kaps araland ve ieriye birisi girdi. Deli Kurt, yal Karaman kylsn
tanmt. Kylnn elinde bir anak vard.
- Ad Kara Salur !
Deli Kurt,yaman deil,yah kiiler arasnda bulunduunu anlamt. Fakat ii yine rahat
etmemiti. Ordusundan ayr dm. bi Karaman kynde kalmt. Bu Karamanllar
- 72 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
dmanlaryd. Onlara 'Bizim ordu nerde ?' demeyi kendisine yaktramyordu. Bir eyler
renebilmek iin :
- O iyileti bile. Yalnz yarasnn biri bacandan olduu iin denekle yryor.
- Sen hele u erbeti i de ben sana onu da arrm dedi ve elindeki ana uzatt. Bu bir
bal erbetiydi. Yaralarn abuk kapanmas,gszlerin kendine gelmesi iin iirilirdi. Bir
yaray dalayacak kzgn demir bulunmad zamanlarda da yarann stne bal svarlard.
***
Biraz sonra yal kyl ile Karaman erisi ieri girdii zaman ilk nce baktlar. Birbirlerini ilk
defa gryorlard. Deneine dayanarak aksak admlarla yryen bu Karamanl iri yar , yirmi
be,otuz yalarnda bir yiitti. ok sert baklyd. Deli Kurt'un en ok gzne arpan ey ise
brknn altndan omuzlarna dklen uzun salaryd.
Karamanl yava hareketlerle gelip yannda yere oturunca, o da bir gayretle davranp kalkt
ve bada kurdu. Omuzunda duyduu acy,diini skarak geitirdi.
- 73 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
EYTAN DAI
Varsak boyu ve Tmenolu ailesi...
Deli Kurt bir an iin 'acaba doru mu iittim' diye dnd. Bu boy ve bu aile,Gken Kz'n
boyu ve ailesiydi. Dikkat ve aknlk iinde Balaban'a bakyordu. Balaban,karsndakinin
allak bullak olduunun farknda olmadan devam etti :
- Murad Aa ! gnde ata binecek duruma gelirsin. Seni kendi obama gtrp konuk
etmek isterim. Bizim eller gzeldir. Dalarmzda geyik ok olur. Avlanp hoa vakit
geiririz...
- Murad Aa ! Senin nasl bir yiit olduunu gzmzle grdk. Karamanolunun en seme
erisi de bu Varsaklardr. Aralarnda birka gn geirirsen ok holarna gider...
- O yenieri ld m ?
- Onu ben de bilmiyorum. Yaralanm,yatyordum. Sava bittikten sonra zerime gelip beni
ldrmek istedi.
- Besbelli bizden aka,mal koparmak istedi. Sava bizim kye yakn bir yerde olup bizimkiler
yenildii iin yarallarmzn yardmna gelmitik , yenieri bunun haracn isterim diye
stmze vard. Etme,eyleme akamz yok dedikse de dinlemedi. Sen yetimeseydin
hepimizi de ldrebilirdi.
Deli Kurt, aklnda hep Tmenolu ve Varsak olduu halde cevap verdi :
- 74 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Akamn karanlnda biz onu kaldrp gmdk. Sizinkiler kendi ilerine dalm olduklar iin
grmediler...
- Seninle gelirim Balaban, dedi. Varsaklarn adn ok duydum. Gzmle de grmeyi isterim.
***
Balaban'n dedii doru kt. Deli Kurt gnde ata binecek duruma geldi. Omuzu hala
aryor,abuk hareketler yapamyordu ama Kara Salur kylleri kendisine ok iyi baktklar
iin olduka dzelmi,gc kuvveti epeyce yerine gelmiti.
imdi onun iinde Varsak Elini zleyiin koru yanyordu. Varsak Elinin, yani Gken'in soyu
olan insanlarn... Ya u glmez yzl Balaban,acaba onun nesi oluyordu ? Deli Kurt'un beyni
btn bu bilmece ile urayordu. Tmenolu...Uzaktan yakna doru karde bile olabilirlerdi.
Birden ii bir tuhaf oldu. Yass Tepe'yi , kaval sesini hatrlad. Gken'in yurduna gitmek iin
duyduu istek btn benliini sard.
Kyller iki at bulmulard. Drdnc gnn sabah Deli Kurt'la Balaban gneye doru yola
ktlar. htiyar kyl Osmanl ordusunun bu yreden uzaklatn,gidecekleri yerlerde onlara
rastlanmayacan sylemiti.
kisi de yaral olduklar iin hzl gidemiyorlard. Fakat yollar geip tepeleri atka
alyorlar,yaralarn unutuyorlard. Unutulan yara daha abuk iyileir. ki arkadankiler de
byle oldu.
lk nce Sultan Dalar'nn eteinden getiler. Sonra Osmanl ordusuna raslamamak iin
batya kvrlarak Beyehir Gl'nn bat kysna geldiler. iek Dalarndan geerken Deli
Kurt,adeta sarho oldu. Bu da gerekten trl ieklerle doluydu. Gzel ve ferahlatc bir
iek kokusu cierlere doluyordu. Balaban bek bek serpilmi bir sar iei Deli Kurt'a
gsterdi :
- Bizim Varsak kadnlar bu iei ksrak style kartrarak bir merhem yaparlar. Ok ve kl
yarasna dalamaktan daha iyi gelir,dedi.
O geceyi da eteinde, bir iek tarlasnda geirdiler. Yarm ay ortal yle gzel
aydnlatyordu ki , ikisi de uzun zaman oturarak konumadan bu manzaray seyrettiler. Deli
Kurt,artk omuzundaki acy duymuyordu. Kendisini savaa kt gn kadar salam
hissediyordu.
- te eytan Da ! , dedi
- Bu dan bir masal vardr. eytan,Varsak kzlarnn gzelliini kskanarak onlar batan
karmaya karar vermi. O zaman Varsak'ta hepsi birbirinden gzel yedi kz varm.
- 75 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
eytan,yakkl bir yiit klna girerek aralarna sokulmu. Elinde telleri gmten olan altn
bir balama varm. yle gzel alyormu ki, dinleyip de vurulmamak kabil deilmi. Her
saz alta kzlara bir dizi inci veriyormu. Bu inciler de byl imi. Boynuna takan eytana
ak olurmu. Kzlar birer birer gnl verip kendilerini ldrmler. Yedinci kza bir ey
olmam. eytann verdii inciler onun boynunda bozarp akl ta olur, o da bunlar geri
verdike eytan deliye dnermi. Bu byle gnlerce srp kza bir ey olmaynca bu sefer
eytan ak olmu. Yalvarp yakarmaya balam. Kza bir trl tesir etmemi. Bir gece
balamasn alarken telin biri kopmu. Yenisini koyamam. kinci gece bir tel daha kopmu.
Yenisini koyamam. nc gece tek telle o kadar yank,o kadar gzel alm ki,btn
kurtlar kular dinleyip alamlar. Kza yine bir ey olmam. Bunu grp de umutsuzlua
kaplan eytan tele yle sert vurmu ki,sonuncu telde kopmu. O da fkeyle yere vurunca
balamay krm. Yedinci kz buna glnce eytan bsbtn ileden km. Ban alnca
bu daa kam. eytan o zamandan beri bu dada alyor. Geceleri alamas iitilir. Fakat
ters huylu yaratk olduu iin alamas glmek eklindedir. ok alad zaman kahkahalar
duyulur. Herkes, eytana yenilmeyen bu kzn tlsmn merak etmi. Meer kzn kalbi
yokmu.
Deli Kurt,masal can kula ile dinlemiti. Balaban onun bu ilgisini grnce yle dedi :
- Varsak beinin ba oban. Yamaklaryla birlikte bein srlerine bakar. Bizim elden iek
Da'na kadar uzanr. Dalarn girdi ktsn yle bilir ki,yirmi bin hayvan saklar da kimse
bulamaz. Bir defa Osmanl atllar gelmi,bir tek koyun bile bulamamt.
Ykselmeye baladlar. Trl acayipliklerle dolu bir dad. eytana yakan bir yerdi. Baz
yerlerinde sk aalar vard. Baz yerleri orakt. Uurumlardan aa sular
dklyor,maaralardan kular frlayp havalanyordu. Bir aralk Balaban durdu :
- Kaval sesini duyuyor musun ? diye sordu. Derinden derine bir kaval sesi geliyordu. Demek
ki,Kara oban buradayd.
Yrdler. Kaval sesi daha iyi iitiliyordu. Bir tepeyi atktan sonra geni bir dzle ktlar.
Binlerce koyun,sr ve at otluyor,nerden geldii belli olmayan bir kaval sesi kayadan kayaya
arparak yanklanyordu. Balaban iki elini azna getirerek gayet gr bir sesle :
- Hey , Kara oban ! diye bard. Kaval susmu,ortal sessizlik kaplamt. Hayvanlardan
da ses kmyordu. Balaban yeniden bard :
- 76 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Birden ilerideki koyunlarn arkasndan birisinin kalkarak kendilerine doru gelmekte olduunu
grdler. Bu Kara oban'd.
***
Akam olurken oban yamaklarndan biri,zincirle bal drt oban kpeini getirerek
konuklar gsterdikten sonra salverdi. Sabaha kadar srnn evresini bekleyeceklerdi.
Baka bir yamak bir koyun keserek atete evirmi,yemek hazrlamt.
Kara oban altmlk bir koca idi. Fakat ok din ve gl bir adamd. Kendisi ve drt yama
iki konukla birlikte kzarm eti itahla yediler. stne de birer tas pekmez itikten sonra
konumaya baladlar. Kara oban,Deli Kurt'u iaret ederek Balaban'a sordu :
- Hayr , Osmanl !
- Ne ? Osmanl m ?
- Osmanl...
- Savayoruz.
- Tutsak falan deil. Beni lmden kurtard. Arkada olduk. Onu kendi obama konuk
gtryorum...
- Osmanl'nn da bizim gibi adam olaca hi aklma gelmezdi. Ben onlar canavar sanrdm.
- Bir tokatla adam ldrmek canavarlksa dediin doru. Arkadala gelince Osmanllar
gvenilir kiilerdir.
***
- 77 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Gen bir oban , kopuzunu dizine koyarak hafif hafif almaya balad. Gecenin sessizliinde
kopuzun her namesi kayadan kayaya vurarak perde perde uzuyordu. Gcenolu yava
yava cotu. Sylemeye balad :
Deli Kurt, Balaban'n anlatm olduu eytan ve Yedi kz masaln kopuzun tellerinde yeniden
dinlemiti. Kara oban'n :
- Gzel ! diye cevap verdikten sonra sanki kendisini eytan drtm gibi bir soru da o sordu :
- Olmaz olur mu ? Masalda da , gerekte de kalbi olmayan btn kzlarn ad Gken'dir !...
- 78 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
VARSAK OBASI
eytan Da'ndan ayrlala iki gn olduu halde Deli Kurt , iinden hep Kara oban'n
szlerini tekrarlyordu. 'Masalda da , gerekte de kalbi olmayan btn kzlarn ad
Gken'dir....'
Buralara zaten Gken'i bilip renmek iin geliyordu. Ne gariptir ki , en umulmadk yerde
bile kendisine zorla onu hatrlatyorlard.
Deli Kurt ne sarp yerlerden getiklerinin farknda deildi. Ne kadar zaman getiini de
bilmiyordu. Bir aralk Balaban'n sesiyle dalgnlndan kurtuldu. Arkada yle diyordu :
Deli Kurt , Varsaklarn yerine yaklatklarnn anlamt. inde merak gibi , sevin veya
heyecan gibi bir ey vard. Artk dalgnl gemi , zekas ilemeye balamt.
Ksa bir zamanda Deli Kurt'un geldiini iitmeyen kalmamt. Varsaklar asl ilgilendiren , bir
konuun gelmesi deil , onun Osmanl olmasyd. Varsaklar elli , altm yldan beri
Osmanllarla bir ka yol arpmlar ve onlarn ka krat olduunu iyice renmilerdi.
Bununla beraber , aslnda sert bakl olan bu Varsaklarn baklar dosta idi.
Deli Kurt , gzel yemeklerle arland ilk geceyi , kendisine verilen bir kl adr iinde gayet
rahat geirdi ve btn yol yorgunluunu kard. Ertesi sabah Balaban u haberi verdi :
- Btn obann konuusun. Kimi istersen ona gider , nerde istersen orda yemek yersin. Bizim
greneimiz byledir.
Deli Kurt , bu kadn anal Sat Kadn'a benzetmi ve iinde birden bire bir sevgi duymutu.
Kadn, ban bir evirip baktktan sonra :
- Olurum.
- 79 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Osmanl olduun nasl da belli ! Byle ince konumay yalnz onlar bilir...., dedi ve
karsnda yer gsterdi.
Deli Kurt bada kurdu ve Varsak kadn dereden tepeden konumaya balad. Kadn bir
yandan hamur ayor , yuvarlak pideler hazrlyordu. Birazdan ate yakacak , bu pideleri
kzgn ta zerinde piirecekti. ini grrken sordu :
Deli Kurt'un bekledii an gelmiti. Dardan bir ey belli etmedii halde yrei arparak :
Kadn ilgilendi.
- Hayr ! Kkken gelmi. Babasyla birlikte bizim Karasi Elinde bir Trkmen obasna
yerlemi. imdi byk gelinlik bir kz oldu ama daha evlenmedi.
- Babasnn adn bilmiyorum. Geenlerde ld. ittiime gre babas sizin beinizin
adamlarndan birini ldrd iin kam. Bizim ellere gerken de yolda evdeini
kaybetmi ve anasz kalan kz ile Osmanl lkesine gelmi. Trkmen obasndan bir kadnla
evlenmiti , ama dnya ona yar olmad , ld.
Varsak kadn bu szleri can kulayla dinliyordu. Deli Kurt , onun bu ilgisini grnce btn
bildiklerini ortaya dkmekte gecikmedi :
- Kzn teyzesi gizlice Trkmen obasna gelmi , sizin Varsakl ile bir eyler konumu ama
neler konutuklarn kimse bilmiyor...
- u kzn ad ne ?
- Gken...
- Tmenolu Gken mi ?
- Evet...
- 80 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Etmedim...
***
Varsakl kadnn kzdrlm tata piirdii pideler ok gzel olmutu. Ayran da bir takm
gzel kokulu otlarla kartrlmt. Bir de bulgur halam , iinde tereya eritmiti : Deli Kurt,
hepsini byk bir itahla yedi , iti. Sonunda da :
- Eline salk ana , Tanr arttrsn , diye teekkr etti ve demin kapanan konuya yeniden nasl
girebilirim dncesiyle dald. Onun bu dal , yal kadnn gznden kamamt :
- yle niye daldn oul ? diye sordu. Deli Kurt , saklamaya lzum grmedi.
Bu kadar konumadan sonra Deli Kurt almt. Maksada doru gitmekten geri kalmad :
- Ya Gken'in babas neden sizin beinizin adamlarn ldrp de bizim ellere kat ?
Kadn glmsedi :
- Evdeinden kat.
Kadn tehlikeli ve gizli bir ey sylyormu gibi sesini ksarak cevap verdi :
- 81 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Gzlerinde ne var ?
Deli Kurt , imdi gnlnn iinde Gken'in acsn duyuyordu. Demek gzlerindeki o
ldrc keskin anasndan almt. Kendisini konuk eden yal kadndan artk bir ey
renemeyeceini , Gken hakknda konuamayacan biliyordu. Oysa ki , onu konumak
imdi soluk almak gibi bir ihtiyat. Uzun zaman sessiz sessiz oturduktan sonra izin istedi.
Balaban' bulmaya geldi.
Balaban , o her zamanki ta gibi , iini dar vermeyen yzyle bakarak cevap verdi :
- Hayr !
- Ya amcam ?
- Amcan ld.
Balaban , ok sert baklar arasnda bir ocuk safl tayan gzlerini Deli Kurt'a dikmiti.
Ksaca :
- Amcan orada bir Trkmen kadnyla evlendi. Bu kadn , Gken'i bytt. Gken
byynce bir dnya gzeli oldu. Gzlerine kimse bakamad , bakan ld iin peeli
geziyor. Sonra bir gn Gken'in teyzesi geldi. Amcanla bir eyler konutu. Amcan bu
konumadan bir ka gn sonra ld.
- Ya o kadn kimdi ?
- Anas...
- Kimin anas ?
- Gken'in ! ...
- 82 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
ki arkada uzun uzun baktlar. Bir Osmanl sipahisinin , meseleleri klla zmeye alm
bir Trk tmarlsnn bu kadar aprak bir ii kavramasna imkan yoktu. Yere bakarak :
- Anlyamyorum dedi.
- Anlataym . Gken'in anas aslnda Varsakl deil , aatayl'dr. aatay'n iinde Uygur
diye bir boy varm. Bunlar Mslman deillermi ama ok bilgili kiilermi. Bu Uygurlardan
biri kendi padiahndan kaarak Karaman Eline kadar gelmi. Karaman belerinden dirlik
alarak burada yaar olmu. Onun olu Ukara Bah'y ben grdm. Kayptan haber verir ,
elindeki bir tala yamur yadrrd. Ukara Bah'nn kz Esen Br benim yengem ve
Gken'in anasdr...
Deli Kurt , gznden perde kalkm bir insan gibiydi. Fakat grmek istedii eyi henz btn
plaklyla seemiyordu.
Balaban , gs geirerek ge bakt. Bir ok hatralarla dolu olduu belliydi. yle cevap
verdi :
- Ukara Bah bir be kiiymi. Kzm en yce soylu olandan bakasna vermem diyordu.
Varsak iinde, Varsak belerinden sonra en nl be ailesi vard. Biri de bizim Tmenolu
soyu idi. Esen Br o kadar gzeldi ki , beler onu almak iin birbirine girdiler. Ukara Bah
kendisine damat olarak amcam seti. Yengemin parlak , kl , ok gzel yeil gzleri vard.
Dillere destan olmu, ozanlar onun iin deyiler , komalar sylemilerdi. Hepimiz onun
gzelliine hayrandk. nceleri ok sevinli , ok bahtiyar olan amcam , evlendikten bir
zaman sonra deiti. rkek bir hal ald. Ayn zamanda yengemin de peeyle gezmeye
balad grld. Amcamn azn bak amyor , fakat Esen Br'nn gzleri klanm
diye bir sylenti dolayordu. Bir Tmenolu olan amcamn rkek ve hasta bir adam haline
gelivermesi btn Varsa deliye dndrmt. Bu kadna byc diye bakyorlard.
Nerdeyse onu ldreceklerdi. Fakat o kimseden korkmuyor , peeyle gezip tozuyordu. Bir
yaz , grlmemi bir kuraklk oldu. Pnarlar kurudu. Hayvanlar , arkasndan insanlar lmeye
balad. te o zaman Esen Br , babasndan kalan Yada tan karp yamur yadrd.
Varsa kurtard. Arkasndan da Varsak beinin yaralanp , yar l halde getirilen olunu
iyiletirince dnceler deiti. Varsak bei onu artp , dile benden ne dilersin diyince,
Varsak bana dman gzyle bakmasn , baka bir ey istemem , diye cevap verdi. Bunun
zerine Esen Br'ye sayg gsterilsin diye bein buyrultusu kt. Varsakl da gerekten
sayg gsterdi. O , bundan marmad ama amcam gnden gne eridi. Sonunda
dayanamayp kat...
- Onun , dalardaki sar iei ksrak style kartrarak yapt bir em vardr. Bunu hem
yaraya srer , hem de iirir. Byle ka kiiyi kurtard.
- 83 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Amcam , onun iyi olduuna inanmyordu. yi olsa Allah ,peygamber tanr diyordu. Onun
byc olduunu sylyordu. Bir gece koynundan koca bir engerek ylan kardn
babama sylemiti. Bundan baka gzlerinden aulu bir yeil k kp....
Hlyalardan , hatralardan kurtulduu zaman ufua bakt. Gne batyordu. Balaban'n adr
nnde bulunuyorlard. Koca Varsakl , o ta gibi yzyle :
GKEN'N ANASI
Yemein ortasna doru Balaban , bycek bir gm alkalayarak Deli Kurt'un ve
kendisinin taslarna beyaz , ayrana benzer bir iki doldurdu. Bunu ayran sanan ve iinde yine
o eski yankl duyan Deli Kurt , serinlemek iin bir dikite iince tuhaf bir ekilde ba
dnerek :
- Kmz m ? Hi iitmedim.
- Neden yaplr ?
- Ksrak stnden...
Deli Kurt , baka bir ey sormad. Yalnz tasn uzatt. kinci ve nc taslar da iilmi , ba
bir ho olmutu. inde bir ferahlk duyuyordu. ekingenlii kalmamt. Bu dpedz
sarholuktu.
- Hem de nasl...
Bunu renince tasn bir daha uzatt. Balaban bu beeniten memnundu. Hem konua
sunuyor , hem de kendi iiyordu.
- 84 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt , artk bann iyice dumanlandn anlamt. nk karsndaki Balaban' sisler
arkasnda gryor , gnlnde manasz bir sevin duyuyordu. Kmzn son tasn itikten
sonra damdan der gibi :
teki glmsyordu :
- Aklm bamda...
Bu soruyla Deli Kurt , elinde olmakszn ayaa frlamt. u Varsakla da ne biim kiilerdi ?
Sabahleyin koca nine sormu , imdi de Balaban tekrarlyordu :
- Gken'e mi ?
- Onu grmeye karar verdim , dedi. Beni sen gtrmezsen kendim gideceim. Yol
gsterirsen bouna yorulmam olurum...
Kalktlar. Akamn karanlnda yrmeye baladlar. adrlar bir bir geiyordu. Deli Kurt'a
bu gidi nedense pek uzun gelmiti. Balaban'n iradesiyle durdular. Bayla adr iaret
ediyordu. Bu tekilerden daha byk ve daha baka bir adrd.
Deli Kurt , hi dnmeden , adra varmak iin bir davrand. Fakat Balaban kolundan
yakalayarak onu durdurdu. adra doru seslendi :
- Yenge !...
- 85 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
erden bir ara ses kmad. Sonra Esen Br'nn , Deli Kurt'u biraz ayltan sorusu duyuldu :
- Osmanldan m ?
- Evet...
- Buyursun...
- Haydi gir. Ben gelmeyeceim , dedi. Dnerek abuk admlarla uzaklat. Gzleri adra
dikili olarak duran Deli kurt'a , arkada titriyordu gibi gelmiti.
Gzleri adrn kapsndayd. Oradan yz peeli bir kadn kacak sanyordu. Birden akln
bana toplayarak ilerledi. Kapnn nne kadar gelerek ieriye seslendi.
- Gireyim mi bacm ?
eriden buyruk kt :
- Gir !
Deli Kurt , btn gz pekliin , hatta esrikliine ramen bu seste cesaretini kran bir ahenk
sezdi ve kapnn nnde bir anlk bir tereddt geirdikten sonra iinden besmele ekerek
adrn kee kapsn aralayp girdi.
adrda , orta yerde , iri ve oyuk , bir tan iinde o zamana kadar grmedii bir k yanyor
ve onun dumanndan adra gzel bir iek kokusu yaylyordu. adrn en gerisinde , hafif
n daha gsterili yapt ince , uzun bir kadn hayaleti ayakta duruyor , bu hayaletin
yznde ince bir pee bulunuyordu.
Deli Kurt , onunla baknca bir anda sarholuu geti ve hafif bir titreme geirdi. nk bu
kadn...Bu kadn...Galiba Gken'di...
Deli Kurt , kaynanasn grmeye gelmi bir gvey gibiydi. lerledi. Sayg ile elini pt ve onun
gsterdii keeye oturdu.
O zamana kadar Gken Kz'n anas , yani kendisinin yarnki kaynanas ile karlaacan
dnen Deli Kurt , imdi ok taze bir kadnn karsnda bulunduunu anlyordu. Ses ayrl
olmasa buna Gken'dir derdi ama Gken'in sesi...O byleyici ses...
- 86 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt , ne syleyeceini bilmeyerek ylece oturuken karsnda daha yksek bir yerde
oturan Esen Br peesinin arkasndan kendisini szyordu. Garip bir heyecanla biraz
kendisine gelir gibi olmutu ama kmzn sarholuu daha gememiti. Sze nerden
balayacan kestiremeyerek :
- Gken'i seviyorsun ama evlisin , dedi ve Deli Kurt rperdiini hissetti. Bu kadn her eyi
biliyordu. Bir an akl kart. aknlk iinde ne yapacan bilemedi. Sonra kendini
toplayarak sze giriti :
- lmezsin...
Esen Br hala put gibi duruyordu. Sakin bir sesle yle dedi :
Bu soru zerine kadnn sesi ykseldi. Fakat bu ykselite fke veya tehdit deil , i acs
vard.
- Osmanl ! Benim gveyim olacaa benziyorsun. Uzak uzak ellerden buraya kadar geldiine
gre artk senden bir ey saklamak olmaz. Erimle nceleri seviiyorduk. Benim yzme
bakard. Sonra bir gn Karaman'dan bir fak gelip kocamn akln eldi. Bu fak benim kafir
olduumu , beni Mslman etmezse gnaha girip cehennemde yanacan kocama iyice
alad. Kocam beni namaz klmaya zorlad. Kendi de klmazd , ama benim klmam
istiyordu. Bu Varsaklar arasnda namaz klan pek bulunmad halde , benimki onlara
batyordu. Benden ekinir oldu. Bylece gzlerimden rahatsz olmaya balad. Ben de
iimden gelmedii halde iki yzllk edip namaz klmadm. Soyumuz Uygur'dur. Ta
Kamlanu lkesinden beri byle gregelmiiz. Bunu kabul etmeyen kocam bir gn kzmz da
alarak kat. ok zldm. Tanrnn yakn bir kulu olduum halde beni brakp gitmesine ok
aladm. Onu da , kzm da ok zlyordum. Yllardan sonra gizli bilgi ile nerde bulunduunu
renip yollara dtm. Trl emeklerden sonra olduu yere vardm. Baka kadnla evlenmi
, ocuu da olmutu. Herkes bilmesin diye Gken'in teyzesi imiim gibi konuk oldum. Beni
sevmedin de mi katn , diye sordum. Hayr seviyorum, dinsizliinden katm , dedi. Sevgin
- 87 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
doru mu ? dedim. Doru dedi. Peemi atm. Sevgisi olsayd hi bir ey olmayacakt. Meer
sevgisi bitmi. Bakma dayanamad. Bir ka gn sonra da lm. Gken'i buraya
getirmedim. Varsaa bir yk yeterdi. Ona soyumuzu ve gizli bilgileri retip dndm.
Kadn susmutu. Fakat bu susmada byk bir keder sakl olduu ne kadar belliydi ! Deli
Kurt'un aknl da Esen Br'nn znts kadar bykt. Uygurlar h iitmemiti. Bir
yaktrma yaparak sordu :
- aataylarn atalar...
Kadn byk bir yaknlk gstererek her soruya cevap verdike Deli Kurt'un gveni artyordu.
inde dm olan soruyu sordu :
- Yanl anlama bacm. Niin Mslman deilsin diye sormuyorum. Mslman deil misin ,
deilse n nesin diye soruyorum.
- Mslman deilim.
- Nesin ?
Esen Br bu soruya cevap vermeyerek Deli Kurt'a 'Yakla' diye iaret etti. Onun bileini
kavramt ve yreinin atlarn sayabiliyordu. teki elinde bir krek kemii , kemiin
zerinde acayip yazlar vard. Kadn bu yazlara bakyordu.
- 88 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt'a ok uzun gelen bir zaman geti ve adrn ortasndaki k yava yava snd.
Zifiri karanlk iindeydiler. Fakat Deli Kurt , Esen Br'nn hala peesini kaldrmadnn
farkndayd. Bir ara Deli Kurt'un bileini brakt. Sonra karanlk adrn iinde u szler
duyuldu :
- Osmanl !... Gken'in de sende gnl var. leride sevginin azalmayacan bilsem bu i
imdiden olsun derdim. Birbirinize denksiniz. O ok gzel ve yiit olduu gibi , sen de
yakkl ve ok yiit kiisin. O , oban kl iinde yce bir soydan geldii gibi , sen de sipahi
kl iinde byk bir be soyundansn. Ama sonunuzu gremiyorum Sipahi...
Kadn 'Yurduna dnmeden nce bana bir ura ' diye cevap verdi.
Deli Kurt , onun elini pt ve adrdan kp ge bakt zaman dnyay ok gzel buldu.
KAVAL VE KILI
Deli Kurt , yerine yurduna hangi yollardan , ka gnde dndn hatrlamyordu. Esen Br
'ye bir daha uram , Balaban'la vedalam , iekli bir yerde bir ka kiiyle konumutu.
Fakat hepsi bu kadar... Beyninde yalnz Esen Br'nn szleri vard :' Gken'in de sende
gnl var. Birbirinize denksiniz. O , oban kl iinde yce bir soydan geldii gibi , sen de
sipahi kl iinde byk bir be soyundansn' demekle ne sylemek istemiti ? Sonra ... in
sonunu neden grememiti ?
Deli Kurt'un btn yol boyunca kendisinden uzakta olan uuru ancak akr'n :
- Deli Kurt ! Senden umudu kesmitim , diyen sesiyle yine kendine dnm ve akr
kendisine eni konu km , kocam gibi grnmt.
Deli Kurt iki ay sonra dnyordu ve bu iki ayda lsn , dirisini gren kimse kmamt.
Artk lm olduuna inanaca bir srada onu biraz arklam , fakat dipdiri olarak karsnda
bulunca akr o kadar sevinmiti ki , nerdeyse gzleri yaaracakt.
Niin geciktiini , nerede kaldn fazla sormuyordu. Onun iinde daima iki phe vard. Deli
Kurt'un kim olduunu renmesi , bakalarnn Deli Kurt'un gerek ahsiyetini renmesi...
- 89 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
akr'da :
imdi Deli Kurt'un iinden bir drt vard. Bu drt onu Trkmen obasndaki Yass
Tepe'nin arkasna doru itiyordu. Oraya gidecekti. Gidecei iin duyduu sevin sonsuzdu.
Fakat neden iinde bir de acayip korku vard ? Gken'den mi korkuyordu.
Deli Kurt , kannn iinde lgn bir atein dolatn seziyor ve Esen Br'nn szlerini
hatrlyordu :
Deli Kurt , gnn zor geirdi. Ayn ge doduu gecelerde Yass Tepe'nin arkasna
varacak , obadan kimseye grnmeden Gken'le konuup dnecekti. Ne akr'n ne de
Evren'in bu giditen haber olacakt.
Deli Kurt , dnd gibi yapt. Karanlklarda drt nala giderek geceleyin ge vakit obaya
vard. adrlarn ok uzandan geerek ok ar bir yryle Yass Tepe'ye yneldi. Fakat
ortalk kapkaranlkt. Aylarca nce geldii bu yeri bulmakta glk ekti.
inden 'Gken Kz kaval alsa ne olurdu ' demiti ki , uzaklardan gelen bir sesle rperdi. Bu
, onun kavalnn sesiydi. Deli Kurt , ilerledike grleiyor , grletike gnlne bir eyler
sylyordu. Geldiimi , yolu bulamadm anlamtr diye dnd. Anas da , kendisi de
yle yaman kimselerdi ki , karanl gryor , gemii biliyor , yarn anlyorlard.
Ses yine Deli Kurt'un iine ilemeye balamt. Bu gzel ses yldzlara , ge , topraa , her
eye hakimdi. Bu ses konumuyor , fakat ok ey sylyordu. Atndan inmiti. At bile bu
kavaldan bir eyler anlyormu gibi ses karmadan , ban bir ota uzatmadan ilerliyordu.
Deli Kurt , yreinin hzla arptn duydu ve tepeye gelince karalt eklinde gzken aacn
altnda Gken'in glgesini grd. Glge aydnlanyor , nk ufuktan ay douyordu.
Kz o kadar gzel alyor , Deli Kurt o kadar ekinerek yryordu ki , bu yirmi otuz admlk yol
ona tkenmeyecek gibi geldi.
Arada on adm kadar bir yer kalmt ki , Gken birden bire ayaa kalkt. Geri dnerek Deli
Kurt'la yz yze geldi. Peeliydi. Gnlleri dalgalandran sesiyle :
- Ho geldin sipahi ! Yolunu kolay bulasn diye kaval alyordum , dedi ve Deli Kurt rperdi :
- Biliyordum.
- 90 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Koca Osmanl sipahisi , sevgi heyecan iinde titriyordu. Kendisini sevdiini , almak istediini
syleyecekti. Fakat daha sze balamadan kzn billur gibi sesi iitildi :
Deli Kurt , yldrmla vurulmua dnd ve bir adm geriledi. Bu gzel sesin sahibi olan ince ve
k gzl kzdan korkmutu. Kendisinde anasnn emaneti olduunu nereden biliyordu ? Onu
Deli Kurt bile unutmu, imdi hatrlyordu. kinci defa adrna gittii zaman Esen Br
ilemeli bir evreye sarl kk bir kn vermi , kzna gtrmesini sylemiti. Gken bunu
isteyince atnn srtndaki yanca el att ve emaneti uzatt.
imdi kar karya idiler. Deli Kurt , onu seyrediyordu. Yine banda brk vard ve salar
omuzlarndan aaya doru iniyordu. Kemerinde bak sallanyordu. Ay altnda o kadar
gnl alc ve gz kamatrc idi ki , Deli Kurt yine sarholuk duymaya balamt. 'Sana
gnl verdim Gken' diyecekti ki , atnn ac bir kinemesiyle durdu ve ban evirdi. Bu
kineme bir dman haberiydi. Ayn anda , biraz nce geldii yerde , yani Yass Tepe'nin
doruunda heykel gibi bir atlnn kendilerine bakmakta olduunu grd. Kendi at , kulaklarn
dikmi , n ayayla yeri eiyordu.
Yabanc atl bir ara onlar szdkten sonra evik bir atlayla atndan indi. abuk admlarla
yryerek yaklat. adm kala durduu zaman bu uzun boylu , beli kll kiiyi Deli Kurt
tand. Oba beinin oluydu...
O zaman beyninde bir imek akt ve karanlk bir yer aydnland. Bu be de Gken'i
seviyordu. Gecenin sessizlii iinde yldrm gibi grleyen fkeli bir sesle bard :
Be olu , sz pazarlna giriecek durumda deildi. Sesinin sertlii oalarak ksa kesti :
Deli Kurt'un kan beynine srad. u kaba Trkmen neler sylyor , Gken'e cansz bir ey ,
bir mal gibi bakarak aalam oluyordu. Oysa ki , bu kz artk Deli Kurt iin kutlu bir varlkt.
Ona btn gnl ile tutulmu , balanmt. Ne kadar sabrl olmaya karar verse buna
dayanamazd. Bard :
Sert bir akrt iitildi. Deli Kurt kl ekmiti. Bir akrt daha duyuldu. Trkmen'in klc
havada parlyordu. Dnya yaratlaldan beri yz binlerce defa yaplan ey bir daha yaplacak
- 91 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
, iki erkek bir kz iin vuruacakt. Gnl hakk ile kl hakk kartrlarak ortalama bir sonu
kacakt.
Trkmen bei ile Osmanl Sipahisi olduklar yerden ileri , yahut geri gitmeyerek kllarn bir
sadan , bir soldan iki defa arptrdlar. Bu , kollar altrmak iin bir perevdi. Asl dv
imdi balayacakt.
Be olu , korkun savurular yaparak Deli Kurt'un evresinde dnmeye balad. Deli Kurt bu
savurular yle bir savurula eliyordu ki , grenler kllarn hemen paralanp deceini
sanrd. Fakat kllar krlmyor , gecenin sessizlii iinde vahi bir mzik gibi sert akrtlar
kararak havada parlyor , ay nn altnda eliklerin arpmasndan yalazalar parlayp
snyordu.
Biri Osmanl sipahisiydi. Bir tokatta adam ldrr , bir klta kelle uururdu. teki Trkmen
beiydi. Bir yumrukta boay kertir , bir vuruta demir kalkan ikiye bierdi. Fakat ite
kllar krlmyordu. nk ifte su verilmi elikten olan kllar en byk ustalarn elinden
kmt. Biri Trkmen klcyd , biri Osmanl klc...
Gken , drt adm uzakta ve yandan iki vuruuyu seyrediyordu. Byle bir eyi ilk defa
grmekle beraber ok telasz bir durumu vard ve peesinin altndan her davran grd
belliydi. Vuruanlardan ikisinin de bir ka yara alm olduunu gslerindeki , kollarndaki
lekelerden anlad. Bu lekeler hzla byyordu. O zaman yaklatn kestirdi. Nitekim biraz
sonra , havada arpan kllarn yere eildiini ve iki savann da gslerini tutarak
topraa dtklerini grd.
kisi de ok ar yaralydlar. Ka defa kanl oyunlara girip yaralar alm kimseler olarak
bundan kurtulu olmadn anlamlard. kisi de ayn anda ayn eyi dndler ve
gzlerindeki son hayalin Gken olmasn isteyerek balarn ona evirdiler. Be olu , daha
ileri gitti ve zdrapl bir sesle :
- Gken ! Peeni a , diye inledi. O korkun gzellikteki ilahi gzleri grerek lmek istiyordu.
Deli Kurt da ayn eyleri dnyor , fakat aa vurmay kendisine yediremiyordu. Pek ksa
bir ka anda geen bu iler arasnda Gken'in tatl sesi iitildi :
- Kurtulacaksnz ...
Hzla ilerleyerek iki yaralnn arasnda diz kt. nce Deli Kurt'a dnerek :
- Gzlerini yum , dedi. Bu , bir buyruktu. Deli Kurt , itaat etti. Kz , peesini kaldrarak byk
bir abuklukla ban syrd. Yaralnn gmleini yrtarak gsn at. Bir ka yara vard.
Fakat biri o kadar byk ve derindi ki , kan oluktan boanr gibi akyordu. Biraz nce
kendisine verilen , anasndan gelme kn at. knda yumruk kadar bir anak vard.
anaktaki macun gibi nesneden yaralara srd ve gzleriyle evresini aratrarak dikenli bir
otu kopard. Ayn abuklukla ottan bir ka diken kararak Deli Kurt'un byk yarasnn iki
ucunu bu dikenlerle birletirip kan dindirdi.
Bu iler olurken , Deli Kurt , hem en byk bahtiyarl , hem de en byk acy duyuyordu.
Yalnz bir an , hafife aralanan gzleri Gken'in gzlerine demiti. Bu gzler kendisine
- 92 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
deil , gsne bakt halde Deli Kurt , yeil klar grm ve gzleri kamaarak kendinden
gemiti. O byk zdrabn arasnda bile dnya da bundan daha gzel bir ey olamaz diye
dnmt.
Gken bu ii bitirince hzla Trkmen'e dnerek ona da 'Gzlerini yum' buyruunu verdi.
Fakat onun gzleri zaten yumulu idi. nk baylmt. Ona da ayn eyleri yaparken Deli
Kurt, yatt yerden Gken'i seyrediyor ve bakt yeri aydnlatarak yaralar nasl onardn
gryordu.
ini bitirince peesini yine takp ayaa kalkt. Deli Kurt'a ifa gibi gelen bir sesle sordu :
- Sipahi ! Acn ok mu ?
- Deil !
Gsndeki drt yaradan baka kollarndaki ve yzndeki izikler en dayankl insan bile
inletecek aptayd. Fakat Gken'in ellerinin kendisine demesi , sesi ve gzleri btn aclar
unutturmutu.
Deli Kurt'un hayranl bir ka kat artmt ki, daha arttracak bir ey oldu. Gken , Trkmen
beinin baygn olunu kucana alarak kalkt. Bu iri yar genci , bir kuzuyu tar gibi
tutuyordu. Deli Kurt'a dnerek :
Deli Kurt hi bir ey sylemeden nasl gtreceini dnd ve aknlkla bakan gzleri ,
Trkmen'in atna yaklaan Gken'in onu tek kolundan tutarak zengiye bastn ve yava
yava ata binerken yaraly da sarsmayarak tek kolu ile kaldrp nne aldn grd. Bu ii
en gl erkek de ancak bu kadar yapabilirdi.
ki kiiyi tayan at yava bir yryle Yass Tepe'yi ap kayboldu ve Deli Kurt , gzlerinde
deil de beyninin iinde duyduu yeil klarn sarholuu arasnda yalnz kald.
- 93 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
SEVG
Deli Kurt , byk bir bitkinlik iinde gzlerini at zaman ay tepedeydi ve ba Gken'in
dizlerine yaslyd. Olup bitenleri abuk hatrlad ve onun dnm olduunu grerek ferahlk
duydu. Gken :
- Ayldn m sipahi ? diye sordu ve yannda duran bir tas eline alarak :
- Bunu ieceksin , dedi. Yz yine peeliydi. Deli Kurt'un ban koluna alarak biraz kaldrd.
Tas dudaklarna yaklatrarak iindekini iirdi. Bu , tuhaf bir tadm olan , o zamana kadar
bilmedii bir ikiydi. Ne olduunu sormad. Gken'in ne yaparsa iyi yapacana gveni
vard.
Onu ne kadar ok sevdiini imdi anlyordu. 'Gken ! Sana nasl gnl verdim , bir bilsem '
diyecekti. Diyemedi. Byle aciz ve onun korumasna muhta olduu bir zamanda bunu
sylemeyi yediremedi. Sylemek iin kendini zorlad da...Fakat bouna ! Sylemeyecekti.
Bunu sylemek elinden gelmedi ama Gken'in sesini duymaktan da kendisini mahrum
edemezdi ya...
Deli Kurt , bu sesle kendinden geiyordu. Bu seste bir tlsm vard ki , insann yreine
iliyordu. Bu ses kendisine 'kalk' dese Deli Kurt bu yar l halinde bile kalkard. Fakat bu
sarholuk arasnda bir ey dikkatini ekmiti. Gken , kadere inanmyordu. Acaba anas gibi
o da m Mslman deildi. Sordu :
Gken doru sylyordu. Bu i bir gr , bir hesap meselesiydi. Byle olduu halde Deli
Kurt , yine sormaktan kendini alamad.
Sustular.Deli Kurt byle bir bahtiyarl dnde grmek deil , hayalinde bile tasarlamamt.
Gken'in dizlerinde yatyor , onun sesini dinliyordu. Gken dnya gzeliydi ve bu gzele
zlmez bir sevgiyle balanmt. Salam olsayd ban byle bir yasta dayayabilecek
miyi ? Yaral olmasa Gken kendisini onarmak iin alacak myd ? Birden kendisini
yaralayarak bu imkanlar hazrlayan Trkmen'e iinden bir yaknlk duydu ve yaknln
verdii bir ilgiyle sordu :
- 94 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Nerden biliyorsun ?
Bu szde yle bir keskinlik vard ki , 'Ben ona buyruk verdim , sylemez' demeye benziyordu.
Deli Kurt , szn gerek manasn anlamt. Evet , syleyemezdi. nk Trkmen beinin
olu da Gken'i seviyordu.
Gzlerini gk yzne dikerek bir mddet dnd. Gne doacak , bu ann gzellii
kalmayacak , bundan daha berbat olarak da gn aydnlnda belki kendisini grenler
bulunacakt. Gken sanki onun aklndan geenleri anlamt :
- Sana adr getirdim Sipahi , dedi. Gn domadan iine girecek , gne batncaya kadar
adrda kalacaksn. Gn sana iyi gelmez.
Bunu syleyerek Deli Kurt'un ban dizinden yere koydu ; Kalkt. Yannda bir iki kazk , ipler
ve adr vard. Olduklar yerin biraz tesinde bu kk adr kurdu. Yere bir kee serdi.
Btn bunlar , Trkmen beinin olunu gtrdkten sonra dnerken getirmiti. Gken ok
hzl koar , hi yorulmazd. Deli Kurt'un yanna bir an nce dnebilmek iin omuzunda bu
ar ykler olduu halde koa koa Yass Tepe'ye gelmiti.
adr kurduktan sonra Deli Kurt'a acayip ikiden bir ka yudum daha iirdi. Yaralarna
yeniden merhem srd. Sonra Deli Kurt'un ban dizine koyarak :
Gken , bunlar syledikten sonra kaval almaya balad. ok hafif alyor ve bu sefer
ezgiler Deli Kurt'un daha nce iittiklerine benzemiyordu. Bu ses onun iini bir ho ediyordu.
imdi kendisinde bir bakalk , tatl bir uyuukluk duymaya balamt. Bu byc kz yine ne
tlsm etmiti ? te gzleri kapanyor , kendisini baka bir aleme geer gibi hissediyordu. Bu
kaval kendisine ninni mi sylyordu ? Koca sipahi , bir ocuk gibi ninni ile uyur muydu ?
Dalmak zere olduunu anlayarak uyumamaya alt. Uyursa Gken'in dizlerinde yatmak
bahtiyarln duyamayacakt.Fakat yalnz bu bahtiyarlk bile uurunu almaya , onu
kendisinden geirmeye yeterdi. Fazla olarak bu byl kaval sesi btn iradesini alyordu.
Deli Kurt daha ok dayanamad. stemeyerek gzlerini kapatt. Fakat kavaln sesini hala
duyuyordu. Ses hem uzaklayor , hem de grleiyordu. Bir perdenin arkasndan geliyor
gibiydi. Gitgide gzelleiyor , gnl alkantlar yaratyordu. Deli Kurt en bahtiyar duygu ile
alamak istiyordu. Kaval sesi uzaklarken onun kaybolmas ihtimalinin yreine verdii bir
korku iinde kald. 'Kaval dinmesin' diyecekti. Fakat demeye gc yetmedi. Birden kendisini
kapkara sonsuz bir boluun iinde grerek acnd. Sonra ortaln yeil bir kla dolduunu
anlayarak ferahlad. Yeil , her yeri aydnlatm , her eyi gstermeye balamt. Yeilin
- 95 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
aydnlatt her eyde yeildi. Deli Kurt , iinde anlatlmaz bir haz duyduu ve her eyi
kaybetti.
Gzlerini at zaman ortalk lotu. Kk bir adrn iinde yatmakta olduunu grp her
eyi hatrlad. Fakat bu adra nasl girdiini bilmiyordu. Belliydi ki Gken , kendisini em ve
kavalla uyuttuktan sonra buraya tamt. O ince , uzun gen kz ,elik gibi kuvvetliydi.
***
Deli Kurt darack adrn incelemeye balad. Tavan yerden iki arn ykseklikteydi. Salam
kurulduu belliydi. Kendisi kaln bir keenin stnde yatyordu. nce bir kee de kendi stne
rtlmt.
Ya acaba kendi durumu nasld ? Deli Kurt , kendisini yle bir yoklaynca iyi olduunu
hissetti. Gsndeki yaralarda ok hafif bir szlama vard. u bandaki arlk olmasa iyi
olduuna hkmedecekti. Ama bu arlk btn kuvvetini alp gtryordu.
Ah bu ses , bu anlatlamayacak kadar gzel ses !... Bu ses lleri bile diriltirdi. Deli Kurt ,
kendisini ok kuvvetli hissetti ve kalkmaya davranarak :
- Kalkma !
- Bunu i !
Deli Kurt , onu iince bir ferahlk duydu ve Gken konusun diye bekledi. Onun her
konumasnda , sesinin tlsm ile Deli Kurt'un sevgisi ve hayranl artyor , iin tuhaf u ki,
sevgi oalsn , tayamayaca bir yk haline gelsin de kendisini ezsin diye bir istek
duyuyordu.
- Evet..
Bu kzn yannda o kadar olaanst eyler grmeye almt ki , hi bir ey sormad. Yalnz
iinde byk bir bahtiyarlk olduunun farkna vard.
Kk adrn ii kararmaya balarken Gken , byk bir ustalkla adr skt. Deli Kurt , o
zaman sadk atnn da biraz geride kendisini beklediini grd. Gken diz kerek Deli
Kurt'un ban koluna ald,onu kaldrd. Demin balayan kzma ve scaklk artmt. Kz , iki
- 96 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
eliyle koltuklarndan tutarak koca sipahiyi ty gibi ayaa dikti. Deli Kurt , biraz nce umduu
kadar kuvvetli olmadn anlamt. Ba dnyordu. Gken'e yasland.
Onun yardmyla bir ka adm atarak ata yaklat. Niin yaklatn bilmiyor , yalnz Gken'e
itaat ediyordu. Ata bindirileceini anlamt. Fakat imkan yok , yapamayacak , utanacakt. Bir
sipahi iin ata binememek ne ac eydi !
te o zaman bir olaanstlk daha oldu. Ba biraz dnmekte olan Deli Kurt , dyorum
sand ve ykseldiini hissetti. Ne olduunu anlamadan kendisini atnn stnde buldu. Bir
elini , Deli Kurt'un srtna destek yapan Gken , teki eliyle dizginleri ona veriyordu. Demek
ki bu suna boylu kz, Deli Kurt'u kandrarak ata yerletirilmi , bunu yaparken de yaralnn hi
bir yerini actmamt. imdi geminden yakalad at yava yava bir yere doru ilerletiyordu.
Nereye olduunu Deli Kurt bilmiyor , bir ey de sormuyordu. Gnlnde bu kza kar duyduu
sevginin yanna iki gndr bir de sayg eklenmiti. Herkesin korkulacak bir canavar diye
ekindii bu peeli kz gerekte ok iyi bir insand. Bir peri kadar gzel , pars gibi gl , ayn
zamanda bilgili ve yzn gstermedii iin de manal idi.
Yass Tepe'nin eteindeki tmsei anca durdular. Burada drt aacn snak haline
getirdii bir yerde byk bir ta oluk grlyordu. Oluk , iki insan alacak kadar genilikte ve
nnde kuyu gibi bir ukur vard. Gken buraya niin geldiklerini anlatt :
- Bu kuyudan bir su kaynar sipahi ! Dertlere ifadr. imdi oluu bu suyla dolduracam.
inde ykandktan sonra bir defa merhem srp em iireceim , yarn sabaha kadar bir eyin
kalmayacak...
Kuyunun banda , ktkten oyulmu bir kazan duruyordu. piyle sarktarak su ekmeye ,
olua boaltmaya balad. Epey derin olan kuyudan bu byk tahta kazanla on be , yirmi
defa su ektii halde hi bir yorgunluk belirtisi gstermiyordu. Oluk dolunca hzla geriye
dnerek Yass Tepe'ye gitti ve ne olacak diye bekleyen Deli Kurt'un silahlarn getirerek yere
koyduktan sonra :
- Sipahi ! imdi ben obaya kadar gideceim. Buraya ,hi kimse uramaz ama yine de
pusatlarn yanna brakyorum. Sipahi olduu iin bunlarla kendini daha gvende
hissedersin. Ben gelinceye kadar oluktaki suya girip ykan. Bunlarla da kurulanrsn , dedi ve
birka bycek evreyi Deli Kurt'a uzatt. Sonra , tahta kazan yine kuyuya daldrp
kardktan sonra ipini zd. Dolu kazan elinde olduu halde :
Gken , usta bir eri gibi ata srad. Yine usta bir eri gibi eilerek su dolu kazan kaldrp
ald. Deli Kurt merakla :
Deli Kurt , birden bire iinde yaman bir kskanlk ateinin yandn duydu. Onunla
dvmemi olsayd 'Gitme' diye haykrabilirdi. Gken , kendisini baya bir kinin tutsa
- 97 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Onun yaralar seninkinden daha ar sipahi ! Senin gibi suya girip abuk iyilemez ama bu
su , yaralarnn zerine dklmekle biraz kendine gelir...
Deli Kurt bir ey sylemedi ve Gken , Yass Tepe'yi atktan sonra soyunarak lk suya
girdi.
Kz, doru sylemiti. Suyun iinde farkna varlacak ekilde iyileiyordu. Su lk olduu halde
biraz nce btn gvdesinde duyduu scaklktan eser kalmamt. Oynak yerlerindeki arlar
da gemiti.
Biraz oturdu. Sonra kalkp biraz gezindi. Oradan ar ar ilerleyerek Gken'in her zaman
oturduu aacn altna vard , oturdu.
Deli Kurt , o zamana kadar en tatl bekleyiin dman beklemek olduunu sanyordu. Bu
akam , sevgiliyi beklemenin daha tatl olduunu anlad. Gecenin okayc esintisi arasnda ,
yldzlarn titretii ge bakarak : 'Gken'i burada lnceye kadar bekleyebilirim' diye
dnd.
KUTLU GECE
Gken dnd zaman Deli Kurt , dnyaya yeniden gelmi kadar sevinliydi. Bunu
yznden yahut davranndan belli etmiyordu ama ii iine smyordu. Bu sevin arasnda
yeni bir eyin farkna varmt. Gken'in yannda iken bir ok eyleri hatrlamyordu. imdi
de yle olmutu. Yaralarna gene o merhemden srldn , o ikiden bir ka yudum
iirildiini biliyordu. Fakat ban Gken'in dizlerine nasl koyduu aklna gelmiyordu. Kendi
mi yatmt , yoksa kz m yatrmt , bunu bir trl hatrlamyordu. Byleniyor mu idi ?
Hasta m idi ? Bir eyler oluyordu ama anlamyor , anlamak iin de kendisini zorlamyordu. O
kadar byk bir bahtiyarln iinde yzyordu ki , bir adm ilerisini grmyor , bir an
sonrasn dnmyordu.
Gzel , serin bir geceydi. Ay domad iin ortalk karanlkt. Fakat Deli Kurt , kendisinin
klar arasnda yattn biliyordu. Ay , u tepenin ardnda idi. Biraz sonra doacakt.
Aynkinden bin kat gzel olan yeil klar ise hemen yanbanda idi ve kendisinden bir pee
ile ayrlm bulunuyordu.
Sevimli sar ay ok grm , onun klarndan ok faydalanmt. Yeil klar ise yarm
yamalak iki defa grm , daha dorusu grr gibi olmutu. Acaba bu gece onlar doya doya
, kana kana grebilecek miydi ?
- 98 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Asker olduu iin her eyi asker kafas ile dnmeye alkt. Gken'e kar duyduu
sevgiyi de askerce dnyordu. Bu sevgi bir savat. Sava olduu iin de kyasya bir
urama, kar taraf ne kadar kuvvetli olursa olsun sonuna kadar bir didime gerekti.
Sevdiini sylemek teslim olmak demekti. Hi insan son kozlarn oynamadan yenilmeyi
kabul eder , teslim olur mu ?
Deli Kurt , btn bahtiyarlk kasrgas arasnda bunlar dnyor , fakat kendisini iinden
drten kuvvete kar gelemeyeceini anlyordu. Adeta istemeksizin :
Bunu 'Ben seni ok seviyorum' diyemedii iin sylemiti. Szlerinin nasl bir tesir braktn
anlayacak kadar zaman gemeden kzn byl sesi duyuldu.
Deli Kurt , zevk ve heyecandan titredi. Gene sarho olmu , kendisine sarholuun
ekinmezlii gelmiti. Cevap verdi :
- Syleyebilirim !
Gken , konuulmasn istemedii konular gelince susard. Bu sefer yle yapmayarak sordu
:
- Bu bir sipahi mi ?
- Evet !
- Ad Murad m ?
- Evet !
Gken , dizinde yatan yaralnn yzn okad ve Deli Kurt bu okama ile adeta kendinden
geti. Hayat boyunca byle bir zevk grmemiti. Kendisini cennette sanyordu. Tatl bir
baygnlk arasnda :
Deli Kurt , bunu bir lk edindii iin sormutu. Yoksa o baklmaz gzleri gremeyeceini ,
Gken'in gstermeyeceini biliyordu. O halde alaca cevap kesin bir 'Hayr' olacakt. Fakat
Gken 'Hayr' diye cevap vermedi :
- 99 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt bahtiyarlktan bitkindi. Dnya gzelinin gzlerini grerek onun dizlerinde
lmek...Artk baka bir ey dnemiyordu.
- Sonra ?
- Okun belki okumu aar. Atn belki atm geer. Ama grete mutlaka yenilirsin...
Deli Kurt , o zaman iindeki acnn nerden geldiini kavrad ve byk bir aresizlik iinde :
- Dinimize gre bir erkein iki evdei olabilir, diye cevap verdi.
Deli Kurt , yanndaki dnya gzelinin kendisini benimsediinin farknda deildi. O kadar
byk bir bahtiyarlk duyuyordu ki , duygular ve dnceleri baka zamandakilere hi
benzemeyen bir ekilde iliyordu. Belki de ne sylediinin farknda olmadan cevap verdi :
- Hi bir ey demez.
- zlmez mi ?
Deli Kurt , o zaman Sat Kadn'n szn hatrlad. Gken Kz'n btn sert ve yabani
grnne ramen ok iyi yrekli olduunu sylemiti. te , dedii kyor , bu kadar derin
bir gnl iinde baka birisinin kendisi yznden krlmasn istemiyordu.
Deli Kurt , bu gzel gecede yabanc bir kzn dizlerinden yatarken evdeki Melek Hatun'u
hatrlad. Huyu ve yz ile gerekten bir melek kadar gzel olan o sadk ve vefal kadn
gznn nne gelince ii szlad. Fakat o kadar bylenmi, Varsak kznn sevgisine o
kadar tutulmutu ki , onu daha fazla dnmesine imkan yoktu. Artk kendi kendisine buyruk
olmadn anlyordu. Kendisini lmden kurtaran bu yiit kzn tutsa olmutu. Bu yle bir
kzd ki , gzellikte ei bulunmad gibi kuvvet ve cesarette de rneine rastlanmazd. Daha
biraz nce okta ve yarta beni gesen bile grete mutlaka yenilirsin diye meydan
okumam myd ?
- 100 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Bu szler bir vnme deildi. Oba beinin olunu tek kolu ile kaldrarak atn zerine nasl
aldn grmt. Kendisini de o ekilde kavrayarak kaldrmt. Kolunun bu gc neyse ne
ama hele o gzlerindeki kuvvet... Deli Kurt , tatl bir uyuukluk iinde kendinden gemek
zereydi. Toparlanmaya alt ve nasl sylediine kendisinin de at kolaylkla :
- Gken , dedi. Yanklk canma dedi. Sensiz yaayamam. Beni lmden kurtardn gibi
ruhsuz bir l gibi yaamaktan da kurtarr , evdeim olur musun ?
Uzun , Deli Kurt'a pek uzun gelen bir zaman geti. Gken cevap vermiyordu. Umutsuzlua
kaplmak zereydi. Birden bire onun en gzel sesiyle 'Peki !' dediini iitti. Bunu sylerken
Deli Kurt'un yzn de hafife okamt.
Yaral sipahi , her eyi unutmutu. Nerede olduunu , niin burada bulunduunu hatta
kendisinin kim olduunu bile unutmutu. Anlatlmaz sevinli duygular arasnda baka bir
dnyada yayordu. Kii olu Cenette de ancak bu kadar bahtiyar olabilirdi. Fakat bu
bahtiyarln son ucuna varmak iin Gken'in gzlerini de grmesi lazmd. O gzlere
bakanlarn ldn biliyordu. Bu kadar kutlu bir gece geirdikten, bu kadar sevdii dnya
gzelinin dizlerinde yattktan , onun kendisiyle evlenmeye raz olduunu iittikten sonra
yeryznde baka ne dilei kalrd ki ? Artk lm seve seve katlanaca bir eydi. Bu kadar
bahtiyarl tatmak , dorusu lme deerdi.
Gken bir ey sylemedi. Bir eliyle Deli Kurt'u bann altndan tutarak kaldrd. imenlerin
zerinde oturmu olduklar halde kar karya idiler. Dnya gzelinin billurdan sesi iitildi.
- Ban e !
Deli Kurt baklarn yere evirdi. Gken peesini kard ve son buyruunu verdi :
Hi bir eyden korkusu olmayan Osmanl sipahisi korku ve heyecandan titreyerek ban
yava yava kaldrd. Kamatrc bir n gzlerine ve iine dolacan sezerek nce
Gken'in enesini , sonra dudaklarn grd. Gz gze gelince ok yemi gibi sarslarak ve
ejderha grm ocuk gibi titreyerek :
- Aman Allahm ! diyebildi. Bunu gayet yava ve ksk bir sesle sylemi , nk btn gc
kesilmi ve aknlktan akl bandan gitmiti. Baracak kuvveti olsayd btn evrede
yanklanacak bir kkreyile haykrrd. Bir ift ekik yeil gz k saarak kendisine bakyor ,
btn iradesini yok ediyor , gzlerini kamatryor , Deli Kurt'u zevkten bayltacak hale
getirirken , korkun ekildeki yrtc baklaryla da titriyordu.
- 101 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt btn dirliinde byle korkun ey grmemiti. Bakamyor , korkudan sarslyordu.
Fakat bu kadar gzel ey de grmemiti. Bakmaya doyamyor , sarho oluyordu. Tekrar
'Aman Allahm ' diye inledi. ine bir baygnlk gelmiti. Yklacakt. Onun :
Kapad ama kzn yeil gzlerinden kan yeil k btn benliini o kadar sarmt ki ,
gzleri kapal olduu halde yine yeil bir boluk gryordu. Birden Gken'in elini kendi
bileinde hissetti. Gzlerini kapayan elini yava yava ekerken 'Bana bak' diyordu.
Deli Kurt yeniden bakt ve iine anlatlmas imkansz bir hazzn dolduunu duydu. Bu gzlere
dayanlmazd. Yavaa :
- Artk lmek istiyorum , diyebildi. Gken glmsedi. Glmseyince yrtcl kaybolan fakat
klar kuvvetlenen gzlerini Deli Kurt'un gzlerinden ayrmadan cevap verdi :
- Yaayacaksn...
Gerekten de Deli Kurt , iinde bir bakalk bir ferahlk duymaya balamt. Byle olduu
halde onun gzlerine uzun zaman bakamayarak ban edi. O zaman Gken enesinden
tutarak onun ban kaldrd :
Gken birden kavaln dudaklarna gtrp bir eyler almaya balad. Her zaman gzel ve
dokunakl alard ama bu geceki ezgileri bsbtn bakayd.
Deli Kurt , bu kadar gzel bir gecede , bu kadar gzel ay seyrederek bir dnya gzelinin
dizlerinde yatm olduu halde onun korkun gzelliine baka baka , gzlerinden salan
klar ie ie esiz kavalnn sesini dinliyor , yaamann tadn karyordu.
Gken ald , ald. Deli Kurt'u bsbtn sarho etti. Sonra kaval brakarak billur sesiyle bir
trk okumaya balad :
- 102 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Ve oddan yaratlm.
nk aka satlm.
Gnl iin ac ne ?
Gnllerin iine
Biraz au katlm...
Gken doru sylyordu bu kadar byk bir bahtiyarlk gecesinde bilr Deli Kurt , gnlnn
bir yannda au katlm bir nokta olduunu seziyordu. Fakat birbirinden stn gzellikler
arasnda bunu iinden sildi. Kendisini , Gken'in gzelliine kaptrarak baka bir aleme
dald. Uyku , baygnlk , sarholuk arasnda bir duruma derek hayatnn en kutlu gecesini
geirdi.
Dnya gzeli Gken ise sabaha kadar hi kprdamadan elik gibi yaradlnn verdii bir
dayankllkla, dizlerinde yatan yaraly bekledi...
- 103 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
KAYBOLAN SPAH
Deli Kurt , kyne bitkin bir gnlle dnmt. Sevginin ve bahtiyarln bitkinlii... Olduka
da arklam ve yz szlmt. akr onu grnce :
- Neredeydin be Deli Kurt ? Seni lm biliyorduk , sarlm ve Deli Kurt'un boynunda olan
eli,giyiminin zerinden sol omuzundaki yarann yerini anlayarak :
Deli Kurt alt aydr olup bitenleri nasl anlatabilirdi ? Karaman Elinden dnte 'Kyller em
srdler' cevab ile dvtn , bu dvte yenierinin ldn , ama kendisinin de
yaralandn , kyllerin iki ay kendisine baktn , dnnden bir mddet sonra kimseye
haber vermeden Yass Tepe'ye gittiini , orada Gken'i grdn , Oba Beinin olu ile
vurutuklarn ve imdiki yaralarn da bu dvte aldn syleyebilir miydi ? Fakat akr bir
trl brakmyor , boyuna soruyordu. Deli Kurt'un kaamakl cevaplarndan phelenmi , iin
iinde i olduunu anlamt. akr , bir gnl iine , izinsizce Karaman lkesine gitmeye
hatta bir yenieri ldrmeye o kadar ehemmiyet vermezdi. Deli Kurt'un herhangi bir tesadfle
bir Osmanl ehzadesi olduunu renmesinden korkard.Daha kt olarak da bakalarnn ,
onun ehzade olduunu bilmelerinden ekinirdi. nk o hala merhum sa Be'in hatrasna
sadkt.
Deli Kurt'un yarasn grnce onun baz eyler sakladn anlamakta gecikmedi. nk ilk
yara kl , karg , yahut ok yaras deildi. stelik dalanmt da...Deli Kurt galiba
Karamanllara tutsak olmutu o zaman diye dnd ve artk stelemedi.
Deli Kurt, aa yukar alt ay sonra ikinci defa yaral olarak yurduna dnyordu. Belinde yeni
bir bak vard. Bunu Gken vermiti. O da kendi ban Gken'e brakm ve ne zaman ,
nasl gelebileceini anlatmt. Gken , o billur sesiyle :
Deli Kurt , sipahiydi. Emir kuluydu. yle seferlere kabilirdi ki yllarca gelmesi imkan
olmazd. Bunu dnerek:
- Gelmem uzarsa sa olup olmadm nerden bileceksin ? diye sormutu. Gken ksaca :
Gerekten de bilirdi. O , birok gizli eyleri bilen bir byc deil miydi ? Sonra vedalap
ayrlmlard. Gken , Yass Tepe'nin doruundan onu uurlamt. Deli Kurt son dnemeci
kvrlrken Yass Tepe'ye bakm , orada duran Gken'i grerek klcn ekip onu
selamlam, Gken de elindeki kaval sallayarak karlk vermiti. Bu kadar uzak bir
mesafeden bile Deli Kurt , onun gzlerindeki yeil klar grmt.
***
Deli Kurt , bu yl da ok sert geen k hite skc bulmad. imdi nerede olursa olsun gnl
umutla doluydu. Dnya gzeli Gken kendisini bekleyeceini sylemiti.
Kyde her ey her zaman olduu gibi geip giderken bir nokta kyllerin dikkatini ekti.
Tmarl sipahi Murad, kyn gzel kaval alan yal obanndan ders almaya balamt. Ona
uzun uzun yank havalar aldrarak dinliyor , sonra kendisi en basit ezgileri meketmeye
- 104 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
balyordu. Byle bir teklif karsnda kalacan hi bir zaman aklna getirmemi olan oban
sevinle ve istekle retiyordu. Deli Kurt , abuk reniyordu. Gken de alyor diye kaval
o kadar sevmiti ki , iyi bir kavalc olmamasna imkan yoktu.
Bazan kar yaarken krlara kyor , frtnann uultular arasnda kaval alyor , Gken'e
sesleniyordu.
Gken bunlar duyuyordu. Uzun yollarn , dalarn , derelerin tesinden Deli Kurt'un ald
kaval iitiyordu. nk onun olaanst kuvvetleri vard. Gnllerden kan duygular ,
beyinlerden frlayan dnceleri bilirdi.
Deli Kurt da Gken'in kavalla kendisine verdii cevaplar duymaya balad. Bunu kendi
kudretiyle duyuyor deildi. Gken'in kudreti ona bu sesleri duyuruyordu.
***
lkbahar gelirken Deli Kurt'un Gken'e kavumak umudu yeni bir sefer buyruu ile suya
dt. Osmanl Padiah kinci Murad Be , Semendire zerinde yry emretmiti. Srb'n
yapt iki yzlln cezas verilecekti. Osmanl ordusu Edirne'de toplandktan sonra hzla
yrye gemi , Rumeli'den gelen kuvvetleri de alarak Srplarn bakenti Semendire
zerine yrmeye balamt. Srp Bei Brankovi , Trk ordusunun ne olduunu iyi
biliyordu. Bundan dolay iyice berkittii ehirde duramam , Srp ordusunun babuluunu
oluna brakarak kendisi Macaristan'a kamt.
Semendire haziran sonunda kuatld. Bu Srb'n bir akalk bile deeri yoktu , ama salam
kalenin ardnda btn ordusunu toplam olduu iin dayanyordu. Yoksa Srp Snd'nda ,
Kosova'da yapt gibi meydan savana ksa bir iki saatte ii bitirilir , ordusu yok edilirdi.
Zaten u Rumeli'deki milletler arasnda dayankl hangisi vard ki ?.. Ama Macar'a gelince i
deiiyordu. Hele atls pek yaman , gz pek oluyordu. Bu yzden deil midir ki , airin biri
Macarlar iin :
demiti. Dorusu Trkle Macar arpt zaman sava savaa benziyor , tadna doyum
olmuyordu. Onun iin Osmanl ordusundaki sipahilerle aknclarn ou kale duvarlar dibinde
sipahilerle aknclarn ou kale duvarlar dibinde oyalanmaktan ise Macaristan'a ynelip
yle bir erce vurumay cana minnet biliyorlard.
Nihayet bir austos gnnde ordu Semendire'ye girdi. Deli Kurt da Karas sipahileriyle birlikte
kaleye ilk girenler arasnda idi. eride byk bir krma olaca hakkndaki tahminler boa
km , nk Srp beinin olu teslim olmutu.
Tutsaklarn toplanmas yeni bitmiti ki , alkalanan bir haber btn gnlleri ho etti.
Krallaryla birlikte Macarlar geliyordu. Hem de olduka yaknda idiler.
Trk ordusu , shak Be ile Osman Be komutasnda olduu halde Macarlara doru yldrm
gibi ilerledi ve eylln lk ve gzel bir gnnde onlarla karlat.
akr Blkba , Macarlarn dizi dizi olduu sava alanna gzlerini dikerek , kr dm
salarna ramen , din kalm gvdesini zengiler zerinde kaldrp yle bir bakndktan
sonra :
- 105 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Btn blk erleri gibi Evren ve Deli Kurt da onun bu szlerini iitmilerdi. Kimse bir ey
sylemedi. Fakat hepsi ilerinden bir eyler geirdiler. Evren , imdiye kadar Macarlarla hi
vurumamt. 'Hele u Macarlar da bir grelim' diye dnd. Deli Kurt ise 'Gken'e
kavumak iin sa kalmaya bakmal' dedi.
Biraz sonra Macarlarn dzgn diziler halinde ilerlemeye balad grld. Ayn zamanda
Osmanl ordusunun gerisinden mehter takmnn sava havalar almaya balad iitildi. Bu
havalar erilerdeki sava isteini arttryordu. Tecrbeli bir sava kurdu olan akr , Macar
karglarnn eildiini ve atlarnn hzlandn grnce yaknda kendi taraflarndan da ileri
borusu alnacan kestirerek hazr ol buyruunu vermek zere ban arkaya evirdi :
Deli Kurt'un yz kpkrmz oldu. akr da fkeden kzarmt. Semendire nndeki gnlerde
bu kaval grmeyip de imdi grmenin sras m idi ?
Fakat daha ok dnmeye , biraz daha sz etmeye ve fkelenmeye zaman kalmadan Trk
ordusunun nl borular , Macar atlarnn grltsn bastran bir keskinlikle havay nlatt.
Arkasndan Osmanl atllarnn drt nala frlad grld.
akr'n szleri Deli Kurt' ok ar gelmi , onun btn delilik damarlarn kabartmt.
Kabaran deliliin verdii hazla dzen falan tanmayarak atn en korkun hz ile srd.
Blkba akr' geti. Okunu frlattktan sonra kl syrarak ve kk kalkanyla kendini
koruyarak Macar dizisine dald.
akr ve Evren onu bu lgnlnn grmler , yalnz brakmamak iin yanna gitmek
istemilerdi. Fakat Macarlarla gs gse gelince Deli Kurt'u kaybetmiler ve kendi
savalarn yapmaya mecbur kalmlard.
akr Macarlar zaten biliyordu. Evren ise daha ilk kllamalarda bunun teki dmanlara
benzemediini anlamt. Yzleri de bir bakayd. yan suratl Bulgar veya Srb'a
benzemiyordu. Basbaya insan gibiydiler , Trk'e benziyorlard.
Deli Kurt'u yalnz akr ve Evren deil , yalnz akr'n bl deil , btn Karas Sanca
tmarllar tanr ve severlerdi. imdiye kadar kimseyi krmamt. Yiitlii kadar alak gnll
oluu , her isteyene yardm etmesi onu herkese sevdirmiti. Blkdalarndan Ko Mehmed ,
onun tek bana Macar'a daldn grnce bana bir i gelmesin diye hemen yardmna
komutu. Ko Mehmed , yaman bahadrlardand. Daha ufak bir ocukken , dlerde ko
gibi kafa vurduu iin kendisine 'Ko' demilerdi. Otuz yalarnda olduu halde dokuz ocuu
vard. Dokuzu da olan olan bu ocuklardan baka iki kk kardei , bir ksz yeeni , yal
kaynanas hep onun eline baktndan , tmarn geliri kendisine yetimez , arasra Deli
- 106 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Kurt'tan bor alrd. Bu borlar hibir zaman deyemez , Deli Kurt da 'Senin olancklar
byd zaman dersin' diye ii kapatverir , arada bir de hediye eklinde te beri verirdi.
Ko Mehmed bu kadar iyi bir arkada byle bir gnnde yalnz brakamazd. Karsna
kanlar devirerek yanna vard ve o ciddi anda bile Deli Kurt'un lgnlar gibi vurutuunu
grmekte gecikmedi.
Deli Kurt yle vuruuyordu , o kadar kendini korumuyordu ki , frsat ve imkan olsa 'Niin
byle yapyorsun?' diye sorard. imdi bunu soracak zaman olmad iin bu koruma iini
kendisi yapmalyd.
Trk atllar zrhsz olduundan , ok gemeden ikisininki de vuruldu ve iki sipahi kendilerini
yerde buldu. O zaman Ko Mehmed'in haykr iitildi :
***
Akam kyordu. Macar bozulup yenilmi , meydan Trklere brakmt. akr , yarlanm
blnn banda , kalar atlm olduu halde ilerinde bazlarn sorguya ekiyordu. On
dokuz ehitlerini bulmulard. Fakat Deli Kurt'un dirisi de , ls de yoktu :
- Bre Ko Mehmed ! diye seslendi . Deli Kurt'la yan yana idin , deil mi ?
- Evet !
Yaral , kan ve toz toprak iindeki Ko Mehmed , blkbaya akn baklaryla bakt. akr
, bu soruyu nc defa soruyordu. Acaba anlay m krelmiti ? Elli alt yandaki bir
adamda bu kadar unutkanlk olmazd ama nedense ayn eyi soruyordu. Ko Mehmed de
ayn eyleri nc defa tekrarlad :
- Atlarmz vurulunca srt srta verip Macar'a kar koyduk. Atlarn sinirliyor , yaya Macarlarla
pir akna vuruuyorduk. nce iler yolunda giderken yeniden atl Macarlar saldrnca dzen
bozuldu. Deli Kurt'tan ayr dtm. Yaralandm iin ona bakacak halim kalmamt. Gcm
kesilmek zere iken karmdaki iki Macar'n dtn grerek evreme bakndm. Evren
gelmiti. Birlikte Deli Kurt'u aradk , yoktu.
- Macarlar bozulunca ileride bir ka kiinin boutuunu grerek oraya seirttim. Ben
yetiinceye kadar Ko Mehmed birini devirdi. kisini de ben hakladm. Deli Kurt nerde diye
sordum. Biraz nce yan yana idik , diye cevap verdi. Oralar aradksa da lsn ,dirisini
bulamadk.
- 107 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Sipahiler aramak iin dalrken kendisi de Evren ve Ko Mehmed'le birlikte Deli Kurt'un
boumu olduu yere geldi. zlere bakarak bir sonu karmaya alt ama binlerce atn ve
insann hora teptii bu yerde iz bulmaya imkan var myd ?
akr , tmarnn bana gzleri yal dnd. Macarlarla yaplan savan ertesi gnnde cenk
meydann hemen btn Karasllarla birlikte arad , sancak beine syleyerek orduda
mnadiler bartt halde Deli Kurt'un ne ls bulunmu , ne de onu gren kmt. Her
halde Evren'in dedii gibi olacakt : lmt.
Dndklerinin ertesi gn Evren gelerek anasna gitmek iin izin istedii zaman , akr
'Beraber gidelim' dedi. Hemen ata bindiler ve btn yol boyunca bir tek kelime konumadan
Trkmen obasna vardlar. Sat Kadn seksenini am ve iyice kocamt. Fakat karsnda
yalnz iki kii grnce , daha ho geldiniz demeden 'Deli Kurt nerde ?' diye sormaktan kendini
alamad. Sonra , yllar boyu , ka gidenin dnmediini grmeye alm bir kat yreklilikle :
- Yoksa ehit mi oldu ? diye sordu. tekilerin sustuunu grnce , gzlerinden iki damla ya
akarak :
O akam , anlalmaz bir duygu ile Sat Kadn , oullarn yine Gken Pnarna gtrd.
steksizce yemek yediler. Pnarn soul suyundan itiler. Havalarn serinlemeye balad
gnlerdi. Oba , yaknlarda klaa g edecekti.
Birden bire de , yine szlr gibi bir yryle gelmekte olan Gken'i grerek dikkat
kesildiler. Yz peeliydi. Elinde davgana olduu halde pnara gitmeyerek yerde oturan
kiinin nne geldi. n de aknlktan aptala dndren u soruyu sordu :
akr , aksi bir cevap verecekti ki , Sat Kadn buna zaman brakmadan atld :
-Hayr Sat Nine ! Deli Kurt sa. Uzak bir yerde kaval alyor.
- 108 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
TUTSAKLIK
Gken doru sylyordu. Fakat ne Sat Kadn , ne de akr'la Evren birden bire onun
szlerine mana verememiler , Gken uzaklancaya kadar epsem bir halde kalmlard. lk
nce akr'n akl bana geldi. Deli Kurt'un belinde grd kaval hatrlam , Gken'in
'Uuzak bir yerde kaval alyor' demesiyle bunu balamt. Bu kz herhalde doru sylyordu.
Yoksa Deli Kurt'un savaa bir kavalla girdiini nereden grecekti ? Heyecanla :
- Ana ! Bu kz doru sylyor , dedi. Sat Kadn da inanmak isteyen bir davranla :
Gken Kz gerekten bilmiti. Deli Kurt o anda Macaristan'da tutsak bulunuyor ve onun
dedii gibi hapsolunduu yerde kaval alyordu.
Macarlarla o kanl savan yapld gnde Ko Mehmed'den ayrlp da tek bana bir ka
kiiyle vuruurken garip bir tesadf olmu , mre Bator adnda bir Macar bei savan
kaybedildiini grerek adamlaryla birlikte sava alanndan ekilmeye balamt. Yolu , Deli
Kurt'un vurutuu yerden geiyordu. Macar bei Trkleri iyi tanyan , Trke bilen ve yiitlie
deer veren birisiydi. Bir Trk'n evrilmi olduu halde tek bana bu kahramanca
savunmas pek houna giti. Biraz sonra nasl olsa bitecek , fakat dnya bir kahramana
kaybedecekti. mre Bator'un gnl buna raz olmad. Adamlarna 'Diri yakalayn' buyruunu
verdi. Kementle Deli Kurt'u drp bir anda ellerini baladlar. Hemen bir Macar atna
oturttular. ki yannda da Macar atllar olduu halde srdler. Bu iler o kadar abuk olmutu
ki , biraz sonra sava alanna hakim olan Trklerden hi kimse bunu grmemi , hatta pek
yaknda olup da Macarla bouan Ko Mehmed bile farkna varamamt.
mre Bator , kendi memleketine gelinceye kadar Deli Kurt'la konumam , yalnz uzaktan
uzaa onun davranlarn kontrol etmiti. Bu Trk'n gzkt kadar metin bir adam olduu
anlalyordu. Macar bei ilk iki gn ona yiyecek ve su verilmemesini emretmi , fakat o
azn ap da en ufak bir ikayette bulunmaynca , hatta mahsus kendi karsnda yemek
yiyen Macarlara ban evirip bakmaynca hayranl artmt. nc gn yiyecek ve su
verdirilmi , fakat Deli Kurt bu yiyecei a bir adam gibi deil , mutad yemeini yiyen birisi
gibi yemiti.
- Adn ne ?
- Murad.
- Nerelisin ?
- Karasl
- Ka yandasn ?
- Otuz alt.
Macar bei salam yapl Trk' iyice szd. Sonra , dolak yollardan gitmeye lzum
grmeyen bir ak yreklilikle teklifini yapt :
- 109 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Murad ! Bizim dinimize girersen sana burada rtbe ve malikane verir , soylu bir Macar
kzyla da evlendiririz , ne dersin ?
Deli Kurt'un gzlerinde parlayan bir fke ve yanaklarnda kzart grld. Arkasndan
ksa ve keskin bir 'Hayr !' iitildi.
Bu 'Hayr !' , uzun ve grltl bir konumadan daha tesirliydi. Macar bei de direnmedi.
Mutaasp bir Hristiyan olmakla beraber insafl ve doru adamd. Bu Trk'n , dinine
balln ho grd ve hatta beendi.
Deli Kurt'u konan yer katnda bir odaya kapadlar. Yemek veriyorlar , bazan baheye
karyorlard. Fakat ne de olsa tutsaklkt ve pek ar geliyordu.
Deli Kurt o zaman kendisiyle braklan kavalna sarlyor , mahpus olduu odann drt duvar
arasndan ok uzaklardaki Gken'e sesleniyordu.
Kaval gzel ve yankt. Hele bu gurbetteki duygulu gnlle alnan kaval daha tesirli
oluyordu. Macar beinin adamlar da kaval dinlemeye ve zevk almaya balamlard. Deli
Kurt'un kaval flemedeki ustal yayla yayla mre Bator'un kulana kadar gitmiti. imdi
baz geceler o bahede ziyafet veriyor ve birok Macar birden bu Trk'n hznl kavaln
dini bir sessizlik iinde dinliyordu. Bu kadar sert ve yrtc savalar olan Trklerin yle iten
gelen , hazin bir mzikleri oluu Macarlarn tuhafna gidiyordu.
Deli Kurt , vakur sessizliiyle Macarlarn sevgisini kazanmaya balad. Bir zaman sonra
kendisine daha iyi bir oda verdiler ve hrriyetini genilettiler. Fakat o , verilenden fazla hi bir
ey istemiyordu. Hatta ehirde gezip tozmaya bile yanamyor , mrnn ounu konan
byk bahesinde geiriyordu. Deli Kurt , bu bahede kendiliinden yemi aalaryla
ilgilenmi , yeni fidanlar yetitirmeye balamt. Bu ileri iyi bilirdi.
Gnden gne zayflyordu. Bu , tutsaklktan deil , kendisini saran kara sevdadand. Gken
onun btn varlna ilemiti. Onun ald kaval duyuyor , dnyasndan geecek gibi
oluyordu.
Bir ka ayda rendii yarm yamalak Macarca ile bir gn bein muhafzlarndan birisine :
- ehrin yaknlarnda yeil , az aal , yass bir tepe var m ? diye sordu. Macar hayretle
bakarak cevap verdi :
- Byle bir tepe var . Nereden aklna esti de byle bir tepeyi soruyorsun ?
Nereden estiini yalnz Deli Kurt bilirdi. imdi aysz gecelerde o tepeye gidiyor , kaval alyor
, bazan uzaktan alnarak kendisine kadar gelen baka bir kavaln sesini dinliyordu.
Deli Kurt'un , bu esrarl hali Macarlara dert olmutu. Bir ka tanesi gizlice ardndan giderek o
tepeden ne yaptn gzetliyor ve kavaln dinliyordu. ok gzel alyordu. Ara sra da bir
tmsee ban koyarak yatyor , ge dalyor , hatta bazan da kendi kendine konuuyordu.
Macar beinin adamlar arasnda Miklo adnda birisi vard ki , Deli Kurt'la iyice arkada
olmutu. O da ok gzel Macar saz alyordu. Baz akamlar konan bahesinde karlkl
saz ve kaval yarmas yapyorlar , baz baz tepeye birlikte gidiyorlard. Macarlar , o tepeye
Kaval Tepesi adn takmlard.
- 110 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Bir gece Miklo'u rkten bir ey oldu. Yine Kaval Tepesi'ne gitmiler ve Deli Kurt , yine bir
kaval fasl yapp sunmutu. Her zaman olduu gibi imdi Miklo saz alacakt. Fakat daha
tellere dokunur dokunmaz Murad onu bileinden yakalayarak :
Miklo , akn :
- Kaval ...
Miklo , dikkatle dinledi. Kaval sesi falan yoktu. 'Hangi kaval ?' der gibi Murad'n yzne
bakt. O hi oral deildi. Uzaklara bakarak bir ses duyuyordu. Gerekten de duyuyordu. O
srada Gken , Yass Tepe'de kaval alyor , Deli Kurt'a sesleniyor ve olaanst kudretiyle
kavalnn sesini ok uzaklardaki sevgilisine ulatryordu.
Miklo , Trk sipahisine dikkatle baktktan sonra : 'Galiba deli' diye dnd. Fakat aylardan
beri aralarnda olduu halde en kk bir kusuru gzkmeyen bu delinin gizli bir derdi
olduunu kestirerek acd ve ona sevgisi artt.
***
Deli Kurt'un yl sonsuz bir hzn iinde tutsak olarak geti. Bir gn gzne arpan bir ey
onu yllk dalgnlktan uyard. Macarlarda bir hazrlk vard. Bir sava hazrl...
Kendisine belli edilmek istenmedii , o da evresiyle ilgilenmedii halde sipahi gzyle bunu
anlamt. Yalnz bunu anlam deil , seferin Trkler zerine olduunu da sezmiti.
- Sipahi ! Artk dn ! diyen sesiyle srad. Gayet ak bir ekilde duymutu. Gken'in o
billurdan , o ahenkli sesiydi ve ok yakndan sylenmiti. Herhalde Gken odann iinde
olmalyd. Mumu yakt. Odann drt bucanda gezdirdi. Kimseler yoktu.
Deli Kurt , yatana oturarak sabaha kadar , imdi uzanda olduu yaknlar dnd.
Gm doduu zaman kararn vermiti. Macar kendi yurduna sefer ederken , Gken onu
arken artk buralarda duramazd. O zaman gzlerinde bir perde kalkt. Nasl olmutu da
yldr bunu dnmemiti !
***
Gece olurken ilk bulduu ata atlad. Ynn nceden tasarlamt. Drt nala srmeye
balad. Geceleri Kaval Tepesi'ne giderek ge vakitlere kadar orada kalmasna alk olan
Macarlar ka ertesi sabah olmadan anlayamazd. Bu dnceyle atn hzl sryordu.
- 111 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Bir akam yol aznda yolunu ard. Gkyz kapank olduu iin yldzlara bakarak yn
semek ihtimali de yoktu. Aksi bir yola gitmek , o zamana kadar harcanan btn emekleri
boa karabilir , kendisini yine tutsak drebilirdi. Deli Kurt , bir ara durarak uzun boylu
dnd. ok yorgun olduu iin ban atnn yelesine eerek gzlerini kapad. i geti.
Birden bire omuzuna dokunan bir elle gzlerini at ve yan banda hafif bir ses duydu.
Gken'in sesiydi. Atnn stne dinelerek baknd. Kimse yoktu. Fakat omuzuna dokunuu
ve sesi o kadar ak duymutu ki , mutlaka orada birisi vard :
- Gken ! diye seslendi. ok uzaktan , pek hafif duyulan bir ses cevap verdi :
- Yr !
Deli Kurt , tereddt etmedi. Byc , peri kz sevgilisi , olaanst kuvvetleri olan Gken
kendisine yol gsteriyordu. Btn yorgunluunun getiini hissetti. imdi mesafeleri yrtarak
ayor , sanki bir an nce Gken'e kavuacakm gibi at sryordu. Bu delicesine gidii ok
iyi oldu. nk yalnz uzun bir yolu gemi olmakla kalmad , bir hayli yiyecek de buldu.
Fazla olarak imdi yannda bir baltas vard.
Bu balta , sonralar iine yarad. Biraz Macarca bildii iin Macar lkelerinden gemesi o
kadar g olmamt. Fakat Eflak'a girince i deiti. Gayet kaba , hayvan kadar yabani ve
domuz kadar pis olan Ulah'larn arasndan gemesi hite kolay olmad. Bir ka defa ba
belaya urad. Ulahlarla kapp kafa , gz yard. Bir defa ikindiden akama kadar sren bir
yarma ile cann kurtard. Bir gn bir bataa sapland. Az kalsn bouluyordu. En zorlusu da
Eflak beinin erileriyle atmas oldu. Baltasyla bir hayli vuruup bir ikisini devirdikten
sonra atn gneye evirerek dizgin boaltt. Ardna den Ulahlar , okla atn vurup onu yaya
braktlar. Fakat Deli Kurt , Tuna'y grmt.
Olanca hzyla koarak kendisini rmaa att. Arkasn kollayarak kulalamaya balad.
Ulahlarn her ok ekilerinde suya dalyordu. Akam karanl kmekte olduu iin daha ok
stelemediler.
Deli Kurt , kar kyya knca Tanrya kretti. Artk Osmanl topraklarnda idi. O kadar
yorgundu ki , srt st yatarak derin solumaya balad. Yanna gelip kim olduunu soran
Nibolu beinin erilerine :
- Gavura m benzeyecektim ?
- 112 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Bu klk ne ?
ZLED GED
Deli Kurt , Nibolu'da olduunu bein huzuruna kt zaman rendi. Kim olduunu
anlatmaya alrken kendisini tanyan bir askerin kmas glkleri zverdi. Nibolu bei
, Macarlarla yeniden savan baladn syledikten sonra Deli Kurt'a bir takm sipahi giyimi
buldu. Harlk verdi ve Karas tmarllarnn nerede bulunduunu bilmedii iin yldr uzak
kald tmarna gitmesi iin msaade etti.
Evdei Melek Hatun'u solgun ve zayf buldu. kz bymt. Hele byk kz Zeynep
imdi yirmi yanda boylu boslu gelinlik kz olmutu. Gen bir ky aas onu istiyordu.
Deli Kurt , Karas Sanca tmarllarnn hep birden , sava iin Tuna boyunda olduunu
renince onlara katlmak iin elini abuk tuttu.
Kynde ancak bir hafta kald. Tmarnn ielerini dzene koyup akasn ald. Zeyneb'in
dnn sava dn yapacan syleyerek yola koyuldu.
Deli Kurt , cepheye kouyordu. Fakat dosdoru oraya gitmeden nce bir ark izerek
Gken'in obasna urayacakt. Krk yalarnda gn grm bir Sipahi olmasna ramen
yirmi yandaki bir gencin heyecann duyuyordu. At atlatrcasna giderek obaya , her zaman
vardndan daha abuk ulat. Artk Yass Tepe'nin yollar , beynine kar kar ilemiti.
Uzaklardan kendisine kaval ile seslenen , tutsaklktan kamas gerektiini hatrlatan , yol
- 113 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
aznda ard zaman doru yolu gsteren insan st Gken'e yaklamann yrek
arpnts iindeydi. Fakat neden iinde anlalmaz bir ac vard ? Bunu biraz sonra Yass
Tepe'yi anca anlad. Alan bombotu ve Gken'den eser yoktu. Atndan indi. Gken'in her
zaman yasland aaca yaklat. Onu ilk defa buraya dayanarak kaval alarken grmt.
imdi neredeydi ? Acaba lm myd ? Gken lr myd ?
inde bir szlama duydu. Ban aaca dayad. Btn bu yeil alan , ta aada akan suya
kadar Gken'in belii idi. Burada yalnz onun buyruu geer , bakalar yaklaamazd bile.
Ban kaldrarak baknd. Trkmen beinin olu ile vurutuklar yeri grd. Nasl da kyasya
vurumular , nasl onulmaz yaralar almlard ? te o onulmaz yaralar Gken onarmt.
Gnl de , gvdesi de Gken sayesinde yayordu.
Ya o son gece ? Gken'in gzlerini gsterdii o kutlu gece ?.. Ah u yere batas tutsaklk !...
Kendisini yl sevgilisinden ayrm , stelik de imdi onu kaybetmiti.
Deli Kurt'un gzleri birden aacn gvdesine takld. Buraya bakla bir aa resmi kazlmt.
Bu resim , gvdesine kazld aacn kendisine tpa tp benziyordu. Aa resminin altnda
temreni aaya doru bir ok , bunun altnda yine yle ikinci bir ok vard. Sonra nc bir ok
geliyordu. Fakat bu kvrk bir oktu. Yarsna kadar , aaya indikten sonra teki yars
kvrlarak yukarya dnyor ve okun temreni yukarya ynelmi bulunuyordu. Bunun stnde
iki ok resmi yer alyor ve sonuncu okun temrani aa resmine deiyordu.
Bunlar Gken'in yapt belliydi. Baka ki yapabilirdi ki ? Acaba manas neydi ? Deli Kurt ,
fazla zihin yormad. Aatan uzaklap yine aaca gelen oklar Gken'in buradan
uzaklatn , fakat yine dneceini bildiriyordu.
i sevinle dalgaland ve aaya , ifal su ile ykand yere doru yrd. te kuyunun
bandaki byk ta oluk da , tahtadan yaplm byk su kazan da ordayd. Birden durarak
oluun iindeki evreye bakt. Gken'in evresindeydi. Yannda da kk bir kutu
duruyordu. Onu da tand. Gken'in anasndan getirdii ilat. Beyaz evreyi at ve bir
tarafnda kzl kan lekelerini grnce kalar atld. Gzlerini dikti. Bunlar leke deil , kanla
yazlm yaz idi. evreyi ters tutarak dorulttuktan sonra kanla yazlm olan yazy okudu :
Yine geleceim. Altnda da bir imza : Gken.
Deliye dnd. Hep Gken , Gken... Bu yaylada yaz yazmak iin kalemi , mrekkebi
nerden bulacakt ? Fakat o Gken'di. Her gl yenmesini bilirdi. Mrekkep denilen
nesne boya deil miydi ? te Gken , boyalarn en gzeliyle , kendi kanyla mektup
yazyordu. Deli Kurt , yeniden heyecanland ve evrenin kanla yazl yerini ptkten sonra
yere bakarak dnmeye balad. Gken yaz yazmasn biliyor muydu ? Bunun zerinde
fazla durmad. Sat Ana'ya gitmeye karar verdi. evreyi ve em kutusunu alarak atna srad.
Sat Ana seksen be yandayd. yice kocam , hareketlerine arlk gelmiti. Gzleri iyi
grmedii gibi unutkanlk da balamt. Deli Kurt'u :
Deli Kurt , bandan geenleri ksaca anlatnca , ihtiyar kadn ban sallad :
- 114 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Oul ! Onun iine akl erer mi ? Sana peri kzdr yahut cindir dedim ya. Ka yl nce oba
beinin olunu ldresiye vurmulard. O yaralarla kim olsa yaamazd. Bu kz ne yaptysa
yapt , onu yaatt. Birtakm gizli ilalar vardr dediler. Geen yl kuraklk oldu. Yamur
dualar falan kar etmedi. Gken yamur yadrd. Btn oba halk binlerce ta yp yamur
yadramad da bu kz , bir tek tala bu ii yapt. Yada ta derler , tlsml bir tam.
Trklerin ilk atasndan kalmm. Bu yaknlarda da kyn hocasndan okuyup yazma
rendi...
- rendi ya... Hoca , byle akll kz grmedim diyordu. Herkes be alt ayda renirmi.
Gken sekiz on gnde kavrayvermi. Hoca da kzn byc olduunu sylyordu. Ders
verirken kz acayip , tlsml gibi bir yazyla bireyler yazarm.
Hoca o yaz nedir diye sormu. rettiklerini yazyorum diye cevap vermi. O yazy kimden
rendin diyince de anamdan rendim demi. Hoca , yaznn ne yazs olduunu renmek
istemi. Adn sylemiti ama unuttum.
- Evet . evet , Uygur yazs imi. Velhasl kzn yle ileri var ki , insan yapamaz , ancak cin
yapar.
- Ne gibi ana ?
- Ne gibi olacak ? Yaz k ayn giyimleri giyer , mez. Yass Tepe'deki kuyunun suyunu
oradaki ta olua doldurup ykanr.
- Bunda ne var ana ? Belki o ifal suda ykand iin bu kadar salamdr.
Sat kzd :
- Ne sz anlamaz ocuksun sen ! Dur da bitireyim. Sen onun yalnz yaz gnnde mi ta
olua girip ykanr sandn O , yaz k demiyor , o kuyudan su ekip oluu dolduruyor , sonra
iine girip ykanyor. Trkmen obas klaa indikten sonra da gidip gelmesi yarm gn tutan
Yass Tepe'ye her gn gidiyor. Kara kta , hayvanlarn bile donup yola kamad
souklarda oraya gidip geliyor. Sade ykansa iyi. Sonra da kp vcudunu karla outuruyor.
Gken'in insan st olduunu kabul eden Deli Kurt bile bu kadarna inanmad :
- Kim grecek ? Kara kta yollar oraya den Akkavakolu Ahmed'le Ali... Kz yle grnce
dleri patlamt. Klaa nasl geldiklerini grmeliydin !
- 115 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
***
Deli Kurt , gece gndz at srerek bln bulduu zaman Ni ehrine yaklamt. Koca
blkba akr hemen boynuna sarld ve takld :
- Neredeydin be keyif ehli ? Bamzdan neler getiini bir bilsen... Yanko diye bir Macar
babuu kt. Anamzdan emdiimizi burnumuzdan getirdi. Geen yl Hermanstad ve Vasag
nnde bizi iki defa bozdu. Birincisinde babuumuz Mecid Be ehit oldu. kincisinde
Babuumuz Kula ahin Paa tutsak oldu. Binlerce sipahi ve aknc kaybettik. Sen
nerelerdeydin ? Yllarca haberini alamadk ama o byc kz senin sa olduunu ve kaval
aldn sylyordu.
akr , bunlar syleyerek sustuktan sonra bir ey hatrlam gibi yeniden sze balad :
Deli Kurt , cevap vermeyerek kemerine ilitirilmi kaval gsterdi. akr glmsedi :
- yi i , dedi. Sizi hala ocuk huylu grdke ben de kocadmn farkna varmyorum. Altm
yanda olduumu biliyor musun ? Bu yata insann banda oturup ayran imesi yakk alr
, ama bir defa savaa almz. Ne dersin ? Alm kudurmutan beterdir...
Deli Kurt , blkbalaryla selamlap Evren'le tokalatktan sonra dizideki yerini ald.
1443 ylnn 3 kasm gn idi. Osmanl Padiah kinci Murad Be , bundan nceki iki
yeniliin cn almak iin ordusunun bana gemiti. Osmanl belerinin en nls olan
Trk Turahan Be , Evrenuzolu sa Be , Demirtaolu Ali Be , Sofya Bei Umur Be ,
Tokat Bei Balaban Be , Belerbei Kasm Paa , padiahnn damad Mahmud elebi ,
Davud Be , Civan Be hep kendi birliklerinin banda idiler.
Macar ordusunun banda da Kral Ladislas ve babu Yanko Hunyad bulunuyordu. Srp
Bei Brankovi de orada idi.
Padiahn tular kalknca mehter takm sava nbeti vurmaya balad. Osmanl ordusu ok
hrsl gzkyor , Macarlar ve mttefikleri olan Srplar , Ulahlar ve Almanlar da bunu anlam
gibi skk dzen halinde bekliyorlard. lk hcumu her zaman Macarlar yapard. Fakat bugn
saldr Trklere brakm gzkyorlard.
Byk kalkanlarla kendilerini koruyan zrhl Macarlarla bu ok yamuru pek de tesir etmiyordu.
Aknclar bir ka defa geri ekilerek yeniden saldr denemesi yaptlar. Bouna... Macar
dizisini skememiler , stelik dmann ok atlaryla bir ok kayba uramlard.
Bunun zerine padiah , Turahan Be'in de saldra katlmas iin buyruk verdi. Turahan
Be , eski bir sava kurdu idi. Yaman atllar ile Macarlara dalmakta gecikmedi. Gs
gse geldiler.
- 116 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt , Karas Sanca atllaryla Osmanl ordusunun sol kanadnn ucunda , ikinci dizide
bulunuyor , srann kendilerine gelmesi bekliyordu. Padiah , sava idare ettii tepeden ,
atk kalar ve sert baklarla ileriye bakyor , gidii beenmiyordu. Turahan Be atllar da
Macar yaramamlard. Yan bandaki elli altm solak'tan baka yenierilerle birlikte btn
birliklerin ileri atlmas iin buyruk verdi. Yanko Hunyad'n ok usta bir babu olduunu
denemiti. Onun manevralarna meydan brakmadan , akama kadar kesin bir sonu
almalyd.
Btn Osmanl ordusu , dzgn diziler halinde sava haykrlaryla dmana saldrd.
Karaslar en soldan ok serperek seirdim yapmlar sonra dalkl Macar dizilerine
dalmlard.
***
Karanlk basarken iki ordu ayrld zaman Murad Be , ordusunun fazla kayp verdiini ,
birliklerin birbirine karm olduunu , Yanko'nun ise henz son kozlarnn oynamam
bulunduunu grd. Ayn yerde , ertesi sabah yeniden vurumak , orduyu bu kurnaz tilkiye
kaptrmak olacakt. Ne yapsalar , dman , atlar ile haber alyordu. evre gavurla
doluydu. Murad Be ekilme kararn verdi ve ordu , sava yorgunluu arasnda sessizce ve
dzenle Sofya'ya doru ekilmeye balad.
Sofya'dan bir gece vakti geerek Filibe'ye doru yollandlar. K iyice bastrm , karlar drt
yan brmt. Deli Kurt , soukta daha ok szlayan sol pazsna ald yaray
dnmyordu bile. Osmanl Devletinin kuruluundan beri Aksak Temr Be'ie yaplan krk
yl nceki Ankara Sava mstesna , byle bir yenilme grlmemiti. Haydi , teki yenili hi
olmazsa aataylya kar olmutu. Onlar da Trkt. Ya bu sefer ki ? Macar umduklarndan
da zorlu kmt. Deli Kurt , yllk tutsaklnn c alnmad diye kzyor , Gken'e
kavuma gecikti diye de kendi kendini yiyordu.
Murad Be , ordusuna korkun bir buyruk verdi. Askerin bir takm , btn gece , ertesi sabah
buz tutmas iin dan yamacna su aktrken , bir takm geidin her yerine iri buz paralar
yyordu. Bu iler sabaha kadar , bir dakika dinlenilmeden yapld. Ortalk d zaman
dman ordusunun taaruz iin yryecei yol batan baa buzlarla kapl idi. Murad Be , iyi
dnm , iyi yapmt.
Blkba akr'n otuz sipahisi , Macarlarn en son azllarnn bulunduu bir kesime
dmlerdi. Burada at zerinde sava yaplamayaca iin yaya idiler. Macarlar da yaya
geliyor , iki taraf her an biraz daha yaklayordu.
Biraz sonra gsletiler. Ayaklarn kayd bir yerde yaplan sava bir acayipti. Macar
zrhlar ok dayankl olduu iin deme sipahi vuruu bile onlar kolay kolay kesemiyordu.
- 117 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Yenilerek buraya kadar ekilmek ve Macarlar kaysn diye yamaca su aktmak Deli Kurt'un
arna gitmiti. Pervaszca dald. Delilii tutmutu. Bir Macar devirdi. Evren yan banda
ayn gz peklikle kl savuruyordu. Bu ilk kademeyi dattlar. Sa kalan bir ka yze geri
etti.
Fakat arkadan daha sk olarak geliyorlard. Oklar bittii iin onlarn yaklamasn
beklemekten baka yaplacak i yoktu. Bu srada akr'n fkeli haykr iitildi :
Gzler blkbaya evrildi : Yzndeki kl yarasndan kan szyordu. Yzn yeni ile
silerek yeniden grledi :
Sipahiler 'Allah ! Allah! diye bardlar ve tam o srada yardmlarna gelen bir blk azap'la
birlikte Macara saldrdlar. Yaman bir bouma daha oldu. Dman yine attlar.
Kimi sipahi , kimi aknc , kimi yenieri idi. Belliydi ki bu sefer son koz oynanacakt.
Deli Kurt , mrnde ilk defa tehlikeli bir iin iinde olduunu seziyordu. Buzlarn zerinde
karma kark bouuyorlard..
Deli Kurt , yannda Evren ve Ko Mehmed olduu halde elik zrhl Macarlarla yldrm gibi
kllayor , biraz beride , btn Karas Sancann tmarllarndan sa kalm olan on , on
be kii , vurulan sancak belerinden sonra balarna geen akr Blkba ile birlikte , hala
dzgn bir dizi halinde vuruuyordu. Bir yanda bir ka evik aknc , kendilerini sarm olan
Srplara kar uzun baklaryla kendilerini koruyor , daha tede bir ka Yenieri , Almanlara
kar satr , topuz , nacak ve pala kullanarak lm - dirim sava yapyordu.
***
Ayaz bir gece inmiti. Trk ordusu sava kaybetmi , zledi Geidi'nden aaya atlmt.
Deli Kurt , binlerce cesedin yatt yerden dorularak kalknca olanlar hatrlad. En sonra
bana vurulan bir topuz kendisini bayltp yere sermiti. Elini tereddtle bana gtrd.
Tulgas banda yoktu. Demek ki topuz , onu paralamt. Kendini bir yoklad. Umursanacak
bir yaras yoktu. Kolunda , yznde bir ka izgi...Hepsi o kadard. Yan banda bir
kprdama oldu. Aydnlk gecenin her eyi setirdii bu alanda Deli Kurt , bunun bir Trk
olduunu grmt.
- Yaral msn ?
Gsmdeki yara bir ey deil ama bacamdaki beni yrtmeyecek. Gavur elinde
kalacam.
- 118 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Merak etme , kalmazsn dedi. Koynundan merhemi kard. Tokatl Mehmed'in giyimleri
zaten gsnden paralanmt. Sonra bacandaki yaraya bakt. Dizinin stnden kl
yemiti. Oraya da srd.
Deli Kurt , kendini salam hissediyordu. Hatta Tokatl Mehmed'i de srtnda tayabilirdi. Artk
burada , Macarn iinde durmaya gelmezdi. Bu dnceyle ayaa kalkt. Yerde binlerce l
yatyordu. Birden tuhaf oldu. nk ta yan banda yatan , tulgas dm zrhl Macar
tanmt. mre Bator'du. Gzleri ilk nce bir Macar grnce aklna kendi ordusundan lenler
geldi. Acaba kimler lmt ? Fakat daha bir adm atmadan ii szlad. Arkada , yerdei ,
blkba Evren , koca yiit srt st yatyordu. Bir iki adm att. Beride , hala klcn smsk
tutan Ko Mehmed delik deik olmu gvdesiyle serili duruyordu. Gzn alabildii alanda o
kadar ok l vard ki , aralarnda tandklarn , bildiklerin bulunmamasna imkan yoktu. ini
yakan merakla evresine baknd. Bir Macarn ve bir yenierinin stnden atlayarak daha
ileriye gz att. te ... Korktuu olmutu. Koca Blkba akr'n duas tutmu , gavuru
yenemedikleri iin tmarna dnmek nasibini kaybetmiti. Kahraman yz , Tanrya bakar gibi
ge evrili , gzleri hafife aralkt. Onun da tulgas dm , kr salar ve byklar kana
bulanmt.
Deli Kurt daha fazla aratrma yapmak istemedi. Her ehit , iini szlatacak olduktan sonra...
Tokatlnn yanna dnmeye balarken bir lye takld. Klndan hangi snf asker olduu
anlalmayan bu Trk , yz koyun yatyordu. Byle bir anda ve yerde tamamen lzumsuz
kaan bir merakla Deli Kurt eilerek ehidi evirdi. Tulgaszd. Banda brk vard. Dikkatle
baknca , yz gz kan iindeki bu ly tand. Trkmen beinin olu idi.
Ellerini aarak bir Fatiha okudu. akr'n , Evren'in , Ko Mehmed'in , Trkmen beinin ve
btn ehitlerin ruhuna gnderdi. Sonra bu uhrevi vazifeyi yapm olmann verdii kuvvetle
Tokatl Mehmed'i srtna alarak , tahminle , Trk ordusunun ekilmi olduu blgeye doru
yolland.
KORKUN AYDINLIK
Deli Kurt sabaha kadar durmakszn yryerek daha gneye ekilmek zere olan Trk
ordugahn buldu. Nbetiler onu karakol ilerine bakan bein adrna soktular. Bu , Tokat
Bei Balaban Be'di. Deli Kurt kendini tantt. Balaban Be onun Karasl olduunu renince
tok bir sesle :
- 119 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt'un getirdii Tokatl Mehmed , Balaban Be'in en gzde Sipahisiydi. zledi Geidi
savandan sonra onu ortalarda gremeyince ehit oldu veya tutsak dt sanp acmt.
Sa olduunu renince sevinle bard :
- Nerde ?
- adrn nnde...
Balaban Be nbetiye seslendi. Mehmed'i koluna girerek ieri getirdiler. Tokatl sipahi , Deli
Kurt'un btn kahramanln , nasl vurutuunu , bir kiinin yapamayaca ileri nasl
yaptn grmt. Kendi bandan geenleri bir iki szle bitidikten sonra Deli Kurt'un
savan uzun uzun anlatt.
- Karas Sancann btn eyasn sen gtreceksin. akr'nkiler de Murad Bein buyruu
ile senindir , dedi.
Deli Kurt , sevinilecek ve vnlecek hi bir tarafn bulamad srtnda bir yk gibi tayarak
Karas'ya dnd. Oosmanllar , Macarlar ve mttefikleriyle urarken frsat yine karmayan
Karamanolu taaruza gemi , yine baz ehirleri ele geirmiti.
- Greyim seni adam , demiti , devlete daha ok hizmetler eder , Tanrnn izniyle alay bei
de olursun.
Bylece otadan knca yannda bir ka azap ve ehit tmarllarn eyalarn tayan bir ka
at olduu halde yola koyulmu , yurduna dnmt.
1444 ylnn bahar idi. Evinde bir gece kaldktan sonra padiahn buyruunu yerine getirmek
iin sanca dolamaya kt. Yannda azaplar ve yk atlar olduu halde tmarlar birer birer
dolayor , ehit sipahilerin ailelerine ba sal diliyor , ehitlerin onalt yan gemi olu
veya kardei varsa kadlarn huzurunda hemen tmar senetlerini yazdryordu.
Hatunu Melek , gebe idi. Bu sefer onu daha da ark ve solgun bulmutu. Bir ka gn sonra
Trkmen obas yaylaa kacakt. Deli Kurt , oluk ocuunu da oraya gtrp yaz Sat
Ana'nn yannda geirmeye karar verdi. Zaten akr'n ve Evren'in ehit dmeleri dolaysyla
koca anaya ba salnda bulunmak da lazmd.
- 120 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt , iyi bir kan hazrlatarak iini ilteler ve yastklar detti. kinci bir kanya da
adrlar ve eyalar koydu. Kendisi ve kz atlara binecekler , evdeinin kansn topuz
Ahmed idare edecekti. Topuz Ahmed on alt yalarnda , ok sadk ve becerikli bir ocuktu.
adr ve eya ykl arabay da o srada nerden ktysa kp gelen Pi lyas gtrecekti.
htiyarlaynca al ve yznn glnl bsbtn artan lyas yldan yla itah ald
iin bsbtn imanlam , yusyuvarlak bir ey olmutu.
Topuz Ahmed'e , yaplacak ii bir kere sylemek yeterdi. 'Peki aam' der , denileni aynen
yapard. Pi lyas yle deildi. Bir ey sylendii zaman 'O trl yapacamza bu trl
yapsak olmaz m ?' diye hemen sama bir fikir syler , ok defa sz bir syleyite
kavrayamazd. nk ayk gezdii yoktu. arap bulamad zaman bile sarhotu. Bir takm
macunlar kulland syleniyordu.
Pi lyas' da adam saymak artyla yedi kii , drt at ve iki kandan ibaret olan kafile , gn
domadan ok nce yola koyuldu. Bu gzel haziran gnnde , amursuz yollarda yryerek
hi bir yerde mola vermeden giderlerse geceleyin Trkmen obasna varabilirlerdi.
Kafilede kimse konumuyor , yalnz ara sra lyas'n bir i yapyormu gibi grnmek
isteyerek kzlere bamas iitiliyordu. O barsa da , barmasa da kzler bildikleri gibi
yryorlard ama lyas sanki kafilenin dzeni kendi idaresindeymi ve bu idare de barmakla
yaplyormu gibi dnmekten kendini kurtaramyordu. Adeti olduu zere boyuna yiyordu.
Oturduu yerin arkasnda bir torba ve byk bir testi vard. Torbadan durmakszn te beri
karp yiyor , be alt lokmadan sonra da kk tasna arap doldurup iiyordu. Susan
kafilen yolcular arasnda onun keyfine diyecek yoktu. Arada bir Trke , Rumca , Srpa
yarm yamalak arklar da sylyor , fakat hi birinin sonunu getiremiyordu. Onun bu
mrltlarndan can sklan Deli Kurt , atn yaklatrarak sordu :
Bu samalar zerine Deli Kurt'un baklar yumuad. Buna ramen sert bir sesle buyruk
verdi :
- arabn daha ok iip arkn iinden syle. Seni ve ak beraber dnmek ho deil...
Deli Kurt'un istei olmu , biraz sonra szp kandaki yklerin zerine uzanan lyas'n sesi
kesilmiti.
***
Trkmen obasna gecenin ge vaktinde vardlar. Deli Kurt bu zaman Sat Ana'y rahatsz
etmek istemedii iin onu uyandrmayarak adrlarn onun adrnn yaknna kurdurdu.
Birinde kz , birinde kendisiyle Melek Hatun , kk adrda da Topuz Ahmet yatacakt.
Pi lyas'a adr ayrlmamt. Zaten o , ok pis olduu iin yle adrda falan yatacak hali
- 121 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
yoktu. Yazn urda burda , kn da ahrlarda yatard. Deli Kurt , yorgun ve hasta olan
evdeine Gken pnarndan getirdii ferahlatc suyu iirdikten sonra dikkatle hazrlad
dee onu yatrd. Kzlarn ve Topuz Ahmed'i de adrlarna gnderdikten sonra anlalmaz
bir inatla gelmeyen uykusu yznden adrn nne oturarak sabah bekledi.
Bugn Sat Ana ile mrnn en g karlamasn yapacakt. Seksen alt yandaki kimsesiz
bir kadna , hayatta kalm son olu ile st olunun lmlerini bildirmek kolay i deildi.
Deli Kurt'a gre tan yeri bu kadar keyifsiz bir ekilde aarmamt. Gz Sat Kadn'n
adrnda idi. i sklyordu. Sabah biraz daha ge dosa ne iyi olurdu.
Nihayet , istemeyerek bekledii an geldi. adr kaps aralanarak Sat Kadn kt. Btn
obada balayan canlanma kprdanlar arasnda Deli Kurt ilerleyen ihtiyar kadnn
karsnda durdu. Sat Ana nce gzlerine inanamad. Sonra aknlkla sordu :
- Benim ana ! Bir adm atarak analnn elini pt ve onun akr'la Evren'i sormasn
nlemek isteyen bir duygu ile yeni kurulmu adrlar gstererek :
- oluk ocuk hep buraya tandk. Melek ok arklad da biraz toplansn diye obaya getirdim.
Bir ka gne kadar da bir torunun daha olacak...
Deli Kurt , en uzun konumasn yapmt , sustu. Sat Ana adrlara bakyordu,
Kendisininkine en yakn olann gstererek sordu :
- Kzlar.
- unda ?
- Ya bu kimin ?
Kadn , gzlerini Deli Kurt'un gzlerine dikti. Bir ey sylemeden uzun uzun baktktan sonra
sordu :
Kadn birka an , sylenenin manasn anlamam gibi Murad'a bakt. Sonra gzlerinden
buruuk yzne iki damla ya inerken :
- 122 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Allah devlete , millete zeval vermesin. Ka kere ehit anasym , dedi. Gzlerinde oalan
ve iyi grmesine engel olan yalar eliyle sildikten sonra szlerini tamamlad :
***
Sat Ana , Melek Hatun'a ok iyi bakyordu. Dourmak zere bulunan bir kadna nasl
baklacan iyi bilirdi. Trkmenlerin binlerce yllk tecrbelerine dayanarak 'Grbz bir olan
douracak' diyordu.
Deli Kurt , gariplik iindeydi. Gken'in dnmesine daha epey zaman vard. Oba beini
ziyaret ederek olunun ehit olduunu bildirip ba sal dilemi , sonra kendisine ait ilerle
uramaya balamt.
Kendisine ait iler , hatunun rahatn salamakla akr'dan kendisine kalan eyay dzene
koymakt. ki deri torbann iinde olan bu eyay Topuz Ahmed'in adrna yerletirmiti. Artk
yaplacak baka ii olmad iin , aylardr yannda durduu halde incelemeye zaman
bulamad torbalara bakacakt. Bunlar eskimi olmalarna ramen , gayet gzel ve salam
sipahi torbalaryd. Deli Kurt , kendisininkileri zledi Geidi savanda kaybettii iin akr'dan
kalan bu hatralar kendisi kullanacakt.
Topuz Ahmed'i , su getirmesi iin Gken Pnar'na yolladktan sonra onun adrna girdi ve
torbalardan birini aarak iindekileri nne dkt. Kk bir deri kesenin iinde iki tane tahta
kak , baka bir kesede temizleme ilerinde kullanlan kil , birka evre , yeni bir brk , bir de
yadigar olduu anlalan Bursa ii bak vard. Hepsi de ie yarar eylerdi. kinci torbada da
buna benzer eyler kmt. Fazla olarak bir divit takm ile birka para kat duruyordu.
akr , blkba olduu iin baz kaytlar tutmak mecburiyetinde olduundan , divit takm ile
katlar alm olacak diye dnd. Fakat katlardan bazlarnn katlanm ve yazl
olduunu grerek ilgilendi.
Bunlardan tanesi akr'a yazlm mektuplard ve ikisinin altnda 'sa' imzas vard. Deli
Kurt ypranm ve solmu olmalarndan eskiliine hkmettii mektuplar , akr'n niin
saklam olacan kendi kendisine sorarak bir tanesini okudu :
akr Aa !
Allah cmlemizi yanl iten ve yazk ilemekten korusun. Hatunumu bir gizli yere ulatrrsan
iki cihanda da aziz olasn. Doacak ocuum erkek olursa karndalarm onu sa brakmaz.
ler senin sadakat ve ehliyetine kalmtr. Btn aka Hasan elebi'dedir. Hatunun salkla
ulatn bildir. Sa ve esen ol. Bizi duadan unutma. SA
inde bir takm byk ve tehlikeli ilerden imalar bulunmasna ramen 'Hasan elebi' ad
olmasayd , Deli Kurt , bu mektupla ilgilenmeyecekti. Fakat akr'la stanbul'a gizlice giderek
grt Hasan elebi'yi ve bunun babandan kalma paradr diye verdii bol akay
hatrlaynca yle bir dnd. Mektubu tuhaf buldu. 'Doacak ocuum erkek olursa
karndalarm onu sa brakmaz' ne demekti ?
akr Aa !
- 123 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Bala Hatun'un haberini alp sevindim. Bizim iimiz glemekte ve lm melei her an
bamz stnde dolamaktadr. Hatun emniyette olduktan sonra bunu tasa saymam. Allah
kullarn birer ekilde yarglar. Duam seninledir , bilmi ol . SA
Tehlike iinde olan ve akr'a mektup yazan bu sa kimdi ? Bala Hatun herhalde onun evdei
olacakt. Peki , bu Bala Hatun'u kimden ve niin karyordu ?
Melek Hatun'un doum sanclar balamt. Sat Ana , obann terbeli ebe kadnn getirmi ,
hazrlklara balamt. Kzlar arada bir teye beriye koturup baz eyler getiriyordu.
Deli Kurt , Sat Ana'nn byk adrnda sabrszlkla gezinip duruyor , kadnn her geliinde
verdii 'Greceksin , olan olacak' mjdesinin gereklemesi iin dua ediyordu.
Bu arlarn yarm gn kadar srebileceini biliyor , fakat tela etmez gzkmesine ramen
sabrszlanyordu. Byle dolap dururken , bir seferinde ieriye giren Sat Kadn 'Doum
yaklayor' dedikten sonra Deli Kurt'a adrn yan direklerinden birinde takl iri torbay
gstererek :
- unu indirsene , dedi. Sat Ana iin ok ar saylacak torbay indirdi ve ban zd.
Deli Kurt , bir kutu iin fazla byklkte olan ssl bir nesneyi kararak uzatt. Sat Kadn
glmsedi :
- Aman be oul ! Senden kutu istedim , kutu... Sandk deil... Olan babas olacam diye
kutu , sandk seemez oldun , dedi.
Deli Kurt , torbaya gz atnca kutuyu grp kard. Sat Kadn sylenmekte devam ediyordu
:
- Ha , yle ... Kutu sandn o sand da al. Bala Hatun'un sand idi...
Deli Kurt , biraz nce akr'a eyalar arasnda kan mektuptaki Bala Hatun'u hatrlayarak
ard ve sordu :
Deli Kurt , ihtiyar kadna dikkatle bakt. Acaba bunam myd ? Neler sylyordu ?
aknlkla :
- 124 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Bunu syleyerek elinde kutu olduu halde adrdan kt. Deli Kurt app kalmt. Bu kadn
gerekten bunam myd ?
Sat Kadn , ya icab birok eyleri unutmaya balamt. Bu arada Deli Kurt'tan Bala
Hatun'un olu olduunu gizlemek lzumunu unutmu , yllarca saklad kk sand
kendisine verivermiti. O imdi Melek Hatun'un doum iiyle urarken Deli Kurt'un yreine
nasl bir dert aacann farknda bile deildi.
Deli Kurt , ssl sand at. Bu , byke bir kutu kadard. Bir ipekli kuma kesesinin iinde
salar vard. ocuk salar olacakt. Baka bir kesede bir nazarlk gzne arpt. Sonra
elmasl bir altn yzk ve gmten yaplm kk bir kaplumbaa...
Hayretler ierisinde sand kartryordu ! Bunlar neydi. Bala Hatun'un sand... Bala
Hatun'un kendi anas olduunu sylyordu. O gne kadar anasn 'Aye' diye belletmiti.
Biraz daha kartrnca eline bkl katlar geti. Ap bakt . Yine imzal mektuplar... Tpk
teki mektuplarn yazsna benziyordu. akr'n torbasnda bulduu mektuplar kemerinden
karp at. Bu imdikilerle yan yana yere dizdi. Ayn sa yazmt. Okudu :
Emniyette olduunu renip Hakka hamdettim. Seni , gvdendeki canla birlikte Allah'a
havale kldm. Olum doarsa adn Murad koy. Kosova'da ehit olan dedemi btn
hanedanmdan kutlu sayarm. Duam zerinedir. Sen de beni duadan unutma. SA
Deli Kurt'un beyni bir anda allak bullak oldu. Mektubu bir daha , bir daha okudu. Bunlar ne
demekti ? Anas Bala Hatun olunca , bu sa'nn da babas olmas gerekiyordu. yleyse ana ,
baba diye kendisine bellettikleri Aye ile Osman neci oluyordu ? Bu Sat Kadn 'Anan Bala
Hatun' derken bsbtn uydurmu muydu ? Babas sa olunca onun 'Kosova'da ehit olan
dedem' dedii Murad kim olabilirdi ? Kosova'da ehit olan Murad... Aman Yarabbi ! ... Deli
Kurt , dnya bana yklmcasna bir aknlk geirdikten sonra mektubu tekrar okudu. Bu
sa , bir hanedandan bahsediyordu. Osmanl Elinde bir tek hanedan vard : Osmanl
Hanedan ... Artk hi bir pheye yer kalmamt ki , bu mektubu yazan sa , Kosova'da ehit
olan Murad Be'in torunu yani Yldrm Beyazt'n olu olan sa Be'di. Bu sa Be de kendi
babasyd ...
Deli Kurt , yeniden 'Aman Yarabbi !' diyerek ayaa frlad ve birden bire gzlerinden bir perde
ald. Hatralar yldrm hzyla beyninden geerken vaktiyle mana veremedii kk eyleri
kavramaya balad. akr bir gn kendisine 'ehzadem' deyivermi , sonra ii akaya
bulatrm , bir gn de 'Yaa be Osmanolu !' diye barmt. Demek ki , bunlar
istemeyerek azndan karmt. Torlak Kemal ile yaplan savatan sonra o zaman ehzade
olan imdiki padiah kinci Murad Be , Deli Kurt'u huzuruna ard zaman akr'n
gsterdii tela ve titizlii hatrlyordu. Ya o Hasan elebi kimdi ? Kendisine verilen para
ancak bir ehzadenin paras olabilirdi. O kadar oktu. Ya her eyi bile Esen Br'nn
kendisine 'yce bir soydansn' demesi ...
Evet , gzlerinden bir perde kalkm , aydnla kmt. Fakat bu korkun bir aydnlkt.
Sat kla o kadar muhteem bir gerei aydnlatyordu ki , korkmamaya imkan yoktu.
Demek ki , kendisi bir Osmanl ehzadesiydi. Yani her an Azrail'in klc altnda yaayan birisi.
Buna sevinmek mi , yerinmek mi gerektiini anlamadan Sat Ana ieri girdi. Glyordu :
- 125 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- sa olsun !
Sat Kadn'n glmsemesi dudaklarnda donup kald. Kalar atld. Gzleri yerdeki sanda
ve onun dalan eyasna iliti. Her eyi anlamt. Fakat artk yapt yanl dzeltmeye
imkan yoktu. Bu sandkta bir iki mektubun sakl olduunu , o mektuplarda Deli Kurt'un
bilmemesi gerekli srlar bulunduunu biliyordu ama artk olan olmutu. Buna ramen
itirazdan geri kalmad :
Deli Kurt sarho gibiydi. Umursamaz bir genilik iinde glerek cevap verdi :
- Canm nine ! Mehmed yahut Musa , Sleyman yahut Mustafa veya Erturul da olabilirdi
ama hepsi bir kapya kar ...
UNUTULMAZ AYRILIK
Deli Kurt , bitkinlii bir trl gemeyen evdeini , doumun onuncu gnnde , Yass Tepe'nin
eteindeki ifal suya gtrd. Kzlaryla sa'yi ve Topuz Ahmed'i de alarak atlarla erkenden
oraya gittiler. Topuz Ahmed'i , tepeye gzc koyduktan sonra kuyudan ektii scak suyu ta
olua doldurdu , analarn ve kk kardelerini suya sokup ykadktan sonra kurulayarak
aacn altna getirmelerini kzlara syleyerek kendisi aacn yanna dnd.
Bu ziyaretleri st ste yapmaya baladlar. Yava yava hatunun yorgunluu , arkl gitti.
Toplad , glendi , yz pembeleti. sa'ya gelince , o zavall , dnyadan habersiz , anasnn
grleen stn emiyor , bol bol uyuyor , biraz ablalarnn kucanda geziyor ve byyordu.
Deli Kurt , birka defa olunu kucana alm , fakat onun masum baklar karsnda byk
bir teesr duyarak brakmt. Bu znt nerden geliyordu ? Onu pek kurcalamak istemiyor ,
fakat 'bu ocuk talihsiz olacak' diye iinden gelen bir ses yreini paralyordu. Talihsiz
olarak doduu muhakkakt. Bir insann kim olduunu syleyememesi gerek bir talihsizlikti.
Kendisi de talihsiz domutu ama bugne kadar erefli bir sipahi olarak yaamt. Sipahi
olmak az ey deildi. Fakat babas , anasn yanl bir isimle bellemeye mecbur olmak kt
idi.
Deli Kurt , bir de Gken'i dnyordu. Onu sevmek de hem byk bir bahtiyarlk , hem de
kutsuzluktu. Evli ve drt ocuk babas olmasa iin kutsuzluk yn olmayacakt. Fakat
- 126 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
blkba da olsa iki evli bir sipahi grlm , iitilmi nesne deildi. Deli Kurt , glmsedi.
'ehzadece bir i olacak' dedi.
imdi , Yass Tepe'nin arkasndaki dzlkte , Gken'in dayand aacn altna oturarak gn
ldrmeyi huy edinmiti. Gken'in izdii ok resimlerine uzun uzun bakyor , gece olunca
kaval alyordu.
Bir akam yine hznl baklaryla ufku szerek karanln kmesini bekledikten ve
kavaln almaya baladktan sonra birisinin kendisine seslendiini duyarak kaval kesti ,
ban evirdi. 'Murad Aa' diye baran bir adam aksaya aksaya yaklayordu. Deli Kurt ,
ayaa kalkarak yerini belli ettikten sonra 'Buradaym' diye haykrd ve yuvarlanr gibi gelen bu
adamn kim olduunu kestiremeyerek sordu :
- Kimsin ?
Deli Kurt , o kadar Gken'le doluydu ve onun dnda her eyi o kadar unutmutu ki , birden
bire bo bulunarak:
- Ya bu ne ?
Pi lyas , buna gayet tuhaf fakat yldrm tesiri yapan bir karlkta bulundu :
- Evet aam. Macarlarla on yllk bar yapt. Efalk' Macar ald. Srbistan Srp beine verildi.
Murad Be Macar'a tutsak den damad Mahmud elebi'yi kurtarmak iin yetmi bin altn
dedi. Sonra da tahtn brakarak Manisa'ya ekildi.
Deli Kurt , bunu istemeyerek sylemiti. lyas bile yine sarho olduu halde bu szn
manaszln anlamt :
- Doru sylyorsun lyas. arab getirdiine de iyi etmisin. Yarn adra urayp akan al.
Ama bir daha da buraya , bu aacn altna geleyim deme ...
- lyas yok mu , Pi lyas ? Yaasn Pi lyas !... Pi lyas bir daha buraya gelirse bacaklar
krlsn... Kafas kopsun ... arapsz kalsn ...
Sonra yuvarlanr gibi bir hareketle uzaklat ve gzleriyle onu takip eden Deli Kurt :
- Murad Be ekildi ha ! ... Demek dnya yk ona da ar gelmeye balad , diye sylendi.
***
Gnler geip gidiyordu. Deli Kurt btn ileri Sat Ana'ya , byk kz Zeyneb'e ve Topuz
Ahmed'e brakmt. Sat Ana'nn buyruunda her ey yle bir dzeninde gidiyordu ki , Deli
Kurt'a Yass Tepe'de kaval almaktan baka bir i kalmyordu.
Bir akam yine kavaln alp gelmi , Gken'in aacna yaslanarak gnn iyice kararmasn
beklemi , sonra kavala el atmt. Gken gibi ta uzaklara duyuracak kadar alamyordu
ama yine de usta bir kavalc olduunu belli ediyordu. Bu ezgiler gnlnden geliyor , alarken
aklna gelen babas sa Be , anas Bala Hatun, akr ve Evren iin bir eyler sylyor ,
sonra bunlarn hepsini unutturan Gken'i dnerek flyor , flyordu. Kaval alarken
gzleri yldzlara deince onlarn parlakl , aklna hemen Gken'in kl gzlerini getiriyor ,
geceleyin ten bir kuun sesindeki gzellik , Gken'in billur sesini dndryordu. Bir
yandan da alyor , durmadan alyordu.
Gecenin yars gemi , Deli Kurt yorulmutu. Kavaln yanna koyarak ban aaca dayad.
Yorgunluk karmak ister gibi gzlerini kapayarak ylece kald. Bu bir uyku deildi. Uyku ile
uyanklk arasnda , insanlarda ara sra grlem bir durumdu.
- 128 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Gken'in sesiydi. Aacn arkasndan geliyordu. Ban evirdi. Kimsecikler yoktu. Bu sefer
ayn ses nnden geldi :
O rpertici , gnllere ileyici sesti. Ksacas Gken'in sesiydi. Yzn dndrd. Ses
hafifliyordu :
Heyecanla ayaa kalkt. Gzleri ifal suyun dorultusunda idi. Orada bir ift yeil k
parlyordu. Iklar szerken birden bire sndklerini grd. Sonra sada , solda , yaknda ,
uzakta birok yeil klar parlayp snmeye baladlar.
Deli Kurt , iinde duyduu rperti ile geriye doru bir adm att ve ayann altnda bir trt
duydu. Eilip bakt ! Yazk ! Dalgnlkla can yolda kaval ezip krmt...
Obaya dnmeye karar verdi. Ayn n altnda aaca bakt. Aaca ... Gken'in aacna ...
Gzleri aacn gvdesine , Gken'in kazm olduu aa resmiyle oklara kayd. Hey ulu
Tanr ! Sarho muydu ? Yoksa d m gryordu ? Biraz daha sokularak yakndan bakt.
Daha akamleyin , Gken'in ilk yapt halde duran btn ok resimleri kaybolmu , yalnz
aacn resmi kalmt. Yanl m gryorum diye elini srerek yoklad. Yanl grmyordu.
Aacn gvdesinde yalnz aa resmi vard. Korku ile titreyerek evresine baknd. Ne yeil
klar gzkyor ne de ses iitiliyordu. Hzl admlarla obann yolunu tuttu.
***
gn sonra obaya gelen ulak umulmadk bir haber getirdi. Macar ve yandalar bar
andlamasn bozarak yeniden yrye balamlar , ouk padiah Mehmed Be de
Manisa'da ki babasna yazarak gelip ordunun bana gemesini bildirmiti. Murad Be
Manisa'dan kmt. Btn sancaklara hzl ulankal gndemiti. Kendisi de blk blk , alay
alay sipahileri toparlayarak yldrm gibi bir abuklukla Karas'ya geliyordu. Buradan da Bursa
zerine yollanacakt.
Deli Kurt , obada son gecesini geirecekti. Ertesi sabah erkenden oba halkndan olan iki
sipahi ve drt ebeliyi de alarak yola kacakt. Akamdan Sat Ana ile vedalat. adrnda
baz hazrlklar yapt. Babasnn mektuplarn anasnn kk sandna yerletirerek bunu
evdeine emanet etti. Kemerine yalnz anasndan kalm olan tek mektubu soktu. Titrek bir
kadn yazsyla yazlm olan bu satrlat nedense Deli Kurt'a ok dokunuyordu. Sonra evdei
ve kzlaryla vedalat. Mini mini sa'y kucana alarak biraz sevdi. Epeyce bym ,
gzellemiti. Hala o hazin ve masum baklarla , Deli Kurt'u yaralyan baklarla bakyordu.
Tek olunu pt 'nallah devlete , millete yarar kii olursun' dedi ve annesine verdi. Topuz
Ahmed'e de veda etti. Atna atlad.
Obay dolaarak sipahilerle cebelilere ertesi sabah nerede buluulacan syleyip Yass
Tepe'ye yneldi.
Atn otlara brakp Gken'in aac dibine kt. Dald kald. Sevdii kz grmeden savaa
gidecekti. Boru deil , Macar savana gidiyordu. Gidip te gelmemek vard. Gitmeden nce
bu kutlu yerde sabahlamak ne ho olacakt.
Buras hayatnn en tatl hatralaryla dolu bir yerdi. Gken onun hayatn burada kurtarm ,
Gken'in dizinde burada yatm , Gken'in gzlerini burada grmt. Yalnz onun sesini
- 129 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
iitmek , yahut dizinde yatmak veya gzlerini grmek bir mre deerdi. O , bu
bahtiryarlklarn hepsini birden tatmt. Gken ... Gken ...
Bu yalnzca gzel bir kz deildi. nsan st , olaan st bir kzd. Gizli bilgiler biliyor ,
gzleriyle istediini ldryor , istediini yaatyor , gnlerce uzak yoldan insann yreine
seslenebiliyordu. Yalnz bu kadar m ya ? Bir pehlivan gibi gl , sipahi gibi binici , nianc ,
vururcu , krc idi. Ya o kaval ?
Deli Kurt , yreinin hzla arptn duydu. Suna boyu ile szlr gibi yryn , billur gibi
sesini , insan delirten kl gzlerini hatrlad. Gken'in gzleri ... inden yeil klar
salan , baklamayan o korkun gzellikteki gzleri...
Deli Kurt , hatralarla kendinden gemiti. Sonra bu hatralarn yanna yenileri katlmaya
balad. Babas sa Be , dedesi Yldrm Bayazd , dedesinin babas ehit Murad Be ,
sonra dedesinin dedesi Orhan Be ve onun babas Osman Be...
Deli Kurt kaderin ac cilvelerini dnmeye balad. Ayn kandan , ayn soydan iki adatan
birini padiah Murad Be , birini Blk ba Murda yapan cilveyi... Tanr byle yazmt. Ne
denebilirdi ki !...
Bunlar dnrken birden bire yan banda bir glge grd ve bir ses iitti :
- Sipahi !
Deli Kurt , toparland. Aman Yarabbi !...Hayalet deil , Gken'in ta kendisiydi. Yan bana
kadar sokulmu , atnn stnden peesiz l l gzleriyle kendisine bakyordu.
- Geldin mi Gken ? diye seslendi. Belli belirsiz glmsyor , elini uzatarak 'Geldim' diyordu.
- Sana getirdim , dedi. Bu , bir kavald. Deli Kurt ne diyeceini ard. Ksa bir susma oldu.
Sonra Gken'in billur sesi havay titretti :
- Yarn yine savaa gidiyordun , deil mi Sipahi ? Drt yl seni bekledim. Geleceini
biliyordum. Sabaha kadar daha epey zaman var. Bu zaman seninle dipdiri konuarak
geirmem iin ifal suda ykanmalym. Gnlerdir at srtnda uyumadan geldim. Beklersin
deil mi?
***
- 130 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Anam buraya gelecek ve bizi o evlendirecek, dedi. Sonra niin anasnn yanna gittiini
anlatt. Deli Kurt onu hayretler iinde dinliyor ve yeil kl gzlerine dalarak kendinden
geiyordu. Bir aralk Gken'in :
- Yorgunsun , dinlen diyerek ban dizlerine yatrdn farketti. Sonra tan atncaya kadar
ald kavaln dinledi .
Ortalk aydnlanrken kalkt. Gken'in dizlerinden kalkmak yllk tutsaklktan bile gt.
Fakat buyruk padiahtan geliyordu ve kendisi de tmarl bir sipahi , bir blkbayd.
- Beni sen yaattn Gken ! stmde byk hakkn var. Gelmezsem hakkn helal et , dedi.
Gken bunu syleyerek anasnn yeni hazrlad emden Deli Kurt'a verdi. Vedalatlar.
Biraz uygunsuz dt ama Deli Kurt , bu kadar sevdii kza sarlmaktan kendini alamad.
Gken de ona sarlmt. ptler.
Deli Kurt , dnya gzeli Gken'in dudaklaryla kavrulmaktaki tad , dirlii boyunca
unutamazd. lrken en son anaca an da bu an olacakt.
Pazarlk yaplmt. Cenevizler her Trk askerini bir altna geireceklerdi. Murad Be
hazinesini dkmekten ekinmedi. Krk bin altn vererek krk bin askerini karya geirdi.
Edirne'ye doru hzl bir yry balad. Btn Rumeli erisi Edirne'de padiah bekliyordu.
Murad Be , burada beleri ve kumandanlar ile ksa bir grme yapp kuvvetli bir birlii
Edirne'de braktktan sonra 50 bin kiiyle Filibe'ye doru yrd.
- 131 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Ordu , kesin buyruk almt. Byk bir sessizlik iinde yrnecek , saa sola tamalar
olmayacakt. Gece yryleri yapyorlar , Hristiyan ahali ile rastlamamaya dikkat
ediyorlard.
Gz balamt. Fakat havalar ok gzel , ok dzende gidiyordu. Szn ksas tam yry
mevsimi ve sava havasyd.
Deli Kurt'un blndeki sipahiler hep yeni ve gen erlerdi. En yals yirmi beinde
bulunuyordu. Deli Kurt krk bir ya ile kendisini bunlarn arasnda kocam olarak gryordu.
Deli Kurt , Gken'le dolu olduu halde ordu ile pka Geidi'ni geti. Gken'le dolu olduu
halde Trnova'y at. Gken'le dolu olduu halde Nibolu'ya vard.
Buraya ikinci geliiydi. Gken'in sesini ok uzaklardan Macar tutsaklndan kat zaman
burada Trk toprana basmt. imdi ayn yerde , dedesi Yldrm Bayazd Be'in Hal
ordularn basp darmadan ettii yerdeydi.
9 Kasm 1944 akam Murad Be ordusu Varna nne geldi. Dman , birka saat nce
gelmi ve drt bin adm uzakta Trk karargahnn kurulduunu grnce dehete dmt.
Deli Kurt , o gece Karas Sanca sipahilerini dolaarak padiahn ertesi gnk sava iin
olan buyruklarn bildirdi. Ordugahta t kmyordu. Atlar bile kinemiyordu. Nbetilerden
baka herkes bir yere km , kimi uyukluyor , kimi ge bakyor , kimisi de okuyordu.
Deli Kurt da okuyanlar arasnda idi. sli bir rann altnda Yasin okuyordu.
Dman ordugah ise klar arasnda idi ve grltler geliyordu. Ertesi gn burada bir
hesaplama olacakt.
***
Gece bitti, Gne dodu. ki ordu , ters cephe ile vuruacakt. nk Trkler , daha sonra
gelmiler ve dmann kuzeyinde yer tutmulard. O halde savata Trklerin yz gneye
dnk olacakt.
Murad Be'in buyruu ile daha bir ka ay nce on yl iin yaplm olan andlama bir kargnn
ucuna geirilerek Trk karargahnn nne aslmt. Trk ordusunun sa kanadna Turahan
Be kumanda ediyordu. Bunun buyruunda Rumeli sipahileri vard. Sol kanadna Karaca
Paa kumanda ediyordu. Bunun buyruunda da Anadolu sipahileriyle aknclar ve azaplar
bulunuyordu. Aknclarla azaplar sol kanadn sol ucunda idiler. Babu olan kinci urad Be
ise kapkulu askeriyle geride duruyordu.
Sava , Murad Be'in buyruu ile balad. Azaplarla aknclar dmann sa kanadna , onu
evirecek ekilde yaklatlar. Azaplar dman ok yamuruna tuttuktan sonra aknclar hzla
- 132 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
ileri atld. O zaman sol kanadn kumandan olan Karaca Paa , buyruundaki btn Anadolu
sipahilerini taaruza kaldrd.
Deli Kurt , blne saldr buyruunu vermiti. Ksa bir zamanda dmanla gs gse
geldiler. Kendisi ve btn Anadolu sipahileri zorlu Macarlarla karlaacaklarn sandklar
halde nlerinde Hrvatlar bulmulard. Hrvatlar , Macarlardan daha iri ve boylu idiler , ama
onlar gibi sert asker deildiler...
Deli Kurt , bl ile birlikte Hrvatlarn iine dald. Yaman dalmlard. Klc kalkp iniyor ,
her inite bir Hrvat' yere indiriyordu. Bl de yle idi. O gen eriler de byk bir istekle
vuruuyorlar , iri Hrvatlar datp akna eviriyorlard.
Kendisini bir aralk bir tmsekte bulan Deli Kurt , sa kanada abuk bir bak frlatt. Rumeli
sipahileri de dmanla kl klca idiler. Yer gk kl akrtsndan ve sava haykrndan
inliyordu.
te o zaman Anadolu tmarlarnn zledii i oldu. Yanko Hunyad zrhl Macarlarn ardna
Bonaklar da takarak Karaca Paa'nn Sipahilerine yandan saldrd. Bu saldr gerekten
yaman ve korkun bir saldrt. nk hem yandan yaplyor hem Macarlar tarafndan
yaplyor , hem de bunu Ynako Hunyad idare ediyordu.
Deli Kurt ve blkdalar toplu bir halde idiler. Sancak beinin de yannda bulunuyorlard.
Kyasya bir vuruma oluyordu. Bu , biraz nceki yalnz Hrvatlar krmakla geen savaa
benzemiyordu. Bir yandan Macarlar deviriyorlar bir yandan da kendileri dyorlard.
Sancak beinin , gerideki Yenierilerin soluna doru ekilme buyruunu verdiini iittiler.
Deli Kurt ekilmelerden holanmazd. Yars ehit olmu bulunan bln kendi evresinde
toplamt. Yzleri Macara dnk olduu halde ekilecekler , dmana srt
gstermeyeceklerdi.
Fakat zrhl Macarlarn saldr , saflar paralayacak bir ekilde yaplyor , bunu nlemek iin
yalnz blkbalar deil alay beleri , sancak beleri bile n safhada vuruuyorlard. ok
gemeden Anadolu Belerbei Karaca Paa da Macarlarla yz yze geldi. Macarlar onu
sancandan ve klcndan tanmlard. stne doru geliyorlard. Deli Kurt , beler beinin
yanndaki erilerin birer birer dtn grd. Gzleri bir anda kendi sipahilerinden ikisini
grerek bard :
Karaca Paa'ya doru at srdler. Deli Kurt , ilk vuruunu yapt. Tam bir sipahi vuruuydu.
Zrhl olduu halde Macar atls devrildi. Arkasndan bir vuru daha yapp bir Macarn klcn
drd. nc vuruunu yandan bir Macar atnn ard ayana yapt. Drdnc vuru
kendisine savrulan bir klc eldi. Bu Macarla at stnde kllatlar. Dursun'un bir drt
onu da devirdi. Fakat bu srada arkadan yeni gelen Macar atllarnn arp Deli Kurt'u iki
sipahisinden ayrld ve o bir ka dmanla sarlm olduu halde dven , kendini korumaya
alan Karaca Paa ile yalnz kald. Paa haykrd :
- 133 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Karaca Paa'ya bir ka kl deimiti. Zrhlar kendisini kurtaryordu. Deli Kurt , atn
ahlandrp ykselterek , paay sarm olan Macarlardan birine tepeden inme bir kl
savurdu. Devirdi de... Fakat baka bir Macarn klc da paay tulgasz brakt. imdi o ,
dmanlar iin daha kolay bir vad. Buna ramen paann yanna gelebildi.
Anadolu tmarllar vurua vurua ve krla krla , yenierilerin soluna doru ekiliyordu. Fakat
Belerbei Karaca Paa ile Blikba Deli Kurt , ekilen sipahilerin yerini bir deniz gibi
bryen Macar dalgalar ortasnda kk kz ada gibi kalmlard. Umutsuzca arpyorlard.
Bu ana baba gnnde Deli Kurt , kendisi iin lm aklna bile getirmiyordu. nk Gken
yle sylemiti. Gken yanlmazd. Btn kaygs belerbeini kurtarmakt. Karaca Paa ,
uzun kargs ile drtler yapyor, Macarlar yaklatrmamaya urayordu. Gerileyen Trk
saflaryla aralarndan yirmi adm ya var , ya yoktu. Bunu bir aabilseler... Fakat Macar
brakmyor , saldr stne saldr yapyordu.
Deli Kurt , tulgas dm olduu iin sol eliyle kalkann kullanarak ban koruyordu. st
ste savrulan kllar tutmak iin kalkann kaldryor , fakat o zaman , ksa bir an iin olsa da
nn gremiyor , atn kendi haline brakyordu.
Yine , ban korumak iin kalkan ile siper ald bir srada atnn tkezlediini hissetti ,
hemen arkasndan da kendisini yerde buldu. Srayarak frlarken , klcn savurdu ve stne
gelmekte olan Macarn atn sinirledi. demilerdi. Fakat ayn anda Karaca Paa'nn da at
yklm , belerbei yere kapaklanmt.
Deli Kurt , birka Macarn birden Karaca Paa'ya kl rdklerini grerek seirtti , klcn
savurup kendine yol aarak yanna vard. lm dirim an idi. Belerbei kalkmak iin
davrand. Fakat bana yedii bir klla yine kapakland. Deli Kurt , vuran Macar grmt.
Eilerek klcn at aya hizasnda savurdu ve Macarn at devrilirken sol elindeki kalkann
atarak Karaca Paa'y omuzundan kavrayp kaldrd. Belerbei kanlar iindeydi. Kargsn
smsk tutuyordu. En yakn Macar'a sert bir drt yapmaktan geri kalmad. evrildikleri
zaman btn erilerin yaptklar gibi Deli Kurt da Karaca Paa ile srt srta vermiti. yice
yorulmu kolu ile kl savurarak kimseyi yaklatmamaya urayordu. Birden belerbeinin
sesini duydu :
Deli Kurt , o can pazar kargaalnda ksack bir an iin ban geriye evirecek zaman
bulmu ve alnna kl yiyen Karaca Paa'nn srtst yere dtn grmt. Koca
belerbei son dakikasnda kargsn bir dman atnn karnna sanyordu. Bir Macar
kargsnn da rme zrhn delerek paann gsne saplandn grd. Arkasndan
belerbeinin 'Allaaah' diyen sesini iitti. Karaca Paa ehit olmutu.
O zaman Deli Kurt , artk yaplacak baka bir i kalmad iin Trk saflarna katlmak zere
yaln kl ileri atld. Delilii tutmu olduu iin Macarlar onu durduramyorlard. Tulgasz ve
kalkansz olduu halde yle vurular yapyordu k , bir adam biiyor , yahut bir at yarya
kadar bierek yere seniyordu. Yz kan iinde , giyimleri para para idi. Fakat dmandan
syrlm ve Sipahi saflarna katlmt.
Anadolu sipahileri byk kayp verdikleri halde dzgn bir ekilile yenierilerin soluna
gelmiler ve saf balamay baarmlar , fakat belerbeini ehit vermilerdi.
Bu dzgn saflar grnce Macarlar durdular ve kendilerine bir eki dzen vermek iin
gerilediler.
- 134 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Deli Kurt , sana bakt. Rumeli sipahileri de yenierilerin sana doru ekiliyordu.
Murad Be , plannn ilk ksmn baar ile tatbik etmiti. Hem Hrvatlar yok etmi , hem de
balangta taaruza kaldrd sa ve sol kanatlar hareket noktalarndan daha geriye
ekmekte dmana savan ilk arpmasn kazand fikrini vermiti.
kinci Murad Be , bir sava kurdu idi. Evvelce kendisini yenmi olan Yanko Kunyad'n nasl
bir kumandan olduunu biliyor , Macarlarn askerliini iyi tanyordu. Bu ilk atmada dman
daha ok kayp vererek say stnln karm , buna karlk biraz ilerlemiti. Fakat u
da vard ki , o btn kuvvetini savaa sokmu olduu halde kendisini kap kulu askerleri daha
arpmaya katlmamlard.
Yanko burada aldand. Pskrtp geriye att sipahilerle azap ve aknclar yenilmi ve
ezilmi sanarak ortadaki Kapkulu askerine yklendi.
Deli Kurt , yenierilerle kapkulu sipahilerinin dmana ok serptikten sonra geri ekildiklerini
grd. Murad Be yine kaz kanad denilen Trk oyununu yapyordu. Dman , ekilen
ortadan ilerleyecek , bylece sa ve sol kanatlar onun gerisinde kalacak , bu srada
ilerleyecek olan sa ve sol kanatlar dman ember iine alm olacakt.
***
Akam oluyordu. Macar ordusu evrilmiti. Fakat Macar atllar da Murad Be'in karargahnn
nne kadar gelmiti. Bu gelenlerin banda Macar kral bulunuyor , askerleriyle birlikte
Murad Be'e doru saldryordu. Savan en korkun boumas burada yaplyordu. Artk
tmarl , aknc , azap , yenieri birbirine karm , son gleriyle sava bitirmeye
urayorlard.
Deli Kurt , uzun zamandr birka azapla birlikte padiahn on adm ilerisinde dmanla
vuruuyorlard. Yannda bir iki yenieri ile Sekbanba Yazc Doan vard. Kimi atl , kimi
yaya olan Macarlarla ala kl savayorlard. Kllar entiliyor kalkanlar paralanyor ,
tulgalar krlyor ve savalarn solumas btn sesleri bastryordu.
Macar kral , yannda birka be olduu halde padiaha doru ilerliyor , Osmanl askerleri
onlar durdurmak iin canlarn dlerine takyorlard. Macar zrhllar adm adm padiaha
yaklayordu. Murad Be bunu gryor , klcn ekmi olduu halde souk kanllkla yerinde
duruyor ve her taraftaki durumu grerek ona gre buyruklarn veriyordu. Yannda Azap Be
vard.
Birden zrhl bir Macarn , iki eliyle kaldrd byk klcn korkun bir indirile indirdii
grld. Sekbanba Yazc Doan bu klla yere serilmi , Deli Kurt da klcn , karnna
doru Macarn atna batrmt. Fakat arkadan Macar kral Ladislas geliyordu. Klcn Deli
Kurt'un bana doru savurdu. Eer o srada bir azap eri vuruu elmeseydi , Deli Kurt sa
kalmayacakt. Rstem adndaki bu azap , kraln hcumunu savdktan sonra atnn ayaklarna
doru bir savuru yapt. At kapaklanm , kral yere dmt. Deli Kurt , ayaa kalkan kralla
kar karay idi. O srada herkes bir bakasyla uramakta olduundan , bu ikisinden birine
yardma gelen kimse yoktu. ki sava kllarn arptrdlar. Sonra havada hzla dnen
kllar grld ve tekilerine benzemeyen bir ses iitildi. Kral devrilmi , Deli Kurtta alnndan
ald bir izikle sersemlemiti.
- 135 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Murad Be , yz gz kan iinde olmasna ramen adan tanmt. Gr bir sesle bard :
- Bre Murad ! Vurutuun yetiir. Artk sava kazandk. Buraya gel !...
Deli Kurt , padiahn sesini iitince kendine gelmi ve Murad Be'e doru yrmt. Klcn
sol eline ald. Sa eliyle barna basp ba eerek Padiah selamlad. Padiah
glmseyerek eliyle bir ey gsteriyor ve :
- Artk dman dayanamaz , diyordu. Deli Kurt , Murad Be'in gsterdii yere bakt. Koca
Hzr adnda yal bir yenieri , kraln ban keserek kargya takm ve havaya kaldrmt.
Gn batarken Macar ordusu yok edilmiti. Yanko bir ka bin Ulah'la birlikte kayordu.
***
Gece sava alannda geirildi. Deli Kurt , Gken'in verdii emi yaralarna srdkten sonra
kalann da blkdalar iin kulland. Yaras olmayan yok gibiydi. Sonra bulunduu yerde
derin bir uykuya dald. O kadar yorgundu ki ne yaralarnn acs , ne gecenin souu bu
uykuya engel olamad.
YOLLARIN SONU
Deli Kurt , yaralar , bereler iinde tek bana Karas'ya dnyordu. 10 Kasm 1444'te
Macarlarla yandalarn yenmiler , ertesi sabahta krallarnn ldn ve kumandanlar
Yanko'nun katn bilmeyerek yk arabalar arkasnda bekleyen Macar birliklerine
saldrarak yok etmilerdi. Macar kralnn iki yz arabas Murad Be'in eline gemiti. ok
ehit verilmi , fakat byk bir zafer kazanlmt, zledi'nin c alnmt.
Savatan sonra Murad be , yannda Azap Be ve Deli Kurt olduu halde alann geziyordu.
Yn yn ehitler , yn yn Macar lleri gzn alabildiine uzanyordu. Ac duymamak
kabil deildi.
- unlara bak Azap Be , dedi. Azap Be tarihin unutamayacag cevab verdi : - lerinde bir
tane ak sakall bulunsayd bu halde dmezledi ! Aralarnda bir tane yal , ak sakall kii yok.
Bu nice itir ?
Murad Be , evet der gibi ban sallad. Sonra Deli Kurt'a dnerek :
- 136 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Blkba , dedi. Bugn nasl vurutuunu grdm. Devletin ekmei sana helal olsun. Seni
alay beliine ykseltiyorum. Kendi atlarmdan da iki tanesini sana vereceim. Baak bir
dilein var m ?
Deli Kurt'un gzleri parlad , yz kzard. Elini gsne basp ban indirdikten sonra :
***
Gnl ve beyni yalnz Gken'le doluydu. O kadar doluydu ki , arada bir kendisinin kim
olduunu bile unutuyordu. Tmarl Murad diye yaarken bir de Osmanolu sa Be'in olu
olma , yani Osmanl ehzadesi olmak , onu adeta iki ahsiyetli bir insan durumuna sokmutu.
Gken btn varln doldurmasa , oan her eyi unutturmasa o zaman , gizli bi Osmanl
ehzadesi olmannm ne belal nesne olduunu dnebilecekti. Fakat bir tek dnceden
baka her kaygdan o kadar syrlmt ki , tehlikeler iinde yzdn anlamyordu.
Drt nala gitmek istiyor , fakat yollarn amuru atlarn hzn kesiyordu. Gz
balamt,yamurlar aralksz yayordu ama bu kadar amuru imdiye dek ne grm ne
iitmiti.
Yollar uzadka uzuyor , bitmeyecek gibi geliyordu. Her zaman kendisini Gken'e
kavuturmak iin ksalan yollar bu sefer neden deimiti. Birde 'Ya Gken'i bulamazsam'
diye dnd ve bu dnce ile ii olmadk ekilde szlad.
Deli Kurt , artk evresiyle btn ilgisini kaybetmiti. Srtnda gocuu olduu halde
slandnn farknda deildi. Hayvanlarn a olduunu da unutmutu. Hatta kyne
varmadan nceki son konakta , bir handa gecelerken bir ka yolcunun kendisine bakarak
gizlice bireyler konutuunu da grmemiti.
Gznde alay beilii , ehzadelik yoktu. Hatta Melek Hatun'la kzlarn , hatta kk sa'yi
bile dnmyordu. Gznde ancak Gken vard. lgn bir secgiye tutulmu olduunu
anlyordu. Gken ... Byc dnya gzeli Gken ... nsan st, peri kz Gken ... Sonra
onun kaval ... Hele billur sesi ... Hele gzleri... Yeil klar saan gzleri...
Deli Kurt , bitmeyecek gibi uzayan geceyi byk bir sknt iinde geirdi. yl sren
tutsaklk hayatnda bile bu kadar sknt ekmemiti. Erkenden yola dt zaman
yamurun da , amurun da korkun bir hal aldn grd ve bunaldn duydu.
***
Deli Kurt yamusuz amursuz havada yarm gnde kolaylkla alabilecei yolu btn bir
gnde glkle bitirerek akam basarken kyne vard. Yamurdan olacak , grnrde
kimseler yoktu. inde bir gariplik duyarak atndan atlad. Kapy vurdu.
- 137 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Her zaman kapy Zeynep aar , Melek Hatun da onun arkasnda durarak hazin
glmseyiiyle kendisine bakard. Bu sefer yle olmayacan Deli Kurt anlamt. nk
ierden kapya yaklaann yry Zeyneb'in evik yry deildi. Bu ar , hantal bir
yryt. Deli Kurt , bir nsezi ile bu iten holanmad ve kapy kimin aacan merak ve
sabrszlkla bekledi. Yollarn bir trl bitmeyii gibi atlarn bir trl yryememesi gibi kapya
yaklaan da bir trl tokmaa el atamyordu. Nihayet gelebildi. Kapy ar ar at ve Deli
Kurt , karsnda onu grnce beyninden vurulmua dnd. Eiin nnde Pi lyas duruyor ,
alk alk kendisine bakyor , bir yandan da avurtlarn iire iire azndaki iri lokmay
inemeye alyordu.
Deli Kurt konuamaz olmutu. Bu da ne demekti ? Bu pis gavur bozuntusu kendi evinde ne
aryordu ? Gzlerini arkaya dikerek baknd. Evdei , ocuklar yoktu. Birden yzn kan
brd. lyas' iterek ieri girdi. Bir lm sessizlii vard. Orackta , yerde karma kark bir
sofra kurulmutu ve byk arap testisinden de belliydi ki bu sofra lyas'nd. Yava fakat ok
sert bir sesle sordu :
lyas , azndaki lokmay yutmu olduu halde cevap vermiyor , alaan gzleriyle
bakyordu. Deli Kurt'un fkeli sesi bu sefer grledi :
Pi lyas susuyordu. yice sarho olduu halde ok rkek ve ekingen bir hali vard. enesi
titriyordu. Karsndakinin bir adm attn grnce her yeri birden titremeye balad.
Kekeleyerek mrldand :
Deli Kurt , yeniden aalad. ok pis olduu iin evlere alnmayan , her zaman ahrlarda
yatan lyas'n byle ev iinde bulunmas olaanst bir eydi :
Bu sorusu cevapsz kald. ine kt eyler douyordu. fkeli gzkmemeye alarak sordu
:
Pi lyas insann kann donduran bir uyuuklukla bir Deli Kurt'a bir arap tesitisine bakyor ,
fakat bir ey sylemiyordu. Deli Kurt bard :
Yz korkun bir ekil almt. lyas iyice korktu ve yine bir ey sylemeyerek eliyle bat
ynn iaret etti. Batda Trkmen obas vard ve Deli Kurt Varna seferine karken hepsi de
orada idiler. Fakat souklar balaynca kye dnm olmalar gerekirdi. Bbu kadar aralksz
yamur yaarken hala yaylada , adr altnda olamazlard ya ... Fakat u mendebur neden
oba tarafn gsteriyordu ?
- Obadalar m ?
- Evet aam !
- 138 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
- Bre kart domuz ! Benimle alay m ediyorsun ? diye adeta kkredi ve eline geirdii ar bir
nesneyi , ne olduunu farketmeden lyas'n kafasna frlatt. Bereket versin tutturamam
fakat lyas'n feryad akam sessizliinde ky nlatmt. Deli Kurt , elini klcna atmt ki :
- Murad Aa !... Murad Aa , diye baran bir sesle kendien geldi. Kyn imam Bayram
Hoca kapda duruyor ve kendisine bakyordu :
- Burada duracana git de aann atlarn ahra sok , diye bard. Oonun sendeleyerek
kn seyrettikten sonra :
Bayram Hoca'nn bir eyler syleyecei belliydi. Ac eyler seyleyeceini seziyor , fakat
sezdiini anlamyordu. Uyku ile uyanklk arasnda gibiydi. Byle olduu halde imamn
tereddt geirdiini farkederek sze giriti : - Bayram Hoca ! Giri yapmaya davranma. Ne
biliyorsan bir an nce syle de reneyim. ocuk deilim ki avundurasn...
mamn kalar atlmt. Yere bakyordu. Din adam edasyla yle dedi :
- Murad Aa ! Kazaya rza gerek. Takdir byle imi. Hatunun merhum oldu...
Deli Kurt bu szn manasn birden bire anlayamad. Derin baklarla baktktan sonra ,
birden bire ark ve bitkin olarak obaya gtrd evdeini hastalktan ld diye dnp
sordu :
- nce hastalktan m ld ?
- Ne gezer !... Tanrnn afeti geldi. Ortal tufan bast. Her eyi ald , gtrd...
Tanrnn afeti... Tufan... Deli Kurt , aralksz yaan yamuru ve yollarn amurunu hatrlad.
Sonra birden irkilerek bard :
- Ya ocuklar ?
mam , byk bir gayretle karsndakinin yzne bakabildikten sonra , mezar banda dua
edenlerin sesiyle :
- Ya sa ?
- 139 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Bayram Hoca'nn cevab koca alay beini sanki can evinden vurdu :
- O da ld !
- Ah ! Olum ! diye inledi. Susuyordu. Alamyordu. Fakat kederden lecek hale gelmiti. Her
eyi bilmesi iin Bayram Hoca ilave etti :
- Senin Sat Kadn da , Topuz Ahmed de hep bouldular. Btn obadan ancak sekiz on kii
kurtuldu. Kurtulanlarn biri benim baldz. Yzen bir aac yakalayp cann kurtarm. Olanlar
ondan dinledim. Senin sa'y kurtarmak iin Topuz Ahmed'le byc kz , canlarn dilerine
takarak sonuna kadar uramlar ama sel n de alp gtrm....Deli Kurt , tkanacak
gibi oldu :
- Byc Kz m dedim ?
- Evet !
- Gken mi ?
- Allah ! Ok dedi ' diye haykrd. Ok deseydi bundan daha ok ac duymazd. Can evinden
vurulmutu. Benzi sapsaryd. Ayakta duracak gc kalmamt. Bayram Hoca , mumu
yakarak oday aydnlattktan sonra :
Byk felaket... Gnahlar tam biri var ki Allah bu cezay verdi ...
Gnahlar tam birisi...Bu acaba kendisi miydi ? Devletin bir askerini ldrp dman
lkesine gizlice gitmiti. 'Sen evlisin , aradan ekil' diyen Trkmen beinin oluyla
vurumutu. Yass Tepe'de Gken'le byl geceler geirmiti. Taan gnahlar bunlar
myd ? Byk bir bezginlik iinde :
Gken ha ?.. O kadar iyi yrekli olan o kz gnahkard ha ? Deli Kurt , ac ac glmsedi.
nsanlar ne kadar yanl tanyorlard !
Dayanamyordu. Dayanamayacakt. Atlar ahra yerletirip gelen lyas'a birok aka vererek
sofrasn kaldrmasn , atlara bakmasn ve ahrda yatmasn syledikten sonra oda da
gezinmeye balad.
- 140 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Koskoca dnyada kimsesi kalmamt. inde trl aclar birbirine karyor , melek yzl
Melek Hatun'u , kzlarn , olunu , analn , Topuz Ahmed'i hep ayr ayr dnyor , fakat
Gken'i dndke bir baka oluyordu.
Yaralyd. Yedi sekiz kiiyi birden kaybetmek ne demekti ? Bu acya nasl dayanacakt.
Birden Belerbei Karaca Paa ile birlikte Macarlara kar yaptklar korkun sava hatrlad
ve
- ' Keke orada lseydim ' diye sylendi. lmemiti. Fakat artk kendisine yayor denebilir
miydi ?
Mum yava yava snd. imdi oda kapkaranlkt. Sessiz ve duygusuz duvarlar , bu zifiri
karanlk iinde sabaha kadar , kutsuz bir erkein , kahramanl dolaysyla alay bei olan bir
sipahi'nin , gizli bir Osmanolunun hkrklarn dinlediler....
***
Sabahn erken vaktinde Deli Kurt en sekin atn getirterek binerken yz solgun ve bitkindi.
Kapnn eiinde brkn giyerken , at tutan lyas , Deli Kurt'un tamamyla aarm olan
salarna bakt. Bu salar bir gecede aarm ve o koca bahadr km , kocalmt. Krk bir
yok dimdik kaldktan sonra , lmck yaralar alp tutsaklk ektikten sonra , ite nihayet bir
gecenin iinde bu hale gelmiti.
Yass Tepe'ye gidiyordu. Gken'in hatralaryla dolup taan o kutlu yeri bir daha grmeden
edemeyecekti. inde bir duygu vard. Yass Tepe'yi anca , oradaki aaca dayanm olan
Gken'i yine grvereceini sanyordu.
Hava souktu. Fakat sert rzar estii halde gne amt. Rzar ve gne , toprag hzla
kurutuyordu. Sel , tufan yapacan yaptktan sonra bitmiti :
kindiye doru obann yaylana vard. Grnrde deien hi bir ey yoktu. Burada bir
felaket kasrgann estiine dair en kk iz bile grnmyordu. Yass Tepe'ye yneldi.
lk geliindeki heyecan yeniden duyuyordu. imdi tepeye varnca aaya bakacak , aacn
altnda Gken'i grecekti. Yaklat. Tepeye vard ve durdu. Yrei hzla arot. Aa yoktu.
Korkun sel onu da alp gtrmt. inde byk bir ac duydu. Gken'in yasland ,
stne aa ve ok resimleri kazd , kendisinin , glgesinde Gken'in dizine yatt aa
sklp gitmiti.
ifal suyun olduu yere doru ilerledi. Yoktu. Ne kuyu ne de ta oluk kalmt. Acaba yanl
m gelim diye dnerek evresine baknd. Olabilir miydi ? Buras onun kar kar bildii
yerdi.
Gken'e ait iki hatray yerinde bulamaynca 'Gken Pnar'na' doru at srd. Gecenin
karanlnda onu ilk defa burada grm ve yeil klarla gzleri ilk defa burada kamamt.
Pnar olduu gibi duruyordu. Sevdallarn dua ettii onar...Atndan indi. Eilerek bir ka
yudum iti. Yzn ykad. Alnn serinletti. Bu souk gnde bile alnnn serinlie ihtiyac
vard. Sonra ayaa kalkarak ellerini at. Gzleri slanarak 'Tanrm' Beni Gken' tez
kavutur' diye dua etti.
Yalar , gzlerinden bol bol akyordu. Koynundan bir ak evre kararak gzlerini sildi. Birden
, bir ey hatrlam gibi evreyi aarak bakt : Bu Gken'in evresiydi. stnde kan ile
yazd yaz vard. 'Yine geleceim...'
- 141 -
Deli Kurt / H. Nihal ATSIZ http://www.nihal-atsiz.com
Bunu , imdi kaybolan ifal suyun bana brakmt. 'Yine geleceim'. Yazy okuyunca Deli
Kurt'un gzlerinden yalar boand. 'Artk gelmeyeceksin' dedi ve gzlerini silerek ilave etti :
'Bu sefer ben sana geleceim...'
Gken'in iki kelimelik mektubu Deli Kurt'a baka bir mektubu hatrlatt. Babasnn iki
mektubu ile birlikte kemerinde saklad bu mektup , anas Bala Hatun'undu.
Bu bir mektup deil , zavall anasnn lecei gece karalad bir temenni idi. karp puslu
gzlerle onu da okudu :
'Yetim Murad'm... Yaknda ksz de kalacaksn. Seni Allah'a emanet ediyorum , garip ve
zavall olum'
Anas ve Gken... ki byk hasreti... Yalnz o kadar m ? Ya tekiler ve olu ? ... Ya babas
? ... Ve bunlarn yannda Sat Kadn , akr , Evren hatta Topuz Ahmed ?..
imdiye kadar birok lleri metanetle anmt. Ya imdi bu yufka yreklilik nereden
geliyordu ? Gken her eyi alp gtrmt. Gken'in lmne dayanlamazd. Onun iin
alamaya balaynca da artk hi bir l iin kat yreklilik gsterilemezdi. Ne yapacakt ? Ne
yapmalyd ? imdi bir akr da yoktu ki , akl reteydi...
Anasnn yazsn ve evreyi yerlerine koyduktan sonra atna bindi. Gidiyordu. Buray
grmeye dayanamayacakt. Burada her ey Gken diye baryordu. Hznl gzlerle
evresine baknarak uzaklat.
Deli Kurt , ertesi sabah erkenden ky terketti. Yalnz ky deil her eyi brakyordu.
km , bitmi , mahvolumutu. Kayordu. Tmarn , alay beliini , evini brakarak
bilmedii bir yere gidiyordu. Nereye gideceini kendisi de bilmiyordu. Yollar nereye gtrrse
oraya gidecekti.
Bir gn nceki gne yoktu. Kar yayordu. Hi kimseye bir ey sylemeden yola kmt.
Gken'e kavuuncaya kadar byle gidecekti.
Issz ve sessiz yollar uzayp gidiyor ve 'niin tekilerini de dnemiyorum' diye vicdan azab
duyan Deli Kurt, yalnz Gken'le dolu olduu halde , bu tkenmez mesafelerde at
sryordu.
Arada bir kylerden geiyor , insanlara , hayvanlara , arabalara rastlyor. Fakat hi birini
grmeden yoluna devam ediyordu.
Gece indi. Karanlk yava yava her yeri rtt ve ebedi yollarda kah 'Allah' diye inleyerek ,
kah 'Gken' diye sayklayarak giden yolcuyu kavrad. Bu mehul Osmanl ehzadesi ,
kendisinden nce gelen ve gelecek olan saysz Osmanl ehzadesine tarihin
mukadderatnn izdii byk strap iinde , ancak kendisinin grebildii yeil klar iinde ,
btn gzlerden silinerek kayboldu.
Artk hi bir ey grnmyor , frtnann urad bu yolda yalnz bir atn nal sesleri ve bir
insann hkrklar iitiliyordu...
- SON -
Nihal ATSIZ
Maltepe, 30.07.1958
- 142 -