Professional Documents
Culture Documents
I
Copyright Akl Fikir Mektebi - Fikret elenk
ISBN : 978-605-64264-5-2
Bu kitabn ve sistemin her hakk sakldr. Tm haklar Eitim Atlyem Fikret elenke ait-
tir. Ksmen de olsa alnt yaplamaz. Metin, biim ve sorular yaymlayan irketin izni olmakszn
elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayt sistemi ile oaltlamaz, yaymlanamaz.
BASKI
NEE MATBAASI
Esenyurt / stanbul
Tlf : 0(212) 886 83 30
Genel Datm
Akl Fikir Mektebi
Nailbey Sokak No :24-26
Daire : 5
Kadky / stanbul
GSM :0532 263 97 27
www.akilfikirmektebi.com
II
MATEMATK
PERMTASYON
SAYMA
Birbirinden farkl n tane (a1, a2, ..., an) A B C
olayn verilen sraya gre elde edilmesi
durumu, bu olaylarn arplmas ile bu-
A kentinden C kentine gidebilecek g-
lunur.
zergahlar yukardaki ekilde verilmi-
a1.a2.a3. ... . an tir. Buna gre, A kentinden C kentine
a) Ka farkl ekilde gidilir?
Veli'nin 3 farkl tirt, 5 farkl gmlei
vardr. b) Ka farkl ekilde gidilir ve dn-
lr?
a) Bunlardan birini giyecek olan Veli
c) Giderken kullanlan yol dnte
www.akilfikirmektebi.com
Bir kii iin baarl veya baarsz olmak a) A kmesinden B kmesine ka tane
zere 2 durum vardr. fonksiyon tanmlanabilir?
1. kii iin . 2. kii iin ... 12. kii iin b) A kmesinden B kmesine ka tane
2 2 ... 2 bire bir fonksiyon tanmlanabilir?
212 farkl ekilde sonulanabilir. a) Fonksiyon belirtmesi iin A kmesinde-
ki her elemann, B kmesindeki bir ele-
man ile elemesi yeterlidir. 1'in gidebi-
lecei 5 farkl; 2 nin gidebilecei 5 farkl
4 farkl mektup 6 posta kutusuna;
PERMTASYON
ve 3'n gidebilecei 5 farkl eleman ol-
a) Ka farkl ekilde atlr?
duundan;
b) Her kutuya en ok bir tane atmak
A'dan B'ye;
artyla ka farkl ekilde atlr?
a) 5.5.5 = 125 tane fonksiyon tanmla-
1. mektup iin 6 p.k
nabilir.
6.6.6.6
2. mektup iin 6 p.k b) Bire bir fonksiyon olmas iin A kme-
4
6 farkl sindeki her eleman, B kmesindeki
3. mektup iin 6 p.k ekilde farkl bir eleman ile elemelidir.
atlabilir.
4. mektup iin 6 p.k 1'in gidebilecei 5 farkl eleman var-
ken, 2'nin gidebilecei 4 ve 3'n gide-
b) 1. mektup iin 6 p.k bilecei 3 farkl eleman vardr.
A'dan B'ye;
2. mektup iin 5 p.k 6.5.4.3
360 farkl 5.4.3 = 60 tane bire bir fonksiyon
3. mektup iin 4 p.k ekilde vardr.
atlabilir.
4. mektup iin 3 p.k
5
A = {0, 2, 3, 5, 6} 0
2 2
kmesinin elemanlar kullanlarak 3 3
basamakl;
5
6
5
6 {}
3
5
{}
inden yzler basamana 4 rakam, di-
2 {0}
er basamaklara ise 5 er rakam yazla- 6
bilir.
3.3.2 + 4.3.1 = 18 + 12 = 30 farkl
say
b) 4 4 3 4.4.3 = 48 farkl
Yzler Onlar Birler
say
Rakamlar farkl olabilmesi iin, onlar
basamana 4 ve birler basamana 3
rakam yazlabilir.
6
5, 6, 7, 8, 9 rakamlarn kullanarak
A = {1, 3, 5, 7, 9}
rakamlar birbirinden farkl olan,
kmesinin elemanlar kullanlarak ya-
basamakl ve 780 den kk ka
zlan rakamlar birbirinden farkl be
deiik say yazlabilir?
basamakl doal saylar yazlp byk-
(1999 - SS)
ten ke doru sralanyor.
Yzler basama 5 ve 6 olan saylarn tama-
a) 59731 says batan kanc srada-
m, 7 olan saylarn ise bir ksm 780 den k-
k olacaktr. dr?
{} {}
5 5
b) Batan 72. say katr?
6 6
a) 59731 says 5 ile balayan en byk
2 4 3 + 1 2 3 saydr.
9 ile bala-
Yzler Onlar Birler Yzler Onlar Birler 1 4 3 2 1
yan 4! = 24
2.4.3 + 1.2.3 = 24 + 6 = 30 farkl say {9} tane say
PERMTASYON
A = {1, 2, 3, 4} yazlabilir.
kmesinin elemanlaryla, en az iki 7 ile bala-
basamandaki rakam ayn olan 1 4 3 2 1
yan 4! = 24
basamakl ka say yazlabilir? {7} tane say
(2006 - SS) yazlabilir.
Sorunun anlatmak istedii ey yazlan Dolaysyla 5 ile balayan en byk sa-
basamakl saylarn rakamlarnn farkl ol- y 24 + 24 + 1 = 49. say olur.
mamasdr. A kmesinin elemanlaryla yaz-
labilecek tm basamakl saylardan, ra-
b) 9 ile balayan 4! = 24 tane say var-
kamlar farkl basamakl saylar karr-
dr.
sak cevab bulmu olacaz.
RAKAMLARI 7 ile balayan 4! = 24 tane say var-
TM 3 BASAMAKLI FARKLI 3 BASAMAKLI dr.
SAYILAR SAYILAR
5 ile balayan 4! = 24 tane say var-
4 4 4 4 3 2 dr.
Yzler Onlar Birler Yzler Onlar Birler 72. say 5 ile balayan en kk say
4.4.4 4.3.2 = 64 24 = 40 farkl say olmaldr. Cevap : 51379 dur.
7
Drt basamakl saylarn ka tane- Bir testte 8 soru ve her sorunun 4 tane
sinde 5 rakam bulunur? cevap seenei vardr.
8
PERMTASYON A = {a, b, c, d, e ,f}
n, r birer doal say ve n r olmak ze- kmesinin 3 l permtasyonlarnn
re, n elemanl bir kmenin r li sralan- kanda
na n nin r li permtasyonu denir ve a) a bulunur?
P(n, r) ile gsterilir. b) a veya b bulunur?
c) a ve b bulunur?
n!
P(n, r ) = dir. a) Tm 3 l permtasyonlarndan a nn
(n r )!
bulunmad 3 l permtasyonlar ka-
= n.(n 1).(n 2)...(n r + 1) rlrsa cevap bulunur.
P(6, 3) P(5, 3)
Tm 3 l a nn bulunmad 3 l
PERMTASYON
permtasyonlar permtasyonlar
P(n, 1) = n ; P(0, 0) = 1
b) P(6, 3) P(4, 3)
Tm 3 l a ve b nin bulunmad 3 l
permtasyonlar permtasyonlar
9
4 farkl tarih, 4 farkl edebiyat ve 2 4 erkek, 4 kz arkada sinemaya gidip
farkl felsefe kitab bir kitapln rafna; ayn sradan yan yana 8 bilet alyorlar.
a) Ka farkl ekilde dizilebilir? a) Ka farkl ekilde oturabilirler?
b) Ayn trden kitaplar bir arada ola- b) Kzlar bir arada olmak istedikleri-
cak ekilde ka farkl ekilde dizile- ne gre, ka farkl ekilde oturabi-
bilir? lirler?
c) Edebiyat kitaplar bir arada olacak c) Belli iki erkek balarda oturmak
ekilde ka farkl ekilde dizilebilir? artyla, ka farkl ekilde oturabi-
a) 4 tarih + 4 edebiyat + 2 felsefe toplam lirler?
10 kitap bir rafa;
a) Toplam 8 kii yan yana;
P(10, 10) = 10! ekilde dizilebilir.
www.akilfikirmektebi.com
PERMTASYON
ocuk oturmak zere, ka farkl e-
kilde otururlar?
a) 5 kii yuvarlak bir masa etrafnda;
(5 1)! = 24 farkl ekilde oturabilir.
1 kii
b) A, B + 3 ocuk
toplam 4 kii yuvarlak masada; Farkl boylardaki 5 anahtar halka
eklindeki maskotsuz bir anahtarl-
(4 1)!.2! 6.2 = 12 farkl ekilde. a ka farkl ekilde dizilebilir?
Yuvarlak Anne ile Babann
masa kendi arasnda yer Anahtarlk sorularnda ift ynl bakabildii-
deitirmesi miz iin sralamalarn yars yalan olur. Do-
1 kii laysyla 5 anahtar;
c) A, K., B + 2 ocuk toplam 3 kii...
Yuvarlak
(3 1)!.2 = 4 farkl ekilde.
(5 1)!
= 12 farkl ekilde
Yuvarlak Anne ile Babann kendi ara- 2
masa snda yer deitirmesi
(ocuk daima arada kalacak) Anahtarlk
11
TEKRARLI PERMTASYON; zde 4 mavi, 3 krmz ve 2 beyaz
n tane farkl nesnenin; boncuk halka eklindeki bir demire di-
n1 tanesi birbiri ile zde, zilerek bilezik yaplacaktr.
n2 tanesi birbiri ile zde, Buna gre, bu bilezik ka farkl de-
sen ierebilir?
nk tanesi birbiri ile zde ve
n1 + n2 + ... + nk = n 4 mavi + 3 krmz + 2 beyaz = 9 boncuk
olmak zere, bu n nesne; Dairesel
n! ( 9 1) !
ekilde sralanrlar. farkl desen ierebilir.
n !.n !. ... n ! 2. 4
!.
3 !.
2!
1 2 k Tekrarl
www.akilfikirmektebi.com
MARMARA
kelimesindeki harflerin yerleri deiti-
rilerek;
a) 7 harfli ka kelime?
b) M ile balayan 7 harfli ka kelime?
c) M ile balayp A ile bitmeyen 7 harf-
li ka kelime?
a) MM AAA RR 7 harf
7!
farkl kelime yazlabilir.
2!.3!.2!
3
7 ! 2 7 si A ile
b) 2 !.3 !.2 ! . 7 M ile balar. 2
Birbirinden farkl 6 madeni para
si R ile atldnda 2 sinin yaz, 4 nn tura
7
c) 7! 2 3
2 !.3 !.2 ! . 7 . 6 geldii ka farkl durum vardr?
6!
M ile A ile TTTT YY = 15 durum
balayanlar bitmeyenler 4!.2!
12
1110044 A ekildeki izgiler
saysndaki rakamlarn yerleri deiti- B bir kentin birbirini
rilerek birbirinden farkl 7 basamakl; dik kesen sokak-
a) Ka tane doal say yazlr? larn gstermek-
C
b) Ka tane tek doal say yazlr? tedir.
c) 1 ile balayp 4 ile biten ka tane sa-
A dan hareket eden bir kii en ksa yol-
y yazlr?
dan C ye gitmek istiyor.
a) 111 00 44 saysnn rakamlar ile, a) Ka farkl ekilde gidebilir?
7! 5 b) B noktasndan gemek artyla ka
3 !.2 !.2 ! . 7 say yazlabilir.
farkl ekilde gidebilir?
PERMTASYON
gelmedii
a) Aa a a a A dan C ye gidilebi-
durumlar B b lecek yollar;
b aaaabbb
b) ( 11 00 44 ) 1
b ababbaa
C aabbbaa
6! 4
2 !.2 !.2 ! . 6 say yazlabilir. 7!
= 35 farkl yol
4 !.3 !
Tekrarl 0'n baa
gelmedii
durumlar b) A dan B ye ; aaab
B den C ye ; abb
c) 1 ( 11 00 4) 4 4! 3!
3 ! B
2! C
A
5! 4 yol 3 yol
2 !.2 ! say yazlabilir.
4.3 = 12 farkl yol vardr.
Dikkat edersek 0 n bata olmas 7 basa-
makl durumunu bozmuyor.
13
K
A A
B B B
A A A A
K K K K K
U U U U
L L L
A A
K
K
1 1
A A
1 2 1
B B B
1 3 3 1
A A A A
1 4 6 4 1
K K K K K
5 10 10 5
U U U U
15 20 15
L L L
35 35
A A
70
K
70 farkl ekilde okunabilir.
14
1. Ali nin 5 farkl ortu, 4 farkl pantolonu 3. Farkl renklerde 4 apkas, 3 gmlei
vardr. ve 5 etei olan Natasha ka farkl
Bunlardan birini giyecek olan Ali ka ekilde giyinebilir?
farkl seim yapabilir?
A) 120 B) 80 C) 60 D) 30 E) 12
A) 4 B) 5 C) 9 D) 20 E) 25
A) 40 B) 42 C) 48 D) 56 E) 62 A) 8 B) 15 C) 28 D) 56 E) 64
15
5. 4 Rus, 7 Hollandal arasndan 1 Rus 7. Kilitli bir kasann ifresi 4 hanelidir.
ve 1 Hollandal ka farkl ekilde sei- lk iki hanesinin sesli harflerden ve
lebilir? son iki hanesinin ift rakamlardan
olutuu biliniyorsa, ka farkl ifre
A) 4 B) 7 C) 11 D) 22 E) 28
oluturulabilir?
A) 11 B) 30 C) 120 D) 56 E) 65
16
9. A kentinden B kentine 3, B kentinden 11.
C kentine 4 farkl yol vardr.
Buna gre, A kentinden C kentine
hem giderken hem de dnerken B ye
uramak kouluyla ka farkl ekilde
gidip gelinebilir? A kentinden D kentine gidilebilecek g-
zergahlar yukardaki ekilde verilmitir.
A) 12 B) 24 C) 48 D) 72 E) 144
Buna gre, A kentinden D kentine ka
farkl ekilde gidilebilir?
10.
PERMTASYON
A kentinden D kentine gidip dnmek is-
teyen bir ara yukardaki ekilde verilen
gzergah kullanacaktr. 12. A = { a, b, c }
Buna gre, giderken kulland yolu B = { 1, 2, 3, 4} olduuna gre,
dnte kullanmamak kouluyla ka A kmesinden B kmesine ka farkl
farkl ekilde gidip dnebilir? fonksiyon tanmlanabilir?
17
13. 6 kiinin katld bir snav baar y- 15. 4 farkl mektup, 4 posta kutusuna ka
nnden ka farkl biimde sonulana- farkl ekilde atlabilir?
bilir?
A) 512 B) 256 C) 128 D) 24 E) 16
A) 6 B) 12 C) 36 D) 48 E) 64
www.akilfikirmektebi.com
18
1. A = {2, 3, 4, 5, 6} 3. basamakl rakamlar tekrarsz ka
kmesinin elemanlar ile basamakl farkl doal say vardr?
ka farkl doal say yazlabilir?
A) 900 B) 648 C) 612 D) 504 E) 472
A) 60 B) 72 C) 108 D) 120 E) 125
PERMTASYON
makl rakamlar tekrarsz ka farkl
kmesinin elemanlar ile rakamlar
say yazlabilir?
farkl basamakl ka farkl doal
say yazlabilir? A) 30 B) 48 C) 60 D) 72 E) 96
A) 60 B) 72 C) 108 D) 120 E) 125
19
5. basamakl doal saylarn ka ta- 7. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6}
nesinde 3 rakam bulunur? kmesinin elemanlar ile basamak-
l 300 den kk ka farkl say yazla-
A) 333 B) 312 C) 298 D) 252 E) 124
bilir?
A) 60 B) 84 C) 98 D) 112 E) 120
www.akilfikirmektebi.com
6. A = {2, 3, 4, 5, 6, 7, 8} 8. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5}
kmesinin elemanlar ile rakamlar kmesinin elemanlar ile 400 den k-
farkl basamakl ka farkl tek say k ka farkl doal say yazlabilir?
yazlabilir?
A) 60 B) 92 C) 108 D) 120 E) 144
A) 60 B) 90 C) 120 D) 196 E) 210
20
9. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6} 11. Drt basamakl rakamlar tekrarsz 5
kmesinin elemanlar ile basamak- ile blnebilen ka farkl doal say
l, rakamlar tekrarsz 350 den byk yazlabilir?
ka farkl say yazlabilir?
A) 9000 B) 4536 C) 2268
A) 101 B) 100 C) 99 D) 98 E) 97 D) 1008 E) 952
21
13. A = {1, 2, 4, 6} 15.
kmesinin elemanlar kullanlarak
basamakl, 3 ile tam blnebilen ka
farkl say yazlabilir?
A) 12 B) 16 C) 18 D) 22 E) 24
I. ekil II. ekil
25 zde kareden oluan I. eklin her
satr ve her stundan sadece bir zde
kare karalanarak II. ekildeki desenler
elde ediliyor.
Buna gre, en ok ka farkl desen el-
de edilebilir?
www.akilfikirmektebi.com
A) 64 B) 72 C) 80 D) 120 E) 720
A) 24 B) 48 C) 64 D) 72 E) 81
22
1. 5 kiilik arkada grubu 5 kiilik bir araba- 3. 3 mektup 4 posta kutusuna ka farkl
ya bineceklerdir ve arabay ehliyeti olan- ekilde atlabilir?
lardan biri kullanacaktr.
A) 72 B) 64 C) 48 D) 24 E) 12
Bu arabaya 72 farkl ekilde binebil-
diklerine gre, ka kiinin ehliyeti var-
dr?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60
23
5. Herkesin birbirine fotoraf verdii bir 7. 8 kiinin katld bir snav baar y-
grupta toplam 132 fotoraf el deitir- nnden ka farkl biimde sonulana-
diine gre, bu grupta ka kii vardr? bilir?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14 A) 31 B) 64 C) 69 D) 128 E) 256
www.akilfikirmektebi.com
24
9. 5, 6, 7, 8, 9 rakamlar kullanlarak ra- 11. A = {0, 1, 3, 4, 6}
kamlar birbirinden farkl olan, ba- kmesinin elemanlar ile be basa-
samakl ve 780 den kk ka deiik makl, rakamlar tekrarsz 4 ile bl-
say yazlabilir? nebilen ka farkl say yazlabilir?
A) 46 B) 42 C) 36 D) 30 E) 24 A) 30 B) 36 C) 40 D) 48 E) 52
(SS - 1999)
A) 18 B) 21 C) 24 D) 27 E) 33 A) 12 B) 18 C) 24 D) 30 E) 36
25
13. A = {1, 2, 3, 4} 15. Bir testte 10 soru ve her sorunun 5 tane
kmesinin elemanlar ile yazlabilecek cevap seenei vardr.
iki basamakl saylarn toplam katr? Buna gre, bu testin cevap anahtar
ka farkl ekilde oluturulabilir?
A) 360 B) 380 C) 400 D) 420 E) 440
A) 5.29 B) 5.218 C) 220
D) 510 E) 10!
www.akilfikirmektebi.com
26
1. P(5, 3) P(5, 2) 3. 2P(6, n) = 3P(5, n)
ileminin sonucu katr? olduuna gre, n katr?
A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 4 B)5 C) 6 D) 7 E) 8 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
27
5. Aralarnda Edi ile Bdnnde bulun- 7. Birbirinden farkl 3 matematik, 3 fizik,
duu 5 kii bir sraya Edi ve Bd hi 2 kimya kitab bir rafa, ayn trden ki-
yanyana gelmeyecek ekilde ka de- taplar yan yana gelmek kouluyla ka
iik biimde oturabilir? farkl ekilde sralanabilir?
28
9. 5 doktor ile 4 hemire dz bir srada 11. 4 kz ve 3 erkek arkada, bata ve
oturacaklardr. sonda kzlar olmak zere ve erkekler-
ki doktorun arasna bir hemire den herhangi ikisi yan yana olmamak
gelmek artyla ka farkl ekilde otu- koulu ile ka farkl ekilde dizilirler?
rabilirler?
A) 72 B) 144 C) 180 D) 216 E) 288
A) 288 B) 576 C) 720
D) 1440 E) 2880
29
13. retmenler yan yana olmak artyla 2 15. 3 kii, yan yana dizilmi olan
retmen ile 5 renci fotoraf ektire- 6 sandalyeye ka farkl ekilde otura-
cektir. bilirler?
4 kii arka srada, 3 kii de n srada
A) 24 B) 36 C) 60 D) 72 E) 120
durmak koulu ile ka deiik poz ve-
rebilirler?
30
1. MARMARA 3. ANTALYA
kelimesinin harflerinin yerleri deiti- kelimesindeki harflerin yerleri deiti-
rilerek anlaml ya da anlamsz 7 harfli rilerek 7 harfli anlaml ya da anlamsz
ka farkl kelime yazlabilir? N ile balayan T ile biten ka szck
yazlabilir?
A) 840 B) 420 C) 210 D) 105 E) 30
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30
31
5. ATLYEM kelimesindeki harflerin 7. 44544333
yerleri deitirilerek 7 harfli anlaml saysnn rakamlarnn yerleri deiti-
ya da anlamsz kelimelerin kanda L rilerek sekiz basamakl ka farkl say
harfi T ve M harflerinin arasnda bulu- yazlabilir?
nur?
A) 160 B) 200 C) 240 D) 280 E) 320
A) 1440 B) 1480 C) 1680
D) 1700 E) 1780
www.akilfikirmektebi.com
8. 1123456
6. MATEMATK
saysnn rakamlar her defasnda bi-
kelimesinin harflerinin yerleri deiti-
rer kez kullanlarak yazlabilen 7 ba-
rilerek yazlabilecek 9 harfli kelimele-
samakl saylarn ka tanesinde 1 ra-
rin kanda M harfinden hemen sonra
kamlar yan yanadr?
A harfi (MA, MA, ) gelir?
A) 200 B) 240 C) 360 D) 480 E) 720
A) 1260 B) 1200 C) 1140
D) 1080 E) 1020
32
9. zde 4 krmz, 3 mavi ve 2 beyaz 11. 110012
boncuk dz bir ip zerine ka farkl saysnn rakamlarnn yerleri dei-
ekilde sralanabilir? tirilerek alt basamakl ka farkl say
yazlabilir?
A) 720 B) 840 C) 960
D) 1080 E) 1260 A) 40 B) 50 C) 60 D) 80 E) 90
PERMTASYON
al saylara palindrom say denir. saysnn rakamlarnn yerleri dei-
Buna gre, be basamakl ve tek olan tirilerek yazlabilen alt basamakl do-
ka tane palindrom say vardr? al saylarn ka tanesi ifttir?
33
13. ekildeki 15. ekildeki iz-
izgiler bir giler bir ken-
kentin birbi- tin birbirini
rini dik ke- dik kesen so-
sen sokak- kaklarn gs-
larn gstermektedir. termektedir.
A dan B ye en ksa yoldan ka farkl
ekilde gidilebilir? A dan hareket edip C ye urayarak
B noktasna en ksa yoldan gidecek
A) 15 B) 16 C) 21 D) 24 E) 28 olan bir kimse ka deiik yol izleye-
bilir?
A) 24 B) 18 C) 16 D) 12 E) 9
www.akilfikirmektebi.com
A) 45 B) 60 C) 75 D) 90 E) 105
34
1. 2200555 3. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6}
saysnn rakamlarnn yerleri dei- kmesinin elemanlar yalnz bir kez kul-
tirilerek yedi basamakl ka farkl tek lanlarak alt basamakl saylar yazlyor.
say yazlabilir? Bu saylarn ka tanesinde tek ve ift
saylar bykten ke doru sra-
A) 72 B) 60 C) 56 D) 48 E) 42
lanmlardr?
35
5. ELMAS 7.
kelimesindeki harflerin yerleri deiti-
rilerek elde edilen kelimeler alfabetik
sraya uygun olacak ekilde dizilirse
batan 79. kelimenin ilk harfi ne olur?
A) E B) L C) M D) A E) S
36
8. 6 farkl oyuncak, 4 ocua ka farkl 10. 3 tane madeni 1 , kumbaralara iste-
ekilde datlabilir? nen sayda atlmak suretiyle deiik
bankalardan alnm 5 farkl kumbara-
A) 42 B) 84 C) 504 D) 64 E) 212 ya ka deiik ekilde atlabilir?
A) 10 B) 21 C) 24 D) 35 E) 45
(SS - 2004)
PERMTASYON
ksa yoldan git-
A) 42 B) 84 C) 504 D) 64 E) 212 mek isteyen bir
kii BC yolun-
dan gemek
artyla ka
farkl yol izle-
yebilir?
A) 6 B) 12 C) 18 D) 24 E) 30
37
12. 14.
Yukardan aaya ATLYEM kelimesi
ka farkl ekilde okunur?
A) 12 B) 16 C) 20 D) 30 E) 35
Yukardaki ekilde ortadaki A harfinden
balayarak ardk harfler takip ediliyor.
www.akilfikirmektebi.com
A) 15 B) 30 C) 60 D) 120 E) 240
13. A ekildeki
izgiler bir
kentin birbi-
rini dik ke-
sen sokak-
larn gs-
B termektedir.
A dan B ye en ksa yoldan ka farkl
ekilde gidilebilir?
A) 27 B) 31 C) 35 D) 39 E) 43
38
1. Be kii yuvarlak bir masa etrafnda 3. 6 kiilik bir aile yuvarlak masa etrafn-
ka farkl ekilde oturabilirler? da, anne ile baba arasnda en byk
ocuk oturmak artyla ka farkl e-
A) 720 B) 120 C) 60 D) 48 E) 24 kilde oturabilirler?
A) 12 B) 18 C) 24 D) 36 E) 48
39
5. Drt erkek, drt kz arkada yuvarlak bir 7. 3 evli ift, eler yan yana olacak
masada yemek yiyeceklerdir. ekilde yuvarlak bir masa etrafnda
Kzlar bir arada oturmak istediine ka farkl ekilde oturabilirler?
gre, ka farkl ekilde oturabilirler?
A) 16 B) 18 C) 20 D) 24 E) 26
A) 4! B) 5! C) 7!
D) 4!.4! E) 4!.5!
www.akilfikirmektebi.com
6. Bir aile yuvarlak masa etrafnda ocuk- 8. Bir grupta, 4 baba ve her babann 2 er
lardan herhangi birisi anne ile babann ocuu olmak zere toplam 12 kii var-
arasnda olacak ekilde 48 deiik bi- dr.
imde oturabilyor. Her baba kendi ocuklarnn arasnda
Buna gre, bu ailede ka birey vardr? kalmak artyla, bu grup yuvarlak bir
masa etrafnda ka farkl ekilde otu-
A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3 rabilirler?
40
9. 2 retmen ve 5 renci yuvarlak bir 11. 6 erkek, 4 kz arkada yuvarlak bir ma-
masa etrafnda, retmenler daima sa etrafnda kzlardan herhangi ikisi
bir arada olmak kouluyla ka farkl yan yana olmayacak ekilde ka fark-
ekilde oturabilirler? l biimde oturabilirler?
PERMTASYON
yana oturmamak kouluyla ka farkl ki erkek arasnda bir kz oturmak ko-
eklide oturabilirler? uluyla ka farkl ekilde oturabilir-
A) 1200 B) 1240 C) 1400 ler?
41
13. Aralarnda 2 evli iftin bulunduu 15. 6 farkl anahtar bir halkaya ka farkl
8 kiilik bir grup, her kar-koca ekilde taklabilir?
yan yana olmak artyla, yuvarlak
bir masa etrafnda ka farkl ekilde A) 720 B) 360 C) 120 D) 60 E) 30
oturabilirler?
14. FYASKO kelimesinin harfleri tahtaya 16. zde 4 mavi, 5 krmz boncuk ile bir
izili bir ember etrafnda sralanacaktr.
bilezik yaplacaktr.
Bu bilezik ka farkl ekilde oluturu-
labilir?
A) 7 B) 14 C) 28 D) 56 E) 72
A) 6 B) 24 C) 48 D) 72 E) 144
42
1. A :{1, 2, 3, 4, 5, 6} 3. 3 evli ift ile 3 bekardan oluan 9 kii-
kmesinin elemanlar ile rakamlar farkl, lik arkada grubu bir kanapeye aada-
drt basamakl saylar yazlacaktr. ki koullara uygun olarak oturacaktr.
Bu saylarn ka tanesinde 3 rakam iftlerin her biri eleriyle yan yana
1 rakamnn sol tarafnda yer alr? olacaktr.
Bekarlar yan yana olmayacaktr.
A) 52 B) 60 C) 72 D) 80 E) 84
Buna gre, bu kiiler kanapeye ka
farkl ekilde oturabilir?
PERMTASYON
2. 12 soruluk bir testte her sorunun 5 see-
nei vardr.
P(n, 3)
Ardk sorularn cevaplar farkl ol- 4. n2
= 49 n
mak artyla ka deiik cevap anah-
olduuna gre, n katr?
tar oluturabilir?
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
A) 512 B) 12! C) 11! D) 5.222 E) 511
43
5. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6} 7. 1, 3, 5, 7 rakamlarn kullanarak
kmesinin l permtasyonlarnn ierisinde 3 rakam bulunan, rakam-
ka tanesinde 3 eleman olarak bulu- lar birbirinden farkl ka tane doal
nur? say yazlabilir?
A) 40 B) 60 C) 80 D) 100 E) 120 A) 28 B) 30 C) 46 D) 49 E) 51
www.akilfikirmektebi.com
6. Bir madeni para arka arkaya 5 kez at- 8. Bir marketteki stl, fndkl ve bitter
lnca ka farkl durum oluur? ikolatalardan toplam 6 tane alacak
bir kiinin ka farkl seenei vardr?
A) 16 B) 20 C) 24 D) 28 E) 32
A) 28 B) 84 C) 8! D) 63 E) 36
44
9. MERVE 11. 6 kz ve 3 erkek yuvarlak bir masa et-
kelimesindeki harflerin yerleri deiti- rafna her bir erkein sanda ve so-
rilerek anlaml ya da anlamsz 4 harfli lunda ikier kz bulunacak ekilde ka
ka farkl kelime yazlabilir? farkl biimde oturabilirler?
45
13. Asl ile Ozann da aralarnda bulunduu 15. a,b ve c pozitif tam saylardr.
6 kii yuvarlak bir masann etrafna otu- a+b+c=8
racaklardr.
olduuna gre, bu denklemi salayan
Ozann solundaki ilk kiinin Asl ol-
ka farkl (a, b, c) sral ls vardr?
mas artyla ka farkl ekilde otura-
bilirler? A) 165 B) 135 C) 90 D) 45 E) 21
A) 18 B) 24 C) 30 D) 36 E) 48
www.akilfikirmektebi.com
14. a,b ve c doal saylardr. 16. Bir fabrikada retilen ambalajlarn zeri-
a+b+c=8 ne aadaki zde 4 uzun 8 ksa iz-
gilerle oluturulan barkodlar yerletirile-
olduuna gre, bu denklemi salayan
cektir.
ka farkl (a, b, c) sral ls vardr?
A) 165 B) 135 C) 90 D) 45 E) 21
Buna gre, ambalajlarn zerine ka
farkl ekilde barkod yerletirilebilir?
46
MATEMATK
KOMBNASYON
KOMBNASYON c) 1D 2H + 2D 1H + 3D
3 4 3 4 3
n, r birer doal say ve n r olmak . + . +
1 2 2 1 3
zere, n elemanl bir kmenin r ele-
18 + 12 + 1 = 31
farkl ekilde
manl alt kmelerinin saysna n nin
r li kombinasyonu denir ve C(n, r) 1H 2D + 3D
d) 4 3 3
veya n ile gsterilir.
r . +
1 2 3
12 + 1 = 13 farkl ekilde
n n! P(n, r )
= = dir.
r (n 1)!.r ! r!
www.akilfikirmektebi.com
KOMBNASYON
5 farkl bilyenin tamam, yalar farkl
Devam zorunluluu olan, 9 dersin
3 karde arasnda paylatrlacaktr.
ayn saattedir.
Bu kardelerden en by 1, dier
4 ders seecek bir rencinin ka
ikisi ise en az birer bilye alacak bi-
farkl seenei vardr?
imde bu paylam ka farkl ekil-
de yaplabilir?
3 ayn 6 s farkl (2013 - YGS)
3 6
1 ders 3 ders . = 60 Ke Ke Ke
1 3 1 bilye 2 bilye 3 bilye
3 6 5 4 3 4 2 4 1
0 ders 4 ders . = 15 . . + . + .
+ 0 4 1 1 3 2 2 3 1
Ortancaya Ortancaya Ortancaya
75 farkl seim Byk 3 bilye 2 bilye 1 bilye
kardein
Ayn saatte olan derslerden en fazla 1 ald bilye
tanesi seilebilir.
5.[4 + 6 + 4] = 70 farkl biimde datlr.
49
n elemanl bir kmenin r li btn kom- 18 18
binasyonlarnn says C(n, r) ile gs- =
n + 1 2n 4
terildiine gre,
C(0, 0) + C(6, 3) = 3.C(m, m 1) olduuna gre, n nin alabilecei de-
eitliinde m ka olmaldr? erlerin toplam katr?
(1989 - YS) i) n + 1 = 2n 4 n = 5 bulunur.
0! ii) (n + 1) + (2n 4) = 18 n = 7 bulunur.
C(0, 0) = = 1 dir.
0! +
6! 12 cevabmz olur.
C(6, 3) = = 20 dir.
3 !.3 !
m! 10 10 11
C(m, m 1) = = m dir. + +
www.akilfikirmektebi.com
(m 1)!.1! 4 5 6
1 + 20 = 3m ve m = 7 dir. toplamnn eitini bulunuz.
ZELLIKLER 10 10 11
+ = dir.
4 5 5
n n
= = n dir. 11 11 12
1 n 1 + = dr.
5 6 6
n n
= ise, i) r = p dir.
r p n n n
+ + ... + = 247
ii) r + p = n dir. 2 3 n
n n n n n
olduuna gre, n katr?
+ + + ... + = 2 dir.
0 1
2 n n n n n n n
+ + + + ... + = 2 dir.
2 2 2 2 0 1
2 3
n
n n n n 2n
+ + + ... + = 247
0 1 2 n n n
1 + n + 247 = 2
n n n + 1
+ = dir. 2n n = 248
r 1 r r n = 8 bulunur.
50
Geometrik Kombinasyon Problemleri;
n
kadar doru
2
n
kadar gen
3
n 4 tanesi ayn doru zerinde olan 7
kadar ember izilebilir. noktadan
3
a) Ka farkl doru izilebilir?
b) Ka farkl gen izilebilir?
KOMBNASYON
7 4
a) +1
2 2
d dorusunu da
Dorusal olan eklemeliyiz.
Herhangi dorusal olmayan 8 nok- noktalar
ayn doruyu
ta ile; belirtir.
a) Ka farkl doru izilebilir?
b) Ka farkl gen izilebilir?
7 4
b)
a) ki noktadan bir doru geer. 3 3
Dorusal olan
8
= 28 farkl doru izilebilir. 3 nokta gen
2 belirtmez
d
2
E F G H K
52
9 farkl dorunun 3 birbirine paralel 6 farkl emberin en ok ka kesim
ve 5 tanesi de sabit bir A noktasndan noktas vardr?
gemektedir.
ki farkl emberin en ok 2 kesim noktas
Buna gre, bu 9 doru en fazla ka vardr.
noktada kesiir?
2 dorunun 1 kesim noktas vardr.
9
= 36 farkl kesim noktas oluur.
2
Fakat paralel dorular kesimeyeceinden;
3 Dolaysyla;
= 3 kesim noktas azalr.
2 6
.2 = 30 farkl kesim noktas oluur.
KOMBNASYON
5 doruda sabit bir A noktasndan getii- 2
ne gre,
5 farkl elipsin en ok ka kesim
5 noktas vardr?
= 10 kesim noktas daha azalr.
2
ki farkl elipsin en ok 4 kesim noktas var-
36 3 10 + 1 A noktasn ekleme- dr.
yi unutma!
24 farkl kesim noktas oluur.
Dolaysyla;
5
.4 = 40 farkl kesim noktas oluur.
2
53
Aadaki ekil 15 birim kareden olu- BNOM AILIMI:
mutur.
a ve b reel saylar, n pozitif bir tam
say olmak zere;
n n 0 n n1 1 n n 2 2 n 0 n
( a + b )n = .a .b + a .b + .a .b + ... + a .b
0 1 2 n
a) Ka tane dikdrtgen var? almna binom alm denir.
b) Ka tane kare var?
(a + b)n ifadesinin almnda (n + 1)
a) d d d d d d tane terim vardr.
www.akilfikirmektebi.com
1 2 3 4 5 6
54
(3x y)6 (x2 + 2)6 = x12 + ... + k.x8 + ...
ifadesinin almnda; olduuna gre, k katr?
a) Ka terim vardr?
x8 li terimi elde etmek iin x2 nin 4. kuvveti-
b) Kat saylar toplam katr? ni almalyz.
a) n = 6 olduundan; 6 2 4 2
.( x ) .(2)
6 + 1 = 7 terim vardr. 2
15.x8.4 60.x8 dir. k = 60 bulunur.
b) x = 1 ve y = 1 yazarsak kat saylar top-
lamn buluruz:
(3.1 1)6 = 26 = 64 bulunur.
KOMBNASYON
(x 2y)5
ifadesi x in azalan kuvvetlerine gre (2x 3y)5
r = 6 bulunur.
9 3 6
.2 . ( 1) = 672 bulunur.
6
6
2 1
x 3
x
6
ifadesinin almnda ortadaki terimi (x3 + y4) = x18 + ... + k.x12.ya + ...
bulunuz. olduuna gre, a + k toplam katr?
r
8 8 r 1 7r
. 2 = k.x 7
. (2x ) 7 2
( )
r
r x . . x2 = k.x8
r x
8 8r n 8r 1
. (2) . ( 1) .x . 2r = k.x 7 7 7r r 1
. ( 1) . 7 r .x r = k.x
2 8
r
x . (2)
r
x
7
8 8
8r r
. (2) . ( 1) .x8 3r = k.x 7 7 7r r 3
. ( 1) .x r
7 8
r . (2) = k.x
KOMBNASYON
r
r = 5 bulunur.
r = 5 bulunur.
8 3 5 7
.2 . ( 1) .x 7 2 5
5
.2 . ( 1) = 84 bulunur.
5
7
448.x bulunur.
(n + 1).(n + 2)
tane terim vardr.
2
57
(2a + 3b c)n
ifadesinin almnda 78 tane terim
olduuna gre, n katr?
(n + 1).(n + 2)
= 78
2
(n + 1).(n + 2) = 156
12 13
n = 11 bulunur.
www.akilfikirmektebi.com
(2a + 3b c)12
ifadesinin almnda a3 l ka tane
terim vardr?
12 3 9
( 2a ) . ( 3b c ) bulunur.
9
59
5. 36.C(n, n 3) = P(n, 4) n n n
7. + + ... + = 127
olduuna gre, n katr? 1 2 n
A) 12 B) 10 C) 9 D) 7 E) 6 olduuna gre, n katr?
A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3
www.akilfikirmektebi.com
11 11 11 11 11 11
6. 2P(x 1, 3) = 3C(x, 3) 8. + + + + +
0 2 4 6 8 10
olduuna gre, x katr?
toplamnn deeri katr?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
A) (11!)2 B) 29 C) 210
D) 211 E) (11!)
60
12 12 13 14 11. 8 elemanl bir kmenin en ok 2 ele-
9. + + + manl alt kmelerinin says katr?
3 4 5 6
toplamnn sonucu aadakilerden A) 28 B) 32 C) 35 D) 36 E) 37
hangsiidir?
15 15 16
A) B) C)
5 6 5
KOMBNASYON - BNOM
10. 8 elemanl bir kmenin 2 elemanl alt 12. 8 elemanl bir kmenin en az 2 ele-
kme says katr? manl alt kmelerinin says katr?
A) 32 B) 30 C) 28 D) 24 E) 20 A) 28 B) 37 C) 69 D) 247 E) 255
61
13. A = {, , n, a, r} 15. A = {a, t, , l, y, e, m}
kmesinin 3 elemanl alt kmelerinin kmesinin 4 elemanl alt kmelerinin
ka tanesinde a veya r harfi bulunur? ka tanesinde en ok 2 sesli harf bu-
lunur?
A) 6 B)8 C) 9 D) 10 E) 12
A) 12 B) 16 C) 20 D) 24 E) 31
www.akilfikirmektebi.com
16. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}
14. A = {f, i, k, o, 1, 3}
kmesinin 3 elemanl alt kmelerinin
kmesinin 4 elemanl alt kmelerinin ka tanesinin elemanlar toplam tek
ka tanesinde en az bir rakam bulu- saydr?
nur?
A) 72 B) 60 C) 50 D) 45 E) 40
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
62
1. 5 rus ve 4 almandan oluan bir gruptan, 3. 5 rus ve 4 almandan oluan bir arkada
4 kiilik bir ekip ka deiik ekilde grubundan,
seilebilir? en az 2 si rus olan 4 kii ka deiik
ekilde seilebilir?
A) 84 B) 105 C) 126 D) 169 E) 189
A) 40 B) 60 C) 75 D) 90 E) 105
A) 81 B) 72 C) 64 D) 48 E) 42
63
5. Behll ve Bihterin de aralarnda bulun- 7. Behll ve Bihterin de aralarnda bulun-
duu 9 kiiden 4 kiilik bir grup oluturu- duu 9 kii, 4 ve 5 kiilik iki gruba ayrla-
lacaktr. caktr.
Bihter ve Behll bir arada bulunmak Behll ve Bihter ayn grupta olmak
istemediklerine gre, bu grup ka de- zere ka farkl seim yaplabilir?
iik ekilde oluturulur?
A) 21 B) 35 C) 42 D) 56 E) 63
A) 35 B) 42 C) 56 D) 70 E) 105
www.akilfikirmektebi.com
A) 98 B) 91 C) 80 D) 71 E) 62
64
9. 8 kii arasndan 5 kiilik bir ekip seile- 11. 3 penguen, 6 ay, 4 geyik arasndan
cektir. ikisi penguen olacak ekilde, 4 hay-
Ekibe girecek 2 kii belli olduuna g- van ka deiik biimde seilebilir?
re, ka farkl ekip oluturulabilir?
A) 135 B) 120 C) 105 D) 90 E) 72
A) 24 B) 20 C) 15 D) 12 E) 10
65
13. 8 farkl arabadan 3 n alacak olan Ali 15. 10 kiiden 7 si A ehrine, 3 de B ehri-
aldklarndan birinide kzna verecektir. ne gidecektir.
Ali, kzna verecei hediyeyi ka farkl Bu ekipler ka farkl ekilde seilebi-
ekilde seebilir? lir?
14. 10 renci arasndan 4 kiilik bir ekip, bu 16. 11 kiilik bir kafileden 5 kii zmire, 6 kii
ekip iinden de bir bakan seilecektir. Ankaraya gidecektir.
Bir bakan ve yeden oluan ekip Bu iki grup ka deiik biimde olu-
ka deiik biimde oluturulabilir? turulabilir?
66
1. Matematik olimpiyatlar iin A ve B lke- 3. Bir kutuda 1 beyaz, 3 siyah, 4 krmz
lerine gnderilmek zere 6 renci seil- kalem vardr.
mitir. Her renkten en az bir tane olmak
Her iki lkeye en az iki renci gnde- zere, 4 kalem ka farkl ekilde
rilmek artyla, ka farkl seim yap- seilebilir?
labilir?
A) 60 B) 72 C) 84 D) 96 E) 108
A) 35 B) 42 C) 50 D) 56 E) 72
A) 10 B) 20 C) 25 D) 30 E) 40 A) 60 B) 50 C) 40 D) 30 E) 20
(2003 - SS)
67
5. 9 semeli dersten tanesi ayn saatte 7. 3 ehliyetli olan 8 kii 5 kiilik bir arabay-
verilmektedir. la tatile gidecektir.
3 ders semek isteyen bir renci ka Ka farkl ekilde seim yaplabilir?
farkl eim yapabilir?
A) 15 B) 45 C) 70 D) 90 E) 105
A) 60 B) 65 C) 70 D) 72 E) 76
www.akilfikirmektebi.com
68
9. 10 asker arasndan 6 asker ve seilen 11. a > b > c olmak zere,
6 asker arasndan 1 onba ka farkl abc eklinde basamakl ka doal
ekilde seilebilir? say yazlabilir?
A) 420 B) 630 C) 840 A) 84 B) 120 C) 240 D) 420 E) 900
D) 1050 E) 1260
A) 36 B) 48 C) 56 D) 112 E) 336
(1985 - YS)
69
13. Bir lokantada biri 4 , dieri 5 kiilik olan 15. 4 evli iftin bulunduu 12 kii arasn-
iki yuvarlak masa vardr. dan sadece 1 evli iftin bulunduu 4
Kuzey ve Gneyin de arasnda bu- kii ka farkl yolla seilebilir?
lunduu 9 kii, bu masalara Kuzey ve
A) 216 B) 208 C) 192 D) 176 E) 168
Gney ayn masada oturmamak ar-
tyla ka farkl ekilde otururlar? (Ma-
sada kimin nerede oturduu nemsiz-
dir.)
A) 42 B) 70 C) 84 D) 91 E) 105
www.akilfikirmektebi.com
14. 3 er ve 5 er kiilik iki yuvarlak masaya 16. 5 evli ift arasndan 3 kii seilecektir.
8 kii ka farkl ekilde oturabilir? Bu 3 kii arasnda hi evli ift bulun-
A) 2688 B) 1344 C) 672 mamak artyla ka farkl seim yap-
labilir?
D) 448 D) 312
A) 240 B) 360 C) 400 D) 480 E) 560
70
n 3. n elemanl bir kmeminin r li btn kom-
1. = 21 binasyonlarnn says C(n, r) ile gsteril-
n 2
mektedir.
olduuna gre, n katr?
C(n, 2) + C(n, 3) = 4C(n, 1)
A) 6 B)7 C) 8 D) 9 E) 10 eitliinde n ka olmaldr?
A) 3 B)4 C) 5 D) 6 E) 7
(1991 - YS)
71
5. A= {f, i, k, r, e, t} 7. 15 kiilik bir kafilede erkeklerden olutu-
kmesinin 3 elmanl alt kmelerinin rulabilecek ikierli gruplarn says bu ka-
ka tanesinde f bulunur, e bulunmaz? filedeki kzlarn saysna eittir.
Buna gre, bu kafilede ka kz vardr?
A) 6 B) 10 C) 18 D) 21 E) 28
A) 12 B) 10 C) 8 D) 6 E) 4
www.akilfikirmektebi.com
72
9. A = {m, e, r, v, } 11. 7 soruluk bir snavda en az 2 soru ce-
kmesinin drtl permtasyonlarnn vaplamak zorunda olan bir renci
ka tanesinde m harfi bulunur? sorular ka farkl ekilde cevaplaya-
bilir?
A) 54 B)68 C) 72 D) 80 E) 96
A) 29 B) 35 C) 105 D) 120 E) 128
73
13. 17 kiinin katld bir toplantda herkes 15. 4 hemire 6 doktor arasndan 4 kiilik bir
birbirleriyle tokalaacaktr. salk ekibi oluturulacaktr.
Buna gre, ka tokalama gerekle- inde en az 1 hemire bulunan ekip-
ir? lerin says katr?
14. 7 farkl ayakkab ifti arasndan ayak- 16. Bir pansiyonda biri 2, dierleri 3 kiilik
kablar ift olmamak artyla 2 sol, tane oda bulunuyor.
2 sa ayakkab ka deiik ekilde se- 8 kii bu pansiyonda ka farkl ekilde
ilir? konaklayabilir?
A) 210 B) 315 C) 441 D) 630 E) 735 A) 510 B) 530 C) 540 D) 560 E) 580
74
1. Dzlemde herhangi dorusal ol- 3. Herhangi dorusal olmayan
mayan 8 nokta ile ka farkl doru i- 7 noktadan ka farkl dzlem geer?
zilebilir?
A) 15 B) 21 C) 28 D) 31 E) 35
A) 32 B) 28 C) 24 D) 20 E) 16
75
5. Bir dzlemde 4 paralel olan 9 farkl 7. Ayn dzlemde bulunan ve birbirine
doru en ok ka noktada kesiir? paralel olmayan 8 dorunun 5 i bir
A noktasndan gemektedir.
A) 36 B) 33 C) 31 D) 30 E) 28
Buna gre, bu dorular en fazla ka
noktada kesiirler?
A) 19 B)18 C) 17 D) 16 E) 15
www.akilfikirmektebi.com
A) 47 B) 49 C) 51 D) 53 E) 55
76
9. 5 farkl emberin en ok ka kesim 11.
noktas vardr?
A) 10 B) 16 C) 20 D) 25 E) 36
A) 30 B) 45 C) 60 D) 90 E) 120
10.
KOMBNASYON - BNOM
12.
A) 56 B) 50 C) 48 D) 45 E) 42 A) 36 B) 45 C) 55 D) 66 E) 78
77
13. Birbirine paralel iki dorudan birinde 15. Yandaki ABC
2, dierinde k tane nokta alnyor. geninin ke-
Keleri bu (k + 2) noktadan seilen narlar zerin-
ka farkl gen izilebilir? de 9 nokta ve-
rilmitir.
A) 2k B) 4k C) k2 D) 2k2 E) 4k2
A) 64 B) 69 C) 74 D) 79 E) 84
(2004 - SS)
www.akilfikirmektebi.com
14.
16.
A) 84 B) 80 C) 76 D) 74 E) 72 A) 120 B) 105 C) 90 D) 75 E) 60
78
6
1
1. 24
(3x y) 3. a 4
a
ifadesinin almnda ka terim var- ifadesinin almnda a9 lu terimin
dr? katsays katr?
A) 12 B) 24 C) 25 D) 224 E) 324 A) 20 B) 15 C) 10 D) 15 E) 20
79
5. (x2 2y2)n
2 1
8
4 4
almnda x y l terimin kat says
7. x +
x
katr? ifadesinin almnda x11 li terimin kat-
says katr?
A) 48 B) 24 C) 12 D) 24 E) 48
(1997 - YS) A) 112 B) 56 C) 28
D) 112 E) 56
www.akilfikirmektebi.com
7
6. (x + 2y)8 = x8+ .... + 16ax3y5 + .... 8. 2 2
x x
eitliinde a hangi sayy gstermek-
ifadesinin almnda x8 li terimin kat-
tedir?
says katr?
A) 248 B) 200 C) 148 D) 112 E) 96
A) 84 B) 48 C) 28 D) 48 E) 84
(1988 - YS)
(1990 - YS)
80
9. (2x3 5y4)n = ... + A.x6.y8 + ... 8
2 1
11. x + x
eitliini salayan A ve n deerleri
A
iin, oran katr? ifadesinin almnda ortanca terim
n
aadakilerden hangisdir?
A) 600 B) 150 C) 75
A) 70 B) 70x2 C) 70x4
D) 150 E) 300
D) 84x2 E) 84x4
81
6 6
1 1
13. 2x + 2 15. x + 2
x x
ifadesinin sabit terimi katr? ifadesinin almndaki sabit terim
katr?
A) 60 B) 80 C) 120 D) 180 E) 240
A) 15 B) 16 C) 18 D) 20 E) 22
(1996 - YS)
www.akilfikirmektebi.com
1
8 16. (3x2 y3)6
3
14. x + x ifadesinin almndaki katsaylar top-
lam katr?
ifadesinin almndaki sabit terim ka-
tr? A) 16 B) 24 C) 32 D) 48 E) 64
A) 15 B) 17 C) 21 D) 25 E) 28
82
10 12
2 1 3 1
1. x 3. x x
x
ifadesinin almnda x e bal olma-
ifadesinin almnda batan 3. terim yan terim katr?
aadakilerden hangisidir?
A) 220 B) 180 C) 120
A) 45x15 B) 54x15 C) 45x16
D) 180 E) 220
D) 54x16 E) 45x15
83
5. (x3 + 2y)8 = x24 + ... + A.xm.yn + ... 7. (3x + 2y)23
eitliinde m + n =20 olduuna gre, ifadesinin almnda batan 11. teri-
A katr? min katsays katr?
8
3 1
8. x x
6. (4x + y)4 = ... + a.xb.y + ... ifadesinin almnda x4 l terimin
olduuna gre, a + b toplam katr? katsays katr?
84
9. x = 4 ve y = 2 olduuna gre, 11. (2a + 3b c)9
x5 5x4y + 10x3y2 10x2y3 + 5xy4 y5 ifadesinin almnda a5 arpannn
ifadesinin deeri katr? bulunduu ka terim vardr?
A) 16 B) 32 C) 64 D) 128 E) 256 A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4
(1991 - SS)
85
13. (a + b + c)n 15. (x + 3y 2)4
ifadesinin almnda 91 terim bulun- ifadesinin almndaki katsaylar top-
duuna gre, n katr? lam katr?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14 A) 16 B) 18 C) 20 D) 24 E) 32
www.akilfikirmektebi.com
86
1. 3.
A) 12 B) 18 C) 30 D) 42 E) 60
KOMBNASYON - BNOM
2.
A) 60 B) 45 C) 36 D) 30 E) 20 A) 18 B) 21 C) 24 D) 30 E) 35
87
5. 7. Bir sinemada 8 salon bulunmaktadr.
3 salonda ayn film, dierlerinde ise fark-
l filmler gsterilmektedir.
Buna gre, ayn gnde 2 farkl filme
gitmek isteyen Fenasi ka farkl se-
im yapabilir?
A) 25 B) 28 C) 31 D) 35 E) 42
Yukardaki ekilde, ard arda gelen nok-
talar eit uzaklktadr.
d1 d2olduuna gre, keleri bu
8 nokta olan ka farkl dik gen
izilebilir?
www.akilfikirmektebi.com
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
A) 36 B) 45 C) 52 D) 56 E) 63
A) 70 B) 65 C) 60 D) 54 E) 48
88
9. 5 kz, 7 erkekten oluan bir gruptan 11. (35 + 2)7
seilen 2 kz, 4 erkek, erkekler yanya-
ifadesinin almndaki rasyonel te-
na gelmek artyla ka farkl sralanr-
rimlerin toplam katr?
lar?
A) 480 B) 550 C) 620 D) 700 E) 740
5 7 5 7
A ) . .4 ! B) . .3 !
2 4 2 4
5 7 12
C) . .3 !.4 ! D) .4 !
2 4 2
KOMBNASYON - BNOM
farkl olan 4 basamakl btn doal sa-
ylarn kmesidir. U nun elemanlarndan
4 rakam 1 rakamnn solunda olanlar A
kmesini, 4 rakam 2 rakamnn sanda
olanlar B kmesini oluturuyor.
Buna gre, A B kmesinin eleman
12. (5 + 32)12
says katr? ifadesinin almnda rasyonel olma-
yan ka terim vardr?
A) 12 B) 16 C) 18 D) 20 E) 24
A) 12 B) 11 C) 10 D) 9 E) 8
(2004 - SS)
89
13. 6 farkl ember, en ok ka noktada 15. 5 farkl bilyenin tamam, yalar farkl
kesiir? 3 karde arasnda paylatrlacaktr.
Bu kardelerden en by 1,
A) 15 B) 20 C) 30 D) 45 E) 60
dier ikisi ise en az birer bilye alacak
biimde bu paylam ka farkl ekilde
yaplabilir?
A) 45 B) 50 C) 60 D) 70 E) 75
(YGS - 2013)
www.akilfikirmektebi.com
A) 15 B) 20 C) 30 D) 45 E) 60 A) 80 B) 60 C) 40 D) 20 E) 10
90
MATEMATK
OLASILIK
OLASILIK Bir zar atlma deneyinde;
Bir olayn olmasnn ya da olmama-
snn matematiksel deerine OLA- rnek uzay, E = {1, 2, 3, 4, 5, 6} k-
SILIK denir. rnein, bir madeni mesidir ve s(E) = 6 elemanldr.
para dz bir zemine atldnda tura
gelmesi, bir zar atldnda st y- Zarn tek gelme olay A kmesi ol-
zne ift say gelmesi gibi. sun,
A = {1, 3, 5} kmesidir ve s(A) = 3
elemanldr.
RNEK UZAY
Matematiksel bir deneyde oluabi- Bir madeni parann ard arda iki kere atl-
www.akilfikirmektebi.com
siyonu genelde "P" ile gsterilir. Bir para ile bir zarn birlikte atlma-
s deneyinde, parann tura ve zarn
asal say gelme olaylar birbirinden
bamsz olaylardr.
A olay, E rnek uzaynn bir alt kmesi ol- P(A B) = P(A).P(B) dir.
mak zere,
OLASILIK
ve
0 P(A) 1 dir.
P(E) = 1 dir. (KESN OLAY) E OLUMLU RNEK UZAY;
A = ise, P(A) = 0 dr. (MKANSIZ Sonlu bir rnek uzayn tm 1 ele-
OLAY) manl alt kmelerinin olaslklar eit
A ifadesi A olaynn deilini gster- ise, bu rnek uzaya E OLUMLU
mek zere, RNEK UZAY denir.
P(A) + P(A) = 1 dir. E olumlu bir E rnek uzaynda
93
Bir torbada eit boylarda 3 beyaz, 4 si- 3 kz ve 4 erkekten oluan bir gruptan
yah, 5 krmz bilye vardr. Bu torbadan rastgele 3 kii seilecektir. Seilen bu
rastgele ekilen bir bilyenin; grupta
a) Siyah renkli olma olasl katr? a) 1 kz 2 erkek bulunma olasln bu-
b) Beyaz veya krmz renkli olma ola- lunuz.
sl katr? b) En az 1 kz bulunma olasln bulu-
c) Beyaz renkli olmama olasl katr? nuz.
Bu torbada 3B + 4S + 5K = 12 bilye vardr. c) En ok 1 kz bulunma olasln bu-
lunuz.
Beyaz bilye says s(B) = 3
Siyah bilye says s(S) = 4 3K + 4E = 7 kii arasndan 3 kii semek bi-
Krmz bilye says s(K) = 5 ze tm durumlarn saysn verecektir.
www.akilfikirmektebi.com
OLASILIK
3 4 5
a) nnde ayn renkte olma olasl . .
katr? 1 1 1
b) nn de farkl renkte olma olasl- 3 . 4 . 5 = 60 dr.
katr? 60
bu seenein cevab olur.
c) Birincinin krmz, ikincinin siyah ve 220
ncnn de yeil olma olasl
katr?
d) Birinin yeil olma olasl katr?
e) En az birinin yeil olma olasl ka- c) Sra belli ise KOMBNASYON kullan-
tr? ma! K ve S ve Y sras iin;
P(K) . P(S) . P( Y)
Bu torbada 3K + 4S + 5Y = 12 bilye vardr.
3 4 5 60
Tm durumlarn says; . . = bulunur.
12 11 10 1320
12
s(E) = = 220 dir.
3
95
d) 1 Yeil ve 2 dier renklerden seilmeli;
Bir ift zar atldnda st yze gelen
5 Yeil renkte saylarn;
7 dier renklerden a) Toplamlarnn 10 olma olasl ka-
5 7 tr?
.
1 2 = 5.21 = 105 bulunur. b) Toplamlarnn en az 10 olma olasl-
12 220 220 katr?
3 c) Toplamlarnn en ok 10 olma olasl-
katr?
96
b) Toplamlarnn en az 10 olduu durum- e) arpmlarnn ift say olabilmesi iin;
lar ise, 10 ve 10 dan byk olduu du- tm durumlardan arpmlarnn tek ol-
rumlardr. duu durumlar karabiliriz.
A = {(4, 6), (5, 5), (6, 4) , (5, 6), (6, 5), (6, 6)} 36 9 = 27
144424443 14243 123 Tm Tek ift
10 11 12 Durumlar olduu olduu
Durumlar Durumlar
s(A) = 6 dr.
6 27
bu kkn cevab olur. bu kkn cevab olur.
36 36
OLASILIK
36
11 ve 12 olduu durumlar;
A = {(5, 6), (6, 5), (6, 6)} ve s(A) = 3 dr. g) Zarlarn farkl gelme olasl;
3 33
1 = bu kkn cevab olur. 1 (Ayn gelme olasl)
36 36
ile bulunabilir.
6 30
1 = bu kkn cevab olur.
36 36
d) arpmlarnn tek say olabilmesi iin;
A = {(1,1), (1,3), (1,5), (3,1), (3, 3), (3, 5), h) Zarlardan en az birinin 6 geldii durum-
(5, 1), (5, 3), (5, 5)} lar;
ve s(A) = 9 durum vardr. A = {(1, 6), (2, 6), (3, 6), (4, 6), (5, 6),
9
bu kkn cevab olur. (6, 6), (6, 1), (6, 2), (6, 3), (6, 4), (6, 5)}
36
ve s(A) = 11 dir.
11
bu kkn cevab olur.
36
97
c) En az 3 nn yaz geldii durumlar;
Bir madeni para ard arda 5 kez atlyor.
Buna gre; YYYTT + YYYYT + YYYYYY
a) Srasyla Y, T, Y, T, Y biiminde gel- 5! 5! 5!
+ +
3!.2! 4! 5!
me olasl katr?
10 + 5 + 1 = 16 durumdur.
b) 3 nn yaz, 2 sinin tura gelme ola- 16
sl katr? bu kkn cevab olur.
32
c) En az 3 nn yaz gelme olasl
katr? d) En ok birinin tura geldii durumlar;
d) En ok birinin tura gelme olasl 1 Tura ya da 0 Tura dr.
katr? TYYYY + YYYYY
www.akilfikirmektebi.com
5! 5!
Bir madeni parann ard arda 5 kez atlmas +
4! 5!
deneyinin rnek uzay; 5 + 1 = 6 durum vardr.
s(E) = 25 = 32 elemanldr.
6
a) Sra nemli ise; bu kkn cevab olur.
32
1. nin Y, 2 nin T, 3. nn Y, 4.nn T ve 5.nin Y
4 evli ift arasndan rastgele iki kii se-
1 . 1 . 1 . 1 . 1 iliyor.
2 2 2 2 2
Seilen bu iki kiinin birbiri ile evli
1
bu kkn cevab olur. olma olasl katr?
32
b) 3 nn Y, 2 sinin T geldii durumlar s- 4 evli ift aslnda toplam 8 kii demektir.
ra nemli olmadndan; 4
stenilen Durum 1 ift se = 4
5! 1
YYYTT (Tekrarl Permtasyon)
3!.2!
8
10 farkl durum oluur. Tm Durumlar 2 kii se = 28
2
10 4
bu kkn cevab olur. bu sorunun doru cevab olur.
32 28
98
ekildeki A, B, C, D, E noktalar bir
A = {1, 2, 3, 4} ve B = {2, 1, 0}
doru zerinde ve ayrca C, D nokta-
olmak zere,
lar bir ember zerindedir.
AxB kartezyen arpm kmesinden A B C D E
OLASILIK
verir. 5
stenilen durumlarn kmesi A olsun; = 10 Tm durumlarn saysdr.
2
A = {(1, 1), (2, 2)}
kmesinin elemanlar toplam 0 dr. STENLEN DURUM 1 noktay emberin
s(A) = 2 olduundan zerinden (C ve D den) dier 1 noktay ise
2 emberin zerinde olmayanlardan (A, B, E
bu sorunun cevab olur.
12 den) sememizi istiyor.
2 3
. = 6 istenilen durumlarn say-
1 1
sdr.
6
bu sorunun cevab olur.
10
99
Aadaki yedi nokta, e karelerin k- A ve B ayn rnek uzaya ait iki olaydr.
eleri zerinde bulunmaktadr. 1 1 2
P( A) = , P(B) = ve P( A B) =
4 2 3
olduuna gre, P(A B) katr?
lecektir.)
(2008 - SS)
OLASILIK
P(E) = P(A) + P(B) + P(C) = 1 dir.
17
bu sorunun cevab olur. 1 (A veya B nin kazanma
21 P(A) + P(B) =
2 olasl)
2 (B veya C nin kazanma
+ P(B) + P(C) =
3 olasl)
7
P(B) + P(A) + P(B) + P(C) =
14442443 6
1
1
P(B) = bulunur.
6
101
Ali ve Veli bir hedefe birer kez at ya-
pyorlar. Hedefi vurma olaslklar sra-
4 3
syla ve dir.
9 8
Buna gre;
a) Yalnz Ali'nin hedefi vurma olasl
katr? A B
b) kisinin birden hedefi vurma olasl- A torbasnda 3 beyaz, 4 krmz; B tor-
katr? basnda 5 beyaz, 2 krmz bilye vardr.
Ali'nin ve Veli'nin hedefi vurma olaslklar s- atlyor. Daha sonra B torbasndan bir
4 3 bilye ekiliyor.
rasyla P(A) = ve P(V) = dir.
9 8 Buna gre, B torbasndan ekilen
a) Veli'nin hedefi skalama olasl; bilyenin krmz renkte olma olasl-
5 katr?
P(V) = 1 P(V) =dir.
8 b) Ayn anda her iki torbadan birer bilye
4 5 20 alnyor ve teki torbaya (A torbasn-
P(A).P(V) = . = bulunur.
9 8 72 dan alnan B ye, B torbasndan alnan
b) Ali ve Veli'nin hedefi vurma olaslklar, A ya) atlyor.
Bu ilemlerin sonucunda torbalar-
4 3 12 daki krmz ve beyaz bilye saylar-
P(A).P(V) = . = bulunur.
9 8 72 nn balangtakiyle ayn olma ola-
c) kisinin de hedefi skalama olasl; sl katr?
5 5 25 c) Torbalardan biri rastgele seiliyor ve
P(A).P(V) = . = dir.
9 8 72 seilen torbadan bir bilye ekiliyor.
Hedefin vurulma olasl; ekilen bilyenin beyaz renkte oldu-
1 (Vurulmama olasldr) u bilindiine gre, bu bilyenin A
torbasndan ekilmi olma olasl
25 47
1 = dir. katr?
72 72
102
a) Krmz Krmz 8 + 15 23
= bulunur.
49 49
OLASILIK
4 . 3 3 . 2
+
7 8 7 8
stenilen
12 + 6 18
= bulunur. A dan beyaz
56 56
A dan beyaz + B den beyaz
b) Tm
Krmz Krmz 3
3
= 14 = dir.
8 8
14
Beyaz Beyaz
A B
A dan Krmz, B den Krmz veya A
dan Beyaz, B den Beyaz
4 . 2 3 . 5
+
7 7 7 7
103
Aye'nin belirleyecei say ve torbadan ek-
Bir torbada 1 den 9 a kadar numara-
tii say hem 1. art hem de 2. art ayn an-
lanm dokuz top bulunmaktadr. Ay-
da salamaldr.
e, 1 den 9 a kadar bir say belirleye-
1. art : Toplamlar en fazla 9 olmal
cek ve daha sonra torbadan rastgele
2. art : arpmlar en az 9 olmal
bir top ekecektir. Topun zerinde ya-
zl olan say ile belirledii saynn top- Belirledii ekebilecei toplar
lam en fazla 9 ve arpm en az 9 olur- Say
sa Aye oyunu kazanacaktr. 1 olursa Oyunu kazanamaz.
Aye hangi sayy belirlerse oyunu 2 olursa 5, 6 ve 7 nolu toplar ekerse
kazanma olasl en yksek olur? kazanr.
(2013 - LYS) 3 olursa 3, 4, 5 ve 6 nolu toplar eker-
www.akilfikirmektebi.com
se kazanr.
4 olursa 3, 4 ve 5 nolu toplar ekerse
oyunu kazanr.
5 olursa 2, 3 ve 4 nolu toplar ekerse
oyunu kazanr.
6 olursa 2 ve 3 nolu toplar ekerse
oyunu kazanr.
7 olursa 2 nolu topu ekerse oyunu ka-
zanr
8 olursa Oyunu kazanamaz.
9 olursa Oyunu kazanamaz.
Buna gre, Aye'nin belirleyecei say
3 olursa oyunu kazanma olasl en yk-
sek olur.
104
KOULLU OLASILIK;
E rnek uzaynn iki olay A ve B ol-
sun. P(B) > 0 olmak zere;
B olaynn gereklemesi halinde,
A olaynn gereklemesi olasl-
na A NIN B YE BALI KOULLU
OLASILII denir ve P(A \ B) bii-
minde gsterilir.
P(A B)
P(A \ B) = dir.
P(B)
OLASILIK
ki zar birlikte atlyor. Zarlarn st y-
zne gelen saylarn toplam 6 olduu
biliniyor.
Buna gre, zarlarn st yzne ayn
saylarn gelmi olasl katr?
OLASILIK
Buna gre, oluabilecek tm durumla- atlmas deneyinin rnek uzay ka
rn says katr? elemanldr?
107
5. ki madeni para ve bir zar atlyor. 7. Okuma yazma bilmeyen Bestami arka-
Paralarn farkl ve zarn tek gelmesi dan ziyarete gidiyor.
olaynn eleman says katr? Bestaminin 12 tane kap zili olan
panodan doru zile basma olasl
A) 3 B) 6 C) 12 D) 18 E) 24 katr?
1 1 1 1
A) 1 B) C) D) E)
2 4 8 12
www.akilfikirmektebi.com
108
9. Bir torbada 5 krmz, 3 sar ve 2 mavi top 11. Ayn byklkteki 40 nohut ile 10 leblebi
vardr. tanesi kartrlyor.
Bu torbadan rastgele ekilen bir Bu karmdan alnan bir tanenin
topun krmz olma olasl katr? leblebi tanesi olma olasl yzde
katr?
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
6 5 4 3 2 A) 10 B) 20 C) 40 D) 60 E) 80
OLASILIK
rastgele alnan bir kitabn fizik kitab kadar numaralandrlm 15 kart vardr.
olma olasl katr? Torbadan rastgele ekilen bir kartn
5 ile tam blnebilen bir say olma
3 3 5 1 1 olasl katr?
A) B) C) D) E)
5 8 8 2 3
1 2 1 1 1
A) B) C) D) E)
2 5 3 5 15
109
13. A = {x| x 50, x Z+} 15. ki madeni para ayn anda atlyor.
A kmesinden rastgele seilen bir sa- Birinin yaz, dierinin tura gelme ola-
ynn, 4 ile kalansz blnebilen bir sl katr?
say olma olasl katr? 1 1 1 1 3
A) B) C) D) E)
6 1 4 2 11 2 3 4 6 4
A) B) C) D) E)
25 5 25 5 50
www.akilfikirmektebi.com
14. Bir ift zar atldnda st yze gelen 16. Hilesiz iki zar atlyor.
saylarn toplamnn 7 olma olasl
Zarlarn st yzlerine gelen saylarn
katr?
ayn olma olasl katr?
1 1 5 1 7
A) B) C) D) E) 1 1 1 1 1
12 9 36 6 36 A) B) C) D) E)
2 3 6 18 36
110
1. Bir torbada ayn byklkte 4 krmz, 3. Bir grupta 3 erkek ve 2 kz renci vardr.
5 beyaz, 7 yeil kalem vardr. Bu gruptan seilecek iki kiinin ikisi-
Rastgele alnan bir kalemin krmz ve- nin de erkek olma olasl katr?
ya beyaz olma olasl katr?
1 3 2 1 3
A) B) C) D) E)
1 5 1 7 9 5 10 3 2 5
A) B) C) D) E)
16 16 4 16 16 (YS - 1987)
(SS - 1988)
OLASILIK
katr? nin erkek olma olasl katr?
8 7 2 1 1
5 4 3 2 1 A) B) C) D) E)
A) B) C) D) E) 15 10 7 5 3
18 15 13 11 5
(YS - 1988)
(YS - 1981)
111
7. Bir torbada 2 tane mavi, 5 tane
5. yeil mendil vardr. Bu torbadan geriye
atlmamak koulu ile iki kez birer
mendil ekiliyor.
Bu iki ekiliin birincisinde mavi,
ikincisinde de yeil mendil ekme
ekildeki A, B, C, D ve E noktalar bir
olasl katr?
doru zerinde ve ayrca C ve D nokta-
lar bir ember zerindedir. 7 20 10 10 5
A) B) C) D) E)
Bu noktalardan seilecek olan her- 12 49 45 21 21
hangi iki noktadan yalnz birisinin (YS - 1989)
embere ait olma olasl katr?
2 2 3 5 7
www.akilfikirmektebi.com
A) B) C) D) E)
3 5 5 6 10
(YS - 1990)
112
9. Bir torbada 6 beyaz, 4 siyah bilye vardr. 11. inde 4 krmz, 4 sar ve 4 mavi bilye
Bu torbadan rastgele ekilen bilye- bulunan bir torbadan rastgele seilen
den birinin beyaz, dier ikisinin siyah bilyeden her birinin farkl renkte ol-
olma olasl katr? ma olasl katr?
3 3 4 5 5 16 4 3 2 11
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
10 19 15 14 13 55 15 13 11 55
(YS - 1995) (YS - 1986)
OLASILIK
Bu ampllerden rastgele seilen
alnyor.
3 amplden nn de bozuk olma
olasl katr? Birincisinin mavi, ikincisinin krm-
z ve ncsnn sar olma olasl-
1 1 1 1 1 katr?
A) B) C) D) E)
36 42 48 55 62
(YS - 1984) 16 4 1 8 1
A) B) C) D) E)
55 15 4 165 64
113
13. 5 negatif, 6 pozitif tamsaydan rastgele 15. Bir ift zar atlyor.
seiliyor. st yze gelen saylarn arpmlarnn
Bu saylarn arpmlarnn pozitif ol- ift say gelme olasl katr?
ma olasl katr? 1 1 1 2 3
A) B) C) D) E)
16 17 27 28 88 6 3 2 3 4
A) B) C) D) E)
33 33 55 55 165
www.akilfikirmektebi.com
14. Bir ift zar atlyor. 16. Bir torbada 6 siyah, 5 beyaz top vardr.
st yze gelen saylarn arpmlarnn Torbadan rastgele ekilen toptan
6 olma olasl katr? en az ikisinin siyah olma olasl ka-
tr?
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E) 3 19 14 3 1
24 18 9 6 4 A) B) C) D) E)
4 33 33 11 2
114
1. A ve B bamsz iki olaydr. 3. A ve B ayrk olaylardr.
3 2 1 3
P(A) = ve P(B) = P(A) = , P(B) =
10 3 3 5
olduuna gre, P(A B) katr? olduuna gre, P(A B) katr?
1 1 2 23 29 14 4 11 2 3
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
10 5 5 30 30 15 5 15 3 5
OLASILIK
2 1 5 3
P(A) = ve P(B) = P(A) = ve P(A B) =
5 4 12 4
olduuna gre, P(A B) katr?
olduuna gre, P(A B) katr?
2 1 4 5 2
8 1 11 3 13 A) B) C) D) E)
A) B) C) D) E) 21 7 21 21 4
20 2 20 5 20
115
5. A ve B olaylar E rnek uzayna ait iki 7. A ve B olaylar E rnek uzaynn alt
olaydr. kmeleridir.
3 3 5 1 9
P(A) = , P(B) = ve P(A B) = P(A B) = , P(B) =
7 14 28 2 10
olduuna gre, P(A B) katr? olduuna gre, P(A) P(A B) fark
katr?
1 13 3 11 5
A) B) C) D) E)
2 28 7 28 14 1 1 3 2 3
A) B) C) D) E)
10 5 10 5 5
www.akilfikirmektebi.com
116
9. A ve B, E rnek uzaynda iki olaydr. 11. E rnek uzayn oluturan A, B ve C
5 1 ayrk olaydr.
P(A B) = ve P(A) =
6 2 2
P(A B) =
olduuna gre, P(B A) katr? 5
1 1 5 1 2 olduuna gre, P(C) katr?
A) B) C) D) E)
3 4 12 2 3 1 2 3 4
A) B) C) D) E) 1
5 5 5 5
OLASILIK
2 1 1
P(A) = , P(B) = ve P(A B) = 3
3 4 6 Sonucun A veya B olma olasl ,
7 4
olduuna gre, P(A B) katr? A veya C olma olasl olduuna g-
8
re, B veya C nin olma olasl katr?
1 1 5 1 3
A) B) C) D) E) 7 5 1 3 1
4 3 12 2 4 A) B) C) D) E)
8 8 2 8 8
117
13. Yalnz A, B ve C atlarnn kotuu bir 15. Bir zar ve bir madeni para birlikte atlyor.
yarta A nn yar kazanma olasl, Zarn 5 ten kk veya parann tura
B nin 3 kat ve C ninkinin yarsdr. gelmesi olasl katr?
Buna gre, bu yar A nn kazanma
olasl katr? 1 1 1 2 5
A) B) C) D) E)
6 3 2 3 6
1 1 3 1 3
A) B) C) D) E)
10 5 10 2 5
www.akilfikirmektebi.com
14. Bir zar ve bir madeni para birlikte atlyor. 16. Bir zar ile iki madeni para birlikte atlyor.
Zarn 5 ten kk ve parann tura gel- Zarn asal say ve paralarn farkl gel-
mesi olasl katr? me olasl katr?
1 1 1 2 5 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
6 3 2 3 6 6 5 4 3 2
118
1. Bir para arka arkaya 3 kez atlyor. 3. 5 madeni para birlikte atlyor.
Parann 2 kez yaz, 1 kez tura gelme Hepsinin tura gelme olasl katr?
olasl katr? 1 1 5 1 1
A) B) C) D) E)
32 16 32 5 2
1 1 3 1 5
A) B) C) D) E)
8 4 8 2 8
OLASILIK
yor.
Parann 2 kez yaz, 5 kez tura gelme
olasl katr? 4. 6 madeni para birlikte atlyor.
1 1 7 Paralarn yarsnn tura gelme olasl
A) B) C) katr?
128 64 128
21 35 1 1 5 21 15
D) E) A) B) C) D) E)
128 128 64 4 16 64 32
119
5. 6 madeni para birlikte atlyor. 7. 4 madeni para birlikte atlyor.
Paralarn srasyla yaz, tura biimin- Paralardan en ok ikisinin yaz gelme
de gelme olasl katr? olasl katr?
1 1 5 21 15
A) B) C) D) E) 1 3 5 11 3
64 4 16 24 32 A) B) C) D) E)
4 8 8 16 4
www.akilfikirmektebi.com
120
9. Bir torbada 1 den 10 a kadar numaralan- 11. ki zar birlikte atlyor.
drlm 10 top bulunmaktadr. Zarlarn st yzne gelen saylarn
Bu torbadan rastgele ekilen iki to- toplamnn 9 olma olasl katr?
pun numaralarnn toplamnn 15 ol-
duu bilindiine gre, 7 numaral to- 1 1 1 5 1
A) B) C) D) E)
pun ekilmi olma olasl katr? 3 4 6 18 9
2 2 2 1 1
A) B) C) D) E)
3 5 7 2 3
(YGS - 2013)
OLASILIK
yznde A, iki yznde de T harfi vardr.
toplamnn en az 9 olma olasl ka-
Bu dzgn drtyzl bir kez atldn- tr?
da yan yzlerinde, srasna ve ynne
baklmakszn A, T, A harflerinin g- 1 1 1 5 1
A) B) C) D) E)
rlme olasl katr? 3 4 6 18 9
1 1 2 1 3
A) B) C) D) E)
2 3 3 4 4
(SS - 1999)
121
13. Bir zarn iki yz krmz, iki yz sar, 15. Bir zar ve bir madeni para birlikte atlyor.
dier yzleri de mavi renktedir. Bu zar iki Zarn 3 den kk veya parann tura
kez atlyor. gelmesi olasl katr?
ki at sonunda zarn bir kez krm-
z, bir kez mavi yz zerine dme- 1 1 1 2 5
A) B) C) D) E)
si olasl nedir? 6 3 2 3 6
1 2 1 4 2
A) B) C) D) E)
9 9 3 9 3
www.akilfikirmektebi.com
14. Bir zarn 2 yz mor, 1 yz lila ve 16. Bir zar ve bir madeni para birlikte atlyor.
3 yz de pembedir. Bu zar ard arda
3 kez atlyor. Zarn 4 veya 4 ten kk ve parann
tura gelmesi olasl nedir?
Bu atlarn ikisinde mor, birinde
pembe gelmesi olasl katr? 1 1 1 1 2
A) B) C) D) E)
3 4 5 6 5
5 2 1 1 1 (YS - 1982)
A) B) C) D) E)
6 3 2 3 6
122
1. A ={1, 2, 3, 4 ,5, 6} 3. A= {2, 1, 0, 1}
kmesinin elemanl alt kmelerinden B = {1, 0, 1, 2, 3, 4} kmeleri veriliyor.
biri rastgele seiliyor. A x B kartezyen arpmndan alnan
Seilen alt kmede 4 elemannn bu- bir elemann (a, a) biiminde olma ola-
lunma olasl katr? sl katr?
1 1 2 1 1 1 1 1 1 5
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
2 3 3 4 5 4 6 8 12 24
(SS - 2007)
OLASILIK
rastgele biri seiliyor.
y olma olasl katr?
Seilen kmenin elemanlar toplam
tek say olan bir kme olma olasl 3 4 13 10 11
A) B) C) D) E)
katr? 5 5 20 21 21
1 2 3 4 1
A) B) C) D) E)
3 3 4 5 2
123
5. 5 evli ift arasndan rastgele seilen 7.
iki kiinin birbirinin ei olma olasl
katr?
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
9 8 6 3 2
1 1 3 7 18
A) B) C) D) E)
2 5 7 10 35
www.akilfikirmektebi.com
6. Birbirinden farkl ift orap arasndan 8. Bir kitaplkta yanyana srasyla dizilmi
rastgele iki orap seiliyor. 10 kitap vardr.
Seilen oraplarn birbirinin ei olma Bu kitaplktan rastgele iki kitap seil-
olasl katr? diinde, bu kitaplarn 3. ve 4. kitaplar
olma olasl katr?
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
2 3 4 5 6 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
90 50 45 40 35
124
9. 11. 6 kiilik bir aile yuvarlak masa etrafnda
rastgele oturuyorlar.
Anne ile Baba nn yanyana oturma
olasl katr?
3 2 1 1 1
A) B) C) D) E)
Yukardaki yedi nokta, e karelerin ke- 5 5 6 4 3
leri zerinde bulunmaktadr.
Bu yedi noktadan rastgele seilen
32 27 24 5 3
A) B) C) D) E)
35 35 35 7 7
(SS - 2008/I)
10. Aralarnda Behll ve Bihterin de bulun- 12. 4 erkek ve 3 kz dz bir srada yanyana
OLASILIK
duu 5 kiilik bir grup sinemaya gidiyor. rastgele oturuyorlar.
Ayn sradan bilet aldklar bilindii- Buna gre, 3 kzn yan yana oturma
ne gre, Behll ve Bihterin yanyana olasl katr?
oturmama olasl katr?
1 9 5 3 1
1 2 3 4 9 A) B) C) D) E)
A) B) C) D) E) 14 14 14 7 7
5 5 5 5 10
125
13. Bir doal saynn karesi alndnda 15. 1 den 12 ye kadar (12 dahil) olan saylar
birler basamandaki rakamn 6 olma birer karta yazlarak bir kutuya atlyor ve
olasl katr? bu kutudan 2 kart seiliyor.
Buna gre, seilen kartlarn zerindeki
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E) saylarn ardk olma olasl katr?
4 5 6 8 10
2 8 13 1 1
A) B) C) D) E)
11 33 66 6 11
www.akilfikirmektebi.com
126
1. A = {1, 2, 3, 4} 3. 2 mavi, 4 yeil ve 6 sar bilye
kmesinden rastgele seilen iki fark- arasndan rastgele seilen 3 bilyeden
l elemann toplamnn 5 ten byk ol- en az ikisinin ayn renkte olma olasl
mama olasl katr? katr?
1 2 1 1 5 8 17 12 43 2
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
6 3 3 2 6 11 22 55 55 3
OLASILIK
Yukardaki 7 noktadan herhangi nn
birletirilmesiyle genler oluturuluyor.
2. ki madeni para ile iki zar birlikte atlyor. Bu genler arasndan rastgele sei-
Paralarn farkl ve zarlarn ayn gelme len bir genin bir kesinin B, dier
olasl katr? kesinin D olma olasl katr?
1 2 1 1 1 1 2 5 1 1
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
3 3 4 6 12 17 15 34 7 8
127
5. 1, 2, 3, 4, 5 7. (1 + x)6 almndan rastgele seilen
rakamlar kullanlarak be basamakl iki terimin katsaylar toplamnn 25
rakamlar farkl doal saylar yazlyor. ten kk olma olasl katr?
Bu be basamakl saylardan biri seili-
16 15 14 12 9
yor. A) B) C) D) E)
21 21 21 21 21
Seilen bu sayda 5 rakamnn, 1 raka- (YS - 1989)
mnn solunda bulunma olasl ka-
tr?
1 1 1 7 1
A) B) C) D) E)
2 3 4 24 6
www.akilfikirmektebi.com
128
9. Bir madeni para ard arda drt kez hava- 11. Bir snfta 20 yanda 2 kz 3 erkek,
ya atlyor. 21 yanda 3 kz 3 erkek, 22 yanda
st yze her seferinde bir ncekinden 1 kz 3 erkek vardr.
farkl gelme olasl katr? Snftan rastgele seilen iki ocuun
ya ortalamas 21 olduunagre,
1 1 3 1 1 ikisinin de kz olma olasl katr?
A) B) C) D) E)
2 4 4 8 16
1 2 1 1 2
A) B) C) D) E)
7 7 6 5 5
OLASILIK
Kapy amayan anahtar tekrar de- Seilenler arasnda sadece 1 evli if-
nenmediine gre, kapnn nc tin bulunma olasl katr?
denemede alma olasl katr?
1 2 3 4 5
16 64 1 8 1 A) B) C) D) E)
A) B) C) D) E) 7 7 7 7 7
125 125 25 25 5
129
13. 16 kiinin bulunduu bir snftaki tm - 15. Nazlnn matematik snavnda baar-
renciler fizik veya kimya dersinden ge- 2
l olma olasl , Cann ayn snavda
mitir. Bu snfta sadece fizik dersinden 3
2
geen 6 renci, sadece kimya dersin- baarl olma olasl tir.
5
den geen 8 renci vardr. Buna gre, Nazl ve Candan en az biri-
Snftan rastgele seilen bir renci- sinin bu snavda baarl olma olasl-
nin fizik dersinden getii bilindiine katr?
gre, bu rencinin kimya dersinden
2 3 4 7 9
de gemi olma olasl katr? A) B) C) D) E)
5 5 5 10 10
1 2 1 1 1
A) B) C) D) E)
9 9 3 4 6
www.akilfikirmektebi.com
130
1. A kutusunda 4 krmz, 3 sar bilye; 3. A torbasnda 4 mavi, 3 krmz ve
B kutusunda 5 krmz, 4 sar bilye var- B torbasnda 3 mavi, 6 krmz bilye
dr. Ayn anda her iki kutudan birer bil- vardr. Ayn anda her iki torbadan
ye ekiliyor. birer bilye alnyor ve A dan alnan Bye,
ekilen bilyelerin farkl renkte olma B den alnan A ya atlyor.
olasl katr? Bu ilemin sonucunda torbadaki
bilyelerin renk bakmndan balang-
15 16 31 32 35 taki ile ayn olma olasl katr?
A) B) C) D) E)
63 63 63 63 63
2 4 10 13 35
2. inde top bulunan iki torbadan birin- 4. A torbasnda 3 beyaz, 4 krmz; B tor-
cisinde 4 beyaz, 6 siyah ve ikincisinde basnda 5 beyaz, 2 krmz top vardr.
2 beyaz, 5 siyah top vardr. Birinci Ayn anda her iki torbadan birer top
OLASILIK
torbadan bir top ekilip rengine baklma- alnyor ve teki torbaya atlyor.
dan ikinci torbaya atlyor.
Bu ilemin sonucunda torbadaki
Bundan sonra ikinci torbadan rastge- krmz ve beyaz top saylarnn
le bir top ekildiinde bunun beyaz balangtakiyle ayn olma olasl
olma olasl katr? katr?
1 3 3 7 2 18 19 20 22 23
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
10 10 20 10 5 49 49 48 49 49
(YS - 1985) (YS - 1997)
131
5. ki basamakl doal saylar arasn- 7. A ve B, E rnek uzaynn iki olaydr.
dan rastgele seilen bir saynn 5 ile 3 1 1
blnd bilindiine gre, 4 ile P(AB)= , P(B) = ve P(A B) =
4 2 12
blnebilme olasl katr? olduuna gre, P(B|A) katr?
1 2 1 1 4 1 1 1 1 2
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
9 9 4 3 9 6 4 3 2 3
www.akilfikirmektebi.com
132
9. inde 3 pembe, 5 mor top bulunan bir 11. Hileli bir zar atldnda st yze herhan-
torbadan bir top rastgele ekilip alndk- gi bir saynn gelme olasl bu say ile
tan sonra, yine rastgele bir top ekiliyor. doru orantldr. st yze ift say ge-
ekilen ikinci topun mor olma olasl- lirse iinde 4 sar, 2 yeil top bulunan
katr? A torbasndan; tek say gelirse iinde
3 sar, 3 yeil top bulunan B torbasndan
1 3 5 1 3 bir top ekilecektir.
A) B) C) D) E)
8 8 8 4 4 Buna gre, zar atldktan sonra A ya da
B torbasndan rastgele ekilen bir to-
OLASILIK
12. Bir zarn bir yz mavi, yz
krmz ve dier yzleri de beyazdr.
Bu zar 3 kez atlyor.
Buna gre, birinci ark evirmeyi hak atta da farkl renk gelme olasl
eden bir mterinin amar makinesi katr?
kazanma olasl katr?
1 1 1 1 1
1 1 5 3 5 A) B) C) D) E)
A) B) C) D) E) 72 36 18 12 6
14 16 24 28 32
(SS - 2009)
133
13. 15. 50 den kk iki basamakl doal
saylardan biri rastgele seildiin-
de, seilen bu saynn pozitif tam
say blenlerinin saysnn 3 tane
olma olasl katr?
1 1 3 7 1
A) B) C) D) E)
10 20 40 40 5
ekildeki hedef tahtasnda bulunan daire-
lerin yaraplar iten da doru srasyla
1, 2 ve 3 rakamlar ile orantldr.
Berksann att oku hedef tahtasna
isabet ettirdii bilindiine gre, taral
blgeye isabet ettirmi olma olasl
www.akilfikirmektebi.com
katr?
1 2 1 4 2
A) B) C) D) E)
9 9 3 9 3
5 7 4 5 1 1 1 2 3 3
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
13 11 5 6 2 2 3 5 5 10
134
1. (x + 2y z)9 3. Bir kenar 6 birim olan kare biiminde-
ki bir parkn iinden seilen bir noktaya
ifadesinin almndaki terimlerden biri
elektrik direi dikilecektir.
rastgele seiliyor.
Buna gre, seilen terimin iinde x3 n Buna gre, direin parkn herhangi bir
bulunma olasl katr? kesine en fazla 3 birim uzaklkta ol-
ma olasl katr?
1 7 9 1 13
A) B) C) D) E) p p 2 p 3
11 55 55 5 55 A) B) C) D) E)
9 6 3p 4 p
OLASILIK
B = {y: |2y + 1| < 4, y Z}
kmeleri veriliyor.
2. 5 tane 1 ocua rastgele datlyor. B kmesi ierisinden rastgele seilen
bir elemann A kmesinin de eleman
Buna gre, her ocuun en az 1 al-
olma olasl katr?
m olma olasl katr?
3 1 1 2 3
2 1 4 5 2 A) B) C) D) E)
A) B) C) D) E) 4 2 4 5 5
21 7 21 21 7
135
5. (5 + 35)12 7.
1 11 13 1 4
A) B) C) D) E)
5 45 45 3 9
www.akilfikirmektebi.com
136
9. 10. 4 madeni para birlikte atlyor.
Paralardan ikisinin tura geldii bilin-
diine gre, nn tura birinin yaz
gelme olasl katr?
5 1 4 1 1
A) B) C) D) E)
6 2 11 3 4
1 5 3 1 5
A) B) C) D) E)
4 16 8 2 8
11. Ayrtlar 6 cm olan bir kpn tm yzey-
leri boyanyor. Daha sonra bu kp ayrt-
lar 1 cm olan kk kplere blnp i-
OLASILIK
lerinden biri rastgele seiliyor.
Seilen kpn en az bir yzeyinin bo-
yal olma olasl katr?
19 125 91
A) B) C)
27 216 216
1 8
D) E)
37 27
137
12. ki arkada bir zar atma oyunu oynuyor- 14. ekildeki krsye kmak isteyen Ceylin
lar. ift atan bu oyunu kazanacaktr. eit olaslklarla ya bir basamak ya da iki
Buna gre, oyuna 1. balayan arkada- basamak karak ilerliyor.
n kazanma olasl katr?
1 1 1 1 2
A) B) C) D) E)
8 4 3 2 3
Buna gre, Ceylinin 3. basamaa
basmadan krsye kma olasl
www.akilfikirmektebi.com
katr?
1 1 1 2 2
A) B) C) D) E)
2 3 4 5 3
1 1 1 1 2
A) B) C) D) E)
8 4 3 2 3
138
MATEMATK
STATSTK
STATSTK i) Bir veri grubunda en ok tekrar
Belirli bir ama iin veri toplama, eden say yalnz bir tane ise, o sa-
y grubun modudur.
tablo ve grafiklerle zetleme, so-
nular yorumlama, sonularn g-
ii) Bir veri grubunda en ok tekrar
ven derecelerini aklama, rnek-
eden say birden fazla ve ardk-
lerden elde edilen sonular kitle sa; bu saylarn aritmetik ortalama-
iin genelleme zellikler arasnda- s grubun modudur.
ki ilikiyi aratrma, eitli konular-
da gelecee ilikin tahmin yapma- iii) Bir veri grubunda en ok tekrar
ya yarayan bir bilim daldr. Ksaca- eden say, birden fazla ve ardk
deilse, bu saylarn her biri grubun
www.akilfikirmektebi.com
STATSTK
16 + 17 + 18 = 17 bu nn yerine
1-9 7
3
10 - 18 3 kullanlabilir.
19 - 27 2 13 ve 17 bu grubun modu olur.
28 - 36 5 MEDYAN (ORTANCA)
37 - 45 11 Bir say dizisinin terimleri kk-
46 - 54 4 ten bye veya bykten - ke
doru sralandnda ortadaki terim
Tabloda bir filmi izleyen kiilerin ya
MEDYAN dr.
aral ve saylar verilmitir.
Bulunuu;
Buna gre, bu grubun modu (tepe
deeri) katr? i) Terim says n ve n tek bir say ise,
n + 1 . terim medyandr.
2
En ok (11 kii) tekrar eden 37 - 45 gru-
ii) Terim says n ve n ift bir say ise,
budur. n. ve (n + 1). terimlerinin aritmetik
MODu 37 + 45 = 41 dir. 2 2
2 ortalamas medyandr.
141
ARTMETK ORTALAMA:
A B Yandaki tab-
a1, a2, ... , an gibi n tane saysnn
23 12 loda A ve B
aritmetik ortalamas;
17 13 kentlerinin a1 + a2 + ... + an
bir haftalk eklinde bulunur.
23 15 n
24 9 hava scaklk
deerleri ve-
15 10
rilmitir.
18 14
21 15
MEDYAN X Y
Buna gre, x + y toplam katr?
www.akilfikirmektebi.com
A: 15, 17, 18, 21, 23, 23, 24
B: 9, 10, 12, 13, 14, 15, 15
21 + 13 = 34 dr. Yukardaki tabloda bir snftaki ren-
cilerin tarih dersinden alm olduklar
notlar gsterilmitir.
Buna gre, bu derste snfn not orta-
86, 65, 76, 82, 91, 93, 75, 101
lamas katr?
Yukarda veri grubunun ortanca
(Medyan) deeri katr?
2 kii 100 200
3 kii 60 180
Terim says ift olduundan; ortada-
4 kii 20 80
ki iki terimin aritmetik ortalamas med-
5 kii 80 400
yandr.
+ 6 kii 40 + 240
65, 75, 76, 82, 86, 91, 93, 101 20 kii toplam 1100 puan almtr.
82 + 86 1100
= 84 dr. Not Ortalamas = = 55 dir.
2 20
142
Merkezi Dalm lleri ALT EYREK
STATSTK
byk deerin ortasndaki deere
ST EYREK denir.
21, 18, 15, 24, x, 42, 33 Ortada iki deer varsa, aritmetik or-
Yukarda verilen say dizisinin ak- talamalar alt eyrektir.
l 35 olduuna gre, x in alabilece-
i deerlerin toplam katr?
EYREKLER AIKLII:
x bu dizideki en kk say olursa,
(st eyrek) (Alt eyrek)
x, 15, 18, 21, 24, 33, 42
farkna EYREKLER AIKLII de-
42 x = 35 ve x = 7 bulunur.
nir.
x bu dizideki en byk say olursa,
15, 18, 21, 24, 33, 42, x
x 15 = 35 ve x = 50 bulunur.
50 + 7 = 57 dir.
143
b) Verileri kkten-bye doru srala-
Aadaki veri gruplarndaki medyan,
yalm;
aklk, alt eyrek ve st eyrek deer-
lerini bulunuz. 1 1 2 3 4 4 6 8
a) 14, 13, 11, 9, 9, 15, 16, 10, 7 3+4
= 3,5
En kk Alt 2 st En byk
b) 1, 4, 6, 1, 2, 3, 4, 8
deer eyrek eyrek deer
Medyan
(Ortanca)
a) Verileri kkten-bye doru srala- Medyan: Veri grubunun ortasndaki iki dee-
3+4
yalm; rin aritmetik ortalamasdr. = 3,5 dur.
2
7 9 9 10 11 13 14 15 16
www.akilfikirmektebi.com
144
KUTU GRAF: STANDART SAPMA
STATSTK
En kk Alt 3+4 st En byk
deer eyrek = 3,5 eyrek deer
2
STATSTK
84 74
Edebiyat Z puan; Z = =2
5
85 60
Matematik Z puan; Z = = 2,5
10
54 45
Fizik Z puan; Z = =3
3
72 60
Tarih Z puan; Z = =6
2
56 52
Biyoloji Z puan; Z = =8
0,5
Buna gre, bu veri grubunun medya-
n ve modu katr?
A) 12 B) 15 C) 18 D) 21 E) 24
STATSTK
149
3. Ekim aynn banda bir toptancnn elin- 4.
de 1000 paket fndk bulunmaktadr. Bu
fndklarn 300 paketi ilk ay, 500 paketi
ilk iki ay ve 800 paketi de ilk ay iin-
de satlyor.
Buna gre, ay balarnda bu toptan-
cnn elinde bulunan fndk miktarn
gsteren grafik aadakilerden han-
gisidir?
A) 37,5 B) 40 C) 42,5
D) 45 E) 47,5
150
5. 6.
STATSTK
B) rnlerin bir adetlerinin etiket fiyatla- A) 60 B) 40 C) 30 D) 20 E) 10
r toplam 130 TL dir.
C) En yksek kr yzdesi tokadan elde
edilmitir.
D) Bir adet kemerin satndan %60 kr
elde edilmitir.
E) rnlerden birer adet satldnda
35 TL kr elde edilir.
151
7. ve 8. sorular aadaki bilgilere gre
7. Hangi rnn 2011 ylndaki ihracat
birbirinden bamsz olarak cevaplay-
en dktr?
nz.
A) A B) B C) C D) D E) E
Aadaki grafiklerin birincisinde bir lkede-
ki A, B, C, D ve E rnlerinin 2010 ylndaki
ihracat miktarlar ikincisinde ise bu rnlerin
2011 ylndaki ihracatnn 2010 ylna gre ar-
t ve azal miktarlar verilmitir.
www.akilfikirmektebi.com
152
1. 2.
STATSTK
Buna gre, bu ailenin 5 aylk elektrik
gideri toplam ka TL dir?
153
3. 4.
A) 1360 B) 1400 C) 1470 III. Mavi toplarn says, sar toplarn sa-
ysnn 2 katdr.
D) 1540 E) 1680
yarglarndan hangileri dorudur?
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
154
5. 6.
STATSTK
A) 28 B) 29 C) 30 D) 31 E) 32
A) 27 B) 36 C) 40 D) 48 E) 60
155
8. ve 9. sorular aadaki bilgilere gre
8. Toptanc bu maldan 700 adet birden
birbirinden bamsz olarak cevaplay-
alrsa ve tamamn 100 lk paketler
nz.
hlinde satarsa yzde ka kr elde
Bir toptancya yapm olduu belirli saydaki eder?
mal almlar iin zel bir fiyat listesi belirlen-
mitir. Benzer ekilde toptanc da kendi belir- A) 10 B) 12,5 C) 15
ledii adetlerdeki mal satlar iin bir fiyat lis-
D) 20 E) 25
tesi oluturmutur. Maln adetlerine gre fiyat
listelerindeki birim al ve sat fiyatlar aa-
daki grafiklerde gsterilmitir.
www.akilfikirmektebi.com
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 5
STATSTK
Yukardaki tabloda bir kentin Nisan ay
boyunca hava scaklnn gn saylar- 12 3
na gre dalm verilmitir. 4 5
Buna gre, bu kentin Nisan ay scak- 8 4
lk ortalamas ka C dir?
Buna gre, bu veri grubunun modu
A) 13,6 B) 13,8 C) 14 (tepe deeri) katr?
D) 14,2 E) 14,4
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
157
5. 10, 14, 12, 11, 16, 19, 18 7. Aadaki tabloda bir manavn gn so-
Yukarda bir rencinin yedi gn boyun- nunda satm olduu meyve miktarlar
ca zd test saylar verilmitir. verilmitir.
Buna gre, zlen test saylarnn Satlan Miktar
Meyve
medyan (ortanca) deeri katr? (Kg)
zm 42
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 19
Kiraz 31
ncir 22
Erik 33
Nektarin 43
Kays 20
www.akilfikirmektebi.com
A) 20 B) 31 C) 32 D) 33 E) 43
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 13 B) 11 C) 10 D) 8 E) 7
158
9. 15, 24, 18, x, 20, 36 11. Aadaki tabloda bir hastanenin acil
Yukardaki say dizisinin akl 25 ol- servisine birer saat arayla gelen hasta
duunagre, x in alabilecei deerler saylar verilmitir.
toplam katr? 10, 12, 10, 6, 4, 13, 5
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
159
13. B kasabndan elde edilen veri grubu-
12. - 14. sorular aadaki bilgilere gre nun akl katr?
birbirinden bamsz olarak cevaplaynz.
A) 28 B) 27 C) 26 D) 25 E) 24
www.akilfikirmektebi.com
A) 38 B) 31 C) 30 D) 25 E) 17 A) 15 B) 16 C) 17 D) 18 E) 19
160
1. 3. Ali'nin 72 puan ald bir snavn ortala-
A B C D E
mas 62 puandr.
Arlk (kg) 41 48 45 52 44 Bu snavn standart sapmas 2,5
olduunagre, Ali'nin bu snavdaki
Yukardaki tabloda 5 kentte yaplan bir Z standart puan katr?
aylk organizasyon saylar verilmitir.
A) 4 B) 3,5 C) 3 D) 2,5 E) 2
Buna gre, bu deerlerin standart sap-
mas katr?
5 2
D) E) 2 3
2
STATSTK
2. Ardk be tek saynn standart sap- 4. Biyoloji dersindeki Z standart puan
mas katr? 4,2 olan bir rencinin bu dersteki T
standart puan katr?
10 2 10
A) B) C) 10
2 5 A) 84 B) 88 C) 92 D) 94 E) 96
D) 2 5 E) 2 10
161
5. Kimya dersindeki T standart pua- 7. Bir otelin gnlk mteri saylaryla ilgi-
n 41 olan bir rencinin bu dersteki li bir veri grubu hazrlanyor ve bu veri-
Z standart puan katr? ler kullanlarak aadaki kutu grafii i-
ziliyor.
A) 1,8 B) 1,5 C) 1,2
D) 1 E) 0,9
hangisi yanltr?
A) En kk deeri 20 dir.
B) Alt eyrek deeri 60 dr.
C) Ortanca deeri 120 dir.
D) eyrekler akl 80 dir.
E) En byk deeri 220 dir.
A) 50 B) 52 C) 54 D) 56 E) 57
162
8. - 10. sorular aadaki bilgilere gre 9. 2. denemede 37 net yapan Aye'nin Z
birbirinden bamsz olarak cevaplay- standart puan katr?
nz.
A) 1,6 B) 1,2 C) 1
Grubun
1. deneme 34 4
2. deneme 45 5
3. deneme 64 6
4. deneme 48 2
5. deneme 52 1,5
STATSTK
8. Girdii btn denemelerden 70 net 10. 4. denemedeki Z standart puan 4,75
yapan Melih'in en baarl olduu olan Fatma'nn bu denemede ka ne-
deneme hangisidir? ti vardr?
A) 1. B) 2. C) 3. D) 4. E) 5. A) 55 B) 56 C) 56,5
D) 57 E) 57,5
163
11. - 13. sorular aadaki bilgilere g- 12. 2. yldaki anketteki olumlu cevaplarn
re birbirinden bamsz olarak cevaplay- ortalamas 70 olduunagre, bu an-
nz. ketin standart sapmas katr?
A) 5 B) 6 C) 6,5 D) 7 E) 7,5
Bir fabrika, alanlarnn i performans-
larn izlemek amacyla 100 er maddelik
memnuniyet anketini yl boyunca
uygulamtr.
Aadaki tabloda, Ceren'in bu an-
ketlerdeki olumlu cevap saylar ve T
standart puanlar verilmitir.
www.akilfikirmektebi.com
1. yl 2.yl 3.yl
T Standart Puan 62 66 65
164
cevap anahtar
21201 - PERMTASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
C B C D E E C B E C A B E A B C
21202 - PERMTASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
CEVAP ANAHTARI
E A B B D B C E C E E B D A D
21203 - PERMTASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
C E B D C D E E D D B? B E D D B
21204 - PERMTASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
A A B C D E B E E C B C A D E A
OLASILIK
21205 - PERMTASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
C B C B C A D E E D A D C D A D
21206 - PERMTASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
B D E D C E B E B D B C B C
21207 - PERMTASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
E D A C D B A A E D A D B A D A
165
21208 - PERMTASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
C D E A B E D A C B B B B D E C
21301 - KOMBNASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
A C D D C C A C B C E D C D E B
21302 - KOMBNASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
C C E A E B D D B D A D E C B B
21303 - KOMBNASYON
www.akilfikirmektebi.com
21304 - KOMBNASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
B D C A A B B B E C D B A A C D
21305 - KOMBNASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
B A E D D B A A C E C B C D D C
21306 - BNOM
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
C A E D D D C E D A C A E E A E
21307 - BNOM
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
E B A C C C A B B C D B C B A C
166
21308 - KOMBNASYON
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
E A E B B A A B C D D C C E D A
21401 - OLASILIK
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
D E E A B C E C E B B D A D A C
21402 - OLASILIK
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
CEVAP ANAHTARI
E A B A C D E C A D A D A C E B
21403 - OLASILIK
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
B C A D B D D A A A B D C B E C
21404 - OLASILIK
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
C D A C A A D E E A E D B E D A
OLASILIK
21405 - OLASILIK
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
A E C D A D E C A C B E B C D B
21406 - OLASILIK
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
B E D C A C A B D E A D D C C A
21407 - OLASILIK
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
C B C E B B B D C B C E C B B C
167
21408 - OLASILIK
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
B E D B C B C A B C A E C C
21409 - STATSTK
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
B C C C E D E E
21410 - STATSTK
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
B C E D D A C B D
21411 - STATSTK
www.akilfikirmektebi.com
21412 - STATSTK
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
A C A C E A D E A E B E A
168