KEMAHIRAN SAINTIFIK : MENGAWAL PEMBOLEHUBAH

TIPS:

Jenis Pembolehubah:

Malar MANIPULASI BERGERAKBALAS
(sama / tetap) ( berbeza / berlainan ) (keputusan / hasil
eksperimen)

Radas tidak dipertimbangkan sebagai pembolehubah dimalarkan

Cara Menulis Pembolehubah:

Mesti tulis parameter untuk setiap pembolehubah.
Contoh 1:

Parameter + bahan

Panjang spring
Ketebalan spring
Jenis spring

Contoh 2
ceper antibiotik

Agar-agar nutrien
Parameter + bahan
Koloni bakteria
Isipadu agar-agar nutrien
Saiz koloni bakteria
Diameter koloni bakteria
Jenis antibiotik
2.4 cm

Contoh 3

1
 Parameter + bahan

Isipadu kultur bakteria

Contoh 4 Parameter + bahan

Kehadiran asid etanoik

Isipadu lateks

lateks

PEPEJAL CECAIR GAS

Jisim logam Isipadu larutan Isipadu oksigen
Berat logam Isipadu asid Bilangan gelembung gas
Kuantiti bahan Kepekatan asid
Saiz bahan Isipadu larutan kultur
Jenis bahan Isipadu larutan ammonia
Kehadiran yis
Kehadiran garam
Diameter dawai
Ketebalan dawai
Isipadu agar-agar nutrien

Pembolehubah boleh dikenalpasti daripada:

Gambarajah dalam soalan

Jadual
Graf
Pernyataan Soalan

Contoh 1: Daripada Gambarajah

2
 Malar Isipadu bubur
nutrien
Manipulasi Suhu
Gerakbalas Keadaan bubur
nutrien

Contoh 2 : Daripada Jadual

(i) Pembolehubah = Pembolehubah

Dimanipulasikan Bergerak balas

Bahan Takat didih /0C

Air suling 100

......................
Air suling + garam biasa

(ii) Pemboleh ubah

dimanipulasikan

Ketinggian Pelajar (cm) 146-150 151-155 156-160 161-165 166-170

Bilangan Pelajar

Pembolehubah Bergerakbalas

Contoh 3: Daripada Graf

Pembolehubah
Bergerak balas

3
 Pembolehubah
dimanipulasikan

Contoh 4: Daripada Pernyataan dalam soalan

Rajah (a) dan (b) menunjukkan eksperimen untuk membandingkan

kecergasan tindak balas logam L dan logam M dengan asid hidroklorik
cair

Langkah:

Isi penting daripada pernyataan

Sama beza keputusan
Asid hidroklorik cair Logam L dan logam M Kecergasan tindak balas

Pemboleh ubah Pemboleh ubah Pemboleh ubah

dimalarkan dimanipulasikan Bergerak balas

Isipadu asid hidroklorik Jenis logam Kecergasan tindak

balas logam
Kepekatan asid
hidroklorik

Mengkaji kesan antibiotik terhadap / ke atas pertumbuhan bakteria

[manipulasi] [ gerakbalas]

Mengkaji tekanan oleh bongkah P and bongkah Q yang sama jisimnya

4
 [gerakbalas] [ manipulasi] [malar]

Mengkaji kekonduksian elektrik plumbum bromida

[gerakbalas]

Piring petri
Kawasan jernih

LATIHAN KEMAHIRAN SAINTIFIK : PEMBOLEHUBAH

BIL MAKLUMAT/ PERNYATAAN PEMBOLEH UBAH

1. 1. Dimalarkan :

2. Dimanipulasikan :

.
Empat keping kertas A,B,C dan D telah dicelup 3. Bergerak balas:
dengan antibiotik yang berlainan kepekatan
diletakkan di atas agar-agar nutrien yang .
mengandungi kultur bakteria.

2. 1. Dimalarkan :

Panjang cangkerang .
siput /mm 21-25 26-30 31-35 36-40
Bilangan siput .

2. Dimanipulasikan :

3. Bergerak balas:

5
3. 1. Dimalarkan :

2. Dimanipulasikan :

3. Bergerak balas:

.......................................................

BIL MAKLUMAT/ PERNYATAAN PEMBOLEH UBAH

4. Empat tin P, Q ,R dan S digantung kepada 1. Dimalarkan :
sebatang kayu mengufuk. Tin P kosong
manakala tin Q, R dan S masing-masing diisi .
penuh dengan pasir, air dan tanah. Jika
.
keempat-empat tin itu diayun serentak dari
ketinggian yang sama, tin yang manakah 2. Dimanipulasikan :
akan berhenti dahulu?
..

3. Bergerak balas:

5. 1. Dimalarkan :

2. Dimanipulasikan :

6 Dlm almari tepi tingkap bawah cahaya 1. Dimalarkan :

terang
.

2. Dimanipulasikan :

6
 .

3. Bergerak balas:

.
+kultur bakteria +kultur bakteria +kultur
+kultur bakteria
bakteria
Rajah menunjukkan susunan radas bagi
eksperimen untuk mengkaji pertumbuhan
bakteria dalam keadaan yang berlainan

7 1. Dimanipulasikan :

2. Bergerak balas:

BIL MAKLUMAT/ PERNYATAAN PEMBOLEH UBAH

8. Rajah menunjukkan susunan radas bagi 1. Dimalarkan :
eksperimen untuk mengkaji kesan kekurangan
nutrien ke atas tumbesaran anak benih. .

........................................................

2. Dimanipulasikan :

3. Bergerak balas:

.......................................................

9 Rajah menunjukkan eksperimen untuk 1. Dimalarkan :

mengkaji kesan penisilin ke atas pertumbuhan
bakteria .

2. Dimanipulasikan :

7
 Agar-agar
nutrien

3 3. Bergerak balas:

.......................................................

cakera penisilin P1,P2 dan P3 dengan

kepekatan berlainan di atas permukaan agar-
agar nutrien. Piring petri itu dieramkan dalam
keadaan telangkup pada suhu 370C. Selepas
dua hari , satu kawasan jernih terbentuk
disekeliling setiap cakera. Diameter kawasan
jernih diukur dan dicatat seperti dalam Jadual

Cakera penisilin P1 P2 P3

Diameter kawasan 1.5 2.4 2.0

Jernih /cm