You are on page 1of 92

Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.

2017

(Hazrlayan: Prof.Dr. Mehmet Zor)

DEU Muh.Fak. Makine Mhendislii Blm

(Son Gncelleme: 13.2.2017)

1
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Deerli renciler ve Aratrmaclar,

Gnmzde zellikle mekanik ve sl sistemlere ynelik yaplan Ar-Ge almalarnda tasarm ve


analiz programlarnn kullanlmas bir zorunluluk; bunlar kullanabilme becerisi ise bir ayrcalk ve i
bavurularnda nemli bir tercih sebebi haline gelmitir.

Yeni tasarlanacak mekanik veya sl bir sistemin, makinann, mekanizmann veya parann alma
artlarndaki d yklere kar verecei tepkileri, imalata gemeden nce hesaplayabilmek, sorunsuz bir
tasarm asndan son derece gereklidir. Ancak sistemin komplekslii arttka teorik olarak zm
retmek de o derece zorlamaktadr. Bu gibi durumlarda ise yaklak zm metodlarna
bavurulmaktadr ki, bunlarn ierisinde en yaygn phesiz Sonlu Elemanlar Metodudur. Bu metodda
sistem dzgn geometrik kk elemanlara ayrlr ve zm eitli kabullerle bu sonlu elemanlar anda
gerekletirilir. Sonlu elemanlar ann bykl ne kadar fazla ise zm o derece zorlamakta ve
mutlaka bilgisayarda probleme zel yazlm oluturmaya ihtiya duyulmaktadr. Bu ise sonlu elemanlar
teorisinin yansra Fortran, Basic, C++ gibi programlara olduka hakim olmay gerektirmektedir.

Gnmzde ise Sonlu Elemanlar Teorisi temelinde alan ve grsellii de n plana karan Paket
programlar sayesinde hemen hemen tm sistemlerin analizleri yaplabilmekte ve alma artlarndaki
durumlar hesaplanabilmektedir. Ar-ge faaliyetlerinin artk vazgeilmezi haline gelmi bu programlar
kullanabilmek iin sonlu elemanlarn teorisini bilmeye de ok gerek kalmamaktadr. Mhendislik
rencilerinin bu programlara imdiden aina olmalar ve mmkn olduunca kullanma becerilerini
gelitirmeleri ise ilerideki kariyerleri asndan son derece etkilidir.

Bu paket analiz programlar ierisinde lkemizde ve dnyada en yaygn kullanlanlardan birisi


phesiz ANSYS programdr. te bu notlarmz ANSYSin yeni arayz olan WORKBENCHe yeni
balayanlara ynelik hazrladk ve salam bir ilk adm atmalarn hedefledik. Bu notlarmz hzl bir
ekilde tamamlayarak hem Ansys-Workbench kullanm hakknda bir ainalk, hem de daha ileri
seviyedeki almalarnzda kendi banza gerekli ierii renebilme becerisi elde edebileceksiniz.
unu da unutmamak gerekir ki, bir mhendisin programn menlerini iyi kullanabilmesinin yansra,
doru kararlarla doru analizler yapabilmesi ve doru zmler retebilmesi de gerekir. rneklere
balamadan nce, bu konunun nemini daha iyi anlamanz ve motivasyonunuzun artmas asndan
Niin CAE? balkl alttaki yazy okumanz nemle tavsiye ediyorum. ANSYS Workbenchi yeni
renmeye balayan tm rencilere ve aratrmaclara faydal olmas dileiyle

30 Ocak 2017
Prof.Dr. Mehmet Zor

2
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Bugn iin endstride kullanlmas dnlen


makinelerin, mekanizmalarn, sistemlerin veya
farkl konstrksiyonlarn retime gemeden nce
bilgisayar destekli tasarmlar (CAD - Computer
Aided Design) yaplarak, ilevsellii kontrol
edilebilmekte; tasarlanan her bir parann
bilgisayar destekli retimi ( CAM - Computer
Aided Manufacturing) gerekletirilebilmektedir.
Ancak CAD-CAM faaliyetleri arasnda, yaplmas
son derece nemli olan bir faaliyet daha vardr. Bilgisayar Destekli Mhendislik (Computer Aided
Engineering CAE) olarak isimlendirilen ve sonlu elemanlar teorisine dayal olarak gelitirilmi
paket analiz programlar yardmyla yaplan bu faaliyet, tasarlanan sistem veya mekanizmann
alma artlarndaki durumunu sanal ortamda grmemizi, muhtemel problemleri tespit etmemizi,
bunlar giderici tedbirler gelitirmemizi ve daha verimli zmler retmemizi salar.

CAE almalarnda daha nceden kurulmu model ismi verilen ve incelenen sistemin geometrisini
temsil eden sanal nesne, program tarafndan otomatik olarak sonlu elemanlara ayrlabilmekte;
zerine alma artlarndaki d ykler, snr artlar, malzeme zellikleri girdi olarak verilmekte,
analizler ise program tarafndan otomatik yaplmaktadr. Analizlerde karmza birok sonu
(gerilme, ekil deitirme, hz, mr vb.) saysal veya grsel olarak kmaktadr. Daha sonra analiz
sonular yorumlanarak muhtemel problemler tespit edilmekte, problemleri gidermek iin CAD
faaliyetlerine geri dnlerek tasarmsal revizyonlar veya farkl tedbirler gelitirilmekte, tekrar CAE
faaliyetleriyle, yenilenen tasarmn analizleri yaplmaktadr. CAD ve CAE faaliyetleri arasndaki bu
alveri tasarlanan sistemde sanal ortamda hibir sorun kalmayana kadar devam etmekte ve ancak
bundan sonra CAM faaliyetleriyle herbir parann retimine geilebilmektedir.

Arada CAE faaliyeti olmadan yaplan ve sadece CAD-CAM faaliyetleriyle retilen paralar alma
artlarnda problem karabilmekte, hasara urayabilmekte veya dayanm gibi problemleri
giderebilmek iin gereinden ok fazla kaln veya hantal yaplabilmekte, bu ise nemli lde
malzeme, maliyet, zaman ve igc kayplarna sebep olabilmektedir.

3
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Doru bir CAE almas yapld taktirde, tasarlanan yeni sistemin ilk prototipleri (retilen ilk
rnekleri) performans testlerinden de ilk seferde baaryla gemekte, bu ise iletmelere gerek
zaman, gerek maliyet, gerekse igc asndan ok nemli kazanmlar getirmektedir. Doru bir
CAE faaliyeti yapabilmek iinse, analiz girdilerinin doru belirlenmesi, sonularn doru
yorumlanmas ve bunlarn zerinden doru zmler gelitirilmesi gerekir ki bu da ancak iyi bir
mhendislik alt yaps temelinde yaplabilir. O halde CAE faaliyetlerinde bir mhendisten,
programn menleri kullanmay iyi bilmesinin yansra, analiz faaliyetlerini doru ynlendirme
becerisine sahip olmas da mutlaka istenir. rnein sonular renkli olarak ekrandan
karabilmesinin yansra, bunlar yorumlayabilmesi ve zmler gelitirebilmesi beklenir. Karsna
kan birok analiz sonularndan hangilerinin yorumlanmas gerektiini bir mhendis mutlaka
bilmelidir. Bu ise bir mhendisin temel bilgilere yeterince hakim olmas ile ok yakndan ilikilidir.
Snek malzemeler iin asal gerilmeleri veya gevrek malzemeler iin von-mises gerilmelerini
yorumlayarak zm retmeye alan bir mhendis hakknda CAE almalarn yanl
ynlendiriyor ve ynetiyor denilmesi hi de yanl deildir.

Ancak yeni mezun durumundaki birok mhendisin okulda rendii temel mhendislik bilgilerinin
zihninde henz ham halde olduu veya bir ksmn unuttuu grlmektedir. Ne zaman ki, bu bilgileri
gerek hayattaki problemlere uygulama durumu szkonusu olursa bu bilgiler zihninde canlanmakta
ve zamanla tam olarak yerlemektedir. te CAE faaliyetleriyle sk sk hair neir olarak endstrideki
farkl problemlere zm retmeye gayret gstermek, temel mhendislik bilgilerinin mecburen
gerek hayata uygulanmas sonucunu dourmakta ve mhendislik kalitesinin artmasna sebep
olmaktadr. Bu haliyle CAE faaliyetlerini bir mhendislik profesyonelleme program olarak
nitelendirmek hi de yanl olmasa gerektir.

Gnmzde, profesyonel firmalarn analizleri yaplmadan retilmi paralar satn almlarda


tercih etmemesi, CAE faaliyetlerinin ne derece nemli olduunu ve iletmeler asndan artk bir
gven kriteri haline dnt gstermektedir.

Grld gibi CAE, gnmz endstrisinde ok nemli bir yer tekil etmekte ve bu faaliyetler ise
phesiz mhendislerden beklenmektedir.

4
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

NDEKLER
Sayfa
1. STATK YAPISAL, ELASTK GERLME ANALZ RNE 6

1.1 Modelleme 7
Birim Sistemi Seimi 7
Trim Komutu (izgi silme) 9
izgilere Diklik Verme (Perpendicular) 10
izgilere Sembol Verme 10
Extrude (Alan uzatarak hacim elde etme) 13
Fillet (Keleri yuvarlatma) 15
Freeze (Hacmi ikiye blme) 17
Mesh (Elemanlara Ayrma) 18
Paralara sim Verme 19
Sizing (Eleman bykln ayarlama) 22

1.2 Snr artlar (Fixed Support Ankastre, Cylindirical Support ) 24

1.3 D Ykler (Tekil Yk, Basn) 26


1.4 Malzeme zelliklerinin Girilmesi ve Atanmas 28
2.5 Sonularn Renkli Grlmesi 32

2. STATK YAPISAL, ELASTO PLASTK GERLME ANALZ 36


3. YORULMA ANALZ 44
4. KARARLI REJM (STEADY-STATE) ISIL YAPISAL ANALZ 52
5. ZAMANA BALI (TRANSIENT) ISIL YAPISAL ANALZ 66
6. MODAL (TTREM) ANALZ 85

5
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

1. STATK YAPISAL, ELASTK GERLME ANALZ rnei


rnek Problem:
ekildeki elemann alt ksm alminyum alam, st ksm ise yeni bir malzemedir (E =30GPa , . st
yzeyine 100 MPa lk bir basn, D noktasna ise toplam 471,7 N bileke kuvvet; bileenleri Fx=150N, Fy=-
200N, Fz=400 N olacak ekilde uygulanacaktr. Yan A ve delik iinB yzeylerinden eleman sabitlenecektir.
Bu durumda ortaya kan edeer gerilmeler (von-mises gerilmeleri) bulunacaktr.

Kesit Geometrisi ilerleyen admlarda girilecektir.

nce Ansyse giri yapyoruz.

6
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

1.1 MODELLEME (1 93 Admlarn srasyla yapnz.)

nce Analiz tipine gre proje oluturalm.

Model iin Birim Sistemi seelim.

7
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Modelin kesitini X-Y dzleminde izerek Extrude komutuyla uzatacaz .

x-y dzleminin ekranda ayarlanmas.

nce mouse kullanarak rastgele boyutta yukarda gsterilen A1 ve A2 alanlarn izelim ve kesiti genel hatlaryla
oluturalm.

8
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Noktalarn veya izgilerin yeri ve boyutu u an nemli deil.

Trim : Yatay ara izgiyi kaldralm.

9
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Perpendicular : Dik izgilerin ayarlayalm.

imdi bu ekli boyutlandrarak gerek kesiti elde edelim. nce izgilere sembol (isim) atayalm.

Alt yatay izgiye sembol verilmesi.

10
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Yan Dikey izgiye Sembol Verilmesi

Benzer ekilde tm yatay ve dey izgilere sembol veriniz.

Sol alt menden gerek boyutlar her bir izgi sembolnn karsna giriniz. Dikkat: Sizin verdiiniz sembol isimleri
farkl olabilir.

11
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Eer sketch ok kk kalrsa Zoom tularn kullann.

Save the sketch 1.

Sketch -1 isminde kaydedin.

12
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Extrude Komutu ile Hacim oluturma:


Alltaki admlar numara srasyla takip ederek bu kesite 1000 mm bir derinlik verip uzatn.

13
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Mouseun orta tuuna basarak srkleyin ve boyutlu halde kat modeli grn.

Kesite delik izin. Bu kat modele de yansyacaktr.

14
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Deliin konumu ve boyutunu ayarlayn.

Fillet Komutu ile Keleri yuvarlatn (66 73)

15
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

16
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Freeze : imdi hacmi ikiye blerek alt ve st paray oluturalm.(79-90)

17
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Kat modeli extrude-1 ismiyle kaydedin.

Mesh: Elemanlara Ayrma lemi 94-129

imdi sonlu elemanlara ayrma ilemi ve sonra analizi yapacaz.

Ekrann altnda,

18
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

96 - ( )

97 ( )

Paralara isim verin. (Upper part, lower part )

19
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Elemanlara ayrma (Mesh 102-129)

20
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Ctrl tuu ile her iki hacmi sein ve yeil gzksn.

Eer hacim seilemiyorsa yukardaki tuuna nce basn.

Eleman tipi : Tetrahedrons seilecek . >>

Sizing komutu ile Eleman minimum boyutunu belirleyerek mesh skln ayarlayalm.

21
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Element Size kldke elemanlarn boyutlar klr, mesh skl artar. Yani model daha fazla elemana
blnr. Bu ise zm hasssasiyetini arttrr. Ancak zm sresi uzar ve bilgisayarda daha fazla yer gerekir.
Bazen bu sebeple bilgisayar kapasite yetmeyebilir. Optimum bir eleman says yakalamak gerekir.

22
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Kontak blgesi iin eleman bykl,

23
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

1.2 SINIR ARTLARI (BOUNDRY CONDITIONS)


ncelenen yapnn hareket snrlamalarn tanmladmz snr artlarn girmeliyiz. Snr artlarnn yanl
tanmlanmas sonularn yanllna sebep olacandan doru girilmesi son derece nemlidir.

(Bu rnekte Yan Kenar ve Delik ini Sabitleyeceiz: Fixed Support, Cylindirical Support . Admlar: 130-140)

24
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

25
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

1.3. DI YKLER (LOADING)


D Ykleri Girelim (Yan Yzeye Kuvvet, st Yzeye Basn girilecek. Admlar: 141 -158)

147 Ekranda basnc grn

Ke noktaya tekil kuvvet girelim.

26
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Nokta Seilemiyorsa yukardaki ( ) simgesini


tklayn.

27
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

1.4 MALZEME ZELLKLERNN GRLMES VE ATANMASI (159 184)

Bir tane programn veri tabanndan malzeme (alminyum) seilecek ve st hacme atanaca; bir tane yeni
malzeme tanmlanacak ve alt hacme atanacaktr. Aadaki admlar srasyla takip ediniz.

28
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

29
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Ekran grnm bozuk olabilir. Bu durumda aadaki ilemi yapnz. (171-173)

Elastik Yapsal Analizde Isotropik malzeme iin sadece ( E Young modulus ve poissons ratio yeterlidir.

Girilen Malzemeleri ve zellikleri iin Proje gncellemesi (177.adm) yapmakta fayda var.

30
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Malzemeleri Hacimlere Atayalm.

st hacme Yeni malzeme:

Tanmladnz Malzemeler grlmyorsa bir kere (File >Refresh Data .. yapabilirsiniz)

Alt hacme Alminyum:

31
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Artk Herey hazr. zm Yaptralm

1.5 Sonular Grelim.

32
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

(Veya ncelikle 191-194 admlarndan grmek istediimiz sonular atayabilirdik.)

33
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Sadece st Paradaki Von-Mises Gerilme Dalmn grmek istersek:

34
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Bu projeyi Elastik Statik.wbpj olarak kaydedin.

35
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

2. STATK YAPISAL, ELASTO PLASTK GERLME ANALZ

Ayn model, ayn yk ve ayn snr artlar iin st paraya Elasto-plastik bir yeni malzeme
tanmlayacaz ve akma snrn aarak kalc (plastik) deformasyonlar grmeye alacaz.

Eer Bilgisayarnz yeni at iseniz, daha nce kaydettiiniz elastik_statik_analiz.wbpj


dosyasn anz veya sktrlm halini buradan indiriniz.
elastik_statik_analiz dosyasn aarken Unlock veya Cancel tercihli uyar karsa Unlock
u tercih ediniz.
Hibirisini yapamyorsanz ncelikle Elastik Gerilme Analizi rneini batan sona yapnz.

imdi Alttaki admlar takip ediniz. (Gsterilen Simgeleri srasyla tklaynz)

2.1

36
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

2.2 Ekrann Grnts

2.3 Malzeme zellikleri: st hacim new material-1 olarak kalsn. Alt Hacime Elasto Plastik bir malzeme
tanmlayacaz.

37
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

2.4 nce Elastik analiz iin tanmladmz new material-1 in aynsndan bir malzeme daha elde edelim.

2.5 Bu malzemeye Yeni isim verelim. Tek tkla .. elasto-plastic material

38
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

2.6 Ekrann grnm bozuk olabilir Dzeltelim.

2.7 Yeni malzeme iin plastik blgeyi tanmlayalm.


Malzemenin E ve deerleri new material 1 ile ayndr. laveten plastik blge erisine ihtiya vardr.
Plastik blgesi de dorusal olduunu dnyoruz. Bu durumda, elastik ve plastik blgesi 2 ayr doru
ile tanmlanan Bilenar Isotropic Hardening malzeme seeriz.

39
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

2.8 Dikkat: Bu madde Bilgi Amaldr. Alttaki komutlar inceleyip, 2.9 maddesinden devam ediniz.

a-) Bilinear malzeme zellikleri Scakla bal girilmesi gerekiyorsa:

Not: Burada elastik blge scakla bal girilmemi. Onu da scakla bal girmek iin Young Modlnn
(E) eitli scaklklardaki deerleri ayrca girilmelidir. Young ve Tangent modlleri ayn scaklk deerlerinde
tanmlanmas zmn hzl yaplmas iin daha uygundur.

b-) Plastik Blge Erisel olmas gerekiyorsa: Multilinear Isotropic Hardening

c-) Plastik blge Erisel ve Scakla bal ise: Multilinear Isotropic Hardening

Not: Burada da Elastik blge ksm ayrca scakla bal girilebilir.


d-) Dier plastik malzeme karekterine gre uygun olan seilmelidir.

40
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

2.9) mechanical modlne geiniz.

Girilen Datalar gncelleyelim.

2.10) st Para New Material-1 olarak kalsn.

Alt paraya elasto plastic material isimli malzemeyi atayalm.

2.11) D Ykler : Mevcut d ykleri aynen kullanacaz.


lem aacndan bu ykleri (force ve pressure) bir kere kontrol ediniz. Eer yoksa 1. Statik Yapsal, Elastik
Gerilme Analizi rneindeki 141-158 admlarn tekrar uygulaynz. (syf: 26-27)

2.12) Snr artlar:Aynen kullanlacak. lem Aacndan Fixed Support ve Cylindircal Support u
kontrol ediniz. Eer yoksa 1. Elastik Statik Gerilme Analizi ndeki 130-140 admlarn tekrar yapnz.

(syf: 24-25)

2.13 ) Elemanlara Ayrma: Aynen Kullanlacak. lem Aacndan Mesh i kontrol ediniz. Eer
Elemanlara ayrlmam ise 1-Elastik Statik Analiz rneindeki 94-129 admlarn tekrar yapmalsnz.

41
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

2.14) Grmek istediimiz sonular atayalm.


Plastik deformasyona urayan ksmlar grmek iin Edeer Plastik ekil Deitirme sonularda mutlaka
gzkmeli. Bunun iin,

Solution (right click)>Insert>Strain> Equvilant Plastic Strain

Dier sonular (Equvilant Stress, vb) benzer ekilde atayalm.

42
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

2.15) Sonular nceleyelim.

Bu sonular 7. Maddede tanmlanan bilinear isotropic hardening malzeme karekteri iin bulunmutur.

Dier Sonular da inceleyiniz.

43
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

3. YORULMA (FATIGUE) ANALZ


1 nolu Statik Yapsal, Elastik Gerilme Analizi rneindeki ayn model, ayn snr artlar ve ayn ykler
zerinden yorulma analizi ile mr tayini yapacaz. Ykler -F ile + F arasnda tekrar edecek.

Yorulma ile ilgili zet Bilgi:

Yorulma, Tekrarl ykler altnda malzemenin bir sre sonra hasara uramasdr.
Ykler statik uygulansayd akma snr almad srece malzeme plastik deformasyona uramaz ve
kopma olmaz. Ancak periyodik olarak tekrar ederse akma snr almasa dahi, belli bir sre sonra hasar
oluur. Tpk kaldrabildiimiz bir kutuyu tekrar tekrar kaldrldmzda, bir sre sonra yorulup
kaldramadmz gibi, malzemelerde de tekrarl yklere kar bu tip bir zellik vardr.
Yorulma olmamas iin bir malzemenin minimum 106 tekrara kadar bu yk tamas gerekir.
Malzeme zellii olarak ilaveten yorulma karekteristik erisi (S-N diyagram) tanmlanmaldr. Bu erinin
anlamn iyi kavranmaldr.

u noktalar yandaki diyagramdan


anlamaya alnz.

1- Ayn ortalama gerilme (Sm)


deeri iin gerilme genlii Sa
artarsa malzeme yorulmas daha
az tekrar saysnda gerekleir.
2- Ayn Sa deeri iin Sm azalrsa
malzeme daha fazla tekrar
saysnda yorulur.
Bir noktadaki tekrarl yklemede gerilme-zaman deiimi

imdi yukardaki yorumlar alttaki diyagramlardan tekrar anlamaya alnz. S-N diyagramnn ne anlama
geldiini iyice kavramalsnz. Soldaki diyagram inceleyerek b, c ve d noktalarn yorumlaynz.

Sonsuz mr Kavram: S - N
erisi 106 evrimden sonra
genellikle yatay eksene (apsis)
asimptotik bir durum gsterir,
yani bu tekrar saysndan
erinin yatay eksene paralel
olduu kabul edilebilir. Bu ise
sonsuz mr anlamna
gelmektedir.

44
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

3.1 Yorulma Analizinin sonularn grebilmek iin ncelikle statik yapsal analizin tamamlanm olmas
gerekir. Aadaki klardan birisini tercih edin.

a-) veya Eer u an elasto-plastik analiz admlarn da bitirmi iseniz, Alt Paraya Aluminum
Alloy u tekrar ataynz (1.rnekteki 183-184. Admlar) ve tekrar zm yaptrnz . Bylece
Elastik Statik Analizi tekrar elde edeceksiniz.
b-) veya Daha nce kaydettiiniz elastik statik_analiz.wbpj proje dosyasn anz veya
sktrlm halini buradan indiriniz ve anz.
c-) bunlarn hibirisini yapamyorsanz 1 nolu Elastik Yapsal, Statik Gerilme Analizi
rneindeki 1-202 admlarn yapnz.

3.2

Ekran Grnts

Statik analiz tamamland. imdi Yorulma Analizine geebiliriz.

45
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

3.3 ncelikle Yorulma analizi iin yeni bir malzeme tanmlayalm. Bundan maksat analizde gerekli
malzeme zelliklerini grmenizi salamaktr.

Engineering Data> Bo hcreyi tklaynz. Yeni malzemeye new material for fatigue ismi verebiliriz.

a-) Elastik zellikler

b-) Plastik Blge : Plastik Blgeyi de tanmlamakta fayda var. Zira gerilmeler akma snr aabilir. Amazda
zaten elastik zmle ayn olur. Plastik blge tanmlanmam olduu halde akma snr alrsa sonular yanl
olur.

46
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

c-) Yorulma Erisi (S-N diyagram) nn tanmlanmas

S-N diyagram: Gerilme Genlii (Alternating Stress) Hasar iin Tekrar Says diyagramdr.

Ortama Gerilme (Mean Stress - Sm ) e gre S-N diyagram deiir. (Yukarda bilgi verilmi idi.)

Bu Tablonun anlam:

R-Ratio : D Ykn Deiim oran.

R-Ratio = -1 ise d yk -F ile + F aras deiiyor ;

(R-Ratio = -2 olsayd -2F ile +2F aras deiecekti.)

(R- Ratio = 0 olsayd 0 ile F aras deiecekti.)

Cycles ( N ) : Tekrar Says,

Alternating Stress ( S ): Bu tekrar Saysna Dayanabilecei Gerilme Genlii,

(Veya baka ifadeyle bu gerilme genliinde, yorulma olana kadar ki tekrar says)

R-Ratio =-1 ise bir noktada max = -min ve m = 0;

R-Ratio = 0 ise bir noktada min = 0 ve m =max /2, olduunu grnz.

47
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

R-Ratio = 0 iin de S-N diyagramn giriniz:

3.4) Sistemi yenileyin ki, yeni girilen malzemeler alglanm olsun.

48
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

3.5 st paraya Malzeme atamas

3.6 D Ykler : Mevcut d ykleri aynen kullanacaz.


lem aacndan bu ykleri (force ve pressure) bir kere kontrol ediniz. Eer yoksa 1. Statik Yapsal, Elastik
Gerilme Analizi rneindeki 141-158 admlarn tekrar uygulaynz.

3.7. Snr artlar: Aynen kullanlacak.


lem Aacndan Fixed Support ve Cylindircal Support u kontrol ediniz. Eer yoksa 1.Statik Yapsal, Elastik
Gerilme Analizi ndeki 130-140 admlarn tekrar yapnz.

3.8. Elemanlara Ayrma: Aynen Kullanlacak.


lem Aacndan Mesh i kontrol ediniz. Eer Elemanlara ayrlmam ise 1.Statik Yapsal, Elastik Analiz
rneindeki 94-129 admlarn tekrar yapmalsnz.

49
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

3.9. Yorulma analizi iin Fatigue Tool tanmlanmal

Loading Ratio: -1 anlam: Statik ykler (Force, Pressure) bir negatif bir pozitif olarak tekrar edecek

- Fmin + Fmax ; -pmin + pmax

Fatigue Strength Factor (Kf): entik etkisi, scaklk vb. gibi faktrler yorulma mrn azaltr. Bu
durumda yorulma mukavemetindeki d bir katsays (Kf) ile ifade edilir. 0<Kf<1
Scale Factor: Uygulanan ykn ka kat uygulanacan gsteren katsaydr.
Analysis Type: Elastic yklemelerde Stress life, plastik blgeye geilirse Strain life seilir.
Stress Component: mr hesabnda kriter alnacak gerilmedir. Snek malzemeler iin Von-Mises,
Maksimum Kayma Gerilmesi (Max. Shear Stress); Gevrek malzemeler iin Maksimum asal gerilme
veya Columb kriteri tercih edilir.

50
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

3.10 Yorulma Analizi Sonularn atayalm.

3.11. zm yaptrn. imdi Statik Analizi tekrar zdrn. Yorulma Sonular da ortaya kacaktr.

3.12. Sonular nceleyiniz.

3.13. Projeyi kaydedin.. File>Save As> statik + yorulma

51
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

4. KARARLI REJM (STEADY-STATE) ISIL YAPISAL ANALZ

1 nolu Statik Yapsal, Elastik Gerilme Analizi rneindeki, ayn model zerinde kararl rejim durumu
incelenecektir. Delikten 250 C lik sabit scaklkta bir akkan gemesi durumunda paralardaki scaklk
dalmlar ve Gerilme dalmlar incelenecektir. Yeni malzemeler ve yeni snr artlar tanmlanacaktr.

Kararl Rejim (Steady-State) durumu nedir?

ncelenen sistemdeki herbir noktann scakl birbirinden farkl olsa da scaklklarda zamanla deiim
yoktur. Sistem kararl durumunu zaman ierisinde korur.

imdi aadaki admlar srayla takip ediniz.

4.1 Kat Modelin Kurulmas :

Aadakilerden birisini tercih edini:.


a- Eer yorulma analizinden devam ediyor iseniz, alttaki segmeyi tklaynz

b- Veya 1 nolu ornek iin bata kaydettiginiz extrude dosyasn bilgisayarnza indirerek
anz.
c- Veya Extrude.rar dosyasn indirip aciniz
d- Hibirini yapamyorsanz ve model elinizde yoksa en bataki 1.rnekte Elastik Statik
analizin 1-101 admlarn yapmalsnz.

52
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

4.2 Analiz Tipini sa tula tutup, Geometri zerine Srkleyip Brakn

4.3 Model i tklayn

4.4 Meshing

53
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

4.5) Malzeme zelliklerinin girilmesi: Tekrar girmemizin sebebi bu analiz iin gerekli zellikleri
grmektir.

4.5.1 Grnm dzeltin

54
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

4.5.2 yeni malzeme girin. Alttaki ismi tanmlayn

4.5.3 elastik zellikler

a-) Scakla Bal Deilse (biz b kkn gireceiz)

b-) Scakla Bal se ki, bunu gireceiz.

4.5.4 Plastik blge zellikleri. Bilinear tanmlayalm.

55
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Scakla bal gireceiz.

4.5.5 Is iletim katsays

56
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

a-) Scakla bal deilse..ki, Biz bunu seeceiz.

b-) Bilgi : Scakla bal olsayd.. yine sa stten tablo oluturacaktk

4.5.6 Isl Genleme Katsays

Scakla bal deiecek. Alttaki tabloyu oluturun.

57
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

4.5.7) Reference temperature girin. Reference temperature, scaklktan dolay ekil deitirmenin
olmad scaklktr. Oda scaklnda cisimde scaklk sebebiyle ekil deiiklii olmad
dnldnden Referans Temperature oda scakl (22 oC) alnacaktr.

4.6 st Paraya yeni Malzemeyi atayalm.

58
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

4.7 D yzeylere tanm katsays girelim.

59
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

4.8 delie sabit 250 C scaklk deeri girelim. Sanki delikten 250 C de sabit scaklkta bir akkan
geiyor gibi dnyoruz.

4.9 zm sonunda grmek istediiniz sonular atayn. nce Scaklk dalmn atayn

60
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

4.10 zm yaptrn.

4.11) Scaklk Dalmn inceleyin.

4.12) Gerilmeleri de Grebilmek iin Isl Analiz zerine Statik Analiz Yaptrmamz gerekiyor.

Mouse un sol tuu basl iken Static Structural zerine basl iken, Mouse u Engineering Data stne
Srkle, Mouse u brakmadan Geometri Model, Setup ve Results zerinde Srkle, Krmz
ereveler gzksn. Sonra Mouse u Brak.

61
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Alttaki ekil elde edilmeli.. (Static Structrual mensnde soru iareti olan bir modl olmamal)
Bu ekilde termal analizin sonularyla yapsal gerilme analizi yaplacaktr.

imdi Static Structural mensnde Model butonunu tklayp Mechanical modlne gein

4.13 Snr artlar: Alt Yzeyi Sabitleyelim.

62
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

4.14 Grmek stediimiz Sonular: rnein a-) Von-Mises gerilmeleri

b-) Plastik ekil deitiren ksmlar grmek iin Edeer Plastik ekil Deitirme (Equvilant Plastic
Strain seilir.

63
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

c-) Sadece Alt Paradaki Von-Mises Gerilme Dalmn grmek iin;

Dikkat: Alt paray Hide body yaparak sadece st paradaki sonular gremezsiniz. Hide body yine
tm sistemdeki sonular verir ama st paray gsterir. Ancak bu c kkndaki ilemle sadece st
paraya ait sonular grmeniz mmkn.

64
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

4.15 zm Yaptralm.

4.16 Sonular nceleyin.

4.17 Projeyi Save As> steady state thermal structural ismiyle kaydediniz.
Not: Sadece scaklk dalm iin sl zelliklerin girilmesi yeterlidir. Ancak termal gerilmeleri de grmek
istiyorsak E, , varsa plastik blge erisi de girilmelidir.

65
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

5. ZAMANA BALI (TRANSIENT) ISIL- YAPISAL ANALZ

Yine 1 nolu rnekteki ayn kat modeli kullanacaz.

Bu kat modelin tmnn 250 oC lik frnn iinden bir anda oda ortamnda soumaya terkedildildiini
dneceiz. Malzeme zelliklerini yeniden gireceiz. Souma srasnda scaklklarn ve gerilmelerin nasl
deitiini grmeye alacaz.

Zamana Bal (Transient ) sl Analiz ne demektir?

ncelenen sistem veya parann herbir noktasnn scakl farkl olabildii gibi incelene sre iin herbir
noktann scakl zamanla da deikendir. Bir frndan karlan bir malzemenin souma sreci veya scak
bir iecein souk bir bardaa koyulmas durumunda bardan snma sreci buna rnek olarak verilebilir.

Isl analiz tiplerinden hangisini semeliyiz?

Hangisinde daha kritik durum szkonusu ise o seilmeli ve analiz ona gre yaplmaldr. Bu ie tecrbe ve
tahminle belirlenir. rnein, kalorifer borusunda en fazla genleme ve dolaysyla maksimum gerilme
tamamen snd son durumda olduunu tahmin ederek kararl rejim (steady-state) analizini tercih ederiz.
Ancak souk bir ortamdaki cam bardaa scak bir ay doldurulduu zaman birka saniye iinde krldn
biliriz ve bu durumda zamana bal (transient) analizi tercih ederiz.

5.1 Kat Modelin Kurulmas : Bunun iin, aadaki klardan birisini tercih ediniz.

a-) Eer ayn modelle ilgili bir analiziniz aksa alttaki segmeyi tklayn

b-) veya Extrude.rar dosyasn bilgisayarnza indirerek an.


c-) veya En bataki 1. rnekteki 1-101 admlarn yapnz ve modeli oluturunuz.

66
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

5.2 Mouse un sol tuu basl vaziyette iken Transient Thermal ekip Geometri zerine brakn.

5.3 Elemanlara Ayrma: Alttaki krmz okla gsterilen butonlar srasyla tklayn.

67
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

Elemanlara ayrlm model grnm

5.4 Malzeme zelliklerinin Girilmesi


nce grnm dzeltelim.

Engineering Data y tkladktan sonra, Bo hcreye tklayp, yeni malzeme tanmlayalm. Ve new
material for transient thermal ismi verelim.

68
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

a-) Elastik zellikler (E ve )

Scakla Bal gireceiz. Bu tabloyu oluturalm.

b-) Plastik zellikler bilinear ve scakla bal girilecek.

Alttaki tabloyu oluturalm.

69
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

c-) Isl iletkenlik katsays

Scakla bal deil.

Bilgi: Scakla bal ise yine sa stten tablo oluturulur.

70
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

d-) Isl Kapasite Cp

Scakla bal deil.

Bilgi: Scakla bal olursa tablo girilmeli.

e-) Younluk d

Scakla bal deil.

Bilgi: Scakla bal olsayd tablo oluturacaktk.

71
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

f-) Isl Genleme Katsays (

Scakla bal gireceiz. Alttaki tabloyu oluturalm.

g-) Reference temperature girin. Reference temperature, scaklktan dolay ekil deitirmenin
henz balamad scaklk olarak dnlebilir. Oda scaklnda cisimde scaklk sebebiyle ekil
deiiklii olmad dnldnden Referans Temperature oda scakl (22 oC) alnacaktr.

72
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

5.5. st paraya yeni malzemeyi atayalm. Alt para elik olarak kalacak.

a-) Mechanical a ge

b-) Girilen malzeme zellikleri iin Data lar gncelleyelim.

c-) Birim ayarlarna tekrar bakalm. Metric (mm,kg,N,s mV,mA) seelim.

d-) st paraya malzeme atayalm.

73
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

5.6 D Ykler: D yzeylerin tm hava ile temas edecei iin tm d yzeylere (delik dahil)
ayn tanm katsaysn gireceiz.

Tanm katsaysnn biriminin W/mm2 C olduundan emin olmalsnz.

74
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

5.7 Initial Temperature (Balang Scakl): Tm cisim 250 oC de frndan karldn 22 oC lik
oda ortamnda soumaya terk edildiini dnyoruz. Bu sebeple balang scaklmz 250 oC
olmaldr.

5.8 Zaman Ayarlar : Toplam 1000 sn boyunca soumay takip edeceiz.


lem Aacndan Analysis Setting e giriniz.

Veya duruma gre farkl ayarlar yaplabilir. Ancak bu ayarlama iyi yaplamazsa program
yaknsama yapamaz ve hata verebilir. Transient analizde en nemli noktalardan birisi bu
zm zaman ayarlarn doru yapabilmektir.

75
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

5.9. Sonular atayalm.


Scaklk Dalmn grmek istiyoruz.

5.10. zm Yaptralm

5.11. 1000.sn (Son admdaki) sonular ekrana kar

76
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

5.12. Ara saniyelerdeki deerleri grmek iin alttaki admlar numara srasna uygun takip edin..

124.22sn deki deerler aadaki gibi ekranda kar.

77
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

5.13. Isl gerilmeleri hesaplamak iin, aadaki admlar takip ediniz.


Not: Sadece scaklk dalmn grmek isteseydik malzeme zelliklerine E, plastik blge erisi ve
girilmesine gerek yoktu. k, d, Cp yeterli olurdu.

5.13.1 Gerilmeleri grmek iin Isl Analizin stne Statik Structural analiz yapacaz. nce Analizi

atayalm.

Sa tula Static Structural dan tutup ok yrngesinde srkleyin.

Bylece tm transient termal analiz modeli, girdileri ve sonular statik analiz iine dahil edilmi olur.

5.13.2 Snr artlar: Alt yzeyi de sabitleyelim.

78
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

5.13.3 1000.sn deki scaklk dalmn yk olarak verelim

79
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

5.13.4. Zaman ayarlarnda statik analiz zamana bal olmayacak. Son saniye iin zlecek.

Olmasna dikkat edelim.

5.13.5 Von-Mises Gerilmelerini grmek iin,

5.13.6 zm yaptralm.

80
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

5.13.7 Sonular Grelim.

Static Structural mensnde Model butonunu tklayp Mechanical modlne ge.

5.13.8 Sadece st Paradaki Von-Mises Gerilme Dalmn grmek iin;

a-) 5.13.5 admndan Equivalent Stress 2 atadktan sonra alttaki sray takip ediniz.

Dikkat: Alt paray Hide body yaparak sadece st paradaki sonular gremezsiniz. Hide body yine
tm sistemdeki sonular verir ama st paray gsterir. Ancak yukardaki ekilde sadece st paraya
ait sonular grmeniz mmkn.

81
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

b-). Tekrar zm yaptrrz.

Sadece st paraya ait gerilme dalm.

5.14. Ara saniyelerde gerilme dalmn grmek iin: rnein 7.step olan 324,22.sn deki
gerilmeleri grebilmek iin alttaki admlar takip ediniz.

a-)

82
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

b-)

c-)

d-)

83
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

e-)

f-) 324,22 sn sonundaki Edeer gerilme dalm

5.15 . Ara saniyede sadece st paradaki gerilme dalmn grebilmek iin 3.18.8 ve 3.14 maddeleri
birlikte yaplmaldr.

84
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

6. MODAL ANALZ (Titreim Analizi)


1.rnekteki Ayn Geometriyi kullanacaz. Snr artlarn Deitireceiz. Ykleri Kaldracaz ve Bir
Ucundan Ankastre Yaparak Doal Frekanslar Bulacaz.
alma artlarndaki frekansn doal Frekanslardan birisiyle akmas halinde Rezonans dediimiz ar
titreim oluur. Bu sebeple farkl modlardaki doal frekanslarn belirlenmesi son derece nemlidir.

6.1 ncelikle kat modeli kurmalyz. Aadaki klardan birisini tercih ediniz.

a-) Eer ayn modelle ilgili bir analiziniz aksa alttaki segmeyi tklayn

b-) veya Extrude.rar dosyasn bilgisayarnza indirerek an.


c-) veya 1. rnekteki 1-101 admlarn yapnz ve modeli oluturunuz.

6.2 Mouse un sol tuu basl vaziyette iken Modal zerinden ekip Geometri zerine brakn.

85
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

6.3. imdi alt hacim paslanmaz elik, st hacim ise baka bir elastik malzeme olsun.

a-) nce yeni malzemeyi tanmlayp st paraya atayacaz.

Engineering Data ya girin.. yeni malzeme tanmlayalm. Bo hcreye tklayn ve aadaki gibi isim girin.

b-) Younluk tanmlamalyz.

86
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

c-) Elastik zellikleri (E, ) aadaki gibi girelim.

d-)

87
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

alr.

e-) nce malzeme zelliklerini mechanical ksmnda gncellemekte daima fayda var.

f-) Hacimlere isim verelim. (Top part and bottom Part)

88
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

g-) st Paraya yeni malzeme atayalm.

Not: Alt parann malzemesi elik (structural steel) olduunu kontrol ediniz. (lem aacnda
bottom part tklayarak alt ksmda structural steel yazdn grnz.) Farkl ise ayn ilemle alt
paraya elik malzemeyi atamay unutmayn.

6.4 Elemanlara Ayrma ( Meshing)

89
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

6.5 Snr artlar: Bir U Yzeyi Ankastre yapacaz.

6.6 Sonulara Toplam Deformasyonu Atayalm

90
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

6.7 zm yaptralm

6.8 Alt mod iin doal frekanslar grelim

6.9 imdi herbir modda ekil deitirme durumunu inceleyelim.


a-)

b-) Tekrar Sa tula

91
Ansys Bilgi Havuzu (ansys.deu.edu.tr) / 13.2.2017

c-) 6 mod iin sonular grelim.

6.10 Mesela 4.moddaki deformasyonu grelim.

6.11 Animasyon: rnein mod 4 animasyon halinde grmek iin

92

You might also like