41

Alergia Astma Immunologia, 1996, 1, 41-46

Stenia alergenu roztoczy kurzu domowego DER p I

w mieszkaniach dzkich
MAREK L. KOWALSKI, BARBARA MAJKOWSKA-WOJCIECHOWSKA, JANINA GRZEGORCZYK
Katedra i Zakad Immunologii Klinicznej Akademii Medycznej w odzi
Orodek Diagnostyki i Leczenia Astmy i Alergii przy Katedrze Immunologii AM w odzi
Alergeny roztoczy kurzu domowego s czstym rdem uczulenia u osb atopowych, a znajomo ich ste w otoczeniu
ma istotne znaczenie w prewencji alergii atopowej. W przedstawionej pracy po raz pierwszy w Polsce za pomoc metody
ELISA okrelone zostay stenia antygenu roztoczy kurzu domowego Der p I w prbkach kurzu domowego pochodzcych
z 23 dzkich mieszka. Zakres ste antygenu Der p I wynosi od 0,03 do 2,1 g/g kurzu. Znaleziono istotne zalenoci
midzy niektrymi cechami mieszka a stwierdzanymi w nich steniami antygenu Der p I. Wysze stenia antygenu
wystpoway w domach jednorodzinnych, w domach znajdujcych si na przedmieciach oraz w mieszkaniach cechujcych si
wiksz wilgotnoci. Ponadto stenia Der p I koreloway z dugoci zamieszkiwania, liczb mieszkacw oraz rodzajem
stosowanych odkurzaczy, dodatnio zwizane byy z odkurzaczami starego typu z pciennym workiem. Ujemne korelacje
(nisze stenia antygenu) stwierdzono w mieszkaniach ogrzewanych okazjonalnie i nie posiadajcych centralnego ogrzewania
oraz o duej powierzchni uytkowej czyli mniejszym zagszczeniu. Nie stwierdzono natomiast istotnych statystycznie korelacji
pomidzy steniami Der p I a sposobem umeblowania mieszka, stosowaniem wykadzin, dywanw, zason i rolin
doniczkowych ani te rodzajem pocieli (z pierza lub bez).
Badania nasze wykazay, e stenia alergenu Der p I w mieszkaniach dzkich s zblione do stwierdzanych w innych
krajach naszej strefy klimatycznej i wykazuj zaleno od charakterystyki badanych mieszka.

WSTP
Na powizanie roztoczy kurzu domowego z alergi
i astm zwrcono uwag stosunkowo niedawno, bo
w latach szedziesitych. Chocia znany jest opis ataku
astmy po kontakcie z kurzem, dokonany przez
flamandzkiego lekarza Johna Helmouta pochodzcy
z roku 1662, a w XVIII wieku szkodliwo kurzu opisana
zostaa jeszcze przez Ramaziniego w Rozprawie
o chorobach rkodzielnikw, to dopiero w roku 1921
praca Kerna i Cooka wykazaa zwizek roztoczy kurzu
domowego z alergi i astm [1,2]. Czterdzieci lat pniej
holenderscy uczeni Voorhorst i Spieksma [3] odkryli, e
roztocza kurzu domowego s gwn przyczyn uczule
na kurz domowy. Ekspozycja ukadu oddechowego na
alergeny roztoczy kurzu domowego jest przede wszystkim
wynikiem wdychania drobin kurzu zawierajcych odchody
roztoczy. Najbardziej rozpowszechnion chorob przez nie
wywoywan jest caoroczna posta alergii, grnych lub
dolnych drg oddechowych [4-11]. Za najwaniejsze
z punktu widzenia alergologii uwaane s roztocza
z rodziny Pyrogliphide, a wrd nich gatunek
Dermatophagoides pteronyssinus, ktry wg raportu WHO
[12] jest najliczniejszy wrd roztoczy europejskich
mieszka. Obecnie zidentyfikowano i scharakteryzowano
ju blisko dziesi grup alergenw roztoczy kurzu
domowego, a za najwaniejsze uwaane s Der p I i Der
p II [11,13-20]. Caoroczne badania roztoczy kurzu
domowego wykazay, e s one obecne przez cay rok

w kurzu domowym rnych stref klimatycznych. Wynika

to ze wzgldnie staych warunkw mikroklimatycznych
w mieszkaniach [21,22]. Niewielkie fluktuacje w poziomie
antygenw roztoczy kurzu domowego s rezultatem
zmian w bilansie pomidzy ich syntez, usuwaniem
i rozkadem. Dziaanie czynnikw fizycznych i degradacja
enzymatyczna alergenw roztoczy modulowana jest przez
inne mikroorganizmy obecne w kurzu. Mimo to,
dugotrwae badania ste antygenw Der p I i Der p II
w dywanach wykazuj wysok ich stabilno w cigu
roku, pomimo dziaania nisk i wysok temperatur oraz
zmianami wilgotnoci [23]. Stenia omawianych
alergenw w kurzu zale te od warunkw domowych,
ktre sprzyjaj lub ograniczaj rozwj populacji roztoczy.
Powszechnie uywany termin roztocza nie jest
jednostk systematyczn. Dotyczy on zarwno wolno
yjcych jak i pasoytniczych pajczakw, ktre
zwyczajowo okrela si jako roztocza i klasyfikuje do
ponad 50 z okoo 300 gatunkw stawonogw, ktre
zasiedlaj domy naszej strefy klimatycznej [24].
Roztoczami interesowano si od dawna z wielu powodw.
Niektre z nich s ektopasoytami zwierzt i czowieka,
inne rolin.
Najbardziej rozpowszechnion chorob wywoywan przez roztocza jest bez wtpienia alergia.
Wykazano zwizek podwyszonych ste Der p I
z przypadkami cikiej astmy wrd dzieci w Sydney [5].
Ocenia si, e od 40 do 70 % chorych na astm ma

Kowalski M.L. i wsp. Stenia alergenu roztoczy kurzu domowego DER p I w mieszkaniach dzkich

swoiste przeciwciaa przeciwko antygenowi Der p I.

Badania Sporik i wsp. [9] wykazay, e szansa rozwoju
uczulenia na alergeny roztoczy i astmy oskrzelowej jest
wiksza u dzieci w domach, w ktrych stwierdza si
podwyszone stenie antygenu Der p I. Wiadomo, e
eliminacja roztoczy prowadzi do redukcji stenia
alergenw w domach i moe stanowi efektywny sposb
zmniejszenia szansy na rozwj alergii. Chocia
farmakoterapia moe poprawi jako ycia pacjentw,
to stosowanie lekw nie powinno zmniejszy wysikw
skierowanych na poznanie czynnikw etiologicznych
i minimalizacj ekspozycji na alergeny roztoczy. Dla
waciwej prewencji uczulenia na alergeny roztoczy
konieczne jest poznanie stenia alergenw i czynnikw
wpywajcych na rozwj roztoczy w domach.
Celem naszej pracy bya analiza stenia jednego
z gwnych antygenw roztoczy kurzu domowego
Der p I w prbkach kurzu zebranych w dzkich domach
i odniesienie ich do charakterystyki mieszka.
MATERIA I METODY
Analizie poddano prbki kurzu pochodzce z 23
dzkich mieszka: pacjentw oraz pracownikw
Orodka Diagnostyki i Leczenia Astmy i Chorb
Alergicznych przy Katedrze Immunologii AM w odzi.
Badania prowadzone byy zim na przeomie lat
1994/1995. Waciciele mieszka wypeniali kwestionariusz zawierajcy 35 pyta dotyczcych osb wsplnie
zamieszkujcych, charakterystyki budynkw, mieszka,
w tym sposobu umeblowania, rodzaju ogrzewania,
obecnoci zwierzt domowych itd. Prbki kurzu zbierano
na celulozowe filtry przy pomocy domowych odkurzaczy
wyposaonych w specjalne nasadki firmy ALK (ALK
Laboratories, Horshlm, Dania). Zbieranie prbek kurzu
prowadzono w sypialni i pokoju wypoczynkowym. Przed
odkurzaniem zalecano pozbieranie resztek ywnoci,
kawakw papieru itp. [25]. Kurz zbierano poprzez
odkurzanie po 5 min. z kadego z nastpujcych miejsc:
a) z pocieli z powierzchni przecierada, z powierzchni
2
poduszki, z pokrycia materaca, b) z powierzchni 1 m
dywanu sypialni lub pokoju wypoczynkowego, c) z
podogi pod kiem, d) z mebli tapicerowanych,
pluszowych zabawek. Uzyskane w ten sposb prbki
kurzu byy waone i poddawane ekstrakcji w buforze
amonowym.
Pomiary stenia antygenu Der p I
Stenie antygenu Der p I w ekstraktach kurzu
oznaczono metod ELISA z zastosowaniem dwch
przeciwcia monoklonalnego i poliklonalnalnego. Do
studzienek pytki opaszczonych przeciwciaami
monoklonalnymi przeciwko antygenom Der p I
dodawano po 100 l ekstraktu kurzu domowego
i standardw. Pytk inkubowano 2 godziny
w temperaturze pokojowej, a po inkubacji przepukiwano
j roztworem PBS i 0,05% Tweenu. Nastpnie dodawano

po 100 l przeciwcia poliklonalnych przeciwko

antygenom kurzu domowego zwizanych z peroksydaz
chrzanow i inkubowano przez 1 godzin w temp.
pokojowej. Po inkubacji studzienki ponownie
przepukiwano i dodawano po 100 l substratu OPD i
inkubowano 15 min w temperaturze pokojowej. Reakcj
zatrzymywano 1 M kwasem siarkowym. Pomiar
absorbancji przeprowadzano automatycznym
spektrofotometrem firmy Sanofi-Pasteur przy dugoci
fali 490 nm. Orientacyjnego odczytu ste antygenu
Der p I w badanych prbkach dokonywano na podstawie
wykresu krzywej wzorcowej, natomiast dokadny odczyt
uzyskiwano z rwnania regresji liniowej midzy
zlogarytmowanymi zmiennymi absorbancji i ste
wzorcw. Wyniki uzyskiwane w ng/ml przeliczano na
wag kurzu uytego do ekstrakcji i wyraano w g/g
kurzu. Czuo stosowanej metody wynosia 0,6 ng
antygenu Der p I na 1 ml roztworu.
Analiza statystyczna
Do wyjanienia zmiennoci ste alergenw
w mieszkaniach zastosowano metod regresji wielokrotnej i metod klasterow. Doboru istotnych
zmiennych objaniajcych dokonano tutaj przy pomocy
metod krokowych. Dodatkowo do testu regresji zawsze
wprowadzano zmienn w postaci kolejnych numerw
dni, ktrej zadaniem byo stabilizowanie wpywu czasu
na zmienno badanych czynnikw. Zmienn objanian
(stenie Der p I) poddano transformacji pierwiastkowej,
aby jej rozkad jak najbardziej zbliy do normalnego.
Przy pomocy metody klasterowej, wszystkie
analizowane czynniki zostay pogrupowane i
uporzdkowane hierarchicznie wzgldem dystansu
midzy kadym z nich. Dystans obliczony zosta w
oparciu o procent niezgodnoci, ze wzgldu na
niemetryczno grupowanych danych [26].
WYNIKI
W prbkach kurzu pobranych ze wszystkich
badanych mieszka stwierdzono obecno mierzalnych
ste antygenu kurzu domowego Der p I. Zakres ste
w poszczeglnych mieszkaniach wynosi od 0,03 g do
2,1 g antygenu na 1 g kurzu (ryc. 1).
Stenie antygenu DER p I w g/g kurzu

42

2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0

6 7

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

Kolejne mieszkania

Ryc. 1. Stenia antygenu Der p I w 23 dzkich mieszkaniach.

Kowalski M.L. i wsp. Stenia alergenu roztoczy kurzu domowego DER p I w mieszkaniach dzkich

43

Tabela I. Czynniki wpywajce na stenia antygenu Der p I w badanych mieszkaniach.

Wynik analizy
p
zalenoci dodatnie
14,5
0,001
8,6
0,001
6,7
0,001
6,4
0,001
5,2
0,001
2,9
0,03
zalenoci ujemne
9,1
0,001
7,2
0,001
3,6
0,02

Analizowana cecha
1.
2.
3.
4.
5.
6.

t0

dom jednorodzinny
czas zamieszkiwania
dom na przedmieciu
typ odkurzacza (pcienny pojemnik na kurz)
liczba mieszkacw
subiektywne poczucie wilgoci w mieszkaniu

1. niecigo ogrzewania
2. powierzchnia uytkowa mieszkania
3. centralne ogrzewanie

3.0

2.5

2.0

1.5

1.0

0.5

pierze
meble tapicerowane
roliny doniczkowe
wykadziny
wilgo w mieszkaniu
bloki
zmienna temperatura
staa temperatura
centralne ogrzewanie
stenie Der p I
zagszczenie mieszkania
powierzchnia uytkowa
czas zamieszkiwania
czas uytkowania odkurzacza
grube zasony
ogrzewanie wglowe
inne rodzaje ogrzewania
domy jednorodzinne
przedmiecia
jedn. worek odkurzacza
typ odkurzacza
katary caoroczne
zwierzta domowe
centrum
pcienny worek odkurzacza
objawy HDM
atopia
objawy ze strony uk.oddechowego

Ryc. 2. Analizowane zmienne pogrupowane hierarchicznie

za pomoc metody klasterowej.

stwierdzono w mieszkaniach ogrzewanych okazjonalnie

i nie posiadajcych centralnego ogrzewania oraz o duej
powierzchni uytkowej czyli mniejszym zagszczeniu
(tab. I). Nie stwierdzono natomiast istotnych statystycznie
korelacji pomidzy steniami Der p I a sposobem
umeblowania mieszka, stosowaniem wykadzin,
dywanw, zason i rolin doniczkowych ani te rodzajem
pocieli (z pierza lub bez).
Wikszo stwierdzonych zalenoci potwierdzona
zostaa poprzez analiz klasterow, przedstawion na
rycinie 2. Wszystkie analizowane czynniki zostay
pogrupowane i uporzdkowane hierarchicznie wzgldem
dystansu midzy kadym z nich za pomoc metody
klasterowej (gronowej). Dystans obliczony zosta
w oparciu o procent niezgodnoci, ze wzgldu na
niesymetryczno grupowanych danych. Szczeglnie
wyrany zwizek mona tu zauway midzy steniem
Der p I - a zagszczeniem badanych mieszka,
powierzchni uytkow, sposobem ogrzewania i czasem
uytkowania mieszka. Cho w tecie regresji
wielokrotnej obecno zwierzt domowych obecnych
w 13 mieszkaniach nie wykazywaa zwizku ze
steniem Der p I, to zaleno tak stwierdzono na
podstawie analizy wariancji; p<0,01 (ryc.3).
1.0

stenie Der p I w g/g kurzu

Analiza regresji wielokrotnej wykazaa zalenoci

midzy niektrymi cechami mieszka a stwierdzanymi
w nich steniami antygenu Der p I. Cechy, dla ktrych
takie zwizki stwierdzono przedstawia tabela I. W
badanej grupie wysze stenia antygenu wystpoway
w domach jednorodzinnych (w porwnaniu do mieszka
w blokach), w domach znajdujcych si na przedmieciaciach oraz w mieszkaniach cechujcych si
(wedug opinii mieszkacw) wiksz wilgotnoci.
Ponadto stenia Der p I koreloway z dugoci
zamieszkiwania, liczb mieszkacw oraz rodzajem
stosowanych odkurzaczy (dodatnio zwizane byy
z odkurzaczami starego typu z pciennym workiem).
Z kolei ujemne korelacje (nisze stenia antygenu)

0.8

0.6

0.4

0.2

Liczba zwierzt w badanych mieszkaniach

Ryc. 3. Stenie alergenu Der p I w zalenoci od liczby

zwierzt w mieszkaniu.

44

Kowalski M.L. i wsp. Stenia alergenu roztoczy kurzu domowego DER p I w mieszkaniach dzkich

DYSKUSJA
W przedstawionej pracy po raz pierwszy w Polsce
okrelone zostay stenia antygenu roztoczy kurzu
domowego Der p I. Zastosowanie metody immunoenzymatycznej okrelajcej stenia antygenw roztoczy
w prbkach kurzu stanowi wyrany postp w porwnaniu
z dotychczas stosowanymi porednimi metodami:
mikroskopow i guaninow. Oznaczenia poszczeglnych
antygenw wypieraj pilociow metod szacowania
stenia guaniny - zwizku wystpujcego w odchodach
roztoczy - znanej pod nazw Acarex-test. Badania
porwnawcze przeprowadzone w ponad stu domach przez
Manjra i wsp. wykazay korelacj testu guaninowego
z oznaczeniami Der p I jedynie przy wysokich steniach
roztoczy w prbkach kurzu [27]. Jeszcze wnikliwsze
badania porwnawcze przeprowadzili Hallas i wsp.,
porwnujc stenia guaniny i ksantyny uzyskanych
w czystych hodowlach laboratoryjnych roztoczy
D.pteronyssinus, D.farinae i D.microceras ze steniami
guaniny w prbkach kurzu domowego, za pomoc metod
biochemicznych [28]. Badane prbki kurzu domowego
zawieray znacznie wicej guaniny ni oczekiwano.
Przypadkowo odkryto te, e test guaninowy wykazywa
wyniki faszywie dodatnie dla prbek mki pszennej,
w ktrych nie stwierdzono roztoczy. Ogranicza to
kliniczn warto testu pomiaru guaniny dla okrelenia
wielkoci populacji roztoczy kurzu domowego.
Odmienno tych metod jest tak dua, e porwnywanie
ich jest niecelowe, tym bardziej, e guanina wytwarzana
jest te przez inne roztocza, u ktrych nie wykazano
antygenu Der p I. Odnosi si to np. do pasoytniczych
roztoczy mieszkw wosowych czowieka (Demodex),
znajdowanych w prbkach kurzu z pocieli [29]. Mimo
wic wielu zalet testu guaninowego, podkrelanych przez
jego zwolennikw, takich jak dostpno, prostota
wykonania i stosunkowo niska cena, to obecnie
preferowane s testy immunoenzymatyczne jako bardziej
dokadne i specyficzne. Nasze badania wykazay, e
alergeny Der p I s obecne we wszystkich badanych
domach w odzi, a ich stenia s porwnywalne, cho
rednio nisze od ste stwierdzanych w badaniach
przeprowadzonych w ponad tysicu domw we Freiburgu
w Niemczech [30]. Dalsza analiza porwnawcza moliwa
bdzie po zbadaniu przez nas wikszej liczby mieszka
w odzi i jej okolicach.
Stosowanie regresji wielokrotnej pozwala znale
zalenoci pomidzy steniem antygenw i rnego
typu czynnikami charakteryzujcymi mieszkania.
Dokadne poznanie warunkw sprzyjajcych ich
rozwojowi wydaje si szczeglnie wane, gdy
stosowanie wielu metod walki z roztoczami zwykle
przynosi tylko krtkotrwae efekty. Szeroko zakrojone
badania tego typu prowadzone s ostatnio w wielu

orodkach na wiecie. W naszej pracy wykazano

najsilniejsz zaleno ste antygenu Der p I
w zwizku z typem budynku - domem jednorodzinnym.
Najprawdopodobniej niedostateczna wentylacja i wysza
wilgotno, bdca wynikiem oszczdzania energii
w domach prywatnych, sprzyja rozwojowi roztoczy.
Sundell i wsp. [31] wykazali cis zaleno pomidzy
typem budynku i cakowit wilgotnoci stwierdzajc,
e mieszkania w blokach charakteryzuj si nisz
wilgotnoci, co zdecydowanie ogranicza rozwj
roztoczy, szczeglnie w miesicach zimowych. Std
w krajach zachodnich, zaleca si uwzgldnianie
wentylacji mechanicznej, jako wanej instalacji
nowobudowanych mieszka [32]. Praca Kuehra i wsp.
[30] przedstawia ponadto zmienno ste Der p I
i Der f I w prbkach kurzu zbieranych z materacy dzieci
bdcych w takim samym wieku, w odniesieniu do
warunkw mieszkaniowych. Wykazali oni, e do
czynnikw istotnie sprzyjajcych rozwojowi roztoczy
nale: uywanie dywanw z naturalnej weny,
nakrywanie posa pledem lub kocem, obecno plam
wilgoci w sypialniach, stosunkowo wysza wilgotno
oraz zajmowanie mieszkania na niszym pitrze. Ujemne
korelacje zaobserwowano z temperatur w pokoju,
iloci osb/m2, stosowaniem podpodogowego systemu
ogrzewania. Stenia Der f I istotnie wzrastay wraz
z czasem uytkowania materacy, stosowaniem pledw
czy kocy, wysz wag uzyskanych prbek kurzu,
2
wyszym wskanikiem iloci mieszkacw na m i co
ciekawe, z wyszym poziomem ich edukacji. Niszy
poziom Der f I istotnie zalea od korzystania z materacy
z wewntrznymi sprynami i regularnego ich czyszczenia
[16]. Badania prowadzone przez Departament Epidemiologii Zdrowia Publicznego UW w Holandii, w ponad
piciuset domach wykazay 6 do 14 razy wysze stenia
Der p I w domach z nakryt podog [32]. Podobnie,
porwnania ste alergenw Der p I w szkoach
holenderskich wykazay wysze stenia antygenu
Der p I w szkoach z podog pokryt wykadzinami
dywanowymi. Jednoczenie ustalono, e rozwojowi
roztoczy sprzyja czas uytkowania wykadzin, ilo klas
w szkole, obecno plam wilgoci, i lokalizacja szk na
przedmieciu [34].
W naszych badaniach nie wykazalimy istotnego
zwizku stenia Der p I z obecnoci w mieszkaniach
dywanw i wykadzin oraz pocieli z pierza, chocia
wiadomo, e s one rezerwuarami roztoczy. Brak korelacji
z wyposaeniem mieszka moe by spowodowany ma
zmiennoci tych cech w badanych przez nas
mieszkaniach. W naszych domach rzadko spotyka si
pene wykadziny we wszystkich pomieszczeniach, tak
jak jest to w Europie zachodniej, co take moe rzutowa
na nieco nisze stenia alergenu Der p I. Badania
holenderskie pozostaj natomiast w zgodzie z naszymi

Kowalski M.L. i wsp. Stenia alergenu roztoczy kurzu domowego DER p I w mieszkaniach dzkich

wynikami dotyczcymi wzrostu Der p I w domach

o wikszym zagszczeniu osb, o wikszej wilgotnoci
powietrza, duej zamieszkiwanych i zlokalizowanych na
przedmieciu. W wielu dzkich domach korzysta si
jeszcze z odkurzaczy typu blaszak, o mocy silnika
600-700 W, z pciennym, niewymienialnym zbiornikiem
kurzu. W sposb istotny koreluj one z wiksz iloci
antygenw Der p I w prbkach kurzu. Prby redukcji
roztoczy przy pomocy odkurzaczy podjte przez Boera
[35] i wsp. okazay si nieskuteczne. Odkurzacze nie
tylko nie usuway ywych roztoczy przyczepionych do
wkien dywanw, ale wsysane przez nie kulki
odchodw, czciowo przenikay przez pory zbiornikw
kurzu i staway si aeroalergenami, mogcymi dociera
do najdrobniejszych oskrzeli puc czowieka. Holenderski
badacz roztoczy Wassenaar [36] ocenia efektywno
odkurzania i wodnego czyszczenia dywanu w redukcji
alergenw roztoczy. Wykaza, e stenia te nie
zmieniay si po kolejnych odkurzaniach, natomiast
istotnie zmniejszaa si populacja drapienych roztoczy
Cheyletus, a po wilgotnym czyszczeniu dywanw,
nastpowa przyspieszony rozwj egzystujcych w nim
jaj. Rownie nasze obserwacje (dane nie publikowane)
wskazuj, e dwukrotne, intensywne odkurzanie dywanu
tylko minimalnie redukuje stenia antygenu Der p I.
W naszych badaniach, przy zastosowaniu regresji
wielokrotnej nie udao si wykaza istotnej zalenoci
pomidzy steniem Der p I, a obecnoci zwierzt
domowych. Kiedy jednak przeanalizowano osobno t
grup danych, okazao si, e istnieje wyrana zaleno

45

pomidzy liczb zwierzt hodowanych w domach

a steniem antygenu Der p I. Rnice w obu testach
sugeruj, e zaleno ta nie ma znaczenia bezporedniego.
Z pewnoci istniej inne zmienne, czciowo powizane
z liczb zwierzt, ktre mog w synergistyczny sposb
stymulowa rozwj roztoczy.
Bardzo istotna dla tego typu bada jest liczebno
porwnywanych prb. Scharakteryzowanie wikszej
iloci mieszka, szczeglnie osb atopowych, z pewnoci
wzbogacioby stan naszej wiedzy o wymaganiach
i preferencjach siedliskowych roztoczy kurzu domowego
w dzkich domach
Podsumowujc w naszych badaniach wykazalimy,
e stenia antygenu Der p I okrelone metod immunoenzymatyczn w dzkich mieszkaniach s zblione do
ste stwierdzanych w innych krajach naszej strefy
klimatycznej. Wyniki te traktujemy jako wstpne, gdy
liczba mieszka i ich zrnicowanie pod wzgldem
badanych cech nie byy wystarczajce dla dalej idcych
uoglnie.
Autorzy dzikuj dr Zbigniewowi Wojciechowskiemu
z Katedry Ekologii i Zoologii Krgowcw U za pomoc
w opracowaniu statystycznym wynikw, dr Jolancie
Iwaszkiewicz z Katedry Immunologii AM za cenne
wskazwki metodyczne, pracownikom Szpitala Kl. nr 2
AM w odzi: Leszkowi Wojtokasowi - za pomoc
w oznaczeniach antygenu Der p I i Rafaowi
Gogolewskiemu - za pomoc w przygotowaniu rycin.

PIMIENNICTWO
1. Kern R.A.: Dust sensitization in bronchial astma. Med.Clin.N.
Am. 1929, 5: 75-8
2. Piotrowski F.: Zarys entomologii parazytologicznej. PWN, 1980.
3. Voorhorst R., Spieksma-Boezeman M.I.A., Spieksma F.Th.M.:
Is a mite (Dermatophagoides sp.) the producer of the housedust allergen? All Asthma, 1964, 10: 329-34.
4. Chapman M.D., Heymann P.W., Sporik R.B., i wsp.: Monitoring allergen exposure in astma: new treatment strategies. Allergy 1995, 50 (suppl 25): 29-33.
5. Domaska A., Grski P.: Roztocza jako przyczyna schorze
alergicznych u czowieka. Med.Pr. 1994, 45 (2): 177-90
6. Marks G.B., Tovey E.R., Toelle B.G. i wsp.: Mite allergen
(Der pI) concentration in houses and its relation to the presence and severity of asthma in a population of Sydney schoolchildren. J.Allergy Clin.Immunol. 1995; 94 (4): 441-8)
7. Pauli G., de Blay F., Le-Mao J. i wsp.: Importance of measuring exposure to the principal indoor allergens in allergic asthma.
Bull.Acad.Nat.Med. 195, 179: 67-77.
8. Saha G.K.: Relationship between Dermatophagoides mite density and specific immune response in asthmatic patients. Ann.
Allergy 1994, 73: 429-33
9. Samoliski B.: Problem alergenu roztoczowego w klinice chorb
alergicznych.Klinika-Alergologia i Immunologia. 1994, 4: 17-19

10. Sporik R., Ingram J.M., Price W.: Association of astma with
serum IgE and skin test reactivity to allergens among children
living at high altitude. Tickling the dragon breath.Am.J.Respir.
Crit.Care.Med.1995, 151: 1388-92.
11. Kowalski M.L.: Znaczenie kontroli czynnikw
rodowiskowych w profilaktyce i leczeniu astmy oskrzelowej.
Pol.Arch.Med.Wewn. 1992.
12. IUIS Subcommitettee for Alergen nomenclature: Alergen nomenclature. Bull.WHO, 1986, 64: 767.
13. Aki T., Ono K., Hidaka Y. i wsp.: Structure of IgE epitopes on
a new 39-kD allergen molecule from the house dust mite,
Dermatophagoides farine. Int.Arch.Allergy.Immunol.1994,
103: 357-64
14. Chapman M.D., Smith A.M., Slunt J.B. i wsp.:
Immunochemical and molecular metods for defining and measuring indoor allergens: in dust and air. Pediatr Allergy Immunol
1995, 6 (suppl 7): 8.
15. Chua K.Y., Doyle C.R., Simpson R.J. i wsp.: Isolation of cDNA
coding for the major mite allergen Der p II by IgE plaque
immunoassay. Int.Arch.Allergy.Appl.Immunol. 1990, 91:
118-23.
16. Chua K.Y., Stewart G.A., Thomas W.R. i wsp: Sequence analysis of cDNA coding for a major house dust mite allergen,
Der p I. Homology with cysteine proteases. J.Exp.Med.1988,
167: 175-82.

46

Kowalski M.L. i wsp. Stenia alergenu roztoczy kurzu domowego DER p I w mieszkaniach dzkich

17. Lin K.L., Hsieh K.H., Thomas W.R. i wsp.: Characterization

of Der p V allergen, cDNA analysis, and IgE - mediated reactivity to the recombinant protein. J.Allergy Clin.Immunol.1994,
(6 Pt): 989-96
18. Shen H.D., Chua K.Y., Lin W.L. i wsp.: Characterization of
the house dust mite allergen Der p 7 by monoclonal antybodies.
Clin.Exp.Allergy. 1995, 25: 416-22.
19. Smith W.A., Chua K.Y., Kuo M.C. i wsp.: Cloning and
sequencing of the Dermatophagoides pteronyssinus group III
allergen, Der p III. Clin.Exp.Allergy. 1994, 24: 220-8.
20. Steward G.A., Boyd M., Bird C.H. i wsp. : Immunobiology of
the serine protease allergens from house dust mites. Am.J.Ind.
Med. 1994, 25:105-7
21. Matsuoka H., Meada N., Atsuta Y. i wsp.: Seasonal fluctuations of Dermatophagoides mite population in house dust. Jpn.
J.Med.Sci.Biol. 1995, 48: 103-15.
22. Rijckaert G., van Bronswijk J.E.H.M, Linskens H.F.: Housedust community (fungi, mites) in different climatic regions.
Oecologia, 1981, 48:183-185
23. De Boer R., van der Hoeven W.A., Stape S.O.: The decay of
house dust mite allergens, Der p I and Der p II, under natural
conditions. Clin.Exp-Allergy. 1995, 25: 765-70.
24. Boczek J.: Zarys akarologii rolniczej. PWN 1980.
25. Dreborg S., Einarsson R., Lau S. i wsp. : Dust sampling for
determination of allergen content. Allergy 1995, 50: 188-9.
26. Norusis M.J.: SPSS/PC+Advanced Statistics 4.0 for the IBM
PC/XT/AT and PS/2. SPSS Inc., 1990, Chicago.
27. Manjra A., Berman D., Weinberg E.G. i wsp.: Comparison
between the Acarex R test and a Der p I ELISA for detection
of house-dust mites in the homes of asthma suffers.
S.Afr.Med.J. 1994, 4: 220-2

28. Hallas T.E., Yi X., Schou C. Does guanine concentration in

house-dust samples reflect house mite exposure? Allergy 1993,
48: 301-2.
29. Desch C.E.: The digestive system of Demodex folliculorum
(Acari: Demodicidae) of man: a light and microscope study.
Prog.Acarology. 1989, 1: 187-95.
30. Kuehr J., Fischer T., Karmaus W. i wsp. Natural variation in
mite antigen density in house dust and relationship to residential factors. Clin.Exp.Allergy. 1994, 24: 229-96.
31. Sundell J., Wickman M., Pershagen G. i wsp.:Venilation in
homes infested by house dust mites. Allergy. 1995, 50: 106-112.
32. Wil A., Spaul C.: Building-related factors to consider in indoor air quality evaluations. J.Allergy Clin.Immunol. 1994,
94: 385-9.
33. Van Strien R.T., Verhoeff A,P,. Brunekreef B. i wsp.: Mite antigen in house dust: relatinship with different housing characteristics in The Netherlands: Clin.Exp.Allergy. 1994, 24: 843-53
34. Zock J.P.: Brunekreef B.: House dust mite allergen levels in
dust from schools with smooth and carpeted classroom floors.
Clin. Exp.Allergy. 1995, 25: 549-53
35. De Boer R.: The control of house dust mite allergens in rugs.
J. Allergy Clin.Immunol. 1990, 86: 808-11.
36. Wassenaar D.P.: Effectiveness of vacuum cleaning and wet cleaning in reducing house-dust mites, fungi and mite allergen in a
cotton carpet: a case study. Exp.Appl.Acarol. 1988, 4: 53-62.

House Dust Mite Allergen Der p I Levels in the Houses in Lodz

M.L.KOWALSKI, B.MAJKOWSKA-WOJCIECHOWSKA, J.GRZEGORCZYK

Department of Clinical Immunology and Allergy, Faculty of Medicine Medical Academy, Lodz, Poland
Summary
Allergy to house dust mite is a main source of sensitisation and an important trigger of asthmatic symptoms in perennial asthmatic patients
in Poland. As a part of study on environmental factors affecting asthma 23 dust samples were collected from dwellings. Dust samples were
collected on nitrocellulose filters using a collecting device and vacuum cleaner. After extraction Der p I concentration was measured by
double-antibody ELISA assay (ALK, Denmark). Der p I antigen was detected in all houses, and the level ranged from 0.03 to 2.1 ug/g of
dust. Concentration of the allergen were referred to several characteristics the house as assessed by questionnaires. The highest levels of
Der pI were found in suburban homes, without central heating, and correlated positively with the number of dwellers, and subjective
feeling of the house dampness, but not with the type of furnishing or carpeting. We concluded, that concentrations of Der pI antigen in
homes in central Poland is similar to previously reported in other European countries of the temperate climatic zone and is strongly related
to the house characteristics.