Naim Dil

Po
Hafif Trk
NAiM DILMENER 1956 ylnda Mardin'de dodu. ilk, ortaokul ve liseyi Mardin'de okudu. Beyazt Maliye ve
Muhasebe Yksek Okulu'nu bitirdi. 1995 ylnda Mavi Radyo'da balayan radyo serveni, halen Ak Rad
yo'da srmekte. Gazete yazlanna 1997 ylnn Ocak aynda GazetePazar'da balad. GazetePazar'dan ayrl
dktan sonra Radihal lhi'ye geen Naim Dilmener, yazlanna halen ayn yerde devam etmekte.

lletiim Yaynlan905
ISBN 975-05-0149-7
2003 lletiim Yaynclk A. .
1. BASKI 2003, stanbul (1000 adet)
2. BASKI 2003, stanbul (500 adet)
3. BASKI 2006, stanbul (500 adet)

EDiTR Asena Gnal

KAPAK Utku Lomlu
KAPAK FiLMi 4 Nokta Grafik
UYGULAMA Suat Aysu
DZELTi Asude Ekinci
DiZiN Hasan Deniz
MONTAJ ahin Eyilmez
BASK! ve CiLT Sena Ofset

lletiim Yaynlan
Binbirdirek Meydan Sokak iletiim Han No. 7 Caalolu 34122 stanbul
Tel: 212.516 22 60-61-62 Faks: 212.516 12 58
e-mail: iletisim@iletisim.com.tr web: www.iletisim.com.tr
 NAlM DlLMENER

Bak Bir Varm

Bir Yokmu
Hafif Trk Pop Tarihi

1 e t i ' i m
Belinda ve Ohu'ya,
indekiler

Bu Satrlarn Yazarndan Sonsuz Teekkr . ..

.... . .. . .. . ..... . ...
. . . . ....... . . . .
. . . . . ... . . . ..
. .. . ... . . . ....... 11

Giri / NCE MZK VARDI . .

........ . . . ...... . . . .
. .
....... ... . ............. . ........... ...... . . . . . .. . . . . . . ...... . ........ 15

Mary Had a Little Lamb ...... . . . . . . .. . .... ................ .......... ....... . . . .. . .

.. .. .. ... .. . . .
.... ... . .. .. .... ..
. . ........... 17

Ev Tipi Mzik ........ .......... ............ ....... .......... ...... ... ....... .... . ... ... ....... .... ... ... . ................ 18

Oryantal .
..................... . .. . ....... . . . . .... .......... ....... ................................ . . .. . . . . . . ..... . . . . ...... . . .
. . .... ... ... . . . 20

Kafesin nnde ......................... .. ... ..... ....... ......... .. . . . . . .. .

.. . . . .. . . .. . . .
... . .. .......... . . .. ..... . . . .. . .......... ... 22
..

Mazi . . . ...................... ....................... . . ........ ............................ ............... ........ .................................. 23

Sahibinin Sesi ......... . ... . .

. ..... .............................. .. ..
........... . ...... ............ .... ............. .... . ............... . . . 24

Bibop .. . .... ... . .

... ....... .......... . . . .. . . . . ... . . . .. .. . . ..... . . . ..... . ................ .. .
. .... ...... .. ....... .. . .
. ..... .. . ............... .. . . . . . 26

Rya . ...... . .. .. . .. .
....... ................ . ..... . . . .... . . . . .. . .. . ..... . ...... .. .......... . . .. .. ................ .. . . .. ..... ... . . .... .. . . . 28
. . . ... ..

Neriyat .................. . . . ........ . . . . .. .. ... .

....... ..... ... .. . . . . ......... ............ ........ ... . ............... . .... ... .. . ... ............ 28

Bila Fasla. .. . . ..
.......... . . . ... . ..... . .. .......... . . . . . . . . ... .. . . . .. .
.............. . . ...... . ....... ......... . . . . . .......... . ....... .. .. .... . . 30

Little Lucy ....... . .. .. . .. . . . ..... ....

.. . . .. .
... .......... . ..
. . ..... . .. .
. . . ... . .. . . . . . . .... . . . . .. . . .
. .. . .. . . . . . .
.... .. ... ......... .... .. . ... . 31 . .

60'lar / NEDEN GLMESN GL GB YZLER? . . .... .. . .

.... . . ...... .......... . ....... ..... . . ... . .. . . . . . 35
zleyi ........ . . . .. . . .. .. .. . . . ......
. . . . .. .
.... ...... . . ... . .
. .. ...... . . . . . . .. . . ... ... . . ... . . . .. ...
.. . . . . . .......... .. . ..... ............... .. . . .. 37
Popler Melodi .......... . . . . . ....... . . . . . .. . . .. .. . . . . .. . ...
. .
. . .............. .... .. . . ...... ............. ............... . .. . . ........... ... 38

Tatl Bir Kz Yaarm Boazii'nde ............... .. . . ...... . .

.. . .. . . .. . . . ... .. . . . . . .. ..... .. . .. ........ . .. . . .40 .. . .. . .

Kara Tren . .. . . ..... . . .

.. . ...... . . . .... . . . .. ... . ......... . . . . ..... . . ..
................. .. . . . . ....... ......... . ... . . .. .. . . . . . . . . .... .. .
.... . .. . . 43

Aman Halimem Canm Mahmudum . ... . . . .............. ...... ...... ...................... . . . ........ . . . . ......... . . . 46
. .

Limbo . . . .. ..
.... . . . ............. .. ..... . ................. . ........................ ..... ....................................... . . . .. ....... .. ... 48
..

Abidik Gubidik . . .. ................ . . .. . ..

. . ...... .. ..... ... .. . . . .. ... .. . ....
. . . .... . ................ . . ............. . . ........ .. . .
... ...... 50

Mutlu Olsun Bu Yl . . .......... . . .. ..................... ... ............ .......... . .. ............................................. . ..... 52

Kundurama Kum Doldu ...... . . . . . ..... .. . . . . .. .

. . . ... .. . ..
...... ...... .. . .... . . . .... .. . . .. .............. ...... . ... . . .. .......... 57

Bakn u Deyyusun Ka Tarlas Var. .. . .. ............. . ......... . . ..... . . .. .. . ........... .. . . . ........... .. .

. ......... 62
Her Yerde Kar Var .. . .
......... . .... .. ................ . ... . .. . . . . .... .. . .. . .. .... .. . .
. . . . . . ...... . . . ........ ... .. ... . . . . .... . .......... 67

Mhr Gzlm . .. ... . ................ . ... ........ . .. . . .......... . .. ........... ..... . .. .

... ... . . .. .. .. .
. .. . . . . ...... . . . . .. . ... .
. . . ... . ..... 75

Altn Yzk Ho Bilezik .

. . .. ... ... . ..... .. .... . . . .. .. .. . . .
. .. .. .. . .. .. .. . . .... ..... ........ .
... . . . . . .. .. . . . .. . . . ..... . . . . . . ..... . . .82
Gece Karanlk Eller Birlemi .. .
..... ........ .. ... . ... . .. ...... ..
. .................. ...... . ... . .. . . . . .. ... .. .....
.. ....... .. 88 .

Duydum Annemden, Ev lenmisin Bir Esmerle .. ... .. . ...... .. . .

. . . .. ...... .. . ... .. . . . .. ... .. .. . ..... . . . . ....95
Temmuz Austos Eyll, Her Mev simde Durma Gl ........ . . . . .. ... . . .
...... . . . . . . ... . . . .. .. . ...... ...101
Ak Eski Bir Yalan, Hayatma Dolan .
.... ...... ...... ........ . . . ....
. .. .... ... . .... . ... .......... .. .. .. . ..... .. ..... 105

Seninle Deli Doluyum . ... . .. ... ... . . . .. . . . . . . .. . ...... . . .. .. . . .... .. . .

. .... ... ........... ......... .... . . . .... .
.. ... . .. . ........ .118
Perhaps One Day .
... . ....... .. ......... . . . ..
.. .............. . ... . ..... . . .
.... . . ......... .. ...... ... ..... . . . . . .... . . ... .126
.. .. . . . . . . ...

Elenecek Yer Bulamam Gnlmdeki Kk Olmasa ............ .. . . . . . . . . . ...... ... .. .. ...... .. ...... 132

70'1er /HR DOGDUM, HR YAARI M . .. . . . ...... ...... .... . ... ..... . ... . .. . .
. ... . . ....... .. .. ....... ........ 143

Alama Demez Hayat. . ... . . ... . . ... .... . ..... . .. . .

. . . .. .. . . . . .. . .. . .. . . . . .... .. ......... ..... ... . . .. . . ................. . .. . .. 145

Syle Sazm Ne Sylersin .

.... ....... .. ......... . . ... . ... ..
. ...... .. ....... ...... ... ... . .. . . . .
. ..... .... .. . ..... . . .. . . . . . .156
. . .

Unutulmaz Genlik Yllar .......... .. ... .

............................ .. .......... .. ...... ... . . ... . . . ..... . .. . .. . .. .. . ..... .... 165

Dnyaya Geldik Bir Kere . .. . . .. .

.. ....... .. ..... .... . . . .
.. .. . . ..... .. ... ...... . . .. ... . .. .. . .... .
....... . . ... . .. . ... . .. ...... ..171
Yamurun Sesine Bak . .. . .. . . .. ...... .... .. . .. .... ... . .. ........ . .. . .
.. . .. . . . . ... . ........ .. . . ... .
... .. . . .... ... .. . . .. ... .. . . ..179
Kalbim Bir Pusula . .
. ....... ..... . . . .. .
..... .. .. . ..... .. .... .... .. . . . . .. . .. . . .. .... .... .. . . . .
. . . ... . . ... ..... .. .. . . . ......... . . . ..187
. ..

Babylone Babylone ................. .. ....... . . . .. . . ... .. .. . . . . . ... . .. . . ........ .. .. .. . .

. . . . .... . . . .. .. . .. . .... .. . . .193
.. . . ... . ... . .. .

Gel Mario, Katerina Sen de Gel .. .. .. ............. ...... . .. .. . .. .

.. .. . . ....... ... . ..
. . . . ........ . ... .. . . . . .. .... ....201 . ...

Al Beni al Beni, Gtr Cehenneme ... . . ... ... .. . . . . ... . .. . .. . . . . .. ..... . . .. . .. . .....
. ..... . . . . ........ ...... .... . . 207
Kolla Kendini Sra Bana Geldi . . . . . . ..... . . .. . ...... .. ... ... . .....
.. . .................... . .. .. . . .. . . . ... ... . . . . .. 213
. ... . . . ..

Bim Bam Bom .. ..

.............. . ..... . . . . ........... .. .. . . .... . ... .. . ..... .. . . ... ... .. .
... . . .. . ..... .. . ... . .... . .
.. ... .. . .. . . ...... .... 222

Nerde Unuttum Kalbimi Bilmem .. . . . . . . . . . ............. . ....... .. . . .. . . .. .

... . . . . . . . ...... ... . . .. .
.. . . . . . . . . . . 228
. . . .. . .

Bu Ne Dnya Kardeim Seven Sev ene................. ..... ............................ . ..232

te yle Bir ey................... ..................................................... ........ ... .. ..... .... . ............ 238

Olmaz Olsun Czdanmda Milyonlar . . . . . . . . .. . . ... . ... . . .. ... . ... .. ... .. . . .. .. .

. . . . ... .. . . . .. . . . . . ....... . ... . . 242
.. .

kmaz Bu Yol Bir Yere .. . ... . .. . ...... .. ......

.. . .... . . .. ..
. .. . ... .......... . . ... . . . . . .. .. . .
. . . . . .. . . .. . . . . . . . ....
. .. ....... .. . 245
Mutluluktan Haber Ver Dilek Ta . . .. . . . . . .. . .. . .. .... . . ... . . . . .. .. . . . ..... ..... ...
.. .. . . .. . . . . .. .. ..... . .... . . .249
. . . .

in Srr Dengede ............................. .. ... . . .. . .. . .. . . .

.. .... .. ........... . . ...
... . . ..... . . . . . ..... ..... . .. . .. 252
.. . . . . . . . . ..

Beni Sarar Melankoli .

................. . .... . . ....... .. . . . .. . .... .. ..... ... . .. ........ . . .. . . .. . . . ... . . .. . ..
. .. ... . . . .. .... ....... 255

Sard Korkular, Gelecek Yllar . . ... ...... .. . . ..... . ... ...

. .. . ......... .... .... . . . . .... ..... .. . .. ...
.. . . . . . .. ..... . . . . ... . 259

SO'ler /AGLAMA GZBEBEGM SANA KIYAMAM .... . . .. ......... ... ....... . . . . . . .. .. . .. . . . ....... . . 265

Artk Dizginlerim Senin Elinde Petrol... ........ . . . . . .. ...... . . . .. . . . . . ... ...... . . ..... ... ... .. ..... . .. . ... . . .. . .. 267 ..

Ben Seni Seven Kadn . . . .. ........ .. . ...

. . ........... . ...... ........... ... ...... ... . . . . . ....... ... . . . . . . ..... .
... . . ..... . .. ..278
.

Bir Gn Gelir denir, de Firuze ........... . ... . .

. . . .... .... .. . ..... . . .... . .. .
. . . .... ...... ...... .... . . . . .. . . ... ..... .290
Yenik Dyor Her ey Zamana. .. . . . .. . . .... . .. . . . . . .
..... .. .. ........ ... . .... .. .. . . . . . . ... . . . .. . .. .... . . .. . . ...... ..299
Sen Alama Dayanamam . ... . . .. . ........ . ... . . .... . .. . .. . ..
.... .. . ..... . .. .. . ...... . .. .
. . . . . .... . . ........ . . ... . . .. .307
. . . . . ..

Fahriye Abla ............................................................................................ ................ . . . . . . . . . . ....... 313

Bir Mjde Ver u Kalplere . .
....... ....... ....... ... . .
..... .... .......... ... . .. . .
....... . . ........ ..... ..... . . . . ............. 319

arkdaki Ktlk .
..... ...... .. .... ....... ....... . .... .. .. . .
. . ....... ......... ..... .. . .. ............................... .......... . . . 324
Yllar Sonra .
...... ............... . . . .. ..................... ................ ......... . . . .. . . . . . . ....... .... ........... .. . . ........... .. .... 329

Kara Sevda Dedikleri Daha Ne Olabilir ki ........ . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .... .... ........ ....... ... ........ .. . . . 333

90'1ar /KI Z HEPS SENN M? . ..

... . ... .. .
.... ...... . . . . . . . .. . .
.. .. . .
. . .. . . . . . . . . . . . . . . ...... ........ .... . . . . 341
. ... . . ..

Seni Aldattm im Kan Alayarak . .. . . ...... ....... .. . ... .

.... ... . . .. ......... ....... . .. . . . . . . .
.. . . . . . .. . . . . . . . .. . . .343

Beni Yak, Kendini Yak, Her eyi Yak .

....... ................. .............. . . . . . . .
.................. ......... ..... . 350

Hey Cor Versene Bor .... ... .

........... . . . . . . . . . . ...... ....... .. .. ... .......... .. .......... ... .
. ......... .. . . .... ............ 357

Ya Sen Ya Hi . . ... . . . ....... . . . . ..... .. ..

.. .... ........ ... . .. ..... ... .
.... . . . . ....... .. . . ..... .. .. . .
. . . ..... . . . . . . ...... ........ . . . . . . . . 360

Ah Yanar Dner A-Acayipsin ........... ....................... ..... . .. . . .. . . .... .......... .. . ......................... .. . . 364

Macera Dolu Amerika . ......... . .. . ...

........................... ................. ........ . . ......... ......... . . . . . . . . .......... . 370

Onun Arabas Var ... ... . .

........ . . . . . . . . ........... .. . .. .. . ........ . ..... .. . ..... .. . . . . .. . ....... . . . . . .. .. . ....... ... .. . . . . . . . . ... . 374

Sabr Sabr Ya Sabr . .. .

...... .... . ........ . . . . . . . . . ............... .. .. .. .
. ... .. ............... .. . .. ..... .... .. . . 377
........... ... ...

Yine Bir Bama Daralr Yrei m.................... . .. . . ... . ... ....................................... 381

arklara Tutundum.................................................... .... .................................................. 385

2000'1er /ZERMDE SEVDGN MAV ELBSEM .. . ..

. . . . . .......... . . . . . . . . . . .. .. . . . ....... ..
. .. . . 391

Hafife Alma Beni, Alkanlk Yaparm . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .......... ...... ........... 393

Kaynaka . . . . . . . ...................... ........................ . . . . . . . ..................................... . . . . . . . . ................ ......... .403

Bu Satrlarn Yazarndan
Sonsuz Teekkr

Makara bantlardan Arapa mzik dinlenen bir evde dodum. Bu arklara, ok

sk olarak, dedemin ta plaklardan dinledii Krte trkler kart. Sonra da,
bata "Mektebin Bacalar" olmak zere yzlerce Trke ark-trk. Mziin
"yalnzca bu kadar" olduunu sanrken, bir gn, uzak bir akraba evinde, bam
baka havalarla karlatm. Evin gen kz, daha nce grm olduum ta
plaklarn neredeyse yars byklndeki bir pla, ark sona erer ermez baa
alyor, yerinde sallana sallana dinleyip duruyordu. Btn evi sarm olan bu
melodi (Sacha Distel'den "Kime Derler Sana Derler") , sonralar btn yaam
m etkileyecek her trl eyin balangc oldu. Pla baa alp duran, bunu ya
parken de beni grmezden gelmeye zellikle dikkat eden Vivet'e ne kadar te
ekkr etsem azdr. O gn, onun sayesinde, geleceim (ben henz bilmesem
de) "pop" damgas yemi.
Biriktire-dinleye yllar geti. 90 ortalarnda, elimdeki bu arivi birileriyle
paylama isteim giderek iddetlendi ve ben de zel radyo patlamasndan nasi
bimi alabilir miyim diye, nme her gelene niyetimi anlatmaya, notlar brak
maya baladm. Cevap, hi ummadm bir radyodan geldi. Dnemin en mu
halif radyolarndan biri olan Mavi Radyo'nun mdr Handan ztrk, byk
bir cesaret rnei gstererek "devrimci" kimlii ok ak olan bir radyoda "eski
45'likler"imi dndrebileceimi syledi. Olur mu, olmaz m derken baladm
ve gayet iyi de oldu. Tam tersi umulabilecekken radyoda alan herkes, dier
programc arkadalar, bana destek oldu; kimse bin yllk (stelik doru ve hak
l) "afyon" gerekesi ile karma dikilmedi. "Sendika - grev - ikence" haberle
rinden hemen sonra programa balayp "Byle gelmi byle, byle geer dn
ya" mealinde arklar almak bizzat beni bile zaman zaman rahatsz etti, ama
kaydadeer bir gerginlik yaamadan "Eski 45'likler" program, radyonun mad-

11
di nedenlerle kapanaca 1 996 ortalarna kadar srd. Bu dnem zarfndaki en
komik anm ise Erol Bykbur ile ilgili: lki saatlik programa konuk olarak
katlan Erol Bykbur ile sohbetimiz srmekteyken , haber blm "acil ha
ber" girmesi gerektiini sylemi ve biz de "Berdu"lara-merdulara ara vererek
haberleri dinlemeye balamtk. Haberleri okuyan arkadamz iini bitirip d
ar kar kmaz Erol Bykbur'un bana, byk bir korku ve aknlk ifadesi
ile ilk syledii ey u olmutu: "Bu radyo komnist galiba . . . " Handan ztrk
ve radyonun btn alanlarna da teekkr borcum sonsuz. Galiba, asl her
ey, onlarla birlikte balad.
Murat elikkan ile de devam etti. Radyo kapanm ve ben sudan km bal
a dnmken aramt beni elikkan. Radyo yayndayken yaptm program
lar dinlediini ve imdi de kacak olan GazetePazar adl haftalk bir gazetede,
bu programlar, yazl hale dntrp dntremeyeceimi sormutu. "Evet,
evet, evet" eklinde verdiim cevap sonras, bir iki deneme yazs yazp gn
derdim. "Bakalm beenecekler mi?" diye heyecanlanrken, ilk kan sayda ba
na koca bir ke ayrldn ve deneme niyetiyle gnderdiim yazlardan biri
nin bu keye yerletirildiini grdm . Artk bir kemin olmas, bana neler
yaptrmad ki . . . Yllardr taptm isimlere, byk bir heyecan ve bir para da
abart ile, iinde "emsalsiz" , "mkemmel" , "esiz" ve "hazine" szcklerinin
uuup durduu methiyeler dzdm; " eski usul bir hayran" olmann gerei
olarak, yeni kan isimlere "sfr" verip durdum. "Ho, hala ylesin" diyecek
olanlara, "Hakszlk etmeyin" diyebilirim ancak. O dnem yazdklarma yeni
den baktmda, heyecanmn epeyce yattn, daha makul bir noktaya geldi
imi gryorum. GazetePazar'dan ayrldktan sonra Turul Erylmaz'n kollar
na sndm. "Naslsa bir yerlerden teklif gelir" deyip gururla ortalkta gezdi
im o GazetePazar sonras gnlerde, hibir yerden teklif meklif gelmeyince,
"Bu byle olmaz" diyerek Erylmaz' ben aram ve "Neden Radikal lk i'ye a
rlmyorum?" diye akayla kark hesap sormutum. Sevgili editrmn ceva
b ok ksa olmutu: "Gel". Koturmaca orada devam etti. Hala da sryor. Te
ekkr borcum yalnzca elikkan ve Erylmaz'a deil. Onlar sayesinde tant
m, birlikte altm isimlere de: Nilgn Topla, Nazan zcan, Zeynep Ak
soy, Asu Marn, Filiz Aygndz, Sema Aslan, Asl Onat, Yasemin Bay, Ilgn Sn
mez, Alin Tayan, engn Kl, Sosi Dolanolu, Haluk Kalafat, Banu Tuna,
Berran Tzer ve Ayen Gr ile her ey ok daha keyifli yrd ve yryor.
Elinizdeki kitabn ilk iaretini ise Selim lleri akt. Herkesi "millenium" he
yecannn sard gnlerde, lshak Reyna bir " 2 1 . Yzyla Kalanlar" dizisi yap
maya karar vermiti ve lleri, iin "pop" ksmn da bana yazdrmak istediklerini
iletmiti. Kabul etmitim tabii. Yaplan grmelerde, kitabn 30-40 sayfalk bir
"pop tarihi" ile balamas ve benim 2 1 . yzyla kalacan varsaydm (Ajda
Pekkan'dan Tarkan'a uzanan) yirmi ismin uzun biyografileri ile devam etmesi

12
kararlatrld. Kaynaklar taramaya ve ilk satrlar yazmaya balamken dizi
nin iptal edildii haberi geldi. zlmedim, aksine ok zor olan bu iin ank so
na ermi olmasndan dolay bir tr huzur buldum; haftalk yazlarmla, sevgili
dostum Fatih zgven bir gn ofisime urayana kadar hahaa kaldm. Fatih
hep sorard, yine sordu: "Ne oldu o kitap? " Projenin iptal edildiini duyunca ,
bu kitab lletiim'e nermek istediini syledi ve bu konudaki fikrimi sordu.
Korkuyor olmama ramen yine "Evet" dedim. Ama bu sefer her ey daha hzl
geliti. Hemen lletiim'de bir toplant yapld ve Ahmet lnsel, kitabn yazlmas
iin istediim uzun sre ( 1 ,5 yl kadar) dahil her. konuda beni serbest brakp
"Balayn" dedi. Ayn toplantda, bu kitap iin ok emek harcam olan Asena
Gnal ile de tantrldm. Editrm o olacakt ve her yazdm blm bitirir
bitirmez ona gnderecektim. yle de yaptk. Asena her blm aldktan sonra,
yapt onlarca dzeltmeden hi sz etmeden "ok gzel olmu" diyerek mo
ral verdi, ie byk bir heyecan ile devam etmemi salad. Bu kitapta, en az be
nim kadar onun da emei var.
Kitaba emei geenlerin isimleri aslnda uzun bir liste oluturuyor. Byk
bir titizlikle ciltlettii Hey dergilerini ta GazetePazar zamannda "Bunlar sana
daha ok lazm" diyerek bana veren dostum-kardeim Murathan Mungan; ki
tabn yazlmas srasnda karlatm her trl gl torbalar dolusu der
gi-dokman gndererek amam salayan kymetli dostum Hakan Eren; zel
likle 60'l yllar gibi zor ve belal bir dnem iinde bocalarken, (o gne kadar
adn dahi duymam olduum) eitli dergiler bularak beni kurtaran Volkan
zboz (Dip Sahaf); hem dergi hem de plak koleksiyonumun zenginlemesine
her zaman katkda bulunmu Meral Altundal (Mim Sahaf); kolay yazlr san
dm ama en az beni ilk dnemler kadar sktran 90'l yllar, BoomMzik
dergi koleksiyonunu bana aktararak kolaylkla zmemi salayan Sinan Do
yan ve dnya kadar (stelik kle gibi) gazete ciltlerini ylmadan-yorulmadan
tayp altm masaya dizen stanbul niversitesi Merkez Ktphanesi a
lanlar bu listenin en banda yer almakta. Bu ktphanede, bu kitap iin
aylarca altm. Yzlerce (Milliyet, Hrriyet, Cumhuriyet...) gazete cildi gitti
geldi. Ktphanenin alanlar, tek bir gn bile surat asmad, iimi engelle
medi. Neyyire zkan'n katklar ile girdiim Hrriyet arivindeki arkadalar
da yle. Onlar yalnzca cilt ya da dokman tamakla kalmadlar; ay kahve ve
yemek de smarladlar.
Kitabn yazm srasnda, ok sk bir ekilde beni takip edip ynlendiren,
yorulup vazgememi engelleyen arkadalarm iin de ne desem azdr: Murat
Somer, Bilal Dede, Barbaros Altu, Hakan Tok, Deniz Durukan, Levent elik,
Mert zmen, Alper Akyz, Serkan Seymen, Agop ekmen ve Gkhan Pamuk;
"Bu kitap asla bitemez" noktasna gelip sktmda beni desteklediler ve ver
dikleri fikirlerle nmde yeni yollar atlar.

13
 Bu kadar ilgiye-destee ramen, bu kitabn tam ve mkemmel olduunu
sylemek mmkn deil. Kitabn eksii-gedii muhtemelen oktur. Bu, byk
lde, bu alanda pek yazlp izilmemi olmasndandr. Olup biten her ey,
her biri bir baka keye atlm yzlerce kaynak ve binlerce sayfa arasnda ka
lakalm. Bu kark ynn byk bir ksmn taramak, taranan bilgilerden an
laml bir hikaye karmak ve bu hikayeyi makul bir slupla anlatmak, her za
man olmasa da, ounlukla bana "yaplamaz" grnmt. Ama niyetlenildi
ve yapld. Yine de, bunca abaya ramen bu kitap, drt ba mamur bir kitap
deil. Muhtemelen, bir ksm okur, benim szgecimden gemeyi baaramam
baz noktalar arayacak ve bulamayacaktr. Ayn ekilde, var olup da benim
ulaamadm baz kaynaklar nedeniyle, baz dnem ya da olaylar "geitiril
mi" kabul edilecektir. Ama her eye ramen bu kitap, bir " taslak" olarak ka
bul edilebilir. Ya da, binlerce sayfann taranmasyla oluturulmu bir "n al
ma" . Ama bu kitap sonras, daha ayrntl almalara girmek isteyenlerin ii
artk daha kolay. Bunu gnl rahatl ile syleyebilirim. Artk aradklarn ne
rede ya da hangi zaman aral iinde arayacaklarn biliyor olacaklar. Bu da,
hibir tarihin doru hatrlanmad bir alanda hi de az ey deil.
lyi elenceler.

Mays 2003 / Beyazt

14
Nce m z i K vAro
M a ry Had A Little Lamb

nce mzik vard . . .

Byle olmasna byleydi de, mziin yaygnlk kazanp, kolayca herkese
ulaabilmesi iin 1877 ylna kadar beklemek gerekti. nk ancak bu tarih
te, sesin kaydedilebilmesi zerine yaplan almalar baarl bir sonuca ulat.
1877 ylnn 6 Aralk gn, bu alanda uzun sredir ylmadan usanmadan ses
kaydetmeye alan Thomas Edison, yardmcs john Kruesi ile birlikte, fonog
raf (phonograph) adn verdii aleti altrmay baard ve alete fsldad
"Mary had a little lamb" cmlesinin, fonografn ana paralarndan biri olan si
l indirin zerine kaydedildiini ve bu kayd can ektii kadar tekrar tekrar
dinleyebildiini grd.
Aa yukar ayn tarihlerde, benzer bir alet zerinde alan Emile Berliner
de, zorlu bir mcadele sonras, 1887 ylnda gramofon (gramophone) adn ver
dii alete patent ald ve ses kaydetmeyi baardn ilan etti.
Birbirine yakn tarihlerde bu ie girimi ve patent sorunlar nedeni ile yal
nzca on yllk bir ara ile keiflerini dnyaya duyurmu olmalarna ramen;
Edison ve Berliner'in s es kayt aletleri arasnda epeyce farkllk vard. Edi
son'un fonograf, bir silindir zerine dikey (vertical) kayt yapmaktayken,
Berliner'in gramofonu, gnmzde de kullanlan yuvarlak disklere benzer
dz bir yzey zerine yanal (lateral) kayt yapmaktayd. Edison ve Berliner
arasnda, bir de nemli bir niyet fark vard. Edison'un btn bu ilere giri
mekteki tek amac ses kaydetmeyi baarmakt, bunun arkasndan gelebilecek
ticari baarlar, maddi imkanlar, Edison'un, en azndan iin banda dn
d , planlad, ya da peinde olduu eyler deildi. Oysa Berliner, daha
iin en banda, tek kopya olarak kalacak bir ses kaydnn deil, makul bir
yzey zerinde herkese ulaabilecek, yaylabilecek bir ses kaydnn peindey-

17
 Herkesin birden byle bir yen iliin pe
Ses kayt aletleri ine dtn sylemeye gerek bile yok.
"Ses veren"lerden biri de, New York'ta ya
ayan Semih Bey'di. Bu "ses", lstanbul
S u 1 t a n a h m et ' t e
mukim
Hanm'a veril-
miti.

Ses kaydnn baarlmas, herkesi bir bay

ram havasna soktu , her alanda yenilikler
arka arkaya piyasaya sunulmaya baland.
Firmalar, herkesten, bugne kadarki al
kanlklarn bir tarafa brakarak, bu yenilik
leri hayata geirmelerini istemekteydi. De
itirilmesi istenen alkanlklardan biri de
"mektup yazmak"t. Empire State Observa
tory, mektup yerine "Voice - O - Graph"n
kullanlmasn tlyord u . steyen herkes,
s in (bugnk CD) byklndeki bo
plaklar zerine kendi sesini kayded ip, se
venlere, akrabalara, hasret ekenlere,
mektup niyetine gnderebilecekti.

di. Gramofon da buna imkan veriyordu zaten. Berliner, inko, cam ve balmu
mundan yaplm yzeyler zerinde yapt denemelerden sonra, nihayet
1 889 ylnda, sesin bir kalp zerine kaydedilip, bu kalptan istenildii kadar
kopya karlmas iini de baard.
Bu da, mzik endstrisinin domak zere olduunun ilk iaretiydi.

Ev Tipi M zik

llk plak 1889 ylnda yapld. Berliner ile anlaan Kammerer & Reinhardt adl
bir Alman oyuncak firmas, 5 in'lik (bugnk CD byklnde) ilk pla
basarak piyasaya verdi ve bu plak yaklak yl satta kald. 1895 ylnda ise,
epeyce ses getiren "Twinkle Twinkle Little Star" adl plak piyasaya verildi. Tam
da bu tarihte Edison, yetki verdii Columbia firmasnn vastas ile home pho
nograpl adn verdii ve evlerde de ses kaydedilmesini salayacak bir fonograf
modelini piyasaya srd. Bu modele 40 dolar gibi bir fiyat biilmiti ve bu uy
gun fiyatn, aletin milyonlarca eve bir anda girmesini salayaca tahmin edil
mekteydi. Ancak bu fiyat, ou insan tarafndan yksek bulundu ve fonogra
fn evlere yaylmas beklendii kadar hzl olmad. Bir yl sonra, Berliner'in biz
zat kurduu ve ynettii Gramophone Company de, piyasaya, gramofon ve

18
plak srmeye balad. Berliner, kendi firmasnda 7 in'lik ( 45'lik bykln
de) plaklar retmeyi semiti. Bu plaklarn ses kalitesi ok dkt, buna ra
men Gramophone firmas, 1 898 ylnn sonunda, yalnzca Amerika'da , tam
1 1 . 2 1 1 adet gramofon ve 408. 195 adet plak sattn ve Avrupa iin bundan
daha fazlasn umduklarn aklad. Berliner, Avrupa iini bambaka bir firma
ile grmek istiyordu. Yetki verdii ilk fi rma olan Kammerer & Reinhardt'n,
yapt be plaktan sonra bu iten ekildiini ve artk plak retmeyeceini
aklamasnn hemen ardndan Berliner, Londral bir avukat olan William Bary
Owen ve tccar Trevor Williams'n bir araya gelerek kurduklar Deutsche
Grammophon adl bir firmaya yetki verdi. Berliner'in , Hannover'de bir telefon
firmasnn bandaki kardei Joseph Berliner de, firmaya gz kulak olacak ve
abisinin haklarn yakndan takip edecekti. Avrupa'da iler henz dzene gir
miken, Berliner'in Amerika'daki firmas, Columbia ile patent sorunlar nedeni
ile mahkemelere dm ve i yapamaz duruma gelmiti. Tam iki yl sren da
vann malubu olmad; mahkeme, hem Berliner'in firmasna , hem de Colum
bia'ya, Amerika'da plak basma ve satma hakkn tand. Ancak Berliner, Co
lumbia'nn niyeti, kendisini tamamen silerek tek bana ayakta kalmak olduu
iin bu davann galibi saylmas gerektiini aklad ve yeni bir firma kurup
firmaya Victor (galip) adn verdi.
Bir yanda Amerika bir yanda Avrupa , bir yanda Columbia ve Victor bir yan
da yepyeni firmalar; mzik endstrisi domakla kalmam, sratle de genile
meye balamt.

Sin

1889 ylnda yaplan ilk plak, 5 in'likmi

(bugnk CD bykl!jnde). Srasyla 7
in (45'1ik), 10 in (78'1ik), 12 in (LP ve
maxi single) ve 3 in (daha ok CD single)
ebatlar denenmi. Bugn, bu formatlarn
hepsi (malzeme de!jimi olsa da) hala kul tk bu. Yukardaki foto!jraf; iin henz ba
lanmda. Ama 5 in lsnde daha ok larndayken, 15,5 in (39,4 cm) gibi epeyce
mutabk kalnm gibi. Yalnzca CD olarak byk llerin bile denendi!jini gsteriyor.
de!jil; CD - Rom, VCD, SACD (Super Audio Mzik endstrisi, elli eit denemeden son
CD) ve DVD formatlarnda da byklk ar- ra "kk gzeldir"de karar klm.

19
Oryantal

Amerika ve Avrupa'da herkesi ses ve kayt heyecan sarnca, byk bir ksmn
plak firmalarnn finanse ettii epeyce say.da insan, dnyann drt bir yanna da
lp farkl ve ilgin kay.tlar yapmaya altlar. Son y.llarn yaamakta olan Os
manl lmparatorluu da bu gelimelerin dnda kalmaz. Sultan Il. Abdlha
mid'in bata olduu 1900'l y.llarn hemen banda, Alman ses teknisyeni Tantix
lstanbul'a gelir ve Eminn'nde tezgahn aar. Tantix, ilk gramofon pla kayd
n Yeni Cami civarnda gerekletirir. Aslnda lstanbul, sesin kaydedilebiliyor ol
masna ok da yabanc deildir. Edison'un kefinin zerinden on ksur y.1 ge
tikten sonra fonograf, lstanbul'da da grlmeye balanm, bir zaman sonra da,
alnp satlabilen bir rn haline gelmi ve bata Tamburi Cemil Bey olmak ze
re, epeyce say.da sanatnn kayd yaplmtr. Ancak fonograf, zor bir alet oldu
u iin yaygnlaamam ve mziin her yana dalabilmesi iin gramofonun ls
tanbul'a yolunun dmesi gerekmitir. Zaten Osmanl ynetimi de bunu destek
lemektedir. Merutiyeti ilan ederek demokrasi ile ilgili ilk iaretlerden birini ve
ren Il. Abdlhamid, zamanla bu konudaki fikirlerini deitirip, son derece bask
c bir ynetim anlay.n benimsemi olsa bile, Batl denilebilecek her trl hare
kete de destek vermekten imtina etmemitir. Bir yandan saray.o etrafnda ku
uurtulmazken, dier yandan La Revue Orientale ve benzeri dergiler desteklen
mektedir. Zaten, ksmen de olsa Batllamak ya da Bat'ya gz krpmak gerektii,
11. Abdlhamid'den nceki sultanlar tarafndan da kabul edilmi bir eydir.

Edison: Yl 1888. Edison fonograf ile birlikte. Old Gramophones kitabnn yazar Ben Bergonzi'ye gre
bu fotoraf, sabah 05:00 civan, uykusuz geirilmi tam 72 saatlik bir almann sonunda ekilmi.

20
 SALLE FaANCHINI

mou, a cL1 m,

)(ATINtE M USICALF. PA n

F. LISZT.
PllOC !\.\ \1 \IC.

. ArJanc l.e l.::eic k Lommr...oe>r.

!!. F;nhi.sie ut' de.> ntol-(c ti(" b _,-()tn:
. lla.u..n Jc Ctaorin .
.t. l.croi des Alllu-.,mclolic lc Sho\.r<t
u CXnMCt'Oll 1 arilittn,;, /;Ut' l"H lh?oc
ds uritaiu.
ti. ltlodic h<>nt:""i:.

Pni de. Pbc.&: tOO riutr ..

o. ..... au.. l"MM.4 ,, '"r .- t.. .w

c-M11, r..., .....

Liszt: Vedat Kosal'n Osmanl'da Klasik Bat Mzii adl kitabndan: " . . . Liszt 1847 Hazirannda
stanbul'dayd. Piyano ithalats, mzik editr ve mzik malzemeleri satan bir dkkann sahibi
olan Alexandre Comendinger'in Beyolu'ndaki evinde misafir kald. . . Liszt'in stanbul'da konser
verdii bilinir. Sarayda ve Avusturya Sefareti'nde verdii iki konserin programn bile bilmiyoruz.
Elimizde sadece Bykdere'deki Sa/le Franchini'de, muhtemelen o dnemde Bab- Ali nezdindeki
Fransa sefirinin yazlk kknde, 18 Haziran 1841'de verdii konserin program var. . . "

Szgelimi, lkemiz pop mziinin geriye doru dayanabilecei en u nokta

olan "Muzika-y Humayun", Sultan il. Mahmud tarafndan, 1 826 ylnda ku
rulmutur. O tarihte, Yenieri Oca'n kapatan Sultan il. Mahmud, bu ocaa
bah bulunan mehterhaneyi de kapatm ve yerine, daha Avrupai bir kurulu
olaca varsaylan Muzika-y Humayun'u kurdurmutur. Tam iki yl sonra, bu
kuruluun bana ltalyan Giuseppe Donizetti'yi getiren Sultan II. Mahmud'un,
bu konuyu epeyce ciddiye ald grlmtr. Donizetti, bir yandan asl gre
\i olan bandoyu bir ekle sokmaya alrken, dier yandan zel mzik ders
leri vermekte ve bulabildii her frsatta mar bestelemekteydi. Sarayn Bat
mziine duyduu ilgi bu kadarla kalmaz. Sultan Abdlmecid dneminde,
Franz Liszt, bir konser vermek zere lstanbul'a davet edilir. "Majestelerinin
son derece nazik davrand, hem para verdii hem de sedef kaph bir kutu he
diye ettii" Franz Liszt, bu konseri srasnda, Donizetti tarafndan bestelenmi
Mecidiye Mar"n duyacak ve bu marn temalarn kullanarak " Grand
:'v1arche Paraphrase"i yazacaktr.
ltalyan operalar, Dolmabahe Saray'nn iinde bir tiyatro binas inas, ha-

21

Balol a r, konserler
Vedat Kosal'n Osmanl'da Klasik Bat
Mzii adl kitabndan :
"Osmanl Jmparatorluu'nun klasik Bat
mziiyle belgelendirilebilen ilk ilikileri
Jstanbu/'un fethinden yaklak bir yzyl
sonra balar. 1 553'de Fransa Kral 1.
Franois, Kanuni Sultan Sleyman 'n
politik yardmna teekkr ederken Js
tanbul'a bir orkestra gnderir. Bu ilk
karlama ne yazk ki, Avrupa
mziinin bizdeki gelecei asn
dan pek de iac olmamtr. Ka
nuni Sultan Sleyman, ahsen bu
mzikten holanmasna ramen,
btn enstrmanlar yaktrm,
mzisyenleri de ok kymetli hedi
yelerle Fransa'ya geri gndermitir.
Bu davrann nedeni, bu tarz mzi
in Trk ordusunun sava evkine ve
Bu bak as epey bir zaman egemen
olur. Ama gn gelir, "bu tarz mziin", ordu
nun "sava evkine" engel olmayacana
inanan padiahlar geer baa. Bunun iin 19.
yzyl beklemek gerekmitir. Sultan il. Mah
mud, "Vak'a-i Hayriyye" ile s Haziran 1826
tarihinde Yenieri Oca'n kaldrarak reform
larna balayacak ve "Osmanl devlet tekila
tn Batl anlamda modernize etmeye" al
acaktr. "Saray orkestras niteliindeki" Mu
zika-y Hmayun kurulacak, arkasndan ope
ra temsilleri, konserler, balolar gelecek, Yl
dz Saray Tiyatrosu'nda Wagner, Verdi ve
Offenbach'n mzii yanklanacaktr.
Glbn Trkgeldi koleksiyonundan, 17
Mays 1914 tarihli bir konserin davetiyesi:
(IJ) _,.j-""1.. .) ) . - \
: (_,.._.J.Jj) .J;...,, J:.t.. - y
' (.S);). ,,, ,_,,..s::-s.
'("
.,..fr.JJ...h_):Y.,._,.J..;.fa.J';,j-
(.r,.A,1..) J:l:.,)J J"O.J) je" - l
<5-.J
i-.O.ii1'
.;.J.,_iJ.T;J.JJ,J
-'A' Jr - '
-

1-'!.T aj.c.'W -V
kahramanlna olumsuz etki ederek
(.S->.-J)
onu yumuatacandan ekinmesine (t.;,I) .;U,.. } .1'=-.,.-A
balanabilir. Hatta padiah, Fransa (,./._,),\,;.o;J,'..-'J-!Wi-'
Kral'nn orkestray zellikle bu niyetle c,.. e_,,,...s'J_,,.:.:,;_,.,_,.

gndermi olduunu bile zannetmi-

tir. . . "

remde, yalnzca kadnlardan oluan orkestralarn kurulmas, Sultan Abdla

ziz'in besteleri, ayn sultann 1867 ylnda yapt Avrupa seyahati, Richard
Wagner'in Bayreuth opera binasna saray tarafndan verilen maddi destek, ba
lolar, konserler derken, nce saray, arkasndan lstanbul, Bat mziine tama
men kendini kaptracak, eksik kalam da, gelmekte olan Cumhuriyet, bir emir
ve direktifler silsilesi ile tamamlayacaktr.

Kafesin n n de

Saray marifetiyle btn bunlar -0lup biterken, saray dnda da, herkes kendisi
ni kanto dinlemeye ya da seyretmeye kaptrmtr. ltalyanca cantare szcn-

22
den tretilen kanto, lstanbul'u ziyaret eden gezgin tiyatro gruplar vastas ile
yerleir bize. llk rnekleri Gll Agop Tiyatrosu'nda grlr; ksa bir zaman
ierisinde de, nce Beyolu ve Galata, sonra da ehzadeba'nda yaylr. Kanto
ya da kantocular, nceleri yalnzca program eitlendirmek zere aralara sk
trlmaktayken, halkn gsterdii ilginin bykl zerine, giderek her gste
ride daha fazla yer kaplamaya balam, iin banda, kantoya uzak durmaya
alan tiyatro gruplarn da nne katmay baarmtr. lsmail Dmbll'nn
"bizim iftetelli dediimiz krk oyun tarznn bir eitlemesi" diye tanmlad
ve trompet, davul, keman gibi aletlerden kurulu bir takm ile icra edilen kanto
nun yapt en nemli ey, Trk kadnlarn da sahneye ekebilmi olmasdr.
llk kantoyu, Kadky Yourtu Park'nda Aranik Hanm syler; "sahneye kan
ilk mslman kadn sanat" olarak kabul edilen Kadriye Hanm'n gelii de
ok gecikmez; Kadriye Hanm, Amelia adn kullanarak kantolarna balamtr
artk. Ksa bir sre sonra, bir yandan Victoria, Eugenie, Kamelia ve Virgin gibi
bizden olmayan; te yandan, Kadriye Hanm'n arkasnda son srat kuyrua
girmi Nassip, Glfidan, evkidil gibibizden isimlerin katklar ve yaptklar ile
kafes arkalarnda gizlene gizlene herkesin neredeyse unutmu olduu kadnlar
drt bir yandaki sahneleri sarar. Neye uradn arm bir erkek kalabal
da evkle bu kadnlar seyretmeye balar. Gndelik hayata tuhaf bir rahatlk ve
keyif getiren kantonun bu trmanna yalnzca halk deil, plak irketlerimiz de
kaytsz kalmaz ve Tantix'in ziyaretinden bir zaman sonra her yan sarmaya
balayan ta p laklar (78 devirli plak) zerinde, yalnzca arklar, trkler, ga
zeller, taksimler deil, kantolar da dnmeye balar. Madam Pepron, plaa kay
dedilen ilk kantoculardan olur.

Mazi

Kanto, yoluna drt nala devam ederken, Cumhuriyet ile birlikte esmeye bala
yan zgrlk rzgarlar, her trden Batl hareketin desteklenmesi sonucunu
da beraberinde getirir. Zaten hkmetin bizzat kendisi bu ie nayak olmakta
dr. Tangonun bize gelii de bu gnlere rastlar. Arjantin'den kalkp, btn dn
yay bir anda etkileyen tango, bir mzik tr olmasnn yannda bir dans bii
mi de olduundan ve bunun iin de iki vcut gerektiinden, lkemizde ancak
Cumhuriyet sonras yaygnlaabilme imkan bulmutur. Trk popunun en eski
rnekleri olarak kabul edeceimiz yerli tangolarmzdan ilki olan "Mazi"yi,
Necip Celal, 1928 ylnda besteler; bu tango birka yl sonra, Seyyan Hanm ta
rafndan plaa okunur. Necip Celal'i Fehmi Ege, Kadri Cerraholu, Nusret Rf
k, Halit Bedii Akay ve Ziyaettin Sarkartal gibi besteciler takip eder. 1930'lu
yllarn bu nemli isimlerine, 1940'l yllarda Necdet Koyutrk eklenir. Trk
popunun temelinin 30'lu ve 40'l yllarda, bu isimlerin (ve dierlerinin: Musta-

23
fa kr Alpar, lbrahim zgr, Ferdi Daryal, Faik Bereket. . . ) yaptklar ile atl
dn sylemek yanl olmaz. Bu besteciler ve bestelenen tangolar seslendiren
isimler (Seyyan Hanm, Mahmure Hanm, Seyyide Poroy, Celal lnce, ecaattin
Tanyerli, lbrahim Solmaz, Saime engil, Bedriye Tzn ... ) sayesinde tango her
yana ulam, kulaklar bu tr ar olmayan bir mzie ainalk kazanmtr.
stelik tango stadlar bu kadar ile de yetinmeyecek, lstanbul Radyosu'nda,
orkestralar ile birlikte programlar yaparak bu ak daha da hzlandracaklar
dr. Btn bunlar zerine Trk popu, SO'li yllarla birlikte utanga bir ekilde
kendini gsterecek, sonra da dalga dalga her yan saracaktr.

Sahibi n i n Sesi

Kanto ve tango furyasn biz ta plaklar ile geirmekteyken, dardaki firma

lar, bu kadar ile yetinmiyor, farkl metod ve formatlarn peinde kouyordu .
Hi kullanl bir kayt ortam sunmayan 1 O in'lik ta plaklarn yerine daha
baka bir ey koymak isteyen firmalarn en hzls, RCA Victor oldu. Bu fir
ma, dier firmalara gre ok erken saylabilecek bir tarihte, 193 1 ylnda,
SO'lerin hemen bandan itibaren her yan saracak 33 devirli LP'lerin (LongP
lay) ilk rneklerini verdi piyasaya. 1935 ylnda, kayt yapabilen bir teyp mo
deli de, Alman AEG firmas tarafndan Berlin'de halka sunuldu. Sava yllar
nn karkl iinde, bu yeni buluun patent haklar Amerika'ya geti ve ilk

Firma: Fonograf ve gramofonun kefi ile birlikte, bunlar dnyann her yanna yayacak firmalar
da hzla kurulmaya baland. His fvlaster's Voice (Sahibinin Sesi) da bunlardan biriydi. Francis
Barraud'un ektii bu fotoraf, firmann yillar yl deimeyecek alametifarikasnn ilk halidir.

24
 lick {bir paragraf sonra, arklar sevilmi
Plastik orkestra efi mizin soyad deimitir) or
kestrasndan sevilmi paralardan bei
bir plak zerindeyd i . Yani bir eser bitince
teknisyen pla katiyen deitirm iyor, o
plak durmadan alyordu. Bildiimiz plak
lardan birka misli byk olan bu plak mi
kayd. Kr.ima teh l ikesi katiyen yoktu . Bu
plan neriyat bitince onu yakndan tet
tk says 27 Mays 1 9 5 0 ylnda yay mla
kik ediyoru m . Bizim paramzla 1 50 lira
nan ve ksa sre iinde dnemin en
kymetinde olan bu plak zerinde her par
nemli mzik dergilerinden biri haline ge
ann ayr ayr ad, ka dakika ka saniye
len Radyo Haftas'n n nc saysnda,
srecei yazlyd . . . "
derginin muhabirlerinden Zeki Tkel, s
Dnemin en nemli mzik dergilerinden
ta nbul Radyosu'nu ziyaret eder ve radyo
birinin muhabiri, yalnzca bir iki yl evvel
nun spikerlerinden Fikret ncel'i, canl
Columbia tarafndan piyasaya sunulmu
yayn srasnda izlemeye alr. Zeki T
LP'lerden, kanl canl (Harlich ya da Harlick)
kel, "susun uz", " bekley iniz" gibi kl
bir rnekle byle karlam olur.
emirler karsndaki ak nl geer ge
mez etraf ile ilgilenme
ye balar ve ilk di kkatin i
eken ey yayn srasn
da alnan plak olur. Spi
ker Fi kret ncel'i n ; "sa
y n dinleyiciler, i m d i
H arry Harlich Orkestra
s'ndan sevilmi paralar
din leyeceksiniz" anonsu
nun hemen arkasndan,
teknisyen Selim Devrim
taraf n d a n daha nce
hazrlanm plak dnme
ye balar ve daha nce
b u n a benzer bir p l a k
grmemi o l a n muhabi
ri m iz arr: "Harry Har-

olarak 194 7 ylnda Bing Crosby, radyo programlarn, teyp zerine kaydet
meye balad. Bu yeni buluun, 78 devirli plaklara gre ok daha fazla imkan
sunmas nedeni ile, mzik piyasasnn ba format haline gelecei beklenir
ken bu gereklemedi ve RCA Victor'un ilk rneini piyasaya verdii tarihten
sonra epeyce mesafe kaydeden LP, piyasann belirleyici gc haline geldi.
1948 ylnda, RCA Victor'un en byk rakibi olan Columbia, 12 in'lik LP
(33 1/3 devirli plak) formatn, bunun alnabilecei bir alet ile birlikte piya
saya verdi. ok dayanaksz bir madde olan gomalaktan (shellac) imal edilen
ta plaklarn aksine, LP'ler son derete dayankl bir madde olan plastikten
imal ediliyordu. stelik bu yzeye ok daha fazla kayt yaplabiliyordu; yarm

25
saat, hatta daha fazla sren uzunlukta kayt yaplabilmesi artk hayal olmak
tan kmt. Bu nedenle LP'ler ksa bir sre iinde yaygnlk kazand. Tam bir
yl sonra, ilk LP'yi piyasaya sunmu ama daha sonra bu projeden vazgeerek
baka eyler zerinde kafa yormaya balam olan RCA Victor da, 7 in'lik
45'lik plaklar (45 devirli plak) sundu piyasaya. RCA, bu formatn, 2 arklk
single ya da 4 arklk EP (ExtendedPlay) olarak kullanlabileceini duyur
maktayd. Ne yazk ki bu plaklarn, Columbia'nn LP'ler iin gelitirdii ci
hazda alnp dinlenebilme imkan yoktu ve bunun iin de R CA'.nn gelitirdi
i cihaz almak gerekiyordu. Daha iin en banda fonograf/gramofon olarak
iki ayr cihaz ile yol almaya balayan mzik endstrisi, bir kere daha, senin
aletin I benim aletim, onun kefi / bunun kefi kavgasna girimiti ve byle
yapmaktan hibir zaman vazgemeyecekti. zerinde herkesin mutabk kald
bir format olan CD'nin 70'li yllarn sonlarna doru ortaya k bile bunu
sona erdirmeyecek; zellikle grntl kayt alannda (nce VHS/beta, son
ra da laserdisc, CDI, CD-Rom, V CD, DVD ... ) kavga gnmze kadar sre
cekti. Ama btn bu zorluklara ramen, hem LP hem de 45'lik, ngrlen
den daha hzl yaygnlaacak, zaman iinde, her iki formal da alan, ayrca
herkesin oktan unutmaya niyetlendii 78'lik plaklar dndrebilen aletler
(pikap) verilecekti piyasaya.
Ancak bu yeni formatn lkemize girii, 78'lik plaklarn hznda olmad. Co
lumbia ve Sahibinin Sesi (HMV) gibi iki byk firmann lkemizde fabrikas
da olduu halde, bu yeni formatlarn, 78'lik plaklarn yerini almas iin ok za
man gemesi gerekti. lkemizde, ilk 45'liklerin baslmas iin 1962 yln bek
lemek zorunda kaldk. Bu ilk 45'likleri, Grafson firmasnn bast sylenir.
Grafson, gazetelere verdii byk ilanlarla, bu durumu, "Trkiye'de ilk defa:
45 devirli krlmaz plaklar" eklinde duyurmu ve ie, Zeki Mren'in btn ta
plak klliyatn 45'lik plaklara aktararak balamtr. Zeki Mren'den hemen
sonra da Behiye Aksoy ve Muzaffer Akgn, 45'lik plaklara sahip ilk sanatlar
olmulardr. Ancak 45'lik basmaya balayan firmalar, 78'lik plak basmaktan da
vazgemediler, bir sre ayn plan hem 45'lik, hem de 78'lik hali basld. 78'lik
plaktan ancak 1965 ylnda tamamen vazgeildi. Son 78'likler Adnan Pekak,
Zeki Mren, Mzeyyen Senar ve benzeri isimlere yapld.

Bibop

40'l yllarn sonuna doru, caz alannda, o gne kadarki en nemli adm atlr.
stanbul Konservatuar'na devam ederek kontrbas konusunda uzman haline gel
mi ve sahip olduu plak koleksiyonuyla mehur olan Robert Kolejli, Cneyt
Sermet; gitarist Turhan ve llham Gencer ile elele verip (piyano, gitar ve kontrbas
tan oluan) bir caz trio oluturdu. Kurucularnn "King Cole'vari" dedikleri bu

26
Fabrika
3 1 Austos 1968 tarihli Ses dergisinden:
"Trkiye'de plak yapabilen tek fabrika,
Gramofon Limited irketi'dir. Matrisleri
burada yaptrmayanlar, plaklarmn kalp
larn Avrupa'da aldrmak zorundadrlar.
Genellikle talya ve Almanya'da yaptn/an
bu kalplarn maliyeti 500 ile 1 . 000 lira
arasnda deimektedir. Matris yapan
fabrikann azlna karlk, plak basks
yapan birok firmalar vardr. Bunlar Gra
mofon, Grafson, Diskofon, Grafofon, Me
lodi ve enalar firmalardr...
Bir plak nasl yaplr'
Plak yapm ses kaydyla balar. Trki
ye'de enok tatbik edilen sisteme gre
nce mzik alnr. Sonra arkc baka bir
yerde alnan ve kulaklar vastasyla iit
tii mziin zerine arksn okuyor. Bu
srada kayt odasndakiler nlerindeki
aletlerle arkcnn sesini devaml kontrol
ederler. . . Stdyoda doldurulan bantlar
transfer odasna gelir ve burada sesler
aliminyum zerine kaplanm siyah plas
tikten baka bir ey olmayan /aker ze
rine geirilir. Laker'le orijinal bant ara
snda hibir ses farknn olmamas iin
dikkat edilir. Bir plan kaliteli ve kalite
siz oluu da bu farklardan doar. . . Laker
plastik olduu iin iletken deildir. Elekt
rik geirebilmesi iin laker, galvano bl-
mnde nce yce temizlenir, sonra da
eitli kimyasal karmlarndan mte
ekkil ilalarla muamele edilir. Son ola
rak hidroklorik asit ve saf suyla ykanr.
Laker bu muameleden sonra gm bir
disk halini alr. . . Galvano blmnde son
eklini alan /aker, artk klie haline gel
mitir. Hemen pres odasna gnderilir ve
burada bizim evlerimizde kullandmz
plaklar teker teker baslr. Bunun iin
zel bir mahlul prese konur, kalp yer/e
tirilir ve sonra basma geilir. . . Pres oda
snda baslan plaklar kontrol odasna ge
lir. Buradaki ilgili, plaklar her yirmi be
tanede bir olmak zere dinler. Bu son
kontra/dan gaye basm srasnda hatal
kan plaklar ayklamaktr. Bozuk plaklar
derhal imha edilir. Salam olanlar ise
paketleme servisine gnderilir. . . Btn
bunlar olurken matbaaya sipari edilen
cins cins, renk renk plak kapaklar da
gelmitir. Ambalaj odasnda plaklar kap
larna geirilir, kutulara yer/etirilir ve
plaklara sevk edilir. Bin bir meakket/e
meydana gelen plak, mzikten ho/a
nanlarn artk hizmetindedir. . .
Plan ham maddesi Amerika ve n
giltere'den ithal edilmektedir. Plak ya
pmclar, zmit'te imalata balayacak
olan Petkim'in PVC yapmas ile ithal iin
kaybedilen dvizin sona ereceini syl
yorlar. . .
"
Meer ne 'muamele'ler grerek gelmi
mzik piyasamz bu gnlere. Ama dijital
a hepimizden ok arkclara yaram ol
mal, zellikle sesi olmayan arkclara. Es
ki usulde, stdyonun kapsndan gemeye
korkarlard muhtemelen. "Baka bir yerde
alnan ve kulaklar vastasyla iittikleri
mziin zerine" bir seferde ark okumak
pek onlarn harc olmazd.
27
trio, Trk caznn kanatlanmasn salayan en nemi admlar atmtr. Trio'nun
grd ilgi zerine grup, ksa bir zaman ierisinde sextet halini alr. Kurucu
lnn yanna, Mfit Kiper (trompet) , ismet Sral (tenor saks) ve adan (davul)
eklenir. Kendilerine Bibop adn veren altl, Taksim Belediye Gazinosu (o za
manlar Taksim Belediye Pavyonu) ile anlar ve orada almaya balarlar.
T rk popuna olduka salam bir zemin hazrlayacak, zemin hazrlamakla
kalmayp, bu alanda yetimi ok kymetli mzisyenlerin bir blmn T rk
popunun emrine amade edecek T rk caznn bu hareketlilii, SO'li yllara do
ru hzlanarak devam eder. Bu alanda atlan neredeyse her admda Cneyt Ser
met ncdr. Hayatn caza adam olan bu emsalsiz ismin nderliinde grup
lar kurulur ve caz daha geni bir kitleye ulamaya balar.

Rya

SO'li yllar, giderek hareketlilik kazanm cazn etkisi altnda balar. Bibop Sex
tet'inin kurucularndan Cneyt Sermet, 195 1 ylnda, bu sefer tam 14 kiilik
bir modern caz orkestrasnn kurulmasna nclk eder. Bugn bize rya gibi
gelecek bir takm oluturmutur bu orkestray. Arif Mardin (piyano), Faruk
Akel (alto saks) , ismet Sral (tenor saks) , Dikran Haaduryan (trompet) , Arta
Haaduryan (trombon) ve elbette Cneyt Sermet (bas) , bu grubun ban ek
mektedir. Tam iki yl bir arada kalabilmeyi baaran bu geni kadrolu orkestra,
ne yazk ki sonradan, tamamen maddi nedenlerle dalmak zorunda kalr. D
nemin artlar, 14 kiilik bir kadroya sahip olan orkestray bir arada tutmaya
imkan vermez. Bu esiz orkestra, daha sonra da her nitelikli oluum ya da de
nemenin karsna kacak olan paraszlk nedeni ile paydos etmitir. Ama or
kestra tamamen yerle bir olmaz. Cneyt Sermet ve ismet Srnl, yeni bir sextet
kurmak iin kollar svarlar; Zekai Apaydn ve Nejat Cendeli'yi de yanlarna
alp, mikrofonun nne de lmsz Sevin Tevs'i koyarlar.
Kadnlar, "Soir de Paris" parfm ile svanr ve " Cutex sayesinde renkli tr
naklar"a sahip olur; Mzeyyen Senar, Rumelihisar'ndaki kknn nnden
denize girerken boulma tehlikesi geirir ve Coty'nin, "btn kadnlarn hay
ran olduu yksek evsafta gzelletirici seri"si her eve girerken, "Sara Voug
han'vari caz baladlar" sylemekle nlenecek olan Sevin Tevs'li Caz Sex
tet'imiz, SO'li yllarn ortasna kadar almaya devam edecektir.

Neriyat

ok partili hayat balamtr artk. Celal Bayar'n "bo vaatler yerine fiiliyat is
tiyoruz" diye ortal ayaa kaldrd gnlerde LP 'ye gei, beklenildii kadar
hzl olmaz ama, dolayl olarak herkesi etkiler. Ta plaklara oranla daha uzun

28
sreli mzik kaydedilmi bu format , radyolarmz vastas ile derhal kullanma
sokulur. Tek ark alp hemen ardndan pla evirmek ya da deitirmek zo
runda kalan programc ve teknisyenler, LP'nin sunduu kolaylklarn farkna
ok abuk varr. Plak neriyat, LP'ler sayesinde daha da hzlanr, eitlenir. ls
tanbul ve Ankara Radyosu, imkanlar ve kaynaklar artnca ; arklar, trkler,
oyun havalar ve saz eserlerinin arasna, daha fazla dans mzii, caz, rumba,
samba, tango ve hafif gece mzii sktrmaya balar. !simleri, dinleyene bir

1 50 kilo zahire karl filanca kye ret

Radyo men olarak giden !sa avu'un ahsnda,
belli bir eitime sah i p olanlar n bile bu
radyo iine akl erdiremediini anlatmaya
alr bize. lsa avu, "radyonun bulun
duu yerin altnda birisi var, o kartyor
bu sesleri" diye zetler bu konudaki fikir
leri n i .
nternet anda, h i olmazsa iin bu ta
Radyo Haftas dergisi, 1950 ylnn Mart
raf deiti artk. Dou'daki cafe'leri doldu
ay itibariyle, lkede mevcut radyo says
ran gen nfus, ne ile kar karya oldu
n 270.030 adet olarak veriyor. Bu m i kta
undan son derece emin bir ekilde kurulu
rn 99.320 adedi tstanbul'daym. Anka
yor aletin karsna. Hayalleri, istekleri, ba
ra'da 2 8 . 3 3 1 , tzmi r'de ise 18.440 adet
zen aletin bile nnde kouyor; istedikleri
radyo varm. Yani, btn memlekette
ne cevap alamadklarnda "bak bunu yapa
mevcJt radyo saysnn yardan fazlas bu
myor" diye yaknabiliyorlar bile.
ehirde toplanm. Listenin sonunda
Hakkari var, radyo says 53. Ar'da 292,
Bitlis'te 192, Bingl'de 132, Tunceli'de 175
radyo var. Dou ve Gneydou'daki radyo
toplam, belki de tstanbul'un orta halli bir
semtinde bulunandan daha az . . . steli k
durum hala ayn. B i r bilgisayar dergisi, l
kede mevcut bilgisayar m i ktarn, internet
eriim saysn verse, bunlarn ehirlere
dalm hakknda bizi ayd nlatsa, muhte
melen yine ayn tablo ile karlaacaz.
Kader, lkenin bir blm ile ilgili alar
uursuzca rmeye devam etmi demek
ki . . .
Ayn derginin, "Kyl radyoyu nasl
karlyor?" balkl haberinde ise, Mahmut
Makal'n, Bizim Ky kitab referans alna
rak bu durumun bir baka boyutuna dik
kat ekilmi: "Bizim memlekette, bizim

e dalgal. 2 km, '>tf.a_ l mm. 16-!l. 200 600, 1'00 -2000 met
kyde radyonun ne mhim, ne kadar b
e 1Jkal;, i.<timde pilr:p tertibat.
e ''alnu: ki d..i:m lt bJtt... dun1a sldndr
y k ehem miyette b i r ey olduunu kestir
e LU ctviz mobilya
a S;GJ:m, ucuz, en lbil ffsll &:ilnQn iMiyaclarru krllayal>Uettlt
mek ehirli iin ok gtr. Bunu en gzel
....,.e unun bdcik RADYODUR.
l
ekilde ifadelendiren Bizim Ky isimli ese
rin sahibi ky retmeni Mahmut Ma TARAYA C1'DERILIR - TEDIYATTA KOLAYLIK

kal'dr. . . " Dergi, haberin bundan sonrasn K. 6ELVELLi, Glipded Caddui, No. 2l. 8eyo61u, T1>elbat. Tclgn
SELVELLf - STAN8UL
da Bizim Ky'den uzun bir alnt yaparak;

29
ey ifade etsin ya da etmesin, epeyce sayda orkestra, plaklarn zerinde dne
dne evlere ulamaya balar. Ksa bir sre sonra da hafif Bat mzii dinleyici is
tekleri saati girer yayna; dinleyiciler, artk nlerine srlm onlarca orkestra
nn, yzlerce arks arasndan bir seim yapp bu arklar yeniden dinlemek
istediklerini radyolara bildirmeye balamlardr. Programlarda 40'l yllarda
ban alm yrm olan tangonun en nemli isimlerinin kurduu orkestra
lara daha fazla yer ayrlyordu. Artk, Necdet Koyutrk Orkestras tam yarm
saat alabiliyor, orkestrann nndeki ecaattin Tanyerli, tangolarn bu kadar
lk bir sreye yayarak syleyebiliyordu. Hafif le Mzii'nde Semiramis Or
kestras alyor, lbrahim zgr ve Celal lnce, bu alanda hi star grmemi din
leyicinin byk ilgi gsterdii ilk isimler olmaya balyordu. Trk sanat ya da
halk mzii alannda epeyce byk isim, epeyce star vard: Mzeyyen Senar,
Safiye Ayla, Mnir Nurettin Seluk, Ahmet stn, Hamiyet Y ceses, Perihan
Altnda Szeri, Saime Sinan, Zehra Bilir, Ltfi Gneri, Behiye Aksoy (o za
manlar Tetiker), Sabite Tur Glerman (daha sonra da Kardeler), Radife Erten,
Mualla Mukadder. . . Dergi ve gazetelerde, daha ok bu isimlerle ilgili haberler
ya da rportajlar yer alyordu. Y kselen yeni dalga ile birlikte, basn da radyo
nun yaptn yapp yeni starlar yaratmann peine dt. Bu nedenle, ksa bir
zaman ierisinde, "btn gen kzlarn sevgilisi Ahmet stn'e gelen ak mek
tuplar" balkl haberlerin yanna, "dans mziinde en gzel tangolarn zevk
le dinlediimiz sanatkar lbrahim zgr", "dans musikisinin en gzel ve en tat
l arklarn syleyen sanatkar Celal lnce" ve benzeri balkl haberler, rpor
tajlar eklendi.
"Ankara'nn keman sesli yldz" Sabite Tur, radyo programlarna "byk bir
muvaffakiyet ile" devam eder; "alayan sesli sanatkar" Mustafa alar giderek
nlenip "refikas ile" foto muhabirlerine glmser ve henz 29 yandaki Nec
det Koyutrk, gen kzlara "fena haber"ini verip evleneceini aklarken, kafa
lar,musiki ve mzik szckleri arasnda gidip gelecek, bu yeni akm dans ya da
hafif Bat mzii olarak adlandrmak arasnda kararsz kalnacaktr. Ama bir
eylerin deimekte olduu da ok bellidir; darda deimitir, bizde de byle
olacaa benzemektedir.

Bila Fas la

Umuma, "Zppe kzlardan, ssl ihtiyar kadnlardan, sevgililerini kskandr

maa alan kzlardan, iklet ineyen kzlardan son derece nefret ediyor" di
ye sunulan Celal lnce'nin "bila fasla" alt memleketimizi brakp Ameri
ka'ya yerlemesi dahi bu deiim dalgasn zayflatmaz. Celal lnce, artk tango
larn Amerika'nn Sesi Radyosu'nda seslendirmektedir ama, burada da yeni
isimler hi beklemeden ortal saracaktr. Sessiz sedasz bir ekilde her yan

30
sarm olan caz mzii de, basnn destei ile starlarn yaratmaya balar. lstan
bul Radyosu'nda llham Gencer ile yapt programlarla adn duyurmu, gzel
lii dillere destan ve genliinin baharnda Ayten Alpman, caz mziimizin en
tepedeki ismi olarak sunulur dinleyici ve okuyucuya. Eletirmenler (o zaman
lar mnekkit), "ok gemeden bizim june Christy'miz olacak" diye yazlar ya
zarlar onun iin; "esasen salam olan tekniinin de, gn getike terakkiler
mahede ettiini" altn izerek belirtirler. Sk sk, hem ok gzel, hem ok
k bir kadn olan sanat ile ilgili bol fotorafl "mufassal rportajlar" yaymla
nr dergi ve gazetelerde. Rportajlara, kimi zaman llham Gencer Orkestra
s'ndan da manzaralar yansr. Ban llham Gencer'in ektii orkestrada, sonra
dan caz mziimizin efsane isimlerinden biri haline gelecek olan lsmet Sral da
vardr. Trk popunun da ilk starlarndan olan Ayten Alpman, bu ok salam
orkestra ile almakta, bu nedenle de, alp syledikleri her mekan tklm tk
lm dolmaktadr. 50'li yllarn tamamn, caz mziimizin altn yllan olarak
kabul etmek yanl olmaz.
"Artk ev kadnlarnn tabii bir ihtiyac" haline gelen Hoover sprgeleri "te
mizler, sprr, dver"; "kendisini tamamen ark musikisine vermi" Hacer
Bulu, radyo dnda, filmlerde de ark sylemeye balar; merakllar, Tekel'in
piyasaya srd "cidden nefis" Ankara Purosu'nu tttrr; "sesini byk bir
zevkle dinlediimiz" ecaattin (o zamanlar Scaettin) Tanyerli, LondraBar'da
her gece "Papatya" ile byk alk alr; "ili ve berrak bir sese sahip olmann
yannda gzel gzlere de malik olan" Saime Sinan, Ankara Radyosu'nda prog
ramlarna (elbette "byk bir muvaffakiyet ile") devam eder ve "orta arkn ye
gane Amerikan usul kuru temizleme ve boya fabrikas" Ekspres, bizzat evi
mizden eyalar alr, temizler ve iade ederken, caz mziinin grd byk il
gi zerine, giderek daha fazla isim, daha fazla orkestra bu alana girecek, belli
aralklarla, bata Sevin Tevs, Rhan amay, Yaar Gvenir, Hayati Kafe, T
lay German olmak zere epeyce isim nlenecek; bu isimlerin hepsi yalnzca
yaptklar mzik ya da syledikleri arklar ile deil, zel hayatlar (szgelimi,
Ayten Alpman'nn llham Gencer, Rhan amay'n Turgut Demira ile olan a
k) ile de herkesin ilgisini ekecektir. Bu isimlerin tamam, 60'l yllarn ban
dan itibaren, Trk popunu da srtlayan isimler olacaktr.

Little Lucy

1955 ylnda, ban Durul Gence'nin ektii Deniz Harp Okulu rencileri,
mziin gidiatn etkileyecek ok nemli bir ie kalkr ve lkemizin ilk
rock'n roll grubunu kurarlar. Amerika, henz yeni yeni sallanp yuvarlanmak
tayken Deniz Harp Okulu Orkestras, bu yeni akmn en nemli rneklerini
alp sylemeye balamtr. Bir okulun, stelik Deniz Harp Okulu gibi sk bir

31
okulun orkestras olarak kaldklarnda ok fazla yaylamayacak, nlenemeye
cek ve kimseleri etkileyemeyecekleri dncesi ile grup elemanlar, ksa bir za
man sonra zor bir karar vererek Somer Soyata ve Arkadalar ad altnda, gizli
sakl bir ekilde okul dnda da konserler vermeye balarlar. Bu gelime, bu
grup ile snrl kalmaz; aa yukar ayn tarihlerde, A lman Lisesi rencisi Er
kin Koray, arkadalar ile birlikte, rock'n roll'u kendine i edinmi bir grup ku
rar. Olup bitenler karlkl olarak birbirini etkiler. Konser mekanlar dolup
tamaya balar, byle olduu iin yeni orkestralar arka arkaya kurulur, yeni or
kestralarn says arttka konserler ve bu konserlere gelen seyirci says da kat
lanarak artar. an Sinemas, konser verilebilen tek mekan deildir artk. Yalnz
ca bir iki yl gibi bir sre ierisinde, iin ehresi tamamen deimi, henz tam
bir mutabakata varlamam olsa da, ounlukla "hafif Bat mzii" olarak ad
landrlan bu yeni mzik tr her yan sarmtr. Orhan Sezener, llhan Fey
man, Mfit Kiper, Nejat Cendeli, lsmet Sral, llham G encer, lbrahim Solmaz
gibi mzisyenlerin ban ektii orkestralar arka arkaya kurulmu; saylar, bu
yeni oluumlarla birlikte giderek artmaya balam kulp ve konser mekanlar
dolup tamaya balamtr.
50'ler bitmek zereyken Trk popu, ilk byk starn yaratr. Sahneye ilk
defa 1952 ylnda henz bir renciyken lsmet Sral Orkestras ile birlikte
kan ve 1954 ylnda "Fascination" ve " Star Bright" adl yabanc arklara bizzat
kendisi Trke sz yazarak sahnelerde syleyip herkesi akna evirmi olan
Erol Bykbur, "Little Lucy" adl arksn ta plak olarak yaynlar. Odeon fir
masnca baslan bu plan grd byk ilgi, Trk popunun gelecei zerin
deki btn phe bulutlarn datmaya yeter. Erol Bykbur'un ncl,
onu takip eden dier isimler, saylar her geen gn artan orkestralar, henz el
dememi ve olduu gibi duran koca bir halk mzii mirasnn, bu yeni geli
melerin sonucunda bambaka bir ekilde deerlendirilebileceinin anlalmas
ve kapmz almak zere olan 45'liklerin varl, Trk popunun 60'lara sk bir
giri yapacann habercisidir.
Tepeba Bahesi'nde, Tevhid Bilge, Aziz Basmac milleti kahkahaya boar;
Akhava Tiyatrosu'nda "Emekli Sahne Sanatkarlar Yurdu menfaatine operet,
konser ve skeler" devam eder; iftesaraylar Bahesi'nde, Ahmet Yatman, Safi
ye Ayla, Perihan A ltnda, Mualla Gkay, Mefharet Y ldrm, Rikkat Uyank,
Suzan Gven, Menure Tunay bazen birlikte bazen ayr ayr sahneyi inletir ve
Necmi Rza maazas bu gsterilere bilet yetitiremez; "yeni bir Amerikan ke
fi" olan "kmayan, bulamayan ilk ve yegane ruj Likit Liptone" btn kadn
larn dudaklarna yerleir; "byk bir alaka ile seyredilen bir Trk filmi olan
Karanlk Yollar Taksim Sinemas'nda esiz bir muvaffakiyetle" gsterilir; Burla
Biraderler, "ayda 30 lira, 18 ay taksitle Amerikan tekniinin en mkemmel
radyosu, 9 lambal RCA radyosu"nu satar da satar; "Trkiye'nin en byk ka-

32
 mitir. Sahiden ok zor olan bu soyad,
Gencer hibir zaman o ile balatlmam, rmcer
olarak sylenm i , bazen bu bile yetmemi , ,
v e rmcek olarak da yazlr izilir olmu-
tur. Bu konudaki ileyi eken son isim de
Tuba nal old u . Rama'nn reklam mziQi
ile nlenen gen arkc, ilk albm ile
kar m za kar kmaz TuQba nal diye
ba!)rlara baslm ve Ahu TuQba ismi ne
Dilimizin dnmedlC'.li sozckleri e C'.l i p bke deniyle yumuak g'den fedakarl k yapl-
rek altndan kalkabileceC'.limiz bir hale ge mamtr.
tirmeye her zaman merakl olm uuzdur .
Ya da bir meraktan daha fazla bir ey bu;
bahis konusu szckleri, zaten istesek de
do!)ru olarak kartamyoruzdur a!)z mz
dan. Tele iz:yon anallarnn arasnda. yal
nzca on dakika dolanld<:: nda bile, prog
ram szc!)nn, bin far l ekilde telaffuz
-
edildi!)i grlebilir. Amerika'y Amarika,
ameliyat' amaliyat y apan sunucularn sa
ys az deC'.l i l .
Bu d u r u m , artk nle , adlar dilimi- S u n a r
:e pelese olmu i leri n isim le ri n de b i
le kar >. a rs za . T r p o p u da bundan
pav a lm ala t ard a . !iham Gen
BAK Bi R VA RMI
er . soya d . s rete a utuQu ilk \ l llar Bi R YOKMU
da dikkatli C\r e ilde le azlm ima
sna rai;J en , zaman iinde, elbirliQi ile ,
c'ye d nut r lmu ve Gencer halini a l
i LH A M G E NCER
mtr. Daha o Ajda Pekkan'a yazd!) K a r aked i ler
;; y a s=
her za a n tek ile azlm ve
s l e bitrl
e y e 'ga v ret ed lm iti . 'Bayan
Sz : Fecri E bcio l u
b:! a Ser;- .1 r m er'i n bu konuda ba
(Odeon LA S46)
na gelenler se kimse i n bana gelme-

n gazetesi Hanmeli 50 kurua en son modalar takdim" eder; evlerin hepsin

de dnyada eine cidden az tesadf edilir apamarka enfes baharat" tketilir
,-e "solveks ihtiva eden" Parker Quink sayesinde "kalemleriniz bozulmaz, tor
rular erir, madeni ve lastik ksmlar" ypranmazken zaman uup gitmi ve artk
60'\ar ile bamhaka bir dneme girmeye hazr hale gelmiizdir.
Artk pop oturup pop kalkacamz ok bellidir.

33
n Ed E n gl M eS N gl
g i s i yz Le R ?
zleyi

60'l yllar, hibir zaman kolay hazmedilememi ok partili dneme son ve

rilmesiyle balar. Demokrat Parti, devlet eliyle kurulmam bir parti olmann
imkanlarn zorlayp, yllar sonra zal iktidarnn ku konduraca bir usul
de har vurup harman savurunca , Trk Silahl Kuvvetleri, "karde kavgasna
meydan verm.emek maksadyla" memleketin idaresini ele alr. Demokrat Par
ti'nin lkeyi yneti biimini "T rk milletini zincire vurmak" olarak yorum
layan Trk Silahl Kuvvetleri, "bu feci akibete hissiz ve alakasz" kalmam,
"politika ihtirasna kaplmaktan uurlar bozulmu" siyasetilerin hepsini
nne katp srklemeye balamt. Demokrasi ciddi olarak kesintiye ura
tlm, halkn oylar ile seilmi siyasetiler halka sorulmadan ieri tklm
olmasna ramen, "Trk milleti hissiz bir sr deildir" diyen Milli Birlik
Komitesi, kendisinden beklenmeyecek lde demokrasi yanls bir ynetim
biimini seer ve bunun sonucunda da, memlekette nispi bir serbestlik hava
s esmeye balar.
Trk popu da bundan nasibini alr. 60'larn ilk gnlerinde, henz rock'n roll
hakimdir. Mzii T rke olarak yapmaya balamak hala ok az kimsenin ak
lndan gemektedir, ama dnceler, hazrlklar, planlar, projeler vardr artk.
SO'lerin ikinci yarsnda, okuldan arkadalar ile bir grup kurup, amatrce de
olsa kendini gstermeye balam ve 29 Aralk 1 957 ylnda verdii tarihi ne
mi haiz konser ile herkesi kendine hayran brakm olan Erkin Koray, Erkin
Koray ve Ritmcileri adn verdii grubu ile ii profesyonellie vurmu, ilk bes
telerini yapmaya balamtr. Trk popunun ilk bestelerinden birisi olan " l'm
Sorry Mama", sanat ve grubunun verdii btn konserlerde en sevilen, en
ok alklanan arklardan biri olur.

37
 Erol Bykbur'un hala "Little Lucy"nin keyfini srd, Cliff Richard'n,
Shadows ile birlikte estii, stanbul Radyosu'nun sahip olduu plak miktarnn
artk "iki byk oda"y doldurduu gnlerdir o gnler. Erol Bykbur'un
"Little Lucy"si ok sevilmi, ok ses getirmitir, ama bu kadar uzun bir zaman
listelerde yer almasnn sevilmi olmaktan baka sebebi de vardr; o da, firma
larn yerli arkc ve gruplar tevik etmiyor olulardr. O gnlerde lkemizde
mevcut firmalarn hibiri, bizden arkc ya da gruplarn plaklarn basmaya
ok merakl deildi. O sralarda faaliyet halinde olan firmalar, Capitol, Colum
bia, Odeon, Sahibinin Sesi, Pathe, Grafson ve Fonit'ti. Ancak bu firmalarn ta
mamna yakn, yurtdnda bal olduklar merkezlerin emirleri dorultusun
da hareket ediyor, onlarn ngrd program uyguluyordu. Odeon hari, bu
firmalarn hibiri ykselmekte olan dalgalan hissedememi, bu gidie nc ol
may becerememitir. Yerli arkclarmza yalnzca Odeon ilgi gsterir; bu, s
nrl bir ilgidir, ama hi yoktan iyidir. Odeon, tam o sralarda, Ayten Alpman'n
(o zaman Gencer) "Tango Tomorrow" 78'liini verir piyasaya. Necip Celal'in,
mehur "zleyi" tangosu, ngilizce olarak sylenmitir bu sefer. Mziin
Trke olarak sylenmesi iin planlar, programlar, projeler vardr ama, Trke
mzik dendiinde, hala bucak bucak kaan epey sayda insan da vardr. zel
likle, caz mziine gnl vermi ve 50'ler boyu caz mzii yapm sanatlarn
tavr bu yndedir. Ama buna ramen, T rke mzik kervannn nne, "Sum
mertime" ile ortal inletmi bir caz arkcs olan Tlay German decektir.
Tlay German, Erdem Buri'nin destei ile, Fecri Ebciolu'nun szlerini yazd
ve Trk popunun ilk resmt arks kabul edilen "Bak Bir Varm Bir Yokmu"un
plak olarak yaynlanndan hemen sonra ie koyulacak ve T rk popunun ge
limesi iin bilinli olarak bir nc rol stlenecektir. German, ie Odeon'un
stdyolarnda T rke arklarn deneme kaytlarn yaparak balayacaktr.

Popler Melodi

arkc ve gruplar, gndzleri stdyolarda farkl bir ey yapp ortal birbirine

y
katmaya ga ret ederken, geceleri de, hem says hem de kalitesi artm kulp
lerin arasna dalp sahnede ter dker. stanbul'da at, Klp 12, Karavan, Ye
il Horoz, Klp Reat ve ayhane, Ankara'da ntim, bu yeni mekanlardan en
ok sz edilenlerdir. Bu kulpler, her gece dolup boalmaktadr. "Bak Bir Var
m Bir Yokmu"u kaydedip, ilk Trke pla karma payesini elde etmesine
az kalan llham Gencer'in, ili'de, Site Sinemas'nn bulunduu binada at
at'y, yalnzca dinleyiciler ya da mzikseverler deil, bizzat mzisyen ve sa
natlarn kendileri de doldurur. at, kaplarn her gece on civarnda ayor
olmasna ramen, yer bulamayp ieri giremeyeceinden korkan herkes ok
daha erken gelmekte, sraya girip beklemektedir. "Kendilerini neeli bir geceye

38
hazrlayan iftler" , saati gelip kulp aldnda asansrle yukar tanmakta ve
llham Gencer'in fotoraflan ile dolu bir duvar geip salona girmektedirler.
Kulplerin says artmtr ama, grup ya da orkestra says, hala bu talebi kar
layacak miktarda deildir. Bu nedenle, arkc ve gruplarmz, ayn gecede bir
den fazla yerde sahneye kar, kendi aralarnda yarr, aralarndan birinin bir
zamandr elinde bulundurduu "bir gecede en fazla yerde sahne alma" rekoru
nu krmaya gayret ederler. Erol Bykbur'un bir gecede yerde sahneye k
ma rekoru, haftasna kalmadan Somer Soyata ve Arkadalar tarafndan krlr
szgelimi; grup on be gn boyu, her gece, tam be ayn yerde sahneye km
tr. Dolup boalan kulplerin yaratt talep, yeni orkestralarn da kurulmasn
hzlandrr. Bu da, hibir orkestrann mevcut kadrosunu uzun bir sre koruya
mamas anlamna gelmektedir. Orkestra elemanlar, gelen yeni tekliflerin so
nucunda, durmakszn yer deitirmektedir. 196 1 ylnn ortalarnda lsmet S
ral, bu rekabet ortamnn yaratt zor artlara ramen, gnlnden geen or
kestray kurmay baarr. Solist olarak emsalsiz bir ses olan Hayati Kafe ile an
laan mzisyenimiz , Ayhan Ynku, Gnnur Perin ve Turhan Eteke gibi byk
isimleri de etrafna toplayabilmitir.
Trk popunun sesi olaca iddias ile yola kan Popler Melodi, nihayet 7
Mart'ta yaynma balar; Club 1 2 , aralarnda Bedri Karaman, Ali Ulvi, Cokun
Krca, Leyla ve Refik Erduran'm da bulunduu tam 700 sekin davetlinin bu
lunduu bir parti ile 16 Mart gecesi alr; Hayati Kafe, 3 Nisan'da Sreyya si
nemasnda verdii konser sonras Amerikal antz Terry Kirk' koluna takp
gider ve btn basn peinden koturur; Kuyruklu Yldzlar, 5 Nisan'da Robert
Kolej'i sallar; Odeon, Hayati Kafe'nin "Segretamente" 78'liini 10 Nisan'da "if
tiharla takdim eder" ; Erkin Koray ve Ritmcileri, "san ceket - siyah pantolon -
beyaz gmlek - siyah papyon"dan oluan tek tip kyafetleri ile 1 2 Nisan'da ver
dikleri konserde herkesi akna evirir; Pop ler Melodi, 18 Nisan tarihli dr
dnc saysndan itibaren bir yaz kurulu oluturup bu kurula, sonradan Trk
popunu neredeyse tek balarna ar bir ekilde etkileyecek olan Fecri Ebcio
lu ve Sezen Cumhur'u alr; Dario Moreno, Kordon Bl'deki programna 20 Ni
san'da balar; Erol Bykbur, 23 Nisan gn Ankara'da verdii konserde, Pa
ul Anka'nm "Little Lucy"yi plaa kaydedeceini aklar; kadnlar, "yldzlarn
onda dokuzunun sabunu" Lx'n "okayc kp ile ciltlerine kadife yumu
akl" verir; yerinde duramayan Erkin Koray, yldr ayak basmad Gala
tasaray Lisesi'nde, nihayet, 29 Nisan gn konser verir; mzisyenlerin olutur
duu sendikann (Trkiye Mzisyenler Sendikas) zorlamas ile zabta, kulp
kulp gezip sendikaya hala kaytl olmayan mzisyenleri filer ve sendika, 22
Mays tarihindeki Saray Sinemas konserini tam bir gvde gsterisine dnt
rp neredeyse btn yelerini (llham Gencer, lbrahim Solmaz, Erol Byk
bur, llhan Feyman, Kanat Gr, Metin Ersoy . . ) sahneye srerken bahar gemi

39
 Rhan amay' erletiren Mzi Kulb,
Popler Melodi 20 Ey l u l 1 9 6 1 ta rih i nde ; daha ok bir gaze
te gr n m n deki SporSne 1 zi ise 27
Oca 1 965 t a ri hnde y a y n a balar. 1967 y
l n d a ise, a r a l k l da olsa y a n 1 970'e ka-
. dar sren Diskote s u nulacaktr pi asaya .
70'1erin b a n d a ise, ilk sa ys n n kapana,
" K rd m i l e poplerliin doru u n a k
m H meyra 'y yerletiren Pop Mzik kar.
7 Mart 1961 tarihinde y a y n hayatna b a l a Pop 1zik pek kalc o l m a z , 70 ortalarnda
y a n ve T r k popunun h en z yeermeye \ artan e k i l i r . Dskocek ise devam etmek
balad o yllarda nemli bir grev stle tedir. Ancak, 970 yl n n Kasm a nda
nen Popler Melodi' n i n ilk sa ysnda , done Hey'in b u a l a n a g i rm esiyle Diskocek de faz
min en nemli mzik eletirmenlernden la dayana mayacak ve y a k lak dert yl s
Cumhur Alp, "Ve Nihayet" balkl bir yaz r e n yayn ha atna so n verecektir.
yazar ve o gne kadar y a y n l a n m mzik
dergilerini tek tek sayar:

"On be yl nce Franszca bir

mzik mecmuas, on yl nce
hemen hemen yalnz resimli
Caz, iki yl nce (ilk says 1 5
Ocak 1 959 tarihinde yaynla
nan) Caz Ekspres, geen yl An
kara'da Melodi ve niha)et Melo
di'den iki gen ile Popler Melo
di. . . Okuyacaz, okutacaz, onu
her ay daha gzelletireceiz. Po
pler Melodi bizimdir. . . "

Popler Melodi yaynlan rken, ba

ka dergiler de girer devreye. l k sa y
snn kapa n a olaanst gzellikteki

ve artk yaz gelmitir. 1961 yazna, yeni kurduu orkestra ile lsmet Sra! dam
gasn vuracaktr. Bu gnlerde; llham Gencer ile Ayten Alpman'n grltl ay
rl herkesin dilinde gezecek, llham Gencer, her gece kolunda yeni bir gen
kz ile kulp kulp gezerken, Ayten Alpman da srekli birtakm isimlerin ona
yaktnlmasyla bunalacak, tas tara toplayp caz eitimi almak iin lsve'e
gidene kadar da dedikodulardan kurtulamayacaktr.

Tatl Bir Kz Yaa rm Boazii 'nde

1961 ylnn yaz aylan, sonradan Trk popunu derin bir ekilde etkileyecek
isimlerin ortaya kt bir zaman olur. Bar Mano, "rs - eki temposu ze
rinde younlatklarn" syledii grubu Harmoniler ile konserden konsere
komaya balar ve "Save The Last Dance For Me" ile " Cradle of Lovc" arklar

40
ile dakikalarca alklanr. 60'larn btn bir ikinci yarsn en tepelerde gc:i ne
rek geirecek olan Gnl Turgut, evket Uurlucr'in destei ile ayhane sah
nelerinde bu sralarda grnr. Bu "narin gen kz", "memleketimizde hemen
hemen arkclar arasnda hi grlmemi ekilde yksek perdelerde korkma
dan trmanarak" yle bir "La Verita" syler ki, h erkesin a: ak kalr. Herkes,
bylesine byk bir sese sahip gzeller gzeli bu kzn . mutlaka tepelere tr
manaca konusunda hemfikirdir.
1 9 6 1 yaznn dillerde en ok gezen arks ise Bob Azzam'n " Cest Ecrit
Dans Le Ciel" adl arksdr. Bu arky Roberto Lorano da sylemi ve her iki
arkcnn pla da hatr saylr bir miktarda satmtr. Btn orkestralar, ark
clar, bu arky repertuarlarna alr; radyolar durmadan bu arky alarlar. Her
zamanki gibi, bir mevsim ok sevilecek , sonra da geip gidecek bir ark mu
amelesi gren ya da yle sanlan bu arknn kymeti, sonralan artar ve ark ,
Trk popunun dnm noktas olur. Fecri Ebciolu, tam b u sralarda arkya
Trke sz yazmaktadr. Henz insanlar bundan habersizdir. Herkes, sahne re
pertuarn, lngilizce, ltalyanca, Franszca ve lspanyolca arklar (hatta altk
lar m ekann etrafnda Museviler yayorsa, onlarn sevecei ''Hava Naguila" ve
benzeri arklar) ile doldurmaktadr.
arkc ve gruplarmzn bir ksm, sahnede ok az sayda Trke ark syle
se bile, bunlar plaklara tamay akllarna getirmemektedir. O yaz, Odeon
Erol Bykbur'un bir plan daha yaynlar. lngilizce iki arkdan oluan bu
78'liin n yznde ''lt's Now Or N ever" vardr; arka yznde de sanatnn
bestesi olan "Kiss Me" . Artk ok popler olan, alt her yer dolup taan
Erol Bykbur, "Little Lucy"nin byk ilgi grmesi zerine beste yapmaya
devam etmi, ancak bu arklara Trke sz yazmaktan kanmtr. Belki de,
Trke plan hi satmayaca dnlmektedir. Zaten, "hrts bol" olarak
nam saln yerli bask plaklara talep azdr; h enz 78'liklerden 4S'liklere ge
mediimiz iin, bizde baslan plaklar fazla biiy h grlmekte ve ok yer kapla
dndan ikayet edilmektedir. Kimse , btn bunlarn zerine, bir de Trke
sylemeyi ekleyip riske girmek istememektedir.
Dndar zpay, Orhan Avar, Salim Arba, zkan Kaymak ve Ayten Alp
nan'dan oluan erif Y zbaolu Orkestras , Moda Deniz Klub'nde sahneye
kan ilk Trk orkestras nvann alr; bu orkestrann solisti olarak sahneye
kan zkan Kaymak "24 Mila Baci", Ayten Alpman ise "Big Daddy" ile herke
sin azn ak brakr; son plann her iki yzndeki arklar ile listelerde yer
alan Erol Bykbur, sahnede bateristi ile sk bir kavgaya tututuktan sonra
:\merikan Kulp'ten ayrlr; Somer Soyata ve Arkadalar grubundan iki deli
kanl birden (Erkut Takn ve Grkan Bilgtay) nianlanr; Sevin Tevs , en b
\ k hayalini nihayet gerekletirip Avrupa'ya gider; belli bal btn orkestra
larmz Hilton Mzik F estivali'nde gvde gsterisi yapar; artk adn "kalipso

41

Yerli Bask
Trk popunda grd her trl aksakl
"neli F" adl kede eletiren Popler
Melodi, 8 Austos 1961 tarihli saysnda,
mzikseverlerin bizzat kendileri ile ura
yor. Dergi, "melodileri gzel aranjmanlarla
takdim eden" byk orkestralarmza ilgi
gstermeyen okuyucularn paylayp, sonra
da, "bu mhim deil, mhim olan" diyerek,
sz yerli bask plaklara getiriyor:
"Plak plak plak diye y1Ttnrsnz da sevdi
iniz arky bugn iin ilkel kalan yerli
plaklarmzda beenmeyip, says az, edi
nilmesi zor yabanc plaklarn peinde ko
arsnz. Halbuki ne kar? Varsn koca-
man olsun plak, tamas zor, hrts bol
olsun. Evinize ylacak yerli plaklar tava
na yaklatka, onlarn tekil edecei bu
merdiven arzu ettiiniz vasfta plaklara
ulaacaktr. Eer bugn plak sanayiimiz
geri ise bunun hakiki sebebini kendinizde
araynz. Siz alacaksnz ki, plak yapclar
zenginlesin ve size istediklerinizi vere
bilsinler. Bir tek misalle, bizde plak mera
knn ne kadar olduunu gstermek iste
riz. ok sevdiiniz Paul Anka'nn, bir
mddet evvel pek ok sevdiiniz "My Ho
me Town" arksnn yerli pla, ister ina
nn ister inanmayn, sadece 366 tane sa
tlmtr. "
Plaklarn yalnzca 366 adet satlabildii
gnlerden, yz bin lerce, milyonlarca satla
bildii gnlere geldik. Ama yine de, o gn
lere bakp "ne byk gelime" diyerek elle
rimizi ovuturmamamz gerekir. Mzik pi
yasamz ok kt gnler geiriyor, henz
lmcl 366 snrna gelinmedi ama, bu ih
timal de, ok uzak grnmyor.

kral"na karm olan Metin Ersoy ilk filmi "Bo Yuva"y bitirip, ikincisi olan
"Sonbahar Yapraklar"na balar; "yeni istidatlardan" Gnl Turgut, ayhane'de
almaya devam eder; Popler Melodi, artk renkli kapakla kmaya balar; "se
vimli antz" Berta, "Nessuno Credera" adl plam karr ve Klp 12 ile anla
r; Pe - Re - Ja, "Fujer losyonu"nu piyasaya verir; Tlay German, ayhane'de
ki programn bitirip at'ya geer ve Ankarallarn, "Manha De Camaval" ar
ks ile tandklar "gen kabiliyet" Tanju Okan, Orhan Sezener Orkestras'mn
solisti olarak adn duyurmaya balarken, 1961 ylnn Aralk ay gelmitir. Bir
yl daha bitecek, yeni bir yl balayacaktr ama, bu arada olup bitecekler, Trk
popu iin bundan ok daha fazlas demektir.
Fecri Ebciolu, Trk popunun ilk pla olma erefini elde edecek olan "Bak
Bir Varm Bir Yokmu"u yazm, Mfit Kiper Orkestras'mn solisti ve sakso
foncusu olan Nevzat Yalaz'a bu arky plak yapma teklifini gtrmtr. Ama
her nedense Nevzat Yalaz ii tamamna erdirememi ve arky llham Gencer
kapp stdyoya girmitir. Aralk aynn bitmesine kalmadan, her ey hallola
cak ve her yam "Odeon sunar" ilanlar saracaktr. Firma , LA 345 katalog nu
maras ile Trk popunun ilk plan, ilk 78'liini verecektir piyasaya. Herkes
bu pla konumaktadr artk. Daha nce dillere dolanm Tlay German -
Mfik Kenter beraberlii, herkesin gznde nemini kaybetmi olacak ve
42
Tlay German nihayet rahat bir nefes alacaktr. Bu da ok srmeyecektir, zira
Tlay German be ay sonra Erdem Buri ile tanacak ve ortalk, bu sefer
daha da youn bir ekilde alkalanacaktr.

Kara Tren

SO'lerin sonu, 60'larn banda, anne ve babasndan gizlenerek amatrce ark

sylemeye balayan ve buna ramen, adn ksa bir zaman ierisinde "sveter
li arkc"ya karm olan Tlay German, 1 962 ylnn ilk yarsnda, kendisi
ni, Erdem Buri'nin evinde bir akam yemeinde bulur. Hem Tlay German',
hem de Trk popunu ok fazla etkileyecek bir tanmadr bu . Tpk yllar n
ceki Ayten Alpman - llham Gencer evlilii, tpk yllar sonraki Nur Yolda -
Ergder Yolda evlilii gibi bu birliktelik de, pop mziimizi ok etkileyen
mucizevi ilikilerden biri olur. Tpk dierleri gibi, mzii hayatlarnn ba
kesine yerletirmi olan bu ift de, tanr tanmaz, deliler gibi almaya
balar. "Bak Bir Varm . . . "n ortal sallamaya balad o gnlerde Erdem
Buri, "sen Trk deil misin, niye kendi mziini kendi dilinde sylemeye
sin ?" sorusu ile kar Tlay German'n karsna ve daha nce Sevin Tevs ile
Ayten Alpman'n reddettii proj esini ayrntlaryla anlatmaya balar. Birka
trl yaplabilecektir bu Trke ark syleme ii. llk akla gelen, Fecri Ebci
olu'nun at ve daha sonra aranjman adn alacak akm takip etmek, yani
yabanc arklarn zerine sz yazmak ya da yazdrmaktr. Bir dier yol ise,
Trk halk mziinden seilecek paralara ("parann melodik ve ritmik yap
sn bozmadan" ) ok sesli olarak dzenlemeler yapmak ve bu paralar Bat
enstrmanlar eliinde syiemektir. Bu yolu da , Alpay ve Doruk Onatkut he
nz amlardr. Sonralar Anadolu pop adn alacak ve ksa bir sre iinde
yaygnlaacak bu akm, Doruk Onatkut, "Kara Tren"e yapt Batl bir d
zenleme ile am ve ark Alpay'n sesi ile her yana yaylmaya balamtr.
Erdem Buri de, Tlay German vastas ile, daha iin hemen banda, bu akm
desteklemeyi kafasna koymutur. Erdem Buri'nin nerdii nc yol ise
(tangolarmz saymazsak) henz denenmi bile deildir. "Kendi mziimiz
den hareket ederek yeni besteler yapmak ve bu besteleri de, tabii yine Trke
szlerle sylemek" diye zetler Erdem Buri bu nc yolu. Bata Erol B
ykbur ve Erkin Koray'n yaptklar olmak zere, yerli beste kimsenin ya
bancs deildir ama, daha nce, ounlukla lngilizce szlerle sylenmi olan
bu besteleri, Trke szler ile sylemek, ya da bunu nermek kimsenin akl
na gelmemitir. nerilerin tamam Tlay German tarafndan kabul edilince ,
almalar hzla balar v e her yola d a ayn anda bavurulur.
lnn'nn ikinci koalisyon kabinesinin, 4 ekimser ve 1 34 red oyuna kar
lk 259 kabul oyu ile greve balamasnn zerinden ok gememitir. O gn-

43
!erde Yaln Tura, Melil Cevdet A nday ve Ruh i Su, Erdem Buri'nin, Moda, 54.
Devriye Sokak'taki evine ok sk olarak girip kmaya balarlar. Sonraki yllar
da canndan bezdiri lecek olan Ruhi Su, o gnlerde, hafif de olsa esen zgrlk
rzgarlar nedeni ile bir para rahat , bir para serbesttir. Erdem Buri , T lay
Gernan'n, " trkleri gazino arkcs gibi" sylemesini engel lemek iin, eve
Ruhi Su'yu davet etmitir. Tlay German, haftada kere , bu iin piri olan bir
sanatdan ders alacaktr. Derslerin " Madmak" ile balad sralarda, Erdem
Buri de, Melih Cevdet Anday'n ''bitiremem bu kadar az zamanda" dedii ve
ad hep "Moskova Geceleri" olarak anlm Rusa bir arkya bizzat kendisi sz
yazmaya karar verir. "Senin arkn Sylyorum" adl arknn ise, hem bestesi,
hem de szleri Erdem Buri'ye aittir. Yaln Tura'nn besteledii ve szlerini Me
lih Cevdet Anday'n yazd "Sonbahar arks" ile birlikte ilk Trke szl
bestelerimizden biridir bu. Ne yazk ki, bu iki arkdan birini ilk Trhe szl
beste olarak ayrp, dierinin nne geirmek mmkn deildir. Aralarnda
ok az zaman fark vardr, hatta her ikisinin birlikte ortaya ktklar bile syle
nebilir. Bir yanda Yaln Tura ve Melih Cevdet Anday, dier yanda Erdem Buri,
Tlay Gcrman'a bu almalarn tam ortasnda gelen bir teklifi karmamak
iin son srat almaktadrlar nk. Ankara'daki Bankan Oteli'nden gelen
teklifin kabul edilmesi zerine, muhtemelen i daha da hzlanm ve her iki
ark da ayn sralarda gn yz grmtr. Tam bu sralarda Odeon, Trke
ark iine biraz daha aslmaya karar vermi ve Tlay German', "Senin arkn
Sylyorum" u kaydetmesi iin stdyoya sokmutur. Bu arknm, 5052 katalog
numaras ile tek yzl bir deneme pla olarak firma sahiplerinin masalar ze
rine gelmesinin hemen ardndan Tlay German, bu sefer de, ad "Mutlu Gn
ler" halini alm "Moskova Geceleri"ni kaydetmek i in stdyoya girer. Bu ark
da, 5053 katalog numaras ile bulur kendini yneticilerin masalarnda. Btn
artlar (Tlay German'n hreti giderek artmakta ve ilk Trke szl plamz
"Bak Bir Varm ... " byk apta satmaktadr), bu iki kayd tek bir plakta topla
yp piyasaya sunmak iin ok uygun olmasna ramen, Odeon bunu yapmaz
ve her iki ark da , tek yzl deneme plaklar olarak kalr ve arive kaldrlr.
Tlay German, ilk Trke plana, bir iki yl sonra, Anadolu pop rzgarn bir
frtnaya evirecek olan "Burak Tarlas" i le kavuacaktr.
Erdem Buri ve Tlay German ortak almasnn sonular bir bir ortaya
kar ve henz iin bandaki Trk popu piyasasn allak bullak ederken, nc
lerden biri olan llhan Gen cer de bo durmayp sahibi olduu at'da, yeni ses
leri dinlemeye, ie yarayacak gibi olanlar semeye almaktadr. Tuhaf bir te
sadf eseri, o gnlerde basnn, "daha nce alaturka dersleri alm olan Emel
adndaki gen ve gzel renci" olarak tantt Emel Sayn ve Ada Pekkan,
aa yukar ayn sralarda karlar llham Gencer'in huzuruna. Ayn sralarda,
Ankara Radyosu'nun gen seslerinden lsmet Nedim de, bir ilki gerekletirip

44
hafif Bat mzii enstrmanlar eliinde alaturka arklardan derlenmi bir
konser verir. Henz iin bandayken, herkes, her yolu denemek istemektedir.
Erol Bykbur Orkestras'ndan ayrlan Kadri nalan, kendi adn verdii bir
grup kurup Saray Sinemas'nda verdii ilk konserde byk bir baar kazanr \' e
konserden sonra Sevim Emre'den dev bir iek alr; Ayten Alpman, Klp 12'de,
evket Uurluer eliinde "My Man"i sylerken gzyalarna boulur; llham
Gencer'in de desteini alm olan Berta ve Arhan Tekvar, adlarn artk "iki sper
ses"e karr; Necla lz Amerika'dan dner; Columbia, Odeon, Capitol, Sahibinin
Sesi ve Pathe markal plaklarn yerli basklarnn tamam artk Ycilky'deki Graf
son Limited irketi'ne ait plak fabrikasnda yaplr; kalipso kralmz Metin Ersoy,
vatani vazifesini yapt Kore'de, "elden geirdii kzlarn" anlarn basn men
suplarnn zerine saarak kendinden bahsetti rmeye alr; ilk defa Kuyruklu
Yldzlar eliinde sahneye km olan Baar Tamer, kendi ayaklar zerinde de
durabileceini ispatlar ve ardndan da Kadri nalan ls'ne geer; kere da
lp, her seferinde yeni batan kurulan Kuyruklu Yldzlar'dan geen mzisyen
says 49 kiiyi bulur; baterist Aykan Karata, yalnzca be alt ay gibi ksa bir sre
iinde, Kuyruklu Yldzlar'dan Erol Bykbur Orkestras'na, oradan da Somer
Soyata'nn grubuna, sonra Karakediler'e, oradan da krk dkkan niyetine ilk
grubuna dner ve yllar sonra, "Biz Byleyiz" adl arks ile adn geni kesimlere
duyuracak olan Lale Akat, Sekstet SSS grubu eliinde Amerikan Kulp'te boy
gsterirken, herkes kendince elden geirdii trky grcye karmaya bala
yacaktr. "Mahmud um" , "Halinem" ve "Adanal" yola koyulmutur bile.
stn Poyrazolu Orkestras, Adana'ya ilk giden orkestra olur ve byk ba
ar elde eder; Dario Moreno, Monte Carla radyosunda verdii bir konserde,
dinleyicilere Trke olarak "saadet ve nee" temennisinde bulunur; Erol B
ykbur, ilk filmini evirmek iin, "senaryonun tasdikten dnmesini" bekler;
Leyla Gencer, Saray Sincmas'nda, ocuk Dostlar Dernei yararna bir konser
verir; Catherina Valante'ye benzetilen Gnl Turgut, Yeil Horoz ile olan mu
kavelesini uzatr ve ayn yerde almaya devam eder; sekiz yl aradan sonra
Kulp Reat'ta almaya balayan Rhan ama} Gnl Yazar ile tututuu
kavgann sonucunda ii erken brakr; Fehmi Ege, kendisinden srarla istenen
"Leen - Horoz" adl arknn, "La Vie En Rose" olduunu ancak yazl bir not
aldktan sonra karr ve Orkestra 6, Yeil Horoz'daki programn yarda bra
kp Klb Mustafa'ya geerken 1 2 . SanRemo Festivali'ni kazanan Domenico
Modugno'nun "Addio Addio"su, ikinci olan Milva'nn "Tango ltaliano"su ile 7.
Euro Chanson (Eurovision yarmasnn o zamanki ad byleydi) yarmasnda
ipi gsleyen lsabelle Aubret'in "Un Premier Amour"u neredeyse btn ar
kc ve orkestralarmzn repertuarna girecektir. Bu esnada ortalk, Zeki M
ren'in, adlarn sr gibi saklad ama gkyz ile ilgili olduunu da belirtmeyi
("Gezegen" olmayacana gre, belki "Yldz", belki "Gne") ihmal etmedii,

45
biri sarn, dieri esmer iki aktrisi birden idare ettii dedikodular ile alkala
nr. Zeki Mren, beyaz orap ve siyah mokasenlerini ekip, koluna bir gn sa
rn, bir gn esmeri alarak, kulp kulp gezmektedir. Farkl nedenlerle de ol
sa, herkes bir para akndr.

Aman Hal imem Canm Mahmudum

"Bak Bir Varm ... "n zerinden epeyce bir zaman gemi olmasna ramen,
Trke ark ihtiva eden plaklarda beklenen patlama gereklememitir. ark
nn grd ilgi zerine, herkes ortal Trke plaklarn sarmasn beklemi,
ancak umulan ey olmamtr. Ksa bir sre sonra, 45'lik formalnn memlekete
girmesi ile birlikte bu gerekleecektir, ancak henz vakit vardr. Trk popu
hala, gruplar ve orkestralar arasnda byk hzla devam eden mzisyen transfe
ri ile ba etmeye almaktadr. En nl, en ok i yapan orkestralar bile kadro
larn uzun bir zaman muhafaza edememekte, bir baka gruba kaptrmaktadr.
Binbir umut ve emekle kurulmu gruplarn bir ksm, elemanlarn oraya bura
ya kaptrnca, ellerinden baka bir ey gelmedii iin piyasadan tamamen eki
lir. 1962 ylnda, Erol Bykbur Orkestras'ndan ayrlp, byk umutlarla ken
di grubunu kuran Kadri nalan, ok ksa bir sre sonra (yln bitmesine ya
kn) , kadrosunu muhafaza edemedii iin paydos etmitir. Kadri nalan, solisti
Baar Tamer'i, Doruk Onatkut'un kurduu Kentet Dogo topluluuna kaptrm,
yapacak bir ey kalmadndan, kendisi de eski grubuna dnmtr. "Hatay ili
nin merkez kylerinin birinde yedek subay retmenlik yapan Doruk isimli
gen mzisyenin yalnzln paylat, hayallerindeki" orkestra olan Kentet
Dogo da byk umutlarla kurulmutur. Doruk Onatkut, "kyde geen gnleri
nin hatras olarak cha cha ritminde dzenledii" "Kara Tren" adl trk ile is
mini duyurmu ve herkesin kendisinden ok ey bekledii biri haline gelmitir.
Doruk Onatkut, Baar Tamer'i ve "talyanca, Franszca , lngilizce, spanyolca ve
Ermenice" arklar syleyen Berta'y solist olarak grubuna dahil etmitir. Grup
ta, 70'li yllar boyunca Trk popunun en nitelikli sayfalarn evirecek olan a
nar Yurdatapan da vardr. anar Yurdatapan, kendisi ile yaplan rportajlarda,
en nemli zelliinin "sesi olmadn bilmesi" olduunu syler. Yurdatapan'n
belki sesi yoktur ama gitarn ok sk bir ekilde konuturmaktadr.
Gruplarn, topluluklarn arasnda, kendisini frtnaya teslim etmeyen, artlar
ne olursa olsun kadrosunu muhafaza edip, rekorlar peinde koanlar da vardr.
Aleksandr Zambolu ve Kitar Kuarteti, bunlarn banda gelmektedir. 1 949 y
lnda, Aleksandr Zambolu tarafndan kurulan grup, 1962 ylna girildiinde
hala ilk kadrosu ile ayaktayd. Zemini son derece kaygan olan bu alanda, tam
on yl ayn kadroyu muhafaza edebilen bu grup, ilk kurulduu yllardan
sonra bir eleman daha alm, ancak "kuartet" olan adn deitirmemiti. Kuru-

46
cusunun yannda, J ori Stil, Koo Karalis, Mihal Filipidis ve J ori Andoniadis'ten
oluan grup, kurulduu ilk gnden itibaren lstanbul Radyosu'nun programla
rnda yer alm ve ald Latin Amerika ezgileri ile, kulaklarn 60'l yllara ha
zr hale gelmesine katkda bulunmutu.
O gnlerin bir baka nemli zellii de, trklere el atanlarn saysnda art
olmas ve yaplan arklarn bir bir grcye karlmasdr. Salam bir kadro ile
Lbnan'a almaya giden Mfit Kiper Orkestras'nn bateristi Vasfi Uarolu,
yapt sololar ile dikkat ekmektedir. Uarolu, 1961 yln 1962 ylna bala
yan gece televizyona da km, "kendisi iin ayrlan 1 5 dakikalk bir program
da" , "Halimem" ve "Adanal" trklerini alarak herkesi artmtr. Trklere
kendisini kaptrm bir baterist daha vardr o sralarda. evket Uurluer Orkest
ras'nn elemanlarndan Aydn Erdener de, "Mahmudum" adl trky cha cha,
"Hapishane esmesi"ni ise caz ritminde dzenlemi ve "alaturka eserleri Bat
mziine adapte etmekte bir hayli kabiliyetli" olarak nam salmtr. Grubun,
" 1 2 lisanda arklar" syleyebilen antz Renata (muhtemelen 12 lisann iine
dahil edilmi Trkesi ile), "Hapishane emesi"nin banda duran ve ad belki
de Mahmut olan adama cha cha ve caz ritmleri ile atlar yakar olmutur.
Bu sralarda yurtdnda almaya giden orkestra saysnda da bir art gr
lr. Mfit Kiper Orkestras, arkc ve gruplarmzn, ok ilgi grdkleri iin
ikinci adresleri haline getirdikleri Lbnan'a almaya giden onlarca isimden bi
ridir. Gruplar ve arkclar, szlemede ngrlen sreler iin almaya gider,
kimi zaman szlemeler uzatlr, ama her durumda i bitince geri dner ve ie
kaldklar yerden devam ederlerdi. O gnlerde, temelli bir ekilde Lbnan'a yer
leene rastlanmamtr. Yllar sonra, 70'lerin banda Ay-Feri, bir aylna lran'a
gidecek, ama evlenip, ocuk sahibi olarak orada, ah devrilene kadar kalacaktr.
Bunun dnda, dou ve gneydeki komularmza gidip, kendilerine bir hayat
kurmaya alan pek kimse olmamtr. Oysa Avrupa ya da Amerika yle deil
dir. Buralara gidenler, her eyin ne kadar farkl olduunu, mzisyenlerin nasl
ba tac edildiini grp akna dner ve temelli olarak buralarda kalmann
yollarn, daha ilk gnden aramaya balarlard. Sz gelimi popler mziimizin
ilk nemli starlarndan Celal lnce, erken saylacak bir tarihte byle yapmt.
60'larda lbrahim Solmaz takip etti onu. Trk popunun temelini atanlardan biri
olan ve almak iin gittii Almanya'da, "sk sk yabanc dergi ve ajanslara ko
nu olabilecek derecede baarl mzik" yaparak dikkatleri zerine eken lbra
him Solmaz da, Almanya'ya yerlemeye karar vermitir.
" 1 7 - 1 8 yalarnda, elimsiz, kavruk vcutlu, illi yzl ama pek canaya
kn" Rita Pavone'nin hreti bize kadar gelir; kadrosunda Salim Arba ve ky
meti hi bilinmemi olan antr Yksel Koku'yu bulunduran Zekai Apaydn
Orkestras "baarl showlara" imza atar; Sylvie Vartan'n "sade ve zarif sa mo
delini " , lkemizde de ok sayda gen kz " tatbik etmeye" balar; "Atatrk'n

47
takdirini kazanm, onun huzurunda eitli konserler vermi deerli sanatkar"
Hakk Derman mzikteki l5. yln kutlar: Yap ve Kredi Bankas, 1963 ylnn
ikinci ekiliinde " 15 apartman dairesi ve 500.000 liralk eitli para ikramiye
leri" datr; Ayten Alpman ve Hayati Kafe, lsmet Sral ile birlikte gittikleri ls
ve'i. birbirinden gzel konserlerle birbirine katar; Necla lz, yeniden Ameri
ka'ya dner ve New York'un nl "lokallerinden" Vienese lantern'de ark sy
lemeye balar ve evlerin duvarlar. "bugne kadar kefedilen boyalarn en mo
derni Sadosan ile mat ve set grnl bir sath" haline getirilmeye gayret
edilirken. lbrahim Solmaz, her yaz grubu ile birlikte lstanbul'a gelip konserler
verecektir. Ancak zamanla bu sayfa kapanacak ve lbrahim Solmaz, temelli bir
ekilde Trk popu sahnelerinden ekilecektir.

Limbo

Birileri ekilmekteykcn. )'eniler, genler gelmekte, Trk popunun meydan

bo kalmamaktadr. 19ol ylnda, kendi imkanlar ile at'nn kapsn alan
ve !iham Gencer'in, "bu kzda i var" fetvasn vermesi zerine, Gencer'in gru
bu Los atikos'a katlan Ajda Pekkan, be ay iinde byk gelime gster
mi ve yemlerin arasndan hemen sivrilmesini bilmitir. 63'n ilk aylarnda,
Moda'daki lozan Klb ile anlama imzalayan arkc, bu kulpte Atilla Ber
kan eliinde sylemeye balar arklarn. "Memleketimizde, hafif mzik ala
nnda tam antz sknts hissedildii bir anda ortaya kan bu gen ve kabili
yetli yldz" , llham Gencer'den ald derslerden sonra, stanbul Teknik ni
versitesi'nin showlarna km, burada kendini gsterip isim yapmaya bala
m ve Moda'daki popler bir kulple szleme imzalayabilmitir. Basnn, da
ha o zamanlar bile. ''kendine meslek olarak setii bu yolda dzenli ve prog
raml bir ekilde yryerek baarya ulamak niyetinde" olduunu vurgulad
bu "sevilen yeni antz" , kt Avrupa seyahatlerinden "birok plak ve
bandlarla" dnecek, repertuarn, ''Avrupa'da ayn en sevilen yirmi melodisi"
arasndan setii arklarla oluturacaktr. "Sesi ile olduu kadar, fiziki gzel
lii ile de dikkati eken" gen arkc, muhabirlerin kendisine ynelttii en s
radan sorulara bile, herkesi artacak cevaplar vermekte ve akll bir gen kz
dduunun altn izmektedir. Kendisine sevgiden bahseden bir muhabire, y
zn buruturarak bakm ve "sevgi izafidir" demitir szgelimi. Sonra da ek
lemitir: "Benim en byk sevgim tabiattr. " Sinemay hi dnmediini,
kendsine film teklifi gelirse kabul etmeyip, yoluna ark syleyerek devam et
mek istediini syleyen Ajda Pekkan, ok deil, be alt ay sonra, Ses dergisi
nin at yarmaya girip, Hlya Koyiit'i sollayarak birinci olacak; mzie
tamamen boverip, ounluu be para etmez filmlerin iine dalacaktr. Buna
ramen, her ey olacana varacak; yanl hesap, Yeilam'dan dnecektir.

48
60'larn ikinci yarsnda Ajda Pekkan, sinema sayfasn kapatp, zaman iinde,
sperstar hatta diva olarak anlaca mzie geri dnecektir.
Ajda Pekkan, bir : mtz olarak dikkatleri zerine toplamaktayken, bir antr
olarak da Ertan Anapa, gnn ykselen yldzdr. llk defa rencisi olduu Ka
bata Erkek Lisesi'nde sahneye kan arkc, 1957 ylnda Caddebostan'da yap
laca ilan edilen bir amatr ses yarmasna bavurmu ama yarma yaplama
d iin ortada kalmtr. Neyse ki bu, gen arkcnn mzik ile olan balarn
zayflatmam, srekli olarak alm, dardan getirdii plaklardan arklar ez
berleyerek kendisine bir repertuar oluturmu ve kulplerde ark sylemeye
balamtr. 1963 ylnn ilk aylarna gelindiinde Ertan Anapa, artk binlerce
hayran olan bir arkcdr. "Gen kzlarn mektup yamuruna tuttuu yakkl
arkc" , "ders aralarnda yazlan mektuplarn kalitesinden ikayet" etse bile, ha
linden olduka memnundur. Dergi ve gazetelerin, "okuyucularn istei zerine
szlerini nerettikleri" "Sealed With A Kiss" bata olmak zere, her arks ile
dakikalarca alklanmakta , alt yerlerde kuyruklar olumaktadr.
1963 ylnn ilk aylarnda, bir de limbo salgn balamtr memlekette. lki di
rek arasna konan tann altndan eller yere demeden geilerek yaplan lim
bonun yaygnlat bu gnlerde, Celal Bayar'n, Kayseri Cezaevi'nden geici
olarak tahliye edilip, tam bir hafta sonra yeniden tutuklanmas bile limbocular
etkilemez. Onlar, giderek daha aalara ekilen tann altndan gemeye al
makta, lsveli birinin 2 1 santim olan rekorunu krmaya, hi olmazsa buna yak
lamaya abalamaktadrlar. Bu alanda da at, ba ekmektedir. Hala popler
liini srdren llham Gencer, bir yandan bu alanda yarmalar dzenleyip sos
yete kadnlarn, bumu ve topuklar ine sivriliindeki ayakkablaryla ta al
tdan gemeye tevik ederken, dier yandan "limboda bir ampiyon seilecek
se, o da ben olurum" demeye getirerek sosyeteye karp bizzat yarmaktadr.
Ayn yln Mart aynda ise, sonradan Trk popunu deli gibi saracak bir ak
mn ilk rneklerinden biri u verir. Adn, daha ok "Brigitte Bardot'un nianl
s" olarak duyurmu olan Sacha Distel, "tam seksen bin lira mukabilinde" , bir
hafta almak zere lstanbul'a gelir. B.B.'den artk ayrlm ve bakas ile evlen
mi olarak lstanbul'a gelip "Hilton'un Boaz'a bakan geni dairelerinin birine
yerleen" monsieur Distel, kendisine eski nianls ile ilgili olarak soru soran
muhabirleri azarlamakta ve "beni kzdracak sualler sormayn" diyerek, Brigitte
defterini kapadn sylemeye almaktadr. Sacha Distel, bu ilk geliinde pek
fazla bir ey yapmad. Bir hafta kadar ark syledi, "seanslarndan birinin biti
inden sonra", kendisini dinlemeye gelen Zeki Mren ile tant, karlkl iki
iti. Ama sonraki gelilerinde, tpk Adamo ve Patricia Carli gibi Trke plak da
\'apacak, "Kime Derler Sana Derler" adl bu plak ile rekorlar kracaktr. Ama bu
na biraz daha vakit vardr; nce Fecri Ebciolu yolu aacak, Adamo'ya "Her Yer
de Kar Var" yazp piyasay altst edecektir. Sonra da sahneye, Fecri Ebcio-

49
lu'nun att her adm byk bir azimle takip eden Sezen Cumhur nal ka
cak ve yabanc arkclarn koluna girip, elinde notlaryla onlar ekitirecektir.
Sacha Distel'i yolcu etmemize kalmadan Charles Aznavour gelir. "lzmitli ve Er
meni asll, 1 . 60 boyunda ve hi de gsterili bir tip" olmayan Aznavour, yalnz
ca tek bir gece sahneye kmak iin gelmitir ve bu konser, "200 lira denerek
takip edilebilmitir". Konserden sonra, Charles da yalnz kalmaz; bata Leyla
Sayar ve Gnl Turgut olmak zere, nemli sayda isim, sanat ile tanmak
iin kuyrua girmitir. Gnl Turgut, bu konuda bir adm ne kar. "Sesinizin
gzelliini bana ok vdler" diyen Charles Aznavour'u krmam ve tantrl
dklar mekann sahnesine frlayarak, Enrico Macias'n "Adieu Mon Pays"ini
sylemitir. Gnl Turgut'un sesini, zellikle "bouk tonunu" beenen Charles
Aznavour, arkcmza orackta teklif yapar ancak reddedilir. Gnl Turgut bu
nun sebebini, basna epey sonra aklar: "Hemen konser gecesinin ertesinde yo
la kmamz istiyordu. . . " Gnl Turgut, hakl olarak, acele ie eytan ve onunla
birlikte baka eylerin de karacan dnm, teklifi reddetmitir.
Orhan Boran, "lpana 1 1 Soru Yarmas"n lstanbul Radyosu'nda sunmaya de
vam eder; Metin Toker'in Akis dergisinde Emil Galip Sandalc'ya satamas ze
rine, Sandalc da Toker'e "siyasi jigolo" der ve birbirlerine derler; Lbnan'dan
dnen Mfit Kiper Orkestras, kadrosunu deitirir ve yeni katlan ltalyan
mzisyeni iaret etmek babnda adn 3+3 Kiper Orkestras olarak deitirir;
1952 ylnda "Ege Ses Kraliesi" seilen Gnl Yazar, Necdet Yazar'dan ayrldk
tan sonra evlendii zden elik ile mutlu beraberliini srdrr; Samsun'da
yaplan Trkiye Gzellik Kraliesi msabakasnda birinci seilen Sevim Em
re'ye gelen tekliflerin ard arkas kesilmez; Erol Bykbur, erif Yzbaolu ile
birleerek yeni bir grup oluturur ve Hilton'da programa balar; Gksel Arsoy,
hava subaylar ile birlikte "afak Bekileri"ni evirir ve Pervin Par ile Mahir
zerdem, be yldr sren beraberliklerini noktalarken, Robert Koleji, "Trki
ye'deki hafif Bat mzii almalarn, verimsiz bir Avrupa - Amerika hafif m
zii taklitiliinden kurtarma amac ile" , 1 . Boazii Mzik Festivali'ni dzenle
yecektir. Bu festival, tek bana da yeterince nemsenmesi gereken bir adm ol
makla birlikte, asl yol aaca dier festival ve yarmalar nedeniyle ok nem
lidir. Bu festival, Trk popunun sonraki yllarnda, bizden ezgilerin, aranjman
karsnda elde edecei mutlak hakimiyetin ilk nemli iareti olacaktr.

Abidik Gubidik

1. Boazii Mzik Festivali'ne, "ehrimizin isim yapm orkestralarndan bir o

u" itirak eder. Renata Bein ve Haldun zdenizmen'in solistleri olduu evket
Uurluer Orkestras; kadrosunda Doruk Onatkut ve Oktay Yurdatapan'n (an
tr) bulunduu Faruk Akel Orkestras; Galatasaray Lisesi rencilerinden oluan

50
ve piyanoda Timur Seluk'un, basta Mehmet Teoman'n yer ald Galatasaray
Vokal Grubu; "gen kzlar tarafndan sk sk alklanan" Ekolar; "dzenli ve sis
temli bir almann rneini veren" etin lnntepe Orkestras ve iinde nder
Bali'nin de bulunduu Erol Bykbur ve erif Yzbaolu Orkestras, itirak
eden gruplarn bir blmdr. Trk popu, ilk defa bu apta bir gsteri ile insan
nne kmaktadr; hem dinleyiciler, hem de mzisyenler bu frsat karmaz ve
tadn karmaya gayret eder. "Gen kzlar; evket Uurluer Orkestras'nn yak
kl antr Haldun zdenizmen'in etrafn hemen evirir" , ders kitaplar ya da
defterlerinin herhangi bir yerini imzalatr, sahnede Erol Bykbur grnd
anda yksek sesle lk atarlar. . . Delikanllar da bo durmaz. ou gzlkl, ta
mam beyaz orap - siyah ayakkabl genlerimizin byk bir ksm, okullarnn
bahesinde, askl siyah elbisesi ile turlamakta olan Renata Bein'i keserken, yeter
li cesarete sahip olan bir blm antzmze yaklar, imza almaya niyetlenme
seler bile, ilgin olduunu varsaydklar sorularn sorar, kendilerinden buram
buram gurur duyarak cevaplar dinlemeye alrlar. Bu festivalde, gereinden
ok derece ve dl vardr, neredeyse katlanlarn hibiri eli bo dnmez. Etraf
delikanllarla evrili Renata Bein, "en baarl antz"; sahnede grnd an ye
ri yerinden oynatan Erol Bykbur, "en baarl antr"; onun seslendirdii
"Adieu Mon Pays" " festivalin en gzel arks" seilir. Doruk Onatkut, "Kara
Tren" ile "en iyi aranjman" dln alrken; "en baarl enstrmanlar" gibi ge
ni bir kategoride, erif Yzbaolu (piyano) , Giani Penzo (bas) , Ersin nlsoy
(gitar) , Hrant Lusikyan (alto saks) ve N ejat Alpay (bateri) dle deer grlr.
Boazii Mzik Festivali'nin bitii ile birlikte, Trk popunda bir hzlanma
bekleyenler, umduklarn bulamazlar. Her ey, bir mddet eskisi gibi gidecek
tir. Bu sralarda ortaya kan en kaydadeer gelime, birka yl sonra, Trk
popunun tozunu attracak olan Moollar'a temel tekil edecek Meteorlar adl
grubun kurulmasdr. Murat Ses ve Aziz Azmet'in ban ektii bu grup, ta
mamen amatr bir zihniyet ile kurulmu ama iinde yer alan sk mzisyenler
nedeni ile, zaman iinde Moollar'a evrilmitir. Ayn tarihlerde, Ergder Yol
da da, lzmirli genlerden oluan bir orkestra kurmu ve bu grubu , memle
ketteki "los"lu grup hakimiyeti nedeniyle Los Esperanza olarak adlandrm
tr. Ergder Yolda'n grubu, bu isimle , ztrk Serengil'in sahibi olduu Abi
dik Gubidik Gazinosu'nda sahneye kacak, bir zaman sonra da adn da Hali
karnas Belisi'ne dntrecektir.
Gazete ve dergilerin yaymladklar mzik sayfalar, hala yurtdnda olup bi
tenler ile dolup tamaktadr. lngiliz genliinin, artk Bossa Nova ve Tamure
adl danslara merak sardn ama buna ramen Twist'ten vazgemediklerini
okur, be yl nce, "Who's Sorry Now" ile listeleri altst etmi Connie Fran
cis'in, "If My Pillow Could Talk" ile listelere ancak otuz altnc sradan girebil
diini reniriz. Bu kadar da deildir; "ikolata renkli arkc" Johnny Mat-

51
his'in geirdii trafik kazas, "yedi dilde ark syleyen srailli gen arkc"
Carmela Corren'in piyasaya srd "yeni long - play pla", henz evlenmi
bulunan Paul Anka'nn, karsnn kskanln "aka ile" karlad, Nana Mo
uskouri'ni, yapt rejim sonras 18 kilo verdii de buralardan renilir. Her
dergi ya da gazetenin, gnlnden getii ekilde dzenledii l istelerde, nere
deyse hi Trke ark bulunmaz. Bu listeler, J immy Soul, Al Martino, Brenda
Lec, Ray Charles, Beach Boys, Lou Christie ve benzeri isimler ile doludur.
" Sevimli Yunan artisti" Aliki Vuyuklaki, "Sralardaki Heyecanlar" filminin
T rkiye'de cereyan eden sahnelerini" tamamlar; "Amerikan asll fakat Fran
s,y, yerlemi bulunan rej isr" Jules Dassin, "bir film evirmek arzusu ile"
nmnleketimize gelir; 40 m ilyon dolara mal olan " Cleopatra" film i , dikkate
dal i alnmayacak bir haslat yaparak yerlerde srnr; "akaklar krlam,
orta yal , yakkl" Rhan Adl ile T rkan oray'n beraberlii, "z babas
bile bu aclambn gent i , kzm ona vermem" d iye ortal ayaa kald ran a nne
Meliha oray y znden hala belirsizliini korur; bir baka anne, Refet Doruk,
..ocuumun gamzel i olmas iin, on kilodan fazla ayva yedim" d iyerek Belgin

Doruk'un d illere destan gamzelerinin sebebini izah eder; Hayat K itaplar, "b
t n kadnlar zevkle okuyaca ahane ak ve his" romanlarn arka arkaya
yay m l amay srdrr ve Erol Ta, "Susuz Yaz" filminde ba rol kaparken,
E o l Bykbur ve nif Y zbaolu'nun ok parlak ortakl eitli srt
meler nede iyk sona erecektir.
Ses necn uasn n geen sene sinemamza kazandrd Tamer Y iit" bir filme
llaha balar; " kazananlarn arasna katlmak isteyenler, paralarn devaml suret
te Yap ve Kredi Bankas'nda birikt irir"; Zeki Mren, kendisi srarla "Bahevan"
dese bile, irket i dahil herkesin "Bahvan" ele dii filmi bitirir; Cneyt Gker,
Sevda Aydan, Bozkurt Kuru ve Ayten Kamaz'l (Gker) "p Beni Kate" m
zikali an Sinenas'nda kapal gie oynar; yldr fasikller halinde yaymla
nan Hayat Asil lopcdisi nihayet tamamlanr; Jacqueline Kennedy'ye olan ben
zerl ii ile "di kkatleri zerine toplayan" danszmz Aysel G ilda, ltalya'y birbi
rine katar ve "sevilen bir antz, baarl bir t iyatro sanats, iyi bir sinema ar
tisti" olan ] uliette Greco'nun lstanbul'a gelecei haberleri duyulurken, Trk po
pu, bir i k i mahcup deneme dnda pek bavurulmam 45'lik formalnn yay
gnlamas zerine yeni bir ke dnecek; arklar arka arkaya plak haline gelip,
festivaller. konserler giderek artarken ok parlak gnlere nihayet girecekti .

M utl u Olsun B u Y l

1 963 yln bitir i p , 1 964 ylna girdiimi z gnlerin hemen balarnda; T rk po

punun grebildii en mkemmel ortaklklardan biri olan Erol Bykbur ve
er i ! Y zbaolu Orkestras dalmaya karar verir. Bu orkestra , 1. Boazi i

52
Mzik Festivali'nde, dlleri n
VE N VI L $ARKI SI
nemli bir blmn toparla MZ.t< : EROL BYKBUR
17al& /.,111.,, SZLER e
o - 1.un Jo -.. ....#.
yarak baarsn tescil ettirmi,
mu.- l-lu l<r
- -
..

arka arkaya ald teklifler ile

de, maddi adan rahatlam
tr; ancak giderek ykselen ve
Trk popunun i lk sperstar
lanndan b i r i o l ma yolunda
hzla i lerleyen Erol B y k
bur'un yalnz kalmak isteme
si ile dalr. Ancak grup, Hil
ton Otel i ile uzun sreli bir
an lama yaptndan bu or
takln f i i le n da lmas, bu
szlem e n i n b i t i tarihi nde
olacaktr. Buna ramen, Erol
Bykbur , beklemez ve yeni
bir orkestra kurarak alma
lara balar. Gndz kendi or
kestrasn oturtmaya alan Yeni Yl arks: 1 963 ylndan 1 964 ylna girn 1ck
zereyken Trk popu, henz yeterince arks. pla bile
Erol By kbur , geceleri de olmadan bir "Yeni Yl arks" ednmiti. Erdem Buri
erif Y zbaolu'nun koluna szleri yazm, Erol Bykbur ve Crel J,kzl11 /J11 liklL
bestelemilerdi. Bu trde ilk rnek olmasna ragme.;
girerek Hilton'un salonlarn
ondan sonra yazlacak btn arklarn hepsinden dd '7,
enlend irmektedir. Ama bun gzel, daha dzgn, "nee ve mutluluu" ayakla11 biaz
daha yere basar ekilde datmaya alan bir a kwo
dan nce bir ey daha yapm
bu. in iine Erdem Buri kartnda her ey adabrc,1
tr Erol By kbur; C ret l yaplyor, hibir eyin suyu karlmyordu.

kzl ile birlikte, tpk darda

yaplmas adetten olan noel ve ylba arklar gibi bir ark bestele i i r. Soz
lerini Erdem Buri'nin yazd ve daha sonraki ylba kutlamalarnda ya) g n hi r
ekilde sylenecek olan "Yeni Yl arks " , "Mutlu olsun dostlar" d iye balar
ve "elele verel im" diye biter. Erdem Buri, kutlama arks yazyor ol masna ra
men , 70'li yllarda sloganlaacak trde dizeler de katmtr araya. Bu a rk, son
radan onlarca rnei yazlacak (ylba , doum gn, vs.) belli gnlere ait ar
klarn ilk neml i rneidir. stnde durularak, aba harcanarak, zellikl e iyi
olmas iin gayret edilerek yaplm i lk rnek.
1964 ylnn ilk aylarnda, bir antz daha kazanr Trk popu. Ayten Alp
man lsve'te hem alp hem caz eitimi alrken, Sevin Tevs ve Rhan a
may gibi nl ler cazda srar edip popler melod ileri sylemeyi resmen ayp
sayarken, T rk popunun en skntsn ektii eydir kadn sesi . Geri Tlay
German, Ayla Dikmen , Gnl Turgut, Ay -Feri ve birka isim daha vardr, ama

53
yine de antr saysnn yannda bunun laf bile edilemez. Bu nedenle, her siv
rilebilen antze, vasatn zerinde bir ilgi gsterir mzik camias. "Ankaral
gen amatr antz" olarak nam salan Fsun nal, o sralarda "Trke ark
da syleyebilen yabanc arkc" kotas erevesinde memleketimizi ziyaret
eden Peppino Di Capri ile ektirilmi fotoraflar ile basnn ok ilgi gsterdi
i biri olmu, gerisi de orap sk gibi gelmiti. Yllar sonra, Fsun nal'n
unutmay tercih edecei ve "ya sendromu" mucibince szn hi etmemeye
gayret edecei bu yllar, arkcnn, sonralar ad ile birlikte anlacak "enerjik
olma durumu"nu hazrlayacak yllardr. Kendisi, 70'li yllarn hemen banda,
durduk yerde ortaya kan bir arkc gibi grnmeyi tercih ediyor olsa bile,
1964 yl ile birlikte balayan mzik serveni, ayn yl llham Gencer'in show
larna katlarak devam edecektir. Ardndan, Ankara'da Alpay ile alacak ve
Columbia'nn kanatlar atnda, Trk popunun erken dnem 45'liklerinin bir
blmne imza atacaktr.
Ayn dnemde, Trk popunun bir baka star olma yolunda ilerleyen Tanju
Okan'n da ykselii balar. Bir iki yl iinde, Trk popunun en nemli sesle
rinden biri haline gelecek olan Tanju Okan, Vasfi Uarolu'nun kurduu Or
kestra Hisar'n solisti olarak ie giriir. Nevzat Yalaz ve Turgut Dalar'n da iin
de bulunduu bu orkestra, Ankara'daki Balin Oteli'nde seyirci karsna kar
ve tam not alr. zellikle, "orkestrann antr olan gen solist Tanju Okan",
herkesi hayretler iinde brakmaktadr.
Tam o sralarda, mzik alannda yaymlanm ilk kitaplardan biri piyasaya
sunulur. Atlas Kitabevi'nin yaymlad bu kitapta Vural Szer, epeyce ter dke
rek, hala aknln hkm srd Bat mzii alanna nemli bir hizmette
bulunur. Mzik ve Mzisyenler Ansiklopedisi adl bu kaynak kitap, " 1900 terim,
1 103 biyografi, 90 opera, 90 makam, 744 resim ve nota ve 3326 madde"den
olumaktadr. Henz emekleme dneminde olan bir alana salad katk anla
tlamayacak kadar ok olan bu ansiklopedi, bu alandaki en nemli kaynak eser
lerden biri olmay yllarca srdrecektir. lkemizde Trk popu, hatta genel ola
rak mzik, ok sk kitap yaymlanan bir alan haline hibir zaman gelememitir.
Bu nedenle, Levni nin minyatrleri eliinde, "drt renkli zarif miz ciltli" ola
rak baslm bu kitap, o gnlerde herkesin azn kar ak brakr; ren
meye hevesli olan mzisyenlerimizin baucu kitaplarndan biri haline gelir.
Orkestralarmzda ise durum hala ayn gibidir. Yeni gruplar kurulur, kuru
lurken de eski gruplardan adam transfer edip, onlarn dengelerini bozarlar.
Kadrosundaki mzisyenlerden bir ya da birkan baka bir gruba kaptrm
olanlar da, ya takviye yaparak yollarna devam ederler, ya da toptan dalrlar.
1964 ylnn en nemli gruplarndan biri de, Ergun zer ve Arkadalar'dr. Ya
nna Muhittin Payda' da alan Ergun zer, solist Dimitri Covanidis'in ses ver
dii orkestras ile salam bir balang yapar; tpk zkan Kaymak gibi. Trk

54
popunun ilk antrlerinden biri olan zkan Kaymak, nihayet askerliini bitir
mi ve hayaliyle yanp tututuu kendi orkestrasn kurmutur. zkan Kay
mak, yeni orkestras ile amlca Kz Lisesi'nde bir konsere kar ve kendini s
narken, Ergun zer ve Arkadalar, Trkiye Mzisyenler Sendikas'nn Taksim
Belediye Gazinosu'nda dzenledii konsere katlr. Emir yksek yerden geldii
iin, o sralarda mevcut ve dikkate deer btn gruplar bu konsere katlmtr.
Basnn, "orkestralar geidi" diye duyurduu bu konsere, Hrant Lusikyan'l
evket Uurluer Orkestras, etin lnntepe Orkestras, Kanat Gr Orkestras,
Yusuf Gnseli Orkestras ve Gken Kaynatan'n ban ektii Kaynatanlar ka
tlmtr. Geceyi, "evet - hayr demeyeceksin" ile bir koca mr geirecek olan
Erkan Yola sunmutur. Sendikann bu konseri, trl alardan ilgintir. Kapal
kaplar ardnda almakta olan btn bu gruplar, nihayet hep bir arada bulun
mu, srayla sahneye karak, hem kendilerini tartm, hem de rakiplerine ken
dilerini gstermilerdir. Sahne sras kendisinde olmayan dier btn orkestra
elemanlar, sendikann mzisyenler iin ayrd zel bir blmde oturup, sah
ne sras gelen orkestray dinlemekte, ince ince lp bimektedir. . . O gnlere
damgasn vuranlar bu kadar deildi elbette. Bir de Ankaral bir orkestra vard
ki, dinleyenleri hayretler iinde brakmaktayd. Alp Ay ve Arkadalar adl bu
grubun ban ise, bir sre sonra Alp ve Ay arasndaki boluu kapatp, Trk
popunun tam kalbine yerleecek olan Alpay ekmekteydi. stelik, kendisine
destek verenler de kap gibiydi; anar Yurdatapan ve Durul Gence de orkestra
nn kadrosundayd.
Trkiye Mzisyenler Sendikas'nn konserinde kendilerini snam, rakiple
rini tartm orkestralarmz, 1964 ylnn Mays aynda daha ciddi bir snava gi
rerler. Robert Kolej , ilk defa bir yl nce dzenledii Boazii Mzik Festiva
li'nin ikincisini yapmaktadr. Festival tertip komitesi, "geen ylki hata ve d
zensizlikleri gz nnde tutarak, sonular tayin edecek jri heyetinin yeleri
ni byk bir titizlikle" seer. lsim yapm neredeyse btn gruplarmzn katl
d, iki gn sren bu festivalin sonular aklandnda ise, "dnyadaki b
tn yarmalarda olduu gibi bu neticeleri hem alklayanlar hem de slkla
yanlar" olur. Pop mzii iin "dnyada bundan daha sama ve zrva bir mzik
dnemiyorum, zrtapoz mziktir bu" diyen Cneyt Sermet de jridedir ve
pop mzik konusunda , fikirlerini bu kadar aleni bir ekilde dile getirmi biri
nin, byle bir festivalin jrisinde yer almas herkese yadrganr. Festivalin
ikincisinde de epey sayda dl vardr. Ayla Dikmen, Baar Tamer ve Salim
Dndar'l erif Yzbaolu "en iyi orkestra"; llham Gencer, "lstanbul" ile "en
iyi beste"; erif Yzbaolu, "Eminem" ile "Trk folklorundan en iyi aranj
man", "Fascination" ile "Bat mziinden en iyi aranjman" dln alrken,
Kanat Gr ve Ergun zer de, "en iyi vokal" dllerini paylarlar. "En iyi enst
rmanlar" dl bu yl da vardr: erif Yzbaolu (piyano) , Ersin nlsoy

55
(kitar) , Muhittin Payda (alto saks) ve Metin Altn (tenor saks) arasnda pay
edilir bu dller. Yani en iyi drt enstrman dlnn , en iyi orkestra se
ilen erif Yzbaolu Orkestras'na gitmitir. Ayla Dimen'in de "en baarl
antz" olduu bu yarmada, bir dolu kategoride, ikincilik ve nclk d
l bile vardr. Ama dl says bu kadar ok olmasna ramen, katlan grupla
rn says o kadar fazladr ki , bazlarnn ksmetine hi dl dmez. O dne
min en sevilen ve teklif stne teklif alan orkestralarndan evket Uurluer
Orkestras bile, ancak "en iyi beste" dalnda ( "You" adl ark ile) nclk
dl ile yetinmek zorunda kalmtr.
Yerli Film Ltd. irketi, Eref Kolak ve Orhan Gniray', "Yarn Bizimdir"
filminde, "deerli film seyircilerine takdim der" ; PolyColor ile, kadnlar "sa
tuvaletine ihtimam gstermeyi arzu" etmeye balar; Zetina diki makinas,
"her gelin kzn ryas" olmay srdrr; Hayat dergisi "yepyeni Hayat Aile
Ansiklopedisi"ni yaymlamaya balar; Sacha Distel, karsndan ayrlmay hi
dnmediini syler ve ayrlk haberlerini yalanlar; "Ankara'nn sevilen an
tr" Zeki Ylmazcan almak iin Frankfurt'a gider; "diplomatik pasaportla
seyahat eden, dnyann en baarl trio's u" Los Machucambos, "Latin Amerika
mziini sevenlere nefis ziyafetler ekmeye" devam eder; Brigitte Bardot, Fasl
sevgilisi Bob Zagury ile gazetecileri peinden srkler; llham Gencer, Necla
ke ile "ikinci kere dnya evine girer" ; Ayla Algan ve Genco Erkal, llhan ls
kender armaann kazanr; Ava Gardner'n, "iki uak ile sevien uh ve ahlak
sz bir otelci kadn roln" oynad "lguana Gecesi" gsterime girer; "repertu
arlarn daima yeni melodilerle ssleyen" Tamer Soyata'l Sextet Dinamik'in
btn kadrosu hep birden "gen kzlarn sevgilisi" olur ve Ajda Pekkan arka
arkaya film evirip "gen kz rollerine kan artistlerin abuk imanlayp ka
dnlatklar" Trk Sinemas'nda yerini (herhalde imanlamad iin) salam
latrrken, Erol Bykbur, iin arklarla - plaklarla bitmediini, sahnelere de
renk getirmek gerektiini syleyecek ve "Baa Girdim zme" arksn frsat
bilerek sahnede "Ba" tablosu oluturmaya niyetlenecektir.
Eref Kolak, Ramazan'da asla almayacan aklar; Gnl Yazar, "alaf
ranga arklar" sylemeye balar; Beatles'n, Paris Olympia'da verdii konser
olay olur ve Sylvie Vartan bile onlar dinlemeye gider; sonradan tam bir mzik
adam haline gelip, zellikle stanbul Radyosu'nda bir yapmc olarak harikalar
yaratacak olan Nejat etinok, Gnl Yazar ile birlikte "Sahte Sevgili" filmini
evirir; "derinliine nfuz ederek cildi temizleyen" Max Factor, "tenlere yumu
aklk, cazibe ve teravet" vermeye devam eder; "22 yana geldii halde, halkn
hala eski bir alkanlkla harika ocuk olarak and" ldil Biret, "Avrupa ve
Amerika'da baarl konserler" verdikten sonra yurda dner: Docteur Renaud,
"koyt ve ak salar iin ayr renklerde Meyval likid ampuan, sayn bayanla
rmza takdim eder" ; SanRemo'yu, "nota okumasn bilmemesine ramen fev-

56
kalede hassas kulaa sahip" 1 6 yandaki Gigliola Cinquetti, "Non Ho [eta Per
Amarti" ile kazanr; "ad Profumo skandalna karan Mandy Rice Davies" , a
lmak iin memleketimize gelir ancak ileri Bakanl izin vermedii iin
apar topar geri dnmek zorunda kalr ve giderken de havaalannda gazetecilere
"kadn klndaki erkeklerin gsterilerine izin verilirken, benim maruz kald
n bu muamele bende ok tesiri yaratt" diye yaknr; lsve'te, lsmet Sral'n
kadrosunda yer alan Hayati Kafe aniden ayrlp Nordviks adl orkestra ile al
maya balar; Filiz Akn, annesi kar kt halde Trker lnanolu ile evlenir;
Erman - Saner Film, "bayram hediyesi olarak" , "Ayecik t Pt Kz" sunar ve
Glriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu , "muazzam bir prodksiyon" olan "Ke
anl Ali Destan"n sahnelemeye balarken, Trk popu, 45'liklerin nn aa
cak olan Balkan Melodileri Festivali'ne doru koacaktr.

Kundurama Kum Dold u

Trk popu, 1 964 ylnn ikinci yarsna , Eyll aynda yaplacak olan Balkan
Melodileri Festivali'nin heyecan ile girdi. Elbette her grup kendisi gitsin isti
yordu ama, karar verecek olan Trkiye Mzisyenler Sendikas'yd. Sendikann
ynetim kurulu, Temmuz aynda, 2. Boazii Mzik Festivali'nde btn dl
leri toplayan erif Yzbaolu Orkestras'n seti. Karar herkese makul gelmi
ti; yeni bir yarma yaplmyor olduuna gre, ksa bir zaman nce, derli toplu
btn orkestralarn yart bir festivalde birinci olmu bir grubu , yurtdnda
da bizi temsil etmesi iin gndermek son derece uygundu.
1964 ylnn yaz mevsimi, gruplar arasnda yine byk ekimelere sahne ol
du. Faruk Akel ve erif Yzbaolu'nun da tam not verdii, Ergder Yolda'n
grubu Halikarnas Belisi; Amerika'dan almak iin gelen "Trkiye'nin Frank
Sinatra's" lbrahim Solmaz ve Orkestras; Balkan Melodileri Festivali'ne seil
mi olmann gururu ile ktklar her yeri sallayan Ayla Dikmen ve Baar Ta
mer'li erif Yzbaolu Orkestras; "bizim Beatle'lar" diye nam salm Faruk
Akel Orkestras; 2. Boazii Mzik Festivali'nden eli bo dnen evket Uurlu
er Orkestras ve Yurdaer Doulu ile Ay-Feri'yi de yanna katabilmi Erol B
ykbur Orkestras, bu mevsime damgasn vuran gruplar olur. Artk, iin
show ksm da, nemsenir, en azndan ihmal edilemez olur. ok fazla grup ku
rulmu, allabilecek yerlerin says artm olmasna ramen, Hilton ve benze
ri yerlerle uzun sreli szlemeler yapabilmek iin, kadronuzu glendirmek
ya da muhafaza etmeye abalamak yetmez olmutur. ark sylerken , dinleyen
leri elendirmeniz ve sizi seyretmelerini salamanz gerekmektedir. ou gru
bun aklna gelen en kestirme yol, o sralarda dnyay sallamakta olan "muhte
em drtl" Beatles'n izinden gitmektir. Drt kiiden oluan gruplar, john -
Paul - George - Ringo klna girmekte bir an dahi duraksamaz , ayn sa kes-

57
 bir pistin etrafna serpitirilmi koltukla
Show ra oturmu iftler, gruplar. . . Bu dinlen
dirici loluun iinde, muhtelif yerlerde
ldayan mea/e/er, zer/erine mum ya
klm dolaan kaplumbaalar, pistte
yanak yanaa danseden iftler ve mik
rofonda herkesin tand bir ses "Ramo
na"y sylyor. Sanki Lale devri; usulle
riyle, mziiyle modernize edilerek ya
"Hem show hem de mzik" eiliminin ar anyor. . .
"

lk kazand o gnlerde, Ses dergisinin mu

habiri, Erol Bykbur'u, iftehavuzlar'daki, M u ha birimiz, mekandan ayrlrken,
yazlk bir "bahe - kulp"te dinler. Muhabi kaplumbaalar etrafta dolayor, yer yer
rimizin, atmosfer ve dekor konusundaki mealeler yanyormu. Iklar gene lo
mu.
notlar yle:
"Bahe - kulp" aras yerlerden Laila t
"Noel aalar gibi rengarenk ampullerle r yerlere; mealelerden, neredeyse srf
sslenmi amlarn reine kokular yay ktan oluan sahnelere gelmiiz. Hi ol
d upuzun bir bahede, prl prl cilal mazsa kaplumbaalar kurtulmu.

tirir, ayn st ba dzer kendine. Rekabet bu alanda da boldur ve "en iyi Beat
les" nvann, ksa srede Faruk Akel'in grubu elde eder. Ama bunun iin de
ok almtr Faruk Akel ve bu konudaki fikirlerini paylamaktan ekinmez:
"Memleketin yegane show orkestrasn biz kurduk. tekiler show yapmyor,
mzik alyor. Oysa Avrupa ve Amerika'da show orkestralar artk ounlukta.
Halk sade mzikle doymuyor, show istiyor. Show demek, gsteri ve atraksiyon
demek. alnan mzii hareketler ve kyafetlerle daha canl, daha tesirli bir e
kilde vermektir. . . " Faruk Akel hakldr, darda eilim bu yndedir ve bizim de
bu rzgara kendimizi kaptrmamz ok normaldir. Bu konuda nc olan Erol
Bykbur ve Faruk Akel'in mahcup denemelerinden sonra, bir iki yl iinde
kurulacak olan bata Mavi Iklar ve Beyaz Kelebekler olmak zere ou grup,
bu konuyu daha da u noktalara tayacak, bir rnek giyimi abartacak, yakala
ra ve kollara ele geen her ss ileyecek ya da ilitirecek, sahnede kolkola gi
recek, drt dnecek, oturacak, kalkacak ve her trl art altnda, kendilerine
baktrmay becerecekti. "Halk sade mzikle" doymuyorsa elden baka bir ey
gelmezdi. "Repertuarn dinlenilir ve seyredilir ekle sokma tasavvurunda" olan
Erol Bykbur'un bu konudaki katklar da az deildir. Daha Faruk Akel bile
bu ie niyetlenmemiken, sanat; "Baa Girdim zme" adl arky sylerken,
sahnede bir "ba tablosu" oluturmay kafasna koymu, ancak bu ark ile il
gin olacak dekorun, dier arklar sylenirken ne olaca konusu zlemedi
i iin, dekorun gazetecilere gsterilmesiyle yetinilmi, en azndan "fikir var
ama, artlar msait deil" demeye getirilmitir. Erol Bykbur, grselliin ya-

58
nnda, dinleyicinin bir isteinin daha altn izmekte ve yaplmas gerekenleri
sylemektedir: "Folklor mziimizden halklam paralar armonize ederek
dinleyicinin daha ok arzulad mzii kendisine vermeye almak. . . " Belki
de bu konu, show konusundan bile ncelikli olduu iin, sahnede ba dekoru
kuramamak pahasna "Baa Girdim zme" adl ark seilmi ve "armonize"
edilmitir. Zaten yaratclk snr da tanmaz. Erol Bykbur, bu ark sylen
diinde, ille de farkl bir ey yapmak istemi ve ark sylenirken, dinleyicilerin
masalarna "birer salkm zm" datlmaya balanmtr. Showun art olduu
nu syleyen Faruk Akel'in dnceleri de bu yndedir. Tamam, Beatles klna
girilmi ya da girilecektir ama, kendi mziimizden de vazgemememiz gere
kir: "Biz niin kendi mziimizi tantmayz? Kendi melodilerimizi aranje edip
yabanc memleketlerde aldmz zaman muazzam rabet gryor. . . " Ama za
ten herkes ayn eyi dnmektedir. lki yl arka arkaya yaplm olan Boazii
Mzik Festivali'nde de gruplar, bizden olann peine dm, trklerimiz ka
pann elinde kalmtr. Doruk Onatkut'un dzenledii "Kara Tren" , herkesin
ufkunu am, bu iin byle yaplmas gerektii konusunda insanlar ikna et
mitir. Zaten srada, Balkan Melodileri Festivali vardr; rzgar, Anadolu pop
konusunda iddetle esmeye balayacaktr.
Balkan Melodileri Festivali'nin yaplaca Eyll ay yaklamaktayken, Trkiye
Mzisyenler Sendikas'nn aklamas herkesi artr. Sendika, festivale gnder
meye karar verdii erif Yzbaolu Orkestras'ndan vazgemi ve trl grup
lardan alnan elemanlarla yepyeni bir festival orkestras oluturmutur. Sendika
bakan Muammer Yeil, festival orkestramz yle aklar: " Piyanist Selim
zer, tenor saks ve flt Erol Erginer, gitar Yurdaer Doulu, kontrbas Alper Fey
man ve bateri Vasfi Uarolu . . . " Orkestrann nne de, poplerliklerinin doru
unda olan Tlay German ve Erol Bykbur konmutur; bir de, yolun henz
banda olan Tanju Okan. Orkestramz, Yugoslavya, Bulgaristan, Romanya ve
Yunanistan'n da katlaca bu festivalde, bata "Burak Tarlas" ve "Kundurama
Kum Doldu" olmak zere, bizden epeyce rzgar estirecektir. Estirilecek rzgar
lara Doruk Onatkut el atm ve elinden geldiince Batl bir hale getirmeye a
lmtr. Kafilemiz, basnn byk destei ile, 29 Austos Cumartesi gn, Sir
keci Gar'ndan Belgrad'a uurlanr. Orkestra elemanlarna elik edecek olan
Muammer Yeil, trene binilmeden evvel, basna u aklamay yapar: "llk defa
byle bir milletler aras msabakaya katlyoruz. Onun iin hepimiz ok heye
canlyz. Karma bir orkestrann anlaabilmesi iin ok zaman ister. Bizim zama
nmz ise ok azd. Bunu telafi edebilmek iin, gecemizi gndzmze katarak
altk. Her biri kendi branlarnda bir deer olan arkadalarma gveniyorum.
Festivalde btn Trk milletini temsil edeceimizi bilerek, heyecanla Belgrad'a
gidiyoruz. Eer orada tam olarak kendimizi gsterebilirsek, bir birincilik alma
mz iten bile deil. lnallah alnmzn akyle yurda dneriz . . . "

59
 Muammer Yeil'in bu syledikleri ya bir nseziye dayanyordu, ya da ok
gl tahminlere. nk milli orkestramz "alnnn akyle" dner memleke
te. Onuncusu yaplan, ancak bizim ilk defa katldmz bu festivalden (bir
iki yl sonra doruluu epeyce tartlacak olan) birincilik ile dnlmtr.
Trk popu, ilk snavn baar ile vermi, herkes eline bayran alarak bu
nun tadn karmaya balamtr. "Trk'n ark trk ile imtihan" herkesi
sokaa sal mtr. Kutlamalar, henz kafilemiz Belgrad'dan dnmeden balar
ve Sirkeci tren garnda karlanmalar ile birlikte doruk noktasna ular.
Grubun her yesinin etraf gazeteciler ile evrilir ve azlarndan kan her
cmle not defterlerine, atlatma haber olabilecei midiyle karalanr. Ertesi
gn ve sonrasnda, aa yukar her yerde ayn eyleri okuruz. Orkestramz,
yarmada halkn oylan ile birinci seilmitir. Sevimli arkclarmz, sahneye
"dobrovee (iyi akamlar)" diyerek km, aldklar her alktan sonra "fala
(teekkrler)" demi ve seyredenleri boydan boya etkileri altna almlardr.
Tlay German, szleri Haldun Taner'e, mzii Yaln Tura'ya ait "Keanl Ali
Destan" n, Doruk Onatkut'un dzenledii "Burak Tarlas" ile "Mecnunum
Leylam Grdm" ve sz - mzii Erdem Buri'ye ait "Yarnn arks"n ses
lendirmitir. Erol Bykbur ise , "Kara Tren" ve "Karaka Gzlerin Elmas"
adl trklerin yannda, kendi bestesi "Little Lucy" ve "Tamo Et Tamero" ile
kmtr sahneye. Elinde bir iki barda ile "bara giren bir sarho edasyla"
sahneye kan Tanju Okan da, "Kundurama Kum Doldu" ve "Katibim" adl
trkler ile, Selim zer'in
b e s t e s i " O y F e l i z S i n Tu
Amor" ve "Sta Sera Pago
Io"yu sylemi ve son ar
kda, arknn szleri byle
rO t A Y gerektirdii i in e l indeki
& ERMAN barda yerl ere f rlatarak
krm ve seyredenlerin el
leri a l k tan kzarm tr.
1.ZILCIKLAR Vasfi Uarol u, 10.000 lira
LOU MU ?
ya Beyrut'tan ald davulu
beraber gtrememi; Yu r
daer Dou l u , gitarndaki
elektrik kaa nedeni ile
tehlike atlatm ; S e l i m
Yarnn arks: Tlay German'n ikinci plamn "'' zer, parmaklarn piyano
kapandan: "Trk popler mziinde hem yeni besteler, nun tular ile kanatm ol
yeni ezgiler aryoruz, hem de, bu yeni paralardaki szlerin
Trk gereklerine deinmesini diliyoruz. " Bu arklarn en masna ramen Trki ye .
nemlisi de "Yarnn arks" olur. " 100 bin puvan" ile birinci

60
olmutur. "Halkn oyu " , aslnda tuhaf bir yntem ile hesaplanmaktadr. Fes
tivali dzenleyen J ugoConcert yetkilileri, halkn alklarnn balad an
kronometrelerine basmakta ve alkn sresini hesaplamaktadr. Bu sreler
birbirine eklenip en uzun sreli alklar alan ulusun orkestras birinci ilan
edilir. Bizim orkestra da, arklarnn yanna, oradakilere kendi dilleri ile hi
tap etmeyi ekleyerek bu iten erefle syrlmtr. Birincilik ilan edilince, b
tn ekibin gzleri yaarr ve dnte , oradaki bykelimiz tarafndan " trene
teyi" edilirler.
Balkan Melodileri Festivali'nde elde edilmi bu baar (en azndan bize ak
tarlma biimi byledir) epeyce eyin nn aar. Henz 78'lik devir olarak
baslmakta olan plaklarmz, birka mahcup deneme dnda, bir trl 45'lik
devirli plaklara evrilememitir. Festivalin baars, evvela bu kapy aacaktr.
Her solistimizin plaklar arka arkaya yaynlanacak, ok satacak ve bu da
Trk popunu yukar tayacak olan 45'liklerin devreye girmesini salayacak
tr. Ama orkestramz, plaklardan nce, bizzat halkn karsna kmakla balar
ie. nce lstanbul Radyosu'nda, sonra da Saray Sinemas'nda iki konsere kar
ve "Trk mzikseverlerine kazandklar birinciliin ne kadar hakl ve deerli
olduunu bir defa daha ispat" ederler. Saray Sinemas'ndaki konsere, turizm
bakan Ali lhsan G de gelir; seyirciler, grubu alklara boar, perde defa
larca alp kapanr.
Leyla Sayar, " makyajsz yznde belli belirsiz bir nefretin izleri okunur
ken" (artk Allah bilir ne olduysa) "Sevda Ferda'm adn bile duymak iste
miyorum, benim iin oktan nemini kaybetti" der ve elindeki antay gste
rerek, "u anta gibi onu hep yanmda tardm, braksam yer ekiminin hk
mne uyan bir eya gibi dverecekti" diye ekler; Metin Erksan'm "Susuz
Yaz" filmi Berlin Film Festivali'nde birincilik dl alr ve Ses dergisinin ya
rmasnda , Ajda Pekkan'n arkasndan ikinci olan Hlya Koyiit'in adn
btn lkeye yayar; Sadri Alk, bir iki "Turist mer" filmi daha devirir; ka
dnlar, "btn dnyann kulland, stn tesir, kat'i neticeli" Es kremi ile
tylerini yok eder; Orkestra 6, adn deitirir ve lstanbul Orkestras olur;
evler, "her hususta birinci" Arelik ile dormaya balar; "grn gibi karak
teriyle de tam bir erkek" olan Ahmet Mekin, en byk arzusunun beyaz per
dede Atatrk' canlandrmak olduunu aklar; lsmet Sral, lsvire'den d
ner ve zdemir Erdoan ile Lamia'y solist olarak orkestrasna alr ve Enrico
Macias ile Bob Azzam, konser vermek zere lkemize gelip memnun dner
ken, takvimler, 1 964 ylnn Ekim ayn gsterecek, bu tarihte de Tlay Ger
man, Trk popunun ilk 45'liklerinden birini kaydetmek iin stdyoya gire
cektir. "Burak Tarlas" piyasaya kar kmaz, Trk popunun, geni ynla
ra ulaabilen ilk 45'lii olacaktr.

61
Bak n u Deyyusun Ka Tarlas Var

Balkan Melodileri Festivali'ndeki baar, bizden melodilerin piyasaya hakim ol

masnn nndeki son engelleri de ykar. Basn, "artk tamnm yabanc para
lar kadar folklor mziimizden derlenmi ve aranjman yaplm paralar da
reva buluyor" eklinde zetler bu gelimeyi. Film stne film evirmekte olan
Ajda Pekkan, sonralan tamamen abartaca "estetik ve gzellik" iinin ilk
utanga rneklerini verir, "meslekdalarnn hepsinden nce Avrupai bir ham
le"de bulunup "iki hafta sren gzellik kr" mucibince "parafin banyosu"
yaparken, Tlay German, ortal sallayacak "Burak Tarlas"n piyasaya ver
mitir bile. arkcya ilk teklifi, zaten bir sredir birlikte alt Odeon firmas
yapar. Odeon'un yneticisi Moiz Filiba, sanatya "Burak Tarlas"n bir 45'lik
olarak piyasaya karma teklifini yapar. Tam bu sralarda, Tlay German - Er
dem Buri iftinin ya
kn dostu nl Dj Ay
kut Sporel, arkya ta
lip olur ve kabul eder
lerse srf bunun iin
bir plak firmas kura
can s y l e r. Tlay
German, " nce dost
luk" der ve Aykut Spo
rel ile mukavele imza
lar. S o n h z l a Ezgi
Plak' kurar Sporel ve
"B urak Tarlas " , fir
mann ilk pla olur.
Trl nedenlerle, bir
ilkler antoloj isidir bu
ark . "Kara Tren" ile
birlikte, Batl formata
evrilmi ilk trkleri
Parafin banyosu: Genleme, gzelleme, deime ve
mizdendir; bir d fes
farkllama peinde, yzlerce ameliyat geiren Ajda Pekkan, bu
tivalde seslendirilmi ie olduka gen saylacak bir yata, henz yalnzca on sekiz
yandayken (1 964 ylnn sonbaharnda) balamt. Ses
ilk arklarmzdandr;
dergisinin "parafin banyosu" baln att bir kapak ile
Trk popunun ilk ok Superstar, "bakn sizin iin nelere katlanyorum " demeye
satan pladr ve hep getirmiti. llgilendiimizi, takdir ettiimizi grnce de hi
vazgememi ve hep bu yolda yrmeye devam etmiti. Hflf
sinden nemlisi ilk da yryor. Ama en azndan (1 964 ylnn sonbaharna gre)
Trke 45'l iklerimiz bugnlerde yaptklarnda ya da yaptrdklarnda bir hakllk pay
var. Zaman geiyor . O da elinden geldiince kendi civarndan
. .

dendir. Bu plaktan n- gememesini salamaya alyor.

62
ce yaplm 45'likler (mesela Melodi firmasnca yaynlanm, evket Uurlu
er'in "Not Responsible" ve Dario Moreno'nun "Canm lnci'cim" adl plaklar)
byk sat rakamlarna ulamad iin, firmalar, bunun devamn getirmek
konusunda hevesli davranmamlardr. Ama "Burak Tarlas"nn sat byk
rakamlara ulam ve herkesin, hep birden 45'lik formatna saldrmasna sebep
olmutur. Bu da, 78'lik plak ile beklenen km yapamayan Trk popunun
kurtuluu olmutur. 78'lik plaa gre daha kk ve daha salam olan 45'lik
plak, ok yer kaplamad ve raftan rafa gezerken paralanp elde kalmad
iin plaklarn da gzdesi haline gelmi ve ksa bir zaman ierisinde, bu for
matta baslan ark says byk bir miktara ulamtr. Sonradan bir klasik ha
line gelecek siyah - beyaz bir kapakla baslan "Burak Tarlas"nn arka kapa
da olduka ilgintir. Erdem Buri, kapan arkasn, yaptklarm ya da yapacak
larn dinleyicilere duyurmak iin kullanmtr. Dnemin standartlarnn ok
stnde bir dil ile kaleme alnm olan bu yazda Buri, yalnzca plaktan ya da
arklardan deil, domakta olan "Trk Popler Mzii"nden de sz eder. T
lay German'n, Balkan Melodileri Festivali'ndeki baarsn sralad satrlar
dan hemen sonra, sanatnn "domakta olan Trk Popler Mzii'ne nderlik
ettiinin" altn izer Erdem Buri. Hemen arkasndan da, bu nderlik iinin,
hem German hem dierleri tarafndan iki ynden gerekletirilmesi gerektiini
syler: "Biri halk trklerini - trknn melodi ve ritm yapsn hi bozmadan
- popler mzik biimleri iinde dzenlemek, br de, Trk gereklerini an
latmaa alan yeni paralar yazmak. . . " Erdem Buri, zaten byle yapmtr.
laret ettii yollardan birincisini "Burak Tarlas", ikincisini de bizzat kendi
yazd "Yarnn arks" ile yrmeye balamtr. Ancak ne yazk ki, Erdem
Buri'nin o zamanlar Trk popler mzii (sonralan, Trke hafif mzik, hafif
Trk mzii, Trk hafif mzii, Trke szl mzik gibi isimlendirmelerden
geilip Trk popuna ulalacaktr) olarak adlandrlan bu akma yapt nder
lik, sanatnn Tlay German ile birlikte Paris'e yerlemesi ile yarm kalacak ve
bu alanda, ngrlenden daha fazla ve daha karmak eilimler ortaya kacak
tr. Buri'nin, szn etmeye deer bulduu "Trk gerekleri"nin arklara sz
mas iin, ("beyaz gvercin - mavi gmlek" eiliminin ykselecei) 70'li ylla
rn ortalarna kadar beklememiz gerekecektir.
Trk popunun, 45'likler vastas ile her eve girip, kolaylkla yaygnlaaca
nn anlalmas zerine, herkesi byk bir tela sarar. Ancak bu gelime sezile
memi ya da tahmin edilememi olduundan, kimsenin elinde herkese yetecek
kadar ark yoktur. Trklerimizin, "melodi ve ritm yapsn hi bozmadan po
pler mzik biimleri iinde dzenlemek" sanld kadar kolay deildir. O za
manki alet ve imk:inlarla, bu iin bir lrnnfeksiyona dnmesi ve mzisyenleri
mizin kapsn alan her irket ya da arkcya (bugn byle yaplyor) "ark
nz yarn hazr" denilmesi imkAnszdr. stelik ufukta Hrriyet'in dzenleyece-

63
i Altn Mikrofon da vardr, yani her mzisyen ya da grup zaten kendi bann
aresine bakmakla meguldr. Bu nedenle, en hzl retim yaplabilecek alana
kaymaya mecbur kalr Trk popu. Yabanc arklara, Trke sz yazlacaktr.
Zaten Fecri Ebciolu bunun rneklerini vermitir; o zaman bunun zerine gi
dilecek, bu yolla da, neredeyse her gece bir ark karlabilecektir ortaya. Telif
haklarnn akllardan bile geirilmedii o gnlerde, Lalan edilebilecek yeterince
ark, ceplerine elinizi sokabileceiniz yeterince besteci vardr.
Tlay German'n, Balkan Melodileri Festivali'n<leki baarsn "Burak Tar
las" pla ile talandrmasn<lan sonra, festivalin dier iki arkcs olan Erol
Bykbur ve Tanju Okan da ayn yoldan gitti. Tanj u Okan, -iSiik piyasasn,
o gne kadar daha ok (Adnan Pekak ve Ahmet Sezgin gibi isimler vastas
ile) ark - trklerle yoklam olan Sahibinin Sesi firmas ile anlarken, Erol
Byk bur, plaklarn karmak zere bizzat kendisi bir firma kurar ve festi
valin baarsn ayn zamanda bir ticari baarya <la dntrmek ister. Sanat
, Star adn verdii firmasndan, 1965 ylnda iki ayr 45'l ii arka arkaya pi
yasaya srer. "Gel Kana / Kayadan lndir Beni" adl pla, festivalde sylen
mi olan "Karaka Gzlerin Elmas / Tamo Et Tamero" arklarnn bulunduu
plak takip eder. Tanj u Okan ise, nce "Maa Dolmu / lnan Yac Deilim"
adl pla kaydeder, arkasndan da "Kundurama Kum Dold u / Sta Sera Pago
lo" adl, festival arklarnn bulunduu pla hazrlar. Bu plaklarn hibirisi,
"Burak Tarfas"nn baarsnn kysndan bile gemez ama, ortalk renklen
meye ve eitlenmeye balamtr. irketlerin byk bir ksm, bugne kadar
grmezden geldikleri 45'likleri nihayet nemser olmutur. Bir ksm firmalar,
ii salama alp, ayn pla hem 45'lik hem de 78'lik olarak bassa bile, satan
formaln 45'lik olduunu ksa zamanda grr ve 78'likler sonsuza kadar dev
re d kalr. llk 45'liklerinizin bir blmn ele basm olan Melodi firmas,
firmalarn arasnda en hzlsdr. "45 devirli alaturka 1 2.50TL, 45 devirli alaf
ranga 1 5 .00TL, 45 devirli 4'l alafranga 20. 00TL, 45 devirli Dario Moreno
24.00TL" gibi zel bir tarife benimsemi olan bu firma , rakiplerinin piyasay
bir iki 45'lik ile denedii 1965 ylnda, yzlerce "45 devirli alaturka" plan
yannda, onlarca "45 devirli alafranga" pla arka arkaya karmtr. Dario
Moreno'dan drt arklk " Canm lzmir" EP'si, Kadri nalan Orkestras'ndan,
bata Baar Tamer'in seslendirdii "Kundurama Kum Doldu" ve Gnl Tur
gut\n seslendirdii "Yavuz Geliyor Yavuz" olmak zere Lam be 45'lik, ev
ket Uurluer'den "Gzleri Aka Glen" dahil iki plak, bu listenin banda
gelmektedir. Firma. (RCA Victor, Variety, Liberty, London ve Decca etiketle
riyle) , bata Elvis Presley, Paul Anka, Neil Sadaka, Sergio Endrigo, Perez Pra
clo, Sylvie Vartan, Mina , Vikki Carr ve Rita Pavone olmak zere epeyce ya
banc 45'lik de karm ve bu formatm piyasaya hakim olmas iin elinden
geleni ardna koymamtr. Ama zaten Hrriyet gazetesi. Altn Mikrofon an-

64
n alm ve btn mzik piyasasn, yalnzca ama yalnzca bu heyecan sar
mtr. Yarmann artlar ilan edilir edilmez tam 78 msabk bavurmu ve
gazete, aralarnda M . Nurettin Seluk, Nadir Nadi, Cneyt Orhon, Selmi An
dak, Refik Fersan ve Safiye Ayla gibi nemli isimlerin bulunduu tam 1 1 9
(bu say, yarma baladnda seksene dt) kiilik bir jri oluturmutu.
llk elemeler, 5 Ocak 1965 Sal gn, B eyolu istiklal Caddesi'ndeki Yeni Ti
yatro'da yaplacakt.

41- Mehlika Belgl

78 m sabk 42- Mehmet Berdan Karagz
43- Meltem 4
44- Metin Alkanl
45- Mustafa Draga
46- Nazan Konuralp
47- Necati Baara
48- Nedret Pnar
49- Nevin Akcan
Mavi lklar'n kurulduu ilk gnden itibaren, dzenli olarak 50- Nevin Karnda
gnlk tutmu, grup ile ilgili her gelimeyi kaydedip, gazete
5 1 - Nuri Avc
ve dergi kuprlerini tasnif etmi olan etin Yavuzdoan, Ma
52- Oktay Tem
vi Iklarn ilk kendini gsterdii yer olan 1965 Altn Mikro
53- znur Taygan
fon Armaan Yarmas'n da byk bir dikkatle, ayrntl ola
rak bu gnle aktarmtr. Bu gnle gre, yarmaya 54- Perviz Yezdani
bavuran isimlerin (alfabetik olarak) tam listesi yle : 55- Rza Silahlpoda
56- Sadi Hoses
57- Sait Ergen
1- A. Niyazi Erden 21- Faik Didinedin 58- Salim Dndar
2- Akay Pnarba 22- Faruk Akel 59- Sava Alpay
3 - Ali Tolga 23- Ferdi zbeen 60- Seluk Alagz
4- Armaan enol 24- Fethi Karamahmut 6 1 - Selman Diriklik ve
Mavi Glgeler
5- Ate Yenersu 25- Galip Ta
62- Sextet Blbl
6- Ayla Dikmen 26- Gksel stn
63- Siletler
7- Baar Tamer 27- Gnl Turgut
64- Somer Soyata
8- Bayram Durmaz 28- Grup Sonya Dores 65- Stepan Mumcu
9- Behet lmeztrk 29- Halikarnas 6 66- Sleyman Zaim
10- Blent Oral 30- Hamdi Akay 67- adan Adanal
1 1 - Cahit Oben 3 1 - Hseyin Eroullar ve 68- erif Yzbaolu
12- Cavit Karako Young Boys Orkestras 69- Tevfik Pars
1 3 - Cem Karaca ve 32- lham Gencer 70- Tonikey ve Ritimleri
Jaguarlar 33- lhan Feyman 7 1 - Toroslu Belen
14- Dinamitler 34- smail Erken 72- Turul Erkurt
15- Enver Dan 35- Kadri nalan 73- Vildan Yavuz
16- Erol Evgin 36- Kanat Gr 74- Yavuz Eneren
17- Erol Geer' 37- Kemal Albayrak 75- Yavuz Yalnkaya
18- Erturul Arpat 38- Kzanlar Orkestras 76- Yldrm Grses
19- Eref Kabata 39- Levent Aral 77- Ycel Grsen
20- Fahri Bulut 40- Mavi Iklar 78- Zafer ztrk

65
 71-Muammer Tunman
J ri 72-Muhibbe Samanl
73-Muhittin sadak
74-Muammer Yeil
75-Muzaffer Uz
76-M. Nurettin Seluk
77-Nadir NaC:i
78-Nazm Sakarolu
Mavi Iklar'dan etin Yavuzdo!)an'n gnl!jnden ren 79-Neriman Tfekf
diimize gre iU< Altn Mikrofon jrimiz u isimlerden kuru 80-Neet Gray
luymu. Gazete yarmay tam bir gvde gsterisine d 81-Neyyire zkay
ntrm gibi; memleketin kalbur st her ismi burada: 82-Nihal Tunal
83-Nurefan Tardu
1-A. Fuat Dinses 36-Fahire Fersan 84-0rhan Borar
2-Abdlkadir Grses 37-Faruk Yener 85-0rhan Dou
3-Adnan ztrak 38-Fazl Oyat 86-zcan Emre
4-Adnan Palandken 39-Fazla Berksun 87-Perihan Alemdar
88-Refk Fersan
5-Ahmet Yol 40-Fehime nle
89-Renda Poda
6-Asm Doan 41-Feridun Darbaz
90-Remzi Bozkurt
7-Aydn Gn 42-Ferruh Ergndz
91-Resmiye Tuna
8-Ayhan enyuva 43-Feyzi Aslangil
92-Reat Sezer
9-Aykut Sporel 44-Fikret insel
93-Ruhi Su
10-Ayten Baliolu 45-Genco Erkal
94-Selahattin Oy
1 1-Ayten San 46-Glseren Sadak
95-Safye Ayla
12-Baki Sha Edipolu 47-Glten Suveren
96-Salih Akgl
13-Barbaros Arka 48-Hadi Snnetiolu
97-Samime Sevin
14-Bedia Glco!)lu 49-Halil Bedii Ynetken
98-Sayra Orkan
1 5-Bedri Gz 50-Halit Talayer
99-Selahattin Evcil
16-Bekir Bykarkn 51-Handan Esendal
100-Selahattn Ycesoy
17-Burhanettin kte 52-Hikmet Gnseli
101-Selmi Andak
18-Blent Tarcan 53-Hulusi Grses 102-Semih Argeo
19-Blent Vardar 54-Hulusi Kuzucu 103-Sezai Akleman
20-Cemil Kvan 55-Hlya Saydam 104-Sezen Cumhur nal
21-Cenan Akn 56-1..T.B temsilcisi 105-Sevim Alkaner
22-Cneyt Orhon 57-lhsan Alapnar 106-Sevin lzat
23-Cneyt Sermet 58-lnci Baylav 107-Solmaz insel
24-etin Eme 59-lnci Piriniolu 108-ahap ktem
25-Doan Soylu 60-Kami Acm 109-. Muhittin Targan
26-Ekrem Zeki n 6 1-Kamil Peker 1 10-kriye Ersal
27-Emine Duru 62-Karlo Kapoelli 1 1 1-T.M.T.F. temsilcisi
28-Ender Ekinat 63-Kemal Sakasoy 1 12-Turan Taran
29-Enver oker 64-Levent Akst 1 13-Turgut zakman
30-Enver Parlar 65-l. Kkaltan 1 14-Tuncay Ylmaz
3 1-Erdem Buri 66-M. Ali Birand 1 15-Vecahet Pasin
32-Erdoan Saydam 67-M.T.T.B. temsilcisi 1 16-Vecihe Daryal
33-Ergican Saydam 68-Melahat Atanus 1 17-Vedat Keegil
34-Esin Uluer 69-Mesadet zsoy 1 18-Vedat Nedim Tr
35-F. Evcil 70-Mualla Bayraktar 1 19-Ylmaz Hiylmaz

66
Her Yerde Kar Var

Hrriyet'in bu yarmay dzenlemesi, Trk popu iin ok byk bir frsattr.

Son derece salam bir kuruluun nayak olduu bu yarma, iyi bir jri olutu
rulmasnn da katksyla katlma rekorlar krar. Tam 78 kii yarmak iin ba
vurmutur. Herkes ama herkes buradadr. Trk popuna burun kvrmaya de
vam eden caz taifesi ve artk dierleri arasnda yarmay kendilerine pek m
nasip grmeyen birka byk isim (Tlay German, Erol Bykbur, Alpay
vb.) dnda herkes buradadr. Trk popu, topyekn bu yarmada yer almann
nemini kavram ve ie girimitir. Hrriyet, byle bir yarmann neden ya
pldn da, tartmaya ak en ufak bir husus brakmadan tesbit etmitir: "Al
tn Mikrofon Armaan Yarmas, Bat mziinin zengin teknik ve ekillerin
den faydalanlarak yine Bat mzii aletleriyle alnmak suretiyle Trk musiki..
sine yeni bir yn vermek iin hazrlanmtr... " Gazete, ykselmekte olan pop
dalgasn grm ve bu dalgann "Bat taklitilii" ile snrl kalmayarak, elden
geldiince bizden olana yaslanmasna, bizden renkler tamasna katkda bu
lunmak iin kollan svamtr. Katlmay rekor seviyesine eken nemli bir un
sur daha vardr. Gazete, dereceye girenlerin plaklarn da derhal basacak "kar
tamamen yarmacya ait olmak zere" sata karacaktr. Plaklarn henz ok
yaygnlaamad lkemizde, kar amac gtmeyen bu hareket, her evin 45'lik
plaklar ile tanmasn salayacaktr. Hrriyet, o zamanlarn en nemli kulple
rinden Kervansaray'n sahibi lbrahim Halil Doudan ile de bir anlama imzala
mtr. "Kervansaray Lokanta - Pavyon lletmesi"nin sahibi Doudan, Hrri
yet'e bir taahhtte bulunur: "Cumhuriyet Caddesi, No: 4'de (Divan Oteli bitii
i) pek yaknda aacam Oriental isimli gazinonun Night - Club'nde, Altn
Mikrofon yarmasnda birincilii kazanacak olan orkestray, her gece yarm
saat Showa karmak istiyorum. Bu i iin kendilerine deyeceim cret bir ay
lk show karl 15.000 (on be bin) liradr. lbu teklifimin ak mukavele
olarak kabul edilmesini rica ederim. . . " Yarmay kazanacak grubun_ neredeyse
ba ge erecektir; hem pla kacak hem de alp para kazanabilecei bir
mekan hazr onu bekliyor olacaktr.
Aslnda memleket kaynamaktadr. Sovyetler'den baz heyetler bizi ziyaret
eder ve Cemal Grsel Sovyet Rusya'ya davet edilirken, yer yer gerici tepkiler
grlmekte ve bunlara da en ok, giderek ykselmekte olan Trkiye li Par
tisi maruz kalmaktadr. Yarmann ilk elemeleri, ilan edildii gibi 5 Ocak Sal
gn, 150 kiilik bir grubun, lstanbul'da toplant halindeki TlP idarecilerinin
bulunduu yeri basmasndan tam be gn nce yaplr. 78 olan yarmac sa
ys (baz solistlerin, orkestralar dnda aynca listelenmi olmas 've baz ya
rmaclarn son anda katlmaktan vazgemesi zerine) 4 l'e der. 1 19 kiilik
jri de ancak 80 kii olarak toplanabilmitir. Tam 6,5 saat sren elemelerde,

67
"hretleri yllanm profesyonellerle, iei burnunda amatr mzisyenler"
hep birlikte yarr. Mzisyenler, "Anadolu'nun kvrak havalarn ya da lstan
bul'un kvrak kekelerini dile getirip" , "Trk folklor mziinden setikleri
paralar; a - a - a, twist, bossanova, slow, swing veya vals eklinde icra
ederek" kenara ekilir, jrinin kararn beklerler. Elemelerin bitmesi ile birlik
te jri yeleri, "notladklar listeleri" , lstanbul 16. Noteri Katibe Yrr'e tes
lim ederler. Her ey ok salam ve en ufak bir dedikoduya yol amayacak e
kilde yrmektedir. Oylama sonucu, 41 orkestrann byk bir ksm elenir ve
yalnzca 10 grubun finale kald aklanr. Trk popuna ilk resmi giriini ya
pacak olan Erol Evgin ile Cem Karaca ve Jaguarlar gibi gen isimlerle erif
Yzbaolu Orkestras (ve dolaysyla Ayla Dikmen) , Faruk Akel, llhan Fey
man, Kadri nalan ve Halikarnas 6 gibi nemli isimler, finale kalamamtr.
Finale kalanlar ise yledir: "Halimem adl paradan bir twist meydana geti
ren" Fikret Kzlok'lu Cahit Oben; "Sandm Aamadm" adl arky syle
yen Ferdi zbeen; "Gemiciler'i lspanyol havalarnn ritmiyle syleyen" Grup
Sonya Dores; " Zamane Kzlar" adl kendi bestesini seslendiren llham Gencer;
"Karadr Kalarn Ferman Yazdrr' bossanova yapm" Kanat Gr; "Gl Da
lnda ten Blbln Olsam" ile bir baka "bossanovac" Metin Alkanl; "Ke
merin Naftalan" ile nc ve son bossanovac Seluk Alagz; "Kak Hava
s"n "enstrmantal mzik haline getirmi" olan Siletler; " Genlie Veda"
adl Trk mzii kalplarr.daki arksn "Bat mzii aletleri refakatinde"
syleyen Yldrm Grses; "Helvac Helva'y twist temposunda icra eden" ve
henz 7 Eyll 1964 tarihinde kurulmu olan iei burnunda Mavi Iklar . . .
llk derece, bu o n yarmac, Ankara, Adana, lzmir v e lstanbul'da halkn
nnde yartktan sonra belli olacaktr.
10 finalist, yarma arklarnn yannda, iki tane de serbest para hazrlayp
sunacaktr. 25 Ocak'ta Ankara, 26 Ocak'ta Adana ve 27 Ocak'ta lzmir'de yar
mak zere yola kacak kafiledekilerin says seksen kiiyi bulmu ve bunca ki
iyi tamas iin Hrriyet, Trk Hava Yollar'ndan zel uak kiralamtr. Bir
yl nce, Balkan Festivali iin trene bindirdiimiz arkclarmza nihayet uak
mnasip bulunmutur. Yarmann yapld salonlara girecek olanlara, hemen
girite bir oy pusulas verilecek ve onlar da en ok beendikleri orkestrann
adn buraya yazarak kta kapdaki zel kutulara atacaklardr. Artk jri ara
dan ekilmitir; kalabaln arasndan 1 0 isim semi ve bunlar seyircilere ha
vale etmitir. Drt byk ehrimizde yaplan drt konser sonras, en ok oyu
alan ilk grubu mzikseverler belirleyecektir. Ankara'da Byk Sinema, Ada
na'da Erciyes Sinemas, lzmir'de Kulp Sinemas bu yarmaya ev sahiplii ya
par. lstanbul'da ise tam ayr konser dzenlenir. Yarmaclarmz 1 1 ubat
Perembe Fatih Renk Sinemas, 15 ubat Pazartesi Kadky Opera Sinemas ve
16 ubat Sal gn Beyolu Atlas Sinemas'nda sahneye kar. Oylar verilmi,

68
 Salon

Hrriyet'in dzenledii "Altn Mikrofon Ar

maan Yarmas", yarma galibinin tes
bit edilmesi konusundaki yntemlerde de
.... ....
yenilik getirmitir. n elemeler profesyo
nel bir jri tarafndan yaplm, ama son n:& 'So

rasna, konserlerde bulunan seyirciler ka

rar vermitir. Konser mekanlarna, Anka
ra'daki "Banur Matbaas" tarafndan bas
lan biletlerle "on lira" mukabili giren seyir ok fazla miktarda bamz artacak olan
cilerin eline ayrca bir oy pusulas verile "halk m, profesyonel jri mi?" sorunsaln
rek doldurmalar istenmi ve yarmann Hrriyet, daha ilk yarmada, her iki yn
galibi bu oylara gre tesbit edilmitir. Yl temi makul bir ekilde birletirerek z
lar sonra, zellikle Eurovision elemeleri ile mtr.

tasnif edilmi ve sonular aklanmak zere beklenmektedir. Bu da, 22 ubat

gecesi Site Sinemas'nda , "protokola verilecek son bir konser" sonras yapla
caktr. Yarmaclar; "vali Niyazi Ak, belediye reisi Haim lcan, kumandanlar,
konsoloslar ve sekin misafirler nnde" son defa er ark syleyip kulise
ekilir ve neticelerin aklanmasn beklerler. Sonular olduka artcdr. Da
ha ilk elemelerde, Trk popunun nc isimleri yarma d kalmtr; ilk ona
girebilen dierleri de, ilk iinde kendine yer bulamamtr. Toplam 7.776 oy
kullanlan yarmay " 1 985 reyle Yldrm Grses" kazanm, Mavi Iklar
" 1407 reyle ikinci", Siletler " 1 188 reyle" nc olmutur. Yaklak iki aydr
sren maraton bylelikle sona ermitir. Gazete ve dergilerde, ilk dereceyi
paylaanlar boy gstermeye balamtr. Yldrm Grses, "artk rahat uyuyabi
lirim" derken, bu kadarn hi ummayan Mavi Iklar havalara uar. Sonralar,
kendisiyle ok uralarak canndan bezdirilecek olan, Trk popunun en ka
dersiz isimlerinden Mesut Aytunca nderliindeki Siletler ise, "hayatmzn
en gzel dakikalarn yayoruz" diyerek ifade ederler duygularn. Zavall Me
sut Aytunca, u gnlk dnyada grp grebilecei ender gzel birka
anndan birini yaamaktadr. Aytunca, her alanda olduu gibi Trk popu ala
nnda da ortalkta gezen cellatlar ensesinde her zaman hissedecek ve batac
edilecek yerde, u dnyadan ekip gitmesi iin tevik edilecektir.

69
 Yarmadan hemen sonra Hrriyet, sznde durur ve 10 finalistin tamam
nn 45'liklerini basar. Plaklarn baslmas, yarmann en az kendisi kadar hare
ketlendirir piyasay. 10 finalistin byk ksm, ilk plaklarna bu yolla kavu
mulardr. Zaten 45'likler parmakla saylacak kadar azdr ve bir anda bu say
nn zerine 10 plak birden eklenmitir. ller hzlanyordur.
Piyasann hareketlenmesinin normal sonularndan biri de, bizde de yeterli
ne sahip yabanc arkclarn daha sk aralklarla memleketimize gidip gelme
leri oldu. 1965 ylnn ilk yarsnda, Adamo ve Sylvie Vartan arka arkaya geldi
ler. Her iki arkc da, ark syledikleri salonlar tklm tklm doldurmay be
cerdi, "bir oturuta porsiyon dner yedi" , bata Kapalar olmak zere
"lkemizin gzelliklerini takdir etti" ve tekrar geleceklerine sz verip bindi
uaa. Sahiden de tekrar geldiler. Artk plaklar satar olmutu ve hibir firma,
kendisine bal olan arkcy, yle konserle monserle brakmak istemiyordu .
Onlara da plak yaptrlmak zere gerekli iaretler aklmt artk. Memleketin
ilk Trke sz yazan Fecri Ebciolu ve hemen arkasndan gelen bir baka he
vesli DJ Sezen Cumhur nal, kapann elinde kald; yabanc arkc kotas ikisi
nin arasnda pay edildi ve bilee kuvvet denerek ie balatldlar. Alaturka
plaklarn, alafranga plaklarn yannda giderek gzden dmesinin olaan sonu
cu ise, Trk mzii okumakla nlenmi isimlerin, birdenbire ve kendiliinden
Trk popuna dnvermesi oldu. Bata Orhan ener, Gnl Yazar, Gneri Tecer
ve Nesrin Sipahi olmak zere, ok sayda arkcmz "Bat mzii anlay ile
aranj e edilmi folklor" arklarnn peinde komaya balad. N esrin Sipahi'nin,
ciddi ciddi Erol Bykbur ile alt ve sanatnn drt bestesini bir plakta
toplamak zere olduu konuulmaya baland.
Kadrosunda Fikret Kzlok, Fsun nal, Koray Oktay ve Erol Ulatr'n bu
lunduu Cahit Oben Drtls ( Cahit Oben'le nianlanan Fsun nal'n gruba
dahil olmas ile be kii olmu ama isimlerini deitirmemilerdi) , 1965 ylnn
ilk aylarnda , en ok dikkat eken grup oldu. Drtl, herkesten hzl davrana
rak "Hereke / Silifkenin Yourdu" plan kard. "Halime" ile Altn Mikro
fon'da da epeyce grlt koparm olan bu grubun iinde yer alan Fikret Kz
lok, sonralar en tepelere kacak, 70'lerin hemen banda, Trk popunun s
perstarlarndan biri haline gelecek ve plaklar milyonlarca satacakt. O sralar
da dikkati eken bir baka grup da Kadri nalan Orkestras oldu. Byk oran
da , erif Yzbaolu Orkestras'ndan kopanlarn oluturduu orkestrada , N
ceim Fener, Muhittin Payda, Kadri nalan ve Hasan Gr'n yannda, tam
tane de solist (Gnl Turgut, Baar Tamer ve Salim Dndar) vard. Bu grup ,
sahne baarsn, plaklarla da desteklemesini bildi. Grubun her solisti de
sivrildi ve sonradan tek bana da ayakta kalabildi. zellikle Gnl Turgut, ev
lenip ii tamamen paydos edecei 70'li yllarn hemen bana kadar, Trk po
punun bir baka byk star haline geldi.

70
 Ama herkesten nce davranan Adamo oldu. Sk aralklarla memleketimize
gidip gelen Adamo , 1965 ylnn Nisan aynda, darda kyamet koparm olan
"Tombe La Neige" adl arksn Trke szlerle ("Her Yerde Kar Var") plaa
kaydetti. Sahibinin Sesi firmasnca baslan bu plak, ksa bir zaman ierisinde
ok satarak, "Burak Tarlas" ile ykselmi dalgalarn daha da bymesini
salad. Trk popunun en byk hitlerinden olan bu arknn szlerini Fecri
Ebciolu yazmt. Bylelikle Fecri Ebciolu, ilk Trke pop arky yazma
payesinin yanna, bir de bunu eklemi oldu. Adamo'nun ibirlii ile, bir akm
daha balatmt Ebciolu. Alan bu yoldan, ksa bir zaman ierisinde Marc
Aryan, Patricia Carli, Peppino Di Capri, johnny Hallyday ve Mina gibi bizde
her dem sevilmi arkclarn hepsi geecek, krk dkk bir Trke ile ark
syleme anlay bir sreliine de olsa piyasaya hakim olup herkesi etkileye
cek, ana dili Trke olan (bata Ajda Pekkan olmak zere) arkclarmz bile,
"ama byle plaklar satlyor" gerekesinin arkasna snarak bu aksanla ark
sylemeye balayacaklard.
Belika'da Kraliyet Akademisi'nde okumakta olan Bar Mano, mzii unut
mayp "Baby Sitter" dahil bir dolu pla Avrupa'da piyasaya srer ve Olyrnpia'da
konser vererek bu mekanda sahne alan bizden ilk isim olur; Erman Film, Zey
nep Deirmenciolu, Trkan oray ve Ediz Hun'u "ksz Kz" filminde takdim
eder; Zeki Mren, "tam on yldr evinde masasnn bana geip, vakte saate
bakmadan yapt desenleri" nihayet bir "Desen Sergisi" ile hayranlarnn dikka
tine sunar; Ayla Dikmen, aranje edilen trkler konusundaki fikirlerini "bir tr
ky meydana getiren notalarn lsn deitirmek ve onu Bat mzii alet
leriyle icra etmek aranjman deil paray tamamen ek olur; ben, o par
ann yalnzca Bat aletleriyle alnmas ve o aletlere uygulanmas istenilen neti
ceyi verir kanaatindeyim" eklinde zetler; Meliha oray, "kzm evine dn" di
ye feryat eder; "evli olup, a ile seyahat eden" ve bizim buralara da byle ge
len Diana Dors herkesi artr; SanRemo'yu Boby Solo kazanr; Ayten Alpman
lsve'ten dner ve hemen bir gece kulbnde almaya balar; Glbin Eray,
"daha iyi soyunduu iin" Suzan Avc'nn yerini alr; Zeki Mren, "Desen Sergi
si"nden arta kalan zamanlarnda "ay ve Sempati" ile sahneye kar ve "her ge
ce alar"; "balca meraklan giyim ve otomobil olan" Seluk Ural, erif Yzba
olu Orkestras'na geer ve Ayla Dikmen ile birlikte solistlii stlenir; "anak
kale Aslanlar" filmindeki "hemire Lona" roln tamamlayan Ajda Pekkan,
kendisine yaplan arkclk teklifini kabul edip, Ankara'da bir mekanda snma
turlarna balar; "Alp" ve "Ay" arasndaki boluu kapatp artk Alpay olarak
anlmaya balayan arkc, bir trafik kazas sonucu kolunu krar ve bu nedenle
mzie bir sre ara vermek zorunda kalr ve Sylvie Vartan ile Johnny Hallyday
"dillere destan bir dn ile dnya evine" girerken, Robert Kolej srarl km
ve Boazii Mzik Festivali'nin ncsn dzenlemitir.

71
 Trk popunu, balang yllarndan itibaren desteklemi ve gelimesine katk
da bulunmu olan Boazii Mzik Festivali, 1 - 8 Mays 1965 tarihleri arasnda
yaplr. Robert Kolejli renciler tarafndan binbir glkle organize edilen bu
festival, daha balar balamaz jri engeline arpar. ok nceden kimlerden olu
aca tesbit edilmi alt kiilik jrinin yans, festivalin ilk gnnde hazr bulun
maz. Blent Tarcan, Orhan Avar ve Trk popunu ciddiye almad, bu mzie
her zaman burun kvrd bilinen Cneyt Sermet gelmemi ve jriden ekilmi
lerdir. Yarma, geri kalan ismin huzurunda balar. Festivali, yarma d ola
rak sahne alan Ertan Anapa Orkestras aar ve onlarn hemen ardndan Kayg
szlar (ya da Kaygusuzlar) ilk yarmac grup olarak yerini alr. Cemal Reit Rey,
Orhan Boran ve Semih Argeo'dan oluan jrinin dier yans, belki dier arka
dalarnn gelmemesi belki de basnn da altm izdii gibi Kaygszlar grubunun
"kaygszca hareketleri" nedeni ile yarmay boverip ekilir ve festivali kaderi
ne terk ederler. Festival tamamen jrisiz kalmtr ve ksa bir zaman ierisinde
yaplabilecek tek ey, seimi seyirciye yaptrmaktr. yle de yaplr zaten. Yar
anlar seyirci puanlayacaktr. Festivalde , Ali Atasagun nderliindeki Gen As
lanlar, Ergder Yolda'l Halikarnas 6, Metin Alatl ve Arkadalar, llham Gencer
Drtls, Siletler ve Temkin Ikzl, Ertan zerdem, Altan Severcan, Yurdaer
Doulu ve Seluk Alagz'l kadrosu ile dier gruplara bariz bir ekilde fark atan
Erol Bykbur Orkestras yarr ve bu son orkestra tam 3 10 puan ile festivalin
en baarl orkestras seilir. Geri kalanlar iin zlecek bir durum yoktur, zira
ilk iki festivalde olduu gibi bu nc festivalde de herkese yetecek kadar dl
vardr ve "Altn Hisar" , "Gm Saz" , "Gm Mart" , "Gm Hoparlr" gibi
kategoriler altnda tam yirmi dl datlr. Festivale elbette bu sayda grup ka
tlmamtr, ama orkestras ile birlikte tam alt dl alan Erol Bykbur gibi
isimler birden fazla dl kazanr. nc festivalin, ilk ikisinden nemli bir far
k vardr. Bu yl, Trke beste mecburiyeti getirilmi ve her grubun mutlaka bir
Trke beste icra etmesi salanmtr. Trk popunun gelecei iin belki de, en
nemli kategori bu olmutur. Bu dalda, Ali Atasagun'un bestesi olan "Fadimem"
birinci, Metin Alatl'nn arks "Rya" ikinci ve Erol Bykbur'un sonradan
byk bir hit haline gelecek olan "Altn Tasta zm Var" adl arks nc ol
mutur. Mzik piyasasnda epeydir sz edilen, henz nasl bir ark olduu bi
linmeden, bata Nesrin Sipahi ve Gnl Yazar olmak zere epeyce talibi kan
bu ark, nihayet gn yzne km ve neye benzedii grlmtr. ark yal
nzca nc olabilmesine ramen herkes tarafndan sevilmi ve hem bizden
hem de Bat'dan sesleri iyi harmanlayan benzersiz bir alma olarak hakk tes
lim edilmitir. Bu ark, Erol Bykbur iin de ufuk ac olmu ve 60'larn so
nuna kadar baar ile srdrecei bir yolun ilk iaretini akmtr.
Festivalin bitii ile birlikte orkestralarmz, kulp, pavyon ve gazinolar ara
snda annda pay edilmitir. Yaz sezonu gelmektedir ve orkestralarmzn, kad-

72
rolarn muhafaza edebilmek ve karnlarn doyurmak iin iyi kontratlarla a
lmaya ihtiyac vardr. Henz kimsenin besteden plaktan cebine para girme
mitir. Para sahneden gelmektedir. Yeilky'deki nar Oteli, Kanat Gr Or
kestras; Yeilyurt'taki Klb Mini, (hala bizimkilere 'los'lar tercih eden yerler
vardr) Los Guantes Rojos; Yeniky'deki Boazii Gazinosu, Halikarnas 6 ve
her yaz Amerika'dan biraz para toplamaya gelen lbrahim Solmaz Orkestras;
Caddebostan Gazinosu, Kadri nalan ve Arkadalar; Bomonti'deki Klb X,
Doruk Onatkut Drtls; Harbiye'deki Kervansaray, stn Poyrazolu Orkest
ras ve Tekin Ik Orkestras; Ortaky'deki (gnmzde kyamet kopartan La
ila ya da civarnda bir yeri olan) Lido, Vasfi Uarolu Orkestras; Elmada'daki
Oriental, Selim zer Orkestras; ayn blgedeki Parizyen, N eet Can Orkestra
s; Moda Klb, erif Yzbaolu Orkestras; Bykada'daki Anadolu Klb,
Ertan Anapa Orkestras; Knalada'daki X Klb, Boazii Gazinosu programn
dan nce sahne alacak olan Halikarnas 6 ile el skmlardr. Btn orkestrala
rn gzlerine kestirdikleri mkemmel Taksim Belediye Gazinosu ise hi phe
siz Erol Bykbur ve grubuna ksmet olmutur. Erol Bykbur, yalnzca Bo
azii Mzik Festivali'ndeki baarsndan dolay deil, giderek artan n ve
yaygnlaan "gen kzlarn sevgilisi" nvan nedeni ile bu sahneye kurulmu
tur. Ancak Erol Bykbur son anda, btn yaz mevsimini lzmir'de geirecei
ni aklar ve Taksim Belediye ile yapt kontrat iptal eder.
lin plak taraf da yolunda gitmekte gibidir. evket Uurluer, Tezelli firma
sndan, "Darldn m Cicim Bana" ve "Ana Beni Eversene" adl plaklar arka ar
kaya karr. Alpay, daha da ileri gider. Penguen markas ile "Efem / Gelin Ay
em " , "Kara Tren" ve "Luna de Benidorm" adl plaklar ksa aralklarla yaynlar.
Alpay, bu kadar ile de yetinmeyecek ve yln ikinci yarsnda birka plak daha
karacaktr. Trk popunun ilk ve en nemli starlarndan biri olan Alpay, hi
ama hi bo durmamakta, her ann mzik ile doldurmaya almaktadr. Piya
sada baslan btn plaklarn toplam bile henz pek bir ey ifade etmezken sa
nat, her art zorlamakta ve plaklar ikier - er piyasaya vermektedir.
Filiz Akn - Trker lnanolu evlilii "ilk meyvesini verir" ve llker doar; Mi
na "Un Anno D'amore" , Shirley Bassey "Goldfinger" , Peppino Di Capri "Me
lancolie" , Adamo "La Nuit" ile listelerimizin (her gazete ya da derginin kendi
ne gre bir listesi vardr, ancak bu arklar hepsinde ortaktr) tepesine kurulur
ve bizden arklara hala pek yer brakmaz; Yeilam Soka'ndaki Self - Service
lokantasnda, Leyla Sayar ve Sevda Ferda' yeniden elele gren Tanju Grsu
-oh oh, Allah arkadalnz bozmasn, tam bir aile saadeti" deyince yzne
barda yer; " florrl di macunu" lpana, rmeleri nlemeye devam eder;
Ajda Pekkan, " file mayosunun iinde" fotoraflara glmser ve "sinemada
kuzuydum kurt oldum" der; Nvit Kodall - Orhan Asena - Cneyt Gker or
tak almas drt perdelik opera "Gilgame" kyametleri kopartr; Bar Man-

73
o, Fransa'nn Liege ehrinde yaplan mzik festivalinde sahneye kp alklar
toplar ve lsve'ten geleli ok fazla olmayan Ayten Alpman, "burada caz pek
takdir edilmiyor artk" deyip lsve'e geri dnerken, Trk popunu, ikinci kere
gidilecek olan Balkan Melodileri Festivali'nin heyecan saracaktr.
Vedat Trkali, ikinci Antalya Film Festivali'nde "Karanlkta Uyananlar" ile
en iyi senaryo dln alr; 'kk' arkclarmzn ilk rnei Cem Yurtbay,
henz on iki yanda olmasna ramen hret sahibi olur; Ursula Andress, ko
cas john Derek'in ektii plak fotoraflan ile btn dnyay olduu gibi bi
zim buralar da alt st eder; Milliyet gazetesi, 16 Mays 1 965 tarihinden itiba
ren pazar ilavesinin bir blmn "Mzik Klb" ad altnda Trk popuna
aar; Yurdaer Doulu, Erol Bykbur Orkestras'ndan ayrlr, Tuna tenel'li
yeni bir orkestra kurar ve solist olarak Berkant ile anlar ve "cildiniz kirli mi,

duymakszn mzikseverlere aktarabilen

M zik Kl b Doan ener, bir dolu "ilk"i de bu sayfalar
da gerekletirdi. Planl programl ilk plak
eletirileri, plak ve arklara, bir yldzdan
drt yldza kadar not verilmesi, plakevle
rinden alnan sat rakamlarna gre lke
mizdeki plak listelerinin hazrlanmas bun
larn banda geliyor. ener, 21 Mays
1967 tarihine kadar plaklar yldz ile de
Milliyetgazetesi, 1 6 Mays 1965 tarihinden erlendirdi ( * tatminkar deil; ** fena sa
itibaren, Doan ener'in hazrlad "Mzik ylmaz; * * * iyi ve * * * * fevkalede). Bu ta
Klb". adl bir sayfa yaymlamaya balad. rihten itibaren de 10 zerinden not verme
Popler Melodi ya da benzeri bir derginin ye balad. Doan ener, her hafta dzen
artk kalmad bir zamanda yaymlanmaya li olarak okurlarn oylarn toplayp, en se
balayan bu sayfalar, Trk popunun gelii vilen arkc, grup ve arklar belirliyor ve
mine byk katkda bulundu. Gazete iin gazetede ilan ediyordu. Okurlarn, ciddiye
de balayan bu sayfa, byk bir ilgi gre alndklar iin byk bir hevesle katldkla
rek ksa bir zaman ierisinde gazetenin Pa r bu listeler, "Yeni kan Plaklar" ve "Plak
zar ekinin ikinci sayfasna yerleti. Trk larn Sava" gibi blmler, Mzik Klb'n
popunda btn olup bitenleri, (yakn bir herkes iin vazgeilmez bir hale getirdi ve
zamana kadar Cumhuriyet gazetesi iinde 70'1erin hemen banda yayma geecek
yer alan Cumhur Canbazolu'nun sayfas Hey dergisinin ncs hatta balama ne
gibi) neredeyse baka bir kaynaa ihtiya deni oldu.

HAFTA SONU l LAVES I - SAYFA: 2

[qji)IDiizik Klbii]
5AYI : 9,;] HAZIRLAYAN : ----------- DOGAN ENER

74
o halde bir ie Scherk alnz, bir pamuk parasn Scherk ile slatp, yznz
temizleyiniz, pamuk kirlenecek, yznz tamamen temizlenecektir" eklinde
aklamal reklam ile glmseten Scherk, "yz teraveti iin muntazaman" kul
lanlmaya devam ederken Tlay German, Trk popunun aydnlk yarnlar z
lemini aka dile getirebilmi ilk eseri olan "Yarnn arks"n plak olarak ya
ynlayacak ve Sacha Distel de, Adamo'dan sonra Trke plak yapmaya niyetle
nen ikinci isim olacaktr.

Mhr Gzlm

Trk popu, 1965 ylnn ikinci yarsna, Tlay German'n ikinci pla olan "Ya
rnn arks"nn alkants ile girdi. Sanatnn bir yl nce yaplm Balkan
Melodileri Festivali'nde syledii arklardan biri olan "Yarnn arks", "Bur
ak Tarlas"nn turunu tamamlamasn beklemiti. "Burak Tarlas"nn, kendi
sinden bekleneni fazlasyla yapp Anadolu popun nc arklarndan biri ola
cak kadar her yana yaylmasndan sonra Ezgi Plak, nihayet "Yarnn arks"n,
Tlay German'n ikinci pla olarak piyasaya srer. Arkasna "Kzlcklar Oldu
mu?" adl arknn konduu bu plak da, trl alardan ok nemlidir. Sz ve
mzii bize ait olan (Erdem Buri) ilk Trke plaklardan biridir. Ama bundan
daha nemlisi, Trk popunun "aydnlk yarnlar" zlemini dile getiren ilk ar
ksdr. Trk popu, 70'lerin ikinci yarsnda, Ecevit'in ykselii ile birlikte, ba
n enay ve Melike Demira'n ektii bir angaje hareketin iine boazna ka
dar girecek ve meydanlar dolduran kalabala "Hayat Bayram Olsa"y syleye
cektir ama daha buna ok vardr. stelik Tlay German'n bu arks, 70'lerde
ortaya kan arklardan ok daha baka, ok daha naiftir. Erdem Buri ve Tlay
German, bir propaganda malzemesi yaratmann peinde olmam, yalnzca ge
lecek ile ilgili zlemlerini dile getirmilerdir. llk plan aksine, bu ikinci plan
arka kapan bizzat Tlay German yazar: "Bu plaktaki paralardan biri, bildi
iniz, belki de kede bucakta mrldandnz bir halk trks: "Kzlcklar
Oldu mu?". Deiik bir dzenlemeyle ve tabii Trk Popler Mzii kurallarna
uygun ok sesli olarak sunuluyor. lkincisi, yani bizim asl zerinde durduu
muz, Erdem Buri'nin "Yarnn arks" . nemle zerinde duruyoruz, nk
domakta olan Trk Popler Mzii'nde, hem yeni besteler, yeni ezgiler aryo
ruz, hem de bu yeni paralardaki szlerin Trk gereklerine deinmesini dili
yoruz. Gzel bir yarnn zlemini eken bu ark en severek sylediim ark
lardan biri. .." Tlay German ve Erdem Buri'nin yaptklar tesadfi deildir. n
c olduklarnn farkndadrlar. Btn yaptklarn bir ilk olma niyeti ile yap
makta, (kendilerinin o zamanlar Trk Popler Mzii olarak adlandrmay
setikleri) Trk popunun temelini salam bir ekilde atmaya, nn amaya
almaktadrlar. Bu plak da yeterli ilgiyi grr. Zaten memleket bir seim frt-

75
nasna yakalanmtr. 10 Ekim'de yaplacak seimler sonras, Adalet Partisi ba
kan Sleyman Demirel hkmeti kurmakla grevlendirilecek, kurduu hk
met de 1 1 Kasm'da gvenoyu alacaktr. Her ey, hep bildiimiz gib gitmeye
devam edecek gibidir ama, yaplan seimlerde, herkesin bir para daha umutlu
olmasn salayan bir durum da sz konusudur. TlP, bu seimlerde, tam 1 4
milletvekili karm v e meclise girmitir. TlP'in b u baarsnn gelmek zere
olduunu gsteren dolu meydanlarda ise her zaman "Yarnn arks" alnp,
yanklanmtr. Erdem Buri'nin, "gzel bir yarnn zlemi" ile yazd ark, ne
redeyse bu dilein gereklemek zere olduunu gstermektedir.
1965 ylnn Temmuz ay da, Trk popu iin youn geen bir ay olur. Altn
Mikrofon'u ve Boazii Mzik Festivali'ni geirip gitmi mzisyenlerimiz, bu
sefer de, Balkan Melodileri Festivali'ne ikinci kere gidecek olmann heyecan
ile dolup taarlar. Festivale gidecek orkestray, yine Trkiye Mzisyenler Sen
dikas seecektir. Sendika, o gnlerin en nde gelen 15 orkestra efini toplar ve
onlarn yardm ile 2. Milli Orkestramz' oluturmaya alr. Erol Bykbur
yine vardr; onun yannda da, geen yl erif Yzbaolu Orkestras ile birlikte
gidecekleri aklanm ama daha sonra vazgeilmi Ayla Dikmen ve Baar Ta
mer yer almaktadr. Erol Erginer, Yurdaer Doulu, Kanat Gr, Alper Feyman,
Vasfi Uarolu ve geen yl krlan kalpleri telafi babnda erif Yzbaolu da
orkestrann dier elemanlar olarak seilmi, Austos aynda Bulgaristan'da ya
placak olan festivale gitmek zere hazrlklara balanmtr. Hazrlklar balar
balamaz Kanat Gr, bu yl drt solist ile oluturulmas tercih edilen orkestra
dan mecburen ayrlr ve grubu geen yl olduu gibi solistli bir halde bra
kr. Kanat Gr, srekli olarak almakta olduu mekandan izin alamamtr.
Repertuar almalar srmekteyken, geen yl yaplan seim ile bu ylki sei
min karlatrlmas kendiliinden gndeme gelir ve ilk aklama Baar Tamer
tarafndan yaplr: "Geen yl seilmediimi renince ok zlmtm . . . " T
lay German'n geen ylki baarsndan, hele hele bu baary plaklar ile de
srdrmesinden sonra herkes, onun bu yl da mutlaka seileceini ummakta
dr; yerine Ayla Dikmen'in gidiyor oluu herkesin azn bir kar ak brakr.
Artan dedikodularn nn, bizzat sendika bakan Muammer Yeil u akla
ma ile keser: "antz olarak Tlay German seilmiti, ancak Erol Bykbur
ile sahneye kmak istememesi nedeniyle onun yerine Ayla Dikmen'i kadroya
aldk. . . " Muammer Yeil, kimsenin dikkatini ekmemi bir konuyu daha ak
lar. Aslnda orkestraya Sheyl Denizci de seilmitir ama ileri nedeni ile gide
meyeceini bildirince, yerine Erol Erginer alnmtr. alkan Erol Bykbur,
syleyecei arklar ilk tesbit eden solisttir. "Adanal" ve "Halimem" arklar
n syleyecektir. Herkesin, baka trk yokmu gibi srarla ayn trklerin pe
inden komas hala devam etmektedir. "Kzlcklar Oldu mu?" , "Dere Geliyor
Dere", "Halinem" , "Adanal" ve "Mhr Gzlm" kapann elinde kalmakta,

76
 n almt . 1 965 ylnda Erol Byk
Yurdaer Do u l u bur'tan ayrlr ve kendi adn tayan or
kestrasn kurar. Korkmaz Altnkeser (ba
teri), Tuna tenel (piyano), Ali Rza Eke
men (bas) ve Berkant'tan (solist) oluan
parlak bir kadro ile kurulan orkestra, m
zi\jin yannda grselli\ji de ihmal etmemi
ve herkesi artacak kostmleri ile sahne
lerde yer almt . O gnlerin hemen ardn
Mzi\je 1958 ylnda balayan ve Jpiterler dan Yurdaer Do\julu, bir kere daha Milli Or
adl grup ile tam yl alan Yurdaer Do kestra'ya seilecek, orkestrann solisti Ber
\julu, sonradan Erol Bykbur ile alma kant giderek nlenecek, sonradan kanatla
ya balam ve bu dnem, mzik yaam r altna girdi\ji Vasfi Uaro\jlu Orkestras
nn en nemli dnemi olmutur. 1964 y ile Trk popunun en nemli seslerinden bi
lnda, Balkan Melodileri Festivali iin olu ri haline gelecektir. Yurdaer Do\julu da, so
turulan orkestra iin seilmi, 3. Bo\jazii list Birsen Arma\jan ile daha da baarl
Mzik Festivali'nde "en iyi aranjr" dl- gnlere do\jru ilerleyecektir.

kimse bunlar sylemeye doyamamaktadr. Kimse, "trkden bol ne var ki,

ben kendime baka trk bulaym" diye dnmemekte, ille de birilerinin bu
lup dzenlediinin peinde komaktadr. ok gemeden, Ayla Dikmen de ar
klarn aklar. O da kapann elinde kalan bir trky semitir: "Niksar'n Fi
danlar . . . inanay Yavrum inanay Nay. . . " Bir zaman getikten sonra sendika,
Kanat Gr'n yerine baka birini bulmaya gayret eder ve Ersin nlsoy'u a
rr. Bu arada, Kanat Gr Orkestras'nn kadrosunda olan Erol Erginer de, "ya
festival ya i ( ikilemi ile kar karya kalr; patronu gibi yapmaz, festivali seer
.
ve bylelikle sendikay da yeni bir problem ile kar karya brakmaz.
Milli Orkestramz, vali Niyazi Ak'nn sendikaya verdii 10.000 lira ile gider
Bulgaristan'a. 14 Austos Cumartesi gn sabah 9'da, Taksim'deki "henz bit-

77
memi opera binas" nnde buluur ekip. Btn ekibin gsnde ay-yldzl
bayrak vardr ve hepsi birrnek (gri takm elbise, beyaz gmlek, siyah kravat)
giyinmilerdir. Kafileye elik etmesi iin seilmi basn mensubu bile bu as
keri disipline uyup (valinin verdii paradan karlanp karlanmad bilinmi
yor olan) ayn kyafetlere brnmlerdir. On (orkestradan 10 kii, de
basn mensubu) kiilik kafileyi "gzleri nemli yaknlar" geirmeye gelir ve
bayrak ve flamalarla ssl otobs yola der. Lleburgaz, Babaeski geilip
Edirne'ye gelinir ve oradan da festivalin yaplaca ehir olan Burgaz'a varlr.
Yarma gn , ekibimiz sahneye byk bir Bulgaristan bayra ile kar; Baar
Tamer arklarnn ilk dizelerini Bulgarca syler, salon da elbette o saniyede al
ktan yklr. Puanlarn toplanabilmesi iin ekibimiz, farkl bir bayrak amtr
bu sefer. Haliyle toplarlar da. Baar Tamer "arya Kiraz Geldi", Ayla Dikmen
(daha nce ilan ettii gibi) "Niksar'n Fidanlar" , Erol Bykbur ise (ani bir
manevra ile) "Olan Boyun Kurban" adl arklar syleyip, salonu alktan in
letmilerdir. lin show ksm da aksamaz. Erol Bykbur, selelere dolup dol
madklar konusundaki merakn iyice abartld "Kzlcklar Oldu mu?" adl
arky, sahnede "yerlere yatarak" syler. Sonu yine birincilik olur. "Milli Or
kestra yine Balkan Birincisi" balklar ile duyurulur bu haber. Artk sk sk, bir
yerlerde birinci oluyoruzdur. Orkestramz, dner dnmez, aralarnda lstanbul,
Ankara, lzmir ve Adana gibi ehirlerin bulunduu bir turneye hazrlanr ve ya
rma arklarnn derhal plak yaplabilmesi iin grmelere balar. Milli Or
kestramz, ilk konserini de, 6 Aralk gn lstanbul'da, Spor ve Sergi Saray'nda
verir. Hava Kuvvetleri Dans Orkestras ve evket Uurluer Orkestras'n mte
akiben millilerimiz sahneye kar ve resmen yer yerinden oynar. "4.000 seyir
ci" kendinden gemitir. Orkestrann solistlerinden Ayla Dikmen'in "ahane
tuvaleti iinde hakiki bir Trk lokumu" olduunu yazar gazeteler.
1 965 yln bitirmek zere olduumuz o gnlerde, " 16 yandaki Belikal
antr" Luigi'yi, Little Tony'yi ve Frida Boccara'y arlarz buralarda. Adamo
da ikinci ve nc Trke plaklarn neredeyse ayn anda srmtr piyasa
ya. "lsmini Haykryorum" ve "Sen Sevme Beni" adl bu plaklar, yeni bir "Her
Yerde Kar Var" olamayacaktr ama, bozuk telaffuz kontenjannda rahat rahat
bir yer bulup, Adamo'nun anna leke srmeyecek bir miktarda satacaktr. Ay
n kontenjandan juanito'lu Los Alcarson da bir yer kapacaktr. Memlekete
be konser vermek zere gelen bu grup , ksack bir sre ierisine "etme beni
ziyan" lkl "Gardiyan" plan sdracak ve ok sevilecek; bunun zerine,
solistleri Juanito da, devaml olarak burada kalmaya karar verecektir; ans bu
ya, ziyan da olmayacaktr. Fecri Ebciolu ve Sezen Cumhur nal'n deerli
katklaryla balam yabanc harekat bu kadarla da snrl kalmaz. Bu trde
plak yapmak iin, sanki herkes, 1965 ylnn son aylarn beklemitir. Peppino
Di Capri, "Melankoli Ne Gzelsin"i yapar. Milliyet gazetesinin Pazar gnleri

78
 Frida Boccara

ONLU ISPANYOL $AllTGllO

60'1 yllar boyunca, o\:junlu\:ju talyan,
Fransz ve spanyol olan arkclarn akn
na u\:jrad memleketimiz. Geldiler, memnun
LUIS RECATERO
kalp dndler, tekrar geldiler. . . "Festival
Her akam
ler Kraliesi" olarak sunulan Frida Boccara
da, "arkadam" demeyi tercih etti\:ji Luis KERVANSARAYoA
Recatero ile birlikte, 1965 Kasm'nda geldi
16.00 19.00 aras Tenzifi.tl Matine.
Yemekler Alakart Fiatlar Normaldir.
ve dnemin en nemli mekan olan Ker Pazar
vansaray'da sahneye kt. Fransa adna
katld\:j her yarmada, bizim basnn deyi
miyle "birincilik ya da birincili\:je yakn bir olan Kervansaray'a akn etti. Bu fiyatlarla
derece alan" yldz seyretmek iin herkes, ba edemeyenler ise, Pazar gnleri yaplan
"yemekleri alakart" ama "fiyatlar normal" matinelere koturdu.

yaymlanan ilavesinin iinde yer alan Mzik Klb sayfalarnda, Trk popu
nun ilk plak eletirilerinden biri bu ark iin yaplr. Bu eletiri muhtemelen,
sayfann tamamn titiz bir ekilde hazrlayan ve Trk popu ile ilgili kprda
yan her yapraa bu sayfalarda yer vermeye alan Doan ener tarafndan ya
zlmtr: "Peppino'nun ilk Trke denemesi. "Ozlem" ve "duser" gibi yanl
telaffuzlarn dnda ayn duyu ve gzellikte okuyor. Plan arka yznde ise
Peppino, Rocker'leriyle mthi klasn gsteriyor. . . " Doan ener, belki de iin
eletiri kanadnda yeni bir r aacak bu satrlarda, Di Capri'nin orijinali de
kendisine ait olan arks ile Trke versiyonu karlatrmakta , Trke kusur
lara bir para alttan alarak deinip plan 'B' yznden de sz etmeye frsat
bulmaktadr. Sacha Distel ve Marc Aryan da , sraya giren dier yabanc arkc
lardr. Sacha Distel'in firmas Pathe, ncelikle ok sevilen "Chanson Orientale"
adl arknn l talyanca versiyonu olan "Canzone Orientale"yi yaynlar. Ksa bir
zaman sonra da Trke versiyon "Kime Derler Sana Derler" yaynlanr. Bu d
nem yaynlanan bu tr arklar arasnda en ok ses getireni de o olur. "Her
Yerde Kar Var" misali, bu plaktan da her eve bir tane girecek, ergenlik dnemi
ni atlatm ya da atlatmak zere olan erkek ya da kzlar, gzlerini mehul bir
noktaya dikerek srekli bu arky dinleyeceklerdir: "Bir iim su, fidan boy
lum, bir tanem gzelim benim . " 1965 ylnn bu sayfasn, "Trke plak dol
..

duranlar arasnda Trke'ye en yatkn arkc" olan Marc Aryan kapatr. O da ,

79
"Giorgina" adl arksnn, sz savalarnn dier byk kanad olan Fecri Eb
ciolu tarafndan "Nasl Evlenirsin Bu Lisanla" ekline sokulmu hali ile kar
karmza. Sacha Distel'in romantizmi yannda, biraz daha kanl-canl olan bu
ark, ii gc evde oturup mzik dinlemek olanlar kmseyen ve yeni ba
layan motorsiklet merakna kendini mutlaka kaptrm daha asi bir genlik
grubuna hitap eder. Biraz yabanc gruba, biraz da bizim gruba sokabileceimiz
Darva da "Siyah Gzler" ve "Moskova Geceleri" plaklar ile kemann konu
tururken, Alpay ve Erol Bykbur, bizim kanadn alkan isimleri olarak
sivrilirler. Erol Bykbur, kendi firmas Star'dan nc pla olan "Margu
erita"y karrken Alpay, daha da ileri gider ve Penguen armal plaklari ile pi
yasay resmen bombalar: "Now l'm Alone" ve "Vagabundo" plaklarn nere
deyse ayn anda piyasaya srer ve Mzik Klb'nn, Trk popunun ilk sa
lamca listelerinden sayabileceimiz "Plaklarn Sava" balkl listesinin tepesi
ne yerleir. "Tannm plakevlerinden alnan bilgilerden faydalanlarak meyda
na getirilmi" bu listelerde Alpay, epey bir zaman keyif atar ve Erol Byk
bur'un arksna yol vermez.
Ylba yaklarken, arkclarmz, herkesten farkl sahne showlar iin de
yollara derler. Sk bir koturmacaya girmi olanlardan biri de Tlay Ger
. man'dr. Goldfinger'da sahneye kacak olan Tlay German'n, hepimize bir
srprizi vardr.
"C vitaminli Oralet'ten, bir bardak suya bir kak konarak, taze portakal su
yu, taze mandalina suyu" niyetine iilmeye devam edilir; Ses'in yeni bir "Aye
cik" yaratma niyeti ile dzenledii ocuk yldz yarmasn Sema Atalay adl
bir ocukcaz kazanr; Opilca, "bacak ve kollardaki kllar abuk ve kat'i ola
rak temizler" ; Erol Bykbur, bu kadar iinin arasna bir de, ztrk Seren
gil'in kurduu plak firmasna danmanlk iini eklediini aklar; "oksijenli
sabun tozu Tursil, amar kendi kendine ykar" ; gazinocular, Trkan oray'n
peine dmekten hala sklmaz; Atf Ylmaz, Zerrin Arba'tan yeni bir star ya
ratma konusunda srar eder; "Yasak Sokaklar"n setinde be gn dargn, bir
gn bark olarak kameralarn karsna geen Kuzey Vargn ve Salih Gney,
bu gerginlikle ekim srasnda bir kazaya sebep olur; "yeni drt bitkisel gzel
lik kremi ihtiva eden Kadil'li Reksona tuvalet sabunu, cildimizi korur ve gn
den gne dzgnletirir" ve Ajda Pekkan, "filizi ifondan yaplm Chanel" ve
"yeil saten desten yaplm Christian Dior modeli" elbiselerle, "kadn mo
dasndan yeni izgiler"i tantrken, Milliyet gazetesi, Trk popu ile ilgili ilk
nemli anketin - oylamann sonularn aklayacaktr.
Ankara Sanat Tiyatrosu , Sermet aan'n "Ayak Bacak Fabrikas"n sergile
meye balar; stanbul belediye bakan Haim can, "Ruslarn stanbul Beledi
yesi'ne be yl vadeli ve be milyon dolarlk dk faizli bir kredi amalarn
dan hemen sonra stanbul Metrosu'na balayacaklarn, metronun balama ta-

80

Kad n modas ndan
yen i izg i ler
Ajda Pekkan, yalnzca arklar ile deil,
giydikleri ve taktklar ile de etkiledi her
kesi. Her zaman en "Avrupai" bulunan
starmzd. Ne giyse olay oluyor, hemen
Gelelim Franszlarn giyim kuam
na. Paris'te btn gen kzlar mini ort
giyiyorlar imdi. Dizlere kadar kadife
izmeler, ksack bir mini ort ve maksi
palto. Jte Parisli gen kzlarn yeni ni
formas. Bunun dnda diz kapann al
tna kadar uzanan midi etekler ve pele
rinler de revata. Ayrca gen kzlar ara
snda evlenmek son derece modas ge
mi bir messese olarak grlyor. On
lar sevdikleri insanlarla bir takm forma
litelere girmeden beraber yaamak fik
rini benimsemiler. . .
"

ertesi gn btn kadnlar onunkilere ben

zer kyafetleri bulmak iin yollara dkl
yordu. Kadnlar, 1980 ylnn hemen ba
nda, bu konuyu iyice abartm ve ark
cnn Eurovision'da yaraca "Petrol"
sylerken takt kpelerin aynsnn pei
ne dmlerdir. "Ajda'nn Petrol kpele
rinden istiyorum" deniyordu tezgahtarlara
ve tezgahtarlarn bilmi bir eda ile verdli
kpeler hemen orackta taklyordu kulak
lara .
Ajda Pekkan, 60 ortalarnda ise "bizden
bir Sylvie Vartan" eklinde kmay semi
ti gazetecilerin karsna.
70'1erin hemen bandan itibaren Paris'i
mesken tutan Ajda Pekkan'n, her gidii ve
gelii kyamet kopartrd. Grdklerini, ge
tirdiklerini anlatr, herkes de az kar
ak bir halde okur ya da dinlerdi; zellikle
de moda konusunda sylediklerini . . .
24 ubat 1971 tarihli Hey dergisinden:

rihinden itibaren iki ila yl iinde biteceini, Boaz'da, deniz seviyesinin

yirmi metre altnda su ii tneli de yaplacan" aklar; Yaar Gvenir, Mi
na'nn 60 balarnda mehur ettii bestesi "Crazy Baby"yi nihayet kendisi de
plak yapmaya karar verir; Kadky'de, "Johnny Hallyday ve Sylvie Vartan' Se
venler Klb (Club Des Amis de johnny Hallyday et de Sylvie Vartan)" kuru
lur; Brejnev, "Trk - Rus ilikileri iyi ynde" der ve aa yukar herkesin ba
sorunu gibi gzken 'komnist Rusya' korkusu konusunda bir sreliine de
olsa rahat nefes aldrr; Trk Sinemas'nn nemli isimlerinden Semra Sar, ha
nmlara tavsiyede bulunur ve "amarda rendelenmi sabun tozu yerine de
terjan kullannz" der ve "gelmi gemi deterjanlarn en alas Pop" diye azn
dan baklay karr; Adana'da, mzik dersinden snfta kalan Atahit Yeil adl

81
motorsikletli lise rencisi, retmeni Erdoan Kkrekol'u tabanca ile ar ya
ralar; ii hep bu olmua benzeyen Erkan Yola, telefonun bana, her gn
13:00 - 14:00 aras oturup rastgele evirdii numaralardan karsna kanlara
"alo" yerine "akfil" dedirtmeye alp, baaranlara "akfil mamullerinden hedi
ye" eder; Sezer Sezin, "sinema seyircisi karsna yeni dzelttirdii burnu ile
kmaya" hazrlanr ve Cahit Oben'den ayrlan Fikret Kzlok, "3 Veliaht" ile
birlikte "beat ritmini Trk folkloruna uygulamak" iin aba harcarken 1965
yl bitecek, 1966 ylma girilecektir. "Saatler tam 1 2'yi gsteriyorken" , Gold
finger'da "Qu'un Peu D'amour" adl arkya balayan Tlay German, arknn
ortasnda, stndeki siyah tl elbiseyi paralayacak ve tln altndan kan ve
"vcudunu saran altn rengi dapdarack elbisesi" ile arkya devam edecektir.
O saatte Goldfinger'da olmayanlar da vardr. Pariziyen, "6 striptiz'i ancak r
yalarnzda grebileceiniz 10 striptiz tablosunda takdim" edip, sonra da kalbi
skm olanlara bir nefes aldrmak kabilinden "Neet Can ve orkestras ile
dans" vaad etmi; Maksim ise, "Behiye Aksoy ve muazzam kadrosu"nu "bir ki
i yalnz 60 lira"ya takdim etmitir. Goldfinger'da yer bulamayanlar da burala
r doldurmutur.

Altn Yzk Ho Bilezik

1966 ylnn ilk gnlerinde mzik piyasamz, Milliyet gazetesinin anket sonu
lan ile sarsld. Milliyet'in Hafta Sonu llavesi iinde yer alan ve Doan ener'in
hazrlad Mzik Klb, yl boyu okur oylar ile seilen ark ve arkclar her
hafta belirlemi ve yaymlamt. Yl sonunda gazete, haftalk oylama sonular
m st ste koyarak yln arkclarn tesbit etme yoluna gitti. Trk popu ile il
gili olarak ilk defa bu kadar kapsaml bir anket yaplmaktayd ve denilebilir ki,
bu sonular ilk defa gerek eilimleri yanstyordu. Milliyet okurlarnn oylar,
belki tahmin edilen ama kimsenin hibir zaman emin olamad baz dorular
da tescil etmiti. Trk popunun ilk gnlerinden itibaren Erol Bykbur ve Al
pay arasnda sregiden rekabet ve ekime, Alpay'm 1965 ylnda arka arkaya
yaynlad plaklar ile onun lehine dnmt. Bu belli gibiydi, ama kimse de
kp bunu byle adl adnca syleyemiyordu. Milliyet anketinin ortaya kard
sonulardan biri bu oldu. Alpay, byk bir oy fark ile Erol Bykbur'un
nne gemiti. Bir sre sonra Erol Bykbur, kendi firmas Star'm kapsna
kilit asp Pathe'ye geecek ve uzun yllar herkesin batac olmaya doru gide
cekti ama imdilik Alpay'n arkasndan geliyordu . Kadn arkc kategorisinde
de durum buna benzemekteydi. Popun ilk kadn star Tlay German, Balkan
Festivali'ne gitmeyi reddettiinde, Ayla Dikmen'e yalnzca bir festival kaps a
m olmuyordu. Festival grubumuzun bayrakl - flamal uurlanmalar ve kar
lanmalar, olduu gibi okur oylarna yansmt. Ayla Dikmen, Tlay Ger-

82
man'n nndeydi artk. Grup kategorisinde ise herkesi aknlklara srkle
yecek bir sonuca varlmt. Gemii ancak bir - bir buuk yla dayanan Mavi
Iklar, yllarn tecrbeli btn orkestralarm geride brakp birincilie yerle
miti. Grubun, Altn Mikrofon sonras elde ettii poplerliin, zellikle gen
dinleyici tarafndan ok sevildiinin herkes farkndayd, ama onlarca sk gru
bun mevcut olduu bir alanda en ne geeceklerini kimse tahmin etmiyordu.
Mavi Iklar, yalnz yaptklar, aldklar mzik ile deil, sahne showlar ile de
herkesin dikkatlerini toplamt ve grnd kadar ile bu, ie yaramt. Bel
ki de bundan sonra, kyafetlerine ve sahnedeki hareketlerine zen gsteren da
ha fazla grubumuz olacakt. Gidi, bu gidie benzemekteydi.
Mavi Iklar'n poplerliini, grubu yaratm olan Hrriyet de kullanmakta
gecikmedi. Gazete, Nisan aynda ikincisi dzenlenecek olan Altn Mikrofon
yarmas ile ilgili duyurularn yaparken, en ok Mavi Iklar'a yasland. Geen
yln birincisi Yldrm Grses, akllara bile gelmemiti: "Bugn Trkiye'de bir
Mavi Iklar ad ve orkestras varsa, bunu dorudan doruya Hrriyet'in hazr
lad Altn Mikrofon'a borluyuz. Fakat biz de , bu ilgiye layk olabilmek iin
hibir zaman almalarmz ihmal etmiyeceiz . . . Tuttuumuz yolun nankr
bir yol olmadn mzikse:verler ilgileriyle bize bol bol ispat ettiler. " Doruya
doru; Mavi Iklar, bu yarma ile ortaya km ve kendisini gsterebilmiti.
Mavi Iklar, minnet borlarm, Nisan aynda ikincisi yaplacak yarmaya da
katlarak demeye alt. Normal olarak, hreti bu kadar yaygnlam bir
grubun artk herhangi bir yarmaya katlmamas, kendisini yeni.den snanma
durumunda brakmamas gerekirdi. Ama Mavi Iklar bu riskin altna girdi ve
yarmaya bavurdu.
Yarma Nisan aynda balayacakt ve tam herkesi bunun heyecan sarm
ken, Trk popu baka bir haberle alkaland. Tlay German ve Erdem Buri,
" 29 Mart' 30 Mart'a balayan" geceyi Ylmaz Gney ile geirmi ve 30 Mart
1966 aramba sabah Paris'e gitmek zere yola kmt. Temelli bir giditi
bu. Trk popu iin canlarn dilerine takm ve daha yapabileceklerinin ancak
binde birini yapabilmi bu emsalsiz ift, rahat braklmam, didiklenmi ve
canlarndan bezdirilmiti. Gidilerinden dolay kaybeden Trk popudur. Tlay
German, oralarda da kendisine, buradan hi aa kalmayan bir mzik yaam
kuracaktr. Kalbi hep burada olacaktr ama, Trk popuna eski usul, lmne
destek vermeye bir daha hi o kadar vakit ya da imkan bulamayacaktr.
Ortalk Tlay German ve Erdem Buri'nin gidii ile alkalanrken Altn Mik
rofon'un ilk elemeleri Kervansaray'da yaplr. Aralarnda Zeki Mren ve R
han amay'n da bulunduu 46 kiilik n jri, "dokuz saat faslasz devam
eden msabaka sonunda" yedi orkestrann finale kaldn aklar. Daha nce
yaplan aklamalarda, finale be orkestrann kalaca sylenmi, ancak "yar
maclar arasnda ok az puvan fark olmas" nedeniyle bundan vazgeilmi ve

83
finalistlerin says yediye karlmtr. Ali Atasagun Drtls, Cahit Oben,
Kent Yedilisi, Seluk Alagz, Siletler, Trkiye Petrolleri Orkestras ve elbette
Mavi Iklar finale kalabilen isimler olmutur. Bu elemelerden sonra, tpk ge
en yl olduu gibi yarma kafilesi yollara der. stelik bu yl, daha ok ehir
gezilecektir. Bursa, Eskiehir, Ankara, Samsun, Konya, Adana ve lzmir konser
lerinden sonra lstanbul'a gelinecek ve nokta burada konacaktr. n jrinin de
yaknmalarna sebep olan, orkestralar deiirken sahne hazrlnn ok uzun
srmesi meselesi de, Fecri Ebciolu ile zlecektir. Fecri Ebciolu hem kon
serleri sunacak, hem de ii biten grubun aletleri sklr, yenisininki taklrken
boluklar doldurmaya alacaktr. Turne ile birlikte yeni yeni eyler de re
niriz. Mavi Iklar, Adana'da "ye - ye'ci gen kzlar" coturmutur mesela. Ma
ys'n banda, yarma konvoyu nihayet iini bitirip lstanbul'a dner. lstan
bul'un muhtelif yerlerindeki konserleri, Fita Sinemas'nda yaplan son konser
takip eder ve sonular aklanr. 1 2 konserde 1 3 .4 1 1 oy kullanlm ve Siletler
"4. 563 rey alarak" birinci, Mavi Iklar "2.850 reyle" ikinci, Seluk Alagz ise
"2.382 reyle" nc olmutur. Yarmadan sonra Hrriyet, verdii sz tutar
ve yarmaclarn plaklarn basar. Ama bu plaklar, bir yl ncesinde olduu ka
dar ilgi grmez. nk artk yeterince plamz vardr ve piyasa geen yl ol
duu gibi bu ie ok a deildir.
Bir yandan ok eski ve kkl olan Sahibinin Sesi, Odeon ve Pathe gibi fir
malar, dier yandan Melodi ve Sayan gibi nisbeten yeni firmalar drt koldan
45'lik yaynlamaya balamlardr. ok popler iki isim olan Alpay ve Erol
Bykbur, tuhaf bir tesadf eseri, aa yukar ayn sralarda kendi firmala
rn kapatp baka firmalara gemilerdir. Alpay, gen Sayan ile anlarken,
Erol Bykbur, krk yllk Pathe'nin kanatlar altna girer. Pathe, Erol B
ykbur'un kendisine getiini byk gazete ilanlaryla duyurur. irket, 1 966
ylnn ilk yarsnda, Erol Bykbur'un "Alarm" ve " illi Horozum" adl
plaklarn basar. Her iki plak, zellikle de birincisi epeyce sevilir ve satar. Al
pay ise, iirli bir plak yapar ilk olarak. "Ne Reviens Plus / Kirpiklerin Ok Ok
Eyle" adl arklarn yanna bir de iir eklemitir. Bu pla 'Tll Always Love
You / O Mio Signore" adl plak takip eder. Ama Sayan firmas, yalnzca Alpay
ile ilgilenmemektedir. Trk popunun, zellikle Anadolu popun yeni kalesi
olma niyetindedir ve "halkn istedii mzii verebilen ve mkemmel taklit
kabiliyetine sahip" diye nitelendirilen Blue Boys'u, "mbalaa etmiyoruz,
Shadows'tan farklar yok" eklinde tanmlanan Siletler'i ve Mavi Iklar'
bnyesine alacaktr. Mavi Iklar, Hrriyet'ten km ilk iki plaktan sonra
Odeon'da ksa bir mola ( "Johnny Be Goode" ) verecek ve sonra uzun bir sre
kalmak zere Sayan'a geecektir. Yeni saylabilecek firmalardan bir bakas
olan Melodi de Ayla Dikmen'in ilk plan piyasaya verir bu sralarda. arkc
nn, geen yl Balkan Festivali'nde yart ark olan "Niksar'm Fidanlar"

84
 Po p ler Sanatkr

EROL
BYKBU R'u n
Tabii Sesiyle

llij[]]l plaklarnda
en son okuduu

PT 4 0 4 { ACLARIM
V N O - D I N ERO E AMORE

PT 405
{ GAZiANTEP YOLUNDA
LLi HOROZ U M

Aranjmanlarn
btn plaklard a araynz
Pathe: Pathe, Erol Bykbur ile, 1 966 ylnn hemen balarnda anlar. Erol Bykbur,
plaklarm, kendi kurduu firma olan Star'dan karrken Pathe'den reddedilemeyecek kadar
nemli bir teklif alr. Erol Bykbur'un, "nemli ve kymetli" bir arkcdan, sperstar payesini
alaca bir seviyeye kmasna da bu anlama sebep olur. "Alarm" adl plak ile balayan kou,
ksa bir zaman ierisinde onlarca plaa ulaacak ve Erol Bykbur, Trk popunun en popler ve
en ok para kazanan - kazandran arkcs haline gelecektir. Pathe, arkcy kendisine balar
balamaz, bunu byk gazete ilanlaryla dosta - dmana duyurmu ve "popler sanatkar Erol
Bykbur'un tabii sesiyle" kendi firmasnda olduunu ilan etmitir.

nihayet plak olabilmitir. Devrini tamamlad gzyle baklan ecaattin Tan

yerli bile bir "aranj man"la kagelir o tarihlerde. Artk yalnzca bu formda
olan plaklar satmaktadr ve Tanyerli de "Sevgili Gitarm" ile bu yolu dene
mek istemitir. Plan satlar deilse de basnda kan eletiriler sanatnn
yzn yeterince gldrr: "Yeni modaya uymakla beraber stilini kaybetme
yen ve inand yolda yryen . . . " biri olarak tanmlanr Tanyerli. Tanj u Okan
nc plan ("Sokak Adam " ) , Berkant ise birinci plan ("Arabamn At
lar") karmtr ve bunlarn dnda geri kalan btn plaklar, nerdeyse ge
en yl balam olan "Trke syleyen yabanclar" modasnn devamdr.
Marc Aryan ("Moda Yolunda" ) , Miguel Amador ("Hatrla Beni " ) , Maya Casa
bianca ( " Esmerim") , "Dario Moreno ( "Akmz Bitti" ve "Mesut Ol Sen" ) ,
Patricia Carli ("zlerim lstanbul'u" ) , Luigi ( 'Sensiz"), Theo Sarapo ( "Senden
Emin Olsam" ) , Johnny Hallyday ("Altn Yzk" ) , Juanito ( "Elveda Capri")
ve Guy Marchand ("lspanyol Kadn" ) , elbirlii ile, Trk popuna neredeyse
yz yl yetecek kadar arky 1966 ylnn ilk alt aynda yaparlar. Sanki btn
dnya, "hadi kalkn, Trke plak yapyoruz" diye bir kampanya balatm gi
bidir. Bu "kk darda" harekat yetmezmi gibi, Ajda Pekkan da ayn stan-

85
dartta iki plak yapar. Bir - iki yl evvel, Serengil Plak'a yarm yamalak iki plak
("Gz Gz Dedi Bana" ve "On Yedi Yanda / Her Yerde Kar Var") yapm
olan Ajda Pekkan, zaten bir zamandr bir trl rahat edemedii Yeilam'dan
mzik dnyasna gz krpmakta ve arkclk konusunda kendisini hep des
teklemi olan Fecri Ebciolu'nun cesaretlendirmesiyle, yeniden ark syle
menin yollarn aramaktayd. arkc, henz ( "mzik mi sinema m? " ) karar
n tam olarak veremedii bu ara dnemde, Odeon etiketiyle arka arkaya iki
plak yaynlar. Marc Aryan'n pla "Moda Yolunda"y aynen, Patricia Carli'nin
arks "zlerim lstanbul'u" ise baka ( "llkokulda Tanmtk" ) szlerle plak
yapar. Bu plaklar ok satlr, bu nedenle firmalar hep bu trde plaklar yapma
ya gayret eder ama, bata Doan ener olmak zere, epeyce sayda eletirmen
de bunlara kar kllar kuanmam deildir. Doan ener, bu modann ba
n eken Marc Aryan'n son iki pla iin unlar yazar: "Paralarn orijinal
lerindeki mana ve zerafet Trkelerinde tamamen kayboluyor. 'Yalan', 'eyll
de gel' ve 'baban<lr' gibi zorlayc ve sevimsiz kelimeler, nl melodilerin
aptan dmesine sebep olmutur. . . " Doan ener, yalnzca azna birka nu
mara byk gelen kelimeleri telaffuz edemeyen Marc Aryan' deil, o ve ben
zerlerini altndan kalkamayacaklar kadar ar szcklerin altna sren sz
yazarlarn da eletirmektedir. Yoksa "babandr" belki ama, "eyllde gel" sz
ckleri neden sevimsiz olsun; zaten yllar sonra, bu szcklerin en tepeye
kurulduu bir arkdan, Alpay bir aheser yaratacaktr. Ama devir, bu tr
eletirilerin asgaride olduu bir devirdir ve bu tip ark ve plaklar daha epey
bir zaman devam edecek, ancak '60 sonlarnda, bata Hmeyra olmak zere,
Moollar, Cem Karaca, Fikret Kzlok, Selda ve Bar Mano'nun ncl ile
ykselen Anadolu pop vastas ile buna bir set ekilebilecektir. Ama henz
vakit erkendir, ke balarn henz bu tr mzik tutmaktadr ve iyi arkc
ya da arklar, ancak bunlardan frsat kaldnda kendilerini gsterebilmekte
dir. Bu tr arkclarla ok fazla megul olan Odeon, yine de bir frsatn bu
lur ve Erkut Takn'n "Hang On Sloopy" adl plan yaynlar.
l Bankas'nda atracamz bir hesap ve alacamz bir kumbara ile yav
rumuza " tasarruf ve terbiye zevkini en tatl yoldan alam, hem de istikbal
de kendisine faydal olacak toplu parann temel tan da" koymu olur, Er
kin Koray, uzun bir sredir bulunduu Almanya'dan dner ve "beat mzii
nin Trkiye temsilcisi" olmak istediini syler; Amerikan Haberler Merke
zi'nin ikinci katnda Cazseverler Klb alr; "konserleri byk apta heye
can yaratan ve sahneye pembe bir tuvaletle kan" Petula Clark da memleke
ti ziyaret eden isimlerin arasna katlr; Glgeler, Blue Boys (sonralan Mavi
ocuklar olacaktr) , Gen Gitarlar ve ban Arda Uskan'n ektii Vahi Ke
diler giderek adn duyurmaya balar; dansz Zennube, sevgilisi Berker lna
nolu'nun " tabancasndan kan kurunlarla" yaralanr; basnn "komnist

86
modas" olarak adlandrmaktan zel haz ald "siyah rob" her kadnn ze
rinde grlr; Gksel Arsoy, Yesari Asm Ersoy'un iki arksn plaa okur;
Leyla Sayar, Muhterem Nur, Muzaffer Nebiolu ve Nebile Teker, sinemadan
sahnelere "dansz" klnda frlar; Ecevit, "ksknleri ortann soluna topla
mak iin il il dolamaya" niyetlenir; Fita ve Dnya sinemalar, "btn dn
yada evrilen en hareketli filmler" iin abonman satna geer; anneler, o
cuklarnn "severek yedikleri Pa - Ro'nun, bol kalorili" olduundan hi ku
ku duymaz; George Harrison evlenir ve btn basna "dars Paul'n bana"
deme frsatn verir; Pereja, "btn dnyada kullanlan kolonya" Roger &:.

Gallet'i, 1 7 lira fiyatla piyasaya verir; AST, Brecht'in "Arturo Ui'nin Ykseli
i"ni Asaf iiltepe ynetiminde oynar; mzie ayrd geni yer ile bilinen
Ses dergisi, tpk geen yl olduu gibi, bu yl da Hrriyet'in Altn Mikrofon'u
yokmu - yaplmyormu gibi davranp grmezden gelir; anne Cemile Byk
bur, elinde su dolu bir srahi ile, olu Erol'u seksen konser srecek Anado
lu turnesine uurlar; "her tabletinde bir byk bardak taze st" mevcut olan
Nestle'nin "nefis stl ikolatas zevkle yenir, kuvvet verir" ve " ingenenin
Ak" adl filmi evirmekte olan Ayfer Feray, film setinde ok ciddi bir kaza
geirirken, mzik piyasamz nc kere Balkan Melodileri Festivali'ne git
mek zere hazrlklara balayacaktr.
Yaar Gvenir, 1 . Ankara Mzik Festivali'nde "en iyi arkc" ve "en iyi bes
teci" dllerini alr; Hrant Lusikyan, "memleketimizi kaplayan hafif mzik
cereyan ile hakiki cazn ve caz orkestralarnn ldn" syler; Metin Erk
san'n, sonralar "takntnn el kitab" haline gelecek filmi "Sevmek Zaman",
daha vizyona girmeden "zel bir anlatm ekli ve allagelenin dnda bir de
neme" olarak kabul edilmeye balanr; Arelik, "yaz ve k, yiyecek ve iecek
lerinizi ilk tazeliinde muhafaza eder"; arkc Nil Demirhan, bu iin yalnzca
ses ile olmayacana karar verip "sesi kadar dekolteleri ile ilgi toplayan an
tz" olur; ilk defa 1 965 ylnda Fenerbahe iin yaplm "spor pla"nn ikin
cisi de bu yl Galatasarayl Metin Oktay iin yaplr ve arky evket Uurluer
seslendirirken Alpay ve Arkadalar drtlsnden ayrlp Almanya'ya gitmi
olan Durul Gence, "Amerikan mzii" yapmak niyeti ile Durul Gence 5'i ku
racak ve solist olarak Erkut Takn ile anlaacaktr. Durul Gence'yi yolcu et
mi olan Alpay da bo oturmamaktadr. 45'lik konusunda epeyce hzl ve a
lkan olan sanat, 16 arknn biraraya getirildii ilk LP'sini Sayan'dan kar
mak zeredir; Trk popunun ilk albmlerinden biri olacaktr bu. 1966 ylnn
ikinci yarsnda daha da nemli bir gelime olur. Onlarca filme ramen sine
mada aradn bulamayan Ajda Pekkan, nihayet mzie dnmeye karar vere
cek, hzla almaya balayacak ve hem kendi kaderini , hem de giderek Ana
dolu popun hakimiyeti altna girmeye balam Trk popunun ehresini de
itirecek olan "lki Yabanc"y yapacaktr.

87
Gece Kara n l k Eller Birlemi

1966 ylnn ikinci yarsna, 3. Milli Orkestra'nn seim heyecan ile girilir.
Balkan Melodileri Festivali'ne yine gidilecektir, niyet yledir. Orkestra efle
rinden oluan 19 kiilik j ri, Mzisyenler Sendikas'nda bir araya gelir ve fes
tivale gidecek olan orkestra yeleri tek tek belirlenir. kan sonular, aa
yukar geen ylki gibidir. Solist olarak, ilk festivale de katlm olan Tanju
Okan, Erol Bykbur ve Ayla Dikmen'in yanna eklenir. Piyanoda erif Yz
baolu , solo gitarda Yurdaer Doulu, ritm gitarda Seluk Baar, tenor saks ve
fltte Erol Erginer, klarnette nder Bali, basta Alper Feyman ve bateride Sa
lim Arba olacaktr. Ancak bu festivale nc kere gitmek ksmet olmaya
caktr. Trl eitli gelimeler olacak, dedikodular her yan saracak ve sonu
ta "gitmeyelim olsun bitsin" noktasna gelinecektir. Aslnda Balkan Festivali
ile ilgili dedikodular, nc orkestramzn seilmesinden ok daha ncesine
dayanmaktadr. 1964 ve '65 yllarnda festivale gidip "birinci" olarak dnen
orkestralarmzn ii ok abartt epeydir yazlp sylenmekteydi. Hatta kimi
gazeteler, ortada bir birincilik dahi olmadn syleme noktasna gelmilerdi.
Baz gazeteciler, festivali dzenleyen lkelerin konsoloslaryla bile grp bu
iin asln renmek istedi. Sylenenler ve yazlanlar sahiden tuhaft. Bir "bay
rak - flama" ordusu eliinde karlanp batac edilmi millilerimizin, imdi
de, birinci olmayabilecekleri syleniyordu. "Bulgar viskonsl Arguir Kons
tantinov, Balkan Festivali'nin gayesinin sadece Balkan devletlerini bir araya
getirmek olduunu, festivalde bir klasmann asla bahis konusu olamyacan
kesin bir dille" aklar basn mensuplarmza. Gazeteler, mzisyenlerimizin
bu festivali ok istismar ettiklerini ve her kulbn kapsna "Balkan birincisi
filanca alyor" ilanlarn astrmann ok ayp olduunu yazmaya balarlar.
Btn bu sylentilere, erif Yzbaolu ok ksa bir cevap verir: "phesiz
birinciyiz nk madalyamz var. . . " Ancak ksa bir sre sonra, "madalya" de
nilen eyin de, festival srasnda, neredeyse herkese datlm olan "hatra ro
zeti" olduu ortaya kt. Orkestradan kimsenin azn bak amyordu, n
k erif Yzbaolu'nun btn elemanlara, festivale gitmeden nce "kendi
izni olmadan, orkestra elemanlarnn deme" veremeyeceini belirten ve buna
aykr hareket edenlere 50 bin lira tazminat cezas" ngren birer mukavele
imzalatt da ortaya kmt. Bu nedenle de, cezadan rken mzisyenlerin
azn bak amyordu. Aslnda , derece olsun olmasn, bu festival Trk po
puna yeterince hareket getirmi, ou eyin ( "Burak Tarlas" 45'liinde oldu
u gibi) iaret fiei olma grevini stlenmiti. Ama mzisyenlerimize (ya da
belki Mzisyenler Sendikas'na) bu kadar yetmemi, ie dereceler, birincilik
ler karnca her ey dalmt. Varto'nun byk bir deprem ile salland,
Abdi lpeki'nin kesinde "Zavall Dou" diye balklar att o gnlerde, de-

88

Mada lya
Yeni Jstanbul gazetesinden :
"Sulu Kim ?
Bilindii gibi, kendilerine "Milli Orkest
ra" ismini veren cazclar, iki yldr Trk
halk efkarn ve basn aldatarak kendi
lerini birinci gstermilerdir. Bulgar Ba
sn Ataesi, geenlerde verdii beyanat
ta, bu festivalde birincilik olmadn ve
itirak eden btn ekiplere madalya ve
rildiini sylemitir.
Bu/garistan 'n Burgaz ehrinde dn
balayan Balkan Halk arklar Festiva
li'ne bu sefer katlamayan Trk Milli Or
kestras 'nn kafile bakan Muammer
Yeil ile Trkiye Mzisyenler Sendikas
bakan erif Yzbaolu, dn bir basn
toplants dzenlemiler, festivale katl
maktan vazgeilmesi nedenlerini akla
mlardr.
Yzbaolu byk tepki yaratan bu
olayn tek sorumlusunun Erol Byk
bur olduunu, kendisinin mahkemeye
verilerek yz bin lira maddi ve manevi
tazminat isteneceini, ayrca sendika
ynetim kurulunda da durumunun g
rleceini sylemitir. . . Sendika ba
kan, "neden yedek solist hazrlanmad,
Erol lseydi yine orkestra gitmeyecek
miydi?" sorusuna da "evet bu bizim ha
tamzd, tecrbe oldu, gelecek yl iki er
kek iki kz solist hazrlamak zorunlulu
unda olduumuzu anladk" eklinde
cevap vermitir. . .
Kafile bakan Muammer Yeil ise, ge
ziden vazgeilmesinde orkestra efi Yz
baolu'nun da sorumlu olduunu, B
ykbur'un mahkemeye verilmesi konu
sunda sendika ynetim kurulunun imdi-
tik bir karar bulunmadn sylemitir. . .
Kendisine sorumluluk yklenen Erol
Bykbur da, "ben festivale katlma
mazlk etmedim, ancak altm m
essese ile szlemem vard. Messese
den izin alamadm iin gittiim takdir
de yz bin lira tazminat demem gere
kiyordu. Baka dnce tasaydm bir
aydan beri prova almalarna katlr
mydm ?" demitir. . .
Orkestrann dier solisti Tanju Okan
ise zgn olduunu belirtmitir. . . "
Erol Bykbur, alt yerin patro
nundan izin alp gidemiyor. Patron "bu fes
tival zaten turistikmi" diyor. Orkestra e
fi, Erol Bykbur'un yerine nerilen Erkut
Takn' da "yetimez" deyip reddediyor.
Havalar eskisi gibi esse, hibir tatszlk ol
madan gidilecekmi gibi gzkyor. Ama
"Trk halk efkar" yarmann niteliini ar
tk sorgulamaya balamtr ya, gidip dier
lkelerin ald madalya ya da rozetlerin
aynsndan alp dnmeye deer mi? Giden
lerin eline (en azndan dndkten sonra
buralarda) ne geecekti ki?
Gnl Yazar
st
banyosu yapt
'#:
Milli
Orkestramzla
Balkanlarda
7 gn
89
dikodular bu kadarla snrl kalmaz. Zaten 3 . Milli Orkestra'nn seimleri, fes
tivalin "turistik bir festival" olduu sylentileri ortal sarmken yaplmt;
ama seim buna ramen yaplmt, yani sendikann niyeti festivale nc
sefer katlmakt. Artk azlarn kapal kalmasn gerektirecek bir durum kal
madndan, nceki iki yl yalnzca fsltlar halinde dile getirilen btn itiraz
lar, yksek sesle ulu orta sylenir oldu. Orkestrann seim yntemi en ok
tartlan konuydu. "Memlekette yzden fazla orkestra efi varken, bunlarn
iinden neden yalnzca on dokuzunun seici grevi stlendii" en ok soru
lan eydi. Bunu soranlar, arkasndan hemen unu ekliyorlard: " (erif Yzba
olu kastedilerek) insan nasl hem aday olur hem de jride yer alr?" Doru
ya doru, pek de olacak ey deil ama erif Yzbaolu'nun pozisyonu sahi
den tam da buydu. Orkestra, btn bunlara kulaklarn tkam ve provalara
balamken, bu sefer de gazinocular kral Fahrettin Aslan'n aklamas ile
sarsld. Fahrettin Aslan da, " festivalin bir turistik festival olduu" sylentile
rine dayanarak, kendisine uzun bir mukavele ile bal bulunan Erol Byk
bur'a ii geici bir sre brakma izni vermeyeceini aklyordu. Festivalde
"Alarm" sylemeye hazrlanan Erol Bykbur, arkadalarna, elinden bir
ey gelmeyeceini syleyip ekilir ekilmez, erif Yzbaolu, nce Erkut
Takn'n peine dyor ve onu raz etmeye alyor, sonra da Mzisyenler
Sendikas'nda yapt bir basn toplants ile "bu sene festivale katlmayacaz"
aklamasn yapyordu. Son nokta konmutu. Bu sene festival yoktu. Yzba
olu, Erol Bykbur'u suluyor ve "yz bin liralk tazminat davas aacak
larn" sylyordu ama sendika yneticilerinin syledikleri bambakayd. On
lar, asl erif Yzbaolu'nun sulu olduunu, ilk toplantda onu istifaya da
vet edeceklerini sylyorlard. Aslnda her ey olacana varmt. "Birincilik
madalyas" nn aslnda bir "hatra rozeti" olduu ortaya kmt ve bu nedenle
festivale bir daha gidilmesi iyice anlamszlamt. Dnldnde, elde bay
rak uzun kuyruklar bulunamayacaksa gitmenin ne anlam olabilirdi?
Balkan Festivali ryas kt bir ekilde sona erer ama, her an herkesin gz
nnde geen Altn Mikrofon'a gven tamdr ve yarmaya katlan gruplar de
rin bir ekilde gnllere baslr. Geen yl Mavi lklar'n becerdiine yakn bir
durumu, bu yl Siluetler baarmtr. Devir artk Siluetler'in devridir. Altn
Mikrofon'u kazanan grubun peine btn basn dmtr. Her yerde rpor
tajlar yaymlanr, plaklarnn sat ban alr gider. Grup adna konuan Me
sut Aytunca'nn Trk popu konusunda fikirleri olduka ilgintir ve dier genel
grlerle taban tabana zttr: "Szl aranjmanlar Trkeyi bozmakta, gzel di
limize kiiliini kaybettirmektedir. Bu nedenle enstrmantal aranj man yapl
mas gerekir. Szl aranjman modasnn devam edeceine kani deiliz . . . " Me
sut Aytunca elbette yanlr, gelecek 'enstrmantal aranj man'n deil, 'szl
aranj man'ndr. Sahneye ktklarnda, "perdenin ilk alnda yzleri gzk-

90
medii, dinleyicilerin karsna k oyunlaryla 'siluet' olarak ktklar iin" Si
luetler ismini alm olan grup, "bir Krt havas" olarak niteledikleri "Lorke
Lorke" ve "Dede Efendi 66" gibi arklaryla Trk popunda olduka radikal
rzgarlar estirecektir, ancak ne yazk ki o dnem iin epeyce fazladrlar ve bir
sre sonra meydan dierlerine brakp ekilmek zorunda kalrlar. Siluetler'le
birlikte, son dnemde yaygnlaan Trke plaklar hakknda iyi eyler syleme
yen bir orkestra daha vardr: Ferdi zbeen Orkestras. "Hariciyeci olmak is
terken, hafif mzii tercih" etmi olan "devaml glen yz ve efendi halleriyle
hemen sempati kazanan bir gen" olan Ferdi zbeen, kendi adn tayan or
kestras ile harikalar yaratmaktadr. Dnyaca mehur Cazino di Liban'da "iki
yl baaryle alp dnya vedetleriyle arkada olmu" Aydemir Mete dndaki
dier elemanlarn hepsi olduka gentir. Bu elemanlar Emin Aydn, Mustafa
zkent, Okay Temiz ve solist olarak da Esin Engin'dir. Ferdi zbeen, "her
tarz mziin tam karakterini" vermekten yanadr ve sahnede ya da plaklarda ,
dardakinin aynsn yapmaya gayret edenleri "plak taklitilii" ile sulamak
tadr. Bir de iin "caz" taraf vardr. lkemizde caz mziinin gelimesi iin el
lerinden gelen her gayreti gstermi, bu ie gnl vermi ama istemeyerek de
olsa Trk popuna yol am mzisyenlerimizin arasnda, hala inatla cazda ayak
direyen ve nlerine srlen ciddi teklifleri ellerinin tersiyle iten isimler vardr.
Bunlarn banda Ayten Alpman ve zdemir Erdoan gelmektedir. Her iki sa
natnn kaps, hem Fecri Ebciolu hem de Sezen Cumhur nal tarafndan s
rarl bir ekilde alnr ama bir ie yaramaz. lsve'te ald caz eitimi ile kendi
sini her zamankinden daha gl hisseden Ayten Alpman, Trke ark syle
meye var gcyle direnmektedir ama gnlnden getiince ark syleyecek
mekan bulamamakta, bulduunda ise karsnda ounlukla bo masa grmek
tedir. Bo olmayan bir iki masann bir tanesinde ise mutlaka Fecri Ebciolt ol
makta ve "gryorsun ite" demeye getirerek sanaty raz etmeye abalamak
tadr. zdemir Erdoan ise bir para daha ansldr. Erdoan, Turhan Eteke,
Gnnur Perin, Ayhan Ynku ve Lamia (Doyran) ile birlikte lsmet Sral'n or
kestras iinde yer almaktadr. Gelmi gemi en iyi orkestralarmzdan biri
olarak sayabileceimiz bu 'rya' orkestra, kolaylkla olmasa da alabilecek
mekan bulmakta, idare etmeye ve dalmamaya almaktadr. Ama btn
bunlar ok fazla srmeyecektir. Trk popu, her eyi nne katp srklemeye
balamtr, buna direnmek bounadr ve Ayten Alpman ile zdemir Erdoan
gibi direnen son kaleler de bir yla kalmadan yklacak ve stdyonun yolunu
tutarak Trke ark kaydedeceklerdir.
1966 ylnn Eyll aynda ise Ajda Pekkan'n, uzun bir sredir kafasnda
evirip evirdii, mzie geri dnme ii gereklik kazanr. Bir yl evvel Ada
na'da sahneye km ve basn mensuplarnn "yuhaland, rk yumurta -
domates yamuruna tutuldu" diye cmle aleme ilan ettikleri berbat bir gece

91
yaam olan Ajda Pekkan, imdi bambaka bir durum ile kar karyadr.
Fahrettin Aslan, Ajda Pekkan', Maksim'in Zeki Mren'li kadrosuna almak is
temektedir. Fahrettin Aslan, Zeki Mren ve Maksim isimleri yanyana geldi
inden, basn ii bu sefer "Adana"ya eviremeyecektir ama sanatmzn e
kindii bir baka konu daha vardr; acaba film yapmclar bu ie ne diyecek
tir? nk Ajda Pekkan, henz sinemay tamamen brakp mzie dnme gi
bi bir niyet tamamakta ve ikisinden de ekmek yemek istemektedir: "Acaba
film artistliime zarar olur mu antzln? Bence olmaz ama, yerli filmcile
rin neye kzaca belli olmaz . . . " ve benzeri soru ve yaknmalar, Fahrettin As
lan ve Zeki Mren tarafndan tatmin edici ekilde cevaplanm olmal ki , iljda
Pekkan teklifi kabul eder ve Maksim'de sahneye kmaya karar verir. Ama bu
sefer ii daha sk tutacaktr. Yalnz sahne ile yetinmemeye karar verecek ve
daha nce yapt 3,5 pla unutmaya ve unutturmaya alarak, yeni bir ba
lang yapma niyeti ile Fecri Ebciolu'na alma emrini verecektir. Bu yeni
dnemde, Fecri Ebciolu'nun Ajda Pekkan iin yapt ilk ark, "iki Yabanc"
olacaktr. Bu plakla birlikte, kaderde bol olan garip cilvelerin bir tanesi daha
tecelli edecektir. Yllar sonra Ajda Pekkan' sperstar payesine eritirecek ar
klar yazacak olan Fikret ene de, hemen hemen ayn sralarda, ilk Trke
szlerini yazmann heyecan iinde, ayn arky (Frank Sinatra'nn "Strangers
ln The Night" adl arks) , ayn isimle ("lki Yabanc") Tanju Okan iin hazr
lamaktadr. Daha nce, Erol Bykbur iin yazd lngilizce ark szleri ile
adn duyurmu olan Fikret ene ve Trk popunun resmi aln yapan Fec
ri Ebciolu'nun yollar ayn arkda kesimitir. Pekkan ve Ebciolu ifti, iki
yabancnn elleri birlememi ve kalpleri szlememiken, dnemin en nem
li firmalarndan Regal ile anlama yapmlardr; firma stdyoya girilmesini
beklemektedir. Fecri Ebciolu szleri bir telala yazar ama plak iin bir ark
daha lazmdr. Naslsa o zaman telif melif hak getiredir, bakalarnn yazd
hazr ark oktur, bunlarn arasndan, sanatnn 90'larn sonunda yeniden
bavuraca bir isim olan Cher'in "Bang Bang"i seilir ve bu plak, Serengil ve
Odeon'dan km olan dier plaklar grmezden gelinerek "Aj da Pekkan'n ilk
pla" diye piyasaya srlr. Sanat ve etrafndaki herkes, 60'larn bandaki
mzikal gemii hatrlamak istememekte ve "sinemadan sahneye" serisinin
parlak bir versiyonunu gerekletirmeye almaktadrlar. Bunu becerirler de.
Ajda Pekkan, gz kamatrc kyafetleri ile Maksim sahnesini sallam, objek
tiflere Zeki Mren'li glmseyen pozlar vermitir. Allah iin plak da satmtr
ve devamnn gelmemesi iin hibir neden yoktur. Bu nedenle arkcnn al
tnc, Regal dneminin ikinci plann hazrlklarna giriilir ve "Dnmem Sa
na" adl bu plak ksa srede vitrinlerde yerini alr. Plak, Regal'in gazetelere
"Ajda Pekkan bombas" bal altnda verdii ilanlarla desteklenir ve "Trke
szlerini Fecri Ebciolu'nun yazd melodileri, Durul Gence 5 ald" diye du-

92

Gazeteler
Milliyet'in Hafta Sonu tavesi'nin birinci say
fasndan:
"Perdeden sahneye:
Beyaz perdemizin vamp oyuncularn
dan Ajda Pekkan, kendisine dolgun bir
para karlnda gazinosunda ark oku
masn teklif eden gazino sahibinin iste-
diinl geri evirmemi ve oyunculuun
yansra sahneye de geivermitir. Bir
sre nce, Adana'ya ark sylemek iin
giden Ajda Pekkan, daha ilk seansnda
falso vermi ve Adana'ya gitmesiyle Js
tanbu/'a dnmesi bir olmutu. Fak(Jt bu
seferki denemesinde okuduu gazinonun
mterilerini memnun eden gen kadn
bu meslekte diki tutturacan otaya
koymutur. Gecede bin lirann stnde
bir para alan Ajda Pekkan, sinemadaki
bir aylk kazancn arkclyle bir hafta
da katmaktadr. Bu gidile Ajda Pek
kan, sinemaya stn evirirse ama
mak doru olur. . ."
Muhabir, tamamen hakl kar.

yurulur. G azeteler ve dergiler, iin Adana ksmn tamamen unutmulardr.

Artk sz konusu olan bir ihtiam ve baar yksdr.
Ajda Pekkan'n da Regal etiketli iki 45'lik ile katld plak eidimiz gide
rek artmaktadr. nceleri tek tek saylabilecek kadar az olan Trke plak sa
ys ban alm gitmitir. Alpay, "ilk defa bir melodinin hem Franszcas,
hem lngilizcesi ayn plakta" slogan ile piyasaya srlen "Et Je Sais"yi yapar.
Altn Mikrofon beincimiz Kent Yedilisi, "Seninle Bir Sonbahar" ve "Kzlck
lar Oldu mu?" adl iki pla arka arkaya karr ve her ikisinden de eletir
menler nezdinde sn fta kalr. Ecnebi arkclarmz, harekatlarna devam
ederler. Patricia Carli, "Bir Gn Sana Dneceim" , Jean - Yves Grant "Sonba
har Yapraklar" ve Tony Cucchiara da "Tatl Yalan" yapar. Bizimkiler ise , tam
tersi, hala yabanc dilde ark yapmaktadrlar. Alpay'n dnda, Bar Mano
"Une Fille" , Erkut Takn " Cadillac" ve Fsun nal "You Don't Have To Say
You Love Me" adl plaklar yapar. Asu Maralman'n ablas Nonna Bella da a
l yapmtr. Nonna Bella, Cokun Plak etiketi ile, ban "Hngala" adl ar
knn ektii ve eletirmenlerin yerin dibine geirdii drt arklk bir EP
yapmtr. Nonna Bella gibi Erkin Koray da, yapt "Bir Eyll Akam" adl
plakla eletirmenlere yaranamaz: " ok iyi bir mzisyen fakat her iki beat de
nemesi kendi apnda deil, urar daha titiz davranrsa mutlaka nefis eser
ler ortaya koyacak. . . " diye yazar gazeteler. Bir sonraki plak olan "Balla Bal
la"da ise tam not gelir Erkin Koray'a. Erkin Koray ve grubunun, "Rain
bows'dan farklar" yoktur. Erkin Koray, eletirmenlere kulak vermi ve "nefis
eserler" koymutur ortaya. 1 966 ylnn ikinci yarsnn asl ampiyonu ise
hi phesiz Erol Bykbur'tur. Balkan Festivali dedikodularnn kendisini
93
etkilemesine izin vermemi, sahne ve stdyo aras mekik dokumutur. "Gl
le Blbl" , "Postac" , "Son Tren" ve " Granada" adl tam drt plak yapar Erol
Bykbur bu sre zarfnda. Firmas Pathe, zellikle "Son Tren" zerinde
ok durur ve bu pla " byk hret bir arada: Fecri Ebciolu iirini yaz
d, Erol Bykbur okudu, Darva sihirli keman ile refakat etti ve Son Tren
hareket etti" eklinde kafiyeli ilanlar vererek duyurur.
Halit Refi'den ayrldktan sonra Ahmet Mekin ile byk ak yaamaya ba
layan ama bunu iddetle inkar eden Nilfer Aydan nihayet kulbn birinde
" foto muhabirlerine" yakalanr; " tannm Trk mzii sanats Akile Ar
tun'un lngiltere'de mzik tahsil eden kz Suna Artun" yurda dner ve llhan
Feyman Orkestras'na katlr; "saf ve platonik bir akla sevien" Selma Gneri
ve Yusuf Sezgin nianlanr; Jacques Brel, " tek motorlu krmz-beyaz bir uak
la Yeilky'e iner, nar Oteli'nin 103 numaral dairesine yerleir" ve Lb
nan'da birlikte alm olduu mzisyenimiz Aydemir Mete ile buluarak ye
ni proj eleri zerinde konuur; onlarca filmde dede rolne km Hulusi
Kentmen, "bir erkek torun sahibi" olup sonunda sahici dedelii tadar; Ylmaz
Gney - Nebahat ehre ak devam eder ve "zayflayacak yerde, tamamen ak
sine gn getike" kuvvetlenir; Ses dergisi, hi Trke ark yokmu gibi
"Haftann Plaklar" listelerini hala silme yabanc arklardan oluturur; birlik
te altklar As Klp'te tanp byk ak yaamaya balayan Gnl Turgut
ve Mehmet Horoz evlenir ve "ili'de dedikleri eve" yerleir; "Trkiye'de en
iyi beat mzii alabilen" Durul Gence, "Zeki Mren'e hafif mzik zevkini"
alar ve Yeilam yapmclar, "Karaolan" Kartal Tibet'in karsna "Malko
olu" Cneyt Arkn' karrken, yabanc arkclar, Trke ark syleme ii
ni abartarak piyasay bu trde plaklara boarlar.
Kadnlar, "elastiki, vcudu korse gibi saran, serin tutan, kolay ykanan, a
buk kuruyan, t istemeyen, shhi Vog - Eva klotlar"n kap kap satn
alr; uzun bir sredir yurtdnda bulunan "bir numaral caz piyanistimiz" Ne
jat Cendelli lstanbul'a gelir ve "eski dostlar ile sabahlara kadar sren jam -
session'lar" yapar; kalipso kralmz Metin Ersoy, "Trk folklor arklarn ka
lipso ritmi ile syliyecei" bir Avrupa turnesine kar; Ay-Feri, (artk ne yazd
larsa) "art dncelere sahip kimseler diye vasflandrd ahslarn kendisi
iin yazdklar haberlere" zlr; 1 966 Trkiye gzellik kraliesi olarak lnci
Asena seilir; Sevda Ferda, "hayatmda yalnzca Tamer Yiit'i sevdim" itira
fnda bulunur; "gzellii ile herkesi byleyen Fransz arkc" Annie Berrier
yeniden lstanbul'a gelir; nl ocuk yldzlarmz Zeynep 'Ayecik' Deirmen
ciolu ve Parla enol, nihayet "alkuu" filminde bir araya gelir; uzun sre
dir yurtdnda bulunan ve "t t Twist" ile "folklorumuzun hafif Bat mzi
ine aranjmannda nderlik eden" Bar Mano, uzam salar ve birlikte a
lt Les Mistigris adl grupla memlekete dner; Ediz Hun, sekiz aydr gizli

94
kalm bir ak macerasnn iyzn aklar ve "Hlya Koyiit ile evlenmeyi
dnmtm" diyerek herkesin yreini arptrr; "nefis, lezzetli, fevkalade
muvaffak olmu yemekler piirmek" isteyenler Vita kullanmaya devam eder;
"yaad dzensiz hayat yznden hak ettii seviyeye eriemeyen Tanj u
Okan, bu yl her trl arla ve bata ikiye paydos" der; Sylvie Vartan ve
Adamo, bir kere daha gelir ve "lstanbul'u bir defa daha" fetheder; Berkant, Ses
dergisinin sinema yarmasna bavurur ve ikinci elemeye girmeye hak kaza
nr ve mzie tam be yl ara veren Rhan amay, Klb Bat'da yeniden sah
neye karken Erol Bykbur, plak stne plak yaparak rekor krmaya de
vam edecek, Boazii Mzik Festivali nc, Balkan Melodileri Festivali ise
ikinci seferde takld iin Altn Mikrofon, artk rakipsiz kalacaktr.

Duydum Annemden, Evlenm isin Bir Esmerle

1967 ylna , bir evvelki yln en iyileri aklanarak girilir. Yln en baarl ark
c ve gruplarn geen yl semeye balayan Milliyet'e, bu sefer Ses dergisi de
katlmt. Milliyet okur oylar ile semeyi tercih ederken , Ses, tamamen sub
jektif ve tamamen sayfay hazrlayanlarn gnlne gre bir seim yapmt. Mil
liyet okurlarnn , tam 33.948 oy vererek erkek arkclar sralamasnda birinci
lie oturttuu Alpay, Ses'in listesine hi giremiyorken, Milliyet okurlar pek az
oy verdii iin ilk ona bile giremeyen Salim Dndar, Ses'in listesinde beinci en
iyi arkc gibi gzkmekteydi. Altn Mikrofon'un ne kavuturduu Mavi
Iklar ve Siluetler ise, Ses'in en baarl grup kategorisine girmemilerdi bile.
Bu iki grubumuz, Mi lliyet okurlarnn yarsndan fazlasnn oyunu alarak birin
ci ve ikinci olmulard oysa . Trk popunun en baarl , en ok satan plak , ar
kc ya da gruplarnn seilmesine, listelenmesine; byle birbirinden ok farkl,
hatta taban tabana zt listelerin oluturulmas ile balanmt ve bu ie hep by
le devam edilecekti. Gazeteler, dergiler ve radyolar, bu ii salam kstaslara
oturtmak ve nispeten gerek durumu kavrayacak listeler yapmak yerine her
zaman kolay yolu seecek ve bu ii, sevdiklerine ya da evrelerine paye dat
ma frsat olarak greceklerdi . Doan ener'in Milliyet'teki Mzik Klb sayfa
larn ve sonra bana geecei Hey dergisinin listelerini bunun tamamen dn
da tutmak gerekiyor. Doan ener, neredeyse btn yaam boyunca, bizim
memleketimizde de, Billboard tarz, salam kstaslara dayanlarak hazrlanan
bir liste gelenei oturtmak istedi. Bunu da , radyolarn arklar alma says ya
da sresine, plaklarn sat rakamlarna ve okurlarnn oylarna dayanarak yap
maya alt. 60'l ve 70'1i yllarda pekala da becerilebilen bu i, 80'li ve zellik
le 90'l yllarda tam anlam ile rndan kt ve listelerin, zellikle de Kral
TV'nin yayna balamas ile birlikte, maddi manevi her trl kar karl
oluturulduu sylenmeye baland. Bu konudaki ikayetler nce fslt halin-

95
de, sonra da yksek sesle dile getirildi. 2000'li yllar ile birlikte, bu konuda
kimsenin en ufak bir kukusu kalmad ve herkes bunu son derece olaan bu
lur oldu. Trk popuna ayrdklar yer ile son derece nemli bir grevi yerine
getirmekte olan Milliyet ve Ses gibi iki nemli kaynan, birbirinden bu kadar
farkl listeler hazrlam olmas elbette herkesin dikkatini ekti ve hem listeler,
hem de listelerde yer alan isimler zerine epeyce uzun srecek az kavgalar
nn yaplmasna sebep oldu. Bu i, birka ay sonra yaplacak Altn Mikrofon
Yanmas'nn ne kacak isimlerinden biri olan Cem Karaca'nn, basnda ya
ymlanan mektubu ile de tavana vurdu.
Ama bundan daha nce ok nemli bir gelime oldu. Yola, ilk gnlerden iti
baren grup ya da orkestra arlkl olarak balam ve o gne kadar yle devam
etmi olan Trk popu, plaklarla birlikte gelen poplerlik neticesinde, merkezi
ne arkclar almaya balad. Erol Bykbur ve Alpay gibi ok popler ark
clar bile, o gne kadar ancak orkestralar ile birlikte var olmu ve ie yle de
vam edebilmilerdi. antz ve antr olarak adlandrlm arkclarmzn hep
si, kendilerini bamsz bir arkc olarak deil, ancak bir orkestrann yesi ya
da eleman gibi grm, bir orkestrann nnde solist olarak ark sylemi,
tek balarna ayakta durabileceklerini, bamsz alabileceklerini akllarna
dahi getirmemilerdi. "Dans arkcl" olarak da adlandrlan bu durum, 1967
ylnn hemen bandan itibaren, yerini "show arkcl" olarak adlandrlan
bir eilime brakr. Artk arkclarmz kendi ayaklan zerinde durmakta, ba
ar ya da baarszl bizzat kendileri stlenmektedir. Erol Bykbur, Alpay,
Erkut Takn, Seluk Ural, Ay-Feri, zdemir Erdoan, Ayten Alpman, Gnl
Turgut ve Ajda Pekkan, bu eilimin ilk ncleri olurlar. Ajda Pekkan'n bu ko
nudaki katks olduka fazladr. Yeilam'a boverip yeniden mzie dnen
arkc, "lki Yabanc" adl plan yaratt poplerlik ve alt yerin sahnele
rine (yarm saatte deitirilen be kostmn de katks ile) getirdii farkl
hava nedeni ile bu iin nn tamamen amtr. Gazino ve kulp sahipleri,
hi phe yok ki, bu gelimeyi derhal destekledi. Be on adam ile muhatap ola
cak ve hepsine para deyecek yerde, bir tek kii ile kar karya gelmekteydi
ler artk. Her mekan, devaml olarak orada bulunacak kendi orkestrasn kur
maktayd ve bu orkestralar sahneye kacak herkese elik etmekteydi. lin bu
yne kaymas, arkclar arasndaki, daha nce de alttan alta var olan rekabeti
tamamen gn yzne kard ve arkclar, daha popler olmak ve altklar
yerleri daha fazla doldurmak iin kyasya mcadele etmeye baladlar. Bunun
iin, ellerinde mevcut olan iki imkan -plak yapma ve sahnede renkli bir show
sergileme- da geni bir ekilde kullandlar.
Belki de bu gelimenin yardm ile 1967 yl, Trk popunun ok fazla plak
yaplan yl oldu. Yalnzca o yl, daha nceki be ylda yaplandan daha fazla
sayda plak srld piyasaya. O gne kadar Trke ark sylememe konusun-

96
da direnip bu ie uzak duran en sert isimler bile artk direnmekten vazgeip,
Sezen Cumhur nal ya da Fecri Ebciolu'nun kollarna snd. Pla olann
sahnede havas bambakayd. Daha dorusu herkes, daha nce plaktan defalar
ca dinlemi olduu birini merak edip, onu seyretmeye kouyordu. Hibir za
man drt drtlk arkc muamelesi grmemi isimler bile "ille de plak" deme
ye balamt. ok gzel, ama ok anssz bir isim olan Glsn Kamu, "Ali'yi
Grdm Ali'yi" ve Trk sinemasnn en nemli oyuncularndan saylan Selma
Gneri de "Ay Altnda" adl plaklar yapt szgelimi. Kimi durumlarda, show
ve komedi paralel gitmekteydi. Sz yazarl dnda sahneye de kan ve en az
ztrk Serengil kadar mterisi olan Fecri Ebciolu da bu ie soyundu ve
"Dan Dan / Pardon Akm" adl pla kaydetti. Trke ark sylemeye direnen
son iki kale olan zdemir Erdoan ve Ayten Alpman da , tam bu sralarda inat
larndan vazgetiler. Piyasa gerekten ok renklenmi ve eitlenmiti. Birka
eilim, yine birlikte devam ediyordu. Yabanc arkclarn Trke syleme mo
das eski hznda olmasa bile sryordu. Bu tr plaklar, artk byk sat ra
kamlarna ula.,,masa bile bir miktar satyordu ve ne gelirse kardr diye dnen
firmalar hala bu ii brakma niyetinde deildi. "Dn Bana" ile perdeyi am
olan Mina, "Mevsim Bahar"; Jennifer adl yepyeni bir isim "O Yazdan Bir Hat
ra"y; Nino De Murcia, ok sevilecek "Seni Beklerim ptm Yerde"yi; Peppi
no Gagliardi, "Benim ieim"i ve Mario Zelinotti, "Deli Kalbim"i bu sralarda
yapt. Artk bizden bir isim saylan Juanito da "Ay Beyaz Deniz Mavi" ile ortal
ayaa kaldrmaktayd. Alpay, Berkant , Mavi Iklar ve Erol Bykbur da es
ki usul yollarna devam etmekteydiler. Plaklar ok satyor, ok sattka da, iki
plak aras gemesi gereken sre daha ksalyordu. Fikret Kzlok ve Timur Sel
uk da, ilk plaklarn 1 967 ylnn ilk yarsnda yapt. Kzlok, Sayan'dan "Ay
Osman" EP'sini , Seluk ise Barclay'den "Ayrlanlar lin"i kard. Sayan'n , Fik
ret Kzlok iin "Trkiye'nin tek folk sanats" bal ile verdii ilanlar ciddi
eletirilere sebep olduysa da, Kzlok'un baars bu eletirileri zamanla hafiflet
ti. Ama en byk alk Timur Seluk almt. "Fransa'da, dnyann en byk
stdyolarndan birinde plak doldurmu" olan sanat btn basn tarafndan
vlmekteydi. Baka yeni isimler de vard. mr Gksel ve Zmrt'n ne
k da 1967 ylnn ilk aylarna denk gelir. Btn bu plaklar, artk yolun byle
izildiine iaret eder. arklar, tamamen 45'likler ile ulaacaktr evlere; darda
yaygn olarak bavurulan LongPlay'ler bizde bir kenarda duracak ve ancak ok
nl isimlerin yeterli sayya ulam 45'liklerinin toparlanabilecei bir format
olarak grlecektir. Nitekim, bunun ilk sinyali de Darva'tan gelir. Pathe, Dar
va'n , byk bir blm daha nce 45'lik olarak piyasaya verilmi on iki ar
ksn bir LP'de toplamtr.
Neyse ki arkclarn bu nlenemez ykselii, gruplarn bir rpda unutul
mas sonucunu dourmad. Bu da olacakt ama hemen deil. Henz Altn Mik-

97
rofon yaplmaktayd, stelik bunun yanma Milliyet'in dzenledii "Liseleraras
Hafif Bat Mzii Yarmas" eklenmiti. Milliyet, bu konuda meydan Hrriyet'e
brakmak istememiti besbelli. Milliyet'in yarmas '67 ylnn Mart aynda ya
pld ve katlan epey sayda lisenin arasnda "kolejliler daha ilk anda temayz
ettiler" . Kamil kun'lu Ankara Koleji ve yllar sonra "Seninle Bir Dakika"y ya
zacak olan Kemal Ebciolu'lu Robert Kolej , yarmann ne kan okullar ol
du. Zaten Robert Kolej'in orkestras birinci olup Optikler adyla, Gazeteciler
Sendikas'nn "ananevi Mzik leni"ne Ajda Pekkan ile birlikte katld.
Altn Mikrofon'un ncsne de ayn sralarda balanr. 1 - 1 3 Mart 1 967 ta
rihlerinde, Altn Mikrofon kervan, bir kere daha yollara der ve "9 vilayette
1 1 konser" verilir. Ankara ve lzmir'de ikier; Adapazar, Kayseri, Adana, Mer
sin, Antalya, Denizli ve Balkesir'de birer konser verilir. lstanbul'daki konser
says, biri Bakrky'de, biri Kadky'de ve ikisi Beyolu'nda olmak zere tam
drt tanedir. Cem Karaca ve Apalar, Haramiler, Mavi ocuklar, Rana Alagz,
Trkiye Petrolleri Orkestras ve Yabanclar olmak zere alt finalist bu konser
ler boyunca ter dkmtr. Yarma artnamesinde bu yl yaplan deiiklik so
nucu, daha nceki yarmada dereceye giren Seluk Alagz'n katlamama du
rumu ortaya km, mzisyenimiz bu durumu, aileden Rana Alagz' ortaya
srerek zmeye almtr. Gruplar, " mstakil" drt ark ile birlikte, bir de
"yarma paras" sylemilerdir sahnede. Zafer, yelerinden Diner Erdo
an'm poplerliinin de katksyla Mavi ocuklar'n olur. Bir zamandr Blue
Boys adyla faaliyet gsteren bu 'Batl' grup, apansz Altn Mikrofon kervanna
katlmaya karar vermi ve "samba - swing - oryantal" diye niteledikleri arkla
r ile birinci olmulardr. "Kadky ve Suadiye taraflarnda adn duyurmu
ken" bir sre ortadan kaybolan, daha sonra Yalnkaya Tmay ve (bugnk
zen Film'in sahibi) Mehmet Soyarslan'n abalan ve Mehmet Fildii ile Ah
met Tuzcuolu'nun destei ile yeniden adndan sz ettirmeye balayan Apalar
da, Cem Karaca ile birlikte katldklar yarmay, ksa bir zaman ierisinde
herkesin diline dolanacak olan "Emrah" adl arklar ile ikinci olarak bitirmi
lerdir. Aslnda Apalar, karlarna Cem Karaca kmadan nce, "yabanc or
kestralarn melodilerini aranje ederek alma" niyetindedir ama her ey ok a
buk deiir. nce Cem Karaca ile birleirler, ardndan da, "yabanc orkestra
melodilerini" bir kenara atarak Emrah'm dzenlemesi ile boumaya balarlar.
Alagz ailesinin yeni ferdi Rana Alagz de, "Konya Kaba"n "drt ayn ritm"
ile sunmu ve arkasnda alan aabeyi Seluk'un destei ile (ki Engin Yrko
lu ve Cahit Berkay da henz Seluk Alagz'n yanndadr) yarmay nc
olarak bitirmitir. Bir yarma daha bitmitir ama, dedikodular bu sefer epeyce
uzun srer. Yarmann asl galibi olarak Cem Karaca ve Apalar barlara bas
lr, asl birincilii onlarn hak ettiklerinden dem vurulur. llk e girememi
olan Haramiler iin de ou kii zgndr. Ali Atasagun'un yurtdna gitmesi

98
zerine, kalan grup elemanlarnn, solist Koray Oktay' aralarna alarak olu
turduklar Haramiler, ksa bir zaman ierisinde kalpleri fethetmi ve epeyce
hayran toplamt ama, yarmada dereceye girmelerine bu kadar yetmemi ve
"amlca Yolunda"n elleri bo dnmlerdi. Yarmadan hemen sonra plaklar
srlr piyasaya. "Emrah", btn eletirmenlerin zerinde "mkemmel" diye
fikir birliine vardklar bir plak olmutur. Doan ener, "hafif Bat mziimi
zin mucizesi" derken, bizden olana pek yakn durmayan Fecri Ebciolu bile
Emrah' "bugne kadar bestelenmi ya da Bat mziine uyarlanm en iyi ar
k" olarak nitelendirmektedir. Ancak ksa bir zaman sonra, Trk popunun en
byk kavgalarndan biri de bu ark nedeni ile patlak verecektir.
.
Sezer Gvenirgil ve Erden Gven, Ses'in yeni kapak artistleri seilir; adlar
apkna km iki antrmzden biri olan Erkut Takn, "Ajda Pekkan gibi
kadnlarn benim hayatmda on be gnden fazla yeri yoktur" diye bbrlenir,
bir dier apkn olan Seluk Ural jse, "romantik ve iki dkn Tlin Elgin
ile ayn yolun yolcusu grdm Nuran Aksoy ve Sevin Pekin'den kamaktan
baka arem yok" diye beyanatlarda bulunur; Esen ikolatalar, " ikramn en
gzeli, hediyenin en yz artan" olmaya devam eder; adn "geni repertuarl
arkc"ya karm olan Mehmet Taneri, Selim zer Orkestras'na katlr; o ta
rihlerde bile "senelerin ypratamad arkc" diye anlan Ayten Alpman ls-

na gittim. Ajda olduunu rendim. iki

Onbe g n haa kadar beraber gezdik. Ajda gibi ka
dnlarn benim hayatmda on be gnden
fazla yeri yoktur. . .
"

"Kkl!)" bilinen birinin "Erkut Erkut"

demesini byle cezalandrm Erkut Takn.

Ad apkna kan ve bundan duydu!)u gurur

ile kendini yere g!)e s!)dramayan Erkut
Takn, birlikte oldu!)u kadnlar hakknda ah
kam keserken, Ajda Pekkan' da unutma
m. 14 Ocak 1967 tarihli Ses dergisinde ya
ynlanan "u kadnlardan illallah" balkl r
portajda unlar sylemi:
"Nilfer Aydan'dan ayrldktan ksa bir
sre sonra Ajda Pekkan'la tantk. Baba
sn bahriyeli olduu iin tanr, Ajda'nn
da kkln bilirdim. Bir gece sahne
den indikten sonra, Ajda beni "Erkut Er
kut" diye ard. Bana ismimle ve byle
samimi hatta laubali bir ekilde hitap
edenin kim olduunu merak ettim yan-

99
ve'ten dnp As Klp'te almaya balar; Kadri nalan, lsmet Sra! Orkestra
s'nn "baarl antz" Lamia Doyran ile ve "krk yan tamamlayan Muhte
rem Nur, y irmi yanda Cihat Akn adnda bir delikanl" ile nianlanr;
"aklar, kavgalar ve evlenme teebbsleri ylan hikayesine dnen Y lmaz G
ney ve Nebahat ehre ifti ise aldklar salk raporu sayesinde yldrm nikah
ile evlenir; Herve Vilard, "!stanbul'a gelirken yannda h i bir resmi sfat olma
yan ve arkadam dedii Alain isimli bir gen" getirir ve herkes bunu frsat bi
lerek dedikodu kazanlarnn altn yakar; Doan Sigorta, kuruluunun 25 . y
lnda, "30 milyon lira istihsal, 46 milyon lira sermaye, ihtiyat ve karlklariyle
Trk teebsnn baarl bir rnei" olur ve Italya'da olduu gibi bizde de
herkes, "yirmi yedi yanda, gen ve istikbal vaad eden arkc" Luigi Ten
co'nun 1 7 . SanReno Festivali yaplmaktayken intihar etmesi ile sarslrken,
Trk popu bir yarma daha kazanacak ve Hafta Sonu gazetesi , "Altn Ses" adl
bir yarma dzenlemeye balayacakt r.
" Gitar, trompet ve trombon alabilen; lspanyolca, ngilizce ve talyanca ark
syleyebilen Engin Erge , bu yaz kendi orkestrasn" kuracan syler; Gksel
Arsoy, "Altn ocuk" serisine "Altn ocuk Beyrut'ta" ile devam eder ve bu
fi lmde "Tarup isimli bir Lbnanl kadn" ile oynar; "yerli Aznavur" olarak ad
landrlan Timur Seluk, "Faruk Nafiz, Orhan Vel i ve mit Yaar Ouzcan'n
iirlerini bestelemeyi tercih ettiini " syler; zer ehreli, "her meslekda sa
baha kar yorgun argn yatana girip hemen gzlerini yumduu halde, o, sa
bah karanl ald gndelik gazeteleri dikkatle okumadan" uyumad iin
"mzisyenlerimiz iinde aktualite ile en fazla ilgili olan" seilir; Erol Byk
bur, Sema zcan eliinde, "Kzlcklar Oldu tnu?" adl f ilme balar; Fransz
radyolar Tlay Gernan'n "Pardonne Moi" arks ile nlar; Bar Mano'nun
akrabas da olan afak Y zbagil, Belika'da yaplan " Chanson Sans Frontiere"
adl yarmada "St ltim Dilim Yand" ile ikinci olur; Vakko'nun ikinci katna
kanlar "ahane keten, vual pamuklu emprimeler, bunlara uygun pikeler, ka
arel tipi vualler, panama ketenler, pekenetler, opaller, dz ve emprime jarse
havlular... " bekler; Belika'da "cartoon film ve illustration" stajn yapmakta
olan Bar Mano, "Seranade" isimli tablosu ile, Belika kraliesi Fabiola'nn
himayesindeki sergiye kabul edilir; " Galatasaray basketbol takmnn gen ele
man mr Gksel show arkclna" balar; Kudret andra, "byle gbek
dost bana" diye niteledii Selma Sayar adl yeni bir dansz yetitirir; Ak Ali
lzzet, Gnl Turgut'un destei ile iirlerini kitap haline getirir ve okurlarna
nc K itapevi'nde imzalar ve Gnl Yazar, Maksim ile birlikte Klb Bat'da da
haftada drt gn sahneye kmaya balarken Cem Karaca, radyolar, "Emrah"a
ilgi gstermeyip Trke szl yabanc arklar kollamakla sulayacak, Engin
Arman buna cevap verecek ve bylelikle alttan alta hep srm olan "Anadolu
pop" ve "aranjman" mcadelesi aleni bir hale gelecektir.

1 00
Tem m u z A ustos Eyl l, Her Mevsimde Durma Gl

Byk kavga Ekim aynda patlak verecektir, daha buna birka ay vardr. Ama,
her taraf, Cem Karaca'nn "Ak Mektup"una hak verilmesini, hi olmazsa an
layla karlanmasn gerektirecek bir biimde aranjman ile kaynamaktadr.
Trk sanat mzii ve Trk halk mzii de pek para etmemektedir artk. Fir
malar, kendilerine bal olan bu tr sanatlara da bu yeni moda trde plaklar
yapmalarn telkin etmekte hatta onlar zorlamak tadr. Bu eilimi en erken g
ren isimlerin banda Gnl Yazar gelir. Gnl Yazar, hem bu trde plaklar
ok erken yapt, hem ele plaklarn, kulplerde alarak destekledi. Orhan e
ner, N esrin Sipahi, Gneri Tecer, Gnl Akkor, Zeki Mren, Handan Kara, Ne
e Karabcek, Ahmet Sezgin ve epeyce baka isim bir rpda takip ettiler G
nl Yazar' . Rzgar byle esmekteydi ve di renmenin alemi yoktu. Ajda Pek
kan'n (Regal etiketli) nc pla olan "Ak Oyunu / Toi"yi kard sralar
da Gneri Tecer, "Bovermiim Dnyaya" adl pla , bu yeni eilimin bir sonu
cu olarak yapar. Ayla Dikmen'in "Mhr Gzlm" , Ayten Alpman'n "Sensiz
Olamam " , Mavi Iklar'n "Kz Sen Geldin erketen" , Mavi ocuklar'n "Yine
Yeil lendi Fndk Dallar " , Rana Alagz'n "Kymz" ve Cem Karaca'nn
"Emrah" ile ayn sralarda mteri arayan bu plak, ne yazk ki pek fazla ilgi
toplamad. ark, patlayabilmek iin Ajda Pekkan' bekledi ve "Ak Oyunu"
sonras yaplacak plak iin bu ark seildi. Hem iki ien, hem de egoist "Sev
diim Adam" plann arka yznde yer tutan bu ark ile Ajda Pekkan, "lki
Yabanc" sonras grebildii en byk baary grd ve ark ksa bir zaman
ierisinde Trk popunun en byk hitlerinden biri haline geldi. Bu iler de
byleydi demek ki; arky ilk sizin bulmu, sizin sylemi olmanz her eyin
yolunda gidecei anlamna gelmiyordu, sizin plak olduu yerde tozlanrken,
ayn ark ile bir bakas listelerin tepesine kurulabiliyordu. 'Pop' , biraz da bu
demekti ve tek bana arknn iyi ya da salam olmas, ou kere, hibir ie
yaramyordu. Ayn sralarda Nesrin Sipahi de, Ajda Pekkan rneinden yola
karak "Arkadamn Aksn" adl pla yapar. Juanito'nun, "Kskanmak Kaba
hat mi?" adl plann arka yznde yer alan ve o tarihlerde henz poplerle
memi olan bu ark, Odeon tarafndan, Nesrin Sipahi'nin, aranjman denilen
kavgaya girii iia seilir. Ancak sonradan, bu trde hem ok gzel hem de ok
satacak plaklar yapacak olan Nesrin Sipahi'nin hanesine baar olarak yazlmaz
bu plak ve her yanda arky ilk sylemi olan Juanito'nun sesinden nlar.
"Trke szl yabanc arklarn" ban byle alp gitmesinde radyolarn da
epeyce bir pay vardr. Radyo kkenli Fecri Ebciolu ve Sezen Cumhur nal'n
szlerini yazd arklar, zellikle stanbul Radyosu'nda ok kollanmakta ve
ok sk alnmaktadr. Plak satlarn da ok fazla etkileyen bu durumu, nere
deyse herkes konuup durmaktadr, ama kimse de, ban belaya sokmamak

1 01
iin olsa gerek, bunu yksek sesle dile getirmemektedir. Kural Cem Karaca
bozar. Altn Mikrofon'da ikinci olan arks "Emrah"n, radyo Dj'lerinden ge
rekli ilgiyi grmemesi sanaty ileden karr ve bu konudaki dncelerini,
yaymlanmas iin dnemin en ciddi platformu olan, Milliyet'in Mzik Kl
b'ne gnderir. Trke szl arklar, zellikle de ala kalem yazlm szleri
ni eletirmesiyle bilinen Doan ener, 10 Ekim 1967 tarihinde bu mektubu ya
ymlar. " Cem Karaca'dan Ak Mektup" bal ile verilen bu mektupta Cem
Karaca, herkesin, dost meclislerinde, plak firmalarnn yazhanelerinde, std
yolarda konuup durduu konular bir bir derleyip sesini ykseltmitir: "nce
merhaba ! Sonra da bir avu dertleme, syleme, dosta . . . TRT Dj'lerinin "Em
rah" yalnzca drt defa alp, "Hudey" ve "Karacaolan" hi almamalar ze
rine. Yabanc paralara uydurma ve hibir deeri olmayan bir takm szlerin
yazlmas ve bunlarn TRT listelerinde kurulmu bir tekellemenin direkt etki
si sonucu yerleip kalmas ve biz Ulusal Trk mzii diye rpnrken, "iki ya
banji" gibi szlerle gzel Trkemizin bile yabanji'letirilmesi ok ilgin . . . "
Mektup, ok ama ok serttir. Yabanc arklarn Trke versiyonlarnn tama
mn, hibir istisna gzetmeden pe gndermitir Cem Karaca. Bu arklarn
szleri "uydurma" olup dilimizin bozulmasna sebep olmaktadr. Radyo liste
lerinde bir "tekelleme" sz konusudur ve bu "uydurma" arklar, bu listelere
kurulup kalmaktadrlar. Btn bunlarn ispat olarak da, Ajda Pekkan'n "lki
Yabanc"sn rnek semitir Cem Karaca. ok daha kt arklar, arkclar
ortalkta cirit atmasna ramen, Trk popunun en ada yz saylabilecek
Ajda Pekkan harcanm, ne olduu belirsiz ve o gne kadar da duyulmam bir
kavram olan "Ulusal Trk mzii" kavramnn alt salamlatrlmaya all
mtr. Bu szler byk bir alkanty getirir beraberinde. Ama ne ark sz
yazarlarndan ne de Dj'lerin byk ounluundan 'resmi' bir tepki gelmez.
Mektuba, yalnzca lstanbul Radyosu'ndan Engin Arman cevap verir. Arman'n
cevab, tam bir hafta sonra ( 1 7 Ekim), ayn sayfalarda yaymlanr: "Yarmada,
ben oyumu "Emrah"a verdim. "Emrah" defalarca alnd ve liste ba oldu.
"Hudey"i ise o kadar sevmedim, almadm. . . " Engin Arman da, bu iin 'znel'
yanna iaret ediyordu bu mektupta. Dj'ler, sevdikleri arklara ncelik veriyor,
sevmedikleri arklar alnyorlard. "Hudey" sevilmemi ve bu nedenle radyo
mikrofonlarndan kimseye ulatrlamamt. Engin Arman , kimsenin itiraz
edemeyecei bir kstas atmt ortaya: "Sevmedim, almadm . . . " Trk popunun
yaygnlk kazanabilmesi iin en nemli kanallardan biri olan radyonun, prog
ramclarn az tad ile balantl olduu ortaya kmt bylelikle. Ancak rad
yo Dj'lerinin sevdii arklar mikrofondan geip bize gelebilecekti; biz de, bu
nceden baka birileri tarafndan sevilmi arklarn arasndan bir seim yapa
bilecektik. Bu tartma, Trk popunun sonraki gnlerinde, yaygn bir ekilde
konuulacak kavramlar da ortaya atmt: "Tarafszlk" ve "nesnellik" tart-

1 02
malan ban alp gidecek, radyo mikrofonlarndan dinleyiciye ulaacak ark
larn hangi kstaslar ile seilebilecei zerine gnlerce havanda su dvlecek
ve i neredeyse askeri bir zm olan "Denetleme Kurulu" ile kontrol altna
alnmaya allacakt. Sen misin "Ulusal Trk mzii" diyen; zm, tepeden
inme ve ar bir ekilde baskc olarak gelecek, gznn stnde ka olann
arks bile bu kuruldan zor geecekti.
1967 yln bitirmek zereyken, bir yarmamz daha olur. Hafta Sonu gazete
si, "Altn Ses Yarmas" yapmaya niyetlenmitir. En baarl erkek ve kadn ses
lerin seilecei bu yarmaya da katlm byk olur. Hrriyet ve Milliyet'in ya
rmalar gruplar iin biilmi kaftandr ama, yalnz balarna olan ve bir gruba
yamanamam gen arkclar iin bir ey ifade etmemektedir. Belki de, bu ek
siklik nedeni ile yola km olan Hafta Sonu'nun bu ilk yarmasna, her biri
sonradan kendini iyice gsterecek olan epeyce isim katlr: Gkhan Abur, Se
lim Sam, Sezer Bacan,,.Cihan Akerson, Turgut Oksayolu, Nilgn Arkun, Er
san Erdura'nn dikkat ektii bu yarmay Ersan Erdura ve Nilgn Arkun
(sonradan Onatkut) !<azanr. Hem bu iki isim, hem de dierleri jriyi utandr
maz ve kalc olur. Daha ilk yldan itibaren bylesine baarl sesleri Trk po
puna armaan eden bu yarma, bir zaman daha yaplacak ve Nilfer gibi dev
bir ismin ortaya kma sebep olacaktr.
Yeni bir yl yaklamaktadr. Timur Seluk, "Ayrlanlar lin"den sonra, Barc
lay'in, "sesini ve sanatn Avrupa'ya dahi kabul ettiren beynelmilel ilk Trk
besteci ve arkc" eklinde ilanlarla destekledii "Sen Nerdesin"i srmtr
piyasaya. Kimi eletirmenlerin, Trk popundan geip giden en nemli sesler
den biri olarak kahul ettii Gn "Ala ki" , Nonna Bella "On Alt Yandaym"
ve Zmrt "Largo" plaklar ile ans ararken; Bar Mano "Seher Vakti" , Gnl
Turgut "Uzat Artk Elini " , Cem Karaca "mit Tarlalar" ve Erol Bykbur,
"Krk Kalp" ile girerler yeni yla. Her plak iyi kt bir alc bulacaktr ama, asl
"Sen Nerdesin" ve "Krk Kalp" ortal birbirine katacak ve bir daha hibir e
kilde dillerden dmeyecektir.
Herko Kumalar, "Herko ynl kumalar niin dier kumalardan daha s
tndr?" konulu bir bilgi yarmas " tertip" eder ve "birinciye be bin lira" ve
rir; " 1 ,5 yl iinde seyircinin karsna 25 defa soyunuk kan Sevin Pekin, ge
celeri iki pijama ile" yatar; Bar Mano, Trkiye'ye ithal ettii "psycodelic so
und" hakknda araf gibi aklamalar yapar; Ajda Pekkan, Fecri Ebciolu ile,
"Ebciolu'nun szlerini yazd arklar dnda baka ark syleyemiyecek"
diye zetlenebilecek bir szleme imzalar; Zafer otal, Altn ocuklar adn
verdii grubunu kurar; Vasfi Uarolu Orkestras, solist olarak Berkant'm yan
na "Gnl Akkor'un kz kardei" Kamuran Akkor'u alr; "trl UFA ile yapl
d takdirde harika olur" ; "Saner Film, geen bayramda gie rekorlar kran
Kzlcklar Oldu mu? filminden sonra Erol Bykbur'un yeni filmi Genlik

1 03
 karma babn
Nonna Bel l a da bana unlar
anlatt. Bu te
levizyon prog
ramnn yayn-
1a n m a s n d a n
hemen sonra
Japonlar, M
zisyen/er Sen
Asu Maralman'n ablas olan Nonna Bella, dikas vasta
Cokun Plak'a yapt drt arklk ilk pla syla beni Tok
nda, firma sahibinin srar ile "Katibim"i de yo 'da yaplan
syler. Bu ilk plak memlekette pek ses ge bir mzik festi
tirmez ama "Katibim" arks, Japonya'da valine davet
dillere dmtr. etmiler. An
Ak Radyo'da yaynlanan 13 Temmuz cak sendikann
2002 tarihli "Dnya Dnyor" adl progra o zamanki ba
ma konuk olan Nonna Bella anlatyor: kan erif Yz
baolu, bana
" . . . Bir gn baktm Japon televizyoncu
danmaya ge
lar karmda. Meer Japonya'da Trkiye
rek bile grmeksizin, Nonna Be/la aya
ile ilgili herhangi bir haber yaptklarnda
n krd ve hibir yere gidemez, ister
hep benim arkm alarlarm. . . Bu
seniz biz size enay adl arkcmz
arky ince bir vik - vik sesi ile syle
gnderelim demi, onlar da mecburen
mitim, herhalde kendilerine ok yakn
kabul etmiler. Bu tekliften ve erif
buldular. Benimle zel bir program ya
Yzbaolu'nun yaptklarndan yllar
pp gittiler. Sonra da arkas gelmedi.
yllar sonra haberim oldu . . .
"

Ama birka yl nce, Japon televizyon

cularn geldii srada Mzisyenler Sen Mzik piyasamz eskiden de her trl
dikas'nn ynetiminde olan biri, gnah kadn dnd bir yermi demek ki.

Trks'n sunar" ; "kuvvetli arkadalk duygusu, iyiyi yapabilme abas",

Okan Diner ve Kontraslar' hrete ulatrr; "mre Bedel Kz" filminde Fat
ma Girik ile oynayan Erkut Takn', nianls Zeynep Ted kskanr ve film se
tini birbirine katar; bir iki yl nceki Ses Kapak Yldz yarmasnda finale ka
lamayan Berkant, "Evvel Zaman linde" pla ile kyamet koparnca film ir
ketlerini de peinden srklemeye balar; "Yldz Triko'nun zel atlyelerinde
hazrlanan kazak, elbise ve mayolar" , Dilberler'in, Mahmutpaa, Nian ta, Os
man bey ve Galatasaray maazalarnda bulunabilir; "Ayla Algan'n evindeki du
varlarn ounu annesi Bayan Nevzat Kasman'n son yirmi ylda kzn model
alarak yapt tablolar kaplar, bu tablolarda Ayla Algan gittike byr ve realist
slup, empresyonizme, taizme, srrealizme kadar gelir" ; basnmz, Rolling
Stones'un, Beatles'n pabucunu dama attndan dem vurmaya balar; Zeki M
ren, "Bat'da Trk'n sanat gcn ispat edeceim" diyerek Viyana ve Paris'te
konserler vereceini aklar; Selda Alkor ve Tanju Grsu'nun artk nianlana
caklarndan konuulmaya balanr; Fuat Gner, Semih Aksoy, Mazhar Alanson
1 04
ve Ender Arol'dan oluan Kaygszlar kurulur ve ksa bir zaman ierisinde,
eletirmenlerden " sesli mziin hakkn veriyor" vglerini alr ve etli butlu
N ee Yazcgil yeni Trkiye gzelimiz olurken, sonradan Trk popunun en
vazgeilmez isimlerinden biri haline gelecek olan Selim Atakan, Milliyet'in d
zenledii Liseleraras Hafif Bat Mzii Yanmas'nda, Ankara Fen Lisesi'nin bir
rencisi olarak karmza kacaktr.
Trk Sinematek Dernei, ili'deki Kervan Sinemas'nda, Andre Delvaux, Je
an - Pierre Melville, Baha Gelenbevi , Faruk Ken ve Muhsin Erturul filmlerin
den harmanlanm bir program uygular; gazeteler, "Trkiye savaa hazr" diye
balk atar ve "Yunan askerleri ekilmezse, ayn sayda Trk askeri de Kbrs'a
gnderilecek" denir; "lzmir ve Ankara'da byk sksesi olan Zaliha, lstanbul'u
da fetheder;" Erkut Takn ve Durul Gence artk birlikte almayacaklarn
aklar ve "ayrldk ama hala dostuz" der; Sheyl Denizci Orkestras, solistleri
Ayten Alpman ve Miel Behar ile daha da glendiklerini syler; rejisr Ylmaz
Atadeniz, resimli roman kahraman Killing'in servenlerini kendi hesabna fil
me eker ve "kahramanna dehet uyandran bir grn vermei ihmal" et
mez; Selim zer Orkestras'nn solisti Mehmet Taneri, gz nezlesine yakalan
d iin sahneye gzlkle kmak zorunda kalr ama seyirciler "orij inallik ol
sun diye bu ekilde hareket ettiini" sanr; erif Yzbaolu Orkestras'ndan
ayrlan Seluk ve Uur Baar kardeler, "kendi adlarn tayacak bir orkestra
kurabilmek iin Avrupa'dan getirtecekleri yirmi bin lira deerindeki eko tesisa
tn" bekler; "her yl bir yenilik parolas ile hareket eden Erol Bykbur, milli
sazmz olan balamay orkestrasna dahil" eder; Yurdaer Doulu Orkestra
s'nn sahne showlan giderek hareketlenir ve "show gerei, Rza Silahlpoda,
bir Fransz antz klna girerek" alklanr; "baarl antz Ay-Feri, Krallar
lmez isimli filmde bir ark" seslendirir ve Siluetler dalr, Mesut Aytun
ca'nn "Mesut Aytunca Siluetleri" adn verecei bir grup kuraca sylenir ve
grubun dier elemanlar, yollarna Moollar olarak devam edeceklerini akla
dktan hemen sonra bundan vazgeer ve Dinamitler adn alrken, film irketle
ri hepimize yeni yl hediyesi olarak, Michele Mercier ve Robert Hossein'li "An
jelik Harem Gzdesi" filmini sunacaklardr, hem de, "Avrupa'nn dier byk
ehirleriyle birlikte . . . "

Ak Eski Bir Yalan, Hayat ma Dolan

Yeni yla, yine "yln arkclar" seimleri ve listeleri ile girildi. Artk her gazete
ya da dergi araf gibi listeler yapyor, isimleri sralyordu. Bizimkilerin yann
da yabanclar da vard: Nancy Sinatra, Tom jones, Cliff Richard, Petula Clark
ve Aretha Franklin gibi isimler, yllardr hkm sren Fransz ve ltalyan ege
menliine son vermi gibi grnyordu . Sylvie Vartan gibi bizde her zaman

1 05
ok sevilmi biri bile bu tr listelere ancak kysndan girebiliyordu artk. Ama
bizimkilerin sraland listeler de epeyce deimiti. Ajda Pekkan ile Cem Ka
raca ve Apalar, seim kstas, beeni seviyesi ve taknt ekli ne olursa olsun,
her dergi ya da gazetenin listesinde yer almaktayd mesela. Belli ki bu iki is
min, 1967 ylnda elde ettii baary kimse ihmal edememiti. Ses ve Milliyet
gibi, listeleri ok nemsenen, ama birbirinden ok farkl kstaslar uygulad
da bilinen iki yer, her zaman byk kavgalar karan "Yln Topluluklar" kate
gorisinde ortak noktada bulumutu bu sefer. Durul Gence 5 birinci, Apalar
ise ikinciydi. Bu kategoride "Mavi" de bir baka ortak noktayd. Milliyet'in
okurlar hala Mavi Iklar'm peindeyken, Ses'in mzik sayfalarn hazrlayan
lar Mavi ocuklar' tercih etmiti. yle ya da byle, 1967 yl unu gstermiti:
Trk popuna yeni isimler girmeye balamt ve girmekle kalmayp en yukar
lara kadar trmanmt. Ka yldr, hep belli isimlerle dnen bu piyasa giderek
hareketlenmiti ve bunun bu kadarla kalmayaca da ok belliydi. 1968 yl, bu
durumu ok daha ileriye tayacakt, grnen buydu .
Bu hareketlenme basn da kapsamaktayd. Yln hemen balarnda Diskotek
ad verilen mzik dergisi yaynma balad. 60'larn banda yaynna balanm
ve ok uzun sreli olamam Popler Melodi'den sonra ilk defa bir dergiye ka
vuuyordu Trk popu. Btn bu patlama dnemi, btn bu festivaller ve ya
rmalar, yalnzca gazete ya da dergi s;;yfalarmda akabilmi, kimse bir mzik
dergisi kartmaya niyetlenmemiti. Milliyet ve Ses'in yannda, Akam, Hrri
yet, Son Havadis ve ABC gibi gazeteler mzie yer ayrmaktayd ama Trk po
punun giderek artan eitliliinin her safhasn ya da admn buralardan takip
edebilmek elbette mmkn deildi. Tamamen mzie ayrlm bir dergi bu i
levi yerine getirebilirdi ve Diskotek'i kuranlar tam da byle dnmt. 1 7
Ocak aramba gn yaynna balad dergi v e daha ilk saysndan itibaren
pop mzik konusundaki her gelimeyi kapsamaya niyetli olduunu gsterdi.
Rana Alagz, Erkut Takn, Snall Faces, Lamia, Seluk Ural, mer Tannan,
Ertan Anapa, Okan Diner, Dalida, Gianni Morandi, mr Gksel, Haldun
zdenizmen, Doruk Onatkut, Mireille Mathieu ve Tom Jones gibi isimler yanya
nayd burada. Dergiyi karanlar, nl - nsz, popler - popler deil, gl
- zayf ve benzeri herhangi bir ayrm yapmadan, ii mzik olan herkesi sayfala
rna sdrmaya almt. Bir de daha ilk saydan "Trkiye'de Caz Tarihi" diye
bir diziye balanmt. Belli ki iin tarih ya da teori ksm da ihmal edilmeye
cekti. Ses dergisi de, mzik iine biraz daha sk aslmaya karar vermiti. Dergi,
her ay yaymlayaca kupon mukabili, tam 500 okuruna 45'lik datmaya
balyordu . Okurlar, her ayn ilk haftasnda yaymlanan kuponlar toplayp
dergiye gnderecek ve bekleyeceklerdi. Plaklarna belki dorudan doruya ka
vuacak belki de (mektup says be yz aarsa kura ekilecei iin) ileri
anslarna bal olacakt. Gramofon, Aras, Melodi, Ezgi ve Sayan gibi piyasann

1 06
ok nemli be firmas ile anlamt Ses. Her firmadan bir plak seilecek ve
her ay tam 500 yeni 45'lik daha girecekti evlere. Geen yln Altn Ses birincisi
Nilgn Arkun'un "Hayal Olan Bir Ak" , Bar Mano ve Les Mistigris'in "Bi
zim Gibi" ve Zmrt'n "Bir Sevenin arks" ile birlikte iki yabanc plak seil
miti ilk ay iin. Belki de o gne kadar hi plak almam, ya da alm olmasna
ramen hibir ekilde bir Nilgn Arkun pla almay dnmeyecek olanlarn
evleri.ne bu yolla girecekti bu plaklar. Bir plak, bir baka pla ekecek ve Ses'in
bu adm belki de her eyi balatan bir kvlcm olacakt.
Bu gelimeler sonrasnda, firmalar da plak yaynlama konusunda kl krk
yarmaktan oktan vazgemilerdi. Artk ad hi duyulmam, herhangi bir ya-

ar kazanan birka plak yapt ve piyasa

Hayal olan bir ak dan ekildi.
Ama pop bu, her an her ey olabilir. Nite
kim oldu da. nce 60'1ar bitecek, sonra b
tn 70'1er geecek ve herkes 12 Eyll'n iz
meleri altnda inlemekteyken Nilgn Arkun,
zamannda giremedii listelere, "Be yl n
ce, on yl sonra bu arklar listelerde . . . " diye
rek girip en az be yl srecek bir altn a
Hafta Sonu gazetesi tarafndan, ilk olarak yaayacakt. Kendi arklarnzla bu ii bece
1967 ylnda dzenlenen Altn Ses Yar
rememiseniz bile bakalarnn arklar var
mas'n kazananlar Nilgn Arkun ve Ersan
d ite. Cover yapmann kaplar da ardna
Erdura olmutu. Kral Ersan Erdura, nle
kadar alm oldu bylelikle.
nebilmek iin 70'1i yllar beklemek zorun
da kalrken, Nilgn Arkun, dnemin en
nemli" firmalarndan Aras ile hemen an
lam ve ok abuk bir ekilde "Hayal
Olan Bir Ak" adl ilk plan yapmt. s
telik bu plak, firmasnn Ses dergisi ile or
tak olarak dzenledii kampanyada cret
siz datlmak zere seilen plaklardan biri
oldu. Yani bu plak h i bilinmeyen gen bir
ismin arksna para verip almak isteme
yenlerin eline bedava geebilecekti. ste
lik dergi, firmann datlsn diye cretsiz
verdii plaklarn karlnda plaklarn ila
nn yaymlyordu. Bu da az bir ey sayl
mazd. O gne kadar, ancak Erol Byk
bur, Ajda Pekkan, Alpay, Mavi Iklar ve
Timur Seluk gibi byk isimlerin plak
ilanlarn yaymlamaya yanayordu irket ARAS PLAK
ler. ans, Nilgn Arkun'un yzne birka Altn Ses Knliesi

koldan glm gibiydi. Ama ne yazk ki, bu NLGN ARKUN'un

aaal giri ancak bu kadarla kald. Sonra Doruk Onatkut Orkestru Eliinde

lar, Trk popunun yolunu aanlardan biri lk Plm Sunar

1 - 1 -
olan Doruk Onatkut ile evlenmesine ra HayI Olan Bir Afk Bilmece-

men Nilgn Arkun, ancak orta halli bir ba-

1 07
nma kazanmam isimlerin de plaklar kolaylkla yaplabiliyordu . O dnem,
ortaya kan yeni isimlerin arasndan en ne kabileni Kamuran Akkor oldu.
Vasfi Uarolu'nun, orkestrasna, Berkant' desteklemek zere solist olarak ald
Kamuran Akkor, "Ak Eski Bir Yalan" adn verdii ilk 45'liini, 1 968 ylnn
ilk aylarnda yaynlad. Yabanc arklarn Trke versiyonlarn plak yapmaya
karar vermi olan herkesin ok fazla seme ans yoktu; ya Fecri Ebciolu ya da
Sezen Cumhur nal'n kapsn almak zorundaydlar, Kamuran Akkor da,
ikinci kapy ald. Sezen Cumhur nal'n bir Enrico Macias arks zerine
yazd "Ak Eski Bir Yalan", ksa bir zaman ierisinde radyolarn en ok ald
arklardan biri haline geldi ve Kamuran Akkor, ismini herkese ezberletti. Bu
plaktan nce, yalnzca ablas Gnl Akkor nedeni ile biraz tannan, Ocak ayn
da Vasfi Uarolu ile evlenince basnda bir miktar yer alan, son derece kstl bir
sahne tecrbesi bulunan ve eletirmenlerin "alaturka syleyiten kurtulmas
gerekiyor" diye eletirdikleri Kamuran Akkor, bu plan rzgaryla, yalnzca
be ay iinde Trk popunun starlarndan biri haline gelecekti. "Adem ve Hav
va'dan kalan eski bir yalan" , bir gen ismi daha tepelere tamt.
Yurtdndan da gzel haberler gelmektedir. Tlay German, Toulai adyla
"Kumbaya" adl ikinci plan karm ve byk ilgi grmtr. Baarya a
basnmz da, bu plak ile ilgili olarak Fransa'da yaymlanm her eletiriyi elin
den geldiince ulatrr bize. "Hznl, yumuak, scak sesli, bu uzun parlak
siyah sal ve ciddi bakl Trk kz artk imtihann vermitir. Kendi abas ile
Fransz arklarnn vedeti olmak baarsna erien Toulai, denemelerinde ar
tc derecede baarl sonular almtr. . . " Gelgelelim, Tlay Gernan, ayn plak
tan burada snf geemez. Eletirmenlerimiz, sorun buymu gibi, sanatmzn
Franszcasna takm ve iyi olmad konusunda fikir beyan etmilerdir. "Plak,
Tlay German'n Fransa'da ok ey rendiini gstermektedir ama Franszca
s zerine tartlabilir" denmektedir. Fransa gibi, o dnemlerde maher yeri
saylabilecek bir piyasada plak yaplabilmi olmas, besbelli kimseyi ok fazla
heyecanlandrmamtr. Daha nce, Timur Seluk ve Bar Mano da yurtdn
da plak yapmtr ama Tlay German'nki bakadr. Bizden bir isim, bu apta
bir kampanya ile yurtdnda ilk defa piyasaya sunulmaktadr. Philips, hibir
konuda cimrilik yapmam ve Tlay German' bir star olarak pazarlamak iin
elinden geleni yapmtr. Buradakiler ne derse desin, Trk popunun ilk starla
rndan biri olma baarsn gsteren Tlay German , yurtdna laykyla alabi
len ilk isim de olmutur. "Kumbaya", hem btn Fransz radyolarnda aralk
sz olarak alnm hem de ok iyi satmtr.
Ayn tarihlerde, piyasann "play - back" olarak adlandrd tuhaf bir gelime
ye sahne oldu Trk popu. Gittike artan plak talebine yetimeye alan firma
lar, sz yazarlarnn alakalem rekorlarn rmaya ok istekli olmalar nede
niyle, Trke sz yazdrma konusunda bir zorlukla karlamam, ancak ar-

1 08
kcya plakta elik edecek mzisyenleri bulup stdyoya sokma konusunda
epey zorlanmaya balamlard. Mzisyenlerin neredeyse hepsi, sahnede olma
dklar zamanlarda stdyolarn arasnda mekik dokuyup fazla mesai yapyor,
ama her yere yetiemiyorlard. Bunun zerine firmalar, "play - back" olarak
anlan bir yntemi byk bir keyifle devreye soktular: Orijinal arknn alt ya
ps olduu gibi kullanlacak, arkcmz stdyoya girip Trke szleri bu m
ziin zerine okuyacakt. Darda birileri gndzn gecesine katarak bestele
mi, ter dkerek dzenlemi ya da dzenletmiti naslsa; tekrar yorulmann ne
alemi vard, olduu gibi alr kardnz iin iinden. ou sorunu birden z
yordu bu yol. Hem plak yapma ii ok hzlanacak, hem de mzisyenlerin kap
rislerinden kurtulunmu olacakt. Teli f melif hesab da hak getire olduu iin,
cepte epeyce para da kalacakt . Muhtemelen asl neden buydu ya, kimse bun
dan dem vurmuyor, "ne yapalm, yetiemiyoruz" mazeretine snyordu . Bu
konuda ilk rnek Ali Atasagun'dan geldi. arkc, basnn "gen arkc play -
back sistemi ile yeni bir denemeye girimi" diye tantt "Sakn Basma" adl
plan 1 968 ylnn ubat aynda kard. Pla piyasaya srmeden nce, Ali
Atasagun "bu plakta 'soul music' tr arklar var" demi, basn da bunu "Ali
Atasagun 'ldrtan mzik' trnde plak yapyor" diye duyurmu ve herkes tar
tmann bu trler aras alanda younlaacan dnmt, ama ne kan
play - back tartmas oldu. "Olur mu, olmaz m?" diye kafa patlatlrken, ar
kclarmz bir bir bu yolu takip etmeye balam ve bir gece evvel bir iki saat
iinde szleri yazlm arklar , be dakika iinde okuyup ilerini bitirir ol
mulard. Kimi isimler daha da alkand. Szgelimi Seluk Ural, drt plak
birden kaydediyordu o tarihlerde. Kimilerinin "mzii ithal, szleri yerli" ola
rak kmsemeye devam ettii bu yntem, piyasaya bir bereket getirecekti
besbelli. Ama eski usul plak yapanlar da vard elbette. lin kolayna kamayan
lar, mzisyenlerin bir bo zamann kollamaktaydlar. Ay-Feri de bunlardan bi
ridir. Trk popunun bu nc sesi, tpk Ayten Alpman ve zdemir Erdoan gi
bi plak iine, zellikle Trke plak iine hep souk bakm ve sahnelerde sev
dii arklar sylemeyi tercih etmitir. Ama artk direnecek takati kalmamtr
Ay-Feri'nin. Sanat, Aras ile anlam ve nce "Annem / Bu Son Olsun" , ardn
dan da "Dnya Dnyor"u yapmtr. O gne kadar, en salam teknie ve en
gl sese sahip arkclarmzdan biri olarak zaten yeterince byk bir ne sa
hip olan Ay-Feri'nin ilk pla da baar kazanmasna kazanmtr ama bu, ikin
ci plak olan "Dnya Dnyor"un baarsnn yannda ok hafif kalr. Marc Ar
yan'n bir arks zerine Fecri Ebciolu'nun sz yazmas ile oluturulan bu
ark, dillere resmen mar olur ve Trk popunun epeydir yokluunu hissettii
en byk hitlerden biri haline gelir. Ay-Feri, ince eleyip sk dokumu ve herke
sin peinde olduu Durul Gence 5 ile yapmtr bu pla. Baar kolay gelme
mi, bunun iin ter dklmtr. arky Ajda Pekkan, Yurdaer Doulu Or-

1 09

M zii itha l,
szleri yerli
9 ubat 1968 tarihli Diskotek dergisinin 4.
saysndan:
"Bilindii gibi dnyann her yerinde po
pler mzik arkclar kendi lisanlarnda
ark sylemektedirler. u son birka
yldr hakl olarak yurdumuzda da ana
dil ark syleme modas ald yrd.
Bu sayede sanatlarmz halka daha
ok yak/ap popler mzii tam mana
syla tantmak frsatn buldular. Ayn
zamanda Avrupa ve Amerikal meslek
dalann taklitten, lisan bilmeyenler k
r krne ezberden kurtulmu oldular.
Halkn kendi lisannda yazlan arklara
gsterdii yakn ilgi, Trk mzii gazi
nolarna kadar sirayet etti ve bu ileri
organize eden ahslar halkn zevkinden
ok kendi keselerini dnerek olur ol
maz herkesi arkc yaptlar. arkclar
kendi aralarnda ikiye ayrdlar ve birbi
rininkini baltalamaya altlar. Ortaya
kan saysz arkcya sz yetitirebil Ama n e Sezen Cumhur nal'n, n e d e Fecri
mek iin sama sapan eyleri plak yap
maya baladlar. Bu hengamenin ara
snda gerek sanatlar radyolarda a
lmaz oldu. Zira ark sz yazarlar olarak adlandrd1) sk mzisyenlerin a1jrl
arkclar bltkleri gibi radyo prog- n hissettirecei o gnlere kadar. . .
ram/arn da blm/er, birisi reklam
programlarnda uzun ismini her gn
tekrarlatrken, dieri Jstanbul Radyo
su'nu kendisine reklamc tayin etmiti.
Yukarda da sylediimiz gibi Trke
szl ark muhakkak lazmdr. Ancak
aada belirteceimiz hususlara dikkat
edilmedii takdirde bunun bize faydas
deil zarar olacaktr:
1 -ark sz yazarlar szleri ok dik
katli olarak yazaym derken mzii boz
maktan kurtulacaklardr.
2-Gerek reklam gerekse radyo prog
ramlarnda nce gerek mzisyenlere,
sonra sinema ve tiyatrodan kopanlara
yer verilmelidir.
3-ark sz yazarlarnn radyo ve
reklam programlar zerindeki inhisarlar
kalkmal, sanatlar, hangi geyi bee
niyor/arsa onlar okumaldrlar.
4-Son olarak unu da sylemek ge
rekir ki, popler Trk mzii gelimek
iin sadece Trke sze deil, asl ken
dimizden km bestelere muhtatr.
Zaten ok az sayda olan besteci - ar
kclarmz korumak en byk vazifemiz
olmaldr. "
Diskotek'in yazs bir manifesto gibi. . .
Ebcio1jlu'nun umurunda olmam olmal ki,
her eye bildikleri gibi devam etmiler.
70'1erin bana, derginin "besteci - arkc"

kestras'nn solisti Birsen Armaan, Gneri Tecer, arknn asl sahibi Marc Ar
yan ve hatta sz yazar Fecri Ebciolu da plak yapacak ve bu baarya ortak ol
maya gayret edeceklerdir. Ayn sralarda ilgin birka plak daha ne kar. Or
tal sarsmaya devam eden Durul Gence 5, "dnyada Beatles'i titreten Bee Ge
es'in drt muhteem parasn" tek bir plakta bir araya getirmitir. "Massachu
setts", "Holiday", "New York Mining Disaster 1941" ve "Cucumber Castle" ad
l arklarn yer ald EP, Sayan'dan kar. Sayan, giderek piyasann en nc,
en salam firmas haline gelmektedir. Anadolu popa gnl vermesiyle nl bu
firmamz, iin dier yann da ihmal etmemekte ve bu alandan da salam sesle
ri destekleyip nmze srmektedir. Firma, ilk plaklar "Eastern Loves" ile
110
byk bir baar elde eden Moollar'n ikinci plan da ok abuk verir piya
saya. Ancak Moollar'n "Mektup" adl bu ikinci pla, neredeyse herkesi ar
tr. ncs olmasalar bile, Anadolu popu yeni bir noktaya tayacaklar konu
sunda herkesin hemfikir olduu Moollar, bu ikinci plaklarnda, bizden bir
arkya yer verecekleri yerde, Fecri Ebciolu'nun szlerini yazd yabanc bir
arkya tutunmulardr. Sonradan, grubun belki de byk pimanlk duyaca
plak olan "Mektup" , Allahtan arka yznde yer alan ve grubun bir bestesi olan
"Lazy john" ile bir para kendini kurtarabilmi ve Moollar', "aranj man" ak
mnn.iine ekmemi ya da ekememitir.
Mart ayna girildiinde ise, yine yarma heyecan sarmt her yan. Milliyet,
Liseleraras Hafif Bat Mzii Yanmas'nda srarl olmu ve ikincisini dzenle
miti. Yarmaya, geen yln aksine rekor sayda bavuru olur. n elemeler, ls
tanbul, Ankara ve lzmir'de yaplr. Yarmaya lstanbul'dan bavuran 34 lisenin
16's yarmaya hak kazanm, bunlardan da drd finale kalmt. Ankara'dan
bavuran lise says 13, finale gelebilen lise says ise ikiydi. lzmir'de de 1 5 okul
bavurmu, bunlardan ne final yolu alabilmiti. Final, 13 Mart tarihinde,
lstanbul'da Spor ve Sergi Saray'nda yapld. Finalde, skdar Amerikan Kz
Lisesi, zel Karyaka Koleji, Galatasaray Lisesi, Saint joseph Lisesi, zel lzmir
Koleji, zel Trk Koleji, Konya Erkek Sanat Enstits, lstanbul Erkek Lisesi
ve solo gitarda Selim Atakan'n olduu Ankara Fen Lisesi ter dker. Yarmay
Ankara Fen Lisesi kazanr; lstanbul Erkek Lisesi ikinci, Galatasaray Lisesi ise
nc olmutur.
Altn Mikrofon'un drdncs de aa yukar bir ay sonra balar. Hrriyet
ve Milliyet, henz karde haline gelmemitir ve aralarndaki rekabet ar bir e
kilde devam etmektedir. Mil liyet'in liseli gruplarnn karsna, profesyonel
gruplarn karr Hrriyet. Altn Mikrofon kervan, bir otobs, bir minibs ve
bir kamyondan olumutur. Otobste seyahat eden toplam 32 mzisyen ve ya
knlar, tam 1 7 gn srecek bir maraton sonras ulaacaklardr finale. Erkin
Koray Drtls, Haramiler, Moollar, Sis Belisi ve Turgut Oksay ile T.P.A.O
Batman Orkestras'ndan oluan finalistler, 1 7 Nisan'da Adana; 18 Nisan'da,
"ehrin en lks oteli olmasna ramen Sirkeci otellerinden farksz nc snf
bir otelde" kaldklar Urfa, 19 Nisan' da, Gazi Kk'nde "doldurulmu kuzu
ziyafeti"ne davetli olduklar Diyarbakr, 20 Nisan'da Elaz, 2 1 Nisan'da Malat
ya, 22 Nisan'da Gaziantep, 23 Nisan'da Antakya, 24 Nisan'da tekrar Adana, 26
Nisan'da Afyon, 27 ve 28 Nisan'da, elbette Efes Oteli'nde kalnan lzmir; 29 Ni
san'da, "kaldklar otelden konser verecekleri sinemaya kadar trafik polisleri
eliinde" gtrldkleri anakkale ve 30 Nisan'da Edime'de, halkn karsna
karlar. Yarmay renklendirmek iin kervana katlm Orhan Boran, "Yu
ki'nin babas" olarak byk ilgi toplar bu turnede. lstanbul'da verilen konser
ler sonras, nihayet an Sinemas'nda yaplan finalde sonular aklanr. o-

111
 Seli m Atakan

Selim Atakan, Zennur An

barcolu, Bican Tuberk,
Emrah Orhun, Ramiz Ar
bak ve Sadi Atay'dan olu
an Ankara Fen Lisesi
mzik grubu, Milliyet ga
zetesinin dzenledii Lise
leraras Hafif Bat Mzii
Yarmas'nn ikincisini, 13
Mart 1968 ylnda yaplan fi
nalin sonucunda kazand. Grup- olu" olarak cevaplayacak kadar da naifti.
tan, zellikle Selim Atakan ne kt. Solo Selim Atakan, bir on ksur yl sonra Yeni
gitar ve org alan Selim Atakan, henz lise Trk'y kuracak ve Trk popunda yepye
birinci snf rencisiydi. Londra doumlu ni bir yol aacakt.
renci, basnn "sevdiiniz arkclar" so Yarmalar, bazen byle gzel srprizler
rusunu "Wilson Pickett ve Zennur Anbarc- de karr karmza.

unluu Urfa, Elaz, Diyarbakr ve Gaziantep gibi e hirlerde toplanm 6068

oyla Batman Orkestras birinci olur. llhan Telli'nin nderliindeki, Altn M ik
rofon yarmalarnn bu emektar topluluu, nihayet eytann bacan krm
ve birinci olmutur. Grup "Meelidir Enginde Dalar Meeli" adl arkyla bu
sonucu elde etm itir. Koray Oktay, Ouz Durukan, Uur D ikmen ve "Ker
van'n en gen mzisyeni olan" Asm Ekren'den kurulu Haramiler (4.476 oy
alarak), "Arpa Buday Daneler" ile ikinc i ; "koyun postlarnn uur getird ii"
sylenen Moollar (3. 7 1 1 oy), " Ilgaz" ile nc; Erkin Koray dahil drt kii
den oluan Erkin Koray Drtls (2.980 oy) , "iekda" ile drdnc olurlar.
Be finalistimizden Turgut Oksay'l Sis Belisi de, " ldr'n Al Elmas " ile (muh
temelen kervanmz ldr'a uramad ndan ancak 2 .423 oy alarak) beinci
olur. llk defa 1965 ylnda yaplan yarmann drdncs de bitmitir byle
likle, ancak o tarihlerde bilinmiyor olsa da bu, son yarma olacaktr. Trk po
punu derin bir ekilde etkilemi, Anadolu pop akmnn yerlemesi ve kalc
olmas iin byk bir destek vermi olan bu yarna, 1972 ylnda Gnaydn
gazetesinin el ataca tarihe kadar kulak arkas edilecek, Gii11ayd111'n v e sonra
da Saklamba'n abalar da bir ie yaramayacaktr. Yarmann 1965 ylndan
i tibaren yaatmaya balad altn a, 1968 ylnda sona erecektir.

112
 Diskotek dergisi de bo durmaz. Doan ener'in Milliyet gazetesi iinde yap
may srdrd Mzik Klb ile birlikte, Trk popunun kalbinin att yer
haline gelen bu dergi, nce "Amatr Topluluklar Yarmas" dzenler. Dergi,
"karde yayn" olarak niteledii ABC gazetesi ve Playboy gece kulbnn des
tei ile balatr bu yarmay. "Memleketimizdeki amatr orkestralar lanse et
mek, onlarn seslerini duyurmak ve onlara yeni imkanlar hazrlamak" niyeti ile
yola klmtr. Jri de epeyce salam isimlerden olumaktadr. be yl son
ra, Diskotr adn verecei firmas ile Trk popuna taklalar attracak olan An
tuan oriz, Atilla zdemirolu , Ay-Feri, Seluk Ural, Cem Karaca, Kanat Gr,
Durul Gence, Doruk Onatkut, Fecri Ebciolu, Engin Arman, Doan ener ve
derginin yazarlarndan Arda Uskan da vardr jride. Altn Mikrofon'un hemen
ardndan, Mays ay iinde yaplr bu yarma ve jriden eit derecede oy alan
(sonralan Trk popunun en nemli mzisyenlerinden biri haline gelecek olan
Osman lmen'li) Grup Senkop ile (Sedat Alolu'lu) stanbul Erkek Lisesi'nin
birincilii ile sonulanr. Bir iki yl iinde karmza Hrel olarak kacak
olan gen Feridun, Haldun ve Onur'dan kurulu Biraderler ikinci, Neeli o
cuklar ise nc olmulardr.
Biten bir yarmay bir bakas takip eder. Srada, yine Dishoteh dergisinin
nclnde hazrlanan Topkap Mzik Festivali vardr. Muammer Yeil, Dis
hotek'teki kesinde, bu yarmann grup ya da arkc yarmas deil, "beste,
aranjman ve enstrman" yarmas olduunun zerinde zellikle durur. Bu ya
rma, "Trk mzisyenlerin, beste, aranjman ve enstrmanlar zerinde varlk
larn isbat edebilmek, deerlerini gstermek, yeni yeni beste ve aranjman
meydana getirmek iin tertiplenmitir" . Festival gne yaylmtr ve Fita
Sinemas'nda balar. llk gn orkestralara ayrlmtr. Orkestralar ve "enstrman
yarmasna giren topluluklar" , "enstrmantal paralar icra edip, beste ve d
zenlemelerini alacaklardr" . !kinci gn ise arkclarndr. arkclarmz da yi
ne Fita'ta, "bir refakat orkestras eliinde" arklarn syleyeceklerdir. 13 Ha
ziran Perembe gn yaplaca sylenen final ise ancak 21 Haziran Cuma ge
cesi yaplr. llham Gencer, lsmet Sral Orkestras, Kadri nalan Orkestras, La
mia, Mavi Iklar, zdemir Erdoan, Rana Alagz, Seluk Alagz Orkestras,
Sis Belisi, Turgut Oksay ve Yaln Ate Orkestras'ndan oluan finalistler, o ge
ce Akhava'da ter dker. Festivale paralel bir baka yarma daha yaplmakta
dr, bu da Coca Cola'nn "amblem mzii yanmas"dr. Denilebilir ki, Trk
popunda sponsorluk ilk defa bu festivalde gndeme gelmitir. 90'l yllar ile bir
likte ban alp gidecek ve onsuz bir adm dahi atlamayacak olan bu kavram,
yzn olduka mahcup bir ekilde ilk burada gstermitir. Coca Cola, festi
vali desteklemeyi kabul etmi, karlnda da yalnzca bir cngl yaratlmasn
istemitir. Ayn koldan yryen bu i iin de orkestra finale kalmtr. Gn
nur Perin, Kadri nalan ve Seluk Alagz, Coca Cola'nn "hayatn gerek tad"

113
 Coca Cola

Trk popunun ilk sponsor'luk maceras Co

ca Cola ile balar. Coca Cola, 1968 ylnda
yaplan Topkap Mzik Festivali'ne destek
verir ve bunun karlnda da, ana yar
ma ile birlikte, bir de cngl yarmas d
zenlenmesini ister. Emir yksek yerden
gelir, stelik de ilk emirdir. Her ey ayar
lanr, yarlr edilir ve Seluk Alagz, Gn
nur Perin ve Kadri nalan ilk e kalr. ipi
Seluk Alagz gsler; Kadri nalan ikin
ci, Gnnur Perin ise nc olmutur. Ama
en aklda kalan melodi Gnnur Perin'inki
dir. Diskotek dergisine gre, "Akha
va'dan ayrlan dinleyicilerin dilinde hep bu
melodi vard . . .
"

Seluk Alagz, birincilikten ald paray

afiyetle yemeye balamken, lk Aker'in
gnderttii mahkeme celbi ile karlar.
Cngl'n szlerini yazan lk Aker, yarma
ncesi dln % 25'ini almas hususunda barmalardr ama, "baz kiiler Seluk ve
mutabk kalndn sylemekte ve Seluk Rana'ya menfi tesir ederek" onlar etkile
Alagz' btn paray kendisine saklamak mitir. Bylelikle ilk sponsor maceramz
la sulamaktadr. lk Aker'in "temennisi" mahkemede biter.

olduuna bizi inandrmak iin boy leceklerdir. Final gecesi ilk olarak Co
ca Cola'clar snanr. Seluk Alagz birinci olup on bin liralk dl alr. Ana
yarma, bu i halledildikten sonra balar. Enstrman dlleri yle dalr: Sis
Belisi, "Mr. D.j . " adl ark ile tenor saks; lsmet Sral Orkestras'ndan llter Ye
nisey, "J ust Friend" adl para ile trombon; ayn orkestradan zdemir Erdoan
gitar ve Yaln Ate Orkestras, alto saks, bariton saks, flt ve davul dalnda bi
rinci olur. Ana dller ise Mavi Iklar ve Seluk Alagz Orkestras arasnda
pay edilir. Dzenleme dalnda Mavi Iklar, "skdar" ile birinci, "Rana Ala
gz, "Evet mi Hayr m?" ile ikinci olmutur. Gitar dalnda zdemir Erdo
an'n altnda kalan Seluk Alagz'n grubu ise, beste dalnda ok iddial ola
rak yaran llham Gencer'i ncle itmi ve ilk iki sray elde etmitir. Gru
bun "Cvl Cvl" ve "Olmuyor" adl besteleri, llham Gencer'in "Dnyay Dola
an ark"sn yaya brakmtr. Asl kyamet yarma bitip, sonular aklan
dktan sonra kopar. Diskotek, yarma sonras yaymlad "Finalin ardndaki

1 14
gerekler" balkl yazda ok ciddi sulamalarda bulunur. Finalistlerin bir ks
m "oy toplamak amac ile yzlerce liralk bilet datmak ve salona arka kap
dan seyirci almak" ile sulanm ve bu durum "yz kzartc bir olay" olarak
nitelendirilmiti. Muhtemelen drt dl birden alan Seluk Alagz'd sula
nan. Ayn yazda, o gece yarma d bir konser veren lstanbul Erkek Lisesi ise
epeyce takdir edilmi ve "btn aletlerini dier gruplara kullandrm olmala
r" vlmt . Mavi Iklar da ayn eyi yapmt. lleri gece 23:30'da biten
grup, aletlerini alp ekip gitmemi, "trampet ayan baka bir gruba vermi"
ve beklemiti. Ciddi bir alet - tesisat kavgas yaanmt besbelli. Hala yokluk
yllaryd ve her grubun her eyi tamam deildi. Bir eylere ihtiyac olan grup
larn imdadna birileri yetime amacyla kotururken, bir bakas "her ey be
nim olsun" niyeti ile engeller dikmi ve oral olmamt.
"Ad dinleyicilere bir garip gelen" Zmrt, plaklarnn ilgi grmesi zerine,
Almanya'dan temelli olarak dnp lstanbul'a yerleir; Leyla Sayar, "evinin bor
cunu demek iin strip - tease'e" de balar; "Ankara'nn sevilen sesi Tayfun,
arkclkla tahsil hayatn bir arada devam" ettirir; Kanat Gr, Turhan Ouz
ba'n nl iiri "lspanyol Meyhanesi"ni plaa kaydedeceini aklar; "son
gnlerin baarl beat topluluklar arasna giren Moollar, Almanya'dan dnen
(Apalar'dan) Hasan Sel'in gruba katlmasyla "elektronik tesisatlarn hayli"
zenginletirir ve grsellik niyeti ile olsa gerek, sahneye "Seyyal Taner adl bir
go - go kz" ile birlikte kar; Nurhan Nur da sahneye geer ve kendisine elik
etmesi iin mr ocuklar ad verilen bir orkestra kurar; Mzeyyen Senar'n
kz Feraye, "kendine janr olarak beat mziini" seer ve alt kulpte her
gece "Trkiye'nin Mama Cass' olarak" alklanr; "Devlet Tiyatrosu'nun ocuk
Tiyatrosu blmnde alan Esin Afar, imkan bulursa, tiyatronun yan sra
sinemada da oynamay dndn" syler; "sabk film yldz yeni arkc"
Ajda Pekkan, Ankara'da, Yeilam'dan uzakta olmann verdii gven duygu
suyla, "bir daha film evirmek mi allah korusun" der; Kadir lnanr, Ses'in bu
ylki "Sinema Artisti Yarmas"nda finale kalr ama ilk e giremez ve srekli
olarak kavga edip baran Ylmaz Gney ve Nebahat ehre kat'i surette ayrlp
basnn eline ortadan yrtlm fotoraflar basma imkan verirken, Berkant "Sa
manyolu" ile kp gelecektir.
Rhan amay, Amerika'dan getirdii kat elbise ile sahneye kar; "sem
patik annenin sempatik ocuu llker lnanolu anneler gnnde annesini"
unutmaz ve "sevin gz yalar ierisinde hediyesini" verir; Erkut Takn ve
Ceyda Sadkolu "imdiye kadar grlen en uzun boylu pasta" y keserek
"dnya evine girer" ; Yeilam'n gazino sahnelerine akn Sadri Alk ile de
vam eder; Hrriyet'teki ksa bant ile yetinmeyenler, "byk boy, 24 sayfalk
Fato"u , her sal, 75 kurua satn alr; "uzun bir gemii, salam bir mzik
bilgisi ve gl bir sesi olmasna ramen" Mehmet Taneri, "hak ettii tahta"

115
 Moollar
Murat Ses ve Aziz Azmet tarafndan kuru
lan ve Trk popunun ilk gruplarndan say
labilecek Meteorlar sonras iki mzisyenin,
bu sefer aralarna Seluk Alagz Orkestra
s'ndan ayrlan Cahit Berkay ile Engin Y
rkolu'nu ve Apalar'dan da Hasan Sel'i
alarak 1967 ylnn son gnlerinde kurduk
lar bir grup, Moollar. Gruba daha sonra,
Okan Diner ve Kontraslar'ndan ayrlan
Taner ngr katld. Moollar, gnmzde
"Anadolu pop" akmnn ncs olarak bi
liniyor, ancak aslnda bu akmn ortaya
kp, hatr saylr bir miktarda isim ve ar
k yaratmasndan sonra ortaya ktlar.
Grubun kurulu tarihi olan 1967 ylnn son
aylarna gelindiinde Doruk Onatkut, "Ka
ra Tren" ve "Burak Tarlas" ile zaten bu
yolu am ve bu akm, Tlay German, Al
pay, Erol Bykbur, Fikret Kzlok ve Cem
Karaca gibi kendi starlarn yaratmt.
Moollar, ilk plaklar olan "Eastern Lo
ve'', 1968 ylnn ilk aylarnda kard. Ayn
yl Altn Mikrofon'da "Ilgaz" ile yarp n
c oldular. Moollar, arklar ile olduu ka
dar, ince ince dnlm hal ve tavrlar ile
de dikkati ektiler: "Orkestra elemanlarnn
hepsinin sa ve sakallarn uzatmalar ve
koyun postuna brnerek sahneye ;kmala
r" en alt izilen zellikleri oldu. 1968 yln
da d11rda kyamet kopuyorken, iin, en
116
MO GOLLAR
lk Plaldu
EASTERN
LO'l'ES
A H TJ ;
.
azndan grnt ksm bize Moollar ile
ulamaktayd.
Ge olmu ama temiz olmutu belki de.
Binbir bcdire atlatma pahsna, Trk popu
nun en uzun mrl grubu oldu Moollar.
Hala yazyor, besteliyor ve alyorlar.
5 Nisan 1968 tarihli Diskotek'ten:
"fnsanolu u dnyaya ayak bastndan
bu yana, yallarla genler arasnda bir
fikir savadr gidiyor. Asrlardan beri b
ykler, Ah zamane genleri diye yakar
mlar. Tenkit edilenlerin hepsi by
m, ocuklarna ayn eyleri sylemi
ler. Onlar da ocuklarna. Lakin hibirisi
eskiden ayn laflara maruz kaldn d
nmemi. Yzylmzda da bu gelenek
yaatlmakta. Asi genlere, Elvis Pres
ley'e, Beatles'a, nihayet beatnik ve hip
pie'lere sylenenler malumdur. Hasl,
dnyann her yerinde yeniliklere kar
nce bir direnme gsteriliyor. Sonra
kan modalar toplumla kaynayor, onun
iinde eriyip gidiveriyor. . . Biz her eyi
geriden izlediimizden, beatnik ve hip
pie'lerle, uzun sal izmeli beat -
boy'/arla urayoruz henz. Sokaklarda
sa uzunlara, korde/a vereyim
mi?; izmeli/ere, serseri; renkli
elbise giyenlere zppe diyen ok
geni bir kitle var. Orta ya ge
mi bu tenkiti gruba soruyoruz:
Sizler de genliinizde bob - stil
denilen maskara modaya uyma
m mydnz?"
ok zaman geti, bu "ok ge
ni kitle" iyice geniledi, yayld;
her taraf, hepimizi kapsar oldu.
Artk ku uurtmuyoruz.
 Samanyolu

3 Austos 1968 tarihli Ses dergisinden :

"Samanyolu. . . Samanyolu. . . Ve yine
Samanyolu . . . Radyoyu ayorsunuz bu,
gazinoya, ay bahesine gidiyorsunuz
bu. . . Son gnlerin en popler arks
oldu. l'den 70'e kadar herkesin dilinde,
herkesin aznda. . . Szlerini Teoman
Alpay'n yazd, mziini Metin B
key'in yapt bu ark, nceleri pek ilgi
grmemiti. Halk bu arky ilk defa ay
n ad tayan filimde duymutu ama
nedense pek snamamt. Sonra pla
yapld ve szleri yazann da, mziini
yapann da, plaa okuyan Berkant'n
da inanamad bir ey oldu. Samanyo
lu, 'plak duvarn ' son sratle am,
Trkiye 'de pek az plaa nasip olan bir
sat grafiine sahip olmutu. Berkant,
Samanyolu 'nu mehur ederken, Sa
manyolu da Berkant' hretin zirvesi
ne karmt. Trkiye'de ilk defa bir
plan sat 1 00. 000 rakamna eritii Plak'a gemi ve Sezen Cumhur nal'n ol
iin Berkant'a bu yaknlarda bir 'platin
plak' verilecek. Samanyolu'nun Ber
kant'a kazandrdklar sadece bunlar
deil. hretli arkc bu plak sayesinde
bir de otomobil sahibi oldu. imdi altn
da 1 96 1 model Thunderbird marka bej
renkli bir otomobil var. Samanyolu ar
ksn mrldanarak Boaz yollarnda ya
zn tadn kartyor. . .
"
1967 ylnn son aylarnda piyasaya veril
mi olmasna ramen ancak 1968 ortalarn
da dikkati ekip herkesin diline yerleen bu
plak, bir baka adan da ok nemli. Sezen
Cumhur nal ve Sahibinin Sesi firmasna
ok sk bir ekilde bal olan Berkant'n z
grlk gnlerini balatan plak da bu. Ber
kant, bu plakla birlikte, artk Televizyon
mayan bir arky sylemiti . Sonu: 1961
model, bej, 34 KF 717 plakal Thunderbird
bir otomobil.

otramaz; 1 966 ylnda kurulmu olmasna ramen, Tnay Akdeniz nderli

indeki Glgeler, nihayet sesini duyurabilmeye balar; Cengiz Tnay'n ekti
i kravatl fotoraflarla Ay-Feri, btn gazete ve dergilerin ba sayfalarna ku
rulur; Arda Uskan, herkesin en favori ismi haline gelmi olan Erkin Koray',
"bazen bir diken kadar sert, bazen bir atapat kadar hareketli, ya da bir me
neke gibi duygulu" diye tanmlar; Tom Jones'un "Delilah"n, Ertan Anapa
"Akm Dillere Destan" ve mr Gksel "Leyla" olarak paylar; Erol B
ykburc,: Haziran ay iinde bacan krar ve sahneye tekerlekli sandalye ile
kar; Hlya Koyiit, Selim Soydan ile evlenir ve "objektifler, Hlya ile Se
lim'i balaynda da rahat" brakmaz ve Cem Karaca ve Apalar, sonradan bar
mak zere ayrlr ve bu ayrln nedenleri ile ilgili olarak her iki taraf tama-

117
men ayr tellerden alarken, kendimizi Atina'da yaplacak olan Apollonia Fes
tivali'nin kapsnda buluruz; bizi temsilen giden Ajda Pekkan, bu festivalde
Seluk Baar'n bestesi olan "zleyi" i seslendirecektir. Festival Aj da Pek
kan'n iine epey yarayacaktr ama bu tarihlerde "zleyi"i sylemi olmas,
yllar yl srecek "hep yabanc ark sylyor, hi beste sylemiyor" eletirile
rinden onu kurtarmaya yetmeyecektir.

Sen inle Deli Doluyum

Yze gze bulatrlm Balkan Melodileri Festivali'nden sonra Trk popunun

yurtdndaki ilk imtihan saylan Apollonia Festivali'ne katlmaya karar ver
memiz herkesi heyecanlandrr. Yln ilk yarsnda, yarmadan yarmaya ko
mu Trk popunda hala yorgunluk belirtileri yoktur. Atina'da, Temmuz aynda
dzenlenecek olan I. Apollonia Uluslararas Mzik Festivali'ne, lkemiz zaten
epeyce nce davet edilmi ve yirmiye yakn ark bu festivalde yarmak iin
bavurmutu. Topkap Festivali'nin srd tarihte gelir haber; bavuran ar
klarmzn arasndan iki tanesi finale kalmtr. Seluk Baar'n "zleyi" ve
Selmi Andak'n "Ve Ben Yalnz" adl arklardr bunlar. "Barok stili zerine
slow, B ksm vals" olan ve "son ksm hzlanan" "Ve Ben Yalnz"n elemelere
gitmi versiyonunu Sevin Tevs seslendirmitir. tk bestesini 196 1 ylnda
"konservatuar kompozisyon imtihan" iin yapm, "zleyi"e gelene kadar
baka bir sr ark yazm ama bunlarn hibirini henz yaynlamam olan
Seluk Baar'n arksn ise zdemir Erdoan seslendirmitir. Normal olarak,
finalde de bu arklar ayn isimlerin seslendirmesi gerekmektedir; en azndan
iin banda bestecilerimiz byle dnmektedirler. Ama iler byle gelimez.
Bunlarn zerine, bir de "zleyi'in asl sz yazar kimdir?" tartmas eklene
cek ve sonuta Trk popuna bir renk, yalnzca bir heyecan katabilecek olan bir
yarma btn gndemi igal edecektir.
lin Sevin Tevs ksmnda bir sorun kmaz. Selmi Andak, arksn elemele
re hangi ses ile gndermise, yarmaya da onunla gidecektir. Bu konuda ken
disine nerilen hibir seenei gz nne almaz. Ama zdemir Erdoan'n du
rumu o kadar salam deildir. Bata plak firmalar olmak zere, hemen hemen
herkes Seluk Baar'n etrafnda pervane olur ve bu arky zdemir Erdo
an'dan daha dikkat ekici birisine syletmesi iin aba harcarlar. Bunu Regal
firmas baarr ve Seluk Baar', arknn Atina'da Ajda Pekkan tarafndan ses
lendirilmesi iin ikna eder. hretinin, poplerliinin doruundaki Ajda Pek
kan'a direnememitir Seluk Baar. Kendi sesiyle "zleyi"i finallere tayabil
mi zdemir Erdoan devre d kalr. Kimileri de, zaten zdemir Erdoan'n
pek niyetli olmadn ve sanatnn o sralarda vefat eden babas iin duyduu
zntden dolay hibir ey yapmak istemediini sylerler.

118
 yle ya da byle, Atina'ya Ajda Pekkan ve Sevin Tevs gidecektir. Kafilenin
banda da yine erif Yzbaolu vardr. Yurtd dendi mi, hibir eyi hi kim
seye brakmaz Yzbaolu . Atina'da, 1 7 lkeden tam 32 ark yaracak ve
bunlardan 13 tanesi finale kalacaktr. Sevin Tevs'in "Ve Ben Yalnz" finale ka
lamaz ve elenirken, Ajda Pekkan'n "zleyi"i 13 ark arasna girmeyi baarr.
Finalde daha fazlas da olur. l lk 13 arknn arasna girebilen "zleyi" , ilk
drdn arasna da girer. Luis Neefs'in " lris", Jimmy Fontana'nn "Se Tu Soffris
si" ve Clodogh Rogers'in "Ask Anyone" arklarndan sonra drdnc olmu
tur "zleyi" . Bu sonu ekibimizi sevihce boar. Ajda Pekkan zgn olduu
nu, aslnda birincilik ya da ikincilik beklediini syler ama bata Seluk Baar
olmak zere btn ekip, sonucu ok iyi bul ur. Festival sresince, ltalyan ark
c Tony Dallara ile ak yaad sylenen Ajda Pekkan'n, Yunan basn tarafn
dan kabul grm olmas da bu sonu zerinde etkili olmutur. Ajda Pekkan,

24 Austos 1 968 tarihli Ses dergisin

Tony Dallara
Ajda Pekkan'n, "zleyi" ile Atina'daki
Apollonia Festivali'nde ald drdncle
Tony Dallara ile yaad ak da elik eder.
Bizimkiler kadar, Yunanl gazeteler de ilgi
gsterir bu ilikiye. oumuzun, her za
manki gibi "bo" ya da "reklam" gzyle
bakt bu ilikide, festival bitiminden sonra
beklenmedik bir gelime olur ve Tony Dal
lara, soluu lstanbul'da, Ajda Pekkan'n ya
nnda alr. Bizimkini bilmeyiz ama adam
aktr ite. Adamcaz akndr.
den :
"Yllarn eskitemedii tannm ita/yan
arkcs Tony Dallara geenlerde stan
bul'a geldi. Biroklar onun konser verip
ark sylemek, bu arada lstanbul'u ge
zip grmek iin geldiini sylyorlard
ama Atina'daki Apollonia Mzik Festiva
li'nde tanp samimiyetini bir hayli iler
lettii Ajda Pekkan ' grp arkadalna
bu sefer de lstan
bul'da devam etmek
iin geldiini syle
yenler de vard . . . "
Tony Dallara gelir
gelmesine ya, Yeil
ky'de kendisini kimse
karlamaz; ortada Aj
da Pekkan yoktur.
Neyse ok fazla srmez
bu ve Tony Dallara bir
ekilde Ajda Pekkan va
stas ile Tarabya Oteli'ne yerletirilir. in
sonras vur patlasn al oynasndr. Ajda
Pekkan, kendisine elik eden Semiramis
Pekkan ve Neriman Kksal ile Tony'yi gez
dirir ve "kulaklar Trklerin misafirperverli
iyle dolu olan tannm arkc" lstanbul'da
hi sklmaz.
Ho, yannda Ajda Pekkan olduktan son
ra, kim olsa sklmaz.

119
bir beste yarmasn bir showa dntrmeyi becermi ve bundan da iyi bir
sonu elde etmitir.
Yurda dnldnde iler daha da karr. Dier arkmzn bestecisi Selmi
Andak, Trk kafilesinde bandan beri var olan atma ve krgnlklar su y
zne karr ve iinde biriktirdiklerini anlatr: "Atina'da bir ey rendim. Bu
tip yarmalarda sadece iyi ve kaliteli mzik kafi gelmiyor, baarl bir mena
j erlik de yapmak gerekiyor. Ben bunu yapamadm. Btn bu szlerle "zle
yi"in baarsn kmsediimi sylemek istiyorum zannetmeyin. Gen arka
damn ve solistinin ald derece hibir eyle glgelenmeyecek derecede tam,
kusursuz ve mkemmeldir. . . Ben bu festivale bir beste olimpiyaddr diye ka
tldm. Ama Atina'da hava birden deiti ve yaplan sanki solist yarmasym
gibi bir hava estirildi . . . " Ancak tartmalar bununla snrl deildir. Elde edilen
baar, arknn szlerinin aslnda kendisine ait olduunu syleyen Zeki Ulu
ruh'u da ortaya karr. Yarmaya gidilmeden, arknn bestecisi konusunda
da ksa sren bir tartma yaanm ve hemen halledilebilmiti. O srada baz
mzik yazarlar, bestenin Seluk Baar'a deil, erif Yzbaolu'na ait oldu
undan dem vurmu ama kimse buna pek iltifat etmeyince konu kapanmt.
Ancak Zeki Uluruh'un syledikleri st hemen kapanacak eyler deildi. Ulu
ruh, "zleyi" ad verilen arknn, "Taverna" adn verdii iir kitabnda yer
alan "Bilmem" iirinden alndn sylyor ve herkese bask tarihi eski kita
bn gsteriyordu . Haklyd Uluruh. "Terki diyar ettim ta ki ezelden . . . " diye
balayan arknn tamam deil ama byk bir ksm bu iir ile aynyd. Sel
uk Baar, drtlkten oluan iirin ilk iki drtln aynen alm, nc
drtl ise beenmeyip, orij inaline paralel olarak kendisi yazmt. Uluruh,
"arknn gftesinde te iki hak sahibiyim" diyor ve ekliyordu; "beni Ati
na'ya armalar lazmd, haydi bunu yapmadlar, hi olmazsa diplomam
verselerdi . . . " air, Apollonia Festivali'nde Seluk Baar'a verilmi belgeyi isti
yord . Btn bunlara Seluk Baar'n verdii cevap pek anlamszdr: "zleyi
gftesiyle deil, mzii ile derece ald. . . Esasen on yedisi de ayr milletten
olan jri yelerine ark szleri ne dereceye kadar tesirli olabilir. Zeki Uluruh
verdii sz tutmad, konumamzn sonucunda vardmz anlamay ihlal
etti. Gerekten o, byle hareket etmeseydi plak yaplnca kendisine hisse vere
cektim . imdi zleyi'in szlerini deitiriyorum. . . " Seluk Baar'n "on yedisi
de ayr milletten jri yeleri" iin syledikleri dorudur ama konu bu deil
dir. nemli olan, bir bakasna ait bir iiri besteleyip szleri kendinizin yazd
n sylemenizdir. ark, Atina'daki elemelere, yle olmad halde "sz ve
mzik: Seluk Baar" diye gnderilmitir. arknn szlerinin j ri tarafndan
anlalamam ya da nemsenmemi olmasnn, bu davrann yannda laf bi
le edilemez. Zaten szlerin asl sahibi yatsya bile kalmadan kp gelmi ve
hakkn aramtr.

1 20
 Ama sonradan i tatlya balanacaktr. Zaten Seluk Baar'n sylediklerin
den, iin alevlenmesinden bile nce yaplm bir anlamann mevcut olduunu
reniriz. Belki de Seluk Baar, Zeki Uluruh'a ii bytmeden, grlt patrt
koparmadan hakkm alaca konusunda teminat vermitir ama bu kadar Ulu
ruh'a yetmemi ve parayla birlikte basnn ilgisini de istemitir. Her ey olup
bittikten sonra Seluk Baar ve Zeki Uluruh, bir ekilde aralarnda yeniden an
laacak ve arknn szleri deitirilmek zorunda kalnmayacaktr. Yarm ve
dereceye girmi bir arknn szlerini deitirme gibi bir garabet, ancak yllar
sonra vuku bulacaktr. 1 997 ylnda Eurovision'da ebnem Paker tarafndan
sylenen "Dinle"nin, arkcnn albmne dahil edilmesi srasnda, sz yazar
Mehtap Alntemiz ile sorun yaanm, bunun zerine besteci Levent oker
szleri deitirmi ve hepimiz, bize o gne kadarki en iyi sonu olan nc
l getiren bu arky tamamen taklit szlerle dinlemek zorunda kalmtk.
Seluk Baar ve Zeki Uluruh arasndaki sorunlarn tatlya balanabilmesi
iin bir zaman gemesi gerekir. Bu nedenle de Regal, ok istiyor olmasna ra
men "zleyi"in plan duman stndeyken basamaz . Ajda Pekkan bir festi
vale daha (bu sefer Barcelona) gidecek ve "zleyi" , burada syledii (herhal
de Selmi Andak'a aleni bir ekilde nispet yapmak iin byle adlandrlan) "Ve
Ben imdi" ile ayn plakta yer alacaktr. Regal beklemeyip, bu plaktan nce
"Kimdir Bu Sevgili / Onu Bana Brak" adl pla yaptrr Ajda Pekkan'a. arkc,
plan her iki yznde yine aldatlmakta, terk edilmektedir. Bir evvelki plakta
yer alan ve l bir ak anlatan " Kalp" belli ki Ajda Pekkan' kesmemi ve
ayn hikaye "Onu Bana Brak" adl arkda devam ettirilmitir. O gne kadar
yaplan her Ajda Pekkan pla gibi bu da byk bir ilgi grr. "Dnya Dn
yor"u ilk syleyen isim olmasna ramen, iin kayman Ajda Pekkan'a brak
mak zorunda kalan Ay-Feri de, yeni plan yaynlar o sralarda. Bir o yandan,
bir bu yandan ark semekte olan Ay-Feri, bu sefer yine bizden olana dnm
ve "Klada Bahar (lbibikler) "i semitir pla iin. Ama 1 968 ylnn ikinci ya
rsnda, yaptklarnz dinletebilmeniz kolay bir ey deildir. Herkes yalnzca
Berkant'n "Samanyolu" arksn dinlemektedir. Bu ark ile birlikte artk plak
girmeyen ev kalmamtr. O gne kadar plak satn almaya kar direnenleri bile
dize getirmeyi becermitir Samanyolu. Tam "7'den 70'e" dedikleri gibidir her
ey; herkes bu arky dinlemekte, her yerde bu almaktadr. O sralarda, "Sa
manyolu"nun karsnda bir para da olsa tutunabilen K plak kar. Mavi Ik
lar'n "lyi Dn Tan" ve Cem Karaca'nn "Resimdeki Gzyalar" adl plak
lardr bunlar. "For Your Information" adl yabanc bir arknn Trke versi
yonu olan "lyi Dn Tan" , Mavi l1klar'a bir baka bahar yaatr. Bu ark,
mevcut szleri ile yetinilmeyerek deitirilen ilk arklarmzdan olur. arknn
son derece kvrak olan melodisi, herkesin yeteneklerini harekete geirmi ve
"Faydas yoktur gzlerdeki yan, gitmeden evvel iyi dn tan" olan giri

1 21
blm "hamama gittim hamam scakt, kzlar grdm rlplakt" ekline
dntrlp, devam da "domates sala, bu ne gzel kala" diye getirilmitir.
Herkes olmasa da byk ounluk, o yl "Samanyolu"nun yannda bu plaa da
evinde yer aar. Cem Karaca'nn baars ise Mavi lklar'dan epeyce ilerdedir.
Herkes, "Resimdeki Gzyalar" plan mutlaka satn alr. Trk popunun ilk
"45 devirli stereo" plaklarndan biri olan bu plak, Almanya'da kaydedilmitir
ve piyasaya sunulmas epeyce grltye yol aar. Cem Karaca ve Apalar'n o
gne kadar bal olduklar Sayan ile bu son pla basan Trkofon birbirlerine
der. Bir de, Cem Karaca'ya Apalar'la birlikte elik eden orkestra konusunda
sylentiler alr ban gider. Kimi kaynaklar Werner Muller Orkestras'nn, ki
mileri ise Ferdy Klein Orkestras'nn elik ettiini syler; kimileri de Werner
Dies diye bir baka isim atar ortaya. lin firma ksm tuhaf bir ekilde zlr.
Grubun kendisiyle mukavelesi olduunda direten Sayan, bir ekilde plan
masterlarn ele geirir ve pla o da basar. "Resimdeki Gzyalar" pla, bir
dnem iki farkl bask ile yer alr piyasada. Korsan basklarn da yaygnlamak
zere olduu mzik piyasamzda, bir plan birden fazla basksnn olmas g
rlmedik ey deildir ama buradaki durum farkldr. Hem Sayan hem de Tr
kofon, bu plan haklarnn kendilerinde olduunu sylemektedir. lin doru
su udur: Cem Karaca ve Apalar'n Sayan ile olan mukavelesi bitmitir ve
grup Trkofon'a gemitir. Ama Sayan, ortada ciddi rakamlar dneceini g
rnce, mukavelenin biti tarihinden hi sz etmez ve bakalarnn paras ve
emei ile yaplm bir arky sahiplenmekte bir saknca grmez. Zaten Werner
Muller ismini de Sayan atmtr ortaya. Belki bilerek, belki yangndan mal ka
rma tela iinde bilmeyerek Werner Muller'in Cem Karaca'ya elik ettiini
sylemektedir firma. lin dorusu ise Trkofon'dan baslan plan zerinde
yazmaktadr. Orkestra Ferdy Klein'dir. Werner Dies de, orkestrann aranj r
dr. Sonralar, bir ekilde her ey olacana varr ve asl ok satan, Trko
fon'un pla olur. "Resimdeki Gzyalar" ciddi sat rakamlarna ulam ve
Trk popunun en nemli arklarndan biri haline gelmitir.
Eyll ayna girildiinde , Apollonia Festivali'nin dedikodular bitmemitir ve
Seluk Baar - Zeki Uluruh kavgas devam etmektedir. Ama bir baka haber,
bir baka festival de ayn sralarda konuulmaya balanr. Seluk Baar, Barcelo
na Mzik Festivali'nden katlmas iin davet almtr. Bu gelime, "lspanyollar,
Barcelona Mzik Festivali iin Trkiye'den yalnz Seluk Baar' ardlar" ha
beri ile duyurulur gazetelerde. Seluk Baar daveti kabul etmi ve katlacan
aklamtr. "Ve Ben imdi" adl besteyle gidilecektir festivale ve arky yine
Ajda Pekkan seslendirecektir. Mzisyenin Ajda Pekkan isminde srar etmesi,
basnmza yeni vecizeler yaratmak konusunda ilham verir: "Atina'daki Apollo
nia Festivali'nden sonra Barcelona Festivali gzlerimizin nne u gerei de
seriyor. Hani filmlerde birbirinden ayrlmayan iftler vardr. Laurel - Hardy,

1 22
Ahbap avular, Dean Martin - Jerry Lewis, Rock Hudson - Doris Day gibi. lte
Ajda Pekkan'la Seluk Baar da mzik dnyamzn byle iftlerinden. Atina'da
biri beste yapt biri syledi. Barcelona iin de yle. inallah bu beraberlikleri
arasna karakedi girmez de Trk mzisyenlerinin ad Avrupa'da da sk sk du
yulur. . . " Daha dn Atina bir, yarn Barcelona ikidir ama, bizimkilere "birbirin
den ayrlmayan iftler" muhabbeti iin bu kadar yeter; stelik neden bilinmez,
rnekler mzik alanndan deil sinema alanndan seilir. Ama her ey o kadar
da garanti deildir henz. "Ve ben imdi" , elemeleri geerse yaracaktr. Neyse
ki vakte kalmadan "Ve ben imdi"nin elemeleri geip festivalde yarmaya
hak kazandn duyarz. Ancak bir baka sorun vardr. Barcelona'da adet, bir
:
arknn iki ayr arkc tarafndan okunmasdr. Basn hazr , Laurel - Hardy"
diye tutturmuken Ajda Pekkan'dan vazgeilecek deildir; peki ama ikinci isim
kim olacaktr? Seluk Baar, ilk teklifi Erol Bykbur'a yapar ve reddedilir.
Yeni bir LP hazrlamakla megul olan, geri kalan zamannda film setlerinde ter
dken Bykbur'un pek vakti yoktur. lkinci teklif Baar Tamer'e yaplr ve o
da kabul eder. 27 Eyll'de balayacak olan festivale gidi de baya tantanal
olur. lki arkcmza Seluk Baar ve erif Yzbaolu elik etmektedir. Uaa
binilecei srada Ajda Pekkan'n bavullar karr ve ekip, ua karma tehli
kesi ile karlar. arkcmzn tam 14 adet bavulunu bir araya getirmek ve
yklemek, alanda alanlar iin hi de kolay olmamtr. Uak karlmaz, Bar
celona'ya gidilir ve yarlr; ancak sonu beklendii gibi deildir. Ajda Pekkan,
"beyaz tuvaleti, byk sahne hakimiyeti ve gzel sesiyle hayli ilgi" toplam,
"fakat ne yazk ki" dereceye girememitir. "Ajda'mz, Luis Ferrer'in ynettii
60 kiilik orkestra nnde, byk bir baaryla" arksn sylemi, ancak belli
ki bu yeterli olmamtr. Ne kt , bu sonula Ajda Pekkan basnn hevesini
kursanda brakmtr. Oysa onlar, Pekkan'dan gnlerce tefrika edecekleri bir
baar hikayesi beklemekteydiler. Bu bir yana, arkcmz yoktan bir ak bile
yaratamamtr bu sefer. Ne gam, birinci olan Bulgar Lili lvanova'nn peine
dlebilecektir; bizim birinci olamadmz yarmalarn galiplerine zel sem
pati beslemeye Barcelona ile balarz. Onu bunu davet ederiz, gelir, gider, ele
nir, tketiriz. Bunu sonra hep yapacazdr. Eurovision galipleri en dkn ola
caklarmzdr. Anne Marie David, Johnny Logan ve Corinne Hermes'i bir za
man sonra barmza basacak, nlerine dnyalar serecek ve feleklerini artp
gerisin geri gndereceizdir memleketlerine. Orada yeniden dengelerini bulup
bulamayacaklar da onlara kalmtr artk; bize, hak edip etmediklerine bak
makszn (naslsa bir yarma kazanmtr ya, bu yeter) alklamak ve ayaklar
na kapanmak dmektedir. Lili'den balamak fena bir fikir deildir. En iyi ar
kcmz Ajda Pekkan'n dereceye bile giremedii bu yarmay kazanan kimdir,
bir bakmamz gerekir. Ajda Pekkan'a, Apollonia ve Barcelona'dan nl arkal
bir 45'lik kalr. "zleyi"in sz yazar ile de sorunlar halledilmitir ve sanat-

1 23
mzn firmas Regal, bir yzne bu arky, dier yzne de "Ve Ben imdi"yi
koyarak verir pla piyasaya. O gne kadar hep yabanc arklarn Trke ver
siyonlarn yapm olan arkcmzn, nihayet iki Seluk Baar bestesinden olu
an bir pla kmtr piyasaya. Plak, ilk zamanlar, festivallerin kopard g
rltnn gaz ile satar ama sonra satmaz olur. "Festivallik arklar" , Ajda Pek
kan'n dinleyicisine pek fazla ey sylememitir. arklar souk ve ar bulu
nur. Aslnda pek yle deildir. Her iki ark da sk arklardr ya, daha hoppa
arklara almtr Ajda Pekkan sevenler. Ancak "Ve Ben imdi" bir baka zel
lii ile hafzalarda yer eder. Bu ark lafiye adna, Trk popunun grp grebi
lecei en byk zorlamaya sahne olmutur. Bir evvelki arksnn szlerinden
dolay yaad zorluklar, Seluk Baar'a bu sefer bizzat sz yazdrmtr. Seluk
Baar'n "Seninle deli doluyum, sensiz ben bir hi mi olaym?" eklinde yazl
m dizeleri, "doluyum / olaym" uyumunun salanabilmesi iin "seninle deli
doluyum, sensiz ben bir hi mi oluyum ? " eklinde terennm edilmi ve "olu
yum" szcnn hibir anlam ifade etmemesi bile arkcmzn durup dn
mesine yetmemitir.
Aslnda festival defteri kapanmamtr; o yl bir festival daha vardr. Artk
"aranj manc" olan Gneri Tecer de, EMI vastas ile Rio Festivali'ne gnderil
meye allr. "Yeni bir janrda ark syliyecei iin ok heyecanl" olduunu
syleyen Gneri Tecer'in bu heyecann kimse paylamaz. Gider mi, gitmez mi,
o bile anlalmaz. Ne arkc ne de Rio, hibir gazete ya da dergiyi ilgilendir
mez, bu konu arada kaynar gider.
Aralk aynn hemen banda ise feci bir kaza, belki de cinayet sonrasnda
Dario Moreno'yu kaybederiz. Sanat, bir gece evvel, bata Seluk Ural olmak
zere en yakn arkadalar ile birlikte felekten bir gece alm ve Paris uana
binmek zere arkadalarndan ayrlmtr. Nasl olmutur bilinmez Dario Mo
reno, havaalannn merdivenlerinde yan l bir vaziyette bulunur. Cerrahpa
a'ya kaldrlr ve beyin kanamas tehisi ile youn bakma alnr. arkc bir ge
ce boyu lmle mcadele eder ancak baa kamaz. lzmir doumlu Dario Mo
reno'yu kaybederiz. arkcnn lmne neden olan karanlk olaylar ile ilgili
olarak her kafadan bir ses kar. Senaryolar yazlr, olup bitenin asl arada kay
nar ve herkes, Moreno'ya farkl bir s on yaktrr. Sonra da her ey karanla
gmlr. Hala da karanlktadr. . .
Mercedes Lbnan'dan dner ve Gaskonyal Toma'da almaya balar; "tatl
sesli arkc" Haldun zdenizmen "askerlik devini yapmak iin ktasna" ka
tlr; Mavi Iklar ve Juanito ilk LP'lerini karr; "ruhen kk bir durumda ol
mas sebebiyle intihara teebbs etmi olmas muhtemel" Tanju Okan tabanca
ile kendini yaralar; "en kk Koyiit Nilfer Koyiit" de sahnelere kendini
atar; "iki ampiyonlu ykayc Persil, Aklan ve Parlan ile her eit kiri bir anda
yok eder" ; Meliha oray, bu sefer de kk kz Nazan oray' basn mensupla-

1 24

Tabanca
Temmuz aynn hemen banda Tanju
Okan, bir tabancadan kan kurunla yara
lanr. Kurun arkcnn bacana isabet et
mitir. Hikaye bu kadarck olmasna ra
men, tartmas haftalarca srer. Silah ki
min ektii, olayn nerde vuku bulduu
belli deildir. Herkes Tanju Okan ve ei
Nur Okan'n azndan iin dorusunu
renmeye gayret ederken, apansz birka
ahit kar ortaya ; bunlardan biri de Ajda
Pekkan'dr.
13 Temmuz 1968 tarihli Ses dergisin
den :
"Bu yle bir olay ki, polisiye romanlar
bunun yannda hi katr. Tanju Okan'
kim vurdu? u anda bu konuda kesin bir
ey bilinmiyor. Otay adalete intikal ettii
iin biz bu konuda hkm yrtemeye
cek, olay grg ahitlerinin azndan ve
receiz. . .
Temmuz aynn ilk gnnn gecesi
bir kurun patlad. . . Kimi olay bir gece
k/bnde oldu dedi, kimi sokakta, kimi
de Kireburnu'ndaki bir evde . . . Vurulan
belliydi, ama ya vuran ? Her kafadan bir
ses kyordu. Tanju Okan'a gre vuran
da vurulan da kendisiydi. Tabancam te
mizlerken oldu bu i diyordu. Yllarn
Tanju Okan' bir kere
daha gazete stunla
rna gemiti. hre
tin zirvesindeyken
ad byle olaylara ka
rmazd Tanju 'nun.
Kendi halinde iine
bakard. Ama gzden
dnce, alkol ile ok
yakn bir dostluk ku
runca, gazeteler de
sk sk ondan bahse
der o/mulard. Ama
bu seferki hepsini
bastrmt . . .
Ald saz Ajda Pekkan:
Pazartesi gecesi programa ktm
zaman n masalardan birinde, Tanju
Okan, terzi Mualla ve Adem avdar'n
oturduklarn grdm. Saat 21 sularyd.
Programm sona erdikten sonra beni ma
salarna davet ettiler. attm gazino
da masa masa dolamak adetim deildi.
Ayrca Orhan (Akel) da kzar diye dn
dm. Fakat ok srar etmeleri karsnda
yanlarndaki bir sandalyeye iliiverdim . . .
Tanju Okan son derece ikiliydi. Gazino
ya gelmeden on bardak viski itiini sy
lyordu. . . Sz arasnda, ben gelmeden
nce, Tanju'nun garsonlara tabanca gs
terdii geti. Sklmaya balamtm . . .
Hep birlikte gazinodan ktk. Tanju
ayakta zor duruyordu. Bir de arabay ben
kullanacam diye tutturmaz m? Ben
onlardan ayrldm, onlar Tarabya'daki bir
klbe gittiler. . .
Sz Tanju Okan'da:
Ben silaha ok dknmdr. . . Eve
geldiimde, saat gece yarsndan sonra 1
olmalyd. ok ikiliydim. O kafa ile ta
bancam temizlemeye kalktm. Temizlii
mi tam bitiriyordum ki. . ."
Gazinoda, garsonlara gsterilen tabanca
patlam ite.
Ajda Pekkan'n "masa masa dolama
adeti olmayan" gazinoda.
ok srar edildiinde "bir sandalyeye ili
iverebileceiniz" bir gazino bu.
125
rna tantr; Kamuran Akkor ve Vasfi Uarolu iftinin Meneke adn verdikle
ri bir kzlan olur; Patricia Carli, tam altnc defa memleketimize gelir ve beste
lerinin izinsiz olarak Fecri Ebciolu tarafndan Ajda Pekkan'a okutulmasna si
nirlenir; Sevda Ferda ve Tamer Yiit, yaknda evleneceklerini aklar; Trkan
oray, annesinin, "Rhan Adl'nn Levent'teki evine yerleti" eklinde beya
natlar vermesine sinirlenir ve "Allah annemi slah etsin" der; aklar tam gaz
gitmesine ramen Metin Ersoy - Devlet Devrim ifti, "akmz nikah defterine
atacamz bir imza ile daha m kuvvetlenecek sanki? " deyip evlenmeyecekleri
ni aklar; Gksel Arsoy, "sinemada kaybettii hreti sahnede bulur" ; Fatma
Girik ve Durul Gence "srpriz yaparak" nianlanr ve Cem Karaca ile Meri
Baaran , "Orhan Kemal'le Selmi Andak'n ahadetleri altnda" evlenirken, Trk
popunun en ho karlamalarndan biri gerekleecek ve Ajda Pekkan, sz ya
zan Fikret ene ile tanacaktr.
Semiramis Pekkan, "ablasnn mesleine ilk adm" atar ve sahnelerde ark
sylemeye balar; Ankara Meydan Sahnesi, 25 - 30 kiilik bir grup tarafndan
baslr ve bunun zerine Musahipzade'nin "Mum Snd" adl oyununu sahne
lemekten vazgeer; Mehmet Taneri, lkemizde "Yldrm Harekat" adyla oy
namakta olan son ] ames Bond filminin ana temas "Thunderball"u Trke ola
rak kaydeder; Konya'da yaplan "Aklar Bayram"nda sahneye kan Yldz
Tezcan kadar, arkcya elik eden "Orhan Gencebay adl gen saz sanats" da
alklanr; Erol Bykbur, "Yasemin adl son bestesinin haslatyla bir kye
okul yaptracan" aklar ve Mary Hopkin "Those Were The Days" adl ark
s ile dnyay birbirine katarken 1968 de bitecek, yeni yl ile birlikte Mary
Hopkin'in arks Trke sylenme rekorlar kracaktr. Bu ark, Semiramis
Pekkan'n ilk planda yer almakla kalmayacak, bata Erol Bykbur, Ay-Feri
ve Gnl Turgut olmak zere onlarca isim tarafndan farkl szlerle sylenerek
her yan saracaktr. l 969'un getirecekleri bu kadar da deildir. Bir Barcelona
daha deil ama bir Apollonia daha vardr ksmetimizde. Ajda Pekkan, peinde
bir basn ordusu ile Atina'ya bir daha gidecek ve bir drdnclk daha alp d
necektir. 1969, bir de Hmeyra'y getirecektir bize. Elinde gitar ile, "gzelliin
on para etmez, bu bendeki ak olmasa" diye ark syleyen bu ok samimi ve
sahici gen kz, annda barlara baslacak ve hep orada kalacaktr.

Perhaps One Day

Yeni yla, her zamanki gibi, bir nceki yln dkmleri, deerlendirmeleri ve
"en iyiler" listeleri ile girildi. Artk ok fazla dergi ve gazetede yaynlandklar
iin listeler, eskisi gibi grlt patrt karmyor, dikkatleri ekmiyordu . Za
ten Ajda Pekkan, Berkant, Cem Karaca ve Durul Gence, neredeyse her liste
nin ya tepesindeydi ya da ilk beinde. zellikle de Ajda Pekkan. Plaklarn ba-

1 26
ans stne, bir de festivallerin getirdikleri eklenince, 1 968, Ajda Pekkan'n
yl olmu kmt. Belki bunun getirdii yk, belki bu ve baka nedenlerle
Ajda Pekkan, 1969 ylna girerken, o gne kadar hi yapmad bir biimde
sesini ykseltip neredeyse etrafndaki herkesle ipleri koparacan sylemeye
balamt. Yeni yln ilk gnlerinde, piyasada tek konuulan konu da buydu
zaten. Gazeteler, Ajda Pekkan'n ektii "rest" ile dolup tayor, bu konuya
her gn yeni ayrntlar ekleniyordu . Sanat, bir rpda , ilk gnden beri ya
nnda yer alan Fecri Ebciolu'yla ve kendisine sahnede ve plaklarda elik et
mi stn Poyraz ve Yaln Ate'le almaktan vazgemi; anlap avans ald
Viski A GoGo'da da sahneye kmayacan sylemitir. Bir de sevgilisini
deitirmitir. Bir nceki braklm, gen solistlerden Tayfun ile "byk ak
yaanmaya" balanmtr. "Tayfun'la nianlanabilirim, ama evlilik iin ok d
nmem lazm" demektedir arkcmz. Basn, Ajda Pekkan'n sinirlerinin bo
zulduundan dem vurmaya balar: "Aj da Pekkan, bugn iin Trkiye'nin bir
numaral kadn arkcsdr. Ama son gnlerdeki tutumu birok kiiyi krd.
lerinde , ark sz yazar, orkestra efi ve gece kulb sahibi olan birok ki
inin kendisine cephe almasna sebep oldu . . . Bakalm oyunu kim kazana
cak? . . " Oyunu Ajda Pekkan kazanr. Ba kaldrmasnn bir deil, birok nede
ni vardr. Artk Fecri Ebciolu ile almak istememesinin nedeni Fikret ene
ile tanmas ve onunla anlam olmasdr. Sanat, daha tanr tanmaz,
Fikret ene'in kendisini Fecri Ebciolu'nun getirip brakt noktadan ok
daha ileriye tayacana inanmtr. Haksz da kmaz; Fikret ene, yazd
arklarla sperstar olma yolunu aar Ajda Pekkan'a. stn Poyraz ve Yaln
Ate'ten ise, Durul Gence ile alabilmek iin vazgemitir. Herkesin peinde
olduu Durul Gence, "yalnzca ben olmalym" artn ileri srm, sanat da
kabul etmitir. Her pla baka bir grupla yapmann, her sahneyi ayr bir or
kestra ile paylamann skntlarn yeterince hissetmi biridir Ajda Pekkan ve
artk byle olmasn istemektedir. Sanat, son derece makul nedenlerle restini
ekmi, ancak eski evre bunu o kadar da kolay kabul etmek istememitir. Sa
nat, 1 2 ubat 1969 tarihinde, btn gazetecileri kayt yapmakta olduu
stdyoya davet eder ve herkesin nnde halinden memnun bir ekilde pasta
nn mumlarn fleyerek 23. yan kutlar. Btn gazeteciler, yalnzca mutlu
bir Ajda Pekkan grsnler diye davet edilmemilerdir. Bombay, " Gramofon
Ltd.'in umum mdr Michel Berson" patlatr: Aj da Pekkan, Paris'te plak dol
duracaktr. Yllarca srecek, sonu gelmez bir ekilde gidilip dnlecek lstan
bul-Paris macerasnn ilk iareti o gn aklmtr.
ubat ay iinde, profesyonel gruplarmz olmasa da, amatr liselileri Milli
yet'in dzenledii yarmann heyecan sarar. Milliyet, "Liseleraras Hafif Bat
Mzii Yarmas"n bu sene nc kere dzenlemektedir. Hrriyet'in drt yl
st ste yaptktan sonra artk Altn Mikrofon'dan vazgemi olmas, bu yarma-

1 27
nn nemini daha da artrmt. Mzik piyasas, ihtiyac olan gen kadroyu bu
ralardan bulacan bildii iin herkes dikkatini. yarmaya vermiti.. llk elemele
re, eitli ehirlerden tam 85 lise katlr ve bunlardan yalnzca 14 tanesi finale
kalr. Final yaklarken, gruplardan bir tanesi kendi.li.inden ekilir ve yaracak
okul says on e iner: Nur Moray'l Kadky Ticaret Lisesi, Muhtar Turan'l Al
man Lisesi, Osman lmen'li Mecidiyeky Lisesi, Selim Atakan'l Ankara Fen Li
sesi, Kemal Snnetiolu ve Orhan Topuolu'lu lstanbul Erkek Lisesi, ebgn
Tansel (ok ok sonra Be Yl nce On Yl Sonra'nn ilk kadrosunda olacaktr)
ve Hurit Yenign'l Ankara Deneme Lisesi, Sultanahmet Sanat Enstits, Ro
bert Kolej, lznir Koleji, Tarsus Amerikan Koleji, zel Ege Koleji, zel Erdem
Koleji ve Bursa Kz Lisesi'nin gruplardr bunlar. Zafer, lise bir rencisi olan ve
bateri alan Nur Moray'n da kadrosunda yer ald Kadky Ticaret Lisesi'nin
olur. Bu grup, hem "icra" hem de "beste" dalnda birincilii elde etmitir.

yazarlna geen Fikret ene ile Ajda Pek

Tamr ta nmaz
Ajda Pekkan'n 68'in sonlarnda balayp,
69'un ilk gnlerine taan "restleme" hika
yesinin en nemli kahraman Fikret e
ne'tir. Mesleine ngilizce ark szleri ya
zarak balayan ve Tanju Okan'a yazd "iki
Yabanc" (Ajda Pekkan'n "iki Yabanc"sn
daki ayn ark, yani "Strangers In The
Night", szler elbette farkl) ile Trke sz
kan, tanr tanmaz birbirlerini tamamla
dklarn anlar ve bir daha balarn kopar
mazlar. Fikret ene, Ajda Pekkan'n yalnz
ca sz yazar deil, her eyine yn' veren
akl hocas da olacaktr. Daha tanmalar
nn ilk aylarnda, o restleme grltlerinin
en azgn gnlerinde, basnn karsna biz
zat Fikret ene kar: "iki aydan beri Ajda
Pekkan'la alyoruz. Kendisine tamamen
yeni bir repertuar hazrlyorum. Bence b
yk bir arkcnn her hareketini lerek
yapmas lazmdr. . . "
Fikret ene, her geen gn daha da yu
karlara tad sanatsn. Yeni repertuar
hazrlklarnn ok ciddi bir ekilde yapld
n, birbirinden gzel arklarn piyasaya s
rlmesinden anlarz. Re
gal'e yaplm bantlarn
tamamnn piyasaya s
rlmesinden hemen son
ra "Sensiz Yllarda" ve
"Yamur" adl plaklar,
Philips 'etiketi ile getirilir
nmze. Bir sr eyin
yannda, firmasn da de
itirmitir Ajda Pekkar:.
Buna deeceini dn
m, etraf ile ilgili byk
bir temizlik harekatna
girimitir.
Ve buna demitir.

1 28 1 27
 Mart ay iinde, kalabalk
bir arkc kadrosunu bnye
sinde bulunduran Tkel Kon
ser Brosu'nun nderliinde
bir baka yarma yaplr. Yal
nzca kadn seslerin katlabil
dii bu "Al tn Kupa Amatr
antzler Msabakas " , zel
likle 22 Mart gecesi Fita'ta
yaplacak finalde yaracak
olan dokuz isi mlik listesi ile
Trk popu iin sonralan ok
nemli bir hale gelecektir. Fi
nal e , T l i n Dardaan , lk
ze n , N e s r i n D e m i rciol u ,
Nurta, Asuman Benta, Leyla
Kadky Ticaret Lisesi: Nezih Cihanolu (elektro gitar),
Sunar, Nur Kl, Pakize Suda Nur Mora y (bateri) ve Sadk Kwas'tan (bas gitar) kurulu
ve N u r Azak k a l m t r . Bu Kadky Ticaret Lisesi, "Jimi Hendrix ve Cream'in
eserlerini alp syleyerek' Milliyet'in 1 969 yi/mdaki
isiml erin byk ounluu , liseleraras Hafif Bat Mzii Yanmas'm birincilikle bitirir.
yartklar srada dahi ou Bu birincilik, lise amda ylesine elde edilmi bir baan
olarak kalmaz ve Trk popu, en iyi bateristlerinden biri
insan iin tandkt. "Uvertr" olan Nur Moray' bu yanma ile birlikte kazamr.
olarak nitelenen, gazino ilan
larnn en altnda ounlukla fotorafsz olarak yer alan ve programlarn erken
saatinde sahne alarak milleti arkadan gelecek devlere hazrlayan bu isimler,
byle bir yarma ile ne kp , abonesi olduklar basamaktan bir ya da birka
basamak daha yukar kabilmenin gayreti iindeydiler. Bunlarn byk bir
ksm, sonralar daha fazlasn elde etti . lk zen, mzik alannda deil ama
sinema alannda isim yapmay becerdi; Tlin Dardaan ve Nur Azak, ii plak
yapabilme noktasna kadar getirdiler. Pakize Suda ve Nur Kl ise, ok daha
fazlasn yapp , neredeyse , yukar doru btn yolu ktlar. Pakize Suda ksa
bir zaman ierisinde, gazino ve tavernalarn en aranlan isimlerinden biri hali
ne geldi; 70 ortalarnda da, lzmir'den tant Sezen Aksu'nun destei ile m
kemmel 45'liklere imza att. Sanat, 2000'li yllarn da en popler gazetecile
rinden biri olacaktr. Nur Kl ise, sonradan Nur Yolda olarak nlenecek ve
ei Ergder Yolda'n destei ile, hi yaplmam yaparak, hi denenmemii de
neyerek, Trk popuna "Sultan- Yegah" adl albm armaan edecektir. Nur
Kl, nce Nur Belda adyla bir ara dnem geirecek, sonra da Yolda soyadm
alp ortal resmen birbirine katacaktr. "Altn Kupa" adl bu yanma, bu isim
ler iin yalnzca bir kap aralama frsat dourmutur. Gerisini, arkclarn biz
zat kendileri, alp abalayarak elde edecektir.

1 29
 1 969 ylnn ilk yarsnda ne kan gen isimler o kadarla kalmaz . Ka za
mandr kendilerini gstermek iin abalayan epeyce gen isim, tuhaf bir e
kilde 1 969 ylnn ilk yars ile birlikte dikkatleri zerlerine topladlar ve bu
kadar ok ismin olmas, Trk popunun bir genleme hareketi iine girmi
olmasna baland. Yukardakilerin yannda, Yurdaer Doulu Orkestras'nda,
Birsen Armaan'dan boalan yeri dolduran Gkben, "lkemizin Tom Jo
nes'u" diye adlandrlan Ersen, "yeni Frank Sinatra" Tufan , "mutlaka hret
olacam, gelecek benimdir" diyen Faruk Eken, basnn "Cem Karaca'dan
sonra gelen ikinci Cem" diye tanmlamay sevdii Cem Deniz, Muhittin Pay
da'n ei Ayegl Payda, "eski manken yeni arkc" Selda Akm, bir baka
Tom Jones saylan Ediz Onay, "bestelerinde Trk motifleri hakim" olan Er
ta , "Ayr Yaayan Kalpler" adl bestesini plak yapmak zere olan Kenan, e
rif Yzbaolu Orkestras ile alan Ihsan Kayral, nasl bir teraziye vuruldu
u bilinmez, "arkc hanmlarn iinde galiba en kltrls o" denilen Jale
Alpay, "yerli filmler ve lzumsuz dedikodulardan nefret eden" afak Yzba
gil , Mfit Kiper'in kz Nazan Kiper, " evli ve drt ocuk annesi" Verda S
mer, "bo zamanlarn bateri dersi alarak deerlendiren" Leyla Sunar, Erg
der Yolda ile birlikte alan Nermin Candan, zdemir Erdoan Orkestra
s'nn solistlerinden Hayrettin Tkel, Siluetler ve Sis Belisi ile altktan
sonra yoluna tek bana devam eden, Aybars ve Sevin Tevs'in kzlar ehra
zat da yer almaktayd bu listede. 60'larn bandan beri, bu kadar ksa bir za
man ierisinde, bu kadar ok yeni ya da gen isim kmamt ortaya ve bu
da heyecan yaratmaya yetmiti. Trk popu, 70'li yllara daha shhatli bir e
kilde girecek gibi gzkyordu.
te yandan, Atina'daki Apollonia Festivali'nin heyecan da sarmaya bala
mtr ortal. Bu yl festivale katlmak isteyenlerin says o kadar oktur ki,
festival ynetimi, katlma sresini yalnzca bizim iin be gn daha uzatr.
Bestecilerimizin bir ksm, elemeleri kazanamayacaklarn gz nnde tutup,
festivale bavurduklarn gizlerken, Selmi Andak, Muhittin Payda, Yaar G
venir, Cahil Oben ve Zekai Apaydn , yarmaya resmen mracaat ettiklerini
aklamlardr. Bu bestecilerden bir blm, arkclarn da semi ve bunu
aklamaktan imtina etmemilerdir. erif Yzbaolu'nun arksn Ajda Pek
kan ve "el ele diz dize" sevgilisi Tayfun, Cahil Oben'in arksn ise zdemir
Erdoan seslendirecektir. Bavurudan sonra yaplacak tek ey Atina'dan ha
ber beklemektir; ksa bir zaman sonra bu da gelir. Bu yl, bir kere daha Ajda
Pekkan gidecektir. Aj da Pekkan, erif Yzbaolu'nun arks "Perhaps ne
Day" ile yaracaktr. "Sevgili" Tayfun'un ise, "Perhaps ne Day" yerine, ele
meleri aabilmi dier ark olan "So l Could Die" sylemesi daha mantkl
bulunmutur. arknn bestecisi, Cumhurbakanl Senfoni Orkestras'nn
yelerinden Ahmet Ediz'dir ve Ediz, Yzbaolu tarafndan kendisine neri-

1 30
 Gen

1969 ylnn ilk yarsndaki gen isim bollu

undan epeyce ey kald geriye. Genlerin
bir blm, bir ya da iki plakta kalp daha
ileriye gidemezken, bir ksm daha kalc
olmu; bata yanda fotoraf grlen Gk
ben, Nermin Candan ve Nur Yolda olmak
zere bir baka blm ise Trk popunu
daha derin bir ekilde etkileyip, varlklarn
daha uzun bir zaman dilimine yaymlard.
le, Yurdaer Doulu Orkestras'nn ant
z olarak balayan Gkben, 70'1erin ban
da, Ali Kocatepe'nin destek vermesi ile,
belki sradan ama hepsi ok satan epeyce
arkya ve plaa imza atmt. Nermin
Candan da yle. "Tavernalar Kraliesi" ola
rak da anlan Nermin Candan, zellikle
"Hayat m Bu?" adl 45'1ii ile ortal res
men sallamt. Nur Yolda'n durumu ise
daha farklyd. Sanat tam on yl sonra Er
gder Yolda'n destei ile, Trk popunun
en iyi on albmnden biri saylan "Sultan
Yegah" yapacakt.

len Tayfun ismine itiraz etmemitir. lki ak, iki yarmac klnda gidecek
tir Atina'ya ve bylesi, en azndan bizim buralarda basna ok daha fazla mal
zeme karacaktr.
Rana Alagz, baterist Taylan Kk ile nianlanr; Sevda Aydan, Nevin Pere, Fa
to Balkr ve Ferhan Onat, kulp ve gazinolarda bir opera rzgar estirir; "dn
yaca maruf Pathe - Marconi artisti piyanist M. Samson Franois, lstanbul Kon
servatuar ehir Orkestras eliinde iki resital" verir; SanRemo'nun bu ylki ga
libi olan "Zingara" arks, bizim buralarda da kyamet kopartr; Erol Byk
bur, drt yldr evli olduu Ayla Tayman'dan tek celsede boanmasna ramen
hala birlikte yaamaya devam eder; Lale Belks, "gardrobumu yeniledim, her
arky ayr bir kyafetle okuyacam" der ve en sevdii klnn "tavan kz" ol
duunu belirtir; Gnl Yazar, burnunu dzelttirir ve basnn eline "artk Gnl
Yazar'n da burnu havada" balklarn atma frsatn verir ve Gken Akgr
gen'in, terk ettii Berkant'a dnmesi zerine, Berkant - Serpil Ormcer beraber
lii sallanmaya balarken piyasa, "Reyhan" frtnasna yakalanacaktr.
Cneyt Arkn, Betl Il ile nianlanr ve gazeteler "bu nian evlilie gider"
diye yazar; evket Uurluer, askerden dner ve Nada ile evlenir; 45'lik dnemi
ncesinin nl sesi Ahmet stn. Gramofon ile anlar ve yeniden plak doldu
racan aklar; "dnyay saran psycodelic tarz mzik yapan Ankaral grup
Oksijenler genlerin sevgisini" kazanr; Salim Dndar, Ankara'dan lstanbul'a

1 31
dnmekteyken ar bir trafik kazas geirir; Safiye Ayla , Saray Sinemas'ndaki
konserine mini etekle kar ve herkesi artr; Ergdq Yolda'n Nermin Can
dan'l grubu Halikarnas 6 / 8, "feza ana uygun kyafetlerle sahneye" kar ve
iin grsellik yann abartr; "Devlet Tiyatrosu sanats iken istifa edip arkc
la balayan Esin Afar' alt kulpte dinleyen Dileri Bakan lhsan Sabri
alayangil, sesini ve syleyi tarzn ok beendii arkcya yurtdnda Tr
kiye'yi temsil etmeyi" teklif eder ve Tlay German, sesini ve ark syleme bi
imini etkileyen "et parasn burnundan aldrmak zere Paris'te ameliyat"
olurken, Apollonia Festivali'nin de gn gelmi atmtr. Ajda Pekkan, srf or
da giyecei elbiseyi seip satn almak zere Paris'e gidip gelmitir. Haziran'n
son gnleri yaklamaktayken kafile toparlanm ve yola koyulmak iin hazr
hale gelmitir.

Elenecek Yer Bulamam Gn l m deki Kk Olmasa

Bizim kafile, Atina'ya erken gidenlerdendir. Gittiklerinde bir tek srailli grup
gelmitir. Ayn zamanda en kalabalk giden grup , bizimkilerdir. Tayfun, yann
da bir sekreter gtrmtr ama bu numara bizim basna skmez ve ikilinin
arasndaki ilikinin i ilikisinden te olduu ksa bir zaman iinde ortaya
kartlr. Ama bunun byle olmas, basn sevindirmekten ok zer. Tayfun'un
Ajda Pekkan ile ilikisinin devam etmesi daha tercih edilir bir eydir onlar iin;
yeni durumun, umduklar kadar renkli sonular dourmayaca aktr. Ati
na'nn "mehur Mermer Stad'nda 80.000 kii nnde" yaplan yarmann da
ha ilk admnda Tayfun elenir. Toplam 44 arkdan, yalnzca 14 ark kalacaktr
finale ve Tayfun'un seslendirdii ark bunlardan biri olmaz. Ajda Pekkan'n
arks ise bunlardan biridir. "Perhaps ne Day" ilk snavn baaryla vermi
ve ilk 14 arasna girebilmitir. Hatta Ajda Pekkan arksn sylerken, "80.000
kiinin ayyuka kan barlar ve alklar" bizim kafileye, arkmzn birinci
olabileceine dair bir umut bile vermitir. Ama yle olmaz, alnan sonu geen
yl alnan ile ayndr; Ajda Pekkan, bir kert;'. daha drdnc olmutur. "Ajda
muhakkak birinci olur" demi olan erif Yzbaolu iin bu sonu zcdr
ama, ekibin geri kalan bununla yetinir, hatta sevinir. Hi olmazsa bir nceki
yl elde edilenden aa kalnmamtr, bu da memlekette kimsenin diline d
lmeyecek anlamna gelmektedir. Basn zaten yeterince kendinden gemitir;
Ajda Pekkan, bu yl bir "ltalyan hadisesi" daha yaratm ve Fred Bongusto'yu
takmtr peine. Hem Ajda Pekkan hem basn, "ltalyan Fred" ve "Yunan Teri"
arasnda kararsz kalm, ama bu ilerde de devamllk gstermenin k olaca
dnlm olsa gerek ki Fred'de karar klnmtr. Yunan Teri Krisos, Trke
bilme ve bizim basna daha rahat malzeme karabilme gibi bir avantaj olmas
na karn, neden byle olduu konusunda en ufak bir fikir edinemeden kenara

1 32
Fred'in F'si: st ste iki yl (1 968 ve '69) katld Apo/lonia Festivali'nden, kendine iki talyan
ak edinen Ajda Pekkan, aslnda ikinci festivale bir Trk sevgili (Tayfun) ile uurlanmt. Herkes
bu ilikiden bir "Kerem ile Asl " karmaya alrken, Tayfun'un "sekreterim" diye tantt ngiliz
June ile yaad iliki buna izin vermemiti. lk sarsnt atlatldktan sonra, Fred Bongusto ortaya
km ve her taraf yeniden renklenmiti. Ajda Pekkan, kendisine balanan mitleri yine boa
karmam, basna pembe hikayeler sunmutu.

atlmtr. Bu birka gn Fred Bongusto ile geirilecektir. "Eller ellerde, gzler

gzl rde, her hareket her bak ak kokuyor" diye ular bize bu iliki. Festival
bitince Fred'in F'si kalmayacaktr ortada ama ne gam, be gn daha alp
oynanmtr ite. Fred'i bizimkine yaktranlar ve yaktrmayanlar olmak ze
re iki ana gruba blnr, enemizi yorar, memnun ve mesut bir ekilde yaa
may srdrrz hepimiz. Ksa bir zaman sonra, memleketin bir baka darbe
ile alt st olaca ve dklen kandan derelerin kzl akaca neredeyse belli ol
masna ramen, herkes bunu grmezden gelip, "Ajda ile Fred" masalna katlp
kalmay seer. Ama Ajda Pekkan'n bu son festival hikayesi tatl bir yere ba
lanmaz. Atina'dan dn takip eden bir iki hafta ierisinde Ajda Pekkan ve
erif Y zbaolu birbirine kser ve bu durum, "aralarna kara kedi mi gird i ? "
balklar i l e duyurulur. B u kavgann nedenleri konusunda ok fazla ey yazlp
izilir ama asl neden, yeni bitmi olan festivaldir. erif Y zbaolu, yarma
nn birincilik yerine drdnclk ile sonulanmasndan Ajda Pekkan' sorum
lu tutar. arkc, final gecesi arky ok kt sylemitir. Mzisyenimiz, "hay
ret ediyorum, Ajda gibi tecrbeli bir kadn finalde nasl bu kadar kt olur ? "

1 33
diye yaknmaktadr etrafna. Ajda Pekkan'a gre ise su, Yzbaolu'nundur.
Yzbaolu, son ana kadar arknn zerinde oynam, her frsatta deitirmi
ve final gecesine partisyonlar zor yetimitir. yle olduu iin, arkcmzn ka
fas karm, arknn kimi yerlerinde eski - yeni biim arasnda kararsz kal
m ve kt bir performans karmtr. Belki bu, belki hem bu hem de baka
nedenlerle Ajda Pekkan'n bu arks, plak olarak baslmam, daha sonraki
hibir albme alnmam ve zaman iinde tamamen kaybolmutur. Tpk ark
cnn yllar sonra Eurovision Trkiye elemelerinde, Cenk Takan'n "Bir Dnya
Ver Bana"s ile birlikte seslendirdii bir baka erif Yzbaolu arks olan
"Olsam" gibi. Ajda Pekkan ve erif Yzbaolu ortak almalar, bambaka
nedenlerle de olsa ayn akbete urayacak ve bu esiz ibirliinin ortaya kar
d muhteem iki ark, kimselere ulaamadan yok olup gidecektir.
Tam o sralarda, gencecik bir kz mzik p iyasamz sallamaya balar. Bu gen
kzn ad Hmeyra'dr. "lm / Olmasa" adl ilk pla ile resmen yer yerinden
oynamtr. Trk popu, elinde gitar ile, Devlet Tiyatrosu sanatlndan sah
nelere transfer olmu Esin Afar'a almaya alrken aniden bir baka gitarl
kz ile karlamtr. Ama bu sefer kimse fazla bir aknlk duymam ve H
meyra o saniye kalplerde yer bulmutur. Sanat, firmas tarafndan uzun bir
sre basndan gizlenmi ve hem plan hem de arkcnn etrafnda esrar bulut
lar oluturulmaya allmt. le yaramad da deil. Belki byle yaplmasayd
da, hatta fazladan herhangi bir ey yaplmasayd da Hmeyra herkes tarafndan
sevilecek ve sahiplenilecekti. Plan piyasaya kt ilk birka ayda, Hmeyra
hakknda kimse herhangi bir bilgi edinemedi. Btn basn onun peindeydi,
dinleyiciler ve okurlar da. Bu ie byle devam etmenin anlamszln gren
Melodi, bir zaman sonra sanatsn herkesin nne kard. Herkes grdkle
rinden ok fazla etkilenmiti; bu nedenle, arkclarn byk bir blm yazn
tadn karmak iin ordan oraya kotururken, Hmeyra, peindeki gazeteci
ordusuyla rportaj stne rportaj yapmaktayd. Be parmanda on be mari
fet olanlardand bu gen kz: lngiltere'de bale eitimi grmt, plan yayn
layan Melodi'de hem sekreterlik yapmakta hem plak kapa izmekteydi ve ni
hayet hem ark yazmakta hem de sylemekteydi . Plak firmas, bir sekreterden
bir arkc karmak gibi bir fantezinin peinde olmam, gerekten Hmey
ra'daki gcn farkna vard iin bu ie soyunmutu . Hakl da ktlar. llk pla
, "Krdm" gibi ok daha gl bir plak takip edecek ve Hmeyra, bir an
dahi mzie bovermeden bugnlere kadar gelecekti. Esin Afar da bo dur
mamaktayd. li sk tutmak isteyen sanat, Ahmet Kurtaran, Doan Canku ve
Selami Karaibrahimgil adl genten kurulu bir grup oluturmu ve sahneye
Esin Afar ve Arkadalar ad altnda kmaya balamtr. Bu ibirlii bir za
man devam edecek, sonra da sanatnn "Arkadalar" , ie yalnz balarna de
vam etmek isteyip Modern Folk ls adn alarak Trk popunun en nemli

1 34
gruplarndan biri haline geleceklerdir. Ama bu olmadan, Esin Afar, adn "Ba
yan Yoh Yoh"a karacak olan "Yoh Yoh" pla ile zirveye kacak, sonra da me
najeri Erkan zerman tarafndan tesis edilen Dario Moreno dln alacaktr.
dl almak iin Paris'e giden sanatmz, nl plak firmas Barclay'i karsn
da grecektir. Firma, Esin Afar'a uzun vadeli bir kontrat nerecek , ama bu da,
tpk dier arkclarmza nerilenlerde olduu gibi ciddi bir gelimeye yol a
madan unutulup gidecektir.
Austos ayn bitirmek zereyken Hafta Sonu gazetesinin, ilk defa 1 967 y
lnda yaplmaya balanan "Altn Ses" yarmasnn ncs dzenlendi. "Ha
fif Bat Mzii" dalnda gereklestirilmi ilk yarmadan sonra, ikinci yarma

zeri firmalar - markalar yok. ok para kaza

Yazm tad ndklar bilinen arkclarmz bile Florya'ya
stlerine ne bulurlarsa geirip gelirlermi.
Giydiklerine gsterdii hassasiyet ile tan
nan Seluk Ural'n bile bu konuda yapabile
cei bir ey yokmu. Hibir ey memlekete
gelmez ya da getirilemez deilmi elbette
ama, bu kadar zor getirilmi eyleri de
60 ve 70'1erde denize girilebilecek e n "ne kumlara, tuzlu sulara yem edecek gz kim
zih" yerlerin banda Florya gelmekteydi; sede yokmu. Seluk Ural, Cem Karaca ve
artistlerimizin ve arkclarmzn byk bir ei Meri Baaran, Suna Artun, Seluk Ala
ksm da yaz mevsiminde ok sk olarak bu gz, Kamuran Akkor ve Vasfi Uarolu da
rada olurlard. Henz Adidas, Nike ve ben- byle dnmekteymi.

1 35
"Trk Mzii" dalnda yaplm ve gazetenin, bir yl yle bir yl byle prensibi
nedeniyle de, bu yl, tekrar pop mzie dnlmt. llk yarmann galipleri
Ersan Erdura ve Nilgn Arkun (Onatkut) , ikinci yarmann galipleri ise Zeki
etin ve Gnl Akdikmen olmutu. Bu yl yaplacak olan yarmaya tam 250
aday bavurur. Jri bu yarmaclar tek tek dinler ve bunlardan on kiiyi final
de yarmak zere ayrr. Finalistler, lkenin muhtelif yerlerinde "halkn huzu
runda" yartktan sonra lstanbul'a dner ve Hafta Sonu'nun "Yldzlar Balosu"
olarak adlandrd bir gecede son defa sahneye karlar; ardndan da sonular
aklanr. "Kral" Cevat Sedef, "Kralie" de Berna Pak olmutur. llk yarmann
birincileri Ersan Erdura ve Nilgn Arkun ile bir yl sonra yaplacak yarmann
galibi Nilfer'in aksine; "Yalova'da retmenlik yapan ve profesyonellii hi
dnmyorum" diyen Berna Pak ile "bo zamanlarn beste yaparak deerlen
diren" Cevat Sedef, bu yarmay nde bitirmi olmakla ellerine geen frsat
kullanamayp ksa bir sre sonra piyasadan tamamen ekildiler. "Vcud gzel
lii seimine girse orada da birincilii alacak kadar iri yapl" Cevat Sedef, Balet
gibi gl bir firmann destei ile ilk plan ("Beri Gel Yarim") yapm olmas
na ramen iin arkasn getirememi, zaten bir yarmada yer almak dnda bir
istei olmayan Berna Pak ise kendiliinden tamam demitir.
1969 ylnn sonbahar hem "Reyhan" frtnasn hem de gruplarmzdaki
yaprak dkmn birlikte getirir. Kamuran Akkor ve her dem sz yazar Se
zen Cumhur nal arasnda iddetli kavgalarn domasna yol aacak olan bu
plak, daha yaynlanr yaynlanmaz byk ilgi toplar ve Trk popunun "Sa
manyolu" arksndan sonra drt gzle bekledii byk hiti olur. Plak yz
binlerce satmaya balar ve hem firmaya hem de arkcya byk paralar ka
zandrr. Bu da, btn kavga ve grltnn balama nedenidir. Kamuran Ak
kor'un zerinde hak iddia eden Sezen Cumhur nal, kendisinin tek harf ak
mad bir arkdan aleni olarak pay istemez ama, arkcnn onunla bir sz
lemesi olduunu ve kendisinin yazd arklar dnda baka arklar plak
olarak yapamayacan syleyerek baka yoldan pastann bir blmn ko
parmaya gayret eder. Ad Hrses olan ve sonradan yaptklar ile mzik tarihi
mize "en baba korsan" olarak geen firma ise, izin almak gibi konularla hi
kafasn yormadan, Sahibinin Sesi firmasnca baslm plan aynsn basarak
piyasaya srer. Berkant'n "Samanyolu" pla ile birlikte "bu ite ok para var"
diyerek harekete geen korsan firmalar, henz gerekli tezgah laykyla oturta
madklar iin "Samanyolu" plandan umduklar kadar ceplerini doldurama
m ama yerlerinde bo bo oturmayp gerekli hazrlklar yaparak, frsat kol
lamaya balamlard. "Reyhan" da bekledikleri frsatt ite. Sahibinin Sesi'nin
bast plaklardan bir tanesini satn alp son derece ilkel artlarda oaltmaya
balamlard. Herhangi bir masraf yapmadan, kimseye telifini ya da payn
demeden, resmen para basan "Reyhan"dan akanlar ceplerine doldurmaya

1 36

Szleme
"Ak Eski Bir Yalan" adl ark ile Kamuran
Akkor'a hret kaplarn aan Sezen Cum
hur nal, ok deil, bir iki yl sonra, arkc
nn bakasna ait bir ark olan "Reyhan"
plak yapmas ve bu plak ile byk bir baa
r elde etmesi zerine elinde szleme mah
kemeye bavurmu ve dava amaya niyet
lenmiti.
4 Kasm 1969 tarihli Diskotek dergisin
den:
"Sezen Cumhur nal, Kamuran Akkor'un
aralanndaki mukavele hkmlerine ri
ayet etmemesi zerine arkcy mahke
meye verdi. Bu konuda grtmz S.
C. nal u iddialarda bulundu:
'Kamuran Akkor ile aramda senelik
bir szleme var. Bu anlamaya gre
arkc benim yazdm arki/ar haricinde
hibir arky plak yapamaz. Kamuran
Akkor, bakasnn szleri ile plak yaparak
an/amamz bozdu, tazminat davas a
tm. arkc benim yaptm plaklarla
mehur olduunu unutuyor. '
Kamuran Akkor ise Sezen C. nal'n
iddialarna yle cevap veriyor. . . '/ki
buuk sene evvel arkcla balad
mda Sezen'e bir kat imzalamtm.
Buna gre yalnzca Sezen'in arklarn
plak yapabilecektim. Geen bahar, Se
zen bana 5 senelik noterden tasdikli
ciddi bir mukavele teklif etti. 5 seneyi
ok uzun grdmden onunla ancak
iki senelik bir anlama yapabileceimi
syledim. Sezen, artlarn kabul et
mezsem bir daha bana sz yazmayaca
n syledi. Bu konumann ertesi gn
plak doldurmamz gerekiyordu. Sezen 7
bo yere bekledik, gelmeyince mecbu
ren o anda elde olan "Reyhan" plak
yaptk. Sezen'in bize sz yazmamas
zerine de Fecri Ebciolu ile anlatk.
Geenlerde bir celp karan aldk. Sezen
bizi mahkemeye vermi, 25 bin lira taz
minat istiyor. . .'"
!ster ister. . . Sen onun ne srd art
lara "emrin olur" deme, bununla da yetin
meyip ba rakibi Ebciolu'na bavur, stelik
de adamcaz "o anda elde olan Reyhan"
diye kandrmaya al; 25 bin lira da ne, az
bile istemi. "Reyhan"dan gelenin ne kada
r Hrses'e gitmi olursa olsun, elde kalann
yannda laf bile edilmezdi bu 25 binin. Hem
Kamuran Hanm, onun yapt plaklarla
mehur olmutunuz; "Reyhan" ile bu aibe
den de kurtulmu oluyor ve kendi kanatla
rnzla uabildiin izi gsteriyordunuz . . . Affe
dilir ey deil.

balayabilirlerdi artk. yle yaptlar ve geri ekilmek bir yana, her geen gn
yerlerini biraz daha salama aldlar. Hesap soran, karmaya cesaret eden kim
se yoktu ortalkta, onlar da devam ediyorlard ite. Hrses, bast plaklarn
zerine, Sahibinin Sesi'nin bulunduu yerin tam karsnda bir adres yaza
cak kadar korkusuz ya da yzszd. le, "Reyhan"dan sonra dier popler
plaklar basarak devam edecek, bir zaman sonra da, neredeyse piyasaya kan
her plan korsann yapacak kadar tozutacaklard. yle yaptlar ve onlar ka
zanrken, her ii yasal yoldan yapan firmalar zarar edip batt. ok deil, bir
iki yl sonra, yalnzca kk ya da orta boy firmalar deil, srf "Reyhan" gibi
bir plakla, i yaamnn bundan sonraki on senesini garanti altna alabilmesi
gereken Sahibinin Sesi gibi firmalar bile fazla dayanamayp kaplarna kilit
asacakt. "Reyhan" arks, dzenlemesini yapan Turgut Dalar'a da uur getir-

1 37
medi. Trk popunun bu emektar ismi, "yakaland bir amansz hastalktan
kurtulamayarak" Kasm aynda vefat etti.
Yaprak dkm de iddetlidir bu sonbaharda . Gazetelerin "kangren oldu"
diye balklar atmasna sebep olan Cem Karaca ve Apalar beraberlii, 1969 y
lnn bu mevsiminde nihayet sona erer. Birlikte altklar birka yln byk

Kangren

Trk popunun en srtmeli, en kavgal g

rltl beraberliklerinden biri oldu Cem Ka
raca - Apalar beraberlii. "Resimdeki Gz
yalar"nn yaratcs Mehmet Soyarslan, di
er gruplarda olduu gibi iin liderlik ksm
n soliste brakp geri planda durmay kabul
etmedii iin, Cem Karaca ve grubu, ok k
sa aralklarla kavga ediyor, ksyor, nere
deyse bark olduklar gnlerden daha faz
lasn dargn olarak geiriyordu.
7 Ekim 1969 tarihli Diskotek dergisin
den :
"Bildiiniz gibi, Austos (1 969) sonunda,
Cem Karaca ve Apalar, daha dorusu
Cem Karaca ve "Apalar" isminin sahibi
gitarist Mehmet Soyarslan arasnda bir
anlamazlk kt ve bu ayrlmaya kadar
gitti. . . Fakat mukaveleleri nedeni ile ay
rlma ancak 31 Ocak'ta (1 970) gerekle
ecek. Bu anlamaz/k, Apa/ar'dan Sey
han Karabay ve Leon Habip'in de Meh
met Soyarslan 'a kar cephe almas ile
deiik bir anlam kazand. "Srtn ehir
cereyanna dayam gitarist istemem"
diyen Cem Karaca'y, "Cem Karaca te
zatlar iinde, Cem sol satyor" eklinde
cevaplamakta Mehmet Soyarslan. Fakat
anlamazln asl sebebi Konya Erefi
si'ndeki konser. . .
Konserde olup bitenler yle. nce
Cem Karaca 'nn azndan nakledelim:
'Konsere baladk, ilk blmde Mehmet
Soyarslan 'n bir bestesini sylyor
dum, parann ortasnda seyircinin
arasna indim. Byk bir tezahrat
arasnda paray final havasna sok
tum, artk hepimiz bu havaya girmi
tik, ark hzland hzland ve tam biter
ken, evet tam biterken Mehmet gitar
soloya girdi. Ben halkn arasnda kala
" kaldm. nk Mehmet srf kendini
gstermek iin solo atm beni kt bir
durumda brakmt. Bu kadar egoistli
e tahammlm yok. ' Cem Karaca'nn
sylediklerini, Seyhan Karabay da do
rulad. Mehmet Soyarslan'n sy/edik
leri ise yle: 'Konya konserinde bes
tem Bu Son O/sun'u alyorduk. Para
nn ortasnda Cem halkn arasna indi
ve paray hzlandrd. Halbuki benim
bir gitar solo yapmam lazmd ve son
ra da melodi devam edecekti. Niyeti
paray hemen bitirmekmi, bunu ne
reden bilebilirdim. . .
"'
Bilmesine bilinirdi de, Mehmet Soyars
lan'n niyeti, alklardan, klardan bir pay
kapmakt besbelli. Oysa bu kadar yllk m
zisyenin unu renmi olmas gerekirdi;
alklarn, klarn hepsi sahnenin nnde
bulunanlara aittir ve yeri geldiinde, yalnz
ca bestelerinizi deil, gitar sololarnz da
onlarn uruna feda etmeniz gerekir.

1 38
bir blmn dargn geiren, defalarca ayrlp yeniden baran Cem Karaca ve
grubu, artk noktay koymulardr. "Apalar" ismi grubun ban eken Meh
met Soyarslan'n olacak, Cem Karaca ise kendisine baka grup kuracaktr. Ayr
l mteakiben Cem Karaca, "Kardalar" adn verdii bir grup kurduunu
aklar. Cem Karaca gibi, Bar Mano da , Kaygszlar ile olan beraberliini bi
tirmitir. Grubun ban eken Fuat Gner, Bar Mano ile g birlii yapan
bir grup olarak deil, onun zel orkestras olarak grldklerini ve bunun on
lar rahatsz ettiini sylyordu gazetelere. Bar Mano ve Kaygszlar, her iki
tarafa byuk baar getiren "Alama Demez Hayat" plandan sonra "Kaz
man" da birlikte kaydetmi, Kadky ve Ankara'da verdikleri iki konserin ar
dndan yollarn "dosta" ayrmt. Ayrmlard ayrmasna ya , Kaygszlar
bundan sonra ne yapacan ok da planlamamt. Grubun elemanlarndan
Mazhar Alanson'un Ankara Konservatuan'nda eitimini srdrmek istemesi
yznden geici olarak ie kii devam eden grubu bekleyen, koca bir belir
sizlikti. Bar Mano, Belikal nianls ile soluu Fransa'da almt; Fuat G
ner ve iki arkada ise yurtlarnda kalp bu belirsizlik ile bouacakt. Ayrlk
rzgarlan, lkenin en iddial gruplarndan Durul Gence S'i de sallar. Okan
Diner, Seluk Baar, Atilla zdemirolu ve Ahit Oben ayrlm, Durul Gen
ce'yi resmen tek bana brakmlardr. Durul Gence, her eye batan balayaca
n, Emin Fndkolu ile imdiden anlatn ve bu sefer solistli Durul
Gence 9 olarak geri dneceini sylemektedir. Durul Gence dediini yapar; s
telik dokuz deil Durul Gence 10 olarak adlandrlm on kiilik bir ekiple de
vam eder yoluna. stn Poyraz'n be elemann birden transfer etmek Durul
Gence'nin iini kolaylatrmtr. erif Yzbaolu Orkestras'na geecekleri
sylenen Seluk Baar ve Atilla zdemirolu ise, bir zaman bu orkestrada alp
daha sonra efsanevi lstanbul Geliim'i oluturacaklardr. zdemir Erdoan da
bu dnem ba anyanlardandr. Erdoan, "org sahibi" eleman Hayri Tkel'in
ayrlmas zerine, boluu Ayhan Yldzolu ile doldurmak ister ama Yldzo
lu'nun "Hammond org isterim" diye tu tturmas zerine Uur Dikmen ile anla
r. Uur Dikmen, Kontraslar'n dalmas zerine buraya gelmitir. "Yapt
mz mzik bizi tatmin etmiyor" deyip ii bitiren Kontraslar'dan Ergin Yorul
maz, Ahit ve Cahil Oben kardelerin kurduu gruba kapa atmtr. Yurdaer
Doulu Orkestras da atrdamaktadr. Birsen Armaan'n boluunu kapatmak
lizere kadroya alnan Gkben, ksa sreli almasndan hemen sonra tek ba
na sahneye kmak zere gruptan ayrlr. Yaln Ate, Kanat Gr ve stn Poy
raz'n gruplar da sallanmaktadr. Kamuran Kzlboa ve Melih etiner, yollar
n Yaln Ate'le ayrmlardr bile ve srada bakalarnn olduu sylenmekte
dir. Israrla dalacaklar sylenen Mavi Iklar ise "eskisinden daha glyz"
diye bir aklama yaparak, dalacaklar konusunda kan haberleri yalanlarlar.
\1avi Iklar, nce lsrail'e, ardndan Avrupa'ya, sonra da Japonya'ya gidip kon-

1 39
serler verecektir. Yabanc lkelere yaplacak seferler, grup iinde bir trl bit
meyen hr gr bir zaman iin askya alm gibidir. Ancak daha sonra, Mavi
Iklar mecburi sebeplerle baya sallanacaktr. Gitarist Adnan Gyken, Lond
ra'ya gidip okumaya karar verecek, davulcu Ayzer Danga ise askere gidecektir.
1 968 yl iinde yayn hayatna balayan, bir sre sonra ise maddi imkansz
lklar nedeniyle kapanmak zorunda kalan Dislwteh dergisi de, Ekim aynda,
kapana bikinili bir Ajda Pekkan yerletirerek ie kald yerden devam eder.
Eskisine oranla biraz daha farkl bir yol takip edileceini gstermektedir bu
kapak. l sayfalarda, yar plak Figen Say ve Sevda Ferda fotoraflarnn elik
ettii haberler de bunu gstermektedir. Kapanmamak, ii yar yolda brakma
mak adna tavr deitirmitir dergi, ama yine de mzik adna elinden geleni
yapar. Dislwtel, 70'lerin hemen banda devreye girecek olan Hey'e bayra tes
lim etmeden nce mzik dnyamzn nabzn elinde tutacak ve piyasaya yn
vermeye devam edecektir.
Artk onlarca starmz, peynir ekmek gibi satan plaklarmz olduu iin de,
bir mzik dergisini boydan boya mzik ile doldurmak eskisi kadar zor deil
dir. Firmalar da, arkclarmz da bo o turmayp plak stne plak yapmakta
dr. Neredeyse her ay bir plak yapan bile vard. zdemir Erdoan, bu plak
iine ge balamt ama fark kapamak iin hzl hareket ediyordu. "Ak" ,
"Seni Seni Seni" , "Ayrlk Mektuplar" ve ortal birbirine katp hem zde
mir Erdoan'n, hem de Trk popunun en byk arklarndan biri haline
gelecek olan "Duyduk Duymadk Demeyin", ok ksa aralklarla srldler
piyasaya. Berkant da bo oturmuyordu. "Bilmem ki Bilemem ki"nin zerin
den ok gememiken "Al Beni de" ve "Ak iei" plaklarn yapmt. Er
tan Anapa "Hep Meleklere Sordum" , Verda Smer "Bekleyi" , Atn "Sarma
k Glleri" , Cem Karaca "Zeyno" , Erkin Koray "Sana Bir eyler Olmu" , Ali
Kocatepe "Aka zlem" ile kmlard meydana. Hi phe yok ki asl al
kan yine Sezen Cumhur nal'd. zdemir Erdoan, Berkant ve Ertan Ana
pa'ya sz yetitiren oydu. Sz yazarmz, bu kadar iinin arasnda, bir de b
tn piyasay takip ediyor, herkesi kontrol ediyordu . Cem Karaca'nn Ahmet
M. Dranas'n iiri "Olvido"yu besteleyip Ersen'e okutmas bile nal' sinir
lendirmiti. Cem Karaca'y, Dranas'n iirini deitirmekle suluyordu. Buna
pek imkan olmasa bile, Sezen Cumhur nal'n gnlnden geen, herkesin
yalnzca ama yalnzca onun yazd szleri seslendirmesiydi . Bu biliniyordu
ve bu nedenle Cem Karaca bu sulamalara cevap bile vermedi ve sz yazar
mzn karsna gen Ersen'i dikti. Ersen, Ahmet M. Dranas'n iirini bestele
dii iin Cem Karaca'ya teekkr ettiini sylyordu; alan memnun satan
memnundu. "arklar bozmak, deitirmek" konusunda Cem Karaca'nn da
syleyecei epey ey vard ya , Apalar sorunu ile boutuu iin tartma,
ok alevlenmeden kendiliinden sona erdi .

1 40
 "Pereja Atomizer klnz tamamlar ve teninizde uzun zaman devam eden
ho bir rayiha brakr"; "Star Plaklar, sevilen arkc Gamze'nin kaplan pla
Ben Serseriyim'i iftiharla sunar"; Kemal lnci, "en gzel eseri Zeliha'y, Colum
bia plaklarna sizler iin okur" ; Hlya Koyiit ve Selim Soydan ifti, "yavrula
r Glah ile mutluluklarn perinler" ; "btn dnyada okunmakta olan ve es
ki Roma'da ak ve sefahat hayatn anlatan, lmparator Neron'un sanat danma
n Petronius Arbiter tarafndan yazlan Satirikon kitab" nihayet bizde de ya
ymlanr; Ajda Pekkan, "eer diskoteinizde yok ise ok yazk" eklindeki ilan
larla tantlan LongPlay'ini piyasaya verir; basnn "seks kraliesi" diye tanmla
maya bayld Sharon Tate, sinema dnyasnn grp grebilecei en hunhar
ca cinayete kurban gider; "lmamn Kars"ndan (Sevtap etinkale) sonra, gazi
nocular bu sefer bir baka bomba patlatp "Trkan'n Anas" lakab ile Meliha
oray' sahnelere srer; Selda Alkor, "80 bin lira avans alarak" ilk plan dol
durur ve "film evirmekten ders almaya frsat bulamayan Zeynep Deirmen
ciolu, tahsil hayatnda ilk tokadn" yiyip snfta kalrken, atsnn altnda,
hem Trk hem de Bat mzii sanatlarn toplayan Ar - l sendikas, "mahke
me kanal ile" kapatlacaktr.
Ay-Feri, Monte Carlo'nun en nemli kulplerinden Sporting'de, tam 15 gn
st ste assolist olarak alr; insanlar, "modern insanlarn ikisi Cinzano'yu,
beyaz, krmz, bitter ve sek" olarak bardak bardak ier; Fransz David Ale
xandre Winter, "Samanyolu"nu, "Oh Lady Mary" olarak syler ve Fransa'da
nne n katar; Kudret andra'nn "senaryosunu yazp, mzik ve dans direk
trln de yapt ve 36 gen ve gzel kz"n rol ald "Dalar Kz Rey
han" adl filmin ekimlerine balanr; "Mr. Twiggy Haldun Gvan, Trkiye'de
ilk defa Flamengo Mohair'i Triko Renk'te sunar"; Mzeyyen Senar, her yerde
:\1.etin Erksan'dan "damadm" diye sz eder ve yaknda kz Feraye ile evlene
ceklerini syler; Mahmut Tezcan, Yldz Tezcan'a yapt gibi "bu sefer Berrin
Baysal adl gzel mankeni sfrdan alp nl yapacam" aklar ve Ankaral
gruplarmzdan Burjuvalar, "repertuarlanndaki 254 para ile nazar dikkati"
ekerken, etek boylan "mini"den "maksi"ye dnecek, yakalar uzarken topuk
lar ykselecekti. Fikret Kzlok "Yumma Gzn Kr Gibi", Hmeyra "Krd
m" ile ses vermilerdi bile. Mzik dnyamz, 70'li yllara bu iki ismin n
derliinde girecek, memleketin bir darbe daha yemi olmas bile Trk popu
nun gelimesini engelleyemeyecekti.

1 41
h R d o o u m , H r y a AR M
A lama Demez Hayat

Trk popu, 70'li yllara feci bir kaza haberi ile girdi. 60'l yllarn ortalarndan
beri en gzde, en popler gruplarmzdan olan Beyaz Kelebekler, 19 Ocak tari
hinde, bir konser vermek zere ktklar yolda tam arkadalarn kaybetti
ler. Sekiz kiiden oluan grup, nl arkal iki araba ile Adapazar'na doru yol
almaktayken meydana gelen trafik kazas, gruptan Behzat Kutluba ile Altan
ve Rfat Eke kardeleri temelli olarak koparp almt. Trl eitli eilimleri
bir potada kaynatrmak zere ura vermi ve iyi kt bu ileri yoluna koy
may becermi olan Trk popu, 70'li yllara, ok daha ileri noktalara yol alma
niyeti ile girmek isterken bu kaza haberi ile sarslmt. Piyasann her zaman
en gruplarndan saylan Beyaz Kelebekler'in, hem de birilerini elendirmek
zere yollara dt bir srada bu kazaya uramas, herkesi gelecek konusun
da tedirgin eder. stelik tedirgin olunmasn gerektirecek baka eyler de yok
deildir. "Srp giden anarik olaylar" kazann herkes keyfince ve kendisine
yarayacak bir ekilde kaynatmakta ve kartrmaktadr. "Trk Silahl Kuvvetle
ri'nin bu olaylar karsnda duyduu rahatszlk" , her gn farkl kaynaklarca
gndeme getirilir ve korkularn hz kesmesi engellenir. Bu gelimelere, bir de
"Konya bamsz milletvekili Prof. N ecmettin Erbakan ve on yedi arkadann ,
sa cephe boluunu doldurmak amacyla Milli Nizam Partisi'ni kurmalar"
eklenince i daha rktc bir hale gelir. Sada boluk filan yoktu ve hibir
zaman da olmamt. Ama bu yeni oluumlar ve bunlarn k sebebinin byle
ortaya konmas, .her eyin giderek snacan gsteriyordu. Byk bir frtna
kopacan syleyenler haksz deildi.
Trk popunda bunun ilk iareti, "Trk ve Bat mzii sanatlarn ayn
isim altnda toplayan ve memleketimizin en gl sendikas olan" Ar - l'in
mahkeme kanal ile kapatlmas oldu. Ar - l ile, "yalnz Trk mzii sanat-

1 45
larn kapsayan" dier bir sendika olan Ankara Mzik - l arasnda, uzun bir
sredir devam eden birleme abalar bir sonuca ulaamam ve " 1 950'de ku
rulan Trkiye'nin en gl mzik sendikas" , Ankara'daki sendikann bavu
rusu stne mahkeme ve icra kararyla l<apatlmt. Sendikaya ye dahi ol
mayan Halil Aksoy'un sendikay ele geirme abalar sonucunda oluan bu
durum, bata Muammer Yeil olmak zere ou insan tarafndan knand.
Muammer Yeil; "Ar - i, Ar - i'e ye olan mzisyenlerindir" demekteydi ama
i iten gemi ve sendika kapatlmt.
Genel karklk, bir ekilde gruplarmza da yansd. Bu alanda da kavga ve
grlt srp gidiyordu. Ocak ay iinde, Durul Gence lO'da bir kargaa pat
lak verdi. Durul Gence'nin kz kardei Serpil Gence'den herkes fazla ey bek
lerken, gen antz apansz sahnelerden ekildi. Durul Gence'nin, artk kz
kardeini sahnelerde grmek istemedii konuulur olmutu. Grup yelerinden
Onno Tun ve Cezmi Baemez'in, Durul Gence'ye haber vermeden Sheyl De
nizci Stdyo Orkestras'nda almaya balamalar ise ii daha da kartrd. Tun
ve Baemez, Durul Gence'yi brakp gitmemi, yalnzca ek bir i yapmaya ni
yetlenmilerdi. arkclarmza plaklarda elik etmek zere kurulmu bir or
kestraya, ek gelir niyeti ile katlmlard. Ama bir sre nce yabanc uyruklu
trompetisini kaybetmi olan Durul Gence, bu konuda msamahakar davran
mam ve iddetli mnakaalardan sonra, on kiilik kadrosunu be kiiye indi
rip, eskisi gibi Durul Gence 5 haline gelmekten sz etmeye balamt. Niyeti,
daha nce de birlikte alt Atilla zdemirolu ve Seluk Baar' yanna al
makt, ama bu iki isim bambaka hayallerin peindeydi ve teklifi reddettiler.
stn Poyraz da bir baka sorunlu orkestrann bayd. stn Poyraz'a gre
erif Yzbaolu, " sosyal durumunu ve arln koyarak, davulcu Asm'
(Ekren)" kendisinden koparmt. Poyraz, bu davran "irkin bir dzen" ola
rak niteliyor ve orkestrasnn "birok konser ve plak angajmann iptal etmek
zorunda" kaldn sylyordu. SO'li yllarn ortasndan itibaren "zal'n dama
d" olarak btn memleketi sallamaya balayacak olan Asm Ekren, ie ok da
ha alt bir noktadan, Trk popu piyasasn sallayarak balamt . erif Yzba
olu'nu, orkestra elemanlarndan birini ayartmakla sulayan stn Poyraz da ,
Cem Karaca'nn Kardalar'ndan Muhabbet Korkar' transfer etmekte hibir sa
knca grmedi. Davulcusu gitmiti, yerine bir baka davulcu gerekmekteydi. O
ondan, dieri bir bakasndan alacak, herkes ylece dnp duracakt. Bunu bi
len Cem Karaca, stn Poyraz'a barmak armak yerine sessizce grd iini
ve Bunalmlar'n davulcusu Hseyin Sultanolu ile kapatt an. Bundan
sonras da Bunalmlar'n sorunuydu artk. te yandan bu kavgalar ve kark
lklar yeni orkestralarn domasna da yol amaktayd. Bir sre nce "artk u
ramaktan skldm" deyip orkestrasn datan ve piyanosu ile tek bana sah
neye kmaya balayan Ergun zer, lsmet Sral'n orkestrasn datacan du-

1 46

Kardalar
Cem Karaca, Apalar'dan ayrldktan son
ra kurduu grup olan Kardalar ile ie
kald noktadan devam etmek isterken
hi ummad bir sorunla karlam ve
" Kardalar" ismi zerinde hak iddia eden
Avni Seilmi'le bir ekilde uzlamak zo
runda kalmt . Avni Seilmi, 1965 yln-
da, arkadalar Uur Alpargun, Akn Seil
mi ve Nazmi Gven ile Kardalar adn
verdikleri bir gruplar olduunu sylyor
du. Hala faaliyetini srdrmekte olan
grup, sahneye ktklar her yerde, dinle
yicilerin "Cem Karaca'y isteriz" eklinde
ki tepkileri nedeniyle morallerinin bozul
duunu, bu nedenle asl ismin sahibi ola
rak Cem Karaca'y mahkemeye verdikle
rini sylyordu.
Bu kavga sonradan bir ekilde Cem Ka
raca lehine sonulanm olmal ki, Karda
lar ile birlikte yoluna devam eden o oldu.
Avni Seilmi'ten o gnden beri (en azn
dan "Kardalar" konusunda) haber alna
mamtr.

yar duymaz kollarn svam ve bu gruptan transfer edecei elemanlarla yeni

bir grup kurmaya karar vermiti. Ergun zer, yaz sezonu iin lzmir'den iyi bir
teklif almt. Ancak yaplan teklif, bir orkestra kurmasn da mecbur tutmak
tayd. lsmet Sral'n grubunu datma karan almas, en ok Ergun zer'in iine
yarayacak gibi gzkyordu. Tek bana kalma sras lsmet Sral'dayd. Mzis
yenimiz, lsve'e gidecek ve orada saksafonunu konuturmann yollarn araya
caktr. llk defa Esin Afar'n yannda grp sevdiimiz Selami Karaibrahimgil,
Ahmet Kurtaran ve Doan Canku adl gen de, bal o lduklar arkc ile
yollarn ayrmaya ve ie tek balarna devam etmeye karar vermitir. Kendile
rine Modern Folk ls adn veren gen, "Deriko / Ali Paa Ad" adl ilk
plaklarn yapm ve ses getirmeye balamlardr. Aslnda, artk umllandan
fazla hareketlenmi plak piyasas da orkestralarn ayakta kalmalarn, kadrola
rn muhafaza etmelerini imkansz hale getirmitir. Yaplan plak says arttka,
stdyolarda alacak mzisyen ihtiyac da artm ve ou grup eleman bir std
yo orkestrasna kapa atmay daha mantkl bulmaya balamtr. Orkestrala
rn bizzat kurucular bile byle dnmeye balamtr. Bir zaman nce solisti
Uur lnal' baka bir orkestraya kaptrp yerini Esin Engin'le doldurarak yolu
na devam eden mit Aksu, byle dnenlerin banda gelmektedir. Mzisye
nimiz "Yalnzca stdyo orkestralarnda almak istiyorum" demektedir. Naslsa
plaklar arka arkaya yaynlanmakta, her stdyonun nnde kuyruklar uzamak
tadr. mit Aksu, kendince hakldr.
Plak piyasamz gerekten ok hareketlenmitir. Bar Mano'nun son pla
"Alama Demez Hayat", bu piyasa iin byk bir rakam saylan elli bine
u lamtr. Kaygszlar'dan ayrldktan sonra kafasn toplamak iin Belika'ya
giden Bar Mano, oralardan yeni bir grup kurarak dnmtr. Bar Mano,

1 47
Belikal bir bas, Fransz bir davulcu ve lngiliz bir gitaristten oluturduu
grubu ile gelmi ve ayann tozu ile, Mersin, Tarsus, Osmaniye, Adana ve Ke
ban' kapsayan bir turneye kmtr. Turnenin bitiminde lstanbul'a dnp ha
la en popler konser mekan olan Fita'ta sahneye kacak ve bu konser sra
snda, Kaygszlar ile birlikte olduu dnem yapt "Alama Demez Hayat"
iin, Nebahat ehre'nin elinden altn plak alacaktr. llk pla "Hayat m Bu"
ile altn plak kazanan Nermin Candan, bu baary, "Olmaz Olmaz" adl ikinci
pla ile devam ettirmeye almaktadr. llk planda lk Aker ile alan
arkc, bu sefer bir baka nemli isim ile, Fikret ene ile almtr. "Olmaz
Olmaz" adl plan arkasndaki "O Gitti" adl arknn szlerini ise, arkcm
zn alt Kulp Suat'n sahibi Suat Ergil yazmtr. Bylelikle, kulp ve ga
zino sahiplerinin, bize hep anlatld gibi kaba saba adamlar olmadklarn,
aksine gayet airane iler de kartabildiklerini reniriz. "Tavernalar Kralie
si" N ermin Candan, alt kulp sahibinin kolunda listelerin yolunu tut
mutur. Kimi listelere gre Erden Ener de ykseklerdedir. "Fransa'da, dnya
daki en iyi Azeri solistten biri" seildii sylenen Erden Ener, Cokun
Plak'a "Ay Sallanp Gedem Yar" adl arky plak yapmtr ve kimse duyma
m olmasna ramen bu ark, kimi dergiye gre "nde gidenler arasndadr" .
Pla yaynlayan firma olan Cokun'un ilan verdii yerlerde bu zellikle by
ledir. Ancak Hmeyra'nn "Krdm" , Fikret Kzlok'un "Yumma Gzn
Kr Gibi" ile en nde olduklarndan kimsenin phesi yoktur. Bu iki plak yz
binlerce satm, arklar duymayan bir yana ezberlemeyen kalmam tr.
"Yumma Gzn Kr Gibi" ile birlikte gelen baar, "bir sredir nianl olup,
evlenmeyi kuvvetli bir ekilde arzu eden" Fikret Kzlok'un planlarn da de
itirmitir. Ama sanat yine de, son snfnda bulunduu okulu Di Hekimli
i'ni bitirir bitirmez mstakbel ei ve Bar Mano'nun eski kars manken
Marie Claude ile evleneceklerini, balay iin Hindistan'a gideceklerini ve bala
y srasnda Hint folklr stne incelemeler de yapacan aklamaktan geri
durmaz. Kavgalar da eksik deildir. Bir zaman sonra Diskotr'e evrilecek olan
Disko firmas ile Selmi Andak arasndaki mcadele bunun banda gelmekte
dir. Selmi Andak'n o gne kadar en ses getirmi bestesi olan ve Apollonia'da
Sevin Tevs tarafndan seslendirilen "Ve Ben Yalnz" , Gnl Turgut tarafndan
plak yaplmtr. Selmi Andak ve Disko bu konuda zaten mutabk kalmlardr
ve Selmi Andak da, Gnl Turgut'un yorumunu epeyce beenmitir. Kavga,
bu ark ile ilgili olarak ama tamamen baka bir konuda patlak verir. Disko
yetkilileri, bestecimizden izin almadan, Gnl Turgut'un plandaki alt yapy
olduu gibi kullanarak, ayn arky bir de Gimmi Gibertini adl birine "E So
no Solo" olarak syletmilerdir. Szlerini Selmi Andak'n yazd "Ve Ben Yal
nz" , asl yaratcsna hi danlmadan, Gimmi Gibertini vastas ile "E Sono
Solo"ya dntrlm ve sylenmitir. Selmi Andak' en ok sinirlendiren

1 48
konu da budur. ltalyanca szler, arknn orijinalinde kurulmu dnyay tek
rarlamaktan ya da yanstmaktan ok uzaktr. stelik Selmi Andak'n Disko'ya
kzgn olmasn gerektirecek bir baka durum daha vardr. Bestecimiz, Metin
Elolu'nun bir iirinden besteledii "Gurbet Yorgan"n da ayn firmaya, Esin
Afar'n ilk albmne konulmas artyla vermitir. Ancak firma karar dei
tirmi, arky albme koymak yerine bir 45'lik olarak piyasaya srmtr. Bu
da besteciye danlmadan yaplmtr. Yaratt eser zerinde her zaman sz
sahibi olmak isteyen yaratclarla, ark ellerine getikten sonra onu istedii
biimde kullanabileceini dnen plak firmalar arasnda ne ilk ne de son
srtmeydi bu . Ama taraflardan biri, prensiplerine hep sk bir ekilde bal
kalm Selmi Andak olunca, bu gndelik sorun epeyce ses getirmi, gnlerce
bu piyasann aznn hibir ekilde bzlemeyeceini herkese gstermiti. Bu
apta olmayan bir baka srtme de Bunalmlar grubu ile Trkofon firmas
arasnda yaand . Dorudan doruya olmasa da , bir baka taraf yine Dis
ko'ydu. Bunalmlar ve Disko, iki lngilizce szl plak yapmak zere henz an
lamken, grubun daha evvel Trkofon iin yapt ve piyasaya srlmemele
ri konusunda karlkl olarak anlatklar deneme kaytlar "Ta Var Kpek
Yok" ad ile piyasaya bir telala srlmt. Trkofon, Bunalmlar' artk elin
den tamamen karm olmasnn tela ile verdii sz unutmu ve deneme
meneme olduklarna aldrmadan arklar piyasaya vermiti. Bu tip sorunlar
her zaman da olacakt. arkclar ve gruplar, firmalar ile her eyin iyi gittii
gnlerde stdyoda onlarca ey alp syleyecek, bunlarn arasndan mutabk
kalnanlar piyasaya srlecek, dierleri bir yerlere kaldrlacakt. Ama bir za
man geip, i firma deitirmeye geldiinde, yetersiz olduklar konusunda fi
kir birliine varlm btn o eski kaytlar yeniden ortaya karlacak ve ayr
lp baka bir firmaya gitmi arkc ya da grubun kollanmasna gerek kalmad
iin bir bir piyasaya verilecekti. Trkofon'un yapt, Disko'nun grup ile
yapt szlemeyi askya almasna sebep oldu. Bu sralarda da Disko'nun ken
di iinde sorunlar ba gsterdi ve Bunalmlar'n pla ancak bir yl sonra Dis
kotr etiketiyle ve Trke olarak ("Bunalm / Baak Salm") yaynland. Pro
j e , birilerinin omak sokmasyla tamamen deimi, iki lngilizce szl plak ii
tamamen yatmt. lkemizde de ok sevilmi yabanc arklarn kapann elin
de kalma durumu, eski hzda olmasa da srmekteydi. Shocking Blue'nun "Ve
nus"n Mavi Iklar ("Vens ve Ak") hazrlamaktayken, Dalbay Plak adl
pek de bilinmeyen kk bir firma, Tlin z'n sesinden bu arknn plan
piyasaya srd. Bir rportaj nda; "yal yemekleri, Ertan Anapa, Ajda ve Ay -
Feri'yi" ok sevdiini syleyen Tlin z, "Venus"e bizzat kendisi Trke sz
yazm ve "ikitina" adn verdii bu ark ile on yandan beri bulunduu
sahnelerde kendisine yeni bir kap aralamaya almtr. Blent adl gencecik
bir isim de "Anlamsz / Yzn Dkme Kk Kz" adl ilk pla ile dikkatleri

1 49
zerine ekmitir. "Soyadm, moda oldugu iin degil, tm insanlardan ayr
olmay istemedigim iin kullanmyorum" diyen bu gen arkc, ok fazla
plak satamasa da, btn basn tarafndan "lkemizde protest mzigin nc
s" olarak tantldg iin epeyce ilgi grr, ama bir sre sonra tamamen unu
tulur. Sanat, ancak birka yl sonra, "Olmal m Olmamal m?" adl 45'ligi
ve "Benimle Oynar msn? " adl albm ile Blent Ortagil olarak geri dn
dgnde yeri gg inletecek ve Trk popuna silinemeyecek damgasn vura-

sunuz. Bu plaktaki almalarndan do

Blent Ortagi l
1 970 ylnda, "Anlamsz" adl i l k 45'1iini
karan Blent Ortag i l , "protest mziin
ncs" olarak isim yapm ancak yine de
hak ettii ilgiyi bulamamt . 1974 ylnn
ikinci yarsnda kard "Ben i m le Oynar
msn?" adl albm ise her eyi tamamen
deitirdi. Trk popu, belki de en iyi alb
mne kavumutu. Yllar geti ke alb
mn n yayld, Ortag i l hayranlarnn
says artt. Ama o zaman bile, kimi ele
tirmenler, nasl bir albm ile kar karya
olduklarn anlam ve bunun altn iz
miler.
20 Kasm 1974 tari h l i Hey dergisinin
"Sizin iin Dinledik" balkl sayfasn dan :
lay kutlanacak iki kii daha var. Biri
Blent'e piyanoda elik eden Ergun Pe
kakan, teki de dzenlemeleri modern
bir biimde gerekletiren Onno Tun.
Yaptlarn bazlarnda Blent gitar, Er
gun Pekakan 'n piyanosu ve kendi se
si ile babaa; bazlarnda ise 8 - 9 ki
ilik nefis bir orkestra var arkasnda.
Piyano varyasyonlarnn yceldii par
alar arasnda Kediler, Benimle Oynar
msn?, Olmal m Olmamal m?, k
Latife, Anlamsz, Yamur, melodi ola
rak da aheser. "
Hey albme, en yksek notu olan be
yldz vermi. Hakl da kt . Bu albm o
gn bugn, varyasyon larn ycelip ycel
mediine baklmakszn dinleniyor.

"Son zamanlarn en nemli o/ay/arn

dan biri ile kar karyayz. Benimle
Oynar msn? Pikapta dnmeye balad
an, ticari bir yan tamadn anl
yorsunuz. Ama sradan, basmakalp bir
/ong - p/ay deil bu. Bir Trk bestecisi
nin kabilecei seviyeyi gstermesi ba
kmndan ok ilgin bir plak. Albmdeki
1 3 parann hepsi de Blent Ortagil'e
ait. Yllar nce Anlamsz ve Yzn
Dkme Kk Kz adl paralarla adn
duyuran Blent, Fransz diseur'lerini
andran bir ses yapsna sahip. Bestele
rinde eitli hayat grlerinin felsefesi
var. Hangi paray dinlerseniz kendini
ze gre deiik bir yorum yapabiliyor-
@
A.K. 0002 - ""' .....
M; Bloil

1 50
caktr. 60'l yllar etkilemi modalarn byk bir ksm hala srmektedir.
Trk mzii ya da halk mzii arkclarnn aranjman syleme modas da
bunlardan biridir ve akmn son temsilcisi de Ahmet Sezgin'dir. Sahibinin Se
si, Bora akr, Sheyl Denizci ve Norayr Demirci gibi piyasann en nemli
isimlerini Ahmet Sezgin iin bir araya getirmitir. Trkc, "Dargnm" adl
pla niin yaptn "her trl halka hitab edebilmek iin doldurdum bu pla
, genlik olsun, Anadolu halk olsun herkes sevecek bu pla. Gayem beni
sevenlere her ynden sesimi duyurmak" eklinde aklar. Bu ie niyetlenmi
btn isimler iin plak karma gerekesi aa yukar ayndr: Plaklarn daha
fazla satar olduu bir alan bo brakmayp oradan da pay kapmak. Ahmet
Sezgin'in de, biraz anlamsz bir ekilde, "her trl halka hitab edebilmek"
eklinde ifade etmeye alt budur. Trk mziinin nl bir solisti iken Ah
met Sezgin'den ksa bir zaman nce aranjman yoluna sapm Orhan ener de
aa yukar ayn eyi sylemektedir: "Halka bu ynden sesimi dinletmek en
byk gayemdir." Sayan'dan ayrlp Disko'ya geen Alpay " Tren" , Moollar
"Da ve ocuk" , Pathe'den ayrlp Saner ile yeni bir altn sayfa aan Erol B
ykbur "Klen Olaym" ve son gnlerini yaayan Sahibinin Sesi'ne bal Ka
muran Akkor da "Srme Gzlm" ile plak piyasasnn dumann tttren di
er isimlerden yalnzca birkadr. Firmasn deitirmi bir baka isim olan
Ajda Pekkan, ii Regal'de brakt noktadan daha da ileriye gtrr. Philips
ile anlaan arkc, Paris'te kaydedilmi iki pla ayn anda piyasaya verir.
"Sensiz Yllarda" ve "Tek Yaanr m? / Yamur" adl bu plaklarn ikisi de sevi
lir ve satar, ama liste balarna kurulan, "Sensiz Yllarda" olur. Bizde ad san
pek bilinmeyen Los lracundos adl grubun "Puerto Mont" adl arksnn ze
rine Fikret ene sz yazmtr; para, byk ilgi grr ve oktandr eksiklii
duyulan "drt bir yanda sylenen hit ark" an kapatr. Bizim listelerimiz
de de yer alan Sylvie Vartan'n "Abracadabra" ve j ose Feliciano'nun "Rain" ad
l arklarnn Trke versiyonlarndan oluan dier plak ise orta halli bir i
yapp, "Sensiz Yllarda"nn glgesinde kalmtr.
Bahar aylarna geldiimiz sralarda ise, ortal yine yarma heyecan sar
mtr. nce Muammer Yeil bir aklama yaparak, "3. Apollonia Mzik Festi
vali"ne eser gnderme sresinin uzatldn duyurur. Festivalin "ikinci direk
tr" Takis Cambas, Muammer Yeil'in talebini uygun grm ve Trkiye iin
eser gnderme tarihini 30 Nisan'a kadar uzattklarn bildirmitir. Muammer
Yeil, Diskoteh dergisindeki kesinde, yarmann artnamesini ve kazanlabi
lecek dllerin listesini bir kere daha yaymlar. Ksa bir zaman ierisinde, bu
festivale gitmeye niyetli be kiinin ad da yksek sesle konuulmaya ba
lanr. erif Yzbaolu bu yl, Ay - Feri ile gitmeye niyetlidir. Rhan amay
ise, Somer Soyata'nn arks "Rzgarl Tepe"yi kaydedip gnderecektir. 60'la
nn balarnda, Bunalt adl bir dergi karp "asi genlik lideri ve fikirsel nc

1 51
 in asln, onlar da, biz de biliyorduk.
Yn Trk sanat ya da Trk halk mzi?;ji satmyor
du, satan Trk popuydu ve erken emeklilik
yerine bir zaman iin de olsa bu kervana ka
tlmak, hepsine daha cazip gelmiti.
5 Mays 1970 tarihli Diskotek dergisin
den :

"Arajmanclar kervanna Orhan ener de

katld:
Trk popunun geliimine ba?;jl olarak b u
trde plaklar ok satnca, Trk sanat ve
Son zamanlarda hafif Bat mzii ca
Trk halk mzi?;jine olan ilgi azalr; bunun
miasnda arajman paralarn ok tutul
zerine bata Zeki Mren, Gnl Yazar, mas, plaklarn liste balarna kmalar,
Nesrin Sipahi ve Gnl Akkor olmak zere 50 bin 100 bin gibi satlar yaparak plak
artk eskisi gibi fazla plak satamayan nl
irketlerine ve sanatlara byk karlarn
isimler, kendi alanlarn bir kenara brakp salad u gnlerde. . . Trk mziinde
"aranjman" sylemeye balarlar. Bu ii bir nl bir isim olan doktor Orhan ener de
fantezi olarak grp tek ya da birka plakta
Aras plak irketine szlerini Fecri Ebcio
brakan da kt, Gnl Yazar ve Nesrin Si
lu 'nun yazd, mziklerini Sheyl Deniz
pahi gibi ok ciddiye alp epeyce mkemmel
ci'nin yapt iki paray plaa okumutur.
plaklar yapan da oldu . Ahmet Sezgin ve Or
Kendisiyle gren muhabirimize: Bu
han ener gibi isimler ise, bu ie heyecanla
pla heves olarak okudum. ilk kt s
.
balam, bu tr arklar sylemeyi "yn" ve ralar satlmad. Fakat imdi plaklardan
"halk" szcklerinin bol tutuldu?;ju cmleler
rendiime gre ok satlyormu-. Tabii
ile izah etmeye alm, ancak iin gerisini
ki buna ok memnun oldum. Ayryetten
getirememilerd i .
Trk mziini brakmak diye bir ey sz
konusu deil. Fakat sahne programlarn

.. P L A K iftiharla
sunar
da arajman paralar syleyerek halka bu
ynden sesimi dinletmek en byk ga
yemdir demitir. "
SRflFl EFlE Aslnda bu yeni "yn"n ad bile ok net
lf'I iLK ARAN.iMAN PliG
Kalbl krk Serseri
bir ekilde konmu de?;jildi: Arajman, anaj
6_ 3 27
Sen akdan ne anlarsm
man . . . diyerek gelinebildi aranjman szc
s::FECR EBCiOGLU ?;jne. Arada "angajman" diye bir dnem
<>< 'SUiEYl DENiZCi yaanp yaanmad?;jn da Allah bilir.

genliinin sesi" olarak n yapm Yavuz rten de, artk Kerem Gney adn
alm olarak karmzdadr. Bundan byle "romantik Kerem Gney" olarak n
yapmak istediini syleyen sanat, bu n elde etme niyeti ile otuza yakn
beste yapm ve bunlardan biri olan " O Yabanc" ile Atina'ya, festivale katl
mak zere bavurmutur. Mavi Iklar ve Nesrin Sipahi ise, elemelere katl
mak iin gerekli bantlar doldurmulardr bile. Bundan nceki iki festivale gi
dip, iki drdnclkle dnen Ajda Pekkan ise, bu festivale nc kere git
meyeceini aklar. Cmert Baykent ile henz nianlanm olan sanat, "L
zum yok. lki kere denedim. Bir kere hret olmamlarn katld bir festival .
Yeterince nm olduuna inanyorum. hret sahibi olmak isteyenler gitsin
ler Apollonia'ya. Benden bu kadar" diye bir aklama yapar. O artk hretli
1 52
bir isimdir ve gnl rahatlyla aradan ekilerek srasn "hret olmamla
ra" vermektedir. Bilinenler imdilik bu kadardr, herkes planlarn bir sr gibi
saklamaktadr. 13 Mays gn Alagz kardeler, Takis Cambas'tan bir telgraf
alr. Elemelere gnderdikleri "Terk Edildim" adl arklaryla Trkiye adna
yarmaya davet edilmektedirler. Alagzler yine sessiz ve derinden i grm
lerdir. Herkes "onu yapyorum, bunu okuyorum" diye ortal ayaa kaldrr
ken, onlar ailecek yarattklar bir ark ile kimsenin ruhu duymadan yarma
ya bavurmu ve kazanmlardr. Seluk Alagz'n besteledii, Ali Alagz'n
szlerini yazd, "genellikle oryantal motiflerin hakim olduu a - a ritmin
deki para Terk Edildim"i gurbet ellerde Rana Alagz seslendirecektir. Ama
asl heyecan Eurovision ile ilgilidir. Bizim hi katlmadmz ama basnmzn
"her geen gn daha az ilgi gryor" diye niteledii bu yarmaya, ilk defa bu
yl katlma frsatmzn doduu konuulmaya balanmtr. Almanya, bu ya
rmadan ekilmeyi dnmeye balam, doacak an da, Malta ya da Tr
kiye ile doldurulaca fsldanr olmutur. Ancak beklenen olmaz. lrlandal
Dana'nn ( "All Kinds Of Everything") birincilii ile bitecek yarmaya Trkiye
gidemez. Yine Avrupa'nn dnda saylmzdr ve 1975 ylna kadar da bu du
rum deimeyecektir.
Tlay German, Lalezar'da almak zere Paris'ten gelir; geceleri Gaskonyal
Torna ve Kulp Suat'ta alp gndzleri stdyoda yeni plan tamamlamaya
alan Nermin Candan, bo bulduu zamanlarda da, filmlerde "Filiz Akn'n
ses dublrln" yapar; zdemir Erdoan Orkestras, Tarabya Oteli'ndeki

birine, birer eref nian ve 1 5. 000 er

d l drahmilik mkafat.

3 dl kazanan bestelerin okuyucular

na ise:

1. dl) Bir eref madalyas ve 30. 000

Muammer Yeil'in Diskotek dergisindeki
"Yeil Kem" adl stunundan:
"3. Apollonia Mzik Festivali" dlleri:
1 . dl) Beste ve gfte yazarlarnn her
birine, Apol/on'un birer heykelcii ve
60.000 er drahmi.
2. dl) Beste ve gfte yazarlarnn her
birine birer eref nian ve 30. 000 er
drahmilik mkafat.
3. dl) Beste ve gfte yazarlarnn her
drahmi
2. dl) Bir eref madalyas ve 1 5.000
drahmi
3. dl) Bir eref madalyas ve 1 0. 000
drahmi
Mteakip 7 derece iin birer eref ni
an ve diploma verilecektir.
Bakaca bir dl kazanm olsun veya
olmasn, festivalin en iyi arkcsna Altn
Plak dl takdim edilecektir. "
Herkese "eref madalyas", yalnzca bi
rinciye "Apollon heykelcii". . . Birincinin ba
herhalde ge ersin isteniyordu.

1 53
programn bitirip, Hilton Oteli'nde ie balar; Ediz Onay, Pathe'nin davetlisi
olarak plak yapmak zere Paris'e gider; mer Tannan, yakn bir zaman nce
len "hippie kraliesi Perihan iin evrilen bir fotoromanda" oynar; Cahit
Oben'den ayrlan Fsun nal, yalnz bana Bebek Yldz Gazinosu'nda sahne
ye kmaya balar; Ajda Pekkan ve Mavi Iklar, lzmir, Balkesir, lzmit ve Ada
pazar'n kapsayan bir turne yapp dner; bir baka turneden dnen Erkin Ko
ray, "underground tarznn Anadolu'da ok tutulduunu ifade" eder; "mzik
camiasnda efendilii ve mazbut hayatyla kendine bir yer yapan gen antr
mr Gksel, Tarabya Oteli'nde yaplan bir trenle bayan Hlya Demir ile" ni
anlanr ve sonradan Asu Maralman adn alp frtna gibi esecek olan Silvie,

Si lvie

zellikle Selmi Andak i l e yapt ortak al

malar ile 70'1i yllarda byk bir ne erien
Asu Maralman, Trk popuna "antz Silvie"
olarak giri yapmt. nl mzisyenimiz
Orhan evki ile evlendi kten sonra bir za
man daha bu isimle ie devam eden sanat
, sonradan Asu Maralman adn alarak "Bir
Grsem lmeden" adl ilk plan yapm ve
gerisini son derece baarl bir ekilde getir
miti. Mziin ok nemsendii bir evde do
Ad Soyad Sllrta
B:rt:i.S:y . tanbul.
up byyen Asu Maralman'n ablas Nonna
Do Yari
Do'\m Ta.. ...jjj 20 e ubat I948
1
Bella da, 60'1 yllarn en kaydadeer ark
ll.dc:c.1 HaJ..i :!v11
in.in &dl. O:rban a1
l
clarndan biriydi.
Boyu I. 60

l'.iloeu S6
28 Nisan 1970 tari hli Diskotek dergisin
Sac; Rcn.g1 11Zne
Gz Tell81 :osu ko.hT rengi
den :

J.dr.e1 !'tril:y Bo:: urt cad 2J/

ue:ron"" 47 G6 87
' lle.l>k
"Kimlik Kart: Silvie
Burcu
Ad Soyad: Silvia
Doum Yeri: Bakrky / stanbul
Doum Tarihi: 20 ubat 1 948 Silvie'den Asu Maralman'a gei belki ko
Medeni Hali: Evli lay oldu ama sonrasnda bu gei, Asu Ma
Einin ad: Orhan evki ralman'n nne trl eitli Nazi yntemleri
Boyu: 1 .60 ile getirilip durdu. arkcnn "Bal Gibi Olur"
Kilosu: 56 ile en tepelere kurulmak zere olduu yllar
Sa rengi: Kestane da, ban bir avu ad gazetecinin ekti
Adresi: Feriky, Bozkurt Caddesi, 24/5 i, "meer Ermeniymi" diye zetlenebilecek
Telefonu: 47 66 87 bir kampanya balatlmt. Oysa Asu Maral
Burcu: Balk" man bunu hi saklamamt.

1 54

Fkra
"Halkn kula bozulmasn" diye oluturul
mu ve TRT'ye bal televizyon ya da rad
yolarda "alnabilir durumda" olan arklar
ayklayan Denetleme Kurulu ile ilgili olarak
dilden dile dolaan hikayelerin sonu hi gel
medi. Bu kurul, ya da kurulu oluturan ye
ler, hibir zaman bir gaf yapma ya da pot
krma frsatn karmadlar. Bu kurulun yal
nzca yazd raporlardan yola karak, m
zik piyasasn konu alan bir "Sakncal Piya-
de" bile yazlabilirdi.
1970 ylnda yayn hayatna balayan
Pop Mzik dergisinin nc saysnda n :
plak geri dnm bakentten. irket di
retmi. Falsosu nedir eserin diye. Ge
reke gstermeye mecbur deiliz de
miler, ama madem srar ediyorsunuz
syliyelim: Orkestradaki gitarn akordu
bozuk, bu sebeple plak alnamaz. Ge
reke salam. Denetleme kurulu hakl. . .
Ama pla dolduran arkc der ki: Kayt
yaplrken stdyoda idim. Yani playback
stne okumadm. Orkestrada gitar
yoktu. Olmayan bir eyin akordu da bo
zuk olamaz. Paray dinleyen de gitar
olmadn anlayabilir zaten. Bu delil de
salam. O halde iki taraan biri yanl
yor. Ya arkcmz ya denetleme kurulu.
Tek kurtulu yolu pla alp dinlemek.
Can kula ile iyi bir tesisatta dinliyoruz
melodiyi. Gitar yok. nl bir orkestra
efini bulup ricamz sylyoruz. Bahis
konusu kii lkemizde otorite olarak ta
nnmakta. Dinliyor pla. Bu orkestrada
gitar yok. . .
"

"Bir arkcmz plak doldurmu Avru Her zaman bu kadar akl almaz gereke
pa'da, getirmi lkemize. irketi, Anka lerle reddedilmedi arklar ama, binlercesi
ra 'ya denetleme kuruluna yollam ese nin bana da bu geldi. Nice isim, srf bu ku
ri. . . Radyoda alnamaz damgasyla rul nedeniyle sesini duyuramad bize.

henz evlendii Orhan evki'nin destei ile adn duyurmaya balarken, kulak
lar Atina'daki festivalden gelecek habere evrilmitir. Rana Alagz, bakalm ne
yapacaktr?
"Sporcu ve sinema yldz Piraye Uzun da artk motorlu arata emsalsiz
kullanma kolayl getiren mopet - motosiklet Velosoleks" kullanr; "baterist
Salim Arba, kendi gibi mzisyen yapmak istedii iki ocuuna, Serdar z
trk'n mzik dersanesinden mandolin dersi aldrmaya" balar; "gen ark
clarmzdan Uur !nal, geirdii bir kazada ayak parmaklarndan" sakatla
nr; Baar Tamer, Beikta evlendirme salonunda, Faruk Akel Orkestras'nn
ald " Chopin'in matem mar eliinde" evlenir; amac "Fsun nal'n im
zal resimlerini datmak, Fsun nal hayranlarn bir araya toplamak, ye
lere Fsun nal'n imzal plaklarn vermek. .. " olan Fsun nal' Sevenler
Servisi, arkcnn hayranlarndan N orayr Ta tarafndan kurulur; "gen
seslerimizden Aret, nihayet szlerini kendi yazd iki arky plaa" okur;
plak irketlerinin ve arkclarn burunlarndan getiren Denetleme Kurulu ile
ilgili fkralar dilden dile dolar; "Ankaral sanat Aydn Tansel, Byk Ta
rabya otelinde lstanbullularn karsna" kar; "be yanda Devlet Tiyatro-

1 55
su'nda ilk defa halk nne km ve yedi yanda da en kk antz nvan
ile sahne hayatna atlm simsiyah sal minyon tipli" Nee Karabcek, Gar
gazinosunda programa balar; "retmenlii brakp eline mikrofonu aldn
dan bu yana ans epeyce alan Pamir Pnar, Bebek Galeri Kulp'te hayranla
rna mzik ziyafeti" verir ve eitli gazetelerde yer alan "Saniye Can bir gaze
teci dvd" haberi hi ilgi uyandrmam olmasna ramen, Muammer Yeil
tarafndan "basndan inciler" balkl bir yazya alndnda "dvd / dvme
di" eklinde kyamet kopartrken, Bar Mano "Dalar Dalar", Fikret Kz
lok "Syle Sazm", Alpay da "Fabrika Kz"n piyasaya srecek ve ortalk bir
kere daha karacaktr.
Tanju Okan "Hasret" , Erkin Koray "Akmz Bitecek", Ajda Pekkan ise "Yal
nzlktan Bezdim" ile ayn etkiyi yaratmak zere sraya girmitir. Trk popunu
yllar yl etkileyecek arklarn nemli bir blm bu yl kacak, 1970 yl,
boydan boya Trk popunun altn yl olacaktr.

Syle Sazm Ne Sylersin

Mecliste skynetim iki ay daha uzatlr ve nn, CHP'nin 20. kurultaynda

"sosyalist olmaya heves ve kabiliyetimiz yok" diyerek bir tehlikeyi savutur
maya alrken, Anadolu popun ban eken nl isimler, "ok sesli mzikle
folk yaplmaz" diye zetlenebilecek bir kararla kar karya kaldlar. Nida T
feki , Yldray nar, Adnan Trkz , Neriman Altnda Tfeki ve Ali Ekber
iek gibi Trk folkunun temel talar, trklerimizi ok sesli hale getirmeye
alan btn pop piyasasna kar apansz bir sava amt. Bu isimlerin, s
tanbul Radyosu'ndan karttklar bir karar sonucu, radyonun mikrofonlar
pop starlarna kapanacak gibi gzknce, bata Cem Karaca, Fikret Kzlok ve
Modern Folk ls olmak zere herkes ayakland. Basn, kartlan bu kara
r, "tek sesli mzikle folk icra eden sanatlarn radyoyu inhisarlar altna al
maya almalar" olarak deerlendiriyordu. Tartmaya, Cem Karaca en sert
tondan katlmaktayd: "Bu kiiler, imdiye kadar ister tek sesli olsun ister ok
sesli olsun, Trk folklor mziine katkda bulunmadlar. Sadece, Pir Sultan
Abdal, Karacaolan, Ak Veysel gibi nl halk ozanlarmzn szlerini aldlar
ve hatta bu ozanlarmzn orijinal szlerine sadk kalmakszn bir takm abur
cubur eyleri ortaya attlar. Kendileri imdiye kadar bu konuda ne bir beste ne
de bir dzenleme yapmlar ve taklitten deye gitmemilerdir. Ben her zaman
onlarla halk ve bir jri huzurunda yarma yapabilirim . . . Bizim yaptklarmz
inkar etmek byk saygszlktr. . . " Bu tartma epeyce alevlenmi ve ok
uzun srm olmasna ramen kimse bir jri nne kmak gibi bir yola ba
vurmad. Ama satlan plaklara bakldnda halkn, Cem Karaca, Fikret Kz
lok, Bar Mano ve benzeri isimlerden yana tavr ald kolaylkla grlebilir-

1 56
di. Anadolu pop alannda yaplm her plak satyor, bunlarn bir ksm ise da
ha nce hayal dahi edilememi sat rakamlarna ulayordu. ok deil, bir iki
ay iinde Bar Mano, "Dalar Dalar" , Fikret Kzlok "Syle Sazm" ile gel
mi ve bu tr tartmalarn yersizliini herkese gstermilerdi. Herkesin dinle
mek istedii buydu.
Ajda Pekkan "Sensiz Yllarda" ve Tanju Okan da "Hasret" ile aranjman rz
garlan estirmekteyken , Moollar tarafndan "zengin folklor m ziimizin,
bata ritim, melodi ve enstrman olmak zere eitli zellikleri ile Bat tekni
inin bir araya gelmesi sonucu ortaya kan modern ve milli bir mzik tarz"
olarak nitelenen Anadolu popun temel isimleri de, plaklarn srayla kart
maya balarlar. En erken davranan Alpay'dr. Trk popunun bu en yetkin is
mi, Bora Ayanolu'nun "Fabrika Kz" ile kagelmitir. Yaklamakta olan iz
me sesleri nedeni ile herkesin glgesinden korkmaya balad bir srada Al
pay, son derece keskin gzlem ve tesbitlerle dolu bir ark ile dnmtr lis
telere. "Kadn, emek ve smr" zerine o gne kadar yazlm en gzel ar
kdr "Fabrika Kz" . Bora Ayanolu, "gn doarken her sabah" kapsndan
geen kzn hikayesini yazm; Alpay da, insann iine ileyen bir ekilde bu
hikayeyi seslendirmitir. "Krdm" ile her taraf birbirine katan Hmeyra
da, aray ok fazla soutmadan nc plan yapar. "Dilber" adl bu plak da
beklentileri boa karmaz ve Hmeyra'y listelerin en st sralarna tar. Sa
nat, bu kadar ile de yetinmez ve ztrk Serengil'in kendisine sunduu tek
lifi reddetmeyerek sahneye kar. ztrk Serengil'in, Bebek Belediye Gazino
su'nu iletenlerle ortak olarak kurduu bir yer olan adrvan, "sinema ve ti
yatro oyuncular, mzisyenler ve basn mensuplarnn davetli olduu" aaal
bir trenle alm ve sahnesinde, Trk popunun o gne kadar grp grebi
lecei en duyarl, en mahcup isimlerinden birini arlamaya balamtr. llk
pla ile yeri yerinden oynatan Hmeyra'nn herhangi bir sahnede iyi dur
mayacan dnenler yanlr ve bu gen kz , kendine zg dnyasn, hi
bir arla kamadan, elindeki gitarn yardmyla, kendisini seyredenlere su
nar. Hmeyra bu snavdan da alnnn ak ile kmtr. Plaklar peynir ekmek
gibi satan ama sahne performanslar ile herkesi utandran bir dizi insann ak
sine sahnede de herkesi bylemitir. Gen arkc, sahneden hayranlarna
bir mjde ele verir. Eyll ay iinde Philips'in davetlisi olarak Paris'e gidecek
ve Franszca bir plan almalarna balayacaktr. Esin Afar ve eski grubu
Modern Folk ls ele, tesadfen ayn anda plaklarn yaynlarlar. Esin Af
ar, Disko ve Selmi Andak'n arasn am olan "Gurbet Yorgan" , Modern
Folk ls ise yeni plaklar olan "Leblebi" ile, Alpay ve Hmeyra'nn toza
dumana bulad piyasada bir yer kapmaya gayret ederler. Piyasada yeni isim
ler de vardr. Ceylan Ece "Beyaz Gller" , Canan "Karagzlm" , Dnm ise
"Kizirolu Mustafa Bey" adl plaklar ile devlerin arasnda kendilerine bir yer

1 57
amay becerebilmitir. zellikle, "melodilerinde ney, bano ve 1 2 telli gitar
kullanan" Dnm, henz birka aylk bir grup olmasna ramen epeyce
hayran edinmitir. Tam bu sralarda, zdemir Erdoan da altn plak sahibi
olur. "Duyduk Duymadk Demeyin" adl plann baars zerine Sahibinin
Sesi, sanatya ilk altn plan vermitir. Tam on be yldr sahnelerde ark
syleyen sanatnn her zaman sren baars bu dlle talanm olur. Cem
Karaca'nn "Kendim Ettim Kendim Buldum" , Rana Alagz'n "Dn Alay"
ve Erkin Koray'n "Akmz Bitecek" adl plaklarla mzik listelerini tekelleri
altna aldklar sralarda Bar Mano da, yeni pla "Dalar Dalar" ile kp
gelir. arkc bu sefer farkl bir yol izlediini sylemektedir. Plan her iki y
znde de ayn ark vardr. Mano, "arky iki ayr kompozisyonda hazrla
dk" demektedir. Bar Mano "Dalar Dalar", plan bir yznde Cneyt
Orhon'un kemenesi, dier yznde ise kendi grubunun eliinde sylemek
tedir. SO'li yllarda (bizde ise 90'l yllarda) yaygnlaabilecek bir yol olan
"mix" , "remix" ya da "versiyon" iini Bar Mano 70'li yllarn hemen ban
da yapmtr. Ancak arknn baars, bu yenilii glgede brakr. zerinde
konuulmas, fikir yrtlmesi ve bir ekilde denemeye devam edilmesi gere
kirken bu yaplamaz. "Dalar Dalar", Ekim ay ile birlikte listelerde bir nu
maraya yerleir ve epey uzun bir sre orada kalr. Moollar, "Garip oban"
ve Fikret Kzlok "Syle Sazm" ile Bar Mano'yu zorlar ama yerinden oyna
tamaz. Trk popu , en byk hitlerinden birine kavumutur. Geri son bir
iki yldr ortal krp geen ark says epey fazladr ama "Dalar Dalar" ,
btn bunlarn hepsini glgede brakacak gibi gzkmektedir. Brakr da . Ba
r Mano, bu pla ile, Berkant'tan ( "Samanyolu" ile) sonra "platin plak"
alan ikinci isim olur.
Ancak henz yazn bandaydk ve asl ortal sallayan da erif Yzbaolu
Orkestras'yd. Herkesi kskandran bir kadro oluturmutu Yzbaolu. Bal
kan ve Apollonia festivalleri ile ilgili sylentilerin ypratt mzisyenimiz, 70'li
yllara yeni bir moral ve heves ile girmiti. Seluk Baar, Atilla zdemirolu,
Uur Baar ve Asm Ekren'den kurulu orkestrann de solisti vard: Nejat, Ih
san Kayral ve enay. erif Yzbaolu ile henz evlenmi olan enay, zirveye
salam admlarla ilerlemekteydi . Hi acele etmiyor ve iini sk tutuyordu. ls
tanbul Geliim'in bir tr n hazrl olarak kabul edeceimiz bu orkestra, b
tn bir yaz boyu Fenerbahe Klb'nde sahne ald ve seyredenlere parmak
srtt. Orkestradaki her eleman daha imdiden Trk popunda gl bir iz b
rakmt , stelik bu yalnzca bir balangt.
Apollonia Festivali'ne katlacak olan Rana Alagz'n hazrlklar da sr
mekteydi. Rana Alagz, en azndan iin klk kyafet ksmn salama almak
iin epeyce aba harcamt . arkc bu konuda ince elemi sk dokumu, so
nunda da "sosyete ve sanatlarn terzisi" Namka zkaran tarafndan hazr-

1 58
!anan tuvaleti giymeye karar vermitir. stelik i bedavaya da gelecektir. "Srf
suni deriden olup 100 TL civarnda maliyeti olan" bu tuvalet, zkaran tara
fndan Alagz'e hediye edilmitir. Terzi ve arkcmz, gazetecilerin karsna
birlikte karak aklar bunu. Namka zkaran, "moda aleminde r aacak
ve dnyada ilk defa yaplan bu suni deri tuvalet"in yannda krmz kadife bir
manto ile "Yurttan Sesler" ve "Tavus Kuu" adl iki de elbise hediye etmitir
arkcmza. Yalnzca sahneye kaca gece deil, " festival sralarnda verile
cek olan balolarda da giyilmek zere" hazrlanmtr bu kadar ey. Flalar
patlarken, iki taraf da halinden olduka memnundur. Biri btn kostmleri
bedavaya getirmi, bir dieri ise "namm yrsn" kuralnn altn bir kere
daha izmitir. Ekibimiz, "Silifke ekibinin davullu zurnal gsterisiyle" uur
lanm ve "T.H.Y. Dev jet uann birbirinden kibar nazik kaptan pilotlar ve
gzel hosteslerinin ihtimam ve zel muameleriyle ok rahat bir yolculuktan
sonra" Atina'ya varmtr. Ancak ne krmz kadife, ne tavus kuu ne de suni
deri bir ie yaramaz ve "Terk Edildim" adl ark ile festivale giden Rana Ala
gz eli bo dner. Ljupka Dimitrousko adl Yugoslav arkcnn birinci olarak
bitirdii festivalde Rana Alagz , hibir derece alamayarak elenir. Bir dolu
dl vardr ama bunlarn hibiri Rana Alagz'e ksmet olmaz. Festivale gidi
lene kadar her gn Apollonia haberleri veren basn da, ortada yazmaya deer
bir baar bulamaynca geri ekilir ve arkcmzn kaydadeer bir sonu elde
edemeden elendiini herkes bir iki mzik dergisinden renir. Baar yoksa,
haber ve bilgi de yoktur. Ancak bu sonu, bir baka oluuma yol aar. Festi
valden dnlr dnlmez, Seluk Alagz orkestrasnn kadrosunda yer alan
Onur, Haldun ve Feridun Hre! kardeler, yepyeni bir grup kurmak zere
Alagz kardeler ile yollarn ayrr. Hrel kardeler, festivale katlacak olma
nn heyecan ile bir sredir kafalarnda evirip evirdikleri ayrlma fikrini er
telemi ve dnte aklamaya karar vermilerdir. Ksa bir zaman ierisinde
Hrel'in kuruluu aklanr. Trk popu sk bir grup daha kazanmtr.
Hrel, plak ve arklardan nce, mevcut olanla yetinmeyip, denemelere giri
mekle adndan sz ettirdi. Kardelerden Feridun Hre!, kendisinin tasarlad
"dnyada ei bulunmayan bir enstrman" olan "ift sapl saz gitar" ile her
kesin kafasn kartrmt. Feridun Hre!, bu aletle, hem saz hem de gitar
alma imkan bulduunu sylyordu . Hre! kardeler, ksa bir zaman ieri
sinde "Ve lm" adl plaklarn kardlar ve yanlarna Mool olmaktan istifa
etmi Aziz Azmet'i alarak Anadolu yollarna dtler. Bir ilk plak olan "Ve
lm" , Bar Mano , Fikret Kzl ok, Alpay ve Cem Karaca'nn hakimiyeti al
tndaki listelerde artc bir ekilde kendisine yer bulmu ve Hrel karde
ler sk bir giri yapmt.
Apollonia'nn zerinden biraz zaman getikten sonra, daha ok amatr ve
gen isimleri heyecana sevkeden "Altn Ses" yarmas balad. Hafta Sonu ga-

1 59
zetesinin nclnde dzenlenen bu yarmann, bu yl drdncs yapl
maktayd. Henz o sralarda bilinmese de, Trk popunun bundan sonraki otuz
yln etkileyecek bir yarma olacakt bu. Nilfer ve Sezen Aksu, baka bir do
lu isimle birlikte, yarmak zere bavuranlarn arasnda yerlerini almt. "Sa
nat dnyamza yeni sesler kazandrmak gayesiyle" dzenlenen bu yarmaya
bu yl tam 3 22 kii bavurmutu. "Gnlleri mzik akyla dolu 322 gencin
yarmaya itirakleri bir rekor" olarak kabul ediliyordu. Adaylarn hepsini Du
rul Gence, tam gn sren yorucu bir alma sresince dinledi ve "bir n
jri olarak", bunlarn arasndan setii 53 kiiyi asl j rinin huzuruna kard.
Ajda Pekkan, Alpay, erif Yzbaolu, zdemir Erdoan, Muammer Yeil, Vas
fi Uarolu, Kamuran Akkor, Durul Gence, Selmi Andak, Fecri Ebciolu, Se
zen Cumhur nal, Fikret ene, Gzin Grman, Nino Varon ve Egemen Bos
tanc gibi nemli isimlerden oluturulmu j ri, sonradan Trk popunun en
byk isimlerinden biri olacak Sezen Seley'i (Aksu) dikkate bile almaz ve eler.
Bir baka byk star haline gelecek, Aj da Pekkan'n da oyunu verdii Nilfer
Yumlu ise elemeyi geip finale kalanlar arasndadr. Serpl Durmaz (Barlas) ,
Rezzan Ycel, Cihan ensoy, Meral Kaptan, Burhan Damcolu, Emre Kork
maz, Serdar Oksay, lbrahim Aynac ve Nejat zylmaz da dier finalistlerdir.
Jri grevini yapp, be erkek ve be kadn finalist semitir. Bundan sonras
halkn iidir. Finalistler, Yeilky Reks, Caddebostan Budak sinemalar ve Ak
hava Tiyatrosu'nda yaplacak konser ile halkn karsna kacak ve kendile
rini beendirmeye alacaklardr. Bu yaplr ve sonular Lalezar'da yaplan bir
"yldzlar balosu" ile aklanr. " 1 5 yanda ve ltalyan orta okulunda renci
olan Nilfer Yumlu" ile "Devlet Mhendislik ve Mimarlk Fakltesi rencisi"
Nihat zylmaz, "Altn Ses" kral ve kraliemiz olma onuruna erimilerdir. Or
kestra efi Ertan Durmaz'n ei olup, drt yldan beri mzik piyasasnn iinde
olan Serpil Durmaz (Barlas) da, "kralie" kategorisinde ikinci olmutur. Final
ler srasnda Serpil Durmaz'a oy verenler, balarna nasl bir i aldklarnn far
knda bile deildir. Serpil Durmaz , einin eliinde, nce "Trk kz Yakut"
olarak lran ve Lbnan'da nam salacak, sonra Amerika'ya yerleecek, geri gelip
soyadm "Barlas" yapacak , tekrar evlenecek - tekrar gidecek - tekrar dnecek
ve kimsenin peini brakmayacaktr. Nilfer Yumlu da hi bizden ayrlmayacak
ama bundan kimsenin bir ikayeti olmayacaktr. Bu bir yana, herkes bundan
memnun kalacak, arkcya yllar yl smsk sarlacaktr.
Yln bitmesine yakn, Hmeyra'nn Paris maceras ile ilgili ilk haberler gel
meye balar. Philips "Dilber"i Franszca olarak plak yapmak istemektedir. Sa
natnn niyeti ise "Krdm" yapmaktr. Bir sreliine Paris'e giden Timur
Seluk ve zaten hep orada olan Tlay German'n da desteini alan Hmeyra,
almalara balar balamasna ama nne getirilenlerden pek de memnun de
ildir. Franszca szleri yazanlar (Dj ian ve Faure) Karacaolan'n dnyasna

1 60
nfuz edememi ve "Dilber"i "Hirondelle" (Krlang) haline sokmulardr.
Hmeyra en ok, "altn kemerin olaym, dola beni bel yerine" dizelerini adam
lara anlatmakta zorlanr. Sonunda biraz Hmeyra fedakarlkta bulunur, biraz
adamlar kendilerine gelir ve ark "Je Sais Que Tu Sais" haline sokulur. Plan
dier yzne de "Il Vendra Celui Que j'aime" halini alm olan "Olmasa" ko
nur. Plak yaynlanacak hale gelmitir. Ancak Hmeyra yorulmutur, plak bitti
ine gre memlekete dnebilirim diye dnr. Ama Philips yetkililerine gre,
asl i imdi balamaktadr. Hmeyra'nm Paris'te kalmas ve plak iin yaplacak
kampanyay srklemesi gerekmektedir. Hmeyra "hayr" deyip dner; bunun
zerine de Philips, pla tamamen arive kaldrr. Bu plaktan ancak be ns
ha gelir Trkiye'ye; Hmeyra ee dosta hediye etmek zere yannda getirmitir.
Hem Hmeyra, hem de Trk popu iin ok nemli olacak bir proj e, tamam
lanmasna yakn bir noktada rafa kalkmtr. Aralk ay ierisinde Ajda Pekkan
da, Philips'ten nc 45'liini karr. Fikret ene, bu sefer oryantal kkenli
bir arky seip Ajda Pekkan'm nne srmtr: "Yalnzlktan Bezdim" . Arka
yznde yer alan Mevlana etkili "Gel" ile birlikte bu plak da, bata sanatnn
sk hayranlar olmak zere herkesten ilgi grr. Tamam, zaman Anadolu pop
zamandr ama, iin aranjman taraf da olduu gibi durmaktadr ve Ajda Pek
kan durduka da duracaa benzemektedir.
18 Kasm 1 9 70 tarihinde, sonralar Trk popunun gelmi gemi en nemli
dergisi olacak olan Hey dergisi yayn hayatna balar. Milliyet gazetesinde ha
zrlad mzik sayfalar ile Trk popunu ok ciddiye aldn herkese gster
mi olan Doan ener'in ynetiminde yayma hazrlanan bu dergi, ie "O (s
fr) " olarak numaralanm ve Milliyet gazetesi ile cretsiz verilen bir ilk say
ile balar. O gne kadarki en baarl mzik dergimiz saylan Diskotek de yay
mna devam etmektedir. Derli toplu ve uzun sreli bir dergiyi bile her zaman
grememi olan Trk popunun iki dergisi vardr artk. Ayn kulvarda kouyor
olmalarna ramen, ayn artlara sahip olmayan bu iki derginin arasndaki ya
r, Milliyet'in maddi desteini de arkasna alan Hey'in galibiyeti ile sona erer.
Diskotek, bir sre sonra yartan ekilip kapanr ve Hey, ok uzun srecek ya
yn hayat srasnda, her zaman Trk popunun en nemli dergisi olur. Disko
tek ve Hey arasndaki savan, daha ilk saydan itibaren Hey'in lehine sonula
naca belli gibiydi. O gne kadar rastlanmadk lde renkli ve cazip sayfa
larla okur karsna km olan bu dergi, ayn zamanda tavr olarak da die
rinden ok farklyd. Sradan olduunu varsayd isimler ya da eilimler ile
hi ilgilenmemi olan Diskotek'in aksine Hey, Trk popundaki her trl eili
mi sayfalarna tamaya kararlyd. Hafif ya da kalitesiz, ie yarar ya da yara
maz denmeden, herkes yer buluyordu derginin sayfalarnda. llk sayda yer
alan plak listelerinden bile belliydi bu . Diskotek'in plak listelerinde hi yer al
mam Handan Kara ve Nee Karabcek gibi isimler "Trkiyede nde Giden

161
 Hey

Trk popu, dergi asndan p e k ansl olma

mtr. Her zaman birileri, bu alanda bir ak
olduunu sylemi ve harekete gemitir
ama, Milfiyet'in destei ile ve Doan e
ner'in yneti minde 18 Kasm 1970 tarihinde
yaynlanmaya balanan Hey dnda kalc
olabilen bir dergi kmam tr.
Hey'in ilk says iin Doan ener'in
yazd "ie sfrdan balyoruz" balkl ya
zda n :

". . . gibi byyen mzik zevki ile

genlerin hareketli dnyasna, gazetele
rin tek sayfalk yaynlar cevap veremez
hale gelmiti. Milliyet okuyucularnn yl
larca sren basklar karsnda genler
iin bir derginin varl kanlmazd ar
tk. eitli konular iine alan, her ey
den nce deiik ve dinamik kalmasn
bilen bir genlik yayn denemek ama
cyla hazrla giritik. Bugn Milliyet ile
birlikte bedava aldnz Hey, gelecek
haftadan itibaren her aramba gn
piyasaya kacak ve 1 00 kurua satla-
caktr. . . . Hey'i Trkiye'deki en iyi imkan
larla sunduumuzu belirtelim ve bundan
sonra sz size brakalm. . . "
Hey, ilk gnden itibaren by k ilgi g
rr. zel l i kle salam ve drst listeleri ile,
Trk popu ile ilgili herkesin bavurduu
bir kaynak haline gelir. Boyutlar birka
sefer deierek ve araya kesintiler g i rerek
de olsa Hey, 90'1 yllar b i le grm, m
zik konusunda yayn yapan en uzun sre
l i dergidir.

Plaklar - Hey 30" balkl l istenin st sralarnda yer almaktayd. Y z binler

satan ve altn - platin plaklar ile d llendirilmi onlarca arknn yaratld
1 970 yl , benzersiz bir derginin yayna balamasyla da Trk popunun en a
aal senesi olarak tarihe geecekti .
1 970 yl bitmek zereyken "on sekiz kiilik dev orkestra" stanbul Geliim
nihayet huzurlardayd. enay, Neco, Rober ve Berna Doyuran'l , tam drt so
listli bu orkestrann kadrosu resmen rya gibiydi: Garo Mafyan, Atilla zdemi
rolu, Asm Ekren , Seluk Baar, Uur Baar, Engin Erge ve Skan Tangner
gibi isimlerin yannda bir de anar Yurdatapan vard . Grup ilk konserinde tam
26 ark syler ve mzik eletirmenlerindan tam not alr: "Grup, tam bir an
sambl iinde beklenenden fazlasn" vermitir. "Kt ses dzeni, kt k d
zeni " ni eletiren atlak sesler de kmam deildir ama, genel gr , konseri
"Beginning" adl ark ile kapatan grubun mkemmel olduu ve yeni bir a

1 62
atdr. Bu konserden sonra da lstanbul Geliim, Lalezar'da srekli olarak a
lmaya balar ve salon sahipleri, bu ibirliinden "eref duyduklarn" byk
ilanlar vererek herkese duyurur.
"Bana talih kuu konan Pamir Pnar, Erol Bykbur ile ayn filmde oy
nayacan" aklar; "baar merdivenlerini trmanmaya balayan gen sanat
etin Alp" Foliberjer'de almaya balar; "mzik taklitle olacaksa onu papa
an yapar" diyen gen seslerden Arman, "b undan sonra sahnede yalnzca
kendi bestelerini alacan" syler; Pasifik 4'ls adn verdii grubu ve "g
zel sesi - ince fizii ile mzik alannda % 1 00 baarya ulaacandan mitli"
Gksel Dnmez, ilk plan yapmak zere Paprika Plak ile anlar ve "yerli

ile Egemen Bostanc'dan kurulu jri;

sta n bu l Geliim
Orkestras
Atilla zdemirolu, Seluk Baar, Donald
Moss, Uur Baar, Asm Ekren, Engin Erge,
Skan Tangner, Mete Yesgey, Armaan
Baki, Glten Dken, Lokman Yazc, Kemal
Boral, Berna (Doyuran ) , Neco ( Nejat zyl
maz), enay (Yzbaolu), Rober ve anar
Yurdatapan'n g birlii yapmas ile olutu
rulan stanbul Geliim, 1970 yln bitirmek
zereyken kt herkesin huzuruna. Bu mt
hi orkestrann kurulu almalar ok uzun
ve sancl gemi, grubun ismi bile epeyce
aba sonucu kesinleebilmiti.
Lalezar Restoran - Gece Kulb'nn,
"Byk Orkestra : stanbul Geliim" balkl
brornden :
". . . Geceli gndzl almalardan son
ra dev bir orkestra kurulmutu. Sra
Trkiye'nin bu dev orkestrasna yarar
bir ad bulmaya gelmiti. Bunun iin en
uygun yol bir yarma dzenlemekti.
Bu nedenle Hrriyet ve Milliyet gazete
lerine verilen ilanlarla orkestrann ad
arad halka duyuruldu . . . kan ilanlar
zerine binlerce mektup geldi. 22 Ka
sm 1 970 Pazar gn, saat l l'de Lale
zar mdriyet odasnda toplanan ve
Kayhan Trk, Halit Kvan, Atilla z
demirolu, Seluk Baar, Blent Evci
yarmaclar tarafndan teklif edilen ad
lan teker teker inceledi. Her adn ze
rinde ayn ayn duruldu. Tek bana hi
biri istenilen adn niteliinde grlmedi.
Bu arada orkestra yneticilerinin teklifi
olan "Dn Bugn Yarn" ad uzun tart
malara yol at. Sonunda bu teklif de
rabet grmedi. Daha sonra yaplan
tekliflerden esinlenerek eitli adlar
meydana getirilmeye alld. Bunlar
arasnda "Geliim" anlam olarak ilgin
geliyordu. Hem kurulan orkestra, m
zikte bir gelimenin sonucu deil miy
di? Bu adn yannda, yaadmz eh
rin, Trkiye'nin kalbinin adnn da bu
lunmas gerekmez miydi? yle ise or
kestrann ad "stanbul Geliim " olma
lyd. Sonunda oybirlii ile uzun zaman
dan beri aranan ad tesbit edilmiti:
"Byk Orkestra stanbul Geliim". . .
Bylece 5 bin liralk armaan sahibini
bulamamt. Ancak Lalezar yneticileri
armaan olarak ayn/an 5 bin liray "Ge
liim, stanbul, Byk Orkestra" adlar
n teklif eden 24 kiiye bltrmee
karar verdi. "
t k ilanlarda ismin "Byk Orkestra" ks
m kullanldysa bile, sonradan bundan vaz
geildi ve grup, yalnzca stanbul Geliim
olarak devam etti yoluna. Herhalde "yaa
dmz ehrin Trkiye'nin kalbi" olmasndan
ve dolaysyla bir orkestra isminin iinde
mutlaka bu szcn yer almas gerektii
gibi bir zorunluluktan deil de, bambaka
nedenlerle "stanbul" szcne dokunul
mamt.

1 63
Adamo" olarak tannan Okyay, "bayan Nesrin ile evlenip mutlu bir yuva" ku
rarken, liste balarna kurulmay Bar Mano'dan devralm Fikret Kzlok,
en "hayatta yapmaz" denilen eyi yapacak ve Fatma Karanfil ile ba rolleri
paylat "Yaamak Diye Bir Oyun" adl bir fotoromana Arda Uskan yneti
minde balayacaktr. Kzlok, bu kadarla kalmayacak, "Syle Sazm" ile elde
ettii baary, bu sefer "Vurulmuum / Emmo" pla ile bir adm daha ileri
gtrecektir.
"Perdeden , retmenlikten , hemirelikten sahneye geenlerden sonra ,
sekreterlikten sahneye transfer de" gerekleir ve Berna Egeli, "Ereli demir
elik fabrikalarna bal bir maden ietmesindeki sekreterlik grevinden isti
fa ederek" sahnelere frlar; sinema oyuncusu Oya Peri, "astronomik bir c
retle sahneye" geer; "ben hayatm d
zen altna alm bir insanm, yaamaktan
zevk alyorum ve iyimserim, arkadala
rm ise bunun tam tersiydiler" diyen
Aziz Azmet, Moollar'dan ayrlr; Deniz
Pldklarn s&tl$ dunmlafuu. bise bildiren Karaked..I Seyotlu),
l.ilt l'IJ,ncl>. Se.kr Mt.rsinl, Dofan z:niti, Ahacalt (l2:mirJ,

tna t.t.an!.sal. Galcrt Gftt (Tak.sim). Cndek (Adana), obanof:I

ve Ernesto ikilisinden Deniz (Trkali) ,
b::Ur, ()rkhle (Anka?1'J, OcmiJ tAnk-ca.. Lider (Ark.aTa), PhUips
A.rkaral, (iiivm :ur. Gr.11:$ Mua,l:). !Uodem< Tdmik IEsJde
hlrl, Cic ththl, $t:n Elklrik tlktl, Kodim lZOl'.guldakl, Dltiko
"tek bana plak yapmak zere gen ky

..
papatu <E*1$eh!r>. Gah!ri Biloek tt.al_rn. Sesltt t Meuln, Hersu
tTnb.ton, r.nar f4nULl>'al, Zohll (ernberllta.>, Lollpep unrt>.
ATE (Anksra, Kent (Mt.!rsin) pliklerinc teekk.Ur ederi.
m e tl erden Bora Ayanol u " ile anlar;
"Askerliim Bitince" adl pla ile "b

.
:- ,

1 . BARI MANO
(2) lTE HENDEK
iTE DEVE .
-'
'
yk skse yapan" Kenan, Goldfinger ile
anlap sahneye kmaya balar; "Bulgar
, --

. . .

.
asll Fransz ark c Veron ika , Trki

. .
. (Sayan)
ye'de plak yapmak zere Yank Plak ile"

..
2. (2l Sultan . . Titanic (CBS S. Sesi)
3. (3) Jlainbow 1 love you . . . . . . . . . . . . .
anlar ; Yldz Ken ter, Candan lsen ve
Meral Taral'n ba rollerini paylat e
. . Fikret Kzlok (Grafson)
New lnspiration (Deccal
4.
5. (4) Love story . . Shrley Bassey (U. Artists)
(5) Vurulmuum
hov'un " Kz Karde" i Kent Oyuncu
(6) Sing sing Borbua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Laurent et Mardi Gras (AZ)
6.
lar'nda balar ve Gkben, "bo zamanla
7. (1 ) Dertli gnl . . . Ali Kocatepe (Diskatr)
8. (9) Marian . . . Cats (Stateside T. Matawnl rnda Nikolai Gogol'un kitaplarn" oku
9. 17' She's a lac!y . . .. Tom Jones (Decca)

.
My sweet lord :. . G. Harrison (Apple)
duunu aklarken Fikret Kzlok'un en
11 . . . . Paul McCartnev (Apple)
1 2. i - J Mozatt 40. Symphony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 _ . Another dav

Waldo de Los Rios {Melodi}

j20) Afk hlkivn1 . . . . . . . . . . . Gnl Yazar IArvl
1... s 03dalolu
13.
. Cem Karaca (Trkofon}

Nada / la di Bari (Stateside)

........ ....... ........... Liste: Karakedi (Beyolu), Lale (Tnel), Sesler
Kuyashll keredo ahlayaweso yo . . . . . . . . . . . . . ; .
15. ( 1 5) il euor" e uno zingaro
Nloo
1 8. (23)
Okumura (Melo
ch l
(Mersin), Doan (zmit), Alsancak (zmir), nal
1 7 . (24) L.aa. Veges .. . . . . . . . . . . . . . . . . Tonv Christio (ACA)
Chiyo
(Manisa), Galeri Gezi (Taksim), me/ek (Adana),
18. { 1 6) Hot ove . . . . . . . . ,, . . . . T . Rex (Statesidel

19. {21 ) Bleck skin blue eyed bovs . . Equals IStatesidel

obanolu (zmir), Orkide (Ankara), Cemil
20. { 1 4) Metancholy man . . . . . . . . . Moody B!ues (Decca l
.
2 L ( - l A second chance Mr. J one:s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Ankara), Lider (Ankara), Philips (Ankara), Gven
Pax Etemal tOocca)
. . . . Ajda Pekkan (Philipsl
(zmir), Grses (Mula), Moderno Teknik
22 . ( 1 3 ) Genlik yllar .
23 . ( l 7 ) Have you ever seren the raln? . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Eskiehir), Caz (Fatih), en Elektrik (Beyazt),
C.C. Revhal (liberty)
24. 1-) Strange kind a woman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rodim (Zonguldak), Diskopapaan (Trabzon),
25. (221 Melody man . . . . . . . . . . . . . . . Pcnula Clark tBelet)
Deep Purple (Statesidel Galeri Bcek (Laleli), Herses (Trabzon), Pmar
26. (-1 Buttorfly . . . . . . Dan)'e Gerard tC'3S - S. Sesi )
27 . ( 1 8) He - ee - loo - ya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Antalya), Zuhal (emberlita), Lo/ipop (Ankara),
The Original Blue Moons (Allan1icl
28. {25) Madmak / l.orke .
ATE (Ankara) ve Kent (Mersin) plakevlerine,
. MoQollar (Diskotr)
lond
Hey ile birlikte biz de teekkr ederiz.
1 64
byk rakipleri Cem Karaca ve Bar Mano meydan bo brakmayacak, bi
ri "Dadalolu" , dieri ise "lte Hendek lte Deve" ile yar srdrecektir.
Ajda Pekkan frtnas da esmeye devam eder. Sanat, belki de en gzel ark
larndan biri olan " Genlik Yllar" ile listelerdeki Anadolu pop hakimiyetini
delecektir.

U n utulmaz Genl i k Yllar

1971 ylna, Fikret Kzlok ve arks "Syle Sazm"n hakimiyeti ile girilir. K
zlok, kimsenin yerinden edemeyecei sanlan "Dalar Dalar" bile liste ba
ndan indirmi ve oraya kendisi yerlemitir. Baarnn bykl, bu tr
arklarla pek aras olmayan Ajda Pekkan'n bile itahn kabartr. Philips'in
Fransa'dan nce ltalya'da ne kavuturmak istedii arkc, ltalya'da yaplacak
45'lik iin Fikret Kzlok'tan ark isteyeceini aklar: "Fransa'daki mzik di
rektrlerim ltalyancam ok beenip plaklarm ltalya'da lanse etmek istemek
tedir. Trk bestecilerinden arklar aramaya baladm. Bu konuda u sralarda
Fikret Kzlok ile grme halindeyiz . . . " ltalyanca plak Kzlok'lu da Kz
lok's uz da gereklemez. Ajda Pekkan, Philips'in Paris'teki stdyolarnda, yine
Trkiye iin plak yapabilmitir. "Yalnzlktan Bezdim"in listelerdeki hakimi
yeti zayflamak zereyken "Genlik Yllar" yaplr. Joe Dolan'n "You're Such
A Good Looking Woman" adl arksnn Trke versiyonudur bu plak ve Aj
da Pekkan, her zamanki gibi, arknn orijinal versiyonunu bile geride braka
cak bir i karmtr. Ama arkc, her frsatta nne karlan "beste" eletiri
lerinin etkisinde kalmtr. Bu son plak hem satyor hem de listelerde trman
yor olmasna ramen Ajda Pekkan, Fikret Kzlok yerine Bora Ayanolu'nu
devreye sokarak kar gazetecilerin karsna: "Bundan byle sadece Trk bes
tecilerinin eserlerini syleyeceim. Avrupadaki ve Trkiyedeki btn alma
larmda byle olacak bu. Gen besteci Bora Ayanolu ile beste konusunda ba
z almalara baladk bile. Sonucun iyi olacana btn kalbimle inanyo
rum . . . " arkcnn sylediklerini arkas gelmez ve Ajda Pekkan ile Bora Aya
nolu'nun birlikte yaptklar almadan hibir ark gn yzne kmaz. Ajda
Pekkan, giderek sklamaya balayan " hep yabanc arklar sylyor" eletiri
lerini dizginleyebilmek iin herkesin azna bir para bal alm ve iine bildi
i gibi devam etmitir.
Yln hemen balarnda, "Trkiye'deki ilk pop mzikali" olarak sunulan
"Hair" ile ilgili haberler de duyulur oldu. Glriz Sururi - Engin Cezzar ikili
sinin, darda kyamet kopartm olan bu mzikalin Trkiye versiyonunu
yapmak istedikleri epeydir biliniyordu. Engin Cezzar, ayn zamanda ynete
cei oyunun oyuncu kadrosunu bir basn toplants ile aklar. Mzikalin
barollerini, lstanbul Geliim'in iki solisti olan Rober ve N eco ile birlikte F-

1 65
sun nal paylaacaktr. Mehmet Karatosun ve Yksel Kolcu da kadrodadr.
Oyun sresince sahnede alacak olan orkestray kurma ii ise Emin Fnd
kolu'na verilmitir. Fndkolu, hazr ve nl bir orkestray bu mzikal iin
transfer etmenin pahalya patlayacan syler ve bu i iin yepyeni bir or
kestrann kurulacan aklar: "En ge on be gn iinde Trk mzik piya
sas dokuz kiilik bomba gibi bir orkestraya sahip olacak. .. " Byk bir gizli
lik iinde yaplan hazrlklar sonras, "Hair"in Trk versiyonu, nihayet 1 1
Mart 1 9 7 1 Perembe gn sahnelenmeye balan r. Oyunun balamas,
"hippy" , ''beatnik" ve "yer alt mzii" gibi kavramlar ile Kar! Marx, Sartre,
Marcuse gibi isimlerin bolca kullanld eletirilere yol aar. Daha nce, hi
bir ekilde kar karya gelmemi ya da ayn alana el atmam mzik ve ti
yatro eletirmenleri, bu sefer ayn konuda kalem kotururken hafif bir a
knlk geirmi ve ste kmak iin de, hi gerei yokken fazladan entelekt
el grnmeye gayret etmilerdi: "Aslnda bugnn bunalan genlii , Fre
ud'un, Dostoyevski'nin tohumlarn att bir bakaldrma ile kyordu kuru
lu dzenin karsna. Freud'u , Dostoyevski'yi hor gremeyenler onlar da hor
gremiyordu artk. .. " Her nasl olmusa olmu, Neco ve Fsun nal, bakal
drnn ve bunalan genliin szcs konumuna gelmilerdi. Oyunun yazar
lar Gerome Ragni ve james Rado'nun sylediklerini bu iki arkcmz dile
getiriyordu artk: "Haydi ocuklar, kn caddeye ve arklar syleyin. Bomba
yapmaya, adam ldrmeye son verin. Yaayn evlatlarm yaayn. Biz tanrnn
cambazlaryz. Sokaklarda rlplak dolan. Kum torbalar iirle dolsun . . . "
Fsun nal ve Neco arasndaki, kum torbalarn iirle doldurmaya ynelik
bu ibirlii, Fsun nal'n firmas Columbia'nn "Hair'in vedet'i Fsun
nal" balkl plak ilanlar ile bir para sallanyor gibi gzkrse de byk
bir tatszlk yaanmaz ve "vedet" szc bu sefer, bandan byk sorunlara
yol aamadan unutulur gider.
"Hair"in heyecan herkesi sarmken, mzik piyasamz, Anadolu popun iki
nemli ismi Bar Mano ve Moollar'n birleme haberleri ile alkalanmaya
balar: Bu haber "Bar Mano + Moollar = ManoMongol" balklar ile du
yurulur. Son derece nemli bir gelimeydi bu, bir o kadar da artc ve anla
lmaz. "Dalar Dalar" ile memleketin en popler isimlerinden biri haline
gelen Bar Mano, yine bir baka ok popler isim olan Moollar ile birle
mi stelik bu birleme sonucu herkese ezberletmi olduklar isimlerinden de
vazgeerek yepyeni bir isim olan ManoMongol adn almlard. Bar Mano,
"artk biz bir btnz, ne ben Moollar'n arkcsym, ne de onlar benim or
kestram, yepyeni bir topluluk olduk, admz ManoMongol" diyordu bu bir
lemeyi ilk duyurduunda . Aradan biraz zaman getiinde , durum bir para
daha aydnlk kazanr gibi oldu. lkelerinde yeterince nl olduklarna karar
vermi her iki taraf, ayn baary yurtdna da tamak zere bir g birliine

1 66
gitmilerdi. Birlemeye dair szlemenin Paris'te i mzalan p , oradan duyurul
mas da bu niyeti gstermekteydi zaten. Bu amaca ulamak iin grup, bir ara
da yaayacak ve alacakt; bu konuda ince ince bir jblm bile yap lm
ve basn a duyurulmutu.
Bahar n gelii ile birlikte plak piyasamz yine hareketlenmeye balar. Trk
mzii arkclarnn, Bat mzii kalplar iinde yap tklar plaklarn hakimi-

Engin Yrkolu: Grubun davulcusu.

ibl m Sahibi olduk/an klstr otobsn ba
km ve onarm. Cahit Berkay ile birlikte
yemek piirir, arkada/arma servis ya
par.
Cahit Berkay: Gitar alar. Grubun
hesap kontroln yapar. Yemek listesi
ni tesbit edip gerek/etirmek balca
grevidir.
Bar Mano ve Moollar, 1971 ylnn ubat Taner ngr: Bas gitar alar. Mek
aynda, Paris'te imzaladklar bir szleme tuplara cevap vermek, bastnla ilikileri
ile birletiklerini ve bundan byle Mano organize etmek, ariv hazrlamak gre
Mongol adn aldklarn aklamlard. Yeni vidir. Aynca grubun bulaksdr. . . "
grup, bir arada yaayacak ve alacakt,
Koca Bar Mano ve Moollar, daha ok
bunun iin iblm bile yaplm t.
evcilik oynamaya niyetlenmi gibidir. yle
17 ubat 1971 tarihli Hey dergisinden:
ya da deil; bunun zerinde kafa patlatma
"Bar Mano: Grubun arkcs. Aranjman ya gerek kalmam ve bu beraberliin sonu
ve beste konusunda Murat Ses ile ibirlii ok abuk gelmiti. Kaygszlar macerasn,
yapacak. Aynca, grubun demirba/an ile "sen daha nlsn, hayr ben daha nl
de ilgilenecek. Ksacas depocu. ym" diye zetlenebilecek bir sorunlar yu
Murat Ses: Aranjman beste alma ma sebebi ile sona erdiren Bar Mano,
/an. Plak irketleri ve organizatrler ile Kaygszlar'dan bile daha nl bir grup ile
ilikiler. Grubun kald evin temizliin birlemekten her naslsa ekinmemi, ama
den sorumlu. yrmeyeceini de abuk grmt.

1 67
yet kurmaya balamas en dikkati eken konudur. lnci ayrl, Hulki Saner'in
"Kskanyorum" adl arks ile zaten Mart ay bitmeden listelerin tepesine
yerlemitir. Saner Plak, bu ark ile Erol Bykbur plaklar ile elde ettii
baarnn bile tesine gemitir. Nesrin Sipahi, Nee Karabcek ve Ayla By
kataman da, listeleri enlendiren dier Trk mzii kkenli arkclarmzdr.
"Senden Kalan ark" adl pla ile bizzat kendisi de listelerde olan mr
Gksel, bu baary u ekilde yorumlar: "Alaturka arkclarnn hafif Bat
mziinde baarl olduklar bir gerek, herhalde mzik bilgilerinden ileri ge
liyor bu . . . " Eletirmenler de buna benzer eyler syler ve bu eit plak ya da
arklara destek vermekten ekinmezler. "Artk Sevmiyeceim" adl pla ile
bu alana el atm ve byk baar kazanm olan Nee Karabcek, " Kskan
rm Seni Ben" adl pla ile tam not almtr mesela. Behiye Aksoy, ayn ark
nn olaan hali ile Trk mzii listelerini enlendirirken, N ee Karabcek,
daha zor olan baarm ve pop listelerimizin ortasna kurulmutur; stelik
tam not alarak: "Trk mzii eserlerini lspanyol stili ile syleyen N ee Kara
bcek, ilk pla Artk Sevmiyeceim ile byk bir baar kazanmt. lnce, ya
nk sesine lspanyol mzii daha dorusu Flamenco sanatlarnda olan kv
rntlar veren Karabcek, Teoman Alpay'n Kskanrm Seni Ben adl bestesi
ile kyor karmza bu kez. arkcnn lspanyol izgisinde fakat temiz syle
yii ile bir kiilie sahip oldul1 bir gerek . . . Bu ark da, sanatnn dier par
alar gibi, Trk mzii kalplarndan karlarak ok sesli bir anlayla Bat
mzii armonileri ile sslenmi . . . " Sesine Flamenco / lspanyol "kvrntlar"
vermi, en sfrc eletirmenlerden yldzl pekiyi'ler alm olsa da, Nee Kara
bcek bu plak ile listelerin tepesini grmez ve lnci ayrl'nn yaptn yapa
maz. nk Cem Karaca, "Dadalolu" ile kp gelmi ve her zaman olduu
gibi hakimiyetini ilan etmitir. Erol Pekcan 5 ("Evlerinin n Zeytin Aac " ) ,
Alpay ( "Aka Kzlar" ) , nder Bali 4 ("Bergama Zeybei " ) , Dnm ("Kz
lrmak" ) , Hrel ("Gurbet Trks " ) , Moollar ( "Madmak / Lorke" ) , i
dem ( "Sandm Aamadm " ) , Ali Kocatepe ("Dertli Gnl " ) , Gzin ile Baha
("Sivastopol nnde" ) ve Urfal Babi ("Canan"), Anadolu popun bayran
en tepelere bir kere daha dikmek iin ayn anda mcadeleye girimilerdir
ama zafer Cem Karaca'nn olur. Mehmet Soyarslan'dan ayrlk, arkcmz et
kilememi, her eye kald yerden devam etmitir. Ksa bir zaman sonra,
Anadolu pop mcadelesine bir arkcmz daha katlr. Ayla Dikmen, nl ar
kal iki Mustafa Alpagut arksndan oluan "Yanan Mum / Alyanaklm" adl
plan srer piyasaya. le "Niksarn Fidanlar" ve "Mhr Gzlm" gibi
plaklarla balam olmasna ramen, sonradan aranjmann cazibesine kaplp
rotasn deitirmi olan Ayla Dikmen, yeniden kklerine bir dn yapm
ve ansn bu sefer bizden melodilerle denemek istemitir. Sonu, kimsenin
ummad kadar parlak olur. Ksa bir sre iinde, zellikle plan arka yzn-

1 68
de yer alan "Alyanaklm" , herkesin diline yerlemi, oradan da stadyumlara
tanmt: "Alma alma yanaklarn al gibi. . ." Ama Cem Karaca'nn hakimiyeti
ne son veren Ayla Dikmen deil Shirley Bassey olur. Btn dnyay nne
katm srklemekte olan "Love Story'' rzgar sonunda bize de ulam, fil
mi gie nlerinde kuyruklarn uzamasna sebep olurken, arks da listelerin
tepesine kurulmutur. arknn Trke versiyonunu yapmak iin herkes kuy
rua girer. Piyasada dolaan sylentilere gre, Ajda Pekkan dahil bir dzine
kadar arkc bu arky sylemek zere hazrlanmaktadr. Ajda Pekkan, elin
de arknn pla, her zamanki sz yazan Fikret ene'in kapsn alm, an
cak ummad bir c evap almtr. Fikret ene, bu arky, daha nce sz ver
mi olduu Gnl Yazar iin zaten yazmaktadr ve verdii szden, sperstar
olma yolunda ilerleyen biri iin dahi dnmeyecektir. Bunun zerine Ajda
Pekkan, Fikret ene'e ksmeyi ihmal etmeden arkdan vazgeer. Gnl Ya
zar'n ve ardndan da (bu sefer Blent Pozam'n szleri ile) Ayla Algan'n
"Ak Hikayesi" plaklar piyasaya knca, bu ark zerinde almakta olan
isimlerin byk bir ksm projelerini iptal ederler. Onlarca Trke versiyonu
yaplm "Those Were The Days" gibi bir frtna estirecek gibi gzken "Love
Story"nin Trke maceras, fazla grlt koparmaz. Shirley Bassey'li "Love
Story" ise, tepedeki yerini The New lnspiration'n "Rainbow (I Love You)"
adl arksna brakacak, bundan sonra da sra Bar Mano'ya gelecektir.
Mano, " lte Hendek lte Deve" ile ses vermitir bile. Plak, listelerin alt sra
larndan olduka alak gnll bir giri yaparak ie balamtr. Ksa bir za
man ierisinde, radyolarn da yardm ile tepelere frlayacak ve "Dalar Da
lar" sonras ne yapaca merakla beklenen Bar Mano'yu utandrmayacaktr.
Ayn dnemde, btn dnya listeleri gibi, bizim listelerimiz de ilk defa bir Ja
pon misafir arlar. Okumura Chiyo adl ocuk sesli bir arkc "Kuyashi Ke
redo Shiyaweso" (fkeliyim ama yine de mutluyum) adl arks ile listeleri
mize girebilen ilk Japon arkc olur. Mzik eletirmenleri, memlekette bir Ja
ponca plak yaynlanm olmasnn aknl ile bir para tarih alp daha
nce "Japanese Rumba" adl bir Japonca arknn civanmzdan getiini ak
larlar. "Uzak Dou'nun ezgilerine sadk kalnm fakat tamamen pop tarznda
ilenmi" arksyla listelerimize girebilen Okumura kzmzn, bu plaktan
sonra bir pla daha yaynlanr ama "Kuyashi. . . " miktarnda bir Japonca hepi
mize yetmitir ve daha fazlas ile ilgilenmeyiz.
Hey'in, arkclarmz fotoromanlara tama ii de devam etmektedir. Fikret
Kzlok ve Bora Ayanolu'lu "Yaamak Diye Bir Oyun" biter bitmez, Ajda Pek
kan ve Durul Gence'li "Boluktan Gelen Kadn" balamtr. Senaryoyu yine
Artun Yeres yazm; Arda Uskan, bu sefer yanna Cengiz Tnay' alarak ynet
mitir: "Dayanmalyd. . . Her eye ramen dayanmalyd. . . Nefesi gittike skla
yordu . . . Komas, kamas, her eyden hzl kamas gerekiyordu . . . Dikenler

1 69
ellerini, yzn yrtyordu . . . Ama onu hibir ey durduramyacakt . . . " Bol
noktal bu aklamalara elik eden olduka gzel Ajda Pekkan fotoraflan ile
alan bu fotoroman, her hafta yalnzca iki sayfa olarak verilmi ve herkesin
nefes nefese dier haftay beklemesine sebep olmutu. Hepimiz, Durul Gence
ile birlikte ayn heyecan paylaarak "Boluktan Gelen Kadn"n srrna vakf
olmaya gayret etmitik. Ancak, Ajda Pekkan'n hangi frsatta bu fotoroman
ektii herkesin merak ettii bir konu olur. arkcmz Paris - stanbul arasnda
mekik dokumakla kalmyor, bazen hi bizim buralara bile uramadan ltalya'ya
gidiyordur. Philips'in Ajda Pekkan\ Fransa'dan nce ltalya'da lanse etme pro
jesi devam ediyor gibi gzkmektedir. Ajda Pekkan, "Boluktan Gelen Ka
dn"n balamas zerine, neredeyse gn birlik lstanbul'a gelir ve herkesin Pa
ris'te neler olup bittii konusundaki merakn gidermeye alr: "Yaknda ltal
ya'ya gideceim ve ltalyanca plamn n hazrhklann tamamlayacan . . . Ay
rca Ronanya'da yaplan Braov Festivali'ne katlacan , bunun iin Paris'te
harl harl alyorum . . . " Bir nceki yl Esin Afar'n gittii bu festivale, bu se
ne de Ajda Pekkan gidecek gibi gzkmektedir.
1971 ylnn ilk yars bitmek zereyken , Apalar'n yeniden kurulduu ha
beri yaylr her tarafa. Cem Karaca ile yollarn ayrdktan sonra bir sre boca
lama dnemi geiren Apalar, Mehmet Soyarslan'n bu ie devam etmeye niyet
li olmad belli olunca, grubun ilk kurucularndan olan ve bir sredir Fikret
Kzlok ile alan Nedim Demirel'in abalar ile yeniden oluturulmutu. De
mirel, yanma grubun bir baka eski eleman Yalnkaya Tmay' alm ve Rfat
ncel ile anlamt. Grubun ad da, bundan byle Rfat ncel ve Apalar ola
cakt. Yani aslnda Apalar, yine tek bana var olmayacak, bir baka ismin or
kestras olarak srklenip gidecekti.
Ayla Dikmen, "uzun sredir zerinde alt mozayik eserlerini" sergiler;
Hey'in yazarlanndan Erhan Akyldz, faklte sralannda tant Semra Erki
letliolu ile nianlanr; Yaln Tura, TRT'nin dzenledii "Bilim ve Sanat dl
leri Yanmas"nda, 22 dln ( 1 0 tanesi "ada hafif Trk mzii" alannda
olmak zere) 13'n kazanr; "her arky daha gzel okuyan sanat" Yldrm
Grses, "Aynlk Rzgan"n gnlne doldurur; "gazeteci mit Tambil, artk
arkc mit Tambil" olmak istediini aklar ve Hey dergisi, Yener Ssoy yne
timinde bir Genlik Klb olutururken 1971 ylnn ilk yars bitecek, ikinci
yan, enay'n Apollonia maceras ile balayacaktr. Bu seneki yanmaya bizden
tam 40 beste yarmak iin bavurmu, bunlarn arasndan, erif Yzbao
lu'nun bestesi "Benim Olursan"a ans glmtr. enay, bu arky, Muammer
Yeil'in de iinde bulunduu bir jri nnde 9 - 1 1 Temmuz tarihleri arasnda
seslendirecektir.

1 70

Genlik Klb
lk says ile birlikte olduka geni bir okuyu
cu kesimine ulaan Hey dergisi, daha bir y
ln bile doldurmadan, okurlarna trl eit
li srprizler yapmak ve armaanlar
verebilmek iin Genlik Klb ad
lanma umudu ile dolup tayord u . Derginin
gnderdii "Genlik Klb Kart" ibraz edile
rek ye iyerlerinden muhtelif orandaki indi
rimlerle al veri yaplabiliyor; her hafta
tekrarlanan ekililerde, plak, konser bileti,
imzal fotoraf, poster, orap, gmlek vb.
kazanlabiliyordu.
Dergi, 2000'1i yllarda, hepimizin ceple
rinde deste deste gezdirecei indirim ya da
taksit kartlarnn ilk rneini, son derece k
bir fan kulp atmosferi ile sarmalayp sr
mt okurlarnn nne.
YE NO 2513.
..

n verdii bir tr fan kulp olutur

du. Yener Ssoy'un ynetimindeki ADI

bu kulbe ye olabilmek iin "25

TL'lk giri creti ile birlikte 2 adet
vesikalk resim ve 1 liralk posta ADRESL Altun :aka.a .l .Ce.d..No7326
pulu" gndermek yeterli olmaktay ::::::::::::::!:o;!l.<::::::::
d. Bunu yapan okurlara, dergi, al
t ay boyu cretsiz gnderiliyor ve
okurlar epeyce srprizden fayda-

D nyaya Geldik Bir Kere

71 ylnn ikinci yarsna, Modern Folk ls'nn ilk albm ile girilir. 45'li
in her yan kaplamas zerine epeydir hi denenmeden kalm bir format olan
LongPlay'in dn herkesi ok fazla heyecanlandrr. Trk mzii alannda,
bala Emel Sayn, Nee Karabcek, Behiye Aksoy, Yaar zel ve Zeki Mren ol
mak zere, ou sanat, 45'liin yannda LP de yaynlamaktadr, ama pop lis
teleri bir sredir yalnzca yabanc albmlerden olumaktadr. Nihayet bu liste
lerdeki Franck Pourcel, james Lasl ve Shirley Bassey hakimiyetini delecek bir
albmmz olur. Modern Folk ls'nn, "konserlerde ilgi gren paralarn
bir araya getiren" bu albm, hem eletirmenlerden tam not alr, hem de ok sa
lar. Albm yaynlayan Balet, plak piyasamzda pek yaplmayan bir eyi yapa
rak dergilere tam sayfa ilanlar verir ve "4. c defa fabrikaya siparii verilen bu
albmn artistleri" olan "Ahmet, Selami ve Doan'a teekkr" eder. Eletir
menlerin takld bir tek nokta vardr: "Teknik adan ele alnrsa alk efektle
ri baz yerlerde gereinden fazla tutulmu, paralarn alklarla yer yer kesilme
si doru deil. . . " llk albmne bir konser havas vermeye alan grubun alk
dknl besbelli fazla kam, bu da azar iitmelerine sebep olmutur. Al
bmn tam sayfa ilanlar da piyasann dengesini bozmu gibidir. Modern Folk
ls'nn albm ilan , o gne kadar, eyrek sayfa, bilemediniz yarm sayfalk
1 71
ilanlar grm pop arkclarmzn arasnda bir tr "ben de isterim" dalgasna
yol aar ve herkes soluu firmasnn kapsnda alr. Firmasn raz edebilen ilk
isim de Bar Mano olur. Bar Mano , haftalardr listelerin tepesindeki pla
"lte Hendek lte Deve" iin Sayan'dan "tam sayfa" talebinde bulunmu, bu is
tek kabul edilmi ve annda dergi sayfalarna para salmtr.
Atina'dan ilk haberler de gelmeye balamtr. erif Yzbaolu, iki yl nce
ayn yarmada, Ajda Pekkan ile arasnn bozulmasna sebep olan, arky srek
li olarak deitirme huyundan hala vazgememitir: "Uzun bir sredir, gece
gndz demeden bestemin orkestrasyonu zerinde alyorum. llk nce btn
orkestrasyonu bitirdiimi sanmtm, fakat gnler getike aklma yeni eyler
geliyordu. Bunun zerine devaml olarak partisyonlar deitirmeye baladm . . .
arkm, Fransz armonileri, pop mzik ve Trk ezgilerini benliinde topluyor.
Ayrca akademik yan da olduka kuvvetli . . . " Yarma gecesi, ne Trk ezgileri,
ne Fransz armonileri, ne de akademik yan kimsenin umurunda olmaz. Trki
ye, Kore ile birlikte jriden yalnzca 19 puan toplayarak sonuncu olmu ve
annda elenmitir. Daha nce, Ajda Pekkan ile birlikte elde ettii drdncl
bile az bulup "hakkmz birincilikti" diyen erif Yzbaolu, bu sefer ilk yirmi
ye bile girememitir. Yarmaya "maaile" katlnd iin, her an deien "partis
yonlarn" bu sonuta ne kadar pay sahibi olduu anlalmaz; enay bu konuda
azn amaya niyetli deildir. Ancak "hakkmz yendi" yaygaras elbette kopar
tlr. Yarmann galibi Brezilyal Claudia'nn, bu sonuca ulaacann saatler n
cesi belli olduunu yazar basnmz: "lnanmyacanz biliyoruz ama gene de
sylyoruz, 4. Apollonia'y Brezilya'nn kazanacandan 10 saat nce haberimiz
vard. . ." Neden inanmayalm ki? Neyden on saat nce olduuna aldrmakszn
inandk buna. Dereceye giremiyor olmamzn tek nedeni hep buydu ve bu ola
rak kalacakt. Ancak bu festival, tuhaf bir ekilde, enay'n Trk popunun en
popler kadn arkclarnn arasna katlmasnn da sebebi oldu. Alnan baar
sz sonuca ramen, enay, memlekete dner dnmez "Benim Olursan" plak
yapmaya girimi ve plan arka yzne koyacak ark aramaya balamt. Da
ha nce Pathe'ye yapt bir iki plakla neredeyse hi ses getirmemi olan enay,
bu sefer iini biraz daha sk tutmak istemekte ve daha basit melodili bir ark
aramaktadr. Olurdu olmazd derken, ayn festivalde ncl elde eden s
railli arkc llanit'in arks seilir plak iin. "lsrail'in Ajda Pekkan'" olarak
nam salm olan llanit'in "Veshuv lthem" adl arksn festival srasnda ok be
enip aklnn bir kenarna yazan enay, plak hazrlnn balamas ile birlikte
bu ark zerinde alr ve Trke szlerini bizzat kendisi yazarak "Sev Karde
im" haline getirir. Plan arka yzne konacak olan bu ark, neredeyse bir o
cuk arks saylabilecek kadar basit melodisi ve naif szleri ile yle byk bir
ilgi toplayacaktr ki, nce, plan ilk basksndan hemen sonra n yze transfer
olacak, ardndan da, Trk popunun gelmi gemi en popler arklarndan biri

1 72
haline gelecektir. llk yirmiye bile girilemeyen bir festival, kendi lkesinde e
nay'a btn kaplarn almasna sebep olmutur.
Apollonia sonras, Trk popunun gndemine Sahibinin Sesi firmasnn ka
panaca ya da tasfiye olaca haberleri oturdu. Piyasann bu en eski ve en kk
l firmas, yz binlerce satan plaklara imza atm olmasna ramen, artk kor
san firmalarla ba edemeyeceini ve bu ii srdrmemeye karar verdiini sy
lemeye balamt. Sahibinin Sesi, korsan piyasasnn en nemli isimleri oldu
u sylenen Atilla Cilambol (Uur Plak) ve Ltf Sturup (Silvana Plak) hak
knda epeyce dava am ama die dokunur bir sonu almay becerememiti.
Firmann kapan kararnn sonular da derhal grld. Firmaya bal epeyce
sayda arkc vard ve bunlar kendilerini ksa bir zaman ierisinde firmasz bir
durumda bulacaklard. Tedbirini alan ilk isim Kamuran Akkor oldu. Kamuran
Akkor, ortaklar arasnda Orhan Gencebay'n da olduu sylenen lstanbul
Plak'a bir rpda transfer oldu. stelik ok abuk bir ekilde ilk plan bile
yapt. arkc , yeni firmas
ile, her zamanki plaklarn
dan biri yerine, Orhan Gen
cebay'n dil lere dolanm
arks "Bir Te s e l l i Ve r " i
yapmt . Kamuran Akkor,
kendi istei ya da yeni fir
masnn istei ile tavr de
itirmi, daha arabesk bir
havaya brnmtr. Byle
yapan ilk isim odur. O za
man iin pek de dikkat ek
meyen bu gelime, aslnda
son derece nemlidir: Trk
popunda kimlik deiimi
balamtr. Her geen gn
ile birlikte, oryantal ya da
arabesk ezgi ler daha fazla
szacak ve bu tavr, 70'lerin
ikinci yarsnda Selami a
hin arklar ile "alt pop s
t arabesk" eklinde yeni
bir viraja girecektir. 80'lerin Korsan firma: Onlarca (belki) yzlerce korsan firma vard
o zaman. Hrses ve Il en bata gelenleriydi. En ok satan
gelii ile birlikte "ne alt ne ark ve arkclar annda kopyalayp veriyorlard piyasaya.
st" kalacak ve Trk popu, Bakalarnn emei zerine oturuyor, bakalarnn cebine
girmesi gereken paray onlar cebe indiriyordu.
tamamen ruhunu arabeske
1 73
teslim edip derin bir uykuya ekilecektir. Buna henz vakit vardr; o nedenle,
Kamuran Akkor'un bu yapt kimseyi korkutmaz ya da phelendirmez. Za
ten bu tavr, bir firma deiiklii ile de maskelenmitir. Yeni bir firmaya geen
bir arkcnn, yeni bir tavr olarak kabul edilir ve geilir.
Bar Mano'nun liste hakimiyeti hala srmektedir. "lte Hendek lte Deve"
liste banda kalma rekorlarn silip sprmektedir. Bu plak "Dalar Dalar"n
baarsn bile glgede brakmtr. Ama iin sonuna da gelmi gibidir Bar
Mano. En yakn rakiplerinden Fikret Kzlok "Emmo" , Cem Karaca ise "oyun
havasnn ok sesli Bat mzii kalplarna sokulmas" eklinde nitelendirilen
"Demedim mi?" ile rzgar arkalarna alm gelmektedirler. Cem Karaca'nn
plann arka yznde de "Tatl Dillim" yer almaktadr, ama bu ark ile ortal
allak bullak edecek olan Cem Karaca deil, Ankaral Selda'dr. Ankarallarn
ok iyi tand bir ses olan Selda, o gne kadar, ou plak irketinin kapsn
alm ama hepsinden de eli bo dnerek bir trl plak yapamamt. Ama bu
sefer, birileri ona gvenmi ve srf onun iin bir irket kurup iki plan birden
basmt. "Tatl Dillim" ve "Katip Arzuhalim Yaz Yare Byle" adl bu plaklar,
aa yukar ayn anda srldler piyasaya ve her ikisi de ok ama ok sevildi
ler. Bata Anadolu pop alannda faaliyet gsteren arkc ve gruplar olmak ze
re, herkesi ok korkutacaktr Selda. Kimselere benzemeyen ok dili bir rakip
tir yeni gelen. Fikret Kmlok'un "Enm o I Vurulmuum" plann listelerin te
pesinde saltanat kurduu bir srada, "Tatl Dillim" ile, son derece alak gnll
bir yerden (yirmi drt) listelere giri yapan Selda, sonbahara doru btn yolu
alarak en tepeye yerleti. "Demedim mi?"yi yalnz Cem Karaca deil, Lale Bel
ks da ok beenmitir. O da, Sayan'n bir alt markas olan Sayan2'den kartr
bu arky. Zaten Anadolu popa her geen gn biraz daha fazla isim katlmakta
dr. N esrin Sipahi de, Alpay'a verdii arklar ile herkesi peine katm olan Bo
ra Ayanolu'nun "Kara Mehmet"i ile kar huzurlara. Bora Ayanolu , giderek
ykselmeye balayan "Almanya ac vatan" lklarnn Trk popundaki ilk r
neini vermitir: "Oy kara gnlm kara, gurbet iimde bir yara, iki ocuk bir
de ana . . . " Almanya'ya almaya gidip, oral birilerine yamanp bir ekilde dn
memeyi marifet bilenler deil ama, buradaki dinleyiciler epeyce byk bir ilgi
gsterdi bu arkya. Plak, hem arkcsna, hem de bestecisine byk bir prestij
getirdi. Nesrin Sipahi; "erkei gurbete giden, iki ocuu ile tek bana kalan bir
ky kadnn strabn ve hasretini" baaryla dile getirdii iin vlrken Bora
Ayanolu da, "Tren, Fabrika Kz ve Toprak'tan sonra meydana getirdii bu yeni
bestesi" iin alklanr. ark, "sade orkestrasyonu , saz sololar, nefis fl t partis
yonu, gitar ile birlikte ritm section' salayan tumbas" ile de yere ge kona
mamtr. 70'lerin eletirmenleri, uraacak imaj - klk - kyafet olmaynca, ar
k ile babaa kalyor ve byle dktryordu ite. Bir de, Mozart havas esmek
tedir listelerimizde, btn dnya listelerinde olduu gibi. llk yardaki Japonca

1 74
 beyimin ilettii bir kulp vardr Anka
Ankarah Selda ra'da. Bu kulpte Cem Karaca ve Bar
Mano alt bir mddet nce. Onlar da
ayn fikirdeydiler. "Tatl Dillim" ve "Katip
Arzuhalim Yaz Yare Byle"yi plak yap
mamam, nk satmayacan syl
yorlard. stanbul'a dndklerinde, Cem
"Tatl Dillim"i, Bar "Katip Arzuhalim Yaz
Yare Byle"yi plak yapt. Baktm benim
1 9 7 1 ylnn ikinci yarsnda "Tatl Dillim" paralar bir bir gidiyor elden. Oysa ikisiy
ve "Katip Arzuhalim Yaz Yare Byle" adl le de ylesine iyi dosttum ki, sabah drt
iki pla birden piyasaya verilen ve ksa bir lere kadar bestelerimi sylerdik beraber
zaman ierisinde, her iki plakla herkesin ce, kulbn bir kesinde. Hayret ettim
akln bandan alan Selda, bu plaklar ya bu yaptklarna . . . "
pabilmek iin, yllar yl kapsn tklatmad
ok zor olan baarm Selda. Bar Man
plak irketi brakmamt. Btn kaplar
o ve Cem Karaca'ya kar, tek bana, ad
dan evrilen Selda'ya, Tun Plak'n sahibi
san duyulmam bir gen kz. Herkes Sel
Adil Tun'un kardei olan Yusuf Tun gve
da'nn tarafn tutmu ve Trk popu, gelmi
nir ve Sel Plak adl firmay kurarak Sel
gemi en byk seslerinden birine kavu
da'nn plaklarn basar. ok byk bir ba
mutur.
ar elde eden Selda, bu iki plaktan sonra,
kapsndan defalarca evrildii, Yavuz As
cal'n firmasna, bu sefer 100. 000 lira gibi
piyasay ok eden bir para ile geecek ve
frtna bu yeni firmada da aynen esmeye
devam edecektir. Selda'nn, hreti yaka
lamadan nceki gnlerine dair anlattklar
ise epeyce artcdr. Baz nemli isimler,
Selda'ya "vur srtna al lokmasn" muame
lesini reva grm ama, suyun akn dur
duramamtr.
s Eyll 1971 tarihli Hey dergisinden :

" . . . En bynden en kne kadar,

hibir plak firmas nemsemedi beni. Sa
hasnn en mehur adam olan menecer
Erkan zerman'la drt yllk bir szleme
imzalamtm, o da beceremedi bu ii,
sonunda uramaktan vazgeti. Herkes
bu paralar i yapmaz diyordu. aa-

sivrilii, bu sefer yerini pop / klasik fan tezisine brakmtr. Waldo de Los Rios
adl daha nce hi duyulmam bir isi m, Mozart'm 40. senfonisinden uyarlad
"Mozart 40 Symphony" adl arks ile dnyann drt bir yannda frtna gibi
esmektedir. Bizimkilerin arasnda oynanmas adetten olan "mehur arklar
kapma yar " , bu ark iin de oynanr ve yarmann galibi Zmrt olur. anar
Yurdatapan'n sz yazmas ile ilk Trke Mozart'a kavumu oluruz. Zmrt
"eytan Ty" diye diye dolanacaktr ama bu pek ie yaramayacak ve Waldo de
Los Rios'un yannda bunun laf bile edilmeyecektir.

1 75
 Bar Mano ile kurduklarn syledikleri ManoMongol ibirliinin arkasn
getirmeyen Moollar ile ilgili, imdi de baka sylentiler alm yrmtr.
Engin Yrkolu'nun Fransz nianls ile evlenmesi zerine, grubun btn
elemanlarnn Fransz uyruuna geecekleri konuulmaya balanr. Paris'teki
ilerini bitirip memlekete dnm olan Murat Ses, Cahil Berkay ve Taner n
gr'n, Engin Yrkolu'nun bir sre daha memlekete dnmeyip Fransa'da
kalacan aklamas, hele hele Taner ngr'n gen bir Fransz kz ile evlilik
hazrlklar iinde olduunu sylemesi bu sylentileri daha da glendirir.
ManoMongol'un dier yars Bar Mano ise, "lte Hendek lte Deve"nin ba
arsn Avrupa'ya tamaya almaktadr. Mano, ie, en iyi bildii memleket
olan Belika'dan balamtr. Belika televizyonunda bir programa katlan Bar
Mano, oradakilere bizden bahseder: "Bugn, Trk pop mziinde en nde gi
den akmlardan biri, halk mzii ezgilerini kullanmaktr. Benim paralarmda
da grld gibi, pek ok yerli pop arklarnn szleri Anadolu'nun barn
dan kmaktadr artk. Bunlarn hemen hepsi destanlam Anadolu hikayeleri
ni anlatmaktadr. Bu nedenle, Avrupa'y saran douya dn akmnda, Trki
ye'nin de ok nemli bir yeri vardr. . . " Belikallar dinler gibi gzkse de oral
olmazlar. Ne douya dn akm umurlarndadr, ne de bu akmn iinde l
kemizin oynad rol. Belikallar da , tpk dier Avrupa lkeleri gibi, bizimle
ilgilenmeyi Tarkan kana kadar erteleyeceklerdir, yani Bar Mano'nun bu
konumasndan yaklak otuz yl sonrasna kadar. Bar Mano, bir sre sonra
memlekete dner ve Ataky, Yeilky, Etiler, Kalam, skdar, Pendik, Kum
burgaz, Knalada ve Bykada'y kapsayan stanbul turnesine balar. Bar
Mano'nun beraber gezdirdii kadro da olduka ikindir. Kadro, organizatr
lerin, Modern Folk ls'nn namndan yararlanmak iin "Folk ls" b
lmn kocaman, "Melih Faruk Hlya" blmn kck yazdklar (pek
yaknda solo plaklar ile tek bana daha ok nlenecek olan Hlya Krba'l)
Melih Faruk Hlya Folk ls; "Barlas" olmasna birka yl kalm "Altn Ses
finalisti" Serpil Durmaz; her delikanl arkcmzn gnlnde yatan "gen kzla-
'
rn sevgilisi" nvannn bu aralar sahibi olan Kenan ve Anadolu popa bir kena-
rndan tutunmaya alan Deiim ve Barbarlar Orkestras'ndan olumaktadr.
Bu ekip, yaz boyu, hepimizin dolumay adet edindii, Reks, Sahil, Bahar,
Park, Seyran ve Lale sinemalarm gezecek ve bir gazoz ya da ay mukabili
muhteem bir gsteri seyretme imkann verecektir. Plak piyasasn Selda, Cem
Karaca ve Fikret Kzlok'un insafna brakm olan Bar Mano, yaz konserleri
ni bitirir bitirmez yeni plan karr. "Binboa'mn Kz" adl plak, "Dalar
Dalar" ve "lte Hendek lte Deve" plaklar ile yakalanan baary devam ettire
cek gibi gzkyordu. Son derece adal bir Anadolu pop rneiydi bu plak ve
"karmda tek bir rakip kalmayacak" dercesine, o gne kadar para etmi her
forml bnyesinde barndrmaktayd. Moollar da , tpk Bar Mano gibi

1 76
ManoMongol dnemini kulak arkas edip yeni plaklarn eskisi gibi, tek bala
rna yapmlard. Fransa'da yaplan bu plak, Sayan deil Philips etiketi ile ya
ynland. "Hitchin" ad verilen plan arka yzne de "Hamsi" yerletirilmiti.
Bar Mano ve Moollar'n, aa yukar ayn anda plaklarn piyasaya verme
leri; basnn ok sevdii "birleiyorlar m? " konusunun yeniden gndeme gel
mesine sebep oldu. Basna gre her iki taraf da, "birleme hazrlklar" iindey
di ve bunu "byk bir titizlikle saklyor"lard. Bar Mano'nun "zene bezene
kurduu yeni grubunu datmaya karar vermi" olmas da, bir baka gereke
olarak ileri srlyordu. Ama beklenen ya da umulan olmad ve her iki taraf
da yoluna ayr ayr devam etti.
Cem Karaca'nn, "sesi, taaa ar- ala'dan gelip, giderek alan, alan, a
lan . . . " diye tanmlad Asu Maralman adl gen bir kzn ilk pla da ayn s
ralarda kar. Asu Maralman, Orhan evki'nin ei Silvie'den bakas deildir.
A. Kutsi Tecer'in iiri "Nerdesin"i, Aziz zen bestelemitir. Plan arka y
znde ise "Bir Grsem lmeden" adl ark yer almaktadr. Asu Maralman,
bu ilk planda, " tizlerinde son derece ll" bulunur ve "klarn ken
dinden emin bir ekilde" yapt sylenir. Ama pop ite, plan asl yzne
konmu ark kimsenin umurunda olmazken, arka yzdeki "Bir Grsem l
meden" dillere dolanr ve Asu Maralman, hemen ilk pla ile birlikte sesini
geni bir kesime duyurur. O sralarda Anadolu popun hakimiyetine kar
durmaya cesaret edebilen plaklardan biri bu olur. Bir dieri ise Rana Ala
gz'n "Her ey Bitmitir Artk" adl pladr. Bir yl nce Apollonia'dan eli
bo dnen Rana Alagz, bu sefer bu plak ile eytann bacan krmtr. "Her
ey Bitmitir Artk" , Rana Alagz'n, 70 sonlarna kadar says epeyce fazlay
bulacak ok satan plaklarnn ilki olur. "Sesi yer yer Ajda'y hatrlatmasna
ramen kendine zg bir syleyii olan" Semiramis Pekkan'n ise bir 45'lik
ten daha fazlas olur o tarihte. Columbia, her biri ayr ayr ok sevilmi ve
ok satm btn Semiramis Pekkan 45'liklerini tek bir albmde toplamtr.
"Genellikle oyun havas eklinde, oynak, hareketli Yunan ve Fransz melodi
lerinin Trke versiyonlarn gerekletirmi olan" Semiramis Pekkan'n, yl
lardr birlikte alt Columbia'dan ayrlp stanbul Plak'a geecei sylenti
leri kmken yaynlanr bu albm.
Yln bitmesine yakn, stanbul Geliim'in iki ayr gruba blnd haber
leri duyulur. Gazetecilerin peine dt Seluk Baar'n syledikleri, duyu
lanlarn doru olduunu gsterir. stanbul Geliim'in iinden Dn Bugn Ya
rn adl baka bir grup doar. Grubun, daha bir yl nceki kurulu almalar
srasnda, grubun bizzat kendisi iin dnlm olan Dn Bugn Yarn ad,
gruptan ayrlan Atilla zdemirolu'nun kurduu yeni gruba ksmet olur. Sel
uk Baar, "Trkiye'nin mzik piyasas, bylesine kalabalk bir topluluu
maddi ynden kaldrabilecek bir gte deildi . . . Atilla ile dndk ve toplu-

1 77
luu ikiye blmeye karar verdik" diyordu. Gazinolar ve kulpler, dev kadrolu
bu grubu maddi anlamda rahat ettirememiti ve iki ayr grup haline gelip,
farkl yerlerde alma karar alnmt. Seluk Baar ve Atilla zd emirolu
dosta yollarn ayrmt. Garo Mafyan , Asm Ekren ve Neco, Seluk Baar'n
yannda kalanlardand.
Ajda Pekkan, erif Yzbaolu ve Gen Trkler orkestras eliinde, Ameri
ka'da "Hotel Georgian Ball Room"da bir konser verir; "Oh ! Calcutta" adl m
zikalin oynanmakta old uu lsve'in Stockholm ehrindeki Folkan tiyatrosu
nun kapsna "oyunu rlplak seyretmek isteyen bir grup" gelir ama annda
kovulur; "kskanlk ve anlamazlk nedeniyle kesin olarak ayrldklarn ilan
eden Tamer Yiit ile Sevda Ferda, imdi beraberliklerini arkadaa srdre
ceklerini" sylerken Hmeyra'nn Fikret Hakan, Berkant'n Serpil Ormcer,
Nermin Candan'n ise adn sr gibi saklad "bir kuafr ile" hayatlarn birle
tirecekleri sylenir ve Gnl Akkor, lstanbul Konser Brosu'nun ortaklarndan
Hayri Kk ile, Bora Ayanolu da nl mankenlerden Fsun zta ile evle
nir. Bu srada Erkin Koray, Vedat Yldrmbora'nn bestesi olup Mine Koan'n
sesinden arabeskin ba eserlerinden biri haline gelmi "Yamur"u alacak, evi
rip evirecek ve bambaka bir kla sokup Trk popunun en salam arkla
rndan biri haline getirecektir.
"Trkiye radyolarnn en ok dinlenen srekli program Uurlugil Ailesi"
1 1 . yln doldurur; yldr ehir Tiyatrolar'nn kadrosunda olup, bugne ka
dar Lam 29 filmde rol alm olan kendisi kk ama ad byk" Sedef Ecer,
"Milyonlarn Sevgilisi Ayegl" adl filmde nihayet barol oynar; Hlya Koyi
it'in, "Kezban Romada" ve Kadir lnanr adl bir gencin ilk rollerinden birini
oynad Filiz Akn'n "Ankara Ekspresi" filmleri kapal gie oynar; Orhan
Gencebay'n "Kaderimin Oyunu" adl plann sat milyonu bile geer; "Por
tekizli antz Adela ile Trk saksofonisli Gner zcan'm hem sahne showlar
hem de evlilikleri byk bir muvaffakiyetle" devam eder; "byk, kk, gen
ihtiyar herkesin dilinde bir Beymen lafdr" dolamaya balar; Timur Seluk'un
("Timour" olarak) "Viens Regarder Le Soleil" adl pla Fransa'da sal!a sunu
lur; Kltr Bakan Talat Halman, "Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu"nun yeniden
dzenleneceini aklar ve Doan Canku'nun Modern Folk ls'nden ayr
lp Durul Gence ile alaca sylentileri ban alr yrrken, memleketin
drt bir yannda "Mamy Blue" rzgarlar esecektir. be yabanc "Mamy
Blue" pla kimselere yetmeyecek, bunu gren anar Yurdatapan, kk olu
Arda'y Arda Karde tablosunda ortaya srecektir: "Oy Anam Oy . . . "
ok nemli bir ey daha olacaktr. Hafta Sonu gazetesinin dzenledii 1970
yl Altn Ses yarmasnn birincisi N ilfer, Nino Varon'un destei ile nihayet
ilk plan yapacak ve zaman iinde ilk byk starndan biri haline gelecei
Trk popuna alak gnll bir giri yapacaktr.

1 78
 fer gibi gunumuzun nl solistlerinden
Beymen Aziz Azmet de Beymenleri yakndan g
rp tanmak iin kendini Genler maa
zasna att. lte burada Beymen marka
sn tayan erkek kyafetleri hakknda
sizler iin rendik/eri ve grdk!eri:
Bir kere Beymenlerin kuma Altnyl
dz fabrikalarnda zel olarak ve az mik
tarlarda dokutulmu. Btn biimler
Beymen'in mo fta/ya'nn nl modaclarndan Corsi
da d nyamza ni'nin kaleminden km. Aziz Azmet,
ba mbaka bir kyafetlerin birini giyiyor. lte takm el
hava ile g iriver biseler: (975 - 1 040 - 1 1 05 TL). te
mesi, herkes spor bir ceket: (520 veya 689 TL). Pan
gibi, farkl olma tolonlar: (260 - 325 TL) . . . nce fiyatlar
ve k grnme biraz pahal geldi Aziz'e. Ancak kyafet
abasndaki er leri dikkatle incelediinde hi de pahal
kek arkclarn olmadklarn anlad. nk bunlar bam
da akln ban baka zelliklere sahiptiler. rnein ce
dan alverdi. O ketin btnnde asla ek para yoktu,
gne kadar, an kalnlk yapmamas iin astar zel olarak
cak y u rtdn dokunmutu. Gnmzn modasna
dan getirdikleri uyan izgiler, yksek reverli paalar, ge
ile k olabile ni kemerler gze arpyordu. Fermuar,
ceklerine inan dme gibi baz malzemeler Avrupa'dan
m starlarmz, getirtilmiti. . . Gen kzlar, bize yok mu?
-
iki adm tele diye sakn kskanmaya balamayn. Mj
rindeki d kkanlardan aldklar ile de bunu deyi vermek bizden. ki yl sonra Bey
becerebileceklerini anladklarnda akna men markasn kadn kyafetlerinde de
dnm ve Beymen rnlerinin ilk satl greceiz. . .
"

maya baland yerlerden biri olan Pan

Aziz Azmet'e, nce pahal gelen fiyatlar,
galt'daki Genler maazasna akn etmi
kyafetlerin incelenmesinden sonra makul
lerdi. Bunlardan biri de, Moollar'n, basn
gzkmeye balam. Fiyat makul gz
tarafndan hep "yakkl" olduunun alt
ken kyafetlerden biri de, yandaki (rengini
izilmi yesi Aziz Azmet't i .
gremediimiz) 1 . 1 05 l i ralk "mor takm
9 Kasm 1971 tarihli Hey dergisinden :
elbise". Gremedii miz bir ey daha var:
". . . Giyimine merak// btn gen erkek- "Yksek reverli paalar . . . "

Ya m urun Sesine Bak

1972 ylnn ilk nemli olay Altn Mikrofon olur. Hrriyet gazetesi tarafndan
( 1 965 - 1 968) drt sefer yaplan bu yarmaya 1968 ylnda son verilmiti. G
naydn gazetesi LCC Kltr ve Lisan Dershanesi'nin ibirlii ile, bayra Hr
r iyet ten devralm ve bir Altn Mikrofon sayfas daha amak istemitir. Yar
'

maya Emek Sinemas'nda balanr. Emek'teki geceyi Sevil ve Vural ikilisi sun
maktadr. Yarmaclara elik edecek orkestra da Avusturya'dan getirtilmitir.
Fritz Bayer Orkestras'nn giri mziinden sonra yarmaclar srayla kendile
rini gstermeye alr: "Karda adl parayla vasatn zerine kamayan Nur

1 79
Belda, Ergder Yolda'n nefis bestesi Kara Kuzu'yu seslendiren mer Aysan,
Kul Himmet'in Gn Akam Oldu'su ile byk bir baar salayan yllarn sa
nats Salim Dndar, Firengistan adl arksyla Cem Karaca'nn etkisinde g
zken Muzaffer Uluda, llk Akm adl arksyla orta halli bir dans mzii
arkcs grnmndeki Hseyin Gleryz, Yrkl Akkz adl arksnda
gitarn iyi kullanan ama diksiyonu bozuk Faruk entrk, alvar Rzgardan
da Bol adl arks ile her ynden tam not alan Kartal Kaan, Bindall adl ark
snn yceliini yapt gereksiz Show ile glgeleyen llham Gencer, Sar Kz
adl arky seslendirip fazla heyecan yznden baarl olamayan Arzu Ar
kan, Karanlk Dnyam adl arks ile iyi not alan lskender Doan ve gr sesi
ile Kkredi imenler adl arksyla ok alk alan Edip Akbayram" arklarn
syler ve sahneyi LCC'nin mankenler revsne brakrlar. Manken kzlarmz
" fazla hazrlanamadklar iin gz doldurmaktan" uzaktrlar. Onlardan sonra,
"geceyi esprileriyle sslemi" Sevil ve Vural, bu sefer ark sylemek iin sah
neye bir kere daha gelirler ve gece onlarla biter. Daha alnacak ok yol vardr.
Fritz Bayer nde, yarmaclar arkada, tam dokuz gn srecek bir turneye
klr. Altn Mikrofon'da artk her trl eilim temsil ediliyor, herkes bir kural
olmakszn cannn ektii ark ile katlyor olsa da, yollara dme gelenei
deimemitir. lzmit, Balkesir, lzmir, Ktahya, Ankara, Kayseri, Adana ve Ga
ziantep illerini kapsayan turnenin drt konserinde d e , gnn adam Arda
Karde "misafir sanat"dr. Ancak Arda, konserler srasnda yakasna yapan
orta kulak iltihab nedeniyle lzmir konserine kamaz. lzmir'de sahneye ka
mayan yalnzca Arda Karde deildir, yarmaclardan mer Aysan da, uyana
mad iin bu ilde sahneye kamaz. Yarma sonladnda , ncl elde
edecek olan Aysan'n hesabna, bu ilden sfr puan yazlmtr. Baz yerlerde
Sevil ve Vural'a da yarmac sanlp oy verilmitir. Baz illerde de "matine -
suare" olmak zere ift konser yaplmas planlanmtr. Gaziantep'te bu yap
lr ve o topraklarn arkcs Edip Akbayram btn oylar toplar. Ancak Anka
ra ve lzmir'in matineleri iptal edilince, baz yarmaclar tarafndan dengenin
bozulduu ileri srlr ve Gaziantep'teki matinenin oylarnn da hesaba katl
mamas istenir. Organizasyon komitesi bu istei hakl grr ve Edip Akbay
ram'n hesabndan olduka ykl bir tenkisat yapar. Ama bu bile sonucu de
itirmeye yetmeyecektir. lstanbul'da, bu sefer Spor ve Sergi Saray'nda yap
lan bir konser sonras alnan btn oylar toplanr ve sonular aklanr: Edip
Akbayram birinci, Salim Dndar ikinci, mer Aysan ise nc olmutur.
dl treni Klp Goldfinger'da yaplr. Yarma, Trk popuna Edip Akbayram
gibi ok salam bir isim hediye etmitir. Akbayram, kendisine oy verenler da
hil kimseyi mahcup etmeyecek ve Trk popunun en nemli isimlerinden biri
haline gelecektir.
1 9 7 1 ylnn en kaydadeer kn gerekletiren Selda, transfer olduu

1 80
 Nur Belda .. . . . . . . . 108 oy
... .. . . ...

Btn oyl a r Arzu Arkan . . . . . . . . . . . . 77 oy

.... . . .

Geri Altn M ikrofon, her zaman erkekle

rin egemen olduiju bir yarma olmutu
ama 1972 ylnda yaplan yarma bunun al
tn biraz kaln bir ekilde izmiti. ki kadn
yarmac, ancak son iki sray paylaabil
milerdi. stelik bunlardan biri, 7 - 8 yl
sonra "Sultan- Yegah" ile tozu dumana ka
Son olarak 1968 ylnda gerekletirilen ve

tacak olan Nur Yolda't . Beinci olan sken

yllk bir aradan sonra 1972 ylnda, G
der Doan ise Nur Belda kadar bile bekle
naydn gazetesi tarafndan yeniden dzen
meyecek, birka yl iinde, koltu!junun al
lenmeye balanan Altn Mikrofon ile ilgili ba
tnda "Kan ve Gl" ile kp gelecek ve en
z rakamlar yle :
nce sonular: tepeye oturacaktr.
imdi de ayrntlar:
Edip Akbayram . . . . .3.350 oy
.. . Edip Akbayram ve Salim Dndar arasn
Salim Dndar .. . . . . . . 2.220 oy . . da kyasya bir rekabete sebep olmu yar
mer Aysan . . . . .. . 1 . 440 oy
..... mann oy dalm da olduka tuhaf. Akbay
Kartal Kaan . . . . . . . . 543 oy
.. . .. . .. ram Gaziantep'te 1 .432 oy toplarken Salim
Jskender Doan . . . . 331 oy. . .... Dndar yalnzca 6 oy alabilmi; Salim Dn
lham Gencer . . . . . . . 297 oy
. . ... . dar'n ! stanbul'daki (Spor ve Sergi Saray)
Muzaffer Uluda. . 295 oy
........ 1 . 6 1 3 oyuna karlk, Akbayram ancak 200
Faruk entrk . . . . . . . . . 263 oy
. . . oyda kalm. stanbul ve Anadolu, oylarn
Hsn Gleryz . . . ... 1 44 oy . . . . ok ama ok farkl kullanm.

Trkola'da da harikalar yara tmakta, sat rekorlar krmaya devam etmekte

dir. Yine bir nceki yl "Sev Kardeim" ateini yakan enay da ban alp git
mitir. Ama asl her yan saran frtna, "Mamy Blue"dur. Bu arknn, farkl ses
lerden be pla yaynlanmtr ve tuhaf bir ekilde hepsi de ok satmakta
dr. Nicoletta, joel Dayde ve lspanyollarn Avrupa piyasasna gnderdikleri en
salam isim olan Pop Tops'n plaklar zaten listenin tepesindedir. Ksa bir za
man ierisinde, bunlarn yanna, arknn bir de Trke versiyonu eklenir. a
nar Yurdatapan'n "5.5 aylkken ilk diini karm, 12 aylkken yrm ve
"R" harfi hari 1 .5 yanda konumay skm" olan olu Arda Karde, imdi
tam drt yandayken karmza km ve babasnn "Oy Anam Oy" haline ge
tirdii "Mamy Blue"yu plak yapvermiti. Atilla zdemirolu'nun ban ekti
i Dn Bugn Yarn elik etmiti Arda'ya ve sonu yalnzca anar Yurdata
pan'n gsn kabartmakla kalmam, maksad epeyce aarak byk bir baa
r haline gelmiti. Arda Karde, nce, arknn bir baka Trke versiyonunu
yapan Sevil ve Vural ("Bir Sana Bir Bana") ile kolay kazanaca bir mcadeleye
girecek, sonra da asl "Mamy Blue" cularla zor bir yara kacak ve onlar da
geride brakmay becererek en tepeye yerleecekti. Son derece demode, bir o
kadar da gz yal bir arknn suyu karlm hali sayabileceimiz " Oy
Anam Oy" , herkese ila gibi gelmiti.

1 81
 Selda'nn 1 00 bin lira alarak getii Trkola'dan kard ilk iki plak olan
" emberimde Gl Oya" ve "Adaletin Bu mu Dnya? " da , "Mamy Blue"nun alt
larnda bir yerde olsa da listelerdedir. Ne Selda, ne de Trkola, bu son derece
pahal transfer ile bir hayal krkl yaamamtr. Her iki taraf da halinden
memnun iine devam ederken, asl dier firmalarn iki ayan bir pabuca sok
mulardr. Her firma kendi Selda'sn yaratmann peine dmtr. Canan,
Hlya ve Tansu gibi isimler, firmalar tarafndan, yeni bir Selda olmalar umu
duyla yola karlrlar. Kuruluunda Hmeyra'nn da pay olan Yonca , Melih -
Hlya - Faruk Folk ls'nden tandmz Hlya'y (Krba) gruptan ayrp
tek bana brakarak ansn dener. Bir iki yl nce "Vefasz" adl pla ile sesini
epeyce duyurmu Banu'nun kz kardei olan Hlya, "Ah Neyleyim Gnl" adl
en bilinen trklerimizden birini ada bir kla sokarak gelmitir nmze.
llk klarn Selda'dan bile nce gerekletiren Canan ve Tansu da yeni um ut
larla donanm olarak yeniden karlar karmza. Tansu, son derece iddial ha-

ye etttim. Ankara 'daki gece kulbm

100 bin l i ra
Kendisi iin kurulmu Sel Plak'tan Trk
ola'ya, o zamann en byk transfer creti
ni ( 100. 000 lira) alarak geen Selda, herke
sin "ye ye bitmez" dedii miktardaki paray
"bir rpda" nasl t kettiini, kendisine so
rulan srarl sorular sonucunda, bir muhase
beci titizlii ile anlatmt.
1 Aralk 1971 tarihli Hey dergisinden :
"100 bin liray nasl yedim ?
... Biliyorsuruz Ankaralym. stan
bul'a gelirken yanma 15 bin lira alm
tm. stanbul'u hi bilmediim ve durma
dan oradan oraya komak zorunda oldu
umdan, her gn en aa 100 lira taksi
paras verdim. En az 5 bin lira dedim
taksilere . . .
Sonra gelir gelmez, yeni plaklarmda
kullanabilmek iin yeni gitar aldm.
Bu gitarlardan biri spanyol, biri ritm,
biri de on iki telli. Hepsine 1 O bin ksur
verdim.
20 bin liray erkek kardeime hedi-
zn dekorunu deitirdiler. Bu yla daha
mit ve gvenle girdiler bylece.
15 bine yaktn bir parayla kendime ve
sevdiklerime pantolon ve bluz aldm.
nk korkun ekilde pantolon hastas
ym. Elbise giydiim anlar nadirdir. Fakat
ok zevkli elbiselerim de var.
Aynca ocukluumdan beri beraber
olduum iki kz arkadam bu yl doktor
ktlar. Benim o kadar kahrm ektiler ki
(kimse benim arklarm dinlemezken
onlar gnn sekiz saati dinlemek zorun
daydlar) . . . Plak ilerim bittikten sonra
ok iyi bir tatili hak ettiimize kanaat ge
tirdik. Geri kalan paray bir rpda yiyi
vermiiz.
imdi be paraszm ama bu paray
beni bir yl kaplarda srndren plak
lara olan hrsmdan dolay yedim. Oooh
olsun. . . "
Daha titiz bir muhasebe: Ankara'dan bir
likte getirilen s bin lira ile Trkola'dan al
nan 100 bin liray toplayn, eder 1 1 5 bin li
ra. Bundan, taksicilere verilen 5 bin, gitar
lara verilen 10 bin, kardee verilmi 20
bin, pantolon ve bluzlar iin umu 1 5 bini
karn, kalr 65 bin. Tatile giden para ite
bu . . . Daha titiz bir hesaplama da yaplabilir
di ama, gitara verilen ksurat buna ne ya
zk ki izin vermiyor.

1 82
zrlanm bir plakla ansn bir kere daha denemektedir. n yznde Fikret K
zlok'un "Kime Sormal" adl arksnn bulunduu bu plan arka yznde de
Dnm'den Muhtar Turan'n dzenledii "Nazende Sevgilim" vardr. Graf
son, "hibir fedakarlktan" kanmam ve iin erbab herkesi Tansu iin sefer
ber etmitir. Sahibinin Sesi'nin tasfiyeye karar vermi olmas nedeni ile firmasz
kalan arkclardan biri olan Canan da Sayan' semi ve firmann destei ile
hazrlklara balamtr. arkc, nce, Sahibinin Sesi'nden km son pla
olan "Gel de iz Kaderimi" ile piyasay yoklayacak, ardndan da Sayan'l ilk
plak olan "Ay iei" ile Selda'nn ardna dmeye alacaktr. Ama ok daha
ciddi bir ekilde "Selda gibi" hazrlanan bir baka isim vardr. Nee Karab
cek'in kz kardei Glden Karabcek'tir bu. ah Plak, drt ba mamur bir e
kilde hazrlad bu gen arkc ile Selda'nn yerine taliptir. Kk Karab
cek'in, Selda'nn yerine oynad, eletirmenlerin gznden de kamaz: "K
sk, kendine zg, renkli bir sese sahip olan gen arkcnn tonlamalar Sel
da'ya benziyor. . . " Glden Karabcek, "Adaletin Bu mu Dnya?" ve "Gnl Da
" adl plaklarla elbette Selda kadar ses getirmez ama, buruk sesi ve ergenlik
gnlerine skp kalm gibi duran tavr ile epeyce hayran edinecektir. Bu hay
ran says, zaman iinde artacak ve 70'lerin ikinci yars ile SO'lerin ilk yarsn
da Glden Karabcek, "dii Orhan Gencebay" mertebesine kadar ulaacaktr.
Ama Selda'nn baars , itah kabartan tek baar deildir. enay da, herkesi ks
kandracak eyler baarmtr. Bir nceki yl kan "Benim Olursan" adl plak
beenilmesine beenilmitir ama, yllardr baarya hasret enay' tatmin ede
cek apta bir ilgi domamtr. enay'n istedii miktarda baary getirecek
olan ark, bu plan arka yzndedir. Geen yl km plan arka yznde
yer alan "Sev Kardeim" radyolarn da destei ile herkese duyurulmu ve her
kes bu arknn peine dmtr. enay nihayet eytann bacan krmtr.
Yllardr durmadan alm didinmi, bata erif Yzbaolu ve stanbul Geli
im olmak zere, memleketin en kaydadeer mzisyenleriyle ibirlii yapm
ama buna ramen neredeyse hi ses getirememi olan enay, ancak yllar sonra,
bir plan pek de fazla ey umulmam olan "B" yzyle baary yakalayabil
mitir. enay'n durumuna benzer bir durumda olan bir baka isim de Erol Ev
gin'dir. llk Altn Mikrofon Yarmas'nn yapld 1964 ylnda yarmaclarn
arasnda yer alan, hemen ilk elemeler sonrasnda yarma d kalan ve o gn
bugndr her trl abaya ramen kaydadeer bir ilerleme eld edemeyen
Erol Evgin de, Grafson vastas ile ansn bir kere daha denemek zeredir. Bu
sefer de, gnn i yapan eilimlerine son derece uygun "Karacaolan Der ki"
adl 45'lii ile ortaya kmtr ama bu da bir ie yaramayacaktr. Plak bir mik
tar satacak, eletirmenlerden iyi not alacaktr ama, Erol Evgin'in yllardr bek
ledii k bu deildir. Bunun iin epeyce bir zaman gemesi gerekmektedir.
Erol Evgin ancak be yl sonra Melih Kibar ve idem Talu ile tanp bir-

1 83
likte almaya balayacak ve ondan sonra eytann bacan kracaktr. Tpk
Ali Rza Binboa gibi. Binboa da, Cenan Akn'n, 1970 TRT byk dln
kazanm arks "N'oldun Gnl" , "Mehriban" adl bir baka arkyla birle
tirip ilk plan yapmtr. Opera ile olan balarndan dolay, pop evreleri, Ali
Rza Binboa'y ok ciddiye almaz ve bu ie bir fantezi gzyle bakarlar: "Bin
boa opera sanats olduundan, paralar pop mzik dinleyicilerine biraz ters
debilir. . . " Aslnda, son derece ilgin bir denemedir ama opera sanatlarnn
popa bulamas konusunda hemen hemen herkes her zaman pein hkml
dr, bu sefer de byle olmutur. arkcnn firmas Alfon bile bunun byle ol
duuna inanmtr. Firma yalnzca pla piyasaya srmekle yetinir ve piyasaya
yeni bir arkc sunmann gereklerini yerine getirmez. Ali Rza Binboa da,
Erol Evgin kadar olmasa bile, bir zaman bekleyecektir. llk Eurovision elemele
rinin an sesi duyulur duyulmaz Binboa hareketlenecek, 1 975 ylnn bala
rndaki elemeler srasnda da adn btn memlekete ezberletecektir.
Piyasaya hakim olan iki eilime de (aranjman ve Anadolu pop) kendini pek
kaptrmadan yolunu izen ama bunu yaparken her iki eilimi de tamamen red
detmeyen Erkin Koray; "Mamy Blue"ya, Selda'ya, enay'a ve btn dier b
yk isimlerin ok iddial yeni plaklarna ramen listelerin tepesindedir. "Ya
mur" , Erkin Koray'n o gne kadarki en baarl pla olmutur. Koray, pop pi
yasasnn ar arabesk diye burun kvrd bir alana el uzatm ve buradan se
tii bir arkyla yepyeni bir bileime ulamtr. Bambaka bir yoldur bu. Erkin
Koray'n, arky getirip brakt nokta, arabesk ya da alaturka arklarn Batl
hale getirilmesinden , alnp sylenmesinden ok daha farkl, ok daha ilerde
bir noktadr. Ezgi, melodi ya da malzeme ne olursa olsun, nemli olann niyet
olduunu sylemeye almaktadr Erkin Koray. Girilen bu yol ok salam bir
yoldur ve Erkin Koray btn gcyle bu yolu yrmeye devam edecektir.
"Yamur"un hemen arkasndan "Sen Yoksun Diye" gelecek ve ksa saylabile
cek bir zaman ierisinde, Trk popunun en renkli, en salam, en yaratc ark
lar arka arkaya karlacaktr. Erkin Koray, neredeyse tek bana, Anadolu pop
ve aranj man akmlarnn yanna bir nc akm eklemitir. Kendisinin yarat
t ve sonradan takipisi epeyce fazla olacak byl bir akmdr bu.
1972 ylnn ilk yarsnda, aranjman olduka silik kalr. 1972 yl da, Ana
dolu popun bir baka altn dnemi olacak gibidir. Fecri Ebciolu, "bir folk
devri geldi geti yurdumuzdan, son gnlerini yaayan bu akm mzikseverleri
bktrd" dese de, Selda'nn peinde srkledii yeni isimlerin yannda, her za
manki byk isimler de bu alandaki yar byk bir ciddiyetle srdrmekte
dir. Alpay "Dalarn Gzyalar" ve "Hem Okudum Hem de Yazdm", Cem
Karaca, Kardalar ile birlikte (henz bir nceki plaklar "Kara Ylan" satmaya
devam ederken) "Mehmet'e At", Fikret Kzlok "Gn Ola Devran Dne"yi,
aa yukar ayn sralarda piyasaya vermitir. Erkin Koray gibi, her zaman

1 84
kendine zg bir izgide gitmeye istekli Erol Bykbur bile bu olup bitenle
rin etkisinde kalm ve "yepyeni bir anlayla doldurduu Burcu Burcu drtl
s"n piyasaya vermitir. Asl srprizi ise, yllarn arkcs mr Gksel ya
par. "Sevemem Artk" adl arks ile, kendisinin bile ummad bir zafer elde
etmitir. Esin Afar ( "Gel Dosta Gidelim") , Blent ve Korhan ( "Bugn Ayn
dr") , Esin Engin ( "Dk Zlfn Meydane Gel") , Yonca ls ( "Gzel
leme") , Ayten Alpman ( "Ben Yrrm Yana Yana" ) , Timur Seluk ( "Duyar
msn?" ) , Moollar ( "Alageyik Destan" ) , Ersen ( "Dertli Kaval " ) , Mustafa Al
pagut ( "Garip Blbl Gibi" ) , Edip Akbayram ("Kkredi imenler" ) , Ergder
Yolda ( "Anadolu Rzgar" ) , Bunalmlar ( "Knal Gelin") , Kamuran Akkor
( " idem Der ki" ) , Dnm ( "Sevsem ldrrler" ) , Asu Maralman ( "Ya
nan Yanan" ve "Hudey Hudey"), Modern Folk ls ( "Diley Diley Yar" ) ve
inci ayrl ( "Postac") da, bizden ezgileri pop ile harmanlayan dier isimler
olur. Aslnda inci ayrl'nn durumu biraz farkldr. Alpay'a yazd arklar
ile sivrilen ve Nesrin Sipahi'ye verdii "Kara Mehmet" sonrasnda herkesin
bana t bir isim haline gelen Bora Ayanolu'nun bir arksdr "Posta
c" ve tamamen Anodolu Pop olarak etiketlenebilecek bir ark deildir. Ama
Bora Ayanolu'nun gnl bundan yanadr. Sanatnn ayn sralarda Gnl
Akkor'a verdii "Gller ve Dudaklar" ise ok daha farkldr. Daha Batl bir
bestedir "Gller ve Dudaklar" . Bunu da boydan boya aranjman akmnn iine
tkmak belki zordur ama, arknn genel yaps byle yapmaya tamamen im
kan vermiyor da deildir. Ama aranjman alannda bayra asl tayanlar, hi
phesiz Pekkan kardelerdir. Semiramis Pekkan, "Senden Vazgeemem" ile
yola koyulmutur bile. Fsun nal da "Flrt" ile, nceki plaklarnda ulaa
mad bir baar yakalamtr.
Anadolu pop - aranjman arasndaki kavga bitecek gibi deildir. Bu ekime,
piyasann btn dengelerini altst ettii iin, herkes bu konuyu konumakta
ve bir yerinden ekitirmektedir. "Folk. . . folk. .. " deyip eletirileri arka arkaya
sralama konusunda Fecri Ebciolu yalnz deildir. Her zaman ok sessiz olup
yalnzca iine bakan caz ve pop dnyasnn nde gelen isimlerinden Lamia bile
sesini ykseltmitir: "Folku dejenere eden kiiler var. Modern Folk ls ve
belki yzde 9 - lO'u dnda hepsi esnaf. Ayrca kibirlerinden de yanlarna yak
laamazsnz . . . " Aslnda sorun, Anadolu pop eilimli olmayan plaklarn hi sat
mamas, bu tr mzik yapmayan ou ismin isiz kalm olmasdr: "ismet S
ral'n isiz gezdii, Emin Fndkolu'nun mini etekli antzlre elik ettii, Ay
han Ynku'un bir otelde yemek mzii yapt, Faruk Akel'in bir pavyonda
alt, Sheyl Denizci'nin piyasa arklarn plaklara ald . . . Gn Yksel ve
Burhan Tongu'un evlerinde oturduu" bir zamandr bu. Caz dnyamz, 60'la
rn bandaki Trke pop hareketine muhalefet etmi ve bu eilimi yok say
maktan vazgememitir. imdi de ykselmekte olan Anadolu popa tepki duy-

1 85
maktadr ve Trke szl arkdan artk ekmek yiyemeyen herkesle birlikte
ortal datmaya karar vermitir. Ama "ben iyiyim, sen ktsn" diye ortal
velveleye vererek iin seyrini deitirmek mmkn deildir. Bu tr akmlar
durduk yerde ortaya kmazlar ve onlar douran artlar deimedike de inie
gemezler. Ne yaplsa botur ve zamann gemesi gerekmektedir.
Ayn sralarda byk bir kavga daha vardr. Bu sefer btn arkclar, mzis
yenler ayn taraftadr ve karlarna TRT Merkez Denetleme Kurulu'nu alm
lardr. Denetleme Kumlu'nun ok keyfi davrand ve radyo ve televizyonda
yaynlanmasna izin vermedii arklar iin gsterdii gerekelerin temelsiz,
sama hatta kimi zaman komik olduu hep sylenegelmekteydi zaten. Ama ilk
defa 1972 ylnda, btn arkc ve mzisyenler gbirliine giderek, kurulu
aka eletirmeye ve deimesi iin aba harcamaya baladlar. Ban erif
Yzbaolu, Selmi Andak, anar Yurdatapan, Atilla zdemirolu ve Ergder .
Yolda gibi nemli isimlerin ektii epeyce kalabalk bir grup Trk - l'in G
msuyu'ndaki binasnda toplant stne toplant yaparak ortak kararlar alma
ya alt. Denetleme Kumlu'nun, "mzik hatalarn deerlendirmekte hangi
ly kullandnn" belli olmad ve "entonasyon konusunu deerlendir
mekte tutarsz" olduu sylenmekteydi. Uzun tartmalardan sonra uzun bir
liste oluturulmutu. Kurulun kyaslamalarnda tutarsz olduu ("drt yan
daki bebek, Viyana Korosu ile kyaslanyor" ) , enstrmanlar bile tanmad
("bir plakta mevcut olmayan bir enstrmann akortsuz olduunu syleyebili
yor") , ayn band bir defasnda red bir defasnda kabul edebildii ("kuruldaki
kiilerin psikolojik durumlarna gre kararlar deiiyor" ) , btn dnyada ser
beste uygulanan yeni akm ve denemelere yolu kapad ("hafif Bat mzii
sazlar yannda balama kullanmay bu kiiler su olarak gryor") ve benzeri
konular uzun uzun, rnekleriyle tartldktan sonra, mzisyenlerimiz, bu ku
rulun deimesi gerektii sonucuna varyordu: "imdiki denetim kurulu he
men deimeli, yerine diskjokey'lerin, sz denetleyecek bir sorumlunun ve
teknii denetleyecek bir tonmayster'in girecei yeni bir kurul oluturulmal
dr. . . " Ar bir denetimin altnda inlemekte olan mzisyenlerimizin hayallerini,
elbette tamamen denetimsiz mzik yaplabilecek bir ortamn yaratlmas ssle
mekteydi ama o zamanki artlarda bunun olabilmesi imkanszd ve onlar da
ancak "kurulun bir para iyiletirilmesi" gibi bir talepte bulunabiliyorlard.
Ancak ne bu toplant, ne de daha sonra yaplanlar hibir sonu vermeyecektir.
Bir zaman sonra, Denetleme Kumlu'nun nitelii deiecek, yeleri arasna m
zisyenler de girecek ama sonu yine deimeyecektir. Yarattnz ya da syle
diiniz arklar birilerine ulatrabilmeniz iin sizin abanz yetmeyecek ve bu,
kurulun azndan kan sze bal olacaktr. Mzik dnyas, ii gc yasakla
mak olan bu tr kurullardan, ancak 90'larla birlikte patlayan zel radyo ve te
levizyonlar sayesinde kurtulacaktr.

1 86
 Neredeyse kadrosu tamamen deimi olan (yeni elemanlar Serhat Atuk, Ul
vi Krml ve Tayfun Saesen'li) Mavi Iklar sekizinci ylna girer; TRT Merkez
Denetleme Kumlu'nun drt arksn "detone" gerekesiyle red ettii llhan Tel
li, arklarn bir bilir kiiye dinleteceini ve o da detone olduunu sylerse
mzik hayatna son vereceini syler; lsmet Ay, Dormen Tiyatrosu'nda dzen
lenen bir gece ile 30. sanat yln kutlar; getiimiz yl, bir ay almak zere
gittii Tahran'da tam sekiz ay kalan Ay - Feri, bu sefer daha uzun bir sre iin
yeniden gider; Norayr Demirci, lstanbul Plak ile anlar ve yalnzca bu firma
dan kacak plaklar iin ter dkmeye balar; Murathan Mungan, Hey dergisin
de yaymlanan ilk yazlarndan birinde, Erkin Koray'n Urfa'da verdii bir kon
seri anlatp arkcy vglere boar ve yllar sonra "dans dans" diyerek bam
z ok artacak olan Tolga Han (Mustafa ingita) , Hey'in sinema yarmasn
kazanp "artk ben de kamerann karsna kacam" derken, Paris maceras
na kendini kaptrd iin epeydir sesi soluu kmayan Hmeyra, bu sefer Bo
ra Ayanolu'nun bir arks olan "Adm Kadn" ile kp gelecektir. Bora Aya
nolu'nun, "kadn" sorununa ok ada bir ekilde bakt arks, Hmey
ra'nn sesinden g alarak epeyce hzn yaratacaktr.
Trk popunda "onunla bununla birleme" rekorunu kimseye kaptrmak iste
meyen Moollar bu sefer de Selda ile birleir ve bir plak ("Yalan Dnya") sonra
ayrlr; Bar Mano ve krk yllk firmas Sayan, "Filler ve Kurbaalar" adl plak
yznden kapr; Fato Gman, "lnziva" adl bestesini lva Zanicchi'nin plak ya
pacan aklar; Mehmet Taneri, Sezen Cumhur nal ile szlemesi bitene ka
dar bekleyeceini ve ancak bundan sonra plak yapacan syler; Orhan Gence
bay, son pla "Ben Sevdim de Ne Oldu" ile listelerin tepesinde aylarca kalr; Zeki
Mren, Richard Harris'in bizde de ok sevilmi arks "My Boy"u, Fecri Ebcio
lu'nun szleri ile "Olum" olarak "prlanta sesi ile" plak yapar ve Ajda Pekkan
mini ort giyerek kt konserlerinde "Tatl Dillim" ve "Sev Kardeim" arklar
n da syleyip alklanrken, Fikret Kzlok yine durmayacak ve bu sefer, belki de
en gzel pla olan "Leylim Leylim / Gzlerinden Bellidir"i yapacaktr.
Bir de Apollonia tela balayacaktr yeniden. Ay - Feri'nin Selmi Andak, Asu
Maralman'n anar Yurdatapan, Fsun nal'n Atilla zdemirolu besteleri ile
festivale bavurduu duyulmutur bile. Apollonia merak bu isimlerle snrl
deildir. zdemir Erdoan, Yasemin Kumral ve Ali Kocatepe de, kendi bestele
ri ile sraya girmitir: ans, talih, kader, ksmet diyerek beklenmektedir.

Ka lbim Bir Pusula

Apollonia'da ans, ilk bestesini yapp Atina'ya gnderen zdemir Erdoan'a

glmtr. Festival komitesi, Trkiye'den gnderilen otu -_a yakn ark iin
den, zdemir Erdoan'n "Gurbet"ini semitir. Caz dnyamzn en iyi isimle-

1 87
rinden saylan, gnl de bu alanda olduu iin, epey uzun bir sre Trk popu
na uzak durup dudak bken zdemir Erdoan, ancak 60'larn ikinci yarsnda
Trke ark sylemeyi kabul etmi ve Sezen Cumhur nal'la anlaarak, onun
sz yazd arklar sylemeye balamt. arkc, mzie hep byle devam et
menin anlamszln grm olmal ki, artk bambaka bir yola sapmaya, ken
di arklarn kendisi yazmaya karar vermi ve "Gurbet" de, bu kararn ilk orta
ya kan sonucu olmutu. Erdoan, bu ilk bestesini, muhtemelen, bir plak ya
pp ortaya srmek yerine, herkese duyulmas ve anlalabilmesi iin bir festi
vale gndermi ve imdi de elemeleri kazand iin bu istei yerine gelmiti:
"n jri beni Trkiye'yi temsile layk bulduu iin sevinliyim. Sevincimi bir
kat daha artran ey, mzik hayatmda sz ve mzii bana ait olan ilk bestem
le byle bir baary kazanmamdr. Folk trnde olan bu paray Mersin otelin
de alrken yapmtm. Cem Karaca dinledi ve bunu mutlaka Atina'ya gn
dermemi istedi. Sonu Cem'i hakl kard. .. Trkiye'ye baar ile dneceimi
umut ediyorum" diyordu zdemir Erdoan. Sanat "Kime desem derdimi ben
bulutlar, bizi dost bildiklerimiz vurdular" diye balayan arksndan olduka
umutluydu ve bunu byk orkestraya uyarlamak iin gerekli almalara ba
lad. zdemir Erdoan'n, ilk bestesi ile Atina'ya gidecei duyulur duyulmaz
dedikodu arklar da dnmeye balad. Mzik piyasas, "Gurbet"in, ok da z
gn olmadn ve baz trklerimize benzediini konumaktayd. Ergder
Yolda'n bestesi "Kara Kuzu"nun bir Yunan arksnn ayns olduunun konu
ulduu gnlerdir ve herkes bu konuda apansz ok hassas davranmaya bala
mtr. Bunun zerine zdemir Erdoan, yanna, bu ylki yarmada da jri
yesi olmas muhtemel Muammer Yeil'i alp bir basn toplants dzenler ve
iddialar cevaplandrr: "Bu folk deildir. Halk ezgilerinden yararlanarak yapt
m bir bestedir" der ve Binali Selman'n zurnas ile elik ettii bu arknn, ilk
e gireceini syler. Yarmaya ok az kala, bu sefer de zdemir Erdoan'n
diskalifiye edildii haberleri duyulmaya balanr. Yarma artnamesine gre,
" festivale katlan eserlerin, daha nce hibir yerde yaynlanmam olmalar"
gerekmektedir ve "Gurbet"in plan piyasaya sren zdemir Erdoan da bu
arta uymamtr. Bu sylentilerin kmas iin bir neden daha vardr. Festival
komitesi, yaracak tm ark ve arkclarn adlarnn yer ald bltene zde
mir Erdoan' dahil etmemitir. Ancak ksa bir sre sonra, festival komitesinin
bakan Takis Cambas'n aklamas yreklere su serper: "zdemir Erdoan'n
festivale katlmamas iin sebep yok. .. " Bunun zerine kafilemiz yollara der.
Atina'ya varldnda, bir aknlk daha yaanr. Bastrlan brorlerde, lke
miz adna yaracak kii zdemir Erdoan'n ei Ayen Erdoan olarak ilan
edilmitir. Bu karklk da dzeltilir ve yarma balar. zdemir Erdoan, ba
ta " dansz gibi oynayan talyan arkcs Aura D'Angelo" ve "hibir zellii ol
mayan amatrlerin amatr Fransz Didier Marouani"yi glgede brakan bir
1 88
performans sergiler ama yalnzca puan farkla finale kalamaz ve elenir. "Yce
takdir jrinin olduu iin yaplacak bir ey yoktur" .
Ayn yarmaya ark gnderip mutlu sona ulaamayanlardan ilk harekete
geen Asu Maralman olur. Maralman, yarmak iin bavurduu iki arky
nl arkal tek plakta toplamtr. "Dile Benden Ne Dilersen" ve "Bana Gzel
Bir ey Syle" adl arklarn ikisi birden anar Yurdatapan'ndr ve Trk po
punun ok ender grd kadar salam ve dokunakldr. Ama her ikisi bir
den, "zengin folk gemiimiz" ile yorulmamtr ve muhtemelen yalnzca bu
nedenle Atina'dakilerin pek umurunda olmamtr. Ama her iki ark, Asu
Maralman'a beklediinden fazlasn verir. Bu plak, ok satmakla kalmaz, ar
kcnn nnde farkl bir yol da aar. Asu Maralman, artk hep sk bestecilerle
alacaktr. Yurdatapan'dan sonra Bora Ayanolu ve ardndan da Selmi Andak
ile ortak almalara girecek, Selmi Andak ile olan ibirliinden mkemmel
sonular elde edecektir.
Bunlar olup biterken, Fikret Kzlok yine kimseyi artmaz ve "Leylim Ley
lim" ile piyasay allak bullak eder. Bu plak da peynir ekmek gibi satmaktadr.
Sanatnn firmas Grafson, bundan duyduu heyecan, (bu sefer iki tam sayfa)
ilanla paylar herkesle: "Grafson - H. rgpl, her pla ile liste ba olan Fik
ret Kzlok'a Leylim Leylim iin teekkr eder. . . " Regal firmas da, artk elinden
karm olduu Ajda Pekkan'n nc albmn yaynlar. arkcnn ilk iki
albmne girmeyen 45'likler, Odeon'a yaplan dier plaklarla harmanlanr ve
basit bir ekilde "Ajda Pekkan" olarak adlandrlarak piyasaya verilir. Ajda Pek
kan artk bambaka bir yoldadr; iin iine Paris karmtr, Philips ile zerle
rinde ok daha fazla dnlm plaklar yapmaktadr. Belki Philips'ten kan
"Sensiz Yllarda" ve benzeri arklara alan kulaklardan dolay, bu albme gi
ren arklara, bata eletirmenler olmak zere herkes dudak bker: "Tek tek
dinlediimizde beenebildiimiz paralar, birbiri ard sra dinlediimizde pek
bir ey vermiyor imdi. Tabii baz noktalar gznne almak gerek. Paralar es
ki, bazlarnn szleri artk doyurmuyor. Zaman mzik anlaymza nice eyler
getirdi. Ve yine zaman, yepyeni bir Ajda Pekkan kazandrd bize . . . " Aslnda
mesele, bir 45'lik ile bir albm yapmann farkl eyler olduunu anlamam
mzik piyasamz ile ilgilidir. Bu iki formatn birbirine benzemedii, farkl bir
niyet ve anlay ile hazrlanmalar gerektii kimsenin umurunda deildir. He
men hemen (kendilerine bal olan arkc ve gruplarla birlikte) btn firmala
rmzn 45'lik ve LP arasnda grd tek fark, zerlerine sdrlabilir ark sa
ysdr. "45'liklere iki ark, LP'lere on ya da on iki ark koymak zorunda oldu
umuza gre, be ya da alt pla olan herkese bir LP de rahat rahat yapabili
riz" diye dnmektedir herkes. Kimsenin aklna, bir albm hazrlama iini,
daha en bandan itibaren farkl bir proje olarak tasarlamak gelmemektedir. Bu
dnce biimi, 45'lik formatnn ortadan ekilip, meydan yalnzca albmlere

1 89
brakt , SO'lerde ve 90'larda da srecektir. zellikle 90'lar, bir ya da bilemedi
niz iki 45'lik (ya da single) olarak yaplsa ok daha iyi edilecek olan yzlerce
albmn arka arkaya piyasay doldurduu bir zaman dilimi olur. "Pop patlad"
denilerek, binlerce kt ark, bir iki iyi arknn srtna yk edilip albmlerin
iine doldurulur. Ama daha 70'lerde bile, byle dnmeyip baka trl davra
nanlar da vardr. Hrel de bunlardan biridir. Hrel, kendi adlarn ta
yan ve 45'liklerini de koyduklar ilk albmlerinde yeni arklara da yer vermi
lerdir. stelik, yer verdikleri 45'liklerin kaytlarn yeniden yaparak, sound ve
kayt kalitesini bozabilecek her trl unsuru darda tutmak istemilerdir.
Eletirmenler, " Hrel kendini tekrarlyor" da dese, "paralar, eski ekilleri
ile daha olumluydu" da dese, Hrel kardeler, bir albmn, bir 45'likler topla
mndan ok daha fazla, ok daha baka ey demek olduunun bilinciyle hare
ket etmitir.
45'lik alannda sren Fikret Kzlok'un saltanat, bir sre sonra Yurdaer Do
ulu tarafndan sona erdirildi. Listelerin yeni fatihi, "Elveda Meyhaneci" adl
arks ile Yurdaer Douh'ydu artk. Yeni plaklarn da ard arkas gelmiyordu .
Rekabetin gittike glendii piyasada, aradan syrlmak iin farkl formller
gelitirilmeye balanmt. Yonca firmas da, kendisine bal olan drt nemli
kiiyi ayn plakta bir araya toplayarak yeni bireyler yapmaya alanlardand.
nnn doruundaki Hmeyra; Ali Kocatepe, Bora Ayanolu ve Esin Engin gi
bi gen isimlerle bir araya gelmekten imtina etmemitir. "Akdeniz arks" adl
ark , "ayn plakta hep beraber sylyorlar" slogan ile srlr piyasaya. Bir s
re sonra, Ali Kocatepe'nin ok daha ileri noktalara tayaca, ok arkcl plak
larmzn ilkidir bu. Akdeniz'i, Antalya ve Mersin'li plaklar takip edecek; Ali
Koca tepe, her festival ya da etkinlik iin zel bir ark besteleyecek, zel bir
plak yapacaktr. Fransa defterini kapatma benzeyen Timur Seluk da, yeni
plan aa yukar ayn sralarda srer piyasaya . "Bugn Yarn Daima" adl
plak, Philips tarafndan karlmtr. Ama piyasay asl allak bullak eden plak
Ajda Pekkan'dan gelir. Regal'den sonra getii Philips ile, adn iyi arkcya
karan birka plak yapan Ajda Pekkan, byk bir hamle iinde olduu grlen
stanbul Plak'a gemitir. "Olanlar Oldu Bana" adl plak da bu ibirliinin ilk
rn olur. Yllar sonra, Goran Bregovi'in "benim arkm" diyecei, Yugoslav
folklorundan alnan bu parann zerine Fikret ene sz yazmtr. Bylece,
piyasann en ok merak ettii bir baka konu da aydnla kavumu olur. Fik
ret ene, lstanbul Plak'ta da Ajda Pekkan' yalnz brakmamtr. Ancak hemen
arkasndan kan "Dert Bende" pla ile bu ibirlii kesintiye urar. i hep "ha
fif"ten alan stanbul Plak, bnyesine katt btn arkclar kendisine benzet
mekte ve ok satmak iin her trl standard ayaklar altna almaktadr. Bunu
Ajda Pekkan'a bile yapabilmitir. Ne yapaca ok merakla beklenen bir baka
isim olar Bar Mano da "lm Allahn Emri" ile kp gelmi ve kafalardaki

1 90
tm soru iaretlerini silmitir. Tpk Fikret Kzlok ve Cem Karaca gibi, Bar
Mano da Anadolu popun kalelerinden biridir ve her plakla bunu daha da sa
lamlatrmaktadr. "Sevemem Artk" ile gelmi gemi en ses getiren plana
imza atan mr Gksel "Alyormusun", Ersen, henz Moollar ile birleme
den nceki dneminde tamamlad "Kozan Da " , Cem Karaca ve Kardalar
"Askaros Deresi" , Yurdaer Doulu "Unut Sevme Beni", Tanju Okan "yle Sar
ho Olsam ki" , Erol Bykbur "Zleyha" , Erkin Koray "Hor Grme Garibi" ve
Fsun nal "Senden Baka" ile byk grlt koparmaktayken, gencecik bir
isim olan Nilfer aralarna dalacak ve "Kalbim Bir Pusula" adl pla ile ortal
inletecektir. 1970 ylnda, Hafta Sonu gazetesinin Altn Ses yarmasnda birinci
olan Nilfer, ilk pla iin neredeyse iki yl beklemitir. Kapsnn eninde so
nunda yarmada dikkatlerini ektii birileri tarafndan alnacan uman Ni
lfer evine ekilip beklemeye balamtr ama, gelen giden olmadm grnce
i baa dt deyip , yarma srasnda kartn eline tututuran Nino Varon'u zi
yaret etmeye karar vermitir. Gen kz oktan unutmu olan Nino Varon, bir
deneme kayd yapmay kabul eder ve bir sonraki Nilfer plann "B" yz ola
cak olan "Neden" adl arky syletir gen kza. Hem Nino Varon, hem de plak
irketinin sahipleri, bu gl ses karsnda olduka heyecanlanrlar ve hazrda
ki "Neden"e aldrmayarak yepyeni bir plak hazrlamaya giriirler. Bir tarafnda
"Taka Takata", dier tarafnda "Acropolis Adieu" adl arklarn Trke versi
yonlarnn bulunduu plak, ksa bir zamanda hazrlanr ve piyasaya srlr.
Sonu byk bir baardr. Trk popu, epeydir bekledii gen ve ok gl ses
li birine btn kaplarn amtr. Bu plak, Trk popu iin bir baka adan da
nem kazanr. "Kalbim Bir Pusula"mn szlerini Sezen Cumhur nal yazmtr
ve bu ark , sz yazarmzn son yazd hit olur. Bylelikle Sezen Cumhur
nal, 1962 ylnda balad sz yazarln, bir on yl sonra, 1972 ylnda nokta
koyar gibi olur. Aslnda nal, birtakm denemelere giriip, sz yazacaktr ama,
Nilfer'e yazd bu arkdan sonra yaptklarnn hibiri ses getirmeyecektir.
Sularn bir trl durulmad Moollar'da, tekrar hareketli gnler balam
tr. Grupta, sonu gelmeyen bir kararszlk var gibidir. Bir iki ay iinde yaana
cak kkl gelimeler ncesinde Cahit Berkay'n yapt aklamalar, grubun
bir yol ayrmnda olduuna iaret eder: "Bilindii gibi Anadolu pop; Trk
folklor temalar, alglar ve iirleri ile pop mziin elektronik imkanlar ve
sistemlerinin birletirilmesi ile meydana gelen bir stildi. Moollar, Bat'nn
ada mzikileri ile ayn anlay paralelinde olarak almalarn gelitir
mektedirler. Bu gnlerde Bat'da progressive mzik (gelitirici mzik) diye bir
akm var. Bu tarzn zelliklerinde; klasik, jazz, pop, rock ve blues stillerinin
birletirilmesi var. Elektronik bulular, yine her zaman olduu gibi nemli bir
yeri igal ediyor. Moollar'n bugnk almas, progressive sistem ile Trk
folklor mzii sistemlerinin kaynatrlmasn ngryor. Ar Da Efsanesi,

1 91
almalar yaptmz yeni sistemin ilk olumlu denemeleridir. . . " "Sistem" ya da
"stil"in ne olaca konular, kavga grlt koparlmadan, grubun iinde ses
sizce halledilememi olmal ki, bu aklamann zerinden ok fazla gemeden,
Murat Ses'in gruptan atld haberleri duyuldu. Haberler doruydu. Aziz Az
met'ten sonra, Moollar' asl yaratanlardan biri daha eksilmi, Murat Ses gru
bun dnda braklmtr. Aklama yine Cahit Berkay'dan gelir: "Murat'la an
laamyorduk. oktandr provalara gelmiyordu. Bu durum da tabii ilerleme
mizi nlyordu. Deiiklik bizi daha kuvvetli yapacaktr. . . " Ne yazk ki yle
olmaz. Murat Ses'in grup dnda kalmas ile birlikte, Moollar'n altn a da
sona ermitir. Bundan sonra, tekrar ve yalnzca tekrar vardr. Grup, Murat
Ses'in boluunu Gken Takan ile dolduracak, solist olarak da, bir zaman
nce birlikte alp kavgal grltl ayrldklar Ersen'i seeceklerdir. Ama
Ersen ve Moollar'n ayr plak firmalarna bal olmas bu ibirliinin istendii
gibi gereklemesini nleyecek ve bir sre sonra iki taraf "yalnz sahne al
malar iin birletiklerini" aklayacaklardr. Aslnda grubun, tam olarak ne
yapmak istedii belli deil gibidir. nce Bar Mano, sonra Selda ile birleil
dii byk bir tantanayla ilan edilmi, ancak ksa bir sre sonra ayrlk haber
leri duyulmutur. imdi de, daha nce birlikte allm ve memnun kalnma
m Ersen'e bavurulmaktayd. yle ya da byle, grubun zerinde en ok hak
k olan Murat Ss artk yoktu ve Moollar, onun yokluunu ok fazla hissede
cekti. Murat Ses, ok deil bir iki ay sonra, Mavi lklar'n solisti Nejat Tok
soy'un da iinde bulunduu Ar Da Efsanesi adl bir grup kurarak, ie kal
d yerden devam etmeyi dener. Tam bu sralarda, Moollar da Ersen'den vaz
getiklerini ve Cem Karaca ile birleeceklerini aklar. Moollar'n kapsn
almad bir Cem Karaca kalmtr ve imdi sra ona gelmitir. Neyse ki bu
sefer her iki taraf da ayn firmaya baldr. Anl anl konserleri, birlikte yap
lan ilk plak olan "Obur Dnya" takip eder. Sanki bu beraberlik de pek uzun
srmeyecektir ama, en azndan imdiden, ManoMongol'dan daha ie yarar
sonular vermitir.
Moollar - Murat Ses tartmalarn, bir sre sonra, Sayan - enay kavgas gl
geler. Artk btn mzik piyasasnn konumaya balad tek konudur bu. "Sev
Kardeim" ile milyona yakn plak satm olan enay ve firmas arasnda, ar bir
para pul kavgas balamtr. Sayan'n yetkilileri, erif Yzbaolu ile "plak ba
na 1 lira" artl bir anlama yaptklarn ama Yzbaolu'nun onlardan ok da
ha fazla para ektiini sylemekteydi. erif Yzbaolu ise, Sayan'n vukuat
bol bir firma olduunu ve plan satlarn zellikle dk gsterdiklerini iddia
etmekteydi: "Sayan, artistlerine doru rakam gsterseydi; Fikret Kzlok, Bar
Mano, Cem Karaca, Moollar, Erkin Koray, Alpay, Kaygszlar ve Mavi lklar'
ellerinden karmazlard. .. " Sahiden btn bu dev kadro, bir zamanlar Sayan'n
kanatlar altndayd ve imdi her biri baka bir yere dalmt. imdi de sra e-

1 92
nay'dayd. enay da, Sayan' terk edip Cokun'a geecekti. enay, ayann to
zuyla, en az "Sev Kardeim" kadar byk bir plak olacak olan "Hayat Bayram
Olsa"y yapacaktr yeni firmasna. Bu ark, "Sev Kardeim"i bile glgede bra
kacaktr. Ama hemen deil. Bunun iin, "Karaolan"n herkesin umudu haline
gelmesi ve meydanlar doldurmas gerekecektir. Birka yl iinde bu olacak ve
"Hayat Bayram Olsa", seim alanlarnn mar haline gelecektir.
"Tezgahtarlktan film yldzlna geen Ceyda Karahan, 9 ayda 21 film" evi
rir; Trk mzii listelerinde "O Aacn Alt" adl ark kasrga gibi eser ve ayn
anda, bata Zeki Mren, Behiye Aksoy, Mustafa Sayaar ve Nee Karabcek ol
mak zere hemen hemen herkes tarafndan sylenir; Hmeyra, "mutluluu
onunla tattm" dedii Mithat Bigat ile evlenir; Mavi lklar'dan ayrlan Cihat
Gnaydn, kendi adn verdii bir grup kurar ve solist olarak Altn Mikrofon'un
finalistlerinden biri olan Muzaffer Uluda ile almaya balar; Hey'in "yln
gen kz" yarmasnda birinci olan Selma Kaya, katld "World Teenprincess
'72" yarmasnda "jri zel dl" alr ve Hey Genlik Klb yelerinin bir b
lm, kendi aralarnda "Pavlonya Radyo stek Grubu" adyla bir alt genlik
grubu olutururken, Bar Mano "Kalk Gidelim Kheylan", Fikret Kzlok "K
rolu Dalar" , Alpay "Can Karagzlm" ve Ajda Pekkan "Kimler Geldi Kimler
Geti" ile ortal bir kere daha sallamak zere geleceklerdir.
Kocas Vedat Yldrmbora'nn besteleri ile mzik yaamnn en prltl gn
lerini yaayan Mine Koan, yalnzca kendisine elik edecek olan ve Mustafa Sa
yan, Mehmet enyaylar, Burhan Tongu, Biricik ve Arto Tun'tan oluan Metro
nom adl bir grup kurar; Atilla zdemirolu ve Fsun nal, "nmzdeki yl
larda bizi mutluluk bekliyor" diyerek birlikte olduklarn aklar; Sevil ve Vural
ikilisi, yanlarna Ayla Oranl'y da alp Sevil - Vural - Ayla halini alr; Alpay ve
Hrel, "sahnede ve Alpay'n plaklarnda geerli olacak" bir ibirlii yapa
caklarn aklar; Erol Bykbur ve grubu 6 Eli, Londra'nn en nemli me
kanlarndan Palladium'da iki konser verir; "bir zamanlar gen kzlar peinden
koturan nl arkc zkan Kaymak, sekiz yl sonra yeniden mzie" dner
ve Who'nun "rock opera"s "Tommy" Londra'da byk bir baar kazanrken,
Nilfer, ikinci pla "Dnya Dnyor" ile baarsn srdrerek, gen isimlere
ans verilmesi konusunda plak firmalarna rnek olacaktr. Firmalarn, en
azndan bir blm byle yapacak ve bu kapdan geenlerden biri de llhan
lrem olacaktr.

Babylone Babylone

Yeni bir yl, Fikret Kzlok'un yeni bir pla ile balar. Ama bu sefer durum bir
para daha farkldr. "Krolu Dalar'' , Kzlok'un " 10. sanat ylnn altn pla
"dr. Son yl en tepede geirmi olan Fikret Kzlok, tam on yl arkasnda

1 93

Pavlonya Radyo
stek Grubu
Radyolarn "dinleyici istekleri" programlar
her zaman en ok ilgi toplayan programlar
olmutur. Eskiden de yleydi, imdi de yle.
Sevdikleri arklarn alnmas iin talepte
bulunanlarn byk bir ksm, arknn ken
disinden ok, adlarnn radyodan anons edil
mesinin peindedir. imdikiler biraz daha
ansl. simlerini anons ettirecekleri daha
ok radyolar var ve bu isteklerini, bata e -
mail, cep telefonu , faks . . . olmak zere elli
trl yolla dile getirebiliyorlar. 60 ve 70'1i yl
larn "isteki"lerinin elinde yalnzca posta
imkan vard. Ya mektup yazarlard ya da
posta kart. Ak (zarfsz) gidiyor olma deza
vantajna ramen, genellikle bu ikincisi daha
ok kullanlrd. Her hafta, her programda is
minizi geirtmek kolay bir
ey deildi. Bunun iin s
rekli olarak kart ya da mek
tup gndermek gerekmek
teydi ve istek says arttka
pavlonya
da para hesab yapp, "ak
mak" demeden, posta kar-
daha ileri gtrp, bu kiileri bir a raya ge
tirmek zere kurulmutu. Yzyze geline
cek, tanlacak, radyolardan, arklardan
ve mzikten konuulacakt. Bir ksm insan
iin, Pavlonya iinde geen zamanlar, ha
yatlarnn en gzel gnlerinden saylr.
Kurbaaldere'den Behi Gnalan, Do
anclar'dan Meral ve Pnar rmeci, Fndk
zade'den Feryal Eredenk, Erkin Okuolu,
Paabahe'den Gngr Saro l u , Trab
zon'dan Nadir Eti, Karadeniz Erelisi'nden
Hasan Aan, Bursa'dan Emel Bozac, S
heyla Karaglle, Aydn'dan Mehmet za
kr, Bandrma'dan Sheyla Aksnger, Tat
van'dan Mehmet Ali Erdoan, Urfa'dan Ulvi
Krelli, Metin Tlolu, Mardin'den Murat ve
Keder Elemin, Naim ve Selda Dilmener . . . ve
adn sayamayacamz yzlerce kii daha,
bu "istek" hattnn zerinde ok heyecanl
gnler yaad.
Hasan Aan, Pavlonya'ya "83 numara ile
ye" olduunu, Hey dergisine ilan vererek
duyurmu. Grubun 84 nolu yesi de aa
da zaten. Elde var iki .
pop

oyad
tna bavurmak daha mec
buri bir hale gelirdi.
Bu alanda da, resmen dJ : ,_ , ,_,!<_!.l{ -----
"star" isimler vard. Bu ala
nn merakls olan herkes ye no su : ---1L............_________ ...
birbirini "ismen" tanrd. dresi MahnutJ}.rJ!:.!'!:!:. .. "' .
"Pavlonya stek Grubu", bu I . blok no 29 D.6 YE
ismen tanma iini bir adm

brakmtr bile. Fikret Kzlok kadar eski olan anar Yurdatapan ve Atilla z
demirolu'nun birlikte kurduu at firmasnn faaliyetleri de hzlanmak zere
dir. lki mzisyen, kurduklar bu firma ile, bir yandan bilinen isimlere kendi
szgelerinden geirdikleri plaklar yapacak, bir yandan da amatrleri kollaya
cak ve tecrbelerini onlarn emrine amade edeceklerdir. Bu durum, gazete ve
dergilere verilen ilanlarla duyurulur: 'Trkiye'nin tek mzik yapm firmas at;
bir plan tm hazrln stleniyor, amatrler iin cretle plak doldurma ola
na veriyor. . . " Kendine gvenen, ansn denemek isteyen, firmalarn kapsn-

1 94
dan evrilen herkes, bu imkanla yollara debilecek ve ii bir kenarndan tut
maya balayabilecekti. Zaman, hem firmann hem de amatr mzisyenlerin le
hine iledi; at giderek glendi ve firmasnn kapsn tklatan amatrlerin bir
blm, daha sonradan, cret demeden, aksine kendilerine cret denerek
plak yapabilir hale geldiler. Ancak daha iin hemen balarnda ciddi bir srt
me de yaand. at ile birlikte almay kabul eden stanbul Geliim, stdyoya
girip ald arklarn stanbul Geliim adyla deil de, Dn Bugn Yarn ady
la yaynlanmasna itiraz edince eski dostlarn aras alm oldu. Seluk Baar,
Atilla zdemirolu ve anar Yurdatapan', kendilerini basamak olarak kullanp
n peinde komakla sulad: "anar ve Atilla, at Yapm' kurduklar zaman,
stanbul Geliim Orkestras olarak plak almalarna katlmaya karar verdik.
artmz ise yaplan kaliteli plaklara orkestramzn imzasnn atlmas idi. Fakat
verdikleri sz yerine getirmeyerek eski orkestralar Dn Bugn Yarn'n imza
sn atmaya baladlar. tirazlarmza ramen durum devam etti . . . Bu bir taktik,
bir ticari yatrmd. Bizim yaptmz plaklarla eski orkestralarnn adn duyu
racak, tekrar ne erieceklerdi. Bylece Dn Bugn Yarn orkestrasn tekrar
kurduklar zaman kendilerine bol ve rahat i sahalar bulabileceklerdi. Taktik
lerinde ksmen baarl olduklarn syleyebilirim." Olduka ilgin bir durum
vard ortada. Her mzisyenin destei ile kurulmu stanbul Geliim, bir za
man sonra ikiye blnm ve anar Yurdatapan ile Atilla zdemirolu ayrlp
kendilerine Dn Bugn Yarn adn uygun grerek yeni bir grup kurmulard.
Ancak at Yapm'n kurulu.. ile birlikte, fiilen dalmak zorunda kalan bu
grubun ismi, kurucular tarafndan canl tutulmak istenmi ve bu uurda da,
muhtemelen yabanc kabul edilmeyen stanbul Geliim'in feda edilmesinden
ekinilmemiti . Ancak fazlaca geni davranmak olarak adlandrlabilecek bu
tavr, ksa bir sre sonra Seluk Baar'n sesini ykseltmesine sebep olmutu.
Mzik piyasas, Seluk Baar'n k ile birlikte bir baka gerei de renmi
oldu. Uzun bir sredir kim olduklar merak edilen Kim Bunlar adl grubun da
aslnda stanbul Geliim'den bakas olmadn sylyordu Seluk Baar ve
ekliyordu: "Yarn, br gn, Kim Bunlar? da Dn Bugn Yarn'dr denmesin
diye sylyorum bunu . . . " Bu sulamalara, ok ksa bir sre sonra, anar Yurda
tapan ve Atilla zdemirolu birlikte cevap verdiler: "Her eyi nceden aka
konumu olduumuz halde bizi sanat hrszl ile sulaman . . . hayretle,
zntyle karladk. Bize bir kastn olabilecei aklmzdan gemiyor, minik
yavrumuz at Yapm' madden ve manen batrmak isteyeceine de ihtimal ver
miyoruz. Geriye unutmak ve yanlmak (veya yanltmak) ihtimalleri kalyor. Bu
sulamalarnz hepimizin sorunu olan Denetleme Kurulu ile elele verdiimiz
mcadeleye glge drmeye yarad yalnzca. Oysa sorumluluklarnn bilin
cinde sanatlar olarak yanyana, gnl gnle almalyz. Bizi bekleyen
nemli grevler var. Belki kzgn ama kskn deiliz, hele dman hi deiliz.

1 95
Yanl hkmlerin dzeleceine inanyoruz . Dn Bugn Yarn'n kaplar tm
mzisyenlere olduu gibi sana ve lstanbul Geliim'e de ardna kadar aktr. . . "
"Sen" diye balayp "siz" diye devam eden ve sonra tekrar "sen" ile sona erdiri
len bu mektup, Seluk Baar' hakl karr gibidir. "lstanbul Geliim olarak
yaptklarm, kendi gruplar olan Dn Bugn Yarn'a mal ettiler" demekteydi
Seluk Baar ve bu mektup da, bunun byle olmadn sylememektedir. Ak
sine; "her eyi nceden aka konumu olduumuz halde . . . " denilerek, bu
nun zaten byle olacan Seluk Baar'n da bildiini sylemeye almaktadr
at Yapm. Belli ki, Dn Bugn Yarn, kadrosu belli ve devaml bir orkestradan
ok bir proje olarak dnlmtr. anar Yurdatapan ve Atilla zdemiro
lu'nun son szleri de bu gr desteklemektedir: "Dn Bugn Yarn'n kapla
r tm mzisyenlere . . . aktr." Yani can her eken, stdyoya girip iinden ge
tiince alacak ya da syleyecek ve bu yaplanlar ortak "Dn Bugn Yarn"
adyla yaynlanacaktr. Seluk Baar ve grubu bunu bilerek stdyoya girmi
ama her ne olmusa olmu, bunun byle olduu bilmezden gelinerek grlt
koparmaya allm ve bu da baarlmtr.
Timur Seluk'un yeni kurduu orkestras ile yapt ilk plak olan "Sla G
nei"nin listelerin tepesine kurulduu sralarda, Fikret Kzlok'un "Krolu
Dalar" ile birlikte Bar Mano'nun "Kalk Gidelim Kheylan" adl pla da
srlr piyasaya. Mcadelenin; eletirmenlerin, "giriiyle bir Fikret Kzlok
yapt olduunu hemen belirleyen ama giderek vasat bir oyun havas nitelii
ne brnen" bir ark eklinde tanmladklar "Krolu Dalar" ile "Jethro
Tull'vari bir flt fleyii ile" baladnn alt izilen "Kalk Gidelim Khey
lan" arasnda yaanaca sanlrken, ksa bir zaman ierisinde, dier byk
isimler de kervana katlr. "Daha hissederek, daha teknik bir grtlakla syle
mek gibi baz zelliklere kavumu" olan Selda, "Zalim Sevgililer Bu Szm
Size" adl arksn sylemeye balamken, Cem Karaca da, "gelime, sz ve
balans ynnden bir hayli ykl ve deerli" olarak kabul gren "Obur Dn
ya"y, Alpay da, "senelerdir kesintisiz devam eden Altn Plak zincirinin son
halkas" olduu sylenen "Can Karagzlm" sermiti nmze. Cem Kara
ca'nn "Obur Dnya"s, zellikle "Koca Mustafa Kemal'i yedin yine doymadn
m?" dizesi ile epeyce geni bir kesimi mest edip, 90'l yllarn starlarndan
elik'e esiz bir miras olarak kalacakt. Herkes yln ilk yars bu arklarla
geecek diye umar ve beklerken, enay'n srprizi ile bir anda akna dnd.
"Sev Kardeim" ile bir nceki yl ortal allak bullak etmi olan enay, Sa
yan'dan ayrlp Cokun'a gemi ve yeni firmasna "Hayat Bayram Olsa" adl
pla yapmt. Listelerin tepesinde artk bu plak vard. Araya baka plaklar,
baka isimler girse bile, yayp durduu iyimserlik nedeni ile, bu ark, uzun
bir sre herkesin ba tac olmay srdrecek ve sonunda da Ecevit'in nderli
indeki hareketin mar haline gelecekti.

1 96
 Eskisi - yenisi, genci - tecrbelisi plak yapp durmaktadr ama, TRT Merkez
Denetleme Kumlu'nun varl hala herkesin nndeki en byk engeldir. Ku
rul, yapt son toplantda, denetlenmek zere kendisine gnderilen toplam
60 arknn yalnzca 1 2 tanesini yaynlanmaya deer bulmu, dierlerine kap
lar kapatmtr. Aralarnda Timur Seluk'un "Kadn Kadn" , Ersen'in "Kozan
Da", Erol Bykbur'un "Zleyha" ve Gnl Akkor'un "Kerem lle Asl Gi
bi" sinin de bulunduu bi:bir emek ve umutla yaplm tam 48 ark snfta b
raklmtr. stelik, bu sefer i daha vahimdir. TRT, ald yeni bir kararla, de
netimden gememi paralara televizyonun da yolunu kapamtr. Yani kuru
lun uygun grmedii arklar hem radyoda, hem de televizyonda alnamaya
caktr. Sfrclarn uygun grmedii arklarn yzne televizyonun da kaplar
kapanmtr artk.
Ancak ou mzisyen ve firma, btn bu olumsuz artlara ramen yeni gi
riimlerde bulunmak ve deneysel baz almalara girimekten kanmaz. Bir
tek arks TRT mikrofonlarndan yaynlanmam olan Orhan Gencebay'n
milyonlarca plak satabiliyor olmas herkesi umutlandrmaya devam etmekte
dir. Yeniliki firmalarn banda gelen Ergin Bener'in Yonca's, Yurdaer Dou
lu'nun ok satan "Elveda Meyhaneci" plandan ald cesaretle, bir dizi enst
rmantal plak yaynlar. Onno Tun'un ban ektii ve adna Onno &: Com
pany ad verilmi grup "The Bracelet (Ho Bilezik)" , Esin Engin'in nderliin
deki The E. E. Orchestra da "Turkish Holiday (Fndm) " ile anslarn de
nerler. Hem firmann hem de mzisyenlerin gayesi, elbette Yurdaer Dou
lu'nun ba keye kurulduu bir alandan pay kapmaktr. Ama bir baka ama
da yurtdna almaktr. "Batl bir biime sokulmu bizden melodiler" ile d
arya alma imkan aranmas Trk popunun iinde yer alan herkesin hayal
lerini her zaman sslemi bir dnceydi ve imdi de Yonca, ok umut bala
d iki mzisyenin, gerekten ok emek verdikleri iki pla ile bu yolu bir da
ha denemek zereydi.
Ayn sralarda, zdemir Erdoan da, nihayet hayallerindeki albm yaynla
yabildi. Sanatnn, zerinde epey bir sredir alt bilinen albm, olduka
deneysel bir almayd ve Trk mzii ile halk mziinin bilinen arklarn
bambaka bir ekle sokmay amalamaktayd. "Sivrisinek Saz ve Caz Toplulu
u, Solist: zdemir Erdoan" adl bu albm, zdemir Erdoan'n, btn SO'ler
ve 90'larda peinde olaca, giderek gelitirecei bir formln ilk rnyd.
Sanat, ok popler melodi ya da deyilerden bambaka bir bileim elde et
mek iin cann diine takmt. "Elveda Meyhaneci" , "Koca Dnya", "Nasl
Geti Habersiz" gibi herkesin aznda olan arklara yeni bir klk biilmiti ar
tk. Btn deneysel ilerde olduu gibi, bu almada da beklenen elde edilme
di. Albm satmad ve zdemir Erdoan, bu tr almalar, kendi firmasn ku
raca 70'li yllarn sonuna kadar erteledi.

1 97
 Denemekten yorulmayan bir baka isim de Ajda Pekkan'd. Gelen haberlere
baklrsa, arkcnn sonu gelmez Paris yolculuklarndan die dokunur bir so
nu alnacak gibi gzkmekteydi. Ajda Pekkan, Fransa'nn nl sz yazar Eti
enne Roda Gil ve Fransa'ya yerlemi bulunan Amerikal mzisyen Mort Shu
man ile birlikte, yeni bir plak iin sk bir ekilde almaya balamt. Bu iki
ismi Ajda Pekkan'n etrafna topladna baklrsa, Philips de bu sefer sonutan
umutluydu. Hem sz yazar hem de besteci, Ajda Pekkan ile almaktan mem
nun olduklarn sylyor ve byle bir karar verdikleri iin isabetli davrandkla
rn ekliyorlard. Plan birinci yznde "ritmik" olduu sylenen "Babylone
Babylone", arka yznde ise "tango trnde bir yapt olup, uzak diyarlardan
gelen bir denizcinin yksn" anlatan "Viens Pleurer Dans Mon Coeur" adl
arklar bulunacakt. arkcmz, uzak diyarlardan gelen denizcinin yksn
seslendirirken de soyadndaki bir harften olacakt. Pekkan soyadnda yer alan
ift "K" Philips'e gre herkese zor gelecekti ve bu nedenle starmzn ismi Ajda
Pekan olarak kullanlacakt. Timur Seluk'u "Timour" , Tlay German' "To
ulai" yapanlar, bu sefer bir para insafl davranm ve nerdeyse ismi olduu gi
bi brakmlard. Ancak Ajda Pekkan, "Babylone . . . "dan nce burada "Kimler
Geldi Kimler Geti" bombasn patlatr. arkcnn lstanbul'a yapt yeni plak
Orhan Gencebay'n nl arks "Kaderimin Oyunu"dur. Eletirmenlerin "dan
tela gibi ilenen aranjmanla kaliteye doru ekil deitiren . . . " eklindeki yo
rumlarla Orhan Gencebay' kmseyip, Ajda Pekkan' ycelttikleri bu ark
nn arka yznde de, Sol Raye'in "If We Were Free" adl arksnn Trke ver
siyonu olarak "Kimler Geldi Kimler Geti" yer almaktadr. Plak ilk ktnda,
phesiz n yznde yer alan ark nedeniyle ilgi toplad. Ancak arka yzde
yer alan "Kimler Geldi Kimler Geti" , son derece yava, son derece sessiz bir
ekilde gnllere yerlemeye balad. Fikret ene tarafndan yazld sralarda
Ayten Alpman'n plak yapmak istedii bu ark, zaman iinde Trk popunun
en byk hitlerinden biri haline geldi ve arky bir plan ancak "B" yzne
layk grenleri utandrd.
"Kimler Geldi Kimler Geti" frtnalar estirmekteyken "Birlesin Btn El
ler" diyen, henz on dokuz yandaki gencecik bir isim girer hayatmza. 1954
Bursa doumlu llhan lrem, hemen ilk pla ile dikkatleri zerine eker. Son
derece naif ve duyarl dizelerle rl arks, Anadolu popun artk kanksand
ve inie getii bir dneme denk gelir. Erol Bykbur yan ban ald
iin "gen kzlarn sevgilisi" nvan botayd ve hem basnn hem de gen kz
larn akln en ok kurcalayan konularn banda, bu nvana layk birini bulup
altna oturtmak gelmekteydi. llhan lrem, bir zamandr herkesin arad zellik
lere sahip biriydi ve annda kalplere girdi. Hem gen hem yakklyd. stelik
cesurdu da. Elinde gitar ile Bursa'dan kalkp yollara dm ve "benim kendi
arklarm var" deyip plaklarn kapsn almt. Bir arkcdan, kendi ark-

1 98
larn yazmasnn beklenmedii gnlerdi ve gen arkcnn bu niyeti plakla
rn kafasn kartrmaktan baka ie yaramad. Ama genlere verdii frsatlar
ile tannan Diskotr, tlhan lrem'e bir ans tanm ve "Birlesin Btn Eller"i
yaynlamt ite. "Bilinen arklar yerine bir eyler yaratmak, szyle mziiy
le bana ait eserler syleme arzusu sarmt btn benliimi. Babadan kalma a
irlikle yazdm iirler gzel oluyordu, fakat bestelerimin sonu hep fiyaskoydu.
Bir akam, bar, zgrl, sevgiyi, mutluluu kartrp bir kokteyl yaptm,
adn da Birlesin Btn Eller koydum bu kokteylin. Bu benim iin bir dn
noktas oldu" demekteydi tlhan rem, ama her ey, bu arknn plak olarak ya
ynlanmas ile balam oluyordu. tlhan rem, bir daha hi kmamak zere,
1973 ylnn bahar aylar ile birlikte hayatmza girmiti artk. arkc, ilk za
manlar kendisini ok yalnz hissedip Evrim 5 adl grup ile birleecek ancak da
ha sonra yalnz bana yola devam etme gcn kendinde bulacakt.
Ayn sralarda, bir ilgin plak da Philips'ten gelir. Darda, Philips'in onuncu
yl kutlamalarna binaen yaplm ve ban Enrico Macias'n ektii kalabalk
bir kadroya okutulmu "Auntie" adl arknn Trke versiyonu iin, Tanju
Okan, Modern Folk ls ve Nilfer bir araya getirilmiti. Birden fazla star
bir araya getirmek, Trk popunda rastlanmadk bir durum deildi ama pek
fazla bavurulmu bir yol olduu da sylenemezdi. "Kalbim Bir Pusula" adl
ilk pla ile adn herkese ezberletmi olan Nilfer, "CBS irketinin" , Modern
Folk ls ise "Polydor irketinin" zel izni ile Philips'in kendi sanats Tan
ju Okan'n yanna katlmlard. "Auntie"nin Trke versiyonu "Arkada Dur
Bekle"nin szleri, sonradan idem Talu olarak Trk popuna adn yazdracak
gencecik bir isim olan idem tarafndan yazlmt. Arka yze konan, Michel
Fugain'in ok popler arks "Une Belle Histoire"n Trkesi olan "Kim Ayrd
Sevenleri" arksnn szlerinin altnda Turul Dac imzas yer almaktayd ve
bu isim bir anda herkesin kafasn kartrd. Herkes birbirine Turul Dac'nn
kim olduunu sormaktayd. Bu muamma hibir zaman tan olarak zlemedi
ama, bir yl kadar sonra baz sylentiler bir para netlik kazand. 1974 ylnda
dzenlenecek olan "Toplu lne Yarmas"nda Nilfer, altnda Turul Dac im
zas olan "Al Beni al Beni" ile yarp dereceye girecek ve "kim bu Turul
Dac?" sorusu daha yksek sesle sorulmaya balanacakt. Bunun cevab hibir
zaman resmi olarak verilmeyecek ancak bu ismin, anar ve Oktay Yurdatapan
kardeler tarafndan, birlikte yazlm arklarn altna yazdklar takma bir isim
olduunu mzik piyasas artk biliyor olacakt. "Arkada Dur Bekle" ile devle
rin desteini arkasna alm olan Nilfer, ikinci plan da kartmt bu arada.
CBS stdyolarnda ilk snand ark olan "Neden?"in arka yzde yer ald bu
plak, "Dnya Dnyor" adn tamaktayd ve Nilfer hakknda epeydir yapl
makta olan "tek plaklk arkc" speklasyonlarn da sonsuza kadar yok ede
cekti. Yllarn sesi Ayten Alpman da, arkclk yaamnda altn bir sayfa daha

1 99
amak zereydi. 1 9 7 1 ylnda "Bir Bakadr Benim Memleketim"i, geen yl da
"Ben Yrrm Yana Yana"y yapm ve her ikisinden de die dokunur bir so
nu elde edememi olan arkc, bir iki ay nce yaplm olan SanRemo Festi
vali'nde nc olan Milva'nn "Da Troppo Tempo" adl arksn alm ve "Tek
Bana" haline getirmiti. Gerekten yeni bir dnem balyordu Ayten Alpman
iin. SO'li yllardan beri ark sylemekte olan bu dev isim, bu plak ile btn
mzik yaam boyunca grmedii apta bir ilgi grmeye balayacakt. nce
"Tek Bana" herkesin diline yerleecek, bir yl sonra da ilk yapldnda kimse
lerin yzne bakmad "Memleketim" (arknn ad artk ksalm olacakt),
Kbrs ile ilgili gelimeler nedeniyle her an her yerde alnyor olacakt.
Fikret Hakan, ilk pla " Cemo"yu yapar; Hmeyra'nn, "kam sivri ve ne
doru kk olduu iin erkek ocuk" douraca sylenir; "Muvaffak Falay'n
grubu Sevda'nn eski bateristi Okay Temiz, lsve'te kurduu grubu Music For
Xaba ile" lstanbul'a gelip konserler verir; Bar Mano, Ankara' da, Glhane As
keri Hastanesi'nde "bir fistl ameliyat" geirir; ille de bir arada yaamakta s
rarl on kiilik Alagz ailesi, " 2 1 2 m2'lik eve smyoruz" eklinde beyanatlar
verir; Gkben , "herkes bana Ajda Pekkan taklitisi diyor, hretli bir ismin
taklitisi olmak ondan teye gidememek demektir, oysa ben daha byk iler
baarmak iin alyorum" der ve herkesi glmsetir; Rfat ncel, "pop - folk
trnde yeni bir aama" olduunu iddia ettii "Zeynebim" adl plan yaynlar
ve Gar Gazinosu'nda almaya balayan Erkut Takn "Gar tipi gr byk" b
raktm syler ve sebebini "oralarda byksz adam grdler mi erkek demi
yorlar, hele bir de arkcysan eer. . . " eklinde aklarken, Ayla Algan, ikincilik
elde ederek dnd Altn Orfe'den sonra Apollonia'da da yarmak iin hazr
lanmaya balamtr. Ergder Yolda'n "To Be Or Not To Be" adl arksyla ya
rmaya gidecektir sanat. arknn, 85 kiilik orkestraya gre aranjmann da
bizzat yapan Ergder Yolda, "param en kt ihtimalle yurdumuza ikincilik
kazandracak" demektedir.
Daha yaarken bir efsane haline gelmi olan Ak Veysel aramzdan ayrlr;
Ak Veysel'in lm haberini ilk alanlardan olan Fikret Kzlok, "ben bu sazn
tellerine artk dokunamam" deyip sazn krar; Selda, Almanya, Hollanda ve
Belika'y kapsayan bir turneye kar; sonradan gzbebeimiz haline gelecek
olan Anne Marie David bu ylki Eurovision'u "Tu Te Reconnaitras" adl arks
ile kazanr; Beyaz Kelebekler'in solisti lk st, Kelebek lk adyla solo a
lmaya balar ve "ln misin Cin misin?" adl pla yapar; Ayla Dikmen, Arif Sa
ynetiminde alaturka plaklar yapacan aklar; Sayan'm elinde kalm az say
da isimden biri olan Dnm, "Hekimolu" adl pla piyasaya srer ve Milli
yet'in dzenledii ve kesintisiz bir ekilde yllardr srmekte olup artk "Trki
ye Liseleraras Mzik ve Halk Oyunlar Yarmas" adm alan yarmay bu yl
lstanbul Erkek Lisesi ve lzmir Koleji olmak zere iki okul birden kazanrken,

200
Kervan Plak'm kollar altnda yeni bir altn dnem yaayan Semiramis Pekkan
stdyoya girecek ve Atilla zdemirolu'nun mandolini ile Orhan Gencebay'm
balamas eliinde " patan" kaydedecektir. Stereo olarak kaydedilen bu
plakta Gencebay, yllar sonra ilk defa balama almaktadr.

Gel Mario, Katerina Sen de Gel

Bulgaristan'm "sahil ehri" Slanev Briag'da dzenlenen 9 . Altn Orfe Yar

mas'nda ikinci olan Ayla Algan, bu yarmadan dner dnmez, Atina'daki
Apollonia Festivali iin hazrlklara balar. 13 - 14 - 15 Temmuz tarihlerinde
yaplacak festivalde seslendirilecek arks "To Be Or Not To Be" konusunda
ok iddial olan ve bu arky "muhakkak Shirley Bassey de plak yapmak is
teyecektir" diyen Ergder Yolda'm Ayla Algan hakkndaki fikirleri de olduk
a olumludur: "Yakn zamana kadar Ayla Algan' sradan bir arkc zanne
derdim. Bir i nedeniyle kar karya gelip konutuumuzda, baya bilinli
bir kii olduu dikkatimi ekti. almalarmzda ise, kendisinden son dere
ce memnun kaldm. Notay yazp veriyordum, o da, evinde kendi kendine
alyordu. Tam solistlik arkc olduunu anladm. Ses genilii, duyarak
okumas da eksiksiz. Bu nedenle param kendisine vermeye karar verdim . . . "
Ancak ne bu arkc - besteci uyumu, ne arkya duyulan gven hibir ie ya
ramaz ve Ayla Algan, daha yarmann hemen banda 23 . olarak elenir. Ga
zetecilerimiz, memlekete dndklerinde, Ayla Algan'm elenmesinde, "ses d
zeninin yetersizliinin rol oynadn" sylerler. Ses dzeninin yetersizlii,
Kanadal julie Arel'i engelleyememitir ama. arkc "Kamuraska" adl ark
syla birinci olmutur.
Yln ikinci yarsnn en nemli olaylarndan biri de, Ali Kocatepe'nin kur
duu 1 Numara adl firmann ok parlak bir balang yapmasdr. Kocatepe,
Nilfer, Esin Engin , Fsun nal, Ertan Anapa ve Gkben'i yanma katm ve
"Akdeniz ocuklar" adl pla karmt. Trk popunun " en bol yldzl"
playd bu. llk defa bu sayda arkc, bir plak iin bir araya gelmekteydi. Bu
plak, Kocatepe'nin, daha sonra bir yldz mertebesine karaca Gkben ile
de ilk almasyd. Bu plaktan sonra Ali Kocatepe, kendi setii arklara,
ounlukla kendisi sz yazacak ve yllardr boa krek sallam Gkben'i,
yldz isimler arasna katmay becerecekti. Hem ok sayda ismin bir araya
gelmesi, hem de arknn bizzat kendisinin ok gzel ve keyifli olmas nede
niyle, "Akdeniz ocuklar" bir rpda zirveye yerleti. Ecevit'in, memleketin
her yannda estirmeyi becerdii umut rzgarlar bu arkya bile szm, "gel
Mario, Katerina sen de gel" dizesi havalarda uumu, ark herkesin azna
yapp kalmt. 1 Numara ok parlak bir giri yapmt piyasaya ve bundan
sonras, artk biraz daha kolayd. Ali Kocatepe, baarnn cokusuyla ie gi-

201
rimi ve ok ksa bir zaman ierisinde birbirinden renkli plaklar arka arka
ya piyasaya srmt.
Son derece hareketli 45'lik piyasamza ramen, neredeyse yaprak kprda
mayan longplay alannda da bir kprdanma balam gibiydi. 1973 ylnn
ikinci yarsnda, daha nce grlmemi miktarda albm yaynlanr. Al s
tanbul Geliim yapar ve ilk albmn karr. "Nihayet" ad verilen bu al
bmde stanbul Geliim, Chicago, Blood Sweat And Tears, Sergio Mendes ve
benzeri topluluklardan setii arklar "kendince" alp sylemitir. Kurul
duu srada, Trk popu iin yapacan syledii eyler yznden herkesi
ok heyecanlandrm olan grup, uzun zamandr hazrlandklar bilinen ilk
albmlerinde Trke sylememeyi semi ve kendisine uluslararas bir reper
tuar oluturmutur. Grup, kurulmasndan ksa bir zaman sonra, Seluk Ba
ar'n bir tarafa , Atilla zdemirolu ve anar Yurdatapan'n bir baka tarafa
yrmek istemesi nedeniyle ikiye blnm, ardndan da, at Yapm ile or
taklaa giritii bir takm projelerde kavga ve grlt eksik olmad iin
epeyce g kaybna uramt. Btn bunlar, stanbul Geliim'in, Trk popu
iin bir umut olarak grlme ihtimalini zaten zayflatmt. Bu albm, hala
umut var diyenleri tamamen utandrd. stanbul Geliim, artk baka yerlerde,
baka alanlarda gezinmekteydi. "Nihayet" , bu ie bir nokta konmasna sebep
olmutu. Tamam olmasa da, yars Trke olmayan bir albm de Alpay ya
par. Sanat, " 7 Dilde Alpay Sylyor" adl albmn bir tarafn tamamen
Trke arklara ayrrken, geri kalan 6 dili dier tarafa yerletirir. Rusa, tal
yanca, ngilizce, spanyolca, Almanca ve Franszca olarak sylenmi birer ar
k , albmn "B" yznde sralanmtr. "Trkz Trk arrz" 45'liinin
hemen arkasndan, ayn isimde bir de LP yaynlayan Mazhar ve Fuat'n ise al
bmn dili konusunda en ufak bir pheleri yoktur. Niyetlerini zaten, alb
mn adna kadar tamtr onlar: "Trkz Trk arrz" . . . Trk popu iin
bir baka ilgin plak da Diskotr tarafndan karlr. "Trk Pop Mzii'nden
Semeler" adl bu LP, ilk kark albmlerimizden biri olur. Diskotr, bata
Ali Kocatepe, Ersen, Aziz Azmet, Gzin lle Baha olmak zere, birbirinden
farkl tam 12 arkcy ayn albmde bir araya getirmitir. Bylelikle, rnei
darda ok grlen, ama burada o gne kadar pek fazla denenmemi olan
muhtelif arkc ve gruplar bir araya toplama ii bizde de yaplmaya balan
mtr. 45'likleri tek tek almak istemeyen, buna gc yetmeyen azmsanmaya
'
cak sayda insana, makul bir fiya tla bu arklar dinleme imkan sunulmutur.
Kark olmasa da, gnn en sevilen arklarn bir araya getirdii iin byle
bir hava veren baka bir albm de Yonca tarafndan yaynlanr. Bir iki ay iin
de, bata "Vokal 73" adl albm olmak zere, birka albm ile "Trk pop m
ziinden Semeler" in peinden gidecek olan Yonca, iinde "ntizar" , "iek
Da" ve "lspanyol Meyhanesi" gibi hit arklarn da olduu Zafer Dilek'in al-

202
bmn verir piyasaya. Yurdaer Doulu'nun hareket getirdii enstrmantal
piyasasnn durumu hala ok parlaktr ve bu alanda kan plaklar kaplmak
tadr. Yonca da, bu piyasay Zafer Dilek ile yoklar. Yln sonlarna doru, bir
albm de Moollar'dan gelir. "Anadolu Pop" adl bu albm, "Fransa'da Grand
Prix Du Disque, yani Byk Plak dl'n kazanan albmdr" eklinde ilan
larla duyurulur. Moollar, bu albm ile, Trk popunu, balangcndan itiba
ren derin bir ekilde etkilemi olan akmn adn resmiletirmitir. Ancak bu
albm, Moollar ve Murat Ses arasnda bir trl dinmeyen gerginliin de ye
niden alevlenmesine sebep olur. Moollar'dan ayrldktan sonra Ar Da Ef
sanesi adl grubu kuran Murat Ses, albmn buradaki basksnda farkl dav
ranldn, arklarn altnda yer alan isimlerin zellikle yanl yazldn ve
baz besteleri ile dzenlemelerine Cahil Berkay ile Taner ngr'n ortak ol
maya abaladklarn sylemektedir: " . . . Bana eitli dnemlerde telif haklar
salayan SACEM'le olan mukaveleye dayanarak yaptm bu aklamann tam
amac, gerek mzikseverlerin durumu bilmesi ve zellikle Ar Da Efsane
si'nin kiiliine dil uzatlmamasna yneliktir. . . "
Yine de, asl hareketlilik 45'lik alanndadr. Ali Kocatepe'nin "Akdeniz o
cuklar" projesi iinde yer alan iki isim olan Fsun nal ve Nilfer'in ibirlii,
bu plak ile snrl kalmaz ve bir baka plakta da devam eder. Yalnzca bir yllk
bir gemii olmasna ramen, en byk isimlerle yarr hale gelen Nilfer,
"Senden Baka" plandan sonra ne yapaca ok merak edilen Fsun nal'n
arkasna gemi ve "Oh Olsun" arksnda vokal yapmtr. Nilfer, kendisinin
nc plan da bu sralarda yapar. Eurovision birincisi Anne Marie Da
vid'in, zaten listelerimizin en tepesine oturmu arks "Te te Reconnaitras"
adl arksn " Greceksin Kendini" adyla sylemitir. ok bilinen ve zaten
orijinali yeterince satm olan bu arknn Trke versiyonu hakknda eletir
menler tamamen umutsuzdur ama plak herkesi yanltr ve ksa bir zaman
iinde dillere yerleir. Anadolu popun bykleri de bo oturmamaktadr. As
kerliini yapt sralarda bile ilerini aksatmayan Bar Mano (ve Kurtalan
Ekspres) "Gnl Da" ; Cem Karaca (ve Moollar) "Gel Gel" , Ersen (ve Kar
dalar) " akma ak" adl plaklarn , aa yukar ayn sralarda srerler pi
yasaya. Devlerden bir bakas olan Selda ise, yeni bir plak yapmadan nce
kendi firmasnn kuruluu ile ilgilenir. Selda, kurduu yeni firmad:m, Yavuz
ile szlemesi devam ettii iin, kendi plaklarn deil, bakalarnn plaklarn
yaynlayacaktr. Karde Serter Bacan, bu yeni firmann ilk sanats olur. Sel
da'nn "Altn Kafes / Gesi Balar" adl son pla da, bir sre sonra, beklendii
gibi Yavuz etiketiyle yaynlanr. Gzin !le Baha'dan Baha Bodurolu'nun bes
tesi olan "Altn Kafes" , at Yapm'n tezgahndan geip gelmitir nmze. at
Yapm, plan her iki yznde de dzenlemelere imza atmtr. "Nihayet" adl
ilk albmlerinde Trke sylememi olan stanbul Geliim ise, i 45'lie gel-

203
diinde Fecri Ebciolu'nun kapsn almtr. Grup, bata Almanya olmak
zere, btn Avrupa'da listelerin tepesine kurulmu ve yeni bir "Mamy Blue"
gzyle baklan "Goodbye Mamma" adl arky Trkeletirmitir. Plan ar
kas da, en az n yz kadar ilgintir. Bir baka yabanc arkya, bu sefer enay
sz yazmtr: "Bize Ne Bundan" . . . Ykselen sosyal demokrasi hareketi ve ar
tan sosyal adalet talepleri, Trk popu piyasasnda herkesten ok enay' etki
leyip , harekete geirmitir. enay, eski grubu iin yazd arkda, hmanist
duygularn en st perdeden konuturur ve insanlarn d grnne aldr
mamamz gerektii konusunda bizi sk bir ekilde uyararak noktay koyar:
"nemli olan anlay ve kltrdr. . . " Ayten Alpman ise, yeni bir plak yapmak
yerine, iki yl nce Philips tarafndan piyasaya srlm "Bir Bakadr Benim
Memleketim" adl arkya bir ans daha vermek ister. ark, bu sefer "Memle
ketim" adyla yaynlanr. Ayten Alpman'n, mit Aksu ve Sheyl Denizci ile
ortak olarak kurduu Ses'ten kar bu plak. "Tek Bana" adl plak ile piyasaya
ok parlak bir giri yapm olan firma, bu son plak ile ii biraz daha ileri g
trmek istemektedir. Ama ne yazk ki bu olmaz. "Memleketim" , tpk 1 9 7 1
ylnda ilk yaynland srada olduu gibi ses getirmez v e unutulur gider.
Ama pop dediimiz ey ok tuhaftr. Bu ark eninde sonunda patlayacaktr
ama ancak nc hakknda, yani tam bir yl sonra.
Birbirinden nemli plaklarn ve arklarn arka arkaya karlmas, mzik
piyasamzn hareketlenmesine yol aar amasna ama byk isimlerin ve fir
malarn cebine, ne yazk ki bu hareketlilikten ok az ey girer. Korsanclk, bu
sefer daha profesyonel bir ekilde ve birka koldan ayn anda harekete ge
mitir. 1971 ylnda, korsanlara kar harekete geilmesi iin byk bir kam
panya balatm ve korsan firmalarn rkp geri ekilmelerine sebep olmu
Doan ener nderliindeki Hey dergisi bile bu yeni gelime karsnda ne ya
pacan bilemez: " lki yl nce atmz byk kampanya sonucu ortadan
kalkan korsan plak irketleri, son aylarda yine ortaya ktlar. Bu konuda de
iik sylentiler yaylmasna, deiik yarglara varlmasna ramen bu sylenti
ve yarglarn hepsi bir noktada toplanyor: Korsan irketler, eskisinden daha
byk bir cesaretle, ok satan plaklar artk etiketine kadar kopya ediyorlar ve
kopya ettikleri bu plaklar daha deiik paravanlar kullanarak, Anadolu'nun
birok yerinde rahata pazarlayabilyorlar. . . " lki yla yakndr sesleri soluklan
kmyor gibi gzken korsan firmalar, aslnda tamamen geri ekilmemi, ak
sine tavr ve usul deiiklii yaparak ilerine devam etmilerdir. Plaklar, g
rlmesi, tannmas, yakalanmas kolay, orijinal firma etiketi dnda bir etiket
le deil, orij inal firmann etiketinin tamamen ayns vurularak piyasaya srl
mektedir. Plak irketlerimiz, ok satyor gibi gzkerr plaklarndan kendileri
ne dnen kazancn azlna aarak gnlerini geirmekteyken, korsan firmalar
ceplerini doldurmutur. Yani i, eskisinden bile ktdr. Korsan firmalar, yal-

204
nzca klk deitirmemi, bulatklar alan da geniletmilerdir stelik. O g
ne kadar, ilgilerini ekmiyor sanlan yabanc arkclara da el atmlardr. De
mis Roussos, Shirley Bassey, Deep Purple gibi byk isimlerin pla klar da kor
san olarak baslmaktadr artk. Az ya da ok , ya da be demeden, karl g
rlebilen her ey piyasaya srlmektedir. li o kadar ileri bir noktaya getir
milerdir ki, fabrika bile kurmaya niyetlenir olmulardr: "Korsan plak firma-

me aittir diye dnmeyiz. Ta Plak'a da

Korsan neden byle bir plak yaptnz diye hi
sormadk. Yalnz Fsun irketi mahke
meye verdi. . . "

anar Yurdatapan'n aklamalarna, Ta

Plak'n sahibi Ltf Sturup cevap verir:

"Yalnz "Senden Baka"nn deil, "Oh

Daha 1973 ylnda bile, korsan firmalarm
zn cesareti, saldrganl, el abukluu ve
insafszl inanlmaz boyutlardadr. Hibir
noktay gzden karmadan, her alandan
saldrya gemektedirler. Ta Plak'n yapt
da bunlardan biridir. Bu firma, Fsun
nal'n son iki planda yer alm "Senden
Baka" ve "Oh Olsun" adl arklar alm,
besteci ve sz yazarlarndan izin a l maya
gerek grmeden Nurten Ser adl Fsun
Olsun"un da mzii Yunanllardan aln
mtr. Yunanistan'dan gelen plaklar
elimde. Her isteyene dinletip ispat ede
bilirim. . . Bu durumda, yalnz szlerin
hakk iin hak iddia edebilirler. Zaten
ark sz konusunda mnhasran diye
bir ey yok. Haklan neyse gelip isteye
bilirler. Derneimiz var. Demek, ark
szlerine ne cret deneceini tesbit
etmitir. . . Her zaman demeye haz
rm . . .
"

nalvari bir gen kza okutmutur. "Sen

"Senden Baka"nn beste olduunu sy
den Baka"nn szlerini yazan, "Oh 01-
leyen zaten yoktur. Nana Mouskouri'nin
sun"u hem yazan hem besteleyen Turul
mehur arksdr bu. Ama "Oh Olsun" bes
Dac'dr. Turul Dac, arklar "m nha
tedir ve imdi Ltf Sturup, bunun byle
sran" Fsun nal'a verdiini sylemekte
olmadn syleyerek sopay gstermekte
dir. arklar syleyen Fsun nal ise, bu
dir: Sen bestem diyorsun ama, Yunanca
iki plan prodksiyonunu gerekletiren
plak elimde, istersem herkese dinletirim . . .
at Yapm'n destei ile Ta Plak aleyhine
Turul Dac'nn haklarn cebe indiren,
dava aar. Bu konudaki aklama at Ya
klf da hazrlamtr.
pm'n ortaklarndan anar Yurdatapan ta
rafndan yaplr:

" . . . Fsun 'a benzeyen

bir bayan bulup okut
mular. Nurten Ser
adl bu arkc, sesini
Fsun'a benzetmek
iin olduka uram.
Elik eden orkestrann
ise mit Aksu olduu
nu rendik. Fakat ni
ye elik ettiniz diye or
kestray sulayamayz.
Biz de alacamz par
alarda mnhasran ki-

205
lan Van'da bir fabrika kurma teebbs iindeler. Bu teebbsleri salamlat
takdirde, imdi matrislerini Beyrut'ta yaptrdklar, lstanbul'da bastrttklar
kopya plaklar, o zaman Van'da basacaklar ve oradan da daha uygun artlarla
Anadolu'ya srebilecekler. . . "
Muazzez Abac, "Yeilky nar Oteli'nde, Orhan Gencebay, Sevim Deran
ve Ziya Takent gibi nllerin de davetli olduu muhteem bir dnle, avu
kat Atilla Kurtba ile, dnyaevine" girer; Zeki Mren, uzun yllardr alt
firmas Grafson'dan ayrlp, "plak bana 50 bin lira" almak zere ahin S
tolu'nun firmas lstanbul Plak'a geer; (alfabetik srayla) Dn Bugn Yarn,
Figen Han, Mazhar ve Fuat, zdemir Erdoan , Saner Plak Stdyo Orkestras
ile Sar Kanaryalar ve Amigo Babi, ayn anda "Haydi Bastr" slogannn peine
der ve bu isimde birer plak yapar; llhan lrem, "mzik anlayn deitirme
mek iin" Evrim S'ten ayrlr; Berkant ve Serpil Ormcer, "mutluluu ayrln
ca" bulur; getiimiz ubat aynda nianlanan Arzu Okay - Seyhan Karabay
ifti "kskanlk ve dedikodular yznden" ayrlr; enay, yarmaclar arasn
da Demis Roussos ve Anne Marie David'in de olduu Tokyo Festivali'nde yar
r ve bir derece elde edemese de finale kalmay baarr ve bizde de, bugne
kadar mono dinlediimiz plaklar, stereo olarak kaydedilmeye balanrken, 11-
han lrem, "Haydi Sil Gzlerini / Yazk Oldu Yarnlara" adl ikinci plan yapa
cak ve ilk pla ile elde ettii baary ok daha ileriye tayacaktr. Sanat, ls
tanbul Geliim eliinde syledii bu arklarn, bir gece Fecri Ebciolu'nu
televizyondaki programnda syleyecek ve ertesi sabah "gen kzlarn sevgili
si" olarak uyanacaktr.
Ajda Pekkan, Franszlarn nl dergisi Salut Les Copains 'in dzenledii "ge
leneksel ankette " , 23. sraya yerleir; TRT Mzik Dairesi, bugne kadar denet
lememi olduu yabanc arklar da bundan byle denetime alacan aklar;
Cahil Berkay'n Kurtalan Ekspres'e geeceine dair kan dedikodular Mool
lar yalanlarken, Kurtalan Ekspres, aralarna katlmak iin, "Cahit Berkay'n
bizzat kendisinin bavurduunu" syler; Marc Bolan, Alice Cooper, Gary Glit
ter ve David Bowie'nin farkl kostm, makyaj ve sahne showlarnn byk ilgi
grmesini, basnmz "pop mzik dnyasnda homoseksel modas" olarak de
erlendirir ve Nesrin Sipahi, Fenerbahe iin yapt "Yaa Fenerbahe" plan
piyasaya srerken, nce Topluine'nin, sonra da Eurovision'un zilleri almaya
balayacaktr. Bata Esmeray, Yeliz ve Yeim olmak zere, yepyeni isimler sivril
mek zeredir. Siyah - beyaz tek kanalmz, yalnzca llhan lrem'i deil, neredey
se oraya kmay becerebilen herkesi ne kavuturmaktadr. Gerisini getirmek
ise, bir gecede ne kavumu arkclarn bizzat kendisine baldr. Televizyo
nun gcn, bata TRT'de alan yapmclar ve ynetmenler olmak zere her
kes kavramaya balar. TRT'nin kadrosunda olup, mzik elence programlar
hazrlayanlar inanlmaz bir silah kuanmlardr.

206

Stereo
1973 yl, plak kayt stdyolarmzn tekno
lojilerini yeniledilji bir yl olur. Stdyo Hay
ri'nin ban ektilji bu yenileme hareketi
sonucunda, o gne kadar "mono" olarak
yaplan kaytlar, "stereo" olarak yaplmaya
balanr.
29 Aljustos 1973 tarihli Hey dergisin
den :
"Avrupa u anda Quadrophonic sisteme
geerken, bizim stereo'ya gememiz
plak dnyamzdaki gelimeler iin mit
verici oldu. Bu konuda, yurdumuzda ilk
defa giriimde bulunan Stdyo Hayri'nin
sahibi Hayrettin alkl ile bir grme
yaptk.
Yurdumuzda ilk stereo kayd siz yap
tnz. Stereo ne anlama geliyor?
Stereo dinlemek, kare film ile sine
maskop film seyretmeye benzer. Plan
z pikaba koyup almaya balarsnz.
kan sesleri iki hoparlrden dinlersiniz. Bir
yandan inceler, bir yandan kalnlar. M
ziin iinde yaadnz hissedersiniz.
Eskiden olduu gibi sesler tek bir yerden
kp boulmaz.
Stereo kaytlar konusunda neler sy
lyorsunuz?
Bir atlma giritim. Stereo'yu yurdu
muzda yaymaya alyorum. Btn plak
firmalarnn bundan yararlanabilmesi iin
stdyo saatini 200TL olarak tesbit ettim.
Mono plaklarn kayd iin stdyo saatinin
1 50TL olduu dnlrse fazla bir far
kn olmad anlalr.
Sizce stereo'nun avantajlar nedir?
nce kimin ne aldn dinliyor anl
yorsunuz. Akas bir karambol olmu
yor. . . Halk bunun faydasn grecektir. . .
Dinleyici mziin bir grlt olmadn
anlamal. yi ile kty ayrabilmeli. Ste
reo, ite bu grevi yapyor. . ."
Stereo'nun bu grevini yapp yapmadlj
n Allah bilir.

Al Beni al Beni, Gtr Cehenneme

Yeni yla, " 19 74 Eurovision ark yarmasna Trkiye de kabul edildi" haberle
ri ile girilir. TRT'nin televizyon yaynlarnn dzene girmesi ile birlikte artk
bizde de naklen yaynlanan ve her kesimden insann byk bir keyifle seyretti
i bu yarmaya lkemiz de epeydir katlmak istemekteydi. O gne kadar, TRT

207
vastasyla yaplan bavurularn hepsi, bazen ciddi bazen de sudan sebeplerle
reddedilmi ve Trkiye, bir trl Avrupa ayarnda bir lke olarak tescil edilme
miti. Galiba durum deimek zereydi. TRT yneticilerinin yapt aklama
lara gre Avrupa Yayn Birlii, 6 Nisan tarihinde yaplacak yarmaya Trki
ye'nin de katlmasn onaylamt. Yine ayn aklamalarda, lkemizi kimin
temsil edeceinin henz belli olmad, hatta temsil edecek kiinin nasl seile
cei konusunda bile karar verilmedii de belirtilmekteydi. Ancak seimlerin
bir an nce balamas artt, nk bizi temsil edecek ark ve arkcnn Mart
ayna kadar Avrupa Yayn Birlii'ne bildirilmesi gerekmekteydi. Yani bu i iin
iki - ay gibi bir zamanmz vard ve her ey bu sre iinde halledilecekti. Bu
kadar nemsediimiz h' r konunun aceleye getirilmesine elbette kimse raz ol
mad. TRT yetkililerinin "bizi temsil edecek arknn seimi iin, hibir basn
organ veya dernek ile ibirlii yapmayacaz, seimi kendi bnyemiz iinde
sonulandracaz" eklindeki aklamas ile balayan tartmalar giderek alev
lenecek ve bu tartmalar da, herkesi, "balangc bu yl deil, iyice hazrlana
rak gelecek yl yapalm" noktasna getirecekti.
Bir yl sonra Eurovision plaklarna, birka yl iinde ise Selami ahin arkla
rna esir decek olan 45'lik piyasamz ise, zillerin aldndan habersiz, eski
usul ilemeye devam etmektedir. Bu piyasann en gzde isimlerinden biri hali
ne gelmi Nilfer, ok sk aralklarla plak karmaya devam etmektedir. Daha
"Greceksin Kendini"nin zerinden ok zaman gememiken "Sen de Syle"yi
yapar. Nino Varon, kefettii Nilfer'i son srat, her trl popler arknn pe
inde koturmaktadr. Anne Marie David'in Eurovision galibi arks "Tu Te Re
connaitras" arksndan sonra, bu sefer "Goodbye Mama"ya sra gelmitir.
Neyse ki, plan "B" yz, bu sefer tesadfi olsa da olduka salamdr. Trk
popunun en yetkin isimlerinden biri olan Mustafa Alpagut'un "Hatra Defteri"
adl arks konmutur plan arkasna. Bu ark, iin banda, "Sen de Sy
le"nin marl - korolu grltsnn altnda ezilip kendini gsteremeyecek an
cak zaman iinde sivrilip, Trk popunun en kaydadeer arklarndan biri ha
line gelecektir. Trk popunun nclerinden Lale Akat da, ilk plan bu sra
larda yaynlar. Henz plak piyasasnn oturmad gnlerde ok popler olan
bu gl ses daha sonra mzie ara vermi ve bu nedenle de hibir ekilde
plak karamamt. Ali Kocatepe, yeni kurduu firmas 1 Numara'nn kaplar
n aar arkcya. Kapann elinde kalan yabanc arklardan ikisi seilmitir bu
i iin. Erol Bykbur'un da bir can simidi gibi sarlp Trkeletirdii Donna
Hightower'in "This World Today Is A Mess" adl arksna Ali Kocatepe sz
yazm ve "Biz Byleyiz" haline getirmitir. Plan arkasna da Jose Felici
ano'dan bir ark seilmi ve "Akmzd O" ad verilen bu arkya da Hncal
Ulu sz yazmtr. Bu plak ile Lale Akat, oktandr hak ettii poplerlii yaka
lar ve listelerin en st sralarna kadar trmanr. Plak her iki yzyle de ok se-

208
vilmitir. Ancak, nedendir bilinmez, Lale Akat bu plan arkasn getirmez.
Salam bir ekiple ilk plan yapan arkc ancak iki yl sonra, bu sefer Yank
Plak'a szlerini bizzat kendisinin yazd iki arky plak yapacak ama ses getir
meyerek temelli olarak mzik piyasasndan ekilecektir. Yabanc arklarn pe
inden koan yalnzca Nilfer ve Lale Akat deildir. Neredeyse herkes byle
yapmaya balamtr. Anadolu pop, hakimiyetini kaybetmeye balamtr ve
bunun yerini dolduracak miktarda bestemiz henz yoktur. Hem beste, hem de
yabanc arklar birlikte syleyenlerden biri de Tanju Okan'dr. Tanju Okan
da, tpk Nilfer gibi bir forml bulmutur. Plan n yz iin ok popler bir
ark (Demis Roussos'un "Forever And Ever") seilmi, bizden bir ark (Yaar
Gvenir'in "Ben Alarken Glmserim") iin de arka yz tercih edilmitir.
Hayran her zaman fazla olan Tanju Okan'n "Her Gn Her Gece" adl bu son
pla da kimseyi yanltmaz ve hatr saylr bir miktarda satar. Ama bu sralar
da, listenin tepelerinde srpriz bir isim vardr. Epeydir piyasada olup, birka
plak da yapm olmasna ramen bir trl istedii k yakalayamam olan
Gkben, Ali Koca tepe ve Hey dergisinin verdii destek ile bu sefer ii baarm
gzkmektedir. arkc, 1 Numara'ya yapt ilk plak olan "Derdim Var Dalar
Gibi" ile Fikret Kzlok ve asl "Goodbye Mama"c lreen Sheer'in arasna kurul
mutur. Gkben bu kadar ile de yetinmeyecek ve ksa bir sre sonra "iribim
iribom" adl pla ile ii daha ileri bir noktaya gtrecektir. Yabanc arklarn
asl uzman ise hi phe yok ki Ajda Pekkan'dr. arkc, ksa bir zaman nce
Lbnanl sanat Feyruz'un bir arksndan yaplma "Tanr Misafiri" ile yine
frtna gibi esmitir. Aray soutmak istemeyen Ajda Pekkan, bu sefer "Seninle
yim / Palavra Palavra" adl ok sk bir pla ile dner aramza. Plak hem m
zikseverler, hem de eletirmenler tarafndan barlara baslr. Bu plak karsn
da, zellikle eletirmenler ok heyecanlanm ve bol yldzl yazlar yazmtr:
" . . . Palavra Palavra, televizyonun gzde paras Parole Parole'un Trkesi. . .
Konuan sanat Cneyt Trel'in tok sesi v e tek kelime ile hafif Trk mziin
de 'kralie' olduunu ispatlayan bir Ajda dinliyorsunuz. Palavra Palavra adl
para, kelimelerle akta cambazlk yapan btn gen erkeklerin ve bunlara
inanp inanmamakta tereddt eden gen kzlarmzn kulaklarna kpe olacak
nitelikte . . . " Ayn sralarda, Asu Maralman'dan da ilgin bir plak gelir. arkc,
Fransz star julien Clerk'in iki bestesini ayn plakta bir araya getirmitir: "Juli
en Clerk besteledi, Asu Maralman Trke szlerle syledi" ilanlar ile duyuru
lan bu plak, srpriz bir ibirlii sonucunda ortaya kmtr. 60'l yllardan bir
isim olan Ali etin de "Bize Sevdal Densin" adl plakla bir kez daha ansn
deneyecek ama ne onun ne de dierlerinin elde ettikleri, Yeim'in baarlarnn
yannda nemli saylacaktr. Asl srprizi Yeim yapmtr. Diskotr'n piyasa
ya sunduu "yepyeni ve byk mitler veren bir isim" olan Yeim, "Olmaz
Byle ey" adl pla ile ksa bir sre ierisinde nlenecek ve bu ark herkesin

209
 diline yerleecektir. Bir baka gen ar
kc Semiha Yank, yaklak bir yl son
ra, ilk Eurovision elemeleri ile memle
keti birbirine katacandan habersiz
"Benim Dnyam" adl plan karm
tr. Eletirmenler tarafndan "sesi ve s
lubu" ok beenilen Semiha Yank'nn
bu pla pek ses getirmeyip raf1arda toz
lanacak ve ancak bir yl sonra, "Seninle
Bir Dakika"nn grlts nedeni ile ye
niden piyasaya srldnde kapann
elinde kalacaktr.
Aranj man yeniden trmanyor ve pi
yasay saryor olmasna ramen , Ana
dolu popun gl isimleri, yollarna
bildikleri gibi devam etm ektedi r. Bu
alann en nemli isimlerinden Cem Ka
lgin bir plak: Asu Maralman - Julien
Clerk ibirliinin resmidir. raca, Moollar ile srdrd ibirlii
ni bir baka emsalsiz plak ile taland
rr. Sanatnn bizzat kendisinin yazd "Namus Belas" adl plak, daha piya
saya verildii anda yer yerinden oynar. Anadolu popa gnl verip, Trk po
puna bu ahndan giri yapmak isteyen gen sesler de vardr. Tlay da bunlar
dan biridir. Tlay (zer) , 19 74 ylnn ilk aylarnda "Niye attn Kalarn"
adl plan kararak ok parlak bir giri yapar. Gl sesini son derece iten
bir ark syleme biimi ile birletirerek bize ulatran Tlay, ok deil birka
ay sonra ba eken arkclardan biri olacak, stelik bu kadarla yetinmeyerek
kz kardei Zerrin zer'i de Trk popuna kazandracaktr. "Kitab sat rekor
lar kran, filmi kapal gie oynayan Tanrlarn Arabalar " , Moollar ve Ali Ko
catepe'nin ortak bir projesi sayesinde mzik dnyamza da transfer edilmitir.
Kocatepe, firmas 1 Numara iin, Moollar'a "Tanrlarn Arabalar"n kaydet
tirmitir. Ad herhangi bir ey olabilecek bu ark , gnn nemine binaen
byle adlandrlm ancak ne yazk ki "at rekorlar" kramamtr. " N e
aranj man n e d e Anadolu pop" diyen Erkin Koray ise, bildii usulde yoluna
devam etmektedir. O da "akn" adl plan piyasaya srer. Bu plak, sanat
nn firmas Doan Plaklk tarafndan "mzik tabiatn kendisidir, snrlamak
kesinlikle yanltr" ilanlar ile duyurulur. Erkin Koray da, firmas da hakldr.
Sanat, "u mzik bu mzik" demeden, doru bildiince arklarn yazp,
sylemektedir. Nitekim bu sefer de byle olur. Piyasadaki ou mzisyenin
duyduunda krk metre teye kaaca bir melodiyi alm ve bambaka bir k
la sokarak ok fari<.l bir yere ekmitir. ou mzisyenin ancak on ila yirmi

210
yl sonra nemini kavrayaca ve mziimiz iin bir k yolu olarak grecei
bir forml, Erkin Koray 1974 ylnn ilk yansnda uygulamtr.
Tam bu sralarda, Anadolu pop piyasasn, epeyce tartmalara yol aacak bir
haber allak bullak eder. Ersen, ka zamandr birlikte olduu Kardalar'dan ay
rlmtr. "Kardalar ile grmz farkl idi" diyen Ersen, gruptan Fehiman
Uurdemir'i de yanma alr. Ersen'in, grup iinde en anlaamad eleman ola
rak bilinen Seyhan Kambay ise kalan elemanlar ile birlikte yoluna devam ede
cektir. Hzl davranan Ersen olur. "Dadalar"m kurup, ara vermeden yoluna
devam eder. stelik yannda Taner ngr de vardr.
TRT'nin bana lsmail Cem'in getirilmesi de, mzik piyasamz heyecanland
ran bir baka gelime olur. Hem firmalar, hem de mzisyenlerimiz lsmail
Cem'e olduka umut balamtr. lsmail Cem'in, firmalarn temsilcileri ile yap
t bir iki toplant basn tarafndan herkese annda duyurulur: "TRT'nin gen
genel mdr lsmail Cem, gsterdii byk yaknlk ile sanatlarn sorunlar
m dinlemek nezaketini gsterdi". Bu toplantlardan birinden hemen sonra a
nar Yurdatapan , "TRT ile doru iliki dnemi imdi balyor" aklamasn ya
par. Bu ibirliinin ilk nemli sonucu da " 1 . Toplu ine Yarmas" olur. Bir
sonraki yl balayacak Eurovision elemeleri nedeniyle yalnzca bir kere yapl
makla kalacak olan bu yarmaya ilgi ok byk olur. Yarmak iin bavuran
epey sayda ark ve arkc, daha nceden kaydedilmi grntler ile 19 Mays
Pazar gn, TeleSpor programnn iinde iki ayn blm halinde yarr ve her
blmden drt ark olmak zere toplam sekiz ark, finale katlma hakkn el
de eder. "Unutama Beni" (Esmeray), "Hey Gidi Dnya Hey" (Ali Kocatepe) ,
"Geli Geliver" (Erol Evgin), "Bir Bardak Ak" (Rana Alagz), "Al Beni al Be
ni" (Nilfer) , "Yol Ver" (Ertan Anapa) , "Umut" (Muzaffer Uluda) ve "zlem"
(Uur Ik) finale kalan arklardr. Asu Maralman, Atilla Yelken, Fato Balkr,
lskender Doan, Modern Folk ls, Nonna Bella, lk st, Yurdaer Doulu
ve zdemir Erdoan da yarmaya katlp finale kadar gelemeyen isimlerdir. Fi
nal, 26 Mays Pazar gn IT Maka Salonu'nda yaplr. Funda Anapa ve Er
din stn'n birlikte sunduu yarmada, arkclarmz, yarmadan drt gn
nce, bizzat arkclarn ektii bir kura sonucu olumu bir sra mucibince
sahneye karak yarr. "Noter huzurunda yaplan saptama ile tesbit edilen 16 -

25 ya ile 25 - 80 ya arasndaki j ri yeleri, verilen arada oylarm yazp kutu

lara" atar, sonra da bu oylar, mzik yazarlarndan oluan bir "saym komitesi"
tarafndan deerlendirilir. Oylarn saym dkm tamamlandnda byk bir
srpriz gerekleir ve epeyce tecrbeli ismin yart 1. Toplu ne Yarmas,
o gne kadar mzik piyasasnda ad hi duyulmam olan Esmeray'm galibiyeti
ile sonulanr. Sonralan, bata tiyatro olmak zere, sanatn aa yukar her t
r ile ba olduunu reneceimiz Esmeray, Erol Tamr'm (emi Diriker) bes
tesi "Unutama Beni" ile en baa kurulmutur. Nilfer "Al Beni al Beni" ile

211
1. Toplu ne: 26 Mays 1 974. TRT'nin Trk popu ile kolkola girdii ilk nemli rnek olan
Toplu Jne Yarmas sonulanmtr. llk dereceyi elde edenler Hey'in kapa iin
objektife glmsyor.

ikici olurken, Ali Kocatepe ve Erol Evgin ncl paylamtr. Ertan Ana
pa drdnc, Uur Ik beinci, Muzaffer Uluda altnc, Rana Alagz yedinci
olmutur. TRT'nin Trk popuna kaplarn ardna kadar amasna sebep olan
bu yarma byk bir baaryla sonulanmtr. Hem gen hem de tecrbeli
isimler birlikte yarm, epeyce sayda yeni ark kazanlm, stelik bunlarn
hepsi televizyon ekranlarndan byk bir ounlua annda ulamtr. Televiz
yon bir kere daha gcn gstermitir. Bu yarmann tad herkesin damanda
kalacak ve belki de bu nedenle, yln sonlarna doru ilan edilecek Eurovision
elemelerine katlabilmek iin btn mzik piyasas harekete geecektir.
Selahattin Cesur, "Ak Mahkumu" adl plann sat 1 00 bini geince,
"Orhan Gencebay tkenmi, artk inie gemitir" deme hakkn kendinde
bulur; Bar Mano, "gazinolarda Trk mzii assolisti saltanatn ykacam"
dedikten birka hafta sonra "bizi efsane yapanlar imdi ldrmek istiyor" de
yip "gnlnde yaattl assolistlik saltanatn" kuramama nedenlerine aklk
getirir; Ergder Yolda'n yedi yandaki kz Ayegl Tijen Yldz da "Goodb
ye Mama" kervanna katlarak bir plak doldurur ve Moollar, konserlerinde,
gitar, davul, org, yayl tambur, balama ve akustik gitarn yannda daktilo da
kullanr ve "daktiloyu tulu alglar snfna sokacaklarn" sylerken, "Kbrs
Bar Harekat"nn balamas zerine, daha nce iki tur yapmasna ramen

212
yzne baklmam olan Ayten Alpman'n "Memleketim"i yere ge sdrla
mayacak ve "muhteem bir ark" olduu srekli olarak dile getirilecektir.
Nilfer'in Seluk Ural ile birlikte oynad ilk fotoroman "Korkunun Glge
sinde" , Hey dergisinde yaynlanmaya balar; Ayten Alpman, "Tek Bana adl
film ile Yeilam'a merhaba" der; Fsun nal ve Atilla zdemirolu "Byk Ta
rabya otelinde yaplan muhteem bir trenle hayatlarn" birletirir; yllardr
yerli filmlerde jnleri konuan Hayri Esen'in kz Itr Esen, "baba mesleine ha
yu" der ama buna ramen bu beyanat basnda yer bulmakta zorlanmaz; "6 plak
sahibi Glden Karabcek, ablamn glgesi olmamak iin ses tonumu deitire
ceim" der ve Semiramis Pekkan'n son pla "Neydi Neydi Ne" de Ajda Pekkan
vokal yaparken, TRT Eurovision zilini alacak ve bata stdyolar olmak zere,
hemen hemen herkes yalnzca bu yarma ile yatp kalkmaya balayacaktr.

Kol la Ke ndini Sra Bana Geldi

1974 ylnn ikinci yarsn sallayan ilk ark, Semiramis Pekkan'n "Neydi Neydi
Ne"si olur. Ajda Pekkan'n da vokalleri ile katkda bulunduu bu plak, Fransz
Pierre Groscolas'm "Lady Lady Lai"sinin Trke versiyonudur ve ka zamandr

Korku n u n Glgesinde: 1 972 ylnda "Kalbim Bir Pusula " adl ilk 45'/ii ile bir anda Trk
popunun en nemli isimlerinden biri haline gelen Nilfer, arka arkaya kard plak/an ile bu
durumunu salama alm, bunun sonucunda da yalnzca plak/an deil, sinemac/an da
peinden srkler olmutu. Nilfer, srarl tekliflere ramen film iine hi girmeyecek ama
fotoromana evet diyecekti.

213
konfeksiyon usul dzenleme yapan Norayr Demirci, bu arknn stnde biraz
fazlaca durup ok farkl bir i karmtr. Aslnda, orijinaline sadk kalnarak ya
plm bir dzenleme olsa bile, bu arknn, Trk popunun ilk dans arlkl ar
klarndan biri olduu sylenebilir. Norayr Demirci, yalnzca kvrak olan melo
diye yaslanabilecekken yle yapmam ve arknn tamamnn zmba gibi olma
sna almtr. Diskotr firmas da, piyasaya gen isimler srmeye devam et
mektedir. Yln ilk yarsnda "Olmaz Byle ey" ile Yeim'i tantm olan firma,
ikinci yarda da Yeliz'i sunar bize. Diskotr, "byk mitler vaadeden gen bir
sanat daha" dedii Yeliz'i, "herkesin ve hepimizin sevecei gzel bir plak" olan
"Sen Olsan Yeter" ile piyasaya srmtr. Yeim'in aksine, Yeliz ortal birbirine
katmaz. Plak satmasna satar ama, "Olmaz Byle ey"in kysndan dahi geme
yecek bir rakamdr bu. Buna ramen Yeliz, "llhan lrem ile ak yayor" sylenti
leri nedeni ile gazete ve dergilerin gndemindedir. Her iki tarafn da teyid etme
dii bu sylentiler, bir zaman sonra yerini Yeliz'in Eurovision'da yaraca Selmi
Andak'n bestesi "Hayalimdeki Adam" ile ilgili haberlere brakacak ve bundan
sonra Yeliz, genellikle mzii ve arklar ile anlr olacaktr.
45'lik piyasas hala hareketli gnlerindedir ama, bunun giderek deimekte
olduunun sinyalleri de bu sralarda grlmeye balanr. Arka arkaya 45'likleri
piyasaya srmekten hi ekinmemi olan Ali Kocatepe, tam bu sralarda, ken
dince yeni bir forml uygular ve iki ayr ismi ayn plakta bir araya getirir. Maz
har - Fuat ile Lale Akat, ayn plakta bir araya gelmi ve her biri plan bir y
zn mesken tutmutur. Mazhar - Fuat'n "Hekimolu" adl arks "A" yz
ne layk grlrken, Lale Akat'n "Elveda Mutluluum Ho Geldin Aclarm"
adl arks "B" yzne yerletirilmitir. Aslnda ok erken bir sinyaldir bu ve
dikkate alnabilse, firmalar daha derli toplu olmaya itecek, daha dikkatli olma
larn salayacaktr. Ancak "Kbrs Bar Harekat"nn balamas, bu sinyalin
gerektii gibi alglanmasn engeller ve mzik piyasamz, kendisini "sava ve
bar" arklarna kaptrr. Herkes ok fazla heyecanlanm ve kendini arya
atarak duygularna tercman olacak arklar aramaya balamtr. Firmalar
mz, bu trde bir toplu retime gemekte gecikmez ve ksa bir zaman ierisin
de, piyasaya kahramanlk rzgarlar estiren saysz plak srlr. Bunlarn ilki
Yasemin Kumral'dan gelir. Kumral, "rkmn Akdeniz'de bir sevinci var, yurdu
mun Mersin'den te bir devam var, Girne'den yol baladk Anadolu'ya, anl
ordumun Kbrs'ta bir zaferi var" diyerek arklarn "Kbrs Bar Harekat"nn
emrine vermekten hi kanmaz. ou insan da kendisiyle ayn fikirdedir ki,
"Girne'den Yol Baladk" adl bu plak, "Memleketim" ile birlikte en ok satan
plak olur. Gzn gz grmedii bu sralarda, bir tuhaf plak da Halit K
van'tan gelir. Halit Kvan, Trk popunun epeyce sayda arksndan, derdini
anlatmasna yarayacak olan dizeleri semi ve bir "kahramanlk destan" anla
tyor havasnda birbirine eklemitir. yle uzun, yle ili bir hikayedir ki bu,

214
plan bir yz Kvan'a yetmemi ve "ltfen plan dier yzn eviriniz"
diyen adal bir kadn sesi eliinde hikayesine arka yzde de devam etmitir.
Hi phe yok ki, anlatlan hikayenin tamamnda "gzel dilekler"in hepsi bi
zim tarafa sunulmu, kfr ve hakaretlerin hepsi ise Yunanistan'a isabet etmi
tir. Halit Kvan, Tanju Okan'n "koy koy koy" dizesi ile de kendince bu desta
nn tepe noktasna ulam ve hikayeyi. sonulandrmtr. Kime konuluyor ol
duu herkesin malumudur, bu konuda kafalarda herhangi bir soru iareti belir
mez. llk pla "Olmaz Byle ey" ile byk bir k yapan Yeim, "gnn an
lam ve nemine binaen" ark syleyen bir baka isimdir. Yeim , "Aslan Meh
medim"de vglerden vg beenmi, bunu yaparken de, ifrata kam olabi
leceini dnerek, plan arka yzn (tpk Yasemin Kumral gibi) , anar
Yurdatapan'n "Bar Dersi" adl arks ile dengelemitir. Fsun nal ise , sze
dorudan doruya bar ile girmitir: "Biz Bar Milletiz" . . . Bu koroya, Kb
rs'n ta iinden "sayn Rauf Denkta'n olu Raif Denkta ve arkadalar" da
katlr. "Kbrs'tan dalga dalga btn yurda" seslendii sylenen Sla 4 adl
grup, n yznde "Kbnsm" , arka yznde "Kbrs Gelini" adl arklarn bu
lunduu pla karm ve "bu arklar Kbrsl mcahitlerimizin zafer parola
"
s olmutur.
Yln sonlarna doru Ali Kocatepe, ok arkcl plaklardan bir tane daha
karr. Kocatepe bu sefer, Esmeray, Ertan Anapa, Funda Anapa, Gkben, 11-
han rem ve Seyyal Taner'i bir araya getirmitir: "Antalya'ya Ko". Ajda Pek-

ZAFERiMIZi KUTWYORUZ

Yavru vatanmzn tek mzik

toplulugu

SILA 4
KIE3R!S'tan dalga btn yurda sesleniyor.
KIBRtSLI mcattcrimizn
ZAFER PAROLASI oldu
dalga
Bu arklar

Sa1n RAUF DENKTA'n otu RAF OENKTA

ve arkeda4ler tylUyor.

1083
KIBRISIM KIBRIS GELN

GAVN8EMG T. A . $ . ! fiil 1"1.1\(,

j ,,, 'f""' \'l\l'llS:; 11 (;..
"' "... - 11<..U.: 12 ;

Zafer parolas: (Yazsz).

215
kan ise, en byk hitlerinden biri haline gelecek olan "Sana N eler Edeceim"
ile yana devam etmektedir. lstanbul Plak, verdii tam sayfa ilanlarla "Rakip
siz Ajda" slogann kullanarak duyurur bu pla. Saner Plak da, ok iddial
ilanlar verme konusunda lstanbul Plak' yalnz brakmaz. Bir sre sonra Me
ral ve Zuhal adn alacak olan lkizler'in pla "Param Yok Pulum Yok" iin ve
rilen ilanda, ikilinin, "Trkiye'nin Avrupa apnda hakiki ikiz mzisyenleri"
olduklar duyurulur. Odeon ise , sz konusu olan Ayhan Ik olmasna ra
men, ilan verirken, slogan konusunda tutumlu davranr. Verilen tam sayfa
ilanlarla, Ayhan Ik'n "Dodum ile ekmek lin" adl pla yalnzca "sine
mann tasz kral Ayhan Ik okudu" eklinde duyurulur. Bir ilgin plak da
Ayten Alpman'dan gelir. "Memleketim"in eine zor rastlanr baarsnn ze
ri.ne Fikret ene, Ayten Alpman iin bu trde bir baka proj e gelitirmitir.
ene, piyasay bir sredir sarm olan "kahramanlk" aranjmanlarnn dt
hibir tuzaa dmeden "O Sabah " yazm ve "Memleketim"in izinden
gitmek istemitir. Ama bu hibir ie yaramaz. "O Sabah"n anlatmaya alt
eyler, ou insana biraz bulank gzkr ve bu ark, bir nceki plan yan
na yaklamak bir yana, orta apta bir hit bile olamaz . Plak, daha ok, arka
yznde yer alan "Ben Va
rm" ile ses getirir. Esiz Ay
ten A l p ma n , yine kalpl e re
dokunacak b i r ak arks
sylemitir. Bu plan bekle
nen sat gerekletirmeye
cei anlaldnda ise
"Memleketim" adl L P verilir
p i yasay a . 1 9 5 0'l e rden b e ri
ark sylemekte o lan koca
bir sanatnn nihayet ilk al
bm yaynlanmtr. Bu al-

lhan rem: lhan rem, Ali

Kocatepe 'nin bir projesi olan
"Antalya 'ya Ko " arksnda,
Esmeray, Ertan Anapa, Funda
Anapa, Seyyal Taner ve Gkben ile

ilhafi irem ...ve esiz bir yapt daha!.

bir araya geldii srada yeni pla
"Anlasana"y da yaynlar. Diskotr, o
sralarda ok fazla satmakta olan

anlasana ne g.el bak yasa sanats iin tam sayfa renkli ilanlar
vererek duyurur bu plan km:
"Esiz lhan rem ve esiz bir yapt
daha . . . " Diskotr hi abartmamtlr.

.
IQ5169
stanbul geliim orkestras
esliinde lhan rem, gerekten esiz bir ark
daha yapmtlr.

216
 N u r Belda

"Sultan- Yegah" arks v e ayn a d tayan

albmyle Trk popu nu yenileyen ilere
imza atm olan Nur Yolda'!, ilk olarak
1969 ylnda yaplan bir yarmada tandk.
"Altn Kupa Amatr antzler Msabaka
s"na Nur Kl olarak katlmt sanat.
Bundan yl sonra ise, Altn M ikrofon ya
rmasnda, karmza Nur Belda olarak k
t ve "Karda" adl paras ile ansn dene
yip kaydadeer bir sonu alamad. Bundan
da tam yl sonra Polydor, sanatya bir
ans vererek, olduka pahal bir prodksi
yon sonras "Ak Bir Fantazi" adl ilk pla
n verdi piyasaya. Bu da bir ie yaramad. Yolda ile tanacak ve bu da btn hayat
Ama Nur Belda ii burada brakacak deil n tamamen deitirecekti. Tpk Tlay Ger
di. Kendisine ve sesine gveniyor, gnn man'n Erdem Buri, Ayten Alpman'n !iham
birinde her eyin deiebileceini u muyor Gencer ile beraberl iinde olduu gibi. .. Bu
du. yle de oldu. Bir zaman sonra Ergder iten Trk popu kazanl kacakt.

bm, adn ald arknn rzgar ile epeyce satacak ama alan da piman ol
mayacaktr. Sanatnn, 1972 ylndan beri yapt btn 45'likler nl arkal
olarak burada yer almaktadr.
1972 ylnda yaplan Altn Mikrofon yarmasnda, kendisini "Karda" adl
para ile bir m iktar gsterebilmi Nur Belda da nihayet ilk plan karr.
Polydor'un ok gvendii bir isim olan Nur Belda, mthi gl b ir kadro ile
yapmtr bu pla. Trk popunun en umut veren gen bestecilerinden Rey
man Eray'dan iki ark alnm, dzenlemeleri Atilla zdemi rolu yapm,
Dn Bugn yarn da elik etmitir. Prodktrln N ino Varon'un yapt
"Ak Bir Fantazi" , bu kadroya ve Nur Belda'nn gl sesine ramen beklen
dii gibi ortal sarmaz ve ok az insana ular. Ama Nur Belda, bu ii burada
brakmayacaktr. Ergder Yolda ile evlenip Nur Yolda'la evrildikten sonra
d isiplinli bir almaya girecek ve "Sultan- Yegah" adl 45'lik ve ardndan ge
len albm ile Trk popuna kalc bir damga vuracaktr. Kalc olacak bir baka
isim olan Melike Demira da ayn sralarda yaynlar ilk plan . Ylmaz G
ney'in "Arkada" adl filminde rol alan , Rhan amay'n kz Melike Demi
ra, anar Yurdatapan'n fil m iin yapt ayn isimli arky syler sylemez
21 7
kalpleri fethedecektir. Plak irketi, daha iin en banda Melike Demira'dan
ok umutludur: "Philips plaklar, Ylmaz Gney'in Arkada filmi ile sinema
mza kazandrd Melike Demira' Arkada pla ile hafif mziimize kazan
drmakla onur duyar. . . " Bilinli bir seimden ok, tesadfler sonucu kendisini
"Arkada" projesinin iinde bulan Melike Demira, bu plaktan hemen sonra
kanatlanacak, anar Yurdatapan'n destei ile Trk popunda akln sesi haline
gelip mzii ezdirmeden Trk popunun en eletirel arklarna imza atacaktr.
"Arkada" bir sonraki yla damgasn vuracak olan Eurovision arklar ile ba
etmeyi becerecek plaklardan biri 9lur. Eurovision arklar ile ba edebilecek
bir baka ark da Tanju Okan'n "Kadnm" arksdr. "Ve ak zerine ahane
bir ark" ilanlar ile, 1 974 ylnn sonlarna doru piyasaya srlen bu plak,
hem Tanju Okan'n hem de Trk popunun en byk hitlerinden biri haline
gelmekle kalmayacak, arknn szlerini yazan Mehmet Teoman' da kalc bir
ekilde bize kazandracaktr. Baarnn bykl, daha nce yazd ark
szlerine hep deneme gzyle bakan Mehmet Teoman' bu ii srekli bir hale
getirmesi iin ikna edecektir. Mehmet Teoman, yalnzca Trk popunun stan
dartlarnn ok zerinde airane szler yazmakla kalmayacak, Cenk Takan ile
elele verip, gelmi gemi en byk starlarmzdan birini, Nkhet Duru'yu da
bize sunacaktr.
Mzik piyasamz asl heyecanlandran ey ise Eurovision'dur. Trkiye, niha
yet, bir yl sonra yaplacak yarmaya katlabilecektir. TRT ii sk tutmu ve
hazrlklara epey nce balamtr. n elemelere katlma rekoru krlm ve
bunlarn arasnda!1 seilen 1 7 arknn yarmasna karar verilmitir. li acele
ye getirmek istemeyen TRT, bu 17 arky seslendirecek arkclar drt haftaya
yayd bir program dahilinde ekrana getirecektir. Uur Akdora, Esin Afar,
Atilla Atasoy ve Yeim, 1 7 Aralk Sal; Gkhan Abur, enay, Cici Kzlar ve Ca
hit Oben, 24 Aralk Sal; Nilfer, lskender Doan, Fsun nal, Zerrin Yaar ve
Nejat Yavaoullan ylba gecesi ekrana karken; Serter Bacan, Yeliz, Ali R
za Binboa ve Semiha Yank'nn klar ancak dier yln ilk haftasnda ger
ekleecektir. Tantm amacyla yaplan bu gsterileri 9 Ocak'ta yaplan bir ba
ka program takip edecek ve bu programda 1 7 arkcnn tamam boy gstere
cektir. Bu yayndan hemen sonra da, isteyen seyirciler, evlere datlm olan
posta eklerini kullanarak oy verebilecektir. "PTT gielerinden 250 kuru kar
lnda" postalanacak olan bu eklerin en ge 12 Ocak tarihini tamas ge
rekmektedir. TRT, bu tarihten sonra gnderilen oylan dikkate almayacan
aklamtr. Ama i yalnzca seyircilere braklmamtr. Bir de profesyonel bir
jri olacaktr. Jri de, 9 Ocak gn Ankara televizyonunda hazr bulunacak,
btn eserleri banttan seyredecek ve deerlendirecektir. Yani, 1975 ylnda ka
tlacamz ilk Eurovision yarmasnda bizi temsil edecek ark ve arkc "jri
ve halk oylarnn deerlendirmesi sonras" belli olacaktr. Daha ilk yarmada,

218
 1 7 ark FNALST 17 BESTE
BOVER
z: Mehmet Teoman
ZLENEN SEVG

Muzik: Cokit Qbe.,

Solist: Cohit Oban
CANI Si Kl AN ADAM
se.: Esin Afp
M..zilc: Ein Aftar
Solish Esin Afp
BYLE M BALAR
Ssz: Memet Teomor
Sz: Turul OaOc
MUzik: Nino Voron
Solist: Nilufer
YARIN
Sz: Al! Rzc Bir.boeo
MUzik: Ali Rza 8ino
Solist: Ali Rza !inboa
DLENC

Muz.ik: Atilla Atoso;

TRT'nin onlarca mracaatndan sonra, niha MUzik: Cohit Ch4n Sz: Atilla Atasoy
Solist: Yeim
yet 1975 ylnda yaplacak yarmaya Trki Solist: Atilla Atasoy
HAYALMDEK ADAM
ye'nin de katlmas kabul edilmi ve TRT SENNLE
Sz: ide!n Tolu
hzl bir ekilde hazrlklara balamt. A Mzik: Selmi Andak BR
So!is: Yeliz DAKKA
lan yarmaya rekor sayda ark gnderildi. PEMBE
Muzi;;;: Kemal Ebciodlu
Saz: Hikmet MUnir EbcioOh
Bunlarn arasndan 17 tanesi seilecek ve Sz: Zerrin YaJor"
M<Jzi: S.lirn Ataka'\ Solist: Semiha Yo"lk
ekranlardaki asl yar balayacakt. Solist: Zerrirt Yap UMUT
1974 yl Aralk aynn ilk yarsnda kan YLE BR so., enay
AK HKAYES
St5: Nejat Yovullcr
btn gazete ve dergilerde, aadaki l iste MUz.ik: Seluk Bater
Solist: enoy
byk bir heyecanla yaynlanr. Mozlk: Nejat Yavooovllcr BRGON
Solistler: Neiot YovoloOui
1-Bover, Nilfer (Yumlu) - Turul Da lcr-Reha llitanyel KA RILAI RSAK

MUzik: Selmi Andak

c, Nino Varon GEL MNK KU Sz: ( idem Talu

2- Gnahszlar, lskender Doan - isken Sz: idem Talu

MU.tik: Attila :rclemirol. Solist: Gkhor Afur
der Doan Solit F:sun nal DELSN
SONAD
Sz: Serter Boccm
3- Can Sklan Adam, Esin Afar - Esin Sz: Attila zdemirolu
Afar
Solist!.,: 5-rter Bacan -
MUzik Attila zdemirol}lu
MU::il:: Serter car

El von Arac
Solistler: ebnem AksJ-Sil
4- Seninle Bir Dakika, Semiha Yank - H . gen 8ergJ-8irnur Stlgilu
Mnir Ebciolu, Kemal Ebciolu GGNAH SIZU.R ANI LAR
5- Mmkn Deil, Serter Bacan - Ser Sz: skr Doan Sz: iOdem Talu
Muzik;: skender OcOan Muzik: U6Jr Akdoro
ter Bacan
!olist: kender [)oOon Solist: UOvr Akdora
6- Gel Minik Ku, Fsun nal - idem,
Atilla zdemirolu
7- Bir Gn Karlarsak, Gkhan (Abur) 13- Anlar, Uur Akdora - idem, Uur
- idem, Selmi Andak Akdora
8- zlenen Sevgi , Cahit Oben - Mehmet 14- Hayalimdeki Adam, Yeliz - idem,
Teoman, Cahit Oben Selmi Andak
9- Caniko, Nejat Yavaoullar - Nejat 15- Dilenci, Atilla Atasoy - Atilla Atasoy
Yavaoullar 16- Umut, enay - enay, Seluk Baar
10- Byle mi Balar, Yeim - Mehmet Te 17- iekler, Zerrin Yaar - Zerrin Yaar,
oman, Cahit Oben Selim Atakan
1 1 - Yarn, Ali Rza Bin boa - Ali Rza Bin
boa Cahit Oben ve Selmi Andak ikier beste
12- Delisin, Cici Kzlar - Atilla zdemi ile yarmaktadr. idem (Talu) ise tam
rolu drt arknn szlerini yazmtr.

ne mzisyenlerden olumu bir jriye , ne de halka gvenilmi ve her ikisini

bir araya getiren bir yntemde karar klnmtr. Ama asl ba artan da bu ola
caktr. Halk bir yne, j ri baka yne ekecek ve iler iinden klamaz bir e
kilde karacaktr.
Ekrana kmaya hak kazanan 1 7 isim arasnda yer alan enay, fazla deil,
yalnzca bir hafta sonra yarmadan ekildiini aklar. arkc, TRT'nin eit
li engellemelerle kendisini kstladn sylemektedir: "Eurovision'da , TV

219
orkestrasnn yan sra stanbul Geliim'in bana elik etmesini istiyordum.
Elemelere girerken bu konuyu en banda not halinde yetkililere bildirmi
tim. O zaman kabul etmilerdi. Oysa imdi byle bir ey olamayacan sy
lyorlar. Bu durumda yarmadan ekilmenin en doru yol olaca kansn
daym . . . " enay, dier btn meslektalar ile ayn artlar altnda yarmak is
tememi, arkasna stanbul Geliim'i alarak bir adm ne gemek istemitir.
Zaten enay ile ba hibir zaman ho olmam TRT de, bu sefer elinde sa
lam bir gereke olmasna da gvenerek "hayr" demi ve arkcy kendi ka
rar ile yarma dna itmitir.
Yl bitmek zereyken, mzik piyasamz Eurovision kadar, Fikret Kzlok'un
turnesini de konumaya balar. Sanatnn bizzat kendisinin dzenledii bu
turne Trakya'y kapsamaktadr. "Dikkat: Konser deil, nc Kbrs hareka
t" balnn yer ald ilanlarda, Fikret Kzlok miferli bir fotoraf ile yer al
maktadr. Hem bu afi, hem de turne srasnda yaanan olumsuzluklar, her za
man Fikret Kzlok'u desteklemi Hey'i bile artr ve dergi, "Fikret Kzlok'un
dzenledii konserlerde bile bu tr eyler olursa, herhangi bir organizatrn
dzenledii konserde neden olmasn?" demek zorunda kalr.
Atilla Alpsakarya, "baldz Glden Karabcek ile Konya'da gizlice evlendii
ne dair kan sylentileri" yalanlar ve "sizlere sz veriyorum, evlendiimiz za
man stiklal Caddesi'nden davul zurna ile yryerek geeceiz" der; altnda
stanbul Geliim'in bulunduu bir proje olan Kim Bunlar, "Dansa ar" adn
verdii 45'lik dizisinin ncsn yaynlar; Nilfer, nc 45'lii ile n
c altn plan da alr; "nl caz arkcs Sevin Tevs'in kz ehrazat, Kele
bek adn verdii drdnc plan" yapar; solistleri Sevil zyurt'un yanna,
henz 14 yanda olan Semra lleten'i alp "iki kadn solistli bir hale gelen" Be
yaz Kelebekler, "Abba gibi olmak istiyoruz" der; "manken Gngr Bayrak, bir
buuk milyon tirajl Observer dergisine poz verip gnlk alma iin
8.400 lira" alr ve Arzu Okay, Sermet Serdengeti ile Emel zden'li "Vene
dik'te Ak Bakadr" filminin ekimleri biter ve film , nmzdeki yllarda na
sl bir seks filmleri furyasna sebep olacandan habersiz gsterime girerken,
Eurovision heyecan her yan saracak, bu konunun konuulmad tek yer bi
le kalmayacaktr.
"Ya batarm ya karm diyerek gzn Avrupa'ya diken Nermin Candan,
ngilizce, Franszca ve piyano dersleri" almaya balar; her pla ile listeleri al
tst eden llhan rem'in, iki harfin yerini deitirmekle yetinmi "tlham ren"
adl bir taklidi kar ve EMI , gen mzisyen Sadk Btnley'in "kmaz Yol
lar" adl plan byk bir iddia ile piyasaya sunarken, Erkin Koray ( "Fesp
hanallah" ) ile birlikte listelerin tepesini paylaan Ajda Pekkan ("Sana Neler
Edeceim" ) , "Si Tu Savais Combien Je T'aime" adl arks ile bizde frtna gibi
esen Christian Adam'la birlikte ortak konserler verecektir. Hey dergisinin or-

220
ganize ettii bu konserlerde Ajda Pekkan, "size henz yaynlanmam arkla
rmdan iki tanesini syleyeceim , sizden gelecek tepkilere gre bunlar plak
yapacam" dedikten sonra "Ho Gr Sen" ve "Sana Ne Kime Ne"yi syleye
cek ve koca Spor ve Sergi Saray alktan inleyecektir. O kadar delicesine al
klanacaktr ki Ajda Pekkan, kimsede, daha sonra sahneye kan Christian
Adam'a ilgi gsterecek bir g kalmayacaktr.

ile hazrlanan bu ilanlarda Fikret Kzlok, bir

" D i kkat: Konser
de i l, nc
Kbrs H a rekat"
Tehlikeli Madde a d l yeni grubu ile "Akn
Olmad Yerde" plan karm olan Fikret
Kzlok, bir Trakya turnesi yapmak ister ve
herhalde o gne kadar organizatrlerden
gerekli fayday grmedii iin de turneyi
kendisi dzenler. Kadronun en banda ken
disi vardr. Tehlikeli Madde, ksa bir zaman
son ra "polisin kars" nvann ve Nee Alkan
adn alacak olan Sevgican ile Cantekin de
kadrodaki dier isimlerdir. Turne, daha ba
m iferli fotoraf ile yer almaktadr. Kzlok,
bu yaptnn bir konser deil de bir "hare
kat" olduuna sahiden inanm gibidir. zel
olarak miferli pozlar vermemitir ama bir
fotorafna boya ile bir mifer oturtmutur.
Afilerde, Sevgican, "Trk Sinemas'nn en
gzel yldz", Cantekin ise "Sanremo'nun
tek Trk sanats" olarak tantlm tr. Abar
t dizboyudur.
Turnenin kimi yerlerinde Sevgican sah
neye bile kmaz, belki de "en gzel yldz"
olmasna binaen kapris yapmtr. Fikret K
zlok'un Tehlikeli Maddesi'nden de haber
yoktur. Kzlok, "imdi sizlere elektronik ste
reo bir sistem tantacam, band eliinde
ark syleyeceim" anonsundan hemen
sonra, arklarn playback eliinde syle
meye balar.

f:
lamadan hazrlanan afi ve ilanlar nedeniyle

'J' :
Mzisyenlik baka, organizatrlk bam
mzik piyasamzda ses getirir. "Dikkat: baka olduu iin koca Kzlok bu turneden
Konser deil, nc Kbrs harekat" bal pek de karl kamamtr.

Jl01'_1.EJ1 _ DEGila, KIBRIS ha rekat

P=rAi5Llnll s..t oiijl.c '' i snenuuca
"

! ...

... .......

. .... _

221
 bersiz, tamamen Ik Plak tarafndan tez
lham ren gahland\:jn \:jren ir:

". . . Plakta bulunan iki para bizim kendi

bestelerimizdir. Biz o zaman bunlar Sa
yan'n stdyosunda kaydedip plak irke
tine teslim etmitik. Ancak daha sonra
artlarda uyuamadmz iin vazgetik.
Plaktaki iki para prova banttan alnm
tr. Paralar plaa alnrken efekt ayar
Bir kere daha "korsan plaklk hortlad" di
bile yoktu. Hatta davulun ton ayarn ya
ye balklarn atld\:j 1974 ylnn son ayla
parken bile seslerini almlar.. . Bu du
rnda, mzik piyasas boydan boya tuhaf bir
rumda pla toplattrmak istiyoruz. . . "
konu ile yz yze geldi. tik pla\:jndan itiba
ren popler bir hale gelen ve her pla\:j bin Sayan'n stdyolarndan Ik Plak adl fir-
lerce satmakta olan lhan ! rem, zerinde maya . . . Bakasnn cebine elini atmaya ka
ok kafa yorulmu bir ;xoje ile, tepeden tr rar vermi olanlar, akla gelen gelmeyen her
na\:ja taklit edilmiti. lham tren ad verilmi yola bavurmaya devam etmitir.
bir arkc, (lhan 1rem'e
plaklarnda elik eden stan
bul Geliim'e paralel olarak
adlandrlm) 1st. Gerekler
adl bir orkestray da arkas
na alp "Yaral Kalp" adl bir
plak srmt piyasaya.
Hibir nokta atlanmamt.
25 Eyll 1974 tarihli Hey iSTANBUL
dergisinden :
_GEREKLER
"stelik bu 45'1ikte, l
OLDU __
han rem'in bal olduu
plak irketinin etiketi bi
le, gerek renkleri, gerek lham1,
se izgileri ile aynen tak
ren
1
lit edilmi&. . .
"
- yaral kak>
ok de\:jil, be gn elveda
sevgilim
ISl<P\AK
sonra Hey dergisi, lham
toptar dogtm. HAAl<A M
tren olara k adlandrlm L IT\.( 6.blooo'. "'> WOI

Erdal Kaptano\:jlu'nu bulur l '"'""'' ."'. ''""

,, """ .. ..... ...... 7
ve bu pla\:jn arkcdan ha-

Bim Bam Bom

Bir nceki yln son aylarnda hep gndemde olan Eurovision konusu, yeni yl
da da en ok konuulan konu olur. Yarmaya hak kazanm 16 ark, gruplar
halinde ayr gece TRT tarafndan televizyonda yaynlandktan sonra, toplu
olarak 9 Ocak gecesi bir daha yaynlanm ve bunun hemen ertesinde olduka
iddetli tartmalar balamt. Bir ark yarmas, daha ilk dakikalarndan iti
baren "milli bir mesele" haline getirilmitir. Basnn, biraz daha "milli" olan,
Viyana kaplarna dayanmaktan, oralar bu sefer mziimizle fethetmekten sz
222
etmekteyken, daha akl banda olan bir grup, ie yalnzca mzih asndan
yaklamakta ve eletirileri bu kstasa gre sralamaktayd. Herkesin zerinde
birletii en temel nokta uydu: Finale kalan arklarn byk bir blmnn
dzenlemeleri Timur Seluk'un elinden kmt ve bu da arklar birbirine
benzer bir izgiye ekmiti. Yine arklarn byk bir blmnn " festival ar
ks" olduu ok aleni bir ekilde grlebiliyordu. Bestecilerimiz, Eurovision'a
gidiyor olduklarn hi akllarndan karmam ve yazdklar her notada bunu
kollamlard. arklarn ekranlardan yaynlanmas srasnda yaananlar da ayr
bir konudur: "Orkestrann sesiyle solist sesinin balans kurulamad iin bes
teleri net dinlemek mmkn olmamtr".
Konuulanlar, yalnz mzik ya da arklarla snrl kalmaz. Dedikodular da
dizboyudur. Nilfer ile yarmaya katlm Nino Varon'un "arkmz birinci
olacak, bu i iin 250 bin lira ayrdk" dedii yay lr piyasada . Varon'un, ayrlan
bu para ile oy verilecek posta eklerini toplayaca ve Nilfer'in hesabna gee
cek bir ekilde postalayaca sylenmektedir. TRT Eurovision sorumlusu ls
kender Salgrl'nn, "toplam 4 milyon ek datld, ayrld sylenen bu pa
rayla tam 10 bin ek bulabilmeleri gerek, ama bunu yapsalar bile ancak binde
2'ye denk gelir bu, stelik iin jri ksm da var" eklindeki aklamalarna, Ni
no Varon, "bu tr mantk d iddialara ocuklar bile inanmaz" diye cevap ve
rir. Ancak ocuklarn inanamayaca bu iddialara bykler inanmamazlk et
mez ve Nino Varon iin cad kazan kaynamaya balar. Nilfer ve arks "Bo
ver" topun azndadr artk. nnn doruundaki Nilfer, ou insan tarafn
dan bu yarmann favorisi olarak gsterilmektedir. Bu nedenle de, en ok Ni
lfer ve arks "Bover" zerinde durulur ve en ok bu konu konuulur. Ama
grnd kadar ile Nino Varon, Nilfer ile girdii bu ibirliinde ileri ok
sk tutmamtr. Nino Varon'un "bu i iin 250 bin liralk bte ayrdk" dedii
sylentilerinden hemen sonra, mzik piyasas, "Bover"in orijinal bir beste ol
mad ve bir yabanc arkya ok benzedii iddialar ile sarslr. "Bover" gen
spanyol arkcs Lolita'nn syledii "Busca" adl arkya benzetilmektedir.
ok deil bir yl sonra "Amor Amor" adl arks , Yeliz tarafndan "Yalan Ya
lan" olarak Trkeletirilecek Lolita'nn "Busca" adl arks, "Bover"e sahiden
de benzemektedir. Her iki ark tamamen ayn deildir ama benzerlik de yok
deildir. Sylentilerin artmas zerine Nino Varon, arksn yarmadan ek
meye karar verir. enay'dan sonra Nilfer de ekilmitir ve 17 ark ile yola
balayan ilk Eurovision finalimiz artk 15 ark ile yaplacaktr. Nilfer'in ekil
mesi, bu alanda retilen dedikodularn yine de sonunu getirmez. Bu sefer de
Serter Bacan'n arks iin kazanlar kaynatlmaya balanmtr. "Mmkn De
il" adl arknn, Raffaella Cara'nn bir arksna benzedii iddia edilmektedir.
Ancak, bu ark ile ilgili iddialar fazla taraftar bulmayacak ve Serter Bacan, e
kilmek durumunda kalmadan yarmaya devam edecektir.

223
 Finale gelene kadar sylentiler ve tahminler durmak bilmez. "Yarn" adl ar
ks ile Ali Rza Binboa, halk nezdinde batac edilmitir ve halkn byk ilgi
sinin profesyonel j ri zerinde de bask yapaca tahmin edilmektedir. ubat
aynda Ankara'da yaplan finalde, kimsenin ummad bir ey olur. Yarmay,
ayn puan alan iki ark birden kazanmtr, stelik bunlardan biri de "Yarn"
deildir. Semiha Yank ve Cici Kzlar'n seslendirdii arklar birinci seilmitir.
llk Eurovision maceramzda bizi, ya ok romantik ve duygusal bir ark olan
"Seninle Bir Dakika" , ya da esprili ve hareketli bir ark olan "Delisin" temsil
edecektir. ekilen kura sonucu ans Semiha Yank'ya gler ve Stockholm yol
larna gen arkcmz der.
Bizi temsil edecek ark seildikten sonra, dedikodular ve kuyu kazmalar
nispeten sona erer. Artk herkes vargcyle Semiha Yank'y desteklemektedir.
Yarma srasnda giyilecek kyafet nl modaclarmzdan Cemil !peki tara
fndan hazrlanmakta, arkcmzn firmas Kervan da, arknn lngilizce versi
yonu iin aba sarfetmektedir. Yarma gnne kadar, yurt apnda, her gn
her saat yalnzca bu konu konuulur. Nisan aynda yaplan yarmada , Semiha
Yank, yana ve tecrbesizliine ramen ok iyi bir performans gsterir. Oyla
mann balayaca srada, btn lke ok umutludur. Ancak bu ilk yarmada
elde ettiimiz sonu, en ktmser tahminleri yapanlar bile yaya brakmtr.
13. srada yaran arkmz, Monaco'dan ald 3 puan ile yarmay 19. yani
sonuncu srada bitirmitir. Bunun belli olmasndan sonra, resmen kyamet ko
par. Her kafadan bir ses kmakta, "hakkmz yendi" cmleleri herkesin dilin
de gezinmektedir. Bundan sonra yarmaya katlmamamz gerektii bile yk
sek sesle sylenir olmutur. Basn, bir yandan Hollandal grup Teach ln'in ka
zand yarmann organizasyonunu gklere karrken, bir yandan da, mzis
yenlerimizin grlerine bavurarak "biz nerede yanl yaptk" sorusunun ce
vabn aramaya almaktadr. Hi kimse, ilk defa katldmz bir yarmada
kazanma ihtimalinin zaten zayf olduundan sz etmemektedir. Herkes, sz
birlii etmiesine "ilk 10 arasnda olmamz gerekirdi" demektedir. TRT TV
Daire Bakan Ylmaz Dadeviren; "konutuum btn lkelerin temsilcileri
nin grne gre, 7 veya 8. olmamz bekleniyordu , bu kendi dncem olsa
duygusalm diyeceim" dedikten hemen sonra son derece doru bir tesbitte
bulunur: "Gelecek yl iin imdiden almaya balarsak durum daha iyi ola
caktr kansndaym . . . " Ancak ne yazk ki byle olmaz. Her eye ramen "duy
gusallk" olup bitene damga vuracak ve trl eitli nedenler sonucunda, Tr
kiye yarmaya iki yl ara verecektir. Eurovision defteri, 1978 ylnda, Nilfer'li
Grup Nazar'n Paris'e gittii gne kadar kapatlacaktr.
1978 ylnda bizi Paris'te temsil edecek olan Nilfer, o sralarda Eurovision
ile deil ama baka kanallar vastas ile ansn yurtdnda denemektedir.
"Bover"in etrafnda koparlan grltlerden uzaklap kendini ie veren gen

224
arkc, Odeon'dan Dani Grunberg'in izdii bir plan dahilinde yurtdna
almaya almaktadr. nl firma RCA, gen arkcmz, btn masraflarm
karlayarak Almanya'ya davet etmitir. RCA, Nilfer'den ok umutludur.
Gen arkc, Almanya'ya birka kere gidip gelmi ve lngilizce, Almanca,
Franszca ve ltalyanca olmak zere tam alt ark kaydetmitir. Bunlarn ara
snda yer alan "Bau Mirein Paradies" adl arknn plak olarak yaynlanmas
ise an meselesidir. RCA, Nilfer'in fotoraflarm da , dn) .tnn en nl foto
raflarndan biri saylan Bockelberg'e ektirmitir. Yurda henz dnen Dani
Grunberg, ayann tozu ile gazetecileri bilgilendirir: "Nilfer Avrupa'da ha
patlad, ha patlayacak. .. "
Bunlar olup biterken, kendisini Eurovision'a uzak ama Avrupa'ya yakn ka
bul eden Ajda Pekkan, nl Fransz arkc Christian Adam ile Hey'in organize
ettii konserlerini vermektedir. Ankara konseri, hava muhalefeti nedeniyle tam
iki kere iptal edilmitir. lzmir ve lstanbul'daki konserlerde ise seyirci rekorlar
krlmtr. Konserlerde yle bir izdiham yaanr ki, gelenlerin en az yans ieri
giremeyerek kaplardan dnmek zorunda kalr. Ancak girebilenler de umduk
larm bulamaz. lin Ajda Pekkan ksm herkesi mest eder etmesine ama, Chris
tian Adam ksm, yolunda gitmemitir. Konserlerin ilk yansnda Ajda Pekkan
sahne alr ve Sheyl Denizci Orkestras eliinde en gzel arklarm syler:
"Eksiksizdi Ajda Pekkan. Yorumu, grtlak oyunlar, sahne hakimiyetinden giy
sisine kadar ustayd" . Sanaty kuliste dinleyen Christian Adam bile heyecan
lanm ve "Avrupa'da ne erimesi iten bile deil" demitir. Bunlar diyecei
ne, kendisine bakmas ve birazdan kaca konserde ne yapacan dnmesi
daha hayrna olurmu. Yalnzca "Si Tu Savais Combien Je T'aime" adl arks
bilinen Christian Adam, herkesi hayal krklna uratmtr. Adam, bu arky
syleyerek konserine balar ve en byk silahn hemen balangta ateler.
Sonras iin bir ey kalmamtr. Birbirinin ei skc arklardan bunalan seyirci
minderleri sahneye frlatarak elenmeye alr ve bu da protesto anlamna gel
dii iin Christian Adam neye uradn arr. Listelerinin tepesinde olduu
bir lkeye byk bir tantanayla getirtilmi ancak kalplere baslmak bir yana
minderlere boulmutur.
Eurovision ile ii olmayan dier btn arkclar da, ie bildikleri usulde de
vam etmektedirler. Herkes, yalnzca ama yalnzca bu konuyu konumakta ol
masna ramen, kimse planlarn deitirmez ya da ertelemez. Plaklar arka ar
kaya raflardaki yerini almaktadr. " ek Kayk" ile piyasaya iyi bir giri yapan
Nilgn Atlgan, geen yln Eurovision birincisi Abba'nn "Waterloo"sunu "Ol
du mu?"ya dntrmtr. Yine geen yl "Girne'den Anadolu'ya" yol bala
maya kalkm Yasemin Kumral, bu sefer lsrailli arkc llanit'in bir arksn
sahiplenmi ve "Bim Bam Bom" haline getirmitir. Aslnda ark zaten bu hal
dedir. Yani "Bim Bam Bom" blm orijinal arknn iinde de aynen vardr,

225
bu da alnm ve gerisi Trkeletirilmitir. Bar Mano "Bir Bahar Akam" ,
Cem Karaca ''Tamirci ra" , mr Gksel "lki Sigara" , Hmeyra "Sessiz
Gemi", Glden Karabcek "u Sazma Bir Dzen Ver" ile listelerdedir. "A Chili
Pum" adl bir yabanc arkya ise kii birden saldrmtr. Kenan "illim il
lim", Lale Belks " illi" diyerek orijinal haline sadk kalmay semiken, Ka
muran Akkor arky "imdi imdi" haline getirmitir. Hey dergisi, en ok bu
nc versiyonu ayplar. Dergi, "Yarn olmaz imdi, hemen imdi imdi" di
zelerini kastederek, "szler olumsuz ynde dikkat ekiyor" tesbitinde bulunur
ve "Kamuran Akkor gibi bir sanatya" bu szleri yaktrmaz. Ama yeterince
iyi ark vardr ve iyi arknn nn Eurovision bile kesemeyecektir. Bata
"Tamirci ra" ve "Sessiz Gemi" olmak zere epeyce ark sivrilecek ve yal
nzca bu yln deil, btn zamanlarn en iyi arklar olmaya doru gidecek
lerdir.
1974 yln 1975 ylna balayan gece televizyonda grnp, gl sesi ile
herkesi etkilemi olan Sezen Seley de, nihayet o gece syledii "Haydi ansm"
adl arksn plak yapabilmitir. Gl firmalarmzdan Melodi, arkcy piya
saya sunarken kk bir deiiklik yapm ve arkcnn Seley olan soyadm
Aksu'ya dntrmtr. 1970 ylnda yaplan ve Nilfer'in birincilii ile so
nulanan Altn Ses yarmasnda ilk defa kendini gstermi olan bu gl ses,
ilk plan yapmak iin tam be yl beklemitir. Sezen Aksu, bu ilk pla ile
eletirmenlerden tam not alr: "Gl bir sese, yine yle bir grtlaa sahip Se
zen. Haydi ansm'da yer yer girdii grtlak oyunlar, biraz cesaret isteyen bir
i, hele bylesine yeni bir arkc iin ... " Eletirmenlerin yksek notu, her za
manki gibi satlar hi etkileyemeyecek ve Sezen Aksu'nun bu pla plak raf
larnda tozlanacaktr. Ancak sesinin ve yeteneklerinin ok farknda olan Sezen
Aksu hi pes etmeyecek, ortaln biraz durulmasn bekleyip "Kusura Bakma"
ile yeniden ansn deneyecektir. "Kusura Bakma" ve sonrasnda, Sezen Aksu
ve arklar her yan saracak; sanat, zellikle SO'li yllarda yapt arklaryla
Trk popuna damgasn vuracaktr. Ama bu srada listelerin tadn karan
gen arkc Tlay'dr. Tlay, sz ve mzii Hakk Bulut'a ait olan "kimiz Bir
Fidanz" ile listelerde saltanat kurmutur.
"imdiye kadar ok memleket gezdim, fakat hibir yerde Trkler kadar
sempatik, canayakn insanlar tanmadm" diyen iki yl nceki Eurovision'un
galibi Anne Marie David memleketimize nc kere gelir; " film evirmek
iin Trkiye'ye gelen Romal Perihan arkc" olur; Zeynep Deirmenciolu ve
Serkan Acar, Fenerbahe Sosyal Tesisleri'nde yaplan ve yzklerin Emin
Cankurtaran tarafndan takld bir trenle nianlanr; kendisine "Trk m
ziinin prensi" denilen Ahmet zhan, "prenslik halkn stnde bir messese"
olduu iin bu nvan istemediini syler; Ayten Alpman, SanRemo plaklar
serisine, bu yln birincisi "Ragazza Del Sud"un Trkesi "Birazck Umut" ile

226
 Worum muO
ousgerechne
eres sein

--

RCA l2u1u1I

Bana Bir Cennet Yarat: 1 975 ylnda,

"baary yurtdnda da yakalama "
ryasn grme sras Nilfer'deydi.
Almanya'da "Miss Nilfer" olarak
sunulmu arkcmz, nce "Bau Mirein
Paradies", ardndan "Ali", 1 976 ylnda da
"Bilder In Meinem Herzen" adl 45'/ikleri
yapt. RCA 'in byk yatrm yapt
arkcmzn her pla da ilgi grd.
Ancak beklenen baarnn yannda pek
fazla bir ey saylmazd bu. Do/aysyla
RCA 'in (Miss) Nilfer'de srar etmesi iin
bir sebep yoktu.

devam eder; Beyaz Kelebekler, "White Butterflies" ad altnda, "Sen Gidince"

adl arklar ile Hollanda listelerinde ilk 5 arasna girer; "mezr karmayan ,
detone olmayan, uh bakmasn da hi bilmeyen Neco, ilgi ekebilmek iin
palyao klna" girer; Seyyal Taner, 1 Numara firmasna, Ali Kocatepe - Arda
Uskan ortak almas "Nene Hatun"u plak yapar ve Eurovision'un bu ylki
birincisi Teach ln'in arks "Ding - a - Dong"u hem Ayla Algan hem de Fsun
nal Trke sylemek iin seerken, Beyaz Kelebekler'den sonra, Nilfer de
yurtdnda listelere girecektir. Sanatnn Almanca pla "Bau Mirein Paradi
es" (Bana Bir Cennet Yarat), Avrupa'nn nemli radyolarndan saylan Lk
semburg Radyosu'nun listelerinde ilk lO'a yerleecektir.
Yurdaer Doulu, Kbrsl arkc Tomris'i star yapabilmek iin abalar; Phi
lips'in, Tanju Okan'n 45'liklerini bir araya getiren "Btn arklarm" adl
longplayini piyasaya verdii srada, Tanju Okan da, drt yldr birlikte olduu
Zerrin Erdoan ile nianlanr; "folk ld" diyen Halit Kakn ve Dnm, "ta
ekwon - do" adm verdikleri trde almaya baladklarn aklar; "mzisyen

227
Seyhan Karabay ile yapt evlilikte aradn bulamayan Arzu Okay, soyun der
lerse soyunurum, giyin derlerse giyinirim" diyerek, yeni tr seks - avantr
filmlerinde rol almasn yadrgayanlar cevaplar; Melike Demira, "Arkada" ile
yakalad baary ok daha ileri bir noktaya tayack olan "Hadi Canm Sen
de" adl plan yaynlar; "Dervian'n orgcusu Uur Dikmen'in, Yasemin Kum
ral ile yaad ak" grubun dalmasna sebep olur; defalarca gittiimiz Altn
Orfe yarmasna bu yl da enay gider ve nclk elde ederek dner; ayn
festivalde birinci olan Alla Pugachova'nn arks "Arlekino"yu, Esin Afar "Sa
natnn Kaderi" adyla Trke syler; Doan Plaklk, "ilgin plaklarn yarat
cs Erkin Koray'n gl yaptlarn vnle" sunmaya "Estarabim" ile devam
eder ve "umut dolu gencecik bir sanat Parla enol, Babidi Bibidi Bu adl pla
n" karrken TRT, toplant stne toplant yapp, "nmzdeki yl Eurovi
sion'a katlalm m katlmayalm m?" sorusunu cevaplandrmaya alacaktr.

Nerde U n uttum Ka lbimi B i lmem

1975 ylnn ikinci yarsna, Ali Kocatepe'nin bir baka ok isimli proj esi ile
girilir. Ali Kocatepe, bu sefer de Engin Evin, Ertan Anapa, lskender Doan,
Zafer Banu Hlya, Hmeyra, Kamuran Akkor ve Melike Demira\ Amcalar -
Yengeler ad altnda bir araya getirerek, Antalya'dan sonra Mersin'in arksn
syletmitir: "Merhaba Mersin". kar kmaz byk ilgi toplayan bu plak,
Ajda Pekkan'n listelerin en tepesine yerleen "Hogr Sen" adl plana en
byk rakip olur. Ama zaten listelerde gz gz grmyordur. Hem yerli hem
de yabanc plaklarn birlikte yart ve mzik piyasasnda en ciddiye alnan
liste olan Hey'in "Hey Disko" adn alm 50 plaklk listesi, tamamen bizim
arkclarn hakimiyeti altna girmitir. Yabanc plaklarn, sayca her zaman
stn olduklar bu tr listelerde, Eurovision'un da etkisiyle, bizim arkclar
mz hakimiyet kurmaya balamtr. Semiha Yank, Cici Kzlar, Yeim gibi Eu
rovision yldzlar, yarmann zerinden aylar gemi olmasna ramen hala
listelerdedir. Bu isimlerin yannda Fsun nal ( "Ah N erede" ) , Gkben
( "Eninde Sonunda " ) , Alpay ( "Ayrlk Rzgar" ) , Seluk Alagz ( "Deliyim Se
viyorum" ) , Esmeray ( "Soruyor musun? " ) , lskender Doan ("Mahizer") , Semi
ramis Pekkan ( " lyiler Ktye Der") , Gzin lle Baha (" Genlik Bamda Du
man") , Kamuran Akkor ("Dilo Dilo Yaylalar") , Blent ( "Olmal m Olmamal
m? " ) , Timur Seluk ( "Pireli ark") ve Ayla Algan ("Dnya Tersine Dnse")
da listelerdedir. 45'lik piyasas hala ok aktif ve renklidir. Albm piyasas da
hala eski usuldr. Bu alandaki kuruluk srmektedir. Hey ve benzeri dergiler,
bu alan atelemek iin listeler yapp dururlar ama, listelere gstermelik de ol
sa konabilecek bizden iki ismi bile zor bulurlar. 45'lik listelerini bizden
arkclarn bast bu sralarda, albm listelerinde yalnzca Tanju Okan ve Se-

228
miramis Pekkan yer almaktayd. Bir iki ay sonra, Fsun nal da "Alo Ben F
sun" adl albmn karttnda, listelerdeki albm saymz olacakt. M
zik piyasamz, bir trl 45'lik ve LP formatlarnn retimini dengeleyememi,
bir piyasann salkl olduunun iareti olacak bu tr bir denge zerinde yk
selmeye niyetlenmemitir.
Longplay ve 45'lik arasnda bir denge kuramam olan mzik piyasas , en az
korsan basklar kadar ba artan bir sorun olmaya balayan kaset kaydetme ii
ile ba edebilmek iin yeni areler de aramyor deildi. Plaklarn satlarnn gi
derek azalmasnn bir nemli nedeni korsan basklard. Ama bir baka nedeni
de, irili ufakl btn plak dkkanlarnn, plaklar kasetler zerine kaydede
rek satmaya balam olmalardr. Mzik piyasasnn iinden bir blm firma,
bu sorunun karsna ancak yasal baskl kasetler ile klabileceini sylemek
tedir. Ancak, yasal kasetlerin , fiyat bakmndan kopya kasetlerle ba edemeye
ceini savunan bir blm firma ise, "bu sorunu, 45'lik ve LP aras bir format
olan "Midi LP" ile zmek iin harekete gemitir bile. Tpk LP'ler gibi 33 de
virli olan, ama boyut olarak 78 devirli eski ta plaklara benzeyen Midi LP ala
nndaki ilk rnei As Plak piyasaya srmtr. Muazzez Abac'nn Midi LP'sin
den sonra srayla dier sanatlar iin ayn formatta iler yapacan syleyen
As Plak'n bu yeniliini, Bur, Kent, Elenor, Atlas, Hlya ve Gngrd Plak da
benimsediini aklamtr.
Austos ayna gelindiinde, TRT'den, nmzdeki yl yaplacak olan Eurovi
sion ile ilgili olarak hala ses kmamtr. Hey'in bayran Doan ener'den tes
lim alan Yener Ssoy, haftalk bayazlarndan birini tamamen bu konuya ay
rp, TRT'nin ii ardan almasnn sebeplerini bir bir sralar ve TRT'yi son dere
ce ar bir dille eletirir. Ssoy'a gre, " aslnda bu bir klasik ve pop mzik at
masdr'' . Elbette bu vardr. Trk popu, serpilmeye balad ilk gnlerden iti
baren, hem klasik mzie hem de caza gnl verenler tarafndan yerden yere
vurulmu, desteklenmek bir yana, her zaman kmsenmi, ciddiye alnma
m ve geliimi engellenmeye allmtr. Ama asl neden, katldmz ilk ya
rmada elde ettiimiz sonunculuun TRT'nin gzn korkutmas ve kuru
mun, byle bir ykn altna yeniden girmekten ekinmesidir. TV Dairesi Ba
kan Ylmaz Dadeviren'in Yener Ssoy'a syledikleri, bu korkunun altn net
bir ekilde izer: "Ynetim Kurulu , bu yl yaptklarmz iin bize kzm, 1975
yarmas iin hakkmzda soruturma amtr. Aktif hizmet iin teekkr de
il, tecziye yollar kullanlyor. . . " Dadeviren hakldr. Byk abalarla, m
kemmel bir Trkiye finali yapyorsunuz, setiiniz birinciyi yurtdna gnde
rerek "reklamla 50 milyona salayamayacanz" bir tantm yapm oluyorsu
nuz ve bunun karlnda takdir edileceinize soruturmaya uruyorsunuz.
Aslnda btn bunlar beklenmeyen gelimeler deildir. MC (Milliyeti Cephe)
ad verilen ve AP, MSP, CGP ve MHP'den oluan koalisyon hkmetinin gve-

229
 snda alc bulabiliyor. 30 - 40 liralk dolu
M i d i LP kasete kartlk 42,5 /iraltk Midi LP'nin al
naca gr daha yaygn. . . . "

Bu yeni format da, korsan kaset soru

nuna are olamayacaktr. Plaklarn kay
dettii kasetlere giderek daha fazla sayda
ark kaydedilecek, stelik fiyatlar da her
gn biraz daha ucuzlayacaktr. Midi LP de,
tpk bir zaman nce byk heveslerle pi
1 7 Eyll 1975 tarihli Hey dergisinden:
yasaya srlen drt ya da alt arklk
"flk olarak Muazzez Abac iin yaynla (45'1ik boyutlarnda ve ounlukla 45 de
nan Midi LP'nin en byk zellii normal virli) Mini LP'ler gibi ok ksa bir zaman
LP'ler gibi 33 devirli olmas. Pla ilk g raflar ssleyecek, sonra da tamamen e
renler nce 78 devirlik olduu kansna kip g idecektir.
kapltyorlar. Plak 25 cm apnda olup 27
cm apnda bir kapan iinde satltyor.
Bir baka zellii de, bir yznde drt,
dier yznde drt olmak zere 8 ark
y normal srelerinde kapsamas. Top
tanc plak irketleri, perakendecilere bu
Midi LP'leri 32,5 liradan veriyorlar. Plak
/ardaki sat fiyat ise 42,5 lira olarak
saptanm. Bu rakama iletme vergisi
dahil deil. 30 cm apnda olup, 31 cm
apndaki kapaklar iinde satlan normal
LP'lerin toptancdan k fiyat ise 52,5
lira. Perakendecilerde ise iletme vergisi
hari 70 liradan alc buluyor. . . 1 7, 5 cm
apndaki 45'/ik plaklar ise toptancdan
1 1 liraya ktyor ve plaklarda 1 5 lira
dan satltyor. . .
Bo bir kaseti piyasadan 1 7,5 ile 2 0 li
ra arasndan almak mmkn. Buna kar
lk dolu kasetler ise 30 ile 40 lira ara-

noyu aldktan sonra ilk yapt ilerden biri, TRT genel mdr lsmail Cem'i
grevden alarak yerine Nevzat Yalnta' atamak olmutur. Yeni genel md
rn greve geldii gn olan 1 7 Mays tarihinden itibaren de, lsmail Cem'in
oturtmaya alt standartlarn hepsi tek tek yerle bir edilmeye balanmtr.
Eurovision'u geciktirmek, engellemek, bir sre sonra da yaplmayacan ilan
etmek de, lsmail Cem zamannda oluturulan plan ve programlarn tasfiyesi
nin bir paras kabul edilmitir. Nevzat Yalnta ve onu destekleyenlerin elin
de "zaten sonuncu olduk" gibi bir gereke varken de, kimse uzun boylu bir
muhalefet gsterememitir.
Ksa bir sre sonra TRT Mzik Dairesi, bu yl Eurovision'a katlmama karar
alndn aklar. Yarmaya gidilmeyecektir ama, "Trkiye iinde byk bir
mzik yarmas dzenlemek iin almalar balamtr". Bu konuda, ilk ola-
230
rak 22 Eyll gn bir toplant yaplr. Bu toplantya, Cavidan Selanik, Nida
Tfeki ve Ferit Sdal gibi Trk popu ile hi ilgisi olmayan kiilerin katlmas
mzik piyasamz ayaa kaldrr. Yener Ssoy, bu toplantnn yaplmasndan
sonra yazd yazda, "yarmaya katlmak iin kaliteli ark ve besteci bulama
yacaklar" diyerek, bu yarmaya kimsenin ilgi gstermeyeceini belirtir. Mzik
piyasamzn da grleri bu yndedir zaten. Resmi bir aklama yaplmasa da,
yaylan sylentilere gre, bu yarmaya, "hibir hafif mzik sanatsnn katl
mayaca, TRT Mzik Dairesi'ne kar byk bir boykota giriilecei" kesin gi
bidir. Hem mzik piyasasnn kesin tavr, hem de bu yarma ile ilgili olarak
yaplan toplantlardan net bir sonu alnamam olmas nedeni ile i oluruna
braklr ve bir daha bu konuda TRTden hi ses kmaz.
Genellikle tatsz haberler ile gndemde olan TRT' de, Trk popunun yenilen
mesine byk katks olacak bir gelime de ayn sralarda yaanr. Radyonun
baarl yapmclarndan olan lzzet z, "Mzik ve Elence Blm"nn kadro
lu bir eleman olarak televizyona transfer olmutur. Radyoda yapt program
lar ile, dinleyicilerin mzikal beenisini epeyce etkilemi ve ok sk hayranlar
edinmi olan lzzet z, ayn eyleri bu sefer televizyonda da yapacak ve o gne
kadar, "kamerann karsna bir adam koyup ekmek" eklinde srp gitmi
mzik programlarna ok farkl bir bak as getirecektir. lzzet z, program
larnda, yalnzca mzikal seviyenin kstaslarn ykseltmekle kalmayacak, ayn
zamanda grnt alannda da yaplmamlar yaparak, 90'l yllar ile birlikte
patlayacak olan klip geleneinin de ncs olacaktr. Bata Ajda Pekkan ve Ni
lfer iin yaptklar olmak zere bu alanda mkemmel rnekler sunacaktr.
Denilebilir ki, lzzet z'n televizyona adm atmas ile birlikte ok ey deie
cek ve dier yapmclar da, onun yaptklarn grdkten sonra kendilerine e
kidzen vereceklerdir.
Ali Poyrazolu, Mine Mutlu ile birlikte "Kokla Beni Melahat" adl bir filme
balar; Semra zdamar, "bo zamanlarnz nasl deerlendirirsiniz?" sorusu
nu, "kiinin bo zaman yoktur, okumak renmek dnyasdr bu" eklinde
cevaplar; Ankara Savcl, "Telespor Genlerle" adl televizyon programnn,
Ali Rza Binboa'nn katld bir blm iin "sol propagandas yapld" ge
rekesi ile soruturma aar; "uzatmal sevgilisi Enis Berki ile evlilii ylan hika
yesine dnen Ayla Dikmen, nikah kat bir hkmllktr" der; "Haydarpaa
Lisesi'nin eski bando efi Ercan Turgut, Olur Byle ey adl bir plak yaparak
Yeim'e cevap vermek istediini" syler; Cevdet Yaln, Numan Hekimolu ve
Tile Varla'dan kurulu Ergenekon Destan, ilk plaklar olan "Her ey Yalan Her
ey Bombo"u karr ve "ak gibi iki asker" haline gelen Erol Evgin ve Ertan
Anapa, "vatani grevlerine Tuzla Piyade Okulu'nda" devam ederken, gen ar
kclarmzdan Nkhet Duru, Mehmet Teoman ve Cenk Takan ile almaya
balayacaktr. Ksa bir sre nce "Aklmda Sen Fikrimde Sen" adl ilk plan

231
karm olan Nkhet Duru, iki yl iin anlat firmas As Plak'tan ayrlp
Yonca'ya geecek ve "Beni Benimle Brak" adl ikinci plan bu firmann hesa
bna yapacaktr. Bu plakla birlikte Trk popu, takm kavram ile tanp bunun
nemini kavramaya balayacaktr. Ka zamandr piyasada kendini gstermeye
alt halde die dokunur bir sonu alamam olan Nkhet Duru, Mehmet
Teoman ve Cenk Takan'n planl programl almalar ile birka plak yapp en
byk starlar arasnda yerini alacaktr.
Fehmi Ege, "altm yldr Trk motiflerinden yararlanarak besteler yapmas
na karlk, baz genlerin, bu ii ilk yapan benim demelerine atn" syler;
Ta Plak ile otuz plaklk bir szlemesi olan Esengl, bu szlemeye ramen
lstanbul Plak ile de anlar ve Ta Plak'n sahibi Ltf Sturup'u kzdrr; Ye
liz'in ayn hafta iinde iki kere televizyonda grnmesi, dier arkclarn "ba
ka isim mi yok?" diye yaknmalarna yol aar; Nil Burak, anar Yurdatapan ve
Atilla zdemirolu'nun kurduu Hop adl firmaya (hem firmann hem de ar
kcnn ilk pla olan) "Tatl Tatl" adl pla yapar; Hmeyra, Sevin adl bir
arkada ile ortak olarak, "kadn eyalar ve aksesuvar" sataca bir butik aar;
"Tlay'n kardei Zerrin, ilk plan yapmak iin stdyoya" girer; Hey dergisi
nin "dinamik ve sempatik elemanlarndan biri" olup , derginin Christian
Adam' Trkiye'ye getirmek istedii gnlerde gsterdii beceri ile herkesin
hayranln kazanm olan Ahmet San, Kervansaray'da yaplan bir trenle "ev
lilie doru ilk admm" atarken, Melike Demira, Trk popunun gelmi ge
mi en eletirel, en sert arks olan "Ninni"yi yapacak ve "aranj manla maranj
manla" uyutuluyor olduumuzu haykrarak bizi sarsmaya alacaktr.

Bu N e D nya Kardeim Seven Sevene

Yeni yla arka arkaya kan 45'liklerle girilir. Birbirinden nemli ve Gkben'in
"Rzgar Gibi Getin" ile hakimiyet kurduu listelerimize aday epeyce sayda
plak arka arkaya piyasaya srlr. kard her plak ile byk grlt koparan
ve yz binlerce satarak bal bulunduu Kent'i ihya eden Tlay, "Deli Etme Beni
Ak" adl arkyla kp gelmitir bu sefer. Basnmza gre, "ikimiz Bir Fidanz
ile tm rekorlar krm olan" Tlay, bu sefer Bora Ayanolu'nun iki arksn se
ip sylemitir. Bu da, basnn, "Tlay arabesk tarzdan syrlp Batl bir kla
girdi" eklinde balk atmasna sebep olur. Oysa Tlay'n cephesinde deien bir
ey yoktur. Aksine, deien Bora Ayanolu'dur. Ayanolu, bu sefer farkl bir i
karm ve Tlay'n izgisine uygun bir ark yazmtr. Zaten bu konuda ziller
herkes iin almaktadr. Talep edilen, dinlenen, satan arabesktir ve az ok her
kes byle bir noktaya doru kaymaya balamtr. Bir iki yl iinde arabesk tnl
olmayan hibir ey satmayacak ve btn mzisyenlerimizi ve arkclarmz
keskin bir yol ayrm bekliyor olacaktr. Ya istenen uslde arklar yazlacak,

232
sylenecek, ya da piyasay kendi haline brakp evlere kapanlacaktr. ekip gi
decek isimlerden bir tanesi olacak olan Ayten Alpman da, son plaklarndan biri
ni, Tlay ile ayn srada yaynlad. mit Aksu'nun szlerini yazd "Ben Byle
yim " ; tarzn koruyan, piyasann genel taleplerine hibir ekilde uymayan ve
doru bildii yolda yrmeye devam eden Ayten Alpman'dan beklenebilecei
gibi ok salam bir arkyd. Gelen arabesk dalgasnn epeyce rktt mzik
basn, byle bir zamanda bunun gibi bir plan yaplabilmi olmasna nce a
rr, sonra da epeyce ne kararak hakkn teslim eder: "Byk Ayten Alp
man'dan byk iki para. Ben Byleyim, sevdii tarafndan aldatlmay gurur
meselesi yapan bir kadnn i dnyasn anlatyor. . . " Basn yalnzca plan n
yzndeki arky deil, arka yznde yer alan Selmi Andak bestesi "Mutlu
Olamadm" da vglere boar. "Byk Ayten Alpman" gerekten hem kendisi
nin hem de Trk popunun en nemli arklarndan biri olacak bir plaa imza
atmtr. Geen yllar ile birlikte, bu arknn n epeyce yaylacak ve ou in
san iin olduu gibi, 90'l yllarn arkclar iin de vazgeilmez olacaktr. Es
meray'n " 13 . 5 " , Fsun nal'n, Ayhan Ik'l "Haha" filminde de kullanlan
"lnsancklar" , Uur Akdora'nn "Hayrdr lnallah" , Okay Temiz'in "Denizalt
Rzgarlar" , Edip Akbayram'n "Mehmet Emmi" , Engin Evin'in "Ah Dede" , Ali
Kocatepe'nin "Gne de Doar" , Ayla Algan'n "Hamsi Bal Gibi" adl plaklar
da yeni yln ilk gnlerinde kar. Yeni planda da "Koca kz"n yolundan gi
den Ayla Algan'a, "Hamsi Bal Gibi" adl arky Fikret ene yazmtr. ark
nn szleri yazlmaktayken ene'in hep etrafnda bulunan Ajda Pekkan; "bu
arky ille de ben syleyeceim" diye tutturmu, ancak szlerin ona uygun ol
mad, bu arky sylemek iin biraz tiyatro becerisi gerektii bizzat Fikret e
ne tarafndan kendisine uygun bir dille anlatlmtr.
Yeni yln ilk gnlerinde ne kan bir isim de Nkhet Duru olur. Uzun bir
sredir ark sylyor olmasna ramen , gazino kadrolarnn alt sralarndan
bir trl kurtulamayan arkc, Mehmet Teoman ile almaya baladktan son
ra ses getiren iler yapmaya balamtr. "Nkhet Duru Show" ad verilen gs
terinin Playboy gece kulbnde balamas ile birlikte btn mzik piyasas, bu
kadar gz nnde olmu birinin bugne kadar nasl olup da fark edilemediini
tartmaya balar. Nkhet Duru, Mehmet Teoman ve Cenk Takan'n katklar
ile bambaka biri olmutur. Kendisi iin zel olarak yazlm arklarla bu
showda btn yeteneklerini gstermi, hem bir arkc hem de sk bir oyuncu
olarak herkesin azn ak brakmtr. stelik bu daha bir balangtr. Plaklar
arka arkaya kmaya baladnda, Nkhet Duru - Mehmet Teoman - Cenk
Takan ls herkesin imrendii bir takm olacak, uyumlu almalar ile b
tn piyasay kendilerine hayran brakacaktr.
ok fazla olmasa da, albm piyasas da hareketlenmeye balamtr. Ali Ko
catepe'nin, her biri ok satm Gkben 45'liklerini bir araya getirdii "Ak De-

233

Bambaka bi ri
Yllardr sahnelerde ark sylyor olmasna
ramen bir trl kaydadeer bir ilerleme
gsteremeyen Nkhet Duru, Mehmet Te
oman ve (Teoman'n nerisi ile tanlan)
Cenk Takan ile almaya baladktan son
ra yllarn btn an bir rpda kapatm kulise dnen Nkhet Duru, bu kez, to
ve "Beni Benimle Brak" adl ilk pla ile ad
n en byklerin arasna yazdrmay becer
miti. Trk popunun drt ba mamur bu ilk
takm almas da, nce plaklardan deil
sahnelerden balamt.
14 Ocak 1976 tarihli Hey dergisinden:
"Getiimiz haa Jstanbul gazetelerinde
Nkhet Duru Show bal altnda ilanlar
yaynland. Ayn gnlerde, ayn stunlar
da, gen arkcnn bir de duyurusuna
rastladk. Ben Nkhet Duru. . . Uzun sre
dir almalarm srdrmekte olduum
showumu yalnzca Playboy kulpte ser
gileyeceimi saygdeer seyirci ve dinle
yicilerime bildirmeyi bir grev sayarm
diyordu aklamasnda Nkhet Duru.
Uza Minel/i Show, Lulu Show, Tom
Jones Show ve Sylvie Vartan Show hi
de yabancs olmadmz gsterilerdi.
yle ki, bunlardan Lulu ve Tom Jo
nes'unki Telespor'da yaynlanmt. l
kemizde de ilk olarak hazrlanan byle
sine geni kapsaml bir
showu Hey okurlar iin
dakikas dakikasna iz
ledik. . .
Saat gece yarsn
oktan gemi. . . Sah
neye gelen Erol Duygu
lu Orkestras showun
baladn ilan ediyor.
Arkasndan orkestra,
grevini disk - jokey'e
brakyor. Avrupa'dan
getirtilen hzl ritmli
plaklar eliinde Go Go
Dans Grubu gsterileri
ne balyor. Gsterinin
234
bitiminde, orkestra "Sen Benimsin"i al
maya balyor ve Nkhet Duru elinde
mikrofonuyla kulis kapsndan kyor.
effaf beyaz giysileriyle "Olsan da Olur
Olmasan da "y da syleyen Duru ehra
zat' aryor. Aralarnda geen ksa bir
konumadan sonra, ehrazat Reach Out
I'll Be There'e balyor. Arkasndan !ngi
lizce iki ark daha syleyip Nkhet'i
sahneye davet ediyor. Yrtmal giysileri
iinde Beni Benimle Brak ve Anlar'
syleyen Duru'ya daha sonra dans gru
bu da katlyor. Byk bir rock'n rol/ gs
terisi balyor. Gsteri devam ederken
puz yaplm salar ve siyah giysileriyle
sahneye geliyor. "Yalnz Kadn" ve "Ku
lis Kaps"n syledikten sonra Okay Te
miz'i sahneye aryor. Okay Temiz'in
1 5 dakikay bulan kiisel gsterisinin bi
timine doru orkestra yeniden showa
katlyor. Go Go Dans Grubu 'na mayo
suyla Duru da ekleniyor. Gsterinin biti
minde btn sanatlar yeniden sahneyi
alp, Biz Doutan Sanatyz deyip sho
wu bitiriyorlar. . . "
Mehmet Teoma n , belli ki, elinde her ka
lba girebilecek komple bir sanat olduu
nu grp, daha sonraki yllarda Egemen
Bosta nc'nn u noktalara tayaca mzi
kal ve showlarn temelini atmtr. Nkhet
Duru da, i maj ya da grnm adna bir s
r eyi denedikten sonra kararn verecek
tir. Geen zaman ile birlikte, arlk "yrt
mal giysi"den "siyah giysi"lere kayar,
salar, kulise dnmeye gerek kalmakszn
"topuz"da sabitlenir.
diin Laftr" albmn yaynlamasndan ksa bir sre sonra, stanbul Plak da,
ayn eyi Ajda Pekkan iin yapar ve her biri listelerin en st sralarna kadar
km arklar tek bir albmde toplar. stanbul Plak da, tpk CBS'in Fsun
nal'n ilk albm "Alo Ben Fsun" iin yaptn yaparak paraya kyar ve bu
albm sra d bir kapakla yaynlar. Birka firma ya da isim dnda, genellik
le herkesin zerinde durmaya demez bulduu plak kapaklar, muhtemelen
sanatlardan gelen bask ile bir para kollanmaya balamtr. anta grn
m verilmi Ajda Pekkan'n albm, yalnz d grn ile deil, arklaryla
da herkesi mest edecektir. Ajda Pekkan'n en parlak gnlerini tek yerde topar
layan bu albm her zaman ok satacak ve CD ann alaca 90'l yllarda da
diske aktarlan ilk albmlerden olacaktr. Bu albm, CD formatnda da ok sa
tacak ve Ajda Pekkan, stanbul Plak'a en uzun sreli para kazandran isim ola
caktr. Bar Mano'nun " 2023 " , Alpay'n "Alpay" , Gkhan'n "Bir Gn Karla
rsak" ve Esmeray'n "Yaynlanmaz" albmleri de, LP piyasasn ina etmeye
alan dier albmlerdir. Esmeray'n albm de, hem ad hem de kapa ile
dikkat eken bir baka albmdr. Pla yaynlayan ve Denetleme Kurulu ile
aras hibir zaman ho olamam Hop, bu albmn kapan, kurulu protesto
edecek bir mecra olarak grr ve ikayetlerini boydan boya sralar. Albme
isim olarak da, kurulun elindeki gc simgeleyen "Yaynlanmaz" mhr seil
mitir. Tpk nceki mcadeleler gibi bu da bir ie yaramayacaktr. Denetleme
Kurulu, her tepkiye kulan tkayp bildiini okumaya devam edecek, binbir
emekle hazrlanp kendisine gnderilen arklarn byk bir ounluuna "Ya
ynlanmaz" mhrn basmaya devam edecektir.
Son dnem 45'likleri tek bir albmde toparlandktan sonra stanbul Plak'tan
ayrlp Yavuz Ascal'n firmalarndan biri olan Bur'a geen Ajda Pekkan, mzik
yaamnn en nemli olaylarndan birini de 9 Mart gn gerekletirdi. Ajda
Pekkan, bu tarihte, Franszlarn nl mzikhol Olympia'da Enrico Macias ile
ayn sahneyi paylat. Ajda Pekkan ve Enrico Macias, yalnzca tek konser iin
deil, bir konser dizisi iin bir araya gelmilerdi. Macias ve Pekkan, nce Paris'e
80 km uzaklktaki Lenf kentinde, bir tr genel prova saylacak bir konser ver
mi, ardndan da, "konuklara, basna, TV mensuplarna ve plak irketlerine zel
bir gala" iin 9 Mart gn Olympia'da sahne almlard. Bu konser dizisi tam bir
ay srd ve bir ay boyu, daha nceden ayrntl bir ekilde tesbit edilmi prog
ram uyguland. Ajda Pekkan, bir eit konuk sanat olarak yer ald bu konser
dizisinde drt ark seslendirmekteydi. Ajda Pekkan'n, bu Olympia maceras,
Fransa'da bir miktar ses getirdi. Ama asl grlt bizim burada koptu. Bu ibir
lii, btn basnmzda geni yer buldu ve Ajda Pekkan'n, tek uluslararas yl
dzmz olduu konusu, bir kere daha oybirlii ile tescil edildi. Bu konserlerin,
Ajda Pekkan asndan en nemli sonucu ise, sanatnn Philips firmas ile yeni
den yaknlamas oldu. 70'lerin banda, Regal sonras getii Philips ile, epeyce

235
 Drt ark

Ajda Pekkan'n, Enrico Macias'la sahneyi

paylat Olympia konserleri, 9 Mart 1976
tarihinde yaplan gala ile balad ve tam bir
ay srd. Aslnda birer Enrico Macias gs
terisi saylmas gereken bu konserlere, Aj
da Pekkan renk katmas iin Philips tarafn as kar. Birinci blmn bitimine yakn
dan dahil edilmiti ve arkcmz, btn bir Enrico Melisa adl parasn syler, para
konser boyu yalnzca drt ark sylemek biterken imdi gerek Melisa'y dinleye
teydi . Ama Ajda Pekkan'n iinde olduu ceksiniz, Trkiye'nin en popler arkcs
her konser ya da gsteri gibi, bu Olympia Ajda Pekkan' takdim ediyorum der, Ajda
konserleri de, Fransa'da deil, Trkiye'de sahneye Tu Pars et Tu Reviens adl ar
yeri yerinden oynatt. En gvendiimiz sa ky syleyerek gelir. ikinci olarak Je
natmz, bir kere daha bizi mahcup etme T'Apprendrai L 'Amour'u, nc parada
mi ve darda yzmz aartmt. B da Trkiye'de yln arks seilen ve asl
tn basn, Enrico Macias'n "Ajda'nn be Enrico Macias'a ait olan Hogr Sen'i
nimle konsere kmas bir ltuftur" dediini syler. arknn sonunda Ajda Pekkan,
aktarrken, hepimizin ii ferahlyor ve ge orijinal ad On S'Embrasse et On Oublie
en yln Eurovision malu biyeti bizi bir adl paray Franszca szlerle; Enrico
para daha az yaralar oluyordu. Macias ise Fikret ene'in yazd Trke
8 Mart 1976 tarihli Hey dergisinden: szlerle syler. Programn ilk yars
Grand Amour adl yeni bir arknn det
"Ajda ile Enrico yarn O/ympia'da
sylenmesiyle sona erer. Bu parada Aj
Ajda Pekkan, Enrico Macias ile birlikte da Pekkan Senin hayatnda bir kadn var
yarndan itibaren bir ay sreyle Paris'in
derken, Macias da Akmz byk ama
ve dnyann bir numaral mzikhollerin
senin hayatnda da bir erkek var diye
den Olympia'da konserlere balyor. . .
karlk verir. . .
Macias ve Pekkan, bir a y sre ile Olym
Tamamen Enrico Macias'a ayrlan ikin
pia'da u program uygulayacaklar: ci blmn sonunda, nl arkc sahneye
21 :30 Perde aldnda zel orkest
-
tekrar Ajda Pekkan' davet eder, e/e/e tu
ras eliinde sahneye nce Enrico Maci- tuarak seyirciyi selamlarlar. . .
"

Seyirciyi selamlamak
iin ikinci yar boyu kulis
te tutulan Ajda Pekkan'a,
konserin sonunda bir
ark daha syletilebilir
ya da hi olmazsa det
yaptrlabilirmi ama, En
rico Macias "o Kadar da
deil, bu benim gste
rim" demi olabilir. Me
er, yaln zca ilk yardaki
drt ark iin izin kopa
rabilmi Philips.

236
popler 45'liklere imza atan Ajda Pekkan, daha sonra lstanbul Plak'a geerek
Philips ile yollarn ayrmt. Bu son konserler srasnda, arkc henz Bur
Plak ile anlam olmasna ramen, buradan bir Trke ( "Ne Varsa Bende Var")
ve bir Franszca ( "Je T'Apprendrai l'Amour") plak karttktan hemen sonra ye
niden Philips'in kollarna snacakt. Philips, nce Enrico Macias'l konser al
bmn piyasaya srecek, daha sonra da, Ajda Pekkan'a resmen sperstar paye
sini kazandracak olan albmler serisine giriecektir.
Enrico Macias'n bize katks Ajda Pekkan ile snrl deildir. Enrico Macias
ve Ajda Pekkan'n sahneyi paylatklar sralarda, Seyyal Taner de, bir baka En
rico Macias arksn seecek ve "Son Verdim Kalbimin line" adyla plak yapa
caktr. Norayr Demirci, orta karar bir Macias arksndan, eletirmenlerin deyi
mi ile "canl, neeli bir para" yaratmtr. Ka zamandr sahnelerde hem danse
dip hem ark syleyen, Ali Kocatepe'nin katklar ile plak da yapan, ama btn
bunlara ramen umduu k yapamayan Seyyal Taner, bu plak ile hep bekle
dii ilgiyi grecek ve hepsi ok sevilecek bir plak serisi ile bu kn srdre
cektir. Ayn sralarda Macias'a yaslanan bir baka isim de Yeliz'dir. Bir nceki yl,
Eurovision elemelerine katlan ve "Hayalimdeki Adam" ile dillere yerleen Yeliz,
bu sefer de bir Macias arksn alarak "Bu Ne Dnya" adyla syleyecek ve hem
kendisinin, hem de Trk popunun en byk hitlerinden birini yaratacaktr.
Hale Soygazi ve Ahmet zhan,
"Tarabya Oteli'nin kral dairesinde
yaplan bir nikah treni ile hayat
larn" birletirir; Hollanda'nn So
undpush stdyolarnda bir gn
geiren Erkin Koray, "Gibson mar
ka gitaryla herkesi kendine hay
ran" brakr; Mine Mutlu, "alma
koullarnn ktl nedeni ile"
sinemay braktn aklar; Yeni
bir "kitap - plak" dizisi olan "Mil
liyet Yaynlar'nn plakl konuan
kuklalar" serisir.de arka arkaya
drt plak yaynlanr; "iek usareli
tek krem olan Cire Aseptine" kul
(;
KelI" il Of Ol 08'
Y bi!_dirnin ilk du
lanlarak "ieklerin cildine sahip"

olunmaya devam edilir ve Baar Akll 08"1

e KaragZ'IA Sakt Kedisi

Haar Uzayl

-...

m::::I
Tamer, "Etap Oteli'nin diskotein c;.., 1 ;>'"

de disk - j okey olarak" almaya

Kitap - plak: Yavrularmz, "hem okuyacak/ar,
balarken , 1 9 73 ylnn Haziran hem dinleyecekler, hem de renecek/er. . . " Plan,
aynda faaliyete geen Ali Kocate- her derde deva olduu gnler de olmu.

237
pe'nin 1 Numara adl plak irketi, onlarca 45'lik ve LP yaynladktan sonra,
nc yln bitirip drdnc ylna girecektir. 1 Numara'nn, drdnc yla
girerken yaynlad ilk plak da lpucu'nun "Heyecanl" adl 45'lii olacaktr.
lpucu, Mazhar ve Fuat'n iinde yer ald yeni bir projedir. Ali Kocatepe, bu
iki nemli ismin yanna birka mzisyen daha ekleyerek lpucu'nu olutur
mutur.
Erol Bykbur, "seks ve mizahn birletii bir LP" olarak tanmlad yeni
albmn karr; Nilgn Atlgan, "Bat mziini tamamen brakp Trk mzi
ine yneleceini" aklar; 12. Altn Orfe Festivali'nde yaran Aydn Tansel,
Bora Ayanolu'nun bestesi "Bu Engeller Arasnda" ile nclk elde eder;
Vakko, "James Dean Blm" adn verdii yeni bir blmle blue j ean retimi
ne geer ve "lnega, Jeans Machine, Fiorucci ve Levi's" gibi byk j ean markala
rnn yanna adn yazdracan aklar; Fsun nal, "Alo Ben Fsun" adl ilk
albm iin "Altn Telefon" dl kazanr, Amerika ve lran'da sahne alma
larn bitirip memlekete dnen Serpil Barlas, gelecek ylki Eurovision elemele
rine katlmak iin altn sylerken, bir yl nce kard "Haydi ansm"
adl pla ile kendini hi gsterememi olan Sezen Aksu, "Kusura Bakma" adl
pla ile gelecek ve bu sefer eytann bacan kracaktr. zledii k gerek
letirecek bir baka isim de Erol Evgin olacaktr. Yllardr ark syleyen, onlar
ca plak yapm olan Erol Evgin, ancak M elih Kibar - idem Talu ikilisi ile a
lmaya baladktan sonra hayal ettii gnlere kavuacaktr.

te yle Bir ey

Yln ikinci yarsnn ilk srprizi, bir Anne Marie David albm olur. Geen
yl, Mehmet Teoman'n yazd szlerle "Hayat ve Ben" adl ilk Trke 45'lii
ni yapm olan bu Eurovision galibi arkc, kendisinin dahi beklemedii bir
scaklk ve hasret ile barlara baslm ve bu da, lkemizi mesken tutmasna
sebep olmutu. Erkan zerman'n ynlendirdii Anne Marie David, epeyce
yerde sahneye kp cebini doldurduktan sonra, plak iine de daha ciddi bir
ekilde girmeye karar vererek nce "Neeli Genleriz Biz" adl ikinci 45'liini
yapm, ardndan da kendi adn tayan koca bir albm karmt. Trk po
punun grd en kt albmlerden biri olan bu albmn hazrl ok ace
leye getirilmi ve yeni ark yazmakla vakit kaybetmemek iin, ounlukla da
ha nce Yeliz tarafndan sylenmi arklar, ayn alt yaplarla, bu sefer Anne
Marie'ye syletilmiti. Hey dergisi, albme drt yldz vermi olmasna ra
men, bu durumun altn izmekten geri durmaz: "Albmn olumsuz yan ye
ni paralarn olmay. . ." Hem firma, hem menajer, hem de arkcnn tela
vardr. Eurovision kazanm olmasna ramen darda kimsenin ciddiye alma
d bir arkc, burada kyamet koparmaktadr. Ama bu durumun ok srme-

238
yecei ihtimaline kar ii sk tutmak ve her eyin duman zerindeyken al
bm de yaynlamak gerekmektedir.
Yln ikinci yarsn aan 45'lik de Fransa kaynakldr. Enrico Macias'n pe
inden gitmeye devam eden piyasa, bu sefer de Engin Evin'e, "Melisa"y yapt
rr. Olympia konserlerinin repertuarnda yer alan ve herkesin Trke versiyo
nunu Ajda Pekkan'dan bekledii "Melisa", hzl davranan Engin Evin'e ksmet
olmutur. Telif hakk ya da izin alma hala sz konusu deildir. Bu nedenle,
arky sahiplenebilmenin tek art hzl davranmaktr. Ajda Pekkm, Olympia
anlar ile vakit geirmekteyken "Melisa" bakasna kamtr. Trk popunun
en byk arklarndan biri olacak bir plak da bu sralarda kar. "Unutama
Beni" ile ok hzl bir giri yapm olmasna ramen, sonraki plaklar ile ayn
baary tutturamayan Esmeray, "Gel Tezkere Gel" adl plan, Temmuz ay
nn ilk gnlerinde yaynlar. "Her evden birileri askere gider gelir" mant ile
yazlm bir ark olan " Gel Tezkere Gel" , ne arky yazan (Esmeray'n ei)
Erol Tanr', ne de pla yaynlayan firma Hop'u yanltmaz ve yz binlerce
nsha satarak, giderek sat rakamlar gerileyen 45'lik piyasamza yeni bir al
tn a yaatr. 45'lik piyasasnn son be yln aaa iinde geirmesine
katkda bulunacak bir isim de Erol Evgin olur. 1965 ylnda yaplan ilk Altn
Mikrofon'a yarmak iin bavuran isimlerden biri olan Erol Evgin, aradan ge
en bu kadar zaman iinde hep aktif olmu, plaklar yapp sahneye kmtr
ama hak ettii baarnn binde birini bile grememitir. arkc, zledii ve
bekledii baarnn birka kat fazlasn Melih Kibar ve idem Talu ile al
maya baladktan sonra grecektir. Nkhet Duru'nun, Mehmet Teoman ve
Cenk Takan ile yapt sk ibirliinin bir benzerini gerekletiren bu l ,
perdeyi "lte yle Bir ey" adl plakla 1976 ylnn Eyll aynda aarlar. Atilla
zdemirolu'nun dzenlemesini yapt bu plak, bu ortak almann devam
edebilmesi iin btn kaplar aacak ve hepsi birbirinden baarl olan 45'lik
lerin arka arkaya kmasna sebep olacaktr. Baarnn bykl, Erol Ev
gin'in yalnzca 70'li yllar deil, herkesin piyasadan ekilmek zorunda kald
80'li yllar da el stnde tutularak geirmesini salayacaktr. Plaklarn baar
s sahnelere, oradan mzikallere tanacak ve Erol Evgin, Trk popunun 80'li
yllardaki tek erkek star olarak, Sezen Aksu, Ajda Pekkan, Nkhet Duru, Zer
rin zer ve Nilfer'in yannda yerini alacaktr.
Esmeray ve Erol Evgin'in nde gtrd 45'lik piyasasna, Lale Belks
"Kafadar" , Ajda Pekkan, ikinci Philips dnemini aan " Gzn Aydn", Gl
den Kara bcek "Kr iekleri " , Engin Evin "Olmaz Olsam" , Erdem Alkn
"Ayrldn Gnden Beri " , Salim Dndar "Aynalar" , Romal Perihan "O Ben
dim O" , llhan lrem, Diskotr'den ayrlp getii yeni firmas Yavuz'dan kan
ilk pla olan " Gzn Seveyim" , Asu Maralman "Kandramazsn" , Funda
" aresizim " , Hmeyra "Onu Bana Sakla" , Rhan amay, Hop'un katklar ile

239
"Televizyon " , Mine Krkolu "Haftaya" ve Reyman Eray'n bir proj esi olan
Selma Devrim "Topran Kz" ile katkda bulunmaktadrlar. Ayn katky, "7.
ylda 1 2 . krkbelik" balkl ilanlarla duyurulan "Botur Bo" adl arklaryla
Hrel de gstermek ister ama baaramaz. Zaman deimitir artk. Anado
lu pop, parlak zamanlarn oktan geride brakmtr. Trk popu , hibir za
man uzak olmad oryantal ve arabeskin kollarna doru hzla komaktadr.
Anadolu pop, artk yalnzca, Cem Karaca, Bar Mano ve Edip Akbayram'n
hala sren poplerlii nedeni ile devam ediyor grnmektedir. Ama 1 2 Eyll
bu kadarna bile izin vermeyecek ve bu akm SO'li yllarn byk bir ksmnda
gz nnde olmayacaktr.
45'lik piyasasnn daralmasnn getirdii ilk sonu, LP piyasasnn genilemesi
oldu. 1976 ylnn ikinci yars, albm piyasas, Trk popunun o gne kadar
grmedii bir lde zenginleti. Ali Rza Binboa " . . . Ve Sen Alarken" , Melike
Demira "Merhaba Arkada" , Cici Kzlar "Tak Dedi Canma" , Nilfer "Selam
Syle" , Erkin Koray "Erkin Koray 2" adl; Ayla Algan ve Moollar ise kendi adla
rn tayan albmleri ile bu piyasay hareketlendiren isimler oldular. Albm pi
yasasnn hareketlenmesi, firmalar yine korsan konusunda tedbir almak zorun
da brakr. Firmalar, bir yandan albmleri kaset olarak da basp bunu, "kasetleri
mizi zel plastik ambalaj iinde, zel garanti pulu ile aslndan dinleyin" eklin
deki ilanlarla duyururken; bir yandan da iin ambalaj ve pazarlama ksmna da
ha fazla itina gstermeye balarlar. Odeon, EMI, Philips, Polydor, Balet ve CBS
firmalarn ayn at altnda toplayan Grunberg grubu, bu abay harcayan firma
larn banda gelir. Grunberg grubu, "shrink wrapping" adn verdii bir ambalaj
metodunu, tam sayfa ilanlarla duyurur: "Artk long - play'ler, piyasaya zel bir
ambalaj iinde kyor: Alr - kapanmaz ambalaj . Bu long - play'ler shrink
wrapping yntemiyle gergin plastikle kaplanyor. Bu long - play'lerin drt taraf
da kapal. imdi long - play'inizin ilk dinleyicisi sizsiniz ! " Her eyin ambalajsz
satlmasnn olaan sayld bir memlekette, Grunberg'in gsterdii fazladan bir
hassasiyettir ve bu nedenle bir ie yaramayacaktr. Mzik dinleyicisi, henz ilk
ya da temiz nsha kavram ile tanmamtr; bu nedenle Grunberg'in yaptklar
kimsenin umurunda olmaz. Albmler, ambalajlar yrtlarak binlerce kasetin
kaydedilmesinde kullanlacak, daha sonra kullanlm halleriyle sata sunul
duklarnda da elde kalmayp satlacaklardr. Mzik dinleyicisi, ne yazk ki mzi
kal kalite konusunda deil, fiyat ve ucuzluk konusunda titizlik gstermektedir
ve zaten korsan ile ba edilememesinin en byk sebebi de budur.
1975 ylnda katldmz ilk Eurovision yarmasnda aldmz sonunculuk
nedeni ile ii ardan almaya balayan TRT, bile isteye bu ylki yarmaya katl
ma imkanmz ortadan kaldrmt. Artk banda Milliyeti Cephe'nin en has
adamlarndan biri saylan aban Karata'n bulunduu TRT, nmzdeki yln
yarmasna da katlmamak iin elinden gelen gayreti gstermektedir. TRT, biz-

240
zat Eurovision'a bavurarak Trkiye'nin bavuru tarihini 1 Ekim'e kadar ek
meyi becermitir ama, hibir ey yaplmadan oturulduu iin bu tarih de gelip
gemitir. Basna gre, bu yarmaya katlamyor olmamzn iki sorumlusu var
dr. Birincisi, "bu yarmann btesini 200 bin liraya indirerek kendi yetkisi
dahiline alan" aban Karata, ikincisi ise, "ok sesli mzie direnmesi ile tan
nan" Adnan Saygun'dur. Basn TRT'yi, " tembellik, ihmal, engelleme ve bo va
adler" ile sularken her trl sre sona erecek ve Trkiye, 1977 ylnda yapla
cak Eurovision'da da yerini alamayacaktr.
Eurovision'u geciktiren TRT, tepkilerden ekindii iin, Aralk aynda, bas
nn "fiyasko" diye balklar att bir festival organize eder. Turizm ve Tant
ma, Dileri, Kltr ve Ulatrma bakanlklarnn himayesinde dzenlenen
"Uluslararas 1. Mzik Festivali"nde; "Alta Gracia" adl arks bizde ok se
vilmi olan Oscar Harris, Bulgaristan'n en nl arkclarndan olup bizde de
Trke plak yapm Lili lvanova , gelecek yl bir arksyla Ajda Pekkan'n
"Haykracak N efesim Kalmasa Bile"sine kaynaklk edecek olan Fransz Noelle
Cordier ve bizden arkclar yarr. TRT'nin Eurovision amblemini kullanarak
ve Baak Doru'ya "u anda btn Avrupa lkeleri bu festivali izliyor" dedir
terek naklen yaynlad bu festivalde , neredeyse katlanlarn saysnda dl
datlr. Byk dl, 'Tve Got You And You Got Me" adl arks ile Oscar
Harris alrken, birincilii bizden Neco, ikincilii Lili lvanova, ncl ise
Noelle Cordier elde eder. Ksa bir sre iinde, "Btn Avrupa" denilen yayn
alannn yalnzca Bulgaristan ile snrl olduu ortaya kan "Uluslararas 1 .
Mzik Festivali"nde, bu dereceler dnda, bir de "Halk dl " , " stanbul e
hir dl " , "Gazeteciler zel arkc dl" ve benzeri onlarca dl daha
vardr ve bu dllerin hepsi de katlan dier isimler arasnda paylatrlmtr.
Festivalin bitimini mteakiben de, krk gn krk gece srecek dedikodular
balar. Mzik piyasasnn tamam, bu festivalin amacna ulamad konusun
da hemfikirdir. Melike Demira, "batan aa ayplarla dolu bir festivaldi";
Edip Akbayram, "insan utanr Eurovision amblemini oraya koymaya" derken,
asl altnn izilmesi gerekeni Fsun nal syler: "22 finaliste 18 dl verdi
ler. lnsan diini skar birka dl daha yaptrr, teki drt finalistin gnln
de ho ederdi . . . " Dardan alnacak bir dle hasret olan TRT, belki dr dl
szln ne demek olduunu iyi bildii iin, elden geldiince kimseyi bo
gndermek istememitir.
Fsun nal, "deli gibi seviyorum , onsuz hayat srdremem" dedii sevgili
si Tansu Polatkan ile evlenip Ankara'ya yerleeceini syler; Nilfer'in, Rza Si
lahlpoda'dan ayrld ve Yeil Giresunlu ile birlikte olduu haberleri mzik
piyasasn altst eder; Neco, "Spot'76 festivalinde, Polonya arklar dalnda"
ikincilik elde eder; Sevda Karaca, "btn giysilerimi dardan alrm" eklinde
beyanatlar verir ve lstanbul'da tanp Londra'da anlaan Bar Mano ve Lale

241
alar, gelecek yl evleneceklerini aklarken, "ilk plam ncelikle ters za
manda doldurdum, para seimi de isabetli deildi, hem hi kimse gelip de be
ni kefetmedi, ben kendi olanaklarmla zorladm" diyen Sezen Aksu , "Kusura
Bakma"nn baars zerine anar Yurdatapan ve Atilla zdemirolu'nun fir
mas Hop'un desteini arkasna alacak, nce "Olmaz Olsun", arkasndan da
"Ka Yl Geti Aradan" ile baa oynayacak, eksii de "Kaybolan Yllar" pla ta
mamlayacaktr. Sezen Aksu, 1977 ylna byk bir damga vuracak ve artk
Trk popunun bundan sonraki her evresinde bu damga yer alacaktr.

Olmaz Olsun Czdanmda M ilyonlar

Yeni yla, bir nceki yln son aynda piyasaya verilmi olan " Olmaz Olsun" ad
l Sezen Aksu pla ile girilir. Eletirmenlerin, "yer yer arabesk kokan" dedikle
ri "Olmaz Olsun" , ksa bir sre iinde dillere yerlemitir. Hey dergisi, "lzmirli
kzn sesi inanlmaz derecede Gkben'i andryor" demi olmasna ramen;
hem "Olmaz Olsun" , hem de arka yzde yer alan "Seni Gidi Vurdumduymaz"
adl ark byk bir hit haline gelecek ve Sezen Aksu'nun mzik piyasndaki
hakimiyetini hafiften balatacaktr. Hem arklar, hem de bizzat Sezen Ak
su'nun kendisi "son derece sevimli" bulunacak, arkcnn kendisi de, bu zel
liinin zerine elden geldiince yaslanarak karsna kan engelleri tek tek
ap tepeye kurulacaktr.
Sezen Aksu'nun "Olmaz Olsun"u listelerin st sralarndadr ama en stte
deildir. Listelerin tepesinde Fsun nal vardr. Fsun nal, Erol Evgin'e ya
attklar ok parlak gnler nedeniyle giderek kymete binmi olan Melih Kibar
- idem Talu ikilisinin bir yapt olan "Neden Tuttun Elimi?" ile bu noktaya
varmtr. arkc, zel nedenlerden dolay kaybettii Atilla zdemirolu'nun
destei yerine, Kibar - Talu ikilisini koymu ve byk bir baar elde etmitir.
Bu ikili, Erol Evgin'e yazdklar arklardan epeyce farkl ve tamamen Fsun
nal'a uygun bir ark yazmlardr. Hem ok melodik, hem de arkcnn (ba
ta hareketlilik olmak zere) yllardr bilinen zelliklerine uygun bir arkdr
bu. Bu 45'lik ile balayan ibirlii, ksa bir zaman sonra, boydan boya bir LP ile
de srecektir. Melih Kibar ve idem Talu , piyasann neredeyse tamamndan
esirgedikleri ilgilerini, Erol Evgin ve Fsun nal dnda, bir de Rezzan Ycel'e
gsterirler. 1970 ylnda yaplan ve Nilfer'in birincilii ile sonulanan "Altn
Ses" yarmasnda kendini gstermi isimlerden biri olan Rezzan Ycel, aradan
geen bunca zamana ramen pek sivrilememi ve sesini duyuramamtr. 1977
ylnn hemen ilk aynda Rezzan Ycel, Melih Kibar ve idem Talu damgal
"Unutma / Bir Roman Gibi" adl plan karr. Mkemmel bir sese sahip olan
tecrbeli arkc, eletirmenlerin "nefesli sazlarn kaldrd yapt" olarak nite
ledikleri bu pla ile hak ettii ilginin, hi olmazsa bir blmn elde eder. Bu

242
sralarda, Nkhet Duru - Mehmet Teoman - Cenk Takan ibirlii de, "Bir Ne
fes Gibi" ad verilen bir albmle talanmtr. Daha nce karlm 45'liklerin
de dahil edildii ama ounlukla yeni arklardan oluan bu albm, kar k
maz byk ilgi grmtr. Sonradan, ou eletirmen tarafndan Trk popu
nun en iyi be albmnden biri olarak snflandrlacak bu albm, bir takm
olarak almann nemini yeniden gzler nne sermitir.
Melih Kibar ve idem Talu'nun, balarn kayacak vakitlerinin olmamas,
mzik piyasasnn nde gelen isimlerinin balatt yeni bir boykot hareketinin
karsnda olma sonucunu da kendiliinden dourur. anar Yurdatapan, Atilla
zdemirolu, zdemir Erdoan, Hurit Yenign ve Timur Seluk'un, "Fikir ve
Sanat Eserleri Yasas"na kar balattklar hareket, ksa bir zaman iinde dier
mzisyenlerin destek vermesi ile glenmiti. 5864 sayl bu yasann baz mad
delerinde, TRT'nin basks ile yaplmak istenen deiikliklere kar balatlm
bu hareketin saflarna, bir sre sonra erif Yzbaolu, Selmi Andak ve No
rayr Demirci de katlmt. Ancak ii bandan akn isimler (Onno Tun, Esin
Engin, Melih Kibar ve idem Talu), bu dzenlerini bozmamak adna hareketi
desteklememi, desteklememekle de kalmayp karsnda durmulardr. Hem
mzik piyasasnn asgari mtereklerde olsun bir araya gelemiyor olmas, hem
de TRT'nin sahip olduu gc sanat ve mzisyenlerin zerinde sonuna kadar
bask unsuru olarak kullanmas nedeniyle, bu hareket ses getirecek ancak bir
sonuca ulamayacaktr. TRT, her zamanki gibi baskn kacak, Bakanlar Kuru
lu'ndan istedii trde yasalar kartacak ve telif gibi hayati br konu yine kesin
kurallara balanmakszn karanlkta braklacaktr. Muhtemelen TRT de, bu
konunun mzik piyasas iin ok hayati bir konu olduunu fark etmektedir
ama, iin siyasi taraf, bu konuya gerekli nemin verilmesini engellemektedir.
Olup biten her eye sac - solcu erevesinden baklmakta, gerisi de kimseyi
ilgilendirmemektedir.
TRT, bir yandan da, Denetleme Kurulu vastas ile hayat karartmaya devam
etmektedir. Denetleme Kurulu, son yapt toplantda kendisine gnderilen 42
"hafif Bat mzii paras"n incelemi ve bunlarn 1 6'sn "yaynlanabilir" ka
bul edip btn kaplar am, 26 tanesini ise "yaynlanamaz" olarak damgala
yp kaderlerine terk etmitir. "Yaynlanmaz" damgas yiyenlerin arasnda hem
tecrbeli isimler hem de gen sesler vardr. ilk pla " aresizim" ile geen yl
sesini geni bir kesime duyuran Funda'nn ikinci pla "Affetmem", Yeim'in
"Hani Hani" ve Amerika'dan kesin dn yapp mzik dnyasna tantanal bir
giri yapan Serpil Barlas'n "Yandm Aknla Ben" adl plaklarnn yannda, Sel
uk Alagz, Modem Folk ls ve N eco gibi tecrbeli isimlerin arklar da
geer not alamamtr. Denetleme Kurulu, bu ii, Trk popunun nc isimle
rinden olup, yllardr saysz arkya imza atm Seluk Alagz'den bile daha iyi
bildiini iddia etmektedir.

243
 TRT'nin ve Denetleme Kumlu'nun her trl engellemelerine ramen mzik
piyasas, kendi doru bildiince iine devam etmektedir. Ajda Pekkan, geen
yln sonlarnda Fransa'da yaynlanan "Viens Dans Ma Vie" adl pla ile asl
rzgar bizim buralarda estiriyordur. Kimsenin dili dnmyor olmasna ra
men, herkes bu pla satn alm, ezberlemeye, yalan yanl mrldanmaya ba
lamtr. Bu plak, ok ksa bir sre iinde, btn zamanlarn en ok satan ya
banc szl pla olur. Hatta bununla da kalmaz ve "Samanyolu" , "Memleke
tim'' , "Krdm" ve "Hogr Sen" gibi Trke plaklarn sat rakamlarn bile
yakalar. Yabanc dilde (bu sefer lngilizce) bir ark syleyerek baary arayan
bir baka isim de Bar Mano'dur. Mano, basnn "Oduncu Nick" diye balk
lar atmasna sebep olacak "Nick The Chopper" adl plan karm ve bekle
dii baary fazlasyla bulmutur. Anadolu popun inie geen grafii, Bar
Mano'yu yeni araylara sokmutur, bu plak da bu arayn ilk sonularndan
biridir. zel yaamndaki alkantlar nedeniyle, bir sredir arklar unutulan
ve ilikileri nedeniyle basnn gzdesi haline gelen Nilfer, yeniden mzii ile
varolmak istediini, yeni kard "Kim Arar Seni" 45'lii ile herkese gsterir.
Bir yl sonra, ksa srecek bir Eurovision ryas grecek olan Nilfer'in, ban
dan beri birlikte olduu CBS ile son yapt byk plak olur bu . Eurovision
sonras Nilfer, baarlarla dolu bir sayfay kapayacak ve Yavuz Ascal'la, ok
daha baarlsn amak zere anlaacaktr. !kinci baarl sayfasn Nilfer'i
beklemeden am olan Hmeyra da , ara vermeden almaya devam etmekte
dir. "Sessiz Gemi" ve "Otuzbe Ya" plaklarnn baarsndan sonra Yeil Gire
sunlu ile sk bir almaya giren Hmeyra, ilk 45'liinin yaynlanmasnn ze
rinden neredeyse on yla yakn bir zaman getikten sonra ilk albmn yayn
lama imkann bulur. "Anlatamyorum" ad verilen albmde, bir yandan ok
tutmu "Sessiz Gemi" forml tekrar edilirken, bir yandan da, tek albmde bir
trl bir araya getirilememi ilk dnem arklarna yer verilir. Hem eski hem
de yeni Hmeyra bir aradadr bu albmde. Yln ilk yars bitmek zereyken
Ajda Pekkan, aslnda beinci ama gerek anlamda birinci albm olan "S
perstar" yaynlar. Sanat, bugne kadar Regal'den , lstanbul Plak'tan bir al
bm karm ve bu albmler, byk apta, daha nce karlan 45'liklerin bir
araya toplanmas ile oluturulmutu. Ajda Pekkan'n, bir sredir mzik piyasa
snda sperstar olarak anlmasna binaen Philips tarafndan "Sperstar" olarak
adlandrlan bu albm, ilk defa hi bilinmeyen Ajda Pekkan arklar ile dolu
dur. Hem Ajda Pekkan hem de Philips, 70'lerin banda birlikte altklar s
rada karlm ama bir albmde toplanamam plaklara dnp bakmamtr
bile. Hatta piyasay sallayan "Viens Dans Ma Vie" bile olduu gibi konmam,
yeni bir Trke versiyonu yaplarak albme dahil edilmitir. Bu albm, yalnz
ca Ajda Pekkan'n en baarl albm olup arkcnn sperstarln tescil et
mekle kalmaz, mzik piyasasna da, bir albmn nasl olmas gerektii konu-

244
sunda fikir verir. Giderek zayflamakta ve satlar dmekte olan 45'liklerin
verdii hasar, ancak bu trde, alacak olana, daha nce hi bilmedii arklar
sunacak albmler yaplarak kapatlacaktr.
lskender Doan, "beste retenlerle beste tketenler arasndaki dengesizlik
ancak kurulacak sendikayla giderilebilir" der; "radyo amatr sesler birincisi
Mehlika Kenter, her sanatnn plak yapt bu zamanda, plak yapmayan sanat
olarak kalmak istiyorum" eklinde bir aklama yapar; "Dr. Renaud salatalk
krem ve st ile, cildiniz mevsimler boyu doann etkilerine kar" korunur;
yllarn arkcs Gn Yksel, uzun bir ara verdii mzik dnyasna "Her ey
Dn Gibi" adl pla ile geri dner ve Fransz arkc David Christie, Ajda Pek
kan iin "Superstition" adl bir ark yazdn ve Ajda Pekkan'n stdyoya gi
rerek bu arky kaydettiini Hey'in muhabiri Cihan Akerson'a aklarken, yl
larn arkcs Alpay, uzun sredir ara verdii hit ark serisine "Eyll'de Gel"
ile devam edecektir. 60'larn banda lkemizde ok sevilmi olan Marc Ar
yan'n bir arks, uzun bir sredir ark sz yazmam Fecri Ebciolu'nun
elinden geip Trkeletirilmitir.
Milliyet yaynlar, Faruk Yener'in, " 1 1 0 besteci, 200 senfoni - konerto - s
it - senfonik iir - senfonik vertur, 20 bale mzii, 1 00 opera, 25 operet ve
300 terim" ihtiva eden kitab Mzih Klavuzu'nun "geniletilmi 2. bask"sn
yaynlar; enay'n, "alt Trk ve alt Bulgar bestesini lngilizce olarak syledi
i" albm Bulgaristan'da sata sunulur; Ali Kocatepe'nin yeni kefi Sibel
Egemen, "Yenildim Sana" adl son pla ile olduka ses getirir; " 75 yan dol
duran Udi Hrant, 60. sanat yln" , yaplan bir jbile ile kutlar; "Unutamyo
rum" adl pla ile herkesin dikkatini toplayan Ercan Yenal, yeni 45'lii
"Oyuncaklar" piyasaya verir ve "nl ozanlarn dizelerinden oluan ilk LP'si
ni hazrlayan gen besteci - arkc" Sadk Grbz, "Adilo Bebem" ile adn
duyururken, basn tarafndan "devrimci bayran at, yeni yoluna sapt" diye
nitelendirilmeye balanan Timur Seluk, bir blm AST tarafndan sahnele
nen "Nereye Payidar?" adl oyun iin yazlm arklardan oluan ve kendi
adn tayan bir albm karacaktr. Farkl ama ve niyetine ramen pop ka
lplar iinde kalabilmi bu albm, daha kt an Trk popunun en radikal
albm payesine eriecektir.

kmaz Bu Yol Bir Yere

Yln ikinci yarsna damgasn vuran Selami ahin olur. Yllardr ortalkta olup,
arabesk piyasasnda iyi kt bir isim yapm olan Selami ahin, bir sredir Trk
popunu etkisi altna alan oryantal rzgarlarn daha iddetli esmeye balamas
nedeniyle en ok aranan isimlerden biri haline gelmitir. Selami ahin'in, o g
ne kadar Trk popu ile ilgisi, 1973 ylnda , Rabbani Brothers'n bir arksn

245
("ben besteledim" diyerek) "Tanr Misafiri" haline getirip Ajda Pekkan'a verme
siyle snrlyd. "Tanr Misafiri" ok byk bir hit haline gelmi olmasna ra
men bunun devam gelmemi ve Selami ahin, Trk popu ile snrlan ok net
ekilde ayrlm kendi alannda varolmaya devam etmiti. Ancak artlar dei
mi ve rzgar ondan yana esmeye balamt. Selami ahin'in ilk destek verdii
isim Glistan Okan oldu. Yllardr ismi bilinen, ama gazino kadrolarnn en alt
kademelerinden bir trl kurtulamam bir isim olan Glistan Okan, Selami a
hin'in desteini ald ilk plakla birlikte kanatlanr. Yln ilk yansnda piyasaya
sunulmu olmasna ramen kimsenin ilgi gstermedii "Kanm Kaynad Sana"
adl ark, kendisini zorla herkese kabul ettirmi ve mzik listelerinde yukarla
ra doru trmanmaya balamtr. Austos ayna girildiinde, ark 1 numaraya
yerleir ve bu da her eyin balangc olur. "Selami ahin Ekol" olarak adland
rlabilecek bu dalga, bu plan baars zerine her yeri kaplayacak ve Trk po
punun, Donna Summer ve Gloria Gaynor'n izinden gitmeye niyetlendii SO'le
rin bana kadar her yan saracaktr. Glistan Okan'n yannda, Meral Zeren, Il
Ycesoy, Il German ve Aylin Urgal gibi isimler de Selami ahin'in kapsnda
kuyrua girecek, onun yazd arklar Je baary yakalayacaktr.
Giderek varln hissettiren bir baka eilim de, katksz arabesk olarak bili
nen malzeme ya da arklarn, pop kalplan iine sokularak sylenmeye bala
mas oldu. Zamannda, Ajda Pekkan'n "Kaderimin Oyunu" ve "Dert Bende"yi,
Kamuran Akkor'un "Bir Teselli Ver"i Trk popuna transfer etmi olmasn bir
tr fantezi olarak kabul eden piyasa , bu sefer artlarn deitiine ve bunu s
rekli bir eilim haline getirmenin hi de fena bir fikir olmayacana karar verir.
Bu alann ilk star da, sonralan "dii F erdi Tayfur" olarak nam salacak olan
Glden Karabcek olur. 70'lerin hemen banda, Nee Karabcek'in kz kardei
olarak dikkatleri zerine toplamasn mteakiben, mzik piyasas tarafndan
Selda'ya rakip olarak sunulmaya allm ve onlarca plaa ramen baars
hep snrl kalm olan Glden Kara bcek iin bu sefer her ey yolunda gide
cektir. Glden Karabcek, Ferdi Tayfur'a ait "eme" ve "Ne Bilirdim ki" adl
iki arky tek plakta bir araya getirmitir. Eletirmenlerin "Bat mzii kalpla
rna iyi oturtulmu" dedikleri her iki ark da, ksa bir zaman iinde her yana
yaylr ve Glden Karabcek'e yllardr hasret olduu poplerlii getirir. Ama
bu daha bir ey deildir. Asl frtna bu plaktan sonra piyasaya kacak olan
"Dilek Ta" ile birlikte kopacaktr. Sanatnn bizzat kendisi tarafndan "Gl
den Frtnas" olarak adlandrlacak bu frtna, epey de uzun srecek ve SO'li
yllarn btn bir ilk yansna yaylacaktr.
Hem Selami ahin hem de arabeski 70'lerin ilk yarsnda aradan karm
olan Ajda Pekkan ise, Paris defterini bir kere daha amtr. "Sperstar" albm
ile buradaki baary garanti altna alan Ajda Pekkan, Philips'in nclnde
yeniden yurtdna alma ryalar grmeye balamtr. Olympia ve "Viens

246
Japonya seferi: Ajda Pekkan'n, 1 977 ylnda, Tokyo Mzik Festivali'ne katlarak balatt
Japonya seferi, daha sonra iki 45'1ik ile devam etmiti.

Dans Ma Vie" sonras, iler yeniden ciddiyet kazanm gibi gzkmektedir. Sra
da "A Mes Amours" adl plak vardr. Bu plak, her zamanki gibi, Fransa'dan ok,
bizim buralarda ses getirir. Ama bu son plan yapt bu kadarla kalmaz, baar
Japonya'ya kadar tanr. Philips, enay'n birka sefer katlmas nedeni ile bize
de pek yabanc olmayan Tokyo Dnya Popler ark Yarmas'na Ajda Pekkan'
bu ark ile gndermitir. Genellikle lkelerine her giden arkcy barlarna
basmakta hi duraksamayan Japonlar, hem kendisi , hem arks gzel Ajda Pek
kan' da yere ge koyamamlardr. arkcmz, Baccara ve Mia Martini gibi b
yk isimlerin de yart bu festivalden iki dl almtr. Ajda Pekkan'n japon
ya seferi, yarmadan sonra yaynlanan iki 45'lik ile srecektir. nce yarma
arks "A Mes Amours", arkasndan da, bizim buralarda 45'lik olarak yaynlan
mam "Hanc" , plak olarak Japonya'da sata sunulacaktr. Bu iki plan hatr
Japonlar nezdinde epeyce srecektir. 90'larn banda, Alter Pop firmas, Ajda
Pekkan'n, "Seni Setim" albmn, "Sectim" adyla (ve sanatnn adn bir
harf kaydrp Adja Pekkan'a dntrerek) Japonya'da yaynlayacaktt.
Doan Plak'a yapt ikinci 45'1ik olan "Kusura Bakma"nn baars zerine
Hop'a transfer olan Sezen Aksu'nun nlenemez ykselii de srmektedir.
Hop'tan kan "Olmaz Olsun" , ok deil bir iki yl sonra karaca "Sere" adl
albm nedeniyle adn "Minik Sere"ye karacak olan Sezen Aksu'yu gnn
en popler arkclarndan biri haline getirmitir. Bu pla "Ka Yl Geti Ara
dan" adl bir baka plak takip eder ve bu da, arkcnn baarsn bir basamak
daha ykseltir. Artk plak irketlerinin transfer listelerinde Sezen Aksu en st
sralardadr. arkcya sunulan epeyce sayda teklifin en by Kent'ten gelir:
"lki yllk mukavele karlnda dayal deli bir ev, son model bir otomobil ve
150.000 lira avans" teklif edilmitir Sezen Aksu'ya. arkc, teklifin bykl

247
karsnda hi laf uzatmaz, imzay atar ve Kent'e balanr. Sezen Aksu - Kent
ibirliinin ilk rn "Kaybolan Yllar" olacak ve bunu Trk popunun ilk do
uble albmlerinden "Sere" takip edecektir.
Aralk aynda konuulan tek konu, yeniden Eurovision olur. lki yldr ara ve
rilen bu yarmann yeniden yaplmasna karar verilmi ve bavuran epeyce say
da isimden on iki adedi seilip finalde yarma hakkn elde etmitir. Finale ka
lan isimlerde ilk dikkat eken ey, ou ismin tek bana yarmak yerine, baka
birileriyle g birliine gitmi olmasdr. arkc ve gruplarmz, iki yldr yar
mann yaplmamas nedeni ile oluan boluu iyi deerlendirmi ve proje st
ne proje gelitirmilerdir. Finalistler arasnda en dikkat ekici isim Nkhet Du
ru'dur. Nkhet Duru, Mehmet Teoman - Cenk Takan dnemini kapayan "An
lar" ve Ali Kocatepe dnemini aan "Dostlua Davet" adl arklar ile finale kal
mtr. Nkhet Duru'nun frtnalar kopmakta olan zel yaam, bu yarmay da
etkilemitir. arkcnn, Mehmet Teoman ve Cenk Takan ile yolunu ayrmadan
hemen nce yapt "Anlar" da, bu yol ayrmndan sonra desteini ald Ali
Kocatepe ile ilk almasnn rn olan "Dostlua Davet" de finaldedir. llkinde
arksn yalnz syleyecek olan Nkhet Duru, ikincisinde "Anadolu Majr" ad
altnda biraraya geldii Modern Folk ls ile birlikte olacaktr. Nilfer de,
yalnz bana yarmak yerine, Dahan Baydur, Ahmet Tusuz ve Zeynep Tusuz
ile "Grup Nazar" ad altnda birlemitir. Grup, mzii Dahan Baydur'a, szleri
ise Trk edebiyatnn en kaydadeer isimlerinden Hulki Aktun'a ait olan "Se
vince" ile yaracaktr. anar Yurdatapan ve Atilla zdemirolu'nun nclk et
tii bir organizasyon ile bir araya gelen Ertan Anapa, Funda Anapa, lskender
Doan, Melike Demira, Kerem Ylmazer ve Esmeray "Biz" (sonradan "nsanz
Biz" halini alacaktr) ; ban Levent ve Behi Altnda'n ektii !kinci Bask adl
grupla birlemi Serpil Barlas, "Yaamana Bak"; Galip Boransu, Cengiz Teoman
ve zkan Uur'dan oluan Grup Karma, "mkansz" adl arklar ile anslarn
deneyeceklerdir. 1975 ylnda yaplan ilk elemelerden en kazanl kan isim
olan Ali Rza Binboa "Baharm Sensin"; Aydn Tansel "Hi ansm Yok" ; Cengiz
Orun "Bar"; Rezzan Ycel "Bu Gece" ; Cahil Oben "Dosta Mektup" ve yalnz
ca on iki yanda olan Aya "Kk Kz" ile yaracak dier isimlerdir.
Finale kalamayan isimlerin oluturduu liste ok daha uzun bir listedir. On
iki finalistin belli olmasndan hemen sonra balayan sylentiler, ok nemli ve
byk isimlerin bu elemelere bavurduunu ancak finale kalamadn herkese
duyurmutur. zdemir Erdoan, Ayla Algan, Asu Maralman, Bilgen Beng,
Neco, Rana ve Seluk Alagz, Metin Ersoy, Yldrm Grses, Cem Karaca, Atilla
Atasoy, lskender Doan, Erkut Takn, Gkben, Sibel Egemen, Fsun nal,
Yasemin Kumral, Zaliha, Esin Afar, Sezen Aksu hatta Ayten Alpman'n ad,
elenenlerin arasnda gemektedir. Birka isim hari, Trk popunu oluturan
btn isimler bu yarmaya bavurmu gibidir.

248
 Bu isimlerin arasndan, bizi Paris'te temsil edecek birinciyi bulup karmak
her zamanki gibi ok sancl olacaktr. On iki isim, nce TRT'nin Eurovision
konusunda yaynlad yeni artname gerei son sz sahibi olan TRT Ynetim
Kurulu tarafndan bee indirilecektir. lin hemen banda Ertan Anapa, Funda
Anapa, Melike Demira, lskender Doan, Kerem Ylmazer ve Esmeray'dan olu
up, basnn Grup Sekstet adn verdii kalabalk kadro, "Biz" adl arklarnn
szlerinin sakncal bulunmas nedeni ile yarma dnda braklm ve finalist
says drde indirilmitir. "insanz Biz, nsanz Biz" diye balayan ve "lte en
mehur buluumuz tepemizde asl, yz milyon megaton bomba" dedikten he
men sonra "Hayvanz Biz" diye biten "Biz" arks, TRT Ynetim Kumlu'nun
"insan hayvan olmaz" diye itiraz etmesi sonucu finalin dna itilmitir. Ancak
grubun "Dantay'a bavuracaz" diyerek TRT ile restlemesi sonucunda bu
grup da yeniden finalistlerin arasna girecek ve Nilfer'li Grup Nazar, Nkhet
Duru'lu Anadolu Majr, Serpil Barlas'l ikinci Bask ve Grup Karma ile birlikte
Paris ryas grmeye devam edecektir.
"Alatan Sanat enay enses'in sesinden Ali Emmi" pla piyasaya sunulur;
ayrldklar sylenen llhan lrem ve Gll Aybar, "lstanbul'un byk gece ku
lplerinden birinde yeniden birlikte" grlr; Galata Kulesi'nde sahneye kan
Aye Gencer, "en byk arzum bir plak yapmak" der; Kenan ve Serpil Orm
cer, bir ikili oluturduklarn ve "modern bir ov" hazrl iinde olduklarn
aklar ve "Dev Adam - Dev Ses lbo, Balonlarm Vard" adl pla ile hem b
yk hem de kklerin sevgilisi olurken, tamamen Melih Kibar ve idem Ta
lu arklarndan oluan ilk albm "lte yle Bir ey"i karan Erol Evgin, elde
ettii baar ile yetinmeyecek ve ayn ekiple, her geen gn bir adm daha ileri
ye gidecektir.
Ayla Algan, Sopot Mzik Festivali'nde birinci olur; "Yeilam'n Unda Blair'i
Canan Perver liseye balar ve artk yalnzca tatillerde film evireceini" syler;
"hasret eken gnllerin gurbet elisi, Kln blbl Yksel zkasap, Alman
ya'ya Mecbur Ettin Beni" adl yeni plan karr ve Nino Varon, Aye Mine adl
gen bir sesi "yeni Nilfer" yapmak zere almalara baladn aklarken, ar
tk Nino Varon'un desteine ihtiya duymayan Nilfer, iki yldr ara verilen Eu
rovision finallerinin yeniden yaplacak olmas nedeniyle harekete geecek ve
Grup Nazar ad altnda katld elemelerden birincilik elde ederek kacaktr.
Trkiye, Eurovision'da ansn ikinci kere, "Sevince" adl ark ile deneyecektir.

M utlul ukta n Haber Ver Dilek Ta

1978 ylna, memleketin her tarafnda yeniden esmeye balayan umut rzgarla
n eliinde girildi. lkinci Milliyeti Cephe hkmetinin verilen gensoru ile d
rlmesinden hemen sonra, Cumhurbakan Fahri Korutrk, ounluun

249
kalbinde hala zel bir yeri olan Ecevit'i arm ve yeni hkmeti kurma gre
vini kendisine vermiti. Ecevit, Adalet Partisi'nden ayrlan 1 1 milletvekili ile
grm ve her birine bir bakanlk vererek yeni hkmeti kurmutu. Yeni ha
vann Trk popuna ilk yansmas, Cem Karaca'nn " l Mays" adl 45'lii ile ol
du . Sarper zsan'n artk "halkn sesi" haline gelmeyi tercih etmi Timur Sel
uk tarafndan sylenmi bu mar, Cem Karaca'nn sesinden ok daha geni
bir kesime ulam olacakt. Yeni Ecevit hkmeti nedeniyle apansz bir zgr
leme havasna girilmi ve basn da bundan payn almt. Bir yl evvel km
olsa, kimsenin civarndan gemeye cesaret edemeyecei bu plak, yeni artlar
gerei, mzik basn tarafndan da kalplere baslr: "Devrimci genlerin slogan
trks haline gelen 1 Mays, yeni dzenlemesiyle yeni kan kazanm . . . Sz
lerdeki anlam, mzikteki ahenkle yllarca dillerden dmeyecek bir yapt."
Epey nce farkl bir niyet ile dillere yerlemi olan " l Mays" , Cem Karaca'nn
sesinden Trk popuna da bylelikle aktarlm oluyordu. Bugne kadar bu tr
bir hareketle karlamam olan mzik basn da, "slogan trks" eklinde
bir tanmlamaya yol am kafa karkln, "szlerdeki anlam , mzikteki
ahenk" gibi kavramlara sarlp atlatmaya almt.
Ama basnn asl ilgilendii isim Nilfer'dir. Nilfer'in iinde olduu Grup
Nazar, olduka ekimeli ve bol dedikodulu geen elemeler sonucunda Eurovi
sion elemelerini birinci olarak bitirmitir. Grup Nazar, kalabalk kadrolu ve as
lnda isimsiz olmalarna ramen basnn Grup Sekstet adn uygun bulduu
grup ile yaanan byk bir ekime sonras birinci olmutur. 1 975 ylnda ya
plan ilk elemelere "Bover" adl para ile katlan ve kan sylentiler nedeniyle
ekilmek durumunda kalan Nilfer, bu sefer ii tamamna erdirmitir. Hemen
hemen yapt btn plaklar ile listeleri alt st etmi bu gen isimden btn
memleket ok ey beklemektedir. Nilfer, 1975 ylnda alnan kt sonucu bi
ze unutturacak gibi gzkmektedir. Nilfer, Zeynep, Dahan ve Ahmet'in, ya
rma srasnda giyecekleri giysiler, "byk bir gizlilik iinde" Cemil peki ta
rafndan hazrlanmaktadr. TRT'nin pek umursamad promosyon iine de
tecrbeli prodktr Yeil Giresunlu el atmtr. Giresunlu, grup elemanlarnn
ksa zgemilerini, fotoraflarn, "Sevince"nin hem Trke hem de ngilizce
("Darling") plan bir dosyada toplayp zerine de "kurdele ile balanm ama
istendiinde gse de taklabilecek olan byke boy bir nazar boncuu" ili
tirmitir. Bu dosya sayesinde Grup Nazar, henz sahneye kmadan herkes ta
rafndan tannyor ya da biliniyor olacaktr. srailli izhar Cohen'in galibiyeti ile
sonulanacak yarma 22 Nisan tarihinde Paris'te yaplr ve sonu bizim iin
bir kere daha hsran olur. Alnan 2 puan ile sonu yine sonunculuk olmutur.
En byk starlarmzdan biri olan Nilfer bile derdimize are olamamtr. "Bu
ii ancak Ajda Pekkan halleder" grn savunanlar, seslerini biraz daha gr
karma imkann elde etmilerdir.

250
 Mzik piyasasnn, Eurovision ile ii olmayan geri kalam ise, eski usul, bil
diklerince i karmaya devam etmektedir. Hop'tan kard ilk albm ile ha
la albm listelerinde yer alan Sezen Aksu, Hop sonras getii Kent'ten kan
ilk pla olan "Kaybolan Yllar" ile de 45'lik listelerine dalmtr. Ajda Pekkan
"Alama Yarim I Sakn Sakn Ha" , Mehmet Pekn "Zor Dostum Zor" , Sevda
Karaca "Tanmazsn Beni", Nazan oray ise "Merhaba Dedim" adl plaklar ile
giderek daralm 45'lik piyasasnn yeni umutlardr. Her zaman ok fazla plak
satm olan Ajda Pekkan'n bu son plann da umulan ii yapaca belli gibi
dir. Ama asl umut balanan Nazan oray'dr. Trkan oray'n kz kardei ola
rak epeyce yaygn bir poplerlie sahip olan Nazan oray, srtn bu ne yasla
yp oturmam ve gazino sahnelerinde kendisine epeyce byk bir yer edin
mitir. Bata pla yaynlayan nc Plak olmak zere hemen hemen herkes, bu
n ve aaann plak atlarrn etkileyerek patlatacan ve piyasay genel olarak
harekete geireceini ummaktadr. Nazan oray ve ilk pla, srtna bindirilen
bu ar ykn altndan kalkamaz. Plak, hi de az saylmayacak bir miktarda sa
tar ama bu herkesin bekledii rakam deildir. Piyasay asl hareketlendirecek
olanlar, krk yldr piyasada olan Seluk Ural ve Glden Karabcek'tir. Sezen
Cumhur nal ile alt dnemlerde saysz plak yapm ama tamamna yak
m ile de orta halli bir baardan daha fazlasn grememi olan Seluk Ural,
Mustafa Alpagut ile almaya baladktan sonra , her biri bir ncekinden daha
baarl ilere imza atar olmutur. Bunlardan sonuncusu olan "Dertlerimi Zin
cir Yaptm" , Seluk Ural'n hep peinde olduu sahici poplerlii getirecektir.
Bu plak, yln ilk yarsnda, Sezen Aksu , Ajda Pekkan ve Yeliz'in plaklar ile bir
likte en ok satan 45'lik olacaktr. Glden Karabcek ise, geen yl " eme" ile
soyunduu "dii Ferdi Tayfur" roln, bu sefer kendi bestesi "Dilek Ta" ile
srdrmektedir. Bal olduu Elenor Plak tarafndan "plak dnyamzn gen
kraliesi" olarak sunulan Glden Karabcek, "Dilek Ta" ile her trden rekoru
alt st edecektir. ok satacak ve herkesin diline yerleecek olan bu plak, bun
dan da fazlasn yapacak ve Trk popunun arabeske doru gidiini ok hzlan
dracaktr. Bu plaktan sonra her firma, kendisine bal olan arkclardan bu
trde arklar sylemelerini isteyecektir. Bu kapdan da ilk gemeye merakl
Yeliz olacaktr. "Bu Ne Dnya" ile ulat noktada, kendini zaten arabeske ya
kn bulan Yeliz, Cokun Sabah'n mahcup bir pop kl biilmi arks "Gn
lm Seninle" ile Glden Karabcek'in karsna kmay deneyecektir.
Ama herkes yle deildir. Byk ounluk hala bildii gibi almakta ve
tr deitirmeyi aklna bile getirmemektedir. abalar bir sonu vermeyecek
olsa da, Batl kalplar iinde kalmaya gayret eden isim says hala ok fazladr.
Baha Bodurolu'nun kurduu Bip Plak, ksa bir zaman sonra Ercan Turgut'a
yapaca albmlerle arabeske bulama iinde zirveye kacak olmasna ra
men, kuruluunun ilk gnlerinde hala Batl kalmaya gayret edenlerin banda

251
gelmektedir. Bu firma ilk olarak, Kervan'dan ayrlp kendilerine gelen Semiha
Yank'ya (kaderin bir cilvesi olarak) Ercan Turgut'un "Scak Smscaksn" adl
bestesini syletir. Yllardr sahnelerde olan ve eitli rportajlarda, en byk
eksiini, hala bir plak yapmam olmak olarak belirten Pakize Suda da, ayn
firmann ats altnda, Baha Bodurolu ve Sezen Aksu'nun bestelerini bir ara
ya getirerek nihayet ilk plan yapmtr. Bu plakta yer alan "Ver Akn " ,
"Kaybolan Yllar" ile listelerde bir saltanat kurmu olan Sezen Aksu'nun, bir
bakasna verdii (mr Gksel'e verilen "Gittin Gideli"den sonra) ikinci
.
bestesidir. Sezen Aksu ve Pakize Suda'nn lzmirli olmalar nedeniyle bu ibir
lii, basn tarafndan daha ok bir hemehri dayanmas erevesinden ele
alnr ve henz ilk plaklarn yapmakta olan gencecik bir kzn, bizzat kendi
rakibi olan birine beste vererek desteklemesinin zerinde hi durulmaz. ok
deil, yalnzca bir iki ay sonra, Sezen Aksu'nun, bu sefer Saadet Sun'a "Yeter
ki" adl arky vermesi bile, basnn dikkatini bu konu zerinde younlatr
masna yetmez.
Seyyal Taner, Hans jurgen Seybucfch ile plak yapma niyeti ile Almanya'ya gi
der; Yavuz Plak, kendisine bal olan Edip Akbayram ("Aldrma Gnl") , llhan
lrem ("Son Selam") ve Seyyal Taner'e ("Kalbimi Affettim") altn plak verir; Ajda
Pekkan, Blent Ersoy ve Beyaz Kelebekler ile birlikte kt Almanya turnesinde,
"Trklerin olduu kadar Alman seyircilerin de beenisini" toplar; Eurovision'da
sonuncu olan Nilfer'in, yarma srasnda giydii ve "ar derecede bol" diye
eletirilen kyafeti, "Nilfer Eurovision'a m gitti, yoksa Paris'teki doum klinikle
rinden birine mi?" eklinde esprilere yol aar; 14 Mays'taki "Anneler Gn"nde,
annelere, daha ok, "Apollo sa kurutucu" ya da "Ondla sa maas" hediye edi
lir ve "hamilelikte sekizinci ayn dolduran Yeim, gn saymaya" balarken, Nk
het Duru, "Melankoli" adn verdii ikinci albmn karacak ve Mehmet Te
oman - Cenk Takan'sz hibir ey yapamaz diyenleri utandracaktr.

in S rr Dengede

Nilfer'li Eurovision'da da umduunu bulamayan mzik piyasas, bir sonraki

yl iin neler yaplabileceini konumaya balamtr bile. Trk popunun mer
kezine bu konu tamamen oturmutur artk. 1976 ve 77 yllarnda, yarmaya
katlmyor olmamz nedeni ile, bir para gndem d kalm gibi gzken bu
konu, yeniden ve daha etkili olarak piyasaya damgasn vurur. Piyasaya sr
len 45'lik adedinde ciddi bir azalma vardr. Srlebilmi olanlarn da sat
miktarlar kimseyi tatmin edecek bir rakama ulaamaz . 45'liklerin yerine
LP'lerin gelip yerlemesini ise, korsan kaset kayd engellemektedir. Hem
45'lik hem de albm konusunda bekledii baary tutturamayan mzik piya
sas, Eurovision'a tam bir kurtarc gzyle bakmaktadr. Btn plan ve proje-

252
ler, bu yarma kollanarak yaplmaktadr. Bu yarmaya bavurmu ama ilk
elemeleri atlatamad iin finallere gelememi isimlerden biri olan zdemir
Erdoan, alt firmalar ile bir trl rahat edemedii iin kendi firmasn
kurmaya karar vermitir. Erdoan , Hap adn verdii firmasndan "Salk Ol
sun" 45'liini kartmtr bile. Levent Krca'nn televizyon program iin ya
zlm arklardan biri olan "Salk Olsun" , zellikle szleri nedeniyle nere
deyse pop bile deildir. Ama zdemir Erdoan , belli ki bir dnm noktasn
dadr ve sanatnn eitli yerlerde yaynlanan konumalarndan grld
kadar ile, bir tr bilge olmaya niyetlenmitir. zdemir Erdoan'n bugne ka
dar yaptklarn arkasnda brakp, farkl bir yne gideceinin ilk iareti olur
bu plak. Eurovision ile pek ilgilenmeyen az sayda isimden bir tanesi de Sela
mi ahin'dir. Selami ahin, daha da kuvvetli esmeye balam oryantal rzgar
larnn gc ile durmadan ark yazmakta ve etrafnda bir ember oluturmu
birbirinden gzel kadnlara bunlar syletmektedir. Serpil Nur da bunlardan
biridir. Uzun bir zamandr piyasada olup, ne uzayan ne de ksalan isimlerden
yalnzca biri olan Serpil Nur, "plakl arkc" kategorisine bir giri yapabilmek
iin Selami ahin'in kapsn alm ve "Muhtacm" ile beklediini elde etmi
tir. Mzik basn, bu ve buna benzer plaklar iin krk notlarn hazrda tutu
yor, "vasatn zerine kamyor" tesbitlerini annda boca ediyor olmasna ra
men , plaklar satmaktadr. Talep edilen, dinlenmek istenen mzik budur artk.
Piyasa, saf pop arklara kapanmtr. Baka zaman olsa dillere yerleecek olan
Meral ve Zuhal'in "Al ve Ist Ellerimi" , Pakize Suda'nn "Biz Kadnlar", llhan
lrem'in "Bir Zamanlar" ve Tanju Okan'n "Parkta Yatyorum"u, ancak merakl
bir avu insana ulaabilir.
Ayn sralarda, telif haklarnn salam kstaslar zerine oturtulmas ynnde
ki abalar yeniden hzlanr. Bu konuda gsterilen gayret bir trl ciddi bir ge
limeye yol amamtr ama , ban mzisyenlerin ektii eitli gruplar, bu
alanda mcadele etmekten hi vazgememitir. "Fikir ve Sanat Eserleri Yasa
s"nda, zellikle yabanc beste ve bestecilerin haklarnn korunmas ynnde
yaplan deiiklikler, bizim bestecilerimiz arasnda "ya Trk besteleri?" soru
sunun gndeme getirilmesine yol am ve ban Yldrm Grses'in ektii bir
komite, "mzik eseri sahiplerinin haklarn korumak amacyla" yurtdnda
kurulu firmalardan biri olan Gema'nn, lkemizde de "oluturulmas" iin a
lmalar balatmtr. Bu komite, ksa bir zaman iinde, Halil Aksoy, Necdet Va
rol, nal Emirolu, Nevzat Smer, Cemil Demirsipahi, Yusuf Nalkesen, Halit
Kemal Elbir, Yldrm Grses, Selmi Andak, lk Aker ve Feridun Bili'ten olu
an bir komisyon seecek ve Gema'nn tznn hazrlanmas ii bu komis
yona havale edilecektir.
18 Austos gecesi, Akhava Tiyatrosu'nda balayan "Ajda Pekkan Sper
Show" , eski usul konserler ya da gazino almalarnn da sonunun geldiinin

253
kabul grdne dair ilk iaret olur. Playboy gece kulbnn sahnelerinde
sergilenmi "Nkhet Duru Show" , bu alanda yaplabilecekler hakknda bir fi
kir vermi, ama ok alp emek harcamaktan her zaman uzak durmaya al
m menaj er ya da organizatrlerin bu ie aslmamas nedeni ile devam getiri
lememiti. Neyse ki herkes byle deildir. Organizatr Egemen Bostanc, bir
tr menaj eri de olduu Ajda Pekkan' bu ie ikna etmi ve yanma "Amerikal
zenci arkc" Unda, Neco, Ksa Dalga Vokal Grubu, stanbul Geliim Orkest
ras ve "dans ile gsteri grubu" Brasil Tropical' da katarak, tam 52 kiinin yer
ald bir gsteriyi sahnelemeye karar vermitir. 80'li yllarda, 1 2 Eyll'n ber
bat gnlerini unutturmaya alp, btn memlekete bir altn a yaatacak
olan Egemen Bostanc'nn hafif mahcup bu ilk denemesi, umulann zerinde
ilgi grr ve gienin nnde uzun kuyruklar oluur. Ama bata Ajda Pekkan
olmak zere herkes, iini ciddiye alm ve stn bir gayret harcamtr. Ajda
Pekkan, srf bu gsteride sylemek iin, Mehmet Teoman ve Cenk Takan'dan
"Eski Dostlar" ile "Ben Bu Yollardan Gemiim" adl arklar almtr. Nkhet
Duru iin yazldklar ok belli olan bu arklar showun genel gidii iinde pek
gze batmayacak ama bu zellikleri gerei plak haline de gelmeyecektir. "Show
iin terzi Yldrm'a pastel giysi" diktiren Ajda Pekkan, asl alk, eski bildik
arklarndan ve ksa bir zaman sonra hit haline gelecek "Ya Sonra" ve "Yeni
den Balasn" adl yeni arklarndan alacaktr.
"En kaliteli deodorant ile en deerli parfm sizin iin Olinka'da bir araya"
gelir; "vatani grevini tamamlayan" Feridun Hrel, Hrel'in daldn, ar
tk solo albmler yapacan ve bunun iin de Trkola ile anlatn aklar;
Bar Mano ve Lale alar Kadky Evlendirme Dairesi'nde evlenir ve davetli
lere "birlikte doldurduklar" bir pla hediye eder; enay, Emin Fndkolu ve
erif Yzbaolu'nun katklan ile, mzik yaamnn ilk albmn Trkiye ye
rine Bulgaristan'da yaynlar ve "mayo giymeye hazr hale gelebilmeniz iin, Et
namatik Zayflama Pedal, btn eczane ve parfmerilerde sata" sunulurken,
Eurovision elemeleri tamamlanacak, Maria Rita Epik "Seviyorum" ile ipi g
sleyecek ama iin iine, mziin kaldramayaca kadar siyaset karaca
iin Kuds'te yaplan yarmaya gidemeyecektir.
Ajda Pekkan, Almanya'nn en byk televizyon dergisi Fernseh Wo c he'ye ka
pak olur; Suna Yldzolu, "sesim kadar danslanma ve vcuduma da gveniyo
rum" der; Gkben, Blent Ersoy'un ne kavuturduu "Bir Tanry Bir de Beni
Unutma"y "Bat mzii tarznda" syler; Aye Mine, Trk popunun verdii ilk
fire olur ve "Nasl Salarm Beyazlanmasn Arkada" adl plak ile arabeske tes
lim olur; 18 Kasm 1970 tarihinde yaynlanmaya balanan Hey dergisi, kesinti
siz sren yayn hayatnda dokuzuncu yla girer; Sezen Aksu , stn Doruk ile
evlenmeye karar verdiini aklar ve "TV'de syledii yabanc arklarla bir an
da dikkatleri eken Nkhet Ruacan, gelecek iin acele etmiyorum" derken

254
Zerrin zer de, " Gnl" ile kp gelerek "disko" yolunu aacak ve Trk popu,
bir iki yln da, bildik melodilerin altna, btn dnyay etkisi altna almaya
balam disko - dans ritmlerini deyerek geirecektir.

Beni Sarar Melankoli

Yeni yln hemen ilk gnnde, Eurovision'a bavurup elemeleri geemeyen

arklar ile ilgili bilgiler yaylr her tarafa. Yarma iin tam 1 73 ark gnderil
mi, Mithat Fenmen, Sheyl Denizci ve Gnnur Perin'den oluan Seici Ku
rul, bunlarn hepsini yalnzca bir gnde dinleyip 14 tanesini final iin bir ke
nara ayrm, gerisini ise elemitir. Elenenlerin arasnda, Asu Maralman, Sibel
Egemen ve lbo'nun birlikte seslendirdii bir Selmi Andak bestesi, Aye Mine
ve Atilla Atasoy'un det yapt bir ark ve Nkhet Duru tarafndan seslendi
rilen bir Ali Kocatepe arks da vardr. Sonular aklanmadan nce, ou in
san, bu arklarn finale rahat rahat ulaacan dnmekteydi. Doan ener,
Hey'deki kesinde, hem Seici Kurul'u hem de eleme yntemini ciddi bir e
kilde eletirir: " . . . Zaten kii olmak bal bana bir dezavantajdr. Eer
kiiden biri yanl bir yargya varrsa buna tekilerin de katlmas zor olmaz
ve hatalar orap sk gibi birbirini kovalar. . . Seici Kurul, eserler ortaya
ktktan sonra, ne yapalm, ite en kuvvetlileri bunlar, die dokunur baka
eser bulamadk eklinde bir savunma yapmamaldr. Aslnda 1 73 eseri dinle
yip bir gnde karar vermek zor, ok zordur. lnsann kafas ier, nans bile
kavrayamaz duruma gelir. . . " Sylentiler, eletiriler, tartmalar dinecek gibi
deildir. Hatta ilk elemeleri geen 14 arknn, bir elemeden daha getikten
sonra 6'ya indirilmesi, tartmalar daha da alevlendirir. Nur ve Ergder Yol
da'n "Iliada", Ercan Turgut'un "Al Gtr Beni de" , Il German'n "Mutluluk
Oyunu" , Beyaz Kelebekler'in "Yaa Sen de" , Kuzenler'in "Bir Gn " , Serpil
Eroymak'n "Senden Ak Dilenmiyorum ki" , Behi ve Fsun Altnda'n
"Burlar" ve Sibel Sun'un "Evren ve Biz" adl arklar, gerekli vizeyi alamayp
yarma dnda kalmlardr. Birincilik iin sava verecek 6 ark kalmtr ge
riye: Saadet Sun'un "Sevgilim" , etin Alp'in "Elveda" , Cantekin'in "Ayrlmak
Olmasa", llhan lrem'in "Bir Yldz" , Maria Rita Epik ve 2 1 . Peron'un "Seviyo
rum" ve Kuzenler'in " ar" adl arklar finale gelebilen arklar olmutur.
Seici Kurul, bu sefer iin gsteri ksmn tamamen ihmal etmi ve yalnzca
mzikal adan gl arklar kollam gibidir. Finale kalan arklar arasnda
en iddial olan Seluk Baar bestesi "Sevgilim"i seslendiren Saadet Sun ile ilgi
li sylentiler de ortal epeyce kartrr. Bu kadar zor bir arknn altndan
kalkamamakla sulanr Saadet Sun. Gen arkc, "Sevgilim'in solisti deitiri
lecek" eklinde ban alp gitmi sylentiler zerine, "paray doldurduum
zaman 39 derece ateim vard, yerimde bir bakas olsayd, o kadar da okuya-

255
mazd, baarm kskananlar utandracam" eklinde bir aklama yapar ve
finale kalabilmi olmasnn sevincini, bu sylentiler nedeniyle yeterince yaa
yamadn ilave eder. Sonuta, bir ey deimeyecek ya da deitirilmeyecek
ve Saadet Sun, finalde arksn seslendirecektir. Ama bir baka isim, finale
kalm olmasna ramen yarmadan ekilmek zorunda kalacaktr. llhan lrem,
yarma paras "Bir Yldz", finalden nce "Sevgiliye" adl albmne dahil
edip yaynlad iin, yarmann artlar gerei diskalifiye edilmitir. Bylelik
le, Kuds iin mcadele edecek ark says bee inmitir.
Ama Seici Kurul'un eledii arklarn sahipleri ii burada brakmak istemez
gibidir. Bu isimlerin nclk etmesi sonucu Hey dergisi, aralarnda Seici Ku
rul yesi Sheyl Denizci'nin de olduu bir jri oluturur ve bu jri, elenen ar
klardan bavurmu olanlar yeniden dinlemeye balar. Selmi Andak'n ikisi
birden elenmi " Gzel Gnlerin arks" ile "Toprak ve Ana" , Nkhet Du
ru'nun seslendirdii Ali Koca tepe arks " akr " , Dahan Baydur bestesi
"Hopirinini" ve Hlya ile Handan'n seslendirdii "Nice arklar Yazld " , jri
nin "yzde 50 besteye, yzde 30 arkcnn yorumuna, yzde 20 de aranjmana
puan vererek" yaptklar oylama sonucu ilk bee girmilerdir. Seici Kurul tara
fndan elenen bu arklarn sahipleri, arklarnda bir kusur olmadn dosta
dmana bu oyun gibi kurulmu jri vastas ile ilan etmekteyken, asl final de
Maria Rita Epik ve, 2 1 . Peron'un galibiyeti ile sonulanyordu. Ses dzeninin
berbat olmas nedeni ile solistlerin sesinin neredeyse duyulmad sylenen ge
cenin sonunda, Eurovision'da nc kere bizi temsil edecek ark artk belli
olmutu ve bu ark "Seviyorum"du. "Seviyorum" , Kuzenler'in seslendirdii
" ar"dan yalnzca bir puan fazla alarak birincilie kurulmutu. Ama btn
bunlar hibir ie yaramaz. En alkantl gnlerini yamakta olan Trkiye, ls
rail tarafndan Kuds'te dzenlenen bu yarmadan, eitli politik basklar so
nucu ekilme karar alacaktr.
Eurovision finali ile hemen hemen ayn anda "Altn Mikrofon" da yaplm
tr. Yedi yldr ara verilen bu yarmay canlandrmak iin epeydir srdrlm
abalardan nihayet bu yl bir sonu alnabilmi ve yarma Saklamba gazetesi
tarafndan yaplabilmitir. Eurovision'un grlts nedeni ile beklenen etkiyi
uyandramayan bu son yarmada ipi gsleyen nol Bykgnen olur. B
ykgnen, en iyi beste ve ark sz dalnda iki dl birden alr. En iyi arkc
dl de Cokun Demir'e gitmitir. 1965 - 1968 aras Hrriyet gazetesi tarafn
dan st ste drt defa yaplan ve Trk popunun bir kar yol arad o dnem
l erde mzik piyasasn boydan boya atelemi olan bu yarma, verilen drt yl
lk bir aradan sonra 1972 ylnda Gnaydn gazetesinin nclnde tekrarlan
m, sonra da yedi yllk uzun bir uykuya yatmt. Tam yedi yl sonra, bu
nemli yarmay tekrar hayata geirmek mmkn olmutu ama ne yazk ki
devam gelmedi ve bu son Altn Mikrofon'umuz oldu. Bu son yarmann Trk

256
popuna kazandraca asl isim ise Kayahan olacaktr. Kayahan bu yarmada
dereceye girememi bile olsa, yarmadan hemen sonra yapaca "lstanbul Ha
tras" ile kendini gsterecek ve "genizden gelen kaliteli sese sahip olan Anka
ral arkc, bu ark ile lstanbul'a ait zlemini dile" getirecektir.
Giderek daralmaya balayan plak piyasas ise hepten durmu gibidir ve bunu
henz bitmi olan Eurovision bile harekete geirecek gibi gzkmemektedir.
Piyasaya her hafta onlarca yeni plan verildii gnler, imdiden ou insana
hayal gibi grnmeye balamtr. Listeler, yeni plak kmad iin, oktan mi
ad dolan arklarla doldurulmaya balanm, herhangi bir yeni plan kmas,
piyasada bayram havas estirir olmutur. Yalnzca gen isimler deil, her zaman
ok fazla 45'lik satm olan Ajda Pekkan, llhan !rem, Nilfer, Nkhet Duru ve
Sezen Aksu gibi isimler bile yeni bir plak hazrlnn iinde deildir. Geen yl
Sezen Aksu, "Glge Etme"yi, Ajda Pekkan "Ya Sonra"y, Nilfer "Sevince"yi,
Nkhet Duru "Portofino"yu, llhan !rem, "Bir Zamanlar" yapm ve kenara e
kilmitir. Ylda birka 45'lik yapan bu isimler, hala geen yl yaptklar plaklar
ile listelerdedir. Nkhet Duru bile, "Melankoli" ile albm listelerinin tepesinde
ve albme adm veren ark herkesin dilinde olmasna ramen, bu arky
45'lik olarak yaynlamay aklndan geirmemitir. Drt be yldr, akl banda
herkesin dikkat ekmeye alt ey, artk geri dnlemeyecek bir ekilde ger
ek olmutur: 45'lik piyasas kmtr ve yerine baka ey konamamtr. Ar
tk gen arkclara daha az ans verilecek, deneysel ya da farkl ilere kaplar
zor alacaktr. Kimse, sonucundan emin olamad pahal bir albm projesine
girimeyecek, 45'lik dneminde olduu gibi, kolaylkla "bir deneyelim baka
lm" demeyecektir. Yine de 45'likler, bakla kesilir gibi ekip gitmezler. Hala
bu formatta srarl firmalar vardr. Bunlardan biri de Kent'tir. Bu firma, her za
man ok satm Tlay'a, tam bu sralarda, ok satacana hemen hemen garanti
gzyle baklan "Bklm Bklm" yapar. Bu ark ile, Tlay da, Sezen Aksu
bestesi syleyenlerin arasna katlmtr. Kt gidii durdurabilme umudu ta
yan Kent, bu plak iin, "Sezen Aksu besteledi, Tlay syledi" balkl tam sayfa
ilanlar bile verir. Sonuta plak satmasna satar ama gidiat deimez ve bu ,
Kent'in Tlay'a yapt son 45'lik olur. Erdener Koyutrk'n ynetiminde olan
ve henz kurulmu Tempo Plaklk da , 45'liklerin temelli olarak ekip gidii
ne seyirci kalmak istemeyenlerdendir. Bu irket, "yeni ylda Trk hafif mzii
nin ilk fla pla" balkl ilanlarla Meral ve Zuhal'n "Yeter ki Anla" adl pla
nn kn duyurur ama iin devam yoktur ve "ilk" demek artk bir ey ifade
etmemektedir. Bu durumdan etkilenmeyen tek grup ise Selami ahin ve etraf
dr. Glistan Okan, "Ayrlk anlar" ile Selami ahin rzgar estirmeye devam
ederken, sinemann orta halli arkclarndan olup, Nazan oray ile birlikte
"masas olan arkc" liginde tepelerde gezinen Meral Zeren, "Kalbinden Atma
Beni" pla ile bu rzgarn gelip geici olmadm sylemeye almaktadr. Bu

257
da bounadr. Mzik piyasas kerken, Selami ahin kabilesi bile altnda kal
maktan kurtulamayacaktr.
1979 ylnn ilk yars bitmek zereyken Ajda Pekkan, zerinde ok all
m "Pour Lui" adl Franszca albmn yaynlar. Pekkan'n Alec R. Constan
dinos ve Danielle Vezolles gibi dnya apnda isimlerle alarak hazrlad bu
albm, hem Fransa'da hem de bizde eletirmenler tarafndan olduka beenilir
ve bol yldzl notlara boulur. Bata, "Thank God It's Friday" adl filmden al
nan " Combien je T'Aime" olmak zere ou arknn iyi ve albmn "bt
nyle modern, etkileyici , arpc bir disko albm" olduunun alt izilir.
Chic, Donna Summer ve Gloria Gaynor nderliinde her yan sarm disko
mziine, Ajda Pekkan da ok fazla beklemeden sk bir giri yapmtr. Ama
arkc, bu tarz mzik ile ban kopartmayacak ve asl bombay, Gloria Gay
nor zerinden "Bambaka Biri" ile patlatacaktr. Bir baka starmz Nilfer de
youn bir dneme girmitir. Bir yl nceki Eurovision malubiyetinden sonra
CBS ile yollarn ayrp Yavuz Ascal'n Bur'una gemi olan arkc, gnn ta
leplerine uygun olarak hazrlanm ve bir yz "Alaturka" , bir yz 'T.H.M.
(Trk hafif mzii)" eklinde adlandrlm "Nilfer 79" adl albmn piya
saya srmtr. O gne kadar yz binlerce 45'lik satm ama albm satnda
istedii rakamlara bir trl ulaamam olan Nilfer, bu albm ile hep bekledi
i baary yakalayacaktr. Bu da mzik piyasas iin yeni bir umut olacak
tr. 45'liklerin yerine albm satlabilecei grlmtr artk. Olaanst gzel
likteki pop arklarn "B" yznde ksz kalp, n yzdeki popler Trk m
zii paralarnn altnda ezildii bu albmn baars, hemen bir yl sonra, Ni
lfer'in "80" demesine sebep olacaktr. stelik ok ifrata kalm, Ferdi Tay
fur'lu bir "80"dir bu. Bir eyler, geri dnlmez bir ekilde deimeye balam
tr. Hakk Bulut'lu Tlay plaklaryd, Selami ahin, Cokun Sabah't, "Bat tar
znda ilenmi Bir Tanry Bir de Beni Sakn Unutma"yd derken i, "i kf
te"li partilere kadar gelip dayanmtr. Trkola Plak'n, "Ayanda Kundura"
adl albm iin lbrahim Tatlses'e Altn Plak verdii tren srasnda bu nokta
ya gelinecektir. Bu trene katlan konuklar, lbrahim Tatlses sahnede "Sabu
ha"y sylerken, datlm i kfteyi afiyetle midelerine indirecektir.
Cokun Plak, Ayla Dikmen'in ou 45'liini " Gz Bebeim" adl bir LP'de
toplar; Selami ahin arklar syleyenlerin arasna Azize Gencebay da katlr;
Trk popunun nclerinden Birsen Armaan, lskenderun'da bir otel odasn
da l bulunur ve polis, "arkcnn kimlikleri belirsiz kii ya da kiilerce l
drldn" aklar; ilk arks olan "Yeni Bir Ak Aryorum"un szlerini
1969 ylnda yazan lk Aker, sz yazarlnda onuncu yln kutlar; Ali Rza
Binboa, "burun tkankl ve kulak rahatszl nedeniyle" ameliyat olur;
"Yeilam Filmcilik - Atf Ylmaz, yln en grkemli mzikal filmi Minik Ser
e" de Sezen Aksu'yu iftiharla takdim eder; Ajda Pekkan ve Modern Folk -

258
ls , "Tel Aviv'deki 3 bin kiilik salonda 5 gn arka arkaya konser verir ve ls
rail'i" fethederken, Nkhet Duru, drdnc albmnde karmza sz yazan
olarak da kacak ve "ilemeyi bilene verimli toprak gibi kadnm, almasn bi
lene yediveren gl gibi kadnm" gibi dizelerle rl "Ben Bir Kadnm" adl
arky sunacaktr bize. arkc, byle bir eyi amalamam bile olsa, bu dize
leriyle, Trk popunun gelecekteki istikametini iaretleyecek ve erotizmin
bundan sonra bol miktarda kullanlmamas iin ortada sebep olmadn gs
termi olacaktr.
"Besteleri ile mziimize yeni bir ekol getiren sanatmz" Glden Karab
cek, "Mzik ve Ben" adl albmn yaynlar; yllardr mzik piyasasnn iinde
olan Ferdi zbeen, "Bu da Bizden" adl 45'lii ile ilk defa liste ba olur; be
yldr Avrupa'da yaayan mer Zlf Livaneli, "Nazm' bestelemek kolay i
deil" der; "lzmir Fuan'nda sahneye kmak zere hazrlanan Mjde Ar" , sah
neye k sebebini, "bylelikle sinemann dnda bir yan gelirim olacak" ek
linde aklar; "bir 45'lik ve bir LP ile mzik dnyasna katlan" Aylin Berkay,
"Trkiye'nin Amanda Lear'i ben olacam" iddiasnda bulunur; "on yl nce
Rosenbergler lmemeli ile tiyatroya veda eden" Ayla Algan, imdi de, deien
artlar nedeniyle "mzie elveda, tiyatroya merhaba" demek zorunda kalr ve
nl sz yazan Mehmet Teoman, "Ayegl adl gen bir ses ile Hastane adl
detin olduu bir plak" yaparken, her yan sarm olan dans mzii, nce Ni
lfer'in "Ohhh. . . Ohhh . . . "u, arkasndan Zerrin zer'in "Gnl" ile Trk po
puna da sk bir damga vuracaktr.

Sard Korku l a r, Gelecek Yllar

Mzik piyasasndaki tepetaklak gidi herkesi endielendirmekte ama kimse de

bir eyler yapmak konusunda kln kprdatmamaktadr. Herkesin zerine l
topra serpilmi gibidir. Ama yine de, bu akbeti deitiremeyecek olduklarn
bilmelerine ramen, buna direnen ya da hi olmazsa geciktirmek isteyenler de
vardr ve Alpay bunlardan biridir. Alpay, Aye ve Akgn (Mjdat Akgn) ile
Grup A adl yeni bir grup oluturmutur ve bu yeni grubuyla "mzie yeni bir
boyut getireceini" sylemektedir. Artk gruplarn da tamamen tarihe karmak
zere olduu byle bir dnemde Alpay'm k olduka dikkat ekicidir. 60'la
rn bandan beri iinde olunan, nclk edilen Trk popunun gz gre gre
yok olup gitmesine kar son bir lk atlmaktadr. Alpay herkes gbirliine
giderek, elinden gelen gayreti gstermelidir demeye getirmektedir ama, bu
la kulak veren kimse kmaz.
Son yaplan Altn Mikrofon'dan iki dl birden karm olan nal Byk
gnen'in "Darda Kar Yayor" , Ersan Erdura'nn "Kara Glgen Olaym " ,
Edip Akbayram'n "Ekya Dnyaya Hkmdar Olmaz" , Banu'nun "lsem de

259
Bir Kalsam da Bir" adl 45'likleri ve Ajda Pekkan'n "Sperstar 2", Nkhet Du
ru'nun "Nkhet Duru Vol. IV" , Alpay'n "Ak", zdemir Erdoan'n "Selam Sa
na Dnya", Yeni Trk'nn "Budayn Trks" , Seluk Ural'n "Dertlerimi
Zincir Yaptm" ve Ali Rza Binboa'nn "Y1ramaz ocuk" adl albmlerinin
pop rzgarlan estirmeye alt bu sralarda, piyasay boydan boya " taverna"
ve "oyun havalan" basmtr. "Disco Fasl" , "Disco Folk Fasl" , "Disco Mad
mak", "Kark Disko", "Disco Gbek" , szl ya da deil "Modem Oyun Hava
lar" ve benzeri isimde albmlerden gz gz grmyordur artk. Bu albmle
rin byk bir blm, bir dizi haline gelip, 80 ve sonrasn bile etkisi altna
alacaktr. Bata Erol Bykbur, Ayten Alpman, Fikret Kzlok, Hmeyra, Cem
Karaca ve Modem Folk ls gibi byk isimler olmak zere herkes piyasa
dan ekilmi ya da ekilmek zorunda kalmtr.
45'lik halinde yaynlanmam olmasna ramen, Ajda Pekkan'n "Sperstar
2" albmnde yer alan "Bambaka Biri" adl ark, bu piyasadan hala umutlu
olanlarn sarld bir eser olur. Piyasa, ilk defa, baka arklarla birlikte bir al
bm iinde toplu olarak sunulmu bir arknn bu apta bir hit olabileceini
grmtr. Trk popunun, 45'lik olarak yaynlanmam olmasna ramen dil
lere yerleebilen ilk arks olur "Bambaka Biri". Bu da, bundan sonra, imkan
lar elverdiince, albm baslarak ie devam edileceini gstermitir herkese.
Albm yaynlayan firma, albmn tamamnn deil, gl kabul ettii birka
arksnn zerinde younlaarak tantmn sk bir ekilde yaptnda her ey
kendiliinden yoluna girecektir. "Bambaka Biri"nin her yan sarmasnn
nemli bir nedeni de, zzet z tarafndan bu ark iin yaplan kayttr. zzet
z, henz klip szcnn azlara alnmad bir zamanda, bu ark iin,
zerinde dnlm, ba sonu olan bir ekim yapm ve arky TRT ekran
larna yle getirmitir. Demek ki firmalar, tantm projelerini hazrlarken, iin
bu ksmn hi unutmamal ve btn artlar zorlayarak, nce Denetleme Ku
rulu engelini amal, ardndan da, derli toplu grntlerle televizyon ekranla
rna kurulabilmenin yolunu bulmaldr.
Byle olmas iin biraz daha vakit vardr. O sralarda, "Bambaka Biri" ile
birlikte bir ark daha ortal kasp kavurmaya balamtr. Zerrin zer'in
"Gnl" adl arksdr bu . Tlay zer'in kz kardei olarak iyi kt bir ne sa
hip ve bol bilezikli kollar ile herkese bir para sra d biri olduu hissini ver
mi olan Zerrin zer, birka yl nce yaynlad "Yalvarrm" adl pla ile bek
lenen kn yapamam ve yeni bir frsat kollamaya balamtr. Orhan Gen
cebay'n ok bilinen arklarndan "Gnl", arkcya bu frsat sunar. Dnem
artk disco dnemidir ve arkc hem Esin Engin, hem de stanbul Geliim'in
katklar ile "bir yanarda gibi patlam"tr. Ajda Pekkan'n aksine, Zerrin
zer'in bu arks 45'lik olarak yaynlanmtr. "Gnl" , Trk popunun son
45'lii olmaz ama, "en ok satan son 45'liklerinden biri" olur. "Gnl" de piya-

260
sa iin bir umut olacaktr. Bata Yeliz ve Gkben olmak zere, herkes eski ar
klarn arasna dalacak ve setiklerini, basnn "disco - sound" olarak adlandr
d bu yeni havaya uydurmaya alacaktr.
Aralk ayna girildiinde, herkesi yeniden Eurovision tela alr. nmzde
ki yl yaplacak olan yarmaya gidecek ark ya da arkcnn seimi bu sefer
bambaka bir ekilde yaplacaktr. Bu sefer ie, gidecek arkcy belirleyerek
balanacaktr. Yani bizi temsil edecek olan bir isim belirlenecek ve daha sonra
bu isme uygun arklar aranacak ya da seilecektir. " eitli kurulularn tem
silcileri ile basndan seilen jri yelerinin oluturduu" bir Seici Kurul, Ara
lk aynn ilk haftasnda toplanr ve "drt saat sren bir alma ve tek oyla
ma" dan sonra, nmzdeki yl lkeyi Eurovision'da temsil edecek arkcy se
er. Seilen Ajda Pekkan'dr. Seici Kurul'da yer alan 24 yenin tam 1 8'i de
byle dnm ve oylarn Sperstar'a vermi, geri kalan 6 oy da muhtelif
isimler iin kullanlmtr. Bu yarmaya katlmaya karar verdiimiz ilk gnden
beri "bouna uramayalm, Ajda Pekkan'dan baka kimse bu iin altndan kal
kamaz" diyen epeyce geni bir kesimin istekleri bu sefer yerine gelmitir. Bu
yarmada, die dokunur bir derece istiyorsak, bu dereceyi Ajda Pekkan gidip
alacaktr bize. Gidecek olan arkcnn belirlenmesinden hemen soqra, ark
seimi konusunda da gerekli admlar atlr ve Ajda Pekkan iin ark yaratmak
zere "5 asil ve be yedek besteci" belirlenir. Atilla zdemirolu, Cenk Takan,
Melih Kibar, erif Yzbaolu ve Turhan Ykseler "asil liste" de yer alma erefi
ne ererken; Seluk Baar, Doan Canku, zdemir Erdoan, Selmi Andak ve
Esin Engin "yedek liste"yi boylamtr. Bir yanda asil ve yedek listeler, bir yan
da her iki listeye girememi onlarca besteci, bir yanda en byk pop starimz
Ajda Pekkan derken, yarma gelip atana kadar kimsenin gzne uyku girme
yecek, tartmann bini bir para olacak, hatta tantana yarma sonrasnda bile
devam edecektir.
"Erko'tan syrlal 5 yl olan Blent Ersoy, Zeki Mren'den sonra Trk m
zii dnyasnn ikinci olay benim" der; Melih Kibar, "sekiz yldr srekli ola
rak brakt sakal ve byklarna veda" eder ve askere gider; " 19 74 ylnda evle
nen mzik dnyasnn nl ikilisi Gzin ve Baha, ani bir kararla ayrlacaklar
n ama i arkadalklarnn sreceini" aklar; Sezen Aksu, Kent Plak'tan ayr
lr ve bunu verdii tam sayfa ilanlarla herkese duyurur; Mekap, "yry ve
spor iin yepyeni bir ayakkab" olan "Mekap Anorak" piyasaya verir; "Otobs
Yolcular Orkestras'nn efi Nedim Katg, bana sa" ektirir ve Nilfer, "ham
burger satan bir yer, sonra ieki dkkan derken" kararn verir ve bir ocuk
butii aarken, Sezen Aksu, yeni firmas Kervan'dan "Sevgilerimle" adl alb
mn karacak ve bu albm, arkcnn, 80 ve 90'l yllarda, herkesin zerine
lsz bir ekilde saaca, "duyarlk", "izlek" ve "tema"larn hepsinin birden
kullanld ilk albm olacaktr.

261
 Duyuru

Hop'tan ayrldktan sonra Kent'e geen Se

zen Aksu, bu firma ile birbirinden baarl
45'1iklere ("Kaybolan Yllar" ve "Glge Et
me") ve Trk popunun ilk double albmle
rinden "Sere"ye imza attktan sonra ayr
lp Kervan'a gemek istemi ve plak irke
tinin amansz muhalefeti ile karlamt.
Kent, Sezen , Aksu'yu kolay kolay brakma
yacaktL Arada, mzik piyasasnda her za
man sz dinlenmi ( Kervan'n sahibi) Or
han Gencebay olmasna ramen, Sezen
Aksu ve Kent arasndaki iliki sertlemi,
arkc ayrlma kararnda diretip, bunu ba
sna verdii tam sayfa ilanlarla duyurmak
Sezen Aksu, fasit daire iine girmi.
zorunda kalmt. Byle olunca da Kent,
Dnp dolap ayn eyleri yapyor. . .
elindeki kozlar bir bir kullanm ve arkc
"Yalanc' Esin Engin in dzenlemedeki
nn yalnzca deneme amacyla stdyoya gi
tm baarsna ramen sradan ve ya
rip kaydettii ve neredeyse ham halde du
van. O kadar ki, insan sklp pla hemen
ran baz arklar 45'1ik olarak piyasaya sr
kaldrveriyor. Szler monoton, mzik
mt. zerinde allsa, yeterince emek
monoton ve ncekilerin kt bir taklidi
verilse, en gzel Sezen Aksu arklar ara
durumunda . . .
0
sna katlabi lecek olan "Yalanc" ve "Allah
Akna" adl bu plaklar, ne yazk ki, h do Eletirmenler bazen ok hain olabiliyor.
kunulmadan, olduklar gibi nmze srl arkcnn zaten yaynlanmasn istemedii
d iin Sezen Aksu'nun en kt plaklar bir plak iin yaplan bu yaralayc yorum,
olarak akllarda yer etti. Sezen Aksu'ya deil ama Kent'e yaram
19 Kasm 1979 tarihli Hey dergisinden: olmal .

262
 Suna Yldzolu "Do You Think I'm Sexy?" adl bir plak yapar ve ounluk
tan "hayr" cevabn alr; "zaman durduran adam" olarak nam salm Adnan
Pekak, "on yl sonra sahnelere" dner; Zeki Mren, Kurban Bayram'nn bi
rinci gn, Lunapark'ta , "boyunlarna, zerinde Zeki Mren yazan mavi kur
deleler bal 300 sar civciv eliinde sahneye" kar; Denetleme Kurulu'na
gnderdii baz arklarnn "yaynlanmaz" damgas yemesi zerine Zlf Li
vaneli, Denetleme Kurulu yelerinden Timur Seluk'u hedef alarak "birka yl
nce konserlerinde bestelerimi okurdu, oda orkestras ile bana elik ettiini
ne abuk unuttu" eklinde aklamalar yapnca Seluk ile Livaneli arasnda
iddetli bir sz dellosu balar; lbrahim Tatlses, "benim iin yalnz Perihan
Sava var" der ve Yeliz, "bornozu ile gazinonun giriinde oturup ekirdek ye
dii iin" alt gazinonun patronu tarafndan iten kovulurken, Ajda Pek
kan, kolunun altna "Petrol" sktrp Hollanda'ya gidecek ve orada mzikal
yaamnn en byk hezimeti ile kar karya kalacaktr. Eurovision, Ajda
Pekkan'n, bir iki yl piyasadan uzaklap Amerika'ya gitmesine sebep olacak
tr. Biz geride kalanlar da, iyi eyler beklemiyordur. Memleket, ok koyu bir
karanla saplanmak zere gn saymaktadr.

263
a l a M a g z s e b e G i m
s a N a k va M a m
Art k Dizg inlerim Senin Elinde Petrol

Trkiye, 80'li yllara, ordunun hkmete verdii uyar mektubu ile girdi . Za
ten bir sredir, "ordunun ynetime el koymas gerektii", epeyce sayda insan
tarafndan yksek sesle sylenmeye balanmt. Memleketi saran karamsarl
n giderek koyulamas ve herkesi ar bir ekilde etkisi altna almas nede
niyle, daha nce, kapal kaplar ardnda ve hafif mahcupa fsldanm bu is
tekler alenen dile getirilmeye balanm ve tahmin edilecei gibi epeyce des
tek de bulmutu. Bu nedenle, ordunun hkmete verdii bu uyar mektubu
beklenen bir hareket gibi kabul edilmi ve kimseyi artmamt. Bu mektup
zerine, kendisini denize den insan konumunda gren Ecevit, Demirel'e AP
ve CHP'nin bir ibirliine gitmesini nerir. Ama ne yazk ki, bu neri Demirel
tarafndan reddedilecek ve ou insan sivil bir ynetimden umutlarn tama
men kesecektir.
Ajda Pekkan'l Eurovision maceramz, her art altnda ilgi toplayacak bir ha
diseydi ama karamsarlk ve skntnn bunaltt herkes, mevcut artlar gerei,
bu konuya gereinden daha fazla sarlp, daha fazla ilgilendi. Basnn ncl
nde, sanki memlekette kyamet kopmuyormu gibi , herkes yalnzca Ajda
Pekkan ve Eurovision'dan sz etmekteydi. TRT'nin grev verdii be besteci
miz olan Atilla zdemirolu , erif Yzbaolu, Cenk Takan, Melih Kibar ve
Turhan Ykseler, "asil liste"ye alnm olmann gururu ile ii hi ardan alma
m ve Sperstar iin bestelerini yapmaya koyulmulard bile. Ocak aynn or
tasna gelindiinde, erif Yzbaolu hari, herkes iini bitirmi ve arklar
TRT'ye teslim etmiti. TRT, ek sre talebinde bulunan erif Yzbaolu'na da
zorluk karmam ve talebini kabul etmiti. erif Yzbaolu , kendisine veri
len ek srenin bitmesine yakn arksn teslim etti. Gnderilen be beste, Ajda
Pekkan, Sheyl Denizci, Ergder Yolda, Zekai Apaydn ve Grer Aykal'dan

267

19 Ocak Cumartesi
Hakan Eren'in Birzamanlar.net sitesindeki
" 3 . Ylmz, Ajda Pekkan ve Pet'r Oil" balk
l yazsndan:
" ... 19 Ocak Cumartesi gn, TRT Eleme
Jrisi, bestecilerin tek bir enstrman e
liinde kaydedip gnderdii besteleri
pepee dinlemeye balad. Hasta olan
Grer Aykal, stanbul'daki toplantlara
katlamad ve zel bir hat vastas ile,
besteleri Ankara'dan dinledi, puanlama
yntemi ile grlerini bildirdi. . . Toplan
tnn sonunda, TRT'nin Eurovision so
rumlusu Blent zveren sonular akla
d. "Olsam", "Bir Dnya ver Bana" ve
"Petrol" finale kalan arklar olmu,
"Cennet" ve "Sevgi Nedir, Nasl Sevilir?"
elenmiti. Peki elenenler niye elendi, fi-
nale kalanlar neden kald, gelin tek tek
inceleye/im.
Olsam: Yresel ve evrenseli en iyi bi
imde birletirmesi ve de akcl ile jri
nin en beendii beste oldu.
Petrol: artnameye tamamen uygun
olmas nedeniyle ilk e girebildi. Ancak
arknn szleri tartma konusu oldu, Aj
da Pekkan, szler deitirilmedii takdir
de arky seslendirmeyeceini aklad.
Bir Dnya Ver Bana: Ajda'nn favorisi
olan bu ark, jriden ancak nc ola
bilecek kadar oy ald.
Cennet: Macar ve Rumen havas ta
d iin jri tarafndan hemen elendi.
ark, nce lngilizce szlerle ve "Paradi
se" olarak hazrlanmt ama Hollanda'da
lngilizce szl bir ark ile yaramayaca
mz iin, idem Talu'ya Trke szler
yazdrlmt.
Sevgi Nedir, Nasl Sevilir?: Mzikal
cmlelerin kopuk oluu ve Ykseler'in
artnameyi yanl anlamas sonucu dere
ceye giremedi. Ykseler, girii Trk mo
tifli, geri kalan Batl yapnca beste an
lamsz kalmt. . .
"

oluan ve "TRT Eleme Jrisi" olarak adlandrlan bir jri tarafndan 1 9 Ocak
Cumartesi gn yaplan bir toplant srasnda dinlendi ve bu toplantnn sonu
cunda, iki beste elenerek, beste says e drld. Szlerini idem Ta
lu'nun yazd Melih Kibar bestesi "Cennet" ve szlerini Fikret ene'in yazd
Tu rhan Ykseler bestesi "Sevgi Nedir, Nasl Sevilir?" elenen bestelerdi. Atilla
zdemirolu'nun "Petrol (ya da Pet'r Oil) " , Cenk Takan'n "Bir Dnya Ver Ba
na" ve erif Yzbaolu'nun "Olsam" adl arklar finale kalan arklar olmu
tu. Sonularn aklanmas, speklasyon ve dedikodu kazann da kendiliin
den kaynatmaya balad. En ok konuulan konu, Ajda Pekkan'n, finale kalan
her arkdan, en ok da "Petrol" den rahatsz olduuydu . arkcmz, ilk elde
"Petrol"n szlerine itiraz etmekteydi: "Petrol'n szleri deimedii takdirde
bu arky okumayacam. Banda, bu tr szl arklar sylemek istemiyorum.
Petrol, Mark, Frank gibi szler bana uygun deil. Bugn bir Barbra Streisand'a
imkansz byle eyler syletemezsiniz . . . " Ajda Pekkan'n unuttuu en nemli
ey, Streisand'n, Eurovision'un kysndan gemeyi bile aklna getirmiyor oldu
uydu. Unuttuu bir baka ey de , Trkiye adna yarmay, daha hemen iin
banda, kendisine sunulan artlar dahilinde kabul ettii ve be bestecinin ken
disi iin hazrlad arklara itiraz hakk olmadyd. Bir tr marklk da sa-
268
ylabilirdi Ajda Pekkan'n yapt, ya da fazladan hassasiyet. Ama sonuta, iti
razlar hibir ie yaramayacak ve arknn szlerini yazan anar Yurdatapan, bir
tek harfe dokunmay kabul etmeyecek ve Streisand'a syletemeyeceimiz "do
larlar marklar", Ajda Pekkan sylemek durumunda kalacakt. llk arknn
seimini, arklarn kayt ii takip etti. "Petrol"n dzenlemesi Atilla zdemi
rolu'nun bizzat kendisi tarafndan yaplrken, dier iki arkda bu i Onno
Tun'a emanet edilmiti. Bu i yaplmaktayken de, Ajda Pekkan'n, yan aka
yan ciddi, "beni kzdrmasnlar, koltuumun altna Zerrin zer'in Gnl'n
alr giderim" dedii konuulmaya baland. Kimi mzik evreleri, tamamen
kapris kokan bu szleri ciddiye alarak, "ama Eurovision artnamesi, daha nce
yaynlanm arklara izin vermiyor ki" dedi. Dzenlemeler bitince, sra Ajda
Pekkan'a gelmiti. Sperstar, Stdyo Hayri'ye kapanacak ve arky arka ar
kaya kaydedecekti. 24 ubat Pazar gn, bu ark, ark bana bir adet ol
mak zere ayn kyafet ile, TRT ekranlarndan halka sunuldu. Ajda Pek
kan'n Hollanda'da yaplacak yarmada seslendirecei arky semek iin tam
22 kiilik bir jri oluturulmutu ve birinci seilecek arknn, bu ilk oylama
da, jriden te iki orannda oy almas gerekmekteydi. Yaplan ilk oylamada;
"Petrol"e 1 1 , "Olsam"a 9 ve "Bir Dnya Ver Bana"ya 2 oy kt. Yani hibir ar
k aranan ounluu elde edememiti. Ekranlarda Ajda Pekkan'n herkesi ok
etkilemi "Bambaka Biri"si gsterilmekteyken, jri yeni bir oylama yapmak
iin kollan svamt; bu ikinci oylamada "salt ounluk" yeterli olacakt. lkin
ci oylamada Cenk Takan'n arksna hi oy kmam ve bu iki oy, dier iki
arkya kaymt: "Petrol" 12 oy, "Olsam" 10 oy. Hollanda'ya Atilla zdemiro
lu ve anar Yurdatapan'n arks gidecekti. Tpk arkda olduu gibi, Ajda
Pekkan'n dizginleri "Petrol"n elindeydi artk. l Hollanda'da yaplacak yar
ma tarihini beklemeye kalyordu.
9 Nisan tarihinde yaplan yarmada Ajda Pekkan, ikinci srada sahneye k
t. Yllardr sahnelerde olan birinden beklenmeyecek lde heyecanl gzken
arkcmz, kendisinden beklenen stn performans sergileyemeden vasat bir
ekilde arksn tamamlad. arklarn hepsi seslendirilip oylamaya geildiin
de ise bizim buralarda heyecan doruktayd. Oy veren ilk lke olan Avustur
ya'nn, oylamann hemen banda verdii puan hepimizi heyecanlandrr
ama ne yazk ki bunun arkas gelmez. ltalya'nn 8 ve Fas'n 12 puanyla birlik
te, toplam 23 puan alan Ajda Pekkan, yarmay 15. srada bitirmitir. "Bu ii
ancak Ajda Pekkan becerir" inanc da dalmtr.
Yarmann bu ekilde sonulanmas, mzik piyasamzdaki btn dengeleri
alt st edecektir. Sonucu hakl olarak bir "hezimet" eklinde yorumlayan bas
nn etkisiyle Ajda Pekkan, ortalkta grnmek yerine ekip gitmeyi seecektir.
nce Fransa'ya, oradan da Amerika'ya geecektir Sperstar. Ama bunu yapma
dan nce, o sralarda birlikte olduu Erdoan Demirren'in destei ile, lstan-

269
bul Mzik Festivali'nin kapsamnda bir "resital" verecektir. "Ben bu tr bir fes
tivalde bile ark syleyebilecek biriyim" demeye getirmektedir ama kimse bu
nu umursamaz. Herkesin nemsedii Eurovision'dur ve burada da bir ey elde
edilememitir. Bu nedenle olsa gerek , bu yarmay birinci olarak bitiren
johnny Logan, hepimizin gz_ne, mucize gerekletirmi biri gibi grnmek
tedir. yle ya, bizim koca Ajda Pekkan'mzn bile ancak 1 5 . olabildii bir ya
rmay kazanmtr bu adam. Tpk Anne Marie David gibi, johnny Logan da,
dnyann hibir yerinde grmedii ilgi ve atafat bizim buralarda grr. Ada
mn ayaklar altna bir krmz hal sermediimiz kalr. j ohnny de, bu alakadan
fazlasyla mtehasss olacak ve "milli enite" kod adn almaya gayret ederek,
kendince hepimize teekkr etmenin formln bulacaktr.
Bu yarmann sonucunu kazan hanesine yazan bir tek johnny Logan olma
yacaktr. Ykl bir kontrat ile Kervan'a geen Sezen Aksu, Ajda Pekkan'n ekip
giderek piyasay bo brakmasn frsat bilecek ve en tepeye kacaktr. Kent'in,
arkcnn izni olmakszn piyasaya srd "Allah Akna" zaten listelerde bi
rinci sraya yerlemi durumdadr. Ajda Pekkan, yarmann sonucuna ramen,
son byk 45'liklerimizden biri haline gelecek olan "Petrol" ile, "Allahakna"y
yerinden edecektir, ama bu Sezen Aksu'yu son alt edii olacaktr. Sezen Aksu,
iin bundan sonrasn ok iyi deerlendirecek ve Ajda Pekkan'n piyasadan e
kilmesi ile oluan boluu ok iyi dolduracaktr. Yarmann sonucundan dolay
Ajda Pekkan'a demediini brakmayan mzik basn, "Petrol"n pla piyasaya
verildiinde ayn tutumu srdrmez ve arky vglere boar: "Parann akc
l, aklda kalcl ve Bat motifleriyle kaynatrlan arabesk temas onun haf
talarca listelerin zirvesinde kalmasna yetecek de artacak bile . . . " Mzik basn
hakl kar. "Petrol" epeyce fazla miktarda satar ve aylarca listelerin zirvesinde
kalr. Bu plak ile birlikte, "45'lik plak artk satmaz, ld" diyenlere kar kan
larn eline yeni bir koz gemi olur. Bu grup "lyi ark, iyi plak yaparsanz satar"
demeye getirecektir: "iddia ediyoruz ki, bu plak, Trkiye'de plakln bylesi
ne krizde olduu bir dnemde rekor kracaktr. . . " Plak rekor krmasna krar
ama, mzik piyasas, bu tr tek plaklk baarlar ile krizden kabilecek noktay
oktan gemitir. Dibe doru gidii hibir ey durduramayacak gibi gzkmek
tedir. Bu plan baars bile, hibir arkc ya da firmaya yeni 45'lik yapma ko
nusunda cesaret vermemitir. Bata Hey olmak zere, mzik listelerimizin bir
ou, artk yeterli sayda 45'lik olmad iin, albmlerden seilen arklarla
oluturulmaya balanmtr. Ellilik listeler nce otuz sonra da on be ark ile
hazrlanmaya balanm ama yle bir nokta gelmitir ki, bu listeye konulabile
cek 15 plak bile bulunamaz olmutur. "Petrol" plann piyasaya verildii sra
da, listelerde; Aydn Arkun ("Ayrlk tesi"), Aysan ("Haykrmak Geliyor !im
den"), Claire Evren ("Elveda Sana" ) , Nesrin etinel ("Yalnzlk") , Mualla Akn
( "Benim Bekleyenim Var") ve Cumhur ("Sen Asl'dan da Gzelsin") gibi gen

270

Piyasadan ekilme
Byk umutlarla katld Eurovision yar
masnda ancak 1 5 . olabilen Ajda Pekkan,
basnn bu sonucu gereinden fazla abarta
rak btn bir mzikal gemiini yok sayma
ya niyetlendiini grnce, eskisi gibi her
gn ortalkta gzkmek yerine, saklanmay,
bir sre kaybolup bu yenilgiyi unutturmay
tercih etmiti. nce Fransa, ardndan da
Amerika'ya gidecek, birka ay derken, geri
dn iki yl bulacakt. Ama daha bu kara
r verip, yurtdna gitmeden nce de Ajda
Pekkan artk bulunamaz olmutu. arkcya
her zaman verdii snrsz destekle tannan
Ses dergisi bile ulaamyordu kendisine.
Ses dergisi, basld Doan Karde matba
asnda, 3 Temmuz 1978 gn balayan ve
tam aylarca sren grev nedeniyle yaynna
ara vermek zorunda kalm ve ancak 1980
ylnn Haziran aynda yeniden piyasaya k
ma imkanna kavumutu. Yeniden k
heyecann, epeydir kimsenin haber alama
d Ajda Pekkan ile paylamak isteyen der
gi, trl yollar denemi, ancak hibirinden
sonu alamamt.
7 Haziran 980 tarihli Ses dergisinden :
"Ajda neden kayor?
Eurovision'dan nce, hemen her gn
bir dergide, gazetede fotorafn grd
mz, yapt basm toplanttlanyla, TRT'nin
haber bltenlerinde bile yer alan Ajda
Pekkan, yenilgiden sonra anszn ortadan
kayboldu. Eurovision dn, evresine
toplanan gazetecilerle havaalannda ko
nutuktan sonra arabasna atlayp evine
kapand. O gn bugndr de izini bulmak
olas deil. . . Adetidir Ajda Pekkan'm, sk
sk telefon numarasn deitirir. Eurovisi
on 'dan sonra da evinin telefonunu dei
tirdi. Yeni telefon numaras ise dosttan ta
rafndan devlet sm gibi saklanyor.
Getiimiz haftalarda, arkadalarmz
Ajda'y olabilecei her yerden defalarca
telefonla aradlar. Hibir sonu alamaym
ca kalkp evinin yolunu tuttular. Ajda
evinde de yoktu. aresiz telefon numa
ramz brakp ayn/mlar. .."
Ses'in muhabiri, evin kapsnda yaadk-
larn da yle anlatm:
"Kapy aldm. !erden ayak sesleri gel
di ama kimsenin sesini alamadm. Birile
rinin olduuna kukum yoktu. Zile bas
maya devam ettim. Birka dakika sonra
rkek bir kadn sesi duydum. Kim o? De
di. Kim olduumu syledim. Hafif bir f
sldama oldu. . ."
Hafif fsldama sonras kap almam
ama, muhabir dergiye dndkten sonra, Aj
da Pekkan dergiyi aram ve "Ses'in kt
na ok sevindim, Avrupa dn mutlaka
sizi arayp resim ektireceim" demi.
Koca bir star bile olsanz, gn gelir evi
nize kendinizi hapsetmek zorunda kalabi
lirsiniz. stelik bu kadarla kalmaz, bir mu
habir size bunu bile ok grr ve o kapnn
dnda "zile basmaya" devam ederken, siz
ierde, deil koca Ajda Pekkan'n, herhan
gi bir insann dmemesi gereken duru m
lara der, korku ve gerginl ikten perian
olursunuz. Ancak Avrupa ya da Amerika,
izinizi kaybettirmeyi "olas" hale getirebilir.
Ya da getirebilirdi . Bugn, bu da mmkn
deil artk. Televizyon kameralarmz, dn
yann en cra kesini bile, Taksim'dey
miler gibi rahat rahat adm layabiliyorlar
artk. Ka yok.
Ajda Pekkan, birka ay saklandktan
sonra, 22 Haziran Pazar gn, "8. Uluslara
ras stanbul Festivali" kapsamnda bir kon
ser vermek iin huzurlara kar.
5 Temmuz 1980 tarihli Ses dergisinden:
"Ajda Pekkan, bu ytl byk mitlerle gitti
i Eurovision'dan kt bir dereceyle dn
dkten sonra adeta inzivaya ekilmiti.
Telefonlara cevap vermiyor, kimselere
grnmyordu. Ald yenilgi, sanatnn
moralini ve saftn perian etmiti. Do
al olarak, basn mensuplannn karsna
byle bir vaziyette kmaktan ekiniyor
du. Ajda'nm menajeri, sanaty bu du
rumdan kurtarmak iin bir solo konser ge
rektiini anlamt. Jte Jstanbul Festiva
li'ndeki konser iin Ajda'y hrsl ve enerjik
bir ekilde almaya iten de ayn neden
lerdi. Provada, Ajda'nn sknts ve 'yor
gunluu yznden okunuyordu. Zayfla
m, ine iplie dnmt. . . "
i nallah, kendiliinden, rejimsiz mejim
siz gelinen "ine - iplik" durumunun tad
karlmtr.
271
isimler yer almaktayd ve herkes biliyordu ki bu isimler, sattklarndan deil,
yalnzca listelere konulabilecek baka 45'lik bulunamad iin sralamada yer
alabilmilerdi. Ama Kayahan'n pla "Bekle Glm" byle deildi. Bir sre n
ce "lstanbul Hatras" adl 45'lii ile piyasay yoklam ancak kaydadeer bir so
nu elde edemeden Ankara'ya geri dnm olan arkc, bu son pla ile tamam
vasat olan dier plaklarn arasndan syrlm ve kendini gsterebilmitir. H
meyra'nn "Do Do Do Do Si Re Re" ve Bar Mano'nun Nazan oray'dan be
ay sonra yapt "Halhal" da, Kayahan ile birlikte, eski aaal gnleri bir para
olsun hatrlatan dier plaklardr.
Albm yaynlama ii, bitti bitiyor gibi gzken 45'liklerin yerini dolduracak
hzda olmasa bile srmektedir. zdemir Erdoan, zerinde uzun bir sredir
alt bilinen "lte Forum lte Yorum" albmn, Eurovision malubiyeti
nin her yanda tartld bir srada piyasaya verir. Trk sanat mzii arklar
n alp, kendi usulnce yeni bir senteze ulamaya alan ve bu proje srasnda
Arif Mardin'den de yeterince fikirsel destek alm olan zdemir Erdoan, al
bmn k ile kimsenin ilgilenmediini grnce nce hayal krklna u
ram, daha sonra da, i baa dt deyip, basnda kendi albmn bizzat
kendisi tantmaya karar vermiti: "le kapandan balayalm. Dost evrelerin
den bu hususta eletiriler aldk. Plan ieriinin Trk sanat mzii olduu
belli olmuyor dediler. Bu plan yapmndaki ilk ama, Trk mziinin ulusla
raras ada sanat platformundaki yerini almas yolunda yaplan almalar
dan rnekler. vermek iindir. Forum uluslararas forumdur. Yorum da byle
bir forumda yaplabilmektedir. Bu plak sadece i pazar iin hazrlanm deil
dir. yle olsayd yllarca eitli sanatlar tarafndan icra edilmi bu klasikle
mi eserler seilmez, moda olan arabesk eserler icrasyla daha ticari bir plak
oluturulurdu" . Aslnda, her zaman mzik zerine dnm isimlerin ban
da gelen zdemir Erdoan'n, byle bir zamanda yapt ey olduka nemli
dir ve herkesin ayaa kalkp alklamas gerekmektedir. Ama yle olmaz. Ba
ta, albmn "ada - platform - yorum - forum" gibi bir laf kalabalnn al
tnda ezdirerek izah etmeye alan arkcnn bizzat kendisi olmak zere, he
men hemen hi kimse bu albm ciddiye almaz, tamamen grmezden gelir.
Henz albm karm olan bir baka isim de Asu Maralman'dr. Asu Maral
man'n, yeni albm ile ilgili olarak anlattklar, Trk popunu nelerin bekledi
i konusunda olduka aydnlatcdr: "Bar Yank Dostlara'y bitirdim. ok
masraf ettim. LP'nin btn masraflarn ben karladm. ocuum gibi seviyo
rum bu pla. Paralarmn hepsi denetimden geti. imdilik TV'den bir solo
program ars bekliyorum. Halktan aldm halk iin harcadm ve yine halk
iin yaptklarm TV kanal ile sergilemek, herkesin evine girmek istiyorum . . . "
Herkesin, kendi plan kendi parasyla yapabilecei gnlere gelinmitir artk.
Hibir firma, satmayaca gn gibi belli bir mzik trne para yatrmak iste-

272
memektedir. Ykl kontratlar, teklifler, transferler dnemi kapanmtr. ste
lik, elinizi cebinize sokup, "halktan aldnz halka vererek" bir plak yapmaya
karar vermeniz bile ii zmeye yetmemektedir. arklarnz denetimden gee
cek, sonra da evinizde oturup, televizyondan gelecek (solo ya da deil) bir
"program ars" bekleyeceksiniz. "Halk iin yaptklarnz TV kanal ile ser
gileme" niyetiniz ise ou televizyon yapmcsnn umurunda bile deildir.
Evet, dnem "paray ver klibini yaynlayalm" dnemi deildir henz ama, bu
nun iaretleri de aklmtr ve televizyona kabilmek iin "halk edebiya
t"ndan daha fazlasna ihtiyacnz vardr. Btn bu olumsuz artlara ramen ,
Asu Maralman'n Selmi Andak arlkl bu ilk albm, zdemir Erdoan'n al
bmnn akbetine uramaz. Hem radyolarn, hem de bir ekilde gelmi olan
"solo program ars" nedeniyle televizyonun destei ile, albmn ou ar
ks sevilir ve 12 Eyll'n yaklamakta olduu sralarda, Asu Maralman'a, son
birka ay daha, starln keyfini kartabilme imkann verir.
Radyo - televizyon konusunda herkes Asu Maralman kadar ansl deildir.
"Nilfer 79" adl albmn mteakiben "Nilfer 80"i yapm olan Nilfer, bu
albmnde daha arabesk bir izgi takip ettii iin, TRT tarafndan kara listeye
alnr. Nilfer, albmn yaynladktan hemen sonra, televizyonun en gzde
program olan "Bizden Size" dahil tam drt programa davet edilmi, ancak bu
davetlerin drd birden "Nilfer Hanm, siz gelmeyin, programda yer veremi
yoruz" denilerek iptal edilmitir. lin dorusu TRT, Nilfer'in, Selami ahin,
Tahir Dkme ve zer enay'n kollarna snmasn ve "kzdm getiren beni
dnyaya, anneme babama sitemkar oldum" eklinde lklar atmasn hi ho
karlamamtr. TRT'nin her gn deien binbir eit kuralna arpp kapdan
dnenlerin snd bir yer vardr. BRT (Kbrs Bayrak Radyo Televizyonu) ,
bata Nilfer olmak zere, epeyce sayda isme "Tvbekar" olup olmadklarna
aldrmakszn kaplarn aar ve arklarn herkese duyurma imkann verir.
Kendi adn tayan albmyle enay, "Sevgiler" ile Zerrin zer, "Ve Ben Yal
nz" ile Ersan Erdura, "lki Elim Yakanda" ile Nil Burak, "Dalp Dalp Gidiyo
rum" ile Turgay Merih ve "Olum Olum" ile Esmeray, piyasadaki "pop" tem
silcileridir. Albm listelerinin geri kalan ise; Cengiz Cokuner ( "Tanrya Fer
yat" ) , Atilla Yelken ("Felekten Bir Gece") , Hurit Yenign ("Pop Y'Allah") , Fer
di zbeen ve benzerlerinden olumaktadr. Her trden piyanist antr ve
rekas, piyasay bomakla kalmam, tngr mngr aldklar piyanolar nede
niyle "pop" olarak da etiketlendirilmitir.
Ama 1 2 Eyll sabah gzlerini aanlar karlayan ne pop ne Trk, ne halk
mzii ne de arabesktir. Muhtelif "kahramanlk trkleri" ile birlikte, Hasan
Mutlucan'dr gnn adam. Beklenen olmu ve "Genelkurmay Bakan Kenan
Evren bakanlnda; Kara Kuvvetleri Komutan Orgeneral Nurettin Ersin, Ha
va Kuvvetleri Komutan Korgeneral Tahsin ahinkaya, Deniz Kuvvetleri Ko-

273
mutan Oramiral Nejat Tmer ve Jandarma Genel Komutan Orgeneral Sedat
Celasun'dan oluan Milli Gvenlik Konseyi" lke ynetimine el koymutur.
Hkmet ve parlamento feshedilmi, siyasi partilerin faaliyeti durdurulmutur.
Herkes ama herkes "eh, olaca buydu zaten" havasndadr. Kimsenin kl k
prdamam, "bu nasl olabilir? " demek bir yana , her eyin daha iyiye gidecei
sanlmtr. Ne yazk ki byle olmayacak, millet, her geen gn ile birlikte daha
koyu bir karanla saplanldn grecek ama her an evin merdivenlerinin iz
me sesleri ile inleyebilecei korkusuyla sesini karamayacaktr.
Herkes, hibir ey olmam, deimemi gibi yapmakta, kendini buna inan
drmaya almaktadr. 1981 ylnda Eurovision'a gidecek arknn seimleri de
bu atmosferde balar. Eurovision'a gidecek arknn seim metodunda yine de
iiklik yaplmtr. nce arklar seilecek, ardndan bu arklar seslendirecek
bir arkc listesi oluturulacaktr. Yarmaya tam 84 ark bavurur. Bir hafta
sren almalar sonucunda, bu say, bir n jri tarafndan nce lS'e dr
lr. Ardndan tam 43 kiiden oluan bir baka jri, 9 arky daha eleyerek, ar
k saysn 6'ya indirir: "stanbul stanbul" (lk Aker - Cenk Takan) , "Nere
de O Eski Tangolar" (Olcayto Ahmet Tusuz) , "Miras" (Ali Kocatepe) , "Bigu
di" (Aye Maniolu Irmak - Seluk Baar) , "Dostluk" (Leyla Seher - Aydn
Esen) ve "Dnme Dolap" (Ali Kocatepe). Bu arklar seslendirmek iin byk
jrinin setii sanatlar listesinde ise, Ajda Pekkan, Nkhet Duru, Sezen Ak
su , Zerrin zer, Neco, enay, Nkhet Ruacan, Modern Folk ls, Nur Yol
da, bo, Bilgen Beng, Engin Evin, Erol Evgin, Ersan Erdura, Atilla Atasoy,
Fsun nal, zdemir Erdoan, Esin Engin, Doan Canku, Seyyal Taner, Co
kun Demir, etin Alp ve Kayahan vardr. Olmayanlarn iinden ilk ses veren
Sibel Egemen olur ve "kendisini unuttuu iin , jriye krgn olduunu" syler.
Unutulan bir tek Sibel Egemen deildir. Liste, haddinden fazla geni tutulduu
iin, bu listede yer almayanlar, niin yer almadklar konusuna bir anlam vere
mezler. Bu listede yer alan arkclar, finale kalan 6 arkdan cannn ektiini
seslendirebilecektir. Bu ilem sonucunda oluacak 6 arknn muhtelif versi
yonlar arasnda bir seim yaplacak ve finale kalan ark ve yorumcular tesbit
edilecektir. Listede yer alan arkclarn nemli bir blm arklarn semek
te gecikmez. Hem enay, hem de Neco "Nerede O Eski Tangolar" ve "Bigudi"yi
seerler kendilerine. "Miras" da, Cokun Demir, etin Alp ve Nur Yolda se
er. Ancak bu yeni sistem ok salkl yrmeyecek ve "bestecilerin baz ark
clar" kollad sylentisi yaylacaktr piyasaya. Bu sylentiler de, en erken e
nay'n ekilmesine sebep olur. arklarn bestecileri, arklarn birka arkc
nn birden seip seslendirmesi yerine, arklarn seslendirecek arkclar liste
nin iinden kendileri semek istemekteydi. artname gerei bunu yapamadlar.
ama, hangi arkcda gnlleri olduunu ok ak bir ekilde dile getirdiler ve
sonular da, aa yukar onlarn istedii gibi oldu. 6 arknn iinde iki arks

274
yer alan Ali Kocatepe, bu arklar n elemelere Sezen Aksu'nun sesi ile gn
dermiti ve bu ikinci admda da tercihi Sezen Aksu'dan yanayd. Ancak Sezen
Aksu, arkc listesinin belli olmasndan hemen sonra Eurovision'dan ekildii
ni aklad. Ali Kocatepe, iki arksna birden "ses" aramaya balad ve buldu.
"Dnme Dolap" Zerrin zer ve Modern Folk ls, "Miras" ise Cokun De
mir seslendirsin istiyordu. Artk Ali Kocatepe ile hibir ba kalmam olan
Nkhet Duru, yeniden Cenk Takan'n kollarna snm ve "lstanbul lstan
bul" iin besteciden tam destek almtr. "Dostluk" iin Kayahan, "Nerede O
Eski Tangolar" iin lbo ve Grup Vize, "Bigudi" iin de Fsun nal ncelikle
tercih edilenlerdendir. Final, gelecek yl, 14 ubat tarihinde yaplacaktr.
Plak piyasasnn tamamen kmesinin tek nedeni pop - arabesk ekimesi
deildir. Uzun bir sredir varln hissettiren "petrol krizi" de nemli neden
lerden bir tanesidir. Hem plan ana hammadesi saylan petroldeki fiyat art
lar, hem de petrol datan Petkim'deki grevler nedeniyle iinden klmaz
bir noktaya gelen plak piyasas, bu sknty atlatabilmek iin kendince bir yol
bulmu, ama bulunan bu yol ksa vadede ie yarasa bile, uzun vadede plak
basma iini tamamen yok etmitir. Bulunan are, "eski plaklar eritip macun
elde etmek ve elde edilen yeni macundan plak basmaktr" . Ancak bu yolla ba
slan plaklarda ses kalitesi olduka dm ve plan dinlenebilme imkann
byk oranda ortadan kaldrmtr. Zaten, hibir zaman dardaki plaklar ka
litesinde plak baslamamtr. Ama gelinen bu son durum, bundan da ardr
ve kalitesizlik, ncelikle pop mzik dinlemek iin plak alan kitleyi karm
tr. Arabesk dinleyen byk ounluk, zaten plak deil kaset almaktadr. Eski
plaklarn toplanarak eritilmesi, yalnzca mzik piyasasnn bindii dal kes
mesi anlamna gdmemi, koca bir gemiin - arivin imha edilmesi sonucunu
da dourmutur stelik. Bu durum, mzik alannda, dardakiler apnda bir
ikinci el piyasasnn oluamamas sonucunu da douracaktr. Yz binlerce
plan, sonraki yllarda, el deitirerek, dnp durarak dinlenme imkan orta
dan kaldrlmtr. Baz isimler, baz arklar sonsuza kadar yok edilmitir ve
yapacak hibir ey yoktur.
"Evlenmeden ocuk douran" Aye Mine, basklara dayanamayp Ergun G
naydn ile nihayet evlenir; bir hayli iri ve etli burnunu kez ameliyat ettiren
Emel Sayn, sonunda istedii ekle" kavuur; "geen yl Scott Dennison adl bir
Amerikal pilot ile evlenen Serpil Barlas, Amerika'ya gittii andan itibaren ba
lad, btn yayn organlarna resim gnderme" iine devam eder; Mjde Ar,
"ben gerektiinde pmeyi, gerektii .planda da yataa girmeyi halka saygnn
bir gerei olarak gryorum" eklinde bir aklama yapar; "sesi kalnlaan ve
daha bir anlam kazanan Kk Kz Aya, bundan byle arabesk trde ark"
syleyeceini aklar; "geen ylki Merhaba Mzik programlarnda byk baa
r salayan Nkhet Duru iin, dramatik yn kuvvetli bir mzikal" aranr; Ali

275
 Funda adh plak

12 Temmuz 1980 tarihli Ses dergisinde n :

"Bundan iki yl nce Bklm Bklm

adl, szleri ve mzii kendisine ait bir
ark yapmt Sezen Aksu. Ancak bu
arksn, yakn arkada T/ay'n ok ve yle diyordu: ocuk yldz bulundu
sevmesi zerine ona verdi ve Tlay
zer okudu plaa. Sezen Aksu sadece
sahnede okuyordu arksn. Ne syle
sem ne beklesem, yaradandan ya da
kaderimden szleri ile balayan ark,
hemen ardndan sorun yaratmt Se
zen Aksu'ya. Sz yazar Aysel Grel, bu
szlerin kendisine ait olduunu syl
yor ve suluyordu S.ezen Aksu'yu. Aksu
ve Grel olayn ardndan kar karya
gelmediler ama sz dellosu uzaktan
uzaa srp
durdu. Ve so
nuta otayn i
yz ortaya k
t. Aysel Grel
de Bklm Bk
lm adl bir ark
sz yazmt
ancak ierik farklyd. Aysel Grel, ar
knn adnn alnmasna fkeleniyordu.
Ve bu tatszlk getiimiz aylarda nok
taland. Sezen Aksu ve Aysel Grel, b
yk bir ortaklk iine girdiler, can cier
um 1 970 ylnda, adma yaplan Funda
isimli, mzii Metin Bkey'e, szleri
emsettin Gven'e ait olan Funda p!a
mn mziinin hemen hepsinin taraf
nzdan Sz adl arknza aktarldn
hayretle grdm ve ok zldm. 1 978
ylnda yaptnz Sz arksnn mzik
ksm tamamen benim ptama aittir.
Btn mlkiyet haklar da mahfuzdur.
Durumu tarafnza nemle bildirir, se
lam sevgi ve sayglar sunarm . . . Bu ih
tarname karsnda akna dnen Se
zen Aksu, Ses aracl ile Funda Gr
en 'e sesleniyor, yle diyor: Funda Ha
nmn szn ettikleri arky hi duy
madm. Belki de yllarca ncesinde ku
lama alnm olabilir. Sz adl ark
mn douu ok ilgintir. Bu nedenle,
hibir yerden alnm olamaz. Ama
kendisi ile tanr, gerekirse birlikte a
lmalar yapabilirz. Funda Hanmn
sahneye kacan duymutum. Kendi
sine elimden gelen yardm yaparm.
Hatta beste bile verebilirim . . .
"

kuzu sarmas oldular. Aksu, byk

dostluklar kavgayla balarm diyor ve "Sz"nn "Funda"ya benzeyip benze
devam ediyordu szlerine: Aysel Grel mediini bulmak kolay. Plaklar bir yerler
gerekten ok iyi bir sz yazar. Ne var de duruyordur, dinlenir, baklr. Ama Se
ki birbirimizden habersiz, birbirinin zen Aksu ve Aysel Grel'in "birbirinden ha
benzeri szleri yazmz. imdi aramz bersiz, birbirinin benzeri szleri" yazmay
dan su szmyor. . . nasl becerdiklerini hi bilemeyeceiz. ki
Sezen Aksu ve Aysel Grel arasnda yakn dost,
ki anlamaz/k tatlya balanmken, bu eski bir kavga
kez, bir zamanlarn ocuk yldz Funda hakknda ko
Gren kt Sezen 'in karsna. Funda numaya hi
Gren, Beyolu 9. Noterliinden gn bir zaman ok
derdii bir ihtarname ile Sezen Ak istekli olma
su'nun Sz adl arksna sahip kyor yacaktr.

276
Rza Binboa, "cesur bir karar .aldm ve baaracam" diyerek, bundan byle
Trk halk mzii syleyeceini aklar; "Hisseli Harikalar Kumpanyas" , per
delerini her gn binlerce insana aar ve kapar; "eski ocuk yldz Funda Gr
en, Sezen Aksu'nun, Sz adl arksn, kendisinin 1970 ylnda yapt Funda
adl plaktan aktardn" syler; "bir sre nce kalp krizi geiren Zeki Mren,
doktorlarn uyanlarna ramen, gznde gzlk, ayanda ort, kald mote
lin balkonunda gnelenmekten" ekinmez ve Orhan Gencebay, sahne teklifle
rine "ilk kez olumlu karlk" verip "gecede 500 bin liraya evet diyebileceini"
aklarken, "pop" arayan, mevlas yerine mit Besen'le karlaacak ve firmas
Emre'ye gre, "unutamayacamz bu gen piyanist - arkc, Selami ahin y
netiminde hazrlad ikayetim Var adl ilk LP'si ile" piyasay birbirine kata
caktr. Kurtulabilene ak olsun, 1 2 Eyll, havasna uygun mzii bulmu ve
zerimize salmtr.
Mazhar Alanson, "u anda en fazla tutulan mzik tarzlarndan birisi de
punk ve funky mzik" der; "toplum sorunlarna eilen arklar ile ksa za
manda kendisine Trk hafif mzii iinde belirli bir yer aan Zlf Livaneli,
son uzunalar Gnlerimiz ile Paris'ten sesini" duyurur; Eurovision okunu
bizden besteler syleyerek atlatabileceini uman Ajda Pekkan iin, zdemir
Erdoan ve Fikret ene bir araya gelerek ark yazmaya balar; "aslnda ara
besk dnyada yeri olan bir mzik tr deil ama halkmz bu tr mzii sevi
yor" diyen lbo, "eer plak ya-
Yepyeni bir ses. yepyeni bir yorum ama ...
parsam arabesk tr paralara

da y e r v e r e c e i m " d i y e r e k
plaklardan davet beklediini
UIVIIT BESEN
ak eder; kocas Seluk As
lan' Sezen Aksu'dan kskanan
Emel Sayn, Aksu'yu lzmir Fu
ar'ndaki programndan kov
cfur u r ; A t f Ylmaz ve mer
Kavur'un b i r l i k t e k u rduu
firm irketinin ilk filmi "Talih
li Amele" olur ve filmin ba
rollerinden birinde Hmeyra
oynar; "nl yazarlarmzdan
Tomris Uyar" , Ses dergisine,
"Dallas"n kahramanlarn yo
rumlar ve C eyar'n, "dizinin
en ak szl, en itenlikli ki 11.AM..fUK .....
MRE K\Sf"tS.
t:..,_
.,"( WIJ
l 'd . 1'olo: 6i>
isi" olduunu syler; Nazan hT\,8U,. T.. :->'3i

oray'n plak irketi, arkc- 1 2 Eyll: "ikayetim var, kaderden yana". . .

277
 nn son 45 'lii "Hal Hal " n ,
E m e l Say a n, k s k a n "bugnn artlarna gre iyi
k o ca s m h a k l b u l uyor sattn ve sat rakamnn
SEVEN NSAN 6093 adedi bulduunu" ak
K I S K A M I R lar; "bugne kadar sinemada
diki tu t turamama nedenini
senaryolardaki hafiflik" olarak
gsteren Glden Karabcek,
"kendi adna yapaca bir m
zikal - dram ile" bu duru mu
tersine evireceini syler;
"hsranla biten evlilikten
sonra mer Kavur'la mutlulu
a kavuan Hmeyra, pa
tan'n Fendi adl m zikalde
nemli bir rol" alr ve Seluk
Karmdr, severim de, dverim de: "Seven insan
kskanr", size ne? Aslan, kars Emel Sayn' dv
d ile ilgili olarak kan de
dikodular "karmdr, severim de, dverim de" diye cevaplarken Yeliz, "Kah
pe Felek" sonras ikinci "sper seri dev 45'lii Kimbilir"i yaparak mit Besen
ve benzerlerinin nlenemeyen trmanna kenarndan da olsa tutunmaya al
acaktr.

Ben Seni Seven Kadn

Yeni bir yl, epeydir 45'lik plak yapmam olan Nilfer'in yeni pla ile alr.
Barbra Streisand'n "Woman ln Love" arks, Polydor tarafndan karlmaya
cak kadar kymetli bulunup bir albme konmay beklerken "Ben Seni Seven
Kadn" eklinde Nilfer'e okutulmutu . Gibb kardelerin bu arksna, Fikret
ene yine mkemmel szler yazm, Nilfer her zamanki gibi kendini tama
men kaptrp okumutu ama, artlar ayn artlar deildi ve kimse artk iki ar
klk bir plaa para vermek istemiyordu. Nilfer'in ayn zamanda son 45'lii de
olacak olan "Beni Seni Seven Kadn" , sat asndan en baarsz plaklarndan
biri oldu belki ama, ar gibi kaset kaydeden plaklar sayesinde her eve girdi,
ok dinlendi ve sevildi. 90'l yllardaki patlama ile birlikte Trk popunun en
nl besteci ve sz yazarlarndan biri haline gelecek olan ehrazat'n "dev"
(yani maxi single) 45'lii "Sevemedim Karagzlm" de ayn akbete urad.
Zerrin zer'in yolundan, "Gnl" benzeri bir proje ile yrmeye kalkan eh
razat, ne yazk ki umduunu bulamayacak ve arks ancak "kark kaset" s
tnde insanlara ulaabilecekti. Onlarca arky bir kaset fiyatna edinebilen

278
herkes, plaklarn kendileri iin seip kaydettii arklara hi itiraz etmiyor ve
ne bulmularsa onu dinliyordu.
45'liklerin satmyor oluu, albmlerin satt anlamna gelmiyordu . LP'lerin
sat, 45'likler gibi kknden kesilmemiti ama, satlar her geen gn bir par
a daha azalmaktayd. akn durumdaki mzik piyasasnn, buna karlk tek
yapabildii de "zam" olmaktayd. Plak firmalar, satlar artan maliyetleri kar
lamaya baladnda, zam yaparak durumu idare etme yoluna gitmekteydiler.
Yllar yl aa yukar ayn seviyelerde seyretmi albm fiyatlar, son olarak ge
en yln Haziran aynda ykl bir zam grm ve perakende sat fiyat 600 li
raya ekilmiti. Yedi sekiz ay gememiken, fiyatlar bu sefer de 750 liraya ka
rlyordu. lkenin bundan sonraki btn mrn etkisi altna alacak olan enf
lasyon, mzik piyasasnn kendine zg artlarnn da zerine eklenmesi sonu
cu, her trl plak satn yerle bir etmiti.

1 979 Aralk 400 lira,

750 l i ra 1 980 Mart 500 lira,
1 980 Haziran 600 lira,
1 981 ubat 750 lira.

Bu arada yapmlarna hz verilen LP

9 ubat 1981 tarihli Hey dergisinden:
"LP'ler 750 lira oldu
Unkapam Plaklar ars'nda firma
larn bir ksm, bugne kadar 600 liradan
satlan LP'lere 1 50 lira zam yaptlar. Bir
takm firmalar ise bu karara uymayarak
eski fiyattan sata devam edeceklerini
bildirdiler. . .
Stdyolara ve mzisyen cretlerinde
ki arttan sonra plaklara yaplan son
zam, Unkapan Plaklar ars'n ikiye
bld. J. M. . 'de plaklarn bir blm
LP'leri 750 liradan satmaya balamlar
d. teki firmalar ise zam yapmayarak
Haziran 1 980'den bu yana uyguladk/an
600 liralk fiyattan satlarn yapyordu. . .
4 5 devirli plak yapmnn giderek azald
, buna karlk LP yapmnn artt g
nmzde, LP fiyattan yle bir gelime
gstermiti.
1 979 Ocak 200 lira,
1 979 Nisan 300 lira,
boyundaki 45'1iklerin fiyat da iki ay
iinde 300 liradan 400 liraya ykseldi.
Zam yapan firmalar, imdi bir LP'yi
toptancya 550 liraya satyorlar. Top
tanclar perakendecilere 600 liradan
veriyorlar. Perakendeciler de mzikse
verlere 750 liradan satyorlar. 45 devir
li plaklar eskiden olduu gibi 1 50 lira
dan satlyor. "
Yank, Emre, Elenor ve mer Plak zam
yapan firmalar arasnda yer alrken; Kent,
Yavuz, Bur, Balet, Melodi, Trkola ve
Amigo Plak ise, zam yapmayp "sonuna ka
dar direneceklerini bildiren" firmalar olmu.
"Sonuna kadar" dedikleri ey, yalnzca bir
ka gn sonrasym aslnda. "Adnn ak
lanmasn istemeyen" bir .M.. plaks,
son olarak Hey'in muhabirine unu syle
mi: "Greceksiniz Ocak 1982'de LP'lerin fi
yat 1000 lira olacak . . . "
imdilerde CD'lerin fiyatlar ortalama on
milyon lira. 20 ylda binden on milyona gel
miiz. On milyonda ka tane bin vardr?
Yalnz mzik piyasasnn deil, genel ola
rak hepimizin perianlna iaret eden bir
oran bu.

279
 Albmlere yaplan zammn ilan edilmesi, epeydir hazr olduu bilinmesine
ramen piyasaya srlmeyip bekletilen albmlerin hepsinin birden sata su
nulmasna sebep oldu. lin arabesk kanadnda, "hasretle" beklenen iki albm
ayn anda vitrinlerde yerini almt. TRT'nin bu tr ark ve arkclara ekranla
rn at ylba gecesi kendini gsterebilmi olan Kibariye'nin kendi adn ta
yan ilk albm nihayet grcye kmt. Firmann uygun zaman kollamas
nedeniyle, hemen ylba ertesi sata sunulamam olan bu albm, hem firma
ya hem de Kibariye'ye epey ey kaybettirmiti. Ylba gecesinin hemen ertesin
de, herkes bir anda "Kimbilir" adl arky sormak iin plaklara koturmaya
balam ve oluan talep bir albm ya da 45'lik ile karlanamaynca da, korsan
lara yeniden gn domutu. "Sonunda benim sesimi de ismimi de korsan plak
ve kaset firmalar taklit ettiler. Bana ait olmayan , rastgele bir arkcya okutulan
plak ve kasetler Kibariye ad altnda piyasaya srld. Sper Atlas etiketini ta
mayan hibir kaset ve plakla benim ilgim yoktur. Dinleyicilerime durumu bil
dirir dikkatlerini bir kere daha Sper Atlas Plak etiketine ekerim" diyordu Ki
bariye, verilen tam sayfa ilanlarda. Henz 90'l yllarn her trl ahlaki kstas
ayaklar altna alan gnlerinde olmadmz iin, Kibariye'nin bu ars hak et
tii ilgiyi grd ve bu ilk albm ile birlikte Kibariye, adn en tepelere yazdrd.
Plak, Stardust adl gece kulbndeki sahne almalar ile de desteklendi ve Ki
bariye'nin bu ilk albm, gelmi gemi en byk sat rakamlarndan birine
ulat. Bu kadar olmasa da, ok satan bir baka plak, Selami ahin'in "Barm
daki Ate'ten Damlalar" adl albm olacakt. Hava artk dnm ve rzgar ara
beskten esmeye balad iin, Selami ahin "hafif mzik" takntsn bir kenara
brakm, etrafndaki kadn emberini krm ve piyasaya en "acl" tarafndan
dalmt. Bunlarn zerine, bir de mit Besen, Ferdi zbeen ve Cengiz Trk
soy albmlerini eklediinizde tablo tamamlanyordu. Her ey bu kadard. Yal
nzca bunlar satyordu ve pop adna ne yaparsanz yapn kimselere dinletemi
yordunuz. Bu nedenle, tam bu sralarda yaynlanan iki derli toplu albm, hak
ettii ilginin binde birini bile bulamayacakt. Yllarn Seluk Ural', mzik yaa
mnn en gzel albmlerinden biri olan "Sevdalym", Modern Folk ls
ise, deil kendilerinin, belki de btn bir Trk popu tarihinin en nemli al
bmlerinden biri saylmas gereken "Pop"u yapmt ama, bir yaprak olsun k
prdatamamlard. Byle bir zamanda albm yapmak, stelik "Pop" olarak ad
landrmak ancak Modern Folk ls gibi, mekann doru semi ve tercihini
kesin bir ekilde yapm bir grubun ii olabilirdi. ok salam bestelerden ku
rulmu olan bu albm, Trk popu iin atlm son bir can simidi gibi grlme
liydi ama, kimsenin ne akl banda ne de keyfi yerindeydi artk. Darda, "New
Romantics" ve "New Wave" akmlaryla pop mzik kendini yeniler ve o gne
kadar hi olmad biimde her yan sararken, biz tamamen geriye sayyor ve
pop mziini gmme konusunda son ayrntlar da tamamlyorduk.

280
 Artk, Eurovision elemeleri, pop mziin devam ettiine iaret eden tek nok
ta olarak kalmtr. 1981 ylnda bizi temsil edecek arknn hazrlk almalar
bir nceki yl balamt zaten. Final ubat ay iinde yaplr. Demosu Sezen
Aksu ve Doan Canku tarafndan kaydedilen, Sezen Aksu'nun yarmaya katl
mayacan belirtmesi zerine Modern Folk ls - Zerrin zer projesi haline
getirilen ve bu sefer de Zerrin zer'in yarmadan ekilmesi zerine Modern
Folk ls - Ayegl Aldin tarafndan seslendirilen "Dnme Dolap" , yar
may kazanan ark olmutur. Eurovision elemelerine her yl srarl bir ekilde
katlan, proje stne proje gelitirerek hep de iddial olduunu syleyen Ali
Kocatepe nihayet eytann bacan krmtr. Sezen Aksu ve Zerrin zer'den
dnen ark, "23 yandaki Ayegl Aldin'e" ksmet olmutur. Ersan Efrant ad
l gen bir dans eliinde "Bigudi"yi seslendiren Fsun nal ikinci olmutur
ama, arkcnn asl bekledii birincilik olduu iin "hayal krklna urad
n" sylemekten kendini alamamtr. Dublin'de yaplan yarmada kaderimiz
deimeyecek ve "Dnme Dolap" gzel bir ark olmasna ramen 9 puan top
layarak ancak 18. olabilecektir. Alnan bu sonu, basna, bu ylki arknn adna
atfta bulunarak "Eurovision'dan hep eli bo dnyoruz, bir dnme dolaba bin
mi, durmadan dnyoruz" deme imkann verecektir. Yine de, bu yarmadan
tam olarak "eli bo" km saylmazdk. Mehmet Teoman'a elik ettii bir plak
sonras, Ayegl Aldin, bir arkc olarak kendisini gsterme imkann bu ya
rma ile bulmutur. Geri uzun, ok uzun bir yolu vardr Ayegl Aldin'in.
Timur Seluk'tan bir beste alarak 1986 ylnda bir albm hazrlna giriecek
ve bu albm ancak 80'ler bitmek zereyken hazr hale gelebilecektir.
Eurovision'da elde edilen 1 8.'lik, gemi yllardaki kadar grlt koparma
mtr. Belki artk drdnc ylmzd diye bir para allmt bu tr sonu
lara, belki de, tefe konacak apta bir arkc gitmemiti bu sefer. Muhtemelen
her iki sebep de geerliydi. Ama Eurovision konusunu uzatmay, bu konuda
kendimize yanmay engelleyen bir baka sebep daha vard. Nur ve Ergder
Yolda ifti "Sultan- Yegah" adl almalarn bir 45'lik olarak piyasaya sr
mlerdi ve bu ok farkl ark, artk ld denilen 45'lik piyasasna bir hare
ket setirmekle kalmam, ok zor szlerine ramen herkesin diline yerle
miti. Eurovision'un pabucu abucak dama atlmt; btn basn Yolda if
tinin peindeydi. Trk popundan tamamen umut kesilen bir dnemde ortaya
kp, herkesi peine takm bu ift, almalarn, arklarn ve denemelerini
anlatp duruyordu. "Sultan- Yegah" 45'lii, belki 45'lik piyasamz yok ol
maktan kurtaramayacakt ama, plan bu baars, Yolda iftinin ayn yolda
yrmeye devam etmesini salayacak ve plaktaki olaanst sound (nceleri
"Disko Segah" olarak adlandrlm) ayn adl bir albme de tanacakt. Nur
Yolda ve Ergder Yolda beraberlii, Trk popuna en iyi albmlerden birini
kazandrmt.

281

ok farkh ark
Artk tamamen bitti gzyle baklan 45'1ik
piyasamza, Nisan 1981 tarihinde, "Sultan-
Yegah" 45'1ii ile yeniden bir hareket geldi.
Nur Belda, "Yolda" soyadm aldktan sonra
amacndaym diyor. Son gnlerde radyo
lardan sk sk ykselen bir ses Sultan-
Yegah diyor. . . Bir ay nce nc Plak eti
ketiyle piyasaya kan plan yorumcusu
Nur Yolda, yaz aylar iin Disko Segah
adn tayacak bir LP hazrlayacan
sylyor. Sonra da yle srdryor ko
numasn: Bat mzii kalplarna uyum
salayabilen her trl makam dene
mekte fayda var. Trk mziindeki eit
li makamlar tek tek Bat mziine uyar
layarak Trk mziinin geni bir sentezi
ni yapacam . . .
"

ok farkl bir arkc olma yolunda ilerleme

Yolda ifti dediklerini yapar. "Mihrimah",
ye karar vermi ve Ergder Yolda'n deste
"Saki" ve "Nedir Yarabbi Derdim" adl, sonra
ini arkasna alarak sk bir almann iine
dan hit haline gelecek olan arklar da kap
girmiti. Bu 45'1ik, kapal kaplar ardnda
sayan Sultan- Yegah albmn verirler pi
yrtlmekte olan almalarn gn yzne
yasaya. Bu albm,
kan ilk rnei oldu.
herkesin peinde ol
30 Mays 1981 tarihli Ses dergisinden :
duu mucizevi kav
"Sultan- Yegah nasl dodu? ram "sentez"i lay
Szleri Atilla lhan'a, bestesi Ergder kyla becerebilmi
Yolda'a ait olan Sultan- Yegah adl par tek albm olarak
ay yorumlayan Nur Yolda, toplumu geecektir Trk pop
muza yelpazesi geni bir mzik getirmek tarihine.

1981 yl, bir sredir ard ardna sergiledii mzikallerle btn dikkatleri
zerine eken Egemen Bostanc'nn, yksek sesle eletirilmeye baland yl
da oldu. "Merhaba Mzik" , "Hisseli Harikalar Kumpanyas" , "Nkhet Duru
Show" , " patann Fendi" gibi kapal gie oynayan mzikallerden sonra, Se
zen Aksu'nun " Kerkenez" rolnde sahne alaca "Sait Hop Sait"in hazrlkla
rna balayan Egemen Bostanc, an Tiyatrosu'nun nnde kuyruklarn uza
mas nedeniyle epeydir kskanlan ve srekli ekitirilen biri haline gelmiti.
"Bat'nn gelimi lkelerindeki gbi zengin kadrolu , zengin dekorlu mzikal
ler yapmak ve Trk seyircisinin bu konudaki zlemini gidermek" niyetiyle
yola ktn syleyen Egemen Bostanc, 12 Eyll'n ku uurtmayan yneti
mi nedeniyle giderek daha sradan, daha basit metinlere ynelmek zorunda
kalmt. Eletirinin en hafif, en sradan olan bile hem yazan hem de oyna
yan ok korkutuyor, bu da, oyunlarn ieriini giderek daha bo bir hale ge
tiriyordu. Bostanc'nn sa kolu Haldun Dormen'in grsellik ve gsteri dn
da hibir takntsnn olmamas da bunu'i zt;rine ty dikiyor ve herkes bir
den Egemen Bostanc'ya yklenmeye balyordu . Eletirilerin nemli bir b
lm, bu sahnelenen oyunlara "mzikal" denemeyeceine dairdi: "Hisseli
Harikalar dahil, hibirisi gerek mzikal deil. . . Daha ok baz eski arklarn
282
konulara monte edildii ya da konularn ona gre deitirildii oyunlar ou.
Yani hibirinde bir konu ve konuya uygun beste btnl yok. Eldeki baz
metin ve baz arklar mmkn olan en iyi biimde birbirine derilip atlyor.
Ya da yabanc mzikallerden ok kt adaptasyonlar yaplyor. . . " Eletirilerin
byk bir blm tiyatro sahiplerinden gelmektedir; seyircinin oraya kayma
s ounu rahatsz etmitir. Egemen Bostanc'ya "Bostanc Trst" adn ya
ktran ve Trk Tiyatrosu'nun "bu byk fabrika ve byk sermayenin kar
snda yklacan" syleyenlerin gzden kard bir nokta vardr. Memle
ketin tamam, kendisini "zararsz" saylabilecek ilere vurmak istemektedir.
Korku diz boyudur. Kimse Dostlar Tiyatrosu'nda oyun seyrederken baslmak,
kimlik kontrolne tabi tutulmak niyetinde deildir. Herkes konforlu koltuk
lara kurulup, rahat bir nefes ekerek glmek elenmek istemektedir. Bunu da
sunan Egemen Bostanc olur. Ama o olmasayd bile bu kapy baka biri aa
cak ve sonu yine ayn olacakt. Ne yazk ki, kar klmas gereken Egemen
Bostanc deil, Evren ve rekasdr; ama bunu akla dahi getirmek yeterince
hayat karartcdr.
Tam bu sralarda, basnn byk bir blmnn byk bir keyif iinde
"Sahnelerde zlenen operasyon" baln atmasna sebep olan bir yasaklama
ile karlar mzik piyasamz: "lstanbul Valisi N evzat Ayaz'n emriyle faali
yetlerine son verilen Blent Ersoy, Talha zmen, Emel Aydan, Serblent Sul
tan ve benzeri arkclar, bundan byle ne sahneye kabilecek, ne de film e
virebileceklerdir" . Yasaklama "kadns sanat"lan hedef almtr. Memleke
tin her alanda tozunu attrmakta olan 12 Eyll'n kolu , mzik dnyamzda
ki "soku" arkc ve mzisyenlerden sonra, bu sefer de bambaka bir alana
uzanmtr. "Btnlmz tehdit eden her trden soku" sanat ya yurtd
na kovalanm ya da ieri tklmtr. Nihayet, "her hafta basnda boy boy
fotoraflan grlen ruh hastalan " na sra gelmitir. Aa yukar herkes ,
"Trk toplumuna ve Trk ahlak yapsna layk olan bu karan yrekten alk
lamak" iin sraya girmitir.
Bu karan alklamasa bile, iin rndan kt ynnde fikir beyan eden
epeyce sayda isim vardr ve bunlardan biri de Sezen Aksu'dur. Sezen Aksu,
bu konuda grlerini soran Ses dergisinin muhabirine unlar syler: " . . . Ek
sik olmasnlar, sansasyonel haber organlan bu zavall insanlarn elikilerini
ticari amala sonuna kadar smrdler. Bugn bu meselenin bu kadar vck
lamasnn sorumlusu byk apta onlardr. Yasaklama kararna gelince, onla
r reddetmeden nce, topluma yeniden kazandrma yolunun denenmesinden
yanaym." Kafas kark Sezen Aksu, bu aklamayla yetinir ve "bu zavall in
sanlarn" , " topluma" nasl kazandrlaca konusunda bir gr bildirmez.
"Sait Hop Sait" mzikalinde "Kerkenez" rol nerilen Sezen Aksu, Egemen
Bostanc'nn proj eleri deitirmesi ve gelitirmesi sonucunda "Saz m Caz

283
 Bu operasyon, belli ki en ok muhabiri
zlenen operasyon miz Ahmet Olcay ve benzerleri tarafndan
zlenmi. Ama muhabirimiz "kim ne derse
desin" diye lafa balayarak yok yere tela
etmi. "Bilmem hangi huku k kurallar"n
ortaya srecek hal kimsede yokmu zaten.
Bu bir yana, mem leketin gelmi gemi en
gl seslerinden biri olan Blent Ersoy'un
hayat karartlyor diye, mzik piyasasnda
4 Temmuz 1981 tarihli Ses dergisinde yer ka kiinin kna yakacan bir bilse, ne
alan Ahmet Olcay imzal yazda n : "meydanclk" ne baka ey, bu konulara
"20 gn kadar nceki gazete stunlann hi girmezmi.
da yer alan bir haber vard. . . Bata B
lent Ersoy olmak zere be kadns sa
nat bundan byle ne gazino programla
nna kabileceklerdi, ne de film evirebi
leceklerdi. . . stanbul Valisi sayn Nevzat
Ayaz'n emriyle bu be sanatnn her
trl faaliyeti yasaklanyordu . . . lk bak
ta kiminde aknlk yaratt, kimilerinin
ise fkesine neden oldu bu karar. . .
Kim n e derse desin, kim bilmem
hangi hukuk kavramlannn ardna s
narak bu yasak karannn temyizi yolun
da giderse gitsin her eyden nce Trk
toplumuna ve Trk ahlak yapsna layk
olan bu karan yrekten alklamak ge
rekirdi. . .
. . . Szn ksas, sahnelere bir ope
rasyon gerekiyordu ve bu zlenen ope
rasyon da tam anlamyla ve tm ilerli
iyle gerekletirildi. Varsn birka gazi
no patronu yksnsn, varsn bu hasta
lann meydancln yapan evreler go
cunsun . . .
"

m?" adl mzikale kaydrlr. stelik yalnz deildir, yannda bir baka star
(Nkhet Duru) vardr. Altan Erbulak, Halit Kvan, Ersan Efrant ve Cokun
Sabah'n da yer ald bu mzikal, Akhava iin dnlm, ancak yamur
larn erken bastrmasyla, sinema tiyatro derken "mzikhol"e terfi eden an
Mzikhol'ne kaydrlmtr. nl isimlerin kolay kolay bir araya gelip ortak
bir i karmad memleketimizde, "Saz m Caz m?" mzikali olduka ses
getirir ve her gece tklm tklm dolu salona oynar. Mzikali yere ge koya
mayan basnmzn kafasn kartran tek konu, Sezen Aksu'nun ilerlemi ha
mileliidir. "Sansasyonel basn" dahil, hemen hemen herkes, Sezen Aksu iin
ok kayglanr ve "tehlikeli gsteri" gibi balklar atar. arkcnn kendisi ise
son derece rahattr ve keyfi epeyce yerindedir: "Bir gn sahnede dourursam
284
mzikal tam enlenecek dorusu. Herkes bundan korkuyor. Ama sanat ol
mak kolay deil. stelik hi rahatsz olmuyorum. Doacak ocuum iin, da
ha anasnn karnndayken sahneye kt diyecekler. . . " "Anne" Sezen Aksu,
epeyce hareketli bu mzikali kazasz belasz bitirecektir ama birka aya kadar
gzlerini dnyaya aacak olan MithatCan, sahne mahne iine hi bulamaya
ca iin, basnn "daha ana karnndayken . . . " diye balayan balklar atabilme
si pek mmkn olmayacaktr. Ama basnn, "Saz m Caz m? " ile ii bitme
mitir henz. stanbul turunu byk bir baaryla tamamlayan mzikalin, lz
mir Fuan'na gitme durumu ktnda, basnn eline yeniden "Saz m Caz
m?" ile ilgili balklar atma ve tartmalar yaynlama frsat geer. Doktoru,
artk 7,5 aylk hamile olan Sezen Aksu'ya lzmir'e gitme izni vermemitir. By
le olunca da, Egemen Bostanc'nn paalar tutumu ve Nkhet Duru'nun ya
nna konabilecek nl bir kadn arkc aranmaya balanmtr. tk akla gelen
Nilfer olur. arkc, teklif gelir gelmez, henz seyretmedii mzikali grme
ye gider ve "beendim, oynayabilirim" der. Ancak abuk verilmi bir karardr
bu ve biraz daha dndkten sonra, Nilfer, Bostanc'ya bu iin olmayaca
n bildirir. Kendine gre gerekeleri vardr Nilfer'in: "Bir yldan beri plak
yapmadm. Oyun plak almalarm aksatacakt. Aynca altm firmann
sahibi Yaar Kekava da bu mzikalde oynamam doru bulmad . . . " Nilfer'in,
90'l yllar boyu, kendisine nerilen her trl fikir ya da projenin karsna di
kecei bir mazerettir bu: "Plakm kabul etmiyor. . . " Ama Nilfer'in, ikinci bir
gerekesi vardr ve bu daha inandrcdr: "Oyundaki espriler de Sezen Ak
su'ya gre yazlmt . . . " arkc, en yakn rakibi zerine kurulmu bir oyuna
yedek listeden bulamak istememitir besbelli. Ama ikinci olarak teklif gt
rlen Zerrin zer'in bu tr kayglar hi yoktur ve teklifi annda kabul ederek
Nkhet Duru'nun yanna kurulur. Kadroda bir deiiklik daha vardr, Halit
Kvan da lzmir'e gitmek istememitir. Ama Kvan'n yeri daha abuk doldu
rulur. Uluslararas Sanat Gsterileri A..'nin demirbalarndan Mehmet Ali Er
bil ile annda zlr bu sorun.
Yl bitmek zeredir ve geen zaman Trk popunun daha da siliklemesi so
nucunu dourmutur. Hemen hemen herkes, Trk mzii ya da arabesk sy
lemek iin sraya girmi, en azndan byle yaplp yaplamayaca konusunda
dnmeye balamtr. Arabeske kayma konusunda Yeliz'in hi phesi kal
mamtr; Zerrin zer ise, araya giren "Saz m Caz m?" nedeniyle ii bir sre
iin askya almtr. Trk mziine gei konusunda daha evvel gnll oldu
unu aklam olan Nkhet Duru da, Zerrin zer'le ayn sebepten dolay
beklemededir. Bu konuda karar vermek zere olanlardan biri de N ilfer'dir:
"Dokuz yldan bu yana Trk hafif mzii sylyorum ama gnlm hep Trk
mziindedir. 1977 ylnda, Bildiklerimiz Grdklerimiz Duyduklarmz adl
televizyon programnda Silemezler Gnlmden adl Trk mzii parasyla

285
ilk kez o programda mzikseverlerin karsna ktm. Herkes ok beenmiti.
lki yl sonra bu kez yine bir televizyon program olan Maraton'da nl sanat
Safiye Ayla ile birlikte Sar Kurdelem adl arky syledik. Yaplan eletirilerin
hemen hepsi olumluydu. Bu durum cesaret verdi bana . . . Trk mzii syleye
ceim artk. Ancak bunun iin gazinolar hi dnmyorum. Konserler ver
mek istiyorum. 1982 ylnda 10 yllk bir arkc olacam. lO'uncu ylmda
Trk mziine geerek bundan sonraki almalarm bu yolda srdrmek ni
yetindeyim." Bal bulunulan plak firmalarnn sahipleri "pop" dendiinde
krk metre teye kamakta ve sanatlarn "Trk mzii ya da arabesk syle"
diye zorlamaktadr. Bu nedenle de hemen hemen herkes, artk yapacak baka
bir ey olmadn grm ama bu ii "mecburen yapyormu gibi" grnme
mek iin de "gnlm onda - bunda"l gerekeler ina etmeye balamtr. Tam
bu sralarda Bar Mano, bu iten utan duymaya gerek olmadna dair ken
dince salam bir teori ile kar ortaya: "Biz ne halk ne klasik, ne de hafif m
zik yapyoruz. Bizim yaptmz mziin ad Ar Trk mziidir. . . " Bar
Mano; "ne Bat mziini ne de Trk mziini taklit etmediklerini, tm bun
larn bir sentezini yaptklarn, Trkiye'deki halk geleneklerini ada bir yo
rumla dinleyiciye sunarak unutulmasn engellediklerini" anlatr basn men
suplarna. Aslnda demeye alt udur: "Ne fark eder, hepimiz her eyi sy
leyebiliriz . . . " Aslnda bu da olacaktr. Birbirinden ok kesin ve kaln izgilerle
ayrlm Trk sanat ve Trk halk mzii, arabesk ve aranjman akmlar, bir
zaman sonra ortak bir alt yapda buluup birbirine karacak, birbirinin iin
den geip yeni bir bileime varacaktr, ama bunun iin henz ok erkendir.
Bunun iin 90'larn ikinci yars beklenecektir. Ama Bar Mano, piyasaya
sunduu yeni kavram "Ar Trk mzii" konusunda srarc ve iddialdr:
" 1982 ylnn bandan itibaren mziimiz bu adla alnacak. .. "
Epey bir zamandr sesi soluu kmayan, Paris - Londra - Amerika arasnda
mekik dokuyup memlekete hi uramayan Ajda Pckkan'dan nihayet haber
alnabilmitir. Sperstar, her zamanki aaal dnlerinin aksine sessiz seda
sz gelmitir lstanbul'a. almalarna kald yerden devam edecek ve yeni bir
plak yapacaktr. Stdyoya girilmitir bile. Pekkan, yapt basn toplants ile
"hamile olmadn kamuoyuna" aklar. nk arkcmzn yokluunda bir
de byle haberler alm yrmtr: "Ajda Pekkan, Erdoan Demirren ile
olan beraberliinden bebek beklemektedir" diye zetlenecek bir yaygaradr
bu. Ajda Pekkan, yalnzca hamile olmadnn altn izmekle kalmaz, Demi
rren'den ayrldn da aklar basn mensuplarna. Bu ilerden temize kan
arkc, kendisini tamamen yeni albmnn almalarna verebilecek durum
dadr. Anlattklarndan, her zamankinden ok daha farkl bir albm yapaca
anlalmaktadr. Muhtemelen Bar Mano yle dedi diye deil ama, Eurovisi
on sonras girdii suskunluu farkl bir ey yaparak bozmaya alt iin,

286
iin iine Yldrm Grses, zdemir Erdoan, Melih Kibar - idem Talu ve
hatta Tahir Dkme karmtr. Devir arabesk ya da Trk mziinin devriyse,
Ajda Pekkan da buna uyacaktr, ama slubunca, kendince ... "Sen Mutlu Ol"
ad verilmi ve hazrlklar Ajda Pekkan'n yokluunda zaten balam olan al
bm, ksa bir stdyo almasndan sonra tamamlanp piyasaya sunulur. Ol
duka "krlgan" Ajda Pekkan fotoraflar ile sslenmi bu albm gerekten
farkldr. Bugne kadar, "bizden" arklar sylememekle sulanm olan Ajda
Pekkan, boydan boya bizim besteci ve sz yazarlarmzn arklarndan rl
bir albm yapmtr. Ama albm yine de herkesi bir para artmtr. Bu yeni
albm, arkcnn uzun bir sredir birlikte alt sylenen zdemir Erdo
an deil, Yldrm Grses arlkldr. Bata, sonralar tamamen dillere yerle
ecek "Affetmem Seni" olmak zere epeyce Yldrm Grses arks vardr al
bmde. arkcnn yeni firmas Yaar'dan kan bu albm, piyasaya kmas
nn zerinden ok gemeden, arkcnn koyu hayranlar tarafndan biraz ara
besk bulunmu ve "Sen Mutlu Ol" adl ark yznden Mustafa Sayan'n h
mna uramtr. Sayan , Tahir Dkme'nin, bu arky "Ala Gzlerim Ala"
adl kendi arksndan esinlenerek yaptn sylemektedir. Aslnda iki ark
nn hi alakas yoktur ama nedense Mustafa Sayan, bir elinde "Ala Gzlerim
Ala"l Yeliz pla, dier elinde "Sen Mutlu Ol" LP'si, basnn karsna geip
poz vermitir. Bu amata abuk yatacaktr. Ardndan da, "Sen Mutlu Ol" adl
bu albm, Bar Mano'nun "Szm Meclisten Dar" , Zerrin zer'in " . . . Ve
Zerrin zer" , Erol Evgin'in "Erol Evgin Ve Renkli Dnyas" , Atilla Atasoy'un
"Avare" ve llhan lrem'in "Bezgin" adl albmleri ile birlikte popun bayran
dalgalandrmaya devam edecektir.
Yln son haftasnda da, nmzdeki yl bizi Eurovision'da temsil edecek
arknn seimi iin yaplan elemeler sonulanr. Seiciler Kurulu, finale kalan
alt arky aklamtr. Eurovision ile hep inili kl bir tecrbesi olan enay,
Aydn Esen'in "Mzikle Yaam" ; Cantekin, etin Kaya'nn "Zannetme ki" ; 01-
cayto Ahmet Tusuz ise kendi arks "Hani" ile ilk alt iindedir. Geri kalan
arky Neco seslendirmitir: Seluk Baar ("Bir Yaam yks" ve "Rnesans)
ve Selmi Andak ("Gramofon" ) , arklar iin ayn ismi, yani Neco'yu tercih et
milerdir. Seici Kurul, "Zannetme ki" adl arky ilk altnn iine bir "itiraz
notu" ekleyerek almtr. Kurul, arky Cantekin'in deil, Erol Evgin'in seslen
dirmesini istemektedir. Ancak bu istek yerine getirilmeyecektir. arknn beste
cisi, Cantekin isminde srar edecek ve sonuta Cantekin'in yanna N ilgn
Onatkut katlarak bu i zlecektir. Tek deiiklik bu olmayacaktr. Tam
arky seslendiren Neco'nun yz, bu arklardan biri ile deil, kendi arks
"Hani"yi seslendirmekten vazgeip, bu arky da Neco'ya ikram eden Olcayto
Ahmet Tusuz'un "Hani"si ile glecektir.
"Dokuz yldr plak yapamamann acsn yaayan Berkant, belli olmaz, ya-

287
rnlar pek ok eye gebedir" der; Fsun nal ve Tun Baaran, "2,5 yllk
beraberliklerini hem resmi hem de imam nikah ile" tamamna erdirir; M
erref Tezcan, "TV ekrannda seslendirdii Trkiyem adl ark ile zel Ata
trk dln" kucaklar; Nil Burak, "komusu N esrin Topkap'dan dans
dersleri almaya" balar ve gsterdii beceri zerine hocasndan "kvrakl
ve figrleriyle benim diyen dansze ta kartyor" vglerini toplar; "uzun
zamandr ald kilolarla ba dertte olan Zerrin zer, istedii miktarda kilo
vermesi zerine, kendisine 400 bin liralk kyafet satn" alr; bir sredir ln
giltere'de yaayan Feridun Hre!, memlekete dner ve bir reklam ajans aa
can syler; "bundan on yl nce bir dost toplantsnda tanan ve bir
sre sonra da nianlanan Ayla Dikmen - Enis Berki ifti, bu yln sonuna
doru evleneceklerini" aklar; hala Paris'te olan Nkhet Duru, "aratrma
larn tamamlar tamamlamaz yurda dnecei ve yeni projesi iin hazrlklara
balayaca" konusunda ta oralardan haberler gndertir ve " milli gelinimiz
Christine Haydar'n kocas Yves - Jean Haydar, karm soyunduka gurur du
yuyorum" derken, "iei burnunda anne" Sezen Aksu, Egemen Bostan
c'nn teklifi ile yeni bir mzikale hazrlanacaklr. Hakk ada, Altan Er
bulak, Adile Nait ve Ayen Gruda'nn kadrosunda yer alaca bu mzikalin
mzik ve sanat direktrln Atilla zdemirolu yapacaktr. Atilla zde
mirolu, yapt aklamada, sahnede , hafif mzik orkestrasnn yan sra
alaturka sazlarn da yer alacan ve Sezen Aksu'nun alaturkadaki yeteneini
bir kere daha gzler nne sereceini sylemitir. "Alaturka"sz kimse bir
adm a tmyor gibidir.
Nilfer ve Yeil Giresunlu ifti, boanmaya karar verdiklerini aklar; "Ferdi
Tayfur, yeni yapt iki besteyi Necla Nazr'a okuduunda, Necla Nazr'n gz
pnarlarna saadet yalar" dolar; "fazla kilolarndan sonra gzln de atan
Zerrin zer, bir gzne mavi, bir gzne yeil lens koyarak sahneye Van kedisi
gibi" kar; "bir buuk yl nce evlenen Muhnise ve Mehmet Ali Erbil ifti, ni
hayet otelden bir eve" geer; halen Londra'da olan Ajda Pekkan, " Greta Garbo
gibi olmak istiyorum, beni herkes eski resimlerimden izlesin, ylesine yorgu
num ki, ne resim ektirmek istiyorum ne de gazetecilerle konumak" akla
masnda bulunur; Trk mziine gei yapaca sylenen Nkhet Duru, niha
yet bunu dorular ve "Trk mziine adalk ve okseslilik getirmeye karar
verdiini" aklar; "Nesrin Topkap'nn arkcl dansn aar ve kapandka"
alklanr; Ahu Tuba, "gzlerini yaartan, beynini burgu gibi oyan, yznn
her noktasn zonk zonk zonklatan bir ene ars" ile doktora bavurur; "ne
okul arkada olan, ne de dostluklar maziye dayanan" Glistan Okan ve Sibel
Egemen arasndaki samimiyet basnn ilgisini eker ve "bu beraberliin srr
ne? " balklarnn atlmasna sebep olur; "ameliyat masasna yatarken doktoru
na, benim dediim gibi deil, siz nasl istiyorsanz yle yapn diyen Tlay

288

On y l nce
1968 ylnda tanp hemen nianlanan Ay
la Dikmen ve Enis Berki iftinin beraberli
i, Trk popunun en bilinen ve en sk ta
kip edilen, sonunun nereye varaca en
merak edilen ilikilerinden biri oldu. Takip
etmek iin yeterince sebep vard aslnda.
Ayla Dikmen - Enis Berki ifti hep nianl
kalmakta srar ediyor, bir trl "tamamna
erdirmiyor", iin bu kadar sarkmas da,
hem mzik piyasas, hem de hayranlar
l gelmedi ve iff yllar boyu nikah ma
sasna bir trl oturmad. Fakat nianl
lktarnt tam bir ballk iinde srdrd
ler. . . Bu baary nasl gsterdik/erini
Ayla Dikmen yle anlattyor: Ben sana
tma bal bir insantm. Enis de en az be
nim kadar alma/anma ilgi gsterdi.
Para seimime varncaya kadar her e
yimle ilgilendi. Aynca son derece ente
lektel bir insandr. Girdii her gruba k
sa srede uyar. Sorumluluk duygusu
ok gelimi bir kiidir. Birbirimizden
uzak olduumuz gnlerde en az kez
beni telefonla arar. Bensiz hibir yere
gitmez ve beni yalnz bir yere gnder
mez. Bu tutumu dedikodulardan uzak
katmamz salad . . . Dikmen, ardndan
da byk haberi veriyor: Bu yln sonu
na doru evlenmeyi dnyoruz. . . "

nezdinde anlalmaz kalyor, dudak bk

Belli ki, "dedikodulardan uzak kalmak"
melere sebep oluyordu. 1981 ylna gelin
iin, "gnde kez telefon, gruba uyum ,
diinde, ufukta galiba "nikah" gzkm
para seimi ile ilgilenmek" yetmiyor, bir
gibiydi. Haydi hayrls . . .
de, "dn tarihi" aklamak gerekiyormu.
2 Mays 1981 tarihli Ses dergisinden :
Ne tuhaf, baz eyler hi deimiyor. Hala
"Olmaz olmaz demeyin . . . 1 968'de nian, "ne zaman evleneceksiniz?" diye bunaltlan
1 981 'de nikah: yzlerce ift var. Evlenmeyi akllarnn
Niandan nikaha kadar geen sre ucundan geirmemekle birlikte, mecburen
nin fazla uzamamas gerektii yolunda "tarih" veren yzlerce kii . . .
yaygn bir dnce vardr toplumda.
Aradaki srenin uzamas halinde birok
tatsz olayn kaca sanlr. Ama bu
dncenin geerli olmadn ispat
edecek bir i var sanat dnyamzda:
Ayla Dikmen - Enis Berki iffi. Bundan
on yl nce tanmlard. Aralarnda
balayan candan arkadalk, gl bir
sevgiye dnnce de evlilie giden
yolda ilk adm atmlar ve nianlanm
lard. Ama atlan bu admn sonu bir tr-

zer" , ameliyat masasndan, estetik operasyonlarn yeni bir mucizesi olarak

kalkar; "erkeklere mahsus sinemalarn sper yldz Zerrin Egeliler, seks nedir
bilmiyorum" der ve " 1980 yaznn lk ve egzotik bir Bodrum gecesinde bala
yan Sezen Aksu - Sinan zer ak, 8 Kasm Pazar gn, saat 10:50'de, ili'de
Can Klinii'nde, 3,5 kiloluk MithatCan'n doumu ile" doruk noktasna ular
ken, Nilfer ve Alpay yeni albmlerini karacak, bunlara Nur Yolda'n epey
dir beklenen ilk LP'si eklenecek ve Trk popu rzgar , clz bir ekilde de olsa
esmeye devam edecektir.

289

Estetik
Memleketimizde, "estetik" dendi mi bir tek
Ajda Pekkan gelir akla, ama iin asl, piya
sada, bu imkana bavurmam ok az isim
olduudur. Ajda Pekkan, bu ii bir para
koyuldu. Fakat saatler, gnler Tfay'a
asr/arm gibi geliyordu. Yeni yzn
grmek iin sabrszlanyor, sarglarn
bir an nce almasn istiyordu. . .
. . . Doktoru, ses sanats Tlay
zer'in sarglarn aarken, bir yandan da
uymas gereken kurallar izah etmeye
alyordu. Fakat Tlay'n sylenen /af
larn hibirini duymaya, anlamaya meca
li kalmamt. Aynay eline ald ve yeni
yzn tanmaya alrken, yok yok, bu
ben deilim galiba dedi. . .
"

abartt iin bu listenin de en bandadr.

19Si ylnn sonlarnda, Tlay zer de "by Kurallar izah etmeye alrken pek de
le bir imkan varsa, neden kullanmayaym?" dinlenmeyen l skeeli, farkl ve kendine
'
diyenlere katlm ve "yeniden dodum" r zg bir yz anonim bir yze dn tr-
portajlar vererek, basna bir kere daha mt .
"byleydi - byle oldu"
balklarn atma imkan
vermiti.
31 Ekim 1981 tarihli
Ses dergisinden :

"1 Ekim gn, Dr.

Orhan lskeeli, T
lay zer zerindeki
geni kapsaml es
tetik operasyonunu
tamamlad. Ksa s
ren tedaviden son
ra, Tlay zer, yz
sarglar ierisinde
evinde dinlenmeye

Bir G n Gelir denir, de Firuze

Alagz Kardeler ve Banu'nun albmlerinin k ile balar 1982 yl. Hem ayr
ayr hem de birlikte alm, 45'likler yapm Alagz Kardeler'den Seluk ve
Rana Alagz , bu sefer tam bir g birliine gidip boydan boya bir albm yap
mlardr. "Hepbirden" adl bu albmde deien pek bir ey yoktur. Kardeler,
Trk popu eski gnlerindeymi gibi, en ve basit arklar yapmaya devam et
mitir. Pop kategorisine sokulabilecek albm ya da ark azlndan dolay, al
bm ilgi grecektir ama bu snrl bir ilgi olacaktr. Banu'nun solo albm "Bir
Demet Mzik" ise bundan ok daha fazlasn becerecektir. Zafer - Banu - Hlya
ls ile olaanst gzellikteki arklara imza atm olan Banu, bu sefer de
ilk solo albm ile kmtr karmza. Aralarnda, 45'lik olarak da yaynlan
m "lsem de Bir Kalsam da Bir"in de olduu birbirinden gzel arklarn bir

290
araya getirildii bir albmdr bu ve arabesk olmayan hibir eyin satmad bir
dnemde satar da. Bu albmn baars, Banu'nun moralini ykseltecek ve Ba
nu, bir avu baka isimle birlikte, her gn bir para dibe vuran Trk popunu,
btn 80'ler boyu temsil etmeye devam edecektir. Byle yapacak bir baka isim
olan Nilfer'in de, yeni albm ile ilgili haberler, yava yava duyulmaya ba
lanmtr. Son olarak 1980 ylnda "Nilfer '80"ini yapan ve o gnden beri ar
klarndan ok alkantl zel yaam ile gndemde olan Nilfer, nihayet yeni
bir albm yapmak iin kollar svamtr. arkc, Yaar Plak (Kekava Plaklk)
ile anlam ve szler iin lk Aker, dzenlemeler iin de Osman lmen ile
mutabakata varmtr. Basna yansyan ilk haberlerde, albmn adnn "Hatra
lar Hayal Oldu" olaca yazlr. Dario Moreno'nun bu mehur arksn, Nilfer
yeniden sylemek iin semekle kalmam, bir de albmne isim yapmtr.
Basna gre, "arabesk ve Bat mziinin karm olacak" bu albmde, "Dnsen
Bile", "ntizar" ve Cokun Sabah'n mehur arks "Ak Kitab" da olacaktr.
Albmn ad hari yazlan ou ey doru kar. "Sensiz Olmaz" adl albm,
tam da duyulduu gibi, Batl bir yzle sunulmu arabesk - oryantal arklar
dan olumutur. Yllar sonra, Seda Sayan'n bir arksna ( "Dnsen Bile") gz
koyaca kadar elenceli ve gnn artlarna uygun bir albmdr bu. Nil
fer'in bu son albm, mzik eletirmenleri tarafndan "tmyle Ege kokulu"
bulunur ve hatta bir ksm eletirmen hzn alamayp, "insan kemanlarn ye
rinde, kvrak buzukinin sesini aramadan edemiyor" tesbitini yapar. Nilfer'in
albm ile birlikte, Alpay ( "Alpay 82") ve Nur Yolda ("Sultan- Yegah" ) da
beklenen albmlerini karmlardr. O kadarla da kalmaz; insanda, sanki Trk
popunun altn andaymz duygusunu uyandracak miktarda albm arka ar
kaya piyasaya verilir. Nkhet Duru, bir tr "best of' saylacak "En Sevilen ar
klaryla" , Eurovision'un finalistlerinden biri olan Cantekin "Doan Gnn Ar
dndan", Edip Akbayram "Nice Yllara Glm", Selda "Trklerimiz" , Aydn
Tansel "Yllar Sonra Bugn" , Erkin Koray "Benden Sana " , Erol Bykbur
"Dnya Durduka" ve Serter Bacan "Sevmek Kolay Deildir" adl albmleri
ile bu enlikli havay yaratmlardr.
Ajda Pekkan'n geen yln son aylarnda kard "Sen Mutlu Ol" adl al
bm, Fikret ene ile arasnn bozulmasna sebep olmutur. arkcnn Fikret
ene'e hi bavurmadan, tamamen baka isimlerle bir albm yapm olmas,
yllarn sz yazarn kzdrm ve "Ajda'ya Ana'sndan uyar" ve benzeri balk
larn atlmasna sebep olacak rportajlar verdirmitir. "Ben arklarna sz yaz
yordum, o da okuyup hretin basamaklarn ar ar trmanyordu. Yllarca
onun ad benimle, benim adm da onunla anlageldi. Ben dizelerimle, o da se
siyle hretin zirvesindeydi . . . Ama nasl olduysa oldu bir yl kadar nce onun
istei zerine tm dostluumuz ve alma beraberliimiz bozuldu. O son pla
yla yazk etti kendisine. Hangi gizli el onu Ajda Pekkan olmaktan karp s-

291
radan bir arkc havasna soktu bilemiyorum . . . " Aslnda, Fikret ene syle
diklerinde pek hakl deildir. Sz yazarmz, yllardr srmekte olan "alma
beraberlii"ne, bu albmle birlikte ara verilmi olmasndan dolay kzgndr ve
o kzgnlkla her nne gelene derdini amaktadr. Ajda Pekkan, bu albmle
"sradan bir arkc" havasna girmemi, aksine, sradan arklara ( "Felek" ,
"Sen Mutlu Ol" . . . ) bambaka bir hava verip, bunlardan da birer "Ajda Pekkan
arks" karabilmitir. Zaten, hibir eyin unutturamayaca sanlan Eurovisi
on malubiyeti bile, bu plakla birlikte unutulmaya yz tutmu ve Ajda Pekkan
bu arklar ile yeniden barlara baslr olmutur. Bir sre sonra Fikret ene'in
de, bu sylediklerinde srar etmesi iin bir sebep kalmayacaktr. Ajda Pekkan,
Egemen Bostanc'nn destei ile "Byk Kabare" projesinin iinde yer alacak
ve burada seslendirecei yepyeni arklarn szleri de yine Fikret ene tarafn
dan yazlacaktr.
Ama Egemen Bostanc mzikallerinden o srada perdesini aabilen, "Sezen
Aksu Aile Gazinosu"dur. "Sezen Aksu Aile Gazinosu, bu akamki programn
iftiharla sunar" diye balayan mzikal; "uvertr arkclardan tutun da assolist
lere kadar her tipi hicveden" bir showdur ve Sezen Aksu'nun nderliinde sa
atler boyu srmektedir. Umur Bugay'n yazd bu mzikal iki perdeden olu
maktadr ve "sekiz deiik kostmle tam yedi deiik tipi canlandran Sezen
Aksu, hem arkc hem de komedyen olarak byk bir baar" gstermektedir.
arkc, "Uvertr Kz" , "Trkc Kz", (Hakk ada ile birlikte) "Arjantinli
lkili " , "Sezen Aksu" , "Arabeski" , "Vamp Kadn" ve "Assolist" tiplemeleri iin
"ayr ayr alm, yalnzca hareket taklidi iin deil ses taklidi iin de" emek
harcamtr. an Mzikhol'nde sunulan en keyifli, en elenceli mzikallerden
biridir "Sezen Aksu Aile Gazinosu" . . . Komik olan bulup karma konusunda
stne olmayan Umur Bugay, mthi bir metin yazm, Sezen Aksu da, Adile
Nait, Ayen Gruda, Ulvi Alacakaptan ve Altan Erbulak gibi usta isimlerin ara
snda hi ezilmeden bu metni laykyla sergileyebilmitir. Bu mzikalin Trk
popu asndan en nemli yan ise, Sezen Aksu'nun yeni arklarn ilk defa bu
rada seslendiriyor olmasdr. Bunlarn arasndan "Firuze" adl ark, zellikle
ilgi grmektedir. Her gsteride, bu arkda patlayan alklar dakikalarca sr
mekte, bir trl dinmemektedir. Sezen Aksu, "Firuze"nin, Trk popunun bun
dan sonraki kaderini belirleyeceinden, bu tr "destans" arklarn yolunu
aacandan henz habersiz bir ekilde sylemektedir arksn. Ama arky
her duyan, mstakbel bir albm alcs haline gelmektedir ve albm piyasaya
ktnda yer yerinden oynayacaktr. Denilebilir ki, Sezen Aksu'nun bundan
sonra srtnn yere getirilememesine de bu ark sebep olacaktr.
Sezen Aksu, ayn sralarda, Ses dergisinin nclnde yaplan "Altn Beste
ark Yarmas"nm da arkclarndan biridir. Yllardr yapt yarmalar ile
Trk Sinemas'na onlarca nemli oyuncu kazandrm olan bu dergi, bu sefer

292
 Altn Beste ark
Yarmas

Ses dergisinin dzenledii "Altn Beste ar

k Yarmas"na tam 1. 500 beste bavurur,
bunlarn arasndan da yalnzca 10 tanesi fi
nale kalabilir. Yarma, 13 ubat 1982 tari
hinde Lunapark Mzikhol'nde (gazinolar
da artk "mzikhol" olmutur) yaplr ve
aadaki arklar yarr:
1 Anneler (Grup Dou)
Sezen Aksu
2 Ay Karanlk (Mustafa Uysal)
Sezen Aksu
3 Yarn Olsa (Ayegl Soyer)
Sezen Aksu
9 Kader (Tun Tezer)
4 Gzmdeki Yalar (Erol Yce)
Erol Evgin
Neco
1 O Senin/eyim (Mehmet engen)
5 Mutluluk Yolu (Mev/t Ersoy) Erol Evgin
Neco
6 Son Serenad (Fatih Erkul) arkclar deil, arklar ve besteciler ya
Neco rmaktadr. Drt byk arkcmz, Ses'in
7 Sen Ve Ben (Aydn Esen) dzenledii bu yarmaya destek olmak b
Nkhet Duru bnda yer almaktadrlar, Ses de, bu destei
8 Yavrum (Aysel Poyraz) karlksz brakmam, drt arkcmz ka
Nkhet Duru pana tamtr.

de, "tkendi - tkeniyor" denilen Trk popuna yardm elini uzatmtr. Ses'in
yarmasna tam 1 . 500 beste bavurmu ve bunlardan 10 tanesi final iin seil
mitir. Seilen arklardan er tanesini Sezen Aksu ve Neco, ikier tanesini ise
Nkhet Duru ve Erol Evgin seslendirecektir. Ancak Sezen Aksu tarafndan ses
lendirilecek arklar, arkcnn younluu nedeni ile finalde asl sahipleri tara
fndan seslendirilir ve bylelikle final yalnzca byk arkcmz ile yaplr.
Sonuta, Aydn Esen ve Fatih Erkul birincilii paylamtr. Mevlt Ersoy ikin
ci, Mehmet engen de nc olmutur.
lin Eurovision taraf ise bu yl olduka snk gemektedir. Alt finalist ar
knn drdnn birden Neco tarafndan seslendirilmesi ve Neco'nun hemen
hemen btn basna olduka "renksiz" gzkmesi, bu seneki yarmann ba
snda pek fazla yer almamasna neden olmutur. Bir dier finalist olan enay
ise, bu yarmaya besteci Aydn Esen'in zorlamas ile girdiini ve aslnda yara-
293
 Hani: 1 982 ylnda bizi Eurovision'da
temsil edecek arkc aa yukar belli
gibidir. Muhtemelen Neco gidecektir.
Gelinen nokta udur: enay'n ekilmesi
ile yanan be ark kalmtr ve
bunlardan drd Neco tarafndan
seslendirilmektedir. Her ey umulduu
gib geliir. ilk e giren arklar
Neco'nun arklardr. Birinci olan ark,
Olcayto Ahmet Tusuz'a ait olan "Hani"
dir. Bu sefer "Honey" szcne
yaslanmay semi Tusuz'un, 1 978
ylndaki "Sevince"den sonraki ikinci
Eurovision seferi olacaktr. Ingiltere'deki
yarmaya gitmeden nce, besteci ve
arkc, (her eyin olabilecei /
giyilebilecei 80'1er iin bile biraz tuhaf
kaan) deri kyafetlerini ekip,
baarlarn kutlamlard.

cak hali olm adn syleyip

durmaktadr. Yani geen yllar
daki tantana ve rekabet havas
hi esmemektedir. Final gn
yaklarken enay'n "Mzikle
Ya a m " s e s l e n d i rmeyecei
netleir. Geriye be beste ama yalnzca iki ekip kalmtr Bir tarafta Neco, dier
tarafta Cantekin ve Nilgn Onatkut. Zafer elbette Neco'nun olacaktr. arkc
yalnzca birincilii ("Hani") kazanmakla kalmayacak, ikincilik ( "Rnesans")
ve ncl ("Gramofon") de elde edecektir. lngiltere'de yaplan yarmada
Neco, kendisinden ok fazla bir ey umulmuyor olmasna ramen baarl da
olacaktr. arkcmz, en ufak bir grlt patrt olmadan gittii bu yarmada
20 puan toplayarak 1 5 . olacak ve Ajda Pekkan'n yer gk inleterek ancak elde
edebildii dereceyi yakalayacaktr.
Yln ikinci yarsnda, yepyeni bir grup n plana kar Be Yl nce On Yl
Sonra adl bu grup, kendi adn verdii. ilk albmleri ile (aslnda albmn ka
panda "{;i::r{::rt. " da vard ama, bunu byle yazmak ya da sylemek herkese
zor gelmi ve bu albm grubun ad ile anlr olmutu), farkl bir eyler arayan
dinleyiciye ila gibi gelmi ve piyasay sallamaya balamtr. lbilir yapmc
Yeil Gi:resunlu'nun bir proj esiydi bu grup. Giresunlu , piyasada epeyce eski
olan, ancak yapt iler ile die dokunur bir sonu elde edemeyen Nilgn
Onatkut ile Aydn Tansel'in kz kardei ebgn Tansel'i, iki sk mzisyen olan
Mehmet Horoz ve Atakan nvar'n yanna katp oluturmutu grubu. Ancak
bu zamanda yeni bir grup oluturmak hibir ey demek deildi. nemli olan
nasl bir albm yaplaca ve hangi arklarn syleneceiydi. 12 Eyll'n yol
294
at hasar, hemen hemen herkeste bir kaa yol am ve bu ka da o
unlukla gemie snma ile sonulanmt. 1982 ylnda, bir be on yl nce
sinin nostalj isini yapmaya karar vermiti Yeil Giresunlu. Bata Ajda Pek
kan'n arklar olmak zere, 70'lerin en nemli hitleri toplanm ve bu drt
lye syletilmiti. Giresunlu byk bir kesimin, bu arklara, ortal kasp
kavurduklar srada kulak vermediini ya da veremediini dnmekteydi.
Haklyd da. 70'lerin o ok kark, ok elektrikli gnlerinde, ou insan bra
kn popu, mziin herhangi bir trlsne kulak veremeyecek kadar megul
d ve herkes kendini tamamen "daha zgr, daha aydnlk bir yarn" iin m
cadele etmeye kaptrmt. Ama yapmcmz artlar gerei, bu sefer bu arkla
ra kulak verileceini dnmekteydi ve aynen de dnd gibi oldu. Ye
liz'in "Bu Ne Dnya Kardeim"i ve Ajda Pekkan'n hemen hemen her arks,
bilene - bilmeyene ila gibi gelmiti. Adalet Aaolu'nun dedii gibi "intihar
etmeyeceksek iecek" ya da kendimizi arklara vuracaktk. Be Yl nce On
Yl Sonra, btn bu artlar nedeniyle bir pre-nostalji dnemini tek bana a
may baarmt. Grup durmak bilmeyecekti. ebgn Tansel , ileri nedeniyle
ayrlnca bile bir ey fark etmeyecek ve yeni ye Esma Erdem ile her ey daha
da hzlanacakt.
Be Yl nce On Yl Sonra ile ayn sralarda Kayahan da yeni bir albm ya
ynlar. Uzun bir sredir piyasay farkl yollar ile yoklayan bu Ankaral arkc,
Alpay'a nerdii, ancak Alpay'n "bu arklar sana daha ok yakyor, kendin
syle" dedii arklar "Canm Sklyor Canm" adl bir albmde toplamtr.
Kayahan, bu sefer grmezden gelinemeyecektir. Ama yine de, Kayahan'n um
duu, yllardr bekledii apta bir baar deildir bu; bunun iin de ok az va
kit kalmtr. Henz birbirinden habersiz ayr ayr ilerine devam eden Nilfer
ve Kayahan'n yollar, ayn firmann ats altndayken kolaylkla kesiecek ve
bu ibirlii her iki tarafa, umduundan fazlasn getirecektir.
"Sen Mutlu Ol" adl albm ile Eurovision yenilgisini bir para olsun
unutturmay baaran Ajda Pekkan, asl yeniden douunu 1982 ylnn Aus
tos aynda duyurur. Yurtdndan, son iki yl iinde yapt gibi gizlilik iinde
deil, aksine herkesi haberdar ederek dner. Sperstar', havaalannda bir ga
zeteci ordusu karlamtr ve hemen hemen btn gazeteciler, arkcnn
"ok deitiini, eskisine gre ok daha alakgnll olduunu" belirtir. Bir
uyumluluk, bir her denileni kabul etme huyu ile donanmtr arkc. "Artk
sosyetenin deil halkn malym" demektedir. Geri bu "Batl yzmz"n
arklar her zaman halk tarafndan kalplere baslmt ama, byle sylemesi
gereken bir zamanda ve konumdayd ite. Ajda Pekkan, ilk olarak, Beikta'n
ampiyonluk kutlamalar iin, nn Stadyumu'nda yaplan "len ve balo"ya
katlp, arklarn binlerce insana syler. Halkn karsna, halktan biri gibi,
bir pantolon bir gmlekle kmtr ve her arkdan sonra her an farkl bir se-

295
viye ya da tarafa kaymaya meyilli stad kalabal tarafndan dinmek bilmez al
klarla taltif edilmitir. Artk barlmtr. "Halk, Sperstar' barna bast"
balklar atlabilecektir. yle yaplr ve iin devam da Egemen Bostanc'nn
destei ile getirilir. Ajda Pekkan, halkn tapt ikili olan Zeki Alasya ve Metin
Akpnar'n arasna konacak ve "Byk Kabare" balayacaktr. Sonradan b
yk bir baar elde ederek kapal gie oynayacak bu gsterinin ilk gecesi 6
Austos gn Akhava'da yaplr. Be bine yakn seyirci vardr ve anszn
bastran yamura ramen kimse kprdamaz yerinden. Gsteri bitince, hemen
hemen herkes, grdklerinin slanmalarna dediini dnr. Ajda Pekkan
yeniden domutur. stelik herkesi tekrar artabilmitir. Mzik piyasam
zn k nedeniyle bizim taraflarda kendisini pek hissettirememi, ancak
korsan firmalarn yarm yamalak almalar nedeni ile kenarndan kesin
den takip edilebilmi "new wave" ve "punk" dalgas da, hi olmazsa grn
te sahnelere tanmtr. Kim Wildevari salar, tuhaf kesimli - vatkal - bel
den kemerli rengarenk elbiseleri ve izmeleri ile Ajda Pekkan, sanki Human
League , Thompson Twins ya da Depeche Mode sonras sahne alan bir arkc
gibidir. Yeni grntsn "snobize punk" olarak isimlendiren arkcmzn
repertuar ise birka lngilizce arkya ramen aynen eski bildiimiz gibidir.
Fikret ene, gnn popler arklarndan birka tanesine sz yazm ve bu
arklar arkcmzn eski arklar ile harmanlanarak repertuar oluturulmu
tur. Gsterinin kadrosunda Be Yl nce On Yl Sonra da yer almaktadr. Ajda
Pekkan arklar syleyerek nlenen grup, tuhaf bir durum ile kar karya
kalmtr. arkcnn yokluunda bu arklar sylerken pek de yadrganma
m olan grup, arklarn asl sahibi ile ayn sahneyi paylamaya baladnda
kendisini epeyce zor bir konumda bulmutur. Gsterinin ilk birka gnnde,
Ajda Pekkan' bile sollayacak miktarda alk alan Be Yl nce On Yl Sonra,
gnler getike, Ajda Pekkan'n ykselen performans ile arka plana dm
ve sonrasnda da durumu toparlayamamtr. Ajda Pekkan, "Byk Kaba
re"nin baarsn bir fotoroman ve bir yeni albmle de desteklemitir. arkc,
Ses'in ResimliRoman ilavesi iin, Cengiz Tnay'n ynettii " 24 Saatlik Ma
sal" adl bir fotoromanda yer almtr. "Sevdim Seni" ad verilen albm ise
aceleyle derlenip toparlanarak piyasaya verilmitir. "Sen Mutlu Ol" adl alb
mn hazrl srasnda albme giremeyip elde kalm arklar, Ajda Pek
kan'n ykselen grafii nedeniyle Yaar Plak tarafndan bir telala piyasaya ve
rilmek istenmi ve buna arkcnn kendisi itiraz etmitir. lki taraf arasnda
anlama salannca, bir albm doldurmaya yetmeyecek bu "artakalan" ark
larn zerine bir evvelki albmden bir iki ark eklenerek albm tamamlan
mtr. Normal artlarda asla yaplmayacak, yaplsa bile pek fazla satmayacak
olan bu albm, Ajda Pekkan'n yeniden gndemin en st sralarnda yer al
mas nedeni ile epeyce alc bulacaktr.

296
 Sonbaharn gelii ile birlikte, plak piyasamz yeniden hareketlenir. Bu hare
ketliliin iinde en dikkat eken iki isim, Yeliz ve Zerrin zer'dir. Epeydir ara
besk ile yakn temasa gemi bu iki isim, nihayet iin adn koymu ve bu tr
de albm de yapmtr. Zerrin zer, "Gelecek misin?" adl albmnde Bora
Ayanolu'nu Hakk Bulut ile harmanlam, iin dzenleme ksmn da byk
lde Hurit Yenign'e teslim etmitir. Yeliz ise bu konuda daha cesurdur.
Erol Sayan, Selami ahin, Abdullah Nail Bayu ve Suat Sayn arklarnn yer
ald "Kristal Kadeh" adl albm, Erol Sayan - Selami ahin ve Zafer Dilek
lsnn eline teslim edilmitir. Trk popunun kaybediyor grnd bu iki
isme bir de Nkhet Duru eklenmek zeredir. Henz ii bir albm yapma nok
tasna getirememi bu arkcmz, altna lbrahim Tatlses'i alp, "assolist" ola
rak Gar Gazinosu'nda programa balamtr. Dnya dnecek, artlar deiecek,
Nkhet Duru ve Zerrin zer krk dkkanna dnp, kayp zaman bir e
kilde telafi etmeyi becereceklerdir. Ama Yeliz bunu yapamayacak ve "Kristal
Kadeh" , ayn zamanda Yeliz'in Trk popu ile balarn sonsuza kadar kopart
m olacaktr. Ayn sralarda Sezen Aksu da nihayet beklenen "Firuze"li alb
mn karmtr. Sezen Aksu, kendince hala Trk popu kategorisi iinde yer
almaya devam etmekte ve Yeliz ya da Zerrin zer'in yaptn yapmay aklna
dahi getirmemektedir. Ancak mzik eletirmenleri hi de yle dnmemekte
ve arkcnn, adn yle koymasa bile, en az dierleri kadar arabeske buland
n sylemektedir: "Sezen Aksu'nun Trkiye'deki hafif mzie olumlu katk
larn bilerek Firuze'yi pikaba koyduumuzda, yine iyi yaptlar dinleyeceimizi
umuyorduk. Fakat 1 . yzde arabeskin egemen olduu, szde gl olmasna
karlk, bestede olduka zayf paralarla karlatk. Bu yzde dzenlemeler de
arabesk temas nde tutularak yaplm . . . 2. yzde ise zevkle dinlenen bir Se
zen var... " "Trk popu elden gidiyor" hassasiyeti iindeki eletirmenler haksz
deildir. arkc, "rtl arabesk" yapma yolunu semitir. Ama iin iin bek
lenen forml de budur. Atilla zdemirolu - Sezen Aksu - Aysel Grel'in "Fi
ruze" forml, btn kt eletirilere ramen Trk popunda bir dnm nok
tas olacaktr. Bu forml, Sezen Aksu - Onno Tun beraberlii ile iyice koyultu
lacak ve brakn 80'leri, "patlama" yllar olarak tabir edilecek btn 90'lar et
kisi altna alacaktr. lin bu noktasnda bir tek Sezen Aksu yetmeyecek ve ben
zerleri btn piyasay saracaktr. Neyin arabesk, neyin pop olduunun anla
lamayaca noktaya gelene kadar "Firuze" alayacak, bedel deyecek ve bekle
yecektir. Nil Burak'n "Bizim Diyar" , Sezer Gvenirgil'in "Mutluluun Bedeli"
ve Ali Kocatepe'nin "Geceler Saylmaz Yaanmadka" adl albmleri de, Sezen
Aksu kadar olmasa bile, gnn hakim renkleri ile donatlm olarak srlr
nmze. Byle yapmayanlar da vardr. Hardal'n "Nereden N ereye" , Cokun
Demir'in "Koca nar" ve Fikret Kzlok'un "Zaman Zaman" adl albmleri, en
mklpesent eletirmenin, dinleyicinin bile gnlne su serper. Belki pop anl

297
anl gnlerinden ok uzaklara dmtr ama tamamen de yok olmamtr.
Birileri, artlar ne olursa olsun, firmalar onlar neye zorlarsa zorlasn vazge
meyecek ve doru bildiinde srar edecektir.
Popun bayran dalgalandran bir baka ey de Eurovision elemeleridir.
nmzdeki yl Almanya'da yaplacak yarmaya katlmak isteyenler iin ba
vuru sresi 1 9 Kasm'da sona ermitir. Sonular aklanmam olmasna ra
men, piyasada , bu yarmaya bavuranlarn isimleri konuulur olmutur. Her
kesi artan ey, bugne kadar bu yarmadan uzak duran Bar Mano'nun
tam otuz beste ile bavurmu olmasdr. Bir baka iddial ekip de, glerini bir
letiren Nilfer ve Kayahan ikilisidir. Trk popunun en uzun ve en verimli i
birlii haline gelecek bu gbirliinin temeli Eurovision frsat bilinerek atl
mtr. Selami ahin, Be Yl nce On Yl Sonra, Cantekin, Engin Evin, etin
Alp, Suna Yldzolu, Nazan ncel, lbo ve Ersan Erdura da, Almanya yollarna
dmeye merak sarm dier isimlerdir.
Nkhet Duru, "her yemein ardndan Durodont" der; Aydn Buyar Sencan,
Cahil Kukul, Sedat Avdukolu ve kr Yksel'den kurulu Hardal'n TRT dene
timine gnderdii be parann drd "yaynlanr" damgasna deer bulunur;
Nilfer'in yeni fotoroman "Evcilik", Ses'in ilavesi Resiml i Roman'da yaynlanma
ya balar; Nkhet Duru, Melih Kibar ve idem Talu ikilis ile birlikte "Aksam
Ne Fark eder" adl albm yapar ve bu alma ikilinin Erol Evgin ile bozutuu
yolunda dedikodularn kmasna sebep olur ve yedi yldr birlikte alan Erol
Evgin ve Melih Kibar, birlikte fotoraf
ektirerek "ayrldlar" dedikodularn
tekzip ederken, Eurovision elemelerini
geip finale gelebilen isimler aklana
caktr. Ne Bar M.ano, ne de Nilfer -
Kayahan bu listenin iinde deildir.

Benzer: 90'/arda btn piyasay saracak olan

"Sezen Aksu benzer/eri"nin ilk rnei, erken
bir tarihte, 1 980'/erin hemen bamda ses verir.
Bu, Nazan nce/'dir. 23 Ekim 1 982 tarihli Ses
dergisinden: " . . . zmir ikinci minik seresini de
uurdu stanbul sema/arma doru. kinci sere
diyoruz, nk bize gre Sezen Aksu ile Nazan
ncel arasmda ai/acak benzerlikler var. 24
yamdaki arkcmn boyu, tipi, zmirli oluu,
beste ve szleri kendisinin oluturmas ister
istemez Sezen Aksu'yu antmyor. . . Ne
dersiniz, ikinci minik serenin kariyeri
birincisine benzeyecek mi acaba?. . " ki arkc
arasmda kurulan benzerlikler biraz zoraki gibi.
Ama yandaki fotoraf, Nazan nce/'in Sezen
Aksu'ya benzemeye alimadm
gstermekten de ok uzak.

298
Tekzip: Temmuz '82. Bu bir tekzip fotorafdr. Erol Evgin ve Melih Kibar ayrlmam meer.

Amerika'dan dnen Serpil Barlas, iinde, "New York New York" , "Evita" ve
"Rose" gibi arklarn Trke versiyonlarnn bulunduu bir albm yapacan
duyurur; hakknda alan bir dolu dava beraat ile sonulanan Selda, yeniden
kendini mzie verir ve amacn "evrensel mzik yapmak" olarak aklar; "an
neannesi Nedime Dobruca'nn vefat Ajda'nn gzyalarna boulmasna ve ka
ralar balamasna sebep" olur ve Hmeyra, "ne zaman plak yapacaksnz?" di
ye soran gazetetecileri, " 1 - 1 .5 milyon cepten harcayp kendi plam kendim
yapmam imkansz" diye cevaplarken llhan lrem , "Trkiye'de ilk pop - opera'y
gerekletireceini" aklayacaktr; "Bir insann doumundan , lmne kadar
tm yaamn ieren" bir eser hazrladn sylemektedir. llhan !rem, Hardal,
Cokun Demir ve Fikret Kzlok'u yalnz brakmamtr.

Yenik Dyor Her ey Zamana

ark gnderdikleri sylenen Bar Mano ve Nilfer - Kayahan gibi byk

isimlerin yer almad Eurovision finali ile ilgili dedikodular, yeni ylda da kal
d yerden devam eder. Finalde sekiz ark yaracaktr: "Atlantis" (Be Yl
nce On Yl Sonra) , "Heyecan" (Ayegl Aldin) , "Dn Bana" (Cokun De
mir), "Opera" (etin Alp) , "Mzisyen" (Vedat Sakman ve Grup Dou), "Yaa
yamam" (Yusuf Eradam) , "Boazii" (Hakan Svac) ve "Heyamola" (Mavi Yol
cular) . Mavi Yolcular; Ali Kocatepe, Sezen Aksu ve Cokun Demir'den olu
maktadr ve zaten son derece melodik olan "Heyamola" , Sezen Aksu'nun varl
nedeniyle de bu yln favorisi olarak gsterilmeye balanmtr. Ama final
sonras aklanan sonular herkesi ok artr. Sekiz arknn yart finalde,

299
kt ve tatsz olduu konusunda hemen hemen herkesin hemfikir olduu
"Opera" birinci olmutur. Bura Uur ve Aysel Grel'in ortak almas olan bu
arkya, hi kimse bir ans tanmam ve elemelerde yer almasn bir tr "dene
me" ya da "fantezi" olarak kabul etmiti. Ama etin Alp, Be Yl nce On Yl
Sonra, Ayegl Aldin ve Mavi Yolcular gibi, hem arklar hem de sahne show
lar renkli isimleri geride brakp ipi gslemiti ite. Be Yl nce On Yl
Sonra ikinci, Ayegl Aldin ise nc olmutu. Aklanan sonularn akn
l atlatldktan sonra btn basn, bunun neden byle olduu konusunda fi
kir retmeye balad . En ok da, Mavi Yolcular'n birinci olmak bir yana, ne
den hi dereceye giremedii konusunda yazlp izilmekteydi: "Sezen Aksu, Ali
Kocatepe ve Cokun Demir'in bir aile toplantsnda bir araya gelen kiiden
fark yoktu. Tipler tek tek nemli olabilir ama birlikte uyum salayamyor
lard . . . " "Opera"nn bestecisi Bura Uur bile, "ben olsam oyumu Atlantis'e ve
rirdim" demektedir. llk defa herkes, sonlarda yer alaca imdiden belli bir ar
k ile Eurovision'a gittiimiz konusunda birlemitir. Kimse bu arkdan bir ey
beklememektedir. Ama yarma gn gelip, btn lkeler arklarn tek tek
syledikten sonra oylamaya geilince, "Opera"nn bana gelenler yine de her
kesi artr. Hi ama hi puan alamamtr bu ark. Bugne kadar bu yarma
da kaydadeer bir sonu alamam olsa da , en azndan be lkeden puan
toplayabilen Trkiye, bu sefer sfr puan ile sonuncu olmutur. "Opera" dan hi
umutlu olmayanlarn dahi ngrebildii bir sonu deildir bu.
Eurovision sonras yaynlanan bir albm ise, Trk popunun gelecei konu
sunda ok karamsar olan herkese yeniden umut alar. Yeni Trk'nn "Akde
niz Akdeniz" adl albmdr bu. Kendisini "pop mu arabesk mi?" gibi dar bir
kalba skm olarak gren herkes iin yeni bir yol demektir bu albm. "Bu
dayn Trks" adl ilk albmlerinden sonra, yollarn epeyce deitirmi ola
rak karmza kan bu grubun, hem dinleyicilere hem de mzik piyasamza
demek istedii udur: "Bir de byle bir yol vardr. . . " Albme "Akdeniz Akde
niz" adnn verilmesi tesadf deildir ve bu isim grubun vard bileimi lay
kyla anlatmaktadr. Btn bunlara ramen, trl alardan nemli ve Trk po
punu yenileyici bu albm, yaynland yl iinde son derece snrl bir ilgi g
recek ancak yllar sonra, bata "Telli Telli", "Maskeli Balo" ve "ember" olmak
zere epeyce hit ark karacaktr. Yeni Trk, bu albmle yalnzca kendi is
mini yaygnlatrmakla kalmayacak, sonradan Trk edebiyatnn en byk ya
zarlarndan biri haline gelecek olan Murathan Mungan'n da Trk popuna sz
yazar olarak bir giri yapmasna nayak olacaktr. Gelecek konusunda besle
nen umutlar bu albmle snrl kalmaz. llhan lrem'in epeydir sz edilen "Pen
cere, Kpr, Ve tesi" albmnn ilk halkas olan "Pencere" de yaynlanmtr
artk. Albmn hazrlklar srasnda basnda yer alan kimi haberlerde, bu al
bmden, "viyaklamadan mezara kadar" olan hayatmz anlatacak bir alma

300
 paralarda otantik havann yansra,
Akdeniz Akdeniz Akdeniz'in scakl ve hzn ne kadar
gzel ilenmi. Hele Murathan Mun
gan 'n yazd Trke szler! .. Yeni Tr
k, alnndan plmeyi hak ediyor. Bin
lerce kere bravo!"

Memleketin iinden getii kark hava,

bu albme ve iindeki arklara dikkat edil
mesini gletirir. Ama sonunda her ey
Yeni Trk'nn, 1983 ylnn bahar aylarn
olacana varacaktr. ok deil, bir iki yl
da yaynlanan ikinci albm "Akdeniz Akde
sonra, "Akdeniz Akdeniz" en ok satan al
niz", yalnzca dinleyicileri, mzisyen leri ve
bmlerden biri, "Telli Telli", Trk popunun
plak firmalarn deil, Trk popunun gelece
80'1i yllarnn en byk hiti haline gelecek
i ile ilgili olarak kayg tayan herkesi se
tir. Yeni Trk ve Murathan Mungan ibirli
vince boar. Bir umut belirmitir. Bu
i de burada kalmayacak, epeyce sayda
nun altn, en erken olarak mzik eletir
ark ile devam edecektir. Bu albmle, bu
menleri izer.
ibirlii konusunda en azndan u sylen
30 Mays 1983 tarihli Hey dergisinden :
mitir: "Bak ite yaklayor frtna . . . "
" . . . Akdeniz milletlerinin karakterlerine
uygun mzik yaparak deiik bir stil
deneyen Yeni Trk, pop / folk karm
ile kyor karmza. Yaptklar szl ve
enstrmantal btn paralarda incelik
ve zerafet var. Selim Atakan, Derya
Krolu, Murat Buket, Turul Bayrak,
Tuncer Tercan, Eal Kk, Zerrin Ata
kan 'n yer ald bu alma ne pla
satmak, ne de gze batmak iin. Gen
ler kafa kafaya vermiler, dpedz m
zik yapyorlar. Yunanl besteci M. Lo
izos'tan aldklar iki arkya Trke sz
yazmlar, iki aheser para karmlar
ortaya. "Telli Telli" ve "Maskeli Balo "
adlarn tayan ve buzuki ile beslenen

olarak sz edilmekte ve sanatnn ilk "pop - opera"mz yazdnn alt izil

mekteydi. Yaynlanacak almann , her zamanki llhan lrem albmlerinden
ok farkl olaca konusunda aa yukar herkes emindi. Yine de, " Pence
re"nin yaynlanmas ile birlikte herkes neye uradn arr. Drt ba ma
mur, eksiksiz gediksiz bir albmdr bu. Her biri kendi balarna ok salam
olan arklar, ayn zamanda birbirlerine eklenerek bir btn oluturmutur. 11-
han lrem yalnzca kendisine deil, hepimize yeni bir pencere amtr. Trk
popunun gelecei konusunda duyulan kayglar bir para olsun azalmtr. Lis
telerin tepesinde ise Yeni Trk ya da llhan lrem deil Ajda Pekkan vardr. ar
kc, "Sperstar '83" adl albm ile en st srada, "Thriller" ile btn dnya
listelerini olduu gibi, bizim listelerimizi de enlendiren Michael Jackson'n
301
hemen yannda durmaktadr. Son iki yl iinde, "Sen Mutlu Ol" ve "Sevdim Se
ni" adl albmleri ile her zamankinden baka bir yolu deneyen ve bizden ark
lar syleyen Ajda Pekkan, bu albm ile eski gnlere dnm ve Sperstar se
risinin ncsn yapmtr. Bu albmn kndan hemen sonra ise Yaar
Plak, geen yl bir tela iinde piyasaya verdii "Sevdim Seni" adl Ajda Pekkan
albmn, "B" yzn zenginletirerek yeniden piyasaya vermitir. arkc,
Balet'e gemek ve oradan yeni albmn yaynlamann yolunu amak iin Ya
ar Kekava'nn isteklerini kabul etmi ve albm yenileyecek arklar kaydet
mek iin stdyonun yolunu tutmutur. Yeni eklenen bu arklar altlarnda Sel
mi Andak ve Seluk Baar imzas olmasna ramen, olduka zayftr ve zaten
hem tuhaf hem de anssz bir balang yapan "Sevdim Seni" albmn mzi
kal anlamda kurtarmaya yetmemitir. Ama planlanmadan da yaplm olsa bu
albm, "deitirilmi ve zenginletirilmi" olarak tekrar piyasaya verilen ilk al
bmmz olur ve bu zellii ile Trk pop tarihindeki yerini alr. Albmlerin,
remix ya da yeni arklar eklenerek piyasaya srlmesinin yaygnlaaca 90'la
ra daha ok vardr ama, Yaar Plak, bilmeden bunun ncs olmutur.
Mays aynn son gnlerinde, Trk popu olduka nemli bir kayp verir. On
larca nemli arkya imza atm olan sz yazar idem Talu, henz 44 yan
dayken hayata veda eder. 1939 doumlu sanat, 30 Mays gn, ou sanat
arkadann hazr bulunduu bir trenle son yolculuuna uurlanr. Basnn
her kesimi tarafndan, ok sevilen idem Talu'nun lm zerine "arklar
szsz kald" ve benzeri balklar atlr. En nemli sz yazarlarndan birini
kaybetmitir Trk popu ve bu boluun telafisi de hi mmkn olmayacaktr.
idem Talu ile srekli olarak alm olan Melih Kibar, bu a kapatmak
iin llhan lrem ile bir ibirliine gitmeye alacak, ancak yeni ikili birka a
lmadan sonra iin devamn getiremeyecektir.
Yazn gelii ile birlikte tamamen durgunlam olan plak piyasas, sonbahar
da yaynlanan Bar Mano'nun, geen yl Eurovision finallerinde elenen ark
s "Kazma"nn da yer ald "Estafurullah Ne Haddimize ! . . " adl albm ile
bir para olsun hareketlenmitir. Bar Mano, master band epey nce Trk
ola'ya teslim etmi ve plan k tarihi taraflarca Temmuz ay olarak kararla
trlmtr. Ancak plak irketinin beklemeyi tercih etmesi nedeniyle "Estafu
rullah . . . " , birka aylk bir gecikme ile yaynlanabilmitir. Piyasadaki durgunluk
ve belirsizlik, Bar Mano gibi her zaman ok satm isimlere olan gveni bile
sarsmtr. Trkola, ancak Bar Mano'nun ok srarl olmas sonucu bu al
bm yaynlamay gze almtr. Albmn k ile birlikte Bar Mano, bu
durumu gazetecilere aklamaktan kanmamtr: "Aslnda bu plan k
Temmuz 1 983 olarak saptanmt . . . Aradan geen sre bizim aleyhimize alt.
Tam protestoyu ekmeye hazrlanyorduk ki plak piyasaya kt, rahatladk . . . "
Trk popunun en nemli be starndan biri olan Bar Mano'nun bile, an-

302
cak "protesto ekme" teh
didi ile albm yaynlaya
bildii bir zamandan ge
ilmektedir.
Bar Mano'nun pla
nn piyasaya verildii s

HUR SAPAN
ralarda, Nilfer'in de yeni
"Y... . COf""
bir plak hazrlamak zere tM ,..H

almalara balad ha
berleri duyulur. Bir sre
dir, arklarndan ok ak
yaam ile gndemde
olan, Rza Silahlpoda, Ye
il Giresunlu ve Mehmet
Kl k'ten sonra Onno
Tu n ile birlikte olduu
yazlp izilen Nilfer'in ,
bu sefer "arabeskten arn
m gerek pop mzik t
rnde bir L P " yapaca
syl enmektedir. Tam bu Belirsizlik: Bar Mano'nun "Estafurullah Ne Haddimize! . . "
adl albmn, sanatnn bal olduu Trkola firmas,
sralarda, Onno Tu n'un ancak "protesto" tehdidi ile yaynlamay gze alr. Aslnda
Nilfer'i brakt ve Se firma haksz deildir. Piyasa, artk "arabeskin hakimiyeti
altnda" bile deildir. Her ey daha zor ve daha karktr.
zen Aksu ile ak yaad
Oyun havalar, oryantal, disko. . . derken, herkes ne
sylen tileri yaylr. Nil yapacan armtr. Tek emin olunan, btn bunlarn
arasnda "Trk popu"na ok az yer ayrlddr.
fer, btn bu karkl
netletirmek iin, albm
almalarnn yapld stdyoda, lk Aker, Onno Tun ve Nino Varon'un
hazr bulunduu bir basn toplants dzenler ve albm ile snrl tutulmu
aklamalar yapar: "Nilfer olarak, bugne kadar bu tarzda bir plak yapma
dm. Plakta, Onno Tun'un iki, Kemal Snnetiolu ile Kayahan'n birer bes
tesi bulunuyor. Gerisi yabanc paralarn Trke uyarlamalar olacak. Bunlar
dan biri de "Fl;shdance" . tekiler henz saptanmad. Trke szleri lk
Aker yazacak. Plan ylbandan nce piyasaya kmas iin alyoruz . . . " Al
bmn prodktrln, Nilfer'in epeydir birlikte almad Nino Varon
yapmaktadr. Nino Varon'un da ilk aklna gelen, akbetinin ne olaca artk ta
mamen belirsiz olan pop mzik piyasasna, bir "kark" albm yaparak dal
mak olmutur. Bir zamandr ibirlii iinde olunan Kayahan ve birlikte yaa
nan Onno Tun'un besteleri zerine, btn dnyay saran disko mziinin en
nemli rneklerinin Trke versiyonlar eklenecek ve risk ya da belirsizlik

303
birka koldan hafifletilmeye allacaktr. Bu basn toplantsnda, Onno Tun
ile ilgili olarak, "i ilikisi" dnda bir aklama yaplmamtr. lin bu taraf,
her zamanki gibi, durmak bilmeyen " fslt"larla aklk kazanr: Evet, Onno
Tun Sezen Aksu ile birliktedir. Dedikodu kazan, "mili ml" da olsa kayna
maktadr: "Btn millet fuar iin lzmir'e gittiinde, lstanbul'da bir tek Sezen
Aksu kalmt. Sonra Gar Gazinosu'nda almaya balad. Burada sazlar On
no Tun ynetmi . . . lte aralarndaki ak, provalar srasnda balamm . . . "
ok deil, birka ay sonra bu birliktelik, pheye yer brakmayacak bir ekil
de dorulanacak, Sezen Aksu - Onno Tun ikilisi, bu ilikiyi, ok ses getirecek
arklara, ok popler albmlere aktarabileceklerdir. Hatta denilebilir ki, Trk
popunda, 90'l yllarda yaanacak patlamann en nemli nedenlerinden biri,
bu ikilinin birlikte yapt arklar ve albmler olacaktr.
Yl bitmek zereyken, gelecek yl Eurovision'a gnderilecek arknn seimi
iin almalar balar. "Drt basn, alt halk temsilcisi"nin de yer ald 25 ki
ilik Seici Kurul, yarmaya gnderilen 88 arknn tam 78 tanesini eler ve 1 0
arky finale brakr. Selmi Andak v e Seluk Baar ikier ark ile finale kal
mtr. Arif Serdengeti, Onno Tun, Selahattin lli, Seluk Sun, Semra ztan
ve Yusuf Eradam da, ilk onun iinde yer alabilmi dier isimlerdir. Bu on ar
ky, yarma bavurusu yapld srada zaten birileri seslendirmitir ama bu
nihai bir seim deildir ve TRT de, bu arklar seslendirmek iin bestecilere
isim nerebilmektedir. llk on arkdan tam n seslendiren Sezen Aksu, ay
n arklar finalde de seslendirmesi iin TRT tarafndan arklarn bestecileri
ne nerilmitir. TRT, Nkhet Ruacan'n seslendirdii "Hayallerin Inda" ad
l ark iin Ajda Pekkan', Neco'nun tek bana seslendirdii "Tvbeliyim"
adl ark iin de Nkhet Duru - Neco ikilisini semitir. Ancak, birka yl n
ceki enkaz zor temizleyebilmi olan Ajda Pekkan, "ben daha nce Trkiye'yi
temsil ettim ve hakkm kullandm, imdi sra dier arkadalarmda" diyerek
grevi kabul etmemi ve bu iten syrlmay becermitir. Nkhet Duru'nun,
grevi reddettiinde gsterdii gereke daha aktr. "Bu tme arkna yeni
den dahil olmak istemiyorum" demektedir sanat. "Bu tme ark"na bile
isteye dahil olan ama bugne kadar kaydadeer bir sonu almay da baara
mayan Sezen Aksu iin, bu sefer her ey bambaka olacak gibi gzkmekte
dir. Seslendirdii her ark da ( " 1945 " , "Merhaba Umut" ve "Halay") favo
riler arasnda gsterilmektedir.
Egemen Bostanc, Harbiye'de, Gnay adn verdii gece kulbn, Ajda
Pekkan, Emel Sayn ve Sezen Aksu'nun da aralarnda olduu geni bir davetli
grubunun eliinde aar; enay, "Almanya'da yaplan Grand - Prix yarmas
na, punk - rock tarznda bir arkyla katlacan" aklar; Yaprak Alkan, "ad
n deitirir Banu Alkan olduktan sonra, film bana bir milyondan az verene
kesinlikle film yapmam" demeye balar; Uur Dndar, TRT'de yapt ii "ar

304
kovanna omak sokmak"
olarak grdn syler;
"halk mzii dnyasnn
gen trkcs Mustafa
Canan, lbrahin Tatlses'i,
Oy Emine adl trky
kendisinden al n a k l a "
sular; m emlekette tan
'""" ,..,.. ...,...-, -o _, 41->oowo ot>N
bt>lo "' ;O !><> ;;., i/lfJ".'1"'' ,.... ,,,,...
.....,.. ,,,'.. 1>'_.,......,., b<. _, .;.,,.,.,
'""".,... .,
. . "'"" -. ' Y

anlam ile bir video kaset rd-:':?.1;,.,.:';.w

'" _..__ -Nlc> """'!' -
-" iW> ,....-,. u"""' ""'M- ""
-.d'* """' 1

patlamas yaanr ve "her *" 9""' -o --ou !<>r&""O'; t .,...,

,,... s...... _ 5Nv """"' - -- r..-..,., ,,.,,..
- 1'H-d 11'. iM' -lo ......rt Il'!< l<<"'1o<M
'"""_. "' ,
. u .aa. ,...-,
.
, r<e t
isteyen fir m a , dardan "" '"' - - :>-t: .......,. c =- "<
lf....'-
.., fo.I'--- - o...e ...tr "' ;o.,_.,_ ., -...
$<- "->!\. '>' "" ' O' A
>u< er "'!:'"!"=:-.!':.: 4"':"'"
getirdii bir band hibir w P" l><m<h

telif demeden oaltp"

d a t r ve Tu rgu t A k
yz'n Stardus t Gazino
su'nda "uvertr olarak ya
amn srdren Seda Sa
ya n " , Tu rgu t Aky z ' n
lmnden sonra basnn
gzdesi olur ve "sesimle,
fiziimle zirveye gelecek,
Punk rock: Ajda Pekkan'n "snobize punk"ndan hemen
-

skandallardan uzak kala- sonra, enay da, Almanya 'da yaplacak bir yarmaya "punk
can" derken, Sezen Ak - rock tarznda " bir ark ile katlacan aklam ve bunu
frsat bilerek "tuhaf bir klkla", o sralarda Ses dergisinde
su, Eurovision konusun fotoraf olarak alan gencecik Burhan een'in karsna
da bir malubiyet daha geip poz vermiti. Fotoraflardan anlald kadar ile
enay, "punk" denilen eyi "kark bir sa, gzlk, eldiven
yaayacak tr. S onralar, ve renklerden krmz" olarak anlam.
Trk p o p u n u n g e l m i
gemi en gzel arklarndan biri olarak kabul grecek " 1945" ile birinci ola
cana kesin gzyle baklan Sezen Aksu, yarma bavurusu srasnda kendisi
tarafndan seslendirilmi ama daha sonra, arknn bestecisi Seluk Baar tara
fndan Be Yl nce On Yl Sonra'ya layk grlm "Halay"n stne kmay
baaramayacaktr.
Nilfer, uzun bir aradan sonra, "lgnlklar" adl mzikal ile sahnelere d
ner; Nkhet Duru'nun 1975 ylnda Aydemir Akba ve Ahu Tuba ile barolle
rini paylat "Aykla Beni Hsn" adl film, sekiz yl sonra "Uyank ofr"
adyla yeniden piyasaya srlr; Akbank'n "Alkart" ile, yz akn maazada
"% 10 indirim ile alveri" yaplmaya devan edilir; "Orient Ekspress'in 1 00.
kutlama gecesi iin verilen baloda", Gloria Gaynor ve Kristine Haydar sahneye
kar; Sezen Aksu - Sinan zer ifti boanmalarna ramen ayn evde oturmay
srdrr ve basnn "Sezen Aksu usul modem boanma" balklarn atmas-

305
na yol aar ve "Trk Ornella's Hlya Avar, gznn zirvede olduunu" sy
lerken, yllardr mzik piyasasnda olmalarna ramen hak ettikleri yere bir
trl gelememi olan Mazhar Alanson ve Fuat Gner, zkan Uur'u da yanla
rna alarak kardklar "Ele Gne Kar Yapayalnz" albm ile resmen frtna
estirecek ve en tepeye kurulacaklardr. Bu albm, yalnzca Mazhar Fuat z
kan'a ans kaplarn amakla kalmayacak, tamamen bitti gzyle baklan Trk
popu iin de yeni bir umut kaps olacaktr.

gl sesi, Uur - Necati ikilisinin paro

l g n h klar dileri karmza drt drtlk bir mzikli
gsteri karyor. Nilfer'e gelince, eski
gcnden, eski sesinden hibir ey kay
betmemi. . . "

O gnden bugne deien de olmu de

zel yaamnda esen frt nalar nedeniyle
mzii bir kenara koymak zorunda kalan
Nilfer, 1983 ylnda, Haldun Dormen'in
ynettii "lgnlklar" adl mzikal ile, sah
nelere olduka aaal bir dn yapmt :
1 6 Nisan 1983 tarihli Ses dergisinden :
"Nilfer'in byk dn
. . . Zaten aslnda lgnlklar', Nilfer
gibi bir sper yetenei mzie dndr
mesi asndan bile kutlamak yeterli.
Fakat bunun yannda Huysuz Virjin'in
sper oyunu, Cokun Demir'in gerek
Franszca gerekse Trke paralardaki
temiz yorumu, Mine Kolda'n hem gze
hem kulaa hitap etmesi, Engin Evin'in
imeyen de. Mine Kolda, artk ne gze ne
de kulaa hitap edebiliyor. " l kili"den Necati
kayp, Uur (Ycel) ise en tepede. Cokun
Demir hala "teniz yorumu" ile anlmakta.
Nilfer ve Huysuz Virjin iin bir ey syle
meye bile gerek yok. Zirvedeler.
30 Nisan 1983 tarihli Ses dergisinden :
"Uzun yllar sahneye kmayan Nilfer,
lgnlklar mzikaliyle bir kulpte sahne
almaya balamt. Ama ruhsat olmad
iin kulbn kapatlmasndan sonra hay
li zntl gnler geirdi Nilfer. Sahne
yi ok zlemitim ama zlemimi gidere
meden yarm kald, galiba nazar dedi
diyen sanat, kulbn almasyla tekrar
programna balad. "

306
Sen Alama Daya namam

Yeni yla, TRT'nin yayn saatlerini uzatma karar ile girilir. TRT, artan talepleri
bu sefer kulak arkas edememi ve "son programla kapan haberleri arasna
bir mzik program" da koymutur. Pop mzik dknlerinin artk seyredebi
lecei dzenli bir program vardr. Bata Depeche Mode, Cure, Gazebo, Shakin
Stevens ve Michael ] ackson olmak zere her trden arkcnn seyredilebilmesi
artk bizde de mmkn olacaktr. Srenin az olmas ve TRT'nin ar denetim
mekanizmas nedeniyle, bata Boy George'lu Culture Club'n klipleri olmak
zere ou ey sansrlenip yaynland halde, TRT'nin bu karar, "pop mzik"
denilen kavramn artk unutulmaya yz tutmu olmas nedeniyle, eletirmen
ler tarafndan epeyce nemli bulunur. ou eletirmen, TRT'nin bu kararnn
bir balang olduunu sylemekte ve bu tr programlarn zamanla yaygnla
acana inanmaktadr. Aslnda hakldrlar da. Pop mzik, darda en aaal
dnemlerinden birini geirmektedir ve bu hareketin bizim buralara kadar gel
memesi, bizi de etkisi altna almamas imkansz gibidir. 6 Ocak tarihinde Trk
Parasn Koruma Kanunu'nda yaplan deiiklik de bu gelimeyi hzlandracak
gibi gzkmektedir. Geen yl 6 Kasm'da yaplan seimleri byk ounluk
salayarak kazanan ve 12 Eyll ynetimini sonlandrarak yeni hkmeti kuran
ANAP iktidar, Turgut zal ynetiminde, olduka "Avrupai" ve "serbest" dav
ranmakta , ok ey deitirecek kanun ve kararnameleri meclisten jet hzyla
karmaktadr. Trk Parasn Koruma Kanunu ile ilgili olarak yaplan deiiklik
de bunlardan biridir. Bu deiiklik ile birlikte, dviz konusunda serbestlik ha
ki m olacak, ithalat ve yurtdna para transferi konusunda byk bir ferahlk
yaanacaktr. Bu ferahlktan mzik piyasasnn da payn alaca belli gibidir.
Yalnzca bir trl getirelemeyen plaklar konusunda deil; mziin hem yapla
bilecei hem de dinlenebilecei her trl alet- edevat - enstrman konusunda
da ciddi bir zenginlik yaanacak gibi gzkmektedir. ithalat furyasnda, yalnz
ca eit eit sofra takmlar, cins cins peynirler deil, trl eitli mzik setle
ri, gitarlar, piyanolar, hatta daha da nemlisi, bilgisayarlar vitrinleri doldura
caktr.
Bu umutlarla yeni bir yla balayan piyasa, Erkin Koray'n "llla ki" adl alb
m ile al yapar. Bu pla, Erol Evgin'in "Erol Evgin '84" adl albm takip
eder. Bir baka "84" armal albm de Edip Akbayram'dan gelir: "Edip Akbay
ram - 1984". Yln hemen balarnda piyasaya srlen bu son iki albm, belli
ki geen yl tamamlanm ama "eski model" gzkmemek adna, klarn ye
ni yla ertelemilerdir. Aa yukar ayn sralarda piyasaya verilen bu plak
arasndan en ses getireni Edip Akbayram'nki olur. Plak sat tamamen durma
noktasna gelmi olmasna ramen, Edip Akbayram'n bu albm bir miktar
satlr. Eletirmenler de arkcy yere ge koyamamtr: " . . . hele ki klavyeli

307
 haftadan beri - eski de olsa- pop mzik
Balang programlarna nem vererek bu konuda
ileri bir adm att. Kendilerini hararetle
destekliyor ve bu admn arkasnn gel
mesini diliyoruz. . . Yeni yayn dnemin
de hayli verimli almalarn yapld
TRT'de, istenirse birok eyin dzelebi
leceini grdk. . . "

Gelimeler, hem Doan ener hem de

Trk popu zerine e n fazla kafa yormu,
dier eletirmenlerin beklentisinin bile ze
gelimesi iin elinden geleni ardna koyma
rinde olacaktr. Kimsenin aklna gelmeyen
m isimlerin banda gelen Doan ener,
olacak, Trk Parasn Koruma Kanunu gibi
TRT'nin, 1984 ylnn hemen bandan itiba
bir tabuyu yerle bir eden ANAP iktidar, bir
ren pop mziine bir para daha fazla yer
zaman sonra zel televizyonlarn alabil
vereceini aklamas zerine sevincini sak
mesi iin desteini esirgemeyecek ve nce
lamam ve Hey dergisindeki bayazsn bu
standart, ardndan da boydan boya mzik
konuya ayrmt :
yayn yapan kanallar devreye girecektir.
16 Ocak 1984 tarihli Hey dergisinden :
Her trl bayalk mbah grlerek yne
"TRT'de yeni bir adm: . . . Trkiye'nin tilen bu tr kanallar, yalnzca ilk kurulduk
hzla deien ekonomik lleri ierisin lar srada Trk popunun yol alabilmesine
de 45'/ik plaklarn lmesi, TRT'nin dene katkda bulunacaklar, sonrasnda ise, tam
tim kurullarnca Trk Pop Mzii'ne in tersine ayak ba olacaklardr.
dirilen darbe, kyden kente gle birlik
te arabesk mzik ve kltrnn yerle
mesi gibi olaylar, arkclar da, toplu
luklar da yok etti. . . Bir lkenin mzii
ne yn vermede en byk etken plak
endstrisidir. Onu ayakta tutan yardm
TRT' de ileri bit adm._
Mu.z:w c.w. "
c unsurlar da radyo, televizyon ve ba
tc<k> bort:kA. mUl.. vtr klti\
nUnvns:bt. ...n.dt.
sndr. Bunlar ister istemez birbirine da
.'Ok cs.. Bund.- e. o
yaldr. Plak retilecektir ki, radyo ve TV (<rc (' Ml.Uvtr.-. -
,llAll.ln fMku .;. ckd.
.....__ . K.. to.(Olo. . tdi
N rimwn huin.k ..;w b. y;>rt
ondan yararlansn, program yapsn;
....n ....,,.. ..., .....
& ....
arkc ve .topluluklar yetiecektir ki, ba
fllc.tn.. pl.lk O.,..,
.... ,... y.-dn; _.,. f. ,.q,.,.
t W' 1-dr. &P..w atl'f ....
sn onlardan sz etsin, kendine malze
toc'Z h:f dyM.. f'&ak Uff'fri:1
k.. r.ad,oo ... TV.-lm;..r... l'J'09
me karsn . . . Modern devirde bu yakla
- ...- : - W. <.V" ...- -
m, TV ekranlaryla oluyor. TRT, birka

sazlarn gvde gsterisi yapt gei blmnde, bir an alanlar Dostlar m

yoksa Pink Floyd mu diye sormadan edemiyoruz ... " Haldun Dormen ve Ege
men Bostanc'nn nikah ahidi olduu bir tren ile etin Akcan ile evlenen Ni
lfer de, geen yl kmas beklenen albmn, yine zel yaamndaki hareket
lilik nedeni ile bu yla brakmtr. Girilen yeni yl herkes bir dnm noktas
gibi gryor gibidir. Nilfer'in yeni albm de, " 1984" olarak isimlendirilmi
ve bu damgay yiyen nc (birka ay sonra, bu say, Alpay ile birlikte drde
ykselecektir) albm olmutur. "Be yerli beste, be de yabanc ark uyarla
mas"ndan oluan albmdeki ark szlerinin byk bir blm "iei bur
nunda koca" etin Akcan tarafndan yazlmtr. Bir sredir Eurovision yar-
308
malannda sren Nilfer - Kayahan ibirlii de, nihayet bu albm ile resmiyet
kazanmtr. arkc, bu albm iin Kayahan'n "Kar Taneleri" adl bestesini
semitir. Her iki taraf iin de olduka ansl bir balangtr bu. Bu ark, ba
langta, !rene Cara'nn dnya apndaki hiti "Flashdance . . . What a Feeling"in
Trke versiyonu olan "Varsa Syle"nin altnda kalp kendisini gsteremeye
cek ama sonra kefedilip kalplere baslacaktr.
Bu arada Eurovision finali de yaplmtr. Yarma Seluk Baar'n seimi ile,
finalde Be Yl nce On Yl Sonra'ya syletilen "Halay"n birincilii ile sonu
lanmtr. Neco tarafndan seslendirilen iki ark ise ikincilii ("Olmaz Olsun")
ve ncl ("O arky Henz Yazmadm") paylamtr. Kesin favori g
zyle baklan Sezen Aksu, bu yarmadan yine istediini elde edememitir.
" 1945" adl arky "prenses gibi giysiler iinde seslendiren Sezen Aksu'nun
performans, aranj mann karkl nedeniyle gme" gitmitir. Geen yl, "At
lantis" adl arklaryla, etin Alp'in karsnda tutunamayan Be Yl nce On
Yl Sonra ise bu yl eytann bacan krp istediini elde etmitir. Ancak ark
y finalde seslendirdikleri srada uyguladklar koreografi, halaydan ok sirtaki
ye benzetilecek ve bu iin bilir kiileri tarafndan eletiri yamuruna tutulacak
lardr: " . . . rnein ayaklan bititirerek, saa ve sola, taban ve burun ilikisi ku
rarak bir figr yaplmtr ki, bunun halayla uzaktan ve yakndan bir ilikisi
yoktur. Bu sirtakiden baka bir ey deildir. . . " Bu arada, finalde gruba balama
s ile elik eden ve arknn birinci olmasna ciddi bir katk salayan Arif Sa,
ok ksa bir sre sonra, yarmadan ekildiini ve grup ile yarmaya gitmeye
ceini aklar. Ama bizden olann, Batl bir formda sunulduu sk bir arkdr
"Halay". Sylenirken eksik ya da fazla yaplanlar arky etkilememitir. Yar
mada elde edilen sonu da fena olmaz. Grup, Lksemburg'daki yarmada, o
gne kadar alnan en iyi sonucu (37 puan ile on ikincilik) elde ederek dner
memlekete. zlediimiz, hasret kaldmz derece elbette bu deildir ama sfr
puan ile sonuncu olan "Opera" sonras yreimize bir para su serpilmitir.
Eurovision sonras, Mazhar Fuat zkan'n uzun bir sredir beklenen alb
m "Ele Gne Kar Yapayalnz" da nihayet piyasaya srlr. Grubun uzun
bir sredir zerinde alt bilinen ama "ticari" olmayabilecei kaygsyla
bekletilip durulan bu albm nihayet gn yz grebilmitir. Yllardr mzik
piyasasnda olan, epeyce emek harcam olmalarna ramen, karlm gre
meyip hep arka planda kalan Mazhar Fuat zkan'n talihi, nihayet bu plak ile
dnecektir. "Ele Gne Kar..." ile birlikte piyasaya srlen plaklar "saf'' pop
plaklar deildir. Hurit Yenign'n "Cafer Ortadirek" ve "Maniki Dnya " , Ak
baba lkilisi'nin "Gurbette" , Ferdi zbeen'in "Piyanist" , Feza Tok'un "Hayal
lerden Gereklere" adl plaklar, "Yerli Pop Mzik" listelerinde yer almalarna
ramen, hala arln iddetli bir ekilde srdren arabesk akmna daha faz
la meyletmektedir. Nazan oray pla "Dnyann Sekizinci Harikas"nn da

309
durumu aa yukar byledir ama, Ilhan lrem'in katklan ile dierlerinden
ayrlp bir adm ne kabilmektedir. Asl pop bayran dalgalandracak olan,
Mazhar Fuat zkan'dan birka ay sonra "Benim arklarm" adl albmn
yaynlayan Hmeyra'dr. Kendini sinema, tiyatro ve mzikal almalarna
vermi ve mzii tamamen arka plana itmi olan Hmeyra, yine adna layk
bir almayla kp gelmitir. 1984 ylnn ilk yarsnda yaynlanan "Ele Gne
Kar . . . " ve "Benim arklarm", yalnzca epey bir sredir yaynlanan en derli
toplu iki albm olmakla kalmaz, Trk popu iin de bir umut yakarlar. Bu
iki plak, zaman iinde daha da fazlasn yapacaktr. Her iki plak da, her geen
gn daha fazla sevilecek ve Trk popunun gelmi gemi en iyi albmleri ara
snda yerlerini alacaktr.
Trk popu adna bu olumlu gelimeler yaanrken, Hey dergisinde yaanan
nbet deiimi herkesi akna evirir. Doan ener, grevi Hulusi Tunca'ya
devretmitir. "Tam 7 14 haftadan beri durmayan kalem" Doan ener; "Allahas
marladk sevgili Hey okuyucusu, teekkrler yllarca esiz yardmlarn grd
m mesai arkadalarm. . . " diyerek grevini devretmitir. Aslnda bu haber ok
da artc deildir. Bizzat Doan ener'in yannda yetimi ve her zaman "Hey
okuru" olmakla vnen Hulusi Tunca da byk bir mzik adr ve derginin
onunla birlikte daha da st noktalara ulamas mmkn grnmektedir. Ama
Hulusi Tunca'nn ynetiminde kan ilk say, durumun byle olamayacan,
nk bu nbet deiiminin, ok daha temel bir seim, ok daha keskin bir yol
ayrm nedeniyle yaandn gsterir. Hey dergisi, Trk popuna deil, yabanc
popa yaslanan bir dergi olmay semitir. Dardaki gelimeler ve Trk popunun
artk para getirmemesi bu seimin nedenleridir. Hulusi Tunca ve ekibi, kapaa
Michael Jackson' oturtmu, bir nceki dnemi sfrlayarak "Say: l" diye ie en
batan balamtr. Hey'in kesintisiz olarak tam " 7 14 hafta" sren yayn macera
s artk baka trl yryecektir. Wham, Duran Duran, Madonna, Modern Tal
king, Paul Young, Sandra ve benzeri isimler ba kededir artk.
Sonbahara doru, Trk popunu derin bir ekilde etkileyecek bir albm daha
yaynlanr. Sezen Aksu'nun, Onno Tun ile birlikte, uzun bir sredir hazrlad
bilinen albmdr bu. arkcnn, "Firuze'nin pabucunu dama atacak" dedi
i bu albm, ii "Firuze"nin kald yerden alp, birka adm daha teye ta
maktadr. Arkasnda, memleketin gelmi gemi en yaratc mzisyenlerinden
biri olan Onno Tun olmasna ramen bu albm, aslnda "gayriresmi arabesk"
yapmann peindedir. Albme adn veren "Sen Alama", "Geri Dn" ve "T
keneceiz" adl arklar, askeri rejim sonras, bolluk vaadi ile ibana gelmi
iktidar yznden kafas karm herkesin hislerine tercman olmaktadr. B
tn memleketi saran belirsizlik ve kararszlk, Onno Tun - Sezen Aksu - Aysel
Grel tarafndan son derece usta, son derece ibilir bir ekilde arklara trans
fer edilmitir. Herkes, ihtiyac olan slogan artk nerede bulacan bilmektedir.

310
Bu albm piyasaya mthi bir forml sunmaktadr. Mzik dediiniz elbette
"alayarak, dertlenerek, ilenerek, yaknarak" yaplacaktr ama bu ii biraz da
ha "rtk " , biraz daha "gz karmadan" yapmak gerekmektedir. Piyasann bil
meden hep peinde olduu, hep arad formldr bu. Artk herkes bu yola
dmeyi boynunun borcu olarak grecektir. Trk popunun, nndeki en az
bir on yl, bu ekilde yryecei belli olmutur. O sralarda, en az Sezen Aksu
kadar byk bir star olan Nkhet Duru ise, muhtelif trlerin arasnda gidip
geldikten sonra, yeniden tamamen "pop" olan bir albm yapm ve "Her ey
Yeni" adyla yaynlamtr. Piyasay ok iyi tanyan yapmclardan Yeil Gire
sunlu'nun nderliinde hazrlanan bu albmde, albm adnn iaret etmeye a
lt "yeni" bir ey aslnda yoktur. Krk yldr bilinen yola saplmtr. Nkhet
Duru'ya yakaca dnlen yabanc arklar seilmi ve Trkeletirilmitir.
Albmn belki de tek yeni taraf, arkcnn, epeydir almad Mehmet Te
oman ile yeniden almaya balam olmasdr. Nkhet Duru'yu ok iyi tan
yan Mehmet Teoman, hemen hemen herkesin syleyebilecei arklar, farkl
szler yazarak, Nkhet Duru'ya zg klmaya alr. Yeil Giresunlu'nun elin
deki tek i bu deildir ama. Giresunlu, Nkhet Duru albmn bitirir bitir
mez, parlak bir projeye giriecektir. Yapmc, akll bir karar ile, Ajda Pekkan
arklar syleyerek nlenmi Be Yl nce On Yl Sonra grubu ile, arklarn
asl sahibini bir araya getirmi ve "Ajda Pekkan - Be Yl nce On Yl Sonra"
ad verilecek bir albmn hazrlna girimitir. Yl bitmek zereyken piyasa
ya srlen bu albm de, tpk Nkhet Duru'nun albm gibi tamamen yabanc
arklara yaslanmaktadr. Ajda Pekkan'n sesinde iyi duraca varsaylan Fran
szca ve talyanca arklarn arlkta olduu bu albm, ne yazk ki beklenen il
giyi gremeyecektir. TRT'nin de, zellikle televizyon programlar ile sk bir e
kilde destekledii bu albmden, hem Trk popunun, hem de Ajda Pekkan'n
kar hanesine yazlacak tek ey "O Benim Dnyam" adl ark olacaktr. Eletir
menlerin, albm piyasaya kar kmaz "uzun zamandr hasret kaldmz bir
canlln hakim olduu para bize kalrsa aylarca dillerde dolar" dedikleri "O
Benim Dnyam" , eletirmenleri hakl karmakla kalmayacak, onlarn beklen
tilerini bile aarak "aylarca deil yllarca" dillerde dolaacaktr. Ajda Pekkan,
"Bambaka Biri" ve "Uykusuz Her Gece"nin izinden giden bu sk dans arks
sayesinde bu albmn altnda kalmaktan kurtulacaktr. Be Yl nce On Yl
Sonra'y ise kurtaran herhangi bir ey olmayacaktr. Bu albm sonras inie ge
en grup, bir zaman sonra tamamen piyasadan ekilecektir.
Her zamanki gibi, geerli olann peinde olmayp, artlar ne olursa olsun
doru bildiinin peinden gitmeyi srarla srdren isimler de vardr. Bunlarn
banda gelen llhan !rem, yln bitmesine yakn, geen yl yaynlanan "Pence
re" adl albmnn devam olan "Kpr" ve "Ve tesi" adl albmlerinin a
lmalarn bitirmek zere olduunu ve bir terslik olmazsa, her iki albmn

311
de gelecek yl iinde piyasaya verileceini aklar. "Kpr" ubat, "Ve tesi"
ise Mays ay iinde "plaklarn vitrinlerini ssleyecek"tir. Sanat, "bylece,
1983 ylnda bir ocuun doumu ile balayan yk, 1985 ylnda Kpr ile
teki dnyada devam edecek, Ve tesi ile uzay boluunda son bulacak" de
mekte ve eklemektedir: "Kpr, teki dnyay anlatyor. Ama esas mesaj bu
dnyaya. Ksaca yaanan her eyin, yaanacak her eye kpr olduunu; gele
cekte iyi yaamak istiyorsak bu gnden dostluklarla, sevgilerle, gzel dn
celerle iyi ve doru kprler kurmalyz temasn iliyorum . . . " Albmlerle bir
likte, iki de kitap proj esi vardr. Nuri Kurtcebe'nin kaleminden kacak olan
bir izgi roman ve bizzat sanatnn kendisi tarafndan yazlan kitaplardr
bunlar. Hatta, Sinan etin ile yaplacak bir ibirlii ile, "Pink Floyd'un The
Wall ve Michael jackson'n Thriller'ine benzer ksa metrajl filmler yaplmas"
bile gndemdedir. llhan lrem, yalnzca piyasa artlarnn zorladnn ok d
nda iler yapmakla kalmyor, bunlar dinleyicisine sunarken de hi yaplma
m yapmaya alyordu.
Byk isimlerin artk ilgi gstermeyecei sylenen Eurovision'un ilk eleme
leri atlatan on arks aklandnda ise herkes arr. Bar Mano, Nkhet
Duru, Sezen Aksu, zdemir Erdoan ve "Ele Gne Kar . . . " adl albmleri ile
1984 ylnn en byk kn gerekletiren Mazhar Fuat zkan, yaracak
isimlerin arasndadr. "Eurovision '85" iin tam 89 ark bavurmu, "79 eser
elenerek, 1 0 eser yar finale" braklmtr. Nkhet Duru ve Neco ikilisi drt
ark ile final yolundadr. Sezen Aksu ve zdemir Erdoan ikilisi "Kk Bir
Ak Masal " , Mazhar Fuat zkan "Ak Oldum", Bar Mano "Dn Desem
Dner misin? " , Nil Burak "Gne Bir Kere Dodu" , Pnar Seyhun "Baklar" ve
Feza Tok "zlem" adl arklar seslendirecektir. Ocak ay iinde yaplacak bir
toplantda, ark says nce bee drlecek, be arkyla yaplacak final son
ras ise bizi Eurovision'da bu sefer kimin temsil edecei belli olacaktr.
Yl bitmek zereyken mzik piyasamz, Philips'in abalar sonucunda, epey
dir sz edilen "compact disk" formal ile tanr. Ka zamandr herkesin di
linde olan ve mzik ile ilgili olan - olmayan herkesin merak ettii bu format
nihayet piyasaya giri yapmtr. Philips, "compact disk player ad verilen al
clar 300 bin, disk'lerin kendisini ise 7.500 liraya sata" sunmutur. Ancak,
"alc zel olduu iin, bu plaklar yalnzca Philips bayilerinden elde edebil
mek" mmkndr. llk elde, parmakla saylacak eitte albm gelmitir ama,
herkesin ok merak ettii "gm parlaklndaki disk"ler ile n ihayet tanabil
me imkan da domutur.
"Bar - Lale Mano ifti, Doukan'a bir karde" getirir; "Gsteri Sanatlar
n Koruma Vakf (GSAV)" adl bir vakfn kuruluu iin btn sanatlar g
birliine gider; Harika Avc, "Meksika ihtilalleri misali, bir gecede anszn asso
list" olur; Zerrin zer, "bir pop arkcs olarak gzn at mzik dnyasn-

31 2

Compact disk
s Ekim 1984 tarihli Hey dergisinden :
"Mjde! Artk planz pikabnza ko
yarken eyvah tozunu silmeyi unuttum
diyerek hayflanmayacaksnz. Plak
dan aldnz uzunalan aman bir yere
arpp krmadan eve gtrebilsem diye
sk korumaya almayacaksnz. Plak d
nerken mziin en gzel yerinde, th
zel alc/an Diskalar, her trl hifi
sisteme monte edilebiliyor. . . Bilgisayar
ann konforunu ayamza getiren
kompakt disk sistemi tmyle dijital ve
alacak derecede kusursuz bir ses
kayna. Sistende, en dk frekans
tan en ykseine kadar tm sesler
master kaydn aynsdr. Kanal aynm
ve faz linearitesi son derece kusursuz
olan kompakt diskin sesi gerekten saf
ve mkemmel. . . Sistemde aynca ine
yerine lazer n kul/anlmakta. Bu yz
den, disk yzlerce yl alnsa bile ses
kalitesini korur. nk zel modlas
yon ve hata dzeltme sistemleri ses
sinyallerini uygun ekilde ileyerek izle
rin etkisini gidermekte . . .
"

ine ok eskimi, u czrtlara bak d
ncesiyle neeniz kamayacak. nk
artk disk plaklar geliyor. Dnyada b
yk bir gizlilik ierisinde 1978'den bu
yana srdrlen almalar sonunda
rnlerini verdi ve disk plaklar mziin
hizmetine girdi. imdi de Trkiye'ye
geldi ve piyasaya kt. Bu yeni tekno
lojinin merkezi ise Japonya ve lngilte
re . . . Disk plaklann al sreleri 45 60
dakika arasnda deiiyor. Plaklann
Yeni bir "ey" ile kar karyadr herkes.
Trk Parasn Koruma Kanunu'nda yaplan
deiiklik nedeni ile, btn dnya iin "ye
ni" olan bu gelime, her zamanki gibi yllar
sonra deil, neredeyse annda memlekete
gelebilmitir. Bundan sonras kolaydr. n
ce "compact - kompakt" konusu netleecek,
sonra, bu yeni formata "plak" deil "CD"
deme hususunda az birlii edilecek, arka
- sndan da plak format, geri dn olma
yacak bir ekilde terk edilecektir.

da, koyu bir arabeski olur" kar; "gen ve gzel idem Tun, Do - Re - Mi
programnda, Kim Wilde'n Love Blond arksn seslendirerek, arkclkta da
iddial olduunu" syler; llhan lrem, "Trkiye'de kpeyi ilk takan mzisyen
ben olacam, bu yenilik hareketimi e letirenler mutlaka kacaktr ama ben
korkmuyorum der" ve kpesini takarken; Nkhet Duru, Sezen Aksu ve Bar
Mano, Eurovision konusunda bir hayal krklna daha urayacaktr. Yaklak
olarak bir yldr herkesi, her eyi nlerine katp srkleyen Mazhar Fuat z
kan, Eurovision konusunda da kimseyi yanltmayacak ve "Niyet" rmuzu ile
katldklar bu yarmada ipi gsleyecektir.

Fahriye Abla

1985 ylna iki yeni albm ile girildi. Zerrin zer'in "Evcilik Oyunu" ve Atilla
zdemirolu'nun ayn adl film iin yapt mziklerden oluan "Fahriye Ab
la" albmleriydi bunlar. "Fahriye Abla" albm, Trk popu iin iki nedenle ol
duka nemlidir. Albm, "lkemizde film mziini piyasaya srme alkanl-
313
n glendirdii" iin, daha kt anda, eletirmenler nezdinde byk kabul
grmtr. Albmn, sonralar farkna varlacak en nemli zellii ise, yalnz
ca kaset olarak baslm, LP'sinin hi yaynlanmam olmasdr. Uzun bir sre
dir btn albmler, ban alm gitmi "kaset" formalnn yannda, satp sat
mayacana bakmakszn "LP" olarak da piyasaya srlmekteydi. arkclarn
byk bir ksm, LP'yi bir tr "prestij formal" gibi kabul etmekte ve bundan
hi vazgeneyecek gibi gzkmekteydiler. Ancak giderek ykselen bask mali
yetleri nedeniyle, firma sahiplerinin bu formal arkalarnda brakmak istedikle
ri de herkesin malumuydu. "Fahriye Abla" albmn yaynlayan art firmas,
film mziklerinin piyasaya srlmesi konusunda giritii nclk ile elde etti
i art puanlarn tamamn, albm yalnzca kaset olarak piyasaya srp
LP'nin lmn hzlandrd iin kaybetti. Kaybeden ya da kaybetmi sayl
mas gereken firmalardan bir bakas da Kent'tir. Kent, ilk plandan itibaren
kendisine bal olan Zerrin zer'in "arabesk deil, bundan sonra yalnzca ve
yalnzca pop syleyeceim" diyerek ayrlp Fono Mzik'e gemesi zerine, ar
kcnn izni olmakszn "Evcilik Oyunu" ad verilen albmn bir telala ha
zrlayp piyasaya vermitir. Bu, 1979 ylnda, Kervan'a gemek zere Kent'ten
ayrlan Sezen Aksu'nun bana gelenin aynsdr. Aradan geen be alt yl iin
de, bu konuda deien hibir ey olmamtr. Kent, arkcnn daha nce yapt
albmlerden setii arklarn zerine, bantlarda kalm, deneme niyeti ile
yaplp beenilmemi ve bu nedenle hibir albme dahil edilmesi dnlme
mi arklar da ekleyerek "Evcilik Oyunu"nu hazrlamtr. Zerrin zer, bu al
bm protesto etmek iin elinden geleni yapar. Basnn byk bir ksm "Zer
rin'i utandran arklar" balklar ile arkcnn protestosunu duyurmaya gay
ret eder: "Arabesk yaptm dnemlerde plaa almadm bir takm paralar
toplayp yeni bir kaset yapmlar. Bunlarn hepsi nc snf paralar, nk
onlar kullanmadm zamannda. Anlamamn Mays ayna kadar srmesini fr
sat bilen irket yetkilileri bu kaseti piyasaya kartmlar, elimden bir ey gel
mez . . . . " Zerrin zer, "elimden bir ey gelmez" demekte hakldr. O da , ou
arkc gibi, ie baladnda, nne uzatlan ar szlemeyi gle oynaya imza
lamtr ve bu szleme gerei Kent'in yapt "yasal" saylmaktadr. "Mebbet
hapis" anlamna gelen bu tr szlemelere imza atlmas nedeni ile, arkclarn
- yorumcularn smrlmesinin nn alma konusunda yllar yl hibir iler
leme kaydedilemeyecektir. arkcnn Kent'ten ayrlp getii Fona da, tam 1 7
yl sonra Zerrin zer'e ayn muameleyi yapacak v e arkcnn onayn almadan
"Ben" adl albm yaynlayacaktr.
lyi ya da kt, nlerine henz herhangi bir tr kontrat uzatlmam olan
rock gruplarmzn derdi ise bambakadr. Rock alannda faaliyet gsteren
gruplarmzn saysnda son birka yldr epeyce art olmu ve bu art, mzi
kal trde de bir eitlilie yol amtr. Ancak trleri ya da sertlik dereceleri ne

314
olursa olsun , Whisky, Devi!, Egzotik Band, Clips, Kramp, Typo ve benzeri
gruplarn sorunlar neredeyse ortaktr. Bata TRT ve plak firmalar olmak ze
re, hemen hemen herkes bu gruplara ilgi gstermemekte, onlardan uzak dur
maktadr. Gruplarn her biri, kendilerini gsterebilmek, mziklerini dinleyici
lere ulatrabilmek iin "dzenli organizasyonlarla, kaliteli aletlerle, akustii
iyi olan salonlarda rockseverlere seslenmek" istemektedir ama bu artlan onla
ra sunmaya niyetli kimse yoktur. Gruplarn zerinde uzlamaya varamadklar
en nemli mesele ise "Trke"dir. Bu gruplarn byk bir ksm, "rock dedii
nin ngilizce yaplmas gerektii" konusunda srarldr. Devil'in ban ektii
baz gruplar ise, Trke sylemeden yaygnlk kazanabilmenin mmkn olma
dnn farkna varmtr: "ncelikle rock mzii tamamen Trke icra edil
meli . Seyircinin bizi anlayabilmesi, beenmesi asndan bu ok nemli . . .
Rock, Macaristan'da, Yugoslavya'da da icra ediliyor. Hepsi kendi dillerinde sy
lyorlar da biz neden sylemeyelim?" Devil'in syledikleri dorudur. Ama i
Trke sylemeye karar vermekle bitmemektedir. Bundan sonra gelen adm
daha da zordur. nemli olan rock'u, bozmadan - bkmeden - yaymadan dz
gn bir Trke ile yapabilmektir. Ancak bunu, ksa vadede baarabilen kma
yacaktr. Rock, uzunca bir sre hep marjinal bir tr olarak grlecek ve ancak
90'larla birlikte (o da zerine ayak bast temel felsefenin epeyce uzana d
mek artyla) yaygnlk kazanabilecektir.
Bu yl Gteborg'da yaplacak Eurovision'a kimin gideceini belirleyecek olan
final 1 Mart tarihinde yaplr. Seici Kurul tarafndan ilk on arasna alnan Ban
Mano'nun bir sre nce yarmadan ekildiini aklamas herkesi artmt.
Sezen Aksu - zdemir Erdoan ikilisi ile birlikte yarmann favorilerinden biri
olarak grlen Ban Mano'nun ekilmesi ile birlikte herkes yeni bir favori
arayna girmi ve ounluk Mazhar Fuat zkan ad zerinde uzlamt. 1
Mart gecesi beklenen oldu. Mazhar Fuat zkan ls, ilk albmleri ile elde
ettikleri usuz bucaksz poplerlii, olduka sevimli ve hareketli bir ark olan
"Ak Oldum (Diday Diday Day)" ile desteklemeyi becermi ve birincilie ku
rulmutu. Nkhet Duru ve Neco ikilisi "Sev" ile ikinci, "sper mini etei ile
TRT denetimini" krd yazlan Nil Burak ise "Gne Bir Kere Dodu" ile
ncl elde etmiti. Mazhar Fuat zkan ls, yaplacak yarmada, bu
gne kadar elde edilebilen sonularn zerine kamayacak ve 36 puan topla
yarak 1 5 . olacakt. Ama Mazhar Fuat zkan, bir baka nemli ey yapmay be
cerir ve "Ak Oldum (l Fall ln Love) " , uzun bir aradan sonra yurtdnda bas
lan ilk plamz olur.
Geen yl "Her ey Yeni" adl albmn byk bir heves ile karmasna
karn yine umduunu bulamayan Nkhet Duru, Sezen Aksu'nun nderliin
deki rtl arabesk trnn her yan sarmas zerine, bu tr denemeye ka
rar vermitir. Duru, "Firuze"nin yaratcs Atilla zdemirolu'nun kapsn

315
alar ve almalara balar. zdemirolu - Duru beraberliinden, "Sevda" al
bm kmtr. Bu albm, hemen hemen herkesi artr. nk, Trk m
zii alannda sahne denemeleri yaptktan ksa bir sre sonra "benim asl t
rm hafif mzik" demi olan Nkhet Duru, boydan boya bir Trk mzii al
bm ile kmtr karmza. Belli ki bir nceki albmn baarszl, Du
ru'yu keskin bir karar vermeye sevketmitir. "Firuze"den hi de aa kalma
yan "Sevda" arksna ramen eletirilerin ard arkas kesilmeyince, Nkhet
Duru, kendisini savunmak zorunda kalr: "Bu , kendi kklerimizden yararla
narak ortaya karlm bir hafif mzik trdr. Ve bu tr, yllarca Bat Mzi
i okumu bir Nkhet Duru'ya ters dmeyecek bir hafif alaturkadr. . . " Ele
tirilerin younluu ve baarszlk korkusu, Nkhet Duru'yu " hafif alaturka"
gibi karl olmayan bir tr icat etmeye zorlamtr. Aslnda gerek udur;
"Bir Nefes Gibi" ve "Melankoli" gibi iki nemli albm ile ie girimi olan
Nkhet Duru, iin sonrasn gerektii gibi getirememi ve oradan oraya sav
rularak yapt albmlerle de, en sadk hayranlarnn bile kendisine duyduu
gveni zedelemitir. Her ey sonralar da bu minvalde srecektir. Her deneme
yeni bir baarszlk (ya da yetersiz bir baar) getirecek ve Nkhet Duru, ilk
iki albm kadar popler olacak yeni bir albme, 2000'lere gelindiinde bile
imza atamam olacaktr.
Yine de Nkhet Duru, albm yapabildii iin ansl saylmaktadr. En byk
isimler bile albm yapamamakta, bal olduklar firmalara bu isteklerini ilettik
lerinde "parasn koyun yapalm" cevabn almaktadrlar. ok az isim ya da fir
ma, btn artlarn olumsuzluuna ramen albm yapmaya devam etmektedir.
Bunlarn banda da "Sevda"y basan art firmas gelmektedir. Atilla zdemiro
lu'nun firmas, yalnzca Nkhet Duru ve Zlf Livaneli gibi popler isimlere al
bm yapmakla kalmaz, kimsenin adn duymad gen isimlere de bu ans ta
nr. Emel - Erdal ikilisi de bunlardan biridir. art, ikilinin "yle Bir Ak" adl ilk
albmlerini piyasaya vermekten ekinmemitir. Ancak cesaret ille de baar de
mek deildir. Emel ve Erdal'n bu albm, beklenen baary getirmeyecek, by
lelikle "Trk popuna yeni isimler kazandrmak" gibi olduka idealist bir dn
ceden yola klarak gerekletirilen bu proje, hibir ie yaramadan raflara kal
drlacaktr. Yllarn Diskotr' de Grup arm'a ans vermitir. Adnan Ergil
ve Metin zlk adl iki genten oluan arm, "Gerekler" adm verdikleri
albmlerini, "bu lkede pop mzik adna bir ey yaplmyor diyenlere armaan
olsun" diye yapmlardr. Bu esiz albm de arada kaynayp gidecektir. Ancak
albme olan, Adnan Ergil ve Metin zlk'ye olmayacaktr. Her iki isim, yllar
sonra, besteleri ile sivrilecek ve ok nleneceklerdir. zdemir Erdoan "Bahar
arklar" , Erkin Koray " Ceylan" , Bar Ma11o "24 Ayar Mano" ve Edip Akbay
ram " 1985" adl albmlerini de ayn sralarda yaynlamay baarr. Aralarnda en
rahat olan zdemir Erdoan'dr. Erdoan, kendi firmas olan Hap ile yoluna

316
 "MZ//MIZDE YEN/ BiR /KIL/'
SUNAR

bite/
OILE BIRAK
frddl
/ LP ve KASETi P LAKI N IZDA f
Mozlk: ATTiLA ZDEMI ROGLU
OOQbm MElool PLAK
fll f M 6 8IQl. 6AJ6 ttanbul

Emel - Erdal: Trk popunun nemli isimlerinin bile albm yapamad bir dnemde ortaya kt
Emel ve Erdal ikilisi. Atilla zdemirolu'nun firmas art, ikilinin "yle Bir Ak" adl ilk albmn
1 985 ylnn Haziran aynda yaynlad. Albmn altnda Atilla zdemirolu gibi ok nemli bir
ismin imzas olmasna ve ikili TRT yapmclar tarafndan sk bir ekilde desteklendikleri iin her
frsatta televizyonda boy gstermelerine ramen umulan baary elde edemezler. Durma
noktasndaki Trk popunu harekete geirebilecek renk ve tlsmdan epey uzaktr bu ikili. Yine
de, Erdal deil ama Emel Trk popunda kalc olacaktr. Erdal ile yollarn ayrp tek bana
kalan Emel, 90'1arn bandaki patlamaya katkda bulunacak ve "Faka Bastn", patlama sonras
ortaya kan en byk hit arklardan biri olacaktr.

devam etmekte ve her trl deneme ya da almay da, kimseye mahkum ol

madan bu firmadan yaynlayabilmektedir. Edip Akbayram'n bal olduu Sem
bol ve Erkin Koray ile Bar Mano'nun bal olduu Emre de, muhtemelen bu
sanatnn olduka kemiklemi bir alc kitlesine sahip olduunun bilinciyle
yaynlamtr albmleri. Sahiden de yledir, bu sanatnn hayranlar, artlar
ne olursa olsun onlar yalnz brakmamakta ve yaynladklar her eyi satn al
maktadr. Bu yle bir ballktr ki, hibir zaman kesilmeyecek ve CD dnemin
de bile devam edecektir. 90'larla birlikte gelimeye balayacak disk piyasasnda
da en byk ii bu isim yapacaktr. Her trl ark ya da albmleri hzl bir
ekilde disklere aktarlacak, tkendike basklar yenilenecektir.
Olayl bir ekilde Kent'ten ayrlp Fono'ya geen ve "artk arabesk syleme
yeceim" diyen Zerrin zer, yl sonlarna doru, bu yeni firmadan "Krmz"
adl ilk albmn karr. Zerrin zer cephesinde mzikal anlamda deien
bir ey yoktur. arkc, verdii sze ramen pop deil arabesk yapmtr. Ancak
kendisinde fiziksel anlamda epeyce deiiklik vardr. Yllardr kilolar ile ba
nn dertte olduu bilinen arkc, uzun bir diyet sonras epeyce kilo kaybetmi
ve hayranlarnn karsna "ince" bir vcut ile kmtr. "Krmz" adl albm,
arklar ile deil, kapak fotoraflar ile Zerrin zer hayranlarnn ilgisini eker.
31 7
Ayn sralarda yeni albmn yaymlayan bir baka isim de, etin Akcan'dan
yeni boanm olan N ilfer'dir. lbrahim Tatlses'in herkesin diline yerlemi
arks "Mavi Mavi"yi de kapsayan "Bir Selam Yeter" adl albm, Nilfer'in en
iyi albmlerinden deildir ama hi olmazsa ("Mavi Mavi"ye ramen) pop bir
albmdr ve dinleyecek bir ey bulamayan pop tutkunlarma ila gibi gelmitir.
Her eye ramen, ila gibi gelecek bir albm de Fsun nal'n "Mzik Benim
Dnyam" adl albmdr. Tam yedi Selmi Andak bestesi bulunduran albm
"pop olsun da" diyen herkesin ilgisini eker.

tp biletlerini aldlar ve rkek admlarla

Stdyo 54 ieri szldler. . . One Night In Bang
kok alwordu 800 kiilik salonda. Ka
ranla daldlar. Gzleri siyaha alnca
mthi bir manzara ile karlatlar. Bir
futbol sahas . byklndeki pistte,
genler bomba gibi bir mziin eliin
de dansediyordu. Her eyiyle ama her
eyiyle filmlerdeki diskolara benziyordu
talya zerinden yaylan "Italo Disco" ak buras. Dans vard, mzik vard ve de
mnn (Tom Hooker, Den Harrow, Gazebo, lgnlk vard. Ama nce genlik vard
Ryan Paris, Martinelli, Radiorama . . . ) yeri Stdyo 54'de. "
g in letmesi ve bata Almanya (Modern
Sahiden byk bir mekand Stdyo 54.
Talking, C. C . Catch, Bad Boys Blue . . . ) ol
Ama yine de dans pisti, "bir futbol saha
mak zere, hemen hemen her Avrupa
s"nn ancak bete biri kadard. "Dans - m
memleketinin bu alanda kendi starlarn
zik - lgnlk" ls, muhabirin de ban
yaratarak bu akm desteklemesi zerine;
dndrm m u htemelen.
bizde de, eski usul kk ya da orta halli
(Modl, Hidromel, Rejin, 33 . . . ) diskotek
lerden vazgeilmeye ve daha devasa yer
ler almaya balanmt. Bu trde ilk a
lan mekan, Stdyo 54 oldu. Stdyo 54,
Etiler'in hemen giriindeki bir binann bod
rum katnda faaliyete balamt. Her gece
dolup boalmaya baladnda da, bu ala
na bakalar da el atm ve nce Mecidiye
ky'de (Levent Krca'nn Hodri Meydan
Kltr Merkezi'nin yerine) Airport, sonra
da Esentepe'de Discori u m almt.
18 Mart 1985 tarihli Hey dergisinden:

"Dans . . . Mzik. . . lgnlk. . .

Cumartesi sabah erkenden kalkt . . .
Btn gece gzne uyku girmemiti. . .

DANS ...
yle heyecanlyd ki . . . Okul arkadala
ryla birlikte yeni alan Stdyo 54 'e gi

MZK ..
deceklerdi. Saat tam 1 'de diskonun

.
nnde bulutular. imdiye kadar dis

CILGINLIK...
koya girmekten ekinmilerdi. nk
zellikle !stanbul'daki cfiskolann kt
bir hreti vard. Gieye 2 bin lira uza-

318
 Yl bitmek zereyken, Eurovision konusunda byk bir srpriz yaanr. Zih
ni Dercin, Yavuz zstn, Nvit Kodall, Ulvi Ycelen ve stemihan Kamilo
lu'dan oluan Eurovision Eleme Kurulu, gelecek yl Norve'e gitmek zere ba
vuran 84 bestenin tamamn elemi ve "bu bestelerden hibiri lkemizi Nor
ve'te temsil edemez" kararn vermitir. Kurulun bu karar herkesi akna e
virir. Tam 84 beste arasnda, kaydadeer be arknn bile olmamas kimse
ye mantkl gelmez. Dedikodularn , sylentilerin bini bir paradr artk .
"TRT'nin en yetkili az" Tunca Toskay "zamanmz var" derken, mzik piyasa
s, Norve'e gitmesi gereken isimler konusunda uzlamtr bile. ou insan,
Bar Mano ya da llhan lrem'in bizi temsil etmesi gerektiini sylemektedir.
Nilfer ve llhan lrem'in birlikte, Nino Varon nderliinde bir plak yapacak
lar sylenir; "Trkiye'nin en byk genlik diskotei Stdyo 54 lstanbul'da"
alr; Yeim, uzun bir aradan sonra mzik piyasasna dn karar aldn ve
Fono Mzik ile bir anlama imzaladn aklar; Sezen Aksu, "Firuze" ve "Sen
Alama"dan daha byk bir hit haline gelecek "Gitme" adl bir ark zerinde
altn duyurur; "Ergder Yolda'tan ayrldktan sonra sessizlie gmlen
Nur Yolda, katld Fethiye Festivali'nde, artk mzik dnyasnda tek bana
yryeceini" syler; Be Yl nce On Yl Sonra'nn yeni albm "Extra" hi
beenilmez ve eletirmenlerin "bu Extra para brakmaz" diye dalga gemeleri
ne sebep olurken llhan lrem, "iki yllk bir alma sonunda, bilgisayarlar eli
inde muhteem bir yapt" olan "Kpr"y karacaktr. "Senfonik - elektronik
- romantik - uzay mzii" "Kpr"y yaynlayan Trkola, bu albm karsn
da neye uradn aracak ve "Trk popuna serum geliyor" balkl ilanlar
vermekten kendini alamayacaktr.

Bir M jde Ver u Kalplere

Trk popu, yeni bir yla, iki nemli albmn rzgar ile girer. "Ele Gne Kar
. . . " adl ilk albmleri ile ortal birbirine katan Mazhar Fuat zkan, bir n
ceki yl yaynladklar "Peki Peki Anladk" adl ikinci albmleri ile de, ie kal
dklar yerden devam etmitir. "Peki Peki Anladk"n rzgar, 1986 ylnn ilk
yarsnda da iddetle eser. Mazhar Fuat zkan, Trk popunun piyasadan ta
mamen silindii bu gnlerde, llhan lrem ve Sezen Aksu ile birlikte, Trk po
punu ayakta tutmak iin bir eyler yapmaya abalayan az sayda isimden bir
tanesidir ve bu albmle de bunu baarm gzkmektedir. Ayn eyi llhan
lrem de yapmtr. Sanat, "Kpr" adl albmn nihayet piyasaya srer.
Trk popunda, her eyin ok iyi gittii dnemlerde dahi hibir irketin yayn
lamak istemeyecei kadar cesur ve yeniliki olan bu albm, btn risklere
ramen, Trk popunun ipinin ekilmek zere olduu gnlerde yaynlanabil
mitir. Bu albm, Trk popunun yalnzca bir zaman daha nefes almasn sa-

319
lamakla kalmayacak, 90'l yllarda gerekleecek patlamaya da zemin hazrla
yacaktr. llhan lrem'in cesur tavr, ou mzisyene, rnek alabilecei yeni bir
"rol" sunacaktr.
"Kpr"nn listelerde hzla ykselmesi ve yaratcsnn yeniden en popler
isimlerden biri haline gelmesi TRT dnda herkesi llhan lrem ile ilgilenmek
durumunda brakr. Yeni Eurovision maceras nedeni ile llhan lrem ile yolu ke
simek zorunda kalan TRT ise, bu konuda eski bildiini okumaya devam et
mektedir. Bir nceki yl, Norve'e gidecek arknn seimi iin dzenlenen ya
rmaya bavuran tam 84 bestenin tamamnn bizi temsil edecek seviyede ar
klar olmadna karar veren TRT, zamann hzla uup gitmesi nedeni ile pani
e kaplm ve bu arklarn arasndan bir seim yapmak zorunda kalmtr.
TRT'nin grevlendirdii jri, gerekli niteliklere sahip olmadn dnd
bu arklarn arasndan, g bela drt tanesini bir kenara ayrabilmitir. Klips
ve Onlar ( "Halley" ) , Seyyal Taner ("Dnya"), Nil Burak ve lbo ("Yaa Yaa" ) ve
Nilfer ( "Bu Film Bitmeli" ) , yarma jrisinin 84 ark iinden, kerhen ayra
bildii isimler olmutur. Trkiye finali, 15 Mart tarihinde, Ankara Ar Stdyo
su'nda yaplr. Yarmann favorisi, Seluk Baar ve Fikret ene'in ortak al
masn seslendiren Nilfer gibi gzkmektedir. Ama sonular herkesi yanltr.
Tam 16 kiiden oluan TRT jrisi, iki ark arasnda blnmtr. Jrinin yar
s, Melih Kibar ve llhan lrem'in arks olan "Halley"e, dier yars ise Olcayto
Ahmet Tusuz'un bestesi "Dnya"ya oy vermitir. TRT, bu zor durumun iin
den kabilmek iin acil bir tedbiri devreye sokar ve jri bakannn oyunun
iki oy saylmas gerektiini belirtir. Bakan "Halley"e oy vermitir. TRT, bir ka
rklktan kurtulduunu sanr ama, llhan lrem ile de kar karya gelir. llhan
lrem, son birka yldr, TRT Denetleme Kurulu ile ilgili olarak srdrlen m
cadelenin en nde gelen isimlerinden biridir ve sanatnn bu mcadelesine
TRT'nin verdii cevap, eski yasak kararlarnn zerine yenilerini ilave etmek
olmutur. Bu durum "Kpr" iin de deimemi ve bu ok nemli albm,
boydan boya "yaynlanmaz" damgas yemitir. "Halley"in birinci olmas, he
men hemen btn mzik piyasasnda TRT - llhan lrem ilikisinin yeni bir bo
yuta evrilecei beklentisini dourmutur. Ancak, llhan lrem'in bu kozu kulla
narak TRT'yi keye sktracan sananlar yanlr. Sanat, herkesin bu konu
da tetikte bekledii sralarda bar mesajnn dnyaya ulamas adna "Hal
ley"in Norve'e gidiini engellemeyeceini aklar. Ancak arknn N orve'e gi
debilmesi iin bir engeli daha ortadan kaldrmak gerekmektedir. Grubun kad
rosunda yer alan Seden Kutlubay (sonradan Grel) , zel nedenlerle yarmaya
gitmekten vazgetiini aklam ve Melih Kibar', ksa bir zaman ierisinde Se
vingl Bahadr ile eletirebilecei yeni bir "kz" bulma sorunu ile babaa b
rakmtr. Mzik piyasasnn iinden birini bulma konusunda yaplan deneme
ler bir sonu vermeyince Melih Kibar, daha nce birlikte reklam cngl ve ben-

320

Bar mesaj
3 Mays 1986 tarihli Hey dergisinden :
"ad bulduum TRT Denetleme Ku
rulu ve zgr sanat engelleyici kelime
yasaklar nedeni ile TRT'de bugn ege
men olan tutucu anlay sanat kiili
imle badatramadmdan, bu anlay
deiene kadar TRT ile btn balarm
kesmi bulunmaktaym.
te yandan bu kararmdan daha n
ceki bir oluumun uzants olarak, mzi
i Melih Kibar'a szleri bana ait olan
Hal/ey isimli arkmz, 1 986 Eurovision
ark yarmasnda Norve'te Trkiye'yi
temsil etmeye hak kazand. Benim TRT
ile olan ilikilerim ve Eurovision ark
yarmas baka baka konulardr.
Ancak TRT'nin bu iki konuyu birbiri
ne kartrarak lhan rem 'in katlar
yetimedi gibi bahanelerle, benim
Norve'e gitmemi engelleyici bir tavr
taknmasn yanl zincirine taklan ye
ni bir halka olarak grmekteyim. Bu
aamada bile Hal/ey'in szlerini ya
saklamak yasal hakkm olduu halde,
yalnzca Melih Kibar'/a olan dostluum
ve bar mesajmn, dnyaya ulama
s adna byle bir eylemde bulunma
yacam. . ."
TRT'nin, arknn sz yazarn Norve ka
filesine katmamak iin elli takla atmasna
ramen, lhan trem'in olgun tavr nedeni ile
i yarm kalmayacak ve "Halley'' Norve yo
lunu tutacaktr.

zeri kk denemeler yapt Candan Eretin'de karar klar. Seden Kutlubay'n

yeri Candan Eretin ile doldurulacaktr. Melih Kibar, bilmeden de olsa, 90'l
yllarn starlarndan olacak bir ismi semitir. Basnmzn "kuyrukluyldz" tef
rikalar ve "Halley, uur getir bize! " nidalar ile Norve'e yolcu ettii Klips ve
Onlar, memleketin ka zamandr bekledii bir sonucu elde edecektir. ark,
Mays aynda Bergen'de yaplan yarmada 53 puan alarak dokuzuncu olur. O
gne kadar elde edilen en iyi sonutur bu . Yllardr uruna perian olduumuz
bir yarmada, ilk defa ilk on arasna girmeyi becermiizdir. stelik bunu yap
may baaran da gen isimlerden oluan bir gruptur. Melih Kibar'n genlere
duyduu gven, nemli bir sonuca yol amtr.

321
 Yln ikinci yars, tam anlam ile bir albm patlamasn beraberinde getirir.
Sezen Aksu, "Firuze" ile girdii yeni izgisinin son halkas olan "Git"i, Mazhar
Fuat zkan, bildik soundlarn ufak tefek yeniliklerle devam ettiren "Vak The
Rock"u yaynlar. Bu iki albm hem yln geri kalan ksmna, hem de bir sonra
ki yla damga vuracaktr. Ama albm patlamasna yol aan yalnzca bu iki plak
deildir. alkan Edip Akbayram "Yeni Gelen Gne Trk" , Yeni Trk "G
nebakan", Nejat Yavaoullar "Bulutsuzluk zlemi", Cokun Demir "Kim O"
ve Gndoarken "Bir Yaz Daha Bitiyor" albmleri ile pop rzgarlarn glen
dirmeye balamtr. Piyasann "zgn" demeye gayret ettii protest mzik de,
zal iktidar ile birlikte esmeye balayan nispi zgrlk havas nedeniyle yk
selie gemitir. 1 2 Eyll iktidarnn ufalamak iin zel bir gayret harcad bu
mzik akm ve buna bal arkclar, esen yeni "liberal" hava ile yeniden ken
dilerinden sz ettirmeye balamtr. "afak Trks" ile Ahmet Kaya ve "Bek
le Beni" ile ada Trk, bir zamandr "Gne Topla Benim lin" adl albm
ile bu alan tamamen tekeline alm gzken Zlf Livaneli'yi yerinden etmeyi
becerir. Ahmet Kaya, Trke'yi yanl tonlamas ve kt ark sylemesine ra
men, ksa bir zaman sonra, epeyce geni bir kesimi peine takarak bu alandaki
Livaneli hakimiyetini tamamen sona erdirecekti. Ama yine de, memleketin her
kesinde nlayan Sezen Aksu'ydu. " Gitme"nin ok tutulaca konusunda Se
zen Aksu hakl kmtr. arkdaki "git - gitme - kal - kalma" kafa karkl,
adna da yansm ve nceleri "Gitme" olaca varsaylan arknn ad "Git"
olarak deitirilmitir. Sezen Aksu, yalnzca ok salam bir albm yapm ol
maya gvenmekle yetinmemi ve bu albmle birlikte Neslihan Yargc ile de
almaya balamtr. Sanat, bilerek ya da bilmeyerek, 90'l yllardaki pop
patlamasnn merkezine kurulacak olan "imaj " kavramnn da ncs olmu
tur. O gne kadar, yalnzca Ajda Pekkan'n kendi kiisel gayretleri ve Nkhet
Duru - Mehmet Teoman ibirlii ile pop mzik piyasasnda esiyor gibi gzken
imaj konusu, ilk defa Sezen Aksu'nun istek ve abalar ile bir resmiyet kazan
maktadr. Neslihan Yargc, kendisine tannan serbestlik havas iinde Sezen
Aksu'yu batan baa deitirmi, yenilemitir. Birbirleri ile elimeyen, aksine
birbirini destekleyen bu yeni imaj ve yeni arklar, yeni iktidarn, herkesin
nne srmeye alt "yeni bir hayat" kavramna da denk dmektedir.
zal iktidar, hepimize, bildiimiz eski yaam tarzlarn bir kenara brakmay,
dmanlklar unutup bu dnyann nimetlerine sarlmamz tlemekte, bu
nun iin de deimemizin ve hayatmzda yeni bir sayfa amamzn gerektiini
sylemektedir. Sezen Aksu, olduka erken bir saatte, bu tlenenlerin yeni
bir dalgaya dneceini ve herkesi nne katp srklemeye balayacan
grm ve bu deiimin ncs olmaya niyetlenmitir. Neslihan Yargc'nn
nclnde satenlere - kadifelere - dantellere bulanarak kmtr herkesin
karsna: "lte, model bu" demeye getirmektedir Sezen Aksu. Ksa bir zaman

322
 Yeni bir hayat: zal iktidarnn "yeni bir hayat"
nerisi, memleketin her katmanndan destek
buldu ve her alandan ortaya kan ncler
vastas ile herkesin yaamna sirayet etti. Trk
popunda da, nc roln Sezen Aksu stlendi.
Neslihan Yargc, Aksu'yu, her trl renkten -
ssten - kulaktan akta brakan topuzdan
arndrp siyahlara sarmakla balad ie. nc
arkc, ksa vadede, yz binlerce "Sezen Aksu
sal" kadnn her yan sarmasn salad. Uzun
vadede nelere yol at ise hala belirsiz.

ierisinde, bu mesaj herkese ular, sylenenleri herkes doru olarak zer.

90'l yllarn nasl geecei konusunda bir ipucu daha elde edilmitir.
Yln son aylarnda da, herkesi yarma heyecan kaplamtr. AKSAV ve
ART'nin, devlet destei ile dzenledii "Akdeniz Akdeniz Mzik Festivali" ,
turistik festivallerin bir yenisi gibi gzkt iin balangta kimsenin ilgisi
ni ekmemitir. Ancak TRT'nin yarmay yaynlamas ile birlikte dikkat ek
meye balayan bu festival , Trkiye'yi temsil eden Nilfer'in birinci olmasyla
birlikte herkesin konutuu bir konu haline gelir. Portekiz'den Fransa'ya , ltal
ya'dan Fas'a kadar tam on drt lkenin yart bu festivalde Nilfer, Kaya
han'n arks "Geceler" ile birinci olmutur. Trk popunun silkinmesine yol
aacak bu nemli sonuca, basn da gerekli destei vermekte gecikmez: "Son
yllarda besteleriyle byk k yapan Kayahan, dzenlemeleriyle sanatlar
peinden koturan Bura Uur ve yorumculuu asla tartlmayacak olan Ni-
lfer. . . Bu dev, kafa kafaya verince ortaya kan yapt da elbette dev olu-
yor. . . " 90'l yllar ile ilgili bir baka ipucu da bu yarmadan kmtr. Bir s-
redir utanga bir izgide yol almaya alan Nilfer ve Kayahan ibirliinin
zerindeki pheler, her iki taraf iin de bv yarma ile kalkmtr artk. Her
zamanki gibi Eurovision'da da hazrlklar balamtr. TRT, bir kere daha yn
tem deitirmi ve tam 1 1 besteciye arda bulunarak kendilerinden ark is
temitir. Atilla ereftu hari, geri kalan on besteci, "emir yksek yerden" di-
323
yerek arklarn hazrlam ve gndermitir: "Hayat Pencerenin Dnda" (Se
den Kutlubay ve Vedat Sakman), " Paydos" (Grup Denk), "Kelolan" (Rya
Ersavc, Arzu Ece ve Harun Kolak) , " Gneli Bir Resim iz Bana" (Kayahan
- Emel ve Erdal) , "Dnya Bar lin" (Fatih Erko) , "Gzel eyler Syle" (A
kn Nur Yengi ve Harun Kolak), "No Problem" (Mazhar Fuat zkan), "G
lmse Biraz" (Ahmet zhan) , "Bir Gn Bize yetmez" (Arzu Ece ve Cihan
Okan) ve "arkm Sevgi stne" (Seyyal Taner ve Grup LokomotiO. Bir nce
ki finalde "Dnya" ile birincilii kl pay karan Seyyal Taner ve Olcayto Ah
met Tusuz birinci olacaktr. Bu final ile birlikte, ilk defa bu kadar ok gen
insana frsat verilmitir. Seden Kutlubay, Arzu Ece, Akn Nur Yengi, Harun
Kolak ve Emel, kendilerine verilen bu ans iyi kullanacak ve iin bundan
sonrasnda da sz sahibi olacaktr.
Milliyet'in dzenledii "Liseleraras Mzik ve Halk Oyunlar Yarmas"nda,
Galatasaray Lisesi dalda birincilik elde eder; Kk Emrah, "Boynu Bkk
ler", Tdanya "Azap" ve Bergen "Aclarn Kadn" adl albmleri ile mzik pi
yasn allak bullak eder; TRT, at ikinci televizyon kanal iin dzenlenen t
rene, "Self Control" ile btn dnya listelerini sarsm olan Laura Branigan'
davet eder; dnyaca nl fast food zinciri McDonald's, Taksim'den balayarak
memleketi enlendirir; Hey'in yaz ileri mdr Hulusi Tunca ve Tlay Erde
mir, "Tarabya Sevillanas Restaurant'ta yaplan muhteem bir dnle dnya
evine" girer; ilk plandan itibaren Ali Kocatepe ile birlikte alm olan Gk
ben, yeni firmas Sembol'den "Yaz Gl" adl bir albm kartarak gnn ha
kim akm arabesk - fanteziye gz krpar ve "Mnih Trk Gc'nden Galatasa
ray'a transfer olan gurbeti Sava Ko, Trkiye'deki dedikodular yznden ca
nndan bezdiini" aklarken Trk popunda balam olan hareketlenme arta
rak srecektir. Bu hareketlenmeye, Ajda Pekkan da katlacak ve "Sperstar" se
risine kald yerden devam ederek "Sperstar '87"yi nmze srecektir.

ark daki Kt l k

Yeni yln hemen ilk gnnde, Cumhurbakan Kenan Evren'in "kzlarn ba

rtyle okullara giremeyeceklerini" aklamas, bu konudaki keskin ve uzla
maz tartmalarn yeni ylda da devam edeceini gsterir. Bu aklamadan tam
be gn sonra yaplan YK toplantsnda, trban yasann devam etmesi ka
rar alnr. !ki gn sonra da YK'e, bu yasa protesto eden elli bini akn telg
raf gnderilir. Bu konudaki "resmi tavr" ise 10 Ocak'ta kesin olarak belirlenir
ve devletin en ufak bir tavizde bulunmayaca belli olur. Cumhurbakan Ke
nan Evren'in de katld rektrler dzeyindeki toplantda " trban kesinlikle"
yasaklanmtr. Trban konusundaki sertleme, Trk popuna an Tiyatro
su'nun kayb olarak yansyacaktr. Tiyatro (ya da mzikhol) , 9 ubat gecesi,

324
Ferhan ensoy ve ekibi, "Muzr Mzikal" adl oyunlarn tam 76. kere sahne
ledikten hemen sonra, "elektrik konta"mn sebep olduu iddia edilen bir
yangn sonras yok olur. ensoy'un "Muzr Mzikal"i, her trl yaynn (ki
tap, dergi . . . ) , mstehcen ya da deil diye snflandrlmasna yasal dayanak
oluturan "Muzr Yasas" ile dalga gemektedir. ensoy'un oyun boyu yaptk
lar , syledikleri, toplumun kimi kesimlerince ho karlanmam ve bata
"dinci kesim"den olmak zere epeyce tepki toplamtr. Btn bu phelere

Birdenbire kendi kendine elektrik kon

an tamdan yanmadint biliyorum ben.
Daha nce de.zaten tehditler altyorduk.
ok sa/dm/ar oldu oyuna. Hem bizi hem
de tiyatroyu korumak adtna sk bir ko
ruma vard . . .
O akam 76, kez oynadk. Biz ktk ti
yatrodan. O saatte yemek yeriz biz. . . Ye
mek yerken bir taksi ofr geldi: Abi ti
28 Eyll 2002 tarihli Radikal Cumartesi yatronuz yamyor dedi. . . Hzla oraya git
ekinden: tik. Gittiimde yanmaktayd. !tfaiye gel
Ferhan ensoy, 1 5 yl sonra, o gece ve
mi, su sktyordu. 20 dakikada yand ti
sonrasn Yeim Kasap'a a nlatyor: yatro. Baya da byk bir yerdi. Yan
"Tarih 9 ubat 1 987. Muzr Mzikal'i oy mas zordu o kadar ksa zamanda. ste
nuyorduk. Bamdan beri ok elektrikli lik, drt tane de patlama duyuluyor yan
bir oyundu. zellikle dinci - gerici ke gm ncesinde. ahitler var. Elektrik kon
simden byk tepki grd. Ama ya/ntz ta bomba gibi patlamaz. Aklama ok
erken yapld zaten. Daha itfaiye ieri
bun/an anlatmtyordu. O zaman kan
girmeden, saym . vali elektrik konta
bir muzr yasas vard. Playboy dergisini
aklamasnt yapt... Elektrik alteri ka
poete sokan; bu mstehcen u ms
tehcen diyen bir yasayd. Bir sr eye paltyd. karken alteri indirmitik. al
deinen, bu muzr yasas ile biraz dalga terin indirilmesi demek, elektriin kolay
kolay bir yere sirayet etmemesinin sa
geen bir mzikaldi. Ama dinci kesim
lanmas demek. Evet olabilir, zayf bir ih
den ok tepki grd. Oyun srastnda da
timal de olsa kabllir, ama elektrik kon
dnem dnem oyuna gruplar halinde
tamdan kan yangmla koca bina 20 da
gelerek slogan attlar. Kavgalar kard
kikada kl olmaz .. . *
lar. Bundan tr bizim hakkmzda
mahkeme ald. Bu mahkeme de sr
mekteydi. 9 ubat 1 987 gecesi kukulu
ve ok seri bir biimde yand tiyatro.
Daha sonra da buna elektrik konta
denildi. ok da kurcalanmad bu konu
akas. Bence bu bir elektrik konta
deildi, bir sabotajd. Ama elimde bunu
kanttlayacak hibir ey yok. Sadece bir
his. Kimin kartttn bilmiyoruz, ortaya
kmad ki. Bizi korumakla ykml bir
grup polis vard. Ciddi bir koruma alttn
daydk. Bu ciddi koruma alttnda bu ka
dar kolay yanmas insanda phe uyan
dmyor tabii. Mutlaka oray birisi yakt.

325
ramen, inceleme ve soruturmalardan bir ey elde edilemeyip ilk ileri sr
len sebep olan "elektrik konta"nda srar edilecek ve Ferhan ensoy'un deyi
miyle tiyatro, "kukulu ve ok seri bir biimde" yandyla kalacaktr. Tiyat
ro'nun yok oluundan dolay en byk darbeyi Trk popu almtr. Ka za
mandr, Egemen Bostanc nderliinde hazrlanan eitli gsteri ve mzikal
lerle bu sahneden grcye kan Trk popu, buna benzer bir yere bir daha
hi sahip olamayacaktr.
Ksa bir zaman sonra, yine Eurovision konuulmaya balanr. Bir baka final
gelip atmtr. TRT'nin geen yl bir ar yapp beste smarlad Fatih Erko,
Kayahan , Mazhar Fuat zkan, Seluk Baar, Selahattin lli, Melih Kibar, Onno
Tun, Atilla zdemirolu, Selmi Andak ve Olcayto Ahmet Tusuz, 2 1 ubat ge
cesi yaplan finalde, epey bir zamandr hazrladklar ekiplerini sahneye srd
ler. TRT, bu yl bir deiiklik yapmaya karar vermi ve finalin canl yaplacan
aklamt. Her zamanki kaytlar - bantlar yerine, bu sefer btn ekipler, tpk
asl yarmada olduu gibi sahneye kp, arklarn canl olarak syleyecekler
di. yle de yapld. Epeyce gl ark, ok sayda da favori vard. Mazhar Fuat
zkan ve Kayahan'n isimleri favori listesinin banda yer almaktayd. Ama so
nular aklandnda beklentiler gereklemez ve geen yl birincilii kl pay
Klips ve Onlar'a kaptran Seyyal Taner - Olcayto Ahmet Tusuz ekibi, bu sefer
daha da gl rakipleri arkada brakp birinci olmay baarrlar. Ancak bu se
vinleri ok ksa srecek ve asl yarmada boy gsterip memlekete dndkle
rinde, belki de o birinci olduklar ana lanet edeceklerdir. Ekibin "arkm Sevgi
stne" adl arks sfr puanla sonuncu olmutur. Seyyal Taner de, bir baka
sfr eken arkc olan etin Alp gibi, birka yl bu sonu ile kavrulacak, an
cak 90'larda yaanacak olan genleme hareketinin bir kenarna tutunacak ve
"allanp pullanp" karmza kabilecektir.
Yarmann yapld sralarda, Seyyal Taner, "Leyla" adl son albm ile lis
telerdedir. Trkiye finali sonrasnda gelen birincilik sonucu, normalde pek faz
la i yapmam olan bu albm bir para hareketlenmi ve satmaya balamtr.
Ancak darda elde edilen vahim sonutan sonra albmn satlar tamamen
durur. Hi kimse, bu kadar duyarl olduumuz, milli mesele haline getirdii
miz bir yarmada elde edilen sfr puan grmezden gelememektedir. Ancak
ayn ey, geen yl yzmz bir para olsun gldrebilmi olan Klips ve On
lar'n da bana gelir. Grup, geen yl elde edilen dokuzunculuk sonras sk bir
almaya girmi ve bir albm hazrlamtr. Aslnda yalnzca o yarma iin de
rilip atlm bir grup olan Klips ve Onlar, grubu idare etmekte olan akl hoca
larnn tavsiyesi ile, elde ettikleri bu baary sata ve paraya dntrmeye ni
yetlenmitir. Ancak umulan gereklemez. Ksmen ok ge kalnm (baarnn
stnden bir yla yakn bir zaman gemitir), ksmen de kt bir albm yapl
m olmasndan dolay, Klips ve Onlar'n kendi adlarn tayan albmleri plak-

326
 raflarnda tozlanmak dnda bir ie yaramaz ve grup tamamen paydos eder.
Yllar sonra, ayn ey ebnem Paker'in de bana gelecektir. Gen arkc, "Din
le" ile elde ettii ncl, tamamen ayn nedenlerle (ge kalma ve yarma
parasnn civarndan hi geemeyecek kadar kt arklarla dolu bir albm
yapma) n ve baarya tahvil edemeyecektir.
Ama o sralarda, herkes Klips ve Onlar kadar anssz deildir. Piyasada bir
hareketlenme olmu ve albmler satmaya balamtr. Hareketlenmenin nede
ni, hem arabeskin yerini alm gzken "zgn mzik"e, hem de giderek yay
gnlam olan kaset formatna balanmaktadr. "zgn mzik" kavram ze
rinde, aslnda kimse mutabk deildir. Bu kavram, ok sk bir ekilde, kendile
rini bu kapsam dahilinde grmyor olanlarn "ne yani, biz zgn deil miyiz?"
eklindeki i tirazlarna yol aar. Ama bir anlam ifade ediyor olsun ya da olma
sn, geen zaman ile birlikte bu kavram bu ekliyle yerleecek ve kabaca "sos
yal ierik peinde koan arkclarn arabeski" olarak zetlenebilecek bir yapy
tanmlamak iin kullanlacaktr. Hareketin lideri hi phesiz Ahmet Kaya'dr.
"An Gelir" adl albm, kt an bir numaraya yerlemi ve hep orada kalm
tr. Tolga andar, Arif Kemal, Tark cal, Haluk zkan, Ferhat Tun, Zlf Li
vaneli ile kimilerinin ayn at altna sokmakta bir mahzur grmedii Ezginin
Gnl, Yeni Trk ve ada Trk'nn albmleri de "An Gelir"i takip
eden dier albmlerdir. 12 Eyll'n yasak ortamnn herkeste yaratt z
lem, bu tr albmler alnarak giderilmektedir. Bunun byle olacan da, her
kesten nce plak firmalar grm ve harekete gemitir. Ksa bir zaman ieri
sinde btn piyasay, Ahmet Kaya mukallidi onlarca isim saracaktr. Her bir
arksn, sahici bir acdan yola karak kuran ve syleyen Ahmet Kaya'nn ak
sine, taklitilerin tek amac bu rzgar arkalarna almaktr. Bu rzgar ok id
detli bir ekilde esmekteyken korkmayp, yoluna bildii gibi devam eden sa
nat da yok deildir. Bar Mano, Fikret Kzlok, Nilfer ve Ajda Pekkan by
le yapanlarn banda gelmektedir. Bar Mano, "Demesin Yal Boya" adl al
bm ile, zaten bir zamandr Ahmet Kaya ile baaba bir mcadele vermekte
dir. Bar Mano, popun bayran bir zaman sonra Nilfer'e teslim eder. Geen
yl, Kayahan'n arks "Geceler" ile uluslararas nitelii olan bir yarmada bi
rincilik elde etmi olan Nilfer, nihayet bu arknn yer ald albmn bitire
bilmitir. Albmn kapsam, nceleri hemen hemen herkesi artr. Nilfer -
Kayahan ibirliinin sonucunda hazrlanm bir albm bekleyenler tamamen
yanlmtr. Nilfer, albmn Kayahan ile atktan hemen sonra 60 ve 70'li
yllara dnmekte ve o yllarn havalarndan almaktadr. Kimi eletirmenler,
Nilfer'in yaptn "erken" bulur ve artlarn "bir nostalj i dalgas" iin henz
olumadn syler. Ancak, geen zaman, Nilfer ve arkasndaki ekibi hakl
karacaktr. Ajda Pekkan'dan Ayten Alpman'a, Adamo'dan Nino De Murcia'ya
kadar, btn klt gemi, Nilfer'in sesinden yeniden ortala yaylr ve bu al-

327
bm, rekor sayda sat rakamlarna ulaarak hem Nilfer'i hem de Trk popu
nu 90'l yllara ok daha salam bir ekilde tar. nce Be Yl nce On Yl
Sonra, ardndan da Nilfer'in Ajda Pekkan arklar ile ortal krp geirmesi
zerine btn gzler Ajda Pekkan'a dnmtr. Umulan ya da beklenen, Ajda
Pekkan'n kendi a_rklarn sahiplenecei ve bunlardan oluan bir albm yapa
cadr. Ancak Sperstar, byle yapmak yerine, Yeil Giresunlu'nun nderliin
de, bilinen ve risk tamad varsaylan en eski formln uygulayarak hazr
lar son albmn. Sanat, muhtelif kaynaklardan seilip Trke'ye uyarlan
m yabanc arklarla dolu bir albm yapm ve adn da "Sperstar '87'' koy
mutur. "Sperstar" serisinin drdnc albmdr bu. Bu albm, serinin di
er albmleri kadar olmasa da, yeterince i yapacaktr. Ajda Pekkan, kendi al
bm dnda, bir baka nedenle de gndemdedir. Fikret Kzlok ve Blent Or
tagil'in ortaklaa srdrdkleri ekirdek projesinin ilk resmi rn olan
"Pencere n iei"nde yer alan bir ark, btn basnn Ajda Pekkan' diline
dolamasna sebep olur. "arkdaki Maymun" adl bu almada, Fikret Kzlok
ifrata kaarak, kendisi gibi arkc olan biri ya da birilerini bir hakaret frtnas
na maruz brakmtr. Kzlok'un kendisi, bu arkda sz edilen kiinin Ajda
Pekkan olduu konusunda bir ey sylememitir ama arknn szleri, bunun
byle olduu konusunda kimsede phe brakmaz. Basn, Ajda Pekkan'n ve
Fikret Kzlok'un taraf olmak zere ikiye blnmtr. Bata Hey olmak ze
re, akl banda bir kesim ise bu konuda arabulucu bir tavr taknr ve tartma
y alevlendirmek yerine kllendirmeye urar: " . . . Albmn en ok konuulan
arks arkdaki Maymun'a gelince, biz pek yorum yapmayacaz, bu ark;
gs - gerdan sanatlarnn bir eletirisi bizce . . . " yle ya da byle, byme
sinde Erkan Our'un da katks olan "Pencere n iei", yersiz bir ihtiras ve
kskanlkla karalanm bir ark yznden kendi eliyle kendini glgelemitir.
Yln son gnlerine doru "Yorgun Demokrat" adl albmn yaynlayan Ah
met Kaya yine ban alr gider. Bu albm de, piyasaya kt hafta listelerin te
pesine oturur. Mazhar Fuat zkan'n "No Problem" , Alpay'n "Hayalimdeki
Resim", Fatih Erko'un "Yol Verin A Dostlar" , Doan Canku'nun "Kekeler"
ve zdemir Erdoan'n "ikinci Bahar" adl albmleri ile Ahmet Kaya'ya kar
srdrdkleri yar bir ie yaramaz . Bu arkclarn baaramadn, ksa bir za
man sonra llhan lrem baaracaktr. Sanat, "Pencere" ve "Kpr" den sonra,
l almasnn son halkas olan " . . . Ve tesi"ni yaynlam ve bir numaraya
oturmutur.
zal iktidarnn uygulad politikalar sonucu, her alanda olduu gibi, m
zik alannda da bir bolluk dnemi yaanr ve herkes evine kat kat mzik setleri
yar; Casiotone'nin SK-8 marka klavyeleri ile, "rock'tan vals'e kadar 10 PCM
otomatik ritm ile, evrenizde duyduunuz her sesi" kaydedip alabilir; kadn
lar, "Tampax ile ayn her gnn farksz" yaamaya balar; " tam yedi yldr l-

328
 Kat kat: zal iktidarnn uygulad
politikalar sonucu btn evler, bir dolu
eyin yannda, pein ya da taksitle,
garanti belgeli ya da belgesiz ama Evinizin
PIONEER.l
mutlaka ok katl ve siyah mzik setleri
ile dolmutu. Bu aletler, yanlarnda
be-on kaset, bir-iki plak (sonrasnda
birka CD) ile, dokunulmadan ylece
durup salon/an ssledi, ev sahiplerinin
gelen misafirlere kar yzlerini aartt.
var m ?
Dnyada nUzik.ten anlayan herkesin de()mez markas PIONEER. stn
6zolhkleriy1e X-Z2020'yi sunuyor.
denemeyen taksitler ve borlar
yznden elden kan/ana kadar, byk
X..ZZ020
DC-ll lZ "-'i S!:and<tt.M.y:r..,. Yp...':.k.s::r
ksmnn ilevi yalntzca bu oldu.
TX-1 llZL -:M' -_v, 10
PL.11 lZY'!l'ln.c:ri
CS.5953 ..
''.:u !10p:.1rior11At:'l"
es.As '.:.I. :.Jcb

kemizden uzakta olan Cem Kara-

llUDl!fet
11CAo .. S11AJ uRuu
PAZAlll.AMA l.4-
ca, dner dnmez ayann tozuy-
1 a stdyoya girer" ve " paray vere- ""
ae:J IU/\STA-'a
ne" sataca bir albm kaydetme-
....... ....
,:.,.i!_i' "
ye balar; llhan lrem'in "Uzaklar-
TA.'e!.
=:: ,..,
l*l n
da Biri Var" adl kitab yaynlanr ::;.
..._.. ....
GQl l.llJlVo\R >ll.e WI
" anta d a , b agaj d a , ev d e , k 1r d a ,
AMNl fll'fM .,.
t'::=
plajda . . . her yerde yaama zevki"
M..I MUEY AI'
;;;:- :....;:
daha rahat karlsn diye Pepsi, "'" '"'" """'

"metal kutularda" p iyasaya sunulur; Nilfer, "Geceler"in byk baars zeri

ne kendisine transfer teklifi yapan Tim'e nce geme karar alr, ancak sonra
dan vazgeip yoluna Yaar Plak ile devam eder ve mzik dnyasnn gen
gruplarndan Oya - Bora, "birbirlerine ak olduklarn" ilan eder, ancak "beyaz
gelinlii giymek hibir eyi zmlemedii iin" evlenmeyeceklerini syler
ken, btn bir yl, bir nceki yl kard "Git" albmnden arta kalanlar ile
idare etmi olan Sezen Aksu, "Sezen Aksu '88" ile kp gelecektir. Ama asl
srprizi Hmeyra yapar. Sanat, tiyatro ve mzikallerden artan zamann yeni
bir albm yapmak iin kullanm ve "Yllar Sonra"y hazrlamtr.

Yllar Sonra

Yeni bir yl, yeni bir Eurovision maceras ile balar. TRT, bu yl bizi temsil ede
cek arknn seimini, geen yl uygulad yntem ile yapacaktr. TRT, 17 bes
teci semi ve kendilerinden beste istemitir. Grevi kabul etmeyen yalnzca
Atilla zdemirolu olmutur. Kayahan, Grup Gndoarken, Mazhar Fuat z
kan, Aslgl Krcolu, Seluk Baar, Esin Engin, Selmi Andak, Ali Kocatepe,
Erol Sayan, Turhan Ykseler, Melih Kibar, llhan lrem, Bura Uur, Uur Baar,
Selahattin lli ve Grup Piramit ise, TRT'nin davetine icabet etmi ve arklarn
tamamlayarak teslim etmilerdir. arklarn byk bir ksm gen isimler tara-

329
fmdan seslendirilmektedir. Yarmadaki bu genleme hareketi, basn olduka
heyecanlandrm ve "Eurovision mealesi yakld" eklinde balklar atlmas
na sebep olmutur. 16 arknn yart final 13 ubat akam yaplr. Kayahan
ve nc Nesil ("Sokak Kedisi " ) , Grup Gndoarken ( "Resimler") , Mazhar
Fuat zkan ( "Sufi") , Sevingl Bahadr - Seden Kutlubay - Elif lnce ("Bulut
lar" ) , Arzu Ece - idem Tun ( "Zik Zak") , Grup Vizyon ( "Diskotek" ) , Grup
Era 88 - Adnan Ergil ("Fazla Vaktim Yok") , Aysun Kocatepe ("Bir Dolu Yaz"),
Cantekin ve Ksa Dalga Vokal Grubu ( "Kim" ) , Grup Denk ( " 1 2'den") , Grup
Efekt ("Camdan Bir Ev" ) , Ultraviole ("Yurtta Bar Dnyada Bar" ) , Zafer Ol
cay ( "Bar ve Sevgi Dolu " ) , Emel - Erdal ("Ak Yaamaya Deer") , Fatih Erko
("Bitmesin Bu Sonbahar") ve Grup Piramit ( "Sana Balanmtm") ayn gece
iinde arka arkaya sahneye karak Dublin'e gitmek iin sava verirler. Gen
isimlerin arl gerekten dikkat ekicidir. Ama daha nemli olan nokta ,
TRT'nin ark istenecek bestecileri seerken uygulad belirsiz metottur. TRT,
Eurovision tecrbesi fazla olan Selmi Andak ve Ali Kocatepe gibi isimlerin ya
nma Aslgl Krcolu ve Grup Piramit gibi, bu listede neden yer aldklarna
kimsenin bir anlam veremedii tecrbesiz isimler de eklemitir. Yllardr
TRT'nin ya da bu kuruma bal yapmclarn, kendilerine yakn olan isimleri
kayrdklarna dair dolaan sylentiler, bu yarma ile yeniden su yzne k
mtr. zellikle, Grup Piramit'in nde gelen ismi Levent oker'in, baz TRT
yapmclarna olan yaknl nedeniyle listede yer ald sylenmektedir. Ama
(sahiden varsa bile) bu tr torpiller de, yarmann genletirilmesi iin harca
nan abalar da boa gider ve yarmay olduka tecrbeli ve popler bir grup
olan Mazhar Fuat zkan kazanr. Grubun bu ikinci birinciliidir. 1 985 ylnda
Gteborg'da "Ak Oldum (Diday Diday Day)" ile 1 5 . olan grup , bu sefer de,
Dublin'de "Sufi" ile ansn deneyecek ancak yl nceki derecesinin zerine
kamayarak, bir baka 1 5 .lik ile yetinecektir. Ama bu grup, bugne kadar
kimsenin yapamad bir eyi yapar. Almanlarn en byk firmalarndan biri
olan ZYX, yarmada elde edilen sonucu umursamadan grup ile ilgilenecek ve
bu arkya zel olarak yaptrd mix'leri, bir 45'lik ve bir maxi single zerinde
btn Avrupa'da sata sunacaktr.
Bir Eurovision maceras daha bitirilmi ve gzler yeniden , albmlere ve al
bm satlarna dnmtr. Aslnda "plak" ya da "albm" szc rafa kalk
mtr bile. Zaten bir sredir, yabanc albmlerin kaset formatnda baslmas
konusunda da epeyce bir hareketlenme vardr. Bunun nedeni , plan yani
LP'nin artk miadn doldurmak zere olmasdr. Bir zamandr, albmlerin he
men hemen byk bir ksm yalnzca "kaset" olarak baslmakta, ok az sayda
albm iin hem kaset hem de LP baslmaktadr. yle olunca da, bata IM ol
mak zere, piyasadaki herkes, yaynlanan her yeni albmden "yeni kaset" ya
da "son kaset" olarak sz etmeye balamtr. Bu kavram olduka kalc olacak

330
ve 90'larn banda CD formatmn
gelip yerlemesi bile bu szc
ortadan kaldramayacaktr. lin
sat ksm ise herkesi pop konu
sunda yeniden umutlandrmaya
balar. Nilfer'in geen yl piyasa
ya kard "Geceler" albm ha
la satmaya devam etmektedir. Yl
lardr piyasada olan Nilfer'in en
baarl albm olmutur bu. Sat
milyon snrn am ve piyasa
daki herkese, eski parlak gnlere
dnldne dair umut vermitir.
Ajda Pekkan'n "Sperstar '87" ve
Sezen Aksu'nun "Git" adh albm
lerinin satlar da bu durumun
kalc olabilecei ynnde sinyal
ler vermektedir. Trk popu, geldi
i sf r noktasndan syrlp tr
manmaya almaktadr. Tam bu
sralarda, bu trmanma hareketi.ne
Kaset: Bask maliyetlerinin ykselmesi ve
Sezen Aksu'dan bir destek daha baslanlann da alet bulamamas nedeniyle giderek
gelir. "Sezen Aksu '88" adl albm yok olan LP format, yalmzca yerli deil, yabanc
albmleri de ar bir ekilde etkiledi. Ylda be on
kt hafta piyasay birbiri.ne kat albme kadar den yeni yabanc albm says, 80
m ve eski parlak gnlere kesin ortalanndan itibaren, kaset formatmn arltn
koymastyla yeniden hareketlenebilmiti.
dnn yakn olduunu gster
mitir. Bir baka star Nkhet Duru da yeni albmn yaynlar. " ek Halat
Gn lm" adl bu albmn en kaydadeer zellii, o gne kadar hep Yeni Tr
k ile alm olan Murathan Mungan'n szlerini. yazd "Bir Tek Sevgili" ad
l arky da kapsamasdr. Bir dnem Trk mziine doru bir kayma hareke
tine girimi olan Nkhet Duru, artk phe duyulmayacak bir ekilde yeniden
popun kollarna atlmtr. Arabeske kaym isimlerden birisi olan Zerrin zer
ise, ykselen pop dalgalarndan habersiz bir ekilde iine bildii gibi devam et
mektedir. arkcnn, yine ar arabesk izgideki "Dayanamyorum" albm,
Ajda Pekkan, Sezen Aksu, Nilfer ve Nkhet Duru gibi baa green isimlerin
pop albmler ile her yan birbirine kattklar bir srada yaynlanmtr. Rahmi
Saltuk'un (Kemal Burkay'n birka yl sonra Sezen Aksu'nun "Glmse"sine de
kaynaklk edecek iirinden adn alan) "Hadi Glmse" , Esin Afar'n "Ruhi
Su'ya Trk" ve zdemir Erdoan'n "zgn Caz Denemeleri" de ayn sralar
da piyasaya km dier nemli albmlerdir. Bir sredir Amerika'da olan ve

331
Arif Mardin'in destei ile "zgn Caz Denemeleri" projesi zerinde almala
rn srdren zdemir Erdoan, Arif Mardin'in albm yaynlama konusunda
isteksiz davranmas zerine yurda dnm ve albm burada piyasaya sr
mtr. Hmeyra da, uzun bir aradan sonra mzie dnmtr. Mzikal, sine
ma, tiyatro derken televizyona da el atm ve son gnlerde "Jale elale" adl
tiplemesi ile olduka popler bir hale gelmi olan sanat, uzun bir aradan son
ra "Yllar Sonra" adn verdii albmn yaynlar. Daha nce, adnn "Son Yl
lar" olaca duyurulmu olan bu albmn ismi, szlerini Selim lleri'nin yazd
"Yllar Sonra" adl ark nedeniyle deitirilmitir. Albm Sarp adl yeni bir
firma yaynlamtr ama, ksa bir sre sonra sanat ile yaplan rportaj lardan,
albmn tm giderlerinin Hmeyra tarafndan karland anlalr: "Bu yap
tn prodksiyonu tmyle bana ait. Ekonomik zorluklarn piyasay etkiledii
bir dnemde, bence kendi kasetimi finanse etmek en iyi kar yoldu. Gemisini
kurtaran kaptan derler ya ok doru . . . " Pop piyasasnda umutlar yeermitir
yeermesine ama henz en tepedeki be star kurtarmaya yetmitir bu. B
tn piyasay kaplamas ya da etkilemesi iin henz zamana ihtiya vardr.
Trk popunun eski parlak gnlerine dnmesi iin yalnzca mzik piyasas
deil, Kltr ve Turizm Bakanl da elinden geleni yapmaktadr. "Modern
zal" , bu alanda da "bir eyler yaplmas" iin gerekli emirleri vermitir. Ba
kanlk, Haziran aynda ( 14 18 Haziran) , Ankara'da, " l . Mzik Kongresi"ni
-

dzenler ve bu kongrenin iinde Trk popuna da sz hakk verir. Be gn s

ren kongreye, Trk popu adna, Selmi Andak, Bora Ayanolu , zdemir Erdo
an, Alpay, Cem Karaca ve MF'den Fuat ile zkan katlmlardr: "Be gn
sresince, yzn zerinde kongre yesi, konu balklar bakanlka nceden
belirlenmi ekliyle hazrladklar bildirilerini kongreye sunar ve sralar gel
dike onar dakikalk sreler ierisinde bu bildirilerini" okurlar. " Klasik Bat
Mzii ve senfonicilerin egemen olduu" kongreden, ne yazk ki "mzik ad
na" kaydadeer bir sonu kmaz. Bylelikle, "tarihimizin bu ilk mzik kong
resi" , yaplaca duyurulduu srada yaratt beklentilerin bir milimini olsun
karlayamadan sona erer. Kongreye katlanlar, "yzlerce temenni" ile yetin
mi, baka bir ey elde edememitir.
Kongre sonras, Bar Mano'nun "Sahibinden lhtiyatan" , llhan lrem'in
"Dnden Yarna", Erol Evgin'in "Erol Evgin '88", Tanju Okan'n "Kime Ne" , Ka
yahan'n "Benim arklarm" , Cem Karaca'nn "Tre" , Yeni Trk'nn "Yeilmi
ik" ve Mozaik'in " ok Alametler Belirdi" adl albmleri arka arkaya yaynlanr.
Hareketlenme sryor gibidir. Mzik piyasas, yalnzca popler ve tarz bilinen
isimlere deil, Mozaik gibi aykr isimlere de ans tanmaktadr artk. Hareket
lenmenin artarak sreceinin bir baka nemli iareti de Nilfer - Kayahan or
tak almas olan "Esmer Gnler" albm olur. "Geceler" albmnn baars
zerine, Nilfer'in bal olduu firma (Yaar Plak), bir nceki albmn baars-

332

Harcama: htiyacmz olup olmadna, dnyann en nl
deyip deyemeyeceimize
aldrmakszn, yalnz ama yalnzca satn DUNYA'da 'bl:!!..
Okul malzemeleri, formalar, antalar, icitaplar
almak ve para harcamak krizine 80'/erin
son birka ylnda tutulduk ve ancak
2000'1erdeki kriz aklmz bamza l.i'l\
toplamamz salad. Bunca zaman
iinde, evimiz, forma, anta, ithal mal

mutfak eyas ve binbir eit "hediyelik"
vr zvr ile doldu tat. Yabanc
markalara duyulan hasret bir ekilde
dinecek ama hepimize ok pahalya
patlayacakt.

n hi olmazsa tekrarlayacak bir

albmn yaplmas iin kesenin
azn amtr. Spervizrln
Kayahan'n, aranjrl n Bura
Uur ve lskender Payda'n yapt
bu a l b m " t a m 2 5 0 saat s ren
stdyo almas sonras" tamam
lanabilmitir. Ama btn bunlara deecektir. Yln son aylarnda yaynlanan bu
albm, asl yeni ylda ortal ateleyecek ve 90'lann hemen banda pop alann
da yaanacak patlamaya yol aan albml erden biri olacaktr.
llk Amerikan haval al veri merkezimiz olan Galleria Ataky'de alr; "ya
rarl ve deerli bir armaan olan sya dayankl frn kaplan Borcam" ile, her
kes eini dostunu sevindirir; "mzik sevgisine sevgi , cokusuna coku, duygu
larna duygu katmak isteyenler, portatif orkestra Yamaha'y Hrpa'dan cebe uy
gun taksitlerle" satn alabilir; Hey dergisinin, Yank Plak ile ortaklaa olarak
dzenledii "lnternational Star Aryoruz" yarmas Grup Ra'nn birincilii ile
sona erer; "renkli gzl , iyi kalpli ve ar gibi alkan Tolga Savac, podyumla
rn aranlan mankeni" olur; herkes durmakszn para harcamaya devam eder
ve bu istekleri karlamak iin "d nyann en nl markalar Dnya Genlik
Merkezi'nde bir araya" gelirken, Alpay, llhan lrem'den sonra "best of' yaynla
yan bir baka isim olacaktr. Yllardr bir albm hazrlad bilinen Ayegl Al
din de, nihayet "Ve Ayegl Aldin" adn verdii albm yaynlayacak ve
ykselen pop dalgalarna kendini kaptracaktr.

Kara Sevda Dedikleri Daha Ne O labilir ki

Trk popunda bir nceki yl grlen hareketlenme, dergilerin ve gazetelerin es

kisi gibi "yln arklar - arkclar" seimleri ve listeler yapmalarna sebep
olur. Arabeskin ar etkisi nedeni ile, bu tr anketler ya da listeler epeydir yapl-

333
 Yln arklar - arkclar: 90'1ar
yaklayor, Trk popu patlamak zere. . .
Nilfer ve Sezen Aksu'nun son
albmleri, btn beklentilerin zerinde
bir sat rakamna ulam ve "pop
satmaz" diyenleri utandrmtr. Bu
gelimeler nedeni ile, 1 988 bitip, 1 989'a
girildiinde, yllardr kimselerin
umursamad "yln arklar -
1. GRUP GNOoGARKEN liN iYi ERKEK ARKICI arkclar" listelerine yeniden
,... oy!

T>'-'
l \1H lf1,;f' J 1. ILHAN IREM bavurulmu, birinciler gururla ilan
: :
{31611 ootl

edilmiti. 15 ubat 1 989 tarihli Hey

mn'.\.lifi'i-ua dergisinden: "lte 88'in En Bykleri. . .
1. NILUFER
"

101 .,,

: t--
.........

iN IY1 $ARKI myor, yapmakta direnenlerin ya

1. ESMER GNLER

EN IYI VIDO
(n"f)
ynladklar sonular da kimseye
bir ey ifade etmiyordu. Ama Se
zen Aksu'nun Onno Tun, Nil
fer'in Kayahan destei ile yaptk
lar albmler, ka zamandr sat
11 .. . . ...
."""-"'.. ....... -'\(,.''
ldll 11 n.to ''''-" 1111..... rekorlarn kimselere kaptrma
' ' """' .. ' "".<>

yan "pop d" arkclar zirve

den ekip alnca, herkes Trk popuna yeniden gzlerini evirmek zorunda kal
mt. Sezen Aksu ve Nilfer'in albmleri, arabesk etkileri tayor olmasna ra
men, hem iki byk starn varl, hem de alt yapnn phe gtrmeyecek ka
dar Batl olmas nedeniyle Trk popu hanesine byk bir baar olarak kayde
dilmiti. Mzik piyasas, artk gelecein "pop" damgal olacan hayal meyal
grmeye balam ve btn hazrlklar buna gre yaplmaya balanmt. Bu ha
reketlenme nedeni ile, 1989 ylna girildiinde basn, geen y1ln en iyilerini
semek iin yeniden ie koyulmu ve her yayn organ, biraz da kendi rengine
ilikilerine bal olarak araf araf liste yaynlamaya balamt. Gemi yllar
da en gvenilir seimleri yapm olan Hey dergisi de, bu yayn organlarndan bi
riydi. Hey'in, epeydir sayfalarnn tamamn at Modern Talking, C. C. Catch,
Pet Shop Boys, Kylie Minogue ve benzerlerinden ban kaldrp yeniden Trk
popu ile ilgilenmesi herkesi sevindirmi, umutlarn glenmesine neden olmu
tu. Kadn arkclar dalnda Nilfer'in, arklar dalnda "Esmer Gnler"in birin
cilii, aa yukar her eit listenin tek ortak noktasyd. Nilfer, arka arkaya
yaynlad iki dev albm ile, 90'l y1llara en byk star olarak girmeyi garanti
lemiti bile. Erkek arkclar arasnda da artk ciddi bir yar kalmam gibiydi.
Baz dergilerin Bar Mano ya da Cem Karaca'dan yana yaptklar tercihler de
vard ama Hey'in okur oylar ile yapt seimlerde, bu daln birincisi ak ara ile
llhan lrem'di. Sanat, "Pencere, Kpr, Ve tesi ... " ile yaad radikal deii
mi, hayranlarna da yanstabilmi ve "ak arks sylemezse kar1smda bir din-

334
leyici bile bulamaz" diyenleri utandrmt. Bir baka srpriz sonu da yln
gruplar dalndayd. Birka yldr herkesi ve her eyi nne katp srklemekte
olan Mazhar Fuat zkan , herkesin gzne, her zaman en byk ve en popler
grup olarak gzkmekteydi. Bu grubu zorlayacak biri ksa bile, bunun Yeni
Trk olaca tahmin edilmekteydi. Yeni Trk, birka yl nce yaynlandn
da hak ettii ilgiyi grememi olan "Akdeniz Akdeniz" ile ortal datm ve
bu albmde yer alan "Telli Telli" adl ark, Trk popunun en byk hitlerinden
biri haline gelmiti. Ama Hey dergisinin okurlar, Grup Gndoarken'i birincili
e layk grmt. "Yaz Bulutlar" adl ikinci albmleri de barlara baslan
grup, listenin tepesindeydi. Yeni Trk ikinci, Mazhar Fuat zkan ncyd.
Mazhar Fuat zkan'n, btn gsterili Eurovision maceralarna ramen tepe
noktasn ap inie gemi olduklarn, herkes ilk olarak bu listeden rendi.
Hey'in "En lyi Video" dal ise en zayf blmlerdendi. MTV'nin nlenemez yk
selii nedeniyle, bir zamandr bizim arkclarmz da, arklarna, "ba - sonu -
kurgusu" olan klipler yapmaya niyetlenmi ve TRT yapmc ve ynetmenlerinin
destei ile ie balamlard. Bu konuda en istekli olanlardan biri Bar Man
o'ydu ve bu nedenle henz ok sayda rnn verilmedii bu alann listelerine
klibi ile girebilmiti. "Sufi" ile Mazhar Fuat zkan, "Bir Kz Daha" ile Aye
gl Aldin de, listenin dier isimleriydi. Ama, henz olduka zayf olan bu alan
da, ok ksa bir sre iinde yaanacak gelimeler herkesi akna evirecekti.
ok deil, birka yl sonra "En lyi Video" bal "En lyi Klip"e evrilecek ve lis
telere smayacak kadar ok klibimiz olacakt.
Yeni ve gen isimlerin ortaya k iin o kadar bile beklemek gerekmeyecek
tir. Ayegl Aldin, nihayet ilk albm "Ve Ayegl Aldin" ile listelere kurul
mutur bile. arkc, epeyce emek verildii belli olan bir albmle ortaya km
ve iin grsel yann da hi ihmal etmeden TRT ekranlarn mesken tutmutur.
Her zaman ok alml bir kadn olarak bilinen Ayegl Aldin, iin grsel taraf
na, o gne kadar kimsenin yapmad kadar kafay takm ve yalnzca arklar
ile yetinmeyerek, planl programl bir ekilde kendisine, "deriler ve zincirler"in
bol tutulduu yeni bir "imaj" belirlemitir. Ayegl Aldin, Sezen Aksu'nun, ya
nna Neslihan Yargc'y da alarak kapsn tklatt "imaj" kavramna, alak g
nll bir katkda bulunmutur. Ayegl Aldin'in arkasndan Yonca Evcimik ge
lecektir. an Tiyatrosu'na bal oyunculardan biri olan ve bata "Hababam Sn
f" olmak zere, bu tiyatroda sahnelenen her oyun ya da mzikalin alt kadro
sunda yer alan bu gen kz, ksa bir zaman sonra "bu lkenin kendi Madon
na'sna ihtiyac var" iar ile ortaya kacak ve nce yapmc ahin zer'e, sonra
da btn memlekete kendini kabul ettirmeye alacaktr.
Bir genleme hareketinin gelmekte olduunu, son iki yln Eurovision ele
meleri de gstermiti. Ancak phesi olan da vard ve bu pheleri de, 1989 y
lnn ilk aylarnda yaplan yeni elemeler sildi sprd . Bu yl Lozan'da yapla-

335
cak yarmaya gidebilmek iin tam 1 6 ekip aba harcayacakt ve bunlarn b
yk bir blmn de gen isimler oluturmaktayd: Grup Denk ( "Ak- Mem
nu" ) , Kayahan ("Ve Melankoli" ) , Mazhar Fuat zkan ( "Ad Naim"), Serap Al
tn - Gr Akad ("Hasret" ) , Jale - Seden Kutlubay - Gr Akad ( "Bir Fantastik
Ak" ) , Hazal Seluk ( "Bir Resimde Sen" ) , Arzu Ece - Sibel Tzn - Halil Kara
duman - Aydn Karabulut - Ozan Doulu - Ayhan Sayner ("Elifin Ald Beni" ) ,
Rya Ersavc - Cem Bezeyi - zlem Eybolu - Feyyaz Kuru - Okan Tolga
Mert ("Hep Sfr") , Emel - Erdal ("Pardon" ) , Fatih Erko ( "Bir Sevgi Ver Ba
na" ) , Grup Pan ("Bana Bana"), Rya Ersavc ve Arkadalar ( "aresi Yok Sen
sizliin" ) , Neco ("Fora Fora"), Fatih Erko ("Bir Nostalji Bu") , j ean Erpi - Ci
han Okan ("Hayr") , Fatih Erko ("yle Bakma") . Mazhar Fuat zkan ve Ka
yahan dnda, btn yarmaclar gen isimlerdi. lddiah ve tecrbeli bu iki
ekibin , ikisi birden umduunu bulamayarak, genler tarafndan saf d edildi
ler. "Ve Melankoli", Kayahan'n 90'l yllarn altn stne getirecek en gzel
arklarndan biri olmasna ramen ancak ikinci olabildi. Mazhar Fuat z
kan'n karlat durum ise olduka ktyd. Yanlarna Fahir Atakolu gibi
birini alm ve zal'n srtn dayad gndelik eilimleri olduu gibi alp ar
klarna tam olmalarna ramen, tam bir hezimete urayp ilk bee bile gire
mediler. Yarmann galibi, Timur Seluk'un bestesi "Bana Bana"y seslendiren
ve Hazal Seluk, Arzu Ece, Vedat Sakman ve Sarper Semiz'den oluan Grup
Pan'dr. Olduka hareketli bir arky, "Osmanl" havalar estirerek seslendiren
Grup Pan'dan herkes ok umutludur, ama bu ark da yllardr beklediimiz
sonucu elde edemez. Mays aynda, Lozan'da yaplacak yanmada Grup Pan, 5
puan alarak ancak 2 1 . olabilecektir. Ama bu sonuca ramen, arknn n, b
tn Avrupa'da yava yava yaylacaktr. arky olduka parlak bulan kimi fir
malar, bu arky remix ile destekleyerek pazarlayacak ve bunda ksmen de ba
arl olacaklardr. "Bana Bana" arks , zaman iinde, Eurovision koleksiyon
cularnn en deer verdii arklardan biri haline gelecek ve bu arknn kaset
ve plaklar, olduka yksek fiyatlara el deitirir olacaktr.
Trk popundaki hareketlenme, mzik ile ilgili yayn yapan dergi ve gazete
leri de etkilemitir. oktandr sayfalarn Trke mzie kapal tutan Hey'de
bir farkllama balamtr. Gnlk gazeteler de, zellikle hafta sonu eklerinde,
Trk popuna daha fazla yer ayrmaya balamtr. Bu gelime , yeni bir mzik
dergisini de beraberinde getirir. BoomMzik, Soner Olgun'un ynetiminde ata
a kalkmtr. O gne kadar allmadk lde kapsaml ve salam olan bu
mzik dergisinde, yalnzca gncel ya da popler haberler deil, kuramsal yaz
lar da yer almaktadr. BoomMiizih, mzikseveri bilinlendirme ve dntrme
konusunda da iddialdr. Dergi, yaynda olduu sre iinde, btn iddialarn
yerine getirecektir de. Pop rzgarlar, biraz da, bu derginin varl ile daha hzl
ve sert esmeye balayacaktr. Zaten dergi, ayann tozuyla, olduka kapsaml

336
iki aratrma yapmtr. "Bir Olay Adam Sezen Cumhur nal" balkl aratr
mada, dergi hem mzisyen ve sanatlara, hem de halka, Sezen Cumhur nal
hakknda ne dndklerini sormu ve olduka arpc cevaplar , olduklar gi
bi yaynlamaktan ekinmemiti. Mazhar Alanson, "bu adam ekol mekol deil,
belirli bir kiilii filan da yok" derken, llhan lrem, konuya daha geni bir er
eveden bakp, Sezen Cumhur nal'n ok geni bir kitleye seslenmesinin al
tnda "son on ylda uygulanan ekonomik ve kltrel politikalar"n yattn
sylyordu. Burak Eldem, Fikret Kzlok ve Atilla Dorsay'n syledikleri daha
da ar eylerdi ve bunlar, halktan alnan "olumlu" grler bile dengeleyemi-

bir erdem, ark sylemenin, alg al

Boo m M zik mann en byk hazlardan biri olduu
nu bilenlerin dergisi. Bu dergi mzik
dergisi. Okumay da bilen mziksever
lerin dergisi. . . Mzik yazmasn bilen
insan o kadar az ki lkemizde. Mzik
yazs yazabileceini umduumuz baz
lar da, yazmak yerine yazlanlara, re
tilenlere dahi mertebesinden ukalalk
Ekim 1989 tarihli dergide yer alan, Soner etmeyi yeliyorlar. Anl anl, yz ksur
Olgun'un "Name" balkl stunundan : futbol yazarnn tredii memleketimiz
de, bir dzine mzik yazar yok! Eski
"Mzik balad!
yen mzisyenleri de mzik yazar m
Trkiye'de bir mzik dergisi. ok mu
yapmal yoksa? Trkiye 'nin tm mzik
lazmd, diyenler olacaktr. Desinler, hak
severleri! Mzik balad. Siz de katlr
ldrlar ama biz de haklyz: Lazmd.
sanz, seviniriz!"
Kim ne derse desin artk Trkiye'de
bir mzik endstrisi var. Otomotiv ya
da elektronik endstrisinden de geride
deil ayrca. Hem mzik endstrisi yl
lardr ithal kolaylyla, korsan/amann
binbir yntemi ile boua didie ayakta
kalmay becermi Trkiye'de. Ve imdi
korsan/ama biraz daha zor, en nemli
si de artk bilinli bir mziksever var bu
lkede . . . Bu dergi mzik dergisi. Gs
teri olsun dfye, caz konserlerine gi
den, ama hayatnda bir kez paraya k
yp caz kaseti almam sahtekarlarn
deil! Bu dergi mzik dergisi. Minyatr
nalburiyeye dnm giysileriyle kendini
adamdan saydrmaya alan, metalle
aacn farkn aklna getirmeyen yeni
treme lumpenlerin deil. Bu dergi m
zik dergisi. Slogan atmak iin uygun bir
sz bekleyen, fanatik futbol seyircisinin
politikaya transpoze edilmi kulak fu
karalarnn deil. Bu dergi mzik dergi
si. Mzikseverlerin. Mzik dinlemenin

337
yordu. Derginin dier aratrmas ise daha kapsamlyd. "Trk hafif mzii var
m?" balkl bu aratrma da, Blue]ean dergisinin Eyll saysnda "Trkiye'de
mzik adna kaydadeer bir ey olmad iin dergide yerli mzie yer vermi
yoruz" aklamas zerine yaplmt. Gr bildiren hemen hemen herkes, b
tn engellemelere ramen Trk popunun hala ayakta olduunu sylerken, lz
zet z, btn yrekleri ferahlatyordu: "Potansiyel ok fazla . . . "
Yln son aylarnda, arka arkaya ok gl albmler yaynland. Sezen Ak
su'nun "Sezen Aksu Sylyor" , Kayahan'n "Siyah Iklar" , Bar Mano'nun

loglarna sokabilmi olmas, bir baka g

Bl uelean s kabartc zellii.
Darda olup bitenler konusunda, oku
runu etrafl bir ekilde aydnlatmakta olan
BlueJean dergisinin, belki de tek eksii,
90'1 yllar ile birl ikte balayan Trke pop
patlamasn grememi, nemsememi ve
b u nedenle de yeterince kucaklayamam
olmasdr. Derginin, Trk popu ile arasn
lk says 987 ylnn u bat aynda ya daha scak tutmas, her eyin, bugn ol
ymlanan BlueJean, lke m izin en uzun duu noktadan daha st bir noktada ol
sre ile yay m n srdrebilen (Hey'den masn salayabilirdi ama ne yazk ki bu
sonra gelmek zere) ikinci mzik dergisi yaplmad. ubat 2002 tarihinde 15. yln
oldu. BlueJean'in ilk genel yayn ynet kutlayan derginin, says her za man ok
meni, nce Radikal'de, imdi ise Milli fazla olan okurlarnn Trk popuna da ilgi
yet'te harikalar yaratan Mehmet Y. Yl duyabilmelerinin salanmas her eyi de
maz'd . Yapt single ve albm lerle, ba itirecekti ama, derginin hibir editr,
ta Almanya olmak zere Avrupa'nn drt rotay bu ekilde izmedi.
bir yannda bir arkc olarak da herkesin
gzdesi hal ine gelen Monako Prensesi
Stephanie'nin kapaa konulduu ve uzun
yllar binlerce odann duvarn ssleyecek
dev bir posteri nin veri ldii ilk saydan bu
gne kadar BlueJean, yaynna aralksz
olarak devam etti. Yayn ynetmenleri,
editrler, yazarlar deiip d u rdu ama,
BlueJean ken disini srekli olarak yenile
yerek, genliin vazgeilmez dergisi ola
rak ka lmay becerdi. lkemizin en nemli
mzik eletirmenlerinden saylma lar ge
reken Eralp Baydar ve Tolga Akyldz'n da
epeyce emek verdii b u dergi, gn mz
de, Kutlu zmakinac'nn ynetiminde ha
zrlanmakta .
Dardaki dergileri bile kskandracak l
de parlak ve yaratc olan, eksiksiz CD
Rom ya da VCD'leri (Metallica, U2, Nirva
na, BonJovi, Ricky Martin . . . ), cretsiz ve
rebilen derginin, b u tr rnleri, koleksi
yon dnyasnn en naml firmalarnn kata-

338
"Dars Banza" , Fikret Kzlok'un "Yana Yana" ve Zlf Livaneli'nin "Gky
z Herkesindir" adl albmleri, 90'larn bambaka bir dzlemde yol alacan
gsterecek sat rakamlarna ulatlar. Herkes hemfikirdi, artk satan "pop"tu.
Yalnzca byk isimler deil, Maria Rita Epik ve Atilla ereftu gibi, daha ksa
bir sre nce kimsenin albm yaptrmaya niyetlenmedii isimler bile albm
karyor, stelik ilgi de gryorlard.
Fikret Kzlok, bir rportaj nda, "Orhan ve Ferdi arabeskin sa tarafnda ,
Ahmet Kaya ise sol tarafnda" der; isteyen, "yeni hijyenik ped Orkid Activa ile
gen, rahat ve farkl" olur; Yap Kredi'nin "Telecard" ile "gece, gndz, tatil,
bayram . . . " demeden para yatrlr - ekilir - bakiye renilir; Trk popuna ver
dikleri nem ile tannan Cumhur Atalay ve Mert zmen, "Yarm Elma" adl
programn yannda bir tr 'Trk Pop Tarihi" saylabilecek "Gkkua (akl
ta)" adl bir program da yapmaya balar ve lkenin ilk CD'si olma erefine
erien Glden Karabcek'in "Bir Mucize Allahm" adl albm, yabanc diskle
rin "en fazla 150 tane satt" bir ortamda rekor krarak bask zerine bask ya
parken, Trk popu, 70'li yllardaki parlak gnlerine dnmek zereydi. Giden
ler geri dnecek, geride duranlar tekrar ne kacaktr. Her zamanki byk
starlarn yanna gen isimler eklenecektir. Bu gen isimlerin en nde geleni
olup, "patlama"nn ba msebbibi saylacak olan Akn Nur Yengi, "Sevgiliye"
adl ilk albm ile, yeni albmlerini yaynlayan Ajda Pekkan, Nilfer, Nkhet
Duru ve Sezen Aksu'ya kafa bile tutacakt. Her frsatta arabeski brakp eskisi
gibi pop arklar syleyeceini aklayan Zerrin zer de, artk arabesk popun
altnda kalmaya balad iin mecburen popa bir dn yapacakt. Eski tfek
lerden Selda, Cem Karaca, Edip Akbayram, Nil Burak ve Blent Ortagil de d
nenlerin arasndadr. Bunlara arabeske ramen aktif olmay srdren llhan
lrem, Alpay ve Hmeyra da eklenecektir. Ka aydr ortalkta salnan Hakan Pe
ker de, ancak bu hareketlenme sonras dikkatleri eker. "Bir Efsane" ve "Cam
dan Cama " , Akn Nur Yengi'nin arklar ile birlikte oluk ocuk herkesin di
line yerleir. Bu patlama ya da genlik hareketinden hemen hemen herkes nasi
bini alacaktr. arkc olmak iin Zlf Livaneli'nin kz olmay yeterli gren
Aylin Livaneli hari hemen hemen herkes.
Bir kere daha pop oturup pop kalkacak gibiyizdir.

339
KIZ h E PS S E n i N m i ?
Seni Aldattm i m Kan A layarak

zal iktidarnn politikalar, dayattklar ve syledikleri, herkesin pembe ha

yallere dalmasna ve "zengin" bir lkede yaanyor olduuna dair bir yanlsa
maya kaplmasna sebep olmutu. Bu durum, beraberinde, baka bir sr ey
ile birlikte, pop mzie ani bir dn hareketini de getirdi. Trk popunun, 1 2
Eyll ile birlikte aaya den erisi, cuntann memleketin drt bir yann zor
tamir edilir bir ekilde datmas zerine giderek daha fazla ktlemi ve 80
ortalarna doru, kalc bir yok olua doru srklenmiti. Ancak, 1 2 Eyll'den
sonra yaplan ilk seimleri kazanan zal ve partisi, "o gne kadar rastlanma
m lde sivil bir ynetim" sergileyecekleri iddias ile iktidara gelmi ve te
melde bir deiklik yaratamasa da, hi olmazsa, ald kararlar ile gndelik ya
am farkllatracak ilere girimiti. ANAP, iktidara geldiinde, karsnda, 1 2
Eyll'n bunaltc havasndan her n e suretle olursa olsun kmak isteyen bir
memleket buldu. Bu da, zal'n, memlekette yaayan herkesi "bir Amerikan
tketicisi" haline getirme isteini gerekletirmesi iin yeterince uygun bir or
tamd. Her ey kendiliinden ve ok abuk geliti. "Yerli Mal" haftalar sratle
geride braklarak, her eit ithal mala hcum edildi ve getirilen her ey yok
satmaya balaynca, giderek daha fazla vr zvr ithal edilir oldu. Daha nce ad
bile duyulmam cins ve eitte peynirler ve salamlar Fransz mal tabaklarda
yenmeye, binbir eitte ay ve kahve , arka arkaya alan "cafe"lerde iilmeye
baland . Yllardr, ancak "Avrupa grenlerin" tadna varabildii markalar da,
bir bir dizilmeye balamt. Kimsenin hayalini bile kurmaya cesaret edemedii
gelimeler de yaand. 90'larn balalT!asyla birlikte, yllardr TRT'nin tekelinde
olan televizyon yayncl piyasasna zel firmalar da girdi. Bu ie niyetli fir
malar, yasalarn boluklarn iyi deerlendi;mi, gerisini rl,, bu giriimlere ses
siz kalacan bir ekiide sezdiren zal iktidar tamamlamt . Bu iin ncs,

343
yaynn yurtdndan yapmaya balayan Magic Box oldu. Sonralar Interstar
(en sonunda da Star) adn alacak olan bu kanal, lkenin en gl sermaye
gruplarndan olan Uzanlar'n, artk Cumhurbakan olmu Turgut zal'n olu
Ahmet zal ile tesis ettikleri bir ortaklk sonucu faaliyetine balad. Bu iin ar
kas da orap sk gibi gelecekti. Bu kanal yenileri takip edecek ve fazla sa
ylmayacak bir sre iinde ok kanall bir lke haline gelecektik.
Bu yeni eilimler, kendiliinden arabeskin dlanmasna yol at. Kimse, gam
- keder - tasa istemiyordu .artk. Mutluluk yanbamzdayd ve bunu ekip al
mak da artk bize kalyordu . Bu yeni hayat tarz, daha hafif, daha ritmik, daha
en akrak, daha Batl bir mzie ihtiya gstermekteydi ve bu da, "pop"tan
baka bir ey olamazd. Mzik piyasamz, ne yazk ki, bu apansz artan pop ta
lebini hemen gremedi ve gerektii gibi deerlendiremedi. Mzik piyasamz,
ancak Sezen Aksu ve Nilfer gibi nl starlarn son albmleri rekor seviyede
satnca bu durumun farkna varabildi. Bu nedenle de, yepyeni ya da gen isim
lere yatrm yaplp piyasaya srlmelerinde birka yl ge kalnd. Normalde,
80 ortasnda balamas gereken hareket ancak 90'l yllarn banda gereklee
bildi. Hafif bir rzgarla balayan bu yeni dnem, ge balam olmasna ra
men, arann kapatlmas ve talepten - paradan alacaklar pay elden geldiince
ykseltmek isteyen firmalarn faaliyetleri sonucu, ksa bir zaman ierisinde bir
patlamaya dnt. Herkes, yeni keif, yeni arkc peindeydi artk.
Piyasa taleplerini ilk karlamaya balayan firmalardan biri Gksoy oldu.
80'lerin ikinci yarsn Yeni Trk sayesinde olduka baarl geirmi olan
Gksoy Plak, hazrlklar geen yl balayan, Zuhal Olcay'n "Kk Bir yk
Bu . . . " adl albmn, yln ilk aylarnda piyasaya sundu. Sinema ve tiyatronun
son yllardaki en byl ismi Zuhal Olcay, arkclk konusunda da iddialyd.
Olcay, bu iddiasnn bykln kantlamak istercesine, sra d isimlerle a
lm ve farkl bir albm yaratmt. Tamam Mehmet Teoman - Vedat Sakman
arklarndan oluan albmde, ba sonu olan bir hikaye arklarla kuruluyor
du . Zuhal Olcay'n poplerlii ve ykselen pop dalgas nedeniyle, bu albm
yaratclarn utandrmad ve epeyce ilgi grd. Gksoy, yllardr birlikte al
makta srarl bir ikiliye de kaplarn aar. Emel ve Erdal ikilisi, bu sefer de
"Alaturka Benim Canm" adl albm ile ansn denemektedir. Bir zaman sonra
"bir gecede" hret olacak olan Mirkelam'n da destek verdii bu albm, ikiliye
beklenen k getirmeyecektir. Bu albm, ayn zamanda Emel Mftolu'nun
Erdal elik'e tand son ans olacak ve bu albmden sonra Mftolu , solo
olarak ansn deneyip zledii noktay nihayet bulacaktr.
24 ubat'ta yaplan Eurovision elemelerinde, yine gen yarmaclarn mikta
r dikkatleri eker. Kayahan hari nl isimler bu yarmadan elini eteini ek
mi gibidir. Sonat ve Seda Bacan ("Bir Perdelik Ak") , lzel elikz ( "Selam
Yabanc" ) , Sibel Tzn ("Kime Ne") , Sevingl Bahadr ("Her ey Mzik") , Ser-

344
tab Erener ( "Sen Benimlesin" ) , Oya Kmen ("Serseri Ak"), Tlay Saygn
( "Zamanda Gezinti") , Kurtalan Express ( "Sensiz Olamam" ) , Kayahan ( "Gzle
rinin Hapsindeyim " ) , Grup Piramit ("Bilinmeyen Bir Yerlerde" ) , Ultraviole
("Komedi " ) , Cenk Skmen ( "Yldz Beyaz" ) , Rya Ersavc - Glin Yldz -
Can Uurluer ( "Hep O arklar Syle" ) , Candan Eretin ve Cihan Okan ( "Da
ha Kolay") ve Fatih Erko ("zledim"), Zagreb'te yaplacak yarmaya gidi vi
zesi almak iin savaan isimlerdir. Yarmann sonulan aklandnda ise
kimse armaz. Kayahan, hem tecrbesinin, hem de gzel arksnn katks
ile birinci olmutur. Genler, bu yarmada, yine profesyonel isimlere kar ver
dikleri mcadeleyi kaybetmilerdir. Ksa vadede kazanan Kayahan gibi gzk
se de, uzun vadede asl kazanl kacak olan gen isimlerdir. lzel, Sibel Tzn,
Sertab Erener, Asya (Tlay Saygn) ve Candan Eretin, bu yarma sonras
Trk popuna aktif bir giri yapacak ve iine girilen ykselme hareketine epey
ce katkda bulunarak Trk popunu 2000'lere tama konusunda sz sahibi ola
caklardr. Zagrep'e giden Kayahan'n ise, bize oradan getirdikleri her zaman
kinden farkl olmayacaktr: 21 puan ile on yedincilik. . .
Hem Eurovision elemeleri, hem de sonrasnda, birbirinden nemli albmler
arka arkaya piyasaya verildi. Ajda Pekkan'n 1987 ylndan beri yapt ilk al
bm olan "Aj da '90"; llhan lrem'in "Pencere, Kpr Ve tesi . . . " ncesine bir
dn albm saylabilecek "Uun Kular Uun"; Alpay'n "Gitme" ; Banu'nun
"Krk Hava"; Yeni Trk'nn, yine Akdeniz haval bir albm olan "Vira Vira";
Nil Burak'n, Uur Dikmen destekli "Oldu Olacak"; zdemir Erdoan'n "Yo
rumcu" ; Selda Bacan'n, bir tr best of saylabilecek "Mzikte Yirmi Ylm" ;
Blent Ortagil'in uzun bir aradan sonra kard ilk albm olan " 2 . Perde" ;
Fikret Kzlok'un "Zaman Zaman"n benzersiz baarsndan ald evkle kar
d "Yana Yana"; Mazhar Fuat zkan'n "Ali Desidero"lu "Geldiler" ; Melike
Demira'n byk apta Almanya dnemini kapsayan "lstanbul'da Olmak -
Anadolu"; Nkhet Duru'nun "Benim Yolum" ve Zerrin zer'in, "arabeskten
popa, hafif ve kazasz belasz bir dn yapaym" niyeti ile yapt "Dnya Tat
ls" adl albmleri, piyasaya , neredeyse bir on yldr grlmeyen bir enlik ha
vas getirdi. Ajda Pekkan'n albm, bunlarn arasndan syrlp tepeye trma
nabilen ilk albm oldu. Sperstar'n hem yldr yeni bir albm yapmam
olmas, hem de bu yeni albmdeki arklarn epeyce sk olmas nedeniyle, "Aj
da '90" , yalnzca krk yllk hayranlar deil , yeni bir pop ark iin tetikte bek
leyen herkesi memnun etti. Pekkan, her zamanki "ya yabanc ark ya da yerli
ark" formll albm yapma fikrini bir kenara brakm ve bu sefer hem biz
den hem de dardan arklar seerek bir araya getirmiti. Bizden olan isimle
rin iinde de en dikkat eken ehrazat't. Efsanevi Sevin Tevs'in kz ehrazat,
arkc kimliinin dnda, bu sefer de bir ark yazar olarak kmt karm
za. stelik albm aan ark olan "Yaz Yaz Yaz" da onundu. Ajda Pekkan,

345
ehrazat'a ok gvenmiti ve bu duyduu gvenin bouna olmad da ksa bir
zaman iinde ortaya kacakt.
Kendilerini, genel gidiatn dnda gren isimlerin faaliyeti de her zamanki
ne gre daha hzlanmt. Mozaik'in "Plastik Ak" ; Grup Ekin'in "Kavgay Se
tim" ; Pentagram'n kendi adn tayan "Pentagram" ; Objektif'in "Tmarl Has
tane" ; nal Bykgnen'in "Gzel Gnler Greceiz" ; Serdar Ateer'in "M
tareke Yllar" ; Grup Yorum'un "Gn Gelir / Cemo"; Ali Asker'in "Srgn" ; Ah
met Kaya'nn "lyimser Bir Gl"; Bulutsuzluk zlemi'nin "Utu Utu" ve Kz
lrmak'n "lme de Tilili" adl albmleri, piyasadaki bayram havasn destek
leyen bir baka kanat oluturdular.
Ama yine de asl grlty gen isimler koparr. Hakan Peker'in, bir zaman
dr piyasada olan "Bir Efsane" adl albm, ancak piyasann yeni albmlerle
enlenmesinden sonra hareketlenip her yan sarmaya balad. Peker, bu alb
m hala satmaktayken " Camdan Cama"y yaynlad . Her iki albmn destei
ile Hakan Peker, yeni ve gen bir yz arayan herkesin kendini kaptrd isim
oldu. Ardndan da Akn Nur Yengi geldi . Sezen Aksu'nun vokalisti olup, Ak
su'nun "Akm" ad altnda bir sredir Eurovision ve dier yarmalarda hem
tek bana hem de Harun Kolak ile birlikte "ikili" olarak denedii Yengi, akl
hocas tarafndan bir aranjman antolojisi gibi kurulmu "Sevgiliye" adl ilk al
bm ile, daha kt an piyasay birbirine katt. Sezen Aksu, asl zlenenin ne
olduunu ok iyi tahmin etmiti. Son derece eski usul ama bir o kadar da
renkli ve enlikli bir albm tasarlanmt. Eski bountulu havay mmkn olan
en ksa sre ierisinde ardnda b
YWN SRPRiZ KASED!' s E v G L 1 y E
rakmaya merakl herkes, bir anda
A K I N N U R Y E N G "Sevgiliye"nin zerine saldrm,
Akn Nur Yengi'yi, kendisine, yeni
bir dnemin simgesi olarak semi
ti . Yengi, byk bir srpriz yapm
ve kapsaml bir deiim yaanaca
na dair ortada hi phe brakma
PROOKTR
mt . Akn Nur Yengi'nin at
SEZEN AKSU
"genlik kotas"ndan yararlanmak
OUZF.NLf.\fE\IE YNITT1M
i i n , ksa b i r z a m a n i e r i s i n d e
O N N O TUN epeyce insan sraya dizilecekti. Zl
f Livaneli'nin kz Aylin Livaneli
de bunlardan biridir. Aylin Livaneli,
babasr,n bal olduu Gksoy'dan
Srpriz: 90'1 yllarn hemen ba. Akn Nur
"Don't Go" isimli bir albm kar
Yengi, Sezen Aksu destekli ilk albmn
yaynlyor. Bir iaret fiei vazifesi gryor bu mtr. Zlf ve Ferhat Livaneli'den
albm. Trk popu, bir kez daha patlamak zere . . . sonra "Livaneli ailesinden kan

346
nc mzisyen" slogan ile piyasaya srlen Aylin Livaneli, piyasa her trl
gen isme ak olduu halde, kendisinin, ailesinin ve firmasnn ngrd ba
arnn binde birini bile yakalayamayacaktr. Aylin Livaneli, gen olmasna
gentir ama, arkc olduuna kimseyi inandramamtr.
Popun ykselii, yeni albm ve arkclar ile renklenmesi ve eitlenmesi,
bata "benim albmm satt - seninki satmad" olmak zere, eitli sz dello
su ve srtmelere de yol aar. Bu srtmeler, asl olarak, arabesk ve pop
dnyasnn, ayr ayr "en iyi benim" demesinden kaynaklanmaktadr. Bir dier
srtme eidi de pop sanatlarnn arasnda srp gitmektedir. Yllar sonra,
ilk defa bu kadar insan bir anda albm yaynlamtr ve her biri, en iyi kendisi
nin sattn iddia etmektedir. BoomMzik'in, MESAM'dan ald kaytlar ya
ynlamas ile birlikte, bu konu, hi olmazsa genel hatlaryla aydnla kavuur.
Devir Sezen Aksu'nun devridir. "Firuze"den beri grlen ya da tahmin edilen
bu durum, MESAM'n rakamlar ile bir ekilde resmilemitir. Sezen Aksu; Ze
ki Mren, lbrahim Tatlses, Blent Ersoy, Orhan Gencebay ve Bar Mano gibi
starlar bile ardnda brakmtr.
Sonbahara doru, piyasann harareti daha da ykseldi. Yln ilk alt ayndaki
hzlanmaya hala bir kulp takmaya ve herkesi, bunun geici bir durum olduu
na inandrmaya abalayanlar bile pes etmek zorunda kald. Her biri ok sk
olan albmler, arka arkaya veriliyordu piyasaya. Arabeskten kopuunu anl
anl bir ekilde kutlamak isteyen Zerrin zer, "Dnya Tatls"nn zerinden
fazla bir zaman gemeden "lte Ben" adl albmn yaynlad. Sanatnn " 1 2
yllk kaset ve plak almalarmn iinde e n severek, inanarak ve duyarak se
tiim arklardan oluan bir yapt" diye niteledii bu albm, Garo Mafyan ile
birlikte alarak hazrlanmt. Nilfer de, yine mzik yaamnn en st nokta
larndan biri haline gelecek olan "Sen Mhimsin"i bu sralarda yaynlad. ar
kcnn Kayahan ile olan ibirlii, bu albm ile tavana vurmutu artk. Yalnz
adn albme veren "Sen Mhimsin" deil, bir baka Kayahan arks olan "Ye
min Ettim" de ksa bir zaman ierisinde herkesin diline yerleecekti. Dzenle
melerin byk bir blmne lskender Payda'n imza att bu albm, bir za
man sonra bir baka byk hit kard. Adnan Ergil'in "Byle Ayrlk 01-
maz"yd bu ve bir kere daha, Nilfer'in albmlerine ark seerken ok isabetli
kararlar aldn gsterdi. Nilfer ve Zerrin zer'i takip eden bir baka star da
Hmeyra'yd. Yeni firmas Sarp'tan bir sre nce "Yllar Sonra"y karm olan
sanat, imdi de "Tutkulardan lntihar" adl albmn yaynlamt. Albme
adn veren ark olan "Tutkulardan lntihar" , Mazhar Fuat zkan'n "Ali Desi
dero"su ile birlikte, dnyann drt bir yann etkisi altna alm rap rzgarlarn
bizim buralarda estiren bir arkyd ve hem bu yeniliki yan, hem de hznl
szleri ile olduka fazla ses getirdi. Hmcyra'nn daha nceki almalarna g
re daha elektronik olarak kabul edilen bu albm, baz eletirmenler tarafndan

347
 M ESAM
MESAM, 5846 sayl Fikir Ve Sanat Eserle
ri Kanunu'nda yaplan deljiikliklere istina
den 1987 ylnda kuruldu. " M zik eseri sa
hi pleri nin, eserlerinin ticari amala kulla
nlmasndan doljan telif haklarnn ta kip,
tahsil ve daljtm amacyla" kuru lan M E
SAM'n kurulu almalarna nderlik
eden Nevzat Smer, ilk dnem Ynetim
Kurulu Bakanlljn da stlen d i . l l k Yne
tim Kuru l u , Nevzat Smer'le birlikte, Ala
eddin Yavaa, Adem ahin, Yldrm Gr
ses, Vahit zaydn, Sadettin ktenay ve
Gltekin Kaynak'tan olumaktayd.
1 Eyl l 1987 tarihinde ye kablne
balayan M ESAM'n, gn mzde bini
Telif Hrsznn Uzmanlk Alanlar
Her eyi yapan, hibir eyi iyi yapamaz.
Bir eyi yapmak, ama iyi yapmak
gerekir.
348
akn yesi bulunmakta. 1988 ylnda,
merkezi Paris'te bulunan CISAC'a (Ulusla
raras Eser S a h i p leri Konfedarasyonu)
"tam ye" olan M ESAM, bugne kadar,
Kba'dan Polonya'ya, Norve'ten Brezil
ya'ya k a d a r t a m 58 meslek birlilji ile "kar
lkl temsilcilik anlamas" imzalad .
M ESAM'n son dnem Ynetim Kurulu,
Atilla zdemiroljlu (baka n ) , Fuat Gner,
Ali Rza Binbolja, Murat Hasar, Turhan
Taan, Orhan Gencebay, Uljur Bayar, S
avi, Burhan Bayar, Selami ahin ve Hasan
Saltk'tan olumakta. Son dnem Ynetim
Kurulu da, tpk ncekiler gibi, asl abay
"telif" konusu nun iyiletirilmesi ve bu
alandaki standa;tlarn oluturulmas y
nnde harcamakta. MESAM, "telif hrszl
lj" olarak adland rdlj her trl "korsan"
eljilime kar, bugne kadar, her cep
hede ("meka n i k alan : plak, kaset, CD",
"radyo - tv alan" ve "temsili ala n : konser
salonu, gazino, bar, diskotek . . . ") o l d u ka
nemli bir yol ald ve yaplan szlemeler
ile, yelerinin haklarn by k lde salj
lam kurallara baljla d .
 Devir Sezen Aksu'nun devri: Haziran '90
tarihli BoomMzk dergisinden: "Dedikodu
dnemi bitti. Bugne kadar kaset satlaryla TE "R ESM " LSTE
ilgili kaynaklar, Unkapan'nda dolaan
dedikodular olmutur hep . . . MESAM'n 1. SEZEN AKSU/Sezen Aksu Syljor.................._.......... 845 000
BoomMzk dergisine at resmi liste bu 2. BRAHM TATUSES/nsanlar............-................-- 800 000
dedikodu/an bitiriyor. . . te gerek rakamlar!" 3. ZEK MREN/Zirvedeki arklsv....................................... 650 000
4. BLENT ERSOYrlstiyorum............................................... 575 000
5. ORHAN GENCEBAY/Ya Evde Yoksan .. .. .................. .. 530 000

"youn bir duygusalln, koyu bir 6. BARI MANO,Oans Bamza....................................... 450 000
7. NLFER/Esmer Gnler.................................................... 41 O 000
8. AHMET KAYA/yimser Bir Gt..........................................
hznn iyi armonilerle bezendii bir 400 000

yapt" olarak nitelenerek yere ge 9. EMRAH/Sevdim.................................................................. 400 000

konulamad. Hmeyra, yine yapaca
n yapm ve herkesi can evinden
vuracak bir i karmt. Albm fr
tnas, Gkben'in " line Gelirse", R
ya Ersavc'nn "Hep Sfr" ; Gl Er
da'nn "Bir Sevda Yeli " , Selda'nn
"Hasret Trks" ile srer. Piyasaya
ne karsa ksn artk alc bulabil
10. ZERRN ZERIDnya Tatls.......................................... 375 000
1 1 . KAYAHAN/Siyah lar.................................................. 336 000
12. AKIN NUR YENG/Sevgiliye.......................................... 330 000
13. ZLF LVAl'ELI! G-Okyz Herkesindk......................... 285 000
14. EMEL SAYIN/Kanm<ia Kvlcm.......................................
244 000
15. AJDA PEKKAllllAjda 1990............................................... 255 000
16. FATiH K\SAPARMAM<im........................................... 190 000
17. MADONNA/l.ike A Prayer................................................. 151 000
18. ZZET ALTINMEE/ AVARE........................................... 145 000
19. YEN TRK/Yeilmiik................................................. 133 000
20. FATiH KISAPARMAK!Yarna Ka Var............................. 120 000
21. SEMHA YANKJ /Adn Yollara Yazdm............................ 1 17 000

mektedir. 22. ZDEMR EROOGAWYoroocu.....................-.............. 100 000

23. FERHATTUNNurAdu.................................................. 1 00 000
"Telli Telli"yi syleyenler kervan 24. SELDNAnadolu Konserleri............................................... 91 000

na Kamuran Akkor da katlr ve s 25. ZUHAL OlCAYIKOilk Bir yk Bu................................ 91 000

26. PHIL COUINS/ But Seriosly........................................... 85 000
27. ATLLA ATASOY/Ryalar ve Anar.................................
telik arkc, besteci olarak Murathan 73 000
Mungan' gsterir; daha hzl tkete 28. EDIP AKBAYRAINahdamv........................................... 70 000
29. NKHET DURU/ Benim Yolum...........................,........... 50 000
bilmemiz iin Ataky'deki Galle
30. HASAN HSEYN DEMREl..Halepe.............................. 50 000
ria'dan sonra, ili'de "Nova Baran 31. NL BURAIOOldu Olacak................................................. 35 000
32. SINEAD O'CONNORA Don Want ................................. 32 000
Plaza" adl bir alveri merkezi a
33. TANITA TIKARAMISweet Keeper..................................... 30 000
lr; Zlf Livaneli, "bundan byle 34. TRACY CHAPMAl\llCrossroads........... .......................... 23.000
35. SEVNGL BAHADIR/Kilim.............................................. 22 000
byk koro ve orkestra iin senfonik
eserler yazacam" eklinde bir ak-
lama yapar; Nadir Gktrk, baz elemanlarn gruptan ayrlmasndan hemen
sonra yapt aklamada, Ezginin Gnl'n kendisinin srdreceini syler
ve Selim Heri, BoomMilzil'in "size gre son zamanlarda mzikteki en nemli
olay nedir?" sorusunu, "zgn mzik ad altnda inanlmaz bir terimin herhal
de yalnzca Trkiye'de mzik tarihine gemesi" olarak cevaplarken, pop hane
sine artlarn iaretlenip durulduu bir yl bitecek, ok daha fazlasnn beceri
lecei yeni bir yla girilecektir. Yzlerce albm yaynlanacak, bunlarn arasn
dan Kayahan'n "Yemin Ettim" ve Sezen Aksu'nun "Glmse"si syrlp sat
rekorlar kracaktr. Bu iki albm, Kayahan ve Sezen Aksu'ya, btn 90'lar hu
zur ve bolluk iinde geirecek bir nam ve prestij getirecektir.

349
 seslerini duyurabilecei bir yl olmas,
Art mzik rmann yatandaki btn pis
liklerin temizlenmesi de dileklerimizin
arasndayd yeni ylda. Geriye dnp
baktmzda bazen koca bir yl, bazen
365 gnck olarak nitelediimiz bu za
man sresinde umutlarn ounun ger
ekletiini grmek bizi mutlu klyor. . .
Ne pla, n e kaseti, n e de CD'yi icat et
BoomMzik'in Ocak '91 saysndan :
medik. Kayt teknolojisine korkun kat
". . . BoomMzik dergisinin 4 . saysnda klarda bulunmadk ama 1 990 ylnda
1 990 yln MZK YILI ifan etmitik. Ay mzik her tryle Trkiye gndeminde
rca 1 990 ylnn mziimize ada, ye ki yerini alm, amalarna kk kk
ni boyutlar getirecek gen sanatlarn admlarla da olsa ynelmitir. . .
"

Ben i Yak, Kend i n i Yak, Her eyi Yak

Gemi yl iin yaplan deerlendirmelerde, herkes " 1990 ylnn hem nitelik
hem de nicelik asndan umulduundan iyi gittii" konusunda birlemektey
di. arkclar, mzisyenler, yazarlar, yapmclar ve firma sahipleri, ilk defa bir
konu zerinde tam bir mutabakata varmlard: "Pop, geen yl patlad . . . " M
YAP bakan Yaar Kekava bile, her zamanki ktmser tavrn bir kenara brak
m ve herkesin sylediklerine katlr olmutu: "Mzikal adan Trkiye'de bu
yl pop mzik yl olarak geti denebilir. Bir dnem arabeske ok ynelindi,
herkes o yne gitti. Ancak pop mzikte yaanan youn beste ve sz retimi
patlamay getirdi. Arabesk kendini tekrarlamaya balarken, sene nce filiz
lenmeye balayan pop mzik rnlerini vermeye balad. Trk sanat mzii ve
Trk halk mziinin de eski poplerliinde olmadn gryoruz . . . . " Pop, b
tn mzik trlerini ve akmlarn nne katp srklemeye balamtr. ok
deil, be alt yl sonra pop dnda bir ey de kalmayacaktr zaten. Btn m
zik trleri, sraya girerek, bir bir popun iinde eriyip gidecektir. . .
Yeni yln ilk nemli konusu yine Eurovision olur. Pop patlamasna patlam
ve artk Eurovision elemelerine mahkum kimliinden syrlmaya balamtr
ama, bu elemeleri tamamen kafamzdan silip atmak iin henz vakit ok er
kendir. Bunun olmasna bir iki yl daha vardr. Bu ylki elemelerde gen yar
maclar nihayet bir balarna kalabilmilerdir. 9 Mart'ta yaplan elemelerde hi
bir popler isim yer almamtr. lzel elikz - Reyhan Karaca - Can Uurluer
("lki Dakika " ) , Cenk Skmen ("yle Bir Dnya" ve "Belki Bir Gn"), ebnem
zsaran ("Yalnzlm" ) , Grup lxl ( "Hey Sen" ) , Fatih Erko ( "zleceksin"
ve "Glbeyaz Soka"), Arzu Ece ve Gr Akad ("Sessiz Geceler" ) , Melis Sk
men ve Ercment Vural ("Son Defa") , Melis Skmen ("Festival " ) , Rya Ersavc

350
Darda plak: 90 ncesi, Tlay German, Bar
Mano, Timur Seluk, Ajda Pekkan, Ayla
Algan, Nilfer, enay ve benzeri isimler ile
snrl kalan yurtdnda plak yaynlayabilme
imkan ya da baars, 90'/ar ile birlikte, nce
Eurovision, sonra da baka nedenlerle epeyce
yaygnlk kazand. 60 ve 70'/i yllarn
yldzlarnn elde ettii orta halli baar sonras,
80'1erde yalnzca Mazhar Fuat zkan bu
konuda die dokunur bir sonu alabildi.
Grubun her iki Eurovision arks da ("Diday
Diday Day" ve "Sufi") yurtdnda yaynland.
80'/erin sonu'nda Grup Pan, 90'/ann banda
lzel elikz - Reyhan Karaca - Can Uurluer,
Aylin Vatanko ve Burak Aydos da bu zinciri
uzatacak halka/an eklemeyi baardlar.
Sonras daha sk ve kimsenin ummad kadar
hzl geldi. nce Sezen Aksu, ardndan da Tarkan, Mustafa Sandal, Sertab Erener, Metin
Arafat. . . yurtdnda albm ya da sing/e yaynlayabilme erefine eriti. Elbette Tarkan'n
yaptklarn, dierlerinin yaptklarndan birka adm ne karmak gerekiyor. Tarkan, 1 999 yl
ve sonrasnda bir dnya star haline geldi ve Trk popunun bugne kadar darda elde
edebildii en byk baarya imza att.

("Turkish Delight" ) , Sonat Bacan ( "Dn Gibi"), Cemil Sayaar ( "Gel" ) ve

Adnan Gyken'in ("Hamburger") Roma'ya gidebilmek iin srdrd yar
tan lzel ve arkadalar galip kar. evket Uurluer ve Aysel Grel'in ortak a
lmas olan "lki Dakika", hi de fena olmayan bir sonula dner ltalya'dan.
Gen l, 44 puan toplayarak 12. olmu ve daha evvel nl isimlerin ald
derecelerden daha iyi bir derece tutturmutur. "lki Dakika" nn 45'lii Avru
pa'da da yaynlanr. Grup Pan'dan sonra, bir baka gen ekip daha, darda
plak yaynlama baarsna erimitir.
Popun ban alp gittii konusu netletikten sonra, ou arkc, kendine bu
emsiyenin altnda bir yer edinmek iin aba harcamaya balamtr. Bunlardan
351
biri de Leman Sam'dr. Leman Sam, "Livaneli arklar"ndan sonra, arlkl
olarak Garo Mafyan'n ter dkt "ar" adl albmn karr. Sam, bu al
bmde yaptklarm adlandrma konusunda epeyce kararszdr: "Ben kendi yap
tm mzie bir isim bulabilmi deilim . . . " Sam, piyasann iinde bulunduu
tr karmaasn deerlendirirken daha da belirsiz bir tablo izer: " . . . ok eitli
denemeler ve esinlenmeler var. Bugn Trkiye'de; rock, pop, arabesk, zgn
mzik, halk mzii, sanat mzii adlar altnda anlan birok tr var. Ben hep
sine ortak bir isim bulamyorum. . . Kimsenin bu konudaki tavr tam belirlen
mi deil, herkes deneme yanlma yntemiyle araylarm srdryor. Popler
mzik hi diyemiyorum. nk popler mzik gnceldir kalc deildir. . . " Le
man Sam, tpk dedii gibi yapm ve "deneme yanlma" yntemiyle " ar"y
oluturmutur: "Garo Mafyan, son derece titiz bir alma gerekletirdi ve alt
yap ok gzel alnd. Bilgisayarla yaplan bir ana tema zerine otantik sazlar
da eklenince ortaya ok gzel bir ey kt. Bir Batl'ya dinlettiiniz zaman bu
okseslilik onu ekecektir. . . " Sam, bilerek ya da bilmeyerek, nmzdeki on
yl iinde olup bitecekleri tarif etmi, bunun reetesini vermitir: Bilgisayarn
kullanm giderek artan miktarda altyaplara szacak; bu elektronik altyaplar,
"otantik sazlar" ile desteklenecek ve "Batl'nn" karsna, kolay burun bke
meyecei bir "okseslilik" ile klacaktr.
O gne kadar yaptnn dnda bir eyler yapmak, bir para farkllamak is
teini duyan yalnzca Leman Sam deildir. Ahmet Kaya'nn milyonlarca albm
satmas zerine yerleip kalm olan "zgn mzik" ats altnda yer alanlar
da ayn istei duymaktadr. Bunlardan biri de Fatih Ksaparmak'tr. Ksapar
mak, " Cemre Dnce" adl son albmnde, o gne kadar yaptklarnn zeri
ne, biraz da pop katmtr. Bunun da etkisiyle olsa gerek, albm piyasaya kt
an baa oynar. Kendilerine lM patronlarnn uygun bulduu "Arabesk -
Fantezi" etiketine hi itiraz etmemi olan piyanist antrlerimiz ve her trden
alt trevleri de, piyasay o kadar da abuk terk etmeyeceklerini sylemeye a
lmaktadrlar. Bata mit Besen, Arif Susam ve Cengiz Kurtolu olmak zere,
bu tr isimler, yeni albmlerini, sanki her ey yolundaym gibi byk tanta
nalarla sunarlar dinleyicilere. Bu albmler, satmasna yine satacaktr ama, artk
son demlerdir ve byk ihtimalle bir sonraki albmn satmamasyla, altn a
n onlar iin kapand ortaya kacaktr. Fono'dan ayrlp Cokun Plak'a ge
en Sezen Aksu'nun ald transfer cretinin bykl de, bu konudaki b
tn pheleri silecektir. Artk pop para etmektedir ve bu uurda firmalar kese
nin azn amtr. Cokun Plak, "Sezen Aksu Sylyor" adl albmn sat
nn bir milyonu gemesi zerine heyecanlanm ve Sezen Aksu'yu transfer ede
rek, epeydir durma noktasna gelmi firmay harekete geirmek istemitir. Co
kun'un kurmaylar yanlmayacak ve ngrdklerini, hatta daha da fazlasn el
de edeceklerdir. Birka ay sonra piyasaya verilecek "Glmse " , Sezen Ak-

352
 ihtiyac kalma
Piyan ist antr mt. Taverna
yerine, bar ve
diskoteklere gi
d i lecek, yarm
yamalak syle
d i kleri salya -
smk arklar
yerine pop din
"Ho geldiniz bilmem nerenin kymetli sa lenecekti. Bunu
yn mdr falanca", "sayn bilmem kim kolay kabul et
ve kymetli eini piste davet ediyorum" ve mediler elbette.
benzeri cmlelerle, piyanolarn banda, 90'1arn ban
oturduklar yer da, eski hkmleri srmekteymi gibi,
den, hemen he ssle n i p pslenip piyanolar n n bana
men tm 80'1i yl oturmaya devam ettiler. Gn boyu kendi
larn elence ya lerine ar bir bakm uyguluyor, mankr
amna h kme pedikr derken, salar ve byklar fnleni
den piyanist an yor ve birazdan herkesi dansa davet et
trlerimiz; 90'1a- mek zere altklar tavernalarn kapsn
rn gelmesiyle ik dan ieri szlyorlard. Ama bouna, yal
tidar kaybna u nzca zaman gememi, herkes bir para
'".>" ra dlar. Zaman da yaamn deitirmeye karar vermiti.
"'"' deimi ve artk Bu yeni yaamda, ok azmz bir "piyanist
onlara kimsen i n antr"e ihtiya duyacaktk.

su'nun bir nceki albmn de geride brakacak ve yllar yl krlamayacak bir

rekorun sahibi olacak miktarda satacaktr.
Piyasa , "Cokun, Sezen Aksu'ya 1 ,5 milyar verdi" haberleri ile alkalanmak
tayken, Zuhal Olcay'n ikinci albm "lki ift Laf' piyasaya verilir. Sanat,
tpk bir nceki albmnde olduu gibi Vedat Sakman ile birlikte almtr.
Albmde , bir de, Onno Tun bestesi vardr. "Dnden Sonra Yarndan nce" fil
minin ana temas olan bu ark, Zuhal Olcay - Onno Tun arasndaki balanty
kurma vazifesi grecek ve bir zaman sonra bu ikili, btn bir albme yaylacak
bir ekilde birlikte alacaklardr. Yeni Trk'nn konser kaytlarndan oluan
"Rumeli Konseri" ; Oya - Bora'l Grup Denk'in "Tiryaki", zdemir Erdoan'n
"Dnceli arklar" , Metin zlk'nn "Al Yazmalm - Kar ieim" , Emel -
Erdal' datp tek bana kalm Emel'in "Karlar Der" , Glay Eralp'n "Beni
Unutma " , Aylin Livaneli'nin "Sevda Deil", Nkhet Duru'nun "A Gzn
Adamm" ve Ayegl Aldn'in "Benden Sylemesi" adl albmleri de, ksa bir
zaman sonra piyasay resmen birbirine katacak olan, Kayahan'n "Yemin Et
tim" ve Sezen Aksu'nun "Glmse" adl albmlerini bekleyenleri skntdan
kurtarp, boluun pop ile doldurulmasna gayret ederler. Kayahan ve Sezen
Aksu'nun albmleri, gelecein yalnzca "pop" olaca konusundaki btn

353
pheleri silip sprr. Piyasay , nce Kayahan'n "Yemin Ettim"i enlendirir.
Aslnda bu albm, yeni bir albmden ok, bir "best of' grnmndedir. Nil
fer'in seslendirdii "Sen Mhimsin" ve "Yemin Ettim"in yanna, arkcnn Eu
rovision arks "Gzlerinin Hapsindeyim" ve yllar nce sylendiinde pek ilgi
ekmemi olan "Neden Olmasn" ile "stanbul Hatras" adl arklar eklenmi
tir. mit Erolu ve lskender Payda'n Kayahan ile birlikte altyapsn kurduu
bu albmn estirdii frtna henz dinmemiken, Sezen Aksu'nun "Glm
se"si yaynlanr. Bu iki albm ile birlikte piyasa maher yerine dnmtr. Her
kes, ama herkes evinde, iyerinde, arabasnda bu iki albm dinlemektedir. K
sa bir zaman ierisinde, bu iki albmn girmedii bir ev kalmaz. Her ikisinin
sat kolaylkla bir milyonu geer. Olaanst rakamlardr bunlar. Geri Sezen
Aksu'nun bir nceki albm de bu rakamlar tutturmutur ama, bu sefer du
rum bakadr; bu sefer ayn rakama ok ksa bir zaman ierisinde ulalmtr.
"Glmse", rekor stne rekor krmaya devam edecektir. Bir sre sonra, yal
nzca "en ok satan albm" olmakla kalmayacak, "en hzl satan" ve "CD ola
rak en fazla satlan" albm de olacaktr. Albmn bu baarsndan yurtdnda
ki firmalar da etkilenecektir. Bu albm, yurtdnda drt ba mamur bir ekil
de pazarlanan ilk albmmz olacak ve ayrca "Hadi Bakalm" single' ile de
desteklenecektir.
Akn Nur Yengi'nin geen yl yaynlanan ilk albm ile artan satlar, Ka
yahan ve Sezen Aksu albmleri ile srm ve bu da , mzik piyasamz pop
eksenli albmler yapmaya mecbur etmitir. O gne kadar, bir arkcdan ok
bir tiyatro oyuncusu olarak snrl bir ne sahip olan Yonca Evcimik de, bu
yeni eilim nedeniyle pop piyasasna dalmtr. "Hem ark syleyip hem de
dansedebilen" Yonca Evcimik, Garo Mafyan ve Aysel Grel'in desteini arka
sna alarak "Abone (Dans) " adl ilk albmn yaynlamtr. 80'li yllar bir

Hadi Bakalm: Sezen Aksu'nun, btn

lkeyi birbirine katan albm
"Glmse"nin baars Polydor'un da
itahn kabartm ve sanatmzn bu
albm, yurtdnda laykyla
pazarlanmt. Polydor, "Glmse"yi,
yaps ve ritmi ile Trk popunu da derin
bir ekilde etkileyecek olan "Hadi
Bakalm" adl arknn single' ile
desteklemi ve bu single ', ancak ok
byk isimlere layk grlen bir ekilde
tam formatta (CD single, maxi single
ve 45'1ik) basp datmt.

354

Smrh b i r n
Yoncaevcimik.com adl siteden :
".. . 1 979'da an Tiyatrosu'na girdi.
1 984'e kadar burada birok oyun ve m
zikallerde yer ald. Yedi Kocal Hrmz,
Hisseli Harikalar Kumpanyas, en Sazn
Blblleri, Nkhet Duru ve On Yl Geti,
Ajda Pekkan Sperstar, Hababam Snf
ve Carmen rol ald almalardr. Bu
dnemde ayrca Hababam Snf Gle
Gle ve Kzlar Snf adl filmlerde de oy
nad. 1 985-1 988 yllar arasnda, Deve
kuu Kabare Tiyatrosu'nda Yasaklar, A
ka/sun, Geceler, Reklamlar ve Deliler ad
l oyunlarda rol ald. 1989-1990 yllar
aras Glhane Etkinlikleri'nde sunucu ve
Show Gir/ olarak altt. . .
"
30 Austos 1998 tari h l i GazetePa
zar'dan :
Yonca Evcimik, pop albm projesin i a-
hin zer'e nasl kabul ettirdiini anlatyor:
" . . . Her tarafta arabesk vard. Ama ben
kafaya koydum, bir albm yapacam
ve bu arabesk deil pop olacak. ahin
zer'e bavurdum. Adam ard, pop
bir albm nasl yaplacak, kime satla
cak diye. Ben anlatp duruyorum; ite
pop syleyeceim, dansedeceim filan.
Kafamda her ey tamam nk. Baka-
rz ederiz dedi. Oturdum, haber bekle
meye baladm. Haber kmyordu bir
trl. Telefon ediyordum, gidiyordum,
habire bir sonu almaya alyordum
ama sonu yok! Sonunda bir gn can
ma tak etti, JM'ye gittim ve bu alb
m yapacak msnz, yapmayacak ms
nz diye sinirli sinirli sordum ahin
zer'e. Adam bu inadm karsnda a
rd kald ve peki dedi. Yllardr sahne
lerde olduum iin Gara Mafyan' ve
Aysel Grel'i tanyordum. Onlara git
tim. Ben pop bir albm yapacam,
destek verir misiniz diye. Kabul ettiler.
Hatta Aysel Grel Abone'nin szlerini
yazarken bizzat yanndaydm. Oturdum
bekledim. Sonunda da kt albm ve
ok satt. . . Albmn sat 2. 5 milyonu
geti. Bu rakam dnyann herhangi bir
lkesi iin de byk bir rakam . . . TRT'de
yaynlanan Yarm Elma programnn
ok etkisi oldu. Zaten biz albm piya
saya verdikten birka hafta sonra iade
ler gelmeye balam. ahin zer, ben
zlmeyeyim diye anlatmam bana.
Sonra Yarm Elma iin teklif geldi. . . B
yk bir heyecanla ktm. ark syl
yorum, dansediyorum. Kendimi, yap
mak istediklerimi tam olarak aktarabil
dim herkese o programda. Bundan
sonra albmn gidiat deiti. Herkes
albm arayp sormaya balam. Son
ra da Bir Baka Gece programna k
tm, onun da byk etkisi oldu. . . "
Meer herkes bizden bir Madonna'ya
epeyce hasretmi. 2,5 milyon kii, Yonca
Evcimik'e abone olma konusunda hi du
raksamam.

yana, her trl denemenin kabul grebilecei 60 ve 70'li yllarda bile yayn
lansa kimsenin dnp bakmayaca bu albm, piyasann artan pop talebini
tam zamannda karlamaya niyetlendii iin yere ge konulamaz. zellikle
albme adn veren ark, daha ok ocuklarn olmak zere, herkesin diline
yerlemitir. Akn Nur Yengi'nin albmnden sonra bir baka gen ismin al
bmnn ok satmas, yalnzca bir pop patlamas ile deil, bir gen arkc
patlamas ile de kar karya bulunduumuzu gsterir bize. Zaten piyasa
byle dnmeye balamtr. Ayn yl, Reyhan Karaca ve Can Uurluer ile bir
likte bizi Eurovision'da temsil etmi olan lzel elikz, Yonca Evcimik'ten
355
sonra sahneye srlen bir baka isim olur. lzel elikz, Ercan Saati ve elik
Erii ile birlikte lzel - elik - Ercan ls ve "zledim" adl bir albm ile,
iddeti giderek artan pop patlamasna katkda bulunmak zere piyasadaki
yerini almtr.
Yl bitmek zereyken, Emre Plak iki byk srpriz yapar. Emre, Ajda Pek
kan ve Akn Nur Yengi'nin yeni albmlerini verir piyasaya. Her iki arkc da,
daha geen yl birer albm yaynlamtr. Bu olduka artc bir gelimedir.
SO'ler boyu, iki albm arasnda gemesi gereken sre uzadka uzam ve en
nl isimler bile ancak iki yllk aralarla albm yaynlar olmutu. 90'l yllar,
bu kural da deitirecek gibidir. Yengi'nin ikinci albm olan "Hesap Ver"in
sat rakamlar, ilk albm bile glgede brakr. ikinci albmn satlar, ok
ksa bir zaman ierisinde milyon snrn aar. Bunun byle olmas, pop mzi
indeki gelimeleri hala dudak bkerek izleyen btn firmalar harekete gei
rir. Herkes birden, gen arkc avna kacaktr. Sperstar'mzn da keyfi ol
duka yerindedir. Ajda Pekkan, zor geecek gibi grnen 90'l yllar virajn
byk bir baar ile dnmtr. Yeni bir dneme, geen yl "Ajda '90" ile par
lak bir giri yapan sanat, geldii bu noktay, bu sefer de "Seni Setim" ile da
ha ileriye tayacak gibidir. Bu albmn, Trk popu iin nemli saylmas gere
ken bir zellii daha vardr. Ajda Pekkan, bu albmnde, arlkl olarak biz
den arklara yer vermi, stelik gen isimler ile almaktan da imtina etme
mitir. Bu gen isimlerden biri de Mustafa Sandal'dr. Pekkan, Sandal'n, Blent
Tezcan ile birlikte yazd "Vazgeme"yi almtr albmne. Ajda Pekkan, tpk
60, 70 ve SO'li yllarda olduu gibi, 90'l yllarda da bizimle olacak, hayatmza
elik etmeyi srdrecektir.
CD'lerin giderek yaygnlk kazanmas, bata Ajda Pekkan, Erkin Koray ve Ba
r Mano olmak zere, ou sanatnn eski arklarnn yeniden yaynlanmas
na sebep olur; ka zamandr ANAP'n tekelinde olan iktidar, DYP - SHP tarafn
dan kurulan bir koalisyona geer; Trk popunun temel talarndan Alpay, "Se
nin lin" adl yeni bir albm yaynlar ve "Trk-Sat haberleme uydusunun iha
lesi hakknda yolsuzluk ikayetleri zerine, PTT genel mdr Emin Baer'e
grevinden el" ektirilirken, firmalar, anlatklar gen isimlerin albmlerini ar
ka arkaya piyasaya verecektir. Bir yandan, bata Sibel Tzn olmak zere kendi
lerini Eurovision Trkiye elemelerinde gstermi olan gen isimler, bir yandan
da Sertab Erener ve Levent Yksel gibi Sezen Aksu Okulu mezunlar, yeni al
bmlerini yaynlayacak ve bir sonraki yl da tamamen pop ile atee verecekler
dir. Eksik kalan da, bata "Bir Hadise Var" albm ile Nazan ncel olmak ze
re, bambaka kanallardan akp durmu olan isimler tamamlayacaktr.

356
Hey Cor Versene Bor

Piyasada yaanan gelimeler zerine, ka yldr kendilerini Eurovision elemele

rinde gstermeye alan gen isimlerin hemen hemen hepsi bir anda kymete
biner. Firmalarn hepsi, piyasaya srp "patlatacaklar" gen ve ismi duyulma
m birilerinin peine dmtr. Plak irketlerinin, "gen isim" avna kmala
rnn bir nedeni, Trk popundaki genleme sinyalleridir. Ama bunun bir baka
nedeni daha vardr ve belki de asl belirleyici olan budur: Firmalar, bu tr ark
clar, albmlerini yapacak olma fikri ile gaza getirmekte ve nlerine, birka yl
sonra kendilerini "esir konumunda" bulacaklar kontratlar srmektedir.
Ama gen arkclarmz, kaplarnn alnmasn beklerken de zamanlarn
boa harcamamakta ve yeni Eurovision elemelerinde bir kere daha boy gster
mektedirler. Bata Melis Skmen, Ercment Vural, Candan Eretin, Sinan Er
ko, Aylin Vatanko ve Cihan Okan olmak zere, epeyce sayda gen yetenek,
bkmadan usanmadan bir baka Eurovision hengamesinin iinde bulmutur
kendisini. Krk yllk "byk" isimler ise, Eurovision sayfasn tamamen kapat
mtr artk. 21 Mart'ta yaplan elemeler, Aylin Vatanko'un galibiyeti ile sonu
lanr. Vatanko, "Yaz Bitti" adl arky Malm'de seslendirecek ve klasik so
nularmzdan ( 1 7 puan ile 19.'luk) biri ile dnecektir. Bu sonu nedeni ile,
olaanst yetenekli Aylin Vatanko'a, artlarn uygunluuna ramen pop ka
plar almayacak ve Vatanko, birilerinin iteklemesi sonucu bir Trk mzii
albm yapma yoluna gidecektir. Bu albm de, arkcnn geleceini sonsuza
kadar balayan ey olacaktr.
Eurovision sonrasnn en nemli gelimesi, "ilk zel radyo" olan Kent
FM'in yayna balamas olur. Kent FM, 4 Haziran 1992 tarihinde (49 W g
ile 1 0 1 MHZ zerinden) sekiz haftalk bir deneme yaynna balar. Radyo , bu
sekiz hafta boyu "07:00 - 2 1 :00 saatleri arasnda" yayn yapacak, sonrasnda
da 24 saatlik normal yayna geecektir. zel televizyon kanallarndan sonra,
zel radyolar da girmitir hayatmza. zel radyolar, ok ksa bir sre ierisin
de artp, btn memlekete yaylacaktr. Televizyon kanallar ile karlatrl
mayacak kadar dk bteler ile kurulabilen ve geni bir organizasyon ol
makszn da faaliyete geebilen radyolarn yaygnlk kazanmas, ksa vadede,
plak firmalarn telalandracak ve "radyolar arklar alarsa, biz ne sataca
z? " sorusu ile kar karya brakacaktr. Ancak uzun vadede iler dzene gi
recek ve radyolarn, mzik piyasamz iin ayak ba olmayp aksine piyasay
destekledikleri anlalacaktr.
Eurovision'da boy gstermeye artk tenezzl etmeyen krk yllk isimler, piya
sann almas zerine, kendilerini tamamen albm yapmaya kaptrmtr artk.
Yln ilk ses getiren albm Zerrin zer'den gelir. Bir nceki yl piyasaya veril
mesine ramen, asl grlty yeni yl ile birlikte koparan "Sevildiini Bil" adl

357
bu albm, Zerrin zer'in yllardan beri sren arabesk tutkusunu da sona erdirir.
Mustafa Sandal'n "Byle de Bir Huyu Var" adl arksnn da yer ald bu al
bm ile Zerrin zer, dinleyicilerinin karsna "% 100 pop" klnda kmtr.
"Allad Pullad" ile Seyyal Taner, "Bir Hadise Var" ile Nazan ncel, "llhan-
Ak" ile llhan lrem, "Odalarda Ikszm" ile Kayahan, "Yine Yeni Yeniden" ile
Nilfer ve "Mega Mano" ile Ban Mano, tecrbelerini konuturarak, genle
me hareketinden pay almaya gayret eden dier isimler olur. Byk bir ksm bu
nu baarr da. Zaten Kayahan, Nilfer, Zerrin zer, llhan lrem ve Ban Mano,
SO'lerin belal birka yl hari, her zaman ok satm isimlerdir ve bu eilimi,
yeni dnemde de srdrrler. Ama srpriz yapan isimler Seyyal Taner ve Nazan
ncel'dir. Taner, trl baarszlklarla gemi SO'li yllan nihayet "Allad Pulla
d" ile aabilmi ve aaal 70'li yllarna bir dn yapabilmi; Nazan ncel ise,
SO'li yllar boyu tadamad baary nihayet kapsnda grmtr.
"Bir Umut" ile Soner Arca, "Bir Yudum Sevgi" ile Seden Grel, "Ah Biz Kz
lar" ile Sibel Tzn, "Da iei" ile Akrep Nalan, "Faka Bastn" ile Emel,
"Hey Cor" ile Hakan Peker, "Beni Affet" ile Harun Kolak ve "Sakin Ol" ile
Sertab Erener de, genlerin bayran dalgalandran isimler olurlar. Bir pop al
bm yapma cesaretini, Akn Nur Yengi'den bile nce gstermi olan Hakan
Peker, bu yeni albmyle, herkesin umduundan ok daha hzl yaylmakta
olan genleme hareketinin, Trk popunu ileriye deil, geriye gtreceinin
de ilk habercisi olmutur. Albmdeki arklarn byk bir ksm rastgele yazl
m gibidir. ark szlerinin niteliindeki d ise elle tutulacak kadar nettir.
"Hey Cor, Versene Bor, Olmaz Maykl Bende de Yok" dizeleri, iin bundan
sonrasnn, tekerlemeler, ataszleri, deyiler, deyimler ve darbmeseller ile sr
drleceini sylemektedir. Bu minvalde yazlm arklarla doldurulmu al
bmler sattka herkes cesaret ile donanacak ve i, mahalle azna, kfre ve laf
atmalara kadar gelecektir. Okey masalarnda oturanlar, yalnzca yer aldklar
kare zerinde deil, Trk popu zerinde de tahakkm kuracaklardr. Daha bu
na biraz zaman vardr ama "Cor" da iareti akmtr artk. lin bundan sonra
s, "en sratli bayalama rekorlarm krma" zerine ina edilecektir. Genler
arasnda saylmasna ramen daha kdemli olan Emel, Hakan Peker'in aksine,
bir nceki albmnden daha ileri bir noktaya varmak zere ok abalam ve
bunu becermitir. "Faka Bastn" adl albm, ark szleri nedeni ile sradan g
zkse bile, mzikal alt yapsnn gc ve srati ile dikkat eker. zellikle alb
me adn veren ark, "Hadi Bakalm" ile yeni bir dnemece girmi gibi gz
ken Trk popunun devrini daha da hzlandracak gibidir. Darda srasn sav
m olan "Euro - disco" akm, ge de olsa nihayet bize uramtr. Bu albm,
arka arkaya almakta olan bar ve cafe'lere de ila gibi gelir. Trk popu, "Faka
Bastn" ile bu tr mekanlara mahcup bir giri yapacak ve sonrasnda da onu
kimse tutamayacaktr. Tamamen yeni olan isimlerin iinde, en dikkat ekici gi-

358
rii yapan Seden Grel olur. O gne kadar Seden Kutlubay olarak mzik piya
sasnda olduka iyi bir isim yapm olan bu hem gzel hem de ok gl bir
sese sahip gen arkcmz, piyasaya Neslihan Yargc'nn katklar ile, bir ark
cdan ok bir proje eklinde sunulmutur. Her zamanki "bir albm yaparsak
bu i tamamdr" anlay, birka adm ileriye tanmtr. Bu da, piyasann, 90'l
yllarda, her zamankinden daha farkl dneceinin bir baka iareti olur. Trk
popu, ok sratli bir ekilde, mzik ya da arklarn tek bana yeterli olmad
bir noktaya gelip dayanacaktr. Hatta bunlarsz bile olunabilen bir noktaya ge
linecek, ama asla "imaj "sz olunamayacaktr. lmaj acemisi saylabileceimiz
90'l yllarn balar, bu piyasann o gne kadar karabildii tek isim olan N es
lihan Yargc'nn el abukluu marifet eksenli (apka, abajur. . . ) tuhaflklar ile
alacak, ardndan "genlik - gzellik - seks" geni zerine kurulu bir seri
imalata giriilecektir.
Blent Ersoy'un "Ablan Kurban Olsun Sana" ile 1 2 Eyll'e "nanik" yapmas
ve Hurit Yenign'n son bir gayret ile "Unutulmayan Sezen Aksu arklar"
terennm ederek "Glmse"nin baarsndan sebeplenmek istemesi, "patla
ma"nn, beklenenden ok daha ksa bir sre ierisinde yze gze bulatrla
ca konusunda kimsede phe brakmaz. Ama her zamanki gibi, umudun ta
mamen kesilmemesi iin ortada sebep vardr. Mavi Sakal ("ektir Git" ) ve
Kesmeeker ( "Dipten Ve Derinden" ) , Trk popunun geleceinden pheli g
zken herkesin kalplerine su serper. Kesmeeker, bir nceki yln sonlarnda
piyasaya kardklar "Dipten Ve Derinden" albmnn sefasn ancak 1992
ylnda srmeye balar. Bir ksm dinleyici, artk drt bir yanda nlamaya ba
layan ayn arklardan syrlabilmek iin Kesmeeker'e tutunmutur. Mavi Sa
kal da ayn konumda bulur kendisini. Boazii niversitesi stdyolarnda
kaydedilmi olan " ektir Git" , be ay iinde, epeyce sayda insan Mavi Sa
kal hayran yapacak ve grup, bunun zerine, bir telala stdyoya girip ikinci
albmn de kaydedecektir.
Ferhan ensoy, "Ferhangi eyler"in 750.'sini sahneler; " muhterem hac aday
lar, Esin Turizm'in baarl Hac organizasyonlar ile kutsal grevlerini ifa" ede
bilir; "900 900 306 Alo Emrah telefon hatt ile kalbinizin sesine kulak verir,
zledike Emrah'" arar; merak edenler, bir baka hattan, Sibel Gke'yi araya
rak "bir kadnn ne kadar seksi olabileceini" renir; isteyen, "fiks men 225
bin liraya, Caddebostan Maksim'de, Muazzez Ersoy, Alev Sayn, Osman Ya
murdereli, Oryantal Belinda ve lbrahim Tatlses'i" seyredebilir; Memduh Paa
Yals'nda Nkhet Duru, Sait Halim Paa Yals'nda Zerrin zer sahneye kar;
WOM adl yabanc bir dergi, "Glmse"nin yurtdnda yaynlanmas zerine,
Sezen Aksu'yu "gelecein Ofra Haza's" olarak gsterir; bunun da gaz ile olsa
gerek, Sezen Aksu, yeni kanalmz Kanal 6 ile "tam milyar liraya talk-show
yapmak zere" szleme imzalar; "mzik dnyasnn nemli firmalarndan Ya-

359
ar Plak'n sahibi Yaar Kekava hakkn rahmetine" kavuur; Banu Alkan, Cem
zer'in "Laf Laf Ayor" programnda, "ben megaloman deilim ama starm.
zaten ay sonra Paris'e gideceim, kltrm de artacak" der ve Playmen der
gisi, dergi ile birlikte "hem VHS hem de Beta bedava video kaset" vermeye ba
larken, Sezen Aksu Okulu bir mezun daha verecek ve bu sefer Levent Yksel.
piyasaya anl anl bir giri yapacaktr. Yeni gelen yl, piyasay coturma konu
sunda, bir nceki yldan bile baarl olacaktr. Birinci albmn yapmakta
olanlar (Bendeniz, Levent Yksel . . . ) , ikinci ya da nc tura geenler (Yonca
Evcimik, Harun Kolak , Mavi Sakal . . . ) ve her zamankiler (Kayahan, Zerrin
zer, Ajda Pekkan . . . ) derken Trk popunun harareti iyice ykselecektir.

Ya Sen Ya Hi

Gen yeteneklerin byk bir ksmnn kendi albmleri iin stdyonun yolunu
tutmalar, Eurovision elemelerine katlm azaltt ve elemeler giderek snkle
meye balad. Bu durumun ilk belirtileri de 1 993 ylnda yaplan elemelerde
kendini gsterdi. Tamam genlerden oluan be isim yarmaktayd bu yl.
Deniz afak, ebnem zsaran, Erdal elik, Sonat ve Seda Bacan, Sinan Erko
ve Burak Aydos, 13 Mart gecesi, her zamanki gibi Ankara'da, TRT stdyolarn
da deil , lstanbul'da, Andromeda adl diskotekte sahneye kp yartlar. TRT
de, Trk popunda balam olan genleme hareketine uymay semi ve yar
ma mekann, surat ask stdyolardan, kanl canl diskoteklere kaydrmt .
Oylama biimi de deimiti. lrlanda'ya gidecek arky, profesyonel bir j ri
deil, Andromeda'da bulunan kalabalk seecekti. Final, Burak Aydos'un "Es
mer Yarim" adl arksnn birincilii ile sona erer. arknn seilme biimi, ya
rmadan sonra epeyce dedikodunun kmasna yol aar. Burak Aydos'un, ar
kada ve tandklarn Andromeda'ya doldurduu ve birincilii bu yolla elde et
tii konuulmaya balanr. Ama aslnda, gerek olan udur: Burak Aydos'un
"Esmer Yarim"i, birbirine benzeyen dier arklarn arasnda, farkl ritm ve ya
ps ile daha ilk dinleyite bile ne kabilmitir. ark, lrlanda'da yaplan yar
mada, her zamanki sonulardan birini ( 10 puan ile 2 1 .'cilik) elde edecektir
ama bu sonu, yurtdnda pazarlanan bir baka arkmz olmasn da engelle
meyecektir. Avrupa'nn nemli firmalarndan Madierpo, arky "My Pretty
Baby" adyla pazarlayacak ve ona 45'lik deil, CD single formatn uygun gre
cektir. Bylelikle Burak Aydos, Sezen Aksu'dan sonra ( "Hadi Bakalm" ) , arks
yurtdnda CD single formatnda sata sunulan ikinci arkcmz olur.
Piyasadaki genel hareketlilik de artarak ykselmektedir. Eskisiyle yenisiyle,
firmasyla arkcsyla, hemen hemen herkes durmadan almakta ve bu hare
ketliliin tadn karmaktadr. ok alanlarn banda da her zamanki gibi
Zerrin zer gelmektedir. arkc, "Sevildiini Bil"in zerinden ok fazla bir za-

360
man gemeden "Olay Olay" adl albmn srer piyasaya. Artk herkesi sarm
ve her arkya szmaya balam "zl sz" ya da "slogan"larla kurulmaya al
lan bu albmn en dikkat ekici yan, sz yazan Leyla Tuna'nm yazd ark
lardr. Tuna, mzik piyasamzn epeydir rastlamad lde salam ve esprili
szleriyle, "Olay Olay" , onlarca albmden herhangi biri olmaktan kurtarmtr.
Ama Leyla Tuna'nn yazd arklarn tadna, asl Zuhal Olcay'n "Oyuncu" al
bmnde varlr. Zuhal Olcay, bu sefer, her zaman yaptklarna benzemez bir al
bm yapmak istemi ve daha "popler" izgideki bu albmde de , Onno Tun ve
Leyla Tuna ile almtr. Piyasann en hzl ark karabilen isimlerinden biri
olup, altn bir a srmeye balayan Kayahan "Son arklarm" , Ajda Pekkan
"Ajda '93", "Glmse"nin baarsndan sonra ne yapaca merakla beklenen Se
zen Aksu "Deli Kzn Trks", "Allad Pullad" ile mzik piyasasndan yeni bir
kredi alm gzken Seyyal Taner "Geliyorum" ve bir baka byk isim Selda
"Ziller Ve ipler" adl almalaryla 70 ve 80'li yllarn sesini piyasada nlatan
isimler olur. 70 ve 80'li yllarn sesleri , kendilerini yalnzca yeni albmlerle de
il, eski almalaryla da gsterirler. Artk daha fazla aranp sorulmaya balam
olan CD format nedeniyle, eski arklar ve albmler, bu format zerinde basl
maya balanmtr. Bu alandaki ilk r
EUROVISKJN 993
neklerden birini, (lstanbul Plak'n bas
t ve Ajda Pekkan "Best oP'u olarak -

da kabul edilebilecek "Hogr Sen" ad

l albm i l e birlikte) Yeil Giresun
lu'nun nderliindeki Balet Plak ver
mit ir. Bu fi rm a , Mazhar F u a t z
kan'n, daha nce yaynlanm albm
le rinden bir seme yapp "The Best
Of. .. " adyla yaynlamtr. Bu iin arka
sn da Ali Kocatepe getirir. Kocatepe,
N kh e t D u r u ' n u n en gzel an
"Nkhet Duru Klasikleri" adyla tek al-
. My pretty baby
2. Esmer y arim
Esmer Yarim: Bir zamandr, Eurovision
3. My pretty baby (instr.)
arklarmzla ilgilenen Madierpo firmas, 1 993
ylndaki Eurovision ark yarmasndan
hemen sonra, Burak Aydos'un arksn da
sata sunmutu. Single'n zerinde tam
versiyon yer almaktayd: "My Pretty Baby", Marketed by MADIERPO
"Esmer Yarim" ve "My Pretty Baby (instr.) . . . Produced by TRT
Ayn arknn farkl versiyon ya da remix'ini Coverdesign: Eric Poriau
yapma konusu da kapmza gelip dayanm
(c) Madierpo-records 1 993
gibidir. lM, bu konuyu balangta grmezden
gelecek ama sonrasnda, bu ie bir kurtulu tel/fax (32) 3 324 48 97
gzyle bakacaktr. , ' [ 1 '
bmde toplamtr. Firmalar, bu tr albmlerin yllar yl satmaya devam edece
inin ve uzun vadede, dnyann parasna mal edilmi yeni bir albmden daha
fazla kazan getireceinin belki henz bilincinde deildir ama, geen zaman bu
nun byle olduunu gsterecektir.
Henz ilk albmlerini karan isimlere gre kendilerini bir para daha k
demli kabul eden Mavi Sakal ("Mavi Sakal 2"), Akn Nur Yengi ("Sram Bekli
yorum" ) , Yonca Evcimik ("Kendine Gel"), Harun Kolak ("En Byk Ak").
Hakan Peker ( "Amma Velakin"), lzel ve Ercan ( "lte Yeniden" ) , Oya - Bora
("Seni Bana Yazmlar" ) , Fatih Erko ("Penceremden Gkyzne") ve Erdal
("Ya Hep Ya Hi") da, aa yukar ayn sralarda yeni albmlerini karrlar.
Yonca Evcimik, Mustafa Sandal destekli ikinci albm ile, ilk albmnden daha
makul bir i karmtr. Akn Nur Yengi ise, "ne yapsak satyor" dncesin
den yola klarak yaplm bir albm srmtr herkesin nne. Politikaclar
nn "listeme bir odun koysam setiririm" diye vnd bir memleketin mzik
yapmclarndan da beklendii gibidir herey. Musluklar akmaktayken, hibir
eyin stnde kafa yormaya gerek grmeden albmler atlmakta ve sata su
nulmaktadr.
Yeni isimlerdeki art da srmektedir. Suat Suna ("Anszn ektin Gittin"),
Eda ( "Parolay Syle" ) , Kenan Doulu ( "Yaparm Bilirsin" ) , Deniz ( "Bende
niz") , Levent Yksel ("Med Cezir") ve Tarkan ( "Yine Sensiz") adl gen ar
kclarla, albmlerin yz binlerce nsha satmaya balad 1 993 ylnda tan
r Trk popu. Suat Suna , artk arkcdan yalnzca ark deil hareket ve
renk de bekleyen yeni dinleyici tarafndan pek de scak karlanmaz. Bir ba
ka "renk ve hareket yoksunu" isim saylabilecek olan Levent Yksel ise, Se
zen Aksu'nun verdii destek nedeni ile kalplere baslr. Gen arkc, gnn
modasna uygun sarl yeilli ceketlere brnr ve televizyon kanallarnn
verdii tam destek ile programlar bir bir gezerek albmnn satn tesa
dflere brakmaz. lsvire doumlu Deniz de "Bendeniz" adn verdii ilk al
bmyle piyasaya girmitir. Trk popuna yurtdnda yaayan vatandalar
mzn giriini hzlandracak bir eydir bu. "Deniz" ad, herkese ok sradan
gelmi olmal ki, arkc, albmnden hemen sonra herkes tarafndan "Ben
deniz" olarak anlmaya balar ve bu srar sonucu, bu isimle yola devam et
meye karar verir. Albmn ad, arkcnn ad olmutur artk. Neslihan Yarg
c'nn fra darbeleri ile yola km olan Bendeniz, bu ilk albmnde, Sezen
Aksu benzerlerinin bir bakas olarak grnr herkese. Gerekten de sa ba
, giyimi kuam dahil, her ynyle drt drtlk bir Sezen Aksu taklididir.
Ama bu grn aldatcdr ve yalnzca ilk albme zg bir eydir. "Ya Sen
Ya Hi" adl klibiyle MTV'nin dzenledii bir yarmada lkemizi temsil
eden Bendeniz, ikinci albmyle birlikte kendi yolunu seecek ve 90'l yllar
ile Trk popuna giri yapan isimlerin en kalclarndan biri olacaktr. Ama

362
 kolu'dur bu. Denemeler balar, sonu
Yine Sensiz lar beenilir ve rekor saylacak bir zaman
ierisinde albm hazrlanr. Kaplar al
nan bir iki firma albm basmay redde
der ama sonunda Jstanbul Plak kabul
eder ve her ey yoluna girer. Tarkan bi
zimledir artk. . . "

Tuttuunu kparan bir yapmc grn

mndeki Alpay Aydn'n abas, Trk popu
Tarkan, "Kl Oldum Abi" adl i l k arks ile
na yllardr hasretini ektii bir star kazan
boy gsterdii ilk gn, dierlerinden farkl
drmtr. stelik Aydn, dolmularda tatl
olduunu dndrd herkese. ok zenil
hayaller kuran bir gen adamn da hayalle
mi ve fazlasyla tasarlanm bir "rn" gibi
rini gerek yapm ve ona "Ozinga"la ka
duruyordu Tarkan . Ksa bir zaman iinde
dar g idecek bir yolun kaplarn amtr.
de, bu projenin arkasnda ibilir bir yapm
cnn, Alpay Aydn'n parma olduu anla
ld zaten. Alpay Aydn, piyasann bu aralar
nasl bir "tip" istediini gzden karmadan
drt drtlk bir pop star yaratmak iin kol
lar svamt.
Mert zmen anlatyor:

". . . O zamanlar Yarm Elma programn

yapmaktaydm. Alpay Aydn, Tarkan ad
l bir genci piyasaya srmek istediini
syleyerek fikrimi sordu. zerinde ko
numaya baladk. Henz hibir ey bel
li deildi, ne arklar ne de dzenlemele
ri kimin yapaca. Ama sonra da her ey
yolunda gitti. Alpay Aydn, bir gn Tak
sim - Bostanc dolmuundayken, arka
tarafta oturan gitarl bir gence rastlar ve
ona dzenleme yapp yapamayacan
sorar. Gen adam da, hi yapmadn
ama deneyebileceini syler. Ozan ola-

hi phesiz , 90'l yllarn bundan sonrasna asl damgasn vuran Tarkan

olacaktr. Yapmc Alpay Aydn'n bir projesi gibi piyasaya sunulan bu gen
arkc, albm "Yine Sensiz"in zayflna ramen, sahip olduu kiisel zel
liklerin katks ile herkesin arasndan syrlp en tepeye oturur. stelik bu
yalnzca bir balangtr. Tarkan daha ok yol alacaktr. nce, memleketin
Ajda Pekkan'dan sonra grp grecei en aaal star olacak, arkasndan da
bu hretini yurtdna tayarak, ilk byk uluslararas starmz olacaktr.
Tarkan, 1 993 ylnda, oktandr durma noktasna gelmi stanbul Plak'n ka
natlan altnda, mzik dnyamza ok alak gnll bir giri yapmtr. Gerisi
iin yalnzca beklemek gerekecektir.
zel radyolarn saysnn gibi artmas sonucu dinleyiciler, TRT'nin ar

363
denetiminin olmad bir yaynla arklara kulak vermeye balar; Trk basn,
"lkitelli"nin yolunu tutup, "Hi - Tec" binalara yerleir ve "kimilerine gre bir
moda, kimilerine greyse ilgin bir deiiklik kabul edilen" eilim sonucu, Fa
tih rek ve Aydn adl arkclar giderek nlenirken sra Serdar Orta'a da gel
mitir. arkc "Karabiberim" diye diye milleti oryantalin kollarna yeniden sa
larken "bir kadnn gbei zerine yerletirilmi zeytin tanesini" yeme konu
sundaki becerilerini de sergileyecektir. Gen hareket, yalnzca Serdar Orta ile
snrl kalmayacaktr. elik ve Burak Kut da sradadr.

Ah Yanar Dner A-Acayipsin

Trk popundaki deiim ve gelime, bu alanda yaplan yaynlarn da artmasna

sebep olur. lin banda, gndelik gazeteler bu konuya daha ok yer vermeye
balar. Ama olup bitenleri toplu olarak takip edebilmek iin, yalnzca bu konu
da yayn yapan bir dergiye ihtiya duyulduu da bellidir. Bu konuda epeyce a
lma yaplm ve piyasaya arka arkaya Trk popunu kucaklamaya alan der
giler verilmeye balanmtr. Yaynna epeydir ara vermi olan kdemli Hey der
gisi, ie yeniden balayarak dierlerinin arasndan syrlr. Banda yine Hulusi
Tunca vardr ve Tunca bu sefer Trk popunu kollamak gerektiinin bilincinde
dir. Dergi, 14 Nisan 1994 tarihinde ilk saysn yaynlar. Derginin boyutlar de
imi, bask kalitesi ykselmitir. elik ve Bendeniz gibi son bir iki yln star
larn kapaa oturtan derginin ba yazsnda Hulusi Tunca, dier yaynlardan
ok farkl olduklarnn altn izer: " . . . Yayn yaamna 18 Kasm 1970 aram
ba gn balayan , alt yl kadar bir ara verdikten sonra bugn yine huzurlar
nzda olan Hey dergisi! . . Trk pop mziinin tarihi yazldnda kesinlikle ilk
sayfalarda adndan altn harflerle sz edilmesi gereken Hey dergisi. . . " Tunca,
her eyin yenilendii bir alana giriliyor olmasna ramen, gemiten sz ede
rek, olduka gen kadrolarla bir telala hazrlanp piyasaya srlen dergilerle
Hey'in arasna bir mesafe koymak istemitir. Hakldr da. Hey, ie kald yer
den devam edecek ve yazlar, haberleri ve listeleri ile, her eyi dierlerinden
daha fazla ciddiye alarak yapacaktr. stelik iin "promosyon" ksm da unu
tulmamtr. Dergi, hemen ilk saysnda, artk piyasann en popler isimlerin
den biri haline gelen Tarkan'n "bir oduncu gmlei"ni ve "on imzal kaseti"ni
okurlarna hediye etmek istemitir.
Hey doru yapmtr. Tarkan, ilk albm olan "Yine Sensiz"i yaynladndan
beri akl almaz bir hzda ykselmi ve herkesin en ok beendii "gen popu"
olmutur. zellikle gen kzlar Tarkan iin delirmektedir. Dergiler, gazeteler
Tarkan posteri ya da fotoraf vermeye yetiememekte, arkcnn sevenleri her
baslan eyi almaya doyamamaktadr. stelik Tarkan asndan, bu yalnzca
minik bir balangtr. arkcnn ikinci albm iin hazrlklarn balad da

364
duyulmutur. Tarkan, ikinci albm iin, piyasann artk en gl ismi kabul
edilen Sezen Aksu'nun kapsn almtr. Tarkan'n ikinci albm yln ortala
rna doru yaynlanacaktr. Ancak daha hemen yln ilk aylarnda piyasa bir ye
ni albm - gen arkc taarruzuna urar. tk olarak, daha geen yl "Hadi Yine
lyisin" tekerlemesi ile adm duyurmu olan Tayfun "Tayfun 94" adl ikinci al
bmn, ka zamandr kendisini Eurovision elemelerinde gstermi olan
Grup Piramit'in solisti Hakan Girit de "Deiik Bir Duygu" adl solo albmn
yaynlamtr. Garo Mafyan'n yapmcln stlendii "Tayfun 94" , eletirmen
lerin bir ksm tarafndan "Tayfun'un balon olduunu iddia edenlere ithaf'
edilmesine ramen bir nceki yl elde edilen baary tekrarlayamayacak ve ar
kcnn yava yava piyasadan ekilmesine sebep olacaktr. Tayfun rnei, 90'l
yllarn bir baka nemli zelliini de bylece herkese gstermi olur. Artk bu
piyasada , "bir gecede hret" olunabildii gibi, bir gecede unutulabilinmekte
dir de. Gemi yllarn "ar hayran" tavrnn yerini, "bu olmazsa dierini din
lerim" havas almtr. Bu havann giderek yerlemesi ile de mzik piyasamz,
ksa bir zaman ierisinde "bir zamanlar arkc ama imdi hi" olan isimler ile
dolup taacaktr. Tayfun, byle bir listeyi, birinci srasna yerleerek kullanma
amtr. Yeim Vatan, Kenan ve Ozan Doulu'nun vokal, Ber Yenal ve Gr
Akad'n gitar destei verdii Hakan Girit ise Tayfun kadar olsun bir sonu elde
edemez. arkc, piyasann artk gereinden fazla dolmu ve renklenmi olmas
nedeni ile kendini gsteremez ve ayn listenin ikinci srasna yerleir. Piyasa,
sahiden de gereinden fazla renklenmitir. elik ( "Ateteyim" ) , Ayegl Aldin
("Alev Alev"), Atilla Atasoy ( "Atilla Atasoy 94" ) , llhan lrem ( "Koridor") , Ye
im Salkm ( "Hi Keyfim Yok") , Kadir Tapucu ("Muhteem Olacak"), Kramp
("Pf Pf' ) , Gkhan Krdar ("Serseri Mayn"), Serpil Barlas ("Serpil'in Dnya
s" ) , Murat ekem ve Mercury ("Sen Neyin Peindesin"), Cem - Tevfik - Mer
tol ( "!pek Oteli" ) , Hakan ("Sylyorum lte" ) , Meltem ve Eser ( "Bir Ak") , Ye
liz ("Haklydn") , Can Tufan ("Sevgilim l Asker" ) , Rya ala ("Hodri Mey
dan") , Burak Kut ( "Benimle Oynama / lgnm" ) , Suat Suna ( "Szne Kan
mam") , Murat ( "Yangn Var") , Asya ("Asya"), Aydn Tansel ("Dansm Geldi")
ve Seden Grel ("Aklm elme"), arka arkaya albmlerini yaynlayan isimler
olmutur. Mzik piyasas resmen alkalanmakta, dinleyiciler hangi albm
alacaklar konusunda byk aknlk yaamaktadrlar. Bu yl Eurovision'a gi
demiyor olmamz bile, bu albm bolluundan dolay kimsenin umurunda de
ildir. Piyasadaki herkes, sk bir ekilde, durmadan almaktadr. Mzisyen
ler kayt stdyolarnn arasnda mekik dokumakta , dzenleme yapanlar kapa
nn elinde kalmaktadr. 70'lerde bile rastlanmayan bir bolluk rzgar esmekte
dir. Tuhaf bir ekilde, her piyasaya srlen albm ya da her yeni kan arkc
bir alc bulmaktadr. Pop hasreti, delicesine albm satn alnarak dindirilmeye
allmaktadr. Yine de, bu kalabaln arasndan, birka adm daha ne ka-

365
bilen isimler vardr ve bunlarn hepsi de gen isimlerdir. elik, Asya ve Burak
Kut, bu bolluu lehlerine evirebilen en nemli isimler olur. Ancak bu is
min hkmranl, Tarkan'm "A Acayipsin" adl ikinci albmn yaynlayaca
Mays ayna kadar srer. Tarkan'm, Sezen Aksu'nun desteini alarak "bomba
gibi" bir albm hazrlamakta olduu piyasada epeydir konuulmaktayd. Her
kesin ok merak ettii bu albm nihayet 1 7 Mays Sal gn plak raflarnda
yerini alr. Albmn salam yaps herkesi artmtr. llk albm "Yine Sen
siz"in gevek mzikal yapsndan olduka farkldr bu albm. Yllardr durma
noktasnda olan lstanbul Plak, birinci albm ile kendisine yeni yollar aan bu
gen arkcy sonuna kadar desteklemi ve btn musluklar amtr. Alb
mn her yanndan byk bir zen ve iddia dklmektedir. Sezen Aksu'nun.
"slogan ark sz" yazmnda yeni bir u nokta olan "Kz hepsi senin mi? " di
zesi bile, bu aaa iinde fazla dikkat ekmez. Destek veren mzisyenler ara
snda lsmail Soyberk, Levent Yksel, Gr Akad, Erdin enyaylar, Ercan Ir
mak, Levent Altnda gibi isimlerin bulunduu albmn vokal kadrosu da ina
nlmazdr. Her biri kendi bana nemli bir isim saylan zkan Uur, Sertab
Erener ve Deniz Arcak, Tarkan'm arkasna geerek gvde gsterisine katlm
lardr. Bu albm, yalnzca Tarkan iin deil Trk popu iin de yeni bir balan
g olacaktr. George Michael'm "Faith"i gibi balyor olmasna ramen, sonra
dan alp hem bizden hem de Batl bir arkya dnebilen "Hepsi Senin
mi? " , iin bundan sonrasnda herkes tarafndan bir "forml" olarak kabul edi
lecek ve arklar ounlukla artk byle kurulacaktr. Alpay Aydm'm, birinci al
bmden sonra gelitirdii bir fikir olan "Faith trnde bir eyler yapmak", Se
zen Aksu - Ozan olakolu ve Tarkan tarafndan laykyla becerilmi ve btn
piyasa bu ark ile atee verilmitir.
Tarkan'm bu akl almaz kn destekleyen bir gelime de Austos ay iin
de yaanr. Srekli olarak mzik yayn yapacan syleyen Kral TV, 16 Aus
tos 1994 tarihinde yaynma balamtr. Zaten bir sredir, Uzan grubunun ak
lna estii saatlerde yayma soktuu MTV'yi seyreden herkes "bizim de yalnz
ca mzik yaynlayan bir kanalmz olsa" demeye balamtr. Uzan grubunun
en byk meziyeti, gnn eilimlerini, mmkn olduu kadar abuk paraya
havale etmektir zaten. Bu nedenle, kimsenin ummad kadar hzl bir ekilde
rgtlenip Kral TV'yi devreye sokarlar. Kanaln al ile mzik piyasasndaki
herkes havalara umutur. Bizim de, nihayet dardaki gibi "klip arlkl" bir
piyasamz olacak; gen isimler, arklarnn yannda, grsel zelliklerini de di
lediklerince sergileyebileceklerdir. Bu durumdan en abuk yararlanabilen de
Tarkan olur. Tarkan, n tamamen ak beyaz gmleini savura savura Kral
TV'de dnp durduka "A Acayipsin"in satlar katlanr ve milyon snrn
kolaylkla geer. Kral TV'nin yayma girmi olmas, uzun vadede Trk popu
nun nne ok ar iki fatura karacaktr. Bu ar faturalardan birincisi, artk

366
gen ve gzel ya da yakkl olmayanlara, bu piyasada kolay kolay hayat hak
k tannmayacak oluudur. Zaman iinde, iin "grsel" yan mziin nne
geecek ve olmaz sanlan ey olacaktr. Artk "ses" olmadan arkc olunabile
cek ama "genlik - gzellik" olmadan asla kaplardan ieri girilemeyecektir.
!kinci fatura da en az bunun kadar ardr. Kral TV'nin varl nedeniyle, m
zik piyasamz "klip" tuzana mecburen decek ve kendini kilitleyecektir.
lin banda, her ey olduka keyifli ve gzeldir. arklara klipler ekilmekte,
bu klipler televizyonda dnmekte ve klipler dndke de albmler satlmak
tadr. Ancak her ey bu kadar basit devam edemeyecektir. Bir sre sonra bu
kanal, kliplerini televizyon vastas ile herkese gstermek isteyenlerin nne
bir "tarife" ile kacak ve tarifeye uymayanlarn gnderdii klipler p sepeti
ni boylayacaktr. Akl almaz bir israf yaanmaya balanacaktr. Kimi zaman al
bm maliyetlerini bile aan btelerle klipler ekilecek ama bu klipler kimse
lere ulatrlamadan firmalarn dolaplarna kaldrlacaktr. Bu durum da , ken
diliinden mzik piyasamzn sonunu hazrlayacaktr. Piyasada, bu kadar ar
yke dayanacak kadar ok firma yoktur.
Ancak henz hi kimse bu kadar karamsar deildir. Bu nedenle herkes iine
son srat devam etmekte ve bitirilen albmler piyasaya verilmektedir. Tarkan
sonras, yllardr unutulan bir format olan 45'lie yeniden bir dn yaanr.
nce Yonca Evcimik ("8: 15 Vapuru") ardndan da Harun Kolak ve Bendeniz
("Biz") birer single karr. Bu ksa sreli format gen dinleyiciye biraz garip
gelmitir ama her iki single da, arkclarn n nedeniyle raflarda tozlanmaz
ve satar. Single'larla birlikte albm bombardman da srmektedir. Alpay ("Bu
Kanc Sevda"), Nazan oray ("Deli Rya") , Eda zlk ("Dalgac" ) , Nalan
("Of Aman Nalan") , Aydn ("Gznz Aydn" ) , China Band ("Bir Hayal Bu" ) ,
Ahmet Kaya ("arklarm Dalara"), Muzaffer Uluda ( "Alyorum" ) , Burak
("Senin lin") , Emel ("Emelce" ) , Marandiz ("lte Biz"), Moollar ("Anadolu
Pop Yol. l"), Soner Anca ("En Gzel Serven") , Aysun Kocatepe ("Hadi Ga
ri") , Bora Ayanolu ("Aklm Sende"), Hrel ("Yol. l " ve "Yol. 2"), Yldz
Tilbe ("Delikanlm" ) , Leman Sam ("Eski Fotoraflar") , Banu ( "Sevdalarda
ym"), Melike Demira ("Melike Demira 94 Ylnda" ) , Haluk Levent ("Yollar
da") , Murat zyksel ("Bir iek Yl Sonra"), Nazan ncel ("Ben Byle Ak
Grmedim") , Hmeyra ("Sessiz Gemi"), Yonca Evcimik ("Yonca Evcimik 94"),
Cem Karaca ("Safinaz") , Ayegl ("Gzelleme"), Glden Karabcek ("Sevenle
rin Duas"), Serdar Orta ("Ak lin"), Cenk Skmen ("Muhakkak") , Yeni Tr
k ("Klhani arklar") , Demet ("Knal Bebek") , Ahmet ("Ah Canm Vah Ca
nm" ), Mustafa Sandal ("Su Bende" ) , Sertab Erener ("La'l") ve Nilfer ("Ne
Masal ne Rya"), Tarkan sonras albm yaynlayan isimler olur. Eskisi yenisi ,
genci yals, kendini almaya ve retmeye vermi gibidir. Herkes vardr bu
kalabaln iinde: Birinci, ikinci ya da nc albmn yapan da vardr, yl-

367
larn eskitemedii sanatlar da. llk defa grcye kanlarn arasndan, Musta
fa Sandal, Nalan, Yldz Tilbe ve eski bir DJ olan Serdar Orta, kolaylkla syr
lp baa oynar. Nalan ve Ahmet'in bana ise, Bendeniz'e olanlar gelir. Dinleyici
Nalan ve Ahme.t isimlerini ok sradan bulmu ve onlar "Of Aman Nalan" ve
"Ah Canm Ahmet" olarak anmaya balamtr. Nilfer'in albm ise, zellikle
Onno Tun'un verdii destek ile adndan sz ettirir. Onno Tun, yllardr bir
likte alt Sezen Aksu'ya srtn dnm ve yeniden Nilfer'in yannda yeri
ni almtr. Sesini henz duyuran gen isimlerden olan Ayegl ve Haluk Le
vent ise, muhtemelen kendilerinin bile ngremedii epeyce geni dalgalanma
lara yol aarlar. Ayegl, o gne kadar, "bu iin erbab" tarafndan kimsenin
dokunmasna izin verilmemi trklerimizi alm ve ok farkl bir formda ye
niden retip sylemitir. Ayegl'n sunduu bu yeni form herkese ok cazip
gelecek ve piyasay ksa bir zaman ierisinde "elden geirilmi trk" albmle
ri saracaktr. Haluk Levent de, ayn eyi rock dnyamzda yapacaktr. Yllardr
epeyce denemenin yapld bu alanda, bir trl istenen yaygnlama salana
mamtr. Haluk Levent, eski gnlere bal, son derece klasik bir rock yaparak
kmtr sahneye. Aslnda, arkcnn k iki yl ncesine dayanmaktadr.
Ancak, iki yl nce Nokta Mzik tarafndan yaynlanan "Yollarda" adl albm,
firmann ierisinde bulunduu zor dnem nedeniyle datlamam ve ulama
s gereken evrelere ulatrlamamtr. Ancak Nokta Mzik, Hilmi Topalo
lu'nun nderliinde yeni bir harekete giriip Prestij'e dnm ve bu albm
yeniden yaynlamtr. Bu ikinci bask sonras Haluk Levent, umduunu bula
cak ve rock dendiinde yz metre teye kaan herkese arklarn dinletecektir.
Bu albmden sonra, mzik piyasamz "rock" arlkl albmler yaynlamaya
cesaret edecek ve bata ( "Yollarda" ile ayn sralarda yaynlanan Murat zyk
sel'in "Bir iek Yl Sonra" adl albmnde konuk vbkalist de olan) Teoman
olmak zere, bu alanda da epeyce star yaratacaktr.
Albm saysnn giderek artmas, Trk popunda, her zaman sknts ekil
mi bir baka gelimeye de yol aar: Bir "beste" patlamas yaanmaktadr. Her
kes, apansz bir "besteci" olduunun farkna varmtr. arklar, artk rekor sa
ylacak bir sre iinde yazlmakta ve adam edilmeleri iin mzisyenlere emanet
edilmektedir. Dzenleme iinden sorumlu emanetiler de, gecelerini gndzle
rine katarak, bu birbirine benzeyen besteleri, birbirinden "farkl" klmaya a
balamaktadr. Ancak mzisyenlerin gsterdii kaydadeer bir baka aba daha
vardr. O da, o gne kadar popun kysndan gemeyen isimlere ada bir alt
yap hazrlamak ve onlarn deiim isteklerini karlamaktr. Bu deiimin n
cs de Emrah'tr. Mzik basn, Emrah'n "Haydi imdi Gel" adl albmnde
"pop mzikle ilgin bir flrt" yaadnn altn zaten izmitir. Ama Emrah'n
son albm "Sevdim mi Tam Severim" , iin "flrt" noktasn da amtr. Em
rah, "resmen pop yapma" yolunu semitir. Bu albme Aykut Grel ve Ercan

368
 Eski bir Dl: 31 Austos 1 994 tarihli Hey
dergisinden: "Bir sonbahar gecesi dudaklarna
bir melodi takild. Bu onun ilk bestesiydi. ite o
gnden bugne tam 137 sz ve besteye imza
att. Serdar Orta imdi de yorumcu kimlii ile
karmzda. Aslmda Serdar' ounuz
tamyorsunuz. Uzun sre radyolarmzdan
hazrlad programlan dinledik. te imdi de
sra sesini dinlemeye geldi. Serdar, DJ'likten
mzie geme kararm, uzunca bir dnem iinde
bulunduum DJ'lik mesleinde, insan/an mzik
alarak elendirmenin benim iin en gzel
yaam tarzt olduunu anladm diyerek
akltyor. . . Genleri ve her yata gen o/masm
bilenleri, farkl tarz ve yorumuyla ayn bir
dnyaya gtrmek Serdar'm en byk amac. "
"En gzel yaam tarz"nm seimi, insan
nerelerden nereye gtrebiliyor: DJ'/ikten
arkcla . . . "Bir sonbahar gecesi dudak/arma bir
melodi" taklabilen/er, dinletecek "ses"leri olmasa
bile byle bir seim yapabiliyor demek ki.

Saati'nin de katkda bulunmu olmas,

eletirmenlere, bu sefer de, Emrah'n,
"pop - arabesk" olarak adlandrlabile
cek yeni bir tre doru yol aldn sy
leme imkann verir. Gidi, gerekten bu
yndedir. Emrah, bu gidiat erken kav
rayp kendini uyarlayanlardan biridir
yalnzca. Zamanla mzik trleri arasn
daki keskin ayrmlar trplenecek ve
her tr mzik birbirinin iinden geip
yeni bir tre doru yol alacaktr. "Pop" arlkl olup, her trden bir eyler al
m, deimi ve farkllam yeni bir trdr bu. nce Emrah, arkasndan da
Ebru Gnde, Sibel Can, Seda Sayan ve benzerlerinin abalar ile bu noktaya
doru hzla yol alnmaktadr.
Akn Nur Yengi, TRTl'de yaynlanan "Kurtulu" dizisindeki "Fikriye rol ile
dikkatleri zerine" toplar; "yapmc Hilmi Topalolu'nun kefettii gen arkc
zcan Deniz, Hadi Hadi Meleim adl arks ile gnllere taht" kurar; "ei Ke
mal llcak'n vefatndan sonra zor gnler geiren Nazl Ilcak, aabeyi mer a
vuolu'nun i orta Emin irin'le nikah masasna oturmaya" hazrlanr; Hlya
Avar, baz basn organlar tarafndan sk sk gndeme getirilen "Hlya, kz kar
dei diye tantt Helin'in aslnda annesidir" iddialarndan ok skldn syler
ve "Helin'in kz deil kz kardei" olduunu bir kere daha tekrarlar; herkes,
"900'l sper hatlar, Trkiye'nin her yerinden dakikas 32.500 liraya kullan-

369

Sper hat: Her derde devayd sper hatlar.
Arkada bulunabiliyor, cinsel sorunlar yok
edilebiliyordu. Temel sorunlar halledildikten sonra
da, arkclarn, oyuncularn peine dlyor,
sesleri dinlenebiliyor ve hediyeler kazanlabiliyordu.
Bu durum, telefon faturalarnn denemez bir
noktaya gelmesine kadar da srmt.
bltenlerinde bir "tavr" deiikliine yol aacaktr. Bu yeni tavr, "durma" nok
tasn bilmeyen mdrler ve sunucular tarafndan olabildiince ekitirilecek ve
haber bltenleri, sratli bir ekilde "haber vermeyen" bltenlere dnecektir.
maya" devam eder ve Yonca Evci
mik'in ''I'm Hot For You" adl ar
ks yurtdnda byk ilgi grr
ve lngiliz Music Weeh dergisi tara
fndan be zerinden drt yldz ile
deerlendirilirken , Trk popunun
nlemez trman srecektir. Piya
saya , bata Mirkelam, Candan Er
etin ve Rafet El Roman olmak
zere yeni isimler girmeye devam
e d e c e k tir. B a r M a n o , Tanj u
Okan ve Mazhar Fuat zkan gibi
isimler de almay srdrecek,
yeni albmlerini yay nlaya
caklardr. Ama en ok Sezen Ak
su'n un "Ik Doudan Ykselir"
adl albm ses getirecektir. Bu al
bm n tantm, atv'de , Ali Kr
ca'nn sunduu ana haber blte
n i n d e yaplacaktr. Bu tantm
Trk popunun grd ilginin bir
baka iaretidir. Ali Krca'nn yap-
tklan, ayn zamanda, ana haber

Macera Dolu Amerika

Trk popunun her yan sarmas ve bu trde yaplm her albmn iyi kt sat
mas, lM'deki dengeleri de alt st eder. Pazarn bykln gren yabanc
firmalar da , daha nce pek umursamyor grndkleri Trkiye pazarn ciddi
ye alp, almalarna hz verir. lM'nin geleneksel firmalarnn yannda,
PolyGram (sonra Universal) , BMG , EMI ve Sony gibi firmalar da bu alana el
at m ve sk bir ekilde "yeni star" arayna girmitir. Firmalar da, star olma
gayreti iindeki genler de byk bir heyecan iindedir. Byle olduu iin de,
arkc olmak isteyen epeyce geni bir kesim, plak irketlerinin kapsnda kuy
rua girmeye ve kendilerini gstermeye gayret eder. Para, hret ve neon k
lar, daha nce hi olmad kadar herkesin akln bandan almaya balamtr.
Kuyrukta bekleyen herkesi umutlandran bir baka ey de Tarkan ve Serdar

370
Orta'n durumlardr. Bu iki isim, benzer bir macera ile en tepeye km ve
ryalarn geree dntrmtr.
ans, irket kaplarnda kuyrua giren herkese deil ama hi olmazsa bir b
lmne gler. Tarkan ve Serdar Orta'n durumu, firmalar da ok etkilemi ve
onlara, asl kazancn yeni ve gen isimler kefederek elde edileceini gster
mitir. Yeni ve gen isim araylar, 1 995 ylnda da srer. Candan Eretin,
Mirkelam, CemAli, Rafet El Roman, Sibel Ala, Metin Arolat ve Ege gibi isim
ler, ilk albmlerini ayn yl iinde yaynlayarak dalarlar piyasaya. Bunlarn ara
snda herkese tandk gelen sadece Candan Eretin'dir. Eretin, ka zamandr
Eurovision finallerindeki performans ile zaten herkesin dikkatini ekmi bu
lunmaktayd. arkc, ilk albm ile girdii piyasada, dier gen isimlerin ak
sine, kendisini hazr bekleyen bir dinleyici kitlesi bulur. "Hazrm" adl albm,
yaynlanr yaynlanmaz byk bir ilgi grr. Bu albm, yalnz Candan Ere
tin'i deil, albme byk emek vermi Mete zgencil'i de Trk popunun say
l isimlerinden biri haline getirecektir. zgencil, albmn kndan sonra da
almaya devam etmi ve Kral TV'nin yayna balamasyla birlikte ok hare
ketlenmi klip piyasasna, olduka dk bteli ama son derece gsterili ve
dikkat ekici klipler yaparak yeni bir kap aralamtr. Denilebilir ki, "Haz
rm" albm, yalnzca ok zen gsterilmi ark szleri ve salam alt yaps
nedeniyle deil, zgencil'in klipleri nedeni ile de piyasay birbirine katm ve
Candan Eretin'in sonraki proj eleri iin musluklarn almasn salamtr. Pi
yasay birbirine katan yalnzca Eretin deildir. " 1992 ylnda, Almanya'da,
Rundfunk Radio tarafndan yln en iyi yetenei" seilmi olan Rafet El Roman
da memleket topraklarna ayak basm ve "Genliin Gzya" adl albmyle
"ac vatan" rzgarlar estirmeye balamtr. Rafet El Roman ve arklar, nor
mal artlarda, kimsenin dnp de yzne bakmayaca kadar basit ve kt
dr. stelik arkcnn bir "dil" sorunu vardr ve bu da ark syleme biimini
etkilemektedir. Ancak piyasa artlar "normal" deildir. Bolluk yanlsamas
srmekte ve dinleyici nne srlen her eyi satn almaya devam etmektedir.
Rafet El Roman'n kt Trkesi bile kimsenin kulaklarn rahatsz etmemi
tir. Eletirmenlerin bir blm, Rafet El Roman', gemite Trke ark syle
meye alan yabanc arkclar kategorisinde grr ve ou kere "sevimli" ka
bul edilmi bu akma da her zaman yer olduunu syler. Haklar da var gibidir
ki, Rafet El Roman, hibirisi bir ark formuna girememi olan arklar ile or
tal krar geer. Yeni Trk'nn "Akdeniz" rzgarn alp, ok daha basit bir
biime evirmeye alan Ege ("Senden Uzak") , bir sabah uyandnda, apansz
kendisini besteci olarak grm isimlerden Sibel Ala ( "Adam" ) , bir Tarkan ve
Serdar Orta ortalamas gibi gzken Metin Arolat ( "Ayrlk Olmaz") ve daha
ilk albmleri ile bu piyasa iin be numara byk olduklar duygusunu
herkese veren CemAli ( "Duymak stiyorum") de, piyasann genel kalabahn-

371
dan syrlp kendilerini gstermeyi becerirler. Ama asl frtna estirecek olan
Mirkelam'dr. Mirkelam, aslnda mzik piyasas iin hi bilinmedik bir isim
deildir. Serdar Orta gibi, Dj'likten arkcla terfi etmitir. En gl zel
radyolardan saylan Best, lstanbul ve Balins FM radyolarnda alm, bu ara
da da yapt besteleri Emel - Erdal ve Burak Kut gibi arkclara vermitir. K
sa bir zaman iin Nazan ncel'e de vokal yapm olan Mirkelam, artk srann
ona geldiini dnm ve Tarkan'n albmleri ile yeniden gl bir mali ya
pya kavuan lstanbul Plak'n desteini alarak kendi adn verdii ilk albm
n piyasaya srmtr. Mirkelam, daha bir albmnn olduu bile duyulma
mken, "Her Gece" adl arksna ekilen klibin televizyon kanallarnda gste
rilmesiyle birlikte hret kaplarn aralar. Candan Eretin'in "sandalye"li kli
binden sonra bir baka "klip" vakasyd bu ve arkasndan biri kovalyormua
sna durmakszn "yryen adam" fikri herkese ok ilgin gelmiti. Bu ilk al
bmle birlikte lskender Payda da, hak ettii ilgiyi grecektir. zgencil'in Er
etin'e verdii destein bir benzerini de Payda, Mirkelam'a vermitir ve alb
mn her yan kasp kavurmas da, bu drt drtlk mzisyene nihayet hak etti
i ilgi ve hreti getirecektir.
Piyasaya durmadan yeni isimlerin girmesi ve stelik de byk bir ksmnn
ilgi gryor olmas, ne eski tfekleri ne de bu pop dalgasn bir frtnaya evir
mesini bilmi ncleri etkilemez. Herkes bildii yoldan gitmeye devam etmek
tedir. Eski tfeklerden Tanju Okan ("Tanju Okan '95") , Kayahan ( "Benim Pen
ceremden") , Bar Mano ("Msaadenizle ocuklar") , llhan een ( "Ak Hak
l") , Mazhar Fuat zkan ("M. V A. B . " ) ve Sezen Aksu ("Ik Doudan Ykse
lir") gen dalgay arkalarna almaya almtr. Sanatlarn koyu hayranlar
hibirini yalnz brakmaz ama bu albmler arasnda, en grlt koparacak ola
n, farkl niteliinden dolay "Ik Doudan Ykselir"dir. Bu albm pek fazla
satmaz ama zerinde ok konuulur. Sezen Aksu, yepyeni bir araya girmi ve
yzn "dou"ya evirmitir. Bu yeni sentez aray, kimilerine sahici gelir ve
bu evreler, Aksu'nun bu denemeden alnnn akyla ktn sylerler. Kimileri
ise, bunun bir aray olmadnn ve krk yldr bilinen eyleri, sanatnn Av
rupa pazar iin yeniden sttnn altn izerler. Ama albme, bata televiz
yon kanallar olmak zere, destek verenler ounluktadr ve Sezen Aksu, bu
zor denemeyi de, gl imgesine fazla bir zarar vermeden atlatr. Ama Aksu,
hi zarar grmemi deildir. Son on yldr, mzik piyasamzn "tanra"s ola
rak kabul edilen Sezen Aksu, bu albm sonras, yava yava bu zelliini kay
bedecek ve 2000'li yllara gelindiinde de, eski havasndan epeyce uzak bir ye
re savrulmu olacaktr.
Genleme dalgasnn ncleri ve onlardan hemen sonra bir giri yapanlar
da olduka aktiftir. Artk baka trl iler yapp dierlerinden birka adm ne
gemek gerektiini dnmeye balayan Yonca Evcimik ( 'Tn Hot For You") ,

372
elik ve Ercanl dnemine bir son vermi olan lzel ("Adak") , "Ateteyim" ile
rekor sayda albm satm olan elik ( "Benimle Kal"), dinleyicilerin zorla uy
gun bulduklar ismi artk benimsemi olan Bendeniz ("Bendeniz ll") , zellikle
ocuk yata saylacak bir kesimden bir tr "lahana bebek" muamelesi grp
barlara baslan Harun Kolak ("Yanmda Kal"), Sezen Aksu mamullerinden
biri olan Levent Yksel ("Levent Yksel'in 2. Kaseti"), gen ve gzel Sibel T
zn ("Nefes Kesen Aklar") , sessiz sedasz byk sat rakamlarna ulaan So
ner Arca ( "Yayorum"), dinleyicinin btn ilgisizliine ramen hala albm
yapmakta srar eden Oya - Bora ( "Sarayl" ) , sonralar Banu Alkan'a verecei
arklar ile gndemi igal edecek olan Kadir Tapucu ("Doya Doya"), herkesten
farkl eyler yapmaya alanlardan olan Gkhan Krdar ("Tutunamadm" ) , al
bm ncesi "Hovarda" adl single ile kendisini hatrlatmaya alm Emel
("Ruhun Duymaz"), Ajlan ve Mine dnemini sona erdirmi Mine ("Oyun Bit
ti"), hala gcnden bir ey kaybetmemie benzeyen Hakan Peker ("Hakan Pe
ker" ) , her yeni yapaca ey artk merakla beklenmeye balam olan Nazan
ncel ("G") ve asl nc Akn Nur Yengi ("Kara ieim"), 1995 ylnn da
Trk popunun bir baka altn ylna evrilmesi konusunda destek veren dier
isimler olur. Onlarca albm, yzlerce ark, herkese bir de unu gstermitir:
Bu kadar albm karma imkan bulunduunda, hep ayn albmler yaynlan
mayacak, aradan farkl ve ayrks eyler de szabilecektir. Bunlarn says, belki
ounluun iinde pek bir ey ifade etmeyecektir ama yine de, genel havann
dnda bir eyler dinlemek isteyenlerin eli bo kalmayacaktr.
Bu ayrks tavrn ilk nemli rneklerinden biri de, yl bitmek zereyken su
nulur dinleyiciye. Volvox'un elemanlarndan biri olan zlem Tekin, Hakan Pe
ker'in firmas Peker Mzik'in ona verdii ans iyi kullanm ve "Kime Ne" adl
albm ile olduka sert rock rzgarlar estirmeye balamtr. zlem Tekin,
yalnzca soundu ile deil, (sonralar herkes gibi yazacak olsa bile) farkl bir ta
rafta durarak yazd ark szleri ile de epeyce dikkat ekecektir.
Dublin'de yaplan Eurovision ark yarmasnda bizi Arzu Ece temsil eder
ve 16. olur; Tansu iller, artk varl herkes tarafndan bilinen "Amerika'daki
malvarl" ile ilgili olarak verdii "satacan" szn henz tutma frsat bul
maz; lstanbul'da hava kirlilii lmcl boyutlara ular ve bu kirlilik hava ve
deniz trafiini de engellemeye balar ve 24 Arahk'ta yaplan seimlerden Refah
Partisi birinci olarak karken, - mzik piyasas yine bildiini okuyacak ve her
zamanki gibi ne iller ne de Erbakan'a kafay takmayacaktr. arkn dn
epeyce hzlanmtr ve bu havay karmamak iin herkes stdyolara kapanr.
Birinci turunu tamamlayanlar ikinciye, ikinci turunu tamamlayanlar ncye
gemek iin aba harcamaktadr. llk turunu yapacaklar arasnda ise bir baka
Volvoxlu olan ebnem Ferah ve piyasann o gne kadar grebildii en gl
seslerden biri olan Niran nsal vardr.

373
 zlem Tekin, mzii ve imaj yannda,
Kime Ne alternatif ruhun saygn isimlerinden mit
Kuzer ile de ibirliine girdi ve Taksim ci
varnn aykr yaam biimine dikkatleri
ekmeye alt . . . zlem Tekin bir da
vurumcuydu. Srlarn ifa ediyor, hayal
gcne mahal vermiyordu. Bu ilk alb
mnde, toplum kurallarna ve onun in
san ruhunu snrlayan yapsna kar f
Yosef Eli'nin, Boazii niversitesi'nde yap kesini dile getiriyordu . . .
"

t "The New Messages In Turkish Pop Mu

sic 1989 - 2002" adl master tezinden (Gk
han Pamuk'un ev i ri si ile ) :

" , . . Volvox gnlerinde, kendisine bir hay

ran grubu edinmi olan zlem Tekin, Ha
kan Peker'in kendisine nerdii bir rock
albm yapma teklifi zerine Kime Ne'yi
hazrlamaya balar. Sesini olduka farkl
kullanmaya gayret eden bu ar makyaj
l mzisyen, gitar arlkl klasik bir rock
albm yerine daha farkl bir ey yap
maya alr. . . Yeni imaj ile de bu yeni
mziini destekler. Dvmeler, gm ta
klar, gbei akta brakan tirtler ile
zlem Tekin, Trk popu iin yalnzca ye
ni bir arkc deil, yeni bir figrdr de . . .

O n u n Arabas Var

Geen yln son gnlerinde yaplan seimlerden Refah Partisi'nin, oylarn %

2 1 . l'ini alp birinci parti olarak kmas, herkesi ok artm ve telaa dr
mtr. Dncelerine nem verilen yazarlarn byk bir ksm, vakit kaybet
meden kaos teorileri gelitirmeye balam, bir ksm yazar ve dnr ise, her
balar sktnda bavurduklar bir yol olan "ordu" merkezli zmler ret
mitir. Artk Cumhurbakan olan Sleyman Demirel'in, hkmeti kurma gre
vini Necmettin Erbakan'a vermesinden hemen sonra, Sabanc Holding'in yne
tim kurulu yesi zdemir Sabanc'nn, hem de holdingin akll binas Sabanc
Center'da ldrlmesi, darbe merak ile koca bir mr geirebilmi kiilerin ii
daha da alevlendirmesine sebep olur: Memleket, bir kere daha elden gitmek
zeredir. Ama bu gelimeler lkedeki her trl politik gelimeye oktan bo
vermi olan mzik piyasamzn pek de umurunda deildir. Onlar ilerine g
lerine bakmakta, albmleri st ste destelemeye almaktadr.
Ama mzik piyasas, 18 Ocak gn, feci bir kaza haberi ile sarslr. Trk po
puna byk emekler vermi olan Onno Tun, bizzat kendisinin kulland ua
n dmesi sonucu hayatn kaybetmitir. Haberi duyan herkes derin bir yasa

374
boulur. Bu lmn, 1994 ylnda, bir trafik kazas sonucu kaybettiimiz Uzay
Hepar'nn lmnden fazla bir zaman gememiken gelmesi, herkesi daha da
fazla etkilemitir. Yaamn her alannda olduu gibi, Trk popunda da yaprak
dkm beklenmeyen bir ey deildir ama, bu nemli isimlerin, henz yapa
caklarnn byk bir blmn yapmadan, stelik bir kaza sonucu aramzdan
ayrlm olmalar, herkesin acsn fazlasyla artrmtr. Piyasadaki herkes "bu
son olsun" dileklerini sunar birbirine ama ne yazk ki Onno Tun'un beklen
meyen bir ekilde gidii son olmayacaktr. Ksa aralklarla, Vitamin grubunun
yelerinden Gkhan Semiz, gazeteci Anu Bak, gen seslerimizden Kerim Te
kin ve Ajlan ve Mine ikilisi ile adn duyurmu Ajlan (Bykbur) da, trafik
kazalar sonucu bu dnyaya ok erken veda edecektir. Trk popu, arka arkaya
gelecek olan bu kazalar sonucu, epey bir zaman yas iinde olacaktr.
Ancak herkes iin hayat devam etmektedir. Plak firmalar, byk baarlarla
geirilen sen yllarn verdii evkle ilerine drt elle sarlm, delicesine al
maktadrlar. En byk faaliyet, piyasaya yeni isim srme alannda yaanr. Hi
bir firma, gen isimlere yatrm yapmaktan vazgemi deildir. Henz bir kriz
kokusu alnmamakta, nasl yaplm olursa olsun albmler hala satmaktadr.
Nira nsal ( "Haktan"), Kubat ("Kubat") , Glen ( "Be Adam"), Yaar ("Diva
ne" ) , ebnem Ferah ("Kadn") ve Teoman ("Teoman" ), 1996 yl ile birlikte pi
yasaya sunulan en nemli yeni isimler olurlar. Kubat, Ayegl'n "Gzelleme"
albm ile birlikte artk ilgi grmeye balayan trk alannda sz sahibi olmak
zere yollara dmtr. Yaar ise, geen yldan itibaren Akdeniz rzgarlar es
tirmeye balayan Ege'nin pastasndan pay kapmaya alan bir baka Akdeniz
mdavimidir. Benzersiz bir sese sahip Niran nsal ve kendi arklarn, akl er
diince kendisi toparlamaya alan Glen ise, bal bulunduklar firmalar ta
rafndan yeni bir Akn Nur Yengi ya da Bendeniz olarak piyasaya srlmler
dir. ebnem Ferah ve Teoman ise, mzikseverlerin hi olmazsa bir blmne
tandk grnmektedir. ebnem Ferah, zlem Tekin'den sonra Volvox ekibin
den kp gelmi bir baka isimdir. Ancak rock yapma, dolaysyla muhalif ol
ma iddiasndaki Ferah, grup arkada Tekin'in aksine, ar derecede geleneksel
hatta gerici ark szleri ile herkesi artacaktr. Ferah, yapt mziin niteli
ine ve kklerine aldrmakszn arklarn sylemekte ve bir "gelinlik" hayali
nin peinden komaktadr. Murat zyksel'in albmne yapt katklar ile
adndan sz ettiren Teoman ise ebnem Ferah'tan epeyce farkldr. Teoman,
kendi adn verdii ilk albmnde, hem yapt mziin iddiasna uygun hem
de olduka airane ark szleri ile kmtr herkesin karsna. zellikle "Pa
patya" arksnda yer alan "Oh Papatya, yzmn haline bak (son bir defa ba
na bak), seninle kim kalacak, klar kapannca, benden ok uzakta (buradan
ok uzakta)" dizeleri herkesi etkilemitir. zlem Tekin'in "Ak Her eyi Affe
der mi?" arksnda yer alan "ok zgnm istemeden, seni dn gece aldat-

375
tn, kim olduu mhim deil, sana balanmaktan korktum" dizelerinden he
men sonra sylenmi bu szler, artk piyasay tamamen kaplam cinsellik
( "yatama gel", "seni yerler" . . . ) konusunun, bayala dlmeden ve olduk
a insani bir ekilde dile getirilebilecei konusunda herkese umut verir.
llk ya da ikinci albmlerini daha nce yaynlam isimler arasnda da kyas
ya bir ekime vardr. "Ben tek albmlk biri deilim" cmlesi piyasadaki her
gen arkcnn azna sakz olmutur ve bu nedenle de, her gen arkcnn en
byk dilei, olabildiince hzl bir ekilde "bir albm daha" yapmaktr. al
bm olanlar, iki albm olanlarn; iki albm olanlar da henz tek albm ya
pabilmilerin karsnda kendilerini bir basamak yukarda grmektedir. Albm
says, tuhaf bir "iktidar" yapsna iaret etmektedir artk. Durum byle olunca,
iki albm arasnda gemesi gereken sreler ksaldka ksalm ve neredeyse
be alt aya kadar inmitir. Serdar Orta ("Yaz Yamuru" ) , elik ( "Yaman Sev
da" ) , Bendeniz ( "Bendeniz lll"), Ahmet ("Dayanamam" ) , Seden Grel ("Muh
temelen") , Ege ( "Delice Bir Sevda") , Mustafa Sandal ("Glgede Ayn" ) , Yldz
Tilbe ( "Akperest" ) , Ferda Anl Yarkn ("Sonuna Kadar") ve Kargo ("Sevmek
Zor") gibi isimler, bu telan bir sonucu olarak albmlerini neredeyse hep bir
likte piyasaya srerler. Ancak bu albm bolluu, bereberinde bir beste enflas
yonunu da getirir. arklarn bizzat kendileri tarafndan yazlmasnda srar
eden gen arkclar, yeterli bir zamana sahip olmadklar iin, birbirinin ayn
arklar yazp sylemeye balamlardr. Hem her bir arkcnn bir albme dol
durduu arklar birbirine benzemektedir, hem de her bir arkcnn albm,
bir dierininkini andrmaktadr. arklar demlenmedii, zerinde kafa yorul
mad ve neredeyse "mrldamldklar ya da slkla alnp bestelendikleri an"
kayda geirildikleri iin piyasadaki nitelik giderek dmeye balamtr.
CemAli'nin, burada yaynlad ilk albm zerine kurulu "Whirl" Ameri
ka'da yaynlamas, Trk popunun dar alma umutlarm yeniden yeertir. Bu
albmn k ile birlikte, herkes yeniden bu i zerinde dnmeye ve proje
gelitirmeye balayacaktr. Bir iki yla kalmadan, Tarkan'n da almasnn mi
marlarndan biri haline gelecek olan Sezen Aksu ise, geen yln cesur ama
anssz denemesi "Ik Doudan Ykselir"den daha kolay, daha bildik bir yola
bavurmu ve bakalar tarafndan sylenmi arklarm, kendi sesinden bir
araya toplamtr. "D Baheleri" adl bu albm, "byk sat rakamlarna ula
acak" diye dnenleri yanltr. Levent Yksel, Sibel Tzn ve dierleri tara
fndan sylenmi arklar, arklarn asl yaratcsnn sesinden duyan herkes
yadrgamtr. Yllardr, ou insan, "bu arklar bir de Sezen Aksu okusa" diye
beklemektedir. arklar, asl sahibi okumu ve hibir ey olmamtr. Trk po
punun "arkc" temelli bir yapdan, "ark" temelli bir yapya doru gittiinin
altn izen bir gelimedir bu. Ka zamandr yksek sesle dile getirilen bu ei
lim, Sezen Aksu gibi bir isimle de snanmtr artk. Sezen Aksu'nun varl bi-

376
le, daha evvel dinlenmi ve tketilmi arklara yeniden hayat verememekte,
piyasada bir tur daha yaptramamaktadr. "arkcdan arkya" geildii eili
mini destekleyen bir baka gelime de, Kayahan'n " Canmn Yapraklar" adl
albmnn, beklenen patlamay gerekletirmemi olmasdr. Erdal Kzlay
ve lskender Payda'n sra d dzenlemelerine ramen bu albm, Kayahan'n
her zaman biraz daha yksee km genel grafiinde bir inie iaret eder. Sa
t konusunda, yllardr piyasann elinde bulundurduu Kayahan ve Sezen Ak
su gibi en byk kozlarn bile ie yaramad bir noktaya gelinmitir artk.
Dinleyiciler, nasl olursa olsun ama yeter ki gen isim olsun saplantsna kap
lp gitmilerdir. stelik bu gen isimler de, arklar kadar sevilmektedir artk.
Hit bir arks nedeniyle bugn bir numarada olan bir ismin, yarn bir baka
arks sevilmediinde nerede olaca belli deildir. Dinleyicilerin, mziksever
lerin arkc saplants epeyce zayflamtr ve artk hi kimse, "arks nasl
olursa olsun fark etmez" diyerek birilerinin peinden koma mecburiyeti duy
mamaktadr.
Oslo'da yaplan Eurovision yarmasnda, bizi ebnem Paker temsil eder ve
"Beinci Mevsim" adl ark ile 1 2. olur; fiyatlarn dmesiyle birlikte, herkeste
"mucize bir alet" etkisi yaratan cep telefonlar giderek yaygnlar; "Emperyal
gazinolarnn sahibi mer Ltfi Topal, arabayla evine giderken alan apraz
ate sonucu" ldrlr; gazetelerin, "promosyon faaliyetlerine snrlama geti
ren yasa", TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilir; ilk kez dzenlenen "Dnya
Erkek Gzellik Yarmas"nda, lkemiz temsilcisi Karahan antay nc
olur; Prestij'in nlenemeyen ykselii mzik piyasasnn btn dengelerini al
tst eder ve bilen bilmeyen herkes "intemet" szcn azna dolamaya ba
larken, gen arkc akn srecek, sra Gksel, Yaar Gaga ve Dou gibi isim
lere gelecektir. Gen isimlerin yaptklarnn yanna Nilfer, Sezen Aksu ve Ka
yahan gibi isimlerin yeni albmleri de eklenecektir. Asl srprizi Hmeyra ya
pacak ve "Beyhude" ile, yllar sonra tekrar bizimle olacaktr.

Sabr Sabr Ya Sabr

1997 yl, oktandr kulak arkas ettiimiz Eurovision'un, kimsenin ummad

bir ekilde yeniden gndemin merkezine gelip oturduu bir yl olur. Bir yl n
ce, ebnem Paker ve arkadalarnn sessiz sedasz elde ettii (57 puan ile)
12.'lik, baz yayn organlarnn gayreti ile gndeme getirilmek istenmi fakat
bir ie yaramamtr. Ancak ayn ekibin, bu yl Dublin'de elde ettii ( 1 2 1 puan
ile) 3.'lk, kimsenin kaytsz kalamayaca kadar byk bir baardr. Bu yar
ma ile ilgili, yllardr kurulmu olan hayaller, bir miktar olsun gereklemi gi
bidir. "Dinle" adl arkmz, hemen hemen her lkeden puan alm ve ilk e
kurulmutur. Elemeler yaplrken ve ebnem Paker ile arkadalar Dublin'e

377
gnderilirken esirgenmi olan btn ilgi, ekibin dn ile birlikte fazlasyla
gsterilmeye balanr. Btn gazete ve televizyon kanallar, ebnem Paker'i ko
nuk etmek, ondan sz etmek iin bir yara girmitir. Bu yar, zellikle tele
vizyon kanallar arasnda olduka ar bir ekimeye sahne olur. Bu mcadele
yi kaybetmi ve ebnem Paker ile akl hocas Levent oker'i dier kanallara
kaptrm baz kanallar, hibir ey yapmamak yerine, hi olmazsa ekibin arka
planda kalm isimlerini canl yayna kartp baarnn hikayesini anlattrmaya
alrlar. Bir bayram yerine dnmtr her taraf. lte, biz de bu yarmada,
oktandr hak ettiimiz bir baary nihayet elde edebilmiizdir.

verilen dk puanlarla anlald. Bir baka

Dinle sebep de "world music"in giderek yksel
mesiydi. Avrupa, bu tr mzii artk sevi
yordu ve kulaklar almt. Ama bunun ya
nnda, TRT'nin bu yarmaya artk daha sk
aslmas da et
kiliydi. 90'1arla
birlikte patla
yan pop mzik
Szleri Mehtap Alntemiz, mzii ise Le nedeniyle hal
vent oker'e ait "Di nle"nin elde ettii kn E u rovisi
nclk, bir anda, btn gzlerin bu on'dan esirge
ekip zerine evrilmesine sebep olmutu. dii ilginin ta
Ancak bu ilgi sonras, ebnem Paker'in, mamn TRT
Levent oker desteinde, bu baar iin ken d i bana
uzun bir sredir alt renilecekti. karlamaya almaktayd. Promosyon a
ebnem Paker, bir yl nce de, Oslo'da ya lmalar daha dikkatli yaplyor, bu iler
plm yarmada "Beinci Mevsim" (Sz : iin daha ciddi bteler ayrlyordu. Bunun
Selma uhac, Mzik: Levent oker) adl sonucunda da TRT, bir sredir arklarm
arkyla, hi de yabana atlmayacak bir z CD zerinde ilgili yerlere datyor, ste
12.'lik elde etmi ve bu sene de bu baar lik bunu son derece derli toplu oluturul
y ok daha st bir noktaya tamay be mu dosyalar eliinde yapyordu. Byle
cermiti. likle, oy verecek olanlar, Trkiye'den gele
ebnem Paker ve ekibinin baars zeri cek ark ve arkc hakknda bilgi sahibi
ne epeyce deerlendirme yapld. Bu baa oluyor, tek dinleyite karar verme duru
rnn en byk sebebi olarak, artk bu yar munda kalmyorlard. TRT, "Din le" iin
mada telefon ile de oy verilebiliyor olmas yapt promosyon almasnda da, her
gsterildi. Yurtdnda yaayan Trkler, te za mankinden bir adm fazla atm ve
lefonun bana CD'ye (bir CD - Rom track olmak zere)
km ve ar arknn klibini de koymutu. Bylelikle,
kmz destekle "Dinle", Trk popunun CD - Rom format
miti. Ancak, ile yaynlanan ilk arks nvann a lmak
bu iddiann sy tayd . Bir zaman sonra yaynlanan Sertab
lendii kadar Erener'in "Sertab Gibi" albmnde, bu du
nemli olmad rum bilmezden gelinip "ilk CD - Rom ark
, sonraki yl bizde" denecekti ama TRT'n in yaptklarn
larda yaran dan haberli mzik piyasas buna yalnzca
ark l a r m za glp geecekti.

378
 Bu baardan sarho bir halde stdyoya kapanp bir albm hazrlama ve ba
ary albm satma transfer etme istei ile dolan ebnem Paker'in aksine,
Eurovision'u oktan beridir bir k kaps olarak grmekten vazgemi isim
lerin albmleri hazrdr. Bu yarma ile piyasa bir sre dalgalanmtr ama, k
sa bir sre sonra her ey eski haline dnm ve albmler bir bir piyasaya s
rlmeye balanmtr. Gksel ("Yollar" ) , Nadide Sultan ("Vuslata Be Kala"),
Yaar Gaga ("Yaar Gaga"), ahsenem ("Seyyah" ) , mit Sayn ("mit Sayn") ,
Sibel Bilgi ("Alamadm" ) , Dou ("Dou"), Feridun Dzaa ("Beni Ra
hatta Dinleyin") ve Murat Gebakan ("Ben Sana Ak Oldum"), 1997 ylnda
piyasaya srlen yeni isimler olurlar. Firmalar, yeni isimler zerine yatrm
yapmaya devam etmektedir; stelik bunu tesadflere brakarak deil, bir plan
dahilinde yaparlar. Yeni bir Cem Karaca, olmad yeni bir Haluk Levent (Murat
Gebakan) ya da Fellini filmlerinden frlam seks sembol (Nadide Sultan)
olsun eklinde eitli fikirler cirit atmaktadr artk. Uzun bir sredir piyasaya
yeni isim srme konusunda bir rehavete kaplm olan Sezen Aksu da, bir tam
(Yaar Gaga) ve bir yarm (Gksel) destek verdii iki kii daha karr kar
mza. Ancak, Sezen Aksu'nun destei ile de srlse, bakalar tarafndan bir
plan program dahilinde de pazarlansa, piyasadaki daralma gzle grlr bir
hale gelmitir artk. Yeni isimler eskisi gibi ok kolay ilgi grmemekte, bunun
iin epeyce ciddi para harcamak ve yatrm yapmak gerekmektedir. Bundan da
nemlisi, eski yeni fark etmez, albm satlarnda ciddi bir d grlmeye
balanmtr. Fiyatlara yaplan zamlar nedeniyle, henz karlarda bir d
yoktur ama, albmlerin sat adedi epeyce aalara kaymtr. Mzik piyasas,
bu durumu bir iaret olarak kabul edip toparlanaca, yeni tedbirler alaca,
ayan frene basaca yerde, tam gaz yola devam etmeyi tercih edecektir. Bu
da krizin daha derinlemesine ve tedbir medbir ile zlemeyecei bir boyuta
ulamasna sebep olacaktr. be yl sonra, lkeyi saracak olan ekonomik
kriz ile birlikte, mzik piyasas yerle bir olacak ve 90'larn sat rakamlar her
kese bir hayal gibi gzkecektir.
Ama henz her ey yolunda gibi davranlmaktadr. Yeni bir albm hazrla
maya frsat bulamayanlar bir single, zaman olanlar ise bir albm ile yar sr
drmekte, kimse pes etmi bir grnm sergilemek istememektedir. "8: 1 5 Va
puru" ile, uzun bir aradan sonra single format ile herkesi tantran Yonca Ev
cimik ("Yaasn Ktlk" ) , Gney Amerika piyasas iin bir alma yaptn
syleyen Serdar Orta ("Loca Para Amar") , piyasada yeniden oryantal rzgar
lar estirmeye niyetli Levent Yksel ("Bi Daha") ve Mavi Sakal ("lki Yol") , sing
le ile yetinen isimlerden olmutur. Bu isimlerin arasnda, en byk baary Le
vent Yksel gsterir. "Bi Daha", umulmadk bir ekilde Levent Yksel'in, ze
rinde uzun uzun dnlm iki albmnden daha fazla satar. Ancak Levent
Yksel'in grecei son baar da bu olacaktr. arkc , giderek zorlaan artlar

379
nedeniyle, ne yaparsa yapsn ilgi grmeyecek ve "iyi ama anssz" arkclar s
nfna mecburen girerek yoluna devam edecektir. 90 dalgasnn getirdii en
parlak isimlerden biri olan CemAli ("Yuh Yuh"), ilk albmnden farkl olarak,
Mustafa Sandal'n destei ile yeni bir yol tercih eden lzel ( "Emanet") , "Akde
niz"i Yaar ile paylamak zorunda kalm Ege ( "Sevildiini Bil Yeter") , Trk
e'yi renmemek konusunda zel bir aba harcayan Rafet El Roman ("En G
zel Gnler Senin Olsun" ) , ksa bir zaman iinde epeyce fanatik hayran edinmi
ender isimlerden Soner Arca ("Her ey Yolunda" ) , bir tr erken dnem "Men
in Black" saylabilecek Ayna ( "Gittiin Yamurla Gel") , derli toplu iler yap
masna ramen, piyasann "gzel kadn" kategorisine fazla yklenmesinden
dolay bota kalma benzeyen Sibel Ala ( "Fem") , arkcln hibir artn ye
rine getirememe konusunda srarl Pnar Aylin ( "Gneten"), kendisini, Tar
kan'dan sonra en iyi erkek arkc olarak grme yanlsamas iindeki elik
( "Sevdan Gzmn Bebei"), albme adn veren ark yznden Sezen Cum
hur nal ile ba sonu olmayan bir kavgaya giriecek olan Haluk Levent
("Mektup"), "arabesk pop" kategorisini resmiletirmeye alan isimlerin ba
nda gelen Nalan ("Usul Usul" ) ve patlamann nclerinden Hakan Peker
("Salna Salna") ile Akn Nur Yengi ("Haberci" ) , daralmaya balayan piyasay
hep birlikte harekete geirmeye alan isimler olur. Hmeyra da, Vedat Sak
man ile yaplm bir ibirlii sonrasnda hazrlanm "Beyhude" ile epeyce he
yecan yaratr. Bu albm, belki ok satp listeleri birbirine katmaz ama, yllar y
ldr hi azalmam koyu Hmeyra hayranlarnn ilgisine mazhar olur ve alb
mn sat azmsanmayacak bir rakama ular. Ancak asl hareketi getirecek
olan, ikinci albm "apkn" piyasaya sren Candan Eretin'dir. Mete zgen
cil'in desteini arkasna alan Eretin, elektronik arlkl bir albm ile herkesi
artmtr. Sezen Aksu'nun Goran Bregovic ile ibirlii yaparak kard "D
n ve Cenaze", Kayahan'n stadyum kalabalnn diline yeni sloganlar yerle
tirme amacyla yola kp bunun iin varn younu ortaya koyduu "Emrin
Olur" ve Zerrin zer'in "Prestij"li yeni sayfas "Zerrin zer '97" , Candan Ere
tin frtnasndan payn alacak ve umulan baary gsteremeyecektir. Ancak
Kayahan destei ile yaplm "Nilfer'le" (Nilfer) ve Sezen Aksu destei ile to
parlanm "lrm Sana" (Tarkan) adl albmler bu akbete uramayacak ve
sahipleri iin yeni bir doruk noktas olacaklardr. zellikle Tarkan, bu albmle
birlikte, kendisine epeydir layk grlen "Trk popunun Ajda Pekkan sonras
grd en gl star" payesini fazlasyla hak ettiini kantlayacaktr. Ancak
Tarkan ve Candan Eretin'in bu albmlerinin gsterdii baar, mzik piyasa
sndaki daralmann gizlenmesine de sebep olacaktr. Bu iki sanatnn, milyo
nu aan satlar elde etmesi, her eyin yolunda olduu izlenimini verecek ve
kimsenin kafasnda, bu baarnn, piyasadan bamsz olarak Tarkan ve Can
dan Eretin'e ait olduu konusunda zil aldrmayacaktr.

380
 Hrriyet, GazetePazar adn verdii ok sayfal bir hafta sonu gazetesi yayn
lamaya balar; "bir zamanlar Tarkan' Karamrsel'den alp lstanbul'a getiren
ve hret yapan Alpay Aydn, imdi de Rober Hatemo adl gen bir arkcy
star yapacan" syler; nl besteci Arif Sami Toker vefat eder; Kanal D, in
ternet zerinden yayn yapan ilk televizyon kanalmz olur; "8 yllk kesintisiz
eitim" tasars, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilir ve lstanbul Devlet ve
Opera Balesi'nin solistlerinden Zehra Yldz bu dnyaya ok erken bir ekilde
veda ederken, son albm ile byk bir baarszla urayan Ajda Pekkan,
nihayet eski arklarndan bir albm yapmay akl edecek ve "Best Of Volume
l" ile her yan birbirine katacaktr. Bir best of da, "Mest Of" eklinde Gndo
arken'den gelecektir. Bu iki albmn baars, piyasada ksa bir zamanda b
yk bir furyaya sebep olacak ve herkes eskilerin peine derek bu tr albm
ler hazrlama yoluna girecektir.

Yine Bir Ba ma Dara l r Yreim

Tarkan frtnas, yeni ylda da, bir nceki ylda kald yerden devam eder. ar
kcnn "lrm Sana" adl albmnn satlar iki milyon snrn da gemi
tir. Bu albm, bir baka rekorun da sahibidir artk. Daha nce, Sezen Aksu'nun
" Glmse" adl albmne ait olan "CD olarak en ok satlan albm" rekoru,
tam 250.000 adetlik bir sat sonras "lrm Sana"ya gemitir. Bu gelime
ler, dardaki firmalarn gzlerini yeniden bizim piyasaya ve bizim arkclara
evirmelerine neden olacaktr. Piyasann giderek darald bir zamanda iki mil
yon snrn amak byk bir itir ve darda bile bu rakamlara kolay ulala
mamaktadr. Bu, daha ncekilere benzememektedir. Yabanc firmalar, bu sefer,
samimi olarak bizimkilerle ilgilenmekte ve onlara yatrm yapmay dnmek
tedirler. Trl eitli nerilerden sonra Tarkan, Trkiye'de yeni bir yaplanma
ya giden PolyGram' seecek ve bu firmann destei ile yurtd almalarna
balayacaktr. Zaten PolyGram, Raks grubuna ait Mar, S Mzik, Nee ve Plaza
irketlerinin hisselerinin bir blmn satn alm ve piyasann nemli bir b
lmn etkisi altna almak iin almalara balamtr. Raks'a ait firmalarn
nce % 25'ini alan PolyGram, ksa bir sre sonra bu irketlerdeki payn % 5 l'e
karacak ve evket Gzalan'n nderliinde, hem ierde hem darda byk
apta ilere imza atacaktr. lerde, lzel, elik, Kargo, Bendeniz ve Mavi Sakal
gibi epeyce sayda ismi bnyesinde bulundurmakla kendiliinden piyasann en
gl firmas haline gelecek; darda ise, Sezen Aksu ve Tarkan ile elele verip
Trk popunun o gne kadar yurtdnda elde edebildii en byk baarlara
imza atacaktr.
Tarkan'n getirdii bereket, firmalar cesur davranma konusunda yeniden
tevik etmitir. Bu nedenle, hemen hemen firmalarn tamam, piyasaya yeni

381
isim sunma konusunda bir ekingenlik yaamaz. Ayen ("Uzaktan Geldim"),
Kra ( "Deli D") , Athena ("Athena"), Ali Gven ( "Yolcu" ) , Hazal ("Aka Da
ir") , Mansur Ark ("Mansur Ark" ) , Deniz Seki ( "Hi Kimse Deilim"), Ebru Ay
dn ("Son Verdim" ), Reyhan Karaca ("Sevdik Sevdalandk"), Zeynep Dizdar
( "Yolun Ak Ola"), Burcu Gne ("Ak Yaras" ) , Atilla Ta ( "Krmzlm " ) ,
Kapsl - Aylin Aslm ("80060"), Extra ("Rzgar Gibi"), Asl ("Deli Yarim") ve
Rober Hatemo ("Sen Farklsn / Esmer"), yeni yl ile birlikte anslarn deneyen
isimler olur. Geen yln Eurovision ncs ebnem Paker de, "Dinle" adn
verdii albmn nihayet bitirip piyasaya srmtr. Eurovision'da, lke ad
na o gne kadar alnabilen en iyi sonucu alm olan "Dinle" adl arknn hat
rna albm satn almak isteyenler byk bir srprizle karlarlar. arknn
szleri deitirilmitir. Sz yazar Mehtap Alntemiz ile yaanan telif sorunlar
nedeni ile, besteci Levent oker, szleri batan yazmaya karar vermi ve eb
nem Paker'in en byk kozunu elinden almtr. Herkesin byk i yapacak
dedii bu albm, yln en byk srprizini yaparak hi satmaz ve ebnem Pa
ker'e alan btn kaplarn derhal kapanmasna sebep olur. Gen, gzel ve ye
tenekli ebnem Paker, yapmcsnn ve firmasnn yanl ynlendirmeleri sonu
cu piyasadan ekilmek zorunda kalmtr.
Yeni yl bir yenilik de getirmitir. Eskisi yenisi, piyasadaki herkes "best
of'tan sz etmeye balamtr. Muazzez Ersoy'un "Nostalji" serisinin ulat
sat rakamlar, daha nce dnp de yzne baklmayan mzik gemiimize
tam anlam ile nur yadrmtr. Gazetelerin magazin muhabirleri, girip ktk
lar firmalardan aldklar bilgileri byk bir heyecanla yaynlamaya, herkese
ulatrmaya balamlardr. Bu haberlere gre, aa yukar herkes bir "best of'
projesinin peindedir. Bu alann ncs, aslnda llhan lrem'dir. lrem, yllar n
ce "Dnden Yarna" adl albm ile kendi gemiine herkesten nce el atm
tr. "Dnden Yarna" adl bu albmde eski arklarna yeni bir klk bien llhan
lrem, sonra da, bu arklar olduklar gibi yaynlamaya karar vermi ve gecik
meden "Volume l " ve "Volume 2" adlar altnda bunu yapmtr. llhan lrem'i,
"Trklerimiz" serisi ile Selda takip eder. Bu iki arkcmzn, btn bir ge
milerini, bir sra dahilinde yaynlamaya balamalar herkesin ilgisini eker.
Edip Akbayram ( "Dn ve Bugn"), Nkhet Duru ("Bir Nefes Gibiler '98"), Ni
lfer ("Yeniden Yetmie"), zdemir Erdoan ("Nostaljik arklar") , Atilla Ata
soy ("Dnden Bugne") , Yeni Trk ( "Her Dem Yeni Trk"), Gndoarken
("Mest of Gndoarken") ve Cem Karaca ("Best of Cem Karaca Yol. l " ) gibi
ok sayda isim, Selda ve llhan lrem'i takip etmekte gecikmez. N!(het Duru,
uzun bir aradan sonra geen yl bir araya gelip "Mhr" adl albm birlikte
hazrlad Mehmet Teoman ve Cenk Takan ile birlikte en eski gnlere dn
m ve kendisini Nkhet Duru yapan arklarn byk bir ksmn yeni batan
sylemitir. Gndoarken'in de yapt budur. arklar batan alnp sylen-

382
mitir. Bu albmlerle birlikte, "bir best of'un nasl olmas gerektii" konusun
da epeyce tartma kar ortaya. arklarn eski ve orijinal halleri ile yaynlan
mas gerektiini syleyenler bir tarafta, byle yaplmayp, ayn arklarn g
nn renklerine bulanarak batan kaydedilmesi gerektiini syleyenler dier ta
raftadr. Bu tr albmlerin, tpk darda olduu gibi "orijinal versiyonlar" ile
yaplmas gerektiini syleyenler, hakl olmalarna ramen szlerini ok az in
sana dinletebilirler. Bu grleri dikkate alanlardan biri de Yavuz Ascal'dr.
Ascal, Cem Karaca'nn albmn, arklarn ilk halleri ile toparlayp piyasaya
vermitir. Ancak bu albmn byle yaplmasnn sebebi "telif'' haklardr. Ya
vuz Plak, bata Cem Karaca olmak zere, arklarn zerinde hakk olan hi
kimseye danmadan byle bir albm yapmtr. Bu gelime Ajda Pekkan' da
harekete geirir. Ajda Pekkan arklar ile kendilerine bir mzikal yaam kura
bilenlerin saysndaki art zerine, arkcya epeydir kendi arklarn yeniden
syleme telkinleri yaplmaktayd zaten. Sperstar, nihayet bu sylenenlerdeki
hakllk payn grm ve hem "remix" hem de "best of'' modalarnn ikisini
birden bnyesinde barndran bir albm yapmtr. "The Best of Ajda Vol. l"

adl albm ilk yaynlandnda, Ajda Pekkan arklarnn eski hallerine alm
herkese tuhaf grnr. Ama hz ana girilmitir artk ve byle bir zamanda
da bu arklar ancak byle dinlenebilmektedir. Ajda Pekkan'n bu albmnde
yer alan arklarn, krk yldr dillerde gezen arklarla pek alakas kalmamtr
ama, yeni arklar olarak kulak verildiinde bir sorun yoktur. Zaten, yeni ku
aklarn bu albme ilgisi epeyce fazla olmu ve bir gnl ba ile bal olma
dklar Sperstar', yeni bir arkc olarak grp barlarna basmlardr. Bu
nun gaz ile olsa gerek ki, Ajda Pekkan bu iin arkasn getirecek ve sonralan
"Diva" ad altnda ikili bir albm yapacaktr. "The Best of Ajda" ile best of frt
nasnn, iin remix tarafn glgelemesi engellenmi olur. Sezen Aksu, "Dn
ve Cenaze" albmn hareketlendirecek olan "Erkekler" , Nkhet Duru, bata
"Anlar" olmak zere eski arklarnn remix versiyonlarnn yer ald "Remix
l" ve ardndan "Remix 2", Yaar, "Divane - Remix" ve Soner Anca "Sen Mutlu
Ol" single'lan ile bu rzgar gl bir ekilde estirmeye devam etmektedir. Re
mix, hibir ekilde hz yitirmeyecek ve 2000'lerle birlikte merkeze kurulacak
tr. Bu alanda, birbiri ardna parlak isimler kacak ve mzik piyasamzdaki DJ
arl giderek artacaktr.
Gen kuaktan elik ve Hakan Peker de, ksa bir sre sonra best of akmnn
takipisi olan ilk 90'l isimler olur. elik "Sevgilerimle" , Hakan Peker ise
"Dnden Bugne" adn verdikleri albmleriyle, 90'l yllarn dier arkclarn
dan bir adm daha ne gemilerdir. Piyasann geri kalan da bildii gibi yoluna
devam etmektedir. Bir iki yl sonra elik'i bu tr bir albmle takip edecek olan
Bendeniz ("Bendeniz'den" ) , Yonca Evcimik ("Gnaha Davet" ) , Serdar Orta
("Gecelerin Adam"), Kargo ("Yalnzlk Mevsimi"), Harun Kolak ("Teslim 01-

383
dum" ) , Feridun Dzaa ( "Kprden nce Son k" ) , Levent Yksel ("Ad
Meneke") , Mavi Sakal ( "Kan Kokusu") , Sibel Tzn ("Hayat Buysa Ben Yo
kum Bu Yolda" ) , zlem Tekin ( "z" ) , Dou ( "Dou ve arklar " ) , Ayna
("Dn Bak Aynaya") , Metin Arolat ( "Yine Bir Bama" ) , Pnar Aylin ("Ay In
da" ) , Yaar ("Esirinim") ve Mustafa Sandal ("Detay" ) , ksmen bir besl of yap
mak iin zamann erken olduunu dndklerinden, ksmen de, zaten byle
bir proj eye girimek iin yeterli malzemeye sahip olmadklarndan, yeni bir al
bm yaparak anslarn denemeye devam etmilerdir. "Dn Ve Cenaze" ile
umduunu bulamayan Sezen Aksu da, ansn deneyen bir baka isimdir. Ak
su , "Ad Bende Sakl" adl albm ile, eski aaal gnlerine bir dn yapma

ni bir ideali gerekletiriyoruz. Dnyaca

M zik Vizyon nl Billboard gibi listelere ve mzik ha
berlerine yer veren haftalk bir yayn . . .
Hibir mzik trn dierinden ayrma
dan doru, gereki habercilik; drst
ve ciddi listeler. . . Tpk Hey'de olduu
gibi. . . "

Mzik yaynclna bir mr adam olan

Doan ener, salam listeler olmadan bir
28 ubat 1998 tarihli Mzik Vizyon dergisi
mzik piyasasnn ayakta ka!amayacann
nin ilk saysndan:
bilinciyle ve byk bir heyecanla kollar s
"1 957 - 1 998. . . Dile kolay ... Gazetecilik vamtr. Ama unuttuu bir ey vardr. Bu
te geen tam 41 yl. . . Bunun bir ksm piyasa, bu kadar da salam, bu kadar da
sporla, bir ksm da mzik ve magazinle drst listeleri hi istememektedir. Bu ne
i ie. . . denle, en az Bi/lboard kadar k ve salam
1 965'te, unutulmayacak gazeteci b Mzik Vizyon, yalnzca 5 say kp, yaynna
ym ve Genel Yayn Mdrm Abdi son vermek zorunda kalacaktr.
peki'nin tevikiyle Milliyet'in Pazar Ja
vesi'nde baladm "Mzik Kulb". . . U Z I K O N Y A S I N I N l A F T A L I K R E H B E R i
nce yarm sayfa, derken bir sayfa, daha
- -
sonra iki sayfaya yaylan mzik haberleri,
listeler, rportajlar. . . "Mzik Kulb" de
vam ederken 1 970'de en byk hayalim
UZIK
;; @
.119 . +. H ..ll!!Mi
V'I Z>ON
n. ili
( ilndc 60 bin ..: ...lt '-::rn\.. ola y;utll
43-lilj.[.IUIIUAW
---

olan haftalk genlik ve mzik dergisi

Hey'in, o zamanki patronum Ercment
rases rtmas
Karacan'n esiz destei ile k . . .
Zaman zaman yz bine ulaan tira
jyla Hey'in bugnk kuaklara miras
kalan onurlu gazetece/ii, saygn ad ve
Hey'den yetiip gazetelerde, dergilerde
en st kademelerde yer alan deerli ar
kada/arm . . . Hepsi hepsi u 25 - 30 y
la sd. . .
Bugn, mrn Unkapan Plaklar
ars'na vermi tecrbeli, bilgili ve ve
fakar arkadam Nazmi enel ile yepye-

384
niyeti ile yola kar ve ksmen de bunu baarr. "Ad Bende Sakl" , Onno
Tun'lu gnlerin havasnda bir albmdr ve sanatnn son iki albmne oran
la epeyce fazla ses getirecektir
Mzik yayncl konusunda lkenin en yetenekli ve tecrbeli ismi olan
Doan ener, Mzik Vizyon adnda ve Amerikan Billboard tarznda bir dergi
karmaya balar; Eurovision'a, "Unutamazsn" adl paras ile Tzmen gider
ve 14. olur; Ankaral Turgut'un "Pop Mzik Moda Turgut'a" adl albmnn
sessiz sedasz yz binlerce satt dilden dile dolamaya balar ve "Ahmet San,
menajerliklerini yapt Tarkan, Mustafa Sandal, Burak Kut ve Kenan Dou
lu'yu nankrlkle" sularken 1900'l yllarn son basamana gelinecek ve her
kesi "millenium" heyecan saracaktr. Nazan ncel, hem kendisinin hem de
Trk popunun en radikal albmlerinden biri olarak kabul edilecek "Demir
Leblebi" , Blent Ortagil ise "Eski Defterler" ile en naif ve en samimi ekilde
dinleyicilerin huzuruna kacaklardr. arkclarn bir blm, "eski tas eski
hamam" ayarnda iler yaparken, bir baka blm, kendilerine "2000" balk
l albmler yapma telana girecektir.

ark l a ra Tutundum

Yeni yln, hemen ilk gnlerinde, mzik piyasamz, ac bir lm haberi ile sar
slr. Hafta Sonu gazetesinin mzik yazar olarak adn duyuran, bunun yannda
hem yapmc hem de menajer olarak mzik dnyasnda saygn bir isim edin
mi olan Anu Bak; 4 Ocak gn, otomobiliyle bir trafik kazas geirmi ve
yaama veda etmitir. Profesyonelce srdrd meslek yaamnda, mzie
tutkun amatr ruhunu bir an iin bile arka plana atmam olan Anu Bak'n
lm, mzik dnyasn yasa boar. Bata, Bak'n yakn dostlar Ajda Pek
kan, Ayegl Aldin ve Zerrin zer olmak zere, herkes derin bir znt iin
dedir. Mzik dnyamz yasa boan kayplar bitecek gibi deildir. Trk popu,
ubat aynn banda Bar Mano'yu da kaybedecektir. Bundan da, be alt ay
sonra, bir baka trafik kazas sonras Ajlan Bykbur, Trk popunun, erken
ve ar kayplar hanesine eklenecektir.
Ancak 1999 yl, yalnzca kaza ve lm getirmez. lyi, hem de ok iyi eyler
de olmaktadr. Trk popu, 1999 ylnda, Tarkan vastasyla krk yllk bir ha
yali gerek yapmtr. Yllardr herkesin peinde olduu bir ey olan "yurtd
na alma" , Tarkan'n eliyle hayata gemitir. Hatta, baarnn bykl, ha
yallerin bile tesindedir. Aslnda, yurtdndaki firmalarn Tarkan ile ilgilen
mesi, 1997 ylna dayanmaktadr. "lrm Sana" albmnn memleket iin
de gsterdii stn performans, yabanclarn da gznden kamam ve onla
r bir ekilde Tarkan'a el atmak zorunda brakmtr. Dnya mziine verdii
nem ile nlenen Atoll firmas, 1997 ylnda, alakgnll bir giri ile Tar-

385
 Welcome To Orientales
Sensations: 1 999 yl, her ynyle
Tarkan yldr. PolyGram, nce
"kdm", ardndan "mark", sonra
da "Bu Gece" single'larn
yaynlayacaktr. Onlarca mix ile
desteklenmi her bir single'dan sonra
bir de albm yaynlanacaktr. Hemen
hemen her lkede gerekleen sat ve
liste baarsndan sonra Tarkan, Trk
popunun, laykyla yurtdna
alabilmi ilk ismi olur.

kan' Avrupa piyasasna sunar. Firma, "Welcome To Orientales Sensations"

adl yeni serisinin ilk albmne, Tarkan' "Hepsi Senin mi?" adl arksyla da
hil etmitir. Geen zaman ile birlikte bu ark, zellikle Fransa'da dillere der
ve arlkl olarak "rai'' alnan bar ve kulplerde en ok istenen ark haline
gelir. Bu gelime, yabanc firmalarn Tarkan ile ilgili olarak kafasn kurcala
yan son pheleri de siler ve onunla daha ciddi boyutlarda ilgilenmeye balar
lar. Srdrlen grmeler sonras Tarkan, PolyGram' tercih etmitir. Bun
dan sonrasnda PolyGram, byk bir bte ayrarak, Tarkan' drt ba ma
mur bir proj e ile piyasaya sunacaktr. Her ey adabyla yaplacak, muhtelif
versiyonlar ile desteklenmi single'lar piyasaya verilecek, bunu da, Tarkan'n
ikinci ve nc albmlerinden seilmi arklardan oluan bir albm takip
edecektir. Tarkan'n, stelik Trke arklarla elde ettii bu baar, kendisine
hibir zaman gvenmemi olan mzik piyasamzda phe ile karlanr. Kimi
bu baarnn ardnda baka nedenler arar, kimisi de, olup bitenin abartlarak
bize yanstldndan dem vurur. Oysa durum tam tersidir. Baar haberlerinin
ancak ok az bir blm bize ulamaktadr. Darda olup biten, tahayyl edi
lemeyecek kadar byk ve eitlidir: Tarkan, ok ksa bir zaman ierisinde,
bata Fransa, Almanya, Belika ve Hollanda olmak zere btn Avrupa listele
rinde baa gremi (bir ksmnda btn yolu alarak 1 numaraya yerlemi) ,
ardndan da Afrika, Gney Amerika ve Japonya'y kasp kavurmaya balam
tr. Bu arada, kstl zekalarn rettii "arklarna, yurtdndaki Trkler para
veriyor" gr de, alan bu yeni yoldan gemeye niyetlenmi Mustafa San-
386
dal ve Sertab Erener'in fiyasko ile sonulanan giriimlerinden sonra bir kenara
braklr. Hem yabanclar, hem "oradaki" Trkler, Sandal ve Erener'in arkla
rna para vermemi ve her iki arkc sz edilmeye demez sat ve liste ra
kamlaryla Avrupa defterini kapatp memlekete dnmlerdir. Tarkan ise dur
durulamaz gibidir. "mark" , "kdm" ve "Bu Gece (Kr Zincirlerini) " ark
larnn girmedii kark albm ya da derleme kalmamtr. Her firma bu ar
klarn peindedir ve bu arklarn girebildii her kark albm milyon snr
na ulaan (Bravo serilerinde bunu da geen) miktarlarda satlr. Ancak bu al
tn a, sanld kadar uzun srmez. Tarkan'n, yakalad bu k, "Karma"
adl albm ile srdreceini dnenler yanlr. lstanbul Plak - Tarkan -
Universal geninde yaanan ekimeler ve tartmalar, "Karma"nn yurtd
nda yaynlanma iini geciktirecek ve Tarkan'n yurtdndaki sperstar paye
si, zaman iinde kllenecektir.
Yurtdnda iler iyi gitmesine karn, ierde durum hi i ac deildir. Ye
ni ylla birlikte, ka zamandr kendini gsteren "Prestij" sorunu da iyice ar
lamaya balar. Hilmi Topalolu'nun, yanna Mahsun Krmzgl ve zcan
Deniz'i alarak kurduu Prestij firmas, giderek bym ve kendisi dnda
kalan herkesin elini ayan balayabilir duruma gelmitir. Firmann bu
nde gelen ismi, yanlarna bir alt kuaktan Alian ve Kk Onur'u da alarak
kanal kanal gezmekte, "tatl sert" bir grntyle "artk yalnzca biz varz" de
meye getirmektedirler. Uzan grubuna ait Kral TV ile girilen ibirlii, firmaya,
btn piyasa zerinde ar bir tahakkm kurma imkan da vermitir. Tama
men mzik yayn yapan bu kanalda, hep Prestij'e bal klipler dnmekte, ar
k aralarndaki reklamlarda da, hep bu firmaya bal arkclarn albmleri ta
ntlmaktadr. Tahakkm kurma gayretinin boyutlar, aslnda kimsenin itiraz
edemeyecei bu " ticari anlama" ile snrl kalmaz. Kral TV'nin bir gvde gs
terisine dntrd mzik dlleri, gizlenmeye gayret edilmeyen bir taraf
girlikle datlmakta, bu dllerin verilecei isimler, Prestij 'in onayndan ge
mektedir. Bu da, bu firmaya yakn olmayan isimlerin, azlaryla ku tutsalar
bile dl alamayacaklar anlamna gelmektedir. " oban Yldz" ile zcan De
niz'in, "Yklmadm" ile Mahsun Krmzgl'n ulat sat rakamlar, bu fir
mann bandakilere, istedikleri kadar marma hakkn da vermi gibidir. Al
bmler satmakta, paralar akmakta ve buna bal olarak da mzik piyasas is
tenildii gibi ynlendirilmektedir.
Bu gelimenin dourduu ilk sonulardan biri, Prestij dnda kalan firma
larn, yeni isimlere yatrm yapmaktan vazgemesi olur. Piyasaya yeni isim gi
riinde ciddi bir azalma olmutur. Taner ( "Affetmedim Kendimi" ) , Destan
( "Destan " ) , Tuba nal ("Onun Ad Ak") ve Emre Altu (''lbret - i Alem") sa
ys giderek azalmakta olan yeni proj elerden ne kabilenler olur. Her eye
ramen ve binbir gayret sonucu bitirilip piyasaya srlm dier projeler ise,

387
die dokunur bir miktarda kimsenin ilgisini ekmemitir. Zaten, genel olarak
satlardaki azalma da srmektedir. Bu nedenle, yalnzca piyasaya henz gir
mekte olan yeni isimlerin deil, ka zamandr piyasada olan isimlerin bile
keyfi kamtr artk. Henz piyasaya yeni albm srlmesi konusunda ciddi
bir azalma yoktur ama, srlen albmlerle ilgili beklentiler de, artk eskisi ka
dar uuk deildir. Bendeniz ("Kurtulamyorum" ) , ebnem Ferah ( "Artk Ksa
Cmleler Kuruyorum" ) , Ege ( "Sevdann Denizinde" ) , Soner Arca ( "arklar
Var") , Gkhan Tepe ("Can zm" ) , Niran nsal ("arklara Tutundum") , Ay
na ("arklar Trkler" ) , Nadide Sultan ("Tutuldum" ) , Kenan Doulu ( "Ben
Senin Her eyinim") ve Rafet El Roman ( "Hayat Hznl " ) , bu daralmaya
ramen, hala merak edilen ve bunun sonucunda da, belli bir miktarda satabi
len isimlerin banda gelmektedir. Ama gen kesimin, olumsuz artlara ra
men ban alp gidebilen iki nemli ismi vardr. Bunlar da Akn Nur Yengi
( "Ak Kazas") ve lzel'dir ( "Bir Kk Ak" ) . Bu iki gen arkcnn albmle
ri, eski parlak gnlerin srd ve daha da srecei yanlsamasn yaatr her
kese. lzel'in "Bir Kk Ak" adl albm, ok satmann dnda bir baka ge
limeye de yol aar. Albmde yer alan arklardan "Yok Yere" , 90'l yllarn en
byk bitlerinden biri haline gelince, bu arknn altnda imzas olan Altan
etin de, yaygn bir ne eriip herkesin peinde kotuu bir isim olur. etin,
kabaca, krk yllk oryantal ezgilerin, elektronik bir alt yapya eklemlenip hzl
bir tempo ile dinlenebilir ve dansedilebilir arklara dntrlmesi eklinde
zetlenebilecek bir akmn da mimar olacaktr. Altan etin, epeyce bir sre,
bu yeni tarzn tek tabancas olarak kalacaktr. Ancak daha sonra, bu alana, va
sat bir seyir gsteren etin'in aksine, Murat Yeter, Alper Erin, mit Kuzer,
Volga Tamz ve Tansel Doanay gibi ok yetenekli isimlerin girmesiyle birlik
te, bu gelime bir tarz olmaktan kacak ve kimilerinin "tekno oryantal" ola
rak isimlendirmeyi seecei bir tr haline gelerek 2000'li yllar ar bir ekil
de etkisi altna alacaktr.
"Mest Of. . . " tan sonra yeniden kendisine gelmi gibi grnen Gndoarken
( " Gndoarken 99" ) , arklarndaki hakim arabesk tny iyice koyultmay
semi olan Kayahan ( "Beni Azad Et" ) , kadrosundaki deiiklik sonras, yolu
na Derya Krolu nderliinde devam eden Yeni Trk ("Yeni") , Trk popu
nun gelmi gemi en ayrks ve radikal (kimilerine gre en "sivri") albmne
imza atmay baarm olan Nazan ncel ("Demir Leblebi") ve "Benimle Oy
nar msn? " gnlerine gsterisiz bir dn yapmaya niyetlenmi Blent Or
tagil ( "Eski Defterler") de, genlerin yannda saf tutan isimlerdir. Bar Man
o'nun, yaama gzlerini yumduu srada zerinde alt ve ok satarak pi
yasay birbirine katacana kesin gzyle baklan "Manoloji" adl albm de,
1900'l yllarn bitmek zere olduu gnlerde yaynlanr. Ancak albmn, sa
natnn kayb sonras aceleye getirilerek tamamlanmas ve kayt - mix konu-

388
sunda gerekli zen gsterilmeden piyasaya sunulmas, beklentilerin kk bir
blmn olsun karlamasn engeller. Bar Mano'nun, ykl gemiini
zetleyecek olan bu albm, btn artlar hazr olmasna ramen ticari bir ba
arya dnemez. Yl kapatan albmler ise Serdar Orta ("Bilsem ki - 2000" )
ve Deniz Seki'den ( "Anlattm" ) gelir. Bir "millenium" heyecan ile piyasaya
srlen bu iki albm, Trk popunu, son parlak gnleri saylacak 2000 ylna
tayan albmler olur.
Eurovision'a Tuba nal gider ve bir nceki yl Tzmen'in yapt gibi, Erdin
ve Canan Tun'a ait bir ark seslendirir; MSG'nin (Mzik Eserleri Sahipleri
Grubu) kurulmasyla birlikte, bu alandaki kurum says ikiye karken, Trk
popu da, krk yl devirecek ve 2000'li yllara bunun verdii gven ile adm ata
caktr. Byk bir umutla girilen bu yeni dnemin banda, her ey ok iyi gide
cek, internetteki patlamann yardm ile pembe hayaller kurulup durulacak an
cak 200 1 ile birlikte lkenin kendisini iinde bulaca ar ekonomik kriz, her
eyle birlikte mzik piyasasn da yerle bir edecektir.
90'l yllar ile birlikte balayan patlama, 90'l yllarn bitimi ile birlikte sona
erecektir. Deien artlar ve farkllaan yaam biimleri nedeni ile Trk popu,
bir daha 80'li yllarda yaanan bir toptan yok olua doru hi srklenmeye
cektir ama , 2000'li yllarn, son on ylda olduu gibi gle oynaya geirelemeye
cei de belli gibidir.

389
 v

u ze R m o e S EV D I Q I N
m AV e L b i s E m
ziklerin giderek birbirine benzemesi, lkeler arasnda yadrganmadan dnp
durmas da buna sebep olmutu. Trkiye, srail, Msr, Irak, Lbnan, Fas, Tu
nus, Cezayir, Iran ve Yunanistan gibi lkeler hep ayn arky sylemeye bala
mt sanki. Ortak saylabilecek melodiler, Batl bir sound zerine oturtuluyor
ve herkes ayn arky kendi dilince sylyordu. Gnn hakim akm ve ritim
leri belliydi ve arklar bunun zerine kuruluyordu. Byle olunca da, besteleri
nin kkleri Lbnanl Marcel Khalife ya da Cezayirli Idr'a kadar uzanan Serdar
Orta'n herhangi bir arksn Lbnanl Elissa alyor ve Arapa syleyebiliyor
du. Ayn Elissa, Tarkan'n "Kuzu Kuzu"sunu, Yulduz Usmanova'nn (daha n
ce Nkhet Duru'nun Trke syledii) "Maida"sn da syleyebilmekteydi.
Mustafa Sandal'n "anonim" kalkannn arkasna snarak "Gncel Zalim" ha
line getirdii "Dal'Oona" adl arky syleyen (bir baka Lbnanl) Nawal Zo
ughbi de, son albmne, Reyhan Karaca'nn "Sevdik Sevdalandk" adl arks
n koyuyor ve bu arkdan kendisine yeni bir hit karabiliyordu . Msrl Amr
Diab, Yunanl Angela Dimitriou ile det yapyor, Tarkan'n "mark" ve "k
dm" her dilde dnyay geziyordu. Yunanl diva Haris Alexiou Trkiye'ye geli
yor, Sezen Aksu ile ayn sahneyi paylayor, "Tutuklu"yu Trke sylyordu.
Biz de, "bilmukabele" babnda kendi divamz Ajda Pekkan' Atina'ya gnderi
yor, Lefteris Pantazis ile ayn sahneyi paylatryorduk. Khaled, Cheb Mami,
Faudel, Rachid Taha gibi isimler, lke lke geziyor, bize de uramay ihmal et
miyorlard. srailli Zehava Ben, kendisine, Orhan Gencebay, brahim Tatlses ve
Kibariye arklarndan koca bir kariyer oluturabiliyordu. Fransz Claude
Challe, derleme albmlerine Ajda Pekkan, Metin Arolat gibi isimleri alyor, bu
albmlerin katklan ile, Ajda Pekkan'n "Bir Gnah Gibi"si, "O Clone" adl
Brezilya mal televizyon dizisine jenerik mzii oluyor, Metin Arolat'n "Elve
da"s single olarak btn Avrupa'y dolayordu.
Geen zaman ile birlikte, ngilizce konuulan lkeler bile bu eilime uzak
kalamad. Bir sredir "Latin" ark ve arkclarn etkisinde olan bu tr lke
leri, spanyol Loona'nn "Hadi Bakalm" , Avustralya kkenli Holly Valance'n
"kdm (Hepsi Senin mi?)" ile birbirine katmas, bu nedenle kimsede bir
aknlk yaratmad. Artk btn dnya, ayn telden almaktayd. nceleri
bir tr "world music" trman olarak kabul edilen bu eilim, zaman getik
e zayflayaca yerde glenmeye devam edince her eyin srn zlmt.
Yerel aletlerle alnp sylendiinde ou insann yadrgayaca arklar, or
tak bir alt yap zerine ykseldiklerinde her lkedeki her kulaa "ho" ve
"tandk" geliyor, duyulanlar kimsenin kula yadrgamyordu . Hi phesiz,
btn dnyay etkisi altna alan Dj'lerin varl da bunun sebeplerinden bi
riydi. Artk Dj'lere, dnyann drt bir yannda, bu iin erbab olan mzisyen
ler kadar nem veriliyor, her proj eye mutlaka dahil edilmeleri konusunda
planlar yaplyordu.

394
 Bu eilim bizde, arklarmzn dnyann drt bir yann gezmesi ile gurur
duyulmasnn yannda baka gelimelere de yol at. Dj'ler bizde de kymete
binmiti. Kimilerinin "tekno oryantal" adn verdii akmn en byk mseb
bibi Dj'lerdi zaten. Dj'ler, orta halli, hatta sradan bir arky alyor ve ayn d
ardaki meslektalarnn yaptklarn yaparak, bu arklar havalandryordu.
Hatta, saylar giderek artan gen mzisyenler, herhangi bir Dj'e gerek kalmak
szn arklar kuruyor, yaptklar alt yaplarla, en yerde srnen arky bile
ayaa kaldryorlard. Zaten en byk i de onlara dmekteydi. Aynlaan m
zik, ancak onlarn abalar ile farkllaabiliyor, ancak onlarn yaptklar ile ar
klar birbirinden ayrt edilebilir bir hale geliyordu. arkclarmz yerinde sa
yarken, mzisyenlerimiz balarn alm gitmiti.
Bu gelimeler, daha nce eitli adlar altnda snflandrlan farkl mzik tr
lerini de etkiledi. Bata arabesk olmak zere, her trden mzik akm ya da t
r "pop" bal altnda erimeye balad. Ama popa katlm, popu da etkile
mekte ve deitirmekteydi. 2000'lerle birlikte, her eyi iine dahil edebilecei
miz geni bir pop kategorimiz vard artk. Ebru Gnde ve Emrah buradayd,
Sezen Aksu, Kayahan ve Teoman da . Popun zerinde, artk Yldz Tilbe, Nalan
ve Nadide Sultan kadar, zcan Deniz, Mahsun Krmzgl, Seda Sayan ve Cey-

balayp bu hale getirdi; yoksa arabesk

Kategori
3 Ekim 2002 tarihli Aktel dergisinden:
"Arabeskin babas" Burhan Bayar konu
uyor:
". . . Hayat artlar deiiyor, insanlar
deiiyor, teknoloji deiiyor. 60'/ ylla
rn Trkiyesi'nde deiliz. Sz yazarlar,
besteciler, yapmclar da ona gre dei
imi yayor. rettiklerine de bu yans
yor. . . Mzisyen olarak baktm zaman
arabeskilerle Kayahan, Teoman ya da
Nilfer arasnda ayrm gremiyorum.
Parampara, birok arabesk arkdan
daha isyankar. Kayahan'n Bir Yemin Et
tim ki Dnemem arabeskten daha is
yankar ama ad pop. . . Acaba popular
m arabesk paralar ilk batan bozmaya
iler mi pop okuyor ya da hangisi pop
hangisi arabesk ayrmak mmkn deil.
Teoman okuyunca rock oluyor, Ms/m
Grses okuyunca arabesk oluyor. Pop
unun, rock syleyenin, arabeskinin,
Trk sanat mzikisinin soundlar ayn
imdi. u anda deiik bir sounda rast
lamak imkansz. Hepsi ayn. . . . Artk
genler uzay anda, ruh halleri a/ak
sesleri kaldrmyor. . . "
5 Ekim 2002 tarihli Hrriyet Cumarte
si 'den :
Bir baka "baba" Orhan Gencebay da
unlar sylyor:
" . . . Arabeskin anlam Arap etkinlii
demek. Siz imdi bir yaam tarzna
Arap etkinlii diyebilir misiniz? Ama
toplumumuzda dramatik grdmz
her eye arabesk diyoruz. Ben Trk m-.
ziinin 60'/ yllardan beri en ciddi ara
trmasn yapm insanm. Trk mzii
ni zgn yorumluyorum. Benim yapt
m Serbest Trk Mzii. . . "

395
in cinsel ksm: Albm satmak giderek zorlap en umulmadk isimlerin bile albmleri
raflarda tozlanr olunca, erkek ya da kadn, gen ya da orta yal herkes, albm satabilmek iin
her trl silaha bavurur hale geldi. Cinsellik, piyasadaki hemen hemen herkesin elindeki
birinci kozdu. Milli duygular, kahramanlk, yiitlik ve futbol da, bel balanlabilen dier
alanlard. Mustafa Sandal ise, "Kop" albm ile birlikte, her trden silah bir seferde ateledi.
Bu uurda ada Ertuna 'nn Aktel dergisinde yaynlanan yazsna, "Banu Alkan gelenei"nin
izinden giden fotoraflarla elik etmekten bile ekinmedi.

lan da hak iddia edebiliyordu. Her ey "alt yap"yd artk. Hatta ark ve arkc
olmadan albm bile yaplabilirdi. Mzisyenlerimiz, skntlar iinde kavrularak
her eyi yapacak, "ses"i olmayan birileri de albmn kapana kurularak gr
cye kabilecek, bu iin sefasn srebilecekti. Her ey bu kadar deildi. Bir
sonraki adm "tamamen mziksiz de olur" mantyla hazrlanm pr?j elerin
piyasaya srlmesi idi. BBG evinde gzetlenip durulmular da, bu tr projeler
iin en ideal isimlerdi. llk olarak nispeten dinlenebilir Tark' piyasaya sren
bu televizyon program, daha sonra, Demircan, Melih, Hatice ve Azizcan gibi,
nepsi anonim, hepsi tek isimli arkclar kazandrd bize. Poplerliin yannda
iin cinsel ksmn da unutmak istemeyenler ise Nez, Venus ve Q Girls gibi
projeleri iftiharla sundu. Albm yapmak iin mzie ihtiya duyulmad artk
yksek sesle sylenebiliyordu. le "ses olmadan da olur" denilen bir noktadan
balanm ve "ark ve arkcsz da olur" deme cesaretinin gsterilebilecei bir
dip noktaya ulalmt.
Mzik piyasamzn banda bulunan en byk belalardan biri olan "korsan"
396
kayt ve basklarn da hem eit miktar hem de ciro tutar 2000'lerle birlikte
artt. lkede genel olarak yaanan ekonomik kriz, her alan ve herkesi derin
bir ekilde etkilemi, krizin olaan sonularndan biri de korsann yaygnla
mas olmutu. Bilgisayar kullanmnn yaygnlamas da, bir baka nemli se
bepti. Artk, piyasaya korsan albm sunmak iin, ok byk bir sermaye ya da
yaplanmaya gerek kalmamt. Daha orta halli organizasyonlarla da bu i yap
labiliyordu. Hatta her can eken, evinde kopyalad albmleri eline alp soka
a kyor ve bunlar satabiliyordu. Kanunlarda ngrlen cezalar, gndelik
uygulamalarda korsanlara gerektii lde uygulanmyordu. Hem bu cezalar
uygulamas gerekenlerin pasiflii, hem de giderek artan korsan satc says ne
deniyle i rndan km ve satclar kendi aralarnda cadde ve sokaklar
parsellemiti . Adn ba onlardan birine rastlayabiliyor, resmi baskya verecei
niz parann drtte birini vererek istediiniz albm satn alabiliyordunuz. M
zik piyasamzn, eitli meslek kurulular vastas ile engellemeye alt kor
san kayt alannda, firmalarn son derece radikal bir kararla CD fiyatlarn aa
ekmesi ile yeni bir gelime yaand . Artk kayt kalitesi konusunda, korsan
basklar ile karlatrlamayacak kadar nde olan resmi basklar da, neredeyse
korsan bask fiyatna alnabiliyordu. lM'nin ibilir yapmcs Erol Kse'nin
nderliinde balayan bu giriim, dier firmalardan da destek grd ve ksa bir
zaman ierisinde piyasay etkisine ald. Hande Yener'den Serdar Orta'a, Funda
Arar'dan N ez'e kadar, her trl albm, eskiden alnan fiyatn yarsna alnabili
yordu artk. Bu gelime, bir para da kafalar kartrd. Herkes, imdi bu fiyat
lara alnabilen disklere, yllarca neden bu kadar yksek fiyat dediini merak
etmeye balamt. Demek ki firmalar, yllar yl, CD alan kesimi ar bir ekil
de smrm ve her albm iki albm fiyatna satmt. ller iyi iken cepler
doldurulmu, ancak mzikseverler albm almaktan vazgeip kenara ekilince
ya da bu ihtiyalarn korsan kaytlar ile karlamaya balaynca "size iyi bir fi
yat yapalm" denerek esnaflk meziyetleri sergilenmiti.
Ancak, karlarnd an vazgeerek daha ucuza albm satmaya balayan ve bu
tedbir ile korsan konusunda epeyce yol alan firmalarn, mzik kanallar konu
sunda ne yazk ki elleri kollar hala balyd. Klip arlkl yayn yapan televiz
yon kanallarnn hemen hemen hepsi, bu ii laykyla yapmyor ve "iyi ark"
ya da "iyi klip" ile yayn akn kurmak yerine, "serbeste" belirledikleri tarife
lerine uyan firmalarn kliplerini yaynl<yp duruyorlard. Bu tr kanallar, hep
ayn isimleri ya da klipleri yaynladklar iin, uzun vadede kendi seyircisini
bktracam ve bunun da bindikleri dal kesme anlamna geleceini grmyor
ya da bu kadar uzun vadelerle ilgilenmiyordu.
Universal Trkiye, 7 Kasn'da byk bir ynetim deiikliine urar; l
kemizde, ikinci el plak piyasasnn gelimesi iin byk aba harcayan Adnan
Manati, Ephenera Dernei'nin katklaryla 2. Plak Mbadelesi'ni de gerek-

397

Un iversa l
8 Kasm 2002 tarihli Milliyet gazetesinde Ali
Eybolu'nun haberi:
"Ebru'dan sonra iini de kaybetti. . .
Mzik dnyasnda Universa/ Mzik
depremi. . . Ebru Gnde, Petek Dinz,
Glben Ergen, elik, ize/, Athena, Gk
han zen, Serdar Orta, Nalan ve eb
nem Ferah gibi arkc/an bnyesinde bu
lunduran Universa/ Mzik'te ihtilal gibi
ynetim deiimi yaand. Sevgilisi Ebru
Gnde'ten ayn/an irketin genel mdr
Sha Yavuz, ilgin bir operasyonla iini
de kaybetti. . . irketin Gmsuyu'ndakl
merkezine iki hukuku ve be bodygu
ardla giden Universa/ Mzik Avrupa 'nn
Finans Bakan Yardmcs'yla nsan Kay
naklar Mdr, % 51 hissesi Universal,
% 49'u ise Raks'a ait Universa/ Trki
ye'nin Genel Mdrl'n yapan Yavuz
ve yardmclarnn bilgisayarlarn dahi
kapatmadan irketten ayrlmalarn iste
di. . . Yavuz'la birlikte, sekreter ve tm y
neticilerin iine son verildi. Universa/ Av
rupa'nn yetkilileri, ayn operasyonu ir
ketin Unkapan'ndaki ubesi ve datm
merkezinde de yapt. irketin hesaplan,
bir usO/szlk olup olmadnn belirlen
mesi iin incelemeye alnd. . .n
"Bilgisayarlarn dahi kapatmadan", yl-
lardr hizmet verilen mekanlar iyerlerini
terke zorlanmak, son yaanan ekonomik
kriz srasnda hayatmza girmi yeni bir
kavramd. Universal Avrupa'nn Finans M
dr'nn ayn davran biimini Sha Yavuz konular
ve rekasna uygun grm olmas, muh numann ok
temelen bir Batl'nn bizim modaya uyma
isteinden ok, bir daha alamayacak ekil ca bir "iftar
de kapanma ihtimali olan bilgisayarda bulu
nan altn kymetindeki bilgiler olmal.
Ka zamandr, "iktidar, n, aaa, maga
zin . . . " eksenli bir ynetime sahip lkenin en
byk mzik firmas Universal, yeni bir d
nemece girmitir.
398
11 Kasm 2002 tarihli Hrriyet gazetese
lnden :
Universal'deki deiim ile ilgili olarak fik-
ri sorulan Serdar Orta anlatyor:
". . . ili Belediye adrnda iftar yemei
veren Serdar Orta, bal bulunduu
Universal mzik irketi, Ebru Gnde ve
Sha Yavuz'la ilgili ok aklamalar yap
t. Orta, 'bir irket mdryle sanat
nn ayn at altndayken ak yaamas
ok yanl. u ana kadar sustum, neyse
ki aynldlar ama olan Sha Bey'e oldu.
Ebru'ya bir ey olmaz, o da gibidir y
klmaz' dedi. Sha Yavuz'un Ebru Gn
de'e dier sanat1fardan daha fazla ay
nca/k gsterdiini belirten Orta, Eb
ru'ya koskoca bilboard'lar hazrlanrken
bize doru dzgn promosyon yaplma
d. . . Sha Yavuz'un Ebru'ya bizden yz
kat fazla ey yaptn, kyak getiini
biliyoruz de.'i. . . "
Aslnda, irketlerin, kendilerine bal baz
sanatlar kayrd ve dierlerinden daha
fazla ne karmaya abalad her zaman
bilinen ve sylenen bir ey olmutur. zbek
star Yulduz Usmanova da, 1999'un son ayla
rnda, Sony'den kan "Dnya" adl albm
nn tantm
iin Trl<iye'ye
gelmi; bal
bulunduu fir
mann, Sertab
Erener dnda
kimseyle u
ramak iste
mediini syle
mi ve yalnz
b ra k l m a ktan
yakn mt . . .
Ama Usmano
va, bu akla Ebru'dan sonra
malar, bu tr
iini de kaybetti
MJZIKJt.ol)' "'...,,, l-nto-.:..... \tf!:nl .kfw""
l.:l>n Uun.q. r.:td Oin..lt. t i-ll:n l:.:-p;n. <.
ko
a.. br """"' " ..L (-..+.J..., (>1';n_ \o.'.niaf ".a.
- U><ll\JL p; IJ- {AA
'-:.lal!l ,O'l f!lhg1"4-,!Antult\...ut
anlamsz kaa
...,..k"l'l ..
,fl..tl lfft \...,n.. ! ...Jun S..,h,, 'u
J.- tulundt.. l'""'r...,.1 M11lh.: lub.l,,,... v
.<. \lpr., t .,._.,.,onl.. ,u k k.."11.'.m
yemei"nde Bodyguardh basl<n
deil, bir r
portaj srasn
cfa Radikal iki'
nin muhabirine
sylemiti.
letirir; kendisini "Emrah'n hayran Neslihan" olarak tantp, Emrah hakkn
da kt yaz yazan yazar ya da muhabirleri arayarak azarlayan kiinin, asln
da "Emrah'n annesi Ayten lpek olduu" sylenir; "Avrupa Ritmik jimnastik
ampiyonas"nda, ltalya adna yaran Laura Zachilli, gsterisini, Metin Aro
lat'n "Elveda" arks eliinde yapar; DMC, Sezen Aksu'nun "Trkiye ark
lar" konser serisinin, sanatnn son albm olan "ark Sylemek Lazm"n
satlarn patlattn ve bu konserler sonras, albmn "sat rakamlarnn
5 1 3 bine ulatn" aklar; Fenerbahe, Galatasaray' 6 - O gibi mucizevi bir
sonula hezimete uratr; TRT, yeni bir hamleye kalkr ve "Sezen bestelesin
Sertab sylesin" slogan ile Eurovision'u yeniden mecburi bir :' rs haline ge
tirmeye alr; Fazl Say, "500 sayfalk bir romann karl bir senfoni olma
l, 5 dakikalk bir pop arks deil" eklinde buyurur ancak on ya da yirmi
dizelik bir Edip Cansever ya da Turgut Uyar iirinin "mzik" karlnn ne
olaca konusunda gr beyan etmez; Yldrm Trker, Fazl Say' kastede
rek, "bir banka reklamnda popler bir arkcyla birlikte Mozart' kapdan gi
ren Mehtere uyarlayvermek, bir baka reklamda mzik aletleri satan maaza
da bir gitarla balama syletirmek kadar sevimli olmuyorsa, ne reklamlarn
dnyasna, ne farkl seslerin kaynamasna, ne de inatla sence doru olan
grmeyen halkmza kzmal; popler olan genitir, orada Fazl Say'a da Or
han Gencebay'a da yer var" der; mzik piyasamzda VCD formatnn kullan
m ok az bir seviyede seyreder, SACD ve DVD formatnn kullanm ise sfr
noktasnda kalrken, Trk popunun, 2000'li viraj, 90'lardaki kadar rahat ala
mayaca tamamen netlemitir artk. 90'l yllarn "zenginlik ve bolluk" ya
nlsamas kaybolmu, herkes derin uykusundan uyanm ve etrafn saran
bor emberi ile boumaya balamtr. Evler, arabalar, yurt ii ve d tatil
ler, brunch'lar, geni ekranl televizyonlar, ses ve sinema sistemleri, DVD pla
yer'lar, bilgisayarlar, internet balantlar, cep telefonlar derken rya bitmi
ve hesapsz tketimin faturas ar faizli borlar ya da kredi kart extre'leri
eklinde herkesin nne dikilmitir. arklar, albmler hatta genel olarak
mzik, alk snrnda gezinmeye balam byk ounlua hibir ey ifade
etmez olmutur.
Bu ok zor koullar, akl erdiince yenmek isteyen lM ve lM kkenli
kadrolar nedeniyle, Trk popunu ok zor gnler beklemektedir. Her trl
ayrks projenin nne konan "esnaf' tavr, ileri daha da gletirecektir.
Ancak Trk popunun, SO'li yllardakine benzer bir duruma dmeyecei de
ok bellidir. 90'lardaki patlama, yalnzca kt ark ve arkclar piyasaya
srmemi, ayn zamanda pek ok nitelikli arkc ve mzisyenin de piyasaya
girmesine sebep olmutur. Genleme hareketi, iyi, akll, mzie tutkun,
genel gidiatn dna kmaya hevesli ve ayrks kadroyu da beraberinde ge
tirmitir.

399
 dii iin l istede yer almam dier firmala
Zor g n ler r da hesaba katarak) 1 0 milyona kadar
dm. Kayahan, Sezen Aksu ve Akn
Nur Yengi'nin yalnzca albm ile bu
rakam tutturabildikleri o parlak gnler
epeyce geride kalm. CD'lerin fiyatlar
drlmese, mu htemelen durum daha da
vahim olacakm.

8 Aralk 2002 tarih l i Hrriyet gazetesinden :

il "
"
oo
:u -

". . . Mzik Yapmclar Meslek Birlii M

- YAP'n, Ocak - Ekim 2002 bandrol ra
poruna gre yerli CD ve kaset satla
rnda Doan Mzik Company (DMC), yerli kaset ve:
sektr lideri
Pazar birincisi oldu. Yerli kaset ve CD
satnda tm rakiplerine ak ara fark
atarak 1 milyon 527 bin 451 adet sat
yapan DMC'nin yerlideki Pazar pay yz
de 13'e ykseldi. DMC, toplam satlar
da da (yabanclar dahil) Universal Mzik
Yapm Organizasyon Sanayi ve Ticaret
A.. 'nin ardndan ikinci sray ald. Top
lamda Universal 1 milyon 637 bin adet
sat yaparken DMC 1 milyon 624 bin
adet sata ulat. . .
n

Gazetenin "bir baar yks" olarak

..
...-nnau:.-:...lar>
1"::t,iikl;r.W .,.,,._.oo
vermeye alt bu haber, aslnda mzik ....,"""-" ,.,

..O.h"""' pm,. m..b<,.1 Mn..,1;.nnvJ

Y<"ri h.U.1urnnnln hu W"""4 'rll
, W '>a..d..:i. .,,
piyasamzn vurduu dip noktay iaret ,
.

!J'J;a.ltitn"'.J',>i'<:! l\:lr U:.Unl1'!nri Avrupa ve

ediyor. 90 orta larnda 50 milyona kadar v..rrr.m l-d::dl:d Klr...tn le

JMm\Ul io.JU.; luWcl..

..:n>C'>i >on;knj:
n;..rutl r...in.flS;:,.i. l"-'l' U,, !>.:,
trmanm olan sat adedi, 2002 ylnn i l k t,,k,;.dpn k ... ABD'nin gz
ol S..'f'Ch:!t
. ..,. ltt'<l)<' rn l !
on aynda (kalan iki a y v e i l k 10'a gireme- >.nL w /,r.,,..fM"ll
zerimizde

llhan lrem, Alpay, Ajda Pekkan, Edip Akbayram, Blent Ortagil, Gndo
arken, Erkin Koray, Mazhar Fuat zkan, Sezen Aksu, Nilfer, Nkhet Duru,
Erol Evgin, Zerrin zer, zdemir Erdoan hala bu sahnede . . . Ayten Alpman,
Mavi Iklar, Erol Bykbur, mr Gksel, Asu Maralman, Ali Rza Binboa,
Timur Seluk, Cem Karaca, Hmeyra, Moollar, Banu ve Nur Yolda da yeni
den aramzda . . . Bu isimlerin yaptklarna, Ada, Kalan, Mega , Doublemoon,
TMC, Etno ve dier bamsz firmalarn ; Zuhal Olcay, Ayegl Aldin, Aylin
Aslm, Umay Umay, Mor ve tesi, Rashit, Rojin, Funda Arar, kriye Tutkun,
CemAli, Mete zgencil, Mirkelam, Lao Tayfa, Kazm Koyuncu, Gksel, Bur
cu Gne, Yldz Tilbe, Tarkan, Asya ve benzeri arkc ve gruplarn; Murat
Hasan, Baki Duyarlar, Grol Arba, Mercan Dede, m i t Kuzer, Febyo Tael,
Kvan K, Tansel Doanay, Volga Tamz, Can Erdoan, tvl urat Uncuolu, Mu
rat Yeter, Alper Erin, zhan Unaktar , Ozan olakoglu, zgr Buldum,

400
Hsn enlendirici, Can Hatipolu, Murat Tunal ve onlarca baka sk mzis
yenin yaptklar eklendiinde, Trk popunun bu zor gnleri atlataca ve es
kisinden ok daha gl bir noktaya ulaaca belli gibidir.
Trk popunun temeli salam atlm, harc ok sk karlmtr. "Ses"siz ar
kclar, "X Large" arklar, "mzik"siz albmler, gzlerini para hrs brm
mzik kanallar, babadan kalma usullerle ynetilen yerli firmalar ve kendi
standartlarn getirip piyasay dzle karaca yerde bize uymay tercih et
mi yabanc irketler, ne yaparlarsa yapsnlar, nclerin trnaklar ile kazyarak
oluturduu ve gen neslin hi olmazsa bir blmnn inasn srdrd
bir yapy ykamayacaklardr.
Trk popu, ceplerini doldurmak dnda bir ey dnmeyen gruplarn faali
yetleri nedeniyle belki zarar grecek, yolundan alkonacak, dnmesi gereken
keleri umulan hzda dnemeyecektir ama kendisine sk skya bal kadrola
rn destei ile darbeleri atlatacak ve yoluna devam edecektir.
Yolu ak olsun.

401
Kaynaka

Kitap

America On Record: A History of Recorded Sound, Andre Millard, Cambdridge, 1995.

Repeated Tapes: A Short History of Recording And lts Effects On Music, Michael Chanan, Verso, 1995.
An lntemational History of The Recording lndustry, Pekka Gronow ve Jlpo Saunio, Cassell, 1999.
Old Gramophones, Ben Bergonzi, Shire, 2000.
Mechanical Music, Kevin McElhone, Shire, 1997.
Mziin ABOi, Nicholas Cook, Kabalc, 1999.
Atatrk Trkiyesi'nde Mzik Reformu Yllan, Filarmoni Dernei, 1982.
Mzik Tarihi, ilhan Mimarolu, Varlk, 1999.
Osmanl'da Klasik Bat Mzii, Vedat Kosa!, Eko Basm, 200 1 .
Kent Orkestras v e Belediye Bandosu, Karabey Aydoan, lstanbul Bykehir Belediyesi , 200 1 .
Trk Musiki Kltrnn Anlamlan, Eugenia Popescu-Judetz, ev: Blent Aksoy, Pan, 1998.
Yllar Boyunca Tango (1865 - 1 993), Fehmi Akgn, Pan, 1993.
Istanbul Geceleri ve Kantolar, Ergun Hiylmaz, Sabah, 1999.
Cumhuriyet'in Sesleri, Trkiye i Bankas, 1999.
Mzik ve Yabanclama, nsal Oskay, DER Yaynlan, 200 1 .
Erdemli Yllar, Tlay German, Bilgi, 1996.
Dmemi Bir Uan Kara Kutusu, Tlay German, nar, 2001.
Mzik Sanatnn Tarihsel Serveni, Cavidan Selanik, Doruk, 1996.
Mzik Tarihi, Mehmet Kaygsz, Kaynak, 1999.

Trklerde Mzik, Mehmet Kaygsz, Kaynak, 2000.

Mzikte Ses Sistemleri, Ayhan Zeren, Pan, 1998.

Cazn iinden, Cneyt Sermet, Pan, 1990.

Trkiye'de Pop Mzik, Metin Solmaz, Pan, 1996.
Bir Cem Karaca Kitab, Gkhan Aya ve Mnir Tireli, Ada, 1998.
Bir Erkin Koray Kitab, Gkhan Aya ve Mnir Tireli, Ada, 1998.
Blent Ortagil: Ayn Dmz Yanyana, Orhan Kahyaolu, Chiviyazlar, 2002.

403
Trkiye Mzisyenler Antolojisi, Selim Yenieri, Deniz Danmanlk Yayn Datm, 200 1 .
Trk Rock 2000, Deniz Durukan v e Gven Erkin Erkal, Stdyo "' 'ge, 2001 .
Trk Rock 2001 , Deniz Durukan, Stdyo imge, 2002.
inleyen Nameler, Arzu alan, Everest, 2002.
Hatralar Hayal Oldu, H. Kaya Erel, Etd, 2002.
TRT Hafif Mzik Repertuan (1966 - 1 990), TRT Mzik Dairesi Yaynlar (Yayn No: 49), 1966 - 1990.
Cumhuriyetin 75 Yl (1 923 - 1 997), YKY, 1998.
Trkiye'nin 75 Yl: 1 923 - 1 998, Gn Gn Cumhuriyet Tarihi, Tempo, 1998.
Gnlk, etin Yavuzdoan (Mavi Iklar), yaynlanmam zel gnlk, 1964 - 1966.

CD
1 900'den 2000'e Yzyllk Ses Kayt Tarihimize Mzikle Yolculuk, Cemal nl ve Melih Duygulu, Kalan.
Osmanl Saray'ndan Avrupa Mzii, Emre Arac, Kalan.
Osmanl Marlan, Cemal nl, Kalan.
Burak Tarlas '62-'87 I Tlay German, Murat Meri, Kalan.

Gazete Yelpaze nternet Sitesi

Cumhuriyet Caz Ekspres www.birzamanlar.net

Hrriyet Melodi www.showtvnet.com

Milliyet Popler Melodi www.gufte.net

ABC Hayat www.adamusic.net

Akam Ses www.universalmuzik.com

Son Havadis SporSineM zik www.dmc.com.tr

Son Diskotek www.kalan.com

Saklamba Hey www.rolldergi.com

Gnaydn Pop Mzik www.etimuzik.com.tr

Yeni Ortam Milliyet Sanat www.emreplak.com.tr

Demokrat lzmir Bluejean www.sonymusic.com.tr

Doru Hakimiyet BoomMzik www.ideefixe.com

Ayrntl Haber Roll

Radikal Mzik Vizyon

GazetePazar Zip lstanbul

Hafta Sonu Aktel

Tempo

Dergi Salsa

Radyo Haftas Kral Mzik

Radyo Dnyas CD - ROM Data

404
Dizin
1 Numara (firma) 201, 208, 2 1 0 ,
227, 238
1 . Mzik Kongresi 332
"2. Perde" 345
3+3 Kiper Orkestras 50
"3 Veliaht" 82
6 Eli 193
"7 Dilde Alpay Sylyor" 202
"8: 1 5 Vapuru" 367, 379
1 2 Eyll 107, 254, 273, 277,
282, 283, 294, 322, 327, 343,
359
" 1 3.5" 233
2 1 . Peron 255, 256
"24 Ayar Mano" 3 1 6
"24 Saatlik Masal" 296
" 1984" 308
" 1 985" 316
"2023" 235
"80060" 382
"A Acayipsin" 366
"A Mes Amours" 247
A. Kutsi Tecer 1 77
Abba 220, 225
ABC 106, 1 1 3
Abdi lpeki 88, 384
Abdullah Nail Bayu 297
Abidik Gubidik Gazinosu 5 1
"Ablan Kurban Olsun Sana" 359
"Abone (Dans)" 354
"Aclann Kadn" 324
"A Gzn Adamm" 353
Ak Radyo 1 04
Akhava Tiyatrosu 32, 160, 253
Ada Mzik 400
"Adak" 373
Adalet Aaolu 295 Ahmet insel 12
"Adaletin Bu mu Dnya?" 182, Ahmet Kaya 322, 327, 328, 339,
183 346, 352, 367
"Adam" 371 Ahmet Kurtaran 134, 147
Adamo 49, 70, 7 1 , 73, 75, 78, Ahmet Mekin 61 , 94
95, 327 Ahmet Olcay 284
Adem ahin 348 Ahmet zal 344
"Ad Bende Sakl" 384, 385 Ahmet zhan 226, 237, 324
"Ad Meneke" 384 Ahmet San 232, 385
Adil Tun 1 75 Ahmet Sezgin 1 0 1 , 1 5 1 , 152
Adile Nait 288, 292 Ahmet Tuzcuolu 98
Adnan Ergi! 316, 330, 347 Ahmet stn 30, 1 3 1
Adnan Gyken 140, 351 Ahmet Yatman 32
Adnan Mamati 397 Ahu Tuba 33, 288, 305
Adnan Pekak 26, 263 Airport (diskotek) 3 1 8
Adnan Saygun 241 "Ajda '90" 345, 356
Adnan Trkz 156 "Ajda '93" 361
AEG 24 "Ajda Pekkan - Be Yl nce On
"Affetmedim Kendimi" 387 Yl Sonra" 3 1 1
"Affetmem" 243 Ajda Pekkan 1 2 , 33, 44, 48, 49,
Agop ekmen 1 2 56, 6 1 , 62, 7 1 , 73, 80, 8 1 , 85,
"Ala ki" 103 86, 87, 9 1 -93, 96, 98-103,
"Alama Demez Hayat" 139, 1 06, 107, 109, 1 1 5, 1 18, 1 19,
147, 1 48 1 2 1 - 128, 130, 1 32, 134, 140,
"Alama Yarim / Sakn Sakn 1 4 1 , 149, 1 5 1 , 152, 154, 1 56,
Ha" 25 1 1 57, 160, 1 6 1 , 165, 169, 1 70,
"Alarm" 84 1 72, 1 78, 187, 189, 190, 193,
"Alyormusun" 1 9 1 1 98, 200 , 209 , 2 1 3 , 2 1 5 , 220,
"Alyorum" 367 22 1 , 225, 228, 231, 233, 235-
Ar Da Efsanesi 192, 203 237, 239, 241, 242, 245-247,
"Ah Biz Kzlar" 358 250-252 , 254, 257, 258, 260,
"Ah Canm Vah Canm" 367 261, 263, 267-27 1 , 274, 277,
"Ah Dede" 233 286-288, 290-292, 294-296,
Ahit Oben 139 299, 301 , 302, 304, 3 1 1 , 322,
Ahmet (Ah Canm) 367, 368, 324, 327, 328, 3 3 1 , 339, 345,
376 351 , 356, 360, 361, 363, 380,
Ahmet Ediz 130 381 , 383, 385, 394, 400
405
"Ajda Pekkan Sper Show" 253 Alice Cooper 206 "Amma Velakin" 362
"Ajda Pekkan Sperstar" 355 Aliki Vuyuklaki 52 Amr Diab 394
Ajlan Bykbur 373, 375, 385 Alin Tayan 1 2 "An Gelir" 327
Akbaba ikilisi 309 Alian 387 "Ana Beni Eversene" 73
"Aka Kzlar" 168 Alla Pugachova 228 Anadolu Klb 73
"Akdeniz Akdeniz" 300, 301 , "Allad Pullad" 358, 361 Anadolu Majr 248, 249
335 "Allah Akna" 262, 270 "Anadolu Pop Vol. l" 367
Akdeniz Akdeniz Mzik "Almanya'ya Mecbur Ettin Beni" Andromeda (diskotek) 360
Festivali 323 249 Angela Dimitriou 394
"Akdeniz ocuklar" 20 1 , 203 "Alo Ben Fsun" 229, 235, 238 "Anlar" 383
Akile Artun 94 Alpay 43, 54, 55, 67, 7 1 , 73, 80, Ankara Ar Stdyosu 320
Akis 50 82, 84, 86, 93, 95-97, 107, "Ankara Ekspresi" 1 78
"Aklm Sende" 367 1 16, 1 5 1 , 156, 1 57, 1 59, 160, Ankara Meydan Sahnesi 126
"Aklmda Sen Fikrimde Sen" 168, 1 74, 184, 185, 192, 193, Ankara Mzik - i 146
231 202, 228, 235, 245, 259, 260, Ankara Mzik Festivali 87
"Aklm elme" 365 289, 29 1 , 295, 308, 328, 332, Ankara Radyosu 29, 3 1 , 44
Akrep Nalan 358 333, 339, 345, 356, 367, 400 Ankara Sanat Tiyatrosu 80
AKSAV 323 "Alpay 82" 291 Ankaral Turgut 385
Akam 106 Alpay Aydn 363, 366, 381 "Anlamsz / Yzn Dkme
Altel 395, 396 Alpay ve Arkadalar 55, 87 Kk Kz" 149, 150
"Al Beni de" 140 Alper Akyz 12 "Anlasana" 216
Al Martino 52 Alper Erin 388, 400 "Anlatamyorum" 244
"Al Yazmalm" 353 Alper Feyman 59, 76, 88 "Anlattm" 389
Alaeddin Yavaa 348 Altan etin 388 Anne Marie David 123, 200,
Alagz Kardeler 153, 200, 290 Altan Eke 145 203, 206, 208, 226, 238, 270
"Alaturka Benim Canm" 344 Altan Erbulak 284, 288, 292 "Annem / Bu Son Olsun" 109
"Aldrma Gnl" 252 Altan Severcan 72 Annie Berrier 94
Alec R. Constandinos 258 Alter Pop (firma) 24 7 "Anszn ektin Gittin" 362
Aleksandr Zambolu 46 Altn Beste ark Yarmas 292, "Antalya'ya Ko" 2 1 5
"Alev Alev" 365 293 Antuan oriz 1 1 3
Alev Sayn 359 Altn ocuklar 103 Anu Bak 375, 385
Alexandre Comendinger 21 "Altn Hisar" 72 Apalar 98, 106, 1 1 5- 1 1 7 , L:.2,
Alfon (firma) 184 "Altn Kafes / Gesi Balar" 203 138-140. 1 70
"Alamadm" 379 Altn Kupa Amatr antzler Apollonia Festivali 1 18-120,
"Ali" 227 Msabakas 129, 2 1 7 122, 123, 126, 130, 132, 133,
Ali Alagz 153 Altn Mikrofon Yarmas 64-67, 149, 1 5 1 - 1 53, 158, 1 59, 170,
Ali Asker 346 69, 70, 76, 83, 87, 90, 93, 95- 172, 173, 187, 200, 201
Ali Atasagun 72, 98, 109 98, 102, 1 1 1- 1 13, 1 1 6, 127, Ar -i Sendikas 1 4 1 , 145
Ali Atasagun Drtls 84 179- 1 8 1 , 183, 193, 2 1 7, 239, "Arabamn Atlar" 85
Ali etin 209 256, 259 Aranik Hanm 23
Ali Ekber iek 1 56 Altn Orfe Festivali 200, 201 , Aras Plak 106, 107, 109, 152
Ali Emmi 249 228, 238 Arda Karde 1 78, 180, 181
Ali Eybolu 398 Altn Plak 153, 196, 252, 258 Arda Uskan 86, 1 13, 1 1 7, 164,
Ali Gven 382 Altn Ses Yarmas 100, 103, 169, 227
Ali Kocatepe 1 3 1 , 140, 168, 187, 107, 135, 159, 160, 178, 1 9 1 , Arel 155
190, 201-203, 208-212, 214- 226, 242 Aretha Franklin 105
216, 227, 228, 233, 237, 238, Altn Telefon dl 238 Arhan Tekvar 45
245, 248, 255, 256, 274, 275, "Altn Yzk" 85 Arif Kemal 327
28 1 , 297, 299, 300, 324, 329, Amanda Lear 259 Arif Mardin 28, 272, 332
330, 361 Amatr Topluluklar Yarmas Arif Sa 200, 309
Ali Krca 370 113 Arif Sami Toker 381
Ali Poyrazolu 231 Amcalar - Yengeler 228 Arif Serdengeti 304
Ali Rza Binboa 184, 218, 219, Amerika'nn Sesi Radyosu 30 Arif Susam 352
224, 23 1 , 240, 248, 258, 260, Amerikan Kulp 4 1 , 45 "Arkada" 2 1 7, 218, 228
275, 348, 400 Amigo Babi 206 "Arkadamn Aksn" 1 O 1
"Ali'yi Grdm Ali'yi" 97 Amigo Plak 279 Armaan Baki 163

406
Arman 163 "Akperest" 376 Ayhan Ynku 39, 9 1 , 185
ART 323 Atakan nvar 294 "Aykla Beni Hsn" 305
art plak 3 1 7 "Ateteyim" 365, 373 Aykan Karata 45
"Artk Ksa Cmleler "Athena" 382 Aykut Grel 368
Kuruyorum" 388 Athena 382, 398 Aykut Sporel 62
"Artk Sevmiyeceim" 168 Atf Ylmaz 80, 258, 277 Ayla Algan 56, 104, 169, 200,
Arto Haaduyan 28 Atn 140 201, 227, 228, 233, 240, 248,
Arto Tun 1 93 Atilla Alpsakaya 220 249, 259, 351
Artun Yeres 169 "Atilla Atasoy 94" 365 Ayla Bykataman 168
Arzu Arkan 180, 1 8 1 Atilla Atasoy 218, 2 1 9 , 248, 255, Ayla Dikmen 53, 56, 57, 68, 7 1 ,
Arzu Ece 324, 330, 336, 350, 274, 287, 365, 382 76-78, 82, 84, 88, 1 0 1 , 1 68-
373 Atilla Berkan 48 1 70, 200, 231, 258, 288, 289
Arzu Okay 206, 220, 228 Atilla Cilambol 1 73 Ayla Oranl 193
As Klp 94, 100 Atilla Dorsay 33 7 Ayla Tayman 1 3 1
A s Plak 229, 232 Atilla ilhan 282 Aylin Aslm 382, 400
Asena Gnal 12 Atilla Kurtba 206 Aylin Berkay 259
Asm Ekren 1 1 2, 146, 158, 162, Atilla zdemirolu 1 13, 139, Aylin Livaneli 339, 346, 347,
163, 1 78 146, 1 58, 162, 163, 1 77, 1 78, 353
"Askaros Deresi" 191 181 , 186, 187, 193-196, 201 , Aylin Urgal 246
"Askerliim Bitince" 164 202, 2 1 3 , 2 1 7 , 219, 232, 239, Aylin Vatanko 351 , 357
Asl 382 242, 243, 248, 261 , 267, 268, Ayna 380, 384, 388
Asl Onat 1 2 269, 288, 297, 313, 3 1 5-3 1 7, "Aynalar" 239
Aslgl Krcolu 329, 330 326, 329, 348 "Ayrlanlar lin" 97, 1 03
AST 87, 245 Atilla ereftu 323, 339 "Ayrldn Gnden Beri" 239
Asu Maralman 93, 104, 1 54, Atilla Ta 382 "Ayrlk Mektuplar" 140
1 77, 185, 187, 189, 209, 2 1 1 , Atilla Yelken 2 1 1 , 273 "Ayrlk Olmaz" 371
239, 248 , 255, 272 , 273, 400 Atlas Plak 229 "Ayrlk tesi" 270
Asu Maro 1 2 Atoll (firma) 385 Aysan 270
Asuman Benta 129 Atv 370 Aysel Gilda 52
"Asya" 365 Aura D'Angelo 188 Aysel Grel 276, 297, 300, 3 1 0 ,
Asya {Tlay Saygn) 345, 365, "Avare" 287 3 5 1 , 354 , 355
366, 400 Avrupa Yayn Birlii 208 Aysel Poyraz 293
Ak Ali izzet 100 "Ay Altnda" 97 Aysun Kocatepe 330, 367
Ak Veysel 156, 200 "Ay Beyaz Deniz Mavi" 97 Aye ve Akgn (Grup A) 259
"Aksam Ne Fark Eder" 298 "Ay iei" 183 Aye Gencer 249
"Ak" 140, 260 "Ay Inda" 384 Aye Maniolu Irmak 274
"Ak Bir Fantazi" 2 1 7 "Ay Osman" 97 Aye Mine 249, 254, 255, 275
"Ak iei" 140 Ay-Feri 47, 53, 57, 94, 96, 105, Ayegl 259 , 367, 368, 375
"Ak Dediin Laftr" 233 109, 1 1 3, 1 1 7, 1 2 1 , 126, 141 , Ayegl Aldin 28 1 , 299, 300,
"Ak Eski Bir Yalan" l 08 149, 1 5 1 , 187 333, 335, 353, 365, 385, 400
"Ak Hakl" 372 "Ayanda Kundura" 258 Ayegl Payda 130
"Ak Hikayesi" 169 Aya 248 Ayegl Soyer 293
"Ak iin" 367 Aydemir Akba 305 Ayegl Tijen Yldz 2 1 2
"Ak Kazas" 388 Aydemir Mete 94 Ayen 382
"Ak Mahkumu" 2 1 2 Aydn 364, 367 Ayen Erdoan 188
"Ak Oyunu I Ioi" 1 0 1 Aydn Arkun 270 Ayen Gruda 288, 292
"Ak Yaras" 382 Aydn Buyar Sencan 298 Ayen Gr 1 2
"Aka Dair" 382 Aydn Erdener 4 7 Ayten Alpman 3 1 , 38, 40, 41", 43,
"Aka zlem" 140 Aydn Esen 274, 287, 293 45, 48, 53, 7 1 , 74, 9 1 , 96, 97,
"Akmz Bitecek" 1 56, 1 58 Aydn Karabulut 336 99, 101 , 105, 1 09, 185, 1 98,
"Akmz Bitti" 85 Aydn Tansel 155, 238, 248, 199, 200, 204, 213, 2 1 6, 217,
Akn Nur Yengi 324, 339, 346, 29 1 , 294, 365 226, 233, 248, 260, 327, 400
354, 355, 356, 358, 362, 369, Ayfer Feray 87 Ayten Kamaz (Gker) 52
373, 375, 380, 388, 400 Ayhan Ik 2 1 6, 233 Ayzer Danga 140
"Akn Olmad Yerde" 221 Ayhan Sayner 336 "Azap" 324
"Akolsun" (oyun) 355 Ayhan Yldzolu 139 Aziz Azmet 5 1 , 1 1 6, 159, 164,

407
 1 79, 192, 202 "Be Adam" 375 Berna Egeli 164
Aziz Basmac 32 Beach Boys 52 Berna Pak 1 36
Aziz zen 1 77 Beatles 56, 104, 1 1 0 Berran Tzer 12
Azizcan 396 Bebek Belediye Gazinosu 157 Berta 42, 45, 46
Azize Gencebay 258 Bebek Galeri Kulp 1 56 Best FM 372
Bebek Yldtz Gazinosu 154 "Best Of Volume 1 " (Ajda
"Babidi Bibidi Bu" 228 Bedriye Tzn 24 Pekkan) 381
Baccara 247 Bee Gees 1 10 "Best of Cem Karaca Vol. l" 382
Bad Boys Blue 3 1 8 Behi Altnda 248, 255 Be Yl nce On Yl Sonra 128,
"Bar Yank Dostlara" 272 Behiye Aksoy 26, 30, 82, 1 7 1 , 294, 295, 296, 298-300, 305,
"Barmdaki Ate'ten Damlalar" 193 309, 3 1 1 , 3 19, 328
280 Behzat Kutluba 145 Betl Il 1 3 1
Baha Bodurolu 25 1 , 252 "Bekle Beni" 322 "Beyaz Gller" 1 57
Bahar sinemalar 1 76 "Bekle Glm" 272 Beyaz Kelebekler 58, 145, 200,
"Bahar arklar" 3 1 6 "Bekleyi" 140 220, 227, 252, 255
"Bahvan" 5 2 "Ben" 314 "Beyhude" 3 77, 380
"Bak Bir Varm Bir Yokmu" 38, Ben Bergonzi 20 Beymen 1 78, 1 79
42, 44 "Ben Byle Ak Grmedim" 367 "Bezgin" 287
Baki Duyarlar 400 "Ben Sana Ak Oldum" 379 "Bi Daha" 379
Balet Plak 1 36, 1 7 1 , 240, 279, "Ben Senin Her eyinim" 388 Bibop 28
302, 361 "Ben Serseriyim" 141 Bibop Sextet 28
Balin Oteli 54 "Ben Sevdim de Ne Oldu" 187 Bican Tuberk 1 1 2
Balins FM 372 "Benden Sana" 291 Bilal Dede 1 2
Balkan Melodileri Festivali 57, "Benden Sylemesi" 353 Billboard 384, 385
59 , 6 1 , 62-64, 68, 74-77, 82, Bendeniz 360, 362, 364, 367, "Bilder ln Meinem Herzen" 227
84, 87-90, 93, 95, 1 18, 1 58 373 , 375, 376, 381, 383, 388 "Bildiklerimiz Grdklerimiz
"Balla Balla" 93 "Bendeniz" 362 Duyduklarmz" (TV
"Balonlarm Vard" 249 "Bendeniz il" 3 73 program) 285
"Bana Bir Cennet Yarat" 227 "Bendeniz lll" 376 Bilgen Beng 248, 274
Banu 182, 259, 2 9 1 , 345, 367 "Bendeniz'den" 383 Bilim ve Sanat dlleri
Banu Alkan 304, 360, 373 , 396 "Beni Affet" 358 Yarmas 1 70
Banu Tuna 1 2 "Beni Azad Et" 388 "Bilmem ki Bilemem ki" 140
Banu Yolda 400 "Beni Benimle Brak" 232, 234 "Bilsem ki - 2000" 389
Barbaros Altu 1 2 "Beni Rahatta Dinleyin" 379 Binali Selman 188
Barbra Streisand 268, 269, 278 "Ben Seni Seven Kadn" 278 "Binboa'nn Kz" 1 76
Barcelona Mzik Festivali 1 22 "Beni Unutma" 353 Bing Crosby 25
Barclay (firma) 97, 103, 135 "Benim Bekleyenim Var" 270 Bip Plak 251
Bankan Oteli 44 "Benim ieim" 97 "Bir Ak" 365
Bar Mano 40, 7 1 , 73, 86, 93, "Benim Dnyam" 2 1 0 "Bir Baka Gece" (TV program)
94, 100, 103, 107, 108, 139, "Benim Olursan" 183 355
147, 148, 1 56-1 59, 164-167, "Benim Penceremden" 372 "Bir iek Yl Sonra" 367, 368
169, 1 72, 1 74- 177, 187, 190, "Benim arklarm" 310, 332 "Bir Demet Mzik" 290
1 9 1 , 193, 196, 200, 203, 212, "Benim Yolum" 345 "Bir Efsane" 346
226, 235, 240, 24 1 , 244, 254, "Benimle Kal" 373 "Bir Eyll Akam" 93
272, 286, 287, 298, 299, 302, "Benimle Oynama / lgnm" "Bir Gn Karlarsak" 235
303, 312, 3 1 3 , 3 1 5-3 1 7 , 3 1 9 , 365 "Bir Gn Sana Dneceim" 93
327, 332, 334, 335, 338, 347, "Benimle Oynar msn?" 150, "Bir Hadise Var" 356, 358
3 5 1 , 356, 358, 370, 372, 385, 388 "Bir Hayal Bu" 367
388, 389 Ber Yenal 365 "Bir Kk Ak" 388
Baak Doru 241 "Bergama Zeybei" 168 "Bir Mucize Allahm" 339
Baar Tamer 45, 46, 57, 64, 70, Bergen 324 "Bir Nefes Gibi" 243, 3 1 6
76, 78, 123, 1 55, 237 "Beri Gel Yarim" 136 "Bir Nefes Gibiler '98" 382
Batman Orkestras 84, 98, 1 1 1 , Berkant 74, 85, 95, 97, 103, 104, "Bir Selam Yeter" 3 18
112 108, 1 1 5, 1 17 , 1 2 1 , 126, 1 3 1 , "Bir Sevda Yeli" 349
"Bau Mirein Paradies" 227 136, 140, 158, 1 78, 206, 287 "Bir Sevenin arks" 107
Bayreuth opera binas 22 Berna Doyuran 162, 163 "Bir Tek Sevgili" 331

408
"Bir Umut" 358
"Bir Yaz Daha Bitiyor" 322
"Bir Yudum Sevgi" 358
"Bir Zamanlar" 257
Biraderler 1 3
Biricik Tun 93
"Birlesin Btn Eller" 99
Birsen Armaan 77, 1 10 , 130,
1 39, 258
"Biz" 367
"Bizden Size" 273
"Bize Sevdal Densin" 209
"Bizim Gibi" o7
Bizim Ky 29
"Bizim Diyar" 297
Blood Sweat And Tears 202
Blue Boys 84, 86
Blue]ean 338
BMG 370
Bob Azzam 4
Bockelberg (fotoraf) 225
Boazii Gazinosu 73
Boazii Mzik Festivali 50-53,
55, 57, 59, 7 -73, 76, 77, 95
Bonjovi 338
BoomMzik 2, 336, 337, 347,
349, 350
Bora Ayanolu 57, 64, 65,
69, 74 , 78 , 85, 87, 89,
90, 232, 238, 297, 332, 367
Bora akr 5
"Bo Yuva" 42
"Boluktan Gelen Kadn" 69,
10
Boy George 307
"Boynu Bkkler" 324
Bozkurt Kuru 52
Brasil Tropical 254
Braov Festivali 70
Brenda Lee 52
BRT (Kbns Bayrak Radyo
Televizyonu) 273
"Bu da Bizden" 259
"Bu Gece" 386
"Bu Kanc Sevda" 367
"Bugn Yann Daima" 90
"Budayn Trks" 260, 300
Bura Uur 300, 323, 329, 333
"Bulutsuzluk zlemi" 322
Bulutsuzluk zlemi 346
"Bunalm / Baak Salm" 49
Bunalmlar 46, 149, 8S
Bunalt s
Burak 367
Burak Aydos 3 S , 360, 36
Burak Eldem 337
Burak Kut 364-366, 372, 385
Burhan Bayar 348, 395
Burcu Gne 382, 400
Bur Plak 229, 235, 258, 279
"Burak Tarlas" 44, 75, 88
Burhan Damcolu 160
Burhan Tongu 8S, 193
Burjuvalar 4
"Bklm Bklm" 257
Blent Ecevit 75, 87, 250, 267
Blent Ersoy 252, 254, 26 , 283,
284, 347, 359
Blent Evci 63
Blent Ortagil 149, so, 228,
328, 339, 345, 385, 388, 400
Blent zveren 268
Blent Pozam 169
Blent Tarcan 72
Blent Tezcan 356
Blent ve Korhan 185
"Btn arklarm" 227
"Byk Kabare" 292, 296
Byk Plak dl 203
Byk Tarabya Oteli ss, 2 3
C. C. Catch 3 1 8 , 334
Caddebostan Budak 60
Caddebostan Gazinosu 73
"Cadillac" 93
"Cafer Ortadirek" 309
Cahit Berkay 98, 1 16 , 67, 76,
1 9 , 92, 203, 206
Cahit Kukul 298
Cahil Oben 68, 82, 84, 1 30, 39,
s4 , 2 18, 2 9 , 248
Cahil Oben Drtls 70
"Camdan Cama" 346
Can Erdoan 400
Can Hatipolu 40
"Can Karagzlm" 93
"Can zm" 388
Can Tufan 365
Can Uurluer 345, 350, 351 , 355
Canan 1 57, 82, 83
Canan Perver 249
Canan Tun 389
Candan Eretin 3 2 , 345, 357,
370, 3 7 1 , 372, 380
Candan isen 64
"Canm Sklyor Canm" 295
"Canmn Yapraklar" 377
Cantekin 221, 255, 287, 29 ,
294 , 298
Cantekin ve Ksa Dalga Vokal
Grubu 330
Capilol 38, 45
Carmela Corren 52
"Carmen" 355
Cavidan Selanik n
Caz Sextet 28
Cazino di Liban 9
Cazseverler Klb 86
CBS irketi 99, 235, 240, 258
Celal Bayar 28, 49
Celal ince 24, 30, 47
Cem Bezeyi 336
Cem Deniz 30
Cem Karaca 68, 86, 96, 98, oo
o3, o6, 3, 6, 7, 1 2 ,
22, 26, 130, 3 S , 138-40,
46, 56, 58, 159, 65, 68-
7o, 1 74-77, 180, 84, 88,
9 , 92, 96, 203 , 2o, 226,
240, 248, 250, 260, 329, 332,
334, 339, 367, 379, 382, 383,
400
Cem zer 360
Cem-Tevfik-Mertol 365
Cemal Grsel 67
Cemal Reit Rey 72
CemAli 37, 376, 380, 400
Cemil Demirsipahi 253
Cemil ipeki 224, 250
Cemil Sayaar 3S
"Cemo" 200
"Cemre Dnce" 352
Cenan Akn 84
Cengiz Cokuner 273
Cengiz Kurtolu 352
Cengiz Orun 248
Cengiz Teoman 248
Cengiz Tnay 1 1 7 , 69, 296
Cengiz Trksoy 280
Cenk Skmen 345, 350, 367
Cenk Takan 134, 28, 23 -234,
239, 243, 248, 252, 254, 261 ,
267-269, 274, 275, 382
Cevat Sedef 136
Cevdet Yaln 23
Ceyda Karahan 193
Ceyda Sadkolu 5
"Ceylan" 36
Ceylan 395
Ceylan Ece 57
Cezmi Baemez 46
"Chanson Orientale" 79
"Chanson Sans Frontiere" 100
Charles Aznavour 50
Cheb Mami 394
Cher 92
Chic 258
Chicago 202
409
China Band 36 7
Chopin 1 5 5
Christian Adam 220, 221 , 225,
232
Christine Haydar 288
Cici Kzlar 218, 2 1 9 , 224, 228,
240
Cihan Akerson 103, 245
Cihan Okan 324, 336, 345, 357
Cihan ensoy 160
Cihat Akn 100
Cihat Gnaydn 193
CISAC (Uluslararas Eser
Sahipleri Konfedarasyonu)
348
Claire Evren 270
Claude Challe 394
Cliff Richard 38, 105
Clips 3 1 5
Clodogh Rogers 1 19
Club 12 39
Columbia Plak 18, 1 9 , 25, 26,
38, 45, 54, 1 4 1 , 166, 1 77
Connie Francis 5 1
Corinne Hermes 1 23
Cokun Demir 256, 274, 275,
297, 299, 300, 306, 322
Cokun Plak 93, 104, 148, 1 93,
196, 258, 352, 353
Cokun Sabah 25 1 , 258, 284
Cmert Baykent 1 52
Cream 129
Culture Club 307
Cumhur 270
Cumhur Atalay 339
Cumhurbakanl Senfoni
Orkestras 1 30
Cumhuriyet 12, 74
Cure 307
Cneyt Arkn 1 3 1
Cneyt Gker 52
Cneyt Orhon 65, 158
Cneyt 5ermet 26, 28, 55, 72
Cneyt Trel 209
Cret Ikzl 53
ada Ertuna 396
ada Trk 322, 327
"an" 352
"akma ak" 203
ayhane (kulp) 38, 4 1 , 42
"apkn" 380
"aresizim" 239, 243
at (kulp) 38, 42, 44, 48, 49
e!ov 164
"ek Halat Gnlm" 331
41 0
"ek Kayk" 225
ekirdek 328
"ektir Git" 359
elik 356, 364-366, 373, 376,
380, 381 , 383, 398
"emberimde Gl Oya" 182
etin Akcan 308, 3 1 8
etin Alp 1 6 3 , 2 5 5 , 274, 298,
299, 300, 309, 326
etin lnntepe Orkestras 5 1 , 55
etin Kaya 287
"kmaz Yollar" 220
"lgnlklar" 305, 306
nar Oteli 73
iftesaraylar Bahesi 32
idem 168, 2 1 9
idem Talu 1 83, 199, 238, 239,
242, 243, 249, 268, 287, 298,
302
idem Tun 3 1 3 , 330
"illi Horozum" 84
"oban Yldz" 387
"ok Alametler Belirdi" 332
"patan" 201
"patan'n Fendi" (mzikal)
278, 282
"Dadalolu" 165, 1 68
"Dadalar" 2 1 1
"Da iei" 358
"Da ve ocuk" 1 51
Dahan Baydur 248, 250, 256
"Dalar Dalar" 156-158, 169,
173, 176
"Dalann Gzyalar" 184
Dalbay Plak 149
"Dalgac" 367
"Dalp Dalp Gidiyorum" 273
Dalida 106
"Dallas" 277
"Dan Dan / Pardon Akm" 97
Dana 153
Dani Grunberg 225
Danielle Vezolles 258
"Dansa ar" 220 "Darda Kar Yayor" 259
"Dansm Geldi" 365
"Dargnm" 1 5 1
"Danldn m Cicim Bana" 73
"Dans Banza" 339
Dario Moreno 39, 45, 64, 85,
124, 135, 291
"Darling" 250
Darva 80, 94, 97
David Alexandre Winter 1 4 1
David Bowie 206
David Christie 245
"Dayanamam" 376
"Dayanamyorum" 331
Deep Purple 205
"Deiik Bir Duygu" 365
Deiim ve Barbarlar Orkestras
176
"Demesin Yal Boya" 327
"Deli D" 382
"Deli Kalbim" 97
"Deli Kzn Trks" 361
"Deli Rya" 367
"Deli Yarim" 382
"Delice Bir Sevda" 376
"Delikanlm" 367
Deliler 355
"Demedim mi?" 1 74
Demet 367
"Demir Leblebi" 385, 388
Demircan 396
Demis Roussos 205, 206, 209
Demokrat Parti 37
Den Harrow 3 1 8
Deniz (Trkali) 164
Deniz Arcak 366
Deniz Durukan 1 2
Deniz Harp Okulu Orkestras 3 1
Deniz Seki 382, 389
Deniz afak 360
"Denizalt Rzgarlar" 233
Depeche Mode 296, 307
"Derdim Var Dalar Gibi" 209
"Deriko / Ali Paa Ad" 147
"Dert Bende" 190
"Dertlerimi Zincir Yaptm" 260
"Dertli Gnl" 168
Dervian 228
Derya Krolu 301, 388
"Destan" 387
Destan 387
"Detay" 384
Deutsche Grammophon 1 9
Devekuu Kabare Tiyatrosu 355
Devi! 3 1 5
Devlet Tiyatrosu 134
Didier Marouani 188
Dikran Haaduryan 28
"Dilber" 1 5 7
"Dilek Ta" 2 5 1
Dimitri Covanidis 54
Dinamitler 105
Diner Erdoan 98
"Dinle" 382
"Dipten Ve Derinden" 359
"Disco Fasl" 260
"Disco Folk Fasl" 260
"Disco Gbek" 260
"Disco Madmak" 260
Discorium (diskotek) 3 1 8
Disko (firma) 148, 149, 1 5 1 ,
1 57
"Disko Segah" 28 1 , 282
Diskofon (firma) 2 7
Diskotek 40, 1 06, 1 1 0, 1 13, 1 14,
1 16, 137, 138, 140, 1 5 1 - 153,
1 54, 161
Diskotr (firma) 1 1 3, 148, 149,
199, 202, 209, 214, 216, 239,
316
"Diva" 383
"Divane - Remix" 383
"Divane" 375
Djian ve Faure 1 60
DMC 399, 400
Do - Re - Mi 3 1 3
"Do D o D o D o S i R e Re" 272
"Do You Think I'm Sexy?" 263
Doan Canku 134, 147, 1 7 1 ,
1 78, 261 , 274, 28 1 , 328
"Doan Gnn Ardndan" 291
Doan Karde matbaas 271
Doan Mzik Company 400
Doan Plaklk 210, 228, 24 7
Doan ener 79, 82, 86, 95, 99,
102, 1 1 3, 1 6 1 , 162, 204, 229,
255, 308, 3 10, 384, 385
"Dodum ile ekmek iin"
216
Dou 377, 379, 384
"Dou" 379
"Dou ve arklar" 384
Domenico Modugno 45
"Don't Go" 346
Donald Moss 163
Donna Hightower 208
Donna Summer 246, 258
Dormen Tiyatrosu 187
Doruk Onatkut 43, 46, 50, 5 1 ,
59, 106, 107, 1 1 3, 1 16
Doruk Onatkut Drtls 73
Dostlar 308
Dostlar Tiyatrosu 283
Doublemoon 400
"Doya Doya" 373
"Dn Bak Aynaya" 384
"Dn Bana" 97
"Dnmem Sana" 92
Dnm 1 57, 158, 183, 185,
200, 227
Duran Duran 3 1 0
Durul Gence 5 8 7 , 1 06 , 1 09,
1 10, 139
Durul Gence 9 139
Durul Gence 10 139, 146
Durul Gence 3 1 , 55, 87, 92, 94,
105, 1 1 3, 1 26, 127, 146, 160,
169, 1 70, 1 78
"Duyduk Duymadk Demeyin"
140, 1 58
"Duymak istiyorum" 371
"Dn Alay" 158
"Dn ve Cenaze" 380, 383,
384
Dn Bugn Yarn 1 77, 1 8 1 , 195,
196, 206, 2 1 7
"Dn ve Bugn" 382
Dndar zpay 41
"Dnden Bugne" 382, 383
"Dnden Sonra Yarndan nce"
353
"Dnden Yarna" 332, 382
Dnm 168
Dnya Sinemas 87
"Dnya" 398
"Dnya Dnyor" 104, 1 93 , 199
"Dnya Durduka" 291
"Dnya Tatls" 345, 347
"Dnyann Sekizinci Harikas"
309
"D Baheleri" 3 76
"Dnceli arklar" 353
"Eastem Love" 1 16 , 1 10
Ebru Aydn 382
Ebru Gnde 369, 395, 398
Eda zlk 362, 367
"Edip Akbayram - 1 984" 307
Edip Akbayram 180, 1 8 1 , 185,
233, 240, 241 , 252, 259, 291 ,
316, 3 17, 322, 339, 382, 400
Edison 18, 20
Ediz Onay 1 30, 1 54
"Efem / Gelin Ayem" 73
Eftal Kk 301
Ege 371 , 375, 376, 380, 388
Egemen Bostanc 160, 163, 234,
254, 282, 283, 285, 288, 292,
296, 304, 308, 326
Egzotik Band 3 1 5
Ekolar 5 1
"Ele Gne Kar Yapayalnz"
306, 309, 3 1 0 , 3 1 2, 3 1 9
Elenor Plak 229, 25 1 , 279
Elif ince 330
"Elveda Capri" 85
"Elveda Meyhaneci" 197
"Elveda Sana" 270
"Emanet" 380
Emek Sinemas 1 79
Emel (Mftolu) 3 1 6, 3 1 7 ,
324, 330, 336, 344, 353, 358,
367, 372, 373
Emel Aydan 283
Emel zden 220
Emel Sayn 44, 1 7 1 , 275, 277,
278, 304
"Emelce" 367
EM! 124, 220, 240, 370
Emil Galip Sandalc 50
Emile Berliner 1 7- 1 9
Emin Aydn 9 1
Emin Fndkolu 139, 166, 185,
254
"Emmo / Vurulmuum" 1 74
Emperyal gazinolar 377
Empire State Observatory 18
"Emrah" 99, 1 00
Emrah 359, 368, 369, 395, 399
Emrah Orhun 1 1 2
Emre 277, 279, 3 1 7
Emre Altu 387
Emre Korkmaz 160
Emre Plak 356
"Emrin Olur" 380
"En Byk Ak" 362
"En Gzel Gnler Senin Olsun"
380
"En Gzel Serven" 367
"En Sevilen arklaryla" 191
Ender Arol 105
Engin Arman 100, 102, 1 1 3
Engin Cezzar 165
Engin Erge 100, 162, 163
Engin Evin 228, 233, 239, 274,
298, 306
Engin Yrkolu 98, 1 1 6, 167,
1 76
Enis Berki 23 1 , 288, 289
Enrico Macias 50, 108, 1 99,
235, 236, 237 , 239
Ephemera Dernei 397
Eralp Baydar 338
Ercan Irmak 366
Ercan Saati 356, 362, 368, 369,
373
Ercan Turgut 23 1 , 251 , 252, 255
Ercan Yenal 245
Ercment Karacan 384
Ercment Vural 350, 357
Erdal (elik) 3 1 6, 3 1 7 , 324,
330, 336, 344, 353, 360, 362,
372
Erdal Kaptanolu 222
Erdal Kzlay 377
41 1
Erdem Alkn 239
Erdem Buri 38, 43, 44, 53, 60,
62, 63, 75, 76, 83, 2 7
Erden Ener 48
Erden Gven 99
Erdener Koyutrk 257
Erdin enyaylar 366
Erdin Tun 389
Erdin stn 2 1 1
Erdoan Demirren 269, 286
Ergenekon Destan 23
Ergin Bener 9 7
Ergin Yorulmaz 39
Ergun Gnaydn 275
Ergun zer 54, 55, 146, 47
Ergun zer ve Arkadalar 54,
55
Ergun Pekakan so
Ergder Yolda 43, s , 57, 72,
29-32, 8o, 8s, 86, 88,
200, 2o , 2 2 , 2 1 , 2sS, 267,
28 , 282, 3 9
Erhan Akyldz 70
Erkan Our 328
Erkan zerman 135, 75, 238
Erkan Yola 55, 82
"Erkekler" 383
"Erkin Koray 2" 240
Erkin Koray 32, 37, 39, 43, 86,
93, 2, 1 1 7, 40, s4, s6,
s8, 78, 84, 87, 9, 92,
2 1 0, 2 , 220, 228, 237, 29 ,
307, 3 6, 3 1 7, 356, 400
Erkin Koray Drtls , l 12
Erkin Koray ve Ritmcileri 3 7, 39
Erko Plak 26
Erkut Takn 86, 87, 89, 90, 93,
96, 99, 04-06, s, 200, 248
Erol Bykbur 1 2 , 32, 38, 39,
4, 43, 50-53, 56, 58-60, 64,
67, 73, 76-78 , 80 , 82, 84 , 85 ,
88-90, 9 2 , 93, 95-97, 100,
o3, os, o7, 6 , l 7, 123,
26, 3 1 , s , 63, 168, 8s,
9 , 93, 97, 98, 208, 238,
260, 2 9 1 , 400
Erol Bykbur Orkestras 45,
46, 57, 72, 74
Erol Duygulu Orkestras 234
Erol Erginer 59, 76, 77, 88
"Erol Evgin '84" 307
"Erol Evgin '88" 332
Erol Evgin 68, 83, 84, 2l l ,
22, 23 1 , 238, 239, 242, 274,
287, 293, 298, 299, 307, 332,
400
41 2
"Erol Evgin Ve Renkli Dnyas"
287
Erol Kse 397
Erol Pekcan 5 68
Erol Sayan 297, 329
Erol Tanr 2 1 1 , 239
Erol Ta 52
Erol Ulatr 70
Erol Yce 293
Ersan Efrant 28 1 , 284
Ersan Erdura 103, o7, 136,
259, 273, 274, 298
Ersen 130, 140, 8S, 9 , 92,
97, 202, 203 , 2 1
Ersin nlsoy s , 55, 77
Erta 30
Ertan Anapa 49, o6, l 1 7, 40,
49, 2o , 2 , 22, 2 s , 26,
228, 23 1 , 248, 249
Ertan Anapa Orkestras 72
Ertan Durmaz 160
Ertan zerdem 72
Esengl 232
Esin Afar 1 1 5 , 1 32, 134, 135,
47, 49, 157, 7o, 8s, 28,
29, 228, 248, 33
Esin Afar ve Arkadalar 134
Esin Engin 91, 147, 8S, 90,
97, 20 1 , 243 , 260, 26 , 262,
274, 329
"Esirinim" 384
"Eski Defterler" 385, 388
"Eski Fotoraflar" 367
Esma Erdem 295
"Esmer Gnler" 332, 334
Esmeray 206, 2 1 1 , 2 1 5, 216,
228, 233, 235, 248, 249
"Esmerim" 85
"Estafurullah Ne Haddimize!.."
302, 303
"Estarabim" 228
"Ekya Dnyaya Hkmdar
Olmaz" 259
Eref Kolak 56
Etap Oteli 23 7
Etienne Roda Gil 98
Etno (firma) 400
Eugenie 23
Euro Chanson 45
Eurovision Seici Kurulu 255,
26 , 287, 304, 3 s
Eurovision ark Yarmas 45,
69, 8 , 2 1 , 23, 34, s3,
84, 200, 203, 206-208, 2 0-
214, 28-220, 222-230, 236-
238, 240, 24 , 244, 248-250,
2s-2s8, 26 , 263, 267-272,
274, 275 , 277, 28 , 286, 287,
29-295, 298-300, 302, 304,
305 , 308 , 309, 3 2 , 3 1 3 , 3 s ,
3 9-32 , 323, 326, 329, 330,
335, 336, 344-346, 350, 3S ,
357, 360, 3 6 , 365, 37 , 373,
377-379, 382, 385, 389, 399
"Evcilik" 298
"Evcilik Oyunu" 3 1 3 , 314
"Evlerinin n Zeytin Aac"
68
Evrim 5 99, 206
"Evvel Zaman iinde" o4
"Extra." 3 1 9
Extra 382
Ezgi Plak 62, 75, o6
Ezginin Gnl 327, 349
"Fabrika Kz" s6
Fahir Atakolu 336
Fahrettin Aslan 90, 92
Fahri Korutrk 249
"Fahriye Abla" 3 1 3, 3 1 4
Faik Bereket 24
"Faka Bastn" 358
Faruk Akel 28, 57, 58, 59, 68,
185
Faruk Akel Orkestras 50, 57,
ss
Faruk Eken 1 3 0
Faruk entrk 80, 1 8
Faruk Yener 245
Fatih Erko 324, 326, 328, 336,
345, 350, 362
Fatih Erkul 293
Fatih Ksaparmak 352
Fatih zgven 1 2
Fatih rek 364
Fatma Karanfil 64
Fato Balkr 1 3 1 , 21
Fato Gman 1 87
Faudel 394
Fazl Say 399
Febyo Tael 400
Fecri Ebciolu 38, 39, 41-43, 48,
49, 64, 70, 7 1 , 78, 80, 84, 86,
9 1 , 92, 94, 97, 99, 1 0 1 , 1 03,
o8- , 1 3 , 1 26 , 27, 1 3 7 ,
152, 6 o , 84, 8 S , 87, 204,
206, 245
Fehiman Uurdemir 2 1 l
Fehmi Ege 23, 45, 232
"Felekten Bir Gece" 2 73
Fellini 379
"Fem" 380
Fenerbahe Klb 1 58 Frank Sinatra 92, 130 "Genliin Gzya" 371
Feraye l l 5, 1 4 1 Franz Liszt 21 Genlik Klb 1 70, 1 7 1
Ferda Anl Yarkn 376 Fred Bongusto 132, 1 33 Genlik Trks (film) 103-104
Ferdi Daryal 24 Frida Boccara 78, 79 George Michael 366
Ferdi zbeen 68, 9 1 , 259, 273, Fri tz Bayer 180 Gerome Ragni 166
280, 309 Fritz Bayer Orkestras 1 79 Giani Penzo 51
Ferdi zbeen Orkestras 9 1 Fuat Gner 104, 139, 306, 332, Gianni Morandi 106
Ferdi Tayfur 246, 25 1 , 258, 288, 348, 330 Gibb kardeler 278
339 Funda 239, 243, 276 Gimmi Gibertini 149
Ferdy Klein Orkestras 122 Funda Anapa 2 l l , 215, 216, "Gime'den Yol Baladk" 214
Ferhan Onat 1 3 1 248, 249 "Git" 322, 331
Ferhan ensoy 325, 326, 359 Funda Arar 397, 400 "Gitme" 345
"Ferhangi eyler" 359 Funda Gren 276, 277 "Gittiin Yamurla Gel" 180
Ferhat Livaneli 346 Fsun Altnda 255 Giuseppe Donizetti 2 1
Ferhat Tun 327 Fsun nal 54, 70, 93, 1 54, Gloria Gaynor 246, 258, 305
Feridun Bili 253 155, 165-166, 185, 187, 1 9 1 , Go Go Dans Grubu 234
Feridun Dzaa 379, 384 193, 201 , 203, 205, 2 1 3 , 2 1 5 , Goldfinger (kulp) 80, 82, 164
Feridun Hre! l l 3, 159, 254, 218, 2 1 9 , 227-229, 233, 235, Goran Bregovi 1 90, 380
288 238, 241 , 242, 248, 274, 275, "G" 373
Ferit Sdal 231 281 , 288, 318 Gkben 1 30, 1 3 1 , 139, 164,
Femseh Woche 254 Fsun nal' Sevenler Servisi 155 200, 201 , 209, 2 1 5 , 216, 228,
"Fesphanallah" 220 Fsun zta 1 78 232, 233, 242, 248, 254, 26 1 ,
Fethiye Festivali 3 1 9 324, 349
Feyman Orkestras 94 Galata Kulesi 249 Gken Akgrgen 1 3 1
Feyruz 209 Galatasaray Vokal Grubu 5 1 Gken Kaynatan 55
Feyyaz Kuru 336 Galip Boransu 248 Gken Takan 192
Feza Tok 309, 3 1 2 Gamze 141 Gkhan 235
Figen Han 206 Gar Gazinosu 1 56 , 200, 297, Gkhan Abur 103, 2 18, 2 1 9
Figen Say 140 304 Gkhan Krdar 365, 373
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu "Gardiyan" 78 Gkhan zen 398
1 78, 243, 253, 348 "Garip oban" 158 Gkhan Pamuk 1 2
Fikret Hakan 1 78, 200 Garo Mafyan 162, 1 78, 347, Gkhan Semiz 375
Fikret Kzlok 68, 70, 82, 86, 97, 352, 354, 355, 365 Gkhan Tepe 388
l l6, 1 4 1 , 148, 156-159, 164, Gary Glitter 206 "Gkkua (akla)" 339
1 65 , 169, 1 70, 1 74, 1 76, 183, Gaskonyal Torna 124, 153 Gksel 377, 379, 400
1 84, 187, 189-194, 196, 200, Gazebo 307, 318 Gksel Arsoy 50, 87, 100
209, 220, 2 2 1 , 260 , 297, 299, Gazeteciler Sendikas 98 Gksel Dnmez 163
327, 328, 337, 339, 345 GazetePazar 12, 381 Gksoy Plak 344, 346
Fikret ncel 25 "Geceler" 331, 332 "Gkyz Herkesindir" 339
Fikret ene 33, 92, 126- 1 28, "Geceler" (oyun) 355 "Glge Etme" 257, 262
1 5 1 , 160, 161, 169, 190, 1 98, "Geceler Saylmaz "Glgede Ayn" 376
2 16, 233, 268, 277, 278, 291, Yaanmadka" 297 Glgeler 86, 1 1 7
292, 296, 320 "Gecelerin Adam" 383 "Gnl" 260
Filiz Akn 57, 73, 1 53, 1 78 "Gel de iz Kaderimi" 183 Gnl Akdikmen 136
Filiz Aygndz 1 2 "Gel Gel" 203 Gnl Akkor 101, 103, 108,
"Filler v e Kurbaalar" 1 8 7 "Gel Kama / Kayadan indir 1 52, 1 78, 185, 197
"Firuze" 297 Beni" 64 "Gnl Da" 183, 203
Fita Sinemas 84, 87, l l3, 129, "Gel Tezkere Gel" 239 Gnl Turgut 4 1 , 42, 45, 50, 53,
148 "Geldiler" 345 64, 70, 94, 96, 100, 1 03, 1 26
"Flrt" 185 "Gelecek misin?" 297 Gnl Yazar 45, 1 0 1 , 1 3 1 , 1 52,
Foliberjer 163 "Geliyorum" 361 169
Fonit (firma) 38 Gema 253 Gsteri Sanatlarn Koruma
Fono 3 1 7 , 352 Genco Erkal 56 Vakf (GSAV) 3 1 2
Fono Mzik 314, 3 1 9 Gen Aslanlar 72 "Gz Bebeim" 258
Francis Barraud 24 Gen Gitarlar 86 "Gz Gz Dedi Bana" 86
Franck Pourcel 1 7 1 Gen Trkler Orkestras 1 78 "Gzn Aydn" 239

41 3
"Gzn Seveyim" 239 Glten Dken 163 Hakan Tok 1 2
"Gznz Aydn" 367 "Glmse" 349, 352-354, 359, Hakk Bulut 226, 258, 297
Grafofon (firma) 27 36 1 , 38 1 Hakk ada 288, 292
Grafson (firma) 26, 27, 38, 183, "Gm Hoparlr" 72 Hakk Derman 48
189, 206 "Gm Mart" 72 "Haklydn" 365
Gramofon (firma) 27, 106, 127, "Gm Saz" 72 "Haktan" 375
131 Gn 103 "Hal Hal" 278
Gramophone Company 1 8 "Gn Gelir / Cemo" 346 "Halay" 305
"Granada" 94 "Gn Ola Devran Dne" 184 Haldun Dormen 282, 306, 308
Grand-Prix yarmas 304 Gn Yksel 185, 245 Haldun Hre! 1 13, 159
Grand Prix Du Disque 203 "Gnaha Davet" 383 Haldun zdenizmen 50, 5 1 ,
Greta Garbo 288 Gnay (gece kulb) 304 106, 124
Grunberg grubu 240 Gnaydn 1 1 2, 1 79, 1 8 1 , 256 Haldun Taner 60
Grup lxl 350 "Gndoarken 99" 388 Hale Soygazi 23 7
Grup A 259 Gndoarken 322, 38 1 , 382, "Halhal" 272
Grup arm 3 1 6 388, 400 Halikarnas 6 / 8 132
Grup Denk 324, 330, 336, 353 "Gnebakan" 322 Halikarnas 6 72, 73
Grup Dou 293 Gner zcan 178 Halikarnas Belisi 51, 57
Grup Efekt 330 Gneri Tecer 70, 1 0 1 , 1 10, 124 Halil Aksoy 146, 253
Grup Ekin 346 "Gne de Doar" 233 Halil Karaduman 336
Grup Era 88 330 "Gne Topla Benim iin" 322 Halit Bedii Akay 23
Grup Gndoarken 329, 330, "Gneten" 380 Halit Kemal Elbir 253
335 Gngr Bayrak 220 Halit Kvan 163, 214, 2 1 5 , 227,
Grup Karma 248, 249 Gngrd Plak 229 284, 285
Grup Lokomotif 324 Gnnur Perin 39, 9 1 , 1 13, 1 14, Halit Refi 94
Grup Nazar 224, 248, 249, 250 255 "Halk dl" 241
Grup Pan 336, 351 Gr Akad 336, 350, 365, 366 Haluk Kalafat 1 2
Grup Piramit 329, 330, 345, 365 Grer Aykal 267, 268 Haluk Levent 3 6 7 , 368, 379,
Grup Ra 333 Grol Arba 400 380
Grup Sekstet 249, 250 "Gzel Gnler Greceiz" 346 Haluk Ozkan 327
Grup Senkop 1 1 3 "Gzelleme" 367, 375 Hamiyet Yceses 30
Grup Sonya Dores 68 Gzin Grman 160 "Hamsi Bal Gibi" 233
Grup Vize 275 Gzin ile Baha 168, 202, 203, "Hanc" 247
Grup Vizyon 330 228, 26 1 Handan Kara 1 0 1 , 1 6 1
Grup Yorum 346 Handan ztrk 1 1 , 1 2
"Gurbet Trks" 168 H. Mnir Ebciolu 219 Hande Yener 397
"Gurbet Yorgan" 157 Hababam Snf 335 "Hang On Sloopy" 86
"Gurbette" 309 Hababam Snf Gle Gle 355 Hanmeli gazetesi 33
Guy Marchand 85 "Haberci" 380 "Hani Hani" 243
Gl Erda 349 Hacer Bulu 3 1 Hans Jurger Seybucfch 252
Glay Eralp 353 "Hadi Bakalm" 354 Hap (firma) 253, 3 1 6
Glben Ergen 398 "Hadi Canm Sen de" 228 Haramiler 9 8 , 9 9 , 1 1 1 , 1 1 2
Glbin Eray 71 "Hadi Gari" 367 Hardal 297-299
Glin Yldz 345 "Hadi Glmse" 331 Harika Avc 3 1 2
Glden Karabcek 183, 2 1 3 , Hafta Sonu 82, 100, 103, 107, Haris Alexiou 394
220, 226, 239, 246, 251, 259, 135, 136, 159, 1 78, 1 9 1 , 385 Harmoniler 40
278, 339, 367 "Haftann Plaklar" 94 Harry Harlich Orkestras 25
Glfidan 23 "Haftaya" 240 Harun Kolak 324, 346, 358,
Glistan Okan 246, 257, 288 "Hair" 165, 166 360, 362 , 367, 373, 383
"Glle Blbl" 94 Hakan 365 Hasan Gr 70
Gll Agop Tiyatrosu 23 Hakan Eren 1 2, 268 Hasan Mutlucan 273
Gll Aybar 249 Hakan Girit 365 Hasan Saltk 348
Glriz Sururi 57, 165 Hakan Peker 339, 346, 358, 362, Hasan Sel 1 1 5
Glsn Kamu 97 373, 374, 380, 383 "Hasret" 1 56, 157
Glen 375 "Hakan Peker" 373 "Hasret Trks" 349
Gltekin Kaynak 348 Hakan Svac 299 "Haha" 233

414
"Hatralar Hayal Oldu" 291 "Heyecanl" 238 Irene Cara 309
"Hatrla Beni" 85 Hncal Ulu 208 lsabelle Aubret 45
Hatice 396 Hrant Lusikyan 5 1 , 55, 87 "Ik Doudan Ykselir" 370,
"Hayal Olan Bir Ak" 107 "Hi Keyfim Yok" 365 372, 376
"Hayalimdeki Resim" 328 "Hi Kimse Deilim" 382 Ik Plak 222
"Hayallerden Gereklere" 309 Hidromel (diskotek) 318 Il (firma) 1 73
Hayat dergisi 56 Hilmi Topalolu 368, 369, 387 Il German 246, 255
"Hayat Bayram Olsa" 193, 196 Hilton Mzik Festivali 41 Il Ycesoy 246
"Hayat Buysa Ben Yokum Bu Hilton Oteli 53, 1 54 Itr Esen 2 1 3
Yolda" 384 His Master's Voice 24 Iva Zanicchi 187
"Hayat Hznl" 388 Hisseli Harikalar Kumpanyas izhar Cohen 250
"Hayat m Bu?" 1 3 1 , 148 277, 282, 355
"Hayat ve Ben" 238 "Hitchin" 177 lbo 255, 274, 275, 277, 320
Hayati Kafe 3 1 , 39, 48, 57 Hodri Meydan Kltr Merkezi lbo Erdura 298
"Haydi Sil Gzlerini / Yazk 318 lbrahim Aynac 160
Oldu Yannlara" 206 "Hodri Meydan" 365 lbrahim zgr 24, 30
"Haydi ansm" 238 Holly Valance 394 lbrahim Solmaz 24, 32, 47, 48,
"Haydi imdi Gel" 368 Hop (firma) 232, 235, 239, 242, 57
"Hayrdr inallah" 233 247, 251, 262 lbrahim Solmaz Orkestras 73
"Haykrmak Geliyor iimden" "Hor Grme Garibi" 191 lbrahim Tatlses 258, 263, 297,
270 "Hogr Sen" 228, 244, 361 305, 318, 347, 359, 394
Hayrettin alkl 207 Hotel Georgian Bali Room" 1 78 "lbret-i Alem" 387
Hayrettin Tkel 130 "Hovarda" 373 idil Biret 56
Hayri Esen 213 Hulki Aktun 248 Ihsan Kayral 130, 158
Hayri Kk 1 78 Hulki Saner 1 68 "iki ift Laf' 353
Hazal 382 Hulusi Tunca 3 1 0, 324, 364 "iki Elim Yakanda" 273
Hazal Seluk 336 Human League 296 "iki Yabanc" 96
"Hazrm" 371 Hurit Yenign 1 28, 243, 273, "iki Yol" 379
"Hekimolu" 200 297, 309, 359 "ikinci Bahar" 328
"Hem Okudum Hem de Yazdm" Huysuz Virjin 306 ikinci Bask 248, 249
184 Hlya Avar 306, 369 ikizler 216
"Hep Meleklere Sordum" 140 Hlya Demir 154 llanit 1 72, 225
"Hep Sfr" 349 Hlya ile Handan 256 lletiim Yaynevi 1 2
"Hepbirden" 290 Hlya Krba 1 76, 182 llgn Snmez 1 2
"Her Dem Yeni Trk" 382 Hlya Koyiit 48, 61, 178 ilham Gencer 26, 3 1-33, 38-40,
"Her Gn Her Gece" 209 Hlya Plak 229 42-45, 48, 49, 54-56, 68, 1 13,
"Her ey Bitmitir Artk" 1 77 Hmeyra 40, 86, 126, 134, 1 4 1 , 1 14, 180, 181, 2 1 7
"Her ey Dn Gibi" 245 148, 1 5 7 , 160, 161, 1 7 8 , 182, ilham Gencer Drtls 72
"Her ey Yalan Her ey Bobo" 187, 190, 193, 200, 226, 228, ilham Gencer Orkestras 3 1
231 232, 239, 244, 260, 272, 277, llham !ren 220, 222
"Her ey Yeni" 3 1 1 , 3 1 5 278, 299, 310, 329, 332, 339, llhan Feyman 32, 68
"Her ey Yolunda" 380 347, 349, 367, 377, 380, 400 llhan !rem 193, 198, 199, 206,
"Her Yerde Kar Var" 78, 79 Hniyet l 2 , 63, 64, 67-70, 83, 214-216, 220, 222, 239, 249,
Herve Vilard 100 84, 87, 103, 106, 1 1 1 , 1 1 5, 252, 253, 255-257, 287, 300-
"Hesap Ver" 356 163, 1 79, 256, 38 1 , 395, 400 302, 310-3 13, 3 1 9-32 1 , 328,
Hey 12, 81, 95, 140, 150, 1 6 1 , Hrses (firma) 136, 137, 1 73 329, 332-334, 337, 339, 345,
1 6 2 , 167 , 169- 1 7 1 , 1 75, 182, Hseyin Gleryz 180, 181 358, 365, 382, 400
187, 193, 204, 207, 209, 2 1 2 , Hseyin Sultanolu 146 llhan lskender 56
213, 220, 222, 225, 226, 228, Hsn enlendirici 401 llhan een 3 72
229, 230, 234, 236, 238, 242, llhan Telli 1 12, 187
245, 254-256, 262, 270, 279, "l'll Always Love You / O Mio "llhan- Ak" 358
301 , 310, 3 1 3 , 318, 321, 324, Signore" 84 "llkokulda Tanmtk" 86
328, 333-336, 338, 364, 369, "l'm Hot For You" 372 "illa ki" 307
384 ldr 394 ! iter Yenisey 1 14
"Hey Cor" 358 lnterstar 344 IM 279, 330, 352, 355, 361,
"Hey Disko" 228 lreen Sheer 209 370, 397, 399

41 5
"ln misin Cin misin?" 200 355, 362, 373, 380, 381 , 388, "Kalbim Bir Pusula" 1 9 1 , 199,
"lncancklar" 233 398 213
lnci ayrl 1 68, 185 ize! ve Ercan 362 "Kalbimi Affettim" 252
lntim (kulp) 38 lzmir Fuar 277, 285 "Kalbinden Atma Beni" 257
"!pek Oteli" 365 lzzet z 231 , 260, 338 "Kalk Gidelim Kheylan" 1 93 ,
lpucu 238 196
lshak Reyna 1 2 Jacques Bre! 94 Kamelia 23
lskender Doan 180, 1 8 1 , 2 1 1 , Jaguarlar 68 Kamil kun 98
2 18, 219, 228, 245, 248, 249 Jale 336 Kammerer & Reinhardt 18, 19
lskender Payda 333, 347, 354, Jale Alpay 130 Kamuran Akkor 103, 108, 126,
372, 377 James Last 1 7 1 135- 1 37, 1 5 1 , 160, 173, 1 74,
lskender Salgrl 223 James Rado 166 185, 226, 228, 246, 349
lsmail Cem 2 1 1 , 230 "Je T'Apprendrai 1'.Amour" 237 Kamuran Kzlboa 139
lsmail Dmbll 23 Jean - Yves Grant 93 "Kan Kokusu" 384
lsmail Soyberk 366 Jean Erpi 336 Kanal 6 359
lsmet Ay 187 Jennifer 97 Kanal D 381
lsmet lnn 43, 156 Jethro Tull 196 Kanat Gr 55, 68, 76, 77, 1 13 ,
lsmet Nedim 44 Jimi Hendrix 1 29 1 15, 139
lsmet Sra! 28, 3 1 , 32, 39, 40, Jimm Soul 52 Kanat G r Orkestras 55, 73
48, 57, 61 , 9 1 , 146, 147, 185 Jimmy Fontana 1 19 "Kandramazsn" 239
lsmet Sra! Orkestras 32, 100, Joe Dolan 165 Kapsl 382
1 1 3, 1 14 Joel Dayde 181 "Kar ieim" 353
"lsmini Haykryorum" 78 John Kruesi 17 "Kara ieim" 373
"lspanyol Kadn" 85 "Johnny Be Goode" 84 "Kara Glgen Olaym" 259
lstanbul FM 372 Johnny Hallyday 85 "Kara Tren" 73
lstanbul Geliim Orkestras 1 39, Johnny Hallyday ve Sylvie Karacaolan 1 56 , 160
158, 162, 1 63, 165, 1 77, 183, Vartan' Sevenler Klb 8 1 "Karacaolan Der ki" 183
195, 196, 202, 203, 206, 220, Johnny Logan 1 23, 270 "Karagzlm" 157
222, 254, 260 Johnny Mathis 5 1 Karakediler 45
"lstanbul Hatras" 257, 272 Jori Andoniadis 47 Kardalar 139, 146, 184, 2 1 1
lstanbul Konser Brosu 1 78 Jori Stil 47 Kargo 376, 381 , 383
lstanbul Konservatuar 26 Jose Feliciano 1 5 1 , 208 "Kark Disko" 260
lstanbul Mzik Festivali 269- J oseph Beriiner 1 9 "Karlar Der" 353
271 Juanito 78, 85, 97, 1 0 1 , 124 "Karma" 387
lstanbul Orkestras 6 1 Julie Arel 201 Kartal Kaan 180, 1 8 1
lstanbul Plak 1 7 3 , 1 77, 187, Julien Clerk 209 "Katip Arzuhalim Yaz Yare
190, 206, 2 16, 232, 235, 237, June Christy 3 1 Byle" 174, 1 75
244, 36 1 , 363, 366 , 372, 387 Jpiterler 77 "Kavgay Setim" 346
lstanbul Radyosu 24, 25, 29, 3 1 , Kayahan 257, 272, 274, 275,
38, 47, 50, 56, 6 1 , 1 0 1 , 102, "Ka Yl Geti Aradan" 242, 247 295, 298, 299, 303, 309, 323,
1 1 0, 1 56 "Kaderimin Oyunu" 1 78, 198 324, 326, 327, 329, 332-334,
"lstanbul ehir dl" 241 "Kadn" 375 336, 338, 345, 347 , 349, 353,
"lstanbul'da Olmak-Anadolu" Kadir lnanr 1 1 5 , 1 78 354, 358, 360, 361 , 373, 377,
345 Kadir Tapucu 365, 373 380, 388, 395, 400
lstemihan Kamilolu 3 1 9 Kadri Cerraholu 23 Kayahan ve nc Nesil 330
"line Gelirse" 349 Kadri nalan 45, 46, 68, 100, "Kaybolan Yllar" 242, 248, 25 1 ,
"lte Ben" 347 1 14 262
"lte Biz" 367 Kadri nalan Orkestras 64, 70, Kaygszlar 72, 105, 139, 147,
"lte Forum ite Yorum" 272 1 13 148, 167, 1 92
"lte Hendek lte Deve" 165, Kadri nalan ls 45 Kayhan Trk 163
169, 1 72, 1 74, 176 Kadri nalan ve Arkadalar 73 Kaynatanlar 55
"lte yle Bir ey" 239, 249 Kadriye Hanm 23 Kazm Koyuncu 400
"lte Yeniden" 362 "Kafadar" 239 Kekava Plaklk 29 1
"lyi Dn Tan" 1 2 1 "Kazman" 139 "Kelebek" 220
"lyimser Bir Gl" 346 "Kahpe Felek" 278 Kelebek lk 200
lzel 345, 356, 344, 350, 3 5 1 , Kalan Mzik 400 Kemal Bora! 163

41 6
Kemal Burkay 331
Kemal Ebciolu 98, 2 1 9
Kemal inci 1 4 1
Kemal Snnetiolu 1 28, 303
Kenan 130, 164, 1 76, 226, 249
Kenan Doulu 362, 365, 385,
388
Kenan Evren 273, 324
"Kendim Ettim Kendim
Buldum" 1 58
"Kendine Gel" 362
Kent FM 357
Kent Plak 229, 232, 247, 248,
251, 257, 261, 262, 270, 279,
314, 3 1 7
Kent Yedilisi 84, 9 3
Kentet Dogo 46
Kerem Gney 1 52
Kerem Ylmazer 248, 249
Kerim Tekin 375
Kervan Plak 1 1 2, 201, 224, 252,
26 1 , 262, 270, 314
Kervansaray 67, 73, 232
Kesmeeker 359
"Kezban Romada" 1 78
Khaled 394
Kbrs Bar Harekat 2 1 2 , 2 14
"Knal Bebek" 367
"Kr iekleri" 239
Kra 382
"Krk Hava" 345
"Krk Kalp" 103
"Krmz" 3 1 7
"Krmzlm" 382
Ksa Dalga Vokal Grubu 254
"Kskanrm Seni Ben" 168
"Kskanmak Kabahat mi?" 101
Kvan K 400
"Kz Sen Geldin erketen" 101
"Kzlcklar Oldu mu?" 93, 100,
103
"Kzlrmak" 1 68
Kzlrmak 346
Kzlar Snf 355
Kibariye 280, 394
"Kim Arar Seni" 244
Kim Bunlar 1 95, 220
"Kim O" 322
"Kimbilir" 278
"Kimdir Bu Sevgili / Onu Bana
Brak" 1 2 1
"Kime Derler Sana Derler" 49
"Kime Ne" 332, 373, 374
"Kimler Geldi Kimler Geti" 193
Kitar Kuarteti 46
"Kizirolu Mustafa Bey" 157
Klips ve Onlar 320, 321, 326,
327
Klb Bat 95, 100
Klb Mini 73
Klb Mustafa 45
Klb X 73
Klp 1 2 38, 42, 45
Klp Goldfinger 180
Klp Reat 38
"Koca nar" 297
Koo Karalis 47
"Kokla Beni Melahat" 231
Kontraslar 104, 1 1 6, 139
"Kop" 396
Koray Oktay 70, 99, 1 1 2
Kordon Blu 39
"Koridor" 365
"Korkunun Glgesinde"
(fotoroman) 213
"Kozan Da" 191
"Kekeler" 328
"Klen Olaym" 1 5 1
"Kpr" 300, 3 1 1 , 3 1 2 , 3 1 9 ,
320, 328, 334
"Kpr ve tesi" 345
"Kprden nce Son k" 384
"Krdm" 134, 1 4 1 , 148, 244
"Krolu Dalar" 193, 196
"Kymz" 101
Kral TV 95, 366, 371, 387
Kramp 3 1 5 , 365
Karavan (kulp) 38
"Kristal Kadeh" 297
Kristine Haydar 305
Kubat 375
"Kubat" 375
Kudret andra 100, 141
Kul Himmet 180
Kulp Reat 45
Kulp Suat 1 53
"Kumbaya" 108
Kurtalan Ekspress 206, 345
"Kurtulamyorum" 388
"Kurtulu" 369
"Kusura Bakma" 238, 242, 247
Kutlu zmakinac 338
Kuyruklu Yldzlar 39 , 45
Kuzenler 255, 256
"Kk Bir yk Bu . . . " 344
Kk Emrah 324
Kk Kz Aya 275
Kk Onur 387
"Klhani arklar" 367
Kylie Minogue 334
La Revue Orientale 20
"la'!" 367
Lao Tayfa 400
"laf Laf Ayor" 360
Laila 58
Lale Akat 45, 208, 209, 214
Lale Belks 1 3 1 , 1 74, 226, 239
Lale alar 241 , 254
Lale Mano 3 1 2
Lale Sinemas 1 76
Lalezar Restoran (gece kulb)
1 53 , 160, 163
Lamia (Doyran) 91, 100, 106,
1 1 3, 185
"largo" 103
Laura Branigan 324
LCC Kltr ve Lisan Dershanesi
1 79
"Leblebi" 157
Lefteris Pantazis 394
Leman Sam 352, 367
Leon Habip 1 38
Les Mistigris 94, 1 07
Levent Altnda 248, 366
Levent elik 12
Levent oker 121, 330, 378,
382
Levent Krca 253, 3 18, 356, 360,
362, 366, 373, 376, 379 , 384
"Levent Yksel'in 2. Kaseti" 3 73
"Leyla" 326
Leyla Gencer 45
Leyla Sayar 50, 6 1 , 73, 87, l l 5
Leyla Seher 274
Leyla Sunar 1 29, 130
Leyla Tuna 361
"Leylim Leylim / Gzlerinden
Bellidir" 187, 189
Lido (kulp) 73
Lili lvanova 123, 24 1
Unda 254
Unda Blair 249
Little Tony 78
"Livaneli arklar" 352
Liza Minelli Show 234
Ljupka Dimitrousko 159
"Loco Para Amar" 379
Lokman Yazc 163
Lolita 223
LondraBar 3 1
Loona 394
Los Alcarson 78
Los atikos 48
Los Esperanza 5 1
Los Guantes Rojos 73
Los Iracundos 1 5 1
Lou Christie 52
41 7
Lozan Klb 48 Mavi Sakal 359, 360, 362, 379, Melis Skmen 350, 357
Luigi 78, 85 38 1 , 384 Melodi (firma) 27, 63, 64, 84,
Luigi Tenco 100 Mavi Yolcular 299, 300 106, 134, 226, 279
Luis Ferrer 1 23 Maya Casabianca 85 Meltem ve Eser 365
Luis Neefs 1 1 9 Mazhar Alanson 104, 139, 277, "Memleketim" 214, 216, 244
Luis Recatero 79 306, 337 Menure Tunay 32
Lulu Show 234 Mazhar Fuat zkan 306, 309, Meral Altundal 1 3
"Luna de Benidorm" 73 310, 3 1 3, 3 1 5 , 3 1 9 , 322, 324, Meral Kaptan 160
Lunapark Mzikhol 263, 293 326, 328, 329, 335, 336, 345, Meral Tara! 164
Ltfi Gneri 30 347, 3 5 1 , 36 1 , 370, 372, 400 Meral ve Zuhal (ikizler) 216,
Ltf Sturup 1 73, 205, 232 Mazhar ve Fuat 202, 206, 214, 253, 257,
238 Meral Zeren 246, 257
Manos Loizos 301 MC (Milliyeti Cephe) 229, 240, Mercan Dede 400
M. Nurettin Seluk 65 249 Mercedes 1 24
M. Samson Franois 1 3 1 "Med Cezir" 362 Mercury 365
"M.V.A.B." 372 Mefharet Yldnm 32 "Merhaba Arkada" 240
Madam Pepron 23 Mega (firma) 400 "Merhaba Dedim" 251
"Madmak I Lorke" 168 "Mega Mano" 358 "Merhaba Mersin" 228
Madierpo (firma) 360, 361 Mehlika Kenter 245 "Merhaba Mzik" (mzikal)
Madonna 3 10, 335, 355 Mehmet Ali Erbil 285, 288 275, 282
Magic Box 344 "Mehmet Emmi" 233 Meri Baaran 1 35
Mahir zerdem 50 Mehmet Fildii 98 Mert zmen 1 2, 339, 363
Mahmure Hanm 24 Mehmet Horoz 94, 294 MESAM 347, 348, 349
Mahmut Makal 29 Mehmet Karatosun 166 "Mest of Gndoarken" 381 ,
Mahmut Tezcan 1 4 1 Mehmet Klk 303 382, 388
Mahsun Krmzgl 387, 395 Mermet Pekn 251 Mesut Aytunca 69, 90, 105
Maksim 82, 92, 100 Mehmet Soyarslan 98, 1 38, 139, "Mesut Ol Sen" 85
Mama Cass 1 1 5 168, 1 70 Metallica 338
"Mamy Blue" 1 78, 1 8 1 , 182 Mehmet engen 293 Mete zgencil 3 7 1 , 372, 380,
"Manoloji" 388 Mehmet enyaylar 193 400
ManoMangol 167, 166, 1 76, Mehmet Taneri 99, 105, 1 1 5, Mete Yesgey 163
1 77, 192 1 26, 187 Meteorlar 5 1 , 1 1 6
"Maniki Dnya" 309 Mehmet Teoman 51, 218, 219, Metin Akpnar 296
Mansur Ark 382 231, 232, 233, 234, 238, 239, Metin Alatl ve Arkadalar 72
"Mansur Ark" 382 243, 248, 252, 254, 259, 28 1 , Metin Alkanl 68
"Maraton" (TV program) 286 3 1 1 , 322, 344, 382 Metin Altn 56
Marc Aryan 79, 85, 86, 109, Mehmet Y. Ylmaz 338 Metin Arolat 35 1 , 371 , 384, 394
1 1 0, 245 "Mehmet'e At" 1 84 Metin Bkey 1 1 7, 276
Marc Bolan 206 Mehtap Alntemiz 1 2 1 , 378, 382 Metin Elolu 149
Marcel Khalife 394 "Mektup" 1 1 1 , 380 Metin Erksan 6 1 , 87, 141
"Marguerita" 80 "Melankoli" 252, 257, 3 1 6 Metin Ersoy 42, 45, 94, 1 26, 248
Maria Rita Epik 255, 256, 339 "Melankoli N e Gzelsin" 78 Metin zlk 316, 353
Marie Claude 148 Melih 396 Metin Toker 50
Mario Zelinotti 97 Melih Cevdet Anday 44 Metronom 193
Mar (firma) 381 Melih etiner 1 39 Mevlt Ersoy 293
Marandiz 367 Melih Faruk Hlya Folk ls "Mevsim Bahar" 97
Martinelli 3 1 8 1 76, 182 MFO 332
Mary Hopkin 1 2 6 Melih Kibar 183, 238, 239, 242, Mia Martini 247
Mavi ocuklar 86, 9 8 , 1 0 1 , 106 243, 249, 26 1 , 267, 268, 287, Michael Jackson 301 , 307, 310,
Mavi Iklar 58, 65, 66, 68, 69, 298, 299, 302, 320, 321 , 326, 312
83, 84, 90, 95, 97, 1 0 1 , 106, 329 Miguel Amador 85
107, 1 13 , 1 14, 1 1 5, 1 2 1 , 122, Meliha oray 1 4 1 Mihal Filipidis 47
124, 139, 140, 149, 1 52, 154, Melike Demira 7 5 , 217, 218, Milli Birlik Komitesi 3 7
187, 192, 1 93 , 400 228, 232, 240, 241 , 248, 249, Milli Gvenlik Konseyi 274
Mavi Radyo 1 1 345, 367 Milli Nizam Partisi 1 45
"Mavi Sakal 2" 362 "Melike Demira 94 Ylnda" 367 Milli Orkestra 76-78, 88-90

41 8
Milliyet 1 2, 74, 78, 80, 82, 95 , Mualla Mukadder 30 "Mhr" 382
96, 98, 103, 106, 1 1 1 - 1 1 3 , Muammer Yeil 59, 60, 76, 89, "Mhr Gzlm" 1 0 1 , 1 68
1 27, 1 2 9 , 1 6 1 -163, 200, 324, 1 1 3, 146, 1 5 1 , 1 53, 156, 160, Mjdat Akgn 259
338, 398 1 70, 188 Mjde Ar 259, 275
Milliyet Hafta Sonu ilavesi 93 Muazzez Abac 206, 229, 230, Mnir Nurettin Seluk 30
Milliyet Liseleraras Hafif Bat 359, 382 "Msaadenizle ocuklar" 372
Mzigi Yanmas 98, 105, Muhabbet Korkar 146 Mslm Grses 395
l l l , 1 27, 1 29 "Muhakkak" 367 Merref Tezcan 288
Milliyet Liseleraras Mzik ve Muhittin Payda 54, 56, 70, 130 Mfik Kenter 42
Halk Oyunlan Yarmas 200, Muhnise Erbil 288 "Mtareke Yllar" 346
324 "Muhtacm" 253 Mzeyyen Senar 26, 28, 30, 1 1 5,
Milliyet Yaynlan 237 Muhtar Turan 1 28, 183 141
Milliyet'in Pazar ilavesi 384 "Muhtemelen" 376 "Mzik Benim Dnyam" 318
Milva 45, 200 Muhterem Nur 87, 1 00 Mzil Klavuzu 245
Mina 8 1 , 97 "Muhteem Olacak" 365 Mzik Kulb 40, 74, 79, 80,
Mine 373, 375 Murat 365 82, 95, 102, 1 1 3, 384
Mine Kolda 306 Murat Buket 30 1 "Mzik ve Ben" 259
Mine Koan 1 78, 193 Murat ekem 365 Mzik ve Mzisyenler
Mine Krkoglu 240 Murat elikkan 1 2 Ansiklopedisi 54
Mine Mutlu 231 , 237 Murat Ggebakan 379 Mzil Vizyon 384, 385
Minik Sere 258 Murat Hasar 348, 400 Mzik Yapmclar Meslek Birlii
"Minik Sere" (film) 24 7 Murat zyksel 367, 368, 375 M - YAP 400
Mireille Mathieu 1 06 Murat Ses 5 1 , l l 6, 167, 1 76, "Mzikte Yirmi Ylm" 345
Mirkelam 344, 370, 3 7 1 , 372, 192, 203
400 Murat Somer 1 2 Nadide Sultan 379, 388, 395
Miel Behar 105 Murat Tunal 401 Nadir Gktrk 349
Mithat Bigat 193 Murat Uncuoglu 400 Nadir Nadi 65
Mithat Fenmen 255 Murat Yeter 388, 400 "Name" 337
MithatCan 285, 289 Murathan Mungan 12, 187, 300, Nalan (Of Aman) 367, 368, 380,
Moda Deniz Klub 41 301 , 33 1 , 349 395, 398
Moda Klb 73 Music Week 370 Namka zkaran 158, 159
"Moda Yolunda" 85, 86 M usic For Xaba 200 "Namus Belas" 2 1 0
Modern Folk ls 134, 147, Mustafa Alpagut 185, 168, 208, Nana Mouskouri 5 2 , 205
1 56, 1 57, 1 7 1 , 1 76, 1 78, 185, 251 Nancy Sinatra 105
1 99 , 2 1 1 , 243 , 248, 258, 260, Mustafa Canan 305 Nassip 23
274, 275, 280, 281 , Mustafa alar 30 Nawal Zoughbi 394
"Modern Oyun Havalar" 260 Mustafa ingita 187 Nazan Kiper 1 30
Modern Talking 3 1 0 , 2 1 8 , 334 Mustafa zkent 91 Nazan ncel 298, 356, 358,
Modl (diskotek) 3 1 8 Mustafa Sagyaar 193 367, 372, 273, 385, 388
Moollar 5 1 , 8 6 , 1 0 5 , l l l , 1 1 2, Mustafa Sandal 180, 351, 356, Nazan zcan 1 2
1 1 5 , 1 16 , 1 5 1 , 158, 164, 166, 358 , 362, 367, 368, 376, 384, Nazan oray 124, 25 1 , 257, 272,
168, 1 77 , 1 79, 185, 187, 1 9 1 , 385 , 386, 394, 396 277, 309, 367
1 92, 203, 206, 2 1 0, 212, 240, Mustafa Sayan 193, 287 Nazmi enel 384
367, 400 Mustafa kr Alpar 23-24 "Ne Masal ne Rya" 367
Monako Prensesi Stephanie 338 Mustafa Uysal 293 "Ne Reviens Plus / Kirpiklerin
Monte Carlo 45 "Mutluluun Bedeli" 297 Ok Ok Eyle" 84
Mor ve tesi 400 Muvaffak Falay 200 "Ne Varsa Bende Var" 237
Mort Shuman 1 98 Muzaffer Akgn 26 Nebahat ehre 148
"Moskova Geceleri" 80 Muzaffer Nebioglu 87 Nebile Teker 87
Mozaik 332, 346 Muzaffer Uluda 180, 1 8 1 , 193, Necdet Koyutrk 23, 30
Mozart 1 74, 1 75 2 l l , 2 1 2 , 367 Necdet Koyutrk Orkestras 30
MSG (Mzik Eserleri Sahipleri "Muzr Mzikal" 325 Necdet Varol 253
Grubu) 389 Muzr Yasas 325 Necdet Yazar 50
MTV 335, 362, 366 Muzika-y Humayun 2 1 , 22 Necip Celal 23, 38
Mualla Akn 270 Mfit Kiper 28, 32, 130 Necla lz 45, 48
Mualla Gkay 32 Mfit Kiper Orkestras 42, 47, 50 Necla Nazr 288

41 9
Necla Oke 56
Necmettin Erbakan 145, 373,
374
Neco (Nejat Ozylmaz) s8,
6o;62, 63, 6s, 66, 1 78,
227, 24, 243, 248, 254, 274,
287, 293, 294, 304, 3 2 , 2s,
336
Nedim Demirel 70
Nedim Katg 26
Nedime Dobruca 299
"Nefes Kesen Aklar" 373
Nejat Alpay s
Nejat Cendeli 28, 32, 94
Nejat etinok 56
Nejat Toksoy 92
Nejat Tmer 274
Nejat Yavaoullan 28, 2 9,
322
"Nene Hatun" 227
"Nereden Nereye" 297
"Nereye Payidar?" 245
Neriman Altnda Tfeki s6
Neriman Kksal 1 1 9
Nermin Candan 1 30-132, 48,
s3, 78, 220
Neslihan Yargc 322, 323, 335,
359, 362
Nesrin etinel 270
Nesrin Demirciolu 1 29
Nesrin Sipahi 70, 72, o , s2,
68, 74, 8S, 206
Nesrin Topkap 288
"Nessuno Credera" 42
Nee Alkan 22
Nee Karabcek o , s6, 6 ,
68, 7 , 8 3 , 93, 246
Nee (firma) 38
Neeli ocuklar 1 1 3
"Neeli Genleriz Biz" 238
Neet Can Orkestras 73, 82
Nevin Pere 1 3
Nevzat Ayaz 283, 284
Nevzat Smer 253, 348
Nevzat Yalaz 42, 54
Nevzat Yalnla 230
"New Romantics" 280
"New Wave" 280, 296
"Neydi l'!ydi Ne" 213
Neyyire Ozkan 12
Nez 396, 397
Nezih Cihanolu 129
"Nice Yllara Glm" 29
"Nick The Chopper" 244
Nicoletta 8
Nida Tfeki s6, 23
420
"Nihayet" 202, 203
"Niksann Fidanlar" 68
Nil Burak 232, 273, 288, 297,
32, 3 S , 320, 339, 345
Nil Demirhan 87
Nilgn Arkun (Onatkut) o3,
o7, 136, 287, 294
Nilgn Atlgan 225, 238
Nilgn Topla 1 2
"Nilfer 79" 258, 273
"Nilfer 80" 273, 29
Nilfer o3, 60, 1 78, 9 , 93,
99, 2o , 203, 208, 209, 2 , 254, 282
23, 28, 29, 223-227 , 23 ,
239-242, 244, 249, 250, 252,
257-259, 26 , 273, 278, 285,
288, 289, 29 , 295, 298, 299,
303, 305, 306, 308, 309 , 38,
39, 320, 323, 327-329, 33 ,
332, 334, 339, 344, 347, 3S,
354, 358, 367, 368, 377, 380,
382, 395, 400
Nilfer Aydan 94
Nilfer Koyiit 124
"Nilfer'le" 380
Nino De Murcia 97, 327
Nino Varon 60, 1 78, 9 , 208,
2 1, 29, 223, 249, 303, 39
Niran nsal 373, 375, 388
Nirvana 338
"Niye attn Kalarn" 210
"No Problem" 328
Noelle Cordier H
Nokta Mzik 368
Nonna Bella 93, o3, 04, s4,
211
Norayr Demirci s , 87 , 214,
243
Norayr Ta ss
"Nostalji" 382
"Nostaljik arklar" 382
"Now I'm Alone" 80
Numan Hekimolu 23
Nur Azak 129
Nur Moray 1 28, 1 29
Nur Okan 1 25
Nur Yolda (Belda-Kl) 43,
29, 3 , 79- 8 , 2 7 , 255,
274, 28 , 282, 289, 29 , 3 9,
400
Nuran Aksoy 99
Nuran Hanm 8
Nurettin Ersin 273
Nurhan Nur 1 1 5
Nuri Kurtcebe 3 1 2
Nurta 1 29
Nurten Ser 205
Nusret Rfk 23
Nceim Fener 70
Nkhet Duru 2 8, 23 -234,
239, 243, 248, 249 , 252, 255-
257, 259, 260, 274, 275, 284,
285, 288, 29, 293, 297, 298,
304, 30S, 3 -33, 3 s, 3 6,
322, 33 , 339, 345 , 353, 3SS,
359, 36 , 382, 383, 394, 400
"Nkhet Duru Klasikleri" 36
"Nkhet Duru Show" 233, 234,
"Nkhet Duru ve On Yl Geti"
(mzikal) 355
"Nkhet Duru Vol. iV" 260
Nkhet Ruacan 254, 274, 304
Nvit Kodall 3 9
"O Bendim O" 239
"O Yazdan Bir Hatra" 97
Objektif 346
Observrr 220
"Obur Dnya" 92
"Odalarda Ikszm" 358
Odeon (firma) 32, 38, 39, 4 ,
42, 44, 45, 62, 84, 86, 92,
o , 26, 225, 240
Offenbach 22
Ofra Haza 359
"Olum Olum" 273
Ouz Durukan 1 1 2
"Oh! Calcutta" 78
Okan Diner o4, o6, 6, 39
Okan Tolga Mert 336
Okay Temiz 9, 200, 233, 234
Oksijenler 1 3
Oktay Yurdatapan 5 0 , 9 9
Okumura Chiyo 1 6 9
Okyay 64
"Olanlar Oldu Bana" 9o
"Olay Olay" 36
Olcayto Ahmet Tusuz 248, 250,
274, 287, 294, 320, 324, 326
Old Gramophones 20
"Oldu Olacak" 345
"Olmal m Olmamal m?" so
"Olmaz Byle ey" 209, 24,
215
"Olmaz Olsam" 239
"Olmaz Olsun" 242
Olympia konserleri 235, 236,
239, 246
"On Alt Yandaym" o3
"On Yedi Yanda / Her Yere.le
Kar Var" 86
Onno & Company 1 9 7
Onno Tun 146, 1 50, 1 9 7 , 243,
269, 297, 303, 304, 310, 326,
334, 353, 361, 368, 374, 385
"Onu Bana Sakla" 239
"Onun Ad Ak" 387
Onur Hre! 1 1 3, 159
Optikler 98
Orhan Avar 4 1 , 72
Orhan Boran 50, 72, 1 1 1
Orhan Gencebay 126, 1 73, 1 78,
183, 187, 197, 198, 206, 2 1 2 ,
260, 262, 277, 339, 347, 348,
394, 395
Orhan Gniray 56
Orhan lskeeli 290
Orhan Sezener 32
Orhan Sezener Orkestras 42
Orhan ener 70, 1 0 1 , 1 5 1 , 152,
Orhan evki 154, 1 55, 1 77
Orhan Topuolu 1 28
Oriental 67, 73
Orkestra 6 6 1
Orkestra Hisar 54
Oscar Harris 241
Osman lmen 1 1 3, 128, 291
Osman Yamurdereli 359
Otobs Yolcular Orkestras 261
"Otuzbe Ya" 244
Oya Kmen 345
Oya Peri 164
Oya-Bora 329, 353, 362, 373
"Oyun Bitti" 373
"Oyuncaklar" 245
"Oyuncu" 361
Ozan olakolu 363, 366, 400
Ozan Doulu 336, 365
"lsem de Bir Kalsam da Bir"
259
"lm / Olmasa" 134
"lm Allahn Emri" 190
"lme de Tilili" 346
"lrm Sana" 380, 38 1 , 385
Omer Aysan 180, 1 8 1
Omer Kavur 277, 278
Omer Ltfi Topal 377
Omer Plak 279
mer Tannan 106, 1 54
"mre Bedel Kz" 104
mr ocuklar 1 1 5
mr Gksel 97, 100, 106, 1 1 7,
1 54 , 168, 185, 1 9 1 , 226, 400
nc Plak 25 1 , 282
Onder Bali 4, 5 1 , 88, 168
"p Beni Kate" 52
"yle Bir Ak" 316, 3 1 7
"yle Sarho Olsam ki " 1 9 1
"z" 384
zcan Deniz 369, 387, 395
zdemir Erdoan 6 1 , 9 1 , 96, 97,
109, 1 1 3, 1 14, 1 18, 139, 140,
158, 160, 187, 188, 197, 206,
2 1 1 , 243, 248, 253, 260, 261 ,
272, 273, 274, 277, 287, 3 12,
3 1 5 , 3 1 6, 328, 33 1 , 332, 345,
353, 382, 400
zdemir Erdoan Orkestras
130, 1 53
zden elik 50
Ozel Atatrk dl 288
Ozen Film 98
Ozer ehreli 100
zer enay 273
"zgn Caz Denemeleri" 33 1 ,
332
Ozgr Buldum 400
zhan Unaktan 400
zkan Kaymak 4 1 , 54, 55, 193
zkan Uur 248, 306, 332, 366
zlem Eybolu 336
zlem Tekin 373, 374, 375, 384
"zlerim lstanbul'u" 85
ztrk Serengil 5 1 , 80, 97, 1 5 7
Pakize Suda 1 2 9 , 252, 253
Palladium 193
Pamir Pnar 156, 163
Paprika Plak 163
"Param Yok Pulum Yok" 2 1 6
Parizyen 73
Park Sinemas 1 76
Parla enol 228
"Parolay Syle" 362
Pasifik 4 163
Pathe - Marconi 1 3 1
Pathe Plak 38, 45, 7 9 , 82, 84,
85, 97, 1 5 1 , 154, 1 72,
Patricia Carli 49, 85, 86, 93, 1 26
Paul Anka 39, 42, 52, 64
Paul Young 3 1 0
Pavlonya Radyo istek Grubu
1 93, 194
Peker Mzik 373
"Peki Peki Anladk" 3 1 9
"Pencere" 300, 301, 3 1 1 , 328,
334, 345
"Pencere n iei" 328
"Penceremden Gkyzne" 362
Penguen markas 73, 80
Pentagram 346
Peppino Di Capri 78, 79
Peppino Gagliardi 97
Perihan Altnda Szeri 30, 32
Perihan Sava 263
Pervin Par 50
Pet Shop Boys 334
Petek Dinz 398
"Petrol" 270
Petula Clark 86, 105
Philips 1 5 1 , 1 57 , 160, 161, 165,
1 70, 1 77 , 189, 190, 198, 1 99,
204, 218, 227, 235, 236, 237,
239, 240, 244, 246, 247, 31 2
Pnar Aylin 380, 384
Pnar Seyhun 3 1 2
Pierre Groscolas 213
Pink Floyd 308, 3 1 2
Pir Sultan Abdal 1 56
Piraye Uzun 1 55
"Piyanist" 309
Plak Mbadelesi 397
"Plastik Ak" 346
Playboy 325
Playboy gece kulb 1 1 3, 233,
234, 254
Playmen 360
Plaza (firma) 381
Polydor (firma) 199, 2 1 7, 240,
278, 354
PolyGram 370, 381, 386
Pop Mzik 1 55
Pop Tops 1 8 1
"Pop Y'Allah" 273
Popler Melodi 39, 40, 42, 74,
106
"Portofino" 257
"Postac" 94
"Pour Lui" 258
Prestij (firma) 368, 380, 387
"Puerto Mont" 1 5 1
"Punk" 296
"Pf Pf' 365
Q Girls 396
Rachid Taha 394
Radife Erten 30
Radikal 338
Radikal Cumartesi 325
Radikal iki 1 2, 318
Radiorama 318
Radyo Haftas 25, 29
Rafet El Roman 370, 3 7 1 , 380,
388
Raffaella Cara 223
Rahbani Brothers 245
Rahmi Saltuk 331
421
Raif Denkta 2 1 5 349, 350 Sarper Semiz 336
Raks 38 1 , 398 "Rzglir Gibi" 382 Sayan Plak 84, 87, 97, 106, 1 10,
Ramiz Arbak 1 1 2 "Rzgar Gibi Getin" 232 122, 1 5 1 , 1 72, 1 74 , 1 77, 183,
Rana Alagz 98, 1 0 1 , 106, 1 1 3, Ryan Paris 318 187, 192, 193, 196, 200, 222
153, 155, 1 58, 1 59, 1 77, 2 1 1 , "Saz m Caz m?" 283, 284, 285
212, 248, 290 S Mzik 381 Scott Dennison 275
"Rana Alagz" 1 14 Saadet Sun 252, 255, 256 "Setim" 247
Rashit 400 Sabite Tur Glerman 30 Seda Bacan 344, 360
Rauf Denkta 2 1 5 SACEM 203 Seda Sayan 29 1 , 305, 369, 395
Ray Charles 52 Sacha Distel 1 1 , 49, 50, 56, 75, Sedat Alolu 1 1 3
RCA 225, 227 79, 80 Sedat Avdukolu 298
RCA Victor 19, 24, 25, 26 Sadettin ktenay 348 Sedat Celasun 274
Refik Fersan 65 Sadk Btnley 220 Sedef Ecer 1 78
Regal (firma) 92, 93, 1 0 1 , 1 18, Sadk Grbz 245 Seden Grel (Kutlubay) 320,
1 2 1 , 124, 1 5 1 , 189, 1 90, 235, Sadk Kyas 129 32 1 , 324, 330, 336, 358, 359,
244 Sadi Atay 1 1 2 365 , 376
Rejin (disko) 3 1 8 "Safinaz" 367 "Segretamente" 39
"Reklamlar" (oyun) 355 Safiye Ayla 30, 32, 65, 132, 286 "Seher Vakti" 103
Reks sinemalar 1 76 "Salk Olsun" 253 Sekstet SSS grubu 45
"Remix 1" (Nkhet Duru) 383 "Sahibinden ihtiyatan" 332 Sel Plak 1 75, 182
"Remix 2" (Nkhet Duru) 383 Sahibinin Sesi (firma) 26, 38, Selahattin Cesur 2 1 2
Renata Bein 47, 50, 5 1 45, 64, 7 1 , 84, 1 1 7, 136, 137, Selahattin ili 304, 326, 329
"Resimdeki Gzyalar" 1 2 1 , 151, 158, 1 73, 183 "Selam Sana Dnya" 260
122, 1 38 Sahil sinemalar 1 76 "Selam Syle" 240
ResimliRoman 296, 298 Saime Sinan 30, 3 1 Selami Karaibrahimgil 134, 147
"Reyhan" 136, 1 3 7 Saime engil 24 Selami ahin 1 73, 208, 245, 246,
Reyhan Karaca 350, 351, 355, "Sait Hop Sait" 282, 283 253, 257, 258, 273, 277, 280,
382, 394 "Sakn Basma" 1 09 297, 298, 348
Reyman Eray 2 1 7, 240 "Sakin Ol" 358 Seluk Alagz 68, 72, 84, 98,
Rezzan Ycel 160, 242, 248 Saklamba 1 1 2, 256 1 14, 1 1 5, 1 35, 1 53, 159, 228,
Rfat Eke 145 "Salna Salna" 380 243, 248, 290
Rfat ncel 1 70, 200 Salim Arba 1 4 1 , 47, 55, 88 Seluk Alagz Orkestras 1 1 3,
Rfat ncel ve Apalar 1 70 Salim Dndar 70, 95, 1 3 1 , 180, 1 14, 1 1 6
Rza Silahlpoda 105, 24 1 , 303 1 8 1 , 239 Seluk Aslan 277, 278
Richard Harris 187 Salle Franchini 2 1 Seluk Baar 88, 105, 1 18-122,
Richard Wagner 22 Salut Les Copains 206 1 24, 139, 146, 158, 162, 163,
Ricky Martin 338 "Samanyolu" 1 1 7, 1 2 1 , 122, 1 77, 1 78, 1 95, 196, 202, 2 1 9 ,
Rikkat Uyank 32 136, 158, 244 255, 261 , 274, 287, 302, 304,
Rio Festivali 124 "Sana Bir eyler Olmu" 140 305, 309, 320, 326, 329
Rita Pavone 47 "Sana Neler Edeceim" 220 Seluk Sun 304
Rober Hatemo 381 , 382 "Sandm Aamadm" 168 Seluk Ural 96, 99, 106, 109,
Rober l62, 163, 165 Sandra 3 1 0 1 1 3, 1 24, 135, 213, 251, 260,
Roberto Lorano 41 Saner Film 103 280
Rojin 400 Saner Plak 1 5 1 , 168, 216 Selda (Bacan) 86, 1 74 , 1 75,
Rolling Stones 104 Saner Plak Stdyo Orkestras 182-184, 187, 196, 200, 203,
Romal Perihan 226, 239 206 246, 291 , 299, 339, 345, 349,
Ruhi Su 44 Saniye Can 156 361, 382
"Ruhi Su'ya Trk" 331 SanRemo Festivali 45, 56, 100, Selda Alkor 104, 141
"Ruhun Duymaz" 373 1 3 1 , 200, 22 1 , 226 Selda Akm 1 30
"Rumeli Konseri" 353 Sarah Vaughan 28 Selim Atakan 105, 1 1 1 , 1 1 2,
Rundfunk Radio 371 Saray Sinemas 45132 128, 2 1 9, 301
Rhan Adl 52 "Sarayl" 373 Selim Devrim 25
Rhan amay 3 1 , 40, 45, 53, Sar Kanaryalar 206 Selim ileri 1 2 , 349, 332
83 , 95, 1 1 5, 1 5 1 , 2 1 7 , 239 "Sarmak Glleri" 140 Selim zer 59, 60
Rya ala 365 Sarp 332, 347 Selim zer Orkestras 73, 99,
Rya Ersavc 324, 336, 345, Sarper zsan 250 105

422
Selim Sam 103
Selma uhac 378
Selma Devrim 240
Selma Gneri 97
Selma Kaya 193
Selma Sayar 100
Selmi Andak 65, 1 18, 1 20, 126,
1 30, 149, 154, 1 57, 160, 186,
187, 1 89 , 214, 2 1 9, 233, 243,
253, 255, 256, 26 1 , 273, 287,
302, 304, 3 18, 326, 329, 330,
332
Sema Aslan 1 2
Sema zcan 100
Sembol Plak 3 1 7 , 324
Semih Aksoy 104
Semih Argeo 72
Semih Bey 18
Semiha Yank 210, 2 18, 2 1 9,
224, 228, 252
Semiramis Orkestras 30
Semiramis Pekkan 1 19, 126,
1 77, 185, 201 , 2 1 3 , 228, 229
Semra Erkiletliolu 1 70
Semra ileten 220
Semra zdamar 231
Semra ztan 304
"Sen Alama" 3 1 0
"Sen Asl'dan d a Gzelsin" 270
"Sen Farklsn / Esmer" 382
"Sen Mutlu Ol" 287, 291 , 295,
296, 302, 383
"Sen Mhimsin" 347
"Sen Nerdesin" 103
"Sen Neyin Peindesin" 365
"Sen Olsan Yeter" 2 1 4
"Sen Sevme Beni" 78
"Senden Baka" 1 9 1 , 203
"Senden Emin Olsam" 85
"Senden Kalan ark" 168
"Senden Uzak" 371
"Seni Bana Yazmlar" 362
"Seni Beklerim ptm Yerde" "Sevdalardaym" 367
97
"Seni Setim" 247, 356
"Seni Seni Seni" 140
"Senin iin" 356, 367
"Seninle Bir Sonbahar" 93
"Seninleyim / Palavra Palavra"
209
"Sensiz" 85
"Sensiz Olamam" 1 0 1
"Sensiz Olmaz" 29 1
"Sensiz Yllarda" 1 5 1 , 1 5 7
Serap Altn 336
Serblent Sultan 283
"Sere" 247, 248, 262
Serdar Ateer 346
Serdar Oksay 160
Serdar Orta 364, 367-372, 376,
379, 382. 389, 394, 397, 398
Serdar ztrk 1 55
Serengil Plak 86, 92
Sergio Mendes 202
Serhat Atuk 187
Serkan Acar 226
Serkan Seymen 1 2
Sermet aan 80
Sermet Serdengeti 220
Serpil Barlas (Durmaz) 160,
176, 238, 243, 248, 249, 275,
299, 365
Serpil Eroymak 255
Serpil Gence 146
Serpil Nur 253
Serpil Ormcer 33, 1 78, 206,
249
"Serpil'in Dnyas" 365
"Serseri Mayn" 365
Sertab Erener 344-345, 3 5 1 ,
356, 358, 366, 367, 378, 387,
398, 399
"Sertab Gibi" 378
Serter Bacan 203, 218, 219,
223, 291
Ses 27, 48, 6 1 , 62, 80, 87, 94,
95, 96, 99, 104, 1 06, 107,
1 1 5, 1 1 7, 1 1 9, 125, 204, 271 ,
276 , 277, 282-284, 289, 290,
292, 293, 296, 298, 306
"Sessiz Gemi" 244, 367
"Sev Kardeim" 1 93
Sevda 200
"Sevda" 3 1 6
Sevda Aydan 5 2 , 1 3 1
"Sevda Deil" 353
Sevda Ferda 6 1 , 73, 140, 1 78
Sevda Karaca 241 , 251
"Sevdalym" 280
"Sevdan Gzmn Bebei" 380
"Sevdann Denizinde" 388
"Sevdiim Adam" 1 0 1
"Sevdik Sevdalandk" 382
"Sevdim Kardeim" 192
"Sevdim mi Tam Severim" 368
"Sevdim Seni" 296, 302
"Sevemedim Karagzlm" 278
"Sevemem Artk" 1 9 1
"Sevenlerin Duas" 367
Sevgican 221
"Sevgiler" 2 73
"Sevgilerimle" 2 6 1 , 383
"Sevgili Gitarm" 85
"Sevgilim l Asker" 365
"Sevgiliye" 256, 339, 346
Sevil zyurt 220
Sevil ve Vural 1 79, 180, 181 ,
1 93
"Sevildiini Bil" 357, 360
"Sevildiini Bil Yeter" 380
Sevim Deran 206
Sevim Emre 45, 50
"Sevince" 257
Sevin 232
Sevin Pekin 99
Sevin Tevs 28, 3 1 , 4 1 , 43, 53,
1 18, 1 19 , 130, 149, 220, 345
Sevingl Bahadr 320, 330, 344
"Sevmek Kolay Deildir" 29 1
"Sevmek Zaman" 87
"Sevmek Zor" 376
Sevtap etinkale 141
Seyhan Karabay 138, 206, 2 1 1 ,
228
Seyran sinemalar 1 76
"Seyyah" 379
Seyyal Taner 1 1 5, 2 1 5 , 216, 227,
237, 252, 274, 320, 324, 326,
358, 361
Seyyan Hanm 23, 24
Seyyide Poroy 24
"Sezen Aksu '88" 329, 331
Sezen Aksu 129, 160, 238, 239,
242, 247, 248, 2 5 1 , 252, 254,
257, 258, 261 , 262, 270, 274-
277, 281 -285, 288, 289, 292,
293, 297, 299, 300, 303-305,
309-31 5, 319, 322, 323, 331 ,
334, 335, 338, 339, 344, 346,
347, 349, 351 -354, 356, 359-
361 , 365, 366, 368, 370, 372,
376, 377, 379-38 1 , 383, 384,
394, 395, 399, 400
"Sezen Aksu Aile Gazinosu" 292
"Sezen Aksu Sylyor" 338, 352
Sezen Cumhur nal 39, 50, 70,
78, 9 1 , 97, 1 0 1 , 108, 1 10,
1 1 7, 136, 137, 140, 160, 187,
188, 1 9 1 , 25 1 , 337, 380
Sezen Seley 160, 226
Sezer Bacan 103
Sezer Gvenirgil 99, 297
Sezer Sezin 82
Shadows 84
Shakin Sevens 307
Shirley Bassey 169, 1 7 1 , 201 ,
205
423
Shocking Bl ue 149
Sla 4 2 1 5
"Sla Gnei" 196
"Sralardaki Heyecanlar" 52
"Sram Bekliyorum" 362
Sibel Ala 3 7 1 , 380
Sibel Bilgi 379
Sibel Can 369
Sibel Egemen 245, 248, 255,
274, 288
Sibel Gke 359
Sibel Sun 255
Sibel Tzn 336, 344, 345, 356,
358, 373, 3 76, 384
Siletler 68, 69, 84, 90, 9 1 , 95,
105, 130
Silvana Plak 1 73
Silvie 1 54, 177
Sinan etin 312
Sinan Doyan 12
Sinan Erko 357, 360
Sinan zer 289, 305
Sis Belisi 1 1 1- 1 14, 130
"Sivastopol nnde" 1 68
"Sivrisinek Saz ve Caz
Topluluu Solist: zdemir
Erdoan" 197
"Siyah Gzler" 80
"Siyah Iklar" 338
Small Faces 106
"Sokak Adam" 85
Sol Raye 198
Semer Soyata 45, 1 5 1
Somer Soyata v e Arkadalar 32,
39, 41
Son Havadis 106
"Son Selam" 252
"Son arklarm" 361
"Son Tren" 94
"Son Verdim" 382
"Son Verdim Kalbimin iine"
237
"Son Yllar" 332
Sonat Bacan 344, 3 5 1 , 360
"Sonbahar Yapraklar" 42, 93
Soner Arca 358, 367, 373, 380,
383, 388
Soner Olgun 336, 337
"Sonuna Kadar" 376
Sony 370, 398
Sopot Mzik Festivali 249
Sosi Dolanolu 1 2
Soundpush stdyolar 2 37
"Syle Sazm" 156, 1 5 7, 1 58
"Sylyorum ite" 365
"Szm Meclisten Dar" 287
424
"Szne Kanmam" 365 163, 1 75 , 1 78, 1 8 1 , 186, 187,
SporSineMzik 40 189, 194-196, 199, 202, 205,
Sporting 141 2 1 1 , 2 1 5 , 2 1 7 , 218, 232, 242,
Spot '76 Festivali 241 243, 248, 269
Star (firma) 64, 80, 82, 85 "ark Sylemek Lazm" 399
Star TV 344 "arklar Trkler" 388
Stardust Gazinosu 280, 305 "arklar Var" 388
Stdyo 54 318, 319 "arklara Tutundum" 388
Stdyo Hayri 207, 269 "arklarm Dalara" 36 7
Suat Sayn 297, 362, 365 "akn" 2 1 0
"Su Bende" 367 at (firma) 194-196, 202, 203,
Sultan Abdlaziz 22 205
Sultan Abdlmecid 21 ebgn Tansel 128, 294, 295
Sultan 11. Abdlhamid 20 ebnem Ferah 373, 375, 388,
Sultan il. Mahmud 2 1 398
"Sultan- Yegah" 1 2 9 , 1 3 1 , 2 1 7 , ebnem zsaran 350, 360
28 1 , 282, 291 ebnem Paker 1 2 1 , 327, 377-
Suna Artun 94, 135 379, 382
Suna Yldzolu 254, 263, 298 ecaattin Tanyerli 24, 30, 3 1 , 85
Suzan Avc 7 1 ehir Tiyatrolar 1 78
Suzan Gven 32 ehrazat 130, 220, 234, 278,
Savi 348 345, 346
Sha Yavuz 398 emi Diriker 2 1 1
Sheyl Denizci 76, 1 5 1 , 1 52, emsettin Gven 276
185, 204, 255, 256, 267 en Sazn Blblleri 355
Sheyl Denizci Orkestras 105, enay (Yzbaolu) 75, 1 04,
225 1 58, 162, 163, 1 70, 1 72, 1 73,
Sheyl Denizci Stdyo 181, 183, 184, 192, 1 93, 196,
Orkestras 146 204, 206, 218-220, 223, 228,
Skan Tangner 162, 163 245, 247, 254, 273, 274, 287,
Sleyman Demirel 76, 267, 374 293, 294, 304, 351
Sper Atlas 280 enay enses 249
"Sperstar '83" 301 enalar (firma) 27
"Sperstar '87'' 331, 324, 328 engn Kl 1 2
"Sperstar 2" 260 erif Yzbaolu 50, 5 2 , 53, 55,
"Sperstar" 244, 246, 324 56, 88, 90, 104, 1 19 , 1 20,
Sperstar (Ajda Pekkan) 261 , 123, 132-134, 146, 1 5 1 , 160,
267, 269, 286, 295, 296 , 302, 1 70, 1 72, 1 78, 183, 186, 192,
328, 345, 356, 383 243, 254, 261 , 267, 268
"Srgn" 346 erif Yzbaolu Orkestras 41 ,
"Srme Gzlm" 1 5 1 5 1 , 52, 57, 59, 68, 70, 73, 76,
Sylvie Vartan 47, 56, 70, 8 1 , 105, 130, 139, 1 58
1 0 5 , 1 5 1 , 234 evket Gzalan 381
evket Uurluer 41, 45, 63, 64,
aban Karata 240, 241 73, 87, 1 3 1 , 351
adan (Bibop) 28 evket Uurluer Orkestras 47,
adrvan (kulp) 1 57 50, 5 1 , 55-57, 78
"afak Trks" 322 evkidil 23
afak Yzbagil 100, 1 30 "kdm" 386
ah Plak 183 "mark" 386
ahin zer 335, 355 "ikayetim Var" 277
ahin Stolu 206 "iribim iribom" 209
ahsenem 3 79 kriye Tutkun 400
an 32, 1 1 1 , 282, 284, 292, 324, kr Yksel 298
335, 355
anar Yurdatapan 46, 55, 162, Ta Plak 205, 232
Tahir Dkme 273, 287 Teoman 368, 37S, 39S 307, 308, 3 1 1 , 3 1 S, 3 1 7 , 3 9,
Tahsin ahinkaya 273 "Teoman" 37S 320, 323, 324, 326, 329, 330,
"Tak Dedi Canma" 240 Teoman Alpay 1 1 7, 68 33S, 343 , 3SS, 360, 363, 369,
Takis Cambas s , s3, 88 Tepeba Bahesi 32 378, 399
Taksim Belediye Gazinosu 28, Teri Krisos 132 TRT Merkez Denetleme Kurulu
73 "Teslim Oldum" 383 103, ss. 186, 187, 1 9S, 197,
Taksim Belediye Pavyonu 28 Tevhid Bilge 32 23S, 243, 244, 260, 263, 320,
Taksim Sinemas 32 Tezelli (firma) 73 321
Talat Halman 78 "The Best of Ajda Vol. " 383 TRT Mzik Dairesi 206, 230,
Talha zmen 283 "The Best Of Mazhar Fuat 231
"Talihli Amele" 277 zkan" 36 TRT Ynetim Kurulu 249
Tamburi Cemil Bey 20 The E. E. Orchestra 97 Tuba nal 33, 387, 389
Tamer Soyata S6 The New lnspiration 69 Tufan 130
Tamer Yiit S2, 78 "The New Messages in Turkish Turul Bayrak 301
Taner 387 Pop Music 989 - 2002" 374 Turul Dac 199, 20S, 219
Taner ngr 1 16, 67, 76, 203, The Wall 3 1 2 Turul Erylmaz 1 2
211 Theo Sarapo 8 S Tuna tene! 74
"Tanmazsn Beni" 2S Thomas Edison 1 7 Tunca Toskay 3 1 9
Tanju Grsu o4 Thompson Twins 296 Tuncer Tercan 301
"Tanju Okan '9S" 372 "Thriller" 30 , 3 1 2 Tun Baaran 288
Tanju Okan 42, S4, S9, 60, 64, "Tmarl Hastane" 346 Tun Plak l 7S
8S, 88, 89, 92, 9S, 24. 2S, Tile Varla 231 Tun Tezer 293
28, s6, s 7, 9 , 99, 209, Tim Plak 329 Turgay Merih 273
2 s , 28, 227, 228, 2S3, 332, Timur Seluk S l , 97, 100, 103, Turgut Akyz 30S
370, 372 107, 108, 160, 1 78, 18S, 190, Turgut Dalar S4, 1 3 7
"Tanrlarn Arabalar" 2o 196, 1 97, 198, 223, 228, 243, Turgut Demira 3 1
"Tanrya Feryat" 273 24S, 2S0, 263, 281 , 336, 3 S l , Turgut Oksay 1 03, 1 1 1- 1 13
Tansel Doanay 388, 400 400 Turgut zal 37, 307, 322, 323,
Tansu 82, 83 "Tiryaki" 3S3 328, 332, 336, 343, 344, 393
Tansu iller 373 TMC 400 Turhan Eteke 26, 39, 9 1
Tansu Polatkan 241 Tokyo Mzik Festivali 206, 247 Turhan Ouzba U S
Tantix (firma) 23 Tolga Akyldz 338 Turhan Taan 348
Tarabya Oteli 1 S3, 1 S4 Tolga andar 327 Turhan Ykseler 261 , 267, 268,
Tark 396 Tolga Han 187 329
Tark cal 327 Tolga Savac 333 "Tutkulardan intihar" 347
Tarkan 12, 1 76, 3 S l , 362-367, Tom Hooker 3 1 8 "Tutuldum" 388
370-372, 376, 380, 38 , 38S- Tomjones l O S , 1 0 6 , 1 1 7, 1 30, "Tutunamadm" 373
387, 394, 400 234 Tdanya 324
"Ta Var Kpek Yok" 49 "Tommy" 193 Tkel Konser Brosu 129
"Tatl Dillim" 74, 7S Tomris 227 Tlay 226, 232, 233, 2S7, 2S8,
"Tatl Tatl" 232 Tomris Uyar 277 276
''Tatl Yalan" 93 Tony Cucchiara 93 Tlay Erdemir 324
"Tayfun 94" 36S Tony Dallara 1 1 9 Tlay German 3 1 , 38, 42-44, S3,
Tayfun l l S, 1 27, 1 30- 1 33 , 36S Topkap Mzik Festivali 1 13, S9-63, 67, 7S, 80, 82, 83,
Tayfun Saesen 87 1 14, 1 18 100, 108, 1 1 6, 132, s3, 1 60,
Taylan Kk 1 3 1 Toplu ine Yarmas 199, 206, 1 98, 2 1 7 , 3 S l
Teach i n 224, 227 2 1 1 , 212 Tlay zer 2 1 0 , 260, 276, 288,
Tehlikeli Madde 221 "Topran Kz" 240 290
"Tek Bana" 204 "Tre" 332 Tlin Dardaan 29
''Tek Yaanr m? / Yamur" s "Tren" s Tlin Elgin 99
Tekin Ik Orkestras 7 3 Trevor Williams 1 9 Tlin z 149
TeleSpor 2 1 1 TRT 1 0 2 , s s , 1 70, 184, 197, Tnay Akdeniz 1 1 7
''Televizyon" 240 206-208, 2 1 1-213, 218-220, Trk Parasn Koruma Kanunu
Televizyon Plak 1 1 7 222-224, 228-23 1 , 240, 241 , 307, 308, 3 1 3
Temkin lkzl 72 243, 244, 249, 2S0, 260, 267- "Trk Pop Mzii'nden
Tempo Plaklk 2S7 269, 2 7 1 , 273, 280, 298, 304, Semeler" 202

425
Trkan oray 52, 80, 251
Trker lnanolu 57, 73
Trkiye ii Partisi 67, 76
Trkiye Mzisyenler Sendikas
39, 55, 57, 59, 76, 88, 90,
104
"Trkiye arklar" 399
Trhiye'de Caz Tarihi 106
Trkofon (firma) 1 22 , 149
"Trklerimiz" 29 1 , 382
Trkola Plak 1 8 1 , 182, 258,
279, 302, 303, 3 1 9
'Trkz Trk arrz" 202 mit Aksu 147, 204, 205, 233,
Tzmen 385, 389
"Twinklc Twinkle Little Star" 18
Typo 3 1 5
U 2 338
"Utu Utu" 346
"Uun Kular Uun" 345
Udi Hrant 245
Uur-Necati ikilisi 306
Uur Akdora 218, 2 1 9 , 233
Uur Baar 1 05, 1 58, 162, 163,
329
Uur Bayar 348
Uur Dikmen 1 12, 139, 228,
345
Uur Dndar 304
Uur l nal l47, 1 55
Uur Ik 2 1 1 , 2 1 2
Uur Plak 1 73
Ultraviole 330 , 345
Uluslararas 1. Mzik Festivali
241
Uluslararas Sanat Gsterileri
A.. 285
Ulvi Alacakaptan 292
Ulvi Krml 187
Ulvi Ycelen 3 1 9
Umay Umay 400
Umur Bugay 292
"Une Fille" 93
Universal 370, 387, 397, 398,
400
Unkapan Plaklar ars 279, Vedat Sakman ve Grup Dou
384
"Unut Sevme Beni" 1 9 1
"Unutama Beni" 239
"Unutamyorum" 245
"Unutma I Bir Roman Gibi" 242
"Unutulmayan Sezen Aksu
arklar" 359
Urfal Babi 1 68
"Usul Usul" 380
"Uyank ofr" 305
426
"Uzaklarda Biri Var" 329 "Viens Dans Ma Vie" 244, 246
"Uzaktan Geldim" 382 "Viens Regarder Le Soleil" 1 78
Uzan grubu 344, 366, 387 "Vira Vira" 345
"Uzat Artk Elini" 103 Virgin 23
Uzay Hepar 375 Viski A GoGo 127
Vitamin 375
Hre! I 13, 1 59, 168, 1 90, "Vokal 73" 202
193, 240, 254, 367 Volga Tamz 388, 400
lk Aker 1 14, 253, 258, 274, Volkan zboz 1 2
29 1 , 303 Volvox 373, 375
lk zen 1 29 Vural Szer 54
lk st 200, 2 1 1 "Vurulmuum I Emmo" 164
"Vuslata Be Kala" 379
277, 278, 280, 352
mit Erolu 354 Wagner 22
mit Kuzer 374, 388, 400 Waldo de Los Rios 1 75
mit Sayn 3 79 Welcome To Orientales
"mit Sayn" 379 Sensations 386
mit Tambil 1 70 Werner Dies 122
"mit Tarlalar" 103 Werner Muller Orkestras 122
nal Bykgnen 256, 259, Wham 3 1 0
346 "Whirl" 376
nal Emirolu 253 Whisky 3 1 5
stn Doruk 254 "White Butterflies" 227
stn Poyraz 1 27, 139, 146 Who 193
stn Poyrazolu Orkestras 45, William Bary Owen 1 9
73 Wilson Pickett 1 1 2
"World Teenprincess '72" 193
"Vagabundo" 80
Vahit zaydn 348 "Ya Hep Ya Hi" 362
Vahi Kediler 86 "Ya Sonra" 257
Vasfi Uarolu 47, 54, 59, 60, Yabanclar 98
76, 108, 126, 135, 160 "Yamur" 184
Vasfi Uarolu Orkestras 73, "Yalan Dnya" 187
77, 103 "Yalanc" 262
"Ve Ayegl Aldin" 333 Yaln Ate 1 27, 139
"Ve Ben Yalnz" 273 Yaln Ate Orkestras 1 1 3, 1 1 4
"Ve lm" 1 59 Yaln Tura 44, 60, 1 70
" . . .Ve tesi" 300, 3 1 1 , 3 1 2, 328, Yalnkaya Tmay 98, 1 70
334 "Yalnzlk" 270
" ... Ve Sen Alarken" 240 "Yalnzlk Mevsimi" 383
" ... Ve Zerrin zer" 287 "Yalnzlktan Bezdim" 1 56
Vedat Kosa! 2 1 , 22 "Yalvarrm" 260
Vedat Sakman 324, 336, 344, "Yaman Sevda" 376
353, 380 "Yana Yana" 339, 345
"Yanan Mum I Alyanaklm" 168
299 "Yandm Aknla Ben" 243
Vedat Yldrmbora 1 78, 193 "Yangn Var" 365
"Vefasz" 182 "Yanmda Kal" 373
"Venedik'te Ak Bakadr" 220 Yank Plak 164, 209, 279, 333
Venus 396 "Yaparm Bilirsin" 362
Verda Smer 130, 140 "Yaramaz ocuk" 260
Verdi 22 "Yarm Elma" (TV program)
Veronika 164 339, 355, 363
Victoria 23 "Yarnn arks" 75
Vienese Lantern 48 "Yasaklar" (oyun) 355
Yasemin Bay 1 2
Yasemin Kumral 187, 214, 225,
228, 248
"Yaa Fenerbahe" 206
"Yaamak Diye Bir Oyun" 169
Yaar 287, 375, 380, 383, 384
Yaar Gaga 3 77, 3 79
"Yaar Gaga" 379
Yaar Gvenir 3 1 , 8 1 , 87, 130,
209
Yaar Kekava 285, 302, 350, 360
Yaar zel 1 7 1
Yaar Plak 291 , 296, 302, 329,
332, 359, 360
"Yaasn Ktlk" 379
"Yayorum" 373
Yavuz Ascal 1 75, 235, 244,
258, 383
Yavuz rten 1 52
Yavuz zstn 3 1 9
Yavuz Plak 203, 239, 252, 279
"Yaynlanmaz" 235
"Yaynlanmaz" damgas 235,
243, 263, 320
"Yaz Bulutlar" 335
"Yaz Gl" 324
"Yaz Yamuru" 376
Yedi Kocal Hrmz 355
Yeliz 206, 214, 2 1 8 , 2 1 9 , 223,
232, 237, 238, 25 1 , 26 1 , 263,
278, 285, 287, 295, 297, 365
"Yemin Ettim" 349, 353, 354
Yener Ssoy 1 70, 1 7 1 , 229, 231
"Yeni" 388
"Yeni Gelen Gne Trk" 322
Yeni lstanbul 89
Yeni Trk 260, 300, 301 , 322,
327, 332, 335, 344, 345, 353,
367, 371 , 382, 388
"Yeniden Yetmie" 382
"Yenildim Sana" 245
Yesari Asm Ersoy 87
Yeil Giresunlu 24 1 , 244, 250,
288, 294, 295, 303, 3 1 1 , 328,
361
Yeil Horoz 38, 45
Yeilam 48
Yeilam Filmcilik 258
Yeilky nar Oteli 206
Yeilky Reks 1 60
"Yeilmiik" 332
Yeim 206, 209, 214, 2 1 5 , 218,
2 1 9, 228, 2 3 1 , 243, 252, 319
Yeim Kasap 325
Yeim Salkm 365
Yeim Vatan 365
"Yeter ki Anla" 257
"Yklmadm" 387
Yldray nar 1 56
Yldrm Grses 68, 69, 83, 1 70 ,
248, 253, 287, 348
Yldrm Trker 399
Yldz Kenter 164
Yldz Tezcan 126, 141
Yldz Tilbe 367, 368, 376, 395,
400
"Yllar Sonra" 329, 332, 347
"Yllar Sonra Bugn" 291
Ylmaz Dadeviren 224, 229
Ylmaz Gney 2 1 7, 218
"Yine Bir Bama" 384
"Yine Sensiz" 362-364, 366
"Yine Yeni Yeniden" 358
"Yine Yeillendi Fndk Dallar"
101
"Yoh Yoh" 1 3 5
"Yol Verin A Dostlar" 328
"Yolcu" 382
"Yollar" 379
"Yollarda" 367, 368
"Yolun Ak Ola" 382
"Yonca Evcimik 94" 367
Yonca Evcimik 335, 354, 355,
360 , 362, 367, 370, 372, 379,
383
Yonca Plak 182, 190, 197, 202,
203, 232
Yonca ls 185
"Yorgun Demokrat" 328
"Yorumcu" 345
Yosef Eli 374
"You Don't Have To Say You
Love Me" 93
"Yuh Yuh" 380
Yulduz Usmanova 394, 398
"Yumma Gzn Kr Gibi" 141 ,
148
Yurdaer Doulu 57, 59, 60, 72,
74, 76, 77, 88, 139, 190, 1 9 1 ,
1 9 7 , 203, 2 1 1 , 227
Yurdaer Doulu Orkestras 105,
109, 130, 131
Yusuf Eradam 299, 304
Yusuf Gnseli Orkestras 55
Yusuf Nalkesen 253
Yusuf Tun 1 75
Yksel Kolcu 47, 166
Yksel zkasap 249
Yves - Jean Haydar 288
Zafer-Banu-Hlya ls 228,
290
Zafer otal 103
Zafer Dilek 202, 203, 297
Zafer Olcay 330
Zaliha 105, 248
"Zaman Zaman" 297, 345
Zehava Ben 394
Zehra Bilir 30
Zehra Yldz 381
Zekai Apaydn 28, 47, 130, 267
Zeki Alasya 296
Zeki etin 136
Zeki Mren 26, 45, 46, 49, 52,
7 1 , 83, 92, 94, 1 0 1 , 104, 1 52,
1 7 1 , 187, 193, 206, 261 , 263,
277, 347
Zeki Tkel 25
Zeki Uluruh 1 20, 1 2 1 , 122
Zeki Ylmazcan 56
Zennur Anbarcolu 1 1 2
Zerrin Arba 80
Zerrin Egeliler 289
Zerrin Erdoan 227
" Zerrin zer '97" 380
Zerrin zer 2 10, 232, 239, 255,
259, 260, 269, 273-275 , 278,
281, 285, 287, 288, 297, 3 1 2-
3 14, 3 1 7 , 331, 339, 345, 347,
357-360 , 380, 385, 400
Zerrin Yaar (Atakan) 2 1 8 , 2 1 9 ,
301
"Zeynebim" 200
Zeynep Aksoy 12
Zeynep Deirrnenciolu 226
Zeynep Dizdar 382
Zeynep Tusuz 248, 250
"Zeyno" 140
Zihni Dercin 3 1 9
"Ziller Ve ipler" 361
Ziya Takent 206
Ziyaettin Sarkartal 23
"Zor Dostum Zor" 251
Zuhal Olcay 344, 353, 361, 400
"Zleyha" 1 9 1
Zlf Livaneli 259, 263, 277,
316, 322, 327, 339, 346, 349
Zmrt 97, 103, 107, 1 1 5, 1 75
ZYX 330
427
iLETiI M 905