i

T.C.
ADNAN MENDERES NVERSTES
SOSYAL BLMLER ENSTTS
LETME ANA BLM DALI
-YL-2007-0002

KURUMSAL KAYNAK PLANLAMA (ERP)

HAZIRLAYAN
Ersin TEVATROLU

TEZ DANIMANI
Yrd. Do. Dr. Hseyin ENKAYAS

AYDIN-2007
 ii

T.C.
ADNAN MENDERES NVERSTES
SOSYAL BLMLER ENSTTS
LETME ANA BLM DALI
-YL-2007-0002

KURUMSAL KAYNAK PLANLAMA (ERP)

HAZIRLAYAN
Ersin TEVATROLU

TEZ DANIMANI
Yrd. Do. Dr. Hseyin ENKAYAS

AYDIN-2007
 iii

Bu tezde grsel, iitsel ve yazl biimde sunulan tm bilgi ve sonularn

akademik ve etik kurallara uyularak tarafmdan elde edildiini, tez iinde
yer alan ancak bu almaya zg olmayan tm sonu ve bilgileri tezde
kaynak gstererek belirttiimi beyan ederim.

Ad Soyad : Ersin TEVATROLU

mza :
 iv

NDEKLER
Sayfa
KISALTMA LSTES............................................................................................................. i

EKL LSTES..................................................................................................................... ii

ZELGE LSTES .............................................................................................................. iii

NSZ ................................................................................................................................ iv

ZET .................................................................................................................................... v

ABSTRACT ........................................................................................................................ vii

GR .................................................................................................................................... 1

1.BLM: KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI VE GELM

1.1.KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASININ (ERP) TANIMI.......2

1.2. ERP'DE LOJSTK VE STOK YNETM.........5

1.2.1. Lojistik Kavram...5

1.2.2. Stok Kavram ve Amac....6

1.2.3. Stoklarn Fonksiyonlarna Gre Snflandrlmas....7

1.2.4. Stoklarn letme Ekonomisindeki nemi....8

1.2.5. Tedarik, Sevkyat, Depolama....8

1.3. ERP'NN GELM, ORTAYA IKI NEDENLER VE KONUMU....10

1.3.1 rn Aalar (Bills of Materials: BOM)....15

1.3.2. Malzeme htiya Planlamas (MRP)...16

1.3.3. Kapal evrim MRP....18

1.3.4. Ana retim izelgesi (MPS).....20

1.3.5. Kapasite htiya Planlamas (CRP).....20

1.3.6. retim Kaynaklar Planlamas ( MRP II )......22

1.3.7. Datm Kaynaklar Planlamas..........25

 v

2. BLM: ERP SSTEMNN ZELLKLER, KURULUMU VE ERPII'YE GE

2.1. ERP SSTEMLERNN OLUUMU VE TEMEL ZELLKLER.27

2.2. ERPNN TEMEL TEKNK ZELLKLER...........28

2.3. ERP SSTEMLERNN KURULUMU.................29

2.3.1. Kurulum ncesi Dnemi Kritik Etmenleri......................30

2.3.2. Yaylma Dnemi Kritik Etmenleri.......................30

2.3.3. Kurulum Sonras Dnemdeki Kritik Etmenler........................31

2.4.ERP SSTEMNN KURULUMUNDA BAARIYA ETK EDEN FAKTRLER.....33

2.5. ERP SSTEMNN FAYDALARI.........34

2.6.ERPNN SAKINCALARI VE UYGULAMADA GRLEN AKSAKLIKLAR...35

2.7. GELTRLM KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASININ (ERP II)

ORTAYA IKII..............37

3. BLM: ERP VE YAZILIM PAZARLARI

3.1. ERP YAZILIM PAZARI VE SEM SREC....42

3.2. GLOBAL YAZILIM PAZARINDA ERP' NN YER..........43

3.3. ERP YAZILIM PAZARINDAK FRMALAR VE KULLANICILAR......46

3.4. ERP SSTEM YAZILIM SEM KISTASLARI............50

4.BLM: SENTM BLMDE ERP PAKET SEM PROJES

4.1.FRMA PROFL.....55

4.2. SENTM BLMN ERP' YE GE SREC......56

4.3.SENTM BLMDE YAPILAN ERP SEM METODOLOJS...57

4.4.PROGRAM SEM MODELLERNDEN TALEP EDLEN TEMEL

 vi

ZELLKLER.....60

4.4.1.Program Seim Modelleri: Ak Bir nceleme.....60

4.4.2.Eski Modellerin Hatalar ve Yetersizlikleri......61

4.4.3.Yzde Bazl Aa Modeli.....62

SONU VE DEERLENDRME.....75

KAYNAKLAR........81

EKLER............................................................................................................................... 84

Ek 1 Sentim Biliim ERP Anket almas........................................................................ 84

Ek 2 RFP Listesi ............................................................................................................... 95

ZGEM ..................................................................................................................... 102

 vii

KISALTMA LSTES

ASP : Active Server Page (Aktif Sunucu Sayfas)

BOM : Bill Of Material (Malzeme Listesi)

BS : Bilgi Sistemleri

BT : Bilgi Teknolojileri

CAD : Computer Aided Design (Bilgisayar Destekli Tasarm)

CAM : Computer Aided Manufacturing (Bilgisayar Destekli malat)

CLMRP:Closed Loop Material Requirement Planning( Kapal evrim Malzeme

htiya Plan)

CRM : Customer Relationship Management (Mteri likileri Ynetimi)

CRP : Capacity Requirement Planning (Kapasite htiya Planlamas)

DRP : Distribution Resource Planning (Datm Kaynaklar Planlamas)

EDI : Elektronik Data Interchange (Elektronik Veri Deiimi)

ERP : Enterprise Resource Planning (Kurumsal Kaynak Planlamas)

ERPII : Gelitirilmi Kurumsal Kaynak Planlamas

MIS : Management Information Systems (Ynetim Bilgi Sistemleri)

MPS : Mother Process Scheduling (Ana retim izelgesi)

MRP : Material Requirement Planning (Malzeme htiya Planlamas)

MRPII : Manufacturing Resource Planning (malat Kaynaklar Planlamas)

OLAP : Online Analytical Processing (evrimii Analitik Yntemler)

RCCP : Rough Cut Capacity Planning (Kaba Kapasite Planlamas)

RFP : Request For Proposal (Teklife ar Dosyas)

SCM : Supply Chain Managment (Tedarik Zinciri Ynetimi)

 viii

EKL LSTES

ekil.1. ERP Sisteminin Kronolojik Geliimi ..............................................................11

ekil 2. Deien Rekabet Unsurlar.......................................... 12

ekil.3. rn Aalarnda Baba Oul likisi..............................................................15

ekil.4. MRP Sistemi..............................................................................................18

ekil.5. Kapal evrim MRP Sistemi ......................................................................19

ekil.6. CRP Dngs ............................................................................................21

ekil.7. retim Kaynaklar Planlamas (MRPII) Sistemi .............................................25

ekil.8. ERP Sistemi...............................................................................................28

ekil.9. ERP Sisteminin Kapsam ...........................................................................29

ekil.10.Snflandrmann Yaps ve Alt Etmenler...................................................30

ekil.11.ERP Kurma Sebepleri ve Beklentiler.............................................................34

ekil.12.ERP II Sisteminin Kapsam...........................................................................37

ekil.13.ERP' den ERP II ye Gei ............................................................................40

ekil.14.ERP Yazlm Global Pazar Paylar ...............................................................47

ekil.15.Fonksiyonel Kriterler Aac ..........................................................................68

ekil.16.Fonksiyonel Olmayan Kriterler Aac......69

 ix

ZELGE LSTES

izelge.1: ERP nin Kresel Pazardaki Konumu ........................................................ 43

izelge.2: Dnya apnda En Byk Be Yazlm irketinin Pazar Paylar................ 44

izelge.3: Dnya apnda En Byk Drt ERP Yazlm Paketlerinin

Karlatrlmas........................................................................................ 45

izelge.4: RFP Listesi (Genel htiyalar Kstaslar) ................................................... 58

izelge.5: RFP Listesi (Mali ler Talepleri) .............................................................. 59

izelge.6: Fonksiyonel Olmayan Kstaslarn Performans Oranlar ............................. 71

izelge.7: Fonksiyonel Kstaslarn Performans Oranlar ............................................ 72

izelge.8: Fonksiyonel Olmayan Kstaslarn Karlatrlmas.................................... 72

izelge.9: Fonksiyonel Kstaslarn Karlatrlmas................................................... 74

 x

NSZ

Uluslararas rekabetin artmas, gmrk duvarlarnn kalkmas ve uluslararas

ticaretin yaygnlamas ile tm firmalar yeni sistem ve stratejiler aramaya ve izlemeye
balamlardr.

Son yllarda bat lkelerinde youn ilgi gren bilgisayarla endstriyel ynetim
teknikleri uygulamalarnn iinde en yaygn olan ve uygulamada ok baarl sonular
elde edilen kavramn, Kurumsal Kaynak Planlamas (ERP) olduu bilinmektedir. ERP,
retimde darboazlarn giderilmesine, datm kaynaklarnn daha iyi planlanmasna
mteri hizmetlerinin iyiletirilmesine ve stoklarn minimum seviyede tutularak en iyi
ekilde kullanlmasna imkn vermektedir. lkemizde ERP yazlmlar, zellikle byk
lekli iletmelerde giderek yaygnlamakta ve birok sektrde aranlr hale
gelmektedir. Bu almada ERP nin gemii, u anki durumu ve gelecei incelenerek
seim srecinde nasl bir yntem izlenilmesi gerektii anlatlmtr.

Bu gn itibari ile doru ve istenildii anda eriilen bilginin nemi tartlmaz bir
ekilde artmtr. letmelerin karar vericileri kararlarndaki etkinlii artrabilmek iin
daha hzl, daha fazla bilgiye ihtiya duymaktadr. ERP sistemleri ile iletmeler daha
fazla bilgiye daha dk maliyetlerle sahip olabilmektedirler. Bunun iinde projenin ilk
adm olan yazlm seiminin doru yaplmas gerekir.

Bu tezin hazrlanmasnda, almamn ortaya kmasnda bana yardmc olan,

istediim konuyu seme zgrln bana tanyan, ders ii ve ders d konumalar ile
beni daima motive eden tez danmanm Yrd. Do. Dr. Hseyin ENKAYAS a,
projemle ilgilenip kaynak bulmama ve derleme-dzeltme almalarmda byk destei
olan, Do.Dr. brahim BAKIRTA, Yrd. Do. Dr. Rafet AKTA, r. Gr. Kvan
BAARAN a ve hibir zaman desteklerini benden esirgemeyen aileme teekkrlerimi
sunarm.

ERP kavramn tantp, ERP kltrn tanmama yardmc olan, kaynak

bulmamda ve ERP seim srecini anlattm bu projemin uygulama konusunda hibir
yardmn esirgemeyen, en youn i temposunda bile bana zaman ayran Sentim Biliim
ERP Proje Yneticilerine teekkr bir bor bilirim.
 xi

ZET

Gnmzde bata retim sektr olmak zere hemen her alanda bilgiyi kra
dntren sistemler byk rabet grmektedir. Bu sistemlerin banda Kurumsal
Kaynak Planlamas (ERP) yer almaktadr.

ERP; irket iindeki tm departmanlar ayrca farkl blgelerde bulunan

fabrikalar, bunlarn tedariki firmalarn ve datm merkezlerini bilgisayar vastasyla
birbirine balamak suretiyle etkin veri akn salamaktadr. ERP; malzeme tedarik
etme, stok kontrol, retim, pazarlama, sevkyat, finans ve muhasebe gibi fonksiyonlarn
tmnn btnleik olarak gerekletirildii bir bilgisayar yazlmdr.

ERP nin temelleri 1960 l yllarda atlmaya balanmtr. Bu yllar envanter

kontrolnn nemli olduu yllardr. letmeler bu amala bilgisayar sistemlerini
kullanmaya balamlardr. Bilgi teknolojilerinin yaygnlamaya balamasyla retim
planlama, stok kontrol ve retim takibi uygulamalar ile Malzeme htiya Planlamas
(MRP) ve retim Kaynaklar Planlamas (MRP II) uygulamalar da bilgisayar
teknolojisine tanmtr. 1990l yllara gelindiinde ise firmalarn, bilgisayarlar, karar
verme amal kullanmaya balamasyla ERP, hayatmzdaki yerini almaya balamtr.

ERP nin ortaya k ve gnmzdeki konumuna ulamas; MRP ile MRP II

sistemlerinin birletirilip, bu sistemlere gnn koullarna ve teknolojik gelimelere
uygun eklemelerin yaplmasyla olmutur.

ERP yi dier sistemlerden ayran nemli zelliklerden biri, veriye eriim

kolayl sunmasdr. Rekabette baarl olmak iin kaynaklarn verimli bir biimde
idare edilmesi gereklilii aikrdr. Bunun iin, tamamen entegre alan; planlamadan
sata, sevkyattan maliyete kadar her akn kontrol edilebildii iyi bir bilgi altyapsna
ihtiya duyulmaktadr. Bu aamada ERP, mteri ilikilerinden retim planlamaya, her
noktada kaynaklar en etkin biimde izlenmesine ve buna ilikin birtakm kararlar
alnmasna yardmc bir sistem konumundadr.

ERP nin kurulumu ve kurulum sonras tam olarak ilerlik kazanmas uzun bir
sre ve maliyet gerektirmektedir. ERP paketi bir kez satn alnp, iletmeye
uygulandktan sonra geriye dn ok zordur. Bu nedenle satn alma srecinde iletme,
 xii

ihtiyalarn ok iyi belirlemeli ve ihtiyalarna en iyi cevab verebilecek ERP paketini

semelidir.

Bu almada, Trk biliim pazarnda en byk paya sahip ve ERP paketini

Trkiyede ilk kullanmaya balam irket olan SENTM Biliim de ERP Paketi seim
sreci incelenmitir. Hangi paketin firma iin daha yararl olaca, tedariki yazlm
firmalarna gnderilen Teklife ar Listesi (RFP) ve iletme alanlarna uygulanan
anket sonularna gre belirlenmeye allmtr. Yaplan aratrmalar ve almalar
sonucunda uluslar aras bir irket olan IFS firmasnn ERP paketi uygun bulunmutur.

Anahtar Kelimeler: ERP, MRP, MRP II

 xiii

ABSTRACT

Nowadays, especially in production sector, the systems which convert

information to profit are strongly demanded. Enterprise Resource Planning (ERP) is at
the top of these systems.

ERP enables efficient data flow among the factories located in different regions
inside departments, their supplier companies and distribution centers by means of the
computer based connection in the company. ERP is a computer software, which carries
out the activities (material supply, stock control, production, marketing, sending,
finance and accounting) synchronically.

The foundation of ERP has been started, in the 1960 year. The inventory control
was vital in these years. Then, the companies have started to use computer based
systems for that purpose. By the help of development of information technologies,
production planning, stock control, production follow and Material Requirement
Planning (MRP), Production Resource Planning (MRP II) applications have also moved
to the computer based technology. In the 1990 year, companies have started to use
computers aimed at decision making. As a result of this, Enterprise Resource Panning
(ERP) has started to take place in our lives.

The arise of ERP system is a result of combination of MRP and MRP II systems,
and the improvements of these systems according to the technological developments.

The one of the most important properties of ERP, which differs from all other
systems, is it enables easy data access. In order to make a great rivalry, it is obvious that
the resources must be managed efficiently. To do that, it requires, completely adapted,
from planning to selling and from sending to accounting controllable flows, and
qualified information infrastructure. At this point, ERP is a helper system, in order to
follow the resources efficiently and to give decisions related to these resources, from
customer relations to production planning.

Setting up of ERP and complete functionality after starting the installation

requires long time and money. When an ERP system is purchased and applied to
company, it is hard to return. Therefore, the company has to identify its needs and find
the one which compensates all its requirements, in the purchasing period.
 xiv

In this report, Sentim Informatics, which has the greatest market share in the
Turkish Informatics market and the first user of ERP system in Turkey, ERP system
selection period has been investigated. The ERP packet software which will be most
beneficial for the company is tried to be identified by means of the sent Offer Calling
List (RFP) to the software companies and the applied questionnaire company
employees. As a result of the conducted researches and the studies, the international IFS
Companys ERP packet software is seen appropriate.

Key Words: ERP, MRP, MRP II

 1

GR

Bilgisayar ve iletiim teknolojilerinin geliimine bal olarak iletmeler, alma

kltrlerini srekli deitirmilerdir. Bilgisayar sistemlerinin yaygn olmad
dnemlerde, retim ve i takipleri kat ve dosyalar zerinden yaplrken, gnmzde
retim iin gereken tm ilemler bilgisayarlar vastasyla yaplmaktadr. retim
faaliyetlerinin planlanmas iin gereken yazlm sistemlerinin geldii noktada ise
Kurumsal Kaynak Planlamas (ERP) vardr.

letmeler rettikleri rnleri tam zamannda ve uygun fiyatlarla mterilere

ulatrmaldrlar. Aksi takdirde gelien rekabet ortamnda varlklarn srdremezler.
retimin kaliteli ve zamannda yaplabilmesi iin iletme ii ve iletme d faaliyetlerin
tm etkin bir ekilde planlanmaldr. Gnmzde gelien rekabet koullar gz nnde
bulundurulduunda, bilgisayar sistemlerini kullanmak, iletme ii ve d veri akn
hzlandrp verimlilii arttracandan retimin zamannda ve uygun fiyatlarla
sunulmasna olanak verecektir.

Deiik blgelerde bulunan fabrika, tedariki firma ve datm merkezlerinin

uyumlu bir ekilde alabilmesi iin iyi derecede bilgi ak salayan sistemlere ihtiya
vardr. Gnmzde bu entegrasyonu salayan en ideal sistem Kurumsal Kaynak
Planlamas (ERP) dir.

ERP sistemi; muhasebe, lojistik, retim planlama, stok ynetimi, satn alma,
retim, pazarlama, insan kaynaklar gibi ok geni bir i an kapsamaktadr. ERP
sistemlerinin temel hedefi; bu faaliyetlerin hepsini koordineli bir ekilde ynetmektir.
Tm sistemlerde olduu gibi ERPde eitli sistemlere eklemeler yaplmas sonucu
gnmzdeki durumuna ulamtr. ERP, Malzeme htiya Planlamas (MRP), Kapal
evrim (MRP), Ana retim izelgesi (MPS), Kapasite htiya Planlamas (CRP) ve
retim Kaynaklar Planlamas (MRP II) sistemlerini kapsamaktadr.

Bu almada ERPnin tanm, tarihsel geliimi, temel teknik zellikleri,

dnyadaki pazar yaps zerinde durulmu ve Sentim Biliim firmasnda ERP seim
sreci incelenmitir.
 2

1. BLM: KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI VE GELM

1.1. KURUMSAL KAYNAK PLNLAMANIN (ERP) TANIMI

letme kaynaklar planlamas olarak bilinen ERP (Enterprise Resources

Planning) kavram, Connetticutta bulunan The Gartner Group tarafndan ortaya
atlm bir yap olup, MRP II ( malat Kaynaklar Planlamas ) sisteminin gelitirilmi
eklidir. Bu uygulama, son yllarda bat lkelerinde youn ilgi gren bilgisayarla
endstriyel ynetim teknikleri uygulamalarnn iinde en yaygn olarak kullanlandr.

ERP kavramnn birok tanm vardr. Bu tanmlarn bir ksm aada

verilmektedir:

Mteri siparilerini karlamak iin kurum ve iletme genelindeki gereken

kaynaklar almak, imal etmek, sevk etmek ve hesaplamak zere belirleyen ve
planlayan muhasebe odakl bir biliim sistemidir. APICS (American
Production and Inventory Control Society Amerikan retim ve Stok Kontrol
Topluluu) (Danismend, 2006).

ERPnin ne olduu konusuna akademik balamda zerinde anlalm genel

kavramlar bulunmasna karn, tanm zerinde tartmalar devam etmektedir.
Kurumsal Kaynak Planlamas kavram iin deiik alardan bakarak farkl
tanmlar yapmak mmkn olsa da en genel ekilde, bir irkette sregelen tm
bilgi aknn uyumunu salayan ticari yazlm paketleri olarak tanmlanabilir.
(Davenport, 1998).

ERP, organizasyonel hedeflerin gerekletirilmesi ve iletmenin tm

fonksiyonlarn btnletirmek iin, iletmenin tm ihtiyalarn, bir
organizasyonun tm srelerini gz nnde tutarak yneten ve planlayan bir
yazlm zmdr. (Kumar, 1998)

ERP, malat, Datm, Finans ve Sat Modllerinin birbirinden tamamen

farkl sistemler olduklarn kabul etmi bir iletmenin btnn, tek bir veri
taban, tek bir uygulama ve tek bir kullanc ara yz ile deitiren bir neri
paketidir. (Braggs, 1999)

ERP, datm, sat, imalat, finans ve satn alma gibi tm fonksiyonlardan

bilgilerin alnmasna, alanlarn ve yneticilerin tm ileri planlamalarna,
 3

grntlemelerine ve kontrol etmelerine yardm eden bir aratr. Modern bir

ERP sistemi, mal veya hizmet retici firmalarn yeteneklerini, doru izelge ile
retim, kapasitenin tamamen etkin klnmas, envanterin drlmesi ve sz
verilen sevkyatlarn zamannda gereklemesi alarndan etkilemektedir.
(Beyazt, 1998)

ERP, firmalar aras global bilgi uyumunu gerekletiren btnsel bir yazlm
stratejisidir (Klaus vd., 2000).

Gnmzde iletmelerin rekabet ortamnda ayakta kalabilmeleri ve varlklarn

srdrebilmeleri iin yeni stratejiler belirlemeleri gerekmektedir. Bu stratejilerin
banda kalite, verimlilik ve maliyet (son zamanlarda hzl tepki verme de eklenmitir)
gelmektedir. Tm bunlarn yaplabilmesi, kt kaynaklarn etkin kullanlmasna baldr.
Bu kaynaklar da hammadde, igc, makina, donanm ve finansmandr. Bu kaynaklarn
etkin ve gereki kullanlmas retim plnlama ve kontrol etkinlikleri ile olanakldr.

Kresel i ortamnda iletmeler hzl bir deiim ve deiimin getirdii yeni

frsatlarla kar karya bulunmaktadr. Srekli deiim ortamnda rekabette baarl
olmak, deien i koullarn nceden tahmin edebilmek ve bunlara hzl yant
verebilmek demektir. letmelerin bunu yapabilmesi iin, iin tm cephelerini gl ve
esnek bir biimde destekleyen salam bilgi sistemlerine gereksinimi vardr. Bu
sistemler, iletmelere i uygulamalarndan ve rgtsel yaplardan lojistik, proje
ynetimi, finans, servis, datm, nakliye ve imalata kadar her cephede deiimlere
uyum salama yetenei kazandracaktr. Btn bunlar, ERP ile yapmak olanakldr.

Bilgi ann, kresellemenin yaand, insan, bilgi ve etkin ynetimin nem

kazand, deiimin kanlmaz olduu ve hatta deiimi ynetmenin giderek zorlat
rekabet ortamnda artk sadece retmek yetmemektedir. Hz, kalite, azalan maliyetler ve
verimlilik, koulsuz mteri memnuniyeti gibi faktrlerin nemi artk daha fazla ne
kmaktadr. letmelerin, tm blmlerinde srekli oluan ve dolaan, gvenilir veriye
hzla ulamaya, bu veriyi kurumsal bilgiye evirerek, karar alma srelerini hzlandrp,
glendirmeye ok daha fazla ihtiyalar vardr.

Planlama zelliinin yannda artk iletmenin genelinde gerekleen tm

operasyonlarn tek bir uygulama sistem mimarisi altndaki uyumu da son derece
nemlidir. Bu nedenle ERP, kurumun btnnde tm operasyonlar takip eder ve tm
operasyonlarn analizini yapar. ak sreleri ve zmleri birbirlerinden farkl olan
 4

ok sayda blmn tek bir platform ve veritabann kullanarak btnleik bir yapda
uyumu ile gvenilir, salkl, hzl bilgi paylam kurum iindeki operasyonlarnzn
baar ile sonulanmas asndan son derece nemlidir. Bu sistem btnl kurumsal
kaynak verimliliinin salanmas, i performansnn artrlmas, blmler aras salkl
veri alverii ile verilecek kararlarn hzl ve doru alnmasna yardmc olarak hizmet
ve rn kalitesini artracaktr.

ERP kavramna farkl ekilde bakmak mmkndr:

1. Bilgisayar yazlm eklinde alnp satlabilen ticar bir maldr.

2. Bir kurumun tm sre ve verilerini tek, geni kapsaml ve btnleik yap

altnda toplayan bir geliim aracdr.

3. srelerine zmler sunan bir altyapnn anahtar esidir (Klaus vd.,

2000).

Bu sistemler adlandrlrken "Kurumsal" kelimesinin kullanlmasnn sebebi,

kapsamlarnn belirli bir hizmet veya rn retmeye ynelik faaliyet gsteren
kurumlarn tm fonksiyonlarn iermesidir. ERP sistemleri btnn, bu btn
oluturan paralardan daha byk olduu felsefesi zerine kurulmutur. Bu felsefeden
yola klarak meydana getirilen ERP sistemleri, kurumlarda daha nceleri ayr ayr ele
alnan ilevleri birbirine bal bir ekilde kurumun amalarn yerine getirmek iin
alan paralar olarak ele alr ve bundan faydalanarak kurumlardaki her trl kaynan
( ilik, Malzeme, Para, Makine, vb. ) verimliliini en st dzeye ulatrmay amalar.

Baka bir bak asyla ERP sistemleri, iletmenin ortak bir yerde saklanan
verilerinden elde edilen bilgilerin doru olarak ve doru makamlara iletilmesini salar.
ERP Sistemlerinde yer alan en temel fonksiyonlar iinde retim, Finans, Datm, nsan
Kaynaklar, Sat&Pazarlama, Envanter Ynetimi, Satn Alma, Kalite ve Proje
Ynetimi saylabilir. Bu genel kurumsal ilevlerin yannda ERP sistemleri, hastanelerde
hasta ynetimi, niversitelerde renci ynetimi ya da perakendecilikte yksek hacimli
ambar ynetimi gibi zel ilevleri de desteklemektedir (Yegl, 2002).
 5

1.2. ERP'DE LOJSTK VE STOK YNETM

Stoklar, birok sanayi iletmenin hemen hemen en byk aktifidir. Bu kaynan

ynetimi, krll dorudan etkiler. Bunun yannda yeterince yksek olmayan stok
devir hz, rekabet ve azalan enflasyon dnemlerinde iletmeleri zora sokabilir ve
beklenmedik zararlar verebilir.

Gnmzde ska konuulan ERP, MRP gibi konularda baarl olmak isteyen
iletmelerin ncelikle Envanter Ynetimi alannda ilerleme kaydetmi olmas
gereklidir. MRP ve ERP sistemleri, stoklarla yakndan ilgilenmi, bunlar yeterli
miktarlara indirerek ya da sfr yapmaya alarak iletme kaynaklarnn daha verimli
ynetimi iin nerilerde bulunmutur. Her dzeydeki yneticiyi yakndan ilgilendiren
Lojistik ve Stok ynetiminde ama, retim ynetiminde alanlara ana retim
programlar ile dorudan ilgili olan lojistik, stok ve depolama yntemleri konusunda
bilgiler ve neriler sunmaktr. Stoklarn daha etkin ynetimi ile iletme verimliliinin
ve karllnn arttrlmas, hangi sipari ynteminin ne zaman kullanlaca, parti
byklkleri ve gvenlik stokunun hesaplanmas, MRP ynteminin alma biimi,
envanterde kayt doruluu ve envanteri azaltmann ve dn hznn yeterlilii,
verimlilik ve karllkta nemli parametrelerdir. Envanter dn hz yeterince hzl
olmaynca hem artan rekabet hem de azalan enflasyon iletmeye zarar verebilir.
Envanterin daha hzl dnebilmesi ise, sadece o etkin ynetildii zaman mmkn
olacaktr.

Stoklarn ynetimi ekip iidir ve etkin ynetimi iin herkesin doru bilgiler ile
donatlmas, ortak hedefleri ve izlenecek yntemleri iyi anlamas gerekir. Ekibin takm
ruhunu benimsemi kiilerden olumas baary destekler. Onlarn ada yntemlere
daha hzl adapte olmalar salanmaldr.

1.2.1. Lojistik Kavram

Bir iletmenin mterisi iin doru rn; doru yer ve zamanda, uygun maliyet
ve kalitede bulunduracan garanti etmesi lojistiin temel felsefesidir. Ronald H.
Ballou lojistik kavramn Mteri ihtiyalarn karlamak amacyla, hammaddelerin,
ilenmekte olan paralarn, son rnlerin ve bunlara ilikin bilgilerin, kaynaktan
tketilecei noktaya kadar etkin ve ekonomik bir ekilde akn ve gerektiinde
depolanmasnn planlanmas, uygulanmas ve kontrol edilmesi srecidir. eklinde
tanmlanabilir (Filiz, 2006).
 6

Lojistik ynetici faaliyetleri; retim, satn alma, fiziksel datm, sat sonras
hizmet organizasyonu gibi balklar altnda toplanabilir.

retimle lgili Olarak: Sat ihtiyacn karlayacak retim dzeyi belirleme,

merkezleri ierisinde malzeme aknn optimizasyonu, depolama alanlarnn ve
malzeme tama sistemlerinin planlanmas ve dzenlenmesidir.

Satn Alma le lgili Olarak: Satn alnanlar iin tedarikilerin seimi,

hammaddeler, fiyat dzeyleri ve spesifikasyonlar, miktar ve dzey belirleme, iin
belirli blmlerini gerekletirecek taeronlarn seimidir.

Fiziksel Datmla lgili Olarak: Ulatrma hizmeti seimi, giden ve gelen

sevkyat izelgelenmesi, datm merkezleri faaliyet organizasyon ve planlamasdr.

Sat Sonras Hizmet Faaliyetlerinin Organizasyonunda se: Sat

tahmininin mterinin gerek ihtiyalarna uygunluunun onaylanmas, mterinin
teslim tarihlerine uyan teslim izelgeleri ve mteri ihtiyalarna uyan ambalaj gibi
konular lojistik yneticisi faaliyet alan iindedir (Filiz, 2006).

1.2.2. Stok Kavram ve Amac

Bir retim sisteminde retilen rne dolaysz veya dolayl olarak katlan btn
fiziksel varlklar ve rnn kendisi stok kavram iindedir. Tedarik veya retim yoluyla
elde edilen, kullanlmadan veya mteriye arz edilmeden nce az veya ok belirli bir
sre bekletilen mal miktarna stok denilmektedir.

Sipari zerine alan kk lekli iletmelerde stok bulundurmaya pek fazla

gerek olmaz. Zira sipari alndktan sonra hammadde ya da malzemeler tedarik edilir ve
rn retildiinde mteriye derhal teslim edilir.

retim sistemi bydke ve rn eidi arttka tedarik, talep ve rne ilikin

faktrlerdeki belirsizlik ve aralarndaki ilikinin karmakl stok bulundurmay
zorunlu klar.

retim ve satlarn birbirine paralel gitmesi ve bunun sreklilii baz

durumlarda imknszdr. retim srasnda makina kapasitelerinin mmkn olan en
yksek dzeyde kullanlmas, i yklemesinin dzgn yaplabilmesi ve hazrlk
maliyetlerinin drlmesi retim hznn sabit tutulmas ile gerekleebilir. Bu
durumda retimin, satlardan daha fazla olmas halinde artan miktarn stoklanmasn,
 7

aksi takdirde stoktan sat yaplmasn gerektirir. Bu nedenledir ki lojistik, stok ve stok
kontrol; iletmeler iin gerekli ve nemli kavramlardr.

Stok bulundurulmas, eitli maliyetlerin ortaya kmasna sebep olur. Buna

karlk retim hznn dzgn yrtlmesi ve mteri isteklerinin zamannda
karlanmas ile salanan mteri memnuniyeti de nemli avantajlar salar. Bu nedenle
stok ynetimi iletmelerin retim politikalarnda nemli bir yer tutar. letme
yneticileri stoklama politikasn iletme artlar ve olanaklarna, piyasa hareket ve
koullarna gre uygun saptamak gibi hassas bir grev ve sorumluluk stlenmi
olmaktadrlar.

Stoklar, hizmet ettii ana amalar gz nne alnarak drt ekilde

snflandrlabilir:

1. Talep dalgalanmalarn karlamak amac ile oluturulan stoklar,

2. Beklenmedik ar talebi karlamaya ynelik stoklar,

3. Sipari ve elde bulundurma maliyetleri toplamn minimum yapan ekonomik

sipari miktar stoklar,

4. retim kayna ile tketici arasnda tanan miktar karlamak amacna

ynelik oluturulan datm stoklar.

Bunlardan baka mamuln deerini, tedarik sresini, tketim hzn vb. kstaslar
temel alan baka snflandrmalar da yaplabilir.

1.2.3. Stoklarn Fonksiyonlarna Gre Snflandrlmas

a) Aktif Stoklar

Belirli devrelerde sipari edilen ve mevcut talebi o devrede karlamak iin elde
bulundurulan stoklardr. Dier bir deyile aktif stok iki sipari arasndaki srede
ortalama talebi karlamak iin bulundurulan stoklardr.

b) Emniyet stoklar

Emniyet stoklarn gerektiren durumlar nedene dayanr.

1. Tahmin edilen ortalama mal tketim seviyesi, gerekleen seviyenin altnda

kalmas.
 8

2. Maln tedarik edildii kuruluun yaayaca problemler nedeniyle iletme

taahhdn yerine getirememesi,

3. Dier etkenler nedeniyle mal tedarikinde karlalabilecek glkler

(rnein: klim artlar, yasal artlarda deiiklik vb.),

Bu neden, ayr ayr veya bunlarn hepsinin bir arada olabilecei durumlarda
kayplar nlemek ya da en aza indirmek iin bir emniyet stokunun elde bulundurulmas
gerektirir. Emniyet stoklarn zorunlu klan nedenle miktar ve sre kestirmelerinde
meydana gelen sapmalardr eklinde zetlenebilir (Filiz, 2006).

1.2.4. Stoklarn letme Ekonomisindeki nemi

Modern retim sistemlerinde stoklar, her kademedeki yneticiyi yakndan

ilgilendirir. Yanl stok politikalar seilmesi ya da uygulama hatalar, pek ok iletmeyi
zora srklemitir. Bazen byk nakit sknts iinde olduu belirtilen bir iletmede,
imalat blmleri arasna dalm halde, nakit ihtiyacn rahat rahat karlayacak
miktarda kullanlmayan yar mamul ya da malzeme stoklar bulunduu ve baz
iletmelerde de yeterli hammadde stoku olduu halde birka nemsiz para yznden
tm imalatn aksamas gibi durumlarn yaand da bir gerektir.

Her iletme problemlerinde olduu gibi stok ynetiminde de, olumlu ve olumsuz
ynde deien maliyet unsurlar arasnda bir denge kurulmasna allr.

Sipari bydke yaplacak iskontolar, hazrlk maliyetleri, satc firma

aratrmalar, kabul muayeneleri, retimin programlamas, i emirleri dzenlemesi,
kalp, aparat deiimi gibi ilemler stok ynetimini etkileyen maliyet unsurlardr.
Bunlardan bazlar kolayca llebilir. Ancak stok bulundurmamaktan kaynaklanan
karlan siparilerin veya frsat maliyetlerinin hesaplanmas kolay deildir.

Elde bulundurmama maliyeti olarak da adlandrlan bu maliyet unsurunda istei

karlanamayan mteri, baka firmaya giderse orada kalabilir ve bir kez geri evrilen
bir mteri kaybedilmi olabilir. Belirli bir anda llmesi ok g olan bu maliyet,
uzun vadede sat eilimleri veya pazar paynn deiimi incelenerek saptanr. Mteriyi
karmann ok nem tad hallerde maliyetine baklmakszn stok bulundurma yolu
tercih edilir (Filiz, 2006).
 9

1.2.5. Tedarik, Sevkyat ve Depolama

a) Tedarik nitesi

Tedarik nitesinde satclar bulunur, satclarn kapasiteleri, sat ve kredi

artlar, piyasadaki prestijleri, datm ekilleri hakknda bilgi toplanr. Tedarik
nitesinin amac; en dk maliyetle olabilecek en iyi kaliteyi satn almak ve alnan
maln iletmeye zamannda teslimini salamaktr. Teslimatta olas gecikmelerde
alternatiflere sahip olmak ve iletmeyi bilgilendirmektir. Ambara giren mal kaytlar,
satc firmalarla grme ve pazarlklar, piyasadaki fiyat hareketlerinin takip ve
yakndan izlenmesi gibi fonksiyonlar da vardr. Ar fiyat artlarna kar ynetimi
uyarmak ve bilgilendirmek gibi ilevleri stlenmitir.

b) Sevkyat

Sevkyat ise tedarike gre daha basit saylabilir Zira grevlerin byk bir ksm
sat tarafndan yrtlmektedir. Sevkyatn balca ve en nemli grevi istenilen
miktardaki mamuln mteriye zamannda teslimini salamaktr.

c) Depolama

Stoklarn saklanmas ve korunmas iin yeterli byklk ve nitelikte yerin

salanmas, lojistik ve stok kontrolnde nde gelen arttr. stenilen parann depoda
derhal bulunmas, ihtiya yerine kolaylkla tanabilmesi nemlidir. Kodlama, depo
hacimlerinin ksmlara ayrlmas ve koordinatlarna gre belirlenmesi, kullanma
sklna gre ksmlara ayrma, sk kullanlan paralarn tama mesafelerini ksa
tutacak ekilde yerleimler, depo binas yaps, zemin kalitesi, aralarn kolay hareket
edebilmesi, yangn, gvenlik, basit fakat etkili kayt sistemleri zerinde dikkatle
durulmas gereken hususlardr.

Her iletme; byklne, tepe ynetimi politikalarna, retim tipine, mali

olanaklarna ve daha birok faktre gre oluturduu bir stok kontrol sistemi uygular.
Bu sistemlerde kullanlan yntemler basit sayma veya gzle kontrolden, bilgisayarlarn
desteinde karmak olaslkl modellere kadar deien niteliklerde olabilirler.

letmeler uygulayaca stok kontrol yntemini seerken saylan eitli

faktrler yannda haberleme, kayt ve personele ilikin imknlarn da deerlendirmek
zorundadr.
 10

Stok politikasnda gdlen ama, kr maksimize veya maliyetleri minimize

etmektir. Dier bir deyile kr ve maliyetleri optimize edecek bir stok politikas
gelitirmektir. Sipari veya imal edilen mal stoklarnn optimal seviyede saptanmas iin
baz matematik modellere bavurulmas gerekir. letmeninin malzeme ihtiyalarn
karlarken tercih edecei modelleri, kendi koullar yannda evre koullar da belirler.
Sipari byklnn saptanmasnda, Ekonomik Sipari Modeli en yaygn olandr ve
stok ynetiminde salkl karar alma adna ynetime destek verir (Filiz, 2006).

1.3. ERP'NN GELM, ORTAYA IKI NEDENLER VE KONUMU

retim, sat ve datm fonksiyonlarna sahip iletmeler; verimlilii, krll

ve bilgi akn gelitirmek iin 40 seneden beri bilgisayarlar kullanmaktadr. 1960l
yllarda retim sistemlerinin odan envanter kontrol oluturmaktayd. O ylarda ou
yazlm paketleri (genelde iletmeye zel), geleneksel envanter kavramlarna dayanarak
envanter tutmak iin gelitirilmiti. 1970lerde imalata dayal bilgi sistemleri olan
Malzeme htiya Planlamas ( MRP ) sistemleri ortaya kmtr. MRP; hedeflenen
retimi gerekletirmek iin gereken alt rnler, paralar ve hammaddelerin miktarn;
bu ihtiyalarn zamanlamasn ve planlanmas ile tedariini salamaktayd (Monks,
1987).

lk MRP yazlm, IBM tarafndan gelitirilmitir. Daha sonra 1980lerde,

MRPnin daha gelimi bir biimi olan malat Kaynaklar Planlamas (MRP II)
sistemleri ortaya kmtr. MRP II; sadece malzeme deil, insan ve makine gibi kaynak
ihtiyacn da kontrol edebilmekteydi. Ayrca imalat ve datm aktiviteleri bakmndan
daha stn zelliklere sahip olan MRP II sistemleri ile kapasite planlamas da
yaplabilmekteydi ( Chung ve Snyder, 2000).

MRP II, etkin imalat planlama iin bir sonraki adm olarak grlmekle birlikte
firmalar, karllk ve mteri memnuniyeti gibi amalarn sadece retim deil tm
iletmeyi ilgilendiren kavramlar olduunu anlamakta gecikmemi ve finans, sat,
datm ve insan kaynaklar ilevlerinin de dhil olduu sistemlere ihtiya duyulmaya
balanmtr. Bu arada, rn gelitirme safhasnn teknik ilevleri ile retim srecini
btnletiren Bilgisayar Btnleik malat (CIM, Computer Integrated Manufacturing)
sistemleri ile firmalarn rn datm kanallarn ve rn datmlarn planlamalarn ve
 11

ynetmelerini salayan Datm Kaynaklar Planlama (DRP, Distribution Resource

Planning) sistemleri ortaya kmtr.

1990l yllara gelindiinde MRP II, mhendislik, insan kaynaklar ve proje

ynetimi gibi bir iletmedeki tm faaliyetleri iine alacak ekilde geniletilmitir. Bu
sonu, Kurumsal Kaynak Planlamas (ERP) teriminin domasna yol amtr
(Sirinigidi, 2000).

ERP sistemiyle retim fonksiyonu dier fonksiyonlar ile entegre edilmi ve

iletmenin tm finans, retim, satn alma, sat, datm, kalite ynetimi, mteri ve
tedariki sistemleri, ERP sisteminin iine alnmtr.

ERP sistemi, tm i srelerini ve otomasyonu ayn yazlm zerinde

gerekletirmesiyle ok sayda ara yz kullanlmas zorunluluunu ortadan kaldrd
gibi btn sreler arasnda doal bir uyum oluturarak her bir sreten elde edilen
deerli bilgilerin hatasz ve zaman kayb olmadan kullanlmasn salamaktadr (Demir,
2000). Bylece tek bir at altnda toplanan bilgi; doru kiiye, doru zamanda ve doru
maliyetle iletilebilmektedir. ERP sisteminin kronolojik geliimi, ekil.1.de
grlmektedir.

ekil.1. ERP Sisteminin Kronolojik Geliimi

(Haner, 2005)

ERP kullanmayan iletmeler, i uygulamalarn kda dayal sistemler ile

dank ve birbiri ile balantl olmayan yazlmlar birletirerek yrtmeye alrlar.
 12

Bunun sonucu olarak, ellerinde hibir zaman genel bilgi olmadndan ynetimde ok
byk skntya urarlar. Gerekli ve nemli bilgileri elde edebilmek iin byk para ve
zaman harcamak zorunda kalrlar. ERP sistemleri bu farkl uygulama ve ilemleri bir
araya getirmek zere tasarlanmtr (Lee, 1998).

Organizasyonlar bugn hayati nemi olan iki unsurla kar karyadr:

Kreselleme ve Ksalm rn Pazar mr. Kreselleme, rekabeti imdiye kadar
grlmemi boyutlara karm durumdadr. Rekabetin deien unsurlar, ekil.2.de
grlmektedir. letmeler hayatta kalabilmek ve geliebilmek iin zaman iinde ortaya
kan yeni rekabet unsurlarna uyum salamak zorundadrlar. Byle bir rekabet
ortamnda iletmeler, baarl olmak iin endstrideki en iyi uygulamalar takip etmek
zorundadr (Yegl, 2002).

Birok retici, rn yenileme, daha hzl teslimat ve daha iyi kalite konusunda
artan taleplerle baa kma abalarnda teknolojinin yardmna bavurur. Teknoloji,
retimde bu gibi gelimelere imkn verdike, retim sreci daha karmak olmutur.
nk iletmeler, muhasebe, satn alma, stok ve planlama gibi her fonksiyonel blmn
ihtiyalarn karlamak iin ayr ayr bilgisayar sistemleri gelitirmilerdir. Bu
sistemlerin her biri eski ana sistemlere bal olup, belli bir fonksiyonel birimde
otomasyon salayabilir ve o birimin daha etkin almasna imkn verebilir. Fakat
btnnde byle sistemler, birbiriyle uygunsuz otomasyon adacklarn oaltr ve
firmalarn tm teknoloji ve ekipman potansiyelini kullanmasn nleyerek, uyum ve
koordinasyon eksikliine neden olur.

rnein, bir iletmenin sat ve sipari sistemleri, retim planlama sistemleri ile
balantl deilse, bu iletmenin retim verimlilii ve mteri memnuniyeti dk
olacaktr. Benzer ekilde, sat ve pazarlama sistemleri, finansal raporlama sistemleri ile
uygunsuz ise, st ynetimin acil ve nemli i kararlar verirken gncel bilgiye ulamas
zor, bazen de imknsz olacandan, kararlar sezgisel olarak alnmaya allacaktr. Bu
durum, iletme st ynetiminin bilgi ihtiyalarna hitap edebilecek btnlemi bir
sistemin ihtiyacn artrr. Bir iletmedeki birbiriyle uyumayan sistemlerin ve bu
uyumayan sistemler ile ilikili problemlerin stesinden gelmek ve bylece iletmenin
byme ve gelime yeteneini artrmak iin son yllarda birok iletme, dzgn veri
ak salayan entegre ERP sistemini uygulamaktadr.
 13

ekil.2. Deien Rekabet Unsurlar

(Altnkeser, 1999)

Kreselleme, iletme birlemeleri ve iletme satn almlar, daha ksa rn

yaam evrimine doru artan eilim ve eski sistemlerin karalt gibi gzken problemleri
getirme korkusu da, ERP sisteminin poplaritesini arttrmtr (Bingi, Sharma ve Godla,
1999).

Teknolojideki gelimeler, bir iletmenin farkl corafi yerlerde faaliyet

gstermesine de imkn tanmtr. Kresel iletmelerde, deiik lkelerdeki teknoloji
farkllklarndan dolay eitli retim aralarn btnletirmek iin gerekli aba daha
byktr. Eer bir iletme, farkl lkelerde farkl trde bilgisayar sistemleri kullanrsa,
bu ayr sistemler boyunca bilgiyi nakletme genellikle pahal ara yz birimlerini, iletme
alanlarnn veri giriini salamada zaman ve aba harcamasn gerektirir. Buna ilave
olarak, iletme bydke ve geniledike farkl bilgisayar yazlm ve donanm
sistemlerinin says ssel olarak artar (Palaniswamy ve Frank, 2000).

Bir iletme, farkl fabrikalar ve farkl retim srelerine sahip olsa bile, tasarm,
merkezi satn alma, depolama, sevkyat gibi baz fonksiyonlarn ortak olmas zorunlu
veya ekonomik olabilmektedir. Bu durumda ERP sistemi, sz konusu fabrika ve retim
 14

sreleri arasndaki egdm salayarak etkin ve verimli bir alma dzeni

oluturacaktr (ener, 2001).

Kresel bir iletme, ok farkl yerlerdeki kaynaklarn koordine ve kontrol etmek

iin, gerek zamanl doru bilgiye sahip olmak zorundadr. Karar verme ilemi, farkl
zaman dilimlerini ve farkl corafi blgeleri ierir. Bazen kararlar farkl corafi
yerlerden farkl imknlar ile e zamanl verilmek zorunda olabilir. rnein, bir Asya
lkesindeki mteri taleplerini karlamak iin, Avrupa lkelerinden ve Kanadadan
tedarik edilen malzemelerin almna bal olarak Avustralyada bulunan bir ubedeki
retim kapasitesi artrlmak zorunda olabilir. Bazen makine bozulmalar veya bir
yerdeki retim kapasitesini azaltabilen veya durdurabilen dier nemli olaylar olabilir
ve mteri talebini karlamak iin baka bir yerdeki retim kapasitesi deitirilebilir.
Planlardaki byle deiiklikler, bir iletmelerin kresel retim an etkileyecek olan
malzeme ak, lojistik ve retim program ile ilgili kararlarda hzl deiiklikler
gerektirebilir. Eer retim sistemleri iyi entegre edilmemise, bilgiye ulamak iin daha
fazla zaman ve aba harcanacak ve optimum bir performans elde edilemeyecektir
(Palaniswamy ve Frank, 2000).

letmelerin kresellemesi ve bilgisayar a balantlarnn hzla yaylmasyla,

retim organizasyonlarnn bilgi sistemlerini tedarik zincirleri boyunca geniletmeleri
dikkat edilecek bir gelime olmutur. Ktalara yaylm karmak yazlm ve donanm
kombinasyonlaryla tedariki bilgi sistemleri entegre edilebilmelidir. Ayn ekilde
satc-datc a da imalat bilgi sistemi ile uyum salamaldr. rnlerin pazar
mrlerinin ok ksalm olmas, pazar kontrol eden ve hzl yant veren imalat
sistemlerini mecburi hale getirmitir. Bu, imalat bilgi sistemlerini pazarlama bilgi
sistemleri ile daha sk bir uyuma zorlamtr. Esnek imalat sistemleri zelletirilmi
kitlesel imalata dnmek zorunda kalmtr ki, bu da daha ileri bir bilgi sistemleri
uyumu gerektirmektedir.

in ve Hindistan gibi byk Asya devletlerini de ieren dnya ekonomilerinin

almalar, Avrupa Topluluu, NAFTA gibi pekitirilmi pazar ve ticari bloklarn ortaya
k muhasebe ve finans fonksiyonlarnn imalat fonksiyonlar ile daha iyi bir
uyumunu gerekli klan gereksinimler zinciri oluturmutur. retmek ve satmak yetersiz
kalm, iletmelerin finans sistemlerini karmak ticaret snrlar, bariyer ve kotalara
gre dzenlemek durumunda kalmlardr. Bilnolar ok dviz kurlu, ok ithalat-
 15

ihracat yasal ve ynetmelikli, ok muhasebe kodlu, uygulamal ve dnemli sistemlere

uymaldr. Btn dnyada ve zellikle Asya lkelerinde oluan geni i imknlar
sayesinde kontrat ve ihracat amal imalat uygulanabilir olmutur. Bu durumda aniden
ortaya imalat fonksiyonunun tesinde baml ve bamsz lojistik, malzeme ynetimi,
proje ynetimi, finans, satlar ve personel ynetimini ieren bir Kurumsal Bilgi Sistemi
ihtiyac ortaya kmtr.

ERP Sistemlerinin ortaya k nedenleri yle zetlenebilir:

Kreselleme ve uluslar aras rekabet,

Bilgi teknolojisinin salad yeni olanaklar,

Uluslararas datm zincirlerinin yaygn ve daha etkin kullanlr hale

gelmesi,
ok tesisli organizasyonlarn daha iyi idare ve kontrol edilme ihtiyac,

rn ve retim politikalarndaki rekabete bal deimeler (Yegl, 2002).

1.3.1. rn Aalar (Bills of Materials: BOM)

rn aac, ana retim plannda bir rn oluturan bileenler ve

hammaddelerin tanmlanmas veya listelenmesidir (Hastings ve Nicholas, 1992). rn
aac bilgisi; retim iletmelerinde geni bir ekilde kullanlan dkmandr. Bu
bilgilerin iinde rn tanmlamas olarak ifade edilen bir rnn yapm iin gerekli
olan paralar, rnn yapsnda meydana gelen mhendislik deiikliklerinin kontrol,
servis paralar ve bitmi rnler iin hangi malzemelerin gerekli olacan, ana retim
plann karlamak iin hangilerinin retilip hangilerinin satn alnacan belirleyen
birok bilgilere sahiptir. Dier taraftan, rnn tm bileenlerinin geriye doru
dkmnn sistematik atsn oluturmak amacyla bir kodlama sistemi gelitirilmitir.
Bu sistemde son rnden balayarak her rn aacna bir kademe kodu verilir.

ekil.3. rn Aalarnda Baba Oul likisi (Hastings ve Nicholas, 1992)

 16

rn aalarnda her bir seviyedeki bileen, bir alt seviyedeki bileene gre
baba, alt seviyedeki bileen ise oul bileenidir. Bu ilikiye rn aalarnda baba
oul ilikisi ad verilir. Bu iliki ekil.3.de gsterilmitir.

Bir rn aac tek bir seviden olutuu gibi, retim srecindeki aka ve rotalara
gre birden ok seviyeye sahip olabilir. rn aacnn tek seviyeden olutuu, yani
sadece rn ve rn oluturan paralarn yer ald rn aalarna para listesi ad
da verilmektedir (Somar, 2004).

1.3.2. Malzeme htiya Planlamas (MRP)

MRP Sistemi, envanter yatrmlarn en aza indirmek, retimi ve etkenlii

arttrmak ve alcya yaplan hizmeti gelitirmek amacyla kullanlan bir ynetim kontrol
tekniidir. MRP basite, son rn iin hazrlanan ana retim izelgesini rn aac
bilgisi yardmyla gerekli para ve malzeme izelgesine evirerek satn alma ve imalat
emirleri hazrlayan bir envanter ynetim teknii olarak tanmlanabilir.

MRP, 1960l yllarda baml talep kavram ile birlikte ilk kez Orlicky
tarafndan IBM firmasnda stok kaytlarnn tutulmas ve takibi amacyla ortaya
atlmtr. Daha sonraki yllarda retim planlamas tekniinin destek alt sistemi olarak
gelimi bir bilgi sistemi ve benzetim boyutuyla planlama ve kontrol teknii olarak
yerini almtr. Byyen ekonominin getirdii youn talep, reticileri yksek hacimli
seri retime yneltmi olduundan temel sorun, hedeflenen retim miktarlarn
gerekletirmeye yetecek hammadde ve malzemenin temini idi. Bu sorunu zmek
amacyla iletme yneticileri; paralara ilikin statik bilgileri, rn aalarn, rnlerin
sat tahminlerini bilgisayara girmeye baladlar. Verileri eletiren bilgisayarlar nce
gereken hammadde miktarn belirleyip sonra da mevcut stoklara ve verilmi siparilere
bakarak smarlanmas gereken doru miktarlar verince sorun zlm oldu (Somar,
2004). MRP sisteminde, ana retim plannn haftalk retim ihtiyalarna blnmesi ve
daha ksa zaman aralklarn (hafta-gn gibi) esas alan sipari programlarnn
hazrlanmas mmkn olmaktadr. Bu sistem, son rn veya ana montajlarn
tamamlanma tarihlerini ve miktarlarn ieren tablodan geriye doru giderek, siparii
verilecek para veya malzemenin miktarn ve zamann bulma esasna dayanr.
Herhangi bir kaleme olan talebin nceden bilinmesi ve bu talebin dier kalemlerin
taleplerine uygun hale getirilmesi halinde, ok verimli sonular elde edilmektedir.
 17

MRPnin poplaritesi 1970lerin balarnda Amerikan retim ve Stok Kontrol

Topluluu (APICS) nn bu yndeki tevik edici almalaryla artmtr. APICS,
insanlar MRPnin tm retim prosesinin ynetiminde entegre iletiim ve karar destek
sistemi olarak zm olduu konusunda ikna etmeye alt. Tekniin optimize edilmesi
iin sistem analizinin ve ynetim biliminin gereklilii zerinde duruldu. En nemli
sorunlar olarak disiplin, eitim, anlay ve iletiim olarak gsterildi. Bu tevik sonralar
bilgisayar endstrisi tarafndan srdrlmtr. Ksaca zetlemek gerekirse, MRP
sisteminin genel zellikleri aadaki maddelerde belirtildii bilgi toplanabilir (Yegl,
2002).

1. MRP sistemi, ana retim izelgesinden hangi son rnlerin ne zaman ve hangi
miktarlarda retilmesi gerektiini renir.

2. rn aac bilgilerinden yararlanarak son rn iin gerekli olan paralar ve

miktarlar hesaplar. Bu bilgileri envanter durumu ile karlatrr, retim ve temin
srelerini de kullanarak paralarn ne zaman ve ne kadar sipari edileceini belirler.

3. MRP sistemleri, sonsuz kapasiteli bir planlama modeli kullanarak yalnz

malzeme ihtiyalarna odaklanr ve bu gerek zamanl deildir. Mevcut piyasa
artlarnda ise, gerek zamanda retim srelerini planlamaya ve ynetmeye ihtiya
duyulur.

4. MRP sistemleri, planlama sistemlerinin nasl dengeye getirilecei hususunda

baarl olamamtr. Her MRP almas, arz ve talepteki normal dalgalanmalardan
dolay en son elde edilen sonulardan ok farkl sonular retmitir. MRP sistemleri
stou azaltma yerine arttran bir etkiye sahip olmutur. Bunun nedeni ise, yukar doru
her dalgalanmann kolaylkla arz emirlerini artrmas, dolaysyla stoklar
ykseltmesidir. MRP sistemlerinin malzeme ihtiyalarn, i ve satn alma emirlerini
retirken, fabrika kapasitesinin bu retimi gerekletirmek iin yeterli olup olmadn
ya da kritik kaynaklarn mevcut olup olmadn incelememesi ise, en byk
eksikliidir. Bu eksiklikleri giderebilmek iin, MRP sistemlerine kapasite ihtiya
planlamas da dhil edilerek MRP sistemleri geniletilmitir. MRP ve kapasite ihtiya
planlamas ile retilen planlar, ksa dnem retim planlamann ekirdeini olutururlar.
MRP sisteminden satn alma yneticileri, satn alnacak btn paralar iin satn alma
plan, retim yneticileri ise ana retim planna gre atlyede retilen tm paralarn
 18

planlarn ve kontrol planlarn gelitirirler. MRP sisteminin temel ileyii ekil.4. de

gsterilmitir.

ekil.4. MRP Sistemi

(Acar, 1991)
1.3.3. Kapal evrim MRP

MRP sisteminin en byk eksiklii, kapasiteye duyarsz olmasdr. Yaplan

hesaplamalar tamamen sistemin sonsuz kapasiteye sahip olmas varsaymna
 19

dayanmaktadr. Oysa gereki olan, yaplan planlarn iletmenin kapasitesi lsnde

bir dzeltmeye uramasdr. Yani Kapal evrim ( Closed Loop ) MRP, malzeme
ihtiya planlamasnn ana retim izelgesinde hedeflenen retim miktarlar ile
iletmenin imalat kapasitesi arasndaki ilikiyi kontrol etmemesi nedeniyle gelitirilmi
bir sistemdir. Kapal evrim Malzeme htiya Planlamas, Malzeme htiya Planlamas
erevesinde kullanlan ve retim planlamann dier fonksiyonlarn, ana retim
programn ve kapasite ihtiya planlamasn da ieren bir sistemdir. Bu sistemde MRP,
kapasite ile karlatrlmakta ve mevcut kullanlabilir kapasitenin yeterli olmad
durumlarda ana retim izelgesi bir geri besleme ile uyarlmaktadr (Somar, 2004).
ekil.5.de kapal evrim MRP sisteminin algoritmas gsterilmitir.

ekil.5. Kapal evrim MRP Sistemi

(Durmuolu, 1993)
 20

Kapal evrim MRP, aadaki problem sahalar iin zmler salayan geri
beslemeyi retmektedir.

Fabrikann retebilecei son rn miktar,

Eldeki envanter ve kullanlabilir retim kapasitesi,

Verilen son rn hacmini retmekte gereken paralar, bileenler ve

malzemeler.

1.3.4. Ana retim izelgesi (MPS)

Ana retim izelgesi, belli bir planlama ufku iinde satlacak veya retilecek
tm malzemelerin hangi tarihte ve ne miktarda temin edileceini gsteren izelgedir.
MRP ve MRP IInin girdisidir. izelge mamuller veya satlan malzemeler iin
oluturulabilir. Bamsz talebin girildii blmdr.

MPS nin amac;

Belli bir mteri memnuniyet seviyesine ulamak,

Malzeme, iilik ve makinalarn en iyi ekilde kullanlmasn salamak,

Malzemeye yatrm, istenen seviyede tutmaktr.

Planlama iin gerekli sat tahminleri, pazarlama, dier bilgiler sat tarafndan
oluturulur. Genellikle, yakn dnemlere ait sat miktarlar gerek verilere dayanrken,
daha sonraki dnemlere ait rakamlar ise sat tahminlerine dayanr.

retim plan tahmine dayal olduu iin hesaplamalar periyodik olarak

tekrarlanarak planlarn gvenilirlii en st dzeyde tutulmaya allr. Sat ve
pazarlama her dnem bekleyen siparileri ve tahmin rakamlarn gnceller. MPSde
gemi dnemlere ait bilgiler zerinde durulmayp daha ileriki dnemlerin tahminleri
eklenir. Bu, periyodik olarak tekrarlanmas gereken ok nemli bir ilevdir.

Ayrca MPS, mterilere teslimat tarihi bildirme olana salar. Bir siparii
karlamak zere ayrlmam olan miktarlar, mteriye sipari srasnda sz verilebilir
ve mteriye teslimatlar doru olarak planlanabilir (Haner, 2005).
 21

1.3.5. Kapasite htiya Planlamas (CRP)

CRP, retim Plannn uygulanabilmesi iin kapasite seviyelerini / limitlerini

oluturma, lme ve ayarlama ilevidir. Bunun iin MRP sistemi tarafndan oluturulan
ak i emirleri ve planlanm emirler kullanlr. Kritik olan deil, tm i merkezlerinin
i yk dikkate alnr.

CRP tm girdilerle beraber, malzeme ihtiya planndan gelen net ihtiya, ak

sipari ve beklenen siparilere gre her bir i merkezi iin her bir zaman diliminde
gerekli kapasiteyi tahmin eder. Gerek verilerle (makinelerin bakm, arzalar, mevcut i

yk) tahmin edilen kapasite karlatrlr (ekil.6.).

ekil .6. CRP Kapasite htiya Planlamas Dngs

(CRP Capacity Requirement Planning) (Haner, 2005)

Kapasite htiya Planlamas (CRP Capacity Requirement Planning) MRPnin

ktlarn kapasite kstlar ile karlatrr ve Ana retim izelgesinin yaplabilirliini
kontrol eder. APICS tarafndan u ekilde tanmlanmtr: Kapasite seviyelerini veya
snrlarn belirleme, lme ve ayarlama fonksiyonudur, ayrca retim gereklerini
yerine getirebilmek iin gereken makine ve igc miktarn belirler (Yegl, 2002).

MRPdeki ak atlye emirleri ve planlanm sipariler, bu siparileri zaman

periyodunda i saatleri olarak i merkezlerine ykleyen CRP iin birer girdidir. CRP,
ksa veya orta dnemde MRP ile retilen malzeme plann gerekletirmek iin gerekli
olan spesifik igc ve tehizat kaynaklarn miktar olarak belirler. Daha sonra gerekli
 22

kapasite, potansiyel ar veya az yklemeleri belirlemek iin mevcut kapasite ile

karlatrr (Yeti, 1993).

1.3.6. retim Kaynaklar Planlamas ( MRP II )

Ekonomide ve tketim eilimlerinde ortaya kan gelimeler pazarn daha

arlkl biimde mteri tarafnda belirlenir olmas sonucunu dourdu. Bunun
sonrasnda da imalat firmalarnda stoa ynelik retimden, siparie ynelik retim
biimine doru bir kayma oldu. Bu ise daha ok rn eidi anlamna geliyordu ve o
yllara kadar ana sorun olan malzeme ve hammadde tedarikinin yan sra etkin kapasite
kullanm gerei, kk miktarlarda ekonomik retim yapabilir olmas ve etkin
finansman ynetimi gibi konular byk nem kazand. Bu ekilde karmak hale gelen
retim ynetimi disiplininde MRP yetersiz kald.

Firma retim programnn tm kaynaklara sahip olup olmad ve pazarlama

sat tahminlerini gerekletirebilme durumunun MRP kapsamnda ele alnmamas,
yntemin snrl olduunun dier gstergeleridir. Bu nedenle MRPnin yalnzca
envanter yntemini hesaplanabilme roln arttracak, retim iin gerekli olan tm
kaynaklar optimize etmeyi amalayacak, retim ile firmann dier fonksiyonlarn
btnletirecek bir felsefeye gereksinim olduu ortaya kt.

Bir imalat firmasnn tm kaynaklarnn etkin olarak planlanmas ve ynetimi

olan retim Kaynaklar Planlamas (Manufacturing Resources Planing-MRP II)
yaklam, bu anlayn rn olarak 1980lerde yazlm paketleri olarak piyasada
grlmeye baland (Somar, 2004).

MRP II, retim iletmelerindeki tm veri almalarnn uyumu ile ilgilidir. Bu

uyumla, iletme iindeki tm malzeme hareketleri srekli ve dzenli olarak bilgisayar
kaydna alnarak btn iletme birimlerince ortaklaa kullanlan bir veri tabannda
yaatlmaktadr. Bylece iletme ynetimine, gelecei daha etkili planlayabilme ve
alnan kararlarn sonularn sratle irdeleyebilme gc kazandrlm olmaktadr.

MRP II kavramnn uyumdan sonra gelen anahtar zellii geri besleme

olgusudur. Planlama ve retimin her aamasnda ortaya kabilecek sorunlar ya da yeni
oluumlar karsnda daha nceki seviyelere geri dnerek sistemi yeni artlara
uydurabilme olana her zaman vardr.
 23

MRP II bir imalat iletmesinin tm kaynaklarnn etkin olarak planlanmas

yntemidir. Sonu olarak, MRP II uyum ve geri besleme faktrlerini bilgisayar
teknolojisi yardmyla etkin bir ekilde kullanarak iletmedeki planlama, retim,
finansman srecini modelleyen ve verim artn hedefleyen bir aratr. MRP IIyi dier
retim ve planlama ve kontrol sistemlerinden ayran zellikler unlardr (Yegl, 2002):

MRP II, bir toplam ynetim sistemidir. planlarnda belirlenmi amalara

ulaabilmek iin gerekli tm fonksiyonlar birletirir ve koordine eder.

MRP II, batan aaya bir sistemdir. Planlama projesi; bir dizi fonksiyonel,
operasyonel planlara blnerek stratejik planlarn formlasyonu ile balar.

Stratejik ve operasyonel alternatifler MRP II simlasyonu ile elenirler.

MRP II, tm firmalarda ayn rakamlarn kullanld ortak bir veri taban
oluturulmasn salar.

MRP II; malzeme ihtiya planlamasnn yan sra, kapasite ihtiya planlama,
maliyetlendirme ve maliyet kontrol faaliyetlerinin egdml olarak
gerekletirdiinden MRP sistemini iine alan ve ondan ok daha btnleik ve etkin
bir sistemdir.

Firmalarn MRP IIden beklentileri tek kelimeyle, retkenlik olarak ifade

edilebilir. Stok seviyelerinde azalma, mteri hizmetlerinde iyileme, direkt iilik
retkenliinde artma, malzeme elde bulundurmama maliyetlerinde azalma, fazla
mesailerde azalma, bilgi iletiim ve koordinasyon dzeyinde artma gibi faydalar MRP
IIden beklenen faydalardr.

MRP II zmlerinin hedefleri ve yararlar incelendiinde temel olarak bir

iletmede;

Ne yapacaz? Ne kadar yapacaz? Yapabilir miyiz?

Ne kadar srer?

Neden ne kadar var?

Ne almalyz?
 24

sorularnn cevaplar alnmaya allr. Bu konularda gelecei grebilme, eitli

senaryolara gre denemelerde bulunma imkn yaratlr. Bu nedenlere gre malzeme,
kapasite, finansman, satn alma, pazarlama ihtiyalar nceden grlm olur.

MRP II zmlerinden elde edilecek yararlar aadaki gibi belirtilebilir:

Azalan envanter dzeylerinin tamamlanmas,

Azalan kullanlmayan malzeme miktarlar ve deerlendirilmesi,

Artan mteri tatmini (Teslim zamanlarna uyabilme zellii),

Verimlilik dzeyinin artmas,

Satn alma ve fason maliyetlerinin azalmas,

Tama maliyetlerinin azalmas,

Malzeme elde bulundurmama maliyetlerinin azalmas,

Fazla mesailerin azalmas,

Bilgi iletiim dzeyinin artmas,

Makine kullanm oranlarnn artmas.

zellikle somut olarak, iletmenin mevcut durumuna bal olarak envanter

dzeylerinde (hammadde, yar mamul, mamul) %3050, teslim gecikmelerinde %5070
orannda azalma ve verimlilikte ise %530 dzeyinde art salanmaktadr (Yegl,
2002).

MRP sistemine yaplan eklemeler neticesinde retim kaynaklar planlamasnn

ileyii ekil.7.de gsterilmitir.
 25

ekil.7. retim Kaynaklar Planlamas (MRPII) Sistemi

(Somar, 2004)

1.3.7. Datm Kaynaklar Planlamas

Datm Kaynaklar Planlamas (DRP, Distribution Resource Planning) MRP

den esinlenerek envanterin datmnda en iyi zm bulmaya alan bir yntemdir.
Literatrde ilk kez 1975 ylnda Kanadada bulunan Abbott laboratuarlarnda
kullanlmtr (Greene, 1987).

DRP sistemi u kstaslar dikkate alarak alr; tama aralar ve tehizatlar,

ykleme / indirme alan, depolama alan ve hacmi, rnlerin birbirine gre tama ve
depolama zellikleri, tamadaki tonaj ve zaman kstlardr. DRP, ihtiyalar olutuka
 26

ilk planlamay yapar ve bununla yetinmeyerek her deiiklik iin de planlar yeniler.
DRPde bir merkezi depo ve ona bal datm depolar sz konusudur. Talep, gerek ara
depolara gerekse merkezi depolara olabilir. Merkezi depo, hem tali depolardan gelen
hem de dorudan kendisine gelen talepleri karlamak zorundadr. Bunlar
karlayabilmek iin daha fazla miktarda emniyet stoku bulundurur.

DRP, periyotlar boyunca datm depolarnn gereksinimlerinin projeksiyonunu

yapar ve ana depodan planlanm siparileri oluturur. DRP; retim kapasitesinin ve
stoklarn etkin bir ekilde tahsis edilmesini salamak, mteri servis dzeyini
ykseltmek ve stok yatrmlarn drmek iin, retim ve datm yneticileri
tarafndan ihtiya duyulan bilgi akn salar.

Son yllardaki teknolojik gelimeler, firmalarn pazarda tutunabilmelerini

zorlatrm, klasik yaklamlarn yetersizliinin aa kmas ile beraber yneticiler
kullandklar retim teknolojilerini ve ynetimsel yaklamlarn tekrar gzden geirmek
zorunda kalmlardr. te yandan gmrk duvarlarnn yklmas neticesinde kresel
ekonomi ve rekabet kavramlarnn ortaya kmas, tedarikiden balayarak, tm retim
srecini ve mteriyi de iine alan Tedarik Zinciri Ynetimi kavramn n plana
kartmtr. Pazardaki gl deiimlere ve teknolojik gelimelere iletmelerin
organizasyonel yaplarndaki kurumsallamaya ynelim de eklenince ortaya yeni bir
kavram olan Kurumsal Kaynak Planlamas (Enterprice Resource Planning-ERP)
kavram kmtr (Haner, 2005).

.
 27

2. BLM: ERP SSTEMNN ZELLKLER, KURULUMU VE

ERPII'YE GE

2.1. ERP SSTEMLERNN OLUUMU VE TEMEL ZELLKLER

ERP sistemi uygulamalar, projeler ( tanmlanm bir balang ve biti ile snrl
kaynaklar ile bir kez yaplan aktiviteler grubu ) gibi kategorize edilir. Bununla birlikte
gerekte ERP uygulamalar, mevcut i artlarnda daimi iler olmutur. Bunun nedenleri
ise, srekli olan teknoloji gncellemeleri, teknolojik deiime bal olma, iletme
birlemeleri ve iletme satn almlar, iletme ayrlmalar ve insanlarn bir projeden
dierine geileridir (Karakanian, 1999).

ERP sisteminde ama; muhasebe, finans, lojistik, retim planlama, stok

ynetimi, satn alma, retim, pazarlama, kalite ynetimi, insan kaynaklar,
bakm/onarm, mteri ilikileri ynetimi gibi fonksiyonlar arasndaki ibirlii ve
etkileimi gelitirmektir. Bylelikle bu fonksiyonlarn en yksek rekabet avantaj elde
etmesine imkn verilir. ekil.8., ERP sisteminin ileyii hakknda daha net bir fikir
vermektedir.

ERP sisteminin nemli zelliklerinden biri, iletmeninin corafi olarak farkl

blgelerde (yurt ii ve d) bulunan fabrikalarnn, bunlarn tedariki firmalarnn ve
datm merkezlerinin kaynaklarn egdml olarak planlamasdr (Dzakn ve
Sevin, 2002).

Ulusal veya uluslararas dzeyde birden fazla fabrikas, tesisi ve depolar

bulunan bir iletmenin tm kaynaklarn etkin ve verimli bir ekilde planlayabilmesi,
ERP yaklam ile olas hale gelmektedir (Danismend,2006).

Bu erevede, hangi mteriye ait hangi sipariin hangi datm merkezinden

karlanmas veya hangi fabrikada retilmesi gerektii, tm fabrikalarn malzeme ve
hizmet ihtiyalarnn nereden karlanmasnn uygun olaca, fabrikalarn elinde
bulunan makine, malzeme, igc, enerji, bilgi vb. retim ve datm kaynaklarnn
nasl egdml ve ortaklaa olarak kullanlabilecei belirlenmi olmaktadr.

Dier bir deyile, mteriye ait sipariin en ksa srede, istenen kalite ve
maliyette karlanabilmesi iin tm bal iletmelerin datm, retim ve tedarik
kaynaklarnn kapasite ve zellikleri ayn anda dikkate alnmaktadr (ener, 2001).
 28

ekil.8. ERP Sistemi

(Haner, 2005)
Ayn ekilde bnyesi iinde farkl fabrikalar veya ayn fabrika bnyesi iinde
farkl retim tiplerinde farkl retim srelerinin olmas, esnek bir kaynak planlama
yaklamnn uygulanmasn gerektirmektedir. ERP, bu farkllklar ile ba edebilen bir
yapya sahiptir. Fabrikalar aras uyumu, fabrikalar bazndaki esneklik ilkesine uygun
olarak gerekletirir. Ama, fabrika baznda azami merkezi ynetimin avantajlarndan
yararlanrken, fabrikalar aras koordinasyonu ve uyumu iletmenin temel stratejileri
dorultusunda salamaktr (ener, 2001).

2.2. ERPNN TEMEL TEKNK ZELLKLER

ERP programlarnn kurulumunun, ileyiinin, dier uygulama alanlaryla

balantlarnn bilinmesi gerekmektedir. ERP programnn ileyiiyle ilgili temel teknik
zellikler u ekilde sralanabilir:

Tm uygulama alanlarnda birbiriyle tutarl grafik arayzleri oluturur.

 29

Uygulamada, veri taban ve sunum olmak zere katmandan oluan bir

istemci sunucu mimarisi vardr.

letim sistemi ve donanmdan bamszdr, ERP paketleri Solaris, Windows

NT ya da Linux gibi farkl sistemler zerine kurulabilir.

Ynetimin karmak olmas sadece ERPnin zellii olmamakla birlikte, bu

sistemler kadar kritik neme haiz sistem says azdr ( Tanya,2001).

Sonu olarak ERP sistemleri temelde, MRP ve MRP II sistemlerine yaplan

eklemeler neticesinde ekillenmitir (ekil.9.).

ekil.9. ERP Sisteminin Kapsam

(Tanya, 2001)

2.3.ERP SSTEMLERNN KURULUMU VE KRTK ETMENLER

deal koullarda bile ok masrafl yatrmlar olan ERP sistemlerin kurulumu,

dardan grnd kadar kolay deildir. ERP sistemlerinin kurulumu, bir yazlm
sistemi kurulumundan ok daha karmak bir iletme organizasyonudur ve zerinde titiz
bir alma yaplmad takdirde byk kayplara yol aabilmektedir. ERP sistemlerini
kuran her iletme, bu sistemin maliyeti ve karmaklyla yz yze kalmaktadr, ancak
en ciddi sorunlar, ERP sistemlerinin tm i kavramlar tam anlalmadan, dnlmeden
 30

kurulmasyla ilgilidir. ERP sistemlerinin kurulumu, para ve zaman kaybnn yannda

firmann kltrn bozabilir, geni bir eitim gereksinimi dourabilir ve hatt retimin
azalmas ve deerlendirilemeyen mteri siprilerine yol aabilir.

Birok aratrmac, ERP sistemlerinin baaryla sonulanmas iin farkl kritik

etmenler belirlemitir. Bu almada bu etmenler, kurulumun ana aamada
gerekletii temel alnarak snflandrlmlardr (ekil.10.). Bunlar;

1. Kurulum ncesi dnemi kritik etmenleri,

2. Yaylma dnemi kritik etmenleri,

3. Kurulum sonras kritik etmenleridir.

ekil.10. Snflandrmann Yaps ve Alt Etmenler

(Baskak ve Cetili, 2003)

2.3.1. Kurulum ncesi Dnemi Kritik Etmenleri

Bu dnem, ERP sistemlerinin temelinin atld dnemdir. letmenin vizyonu

ve stratejik hedefleri dorultusunda ortaya kan tetikleyici etmen, iletmenin st
ynetimi tarafndan iletmenin lehine evrilmesi iin deerlendirilmelidir. Bu tetikleyici
etmen, gereksinim nedeniyle domu veya potansiyel frsatlarn deerlendirilmesi iin
proaktif itme olarak st ynetim tarafndan yaratlm olabilir. Bu tetikleyici etmenler
 31

sonucunda, istenen hedeflere ulamay salayacak kararlar alnr (Baksak ve Cetili,

2003).

2.3.2. Yaylma Dnemi Kritik Etmenleri

Bu dnemdeki etmenler, sistem kurulumunun "Ne" ile yaplacandan "Nasl"

yaplacana geile ve rehber plnlarnn deer zinciri ynne odaklanan gerek
eylemlere dntrlmesi ile ilgilidir. Yaylma devresi, tm kritik sre ve ekirdek
eylemlerin dokmantasyon, analiz, gelime, kontrol ve yeniden tasarm frsatlarnn
tanmlarn ierir. Bu eylemler; alanlarn ynetimi (yetenek, becerileri vb.), deiim
ynetimi (organizasyonun deiime hazrlanmas, direnle ba etmek, iletiimi
geniletmek, farkndalk vb.), takm gelitirme (eitim bildirileri, dl, kabul grme
vb.), tekniin ve aralarn kullanm (sorun zme aralar, lm aralar, gereksinim
analiz aralar vb.) ve proje ynetim becerisi ile birletirilir (Mashari ve Mudumigh,
2003).

2.3.3. Kurulum Sonras Dnemdeki Kritik Etmenler

Bu dnemde, kurulan sistemin deerlendirilmesi ve srekliliinin salanmas

sz konusudur. Birok iletme, yapm olduklar kurulumun baarsn
deerlendirebilmek iin kurulumun banda konulan hedeflere ulam derecelerini
kullanmaktadrlar.

letme iin uygun bir ERP paketinin seimi, gerekten byk bir zorluk
tamaktadr. ERP sistemlerinin fonksiyonlar birbirine olduka benzemektedir.
Alnacak paketin fonksiyonel olarak uyumlu olmas; bir baka deile iletmenin i
srelerini kapsayacak bir paket olmas gerekmektedir (Karakanian, 2000). Paketin;
iletmelerin imalat, finans, datm, muhasebe, bilgi teknolojileri, insan kaynaklar gibi
fonksiyonlarn ne derece karlayaca nemlidir. Gereksinimleri, en iyi ve optimum
ekilde karlayacak ERP paketi seilmelidir.

Maliyet de stnde durulmas gereken bir konudur. Maliyet; paket satn alma,
kurulum, eitim hizmetleri, destek ve donanm maliyetlerini kapsar. ERP paketinin
kurulum maliyeti, yazlm maliyetinin de zerinde olabilmektedir. ERP paketinin
alnd yazlm ve danmanlk firmasnn salam ve gvenilir olmas gerekmektedir.
Seilecek kurulu, iletme iin gelecekte ok nemli ve kritik bir i orta konumunda
olacaktr (Sirinigidi, 2000).
 32

aa ayak uydurabilmek ve yenilikleri takip edebilmek iin, yazlmc firmann

aratrma-gelitirmeye nem veren ve bu ie kaynak ayrabilen bir kurulu olmas
gerekmektedir. Ayrca, yazlmc firmann gelecekte de var olabilecek mali performansa
sahip olmas ok nemlidir. Paketin daha nce hangi iletmelerde kullanld ve ne
kadar baarl olduu da deerlendirilmesi gereken bir lttr.

ERP paketi kurulumu srasnda ve sonrasnda, yazlmc firmann verecei

destek hizmetlerinin de zerinde durmak gerekmektedir. Bu hizmetlerin iine, teknik
destek, yeni versiyonlarn kurulumu ve dier yardmlar girmektedir. Bu destek
hizmetleri; sistemin ilemesine, verimli almasna ve geliimine katkda
bulunmaktadr.

ERP sistemine gei, aamal bir biimde yaplmaldr. letmenin tm mevcut

sistemlerinin bir anda bir kenara braklp, ERP sisteminin kullanlmaya balanmas
yanl bir stratejidir. ERP sistemine adm adm geilmesi daha iyi sonu vermektedir.

letmelerde ERP paketinin kurulmas, 12 yl kadar srebilen bir sretir. ERP

sisteminin kurulmas iin u aamalardan geilmelidir (Pnar ve Erdem, 2002):

Proje Ekibi Oluturma: Danmanlar ile birlikte alacak bir proje ekibi
seilir. Proje ekibi yeleri, orta dzey yneticilerden oluturulmal ve belli bal
departmanlarn temsilcileri bir araya getirilmelidir. Ekibin banda bir proje lideri
bulunur. Proje liderinin kiilii ve iyerindeki stats son derece nemlidir.

Proje Hedeflerinin Belirlenmesi: Proje ekibi, almalarn daha etkin bir

ekilde srdrebilmek iin projenin hedeflerini saptamaldr. Bu hedefler; ynetim,
proje, sistem ve performans hedefleri olarak belirlenebilir. Bylece, proje sonunda
varlmak istenen nokta saptanm olur.

Srelerinin Belirlenmesi: ve operasyonel analizler yaplarak

iletmenin i sreleri belirlenir. srelerinin ortaya kmasyla birlikte, iletmenin
gl ve zayf yanlar belirlenmi olur. Bylece, hangi srelerin deitirilmesi veya
kaldrlmas gerektii ortaya kar.

Srelerinin Yeniden Yaplandrlmas: sreleri, organizasyonel

yap ve prosedrler daha basitletirilerek dzenlenir. ERP sistemleri, basitletirilmi i
sreleriyle ok daha verimli almaktadr.
 33

ERP Paketi Kullanma Sreci: Yeniden yaplanm i sreleri, ERP

sisteminde tanmlanr. Yani i ve grev tanmlar yaplr. Sistem ara yzleri gelitirilir,
kodlar yazlr, raporlar ve prosedrler oluturulur. Veri dnmleri ve girileri yaplr.
Sisteme giri haklar belirlenir. Bylece, organizasyonun ileyii ile ilgili her ey ERP
sistemine aktarlm ve departmanlar aras uyum salanm olur.

Eitim: alanlara yeni sistemi kullanabilmeleri iin sistemle ilgili eitim

verilir. alanlarn sistemi etkin kullanabilmesi; sistemin verimli almas ve
iletmeye yarar salamas gerekmektedir.

Sistemi alr Halde Tutma: Sistemin ileyiinin devaml olmas salanr,

gerekirse danmanlarn destei alnr.

2.4. ERP SSTEMNN KURULUMUNDA BAARIYA ETK EDEN

FAKTRLER

ERPnin kurulumu; dikkatlice ynetilmesi gereken byk bir organizasyonel

deiiklik gerektirir. Bu srecin sonunda baarl olabilmek iin gz nne alnmas
gereken kritik faktrler vardr. Bu faktrlerin hepsi, baarya etki etmektedir.

ncelikle st ynetim; projeyle ilgilenmeli, projeyle ilgili toplantlarda

bulunmal ve proje takmyla zaman geirmelidir. Bylece st ynetim; projenin
geliimi ve karlalan problemler hakknda bilgi sahibi olur, zlmesine yardmc
olabilir. Proje iin gerekli kaynaklar salamak da, bu destein bir parasdr. nsan,
para, donanm gibi kaynaklarn eksiklii projeyi aksatabilir. Ayrca, zaman da st
ynetim tarafndan verilmesi gereken bir kaynaktr. Gerekirse proje ekibi, zellikle
proje lideri dier btn ilerini brakarak sistemin kurulumuyla ilgilenmelidir. Son
olarak, st ynetimin liderlik zelliini kullanmas gerekmektedir. alanlar sistemin
yarar hakknda ikna ve motive etmek iin nce kendisinin inanmas gerekmektedir.

ERP sisteminin kurulmas, iletmenin standart i srelerini yeniden

yaplandrarak, ERP sistemine uygun hale sokmasn gerektirir. ERP sisteminin
zelliklerinden biri de, sektrdeki en iyi uygulamalara gre almasdr. Bu yzden,
iletmenin yeniden yaplanmas kendisi iin avantajl olur.
 34

letmelerin ERP kurulum sreci iin bir proje ynetimi stratejisi olmaldr.
Bunun anlam, bir proje takmnn olmas ve projeyi ynetmek iin bir plann olmasdr.
Proje iin planlanan sre nemlidir. Eer bu sre ksa olursa, proje aceleye getirilip
gelii gzel yaplacaktr. Dier taraftan; eer sre gerektiinden uzun olursa,
alanlarn projeye olan inanlar kaybolacak ve moral dzeyleri decektir.

letme; envanter raporlar, rn aac kaytlar, imalat verileri gibi bir ok

veriyi barndrmaktadr. Bu verileri saklayarak kontrol altnda tutmak uyum iin
nemlidir. Verilerin doru bir ekilde elde edilmesi iin alanlarn da buna zen
gstermesi ve bu konuda sorumluluk sahibi olmalar gerekmektedir. ERP paketinin
modlleri birbiriyle balantl olduu iin tek bir modle yanl veri girii yapmak,
dier modlleri dolaysyla sistemi etkileyecektir.

ekil.11. de verilen grafikte kurumlarn ERP kurmaya iten etmenler ve

kurulumun ardndan kurumlarn ERP sisteminden beklentileri yukarda anlatlanlar
nda zetlenmitir.

ekil.11. ERP Kurma Sebepleri ve Beklentiler

(Hagman, 2000)
 35

2.5. ERP SSTEMNN FAYDALARI

ERP sistemi, temin srelerini ve maliyetleri global (iletme genelinde) bir

anlayla azaltma amacna yneliktir. Her seviyede ilerin tek bir global iletme
dncesiyle yrtld bir sistemdir. Proaktif bir dnce ile sorunlar, nceden
grlerek gereken nlemler zamannda alnabilmektedir. Bir metot deiikliinin
iletmenin global performansna etkisi deerlendirilebilmektedir. Her alann istedii
veriye istedii zaman eriebilme olana ynetim yapsn dayanklatrmaktadr. Klasik
sistemde stratejik ve global bilgilere ulama ve gerekli kararlar verme ancak amirler
yolu ile olasdr. Hatta bu bilgiye ulaldnda, etkin kararlar iin ge kalnm
olunmakta veya bilgi iletiimindeki sorunlar nedeniyle hatal olabilmektedir. ERP, bu
sorunlar ortadan kaldrdndan ynetim kademeleri azaltlarak daha yaln bir ynetim
yaps oluturulabilmektedir. Ayrca tedariki firmalar, blge depolar, bayi/toptanc,
perakendeci ile kurulan bilgi iletiim ebekesi ile stok dzeylerini, retim planlar
karlkl olarak grlebilmekte, bylece lojistik faaliyetlerinde etkinlik ve verimlilik
arttrlmaktadr.

letmeler bydke ok tesisli hale gelmekte, uluslar aras piyasalara girmekte

ve hatta farkl lkelerde fabrikalara sahip olmaktadr. Bu ekilde youn rekabet altna
giren iletmeler, karlarna kan frsatlar deerlendirme, kuvvetli ynlerini koruma,
zayf ynlerini gelitirme, olas tehlikeleri grme yolu ile rakiplerine rekabet stnl
salama amacna yneliktirler. Stratejileri taktik ve operasyonel dzeyde uygulama
aralar ise, iletme kaynaklarnn kullanm planlardr. ERP sistemi, sz konusu
kaynaklarn iletmenin stratejileri dorultusunda etkin ve verimli kullanmn salayan
bir yazlm sistemidir. Bu sistemin amacna uygun bir ekilde kullanm ile;

Stratejilere uygun bir iletme ynetimi,

Stratejilerin sonularn deerlendirme olana,

letme kaynaklarnn etkin ve verimli kullanm,

letme fabrikalar arasnda malzeme, iilik, makine-tehizat, bilgi vb. retim

ve datm kaynaklarnn ortaklaa ve verimli kullanmnn salanmas,

Mteri datm merkezi, retim ve tedariki arasnda yakn ibirlii ve bilgi

iletiim ortamnn salanmas,
 36

Tek bir noktadan gerekli bilgilere ulama imkn olas hale gelmektedir
(Hagman).

2.6. ERPNN SAKINCALARI VE UYGULAMADA GRLEN

AKSAKLIKLAR
ERP sistemleri, iletmelerin verimliliini arttrp retimde zaman kaybn en aza
indirseler de, maliyetlerinin yksek olmas, kurulum srelerinin uzun olmas, mevcut
yazlmlara uyum sorunlarnn olmas gibi baz olumsuz ynleri de bulunmaktadr. ERP
nin sakncal ynleri aadaki maddelerde belirtildii gibi zetlenebilir (Karadere ve
Bayko, 2006).

a) Maliyetin Ykseklii

ERP paketlerinin sadece program fiyatlar, 500.000 $dan balamaktadr. Daha

gelimi bir ERP paketini almak durumunda ise bir milyon $dan balayan fiyatlar sz
konusudur. Bu fiyatlara, satc firmann verdii eitim ve danmanlk hizmetleri dhil
deildir. Kurulumun en iyimser koullarda alt ay srmesi (genelde bir yl srer) ve bu
sre iinde satc firmaya yaplan demeler, grlmeyen maliyetler, eitimi devam eden
kullanclarn i veriminin dmesi maliyetleri de ykselmektedir.

b) Kurulum Sresinin Uzun Olmas

Kurulum sresi en iyimser yaklamla alt aydan balamaktadr. Bir yllk

kurulum sresi ise normal kabul edilmektedir. Bu srenin sonunda baarl olma
olasl kesin olmamakla birlikte kurulumun sonunda baarsz olan birok proje
bulunmaktadr.

c) Mevcut Yazlmlara Uyum ve Uyarlama

ERP her ne kadar entegre bir yazlm olsa da, iletmelerinin zel durumlar iin
kulland baz yazlmlar ERPde yer almaz. zellikle elektronik, ila sanayi, inaat
iletmeleri ve tekstil sektr bu tip yazlmlar kullanmaktadr. Bunlar, o iletmeye zg
yazlmlardr ve genel deildir. Bu tip zel yazlmlar, ERP paketinde yer almamakla
birlikte bunlarn ERP paketine entegre edilmeye allmas ise ERP sisteminin
bozulmasna sebep olmaktadr. ERPnin bal bana entegre bir sistem olduu
unutulmamaldr. Dier programlarla desteklenmesi olaan deildir.

d) Maliyet ve Geri Dnm Oran

 37

eitli hesaplamalara gre ERP sistemlerinin kendini demeye balamas, 18

aydan sonra gereklemektedir. Bu sreden sonra maliyetini karp kara gemesi ise
zaman alacaktr. yimser tahminlere gre yazlm maliyetinin kendini amorti etmesi iin
en az yl gzden kartmak gerekmektedir.

Son on yl ierisinde i dnyasnn ve akademik evrelerin gndemine girmi

olan ERP kavram, henz yeterli geri bildirim elde edilmemi olmas nedeniyle eitli
tartmalar da beraberinde getirmektedir. dnyasnn takip ettii yaynlarda kan
eitli makaleler ilgin ekilde iki ayr uta yer alabilmektedir. Bir ksm yazarlar,
ERPnin baarsz olmas durumunda iletmenin yok olma tehdidi altnda brakacan
ve byk risk tadn iddia ederken, bir ksm yazarlar da ERPnin rekabet gc
kazanmak, tedarik zinciri yaps kurabilmek, ekonomik imalat salayabilmek ve
mteri ilikilerini kontrol altnda tutabilmek iin en nemli bileen olduunu
savunmaktadr (Mabert vd., 2001).

Uygulamada baarszla uram iletmelerden biri, nemli bir ila datcs

olan Fox Meyer Drugdir. Bu iletmenin kulland ERP sistemi paket program,
firmay 1996 ylnda finansal iflasa gtren nemli bir faktr olmutur. Dier bir
iletme ise, kat rnleri datcs olan Unisource Worldwide Inc.dir. letme,
vazgetii ulusal apta bir ERP sistemi uygulamas iin 168 milyon $ zarara uramtr.
ABDdeki byk firmalardan biri olan Foxmayer firmasnn iflas gibi olaylar, birinci
iddiay destekler nitelikte olsa da ERPnin giderek yaygnlat ve artk mteri
pazarna sadece byk firmalarn deil kk ve orta lekteki firmalarn da dahil
olduu grlmektedir.

2.7. GELTRLM KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASININ (ERP II)

ORTAYA IKII

Gnmzde, ERPnin kapsamnn srekli geniledii ve iletmenin snrlarn

at grlmektedir. Artk yeni kavramlar olarak Tedarik Zinciri Ynetimi (SCM),
Mteri likileri Ynetimi (CRM), Zeks (BI) karmza kmaktadr. te bu
kavram, ERP paketine eklendiinde ERP II kavram ortaya kmaktadr (ekil.12.).
 38

ekil.12. ERP II Sisteminin Kapsam

(erpakademi, 2006)

Geleneksel, ie dnk ERP sistemleri drt duvarn dna taan ve tedarik zinciri
ibirliini destekleyen ERP II sistemleri olarak ekillenmektedir.

1990l yllarn banda ERP, ile ilgili problemler iin her derde deva bir zm
olarak dnlmtr. ERP, iletmelerin sadece finansal yapsn veya envanter yapsn
dzenlese de, ERP satclar tm problemlere zm getirdikleri konusunda srar
etmektedirler.

Baz sistemler eitli rnler sunsalar da, gerekte genellikle uzun uyarlama
zamanlar, byyen maliyet ve zc sonular olmutur. Gartner Group retim
uygulamalar strateji grubunun aratrma mdr Brian Zrimseke gre (Syntelinc,
2006) kullanclar Byk beklentilerin zirvesinden hayal krkl ukuruna
dmlerdir. Btn bir endstri, ERP sistemlerindeki fonksiyonel boluklar gidermek
iin yazlm uygulamalar salanmasnn gereini ortaya koymutur. Bu uygulamalarn
birbiri ile btnleik hale gelmesiyle endstrideki iletmeler, ileri ile ilgili bilgilerini
paylaabilecek duruma geleceklerdir.

ou endstrinin uzun dnemde salkl olup olmayacan tartrken, Gartner

Group danmanlk firmas ERPnin ldn iddia etmitir. Ancak Gartner iletmeler
iin bir bilgi omurgasna ihtiya olduunun da farkndayd. Bu kez ihtiya bir
ncekinden ok daha bykt. Elektronik iin genel i yap ekline dnmesi ile
baarl olmak iin, sipari ve stok iin doru ve gerek zamanl bilginin paylalmasnn
kritik olduu ortaya kmtr. Bu bilginin sadece iletme iinde deil, i gerei tm
tedarik zincirinde hareket etmesi gerekmektedir. Bu nedenle, Gartner 21.yzyldaki
 39

kurumsal sistemleri tanmlayan ERP II kavramn ortaya koymutur. ERP IInin tek
kelime ile anlatm ibirliidir (Haner, 2005).

ERP kavram, ortaya kt 1990 ylnda ERP etrafnda olanlarn pek farknda
olmayan kurum merkezli bir yapya sahipti. Bugn ise ibirliini esas alan ticarete
doru ilerlenmektedir. Bu noktada yaplmas gereken bilginin kurum dnda
paylalmasnn salanmasdr. ERP II sistemleri, kurumun sadece omurgas deildirler.
Ayn zamanda tedarik zincirine de kurum iin bilgi balantsdr. te bu yzden
geleneksel kaynaklardan elektronik piyasalara geilirken, yarnn i yap ekilleri
tedarik zincirlerinde birok rol stlenecektir.

ERP II, iki ynyle ortaya kmaktadr. Birincisi, bir iletmenin btn
ilemlerine ait verilerini mmkn olduka eksiksiz olarak bir araya getirmesi ve
ynetmesidir. kincisi de, bu verilerin i ortaklar tarafndan kullanlabilmesi iin
sistemin almasn salamaktr.

Gartnerin muhtemel olmayan bir dostu var ki o da, ERP tedarikilerinin

kendileridir. Bugn zm salayclarn tartt ey, teknolojik deiim veya yeni
fonksiyonlar deildir. Finansn, retimin ve datm uygulamalarnn temelinde arpc
bir deime olmamtr. Tersine tedarikiler, depo ynetimi yazlm ve web tabanl
mimari gibi nokta zmlerin uyumuna odaklanmlardr. Bu arada, ERP II yazlm
kullanclarn yeni modlleri rahata uyarlayabilecekleri, pahal olmayan ve var olan ii
aksatmayan bileen tabanl bir hale gelmektedir. Bu ayn zamanda kullanclarn,
uyarlamas yllarca sren geleneksel ERP sistemlerini daha ksa zamanda ERP II
sistemine uyarlanabilmesini salamaktadr. Hepsinden nemlisi bu yeni yazlm ailesi,
i ortaklar arasnda gelien ibirlii ile iletmenin drt duvarnn tesine ulamasna
imkn tanyacaktr. Gerekte, bu gelimeler iin tedarikiler arasnda gr ayrl
bulmak zordur (Colin ve Janice, 2003).

Interbizin tedarik zinciri rnleri pazarlama direktr Ross Mackieye gre;

Gemite kullanlan ERP zmlerinin en gsz taraf, sadece iletme iine ynelik
olmalardr. Bugn ERP isel olmaktan kp darya ynelmektedir.

Peoplesoftun tedarik zinciri rn strateji direktr Bob Rearye gre; leri

gitmek iin, ERP bilgiyi paylamak ve ibirlii iinde olmak durumundadr. ERP II bu
ortam salamaktadr.
 40

IFS pazarlama bakan yardmcs John Bridgese gre ise; ERP, ie dnk
olduundan daha ok da dnk bir sistem olmaldr. Ayrca, Bilgi paylalmaldr,
nk teknoloji bilginin paylalmasna imkn vermektedir.

IFSin pazarlama direktr ise; ERP sadece sizin iinizle deil, sizin
tedarikinizle de ilgilidir. diyor ve ekliyor letmeler ERP sistemlerini web-dostu
apraz sat yapabilen, ibirliki bir araca dntrmelidirler. birlii, kk ve orta
lekli iletmeler iin de nemlidir. ERP artk sadece byk iletmeler iin deil, tm
iletmeler iin gereklidir.

Zrimsek, ERP ve ERP II sistemleri arasndaki rol, alan, ilev, proses, mimari ve
veri konularndaki farklar ekil.13.deki gibi ortaya koymutur (Yeti, 1993).

ekil.13. ERP'den ERP IIye Gei

(Yeti, 1993)

ERP, iletme optimizasyonu ile ilgilenirken; ERP II, hem iletme ii hem de
iletme d optimizasyonla ilgilenmektedir. ERP yazlmlar, retim ve datmla ilgili
iken; ERP II, tm sektrlerle ilgilenmektedir. Ayrca ERP IIyi ERPden ayran
zelliklerin banda ERPnin web tabannn olmamas ERP IInin ise web tabanna
sahip olmasdr.
 41

Zrimsek 2005 ylndan nce ERP II sistemlerinin tamamen yerletirilebilmesini

beklememitir. Mevcut i srelerinin ve sistemlerinin eksikliklerini belirleyen
kullanclar ERP IInin avantajlarndan yararlanlabilecektir. Artk teknoloji, insanlarn
grmeye hazr olduklarnn tesinde sreler oluturabilecek durumdadr. Bugn i
hayatndaki deiim yarn iin bir hazrlktr. Yaplmas gereken, sadece E-i
zmlerine yatrm yapmak deil, bulunan sistemlerin gncellenerek ERP II
zmlerine (ykselen beklentilerin en st noktas) dnmn salamaktr
(Lowrence, 2002).

Ayrca Zrimsek, gerek ibirlii oluturabilmek ve E-i iletmelerinin

avantajlarna sahip olabilmek iin ERP II sistemlerinin yannda E-i uygulamalarna da
yatrm yaplmas gerektiini vurgulamtr. ERP IInin ykseliini adreslemek ve
mevcut ERP sistemlerinin verimliliini maksimize etmek iin, Gartner iletmelere ileri
iin devaml bir gelime program yerletirmek zere bir an nce adm atmasn tavsiye
etmektedir. Gartner aada belirtilen admlar nermektedir:

a) Skntlarn Yaand Anahtar Alanlarn Belirlenmesi

ncelikle mdahale gerektiren alanlarn belirlenmesi, rnein iin gereklerini

karlarken sistemin kt yerler ya da iin mteri ile temas noktalarnda ERP ile
gleen ve yardm masas arlarnn birounu oluturan ksmlar. Bu eit iaretler
bir an nce adreslenmesi gereken alanlar ortaya karmaktadr.

b) Skntlarn Yerini Belirleyen Alternatifleri Tehis Edilmesi

Potansiyel zmler aratrlrken, Gartner aadaki alternatiflerin dikkate

alnmasn nermektedir:

Gereksinimler yeniden renilmesi,

Sre gelitirme/deitirme,

Daha standart fonksiyonalite,

Yeni srmlerin gncellenmesi,

Gelitirilen uygulamalar,

letmeye zel gelitirmeler,

 42

c) Maliyet Ve Krlar Baz Alan nceliklendirme Yaplmas

Byk sayda ilemi ya da kullancy etkileyen ve bu ekilde fayda art

salayan yksek etki alanlarnn iyiletirilmesi gerekmektedir. yiletirme planlamas
yatrmn geri dn olarak daha byk bir endie haline geleceinden olduka
nemlidir.

d) Zaman Ksa Tutularak Sonuca Odaklanlmas

Kullanc ve ynetim sorumluluklarn desteklemek, kullanc endielerini

gerekten zecek kk fakat baarl admlar atmak gereklidir.

e) Etkilenen Kullanclarn Kapsanmas

Meseleleri hakknda en kapsaml bilgi gn sistemi kullanan kullanclarda

bulunur. Sistemleri belirlenen sknt alanlarnn saysnn azaltacak ekilde elitirmek
iin deneyimli Bilgi Sistemleri ile almak gerekmektedir (Gartner Group, 2001).
 43

3. BLM: ERP VE YAZILIM PAZARLARI

3.1. ERP YAZILIM PAZARI VE SEM SREC

letmelerler, ERP zmlerini bnyelerinde uygulamak iin milyonlarca dolar

ve uzun yllar harcayabilirler. ERP sistemi bir kez uygulandnda geri dnmek ok
zordur. ERPnin bir iletmede getirdii deiiklikleri geri bozmak ok maliyetlidir.
Baarsz ERP giriimleri vardr ve baarszla urayan iletmeler, yalnz ERP
paketlerine yatrlan sermaye ile d danmanlara denen paralar kaybetmekle kalmaz,
ilerinin ve mterilerinin nemli bir ksmn da kaybederler. Ayrca bu sistemler bir
iletmenin kltrn bozabilir, ar eitim ihtiyalar yaratabilir ve hatta ani verimlilik
dlerine ve mteri siparilerinin kt ynetilmesine de neden olabilir. Btn bunlar
en azndan ksa dnemde iletmeye zarar verebilir.

Endstri uzmanlarnn ayn fikirde olduklar konu, iletmelerin ounun ERP

sisteminin neler yapabilecei ile ilgili, fazla beklentilere sahip olduudur. En ak
faydalar bile, asla garanti edilemez. Bazen yazlmn neler gerekletirebilecei ile ilgili
iletmelerin dndkleri ile, gerekte baarlanlar arasnda byk bir fark vardr.
Ayrca, ERP tedarikilerinin rnlerinin fonksiyonelliini gelitirme ynndeki
abalarna ramen ERP paketleri hala bir bilgi teknolojisi departmannn ihtiya
duyduu her eyi yapmaz. ERP uygulamalarnn destekledii fonksiyonlar ve prosesler,
bilgi teknolojisi organizasyonlarnn istedii veya ihtiya duyduu ekilde yeni
zellikleri aresizce uygulamaz. Bunun anlam, bilgi teknolojisi ERP paketini
geniletmek veya uyarlamak zorundadr. Bu tr bir uygulama gelitirme, standart bir
paket uygulamasndan fayda elde etmek iin en iyi yolu sunar. Birok ERP yazlm
kullancs, ister kurulum aamasndaki karklklar azaltma amacyla olsun, ister st
srme geme amacyla olsun, ERP sistemiyle ok fazla uramaktan saknrlar. nk
danmanlar kiralama ihtiyacndan dolay yazlm kurulum maliyetleri artabilir, st
srmlere geme ok karmak olabilir. zellikle ERP sistemini bir st srme
ykseltmek isteyen iletmeler ok azdr. nk gemiten baz izler tayan ERP
emektarlar, zor ve uzun balang kurulum almalarn tekrar yapma dncesinden
bile ekinmektedirler. Byk bir ounluk, iletme ihtiyalarn karlayabildii
mddete, nemli st srme ykseltme almalarndan saknmaya ve eskisiyle devam
etmeye eilimlidir.
 44

Bundan dolay ERP uygulamasna geilmeden nce her ey planlanmaldr.

Baarszlkta en byk etkenlerden biri ise, seilen ERP paketinin iletmenin i
srelerine uymamasdr. Bu yzden en bata iletmenin i sreleri ok iyi belirlenmeli
ve srelere en iyi cevab veren ERP paket program seilmelidir.

3.2. GLOBAL YAZILIM PAZARINDA ERPNN YER

ERPnin dier i yazlmlarna gre durumu, kesikli ve srekli retim yapan

iletmelerin kullandklar yedi ayr kategorideki yazlmlarn pazar pay ve tariheleri
izelge.1., 2. ve 3.de gsterilmektedir.

izelge.1. ERPnin Global Pazardaki Konumu

ERP %35

CAD/CAE/CAM %34

ATLYE LEMLER %13

PDM/EDM

BAKIM VE ONARIM YNETM

%18
GELTRLM PLANLAMA. ZELGELEME

PARA TEDARK YNETM

Yine bu aratrmaya gre ERPnin %35lik pay 2002de %46ya ulaaca

tahmin edilmitir (Haner, 2005).
 45

izelge.2. Dnya apnda En Byk Be Yazlm letmesinin Pazar Paylar

(indexel, 2006)

RKET 2002 PAZAR PAYI (%) 2001 PAZAR PAYI (%)

SAP AG 25.1 24.7

ORACLE 7.0 7.9

PEOPLESOFT 6.5 7.6

SAGE 5.4 4.6

MICROSOFT BUSINESS
4.9 4.6
SOLUTIONS

DERLER 51.1 50.3

TOPLAM PAZAR PAYI 100.0 100.0

 46

izelge.3. Dnya apnda En Byk Drt ERP Yazlm Paketlerinin

Karlatrlmas (Gartner,2003)

ERP PAKETLER
KRTER
SAP Peoplesoft Baan Oracle

Barneveld, The
Merkezi Waldorf,
Pleasanton, CA Netherlands; Redwood Shores, CA
Blgeleri Almanya
Reston, VA

1972de Almanya Peoplesoft Baan letmesi Oracle dnyann en byk

Mannheimde be 1987den bu nc global i ikinci program letmesi ve
mhendisin bir yana bir finans, giriim program giriim bilgi ynetiminin
fikirleri vard. materyal salayclarndandr nc salaycsdr. Yllk
Entegre i ynetimi, . Baan letmesi n geliri 8.3$ olan letme
zmleri iin datm stok ofis, kurum ofisi ve dnyann 145ten fala
standart program zincir, planlama, arka ofis lkesinde veritabann,
retmek ve imalat ve insan otomasyonu iin aralarn, uygulama
pazarlamak kaynaklar iin dnya apnda rnlerini, ilgili

TARHELER istediler. Bu tam bir giriim 7000den fazla danmanlk, eitim destek
nedenle system- maiyeti mteri sitesiyle ve servisleriyle birlikte
analyse sunmaktadr ve birlikte kapsaml sunar.
programmen bizim bir portfy sunar.
Redwoo kylar,
twickung adl zmlerimiz Baan letmesi
Kaliforniyada merkezi
kk(byk sizin global rnleri
olan Oracle, tm rn
isimli) bir letme taleplerinize karmakl ve
izgisinde teebbs
kurdular. O uyumludur. y,tutar azaltr,
program gelitirmek ve
zamandan beri Bizim ilemleri gelitirir,
yaymak iin ilk kez
iletme SAP endstrimiz uygulamas hzl ve
internet hesaplama modeli
haline geldi. spesifik kolaydr, i
oluturan letmetir. Veri
zmlerimiz deiikliklerine
SAPn yeni tabanlar ve balantl
mterilere ileti, uymak iin daha
dncesi onu kurucular, uygulama
finanssal esnektir ve bilgi
Almanyada en geliimi ve karar destek
servisler, salk, ynetimini tm
aralar ve giriim
imalat, yksek deer zincirinde
 47

SAP Peoplesoft Baan Oracle

iyi program.haline eitim, kamu Hollandada uygulamalar mevcuttur.

getirdi. Bugn sektr, ulam 1987de Jan ve Paul Oracle son teebbs IT
SAP dnyann en ve yararlar salar. Baan kardeler altyapsn ve global
byk i tarafndan terazide uygulama
uygulama kurulmutur. Baan zmlerini tamamlayan
program, letmeinin tek iletmedir.
dnyann 4. Barnaveld,
bamsz program Hollanda, Restan,
zinciridir. SAP Virginia, ABDde
1998de biten son merkezleri vardr.
TARHELER
resmi ylnda 8.47 letme 1995ten
milyar mark gelir beri ABD, Latin
belgeledi. ABD, kuzey ABD,
Avrupa ve Asyada
SAPn 50den
sat ve servislerini
fazla lkede
arttrmtr.
kendini yksek
seviye mteri
destei ve servisi
salamaya
adam19.300
alan vardr.

50.000$dan 10 100.000$dan 10 40.000$dan 10 300.000$dan 10

rn Tutar
milyon$a milyon $a milyon $a milyon$a

Gelir ve Pazar
4.7 milyar$ %31.8 1.4 milyar $ %9.5 1 milyar $ %6.7 1.9 milyar $ %12.9
Pay

3.3. ERP YAZILIM PAZARINDAK FRMALAR VE KULLANICILAR

Dnyada byk yazlm irketleri ERP sistemlerine ilikin byk bir rekabet
iindedirler. ERP dnya pazarnda 2002 itibar ile SAP %29, Oracle %10, PeopleSoft
 48

%6, J.D.Edwards %7, Baan %5, SSA %5, JBA %4, Marcarr %3, ntentia %2, QAD %2
ve dier irketler %27 pazar payna sahiptir (advancedmanufacturing, 2006).

Uluslararas aratrma iletmesi Gartnerin verilerine gre 2000 ylnda dnya

apnda ERP pazarnn hacmi 8.98 milyar $dr. Dnyada 2002 ylnda % 9 orannda
klen pazar, 2003 ylnda yeniden canland ve yaklak 9.5 milyar dolarlk bir
byklktedir. 2004 yl sonu tahminleri ise yaklak 9.7 milyar dolardr. Trkiyede ise
en byk 500 firmadan sadece 50 tanesi ERP yatrmlarn tamamlamtr. Baka bir
ifadeyle Trkiye, bu konuda henz doyuma ulamamtr.

AMR (Advance Manufacturing Research)n yapt bir aratrmaya gre, ERP

pazarnda sat geliri 1997de %37 byyerek 10 Milyar $a, 1998de %37 byyerek
13,4 Milyar $a yaklamtr. 1997deki 10 Milyar $lk satn yan sra, 10 Milyar $lk
a ekipman sat ve 15 Milyar $lk danmanlk eitimi geliri, ek hizmet sat
gereklemitir. ERP sektrnde en ok ciro yapan 5 firmann 1998 cirolar ekil.14.de
grlmektedir.

ekil. 14. ERP Yazlm Global Pazar Paylar

(advancedmanufacturing, 2006)

ERP satclar, SAP, Peoplesoft, Baan, SSA, JBA, Marcam, ntenia, QAD ve
dierleri orta lekli sanayileri hedef alm grnmektedir. Byk iletmeler pazarnn
 49

doyuma yaklamas nedeniyle, daha kk firmalara ynelik yazlm gelitirme ve sat

stratejileri oluturmaktalar.

Sentim Biliimde uygulanmas tercih edilen IFS, dnyann en nemli ak

standartlar kullanlarak gelitirilen, biliim tabanl i yazlmlar tedarikilerinden
biridir. 1983 ylndan beri, IFS seilen endstrinin ihtiyalarn karlamaya odaklanm,
i uygulamalar tedarikisidir. Bugn IFS iki alanda faaliyet gstermektedir; birincisi
varlk ve rn yaam dnemi ynetiminin nemli olduu yaam dngs ynetimidir,
ikincisi ise orta lekli iletmelerde datm ve imalat kapsayan ERPdir.

IFSin esnek yazlmlar, IFS uygulamalar yeni teknolojiyle olduu gibi dier i
yazlmlaryla da kolayca entegre olmaktadr. Ak standartlar kullanarak-patentli
zmler deil, iletmelere fiyat olarak en uygun zmleri edinmeleri iin, dier
birinci snf satclardan en iyi teknolojiyi birletirme zgrl sunar.

IFS, Arjantin, Avustralya, Belika, Brezilya, Kanada, Danimarka, Finlandiya,

Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, Hindistan, Endonezya, Japonya, Malezya,
Norve, Polonya, in, Rusya, Singapur, Slovakya, Gney Afrika, spanya, svire,
Tayland, Birleik Arap Emirlikleri, Amerika Birleik Devletlerinde ticari faaliyetlerini
srdrmektedir.

Aratrmaya gre, yazlm satlarnn iletme byklklerine gre dalm

(advancedmanufacturing, 2006);

Fortune 500 letmeleri.......................................................................................%59

(Cirolar 250 Milyon $dan az)

Orta lekli letmeler........%22

(Cirolar 50 Milyon $- 250 Milyon $ Aras)

Kk lekli letmeler....................................................................................%19

(Cirolar 50 Milyon $dan az)

Bu sonulardan, az saydaki byk iletmelerin oluturduu pazar, doyum

noktasna ulamtr. Sayca daha ok olan orta lekli firmalarn oluturduu pazar ise
 50

ERP iin ok byk bir potansiyel oluturmaktadr. Saylar ok fazla olan kk

iletmelerin ERP kullanmna geileri orta lekli iletmelerden ok olacaktr.

Sektrel bazda Trkiyede baz ERP kullanclar yle sralanabilir:

a) Otomotiv Sektr

Bu sektrde zellikle yaplandrma, montaj operasyonu, JIT, tam zamannda

planlama, elektronik kanban, rn veri ynetimi, elektronik veri interchange ve srekli
retim gibi spesifik baz srelere destek unsuru olarak ERP yazlmlar
kullanlmaktadr. Trkiyede; Mercedes-Benz Trk A.. ERP sistemini kullanmaktadr.

b) Salk Sektr

ERP yazlmlar salk sektrne hasta ynetimi, gzetim ynetimi, randevu

planlama gibi fonksiyonlara ynelik zmler sunmaktadr. Trkiyede; Trk Tpsan
A.., Servier la, Eczacba gibi iletmeler ERP kullanmaktadr.

c) Tketim Mallar

Bu sektrde ERP, zellikle mterilerin yeni ihtiyalarna ksa srede cevap

verme ve dinamik pazar koullarn yakalama imkn tanmaktadr. Etkin bit tedarik
zinciri srecinde maliyetler minimum seviyeye ekilirken kar oranlar da maksimum
seviyeye ulamaktadr. Trkiyede; Beko Elektronik, BSH Dayankl Tketim Mallar
retim ve Pazarlama Sanayi Ticaret Limited letmesi, Ktahya Porselen, Ktahya
Seramik ERP sistemlerini kullanmaktadrlar.

d) Bankaclk

ERP, farkl kaynaklardan derlenen finansal verinin karmak yapsn

basitletirmekte ve doru, tutarl bilgiler elde etmektedir. Buna paralel olarak
zamannda etkin kararlarn alnmasn salamaktadr. Trkiyede; Akbank, Yap Kredi
Koray, Bank Europa ERP sistemini kullanmaktadrlar.

e) Maazaclk

Perakendecilik sektrnde artk sadece etkin tedarik zinciri destekleyen bir bilgi
teknolojisi yeterli olmamaktadr. Perakendeciler neyin, ne zaman, nereden alndn
bilmek zorundadrlar. Promosyonlarn sata etkisini, deien pazar eilimlerinin ve
tketici davranlarnn deiiminin etkilerini somut bir ekilde grmek istemektedirler.
 51

3.4. ERP SSTEM YAZILIM SEM KISTASLARI

Dnya apnda 500n zerinde yazlm reten firma rekabet ierisindedir. ERP,
bu endstride bilinen iletmelerin hkimiyetindedir. ERP piyasasnda birinci srada rol
oynayan firmalar, SAP, Baan, Oracle ve Peoplesoft firmalardr. SAP, Oracle,
Peoplesoft, J.D.Edwards ve Baan geleneksel ERP yazlmnda Big Five olarak da
nitelendirilmektedir.

Bir Alman iletmesi olan SAP, ERP rnlerinin nde gelen tedarikisidir ve
pazar paynn yaklak drtte birini elinde tutar. ERP sistemi tedarikileri genellikle
ERP sistemini, satn alma, retim, stok, i maliyeti, denetleme, deme gibi modller
ieren takmlar halinde satarlar. Mterileri memnun etmek ve rekabeti korumak iin
ERP yazlm tedarikileri, deiik stratejiler kullanarak sistemlerine srekli yeni
zellikler eklemektedirler.

Balca ERP tedarikilerinin genel fikri, ERP uygulamalarn bir iletmesinin

sistemlerinin kalbine yerletirmek ve eski sistemlere, dier kritik i sistemlerine ve zel
uygulamalara balamaktr. Bu dncede ERP sistemi, bir i-hizmet ats, merkezi bir
bilgi deposu ve bir veri datm yeri olur. Birok ERP tedarikisi, iletmedeki i
ihtiyalar iin eitli ekillerde destek sunarken, baz tedarikiler bir alanda dierlerine
gre daha gl ve baarldrlar (Haner, 2005).

CASE (Computer-Aided Software Engineering) geliimine ve tasarm aralarna

nclk etmi ve bunu bir ERP i sreci zm iinde gelitirmitir.

SAP, btn alanlarda gl bir gsteri yapmtr ve son zamanlardaki ERP

zmleri ile teknolojinin sinirini ilerletmektedir. Baan, retim srecinde gl bir
gemie sahip olup, finanssal, sat ve tedarik zinciri zmleri gibi birka temel
ihtiyalar iin destek salamaktadr.

Peoplesoft balangta insan kaynaklar ve finans desteklemek iin kurum

uygulamalarna odaklanmtr fakat sonra, kurum i srelerinin btn alanlarn
kapsayacak ekilde gelimi ve gl zmler salamtr.

Baz ERP paketleri kapsamldr fakat her endstrinin kendini tek yapan
zellikleri olduu gereini ihmal eder. ERP sistemi, fiziksel rnler reten retim
iletmeleri iin tasarlanmtr. Hizmet salayan iletmeler, bu sistemleri uygulama ve
 52

kullanmada zorluk ekebiliyorlar. Bu nedenle ERP tedarikileri, temel sistemlerini

hizmet iletmelerine uydurma ihtiyac ile uramaya devam etmektedir.

ERP tedarikileri, kendi gelime aralarna, para bileenlerine ve kullanc ara

yzlerine sahiptir. Oraclen ERP platformu, Oracle n ara ve veritabanlar ile sk
ilikisinden yararlanr. letmelerin ou, ERP platformunu bir belkemii gibi
kullanarak, dier birok geleneksel zellikleri bu platform zerine kurmaktadrlar.

letmelerin youn rekabet ortamnda deiimin srekliliini yakalayabilmesi,

hedef ve politikalarna yaklaan zmleri bulabilmesi iin balangta doru yazlm
teknolojilerini semesi gerekir. Seilen ERP yazlmnn, iletmenin mevcut insan
kayna ve bilgi kaynaklar ile uyumas gz ard edilmemelidir. ERP seimi iin
ncelikle firma, ne istediini bilen blm yneticilerinden oluan seim komitesini
belirlemeli, eer firma seim komitesini oluturamaz veya yeterli zaman ayramaz ise
danman kurululara bavurmaldr. Firma yapsna ve kltrne en uygun ERP
paketinin seilmesi, mmkn olan en ksa zamanda salanmaldr. Danman kullanma
alkanl olmamas ve lkemizde danmanlk endstrisinin yeteri kadar gelimemesi,
nemli eksiklik olarak grlmektedir (Pnar ve Erdem, 2002).

ERP yazlm seim kstaslar, aslnda iletmenin gereksinim analizidir. letme

bugnk ve gelecekteki gereksinimleri belirler. Seim kstaslar, dorudan seim
komitesi tarafndan veya tedariki firmalardan toplanan bilgiler ile belirlenir. Kstaslarn
says arttka, seim ilemi karmaklaacaktr. Bu konuda ERP yazlm paketinde
aranan zelliklere nem derecesi verilir ve alternatif yazlmlar iin puan verilerek her
bir paketin arlkl toplam puan hesaplanarak ve yazlm maliyetleri de dikkate
alnarak seim karar kolaylatrlabilir. Karar Destek Sistemlerinde bir ara olarak
kullanlan bir uzman sistem destei ile daha etkin karar verilmesi salanabilir.

ERP sisteminin deerlendirilmesi nemli olup genelde seim hatalar

yaplmaktadr. Alternatif ERP sisteminin pahal olmas ve uyarlamann zaman almas
nedenleri ile hatal seimin maliyeti yksektir. Seim komitesinde bulunanlarn yeterli
birikime sahip olmamas, seimin uzamasna ve hatal kararlarn alnmasna yol
amaktadr. Seim srecinde firmann ihtiyalarnn analiz edilmesi, firmann ne
istediini bilen duruma gelmesi, uyarlama aamasnda nemli zaman kazanc
salayacaktr. Yazlm seimi iin belirlenen kstaslar ve yazlmda aranan zellikler
nemlidir. Yazlm seilirken balca kstaslar, teknoloji zellikleri, marka ve tedariki
 53

gvenilirlii, tedarikinin destek gc, ilevleri, sektre uygunluu ve teknik detay gibi
gruplara ayrmak ve bu gruplara birok alt zellik eklemek mmkndr.

ERP yazlm paketi seilirken ncelikle yazlmlar incelenir, daha sonra

alaca teknolojik platform belirlenir. ncelikle donanm platformunun seilip sonra
yazlmlarn temin edilmesi birok problemin yaanmasna neden olmaktadr. Bugnk
yazlmlar birok platformda almakla birlikte, istemci-sunucu ortamndaki
performans tercih edilmektedir. Tedariki firmann gvenirlii ve destek gc dikkate
alnmas gereken dier bir kstas olmaldr. Tedariki firmann kurumsall,
referanslar, kadrosu, sermayesi vb. gibi sorgulamalar firmann gvenirliini ortaya
koyacaktr. Dier taraftan dnya markas olup olmad, uluslararas ofisler ve
referanslar gibi sorgulamalar marka gvenirliini belirleyecektir. Bunlarn dnda
muhasebe modllerinin Trk muhasebe mevzuatna uygunluu, kullanm kolayl,
dier yazlmlarla haberlemesi, esneklii gibi birok teknik detayn sorgulanmas
gerekir. Yazlmn fonksiyonellii, i yapabilme yeteneklerini gsterir. Seim yaplrken
belirlenen gereksinimleri ne kadar karlayabildii, fonksiyonelliini ler (Dzakn ve
Sevin, 2002).

ERP yazlmn deerlendirirken aadaki u nemli noktalar her zaman gz

nne alnmaldr (Haner, 2005):

Farkl para birimlerini destekleyen,

Hzl ve ucuza uyarlanabilen, iletmenin i srelerine hkim olabilen,

Sektrn artlarn uyan ve rekabeti ortamda ayakta kalmaya katkda

bulunabilen,

Konuyu yalnzca bir bilgi ilem sistemi kurulumu olarak alglamayan, projenin
iletmenin temelini salamlatran, i srelerinizi yeniden yaplandrmanza frsat
verecek bir ara olarak grebilen,

ERP kurulumu konusunda deneyimli, proje sresince karlalabilecek

darboazlar, risk faktrlerini ngrebilen, proje ynetimi konusunda ehliyet sahibi ve
metodolojik almaya ve profesyonel yaklama nem veren bir danmanlk letmesi
bulunan,

Kullanm kolay; kullanc dostu ekranlara sahip oluu; ERP paketini alanlar
tarafndan daha kolay kabullenilmesini salayacak ve uyum kolayl getirecektir.
 54

Eitim maliyetlerinizi minimize etmenize yardmc olacaktr. Bu da yatrmnzn geri

dnmn hzlandracak ve sistem kullanmnda aksaklklarn byk bir ksmn
ortadan kaldracaktr.

Tam entegre; gnmzde iletmeler kendilerini yalnzca kendi

organizasyonlarndan ibaret olarak grmemekte, baarlarnn yan sanayicileri,
mterileri, nakliyatlar gibi tm d birimlerin de kendileri ile tam uyum iinde
ileyebilmelerine bal olduunu bilmektedirler. Seilecek ERP paketi yalnzca
iletmesinin departmanlarnn i srelerinin ynetimini deil, tm bu d birimlerle
kolay ve hzl uyum zelliine de sahip olmaldr. rnein sizin seiminiz
dorultusunda belirlediiniz yan sanayicilerinizle balant kurma zelliine sahip
olmal, mterilerinizin internetten girecekleri siparileri otomatik olarak sat
modlne aktarabilmeli, tm bu fonksiyonlar zahmetsizce ve tam entegre biimde
iletebilmelidir.

Esnek; kullanc saysnda olabilecek deiikliklere kolayca ayak

uydurabilmeli, veritabannn genilemesine izin vermeli, farkl fonksiyonlar kolayca
ekleyebilinmesine olanak tanmal ve tm bunlar yeni bir proje kadar byk
maliyetlere, zamana ve kaynaa ihtiya duymadan kolayca gerekletirebilmelidir.

Uyumlu; sizin ona uyum salamanz zorlamak yerine sizin srelerinize

kolaylkla uyum salayan, sizinle birlikte byyebilen, gelien dnyaya ayak
uydurabilen bir ERP paketinin seilmesi ileride gelitirmeler yapmak veya yeni
fonksiyonlar eklemek istemeniz durumunda byk kolaylk salayacaktr.

letmeler artan bir ekilde ERP yatrmlar zerinde titizlikle durmaktadrlar.

Baz iletmeler, ERP uygulamalarn deerlendirmek iin kesin ltler koymakta ve
ltleri zaman iinde izlemektedir. Baz iletmeler de, artan mteri hizmetlerine, sat
verimliliine ve stok kontrole bal olarak getirileri hesaplamaktadr. letmelerin ERP
yatrmlarn deerlendirmek iin kulland eitli finanssal yntemler vardr.

En ok kullanlan finansal yntemlerden ikisi yatrm karll (Return On

Investment-ROI) ve ekonomik katma deerdir (Economic Value Added-EVA).
Benchmarking Partners, ERP uygulamalarna yatrm yapm 62 ABD iletmesini
kapsayan bir yatrm karll almas yapmtr. alma, iletmelerin ERP yatrmlar
sonucunda fayda grmeyi muhtemelen istedikleri birka alan belirlemitir. Fayda
grlmesi beklenen alanlardan biri, bilgi teknolojisi maliyetlerinin tmden azaltlmasn
 55

iermektedir. nk ERP sistemine ynelen iletmeler genellikle sreteki birok eski

sistemi elimine eder ve bu nedenle bakm ve uyum masraflarndan tasarruf ederler.

letmelerin ERPden bekledikleri faydalar ise, stok azalmas, gelimi nakit

ynetimi, personel saysnda azalma ile bir iletmesin bir siparii al zamanndan rn
ykleme zamanna kadar daha hzl sipari ynetimini kapsar. Fakat iletmelerin
beklentileriyle elde ettikleri arasndaki farklar byk olmutur.

rnein, iletmelerin %45i personel saysn azaltma ile ilgili bir fayda
beklerken, yalnz %34 bu fayday gerekten grdklerini belirtmitir. letmelerin
%25i bilgi teknolojisi maliyetinde bir d beklerken, yalnz %12si elde etmitir.
Dier taraftan, grlen iletmelerin %18i sipari ynetiminde gelime greceklerini
dnrken %33 bu fayday grmtr ve %12si finansal kapan evriminde bir
fayda beklerken,%20si bunu baarmtr (Haner, 2005).

Grlen 62 iletmesinin ok az yatrm karll ile ilgili bir alma

yapmtr. letmelere yardmc olmaya alan ERP tedarikileri, yatrmlarn nasl ve
nerede geri deneceini belirlemek iin programlar en ince ayrntsna kadar
ayrmlardr.

SAP, kullanclarn yatrm karlln hesaplamasna yardm eden ve sistem

hayata geirildikten sonra performans len ValueSAP isimli bir danman program
karmtr. ValueSAP , kullanclarn kurum yazlm iin yapt milyonlarca dolar
yatrmlarn optimize etmelerine yardmc olmak iin tasarlanmtr. Uzmanlarn
belirttiine gre iletmeler, belli ltler oluturarak ve bunlar zaman iinde izleyerek
yatrm karlln kendi yetkileri altna almak zorundadrlar (Haner, 2005).
 56

4. BLM: SENTM BLMDE ERP PAKET

SEM PROJES

4.1. FRMA PROFL

Biliim sektrne 1990 ylnda adm atan Sentim Teknoloji; son teknolojiyi,
rekabeti fiyatla ve eksiksiz destek hizmetiyle Trk Biliim Teknolojisi (BT) pazarna
sunmak amacyla kurulmutur. Hem tedariki firmalara hem de kurumsal ve bireysel
mterilerine yaln ve direkt srelerle ulaarak, srekli maliyet avantaj oluturmay
hedeflemektedir. Bylelikle, kaliteden dn vermeksizin, en yeni teknolojiyi yanstan
rn ve zmlerini, satn alnabilir fiyatla pazara sunabilmektedir. 81 ili kapsayan,
yaygn ve etkin teknik destek ve servis altyaps ile en karmak projelerde bile
mterilerinin yannda olan Sentim Teknoloji, sistem uyum ve danmanlk hizmetleri
ile eksiksiz, tam zm salamaktadr.

On bir yldr retimini yapt KRN markal masast, tanabilir ve sunucu

rnlerini, son on yldr ISO 9001 ve TSE standartlarnda retmeye ve pazara sunmaya
devam etmektedir. KRN markal rn ailesini el bilgisayar ve ev elektronii rnleri ile
daha da zenginletirerek bireysel ve kurumsal kullanclara en yaln ve direkt srelerle
ulatrmay hedef edinmitir.

Ayrca, HP, DELL, Microsoft, EMC, CA, Symantec bata olmak zere, kendi
alannda dnya devi olan iletmelerle olan i ortakl ve mteri memnuniyeti odakl
kalite anlayyla, her yap ve lekteki kurumsal mterilere, her trl BT rn ve
zmn sunmaktadr.

Organizasyon ve i srelerini yaln, bireysel ve kurumsal mterilere

olabildiince az katmanla ve direkt erimeye ynelik olarak yeniden dzenleyen Sentim
Teknoloji, bylelikle gereksiz tm maliyetleri bertaraf ederek elde edebildii rekabeti
fiyatlarn Trk BT pazarna yanstmaktadr.

Sentim Teknoloji'nin karde iletmelerinden HP, Dell ve KRN yetkili servis

salaycs ve Microsoft Gold Partner' olan D2, sertifikal uzman kadrosuyla, yedi gn
24 saat yerinde destek dhil, birok hizmeti dnya standartlarnda vermektedir. Bunun
yan sra kurumlara zel danmanlk, bakm szlemeleri, teknik eitimler, kurulum,
 57

outsourcing, disaster recovery gibi profesyonel hizmetler de sunan D2, drt ofis, 22
yetkili servis merkezi ve 120 yetkili servis noktas ile 81 il merkezinde ve Trkiye'nin
her yerinde hizmet verecek altyap ve kapasiteye sahiptir.

Sentim Biliim Trkiye genelinde halen Vakf Ariv Ynetim Sistemi ile
Osmanl arivlerinin kitap ortamndan dijital ortama aktarlarak arivlenmesi, Trk
Telekom Operatrl ar Merkezlerinin teknik danmanlk ve destek hizmetlerini,
Mobil Elektronik Sistem Entegrasyonu (MOBESE), Aile Hekimlii Bilgi Sistemi
(AHBS) ve MEB Bilgiye Eriim Portal ( BEP ) hizmetlerini srdrmektedir.

4.2. SENTM BLMN ERPYE GE SREC

Biliim sektrne 1990 ylnda giren Sentim Biliim, gelien piyasa artlarna
uyum salayabilmek, sipari takip ilemlerini kontrol edebilmek, daha verimli ve etkin
alabilmek iin 1999 ylnda iletme bnyesinde gelitirdii Octopus isimli ERP
paketini kullanmaya balamtr.

letme, gelitirdii bu yazlm paketini be yl sre ile kullanmtr. Bu sre

iinde hzla byyen biliim sektrnde, oluturduu ortaklklarla uluslararas alan
bir firma haline gelmitir. letmesinin bymesiyle birlikte Octopus yazlm, firmann
isteklerine cevap veremez hale gelmitir. Yaplan aratrmalar, almalar ve teklif
sonularna gre Sentim Biliim, departmanlar aras veri akn etkin olarak salayan,
firmann geliimine uyum salamakta esneklik gsteren ve dier firmalara gre daha
dk maliyette teklifi olan IFS Firmasndan, 2004 yl Eyll aynda ERP paketi satn
alm, kurulum ve hazrlk srecini mteakip 1 Ocak 2005 tarihinde iletmede
kullanmaya balamtr. Bylelikle Sentim Biliim, ERP yazlmn Trk Biliim
Sektrnde kullanan ilk iletme olmutur.

IFS Firmasndan satn alnan ERP paketi, iletmenin btn departmanlar

arasnda etkin veri akn salayarak iletmenin daha verimli almasna olanak
vermitir. 2006 yl Aralk ay itibariyle iletme bu paketi, yzde 70 orannda
kullanmaktadr. 2008 ylnda yzde 100 orannda kullanmay amalamaktadr. Sentim
Biliim tarafndan gelitirilen Octopus yazlm ise halen departmanlar iinde veri
akn salamak amacyla kullanlmaya devam etmektedir
 58

4.3. SENTM BLMDE YAPILAN ERP SEM METODOLOJS

Sentim Biliimde uygulanan ERP seim projesi dokuz admdan olumaktadr.

1. ERP seim proje ekibi oluturulup i plan kartlmtr.

2. ERP yazlm gelitiren, satn yapan, danmanlk hizmeti veren firmalar

belirlenmitir.

3. Sekiz firma ile grlmtr.

4. zet ve detay sistem gereksinimleri oluturulmutur ve bu gereksinimleri

sorgulayan bir Teklife ar Dosyas yani RFP ( Request For Proposal ) listesi
karlm, listedeki kstaslar iletme allanlar tarafndan Olmazsa Olmaz, Olursa
yi Olur ve Olmasa da Olur eklinde deerlendirilmeye alnmtr. RFP listesi (Genel
ihtiyalar kstaslar) izelge.4.de, RFP listesi (Mali iler talepleri) ise izelge.5.de
verilmitir.

5. Sekiz firmadan beine bu liste gnderilip ilgili soru ve/veya maddeleri

salayabilirliine gre kendilerinden Tamamen Karlar seeneinden Desteklemez
seeneine kadar olan drtl bir gsterge izelgesi ile deerlendirilmeleri istenmitir.

6. Firmalarn kendi deerlendirmelerinin sonular incelenip drt firma yans

alnmas iin seilmitir.

7. Yans toplantlar sonrasnda ayn soru listesi, proje ekibi tarafndan

deerlendirilip sonularna gre iki firma finale kalmtr.

8. Firmalar ile sistem gereksinimleri ile ilgili baz senaryolar verilip bunlar
gerekletirmeleri istenerek detayl testler yaplarak referans uygulamalar incelenmitir.

9. Sistem gereksinimlerine paralel olarak kstaslar Fonksiyonel ve

Fonksiyonel Olmayan kstaslar belirlenmitir. B.S Sahay ile A.K. Guptann Tedarik
Zinciri zmleri iin Yazlm Paket Seiminin Gelitirilmesi makalesinde aklanan
Yzde Bazl Aa Modeline gre yaplan deerlendirmede IFSye karar verilmitir.
 59

ERP zm Bu
Gr Seenekleri ihtiac karlyor
mu? Seenekleri

TEKLFE ARI LSTES ( RFP List.)

Olmazsa olmaz 3 Tamamen karlar 4
Olsa yi olur 2 Ksmen karlar 3
Bedava Ek Geliirme
Olmazsa da olur 1
ile yaplr 2
Paral Ek
Danmanlk ile yaplr 1
Desteklemez 0
Cevap
Verilemedi /
Anlalmad

Navision
IFS zm bu
Referans ERP LE LGL zm bu
Gr Navision Durumu ihtiyac karlyor IFS Durumu
No TALEPLER ihtiyac
mu?
karlyor mu?

A GENEL HYALAR

oklu letme Kapasitesi Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar

A.1
A.2 oklu Dil Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
A.3 Dviz Kurlar Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
A.4 oklu Ak Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
A.5 oklu Konum Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
oklu Depo Stok
Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
A.6 Kontrol
A.7 Fason malat Olmazsa olmaz Ksmen Karlar Tamamen karlar
A.8 Sistem Kontrol:
A.8.1 Gvenlik:
A.8.1.1 Sistem Dzeyi Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
A.8.1.2 Modl Dzeyi Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
A.8.1.3 Ekran Seviyesi Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
A.8.1.4 Kayt Dzeyi Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
A.8.2 Online Yardm:
A.8.2.1 Alan Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
A.8.2.2 Fonksiyon Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
A.9 Uzaktan Tehis Raporu Olsa iyi olur Tamamen karlar
TEMEL VER
B MADDELER
Stok No, 20 Karakter /
Anahtar Maddelerin Alfa nmerik 25
Olmazsa olmaz Tamamen karlar Nmerik - Karakter, Tamamen karlar
Genilii dijit
B.1 Geniletilebilir
Aklama, 30 Karakter,
Aklamann Genilii Olmazsa olmaz Tamamen karlar Karakter, Tamamen karlar
B.2 Geniletilebilir
Alfa nmerik 30
Birincil Olmazsa olmaz Tamamen karlar Stok No 2, 20 Karakter Tamamen karlar
B.2.1 dijit
Alfa nmerik 30
kincil Olmazsa olmaz Tamamen karlar
B.2.2 dijit
15 dijit veri girii,
TRL Ak iin dijit say
Olmazsa olmaz Tamamen karlar toplamlarda ise 18 dijit Tamamen karlar 3
genilii
B.3 mmkn
B.4 l Birimi :
B.4.1 Depolama Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
B.4.2 Satn Alma Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar
B.4.3 Satlar Olmazsa olmaz Tamamen karlar Tamamen karlar

izelge.4. RFP listesi (Genel htiyalar Kstaslar)

 60
ERP zm Bu ihtiac
Gr Seenekleri
karlyor mu? Seenekleri

Olmazsa olmaz 3 Tamamen karlar 4

MAL LER TALEPLER Olsa yi olur 2 Ksmen karlar 3
Bedava Ek Geliirme ile
Olmazsa da olur 1
yaplr 2
Paral Ek Danmanlk ile
yaplr 1
Desteklemez 0

Cevap Verilemedi / Anlalmad

A
Navision Gelitirme
Ref. kl IFS zm
ERP LE LGL TALEPLER l zm bu Yaplacaksa Navision
No Gr a bu ihtiyac IFS Durumu
ihtiyac Bunun Durumu
m karlyor mu?
karlyor mu? Aklamas
a
A PARA BRMLER (DVZ)
Bedava Ek Dviz altyaps
Olmazsa Tamamen
Yabanc para ilemleri yaplabilmeli Gelitirme ile gelitirmeleri ile
olmaz Karlar
A.1 yaplr karlanacak
Resmi Kur Fark Olmazsa Tamamen Tamamen
A.2 hesaplayabilmelidir olmaz Karlar Karlar
TL tutarn baz alan
TL Faturalarn tahsiltlarnda Paral Ek
Olsa iyi bir hesaplama Tamamen
oluan kur farklarn Danmanlk ile
olur yntemi ile kur fark Karlar
hesaplayabilmelidir yaplr
A.3 gelitimesi yaplacak

Filer zerinde satr baznda ekstra Olmazsa Tamamen Tamamen

kur tanmlanabilmelidir olmaz Karlar Karlar
A.4
Hesap Ekstreleri istenilen Para
Birimine ( TL, Dviz, TL+ Dviz) Paral Ek
Olmazsa Yeni rapr Tamamen
ve istenilen tarih aralna gre Danmanlk ile
olmaz gelitirilecek Karlar
devirli ya da devirsiz yaplr
A.5 raporlanabilmelidir
FATURA, MUHASEBE FLER,
B RAPORLAMA, HESAP
EKSTRELER, STOK
B.1 Muhasebe Fileri
Muhasebe Fileri
Olsa iyi Tamamen Yinelenen gnlkler Tamamen
kopyalanabilmeli, daha sonra tarihi
olur Karlar ile zlebiliyor Karlar
B.1.1 ve ierii deitirilebilmelidir
Sistemde tanmlanacak filer
Olsa iyi Tamamen Tamamen
tanmlanan tarihlerde otomatik
olur Karlar Karlar
B.1.2 olumaldr
Muhasebe Fileri
Olsa iyi Tamamen Yinelenen gnlkler Tamamen
kopyalanabilmeli, daha sonra tarihi
olur Karlar ile zlebiliyor Karlar
B.1.3 ve ierii deitirilebilmelidir
Kayt bul fonksiyonu
ile ilgili mh. Fiinin
Faturalarn Muhasebe fileri
Olsa iyi Tamamen faturas ve stok Tamamen
oluturulurken uyum aamasnda
olur Karlar kaytlarna Karlar
miktarsal bilgilerde kaydedilmelidir
ulalabiliyor, yeterli
B.1.4 bulundu
B.2 Hesap Ekstreleri
Hesap Ekstreleri zerinden ift Olsa iyi Tamamen Tamamen
B.2.1 tk ile ilgili fie ulalabilmelidir olur Karlar Karlar
Kayt bul fonksiyonu
ile ilgili mh. Fiinin
Hesap Ekstreleri zerinden
Olsa iyi Tamamen faturas ve stok Tamamen
sa tu ile ilgili satrn miktarsal
olur Karlar kaytlarna Karlar
bilgilerinde ulalabilmelidir
ulalabiliyor, yeterli
B.2.2 bulundu

Faturalar
B.3
Faturalarn kesildii Firma
deitirilebilmeli, Faturann Firma
Olsa iyi Tamamen Tamamen
bilgileri ile birlikte sipari
olur Karlar Karlar
aamasna kadar tm ilemlerdeki
B.3.1 firma bilgileri deimeli
letmeler aras malzeme
Olmazsa Tamamen
transferlerinde otomatik fatura
olmaz Karlar
B.3.2 oluturulabilmektedir

izelge.5. RFP Listesi (Mali ler Talepleri)

 61

4.4. PROGRAM SEM MODELLERNDEN TALEP EDLEN TEMEL

ZELLKLER

Program, seim ilemini direkt veya dolayl yoldan etkileyecek tm faktrleri

karlamaldr. Doru bir karar modelinin talepleri u ekildedir:

Model, kullancnn en temel talebini yerine getirmeli ve program zmnn

fonksiyonelliini aktarmaldr.

Model, her dereceye kadar nemli zelliklerinin dallarn ve grevlerini

desteklemelidir.

Program hakkndaki hemen hemen tm gerek olan veya olmayan bilgiyi

kullanmaldr.

Model, tm nicel ve nitel faktrleri birletirebilen ve ayn zamanda onlar

daha basit bir modele dkebilen doru bir metodoloji salamaldr.

Model daha iyi bir ticari zellik seti salayabilecek ve az nem derecesinden
ok nemliye kadar tm faktrlerin program sralamasn lebilecek kadar esnek
olmaldr.

Model, tm program uygulama/ sistem seme trlerine uygulanabilir olmal

ve tm aday program sistemleri arasnda adil bir karlatrmay garanti etmelidir.

Modelin anlalmas, kullanlmas ve tketilmesi kolay olmaldr.

4.4.1. Program Seim Modelleri: Ak Bir nceleme

Bu blmde; Dorusal nem zellikli Model, Dorusal Tayin Modeli,

Maximax, ile Grne Gre Eleme ve Analitik lem gibi program seim modelleri
karlatrlmtr. Tm bu modeller, performans oranlarnn karlatrlmasn ierir.

Dorusal nem zellikli modelde; eitli fonksiyonel ilikiler ne

srlmtr (Kliejnen, Pearson ve Bailey,1980). Bu model, nem seiminde mal ve
zayf zellikler arasnda daha iyi bir alveri salar.

Qi = wi Aij

wi; i paketinin j zelliine tayin edilen nem arldr. Aij; i paketinin j

zelliinin performans sralamasdr. Qi; paketin srasna karar verecek sralamasdr.
 62

Dorusal tayin modeli; belirlenen paketin zellik iin sralamasn/tasnif

edilmesini talep eden bir modeldir (Bernardo and Biln, 1977; Billing ve Schere, 1988).
i paketinin j zelliinin dizimler iin bir matrix hazrlanr. Bu matrix, bir
permtasyon matrixi ile toplanr. Sonra dorusal programlama problemi formle edilir
ve maximizasyon iin zlr.

Maximax modelinin uygulamas kolaydr. Modelin, tm faktrlere ayn

muameleyi yapan, bu yzden de az nemli ve ok nemli faktrler arasndaki ayrmn
tayin edilemeyecei bir engeli vardr. Bu metodun son karlatrma iin tm faktrlerin
eit nem tad yerlerde kullanlmas daha uygun olmaktadr.

Grne gre eleme bir metottan ok bir metodolojidir. Hibir

matematiksel hesaplamas yoktur. Mterinin tm taleplerini ve standartlarn
garantileyen program zmn semek gerekmektedir.

Davis ve Williams (1994), simlasyon programn semek ve gelitirmek iin

analitik ilemi (AHP) semilerdir. Onlar, insan yarglamasndaki tutarszlklar
azaltmak iin karar ilemini yaplandrmay vurgulamlardr. Saatynin faktrlerin
nem younluunun terazisini ve matrix arpmn kullanarak tm paket diziminin
hesaplamasn nermitir.

4.4.2. Eski Modellerin Hatalar ve Yetersizlikleri

Birok baar kstas, performans ve seim faktr vardr. Bu faktrler tepkilerin

nicel zellikleri kadar nitel zelliklerini de ierir. AHP ve dorusal nem zellikli
model, nitel ve nicel tepkilerin birleimine dayanmasa da yukarda tartlan tm
modeller, paket dizimini ortak bir sralandrma terazisinde deerlendirmektedir. Gerek
hayattaki kararlarda her eyin ayn terazi zerinde deerlendirilmesine gerek yoktur. Bir
kimseye bir program paketini deerlendirme grevi verildiini farz edin. letme
tarafndan 13 fonksiyon talep edilir ve kii gvenlik, hz, kullanm kolayl, eitim,
dokmantasyon vs. arasnda karlatrma yapmak zorunda kalr. Bir denge oluturmak
onun iin zordur. Belli bir src iin snflandrma yaplacak hiyerarik yapda
problem ktn ve karar vericinin dengesiz bir hiyerarik yapyla yz yze olduunu
dnrsek, bu durumda karar modelinde terazinin eitli faktrlerle ilgili
dengesizliiyle ilgilenecek bir mekanizma gelitirmek gereklidir. Bu iki sorun da
modeli hkm problemlerinin dengesiz hiyerarik doasna daha uyum salayc daha i
bitirici yapmak iin kullanlmaldr. Bu yzden yzde bazl aa modeli nerilir.
 63

4.4.3. Yzde Bazl Aa Modeli

Her modelin gc, uygulanabilirlii ve eitli ortamlara uyabilirlii ile llr.

Model program zm deer endeksini (SMI), farkl zelliklerden hiyerarik
snflandrmaya kadar tm oran skorlarnn toplam olarak tanmlar. Program
kullanmn veya organizasyon iin deerini gsterir niteliktedir. Toplamda programn
seimini garanti etmeyi ifade eder. Herhangi bir zelliin kark bilgisini kullanmak
iin herhangi bir dereceye kadar olan farkl zelliklerin hiyerarik snflandrmasn
kolaylatrr. Tm nitel ve nicel zellikleri yzde skoruna deitirmekteki teklii,
dengesiz hiyerarik snflandrmay ve herhangi bir final seviyede zellikleri
yarglamay ilerletir. Bu zellik, nicel ve nitel zellikler arasndaki teraziyi gndeme
getirir ve her ikisini de karlar. Bu yzden SMI program seiminde adil bir
karlatrma kstas ortaya koyar.

a) Deikenler

SMI = Yazlmn Sonu Puan

fp = Birincil srcnn yzdelik deeri

fs = kincil srcnn yzdelik deeri

wp = Birinci srcnn arlk oran

ws = kincil srcnn arlk oran

wi = i. srcnn arlk oran

wij = i. srcnn j. alt srcsne arlk oran

wij = i. srcnn j. alt srcsnn k. srcs arlk oran

Sijk =Yazlm paketinin i. srcnn j. alt srcsnden kazand puan

SSijk= Yazlm paketinin i. srcnn j. alt srcsnn k. alt srcsnden

kazand puan

b) Model

Sunulan karar modeli verilen bir zm veya paket iin SMIy hesaplar. SMI
deeri zmn sralamasna karar verir. Bu model basamaklar halinde ina edilir. SMI
1. src ve 2. src puanlarnn arlklaryla arpmlarnn yzde bazl toplamdr.
 64

SMI=wp fp + ws fs ..

fp= wi ( fp) i

i= 1,2,3,

fpi=wij (fp)ij

(fp)ij=wijk (Sijk * 100 / SSijk) ijk

c) Yzde Bazl nem Aac Modeli

Bu blmde program talep zellikleri dikkatle incelenecektir. Daha nce

belirtildii gibi, bu blmde gsterilen talep faktrleri ok kapsamldr ve herhangi bir
tr program paketinin seimi iin direkt uygulanabilir. Tm srclerin veya
zelliklerin tanm, tm ilemdeki ilk ve nemli faaliyettir. Btn zellikler
hesaplanmal ve dikkatle seilmelidir. Birok aratrmac ve uzman belli uygulamalar
iin program seim faktr belirlemek amacyla giriimde bulunmutur. Sadowsky
(1998); zelliklere, uyuma, platforma, cret ve teknolojiye dayanan program seimi
planlamasn ortaya koymutur. Banks ve Gibson (1997); simlasyon program seim
parametrelerini, ilem giri nemi, yntem nemi, ilem k nemi, ortam nemi,
satc nemi ve toplam tutar nemi olarak snflandrmtr. Banks ve Gibsonun yapm
olduklar vurgulamalar, simlasyon program seiminde her nem derecesinin kark
ayrntlar zerinedir. Burmark, Tharnbeg ve Carole (2000) birok kullanc tabanl
seim faktrn vurgulamtr. Bu uygulama organizasyondaki eitli fonksiyonlarn
birounu iermekteydi. Bundan dolay blm temsilcileri arasnda, programdan direkt
veya dolayl olarak etkilenen ya da onun tarafndan birletirilen fikir alverii seim
zelliklerinin tanmlamasn amalamaktadr.

Bu faktrler, geni bir perspektifte iki byk gruba ayrlabilir; birincil talepler ve
ikincil talepler. Birincil faktrler veya taleplerin lm kolaydr ve deerlendirme
ileminde paketleri eleyebilir ya da ilerletebilirler. Bu yksek seviye talepler
belirlenmeden nce organizasyonun nesnelerini yeni bilgi sistemiyle balantl hale
getirmek ve zorluklar gereki biimde tanmlamak gerekir. Bu zorluklar; corafi,
kltrler aras, hkmet dzenlemeleri, i felsefeleri, piyasa vs. olabilir. Daha az nemli
olan ikincil faktrler; endstrileri, satc gc, satc vizyonu ve geni kullanm
kolayl, gibi dier nitel zellikleri iermektedir.
 65

d) Asli Srcler

Asli srcler program paketleriyle birlikte bir grup nemli talep ve kolaylk
oluturmaktadr. Bu asli srcler; program fonksiyonellii, teknoloji, tutar, destek ve
servisleri iermektedir. Bu srcler spesifik kurum talepleri, eletiri modlleri de
iermektedir.

Nitelikler: Program nitelikleri ve onlarn fonksiyonellii en nemli

konulardr. Bu nitelikler, modler taleplerle snrl deildir. Var olan programn
uygulamalaryla birlikte uyum gibi eitli faktrleri ierir (ERP, MRP, APS, vs.).

Teknoloji: Teknoloji, dier en nemli birincil src olarak hkm srer.

nk bir paket satn almadan nce onun mevcut donanm ile iletim sistemi ve veri
taban ile uyumlu olup olmadn kontrol etmek ok nemlidir. Bulunduumuz web
anda bu programlar internet, network ve e-ticaret kurumlarn desteklemelidir.
Pazarlama piyasasnn geniletilmesinde i uyumu iin yksek teknoloji destei ok
nemlidir.

Destek ve Servisler: Bu faktr program sistemlerinin kesintisiz devam

etmesinin garanti edilmesinden sonra yaamsal nem tar. Bir program paketi ilemsel
talepler iin gnden gne nem tayan birok para ierir. Herhangi bir modlle oluan
bir problem, sistemin ksmen ya da tamamen fonksiyonunu kesebilir. Bu nedenle
programlar, satcdan teknik bakm destei beklerler. Sat ncesi destek, otomatik
destek (web tabanl), dokmantasyon ve eitim destei bu balk altnda saylr.

Tutar: Her birim nitel ve nicel taleplerini, minimum tutar ve minimum

zamanla karlamak ister. Program satn alma bir istisna deildir. letmeler kural olarak
ok rekabeti ve dk masraf nerir fakat ek donanm veya zel donanm ve yllk tutar
olarak yksek oranlar faturalarlar. Bu yzden tm sabit ve ek tutarlar karlatrmada
gz nnde bulundurulmaldr. Bu tutarlar para ba cret, toplam paket creti, yllk
bakm creti, planlama ve kurma creti, eitim creti ve zel donanm cretini kapsar.

zelletirme: zelletirme, organizasyonlarn zel taleplerine aittir ve her

organizasyon iin, hatta organizasyonlarn her departman iin farkllk gsterir.
Program satcsnn teklifinin dikkate alnmasnda gereken nokta, zelletirme
derecesidir. Bu yzden zelletirmenin istenen sonularnn uygunluunu hibir ekilde
 66

azaltmadn grmek nemlidir, bunun yannda hibir zelletirmenin iletimsel

deiiklii olmamas organizasyonu byk tutarlar demek zorunda brakmaz.

e) kincil Srcler

Bu talepler, daha az nemlidir ve doal olarak yaamsal deildir. Fakat yalnzca

pakete dhil edilirse veya satc firma deerini arttrrsa nemli olur. ou alclar iin
bu srcler eit olarak gz nnde bulundurulabilir konulardr. lerleyen ksmlarda bu
ikincil srcler dikkatle incelenir.

Satc Gc: Bu src finansal, kiisel endstriyel bilgiye ve program

satclarnn gcne dayanan tecrbeyi tayin eder. Bu zellikle satcnn finansal
zayfl kapanma ve kesintisiz bakm desteinin, servisin ve gncellemenin belirsiz
olmas korkusuna yol aan byk alclar iin geerlidir. zellikle ayn sektrde piyasa
tecrbesine sahip olmak satc iin art puandr.

Satc Vizyonu: Satcnn politikasn, felsefesini ve program piyasasna

rehberlik etmek iin ebekesini ierir. Yeni kavramlar, rn gelimesini, rn
ilerlemesini, pazarlama ve vizyonunu kapsayan R&D abalarn da ierir. Bu, nitel bir
faktrdr ve nemi mteriden mteriye deiebilir.

Kapsanan Sanayiler: Bu, farkl program paketlerini ve satclar

karlatrrken nemli olan bir faktrdr. Program paketine deer ve piyasa ekleyen
uygulanabilirliin yaylmn iaret eder.

Dier Srcler: Bunlar, ortak program talepleridir ve zneldirler. rnek

olarak kullanm kolayl verilebilir. Bu faktr yatknlk, esneklik, sorumluluk sorun
zme ve gvenlik sorunlar gibi nemli konular ierir. Data iflas, datann alnmas
gibi program gvenlii can alc konulardr ve onlara ncelik verilmelidir. Oluan baka
bir problem rn performans seviyesinin mterinin arzu ettii seviyede olmamasdr.
Bu yzden satcnn gemi performans da rn kadar nemli bir konudur.

Performans Sralama Sisteminin Kurulmas: Stok zinciri program

geliiminin zelliklerini lmek iin bir performans sralama sistemi kurmaktr. Hem
nitel hem nicel ller, farkl zellikteki paket saymlarn benimserler. Grnmeyen
deikenleri somutlatrmak kadar esneklii de sergilemek iin bir giriimde bulunulur.
Bu sistem, zelliklerin performanslarnn gstergesinin korunmas eklinde yrtlr.
 67

Bu nitelikler daha sonra dallandrlabilir veya snflandrlabilir. Daha gsterici

ayrntlar iin 20 modln her birinin analitik, grafik, organizasyonel taleplerle mantki
uygunluu tayin edilir. Son seviye skoru, tm zellikler iin SMI hesaplanmas iin
yzde skorlarna dntrlr.

Niteliklerin nem Srasnn Belirlenmesi: Niteliklere nem tayin edebilmek

iin tm faktrler gz nde bulunduruldu ve model iin hesap prosedr kuruldu. Farkl
seim niteliklerine nem tayin etmede kapsaml talebin geni bir perspektifi bunu takip
etti. Buradaki ama, farkl SCM program paketlerini genel bir talep tabannda
karlatrmak ve her alana yatkn bir stok zinciri zm paketi semektir. Mterinin
spesifik taleplerine gre program semek iin hi kimse dier oyuncular veya
pazardaki satclar ktlememelidir. nem tayin etmenin temeli, taleplerine gre
firmadan firmaya deiebilmektedir.

Birincil Srclerin nemi: Birincil srclere verilen nem, birincil

srclerin nem deerlendirmesini yapan orandr. Toplam birincil nem, faktrler
arasnda nemlerine gre blnr. Paketin niteliklerine maksimum nem verilmelidir.
Sonra paketin farkl i alanlarna uygunluu iin nemli olan teknolojik faktrlere
arlk verilmelidir. Ama, alma ortamna ve zelliklerine daima daha fazla nem
verilmesidir.

kincil Srclerin nemi: kincil srclere verilen toplam nem, program

seilirken paket satcsyla ilgilidir. Birincil srclere gre daha az ncelik verilir.
kincil srclerin nemi, firmadan firmaya deiiklik gstermektedir. Toplam ikincil
nem, sonradan nemlerine gre faktrlerine ayrlr. Satc gc ve rnn endstriyel
yatknl ikincil srcler arasnda ok nemli olanlardr. Satcnn gc; finansal bilgi
tabanl kiisel g ve tecrbeyi ierir. Vizyon; satcnn SCM paketine gre eylem
zelliidir. Teknoloji ve kavramlar ok abuk gelitiinden paket programa sahip olma
artk normal bir satn almadan fazlas deildir. Satc gcne atfedilen nem % 50, satc
vizyonu %25, endstriyel yatknlk % 25tir.

f) SMInn Hesaplanmas

Yzde temelli aa modelinin uygulanabilirliini gstermek iin, baz stok

zinciri program zm salayclar seildi. Bu iletmeler; yllk gelirlerine,
vizyonlarna, rn eitlilii, byme hz ve dnya apndaki mevcutlarna gre
seildiler. Bu kstaslar uyan Baan, i2 Technologies, Interbiz Stok Zinciri Grubu, IFS,
 68

Logility Inc., Manuguistics Inc, Oracle Peoplesoft QAD gibi baz iletmeler, rnlerin
karlatrlmas iin incelemeye alndlar.

Fakat SMI hesaplamalarnda iletmelerin isimleri gizlenir ve ba harfleri Roman

alfabesine gre kodlanr. Bu geni rekabetin zm salaycsnn rneini oluturan
birincil ve ikincil zellik ayrntlar ilerleyen tablolarda aklanmtr.

g) Yzde Bazl Aa Modelinin Sentim Biliimde Uygulanmas

Hazrlanm olan RFP listesindeki kstaslar Fonksiyonel kstaslar olarak

belirlendi (ekil.15.).

Sentim Biliimde yaplan anket almasna gre Fonksiyonel Olmayan

Kstaslar belirlendi (ekil.16.).

Fonksiyonel Kstaslar bizim birincil srclerimiz, fonksiyonel olmayan kstaslar

ise ikincil srclerimiz olarak belirlendi.

Fonksiyonel ve fonksiyonel olmayan kstaslarn birbirine gre olan nem

dereceleri yaplan anket sonucunda bulundu.

Fonksiyonel ve Fonksiyonel olmayan kstaslarn aa diyagramlar oluturuldu,

fonksiyonel kstaslar aac RFP listesine gre hazrland, fonksiyonel olmayan kstaslar
ise yaplan ankete gre belirlendi.
 69

Genel htiyalar

ge Ana Verisi

Genel Talepler

Malzeme Listesi

rn Maliyeti

Para Birimleri (Dviz)

Fatura, Muhasebe Fileri,
Mali ler Talepleri Raporlama, Hesap
Ekstreleri, Stok
Dier

Seri No / ar

D-kare Teknik Servis

Dier Talepler

WBS htiyalar

Projelerle lgili
Fonksiyonel
Anadolu Kamu
zellikler

Taeronlar

Dier

Sat Fonksiyonlar

Sat Raporlama ve Analiz

Arayz / Veritaban/
Fonksiyonellik

Genel htiyalar

Planlama

Bilgilendirme / Raporlama

Planlama

Uninstall / Konfigratr

Stok

Sipari

Alm Muhasebesi
htiyalar
Sat Mdrl
htiyalar
Yurtii Satnalma
htiyalar
Yurtd Satnalma
IBS Lojistik
htiyalar

Stok Kontrol htiyalar

retim Blm Kritik
htiyalar
Dier htiyalar

ekil.15. Fonksiyonel Kstaslar Aac

 70

Partner ile Satcnn

Satc Vizyonu
Vizyonlarnn Uyumu

Personelenin Gc

Satcnn/Danmann Gc Deneyimleri

Firma le Entegre
Olabilme

Karar Srecinde

Planlama ve Hazrlk
Srecinde
Fonksiyonel Yeni htiyalarn
Yazlma Adapte Olabilme Zaman
Olmayan zellikler Yazlmnda

Test Srecinde

Eitim ve Altrma /
Destek Srecinde

Bilginin Kolay Eriimi

Modlerlik

Maliyet

Bakm Maliyetinin
Dier
Dk Olmas
Uygun letme
Yntemleri ermesi
Son Kullanc in
Kullanm Kolayl

Esneklik

Otomotiv , Kimya ,
Kapsanan Endstriler
Hizmet , Elektronik , etc.

ekil.16. Fonksiyonel Olmayan Kstaslar Aac

 71

Fonksiyonel kstaslarn 1. ve 2. arlklarn nem dereceleri, u metoda gre

belirlendi: rfp listesinde ihtiyalar nce alanlar tarafndan 3 kstas seenei ile
belirlendi , "olmazsa olmaz", "olursa iyi olur", "olmasa olur", ihtiyalarn nem
dereceleri ise bu kstaslara gre belirlendi, rnein d-kare teknik servis taleplerinde seri
no/ar talebinde 27 olmazsa olmaz, 3 olursa iyi olur ve sfr da olmasa da olur ihtiya
maddesi var, olmazsa olmazlar 2 ile olursa iyi olurlar 1 ile arpld, bulunan deer 57,
her 3. seviyedeki maddeler iin bu yapld, daha sonra 2. seviyelerin nem derecesi
kendi kategorisindeki 3. seviyelerin toplam puanna eit alnd. buradan yzdeler
alnarak, hesaplamalar yaplmtr.

Fonsiyonel olmayan kstaslar ise daha nceden deinildii gibi, yaplan ankete
gre belirlendi.

Sonraki admda her iki src iin Performans Oranlar izelgesi hazrland
(izelge 6. ve 7.).

Sonu olarak IFSn SMI puan 84.25 ve Navisionun SMI puan ise 48.90
olarak bulundu, bu sonuca gre IFS ERP paketi olarak seildi.
 72

izelge.6. Fonksiyonel Olmayan Kstaslarn Performans Oranlar

2. SEVYE 3.SEVYE
2. SEVYE NTELKLER ZELLKLERN 3. SEVYE NTELKLER ZELLKLERNN AIKLAMA
AIRLIKLARI% AIRLIKLARI (%)

Partner ile Vizyonlarnn

Satc Vizyonu 5 100 RFP Listesi
Uyumu
Otomotiv, Kimya, Hizmet
Kapsanan Endstriler 5 100 RFP Listesi
Elektronik, vb.
Personelin Gc 32 RFP Listesi
Satcnn/Danmann Gc 20 Deneyimleri 32 RFP Listesi
Firmayla Entegre Olabilme 36 RFP Listesi
Maliyet 70 RFP Listesi
Modlerlik 4,4 RFP Listesi
Uygun letme Yntemleri
4,6 RFP Listesi
ermesi

Son kullanc in Kullanm

Dier 55 5,6 RFP Listesi
Kolayl

Bakm Maliyetinin Dk
4,4 RFP Listesi
Olmas
Bilginin Kolay Eriimi 5,6 RFP Listesi
Esneklik 5,4 RFP Listesi

Karar Srecinde 14,3 RFP Listesi

Planlama ve Hazrlk
21,8 RFP Listesi
Yazlma Adapte Olabilme Srecinde
15
Zaman Yeni htiyalarn Yazlmnda 30,3 RFP Listesi
Test Srecinde 16 RFP Listesi
Eitim ve Altrma/Destek
17,6 RFP Listesi
Srecinde
 73

izelge.7. Fonksiyonel Kstaslarn Performans Oranlar

2. SEVYE 3.SEVYE
2. SEVYE
ZELLKLERN 3. SEVYE NTELKLER ZELLKLERNN AIKLAMA
NTELKLER
AIRLIKLARI(%) AIRLIKLARI (%)

Genel htiyalar 20 RFP Listesi

e Ana Verisi 23 RFP Listesi
Genel Talepler 14
Malzeme Listesi 23 RFP Listesi
rn Maliyeti 33 RFP Listesi
Para Birimleri (Dviz) 10 RFP Listesi
Fatura, Muhasebe Fileri,
Mali ler Talepleri 10 Raporlama 49 RFP Listesi
Hesap Ekstreleri, Stok
Dier 41 RFP Listesi
Seri No / ar 66 RFP Listesi
D-Kare Teknik servis 9
Dier Talepler 34 RFP Listesi
WBS ihtiyalar 31 RFP Listesi
Projelerle lgili 16 RFP Listesi
Anadolu Kamu 4
Taeronlar 12 RFP Listesi
Dier 41 RFP Listesi
Sat Fonksiyonlar 45 RFP Listesi
Sat 42 Raporlama ve analiz 25 RFP Listesi
Ara yz/Fonksiyonellik/Veri
30
Taban RFP Listesi
Genel htiyalar 9 RFP Listesi
Planlama 35 RFP Listesi
Bilgilendirme/Raporlama 9 RFP Listesi
Planlama 5
Uninstall/Konfigratr 17 RFP Listesi
Stok 9 RFP Listesi
Sipari 22 RFP Listesi
Alm Muhasebesi htiyalar 17 RFP Listesi
Sat Mdrl htiyalar 1 RFP Listesi
Yurtii Satn alma htiyalar 9 RFP Listesi
IBS Lojistik 16 Yurtd Satn alma htiyalar 6 RFP Listesi
Stok Kontrol htiyalar 36 RFP Listesi
retim Blm Kritik htiyalar 25 RFP Listesi
Dier htiyalar 7 RFP Listesi
 74

Son olarak finale kalan Navision ve IFS firmalarnn aldklar puana gre
SMI puanlar hesaplanarak Karlatrma izelgesi hazrland (izelge.8. , 9.).

izelge.8. Fonksiyonel Olmayan Kstaslarn Karlatrlmas

SATICILAR
IFS NAVISION
1. Satc Vizyonu 44,44 22,22
i)Partner ile Satcnn Vizyonlarnn Uyumu 44,44 22,22
2. Kapsanan Endstriler 89,29 46,43
i) Otomotiv, Kimya, Hizmeti Elektronik, vb. 89,29 46,43
3. Satcnn/Danmann Gc 78,8 140
i) Personelin Gc 75 41,67
ii) Deneyimleri 75 47,22
iii) Firma ile Entegre Olabilme 85,56 51,11
4. Dier 16,36 82,58
i) Maliyet 0 100
ii) Modlerlik 47,22 38,89
iii) Uygun letme Yntemleri ermesi 50 33,33
iv) Son Kullanc in Kullanm Kolayl 63,89 47,22
v) Bakm Maliyetinin Dk Olmas 41,67 30,56
vi) Bilginin Kolay Eriimi 58,33 50
vii) Esneklik 61,11 47,22
5. Yazlm Adapte Olabilme Zaman 89,58 55,97
i) Karar Srecinde 80 80
ii) Planlama ve Hazrlk Srecinde 80 40
iii) Yeni htiyalarn Yazlmnda 100 40
iv) Test Srecinde 80 60
v)Eitim ve Altrma/Destek Srecinde 100 80
SMI 84,25 48,9
 75

izelge.9. Fonksiyonel Kstaslarn Karlatrlmas

SATICILAR
IFS NAVISION
1.Genel Talepler 100 82,17
i) Genel htiyalar 100 91,07
ii)ge Ana Verisi 100 93,33
iii) Malzeme Listesi 100 66,67
iv) rn Maliyeti 100 79,76
2.Mali ler Talepleri 93,39 68,34
i)Para Birimleri (Dviz) 80 60
ii) Fatura, Muhasebe Fileri, Raporlama, Hesap
Ekstreleri, Stok 96,97 81,82
iii) Dier 92,39 54,35
3.D-Kare Teknik Servis 96,17 77,6
i) Seri No/ar 96,67 75,83
ii) Dier Talepler 95,24 80,95
4.Anadolu Kamu 90,47 58,07
i) WBS htiyalar 100 59,38
ii) Projelerle lgili 100 75
iii) Taeronlar 100 100
iv) Dier 77,78 38,89
5.Sat 96,8 21,77
i) Sat Fonksiyonlar 99,48 21,35
ii) Raporlama ve Analiz 94,12 24,51
iii) Ara yz/Veritaban/Fonksiyonellik 95,08 20,08
6.Planlama 95,65 25
i) Genel htiyalar 100 25
ii) Planlama 87,5 25
iii) Bilgilendirme/Raporlama 100 25
iv) Uninstall/Konfigratr 100 25
v) Stok 100 25
vi) Sipari 100 25
7. IBS Lojistik 97,5 20,77
i) Alm Muhasebesi htiyalar 100 25
ii) Sat Mdrl htiyalar 100 25
iii) Yurtii Satn alma htiyalar 93,57 4,29
iv) Yurt D Satn alma htiyalar 100 20
v) Stok Kontrol htiyalar 97,22 25
vi) retim Blm Kritik htiyalar 96,15 16,35
vii) Dier htiyalar 100 25
SMI 84,25 48,9
 76

SONU VE DEERLENDRME
ERP sisteminin iletmelere uyarlanmas, bilgisayar programnn
kurulmasndan daha kapsaml bir almadr. nk ERP sistemi, sadece CD
ortamnda oluturulmu kurulumdan ibaret deildir. ERP sistemi zaman, gayreti,
danmanl, detayl bir analizi ve sabr gerektirir. ERP sistemi yazlm, kurulum ve
danmanlk masraflarnn yan sra iletmenin tm i kavramlar dnlerek
yaplmaldr. Aksi takdirde zaman, malzeme ve maddi kayplara urayabildii gibi
iletmenin alma kltrn bozabilir. ERP sistemlerinin fonksiyonlar birbirine
benzer olduundan, alnacak ERP paketinin iletmenin i srelerini kapsamas ve
iletmeye uyumlu olmas gerekmektedir. ERP paketinin alnaca yazlm ve
danmanlk firmasnn seimi de olduka nemlidir. Seilecek firma, iletme iin
gelecekte ok nemli ve kritik bir i orta konumunda olacaktr.

Baarl ERP uygulamalarnn gstergelerinden ilki, kullanc tatmininin

salanmasdr. kincisi ise, st ynetim tarafndan sistemin kabul edilmesidir. Bunu
baarmak iin de proje yneticilerinin balangta sistemi iletme alanlarna ok iyi
aklamalar gerekmektedir.

Proje yneticileri karlabilecekleri riskleri, tehditleri, karklklar, meydan

okumalar gz nnde bulundurarak projenin yapsn oluturmaldr. Bununla birlikte
mterilerin endieleri ve i kstlar (bte, i programlar, performans, vb.) zerinde
de gerekli almalar yapmaldrlar. yi ynetilmi bir proje iletmeye baary ve
yksek performans getirecektir.

ERP projesinde ilk ve en nemli adm olan ERP Paketi Seiminde yaplacak
yanl bir yorum, iletmeleri iflas pozisyonuna kadar gtrebilmektedir. Bunun iin
ncelikle iletme ihtiyalarn ok iyi belirlemeli ve ihtiyalarna en iyi cevab veren
ERP paketini semelidir.

Sentim Biliim iin satn alnacak ERP paketi seim metodolojisinde, projeye
balamadan nce sreler belirlenmi, ayrntl i ak diyagramlar hazrlanarak
teklife ar listesi (RFP) oluturulmutur. RFP listelerindeki kstaslar, fonksiyonel
ihtiyalar olarak kabul edilmitir. Fonksiyonel olmayan ihtiyalar ise, Sentim Biliim
kapsamnda yaplan ankete gre belirlenmitir.
 77

Hazrlanan RFP be firmaya gnderilerek iletme ihtiyalar iin belirlenmi

olan sorular Tamamen karlar, Ksmen karlar, Bedava ek gelitirme ile
yaplr, Paral ek danmanlk ile yaplr ve Desteklemez seeneklerinden birisi
ile cevaplandrarak ihtiyalar ne derece karlayabilecekleri renilmitir.

Firmalardan gelen cevap listelerinin sonularna gre drt firmadan yans

(sunum) alnmasna karar verilmitir.

ERP yazlm iletmeleri ile yaplan grmeler esnasnda Sentim Biliim

alanlarna ve yneticilerine, 20 sorudan oluan oktan semeli anket uygulamas
yaplm ve iletme alanlarnn grleri dorultusunda fonksiyonel olmayan nem
aalarnn arlklar belirlenmitir.

Firmalardan gelen RFPlerdeki deerler Yzdelik Aa Modeli

algoritmasna gre deerlendirilmi, firmalarn fonksiyonel olmayan kstaslara gre
ald puanlar da anket sonularna gre belirlenmitir.

Yaplan toplantlar ve alnan satc sunumlar dorultusunda finale iki firma

kalmtr. Finale kalan firmalar, Navision ve IFS olmutur. Yaplan son
deerlendirmeler ve hesaplamalar sonucunda IFS firmas 84,25; Navision firmas ise
48,90 puan almtr. Bu sonular ve yaplan almalar dorulturunda Sentim
Biliimde IFS firmasnn ERP yazlmnn uygulanmasna karar verilmitir.

Aada IFSn ve Navisionun fonksiyonel zelliklerinin karlama dereceleri

grafikler halinde sunulmutur.

25
0
21
20
20 1 211
4
0

15 13
0 6
10
0
4
5
0
9 1
1 1 2 5 1 5 2
6
0
Paral Ksme Anlalmad
Tamamen Ek
Danmanl Bedava Ek n
Karla Desteklemez TOPLAM
Karlar k ile Gelitirme ile r
Yaplr
Yaplr

Navision un Durumu IFS Durumu

Grafik1. Sat Blm Karlanma

 78

Fonksiyonel kstaslardan sat blmnde (Grafik1); sat fonksiyonlar,

raporlama ve analiz ile ara yz/veritaban/fonksiyonellik kriterleri bulunmaktadr.
Grafik-1de grld gibi IFS firmasnn sat blm kriterlerini tamamen
karlama oran 204 iken, Navision firmasnn karlama oran ise 136dr. Ayrca
sat blm ihtiyalarn karlamak iin IFS firmasnn yazlm ek danmanlk
hizmetlerine gerek duymazken Navision firmas ek danmanlk hizmetini cret
karl vermektedir.

60
51 51
50 48

40
33
30
20
9
10 6
3 1
1 1
0 Tamamen Paral Ek Bedava Ek Ksmen Desteklemez Anlalmad TOPLAM
Karlar Danmanlk Gelitirme ile Karlar
ile Yaplr Yaplr

Navision un Durumu IFSin Durumu

Grafik2. D-Kare

RFP sonular incelendiinde, D-Kare Teknik Servis Taleplerinde (Grafik2),

IFS firmasnn ihtiyalar karlama orannn Navision Firmasndan daha iyi olduu
ve paral ek danmanlk hizmetlerine gereksinim duymad grlmektedir.
 79

80
65 65 65
60 52

40

20
9
3 1
0
Tamamen Paral Ek Bedava Ek Ksmen Desteklemez Anlalmad TOPLAM
Karlar Danmanlk Gelitirme ile Karlar
ile Yaplr Yaplr

Navision un Durumu IFS in Durumu

Grafik3. Genel stekler

Fonksiyonel kstaslardan genel istekler blmnde (Grafik3); genel

ihtiyalar, e ana verisi, malzeme listesi ve rn maliyetleri bulunmaktadr. Genel
istekler blmndeki ihtiyalarn tamamn IFS firmas karlamaktadr. Navision
firmasnn bu blmdeki ihtiyalar karlama oran, iyi olmasna ramen baz ek
danmanlk hizmetlerine ihtiya duymaktadr.

70
61 61
60 57

50
40 37

30
20 14

10 3
7
1 1 2
0
Tamamen Paral Ek Bedava Ek Ksmen Desteklemez Anlalmad TOPLAM
Karlar Danmanlk Gelitirme ile Karlar
Yaplr
ile Yaplr

Navision un Durumu IFS Durumu

Grafik4. Mali ler

 80

Mali ilere ait talepler; para birimi, fatura, muhasebe hesap fileri, raporlama,
hesap ekstreleri ve stoklardan olumaktadr. Bu taleplerde de IFS firmas, herhangi
bir ek danmanlk hizmetine ihtiya gstermemektedir (Grafik4).

120 107
112 112

100
79
80

60

40
20
20 8
3 5
1 1
0 Bedava Ek
Tamamen Paral Ek Ksmen Desteklemez Anlalmad TOPLAM
Karlar Gelitirme ile
Danmanlk Karlar
ile Yaplr Navision un Durumu IFSin Durumu

Grafik5. Lojistik zet Grafii

Lojistik zet Grafii incelendiinde (Grafik5) IFS firmasnn ERP yazlm,

yaplan n analiz almalarnda ve uygulanan metodolojiye gre Sentim Biliim
ihtiyalarna en iyi cevab veren firma olarak ne kt grlmektedir. IFS, en iyi ve
en hzl teknik sunumu veren firma olmutur. Ayrca satn alnan rnn iletmenin
geliimine bal olarak esneklik gstermesi ve daha ekonomik olmas dier nemli
avantajdr.

ERP yazlm drt ay gibi bir srede (1 Eyll 20041 Ocak 2005) Sentim
Biliimde uygulanmaya balanmtr.

ERP sistemi sreklilik arz etmektedir ve istenilen sonucun tam olarak

alnabilmesi iin 45 yl gibi bir sreye ihtiya vardr. Bu sre ierisinde sistem,
firmann btn departmanlar tarafndan ne kadar ksa srede kavranr ve
uygulanmaya balarsa firmann ERP sisteminden beklentilerini ve kendi i srelerini
karlama oran olumlu ynde etkilenecektir. ERP sisteminin kurulumundan itibaren
 81

tam anlamyla faaliyete gemesi zaman alacandan iletmenin karn, ksa srede ok
fazla deitirmesi beklenmemelidir.

ERP sistemi satn alnrken unutulmamas gereken nemli bir nokta ise,
iletmeler ERP sisteminden byk beklentiler iinde olmamaldr. ERP; iletmelerin
gelien ekonomik ve teknolojik durumlar karsnda ayakta kalmasn salayan ve
gnmzde kullanlan bir zm yntemidir.

Kullanc firmann amac, veriyi hzl bir ekilde bilgiye dntrmek,

verimlilii arttrmak ve zaman kaybn en aza indirmek ise gnmzde amaca en iyi
cevap verebilecek yntemin, ERP olduunu syleyebiliriz.
 82

KAYNAKLAR

Acar, N. (1991) MALZEME HTYA PLANLAMA, Milli Prodktivite

Merkezi
Yaynlar No:323, Ankara.

Aka, U. (Eriim Tarihi: 29.05.2006) Kurumsal Ynetim Sistemleri Bilgi paylam

Sistemleri, www.erpakademi.com /v1/index..

Altnkeser, F. (1999) KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI, Yldz Teknik

niversitesi Fen Bilimleri Enstits, (Yksek Lisans Tezi), stanbul.

Baksak, M. ve Cetili, H. (2003) Kurumsal Kaynak Planlama: Baarl Sistem

Kurulumu in Kritik Elementlerin Analizi IV. ENDSTR-LETME
MHENDSL KURULTAYI , Denizli

Beyazt, E. (1998) Srekli Nitelik ve Nicelik Olarak Deien Talep Yaps,

ENDSTR MHENDSL RENC SEMPOZYUMU, stanbul.

Braggs, S. (2005) ERP: The State of the Industry,ARC INSIGHTS 12 ECL.New

York.

Chung, S.H. (2000) ERP Adoption: A Technological Evolution Approach

INTERNATIONAL JOURNAL OF AGILE MANAGEMENT
SYSTEMS.V.2, N.1, London.

Davenport, T.H. (1998) How Organization Manage What They Know HARVARD

BUSINESS REVEW, London

Demir. S. (2000) Kurumsal Kaynak Planlamas BLG TEKNOLOJLER

 83

HABER BLTEN, No:12, stanbul.

Dzakn, E. ve Sevin, S. (2002) Kurumsal Kaynak Planlamas (ERP), ULUDA

NVERSTES KTSAD VE DAR BLMLER FAKLTES
DERGS Cilt XXI, Say 1, Bursa

Filiz, A. (2006) Kurumsal Sre Ynetimi, www. biymed. Com / pages / makaleler /
makale15.html

Grene, J. (1987) Enterprise Resource Planning, PRODUCTION AND

INVENTORY CONTROL HANDBOOK, Mc Grow-Hll Book, Newyork.

Hagman, A. (2000) What will be of ERP?, PROJECT REPORT, SCHOOL OF

INFORMATION SYSTEMS QUEENLAND UNIVERSITY OF
TECHNOLOGY, USA.

Haner, F. (2005) KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI (Lisans Tezi) stanbul

Teknik niversitesi Fen Bilimleri Enstits Endstri Mhendislii Ana Bilim
Dal, , stanbul.

Karadere, A. ve Bayko, . (2006) Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) Uygulamas

Sonras letmelerin Yaad Sorunlar GAZ NV. MH. MM. FAK.
DER. Cilt 21, No 1., Ankara.

Karakanian, M. (1999) Choosing an ERP Implementation Strategy, YEAR 2000

PRACTITIONER, Vol.2, Issue 7. New York.

Klaus, K., Rosemann, M. ve Gable, G. G. (2000) What is ERP?, INFORMATION

SYSTEMS FRONTIERS V.2.,N.2., New York.
 84

Kumar, V., Maheshwari, B., Kumar, U. (1998) An Investigation of Critical

Management Issues in ERP Implementation: Emperical From Canadian
Organizations, ERIC SPROTT SCHOOL OF BUSINES CARLETON,
Ottowa, Canada

Lee, R. (1998) An Enterprise Decision Framework for Information Systems

Selection, INFORMATION SYSTEMS MANAGEMENT, V.15.,
N.4.USA.

Mashari, M., Mudimigh, A., Zairi, M. (2002) Enterprise Resource Planning: A

Toxonomy of Critical Factors EUROPEAN JOURNAL OF
OPERATIONAL RESEARCH, 146, West Yorkshire.

Mongs, J.G. (1987) OPERATIONS MANAGEMENT: THEORY AND

PROBLEMS, McGraw-Hill In., New York.

zkan, M. (Eriim Tarihi: 25.04.2006) ERP Sistemlerine Farkl Bir Bak,

www.danismend.com

Palaniswamy, F.R.T. (2000) Enhancing manufacturing performance with ERP

systems, INFORMATION SYSTEMS MANAGEMENT, V.17. N., 3.USA.

Pnar, . ve Erdem, S.,(....) Kurumsal Kaynak Planlamas (ERP) Kullancs

iletmelerin Memnuniyetlerini lmeye Ynelik Bir Aratrma.STANBUL
NVERSTES DERGS, S.2., stanbul.

ener, A. (Eriim Tarihi: 15.10.2006) letme Kaynaklar Planlamasna Giri,

http//www.geocities.com/akircali
 85

Sirinigidi. S.R. (2000) Enterprise Resource Planning in Reengineering Businnes

BUSINNES MANAGEMENT JOURNAL, V.6.,N.5.,USA.

Somar, . (2004) LETME KAYNAKLARI PLANLAMASI ERP I-ERP II

(Yksek Lisans Tezi), Sakarya niversitesi Sosyal Bilimler Enstits,
Adapazar.

Tanya, V.A. (1994) retim Kaynaklar Planlamas (MRPII) zmlerinin

Gelitirilmesi, Hedef ve Yararlar, MRP II RETM KAYNAKLARI
PLANLAMASI WORKSHOP BLDRLER KTABI, stanbul.

Yegl, M. (2002) Kurumsal Kaynak Planlamas , SEMNER NOTLARI, Gazi

niversitesi Fen Bilimleri Enstits Endstri Mhendislii Ana Bilim Dal, ,
Ankara.

Yeti, N. (1993) Kapasite htiya Planlamas, RETM KAYNAKLARI

PLANLAMASI SEMNER, TMMOB stanbul ubesi, stanbul.

www.advancedmanufacturing.com/pdfs/technology.(Eriim Tarihi:11.09.2006)

www.indexel.net/1 20 41/97Microsoft Office 12le Gartner Group deconseille toute

migration avant 2008.html. (Eriim Tarihi: 11.09.2006).

www.syntelinc.com/syntelligence/index.aspx?id=178 (Eriim Tarihi: 10.08.2006)

 86

EK-1

SENTM BLM ERP ANKET ALIMASI

1.BLM

Cevaplayan Kiinin Ad :

Cevaplayan Kiinin Kurulum Srasnda alt letme Ve nvan :

2. BLM

Soru 1: Ne kadar zaman iinde yeni bir ERP programna adapte olabilirsiniz?

1 3 aydan daha az 1 3 ile 6 ay 1 6 ile 9 ay 1 9 aydan daha

fazla

Soru 2: Sentimin vizyonunun aadakilerden hangisi ile anlmasn ( rtmesini)

istersiniz ?

1 MS Navision

1 MS Axapta

1 IFS

1 Oracle

1 SAP

Soru 3: letme iinde ERP yazlmnn iletme fonksiyonlar ile uyumlu hale
getirilmesi ve yeniden yazlmas / adaptasyonu kimin tarafndan yaplsn istersiniz ?

1 Sadece danman firma tarafndan,

1 Sadece iletme ii IT blm tarafndan,

1 Oluturulan karma proje grubu tarafndan.

Soru 4: ERP yazlmnn alnmasna sizce kimlerin katlm ile youn ekilde olan
toplantlar sonucunda karar verilme aamasna gelindi ?

1 letme st ynetimi,

1 Bal olunan grup/holding,

 87

1 letme iinde oluturulan komisyon.

Soru 5: ERP seimi aadaki yntemlerden hangisi kullanlarak yaplmaktadr?

1 Satc olmayan bamsz danmandan destek hizmeti alnarak,

1 letme ii fonksiyonel liderler tarafndan analiz yaplarak,

1 letmenin kendi st ynetimi tarafndan,

1 Bal olunan grup/holding tarafndan,

1 Dier (............................................................................)

Soru 6: Sizce bir iletmenin ihtiyac olan ERP kurulumunun maliyeti ne kadar
olmaldr?

1 10.000 $ dan az

1 10.000 $ - 80.000 $ aras

1 80.000$ - 180.000$ aras

1180.000$ dan fazla

Soru 7: ERP yazlmnn satn alnmasnda etkili olan sebepleri toplam 100 puan
zerinden deerlendiriniz.

% ......... letme ii ihtiyalar nedeniyle,

% ......... Rekabet ortamnn gerei olarak,
% ......... inde bulunan iletmeler grubunun kararlar gerei,
% ......... Kalite Gvence Sistemleri (ISO 9000 vb) gibi prosedrel ve
hukuksalartlar nedeniyle,
% .......... Dier (...............................................................)

Soru 8: ERP satn alnmasnda etkili olan iletme ii ihtiyalar toplam 100 puan
zerinden deerlendiriniz.

% ........ Merkezi bilgi paylam ve ynetime duyulan ihtiya,

% ........ Standartlamaya duyulan ihtiya,
% ........ Operasyonlarn takibine duyulan ihtiya,
% ........ Operasyonlardaki verimlilii ve etkinlii artrmak,
% ........ Veri (data) biriktirerek analiz etme ihtiyac,
% ........ Dokmantasyon ihtiyac,
% ........ Dier(................................................................)
 88

Soru 9: letmenizdeki ERP paketinin kullanmn nasl renmek isterdiniz / tercih

edersiniz? ( klardan max. 3 tanesini iaretleyebilirsiniz! )

1 Danman firmalar,
1 Internet,
1 ERP tedarikileri/satclar,
1 Fuar sergi ve seminerler,
1 Dergiler,
1 Tedarikinin referanslar,
1 Dier (.................................................................)

Soru 10: Tm kurulum sresi boyunca yandaki safhalara harcanmas gereken

sreyi (yaklak olarak ) toplam 100 puan zerinden deerlendiriniz.

% ....... Karar srecinde,

% ....... Planlama ve hazrlk srecinde,
% ...... Eski sistemin analizinde (BPR or CBB)
% ...... Yeni sistemin tasarmnda, (Future Sistem Design)
% ....... Yeni ihtiyalarn yazlmnda ,
% ....... Test srecinde,
% ....... Eitim ve altrma /destek srecinde,

Soru 11: Sizce u anki mevcut sistem yeterli mi?

1 Operasyonel olarak evet ama entegre tek bir sistem deil,

1 Yeni uluslar aras bir ERP ile karlatrldnda yeterli deil,

1 Tamamen yeterli. Geliime ak, memnunum,

1 Hi memnun deilim.

Soru 12: Kurulum srasnda aadaki srelerde en ok problem kann/kacak

olann yanna (1) en az problem karann/karacak olann yanna (7) gelecek ekilde
nceliklerini belirtiniz

( ) Karar srecinde,
( ) Planlama ve hazrlk srecinde,
( ) Eski sistemin analizinde,
( ) Yeni sistemin tasarmnda,
( ) Yaplandrma ve adaptasyonda,
( ) Test srecinde
( ) Eitim ve altrma /destek srecinde
 89

3. BLM

Soru 13:

Katlmyorum
Katlyorum

Katlyorum

Katlyorum

Katlyorum
Tamamen

Olduka
ERP yazlmnn kurulumu ve kurulduu iletme

Ksmen

Biraz

Hi
hakknda aada belirtilen fikirleri sa taraftaki be
seviyeli lekle deerlendiriniz.

Kurulumdan nce iletmedeki bilgisayar kullanm

1.
yksek
Kurulumdan nce iletmedeki operasyon
2.
yntemleri ve ilemler yazl olarak tanmland.
Kurulumdan nce iletmenin st dzey planlar
3.
uzun dnemli vizyona gre yapld.
Kurulumdan nce iletmede ERP kullanm ile
4. iyiletirilmek istenen alanlar ve bu alanlardaki
hedef deerler belirlendi.
ERP yazlmnn iletme iindeki uygunluu seim
5.
safhasnda senaryo ile denendi.
lkemizin hukuk sistemi ERP yazlmnn
6.
kullanmn tevik etti
lkemizin hukuk sistemi ERP yazlmnn
7.
kullanmn engelledi.
letme/iletme grubu ynetmelikleri ERP
8.
yazlmnn kullanmn tevik etti.
letme/iletme grubu ynetmelikleri ERP
9.
yazlmnn kullanmn engelledi.
ERP seiminde grevli personel tm gayretleriyle
10.
proje iin altlar.
ERP seiminde grevli personelin hepsi
11.
konularnda uzman kiilerdir.
Projenin gerektirdii tm personel ihtiyac
12.
yeterlidir.
ERP yazlm iletme iinde yanl yntemler
13.
nedeniyle skntlara sebep olabilir.
Danman personelin proje yrtme bilgileri tam
14.
olmaldr.
Danman personelin uzman olduu alanlarda
15.
bilgileri tam olmaldr.
16. Kurulum projesi bir plan dahilinde yrtlmelidir.
Kurulum srasnda yazlmn iletmeye
17. uyarlanmas tm fonksiyonel blmler ile beraber
ortak allarak yaplmaldr.
 90

Soru 14:

Tamamen
Olduka
ERP yazlmnn kurulmas ve iletme hakkndaki aadaki sorular sa

Ksmen
Biraz
Hi
taraftaki be seviyeli lek ile deerlendiriniz.

Eski sistemlerdeki verinin (Data) ne kadar yeni sisteme

1.
aktarlmaldr?
Hatal ve bozuk olduu iin aktarlamayacak veri ne kadar
2.
olacaktr?
Aktarlamayan verinin ne kadarnn format aktarma uygun
3.
deildir?
4. Aktarlamayan verinin ne kadar kt ortamnda tutulmaktadr?
Yazlmn kurulduu iletmenin st ynetimi (iletmenin bal
5. olduu grubun deil) ERP yazlmnn gereine ne kadar
inanmaktadr?
Proje sponsoru veya st ynetim ERP kurulum problemlerinin
6.
zmnde ne kadar etkin rol oynamaktadr?
Proje sponsoru veya st ynetim veya yazlmn kurulmasnda
7. gerekli ilgiyi ne kadar gsterdi? (gerekli tm toplantlara ilgi ile
katld ve nclk etti mi?)
8. Kurulum planlamaya ne kadar uygun olarak gerekleebilir?
Kurulumda planlama dnda ortaya kan maliyetler projenin
9.
baarsn ne kadar etkileme ihtimali vardr?
Kurulumda plan d personel deiimi proje baarsn ne kadar
10.
etkiler?
ERP yazlm operasyonel ilemlerin hzn ne kadar artrmas
11.
beklenmektedir?
12. ERPnin karar alma hznz ne kadar arttrmas beklenmektedir?
ERP yazlm, beklentilerinizin ne kadarnn karlanmas
13.
beklenmektedir?
 91

Soru 15:

beklentiniz ?

IFS ne kadar
Navision Ne
Eski Sistem

Yeterliydi?

karlyor?

karlyor?
sistemden
Ne Kadar

Modln

Derecesi
Nedir?
nem

kadar
Yeni
Satn alnacak ERP
modllerinin iletme

%100 - 75

%100 - 75

%100 - 75

%100 - 75

%100 - 75
%75 50
%50 25

%75 50
%50 25

%75 50
%50 25

%75 50
%50 25

%75 50
%50 25
iindeki kullanmn sa

%25 0

%25 0

%25 0

%25 0

%25 0
taraftaki be seviyeli lek
ile deerlendiriniz.
ERP yazlmnn
Finans-Muhasebe
1.
modl ne kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmnn
Stok (Envanter)
2. Kontrol modl ne
kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmnn
retim modl ne
3.
kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmnn
Datm ve Lojistik
4.
modl ne kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmnn
Tedariki ve Sat
Siparii Ynetimi
5.
(SRM) modl ne
kadar kullanlmaktadr
?
ERP yazlmnn
nsan Kaynaklar ve
6. Bordro modl ne
kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmnn
Mteri likileri
7.
Modl (CRM)ne
kadar kullanlmaktadr
ERP yazlmnn
8. Satn alma Modl
modl ne kadar
 92

kullanlmaktadr?
ERP yazlmnn
ngr ve leri
Planlama (MRP,
9.
MRP II, CP..vb )
modl ne kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmnn
Analitik Aralar ve
Veri Madencilii
10.
(Data Mining)
modl ne kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmnn
Teknik Servis
11.
modl ne kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmnn
Proje Ynetimi
12.
modl ne kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmnn da
install / uninstalll ne
13.
kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmn da
Configurator ne
14.
kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmn da
Stoklarda oklu para
15.
birimi ne kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmn da
16. Konsinye ne kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmn da
Teminat mektubu ne
17.
kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmn da
Garanti Takibi ne
18. kadar
kullanlmaktadr?

ERP yazlmn da
19. Kredi / Risk
Ynetimi ne kadar
 93

kullanlmaktadr?
ERP yazlmn da
Inter Company
20.
zellii ne kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmn da
Nakit Ak ne
21.
kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmn da
22. Ak ne kadar
kullanlmaktadr?
ERP yazlmn da
Bte modul ne
23.
kadar
kullanlmaktadr?

Soru 16: Tablodaki sorular % eklinde cevaplandrn

%100

%80

%80

%60

%60

%40

%40

%20

%20
-

-
%0
Sizce RFP listesi ne kadar
1
yeterliydi?
Sizce ERP seim aamasnda
2 yaplan toplantlar ne
derecede yeterliydi?
Sunuma gelen danmanlar
proje yrtme bilgisine sahip
3
kanaatini sizde ne kadar
oluturdu? (Navision in)
Sunuma gelen danmanlarn
uzman olduu alanlarda
4
bilgileri yeterlimiydi?
(Navision in)
Sunuma gelen danmanlar
proje yrtme bilgisine sahip
5
kanaatini sizde ne kadar
oluturdu? (IFS in)
Sunuma gelen danmanlarn
uzman olduu alanlarda
6
bilgileri yeterlimiydi? (IFS
in)
letmenin i srelerinin
tasarm aamasnda
7
iletmenin tm srelerinin ne
kadar tekrar tanmland?
 94

Soru 17: Sizce, kurulacak ERP yazlmnn ne kadar iletme fonksiyonlarna

adapte edilmek zere tekrar yazlmas gerekiyor?

Navision :

IFS:

Soru 18: Aadakilerden hangisinde en fazla gelimeyi / iyilemeyi

bekliyorsunuz?

%100

%80

%80

%60

%60

%40

%40

%20

%20
-

-
%0
1 Krtasiye maliyetlerinde
2 Stok maliyetlerinde
3 Personel maliyetlerinde
4 Satn alma maliyetlerinde
5 letme maliyetlerinde
6 Ynetim maliyetlerinde
Mteri ynetimi
7
maliyetlerinde
Modlerlik (modllerin ayr
ayr tm ekranlar ve veri
8
yaplar yklenmeden
kullanlabilmesi)
 95

Soru 19:

Navision un bu IFSin bu
ERP yazlmnn sahip olmas
nem Derecesi zellii salama zellii salama
gereken temel zellikler aada
derecesi derecesi
belirtilmitir.
Bu zelliklerin ne derece nemli

Olduka nemli
Ksmen nemli
olduunu birinci blokta, yazlmlarn

Biraz nemli
bu zellikleri ne derece ierdiini

ok nemli
ikinci blokta deerlendiriniz.

Tamamen

Tamamen
nemsiz

Olduka

Olduka
Ksmen

Ksmen
Biraz

Biraz
Hi

Hi
Esneklik (tablolar
deitirmenize /eklemenize ve
1.
yeni ekran yaratmanza msaade
etmesi),
Modlerlik (modllerin ayr ayr
2. tm ekranlar ve veri yaplar
yklenmeden kullanlabilmesi),
Merkeziyet (verinin,
3. programlarn merkezi bir
sunucudan kullanlmas),
4. Detayl olmas,
Uygun iletme yntemleri
5.
iermesi,
Gerekilik (iletme yaps ve
6. endstri kolu ile fonksiyonel
uyum),
letmenin da almn
7. salamas (iletme grubuna,
tedarikilere, mterilere),
Son kullanc iin kullanm
8.
kolayl,
Detayl aratrma/raporlama
9.
olanaklarnn olmas,
10. Az sorun karmas,
11. Bakm maliyetinin dk olmas,
12. Bilginin kolay eriimi,
Dier alanlarla iletiim
13.
salanmas,
14. Verinin ortak kullanm,
Bilginin uygun formatta
15.
depolanmas,
Analiz ve bilginin karar
16.
srelerinde kullanlmas,
 96

17. Yntemlerin standartlamas,

18. Kaynaklarn tasarrufu,
letmede koordinasyonun
19.
artmas,
20. Finansal kontrol,
21. Kaynak kontrol,
22. Ynetsel kontrol,
23. Lojistik kontrol,
Hedef mteri kitlesinin
24.
belirlenmesi,
25. Talebe abuk yant,
Mteri ihtiyalarnn
26.
tanmlanmas,
27. Dokmantasyonun salanmas,
28. Talep dalgalanmalarnn takibi,
29 Tedarikilerin takibi,
30. Temel operasyonlarn takibi,
31. Raporlama kolaylklar,
32. Dier(.........................................)
33. Dier(.........................................)

Soru 20:

nem Derecesi
ERP kurulumunda danman firmaca iletmeye verilen
hizmetler aada belirtilmitir.
Olduka nemli

Ksmen nemli

Verilen hizmetin kurulum iin nem derecesini birinci blokta,

Biraz nemli
ok nemli

hizmetin ne derece kaliteli olduunu ikinci blokta

deerlendiriniz.
nemsiz

1. Etkin bir kurulum modeli ve yntemi vermesi

2. Stratejik seviye st ynetime eitim vermesi
3. Proje grubuna eitim vermesi
4. Son kullanclara eitim vermesi
5. Kuruluma rehberlik etmesi
6. Problemleri zmesi
7. Yazlm gncellemesi
8. Dier(..............................................................................)
 97

EK -2

RFP LSTES Gr Seenekleri

ERP zm bu ihtiyac
karlyor mu ?
Seenekleri

Olmazsa olmaz 3 Tamamen karlar 4

Olsa iyi olur 2 Ksmen Karlar 3
Bedava Ek Gelitirme ile
Olmasa da olur 1 yaplr
2
Paral Ek Danmanlk ile
yaplr 1
Desteklemez 0
Cevap Verilemedi / Anlalmad

S SA LGG JD Edwards zm
Navision zm bu
Referans No ERP LE LGL TALEPLER a u Gr i i ee Navision Durumu bu ihtiyac karlyor JD Edwards Durumu
ihtiyac karlyor mu ?
ha z sl l mu ?

A GENERAL NEEDS
Olmazsa
A.1 Multi Company Capability Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
A.2 Multi Language Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmazsa
A.3 Exchange Rates Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.4 Multi Currency Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.5 Multi Location Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.6 Multi Warehouse stock control Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.7 Discrete Manufacturing Ksmen Karlar Tamamen karlar
olmaz
A.8 System Control :
A.8.1 Security :
Olmazsa
A.8.1.1 System Level Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.8.1.2 Module Level Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.8.1.3 Screen Level Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.8.1.4 Record Level Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
A.8.2 Online Help :
Olmazsa
A.8.2.1 Field Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.8.2.2 Function Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
A.9 Remote Diagnostic Report Olsa iyi olur Tamamen karlar
B ITEM MASTER DATA
Olmazsa Stok No, 20 Karakter / Numeric-Char, geniletilebilir
B.1 Length of item number (key) Tamamen karlar Tamamen karlar Alfanmerik 25 digit
olmaz
Olmazsa Desc, 30 Karakter, Char, geniletilebilir
B.2 Length of description : Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
B.2.1 Primary Tamamen karlar Stok no 2, 20 karakter Tamamen karlar Alfanmerik 30 digit
olmaz
Olmazsa
B.2.2 Secondary Tamamen karlar Alfanmerik 30 digit
olmaz
Olmazsa 15 digit veri girii, toplamlarda ise 18 digit mmkn
B.3 Digit Number Length for TRL Currency Tamamen karlar Tamamen karlar 3
olmaz
B.4 Unit of Measure :
Olmazsa
B.4.1 Stocking Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
B.4.2 Purchase Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
B.4.3 Sales Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
B.5 Procurement Code (Make/Buy) :
Olmazsa
B.5.1 Manufactured Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
B.5.2 Purchased Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
B.5.3 Subcontract Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
B.5.4 Service/Preventive Maintenance Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
B.6 Substitute part number :
Olmazsa
B.6.1 Auto display with primary shortage Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
B.6.2 Substitution rules Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
B.6.3 Substitution effectivity Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
C BOM (BILL OF MATERAL)
Olmazsa
C.1 Number of levels supported Tamamen karlar 50 seviyeli BOM tanmlanabilir Tamamen karlar n level
olmaz
Olmazsa
C.2 Project costing Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
C.3 Configuration management Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
C.4 Manufacturing Bill Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Stok kart ierisinde retim modl haricinde BOM
Olmazsa
C.5 Engineering Bill (separate from Manufacturing Bill) Tamamen karlar tanmlanabilir Tamamen karlar
olmaz

Olmazsa
C.6 Current manufacturing level Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
C.7 Current engineering level Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
C.8 As-built Tamamen karlar BOM as build olarak tasarlanabilir Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa BOM as planned olarak tasarlanabilir
C.9 As-planned Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
C.10 Change implementation exception tracking Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
C.11 History Reporting Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
C.12 Inquiries Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
C.13 Single/Multi Level BOM Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
C.14 Single/Multi Level where used Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
C.15 End item by contract Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
D PRODUCT COSTING
Olmazsa
D.1 Cost Elements Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.2 Material Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.3 Labour Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.4 Outside Processing Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.5 Material overhead Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.6 Labour overhead Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.7 Value added this level Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.8 Total cost Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.9 Number of cost types(key) Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.10 Standard cost(system maintained) Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.11 Actual cost (system maintained) Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.12 Average cost (system maintained) Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.13 Flexible budget (system maintained) Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa Paral Ek Danmanlk ile
D.14 Activity based costing Tamamen karlar
olmaz yaplr
Olmazsa
D.15 Current Engineering (system maintained) Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa Paral Ek Danmanlk ile
D.16 User defined/parameter driven cost(eg...,last year's) Tamamen karlar
olmaz yaplr
D.17 Cost generation modes:
Olmazsa
D.17.1 Regenerative Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa Paral Ek Danmanlk ile
D.17.2 Selective Tamamen karlar
olmaz yaplr
D.18 Optional inclusion of:
Olmazsa
D.18.1 Scrap(Hurda,Bozuntu,Krnt, izilme Pay) Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.18.2 Yield(Snme, esneme pay) Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
D.18.3 Shrinkage (Bzlme,ekme,Fire Pay) Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
 98

S L GGelitirme
JD Edwards zm
a u Navision zm bu i e Yaplacaks
ERP LE LGL TALEPLER Gr Size Aklama Navision Durumu bu ihtiyac karlyor JD Edwards Durumu
ha ihtiyac karlyor mu ? s l a bunun
mu ?
a n a i taahht
PARA BRMLER ( DVZ )

Olmazsa Bedava Ek Gelitirme ile Dviz altyaps gelitirmeleri ile karlanacak

Yabanc para ilemleri yaplabilmeli Tamamen karlar
Olmaz yaplr

Olmazsa
Resmi Kur Fark hesaplayabilmelidir Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz
TL tutarn baz alan bir hesaplama yntemi
TL Faturalarn tahsilatlarnda oluan kur farklarn Paral Ek Danmanlk ile
Olsa iyi olur ile kur fark gelitirmesi yaplacak Tamamen karlar
hesaplayabilmelidir. yaplr
Satr baznda de
ler zerinde satr baznda ekstra kur Olmazsa
Tamamen karlar Desteklemez tanmlamas yaplmaktadr.
tanmlanabilmelidir. Olmaz
Hesap Ekstreleri istenilen Para Birimine ( TL, Dviz,
Olmazsa Paral Ek Danmanlk ile Yeni rapor gelitirilecek
TL+Dviz) ve istenilen tarih aralna gre devirli Tamamen karlar
Olmaz yaplr
yada devirsiz raporlanabilmelidir.
FATURA, MUHASEBE FLER, RAPORLAMA,
HESAP EKSTRELER, STOK
Muhasebe Fileri
Muhasebe Fileri kopyalanabilmeli, daha sonra Yinelenen gnlkler ile zlebiliyor
Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
tarihi ve ierii deitirilebilmelidir.
Sistemde tanmlanacak filer tanmlanan tarihlerde
Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
otomatik olumaldr.
Muhasebe Fileri kopyalanabilmeli, daha sonra Yinelenen gnlkler ile zlebiliyor
Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
tarihi ve ierii deitirilebilmelidir.
Kayt bul fonksiyonu ile ilgili muh. Fiinin
Faturalarn Muhasebe fileri oluturulurken
faturas ve stok kaytlarna ulalabiliyor,
(entegrasyon aamasnda) miktarsal bilgilerde Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
yeterli bulundu
kaydedilmelidir.

Hesap Ekstreleri
Hesap Ekstreleri zerinden ift tk ile ilgili fie
Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
labilmelidir.
Kayt bul fonksiyonu ile ilgili muh. Fiinin
Hesap Ekstreleri zerinden sa tu ile ilgili satrn faturas ve stok kaytlarna ulalabiliyor,
Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
miktarsal bilgilerinede ulalabilmelidir. yeterli bulundu

Faturalar
Faturann kesildii Firma deitirilebilmeli,
Faturann Firma bilgileri ile birlikte sipari aamasna Olsa iyi olur Tamamen karlar ERPler desteklemez Ters Kayt yaplmas gereklidir.
kadar tm ilemlerdeki firma bilgileri deimeli.

irketleraras malzeme tarnsferlerinde otomatik Olmazsa

Tamamen karlar
fatura oluturulabilmelidir. Olmaz

Mahsup fiinden fatura detayna ulalabilmelidir. Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar

Fatura baznda Karllk Raporu oluturulmal, ade

gelen rnler bu raporda iade faturas bilgileri altnda ( - Olsa iyi olur Tamamen karlar
er olarak bulunmaldr.

rsaliyeler
Sevk irsaliyelerinde Fatura ve Sevk adresleri ayr Olmazsa
Tamamen karlar Tamamen karlar
baslabilmelidir. Olmaz
le Hatrlatma
Her haftaba hafta iinde vadesi dolacak ek-senet
Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
listesi tanml kiilere otomatik mail edilebilmelidir.

Her haftaba hafta iinde yaplmas gereken tahsilat

Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
listesi tanml kiilere otomatik mail edilebilmelidir.

Her haftaba evvelce gerekletirilememi tahsilat

Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
listesini tanml kiilere otomatik mail edilebilmelidir.

Hergn bir nceki gne ait Fatura baznda karllk

Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
Raporu tanml kiilere otomatik mail edilebilmelidir.

Tanmlanan Gelir ve Gider Btelerinin sistem

zerinden takibi ve ynetimi yaplabilmeli, belli
Olsa iyi olur Ksmen Karlar Tamamen karlar
dnemlerde tanmlanan yneticilere Bteleri otomatik
mail sistemi ile raporlanmaldr.
Gelir ve Gider Merkezleri
Gider merkezleri tanmlanabilmeli, Muhasebe
Olmazsa
lerinde kaydedilen giderler tanmlanan bu gider Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz
merkezleri ile ilikilendirilebilmeli ve Raporlanabilmeli,

Yanstma, Al ve Kapan Fileri otomatik olarak

Olmazsa
turulabilmeli, Hesap Plan ve Gider Merkezleri devri Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz
otomatik olarak yaplabilmelidir.

Stok Hareket icmali alnabilmeli(DBS+DA+D- Olmazsa

Tamamen karlar Tamamen karlar
K=DSS) Olmaz
Stok maliyetleri istenilen yntemine gre Olmazsa
Tamamen karlar Tamamen karlar
alnabilmelidir. Olmaz
Stok'tan Sabit Kymet'lere alnan rnler
Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
konfigrasyon baznda takip edilebilmelidir.
Kdem tazminat karlklar ayrlabilmeli ve takip Paral Ek Danmanlk ile
Olsa iyi olur Gelitirme Tamamen karlar
edilebilmelidir. yaplr
Stok saymlar sisteme kaydedilebilmeli, saym
Olmasada
sonuler kayd stoklarla karlatrlp Tamamen karlar
Olur
raporlanabilmelidir.
Raporlama
Raporlardaki alanlar kullanc tarafndan
Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
boyutlandrlabilmeli

Faturaya balanmam irsaliyelerin tanmlanan Yasal

Paral Ek Danmanlk ile
sre iersinde Faturaya dntrlmesini takip Olsa iyi olur Rapor gelitirilecek Tamamen karlar
yaplr
edebileceimiz Rapor bulunmal

Btede ve Gerekleen tablolarda kullanlmak zere,

Gider Merkezlerine ait genel giderlerin Gelir
Merkezlerine datm iin kullanlacak datm Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
anahtarlar tanmlanabilmeli ve Sonular
raporlanabilmelidir.
Addon-Teminat mektuplar, dier ihtiyalar
Banka baznda ek, senet ve Teminat Mektubu ilem
Olsa iyi olur Ksmen Karlar ise karlanyor Tamamen karlar
hacimleri ve verilen komisyonlar raporlanabilmelidir.

Sistemdeki verileri kullanlarak otomatik KDV

Olmazsa
Beyannamesi hazrlayabilmeli ve anlk KDV Durumu Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz
raporlanabilmelidir.
irket baznda konsolide raporlar(nakit ak raporu,
Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
Bilano Gelir Tablosu vs) alnabilmelidir.
Stoklarn dviz baznda deer dklklerinin takibi
Olmazsa
iin Stok deerlemesi yaplabilmeli ve sonular Tamamen karlar
Olmaz
Raporlanabilmelidir.
Sabir Kymetler
Sabit Kymet al ve sat kaytlarnn otomatik Olmazsa
Tamamen karlar Tamamen karlar
muhasebe kayd yaratlabilmelidir. Olmaz

Sabit kymet dnem sonu amortisman ve yeniden

erleme ilemleri sistem zerinde yaplabilmeli ve Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
otomatik muhasebe kayd oluturulabilmelidir.

Sabit Kymet Modl genel muhasebe modl ile entegre Olmazsa

Tamamen karlar Tamamen karlar
olarak alabilmelidir. Olmaz
DER
Sistemden Nakit ak Tablolar alnabilmelidir. Nakit
Olmazsa Paral Ek Danmanlk ile
a veri olabilecek ekstra tahsilat ve demeler vade Rapor gelitirilecek Tamamen karlar
Olmaz yaplr
baznda tanmlanabilmelidir.
ek-Senet modlnde yaplan ilemler Muhasebe Olmazsa
Tamamen karlar Tamamen karlar
modl ile entegre olmaldr. Olmaz
Revize Bteler oluturulabilmelidir. Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
Karllk analizleri yaplabilmelidir. (rn, rn grubu, Olmazsa
Tamamen karlar Tamamen karlar
teri, mteri grubu vs.) Olmaz

Mevcut kaytlarda yaplan deiikliklerde; deiiklik

tarihi, deitirilen veri (nceki ve sonraki durum) ve Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
kimin tarafndan deitirildii izlenebilmelidir.

e bal olarak sistem zerinde Konsinye k

irsaliyesi oluturularak Konsinye mal k
Konsinye aamasnda kal sreleri gibi
yaplabilmeli, konsinye k mteri fatura talep Paral Ek Danmanlk ile
Olsa iyi olur konularda ek gelitirmeler yaplacak Tamamen karlar
inde faturalaabilmeli, iade geldiinde ise iade yaplr
tarihinin girilmesi gibi basit bir ilem ile k yaplan
rnlerin depoya girii yaplabilmelidir.

Konsinye Siparilerinde girilecek kal sresi sistem Konsinye aamasnda kal sreleri gibi
Paral Ek Danmanlk ile
zerinde kontrol edilerek ilgili kiilere otomatik mail Olsa iyi olur konularda ek gelitirmeler yaplacak Tamamen karlar Workflow tanmlanmal
yaplr
gnderme suretyle gerekli ikaz yaplmaldr.
Cari kartlarda, yetki dahilinde personelin izlenim ve
Olmazsa
istihbarat bilgilerini girilebilecei not alan Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz
bulunmaldr.
Sistemde sat sipariine istinaden Proforma fatura
Olsa iyi olur Tamamen karlar
yaratlabilmelidir.
rn Gruplarnda yaplacak tanmlamalar ile satlan
Olmazsa
rnlerin sat tutar zerinden hesaplanacak servis Tamamen karlar
Olmaz
bedelleri hesaplanmaldr.
Install-Uninstall ilemleri sonucu maliyetler anlk Olmazsa Paral Ek Danmanlk ile
Addon - Install / Uninstall Tamamen karlar
hesaplanabilmeli Olmaz yaplr

onay aamasnda sipariteki mevcut bilgileri Paral Ek Danmanlk ile

Olsa iyi olur Addon - Onay Mekanizmas ERP ler desteklemez
kullanarak Cari Kart basit bir yntemle alabilmeli yaplr

teri ile ilgili deme koullar, Cari Kartlarda

tanmlanmal sipari yaratlrken neri olarak gelmeli, Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
ancak siparie zel koullar tanmlanabilmelidir.
Addon-Zorunlu alan kontrol: lem annda
eksik bilgi kontrol yaplyor, kart
Cari kartlardaki bilgi alanlar, zorunlu ya da opsiyonel Olmazsa Paral Ek Danmanlk ile tanmlarken mevcut deil, gelitirmeler ile
Tamamen karlar
olarak tanmlanabilmelidir. Olmaz yaplr hangi alanlarn zorunlu klnacann
tanmlamas yaplabilir

Bilano, Gelir Tablosu ve Mizan anlk olarak alnabilmeli,

alan tanmlamalarn kullanclar yapabilmeli, mizan Olmazsa
Tamamen karlar Tamamen karlar
Bakiye verenler, Alacak yada Bor bakiyesi verenlere Olmaz
gre alnabilmelididr.

Gider merkezleri ile ayn mantkla Proje Kodlar

tanmlanabilmeli, Muhasebe filerinde kaydedilen giderler
tanmlanan bu Proje kodlar ile ilikilendirilebilmeli ve Olmazsa
Tamamen karlar Tamamen karlar
Faturalarnada ait olduu Proje kodunun Olmaz
tanmlanabilmesi ve Proje Karllk Raporlarnn bu
ikilendirmeler ile oluturulmas gerekmektedir.

Siparilerinde girilmi deme Planlar ile deme

Olmazsa Paral Ek Danmanlk ile
evraklarndaki vadeler kullanlarak cari Hesaplarn vade Addon-deme Plan Tamamen karlar
Olmaz yaplr
baznda bakiyeleri anlk Raporlanabilmelidir.
Banka talimatlar sistemden yazdrlabilmelidir. Olsa iyi olur Tamamen karlar
Paral Ek Danmanlk ile
Teminat Mektuplar sistem zerinde takip edilebilmelidir. Olsa iyi olur Gelitirme Tamamen karlar
yaplr
teriler iin kredi limitleri trlerine gre (Konsinye, ek senette mteri eki/ciro eki
Ak C/Hs., ek, Senet ) geerlilik releri belirtilerek Olmazsa Paral Ek Danmanlk ile gelitirmesi yaplacak, ayrca konsinye mal Paral Ek Danmanlk ile
tanmlanabilmeli ve bu trlere gre risk takibi Olmaz yaplr riski de eklenecek yaplr
yaplabilmelidir.
Olmazsa
Resmi Defterler sistem zerinden dktrlebilmelidir. Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz
Grid zerinden veriler aktarlabiliyor, rapor
Olmazsa nizleme ekranndan ise mmkn deil,
Tm Raporlar Excell file olarak kaydedilebilmelidir. Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz gridlerden excel e aktarm yeterli bulundu

Sistem zerinden mahsup fileri zerinde girilecek ekstra Olmazsa Paral Ek Danmanlk ile
Rapor gelitirilecek Tamamen karlar
bilgiler kullanlarak Yklenilen KDV Listesi alnablmeli Olmaz yaplr

 99

S LG G
JD Edwards zm
a u Navision zm bu i el e
Referans No ERP LE LGL TALEPLER Gr Size Aklama Navision Durumu bu ihtiyac karlyor JD Edwards Durumu
ha ihtiyac karlyor mu ? s i l
mu ?
a n a ti i
A SATI FONKSYONLARI
Olmazsa
A.1 rn aac
olmaz
Olmazsa
A.2 rn kodu oluturma
olmaz
A.2.1 a) Ortak bir birim, butun kodlari acmakla yetkili olur Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
b) Her birim kendi kodlarini acip, kullanir ve diger
rnek: Lojistik sirket disindaki musterilerin islemlerini yaparken, bu musterilerin kodlarini Paral Ek Danmanlk
A.2.2 birimler bu kodlari gormez veya ilem onerilecek diger Olsa iyi olur Tamamen karlar
kullaniyor olabilir, bu durumda sirket disi musteri kodlarinin ayri olarak tutulmasi gerekmektedir. ile yaplr
bir model uzerinde gerceklestirilir

c) Sipariste yanlis olusturulmus kodlar yerine dogru kod

substitute mantigi ile getirilmeli, yanlis kod girilmesine neri: Kodlama sistematii deitirilerek
izin verilmemelidir. Boylece planlamaci her defasinda Olmazsa Paral Ek Danmanlk yanl kod verme ihtimalinden kanlabilir.
A.2.3 Tamamen karlar
yanlis kod duzeltmek icin siparisi red etmek yerine, olmaz ile yaplr
yanlizca bir defa substitute tanimlayarak konfiguratorun
dogru islemesini saglayacaktir.

d) Yanlis kod girilmesini onleyecek seceneklere gore

Olmazsa Sistem gerektigi durumda kendi iceriklerine gore veya urunun kullanim alanina gore olusturalacak Paral Ek Danmanlk
A.2.4 kod olusturacak bir sistem olmali ve sistem kod'un Tamamen karlar
olmaz kodu kendi belirleyebilmelidir. ile yaplr
taniminida otomatik text olarak hazirlamalidir
BOM tanmna, uyumluluk kriterleri de
Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.2.5 e) Urun kodlari iliskilendirilebilmeli. Urun agac yapisi ve uyumluluga gore kategorize edilebilmeli. eklenecek Tamamen karlar
olmaz ile yaplr
A.3 Teklif ynetimi
Normal teklif girii mevcut, fakat ihtiya olan
Olmazsa Paral Ek Danmanlk teklif retme sistemi Install/Uninstall add on
A.3.1 a) Sistem zerinden teklif retebilme Tamamen karlar
olmaz ile yaplr u ile ilikilendirilecek

Olmazsa
A.3.2 b) Teklif no retebilme Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz

ilikileri modlnde dokman ekleme

Olmazsa Paral Ek Danmanlk mevcut. Dier modllerde excel, word
A.3.3 c) Dkman ekleme Tamamen karlar
olmaz ile yaplr dkman ekleme fonksiyonundan vazgeildi

Olmazsa
A.3.4 d) Revize edebilme Revize numaralarini sistemin kendisinin atamasi ve revize tekliflerin sistemde saklanmasi Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.3.5 e) Mteriye zel teklif oluturulabilmeli Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.3.6 f) Teklif takibi ve sonu analizi (Ak / Kapal) Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
g) Siparie dnmeyen teklifler takip edilebilmeli ve Olmazsa
A.3.7 Teklif/Satis gibi. Tamamen Karlar Tamamen karlar
gerekeleri analiz edilebilmelidir. olmaz
Olmazsa
A.3.8 h) Para birimi ynetimi (USD -> TL -> ) Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa Teklifin musteri tarafindan okeylenmesi durumunda teklif tek bir tusla sistemde siparis olarak
A.3.9 i) Teklif -> Sipari dnm yaplabilmeli Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz keydedilebilmeli.
Olmazsa Sistemde olusturulan Fiyat Bilgisi ve Satis Sozlesmesi sistem tarafindan musteriye fax / e-mail le
A.3.10 j) Fax fonksiyonu / e-mail fonksiyonu Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz gonderilebilmeli
k) Sistemde olusturulan tekliflerin otomatik olarak Sales Olmazsa
A.3.11 Tamamen Karlar Tamamen karlar
Funnel'a (pipeline) islenmesi olmaz
l) Tekliflerin arkasina teklife gore otomatik olarak Teklif olusturulurken musterisine gore satis temsilcisi tarafindan teklifin gecerlilik suresi, teklifin Sat szlemesi ile entegrasyon isteinin
Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.3.12 teklifin gecerliligi ve fiyatlarin gecerliligi ile bilgiler genel sartlari ve musterinin eger bir Satis Sozlesmesi formu yoksa ayni zamanda musterinin Satis niteliine gre ek gelitirme gerekebilir. Tamamen karlar
olmaz ile yaplr
eklenmeli (Satis Sozlesmesi) Sozlesmesi'su olacak sekilde bilgiler sistem tarafindan ekletilmeli.
m) Bir kampanya veya proje kapsaminda ise bu Olmazsa Yapilan bir urun aktivitesi sonrasinda uretilecek olan tekliflerin hangi kampanya veya proje
A.3.13 Tamamen Karlar Tamamen karlar
iliskilendirilmeli. olmaz dahilinde uretildiginin takip edilmesi.
A.4 Fiyat belirleme / Fiyat listeleri
fiyat listeleri tanmlanabilmekte. Fakat
zerine binen iilik deerlerinin hesaplanma
Olmazsa
A.4.1 a) Fiyat listelerinin sistemde oluturulabilmesi Ksmen Karlar yntemindeki isteklere gre ek danmanlk Tamamen karlar
olmaz
gerekebilir.

b) rnler iin standart fiyat ve / veya zel mteri fiyat Olmazsa

A.4.2 veya indirim oranlari Tamamen Karlar Tamamen karlar
tanmlanabilmelidir. olmaz
c) Standart fiyatlar ve indirimler(yzde ya da miktar) Olmazsa
A.4.3 Tamamen Karlar Tamamen karlar
farkl indirim koullar ile tanmlanabilmelidir. olmaz
d) Fiyat Listelerinde zel olarak fiyat tipleri Addon-Onay Mekanizmas ile birlikte
Olmazsa Bu yetkiler yuzdesel olarak ve/veya rakamsal olarak siparis uzerinde ifade edilebilmelidir. (SM Paral Ek Danmanlk
A.4.4 tanmlanabilmeli ve bunlar yetkilere gre zlecek Tamamen karlar
olmaz yetkilisi, GM yetkisi vs...) ile yaplr
grntlenebilmelidir.
Excel den aktarm haricinde mmkn. Excel
e) Tedariki (szlemeli tedariki) fiyat listelerinin Entegrasyon, direkt fiyat listelerinin excel'den import edilmesi veya direkt DB'lerinden datanin den aktarmda text format kullanlr ise yine
A.4.5 Olsa iyi olur Ksmen Karlar Tamamen karlar
sisteme real time entegre edilmesi alinmasi seklinde olabilmelidir. mmkn

f) Sistemde install ve uninstall islemleri icin farkli fiyat Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.4.6 Addon-Install/Uninstall Tamamen karlar
listelerinin tutulmasi olmaz ile yaplr

g) Sisteme girilmis olan fiyat listelerine gore urunlerin

Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.4.7 gecmis datalardan forecast'leri veya ortalama forecasted Rapor gelitirilecek Tamamen karlar
olmaz ile yaplr
maliyet bilgileri alinabilmeli.
h) Sistemde kademeli olarak indirim yetkisi ve limiti
tanmlanabilmelidir. (rnein MT %2'ye kadar Sat
Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.4.8 Md. %5'e kadar ayda 5000 USD' gememek zere gibi) Addon-Onay Mekanizmas Tamamen karlar
olmaz ile yaplr
ndirim yetkisi % yetki limiti ise hem % hem de mutlak
deer olarak ifade edilebilmelidir.

i) Sistemde Lojistik ve Destek pay, herbir rn ve rn

grubu iin % (depo maliyeti zerinden) ve mutlak deer
Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.4.9 olarak tanmlanabilmeli; ayrca bu tanmlamalar belli Addon-Pay datm Tamamen karlar
olmaz ile yaplr
zaman aralklar iin, mteri baznda, proje baznda
manuel olarak deitirilebilmelidir.

A.5 Sipari
A.5.1 Sipari Girii
a) Her bir kalem baznda sipari ve sevkiyat koullar Olmazsa
A.5.1.1 Tamamen Karlar Tamamen karlar
tanmlanabilmelidir. olmaz
Normalde her satr ayn dviz kuru ve
b) Farkl kalemler farkl dviz cinslerinden ve farkl Olmazsa Paral Ek Danmanlk trnden hesaplanyor. Her satr iin farkl
A.5.1.2 Tamamen karlar
kurlardan hesaplanabilmelidir. olmaz ile yaplr kur istei iin gelitirme gerekiyor

c) Mteri talebinin stoklarda olmamas durumunda Olmazsa

A.5.1.3 Tamamen Karlar Tamamen karlar
retim veya tedarik iin talep yaratlmaldr. olmaz
Olmazsa
A.5.1.4 d) Sevkiyat emirleri oluturulmaldr. Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.5.1.5 e) rnn stokta mevcut olmamas durumunda;
olmaz

- Stoktaki urunlerin haricinde tedarik edilecek urunler

Olmazsa
A.5.1.5.1 icin eger varsa tedarikci, ozel fiyat, odeme sekli, teslim Satis temsilcisi tarafindan yapilabilecek ozellikle projelerde ihtiyac duyulan bir ozellik Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
tarihi vb. bilgilerin girilebilecegi alanlar olmali

- Bu bilgiler satinalma surecinde is emrine tedarik Olmazsa

A.5.1.5.2 Tamamen Karlar Tamamen karlar
noktasinda donusturulebilmeli olmaz
A.5.1.6 f) Yurtdisina siparisi girilmis urunler iin;
- Urun konfigurasyonu, adet, fob fiyati, vb. gibi bilgiler Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.5.1.6.1 Addon-Konfigratr Tamamen karlar
siparite bulunmal olmaz ile yaplr
Olmazsa Satinalma siparisi sistemde olusturulabilmeli, urunler geldiginde bu siparis bilgilerine gore (konfig,
A.5.1.6.2 - Satinalma siparisi olusturulmali Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz adet vs..) stoga alinabilmeli
- runlerin statu kontrolu (yol, kara, hava, gumruk...) Olmazsa
A.5.1.6.3 Satialma siparisine gore yurtdisi siparisi girilen urunlerin Backlog u takip edilebilme yetenegi Tamamen Karlar Tamamen karlar
yapilabilmeli olmaz
Teklifi verilen urnlerin musteriden siparisi gelene kadar gecen sure icinde gerekli durumlarda
- Manuel olarak rezerve yapilabilmeli (stoktaki urunu Olmazsa
A.5.1.6.4 depolardaki urunler veya serbest bolge/gumruk veya yoldaki urunler uzerine musteri adi, mt, adet Tamamen Karlar Tamamen karlar
manuel rezerve ettigimiz gibi) olmaz
bilgileriyle manuel rezerve konulabilme yetenegi
- Y.Disi Tedarik bekleyen siparislerin sisteme girilen Olmazsa
A.5.1.6.5 Siparis bazinda statu kontrolu yapilabilmeli. Ksmen Karlar Tamamen karlar
bilgiler isiginda sevkiyat tarihi verilebilmeli. olmaz
g) Satnalma aktivitesinin hangi proje aktivitesine ilikin Olmazsa
A.5.1.7 Tamamen Karlar Tamamen karlar
olduunu tanmlanabilmesi gerekir. olmaz
h) Muhtemel retim-sevk tarihi bilgisi sistem tarafndan Olmazsa
A.5.1.8 Tamamen Karlar Tamamen karlar
verilmelidir. olmaz
i) Teslimat tarihi girilebilmeli ve bu surecin ciktilari Olmazsa
A.5.1.9 Tamamen Karlar Tamamen karlar
izlenebilmeli olmaz
ncelik kriterinin ne olacana gre ek
j) Sipariler arasnda "ncelik" tanmlanabilmeli (teslim Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.5.1.10 gelitirme gerekebilir Tamamen karlar
tarihi, vs) olmaz ile yaplr

Olmazsa
A.5.1.11 k) Sipariler zerinde deiiklik yapld takdirde
olmaz
- Deiiklik tarihi, deitirilen veri (nceki ve sonraki
Olmazsa
A.5.1.11.1 durum) ve kimin tarafndan deitirildii Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
izlenebilmelidir.
- Fatura kesilmeden nce deme koulu
Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.5.1.11.2 deitirildiinde, vadeye bal olarak deien fiyat Addon-deme Plan Tamamen karlar
olmaz ile yaplr
sistemde otomatik olarak gncellenmelidir.
- Serbest bolgede olan urunler aktif stokta Olmazsa
A.5.1.12 Tamamen Karlar Tamamen karlar
gozukebilmeli ve ayri bir depoda islem gorebilmeli olmaz

- Musteriler icin girilen teklif ve uretilen siparislerde

sirketin genel tanimlamasi disinda vade yapilamamalidir. Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.5.1.13 Addon-Onay Mekanizmas Tamamen karlar
Bu tip vadeli islemlerde SM veya GM'nin yetkisi olmaz ile yaplr
dahilinde bir onay mekanizmasi olmalidir.

- Finans ve Satis tarafindan belirlenecek vade ile

musteriye ozel vade sistemde tanimlanabilmelidir. Bu
Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.5.1.14 tip ozel durumlar disinda miktara gore vade standart Addon-Onay Mekanizmas Tamamen karlar
olmaz ile yaplr
olmalidir, bunun disindaki islemlere ( teklif ve Siparis)
sistem izin vermemelidir.
A.5.2 Install / Uninstall
Uzerinde islem yapilmak uzere depo'dan cikan urunlerden depo'ya geri gidecek olan urunler aktif
a) Uretim planina bagli olarak stoktaki bir urunden
Olmazsa stokta gorulebilmeli. Su anki durumda uretim depoya alinan urunler stoktan dusuyor ve sonra tekrar Paral Ek Danmanlk
A.5.2.1 sokulecek ve depoya gidecek bir parca daha sonraki Addon-Install/Uninstall Tamamen karlar
olmaz stoga geri geliyor. Sakincalari, baska bir urunun uzerinde olan parca icin tedarik acilma ihtimali ile yaplr
siparislerin planlanmasinda gorulebilmeli
sozkonusu.

b) Uzerinden parca sokulerek planlanacak urunler icin

satis siparisi girilirken sokulecek parcaya siparis Olmazsa Ancak yetkili kisilerin onayi ile yapilabilmeli, standart prosedur sistemdeki fiyat listesi uzerinden Paral Ek Danmanlk
A.5.2.2 Addon-Install/Uninstall Tamamen karlar
ekraninda sokulme fiyati girilebilmeli ve gerceklesen olmaz olmali. (Urun Muduru, SM, GM) ile yaplr
sokum islemiyle urun maliyetinden bu fiyat dusmelidir.

c) Uninstall edilen rn paralar, Uninstall edilen Olmazsa Paral Ek Danmanlk

A.5.2.3 Addon-Install/Uninstall Tamamen karlar
rnler ayr depolardan (sanal depolar) takip edilebilmeli olmaz ile yaplr
A.5.3 Sipari Takibi
Olmazsa
A.5.3.1 a) Sipari adm adm takip edilebilmeli Alinan siparis sistemde kaydedildikten sonra statu takibi yapilabilme yetenegi Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
b) Yaplan deiiklikler (kim, ne zaman, deiikliin Olmazsa
A.5.3.2 Tamamen Karlar Tamamen karlar
ierii) historic olarak takip edilebilmeli olmaz
Olmazsa
A.5.3.3 c) Her bir alt surec icin sonlanma suresi belirlenmesi Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
d) Musterilere opsiyonel olarak web uzerinden kendi Paral Ek Danmanlk
A.5.3.4 Olsa iyi olur Addon-WEB Tamamen karlar
siparislerinin durumunu takip etme imkani olmali. ile yaplr

e) Sistem, siparislerin statu (Sirket icin statu

Musteri temsilcisinin ancak belli sure asimi oldugu durumlarda siparisle ilgili aksiyon almasini
degisiklikleri - orn. Muhasebe'de, planlamada,
Olmazsa saglamak. Guncel uygulama butun surec ST tarafindan takip edilmek durumunda, ancak her surec Paral Ek Danmanlk
A.5.3.5 sevkiyatta, uretimde, tedarik'te) degisiklikleri belli Batch job ile gelitirilebilir Tamamen karlar
olmaz icin min ve maks. Surelerin belirlenmesi ile bu sure asimlarinda ST'nin ve statunun ilgilisine mail ile yaplr
sureleri astigi takdirde Satis temsilcilerine uyari mesaji
atilmasi sistem tarafindan.
atabilmeli.
A.6 Fatura
Olmazsa
A.6.1 a) Sistemde proforma fatura yaratlabilmelidir. Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.6.2 b) Fatura dizayn ihtiyaca gre dzenlenebilmelidir Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
c) lgili siparie ya da mteriye zel olarak, belirli Olmazsa
A.6.3 Tamamen Karlar Tamamen karlar
alanlarda tanmlanan bilgiler faturada baslabilmelidir. olmaz
d) Ek maliyetler (nakliye, vs) mteriye yanstlabilmeli, Olmazsa
A.6.4 Tamamen Karlar Tamamen karlar
faturada ayr fiyat kalemi olarak tanmlanabilmelidir. olmaz
Olmazsa
A.6.5 e) Musteri bazinda fatura karliligi izlenebilmelidir. Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
f) Parcali sevkiyat yapilmasina sistem izin vermeli. Eksik
Olmazsa
A.6.6 olarak giden parcanin kar zarar raporunda ana siparise Ksmen Karlar Tamamen karlar
olmaz
baglanmasina sistemsel olarak izin verilmesi.
g) Bedelsiz veya eksik urun sevkiyatinda yapilmasina
sistem izin vermeli. Eksik olarak giden parcanin kar Olmazsa
A.6.7 Ksmen Karlar Tamamen karlar
zarar raporunda ana siparise baglanmasina sistemsel olmaz
olarak izin verilmesi.
A.7 deme / Risk Analizi
a) deme vadelerindeki deiiklikler vade fark olarak Olmazsa
A.7.1 Tamamen Karlar Tamamen karlar
yanstilabilmelidir. olmaz
b) rn baznda farkl vade uygulamalar Olmazsa Sisteme eger ayni siparis icinde iki farkli vadede urun goruyorsa iki ayri fatura olarak bunu Paral Ek Danmanlk
A.7.2 Tamamen karlar
yaplabilmelidir. olmaz ayirabilmelidir. ile yaplr
c) Mteri riski, ilgili mteri iin alan yeni sat Olmazsa
A.7.3 Ksmen Karlar Tamamen karlar
siparileri ile gncellenmeli olmaz
d) Sipari srecinde mteri kredi riski entegre olarak
Olmazsa
A.7.4 grlebilmeli ve sistemde snrlandrc bir rol Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
stlenebilmelidir.
e) Musteriye tanimlanan kredi limiti icerisinde kalan Olmazsa
A.7.5 Ksmen Karlar Tamamen karlar
siparisler finans'I bypass edebilmelidir. olmaz
A.8 rn rezervasyonu
Olmazsa
A.8.1 a) rn baznda rezervasyon Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.8.2 b) Sipari baznda rezervasyon Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa Bedava Ek Gelitirme ile
A.8.3 c) Rezervasyon sreleri tanmlanabilmeli Tamamen Karlar
olmaz yaplr
Otomatik zmleme iin batch job
d) Siparis statusunun (Siparisi girilmis urun statusu) Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.8.4 gelitirlecek Tamamen karlar
otomatik olarak zlmesi, siparisin iptal edilmesi olmaz ile yaplr
- Onay prosedrn aamayan sipariler ya da
Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.8.4.1 belirlenen bir bekleme sresinde onaylanmayan Tamamen karlar
olmaz ile yaplr
sipariler

Olmazsa Paral Ek Danmanlk

A.8.4.2 - ptal edilen siparilerde Tamamen karlar
olmaz ile yaplr

Olmazsa
A.8.5 e) Manuel olarak rezerve konabilmeli A.5.1.6.4 maddesinde aciklandigi uzere Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
f) Rezerve urun, musteri ismi, musteri temsilcisi ismi,
Olmazsa
A.8.6 adet ve teklif verilen fiyat ve teklifin kapanma suresi Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
bilgilerini icermeli
Olmazsa
A.8.7 g) Real time stok takibi Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
h) Sisteme girilen siparislerde aktif stoktaki urun
Olmazsa
A.8.8 sayisindan siparis girilen urun adedi kadar dusulup Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
siparisi girilmis urun statusunde takip edilebilmelidir.
i) Adet olarak reserve edilen urun planlamanin onayi ile Olmasa da
A.8.9 Tamamen Karlar Tamamen karlar
yapilabilmelidir. olur
k) Siparisi girilen urunlerin Planlama tarafindan seri
Olmazsa
A.8.10 numarasi ile siparise baglanmasi, bu urunler ile ilgili Ksmen Karlar Tamamen karlar
olmaz
baska islem yapilmasinin onune gecilmesi
A.9 Proje
a) Faturalar ilgili proje numaras ile Olmazsa
A.9.1 Tamamen Karlar Tamamen karlar
ilikilendirilebilmelidir. olmaz
b) Fatura ile gncellenen maliyetler proje btesinin Olmazsa
A.9.2 Tamamen Karlar Tamamen karlar
gider kalemlerini de gncellemelidir. olmaz
Olmazsa
A.9.3 c) Proje takibi
olmaz
Olmazsa
A.9.3.1 - Proje kalemleri baznda yaplmal takip yaplabilmeli Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.9.3.2 - Stat takibi gerekletirilmeli Tamamen Karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.9.3.3 - Siparie dnmeyen projelerin analizi yaplabilmeli Rapor gelitirilecek Tamamen karlar
olmaz ile yaplr
A.10 ade
a) Hangi iade stok giriinin, hangi mteri siparii ile Olmazsa
A.10.1 Tamamen Karlar Tamamen karlar
ilgili olduu tanmlanabilmelidir. olmaz
b) ade gerekeleri (hatal sevkiyat, vs)
A.10.2 Olsa iyi olur CRM icin veri olusturmasi acisindan iyi olabilir (musteri memnuniyeti olcumu ...) Tamamen Karlar Tamamen karlar
raporlanabilmelidir.
c) ade gerekeleri performans kriteri olarak Paral Ek Danmanlk
A.10.3 Olsa iyi olur Rapor gelitirilecek Tamamen karlar
kullanlabilmelidir. ile yaplr
A.11 Konsinye
 100

S S A L GG
a u i Navision zm bu i e e JD Edwards zm bu
Referans No ERP LE LGL TALEPLER Gr Navision Durumu JD Edwards Durumu
h a z ihtiyac karlyor mu ? s li li ihtiyac karlyor mu ?
a n e k a

A SER NO / ARI
ar detay ekrannda rn seri no.su istenmeli. Seri Olmazsa
A.1 Tamamen karlar Tamamen karlar
no.sunun da iinde; olmaz
Olmazsa
A.1.1 rn al ve sat garanti bilgileri ilenebilmeli Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.1.2 rnn mteri ve satc bilgileri ilenebilmeli Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.1.3 Sat/destek koullar ilenebilmeli Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
A.1.4 Al/estek bilgileri ilenebilmeli Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Marka, rn ailesi, model grubu, model Olmazsa
A.1.5 Tamamen karlar Tamamen karlar
ilenebilmeli (Dell, PC, Optiplex, Gx110) olmaz
rn alt detay bilgilerini iermeli (CPU, HDD, Olmazsa
A.1.6 Tamamen karlar Tamamen karlar
RAM, ) olmaz
Seri no. su girilince rnn sat/destek koullar Olmazsa
A.2 Tamamen karlar Tamamen karlar
otomatik gelmeli olmaz
Seri no.su baznda, bakm anlamal mterilerde Olursa iyi Paral Ek Danmanlk
A.3 Rapor gelitirilecek Tamamen karlar
bakm peryodu gelince uyarmal olur ile yaplr
A.4 ar le lgili Talepler
Mteri ncelii set edilebilmeli ve ar Olmazsa
A.4.1 Ksmen Karlar Ek gelitirmeler yaplacak Tamamen karlar
aldnda mteri adyla otomatik gelmeli olmaz
ncelik kritelerlerinin ne olabileceine gre
Olmazsa
A.4.2 ar ncelii set edilebilmeli Ksmen Karlar Ek gelitirmeler yaplacak Tamamen karlar
olmaz

Arza kategorisi girilebilmeli (Software, Hardware Olmazsa

A.4.3 Tamamen karlar Tamamen karlar
ve alt gruplar) olmaz
ar detay ekrannda ya da ar listelerinde
Olmazsa
A.4.4 aryla ilgilenen analistlerin bilgileri ve ar statleri Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
grlebilmeli
ar baka analistlere transfer edilebilmeli ve Olmazsa
A.4.5 Tamamen karlar Tamamen karlar
baka statlere alnabilmeli olmaz

Hangi analistte, hangi statde ne kadar kald, ka

Olmazsa
A.4.6 defa transfer edildii, stat deiiklii bilgileri Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
grlebilmeli, raporlanabilmeli

ar ak kald srece belirlenebilen srelerde htiyacn niteliklerine gre ek gelitirmeler Otomatik mail notifikasyon sistemin
Olmazsa Paral Ek Danmanlk ile
A.4.7 analist, grup, yneticilere otomatik mail notifikasyonu Ksmen Karlar yaplacak standardnda sre bazl deildir
olmaz yaplr
yapabilmeli
Olmazsa
A.4.8 Yaplan iler iin log girilebilmeli Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
arlarn listesi ekrannda arlar istenen sraya
Olmazsa
A.4.9 gre listelenebilmeli (geli sras, ar ncelik sras, Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
mdahale etmek/kapatmak iin kalan sre sras, )

ar kapatldnda istenen mterilere mail Olmazsa

A.4.10 Tamamen karlar Tamamen karlar
notification yapabilmeli olmaz

Mteri eriimi, ar atrlabilmesi iin ekran Olmazsa Paral Ek Danmanlk

A.4.11 Addon-Web Tamamen karlar
tasarlanabilmeli olmaz ile yaplr
Case listesi gsteren ekranda arlarn listesi her stenen sralama kriterine gre ek gelitirme
Olmazsa
A.4.12 kolona gre sralanabilmeli. Liste ierii deiikliklere Ksmen Karlar gerekebilir Tamamen karlar
olmaz
gre annda deimeli.
Statler iin hedeflenen maks.sreden kalan sre Olursa iyi
A.4.13 Tamamen karlar Tamamen karlar
ar listesi ekrannda grlebilmeli. olur
Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.5 Yetki verilen mteriler webden ar aabilmeli Addon-WEB Tamamen karlar
olmaz ile yaplr

Ekranlar kullanc tanml format

Gruplara gre farkl ekranlar tasarlanabilmeli, eriim Olmazsa zelliine sahiptir. Her kullanc kendine
A.6 Tamamen karlar Tamamen karlar
yetkileri snrlandrlabilmeli olmaz zg format tasarmn gerekletirebilir.

Web ara yz olmal, customization yaplabilmeli.

Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.7 Analistler web zerinden ar ap-kapatabilmeli, her Addon-WEB Tamamen karlar
olmaz ile yaplr
trl ilemlerini yapabilmeli.
A.8 Stok ile ilgili istekler :
Herkes stoktaki yedek paran kontroln
Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.8.1 yapbilmeli, para talebi sistemden yaplmal, para onya Addon-Onay Mekanizmas Tamamen karlar
olmaz ile yaplr
mdre sistemden gelebilmeli
Minimum stok seviyesine yaklaan paralarn Olmazsa
A.8.2 Tamamen karlar Tamamen karlar
kontrol otomatik olmal olmaz

Sistem akll bir ekilde gemi para taleplerini Sistemde gemi dnem hareketleri
Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.8.3 dikkate alarak, minimum stok seviyerleri hakknda Rapor gelitirilecek Tamamen karlar dikkate alnarak yeniden sipari miktar
olmaz ile yaplr
deiiklik nerileri yapabilmeli hesaplanr.

Stoktan ayn case iin birden fazla para Olursa iyi Workflow tanmlamas gerekli
A.8.4 Ksmen Karlar
kullanmlarnda yneticiye ikaz gitmeli olur
Customize edilebilen bir monitoring arabirim
olabilmeli. Yani eitli parametrelere gre her an Olmazsa Paral Ek Danmanlk
A.9 Rapor gelitirilecek Tamamen karlar
sistemi takip edebilmeliyiz. Ka ar, anlk ortalama olmaz ile yaplr
kapa sreleri vs. gibi .
B DER TALEPLER
Mteri no.su istenmeli, mteri no.su girilince Olursa iyi
B.1 Tamamen karlar Tamamen karlar
mteri bilgileri otomatik gelmeli olur
Internet zerinden Yetkili Servisler ile iletiim
Yetkili servislerin Navision client
kurabilecek, client tr bir arabirimi olmal. Bu Olursa iyi
B.2 olmasndan m bahsediliyor??? Tamamen karlar EDI yntemiyle salanr.
arabirim ar bildirimi, trenasfer ve para talebi gibi olur
konularda ilemeli
stok saym manuel deil barkod okuyucu vs ile Olursa iyi
B.3 Tamamen karlar Tamamen karlar
yaplsa iyi olur. olur
Statler iin hedeflenen maks.sre aldnda nce Olursa iyi
B.4 Tamamen karlar Tamamen karlar
analiste, sonra yneticilerine mail notification gitmesi olur

SMS gibi yntemlerle ar transferi, stat Olmasada Paral Ek Danmanlk

B.5 Addon-SMS Tamamen karlar
deitirilmesi, log girilebilmesi, ar kapatlabilmesi olur ile yaplr

Olmasada
B.6 KB destei
olur
Olmasada
B.7 Admin.in login olan kiileri grebilmesi Tamamen karlar Tamamen karlar
olur
Olmasada Paral Ek Danmanlk
B.8 Mobil olarak ar durumunun monitr edilebilmesi Addon-Web Tamamen karlar
olur ile yaplr

Yurt ii ve yurtd tedarikilerimize tamir amal

gnderilen rnlerimizin izlenebilmesi, farkl rn Olmazsa
B.9 Tamamen karlar Tamamen karlar
geldiinde swap ilemi yaplmas ve gerekli garanti ve olmaz
tutar bilgilerinin yeni rne transferi
Yurtd para siparilerimiz sistem zerinden sipari
edilebilmeli ve takip edilebilmeli ve ayr bir Olmazsa
B.10 Tamamen karlar Tamamen karlar
backlogrta deil sistemsel olarak rnlerin gnderi olmaz
statleri ilenebilmeli
Olmazsa
B.11 Konsinye rn takip edilebilmeli. Ksmen Karlar Addon-Konsinye Ynetimi Tamamen karlar
olmaz
RMA rnlerin yurtdna talebi & anlk statusu &
Olmazsa
B.12 gelen rnn giriinin yaplmas & yerine Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
gnderilecek rnn sistemden klmas
Olmazsa
B.13 Gruplar sadece kendi kullanaca statleri grebilmeli Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Garanti harici mdahalelerde analist ar Otomatik sipari ama ynergesinin ne
Olmazsa
B.14 ekranndan deimesi gereken paralar ve iilii Ksmen Karlar olacana gre ek gelitirme gerekebilir Tamamen karlar
olmaz
seebilmeli.Bu seimler iin otomatik sipari almal
Tablo dnm arac ve/veya MS Excel
Dardan veri aktarlmasna (asset bilgisi vs.) izin Olmazsa
B.15 Tamamen karlar Tamamen karlar kullanlarak kolaylkla yaplabilmektedir.
vermeli olmaz
Bakm szlemeli mterilerin, mteri baznda
Olmazsa
B.16 maliyet kontrol yalabilmeli (sre ve para Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
asndan)
rn modeli baznda maliyet kontrol yaplabilmeli Olmazsa
B.17 Tamamen karlar Tamamen karlar
(sre ve para asndan) olmaz
rn modeli baznda tarih aralnda para deiim Olmazsa
B.18 Tamamen karlar Tamamen karlar
raporlar alnabilmeli olmaz
Olmazsa
B.19 Analist baznda performans raporlar alnabilmeli. Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
B.20 Form ve rapor tasarmna izin vermeli Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
Olmazsa
B.21 Szleme, mail vs dosya attach edilebilmeli Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
 101

S S A L GG
Navision zm bu JD Edwards zm
au i i ee
Referans No ERP LE LGL TALEPLER Gr ihtiyac karlyor mu Navision Durumu bu ihtiyac karlyor JD Edwards Durumu
ha z s li l
an e k
?
a i mu ?

A GENEL HTYALAR
Stok, pazarlama, tedarik, montaj tm moduller tek modul Olmazsa
A.1 Tamamen karlar Tamamen karlar
halinde olmaldr. Olmaz
Kullanc adna gre sistemde sipariler cari bilgisine gre
Paral Ek
deerlendirilebilmelidir.zellikle planlama esnasnda ve Olmazsa
A.2 Danmanlk ile Rapor ve ek gelitirme Tamamen karlar
faturalatrmada, ilgili depo tanmlamas, kulllanc adna Olmaz
yaplr
gre ncelikli olarak gelebilmeldir.
B PLANLAMA
Planlama fonksiyonuna ait tm almalar, mevcut verilerin
Olmazsa
B.1 seeneklerine gre, word, excell gibi formatlarda Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz
alnabilmelidir.
Planlama esnasnda, dier hammadde depolar da, seenekli Paral Ek
Olmazsa
B.2 olarak, muadil rnleri de getirecek ekilde liste olarak Danmanlk ile Ek gelitirme Tamamen karlar
Olmaz
gelmelidir. yaplr
Planlama ve sonrasndaki iemirlerine ait, atlanan,
Olmazsa
B.3 unutulan, gecikilen ilemlere ait bilgiler rapor olarak Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz
alnabilmelidir.
Planlama sonrasnda depo yada retim esnasnda, arza
yada baka nedenle deiim gereken rnlere ait planlama,
o esnada iemrini uygalamaktan sorumlu birim tarafndan Olmazsa
B.4 Tamamen karlar Tamamen karlar
yaplabilmeli, gerekirse stok iin yada bu siparie rezerveli Olmaz
satnalma iemri, tekrar tekrar planlamaya dnmeye gerek
kalmadan yaplabilmelidir.
retim kapasitesinin belirlenerek programa verilerin
girilmesi gerekmektedir.Buna bal olarak gnlk Olmazsa
B.5 Tamamen karlar Tamamen karlar
planlamalarda, kapasite bilgisi planlamacya gelebilmeli; Olmaz
planlama faktr olarak mutlaka sistemde bulunmaldr.
Depoda, gmrkte, yurtd sipari konumunda, retimde
Olmazsa
B.6 gibi farkl statlerdeki rnler grlebilmeli ve planlama Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz
yaplabilmelidir.
Paral Ek
Planlama ekrannda planlamac iin, fifo, birebir,serbest Olmazsa
B.7 Danmanlk ile Ek gelitirme
seim gibi alternatifli seenekler gelmelidir. Olmaz
yaplr
Paral Ek
Konsinye, i kullanm, demo odas gibi statlerdeki rnler, Olmazsa
B.8 Danmanlk ile Ek gelitirme gerekiyor Tamamen karlar
planlama ekranna gelebilmeli ve planlanabilmelidir. Olmaz
yaplr
C BLGLENDRME / RAPORLAMA
Paral teslimat iin sipari formundan itibaren gerekli
bilgilendirme gelmeli; buna bal olarak planlama Olmazsa
C.1 Tamamen karlar Tamamen karlar
esnasnda, paral teslimat i emirleri kartlabilmeli; buna Olmaz
ait tm raporlamalar doru gelmelidir.
Sipari planlama safhasnda veya planlama sonras
hareketlerle ilgili olarak; gerek ilemlerin tamamland
Paral Ek Otomatik mailing in olmayacanda mutabk
bilgisi iin bilgilendirme, gerekse de i emirlerindeki Olmazsa
C.2 Danmanlk ile kalnd Tamamen karlar
gecikmelere gre ilgili personele ve bir stne uyar mailleri Olmaz
yaplr
gitmelidir.Bu sistemin lleri, sistemde
tanmlanabilmelidir.
D UNINSTALL / KONFGRATR
Paral Ek
Rezerveli ana rnlerdeki uninstall edilecek tm paralar, Olmazsa
D.1 Danmanlk ile Addon-Install/Uninstall Tamamen karlar
planlama ekrannda grlmeli ve planlanabilmelidir. Olmaz
yaplr
Paral Ek
retim esnasnda uninstall edilecek olan tm rnler Olmazsa
D.2 Danmanlk ile Addon-Install/Uninstall Tamamen karlar
planlama ekrannda grlmeli ve planlanabilmelidir. Olmaz
yaplr
Konfigratr kesinlikle ayr bir birim olarak almal ve
Paral Ek
personel bilgili olmaldr.zellikle stok kodlarnn almas Olmazsa
D.3 Danmanlk ile Addon-Konfigratr Tamamen karlar
konusunda ilgili birimle beraber koordineli allmaldr.Her Olmaz
yaplr
iki birimin tek birim altnda olmas deerlendirilmelidir.
Paral Ek
Stok girilerinin konfigratre bal olarak, artl girileri Olmazsa
D.4 Danmanlk ile Addon-Konfigratr Tamamen karlar
yaplabilmelidir. Olmaz
yaplr
E STOK
Arzal, geri dnen, kullanlm statlerindeki rnler,
stoklarda bu durumlar ile beraber grlebilmelidir.oem Olmazsa
E.1 Tamamen karlar Tamamen karlar
yada retim satlarnda, rnn kullanm bakmndan Olmaz
nemlidir.
Sistemde ortak olarak alacak stok kodlar, evrensel ya da
Olmazsa
E.2 tedariki firmalar tarafndan kullanlan kodlar ile balantl Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz
olabilmelidir.(Kod iim alternatif kod tanmlamas ile)

F SPAR
Siparilere ait bilgilere, sipari nosu belirtilerek, tm
Olmazsa
F.1 safhalar ( sipari giri, onay, retim, tedarik,sevk gibi) ayn Tamamen karlar Tamamen karlar
Olmaz
izelgede grlebilmelidir.
Tm stat ve depolardaki rnlere, sat iin rezerve
Olmazsa
F.2 konulabilmesi gereklidir.Bu ilem, sipari giri esnasnda Ksmen Karlar Tamamen karlar
Olmaz
kati sat art ile MT tarafndan da kullanlabilmeldir.
MT tarafndan yaplacak sipari girilerinden itibaren
Paral Ek
belirlenecek llere gre, ncelikli siparilerin onay ve Olmazsa
F.3 Danmanlk ile Ek gelitirme Tamamen karlar
retimi ve depolamas ve sevkiyat gibi iemirlerinde bu Olmaz
yaplr
planlama ncelikli olarak yaplabilmelidir.
Sipari formu ile belirtilen adetlerdeki rnler iin planlama
tarafndan, adet olarak paral planlama Olmazsa
F.4 Tamamen karlar Tamamen karlar
yaplabilmelidir.(rnek; 50 PC; 10'arl olarak Olmaz
gnderilebilmelidir.)
Farkl carilerdeki firmalarn tm siparileri tek programdan Olmazsa
F.5 Tamamen karlar Tamamen karlar
geilmelidir. Olmaz
 102

S A L GG
S
au Navision zm bu i e e JD Edwards zm
i
Referans No ERP LE LGL TALEPLER ha Gr ihtiyac karlyor mu s li l Navision Durumu bu ihtiyac karlyor JD Edwards Durumu
z
an k ? a i mu ?
e
Tk l nt

A WBS HTYALARI
Olmazsa Projeler modl ierisinde ksmen mevcut
A.1 Projeler iin Krlm yaps WBS tanmlanabilmeli Ksmen Karlar Tamamen karlar
olmaz
A.2 WBS baznda proje btesi hazrlanabilmeli Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar

A.3 WBS baznda gerekleen maliyetler takip edilebilmeli Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar

WBS yapsnda szlemeler de CWBS (Contrat WBS) Olmazsa Paral Ek Danmanlk Ek gelitirme gerekiyor
A.4 Tamamen karlar
olarak gsterilebilmeli. olmaz ile yaplr

MS Project tanmlanan proje plan ile WBS yaps Paral Ek Danmanlk MS Project ile entegrasyon gelitirmesi
A.5 Olsa iyi olur Tamamen karlar
arasnda iki ynl birebir balant bulunmal ile yaplr

gcnn projeye harcad zaman WBS baznda

A.6 Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
dnemsel olarak ilenebilmelidir
WBS yapsn aa yapsnda grafiksel olarak Paral Ek Danmanlk Rapor ile dzenlenebilir
A.7 Olsa iyi olur Tamamen karlar
hazrlanmal ve grlebilmelidir ile yaplr

Dokman attachment iin ek gelitirme

Proje dkmanlarn WBS yaps ile Paral Ek Danmanlk
A.8 Olsa iyi olur gerekiyor Tamamen karlar
ilikilendirebilmelidir. ile yaplr

B PROJELERLE LGL
Projeler ve bal altprojeler sistemde hiyerarik
Olmazsa
B.1 olarak tanmlanabilmeli ve bunlar Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz
ilikilendirilebilmelidir
Projelerin Sorun, Risk ve Deiiklik ynetimini
B.2 Olsa iyi olur Tamamen karlar
desteklemelidir.
Proje iindeki grevler resource'lara otomatik olarak
B.3 aktarabilmeli ve gereklemeler de sisteme Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
girilebilmelidir.
Proje gereklemesi dnemsel olarak
B.4 Olsa iyi olur Tamamen karlar Tamamen karlar
raporlanabilmelidir.
C TAERONLAR
Olmazsa
C.1 Taeron ve kontak bilgileri sisteme ilenebilmelidir. Tamamen karlar Tamamen karlar
olmaz

Taeronla yaplan szleme, sipari, teslim, iade, Olmazsa

C.2 Tamamen karlar Tamamen karlar
avans, deme, kabul vb ilemler desteklenmelidir. olmaz

D DERLER
Olmasa da Paral Ek Danmanlk Ek gelitirme gerekiyor
D.1 Sorumluluk atama matrisi RAM tanmlanabilmeli ile yaplr
Tamamen karlar
olur
Olmazsa
D.2 Resource'lar sistemde takip edilebilmeli. Tamamen karlar
olmaz

D.3 Earned Value Management System desteklenmelidir. Olsa iyi olur Tamamen karlar

Product Breakdown Structure PBS yaps sistemde Olmasa da

D.4 Tamamen karlar
tanmlanabilmelidir. olur
Sistem WEB tabanl olmal bir browser ile Olmazsa Paral Ek Danmanlk
D.5 WEB Tamamen karlar
eriilebilinmelidir. olmaz ile yaplr

Performansn, baseline tanmlanp buna gre Olmazsa

D.6 Tamamen karlar
izlenmesini salamaldr. olmaz
Olmazsa
D.7 Deiik sayda baseline yaratlabilmelidir.
olmaz
Szleme gereklemeleri dnemsel (haftalk, gnlk Olmazsa
D.8 Tamamen karlar Tamamen karlar
vb)olarak sisteme ilenebilmelidir. olmaz
ak dinamik olarak tanmlanabilmeli ve Olmazsa
D.9 Tamamen karlar Tamamen karlar
deitirilebilmelidir. olmaz
 103

Z GEM

Kiisel Bilgiler

Ad Soyad : Ersin TEVATROLU

Doum Yeri ve Tarihi : KAYSER 13 OCAK 1970

Eitim Durumu

Lisans renimi : Kara Harp Okulu Makina Blm

Yksek Lisans renimi : letme Ana Bilim Dal
Bildii Yabanc Diller : ngilizce
Bilimsel Faaliyetleri :

Deneyimi

Stajlar :
Projeler :
alt Kurumlar : Kara Kuvvetleri Komutanl

letiim

e-posta Adresi : ersintevatiroglu@hotmail.com

Tarih :