)33.

 

ES
DRBAKON$3!+IMYAVE4ARM
¯RàNLERI3AN4IC,TD3TI@NIN

®
AYLKSàRELIYAYNORGANDR
0ARAILESATLMAZ

CBLPO iZFN
WF
ZFN
LBUL‘MBS‘
V[NBO‘w
ƵVCBU


4BZ‘



Röportaj:
Türe Yumurta Ltd. Şti.
İdeal yumurta kalitesi
Yumurta yemi premikslerine
yeni bir katkı: YEŞİL ÇAY
Yumurtada gıda güvenliği açısından
PRATİK BİLGİLER
Katkı Maddesi: GUAR GAM

Alternatif Yem Hammaddeleri

Yüksek seyreden hammadde fiyatları
için bir seçenek mi?
 FEJUÕSEFO

ES ®

CBLPO #BĹMBSLFO
iZFN
WF
ZFN
LBUL‘MBS‘
V[NBO‘w

Sayı: 1 - Baskı Tarihi:

02.02.2010
ISSN 1308-3139
Yayın Türü:
Süreli Yerel
0DBL


4BZ‘


Değerli Sektör Ortaklarımız;

Tavukçuluk endüstrisi dünyada ve ülkemizde inanılmaz bir

Yayın Sahibi: hızla gelişim göstermektedir. Bizler de DSA ailesi olarak bu hızlı
DSA Kimya ve Tarım Ürünleri gelişmelerden sizleri en azından ayda bir kere bilgilendirmek ve
San. Tic. Ltd. Şti.
Ziraat Mühendisi M. Şahin Akdenizli
sektörümüze katkılar sağlamak amacıyla dergimizin ilk sayısını
çıkartmış bulunmaktayız.
Genel Yayın Yönetmeni ve
Yazı İşleri Müdürü: Bu derginin tek amacı tavukçuluk sektörüne faydalı bilgiler
Ziraat Yük. Mühendisi H. Deniz Kaydı
sunmaktadır.
Genel Koordinatör:
Esra Arıkan Dergimizin, sizlerin de tecrübelerinizi bizimle paylaşmanızla tüm
Yayın Kurulu: tavukçuluk ailesinin bundan faydalanarak ülkemiz tavukçuluğunun
Veteriner Hekim Abdullah Uzunoğlu gelişmesine yardımcı olacağına inanıyoruz.
Veteriner Hekim Ayhan Baran
Ziraat Mühendisi Handan Bostancı Son günlerde bir GDO bilinmezliği sürmektedir. Bizler bu konuda
Ziraat Mühendisi Mevlüt Ünal
Ziraat Yük. Mühendisi Ömer F. Eyüboğlu
sürekli araştırma ve geliştirmeler yapmaktayız. Özellikle protein
Veteriner Hekim Özgür Sepin grubu hammaddelerindeki hızlı artışlara karşı ürünlerimizi
Veteriner Hekim Özgür Yorulmaz geliştirmeye yönelik çalışmalarımız hızla devam etmektedir.
Katkıda Bulunanlar:
Prof. Dr. Necmettin Ceylan Her türlü eleştiri, öneri ve görüşlerinizi bizlere bildirirseniz sizlere
Doç. Dr. Özlem Tokuşoğlu çok daha iyi hizmet vereceğimize inanıyoruz.
Dr. Cengizhan Mızrak
Mekanizasyon Uzmanı 2010 yılının tüm ülkemiz tavukçuluk sektörüne hayırlı, huzurlu,
Makina Mühendisi Cenk Özfidan krizsiz ve bol kazançlı olmasını temenni ederim.
Hukuk Danışmanı:
Avukat L.Sarper Üstündağ
Grafik Tasarım:
Sufi Tanıtım Ürünleri Saygılarımla,
0312 236 28 45 M. Şahin Akdenizli
grafiky-gts. / Erdem Pekbaş
Baskı:
Dizayn Ofset Basım Sanayi
0312 394 63 91
İletişim:
Cinnah Caddesi Kuloğlu Sokak No:15/4
06680 Çankaya / Ankara
Tel: +90 312 440 81 51
Faks: +90 312 440 85 86
info@dsakimya.com.tr
www.dsakimya.com.tr
Dr.Bakon® dergisi T.C. yasalarına uygun
olarak yayınlanır. Dergide kullanılan tüm
içerik hakkı elektronik ortamlar da dahil
olmak üzere DSA Kimya ve Tarım Ürünleri
San.Tic.Ltd.Şti.’ne aittir. İzinsiz hiç bir
şekilde kullanılamaz.

dr.bakon®
 3

İdeal Yumurta Kalitesi

B Kabuk Kusurları
u bölümümüzde sizlere yumurta kalitesi ilgili yaptığımız bir ça-
lışmayı sunmak istiyoruz. Her ay ki sayımızda bir ya da birkaç
yumurta kusurunu, oluşumunu, sebeplerini ve alınacak önlem-
leri bulacaksınız. 1. Bariz çatlaklar
2. Kılcal çatlaklar
Yumurta üreticisi ve tüketicisi için ideal yumurta kalitesi ; temiz, pü- 3. Yıldız çatlaklar
rüzsüz , kahverengi veya beyaz renkte kabuk olup lekesiz , kusursuz , 4. İnce ve zayıf kabuklu yumurta
koyu sarı renkte yumurta sarısı ile şeffaf , sağlam yumurta akıdır. 5. Pürüzlü kabuk
Üreticiler sürülerinin bu kalitede daha çok yumurta üretmesini nasıl 6. Şekli bozuk yumurta kabuğu
sağlar ve yumurtanın iç ve dış problemlerini nasıl azaltırlar? 7. Bir tarafı düzleşmiş yumurta kabuğu
8. Kabukta çıkıntı
“İDEAL YUMURTA KALİTESİ” yazı dizimizde 15 kabuk ve 9 yumurta içi 9. Kireç Birikimleri
problemini renkli fotoğraflarla inceleyip bu problemlerin olası se- 10. Küçük Delikler
beplerini ve her problem için alınacak önlemleri toplu olarak görme 11. Benekli veya cam gibi kabuk
fırsatı bulacaksınız. Yumurta üreticilerimizin yumurta kalitesinin geli- 12. Kafes çiziği
şiminde başvurabilecekleri bu yazı dizimizi kapsamlı, anlaşılır ve aynı 13. Kirli yumurta
zamanda pratik bulacaklarını düşünüyoruz. 14. Sinek dışkısı
15. Kabukta küf ve mantar
Bütün üreticilerimize tesislerine asmak üzere tablo olarak hazırlaya-
rak dağıtacağımız bu çalışmamızda aşağıda maddeler halinde verdi-
ğimiz Yumurta Kusurları incelenmiştir.

İç Kusurlar
1. Kan Lekeleri
2. Et lekesi
3. Sulu beyaz
4. Soluk renkte sarılar
5. Benekli veya bozuk renkli yumurta sarısı
6. Bozuk renkli yumurta beyazı
7. Çürümüş yumurta
8. Yumurtada yuvarlak kurt
9. İstenmeyen koku ve tat

dr.bakon®
 4

Alternatif Yem Hammaddeleri

Yüksek Seyreden Hammadde Fiyatları ile
Mücadele İçin Bir Seçenek mi
Artan yem hammadde fiyatları, hayvan besleme uzmanlarını
alternatif hammadde kaynaklarına yöneltmektedir. Georgia
Üniversitesi – Kanatlı Bilimleri departmanından Prof. Dr. Nick
Dale, üniversitenin yayın organı “Poultry Tips” te bu konuya
?
nasıl yaklaşım gösterilmesi gerektiğini ele almıştır. Alternatif
hammaddeler ile önemli düzeyde maliyet tasarrufu sağlama
konusunun tartışmalı olduğunu öne sürmüştür.

Y
em hammadde fiyatlarındaki
artış, yıllar itabariyle süre ge-
len bir olgudur. Neredeyse tüm
hammaddelerde oluşan bu fiyat ar-
tışı özellikle son yıllarda; mısır, soya
fasulyesi ve ürünleri, fosfor kaynak-
ları , yağ v.b. hammaddelerde daha
belirgin olarak gerçekleşmektedir.
Bununla birlikte bazı vitamin ve ami-
noasitlerdeki çeşitli nedenlere bağlı
zaman zaman oluşabilen yüksek fi-
yatlar da dikkat çekmektedir.
Bu artışlara ilişkin bir çok neden ileri
sürülmektedir. Bu nedenlerin herbiri
kendi içinde tartışılabilir olmakla bir-
likte, önemli miktarda ürünün biyo-
yakıt üretimi için kullanılması,yem
endüstrisinin talebi olan ürün mikta-
rını azaltmıştır. Bu arada, gelişmekte
olan ülkelerde hayvansal proteine
olan talep de artmaktadır. Bu iki hu-
sus, artan hammadde fiyatlarının ge-
rekçeleri açısından iki önemli faktör
olarak değerlendirilmektedir.
Yem formülasyon maliyetleri yüksel-
diğinde genellikle ortaya çıkan soru
ya da yaklaşım şudur; Alternatif ham-
maddeler ve kullanılabilirliği? Artan
yem maliyetlerine karşı böyle bir
yaklaşım anlaşılabilir görünmektedir.
Georgia Üniversitesi Kanatlı Besleme
Departmanı, alternatif olarak değer-
lendirilen hammaddeler konusunda
uzun yıllardır çalışma yapmaktadır.
Üniversitenin bu departmanı, yem
hammadde içerikleri konusunda da
uzun yıllardır önemli bir referanstır.
Alternatif hammadde olarak tanımla-
nan ürünlerin tam olarak hangi besin
maddelerini ve bileşenleri ne miktar-
da içerdiğine ilişkin husus, tartışmaya
açıktır. Yem endüstrisinde çalışan bazı
insanlar, protein ya da enerji içeren
ürünlerin alternatif hammadde ola-
rak ele alınması gerektiğini düşün-
mektedir. Alternatif hammaddenin
tanımı şu şekilde yapılabilir:
1. Daha önceden düzenli ve
devamlı olarak kullanılmamış,
2. Besin madde düzeyi tam olarak Değerlendirmeleri henüz tam ma-
tanımlanmış ya da
3. Yeme maksimum katılım oranı endüstrisi yan ürünleri, yayın balı-
belirsiz olan hammaddeler.
Yeni Hammaddeler
Gerçekte, hayvansal ya da bitki-
sel kaynaklı bugüne kadar üze-
rinde çalışma yapılmamış ya da
pratik olarak denenmemiş birkaç
hammadde vardır. Yeni hammad-
deler, genellikle yerel şartlara
bağlı olarak sınırlı olarak tedarik
edilebilmektedir. Bu türden yeni
hammaddelerin miktarı, üretildi-
ği sanayi dalının üretim rakamları
değerlendirilerek kolaylıkla tah-
min edilebilir.
Geçtiğimiz yıllarda mısır, soya gibi
ürünlerin bol miktarda bulunması
ve kabul edilebilir seviyedeki fi-
yatlarına rağmen, pamuk tohumu
küspesi, fıstık küspesi, yerel buğ-
day varyeteleri v.b ürünler konu-
sunda bir çok araştırma ve çalışma
yapılmştır.
nasıyla tamamlanmamış olan al-
ternatif hammaddeler biyo-yakıt
ğı unu ve bazı yan ürünlerdir.

dr.bakon®
 5

Besinsel İçerik Muhtemel Riskler

Yem endüstrisi tarafından hali ha-
zırda tam olarak bilinmeyen çok az
alternatif hammadde mevcuttur. Bu
hammaddelerin besin madde içe-
rikleri, bilimsel literatürde yer alan
hammadde besin madde içerikleri
tablosunda yer almaktadır.
Bu türden hammaddeler genellikle
oransal olarak küçük üretim tesisle-
rinde üretilmekte ve üretim prose-
dürlerine bağlı olarak da içerik açı-
sından farklılık gösterebilmektedir.
Bu nedenledir ki aynı alternatif ham-
maddenin besin madde içeriği te-
darik kaynağına göre değişebilmek-
tedir. Buna pratik anlamda DDGS
örnek olarak verilebilir. Bu ürün sade-
ce Amerika’da 20 ayrı bölgede ve 100
ayrı tesiste üretilmektedir. Bu tesis-
lerde üretilen DDGS’in protein içeriği
% 26 ≥ yada % 29 ≤ olabilmektedir.
Eğer bu denli fark soya küspesinde
olsa, farklı protein seviyelerine haiz
bu ürünün tek bir ürün olarak satışa
sunulması mümkün olmazdı.
Alternatif olarak değerlendirilen
hammaddelerin birçoğuna ait besin
madde içerikleri konusunda çalışma
yapılmış ve değerleri ortaya konmuş-
tur. Bu türden ürünleri kullanmak
isteyenler açısından bu tablolar, bi-
limsel litatetürde mevcuttur. Ancak,
buna rağmen alternatif hammadde
alımında, tedarikçiden numune alın-
malı ve bu numunenin besin madde
içeriği analiz ettirilerek , bu anlamda
içerik profili doğrulanmalıdır.
Hammaddelerin tamamına yakınının
belirli yönden bazı zayıf noktaları bu-
lunmaktadır. Hayvan beslemeciler,
bu noktaları formülasyon sırasında
değerlendirirler. Sorgumda tanen,
yağda oksidatif stabilite, nem, safsız-
lıklar, sabunlaşmayan maddeler ve
muhtemel kalıntılar, mısırda miko-
toksin bulaşıklığı gibi hususlar örnek
olarak verilebilir.
Alternatif hammaddelerin yeme
maksimum katılım düzeyleri, besin
madde içeriklerine ve sınırlandırıcı
faktörlere bağlı olarak tartışılması ge-
reken kapsamlı bir konudur. Örneğin
pamuk tohumu küspesi yumurta iç
rengini bozabilen gosipol (gossypol)
içermektedir.Bu durum ilgili ürünün
yumurtacı hayvanların üretim döne-
minde kullanılmasını oldukça sınır-
landırmakta ya da engellemektedir.
Bununla birlikte gosipol bakımın-
dan düşük pamuk tohumu küspesi
broyler ve yarka formülasyonlarında
başarıyla kullanılabilir. Ancak katılım
oranı, düşük total ve sindirilebilir
lysine içeriği nedeniyle muhteme-
len sınırlı düzeyde kalacaktır. Lysine
bakımından düşük olan diğer bir
hammadde fıstık küspesidir. Bu ürün
aynı zamanda aflatoksin riski de taşı-
maktadır. Ancak bu türden ürünler,
güvenilir bir tedarikçiden sağlanıyor
ya da satın alma aşamısında iyi bir ka-
lite analizden geçiriliyor ise, kanatlı
formülasyonlarında enerji,protein,ve
arginin açısından zengin bir kaynak
olarak değerlendirilebilir.

Sonuç Yukarıda ifade edildiği gibi, alternatif hammade kulla-

Alternatif hammaddelerin kullanımıyla önemli dü-
zeyde bir maliyet tasarrufu sağlanması konusu tar-
tışmaya açık bir konudur.Alternatif hammaddelerin
yem formülasyonlarında kullanımında sadece yem
hammadde fiyatlarının arttığı dönemlerde değil, her
zaman, bütünüyle her yönden değerlendirilmesi ge-
rekir. Ancak yeni hammaddelerin satın almadan önce,
içerik ve sınırlayıcı etkenler bakımından incelenmesi
ve formülasyonda bu açıdan değerlendirilmesi için
laboratuvara gönderilmesi gerekir.
nımıyla önemli düzeyde maliyet tasarrufu sağlanması
konusu tartışılır bir konudur. Yem üreticisi firma ile
tedarikçi firma arasında oluşabilen güvene dayalı bir
ilişkiye rağmen, bu türden benzeri besin içeriğine sa-
hip hammaddelerin fiyatları genellikle birbirine bağlı
olarak düşmekte ve artmaktadır.
Alternatif olarak değerlendirilen hammaddelerin
kullanımına ilişkin; laboratuvar değerlendirmesi ya-
pılarak içerik ve sınırlayıcı etkenlere göre kullanım
oranlarının belirlenmesi temel yaklaşım olarak be-
nimsenmelidir.

kaynak: www.poultrysite.com

dr.bakon®
 6

Son yıllarda insanların nutrasötik gıdalara yönelmesi üreticileri

bu yöndeki gıda üretimine yöneltmektedir ve üretimden
tüketime değin, yumurta endüstrisinin tüm safhalarında
yumurta kalitesine artan bir önem verilmektedir. Yumurta
kalitesiyle ilgili özelliklerin ele alınması, geliştirme için
yöntemler araştırılması ve büyük bir endüstrinin ortaya
çıkmasını sağlamaktadır. Şimdiye değin bir fonksiyonel
gıda olan yumurtanın nutrasötik bir gıda olarak da
kullanımı amacıyla çoklu doymamış yağ asitlerince zengin
balık yağı, bitkisel yağlar ve yağlı tohum yağları (soya yağı ,
keten tohumu vs.) katkılı yem karmaları kullanımı ile omega-
3’ce zengin yumurta üretimi, yine organik selenyum katkılı
karma yemlerle besleme ile selenyumlu yumurta ve mineral ve
vitaminlerce zenginleştirilmiş yem rasyonları ile besleme ile süper
yumurta üretimleri söz konusu olmuş ve tüketim pazarında
yerini almıştır.

Yumurta Yemi Premiksine Alternatif Bir Katkı:

Yeşil Çay
S
on zamanlarda ise antioksidan-
lı yumurta olarak söz edilen
grupların üzerinde çalışmalar
devam etmektedir. Bu kapsamda, yu-
murta yemi premiksine alternatif bir
katkı olarak yeşil çay tozunun kulla-
nıldığına ilişkin araştırma denemeleri
bulunmakta olup, yumurta kalitesini
yükseltmeye önemli düzeyde katkı-
da bulunduğu bildirilmektedir.
180 “Tetran Brown” yumurtacı tavu-
ğun yem ingrediyeni olarak yeşil çay
tozu ile 40 hafta süreyle 6 muameleli
ve beşer tekerrürlü deneme ile bes-
lendiği bir araştırmada, yeşil çay to-
zunun yumurtacı tavuk performan-
sına ve yumurta kalitesine etkileri
incelenmiştir. Normal diyet, % 0.05
antibiyotikli (klortetrasiklinli) diyet,
% 0.5 yeşil çay tozu katkılı, % 1.0 yeşil
çay tozu katkılı, % 1.5 yeşil çay tozu
katkılı, % 2.0 yeşil çay tozu katkılı ol-
mak üzere uygulanan 6 muamele
grubu kullanılmıştır. Denemeler so-
nucunda; özellikle % 2 yeşil çay tozu
içeren diyetle beslenen grupta yu-
murta sarısı kolesterol düzeylerinin
önemli ölçüde baskılandığı bulgu-
lanmıştır (p<0.05). Tüm yeşil çay toz
katkılı diyetlerle elde edilen yumur-
talarda, yumurta sarısının tiyobarbü-
tirik asid (TBA) değerlerinin önemli
ölçüde düşük olduğu saptanmıştır
(p<0.05). Bilindiği gibi TBA testi, li-
pid peroksit düzeylerinin durumunu
gösterir ve yeşil çay katkılı diyetlerle
elde edilen yumurtalarda, yumurta
lipidlerinin bozunmasının daha az
olduğu, lipid stabilitesinin korundu-
ğu görülmektedir ve yeşil çay katkısı
antioksidan etkide bulunmuştur. % 2
yeşil çay tozu içeren diyetlerde kont-
role göre,yumurta sarısının sarılık ren-
ginin arttığı bulgulanmıştır (p<0.05).
Esansiyel yağ asidleri olan linoleik
(C18:2; omega-6) ve alfa-linolenik
(C18:3; omega-3) asidlerin, % 1.5 ye-
şil çay katkılı grupta önemli düzeyde
arttığı saptanmıştır (p<0.05). Yumur-
ta kabuğu kalınlığının ise tüm yeşil
çay katkılı gruplarda önemli düzeyde
azaldığı ve yumurta ağırlığının ise,
özellikle % 0.5 yeşil çay tozu katkılı
diyetli grupta önemli ölçüde azaldı-
ğı rapor edilirken (p<0.05), oleik asid
(C18:1n-9) ve dokosahekzaenoik asid
(DHA) içeriklerinin, yeşil çayla bes-
lemeli gruplara ilişkin yumurta sa-
rılarında ve kontrol grubu yumurta
sarılarında aynı düzeylerde olduğu
bulgulanmıştır (p<0.05).
168 “Tetran Brown” yumurtacı tavu-
ğun yem ingrediyeni olarak Kore, Ja-
pon ve Çin yeşil çay tozları ile 40 haf-
ta süreyle dörder tekerrürlü deneme
ile beslendiği bir başka araştırmada,
yeşil çaysız normal diyet, % 1.0 Kore
yeşil çaylı, % 2.0 Kore yeşil çaylı, %
1.0 Japon yeşil çaylı, % 2.0 Japon ye-
şil çaylı, % 1.0 Çin yeşil çaylı, % 2.0
Çin yeşil çaylı olmak üzere uygulanan
7 muamele grubu kullanılmıştır. İlgili
araştırmada, yumurta üretim kapasi-
tesinin, % 1 ya da % 2 yeşil çay katkılı
gruplarda kontrole göre önemli ölçü-
de arttığı belirlenmiştir (p<0.05). Yu-
murta kabuğu kalınlığının tüm Japon
yeşil çay katkılı gruplarda kontrole
göre azaldığı, yumurta ağırlığının ise,
özellikle % 1 Çin yeşil çay tozu katkılı
grupta önemli ölçüde azaldığı rapor

dr.bakon®

edilmiştir (p<0.05). Söz konusu araş-
tırmada, yumurtanın albumin indek-
sinde, sarılık indeksinde, ve yumur-
taların Haugh unitelerinde önemli
farklılık gözlenmemiştir (p<0.05).
Tüm yeşil çay gruplarının, yumurta
sarısı kolestrol düzeyini azaltmaya
eğilimi bulgulanırken, özellikle, %1
veya %2 Çin yeşil çaylı grupların yu-
murta sarılarında, kolesterol düze-
yinin önemli düzeyde baskılanmış
olduğu saptanmıştır (p<0.05).
60 yumurtacı tavuğun yem ingredi-
yeni olarak Japon yeşil çay tozları ile
21 hafta süreyle beslendiği bir başka
araştırmada ise yeşil çaysız normal
diyet, % 0.6 Japon yeşil çaylı diyet
uygulanmıştır. % 0.6 Japon yeşil çay-
lı diyetle, Haugh unite skorlarında
önemli düzeyde yükselme belirlenir-
ken, albumin düzeylerinde de artış
saptanmıştır (p<0.05). Yumurta sarısı
kolesterol düzeylerinin ve ayrıca sarı
lipidlerinin ise, söz konusu yeşil çay
düzeyli besleme ile önemli ölçüde
azaldığı belirlenmiştir (p<0.05). İlgili
deneme kapsamında, % 0.6 Japon
yeşil çaylı diyetle; yumurta kabuğu
ağırlığı ve kalınlığında önemli düzey-
de bir değişme rapor edilmemiştir
(p<0.05).
Yeşil çayda (Camellia Sinensis ya da
Camellia Assamica), mevcut olan
flavonoidlerin flavanoller ve flavo-
nollerdir. Çoklu hidroksil gruplarının
(a)
Temel çay kateşinleri
R1
Epikateşin (EC) H H Afzeleşin H H
Epikateşingallat (ECG) Gallat H Kateşin (C) OH H
Epigallokateşin (EGC) H OH Gallokateşin (GC) OH OH
Epigallokateşingallat (EGCG) Gallat OH
sübstitüent olarak bağlı bulunduğu
çok sayıda doğal organik molekü-
lün biraraya gelmesi ile oluşan fla-
vanol ve flavonol polifenoller, çay
bitkisinin kuru ağırlığının yaklaşık %
40’nı oluşturur. Özellikle, kateşinler,
2-fenil-benzopiran molekülünde-
ki A halkasının meta-5,7-dihidroksi
sübstitüsyonu ve B halkasının di-ya
da trihidroksil grup sübstitüsyonu
ile karakterize edilirler. Taze çay yap-
raklarındaki ve yeşil çaydaki majör
kateşinler (-)- epigallokateşingallat
(EGCG), (-)-epigallokateşin (EGC),
(-)-epikateşingallat (ECG) ve (-)-epi-
kateşin (EC)’dir. Flavonoidlerin en
önemli sınıflarından birisini teşkil
eden güçlü antioksidatif ve antikan-
serojen etkileri ile insan ve hayvan
sağlığı üzerinde olumlu etkileri oldu-
ğu belirlenen kateşinler ya da flava-
noller, kapiler güçlendirici aktiviteleri,
antiarterosiklerotik etkileri (LDL’nin
oksidasyonunu inhibe edebilen etki-
leri) ile kanser ve kalp rahatsızlıkları-
na ilişkin risk faktörlerini indirgeyici
ajanlardır.
Uluslararası çalışmalar ışığında; bir
antioksidan nutrasötik içecek olan,
gerek çay sektöründe gerekse aga-
rofood endüstrisinde yer alan yeşil
çayın yumurta yem premiksine alter-
natif bir katkı olabileceğini belirtebi-
liriz.
(b)
Flavan-3-ollerin altgrupları
R2 R1 R2
7
KAYNAKLAR
Balentine, D. A. 1997. Tea and
Health. in Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 37,
691-692.
Biswas AH, Miyazaki Y, Nomura K,
Wakita M. 2000. Influences of long-
term feeding of Japanese green tea
powder on laying performance and
egg quality in hens Asian-Australian
Journal of Animal Sciences. Vol 13(7),
980-985.
Uuganbayar D, Bae IH, Choi KS,
Shin IS, Firman JD, Yang CJ . 2005.
Effects of green tea powder on laying
performance and egg quality in
laying hens. Asian-A ustralian Journal
of Animal Sciences Vol 18(12),
1769-1774.
Uuganbayar D, Shin IS, Yang CJ.
2006. Comparative performance of
hens fed diets containing Korean,
Japanese and Chinese green tea.
Asian-Australian Journal of Animal
Sciences Vol 19(8), 1190-1196.
Tokuşoğlu Ö. 2006. Yumurta ve
Yumurta Ürünleri: Kalite Kontrol El
Kitabı. Celal Bayar Univ., Lisanüstü
Ders Notları., Manisa. 82 sh.
Tokuşoğlu Ö. 2001. PhD Thesis:
The Major Phenolic Compounds
(Flavanols, Flavonols, Tannins) and
Aroma Properties of Black Teas. Ege
University, Engineering Faculty,
Department of Food Engineering,
Bornova,İzmir,Turkey, 2001.
Tokuşoğlu Ö., Ünal M.K., Balaban
M.Ö. 2008. Catechins and
Methylxanthines in 23 Tea Infusions
By HPLC: The Correlations on the
Astringent Taste. Italian J Food Sci.
No.4,Vol.20 479-492.
Wang H.; Helliwell K., & You X. 2000.
Isocratic elution system for the
determination of catechins, caffeine,
and gallic acid in green tea using
HPLC. Food Chemistry , 68, 115-121.
dr.bakon®
Bb?
8

Yumurtada Gıda Güvenliği

Açısından Pratik Bilgiler
Mutfakta ve gıda hazırlamanın her aşamasında
bakteri yayılımının önlenmesi amacıyla önce-
likle temizlik (el yıkama ve yüzey temizliği) son
derece önemlidir. Özellikle yumurta gibi yüksek
proteinli gıdalarla kontak öncesi ve sonrası eller,
kaplar, araçlar, ekipmanlar ve çalışma yüzeyleri,
sıcak sabunlu su ile an az 20 sn yıkanmalıdır. Çiğ
yumurtalar, temiz kaplara kırılmalıdır.Yumurtalı
yemekler hazırlanmadan önce ve sonra ellerin,
Bunları biliyor musunuz ?
kullanılacağı zaman yıkanmalıdır. Kullanılacak
miktar kadar yumurta buzdolabından dışarıya
çıkartılmalıdır.
Çatlamaması için: Buzdolabından çıkarılan yu-
murta, taze olsa bile sıcak suya atıldığında çat-
layabilir. Bu sebeple yumurta oda sıcaklığında
biraz bekletilmelidir.
Tazelik testi: Yumurtanın tazeliği, tavaya kırıl-

kullanılacak kapların, araçların yıkanması gerek- dığında test edilebilir. Taze yumurta kırıldığında
lidir. yumurta akı ve sarısı tamamıyla yayılmaz ve bir-
Yumurta kabuğunun yüzeyinde 17.000 adet kü- birine karışmaz. Yumurta sarısı yüksek görünüm-
çük delik (por) bulunur. Yumurtaların kabuğun- dedir. Genel olarak, tavaya kırıldığında yumurta
da patojen (hastalık yapıcı) Salmonella enteridis akının 7.5 cm çapı aşmaması, sarısının ise 0.1-1.3
mikroorganizması bulaşısı olabilir ve yumurta- cm yükseklikte olması gerekir. Ayrıca, yumurta
nın içine de porlar vasıtasıyla geçebilir. %10 tuzlu suya (yarım litre suya 60 gr tuz) atı-
lacak olursa taze yumurta dibe çökerken, bayat
7oC’dan daha düşük sıcaklıklarda yeterince nem yumurta yüzeyde kalır.
olmadığı için Salmonella çoğalamaz. Bu neden-
le markette yumurtalar 4oC’da tutulmalıdır. Oda
sıcaklığında bekletilen yumurtaları satın alın-
mamalıdır. Yumurta satın alınırken; marketler-
de soğuk ortamda muhafaza ediliyor olmasına
dikkat edilmelidir.Buzdolabında bir hafta bekle-
tilmiş yumurta, oda ısısında bir gün bekletilmiş
yumurtadan daha tazedir. Yumurta içeren ve
yumurtadan zengin gıdalar da, hazırlanması sü-
relerinin haricinde 2 saatten fazla buzdolabının
dışında tutulmamalıdır.

Yumurta, çabuk bozulmasını önlemek amacıyla

ev koşullarında buzdolabında (0-4°C), alınan ori-
jinal karton kutusu (viol) içerisinde, yıkanmadan KAYNAK: Tokuşoğlu Ö. (2006). Yumurta ve Yumurta Ürünleri:
saklanmalıdır. Yıkandığı takdirde doğal koruyu- Kalite Kontrol El Kitabı. Celal Bayar Univ., Lisanüstü Ders
cu tabakasını kaybeder. Bu nedenle yumurta Notları., Manisa.82 sh.

dr.bakon®
 9

G
umlar tanımsal olarak; jelleştirici, kıvam
artırıcı ve süspansiyon oluşturucu ajanlar
olarak tanımlanmaktadırlar. Bir katkı mad-
desi olarak kullanım amacı; üründeki suyu kontrol
edebilmek ve karışım kalitesini sağlamaktır.
Guar gam veya guaran olarak da ifade ettiğimiz
bu gam;
Hindistan’ın Haryana, Punjab ve Rajasthan bölge-
lerinde sıklıkla yetişen siyam baklasının (Cyamop-
sis tetragonolobus, Cyamopsis psoralaides) doku-
sundan elde edilen bir kıvam arttırıcıdır. Gıda katkı
maddesi olarak da kullanılan guar gamın yem kat-
kısı olarak da yaygın kullanımı söz konusudur.
Aşağıda kimyasal yapısı görülmekte olan guar
gam; galaktomannan yapısındadır; D-mannoz ve
D-galaktoz birimlerinden oluşmaktadır. Yüksek
moleküler ağırlıklı (50,000-8.000.000) polisakka-
ritlerdir ve mannoz/galaktoz oranı yaklaşık 2,1’dir.
Toz formunda suda çok iyi hidratlanabilmekte
olan guar gam, kaliteli koloidal çözeltiler oluştu-
rulmasında son derece önemlidir.

Katkı Maddesi : Guar Gam

OH
OH OH OH
H O H
O
H
H HO H
HO
H OH H OH
H H O H HH H O
H H
H H OH H H OH
O HO O
HO O O
O O O
HO HO
O O H
OH H H OH H
H H H H H H
OH OH n
Guar Gam’ın Kimyasal Yapısı

Guar Gam’ın elde edildiği Bitki: Bunun yanısıra; galaktomannanların yu-

pH değeri, 5.5–7.0 olan ve beyazdan
sarımsı-beyaza değişen renge sahip
olan guar gam, kokusuz, akışkan toz
halde bir forma sahiptir. Soğuk ve sıcak
suda kolaylıkla çözünebilen guar gamın
su bağlama(su tutma) kapasitesi yük-
sektir, eklendiği ürün bileşimineyüksek
viskozite kazandırır, ve sıcaklığın yüksek
olmadığı ortamda dahi aktivite göste-
rir, ürün bileşimine kaliteli kıvam kazan-
dırır.
murtacı ve broiler tavukların bağışıklık
sistemi ve bağırsak mikrobiyolojisi üze-
rine olumlu etkileri olduğu araştırmalar-
la belirlenmiştir. Guar meal, yumurtacı
tavuklar için prebiyotik galaktomannan-
ların bir kaynağıdır. Bilindiği gibi prebi- KAYNAK:
yotikler, hayvanda kalsiyum emiliminin
arttırılmasına, yağ metabolizmasının ve Tokuşoğlu Ö. (2006). Yumurta ve
mide-bağırsak sistem fonksiyonlarının Yumurta Ürünleri: Kalite Kontrol El
düzenlenmesine, zararlı maddelerin Kitabı. Celal Bayar Univ., Lisanüstü
emiliminin engellenmesine yardımcıdır. Ders Notları., Manisa. 82 sh.

dr.bakon®
10

Bu bölümümüzde her ay farklı bir müşterimiz ile yaptığımız röportajımızı bulacaksınız.

Herhangi bir sıra takip etmeksizin her ay bir müşterilerimizle beraber sektörün nabzını
tutarak, yaptıkları son çalışmaları, planladıkları ya da uyguladıkları yenilikleri, sektörde
yaşanan problemleri ve çözüm önerilerini tartışacağız.
Yeni sayılarımızda sizleri de aramızda görmek dileği ile.

İlk sayımızda, Türe Yumurta Ltd.Şti. ortakları Selim Kaya ve Sinan Kaya ile Ankara
Gimat Toptancılar sitesinde ki ofisinde yapmış olduğumuz röportajı yayınlıyoruz.

Yumurta Sektörüne ne zaman teyiz. Ayrıca 2008 yılında ISO 9001

ve nasıl başladınız?
Bu sektöre ilk olarak 1969 yılında
yumurta alım satımıyla başlandı.
1985 yılında ise Ankara’nın Çu-
buk ilçesinde kurmuş olduğumuz
10.000 kapasite işletmeyle üre-
time başladık. 2000 yılına kadar
iki defa üretime ara verdik. 2000
yılından sonra mevcut yerimizde
üretim kapasitemizi 150.000 ‘ne
çıkardık ve hala bu kapasiteyle
üretim yapmaktayız.
Ürettiğiniz Yumurta’yı nasıl
pazarlıyorsunuz?
Kendi ürettiğimiz yumurta dışında
yaklaşık mevcut üretimimizin 4 katı
kadar yumurtayı (yaklaşık 600.000
adet yumurta) anlaşmalı oldu-
ğumuz işletmelerden temin edip
pazarlamaktayız. İşletmemizde 60
personel çalışmaktadır. Satış için
14 araç ile ulusal ve yerel market-
lere hizmet vermekteyiz. 2007 yı-
lında 45.000yumurta/saat kapasi-
teli tasnif makinesi kurduk. Ankara
içinde hizmet vermekte olduğu-
muz müşterilerimize yumurta-
mızı tasniften geçirip
vermek-
ve 22000 kalite belgelerini almış
bulunuyoruz.
Diğer Yumurta Üreticilerinden
yumurta alırken nelere dikkat
ediyorsunuz?
Üretim dışında anlaşmalı işletme-
lerden almış olduğumuz yumur-
taların kendi ürettiğimiz yumurta
kalitesinde olmasına özen göste-
riyoruz. Yumurta büyüklüğü (tas-
niflenmiş, kalibrasyonu düzgün),
tazelik, kabuk kalitesinin iyi olma-
sı, yumurta sarısı renginin koyu
olması ve beyazının kaliteli olma-
sına dikkat ediyoruz.
Sektörün başlıca sorunları
nelerdir?
En büyük sorun, satmakta oldu-
ğumuz yumurtaların satış fiyatını
kendimizin belirleyememesidir.
Piyasadaki arz-talep ilişkisine göre
fiyatlar oluşuyor. Haftalık açıkla-
mış olduğumuz fiyat listesinden
yumurta satmakta zorlanıyoruz.
Birlikler bu konuda etkisiz kalıyor.
Kaliteli ve ucuz hammadde te-
mininde sıkıntı yaşıyoruz. Satmış
olduğumuz ürünlerin vadesinde
tahsilâtında sıkıntı yaşıyoruz.

dr.bakon®

Selim Kaya
Yumurta Sektörünü gelecekte
nasıl görüyorsunuz?
Türkiye için bu sektörün önünün
açık olduğunu düşünüyorum. Yu-
murta tüketimimiz olması gereke-
nin çok altında. Bununla beraber her
geçen yıl tüketim hızla artmaktadır.
Özellikle kuş gribinden sonra hijyen
ve üretim koşulları gelişme kaydetti.
Bunun yanı sıra markalaşmayla bir-
likte yumurta tüketiminde markalı
ürünler ön plana çıktı. Bizde bunun
öneminin farkındayız ve TÜRE mar-
kamızı kalitesiyle ön plana çıkarmak
adına gerekli koşulları sağlamaya ve
bu konuda yatırımlara önem veriyo-
ruz. Bir başka önemli konu, yumurta
ihracatının önemi. Hükümet desteği
olur ve siyasi engeller kalkarsa, yarın
Avrupa Birliği Ülkelerine de yumur-
ta ihracatı yapabileceğimizi düşü-
nüyoruz.
Türe Yumurta olarak gelecekteki
hedefiniz nedir?
Hedefimiz; satmış olduğumuz yu-
murtanın tamamını üretmektir. Bu-
nunla ilgili 2010 yılında Ankara’nın
Kalecik ilçesinde 58 dönüm arazi
üzerine yapmayı planladığımız yeni
kümeslerle üretim kapasitemizi
600.000 ‘e çıkarmayı hedefliyoruz.
Bu sayede yüksek standart kaliteyle
TÜRE markasını en iyi yerlere taşı-
yıp, aranan marka olmasını hedefli-
yoruz.
11
Sinan Kaya
Ürünlerimiz hakkında ne sı, laboratuvar desteği verilmesi gibi
düşünüyorsunuz? hizmetlerden faydalanıyoruz. Piyasa-
dan almış olduğumuz yumurtaların
2004 yılından beri konsantre kulla- da BAKON® kullanan Üreticilerin kü-
nıyoruz. Sağladığı faydaları özetler- meslerinden temin edilmesine önem
sek; premiks kullandığımız dönem- veriyoruz.
de yapmış olduğumuz stok maliyeti
daha yüksekti. Her ürünü ayrı ayrı te-
min etmekte ciddi mesai harcıyor ve
zorlanıyorduk. Yem üretim aşamasın-
da çalışan elemanların tartarak karış-
tırıcıya koyacağı ürünlerin, katılması
gereken oranlarda katılmadığını tes-
pit ettik. Ay sonu stok takibi yaptı-
ğımızda stoklar tutmuyordu. Bu
durum fire anlamında ve verim
anlamında bizlere ciddi zarar
veriyordu. BAKON® kullanırken
yapmış olduğumuz karşılaştır-
malarda BAKON®’lu kümeslerin kar-
deş premiks kullanılan kümeslere
göre verimlerinin %2–3 daha fazla
olması, yem tüketiminde 3-5 gr iyi-
leşme sağlaması, hastalıklara karşı
BAKON®’lu kümeslerin daha dirençli
olması bizleri BAKON® kullanmaya
yönlendirmiştir. Ayrıca en önemli
bir başka özellik de, yumurtalarımızı
pazarlama esnasında BAKON® ’lu yu-
murtaların iç kalitesi ve kabuk kalite-
sinin fark edilmesi, piyasada yumur-
tamızın markamızla aranıyor olmasını
sağlamıştır. DSA teknik hizmetlerin-
den de çok memnunuz. Kümesleri-
mizin periyodik olarak denetlenmesi,
sürülerden alınan kanlarla hastalık
takibi, aşı programlarının planlanma-
dr.bakon®
“HEPSİ BİR ARADA”
“ALL IN ONE”
BAKON® İLE YUMURTA YEMİ
TAHIL (mısır, buğday, vb) + KÜSPE (soya, ayçiçek, vb) + BAKON®

BAKON® LAYER FEED COMPLEX PREMIX

Özel formülasyonumuz ile haz›rlanan besleyici ve sağl›kl› yemin
içeriğinde olması gereken tüm katkı maddeleri en uygun oranlarda
bulunmaktadır. Daha az yem tüketimi ile daha sağlıklı sürüler.
Daha fazla yumurta, daha besleyici ve daha kaliteli ürünler.

DSA AGRIFOOD PRODUCTS CO.

Merkez Ofis: Cinnah Caddesi, Kuloğlu Sokak,
No: 15/4 Çankaya • Ankara • Türkiye
Tel: +90 312 440 81 51 • Fax: +90 312 440 85 86
Fabrika: K›r›kkale Organize Sanayi Kırıkkale • Türkiye
www.dsakimya.com.tr • info@dsakimya.com.tr